Wikipedie nds_nlwiki https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Veurblad MediaWiki 1.31.0-wmf.8 first-letter Media Spesiaal Overleg Gebruker Overleg gebruker Wikipedie Overleg Wikipedie Bestaand Overleg bestaand MediaWiki Overleg MediaWiki Mal Overleg mal Hulpe Overleg hulpe Kategorie Overleg kategorie Module Overleg module Uitbreiding Overleg uitbreiding Uitbreidingsdefinitie Overleg uitbreidingsdefinitie Onderwerp 0 1 90581 27993 2008-12-17T21:09:48Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Veurblad]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Veurblad]] mm9d6cj9mlp3ptlxud1279xsp5mq41b 0 2 edit=autoconfirmed:move=sysop 294495 292851 2017-10-09T22:22:42Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {| style="width:100%; margin-bottom:2px; background:transparent" | style="background-color:#f9f9f9; width:100%; border:1px solid #BDBDBD; vertical-align:top; -moz-border-radius: 10px; -webkit-border-radius: 10px; border-radius:10px;" | {| style="width:100%; margin-bottom:2px; vertical-align:top; background:transparent; padding-left:2em; padding-right:3em; padding-top:1em;" |- | style="padding-bottom:6px"|<span style="font-size:185%;">Welkom bie [[Wikipedie]]</span><br/>De vrieje ensyklopedie waor iederene an mee kan doon.</span> | rowspan="2" style="text-align:right"|{{ucfirst:{{LOCALDAYNAME}}}}, {{LOCALDAY}}&nbsp;{{LOCALMONTHNAME}} {{LOCALYEAR}} <span class="plainlinks" style="font-size:90%;">'''[[Spesiaal:Staotistieken|{{NUMBEROFARTICLES}}]]''' artikels in t [[Nedersaksies]]</span> |- | style="width:75%; font-size:90%; padding-bottom:5px"| <div style="border-top: 1px solid #BDBDBD; padding-top:5px"> '''[[Hulpe:Informasie veur anwas|Informasie veur niej volk]] [[Bestaand:Nedersaksies peerd.png|12px]] [[Wikipedie:Gebrukersportaol|Gebrukersportaol]] [[Bestaand:Nedersaksies peerd.png|12px]] [[Wikipedie:Praothoek|De praothoek]]'''</div> |} |} {| style="width:100%;" | valign="top" style="padding:1em;" | <!--Allebeie de kolommen--> {| style="width: 100%;" cellspacing="0" |- | style="background:transparent; width: 44%; vertical-align: top;" | <!--Begin linkerkolom--> <div style="background:#639BD5; color:white"> <div style="font-family:Cambria, Georgia, Times, 'Times New Roman', serif; float:left; font-size:120%; padding:0.2em 0.6em 0.2em 0.6em">[[Bestaand:Nedersaksies peerd.png|18px]] Moi! Goed da'j der bin!</div> <div style="text-align:right">[[File:Right banner end.svg|link=|alt=|16px]]</div> </div> <div style="padding-bottom:.4em"> Dit is de [[Nedersaksiese Wikipedie|Nedersaksiese uutgave]] van [[Wikipedie]], n [[ensyklopedie]] op internet waor iederene an kan biedragen, en die beschikbaor is in [[m:List of Wikipedias|verschillende talen]]. Op disse Wikipedie ku'j al sinds [[24 meert|24&nbsp;meert]]&nbsp;[[2006]] artikels lezen en schrieven in de [[Wikipedie:Nedersaksies|Nedersaksiese dialekten]] uut Nederlaand, mer oek Duuts-Nedersaksiese dialekten die de [[Algemeyne Intersassiske Skryvwyse|Algemene Intersaksiese Schriefwieze]] hanteren. </div> <div style="background:#639BD5; color:white"> <div style="font-family:Cambria, Georgia, Times, 'Times New Roman', serif; float:left; font-size:120%; padding:0.2em 0.6em 0.2em 0.6em">[[Bestaand:Nedersaksies peerd.png|18px]] Wat is t Nedersaksies?</div> <div style="text-align:right">[[File:Right banner end.svg|link=|alt=|16px]]</div> </div> <div style="padding-bottom:.4em"> t Nedersaksies is n [[West-Germaanse talen|West-Germaanse taal]], die deur zo'n dree miljoen meensen espreuken wördt. Der is gien standardvorm veur t Nedersaksies, t besteet uut verschillende dialekten. t Nedersaksies wördt veural espreuken in t noordelike deel van [[Duutslaand]], waor de taal steevast [[Platduuts]] eneumd wördt, en in t noordoostelike deel van [[Nederlaand]] (in de provinsies [[Grunnen (provinzie)|Groningen]], [[Drenthe]] en [[Oaveriessel|Overiessel]]; de [[Gelderlaand|Gelderse]] kontreinen de [[Veluwe|Veluwe]] en de [[Achterhook|Achterhoek]]; [[Stellingwarf]] in t zuudoosten van [[Frieslaand]]; en [[Urk]] in [[Flevolaand]]). Oek buten [[Europa (werelddeel)|Europa]] he'j gemeenschappen die n Nedersaksies dialekt praoten, de belangriekste bin t [[Plautdietsch]] (in heel Amerika) en t [[Oostpommers]] (in Brazilië). De sprekers van t Nedersaksies neumen der eigen dialekt meestentied ''plat'' of bie de naam van de plaotse of streek waor ze vandaon koemen (Achterhooks, Draents, Zwols, en gao zo mer deur). Veur t Nedersaksies bin der [[Wikipedie:Spelling|verschillende schriefwiezes]]. [[Nedersaksies|<span style="font-variant:small-caps">'''« meer lezen »'''</span>]] </div> | style="width: 1%;" | &nbsp; | style="background:transparent; width: 55%; vertical-align: top;" | <!--Begin rechterkolom--> <div style="background:#9CC45D; color:white"> <div style="font-family:Cambria, Georgia, Times, 'Times New Roman', serif; float:left; font-size:120%; padding:0.2em 0.6em 0.2em 0.6em">[[Bestaand:Nedersaksies peerd.png|18px]] [[Wikipedie:Artikel_van_de_maond|<span style="color:white;">Artikel van de maond</span>]]</div> <div style="text-align:right">[[File:Right banner end.svg|link=|alt=|16px]]</div> </div> <div style="padding-bottom:.4em"> <div id="mf-avdm" title="Artikel van de maond">{{Artikel van de maond/{{CURRENTMONTHNAME}}}}</div> </div> <div style="background:#9CC45D; color:white"> <div style="font-family:Cambria, Georgia, Times, 'Times New Roman', serif; float:left; font-size:120%; padding:0.2em 0.6em 0.2em 0.6em">[[Bestaand:Nedersaksies peerd.png|18px]] [[:Kategorie:Pertaol|<span style="color:white;">Portaolen</span>]]</div> <div style="text-align:right">[[File:Right banner end.svg|link=|alt=|16px]]</div> </div> <div style="padding-bottom:.4em"> {| style="width:100%; text-align:center" | | [[Bestaand:Nuvola apps knewsticker.png|40px|link=Portaol:In t niejs|In t niejs]]<br/>[[Portaol:In t niejs|In t niejs]] | [[Bestaand:Intersaksische vlagge 3.svg|50px|link=Leegsaksische vlaag|Veurstelvlagge veur t Nedersaksies]]<br/>[[Portaol:Nedersaksische cultuur|NDS kultuur]] | [[Bestaand:Flag of Doetinchem.svg|50px|border|link=Portaol:Achterhook|Vlagge van Deutekem]]<br/>[[Portaol:Achterhook|Achterhook]] | [[Bestaand:Flag_Drenthe.svg|50px|border|link=Portaol:Drenthe|Draentse vlagge]]<br/>[[Portaol:Drenthe|Drenthe]] | [[Bestaand:Flag_Groningen.png|link=Portoal:Grunnen|50px|Grönnense vlaag]]<br/>[[Portoal:Grunnen|Grönnen]] | [[Bestaand:Vlagge Stellingwarf.jpeg|50px|border|link=Pertaol:Stellingwarf|Stellingwarver vlagge]]<br/>[[Pertaol:Stellingwarf|Stellingwarf]] | [[Bestaand:Vlag_van_Twente.gif|50px|link=Portoal:Tweante|Tweantse vlagge]]<br/>[[Portoal:Tweante|Tweante]] |} </div> <!--- <div style="background:#9CC45D; color:white"> <div style="font-family:Cambria, Georgia, Times, 'Times New Roman', serif; float:left; font-size:120%; padding:0.2em 0.6em 0.2em 0.6em">[[Bestaand:Nedersaksies peerd.png|18px]] [[Portaol:In t niejs|<span style="color:white;">In t niejs</span>]]</div> <div style="text-align:right">[[File:Right banner end.svg|link=|alt=|16px]]</div> </div> <div style="padding-bottom:.4em"> {{In t niejs}} </div> ---> <div style="background:#9CC45D; color:white"> <div style="font-family:Cambria, Georgia, Times, 'Times New Roman', serif; float:left; font-size:120%; padding:0.2em 0.6em 0.2em 0.6em">[[Bestaand:Nedersaksies peerd.png|18px]] Händige verwiezingen</div> <div style="text-align:right">[[File:Right banner end.svg|link=|alt=|16px]]</div> </div> <div style="padding-bottom:.4em"> {| style="width:100%" | > [[Wikipedie:Etalazie|De etalazie]]<br /> > [[:Kattegerie:In-espreuken artikel|In-espreuken&nbsp;artikels]]<br /> > [[Wikipedie:Nedersaksies beluusteren|Nedersaksies&nbsp;beluusteren]] ------------ <div style="margin:0.1em 0 0 0;">[[Image:Wikipedia-logo-v2.svg|x16px|link=|Wikipedie]] Wikipedie in t: [[:nds:|Platduuts (Plattdüütsch)]]</div> | > [[Hulpe:Nedersaksies schrieven|Plat,&nbsp;hoe&nbsp;schrief&nbsp;ik&nbsp;dat?]]<br /> > [[Hulpe:Nieje zied maken|Nieje zied anmaken]]<br /> > [[Hulpe:Informasie veur anwas|Informasie veur niej volk]] ------------ <div style="margin:0.1em 0 0 0;">[[Image:Wikipedia-logo-v2.svg|x16px|link=|Wikipedie]] Wikipedie in t: [[:incubator:Wp/pdt/Hauptsied|Mennonities-Platduuts (Plautdietsch)]]</div> |} </div> |} <!--Einde kolommen--> |} <div style="background:#B3B3B3; color:white"> <div style="font-family:Cambria, Georgia, Times, 'Times New Roman', serif; float:left; font-size:120%; padding:0.2em 0.6em 0.2em 0.6em">[[Bestaand:Nedersaksies peerd.png|18px]] [[:Kategorie:Nedersaksies_artikel|<span style="color:white;">Artikels op dialektgroep</span>]]</div> <div style="text-align:right">[[File:Right banner end.svg|link=|alt=|16px]]</div> </div> <div style="padding-bottom:.4em"> {| align="center" cellpadding="2" class="plainlinks" width="95%" style="background:transparent" |- valign="top"p | width="4%" |[[Bestaand:Gelderland-Flag.svg|25px]] | width="21%" |[[:Kategorie:Achterhooks_artikel|Achterhookse artikels]] | width="4%" |[[Bestaand:Flag_of_Overijssel.svg|25px]] | width="21%" |[[:Kategorie:Sallaands_artikel|Sallaandse artikels]] | width="4%" |[[Bestaand:Urker vlag met schelvis 25-12-2016.svg|25px]] | width="21%" |[[:Kategorie:Urkers_artikel|Urker artikels]] |- valign="top" | width="4%" |[[Bestaand:Flag Drenthe.svg|border|25px]] | width="21%" |[[:Kategorie:Drèents_artikel|Draentse artikels]] | width="4%" |[[Bestaand:Vlagge Stellingwarf.jpeg|border|25px]] | width="21%" |[[:Kategorie:Stellingwarfs_artikel|Stellingwarfse artikels]] | width="4%" |[[Bestaand:Veluwse_vlagge.png|25px]] | width="21%" |[[:Kategorie:Oost-Veluws_artikel|Oost-Veluwse artikels]] |- valign="top" | width="4%" |[[Bestaand:Flag_Groningen.png|25px]] | width="21%" |[[:Kategorie:Grunnegs_artikel|Grönnigse artikels]] | width="4%" |[[Bestaand:Tweante.png|25px]] | width="21%" |[[:Kategorie:Tweants_artikel|Tweantse ärtikels]] | width="4%" |[[Bestaand:Veluwse_vlagge.png|25px]] | width="21%" |[[:Kategorie:West-Veluws_artikel|West-Veluwse artikels]] |} </div> <div style="background:#B3B3B3; color:white"> <div style="font-family:Cambria, Georgia, Times, 'Times New Roman', serif; float:left; font-size:120%; padding:0.2em 0.6em 0.2em 0.6em">[[Bestaand:Nedersaksies peerd.png|18px]] Zusterprojekten</div> <div style="text-align:right">[[File:Right banner end.svg|link=|alt=|16px]]</div> </div> <div style="padding-bottom:.4em"> {| align="center" cellpadding="2" class="plainlinks" width="95%" style="background:transparent" |- valign="top" | width="4%" |[[Bestaand:Commons-logo.svg|25px]] | width="21%" |[[Commons:Veurblad|'''Wikimedia Commons''']]<br />Multimediaverzameling <small>(NDS-NL)</small> | width="4%" |[[Bestaand:Wikimedia-logo.png|25px]] | width="21%" |[[m:Hoofdpagina Nederlands|'''Meta-Wiki''']]<br />Koördinasie van Wikimedia <small>(NL)</small> | width="4%" |[[Bestaand:Wiktprintable_without_text.svg|25px]] | width="21%" |[http://nds.wiktionary.org/wiki/Wiktionary:Veurblad?uselang=nds-nl '''Wikiwoordeboek''']<br />Woordeboek <small>(NDS-DE / NDS-NL)</small> |- valign="top" | width="4%" |[[Bestaand:Wikibooks-logo.png|25px]] | width="21%" |[http://nl.wikibooks.org/?setlang=nds-nl '''Wikiboeken''']<br />Boeken en haandleidingen <small>(NL)</small> | width="4%" |[[Bestaand:Wikisource-logo.png|25px]] | width="21%" |[http://wikisource.org/wiki/Main_Page/Plattdüütsch?setlang=nds-nl '''Wikibronnen''']<br />Bronteksten <small>(NDS-DE)</small> | width="4%" |[[Bestaand:Wikiquote-logo.png|25px]] | width="21%" |[http://nl.wikiquote.org/wiki/Hoofdpagina?setlang=nds-nl '''Wikisitaoten''']<br />Verzameling sitaoten en spreekwoorden <small>(NL)</small> |- valign="top" | width="4%" |[[Bestaand:Wikispecies-logo.png|25px]] | width="21%" |[http://species.wikimedia.org/wiki/Hoofdpagina?setlang=nds-nl '''Wikisoorten''']<br />Katalogus van plaante- en diersoorten <small>(NL)</small> | width="4%" |[[Bestaand:Wikinews-logo.png|25px]] | width="21%" |[http://en.wikinews.org/?setlang=nds-nl '''Wikiniejs''']<br />Niejs <small>(EN)</small> | width="4%" |[[Bestaand:Wikiversity-logo-en.svg|25px]] | width="21%" |[http://en.wikiversity.org/wiki/Wikiversity:Main_Page?setlang=nds-nl '''Wikiversiteit''']<br />Leermateriaal <small>(EN)</small> |- valign="top" | width="4%" |[[Bestaand:Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg|25px]] | width="21%" |[https://nl.wikivoyage.org/?setlang=nds-nl '''Wikireizen''']<br />Reisgidse <small>(NL)</small> | width="4%" |[[Bestaand:Wikidata-logo.svg|30px|Wikidata]] | width="21%" |[http://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Veurblad?setlang=nds-nl '''Wikidata''']<br />Data <small>(NDS-NL)</small> | width="4%" |[[Bestaand:Incubator-notext.png|25px]] | width="21%" |[https://incubator.wikimedia.org/wiki/Incubator:Main_Page/nl?setlang=nds-nl '''Wikimedia Breuikas''']<br />Breuikas veur nieje projekten <small>(NL)</small> |} </div> __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ {{nobots}} [[Kategorie:Alles]] {{nobots}} {{noexternallanglinks}} [[nds:]] [[af:]] [[als:]] [[ang:]] [[bar:]] [[da:]] [[de:]] [[en:]] [[eo:]] [[fo:]] [[frr:]] [[fy:]] [[is:]] [[ksh:]] [[lb:]] [[li:]] [[nl:]] [[nn:]] [[no:]] [[pdc:]] [[pfl:]] [[sco:]] [[stq:]] [[sv:]] [[vls:]] [[yi:]] [[zea:]] kpn32gul0w64ggabivrqjzrhssd6pb1 0 3 90583 27994 2008-12-17T21:10:51Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Veurblad]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Veurblad]] mm9d6cj9mlp3ptlxud1279xsp5mq41b 0 8 294585 292856 2017-11-05T13:50:08Z Wf-nl 4697 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Kiek op [[Nederlaand (deurverwiespagina)]] veur aandere betiekenissen van Nederla(a)nd.}} {{Laandtabel-vel | naaminlaanstaal = Nederland | vlagge = Flag of the Netherlands.svg | wapen = Nl-arms.gif | lokasie = EU-Netherlands.svg | breedtegroad = 52/9//N | lengtegroad = 5/18//E | region = NL | talen = [[Nederlaands]]<ref>Naost t [[Nederlaands]] is in [[Frieslaand]] t [[Freeske taaln|Fries]] oek n bestuurstaal.</ref> | heufstad = [[Amsterdam]]<ref>De regering zit in [[Den Haag]].</ref> | religie = 29% [[Rooms-Katholieke Karke|katteliek]]<br />9% [[Nederlaanse Hervormde Karke|hervormd]]<br />6% [[Protestaantse Karke in Nederlaand|PKN]]<br />4% [[griffemeerd]]<br />4% [[Islam|moslim]]<br />6%&nbsp;aandere&nbsp;karke&nbsp;/ levensbeschouwing<br />42% niet-geleuvig<br /><small>([[2009]], bron: CBS)</small> | regeringsvorm = [[konstitusionele monarchie]] | km2 = 41.528 | pctwaoter = 18,41 | inwoeners = 16.829.289<ref>[http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=37296ned&D1=0-24,26,41,45,47&D2=(l-11)-l&HD=140525-1436&HDR=T&STB=G1 CBS 12 augustus 2014]</ref> | dichtheid = 405 <!-- excl. waoter --> | munteenheid = [[euro]] | valutacode = EUR of € | tiedzone = +1 | volkslied = [[Wilhelmus]] | feesdag = [[30 april]] <small>([[Koneginnedag]])</small>, [[5 mei]] <small>([[Bevriejingsdag]])</small> | tld = nl | laandcode = NLD | til = 31 }} '''Nederlaand''' is n [[West-Europa|West-Europees]] [[staot|laand]] dat an de [[Noordzee]] ligt en hef n totale kustliende van 451 kilometer. De buurlaanden van Nederlaand bin [[Duutslaand]] en [[België]]. De [[heufdstad|heufstad]] van t laand is [[Amsterdam]], de [[regeringszetel]] is [[Den Haag]]. Aandere belangrieke stejen bin: [[Rötterdaam]], mit één van de grootste havens van de wereld, [[Utrecht (stad)|Utrecht]], t verkeersknooppunt van t laand, [[Grunnen (stad)|Groningen]] (veural veur t noorden), en [[Eindhoven]] in de provinsie [[Noord-Braobaant]] is de vuufde stad van t laand. De [[Karibies Nederlaand|Karibiese]] eilaanden [[Bonaere]], [[Sunte-Eustasius]] en [[Saba]] maken as [[Karibies Nederlaand|biezundere gemeenten]] deel uut van t laand. Nederlaand, inklusief de Karibiese eilaanden [[Bonaere]], [[Sunte-Eustasius]] en [[Saba]], vormen samen mit [[Aruba]], [[Curaçao]], [[Sunte-Marten (eilaand)|Sunte-Marten]] t [[Koninkriek der Nederlaanden]]. De verhoudingen bin bepaold in t [[Statuut veur t Koninkriek der Nederlaanden]] van [[1954]]. Nederlaand hef in totaal [[provinsies van Nederlaand|twaolf provinsies]] en 391 [[gemiente (bestuur)|gemeenten]] (2017). De twee offisiële talen van Nederlaand bin t [[Nederlaands]] en t [[Freesk|Fries]]. t [[Nedersaksies]] en t [[Limburgs]] hebben as [[streektaol|streektaal]] n legere staotus as t Fries, zo as vermeld steet in t statuut veur de minderheidstalen. De twee aandere niet-Germaanse streektalen bin t [[Jiddisj]] en [[Romani]]. Aandere talen die vake espreuken wörden bin van allochtone aofkomst; namelik: t [[Turks]], [[Berbers]], [[Arabies]] (Marokkaans dialekt), [[Papiaments]], [[Sranantongo]] en [[Chinees]]. t Nederlaandse staotsheufd is [[Willem-Alexander van de Nedderlanden|Willem-Alexander]]. De premier is noen [[Mark Rutte]]. == Geschiedenisse == t [[Koninkriek der Nederlaanden]] kreeg de staotus die t noen hef, as [[konstitusionele monarchie]], in [[1815]] onder koning [[Willem I van Nederlaand]]. t Grondgebied van Nederlaand, [[België]] en [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] wördden offisieel an t Koninkriek toe-ewezen, allewel Luxemburg as deel van de toemaolige [[Duutse Bond]] mit Nederlaand verenigd wördden deur middel van n [[personele unie]]. In [[1830]] wördden [[België]] onaofhankelik van Nederlaand en wördden n zelfstandig koninkriek. De "Belgiese" provinsies [[Limburg (Verenigd Koninkriek der Nederlaanden)|Limburg]] en [[Luxemburg (histories gewest)|Luxemburg]] wördden bie disse splitsing op-edeeld. Luxemburg wördden laoter (in [[1890]]) n zelfstandig groothartogdom, toe mit de dood van koning [[Willem III der Nederlaanden|Willem III]] de Ottoonse takke van de [[Oranje-Nassau|Nassaus]] uutstörf in de mannelike liende. De Nederlaandse krone gung over op de vrouwelike arfgenaam, [[Wilhelmina van Nederlaand|koneginne Wilhelmina]], mer Luxemburg gung over op de Walramse takke van t huus Nassau, umdat ze daor de Saliese opvolgingswet (allinnig manluui op de trone) hadden. In de [[Eerste Wereldoorlog]] bleef Nederlaand neutraal, mer in de [[Tweede Wereldoorlog]] leed t onder vuuf jaor Duutse bezetting. Mit de Duutse anval op Nederlaand wördden [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] ebombardeerd, waorbie t sentrum zwat helemaole verrineweerd wördden. Ruum 100.000 Nederlaandse [[jodendom|jodemeensen]] wördden deur t regime vermeurd. Nao de oorlog begun, mit behulp van t [[Marshallplan]] uut de [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]], de heropbouwing, die tot grote welvaort leien en waordeur Nederlaand n moedern, industrieel laand wördden. Tegeliekertied dung Nederlaand zeutjes an aofstaand van zien posisie as koloniale macht. In [[1951]] was Nederlaand medeoprichter van de Europese Gemeenschap veur Kolen en Staol, die uuteindelik uutgreuiden tot de [[Europese Unie]]. In [[1953]] wördden Nederlaand etröffen deur n [[waotersnoodramp]]. As reaksie hierop wördden de [[Deltawarken]] (voltooid in [[1986]]) en de [[Maeslantkering]] (voltooid in [[1997]]) ebouwd. In [[2002]] vervöng Nederlaand de eigen munt, de Nederlaandse [[geulden|gulden]], samen mit de meeste aandere EU-laanden deur de Europese munt, de [[euro]]. In 2010 bin de eilaanden [[Curaçao]] en [[Sunte-Marten (eilaand)|Sunte-Marten]] amparte laanden ewörden binnen t koninkriek, net as [[Aruba]] dat t al was sinds [[1986]]. t Veurmaolige laand de [[Nederlaandse Antillen]] wördden aofeschaft en de overige eilaanden ([[Bonaere]], [[Sunte-Eutstasius]] en [[Saba]]) bin deel ewörden van t Europese Nederlaand as biezundere gemeente. == Beschrieving van de vlagge == [[Bestaand:Dutch flag.JPG|thumb|150px|Nederlaandse vlagge]] De [[vlagge van Nederlaand|Nederlaandse vlagge]] besteet uut dree horizontale baonen van gelieke heugte in de kleuren rood, wit en blauw. De vlagge stamp uut [[1579]], toe de onaofhankelikheid van Nederlaand uutereupen en offisieel goedekeurd wördden in [[1796]]. In [[1937]] wördden t bevestigd as nasionaal embleem deur [[koneginne Wilhelmina]]. t Wit en blauw bin de livreikleuren van t Franse vorstendom [[Oranje (vorstendom)|Orange]], waor t koningshuus van aofstamp. t Rood was oorspronkelik oranje, naor de naam van t vorstendom, mer wördden in de loop van de [[17e eeuw]] vervöngen deur vermiljoenrood, dat bie zeeslagen makkeliker te herkennen was. Op feestdagen die van doon hebben mit t koningshuus of bie diplomatieke reizen naor t butenlaand wörden oek wel n oranje wimpel boven de vlagge ehöngen. Veerder wörden t oranje gebruukt as nasionale herkenningskleur. Over de aofmetingen van de vlagge bin gien veurschriften. In t algemeen mut de lengte in verhouding ween mit de breedte (dreje tot tweje). Op de Nederlaandse vlagge ma'j (behalven a'j der toestemming veur hebben) gien enkele versiering of aandere toevoeging anbrengen. Oek t gebruuk van n vlagge zonder versiering beheurt nao-eleefd te wörden. (n Vlaggedoek veur versiering mag wel, bieveurbeeld in de vorm van draperieën.) == Kaorte == [[Bestaand:Kaarte van nederland NDS-10-10-10.png|De kaorte van Nederlaand]] == Zie oek == * [[Provinsies van Nederlaand]] == Referensies == <references/> == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.overheid.nl/ Offisiële webstee van de Nederlaandse regering] * [http://www2.holland.com/nl/ Offisiële webstee van de Nederlaandse VVV] {{Commonscat|Netherlands|Nederlaand}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Nederlaand|!!]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] t0kqa9mj4wfhgkfw79pfqsccvnbihjd 0 9 292655 292654 2016-12-22T10:26:52Z Wwikix 13678 /* Bronnen / Wellen */ wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel | naaminlaanstaal = Bundesrepublik Deutschland | common_name = Duutslaand | vlagge = Flag of Germany.svg | wapen = Coat of Arms of Germany.svg | lokasie = LocationGermany.png | breedtegroad = 51///N | lengtegroad = 10///E | region = DE | talen = [[Duuts]] | heufstad = [[Berlien]] | religie = [[Protestantisme|Protestans]], [[Rooms-Katholieke Karke|Katteliek]] | regeringsvorm = [[Federale rippebliek]] | km2 = 357.050 | pctwaoter = 2,3 <ref>http://www.destatis.de/basis/d/umw/ugrtab7.php</ref> | inwoeners = 82,4 miljoen <ref>http://www.destatis.de/indicators/d/vgr910ad.htm</ref>| dichtheid = 231 | munteenheid = euro | valutacode = EUR | tiedzone = +1 | volkslied = [[Das Lied der Deutschen]] | feesdag = [[3 oktober]] <small>(Eenheidsdag)</small> | tld = de | laandcode = DEU | til = 49 }} '''Duutslaand''', officieel: ''Bondsrippebliek Duutslaand'', (Duuts: Bundesrepublik Deutschland) is een [[West-Europa|West-Europees]] [[Staot|laand]] en wonnen evormd deur een [[federasie]] van 16 [[dailstoat|deelstaoten]], in 't [[Duuts]] ''Bundesländer'' of ''Länder'' eneumd. Duutslaand lig in [[Centraol-Europa|Midden-Europa]], en grens in 't noorden an de [[Oostzee]], de [[Noordzee]] en [[Denmaark|Denemarken]], in 't osen an [[Pooln|Polen]] en [[Tsjechië]], in 't zujen an [[Oostenriek]] en [[Zwitserlaand]] en in 't wessen an [[Frankriek]], 't [[Luxemburg (laand)|Groothertogdom Luxemburg]], [[België]] en [[Nederlaand]]. Duutsland hef mit ongeveer 82,4 miljoen inwoeners nao [[Ruslaand]] de grootste bevolking van alle Europese lanen. 't Is een belangriek lid van de [[Europese Unie]] en de ekenomische, poletieke en militaire organisasies in [[Europa (continent)|Europa]]. == Geschiedenis == 't [[Heilige Roomse Riek]] was 't eerste ''Reich'' (of koninkriek). 't Begun mit [[Karel de Grote]], hij was de eerste Heilige Roomse Keizer rond 't jaor [[800]], 't riek bleef bestaon tot de tied van [[Napoleon Bonaparte]] in [[1806]]. 't Tweede ''Reich'' begun mit een verdrag in [[1871]] in [[Versailles]]. 't [[Duutse Riek]] kwam tot stand, en [[Praissen|Prusen]] vormen de baosis van dit riek. [[Oostenriek]] maken gien deel uut van 't Duutse Riek. Duutslaand bleef een riek mit verschillende volken veur nog zo'n vuuftig jaor. Duutslaand wun de [[Frankisch-Prusische Oorlog]] van [[Frankriek]] in [[1871]], en in de [[Eerste Wereldoorlog]] dung Duutslaand opniej een inval in Frankriek. De oorlog eindigen mit 't gevech in de loopgraven, dit wanen lange gruppen dee egreuven wanen veur de veiligheid van de soldaoten. An alletweje de kaanten bin der to een kwak soldaoten estörven. De oorlog eindigen in [[1918]], en de Duutse keizer vluchen naor [[Nederlaand]]. Nao de revolusie einigen oek de Tweede Reich en dit was 't begin van de democratische [[Weimarrippebliek]]. Nao de oorlog wanen der grote ekenomische preblemen in Duutslaand deur 't [[Verdrag van Versailles]] en de [[Grote Depressie]] dee over de hele wereld veulbaor was. 't "[[Darde Riek]]" was [[Nazi-Duutslaand]]; van [[1933]] tot en mit [[1945]]. [[Adolf Hitler]] was de leier van de regering, en mit de goedkeuring van 't parlement kreeg e op [[23 meert]] [[1933]] de volle mach over 't laand, de striedkrachen en de regering. Hitler annexeren [[Oostenriek]] en [[Tsjechië]], mar nao de annexering van [[Pooln|Polen]] breuk op [[1 september]] [[1939]] de [[Tweede Wereldoorlog]] uut. An 't begin was de oorlog een groot succes veur Duutslaand, Nazi-Duutslaand veroveren een groot deel van Europa en de [[Sovjet-Unie]]. Nao de Slag bie [[Stalingrad]] was 't min esteld mit 't Duutse oostfront, en staorigan trökken de Duutsers zich striejend weerumme uut 't osen. Nao de inval bie [[Normandië]] is der op dreje fronten oorlog evoerd mit Duutslaand (west, zuud en oost). Op [[30 april]] [[1945]] maken Hitler humzelf van kaant en de Duutse kappetulasie is [[8 meie|8 mei]] 1945 etekend. 't Einde van de oorlog betekenen een verlies van grondgebied veur Duutslaand, en in de 45 jaoren dee daornao kwammen was Duutslaand op-edeeld in twee parten, [[West-Duutslaand]] en [[Oost-Duutslaand]]. Nao 't einde van 't [[communisme]] in Europa in [[1990]], is Duutslaand herenig; 't nieje Duutslaand en Frankriek vormen noen een groot part van de [[Europese Unie]], dee deur middel van betere samenwarking op 't gebied van poletiek, milieu en ekenomie naor een beter ekenomisch Europa toe willen warken. == Deelstaoten == Duutslaand besteet uut 16 deelstaoten: {| class="prettytable" !colspan=3|In 't [[Nedersaksisch]] !colspan=2|In 't [[Duuts]] |- !colspan=2|[[Dailstoat|Deelstaoten]] !! [[Heufdstad|Heufstad]] !! Land !! Hauptstadt |- |'''1'''|| [[Baden-Württemberg]]||[[Stuttgart]]||Baden-Württemberg||Stuttgart |- |'''2'''|| [[Bayern|Beieren]]||[[Munich]]||Bayern||München |- |'''3'''|| [[Berlien]]|| [[Berlien]] | |Berlin||Berlin |- |'''4'''|| [[Brandenburg]]||[[Potsdam]]||Brandenburg||Potsdam |- |'''5'''|| [[Vrieje Hanzestad Breemn|Bremen]]||[[Bremen]]||Bremen||Bremen |- |'''6'''|| [[Hambörg]]||[[Hambörg]]||Hamburg||Hamburg |- |'''7'''|| [[Hessen]]||[[Wiesbaden]]||Hessen||Wiesbaden |- |'''8'''|| [[Mecklenburg-Veur-Pommeren]]||[[Schwerin]]||Mecklenburg-Vorpommern||Schwerin |- |'''9'''|| [[Nedersaksen]]||[[Hanover]]||Niedersachsen||Hannover |- |'''10'''|| [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]]||[[Dusseldarp]]||Nordrhein-Westfalen||Düsseldorf |- |'''11'''|| [[Rienlaand-Palts]]||[[Mainz]]||Rheinland-Pfalz||Mainz |- |'''12'''|| [[Saarlaand]]||[[Saarbrücken]]||Saarland||Saarbrücken |- |'''13'''|| [[Saksen (dailstaot)|Saksen]]||[[Dresden]]||Sachsen||Dresden |- |'''14'''|| [[Saksen-Anhalt]]||[[Magdeburg]]||Sachsen-Anhalt||Magdeburg |- |'''15'''|| [[Sleeswiek-Holstein]]||[[Kiel (Duutslaand)|Kiel]]||Schleswig-Holstein||Kiel |- |'''16'''|| [[Tureng|Thüringen]]||[[Erfurt]]||Thüringen||Erfurt |} == Taal == In Duutslaand praoten de meeste luui [[Duuts|Hoogduuts]]. 't [[Nederduuts]] en 't [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfries]] wonnen in 't noorden van Duutslaand oek wel epraot. In de aandere delen van Duutslaand bin veerder iezig veul Duutse dialekken, van [[Ripuarisch]] en [[Beiers]] tot an de oostkaante van Duutslaand mit de [[Polen|Poolse]] grens an toe. == Benaoming == Veur Duutslaand hef men in verschillende taolen 'n hele boel verschillende benaomings: * '''Germanië''' (gair = Oud-Keltisch voor buurman): ** Germany ([[Engels]]) ** Germania ([[Latien]], [[Italiaons]]) ** Germánija (Германия) ([[Russisch]]) ** Germanía (Γερμανία) ([[Grieks]]) ** Jarmanī (जर्मनी) (Hindi) ** Ujerumani (Swahili) ** An Ghearmáin ([[Iers]]) * '''Duutslaand''' (diutisc = volk): ** Deutschland ([[Duuts]]) ** Duitsland ([[Nederlaands]]) ** Dútslân, Düütsklound, Dütsklönj (Fries) ** Duutslaand ([[Nedersaksisch]]) ** Tyskland ([[Deens]], [[Zweeds]]) ** Doitsu (ドイツ) ([[Japans]]) ** Dé Guó (德国) (Chinees) * '''Allemannië''' (de ouwe stam de Allemannen): ** Allemagne ([[Frans]]) ** Allemania ([[Spaons]]) ** Alemanha ([[Portugees]]) ** 'Almāniyā (ألمانيا) (Arabisch) ** 'Ālmān (آلمان ) (Persisch) * '''Saksen''' (de ouwe stam de Saksen): ** Saksa ([[Fins]]) ** Saksamaa (Estisch) * '''Prusen''' (t ouwe gebied Prusen): ** Pruissen (ouwerwets Nederlaands) ** Proezen (ouwerwets [[Grunnegs|Grunnings]]) ** Pruse(s) ([[Limbörgs]]) ** De Pruus (ouwerwets [[Tweants]]) * '''Nemo''' ('t stomme volk): ** Njemačka (Krowatisch) ** Německo ([[Tsjechies|Tsjechisch]]) ** Niemcy ([[Pools]]) * '''Beieren''' (t gebied Beieren): ** Bawory (Neder-Sorbisch) * '''Volk''' ** Vācija (Lets) ** Vokietija (Litouws) * '''Zuudwegen''' (tegenhanger van Noordwegen ([[Noorwegen]])) : ** Suðrvegr (Oud Noors/Oud Deens) == Bronnen / wellen == <references /> {{commonscat|Germany}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Duutslaand| ]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] ebqvql53v037bxtsa8uyphy0n22bz2c 0 10 294584 294579 2017-11-04T23:22:47Z RayZa 16145 Versie 294579 van [[Special:Contributions/217.151.146.228|217.151.146.228]] ([[User talk:217.151.146.228|overleg]]) weerummedreid wikitext text/x-wiki {{Tw-logo|Nedersaksische taalwiezers}} [[Bestaand:Low Saxon dialects.png|thumb|Nedersaksies in Nederlaand en Duutslaand]] [[Bestaand:Leegsaksisch.png|thumb|De Nedersaksiese dialekten in Nederlaand en de dialekten an de grens mit Duutslaand]] t '''Nedersaksies''' (of kortweg: '''Saksies''') is n [[West-Germoanse toalen|West-Germaanse taal]] die zien oorsprong vient in t [[Oldsaksisch|Oudsaksies]] en deur zo'n zes miljoen meensen espreuken wördt. Veur t Nedersaksies besteet der gien standardvorm, t besteet uut verschillende dialekten. t Nedersaksies beheurt tot t [[Nederduuts]], umdat t niet mee-edaon hef an de [[twiede Germaanse klaankverskoeving|tweede Germaanse klankverschuving]]. De taalkode (ISO 639-2 en ISO 639-3) van t Nedersaksies is '''nds'''. ==t Begrip== {{Heufdartikel|Terminologie Nederduuts-Platduuts-Nedersaksies|vel}} t Begrip ''Nedersaksies'' wördden tot in de [[1990-1999|jaoren negentig]] van de [[20e eeuw]] allinnig gebruukt deur historiese taalkundigen en (veural in de jaoren vuuftig) deur n paor streektaalschrievers en -aktivisten.<ref>Zo had t in Groningen op-erichten literaere tiedschrift ''[['t Swieniegeltje]]'' (1954-1959) n schofjen de ondertitel 'Nedersaksisch tiedschrift'.</ref> Luui die n Nedersaksies dialekt praotten neumden der eigen dialekt bie de naam van n plaotse of streek (Achterhooks, Draents, Veluws, Elspeets en gao zo mer deur), of ze neumden t gewoon ''plat'' (in Duutslaand: ''Platt'', ''[[Platduuts|Plattdüütsch]]'', ''[[Nederduuts|Nedderdüütsch]]'', ''Neddersassisch'' en zo wat meer), bie ons in Nederlaand is oek t begrip Platduuts meugelik, mer is niet zo populaer umdat t te veule an t Duuts döt denken. In Duutslaand wördt mit ''Neddersassisch'' veural t [[West-Nedersaksisch|West-Nedersaksies]] (of t [[Nederlaand]]se Nedersaksies in t biezunder) bedoeld. In Groningen zegen ze in de plaotse van ''Nedersaksies'' oek wel ''Leegsaksies'' en in Twente heur je naost ''Nedersaksies'' oek ''Neersassies''. Deurda'j disse verschillende gebruken hebben, ku'j nog wel es in t wiere raken. Onder invleud van verschillende streektaalbewegingen hef in Nederlaand de [[politiek]] t begrip ''Nedersaksies'' overeneumen en uuteindelik as streektaal erkend. Van één gelieke kultuurtaal is gien sprake, oek deurdat elke poging van standardisering (woordeschat en spelling) as n vremd iets ezien wördt en wördt daorumme meestentieds oek al gauw aofewezen. De taal wördt soms oek wel kortweg ''Saksies'' eneumd, n benaming die van oudsheer oek al veurkwam. ==Geografies gebied== ===In Europa=== t Nedersaksies wördt veural espreuken in t noordoostelike deel van [[Nederlaand]] (de provinsies [[Grunnen (provinzie)|Groningen]], [[Drenthe]] en [[Oaveriessel|Overiessel]], de [[Gelderlaand|Gelderse]] gebiejen de [[Veluwe]] en de [[Achterhook|Achterhoek]], de [[Stellingwarven]] in t zuudoosten van [[Frieslaand]], en [[Urk]] in [[Flevolaand]]) en in t noordelike deel van [[Duutslaand]] (onder aandere in [[Nedersaksen]], [[Westfalen|Westfaolen]], [[Hamburg]], [[Bremen]], [[Sleeswiek-Holstein]], [[Mecklenburg-Veur-Pommeren]], [[Saksen-Anhalt]] en [[Braandenburg]], oek kleine gedeeltes van t noorden van [[Hesse]] en [[Thuringia]] spreken van oorsprong Nedersaksies). t Nedersaksies dat in Nederlaand espreuken wördt, wördt tot t [[West Leegsaksisch (algemain)|West-Nedersaksies]] erekend. t Nedersaksies uut Duutslaand veur n groot gedeelte oek, mer t oostelike deel völt onder t [[Oost Leegduuts|Oost-Nedersaksies]] (oek wel t ''Oost-Nederduuts'' eneumd). Eertieds wördden t Nedersaksies volop espreuken in t [[Denemarken|Deense]] [[Zuud-Jitlaand|Zuud-Jutlaand]], tegenswoordig is t zo goed as uutestörven (misschien op n paor gemeenschappen nao). Oek an de raand van [[Berlien]] praotten ze van oorsprong Nedersaksies, mer mit de verstedeliking en nasionale sentralisasie is t dialekt uutestörven. In de noordelike Duutse gebiejen, wat noen [[Pooln|Polen]], de [[Ruslaand|Russiese]] provinsie [[Koningsbargen]], zuudwestelik [[Litouwen]] en [[Estlaand]] bin, was t Nedersaksies oek goed vertegenwoordigd. Sinds de verdrieving van t grootste gedeelte van de [[Duutslaand|Duutse]] bevolking, an t einde van de [[Tweede Wereldoorlog]], wördden t der haost niet meer espreuken. Vandage de dag bin der nog wel n stuk of wat Nedersaksiese sprekers buten Nederlaand en Duutslaand in de kustgebiejen van [[Polen]] (n minderheid etniese Duutsers); sprekers van t ''[[Oostpommers]]'' die Pommeren niet uutezet bin, en oek de regio's rond [[Braniewo]]). ===Buten Europa=== {{Heufdartikel|Plautdietsch|vel}} Op t Amerikaanse vastelaand bin der oek gemeenschappen die Nedersaksies praoten, bieveurbeeld: Kanada, de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigden Staoten van Amerika]], [[Mexico (laand)|Mexiko]], [[Venezuela]], [[Zuud-Afrika]], [[Sentraal-Azië]], [[Bolivia]], [[Argentinië]], [[Brazilië]], [[Paraguay]] en [[Uruguay]]. In sommige laanden maakt de taal deel uut van t mennonitiese geleuf en de mennonitiese kultuur. Der bin mennonitiese gemeenschappen in [[Ontario]], [[Saskatchewan]], [[Alberta]], [[Brits-Kolumbia]], [[Manitoba]], en [[Minnesota]] die t Nedersaksies (lees: [[Plautdietsch]]) in karkdiensten en as kultuurtaal gebruken; de veurouwers van disse meensen waren veurnamelik Duutsers uut de niej verwörven gebiejen in Ruslaand en Oekraïne, die in de [[19e eeuw]] en an t begin van de [[20e eeuw]] naor t Amerikaanse kontinent verhuusden. Dit Nedersaksiese dialekt is binnen disse gemeenschappen, en in t middenwesten van de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]], sinds de volksverhuzing vanuut Ruslaand en Oekraïne wat uutenegreuid. De veuruutzichten van t voortbestaon van de taal is in veule plaotsen niet goed, en is in sommige plaotsen, waor de meensen op-egaon bin in de samenleving, al uutestörven. In mennonitiese kolonies in Paraguay, Zuud-Amerika, Belize, en Chihuahua, Mexiko is t Nedersaksies n "ko-offisiële taal" van de gemeenschap ewörden, naost de offisiële laandstaal ([[Spaans]]). t Oostpommers wördt oek espreuken in delen van [[Brazilië|Zuudwest-Brazilië]]. ==Geschiedenisse== t Nedersaksies stamp van t [[Oldsaksisch|Oudsaksies]] aof, de taal van de [[Saksen (vôlk)|Saksen]]. De oudste teksten in t Oudsaksisch, die achterebleven bin, stammen uut de [[9e eeuw]]. In de [[12e eeuw]] is daor weer t [[Middelnedersaksies]] uut ontstaon. Disse taal was de haandelstaal van de [[Hanze]]. t Middelnedersaksies is deur de Hanzekoopluui in t hele [[Noordzee|Noord-]] en [[Oostzee]]gebied verspreid eraakt en was daor de belangriekste taal. n Bulte Middelnedersaksiese woorden bin daordeur in de [[Noord-Germaanse talen]] (Skandinaviese talen) terechtekeumen. Toe de [[16e eeuw]] tot n einde kwam, was de tied van de Hanze grotendeels veurbie. Luui die n betere opleiding hadden praotten in [[Nederlaand]] [[Standerdnederlaands|Standardnederlaands]] en in [[Duutslaand]] [[Hoogduuts]]. Tenminsten, bie t zakendoon was dat wel zo, thuus praotten ze nog Nedersaksies. De Middelnedersaksiese schrieftaal, die daoruut voortekeumen was, völ in de meeste dialekten uut mekaar. Allinnig in n antal gebiejen bleef t Nedersaksies nog op schrift bestaon of is in de loop van de tied weer opniej op-esteld. t Nedersaksies is nauw verwant an t [[Fries]], mer oek an t [[Engels]], dat kömp onder aandere deurdat der n bulte Saksen uut [[Noord-Duutslaand]] in t jaor 450 naor [[Groot-Brittannie|Engelaand]] ezeild bin en daor samen mit de [[Angelen]], [[Juten]] en de [[Friezen]] de [[Angelsaksen]] evormp hebben. De overeenkomsten tussen de dree talen zollen uutwiezen naor n gemeenschappelike herkomst. Van de [[16e eeuw|16e]] tot de [[20e eeuw]] was t Nedersaksies, wat toe nog gewoon ''plat'' heetten, niet meer de taal van de haandelsluui mer steeds meer van de eenvoudige luui. Op schoele en in de karke wördden t Nederlaands of t Hoogduuts de voertaal. Vanaof de 20e eeuw is t Nederlaands of t Hoogduuts oek bie de eenvoudige luui der meer en meer in-ekeumen. De standardtalen kregen vanaof die tied meer anzien as t plat, dat lag onder aandere an t feit dat meensen steeds vakerder kontakten hadden buten der eigen darp of stad. Veur die tied hadden meensen niet zo vake kontakten buten der eigen darp of stad of in elk geval niet mit meensen die veerder weg woenden. Mit t opkoemen van de moederne mobiliteit, mit auto's, mit t wegtrekken van de veule darpsluui naor de stejen (industralisering) en mit t opkoemen van massamedia, die allinnig mer de standardtaal gebruken, was t belangrieker ewörden dat de meensen oek de standardtaal leerden. In sommige delen van t taalgebied is t Nedersaksies tegenswoordig allinnig nog mer de taal van de wat ouwere luui, in aandere delen is t de normale umgangstaal, mit soms zelfs n meerderheid an dialektsprekers, allewel dat bie de jongeluui tegenswoordig al wat minder is. ==Erkenning== Nederlaand erkent t Nedersaksies offisieel as [[streektaal]] en steunt t op n beparkt nivo, zo as beschreven steet in deel II van t [[Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen]], toch wördt derveur estrejen um t Nedersaksies onder deel III erkend te kriegen. Deur t haandvest is t Nedersaksies in de [[Europese Unie]] n offisieel erkende streektaal. Oek Duutslaand hef t haandvest etekend, en erkent en steunt t Nedersaksies (daor heet t offisieel ''Niederdeutsch''). In de deelstaoten [[Bremen]], [[Hambörg|Hamburg]], [[Mecklenburg-Veur-Pommeren]], [[Nedersaksen]] en [[Sleeswiek-Holstein]] wördt de taal erkend volgens deel III van t haandvest; in de deelstaoten [[Brandenbörg|Braandenburg]], [[Noordrhain-Westfele|Noordrijn-Westfaolen]] en [[Saksen-Anhalt]] volgens deel II. Dit betekent dat de steun in de zudelike Noord-Duutse staoten (t Nedersaksiese grensgebied) kleiner is; in de meer noordelike staoten, waor as ze meer streektaal gebruken, is de steun wat groter. In 2012 hef minister van Binnenlaandse zaken [[Liesbeth Spies]] laoten weten dat ze der niks veur veult um t Nedersaksies te erkennen as taal; t zol te duur ween. De provinsies Groningen, Drenthe, Overiessel, Gelderlaand en Frieslaand hebben der eigen hier niet bie neereleegd en hebben gezamenlik n petisie op-estart um t alsnog onder deel III te laoten erkennen. Oek t CDA en D66 willen dat minister Spies heur besluut herziet. In 2013 wier een noar anleaden van een debat oaver 't gebroek van't [[Frais|Frees]] een motie innedeend um et Neddersaksisch asnog erkent to kriegen. Disse motie wier op 4 juni 2013 offekeurd deur den tweeden koamer. ==t Nedersaksies-Nederduutse dialektkontinuüm== De dialekten van t Nedersaksies vormen n [[taalkontinuüm]] mit de dialekten van noordelik [[Duutslaand]]. Daorumme wörden alle dialekten van de [[Veluwe]] tot an de [[Pooln|Poolse]] grens ezien as één taal, oek al besteet der gien standardvorm van. Toch besteet der n vrie groot verschil tussen t [[Nederlaands Leegsaksisch|Nederlaands-Nedersaksies]] en t [[Duuts-Nedersaksisch|Duuts-Nedersaksies]], n verschil dat alsmer groter wördt. t Nedersaksies in Nederlaand steet onder drok van t [[Nederlaands]] en nimp daor steeds meer eigenschappen van over, veural an de westkaante waor t n dialektkontinuüm vormp mit de [[Nederfrankies]]e dialekten. t Nedersaksies an de Duutse kaante hef van doon mit n starke invleud van t [[Duuts]] (Hoogduuts), die t n aandere kaante uutdrif, veural an de zuudkaante waor t n dialektkontinuüm vormp mit t Hoogduuts. Zokken verschillen zie'j veural a'j kieken naor de ontlening van nieje woorden en naor de schriefwieze. Zo hef t Duuts-Nedersaksies de zongenaamde ''Großschreibung'' (t schrieven van heufdwoorden mit heufdletters) overeneumen van t Hoogduuts, terwiel dat verschiensel in de spelling van de Nederlaands-Nedersaksiese dialekten van [[Nederlaand]] nargens veurkömp. Wat de sprekers zelf angeet, hebben de Nedersaksiese sprekers in Nederlaand der over t algemeen gien meuite mee um an te nemen dat ze in t noordelike deel Duutslaand n zelfde soort dialekten praoten. Aandersumme vienen de meeste Nedersaksiese sprekers uut Duutslaand niet dat de taal deurlöp op Nederlaands grondgebied. ===Taalgrens=== De heufdverdeling van t Nedersaksies löp zo as ezeegd 'niet' langes t geschei van [[Nederlaand]] en [[Duutslaand]]. Integendeel: vake heurt n Nedersaksies dialekt uut Nederlaand bie n groter Duuts gebied. Zo is t grootste gedeelte van t Nedersaksies n onderdeel t [[Westfaals|Westfaols]] en heurt t [[Grunnegs|Gronings]] bie t Noord-Nedersaksies, veural bie t [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfries]]. Toch is t idee van de rieksgrens as taalgrens nog niet zo'n slicht idee: veural in de woordeschat bin der veule overeenkomsten tussen de dialekten an de Nederlaandse kaante, dit kömp deurdat - zo as hierboven al beschreven steet - der deur de eeuwen hinne, in Nederlaand naor t Nederlaands ekeken is veur nieje woorden en in Duutslaand naor t Duuts, deur disse ontwikkeling bin de dialekten soms iezelig vere uut mekaar egreuid. t Gronings is n kleine uutzundering, veule Groningse woorden koemen oek in t [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfries]] veur. ==Sprekersantallen== ===Nederlaand=== t Antal sprekers van t Nedersaksies (in [[Nederlaand]]) is volgens n telling uut [[2003]] (bron: ''taaltelling Nedersaksisch'' van [[Henk Bloemhoff]]) zo'n 1.616.000. Daor zatten de 150.000 sprekers uut de rest van [[Nederlaand]] (veural de [[Raandstad (gebeed)|Raandstad]]) en t butenlaand al bie in ([[Kannede|Kanada]], [[Australi'je (land)|Australië]], [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]], [[Niej-Zeelaand]]). De 1.466.000 sprekers die in t Nedersaksiese taalgebied woenen, vormen 9,1% van de Nederlaandse bevolking en woenen in verschillende regio's; dit ku'j hieronder in de tebel oek aoflezen. Je mutten niet vergeten dat t veur n groot part um ouwere meensen geet en dat t sprekersantal daorumme oek vlogge aofnimp. t Antal tweede- of dardetaalsprekers nimp de aof-eleupen tied wel wat toe. Oek is der de leste tied meer andacht veur t opniej anleren van t Nedersaksies bie de kienders. Dit mut veurkoemen dat t antal niet nog veerder zakt. Eerder as 2003 is der nog nooit n telling ewest veur t hele Nedersaksiese taalgebied.<ref>Handboek Nedersaksische taal- en letterkunde</ref> {| {{prettytable}} !Nedersaksiese gebiejen !Antal sprekers !Persentazie |- |[[Tweante|Twente]] |338.000 |62% |- |[[Grunnen (provìnzie)|Groningen]] |258.000 |46% |- |[[Drenthe]] |248.000 |53% |- |de [[Achterhoek]] |216.000 |60% |- |[[Sallaand]] |172.000 |35% |- |de [[Veluwe]] |172.000 |30% |- |[[Stienwiekerlaand]]<br />(de [[Kop van Overiessel]]) |20.000 |48% |- |[[Urk]] |15.000 |97% |- |[[Weststellingwarf]] |14.000 |53% |- |[[Ooststellingwarf]]{{Info|Haulerwiek en Waskemar niet mee-erekend}} |7.000 |30% |- |noordoostelik [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] |5.000 |12% |- |oostelik [[Kölmerland en Nijkruusland|Kollumerlaand]] |1.000 |50% |- |} t Antal sprekers van t [[Nederlaands Leegsaksisch|Nederlaands-Nedersaksies]] in vergelieking tot aandere talen van Nederlaand: * Nedersaksies 1.798.000 <ref>[http://taal.phileon.nl/nedersaksisch.php Streektaal.net over Nedersaksisch]</ref> * [[Limburgs]] 825.000 <ref>[http://taal.phileon.nl/lim_situatie.php Streektaal.net over Limburgs] </ref> * [[Westerlauwers Fries|Fries]] 453.000 <ref>[http://taal.phileon.nl/fries.php Streektaal.net over Fries]</ref> * [[Nederlaandse gebaorentaal]] 20.000 * [[Papiaments]] 13.000 * [[Engels]] 5.000 ===Duutslaand=== t Antal aktieve sprekers van t Nedersaksies wördt veur Duutslaand vake rond de 5,5 miljoen eschat,<ref>Volgens http://www.staff.uni-oldenburg.de/gabriele.diekmann-droege/9361.html</ref> waorvan zo'n vier miljoen meensen de taal goed tot uutstekend kunnen spreken.<ref>27% van bevolking van Sleeswiek-Holstein, 23% van Mecklenburg-Veur-Pommeren, 14% van Nedersaksen, 10% van Noordrijn-Westfaolen en nog es 5% van Braandenburg en Saksen-Anhalt, samen zo'n vier miljoen – nog niet inbegrepen bin Hamburg en Bremen en de rond 200.000 sprekers van t [[Plautdietsch]], die overwegend buten de onderzeuksgebiejen woenen, antallen volgens [http://www.germsem.uni-kiel.de/ndnl/materialien/Lehre%20Prof.%20Elmentaler%20Sommer%2010/pdf-Folien%20Vorlesung%20Standard%20und%20Substandard%20SoSe%202010/Kopie%20von%20pdf-Folien/8.pdf ''Vorlesung „Niederdeutsch in Geschichte und Gegenwart“ – Niederdeutsch heute: Eine Bestandsaufnahme''] (sitaot van Frerk Möller: ''Plattdeutsch im 21. Jahrhundert. Bestandsaufnahme und Perspektiven.'' Leer 2008, S. 22&nbsp;f.)</ref> Zo'n 10,2 miljoen Duutsers hebben enige passieve kennis van t Nedersaksies en zo'n twee miljoen meensen spreken t vake.<ref> Volgens http://www.staff.uni-oldenburg.de/gabriele.diekmann-droege/9361.html</ref> Hierbie koemen de rond 200.000 sprekers van t [[Plautdietsch]], die overwegend buten de onderzeuksgebiejen woenen en bin daorumme dus oek niet mee-eneumen in de telling. t Antal passieve sprekers, dit wil zegen de meensen die t Nedersaksies verstaon, wördt vake mit tien miljoen en hoger an-egeven veur Duutslaand, mer disse antallen kunnen oek veule hoger liggen (kiek hierboven). ===Denemarken=== In Denemarken spreekt allinnig nog n fraksie van de Duutse minderheid (zo'n 20.000 meensen) nog [[Noord-Sleeswieks]]. ===Wereldwied=== In totaal kan t antal Nedersaksiese sprekers in Europa, die de taal aordig goed spreken, hooguut acht miljoen bedragen; veur de staoten buten Europa, waor t Nedersaksies (vake in de varieteit ''Plautdietsch'') espreuken wördt, bin meestentieds gien krekte antallen veurhaanden. t Antal Nedersaksiese moerstaalsprekers wördt op zo'n één tot vier miljoen eschat. ==Expansie en achteruutgang van t Nedersaksies== ===Expansie=== In feite waren der in de middeleeuwen dree algemene voertalen in t Duuts-Nederlaandse [[dialektkontinuüm]]: # Hoogduuts (waorveur de Duutse dialekten van de deelstaoten Saksen en Thüringen en de dialekten in t noorden van Bohemen t belangriekst waren), # Nederlaands (mit, in t begin, t [[Braobaans|Braobaants]] as belangriekste dialekt) en # Oud-Nedersaksies (mit t dialekt van Lübeck as belangriekste dialekt) Sinds de Biebelvertaling van [[Maarten Luther]] begun t Oud-Nedersaksies meer en meer plaotse te maken veur t Hoogduuts. In de [[16e eeuw]] wördden in de oostelike delen van Nederlaand oek wel n tussenvorm van t Nedersaksies en t Vlaams-Braobaants (Nederdietsch) an-ebust onder de naam [[Oostersch]], mer disse taalvorm kon de stried mit t Nederlaands niet an. Dat t Nedersaksies nog tot nao de middeleeuwen n "lingua franca" mit n bepaolde uutbreidingskracht is ebleven, blik uut t feit dat umstreeks 1500 de eertieds [[Freeske taaln|Friese]] dialekten in de Groninger [[Ommelaanden]] onder invleud van de van t Nedersaksiese dialekt van de stad [[Grunnen (stad)|Groningen]] overgungen op t Nedersaksies. n Soortgeliek proses herhaolden zich minder as n eeuw laoter in [[Oostfrieslaand]]. ====Invleujen op aandere talen==== {{Heufdartikel|Nedersaksische invloed op de Scandinavische talen|vel}} In de laote middeleeuwen oefenden t Nedersaksies n grote invleud uut op t Deens, en indirekt oek op t Zweeds en t Noors. Dat hef der in belangrieke maote toe bie-edreugen dat disse talen onderling beter verstaonbaor bin en ok veur sprekers van t Nederlaands en Duuts nog aordig gauw an te leren bin. ===Achteruutgang=== De Nedersaksiese streektaal wördden volgens dr. [[Geert Driessen]] van onderzeuksburo ITS van de [[Radboud Universiteit Nijmegen]] in [[2011]] nog mer deur zo'n vuuftien persent van de volwassenen mit kienders espreuken, één persent van de moors gaf an plat te praoten mit heur kienders, twee persent van de vaors gaf an plat te praoten, en van de kienders zelf zeeg één persent dat ze plat praotten mit breurs, zussen of kammeraojen.<ref>[http://www.its-nijmegen.nl/pdf/NTR12%20dialect1995-2011.pdf ITS Nijmegen]</ref> t Schaamtegeveul veur t "plat praoten" hef dertoe eleid dat ouwers t de jonge meensen niet eleerd hebben. t Nogal breed veurkoemende idee dat meensen die plat praoten boers en dom bin gif de streektaal n slicht anzien. ==Talige kenmarken== ===Klankverschuving=== Liekas de [[Anglo-Friese talen]] en de [[Noord-Germaanse talen]], is t Nedersaksies niet beïnvleud deur de Hoogduutse klankverschuving behalven de ouwe klank {{IPA|/ð/}} die verscheuven is naor /d/. In de tabel hieronder zie'j n koppel overeenkomsten en verschillen tussen de verschillende talen. {| class="wikitable" |- bgcolor=#FFDEAD ! '''Oergermaans''' ! '''Hoogduuts''' ! '''Nedersaksies''' ! '''Nederlaands''' ! '''Engels''' ! '''Duuts''' ! '''Fries''' |- | k || ch || maken, mäken, maeken, maoken, moaken || maken || make|| machen || meitsje |- | k || k || keerl, kearl || kerel || churl || Kerl * || tsjirl (arch.) |- | d || t || dag || dag || day || Tag || dei |- | t || ss || eten, aeten, etten || eten || eat || essen || ite |- | t || z (/ts/) || tien, tiene || tien || ten || zehn || tsien |- | t || tz, z (/ts/) || zitten || zitten || sit || sitzen || sitte |- | p || f, ff || schip, skip, sjip || schip || ship || Schiff || skip |- | p || pf || peper, paeper || peper || pepper || Pfeffer || piper |- | β || b || wief, wieven || wijf, wijven ** || wife, wives || Weib, Weiber ** || wiif, wiven |} '''Antekening''': *t Duutse woord ''Kerl'' is n leenwoord van t Nedersaksies; **De reeks ''Wief''-''wijf'', enz. bin [[kognaoten]], niet semanties geliekweerdig. De betekenisse van sommigen van disse woorden bin in verloop van tied veraanderd. t Engels "wife" (echtgenote) is bieveurbeeld niet t zelfde as ''wief'' (vrouw). ===Fonetiek=== * t Behoud van de /l/ in -ol(d/t)- klusters waor t Nederlaands n vertwieklaanking naor ou hef (old = oud, kold = koud, holt = hout, zie oek plaotsnamen as ''Holten'', ''Oldenzaal'' en ''Steenwiekerwold''). In t West-Veluws is, onder invleud van de Nederfrankiese dialekten, de /ol/ grotendeels ummewisseld veur /ou/ (koud, hout, enz.), in [[Nunspeet]] he'j bieveurbeeld nog wel ''wol'' en ''zol'' naost ''hout''. In [[1850]] heurden Nunspeet en Elspeet oek nog bie t gebied waor ze allinnig mer /ol/ hadden. * De /i/ is niet verbreed naor ei (in t Nederlaands spreken ze "kijken" uut as "keiken"). * An t einde van n lettergrepe wördt -en vake uutespreuken as n deurdreunende -n ({{IPA|[n̩]}}, bv. huren (uutspraak: huurn)) of -ng ({{IPA|[ŋ̩]}}, bv. kieken (uutspraak: kiekng)), de veurgaonde klanken wörden dan vake uutespreuken as n [[nasalisaosie|neusklank]], dat wil zegen dat de nasale medeklinker zelf niet echt uutespreuken wörden mer min of meer deel uutmaakt van de veuraofgaonde klanken, zo as dit op grote schaole in de geschiedenisse van t [[Frans]] is gebeurd. Dit verschiensel strekt zich oek uut tot gevallen as 'jagen', dat uutespreuken kan wörden as {{IPA|[jaˑɣŋ̩]}}, {{IPA|[jaːgŋ̩]}}, {{IPA|[jaˑŋ̩]}} en zo bin der nog heel wat variasies meugelik. * De intervokaliese z, g en v kunnen verdwienen of klankveraandering ondergaon mit verlenging van de veurgaonde klinker (verdwiening: wezen → ween/waen, wagen → {{IPA|[ʋaˑŋ̩]}}, Daeventer → ({{IPA|[dɛːm̩tɘr]}}); klankveraandering: wezen → weden). Hier zie'j dat t verdwienen van medeklinkers invleud hef op de medeklinker die volgt: de -n van 'wagen' wördt deur de -g- n {{IPA|[ŋ̩]}}, de -n- van 'Daeventer' wördt deur de -v- n {{IPA|[m̩]}} . * t Nederlaandse 'er' wördt in t Nedersaksies meestentieds 'ar' (barg = berg, karke = kerk), aandere meugelikhejen bin: 'aar' (baarg, kaark), 'aor/oar' (baorg/boarg, kaorke/koarke - [[Tweants|Twents]]), 'aai' (baaig, kaaike - t [[Vjens|Vriezenveens]]) of 'aer' (baerg, kaerke); de Nederlaandse 'ui' is meestentieds n 'uu' of 'oe' in t Nedersaksies → (rute/roete = ruit, uut = uit, buuk/boek = buik, ), hierop bin wel uutzondering zo hef t Urkers meestentieds n 'eu' of 'u' (reut, eut, buk). * An t einde van n woord of véúr n -t- völt de -r- vake vort, net as in t (Brits-)Engels (sport {{IPA|[spɔt]}}, daor {{IPA|[dɔːɘ]}}), in t Gronings blif der -r- meestentieds staon. ===Grammatika=== ====Naamwoorden==== * In n kwak Nedersaksiese dialekten wörden in vrouwelike zelfstandige naamwoorden (enkelvoud) de uutgang op -e behouwen, veural die mit n eenlettergrepige stamme (karke [v] vs. barg [m]). In t grootste gedeelte van t West-Veluws en t Drents is dit niet t geval, oek in gedeelten van t Groningse, Twentse en Achterhoekse taalgebied is dit niet t geval. * Zelfstandige naamwoorden mit n o, oo of oe in de stamme ondergaon n [[umluud]] in t verkleinwoord (hoed → huudtien of heudjen, hond → höndtien of hundjen, boek → bukien of beukske, bok → bökkien), dit is veural zo in t Sallaands, Twents, Achterhoeks en t Oost-Veluws, in de aandere dialekten kömp t (haost) niet veur. * Stoffelike bievoeglike naamwoorden kriegen n umluud (holt → hölten = hout, houten), oek dit is veural zo in t Sallaands, Twents, Achterhoeks en t Oost-Veluws, in de aandere dialekten kömp t (haost) niet veur. ====[[Veurnaamwoord]]en==== * De objektsvorm van t persoonlik veurnaamwoord wördt vake gebruukt in plaotse van 'zich' (hij wast hum = hij wast zich), daornaost he'j oek ''hij wast zien eigen'' 'of 'hij wast zich/zuk/zok''. * Net as in t [[Oudsaksies]] en t [[Oudengels]] wörden in sommige streken 'hij' veur zowel 'hij' as 'zee' (enkelvoud) gebruukt. Dit kan soms tot verwarring leien: wee wast wee in ''hij wast hum''? Wast e zien eigen, wast e n keerl, of wast e n deerne? ====[[Warkwoord]]en==== * De onvoltooid tegenswoordige tied van t regelmaotige warkwoord eindigt in de zudelike Nedersaksiese dialekten (behalve t West-Veluws en t Urkers) op -t in alle personen behalve de eerste enkelvoud: ik warke, ie warkt, hee warkt; wiele warkt, ule warkt, zee warkt (ik werk, etc.). In n lange, smalle stroke vanaof t [[Stellingwarfs|Stellingwarver taalgebied]], deur t Sallaandse [[Steenwiekerlaand]], [[Gällemuun|Genemujen]], [[Kampen (Overiessel)|Kampen]]/[[Zwolle]] tot en mit t West-Veluws en t Urkers is dit, in de gevallen die'w eerder eneumd hebben, altied -en, dit geldt oek veur t Gronings en t Noord-Drents. In t Gronings is t: ik waark, doe waarkst, hai waarkt, wie waarken, joe waarken, sai waarken. Disse [[isoglosse]] heet de [[eenheidspluralisliende]] of [[Rijn-Iessellinie]]. * De [[infinitief]] kent altied de uutgang -en (kieken = kijken; uutspraak: kiekng), dat onder invleud van de leste [[medeklinker]] van de warkwoordstamme uutspreuken wördt as {{IPA|[m̩]}} (nao n [[labiaal|labiale]]e medeklinker = loopm), {{IPA|[ŋ̩]}} (nao n [[koronaal|koronale]] medeklinker) of {{IPA|[n̩]}}/ (nao n [[gutturaal|gutterale]] medeklinker = jagen) * De darde persoon enkelvoud o.t.t. van n [[Warkwoord|stark warkwoord]] krig meestentieds gien -t-uutgang, mer wördt evormp deur de stamklinker te verkorten (kiekn → hij kik = hij kijkt), t grootste gedeelte van t West-Veluws is hierop één van de uutzonderingen. ==Nedersaksiese variëteiten== :''Zie oek t artikel [[Indailen van t Leegsaksisch]] en [[Leegsaksische varianten]]'' [[Bestaand:2008-05-09 Dinxperlo An de Göte.JPG|thumb|[[Achterhooks|Achterhoeks]] in [[Dinsper]], provinsie [[Gelderlaand]]: winkel mit de opschrif: ''An de Göte'']] [[Bestaand:Plattdüütsche Dialektrebeden.png|thumb| {{Kaortlegenda|#B0FF75|Westfaols}} {{Kaortlegenda|#66CCFF|Oostfaols}} {{Kaortlegenda|#99CC66|Noord-Nedersaksies}} {{Kaortlegenda|#CCCC66|Holsteins}} {{Kaortlegenda|#FFFFCC|Sleeswieks}} {{Kaortlegenda|#99CC33|Branenburgs}} {{Kaortlegenda|#99FFCC|Mecklenburgs-Veur-Pommers}} {{Kaortlegenda|#CCCC66|Pommers}} {{Kaortlegenda|#66CCCC|Nederprusies}} Staand van veur 1945]] [[Bestaand:Isoglossen.svg|thumb|n Antal van de belangriekste isoglossen van t Nedersaksies<br /> {{Kaortlegenda|#3afe33|E-apokope}} {{Kaortlegenda|#0000ff|Eenheidsmeervoud -en/-t}} {{Kaortlegenda|#ff9e00|Dat/det}} {{Kaortlegenda|#ffff00|t Vortlaoten van de -n an t woordeinde}} {{Kaortlegenda|#17c1fc|Eenheidsmeervoud -et/-t}} {{Kaortlegenda|#ff0000|Voltooid vlejen tied op e-}}]] [[Bestaand:NDS dialekten.PNG|right|thumb|Taalkundige indeling van t Nedersaksies]] [[Bestaand:Koart Leegsaksisch.png|thumb|Gebied in Nederlaand waor Nedersaksies espreuken wörd]] Vanwegen de grote verspreiding van t Nedersaksies (eertieds van [[Palanga|Nimmersatt]] tot [[Bunsjoten|Bunschoten]] an toe) bin der verschillende dialektvariaanten ontstaon, die'j roewweg in twee heufdgroepen in kunnen delen: #t [[West Leegsaksisch (algemain)|West-Nedersaksies]] (Nederlaand en Noordwest-Duutslaand) ##t [[Noord Leegsaksisch|Noord-Nedersaksies]] ([[Grönnegs|Gronings]] en [[Noord-Drèents|Noord-Drents]], [[Oostfries]], [[Noord-Oldenburgs]], [[Zuud-Oldenburgs]], [[Onderelfs]], [[Holsteins]], [[Sleeswieks]] en [[Eemslenner Plat|Noord-Eemslaands]]) ##t [[Westfaols]] ([[Achterhooks]], [[Sallaands]], [[Zuud-Drèents|Zuud-]] en [[Midden-Drèents|Midden-Drents]], [[Stellingwarfs]], [[Tweants|Twents]], [[Urkers]], [[Veluws]], [[Westerwoolds|Westerwolds]], [[Graofschopper plat|Bentumers]], [[Eemslenner Plat|Zuudwest-Eemslaands]], [[Oost-Westfaols]], [[Zuud-Westfaols]], [[Munsterlaands]], [[West-Munsterlaands]]) ##t [[Oostveels]] #t [[Oost Leegduuts|Oost-Nedersaksies]] (Noordoost-Duutslaand) ##[[Mecklenburg-Veur-Pommers]] ##[[Braandenburgs]] ##[[Plautdietsch]] In de [[Liemers (streek)|Liemers]] praoten ze n [[Nederfrankies]] dialekt mit n bulte Nedersaksiese invleujen (t [[Liemers (dialect)|Liemers]]); in de [[Gelderse Vallei]] praoten ze n Hollaands-Nedersaksies overgangsdialekt dat offisieel wel tot t Nedersaksies erekend wördt. ===Dialektindeling van Jo Daan=== De dialektindeling van [[Jo Daan]]<ref>[http://neon.niederlandistik.fu-berlin.de/langvar/dialects/dialectmapdaan/image_view_fullscreen Dialektkaorte van Jo Daan]</ref> is de meest bekende indeling veur t Nedersaksies uut Nederlaand, in disse indeling is t Duuts-Nedersaksies niet mee-eneumen. De indeling die deur de meeste meensen gebruukt wördt, verschilt hier vake wat van. Zo wördt t Westerkwartiers meestentieds tot t Gronings erekend, t Twents-Graafschaps tot t Twents/Achterhoeks en de Gelders-Overiesselse dialekten wörden as amparte dialekten ezien. t Noord-, Midden- en Zuud-Drents wörden vake ezien as dialekten van t [[Drèents|Drents]], in de plaotse van dat t Noord-Drents tot t Gronings erekend wördt, en t Midden- en Zuud-Drents as amparte dialekten ezien wörden. t Uutestörven dialekt van [[Skokkelaand|Schoklaand]] (t [[Schokkers]]) ha'j bie de indeling van Jo Daan in kunnen delen bie t [[Gelders-Overiessels]]. == Nedersaksiese spelling == {{Heufdartikel|Leegsaksische orthogroafie|vel}} De is nog gien offisieel an-eneumen spelling veur t Nedersaksies. Der hebben wel veurstellen ewest, zo as de [[Vosbergenschriefwiese]] uut [[1955]] (veur t Nedersaksies uut Nederlaand en Duutslaand) en de [[SONT-spelling]] uut [[2000]] (veur t [[Nederlaands Leegsaksisch|Nederlaands-Nedersaksies]]), die allebeie niet an-eneumen bin. De SONT-spelling hef de meeste anhang van de twee, mer plaotselike spellingsrichtlienden bin t gebrukelikst. In [[2011]] is de [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] ontwikkeld, en is n verfiening, vereenvoudiging en uutbreiding van de SONT-spelling, disse spelling is de veurkeursspelling op de [[Nedersaksiese Wikipedie]]. ==Veurbeeldzinnen== {{Heufdartikel|Nedersaksische zinnen|vel}} De volgende veurbeeldzinnen bin eschreven op baosis van de uutspraak, niet op baosis van de (veurkeurs)schriefwieze. De huizen hebben een goot van groene verf. Een vrouw heeft zout water uit de ketel in een bakje of potje gedaan. ([[Standardnederlaands]])<br /> The houses have gutters painted green. A woman has put salt water from the kettle into a small dish or a small jar. ([[Engels]]) === [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfries]] === De hoesn hebm n kheute vann khrone vaarve. n Vraauw hett zolt woateh oete kettil in n bakkje of potke dôn. ''([[Aauwerk (stad)|Aauwerk]])''<br /> De hoesn hebm n kheut vann khruine vaarve. n Vraauw hett zolt woateh oete kettil in n bakkje of potje doun. ''([[Weener]])'' === [[Achterhooks]] === De huze hebt ne gotte van greunen varve. n Vrouwe hef zalt water uut den kettel in nen beksen of pötjen edaone ''([[Breevoort]], Gelderlaand)''<br /> De huze hebt ne götte van greune varve. ne Vrouwe hef zolt water oet un kettul in un beksken of pötjen edaone ''(Noord-Oost [[Achterhook]])'' === [[Grunnegs]] === D'oezen hebm geut van gruine vaarf. n Vraauwèt zolleg wotter oet keddel ien bakje of potke doan. ''([[Roschoul]])''<br /> D'uzen hebm n geude van gruine vaarve. n Vraauwèt het zolt wotter uut de kedel inn bakkie obm potje doan. ''([[Knoal (gemainte)|Knoal]])''<br /> De huzen hebm n geut van grune vaarf. n Vraauwèt zolt woater ute keddel ienn bakje of n potke doan. ''([[De Lieke]])''<br /> D'hoezen hefdn geute van gruine vaarf. n Vraauwèf zooult wotter oede keddel inn bakjen of potken daon. ''([[Zèlng]])'' ===[[Stellingwarfs]]=== De huuzn hebn een geut{{small()|e}} van grune varve. Een vrouw het zo{{small()|o}}lt waeter uut de ketel in een bakkien of pottien daon. ''([[Stellingwarf]], Frieslaand)''<br /> De uuzn ebn een geute van grune vaarve. Een vrouwe ef zolt waeter uut de ketel in een bakkien of pottien edaon. ''([[Zuudvene]], Oaveriessel)''<br /> De uuzn ebn een geute van greune vaarve. Een vrouwe ef zolt waeter uut de ketel in een bakkie of pottie edaon. ''([[Gieteren|Geetern]], Oaveriessel)'' ===Dialekken van De Kuunder, Blankenham en Blokziel=== De uuzn ebn n geute van greune verve. n Vrow et zout water uut de ketel in n bakjen of potjen edaon. ''([[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]])''<br /> De uuzn ebn n geut van greune varf. n Vrouw et zout waoter uut de ketel in n bakjen of potjen edaon. ''([[Blokziel]])'' ===[[Drèents]]=== ====[[Zuudoost-Drèents]]==== De huuzn hebm n geute van grune varve. n Vrouw hef zolt water uut de ketel in n bakkie of pottie doan. ''([[Weiteveen]])'' ====[[Zuudwest-Zuud-Drèents]]==== De huuzn hebt n geute van grune varve. n Vrouwe hef zolt water uut de ketel in n bakkien of pottien edoan<small>(</small>e<small>)</small>. ''([[Ni'jlusen]])''<br /> ===[[Sallaands]]=== De uuzn ebn n geute van grune värve. n Vrouwe ef zolt water uut de ketel in n bäkkien of pöttien edaon. ''([[Kampen (Overiessel)|Kampen]])''<br /> De huuzn hebt n götte van grune värve. n Vrouwe hef zolt water uut de kettel in n bäkkie of pöttie edaon. ''([[Dalsen]])''<br /> De huuzn hebt n göte van grune värve. n Vrouwe hef zòolt wäter uut de kètel in n bäkkie<small>(</small>n<small>)</small> of pöttie<small>(</small>n<small>)</small> edaon. ''([[Wieje]])''<br /> De huuze hebt ne götte van grune värve. ne Vrouwe hef zolt water uut n kettel in n bäkkie of pöttie edaon. ''([[Heldern]])'' ====[[Oaveriessels#Vechtdals|Vechtdals]]==== De huze hebt 'n götte van grune varve. n' Vrouwe hef zolt water uut de kettel in 'n bakkie of pöttie edoan. ''([[Hardenbarg (gemiente)]])''<br /> De hoeze'''?''' hebt ne götte van greune varwe. ne Vrouw hef zout water oet de kettel in n bäkkien of pöttien gedaon. ''([[Emmelkaump|Emmelkaamp]], Graofschop Benthem, Duutslaand)'' De huzen hebt een geute mit gruuine varve. n Vrouw hef zolt water uut de ketel in n bakkien of pottien edoane. ''([[Luttn]])'' ===[[Tweants|Twents]]=== ====[[Oaveriessels#West-_en_Zuud-Twents|West- en Zuud-Twents]]==== De huze hebt ne gote van gruune varve. ne Vrouw hef zolt water uut n kettel in n bekske/bekken/bakkie of pötke/pötje/pöttie edoan. ''([[Wierdn]])''<br /> De huuze hebt ne gotte van greune voarve. ne Vrouwe hef zoolt water oet n kettel in n bäkkn of pötjen edoan(e). ''([[Riesn]])''<br /> De huuze hebt ne gotte van gruune vaarve. ne Vrouwe hef zoolt water oet n kettel in n bäksken of n pötjen edoane. ''([[Eanter]])''<br /> De huze hebt ne götte van greune varf. ne Vrouw hef zòolt water oet n kettel in n bekske of pötje edoane. ''([[Hoksebarge]])'' ====[[Oaveriessels#Noord-_en_Oost-Twents|Noord- en Oost-Twents]]==== De huze hebt ne göt van greune vaarf. ne Vrouw hef zolt water oet n kettel in n bekke of pötke doan. ''([[Tubbargn]])''<br /> De huus hebt ne göt van greune vaarf. ne Vrouw hef zolt water oet n kettel in n bekke/bekske of putke doan. ''([[Rossum (Oaveriessel)]])''<br /> De huus hebt ne göt van greune vèerf. ne Vrouw hef zòolt water oet n kettel in n bekske of putke doan. ''([[De Lutte]])'' ====[[Vjens]]==== De huse hebt ne go-e-te van gruine vaaive. Ne vraauwe hef zalt waeter uut n kjättel in n bakkie of pöttie edwoan. ''([[t Vjenne]])'' ===[[Veluws]]=== ====[[West-Veluws]]==== De huuzn hemm n geute van greune varve. n Vrouw hef zout wao-e-ter uut n ketel in n bakjen of potjen edaon. ''([[Nunspeet]])''<br /> De huzen hen n geut/goot van greune va<small>(</small>a<small>)</small>rf. n Vrouw het zout waoter uut n ketel in n bakje<small>(</small>n<small>)</small> of potje<small>(</small>n<small>)</small> edaon. ''([[Harderwiek]]/[[Armelo]]/[[Putten]]/[[Niekark]])''<br /> De huzen hen n geut van greune varf. n Vrouw het zout waoter uut n ketel in n baksje of potsje edaon. ''([[Barreveld (daarp)|Barreveld]])''<br /> De huzen hen n geut van greune vaarf. n Vrouw het zout waoter uut n ketel in n bakje of potsje edaon. ''([[Bunsjoten]])''<br /> De huze hen n geut van greune vaarf. n Vrouw het zout waoter uut n ketel in n bakje of potsje edaon. ''([[Otterlo]])''<br /> De huze hen n geut van grune varf. n Vrouw het zout waoter uut n ketel in n bakjen of potsjen edaon. ''([[Hoenderloo]])''<br /> De huze hebbe/hen n geut van greune vaarf. n Vrouw het zout waoter uut n ketel in n bakje of potsje edaon. ''([[Sjaarpezeel]])''<br /> De huuze hebbe en geut van gruune varfe. En Vrouwe het zout waotre uut 'n ketel in 'n bakjen of potjien edaon. ''([[Ugchelen]])''<br /> ==Taalkodes uut de ISO 639-3-reeks== Elk Nedersaksies heufddialekt uut Nederlaand (behalven t Urkers) hef zien eigen offisiële taalkode. Hieronder ku'j disse taalkodes vienen: * [[Achterhooks]] - ''act'' * [[Drèents|Draents]] - ''drt'' * [[Grunnegs]] - ''gos'' * [[Sallaans|Sallaands]] - ''sdz'' * [[Stellingwarfs]] - ''stl'' * [[Tweants]] - ''twd'' * [[Urkers]] - ''nog gien, mer de ISO 639-3-kode "urs" is veuresteld'' * [[Veluws]] - ''vel''<ref>In eerdere versies van [[Ethnologue]] waren der amparte kodes veur t West- en Oost-Veluws, disse kodes bin intied vervöllen en vervöngen deur één kode veur t Veluws (vel)</ref> ==Zie oek== *[[Nederlaands Leegsaksisch]] *[[Nedersaksische taalwiezers]] *[[Liest van zinnen ien de Leegsaksische dialekten]] *[[Platduuts]] *[[Wikipedie:Nedersaksies beluusteren]] == Referensies == <references /> ==Uutgaonde verwiezingen== {{Interwiki|kode=nds|naam=Duuts-Nedersaksiese}} '''Woordeboeken:''' * [http://www.plattmakers.de/?lang=nds Plattmakers woordeboek] * [http://www.drentswoordenboek.nl/ Drents woordeboek] '''Informasie:''' * [http://www.plautcast.com/ Plautdietsche podcasts, audio en video's] * [http://www.plattcast.de/ Platduutse/Nedersaksiese podcasts, audio en video's] (Oolland) * [http://www.mennolink.org/doc/lg/index.html Plautdietsch-Engels woordeboek] * [http://www.lowlands-l.net/index.php?page=links_nds Lieste mit verwiezingen, an-ebeujen deur Lowlands List] * [http://taal.phileon.nl/nds/ Streektaal.net, informasie in en over verschillende soorten Nedersaksies] * [http://lowlands-l.net/plattewelt/ Nu is de Welt platt!, internasionale bronnen in en over t Nedersaksies] * [http://www.plattdeutsch-niederdeutsch.net/ Niederdeutsch/Plattdeutsch in Westfalen, deur Olaf Bordasch] * [http://www.plattdeutsch.net/ Mönsterlänner Plat, deur Klaus-Werner Kahl] * [http://www.ins-bremen.de/Geschichte/ndintroh.htm Plattdeutsch heute] * [http://lowlands-l.net/grammar/ Bouwstenen van t Nedersaksies, n inleiende grammatika in t Engels en t Duuts] '''Organisasies:''' * [http://www.ijsselacademie.nl/ IJsselacademie] (Overiessel, de Veluwe en Urk, Nederlaand) * [http://www.staringinstituut.nl/ Staring Instituut] (Achterhoek, Nederlaand) * [http://www.oostfreeske-taal.de/ Oostfreeske Taal] (Oostfrieslaand, Duutslaand) * [http://www.huusvandetaol.nl/ Huus van de Taol] (Drenthe, Nederlaand) * [http://www.stellingwarfs.nl/ Stichting Stellingwarver Schrieversronte] (Frieslaand, Nederlaand) * [http://www.sont.nl/ SONT] (algemeen, Nederlaand) * [http://www.ins-bremen.de/ Institut für niederdeutsche Sprache e.V.] (algemeen, Duutslaand) * [http://www.diesel-online.de/ Diesel - dat oostfreeske Bladdje] (Oostfrieslaand, Duutslaand) * [http://www.twentsewelle.nl/ TwentseWelle] ''As der n organisasie niet bie steet, ma'j t der gerust bie zetten.'' '''Schrievers:''' * [http://www.literadies.de/ Gertrud Everding] (Noord-Nedersaksies - Hamburg, Duutslaand) * [http://www.numanto.de/ Marlou Lessing] (Noord-Nedersaksies - Hamburg, Duutslaand) * [http://www.sassies.net/rhahn/kramer/ Clara Kramer-Freudenthal] (Noord-Nedersaksies - Norderstedt, Duutslaand) * [http://www.johan-veenstra.nl/ Johan Veenstra] (Stellingwarfs - Frieslaand, Nederlaand) '''Muzikaanten:''' * [http://www.skik.nl/ Skik] (Drents - Drenthe, Nederlaand) * [http://www.jan-cornelius.de/ Jan Cornelius] (Oostfries - Oostfrieslaand, Duutslaand) * [http://www.torf.nl/ Törf] (Gronings - Groningen, Nederlaand) * [http://www.eltjedoddema.nl/ Eltje Doddema] (Veenkoloniaals - Groningen, Nederlaand) * [http://www.bohfoitoch.nl/ Boh foi toch] (Achterhoeks - Gelderlaand, Nederlaand) * [http://www.helmutdebus.de/ Helmut Debus] (Duuts-Nedersaksies - Nedersaksen, Duutslaand) '''Overig:''' * http://www.plattmaster.de/ * http://www.platt-online.de/ * http://www.zfn-ratzeburg.de/ * http://www.radiobremen.de/nachrichten/platt/ * http://www.deutsch-plattdeutsch.de/ {{SNLV}} {{Germoans}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies| ]] [[Kategorie:Duutse streektael en dialekt]] 6uzz8zds5akmbmr5cbktckpj9g0f8b7 0 11 291165 291159 2016-11-03T15:28:11Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezingen */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Veluws.png|thumb|De kaorte van 't West-Veluwse dialekgebied (previnsie Gelderlaand en een stukjen van Utrech). Lochtgreun = West-Veluws, donkergreun = Oost-Veluws]] 't '''West-Veluws''' is een groep van [[Nedersaksisch]]e dialekken dee espreuken wonnen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] previnsie [[Gelderlaand]]. 't Wonnen espreuken in verschillende [[Veluwe|Veluwse]] gemeentes, onder aandere in: [[Armelo]], [[Barreveld (gemeente)|Banneveld]], [[Harderwiek]], [[Niekark]], [[Nunspeet]], [[Putten]], [[Schaarpezeel|Scharpezeel]], in zes darpen in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ede]] (namelijk: [[Lunteren]], [[Harskamp]], [[Otterlo]], [[Wekerum]], [[Hoenderloo]]{{Info|Vuilt gedeeltelijk onder Apeldoorne en gedeeltelijk onder Ede}}, [[Deelen]]) en twee darpen in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]] (namelijk: [[Uddel]] en [[Hoenderloo]]{{Info|Vuilt gedeeltelijk onder Apeldoorne en gedeeltelijk onder Ede}}) 't West-Veluws wonnen oek espreuken in de Utrechse plaose [[Bunsjoten|Bunschoten-Spakenburg]] en van oorsprong oek in [[Leusden]] en [[Amesfoort]], mar hier is 't dialek al (zo goed as) uut-estörven. 't Geschei tussen 't West-Veluws in 't noordosen en [[Utrechs-Alblasserwaards|Utrechs]] en [[Zuud-Gelders]] in 't zuudwessen is iezelig refelig: oek de dialekken van bieveurbeeld [[Soest]], [[Eemnes]], [[Huzen]] en [[Laoren]] hemmen nog Nedersaksische kenmarken, disse dialekken wonnen dan oek wel heel soms bie 't West-Veluws erekend, mar meestentieds gewoon bie 't [[Hollaans (dialekt)|Hollaans]] of 't Utrechs.<ref>Bron: ''Taal in stad en land - Utrechts, Veluws en Flevolands'' van [[Harrie Scholtmeijer]]</ref> ==Kenmarkend== Kenmarkend veur 't Veluws is dat 't een soort van overgangstaal is tussen 't [[Nedersaksisch]] en 't [[Nederfrankisch]] (waor 't Nederlaans toe beheurt), sommigen taalkundigen zien 't daorumme as een Nederfrankisch dialek, mar de meeste taalkundigen bin 't derover ees dat 't een ech Nedersaksisch dialek is mar dan wel mit een bulte Nederfrankische invleujen. Ho korter je bie 't geschei koemen mit 't [[Oost-Veluws]], ho groter de Nedersaksische invleud wonnen en ho kleiner de [[Nederfrankisch]]e invleud over 't algemeen. Der bin oek een paor dialekindelingen waobie 't West-Veluws plus de dialekken van [[Oldebroek]] en [[Elburg]] '''Veluws''' eneumd wonnen en waobie de res van 't [[Oost-Veluws]]e taalgebied tot 't [[Sallaans]] erekend wonnen, dit kump umdat de grens tussen 't Oost-Veluws en 't Sallaans nogal willekeurig is, disse grens besteet taalkundig dus eigenlijks neet. ==Sprekers== Veluws wonnen veural thuus epraot deur 't wat ouwere volk en oek nog deur sommigen jongeluui, mar dan vake al meer mit een Nederlaansere invleud as der ouwers of groepouwers. De meeste meensen kunnen 't West-Veluws wel goed begriepen, mar a-j veerder naor 't osen of 't noorden gaon wonnen 't veur meensen dee [[Standardnederlaans]] as moerstaal hemmen meestentieds wat meuilijker. 't [[Putters]] is dus makkelijker te begriepen as 't [[Nunspeets]] veur volk dee gien plat kan praoten. Oek al praoten meensen ginnerasies lange gien plat meer, toch blif der altied wel wat hangen, zo heur je in 't Nederlaans op de Veluwe meensen praoten over een ''deur die los staat'' of der wonnen evreugen ''hoe laat de zaak los gaat'' of je heuren ze praoten over 't eten dat ''overstuur is''. Over 't algemeen wonnen der binnen 't West-Veluwse taalgebied meer dialek espreuken in de noordelijke plaosen as in de zujelijke plaosen, dit is veural zo veur de plaosen dee an 't geschei mit Utrech liggen, een uutzundering hierop is [[Bunsjoten|Bunschoten]]. ==Woordenboeken== Der wönnen een tied lange ewark an 't ''Woordenboek van de [[Gelderlaand|Gelderse]] dialecten'' (WGD) mar op [[7 november]] [[2008]] is dan toch 't leste deel ''Veluwe. De wereld'' verschenen. In disse woordenboekenreeks staon onder aandere woorden uut 't West-Veluws, 't [[Oost-Veluws]], 't [[Urkers]] en dialekken uut de umliggende gebiejen vermeld. Der is oek een versie beschikbaor veur 't revierengebied van [[Gelderlaand]]. In [[oktober]] [[2005]] is 't eerste deel verschenen ''Veluwe. Het huis'' van [[Harrie Scholtmeijer]] en uutgever Matrijs, in [[november]] [[2006]] is 't tweede deel ''Veluwe. De mens'' verschenen, en in [[november]] [[2008]] 't darde en leste deel ''Veluwe. De wereld''. Der bin oek nog een bulte vragenliesten dee in-evuld bin mar dee neet in 't boek staon, disse infermasie zal in de toekoms op internet ezet wonnen. Der bin oek al wat aandere dialekboeken uut-ebröch, mar neet zokke grote prejekken. Eerder bin der al op kleine schaole plaoselijk dialekboeken uut-ebröch, bieveurbeeld in [[Putten]] <ref>''Putters Praoten'' - Puttens Historisch Genootschap</ref>, [[Niekark]] <ref>'''t Niekarks: Umgangstaol, uutdrukkinge en gezegdes'' - Stichting Oud Nijkerk</ref>, [[Schaarpezeel|Scharpezeel]] <ref>''Noe begriep 'k joe'' (1998) - oek gedeeltelijk beschikbaor op <span class="plainlinks">[http://home.planet.nl/~mwigtman/Noebegriep.htm internet]</span>.</ref>, [[Bunsjoten|Bunschoten]] <ref>''Woordenboek van Bunschoten-Spakenburg en Eemdijk'' (1996) - Historische Vereniging Bunscote</ref>, [[Nunspeet]] <ref>''Bie Bart in de rie'' (1996) - wonnen neet meer edrok, mar is nog de heeltied beschikbaor bie verschillende biebeltheken waoronder de biebeltheek van de [[Radboud Universiteit Nijmegen]] en vanzelf oek de biebeltheek van Nunspeet en Elspeet zelf.</ref> en een boek veur de hele Noordwest-Veluwe <ref>''Het Dialect der Noord-West-Veluwe'' (1904) - Proefschrift Rijksuniversiteit Utrecht</ref> Een lieste mit alle dialekwoordenboek en boeken in 't plat vie-j in 't [[Woordenboek van de Gelderse Dialecten]]. ==Spelling== Der was tot veurkort nog gien standardspelling veur de [[Veluws|Veluwse dialekken]], mar de [[IJsselacademie]] (Iesselakkedemie) hef daor een spelling ontwikkeld, veur de [[Overiessel]]se en Veluwse dialekken, dee grotendeels ansluut bie 't Standardnederlaans en bie de aandere Nedersaksische taalvarianten, een uut-ebreien uutleg over de IJsselacademiespelling is te vienen op de webstee van de IJsselacademie (of zie 'uutgaonde verwiezingen'). Vake gebruken meensen nog een eigen spelling, één van de rejens hierveur is dat veule meensen neet van 't bestaon van de IJsselacademiespelling ofweten. ==Klanken== ===Klinkers=== De Nederlaanse ''ij'' was in 't [[Oudgermaans]] (de veurloper van 't [[Nederlaands|Nederlaans]] en 't [[Nedersaksisch]]) een ''î'' (of: ie), disse klank is in 't West-Veluws (in 't osen van Huzen) beweerd ebleven. Oek de uutspraak van de ''ui'' in 't West-Veluws hef zien oorsprong in 't [[Oudgermaans]], in 't West-Veluws wonnen 't uut-espreuken as ''uu'', zo oek in ''huus'' en ''muus'', in tegenstelling tot 't [[Sallaans]]e en [[Oost-Veluws]]e ''huus'' en ''moes'', waor je de [[Tweants|Twents-achtige]] oe in veurkump (vergeliek mit 't [[Tweants|Twentse]]: ''hoes'' en ''moes''). De Standardnederlaanse ''aa'' wonnen in de meeste gevallen uut-espreuken as ''ao'', oek vake op plekken waor de ''a'' vrogger kort was, mar dit kan nogal verschillen van darp tot darp, in 't zujelijke gebied van 't West-Veluws is dat zwat overal ''ao'' dus ''gaon'', ''maoke'', ''slaope'' tegenover ''gaon'', ''maakng'', ''slaapm'' in 't centrale en noordelijke gebied, dit hef van doon mit 't feite dat de medeklinkers '''p, b, m, v, f, k, g''' en '''ng''' derveur zörgen dat de ''ao'' uut-espreuken wonnen as een ''aa'', in 't zujen he-j dit verschiensel neet. In 't [[Oost-Veluws]] lig dit bie de meeste dialekken oek wat aanders, veur meer hierover ku-j kieken op 't artikel [[Veluws]] onder 't kopjen ''Uutspraak: ao of aa?''. In woorden mit, in 't Nederlaans, een ''oo'' heur je vake een umlaut, dit verschiensel kump pas vanof de Gelders-Utrechse previnsiegrens veur en ho noordelijker je gaon ho vaker dat 't veurkump (''hooi - heui'', ''verloren - verleuren'', ''broch{{small()|t}} - bröch{{small()|t}}''). De clusters ''old'' en ''olt'' bin ''oud'' en ''out'' ewönnen (''oud, hout, goud''). De ''ii'' wonnen tussen labiale medeklinkers erond: ''vuuf'' in plaose van ''vief'', dit verschiensel kump in 't hele Nedersaksische gebied wel veur, mar lange zo vake as in 't West-Veluws. Dit verschiensel kump oek veur in aandere dialekken en streektalen, veurbeelden hiervan bin 't [[Zais|Zeeuws]] en 't [[West-Vlaams]]. ===Medeklinkers=== Veural vrogger onderscheien 't westelijke deel Veluwe zich deur de uutspraak van de Oudgermaanse ''sk-''. Disse combinasie klonk as ''sj-'', disse uutspraak heur je oek noen nog in veule [[Limburgs]]e dialekken, bieveurbeeld: ''sjaol'', ''sjaap''. Veurheer leup dit gebied tot in de stad [[Utrecht (stad)|Utrech]], waor der nog an 't begin van de twintigste eeuw ene ''sjiete'' zeeg. Rond 1950 was dat bepark tot Niekark, Banneveld, Scharpezeel en nog wat kleinere darpen in de umgeving. De sj-uutspraak kump nog wel volop veur in Bunschoten-Spakenburg, en veerders bie ouwere inwoeners van veural kleine, aorig of-elegen gehuchen en buurtschappen: [[Hooglanderveen|Hooglaandervene]], [[Holkerveen|Holkervene]], [[Niekarkerveen|Niekarkervene]], [[Zwartebroek]], [[Kootjebroek|Kootwiekerbroek]], [[De Valk]]e en in een antal woorden in de Putterse buurtschap [[Steenenkamer (Putten)|Steenenkamer]]. Uut de grote plaosen is de sj-klank al langer deur de ''sch-'' vervungen. Soms levert dit [[hypercorrectie]] op: zo he-j in 't [[Putters]] ''schem'' en ''schaal'' veur "jam" en "sjaal" of ''schef'' veur "chef". Op sommigen delen van de Veluwe wonnen de ''g'' wat zachter uut-espreuken as in 't Nederlaans, mar oek weer neet zo zach as in 't [[Limburgs]] of [[Braobaans]], een veurbeeld hiervan is 't [[Bunsjoots]]. De uutgang ''-en'' in een woord zoas ''lopen'' wonnen op 't westelijke deel van de Veluwe op twee menieren uut-espreuken. In 't wessen, vanof Huzen tot en mit Banneveld en Armelo, spreken ze de [[sjwa]] én de -n uut. In 't noordosen, vanof Harderwiek en Hoenderloo, spreken ze alleen de -n uut: ''loopm''. Disse uutspraak is typisch Nedersaksisch. ==[[Onzevaor]]== {| | ===[[Niekarks]]=== :Oenze Vaoder in de hemel, :laot Joew naam eheiligd worren, :laot Joew koninkriek kommen :en Joew wil edaon worren :op eerde zoas in de hemel. :Geef oens vandaag 't brood da-w neudig hen. :Vergeef oens oenze schulden, :zoas ok wulie oenze schuldenaren vergeven. :En breng oens niet in verzeuking, :maor verlos oens van 't kwaod. :Want van Joe is 't Koninkriek, :en de kracht en de heerlijkheid, :tot in de eeuwigheid. :Amen. | ===[[Putters]]=== :Onze Vaor in de hemel, :laot Joew naam eheiligd worren, :laot Joew koninkriek kommen :en Joew wil edaon worren :op eerde zoas in de hemel. :Geef ons vandaag 't brood da-w neudig hen. :Vergeef ons onze schulden, :zoas oek wulie onze schuldenaren vergeven. :En breng ons niet in verzeuking, :mar verlos ons van 't kwaod. :Want van Joe is 't Koninkriek, :en de kracht en de heerlijkheid, :tot in de eeuwigheid. :Amen. | ===[[Nunspeets]]=== :Onze Vaor in de hemel, :laot Joew naam eheilig wönnen, :laot Joew koninkriek koemen :en Joew wille edaon wönnen :op eerde zoas in de hemel. :Geef ons vandage 't brood da-w neudig hemmen. :Vergeef ons onze schulden, :zoas oek wie onze schuldenaren vergeven. :En breng ons neet in verzeuking, :mar verlos ons van 't kwaod. :Want van Joe is 't Koninkriek, :en de krach en de heerlijkheid, :tot in de eeuwigheid. :Amen. |} ==Dialekvergelieking== Gao mit de muuspijl over de sterretjes hinne um de infermasie dee derbie heurt te zien. {| {{prettytable}} width="60%" |- ! Putters ! Nunspeets ! Standardnederlaans |- |bietje(n) |bietjen |beetje |- |beteund |beteund |schaars |- |bonk <span style="white-space:nowrap; cursor:help; color:#002bb8; font:normal 110% 'Comic Sans MS';" title="Da's een bonk um">*</span> |bonke <span style="white-space:nowrap; cursor:help; color:#002bb8; font:normal 110% 'Comic Sans MS';" title="Je kunnen m'n een bonke wies maken">*</span> |groot stuk |- |[[breekbonen]] |breekbonen |sperziebonen |- |deern, deretje(n) |deerne, deerntjen |meisje |- |duuf |[[duve (voegel)|duve]], doeve |duif |- |eerpel, erepel |[[eerpel]], erepel |aardappel |- |[[erebeie|eerdbees]] |eerdbeze |aardbei |- |frommes, vrouw, wief |frommes, vrouw, wief |vrouw |- |frullie |vrouwluui |vrouwen |- |gedien |[[gedien]] |gordijn |- |glaozekleed |[[glaozekleed]] |vitrage |- |hen |hemmen |hebben |- |kous |[[hoze]], kouse |kous |- |iezig, akelijk <span style="white-space:nowrap; cursor:help; color:#002bb8; font:normal 110% 'Comic Sans MS';" title="Iezig/akelijk mooi">*</span> |iezig, iezelig |heel, erg |- |keis, kees |[[keze]] |kaas |- |[[kiend]]er(s) |kienders |kinderen |- |krang |krang |binnenstebuiten |- |kuum |kuum, teumig |bedeesd, rustig |- |leed, kwaod, hellig |leed, kwaod, hellig |kwaad, boos |- |leer |[[ledder]] ([[Elspeet]]: ''lere'') |ladder |- |luui |luui |lui |- |[[platte peters]] |platte peters |tuinbonen |- |mins |[[mense|meens]] |mens |- |mirreg > smirregs/smirreges/smirges |mirreg > snaomes/snaomiddes/smirregs |middag |- |moekerig weer |moekerig weer |broeierig weer |- |op huus opan |op huus an |naar huis toe |- |overstuur |overstuur |bedorven (eten) |- |vao(de)r en moe(de)r <span style="white-space:nowrap; cursor:help; color:#002bb8; font:normal 110% 'Comic Sans MS';" title="Kindertaal: poeta en taat">*</span> |[[vaor]] en [[moor (meens)|moor]] |vader en moeder |- |schaal sjaal <span style="white-space:nowrap; cursor:help; color:#002bb8; font:normal 110% 'Comic Sans MS';" title="Een schaal um de nek">*</span> |sjaal |sjaal, das |- |schaol <span style="white-space:nowrap; cursor:help; color:#002bb8; font:normal 110% 'Comic Sans MS';" title="Steenenkamer e.u. 'sjaol'">*</span> |schaole |schaal |- |schand <span style="white-space:nowrap; cursor:help; color:#002bb8; font:normal 110% 'Comic Sans MS';" title="Steenenkamer e.u. 'sjaand' of 'sjand'">*</span> |schaande |schande |- |school <span style="white-space:nowrap; cursor:help; color:#002bb8; font:normal 110% 'Comic Sans MS';" title="Steenenkamer e.u. 'sjool'">*</span> |[[schoele]] |school |- |sneeg <span style="white-space:nowrap; cursor:help; color:#002bb8; font:normal 110% 'Comic Sans MS';" title="Sneeg wief = mooie vrouw">*</span> |snejig |flink, vlot, gewiekst |- |strabant |strabant |pittig, vrijpostig |- |[[sokkeloa|sukelao]] |sukelao |chocola |- |de hof, de tuun |de [[tune]], de hof |de tuin |- |[[doempien|tunekrupertje]], klein jantje(n) |tunekrupertjen |winterkoning |- |[[uui]] (ook wel ''look'' iets ouderwets) |ui (ook wel ''look'' iets ouderwets) |ui |- |vulling |[[vul]]len |veulen |- |zog |motte |zeug |} ===Overige dialekken=== {| {{prettytable}} width="60%" |- ! Aandere dialekken ! Lokasie ! Standardnederlaans |- |oot(jen) |[[Bunsjote|Bunschoten]], [[Niekark]], vrogger oek [[Putten]] |oma |- |luliezer |[[Garder]] |tillefooon |- |kiekkast(e) <span style="white-space:nowrap; cursor:help; color:#002bb8; font:normal 110% 'Comic Sans MS';" title="Meestal 'tv' of 'tilelvisie'">*</span> |hele (West-)[[Veluwe]] |televisie |} ==Grammatica== {| | {| {{prettytable}} |- style="background: #efefef;" ! Putters ! Standardnederlaans |- |ik loop |ik loop |- |jie lopen |jij loopt |- |hie loopt |hij loopt |- |wulie lopen |wij lopen |- |zulie lopen |zij lopen |- |julie lopen |jullie lopen |} | {| {{prettytable}} |- style="background: #efefef;" ! Putters ! Standardnederlaans |- |ik het |ik heb |- |jie het |jij hebt |- |hie het {{Info|Vrogger zei men oek wel 'hie heet'}} |hij heeft |- |wulie hen |wij hebben |- |zulie hen |zij hebben |- |julie hen |jullie hebben |} |} {| | {| {{prettytable}} |- style="background: #efefef;" ! Nunspeets ! Standardnederlaans |- |ik lope |ik loop |- |jie lopen {{info|Uut te spreken as 'loopm'}} |jij loopt |- |hij loop |hij loopt |- |wie lopen |wij lopen |- |zee lopen |zij lopen |- |julle lopen |jullie lopen |} | {| {{prettytable}} |- style="background: #efefef;" ! Nunspeets ! Standardnederlaans |- |ik heb/hebbe |ik heb |- |jie hemmen |jij hebt |- |hij hef |hij heeft |- |wie hemmen |wij hebben |- |zee hemmen |zij hebben |- |julle hemmen |jullie hebben |} |} ==Nedersaksisch== In de umgeving van Epe wördt 't West-Veluwse dialect oek wel ''Heugters'' eneumd. ==Referenties== <div class="references-small"> <references/> </div> ==Zie oek== *[[Amesfoorts]] *[[Barrevelds]] *[[Bunsjoots]] *[[Nunspeets]] *[[Oost-Veluws]] *[[Putters]] *[[Veluws]] *[[Veluwse taalwiezer]] ==Uutgaonde verwiezingen== * [http://www.meertens.nl/books/winkler/putten.html West-Veluwse versie van de verleuren jonge (Putters)] * [http://www.meertens.nl/books/winkler/uddel.html West-Veluwse versie van de verleuren jonge (Uddels)] * [http://www.meertens.nl/books/winkler/nijkerk.html West-Veluwse versie van de verleuren jonge (Niekarks)] * [http://home.planet.nl/~mwigtman/Noebegriep.htm 't Scharpezeelse dialek] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Veluws|!3]] [[Kategorie:Streektaol in Utrecht]] ldgsd9f3v0cx3926ga1m65hwn52yr2x 0 12 291838 291742 2016-11-11T09:45:15Z Wwikix 13678 /* Referenties */ kat wikitext text/x-wiki {{etalage}}{{Tw-logo|Stellingwarver taelwiezer}} {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>{{PAGENAME}}</big> |- |'''Stellingwarfs Wikipedie-logo''' |[[Ofbeelding:Wiki-stl.png|Logo]] |- |Nedersaksische naeme |Stellingwarfs |- |Nederlaanse naeme |Stellingwerfs |- |Laand |[[Nederlaand]] |- |Taelgebied |[[Frieslaand|Zuud-Frieslaand]] (behalve in [[Haulerwiek]], [[Waskemeer]] en rond [[Noordwoolde]]), [[Oaveriessel|Noordwest-Overiessel]] en [[Drenthe|Zuudwest-Drenthe]] |- |Antal sprekers |Tussen 10.600 en 51.000 |- |Taelklassifikaosie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germaans]] ***[[West-Germaans]] ****[[Nederduuts]] ****[[Nedersaksisch]] *****'''Stellingwarfs''' |- |Schrift |Et [[Latainse alfabet|Latiense alfabet]] |- |Biebelvertaeling |2010 <ref>[http://www1.omropfryslan.nl/69423/Bibel-no-ek-yn-Stellingwerfsk.aspx Bibel no ek yn Stellingwerfsk] van de Omrop Fryslân website</ref> |- |Taelstaotus |Nedersaksisch dialekt |- |Dialekten |Stellingwarfs, Kuunders, Westhoeksters, Blokziels, Vollenhoofs, ''(indieling onbekend veur de rest van Stellingwarfstaelig Overiessel en Drenthe)'' |- |Taelkode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Taelkode ISO 639-2 |n.v.t. |- |Taelkode ISO 639-3/DIS |stl |} Et '''Stellingwarfs''' is een [[Friso-Saksische toalen|Friso-Saksisch]] dialekt dat praot wodt in de gemienten [[Ooststellingwarf|Oost]]- en [[Weststellingwarf]] (tegere de [[Stellingwarf|Stellingwarven]]) in Zuudoost-[[Frieslaand]], mit uutzundering van de Friestaelige dörpen [[Haulerwiek]] en [[Waskemeer]] (beidend Ooststellingwarf) en et gebied rond et dörp [[Noordwoolde]], waor onder invloed van de [[veenkelonie|veenkeloniën]] een eigen streektael ontwikkeld is (in de volksmond ''Veenkeloniaols'' nuumd). Et dialekt in et noordwesten van [[Overiessel]] (omdebi'j gemiente [[Stienwiekerlaand]]) en et zuudwesten van [[Drenthe]] (omdebi'j de gemiente [[Westerveld]]) beheurt ok tot et Stellingwarfs. Et ooldste Stellingwarfs dawwe in drok tegenkommen is van 1837. ==Taelgebied== [[Ofbeelding:Stellingwarfs kaorte.png|thumb|200px|left|Verspreiding van et Stellingwarfs]] Et Stellingwarfs het zien oorsprong in et [[Nedersaksisch]] en is daordeur verwaant an onder meer et [[Drèents|Drents]] en et [[Sallaands|Sallaans]]. De streektael van de gemiente Stienwiekerlaand ([[Kop van Overiessel]]) wodt ok tot et Stellingwarfs rekend. In zuudwestelik Drenthe beheurt et grootste diel van de gemiente Westerveld, kleine stokken van de gemienten [[Midden-Drenthe]] en Noorderveld en een smalle stroke van de gemiente [[Möppelt|Meppel]] tot et Stellingwarfs. Et kerngebied van et Stellingwarfs bin de gemienten Weststellingwarf en Ooststellingwarf. In de vuuf oostelike dörpen van de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Lemsterlaand]] ([[Delfstrehuzen]], [[Bantege]], [[Echtenerbrogge]], [[Echten (Frieslaand)|Echten]] en [[Oosterzee]]) wodde vrogger ok Stellingwarfs praot. Hier was et Stellingwarfs liekewel niet inheems, mar is et d'r hennebrocht deur luden uut [[Gieteren]], in Stienwiekerlaand, die in de laete [[18e eeuw|achttiende]] en vrogge [[19e eeuw|negentiende ieuw]] et [[vene (grondsoorte)|leegvene]] ontginden. Krek zo wodde et Stellingwarfs vrogger ok praot in de dörpen in et zuden en oosten van de gemiente [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]]: [[Hoornsterzwaog]], [[Jubbege]], [[Ooldehoorn]] en [[Ni'jehoorn]]. Pas in de 20e ieuw wodde de Kuunder een dudelike taelgreens. De Stellingwarven beheuren tegere mit [[Et Bildt]] ([[Bildts]]), [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]] ([[Stadsfries]]) en de [[Waddenailaand|Waddeneilanen]] [[Vlielaand]] en [[Amelaand]] tot de gebieden in Frieslaand waor gien [[Westlaauwers Frais|Fries]] praot wodt. Uutzunderings bin de Stellingwarver dörpen [[Waskemeer]] en [[Haulerwiek]]. == Klassifikaosie == [[Ofbeelding:Stellingwarfse kaorte.gif|thumb|Taelgebied van et Stellingwarfs binnen et Nedersaksische taelgebied.]] Et Stellingwarfs wodt vaeke indeeld as onderdiel van et [[Nedersaksisch]], ien van de dialektgroepen binnen et [[Nederduuts]] (Plat). Et Stellingwarfs is een Friso-Saksische tael zoas et Grunnegs of Oostfries. Binnen de [[Friso-Saksische toalen|Friso-Saksische taelen]] is et Stellingwarfs, eers as et [[Grunnegs]] en [[Oostfries]], onderdiel van et [[Westfaols]] en niet van et [[Noord-Nedersaksisch]]. Mit bi'jgelieks de verkleinwoorties, zelsstaandige naemwoorden en uutspraok het et Stellingwarfs grote geliekenissen mit et een aander Westfaols dialekt, et [[Drents]]. Zo bin d'r veur de [[Stellingwarver spelling]] verscheidene grondbeginselen uut de Drentse schriefwieze overneumen. Pattie kenmarken het et Stellingwarfs ok gemeenschoppelik mit et [[Fries]], of gaon terogge op et Fries. Zo ontbrekt et wederkerend warkwoord ''zich'', waor ze ''him'' of ''hum'' veur bruken. Nao een veurzetsel as ''op'' vaalt van et lidwoord ''de'' vake de ''d'' vort: ''op 'e taofel'' (Fries: ''op 'e tafel''). En in plak van et Saksische ienhiedsmeervoold op ''-t'' (''wi'j maakt'') hej in de mieste Stellingwarfse dialekten vervangen ''-en'' (''wi'j maeken''). De ''-en''-vorm wodt ok bruukt veur de twiede persoon inkelvoold (''ie maeken'', niet ''ie maakt''). In de daegelikse woordenschat bin d'r een protte woorden die allenig in et Fries en Stellingwarfs veurkomen, en niet in ere Nedersaksische dialekten. Ok typisch Stellingwarfs is et gebruuk van 'ae' (langrekte èè) in plak van 'aa' in een bulte woorden, niet in 'ao' zoas dat in de omkrieten veurkomt. Et Stellingwarfse sjibbolet is dan ok: ''et waeter slaet tegen de raemen dat et klaetert''. Ze zeggen bi'jgelieks ''tael'', mar d'r bin toch - krek as in de ere Nedersaksische dialekten - een protte woorden mit 'ao', zoas ''gaon'', ''staon'', ''raod'', ''taofel'', ''vraoge''. In et [[Veluws]] bruken ze gien 'ae' mar 'aa' (of 'ao'). In et noordelikste punt waor ze [[Oost-Veluws]] praoten en in et [[Oaveriessels#Noord-Oaveriessels|Noord-Overiessels]] ([[Sallaands|Sallaans]]) bruken ze ok ''ää'', disse klaank leit tussen de Stellingwarfse ''ae'' en de [[Nederlaands|Nederlaanse]] 'aa' in. Vergeliek: {| |- | width="50%" valign="top" | {| class="wikitable" !colspan="16"|'''Overienkomsten tussen et Stellingwarfs en et Fries''' |- |'''[[Fries]]'''&nbsp;||'''Stellingwarfs'''''&nbsp;||'''[[Nederlaans]]''' |- |omkriten||omkrieten||omgeving |- |bygelyks||bi'jgelieks||bijvoorbeeld |- |heit||heit||vader/papa |- |tegearre||tegere/saemen||samen |- |wis/grif||wis/grif||zeker |} | width="33%" valign="top" | {| class="wikitable" !colspan="16"|'''Overienkomsten mit et Veluws/Sallaans''' |- |'''[[West-Veluws]]'''&nbsp;||'''[[Oost-Veluws]]/[[Sallaands|Sallaans]]'''''&nbsp;||'''Stellingwarfs''' |- |taal||taal, tääl{{Info|Veural Sallaans}}||tael |- |vaak, vake||vake, väke{{Info|Veural Sallaans}}||vaeke |- |schaap||schaap, schaop/skaop||schaop |- |maken||maken, mäken{{Info|Veural Sallaans}}||maeken |- |waoter||waoter, water, wäter{{Info|Veural Sallaans}}||waeter |} </ol> |} == Variaanten == Woorden die in et grootste part van et Stellingwarfse taelgebied aendigen op "''-aer''" wodden in Ooststellingwarf uutspreuken as "''-eer''". Allend in et westelikste punt van Ooststellingwarf zeggen ze "''-aer''". Toch praoten ze niet van een apat "Weststellingwarfs" tegenover een "Ooststellingwarfs". De gemientegreens is gien taelgreens. <ref>[http://www.stellingwarfs.nl/index.php?pagina=info Thuusblad van de webstee van de Stellingwarver Schrieversronte]</ref> Rond [[Stienwiek]] bruken ze niet "''jim''" en "''jow''" zoas in de Stellingwarven, mar "''jullie''" en "''joe(n)''". Ze zeggen niet "''hi'j het en geft''", mar "''hi'j hef en gef''". 't Voltooid dielwoord maeken ze mit e-: niet "''bleven''" en "''maekt''", mar "''ebleven''" en "''emeuken''". In Stienwiekerlaand praoten ze ok niet van "heit" en "mem", zoas ze in de Stellingwarven doen. In plaatse van erekte klinkers (''veerder'', ''oold''), heur ie körte klinkers: (''verder'', ''old''). In de Smildes in de gemiente Midden-Drenthe is de warkwoordsvervoeging zoas in de Stellingwarven en Stienwiekerlaand: gien Saksisch ienhiedsmeervoold op ''-t'', mar ''-en'' (''wi'j, ie, zi'j jaegen'') en ''-en'' bi'j de twiede persoon inkelvoold (''ie jaegen''). Et voltooid dielwoord het daor gien ''e-'' (''hef jeugen''). In et grootste pat van Stellingwarfstaelig Drenthe bruken ze et Saksisch ienhiedsmeervoold wel (''wi'j, ie, zi'j jaegt''), en he'j ''-t'' bi'j de twiede persoon inkelvoold (''ie jaegt''). Et voltooid dielwoord het daor wel een ''e-'' (''hef ejeugen, ejacht''). <ref>Darwinkel, Abel, Jan Germs en H. Slot (2005), ''Moi! Taalgids Drenthe'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv (p.78)</ref> In et [[Kuunders]], dat praot wodt in de omkrieten van [[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]] en [[Blankenham]], wodt d'r "''aa''" zegd in stee van "''ae''" en in de vier westelikste dörpen van Weststellingwarf ([[Munnikeburen]], [[Ni'jtriene]], [[Scharpenzeel (Frieslaand)|Scharpenzeel]] en [[Spange]]) wodt naost een algemiener Stellingwarfs ok nog een aandere variaant praot, et zogenaemde Westhoeksters, dat stark op et Kuunders liekt. De dialektoloog [[Harrie Scholtmeijer]] schrift dat et "Westhoekers" praot wodt in Spange, [[Sliekenborg]], Scharpenzeel en [[De Langelille]]. <ref>Scholtmeijer, Harrie (2006), ''Mörn! Taalgids Overijssel'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv (p.23)</ref> Veerder is d'r nog et [[Blokziels]], dat praot wodt in et dörp [[Blokziel]] en de omkrieten. Hier zeggen ze "''ao''" ("ô") in stee van "''ae''". In et Vollenhoofs, dat in de omkrieten van [[Veno|Vollenhove]], [[Sint Jansklooster]] en [[Wannepervene]] praot wodt, zeggen ze "''aa''" in plak van "''ae''". Et Blokziels en et Vollenhoofs wodden deur pattie taelkundigen niet tot et Stellingwarfs rekend. Scholtmeijer besprekt et Kuunders, Blankenhams en Blokziels saemen en nuumt een protte eigenaordighieden d'r-van. <ref>Scholtmeijer, Harrie (2006), ''Mörn! Taalgids Overijssel'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv (p.16-29)</ref> ==Sprekers== [[Ofbeelding:Tael in de Stellingwarven.jpg|thumb|180px|Tael in de Stellingwarven.]] Deur de kleine verschillegies tussen et Stellingwarfs en et Nederlaans is et niet makkelik om de tael van de meensken al of niet as Stellingwarfs te klassifiseren. Nao de jaoren '50 is veural et Nederlaans sterker wodden in et taelgebruuk van de inwoners van [[Stellingwarf]]. Een in omvang toenemende groep Stellingwervers gong uutslutend of haost uutslutend Nederlaans spreken. Behalven an et Nederlaans moet et Stellingwarfs ok an et Fries terrein votgeven; veural Ooststellingwarf is sund de negentiende ieuw stark verfriest.<ref>[http://taal.phileon.nl/nds_stellingwerfs.php Taal in Nederland] over et Stellingwarfs</ref> Et gebruuk van et Stellingwarfs nimt veural onder de jeugd of. Uut verschillende onderzuken komt naor veuren dat et Nedersaksisch ongeveer deur vief procent van de jeugd praot wodt.<ref>[http://www.hoesnel.nl/maatschappelijke_ontwikkeling/afname-dialecten-streektalen.html Afname van het gebruik van streektalen en dialecten in Nederland]</ref> Veur et Stellingwarfs liekt dat niet aanders te wezen. Op de schoelen is et Stellingwarfs as daegelikse omgangstael zo goed as vot.<ref>[http://www.frieschdagblad.nl/index.asp?artID=55406 Pieter Jonker niet somber over Stellingwerfs] artikel in 't Friesch Dagblad van 1 juli 2011</ref> Geert Driessen van de Radboud Universiteit Nijmegen het onderzuuk daon in 1995, 2001 en 2011 naor et Nedersaksische taelgebruuk. Hi'j maekte daor een onderscheid tussen volwassenen en kiender. In 2011 zol 15% van de heiten en memmen nog kroemepraoten mit mekeer en bi'j de kiender zol 1% een Nedersaksisch dialekt praoten mit zien of heur vrienden.<ref>Geert Driessen (2012) "Ontwikkelingen in het gebruik van Fries, streektalen en dialecten in de periode 1995-2011. Nijmegen: ITS.</ref> Hieronder staot de lieste Taeltelling 2005 mit percentages uut een onderzuuk naor taelbeheersing van et [[Nedersaksisch]] (waoronder dus et Stellingwarfs). De percentages bin ofkomstig uut de Taaltelling Nedersaksisch publiceerd in [[2005]]. In 2007, 2011 en 2015 het de perveensie Fryslân een Quick-Scan onderzuuk daon naor et gebruuk van taelen en streektaelen in de perveensie Frieslaand/Fryslân. De Taeltelling het et over et ''kunnen praoten en lezen'' en de Quick-Scan het et gebruuk van et Stellingwarfs as ''thuustaal'' onderzocht. {| |- | width="50%" valign="top" | {| class="wikitable" !colspan="16"|'''Taeltelling 2005''' |- |'''Praoten/lezen'''||'''Weststellingwarf'''||'''Ooststellingwarf'''||'''Stienwiekerlaand''' |- |Et Stellingwarfs redelik tot goed praoten kunnen||64,6 %||48.9 %||67,4 % |- |Et Stellingwarfs thuus inderdaod een boel praoten||53,2 %||29,5 %||49,3 % |- |Et Stellingwarfs lezen kunnen||77,2 %||66,7 %||77,9 % |- |Et Stellingwarfs redelik vaeke lezen||52,3 %||47,5 %||41,7 % |} {| class="wikitable" !colspan="16"|'''Quick-Scan 2007''' |- |'''Thuustael'''||'''Weststellingwarf'''||'''Ooststellingwarf''' |- |Stellingwarfs||29%||12% |- |Fries||18%||41% |- |Nederlaands||53%||47% |} {| class="wikitable" !colspan="16"|'''Quick-Scan 2011''' |- |'''Thuustael'''||'''Weststellingwarf'''||'''Ooststellingwarf''' |- |Stellingwarfs||22%||11% |- |Fries||22%||39% |- |Nederlaands||56%||50% |} {| class="wikitable" !colspan="16"|'''Quick-Scan 2015''' |- |'''Thuustael'''||'''Weststellingwarf'''||'''Ooststellingwarf''' |- |Stellingwarfs||21%||12% |- |Fries||24%||38% |- |Nederlaands||52%||44% |} </ol> |} ==Kultuuruterings in et Stellingwarfs== In [[1972]] is de [[Stellingwarver Schrieversronte]] opricht, die sund die tied boeken uutgeft, taelkursussen verzorgt en onderzuuk dot naor de Stellingwarfse tael en kultuur. De Schrieversronte gaot liekewel allienig over et Stellingwarfse taelgebied in de perveensie [[Frieslaand]]. De ''Schrieversronte'' geft zes keer in 't jaor et tiedschrift ''[[De Ovend]]'' uut, waor proza, poëzie, literetuurreceensies en stokken over taelkunde, volkskunde en geschiedenis allegeer in publiceerd wodden. Veerder verschient d'r in et weekblad ''Stellingwerf'' en in de [[Leeuwarder Courante]] elke weke vaaste rebrieken in et Stellingwarfs. Van 2005 tot 2011 wodde ok et digitaol Stellingwarfs maondblad ''[[An de Liende|An de liende]]'' van de stichting [[Stellingwerfs Eigen]] uutbrocht. Wat aandere media angaot, beide lekaole radiostesjons in de Stellingwarven zennen et streektaelpergramme "Huus en Hiem" uut. In Noordwest-Overiessel verschient viermaol in et jaor et tiedschrift [[Kopstôkken (tiedschrift)|Kopstôkken]] mit bi'jdregen in de tael van disse regio, waoronder dus ok et Stellingwarfs. De Stelligwarfstaelige dielen van Drenthe doen wat streektael anbelangt miest mit aktiviteiten binnen Drenthe mit. Et Stellingwarfs is veur Nederlaanstaeligen over et algemien goed leesber. De Stellingwarfse [[literetuur|schrieveri'je]] is meerstal medern en kent een verfiend taelgebruuk. Onder de bekendste Stellingwarfstaelige schrievers bin [[Hendrik Johannes Bergveld]] en [[Johan Veenstra]]. De [[H.J. Bergveld-pries]] en de [[De Stellingwarver Schrieveri'je Pries]] bin op 't heden de twie Stellingwarver schrieveri'jepriezen. ==Zie ok== *[[Stellingwarver Schrieversronte]] *[[Stellingwarver taelwiezer]] ==Uutgaonde verwiezings== *[http://www.stellingwarfs.nl/ Stichting Stellingwarver Schrieversronte] ==Referenties== <references/> {{SNLV}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarfs|!]] [[Kategorie:Streektaol in Drenthe]] [[Kategorie:Streektaol in Oaveriessel]] [[Kategorie:Kop van Overiessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] evph9mg623bptmi93s17uzvm22bhzzb 0 13 292793 292787 2016-12-22T14:21:22Z Wwikix 13678 /* Hìnwiezen */ kat wikitext text/x-wiki t '''Nederlaands''' is n [[Indo-Uropese taolen|Indo-Europese]] en [[Germaanse sproaken|Germoanse]], [[West-Germoanse toalen|West-Germoanse]], [[Nederduuts]]e, [[Nederfrankisch]]e, [[West-Nederfrankisch]]e [[spraok|toal]]. Dizze toal wordt veural in [[Nederlaand]], [[Vlaonderen|Floandern]], [[Frans-Floandern]], [[Surinoam]], [[Aruba]], [[Curaçao|Kuresou]], [[St. Meerten (aailaand)|Sunt Meerten]] en op de [[Nederlaandse Antillen]] sproken. De offisjele toal, zo as of dat t onderwezen wordt op de schoulen, en dat t bruukt wordt deur de autoriteiten, wordt 'Standaardnederlands' nuimd (vrogger: 'Aalgemain Beschoafd Nederlaands' (ABN)). t Nederlaands wordt (nait in aal de gevallen krekt) ook wol aanduud as [[Vlaoms|Vloams]] (in [[Belgie]]), ''Hollaands'' (veuraal in [[Noord-Braobant|Noordbroabant]], [[Limburg (Nederlaand)|Limbörg]], Noord- en Oost-Nederlaand) en [[Nederduuts]] (deur historisch toalkundegen). In [[Indonesie]], t veurmoaleg [[Nederlaands-Indie]] is ter nog n redelk aantel aan [[mense|mìnsken]] dij t Nederlaands proaten kennen. Dit binnen veuraal de wat ollere lu. Ien t noordelk Rhainlaand wuir t Nederlaands nog tot om en bie 1865 broekt worden deur de haile bevolken. Ien Kleve is t pas om en bie 1935 deur t Hoogduuts vervongen worden. t Dialekt dat tegenswoordeg ien t Klevelaand proat wordt is den ook staark verbonden mit dij aan aander kaant van de Nederlaandse grìns, maisttied wordt t zulfs tot t [[Zuud-Gelders]] rekend. t Standoardnederlaands is vanof de [[16e eeuw|16e aiw]] ontwikkeld worden; de omvangrieke Nederlaandse [[Biebel]]vertoalen, de [[Stoatenbiebel]] (1637), het d'r veul wille van had. Boasis van Standoardnederlaands vörmden de Frankische [[dialect|dialekten]] van steden as [[Amsterdam]], [[Haarlem]] en [[Leiden]] in [[Hollaand (gewest)|t gewest Hollaand]].<ref>[http://taalschrift.org/reportage/000659.html Taalschrift: 'ABN was vooral een Hollandse uitvinding' (vraogpraotien mit Nicoline van der Sijs)]</ref> [[Nedersaksisch]]e elementen binnen veural de waarkwoordsvörms op -acht (bracht, gebracht; dacht, gedacht) en t weeromkerend veurnoamwoord zich. Daarde grode dialektgroep in de Lege Landen, t [[Frais]], is bie de ontwikkelen van t Standoardnederlaands haldaal negeerd worden. Op boasis van dizze dialekten is n zölfstaandige [[Westlaauwers Frais|Fraise]] standoardtoal in wezen brocht. == Klassifikoatie == {{interwiki|kode=nl}} * [[Indo-Europese toalen|Indo-Europees]] ** [[Germaanse sproaken|Germaans]] *** [[West-Germaans]] **** [[Nederduuts]] ***** [[Nedersaksisch]] ***** [[Nederfrankisch]] ****** West-Nederfrankisch (Nederlaands) == Rifferenties == <references></references> == Hìnwiezen == * [http://www.taalunie.org De Nederlaandse Toalunie] * [http://www.onzetaal.nl/ Genootschop Onze Toal (Nederlaand)] * [http://www.inl.nl/onw/literatuur-vogala.html Achtergrondinformoatie over d verschillende interpretoatsies van t vèrske 'Hebban olla vogala'] {{SNLV}} {{Germoans}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nederlaands| ]] [[Kategorie:België]] [[Kategorie:Vlaandern]] 75ndpcmvgtm4413crhedjb7sm4rima9 0 14 278655 278654 2015-03-22T09:37:55Z Servien 7 /* Indeling */ wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zee [[Fries]] vuur aandere betekenissen van t '''Freesk'''.}} [[Bestaand:Frisian_languages_in_Europe.svg|thumb|Verspreiding van de Freeske taaln]] t '''Freesk''' (ok wal: ''Frees'') is ne groep van [[West-Germoanse toalen|West-Germaanse taaln]] dee binn n kontekst van t [[Neersassies]] en t [[Nederfrankies]] heelmoals ampart is. t Freesk wördt sprökn in Noord-[[Nederlaand]] (proveensie [[Frieslaand|Freeslaand]]) en in wat kleandere heuke van Noordwest-[[Duutslaand]] en [[Grunnen (provinzie)|Grönningn]]. t Freesk is eignlik nich ne taal, mer valt oet mekaar in dree heel dudelik te oonderscheidn taaln: t [[Westlaauwers Frais|Westerlauwers Freesk]], t [[Selterfrais|Saterfreesk]] en t [[Noordfrais|Noordfreesk]]. t Was logieser west as t [[Westlaauwers Frais|Westerlauwers Freesk]] as ''Westfreesk'' was anduud, mer dat doot ze in Nederlaand nich, umdat ''[[Westfrais|Westfreesk]]'' al noar ne strektaal in [[Noord-Hollaand]] verwis. == Indeling == {{interwiki|kode=fy|naam=Westlauwers Freeske}} {{interwiki|kode=stq|naam=Saterfreeske}} {{interwiki|kode=frr|naam=Noordfreeske}} t Freesk kan zo wördn indeeld: * [[Noordfreesk]] ** Eilaand-Noordfreesk (Ailuner Fresk) *** [[Sylters]] (Sölring) *** [[Fering|Föhrs]] en [[Öömrang|Amrums]] (Feering-Öömrang) *** [[Helgolaands]] (Halunder Friisk) ** Vastewal-Noordfreesk *** [[Goesharders]] (Hoorning) *** [[Wiedingharders]] (Wieringhiirder Fräisk) *** [[Halligers]] (''biejnoa oetstöarven'') *** [[Mooring|Bökingharders]] (Mooring) *** [[Karrharders]] (''biejnoa oetstöarven'') * [[Oostlaauwers Frais|Oostlauwers Freesk]] ** [[Wangeroogs]] (''oetstöarven roonde 1950'') ** [[Selterfrais|Saterfreesk]] (Seeltersk) ** [[Wurstfries|Wurstfreesk]] (''oetstöarven roonde 1700'') ** [[Schiermonnikoogs|Schiermönnikoogs]] (Eilauners; ok vake biej et Westerlauwers Freesk rekkend) * [[Westlaauwers Frais|Westlauwers Freesk]] ** Vastelaandsfreesk *** [[Kleifries|Kleifreesk]] (Klaaifrysk) *** [[Wooldfries|Wooldfreesk]] en [[Noordhoeks|Noordhooks]] (Wâldfrysk en Noardhoeksk) *** [[Zuudwesthoeks|Zuudwesthooks]] (Súdwesthoeksk) ** Eilaandfreesk *** [[Hindeloopers]] (Hylpersk) *** [[Oosterskellings|Oost-]] en [[Westerskellings|Westerschellings]] (Aastersk en Skylgersk) *** [[Schiermonnikoogs]] (Skiermûntseagersk) In de meeste Freeske steedn wördt ne mengtaal met Nederlaandse weurdeschat en Freeske taalprinciepn sprökn, t [[Stadsfries|Stadsfreesk]] (Stêdsk). t Stellingwarfs en t [[Grunnegs|Grönnings]] bint duur t Freesk beïnvlood. == Verschillende Freeske weurde == Hieronder wördn n antal weurde in verschillende Freeske taaln en dialektn vergelekn. {| class="wikitable" !Neersassies || Ooldfreesk || Westlauwers Freesk || Helgolaands || Sylters ||Föhrs ||Mooring ||Saterfreesk |- | vat || fet || fet || || || ||tan, feet || Fät |- | man || mon || man || man || man, karming || maan, karmen ||moon, karmen|| Mon |- | moand || monath || moanne || muunt || muun || muun || moune || Mound |- | wiel, rad || fial, hwel, reth, thial || tsjil, red || rat, wel || weel || wel || fiilj || Jool, Rääd |- | ander || othar || oar || uur || üder || öler (ööder) ||ouder || uur |- | vief || fif || fiif || fiuw || fif ||fiiw ||fiiw || fieuw |- | ons || us || ús || is || üüs || üs || üs || uus |- | kuken || || hinnepyk || sikkelk || hen'k || hen'k || schükling || Suken |- | keark || tziurke || tsjerke || kark || serk || sark || schörk || Säärke |- | leggen || ledza || lizze || lai || lii || lei || leede || lääse |- | peerd || hors || hynder || hings || hingst || hingst || haingst || Hoangst |- | mes || mes, sax || mes || knüf || knif || knif || knif || Soaks |- | fiets || - || fyts || rat || weel || wel || fiilj || (Foar-)Rääd |} == Zee ok == * [[Westlaauwers Frais]] - vuur t Freesk in Nederlaand * [[Oldfrais]] - vuur de oolde vörm van t Freesk {{SNLV}} {{Germoans}} {{DEFAULTSORT:Freeske Taaln}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Freesk|!Taaln]] 3dgdk5ld6khguua7sexf77fi1vjdxed 0 15 292783 292353 2016-12-22T14:01:03Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[File:Limburgish_language-extent_in_dutch.png|thumb|t Limbörgs taalgebeed.]] t '''Limbörgs''' is ne [[Nederduuts]]e [[Westgermoanse taaln|Westgermoanse taal]] dee sprökn wördt in t greutste deel van [[Limburg (Nederlaand)|Nederlaands]] en [[Bels-Limbörg]] en in t [[Duutslaand|Duutse]] [[Rijnlaand]]. Met n [[dialectcontinuüm|dialektkontinuüm]] is t verboondn met t [[Broabaants]] en t [[Ripuaries]]. De dialektn dee sprökn wördt in [[Nederlaand]] wördt nog onmeundig völle broekt. In [[Belgie]] en Duutslaand is biej de tweede en dearde generoasie t nivoo van beheersing staark achteroet goan. In Nederlaand wördt t Limbörgs as [[strektaal]] anerkend, in Belgie zoargt alleen de proveensie vuur kultivatie en beschearming en in Duutslaand wördt t anerkend oonder de paraplu van t [[Nederduuts]], woarbiej ok t [[Neersassies]] heurt. Alhoowals de Limbörgse dialektn ne groote verscheidnheid kent, bunt der n poar kenmearkn dee vuur de meeste dialektn göldt: * Tonaliteit: Limbörgs is ne [[toontaal]]. Dat höald in dat nen [[kleenker]], of in alle geval, nen laankn kleenker, op twee maniern kan wördn oetsprökn: valnd, zooas in t [[Nederlaands]] en t Neersassies, en stiegnd. Disse toonn wördt '''stoottoon''' en '''sleptoon''' neumd. Zee könt twee weurde met de zölfde klaankn oonderscheidn. Zoo beteeknt ''bal'' met stoottoon "daanspartiej" en ''bal'' met sleptoon "spölgrei". * [[Ümlaut]]: Aans as t Nederlaands kent de Limbörgse dialektn nen ümlaut in [[verkleanweurd]]e, t mearvoold van zelfstandige naamweurde en in de vervoging van stearke [[wearkweurd]]e. t Eerste kömp ok völle vuur in Neersassiese dialektn, mer laank nich altied. * ''Ich'' vuur ''ik'', mer nich ''maache'' vuur ''maakn''. De ''k'' is noa lange vokaaln nich veraanderd in ''ch'', zooas in t [[Hoogduuts]], mer de weurde ''ich'', ''ouch'' en ''mich'' hebt wal eer weg veundn noar 't Limbörgs en vörmt dus oetzeunderingn op n reagel. * Ne afwieknde manier um biejvooglike naamweurde te vervogn. t Limbörgs maakt gen oonderscheid tusken stearke en zwakke verbuging en kent twee klasn van adjektievn. In n groot deel van Bels-Limbörg wördt n ampartn groep Limbörgse dialektn sprökn, dee zik steark scheln van de aandere dialektn en meer ansloetn biej de Zuud-Broabaantse dialektn. Disse mist biejvuurbeeld t weurdken ''doe'' vuur de tweede persoon eankelvoald en hebt n aandern klaankinventaris. In t noordn van Nederlaands-Limbörg wördt n groep dialektn sprökn, dee verwant binn an t [[Zuud-Gelders]], de zoonaamde [[Kleverlaands]]e dialektn. {{Interwiki|kode=li}} {{SNLV}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Limburgs| ]] [[Kategorie:Vlaamse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Duutse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Waalnlaand]] 2882we1o9m068unitird8x6945408fb 0 16 27 2006-03-25T10:33:24Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Nederlaand]] dz5et1m313i69w33xh8a8pjtg0y2b73 0 17 28 2006-03-25T10:33:46Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Duutslaand]] mewd8jfsmsx184xrh2g8zec2zak24uv 0 18 280853 278935 2015-04-15T13:51:27Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:AfrikaanseTaalmonumentObelisks.jpg|thumb|t Afrikaanse taalmonument]] [[Bestaand:South_Africa_2011_Afrikaans_speakers_proportion_map.svg|thumb|Zuud-Afrikaanse provinsies mit n meerderheid van Afrikaanse sprekers in 2011. Der bin oek grote Afrikaanstalige gemeenschappen in de aandere provinsies.{{Kolommen |kolom1= {{Kaortlegenda|#EDF8E9|0–20%}} {{Kaortlegenda|#BAE4B3|20–40%}} {{Kaortlegenda|#74C476|40–60%}} |kolom2= {{Kaortlegenda|#31A354|60–80%}} {{Kaortlegenda|#006D2C|80–100%}}}}]] [[Bestaand:AfrikaanseTaalmonumentEnscriptions.jpg|thumb|Plakkaot mit twee sitaoten van dichters in t Afrikaans.]] t '''Afrikaans''' (vake verkeerd an-eduud as ''Zuud-Afrikaans'') is n [[West-Germoanse_toalen|West-Germaanse taal]] die veurnamelik espreuken wördt in [[Zuud-Afrika]], [[Namibië]] en in mindere maote in [[Botswana]] en [[Zimbabwe]]. t Afrikaans is n dochtertaal van t [[Nederlaands]] en hef in Zuud-Afrika en Namibië zo'n 6,49 miljoen moerstaalsprekers. Oek bin der grote groepen volksverhuzers in t [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]] (veural in [[Londen]]), [[Ni'j-Zeelaand|Niej-Zeelaand]], [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigden Staoten]], [[Australië (laand)|Australië]], [[Kannede|Kanada]] en [[Nederlaand]], mer oek in de umliggende laanden van Zuud-Afrika, zo as [[Lesotho]], [[Swazilaand]], [[Malawi]] en [[Zambia]]. t Afrikaans is één van de elf offisiële talen van Zuud-Afrika. Allewel t Afrikaans in [[Namibië]] de grootste taal is, is t [[Engels]] daor de enigste offisiële taal. == Onderverdeling == * [[Indo-Europees]] ** [[Germaanse sproaken|Germaans]] *** [[West-Germaans]] **** [[Nederduuts]] ***** [[Nederfrankies]] ****** [[Niejnederlaands]] ******* Moedern [[Nederlaands]] en Afrikaans Disse onderverdeling is t zelfde as van t [[Nederlaands]], mer t Afrikaans wörden deur sommige taalkundigen ezien as n [[kreooltaal]] of n halfkreoolse taal, aanderen zien t niet as n amparte taal, mer as n dialekt van t Nederlaands. == Geschiedenisse == t Afrikaans is tot ontwikkeling ekeumen uut de taal van de [[Nederlaand]]se kolonisten uut de zeuventiende en achttiende eeuw, toe heetten t nog ''Kaaps-Nederlaands'', mit wat invleujen van aandere talen zo as t [[Maleisies]], [[Portugees]], [[Duuts]], [[Frans]] en natuurlik t [[Engels]] en de [[Bantoetalen]]. Deur n bulte Hollaandse en [[Amsterdams]]e klanken denken ze dat veural de Hollaandse spreektaal an de baosis van t Afrikaans lag. Der bin oek heel wat overeenkomsten tussen t Afrikaans, t [[Nedersaksies]] en t [[West-Vlaams]] (kiek hieronder veur n vergelieking). Tot [[1925]] vuil t Afrikaans veur de Zuud-Afrikaanse overheid onder t [[Nederlaands]]; in dit jaor kwam in Zuud-Afrika ambtelike erkenning as amparte taal. t Afrikaans is daormee één van de in de 20e eeuw ambtelik erkende Germaanse talen ([[Faeröers]] wörden grondwettelik erkend in 1948; [[Luxembörgs|Luxemburgs]] in 1984; [[Nedersaksies]] en [[Limbörgs|Limburgs]] deur de Nederlaandse overheid in 1996 respektievelik 1997). == Variëteiten == * [[Kaaps Afrikaans]] * [[Oorlams]] * [[Oostgrens-Afrikaans]] * [[Oranjerivier-Afrikaans]] == Invleud van en op aandere talen == t Afrikaans is in de loop der tied deur verschillende talen beïnvleud, buten t Nederlaandse umme. t [[Maleisies]], verschillende [[Bantoetalen]], t [[Portugees]], t [[Frans]], t [[Duuts]] en t [[Engels]] hebben allemaole in meerdere of mindere maote n spoor achtereleuten in t Afrikaans. === Maleisies === * Lexikale ontleningen an t Maleisies bin der zat. n Paor veurbeelden bin: ** ''baie'' (arg, iezelig) ** ''piering'' (schutteltjen) ** ''boetie'' (breurtjen) * n Opvallende eigenschap van t Afrikaans is de reduplikasie van biewoorden, warkwoorden en zelfstaandige naamwoorden. Ponelis<ref>F. Ponelis (1997), 'Afrikaans'. In: M.C. van den Toorn e.a., 'Geschiedenis van de Nederlandse taal'. Amsterdam University Press. P. 632.</ref> zeegt dat dat systeem uut Maleisies over is koemen weien, waor t heel gebrukelik is. n Paor veurbeelden: ** ''Plek-plek'' ('weg-en-were') ** ''raas-raas'' ('schimpend') ** ''klap-klap'' ('herhaoldelik klappen') * Valkhoff<ref>M.F. Valkhoff (1943), 'De expansie van het Nederlands'. Brussel: A. Manteau. P. 63.</ref> neump oek t verdwienen van de -t in medeklinkergroepen, zo as in ''lug'', ''herfs'' en ''naak'', as meugelike Maleisiese invleud, hoewel veule Nederlaandse dialekten en streektalen oek dit kenmark hebben. === Xhosa en Zoeloe === * Lexikale invleud van t [[Xhosa]] is te zien in leenwoorden as ** tokkelos (n kwaoie geest uut de folklore) ** aikona (nee, niet, gien)<ref>R.M. Hogg et al (2001), 'The Cambridge History of the English Language'. Cambridge University Press. S. 489.</ref> === Khoikhoi of Hottentots === * Den Besten (1986) neump t [[Khoikhoi]] as de meest waorschienlike bron veur de dubbele ontkenning in t Afrikaans.<ref>H. den Besten (1986), 'Double negation and the Genesis of Afrikaans'. In: P. Muysken & N. Smith, ''Substrata versus Universals in Creole Genesis'. Amsterdam: John Benjamins:185-230.</ref> n Aandere meugelike bron is o.a. t West-Vlaams. === Portugees === * Portugese leenwoorden bin bieveurbeeld: ** ''bredie'' (vleisgerecht) van ''bredo'' ** ''brinjal'' (aubergine) van ''brinjela'' ** ''mielie'' (mais) van ''milho'' ** ''tronk'' (gevangenisse) van ''tronco'' ** ''kombers'' (deken) van ''cobertas'' ** ''kraal'' (hokke, kouwe) van ''curral'' * Ponelis (1997) neump t gebruuk van ''vir'' veuraofgaond an t liejend veurwarp as n konstruksie die analoog an de Portugese konstruksie mit ''a'' evormp is.<ref>Ponelis (1997), 'Afrikaans'. In: M.C. van den Toorn e.a., ''Geschiedenis van de Nederlandse taal'', Amsterdam University Press: 632-636.</ref> === Frans === t Afrikaans hef niet zoveule leenwoorden rechtstreeks uut t Frans overeneumen. Franse leenwoorden die in t Nedersaksies en t Nederlaands gangbaor bin, bin in t Afrikaans juust verafrikaanst, bieveurbeeld, ''chantage'' is ''afpersing''; ''kado'' is n ''prensentjie'' (van t Engelse ''present''); ''failliet'' is ''bankrot''; ''sjuderans'' is ''suurlemoensap''; ''serie'' is ''reeks''; enz. n Uutzundering is de namen van bepaolde peren: ''pawee'', ''sermyn'' en ''bermotersan''.<ref>C.J. Coradie, ''taalgeskiedneis'', 1986.</ref> === Zuud-Afrikaans Engels === t Afrikaans hef n starke invleud ehad op t [[Zuud-Afrikaans Engels]]. t Völt Engelstaligen uut aandere delen van de wereld op dat t [[Engels]]e woord ''barbecue'' zwat nooit gebruukt wördt. In de plaotse daorvan gebruken Engelstaligen t Afrikaanse woord ''braai'' wat aofeleid is van n gewestelik Nederlaands woord veur "braojen".<ref name="en.wikipedia.org">http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_South_African_slang_words</ref> Oek heur je in t Zuud-Afrikaans-Engels vake ''howzit'' (huj/hoe geet t?) en ''issit?'' ("o ja?" of letterlik: ''is dit?'', wat "is dat zo?" betekent). t Is beleefd, as der ene ''issit?'' zeegt, um mit ''ja'' te antwoorden, umdat t Afrikaanse/Nederlandse/Nedersaksiese woord "ja" t [[Amerikaans-Engels]]e ''yeah'' vervangt. t Afrikaanse woord ''gooi'' wördt oek vake gebruukt deur jongeluui. Zo koemen der in t Zuud-Afrikaans-Engels zinnen veur waorvan zwat zeker is dat Engelsen uut aandere delen van de wereld t niet begriepen zullen: ''That bloke tuned my ma he's gonna '''gooi''' a '''geelbek''' on the '''braai''', have a '''dop''' and eat some '''droë wors''' afterwards.'' (Die keerl zeeg tegen mien moene dat e n "geelbek" op de barbecue zol doon, n borreltjen drinken en daornao wat dreuge worst eten). In bepaolde gebiejen is t oek gewoon um Afrikaans en Engels deur mekaar te gebruken. Op middelbaore schoelen gebeurt dit oek vake. == Afrikaans vergeleken mit t Nederlaands en Nedersaksies == t Afrikaans lik naor veule op t [[Nederlaands]] en t [[Nedersaksies]] (sommige dialekten meer as aandere). Vergeleken mit sommige streektalen die in Nederlaand espreuken wörden, ligt t Afrikaans nog aordig kortbie t Nederlaands. t [[Grunnegs|Gronings]], t [[West-Vlaams]] en t [[Limburgs]] liggen bieveurbeeld veerder van t Nederlaands aof as t Afrikaans. In t Nedersaksies he'j soms oek woorden die in uutspraak meer op t Afrikaans lieken as t Nederlaands, zo he'j bieveurbeeld: ''rot'', ''vleis'', ''zog'' (Afrikaans: ''sog''), ''paerd'' (Afrikaans: pêrd), ''reegn'' (Afrikaans: reën), ''verrinneweren/verrieneweren'' (Afrikaans: (ver)rinneweer), de uutspraak van bv. ''maandag'' in sommige Afrikaanse tongvallen (maondag), ''ruspe/rupse'' (Afrikaans: rusper), ''(n)aarns'' (Afrikaans: (n)êrens), ''tiejing'' (Afrikaans: tyding), ''neugen'' (Afrikaans: nooi), ''kaerl'' (Afrikaans: kêrel), ''spiend/spiezekaste'' (Afrikaans: spens), ''schouwer'' (Afrikaans: ''skouwer''), ''haorsniejer'' (haarsnyer), en gao zo mer deur. t Is veur sprekers van t Nederlaands meestentieds n minne meuite um t Afrikaans te lezen en te begriepen. Aandersumme geldt t meestentieds oek wel, mer deurdat t Afrikaans aordig foneties espeld wörden, is t Nederlaandse spellingssysteem wat lastiger um te volgen veur Afrikaanse sprekers. Oek deur de vereenvoudiging van t Afrikaans is t Nederlaands veur Afrikaanse meensen wat lastiger um te volgen vanwegen alle verbugingen bie warkwoorden en zoksoort dingen. n Koppel Afrikaanse woorden vie'j niet (meer) in t Nederlaands, mer wel in t Nedersaksies. Bieveurbeeld: * '''astrant''' (brutaol) - Nedersaksies '''astraant''' * '''iewers''' (argens) - Achterhoeks '''evers'''<ref>'' 'In de wiedte schreeuwen nog un paar late vöggele en '''evers''' kraejen ne hane.' ''Uut 'Ne zönne veur Wamelts Dina' deur [[Henk Krosenbrink]].<br />'' 'Nao een konkoers hippiek, '''evers''' in 't Ovveriesselse, geet den zönne van de Pötter met een meiken op stap ; de onbekende waege langs in ne lauwen lentenacht.' ''Uut 'Den waorzegger' deur [[G.A. van Loo]].<br />In Max Holt en aandern (1964), ''De Oelenwanne. Ne korf vol Riemen en Vertelsels uut Achterhook en Liemers''. Aalten: Gebr. de Boer</ref> * '''kul, verkul''' - Drents '''kullen, köllen''' (foppen, bedriegen) * '''neul''', '''geneul''' - Drents '''neulen''', Twents en Achterhoeks '''nölen''', '''genööl''', Veluws '''nuilen''', '''genuil''' (Oldebroek) * '''oond''' - Nedersaksies '''(n)(a)ovend''' * '''party keer''' - Veluws/Stellingwarfs '''partie keren''', Drents '''partie(toeren)''' * '''skelms''' - Veluws '''schelms''' (kwajongens) * '''van''' (achternaam) - Achterhoeks en Drents '''van'''<ref>'' 'Now woont op et huus deur verarf en verstarf weer n ni'j geslacht met een andern '''van'''.' ''Uut 'De Nommerverruilder' deur [[D.H. Keuper]] (Jan Willem uut t Goor).<br />In Max Holt en aandern (1964), ''De Oelenwanne. Ne korf vol Riemen en Vertelsels uut Achterhook en Liemers''. Aalten: Gebr. de Boer</ref><ref>'' '`Getuige, u bent Jan Harrems?` `Hielendal meneer! Zo is mien''' "van",''' mar by oes op de streek kent ze my bèter als Jan van Evert. As ze my mut hebben, koomt ze mit Jan Harrems minder goed terechte''.`' Uut [[Jan Poortman]] (1982), ''De Baandrèkel'', Möppelt: Krips Repro Meppel</ref> * '''wrintigwaar''', '''wrintiewaar''' - Drèents '''warentig''', '''verentig''' (eerlijk waor) * '''nuut''' - Veluws ([[Hoenderloo]]) '''niejt''' (niej; niet oud) * '''gesels''' - Veluws ([[Barreveld]]) '''gezelsen''' * '''dalkies''' - Stellingwarfs '''doukies''' (verschil in betekenisse: Afrikaans = ''misschien''; Stellingwarfs: ''dalik'', ''voorttemee'', ''over enige tied'') === Grammatika === * In t Afrikaans wörden [[warkwoord]]en haost niet vervoegd, in tegenstelling tot in t Nedersaksisch en t Nederlaands. ** De onvoltooid vlejen tied ontbreekt veur de meeste warkwoorden. ** Veur warkwoorden die stark bin in t Nedersaksies en t Nederlaands, wörden meestentieds de tegenswoordige vorm gebruukt: *** ek kies --- ek het gekies, mer: *** ek verloor --- ek het verloor (toekomstige tied: ek sal verloor) ** Warkwoorden van beweging kriegen 'het', niet 'is': ek het gegaan. * t Afrikaans gebruukt n dubbele ontkenning: ''hy het dit '''nie''' gedoen '''nie'''.'' * Naamwoorden (alle soorten) kennen wat infleksie angeet allenig nog enkelvoud en meervoud ** Der is gien grammatikaal geslachte. * Bievoeglike naamwoorden hebben net as in t Nedersaksies en t Nederlaands nog n bugings-e: hoog - hoë. * Persoonlike voornaamwoorden (nominatief en akkusatief/datief) en bezittelike veurnaamwoorden bin: ** '''ek''' loop - jy sien '''my''' - dis '''my''' huis ** '''jy''' loop - ek sien '''jou''' - dis '''jou''' huis ** '''u''' loop - ek sien '''u''' - dis '''u''' huis ** '''hy''' loop - ek sien '''hom''' - dis '''sy''' huis ** '''sy''' loop - ek sien '''haar''' - dis '''haar''' huis ** '''dit''' gaan goed - ek doen '''dit''' ** '''ons''' loop - hul sien '''ons''' - dis '''ons''' huis ** '''julle''' loop - ek sien '''julle''' - dis '''jul(le)''' huis ** '''hulle''' loop - ek sien '''hulle''' - dis '''hul(le)''' huis * Personen kunnen n meervoud hebben: Japie -- Japie-hulle (Japie en de rest) (veule Afrika-talen hebben dit oek, bieveurbeeld [[Xhosa]]: uJapi ôJapi) === Uutspraak, spelling en morfologie === * De Nederlaandse ''ij'' wörden in t Afrikaans as ''y'' eschreven, behalven as in t achterplaksel ''-lijk'': ''waarskynlik - warschienlik'' * De Nederlaandse ''ch'' wörden in t Afrikaans as ''g'' eschreven. * De ''g'', ''v'' en 'd'' vallen weg tussen twee klinkers: ''die hoë boom is hoog''. * Nedersaksies/Nederlaands ''-cht'' en ''-st'' wörden in t Afrikaans ''-g'' en ''-s'': ''lugpos'' 'luchtpost', ''oes'' 'oogst' * Nedersaksies/Nederlaands ''sch-'' wörden in t Afrikaans ''sk-'': ''waarskynlik - warschienlik'' * De 'oo' en 'ee' bin tweeklanken * De 'u' is (zwat) n i-klank vanwegen de ontronding * De 'eu' is vanwegen lege ontronding eigenliks n iets eronde 'ië' en döt denken an de Afrikaanse tweeklank 'ee': ''neut'' (nds: [[noete]]) en ''meul'' (nds: [[meule]]) klinken zwat as Afrikaans ''neet'' (nds: [[nete]]) en ''meel'' (nds: [[meel]]) * De korte ''i'' wörden as n ''sjwa'' uutespreuken (zo as de 'e' in nds: [[kamer]]): ''sit'', ''ding'', ''vir'' kunnen de (niet-Braobanders) as ''sut'', ''dung'' en ''vur'' in de oren klinken. * Der is gien verschil tussen ''au, ou, auw'' en ''ouw''; disse letters wörden allemaole eschreven en uutespreuken as ''ou'' ([[Internasjonaal Klaankenskrift|IPA]]: /ɔʊ/ of /œu/): ''outomaties'', ''oud'', ''blou'' en ''vertrou''. * In sommige Afrikaanse dialekten/tongvallen wörden de ''aa''-klank uutespreuken as de Nedersaksiese ''ao''-klank (bieveurbeeld in ''maondag'', t wörden dan wel eschreven as ''maandag''). === Vergeliekingen === Hieronder vie'j n vergelieking van t Afrikaans, Nedersaksies, [[Limburgs]] en t Nederlaands. {| {{prettytable}} |- ! Afrikaans ! Nedersaksies{{Info|Vanwegen de eindeloze lieste an variaanten staon der hooguut twee meugelikhejen vermeld}} ! Limburgs ! Nederlaands |- | vir | veur<br/>vuur | veur | voor |- | toe | toe{{Info|Zo as in: n toeë deure}} | toe | dicht |- | pos | pos{{small()|t}} | pos | post |- | lugpos | luch{{small()|t}}pos{{small()|t}}<br/>loch{{small()|t}}pos{{small()|t}} | lochpos | luchtpost, airmail |- | skool | sko{{Small()|e}}le<br/>school, enz. | sjool | school |- | sleg | slech{{Small()|t}}<br/>slich{{Small()|t}} | sjlech | slecht |- | neut | neut{{small()|e}}<br/>noet{{Small()|e}}, enz. | noot | noot |- | vrouwmense | vrouwlu{{Small()|ui}}<br/>frullie | vrouluuj | vrouwen |- | kinders{{Info|Uutspraak: kənnərs}} | ki{{Small()|e}}nders | kènjer | kinderen |- | voël | vo{{Small()|e}}gel | voegel | vogel |- | asseblief | asjeblief{{small()|t}}<br/>asteblief/-bleef | esuchbleef | alstublieft |- | oond | {{Small()|n}}ovend{{Info|Evt. mit of zonder t-klank}}<br/>{{Small()|n}}aovend{{Info|Evt. mit of zonder t-klank}} | aove | oven |- | stêrt | ste{{Small()|e}}rt<br/>start{{Small()|e}} | sjtart | staart |- | toon | toon<br/>tie{{Small()|je}}, enz. | tien | teen |- | julle | jul{{Small()|l}}en<br/>jullie, enz. | geer | jullie |} Vertalingen van Dylan Thomas zien gedichte 'this Side of the Truth'' (eerste strofe): {| {{prettytable}} |- ! [[Nedersaksies]] ([[Nunspeets]]) ! Afrikaans ! Nederlaands |- | Disse kaante van de waorheid<br /> Zu'j misschien niet zien, mien jonge,<br /> Koning van joew blauwe ogen<br /> In t bliende laand van de kienders:<br /> Dat alle dingen aofleupen,<br /> Al blif de hemel onbeweugen,<br /> Onschuld en schuld gaon verleuren<br /> Veurda'j oek mer mit één gebaor<br /> Van kop of harte in de benen kömp<br /> Wörden alles vortehaold en, as t stof<br /> Van de dooien, in t dreiende duuster<br /> Egeuten op de leste avend.<br /> | Hierdie kant van die waarheid<br /> Sal jy miskien nie sien nie, my seun,<br /> Koning van jou blou oë<br /> In die blinde land van die kinders:<br /> Dat al die dinge eindig,<br /> Al bly die hemel onbewoë,<br /> Onskuld en skuld gaan verlore<br /> Voordat jy net een gebaar<br /> Van hoof of hart kan maak<br /> Word alles weggehaal en, soos die stof<br /> Van die dooies, gegiet in die draaiende<br /> Duister op die laaste aand. {{Audio luuster|Afrikaans_gedichte.ogg}}<br /> | Deze kant van de waarheid<br /> Zul je misschien niet zien, mijn zoon,<br /> Koning van je blauwe ogen<br /> In het blinde land van de kinderen:<br /> Dat alle dingen aflopen,<br /> Al blijft de hemel onbewogen,<br /> Onschuld en schuld gaan verloren<br /> Voordat je ook maar met één gebaar<br /> Van hoofd of hart in de benen komt<br /> Wordt alles weggehaald en, als het stof<br /> Van de doden, in het draaiende duister<br /> Gegoten op de laatste avond.<br /> |- |} == Uutgaonde verwiezingen == {{Wiktionary}} {{interwiki|kode=af}} * [http://web.archive.org/web/20011205083406/www.geocities.com/afrikaanse/watis.html Korte introduksie tot t Afrikaans] * [http://roepstem2.tripod.com/snaaks.html n lange Afrikaans-Nederlaandse woordelieste (Die Roepstem)] * [http://www.majstro.com/Web/Majstro/taleninfo/afr_nl.php Afrikaans-Nederlaands-Afrikaans internetwoordeboek] * [http://afrikaans.pagina.nl/ Afrikaans.pagina.nl] == Referensies == <references /> {{Germoans}} {{Dialekt|wvel|[[Nunspeets|Nunspeet]]| Algemene Nedersaksiese Schriefwieze{{!}}ANS}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Germaanse taol]] [[Kategorie:Zuud-Afrika]] olaqd3kj2v7z0rzr5zajon6zblaraq6 0 19 279339 274453 2015-03-27T17:08:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Latin Cross.svg|thumb|200px|Christelijk kruus]] [[Bestaand:Ichthus.svg|200px|thumb|Ichtusteken van 't christendom]] [[Bestaand:IHS-monogram-Jesus-medievalesque.svg|200px|thumb|[[IHS]] (staot veur: ''In Hoc Signio'' '''of''' ''Iesus Hominum Salvator'' '''of''' ''ΙΗΣΟΥΣ''), teken van 't christendom]] 't '''Christendom''' is mit zo'n 2,1 miljard anhangers (33% van de wereldbevolking in [[2007]]) de grootste [[religie]] wereldwied, en kwam vrogger veural veur in [[Europa (continent)|Europa]] en aandere Westerse lanen, mar 't is wereldwied an-eneumen (westers en neet-westers). 't Christendom greuit oek iezelig vlogge in de lanen/continenten waor as 't vrogger neet veurkwam, veurbeelden bin: [[Volksrippebliek China|China]], [[Zuud-Korea]], [[Afrika]], en 't [[Midden-Oosten|Midden-Osen]]. 't Christendom kump onder aandere vort uut 't [[jodendom]], mar der bin wel grote verschillen, zo zien joden [[Jezus Christus]] neet as de [[Messias]], wat binnen 't christendom wel 't geval is. God hef bie christenen verschillende namen, dee oek in de [[Biebel]] eneumd wonnen zoas bieveurbeeld ''Elohiem'', ''HEER'' en ''Jahweh'' ([[Hebreeuws]] veur ''ik bin''), over de uutspraak van ''Jahweh'' bin de geleerden 't nog neet helemaole eens mit mekaar, want deur de eeuwen hinne is de uutspraak verleuren egaon umdat de joden de naam uut respek neet uutspreken wollen, een aandere uutspraak dee neet ech bekent is, is: ''Jot-hee-wa-hee'', mar meestentieds gewoon ''God''. In 't westen is "Jot-hee-wa" vervörmd tot "Jehova". == Ontstaon == 't Christendom is ebaseerd op 't leven van [[Jezus Christus]] (soms oek wel: ''Jezus van Nazareth'', umdat e hier vandaon kwam) zoas dit beschreven wonnen in 't [[Ni'je Testement|Nieje Testement]]. Centraal staon Zien prediking, kruusdood en verriezenisse. Oek 't [[Oolde Testement|Ouwe Testement]] (de joodse Tenach) vormp een belangriek deel van 't christendom. 't Christendom is een monotheïstische godsdiens; christenen geleuven in één God dee uut dree personen besteet (God de Vaor, God de Jonge en God de [[Heilige Geest|Heilige Gees]]) en neumen dit de heilige [[Dree-eenheid]]. Tussen disse dree Personen ([[Latien]]: ''personae'') kan een verschil ezien wonnen, mar bin neet amparte personen. De christenen geleuven dat Jezus de jonge van God is en de [[Messias]] dee veurspeld en an-ekondig wönnen in 't [[Oolde Testement|Ouwe Testement]]. == Verschillende karken == In de loop van de tied is der binnen 't christendom een westerse en een oosterse tredisie ontstaon. Tot de westerse tredisie beheuren 't [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-kattelicisme]] en 't daoruut ontstaone [[protestantisme]]. Tot de oosterse tredisie beheuren an de ene kaante de [[Oriëntaals-Orthodoxe Karke]]n dee ofstand nammen van 't [[Concilie van Chalcedon]] uut [[451]] en an de aandere kaante de [[Oosters-Orthodoxe Karke]]n, dee ontstaon bin nao 't schisma van [[1054]] en dee [[theologie|theologisch]] haos neet verschillen van 't rooms-kattelicisme. Al disse tredisies onderschrieven de kenons van 't [[Concilie van Nicaea]]. De grootste christelijke karke wereldwied is de Rooms-Kattelieke Karke, evolgd deur de protestanse karken, daornao deur de Oosters-Orthodoxe Karken, en as leste deur de kleinere amparte karkgenootschappen. == De Biebel == {{Heufdartikel|Biebel|vel}} Volgens de christelijke tredisie hemmen vier van Jezus' volgelingen, ''discipels'' een verslag van zien ofkoms, geboorte, leven, starven, [[opstanding]] en [[Hemelvaort]] op-eschreven in de vier [[evangelie|evangeliën]], dee verzameld bin in 't [[Ni'je Testement|Nieje Testement]]. 't Nieje Testement bevat oek de [[Haandelingen|Haandelingen van de Apostels]], een antal breven van onder aandere de [[apostel]] [[Paulus (apostel)|Paulus]] an verschillende christengemeenten en 't prefetische boek [[Openbaoring an Jehannes|Openbaoring]]. Naos de Biebel bestaon der verschillende [[apocrief|apocriefe geschriffen]] dee an de Biebel verwant bin, mar dee der um verschillende rejens neet in op-eneumen bin. 't Bekendste veersjen uut de Biebel is 't [[Onzevaoder|Onzevaor]]. 't Nieje Testement vormp samen mit 't [[Oolde Testement|Ouwe Testement]] veur de christenen de Biebel. De karken van de Riffermasie volgen sinds der ontstaon een eigen [[kenon van de Biebel|kenon van 't Ouwe Testement]]. Ze erkennen neet de Deuterocanonieke boeken. == Opvattingen == In alle tiejen hemmen verschillende [[theologie|theologische]] opvattingen bestaon over de netuur van Jezus en over de vrage ho de Biebelse verhaolen eïnterpreteerd mutten wonnen. Volgens de Biebel wönnen Jezus geboren uut een maagdelijke [[deern]]e, [[Maria]], bie heur verwek deur de [[Heilige Gees]]; leven hij een zundeloos leven, genas meensen van allerlei ziektes, wekken dooien op; dreef [[demonen]] uut en bedaren sturmen; veraanderen [[woater|waoter]] in [[wien]], gaf duzenden meensen te eten mit een paor brojen, en mut zien uutspraak: ''Ik bin de weg, de waorheid en 't leven. Gien ene kump tot de Vaor as deur mien'', letterlijk eneumen wonnen. Al sinds 't vrogste begin van 't christendom hemmen breje streumingen van de Karke de Biebelverhaolen oek symbolisch eïnterpreteerd. De iezelig strikte letterlijke lezing van de Biebel is veulal een typisch preduk van 't mederne [[rasionalisme]], dat nao de [[middeleeuwen]] op gang kwam en zich uten in de [[Riffermasie]]. Sinds 't [[rilletivisme]] en [[secularisme]], dat in de 19e en veural de 20e eeuw verspreien, wonnen Biebelverhaolen deur sommigen as symbolische verhaolen ezien, dee losstaon van de eigenlijke heufpersoon van Jezus van [[Nazereth]]. Een opvatting van vandage de dag benaodert de Biebel op meerdere menieren tegelieke. Een verhaol bevat én een historische waorheid, én een symbolische betekenisse. == Nedersaksisch == [[Bestaand:Christianity percentage by country.png|thumb|right|450px|Antal geleuvigen per laand]] In sommigen [[Nedersaksisch]]e dialekken wonnen '''christendom''' uut-espreuken (en eschreven) as '''kristendom'''. Sommigen meensen spreken 't oek nog wel es uut as '''gristendom''', mar de dominante uutspraak in 't Nedersaksisch is net zoas in 't Nederlaans mit de K. == Zie oek == * [[Biebel]] * [[Jezus Christus]] * [[Oosters-Orthodoxe Karke]] * [[Protestantisme]] * [[Rooms-Katholieke Karke]] * [[Johannes Calvijn]] * [[Maarten Luther]] * [[Gnostiek]] == Uutgaonde verwiezingen == {{Commonscat|Christianity}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Christendom| ]] pd8soy8383alai1i9zaf48x136eby7t 0 27 292746 292703 2016-12-22T13:32:10Z Wwikix 13678 /* Boetende hìnwiezen */ -kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Nederlands-zeeuws.png|250px|thumb|right|Posisie van t Zais in Neerlaand.]] [[Ofbeelding:Languages Benelux.PNG|250px|thumb|right|Zais zaandkleurig leenks.]] t '''Zais''' is n Friso-Frankische [[Streekspraok|streektoal]]. Soamen mit t West- en [[Frans-Vlaoms|Frans-Floams]] vörmt zai n apaart kluster zuudwest-[[Nederlaandse]] dialekten. [[Jacob van Maerlant]] onderschaaidde al n aantel zölfstandege '[[Dietse]]' (Streek)toalen en t Zais is doar aine van, zo blikt onder meer oet de proloog van zien Sunte Fransiscus Leven: {| | '''Zais:''' :''Men moet om de rime te souken'' :''Misselike tonghe in bouken:'' :''Duuts, Diets, Brabants, Vlaemsch, Zeeus;'' :''Walsch, Latijn, Griex ende Hebreeus'' | valign=top | '''Vertoaln:''' :''Man mout om de raim tou zuiken'' :''Verschaaidene toalen ien bouken'' :''Duuts, Diets, Broabants, Floams, Zais;'' :''Woalsters, Latain, Grieks en Hibbrais'' |} Alzo Zais wuir dou as Zeeusch speld en was as begrip gangboar as aanduden van de toal van de [[Vlaonderen|Floamse]] kust. Doar verstond man tot t begun [[15e eeuw|15e aiw]] tou t haile ailaandrieke kustgebied van [[Oostvoarn]] tot veurbie [[Duunkèrken]] onder. Tegenswoordeg, nou streektoalen en minderhaidstoalen volop in de belaankstellen stoan, binnen aal meer minsken van mainen, dat t Zais, net as t [[Leegsaksisch]] en t [[Limbörgs]], as zölfstandege streektoal erkend worden zol mouten. t Europees Haandvest veur Streek- of Minderhaidstoalen baaidt doar meer as voldounde meugelkheden veur. Op provinsjoal nivo wordt doarover sunt kört overleg vouerd. De vroag dij doarbie vanzulfsprekend raaist, is of dij eerkennen ook veur t Frans- en West-Floams goan gelden zol mouten. [[Belgie]] en [[Frankriek]] hebben t nuimde haandvest anders nait ondertaikend, al zol Frankriek op t punt stoan om dat nou wel te doun. Der is overleg tuzzen [[Zeelaand]] en [[Frans-Floandern]]. == Regiolekten en kenmaarken == t Zeeuws is onder te verdailen in n aantel dialektgroepen of regiolekten: ''Svores'' ([[Oostvoarn]] en omgeven), ''Goereês, Flakkees, Fluplands'' (Sunt Philipslaands), ''Thools, Schouws, Duvelands, Noord-Bevelands, Zuud-Bevelands, Walchers, West-Zeêuws-Vlaoms (of Cezands) en Land-van-Axels''. Doarnoast is t Zais staark verwant aan t [[West-Vlaoms|West-Floams]]. De dialekten van t Laand van Hulst, t oostelkste dail van [[Zeeuws-Vlaonderen|Zais-Floandern]], en n aantel Zais-Floamse grensdörpen binnen gain Zaise, mor [[Oost-Vlaoms|Oost-Floamse]] (alzo Frankische) dialekten. Binnen de verschaaidene regiolekten hebben de maiste ploatsen n aaigens dialekt. Mor aal meer van dij ploatseleke dialekten vervlakken. Mainstied binnen allend de dialekten van 'sloten' gemainskoppen nog dudelk van de dialekten van omringende ploatsen te onderschaaiden (''[[Ouddorp]], [[Bruinisse]], [[Yerseke]], [[Arnemuiden]], [[Westkapelle]], [[Eede]]''). Aan sprekers is nog wel aal dudelk te heuren oet welke streek zai vot kommen en binnen grotere streken as Flakkee, Zuud-Bevelaand en Schouwen bestoan regionoale verschillen. Dij verschillen binnen binoa aaltied oost-west orienteerd. n Apaart stee binnen t Zais wordt iennomen deur t börger-Zais van [[Middelbörg]] en [[Vlissingen|Vlissen]] (en tegenswoordeg ook [[Oost-Souburg|Oost]]- en [[West-Souburg|West-Soubörg]]), dat biezunder staark verschilt van t omringende [[Walcheren|Walcherse]] plattelaandsdialekt. De dialekten van andere steden en stadken as [[Zierikzee]], [[Goes]], [[Veere]], [[Tholen]], [[Oostburg|Oostbörg]], [[Axel]] en [[Terneuzen]] wieken veul minder of van de omringende plattelaandsdialekten. De nuimde regiolekten loaten noar t zuden tou aal meer Floamse kenmaarken zain. Is op Schouwen n zummer in Zeelaand nog ''n zomer in Zeêland'', vanof [[Walcheren|Walchter]] en [[Zuud-Bevelaand|Zuud-Bevern]] wordt dat ''n zeumer in Zeêland''. Wat woordskat betreft verschillt t noorden en t zuden ook van mekoar. Op Zuud-Bevern eet man ''aerebemezen'' of ''aerebezems'', op Walcheren binnen dat 'frinzen' of 'frenzen' (van t [[Franse]] 'fraises'). t Dialekt van midden en westelk Zais-Floandern lieken staark op t West-Floams van juust over t grèns. Ainege opmaarkelke verschil is t ontbreken van t oe-oetsproak van de Nederlaandse ou in Zais-Floandern. De woordskat van Zais-Floandern is veul meer dan dij van t West-Floams deur t [[Nederlaands]] beinvloud. == Aantel spreker == Oet n drijtel regionoale onderzuiken (Evenhuis 1995; Riemens 1995; Menheere 1988) is of te laiden dat in hail [[Zeelaand]] middelkerwies nog veur roem 60% van de Zaise bevolken Zais de eerste en belaankriekste toal is. Van de overge 40% t zeker de helfte ainege passive of active kennes van de toal het. [[Goeree]], [[Schouwen]] en [[Duivelaand]], t uterste westen en oosten van [[Zuud-Beveland|Zuud-Bevern]], de westpunt van [[Walcheren|Walcher]] en [[Zeeuws-Vlaonderen|West-Zais-Floandern]] kennen t hoogste percentoazjes dialektspreker. Positive uutschieters binnen lougen as [[Brunesse]], [[Arnemuiden]] en [[Westkapelle]] (mit zulfs meer as 90% Zaistoalegen onder de jonger) en de maiste West-Zeeuws-Floamse lougen (mit noame [[Hoofdplaat]], [[Breskens]] en [[Schoondijke]]). In West-Floandern sprek binoa 90% van de haile bevolken nog (bie veurkeur) West-Floams (roem 1 miljoen sprekers). In Frans-Floandern wordt de streektoal allend deur de oldsten (sums meer as 80%) en viefteg-plussers (ob. 10-50% spreker) nog sproken (totoal nog mor zo-ain 20.000 spreker). Der is ien Frans-Floandern anders n opmaarkelk grode belaankstellen veur kurzussen ien de streektoal. De verwachten is den ook, dat t Frans-Floams nooit hailmoal oetstaarven zell, mor hou laanker hou meer veurbeholden wezen zell aan n relatief klaine groep zeer toalbewuste twijtoaligen. t Tetoal aantel spreker van Zeeuws/West-Floams/Frans-Floams ligt, inklusief de spreker in n aantel enkloaven in Noord- en Zuud-Amerika, op roem 1,5 miljoen. == Aktiviteiten == De maiste aktive belaankstellen veur de toal vindt man (noa Frans-Floandern) in de Zak van Zuud-Bevern, woar tel van schrievers, dichters, vertellers, toneelgroepen en muzikanten vot kommen. Veural [['s-Heerenhoek]] is wat dat betreft n echte 'heerd'. Op Walcher wonen de maiste 'stille' genieters: verteloavonds worden der boetengewoon drok bezöcht en der worden relatief veul publikoatsies in en over t dialekt kocht. Walcheren telt anders mor weineg schrievers en vertellers en al hailmoal gain streektoalmuzikanten. Veural in westelk Zais-Floandern is de belaankstellen veur t Zais nog nait groot, middelkerwies omdat de toal doar nog wel t minst bedreigd wordt. t Aangrènzende West-Floandern loat datzulfde beeld nog veul staarker zain. == Infrastrukuur == De 'infrastruktuur' van t Zais is, in vergelieken mit andere streken, nog hail bepaarkt. t Zais kennt n oetvoureg woordenbouk Zeeuws-Nederlaands, mor n woordenbouk Nederlaands-Zeeuws ontbrekt bieveurbeeld. Der binnen mor weinig biebelgedailtes in t Zais vertoald, der is nog gain algemain aksepteerd spelsysteem, der binnen gain kurzussen of lesprogrammas in of over t Zais beschikboar, der wordt deur de regionoale media nog mor weineg aandacht aan de toal besteed, der is nog mor ain Zaistoaleg tiedschrift (''Noe'') en der verschient mor weineg serieuze literatuur in en over de toal. Wel is der n Zaise [[streektaalfunctionaoris|streektoalfunksjonoares]], Veronique De Tier, dij waarkt vanoet de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland.<ref>[http://www.vanoostendorp.nl/linguist/streektaalfunctionarissen.html Artikel '' 'Geen Friese toestanden!' Het werk van streektaalfunctionarissen'']</ref> De ainege instantsies dij zoch aktief inzetten veur t behold en populariseern van de streektoal is Stichten Zuudwest 7. In West-Floandern is de situoatsie nog 'dramatischer', in tieds dat de kaansen veur de toal der veul groter binnen as in Zeelaand. Verleden joar liekt anders n veurzichtege kentern te hebben ploatsvonden, mit veul laandelke media-aandacht veur t West-Floams, onder andere deur de onkende populariteit van de West-Floamse hip-hopband 't Hof van Commerce. Ien Frans-Floandern lopt man bie tal van initsjativen nog tegen n onwillend, centralistisch overhaid aan. Doch nemt doar t aantel kurzisten in de vraaie kurzussen Nederlaands (Floams) aal wieder tou en verschienen der aal meer Frans-Floamse opschriften in t stroatbeeld. == Veurbeeldtekst == t [[Onzevaoder|Onzevoader]] ien t Zais (ien dit geval t [[Walcheren|Walchers]]) kin as volgt wezen: :Onzen Vaoder, Jie in d'n emel, :Laet Je naem heileg henoemd ore :Laet Je konienkriek komme :Laet Je wille hedaen ore :Op de aerde juust zôôas in d'n emel. :Heeft ons vandaeg ons daegeleks brôôd, :Verheeft ons onze schulden, :Juust zoôan ok ons onze schuldenaers verheve è. :En brieng ons nie in verleidienge :Mae verlos ons van d'n Duvel. :Want van Joe is 't konienkriek, :De macht en de grôôteid tot in't einde van d'n tied. :Amen == Rifferenties == <references /> == Boetende hìnwiezen == {{Interwiki|kode=zea}} * [http://people.zeelandnet.nl/evenhuis/ Webstee veur t Zais] * [http://www.geocities.com/zeeuwsdialect/ Webstee van de Zeeuwsche Vereeniging voor Dialectonderzoek] {{Bron|n Groot dail van de tekst van dizze pagina is ôfkomsteg van de webstee: http://people.zeelandnet.nl/evenhuis/info.htm, t is vertoald en bewaarkt mit toustemmen van de auteur zölf.}} {{SNLV}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Zeelaand]] [[Kategorie:Zuud-Hollaand]] nd160yj5habsb5ynu79snmpk6g6jhpm 0 28 276676 271287 2014-11-06T12:46:02Z Cycn 1607 SVG-versie van het wapen wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Almelo flag outline.svg | bestaandsnaam woapn = Almelo wapen.svg | naam = Almelo | lokatie = LocatieAlmelo | proveensie = [[Oaveriessel]] | heufdplaats = '''Almelo''' | kerne = [[Aadorp]], [[Boornerbrook]] en [[Mariaparochie]] | öppervlakte = 69,40 | öppervlakte laand = 67,43 | öppervlakte water = 1,96 | inwonners = 72.323 | doatum inwonners = 1 februari 2008 | dichtheid = 1069| breedtegroad = 52/22/0/N | lengtegroad = 6/40/0/E | verkeersoader = A1, N35, N347, N350; spoorlienn Zwolle-Almelo en Deaventer-Almelo | netnummer = 0546, 074 | postkode = 7600-7614, 7627 | webstie = [http://www.almelo.nl www.almelo.nl] | }} '''Almelo''' is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in [[Tweante]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. t Is de eerste stad in de riege van dree steedn Almelo-[[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]-[[Eanske]]. De gemeente hef ne öppervlakte van 69,40 veerkaante kilometer en op n eerstn juni [[2005]] har de stad 72.117 inwonners. Nöast de stad heurt ook de döarpe [[Aadorp]], [[Boornerbrook]] en n gedeelte van [[Mariaparochie]] biej de gemeente. n Deel van de leu oet Almelo proat [[Tweants]], n dialekt van t [[Neersassies]]. ==Bekende leu oet Almelo== *[[Ilse deLange]] - zangeres *[[Herman Finkers]] - grapnmaker *[[Wout Brama]] - vootballer *[[Frank Löwik]] - historikus en skriever *[[Henk-Jan Smits]] - Tellevisiepresentator en muziekproduseant *[[Tom Egbers]] - Tellevisiepresentator [[NOS]] [[Studio Sport]] {{Oaveriessel}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Almelo| ]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] o2rynfhsk9hgy8r933b6yzid5z6m3ki 0 29 278938 275019 2015-03-27T15:58:54Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Cat_poster_2.jpg|thumb|Verschillende soorten katten]] [[Bestaand:Stray kitten Rambo002.jpg|thumb|250px|t Jong van de kat]] [[Bestaand:AfricanWildCat.jpg|thumb|n [[Wilde kat]], de veurolder van de kat]] ne '''Kat''' (ok wal ''hoeskat'' of ''poes'' enuumd) is n klein, meestentieds haorig, vleisetend zoogdier dat tot de [[katachtigen]] (''Felidae'') beheurt. t Is een van de oldste [[hoesdier]]en van de [[mense|meens]]. Der is bewies dat de [[Olle Egypte|Egyptenaren]] al in 2000 veur [[Christus]] de kat as hoesdier hadden. Umdat katten goeie jaogers warren, wordden zi'j edomestiseerd um de graonveurrö van de meens teggen [[knaagdieren]] as [[rotten]] en [[moes|muze]] te bescharmen. Teggenwoordig wordt ze veural as geschapsdieren eholden. De olde wetenschappelike/[[Latiens]]e name was ''Felis domesticus'', maor is later vervangen deur ''Felis catus'' of somtieds ''Felis silvestris catus''. == Anatomie == De [[anatomie]] (lichaamsbouw) van katten is t zelfde as de anatomie van andere katachtigen. Ze hebt n stark buugbaor lief, n vlug reaksievermeugen, scharpe [[naegel]]s die teruggetrökken kunnen worden en tanden die an-epast bint um kleine prooien mee dood te maken. Ze kunt merakels good heuren en in t duuster zien. Ze heurt klanken van n hoge frekwensie die veur de meens niet heurbaor is. Ok t reukvermeugen is veule baeter as van de meens. Hoewel ze allenig jagen, bint katten sosiale dieren, ze kommuniseert bieveurbeeld deur te miauwen, spinnen, sissen of grommen, maor ok deur [[feromoon|feromonen]] (chemiese ofscheidingen) en der lichaamsholding. Der bestaon tal van katterassen, sommigen bint natuurlik ontstaon en anderen deur mutasie of kruzing. == Geluud == {{Audio|Felis silvestris catus.ogg|t Geluud van ne kat}} == Zie ok == * [[Dreeleihaorige kat]] == Nedersaksies == * [[Achterhooks]]: ''kat{{small()|te}}'' * [[Drèents]]: ''kat{{small()|te}}'' * [[Stellingwarfs]]: ** ''kat{{small()|te}}'' ** ''dakhaeze'' (schertsend) * [[Tweants]]: ''kat{{small()|te}}'' * [[Veluws]]: ** ''kat{{small()|te}}'' ** ''puus'' of ''poes'' ** ''dakhaos, dakhaoze'' (schertsend) == Oetgaonde verwiezings == {{commons|Felis silvestris catus}} {{Begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] k83lmrdtyhq9yq8o3xlvwgs3utsu7vn 0 30 292612 279340 2016-12-20T18:07:12Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:ReligijneSymbole.svg|thumb|Rillegieuze symbolen]] Een '''geleuf''' (ok wal: '''religie''' of '''godsdienst''') is nen bepaolden band met nen [[God]]. Der bunt verschillende geleuven, zo hef elk geleuf zienen eigen God en [[profeet|profeten]]. Een paar veurbeelden hiervan bunt 't [[christendom]], [[jodendom|jödendom]], [[boeddhisme]], [[hindoeïsme]] en gao zo moar deur. In brederen zin beteakent et woord 'geleuf' of 'religie' n soort vorm van [[spiritualiteit]] met betrekking tot nen hogeren vorm van leaven en den zin van et leaven. In [[monotheïsme|monotheïstiese]] geleuven (dit bunt religies mit enen God) zoas et [[christendom]] wöd et begrip ''godsdienst'' völle gebroekt. In [[Europa (continent)|Europa]] en in de rest van de westerse weeld is et [[christendom]] et dominante geleuf. == De grotere geleuven en antal anhangers == {| {{prettytable}} width="40%" !Geleuf !! Anhangers |- |[[Christendom]] |2,1 miljard |- |[[Islam]] |1,3 miljard |- |[[Hindoeïsme]] |900 miljoen |- |Niet-geleuvig |850 miljoen |- |[[Boeddhisme]] |415 miljoen |- |[[Taoïsme]] |225 miljoen |- |[[Sikhisme]] |23 miljoen |- |[[Jeudendom|Jödendom]] |14 miljoen |- |[[Bahá'í]] |6 miljoen |- |[[Jaïnisme]] |5 miljoen |} == Inhold van geleuf == D'r bint twee soorten geleuf, d'r is 'n [[geleuven (gedrag)|geleuven]] en 'n geleuf. 't Eerste is de psychische toestaand "geleuven", 'n tweede is 't geleuf wat godsdienst of rilligie inhold. Een geleuf (relligie of godsdienst) hef vake een mythologie of theologische/ spirituweel geschrift neudig waor de geleuvigen zich op kunt baseren, zich met kunt verantwoorden en/of op kunt mediteren. De oale Germaonen hadden ok hun rilligie, disse waar grotendeels geliek an de Noorse Mythologie, ok wel de Germaonse Mythologie nuumd. Net as 't jeudendom baseert is op oale verhalen die in 't oale Midden-Oosten, archeologie hef verschillende varsies van 't Noach verhaal, in stienen uut-ehoowd, terugge vunnen. Ok is 't christendom baseert op de jeudse achtergroond van de tied waorin de verhalen zich in 't [[Ni'je Testement]] of-espeult hebt, en hef ok zo zien latere invluuden ehad van de Griekse filosofie en mythologie. En van daor uut is ok weer de Koran eschreven, met invluuden uut de tied wenneer as disse weer eschreven is. Ok bestiet d'r rilligies die in iene keer onstaone bint, zo as 't Boeddhisme. Hier hef Gautama Boeddha in vroggere tieden verlichting behaald deur 'n zölf ontwörpen levensbeschoowing, en disse hef e weer deur egeven an zien leerlingen en disse hebt 't dan weer op-eschreven. Mar, 't Boeddhisme kent gien god of goden. == Geleuf in 't gebied van de (Neder)Saksen == De grote geleuven hebt in de geschiedenisse völle en grote rollen espeult, zo as 't christendom veur 'n zeer groot diel zich hef laoten deurspuulen in de westerse wereld. De oalde germanen höngen völle goden an en probeerden eur lèvens te leiden naor veurbeeld van dizze goden. 't Christendom kon met ziene verhalen makkelijk inspöllen op de al bestaonde verhalen van de Germanen. Umdet 't volgens de cultuur van de Germanen ondenkbaor was dat 'n onskuldig iemand ([[Jezus Christus|Christus]]) zich zoonder stried aover zol geven veur de daoden van anderen, wörden wat verhalen oet de Biebel wat an epast op de beleavingsweareld van de Saksen. Dit wörden de [[Heliand]] enuumd, en geldt vandaag de dag as ene van de oldste Saksische literaire geschriften. Olde gebruken krègen n Biebels tintje. Veurbeelden hiervan bint met [[Poaske|Poasen]] het [[boake|baokebraanden]], wat in 't hele [[Noordoost-Nederlaand]] nog altied völle doan wörd. Dit zol oorspronkelijk bedoeld wezen um de kwaoje geesten van de winter te verdrieven. De prèdikers van 't christendom pasten de betiekenis an, dat het met de opstanding van [[Jezus Christus]] te doene zol hebben. 't [[Mirreweenterhoorn|Midwinterhoornblaozen]] zol de geboorte van Jezus ankondigen, in stee van t verdrieven van kwaoje geesten, en de Germaanse boomverèring zol verandern in de [[kìrsttied|karstboom]] en de paostakken bie Palmpaosen. De Saksen höngen de Germaanse Mythologie an, waor de Zunnewende en al die praktijken ok verdan kump, mar nao de zeuvende eeuwe nao Christus hebt de völle karsteningen der nao völle bloederige oorlogen der veur ezörgd dat de Saksen uutendelijk christelijk werden. Van hieruut is 't altied nog zo dat meensen in 't oosten van Nederlaand vake christelijk bint. Mit de komst van gastarbeiders in de zestiger jaoren van de 20ste eeuwe, bint d'r ook völle [[islam|moslims]] in 't Nedersaksiese gebied ekeumen. In Nederlaand zit daorvan de mieste in [[Almelo]] en [[Enschede]] in [[Twente]], en de greutere stèden in [[Duutslaand]]. == Vanuut wetenschap == D'r valt völle te speculeren over wat geleuf (rilligie of godsdienst) veur nut hef, as 't van uut de [[evolutietheorie|evolutie]] wörd bekeken. Luu zegt dat 't veural bi'j oale stamverbaanden neudig ware um de ienheid te heholden. Aanderen zegt weer dat 't meer zin (in de vörme van iets willen) in 't leven gef, meer drievingskracht um deur te gaon. Ok maakt 't méénsen gelukkig(er) en op de iene of aandere meniere hef dat 'n belangrieke uutwarking um te kunnen overleven en oe veurt te plaanten. Ok kan 't 'n bi'jverschiensel ween van de knieftigheid van de méénslijke hassens. 't Geslacht van ''Homo Sapiens'' is de ienige (dier)soort waorvan bekend is dat zi'j geleuf (rilligie of godsdienst) hebt en ehad hebt. Zo as van de Homo Neanderthalensis (ok wel gwoon bekend as de Neanderthaler) hebt ze d'r achter kom dat disse soort zien doden begraven hebt. Allene van de Homo erectus, nog iene uut 't Homo Sapien geslacht, is niks over bekend dat zi'j zo iets as geleuf hebt ekend of ok mar hun doden bergreuven. D'r wörd zölfs ezeg dat Olifaanten ok hun doden begraaft. Olifaanten hebt 'n bepaolde maote an bewuszien, daorbi'j wörd zi'j eplaatst naost de méénsen, de méénsapen en de dolfienen. Mar naos de méénse, of ruumer ezegd: 't geslacht Homo Sapiens, hebt gien van allen iets as 'n geleuf of levensbeschoowing. == Bezwaor == Rilligie wödt bezwaord deur 't barre weinig bewies dat d'r is van 't bestaon van 'n God of goden, 't tegenholden van de sociale en wetenschaplijke veuruutgaank, 't nie kunnen metleven in bepaolde gruupies méénsen en machtsmisbruuk. Vake zit d'r in heilige geschriften anwiesbare fouten en tegenstriedigheden. Ok bestiet d'r sinds eeuwen 'n spanning tussen rilligies en de natuurwetenschappen, veural a-j 't hebt over 't ontstaone, de warking en ontwikkeling van 't heelal, de [[eerde]] en 't leven. Onder aander [[Galileo Galilei]] en [[Johannes Kepler]] hebt dit an 't lief ondervunnen. Rilligies behaandelt regelmaotig bepaolde gruupies méénsen, zo as vrolluu, aandersdéénkenden en homoseksuelen as ongeliek. Intolerantie naor aandersdéénkenden hef in de 19e eeuwe en de eerste helfte van de 20e eeuwe in Nederlaand eleid töt verzuiling van de maaschappi'je. Fundamentalisme kan soms zölfs leiden töt geweld, zo as beveurbeeld bi'j de cartoonrellen in 2005 of de völle anslaang deur Al Qaida. In de geschiedenisse van de méénsheid bint völle godsdienstoorlogen uut-evöchten. Daornaos nemt sommige rilligieuze gezagsdragers 't staandpunt in, dat ze gien verantwoording schuldig bint an wereldse autoriteiten, zo as beveurbeeld islamitisch fundamentalisten die de Shariawetgeving boven de overheid en de rechtsprake in westerse laanden stelt. Verder is d'r nog 't bezwaor op 't konsept van openbaring waorbi'j de ''"waorheid"'' ofhangt van de betrouwbaarheid van iene persoon. == Verwiezingen == {{Commonscat|Religion}} {{Dialekt|sdz|[[Oaveriessels#Vechtdals {{!}} t Vechtdal]]}} [[Kategorie:Geleuf| ]] q68v13xmrbp3iobfok034wb1bzlje34 0 31 290170 282112 2016-10-31T13:19:57Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:KerkjeKijfhoek.jpg|thumb|n Kaark in Kiefhoek]] [[Bestaand:Domtower Utrecht.jpg|thumb|upright|De [[Dom van Utrecht]]]] n '''Kaark''', of '''kark''', is n gebouw waor meestentieds christenen biemekaarkommen um te bidden, naor verhaolen uut de [[Biebel]] luusteren, [[God]] te eren. Veul kaarkgebouwen bin [[monument]]en en in de meeste westerse stejen en daarpen staot de kaark sentraol in t [[sentrum]]. De kaark dient de leste tied ok vaok as onderdak veur daklozen. In partie kaarken staot n [[altaor]] dat gebruukt wort bie de uutvoering van [[sakramenten]]. In n kaark staot ok vaok n [[orgel]]. t Woord ''kaark'' komt oorspronkelik van t [[Grieks]]e woord ''Κυριακη (οικια)'' (um-ezet: ''kyriakon'') en betekent letterlik ''huus van de Here''. n Kaark wort ok wel n ''godshuus'' eneumd. == Soorten kaarken == {| | * [[Kapel]] * [[Kathedraol]] * [[Kruuskaark]] * [[Basiliek]] | valign="top" | * [[Hallekaark]] * [[Koepelkaark]] * [[Staofkaark]] * [[Schuulkaark]] |} == [[Nedersaksies]] == {{Nds/kaark}} == Zie oek == * [[Kaark (geleufsgemeenschap)]] {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Karkgebouw| ]] 1d8tcfj0z30rq9gqpkm71za2i2wzhdw 0 32 291539 291528 2016-11-07T13:27:26Z Wwikix 13678 /* Gemeantes */ - wikitext text/x-wiki {{etelazie}}{{Proveensietabel | naam = Oaveriessel| vlaggeofbeeldn =[[Bestaand:Flag Overijssel.svg|130px|Proveensievlagge]]| woapnofbeeldn=[[Bestaand:Overijssel wapen.svg|130px|Proveensiewoapn]]| kortweg = Oaveriessel | heufdstad = [[Zwolle]]| religiejoar = 2006 | breedtegroad = 52/31// | lengtegroad = 6/5// | region = NL-OV | Religie = [[Protestantisme|Protestaantn]] 29%<br />[[Katholicisme|Katteliekn]] 26%<br />[[Islam|Moslims]] 2%<br />Aanders 6% | öpprange = 3.420,86 | öpp = 3.325,62 | wateröpp = 95,24 | inwonners = 1.140.659 | doatum = jan 2015| bevolkingsdichtheid = 343| volksleed = [[Overijssels Volkslied|Aan de rand van Hollands gouwen]]| ofbeeldn = Overijssel position.svg| Webstea = [http://www.overijssel.nl www.overijssel.nl] | }} '''Oaveriessel''' ([[Nederlaands]]: ''Overijssel'') is ne proveensie in t noordoostn van [[Nederlaand]]. De proveensie lig in t oostn van t laand. In t westn ligt [[Flevolaand]], t [[Iesselmeer]], n rivier n [[Iessel]] en de bearge van de [[Veluwe]] in de proveensie [[Gelderlaand]]. In t noordwestn greanst t an [[Frieslaand|Freeslaand]], in t noordn ligt de torfgebeedn van [[Drenthe|Dreante]], in t noordoostn greanst t an [[Nedersaksen|Nedersaksn]] in [[Duutslaand]], in t zuudoostn an [[Noordrien-Westfoaln]] in Duutslaand en in t zuudn lig n [[Achterhook]] in de proveensie [[Gelderlaand]]. Oaveriessel kan wördn verdeeld in n [[Kop van Oaveriessel]], t [[Vechtdal]], [[Sallaand]] en [[Tweante]]. In de proveensie sprekt de leu verschelnde dialektn van t [[Neersassies]]. Plaatsn met stadsrechtn bint: [[Almelo]], [[Blokziel]], [[Dealdn]], [[Dèventer|Deavnter]], [[Deepn]], [[Eanske]], [[Gällemuun|Genemuudn]], [[Goor]], [[Grafhorst|Grafhörst]], [[Grambarge|Gramsbeargn]], [[Hardenbarg (gemiente)|Hardnbearg]], [[Asselt|Hasselt]], [[Kampen (Overiessel)|Kaampn]], [[Oldnzel]], [[Ommen|Omn]], [[Oatmörsken]], [[Riesn]], [[Stienwiek|Steenwiek]], [[Veno|Volnhove]], [[Wilsum]] en [[Zwolle]]. Eanske is de greutste stad met stadsrechtn, Grafhorst in de gemeante Kaampn hef ok disse rechtn, mer is feitelik ne boerschop. Hengel is t greutste doarp van de proveensie. De heufdstad is Zwolle. == Geografie == Oaveriessel besteet oet zaandgroondn, dee deurkruust wördt duur rivierkes en bekskes, allenig nich in t noordwestn, woar vuural polders en plasn te veendn bint. '''Belangrieke riviern''' bint de [[Iessel]] laangs de greanze met Gelderlaand, t [[Zwarte Water]] doarboavn, de [[Oaveriesselse Vechte|Vechte]] dee van Duutslaand noar Zwolle löp, de [[Regge]] tusken Sallaand en Tweante, de [[Deenkel]] in t oostn van Tweante en de [[Riest (revier)|Reest]] laangs de greanze met Dreante. '''Belangrieke [[Knoal (woaterweg)|kanaaln]]''' bint t [[Tweantekanaal]] ([[Zutfen]]-[[Almelo]]/[[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]-[[Eanske]]) en t [[Oaveriessels kanaal]] ([[Almelo]]-[[De Haandrik]]). == Geschiedenis == n Naam Oaveriessel wördn vuur t eerst neumd in [[1528]]. Doarvuur wördn t gebeed [[Oaversticht]] neumd. Dit gebeed wördn bestuurd vanoet t [[Bisdom Utrecht|bisdom Uutrech]], ok wal t [[Sticht]] neumd. t Oaversticht bestun oet n [[Kop van Oaveriessel|laand van Volnhove]], Sallaand, Tweante en ok Dreante. In 1528 gaf de bisschop van Uutrech t Sticht Uutrech en t Oaversticht an keizer [[Karel V]] van t [[Healige Roomse Riek]]. Disn keizer wördn doarmet heer van Oaveriessel. Doaroet kwam n naam ''heerlikheid Oaveriessel''<br /> De staatn van Oaveriessel wördn vörmd duur de [[Hanzestad|Haanzesteedn]] Deavnter, Kaampn en Zwolle en de ridderschopn van [[Sallaand]], [[Tweante]] en [[Volnhove]]. t Gewest, dat vanof de opstaand teagn [[Philips II]] deel oetmaakn van de [[Republiek van de Zeuvn Verenigde Nederlaandn]], wördn bestuurd duur de börgermeisters van de grote steedn en de leedn van de ridderschopn. Noa de korte bezetting (1672-1674) duur de bisschop van [[Meunster]] hebt de stadhoalders meer macht kreagn. In [[1795]], doo as de [[Batoafse Republiek|Bataafse Republiek]] wördn opricht, wördn Oaveriessel tehope met deeln van Gelderlaand, Dreante en Freeslaand t [[Departemeant van de Olde Iessel]]. De oalde proveensiegreanzn bint in [[1801]] wier hersteld. == Bestuur == === Proveensiale Staatn === De Proveensiale Staatn, t algemene bestuur van de proveensie, besteet oet 47 leedn dee alle veer joar koazn wördt. Oetslag in Oaveriessel van de verkiezingen voor de Proveensiale Staatn van meert 2003, 2007, 2011 en 2015. {| class="prettytable" style="float:left; margin-right:2em;" !colspan="9"|Uitslag Statenverkiezingen 2003-2015 |- ||||2003||2003||2007||2007||2011||2011||2015||2015 |- |'''Partij'''||'''Stemmen in %'''||'''Zetels'''||'''Stemmen in %'''||'''Zetels'''||'''Stemmen in %'''||'''Zetels'''||'''Stemmen in %'''||'''Zetels''' |- |[[CDA]]||ALIGN="right"|37,4||ALIGN="right"|24||ALIGN="right"|34,1||ALIGN="right"|17||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|11||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|11 |- |[[VVD]]||ALIGN="right"|13,7||ALIGN="right"|9||ALIGN="right"|13,6||ALIGN="right"|6||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|8||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|6 |- |[[SP]]||ALIGN="right"|4,3||ALIGN="right"|3||ALIGN="right"|11,8||ALIGN="right"|6||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|4||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|5 |- |[[PvdA]]||ALIGN="right"|23,0||ALIGN="right"|15||ALIGN="right"|17,9||ALIGN="right"|9||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|9||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|5 |- |[[D66]]||ALIGN="right"|3,3||ALIGN="right"|2||ALIGN="right"|1,6||ALIGN="right"|0||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|3||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|5 |- |[[PVV]]||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|4||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|5 |- |[[ChristenUnie]] (CU)||ALIGN="right"|7,5||ALIGN="right"|4||ALIGN="right"|10,4||ALIGN="right"|5||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|3||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|4 |- |[[SGP]]||ALIGN="right"|3,5||ALIGN="right"|2||ALIGN="right"|3,5||ALIGN="right"|2||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|2||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|2 |- |[[GroenLinks]]||ALIGN="right"|5,3||ALIGN="right"|3||ALIGN="right"|4,3||ALIGN="right"|2||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|2||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|2 |- |[[50Plus]]||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|1||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|1 |- |[[Partij voor de Dieren]]||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|0||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|0||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|1 |- |[[LPF]]||ALIGN="right"|2,0||ALIGN="right"|1||ALIGN="right"|0,4||ALIGN="right"|0||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|- |- |''Opkomst''||ALIGN="right"|''51,7''||ALIGN="right"|''63''||ALIGN="right"|''49,9''||ALIGN="right"|''47''||ALIGN="right"|''57,7''||ALIGN="right"|''47''||ALIGN="right"|''49,8''||ALIGN="right"|''47'' |- |}<br clear="all"> === Gedeputeerde Staatn === t Dagelikse bestuur is t kollege van Gedeputeerde Staatn. De proveensie Oaveriessel hef 5 gedeputeerdn. De regering van t laand hef [[Ank Bijleveld]] (CDA) as [[Commisaris van de Koningin|Kommissoaris van Könningin]] ansteld. Gedeputeerdn: * [[Eddy van Hijum]] - CDA * [[Hester Maij]] - CDA * [[Monique van Haaf]] - VVD * [[Erik Lievers]] - D66 * [[Bert Boerman]] - CU == Gemeantes == [[Ofbeelding:2016-P04-Overijssel-o.png|350px|thumb|<center>Oaveriessel</center>]] Noa de gemeantelike herindeling van 1 januari 2001 is t getal an gemeantes ofnömn töt 26. Op 1 januari 2005 wördn [[Dèventer|Deavnter]] en [[Battum|Batem]] biej mekaar trökn töt Deavnter. Seend dee tied bint er 25 gemeantes. {| |----- | * [[Almelo]] * [[Boorn]] (''Borne'') * [[Dalsen (gemiente)|Dalsn]] (''Dalfsen'') * [[Deenkellaand]] (''Dinkelland'') * [[Dèventer|Deavnter]] (''Deventer'') * [[Eanske]] (''Enschede'') * [[Hoksebarge]] (''Haaksbergen'') * [[Hardenbarg (gemiente)|Hardnbearg]] (''Hardenberg'') * [[Heldern]] (''Hellendoorn'') * [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] (''Hengelo'') * [[Hof van Tweante]] (''Hof van Twente'') * [[Kampen (Overiessel)|Kaampn]] (''Kampen'') * [[Loster]] (''Losser'') | * [[Oldnzel]] (''Oldenzaal'') * [[Olst-Wieje]] (''Olst-Wijhe'') * [[Ommen|Omn]] (''Ommen'') * [[Raolte|Roalte]] (''Raalte'') * [[Riesn-Hooltn]] (''Rijssen-Holten'') * [[Stappest]] (''Staphorst'') * [[Stienwiekerlaand|Steenwiekerlaand]] (''Steenwijkerland'') * [[Tubbargn]] (''Tubbergen'') * [[Tweanteraand]] (''Twenterand'') * [[Wierdn]] (''Wierden'') * [[Zwärtewäterlaand|Zwartewaterlaand]] (''Zwartewaterland'') * [[Zwolle]] |} == Radio, tilvisie en drukweark == De radio- en tilvisie-omroep [[RTV Oost]] döt seend 1992 (van 1988 töt 1992 was dit Radio Oost) 24-uurs niejs, kultuur en vermaak oetzeandn vuur de proveensie Oaveriessel. t Was de eerste strekomroep in Nederlaand dee met tilvisie-oetzeandingn begun. Belangrieke kraantn vuur de proveensie bint de [[Stentor]] en de [[Twentsche Courant Tubantia]], ok wa n Baants en n Tub neumd. == Wus ie det... == In de [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] staot [[Michigan]] lig de gemiente Overisel Township, enuumd naor Oaveriessel deur emigraanten van de Nederlaanse pervincie. == Oetgoande verwiezing == * [http://www.overijssel.nl Webstie van de proveensie ''Oaveriessel''] * [http://www.prv-overijssel.nl Bestuurlike webstie van de proveensie ''Oaveriessel''] {{Oaveriessel}} {{NederlaandsePrevinsies}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Oaveriessel| ]] ip4gw9afde0txxv0esy3y0psbj3z916 0 33 51 2006-03-25T13:05:13Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Oaveriessel]] 7a3al3hjygjyxuh2ld20c99lfogldqz 0 35 293343 292696 2017-06-08T14:01:26Z Amphicoelias 14038 Nee, hamse nicht. (Groeten uit Vlaanderen, jongens!) wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Wikipedia-logo-v2.svg|right|200px|t Beelmärk van Wikipedie]] '''Wikipedie''' ([[Engels]]: ''Wikipedia'') is n projekt van de [[Wikimedia Foundation|Wikimedia-stichting]], die as doel ef um in elke tääl een volledige en rechtenvri'je [[ensyklopedie]] op t internet te mäken. Naost typiese ensyklopedie-artikels he'j op Wikipedie ok informasie die väke in verband ebracht wordt mit [[almanak]]ken, spesialistiese tiedskriften en zäken die in t ni'js bint. De artikels op de wiki's worden eskreven deur verskillende vri'jwillige auteurs. De naam ''Wikipedie/Wikipedia'' is n samentrekking van ''wiki'' ([[Hawaïaans|Awaïaans]] veur ''vlogge'') en ''ensyklo'''pedie'''''. Onder de [[parreplu|pärreplu]] van de Wikimedia-stichting bint verskillende projekten, waorvan Wikipedie t oldste, bekendste en suksesvolste projekt is. De organisasie Wikipedia zit in [[Florida]], [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]] en ef gien winstoogmärk. Wikipedie is esticht deur [[Jimmy Wales]] en zien medeoprichter [[Larry Sanger]]. In [[2003]] draagden Wales zien rechten op de naam Wikipedie, de webstee zelf en de servers waorop ze dreiden, over an de Wikimedia-stichting. Disse stichting ef Wales op-ericht um veur n lange tied t be-old en de värdere ontwikkeling van Wikipedie meugelik te mäken. De stichting laeft zwat alleend mär van giften en ef n kleine onderd betaolde medewärkers in dienst. Mär Wikipedie zelf wordt deur vri'jwilligers beheerd en eskreven. Umdät de artikels deur elke bezuker bewärkt kunnen worden, gef Wikipedie gien garansie dät de artikels ok daodwärkelik goed eskreven bint. Vandalisme is väke n probleem, veural bi'j de wat grotere Wikipedieën. t Wikipedie-projekt is begunnen op [[15 jannewaori]] [[2001]], mär bestun toe alleend nog mär in t [[Engels]]. De eerste anderstälige versie was in t [[Frans]], en begun op [[23 meert]] [[2001]]. De [[Nedersaksiese Wikipedie|Nedersaksiese versie van Wikipedie]] is begunnen op [[23 meert]] [[2006]] en ef noe {{NUMBEROFARTICLES}} artikels. t Internetadres van de Nedersaksiese Wikipedie is http://nds-nl.wikipedia.org/. De [[Engels]]e versie is t grootst en ef roem 3.500.000 artikels. In totaal waren der in [[15 jannewaori]] [[2011]] meer as 17 miljoen artikels te vinden op iel Wikipedie in 278 verskillende tälen en streektälen. == Zie ok == * [[Nedersaksiese Wikipedie]] * [[Platduutse Wikipedia]] {{Dialekt|ovel|Attem|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Wikipedie| ]] [[Kategorie:Organisaotie]] 9tfdoa1dusohpyvrz1xgzpjypzgda17 10 36 273054 268627 2014-02-01T15:49:25Z Droadnaegel 1133 ans wikitext text/x-wiki {| align=center class=toccolours width=100% |<center>[[Image:Exquisite-khelpcenter.png|20px]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;<big>'''[[Wikipedie:Info veur niejelingen|Welkom bie Wikipedie!]]</big></center> '''Welkom {{PAGENAME}}!''' Um joe n bietjen wegwies te maken mit t schrieven van artikels, he'w hieronder n paor tips en verwiezingen neerezet: *De belangriekste informasie over Wikipedie ku'j [[Wikipedie:Gebrukersportaol|<small>HIER</small>]] vienen, of deur op "Gebrukersportaol" in t menu links van t scharm te klikken. *Wees veurzichtig mit t wark van aandere luui. In de [[Wikipedie:Zaandkule|zaandkule]] ku'j n bietjen oefenen. *A'j denken dat iets verkeerd is, kiek dan earst op de overlegzied um te kieken o'w t der niet al es eerder over ehad hebben. De overlegzied vie'j boven an elk artikel as ampart tabblad. *De naam van n zied ku'j veraanderen deur boven an n zied op de piele die ummeneer wis stille te staon, en vervolgens op de verwiezing "Herneumen" te klikken (allinnig naoda'j je eigen an-emeld hebben). Zo blif de geschiedenisse beweerd. *De geschiedenisse van n zied ku'j oek bekieken deur op t tabblad "Geschiedenisse bekieken" te klikken. *Je kunnen berichten ondertekenen mit vier golfstreepjes (dus: &#126;&#126;&#126;&#126;). *Wat de spelling angeet: kiek mer effen bie de [[Wikipedie:Spelling|spellingsrichtlienen]]. *Deur regelmaotig links in de balke te kieken bie [[speciaol:Leste_wiezigingen|Leste wiezigingen]], blief je n bietje op de heugte wat der veerder allemaole op onze Wikipedie gebeurt, en ku'j beter en vlotter reageren op niejs en nieje ontwikkelingen. ''Wulen hopen da'j net zo veule schik hebben van {{SITENAME}} as ons! A'j veerder nog vragen hebben kom dan gerust langes in de [[Wikipedie:Praothoek|praothoek]].'' |}<noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen beheer]] </noinclude> andvuca3citwu9yihhgkz6ftua4r38t 0 37 293478 293477 2017-08-05T21:47:05Z PDZ124169 15820 /* Tael */ wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Fraislaand (regio)]] veur een aandere betekenisse van '''Frieslaand'''}} {{Pervincietabel | titel = Provinsje Fryslân<br />Perveensie Frieslaand | vlag = Frisian flag.svg | waopen = Friesland wapen.svg | kaort = Friesland-Position.png | region = NL-FR | taolen = [[Freesk|Fries]], [[Nederlaands|Nederlaans]], [[Nederfrankies|Nederfrankiese dialekten]] ([[Stadsfries]], [[Amelaands]], [[Bildts]] en [[Midslaands]]) en [[Nedersaksies]] ([[Westerkertiers]] en [[Stellingwarfs]]) | heufdstad = [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]] | geleuf = [[Protestantisme|Protestaans]] 30%<br />[[Rooms-Katholieke Karke|Katteliek]] 6%<br />[[Islam|Moslim]] 2% | geleuf_jaor = 2005 | volksleeid = [[De âlde Friezen]] | opprange = 5.748,74 | opp = 3.341,70 | opp_waoter = 2.407,04 | inwoner_totaol = 646.324 | inwoner_totaol_jaor = jan 2015 | bevolkingsdichtheid = 193 | breedtegroad = 53/11/44/N | lengtegroad = 5/42/31/E | webstee = http://www.fryslan.frl }}[[Bestaand:Friesland-5.62E-53.13N.jpg|thumb|Satellietfoto van Frieslaand]] '''Frieslaand''' ([[Nederlaans]]: ''Friesland'', [[Freesk|Fries]]: ''Fryslân'') is een perveensie in et noorden van [[Nederlaand]]. Mit 3.349 km² is et nao [[Gelderlaand]] en [[Noord-Braobant]] de grootste perveensie van Nederlaand. De perveensie greenst an [[Grunnen (provìnzie)|Grunningen]], [[Drenthe]], [[Overiessel]], [[Flevolaand]] en is via de [[Ofsluutdiek]] mit [[Noord-Hollaand]] verbunnen. Frieslaand is een waeterrieke perveensie en leit an et Iesselmeer (vrogger: [[Zuderzee]]) en de [[Waddenzee]]. In de Waddenzee liggen de Friese [[waddenaailanden|waddeneilanen]] [[Terschelling]], [[Amelaand]], [[Vlielaand]] en [[Schiermonnikoog]], disse eilanen beheuren tot Frieslaand en bin beriekber per [[veerboot]] vanof et vaastelaand. De veerboten veren vanuut [[Harlingen (stad)|Harlingen]] naor Vlielaand en Terschelling, vanof [[Holwerd]] naor Amelaand en vanof [[Laauwersoog|Lauwersoog]] naor Schiermonnikoog. Frieslaand het omdebi'j 643.000 inwoners. De heufdstad d'r van is [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]] (Fries: ''Ljouwert''). De officiële taelen bin Nederlaans en Fries. In et vleden het Frieslaand vaeke konflikten mit Grunningen had. Dat levert tot op 'e dag van vandaege spanningen op tussen de twie groepen, bi'jgelieks in uutgaonsgelegenheden of mit voetbal. Historisch zien kan Frieslaand verdield wodden in 3 gewesten: * [[Oostergo]] * [[Westergo]] * [[Zeuvenwoolden]] == Naeme == Sund [[1 jannewaori]] [[1997]] is allienig et [[Freesk|Friestaelige]] ''Fryslân'' in Nederlaand de officiële naeme van de perveensie. In [[november]] [[2004]] het et [[Ministerie van Binnenlaanse Zaeken en Keuninkrieksrelaosies]] besleuten d'r op toe te zien dat de officiële naeme in overheidsstukken ok konsekwent bruukt wodt. In et daegelikse spraokgebruuk in de rest van Nederlaand en in et Nederlaans taelgebruuk wodt liekewel vri'jwel altied de Nederlaanstaelige naeme ''Friesland'' bruukt. Om de perveensie te onderscheiden van [[Noord-Frieslaand|Noord-]] en [[Oost-Frieslaand]] en de [[Laandkreis|Kreis]] [[Frieslaand (distrikt)|Frieslaand]] in [[Nedersaksen]] wodt de perveensie in wetenschoppelike kringen ok wel anduud as ''Westerlauwers Frieslaand''. == Tael == De taelen die et meest praot wodden in de perveensie bin et [[Nederlaands|Nederlaans]] en et [[Freesk|Fries]] (''Frysk''). Et Fries het een staotus as minderhiedstael en wodt naost et Nederlaans as een officiële laanstael erkend. In veul Friese steden praoten de meensken gien (of minnig) Fries mar [[Stadsfries]], een Nederlaans dialekt mit starke Friese invloeden. Ok in [[Midslaand]], op [[Amelaand]] en in [[Et Bildt]] wodden verwaante dialekten praot. Deur de officiële staotus van et Fries hebben de meeste plakken in de perveensie zowel een Nederlaanse as een Friese benaeming. Pattie plakken hebben allienig een gebruukte Nederlaanse benaeming omdat ze buten et officiële Friese taelgebied valen. Van de plakken in de gemienten [[Dantemediel]] [[Tietjerksterediel]], [[Ferwerderediel]], [[Boornsterhem]] en [[Littenserediel]] bin sund jaoren allienig de Friese benaemingen officieel, zoas [[Damwoolde|Damwâld]] (''Damwoolde''), [[Hardegeriep|Hurdegaryp]] (''Hardegeriep''), [[Bargum|Burgum]] (''Bargum''), [[Grouw|Grou]] (''Grouw''), [[Irnsum|Jirnsum]] (''Irnsum'') en [[Rauwerd|Raerd]] (''Rauwerd''). In et oosten van de gemiente [[Kölmerland en Nijkruusland|Kollumerlaand]] wodt et Grunnegse dialekt et [[Westerkertaaiers|Westerkertiers]] praot. In et centrum praoten nog zoe'n 200 meensken et [[Pompsters]], dit is een overgaanksdialekt tussen et [[Wooldfries]] en et [[Westerkertaaiers|Westerkertiers]]. In de [[Stellingwarven]] (de gemienten [[Weststellingwarf]] en [[Ooststellingwarf]], in et zuudoosten van de perveensie Frieslaand) wodt een [[Nedersaksisch]] dialekt praot, et [[Stellingwarfs]]. Ok buten disse greenzen wodt et Stellingwarfs praot, bi'jveurbeeld krek over de greens mit [[Lemsterlaand]], ok wodt vermoedt dat et Stellingwarfs deur inkelde duzende meensken in de rest van Nederlaand en daorbuten praot wodt. == De 10 grootste plakken == De tien grootste woonplakken in de perveensie naor et antal inwoners op [[1 febrewaori]] [[2012]] (bron: Kamer van Koophandel): {| class="wikitable" ! Nr. ! Plaknaeme ! Inwoners |- |1 |[[Liwwadden (stad)|Liwwadden]] |97.327 |- |2 |[[Drachten]] |44.940 |- |3 |[[Sneek (stad)|Sneek]] |33.000 |- |4 |[[Et Vene (plak)|Et Vene]] |29.750 |- |5 |[[Harlingen (stad)|Harlingen]] |15.000 |- |6 |[[Dokkum]] |13.160 |- |7 |[[De Jouwer]] |13.045 |- |8 |[[Franeker]] |12.997 |- |9 |[[Wolvege]] |12.738 |- |10 |[[De Lemmer]] |10.554 |} == Gemienten en heufdplakken == ''(Op de Nedersaksische Wikipedie wodden de Stellingwarfse naemen bruukt)'' De perveensie Frieslaand het 24 gemienten en heufdplakken: {| | # [[Achtkarspelen]] ([[Butenpost]]) # [[Amelaand]] ([[Ballum]]) # [[Dantemediel]] ([[Damwoolde]]) # [[De Friese Meren]] ([[De Jouwer]]) # [[Dongerediel]] ([[Dokkum]]) # [[Et Bildt]] ([[Sunt Anneperochie]]) # [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]] ([[Et Vene (plak)|Et Vene]]) # [[Ferwerderediel]] ([[Ferwerd]]) # [[Franekerediel]] ([[Franeker]]) # [[Harlingen (gemiente)|Harlingen]] ([[Harlingen (stad)|Harlingen]]) # [[Kölmerlaand en Nijkruuslaand|Kollumerlaand en Ni'jkruuslaand]] ([[Kollum]]) # [[Littenserediel]] ([[Wommels]]) |<ol start="13"> <li> [[Liwwadden (gemiente)|Liwwadden]] ([[Liwwadden (stad)|Liwwadden]]) <li> [[Liwwadderediel]] ([[Stiens]]) <li> [[Menaldumediel]] ([[Menaldum]]) <li> [[Ooststellingwarf]] ([[Oosterwoolde]]) <li> [[Opsterlaand]] ([[Beetsterzwaog]]) <li> [[Schiermonnikoog]] ([[Schiermonnikoog (plak)|Schiermonnikoog]]) <li> [[Smallingerlaand]] ([[Drachten]]) <li> [[Terschelling]] ([[West-Terschelling]]) <li> [[Tietjerksterediel]] ([[Bargum]]) <li> [[Vlielaand]] ([[Oost-Vlielaand]]) <li> [[Weststellingwarf]] ([[Wolvege]]) <li> [[Zuudwest-Frieslaand]] ([[Sneek]]) |} == Zie ok == * [[Fraizenkuur]] == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''Fraislaand'' of ''Vraislaand'' * [[Drèents]]: ''Freeislaand'' * [[Tweants]]: ''Freeslaand'' * '''Overig:''' ''Frieslaand'' of ''Frieslan(g)d'' == Uutgaonde verwiezing == {{Commonscat|Friesland}} {{Frieslaand}} {{NederlaandsePrevinsies}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Frieslaand| ]] 4mptmcwmiynjwoix7a80tvzm4kdkt3g 8 65 461 88 2006-03-26T11:45:03Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Wikipedie bwm6b83vkzak8zru8t3m6xoinxnxnii 8 71 292865 196553 2017-01-07T20:32:34Z Krenair 7718 Maintenance: [[mw:RL/MGU]] / [[mw:RL/JD]] - addOnloadHook is deprecated javascript text/javascript /* <pre> */ /* Veur 't veurblad */ var isMainPage = (wgTitle == "Veurblad"); //Main page tab no longer says article function mainpg() { if ((isMainPage || /[\/=:]Main_Page/.test(document.location)) && document.getElementById('ca-nstab-main')) { document.getElementById('ca-nstab-main').firstChild.innerHTML = 'veurblad / vuurblad'; } } $(mainpg); 5e95t19nahd7i4a4211pw0z164h638c 8 72 96 95 2006-03-25T16:04:37Z Servien 7 wikitext text/x-wiki wiezigen lsewcps27te4pu2ywc0ijy5ke6ekdk9 8 103 144 2006-03-25T16:52:25Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Categorie e51wbob64i9hdx383nmwyzknlc4ptib 8 104 145 2006-03-25T16:52:45Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Categorie e51wbob64i9hdx383nmwyzknlc4ptib 8 109 152 2006-03-25T16:56:07Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Daotum en tied 8gq7te0w5rw11vwffhkkcucgo787som 8 117 21708 1683 2006-12-09T11:59:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Veurbehoud 967z69y3anurqyvumbnu56qh4yz8o6m 8 120 170 2006-03-25T18:09:31Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Veur $1 euqfsiwjzpjidhvnmvpijemge9fgb27 8 134 184 2006-03-25T18:14:53Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Niejeling 4e9ywi6ie2978h8p5xtcgcuyaqlae0u 8 171 268621 200640 2013-07-24T19:27:01Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <div class=plainlinks style="border: 1px solid #ccc; padding: .2em 1em; margin-bottom: .8em; color: #000;">Der steet noen gien tekste op disse zied. Je kunnen [[Special:Search/{{PAGENAME}}|de titel opzeuken]] in aandere ziejen, <span class="plainlinks">[{{fullurl:{{#Special:Log}}|page={{FULLPAGENAMEE}}}} zeuken in de logboeken], [[Special:Prefixindex/{{PAGENAME}}|op veurvoegel]] of [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|action=edit}} disse zied bewarken]</span>.</div> fqeqxas6y3o2hj9rdeld7vkb7qpu3lr 8 187 11042 3812 2006-08-02T19:58:46Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De leste wieziging op disse pagina was op $1. ezlezeow76cctqk5aasqc9xlwqupwt8 8 199 278629 217680 2015-03-20T23:42:27Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <div class=plainlinks style="border: 1px solid #ccc; padding: .2em 1em; margin-bottom: .8em; color: #000;"><div align=right style="float:right; border:none; width:30%;">[//nds-nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:Log&type=delete&page={{FULLPAGENAMEE}} Vort-edaone artikels] | [[Special:Prefixindex/{{PAGENAME}}|Veurvoegselindex]] | [[Special:Search/{{PAGENAME}}|Zeuken]]</div>Disse zied besteet nog niet. In t veld hieronder ku'j wat schrieven um disse zied an te maken (meer informasie vie'j op de [[{{MediaWiki:Helppage}}|hulpzied]]). A'j hier per ongelok terechtekeumen bin gebruuk dan de knoppe '''veurige''' um weerumme te gaon.</div> rqrfmh154juky9988rm7s84v62qqnar 8 200 284327 276002 2016-04-29T17:29:34Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <div class="toccolours" style="margin-top:.5em; padding: .3em .5em; text-align:left;" title="A'j op de dialektmal klikken, kömp t bie de muusanwiezer te staon."> '''Dialektmallen:''' mit n dialektmal ku'j de dialektgroep angeven waorin t artikel eschreven is. Klik op n dialektkode um t te gebruken: {| width=75% |valign=top| *<charinsert>{{Dialekt|act}}</charinsert> (Achterhooks) *<charinsert>{{Dialekt|drt}}</charinsert> (Draents) *<charinsert>{{Dialekt|gos}}</charinsert> (Grönnigs) |valign=top| *<charinsert>{{Dialekt|sdz}}</charinsert> (Sallaands) *<charinsert>{{Dialekt|stl}}</charinsert> (Stellingwarfs) *<charinsert>{{Dialekt|twd}}</charinsert> (Tweants) |valign=top| *<charinsert>{{Dialekt|urs}}</charinsert> (Urkers) *<charinsert>{{Dialekt|ovel}}</charinsert> (Oost-Veluws) *<charinsert>{{Dialekt|wvel}}</charinsert> (West-Veluws) |valign=top| *<charinsert>{{Dialekt|grf}}</charinsert> (Graofschopper plat) *<charinsert>{{Dialekt|ems}}</charinsert> (Eemsländer plat) *<charinsert>{{Dialekt|ems}}</charinsert> (Oostfreisk Nederduutsk) |} Je kunnen oek de plaotsnaam angeven van t dialekt da'j hier gebruukt hebben, in hokken schriefwieze t eschreven is, en as t artikel in-espreuken is. Dit ziet der ongeveer zo uut: <nowiki>{{Dialekt|sdz|Raolte|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|i}}</nowiki>; disse velden bin niet verplicht, je kunnen der ene van gebruken, tweje, allemaole of allinnig de standardkode. '''Aandere hulpmiddels:''' <charinsert>[[Kategorie:+]]</charinsert> - <charinsert>#DEURVERWIEZING[[+]]</charinsert> - <charinsert>{{Bron|+}}</charinsert> - <charinsert>{{Begin|+}}</charinsert> - <charinsert>{{Interwiki|kode=+}}</charinsert> - <charinsert>{{Small()|+}}</charinsert> - <charinsert>{{Welkom}}</charinsert> - <charinsert><br&nbsp;/></charinsert> - <charinsert><br&nbsp;clear="all"></charinsert> - <charinsert><s>+</s></charinsert> </div> qvvi51vswlcoj454tafdjfk5ea3uej9 8 225 6481 3837 2006-05-31T20:38:59Z RoboServien 60 Robot: Automated text replacement (- 'n + een ) wikitext text/x-wiki A-j joew waachtwoord vergeten bin, kan een niej waachtwoord naor joew e-postadres estuurd wörden. i7uukrpt3z6jp5qhixbne1tk39rb8zn 8 234 37201 317 2007-05-22T11:05:34Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Bewarkingsgeschiedenisse noul8fso9hwn4nw0gpk0nvkibz92okb 8 236 319 2006-03-26T08:16:35Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Versie van $1; $2<br />$3 | $4 qmrhzhv0ipsxnwhaofjg4mggj5ai4gk 8 243 7577 5926 2006-06-14T10:10:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Herneumen 57cd551z0f0ht8kbopuvprdypqk0bni 8 248 331 2006-03-26T08:52:32Z Servien 7 wikitext text/x-wiki $1 mien bewarkingen. tixht6rb97foyw24b5abvg4y7xgkqy5 8 249 332 2006-03-26T08:52:45Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Verbarg 15untxgtq0cozlmjnb5k36ek4oz755k 8 250 333 2006-03-26T08:53:16Z Servien 7 wikitext text/x-wiki $1 botbewarkingen. 4voh08bk4akgqs3uo7e350z0v4khama 8 251 335 334 2006-03-26T08:54:08Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Toon 850ouona9j8clgwbk5kvzn63u5ybria 8 253 337 2006-03-26T08:56:50Z Servien 7 wikitext text/x-wiki (veur gebruker "$1") namtrndhi51xg0rjr5rytjpohgcfqm3 8 254 18639 18638 2006-11-06T10:54:25Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Der {{PLURAL:$1|steet|staon}} $1 {{PLURAL:$1|pagina|pagina's}} op joew volglieste (overlegpagina's neet mee-eteld). Je kunnen je hele volglieste [[Special:Watchlist/edit|bekieken en bewarken]]. axl8l77tfi8ys65eoejwge54w3uoif9 8 255 340 2006-03-26T08:59:27Z Servien 7 wikitext text/x-wiki alles psjwb0wjt2z60x9qy9cmvr1a3pje6rs 8 262 65241 348 2008-05-09T12:40:37Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{SITENAME}}-uterlijk oa0purrrjjx2xffqus4vkyaa4m0g61i 8 263 5112 349 2006-05-12T18:14:48Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Wiskundige formules kl2ymwcnpnaks5h36uss39rbcghcn1n 8 264 6409 350 2006-05-31T17:54:01Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Bestanden 4n4fxfdceo1hz0r7tvsg7bnmvd1ytvn 8 265 4222 351 2006-04-29T17:49:16Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Bewarkingsveld bo65o18tuvnz39zm2u4z2a0l8umobhm 8 278 365 2006-03-26T09:25:43Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Groep opslaon lo19yzwe2wzv2yo6u0p3k4duun5eswb 8 289 379 2006-03-26T09:40:50Z Servien 7 wikitext text/x-wiki (bekieken) kgeqcifs9ianyhkiijq1pyf0urabeh9 8 299 42437 5180 2007-07-31T18:51:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Daotumweergave nt9h3recto90wbmn1rzxop4cjjxo0pn 8 300 3632 390 2006-04-19T17:37:43Z RobotQuistnix 32 Robot: Automated text replacement (-kenflict +conflict & -vuld +veld & - et + 't ) wikitext text/x-wiki Geef 't antal uren an, dee tussen joew tiedgebied en UTC liggen. jarzji5ocjszrwp65eqnim4it8iyjmh 8 318 3563 409 2006-04-19T16:59:48Z RobotQuistnix 32 Robot: Automated text replacement (-kentroleer +controleer & -Kentroleer +Controleer) wikitext text/x-wiki Markeer eigen bewarkingen as econtroleerd 3oenvsq4r2khcrohc7s8c78pc3pw62t 8 328 22337 6493 2006-12-17T14:20:27Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Grootte waoronder een pagina as 'beginnetjen' an-egeven wonnen (in bytes) 9a5rushpdx8fy9u6bc4ej8uef2alyw9 8 342 45398 34276 2007-09-04T10:16:37Z RoboServien 60 sp wikitext text/x-wiki Hier is een alfebetische lieste van de pagina's dee-j evolgd hem. Markeer de pagina's dee van de volglieste of munnen en klik op "vortdoon". anuainlwf32est3vdhmsg7yxvwivkuo 8 343 25704 5921 2007-01-13T20:11:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Vortdoon jjrs070tacamgltkddxh3u0fp6irnqz 8 344 25707 10904 2007-01-13T20:12:31Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Pagina is van de volglieste op-ehaold... 9ugf6l1d30i70uxajzavbdagbe9kpmm 8 346 3562 440 2006-04-19T16:59:08Z RobotQuistnix 32 Robot: Automated text replacement (-kentroleer +controleer & -Kentroleer +Controleer) wikitext text/x-wiki Kleine wiezigingen $1 | $2 bots | $3 an-emelde gebrukers | $4 econtroleerde bewarkingen 9dmhlhcmlzzostu6n97a0fb38qwgrj9 8 358 217682 67553 2012-01-08T20:58:45Z Hoo man 4416 Bot: Security fix: [[WMFblog:2011/10/03/native-https-support-enabled-for-all-wikimedia-foundation-wikis/|protocol-relative URLs]] per https://meta.wikimedia.org/?oldid=3197161 ([[m:Stewards' noticeboard|questions?]]). wikitext text/x-wiki In totaal {{PLURAL:$1|steet der '''1''' pagina|staon der '''$1''' pagina's}} in de [[Nedersaksisch]]e databanke van {{SITENAME}}. Hier zitten de overlegpagina's, pagina's over Wikipedie, iezelig korte artikels, deurstuurpagina's en een antal aandere pagina's dee neet as artikel mee-eteld wonnen bie in. Zonder disse pagina's {{PLURAL:$2|is der ongeveer '''1''' artikel|bin der ongeveer '''$2''' artikels}}. Der {{PLURAL:$8|is '''1''' bestand|bin '''$8''' bestanden}} toe-evoeg. Der {{PLURAL:$3|is '''1''' pagina|bin '''$3''' pagina's}} weer-egeven en '''$4''' {{PLURAL:$4|bewarking|bewarkingen}} edaon sins {{SITENAME}} op-ezet is. Dit geef een gemiddelde van '''$5''' bewarkingen per pagina en '''$6''' weer-egeven pagina's per bewarking. De lengte van de [//meta.wikimedia.org/wiki/Help:Job_queue taakwachrie] is '''$7'''. lc2tsogu2bxijsj3wghqn7sk7vpq69v 8 359 66743 7923 2008-05-26T11:57:00Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Staotestieken van {{SITENAME}} nizws1co33bh5b5rjmxzm3ljfcmera8 8 360 67558 67555 2008-06-02T11:46:48Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Der {{PLURAL:$1|is '''1''' an-emelde gebruker|bin '''$1''' an-emelde gebrukers}}. Daovan {{PLURAL:$2|hef|hemmen}} der '''$2''' (van '''$4%''') $5rechen. crocvplg670iwv10o1xyrintkv7mux2 8 361 5762 3208 2006-05-20T09:39:45Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{ns:project}}:Arfpacht pnus3rgdumgkyzwxcv8wtl9rea505nk 4 362 271848 267150 2013-12-07T00:48:50Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {| align=center class=toccolours | Allewel we mit z'n allen [[Wikipedia|Wikipedie]] maken tot wat 't is, bin der een antal gebrukers mit speciale taken, verantwoordelijkheen en meugelijkheen: '''beheerders'''. Meer infermasie over wat een beheerder noen krek dut en wat der van een beheerder verwach wonnen, ku-j [[Wikipedie:Beheerder|hier]] lezen. De peiling duurt gemiddeld 1 weke, nao ofloop ku-w zien of de gebruker genog stemmen hef um beheerder te wonnen. Bie 't stemmen mut een gebruker 50% van de stemmen hemmen (allinnig eregistreren gebrukers maggen stemmen). |} =Nieje anmeldingen= ''Let op bie 't uutbrengen van een stemme: neutrale stemmen en blancostemmen wonnen in de peiling neet mee-eteld!'' ==[[Gebruker: ...]]== ===Veur=== #... ===Tegen=== #... ===Opmarkingen=== ... =Zie oek= *[[Wikipedie:Beheerder|Wat is een beheerder?]] *[[Wikipedie:Anmelden as beheerder/Archief|'t Archief]] {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Wikipedie]] rkb5nhgl3js52u73or2o5cu8716b78a 0 364 283322 283321 2015-10-08T18:05:55Z Vincent Steenberg 863 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Adriaen Thomasz Key - Willem, prins van Oranje 001.JPG]] → [[File:William I, Prince of Orange by Adriaen Thomasz. Key Rijksmuseum Amsterdam SK-A-3148.jpg]] +collection name wikitext text/x-wiki [[Image:William I, Prince of Orange by Adriaen Thomasz. Key Rijksmuseum Amsterdam SK-A-3148.jpg|thumb|200px|right|Willem van Oranje]] 't '''Nederlaanse koningshuus''' is een instituut dat ononderbreuken efunctioneerd hef sinds de anstelling van [[Koning Willem I]], prins van [[Oranje-Nassau]] in [[1815]]. 't Koningschap is via de arfelijke liende van 't huus van [[Oranje-Nassau]] over-egaon op de wettige opvolgers. De vorstinne van 't Nederlaanse koningshuus is noen [[Beatrix van Nederlaand|Koneginne Beatrix]]. 't Koningshuus ontstung rond 't jaor [[1544]] to Willem I, graof van Nassau-Dillenburg (1533-1584), beter bekend as [[Willem van Oranje]] of 'Willem de Zwieger', 't [[Frankriek|Zuud-Franse]] vorsendom [[Orange]] arven van zien neve René van Chalon (officieel René graof van Nassau en prins van Chalon-Oranje), de jonge van Willems noom Hendrik III. ==Zie oek== *[[Keuninginnedag|Koneginnedag]] *[[Monarchie]] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Monarchie]] agmray38m8ysbse7ya1hda0wyncq6ls 0 365 293491 293490 2017-08-14T16:09:53Z Paul.schrepfer 15847 mise à jour wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Frankriek (deurverwiespagina)]] veur andere betekenissen van '''Frankriek'''.}} {{Laandtabel-vel | naaminlaanstaal = République française | vlagge = Flag of France.svg | wapen = Armoiries république française.svg | lokasie = LocationFrance.png | breedtegroad = 47///N | lengtegroad = 2///E | region = FR | talen = [[Frans]] | heufstad = [[Paries]] | religie = [[Rooms-Katholieke Karke|Katteliek]] 85%, [[islam]] 7% [[protestantisme|protestans]] 2% | regeringsvorm = [[Rippebliek]] | km2 = Totaol: 674.843 km²<br />Europees Frankriek: 547.030| pctwaoter = 0,26 | inwoeners = 67,6 miljoen | dichtheid = 110 | munteenheid = euro | valutacode = EUR | tiedzone = +1 (winter) +2 (zomer) | volkslied = [[La Marseillaise]] | feesdag = [[14 juli]] | tld = fr | laandcode = FRA | til = 33 }} '''Frankriek''', officieel de '''Franse Rippebliek''', is een [[Staot|land]] in [[West-Europa]] en is wat de oppervlakte betreft 't op-één-nao-grootste land dat helemaol binnen [[Europa (continent)|Europa]] leit. Frankriek leit tussen [['t Kenaol]], de [[Atlantische Ozeoan|Atlantische Oceaan]] en de [[Golf van Biskaje]] (in 't westen), [[België]] en [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] (in 't noorden), [[Duutslaand|Duutsland]], [[Zwitserlaand|Zwitserland]] en [[Italië]] (in 't oosten) en [[Spanje]], [[Andorra]], de [[Middellaanse Zee|Middelllanse Zee]] en [[Monaco]] in 't zujen. Oek 't eilaand [[Corsica]] in de Middellanse Zee, beheurt tot Frankriek. De heufdstad van Frankriek is [[Paries]], en is een van de grootste stejen van 't laand. == Bestuurlijke indeling == Sinds [[2017]] is Frankriek op-edeeld in 13 [[Regio's in Frankriek|regio's]] (22 sinds [[1972]]), die dan weer oenderverdeeld bin in [[departement (Frankriek)|departementen]], [[arrondissement]]en, [[kanton (Frankriek)|kantons]] en as leste de gemeentes. === Overzeese departementen en gebieden === Der bin 4 overzeese departementen (''Départements d'Outre-Mer, DOM'') die oek elk ampart 't stetuut van een regio hen. De ''Départements d'Outre-Mer'' bin: [[Frans-Guyana]], [[Guadeloupe]], [[Martinique]] en [[Réunion]] (ze bin trouwes alle vier of-ebeeld op de achterkant van alle [[eurobankbiljetten]], linksoenderan naost de Kenarische eilanden). Frankriek bezit oek nog are overzeese gebieden, mar disse gebieden maken gien deel uut van de Europese Unie, dit bin: [[Saint-Pierre en Miquelon]], [[Wallis en Futuna]], [[Mayotte]], [[Niej-Caledonië]], [[Frans-Polynesië]], [[Clipperton]], de [[Franse Zujelijke en Antarctische Gebieden]] en de [[Verspreide Eilanden in de Indische Oceaan]]. == Belangrieke stejen == Belangrieke of bekende plaotsen in Frankriek bin: [[Amiens]] – [[Arras]] – [[Avignon]] – [[Bordeaux]] – [[Bourges]] – [[Brest (Finistère)|Brest]] – [[Caen]] – [[Kales|Kales (Calais)]] – [[Cannes]] – [[Chamonix]] - [[Chartres]] – [[Châtellerault]] – [[Cherbourg]] - [[Clermont-Ferrand]] - [[Compiègne]] – [[Dijon]] – [[Duinkerke]] – [[Grenoble]] - [[La Rochelle (Charente-Maritime)|La Rochelle]] - [[Le Havre]] – [[Le Mans]] – – [[Limoges]] – [[Lourdes]] - [[Lyon]] – [[Marseille]] – [[Metz]] - [[Montpellier]] – [[Nancy]] – [[Nantes (Frankriek)|Nantes]] – [[Narbonne]] – [[Nice]] – [[Nîmes]] – [[Orléans]] – [[Paries]] – [[Perpignan]] - [[Poitiers]] – [[Reims]] – [[Rennes]] - [[Riesel]] – [[Roeaan]] – [[Straotsburg]] – [[Toulon]] – [[Toulouse]] – [[Tours]] – [[Troyes]] – [[Vendome]] - [[Verdun (Meuse)|Verdun]] - [[Versailles]] - [[Vichy (Allier)|Vichy]] Op de liest van [[wereldstad|wereldstejen]] staon de volgende Franse stejen: * [[Paries]], 12,3 punten * [[Lyon]], 2,2 * [[Marseille]], 1,7 * [[Toulouse]], 1,3 * [[Lille]], 1,2 * [[Bordeaux]], 1,1 * [[Nice]], 1 * [[Nantes]], 0,9 * [[Strasbourg]], 0,8 * [[Rennes]], 0,7 == Uutgoande verwiezingen == {{commonscat|France}} {{Dialekt|wvel|[[Putters {{!}} Putten]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Frankriek| ]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] ba40ptyq8wbxboc6u16rvxbhst7zfh3 8 369 196542 196509 2011-06-29T20:40:11Z Servien 7 op-eruumd css text/css /* Een antal zaken verbargen op 't veurblad */ body.page-Veurblad #deleteconfirm, body.page-Veurblad #t-cite, body.page-Veurblad #lastmod, body.page-Veurblad #siteSub, body.page-Veurblad #contentSub, body.page-Veurblad h1.firstHeading { display: none !important; } /* Citeren uutlienen */ #content blockquote { font-size: 93.75%; /* equivalent of 15px in 16px default */ margin: 1em 1.6em; /* same indent as an unordered list */ } #content blockquote p { line-height:inherit; } /* Mit de subtekse "Oet Wikipedie, de vraaie enzyklopedie" */ #siteSub { display: inline; font-size: 90%; font-weight: normal; font-style:italic; border-bottom: none; } #bodyContent #siteSub a { color: #000; text-decoration: none; background-color: transparent; background-image: none; padding-right: 0; } /* Veur Template:Coördinaten */ #coordinates { position: absolute; z-index: 1; border: none; background: none; right: 30px; top: 3.7em; float: right; margin: 0.0em; padding: 0.0em; line-height: 1.5em; text-align: right; text-indent: 0; font-size: 85%; text-transform: none; white-space: nowrap; } .firstHeading { line-height: 1.2em } fa9os176k0t094g924hs2m1zc5ecsqc 8 382 488 2006-03-26T14:19:40Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Groep toe-evoegd $2 a0kibwd8jv5e5gmr5sbjenh7z3glqmk 8 390 2814 496 2006-04-05T19:03:17Z Steinbach 12 wikitext text/x-wiki Alle niet-artikels 4svttul5ufxyyqaj2r5fr0i1raroljv 8 395 42332 17441 2007-07-29T12:42:27Z RoboServien 60 sp wikitext text/x-wiki De taal dee-j eselecteerd hemmen veur berichen (<b>$1</b>) wonnen neet ondersteund deur Special:Allmessages op disse wiki. iokqx88r781ojolxlcr30gijns1f2la 8 411 32922 2821 2007-04-14T21:37:28Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <strong>Gebruker $1, je bin al an-emeld.</strong><br /> 6t37l173204oo0bfrmwrb6nx1ctunfl 8 429 19957 19187 2006-11-29T19:06:24Z Servien 7 wikitext text/x-wiki ".$1" is gien anbeveulen bestansformaot. pp02ozno7ma64am1k83kqh8x7d73nsq 8 433 3538 2833 2006-04-19T15:53:32Z RobotQuistnix 32 Robot: Automated text replacement (- allin + allinnig ) wikitext text/x-wiki De actie die-j hebt eprebeerd uut te vuren is allinnig meuglijk veur gebrukers mit "$2"-toestemming. Zie $1. olruvnxp67q5cc4hs703wmf4a5s616a 8 436 24426 23392 2007-01-06T18:52:24Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Vortdoon bevestigen b6ddek00ovsuhgnwtx9rgqs9yu2z9nu 8 437 544 2006-03-26T16:04:15Z Servien 7 wikitext text/x-wiki $1 kleine wiezigingen ssfee2oqgahocbb3mo8oee41t7wd4gi 8 438 28904 545 2007-02-25T17:47:47Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Wikipedie-auteursrechen jzh3ds492dyl7b1iyh7lekdnasq7wpv 8 440 24435 548 2007-01-06T19:00:59Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '$1' kan neet vort-edaon wonnen. ch6f3tlwur1ftefpg7kjj7avqmf5q2l 8 466 576 2006-03-26T16:36:02Z Servien 7 wikitext text/x-wiki op grootte osfgs16amhpnzh2swdbf3mjc9ek5rk9 8 467 6450 577 2006-05-31T20:18:42Z RoboServien 60 Robot: Automated text replacement (-naom +naam) wikitext text/x-wiki op naam rnbb92hznccehtiqak5h0y96130e27s 8 470 6893 3668 2006-06-04T11:22:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Ambtenaorenlogboek ik8n783rljtpwkhk2medzoinhah3xr5 8 472 584 2006-03-26T16:42:14Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Nieje gebruker ([[User talk:$1|$2]] | [[Special:Contributions/$1|$3]] | [[Special:Blockip/$1|$4]]) e043ws8vm2i4mxc2k7umiyyqaez61w0 8 475 29357 29354 2007-03-02T18:40:02Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Dit is een op-esleugen versie van joew volglieste. 1w8duxlipodb5ceeju1v6imtaimjbbs 8 483 595 2006-03-26T16:53:59Z Servien 7 wikitext text/x-wiki ,_ mhlp5gx3wmel3tzbs18b68sqm3giex5 14 492 271769 262011 2013-12-07T00:34:02Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Wikipedia}} [[Kategorie:Alles]] 529jor8se2heodr1oe5r1y4iaqfg78p 14 493 282318 282317 2015-05-23T14:48:54Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Dit is de verzammelcategorie veur alle onnerwarpen. In principe mu'j alle andere categorieën van hieruut können bereiken. {{Commonscat|Topics}} 03c1iwdfsyxyk2v6qsacchwquujj52m 14 495 271832 261525 2013-12-07T00:44:33Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Germany}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] 687zmf7c4tjtn9dg154vayose7jny3y 14 496 255227 251855 2013-03-11T10:07:20Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 144 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1455739]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Netherlands}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] 8uhpb9oazlu52wthy32syn748ln6c5h 14 498 266402 255224 2013-05-10T17:33:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Monarchy}} [[Kategorie:Kultuur]] 6ff3mshvl5btv4r3mye2uipzdmngejp 14 500 266629 213451 2013-05-10T18:37:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksies artikel]] [[Kategorie:Stellingwarfs|Artikel]] 4dwvxo8plsxtb8hjtchmtrvksbge1qr 8 503 24428 629 2007-01-06T18:54:12Z Servien 7 wikitext text/x-wiki ("$1" vortdoon) 6eml6erkk2dz7dzozms2g0hm0pmd23i 8 510 638 2006-03-26T19:30:08Z Servien 7 wikitext text/x-wiki 1 verwiederde wieziging eey56krx4tgyvo2mjy5tyi5rjkyxela 8 525 24457 24448 2007-01-06T21:06:12Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [vort-edaon] mm9oc6ck3hstfm0yln5q4t1slxxz6sm 8 530 677 2006-03-27T13:57:05Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Meta-tekst kux8bqho8mh73cvn1oj2hadqxsrqhbo 8 554 20068 703 2006-11-30T13:59:50Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Verbarg risseltaoten mt2l6pif255kz7szc5mo47yl5s5gake 8 557 706 2006-03-27T14:09:30Z Servien 7 wikitext text/x-wiki ISBN ezegjtnjt1u7m8wh3eis4n2uwu06708 8 560 6452 709 2006-05-31T20:23:19Z RoboServien 60 Robot: Automated text replacement (-naom +naam) wikitext text/x-wiki Groepnaam: 9ppdy2souegdwpgbee5j3615xkrh90z 8 572 26852 2830 2007-01-28T09:10:29Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Artikels dee beginnen mit ''$1'' ivis9rkcmyox6pd5b5wmud7nhqnpcdk 8 575 10888 2180 2006-07-30T09:47:13Z Servien 7 wikitext text/x-wiki (lieste van verwiezingen) bejcr2s7mxax7mi66wasw1d0ucg9dfz 8 576 18788 730 2006-11-08T17:45:34Z Servien 7 wikitext text/x-wiki (van pagina's waornaor "$1" verwies) 225hbqb03z77akik7d0br98fqxdq18z 8 586 10884 740 2006-07-30T09:46:14Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Ofbeeldingenlieste hsgxnc2wbj9p8swfv9jbvxt7q49n2yg 8 590 61461 13147 2008-03-21T11:32:44Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Hulpe:Wikipedie 0xi948tjh0enqu2y80kgk0vbxqc70sk 8 591 13148 747 2006-08-15T19:12:29Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Kontak djg7n2izdadumzshp9xk62fbzd9jfa5 8 613 18628 10878 2006-11-06T10:11:20Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Hieronder steet een lieste van externe websteeën dee boeken verkopen en oek veerdere infermatie hierover kunnen geven. Via een ISBN-nummer in een artikel ku-j via disse pagina een boek opzeuken. <p>Disse diens is allinnig veur infermatiedoeleindes. Wikipedie hef <em>gien enkele</em> relasie mit disse websteeën. p4vgzqw5cckk74mpm2i7hvwq483zrs4 8 615 6499 788 2006-05-31T20:53:04Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Rechten veur gebruker "$1" an-epas naor "$2" 1my1p2ax97ebtws0q1f1u51qomhuifv 8 618 18760 14006 2006-11-08T17:11:06Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Disse kattegerie bevat $1 {{PLURAL:$1|pagina|pagina's}}. 82tm3xt0ffqy0sgvpmm2nt6q60i2r0v 8 619 1729 1703 2006-03-28T17:17:53Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Disse categorie bevat $1 pagina. dz4p2n4t1lgdb051k49dtwck8up27nj 8 621 1701 1700 2006-03-28T14:37:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Groep ewiezigd $2 ag3degb4nh0mv6ttqd0tih2engcl6w8 8 622 9376 2144 2006-07-10T14:40:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Klik op 'bevestig' um de kas van disse pagina te legen. $1 etpz3flxkl5jmvpxbn115yzpkqwof96 8 625 7410 798 2006-06-11T09:04:09Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Berichbevestiging is neudig um te bewarken. 9bsvtb8nxnauhpv7f8mpobyqgngvls6 8 637 28610 1845 2007-02-22T10:26:46Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Beveiliging bevestigen 7r4k7xzzsw5xv7na5jwdmvf5rf1ceaj 8 638 18915 18914 2006-11-10T10:46:36Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Wi-j disse pagina daodwarkelijk beveiligen? f2u3clpioom2egy8je95mkjf6k6mcw6 8 640 30908 3579 2007-03-16T18:15:48Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Bevestig da-j de beveiliging der ofhaolen willen. 8j7sxmecn8uq356j4rn7aawnqseklie 8 641 18916 1849 2006-11-10T10:50:26Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Wee-j zeker da-j de beveiliging van disse pagina op willen heffen? hrwn1qh83bw5sergdsbilda9hr31u7s 8 642 71690 1788 2008-07-06T21:35:08Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Gegevens otngb9t12d7dbz6swk0t1w7wyrseh5w 8 646 1790 819 2006-03-29T09:20:24Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Foutherstel ivzc6npka7n5z1k6h2a3n73uv0w4evy 8 654 24440 5917 2007-01-06T19:05:57Z Servien 7 wikitext text/x-wiki vortdoon dk3y1hg8nmw0hnthr84tfhocvf52b9c 8 655 24441 5919 2007-01-06T19:06:02Z Servien 7 wikitext text/x-wiki vortdoon dk3y1hg8nmw0hnthr84tfhocvf52b9c 8 659 3833 3540 2006-04-21T11:08:38Z RobotQuistnix 32 Robot: Automated text replacement (-wurden +wörden & -wurd +wörd & -berich +bericht ) wikitext text/x-wiki De evraogde haandeling kan allinnig uut-evoerd wörden deur systeemontwikkelaors. Zie $1. fggz767qocpfm55yrjt5lzcs0lzokzz 8 662 96701 14620 2009-02-05T10:42:21Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Admins, please maintain this page by including links to all disambiguation templates and any redirects to them. The list is used by [[Special:Disambiguations]] to show any pages linking to disambiguation articles. The list will also be used by various bots. <small>Note: This page may be translated and reformatted. Any links to '''<nowiki>[[template:...]]</nowiki>''' will be treated as links to disambiguation templates.</small> * [[Template:Dv]] q56v9qanorsokqb2y0n7fcek9hyzxpv 8 663 13096 11660 2006-08-15T18:30:19Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De onderstaonde artikels verwiezen naor een <a href="{{localurl:{{ns:project}}:Deurverwiespagina}}">deurverwiespagina</a>. Disse verwiezingen mötten waorschienlijk drek naor een onderwarp verwiezen. Pagina's mit 't $1 wonnen ezien as deurverwiespagina's. eylj2pyq47t9d4taqo9sfbee13k8e1i 8 672 26450 1870 2007-01-22T18:02:33Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De leste versie van disse pagina bewarken ng42bu0qv0q8vdbffs5jxj7jgiu41vn 8 673 1871 846 2006-03-29T17:10:23Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Bewark groep h4vdogtiuzul9ryo0yihovy0t0ifd89 8 927 2080 1100 2006-03-30T17:10:19Z Servien 7 wikitext text/x-wiki $1KB, MIME-type: <code>$2</code> 17sl8czv7otvbskr8nx0r4by26j5lud 8 934 6407 3593 2006-05-31T17:53:29Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <b>'t Toevoegen van bestand "$1" is succesvol.</b> a.j.b. disse verwiezing naor de umschrievingspagina volgen: ($2). Vul daor infermaotie in over dit bestand, bieveurbeeld de oorsprong, wanneer en deur wee 't emaak is en wa-j veerder der nog over te vertellen hem. a1sb4x6sjabd30xdo1o7vcqesj9j1uy 8 938 17356 10883 2006-10-12T17:22:36Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Ofbeeldingenlieste laojen 6qlg48ol4cqodi2avecx9nvfs9s78zz 8 940 2090 1113 2006-03-30T17:19:35Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Vertrouwde gebrukers dee in staot bin um te blokkeren en artikels te verwiederen. 7y6nmlppdzy5k4emmeocn0caxy7ojz3 8 941 2091 1114 2006-03-30T17:19:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Arfpacht 9af4bxfpcsiolkijllp03judwkib3c2 8 942 2092 1115 2006-03-30T17:20:15Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Anonieme gebrukers ewsae8myu8r49efchcxr5gev4ckt5kk 8 943 2093 1116 2006-03-30T17:20:49Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Anoniem 8kpxahespcg6p8jnro1fqzci4565h21 8 944 3669 2094 2006-04-20T12:56:19Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De burocraotengroep is in staot um van gebrukers arfpachten te maoken. se78hp95tgx82ept8uyhufh55r7jxbf 8 945 3670 2095 2006-04-20T12:57:13Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Burocraot kpq9boxo6wdq7akeekjy6k0243d190k 8 946 2096 1119 2006-03-30T17:22:04Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Algemene an-emelde gebrukers d1jgxiw0qmi89kbphxf84h9fum74y7k 8 947 2097 1120 2006-03-30T17:22:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Gebruker 2fk6by86n5mg0qkvwdeowh8bz7biuto 8 948 2098 1121 2006-03-30T17:23:03Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Volledige toegaang cvi092641a9rdb3hli485ml2kq7ls75 8 949 3682 3681 2006-04-20T15:00:29Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Rechtenbeheerder ev4y8v48ye07gphvx7bdkrwa00kel0q 8 950 2099 1123 2006-03-30T17:23:09Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Gebrukersgroepen d14wf2bikff1zbwzbxtyesdm4rlk731 8 951 2100 1124 2006-03-30T17:23:28Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Groep toevoegen 6wy7vdnklal8nf8nlxqlodrd44ph629 8 952 2101 1125 2006-03-30T17:24:09Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Groep mit disse naom besteet al. l4kya4td2l9hpn23kn1sic5oktcz4l9 8 953 2102 1126 2006-03-30T17:24:43Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Bewark groep h4vdogtiuzul9ryo0yihovy0t0ifd89 8 954 2103 1127 2006-03-30T17:24:57Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Groepsbeschrieving (max 255 teikens):<br /> s7plkegk412076jptrs6rlzhyvjqp94 8 956 2106 2104 2006-03-30T17:26:37Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Bestaonde groepen: to89u89tfdqe3uolz8yn52pycef2yaw 8 957 2107 2105 2006-03-30T17:26:44Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Besteende groepen: px90d1rmqs2uws49ougpljureucf7oh 8 960 2108 1133 2006-03-30T17:26:50Z Servien 7 wikitext text/x-wiki ID || Naom || Beschrieving || Rechten 1wqr0tsnvk9vt38i6dddwhlc0k3718q 8 971 10885 8604 2006-07-30T09:46:30Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Hieronder steet een lieste van ofbeeldingen dee $1 toe-evoegd hef. 2qaso5z6ub5xob0x5togdnztkh4aqiy 8 974 21716 2122 2006-12-09T12:08:01Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Ummezetten naor de eerste versie is elok. ktrlpbch8dlhps5sh9awgdicaop48ow 8 975 25699 5920 2007-01-13T20:10:08Z Servien 7 wikitext text/x-wiki vortdoon dk3y1hg8nmw0hnthr84tfhocvf52b9c 8 976 2124 1149 2006-03-30T17:37:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki beschrieving k1hvcj27tq7llal6zaksvwko34e4m0w 8 977 26456 25698 2007-01-22T18:13:00Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Verklaoring: (noen) = ofbeelding zoas e noen is, (vort) = de ouwe versie vortdoon, (herstel) = een ouwe versie weerummeplaosen.<br /> <i>Klik op 't tiedstip um de versie van de ofbeelding te zien dee op dat tiedstip toe-evoegd is.</i> g4rzsv3ts7vnfs38n7i1c8xbzwrl282 8 978 37197 2126 2007-05-22T11:02:46Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Ofbeeldingsgeschiedenisse gpkmnu6i1iio86s248670w14cf4rrt2 8 979 27954 25700 2007-02-12T12:15:28Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Verklaoring: (besc) = teun/wiezig beschrieving van ofbeelding, (vort) = ofbeelding vortdoon. cuetwgc2i5b1uceor384c3gk0wmvg98 8 980 201419 15430 2011-08-06T14:03:54Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De nieje naam is n spesiaal type; der kunnen gien pagina's in disse naamruumte eplaotst wörden. 4cktyflaoypdmymv8g562t6uvmrsdyp 8 983 27733 2133 2007-02-09T10:33:33Z Servien 7 wikitext text/x-wiki $1 invoeren juqk43ss40koh8tg7g27x41e4evmviy 8 990 27746 19964 2007-02-09T10:45:18Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Toevoegen van 't invoerbestand in mislok; werschienlijk kump 't deurdat 't bestand groter is as de toe-estaone bestansgrootte. g8jodl62n8gkp2r9oxlde5h6ls4ox82 8 994 2142 1167 2006-03-30T17:50:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Interwiki-verwiezingen ifq6dwk6yf6781g7en04e6s827qtsd8 8 999 10887 2136 2006-07-30T09:46:59Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De blokkeerlieste is leeg. eyxr86btnx5atj1p8q6z9ig5nm9stv1 8 1006 1747 1179 2006-03-28T17:37:50Z Servien 7 wikitext text/x-wiki IP-adres "$1" is edeblokkeerd. 0uqvcor9io807s75c7dxsjjnrjhbfqe 8 1015 11047 2169 2006-08-02T20:09:08Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Anbeveling: maak ofbeeldingen neet groter as 100k 6620rcgf5z7tthum78sxhp8j4utaclz 8 1017 11050 3813 2006-08-02T20:18:37Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Disse pagina is les bewark op $1 deur $2. da3cyp22wtii9binm8yzp3tki854fdd 8 1025 2181 1198 2006-03-31T12:56:45Z Servien 7 wikitext text/x-wiki liest rt2vh064q09e7i42tr6ak0j0ara6t7e 8 1027 37199 17360 2007-05-22T11:03:09Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Bezig mit 't laojen van de paginageschiedenisse 0u3rqcwi5w4ffe1xw9ty9dfh3ur7dc0 8 1028 17359 4292 2006-10-12T17:24:05Z Servien 7 wikitext text/x-wiki bezig um paginaversie te laojen ji6cbu31z26cvnajjfuccy05gfgmwfx 8 1039 6225 1776 2006-05-27T12:27:52Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Gebrukersnaam oq7y4s66aybzpupwaxho4yeefmqbu7v 8 1040 17450 3604 2006-10-15T10:33:01Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <b>Der was een prebleem mit 't anmelden.</b><br />Prebleem 't opniej! 4c7hbgme2000xdon2h9oxhv7hm2oa0v 8 1046 1783 1780 2006-03-29T09:15:12Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Ofmelden gebruker rorq9sewv4fj9jnqf8jtwjrcavtolg9 8 1069 11075 2206 2006-08-03T08:50:26Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De zeukterm "$1" is evunnen in $2 paginanamen en in de tekse van $3 pagina's. hgep3eh38wbcejsije54xslvfr8he97 8 1091 34292 7937 2007-04-24T15:40:05Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De naam van 't bestand mut uut minstens dree tekens bestaon. am5pyk6aizwd5smd5gsbltqfv4jjuh0 8 1092 89894 28345 2008-12-09T11:09:28Z Servien 7 wikitext text/x-wiki In de databanke is gien tekse evunnen veur een pagina mit de naam "$1". Dit kump meestentieds deur 't volgen van een verwiezing in een vergeliekings- of geschiedenispagina naor een pagina dee vort-edaon is. As dit neet 't geval is, dan he-j een fout in de pregremmetuur evunnen. Meld dit effen an een beheerder mit vermelding van 't webadres. ehd4eilalqqu68ipur4pzfq83heziuj 8 1094 21723 2227 2006-12-09T12:19:24Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <table border="1"><tr><td>Ofbeelding $1 ontbreek.</td></tr></table> p3xhf5rggfu1xnv367lpwxr1fxgy4qh 8 1106 3335 1761 2006-04-14T18:01:27Z Servien 7 wikitext text/x-wiki (allinnig veur nieje gebrukers) jcbbwxzd656055olrp5fl4w7r94xeso 8 1109 82929 28622 2008-09-19T09:34:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De wiki hef technische preblemen en kan de databanke neet bereiken.<br /> $1 efbcwtj0nrnbklaggd834q4vr31jtn0 8 1117 61413 12370 2008-03-21T09:33:48Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Selectie van databanke $1 is neet meugelijk. eyumfwgtwsgf0kv8eek1k23a657am6p 8 1123 3620 2243 2006-04-19T17:31:49Z RobotQuistnix 32 Robot: Automated text replacement (-kenflict +conflict & -vuld +veld & - et + 't ) wikitext text/x-wiki Der besteet gien pagina mit disse naom. ''Toon 'n [[Special:Prefixindex/$1|liest van artikels]] dee mit disse letters beginnen of toon eventuele [[Special:Whatlinkshere/$1|referenties]] naor 't (nog) neet bestaonde artikel.'' 796nu34obrg6v27xo62wcrze451cwj1 8 1125 30873 25628 2007-03-16T12:09:32Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Der besteet gien bestand mit disse naam, je kunnen 't $1. sfxhaut815xxqd5uy3p6y4okvwsjbz0 8 1126 2246 1299 2006-03-31T17:48:29Z Servien 7 wikitext text/x-wiki toevoegen oj3mr6yk56n4w3i9jmmhhbd3o52dqxr 8 1156 2282 1329 2006-04-01T09:03:48Z Servien 7 wikitext text/x-wiki origineel eyxyiaw1ukmyurvwxskhi6z019qgkfh 8 1157 2281 1330 2006-04-01T09:03:37Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Neet-gebruukte pagina's 3cc8hbmas76ibm5fws2b9n9swvhungw 8 1161 26470 2284 2007-01-22T20:18:45Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De pagina "[[$1]]" is verplaos naor "[[$2]]". iin9xvlbc931n3miqitkbmkken2h76d 8 1168 28620 19952 2007-02-22T10:47:22Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Um overbelasting van 't systeem te veurkoemen, ku-j disse optie noen neet gebruken. e039xc7yctsd312s3ymjvuwt5cdlmyq 8 1169 28223 18142 2007-02-14T15:04:44Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Hier is een op-esleugen kopie van $1: jzdtry4vp4m50nmtu8igqau926n52cu 8 1173 217681 2295 2012-01-08T20:58:23Z Hoo man 4416 Bot: Security fix: [[WMFblog:2011/10/03/native-https-support-enabled-for-all-wikimedia-foundation-wikis/|protocol-relative URLs]] per https://meta.wikimedia.org/?oldid=3197161 ([[m:Stewards' noticeboard|questions?]]). wikitext text/x-wiki Wikipedie gebruukt [//www.mediawiki.org/ MediaWiki], openbron wikipregrammatuur. 687jybph5m050gsgnf12z3tjjv3lc3a 8 1174 27957 11078 2007-02-12T12:16:27Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Zeuk in naamruumtes:<br /> $1<br /> $2 Teun deurverwiespagina's &nbsp; zeuk: $3 $9 j9tswa6p5xioudbjfkb8eh1vfginxni 8 1175 20428 5184 2006-12-06T19:22:49Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Dit adres wonnen oek gebruuk um e-mailmededelingen naor joe toe te sturen, a-j disse optie in-esteld hem. giehv757bqtmpebs0c9mic432e3jby3 8 1179 6880 2300 2006-06-04T10:05:04Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Standardveurkeuren hersteld. 5jrejvvo4s3hcmndgzc3yom6edbl1x2 8 1181 2302 1354 2006-04-01T09:19:20Z Servien 7 wikitext text/x-wiki (uut {{SERVER}}) 5wewqiys8glutea3yn3mgrual4bxepc 8 1188 15541 2647 2006-09-09T13:51:15Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Je hem gien toestemming um de beveiliging te wiezigen. Hier vien je de hudige beveiligingsinstellingen veur <strong>$1</strong>: f7p8c9ovhz63xc5aqwo35ec00w87d25 8 1193 11925 11922 2006-08-09T13:47:50Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Disse pagina is beveiligd, um bewarkingen te veurkommen. Hier kunnen een antal meugelijke rejenen veur wezen. Jie kunnen de brontekse van disse pagina bekieken en kopiëren: 7ekrfze41ng9zodw7y2epf60cqmfdn1 8 1195 11081 2313 2006-08-03T08:52:01Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Allinnig beveiligen tegen naamwieziging. 8srrjbpuqdf247ou7b4po5ad82lzumj 8 1196 2314 1369 2006-04-01T09:28:06Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Pagina beveiligen hk7sjx5byh96c5e8qgbums8r4l8eu6g 8 1197 2315 1370 2006-04-01T09:28:43Z Servien 7 wikitext text/x-wiki (Beveilig "$1") 6w709lvizpcgcnkyrtd3i6cdvjqn0f9 8 1210 2325 1383 2006-04-01T09:37:24Z Servien 7 wikitext text/x-wiki in $4 vorm; $1 kleine wiezigingen; $2 secundaire naomruumte; $3 meervoudige wiezigingen. babkqrvb2mkq7r7n1bqqb1cypa2bim1 8 1211 2327 1384 2006-04-01T09:39:07Z Servien 7 wikitext text/x-wiki - $1 wiezigingen deur eregistreerde gebrukers d2ow3gtx92irt1lmumhwx09n4r4u8fa 8 1212 2326 1385 2006-04-01T09:38:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Laod recente wiezigingen 68aqxi6edgdzi08657ehb3b3nwvgiyh 8 1222 13095 2338 2006-08-15T18:28:58Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Bezig mit deursturen naor [[$1]]... o70sct0vjfwfljvt13wr6qo8yztm5eq 8 1228 48039 15424 2007-10-10T13:42:19Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Speciale pagina's mit beteunde toegang c4bciyxv2hirz4108wfyq3dhpq6lhn3 8 1250 2358 1423 2006-04-01T10:00:57Z Servien 7 wikitext text/x-wiki herstel 8ymj7h2i21gzzhibd5wa11q8z1649bk 8 1254 21725 2362 2006-12-09T12:19:45Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Wieziging neet evunnen gc78we9pjtpt55lbnzjj3bn1uusq4aw 8 1255 54950 20154 2007-12-17T07:32:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De op-evreugen ouwe versie van disse pagina is onvientbaor. Kiek de URL dee-j gebruken nao um naor disse pagina te gaon. rx08bx8re78cn0tboj2fc2cedqup5ve 8 1264 10065 1437 2006-07-18T12:36:03Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Zeuk naor artikels dee ''$1'' bevatten. p2kaeo7dfdmnjqe13igjue7iucuzx4h 8 1267 7590 1440 2006-06-14T13:51:46Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Zeuk naor artikels mit de naam ''$1''. ryk31b83mouev1kknet7vhgt7j06nrt 8 1268 7593 7592 2006-06-14T13:59:13Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Jie hem ezoch naor "$1"<br /><br />Zeuk mit Google naor "<b>$1</b>" in <a href="http://www.google.nl/search?q=$1&domains=nds-nl.wikipedia.org&sitesearch=nds-nl.wikipedia.org">de Nedersaksische Wikipedie</a> 5qibtcsqo8vcoekaqmywlkqvn92cfwc 8 1271 45348 5943 2007-09-03T09:47:29Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Kies een niejere versie um te vergelieken euw471bepond4kxm3l86cl7n0csjjtp 8 1272 45349 28921 2007-09-03T09:47:40Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Kies een ouwere versie um te vergelieken tc7dc214109blvhemx485pfymfb8r81 8 1282 7383 3788 2006-06-10T17:23:42Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Maak van disse gebruker een rechtenbeheerder b24roc1xnv5ejjhk3ct7umhr10jf327 8 1284 200646 82350 2011-07-31T16:40:56Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <br style="clear:both" /> {| align=center class=plainlinks width=660px border=0 cellpadding=2 cellspacing=2 style="border: solid #AAAAAA 1px; background: #F9F9F9; font-size: 90%; margin: .2em auto .2em auto;" |- | [[Image:Commons-logo.svg|20px|Wikimedia Commons Logo]] |align=center |Dit is n bestaand van [[Commons:Veurblad|Wikimedia Commons]]. De onderstaonde beschrieving '''[[Commons:Image:{{PAGENAME}}|kömp van Wikimedia<br />Commons zelf aof]]'''. [http://tools.wikimedia.de/~daniel/WikiSense/CheckUsage.php?i={{PAGENAMEE}}&w=_160 Kontroleer t gebruuk] van dit bestaand in aandere Wikimedia-projekten. |} <br /> bgnkgw0l5hcorayivamvojm34cxr5r1 8 1285 37179 20084 2007-05-22T10:37:48Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Zie $1 veur veerdere infermasie. dzyvxoe49hhcs5g1x9guu606mlx2v0a 8 1286 7947 5205 2006-06-19T11:11:09Z Servien 7 wikitext text/x-wiki bestandbeschrievingspagina cx3jn7kqu5d31zalt5neva5fupeta1h 8 1287 19290 17368 2006-11-14T17:25:10Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Ofbeelding in origineel formaot oflaojen ($1x$2, $3 KB) 9genct1zqcl3nvj0a1h45vtzk0dshfw 8 1289 27971 3820 2007-02-12T12:26:35Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Teun de leste $1 ofbeeldingen esorteerd $2. 4tbzlq4yv9p8lhsug5nrfy6356ohqvz 8 1291 224487 23456 2012-04-01T14:22:24Z Servien 7 wikitext text/x-wiki * navigation ** mainpage|mainpage ** anwas-url|anwas ** recentchanges-url|recentchanges ** niej-url|niej ** randompage-url|randompage * navigation2 ** praot-url|praot ** portal-url|portal ** index-url|index ** helppage|help ** sitesupport-url|sitesupport 95upcn5nas644kj7g610pve8wfxuzxs 8 1313 18779 14009 2006-11-08T17:27:25Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Disse kattegerie bevat $1 {{PLURAL:$1|subkattegerie|subkattegerieën}}. 4b52ewgn89ab2r5rlh1m1qop3edtfbc 8 1314 1727 1487 2006-03-28T17:15:59Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Disse categorie bevat $1 subcategorie. hh6jjz8ztal3ov7w1pny15bj1uxs1we 8 1316 2403 1489 2006-04-01T10:43:58Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Onderwarp bekieken j3e6zfk4svjf1hng7x1doy2rr76sme0 8 1318 3867 3543 2006-04-21T11:20:41Z RobotQuistnix 32 Robot: Automated text replacement (-wurden +wörden & -wurd +wörd & -berich +bericht ) wikitext text/x-wiki De evraogde haandeling kan allinnig uut-evoerd wörden deur arfpachten. Zie $1. hvc7utsuqeyc0t2vqn1fzjr383fd0y1 8 1320 2407 1493 2006-04-01T10:46:00Z Servien 7 wikitext text/x-wiki tabel suhdv4q7zgtqmh9zh38cp8sb7ksottu 8 1321 97968 97964 2009-02-21T20:33:54Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Oet {{SITENAME}}, de vraaie enzyklopedie lta9vahlk0hnaumvu70lhbnrw78rtaf 8 1323 19971 7375 2006-11-29T19:17:43Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De bieheurende overlegpagina is noen oek onder de nieje naam te vienen. 6o2o4plusal0d2pb5whcm7opdgpi78f 8 1324 7374 2411 2006-06-10T17:13:50Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De naam van de bieheurende overlegpagina is <strong>neet</strong> veraanderd. hfa8pw0gp4no47wo6i4trnysmqmglc5 8 1353 18147 2426 2006-10-24T18:31:44Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Bekiek de leste <b>$1</b> veraanderingen; bekiek de leste <b>$2</b> dagen. rtr99tsled0f4h57s1btnndnpkvnzcj 8 1354 18145 2427 2006-10-24T18:31:25Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Hieronder de leste <b>$1</b> wiezigingen van disse gebruker in de leste <b>$2</b> dagen. rbhr7znvmxopbx0j4t7hyyjpgmnh5ai 8 1360 2433 1533 2006-04-01T11:04:19Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Herstel 5xhnnk6q7cstzmn581c0zn24tzec4jb 8 1361 17862 13129 2006-10-21T18:14:18Z Servien 7 wikitext text/x-wiki "$1" is weerummeplaos npi8dzplupgvhzumc9xacjnf92wl67a 8 1365 2438 1538 2006-04-01T11:07:59Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De pagina [[:$1|$1]] is succesvol hersteld. 06u4cm7o4zmqmaf60fn2xcvzjxm6jhb 8 1370 25721 2443 2007-01-13T20:21:31Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Vort-edaone versie van $1 k30z65y14g2an3jvpu738sz27ur9eyy 8 1381 23491 16628 2006-12-31T20:49:38Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Reden veur 't vriegeven 5ckdo39rzrazojl24jwrpf2kmm4k8nl 8 1383 2455 1556 2006-04-01T11:19:42Z Servien 7 wikitext text/x-wiki (Beveiliging "$1" op-eheven) 1gd65jkz84exiw0t3dqqqspwhuzagut 8 1395 2462 1568 2006-04-01T11:25:49Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Ofbeelding toevoegen h2p56txmg4bl8k2oh1k7z8k74e0f338 8 1397 5945 2464 2006-05-23T20:34:38Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [$1 voeg een nieje versie van dit bestaand toe] lziixu28soe6u7iiowp08pfiknmnfju 8 1401 243213 205322 2012-09-23T17:01:20Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <div class="toccolours"> Gebruuk t formulier hieronder um bestaanden op te sturen. Um bestaanden te bekieken of te zeuken die eerder al op-estuurd bin, ku'j naor de [[Special:FileList|bestaandslieste]] gaon. Bestaanden en media die nao t vortdoon opniej op-estuurd wörden ku'j in de smiezen houwen in t [[Special:Log/upload|logboek mit nieje bestaanden]] en t [[Special:Log/delete|vortdologboek]]. {| |- | width="50%" style="vertical-align:top;" | === Regels === * De maker mut '''toestemming''' egeven hebben veur '''verspreiding''', '''wieziging''' en '''kommersieel gebruuk''' van zien/heur mediabestaand. As dat niet zo is, wörden t vortedaon. * Bie alles wa'j opsturen mu'j n '''bron''' zetten (bieveurbeeld n webadres) en/of de '''maker'''. * A'j angeven da'j zelf de auteur bin mer je zetten der gien lisensie bie, dan völt t bestaand automaties onder de [[GNU-FDL]]. * Mit t opsturen van bestaanden stel je {{SITENAME}} ''vrie'' van alle anspraken deur aandere luui op disse aofbeelding. | width="50%" style="vertical-align:top;"| === Tips === * Gebruuk n dudelike bestaandsnaam as 'Huusjen.jpg', niet de naam die n digitale kamera deran gif zo as 'DSC15242.jpg'. * Gebruuk n zo groot meugelike versie van de aofbeelding. In n artikel kan t verkleind wörden tot de gewunste grootte. * Gebruuk .jpeg veur foto's, .svg veur diagrammen, .gif veur animasies, .png veur aandere aofbeeldingen en .ogg (gien .mp3) veur audio en video's. |} </div> <div class="plainlinks" style="background: #fff; border: 2px green solid; color: green; font-weight: bold; font-size: 150%; text-align: center; margin: 5px 0; padding: 5px;">Veur t opsturen van bestaanden ku'j t beste [[Commons:Special:UploadWizard|Commons]] gebruken (oek beschikbaor [[Commons:Special:Upload|zonder hulpprogramma]]).</div> js7l3tgmzgdkuksm901esgiju0e1w5f 8 1404 3641 2469 2006-04-19T17:40:22Z RobotQuistnix 32 Robot: Automated text replacement (-kenflict +conflict & -vuld +veld & - et + 't ) wikitext text/x-wiki 1 zet 't eerste teiken op '0' um 't nieje categorieveurkommen te activeren. dl31tfe97220cgd5ric76jpta05ug04 8 1405 43040 19988 2007-08-11T14:26:23Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <b>Gebrukersrechen veur "$1" bin ewiezig</b> 5n4u7f0jt2oviiiqu72ujm7fks7ldnz 8 1406 23275 7353 2006-12-29T18:17:09Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <strong>Tip:</strong> gebruuk de knoppe 'Pagina naokieken' um joew nieje css/js nao te kieken veurda-j 't opslaon. q4r3mxincxdt0xfa059zowb6ys7s3bo 8 1414 57684 20156 2008-02-03T11:25:35Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Beschikbaore groepen: 6rl7vfr4z67mpy9kfuxi2vygxdgiun3 8 1415 57687 43041 2008-02-03T11:28:59Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Sillecteer de groepen waovan de gebruker of-ehaold of toe-evoeg mut wonnen. Groepen waobie je 't vakjen leeglaoten zullen neet ewiezig wonnen. Je kunnen alle vakjes bie de groepen leegmaken deur ctrl + de linkermuusknoppe te klikken. pfuw5lcdvwwgxn9qgnpp0vwl3mz2vui 8 1417 2481 1590 2006-04-01T11:39:17Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Groeplidmaotschap ewiezigd $1 naor $2 e2g07btrcoh8hrgmbmdlmhywhz7hhua 8 1420 7925 2475 2006-06-19T10:41:05Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Gebrukerstaotestieken qnned543cprg66q89h9dtrzwzn00ej5 8 1446 56465 28636 2008-01-16T08:10:54Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Nieje gebrukersprefielen kunnen allinnig an-emaak wonnen deur bepaolde an-emelde gebrukers. rgubdlt3o8x0dngo7kg8y078iudl5ak 8 1447 7333 2503 2006-06-10T15:57:58Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Nieje gebrukersnaam anmaken neet toe-estaon 6cq0hug3pgfgqlvm8zuq68ddk1ccrb3 8 1450 37233 34312 2007-05-22T12:12:15Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Um dit artikel te kunnen lezen, mu-j [[Special:Userlogin|an-emeld]] ween. hzro8k3l7myvqgvc6zl6jayw24sjifd 8 1451 61417 7329 2008-03-21T09:45:16Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Anmelden is verplich mjtcdhtonbtuvpql3yjo8ede4xi2nnn 0 1455 278942 275222 2015-03-27T15:59:57Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:George-W-Bush.jpeg|thumb|right|180px|George Walker Bush]] '''George Walker Bush''' ([[New Haven]], [[Connecticut]], [[6 juli]] [[1946]]) was n dreeinveertigstn prisedeant van de [[Verenigde Stoatn van Amerika]]. Hee is n lid van de [[Republikeinse Partiej (VS)|Republikeinse Partiej]]. Bush wör in [[2000]] köazn as prisedeant, noa umstreedn verkeezingn. Hee wör inewiedt in [[2001]] en hee wör opniej köazn in [[2004]]. Zienn vaar, [[George H.W. Bush]], was ok prisedeant van Amerika, tusken [[1989]] en [[1993]]. Bush wör geboorn in [[Connecticut]], mer hee wör opvoedt in [[Texas]]. Hee kömp oet ne rieke familie. Tusken [[1964]] en [[1968]] studeern Bush an de [[Yale-universiteit]], woar e vuural opvöl duur zienn taleant vuur kommunikoasie, nich vanweage zien presteern. Noa ziene studie gung e t leager in as riservist; hee wördn nich noar [[Vjetnaam]] oetzeundn. Dit wördn laterhen teagn um broekt duur de [[Deamokratiese Partiej (VS)|Deamokratiese Partiej]]. Noadat ze um in [[1973]] eervol n zak harn doan, studeern Bush twee joar an de [[Harvard Business School]]. Noa zien afstudeern in [[1975]] wördn e preenspoals bekeand as n "playboy". Doo e zich kandidaat steldn vuur de verkeezingn van [[2000]] wördn völle schandaaln oet dizn tied oprakeld. Hee trouwdn in [[1977]]. Zien leavn veraandern drasties doo e zich in [[1986]] bekeern töt t [[methodisme]], zoo dat e n strengn Kristn wördn. Noadat e vanof [[1977]] in t bedriefsleavn har wearkt, löat e zich in [[1995]] tot goaverneur van Texas keezn. As goaverneur völ e op duur zien konservatieve beleid: n groot getal an doodstraffe wördn oetschreavn en de wetn teagn [[alkohol]] en [[drugs]] wördn anschaarpt. Kritiesn veendn dat dizze wetn tamelik teegn zichzelf wearkt hebt, mer Bush was arg populear biej de Texaners. == Verkeezingn 2000 == Doo [[Bill Clinton]] zienn tweedn ambtstermien aflöap, schöaf e zienn vice-prisedeant [[Al Gore]] noar vuurtn om met te doon in n stried um t prisedeantschop. De Republikeinn schöavn dan George W. Bush noar veurtn, den doarop de verkeezingn um n meter of dree won. Bush en Gore gungn n heeln tied geliek op. In de debatn löat Bush zeen dat e ziene dossiers neet good beheersn, zoodat Gore dizze debatn iedermoal won. Bush har wal meer oetstroaling as n weinig charismatiesn Gore. Ne grote foute dee Bush maakn was t gebruukn van n schealdwoord doo de mikrofoons lös stunn. Eanliks won Gore de "popular vote", dat wol zegn, de meestn leu stemn op um, mer Bush haaln de meestn keesleu binn (kiek ok biej [[Prisedeantsverkeezingn in de Verenigde Stoatn van Amerika]]). Doarop begon Gore n juridiesen stried, oaver n paar stemn in [[Florida]], woarduur t nog twee moandn langer doern vuurdat de oetslag bekeand wör. == Regeringe == Toen Bush eenmoal prisedeant was, begun e geliek de belastingn veur de rieke inkomns te verleagern, umdat dat n vuurnaam peunt was in zien program. Duur t ofwiezn van t [[verdrag van Kyoto]] kreag e völle kritiek oet [[Europa (continent)|Europa]]. Zien prisedeantschop veraandern volkömn op n 11 september 2001, doo [[fundameantalisme|fundameantalistiesen]] [[Islaam]]ietn oet n [[terruurgroep]] [[Al-Qeaida]] zelfmoord-anslagn begungn teagn de Verenigde Stoaten. Oaveral in de wearld zocht e saamnwearking um t terrorisme te bestriedn en hee begun n oorlog teagn [[Afghanistaan]], woar t [[Talibaan]]-resjiem de Al-Qeaida-terroristn n dak boavn t heufd höaln. t Bleak neet meuilik t Talibaan-resjiem te verdrievn, moar n veurman van Al-Qeaida, [[Usama bin Ladin]] bleak nich te veendn. In [[2003]] völ Bush [[Iraak]] binn. Dizn oorlog steet bekeand as n "Tweedn" of n [[Deerdn Golfoorlog]]. Bush begun dizn oorlog umdat e dach dat n Iraaksn prisedeant [[Saddaam Hussayn]] chemiese woapns har en umgung met Al-Qaeida. Hee kreeg völ meender steun as veur zien akties in Afghanistaan, umdat völle landn nich oavertuugd warn van zien geliek, wat achterof woar was. Teagn de verwochting van völle skeptiesn in wör de militeare aktie n groot sukses, alhoowals t beheurlik onröstig is in t laand seend at Hussayn afzat is. In ziene binnlaandse pooltiek was dudelik ne konservatieve liene te zeen. t Geeld vuur defensie beslöat n zesde deel van t totale budzjet (ongeveer eavnvöl as in n tied van n [[Koaldn Oorlog]]). Bush hef nog probeerd um t [[homohuwelik]] te verbeedn. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Verenigde Stoatn van Amerika|Bush, George Walker]] [[Kategorie:Presideant]] 7hd104vzgmx7d4cuc2rlk612yga2ws7 0 1456 279342 275263 2015-03-27T17:08:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Tuufke.jpg|thumb|right|250px|Tuufke met zienn heundeken]] '''Tuufke''' is n heufdpersoon in ne riege stripverhaaln teaknd duur n [[Belgie|Belsn]] stripteakener [[Hergé]] (pseudoniem van [[Georges Rémi]]). Zien oorspronkelike [[Fraans]]n naam is ''Tintin''. In t [[Nederlaands]] is e bekeand as ''Kuifje''. n Eerstn strip, in t Fraans, kwam oet op [[10 januari]] [[1929]]. De eerste [[Tweants]]e vertaling, ''t Smokweark van Bianca Castafiore'', kwam oet op [[15 meert]] [[2006]]. == Eksterne verbeendingn == * [http://www.kuifje.com/ Officiële webstie van "Hergé/Moulinsart©"] * [http://www.tuufke.nl/ Tuufke in t Tweants] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stripverhaal]] ish2dgvgzuz3gqu6fy9i529usokejie 0 1457 199208 1637 2011-07-20T20:32:20Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Nedersaksies]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies]] nkpfajo9lpdwa7pk26l84ljrncqgkjs 0 1458 278943 275040 2015-03-27T16:00:07Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Dynastie| | ofbeelding = [[Bestaand:Beatrix van Nederlaand.jpg|250px|Prinses Beatrix]] | naam = Beatrix | leven = 1938 | functie = koniginne van t Koninkriek der Nederlaanden | periode = [[1980]]-[[2013]] | veurganger = [[Juliana van Nederlaand|Juliana]] | opvolger = [[Willem-Alexander van de Nedderlanden|Willem-Alexander]] | vaor = [[Bernhard van Lippe-Biesterfeld]] | moor = [[Juliana van Nederlaand|Juliana]] | dynastie = [[Oranje-Nassau]] }} '''Beatrix Wilhelmina Armgard''' ([[Baarn]], [[31 jannewaori]] [[1938]]), was van [[30 april]] [[1980]] tot en mit [[30 april]] [[2013]] [[koniginne]] van t [[Koninkriek der Nederlaanden]]. Ze regeerden onder de naam Beatrix en draagt noen onder meer de titels prinses van Oranje-Nassau, prinses van de Nederlaanden en prinses van Lippe-Biesterfeld. Beatrix is sinds [[2002]] weduwe van prins [[Claus van Amsberg]]. Ze wördden geboren as oudste kiend van prinses [[Juliana van Nederlaand|Juliana]] en prins [[Bernhard van Lippe-Biesterfeld|Bernhard]] en hef dreje zusters: [[Irene van Lippe-Biesterfeld|Irene]] (1939), [[Margriet van Nederlaand|Margriet]] (1943) en [[Christina van Nederlaand|Christina]] (1947). In heur studententied wördden esuggereerd dat Beatrix zich meugelik zol gaon verleuven mit Bob Steensma, een studiekammeraod. Op [[1 meie|1 mei]] [[1965]] wördden ze liekewels bie Drakensteyn haand-in-haand efotografeerd mit n onbekende man die [[Claus van Amsberg]] bleek te heten. Op [[10 meert]] [[1966]] vun t burgerlike huwelik in t stadhuus van [[Amsterdam]] plaotse en op dezelfde dag wördden t huwelik [[Kaark (geleufsgemeenschap)|karkelik]] in-ezegend in de [[Westerkarke (Amsterdam)|Westerkarke]]. Uut dit huwelik wördden dree keerls geboren: [[Willem-Alexander van de Nedderlanden|Willem-Alexander]] ([[27 april]] [[1967]]), [[Johan Friso van Oranje-Nassau van Amsberg|Johan Friso]] ([[25 september]] [[1968]]) en [[Constantijn van Nederlaand|Constantijn]] ([[11 oktober]] [[1969]]). t Gezinsleven speulden zich aof op [[kasteel]] Drakensteyn. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.nos.nl/nosjournaal/dossiers/25jaarbeatrix/index.html Dossier NOS over 25 jaor Beatrix] * [http://www.koninklijkhuis.nl Westee van t Koninklik Huus] * [http://www.kb.nl/dossiers/beatrix/index.html Dossier Konigin Beatrix, Koninklike Biebeltheek] * [http://www.kb.nl/dossiers/koningskinderen/koningskinderen.html Dossier Koningskienders, Koninklike Biebeltheek] {{DEFAULTSORT:Nederlaand, Beatrix Van}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Monarchie|Beatrix Nederlaand]] e7gotk7knxtnvx2dqpw8iv6xvpwf4cx 14 1460 266654 213452 2013-05-10T20:08:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksies artikel]] [[Kategorie:Tweants|Artikel]] tncgk2emf52awkyftkq25q3jva71zim 10 1461 294506 267072 2017-10-12T08:01:31Z Great Brightstar 16043 wikitext text/x-wiki <span lang="grc" class="polytonic" style="font-family: 'SBL BibLit', 'SBL Greek', Athena, 'EB Garamond 12', 'Foulis Greek', Cardo, 'Gentium Plus', Gentium, Garamond, 'Palatino Linotype', 'DejaVu Sans', 'DejaVu Serif', FreeSerif, FreeSans, 'Arial Unicode MS', 'Lucida Sans Unicode', 'Lucida Grande', Code2000, sans-serif;">{{{1}}}</span><noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen taal]] </noinclude> anlgs3pv6qmqk5lvoy3afx0svagccxc 0 1462 282563 282562 2015-06-13T16:33:22Z 81.206.164.195 /* Vechtdals */ wikitext text/x-wiki t '''Onzevaoder''' of '''Onzevaor''' is n [[christendom|christelik]] [[gebed]]. t Wort oek wel t '''Gebed van de Heer''' eneumd en is één van de bekendste gebejen in de [[Kaark (geleufsgemeenschap)|kaark]] en de christelike tradisie. In t [[Grieks]] heet t Onzevaoder ''Η Κυριακή Προσευχή'' (i Kuriaki Prosefchi) en in t [[Latien]] ''Pater Noster'' of ''Oratio Dominica''. Volgens t [[evangelie]] het [[Jezus Christus]] t zelf an zien volgelingen eleerd. In de [[Biebel]] is t gebed te vienen in - de langere versie van - [[Evangelie naor Matteüs|Matteüs 6:9-13]] en - n wat kortere versie - in [[Evangelie naor Lukas|Lukas 11:2-4]]. Over t algemeen gao'w uut van de langere versie. Volgens rabbien Aron Mendes Chumaceiro valt uut de inhoud de [[jodendom|Joodse]] oorsprong van t Onzevaoder op te maken. De eerste vars is gedeeltelik Jesaja 63:15-16; Ezeciel 36:23 en 38:23, de tweede vars Obadja 1:21 en 1 Samuel 3:18, de daarde vars uut Spreuken 30:8, de vierde vars uut Sirach 28:2. De vars "en lei ons niet in verzeuking" staot niet in t Ouwe Testament, want "t denkbeeld, dat God n mins in verzeuking brengt, gaot tegen de volmaakte rechtvaordigheid en liefde van God in", aldus Chumaceiro. "Verlos ons van t kwaod" komt uut Psalm 119:133. t Slot is woordelik uut 1 Kronieken 29:11. == Oudste versie == De oudste teksten van t Onzevaoder die overeleverd bin, bin eschreven in t [[Koinè-Grieks]]. Der is oek n Aramese versie van t Onzevaoder (de taol van Jezus), mar dat is warschienlik niet in t dialekt dat Jezus sprak en kan dus oek niet de oorspronkelike versie wezen. == [[Grieks]]e en [[Latien]]se versie == {| | === [[Koinè-Grieks]] === :{{polytonic|Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς}} :{{polytonic|ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου·}} :{{polytonic|ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου·}} :{{polytonic|γενηθήτω τὸ θέλημά σου,}} :{{polytonic|ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς·}} :{{polytonic|τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον·}} :{{polytonic|καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφελήματα ἡμῶν,}} :{{polytonic|ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν·}} :{{polytonic|καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν,}} :{{polytonic|ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ.}} :{{polytonic|[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας·]}} :{{polytonic|ἀμήν.}} | valign=top | === [[Transliterasie|Transliterasie van t Koinè-Grieks]]<ref>Disse tekst is etranslitereerd vanuut t Koinè-Grieks van de eerste en tweede eeuw nao Christus. De e staot veur n è-klank, de ē veur n ee-klank.</ref> === :Pater hēmoon ho en tuus oeranuus :hagiasthēto to onoma soe; :eltheto hē basilia soe; :genēthēto to thelēma soe, :hoos en oerano ke epi tēs gēs. :Ton arton hēmoon ton epioesion dos hēmien sēmeron; :ke aphes hēmien ta ophelēmata hēmoon, :hoos ke hēmies aphiëmen tuus ophiletes hēmoon; :ke mē isenenkies hemas ies pirasmon, :alla ruse hēmas apo toe ponēroe. :[Hoti soe estien hē basilia ke hē dunamies ke hē doxa ies toes eonas.] :Amēn. |} === [[Latien|Latiense tekst]] === :Pater noster, qui es in caelis, :sanctificetur nomen tuum. :Adveniat regnum tuum. :Fiat voluntas tua, sicut in caelo et in terra. :Panem nostrum quotidianum da nobis hodie, :et dimitte nobis debita nostra, :sicut et nos dimittimus debitoribus nostris. :Et ne nos inducas in tentationem: :sed libera nos a malo. :Amen. == [[Nedersaksies]]e versies == t Nedersaksies wort (haost) niet in de kaark of thuus in gebejen gebruukt, daorum bestaot der oek gien standerdversie van t Onzevaoder in t Nedersaksies. As uutgangspunt veur de meeste Nedersaksiese vertaolingen is de [[Staotenbiebel]] gebruukt, mar de niejere versies hen de Nieje Nederlanse Biebelvertaoling as uutgangspunt. In de meeste Nedersaksiese dialekten bestaot der gien "U"-vorm. Veur gebejen an God (in t dialekt) kiezen partie luui derveur um t toch an te houwen, mar a'j naogaon dat der zoveul taolen bin die disse vorm oek niet hen (en dus oek niet gebruken), is t beslist niet respektloos um gewoon ''Jie'' (mit n heufdletter) te gebruken. t Gebruuk van ''U'' komt eigenliks gewoon deur de grote Hollandse invleud op onze streektaol. === [[Achterhooks]] === ==== [[Wenters]] ==== :Unzen Vader in de hemelen, :laot dienen name eheiligd worde; :laot dien könninkriek kommen; :laot dienen wille gebeuren :op de eerde zo as in den hemel. :Gef uns now uns dageliks brood :en vergef uns unze scholden :zo as ok wi'j vergeft :wee bi'j uns in de schold staot; :en breng ons niet in verzeuking, :maor maak uns vri'j van t kwaod. :Want van Di'j is het könninkriek :en de kracht en de glorie :now en alle dage. :Amen. === [[Grunnegs|Grunnigs]] === :Os Voader in Hemel, :dat Joen Noam hailigd worden zel, :dat Joen Keuninkriek kommen mag, :dat Joen wil doan wordt :op Eerd net as in hemel. :t Stoet doar wie verlet van hebben :geef os dat vandoag, :en reken os nait tou wat wie verkeerd doun, :net zo as wie vergeven elk dij os wat aandut. :En breng os nait in verlaaiden, :moar wil van verlaaider os verlözzen. :Veur Joe binnen t Keuninkriek, :de Kracht en de Heerlikhaid. :Veur altied en altied. :Amen. Versie zo as die in de Grunningse [[Biebel (Grunnegs)|Biebel]] steet: :Voader van ons in hemel, :dat joen Noam haailegd worden zel, :dat joen Keunenkriek kommen mag, :dat joen wil doan wordt :in wereld net as in hemel. :t Brood doar wie verlet om hebben :geef ons dat vandoag, :en reken ons nait tou wat wie verkeerd doun, :net zo as wie vergeven elk dij ons wat aandut. :En breng ons nait in verlaaiden, :mor wil van verlaaider ons verlözzen. === [[Veluws]] === {{Kolommen |kolom1= ==== [[Niekarks]] ==== :Oenze Vaoder in de hemel, :laot Joew naam eheiligd worren, :laot Joew koninkriek kommen :en Joew wil edaon worren :op eerde zo as in de hemel. :Geef oens vandaag t brood da'w neudig hen. :Vergeef oens oenze schulden, :zo as ok wulie oenze schuldenaren vergeven. :En breng oens niet in verzeuking, :maor verlos oens van t kwaod. :Want van Joe is t Koninkriek, :en de kracht en de heerlikheid, :tot in de eeuwigheid. :Amen. |kolom2= ==== [[Putters]] ==== :Onze Vaor in de hemel, :laot Joew naam eheiligd worren, :laot Joew koninkriek kommen :en Joew wil edaon worren :op eerde zo as in de hemel. :Geef ons vandaag t brood da'w neudig hen. :Vergeef ons onze schulden, :zo as oek wulie onze schuldenaren vergeven. :En breng ons niet in verzeuking, :mar verlos ons van t kwaod. :Want van Joe is t Koninkriek, :en de kracht en de heerlijkheid, :tot in de eeuwigheid. :Amen. |kolom3= ==== [[Nunspeets]] ==== :Onze Vaor in de hemel, :laot Joew naam eheiligd wörden, :laot Joew koninkriek koemen :en Joew wille edaon wörden :op eerde zo as in de hemel. :Geef ons vandage t brood da'w neudig hebben. :Vergeef ons onze schulden, :zo as oek wie onze schuldenaren vergeven. :En breng ons niet in verzeuking, :mer verlos ons van t kwaod. :Want van Joe is t Koninkriek, :en de kracht en de heerlikheid, :tot in de eeuwigheid. :Amen. }} === [[Tweants|Twaents]] === ==== [[Riesns|Riessens]] ==== [[Riesn|Riessen]] steet bekaend as slim geriffermeerd. Der is in Riessen völ verskel oawer t gebroek van t Riessens in t geleuf. Der beent leu dee't zeggent det t nit heurt, of det n Hollaandsen versie good genog is. Aanderen zeggent det t hierduur juust persoonliker wördt. Doarumme besteet der faeilik ginnen offisiëlen oawerzetting van t ''Oonzenva''. Oonderstoande versie gef allene wier wo t der in t Riessens oet zol können zeen. :Oonzen Va den t in n hemmel is, :Oewen namen wördt ehaeiligd, :Oewen keuninkriek keump, :Oewen wil gebuurt, :zo as in n hemmel, zo ook op de aerde. :Doot oons non oonze daaglikse stoete, :en vergeewt oons oonze skeulden, :liek zo at vie oonze skooldhebbers vergeewt; :en brengt oons nit in verzeuking, :maer verlost oons van t kwoad. :want Oew heurt t keuninkriek, :en n kracht, en n haerlikhaeid, :tot in eeuwighaeid, :Amen. === [[Vechte|Vechtdals]] === Eschreven in t [[Vechtdals]], rondum [[Hardenbarg]]. Der is veur t Sallaands nooit gien Biebelvertaling uutekommen. :Oons Va in n hemel. :Loat Oen Name heiligt wön, :loat Oen koonnkriek kom, :loat Oen wille doane wön, :op eerde, net as in n hemel. :'t Stoete wa'w neudig bint, :gef 't oons vandage. :En vergeef oonze zundn, :net asse wi-j vergeeft, :wat ’n aander oons an-edoane hef. :En loat oons nie in verleidn kom, :mar verlös oons van 't kwoade. :Aam. == Nederlandse vertaolingen == Umdat der in de meeste kaarken en in de huushouwens van luui die n Nedersaksies dialekt praoten gien dialekt gebruukt wort veur gebejen, wort de [[Nederlaands|Nederlandse]] versie meestentieds gebruukt. {{Kolommen |kolom1= === Vertaoling Nederlands Bijbelgenootschap === :Onze Vader die in de hemelen zijt, :Uw Naam worde geheiligd; :Uw koninkrijk kome; :Uw wil geschiede, :gelijk in de hemel alzo ook op de aarde. :Geef ons heden ons dagelijks brood; :en vergeef ons onze schulden, :gelijk ook wij :vergeven onze schuldenaren; :en leid ons niet in verzoeking, :maar verlos ons van de kwade. :Want van U is het koninkrijk :en de kracht en de heerlijkheid :Tot in eeuwigheid. :Amen. |kolom2= === Nieuwe Bijbelvertaling (NBV) === :Onze Vader in de hemel, :laat uw naam geheiligd worden, :laat uw koninkrijk komen :en uw wil gedaan worden :op aarde zoals in de hemel. :Geef ons vandaag het brood :dat wij nodig hebben. :Vergeef ons onze schulden, :zoals ook wij hebben vergeven :wie ons iets schuldig was. :En breng ons niet in beproeving, :maar red ons uit de greep van het kwaad. :[Want van U is het koninkrijk :en de kracht en de heerlijkheid :tot in eeuwigheid.] :Amen. }} {{Kolommen |kolom1= === Vertaoling van de Katholieke Kaark === :Onze Vader die in de hemel zijt, :Uw Naam worde geheiligd; :Uw rijk kome; :Uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel. :Geef ons heden ons dagelijks brood; :en vergeef ons onze schulden, :zoals ook wij aan anderen hun schuld vergeven :en leid ons niet in bekoring, :maar verlos ons van het kwade. ::Verlos ons Heer, van alle kwaad. Geef vrede in onze dagen. ::Dat wij, gesteund door Uw barmhartigheid, vrij mogen zijn van ::zonden en beveiligd tegen alle onrust: hoopvol wachtend op de ::komst van Jezus, Messias, Uw Zoon. :Want van u is het koninginkrijk; :en de kracht; :en de heerlijkheid. :In eeuwigheid. :Amen. |kolom2= === Vertaoling zo as t Vlaanderen gebruukt wort === :Onze Vader die in de hemelen zijt, :geheiligd zij Uw Naam. :Uw Rijk kome, :Uw Wil geschiede op aarde als in de hemel. :Geef ons heden ons dagelijks brood :en vergeef ons onze schulden, :gelijk ook wij vergeven aan onze schuldenaren. :En leid ons niet in bekoring, :maar verlos ons van het kwade. :[Want van U is het koninkrijk :en de kracht en de heerlijkheid :in eeuwigheid.] :Amen. }} == t Onzevaoder in de vrogge middeleeuwen == De [[Heliand]] is n religieus epies gedicht over t leven van Jezus Christus, eschreven in t [[Oldsaksisch|Oudsaksies]], umstreeks t jaor 825. Oek in disse tekst komt t Onzevaoder an bod tiejens de [[Bargrede]]. Hieronder de Oudsaksiese tekst en de vertaoling van Jaap van Vredendaal. {{Kolommen |kolom1= === Oudsaksies === :Fadar ûsa / firiho barno, :thu bist an them hôhon / himila rîkea, :geuuîhid sî thîn namo / uuordo gehuuilico. :Cuma thîn / craftag rîki. :Uuerða thîn uuilleo / ob=ar thesa uuerold alla, :sô sama an erðo, / sô thar uppa ist :an them hôhon / himilo rîkea. :Gef ûs dago gehuuilikes râd, / drohtin the gôdo, :thîna hêlaga helpa, / endi alât ûs, heb=enes uuard, :managoro mênsculdio, / al sô uue ôðrum mannum dôan. :Ne lât ûs farlêdean / lêða uuihti :sô forð an iro uuilleon, / sô uui uuirðige sind, :ac help ûs uuiðar allun / ub=ilon dâdiun. |kolom2= === Vertaoling van Jaap van Vredendaal === :Onze vader, van alle mensen, :u bent in het hoge, hemelse rijk, :laat woord na woord gewijd zijn aan uw naam. :Komen moge uw krachtige rijk. :Laat wereldwijd uw wil geschieden, :op aarde hier zoals ook daarboven, :in het rijk der hemelen dat in den hoge is. :Geef ons dagelijks raad, dierbare hier, :uw heilige hulp en, hemelse wachter, :vergeef ons al onze schuld, zoals wij anderen doen. :Laat kwade geesten ons niet in bekoring brengen, :al zijn we het waard hun wil te doen, :maar behoed ons immer voor al het boze. }} == Verschil tussen protestanten en katholieken == In t Onzevaoder, zo as t gebruukt wort deur protestanten, kommen alle drie de onderdelen van n gebed terug: * ''Dankgebed'': laot Joew naam eheiligd worren, laot Joew koninkriek kommen en Joew wil edaon worren op eerde zo as in de hemel. * ''Smeekgebed'' ([[litanie]]): Geef ons vandaag t brood da'w neudig hen. Vergeef ons onze schulden, zo as oek wulie onze schuldenaren vergeven. En breng ons niet in verzeuking, mar verlos ons van t kwaod. * ''Beliejend gebed'': Want van Joe is t Koninkriek, en de kracht en de heerlikheid, tot in de eeuwigheid. De slotwoorden ''Want van Joe is t koninkriek en de kracht en de heerlikheid tot in de eeuwigheid'' ontbreken in de oudste handschriften van t evangelie van Matteüs. In de katholieke misviering volgens de [[Novus Ordo Missae]] sluut de priester t gebed of mit t embolisme. === Embolisme === {| border="0" cellspacing="0" cellpadding="10" style="border-collapse:collapse;" | style="vertical-align:top" | {| border="0" |''Libera nos, quaesumus, Domine, ab omnibus malis,''||Verlos ons, Heer, van alle kwaad, |- |''da propitius pacem in diebus nostris,''||geef vrede in onze dagen, |- |''ut, ope misericordiae tuae adiuti''||dat wij gesteund door Uw barmhartigheid, |- |''et a peccato simus semper liberi''||vrij mogen zijn van zonde, |- |''et ab omni perturbatione securi''||en beveiligd tegen alle onrust. |- |''exspectantes beatam spem''||Hoopvol wachtend |- |''et adventum Salvatoris nostri Iesu Christi.''||op de komst van Jezus, Messias, Uw Zoon., |- |waornao de geleuvigen antwoorden mit: |- |''Quia tuum est regnum,''||Want van U is het koninkrijk |- |''et potestas, et gloria''||en de kracht en de heerlijkheid |- |''in saecula.''||in eeuwigheid. Amen. |} === Orthodoxe Kaark === In de Oosters-Orthodoxe Kaark wordt de doxologie nooit uutespreuken deur de geleuvigen. t Wort altied edaon deur de priester. In de Griekse tradisie gebruken ze as de priester ofwezig is: ''Deur de gebejen van onze Heilige Vaoders, Heer Jezus Christus Onze God bescharm ons uut medeliejen, Amen.'' == Referensies == <references/> == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.christusrex.org/www1/pater/ t Onzevaoder in meer as duzend taolen] * [http://www.pascalesakr.com/flash/avoonan.html Ezungen Aramese versie van t Onzevaoder] {{Dialekt|wvel|Putten|ANS}} [[Kategorie:Christendom]] ma7nl2dkh8wnsqd5iueck0mo3rstkk6 10 1465 267066 182049 2013-05-10T22:34:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{smiley|:p}}<noinclude>[[Kategorie:Mal:Emosicoon|P-:]]</noinclude> e2rmn9863a0cca3qplel59c7442v17b 10 1468 266742 182045 2013-05-10T20:35:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{smiley|:-)}}<noinclude>[[Kategorie:Mal:Emosicoon|(-:]]</noinclude> 8gw671cx7q2ocakm4k8wsmdjmu19jbi 10 1469 266744 182048 2013-05-10T20:35:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{smiley|:-(}}<noinclude>[[Kategorie:Mal:Emosicoon|)-:]]</noinclude> 3bc4hq00pwnqqm7n0b1dciobqg9vixx 10 1470 266743 182044 2013-05-10T20:35:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{smiley|;-)}}<noinclude>[[Kategorie:Mal:Emosicoon|(-;]] </noinclude> 49ilgj9gkuya4it1s00q7l7fnjisnks 0 1472 264364 255217 2013-05-06T19:58:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Scandinavia.TMO2003050.jpg|thumb|right|200px|Scandinavië]] '''Skandinavië''' is n gebied in [[Noord-Europa]]. Skandinavië kan op dree verschillende manieren benaoderd wörden: # As de puur geografiese betekenisse van Skandinavië. Dit steet gelieke an t [[Skandinaviese Schiereilaand]], dat veur t grootste deel besteet uut t [[Skandinavies Hooglaand]] (mit de laanden [[Noorwegen]] en [[Zweden]]). # As politiek geheel, bestaonde uut de laanden: [[Denmaark|Denemarken]], [[Noorwegen]] en [[Sveden|Zweden]]. # As histories en kultureel gebied, bestaonde uut de lidstaoten van de [[Noordse Raod]]: [[Denmaark|Denemarken]], [[Finlaand]], [[Ieslaand]], [[Noorwegen]] en [[Sveden|Zweden]]. In t Deens, Noors en Zweeds heet dit ''Norden'' (en in t Fins ''Pohjoismaat''). Meesttieds wördt de tweede of de darde definisie gebreukt. == Oorsprong == t Woord Skandinavië wier veur t eerst gebreukt deur [[Gaius Plinius Secundus maior|Plinius de Oldere]] (23-79) in de vorm ''Scadinauia'' en is warschienlik evormd uut de [[Old-Germaans]]e woorden 'skadin' (schao) en 'auio' (eilaand). Disse betekenisse zit ook achter lokale namen zo as t Zuud-Zweedse laandschap [[Skåne]] ''(Schonen)''. == Laanden in Skandinavië == Bie Skandinavië heuren de koninkrieken [[Denmaark|Denemarken]], [[Noorwegen]] en [[Zweden]]. De overige [[Noordse laanden]]: [[Finlaand]], [[Ieslaand]] en de [[Faeröer]], doon ze der soms bie vanwegen de nauwe historiese en kulturele baanden mit de dree eneumde koninkrieken. In de taalkundige en kulturele zin wördt de definisie van Skandinavië vake uutebreid mit alle gebieden waor ze vrogger [[Old-Noors]] praotten en waor ze noe [[Noord-Germaanse talen]] praoten. == Skandinaviese talen == De talen [[Noors]] ([[Bokmål]] en [[Niejnoors]]), [[Zweeds]] en [[Deens]] wörden vake an-eduud as de Skandinaviese talen. Dit in tegenstelling töt de [[Noord-Germaanse talen]], waoronder ook [[Ieslaands]] en [[Faeröers]] vallen. De talen lieken zo op mekare dat ze onderling verstaonbaor bin. t Woord ''Skandinavies'' wördt gebreukt veur Noors, Zweeds en Deens, as t waore één taal, mar deur de Skandinaviërs zelf wördt Skandinavies veural gebreukt veur de taal die meensen uut de dree laanden mit mekaar praoten. Dat kömp derop neer dat ze der eigen taal heel dudelik uutspreken en de paor typiese woorden die uniek bin veur de eigen taal uut de weg gaon. As dat onmeugelik is, dan vervangen ze t woord deur t woord uut de taal van de persoon waor as ze mee praoten, of deur de [[Engels]]e variant. Skandinavies praoten is veur de Skandinaviërs zelf dan ook arg onnatuurlik. Ook t [[Gøtudanskt]] dat op de [[Faeröer]] en t Deens dat in [[Ieslaand]] op skoele eleerd wördt, wördt ezien as ''Skandinavies''. Der bin ook n bulte Noord-Germaanse en [[Samies]]e dialekten. In Zweden wördt op sommige plaotsen ook wel [[Fins]] espreuken. ==Uutgaonde verwiezingen== {{Commonscat|Scandinavia}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Europa]] 6gm9sznc6ivw3c81w6sw0rb8iak14il 14 1473 271814 265988 2013-12-07T00:42:14Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Europe}} [[Kategorie:Weerlddeel]] bd1ettrm0md1to7u0ita5kd0dzzad1q 14 1474 266242 255220 2013-05-10T16:59:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography}} [[Kategorie:Alles]] eqnfjbze33ndwyf2nl9q2betj5miqwd 8 1475 6405 1734 2006-05-31T17:51:59Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Bestand: qucrnxcxgjmtc1yqraybo4t9b6wl64v 8 1476 1735 2006-03-28T17:25:19Z Servien 7 wikitext text/x-wiki zeuk mnpm7svu3tpjd3k8amr6ececpi5vr0b 8 1477 199727 193042 2011-07-24T16:01:05Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Hoe schrief ik plat? qejk5up1yg1a33th73mnpyndf1gnmcu 8 1478 5759 5356 2006-05-20T09:33:42Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{ns:project}}:Spelling km8hu9d8ehq8vs8xhiwv06w5ij7ov33 10 1484 267140 133846 2013-05-10T22:48:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <includeonly>{| style="width:100%; background:none; border:none; padding:0; clear:both;" </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak|{{PAGENAME}}]] </noinclude> pkfr0tedx651u9zpiabzdsg9s3yyyni 4 1485 294631 294621 2017-11-20T22:07:16Z MediaWiki message delivery 10519 Niej onderwarp: /* New print to pdf feature for mobile web readers */ wikitext text/x-wiki {{Wikipedie:Praothoek/kop}} == Hartog of hertog? == Wat zo'j eerder zegen hartog of hertog? Ik kan gien bronnen vienen, mer veur mien geveul zo'k eerder hartog gebruken. Hoe is dat bie joe in t plat? [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 15:24, 19 mei 2016 (CEST) :Hartog, op gevuul. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 11:10, 17 feb 2017 (CET) ::Hartog, ja [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 20:35, 17 feb 2017 (CET) == Artikelantallen naor dialektgroep (juni 2016) == {| | width="45%" | '''Antal artikels naor dialektgroep:''' #Tweants: 1.059 #Achterhooks: 821 #West-Veluws: 726 #Grunnegs: 521 #Stellingwarfs: 518 #Drèents: 421 #Sallaands: 288 #Oost-Veluws: 227 #Urkers: 20 #Oostfreisk: 8 #Graofschopper plat: 2 #Eemslaands: 1 | valign="top" | '''Meeste artikels derbie (sinds juli 2015):''' #Tweants: +58 (liek ebleven) #Sallaans: +18 (<font color="green">'''2 plekken estegen'''</font>) #West-Veluws: +7 (liek ebleven) #Oost-Veluws: +5 (<font color="red">'''2 plekken ezakt'''</font>) #Drèents: +3 (<font color="green">1 plekke estegen</font>) #Stellingwarfs: +2 (<font color="red">1 plekke ezakt</font>) #Grunnegs: +1 (<font color="green">1 plekke estegen</font>) #Achterhooks: +1 (<font color="green">1 plekken estegen</font>) #Urkers: 0 (<font color="red">'''2 plekken ezakt'''</font>) |} Antekeningen: *t Twents steet nog altied mit stip op ene, wat de artikelantallen angeet. *t Sallaands hef nao t Twents de meeste artikels derbie ekregen. *Urk is effen op vakansie went daor hebben gien nieje artikels eschreven. *Niet alle artikels op disse wiki staon in-edeeld in n dialektgroep (jaortallen enz. niet). Groetnis [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 01:51, 3 jun 2016 (CEST) == JavaScript == <div class="mw-content-ltr">Hi. I can see that this project has old JavaScript that needs to be updated. I would happily make the required updates myself, but I would have to – at least temporarily – become an admin here to do that (because the relevant pages are in the MediaWiki namespace). I have already made these updates on a number of other projects, so it would be very easy for me to do this. If no one does anything, some JavaScript-related tools will break later this year. If you want me to make these updates, you can grant me admin rights and I will make the updates as soon as I can. [[Gebruker:Nirmos|Nirmos]] ([[Overleg gebruker:Nirmos|overleg]]) 07:44, 4 jun 2016 (CEST)</div> == Wikipedia to the Moon: voting has begun == Hello, after six weeks of community discussion about [https://moon.wikimedia.org Wikipedia to the Moon], there are now 10 different proposals for content for the mission. Starting today, [[:m:Special:MyLanguage/Wikipedia_to_the_Moon/Voting|you can vote for them on Meta-Wiki]], and decide what we will work on: a Wikipedia canon, different lists, the Moon in 300 languages, an astronomy editathon, featured articles, articles about technology, endangered things, or DNA-related topics. You can even vote against community involvement. Voting is open until 24 June. Sorry that this message is again in English only, but we are using village pumps to reach as many communities as possible, so that everyone knows they can vote. Best, [[:m:Special:MyLanguage/Wikipedia to the Moon/About|Moon team at Wikimedia Deutschland]] 17:31, 10 jun 2016 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:Martin Rulsch (WMDE)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_Wikipedia_delivery&oldid=15542536 --> == Oproep sprekers WCN == Beste mensen, de [https://www.wikimedia.nl/projectpagina/over Wikimedia Conferentie Nederland] vindt in 2016 op 19 november plaats. We verwachten weer zo'n 100+ deelnemers die naar Utrecht zullen komen. Heb je een idee voor het programma? Denk je al aan een lezing, een discussiegroep of een andere bijdrage over een onderwerp dat je boeit? Kijk dan naar onze [https://www.wikimedia.nl/projectpagina/programma oproep voor sprekers]. [[Gebruker:Ziko|Ziko]] ([[Overleg gebruker:Ziko|overleg]]) 12:55, 14 jun 2016 (CEST) == Compact Links coming soon to this wiki == {{int:Please-translate}} <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:Compact-language-links-list.png|thumb|Screenshot of Compact Language Links interlanguage list]] Hello, I wanted to give a heads up about an upcoming feature for this wiki which you may seen already in the [[:m:Tech/News/2016/25|Tech News]]. [[:mw:Universal_Language_Selector/Compact_Language_Links|Compact Language Links]] has been available as a beta-feature on all Wikimedia wikis since 2014. With compact language links enabled, users are shown a much shorter list of languages on the interlanguage link section of an article (see image). This will be enabled as a feature in the soon for all users, which can be turned on or off using a preference setting. We look forward to your feedback and please do let us know if you have any questions. Details about Compact Language Links can be read in the [[:mw:Universal_Language_Selector/Compact_Language_Links|project documentation]]. Due to the large scale enablement of this feature, we have had to use [[:m:Global_message_delivery|MassMessage]] for this announcement and as a result it is only written in English. We will really appreciate if this message can be translated for other users of this wiki. The main announcement can also be translated on [[:mw:Universal_Language_Selector/Compact_Language_Links/Announcement_draft_June_2016|this page]]. Thank you. On behalf of the Wikimedia Language team: [[:mw:User:Runab_WMF|Runa Bhattacharjee (WMF)]] ([[mw:User talk:Runab_WMF|talk]])-15:06, 29 jun 2016 (CEST) </div> <!-- Bericht verzonden door User:Runab WMF@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ULS_Compact_Links/1_July&oldid=15730563 --> == Compact Language Links enabled in this wiki today == {{int:Please-translate}} <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:Compact-language-links-list.png|thumb|Screenshot of Compact Language Links interlanguage list]] [[:mw:Universal_Language_Selector/Compact_Language_Links|Compact Language Links]] has been available as a beta-feature on all Wikimedia wikis since 2014. With compact language links enabled, users are shown a much shorter list of languages on the interlanguage link section of an article (see image). Based on several factors, this shorter list of languages is expected to be more relevant for them and valuable for finding similar content in a language known to them. More information about compact language links can be found in [[:mw:Universal_Language_Selector/Compact_Language_Links|the documentation]]. From today onwards, compact language links has been enabled as the default listing of interlanguage links on this wiki. However, using the button at the bottom, you will be able to see a longer list of all the languages the article has been written in. The setting for this compact list can be changed by using the checkbox under ''User Preferences -> Appearance -> Languages'' The compact language links feature has been tested extensively by the Wikimedia Language team, which developed it. However, in case there are any problems or other feedback please let us know on the [[:mw:Talk:Universal_Language_Selector/Compact_Language_Links|project talk page]]. It is to be noted that on some wikis the presence of an existing older gadget that was used for a similar purpose may cause an interference for compact language list. We would like to bring this to the attention of the admins of this wiki. Full details are on [[phab:T131455|this phabricator ticket]] (in English). Due to the large scale enablement of this feature, we have had to use [[:m:Global_message_delivery|MassMessage]] for this announcement and as a result it is only written in English. We will really appreciate if this message can be translated for other users of this wiki. Thank you. On behalf of the Wikimedia Language team: [[:mw:User:Runab_WMF|Runa Bhattacharjee (WMF)]] ([[mw:User talk:Runab_WMF|talk]])-05:05, 1 jul 2016 (CEST) </div> <!-- Bericht verzonden door User:Runab WMF@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ULS_Compact_Links/1_July&oldid=15735887 --> == Wikipedia to the Moon: invitation to edit == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Three weeks ago, you were invited to vote on how to take Wikipedia articles to the Moon. Community voting is over and the winning idea is to send all ‘’featured articles and lists’’ to the Moon. This decision means that, starting today, Wikipedians from all language communities are warmly invited to intensively work on their best articles and lists, and submit them to Wikipedia to the Moon. The central site to coordinate between communities will be Meta-Wiki. You will find an [[m:Wikipedia to the Moon/Working|overview and more information there]]. Hopefully, we will be able to represent as many languages as possible, to show Wikipedia’s diversity. Please feel kindly invited to edit on behalf of your community and tell us about your work on featured content! Best, [[:m:Special:MyLanguage/Wikipedia to the Moon/About|Moon team at Wikimedia Deutschland]] 16:10, 1 jul 2016 (CEST) </div> <!-- Bericht verzonden door User:Lydia Pintscher (WMDE)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_Wikipedia_delivery&oldid=15542536 --> == Editing News #2—2016 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> ''[[m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter/2016/June|Read this in another language]] • [[:m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]'' <div style="float:right;width:230px;{{#switch:ltr|rtl=float:left;margin-left:0;|#default=float:right;margin-right:0;}}margin-left:1em;border-style:solid;border-width:1px;padding:1em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200px|center|alt=VisualEditor]]'''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> It's quick and easy to insert a references list. [[File:VisualEditor References List Insert Menu-en.png|alt=Screenshot showing a dropdown menu with many items|center|frameless|150px]] Place the cursor where you want to display the references list (usually at the bottom of the page). Open the "{{int:visualeditor-toolbar-insert}}" menu and click the "{{int:cite-ve-dialogbutton-referenceslist-tooltip}}" icon (three books). If you are using several groups of references, which is relatively rare, you will have the opportunity to specify the group. If you do that, then only the references that belong to the specified group will be displayed in this list of references. Finally, click "{{int:visualeditor-dialog-action-insert}}" in the dialog to insert the {{int:cite-ve-dialogbutton-referenceslist-tooltip}}. This list will change as you add more footnotes to the page. You can read and help translate [[:mw:Special:MyLanguage/VisualEditor/User guide|the user guide]], which has more information about how to use the visual editor.</div></div> Since the last newsletter, the [[:mw:Special:MyLanguage/VisualEditor|VisualEditor Team]] has fixed many bugs. Their workboard is available [[phab:project/board/483/|in Phabricator]]. Their [[:mw:VisualEditor/Current_priorities|current priorities]] are improving support for Arabic and Indic scripts, and adapting the visual editor to the needs of the Wikivoyages and Wikisources. === Recent changes === The visual editor is now available to all users at most [[Wikivoyage:|Wikivoyages]]. It was also enabled for all contributors at the French Wikinews. The '''[[:mw:Special:MyLanguage/VisualEditor/Single edit tab|single edit tab]]''' feature combines the "{{int:vector-view-edit}}" and "{{int:visualeditor-ca-editsource}}" tabs into a single "{{int:vector-view-edit}}" tab. It has been deployed to several Wikipedias, including Hungarian, Polish, English and Japanese Wikipedias, as well as to all Wikivoyages. At these wikis, you can change your settings for this feature in the "{{int:prefs-editing}}" tab of [[Special:Preferences]]. The team is now reviewing the feedback and considering ways to improve the design before rolling it out to more people. === Future changes === The "{{int:Savearticle}}" button will say "{{int:Publishpage}}". This will affect both the visual and wikitext editing systems. More [[M:Editing/Publish|information is available on Meta]]. The visual editor will be offered to all editors at the remaining [[:mw:VisualEditor/Rollouts|"Phase 6" Wikipedias]] during the next few months. The developers want to know whether typing in your language feels natural in the visual editor. Please post your comments and the language(s) that you tested at [[:mw:Topic:St8y4ni42d0vr9cv|the feedback thread on mediawiki.org]]. This will affect several languages, including: [[:w:ar: |'''Arabic''']], [[:w:hi: |'''Hindi''']], [[:w:th: |'''Thai''']], [[:w:ta: |'''Tamil''']], [[:w:mr: |'''Marathi''']], [[:w:ml: |'''Malayalam''']], [[:w:ur: |'''Urdu''']], [[:w:fa: |'''Persian''']], [[:w:bn: |'''Bengali''']], [[:w:as: |'''Assamese''']], [[:w:arc: |'''Aramaic''']] and others. The team is working with the volunteer developers who power Wikisource to provide the visual editor there, for opt-in testing right now and eventually for all users. ([[phab:T138966|T138966]]) The team is working on a modern wikitext editor. It will look like the visual editor, and be able to use the citoid service and other modern tools. This new editing system may become available as a Beta Feature on desktop devices around September 2016. You can read about this project in a [[mediawikiwiki:Special:MyLanguage/VisualEditor/Roadmap/Update_2016-06-23|general status update on the Wikimedia mailing list]]. === Let's work together === * Do you teach new editors how to use the visual editor? Did you help [[:mw:Citoid/Enabling Citoid on your wiki|set up the Citoid automatic reference feature for your wiki]]? Have you written or imported [[:mw:Special:MyLanguage/Help:TemplateData|TemplateData]] for your most important citation templates? <mark>Would you be willing to help new editors and small communities with the visual editor? Please sign up for the new [[:mw:Help:VisualEditor/Community Taskforce|'''VisualEditor Community Taskforce''']].</mark> * Learn how to improve the "automagical" [[:mw:citoid|citoid]] referencing system in the visual editor, by creating [[w:en:Zotero|Zotero]] translators for popular sources in your language! Watch the [[Mw:Citoid/Zotero's Tech Talk|Tech Talk by Sebastian Karcher]] for more information. If you aren't reading this in your preferred language, then please help us with translations! Subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly, so that we can notify you when the next issue is ready. {{int:Feedback-thanks-title}} </div> [[:m:User:Elitre (WMF)]], 19:20, 3 jul 2016 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:Elitre (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=15741003 --> == Open call for Project Grants == [[File:IEG barnstar 2.png|right|100px]] {{int:Please-translate}}: :Greetings! The '''[[m:Special:MyLanguage/Grants:Project|Project Grants program]] is accepting proposals''' from July 1st to August 2nd to fund new tools, research, offline outreach (including editathon series, workshops, etc), online organizing (including contests), and other experiments that enhance the work of Wikimedia volunteers. :Whether you need a small or large amount of funds, Project Grants can support you and your team’s project development time in addition to project expenses such as materials, travel, and rental space. :*[[m:Special:MyLanguage/Grants:Project/Apply|'''Submit''' a grant request]] or [[m:Special:MyLanguage/Grants:IdeaLab|'''draft''' your proposal]] in IdeaLab :*[[m:Special:MyLanguage/Grants:IdeaLab/Events#Upcoming_events|'''Get help with your proposal''']] in an upcoming Hangout session :*'''Learn from examples''' of completed [[m:Special:MyLanguage/Grants:IEG#ieg-engaging|Individual Engagement Grants]] or [[m:Special:MyLanguage/Grants:PEG/Requests#Grants_funded_by_the_WMF_in_FY_2015.E2.80.9316|Project and Event Grants]] :Also accepting candidates to [[m:Special:MyLanguage/Grants:Project/Quarterly/Committee|join the Project Grants Committee through July 15.]] :With thanks, [[m:User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]] 17:25, 5 jul 2016 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:I JethroBT (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:I_JethroBT_(WMF)/IEG_2015_Targets&oldid=15504704 --> == Belangrijk: Beoordeling beheerdersactiviteit == Hallo. Recentelijk is een nieuw beleid aangenomen over het verwijderen van "extra bevoegdheden" (beheerder, bureaucraat, enz.) door een [[:m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders|gemeenschappelijke consensus]] (uw gemeenschap heeft een aankondiging van het overleg ontvangen). Volgens dit beleid worden de activiteiten van de moderators op kleinere wiki's beoordeeld door de [[:m:stewards|stewards]]. Voor zover wij weten, heeft uw wiki nog geen formeel proces om de "extra bevoegdheden" van inactieve gebruikers te verwijderen. Dit betekent dat deze taak zo lang wordt uitgevoerd door de stewards volgens de [[:m:Admin activity review|Beoordeling beheerdersactiviteit]]. We hebben vastgesteld dat de volgende gebruikers voldoen aan de inactiviteitscriteria (geen bewerkingen en geen gelogde acties in de afgelopen twee jaar): #Kening Aldgilles (moderator) Deze gebruikers ontvangen binnenkort een bericht, waarin hen gevraagd wordt het binnen de gemeenschap aan te geven als zij enkele of alle van hun rechten willen behouden. Als de gebruikers niet reageren, zullen hun geavanceerde rechten door de stewards worden ingetrokken. Wil jullie gemeenschap haar eigen activiteitsbeoordelingsproces vaststellen, dat voor gaat op het globale proces, willen jullie een andere beslissing nemen met betrekking tot deze inactieve gebruikers met rechten of hebben jullie hier al een beleid voor dat niet bekend is bij de stewards, wil je dit dan aangeven op het [[:m:Stewards' noticeboard|berichtenbord van de stewards op Meta-Wiki]], zodat we weten dat we niet verder hoeven te gaan met het beoordelen van de rechten op jouw wiki. Hartelijke dank. --'''[[User:Rschen7754|Rs]][[User talk:Rschen7754|chen]][[Special:Contributions/Rschen7754|7754]]''' 09:01, 14 jul 2016 (CEST) == Save/Publish == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> The [[:mw:Editing|Editing]] team is planning to change the name of the [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translations&namespace=8&message=Savearticle “<bdi>{{int:Savearticle}}</bdi>”] button to [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translations&namespace=8&message=Publishpage “'''<bdi>{{int:Publishpage}}</bdi>'''”] and [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translations&namespace=8&message=Publishchanges “'''<bdi>{{int:Publishchanges}}</bdi>'''”]. “<bdi>{{int:Publishpage}}</bdi>” will be used when you create a new page. “<bdi>{{int:Publishchanges}}</bdi>” will be used when you change an existing page. The names will be consistent in all editing environments.[https://phabricator.wikimedia.org/T131132][https://phabricator.wikimedia.org/T139033] This change will probably happen during the week of 30 August 2016. The change will be announced in [[:m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech News]] when it happens. If you are fluent in a language other than English, please check the status of translations at translatewiki.net for [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translations&namespace=8&message=Publishpage “'''<bdi>{{int:Publishpage}}</bdi>'''”] and [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translations&namespace=8&message=Publishchanges “'''<bdi>{{int:Publishchanges}}</bdi>'''”]. The main reason for this change is to avoid confusion for new editors. Repeated user research studies with new editors have shown that some new editors believed that [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translations&namespace=8&message=Savearticle “<bdi>{{int:Savearticle}}</bdi>”] would save a private copy of a new page in their accounts, rather than permanently publishing their changes on the web. It is important for this part of the user interface to be clear, since it is difficult to remove public information after it is published. We believe that the confusion caused by the “<bdi>{{int:Savearticle}}</bdi>” button increases the workload for experienced editors, who have to clean up the information that people unintentionally disclose, and report it to the functionaries and stewards to suppress it. Clarifying what the button does will reduce this problem. Beyond that, the goal is to make all the wikis and languages more consistent, and some wikis made this change many years ago. The [[:m:Legal|Legal team]] at the Wikimedia Foundation supports this change. Making the edit interface easier to understand will make it easier to handle licensing and privacy questions that may arise. Any help pages or other basic documentation about how to edit pages will also need to be updated, on-wiki and elsewhere. On wiki pages, you can use the wikitext codes <code><nowiki>{{int:Publishpage}}</nowiki></code> and <code><nowiki>{{int:Publishchanges}}</nowiki></code> to display the new labels in the user's preferred language. For the language settings in [[Special:Preferences|your account preferences]], these wikitext codes produce “<bdi>{{int:Publishpage}}</bdi>” and “<bdi>{{int:Publishchanges}}</bdi>”. Please share this news with community members who teach new editors and with others who may be interested. </div> [[m:User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[m:User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]]) 20:04, 9 aug 2016 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:Quiddity (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=15790914 --> ==Wikipedia to the Moon working phase== Dear Low Saxon Wikipedia language community, First of all, I am sorry to write this in English. You may already have heard about [[:meta:Wikipdia_to_the_Moon|Wikipedia to the Moon]]: A team of scientists called the “PT Scientists” are going to send a space craft to the moon in 2017 and they want to take Wikipedia along with them. Because Wikipedia is so big, we cannot send all of it to the moon. That is why the international Wikipedia-community has voted to send all “Featured Articles and Featured Lists“ from all languages in Wikipedia. [[:en:Wikipedia:Featured_articles|“Featured Articles“]] is a category in many language versions of Wikipedia that collects the very best articles in that language. Your community does not currently have a „Featured Articles“ category. Ideally, we want to take every language on Wikipedia to the moon and we also want to take the best articles in your language. That is why we would like ''you'' to tell us what the very best articles in your language are. There are two ways you could do this: :1) You could introduce the categories “Featured Article” and “Featured List” in your language version of Wikipedia and vote for the best articles and put them in the category. We will take every article that is tagged as a “Featured Article” or a “Featured List” to the moon :2) You could vote for the best articles in your language version of Wikipedia and put them all on one a new Wikipedia page. If you let us know where we can find that list [[:meta:Wikipedia_to_the_Moon/Working|here]], we will also take the articles to the moon. The deadline for Wikipedia to the Moon is 31 October 2016. After that date, we will put all the Featured Articles and Lists onto a special disc and give it to the “PT Scientists.” They will take the Wikipedia articles into space next year. --[[Gebruker:Denis Schroeder (WMDE)|Denis Schroeder (WMDE)]] ([[Overleg gebruker:Denis Schroeder (WMDE)|overleg]]) 16:44, 17 aug 2016 (CEST) == New Wikipedia Library accounts available now (August 2016) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Hello Wikimedians! [[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL OWL says sign up today!]] [[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing signups today for free, full-access, accounts to published research as part of our [[m:The_Wikipedia_Library/Journals|publisher donation program]]. You can now sign up for new accounts and research materials from: * '''[[w:de:Wikipedia:Nomos|Nomos]]''' &ndash; Primarily German-language publisher of law and social sciences books and journals - 25 accounts * '''[[w:en:Wikipedia:World Scientific|World Scientific]]''' &ndash; Scientific, technical, and medical journals - 50 accounts * '''[[w:en:Wikipedia:Edinburgh University Press|Edinburgh University Press]]''' &ndash; Humanities and social sciences journals - 25 accounts * '''[[w:en:Wikipedia:American Psychological Association|American Psychological Association]]''' &ndash; Psychology books and journals - 10 accounts * '''[[w:en:Wikipedia:Emerald|Emerald]]''' &ndash; Journals on a range of topics including business, education, health care, and engineering - 10 accounts Many other partnerships with accounts available are listed on [[m:The Wikipedia Library/Databases|our partners page]], including [[w:en:WP:Project MUSE|Project MUSE]], [[w:en:WP:EBSCO|EBSCO]], [[w:de:WP:DeGruyter|DeGruyter]], [[w:en:WP:Gale|Gale]] and [[w:en:WP:Newspaperarchive.com|Newspaperarchive.com]]. Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: sign up today! <br>--[[w:en:Wikipedia:TWL/Coordinators|The Wikipedia Library Team]] 20:38, 30 aug 2016 (CEST) :''You can host and coordinate signups for a Wikipedia Library branch in your own language! Please contact [[m:User:Ocaasi_(WMF)|Ocaasi (WMF)]].''<br> :<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small> </div> <!-- Bericht verzonden door User:Samwalton9@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=15804509 --> == RevisionSlider == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> From September 13th on, [[mw:Special:MyLanguage/Extension:RevisionSlider|RevisionSlider]] will be available as a [[mw:Special:MyLanguage/Beta Features|beta feature]] in your wiki. The RevisionSlider adds a slider view to the diff page, so that you can easily move between revisions. The feature fulfills a wish from the [[m:WMDE Technical Wishes|German Community’s Technical Wishlist]]. Everyone is invited to test the feature and we hope that it will serve you well in your work! </div> [[user:Birgit Müller (WMDE)|Birgit Müller (WMDE)]] 17:08, 12 sep 2016 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:Birgit Müller (WMDE)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_2&oldid=15903627 --> == Grants to improve your project == ''{{int:Please-translate}}:'' Greetings! The [[:m:Grants:Project|Project Grants program]] is currently accepting proposals for funding. There is just over a week left to submit before the October 11 deadline. If you have ideas for software, offline outreach, research, online community organizing, or other projects that enhance the work of Wikimedia volunteers, start your proposal today! Please encourage others who have great ideas to apply as well. Support is available if you want help turning your idea into a grant request. *'''[[:m:Grants:Project/Apply|Submit a grant request]]''' *'''Get help''': In [[:m:Grants:IdeaLab|IdeaLab]] or an upcoming [[:m:Grants:Project#Upcoming_events|Hangout session]] *'''Learn from examples''' of completed [[:m:Grants:IEG#ieg-engaging|Individual Engagement Grants]] or [[:m:Grants:PEG/Requests#Grants_funded_by_the_WMF_in_FY_2015.E2.80.9316|Project and Event Grants]] [[m:User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]] ([[m:User talk:I JethroBT (WMF)|talk]]) 22:11, 30 sep 2016 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:I JethroBT (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:I_JethroBT_(WMF)/IEG_2015_Targets&oldid=15939807 --> == Creative Commons 4.0 == Hello! I'm writing from the Wikimedia Foundation to invite you to give your feedback on a proposed move from CC BY-SA 3.0 to a CC BY-SA 4.0 license across all Wikimedia projects. The consultation will run from October 5 to November 8, and we hope to receive a wide range of viewpoints and opinions. Please, if you are interested, [[meta:Special:MyLanguage/Terms of use/Creative Commons 4.0|take part in the discussion on Meta-Wiki]]. ''Apologies that this message is only in English. [[meta:Special:MyLanguage/Terms of use/Creative Commons 4.0/MassMessage|This message can be read and translated in more languages here]].'' [[User:JSutherland (WMF)|Joe Sutherland]] ([[User talk:JSutherland (WMF)|talk]]) 03:35, 6 okt 2016 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:JSutherland (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:JSutherland_(WMF)/MassMessage/1&oldid=15962252 --> == Editing News #3—2016 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> ''[[:m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter/2016/October|Read this in another language]] • [[:m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]'' <div style="float:right;width:230px;{{#switch:ltr|rtl=float:left;margin-left:0;|#default=float:right;margin-right:0;}}margin-left:1em;border-style:solid;border-width:1px;padding:1em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200px|center|alt=VisualEditor]]'''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> Did you know that you can easily re-arrange columns and rows in the visual editor? [[File:VisualEditor table editing menu.png|alt=Screenshot showing a dropdown menu with options for editing the table structure|center|frameless|232x232px]] Select a cell in the column or row that you want to move. Click the arrow at the start of that row or column to open the dropdown menu (shown). Choose either "Move before" or "Move after" to move the column, or "Move above" or "Move below" to move the row. You can read and help translate [[:mw:Special:MyLanguage/VisualEditor/User guide|the user guide]], which has more information about how to use the visual editor. </div></div> Since the last newsletter, the [[:mw:Special:MyLanguage/VisualEditor|VisualEditor Team]] has mainly worked on a new wikitext editor. They have also released some small features and the new map editing tool. Their workboard is available [[phab:project/board/483/|in Phabricator]]. You can find links to the list of work finished each week at [[:mw:VisualEditor/Weekly triage meetings|mw:VisualEditor/Weekly triage meetings]]. Their [[:mw:VisualEditor/Current_priorities|current priorities]] are fixing bugs, releasing the 2017 wikitext editor as a [[mediawikiwiki:Beta_Features|beta feature]], and improving language support. === Recent changes === *You can now set text as small or big.[https://phabricator.wikimedia.org/T53613] *Invisible templates have been shown as a puzzle icon. Now, the name of the invisible template is displayed next to the puzzle icon.[https://phabricator.wikimedia.org/T141861] A similar feature will display the first part of hidden HTML comments.[https://phabricator.wikimedia.org/T147089] *Categories are displayed at the bottom of each page. If you click on the categories, the dialog for editing categories will open.[https://phabricator.wikimedia.org/T145267] *At many wikis, you can now add [[mediawikiwiki:Maps|maps]] to pages. Go to the Insert menu and choose the "Maps" item. The Discovery department is adding more features to this area, like geoshapes. You can read more at mediawiki.org.[https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Discovery#Maps] *The "Save" button now says "Save page" when you create a page, and "Save changes" when you change an existing page.[https://phabricator.wikimedia.org/T139033] In the future, the "{{int:Savearticle}}" button will say "{{int:Publishpage}}". This will affect both the visual and wikitext editing systems. More [[:m:Editing/Publish|information is available on Meta]]. *Image galleries now use a visual mode for editing. You can see thumbnails of the images, add new files, remove unwanted images, rearrange the images by dragging and dropping, and add captions for each image. Use the "Options" tab to set the gallery's display mode, image sizes, and add a title for the gallery.[https://phabricator.wikimedia.org/T45037] === Future changes === The visual editor will be offered to all editors at the remaining 10 [[:mw:VisualEditor/Rollouts|"Phase 6" Wikipedias]] during the next month. The developers want to know whether typing in your language feels natural in the visual editor. Please post your comments and the language(s) that you tested at [[:mw:Topic:St8y4ni42d0vr9cv|the feedback thread on mediawiki.org]]. This will affect several languages, including [[:w:th:|'''Thai''']], [[:w:my:|'''Burmese''']] and [[:w:arc:|'''Aramaic''']]. The team is working on a modern wikitext editor. The [[Mw:2017 wikitext editor|2017 wikitext editor]] will look like the visual editor and be able to use the citoid service and other modern tools. This new editing system may become available as a Beta Feature on desktop devices in October 2016. You can read about this project in a [[:mw:Special:MyLanguage/VisualEditor/Roadmap/Update_2016-06-23|general status update on the Wikimedia mailing list]]. === Let's work together === * Do you teach new editors how to use the visual editor? Did you help [[:mw:Citoid/Enabling Citoid on your wiki|set up the Citoid automatic reference feature for your wiki]]? Have you written or imported [[:mw:Special:MyLanguage/Help:TemplateData|TemplateData]] for your most important citation templates? <mark>Would you be willing to help new editors and small communities with the visual editor? Please sign up for the new [[:mw:Help:VisualEditor/Community Taskforce|'''VisualEditor Community Taskforce''']].</mark> *If you aren't reading this in your preferred language, then please help us with translations! Subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly, so that we can notify you when the next issue is ready. {{int:Feedback-thanks-title}} —[[:mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]] </div> 19:49, 15 okt 2016 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:Elitre (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=15960088 --> == New Wikipedia Library Accounts Available Now (November 2016) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Hello Wikimedians! [[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL OWL says sign up today!]] [[:m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing signups today for free, full-access, accounts to published research as part of our [[m:The_Wikipedia_Library/Journals|Publisher Donation Program]]. You can sign up for new accounts and research materials from: *'''''[[:en:WP:Foreign Affairs|Foreign Affairs]]''''' - Journal of international relations and U.S. foreign policy *'''[[:en:WP:OpenEdition|OpenEdition]]''' - Journals in the social sciences and humanities *'''[[:en:WP:EDP Sciences|Édition Diffusion Presse Sciences]]''' - French and English language scientific journals *'''[[:en:WP:ASHA|ASHA]]''' - Speech–language–hearing journals *'''[[:fi:Wikipedia:Wikipedian_Lähdekirjasto/Tilastopaja|Tilastopaja]]''' - Athletics statistics '''Expansions''' *'''[[:en:WP:EBSCO|EBSCO]]''' - Many new databases added *'''[[:en:WP:Taylor & Francis|Taylor & Francis]]''' - Strategic, Defence & Security Studies collection Many other partnerships with accounts available are listed on [[:m:The Wikipedia Library/Databases|our partners page]]. Sign up today! <br>--[[:m:The Wikipedia Library/Coordinators|The Wikipedia Library Team]] 19:30, 1 nov 2016 (CET) :''You can host and coordinate signups for a Wikipedia Library branch in your own language. Please contact [[:m:User:Ocaasi_(WMF)|Ocaasi (WMF)]].''<br> :<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small> </div> <!-- Bericht verzonden door User:Samwalton9@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=15939318 --> == Password reset == ''I apologise that this message is in English. [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Security%2FPassword+reset&language=&action=page&filter= {{int:Centralnotice-shared-help-translate}}]'' We are having a problem with attackers taking over wiki accounts with privileged user rights (for example, admins, bureaucrats, oversighters, checkusers). It appears that this may be because of weak or reused passwords. Community members are working along with members of multiple teams at the Wikimedia Foundation to address this issue. In the meantime, we ask that everyone takes a look at the passwords they have chosen for their wiki accounts. If you know that you've chosen a weak password, or if you've chosen a password that you are using somewhere else, please change those passwords. Select strong passwords – eight or more characters long, and containing letters, numbers, and punctuation. [[m:User:JSutherland (WMF)|Joe Sutherland]] ([[m:User talk:JSutherland (WMF)|{{int:Talkpagelinktext}}]]) / [[Gebruker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Overleg gebruker:MediaWiki message delivery|overleg]]) 01:00, 14 nov 2016 (CET) <!-- Bericht verzonden door User:JSutherland (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:JSutherland_(WMF)/MassMessage/1&oldid=16060701 --> == Adding to the above section (Password reset) == Please accept my apologies - that first line should read "[https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Security%2FPassword+reset&language=&action=page&filter= Help with translations!]". [[m:User:JSutherland (WMF)|Joe Sutherland (WMF)]] ([[m:User talk:JSutherland (WMF)|talk]]) / [[Gebruker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Overleg gebruker:MediaWiki message delivery|overleg]]) 01:11, 14 nov 2016 (CET) <!-- Bericht verzonden door User:JSutherland (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:JSutherland_(WMF)/MassMessage/1&oldid=16060701 --> == New way to edit wikitext == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''Summary''': There's a new opt-in Beta Feature of a [[:mw:2017 wikitext editor|wikitext mode for the visual editor]]. Please [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|go try it out]]. We in the Wikimedia Foundation's Editing department are responsible for making editing better for all our editors, new and experienced alike. We've been slowly improving [[:mw:VisualEditor|the visual editor]] based on feedback, user tests, and feature requests. However, that doesn't work for all our user needs: whether you need to edit a wikitext talk page, create a template, or fix some broken reference syntax, sometimes you need to use wikitext, and many experienced editors prefer it. Consequently, we've planned a "wikitext mode" for the visual editor for a long time. It provides as much of the visual editor's features as possible, for those times that you need or want wikitext. It has the same user interface as the visual editor, including the same toolbar across the top with the same buttons. It provides access to the [[:mw:citoid|citoid service]] for formatting citations, integrated search options for inserting images, and the ability to add new templates in a simple dialog. Like in the visual editor, if you paste in formatted text copied from another page, then formatting (such as bolding) will automatically be converted into wikitext. All wikis now have access to this mode as a [[:mw:Beta Features|Beta Feature]]. When enabled, it replaces your existing [[:mw:Editor|wikitext editor]] everywhere. If you don't like it, you can reverse this at any time by turning off the Beta Feature in your preferences. We don't want to surprise anyone, so it's strictly an ''opt-in-only'' Beta Feature. It won't switch on automatically for anyone, even if you have previously checked the box to "{{Int:Betafeatures-auto-enroll}}". The new wikitext edit mode is based on the visual editor, so it requires JavaScript (as does the [[:mw:Extension:WikiEditor|current wikitext editor]]). It doesn't work with gadgets that have only been designed for the older one (and ''vice versa''), so some users will miss gadgets they find important. We're happy to [[:mw:VisualEditor/Gadgets|work with gadget authors to help them update their code to work]] with both editors. We're not planning to get rid of the current main wikitext editor on desktop in the foreseeable future. We're also not going to remove the existing ability to edit plain wikitext without JavaScript. Finally, though it should go without saying, if you prefer to continue using the current wikitext editor, then you may so do. This is an early version, and we'd love to know what you think so we can make it better. Please leave feedback about the new mode [[:mw:2017 wikitext editor/Feedback|on the feedback page]]. You may write comments in any language. Thank you. </div> [[:mw:User:Jdforrester (WMF)|James Forrester]] (Product Manager, Editing department, Wikimedia Foundation) --20:32, 14 des 2016 (CET) <!-- Bericht verzonden door User:Elitre (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=15942009 --> == Review of initial updates on Wikimedia movement strategy process == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''Note: Apologies for cross-posting and sending in English. [[m:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/Initial announcements review|Message is available for translation on Meta-Wiki]].'' The Wikimedia movement is beginning a movement-wide strategy discussion, a process which will run throughout 2017. For 15 years, Wikimedians have worked together to build the largest free knowledge resource in human history. During this time, we've grown from a small group of editors to a diverse network of editors, developers, affiliates, readers, donors, and partners. Today, we are more than a group of websites. We are a movement rooted in values and a powerful vision: all knowledge for all people. As a movement, we have an opportunity to decide where we go from here. This movement strategy discussion will focus on the future of our movement: where we want to go together, and what we want to achieve. We hope to design an inclusive process that makes space for everyone: editors, community leaders, affiliates, developers, readers, donors, technology platforms, institutional partners, and people we have yet to reach. There will be multiple ways to participate including on-wiki, in private spaces, and in-person meetings. You are warmly invited to join and make your voice heard. The immediate goal is to have a strategic direction by Wikimania 2017 to help frame a discussion on how we work together toward that strategic direction. Regular updates are being sent to the [[mail:Wikimedia-l|Wikimedia-l mailing list]], and posted [[m:Strategy/Wikimedia_movement/2017/Updates|on Meta-Wiki]]. Beginning with this message, monthly reviews of these updates will be sent to this page as well. [[m:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/Signup|Sign up]] to receive future announcements and monthly highlights of strategy updates on your user talk page. Here is a review of the updates that have been sent so far: * [[m:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/15 December 2016 - Update 1 on Wikimedia movement strategy process|Update 1 on Wikimedia movement strategy process]] (15 December 2016) ** Introduction to process and information about budget spending resolution to support it * [[m:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/23 December 2016 - Update 2 on Wikimedia movement strategy process|Update 2 on Wikimedia movement strategy process]] (23 December 2016) ** Start of search for Lead Architect for movement strategy process * [[m:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/8 January 2017 - Update 3 on Wikimedia movement strategy process|Update 3 on Wikimedia movement strategy process]] (8 January 2017) ** Plans for strategy sessions at upcoming Wikimedia Conference 2017 * [[m:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/11 January 2017 - Update 4 on Wikimedia movement strategy process|Update 4 on Wikimedia movement strategy process]] (11 January 2017) ** Introduction of williamsworks * [[m:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/2 February 2017 - Update 5 on Wikimedia movement strategy process|Update 5 on Wikimedia movement strategy process]] (2 February 2017) ** The core movement strategy team, team tracks being developed, introduction of the Community Process Steering Committee, discussions at WikiIndaba conference 2017 and the Wikimedia movement affiliates executive directors gathering in Switzerland * [[m:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/10 February 2017 - Update 6 on Wikimedia movement strategy process|Update 6 on Wikimedia movement strategy process]] (10 February 2017) ** Tracks A & B process prototypes and providing feedback, updates on development of all four Tracks More information about the movement strategy is available on the [[m:Strategy/Wikimedia movement/2017|Meta-Wiki 2017 Wikimedia movement strategy portal]]. ''Posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] on behalf of the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation|Wikimedia Foundation]], 21:30, 15 feb 2017 (CET) • [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/Initial announcements review|{{int:please-translate}}]] • [[m:Talk:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates|Get help]]'' </div> <!-- Bericht verzonden door User:GVarnum-WMF@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=16297862 --> == Overview #2 of updates on Wikimedia movement strategy process == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''Note: Apologies for cross-posting and sending in English. [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/Overview 2 of updates on Wikimedia movement strategy process|This message is available for translation on Meta-Wiki]].'' As we mentioned last month, the Wikimedia movement is beginning a movement-wide strategy discussion, a process which will run throughout 2017. This movement strategy discussion will focus on the future of our movement: where we want to go together, and what we want to achieve. Regular updates are being sent to the [[mail:Wikimedia-l|Wikimedia-l mailing list]], and posted [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia_movement/2017/Updates|on Meta-Wiki]]. Each month, we are sending overviews of these updates to this page as well. [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/Signup|Sign up]] to receive future announcements and monthly highlights of strategy updates on your user talk page. Here is a overview of the updates that have been sent since our message last month: * [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/16 February 2017 - Update 7 on Wikimedia movement strategy process|Update 7 on Wikimedia movement strategy process]] (16 February 2017) ** Development of documentation for Tracks A & B * [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/24 February 2017 - Update 8 on Wikimedia movement strategy process|Update 8 on Wikimedia movement strategy process]] (24 February 2017) ** Introduction of Track Leads for all four audience tracks * [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/2 March 2017 - Update 9 on Wikimedia movement strategy process|Update 9 on Wikimedia movement strategy process]] (2 March 2017) ** Seeking feedback on documents being used to help facilitate upcoming community discussions More information about the movement strategy is available on the [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017|Meta-Wiki 2017 Wikimedia movement strategy portal]]. ''Posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] on behalf of the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation|Wikimedia Foundation]], 20:43, 9 mrt 2017 (CET) • [[m:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/Overview 2 of updates on Wikimedia movement strategy process|{{int:please-translate}}]] • [[m:Talk:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates|Get help]]'' </div> <!-- Bericht verzonden door User:GVarnum-WMF@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=16350625 --> == We invite you to join the movement strategy conversation (now through April 15) == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> : ''This message, "[[mailarchive:wikimediaannounce-l/2017-March/001383.html|We invite you to join the movement strategy conversation (now through April 15)]]", was sent through multiple channels by [[m:User:GVarnum-WMF|Gregory Varnum]] on 15 and 16 of March 2017 to village pumps, affiliate talk pages, movement mailing lists, and MassMessage groups. A similar message was sent by [[m:User:Nicole_Ebber_(WMDE)|Nicole Ebber]] to organized groups and their mailing lists on 15 of March 2017. This version of the message is available for translation and documentation purposes'' Dear Wikimedians/Wikipedians: Today we are starting a broad discussion to define Wikimedia's future role in the world and develop a collaborative strategy to fulfill that role. You are warmly invited to join the conversation. There are many ways to participate, by joining an existing conversation or starting your own: [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia_movement/2017/Track_A|Track A (organized groups)]]: Discussions with your affiliate, committee or other organized group (these are groups that support the Wikimedia movement). Track B (individual contributors): [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia_movement/2017/Cycle_1|On Meta]] or your [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia_movement/2017/Participate|local language or project wiki]]. This is the first of three conversations, and it will run between now and April 15. The purpose of cycle 1 is to discuss the future of the movement and generate major themes around potential directions. What do we want to build or achieve together over the next 15 years? We welcome you, as we create this conversation together, and look forward to broad and diverse participation from all parts of our movement. * [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia_movement/2017|Find out more about the movement strategy process]] * [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia_movement/2017/Toolkit/Discussion_Coordinator_Role|Learn more about volunteering to be a Discussion Coordinator]] Sincerely, Nicole Ebber (Track A Lead), Jaime Anstee (Track B Lead), & the [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia_movement/2017/People|engagement support teams]]</div></div> 06:09, 18 mrt 2017 (CET) <!-- Bericht verzonden door User:GVarnum-WMF@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Strategy/Wikimedia_movement/2017/Updates/Global_message_delivery&oldid=16453957 --> == [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Updates/Start of the 2017 Wikimedia Foundation Board of Trustees elections|Start of the 2017 Wikimedia Foundation Board of Trustees elections]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''Please accept our apologies for cross-posting this message. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Updates/Start of the 2017 Wikimedia Foundation Board of Trustees elections|This message is available for translation on Meta-Wiki]].'' [[File:Wikimedia-logo black.svg|right|150px|link=m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017]] On behalf of the Wikimedia Foundation Elections Committee, I am pleased to announce that self-nominations are being accepted for the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2017/Board_of_Trustees/Call_for_candidates|2017 Wikimedia Foundation Board of Trustees Elections]]. The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees|Board of Trustees]] (Board) is the decision-making body that is ultimately responsible for the long-term sustainability of the Wikimedia Foundation, so we value wide input into its selection. More information about this role can be found [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Board of Trustees|on Meta-Wiki]]. Please read the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Board of Trustees/Call for candidates|letter from the Board of Trustees calling for candidates]]. '''The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Board of Trustees/Candidates|candidacy submission phase]] will last from April 7 (00:00 UTC) to April 20 (23:59 UTC).''' '''We will also be accepting questions to ask the candidates from April 7 to April 20. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Board of Trustees/Questions|You can submit your questions on Meta-Wiki]].''' Once the questions submission period has ended on April 20, the Elections Committee will then collate the questions for the candidates to respond to beginning on April 21. The goal of this process is to fill the '''three community-selected seats''' on the Wikimedia Foundation Board of Trustees. The election results will be used by the Board itself to select its new members. The full schedule for the Board elections is as follows. All dates are '''inclusive''', that is, from the beginning of the first day (UTC) to the end of the last. * April 7 (00:00 UTC) – April 20 (23:59 UTC) – '''Board nominations''' * April 7 – April 20 – '''Board candidates questions submission period''' * April 21 – April 30 – '''Board candidates answer questions''' * May 1 – May 14 – '''Board voting period''' * May 15–19 – '''Board vote checking''' * May 20 – '''Board result announcement goal''' In addition to the Board elections, we will also soon be holding elections for the following roles: * '''Funds Dissemination Committee (FDC)''' ** There are five positions being filled. More information about this election will be available [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Funds Dissemination Committee|on Meta-Wiki]]. * '''Funds Dissemination Committee Ombudsperson (Ombuds)''' ** One position is being filled. More information about this election will be available [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Funds Dissemination Committee Ombudsperson|on Meta-Wiki]]. Please note that this year the Board of Trustees elections will be held before the FDC and Ombuds elections. Candidates who are not elected to the Board are explicitly permitted and encouraged to submit themselves as candidates to the FDC or Ombuds positions after the results of the Board elections are announced. More information on this year's elections can be found [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017|on Meta-Wiki]]. Any questions related to the election can be posted on the [[m:Talk:Wikimedia Foundation elections/2017|election talk page on Meta-Wiki]], or sent to the election committee's mailing list, <tt dir="ltr" style="white-space:nowrap;font-size:12px;line-height:1.5">board-elections[[File:At sign.svg|15x15px|middle|link=|alt=(at)]]wikimedia.org</tt>. On behalf of the Election Committee,<br /> [[m:User:KTC|Katie Chan]], Chair, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee|Wikimedia Foundation Elections Committee]]<br /> [[m:User:JSutherland (WMF)|Joe Sutherland]], Community Advocate, Wikimedia Foundation ''Posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] on behalf of the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee|Wikimedia Foundation Elections Committee]], 05:36, 7 apr 2017 (CEST) • [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Updates/Start of the 2017 Wikimedia Foundation Board of Trustees elections|{{int:please-translate}}]] • [[m:Talk:Wikimedia Foundation elections/2017|Get help]]''</div> <!-- Bericht verzonden door User:GVarnum-WMF@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=16441214 --> == Read-only mode for 20 to 30 minutes on 19 April and 3 May == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> [[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch 2017|Read this message in another language]] • {{int:please-translate}} The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] will be testing its secondary data center in Dallas. This will make sure that Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster. To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to conduct a planned test. This test will show whether they can reliably switch from one data center to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems. They will switch all traffic to the secondary data center on '''Wednesday, 19 April 2017'''. On '''Wednesday, 3 May 2017''', they will switch back to the primary data center. Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop during those two switches. We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future. '''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.''' *You will not be able to edit for approximately 20 to 30 minutes on Wednesday, 19 April and Wednesday, 3 May. The test will start at [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20170419T14 14:00 UTC] (15:00 BST, 16:00 CEST, 10:00 EDT, 07:00 PDT, 23:00 JST, and in New Zealand at 02:00 NZST on Thursday 20 April and Thursday 4 May). *If you try to edit or save during these times, you will see an error message. We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it. If you see the error message, then please wait until everything is back to normal. Then you should be able to save your edit. But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case. ''Other effects'': *Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped. *There will be code freezes for the weeks of 17 April 2017 and 1 May 2017. Non-essential code deployments will not happen. This project may be postponed if necessary. You can [[wikitech:Switch Datacenter#Schedule for 2017 switch|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Any changes will be announced in the schedule. There will be more notifications about this. '''Please share this information with your community.''' /<span dir=ltr>[[m:User:Whatamidoing (WMF)|User:Whatamidoing (WMF)]] ([[m:User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]])</span> </div></div>[[Gebruker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Overleg gebruker:MediaWiki message delivery|overleg]]) 19:34, 11 apr 2017 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:Johan (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=16545942 --> == Reisbeurzen voor Wikimania in Montreal == Van 9 - 13 augustus vindt in Montreal [https://wikimania2017.wikimedia.org/wiki/Wikimania Wikimania] plaats, de jaarlijkse bijeenkomst georganiseerd voor en door de gemeenschap van vrijwilligers die actief zijn in de Wikimedia-projecten. Zoals gebruikelijk stelt Wikimedia Nederland weer een aantal reisbeurzen beschikbaar voor Wikimedianen die erbij willen zijn. Dit kunnen volledige beurzen zijn voor reis én verblijf, of een beurs voor een deel van de kosten. Aanvragen van een beurs kan tot 5 mei door het sturen van een mail naar info(at)wikimedia(punt)nl. Graag aangeven of je een volledige beurs of een deel-beurs aanvraagt. Leg s.v.p. ook uit waarom jouw deelname voor jou én voor de Wikimedia-beweging belangrijk is. [[Gebruker:SRientjes|SRientjes]] ([[Overleg gebruker:SRientjes|overleg]]) 14:31, 13 apr 2017 (CEST) == Wikidata description editing in the Wikipedia Android app == <div class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[:mw:Wikimedia_Apps/Short_descriptions|Wikidata description editing]] is a new experiment being rolled out on the Wikipedia app for Android. While this primarily impacts Wikidata, the changes are also addressing a concern about the mobile versions of Wikipedia, so that mobile users will be able to edit directly the descriptions shown under the title of the page and in the search results. We began by rolling out this feature several weeks ago to a pilot group of Wikipedias (Russian, Hebrew, and Catalan), and have seen very positive [[:mw:Wikimedia_Apps/Short_descriptions/Research|results]] including numerous quality contributions in the form of new and updated descriptions, and a low rate of vandalism. We are now ready for the next phase of rolling out this feature, which is to enable it in a few days for all Wikipedias except the top ten by usage within the app (i.e. except English, German, Italian, French, Spanish, Japanese, Dutch, Portuguese, Turkish, and Chinese). We will enable the feature for those languages instead at some point in the future, as we closely monitor user engagement with our expanded set of pilot communities. As always, if have any concerns, please reach out to us on wiki at [[:mw:Talk:Wikimedia_Apps/Short_descriptions|the talk page for this project]] or by email at reading@wikimedia.org. Thanks! -[[:mw:User:DBrant (WMF)|DBrant (WMF)]] 10:41, 14 apr 2017 (CEST) </div> <!-- Bericht verzonden door User:Elitre (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/Wikidata_editing&oldid=16580284 --> == New Page previews feature == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> New Page previews feature [[:m:Special:MyLanguage/User:CKoerner (WMF)/Enable Hovercards/Phase 1|Read this message in another language]] • {{int:please-translate}} Hello, The Reading web team at the Wikimedia Foundation has been working to enable [[mw:Beta Features/Hovercards|Page previews]], [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|a beta feature]] known previously as Hovercards, as opt-in behavior for logged-in users and the default behavior for logged-out users across Wikipedia projects. Page previews provide a preview of any linked article, giving readers a quick understanding of a related article without leaving the current page. For this project, we are expecting to collect feedback over the following few weeks and tentatively enable the feature in early May, 2017. A quick note on the implementation: * For logged-in users who are not currently testing out the beta feature, Page previews will be off by default. Users may turn them on from [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|their user preferences]] page. * For logged-out users, the feature will be on by default. Users may disable it at any time by selecting the setting cog available in each preview. * For users of the Navigation popups gadget, you will not be able to turn on the Page previews feature while using navigational popups. If you would like to try out the Page preview feature, make sure to first turn Navigation popups off prior to turning Page previews on. You can read more about [[mw:Beta_Features/Hovercards|the feature]] and [[mw:Beta Features/Hovercards#Success Metrics and Feature Evaluation|the tests we used to evaluate performance]], try it out by enabling it from the beta features page, and leave feedback or questions [[mw:Talk:Beta_Features/Hovercards|on the talk page]]. Thank you, [[Gebruker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Overleg gebruker:MediaWiki message delivery|overleg]]) 18:52, 19 apr 2017 (CEST) </div></div> <!-- Bericht verzonden door User:CKoerner (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:CKoerner_(WMF)/Enable_Hovercards/Phase_1/Distribution_list&oldid=16616381 --> == New Wikipedia Library Accounts Available Now (May 2017) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Hello Wikimedians! [[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL OWL says sign up today!]] [[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing signups today for free, full-access, accounts to published research as part of our [[m:The_Wikipedia_Library/Journals|Publisher Donation Program]]. You can sign up for new accounts and research materials from: * '''[[w:en:Wikipedia:American Psychiatric Association|American Psychiatric Association]]''' – Psychiatry books and journals * '''[[w:en:Wikipedia:Bloomsbury|Bloomsbury]]''' – ''Who's Who'', Drama Online, Berg Fashion Library, and ''Whitaker's'' * '''[[w:fi:Wikipedia:Wikipedian Lähdekirjasto/Gaudeamus|Gaudeamus]]''' – Finnish humanities and social sciences * '''[[w:fi:Wikipedia:Wikipedian Lähdekirjasto/Ympäristö-lehti|Ympäristö-lehti]]''' – The Finnish Environment Institute's ''Ympäristö-lehti'' magazine '''Expansions''' * '''[[w:en:Wikipedia:Gale|Gale]]''' – Biography In Context database added * '''[[w:en:Wikipedia:Adam Matthew|Adam Matthew]]''' – all 53 databases now available Many other partnerships with accounts available are listed on [[m:The Wikipedia Library/Databases|our partners page]], including [[w:en:WP:Project MUSE|Project MUSE]], [[w:en:WP:EBSCO|EBSCO]], [[w:en:WP:Taylor & Francis|Taylor & Francis]] and [[w:en:WP:Newspaperarchive.com|Newspaperarchive.com]]. Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: sign up today! <br>--[[w:en:Wikipedia:TWL/Coordinators|The Wikipedia Library Team]] 20:52, 2 mei 2017 (CEST) :''You can host and coordinate signups for a Wikipedia Library branch in your own language. Please contact [[m:User:AVasanth_(WMF)|Aaron]].''<br> :<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small> </div> <!-- Bericht verzonden door User:Samwalton9@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=16557812 --> == [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/341?setlang={{CONTENTLANG}} Voting has begun in 2017 Wikimedia Foundation Board of Trustees elections] == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[File:Wikimedia-logo black.svg|{{#switch:{{CONTENTLANG}}|ar=left|he=left|right}}|125px|link=m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Updates/Board voting has begun]]''This is a message from the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee|Wikimedia Foundation Elections Committee]]. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Updates/Board voting has begun|Translations]] are available.'' [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/341?setlang={{CONTENTLANG}}&uselang={{CONTENTLANG}} Voting has begun] for [[m:Wikimedia Foundation elections/2017#Requirements|eligible voters]] in the 2017 elections for the ''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Board of Trustees|Wikimedia Foundation Board of Trustees]]''. The [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees|Wikimedia Foundation Board of Trustees]] is the ultimate governing authority of the Wikimedia Foundation, a 501(c)(3) non-profit organization registered in the United States. The Wikimedia Foundation manages many diverse projects such as Wikipedia and Commons. The voting phase lasts from 00:00 UTC May 1 to 23:59 UTC May 14. '''[https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/341?setlang={{CONTENTLANG}}&uselang={{CONTENTLANG}} Click here to vote].''' More information on the candidates and the elections can be found on the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Board of Trustees|2017 Board of Trustees election page]] on Meta-Wiki. On behalf of the Elections Committee,<br/> [[m:User:KTC|Katie Chan]], Chair, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee|Wikimedia Foundation Elections Committee]]<br/> [[m:User:JSutherland (WMF)|Joe Sutherland]], Community Advocate, Wikimedia Foundation ''Posted by the [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] • [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Updates/Board voting has begun|Translate]] • [[m:Talk:Wikimedia Foundation elections/2017|Get help]]</div> 21:14, 3 mei 2017 (CEST)'' <!-- Bericht verzonden door User:GVarnum-WMF@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=16683836 --> == Beta Feature Two Column Edit Conflict View == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> From May 9, the [[mw:Special:MyLanguage/Help:Two_Column_Edit_Conflict_View|Two Column Edit Conflict View]] will be available as a [[mw:Special:MyLanguage/Beta Features|beta feature]] on all wikis. The Two Column Edit Conflict View is a new interface for the edit conflict resolution page. It highlights differences between the editor's and the conflicting changes to make it easy to copy and paste pieces of the text and resolve the conflict. The feature fulfils a request for a more user-friendly edit conflict resolution from the [[m:WMDE Technical Wishes|German Community’s Technical Wishlist]]. Everyone is invited to test the feature and we hope that it will serve you well! </div> [[m:user:Birgit Müller (WMDE)|Birgit Müller (WMDE)]] 16:41, 8 mei 2017 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:Birgit Müller (WMDE)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_2&oldid=16712264 --> == Editing News #1—2017 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> ''[[:m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter/2017/May|Read this in another language]] • [[:m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]'' <div style="float:right;width:230px;{{#switch:ltr|rtl=float:left;margin-left:0;|#default=float:right;margin-right:0;}}margin-left:1em;border-style:solid;border-width:1px;padding:1em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200px|center|alt=VisualEditor]]'''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> Did you know that you can review your changes visually? [[File:VisualEditor visual diff tool - visual diff.png|alt=Screenshot showing some changes to an article. Most changes are highlighted with text formatting.|center|frameless|245x245px]]When you are finished editing the page, type your edit summary and then choose "{{Int:visualeditor-savedialog-label-review}}". In visual mode, you will see additions, removals, new links, and formatting highlighted. Other changes, such as changing the size of an image, are described in notes on the side. [[File:VisualEditor visual diff tool - toggle button.png|alt=Toggle button showing visual and wikitext options; visual option is selected.|center|frameless|220x220px]] Click the toggle button to switch between visual and wikitext diffs. [[File:VisualEditor visual diff tool - wikitext diff.png|alt=Screenshot showing the same changes, in the two-column wikitext diff display.|center|frameless|245x245px]] The wikitext diff is the same diff tool that is used in the wikitext editors and in the page history. You can read and help translate [[:mw:Special:MyLanguage/VisualEditor/User guide|the user guide]], which has more information about how to use the visual editor. </div></div> Since the last newsletter, the [[:mw:VisualEditor|VisualEditor Team]] has spent most of their time supporting [[:mediawikiwiki:2017_wikitext_editor|the 2017 wikitext editor mode]] which is available inside the visual editor as a Beta Feature, and adding [[:mediawikiwiki:VisualEditor/Diffs|the new visual diff tool]]. Their workboard is available [[:phab:project/board/483/|in Phabricator]]. You can find links to the work finished each week at [[:mw:VisualEditor/Weekly triage meetings|mw:VisualEditor/Weekly triage meetings]]. Their [[:mw:VisualEditor/Current_priorities|current priorities]] are fixing bugs, supporting the 2017 wikitext editor as a [[:mw:Beta Features|beta feature]], and improving the visual diff tool. === Recent changes === *A '''new wikitext editing mode''' is available as a Beta Feature on desktop devices. The [[:mw:2017 wikitext editor|2017 wikitext editor]] has the same toolbar as the visual editor and can use the citoid service and other modern tools. Go to [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures]] to enable the {{Int:Visualeditor-preference-newwikitexteditor-label}}. * A new '''[[:mediawikiwiki:VisualEditor/Diffs|visual diff tool]]''' is available in VisualEditor's visual mode. You can toggle between wikitext and visual diffs. More features will be added to this later. In the future, this tool may be integrated into other MediaWiki components. [https://phabricator.wikimedia.org/T143350] * The team have added [[:mediawikiwiki:Editing/Projects/Columns_for_references|multi-column support for lists of footnotes]]. The <code><nowiki><references /></nowiki></code> block can automatically display long lists of references in columns on wide screens. This makes footnotes easier to read. You can [https://phabricator.wikimedia.org/maniphest/task/edit/form/1/?projects=Cite,VisualEditor,Wikimedia-Site-requests&title=Convert%20reference%20lists%20over%20to%20`responsive`%20on%20XXwiki&priority=10&parent=159895 '''request multi-column support'''] for your wiki. [https://phabricator.wikimedia.org/T33597] * You can now use your web browser's function to switch typing direction in the new wikitext mode. This is particularly helpful for RTL language users like Urdu or Hebrew who have to write JavaScript or CSS. You can use Command+Shift+X or Control+Shift+X to trigger this. [https://phabricator.wikimedia.org/T153356] * The way to switch between the visual editing mode and the wikitext editing mode is now consistent. There is a drop-down menu that shows the two options. This is now the same in desktop and mobile web editing, and inside things that embed editing, such as Flow. [https://phabricator.wikimedia.org/T116417] * The {{Int:visualeditor-categories-tool}} item has been moved to the top of the {{Int:visualeditor-pagemenu-tooltip}} menu (from clicking on the "hamburger" icon) for quicker access. [https://phabricator.wikimedia.org/T74399] There is also now a "Templates used on this page" feature there. [https://phabricator.wikimedia.org/T149009] * You can now create <code><nowiki><chem></nowiki></code> tags (sometimes used as <code><nowiki><ce></nowiki></code>) for chemical formulas inside the visual editor. [https://phabricator.wikimedia.org/T153365] * Tables can be set as collapsed or un-collapsed. [https://phabricator.wikimedia.org/T157989] * The {{Int:visualeditor-specialcharacter-button-tooltip}} menu now includes characters for Canadian Aboriginal Syllabics and angle quotation marks (‹› and ⟨⟩) . The team thanks the volunteer developer, [[:S:en:User:Tpt|Tpt]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T108626] * A bug caused some section edit conflicts to blank the rest of the page. This has been fixed. The team are sorry for the disruption. [https://phabricator.wikimedia.org/T154217] * There is a new keyboard shortcut for citations: <code>Control</code>+<code>Shift</code>+<code>K</code> on a PC, or <code>Command</code>+<code>Shift</code>+<code>K</code> on a Mac. It is based on the keyboard shortcut for making links, which is <code>Control</code>+<code>K</code> or <code>Command</code>+<code>K</code> respectively. [https://phabricator.wikimedia.org/T99299] === Future changes === * The team is working on a syntax highlighting tool. It will highlight matching pairs of <code><nowiki><ref></nowiki></code> tags and other types of wikitext syntax. You will be able to turn it on and off. It will first become available in VisualEditor's built-in wikitext mode, maybe late in 2017. [https://phabricator.wikimedia.org/T101246] * The kind of button used to {{Int:Showpreview}}, {{Int:showdiff}}, and finish an edit will change in all WMF-supported wikitext editors. The new buttons will use [[Mw:OOjs UI|OOjs UI]]. The buttons will be larger, brighter, and easier to read. The labels will remain the same. You can test the new button by editing a page and adding <code>&ooui=1</code> to the end of the URL, like this: https://www.mediawiki.org/wiki/Project:Sandbox?action=edit&ooui=1 The old appearance will no longer be possible, even with local CSS changes. [https://phabricator.wikimedia.org/T162849] * The [[:mediawikiwiki:File:Edit_toolbar_-_2.png|outdated 2006 wikitext editor]] will be removed later this year. It is used by approximately 0.03% of active editors. See [[:mw:Editor|a list of editing tools on mediawiki.org]] if you are uncertain which one you use. [https://phabricator.wikimedia.org/T30856] *If you aren't reading this in your preferred language, then please help us with translations! Subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly, so that we can notify you when the next issue is ready. {{int:Feedback-thanks-title}} —[[:mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]] </div> 20:05, 12 mei 2017 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:Elitre (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=16160401 --> == Prototype for editing Wikidata infoboxes on Wikipedia == Hello, I’m sorry for writing in English. It’d be great if someone could translate this message if necessary. One of the most requested features for Wikidata is to enable editing of Wikidata’s data directly from Wikipedia, so the editors can continue their workflow without switching websites. The Wikidata development team has been working on a tool to achieve this goal: '''fill and edit the Wikipedia infoboxes with information from Wikidata, directly on Wikipedia''', via the Visual Editor. We already [[d:Wikidata:Client editing input|asked for feedback in 2015]], and collected some interesting ideas which we [[:File:Facilitating_the_use_of_Wikidata_in_Wikimedia_projects_with_a_user-centered_design_approach.pdf|shared with you in this thesis]]. We would like to present to you our first prototype and collect your feedback, in order to improve and continue the development of this feature. We present this work to you very early, so we can include your feedback before and all along the development. You are the core users of this feature, so we want to make sure that it fits your needs and editing processes. You will find the prototype, description of the features, and a demo video, [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Client editing prototype|on this page]]. Feel free to add any comment or feedback on the talk page. The page is currently not translated in every languages, but you can add your contribution by helping to translate it. You can either add your feedback on the talk page on Wikidata, or add a comment here. I’ll follow this discussion to make sure that all of your feedback is taken into account. However, it would be better to write your message on the central Wikidata page so everyone can read your input. Thanks, [[Gebruker:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] ([[Overleg gebruker:Lea Lacroix (WMDE)|overleg]]) 17:31, 15 mei 2017 (CEST) == RevisionSlider == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[mw:Special:MyLanguage/Extension:RevisionSlider|RevisionSlider]] will be available as a default feature for all users on all wikis from May 17. The RevisionSlider adds a slider view to the diff page so that you can easily move between revisions. The slider view is collapsed by default, and will load by clicking on it. It can also be turned off entirely in the user preferences. RevisionSlider has been a default feature on German, Arabic and Hebrew Wikipedia for 6 months and a beta feature on all wikis for 8 months. The feature fulfills a wish from the [[m:WMDE Technical Wishes|German Community’s Technical Wishlist]]. Thanks to everyone who tested RevisionSlider and gave valuable feedback to improve the feature! We hope that RevisionSlider will continue to serve you well in your work. </div> [[m:user:Birgit Müller (WMDE)|Birgit Müller (WMDE)]] 16:44, 16 mei 2017 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:Birgit Müller (WMDE)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_2&oldid=16715712 --> == [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Cycle 2|Join the next cycle of Wikimedia movement strategy discussions (underway until June 12)]] == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> :''[[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/Cycle 2 discussions launch|Message is available for translation on Meta-Wiki]]'' [[File:Wikimedia-logo.svg||{{#switch:{{CONTENTLANG}}|ar=left|he=left|right}}||150px]] The Wikimedia movement strategy core team and working groups have completed reviewing the more than 1800 thematic statements we received from the first discussion. They have identified [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Cycle 2|5 themes that were consistent across all the conversations]] - each with their own set of sub-themes. These are not the final themes, just an initial working draft of the core concepts. You are invited to [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Participate|join the online and offline discussions taking place]] on these 5 themes. This round of discussions will take place between now and June 12th. You can discuss as many as you like; we ask you to participate in the ones that are most (or least) important to you. Here are the five themes, each has a page on Meta-Wiki with more information about the theme and how to participate in that theme's discussion: * [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Cycle 2/Healthy, Inclusive Communities|Healthy, Inclusive Communities]] * [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Cycle 2/The Augmented Age|The Augmented Age]] * [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Cycle 2/A Truly Global Movement|A Truly Global Movement]] * [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Cycle 2/The Most Respected Source of Knowledge|The Most Respected Source of Knowledge]] * [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Cycle 2/Engaging in the Knowledge Ecosystem|Engaging in the Knowledge Ecosystem]] On the [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Participate|movement strategy portal on Meta-Wiki]], you can find more information about each of these themes, their discussions, and how to participate. ''Posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] on behalf of the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation|Wikimedia Foundation]] • [[m:Special:MyLanguage/Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates/Cycle 2 discussions launch|{{int:please-translate}}]] • [[m:Talk:Strategy/Wikimedia movement/2017/Updates|Get help]]''</div> 23:08, 16 mei 2017 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:GVarnum-WMF@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Strategy/Wikimedia_movement/2017/Updates/Global_message_delivery&oldid=16773425 --> == New notification when a page is connected to Wikidata == Hello all, ''({{Int:Please-translate}})'' The Wikidata development team is about to deploy a new feature on all Wikipedias. It is a new type of notification (via Echo, the notification system you see at the top right of your wiki when you are logged in), that will inform the creator of a page, when this page is connected to a Wikidata item. You may know that [[d:Wikidata:Main page|Wikidata]] provides a centralized system for all the interwikilinks. When a new page is created, it should be connected to the corresponding Wikidata item, by modifying this Wikidata item. With this new notification, editors creating pages will be informed when another editor connects this page to Wikidata. [[File:Screenshot Echo Wikibase notification.png]] This feature will be deployed on May 30th on all the Wikipedias, excepting English, French and German. This feature will be disable by default for existing editors, and enabled by default for new editors. This is the first step of the deployments, the Wikipedias and other Wikimedia projects will follow in the next months. If you have any question, suggestion, please let me know by pinging me. You can also follow and leave a comment [[phab:T142102|on the Phabricator ticket]]. Thanks go to [[d:user:Matěj Suchánek|Matěj Suchánek]] who developed this feature! {{Int:Feedback-thanks-title}} [[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] ([[:d:User talk:Lea Lacroix (WMDE)|talk]]) <!-- Bericht verzonden door User:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Lea_Lacroix_(WMDE)/List_Wikipedias&oldid=16774958 --> == [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Updates/Start of the 2017 Wikimedia Foundation Funds Dissemination Committee elections|Start of the 2017 Wikimedia Foundation Funds Dissemination Committee elections]] == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[File:Wikimedia-logo black.svg|{{#switch:{{CONTENTLANG}}|ar=left|he=left|right}}|125px|link=m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Updates/Start of the 2017 Wikimedia Foundation Funds Dissemination Committee elections]] :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Updates/Start of the 2017 Wikimedia Foundation Funds Dissemination Committee elections|Translations of this message are available on Meta-Wiki]].'' On behalf of the Wikimedia Foundation Elections Committee, we are pleased to announce that self-nominations are being accepted for the [[m:Wikimedia Foundation elections/2017/Funds Dissemination Committee/Call for candidates|2017 Wikimedia Foundation Funds Dissemination Committee]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Funds Dissemination Committee Ombudsperson|Funds Dissemination Committee Ombudsperson]] elections. Please read the letter from the Wikimedia Foundation calling for candidates at [[m:Wikimedia Foundation elections/2017/Funds Dissemination Committee/Call for candidates|on the 2017 Wikimedia Foundation elections portal]]. ''Funds Dissemination Committee''<br /> The Funds Dissemination Committee (FDC) makes recommendations about how to allocate Wikimedia movement funds to eligible entities. There are five positions being filled. More information about this role can be found at [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Funds Dissemination Committee|the FDC elections page]]. ''Funds Dissemination Committee Ombudsperson''<br /> The Funds Dissemination Committee Ombudsperson receives complaints and feedback about the FDC process, investigates complaints at the request of the Board of Trustees, and summarizes the investigations and feedback for the Board of Trustees on an annual basis. One position is being filled. More information about this role can be found at [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Funds Dissemination Committee Ombudsperson|the FDC Ombudsperson elections page]]. '''The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Funds Dissemination Committee/Candidates|candidacy submission phase]] will last until May 28 (23:59 UTC).''' '''We will also be accepting questions to ask the candidates until May 28. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Funds Dissemination Committee/Questions|You can submit your questions on Meta-Wiki]].''' Once the questions submission period has ended on May 28, the Elections Committee will then collate the questions for the candidates to respond to. The goal of this process is to fill the '''five community-selected seats''' on the Wikimedia Foundation Funds Dissemination Committee and the '''community-selected ombudsperson'''. The election results will be used by the Board itself to make the appointments. The full schedule for the FDC elections is as follows. All dates are '''inclusive''', that is, from the beginning of the first day (UTC) to the end of the last. * May 15 (00:00 UTC) – May 28 (23:59 UTC) – '''Nominations''' * May 15 – May 28 – '''Candidates questions submission period''' * May 29 – June 2 – '''Candidates answer questions''' * June 3 – June 11 – '''Voting period''' * June 12–14 – '''Vote checking''' * June 15 – '''Goal date for announcing election results''' More information on this year's elections can be found at [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017|the 2017 Wikimedia Foundation elections portal]]. Please feel free to post a note about the election on your project's village pump. Any questions related to the election can be posted on [[m:Talk:Wikimedia Foundation elections/2017|the talk page on Meta-Wiki]], or sent to the election committee's mailing list, <tt dir="ltr" style="white-space:nowrap;font-size:12px;line-height:1.5">board-elections[[File:At sign.svg|15x15px|middle|link=|alt=(at)]]wikimedia.org</tt>. On behalf of the Election Committee,<br /> [[m:User:KTC|Katie Chan]], Chair, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee|Wikimedia Foundation Elections Committee]]<br /> [[m:User:JSutherland (WMF)|Joe Sutherland]], Community Advocate, Wikimedia Foundation ''Posted by the [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] • [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2017/Updates/Start of the 2017 Wikimedia Foundation Funds Dissemination Committee elections|Translate]] • [[m:Talk:Wikimedia Foundation elections/2017|Get help]]''</div> 23:06, 23 mei 2017 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:GVarnum-WMF@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=16804695 --> == [[m:Requests for comment/Global centralnotice for the blockade of the Turkish government]] == Hi, you are invited to participate in the discussion on the proposal to make a banner through [[m: centralnotice]] to inform more people around the world about what the Turkish government has done about Wikipedia, ie all the language versions of Wikipedia are You are obscured, so in Turkey it is impossible to view the * .wikipedia.org site. To hope that the Turkish government will remove the block, it is necessary to raise awareness of this fact around the world because it is important to succeed in this mission because Wikipedia can not be seen in Turkey. With this message also for those interested, I invite him to sign the [[m:Response to 2017 ban in Turkey|Wikimedian appeal]]. If you have any questions or questions do not hesitate to contact me. Thanks best regards. --[[User:Samuele2002|<span style="color:#0080C0;">'''Samuele'''2002</span>]] <small>[[User Talk:Samuele2002|'''<font face="Cursive"><font color="#F50">(Talk!)</font></font>''']]</small> 00:15, 8 jun 2017 (CEST) == Wikidata changes now also appear in enhanced recent changes == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Hello, and sorry to write this message in English. You can [[mw:User:Lea_Lacroix_(WMDE)/Wikidata_in_enhanced_recent_changes|help translating it]]. Starting from today, you will be able to display Wikidata changes in both modes of the recent changes and the watchlist. '''[[mw:User:Lea_Lacroix_(WMDE)/Wikidata_in_enhanced_recent_changes|Read and translate the full message]]''' {{Int:Feedback-thanks-title}} [[user:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 10:33, 29 jun 2017 (CEST) <small>(wrong target page? you can [[m:User:Lea Lacroix (WMDE)/List Wikipedias|fix it here]])</small> </div> <!-- Bericht verzonden door User:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Lea_Lacroix_(WMDE)/List_Wikipedias&oldid=16777494 --> == Accessible editing buttons == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">The MediaWiki developers have been slowly improving the accessibility of the user interface. The next step in this transition will change the appearance of some buttons and may break some outdated (non-updated or unmaintained) user scripts and gadgets. You can see and use the [https://www.mediawiki.org/wiki/Project:Sandbox?action=submit&ooui=0 old] and [https://www.mediawiki.org/wiki/Project:Sandbox?action=submit&ooui=1 new] versions now. Most editors will only notice that some buttons are slightly larger and have different colors. <gallery mode="nolines" caption="Comparison of old and new styles" heights="240" widths="572"> File:MediaWiki edit page buttons accessibility change 2017, before.png|Buttons before the change File:MediaWiki edit page buttons accessibility change 2017, after.png|Buttons after the change </gallery> However, this change also affects some user scripts and gadgets. Unfortunately, some of them may not work well in the new system. <mark>If you maintain any user scripts or gadgets that are used for editing, please see '''[[:mw:Contributors/Projects/Accessible editing buttons]]''' for information on how to test and fix your scripts. Outdated scripts can be tested and fixed now.</mark> This change will probably reach this wiki on '''Tuesday, 18 July 2017'''. Please leave a note at [[:mw:Talk:Contributors/Projects/Accessible editing buttons]] if you need help.</div> [[:m:User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]]) 00:23, 11 jul 2017 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:Quiddity (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=16980876 --> == Page Previews (Hovercards) update == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> Hello, A quick update on the progress of enabling [[mw:Hovercards|Page Previews]] (previously named Hovercards) on this project. Page Previews provide a preview of any linked article, giving readers a quick understanding of a related article without leaving the current page. As mentioned in December we're preparing to remove the feature from Beta and make it the default behavior for logged-out users. We have recently made a large update to the code which fixes most outstanding bugs. Due to some issues with our instrumentation, we delayed our deployment by a few months. We are finally ready to deploy the feature. Page Previews will be off by default and available in the user preferences page for logged-in users the week of July 24th. The feature will be on by default for current beta users and logged-out users. If you would like to preview the feature, you can enable it as a [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|beta feature]]. For more information see [[mw:Hovercards|Page Previews]]. Questions can be left [[mw:Talk:Beta_Features/Hovercards|on the talk page]] in your preferred language. Thank you again. </div>[[m:User:CKoerner (WMF)|CKoerner (WMF)]] ([[m:User talk:CKoerner (WMF)|talk]]) 00:32, 21 jul 2017 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:CKoerner (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:CKoerner_(WMF)/Enable_Hovercards/Reminder/Distribution_list&oldid=17019707 --> == Improved search in deleted pages archive == {{int:please-translate}} During Wikimedia Hackathon 2016, the [[mw:Wikimedia_Discovery|Discovery]] team [https://phabricator.wikimedia.org/T109561 worked] on one of the items on the 2015 community wishlist, namely [[m:2015_Community_Wishlist_Survey/Search#Provide_a_means_of_searching_for_deleted_pages|enabling searching the archive of deleted pages]]. This feature is now ready for production deployment, and will be enabled on all wikis, except Wikidata. Right now, the feature is behind a feature flag - to use it on your wiki, please go to the <code>Special:Undelete</code> page, and add <code>&fuzzy=1</code> to the URL, like this: https://test.wikipedia.org/w/index.php?title=Special%3AUndelete&fuzzy=1. Then search for the pages you're interested in. There should be more results than before, due to using ElasticSearch indexing (via the CirrusSearch extension). We plan to enable this improved search by default on all wikis soon (around August 1, 2017). If you have any objections to this - please raise them with the Discovery team via [http://mailto:discovery@lists.wikimedia.org email] or on this announcement's discussion page. Like most Mediawiki configuration parameters, the functionality can be configured per wiki. Once the improved search becomes the default, you can still access the old mode using <code>&fuzzy=0</code> in the URL, like this: https://test.wikipedia.org/w/index.php?title=Special%3AUndelete&fuzzy=0 Please note that since Special:Undelete is an admin-only feature, this search capability is also only accessible to wiki admins. {{Int:Feedback-thanks-title}} [[m:User:CKoerner (WMF)|CKoerner (WMF)]] ([[m:User talk:CKoerner (WMF)|talk]]) 20:39, 25 jul 2017 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:CKoerner (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:CKoerner_(WMF)/Archive_search_announce/Distribution_list&oldid=17036927 --> == RfC regarding "Interlinking of accounts involved with paid editing to decrease impersonation" == There is currently a RfC open on Meta regarding "[https://meta.wikimedia.org/wiki/Requests_for_comment/Interlinking_of_accounts_involved_with_paid_editing_to_decrease_impersonation requiring those involved with paid editing on Wikipedia to link on their user page to all other active accounts through which they advertise paid Wikipedia editing business.]" Note this is to apply to Wikipedia and not necessarily other sister projects, this is only to apply to websites where people are specifically advertising that they will edit Wikipedia for pay and not any other personal, professional, or social media accounts a person may have. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Requests_for_comment/Interlinking_of_accounts_involved_with_paid_editing_to_decrease_impersonation Please comment on meta]. Thanks. Send on behalf of [[User:Doc James]]. [[Gebruker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Overleg gebruker:MediaWiki message delivery|overleg]]) 23:06, 17 sep 2017 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:Doc James@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedias&oldid=17234819 --> == Discussion on synced reading lists == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''Discussion on synced reading lists''' Hello, [[File:Illustration of Reading List feature on Android Wikipedia App (not logged in).png|thumb]] The Reading Infrastructure team at the Wikimedia Foundation is developing a cross-platform reading list service for the mobile Wikipedia app. Reading lists are like bookmark folders in your web browser. They allow readers using the Wikipedia app to bookmark pages into folders to read later. This includes reading offline. Reading lists do not create or alter content in any way. To create Reading Lists, app users will register an account and marked pages will be tied to that account. Reading List account preferences sync between devices. You can read the same pages on different mobile platforms (tablets, phones). This is the first time we are syncing preference data between devices in such a way. We want to hear and address concerns about privacy and data security. We also want to explain why the current watchlist system is not being adapted for this purpose. === Background === In 2016 the Android team replaced the simple Saved Pages feature with Reading Lists. Reading Lists allow users to bookmark pages into folders and for reading offline. The intent of this feature was to allow "syncing" of these lists for users with many devices. Due to overlap with the Gather feature and related community concerns, this part was put on hold. The Android team has identified this lack of synching as a major area of complaint from users. They expect lists to sync. The iOS team has held off implementing Reading Lists, as syncing was seen as a "must have" for this feature. A recent [https://phabricator.wikimedia.org/T164990 technical RfC] has allowed these user stories and needs to be unblocked. Initially for Android, then iOS, and with web to potentially follow. Reading lists are private, stored as part of a user's account, not as a public wiki page. There is no sharing or publishing ability for reading lists. No planned work to make these public. The target audience are people that read Wikipedia and want to bookmark and organize that content in the app. There is a potential for the feature to be available on the web in the future. === Why not watchlists === Watchlists offer similar functionality to Reading Lists. The Reading Infrastructure team evaluated watchlist infrastructure before exploring other options. In general, the needs of watchlists differ from Reading Lists in a few key ways: * Reading lists focus on Reading articles, not the monitoring of changes. * Watchlists are focused on monitoring changes of pages/revisions. ** The Watchlist infrastructure is key to our contributor community for monitoring content changes manually and through the use of automated tools (bots). Because of these needs, expanding the scope of Watchlists to reading purposes will only make the project harder to maintain and add more constraints. * By keeping the projects separate it is easier to scale resources. We can serve these two different audiences and prioritize the work accordingly. Reading Lists are, by their nature, less critical to the health of Wikipedia/MediaWiki. * Multi-project support. Reading Lists are by design cross-wiki/project. Watchlists are tied to specific wikis. While there have been many discussion for making them cross-wiki, resolution is not in the near term. [[mw:Wikimedia Apps/Synced Reading Lists|More information can be found on MediaWiki.org]] where feedback and ideas are welcome. Thank you </div> [[m:User:CKoerner (WMF)|CKoerner (WMF)]] ([[m:User talk:CKoerner (WMF)|talk]]) 22:35, 20 sep 2017 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:CKoerner (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=16981815 --> == Changes to the global ban policy == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Hello. Some changes to the [[m:Global bans|community global ban policy]] have been proposed. Your comments are welcome at [[:m:Requests for comment/Improvement of global ban policy]]. Please translate this message to your language, if needed. Cordially. [[:m:User:Matiia|Matiia]] ([[:m:User talk:Matiia|Matiia]]) 01:34, 12 nov 2017 (CET)</div> <!-- Bericht verzonden door User:Matiia@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=17241561 --> == New print to pdf feature for mobile web readers == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''New print to pdf feature for mobile web readers''' The Readers web team will be deploying a new feature this week to make it [[mw:Reading/Web/Projects/Mobile_PDFs|easier to download PDF versions of articles on the mobile website]]. Providing better offline functionality was one of the highlighted areas from [[m:New_Readers/Offline|the research done by the New Readers team in Mexico, Nigeria, and India]]. The teams created a prototype for mobile PDFs which was evaluated by user research and community feedback. The [[m:New_Readers/Offline#Concept_testing_for_mobile_web|prototype evaluation]] received positive feedback and results, so development continued. For the initial deployment, the feature will be available to Google Chrome browsers on Android. Support for other mobile browsers to come in the future. For Chrome, the feature will use the native Android print functionality. Users can choose to download a webpage as a PDF. [[mw:Reading/Web/Projects/Print_Styles#Mobile_Printing|Mobile print styles]] will be used for these PDFs to ensure optimal readability for smaller screens. The feature is available starting Wednesday, Nov 15. For more information, see [[mw:Reading/Web/Projects/Mobile_PDFs|the project page on MediaWiki.org]]. {{Int:Feedback-thanks-title}} </div> [[m:User:CKoerner (WMF)|CKoerner (WMF)]] ([[m:User talk:CKoerner (WMF)|talk]]) 23:07, 20 nov 2017 (CET) <!-- Bericht verzonden door User:CKoerner (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:CKoerner_(WMF)/Mobile_PDF_distribution_list&oldid=17448927 --> rpgrcc7xmbzuqt1bbwj4nwy4dilywna 8 1496 276627 200668 2014-10-28T19:35:02Z Maintenance script 0 Maintenance script hef de zied [[MediaWiki:Cite text]] herneumd naor [[MediaWiki:Citethispage-content]] zonder n deurverwiezing achter te laoten: Extension:CiteThisPage deployed wikitext text/x-wiki __NOTOC__ <div style="border: 1px solid grey; background: #E6E8FA; width: 90%; padding: 15px 30px 15px 30px; margin: 10px auto;"> == Bibliografische gegevens veur {{FULLPAGENAME}} == * Artikel: {{FULLPAGENAME}} * Auteur: Gebrukers van Wikipedie * Uutgever: ''{{SITENAME}}, {{int:sitesubtitle}}''. * Tiedstip leste wieziging: {{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTYEAR}} {{CURRENTTIME}} (UTC) * Tiedstip op-ehaold: <cite>{{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTYEAR}} {{CURRENTTIME}} (UTC)</cite> * Vaste verwiezing: {{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}} * Paginaversie-ID: {{REVISIONID}} Vergeet niet um de exakte syntaxis nao te kieken veurda'j t gebruken. </div> <div class="plainlinks" style="border: 1px solid grey; width: 90%; padding: 15px 30px 15px 30px; margin: 10px auto;"> == Siteerstielen veur {{FULLPAGENAME}} == === APA-stiel === {{FULLPAGENAME}}. ({{CURRENTYEAR}}, {{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}). ''{{SITENAME}}, {{int:sitesubtitle}}''. Op-ehaold <cite>{{CURRENTTIME}}, {{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}}</cite> van {{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}}. === MLA-stiel === "{{FULLPAGENAME}}." ''{{SITENAME}}, {{int:sitesubtitle}}''. {{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHABBREV}} {{CURRENTYEAR}}, {{CURRENTTIME}} (UTC). <cite>{{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHABBREV}} {{CURRENTYEAR}}, {{CURRENTTIME}}</cite> &lt;{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}}&gt;. === MHRA-stiel === Wikipedie-biedragers, '{{FULLPAGENAME}}', ''{{SITENAME}}, {{int:sitesubtitle}},'' {{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTYEAR}}, {{CURRENTTIME}} (UTC), &lt;{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}}&gt; [accessed <cite>{{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTYEAR}}</cite>] === Chicago-stiel === Wikipedie-biedragers, "{{FULLPAGENAME}}," ''{{SITENAME}}, {{int:sitesubtitle}},'' {{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}} (accessed <cite>{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}}</cite>). === CBE/CSE-stiel === Wikipedie-biedragers. {{FULLPAGENAME}} [Internet]. {{SITENAME}}, {{int:sitesubtitle}}; {{CURRENTYEAR}} {{CURRENTMONTHABBREV}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTTIME}} (UTC) [cited <cite>{{CURRENTYEAR}} {{CURRENTMONTHABBREV}} {{CURRENTDAY}}</cite>]. Beschikbaor op: {{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}}. === Bluebook-stiel === {{FULLPAGENAME}}, {{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}} (lest bezöcht op <cite>{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}}</cite>). === [[BibTeX]]-entry === @misc{ wiki:xxx, author = "{{SITENAME}}", title = "{{FULLPAGENAME}} --- {{SITENAME}}{,} {{int:sitesubtitle}}", year = "{{CURRENTYEAR}}", url = "{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}}", note = "[Online; accessed <cite>{{CURRENTDAY}}-{{CURRENTMONTHNAME}}-{{CURRENTYEAR}}</cite>]" } A'j t [[LaTeX]]-''package'' url gebruken (<code>\usepackage{url}</code> argens veuran in t bestaand) dat webadressen mooier formateert, ku'j angeven wa'j liever hebben willen: @misc{ wiki:xxx, author = "{{SITENAME}}", title = "{{FULLPAGENAME}} --- {{SITENAME}}{,} {{int:sitesubtitle}}", year = "{{CURRENTYEAR}}", url = "'''\url{'''{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}}'''}'''", note = "[Online; accessed <cite>{{CURRENTDAY}}-{{CURRENTMONTHNAME}}-{{CURRENTYEAR}}</cite>]" } </div> <!--closing div for "plainlinks"--> 0bybrziiojg2aqd4q0e44jwxedqf5k5 0 1498 285301 279343 2016-08-19T17:27:53Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Runny hunny.jpg|right|200px|thumb|Hoening]] '''Hoening''' is n voedingsmiddel dat emaakt wort deur [[iemn|biejen]] die [[nektar]] verzamelen, vaak in n [[breekörf|biejekörf]]. Nektar komt uut de [[bloeme]]n en bevat verschillende [[suker]]s, [[mineraolen]] en spoorelementen. De biejen zetten de nektar um in hoening deurdat ze der [[enzym]]en bie doen en deur t vocht dat der te veul is te laoten verdampen. De [[smaak]], de [[reuk]], en de [[kleur]] van de hoening hangt geheel of van de soorten bloemen waoruut dat de nektar ehaold wort: zo he'j bieveurbeeld [[liendeboom|liendehoening]], [[lavendel]]hoening, [[roze]]hoening, [[klever]]hoening, [[heedfemilie|heedhoening]], [[manoeka]]hoening, [[eukalyptus]]hoening, en gao zo mer deur. Hoening is niet geschikt veur kienders oender de 1 jaor umdat t besmet kan wezen mit sporen van de [[Clostridium botulinum]]-bakterie. == Nedersaksies == {{Nds/hoening}} {{Dialekt|wvel|[[Putters {{!}} Putten]]|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Eten]] fh1hwhrb25zce96sq0kwg9q6skzr6z1 0 1499 278944 275177 2015-03-27T16:00:17Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:White Wine Glas.jpg|upright|thumb|Een glas witte wien]] '''Wien''' is een [[alkehol]]ische [[drank]] dee emaak wonnen deur 't [[fermenteren]] van [[droeve|druven]] en [[druvensap]]. Wienachtige dranken kunnen oek emaak wonnen deur 't fermenteren van aandere [[vruch]]en of [[bloeme]]n (vruchenwien), [[gist|gis]], [[ries (Oryza sativa)|ries]], [[hoening|hoenig]] en zelfs [[Kruud (kökken)|krujen]]. De naam wien zelf mag wettelijk allinnig gebruuk wonnen veur wien dee emaak wonnen van druven. == Vruchenwien == Volgens een Frans dikreet uut [[1907]] mut wien uut 't sap van varse of edreugen druven emaak wonnen. A-j 't sap van aandere vruchen as druven laot vergissen, heet 't preduk ''vruchenwien''. In 't noorden van de [[Loire (revier)|Loire]] wonnen in [[Normandië]] en [[Bretagne]] een appelwien emaak dee [[cider]] eneumd wonnen. Veerder kan wien emaak wonnen van ries ([[rieswien]]) en hoenig (''mede''). Bloedwien is wien waor kunsmaotig verstarkende stoffen bie-edaon wonnen, zoas [[iezer]]verbiendingen, [[calciumglycerofosfaat]] en [[ginseng]]. == Wienproducerende lanen == Wienranken wönnen deur kolonisten vanuut [[Europa (continent)|Europa]] mee-eneumen naor alle aandere delen van de wereld. Tegensworig produceren de volgende lanen op commerciële baosis wien: === [[Europa (continent)|Europa]] === * [[België]] * [[Bulgarije|Bulgerije]] * [[Duutslaand]] * [[Frankriek]] * [[Griekenlaand]] * [[Hongaarnlaand|Hongerije]] * [[Italië]] * [[Krowatië|Krowasië]] * [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] * [[Macedonië (laand)|Macedonië]] * [[Malta (laand)|Malta]] * [[Moldavië (laand)|Moldavië]] * [[Montenegro]] * [[Nederlaand]] * [[Oekraïne]] * [[Oostenriek]] * [[Portugal]] * [[Roemenië]] * [[Ruslaand]] * [[Servië]] * [[Slovenië]] * [[Slowaaknlaand|Slowekije]] * [[Spanje]] * [[Tsjechië]] * [[Zwitserlaand]] === [[Afrika]] === * [[Algerije]] * [[Egypte (laand)|Egypte]] * [[Marokko]] * [[Tunesië]] * [[Zuud-Afrika]] === [[Oceanië]] === * [[Australi'je (land)|Australië]] * [[Ni'j-Zeelaand|Niej-Zeelaand]] === [[Azië]] === * [[Volksrippebliek China|China]] * [[Cyprus]] * [[Georgië]] * [[India]] * [[Iran]] * [[Israël]] * [[Jordanië]] * [[Libanon]] * [[Syrië]] * [[Thailaand]] * [[Turkije]] === [[Noord-Amerika]] === * [[Kannede|Kanneda]] * [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigen Staoten van Amerika]] === [[Midden-Amerika]] === * [[Mexico (laand)|Mexico]] === [[Zuud-Amerika]] === De twee belangriekste wienlanen van Zuud-Amerika bin [[Chili]] en [[Argentinië]]. Daornaos is [[Uruguay]] een stark wienlaand in opkoms. * [[Argentinië]] * [[Bolivia]] * [[Brazilië]] * [[Chili]] * [[Colombia]] * [[Peru]] * [[Uruguay]] == Uutgaonde verwiezingen == {{commons|Wine}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Drank]] e16ii4s08e7v0s748byoprrp6gyf1ms 10 1501 271908 261698 2013-12-07T01:08:33Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Loudspeaker.svg|11px|Geluudsfragment]]&nbsp;[[Media:{{{1}}}|{{{2}}}]]&nbsp;^{[[Hulpe:Ogg Vorbis|<span title="'t Geluud dut 't neet!">?</span>]]/[[:Ofbeelding:{{{1}}}|<span title="Gao naor de beschrievingspagina veur dit geluudsfragment"><tt>i</tt></span>]]}<noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak]] [[Kategorie:Mal:Geluud]] </noinclude> 00bmq54ktnqy1rq3l1r9sd3er2a4suo 0 1502 283039 281978 2015-08-15T23:03:45Z CommonsDelinker 166 [[Coat_of_arms_of_Zeewolde.svg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Natuur12|Natuur12]], mit as reden: Per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Coat of arms of Zederik.svg|]]. wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Zeewolde | bestaansnaam vlagge = Flag of Zeewolde.svg | bestaansnaam wapen =| lokasie = LocatieZeewolde | previnsie = [[Flevolaand]] | heufplaose = '''Zeewolde''' | oppervlak = 268,86 | oppervlak laand = 248,54 | oppervlak waoter = 20,32 | inwoeners = 21.530 | daotum inwoeners = [[1 mei]] [[2014]] | dichtheid = 87 | breedtegraod = 52/19/0/N | lengtegraod = 5/32/0/E | verkeersaoder = N302, N305 | netnummer = 036 | postcode = 3890-3899 | webstee = [http://www.zeewolde.nl www.zeewolde.nl] }} '''Zeewolde''' ({{Audio|259_Zeewolde.ogg|<small>uutspraak</small>}}) is een van de zes [[Nederlaand]]se [[gemiente (bestuur)|gemeenten]] van de [[pervincie|provinsie]] [[Flevolaand]] die dreugeleegd wördden in de [[20e ieuw|20e eeuw]]. De gemeente had op [[1 mei]] [[2014]] zo'n 21.530 inwoeners (bron: CBS) en hef n laandoppervlakte van 248,54 km². Zeewolde wördden in [[1984]] n zelfstaandige gemeente en is daormee één van de jongste, niet deur fusie ontstaone, gemeenten van Nederlaand. == Ligging == De gemeente Zeewolde ligt in t zujelikste punt van de provinsie Flevolaand. t Darp Zeewolde ligt an t Wolderwied, tegenover [[Harderwiek]]. In t meest oostelike punt van de gemeente ligt t gehucht [[Harderhaven]], t oudste gedeelte van Zeewolde mit mer n paor huzen. De buurgemeenten van Zeewolde bin [[Almere]], [[Lelystad]] en [[Dronten]]. An de overkaante van de [[Veluweraandmeren]] [[Wolderwied]] en [[Nuldernauw]] he'j [[Harderwiek]], [[Armelo]] en [[Putten]]. Tegenover t [[Niekarkernauw]] de gemeente [[Niekark]], en an de overkaante van t [[Eemmeer]] he'j [[Bunsjoten|Bunschoten]], [[Eemnes]] en [[Blaricum|Blaorikum]]. == Geschiedenisse == t Gebied zelf bestung al ruum veurdat t dreugeleegd wördden, in heel Flevolaand hebben namelik enkele eeuwen elejen nog meensen ewoend waorvan oek veurwarpen weerevunnen bin. Enkele namen van darpen en stejen koemen oek uut disse tied. Liudger (742-809) was van plan n klooster te stichten, en kreeg in 793 n arfdeel van Liudger, jonge van Hredger "in n bos, dat ''Seaeuuwald'' of ''Suifterbant'' heet, behalve de akkers die daor deur mien volk en eigen meensen ontgonnen bin." Dit was de eerste bezitting van t klooster te Werden, die in 801 aof was. Uut ouwe bronnen is ebleken dat der in t jaor 790 sprake was van n darp mit de naam ''Seaewald''. In die tied beveurrechten de [[hartog van Gelre]] de bewoeners van t darp, ten westen van Harderwiek. Deur overstromingen in de laotere middeleeuwen is dit darp verzwölgen deur de [[Zujerzee]]. Uut de darpsnaam ku'j twee woorden haolen: ''zee'' en ''wold'' (zee/blauw/waoter en greun/bossen/natuur). Disse kleuren ku'j samen mit de kleur geel (van [[graon]]) weer in de vlagge van Zeewolde zien. De eerste vermelding van ''Seaewald'' was in [[790]], n darp dat in t westen van Harderwiek lag. t Oorspronkelike darp Seaewald lag in de veengebiejen in t gebied. Uut welende bronnen blik dat [[hekserieje]] grote invleud had in de Seaewaldse maotschappieje. Daor waor noen de kämping ''de Parel'' ligt zol oorspronkelik t terrein elegen hebben waorvandaon de heksen der praktieken losleuten op veurnamelik haandelsvloten die langes Seaewald vaarden. == Moederne geschiedenisse == De polder zo as wulen dat noen kennen besteet sinds 1968 (to is [[Zujelik Flevolaand]] dreugeleegd). In eerste instansie was t de bedoeling dat t nieje darp Zeewolde tussen Dronten en Lelystad zol koemen te liggen. Laoter is besleuten um t darp te bouwen op de plekke waor t noen ligt. An t einde van de jaoren 70 kwammen de eerste boeren en ondernemers naor de polder, waoronder n multifunksioneel gebouw de Trekker. In 1981 begun de eerste baosisschoele, 't Wold, an de Dasselaarweg. Midden tussen t riet en tegenover n bos, naost t Gemeentehuus, biebeltheek en plisie. Der leup nog n weg naor de haven, veerder was der nog heel gien Zeewolde. Wel waren de eerste aktiviteiten begunnen, zo as t zaand opspuiten. In 1983 wördden begunnen mit de eerste gebouwen en woeningen van t darp Zeewolde en in 1984 gungen de eerste Zeewoldenaren der woenen. Zeewolde is ontstaon uut n deel van [[Lelystad]] en t [[OL ZIJP]]. De gemeente Zeewolde had oorspronkelik als doel um t darp klein te houwen en stelden daorumme oek n bepaold antal inwoeners vast, de gemeente zol bie dit antal stoppen meensen te huusvesten. Mer dit antal (5000) is inmiddels al veul hoger ewörden, toch hef Zeewolde nog altied n rume opzet en n darps karakter. Dit zie'j mit name in de jongste wiek, de Polderwiek. Oek disse wiek is weer ruum op-ezet, mit flink wat greun in de wiek. n Biekoemend effekt van t estegen inwoenersantal is dat der meerdere grote(re) winkelketens in Zeewolde zitten. Toch is Zeewolde nog altied een van de dunstbevolkte gemeenten van Nederlaand. == Bekende inwoeners == * [[Sabrina van der Donk]] - wördden op [[5 september]] [[2006]] Miss Netherlands Earth, ze wördden darde mit Holland's Next Top Model * [[Ben Ketting]] - tv-prissentator (bie de Evangelische Omroep, o.a. ''Omega Code''). * [[Bart van Leeuwen]] - plaotjesdreier bie [[Radio Veronica]]. * [[Tim Visser]] - Nederlaandse Rugby Union-speuler ==Zie oek== *[[Woldstad]] {{Flevolaand}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Flevolaand]] [[Kategorie:Plaotse in Flevolaand]] 1cp0qygj89m1ob7w00p5tseq403p6az 0 1503 281809 280464 2015-05-03T15:39:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Nunspeet | bestaansnaam vlagge = Nunspeet vlag.svg | bestaansnaam wapen = Coat of arms of Nunspeet.png | lokasie-svg = LocatieNunspeet.png | previnsie = [[Gelderlaand]] | heufplaose = '''Nunspeet''' | oppervlak = 129,49 | oppervlak laand = 128,73 | oppervlak waoter = 0,76 | inwoeners = 26.639 | daotum inwoeners = 2009 | dichtheid = 206 | breedtegraod = 52/20//N | lengtegraod = 5/47//E | region = NL-GE | verkeersaoder= A28, N310 | netnummer = 0341, 0577 | postcode = 8070-72, 8075-77 | webstee = [http://www.nunspeet.nl/ www.nunspeet.nl] }} '''Nunspeet''' is n plaotse en n [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederlaand]]se provinsie [[Gelderlaand]]. De gemeente had op [[31 mei]] [[2009]] zwat 26.639 inwoeners (bron: CBS), en hef n laandoppervlakte van 129,49 km² (waorvan 0,76 km² [[woater|waoter]]). t Darp Nunspeet zelf had op [[1 jannewaori]] [[2008]] zo'n 19.439 inwoeners (bron: gemeente Nunspeet). In t natuurgebied he'j vanof de uutkiektoorne n prachtig uutzichte. ==Uutspraak== {{Audio|Nunspeet.ogg|Nedersaksiese uutspraak}}<br /> {{Audio|101_Nunspeet.ogg|Nederlaandse uutspraak}} ==Kernen== Nunspeet, [[Elspeet]], [[Hulshorst]], [[Grote Klunje]], [[Kleine Klunje]], [[Zwarte Goor]], [[Vierhouten]], [[Oosteinde (Nunspeet)|Oosteinde]], [[Westeinde (Nunspeet)|Westeinde]] en [[Zeum (Nunspeet)|Zeum]]. ==Geschiedenisse== Eertieds dochten ze dat de naam Nunspeet van t woord ''Nuwenspete'' of kwam, mer daor bin ze noen niet helemaole wisse van. Nunspeet betekent volgens sommigen: "nieje plekke die klaoremaakt is um op te bouwen", t is daormee de tegenhanger van de ouwe naam veur t darp [[Elspeet]], dat in de gemeente Nunspeet ligt. Elspeet betekent namelijk "ouwe plekke die klaoremaakt is um op te bouwen". ===t Geheime Darp=== In de bossen van [[Vierhouten]], in t zujen van Nunspeet, he'j in de [[bos]] an de Pas-opweg t [[Verscholen Darp|Geheime Darp]] (of t Verscholen Darp) zitten. n Onderdukersplekke uut de [[Tweede Wereldoorlog]]. ===Heemkundige Vereniging Nuwenspete=== De naam ''Nuwenspete'' (waorvan edocht wörden dat t de eerdere naam van t darp was) leeft voort in de plaotselijke verenige "Heemkundige Vereniging Nuwenspete". De doelstellingen van de Heemkundige Vereniging Nuwenspete bin as volgt: t Bevorderen van kennis en belangstelling veur de verschillende kaanten van heemkunde en geschiedenisse: t hejen en vlejen van laandschap, bojem, [[plaanten]], [[dier]]en, bevolking, taal, volkskunde, de kleraozie van vrogger, bouwkunst en de kultuur in t algemeen. Daorbie hef de verenigige as doel t instaandhouwen en bescharmen van de schoonheid en t karakter van de bovenstaonde dingen. Disse doelstellingen gelden veural veur t gebied van de Gemeente Nunspeet, dat bin de darpen [[Elspeet]], [[Hulshorst]], '''Nunspeet''' en [[Vierhouten]]. Ze proberen dit doel ondermeer te bereiken deur: * onderzeuk en studie van vraagstukken die mit de doelstelling van doon hebben; * t uutbrengen van n tiedschrift en aandere eschreven informasie; * t anlegen van verzamelingen; * samen te warken mit soortgelieke organisasies; * t oprichten of medeoprichten van rechtspersonen mit zo'n soort doelstelling; * kontakt te legen mit offisiële instansies, besturende organisasies en aander volk; * t volk informeren en advies geven; * alle overige wettelijke middels ==Rekreasie en toerisme== Een belangrieke bron van inkomsten veur Nunspeet is rekreasie en [[toerisme]]. De gemeente Nunspeet is n mooie plekke um vakansie te houwen, umda'j der [[bos]], [[waoter]], [[heed (vegetasie)|heed]] en [[zaandverstuving]]en hebbmen. Der bin allerhaande kampings en der bin aorig wat hotelletjens. Bie t stasjon he'j de Oudheidkamer van Nunspeet zitten, mit allerhaande spul van vrogger. In t darp zit t [[Veluws Diorama]], n histories museum. Op [[21 jannewaori]] [[2009]] sleug der braand uut. De [[koornmeule]] ''[[De Duve]]'' ku'j oek bekieken. ===Eibertjesdag === Eibertjesdag is n jaorlijks weerkerende braderie. Disse jaormark is ontstaon deur ''Eibertjen''. Ze leefden umstreeks [[1850]] in [[Vierhouten]]. Ze leup elke weke naor Nunspeet um daor eiers te verkopen. Je kunnen disse weg nog altied volgen langes t zogenaamde ''Eibertjespad'', deur de bossen tussen Vierhouten en Nunspeet. Eibertjesdag wörden ehuilen op de vriedag nao [[Hemelvaortsdag]]. ==Buurgemeenten== {{Tabel wiendroze | NW= [[Dronten]] (Fl) | N= | NO= [[Elburg]] | W= [[Harderwiek]] | O= [[Epe]] | ZW= [[Armelo]] | Z= | ZO= [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]] }} ==Zie oek== *[[Nunspeets]] ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.nunspeet.nl Webstee van de gemeente] *[http://www.nuwenspete.nl Webstee van de Heemkundige Vereniging Nuwenspete] *[http://www.viamichelin.com/viamichelin/gbr/dyn/controller/mapPerformPage?strLocation=Nunspeet&strCountry=eur&google=1 n Kaorte van Nunspeet] *[http://www.nunspeet.net Nunspeet.net] *[http://www.brandweer-nunspeet.nl Webstee van de Nunspeetse en Elspeetse braandweer] [[Ofbeelding:Nunspeet_01562.JPG|thumb|500px|left|Karke in Nunspeet]] {{Nunspeet}} {{Gelderlaand}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in t [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] 80kp8rlw6426n6vdj8bmtv3toinmcd9 0 1507 281806 280515 2015-05-03T15:36:15Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{In-espreuken|Putten.ogg}} {{Gemeente | naam = Putten | bestaansnaam vlagge = Putten vlag.svg | bestaansnaam wapen = Putten gelderland.svg | lokasie = LocatiePutten | previnsie = [[Gelderlaand|Gelderland]] | heufplaose = '''Putten''' | kernen = [[Biesteren]], [[Diermen]], [[Garven]], [[Halvinkhuzen]], [[Helderbuurt]], [[Hoef (Putten)|Hoef]], [[Hunen]], [[Hunerbroek]], [[Hunerwal]], [[Koudhoorn]], [[Krachtighuzen]], [[Steenenkamer (Putten)|Steenenkamer]] en [[Veenhuzerveld]] | oppervlak = 87,45 | oppervlak laand = 85,03 | oppervlak waoter = 2,41 | inwoeners = 23.203 | daotum inwoeners = [[1 febrewaori]] [[2008]] | dichtheid = 271 | breedtegraod = 52/15/0/N | lengtegraod = 5/36/0/E | verkeersaoder= A28| netnummer = 0341 | postcode = 3880-3882 | webstee = [http://www.putten.nl/ www.putten.nl] | }} '''Putten''' ({{Audio|105_Putten.ogg|<small>Nederlanse uutspraak</small>}}) is een plaots en een [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederlaand|Nederlanse]] previnsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. De gemeente had op [[1 febrewaori]] [[2008]] zo'n 23.203 inwoeners (bron: CBS). Putten het een oppervlakte van 87,45 [[vierkaante kilemeter|km²]] (waovan 2,41 km² waoter). ==Overige plaotsen== [[Biesteren]], [[Diermen]], [[Garven]], [[Halvinkhuzen]], [[Helderbuurt]], [[Hoef (Putten)|Hoef]], [[Hunen]], [[Hunerbroek]], [[Hunerwal]], [[Koudhoorn]], [[Krachtighuzen]], [[Steenenkamer (Putten)|Steenenkamer]] en [[Veenhuzerveld]]. ==Putters dialect== 't Putterse dialect valt oender 't [[West-Veluws]]. Der is een boek over 't Putterse dialect uut-ebrocht mit de titel: ''Putters Praoten''. Hierin staot een lange liest mit Putterse woorden en de beschrievingen dervan, der staon oek en een kwak dialectverhaolen van vrogger in. 't Putters is net as in de are 'dialectdaarpen' grotendeels um-ewisseld veur 't [[Nederlaands|Nederlans]], mar 't dialect wort nog wel deur een klein antal minsen gebruukt, veural de wat ouwere minsen. ==Landschap== In 't oosten en noorden van Putten leit de [[Veluwe]], 't grootste netuurgebied van Nederland. 't Daarp wort dan oek wel de ''Parel van de Veluwe'' eneumd. Putten wort umringd deur [[bos]], een veurbeeld van zo'n bos is 't [[Speulder- en Sprielderbos|Putterbos]]. In 't zujen en westen wort 't daarp umringd deur akkerland, in 't uterste westen grenst de gemeente an de randmeren roend [[Flevolaand|Flevoland]]: 't [[Nuldernauw]]. ==Angrenzende gemeenten== {{Tabel wiendroze | NW= [[Zeewolde]] (Fl) | N= | NO= [[Armelo]] | W= | O= | ZW= [[Niekark]] | Z= [[Barreveld]] | ZO= }} ==Zie oek== *[[Razzia van Putten]] *[[Putters]] *[[Ossemart]] {{Putten}} {{Gelderlaand}} {{Dialekt|wvel|[[Putters {{!}} Putten]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] 1bxdwgaepxuloturmh46s6v6xin1mmd 12 1509 292674 284464 2016-12-22T10:52:31Z Wwikix 13678 /* Zie oek */ kat wikitext text/x-wiki {| id=toc |Disse zied is '''spesiaal op-ezet veur de nieje gebrukers van Wikipedie''' (of ''anwas'' zo as wulen dat hier neumen). t Is bedoeld veur a'j beginnen willen mit Wikipedie, mer niet drek weten hoe t allemaole geet. Wulen zullen proberen t hier kort uut te dujen. |} ==Wat is Wikipedie== De '''nds-nl-Wikipedie''' besteet vanaof 24 meert 2006 en maakt deel uut van [[Wikipedia|Wikipedie]], dit is n gemeenschapsprojekt mit as doel in elke taal n komplete [[encyclopedie|ensyklopedie]] op t internet te maken. Wikipedie ku'j graotis gebruken um informasie op te zeuken &eacute;n um joew eigen informasie [[Help:Uutleg ovver bewarken|mit aanderen te delen]]. Der bin noen zo'n {{NUMBEROFARTICLES}} artikels. Um mee te helpen mit schrieven, verbeteren en uutbreien van de artikels is t niet neudig ([[Speciaal:Anmelden|mer wel händig]]) um joew eigen effen an te melden, je kunnen drekt beginnen. ==Tips== As n onderwarp <font color="red"><u>rood</u></font> onderstreept is, betekent t dat disse zied nog niet besteet. A'j willen ku'j dit artikel zelf schrieven (op veurweerde dat t ensyklopedieweerdig is, dus gien gedichten of verhaoltjes). As t n algemeen onderwarp is, zeuk dan veur de zekerheid effen of der niet al n aander artikel, mit n iets aandere naam besteet. Je wörden oek vrendelik verzöcht um n <font color="green">gebrukerszied</font> an te maken, en n geldig <font color="green">netposadres</font> in te vullen, zodat der makkelik kontakt eleegd kan wörden as t neudig is! ==Bewarken== *A'j oefenen willen, bezeuk dan de [[Wikipedie:Zaandkule|zaandkule]]. *Onderteken overleg altied mit vier golfstreepjes (<nowiki>~~~~</nowiki>). *Drok op 'Bewarking naokieken' um de zied te nao te kieken. *Gebruuk dubbelde haakjes um n verwiezing te maken. Bieveurbeeld: <code><nowiki>[[onderwarp]]</nowiki></code> *[[Hulpe:Nieje zied maken|Klik hier]] um n '''nieje zied''' an te maken. ==De belangriekste regels== * Alle artikels mutten eschreven wörden in t Nedersaksies dat in Nederlaand of in grensstreek espreuken wörden (kiek oek op de zied [[Hulpe:Nedersaksisch schrieven|Plat, hoe schrief ik dat?]]; de spellingsrichtlienden ku'j [[Wikipedie:Spelling|hier]] vienen). A'j n Platduuts artikel in de [[Sass'sche Schrievwies]] schrieven willen, dan ku'j dat doon op de [[:nds:|Platduutse Wikipedie]] en alle Nederlaandstalige artikels mu'j vanzelf op de [[:nl:|Nederlaandse Wikipedie]] zetten. Op t veurblad staon verwiezingen naor verwaante Wikipedieën. *Probeer objektief te ween (gien reklames, gien propaganda, gien lillik taalgebruuk). *Gebruuk of maak joew eigen wark. Je maggen gien [[Wikipedie:Auteursrechten|auteursrechtbescharmde inhoud]] gebruken. ==Dialektmallen== Bie n artikel wördt op disse wiki altied derbie ezet in wat veur dialektgroep/dialekt en schriefwieze t op-esteld is, dat ku'j onderan t artikel doon. Hierveur he'w spesiale dialektmallen ontwörpen, je hoeven daorveur allinnig mer op de dialektmal te klikken onderan elk bewarkingsveld en eventueel de plaotsnaam en schriefwieze in te vullen a'j dat belangriek vienen. Bieveurbeeld as n artikel in t Drents of Twents eschreven is, dan ku'j op de dialektmal veur disse dialektgroep klikken, daornao eventueel n rechte strepe mit de plaotsnaam, evolgd deur n rechte strepe mit de schriefwieze: <code><nowiki>{{Dialekt|drt|Runen|Drèentse schriefwieze}}</nowiki></code> of <code><nowiki>{{Dialekt|twd|Oldenzel|ANS}}</nowiki></code>. Der steet n korte uutleg bie elk bewarkingsveld. ==Bestaonde artikels== As n bepaold artikel al besteet en t is n beginnetjen dan ku'j t altied veraanderen in t dialekt wa'j zelf praoten. As t artikel wat langer is dan is t logieser dat t ummezet wördt naor t dialekt van de persoon die t artikel an-emaakt hef, mer je kunnen oek vragen of e t goed vient da'j t ummezetten naor joew eigen dialekt. ==Hoe wee'j of n artikel al besteet?== Der bin binnen t Nedersaksies alderbarstens veule dialekten, dus oek vake meerdere woorden en/of schriefwiezes veur t zelfde ding of t zelfde begrip. A'j daorumme t artikel [[buurtschop]] eschreven hebben en je weten dat ze in plaotse van ''buurt-'' oek wel ''noaber-'' of ''naober-'' zegen, en in plaotse van ''-schop'' oek wel ''-schap'' of ''-skop'', dan ku'j alvast die variaanten anmaken as [[Wikipedie:Deurverwiezing|deurverwiezingen]] naor joew eigen artikel [[buurtschop]]. Zo veurkom je dat n aander laoter t artikel [[noaberskop]] geet schrieven zonder derbie nao te denken dat der over t onderwarp al n artikel besteet. Zeuk daorumme veurda'j n artikel beginnen te schrieven oek even op de woordvariaanten die'j kennen, of ene t niet al eschreven hef. Je kunnen natuurlik niet alle variaanten van n woord kennen. t Is oek gien ramp as der es n stokjen dubbeld eschreven wörden: dan bekieken wulen welk artikel t beste behouwen kan wörden. Eén van de manieren um te kieken of n artikel over n bepaold onderwarp hier al besteet, is kieken op de Nederlaandstalige of n aandere Wikipedie (in geval t artikel daor wel besteet) of der n verwiezing naor n artikel op de Nedersaksiese Wikipedie te vienen is. ==Zie oek== Veur n overzicht van hulpziejen ku'j kieken op [[Hulpe:Wikipedie]]. A'j veerder nog vragen hebben ku'j die gerust stellen in de [[Wikipedie:De praothoek|De praothoek]], of kiek op één van de grotere Wikipedieën veur meer informasie over bepaolde onderwarpen. [[Kattegerie:Hulpe|Informasie veur anwas]] fdxl5u257x1vbz1137zg15wv5ehrcbj 10 1513 293039 271924 2017-02-14T13:53:28Z WOSlinker 7783 fix invalid self-closed HTML tags as per [[:Kategorie:Pagina's met ongeldige zelfsluitende HTML-tags]] wikitext text/x-wiki <center><span dir="ltr" ><span class="plainlinks">[{{SERVER}}{{localurl:template:wikivar|action=purge}} purge] [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}} rev-ID : {{REVISIONID}}] &nbsp; [[meta:template:wikivar|meta:]] [[commons:template:wikivar|commons:]] [[b:template:wikivar|b:]] [[n:template:wikivar|n:]] [[q:template:wikivar|q:]] [[s:template:wikivar|s:]] [[wikt:template:wikivar|wikt:]] [[<!--- w: --->template:wikivar|w:]]<br />[http://cvs.sourceforge.net/viewcvs.py/wikipedia/phase3/languages/Language.php?view=markup $wgMagicWordsEn at CVS Language.php] &nbsp; [[meta:help:Variable]], [[meta:Global variables]]</span></span></center> {| border="1" cellpadding="0" cellspacing="0" align="center" width="80%" valign="top" height="38" !method a !method b !generates |- ! colspan="3" align="center" | <span id="common_namespaces"></span>common namespaces [-2 - 15] / used at all <span class="plainlinks">[http://www.mediawiki.org/ MediaWiki]</span> projects |- | align="center" | <nowiki>{{ns:-2}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Media}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:-2}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:-1}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Special}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:-1}} |- ! colspan="3" align="center" | <span dir="ltr" >(Main) &ndash; [[MediaWiki:Blanknamespace]] &ndash; {{DIRMARK}}<span dir="ltr" >'''{{MediaWiki:Blanknamespace}}'''</span></span> |- | align="center" | <nowiki>{{ns:1}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Talk}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:1}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:2}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:User}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:2}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:3}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:User_talk}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:3}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:4}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Project}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:4}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:5}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Project_talk}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:5}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:6}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Image}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:6}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:7}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Image_talk}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:7}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:8}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:MediaWiki}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:8}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:9}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:MediaWiki_talk}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:9}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:10}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Template}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:10}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:11}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Template_talk}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:11}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:12}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Help}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:12}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:13}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Help_talk}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:13}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:14}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Category}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:14}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:15}}</nowiki> | align="center" | <nowiki>{{ns:Category_talk}}</nowiki> | align="center" | &nbsp;{{ns:15}} |- ! colspan="3" align="center" | <span id="custom_namespaces"></span>custom namespaces |- | align="center" | <nowiki>{{ns:100}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:100}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:101}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:101}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:102}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:102}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:103}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:103}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:104}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:104}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:105}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:105}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:106}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:106}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:107}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:107}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:121}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:121}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:127}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:127}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:128}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:128}} |- | align="center" | <nowiki>{{ns:2147483647}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:2147483647}} <!--- |- | align="center" | <nowiki>{{ns:2147483648}}</nowiki> || &nbsp; || align="center" | &nbsp;{{ns:2147483648}} ---> |- ! colspan="3" align="center" | <span id="variables"></span>variables |- | align="center" | <nowiki>{{CURRENTDAY}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTDAY}} |- | align="center" | <nowiki>{{CURRENTDAY2}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTDAY2}} |- | align="center" | <nowiki>{{CURRENTDAYNAME}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTDAYNAME}} |- | align="center" | <nowiki>{{CURRENTDOW}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTDOW}} |- | align="center" | <nowiki>{{CURRENTMONTHABBREV}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTMONTHABBREV}} |- | align="center" | <nowiki>{{CURRENTMONTHNAMEGEN}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTMONTHNAMEGEN}} |- | align="center" | <nowiki>{{CURRENTMONTHNAME}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTMONTHNAME}} |- | align="center" | <nowiki>{{CURRENTMONTH}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTMONTH}} |- | align="center" | <nowiki>{{CURRENTTIME}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTTIME}} |- | align="center" | <nowiki>{{CURRENTWEEK}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTWEEK}} |- | align="center" | <nowiki>{{CURRENTYEAR}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{CURRENTYEAR}} |- | align="center" | <nowiki>{{FULLPAGENAMEE}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{FULLPAGENAMEE}} |- | align="center" | <nowiki>{{FULLPAGENAME}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{FULLPAGENAME}} |- | align="center" | <nowiki>{{NAMESPACEE}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{NAMESPACEE}} |- | align="center" | <nowiki>{{NAMESPACE}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{NAMESPACE}} |- | align="center" | <nowiki>{{NUMBEROFARTICLES}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{NUMBEROFARTICLES}} |- | align="center" | <nowiki>{{NUMBEROFFILES}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{NUMBEROFFILES}} |- | align="center" | <nowiki>{{PAGENAMEE}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{PAGENAMEE}} |- | align="center" | <nowiki>{{PAGENAME}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{PAGENAME}} |- | align="center" | <nowiki>{{SCRIPTPATH}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{SCRIPTPATH}} |- | align="center" | <nowiki>{{SERVERNAME}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{SERVERNAME}} |- | align="center" | <nowiki>{{SERVER}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{SERVER}} |- | align="center" | <nowiki>{{SITENAME}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{SITENAME}} |- ! colspan="3" align="center" | <span id="predefined_templates"></span>predefined templates |- | align="center" | <nowiki>{{FULLURL:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <nowiki>{{FULLURLE:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <nowiki>{{GRAMMAR:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <nowiki>{{INT:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <nowiki>{{LC:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <nowiki>{{LCFIRST:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <nowiki>{{LOCALURL:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <nowiki>{{LOCALURLE:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <nowiki>{{MSG:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <nowiki>{{MSGNW:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <nowiki>{{NS:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <nowiki>{{PLURAL:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <nowiki>{{REVISIONID:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | '''<nowiki>{{REVISIONID}}</nowiki>''' | align="center" colspan="2" | &nbsp;{{REVISIONID}} |- | align="center" | <nowiki>{{SUBST:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <nowiki>{{UC:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |- | align="center" | <nowiki>{{UCFIRST:}}</nowiki> | align="center" colspan="2" | &nbsp; |} <noinclude> [[Kategorie:Mallen beheer]] [[Kategorie:Mallen opmaak]] </noinclude> mv0dnw1e0phy39ec836n7ih5elkj34w 10 1514 266805 130089 2013-05-10T20:46:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki &lrm;<noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen taal]] </noinclude> ecqjgm28n1fh00fapv93qtlgmv4agrb 0 1515 291538 291537 2016-11-07T13:25:30Z Wwikix 13678 /* Gemaintes */ wikitext text/x-wiki {{Etelazie}} {{Portaol|Portoal:Grunnen|Portoal:Grunnen}} {{Provinzietabel | noam = Provìnzie Grunnen | vlageofbeelden = [[Bestaand:Flag Groningen.png|125px|Provinzievlage]] | woapenofbeelden = [[Bestaand:Groningen (province) coa.svg|130px|Provinziewoapen]] | körtnoam = Grunnen | heufdstad = [[Grunnen (stad)|Grunnen]] | religie = [[Protestantisme|Protestant]] 18%<br />[[Rooms-Katholieke Karke|Katholiek]] 4,6%<br />[[Islam|Moslim]] 2,5% | religiejaor = 2005 | volkslaid = [[Grönnens Laid]] | opprange = 2.960,03 | opp = 2.333,28 | woateropp = 626,75 | inwoners = 584.104 | doatum = jan 2015 | bevolkensdichtte = 250 | breedtegroad = 53/13//N | lengtegroad = 6/24//E | region= NL-GR | ofbeelden = Groningen position.svg | webstee = http://www.provinciegroningen.nl }} '''Grunnen''' (ook: ''Grönnen'' of verhollaandst ''Grunningen'', [[Frais]]: ''Grinslân'', [[Nederlaands]]: ''Groningen'') is n [[Pervincie|provìnzie]] in t noorden van [[Nederlaand]] mit sikkom 575.000 inwoner en het as [[heufdstad]] mitzulfde noam [[Grunnen (stad)|Stad Grunnen]]. Grunnen grìnst in t noorden aan de [[Waddenzee]], in t noordoosten aan inhammen [[Ems (revier)|Ems]] en [[Dollert]], in t oosten aan [[Oostfraislaand]] ([[Nedersaksen|Leegsaksen]], [[Duutslaand]]), in t zuden aan [[Drenthe|de Drìnt]] en in t westen aan [[Fraislaand]]. Bie provìnzie heuren drij leutje [[Waddenaailanden]]: [[Röttemeroog|t Oog]], [[Röttemerploat|De Ploat]] en [[Zuderdunen]]. Aal drije binnen onbewoond deur mìnzen, môr binnen n parredies veur vogels en zeehonden. Noar dizze Waddenaailanden worden joarleks n aantal moalen [[wadlopen|wadlooptochten]] organiseerd. <div style="text-align: justify"> == Algemain == Provìnzie wordt ook wel ''Stad en [[Ommelanden]]'' nuimd, omdat ien vrouger tied [[Grunnen (stad)|Stad]] (oorspronkelk [[Nedersaksisch|Saksisch]]) en t omliggend plattelaand (oorspronkelk [[Freesk|Frais]]) laange tied in onmin leefd hebben. De drij historische Ommelanden binnen [[Hunzego]], [[Fivelgo]] en t [[Westerkertaaier]]. De [[Ommelanden]] en t [[Oldambt (streek)|Oldambt]] waren tot [[15e eeuw|15e aiw]] grotendails Fraistoaleg. De Stad, t [[Gerecht (streek)|Gorecht]] en [[Westerwolde]] waren Leegsaksisch. Nou wordt sikkom overaal in Ommelanden [[Nedersaksisch|Leegsaksische]] [[dialekt]]en proat. Allend in dörpen [[Moarem]], [[De Wilp]] en [[De Penne (Grönnen)|De Penne]] in t Westerkertaaier wordt nog [[Westlaauwers Frais|Frais]] proat. Der binnen vaaier [[Stad (woonstee)|steden]] in de provìnzie: [[Grunnen (stad)|Grunnen]], [[n Daam]], [[Winschoot]], [[Delfziel]]. Grunnen is noa [[Drenthe]], [[Frieslaand|Fraislaand]] en [[Zeelaand]] provìnzie mit minst aantal ienwoners van Nederlaand, met 246 inwoner per km². == Geogroafie == t Noordoosten van provìnzie grìnst aan t [[Ems (revier)|Ems]]-[[Dollart]] [[estuoariom]]. In streek om en bie dit estuoariom is inloop van tied bult grond biekommen. Omgeevm wordt veural kenmaarkt deur herenboeren mit schiere kapitoale [[Boerderieje|stees]] en leutje aarbaidershoeskes der noast. Naarns in Grunnen was t verschil tuzzen riek en aarm zo groot as in dit Oldambtster gewest. Vandoar ook dat der juust in t [[Oldambt (streek)|Oldambt]] n [[kommunisme|kommunistische]] partij ontstoan is. Dizze was tot 2006 aan tou grootste partij in de gemainteroad van gemainte [[Reiderlaand (gemainte)|Reiderlaand]]. [[Ofbeelding:Reitdiep Dorkwerd1245.jpg|right|250px|thumb|Het [[Raitdaip]] bie [[Dörkwerd]] ]] Onder t westelke dail van dit gebied (Fivelgo), ligt n grode [[eerdgas]]bel dij lèste joaren oereg leeg wordt. Hai is bie [[Slochter (dörp)|Slochter]] vonden en drogt den ook de noam ''Slochteren''. t Is nait zo dat de gasbel zoch allend bie Slochter bevindt. Hai rekt zoch grofweg oet van [[Hoogezaand]] tot [[n Daam]] en van [[Middelstom]] tot [[Noordbrouk]] tou. t Vermindern van de drok in de ondergrondse eerdloagen zòrgt terveur dat grond zakt. t Zuudoosten, de [[Veenkolonien]], was oorspronkelk n oetstrekt [[Vene (grondsoorte)|hoogveengebied]] dat vanôf [[17e eeuw|17e aiw]] ontklaind en in kultuur brocht worden is. Oet dij tied resteert n oetgebraaid stelsel van [[knoal (woaterweg)|knoalen]]. Traditsjoneel wörren hier veural fabriekseerdappels verbaauwd. Tegenswoordeg binnen der nog môr drij [[AVEBE]]-febrieken over, woarvan ainege verwaarkensfebriek bie [[Troapelknoal]] staait. Oostelk van de Veenkolonien en t Oldambt ligt [[Westerwolde]], n streek op zaandgrond. Hier ligt t hoogste punt van Grunnen, de [[Hassebaarg]]. Dizze streek wordt kenmaarkt deur n glooiend laandschop mit veul bozzen en [[neander]]rivierkes. Ook t [[Westerkertaaier]], in t westen van t provìnzie, ligt op n laange zaandrog. Dit is n oetloper van de [[Hondsrog]]. t Het wat laandschop betreft veul van de [[Friese Woolden|Fraise Wolden]]. In t noorden van t Westerkertaaier wordt t laandschop kenmaarkt deur [[wierde (toponiem)|hoogten]]. De [[Grunnen (stad)|Stad]] en [[Hoaren (Grunnen)|Hoaren]] binnen ontstoan op de Hondsrug. Dit verkloart ook de hoogteverschillen in Stad. Ook t [[Hoogelaand]] is, zo as de noam al vermouden dut, n hogergelegen streek. As man t over t Hoogelaand het, prat man ook voak over ''doar bie de diek''. Dit komt deurdat de [[dieken]] dizze streek beschaarmen en ontstoan loaten hebben. De belangriekste knoalen in de provìnzie binnen t [[Raitdaip]], t [[Van Starkenbörgknoal]], t [[Emsknoal]], t [[Stadsknoal (knoal)|Stadsknoal]] en t [[Winschoterdaip]]. Revierkes in t gebied binnen t Raitdaip, oetgroaven en liektrokken tot n knoal, de [[Laauwers]] en de [[Westerwoldse Oa]] dij tin zuden van [[Weskenhoezen]] de [[Ruten Oa]] nuimd wordt. == Geschiednis == [[Ofbeelding:Grönnen koart.jpg|thumb|220px|right|Koart van Grunnen mit de [[Oldambtsters]]e noamen]] De geschiednis van de provìnzie Grunnen is veur n groot dail t prozes woarbie de Stad in de run van de joaren aal meer de macht kreeg in de [[Ommelanden]]. Doar veur ligt nog n periode woarin t grootste dail van de provìnzie ain gebied vörmde mit t noaberske [[Frieslaand|Westerlaauwers Fraislaand]] en [[Oostfraislaand]]. t Was n gebied dat t maiste vot haar van de tegenswoordege [[Waddenzee]]. Bie [[eb]] vuil t dreug, bie [[vloed|vloud]] ston t grotendails onder woater. In dat kwelderlaandschop was vaste bewonen allendeg meugelk op [[wierde (toponiem)|wierden]] en [[taarpen]]. De vondst van n [[hunebed]] bie [[Noordloaren]] verwist noar t feit dat de bewonensgeschiednis op zien minst terugge gaait tot de [[staintied]]. De vondst van n verzonken hunebed bie [[Delfziel]] is n aanwiezen dat dij bewonen zoch nait allend bepaarkte tot t grìnsgebied mit [[Drenthe|de Drìnt]]. De eerste bekende vermelden van t Stad Grunnen dateert oet 1024. De Stad was dou in elk geval nominoal bullen van de [[bisschop]] van [[Aartsbisdom Utrecht|Oetrecht]]. Aannomen wordt dat Stad oorspronkelk n Drìnts esdörp was, môr der binnen ook aanwiezens dat Stad dails bewoond wuir deur [[Friezen (volk)|Fraizen]]. t Saksische karakter het in elk geval de overhaand kregen. De Stad haar oorspronkelk ainege konkurrentsie van [[n Daam]], môr noadat de Stad der in sloagd was om t [[stoapelrecht]] te verwaarven was de dominante positsie vestegd. De invloud van de Stad dijde vlot oet. t Toppunt van heur macht beraaikte de Stad aan t ìnde van de [[15e eeuw|15e aiw]], dou heur invloud tot wied in de tegenswoordege provìnzie [[Frieslaand|Fraislaand]] rekde, woarbie allend [[Franeker|Froaneker]] zok tegen Stad verzette. In summege dailen van de provìnzie, mit noam in t [[Oldambt (streek)|Oldambt]] en [[Westerwolde]] was de Stad oetìndelk ook formeel boas. De haile provìnzie nam de toal van de Stad over, môr behuil n aantel Fraise woorden en oetdrukkens. In de tied van de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden|Republiek]] was de gangboare aanduden veur Grunnen [[Stad en Lande|provìnzie Stad en Lande]]. Dij volgorde was gain touval. De heerschoppij van de Stad over grode dailen van de provìnzie ìndegde in bestuurleke zin noa de [[Franse tied (Nederlaand)|Franse tied]]. Dou wör de tegenwoordege provìnzie insteld woarbinnen de biezöndere positsie van de Stad formeel ôfschaft wör. De Stad bleef nog wel aigender van grode dailen van t Oldambt, Westerwolde en de Veenkolonien. Doar kwam pas n ìnde aan in de tachtiger joaren van de [[20e eeuw|20e aiw]] deur gemaintelke herindailen. == Vlaag en woapen == [[Ofbeelding:WapenGroningen.gif|right|Woapen van Grunnen]] t [[Waopen (heraldiek)|Woapen]] van de provìnzie Grunnen is offisjeel vaststeld in [[1947]]. t Dateert al oet de [[16e eeuw|16e aiw]]. t Is tot staand kommen noadat de Stad en de Ommelanden, noa de [[Reduksie van Grunnen|reduksie]] van de Stad in [[1594]] verainegd wörren as ain gewest. t Woapen is den ook n kombinoatsie van t woapen van de Stad en t woapen van de Ommelanden. In t eerste en daarde kertaaier staait t woapen van Stad. Hiermit worden de gebieden symboliseerd dij direkt onder t bestuur van de Stad vuilen ([[Gerecht (streek)|t Gorecht]], baaide [[Oldambt (streek)|Oldambten]], [[Reiderlaand (streek)|Reiderlaand]] en [[Westerwolde]]). t Wordt vörmd deur n golden schild mit doarin de Duutse oadler mit twij koppen en de vlaag van de Stad as schild. In t twijde en vaaierde kertaaier staait t woapen van de [[Ommelanden]]. Dit bestaait oet n sulvern schild mit drij blaauwe banden en 11 rooie haarten. De drij baalken stoan veur de drij Ommelanden, [[Hunzego]], [[Fivelgo]] en t [[Westerkertaaier]]. De 11 rooie haarten verwiezen noar de 11 onderkertaaieren. t Woapen wordt dekt deur n golden kroon van vief bloader en vaaier poarels. t Wordt aan weerszieden vastholden deur n golden laiw as symbool van de [[Nederlaand|Nederlanden]]. [[Ofbeelding:Flag Groningen.svg|130px|right|Vlage van Grunnen]] De provìnzjoale vlaag is vaststeld in [[1950]]. Ook de vlaag verwiest noar Stad en Ommelanden. De rooie en blaauwe houkvlakken verwiezen noar de kleuren van de Ommelanden, t zìntroale gruine kruus verwiest noar de zìntroale positsie van de Stad. {{Heufdartikel|Vlage van Grunnen|gos}} == Kultuur == === Toal === In de provìnzie Grunnen wordt [[Grunnegs]] proat, dat n dialekt is van de [[Leegsaksisch]]e streektoal. Op de maiste ploatsen sprekt man meer Grunnegs as [[Nederlaands]]. t Dialekt onderschaaidt zoch van de aander Leegsaksische dialekten deur zien aksìnt, dat nait op t [[Duuts]] of t [[Nederlaands]] liekt. Ook de woordenschat is deur Fraise invlouden aans as dij van de aander Leegsaksische dialekten. === Volksbrukens === [[Ofbeelding:Landschap Westerwolde.jpg|right|250px|thumb|Landschap van [[Westerwolde]] ''foto: Jacqueline Kuil''. [http://www.rtvnoord.nl/groningeninbeeld/index.asp ''Foto's van Groningen''] ]] Typisch Grunnegse volksgebruken binnen ''[[neutenschaiten]]'', ook ''op e gorre'' of ''neutjeriegjern'' nuimd, [[kinken]] en [[kaaibakken]]. Ook wordt der in ploatsen as [[Troapel]] en [[Kloosterboeren]] [[karnevaal]] vierd. Op t Hoogelaand wordt hier en doar nog n [[maaiboom]] "plant". Liek as in [[Limburg (Nederlaand)|Limbörg]] en dailen van [[Drìnthe]], wordt der op 11 novìmber laangs de deuren lopen veur [[Sint-Maarten (feest)|Sunt-Meerten]]. In t dörp Troapel wordt elk joar [[Middelaiws Troapel]] vierd om t 14e aiwse [[klooster]] hìn. t Stad viert op [[28 augustus|28 augustes]] [[Grunnegs ontzet]] (ook ''Bommenberend'' nuimd). Dit wordt vierd mit n sportevenemìnt, meziek en n [[kaarms]]. Vierd wordt dat de Stad, op 28 augustes 1672 (veur de Gregorioanse kalìnder 17 augustes), won van de bisschop van Munster, [[Berend van Goalen]] (Bommenberend), dij Stad onder vuur huil. In [[Westerwolde]] viert man in ploatsen as [[Onstwedde]] en [[Jipsenhoezen]] op [[21 dezember|21 december]] Sunt-Thomas. Op dizze körtste dag van t joar worden de kwoaie gaisten verjoagd deur op [[midwinterhoorn|midwinterhörns]] te bloazen. Op 6 jannewoari, [[diekoningen|drijkeunens]], gongen kinder vrouger laangs de deuren om slik te ontvangen van de bewoners. Tegenswoordeg wordt dit binoa tot hailmoal nait meer doan. === Eterij en Drinkerij === Typisch Grunneger lekkernijen binnen: * '''Spekdikken'''. Dikke rogge pankouken mit metwôrst en spek. Zai worden veural om en bie nijjoar eten en worden ook moakt in [[Oostfraislaand]], môr hebben doar n aander smôk as de Grunnegse. * '''Boerenjongen en boerenwichter'''. Boerenjongen is braandewien mit keneel en rozinen. Boerenwicht is t zölfde allend den mit aprikosen in stee van rozinen. Boerenjong is ook de noam veur n leutje Grunnegs metwôrstke dij oorspronkelk oet Westerwolde komt. * '''Grunneger Knieperkes en Rolletjes'''. Knieperkes binnen zuite koekies môkt mit n kniepiezer, vandoar de noam knieper. Zai worden ook moakt in Drìnthe en Overiesel, môr hebben n zuitere smoak. Rolletjes binnen oprolde kniepers en binnen typisch Grunnegs. * '''Haardstoet en schoten'''. Haardstoetjes binnen witte, platte, ronde en haarde stoetjes. Ze worden allend in Grunnen verkocht bie ambachtelke bakkerijen. Schoten binnen laangwaarpege kadetten oet Grunnen, môkt van melkdeeg. * '''Oalwief'''. Oalwief is n typisch Grunneger lekkernij. t Is n soort ontbijtkouk, môr wordt maisttieds eten bie de middagkovvie. t Is n soort van de Grunneger kouk, woar man ook weer aander soorten van het zo as t sukerkouk. * '''Povvert'''. n Hoge, ronde cake mit rozinen en gember der op. * '''Grunneger mostert, mostertsoep en mostertsaus'''. Grunneger mostert is n pittege mostert mit haile mostertzoaden der in. Hiermit wordt ook mostertsoep en mostertdipsaus môkt. Mostertdipsaus wordt dipsaus nuimt omdat der mit eerdappels in dipt wordt. === Kultureel aarfgoud === t Kultuurhistorische aarfgoud van de provìnzie wordt vörmd deur [[Börg]]en (verstaarkte laandhoezen, zo as de [[Fraeylemabörg]] in Slochter) en veule olle dörpskìrken, dij voak mit de bieheurende dörpskernen op [[wierde (toponiem)|wierden]] stoan. Aan de Duutse grìns liggen de vestendörpkes [[Boertang]], [[Schaanze|Nijschaanze]] en [[Olschaanze (Grunnen)|Olschaanze]]. Wieders is n groot kultureel zentrum van de provìnzie t [[Grunneger Museum]]. De olle grieze [[Martinitoren]] van de middelaiwse [[Martinikìrk]] is de trots van [[Grunnen (stad)|Stad]] en [[Ommelanden|Ommelaand]]. === Toerisme === t Kultureel aarfgoud en aander zainsweerdegheden as t Naasjonoalpaark [[Laauwersmeer]], de [[Hortus]] in Hoaren en de natuur in [[Westerwolde]] vörmen de belaankriekste rezens veur toeristen om noar de provìnzie Grunnen te kommen. == Gemaintes == [[Ofbeelding:2010-NL-P01-Groningen-positiekaart-gemnamen.jpg|250px|right|thumb|Gemaintes in Grunnen (23)]] {| |----- | * [[Beem]] (''Bedum'') * [[n Daam]] (''Appingedam'') * [[De Pekel]] (''Pekela'') * [[Delfziel]] (''Delfzijl'') * [[Emsmond]] (''Eemsmond'') * [[Grodegast]] (''Grootegast'') * [[Hoaren (gemainte)|Hoaren]] (''Haren'') * [[Hoogezaand-Sapmeer]] (''Hoogezand-Sappemeer'') * [[Knoal (gemainte)|Knoal]] (''Stadskanaal'') * [[Leek (Grunnen)|Leek]] * [[Loppersom (Grunnen)|Loppersom]] (''Loppersum'') * [[Marne]] (''De Marne'') | * [[Menterwolde]] * [[Moarum]] (''Marum'') * [[Oldambt (gemainte)|Oldambt]] * [[Slochter]] (''Slochteren'') * [[Grunnen (gemainte)|Stad]] (''Groningen (stad)'') * [[Ten Boer]] * [[Veendaam (gemainte)|Veendaam]] (''Veendam'') * [[Vlagtwedde (gemainte)|Vlagtwedde]] * [[Wedde-Bennewold]] (''Bellingwedde'') * [[Winzum (Grunnen)|Winzum]] (''Winsum'') * [[Zuudhorn]] (''Zuidhorn'') | |} == Bestuur == === Provinzjoale Stoaten === De [[Provinzjoale Stoaten]] binnen veur t lèst kozen in 2015. {| BORDER="0" |----- | {| class="prettytable" style="float:left; margin-right:2em;" !colspan="9"| Uitslag Statenverkiezingen 2003, 2007, 2011 en 2015 |- | valign=top rowspan=2 | '''Partei''' || colspan=2 align=center | '''2003''' || colspan=2 align=center | '''2007'''|| colspan=2 align=center | '''2011'''|| colspan=2 align=center | '''2015''' |- | '''stemmen in %'''|| '''zetels''' || '''stemmen in %'''|| '''zetels'''|| '''stemmen in %'''|| '''zetels'''|| '''stemmen in %'''|| '''zetels''' |- | [[SP]] | align=right | 6,0 || align=right | 3 | align=right | 15,9 || align=right | 7 | align=right | ... || align=right | 6 | align=right | ... || align=right | 8 |- | [[PvdA]] | align=right | 33,7 || align=right | 20 | align=right | 26,2 || align=right | 12 | align=right | ... || align=right | 12 | align=right | ... || align=right | 6 |- | [[CDA]] | align=right | 20,9 || align=right | 12 | align=right | 19,4 || align=right | 9 | align=right | ... || align=right | 5 | align=right | ... || align=right | 5 |- | [[D66]] | align=right | 4,0 || align=right | 2 | align=right | 2,6 || align=right | 1 | align=right | ... || align=right | 3 | align=right | ... || align=right | 4 |- | [[VVD]] | align=right | 13,4 || align=right | 7 | align=right | 11,7 || align=right | 5 | align=right | ... || align=right | 6 | align=right | ... || align=right | 4 |- | [[ChristenUnie]] (CU) | align=right | 7,5 || align=right | 4 | align=right | 10,3 || align=right | 4 | align=right | ... || align=right | 3 | align=right | ... || align=right | 4 |- | [[PVV]] | align=right | - || align=right | - | align=right | - || align=right | - | align=right | ... || align=right | 3 | align=right | ... || align=right | 3 |- | [[Groninger Belang]] | align=right | - || align=right | - | align=right | - || align=right | - | align=right | - || align=right | - | align=right | ... || align=right | 3 |- | [[GroenLinks]] | align=right | 8,4 || align=right | 5 | align=right | 7,6 || align=right | 3 | align=right | ... || align=right | 3 | align=right | ... || align=right | 3 |- | [[Partij voor de Dieren]] | align=right | - || align=right | - | align=right | 2,2 || align=right | 1 | align=right | ... || align=right | 1 | align=right | ... || align=right | 2 |- | [[Partij voor het Noorden]] | align=right | 4,0 || align=right | 2 | align=right | 3,6 || align=right | 1 | align=right | ... || align=right | 1 | align=right | ... || align=right | 1 |- | [[50Plus]] | align=right | - || align=right | - | align=right | - || align=right | - | align=right | ... || align=right | 0 | align=right | ... || align=right | 0 |- | [[Nieuwe Communistische Partij]] | align=right | 0,8 || align=right | 0 | align=right | 0,5 || align=right | 0 | align=right | - || align=right | - | align=right | - || align=right | - |- | Opkomst | align=right | ''55,5'' || align=right | ''55'' | align=right | ''51,0'' || align=right | ''43'' | align=right | ''58,2'' || align=right | ''43'' | align=right | ''53,0'' || align=right | ''43'' |- |} | width="50" | | | |} === Deputeerde Stoaten === t Bestuurliek zìntrum van de provìnzie is vaastegd in t historische provìnziehoes aan t [[Martinikìrkhoof]] in t Stad Grunnen. Grunnen wordt bestuurd deur n kollege van SP, CDA, D66, CU en GroenLinks. Noast Kommissoares van de Keunegin [[René Paas]] (CDA), bestaait t kollege oet: * [[Eelco Elkenaar]] (SP) * [[Patrick Brouns]] (CDA) * [[Fleur Gräper-van Koolwijk]] (D66) * [[Henk Staghouwer]] (CU) * [[Nienke Homan]] (GroenLinks) == Hìnwiezen == * [http://www.provinciegroningen.nl Offisjeel webstee van de provìnzie Grunnen] * [http://www.groningen.nl VVV Grunnen] * [http://www.rtvnoord.nl Regionoale radio- en tvomroup, mit fotos van Grunnen] {{dia|Schreven in t [[Oldambtsters]]}} {{GrunnegerOmmelanden}} {{GemaintesGrunnen}} {{NederlaandsePrevinsies}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnen| ]] ms5m3j6zzxcvj526fhcco28z0anudtc 0 1516 293307 265251 2017-06-02T16:36:06Z 145.130.50.198 wikitext text/x-wiki Hieronder stait n liest van vernuimde [[börg]]en in [[provìnzie Grunnen]]. De eerste noam is de noam van de börg. De twijde noam is de noam van t dörp of stad woar e bie stait. * [[Fraeylemabörg]] - [[Slochter]] * [[Menkemabörg]] - [[Oethoezen]] * [[Verhildersum]] - [[Lains]] * [[Nienoord]] - [[Leek (Grunnen)|Laik]] * [[Piloersemabörg]] (Hamsterbörg) - [[n Ham]] * [[Welgelegen]] - [[Hoogezaand-Sapmeer]] * [[Ewsum]] (ruine) - [[Middelstom|Milnsum]] * [[Allersmabörg]] - [[Ezinge]] * [[Coendersbörg]] - [[Nuus]] * [[Wedderbörg]] (Hoes te Wedde) - [[Wedde]] * [[Rensumabörg]] - [[Mij|Meij]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnen]] [[Kategorie:Borg]] jb8onslqle9dreyfn4viestzkpijvpm 0 1517 255436 251230 2013-03-11T10:17:40Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 12 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q505699]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki t '''Slag bie Kloosterholt''' op 23 mai [[1568]] wor algemain zain as t begun van t [[Tachtigjoarigen Oorlog|Tachtegjoarige Oorlog]]. t Slag von ploats bie t loug [[Kloosterholt]] (Heiligerlee) bie [[Winschoot]] ien t pervìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunneng]]. == Partaien == * Stoatsen: 3900 man infanterai en 200 man kavvellerai, leid deur geve [[Lodewiek van Nassau]] en geve Adolf van Nassau. * Keunegszinnen: 3200 man infanterai en 20 peerdrider, leid deur Johan de Ligne, geve van Armbaarge. == Wat veurof gong == [[Willem van Oranje]] har laank oarzeld veurdat e wat ondernam veur hulp aan t Nederlanden. Nog ien [[1567]], tidens t [[Slag bie Oosterwele]], hinderde hai vanut Antwaarp t preutestanse leger te help. Mor zien aigense behandelen kombineerd mit doagelkse verzuiken tou hulp, veranderde zien mainen. Hai benoaderde verschaidne Duutse vörster om finansjele hulp, en bekocht 'silverwaark, klainodien, tepaiten en ander vörstelk goud'. Hai von Coqueville, n jonker uut Nörmandie, beraid om mit zeuven of aachthondert man vanuut [[Frankriek]] n ienval ien [[Artais]] (Artois) en [[Hainego]] (Hainaut) te doun. De geve van Hoogstraten zoll laanks de grote revieren noar [[Gelderlaand]] trekken. Zien bruier geve Ludwiek van Nassau zol ien [[Vreesland|Fraislaand]] en [[Grunnen (provìnzie)|Grunneng]] n aanval te doun. Haizulf zoll ien [[Noord-Braobant|Broabant]] verschienen wen hai vernam, dat [[Fernando Álvarez de Toledo|Alva]] zien leger over dizze drij ienvallen verduild zol hebben. Alva wit te bewaarkstellen dat t keuneng van [[Fraankriek|Frankriek]] Coqueville truggeruip. Coqueville wuir loater op last van t Franse keuning as rover ontheufd. De ienval laanks de [[Moas]] wuir ien t slag bie Doalhaim stopt. Van de drei ienvallen wuir de aanval ien t noorden t sucsesvolst. De stoatsen trokken bie [[Bellingwolde|Bennewold]] t laand binnen en namen t slot te Wedde, de amtzetel van t [[Spanje|Espoanse]] laandvougd Johan de Ligne, geve van Armbaarge, ien zien afwezeghaid ien. Hiernoa richtten zai zoch op t stad Grunneng om dizze over te hoalen zoch veur de opstand te verkloaren, mor dizze poging mislukte. == t Gevecht == Op 23 mai verkeerde t stoatse leger ien slechte toustand deur honger en aachterstaallige soldai betoalen (n endemisch probleem ien dei tied). Greve Ludwiek wos zai toch nog n moal ien woapens te kriegen. Dou Ludwiek van Nassau vernam dat zien tegenstander tegen hom optrok, wis e zien troepen toch te motevern en stelde zie op bie t klooster van Kloosterholt. t Terrain har drij hoogten, op ain hiervan ston t klooster. Achter de hoogten verschanste hai t merenduil van zien troepen. Veur de heuvel mit t klooster luip n weg, tuzzen de hoogten bevonden zoch koelen ontstoan deur [[törf]]winnen. Ook ien dizze koelen wuir infanterai verstopt. Tuzzen t weg en de hoogten bevond zoch moreg laand. Mit zien peerdrieders ondernam Adolf van Nassau n aanval op t Espoanse leger. Aremberg, dei van plan war op meer verstaarken te wachten, wuir verlaid de stoatse peerdrieders te volgen. De stoatse rieders lokden t Espoanse leger over de weg tuzzen de heuvels deur. De Espoanse troepen kwamen hierbie terecht ien t morege terrain tuzzen de hoogten, woar zai n gemakkelke prooi wuiren veur t stoatse schutters van Ludwiek. Volngs sommege bronnen kwam Adolf om bie t riederaanval op t Espoanse leger, volngs andere berichten noadat zien peerd op hol sluig tidens t heufdgevecht en hai midden tuzzen de vaiandelke troepen belaande. De verlaizen aan Stoatse zied worren op 50 man schat, aan Espoanse zied op 1500-2500 man. De Stoatse troepen môkden ook 7 stukken geschut buut. == De gevolgen == Dizze slag war de eerste succesvolle aktsie van t Nederlandse opstaand. As zodoaneg wor de slag as t begun van t tachtegjoarige oorlog zain. Hierbie telt ook met dat t vrede ien [[1648]] sloten war. War de vrede n joar eer sloten, den war meuglek de [[slag bie Oosterwail]] uut [[1567]] as t begun van t tachtegjoarige oorlog zain. t Is ja goud om over ronde aantallen te proaten. t Laanketermain effekt van t slag bie Kloosterholt war beperkt. Deur t op dizze slag volgende nederloag ien t [[slag bie Jemmen]] leverde de overwinnen gain stretegisch veurduil op. De dood van Adolf van Nassau ien t 4e koeplet van t [[Wilhelmus]] gememoreerd:<br /> ''Graef Adolff is ghebleven, In Vriesland in den slaech''. Dizze zin stait ook te lezen op t momement veur t Slag bie Kloosterholt, dat ien [[1868]] deur [[Koning Willem III]] onthuld wuir. Ien [[Heiligerlee|Kloosterholt]] is overegens nog aal n museum, dat wat van t [[geschiednis]] van t slag teunt. {{DEFAULTSORT:Slag Kloosterholt}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] [[Kategorie:Geschiednis van Grunnen]] [[Kategorie:Veldslag|Kloosterholt]] [[Kategorie:16e eeuw]] as02d6z4sfbcqu1uo9zzk33z7o5vypr 0 1518 264976 255433 2013-05-09T22:13:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki t '''Grönnens Laid''' is t volkslaid van de [[Grunnen (provìnzie)|provìnzie Grönnen]]. t Wuir schreven deur [[Geert Teis Pzn.]] uut [[Knoal (dörp)|Knoal]]. t Verscheen as eerst ien t Moanblad <nowiki>''Groningen''</nowiki> ien t veurjoar van 1919. As t volkslaid zongen wordt, heurt elkenain op te stoan. Blieven zitten tiedens t zingen van t Grönnens laid wordt zain as hail onbeleefd. [[Image:Speaker Icon.svg|18px]] [[Media:Nl Grönnens Laid.ogg|Beluuster]] <poem style="margin:0; margin-left:4em; margin-top:10px; margin-right:10px; border: 1px solid #dfdfdf; padding: 0 1em 1em 1em; background-color:#F8F8F2; align:right;"> Van Lauwerzee tot Dollard tou, van Drenthe tot aan t Wad, Doar gruit, doar bluit ain wonderlaand. Rondom ain wondre stad. Ain Pronkjewail in golden raand is Grönnen, Stad en Ommelaand; Ain Pronkjewail in golden raand is Stad en Ommelaand! Doar broest de zee, doar hoelt de wind, doar soest 't aan diek en wad, Mor rusteg waarkt en wuilt het volk, het volk van Loug en Stad. Ain Pronkjewail in golden raand is Grönnen, Stad en Ommelaand; Ain Pronkjewail in golden raand is Stad en Ommelaand! Doar woont de dege degelkhaid, de wille, vast as stoal Doar vuilt het haart, wat tonge sprekt, in richt- en slichte toal. Ain Pronkjewail in golden raand is Grönnen, Stad en Ommelaand; Ain Pronkjewail in golden raand is Stad en Ommelaand! </poem> {{DEFAULTSORT:Gronnens Laid}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nederlaands volkslaid]] l5wyt6jzih9kmbydqpit6pqeu4m4mjn 10 1520 90584 27995 2008-12-17T21:11:27Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Veurblad]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Veurblad]] mm9d6cj9mlp3ptlxud1279xsp5mq41b 0 1522 292405 291082 2016-12-15T10:52:49Z Wwikix 13678 /* Gemeenten */ wikitext text/x-wiki {{Provinzietabel | noam = Zeelaand| vlageofbeelden = [[Bestaand:Flag of Zeeland.svg|125px|Previnsievlagge]] | woapenofbeelden = [[Bestaand:Zeeland wapen.svg|130px|Previnsiewaopen]] | körtnoam = Zeelaand| heufdstad = [[Milburg]] | religiejoar = 1999 | breedtegroad = 51/30// | lengtegroad = 3/36// | region = NL-ZE | religie = [[Protestantisme]] 35%<br />[[Katholicisme]] 23% | opprange = 2.933,89 | opp = 1.787,13 | woateropp = 1.146,76 | inwoners = 380.717 | doatum = jan 2015 | bevolkensdichtte = 213 | volkslaid = [[Zeeuws volkslied]] | ofbeelden = Zeeland-Position.png | webstee = [http://www.zeeland.nl www.zeeland.nl] | }} '''Zeelaand''' ([[Nederlaands]]: ''Zeeland'', [[Zais|Zeeuws]]: ''Zeêland'') is n [[Pervincie|provinsie]] van [[Nederlaand]], die in t zuudwesten van t laand ligt. t Grenst an [[Zuud-Hollaand]], [[Noord-Braobant]], en de [[België|Belgiese]] provinsies [[Westfloandern|West-Vlaanderen]], [[Oostfloandern|Oost-Vlaanderen]] en [[Antwaarp (provìnzie)|Antwarpen]]. Mit ongeveer 380.000 inwoeners hef Zeelaand de minste inwoeners van alle Nederlaandse provinsies. De [[heufdstad|heufstad]] van de provinsie is [[Middelburg (stad)|Milburg]]. De veurnaamste inkomstbronnen bin [[laandbouw]], [[visserieje]] en [[toerisme]]. Der koemen veural veule Duutsers naor Zeelaand. == Geografie == De [[geografie]] van de provinsie is vrie uniek in Nederlaand: veur t grootste gedeelte besteet t uut eilaanden en uut [[waoter]]. Daor kömp de naam oek vandaon. De veurmaolige eilaanden bin [[Skouwen-Doewenlaand|Schouwen-Duvelaand]], [[Noord-Bevelaand]], [[Sint-Filipslaand]], [[Tholen]], [[Walcheren]] en [[Zuud-Bevelaand]]. t Zujen van de provinsie hit [[Zeeuws-Vlaanderen]] en is vastelaand, t is via n tunnel over Zuud-Bevelaand en via n tunnel over Belgies laand te bereiken. De waoterwegen bin de [[Grevelingen]], de Schelde (zie [[Oosterschelde]]), de [[Westerschelde]] en nog n antal kleinere waoterwegen, zo as t [[Veerse Meer]]. == Taal == In t grootste gedeelte van Zeelaand wördt der [[Zeeuws]] espreuken (zo'n 60%). Terwiel disse streektaal in de stejen, veural in [[Middelburg|Milburg]] en [[Vlissingen]], stark achteruutgeet, behouwen de inwoeners van t plattelaand der eigen streektaal wel aordig. Uutschieters bin meestentieds vissersplekken zo as [[Arnemuden|Arnemujen]], [[Brunisse]] en [[Westkapelle]], mer oek in de tradisionele boeredarpen wördt de taal an de jongeluui deuregeven. In t Laand van Hulst en in n paor grensdarpen uut t Laand van Aksel praoten ze gien Zeeuws mer [[Oost-Vlaams]]. De dialekten uut de rest van Zeeuws-Vlaanderen wörden soms tot t Zeeuws erekend, dan weer tot t [[West-Vlaams]], dit is umdat ze feitelik van allebeie wat hebben. == Gemeenten == [[Bestaand:GemeentenZeelandNrs.png|200px|links|Zeeuwse gemeenten]] {| class="vatop" cellpadding="10" | # [[Borsele (gemeente)|Borsele]] # [[Goes]] # [[Hulst (gemeente)|Hulst]] # [[Kapelle (gemeente)|Kapelle]] # [[Middelburg (gemeente)|Milburg]] | 6. [[Noord-Bevelaand]]<br /> 7. [[Reimerswaal|Reimerswaol]]<br /> 8. [[Skouwen-Doewenlaand|Schouwen-Duvelaand]]<br /> 9. [[Sloes (gemeente)|Sluus]] | 10. [[Terneuzen]]<br /> 11. [[Tholen]]<br /> 12. [[Veere (gemeente)|Veere]]<br /> 13. [[Vlissingen]] |}{{-|left}} == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.sdu.nl/staatscourant/scdata/prov/zeeland.htm Baosisinformasie (2002)] * [http://www.zeeland.nl/zeeland/kort/geografie Geografie van Zeelaand] * [http://www.zeelandinformatie.nl Webstee mit verwiezingen over Zeelaand] * [http://www.deltaworks.org Deltawarken] * [http://people.zeelandnet.nl/jjvdbroeke/ Webstee mit foto's van Zeelaand] {{Zeelaand}} {{NederlaandsePrevinsies}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Zeelaand| ]] 7w43nmfb5ggg3mdp8avbjyupciljd7q 0 1523 290163 264393 2016-10-31T13:12:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De '''Waore Jezuskärke''' ([[Chinees]]: 真耶穌教會) is rond 1900 as [[Chinese keizerriek|Chinese]] variant van de [[Pinkstergemeente]] van 't [[christendom]] ontstaon. De Waore Jezuskärke is een niet-confessionele (onofankelijke) [[Kaark (geleufsgemeenschap)|kärke]] die in 1917 in [[Peking]] evestigd wönnen. De udige verkeuzen veurzitter van TJC Internasionale Assembläzie is veurganger Yung-Ji Lin. Der bin wereldwied zwat 1,5 miljoen an-angers. De kärke wiest de [[Drie-ieneid]] of en beskouwt [[God]] en [[Jezus]] as ien en dezelfde. == De vuuf belangrieke doctrines == De 5 essentiële doctrines van de Waore Jezuskärke bint: === 1. Eilige Geest === "'t Ontvangen van de [[Eilige Geest]], waorvan bliek egeven wordt deur in [[christelijke glossolalia|tongen te spreken]], is de waorbörge van onze beärving van 't Keuninkriek van d' emel". (Rom 8:16, Eph. 1:13, 14). === 2. Deup === "De [[deup]] deur wäter is 't sakrement veur de vergeving van zundes veur de [[wedergeboorte]]. De deup mut in netuurlijk wäter plääsvienen, zoas een revier, de zee of een bron. De deuper, die zelf a; edeupt is mit wäter en mit de Eilige Geest, voert de deup uut in de naam van den Eer [[Jezus Christus]]. De deupeling mut volledig in 't wäter onder-edompeld wonnen, mit 't eufd ebeugen en 't gezichte naor beneden ([[Jannes]] 3:5; [[Evangelie naor Matteüs|Matteüs]] 3:16; [[Aandelings]] 2:38, 10:48). === 3. De voetwassing === 't "sakrement van de voetwassing" stelt [[mense]]n in staot de ervaoring te dielen mit Jezus. 't Dient ok as constante erinnering da-j liefde, eiliging, nederigeid, vergeving en dienstverlening neudigebt. Iederiene die de deup ondergaon ef mut zien of eur voeten laoten wassen in de naam van Jezus Christus. De wederziedse voetwassing kan uut-eoefend wonnen as dät passend is. ([[Jannes]] 13:17) === 4. Eucharistie === De Eilige [[Communie]] is 't sakrement um de dood van Christus te erdenken. Ierbi'j diel ie in 't vleis en 't bloed van den Eer, umdä-w 't eeuwige lèven ebt en op de Leste Dag wonnen op-ewekt. Dit sakrement wordt zoväke as meugelijk evierd. Allinnig ien ongedesemd brood en droevensap mag gebruukt wonnen. ([[1 Korintiërs]] 10:17, 11:26; [[Jannes]] 6:53). === 5. Sabbat === De [[Sabbat (christendom)|Sabbat]], de zeuvende dag van de [[weke]] ([[zaoterdag]]), is een Eilige Dag, e-eiligd deur God. De dag wördt onder Gods genaode evierd ter erdenking van de skepping en Zien redding in de oop op de eeuwige rust in 't iernaomaols. {{Dia|Disse pagina is eskreven in 't '''Attems'''}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Protestantisme]] 3bswfxiz4rbefidxyp5dm4xt4qjcxd3 0 1524 282254 282249 2015-05-22T12:57:33Z Woolters 62 /* Jodendom */ @Servien, wo'j mie det West-Veluws eawen noakieken? wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Christ pantocrator daphne1090-1100.jpg|thumb|11e eeuws portret van Jezus]] '''Jezus van Nazareth''' (8–2 v.C. tot 29–36 n.C.) is t sentraole figuur in t [[christendom]] en is oek n belangriek persoon in verschillende are geleuven. Jezus is volgens de [[christendom|christelike]] leer de enigste Jonge van [[God]]. Hie wort in t [[Oolde Testement|Ouwe Testament]] (de joodse [[Tenach]]) de beleufde [[Messias]] en de Verlosser eneumd die de minsen van der [[zonde]]n zou redden en de harmonie tussen [[God]] en de mins zou herstellen. Hie beleufde minsen die in Hum geleuven te 'behouwen' en t 'eeuwige leven' te geven. Zien geboorte ([[kirsttied|karst]]), dat in t [[Ni'je Testement|Nieje Testament]] beschreven staot, zien dood an t [[kruus]] ([[Goeie Vriedag]]), zien [[opstanding]] uut de dood ([[Poaske|Paosen]]), zien [[hemelvaortsdag|hemelvaort]] en Zien terugkomst (de eindtied) staon sentraol in de theologie van t tradisionele [[christendom]]. Jezus is waorschienlik geboren in [[Bethlehem]] of [[Nazereth]] in de [[Israël]]iese landstreek [[Galilea]], zo'n zeuven tot vier jaor veur de eigenlike [[gregoriaanse kalender|westerse jaortelling]]. Onze jaortelling is dus feitelik ezien verkeerd, dit komt deur n verkeerde berekening, t jaor 2000 had bieveurbeeld eigenlik t jaor 2004 of t jaor 2007 moeten wezen. Jezus is volgens de meeste geleerden tussen de dartig en drieëndartig jaor oud eworren, dit is oek terug te vienen in de christelike symboliek van t getal 33. De titel Christus ([[Grieks]]: ''Χριστός'' = Christos) komt van de Griekse vertaoling van t [[Hebreeuws]]e woord Messias, wat gezalfde betekent (n koning of hogepriester bie de Israëlieten). De titel worde deur zien volgelingen gebruukt die Hum as de ''gezalfde van de Here'' ([[JHWH]]) zaggen. == Zienswiezen in verschillende geleuven == === In t christendom === Allewel de zienswiezen binnen t christendom aordig uuteenlopen, bin der wel n antal heufdpunten die overeenkommen. Hoe Christus ezien wort is of te leien uut verschillen bronnen, mar veural uut de [[evangelie|kanonieke evangelies]], en de breven uut t Nieje Testament, zo as de [[Brieven van Paulus]] en de schrieverie van [[Johannes]]. In disse dokumenten staon de heufdzienswieze van christenen over Jezus, en daormee oek zien goddelikheid, minselikheid, en leven op [[eerde]]. Over t algemeen, geleuven de meeste christenen dat Jezus de Jonge van God is en de Verlosser. In t Nieje Testament zeit Jezus dat Hie de Jonge van God is deur God zien vaoder te neumen. Mar niet alle christenen bin t mit alle punten eens, en der hen altied wel grote en kleine verschillen in eweest. Christenen zien Jezus as de Verlosser en geleuven dat deur zien dood en zien opstanding, minsen herenigd kunnen worren mit God en daormee [[verzoeningsleer|verzoening]] ebeujen worren, en de belofte van t eeuwige leven. De meeste christenen geleuven dat Jezus beie n mins en de Jonge van God was. Mar um de aord van Jezus het nog wel wat armeu eweest, zo he'j de christenen die in de [[Drie-eenheid]] geleuven (dit wil zegen: Jesus as mins, as inkarnasie van God en as Jonge van God), mar je hen oek christenen die niet in de Drie-eenheid geleuven, zulie houwen der eigen niet an de [[eukumeniese konsilies]] en vienen dat der eigen interpretasies van de Biebel veur de christelike geleufsbeliedenis gaon. Christenen geleuven over t algemeen dat Jezus, deurdat Hie oek mins was, de zelfde soort zeert en verleidingen deurstaon het as de gewone mins, toch zondigde die niet, en overwun de dood nao zien krusiging mit zien wederopstanding. Volgens de Biebel, het God hum op-ewekt uut de dood. Hie is naor de [[hemelvaortsdag|hemel op-estegen]], um an de "rechterhand van God te zitten," en hie zal weerumkommen naor de eerde veur t [[Leste oordeel]] en de t koninkriek van God op eerde vestigen. === In are geleuven === ==== Bahá'isme ==== t [[Bahá'i]]geleuf ziet Jezus as n manifestasie van [[God]]. Der is één God en die hef zien eigen via verschillende historiese boodschappers an de minsheid eteund. De Bahá'i's spreken van t konsept van de "stapsgewieze openbaoring", wat betekent dat de wil van God stapsgewies an de minsheid kenbaor emaakt zal worren, as de mins volgreuid is en beter in staot is um de bedoeling van God mit t scheppen van de mins te begriepen. Bie disse zienswieze wort t woord van God deur n serie van boodschappers kenbaor emaakt, waoroender Mozes, Jezus, Mohammed en [[Bahá'u'lláh]] (de stichter van t Bahá'igeleuf). In t "[[Book of Certitude]]" zeit Bahá'u'lláh dat disse boodschappers n tweevoudige natuur hen, een van God en een as n op zich staond persoon, en dus kan de bewering van goddelikheid bie Jezus niet ontkend worren, umdat God via Jezus spreekt. Volgens de Bahá'i's is t zo dat, umdat al de boodschappers disse goddelike kant hen, ze symbolies geliek bin, en zo is Bahá'u'lláh feitelik de terugkeer van Jezus. ==== Boeddhisme ==== In t boeddhisme is der gien algemene zienswieze over Jezus. Mar sommigen zien n [[bodhisattwa]] in hum. ==== Hindoeïsme ==== Sommige [[hindoeïsme|hindoeïsten]] erkennen hum as [[goeroe]]. ==== Islam ==== In de [[islam]] wort Jezus as mins ezien, niet as God, mar Hie is wel een van de meest geliefde profeten uut de [[Koran]]. In de islam staot Hie bekend as ''Isa''. In de Koraan en in t Nieje Testament staon wel wat zaken uut t leven van Jezus die overeenkommen; beie moslims en orthodoxe christenen geleuven dat Jezus geboren is zonder dat Hie n biologies minselike vaoder had, mar dat Hie deur Gods wil geboren is, en dat zien moer, [[Maria]] (''Marjam'' in t Arabies), een van de meest heilige, vrome, nette en deugdzame vrouwen ooit is. In de Koraan staot oek dat Jezus wonderen kon verrichten (deur Gods wil) zo as t ontwaken van de dooien, t zicht herstellen en [[lepra]]pasiënten genezen. Een van de wonderen die niet in de Biebel staot is dat Hie al mit vuuf dagen oud kon praoten um zien moer te verdejigen van antiegingen van overspel. In de [[Ahmadiyya|Ahmadiyya-islamtiese]] zienswieze overleefde Jezus zien krusiging en reisde laoter naor [[India]], waor die leefde (en störf) as n profeet oender de naam ''Yuz Asaf''. ==== Rastafarianisme ==== De [[Rastafarianisme|Rasta's]] geleuven ien Jezus Kristus as de zeune van God. Alliene geleuven de Rasta's dat hie, nao zien [[Hemmelvoart|hemelvaort]] van 2000 jaor gelejen, al veur de twiede keer weer ekoemen is, as Keizer Haile Selassie I van [[Ethiopië]]. t Rastageleuf is ontstaon uut de beweging veur zwarte rechten en ze zien zich as ene van de Twaalf Stammen van Juda. t Feit dat Haile Selassie de eerste Zwarte keizer in et koloniale Afrika was, slot daor bie an. Zie geleuven dat Haile Selassie rechtstreeks afstamt van de [[Keuninginne van Skeba]] en keizer [[Salomo (Biebel)|Salomo]]. Oek kieken zie daorbie naor ne olde afbeelding van Jezus uur de Ethiopies Orthodoxe Karke, die wal hiel veule op Selassie lik. Bie zien kroning kreeg Selassie een hiele rits an bienamen mit, zo as Keuning van alle Keuningen, Heer van alle Heren, Aoverwinnende Leeuwe van de stamme van Juda, en nog een koppel meer. Disse worden in de Biebel ook gebruukt veur Jezus.<gallery> Iyesus_(Ethiopia).jpg|Ne Ethiopiese ofbeelding van Iyesus Addis Ababa-8e00855u.jpg|Keizer Haile Selassie I van Ethiopië </gallery> ==== Jodendom ==== Zwat alle personen die n sentraole rol speulden in t ontstaon van t christendom waren [[Joden]]. t Joodse geleuf was al veule eeuwen veur Christus ontstaon, te midden van volken die in de ogen van t jodendom ofgoden dienden. Ofwiekende opvattingen over de jood Jezus en zien leer hen tot de grote verschillen tussen jodendom en christendom eleid. Oender meer [[Maimonides]] en rabbien [[Jacob Emden]] schreven uutvoerig over Jezus. Mer over t algemeen erkennen joden Jezus niet en wort Hie n valse profeet eneumd. Volgens t jodendom is Jezus niet n messias en het hie oek niet voldaon an de messiaanse profesies in [[Tenach]]. Volgens t jodendom het der nao [[Malachi]], die eeuwen veur Jezus leefde, oek gien profeet meer eweest. In de vergangen [[jaorhoenderden]] (vanof 1970) is der overigens wel n greuiend antal [[Messiasbeliejende Joden]]. ==== Scientology ==== In de [[Scientology]] zienswieze wort de leer van Jezus are included among belief systems comprising those "earlier forms". Jezus wort eklassifiseerd oender t nivo van ''"uutvoerende thetan"'', mar net iets boven de Scientology-staotus ''"clear"''. ==== Overig ==== Jezus worde ezien as de verlosser en brenger van gnosis van de verschillende gnostiese sektes, zo as t vroggere [[manicheïsme]]. == De naam Jezus == Jezus Christus wort vaak alleen an-duud as ''Jezus'' of alleen as ''Christus''. Mer der bin oek are varianten veur zo as ''Jezus van Nazareth''. Umdat de Evangelien en de rest van 't Ni'je Testement eskreven bint in 't (Koine)Grieks, bint de Hebreeuwse en Aramese namen en begrippen ok met-egaone naor 't Grieks. De warklike name waor as Jezus met an-espreuken wördden in zien leven is 't Hebreeuwse Jesjoea (ישוע), de verkleander varsie van Jehosjoea (יְהוֹשֻׁעַ); zo as beveurbeeld de opvoolger van Mozes ok hietten. Van daoruut is 't naor 't Griekse Ἰησοῦς (ie sprekt uut: Yesoes) egaone, waor 't naor 't oonze Jezus göngen. Zo he-j 't ok met de de voolgende luu: Mattheus; Koinè Ματθαίος, Matthaíos, 'n hellenisering van 't Hebreewse מתי/מתתיהו, Mattay of Mattithyahu. En Johannes; Aramees: Yoħanna, Hebreews: ‏יוחנן בן־זַבדַי Jochanan ּBen-Savdai, Oaldgrieks: Ἰωάννης . Ok de Heilige Geest hef zien Hebreewse name: Heilige Geest; Hebreeuws: רוח הקודש, Roeach Hakodesj (Roeach; wind, geest, aosem, Ha-Kodesj; '(van) 't heiligdom'). Mar disse is de anduuding veur God of Godlike inspiratie. Disse hebt ze letterlik naor 't Grieks hen-ebrach deur gewoon 't te vertaaln naor onder aander αγιον πνεῦμα (hagios (heilige) pneuma (geest)). En in t [[Arabies]] as ''Isa'' (عيسى). == Hoe die deruut zag == [[Bestaand:Bloch-SermonOnTheMount.jpg|thumb|De bargrede]] Gieneen weet krek hoe Jezus der noen uutzag. Op de meeste [[schilderie]]jen van Jezus, staot Hie of-ebeeld as n man mit lang haor en n lichte huudskleur. Volgens partie [[wetenschop|wetenschappers]] is dit niet zo as Jezus der uutezien zou hen, manluui hadden in die tied namelik gien lang haor, dan wa'j n amparte keerl. Jezus had dus volgens disse groep wetenschappers wat korter en donkerder haor. Oek zou Jezus gien lichte huudskleur ehad hen, t was namelik typerend veur minsen uut [[Galilea]] dat wat etint waren. Volgens weer n are groep wetenschappers had Jezus juust weer wel halflang haor en n baord. Umdat minsen greeg n beeld van Jezus hen wouwen, hen verschillende luui in de loop van de tied alderhande schilderiejen emaakt, mit n antal schilderiejen die wat populaerder waren, dit het uuteindelik eleid tot t beeld dat minsen vandaag de dag van Jezus hen. == De taol van Jezus == Jezus praotte waorschienlik [[Aramees]] en [[Hebreeuws]] (en in elk geval oek n bietjen [[Grieks]] vanwege zien wark as timmerman kortbie de [[Sepforis]]). Dit is oek terug te vienen in de [[Biebel]]. t Ouwe Testament is namelik eschreven in t Hebreeuws en t Aramees. t Nieje Testament is eschreven in t Grieks mit n paor Aramese invleujen. Um n veurbeeld van t Aramees uut de tied van Jezus te zien, ku'j t best kieken op de zied ''[[Onzevaoder]]'' veur n vertaoling van t veersjen ''Onze Vaoder die in de hemel is''. == Jezus en de gnostiek == {{Heufdartikel|Gnostiek|vel}} De Biebel geeft niet t enigste verslag van t leven van Jezus Christus, want t aldervrogste wark over Jezus was eschreven nog veur de [[breven van Paulus]], en deurdat de biebelse evangelies eerst nao zien dood eschreven bin is t [[Evangelie van Tomas]] de vrogste bron over Jezus. t Was niet de enigste, want der bin nog veul meer geschriften over Jezus evunnen die stammen uut t vrogste begin. Disse geschriften hen nog n zuverder en on-an-etaste visie op Jezus; oek deurdat t ongeveer 1700 jaor niet elezen en overeschreven is, en dus niet veul kans ekregen het tot verandering. Een van de belangriekste thema's van de gnostiek is dat de mins van zichzelf vervreemd raakt. Minsen kunnen vergeten wee ze zelf in warkelikheid bin. De onverloste mins is 'zichzelf kwiet'. t Gevolg daorvan is dat zo iemand t kontakt mit zien innerlike weten, de ''gnosis'', verliest. Wee zichzelf kwiet is, leeft as n slaaf van onpersoonlike machten. Disse staot van vervreemming van t waore zelf wort in de gnostiese teksten mit n bulte verschillende termen beschreven, zo as slavernie, de boel vergeten, slaap, dronkenschap, bliendheid, de dood. De meest algemene term die daorveur vaak gebruukt wort is 'de dwaoling', in de betekenis van 'verdwaold wezen'. De verlossing uut de dwaoling kan de mins verkriegen deur zien eigen oorspronkelike eerd te herinneren, deur je eigen te verbienen mit joew waore zelf. Dat proses wort beschreven as bevriejing, wakker worren, weer nuchter worren, de genezing van bliendheid, de opstanding uut de dood. De algemene term daorveur is 't herstel'. In de gnostiese teksten is Jezus disse mystagoog en verlosser die de mins oproept "zichzelf te herinneren". In de [[Apokriefen van Johannes]] zeit Jezus: "Mins, stao op en herinner jezelf.". Da's t herstel in de gnostiese betekenis van verlossing uut de slavernie van n onwetend bestaon. n Hele mooie tekst die dit kort mar krachtig uutduuit, of verhaolt, is t [[Lied van de parel|Lied van de paorel]], ofkomstig van de [[Haandelingen van Tomas|Handelingen van Tomas]]. === De Nag Hammadi-geschriften === In t jaor 1945, terwiel de [[Tweede Wereldoorlog]] an zien einde komt, wort in desember kortbie t Egyptiese plaotsjen [[Nag Hammadi]] n wonderlike ontdekking edaon. Nag Hammadi leit kortbie de eerste streuming van de opper-Nijl. De Nag Hammadi-geschriften bin vrogchristlike geschriften. Dat wil zegen dat de geschriften ofstammen van de eerste christenen, nog véúr de oprichting van de Katholieke Kark. In 367 schreef de bisschop van Alexandrië, bisschop [[Athanasius]], n zogeneumde [[paosbreef]] waorin die iedereen opreup um geschriften die niet beheurde tot t Nieje Testament, in-esteld deur de Katholieke Kark, te vernietigen. De geschriften die evunnen bin in Nag Hammadi bin sinds die tied dus apokriefe geschriften. Dat betekent dat ze dus niet langer erkend worden deur de Katholieke Kark. Meugelikerwies bin de Nag Hammadi-geschriften verbörgen uut angst dat de teksten vernietigd zouwen worren, en in de hoop dat ze in rustigere tiejen weer boven de groend ehaold konnen worren. === Jezus zien rol in de gnostiek === In de gnostiese teksten treet Jezus op as mins en mystagoog, in tegenstelling tot de Biebelse evangelies, waor Jezus optreet as de verlosser van de minsheid en as Jonge van God, en daormee oek nog meteen God zelf. Oek kom je in sommige teksten n eigenaordige Jezus tegen, n Jezus die lacht um de offers en gebejen van de twaolf leerlingen. Mar we koemen oek n Jezus tegen die regelmaotig bie [[Maria van Magdala]] an de lippen hangt, deur disse geschriften is oender andere oek t verhaol van de [[Da Vinci Code]] ontstaon. == Weetjen == Jezus is zo as t Biebelverhaol vertelt geboren in n [[kribbe]]. n Kribbe is eigenlik gewoon n ''zeuning'' (of n voerbak veur de beesten). In t [[Urkers]] is de betekenis van t woord ''kribbe'' veranderd in n ''soeja'' (oek wel ''wieg'' eneumd). == Nedersaksies == De naam '''Christus''' wort in de meeste Nedersaksiese dialekten uutespreuken as ''Kristus'', mar der bin oek minsen die t uutspreken as ''Gristus''. * [[Vechtdals]]: ''Jeezus Kristus'' / ''Oens lievn Heer'' == Uutgaonde verwiezingen == {{Commons|Jesus}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Christendom]] g7i24676hq72hxsbxwaauc0bj09knzq 8 1525 82356 25626 2008-09-13T21:32:10Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Zeuk in de naamruumtes van Wikipedie: $1<br /> Zeuk naor $3 $9 rlc5xv1mbz30nwdd455yi5uwuagcniz 8 1532 18750 2346 2006-11-08T16:44:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Gebruker "[[User:$1|$1]]" (dee $3 bewarkingen edaon hef) is herneumd naor "[[User:$2|$2]]". ln12qma452xa8ixaoelg3m6toyf3wrk 8 1536 29348 21724 2007-03-02T18:30:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Bedoel je soms: "<a href="$1">$2</a>"? 2n0mfuqyhu6qgnr65cq0ufl1ro93tw6 8 1537 26853 11083 2007-01-28T09:10:58Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De namen van disse pagina's koemen overene mit de zeukvrage: h7yrtu7sxc6cunwfswcdjsbwoiawvxp 8 1538 2370 2006-04-01T10:09:23Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <li>$1</li> 5rbbqgbkyrgvug31djafj1gior350ms 8 1539 2371 2006-04-01T10:09:58Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <span style='font-size: small'>Volgende</span> &#x00BB; bqi2yy8r0jzbabgi1wysfk5bv466uoj 8 1540 56714 20079 2008-01-19T12:25:07Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Der wanen gien exacte risseltaoten veur joew zeukvrage. * Je kunnen oek op de [{{fullurl:nds:Special:Search|search=$1}} '''Platduutse'''] of [{{fullurl:nl:Special:Search|search=$1}} '''Nederlaanse'''] Wikipedie zeuken of via [http://www.google.nl/search?hl=nl&q=$1+site%3Awikipedia.org&safe=off Google] veur artikels van alle aandere Wikipedieën. tl8oaio2u6jjjqd0bz2juadc66zxaej 8 1541 20078 2373 2006-11-30T14:12:31Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <strong>Risseltaoten $1-$2 van de $3</strong> h33a2hm7atrdr68wjol169z3b12jw0k 8 1542 2374 2006-04-01T10:11:48Z Servien 7 wikitext text/x-wiki &#x00AB; <span style='font-size: small'>Veurige</span> snq9r6lnxbrva6grwoyomghz6tbbizi 8 1543 2376 2006-04-01T10:12:56Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Relevantie: $1 exlmg3p16mb2axwr7y4wmq5m869xbei 8 1544 2377 2006-04-01T10:13:06Z Servien 7 wikitext text/x-wiki $1KB ($2 woorden) 30vvw5bca82l2u8uew6f0njs3o49hdy 0 1545 270559 264908 2013-09-22T12:23:41Z Benvandermolen 10276 wikitext text/x-wiki n '''Börg''' is n lutk [[kesteel|kestailke]], n verstaarkt hoes, in de [[Grunnen (provìnzie)|provìnzie Grunnen]]. Der waren oeit hail wat, moar der binnen nou nog enkeld 16 over (ikl. ruwines). De vernuimdste is [[Fraeylemabörg]] in [[Slochter]]. Op dizze börgen woonde de laandadel dij lokoal boas waren. n Börg ontstond maisttieds oet n oller gebaauw, [[stainhoes]] of stins nuimd, dat dainde as vaaileghaid veur de bewoners en omwonende [[daarp|lougsters]]. Dou dizze beschaarmende funksie verloren gong deurdat aanvallers beschikken konden over betere woapens, wuir vanoaf t [[15e eeuw|vijftiende aiw]] overgoan op oetbaauwen van t stainhoes noar luxieus inrichte boetenverblieven, voak deur t aanbaauwen van vleugels of [[toren]]s en t groaven van n gracht om de börg tou. == Zai ook == * Liest van [[Vernuimde Grunneger börgen]] {{DEFAULTSORT:Borg}} [[Kategorie:Grunnen]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Borg| Borg]] mdhjjmivxeu76zzn352gq1q77encgx9 0 1546 287982 287913 2016-10-26T12:45:00Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Waddeneilanden.PNG|thumb|250px|Waddenaailanden]] De '''waddenaailanden''' liggen in de [[Noordzee]], in t noorden van [[Nederlaand]] en [[Duutslaand]] en in t westen van [[Denmaark]]. Tussen de aailanden en t vastelaand ligt [[Waddenzee]], dij grotendails bie eb dreugvaalt en doardeur n slim belaangriek fourageergebied is veur [[voegels|veugels]]. De waddenaailanden bestoan hailmoal oet zaand en 'lopen' as t woar noar t oosten tou. Dit dudden zai deurdat zaand aan de westziede vothoalen wordt en aan oostkaant trug ploatst wordt. De waddenaailanden liggen van [[Noord-Hollaand|Hollaand]] tot aan [[Denmaark]] tou. Hieronder n overzicht van alle waddenaailanden: == [[Nederlaand]]se waddenaailanden == <div style="float:right;">[[Ofbeelding:WaddeneilandenNL.png|Nederlaandse Waddenaailanden]]<br />''De Nederlaandse waddenaailanden<br />1. Noorderhoaks; 2. Richel;<br />3. Griend; 4. Rif;<br />5. Engelsmanploat; 6. Simonszaand;<br />7. Röttemerploat; 8. Röttemeroog.''</div> (Steeds van west noar oost) === Bewoond === *[[Tessel]] *[[Vlielaand]] *[[Terschelling|Schèlln]] *[[Amelaand|Ammelaand]] *[[Schiermonnikoog|Aailaand]] Oetgoand van de Nederlaandse noamen, kinnen dizze vief aailanden ontholden worden deur t ezelsbruggetje: "TV-tas". === Onbewoond === *[[Noorderhoaks]] *[[Richel]] (zaandploat) *[[Griend]] (zaandploat) *[[Rif (Nederlaand)|Rif]] (zaandploat) *[[Engelsmanploat]] (zaandploat) *[[Simonssaand]] (zaandploat) *[[Röttemerploat]] *[[Röttemeroog]] *[[Zuderdunen]] (zaandploat) Zo as oet de noamen al bliekt vörmen dizze gebieden de overgang van aailaand en zaandploat. Griend en Röttemeroog worden over t algemain as aailaand zain, de overige worden zain as aailanden dij van tied tot tied nog onder de golven zullen verdwienen. Aandere onbekindere zaandploaten en aailanden dij onbewoond binnen, binnen: [[t Schutter]] in t noordwesten van Tessel, [[Boeten Gronden]] in t noordwesten van t Schutter en [[de Hollen]] in t zuudoosten van Tessel. t Veurmoalige aailaand [[Wieringen]] is te vinden in de kop van Noord-Hollaand, vlak tegen de [[Ofsluutdiek|Ôfsluutdiek]] aan (nait op de koart vermeld). == [[Duutslaand|Duutse]] waddenaailanden == (Zoveul meugelk van west noar oost en van zuud noar noord) === Bewoond === * [[Börkem]] * [[Juust (aailaand)|Juust]] * [[Nörderoog]] * [[Baalterm (aailaand)|Baalterm]] * [[Laankeoog]] * [[Spaikeroog]] * [[Wangeroog]] * [[Neuwerk]] * [[Pellwörm]] * [[Noordstraand]] (tegenswoordig walvast) * de [[Halligen]] (Hooge, Zuderoog, Langenes, Olaand, Grode, Noordstraandsemoor, Hambörger Hallige) * [[Omrum]] * [[Feer]] * [[Sult]] === Onbewoond === * [[Lutje Hörn]] * [[Kaggelotploat]] * [[Memmert]] * [[Mìnzeneroog-Oldoog]] * [[Alte Mellum]] * [[Grote Knechtzaand]] * [[Nige Hörn]] * [[Scharhörn]] * [[Triesken]] * [[Tertius]] (staait voak onder woater) * [[Blaauwoord]] * [[Zuderoogzaand]] * [[Noorderoogzaand]] * [[Japzaand]] * [[Halligen|Onbewoonde Halligen]] (Habel, Zuudval, Noorderoog) Vanôf verschillende Duutse waddenaailanden is t meugelk een boottocht te moaken noar t rotsaailaandke [[Helgolaand]] dat 70 kilometer oet de kust ligt in de [[Duutse Bocht]]. Dit is gain echt waddenaailaand, môr der binnen starke kulturele banden mit t waddengebied. Zo proaten ze der n dialekt van t [[Noordfrais]]. Overigens gelden nait alle bovennuimde aailanden as offisjele aailanden. Om aan de definitie van n aailaand te voldoen mot minimoal 160 [[buunders]] bie gemiddeld hoog woater nait meer deur de [[Noordzee]] overspoeld worden. In [[juli]] [[2003]] moakte de [[Duutslaand|Duutse]] kustbeschaarming (NLWK) bekind dat de zaandbaank [[Kachelotplate]], legen in t noorden van de [[Ems (revier)|Eems]] tussen [[Börkem]] en [[Juust (aailaand)|Juust]], in de ôflopen joaren zo is aangruid dat t een echt aailaand worden is. De zaandploat besloat dan zo'n 2,5 bie 1,2 kilometer, ofwel 300 buunders. == [[Denmaark|Deense]] waddenaailanden == (Van zuud noar noord) * [[Reumeroog]] ([[Rømø]]) * [[Manderoog]] ([[Mandø]]) * [[Korezaand]] (onbewoend) * [[Fanoog]] ([[Fanø]]) * [[Langli]] (onbewoond) In t zuden van Reumeroog lag in de [[20e eeuw|20. aiw]] nog de ainigste Deense hallig, [[Jordsand]], môr in [[1999]] bleken de lèste resten doarvan verdwenen. In t noorden van Fanoog is de zaandkust in de loop van de geschiedenis n poar keer wieder opend en weer sloten, môr op t moment is de kustliende, op twai westkustfjorden noa, weer hailmoal sloten. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Waddenaailanden| ]] 0e8cbcu04bh95acd48omykdqu36w1vw 0 1547 22833 15416 2006-12-24T18:43:48Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Waddenaailanden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Waddenaailanden]] 7gcjk4vy8knwjmaarw10ikpaaj998y8 0 1548 293002 293001 2017-02-09T12:45:53Z Woolters 62 Versie 293001 van [[Special:Contributions/62.132.202.3|62.132.202.3]] ([[User talk:62.132.202.3|overleg]]) weerummedreid wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel | naaminlaanstaal = Koninkrijk België<br />Royaume de Belgique<br />Königreich Belgien | vlagge = Flag of Belgium.svg | wapen = Great Coat of Arms of Belgium.svg | lokasie = Europe location BEL.png | breedtegroad = 51///N | lengtegroad = 5///E | region = BE | talen = [[Nederlaands|Nederlaans]], [[Frans]] en [[Duuts]] | heufstad = [[Brussel (stad)|Brussel]] | religie = [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katteliek]], 5 aandere erkende religies | regeringsvorm = [[Federale monarchie]] ([[Monarchie|Koninkriek]]) | km2 = 32.545 | pctwaoter = 6,2 | inwoeners = 10,511 miljoen <small>''(01/01/2006)''</small> | dichtheid = 344 | munteenheid = euro | valutacode = EUR | tiedzone = +1 (wienter) +2 (zoemer) | volkslied = [[Brabançonne]] | feesdag = 21 juli | tld = be | laandcode = BEL | til = 32 }} '''België''' ([[Frans]]: ''Belgique'', [[Duuts]]: ''Belgien'') officieel 't '''Koninkriek België''', is een [[West-Europa|West-Europees]] [[Staot|laand]] dat in 't wessen an de [[Noordzee]] grens, in 't noorden en noordosen an [[Nederlaand]], in 't osen an [[Duutslaand]] in 't zuudosen an [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] en in 't zujen an [[Frankriek]]. België besteet maotschappelijk, cultureel, [[poletiek]] en sociologisch ezien veural uut twee grote gemeenschappen, de [[Vlaanderen|Vlamingen]] en de [[Wallonië|Waolen]]. België is een federale staot dee besteet uut 3 [[gemeenschap (België)|gemeenschappen]], * [[Vlaamse gemeenschap]] * [[Franse gemeenschap]] * [[Duutstalige gemeenschap]] Oek dree [[gewes (België)|gewessen]]: * [[Vlaams Gewest]] * [[Waols Gewest]] * [[Brussels Heufstejelijk Gewes]] Vlaanderen voegen zien instellingen oek mitene samen, zodat der nog mar één [[Vlaams Parlement]] en één [[Vlaamse regering]] is. Franstaligen behuilen alle deur hulle econtroleren ampart verkeuzen volksvertegenwoordigingen en regeringen ('executieven'). De [[Heilige Jozef]] is de [[petroonheilige]] van België. De wapenspreuk is: ''Eendracht maakt macht''. == Geografie == === Previnsies === België besteet uut 10 previnsies en 't heufstejelijk gewes [[Brussels Heufstejelijk Gewes|Brussel]] (''Bruxelles''): ==== [[Vlaanderen]] ==== * [[Antwaarp (provinzie)|Antwarpen]] (''Antwerpen''; ''Anvers''), heufstad [[Antwarpen (stad)|Antwarpen]] * [[Limbörg (Belgie)|Limburg]] (''Limburg''; ''Limbourg''), heufstad [[Hasselt (België)|Hasselt]] * [[Oostfloandern|Oost-Vlaanderen]] (''Oost-Vlaanderen''; ''Flandre orientale''), heufstad [[Gent]] * [[Westfloandern|West-Vlaanderen]] (''West-Vlaanderen''; ''Flandre occidentale''), heufstad [[Brugge (België)|Brugge]] * [[Floams Broabant|Vlaams-Braobant]] (''Vlaams-Brabant''; ''Brabant Flamand''), heufstad [[Leuven]] ==== [[Wallonië]] ==== * [[Woals Broabant|Waols-Braobant]], (''Waals-Brabant''; ''Brabant Wallon''), heufstad [[Waver]] * [[Hainego|Henegouwen]], (''Henegouwen''; ''Hainaut''), heufstad [[Bargen (België)|Bargen]] * [[Noamen (provinzie)|Namen]], (''Namen''; ''Namur''), heufstad [[Namen (stad)|Namen]] * [[Luxembörg (provinzie)|Luxemburg]] (''Luxemburg''; ''Luxembourg''), heufstad [[Aarlen]] * [[Luuk (previnsie)|Luuk]] (''Luik''; ''Liège''; ''Lüttich''), heufstad [[Loek (stad)|Luuk]] === Staotestieken === * Totale oppervlakte: 32.545 km² waarmee België op de 136e plaose steet wat grootte angeet. * Antal kilemeters staotsgrens: 1445,5 * België grens an [[Frankriek]], [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]], [[Duutslaand]], [[Nederlaand]] en de [[Noordzee]]. * Hoogste punt: [[Signaal van Botrange]], 694 [[meter]]. Volgens 't [[Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen]] is 't Belgisch territorium 33.990 km² a-j de Belgische [[territoriale waoters|territoriale zone]], dee zich tot 12 zeemielen in de Noordzee uutstrek, meereken. === Revieren === In België bin de volgende revieren en streumgebieden: * [[Maas]] * [[Schelde]] * [[Iezer]] * [[Dender]] In 't uterste osen oek een klein stukjen streumgebied van de [[Rien]] en in 't zujen van de previnsie Henegouwen een stukjen van 't streumgebied van de [[Seine]]. === Stejen === De heufstad is [[Brussel (stad)|Brussel]]. Een paor aandere "grote" stejen in België bin: * [[Antwaarp (stad)|Antwarpen]] * [[Gent]] * [[Charleroi]] * [[Luuk (stad)|Luuk]] * [[Brugge (België)|Brugge]] * [[Namen (stad)|Namen]] Een paor aandere belangrieke stejen bin: [[Hasselt (België)|Hasselt]], [[Bargen (België)|Bargen]], [[Leuven]], [[Kortriek]], [[Oostende]], [[Genk]], [[Mechelen (België)|Mechelen]] == Uutgaonde verwiezingen == {{Commonscat|Belgium}} {{Wiktionary}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:België| ]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] bb8x05kfmvbpifjenb86upd8jn2ahe5 4 1549 280164 270861 2015-04-07T18:40:16Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Op disse zied vie'j de '''spellingsrichtlienen veur de verschillende [[Nedersaksies]]e tongvallen'''. De meeste daorvan hebben gien offisiële spellingsregels, mer der bin overal zwat wel spellingskommissies die n schriefwieze uutebröcht hebben. ==Systeemteksten van Wikipedie== De systeemteksten van {{SITENAME}} bin eschreven in t West-Veluws. De schriefwieze die daorveur gebruukt is, heet de [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze (ANS)]]. Naost de systeemteksten is oek t veurblad in t West-Veluws (oek in ANS). De artikels van de maond en t leste niejs dat op t veurblad steet bin altied verschillende Nedersaksiese dialekten. Der is eprobeerd um bie de vertaling van de systeemteksten zo goed as t kan rekige te houwen mit de aandere tongvallen van t Nedersaksies, zo bin de beschrievingen veur de tabblaojen bieveurbeeld in t [[Tweants|Twents]] en de tekste in de zeukbalke ("zeuken") is vertaald in de meestveurkoemende dialekten. A'j wat te klagen hebben of a'j wat vragen willen, kom dan effen langes bie [[Wikipedie:Praothoek|de praothoek]]. ==Schriefwieze== De '''[[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]]''' (ANS) is onze veurkeursschriefwieze. t Wördt onder aandere gebruukt in de systeemteksten, veur t schrieven van Nedersaksiese artikels en teksten, veur t beneumen van onze kategorieën, in mallen, en gao zo mer deur. De Algemene Nedersaksiese Schriefwieze ku'j [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|op disse zied bekieken]], daor vie'j n beschrieving van de klanken (in t [[Internasjonaal Klaankenskrift|Internasionale Klankeschrift]]) en de biebeheurende letterkombinasies. In de tabel hieronder vie'j n overzicht van aandere meugelike schriefwiezes. {{Uutklappen| |titel=Aandere schriefwiezes |kleur=gainsboro |inhoud=Hieronder steet n lieste mit Nedersaksiese tongvallen en aandere meugelike schriefwiezes derveur. <big>'''Achterhooks'''</big> *[http://www.ecal.nu/streektaal/de-wald-spelling WALD-spelling] <big>'''Noordwest-Aoveriessels, Sallaands en Veluws</big>''' *[http://www.ijsselacademie.nl/taal/spellingsbrochure.html Iesselakkedemiespelling] <big>'''Draents</big>''' *[http://www.huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=197:spelling&catid=44&Itemid=65 Drèentse spelling - Huusvandetaol.nl] <big>'''Grunnigs'''</big> *[http://www.groningsonline.nl/spellingsregels Goud Geef Grunnegs (GGG) - Grunneger toal] *''Zai ook t artikel [[Grönnegse toalwiezer]] veur de maist bruukte spèllen'' <big>'''Stellingwarfs'''</big> *[http://www.stellingplus.nl/wp-content/uploads/2011/09/Hoe_schrijf_je_t_stellingwerfs_reduced.pdf Bergveld-schriefwieze] *[http://www.stellingwarfs.nl/index.php?pagina=taelhulp Taelhulp op Stellingwarfs.nl] <big>'''Tweants'''</big> *[http://members.home.nl/goaitsen/twents/schriefw.htm Standaard Schriefwieze] *[http://www.twentsewelle.nl/Subpagina.aspx?Pagina=21&Subpagina=49 Kreenk veur de Twentse Sproak] *[http://www.hermanfinkers.net/#!twentse-zaken/cwc1 'n Eigenwiezen (van Herman Finkers)] <big>'''Urkers'''</big> *[http://documentatiecentrumurk.nl/uploads/documenten/taal/9188_Schrijfwijzer%20Urker%20Taal.pdf Stichting Urker Taol: Beknopte Schrijfwijzer Urker Taal] }} ==Zie oek== *[[Leegsaksische orthogroafie]] *[[Wikipedie:Overleg over spelling]] {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Wikipedie:Spelling]] ampvde6pz7zrr3y6vv8x043849jmubl 0 1550 2533 2006-04-01T16:07:21Z Tubantia 15 REDIRECT [[België]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[België]] glyk67h6kedesuzagzvegtxa30gdju4 14 1551 265967 213444 2013-05-10T16:02:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksies artikel]] [[Kategorie:Drèents|Artikel]] pue5bwcs1kiqpnxuheplakqwrlt0zqs 0 1553 49941 49702 2007-10-28T18:06:35Z Servien 7 deurverwiezing naor [[West-Veluws]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[West-Veluws]] kc2fd9ryzks44ucjjndoliofpt2ik2k 14 1554 291162 266708 2016-11-03T15:26:26Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksies artikel|Veluws, West-]] [[Kategorie:Veluws|Artikel, West]] koeenbrvp4mqk11avychxcjukik3s5c 0 1555 291387 283740 2016-11-04T15:07:16Z Wwikix 13678 /* Plaatsn in Tweante */ wikitext text/x-wiki {| border=1 cellpadding=4 width=280px style="float: right; clear: right; margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |+<big>'''Tweante'''</big> |- | align=center colspan="2" | {| style="background:#f9f9f9;" border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" |- align=center width="120px" |[[Ofbeelding:Tweante.png|125px|Vlagge van Tweante]] |[[Ofbeelding:Wappen der Provinz Westfalen 1929.png|80px|Woapn van Westfalen, wat ook veur Tweante broekt wodt]] |- align=center width="120px" | <small>[[Vlagge van Tweante]]</small> | <small>[[Saksenros|Woapn van Tweante]]</small> |} |- align=center | colspan="2" style="background:#ffffff;" | [[Ofbeelding:LocatieTwente.png|Tweante in Oost-Nederlaand]] |- | '''[[Portoal:Tweante]] | |- | '''[[Proveensie]]''' | [[Oaveriessel]] |- | '''[[Heufdploats]]''' | [[Eanske]] |- | '''[[Streektaal|Streektaaln]]''' | [[Tweants]], [[Sallaands]], [[Vjens|Vreeznvens]] |- | '''Öppervlakte''' | 1402 km² |- | '''[[Bevolking|Inwonners]]''' | 620.000 |- | '''[[Volksleed]]''' | [[Tweants Volksleed]] |- | '''Regionoale webstie''' | [http://www.regiotwente.nl/ regiotwente.nl] |} '''Tweante''' is een gebeed in et oosten van [[Nederlaand]]. Et is et oostelike deel van [[Oaveriessel]] en et wörd min of mear begreansd duur de rivieren [[Regge]] en [[Deenkel]] en de greanzen met [[Duutslaand]] en den [[Achterhook]] in [[Gelderlaand]]. Den naam ''Tweante'' keump van den [[Latiens|Latiense]]n naam ''Tuihanti'' (of ''Tvihanti'') vuur de [[Tubanten]], een Germaans volk dat roewweg op dezelfde stea wonden in de tied van de [[Romeinse Riek|Romeinen]]. In den elfden eeuw wörden et gebeed al ''Tuente'' neumd. Tweante hef tegen de 620.000 inwonners en besteet oet veerteen gemeentes; [[Tweanteraand]], [[Tubbige]], [[Deenkellaand]], [[Eanske]], [[Losker]], [[Boarn]], [[Almelo]], [[Wierdn]], [[Healdern]], [[Riesn-Hooltn]], [[Hof van Tweante]], [[Hoksebarge]], [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] en [[Oldnzel]]. ==Naam== [[Ofbeelding:Mars Thingsus, Beda and Fimmilena altar, Housesteads.jpg|thumb|left|80px|Altoarsteen van Vercovicium]] Tweante is in oolde beuke al wier te veendn as ''Tuianti ''([[798]]), ''Tueanti'' (799), ''Thuehenti'' (851), ''Tuente'' ([[11e eeuw|11den eeuw]]) en oeteaindelik as ''Twenthe'' of ''Tweante''. Vroger wör de -w- as ne -u- (of -v-) eskrewen. Den naam van 798 lik dus nog aait völle op et Tweante van non. Toch dok den naam van Tweante al völle earder op. Op twee altoarsteender dee't veunden wörden bie de oolde Romeinse leagerplaatse [[Vercovicium]] bie de [[Mure van Hadrianus]] in [[Engelaand (regio)|Engelaand]] (rechtevoort de stad [[Housesteads]]), steet det de ''cives Tvihanti'' ([[Latiens]] vuur ''inwonners van Tvihanti'') oonderdeel warren van ne Freeske ruutersofdelige. De Romeinen huurden wal vakerder "barbaarse" leageronderdeeln in (dee neumdn ze ''cunei''). Aandere verkloarings goat det Tweante bekeand steund um öare ruuters of et gebroek van pearde. In peardenjargon is nen ''tweanter'' den naam vuur een tweejoarig peard. Een steark peard was onmisboar in de laandbouw, vuur et woark op et laand, vuur versleppen van allerhaande zaken en vuur et [[vervoor]]. Wier een aander idee is det Tweante op dezelfde manere an den naam keump as [[Dreante]] (ze liekt ja oardig op mekoar). et Woard "Tweante" zol wean ofleaidt van et telwoard "twee" en Dreante zol van "dree" kommen. De [[gouw|gouwen]] Tweante en Dreante leaden vroger tegen mekoar an. Vanoet Utrecht zeen (woar dat Tweante en Dreante in de middeleeuwen allebeaide bie heurden) ko'j zeggen dat Tweante et tweede gebeed van et [[Sticht]] was en Dreante et daarde. ==Laandskop== [[Ofbeelding:De Regge bij Rectum, Twente (NL) 100 0036.JPG|thumb|right|Regge]] Tweante is bekeand um et [[koelisselaandskop]]. Der wörd wal es ezegd det in Tweante achter elken boom een aander laandskop zit. Duur Tweante loopt verskeaidene heuwelruggen, woervan as den [[Tankenboarg]] den heugsten is. Toch is Tweante vuur et grötste gedeelde vlak, wat makkelik is vuur boeren. Hierduur zee'j in Tweante völle [[weaide]]laand, met doartusken hooltwallen en stukken bos. Der wörd in Tweante völle [[mais]] en [[groan]] verbouwd. Dit wil hier best, umdet den boadem vuural besteet oet vetten zaandgroond. Een antal delen van Tweante vaalt oonder natuurbeskoarming, zo as de [[Borkeld]] tusken [[Moarkel]] en [[Hooltn]]. Hier gröaite [[Jeneverbees|wakelbuske]]. B[[bos|os]], [[heede]] en akkerlaand wessels mekoar of. Aandere bekeande natuurgebeedn in Tweante zeent de verskeaidene zaandverstoewings, zo as et [[Lutterzaand|Lutter-]] en et [[Buurserzaand]]. In Tweante zit völle [[zalt|zoolt]] in den boadem. Um det noar böawten te halen stoat der vuural in Oost-Tweante de kenmoarkende kleaine zoolthuuskes. De grote zooltwinner Akzo Nobel hef een heel fabriek loaten bouwen an et [[Tweantekanaal]] bie [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]. Tweante lig ongevear tusken twee rivierkes: [[Deenkel]] en [[Regge]]. Aandere (keunstmoatige) waterweagn zeent et [[Tweantekanaal]], [[Skipbekke]], en et [[Almelo-Nothorn]]kanaal. ==Verleden== ===Ooldheaid=== Tweante wörd al froai lange bewoond. Bie [[Oatmörske]] en [[Maander]] zeent [[voestbiele|voestbieln]] eveunden dee as eskatt wordt op 130.000 [[Jezus Kristus|v. Kr.]], oet de [[Iestied]]. Disse zoln van de [[Neanderthaler]]s kommen. Dee treuken ook duur Tweante en deden op [[peard]]e en [[muskusos|muskusossens]] jagen. Doo as de Iestied heanig an vuurbie was, treuken de leu mear binnen een gebeed roond en deden mear ofwesselend etten. De ieskappe treuk zik aal mear terugge en de verskeaidene heuwels blewen achter. Dee kömmen vol met [[birk|baarke]]n- [[eekn|eken]]- en aandere loofbeume. Töt ong. 4500 v. Kr. bleef dit zo. Dit neumt de gelearden de [[middelsteentied]]. Doarnoa begunnen de leu met boeren in plaatse van verdan roond te trekken en te leawen as [[jager-verzamelaar|jager-gadderaar]]s. Oet dissen tied komt de grafheuwels bie et ''Springendal'' bie Oatmörske en op de [[Borkeld]] bie [[Maarkel]]. Bie Maander wör bie ofgreawings nen mummifiseerden kearl eveunden oet den tied, den as ze de "Man van Maander" eneumd hebt.<ref>Es, W.A. van, e.a., Archeologie in Nederland: de rijkdom van het bodemarchief (Amsterdam, Amersfoort 1988)</ref><ref>Louwe Kooijman, L.P., e.a., Nederland in de prehistorie (Amsterdam 2005).</ref> Zo tusken 2100 vuur en 700 noa Kristus leawden de leu aal mear samen. Zo konden ze mekoar helpen en kennis en veardigheden oetwesselen. Dit was et begin van de [[Bronstied|Broonstied ]]<nowiki/>en later de [[Iezertied]]. Ieder kon zik zo toospitsen op één deel van et (oawer)leawen. Den enen kon bievuurbeeld good pötte bakken en den aander kon good kleare maken. Der wör ook aal mear eruuld. Duur brokken van [[oer]] oet de groond te halen, te verhitten en te bewaarken, learden de leu iezer te maken. Hierduur kregen ze nieje materialen en gereedskoppen, dee as et leawen makkeliker maakten.<ref>Eijken, E.D., Compendium van het Overijssels recht vόόr 1811 (Kampen 2007).</ref><ref>Slicher van Bath, B.H., Mensch en land in de Middeleeuwen (Assen 1944).</ref> ===Tvihanti=== Den [[Romeinse Riek|Romeinsen]] geskiedkeundigen [[Publius Cornelius Tacitus]] beskreef in zien woark ''Germanica'' de verskillende [[Germanen]]volker dee as in Noord-West Europa leawden. Ook de zogenaamde ''Tvihanti'' of ''Tuihanti'' beskrif he. Dee zollen samen met verskeaidene aandere stämme den Romeinsen keaizer [[Germanicus]] anvöllen hebben in et joar 14 noa Kristus. Zowat 300 joar later gungen de Tvihanti wier tegen de Romeinen an et vechten. Ditmoal was Konstantijn keaizer. Den slachten öar of. Aanderzieds gung nen groep Tvihanti met op nen Romeinsen veeldtocht noar [[Vercovicium]] in Noord-[[Engelaand (regio)|Engelaand]], as ruuters in een [[Freeslaand|Freesk]] leageroonderdeel. Zee wordt eneumd op twee altoarsteender dee as bie de [[Mure van Hadrianus]] eveunden zeent en dee as ewiedet zeent an den Romeinsen god [[Mars (god)|Mars]] en den Germaansen God [[Thincso]]. === Sassen === Vanof et viefde joarhoonderd kömmen de [[Saksen (vôlk)|Sassen]] vanoet et hudige Noord-Duutslaand verdan wiedter noar et zuudwesten in et hudige Nederlaand. Zo kregen ze aal mear invlood in Tweante. Wellicht hef der ne gesteurde inmenging west. Vanof dee tied har Tweante in ieder geval mear kenmoarken gemeen met de noordoostelikere Sassengebeden. De tradisies en wieze van samenleawen wörden van umliggende volker oawer enömmen. De sproake dee vanof dee tied ekuierd wörd en dee as leu begunnen op te skriewen, wörd rechtevoort [[Ooldsassies]] eneumd. Disse sproake wör met enömmen bie invasies van [[Engelaand]], in samenwoarking met de [[Angelen]] en de [[Juten]]. Doar mengden et zik met de dialekten van dee aandere beide volker, woerduur as et non bekeand steet as [[Angelsassies]], of [[Ooldengels]]. Of hier ook leu oet Tweante an metdoan hebt, is neet met zekerheid te zeggen. De oawereenkomsten in de sproake zeent in ieder geval nog good te zeen. Ook wörden huuze in Tweante volgens den [[Sassiese bouwstiel|Sassiesen bouwstiel]] emaakt (et [[Lös hoes]]). Rechtevoort wordt hier mangs nog ellemeanten van in huuze stopt. ===Middeleeuwen=== [[Ofbeelding:Oldenzaalplechelmus1.jpg|thumb|left|250px|[[Oldenzaal]], [[Sint-Plechelmusbasiliek]]. Tiedens de Middeleewn was dit healigdom um de relieken van [[Plechelmus]] n beevoartsplek]] An et eande van et achtste joarhoonderd, noa ne lange riegel [[Saksenoorloogn|Sassenoorlogen]], köm Tweante oonder et [[Frankiese Riek]] van [[Koarel n Grootn|Koarel den Groten]]. Hee kreeg der et strabaante Sassenvolk oonder duur leagerplekken te stichten, zo as bie [[Oldnzel|Oldenzel]]. Det keump van et Fraankiese woard ''Olde Sala'', wat ''oolde zale ''betekent. Deftige leu harren vroger ne grote zale um rechtdag, vergoaringe en feeste te hoolden. Tweante hung nog aait de oolde Germaanse goden an. Mear oonder et Fraankiese beweend voorden Koarel den Groten met geweeld et [[Kristendom]] in. Et was óf bekearn óf vermoord worden. Det gung nog neet zoonder slag of stoot, want bievuurbeeld in [[Deaventer]] wörden vanoet Tweante vake de kaarken platbraandt, zo as den van den [[Angelsassies]]en monnik [[lebuïnus|Leefwin]]. Pas doo as Sassiese leaiders zo as [[Widukind|Wittekeend]] zik deupen leuten, volgden öare anhangers. De oolde [[germanen|germaanse]] heailigdommen wörden ummebouwd töt kaarken en kapellen. Den Sassiesen oadel gung zik duur et nieje Fraankiese leenrecht gedreagen as [[Feodalisme|feodale]] klasse. Zo ongevear in et 10de joarhoonderd köm Tweante oonder besteur van et [[Sticht Utrecht]] en wör et deel van et [[Oaversticht]]. Gedoerende de middeleeuwen besteurden eerst nen groaf - nen hogen hear oonder den bisskop - de strekke vanoet zinnen borg in [[Goor]]. Later köm et besteur in haande van nen [[laanddrost]], den as duur nen bisskop ekeuzen wör. In et 11de of 12e joarhoonderd wör Noord-Tweante (um [[Emmelkaamp]]) van Tweante ofskeaiden en gung bie de [[Graofschop Benthem|Groafskop Beantem]] heuren Et bleef nog wal oonder Utrechts besteur. [[Ofbeelding:Delden_Twickel.jpg|thumb|180px|[[Twickel|Hoes Twickel]] bie et städken [[Dealdn]], sticht in [[1347]]]] Acht Tweantse plaatsen kregen stadsrechten: *[[Almelo]] *[[Dealdn]] *[[Deepn]] *[[Eanske]] *[[Goor]] *[[Oldnzel]] *[[Oatmörsken]] *[[Riessen]] Oldenzel was in de Middeleeuwen de grötste en vuurnaamste stad van Tweante. In dee tied har Tweante verskeaidene [[klooster]]s: et [[Sunt-Antoniusklooster]] in [[Albeargn|Albeargen]], et [[Sunt-Catharinaklooster]] in Almelo, et [[Sunt-Agnesklooster]] in Oldenzel en et [[t Stift|Stift]] in [[Weersel]]. Tiedens de [[reformasie]] wörden disse kloosters der achterhen doan en de goderen innömmen duur de [[Stoaten van Oaveriessel|Stoaten van Oaweriessel]]. allene et Stift bleef bestoan as instelling vuur oadelike meadkens. ===Haanze=== Noa 1100 köm ook de [[Haanze]]tied op. Oawer de binnenrivieren wör der heanig an een haandelsnetwaark an elegd tusken [[Noordoost-Nederlaand]] en [[Noord-Duutslaand]] en van doaroet met [[Skandinavië]]. Disse haandel brachten welstaand bie vuural de gröttere steaden as [[Oldnzel]] in Tweante en [[Deaventer]], [[Zwolle]] en [[Kampen|Kaampen]] in de rest van [[Oaweriessel]]. Ook kleandere städkes, dee as oonder de grötteren waarkten, kregen dr wat van met, zo as [[Goor]], [[Dealdn|Dealden]] en [[Riessen]]. Disse tied was bepoalend vuur de kultuur en sproake van Noordoost-Nederlaand en Noord-Duutslaand, mer ook van Skandinavië. De invlood van de Middelnedersaksiese sproake op et hudige [[Noors]], [[Deens]] en [[Zweeds]] was zo slim, det volgens den Noordsen deskeundigen Didrik Arup Seip de "Noren rechtevoort nog gin twee töt dree minuten met mekoar kuieren köant zoonder Saksiese wöarde te gebroeken".<ref><nowiki>[http://germanic.eu/Middle-Low-German-loanwords-in-the-Scandinavian-languages.htm Germanic.eu. Edward Smith. Middle Low German Loanwords in the Scandinavian Languages.]</nowiki> 2011.</ref> ===Tachtigjoarigen Oorlog=== Tiedens den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] lea Tweante verskeaidene moalen middeln in et oorlogsgebeed. In [[1597]] köm heel Tweante in [[Stoatse partieje|Stoatse]] haande duur den veeldtocht van preens [[Maurits van Oranje]] (den [[Tweantsen Oorlog]]). De [[Rooms-Katholieke Karke|Roomske]] poaters wördn inwisseld vuur [[protestaants]]e ([[kontraremonstraant]]se) [[domie]]s. [[Boarne]] kreeg nen [[Luther]]sen domie en [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] nen [[remonstraant]]. Den [[Spanje|Spaansen]] veeldhear [[Spinola]] hereuwerden Oldnzel in [[1605]] op de Stoatsen. et [[Twaalfjaorig bestaand|Twaalfjoarige bestaand]] van [[1609]] gaf dudelikheaid: Oldnzel bleef Spaans. Noa ofloop van et bestaand in [[1621]] verdreef [[Ernst Casimir van Nassau-Dietz]] in [[1626]] de Spanjolen. et lik dr op det disse Spaanse tied dr vuur zorgd hef det grote delen Tweante nog aait Roomsk zeent. De vrea wör eteeknd in [[1648]] met de [[Vrea van Meunster]]. ===17e en 18e joarhoonderd=== [[Ofbeelding:Brager.jpg|thumb|200px|Historiese boerderieje ''De Brager'' in [[Geestern]], in de kenmoarkende bouwstiel van de strekke]] Noa den oorlog köm der nen röstigen en walvoarenden tied. Tusken [[1650]] en [[1660]] wörden verskeaidene patriciërshuze bouwd, zo as et vuurmoalige Reijgershoes in [[Dealdn|Dealden]], et Cremershoes in Oatmörsken en et [[Palthehoes]] in Oldenzel. et Roomske volk mocht feaitelik nit oetkommen vuur öar geleuf. Ne kapelle in [[Maarkel]] met een reliek van et Heailige Blood, ne belangrieke stea vuur beevoartn, wör dichte metseld. De preesters mossen in et verbörgene den Heailigen Mis opdreagen in umbouwde huze en sköppes op et plattelaand. In Almelo zat ne kleaine groep [[Deupszinnigen]], dee't in [[1684]] toostemming kregen van den Hear van Almelo um ne kaarke te bouwen. Doomoalig roadshear van [[Hollaand (gewest)|Hollaand]], [[Johan de Witt]], skreef in nen breef op [[30 oktober]] [[1654]] det he et in et zinne har um Tweante bie Hollaand te nemmen. Hee skreef det der Tweantse joonkhearen warren woer as he good met kon, en det Tweante good te verdeadigen was tegen Oranjezinnige steaden zo as [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] en [[Zwolle]]. Oeteaindelik deed he et toch mear nit, umdet he zik bangen vuur nen opstaand.<ref>Twente was bijna deel van Holland, [[De Twentsche Courant Tubantia]], 10 oktober 2007</ref> In [[1665]] en [[1666]], tiedens den [[Tweeden Engels-Neerlaandsen Oorlog]], mos Tweante et lieden duur [[Bernhard von Galen]] (''Bommen Bearnd''), [[Bisdom van Meunster|Preens-Bisskop van Meunster]]. Hee leut [[Loster|Lösker]] en [[Riesn|Riessen]] in braand stekken, en et Hoes Almelo köm der ook nit best of. In [[1672]] köm Bommen Bearnd wier en heul Tweante bezet töt en met [[1674]]. Zo wör et Roomske geleuf wier stoatsreligie in Tweante. In [[Oldnzel|Oldenzel]] en [[Goor]] wörden de vrogere Roomske kaarken wier opbouwd. Et eande van et zeuwnteende en een groot deel van et achtteende joarhoonderd was der gin oorlog. Et antal inwonners van Tweante nöm beheurlik too. Op et plattelaand kömmen der aal mear kötterboeren. In dissen vuur-industriëlen tied warren de ''fabrikeurs'' van belang. Det warren koopleu dee as volk goaren verkopen deden. Doarmet deed et volk an [[hoesweawerieje]]. De fabrikeurs köchten dan et wöawene linnengood wier en verkochten det duur in Hollaand. In Boarne steet nog et [[Bussemakerhoes]] oet [[1779]], et oolde hoes van ene van disse fabrikeurs. In Tweante wör völle linnen wöawen. in [[Riesn|Riessen]] deden ze völle met [[jute]]. In et 18e joarhoonderd köm der een niej soort linnen bie: et ''bombezien'', wat ne linnene skearing har en nen katoenen inslag. ===Bataafse Reppubliek/Keuninkriek Hollaand=== De proveensie Oaweriessel wör in [[1795]] deel van de [[Batoafse Republiek|Bataafse Reppubliek]] en gung in [[1806]] oawer töt et [[Keuninkriek Hollaand]]. De macht van de keuning wör slim in edamd en et besteur gung op de skuppe. Keuning [[Napoleon Bonaparte]] köm in [[1809]] in Tweante. De kaarken oet de plaatsen met ne mearderheaid an [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholieken]], zo as in [[Oldnzel|Oldenzel]], [[Tubbig]]e, [[Hoksebarge]] en [[Oatmörske]] wörden an de Rooms-Katholieken toowezen. In [[1810]] wör et Keuninkriek Hollaand in eliewd bie et [[Fraanske Keaizerriek]]. In [[1811]] heffen keaizer Napoleon de oolde bestuursvörme op en stelden gemeentes en rechtbaanken in. Hiermet köm een eande an Tweante as bestuurseenheaid; et [[drostambt]] Tweante en et drostambt [[Deepn|Depen]]-Hoksebarge wörden op ehewen. Zeuwenteen gemeentes wörden der in evoord: [[Almelo]], [[Boarn]], [[Dealdn|Dealden]], [[Deanekaamp]], [[Deepn|Depen]], [[Eanske]], [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]], Hoksebarge, [[Lösker]], [[Maarkel]], Oldnzel, Oatmörske, [[Riessen]], Tubbige, [[Vjenne]], [[Weersel]] en [[Wierdn|Wierden]]. Disse warn ongevear van denzelfden umvaank as de oolde richterambte. Doar warren et de steaden nit met eens. Doarumme wörden in [[1818]] Almelo en Dealden op esplitst in Ambt en Stad Almelo en Ambt en Stad Dealdwn. Eanske wör esplitst in Eanske en [[Lönneker]]. et Boetengebeed van de gemeente Oldnzel wör bie Lösker edoan. ==Ekonomie== Inwonners van Tweante stoat duur mekaar bekeand as leu dee't gin tied vernöalt, mer anpakt. Doarumme trekt völle bedriewe de leste joarn noar Tweante. De belangriekste steedn in Tweante bint [[Eanske]], [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] en [[Almelo]]. [[Oldnzel]] en [[Riesn]] beent rechtevoort steark in opkomst. Disse steedn ontwikkeln zik pas in de neegnteende eeuw, doo't de fabrikeurs van linngood noar disse kontrein kwamn. Oet disse tied bint ok de völle [[baan]]n in et gebeed anlegd vuur et anveurn van groondstofn en et eksporteern van et linn. De produktie van linngood gung duur töt in de joarn zeuvntig, doo't de industrie instörtn deur konkureansie oet Azië. n Anleg van de autobaan [[Rieksweg 1|A1]] noar de Duutse steedn [[Osnbrug]], [[Hannover]] en [[Berlien]] zoargn vuur nen niejn impuls vuur de Tweantse ekonomie. Rechtevoort bint dr in Tweante völle bouwbedrieve. Vuural Riesn steet laandelik bekeand um de völle bouwoondernemmings dee't dr bint. Ook op aandere industriële vlakn dreeit Tweante good met. Dr bint onmeundig völle [[vervoor|vrachtboern]], mer ok verpakkings-, isolasie-, skilders- en ellektriesbedrieve. n Naam "Twente" wörd aal mear gebroekt in bedriefsnaams, umdet et ne oetstroaling van betrouwboarheaid gef en verbeundigheaid met de klaant. Eankele vuurbeelden zeent Twenteplant, Twente Milieu, Motorservice Twente, Tw&ce, de aparte ofdeling Twents van busbedrief Connexxion. [[Ofbeelding:Oostendorperwatermolen.jpg|250px|left|thumb|n Traditioneel Tweants gebouw: [[Oostendörper Watermeuln]] in Hoksebarge.]] ==Kultuur== ===Volksoard=== Oawer Tukkers bestoat verskeaidene stereotiepn, dee't vake helemoal nit woar zeent. Tukkers zelf hebt vuur öare strekgenootn per plaatse bepoalde stereotiepe kenmoarken. Leu van boetn Tweante skeart de Tukkers meestal oawer eenn kam. Boetnstoanders zeet leu oet Tweante meestal as n heanig, geleuwig, terugge trökn volk, met n apart geveul vuur humor en ne biezeundere, indirekte manere van kuiern. Ne bekeande sprökke in Tweante zelf is skoonwal: "Tukkers hooldt van n kort gebed en nen langn metworst", woeroet blik at ze nit tevölle tied verknooit an zweaverige, ontastboare dinge, mer gearne anpakt en good wat etn doot. Wieter zeent dr vuur n antal döarpe en steadn vaste stereotiepn, dee't mangs lienrecht teegnoawer mekaar stoat: leu oet [[Riessen]] zeent [[gerefformeerd]] (''fien'') en achterbaks, mer ook plichtstrouw en betrouwboar, leu oet [[Eanter]] zeent krang en geslötn, mer heel gastvriej en nemt et neet zo nauw, leu oet [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] hebt et met zikzelf etröfn (ook wal ''Hengeler weend'' eneumd), leu oet de umgewing [[Tubbige]] en [[Geestern]] zeent loomp en onbenullig en leu oet [[Almelo]] zeent asosjaal en zitt bie thoes, of ze zeent juust n betn kak. Zo as aaltied bie stereotiepn wörd een kenmoark van één persoon oetvergroott en toopast op de hele gemeenskop. ===Geleuf=== Tweante is van vrogger oet ne [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms]]e regio, mer in n paar steedn en dörpe besteet ne [[protestant|gerefformeerd]]e meerderheid. Vuural [[Riesn]] steet bekeand um ziene gerefformeerde gemeenschop, terwiel dr noar verhoolding mear zwoar-gerefformeerdn in et [[Venne]] zitt. Vuural de westerlike streppel van Tweante, met [[Hoksebargen]] in et zuudn töt an [[Vroomshoop]] in et noordn is heuwdzakelik Protestaants. Vake is dr in döarpe nog ne tweedeling tusken Protestaants en Katholiek, zo as bievuurbeeld in [[Eanter]], woer't zelfs beaide partiejn nog ne eegne muziekverenige hebt. Doar teagnoaver is et noordoostn van Tweante heuwdzakelik Katholiek, met as bekeandste vuurbeeld de Healige [[Plechelmus]]basiliek in [[Oldnzel]]. In de grote steadn wont völ [[Islam|Moslims]], vuural in [[Almelo]], woer at ne relatief grote groep [[Turkije|Turkn]] wont. Doarnöast zit dr in Tweante de grötste groep [[Suryoye]] van Neerlaand, dee't hoaste allemoal lid zeent van de oolde [[Orthodox Kristelike Karke]]. ===Tradisies=== Tweante steet bekeand um et behoald van ziene oalde gebroekn en tradities, zooas et [[mirreweenterhoorn]]bloazn, et [[klootscheetn]] en et stokken van [[boake]]s. Met [[Poasken]] wördt in [[Oatmörsken]] biej de roomsn et [[vlöggeln]] doan duur de [[poaskearls]]. In westelik Tweante goat ze um poasken hen [[eierkuuln]]. Umdat n groot deel van Tweante Katholiek is, wördt ok hier [[carnaval|karnaval]] vierd. Vuural [[Oldnzel]] is bekeand um et oetbeundige karnaval wat dr vierd wörd. et Wörd zelfs et grötste karnaval van ''boawn de riviern'' eneumd. Vuural de wat kleaindere steedn en döarpe oonderhooldt nog de [[noaberskop|noaberplicht]], woerbie't alle noabers mekoar biestoat as et neudig is. Det kan wean met et verzörgen van n hof, zorgen vuur de beeste, sorteern van de post en plaantn water doon as ene van de families met vakaansie is. As dr ne trouwerieje te viern is (of zovöljoarige brulfte) goat de noabers met mekaar hen ''greun haaln'', en bouwt ze vuur n ingaank van et trouwnde of jubileernde stel ne [[boage]] van danntäkke. De vrouwleu voolt dan reuskes van papier, dee't in de boage komt te hangn. ===Sproake=== Oonderzeuk oet 2005 hef oet eweezn at 62% van de Tukkers et [[Tweants]] nog elken dag gebrok, en mear as 40% van de oondervroagden least zowat elke wekke wal Tweants. Zelfs 69% gef an at ze in thoes eawnvölle Tweants en Neerlaands sprekt.<ref>Bloemhoff, H. et al. ''Taaltelling Nedersaksisch: Een enquête naar het gebruik en de beheersing van het Nedersaksisch in Nederland''. Groningen: Sasland (2005). 39-40.</ref> Et Tweants is n dialekt van van de [[Westfaals]]e tak van et [[Neersassies]], wat in [[Neerlaand]] seend [[1996]] offisjeel duur de [[EU]] as streksproake is erkeand in et [[Europees Haandves veur regionale taolen of taolen van minderheen|Europese haandvest vuur regionale sproakn]]. Et Tweants is roewweg in te deeln in [[Oost-Tweants]] en [[Tweants-Groafskops]]. Den lestn wörd ook in et noordn van n [[Achterhook]] esprökn. Et is doarumme nit helemoal dudelik woer as et Tweants ophoold en Achterhooks begeent. Et [[Vjens]] is n geval apart, doar veend iej nen tuskenvörm van et oolde Westfaals en et hudige Tweants, vuural duur de [[Brekking (taal)|klaankbrökke]] in wöarde as ''wjean'' (wean) en ''edwoan'' (edoan). In [[Eanter]] en [[Riesn]] hef et dialekt nog wier aandere klaankn en weurde. Noa n [[Tweede Wereldoorlog|Tweedn Wearldoorlog]] wör et op de skooln of eroadn Tweants met de keender te kuiern, umdet dit slecht zol wean vuur öare sproakoontwikkeling. Dit zorgen dr vuur det Tweants vandaag n dag völle meender kuierd wörd as vuur dee tied. Nieje oonderzeukn hebt anteund det et kuiern van n meardere sproakn/dialektn juust good is, skoonwal et nog aait lastig is de oolders hiervan te oawertuugn. Et verbetterde zelfbeeld van Tweante en et sukses van de [[voetbal]]klub [[FC Tweante]] hef de greutsigheaid van de Tukkers an ewakkerd, en zorget aal mear vuur ne opleawing van et Tweants. Nen oaverzicht van de karakteristiekn van et Tweants kö-j veendn op et [[Tweants weurdnbook]]. ===Arzitektuur=== [[Ofbeelding:Aan de Stegge-GebouwMei2009.jpg|thumb|left|150px|Heuwdkantoor ''Aan de Stegge'' oet [[Goor]]]] In Tweante, en feaitelik et hele [[Neersassies]]e gebeed ha'j vuur de leste doezend joar de [[lös hoes|lösse huuze]], woerin't leu en deers in ene ruumte saamn oonder ene kappe leawn. In et [[TwentseWelle]]museum hebt ze zo n lös hoes op woare grötte noa ebouwd. Van ooldsher zeent in Tweante völle gebouwe te veendn in de [[Sassiese bouwstiel]]. Det beteeknt det de huuze in verhoolding ne grote kappe hebt en lege muurkes um n geraamte met dikke balkns, woerbie't de kappe mangs wal 2/3 van de hele heugte inneamp. Vake zat op disse huuze ne reetne kappe op. Duur de verniejde bouwtechniekn zeent dr in Tweante völle niejerwetse huuze bie ekömn, mer völle leu loatt in öare huuze nog oolde Sassiese kenmoarken verwoarken, zo as ne reetne kappe, of et heultne beschot an de vuurgewel. Ook nemt nog völle leu n [[gewelteekn]] an n gewel, of as ze ginne peuntkappe hebt, as versierige an de mure bie de vuurdure of binnenshoes. Umdet in Tweante völle bouwbedriewe zitt, komt dr ook n antal [[arzitektuur|arzitektn]] op of. n Biezeunder gebouw is van et [[Goor]]se bouwbedrief ''Aan de Stegge'', wat volledig in [[Friedensreich Hundertwasser]]stiel is ebouwd. Dissen ontwoarper steund bekeand um zinne klurige ontwoarpn en gebroek van natuurlike vörme. ===Etn en dreenkn=== [[Ofbeelding:Kreantewegge.jpg|thumb|right|180px|Kreantewegge in de wege]] Skoonwal Tweante aait deel hef west van gröttere kulturele strekn woarbie ze voodselgebroekn oawernömn, zeent dr n antal gerechten dee't as "typies Tweants" bekeand stoat. Ene van de bekeandste Tweantse gerechte is de [[kreantewegge]]. Dit is nen langn [[krentenstoete|kreantnstoetn]] met völle kreantn en rozienn dr in. et Is vake n laank brood (mangs wal mear as nen meter), wat van vroger oet bakn wör um de geboorte van keender te viern. et Wörd rechtevoort nog aait an dikke pläkke sneedn met ne loage botter dr op, en gearne bie de koffie egetn, skoonwal et nit aait mear met geboortes te maakn hef. n Aander bekeand gerecht oet Tweante is de [[bakworst]]. Dit is nen dikke, krudigen worst van voarkensvleais, met ne duursnede van 15cm. n Worst wörd in dikke pläkke sneedn en op ebakn in de panne. et Wörd meestal in et weenter egetn, en normaalgesprökn nit bie et oawndetn mer tusken de middag, bv. op de stoete. Dissen worst is nog aait slim populear. Aandere "typies Tweantse" gerechte zeent [[stip in de pan]] en [[balkenbriej]], skoonwal dit hoaste nit mear egetn wörd. Met de komst van völle immigraantn in de tweede helfte van et [[20e eeuw|20e joarhoonderd]] is et Tweantse etpatroon beheurlik oet ebreaidt. Oawer et algemeen doot Tukkers gearne vleais etn. t Bekeandste dreenkn oet Tweante mut ongetwiefeld [[Grolsch]] beer wean. Skoonwal dit van oorsproonk oet et [[Achterhook]]se [[Grolle]] keump, steet de brouwerieje rechtevoort in [[Bokel (Eanske)|Bokel]] en is et doarumme vuur völle leu non n Tweantsen beersoort. Aandere Tweantse beersoortn zeent [[Twents Bier|Tweants Beer]] oet [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] en [[Huttenkloas]]. Tweante steet ook bekeand um de völle kruudnbitters dee't dr distilleerd wordt. elk döarpken hef vuur aparte geleagnheedn of vierings wier n apart bittertjen. === Muziek === [[File:Ilse DeLange parkpop 25juni2006.jpg|thumb|270x270px]] Op et vlak van de volksmuziek is Tweante van ooldsher ne ofspegeling van völle boernestrekn en oonderdeel van et gröttere Sassiese verbaand. Um tradisies te bewoarn zeent dr n antal kloompndaans-vereniges, dee't oolde [[Nedersaksische volksleidjes|Nedersaksiese verskes]] spölt as de [[Driekusman|''Driekusman'']]'' ''en ''Ik goa met mien meakn noar Hoksebarge too''. Vanweage de nauwe sosjale saamnhaank in grote deeln van Tweante, is muziekmaakn n belangriek oonderdeel van völle gemeenskopn. De lokale harmoniejn en fanfares köant op n beheurlik leednantal rekn. In Eanske zit et ArtEZ-konservatorium, woer't studeantn klassieke en lechte muziek studeern köant. Wieters zeent dr völle kleaine rockbandjes en groepkes vreandn dee't vuur de wille muziekmaakn doot. Op et vlak van popmuziek is Tweante ginnen onbekeandn. Zangeresse [[Marga Bult]] oet [[Lattrop]] haaln met öare groep [[Babe (muziekgroep)|Babe]] vanof [[1981]] meardere hits en deed as Marcha in [[1987]] met an et [[Eurovisiesongfestival]], woer't he viefdes wör en de publiekspries kreeg. Oondertusken is ook [[Ilse DeLange]] oet [[Almelo]] laandelik duur ebrökn met grote nummer 1-hits as ''The Great Escape'' en ''Incredible''. Popzangeresse [[Sanne Hans]] oet [[Eanske]] kreeg in [[2012]] oonder artiestnnaam Miss Montreal de [[Schaal van Rigter]] oetreikt, umdet öar nommer ''Wish I Could'' in 2011 et vaakst edreeid was vuur nasjonale radiostasjon [[3FM]]. Wieters is [[Thomas Berge]] oet [[Hoksebarge|Hoksebargen]] hard op weg um laandelik mear erkennige te kriegn. Berge breuk met 12 joar duur met zin Hollaandse versken ''Mijn Luchtballon''. Hee kreeg völle anhangers van et Hollaandse leawnsleed, mer hee wol toch mear de pop- en rockkaante oet. In 2013 köm he doarumme met zin album ''Berge Verzet''. == Media == In Tweante kö'j verskeaidene [[Kraante|kraantn]] leazn. n Bekeandsten is de [[De Twentsche Courant Tubantia|Tweantse Courant Tubantia]], dee oonderdeel is van oetgewerieje Wegener Group. In sommige deeln van Tweante is van deezelfde oetgewerieje [[de Stentor]] te kriegn. Wieters is dr nog et wekblad [[De Roskam]]. Doarnöast zeent dr nog ontelboare lokale kreantjes, dee't zik vuural richtet op lokaal niejs. t Bekeandste radio- en tellevisiestasjon oet Tweante is [[RTV Oost]]. Disse zeander richt zik op heel Oaweriessel, mer de heuwdstudio steet in [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]. Völle gemeenstes hebt n eegn radio- en tellevisiestasjon vuur noodberichtn en lokaal niejs. Verbeundn an et wekblad De Roskam is dr ook Roskam TV, woerin as lange interviews heuldn wordt met leu dee wat vuur Tweante doot of beteeknt. n Wat better bekeand lokaal radiostasjon is [[RegioFM]] oet Wierdn. ==Sport== In Tweante zitt twee profesjonele [[voetbal]]klubs in de [[Earedivisie]]; [[Heracles Almelo|Heracles]] oet [[Almelo]] en [[FC Tweante]] oet [[Eanske]]. Dissen lesten klub wör in [[2010]] Neerlaands Kampioen, en wör tweedes in [[2011]]. Nöast disse voetbalklubs steet Tweante bekeand as [[peard|peardestrekke]]; verskeaidene internasjonale springruuterkampioenn komt oet (of woont in) Tweante, zo as [[Gert-Jan Bruggink]], [[Gerco Schröder]] en [[Jos Lansink]]. Doarnöast komt dr verskeaidene [[zwemmen (sport)|Olympische zwemkampioenn]] oet Tweante, zo as [[Marleen Veldhuis]] en [[Hinkelien Schreuder]]. Wieders komt dr verskeaidene [[wielrennen|profwielrenners]] oet Tweante, zo as [[Bram Tankink]] oet [[Hoksebarge]] en oold-wearldkampioen [[Hennie Stamsnijder]] en zinn zönne [[Tom Stamsnijder|Tom]] oet [[Eanter]]. De bekeandste Tweantse streksport is nog aait et [[Klootscheetn|Klootskeetn]]. Hierbie mut deelnemmers met nen met lood verzwöarden hooltn bal (nen kloot) in zo min meugelik wörpe nen vuurofbepoalden ofstaand oflegn. Disse sport wörd vuural vuur et plezeer edoan, mer in bv. [[Geestern]] en [[Tubbige]] zeent dr hele ''klootskeetvereniges'', dee't zelfs metdoot an et [[Europees Kampioenskop Klootskeetn]]. Den eerstn hef zelfs n eegn klubhoes. Deelnemmers köant ook nog oonderling geeld inzetn op wee't dr geet winn of et antal wörpe. Klootskeetn is ne geleefde bezigheaid bie personeels- of familiefeestjes. De spört wörd ook in Noord-Duutslaand, Engelaand, [[Italië]] en [[Ierlaand]] edoan. ==Plaatsn in Tweante== [[Albeargn]] - [[Almelo]] - [[Beantel]] - [[Beckum]] - [[Böaningn]] - [[Bokel (Eanske)]] - [[Bokel (Hoksebarge)]] - [[Boorn]] - [[Boornerbrook]] - [[Brammel]] - [[Breklenkaamp]] - [[Broenehaar]] - [[Buurse]] - [[Dealdn]] - [[Dealdnerbrook]] - [[Dealdner Es]] - [[Deankaamp]] - [[Deepn]] - [[Doarle]] - [[Döarningn]] - [[Dulder]] - [[Ealsn]] - [[Eanske]] - [[Eanter]] - [[Epnzoalder]] - [[Eul]] - [[Fleringn]] - [[Gammelke]] - [[Geestern]] - [[De Glanerbrug]] - [[Goor]] - [[Haadorp]] - [[Haarbig]] - [[n Ham]] - [[Harke]] - [[Hoarle (Tubbige)|Hoarle]] - [[Hoksebarge]] - [[Heldern]] - [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] - [[Hengevelde]] - [[Hertem]] - [[De Hoeve (Hoksebarge)|De Hoeve]] - [[Hoge Heksel]] - [[Holthuuzn]] - [[Honesch]] - [[Iepelo]] - et [[t Langnven|Langnven]] - [[Lattrop]] - [[Langel (Hoksebarge)]] - [[Lemsel]] - [[Lönnker]] - [[Loster]] - [[De Lut]] - [[Mariaparochie]] - [[Maander]] - [[Maanderven]] - [[Maarkel]] - [[Maarkvelde]] - [[Mekkelhorst]] - [[Nijverdal]] - [[Noord Döarningn]] - [[Nötter (Wierdn)|Nötter]] - [[Nutter]] - [[Oagel]] - [[Oatmörsken]] - [[Oaverdeenkel]] - [[Oazele]] - [[Old Oatmörsken]] - [[Oldnzel]] - [[Ossel]] - [[Reetmölle]] - [[Rektum (Wierdn)|Rektum]] - [[Reutum]] - [[Riesn]] - [[Rossum (Oaveriessel)|Rossum]] - [[Soasel]] - [[Stepel]] - [[Stokkum (Hof van Tweante)|Stokkum]] - [[Sunnoa]] - [[Tilgt]] - [[Tubbig]] - [[Twekkel]] - [[Vas]] - et [[t Vjenne|Vjenne]] - [[Vroomshoop]] - [[Weersel]] - [[Westerhaar]] - [[Wiene]] - [[Wierdn]] - [[Zeander]] - [[Zeldam]] - [[De Zoeke]] {{Bron|<references/>}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tweante| 1]] 3ehrbhqi25nrbc7y7nrczjon3sy5u0s 14 1556 291161 266501 2016-11-03T15:26:09Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksies artikel|Veluws, Oost-]] [[Kategorie:Veluws|Artikel, Oost]] f9n21kq4t2ae7eyaz6pdqlke1fgjspm 0 1558 291031 264234 2016-11-03T12:55:30Z Wwikix 13678 /* Oetgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki De '''Stichting Drentse Taol''' was een stichting met as doelstelling 't bevörderen van 't gebruuk van 't sproken en schreven [[Drèents]]. In [[meert]] [[2007]] is de stichting met 't maondblad in de Drentse taol ''[[Oeze Volk]]'' en [[Stichting Het Drentse Boek]] saomengaon in 't [[Huus van de Taol]]. Dizze neie organisaotsie hef in meert 2008 de deuren lös edoan in [[Beilen]]. 't Waark van de Stichting Drentse Taol was onderverdeeild in veer beleidsterreinen: * [[Taol]]promotie * [[Onderwies]] * [[Letterkunde|Literatuur]] * [[Taolkunde|Taolwetenschap]] ==Taolpromotie== Taolpromotie umvatte veur Drentse Taol dinger as 't organiseren van lezings, 't Drents dictee, kaarkdiensten in 't Drents en de maond van 't dialect (in [[meert]], ''Meertmaond-Dialectmaond''), 't verzörgen van [[webstee|internetpagina's]] en Tekst-TV in 't Drèents en de oetgaove van 't kwartaolblad ''De Taolkraant'' (in saomenwaarking met Het Drentse Boek). Drentse Taol hef veur 't Drèents een deur de [[pervincie]] [[Drenthe]] erkend [[spelling]]systeem maokt. Ok organiseerden ze 't [[Drèents dictee]], dat in [[2006]] veur de eerste keer rechtstreeks op [[TV Drenthe]] oetzonden weur. Naost de activiteiten die Drentse Taol zölf ontwikkelde was ok de loketfunctie slim belangriek. Veur aal vraogen en opmaarkings op 't gebied van 't Drèents kunden mèensen terecht bij Drentse Taol. ==Onderwies== Op onderwiesgebied weuren verschillende activiteiten ontwikkeld veur jong en old. In verschillende plaotsen worden - now deur 't Huus van de Taol - cursussen Drèentse taol en cultuur geven veur beginners en veur mèensen die wat meer vörderd binnen. Daorbij kommen ok volkskunde en spelling an de orde. ==Literatuur== Drentse Taol warkten veur de fusie töt 't Huus van de Taol al saomen met Het Drentse Boek, die boeken en meziek in in 't Drèents en oaver Drenthe oetgef. Drentse Taol huld zuch onder aandere gangs met 't laoten maoken van videoportretten van bekende Drentse schrievers en met 't inrichten en toougankelijk maoken en holden van 't Drents Letterkundig Documentatiecentrum. ==Taolwetenschap== Drentse Taol ondersteunde 't Drents as onderwaarp van wetenschappelijk onderzeuik. Dit onderzeuik stund neeit op zichzölf, mor weur waor meugelijk tooupast op aandere beleidsterreinen, bijveurbeeld 't onderwies. ==Oetgaonde verwiezing== *[http://www.drentsetaol.nl Stichting Drentse Taol] (veurmaolige webstee) *[http://www.huusvandetaol.nl Huus van de Taol] (webstee van de opvolger van Stichting Drentse Taol) [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Drèents]] [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] m9xku2rrd605zzi00g9fubsv0c7gvo8 0 1559 278947 276268 2015-03-27T16:01:08Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Amsterdam | bestaansnaam vlagge = Flag of Amsterdam.svg | bestaansnaam wapen = Amsterdam wapen.svg | lokasie-svg = LocatieAmsterdam.svg | previnsie = [[Noord-Hollaand|Noord-Ollaand]] | heufplaose = '''Amsterdam''' | inwoeners = 805.166<ref>[http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=37230NED&D1=0,17&D2=121&D3=l&HDR=T&STB=G1,G2&VW=T CBS StatLine]</ref> | daotum inwoeners = aug 2013 | oppervlak = 219,32 | oppervlak laand = 165,76 | oppervlak waoter = 53,56 | dichtheid = 4852 | breedtegraod = 52/22// | lengtegraod = 4/53// | verkeersaoder = [[A1]], [[A2]], [[A4]], [[A5]], [[A6]], [[A7]], [[A8]], [[A9]], [[A10]], [[E19]], [[E22]], [[E35]], [[E231]] | netnummer = 020 | postcode = 1000-1109 | webstee = http://www.amsterdam.nl | ofbeelding2 = Amsterdam 4.89943E 52.37109N.jpg | umskrieving2 = Satellietfoto van de stad Amsterdam }} [[Bestaand:Karte Amsterdam MKL1888.png|thumb|270px|Amsterdam in [[1888]].]] '''Amsterdam''' (in t [[Urkers]] ok wel ''De Stad'' eneumd) is n [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in is de [[heufdstad|oofdstad]] van [[Nederlaand]]. De stad wort in t [[Amsterdams]] ok wel ''Mokum'' eneumd, disse naam komt eut t [[Jiddisj]] in betaekent 'plekke' of '[[Stad (woonstee)|stad]]'. Amsterdam legt in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Noord-Hollaand|Noord-Ollaand]] an de monding van de [[Amstel]], in t [[IJ]]. Amsterdam et zeen naam te danken an de anlegging van n dam in de [[13e eeuw|13e ieuw]] an de Amstel (''Amsteldam''). Roend [[1300]] krieg t [[stadsrechten]], in gruuide in de [[Gouwen Ieuw]] eut tot ien van de belangrikste angelssteden ter wärreld. Bevolkingsgruui leidde vanof t aende van de [[16e eeuw|16e ieuw]] tot stadseutbreidingen, waoronger de [[grachtengordel]], die op de [[UNESCO]]-[[Wärreldörfgoedliest]] stot in tot dé bezienswaardigeden van de stad beoort. Angere attraksies binnen museums, zo as t [[Rieksmuseum Amsterdam|Riksmuseum]], t [[Stedelik Museum (Amsterdam)|Stedelik Museum]] in t [[Van Gogh Museum]], t [[Anne Frank Eus]], [[de Wallen]] in de [[dreugkafee|droogkafees]]. Amsterdam et twie [[universiteit]]en in et de mieste nasionaoliteiten ter wärreld.<ref>[http://www.trouw.nl/nieuws/nederland/article1670842.ece Amsterdam stad met meeste nationaliteiten (177) ter wereld], Trouw, 22 augustus 2007</ref><ref>[http://amsterdam.nl/nieuws/@340049/inwoneraantal/ Inwoneraantal Amsterdam blijft groeien stad telt 178 nationaliteiten; één meer dan in 2009], Gemeente Amsterdam, 29 juni 2010</ref> Aend augustus 2013 ad de gemiente Amsterdam 805,166 inwoeners. Op 1 desember 2012 aolde de gemiente vor t eerst sinds de jaoren zuventig t inwoenerantal van 800.000. t Grootstedelik gebied ad in augustus 2013 ongeveer 1,6 miljoen inwoeners, daormie et t, t grootste antal inwoeners van alle Nederlaandse grootstedelike gebieden. De [[Metropoolregio Amsterdam]], waortoe onger angere [[Almere]], [[t Gooi]], [[Haarlem|Aarlem]], [[Zaanstad]] in [[Purmerend]] beoren, et ongeveer 2,4 miljoen inwoners. Amsterdam is värder ok ien van de steden in de [[Raandstad (gebeed)|Raandstad]]. De stad zelf is ongerverdield in verskillende [[Stad (woonstee)|stadsdielen]] die wier ongerverdield binnen in buurten in wikken. == Zustersteden == Amsterdam et [[stedenbaand]]en mit de volgende steden: {| |valign="top"| * [[Accra]] (Ghana) * [[Hanoi|Anoi]] (Viëtnam) * [[Athene (stad)|Athene]] (Griekelaand) * [[Berlien]] (Deuslaand) * [[Boedapest]] (Ongarije) * [[Bombay]] (India) * [[Brussel (stad)|Brussel]] (België) * [[Casablanca (stad)|Casablanca]] (Marokko) * [[Delfziel|Delfzeel]] (Nederlaand), sinds 2010<ref>[http://www.rtvnoord.nl/ipad/index.asp?p=95471 Amsterdam trakteert Delfzijl op stedenband], RTV Noord, 15 oktober 2010</ref> * [[İzmit]] (Turkije) |width="40%" valign="top"| * [[Larache]] (Marokko) * [[Londen]] (Verienigd Koninkrik) * [[Niej-York|New York]] (Verienigde Staoten) * [[Paries]] (Frankriek) * [[Peking]] (China), sinds 1994 * [[Riga]] (Letlaand) * [[San Francisco]] (Verienigde Staoten) * [[São Paulo (stad)|São Paulo]] (Brazilië) * [[Seoel]] (Zuid-Korea) |} == Bevolkingsontwikkeling == {| |valign="top"| * [[1300]]: 1.000 * [[1400]]: 3.000 * [[1500]]: 12.000 * [[1600]]: 60.000 * [[1650]]: 140.000 * [[1796]]: 200.600 * [[1815]]: 180.000 * [[1830]]: 202.400 * [[1849]]: 224.000 |width="40%" valign="top"| * [[1879]]: 317.000 * [[1899]]: 510.900 * [[1925]]: 714.200 * [[1929]]: 750.000 * [[1963]]: 870.000 * [[1984]]: 680.000 * [[1999]]: 727.000 * [[2005]]: 742.000 * [[2006]]: 744.736 |} == Referensies == <references/> == Eutgaonde verwezingen == {{Commonscat|Amsterdam}} {{Noord-Hollaand}} {{Dialekt|urs|Algemiene Nedersaksiese Skreefweze}} [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] ibzhe21io4e327xgdvb1g3yi54mkdqu 10 1560 271893 267139 2013-12-07T01:01:38Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <includeonly>{| style="float: right; clear: right; background: none; border: none;" align="right"</includeonly><noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak|{{PAGENAME}}]] </noinclude> det8h3j3vclc6toeimrybfjq6vqvxnk 0 1561 293211 293095 2017-05-13T11:52:17Z Wwikix 13678 /* Deputeerde Staoten */ + wikitext text/x-wiki {{Pervincietabel | titel = Pervincie Drenthe | vlag = Flag Drenthe.svg | waopen = WapenDrenthe.jpg | kaort = Drenthe-Position.png | taolen = [[Drèents]], [[Nederlaands]] | heufdstad = [[Assen]] | geleuf = [[Protestantisme|Protestants]] 35% <br /> [[Rooms-Katholieke Karke|katholiek]] 8% | volksleeid = [[Mien Drenthe]] | opprange = 2.680,37 | opp = 2.641,09 | opp_waoter = 39,28 | inwoner_totaol = 488.611 | inwoner_totaol_jaor = jan 2015 | bevolkingsdichtheid = 185 | breedtegroad = 52/59//N | lengtegroad = 6/33//E | region = NL-DR | webstee = http://www.drenthe.nl }} {{Portaol|Portaol:Drenthe|Portaol Drenthe}} [[Ofbeelding:2016-P03-Drenthe.jpg|300px|thumb|<center>Drenthe</center>]] '''Drenthe''' is een [[Nederlaand]]se [[pervincie]], legen in 't noordoosten van 't laand. Grofweg grenst 't in 't noorden an de pervincie [[Grunnen (provinzie)|Grunnen]], in 't oosten an [[Duutslaand]], in 't zuden an de pervincie [[Oaveriessel|Overiessel]] en in 't westen an de pervincie [[Frieslaand|Freeislaand]]. De heufdstad is [[Assen]]. Drenthe steeit veural bekend om zien [[hunebed]]den. De dialecten die as ze in Drenthe praot, heurt bij 't [[Nedersaksisch]] en wordt mit menare [[Drèents|''Drèents'', ''Drents'', ''Dreints'' of ''Drints'']] nuumd. <ref>Tissing, Jan (red.) (1992), ''Zakwoordenboek Drents-Nederlands Nederlands-Drents'', Assen: Stichting Het Drentse Boek</ref> == Geschiedenis == De eerste vermelding van Drenthe is vunden in een document oet 't jaor [[820]] waorin praot wordt van ''Pago Treanth'' dat steeit veur 't ''gewest Drenthe''. Wat de naom te betiekenen hef, is niet hielemaol dudelijk: meugelijk was 't 't derde gebied van 't [[bisdom Utrecht]], zoas Twente (''Tuihanta'') 't twiede was. Oet archiefstukken in 't Drents Archief blik dat in [[1024]] en [[1025]] over Drenthe as [[graofschap]] sproken wordt. Tot [[1405]] beheurde de stad [[Grunnen (stad)|Grunningen]] ok tot 't graofschap Drenthe, dat wieder bij dezölfde grenzen had moet hebben as noe. 't Graofschap zölf heurde op zich weer bij 't [[Oaversticht]]. Over de grenzen in de veenstreken is tussen Drenthe en de anliggende laanden herhaoldelijk geschil west, deurdat in de veengrond de oprichte grensstenen of -paolen vortzakten en zo de toestaand dubieus wör. In [[1046]] gaf keizer [[Hendrik III]] 't graofschap an bisschop [[Bernoldus]] van [[Sticht Utrecht|Utrecht]]. In [[1227]] versleug een legertien van Drentse boeren onder leiding van Rudolf van [[Coevern]] 't ruterleger van de [[bisschop]] in de [[Slag bi'j Aone|Slag bij Aone]], deur de peerden een [[moor (toponiem)|moeras]] in te lokken. 't Volgende jaor herstelde de neie bisschop zien gezag over de Drenten. Hoewel Drenthe zien eigen staoten (Ridderschap en Eigenarfden) erkenden, erkenden de '''[[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden|Republiek van de Zeuven Vereeinigde Nederlaanden]]''' Drenthe niet as riek genog en zag 't as een winningsgewest, waorover de [[Staoten-Generaol]] 't bestuur mos anstellen. Pas bij de oprichting van 't Keuninkriek wör de situatie dudelijk: Drenthe wör een echte [[pervincie]]. == Bevolking == Hieronder steeit een tabel mit de plaotsen in Drenthe mit de meeste inwoners. De ciefers kommen van 1 jannewaori 2005.<ref>Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek</ref> {| class=prettytable !'''Nr.'''||ALIGN="left"|'''Plaotsnaom'''||'''Antal''' |- |ALIGN="right"|1||[[Emmen (plaots)|Emmen]]||67.430 |- |ALIGN="right"|2||[[Assen]]||65.144 (1 november 2007) |- |ALIGN="right"|3||[['t Oogeveine]]||38.670 |- |ALIGN="right"|4||[[Möppelt]]||26.460 |- |ALIGN="right"|5||[[Roon]]||14.960 |- |ALIGN="right"|6||[[Coevern]]||14.260 |- |ALIGN="right"|7||[[Klazieneveen]]||10.920 |- |ALIGN="right"|8||[[Zuudlaoren]]||10.780 |- |ALIGN="right"|9||[[Beilen]]||10.770 |- |ALIGN="right"|10||[[Emmer-Compascuum]]||8.070 |} == Gemeeinten == De [[pervincie]] Drenthe bestun oet 35 gemeeinten, mor nao de grootschaolige herindeeiling van 1998 bint der nog mor 12 over. {| BORDER="0" cellpadding="20" |----- | # [[Aa en Hunze]] # [[Assen]] # [[Börger-Oring]] (''Borger-Odoorn'') # [[Coevern]] (''Coevorden'') # [[Emmen (gemiente)|Emmen]] # [['t Oogeveine]] (''Hoogeveen'') | <ol start="7"> <li>[[Möppelt]] (''Meppel'') <li>[[Midden-Drenthe]] <li>[[Noordenveld]] <li>[[Tynaorl (gemeeinte)|Tynaorl]] (''Tynaarlo'') <li>[[Westerveld]] <li>[[De Wolden]] </ol> | [[Bestaand:DrentheNumbered.png|250px|right|Gemeeinten in Drenthe]] |} == Bestuur == === Provinciaole Staoten === De [[Provinciaole Staoten]] bint veur 't lest kozen in meert [[2015]]. Oetslag in Drenthe van de verkiezingen veur de Provinciaole Staoten: {| class="prettytable" style="float:left; margin-right:2em;" !colspan="9"|Uitslag Statenverkiezingen 2003, 2007, 2011 en 2015 |- ||||2003||2003||2007||2007||2011||2011||2015||2015 |- |'''Partie'''||'''Stemmen in %'''||'''Zetels'''||'''Stemmen in %'''||'''Zetels'''||'''Stemmen in %'''||'''Zetels'''||'''Stemmen in %'''||'''Zetels''' |- |[[VVD]]||ALIGN="right"|18,0||ALIGN="right"|9||ALIGN="right"|16,7||ALIGN="right"|8||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|9||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|7 |- |[[PvdA]]||ALIGN="right"|36,5||ALIGN="right"|19||ALIGN="right"|27,2||ALIGN="right"|13||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|12||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|7 |- |[[CDA]]||ALIGN="right"|23,9||ALIGN="right"|12||ALIGN="right"|21,2||ALIGN="right"|10||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|6||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|6 |- |[[SP]]||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|12,3||ALIGN="right"|5||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|4||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|5 |- |[[Partij voor de Vrijheid|PVV]]||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|4||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|5 |- |[[D66]]||ALIGN="right"|3,7||ALIGN="right"|2||ALIGN="right"|1,9||ALIGN="right"|0||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|2||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|4 |- |[[ChristenUnie]] (CU)||ALIGN="right"|4,6||ALIGN="right"|2||ALIGN="right"|7,6||ALIGN="right"|3||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|2||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|3 |- |[[GroenLinks]]||ALIGN="right"|6,7||ALIGN="right"|4||ALIGN="right"|4,7||ALIGN="right"|2||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|2||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|2 |- |[[50Plus]]||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|0||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|1 |- |[[Sterk Lokaal]]||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|1 |- |[[SGP]]||ALIGN="right"|0,3||ALIGN="right"|0||ALIGN="right"|0,3||ALIGN="right"|0||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|0||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|0 |- |[[OPD]] '''*'''||ALIGN="right"|2,1||ALIGN="right"|1||ALIGN="right"|1,4||ALIGN="right"|0||ALIGN="right"|...||ALIGN="right"|0||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|- |- |[[Partij voor de Dieren]]||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|1,9||ALIGN="right"|0||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|- |- |[[Actief Drenthe]]||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|1,9||ALIGN="right"|0||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|- |- |[[Partij voor het Noorden]]||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|1,1||ALIGN="right"|0||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|- |- |[[Drents Belang / DOP]] '''***'''||ALIGN="right"|2,0||ALIGN="right"|1||ALIGN="right"|0,7||ALIGN="right"|0||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|- |- |[[LPF]]'''**'''||ALIGN="right"|2,1||ALIGN="right"|1||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|-||ALIGN="right"|- |- |''Opkomst''||ALIGN="right"|''56,1''||ALIGN="right"|''51''||ALIGN="right"|''51,2''||ALIGN="right"|''41''||ALIGN="right"|''58,7''||ALIGN="right"|''41''||ALIGN="right"|''51,0''||ALIGN="right"|''41'' |} <br clear="left" /> '''*''' OPD: Onafhankelijke Partij Drenthe<br /> '''**''' LPF-fractie hernuumd tot OSD (Onafhankelijke Statenfractie Drenthe)<br /> '''***''' DOP: Drentse Ouderen Partij === Deputeerde Staoten === 't Bestuurlijke centrum van de pervincie is vestigd in [[Assen]]. Drenthe wordt bestuurd deur een college van PvdA, VVD, CDA en ChristenUnie. Naost de Commissaoris van de Keuningin [[Jozias van Aartsen]] besteeit 't College van [[Deputeerde Staoten]] oet: Deputeerden: * [[Henk Brink]] - VVD * [[Ard van der Tuuk]] - PvdA (tot 8 april 2016) * [[Henk Jumelet]] - CDA * [[Tjisse Stelpstra]] - CU Pervinciesecretaoris: Annet van Schreven == Toerisme == * [[Speulstad Oranje]] == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''t Drìnt'' * [[Tweants]]: ''Dreante'' * '''Overig:''' ''Drenthe'' == Oetgaonde verwiezings == * [http://www.drenthe.nl/drents/index.php Webstee van de pervincie Drenthe, in 't Drèents!] * [http://www.drentsetaol.nl/ Stichting Drentse Taol] (zeei ok: [[Stichting Drentse Taol]]) == Verwiezings == <div class="references-small"> <references/> </div> {{Drenthe}} {{NederlaandsePrevinsies}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Drenthe| ]] dmaeu82kbgil72h963rvvl99y9bxu2q 0 1562 284220 284219 2016-04-12T04:37:27Z SaksischRos 13003 /* Gebied waor as Drèents spreuken wördt */ wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>{{PAGENAME}}</big> |- |'''Drèents Wikipedie-logo''' |[[Ofbeelding:Wiki-drt-urs.png|logo]] |- |Nedersaksische naam |Drèents |- |Nederlaandse naam |Drents |- |Laand |[[Nederlaand]] |- |Taolgebied |Drenthe; gedielte van Oaveriessel |- |Antal sprekers |? |- |Dialecten |''gien'' |- |Taolclassificatie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germaans]] ***[[West-Germaans]] ****[[Nederduuts]] ****[[Nedersaksisch]] *****[[Drèents]] |- |Schrift |'t [[Latainse alfabet|Latiense alfabet]] |- |Taolstaotus |'t Drèents wördt ezien as dialect van 't [[Nedersaksisch]] |- |Taolcode ISO 639-1 |''gien'' |- |Taolcode ISO 639-2 |''gien'' |- |Taolcode ISO 639-3/DIS |''drt'' |} {{Tw-logo|Drèentse taolwiezer}} [[Ofbeelding:Taal_Gronings._Verbeterde_kaart.png|thumb|250px|'t Drèentse taolgebied (in wit)]] 't '''Drèents''' (ook ''Drents'', ''Dreins'') is een groep variaanten van de [[Nedersaksisch]]e [[streektaol]] en wördt praot in de [[pervincie]] [[Drenthe]] en umstreken. Zowat de helfte van de Drèentse bevolking (43%) prat dagelijks Drèents.<ref>[http://www.vsonet.nl/index.php?id=1336&file=Drenten%20en%20hun%20taal_1.pdf Onderzuuk ''Drenten en hun taal'' (2007)]</ref> ==Gebied waor as Drèents spreuken wördt== 't Drèents praot ze niet altied geliek van plaots tot plaots, en kan slim verschillen in verschillende dielen van de pervincie. De noordoostelijke variaant Veenkoloniaols (kiekt hieronder veur een indieling) wör meeist as Grunnings zien; 't Zuudwest-Noord-Drèents hef meer gemien mit de streektaol van dielen van Frieslaand en Oaveriessel as mit de streektaol uut aandere dielen van Drenthe; en 't zudelijke Drèents löp deur in Oaveriessel. Toch bedoelt ze mit 'Drèents' miestentied alle autochtone dialecten binnen Drenthe. [[Stichting Drentse Taol]] schrif: *''"Het Drèents is een verzamelnaam die geldt veur alle dialecten binnen de groep Drèentse streektaolen. Der bint mèensen, die het dialect an de oostkaant van de Hondsrug Grunnings nuumt, maor veur alle streektaolen an de Drèentse grens langs geldt dat ze deurloopt in de buurprevincies. Het Drèents van Zuudwolde het in Balkbrug Overiessels.<br />Aj nou van Drenthe stukken ofknipt, waoj het Drèents gien Drèents nuumt, umdat het op het dialect van de buren lek, dan zul ‘t wal ies wezen kunnen, daj hielemaol gien Drèents overholdt.<br />En daorum: alle dialecten die binnen de previnciegrèens spreuken wordt, bint Drèents."''<ref>[http://www.drentsetaol.nl/algemien/detaol.htm Drentse Taol (now 't Huus van de Taol) over 'De Drèentse streektaolen']</ref> ==Onderverdielings== Er bint vrogger onderverdielings west van 't Drèents, zoas de kaorte van dialectologe [[Jo Daan]]<ref>[http://taal.phileon.nl/kaart/daan.php Jo Daan heur kaorte van de streektaolen in Nederlaand]</ref> en de kaorte van dialectoloog [[Geert Hendrik Kocks]]<ref>In: Kocks, G.H. (1996-2000), ''Woordenboek van de Drentse dialecten'', Assen: Van Gorcum</ref> :1. 't [[Noordenvelds]] '' :2. 't [[Veenkoloniaols]] ''(ok [[Grunnegs|Grunnings]])'' :3. 't [[Zuudoost-Veen-Drèents]] ''(ok Zuudoost-Drèents)'' :4. 't [[Zuudoost-Zaand-Drèents]] ''(ok Zaand-Drèents)'' :5. 't [[Midden-Drèents]] :6. 't [[Zuudwest-Noord-Drèents]] ''(ok [[Stellingwarfs]])'' :7. 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] ''(ok Zuudwest-Drèents)'' == Dialectverlies en -behold == In een onderzuuk van de [[Rieksuniversiteit Grunning]] wördt steld dat 't Drèents wal iens zol kunnen verdwienen, zeen de hudige sprekers veural olderen en leegopleiden bint. Streektaolen wördt in 't algemien deur hoger opleiden minder praot en leger waordeerd. 't Stiegen van 't opleidingsniveau in [[Drenthe]] hef dus grote gevolgen veur 't Drèents. Umdet ja de [[dialectrenaissance]] 't prestige van de streektaolen stark omhoog haold hef, bint de overlevingskaansen ok veur 't Drèents wat gunstiger wörden. 't Succes van een popgroep as [[Skik]] is daor een illustraotie van. Een older veurbield van Drèentse successen is 't boek [[Bartje]] (1935) van [[Anne de Vries]], mit dialogen in 't Drèents, en de gelieknaomige, Drèentstalige tv-serie uut de jaoren '70, die ondertiteld weur en merakel populair weur. ==Veurbeelden== [[Bestaand:Zuidenveld_Schoonebeek_2012_12.JPG|thumb|right|Zuudoost-Zaand-Drèents in 't Oostersebos in [[Skoonebeek]]]] Meer uutbreide beschrievings van de variaanten van 't Drèents kuj vienden in de ofzunderlijke artikels oaver dizze variaanten (kiekt hierboven). Dit artikel zölf is schreven in 't Midden-Drèents. Een veurbeeld van de telwoorden (1-10) in 't Drèents zoas ze 't in 't noorden, zoals [[Nörg]] en [[Roon]] praot: : ''eein/ien, tweei, dreei, veeier, vief, zes zeum, acht neegn, tien''. Vergeliekt ditte mit de versie uut [[Runerwold]] (typisch veur hiel Zuud-West-Drenthe, onder aandere ok [[Rune]], [[Zuudwolde]], [[Möppelt]], [['t Oogeveine]], [[De Wiek]] en veur Noord-Oaveriessel): : ''iene, tweie, dreie, veere, vieve, zesse, zeum, achte, neegn, tiene''. == Verwiezings == === Rifferenties === <div class="references-small"> <references/> </div> === Kiekt ok bi'j === * [[Drèentse taolwiezer]] === Belangrieke Uutgaonde verwiezings === *[http://www.drentswoordenboek.nl/ Geert Kocks zien ''Woordenboek van de Drentse dialecten'' digitaal] (uutgaonde verbiending) *[http://www.huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=197:spelling&catid=63:drentse-spelling&Itemid=100027/ Drèentse spellingwiezer (Huus van de Taol)] (uutgaonde verbiending) {{SNLV}} {{DEFAULTSORT:Dreents}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Drèents|!!]] pzj4gsejd86ol65zktw9sebpogicsnf 0 1563 291514 291373 2016-11-05T12:08:18Z Wwikix 13678 /* Eksterne verbeending */ kat wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Boorn | bestaandsnaam vlagge = Flag of Borne (Overijssel).svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Borne.jpg | lokatie = LocatieBorne | heufdplaats = '''Boorn''' | kerne = [[Hertem]], [[Zeander]] | öppervlakte = 26,15 | öppervlakte laand = 26,00 | öppervlakte water = 0,16 | inwonners = 20.927 | doatum inwonners = 30 juni 2008 | dichtheid = 792 | breedtegroad = 52/18/00/N | lengtegroad = 6/45/00/E | verkeersoader = [[A1]], [[A35]]; spoorlien [[Almelo]]-[[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] | netnummer = 074 | postkode = 7620-7626 | webstie = [http://www.borne.nl www.borne.nl] }} '''Boorn''' is ne gemeente in [[Tweante]] in de [[Nederlaand|Nederlaandse]] proveensie [[Oaveriessel]]. De gemeente lig noordwestelik van [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]], hef ne öppervlakte van 26,15 veerkaante kilometer en har op [[30 juni]] [[2008]] 20.927 inwonners. Nöast Boorn zölf heurn ok [[Hertem]] en [[Zeander]] töt de gemeente. Töt de gemeentelike herindeling van [[1 januari]] [[2001]] heurn ok [[Boornerbrook]] töt de gemeente Boorn, seend den tied heurt t töt de gemeente [[Almelo]]. ==Geschiedenis== Boorn wördn in [[1206]] al neumd doo t doarp ''Burgunde'' oonder zegnschop van n bisschop van [[Sticht Utrecht|Uutrech]] kwam. Töt t eande van de achtteende eeuw was Boorn ne aarme plattelaandsgemeente. In [[1828]] stichtn ne [[Duutslaand|Duutse]] jörre, [[Salomon Jacob Spanjaard]], n bedrief, dat oetgreuin töt een van de völle linngoodfabriekn in Tweante. Roond 1920 har ''de Spanjaard'' n groot deel van de manlike inwonners in t weark. In n [[Tweedn Weerldoorlog]] kwamn völle leu oet de familie Spanjaard te stearvn. In [[1973]] höaldn t bedrief op. Boorn was in [[1895]] de eerste plattelaandsgemeente in Nederlaand met zien eign elektries. Seend [[1983]] hef Boorn n saamnwearkingsverbond met de Duutse gemeente [[Rheine]]. ==Ofbeelding== [[Image:Oude Kerk Borne.jpg|thumb|left|215px|De Oalde Kearke in Oald-Boorn]] <br clear="all"> ==Bekeande leu oet Boorn== *[[Marleen Veldhuis]] - zwemster *[[Laus Steenbeeke]] - acteur ==Eksterne verbeending== *{{Commons|Borne (Overijssel)|Boorn}} *[http://www.borne.nl/ Officiële webstie van de gemeente] *[http://www.borne800.nl/ Webstie met t feestviern roondum t 800-jöarig bestoan van Boorn] {{Oaveriessel}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Boorn| ]] 9wgnm04ezj0adbbu8bnsvdnqn0npijn 0 1564 292022 292017 2016-12-07T14:27:32Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|''Vuur ne deepgoande taalkeundige beskriewing van de Tweantse sproake, mu'j [[Tweantsen taalwiezer|in een Tweantsen taalwiezer kieken >>]].''}} {{Tw-logo|Tweantsen taalwiezer}} {{Spraoke | kop = Tweants | spraoke = Tweants | ofbeelding = IndelingTweants.png | umskrieving = Tweants taalgebeed en zinne indeling | naam_anders = Plat, Tukkers (vake grappig bedoold) | laand = [[Nederlaand]] | gebeed = et Oosten van de proveensie Oaveriessel, de regio Tweante | sprekkers = 338.000 | dialekte = Duur Jo Daan in-edeeld as: *[[Oost-Tweants]] *[[Tweants-Groafskops]] *[[Vjens]] Wieder nog weer oonder te verdelen in döarpsdialekte | klassifikatie = [[Indo-Uropees]] *[[Germaanse sproaken|Germaans]] **[[West-Germaans]] ***[[Nederduuts]] | skrift = et [[Latiense alfabet]] | staotus = et Tweants wörd zeen as dialekt van et [[Nedersaksies]] | iso1 = n.v.t. | iso2 = nds | iso3 = twd | vootkop = | ofbeelding2 = | caption2 = }} '''Tweants''' is een [[variaant]] van et [[Nedersaksies]] wat kuierd wördt in et oosten van de proveensie [[Oaveriessel]], de regio [[Tweante]]. Et wörd vaak zeen as et meest Sassiese dialekt van Nederlaand, umdat et nog de meeste Westfaalse kenmarken hef. Der besteet gin Standaardtweants; alle döarpe en steaden hebt öar eegene slag van kuieren, mer bint oonder mekaar wal te verstoan, en deelt ne grammatika, oetdrukkings en de meeste wöarde. Juust deur dizze verskeidenheid wörd den naam ''Tweants'' nich aait broekt. De meeste leu neumt et bie de lokale variaant, bv. [[Oldenzel]]s, [[Eanters]] of [[Hoksebarge]]s. Völ leu deankt bie et woard ''Tweants'' an et [[Oost-Tweants]]. De readen hierveur is dat de leu meant dat ze in Oost-Tweante puurder Plat kuiert as in West-Tweante. Mer dit is vake baseerd op volksannames. ==Sproakgebeed== Tweants wördt sprökken in alle [[Tweante|Tweantse]] gemeentes. Dat wil zeggen de gemeentes [[Riessen-Hoolten]], [[Heldern]] en [[Tweanteraand]] en alles op et oosten doarvan binnen de proveensie Oaveriessel. Allennig in et westen van de dree gemeentes dee hiervuur neumd wörden, wörd Sallaands sprökken. In Heldern en [[Nijverdal]] besteet een oavergangsdialekt met meesttieds Tweantse wöarde dee as op zien Sallaands verbuugt wordt, zo as bv. de verkleinoetgang ''-ien'' (''boom-beumpien'' tegenoaver ''boom-beumken''). Doarnöast wörd dr in de gemeente [[Tweanteraand]] ook Sallaands sprökken, mer umdet völle leu doar greuts bint dat ze oet Tweante komt, neumt ze et zelf Tweants. Et is wiedters neet dudelik woar of et Tweantse sproakgebeed ophoald en een aander dialektgebeed anvaank. Der is ginnen dudeliken skeaid tusken Tweants en et [[Groafschupper Platt|Groafskopper plat]] of et [[West-Meunsterlaands]] in [[Duutslaand]]. ==Indeling== Tweants is een dialekt van et [[Westfaals]] [[Nedersaksies]], wat heurt bie de [[West-Germoanse toalen|West-Germaanse sproaken]], dee as deel bint van de [[Indo-Uropese taolen|Indo-Europese]] sproakfamilie. Tweants wörd, noar vuurbeeld van dialektoonderzeuker [[Jo Daan]], vake opdeeld in [[Oost-Tweants]] en [[Tweants-Groafskops]] (West-Tweants). De sproake is in grote lienen wal etzelfde, mer oonderling is der tusken de verskeaidene döarpe en steaden völ verskil in oetsproake en oetdrukkings. Der is neet een en et zölfde dialekt, en ook gin ''Algemeen Tweants''. e Dit blik vuural oet et West-Tweants en et [[Vjens]]. Dit hef vuural met de oetsproak van bepoalde wöarde te doon. Et Westfaals steet bekeand um de [[brekking (taal)|klaankbrökke]]. Dit keump ook in wat soorten West-Tweants vuur, en nog et dudelikst in et Vjens, bv. in wöarde as ''bjätter'' vuur "beter" en ''waver'' vuur "oaver". Et Tweants-Groafskops slot an bie et noordelike en oostelike [[Achterhooks]] en zuud-oost [[Sallaands]], terwiel as et oostelike Tweants völle oavereenkomsten hef met et dialekt van de zudelike [[Graofschop Benthem|groafschop Beantem]]. ==Kenmearken== Et West-Tweants hef lösse, vrieje lettergrepe (bv. ''geven'', ''tegel''), woar Oost-Tweants rechtevoort geslöttene, korte klaanken hef (''gevven'', ''teggel''). Een aander vuurbeeld is et woard ''vogel'', wat in Oost-Tweants wörd oetsprökken as ''voggel'' /({{IPA|['vɒɣəl]}}, en in West-Tweants as /{{IPA|[vɔːɣəl]}}. De West-Tweantse variaanten [[Riessens]] en [[Eanters]], en et [[Vjens]] heb doar woarskienlik de oale Westfaalse [[brekking (taal)|klaankbrökken]] behöalden, dee as vroger duur heel Tweante vuurkwammen: et Riessens sprekt "vogel" oet as /{{IPA|vɔəɣəl}}/, en et Vjens en et Eanters sprekt et oet as /{{IPA|vuəɣəl}}/. Ook an wearkwoardsvervogings kan et slim oet mekaar lopen. Vuur et Hollaandse "ik ben, jij bent" wordt verskillende Tweantse ummezettings broekt en et ligt der mer net an wo as ene zelf gearne kuiert: *''Ik bin, ie bint/beent (doe bist)'' *''Ik bun, ie bunt/beunt'' *''Ik zin, ie zint/zeent'' *''ik zun, ie zunt/zeunt'' Ook is de grammatika luk aanders tusken Oost-Tweants en Tweants-Groafskops: in et Oost-Tweants is et voltooid deelwoard aait zoonder [[vuurplaksel]]: (bv. "Wie bint ''goan''" en "Wie hebt ''wunnen''"). In et Tweants-Groafskops is det neet zo eendudig: as et vuurgoande woard eandigt in nen kleenker, dan hef et Tweants-Groafskops ook gin vuurplaksel. Eandigt et vuurgoande woard in nen metkleenker, dan keump der ne sjwa tusken ({{IPA|[ə]}}). (bv. "Ik hebbe in de beuk'''e''' ''kekken'' en "Ik hebbe in een hook '''e'''''kekken''). Een antal belangrieke [[isoglos]]sen (taalverskillienen) loopt tusken et oostelike Tweants en et Tweants-Groafskops, namelik de neet-nich-liene en de vuur-veur-liene. In et westen van dee liene zeggent ze 'neet' en 'vuur' en in et oosten 'nich' en 'veur' (In et Oost-Tweants is "ne veurdeure machtig duur" en in et Tweants-Groafskops is "ne vuurdure machtig deur"). Wiedter löp et gebroek van bepoalde wöarde wat oeteen. In Oost-Tweants hebt ze et oaver ne [[vroot]], terwiel at det in et West-Tweants ne ''weule'' het. Oonder dizze indeling gef et ok nog verskeaidene döarpsdialekte dee as allemoal nog weer van mekaar verskilt. De dialekte van [[Deanekaamp]], [[Oldenzel]] en omstreken hebt bievuurbeeld et euldere 'doe' vuur den tweeden persoon eankelvoold behoalden, woar as de aandere dialekten et höffelike 'ie' as informelen ansprekvörm zeent goan broeken. Et [[Riessens]] en [[Eanters]] hebt Westfaalse klaankbrökken, dee as woarskienlik vroger ok in de rest van Tweante vuurkwammen, mer et meest ofwiekend is et [[Vrezenvens]] (Vjens). Det hef namelik völle [[Sallaands]]erieje, mer ok biezeundere tweeklaanken, woarvan as et neet dudelik is of dee duur et Freesk of et Westfaals veroorzaakt beent. Deur dat leste wörd Vjens vake as taaleilaand zeen. Nöast de plaatselike verskillen gef et ok nog oonderskeaid tusken de verskeaidene geleuven. Veural in de wat traditsionelere enklaves proat roomse en protestaantse leu aans as mekaar. Disse verskillen verdwient teggenweurdig steeds meer. ==Grammatika== Tweants is, net as alle Germaanse sproaken, ne SVO-sproake. In de heufdzinnen keump aait eerst et oonderwearp (S), dan een wearkwoard (V) en doarnoa et liedend veurwearp (O). In de biezinnen is Tweants rechtevoort ne SOV-sproake, wat inhoald det eerst et oonderwearp (S), doarnoa et liedend veurwearp (O) en dan et wearkwoard (V) ezegd wörd: *heufdzin: (S)Jan (V)skrif (O)beuke. *biezin: hee zea, det (S)Jan (O)beuke (V)skrif. Et is annemmelik det dit oonder invlood van et [[Nederlaands]] zo ekömmen is, want et keump -veural oonder oaldere leu- nog wal es veur dat ook in biezinnen ne SVO-volgorde an ehoalden wörd: *heufdzin: Hee har met vekaansie ewest noar Italië. *biezin: Hee zea det{{Info|vake wörd 'det' vort eloaten}} hee har met vekaansie ewest noar Italië. ==Skriefwieze== Tweants hef ginne vaste verplichte skriefwieze. De leu wörd an-eroaden te kiezen oet twee gangbere skriefwiezes: dee van de [[Kreenk vuur de Twentse sproak]] vake ofkortt töt ''KVTS'' en de [[Standaard Schriefwieze]]. De Standaard Skriefwieze is baseerd op de oetsproake van et Tweants, zoonder tevölle onneudige leastekens. De KVTS-skriefwieze is baseerd op et Neerlaands met andacht vuur skriefwiezes van umliggende dialekten, en skrif doarumme zo voloet meugelik, duur bv. in waarkwöarde de leste ''-en'' voloet te skriewen. Hieroonder steet een vuurbeeldtekst in de beaide skriefwiezes, um et verskil dudelik te maken: '''KVTS-skriefwieze''' <blockquote>De meeste leu meant dat hee 'n betten vrömd is. Hee löt zik nit vake zeen, en der keump ook hoaste gin volk bie um achterhen kieken. Meestentieds zit he 'n betten nosterig van achter 't gordien noar boeten te kieken. De leu warren al lange stopt de haande noar um op te stekken.</blockquote> '''Standaard Schriefwieze''' <blockquote>De meeste leu meant at hee n betn vrömd is. Hee löt zik nit vake zeen, en dr keump ook hoaste gin volk bie um achterhen kiekn. Meestntieds zit he n betn nosterig van achter t gordien noar boetn te kiekn. De leu warn al lange stopt de haande noar um op te stekn.</blockquote> ==Gebroek en behoald== Et vrogere [[Van Deinse Instituut]] (rechtevoort [[TwentseWelle]]) höald zik gangs met et now en et verledden van Tweante. Dit instituut in Eanske richt zik op de strekkultuur, de volkskeunde, strektaal, kultuurgeschiedenis en et laandskop van Tweante. De [[Kreenk vuur de Twentse Sproak]] is ne verening vuur et Tweants en hef ne spelling van et Tweants. De schriefwieze van den Kreenk wik lichte of van de [[Standaard Schriefwieze]] van [[Goaitsen van der Vliet]]. Et Van Deinse Instituut hef ne adviserende rolle vuur de media, woaroonder [[RTV Oost]]. Dit televisiestation kwam in [[2005]] met ne suksesvolle Tweantse soapriege op televisie, [[Van Jonge Leu en Oale Groond]]. Hieran wearken oonder aandere [[Herman Finkers]] en [[Goaitsen van der Vliet]] met. Finkers vertalen twee van ziene kabaretvuurstellingen in et Tweants. Et Tweants wördt teggenweurdig meender sprökken, umdat de oalders vandaag-an-n-dag meesttieds dervuur kiest um de keender in et [[Nederlaands]] groot te brengen, terwiel de oaldere leu oonderling wal Tweants kuiert. In de dree steden [[Eanske]], [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] en [[Almelo]] is de verslatering van et dialekt völle grötter as op et plattelaand. Dit betekent in de wat meender versteadelikte delen van Tweante veurnamelik dat de jongeleu tweetalig opbracht wordt. Dat wörd op verskillende wiezes dudelik. De jongere generasies dee't weark hebt in de laandbouw, [[bouw]] en [[vervoor]] en [[zorg]]sektoren doot in et dageliks leawen völle Tweants, ofwisseld met Nederlaandse zinnen of zinsdelen. Heuger opleaidde jungerden köant deur mekaar nömmen wal Tweants, mer zöalt earder veur Hollaands kiezen, vake ook in verbaand met weark wat ze doot. Bie verenigingen en klubs en bie et oetgoan is et oonder een groot deel redelik gebroekelik um Tweants te kuieren, mangs völ ofwesseld met Nederlaands. ==Zee ok== *[[Tweantsen taalwiezer]] *[[Tweants-Groafskops]] *[[Van Jonge Leu en Oale Groond]] ==Oetgoande verwiezingen== *[http://twenteakademie.nl/kreenk-vuur-de-twentse-sproak/index.php Webstea van de Kreenk vuur de Tweantse Sproake] *[http://members.home.nl/dialexicon/index.htm Dialexicon Twents - Gratis Weurdebook Tweants-Nederlaands] *[http://members.home.nl/goaitsen/dnt/index.htm De Nieje Tied - Blad in et plat] *[http://members.home.nl/goaitsen/twents/schriefw.htm Standaard Schriefwieze] {{SNLV}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tweants|!]] 9nlq8knv7knlqnbzgfng8grqum3n8kl 0 1565 2604 2006-04-02T13:25:01Z Tubantia 15 Titel van [[Limburgs]] ewiezigd naor [[Limbörgs]]: As in 't artikel zölf wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Limbörgs]] png8ixlo9f8k4ey0hhqrwo2l7avyu6k 0 1567 291164 291158 2016-11-03T15:27:57Z Wwikix 13678 /* Zie ok */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Veluws.png|thumb|250px|De kaorte van 't Oost-Veluwse dialectgebied (donkergreun)]] 't '''Oost-Veluws''' is een [[Nedersaksisch]]e [[dialekt|heufddialect]] dät esproken wordt op 't oostelijke deel van de [[Veluwe]] en in een klein angrenzend deel van de [[Achterhoek]]. De Oost-Veluwse dialecten heb beheurlijk wat [[Nederfrankisch]]e invloeden ehad, mä nog lange niet zo veule äs 't [[West-Veluws]]. De dialecten verteunen veural veul verwantschap mit 't [[Sallaans|Sallans]]. In de regio Oost-Veluwe wordt der meestal meer dialect gebruukt äs op de [[Veluwe|West-Veluwe]]. 't Oost-Veluws verschilt ok wat in grammatica en woordenschat van 't West-Veluws. ==Verschillen mit andere dialectgroepen== ===West-Veluws=== De meeste 'Veluwse' plaatsen liggen op de Veluwerand, dät wil zeggen niet in 't midden van alle beboste zandverstoevingen. Op de eigenlijke Veluwe wonen niet zoveule lu en in vroggere tieden zwat onbegaonbaar gebied. Hierdeur is 't niet zo raar dät der twee zeer belangrieke isoglossen over de Veluwe lopen. De eerste isoglosse is de ''old/oudliende'', de grens tussen behold van de clusters ''old'' en ''olt'' (in 't oosten) en vocalisasie in ''oud'' respectievelijk ''out''. De ''ol'' is verder in 't hele Nedersaksische taalgebied beweerd ebleven; de ''ou''-vocalisasie is typisch veur 't [[Nederfrankisch]]. De tweede isoglosse is de liende van 't [[eenheidsmeervold]] bie wärkwoorden. In de meeste Nedersaksische dialecten kriegen persoonsvormen van wärkwoorden in de tegensworige tied een ''-t'' achter de stamme in alle personen van 't meervold: ''wule wärkt, oele wärkt, zee wärkt'' "wij werken, jullie werken, zij werken". In 't West-Veluws is der ok een eenheidsmeervold, mä dan op ''-en'', zoas in 't [[Nederlaands|Nederlans]]. Ie mutten der wè rekening mit hollen dat der in 't Zuudoost-Veluws weer een heel andere situasie besteet: gien eenheidsmeervold mä allenig een ''-t'' in de tweede en därde persoon meervold. In 't [[Apeldoorns]] is 't dus ''wiele warken, ule warkt, zie warkt''! Ok de woordenschat verschilt van mekare. Zo komp 't Nederlanse woord "ladder" in 't Oost-Veluws veur as ''ledder'', terwiel de West-Veluwse dialecten ''leer'' hebben. ''Leer'' veur "ladder" is een olde [[Hollaands (dialekt)|Hollanse]] dialectvorm (die ze ok noe nog hier en daor gebruken), en dit woord is naor alle werschienlijkheid in de zeuventiende eeuw aover de [[Zuderzee]] kommen aoverweien. Ze nuump dit de [[Hollaandse expansie|Hollanse expansie]]. Veur de twee isoglossen die hierbaoven beschreven staon, is dit liekeleens: de plaatsen an de Zuderzeekust nammen de Hollanse kenmärken aover, de plaatsen an de [[Iessel]] höllen de Nedersaksische principes an. ===Sallans en Achterhoeks=== Mä ok in 't Oost-Veluws hef de Hollanse expansie dudelijk toe-eslagen. Dit wordt veural dudelijk a-j luusteren naor 't verschil in klanken tussen 't Oost-Veluws en 't (oostelijke) Achterhoeks. Een woord äs "goed", ''good'' in 't Achterhoeks, is äs in 't Nederlans ''goed'' in 't Oost-Veluws. "Bier" is 'gewoon' ''bier'', niet ''beer''. De Oergermaanse lange ''ô'' in een woord äs *''grônaz'' "groen" wordt een ''uu'': ''gruun'', tegenaover Achterhoeks ''greun''. Al disse klanken deelt 't Oost-Veluws wè mit 't Sallans. De Nederlanse ''ui'' komp in de Oost-Veluwse dialecten vake terugge äs ''uu'', tegenaover de Achterhoekse ''oe''. Der is een aorig brede stroke waor sommige ui-woorden een uu hebben, andere een oe. Hiertoe beheuren 't hele [[Sallaans|Sallans]] en delen van 't Oost-Veluws en 't westelijke Achterhoeks (bieveurbeeld 't [[Zutfens]], een dialect dät zich in meer kenmärken bie 't Veluws ansluut). In die gebieden kommen ''huus'' "huis" en ''moes'' "muis" naost mekare veur. ==Overeenkomsten tussen 't West- en Oost-Veluws== In de klanken sluten 't West- en Oost-Veluws zich dus steeds bie mekare an. Eertieds was dit nog veul ärger: toen ha-j op de Veluwe de ''ee'' en de ''eu'' veur de Nederlanse ''ij'' en ''ui'' (zoäs bie 't [[Urkers]]). Ok is de ''sch-'' in-ewisseld veur de ''sj-'', zoäs in 't [[Limburgs]]. Onder druk van de umringende dialecten bint disse kenmärken inmiddels al zwat verdwenen; de ''sj-'' heur je veural nog in of-elegen plaatsen äs [[Kootwiek]], en dan zwat allenig nog bie oldere lu. Ok in de woordenschat bint der soms opmärkelijke overeenkomsten. Een goed veurbeeld daoveur is 't woord ''[[uui|look]]''; in 't zujen en 't wessen van 't land gebruken ze Franse vormen (''ajuin, juin, juun, ui, un, ooj''), in 't noorden en osen is de vorm ''siepel'', ok al van Romaanse ofkomst, diep deur-edrungen. Allenig op de Veluwe bleef 't Germaanse woord ''look'' beweerd. Dat geldt oek veur ''zeerte'', dat is andere plaatsen väke vervungen deur ''pien{{small()|e}}''. Noe mu-w der wè bie zeggen dät 't woord ''look'' op verschillende plaatsen vandäge de dag äs olderwets geldt. ==Vergelieking== Hieronder steet een lieste mit woorden die een paor verschillen tussen 't Oost-Veluws en 't West-Veluws dudelijk maken: {| {{prettytable}} |- style="background: #efefef;" ! Oost-Veluws ! West-Veluws{{Info|Midden-West-Veluws}} ! Nederlans |- |wèke, weke |week |week |- |[[ledder]] |leer |ladder |- |[[vul]] |vulling |veulen |- |doeve/deuve |duuf |duif |- |lös |los |open, los |- |motte |zog |zeug |- |zomp |zeuning |voederbak |- |[[bolle]] |bul |stier |- |[[keze]] |kees, keis |kaas |- |[[koeze]] |kies |kies |- |löntie{{small()|n}} |lontje{{small()|n}} |lontje |- |edragen |edreugen |gedragen |} ;Belangriek Een groot deel van disse Oost-Veluwse woorden kommen ok (meugelijk in een iets andere vorm) veur op de rand van de West-Veluwe (bieveurbeeld in [[Nunspeet]]: 'keze', 'motte', 'kieze' enz.), 't kan ok per darp weer anders wèèn. ==Zie ok== *[[Attems]] *[[Sallaans]] *[[Veluws]] *[[Veluwse taalwiezer]] *[[West-Veluws]] [[Kategorie:Oost-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluws|!2]] pmmjrtdo4xm5xmv9wgnz98zwpmvpegf 10 1568 267078 133838 2013-05-10T22:36:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki class="prettytable"<noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 7yk4nwljxkn15mwridbinwmn6vhrarq 0 1569 293295 293294 2017-05-30T09:02:49Z BOERENPUMMEL 15568 wikitext text/x-wiki {{Tw-logo|Veluwse taalwiezer}} {{Spraoke | kop = Veluws | spraoke = Veluws | ofbeelding = Veluws.png | umskrieving = t Veluwse taalgebied (Gelderlaand/Utrecht)<br/>'''Lochtgreun''' = West-Veluws<br/>'''Donkergreun''' = Oost-Veluws | naam_anders = Plat | laand = [[Nederlaand]] | gebeed = t Midden en westen van de provinsie Gelderland, op de Veluwe (mer niet in de gemeenten [[Arnem]], [[Renkum]], [[Rozendaal]] en [[Wageningen]], en deels niet in [[Ee (gemeente)|Ede]] en [[Rheden]]), in de [[Utrecht (provinsie)|Utrechtse]] gemeente [[Bunsjoten|Bunschoten]] en n deel van de Utrechtse gemeenten [[Amersfoort]] en [[Leusden]] | sprekkers = 172.000 (volgens ''Taaltelling Nedersaksisch'') | dialekte = [[West-Veluws]] en [[Oost-Veluws]], veerder nog weer onder te verdelen in darps- of stadsdialekten | klassifikatie = *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germaans]] ***[[West-Germaans]] ****[[Nederduuts]] ****[[Nedersaksies]] *****[[Veluws]] | skrift = t [[Latiense alfabet]] | staotus = t Veluws wördt ezien as dialekt van t [[Nedersaksies]] | iso1 = n.v.t. | iso2 = nds | iso3 = vel | vootkop = | ofbeelding2 = | caption2 = }} t '''Veluws''' is n [[Nedersaksies]]e dialektgroep die espreuken wördt in de meeste darpen en stejen op de [[Veluwe]], en in de [[Utrecht (provinsie)|Utrechtse]] gemeente [[Bunsjoten|Bunschoten]]. Oek in n deel van de gemeenten [[Amersfoort]] ([[Hooglaanderveen|Hooglaandervene]]) en [[Leusden]] ([[Achterveld]]) wördt of wördden der Veluws espreuken. De oorspronkelike dialekten van [[Huzen]], [[Loaren (Noord-Hollaand)|Laoren]], [[Blaricum]] en [[Elspeet]] wördden vragger oek nog wel es bie t Veluws erekend, mer bin feitelik [[Hollaans (dialekt)|Hollaandse]] dialekten (de uterste dialekten van t Hollaands-Nedersaksiese overgangsgebied). t Veluws is ondanks dat t n echt Nedersaksies dialekt is, n soort overgangsdialekt tussen verschillende [[dialekt]]en en [[streektaol|streektalen]]. Zo he'j naost t Nedersaksies uut t oosten, t [[Hollaans (dialekt)|Hollaands]]/[[Utrechts-Alblasserweerds]] uut t westen en t [[Braobaants]]/[[Zuud-Gelders]] uut t zujen. t Hollaands-Nedersaksiese karakter is overal markbaor, mer hoe oosteliker of noordeliker je gaon, hoe kleinder de Hollaandse invleud. De Utrechtse of Braobaantse invleujen bin veural markbaor a'j korterbie t Utrechtse of Zuud-Gelderse taalgebied koemen. ==Onderverdeling van t Veluws== t Veluws kan weer onderverdeeld wörden in twee groepen, namelik t [[West-Veluws]] (deur de taalkundige Jo Daan ''Veluws'' eneumd) en t [[Oost-Veluws]] (deur Jo Daan in-edeeld bie t [[Gelders-Oaveriessels|Gelders-Overiessels]]), veerder hef zwat elk darp en elke stad zien eigen dialekt, vake is der oek nog es n dialektverschil binnen n darp, stad of [[buurtschop|buurtschap]]. Partie taalkundigen onderscheien oek nog t Zuud-Veluws (dat uut [[Utrechts-Alblasserweerds]]e en [[Zuud-Gelders]]e dialekten besteet), disse darde subdialektgroep völt dus niet onder t Nedersaksies, en is oek gien gebrukelike indeling. ==Friso-, Franko- en zuver Saksies<ref>http://www.dbnl.org/tekst/wink007alge01_01/wink007alge01_01_0092.htm</ref>== De dialekten uut t noordelike deel van de Veluwe vallen onder t [[Friso-Saksische toalen|Friso-Saksies]]. Dit gebied löp langes de [[Zujerzee]]. t Verbient de stejen [[Elburg]] en [[Harderwiek]] mit de darpen [[Oosterwolde (Gelderlaond)|Oosterwolde]], [[Oldebroek]], [[Doorspiek]], [[Nunspeet]], [[Elspeet]], [[Leuvenum]], [[Hierden]] en [[Armelo]]. t Is niet allinnig de taal van disse laandstreek die dudelike sporen van de [[Westlaauwers Frais|Friese]] taal nao-eleuten hef, mer oek veule aandere biezunderheen in levenswieze en gebruken. Veural in t ouwe grei, zo laoten onder aandere de ooriezers van de boerinnen dudelik zien dat de bevolking van disse laandstreek oorspronkelik bie n Friese stamme heurden en heel vrogger oek Fries praotten. t [[Nedersaksies]] hef oek hier, net as in de aandere laandstreken die van oorsprong Fries waren, de Friese taal verdröngen. De Friso-Saksiese tongval van disse streek kömp t meest overene mit de tongval van de stejen [[Zwolle]] en [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] en umstreken. De dialekten onder [[Armelo]] en in t midden van de Veluwe kunnen ezien wörden as [[Franko-Saksies]], Nedersaksies mit n stark [[Frankies]]e invleud. Onder de zuver Saksiese tongvallen van de Veluwe vallen de plaotsen die an de oever van de Iessel tussen [[Deventer]] en [[Hattem]] in liggen, dit bin dus de darpen [[Terwolde]], [[Niebroek]], [[Vaossen]], [[Epe]], [[Une]], [[Veessen]], [[Heerde]] en [[Waopenvelde|Wapenvelde]] en t stadjen [[Hattem]]. De leste groep kömp t meest overene mit de tongval van [[Dèventer|Deventer]] en t [[Sallaands]]. ==Verschillen Oost- en West-Veluws== Oost- en West-Veluws wieken, wat de [[grammatika]] angeet, wat van mekaar aof. Zo zegen ze in t Oost-Veluws bieveurbeeld ''wie(le) warkt/wärkt'' en in t West-Veluws ''wie/wulie wa[a]rken''. In t grensgebied mit t Oost-Veluws (zo as t geval is mit t onder aandere t [[Nunspeets]]) wördt t verschil al wat kleinder, daor he'j nog de -e-uutgang in van oorsprong vrouwelike woorden (enkelvoud), bieveurbeeld: ''n greune strep'''e''''' ([[Nunspeet]]) en ''n greune streep'' ([[Putters]]). Wat de woordeschat angeet lieken de dialekten vake wel op mekaar, mer oek hier kan veul verschil in zitten. In woordeschat wördt t West-Veluws oek wat meer beïnvleud deur t [[Standerdnederlaans|Standardnederlaands]]. Hoe korter je bie t geschei mit t Oost-Veluws koemen, hoe meer de dialekten aofwieken van t Standardnederlaands. In t sentrale deel van t West-Veluwse taalgebied zegen ze: ''hij staot'', meer naor t noorden t en oosten toe is dat: ''hij steet'' en in t Oost-Veluws is dat: ''hij steet'' of ''hij stiet''{{Info|'Hij' kan op verschillende manieren uutespreuken en eschreven wörden}}. Zo a'j zien staon de Oost-Veluwse vormen wat veerder van t Nederlaands aof. Ondanks de verschillen he'j oek n bulte overeenkomsten, n veurbeeld hiervan is de Nederlaandse ''ij'', die n eeuw eleen nog heel aanders uutespreuken wördden, zo ongeveer mit n klank die wat tussen de ''korte i'' en de ''lange ie'' inhank en de ''ui'', mit n klank die tussen de ''korte u'' en de ''lange uu'' inhank. Disse klanken bin grotendeels verdwenen in t Oost- en West-Veluws, mer je kunnen ze nog altied heuren in [[Doorspiek]] (Oost-Veluws), [[Nunspeet]] (West-Veluws) en [[Urk]] ([[Urkers]]). ==Overgang van t Sallaands naor t Oost-Veluws== t Meest noordoostelike deel van de [[Veluwe]] wördt evormp deur de [[Iesselvallei]], en deur de darpen an de oostkaante van de Veluwse heuvelrogge, an de ouwe weg van [[Zwolle]] naor [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]: [[Attem|Hattem]], [[Waopenvelde|Wapenvelde]], [[Heerde]], [[Epe]], [[Emst]], [[Vaossen]], [[Wenum-Wiesel]] en oek Apeldoorne zelf. Disse dialekten lieken stark op wat an de overkaante van de [[Iessel]] espreuken wördt. Disse toch aordig breje rivier is in t geheel gien dialektscheiding, we zien zelfs n opvallend taalverschiensel dat in Overiessel beparkt is tot n paor Sallaandse plaotsen ([[Dalsen]], [[Heino]], [[Raolte]], [[Wieje]], [[Olst]]) en daorbuten in heel Overiessel niet veurkömp, juust wel weer in de Gelderse Iesselvallei anwezig is. We dujen hiermee vanzelf op de uutspraak van de korte ''a'' as n ''ä'', en de uutspraak van de ''aa'' (in bepaolde woorden) as ''ää''. In aandere woorden is de Nederlaandse aa op de oostelike [[Veluwe]] n ''ao'', net as in [[Overiessel]] en in de [[Achterhook|Achterhoek]]. t Geet hier um n historiese verdeling: woorden mit n oorspronkelik (in t West-Germaans) lange ''aa'' bin in t vere vlejen 'verduusterd' tot ''ao'' (bieveurbeeld: ''schaop''). Woorden mit n ''aa'' die eerst laoter lange ewörden bin (deur rekking in open lettergrepe) hebben an dat proses van verduustering, dat toe al aofesleuten was, niet mee-edaon, en bin n 'heldere' ''aa'' ebleven (bieveurbeeld: ''water''), en in t oosten dus ''ää'' ewörden. ==Overgang van West- naor Oost-Veluws== Op de westelike helfte, naor de [[Zuderzee|Zujerzee]] toe, bie de Veluwe, he'w oek t paor ''aa/ao'' veur woorden die in t [[Nederlaands]] n ''aa'' hebben, mer noen is de verdeling foneties, um presies te ween aofhankelik van de klank die op de klinker volgt. Is dat n medeklinker die mit de lippen of in t achterste deel in de holte van de mond evormp wördt, dan blif de ''aa'' n ''aa'' (bieveurbeeld: ''schaap''). Steet de ''aa'' an t einde van n lettergrepe, of veur n medeklinker die veurin de holte van de mond evormp wördt, dan wördt de ''aa'' n ''ao'' (bieveurbeeld: ''[[woater|waoter]]''). Disse verdeling geldt veur alle Zujerzeeplaotsen op de Veluwse kust, mer oek veur [[Urk]]. t Zujen van de Veluwe hef overal ''ao''. [[G.G. Kloeke|Kloeke]] schrif: <cite>Bij persoonlik bezoek op Urk is mij gebleken, dat het "Veluwsch" principe daar zo geregeld opgaat, als men maar van een klankwet mag verwachten.’ (Kloeke [[1952]]: 197).</cite> ===Uutspraak: ao of aa?=== Zo as hierboven al ezeegd is, wördt de uutspraak van de ''aa'' of ''ao'' in t West-Veluws bepaold deur de medeklinker die op de ''aa'' volgt, as dit de '''t, d, s, z, n, l, r''' of '''j''' bin dan heur je meestentieds ''ao'', en as dit de '''p, b, m, v, f, k, g''' of '''ng''' bin dan heur je meestentieds ''aa''. Op disse regel bin vanzelf wel n paor uutzunderingen. In t Oost-Veluws he'j disse klankregels niet. ==Taalgrens: ol/ou== Zo as de (Gelderse) Zujerzeekust op t gebied van de ''aa'' n eenheid is, in n aander belangriek taalverschiensel is dat niet t geval. De woorden ''oud, zout, (ik) zou'' en gao zo mer deur, wörden in [[Elburg]] en [[Doorspiek]] uutespreuken as ''old, zolt (ik) zol en gao zo mer deur'', zo as in zwat t hele oosten van Nederlaand. Naor t zujen toe heur je de uutspraak ''oud, zout, (ik) zou''. De grensliende tusssen ''oud'' en ''old'' löp tussen [[Doorspiek]] en [[Nunspeet]] over de [[bos]]sen van de Veluwe naor t zujen. [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] ligt krek op de grens, en onder Apeldoorne buugt disse liende weer mit de bossen mee naor t zuudoosten, en raakt bie [[Dieren]] de [[Iessel]]. Op de grens staon ''ol'' en ''ou'' soms naost mekaar. De Reeks Nederlandse Dialectatlassen (RND), mit n opname uut de jaoren vuuftig, steet bie Apeldoorne ''beukenholt'' naost ''beukenhout''. Bie veldwark in [[Nunspeet]] (buurtschap [[t Hul]], dus an de westkaante van de Zujerzeestraotweg), wördden in [[2003]] ''hout'' en ''zout'' eheurd naost ''ik zol'' en ''ik wol''. De dialektologe [[Jo Daan]] hef de ''ol/ou''-liende de staotus van n dialektgrens egeven. Op heur kaorte vormp disse liende de grens tussen t [[Gelders-Overiessels]] en t Veluws. In disse zinne is '''Veluws''' dus de anduding veur de westelike helfte van de Veluwe, dat an t [[Veluwemeer]] ligt. Rond [[1850]] was t ol-gebied groter as dat t noen is, toe was in Nunspeet/Elspeet ''holt'' gebrukeliker as ''hout''.<ref>http://www.dbnl.org/tekst/daan001ikwa01_01/daan001ikwa01_01_0005.htm</ref> ==Taalgrens: -en/-n/-e== De ol-/ou-grens löp veur n groot deel, mer niet helemaole, gelieke mit de grens die de dialekten mit n warkwoorduutgang in de eerste en darde persoon meervoud, tegenswoordige tied (wule loopt) scheit van de dialekten mit n -en-meervoud (wule lopen). t -en-gebied ligt in t westen van disse liende. Overigens is de '''e''' in lopen vake niet heurbaor, en klink t woord ongeveer as ''loobm''. Allinnig in t westen van t lopen-gebied zegen ze echt ''lopen''. Dat gebied is aordig smalle, went bie de munding van de [[Eem]] begint t grote, westelike gebied waor de -n juust vorteleuten wördt (lope). Nog wat westeliker, deur oostelik Gooilaand, löp de grens die ''muis'' (in t westen) scheit van ''muus'', en ''ijs'' van ''ies''. Dit is mitene de meest westelike grens van t [[Nedersaksies]]e taalgebied. Allebeie de lienden, de ''lope-/lopen''-liende en de ''ijs-/ies''-liende lopen vanaof t [[Eemmeer]] in stark zuudoostelike richting, en kruzen de Utrechts-Gelderse provinsiegrens. De zuudwesthoek van de Veluwe ([[Sjaarpezeel|Scharpezeel]], [[Ee (gemeente)|Ede]] en gao zo mer deur), völt buten disse lienden en buten t Nedersaksies. ==Kultuurutingen in t Veluws== [[Ofbeelding:Frans Nieuwenhuis 2.jpg|thumb|[[Frans Nieuwenhuis]] (1936), 'De Veluwse Troubadour']] In vergelieking mit de overige Nedersaksiese dialektgroepen bin de kultuurutingen in de Veluwse streektaal altied wat minnetjes ebleven. De meeste utingen vie'j dan nog op de Oost-Veluwe. Veluwse streektaalschrievers kregen n belangriek publikasiekanaal mit de ''Geldersche Volksalmanak'', die in 1835 veur t eerst uutkwam. De schrievers gebruken vake standardtaal en streektaal naost mekaar. De meeste vrogge Gelderse schrievers in t Nedersaksies (dat waren veural ''[[dörpsnovelle|darpsnovellisten]]'') waren Achterhoekers. n Antal vrogge schrievers in t Oost-Veluws - de meesten niet van de Veluwe aofkomstig - bin [[Nicolaas Bernard Donkersloot]] (1813-1890), [[Teunis van Lohuizen]] (1882-1903; bekend van t gedichte ''Gepleisterde graven''), [[Andries Aarsen]] (1834?-?) en [[Willem Josephus van Zeggelen]] (1811-1879). Tussen 1900 en 1950 waren op de Oost-Veluwe veural de schrievers [[Lambertus Bosch]] (1875-1954), [[Jan van Riemsdijk]] (1879-1954) en [[Harm uut Wiesel]] van belang. Veur de Veluwse schrieverieje in t tweje deel van de twintigse eeuw was onder meer de [[Nedersaksiese Beweging]] belangriek. De [[Dialektkringe Salland en OostVeluwe]] wördden in 1955 op-ericht en kreeg al gauw heur eigen blad, ''[[De Moespot]]''. Mit de [[Dialectkring Achterhook en Liemers]] wördden in 1966 t [[Verbond van Neersasse Dialectkringen]] op-ericht, en der wördden onder aandere streektaalbundels uutegeven. Eén van de anmoedigers van disse ontwikkelingen was [[Hermen Bomhof]] (1919-1988) uut [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], zelf dichter. Bomhof zien gedichten wördden op muziek ezet deur [[Frans Nieuwenhuis]] en [[Diana Vredenberg]]. De schriever [[J. Vredenberg]] (1903-1980) uut [[Terwolde]] speulden oek n rolle in de dialektkringen. Veerder ku'w veur de Veluwse schrievrieje de volgende personen neumen: [[W.A. Aarnink]] (1895-1983), [[Alie Th. Groenhuizen]] (1926-1998), [[Aaltje van den Bremen-van Vemde]] (1913-1993), [[Bertus van den Bremen]] (1915), [[Henk Dijkslag]] (1928) en [[Arie Hofstede]] (1931).<ref>Henk Krosenbrink (2008), Streektaalletterkunde in Oost-Gelderland en op de Oost-Veluwe. In Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksiese Taal- en Letterkunde'' (Assen: Van Gorcum)</ref> [[Frans Nieuwenhuis]] (1936) uut [[Vaossen]] is één van de muzikaanten die in t Veluws zingt. De [[Spaokenburg|Spakenburgse]] muziekgroep [[Bukkes]] had in 2007 n laandelik sukses mit t in t [[Bunsjoots|Spakenburgs]] ezungen nummer 'Héé Keeltsie'. t Veluws wördt aof en toe gebruukt in [[nöalstukken|kollums]] in de kraante, zo as bie Veluweland.nl (digitaal en as huus-an-huusblad) mit kollums van [[Gait van de Renderklippen]] (uut Epe) en [[Lammertnôom]] (uut Nunspeet). ==Zie oek== *[[Oost-Veluws]] *[[West-Veluws]] *[[Veluwse taalwiezer]] == Referensies == <references /> {{Bron|Mit toestemming van [[Harrie Scholtmeijer]] (de auteur): http://www.ru.nl/dialect/wgd/inleiding_rivierengebied.htm}} {{SNLV}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Veluws|!1]] [[Kategorie:Streektaol in Utrecht]] 733xj0efs0opmp3c51rjgrpybg3jpdo 0 1571 278948 277047 2015-03-27T16:01:18Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {| border="1" align="right" cellpadding="4" cellspacing="0" width="300" style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |+ <big>'''{{PAGENAME}}'''</big> |- | align="center" colspan="2" style="background:#f9f9f9;" | [[Bestaand:Flag of Europe.svg|250px|Vlagge]] |- | align="center" colspan="2" style="background:#f9f9f9;" | [[Bestaand:EU location.png|280px|Waopen]] |- | align="center" colspan="2" | [[Bestaand:European-parliament-strasbourg-inside.jpg|300px|Parlement]] |} De '''Europese Unie''' (EU) is n unie, van verskillende [[Europa (continent)|Europese]] landen. Op t moment bestiet t uut 28 landen, t ef n grondgebied van 4.381.376 [[vierkaante kilometer|km²]] en zwat 507 miljoen inwoners. As de EU as land eraekend wört nemt de Europese Unie n zeuvende plekke in op de wereldranglieste wat grondgebied angiet, en de därde, nao [[Volksrippebliek China|China]] en [[India]], wat bevolkingsantallen angiet. De name van de unie kwam tot stand deur t verdrag van [[Maastricht]] in [[1992]], döörveur iette t de ''Europese Gemeenskap''. t Eufdkertier van de Europese Unie zit in [[Brussel (stad)|Brussel]], [[België]]. == Kannidaot-lidstaoten == Volgens t EU-verdrag kan elke Europese staot lid wörren van de EU, op veurwäärde dät alle andere lidstaoten dermet instemmen. Dit prinsipe van unanimiteit wil zeggen dät één van de landen die al lid is de toetreding van n kannidaot-lidstaot kan blokkeren. De kriteria wööran de lidstaoten mutten voldoen staon beskraeven in de Kriteria van [[Kopenaege]]. Onderdeel van disse kriteria is t volledig aovernemmen van t [[gemeenskapsrecht]]. Der bint now vief kannidaot-lidstaoten: * [[Ieslaand|Iesland]]¹ * [[Massedonië]] * [[Montenegro]] * [[Servië]] * [[Turkije]] * [[Albanië]] ¹ Op 13 juni 2013, liet de Ieslandse minister van butenlandse zaken [[Gunnar Bragi Sveinsson]] an de Europese Kommissie weten dät de ni'je regering de onderandelingen "uut wol stellen".<ref>[http://euobserver.com/political/120501 Euobserver.com: "Iceland's EU bid is over, commission told"]</ref> Van [[Albanië]] is de anvraoge tot lidmaotskap ontvangen en op [[10 oktober]] [[2012]] deed de Europese Kommissie de anbeveling Albanië de staotus van kannidaot-lidstaot te gaeven. In 2014 hef het laand dee staotus ok ekregen . [[Bosnië en Herzegovina]], [[Servië]], [[Montenegro]] en [[Kosovo]] wörren offisieel erkend as meugelike kannidaot-lidstaoten<ref>[http://ec.europa.eu/environment/enlarg/enlargement_en.htm EU: Meugelike kannidaot-lidstaoten]</ref>. [[Massedonië]] is sinds [[17 desember]] [[2005]] n kannidaot-lidstaot van de Europese Unie. Vanwege n konflikt met [[Griekelaand|Griekeland]] aover de name van t land en de slechte relasie met [[Bulgarije]] gaon onderandelingen niet ärg vlugge. [[Turkije]] onderandelt sinds [[4 oktober]] [[2005]] met de EU aover toetreding. t Seleksieproses is estart op [[20 oktober]] [[2005]]. t Is onbekend wanneer en óf Turkije toe zal traeden tot de Europese Unie. De Unie is naor eigen zeggen veur [[2015]] niet klöör um Turkije op te nemmen. De veurige Franse regering ef n ammendement in de Franse grondwet ezet dät n referendum neudig is as Turkije toetred. Määr de Europese regelgeving stiet dit niet toe, en de Franse regering die der now zit ef an-egaeven dät ze t niet ärg vinnen as Turkije eventueel zol toetraeden. == EU-landen == De volgende landen bint bie de EU an-eslöten: {| | * [[Sveden|Zweden]] * [[Finlaand|Finland]] * [[Denmaark|Denemärken]]¹ * [[Estlaand|Estland]] * [[Letlaand|Letland]] * [[Litouwen]] * [[Ierlaand (laand)|Ierland]] * [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]]² * [[Nederlaand|Nederland]] * [[België]] * [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] * [[Duutslaand|Duutsland]] * [[Pooln|Polen]] * [[Tsjechië]] | * [[Slowakije]] * [[Frankriek]] * [[Oostnriek|Oostenriek]] * [[Hongaarnlaand|Ongarije]] * [[Spanje]] * [[Portugal]] * [[Italië]] * [[Slovenië]] * [[Griekenlaand|Griekeland]] * [[Malta (laand)|Malta]] * [[Cyprus|Syprus]] * [[Roemenië]] * [[Bulgarije]] * [[Kroasië]] |} ¹ zonder [[Gruunlaand|Gruunland]] en [[Faeröer]]<br /> ² zonder [[Guernsey]], [[Jersey]] en [[Man (eilaand)|Man]] == Offisiële talen == De offisiële talen van de instituten van de Europese Unie bint: {| colspan=7 | * [[Bulgaars]] * [[Deens]] * [[Duuts]] * [[Engels]] | * [[Esties]] * [[Fins]] * [[Frans]] * [[Grieks]] | * [[Hongaars|Ongaars]] * [[Iers]] * [[Italiaons|Italiaans]] * [[Kroaties]] | * [[Lets]] * [[Litouws]] * [[Maltees]] * [[Nederlaands|Nederlands]] | * [[Pools]] * [[Portugees]] * [[Roemeens]] * [[Sloveens]] | * [[Slowaaks]] * [[Spaans]] * [[Tsjechies]] * [[Zweeds]] |} Met de toetreding van [[Bulgarije]] en [[Roemenië]] vanof [[1 jannewaori]] [[2007]] kwammen [[Bulgaars]] en [[Roemeens]] derbie. Ok kwam der n därde alfabet, t [[kyrillies]] (in gebruuk in Bulgarije), naost de al gebruukte [[Latainse alfabet|Latiense]] en [[Griekse alfabet|Griekse letters]], bie in gebruuk. == Andere EU-talen == Semi-offisiële talen in de Europese Unie bint: * [[Katalaans]] * [[Galisies]] * [[Baskies]] * [[Schots-Gaols]] * [[Kumries]] t Poolse parlementslid [[Małgorzata Handzlik]] pleitte veur de invoering van de internasionale taal [[Esperanto]] as tweede taal in Europa. Op [[1 april]] [[2004]] wier ieraover estemd. Van de 626 leden waeren der 346 um verskillende redenen niet anwezig. 280 lu brachten der stemme uut. Döörvan was 43% veur. Andere inheemse talen die in de Europese Unie espröken wörren, maer (nog) niet offisieel erkend bint deur de EU, bint o.a.: {| colspan=5 | * [[Aragonees]] * [[Aroemeens]] * [[Arpitaans]] * [[Asturies]] * [[Bretonsk|Bretons]] * [[Elzassies]] | valign=top | * [[Faeröars|Faeröers]] * [[Freeske taaln|Fries]] * [[Frioelies]] * [[Jiddisj]] (''Jeuden-Duuts'') * [[Jeuden-Spaans]] * [[Karaims]] | valign=top | * [[Kasjoebies]] * [[Kornies]] * [[Korsikaans]] * [[Ladinies]] * [[Leonees]] * [[Letgaols]] | valign=top | * [[Liefs]] * [[Limburgs]] * [[Luxembörgs|Luxemburgs]] * [[Manx-Gaols]] * [[Massedonies]] * [[Mirandees]] | valign=top | * [[Nedersaksies]] * [[Okkitaans]] * [[Roetheens]] * [[Samies]] * [[Samogities]] * [[Selterfrais|Saoterfries]] (''Oost-Fries'') | valign=top | * [[Sardies]] * [[Skots|Schots]] * [[Sorbies]] |} == Ofbeelding van de udige staotus == [[Bestaand:UE-EU-ISO 3166-1.png|400px|duumnegel|links|De udige en toekomstige lidstaoten]] <br style="clear:both" /> == Referensies == <references/> == Uutgaonde verwiezingen == * {{commons|European Union}} {{Dialekt|sdz|Zwolle|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Europese Unie]] rwhmlspvkdsm22u5an047al3bholqj4 0 1572 281748 278949 2015-05-02T21:08:35Z RoboServien 60 anpassing in mal wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Republik Österreich | vlagge = Flag of Austria.svg | woapn = Austria Bundesadler.svg | breedtegroad = 47/30//N | lengtegroad = 14///E | region = AT | lokasie = LocationAustria.png | sproaken = [[Duuts]], regionaal ook: [[Sloveens]], [[Krowatisch]], [[Hongaars]] | heufdstad = [[Wienen|Weenn]] | religie = [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms]]&nbsp;78%<br />[[protestantisme|protestants]]&nbsp;5% | regeringsvörm = Federale republiek | km2 = 83.858 | pctwater = | inwonners = 8,3 miljoen | dichtheid = 97 | munteenheid = [[euro|uro]] | valutakode = EUR | tiedzone = +1 | volksleed = [[Land der Berge, Land am Strome]] | feestdag = [[26 oktober]] | tld = at | laandkode = AUT | tel = 43 }} [[Bestaand:Austria-map-cia-wfb.png|right|thumb|Oostnriek]] '''Oostnriek''' ([[Duuts]]: ''Österreich''), voloet '''Republiek Oostnriek''' (''Republik Österreich''), is n laand in [[Mildn-Uropa]]. t Laand greanst in t westn an [[Zwitserlaand]] en [[Liechtenstein]], in t noordn an [[Duutslaand]] en [[Tsjechie]], in t oostn an t [[Slowaaknlaand]] en t [[Hongaarnlaand]] en in t zuudn an [[Italiën]] en [[Sloveniën]]. De heufdstad is [[Wienen|Weenn]]. t Laand hef ne öppervlakte van 83.858 veerkaante kilometer en t tealt 8,2 miljoen inwonners. Dat gef ne bevolkingsdichtheid van 97 inwonners/km². De officiële taal is Duuts, mer regionaal wördt ok [[Sloveens]], [[Krowaties]] en [[Hongaars]] sprökn. t Grootste deel van de Oostnriekers is [[rooms]] (78%). De leu betaalt der as in [[Nederlaand]] ok met de [[uro]], umdat t laand lid is van de [[Uropese Unie]]. t Oostnriekse laandschop wördt vuur dreekwart kenmearkd duur t [[gebargte]] van de [[Alpen]]. n Heugstn [[bearg]] van Oostnriek is n [[Großglockner]] met 3737 meter heugte. Aandere heuge bearge bint n [[Wildspitze]] (3768 m), n [[Weißkugel]] (3739 m), n [[Großvenediger]] (3674 m), n [[Hintere Schwärze]] (3628 m) en n [[Similaun]] (3606 m). In t oostn langs de riviere de [[Donau]] kenmearkt t laandschop zik duur leaglaand en glooinde heuveln. t Leagste punt lig in de deelstaat [[Burgenlaand]]. Hier lig ''Hedwighof'' eankeld 114 meter boavn [[zeenivoo]]. De twee belangriekste riviern bint de [[Donau]] en de [[Inn]]. Aandere grote riviern bint de [[Mur]], [[Salzach]], [[Enns]] en [[Drau]]. Oostnriek is indeeld in neegn deelstaatn (''Bundesländer''), hieroonder neumd met biejbeheurnde heufdsteedn. # [[Wienen|Weenn]] (''Wien'') - (Weenn) # [[Burgenlaand]] (''Burgenland'') - [[Eisenstadt]] # [[Karinten (bondsstoat)|Karinthiën]] (''Kärnten'') - [[Klagenfurt]] # [[Salzburg (deelstaat)|Salzburg]] - [[Salzburg (stad)|Salzburg]] # [[Neder-Oostnriek]] (''Niederösterreich'') - [[Sankt Pölten]] # [[Steiermark (bondsstoat)|Stiermarkn]] (''Steiermark'') - [[Graz]] # [[Tirool (deelstaat)|Tirool]] (''Tirol'') - [[Innsbruck]] # [[Vorarlberg]] - [[Bregenz (stad)|Bregenz]] # [[Öpper-Oostnriek]] (''Oberösterreich'') - [[Linz]] == Oetgoande verwiezings == {{commonscat|Austria}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Oostnriek]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] cwmm9z91esx3uf4ok58cgrux7jlrj7p 0 1573 2630 2006-04-03T08:21:28Z Tubantia 15 REDIRECT [[Oostnriek]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Oostnriek]] islfsbp8wyho3r1bb41m31tc4g8tm3t 0 1574 2632 2006-04-03T08:23:36Z Tubantia 15 REDIRECT [[Europese Unie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Europese Unie]] pry4u1zboadsk3mqc60354vapbf4wsb 0 1575 2636 2006-04-03T08:28:18Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Europese Unie]] n32vhqo4jfzcmudbh5sq57nwtbsiugt 0 1576 2674 2006-04-03T10:50:23Z Tubantia 15 REDIRECT [[Drenthe]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Drenthe]] k6fg215gd7iv616vv5r0vxxk9i822lr 0 1580 262842 255406 2013-05-04T20:52:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[File:Grolschfles2005.jpg|thumb|Grolsch]] '''Grolsch''' is een [[Nederlaand]]s [[bier|biermark]] dat volgens 't bedrief van oorsprong al sinds [[1615]] in [[Grolle]] emaakt wordt, als eersten deur Willem Neerfeldt. Grolsch is 't bi'jvoegleke naamwoord van Grolle. De 'Grolsche Bierbrouwerijen' bunt ontstoan na de [[fusie]] tussen de Achterhoekse Bierbrouwerije ''De Klok'' (Grolle) en de [[Twente|Twentse]] ''Enschedesche Stoombierbrouwerij'' ([[Eanske]]). Op [[13 mei]] [[2000]] wodden de brouweri-j van Grolsch in [[Eanske]] zwoar beschadigd deur de [[Vuurwerkramp Eanske|vuurwerkramp]]. De produktie wodden oaver'enommen deur andere brouweri-jen totdat de schade weer hersteld was. In 2004 wodden de ni-je moderne brouweri-j in [[Bokel (Eanske)|Bokel]] in gebroek enommen en vanaf t veurjoar van 2005 bunt de brouweri-jen in Grolle en Eanske eslotten, en is de productie helemoal geconcentreerd in Bokel. 't Schient oaverigens dat t water dat ze broekt, wal oet Grolle kump. Sinds 12 februari 2008 is Grolsch een zelfstandige dochterondernemming van SABMiller plc. oet [[Zuud-Afrika]]. In 2007 is Grolsch een ni'je weg in'eslagen met ut flessenbier. Eerst wodden de piepkes greun met een inhold van 33 cl in plaatse van broen met 30 cl. In 2008 wodden ok de beugelflessen gruun in plaatse van broen. De verandering van de kleur van de flessen hef niks te doon met de oavername deur SABMiller, moar was al langer de bedoeling. Grolsch hef al sinds de joaren '80 greun as bedriefskleur. {{Dia|Dit artikel is schreevn in t [[Grolle|Grols]], verbetteringn bint altied welkom.}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Bier]] [[Kategorie:Nederlaands bedrief]] qj872rzng6mx7j5aocrn7glw5vemjlr 14 1581 287843 275569 2016-10-26T10:51:57Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Countries}} {{Wiktionary|Kategorie:Staaten}} [[Kategorie:Geografie]] j440f6cp0odjgl2bd1821bjprv86mzw 10 1582 271056 267090 2013-11-02T17:26:15Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {| class="toccolours" cellspacing=0 style="background:whitesmoke; font-size:85%;" |- bgcolor="#FFE4C4" |align=center colspan=7|'''Enkelspeulplaoten''' mit hitnoteringen in de Nederlaandse Top 40 |- bgcolor="linen" !align=left|Titel !!width=100|'''Daotum<br />uutebröcht'''!!width=100|'''Daotum van<br />binnenkomst'''!!'''Hoogste<br />posisie'''!!'''Antal<br />weken'''!!'''Opmarkingen''' <noinclude> |} <!-- um de tabel te sluten a'j n mal zelf bekieken --> [[Kategorie:Mallen meziek|{{PAGENAME}}]] </noinclude> d0vifhmw96k077gwoj6tyzx3ovk16n3 10 1583 271057 271055 2013-11-02T17:26:20Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {| class=toccolours cellspacing=0 style="background:whitesmoke; font-size:85%;" |- bgcolor="#FFE4C4" |align=center colspan=7|'''Albums''' mit hitnoteringen in de Nederlaandse Album Top 100 |- bgcolor="linen" !align=left|Titel !!width=100|'''Daotum<br />uutebröcht'''!!width=100|'''Daotum van<br />binnenkomst'''!!'''Hoogste<br />posisie'''!!'''Antal<br />weken'''!!'''Opmarkingen''' <noinclude> |} <!-- um de tabel te sluten a'j n mal zelf bekieken --> [[Kategorie:Mallen meziek|{{PAGENAME}}]] </noinclude> iz9hhv7srvnzpnwtlh7ndjmpbl75lvq 0 1584 291018 263973 2016-11-03T12:33:06Z Wwikix 13678 + wikitext text/x-wiki {| class=toccolours align=right style="width: 20em; font-size: 90%; margin-left: .7em; margin-bottom: .7em;clear:right;" ! colspan="2" style="text-align: center;" | <big>Marco Borsato</big> |- ! style="text-align: right;" | Geboren | [[Alkmaar]], 21 december 1966 |- ! style="text-align: right;" | Laand | [[Nederlaand]] |- ! style="text-align: right; vertical-align: top" | Olders | Roberto Borsato en Mary de Graaf |- ! style="text-align: right; vertical-align: top" | Partner | Leontine Ruiters |- ! style="text-align: right; vertical-align: top" | Kiender | Luca, Senna en Jada |- | colspan="2" style="text-align: center;" | <span class=plainlinks>'''[http://www.marcoborsato.nl Officiële webstee]'''</span> |} [[Ofbeelding:Marco Borsato.jpg|thumb|right|Marco Borsato]] '''Marco Borsato''' is ien van [[Nederlaand]]s best bekende [[Nederlaands]]taolige [[zanger]]s, veurdat hij overgong op 't Nederlaands zung hij in 't [[Italiaons]]. Hij hef verschillende hits had in de Top 40, en stiet vermeld in 't [[Guiness Book of Records]] veur de langst op nummer ien staonde hit. Hij hef ok al diverse priezen had veur de beste Nederlaandstaolige zanger. Zien eerste nummer 1-hit was ''Dromen zijn bedrog''. Bij 't hielijk van [[Willem-Alexander van Nederlaand|Prins Willex-Alexander]] en [[Máxima Zorreguieta]] brocht hij in [[2000]] 't nummer ''Lopen op het water'' oet. Marco Borsato is vanof [[1998]] ok ambassadeur van de stichting ''War Child''. ==Meziek== === Albums === met hitnoteringen in de Album Top 50/100 {{Albumtop100tabel}} |- align=center |- align=center |align=left|''Emozioni''||1990||27-10-1990||48||5|| |- align=center |align=left|''Sento''||1991||02-11-1991||tip|||| |- align=center |align=left|''Giorno per giorno''||1992||28-09-1992|||||| |- align=center |align=left|''Marco''||1994||01-10-1994||2||146||<small>(2 keer platina)</small> |- align=center |align=left|''Als geen ander''||1995||14-10-1995||1||127||<small>(4 keer platina)</small> |- align=center |align=left|''De waarheid''||1997||25-01-1997||1||89||<small>(6 keer platina)</small> |- align=center |align=left|''De bestemming''||1998||22-08-1998||1||53||<small>(5 keer platina)</small> |- align=center |align=left|''Luid en duidelijk''||2000||15-01-2000||1||53||<small>(4 keer platina)</small> |- align=center |align=left|''Onderweg''||2002||09-03-2002||1||95||<small>(3 keer platina)</small> |- align=center |align=left|''Onderweg live in de kuip''||2002||||1||||<small>(platina)</small> |- align=center |align=left|''Zien'' <small>(alleen op dvd)</small>||2004||18-03-2004|||1|||<small>(4 keer platina)</small> |- align=center |align=left|''Zien: Live in de Kuip 2004'' <small>(dvd+cd)</small>||2004||15-10-2004|||1|||<small>(2 dagen veur 't uutbrocht wör al platina)</small> |- align=center |align=left|''Symphonica in Rosso'' <small>(dvd+cd)</small>||2006||01-12-2006|||||| |- align=left |colspan=5|<small>* = notering t/m 27 december 1997</small>|| |} === Nummers === met hitnoteringen in de [[Top 40]] {{Singletop40tabel}} |- align=center |align=left|''Emozione / At this moment''||||2-6-1990||4||9|| |- align=center |align=left|''Una donna cosi''||||13-10-1990||29||4|| |- align=center |align=left|''Sento''||||2-11-1991||tip|||| |- align=center |align=left|''Un po' bambino''||||11-4-1992||37||3|| |- align=center |align=left|''Dromen zijn bedrog''||||20-8-1994||1||28|| |- align=center |align=left|''Waarom nou jij''||||19-11-1994||1||16|| |- align=center |align=left|''Je hoeft niet naar huis vannacht''||||19-8-1995||9||8|| |- align=center |align=left|''You've got a friend''||||9-9-1995||3||6||met [[René Froger]] en [[Ruth Jacott]] |- align=center |align=left|''Kom maar bij mij''||||11-11-1995||20||9|| |- align=center |align=left|''Ik leef niet meer voor jou''||||17-2-1996||8||12|| |- align=center |align=left|''Vrij zijn / Margherita''||||11-5-1996||3||14|| |- align=center |align=left|''De waarheid''||||30-11-1996||2||12|| |- align=center |align=left|''Wereld zonder jou''||||28-6-1997||3||20||met [[Trijntje Oosterhuis]] |- align=center |align=left|''De bestemming''||||11-7-1998||1||12|| |- align=center |align=left|''Het Water / De speeltuin''||||28-11-1998||10||17|| |- align=center |align=left|''Binnen''||||27-11-1999||1||14|| |- align=center |align=left|''Wat is mijn hart''||||18-11-2000||16||7|| |- align=center |align=left|''Lopen op het water''||18-12-2001||22-12-2001||1||14||met [[Sita_Vermeulen|Sita]] |- align=center |align=left|''Zij''||||18-5-2002||11||15|| |- align=center |align=left|''Afscheid nemen bestaat niet''||||6-12-2003||1||20|| |- align=center |align=left|''Voorbij''||||28-2-2004||1||15||met [[Dominique_van_Hulst|Do]] |- align=center |align=left|''Wat zou je doen?''||||25-9-2004||1||18||met [[Ali B]] |- align=center |align=left|''Because we believe''||||11-2-2006||1||14||met [[Andrea Bocelli]] |- align=center |align=left|''Rood''||5-5-2006||6-5-2006||1||24||In totaol 11 weken op nummer 1 |- align=center |align=left|''Everytime I think of you''||||7-10-2006||1||*6||met [[Lucie Silvas]] |} [[Kategorie:Drèents_artikel|Borsato, Marco]] [[Kategorie:Nederlaandse zanger|Borsato, Marco]] kkwl72mqu5nkmh6zo1jvjx78w93upda 0 1585 292691 281470 2016-12-22T11:01:37Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Heckert GNU white.svg|thumb|GNU-logo]] De '''GNU-lisensie veur vri'je dokumentäsie''' ([[Ingels|Engels]]: ''GNU Free Documentation License'', of-ekort: ''GFDL'' of ''GNU FDL'') is n [[lisensie]] die gebruukt wordt um tekstmateriaal onder bepaolde veurweerden vri'j verspreidbäär te mäken. De GFDL is in de eerste pläätse eformuleerd veur de dokumentäsie van vri'j verspreidbäre komputerprogramma's onder de 'GNU General Public License' in t [[GNU]]-projekt. Ok veur andere dokumenten kan de GFDL toe-epast worden. Zo wordt [[Wikipedia|Wikipedie]] onder de GNU-lisensie veur vri'je dokumentäsie uutegeven. == Uutgaonde verwiezing == * [http://nl.wikisource.org/wiki/Nederlandstalige_tekst_van_de_GNU-licentie_voor_vrije_documentatie De GNU-lisensie veur vri'je dokumentäsie (NL)] {{Dialekt|ovel|Attem|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Wikipedie|*]] 51oyl6m9pckfjunzsr6m9o6qz4c35kp 0 1586 265389 255408 2013-05-10T13:53:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Rembrandt Harmensz. van Rijn 125.jpg|thumb|"De verleuren zeune", eskilderd deur [[Rembrandt van Rijn]]]] '''De verleuren zeune''' is ien van de bekendste [[parrebel]]s uut 't [[Ni'je Testement|Nieje Testement]]. 't Is eschreven deur de evangelist [[Lucas]]. De geliekenis wördt verteld deur [[Jezus Christus]]. Een va ef twie zeuns. De jongste zeune eist zien arfenis op, verkwist 't en keert berouwvol weerumme. Hiej wördt deur de va feestelijk ontvangen. Dit maakt de oldste zeune jeloers. Hiej hef jao altied trouw ewest. De va wiest de oldste zeune terecht: 't is goed um de weerummekeer van de 'verleuren' zeune te vieren. (Lucas 15: 11-32). [[Rembrandt van Rijn]] ef de weerummekeer van de verleuren zeune verbeeld in een skilderie dät noe in de [[Hermitage (Sint-Petersburg)|Hermitage]] in [[Sint-Petersburg]] hangt. De verleuren zeune is ok in verskillende [[Nederlaands|Nederlaanse]] [[dialect]]en vertaald. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.meertens.knaw.nl/books/winkler/lijst.html Een lieste mit dialectteksten] {{Dia|Disse pagina is eskreven in 't [[Zwols]].}} {{DEFAULTSORT:Verleuren Zeune}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Christendom]] bxfg45b2df4n4bqu5f9gel1ymft6o1i 10 1588 271905 266795 2013-12-07T01:06:12Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {| |- | [[Image:Commons-logo.svg|20x20px|Wikimedia Commons]] | '''[[Commons:{{{1|Special:Search/{{PAGENAME}}}}}|Commons: {{{2|{{PAGENAME}}}}}]]''' - {{#switch:{{{malspraoke}}} |act=plaetjes, filmkes en/of geluudsbestaanden. |vel=plaetjes, filmkes en/of geluudsbestaanden. |sdz=plaetjes, filmkes en/of geluudsbestaanden. |stl=plaeties, filmpies en/of geluudsbestaanden. |drt=plaeties, filmpies en/of geluudsbestaanden. |twe=plaetjes, filmkes en/of geluudsbestaanden. |gos=plaetjes, filmkes en/of geluudsbestaanden. |#default=plaetjes, filmkes en/of geluudsbestaanden. }} |}<noinclude>{{Dokumentatie}} [[Kategorie:Mallen interwiki]] </noinclude> lnm917kxoo7b8vcnsedhavtt4vwgtgf 0 1589 268395 255401 2013-07-03T18:59:16Z 94.213.109.82 wikitext text/x-wiki '''God''' is volgens verschillende [[religie]]s een bovennatuurlijk wezen, die deur elk van dizze religies weer aans veursteld wordt. In 't [[christendom]] en 't [[jodendom]] heet God ok wal ''Jahweh, HEER, Elohiem, Eli, Adonai'' en wordt vaok anduud as ''de Eeuwige, de Anwezige, de Naom'' enzovoorts. Volgens 't christendom hef God de eerde, de mèens en alles wat der op de eerde ok maor rondleupt maokt. Sommige religies hebben ien God en worden ''monotheïstisch'' nuumd, religies mit meerdere goden worden ''polytheïstisch'' nuumd. == God in de monotheïstische religies == Moderne monotheïstische concepten kommen van de Abrahamitische traditie. * [[Jahweh]] of [[Jehova]]. De naom van God zoas die openbaord is in de [[Biebel]] ('t [[Oolde Testement|Olde Testament]] en 't [[Ni'je Testement|Neie Testament]]. Baseerd op 't Hebreeuwse woord [[JHWH]](יהוה). In 't Christendom wordt vaok gien naom bruukt veur God, maor gewoon de titel ''God'' (Engels: ''God'', Duuts: ''Gott'', Zweeds: ''Gud'') of ''de Heer''. In de Romaonse taolen wordt der varianten bruukt van 't Latiense ''deus'' (Frans: ''dieu'', Spaons: ''dios'', Italiaons: ''dio'') wat an 't Griekse ''Zeus'' verwant. * De [[Drie-ienheid]](de [[God de Vader|Vaoder]], de Zeun ([[Jezus Christus]]), en de [[Heilige Geest]]) — dizze leerstelling wordt deur de meeste christenen anhangen. 't Concept van de Drie-ienheid is formuleerd tiedens de Eerste Karkvergaodering bie Nicaea in 325A.D. * [[Allah]] ([[islam]]/Arabisch). De negen-en-negentig naomen van Allah. Allah (eigenlijk "de Allah") is gien naom, wat veul niet-islamitische lu wel denkt, maor is n titel en betekent gewoon "de enige god". [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Geleuf]] 81sf9n5b6gg5yjjnjomtdt2xtna9gb1 14 1590 285202 285201 2016-07-27T23:14:11Z Servien 7 Versie 285201 van [[Special:Contributions/86.94.163.218|86.94.163.218]] ([[User talk:86.94.163.218|overleg]]) weerummedreid wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Achterhooks]] [[Kategorie:Nedersaksies artikel]] aphz1brd1cmve8zg30w6tztvqak0ls7 6 1592 edit=sysop:move=sysop 243670 242341 2012-09-30T19:59:11Z Servien 7 Servien Nieje versie van &quot;[[Bestaand:Wiki.png]]&quot; op-estuurd: weerummezet naor ouwe versie wikitext text/x-wiki Logo van disse wiki. ==Lisensie== {{Wikimedia}} cci1w55lbwv034obkmsbi2inc3fkk53 12 1593 292682 273055 2016-12-22T10:55:49Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Hieronder steet n overzichte van Nedersaksiese '''hulpziejen'''. Veur meer informasie zie oek t [[Wikipedie:Gebrukersportaol]]. ===Alle Nedersaksiese hulpziejen=== *[[Hulpe:Nedersaksies schrieven]] - veur a'j twiefelen *[[Hulpe:Uutleg ovver bewarken]] - n korte uutleg over t bewarken van de wiki *[[Hulpe:Nedersaksiese bronnen]] - n bronnelieste *[[Hulpe:Mallen]] - n lieste mit mallen *[[Hulpe:Naamruumte]] - over naamruumtes *[[Hulpe:Vandalisme]] - informasie over vandalisme *[[Hulpe:Nieje zied maken]] - informasie over hoe'j n zied anmaken *[[Hulpe:Informasie veur anwas]] - informasie veur nieje gebrukers *[[Hulpe:Ogg Vorbis]] - informasie over Ogg Vorbis veur t aofspeulen van audio ===Kontakt=== Veur vragen of aandere opmarkingen ku'j kontakt opnemen mit één van de [[Wikipedie:Beheerder|beheerders]] ([[Special:Listusers/sysop|lieste]]) of één van de aandere gebrukers die misschien oek wel kunnen helpen. Vragen ku'j oek in [[Wikipedie:Praothoek|de praothoek]] stellen. ===Parsberichten=== De parsberichen die'w uutebröcht hebben, [[Wikipedie:Parsberichen|ku'j hier vienen]]. {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Hulpe]] m23hisi5k473ralta75xl53iju1t8za 0 1596 161025 33792 2010-09-17T15:24:58Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Grunnen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grunnen]] obyyr89n5r55jbplkk18s2kr77hto7b 0 1597 9473 3279 2006-07-11T06:10:21Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Grunnen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Grunnen]] 2xkqpwgalk80hi5wk5bs2lca0x8f835 0 1599 2777 2006-04-05T16:50:13Z Servien 7 Titel van [[Slag bi Kloosterholt]] ewiezigd naor [[Slag bie Kloosterholt]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Slag bie Kloosterholt]] 6odo0xpfvr29rjr88xre5xeuecrnehd 0 1600 3002 2781 2006-04-07T19:44:22Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Grönnens Laid]] 8oqdruzsilkp30pq7x0mv4nuk6nxfme 0 1601 2784 2006-04-05T16:57:56Z Servien 7 Titel van [[Vernuimde Grönneger Börgen]] ewiezigd naor [[Vernuimde Grunneger börgen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Vernuimde Grunneger börgen]] lme4woc7u3dpaecmmn8dcpo4uw3con6 0 1608 2853 2006-04-05T20:28:43Z Quichot 33 Titel van [[Grunneng]] ewiezigd naor [[Grunnen]]: Zo schrief je dat! wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Grunnen]] 2xkqpwgalk80hi5wk5bs2lca0x8f835 0 1609 260952 248944 2013-04-02T18:49:27Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 95 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q27496]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Western-Europe-map.png|duumnegel|rechs|280px|West-Europa]] '''West-Europa''' onderskeidt zich van [[Centraol-Europa]] en [[Oost-Europa]] deur de geograofie en deur de verskillen in geskiedenis en cultuur. Veur de [[Kolde Oorlog]] werd "West-Europa" gebruukt as begrip um [[Fraankriek]], [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]], 't [[Verenigd Keuninkriek]], [[Nederlaand]], [[België]] en [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] an te duden. [[Duutslaand]] en [[Zwitserlaand]] wörden gangs ok tut West-Europa erekend, hoewel ziej meestal erekend wörden tut Centraol Europa. [[Fraankriek]] wördt deur heur ligging en cultuur ok wel tut [[Zuud-Europa]] erekend. Tiedens de [[Kolde Oorlog]] werd de term gebruukt veur de laanden onder [[Verenigde Staoten van Amerika|Amerikaonse]] invloedsferen, die deilnammen an de [[NAVO]], as tegenhanger van [[Oost-Europa]], onder [[Sovjet-Unie|Sovjetinvloed]]. De grèènzen tussen Oost- en West-Europese laanden werden ok wel 't [[Iezeren Gordien]] enuumd. Tut [[2003]] kun West-Europa zonder prebleem gebruukt wörden veur de laanden van de [[Europese Unie]] plus [[Ieslaand]], [[Zwitserlaand]], [[Liechtenstein]], [[Andorra]], [[Noorwegen]], [[San Marino]] en [[Monaco (laand)|Monaco]]. Mar vanof mei 2004 maken Centraol- en Oost-Europese laanden deil uut van de Unie, wat de definitie van West-Europa weer veraanderd hef. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Europa]] 2enfoj564zwfa7tw89jj2ky9cw7bppl 14 1610 266461 260550 2013-05-10T18:06:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Overijssel}} [[Kategorie:Previnsie van Nederlaand]] h4bk30izspmznx2twttnj8ttj8foikw 14 1611 288421 287893 2016-10-27T10:18:01Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Twente}} [[Kategorie:Streek in Oaveriessel]] 2suua6ghnxgnrnoz9ctii6waqf16ssv 14 1612 289086 266233 2016-10-28T12:02:34Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Municipalities of Overijssel}} [[Kategorie:Geografie van Oaveriessel]] [[Kategorie:Gemeente in Nederlaand|Oaveriessel]] lkjpd2x7hlo3hds6uwxqfapnqh4y29j 0 1619 290710 278950 2016-11-01T16:50:31Z Wwikix 13678 /* Oetgaonde verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | naemeinlaanstael = Grand-Duché de Luxembourg<br />Groussherzogtum Lëtzebuerg<br />Großherzogtum Luxemburg | naam = Luxemburg | vlagge = [[Bestaand:Flag of Luxembourg.svg|122px|Vlagge van Luxemburg]] | waopen = [[Bestaand:Coat of Arms of Luxembourg.svg|150px|Waopen van Luxemburg]] | lekaosie = LocationLuxembourg.png | breedtegroad=49/45//N | lengtegroad=6///E | region=LU | taelen = [[Frans]], [[Luxemburgs]], [[Duuts]] | heufdstad = [[Luxemburg (stad)|Luxemburg]] | religie = [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-katholiek]] | regeringsvorm = [[Parlementaire monarchie]] ([[Groothertogdom]]) | km2 = 2586 | pctwaeter = | inwoners = 474.000 | dichthied = 183 | muntienhied = euro | valutakode = EUR | tiedzone = +1 | volkslied = [[Ons Heemecht]] (Ons vaderlaand) | feestdag = [[23 juni]] | tld = lu | laandkode = LUX | til = 352 }} '''Luxemburg''', officieel 't '''Groothartogdom Luxemburg''', is een [[West-Europa|West-Europees]] laand en is een lidstaot van de [[Europese Unie]] en de [[Benelux]]. Luxemburg is 't buurlaand van [[België]], [[Duutslaand]] en [[Frankriek]]. De heufdstad van Luxemburg is de gelieknaomige stad [[Luxemburg (stad)|Luxemburg]]. De officiële laandstaolen van Luxemburg bint [[Duuts]], [[Frans]] en [[Luxemburgs]] (in de taol zölf ''Lëtzebuergesch'' nuumd). 't Graofschap Luxemburg wör opricht in [[963]], in [[1354]] een hertogdom en in [[1815]] een groothertogdom onder [[Willem I van de Nederlanen|Willem I]]. Mit 't [[Verdrag van Londen]] wör Luxemburg opsplitst en verleur 't meer as de helft van zien grondgebied - 't veurnaomelijk Fraanstaolige diel - an België. Dit westelijke diel wör de [[Luxemburg (previnsie)|Belgische pervincie Luxemburg]]. 't Overblievende, Duutstaolige oostelijke diel kreeg een grotere zölfbeschikking. In [[1890]] wör 't volledig onofhankelijk. Deur [[Duutslaand]] overrompeld in beide wereldoorlogen, gaf 't laandtien zien neutraliteit op in [[1948]] doe 't toetrad tot de [[Benelux]] en 't jaor daorop tot de [[NAVO]]. In [[1957]] wör Luxemburg ien van de zes oprichters van de [[Europese Economische Gemienschap]] (laoter de [[Europese Unie]]) en in [[1999]] trad 't toe tot de eurozone. == Geografie == 't Noorden van 't laand is diel van de [[Ardennen]], in 't Luxemburgs [[Ösling]] genaomd. Dit is een gebied mit bulten en lege bargen. 't Hoogste punt is mit 559 meter de [[Burgplatz]]. 't Zudelijke diel is veul minder bargachtig en veul geschikter veur [[laandbouw]]. Daorum wördt dit diel deur de Luxemburger ok wel ''Gutland'' nuumd. De zudelijke en oostelijke gruppen van Luxemburg wörden vörmd deur rivieren, waoronder de [[Moezel]]. === Steden === De [[heufdstad]] [[Luxemburg (stad)|Luxemburg]] is de grootste stad van 't laand. Aandere belangrieke plaotsen bint [[Esch-sur-Alzette]] in 't zuden van de heufdstad en [[Echternach]], an de Duutse grens in 't oosten. Een köppel plaotsen bint: * [[Clervaux]] * [[Consthum]] * [[Diekirch]] * [[Echternach]] * [[Esch-sur-Alzette]] * [[Hollenfels]] * [[Hosingen]] * [[Marnach]] * [[Ospern]] * [[Schengen]] * [[Troisvierges]] * [[Vianden]] == Bestuurlijke indieling == [[Bestaand:lux topo de.jpg|thumb|300px|Reliëf]] === Districten en kantons === Luxemburg is opdield in drie bestuurlijke districten: * [[Diekirch]] * [[Grevenmacher]] * [[Luxemburg (distrik)|Luxemburg]] Dizze districten bint weer onderverdield in twaolf kantons: * [[Kanton Capellen|Capellen]] * [[Kanton Clervaux|Clervaux]] * [[Kanton Diekirch|Diekirch]] * [[Kanton Echternach|Echternach]] * [[Kanton Esch-sur-Alzette|Esch-sur-Alzette]] * [[Kanton Grevenmacher|Grevenmacher]] * [[Kanton Luxemburg|Luxemburg]] * [[Kanton Mersch|Mersch]] * [[Kanton Redange|Redange]] * [[Kanton Remich|Remich]] * [[Kanton Vianden|Vianden]] * [[Kanton Wiltz|Wiltz]] == Oetgaonde verwiezings == {{commonscat|Luxembourg|Luxemburg}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Luxemburg (laand)| ]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] dovkk8600kxrkfzw1w8zfo7x0gby86s 0 1620 284671 278951 2016-05-28T13:23:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel | naaminlaanstaal = Schweizerische Eidgenossenschaft<br />Confédération suisse<br />Confederazione Svizzera<br />Confederaziun svizra<br />Confoederatio Helvetica | vlagge = Flag of Switzerland.svg | wapen = Coat of Arms of Switzerland.svg | breedtegroad=46/45//N | lengtegroad=8///E | region=CH | lokasie = Switzerland in Europe.svg | talen = [[Duuts]]&nbsp;64%, [[Frans]]&nbsp;19%, [[Italiaons|Italiaans]]&nbsp;8%, [[Retoromaans]]&nbsp;1% | heufstad = Gien, [[Bern (stad)|Bern]] is de bondsstad | religie = [[Rooms-Katholieke Karke|Katteliek]]&nbsp;46%, [[Protestantisme|Protestans]]&nbsp;40% | regeringsvorm = [[Drekte demokrasie]], [[Federale rippebliek]], [[bondsstaot]] | km2 = 41.285 | pctwaoter = 3,7 | inwoeners = 7,3 miljoen | dichtheid =176 | munteenheid = [[Zwitserse frank]] | valutacode = CHF | tiedzone = +1 | volkslied = [[Zwitserse Psalm]] | feesdag = [[1 augustus]] | tld = ch | laandcode = CHE | til = 41 }} '''Zwitserlaand''' is ien van de [[Europa (continent)|Europese]] lanen die niet tot de [[Europese Unie]] beheurt. De laanstälen van Zwitserlaand bint [[Duuts]], [[Frans]], [[Italiaons|Italiaans]] en [[Retoromaans]]. De buurlanen van Zwitserlaand bint [[Duutslaand]], [[Italië]], [[Frankriek]], [[Liechtenstein]] en [[Oostnriek|Oostenriek]]. 't Laand stiet ok bekend onder zien [[Latien]]se naam '''Confoederatio Helvetica''' (CH). 41% van de Zwitsers is [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katteliek]], 40% [[Griffemeerde Karke|griffermeerd]], 2,5% is lid van een Freikirche ([[Protestantisme|protestanse]] karke zonder biezondere baand mit de overheid), 5,5% beheurt tot een aandere kärkgenootskop of aandere godsdienst en 11% is niet an-esleuten bi'j een [[religie]]. Van de butenlaanders in Zwitserlaand is 44% rooms-katteliek, 5% Grifformeerd, 17% Orthodox, 18% [[islam]]itisch en 2% is niet an-esleuten bi'j een religie. == Geografie == === Steden === Bern is allinnig ''de facto'' heufdstad, want officieel hef Zwitserlaand gien heufdstad. De stad wördt ''Bundesstadt'' of ''la ville fédérale'' eneumd. De discussie of Zwitserlaand een heufdstad möt hebben is al zo old as 't laand zelf. Buten Bern bint aandere belangrieke stejen onder aandere: * [[Zürich (stad)|Zürich]] (de grootste stad) * [[Genève (stad)|Genève]] * [[Bazel (Zwitserlaand)|Bazel]] * [[Lausanne (stad)|Lausanne]] * [[Lugano]] * [[Luzern]] === Meren/revieren === De grootste meren in Zwitserlaand bint: 't [[Bojenmeer]] en 't [[Meer van Genève]], mar disse beiden meren wörden edield mit aandere lanen. 't Grootste gehiel in Zwitserlaand liggende meer is 't [[Meer van Neuchâtel]]. De veurnaamste revieren bint de [[Rien]] mit zien ziedrevier de [[Aare]], en veerder de [[Rhône (revier)|Rhône]] en de [[Inn (revier)|Inn]], die alle in Zwitserlaand ontspringen. De meren hebt een belangrieke toeristische weerde. Jaorlijks bezuken honderdduzenden luui de meren. Behalven de grote meren, bestaon der ok nog kleinere meren, ok al bint ze väke nog groot. De bekendste bint 't Meer van Zurich, Vierwoldstejenmeer, Meer van Thun, Meer van Brienz, Meer van Maggiore en 't Meer van Lugano. De leste twee enuumde wäteren wörden geografisch edield mit Italië. 't Vierwoldstejenmeer is mit heur 3 miljoen toeristen per jaor zelfs 't drokst bezochte meer van Europa. In Zwitserlaand bin der de [[wäterscheiding]] tussen de [[Noordzee]], de [[Zwarte Zee]], de [[Adriatische Zee]] en de [[Middellaanse Zee]]. == Taolen == {{Heufdartikel|Toalen ien Svitzerlaand|vel}} == Bestuurlijke indieling == 't Laansbestuur is iezig decentraal eregeld, mit een grote maote van autenomie veur de gemientes en de kantons. 't Laand hef officieel 26 kantons, waorvan 6 op historische gronden bestaon as [[halfkanton]] (d.w.z. mit een ehalveerde stemme in de Kantonsraod). {|{{prettytable}} |width="250px" |[[Aargau]] - [[Aarau (stad)|Aarau]] |width="250px" |[[Graubünden]] - [[Chur]] |width="250px" |[[Solothurn (kanton)|Solothurn]] - [[Solothurn (stad)|Solothurn]] |- |[[Appenzell Ausserrhoden]] - [[Herisau]] |[[Jura (kanton)|Jura]] - [[Delémont (stad)|Delémont]] |[[Thurgau]] - [[Frauenfeld (stad)|Frauenfeld]] |- |[[Appenzell Innerrhoden]] - [[Appenzell]] |[[Luzern (kanton)|Luzern]] - [[Luzern (stad)|Luzern]] |[[kanton Ticino|Ticino]] - [[Bellinzona]] |- |[[Bazel-Landschap]] - [[Liestal (stad)|Liestal]] |[[Neuchâtel (kanton)|Neuchâtel]] - [[Neuchâtel (stad)|Neuchâtel]] |[[Uri (kanton)|Uri]] - [[Altdorf (Zwitserland/Uri)|Altdorf]] |- |[[Bazel-Stad]] - [[Bazel (Zwitserlaand)|Bazel]] |[[Nidwalden]] - [[Stans]] |[[Wallis (kanton)|Wallis]] (Frans: Valais) - [[Sion (Zwitserland)|Sion]] (Duuts: Sitten) |- |[[Bern (kanton)|Bern]] - [[Bern (stad)|Bern]] |[[Obwalden]] - [[Sarnen]] |[[Vaud]] - [[Lausanne (stad)|Lausanne]] |- |[[Fribourg (kanton)|Fribourg]] (Duuts: Freiburg) - [[Fribourg (stad)|Fribourg]] |[[Sankt Gallen (kanton)|Sankt Gallen]] - [[Sankt Gallen (stad)|Sankt Gallen]] |[[Zug (kanton)|Zug]] - [[Zug (stad)|Zug]] |- |[[Genève (kanton)|Genève]] - [[Genève (stad)|Genève]] |[[Schaffhausen (kanton)|Schaffhausen]] - [[Schaffhausen (stad)|Schaffhausen]] |[[Zürich (kanton)|Zürich]] - [[Zürich (stad)|Zürich]] |- |[[Glarus (kanton)|Glarus]] - [[Glarus (Zwitserland)|Glarus]] |[[Schwyz (kanton)|Schwyz]] - [[Schwyz (stad)|Schwyz]] | |} Van disse kantons bint de meeste Duutstälig. Genève, Vaud, Neuchâtel en Jura bint Franstälig, Wallis, Fribourg en Bern zowel Frans- as Duutstalig, Ticino Italiaanstälig en Graubünden Duuts-, Italiaans- en Retoromaanstälig. == Uutgaonde verwiezingen == {{commonscat|Switzerland}} {{Dia|Disse pagina is eskreven in 't '''Attems'''}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zwitserlaand]] n5e4f6flv1a9psyqpzh6scbry5k1ey9 0 1621 284672 278952 2016-05-28T13:23:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel | naaminlaanstaal =Reino de España | vlagge = Flag of Spain.svg | vlagartikel = Vlag van Spanje | wapen = Escudo de España.svg | lokasie = LocationSpain.png | breedtegroad= 40///N | lengtegroad= 3///W | region= ES | talen = [[Spaans]]<ref>[[Kattelaans]], [[Baskisch]], [[Galicisch]] en [[Arrenees]] ebt ok een officiële staotus in der eigen autenome regio's.</ref> | heufstad = [[Medrid]] || religie = [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-katteliek]] | regeringsvorm = [[Constitusionele monarchie]] | km2 = 504.782 | pctwaoter = 1.04 | inwoeners = 44.108.530 | dichtheid = 87,41 | munteenheid = euro | valutacode = EUR | tiedzone = +1 | volkslied = [[Marcha Real]] | feesdag = [[12 oktober]] | tld = es | laandcode = ESP| til = 34 }} '''Spanje''' is een laand in [[Zuud-Europa]], en is lid van de [[Europese Unie]]. De [[heufdstad|eufstad]] is [[Medrid]]. Spanje ef meer as 44 miljoen inwoners. Spanje is net as [[Nederlaand]] een [[constitusionele monarchie]] en is 506.013 [[vierkaante kilemeter|km²]] groot (zwat 13 keer zo groot as Nederlaand). 't Laand beslaot grofweg 80% van 't [[Iberisch schiereilaand]]. Butendät euren ok de eilanengroep [[Balejoarn|Balearen]] in de [[Middellaanse Zee]], de [[Kenarische Eilanen]] in de [[Atlantische Oceaan]] en de [[Plazas de soberanía|Spaanse exclaves]] in Noord-Afrika bi'j 't laand. In 't noordoosten grenst Spanje an [[Frankriek]] en [[Andorra]], over d' iele lengte van de [[Pyreneeën]], in 't westen an [[Portugal]] en in 't zuden an de Britse kelonie [[Gibraltar]]. De eufstad van Spanje is Medrid, een stad mit meer as 3 miljoen inwoners en lig in 't midden van 't laand. Spanje is een divers laand mit iezig uutmekäärlopende culturen, tälen, èètgewoontes en klimaoten. 't Laand verskilt van de règenachtige vissersdörpen in [[Galicië]] tot 't nachlèven van Medrid, de toeristische kusten an de [[Middellaanse Zee]], 't flemencodänsen en [[bolle]]nvechen van [[Andalusië]] en 't mederne [[Barcelona (stad)|Barcelona]] in [[Kattelonië]]. De Spaanse [[grondwet]] stamt uut [[1978]]. [[Juan Carlos]] I is noe de Spaanse keuning. D' udige [[premier]] is [[Mariano Rajoy]]. Spanje wönnen lid van de [[NAVO]] in [[1981]] en is lid van de [[Europese Unie]] sinds [[1986]]. De [[euro]] wönnen de Spaanse muntieneid op [[1 jannewaori]] [[1999]], en vervung daormee de [[peseta]]. == Naam == Spanje dankt zien naam an 't [[kniende (dier)|knien]]. Oorspronkelijk was 't knien in zien verspreiding bepärkt tot [[West-Europa|Zuudwest-Europa]]. De Feniciërs gaffen dit gebied daorumme de naam ''Isjephanim'', knienenkust, waorvan Spanje of-eleid is. == Bestuurlijke indieling == Spanje is onderverdield in 17 autenome gemienskappen ([[Spaans]]: ''comunidades autónomas''), 50 [[pervincie|previnsies]] en twie autenome [[Stad (woonstee)|steden]]. Alle previnsies bint weer onderverdield in ''comarcas'' en die bint weer onderverdield in [[gemiente (bestuur)|gemientes]]. Comarcas ebt alleend niet in elke gemeenskap dezelfde formele staotus. [[Bestaand:Autonomous-communities-of-spain-01.png|300px|border|left|De autenome gemeenskappen en steden van Spanje]]<br clear="all"> == Nedersaksisch == * [[Tweants]]: ''Spannie'' == Rifferenties == <references/> == Uutgaonde verwiezingen == {{commonscat|Spain}} {{Dia|Disse pagina is eskreven in 't '''Attems'''}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Spanje]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] 52hqu7vlvpazzqvno2kv79clksh8zq0 0 1622 284716 284447 2016-05-29T05:55:39Z HakanIST 14045 reverted vandalism wikitext text/x-wiki {{Kanbeter}} {{wrapper}} | {| style="width: 100%; background: none;" |[[Bestaand:Flag of Italy.svg|120px|right|Vlagge van Italiën]] |[[Bestaand:Italy-Emblem.svg|right|73px|Woapen van Italiën]] |} |} [[Bestaand:LocationItaly.png|215px|right|Ligging van Italiën in Uropa]] '''Italiën''' ([[Italiaans]]k: ''Italia''), voloet '''Republiek Italiën''' (Italiaansk: ''Repubblica Italiana''), is n laand in [[Zuud-Uropa]] en t is lid van de [[Uropese Unie]]. t Laand greanst in t westn an [[Fraankriek]], in t noordn an [[Zwitserlaand]] en [[Oostnriek]] en in t oostn an [[Sloveniën]]. De heufdstad is [[Rome|Room]]. t Laand hef ne öppervlakte van 301.230 veerkaante kilometer en t tealt 58 miljoen inwonners. Dat gef ne bevolkingsdichtheid van 196 inwonners/km². == Sproake == De offisjele sproake van Italiën is t [[Italiaans|Standaard-Italiaans]], wat nen ofstammeling is van t [[Toskaanse]] [[dialekt]] en direktn ofstammeling van t [[Latiens]]. Ongevear 75% van de Italiaanse wöarde keump van t Latiens. Toew Italiën in [[1861]] saamnevoogd wör, warn dr nog verskeidene aandere sproakn, en t Standaard Italiaans was veural ne beukesproake. Deurdet t onderwies vörm kreag, wör de standaard sproake mear bekeand.<br /> Ongevear 300,000 inwonners van Italiën hebt [[Duuts]] as modersproake. Wieters wörd dr op t eilaand [[Sardinië]] ook nog [[Sardies]] eköjerd. Sommige luu zeet t [[Venetioans]] en t [[Zuud-Italioans]] ok as aparte taaln. == Neersassies == * [[Grunnegs]]: ''Itoalie, Itoalje'' * [[Tweants]]: ''Italiën'' * '''Oaverig:''' ''Italië, Itaolië'' == Oetgoande verwiezings == {{commonscat|Italy}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Italiën| ]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] 1zn22bcdq2ptwuw13lor4p35cqi1z91 0 1624 278954 276292 2015-03-27T16:02:18Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {| style="width: 100%; background: none;" |[[Bestaand:Flag of Poland.svg|120px|border|right|Vlagge van Pooln]] |[[Bestaand:Coat of arms of Poland-official.png|right|73px|Woapen van Pooln]] |} |} [[Bestaand:LocationPoland.png|215px|right|Ligging van Pooln in Uropa]] '''Pooln''' ([[Pools]]: ''Polska''), voloet '''Republiek Pooln''' (''Rzeczpospolita Polska'') is n laand in [[Mildn-Uropa]] en t is lid van de [[Uropese Unie]]. t Laand greanst in t westn an [[Duutslaand]], in t zuudn an [[Tsjechie]] en [[Slowaaknlaand]], in t oostn an [[Litauwn]], [[Wit-Roslaand]] en de [[Oekraïne]]. In t noordn greanst t an de [[Oostzee]] en [[Roslaand]] (de eksklave [[Kaliningrad]]). De heufdstad is [[Warschau]]. t Laand hef ne öppervlakte van 312.679 veerkaante kilometer en t tealt 38,486 (2014) miljoen inwonners. Dat gef ne bevolkingsdichtheid van 123 inwonners/km². De officiële taal is Poolsk. t Grootste deel van de Pooln is rooms (89%). == Oetgoande verwiezings == {{Commons|Poland}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Pooln| ]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] i6nl28ixmh481c10uw2di1nsszzezc1 0 1625 2914 2006-04-07T11:20:55Z Tubantia 15 REDIRECT [[Pooln]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Pooln]] gn0fsq42br10y9snu1t26gyfaj4s6kw 0 1626 278509 255183 2015-03-18T10:54:34Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Luxemburg''' kan verwiezing naor: * [[Luxemburg (laand)]] * [[Luxemburg (stad)]] * [[Luxemburg (provinsie)]] * [[Luxemburg (distrikt)]] {{dv}} 7wznbjwjsu092inlajswh4uxzdqv05x 10 1628 283401 283400 2015-11-11T08:56:16Z Woolters 62 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/192.197.54.136|192.197.54.136]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:ValterVB|ValterVB]] wikitext text/x-wiki <br clear="all" /> <div class="toccolours" style="border-width:2px 0 0 0" id="disambig"> {| style="background:none;" |width="40" valign="top"|[[Image:Disambig-dark.svg|left|30px]] |Dit is n '''deurverwieszied''', t is bedoeld um de verschillende betekenissen en gebruken van ''{{PAGENAME}}'' uut te dujen. <small>Op disse zied staon de verschillende betekenissen van ''{{PAGENAME}}'' uuteduud, mit verwiezingen naor disse artikels. Bi'j vanaof n artikel niet dalik op de goeie zied terechtekeumen? Pas de verwiezing naor disse deurverwieszied dan an, zodat bezeukers voort op de juuste zied terechtekoemen.</small> Bekiek alle artikels waorvan de naam [[Special:Prefixindex/{{PAGENAME}}|mit '''{{PAGENAME}}''' begint]]. |} </div><includeonly>__DISAMBIG__</includeonly><includeonly> [[Kategorie:Wikipedie:Deurverwiespagina]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak|{{PAGENAME}}]] </noinclude> t9o1oi0gwuri2ctllaigvi0z5vapmce 0 1629 2945 2006-04-07T13:45:01Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Italiën]] m7aqlz6y0i6pb5694m0suhsxq1k5som 0 1634 255524 249997 2013-03-11T10:21:08Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 36 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q892499]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Grunnen''' kin meerdere betaikenissen hebben: * [[Grunnen (provìnzie)]] * [[Grunnen (stad)]] * [[Grunnen (gemainte)]] * [[Rieksakademie Grunnen]] {{dv}} spmeqdj0u5co7p0oar40gshxaeu0uyj 0 1636 293223 285373 2017-05-15T18:52:54Z 82.72.60.71 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Martini3.jpg|250px|right|thumb|De olle grieze Martinitoern in t zèntrum]] [[Bestaand:Groeninga - Groningen (Atlas van Loon).jpg|thumb|250px|right|''Historische koart van t Stad'']] [[Bestaand:Groningen_Der_Aa-kerk_april04.jpg|250px|right|thumb|Der Aa-Kerk in Stad]] [[Bestaand:Brugstraat, Groningen 1464.jpg|right|250px|thumb|Der Aa-Kerk van ander kaant]] [[Bestaand:Ploatsnoambred_Stad_Grunnen.jpg|right|200px]] De '''Stad Grunnen''' (ook: ''Stad Grönnen'' of gewoon ''Stad'', [[Nederlaands]]: ''Groningen'', [[Frais]]: ''Grins'') is de [[heufdstad]] van de [[Grunnen (provìnzie)|provìnzie Grunnen]]. De stad geldt as metropool van t noorden. De stad het 200.000 inwoner (2017). t Is n stad mit n bult [[handel (economie)|haandel]] en [[industrie]]. Grunnen is ook n studentenstad. De [[Rieksakademie Grunnen]] en de [[Haanzehogeschool Grunnen]] hebben soamen sikkom 50.000 studenten. Grunnen wordt den ook de 'jonkste' stad van [[Nederlaand]] nuimd. De stad is as woonstee in trek bie studenten en jonge hoesholdens mit kiender. De binnenstad van Grunnen is in 2005 tot beste binnenstad van [[Nederlaand]] verkozen. Dit blef e tot noa 2007. In provìnzie neumt elkenain Grunnen "''Stad''". In de bus letst dien strippenkoart zain en zègst: "Stad" en chauffeur wait woarst doe hèn most . Grunnegers zèggen: "Der is moar ain stad en dat is Stad". Zulf nuimen zai zok "Stadjer" of "Stadjeder". [[Stadjer]]s nuimen Grunnen ook wel laifkozend: "Groot [[Loug]]", omdat sfeer net is as in n " dörp". Zulf hebben de Stadjeders as bienoam: [[molleboon|mollebonen]]. == Historie == Grunnen is begunt op t end van [[Hondsrug]]. t Eerst dat wie van Stad heuren komt oet 1040. Dat joar wordt aanholden as begundoatem. Stad Har al gauw [[stadsrechten]] en is doarmit de 3e oldste stad van Nederlaand as t goat om stadsrechten (''[[Nimweeg]] en [[Deventer]] goan der nog veur''). t Aiglieks Drentse [[Esdorp|esloug]] wuir in de [[middelaiwen]] n belaankrieke handelsploats. Om te loaten zain wel boas was, baauwden [[stadjers]] in [[13e eeuw|13e aiw]] op aaigens gezag n omwallen. Stad wer in dij tied ook lid van de [[Hanze]]. Invloud van Stad op [[Ommelanden]] wer so groot dat doardeur toal van [[Frais]] veraanderde in Saksische [[Grunnegs]]. Invloud van Stad op provìnzie zagst doe op op bult menaaiern. In summege gevaaln, bieveurbeeld in [[Westerwolde]], funksjoneerde de Stad rechtstreeks as laandsheer, in andere gevallen was Stad enkeld aanwezeg as grondbezitter, in weer andere gevallen as vervener, bieveurbeeld deur t aanleggen van t [[Stadsknoal (knoal)|Stadsknoal]] of as inpolderoar bieveurbeeld in [[Stadspolder]]. Grunnen was tot wied in de [[20e eeuw|20e aiw]] noa t riek dij mainste grond har in [[Nederlaand]]. Grunnen kreeg in [[1614]] heur [[Universiteit|akademie]] en loater in zeuventiende aiw n nije omwallen, ontworpen deur vestenbaauwer [[Menno van Coehoorn]]. Dij nije vesten wuir in t [[rampjaar]] [[1672]] belegerd deur [[bisschop]] van [[Munster (stad)|Munster]], [[Bernhard von Galen|Berend van Goalen]]. Elk joar op [[28 augustus]] vaaiert Stad dat ze boas binnen bleven op ''Bommen Berend'' (zai [[Grunnegs Ontzet]]). In [[1772]] wer der n [[Vrijmezzelderij|Vrijmezzelderslozie]] oprichten doan, [[L' Union Provinciale]] nuimd. Dizze lozie het ondermeer biedroagen wilt an t keren van de stried tuzzen Stad en Ommelanden in de tied van heur oprichtens, vandoar ook de betaikenis van de noam: "Pervinsjoale Ainhaid". Tegenswoardeg het Stad 5 Vrijmezzelderslozies. == Zainsweerdegheden == Belaankrieke zainsweerdegheden in t zèntrum binnen: * [[Martinitoorn]] (ook wel ''d'Olle Grieze'' nuimd in t [[Stadsgrunnegs|Stadjeders]]) * bieheurende [[Martinikèrke (Groningen)]] * [[Grood Maarkt (Grunnen)|Grood Maarkt]] * t [[provìnziehuus (Grunnen)|provìnziehoes]] * [[Der Aa-kerk]] * [[Hoogkerk]] * t [[Goldkentoor]] * t [[Grunneger Museum]] * [[Station Grunnen|station]] en t [[peerd van Ome Loeks]] * Bult winkelstroatken om en bie [[Viskmaarkt]] * t daip [[Hoge der A]] mit zien pakhuzen * [[Korenbeurs]] * [[Prinsentoen]] * [[Prinsenhof (Grunnen)|Prinsenhof]] * t Stadhuus * veule gasthuzen == Geboren in Grunnen == * [[Diederik Samsom]], polietieker veur [[PvdA]] == Leegsaksisch == * [[Achterhooks]]: ''Grönningen'', ''Groningen'' * [[Tweants]]: ''Groningn'', ''Grönningn'' * [[Drèents]]: ''Grunning(en)'', ''Groning(en)'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] dgddft5qxop3r7zopqwsmo2nhfqfrnv 14 1637 260554 253177 2013-03-14T05:11:37Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 42 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7027984]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Bie dizze kategorie worden alle artikel rekend dij te doun hebben mit t Stad en provincie Grunnen. {{Commonscat|Groningen (province)}} [[Kategorie:Previnsie van Nederlaand]] h8wl3a2t0e3zc3vj5yn3r11rmyfku6k 0 1639 2999 2006-04-07T19:41:44Z Servien 7 Titel van [[Grunnengs Laid]] ewiezigd naor [[Grönnens Laid]]: officiële naom zoas oek op previnciewebstee. wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Grönnens Laid]] 8oqdruzsilkp30pq7x0mv4nuk6nxfme 14 1641 282509 266268 2015-06-07T18:55:41Z Opzwartbeek 12610 wikitext text/x-wiki Op dizze pagina stoan alle pagina's dij in t Grunnegs schreven binnen. [[Kategorie:Nedersaksies artikel]] [[Kategorie:Grunnegs]] 3o669qmxp3je959u6jvjgaf2e4oyuk1 0 1642 294552 293156 2017-10-28T11:51:05Z Hardcore-Mike 2108 /* Klassifikoatsie */ wikitext text/x-wiki {{Tw-logo|Grönnegse toalwiezer}} {{etelazie}} {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Grunnegs</big> |- |'''Grunneger Wikipedie-logo''' |[[Ofbeelding:Wiki-gos.png|Wiki-gos.png]] |- |Noam |Grunnegs, Grönnegs, Grunnegers |- |Andere noamen |Grunnegs-Oostfrais |- |Nederlaandse noam |Gronings |- |Laand |[[Nederlaand]] |- |Toalgebied |[[Provinzie Grunnen]], Noord-[[Drenthe]], [[Veenkoloniën|Veenkolonien]] (Oost-Drenthe), [[Kölmerlaand]] ([[Frieslaand|Fraislaand]]) |- |Aantel sprekers |310.000 |- |Dialekten | * [[Stadsgrunnegs]] * [[Westerkertaaiers]] * [[Pompsters]] * [[Hoogelaandsters]] * [[Oldambtsters]] * [[Veenkelonioals]] * [[Westerwoolds]] * [[Noordvelds]] <small>(sums as Drìnts)</small> |- |Toalklassifikoatsie | * [[Indo-Uropees]] ** [[Germaanse sproaken|Germoans]] *** [[West-Germoans]] **** [[Nederduuts|Leegduuts]] **** [[Nedersaksisch|Leegsaksisch]] ***** '''Grunnegs''' |- |Schrift |t [[Latainse alfabet]] |- |Toalstoates |t Grunnegs wordt zain as dialekt van t [[Nedersaksisch|Leegsaksisch]] |- |Toalkode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Toalkode ISO 639-2 |nds |- |Toalkode ISO 639-3/DIS |gos |} [[Ofbeelding:Grunnegskoart.PNG|right|250px|thumb|Grunnegs ien Nederlaand]] t '''Grunnegs''' (ook ''Grönnegs'' of ''Grunnegers'') is de versoamelnoam veur de [[Friso-Saksische toalen|Friso-Saksische]] dialekten dij proat worden ien en om de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] tou. t Is n toal dij heurt tou t [[Leegsaksisch]], ain van de twij erkende [[streektoal]]en van Nederlaand. Binnen dizze Leegsaksische streektoal vörmt t Grunnegs, soamen mit t [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfrais]] n apaart kluster Noordwest-Saksische dialekten. Dizze apaarte stoates het t [[Grunnegs-Oostfrais]] te daanken aan de ienvloud van t [[Freesk|Frais]] (zai t heufdstok Ontstoan). Ien historisch opzicht proat man ook wel van [[Nijgrunnegs]] of Nij-Nijgrunnegs, wat de verwottern mit t Nederlaands aangeft. == De toal == === Toalaigensheden === Zo as al nuimd, vörmt t Grunnegs soamen mit t Oostfrais n apaarte groep binnen t [[Leegsaksisch]]. Dit het onderaandere te moaken, mit dat der ienvlouden binnen van aal kaanten. t Maist kenmaarkende van t Grunnegs binnen de [[diftongen in t Grönnegs|twijklanken]], dij zowel Frais as Westfeels van oart binnen en dij bestoan ien laange en körte vörms. Veur n oetgebraaid overzicht van toalkundege aigensheden van t Grunnegs, zai de zieden van de [[Grönnegse toalwiezer]]. === Toalgebied === t Grunnegs wordt proat ien haile provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]], de kop van [[Drenthe|Drint]] sikkom tin noorden van gemainte [[Azzen]], tin oosten van [[Hondsrog]] (de veenkelonies) en t oostelke dail van de [[Frieslaand|Fraise]] gemainte [[Köllumerland en Nijkruusland|Köllumerlaand c.a.]] om en bie de lougen [[De Pomp]], [[Köllum]], [[Boerum]] en [[Muntjeziel]]. Om en bie de lougen [[Moarum]], [[De Wilp]] en [[De Penne (Grönnen)|De Penne]] wordt noast t Grunnegs ook Frais proat. Ien Köllum wordt noast t Grunnegs ook t [[Stadsfrais]] proat, dat nait hail veul òfwiekt van t Westerkertaaierse dialekt van doar. === Sprekersaantel === t Grunnegs wordt proat deur om en bie 60 persìnt van de mìnsken ien de provìnzie Grunnen, woaronder n groot dail ollere minsken. t Aantel sprekers komt hierdeur op om en bie 205.000 mìnsken. Ien de provìnzie Drìnte wordt t Grunnegs deur om en bie 90.000 mìnsken proat en ien de gemainte Köllumerlaand deur om en bie 5.000 mìnsken. Hiermit komt t sprekersaantel op om en bie 310.000. Worden Stad en Hoaren nait mitrekend, den zol t sprekersaantel oplopen tou om en bie 80 persìnt. Veur de ollern is t Grunnegs maisttieds de moudertoal. Nog n hail ìnde olle Grunnegers kinnen naauwlieks fesounlek [[Nederlaands]], omreden zai t gewoon binnen om Grunnegs tou proaten. Vrouger wör der ook les geven ien t Grunnegs omdat schoulmeester zulf ook nait goud Hollaands kon. Tot ongeveer de joaren 60 tou, was t hail normoal ien Grunnen om t Grunnegs as eerste toal te hebben en t Nederlaands as twijdent. Veur de maiste luu onder de 65 joar is t Grunnegs de twijde toal. Ook tegenswoordeg nog, wordt t Grunnegs veul proat onder de jeugd, mòr nait meer t zuvere Grunnegs. Doch kaizen veul olders der tegenswoordeg veur om heur kinder Nederlaandstoaleg groot te brengen, woardeur t sprekersaantel deellopt en zai mainen dat man mit t Hollaands as eerste toal hoger ien de soamenleven komt. === Verbondschop mit aandere toalen/dialekten === t Grunnegs is naauw verbonden mit t [[Drèents|Drints]], t [[Westlaauwers Frais]], t [[Nederlaands]] en hail wied t [[Deens]] en t [[Oldenbörgs]]. t Grunnegs is hail naauw verbonden mit t [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfrais]] en t [[Selterfrais]]. De verwaantschop mit t Oostfrais is zo staark dat t Grunnegs en t Oostfrais sumtieds zulfs as ain toal zain worden. n Goud veurbeeld van dizze verwaantschop binnen de dialekten ien de lougen [[Schaanze]] ien Grunnen en [[Boenen|Bonnen]] ien Oostfraislaand, dij vrouger hailmoal overainkwammen mit ainander, mòr tegenswoordeg wat meer oet nkander gruid binnen. n Groot verschil tuzzen Grunnegse en Oostfraise dialekten is t lainwoord. Ien t Grunnegs kommen veul ''vergrunnegsde'' Nederlaandse lainwoorden veur. Ien tieds binnen ien t Oostfrais veuraal veul Duutse lainwoorden te vinden, aal wazzen dit vrouger, sikkom tot aan de verainen van Duutslaand tou, veurnoamelk Nederlaandsen. Toch binnen der nog wel dusdoaneg veul Nederlaandse worden over ien t Oostfrais dat de Oostfraizen deur aander Duutsers sums zulfs haalve Nederlaanders nuimd worden. Tot aan de Twijde Wereldkraig tou was de reloatsie tuzzen Grunnen en [[Oostfraislaand]] hail goud. As de waarkgelegenhaid ien Oostfraislaand beter was, gingen aarbaaiders vanoet Grunnen noar Oostfraislaand tou en as de waarkgelegenhaid ien Grunnen beter was, den kwammen de Oostfraizen dizze kaant op. Doarom zugst ook dat ien t olle Grunnegs, veuraal t olle Oldambtsters, n hail ìnde Duutsege woorden zaten en dat de oetsproak sprekend op t Oostfrais leek. Deur de joaren hìn binnen dizze oostelke ienvlouden der laanksoam oet goan en is t Grunnegs aal meer noar t Nederlaands tou gruid. Der binnen zulfs olle luu dij ien t tegenswoordege Oostfrais, veuraal t [[Raaiderlaands]], heur olluu weerheuren. Zo zeden luu ien Grunnen, veuraal t Oldambt, vrouger gain "op" mòr "oep", gain "proaten", mòr "prouten", gain "vertèld", môr "vertjèld" en gain "vrauwger", môr "vrjoouger". Ien t Oostfrais is t liek aansom. Zee man doar vrouger van "mòr" of "man", nou is t "oaber". Doar woar vrouger "bünnen" zègd wör, zègt man nou, ook ien t Raaiderlaand, aal meer "sünd". Behaalve de lainwoorden komt tegenswoordeg de woordenschat van t Grunnegs en t Oostfrais nog wel grotendails overain. Woorden as "lutje" (''lüttje''), "scheuvel" (''Schöfel''), "beune" (''Böhn''), "loug" (''Loog'') en "genoat" (''Garnaat'') kommen, wat de oetsproak aangaait, hailmoal overain. Grunnegers en Oostfraizen kinnen mekoar over t aalgemain den ook goud verstoan. Toch is t zo dat as n Grunneger ien Oostfraislaand komt, dat er den voak begunt op zien [[Duuts|Hoogduuts]]. Dit komt deurdat noa de [[twijde wereldkraig]] de grup tuzzen Duutslaand en Nederlaand psychologisch aandikt is. Dit het tou gevòlgen had, dat de Oostfraizen gaauwer as Duutsers zain wörren as dat zai as Oostfraizen beschaauwd worden. Ook het t der mit tou doun dat veul Grunnegers nait goud waiten dat man ien Oostfraislaand binoa dezulfde toal proaten. Doarnoast is t ook zo dat dialekten oetstaarven, woardeur man nait bie elkenain meer terècht kin mit de streektoal. [[Ofbeelding:Diftongeren ien Noord Nederlaand.PNG|right|thumb|250px|De diftongontwikkeln van ie en oe noar ai en ou ien t Leegsaksische dail van Noord Nederlaand]] Ien t westen het t Grunnegs n lichte verbondschop mit t [[Westlaauwers Frais]]. Ien t [[Westerkertiers]]e dialekt het man veul woorden dij ien de rest van Grunnen voak nait veurkommen, môr wel ien Fraislaand. Veurbeelden hiervan binnen ''mem'' (moeke/mouder), ''leit'' (ligt) en ''jem'' (joe). Ook kent t Westerkertaaiers veul toonhoogteverschillen dij typisch binnen veur t Frais, mòr nait veur de aander Grunnegse dialekten. Ien t zuden gaait t [[Stadjeders]] over ien t [[Noordvelds]] dat ook voak tou de Grunnegse dialekten rekend wordt. Dit dialekt gaait weer over ien t Midden Drìnts. De belaangriekste overgang is dijent van "ai" noar "eei" noar "ie" en dijent van "ou" noar "oou" noar "oe". De grìns tuzzen ou en oou (dat oetsproken wordt as de Grunnegse "oo") wordt zain as de grìns tuzzen t Grunnegs en t Drìnts. Doarnoast binnen der ook woorden dij van wiedere òfkomst binnen, noamelk [[Latain]]se. Sumtieds binnen dij via t Nederlaands, Duuts of t Fraans ien t Grunnegs kommen, mòr sumtieds ook direkt. Veurbeelden hiervan binnen: ''[[loug]]'' (locus), ''[[hörn]]'' (cornu), ''[[aiw]]'' (aevum; tiedperk), ''sikkom'' (''circum''), ''[[keroazie]]'' (coraticum), ''trankiel'' (tranquillus), ''[[edik]]'' (acetum) en ''[[Riepe (ziedpad)|riepe]]'' (ripa; smalle laandstrook). === Klassifikoatsie === Zo as oet t stok hierboven al bliekt, het t Grunnegs reloatsies mit aal omringende toalen en dialekten. Dit zörgt der veur dat de toalklassifikoatsie nogal wat problemen mit hom mit brengt. Toalkundegen binnen t der nait volledeg over ains, hou of man t Grunnegs presies nuimen mout. Der binnen den ook verschaaidene theorieen: * '''Friso-Saksisch''' – Ain van de maist aksepteerden is de term Friso-Saksisch. Dit zol verwiezen noar de [[Saksen (vôlk)|Saksische]] toal mit n [[Freeske taaln|Frais]] verleden. Summege toalkundeg vinden de Fraise overbliefsels aans tou lutteg om echt van n haalf Fraise toal tou spreken. Ook vuilen veul Grunnegers zok nait meer verbonden mit de [[Fraizen]] en zetten zok laiver òf van heur. * '''Nedersaksisch''' – Politiek zain wordt t Grunnegs gewoon as [[Leegsaksisch]] (Nedersaksisch) aanduud. Ook aal is t Grunnegs binnen t Nederlaandse Leegsaksisch n vrumde visk ien t ij, om nait nog meer toalverdaildhaid te kriegen, wordt t Leegsaksisch nait nog weer opdaild en nuimt man t gewoon Nedersaksisch, de overkoepelende noam veur aal [[Leegduuts]]e varianten, mit oetzudern van t [[Nederfrankisch|Leegfrankisch]]. * '''Nederlaands Leegsaksisch''' – Dails dezulfde reden as hierboven, veuraal politiek dus. De schaaiden tuzzen t Nederlaands Leegsaksisch en t Duuts Leegsaksisch het te mòken mit de ienvloud van de standerdtoalen (Nederlaands en Duuts). Doardeur binnen baaident aal meer oetnkander gruid. * '''Noord Leegsaksisch''' – Ook n veul aksepteerde klassifikoatsie is t Noord Leegsaksisch. Hierbie gaait man oet van de ienvloud van de dialekten van t oosten, van [[Breem]] en [[Hambörg]]. t Schelen van de [[Westfeels]]e diftongen ia en ua(of ôfgelaaiden doarvan, zo as dijent, of òfgelaaiden doarvan, ien de rest van Oost Nederlaand wezen zollen) zol hierbie t oetvaalspunt wezen. * '''Friesisch-Westfälisch''' – Veuraal ien t begun van de 20. aiw gaf man veul belang aan de Westfeelse ienvloud op de omliggende toalen en dialekten. t Grunnegs zol, liek as t Oostfrais en t [[Stellenwaarfs]] ''Frais-Westfeels'' wezen. De aander Leegsaksische dialekten ien Nederlaand en West Muunsterlaand zollen ''Frankisch-Westfeels'' wezen. Doudestieds gong man, veuraal ien [[Nazi Duutslaand]], ook oet van rassen. t Grunneger vòlk zol van t Fraise ras wezen dij n Westfeels-achtege toal prait. Dizze iendailen is tegenswoordeg nait meer echt gangboar. * '''Grunnegs-Oostfrais''' – Hierbie gaait man oet van n apaarte groep, dij van aal kanten beienvloud is, mòr woarbie de Fraise ienvloud boven de Westfeelse en Noord Leegsaksische nomen wordt en de Saksische ienvlouden boven de Frankische. Op ollere Duutse toalkoarten wordt voak allend t Oostfrais aangeven, omdat veul Duutse toalkundegen de Nederlaandse ienvloud boven de Fraise zetten en voak nait waiten dat t Grunnegs binoa dezulfde toal is as t Oostfrais. Summege Fraise aktivisten vatten t Grunnegs en t Oostfrais ook soamen as gewoon '''Oostfrais''', omdat Grunnen dail van [[Oostfraislaand]] wezen zol. Voak binnen de luu dij oetgoan van n Grunnegs-Oostfraise subgroep t ook ains mit de term ''Friso-Saksisch''. Van aal theorieen is wel wat tou zèggen, mòr toch worden Friso-Saksisch en Nedersaksisch t maist broekt, Nedersaksisch messchain nog wel meer as Friso-Saksisch, omdat man mit t oog op Uropa geern n grote, verainde en stabiele minderhaid van de Saksen hebben wil en nait van Grunnegers-Oostfraizen, Westfelinks, Noord-Leegsaksen, Oostfelinks, Sleeswiekers, ezw. Toch wordt t Grunnegs deur de maiste Grunnegers zulf nait zo waitenschoppelk beschaauwd. De maisten zain t Grunnegs as n apaarte toal, heur aigen toal en nait echt as dail van ain of aandere groep. == Dialekten == [[Ofbeelding:Grönnegs dial.png|250px|right|thumb|Grunnegse dialekten]] Van ain Grunnegs kin nait proat worden. t Bestaait oet 8 lutje dialekten dij wel n dudelke ainhaid vörmen, môr doch wel verschillend binnen. De dialekten dij van oldsheer onderschaaiden worden ien t Grunnegs binnen: * [[Pompsters]] * [[Westerkertaaiers]] * [[Hoogelaandsters]] * [[Stadsgrunnegs|Stadjeders]] * [[Noordvelds]] (''Noord-Drìnts'') <small>(sums ook wel zain as Drìnts)</small> * [[Oldambtsters]] * [[Veenkelonioals]] * [[Westerwoolds|Westerwòlds]] (zo goud as oetstörven) Over t aalgemain kin man zèggen dat de dialekten ongeveer overainkommen mit de olle politieke grìnzen binnen de provìnzie. De olle Ommelanden binnen dails zichtboar. t Oldambtsters wordt anders nait allend ien t [[Oldambt (streek)|Oldambt]] proat, môr ook ien t oostelke dail van t [[Fivelgo]], ook wel bekend as t [[Duurswold]]. t Stadsgrunnegs en t Noordvelds wazzen vrouger middelkerwies ain dialektgroep, mòr deur ienvlouden van t Drìnts op t Noordenvelds en ienvlouden van t Hoogelaandsters op t Stadsgrunnegs binnen zai laanksoam oetnkander gruid. t Dialekt van [[Hoaren (Grunnen)|Hoaren]], [[Eel-Potterwold]] en [[Glimmen]] kin as overgangs dialekt zain worden. Ien tegenstèllen tot de maiste aander dialektgroepen ien Nederlaand, bestoan der ien Grunnen binoa gain echte dörpsdialekten. De Grunnegse dialekten binnen veurnoamelk streekdialekten. Dit komt woarschienlek deurdat, veuraal ien t klaaigebied van noordelk Grunnen, dörpen reloatief dicht bie nkander liggen. Ook was der vrouger al nait dusdoaneg veul bedrieveghaid dat dörpen heurzulf redden konden zunder kontakt mit aander dörpen. Op de zaandgronden was dit aans. t Zudelke dail van t Westerkertaaier worden meer verschaaidene dialekten proat en van oldsheer haar Westerwòlde wel dörpsdialekten. Ien de lèste 150 joar binnen de dialekten aal dichter noar mekoar tougruid. De ainhaid van de noar mekoar tougruide dialekten nuimt man n [[regiolekt]]. Noast geogroafische veschillen binnen der ook verschillen tuzzen leeftiedsgroepen en tuzzen de verschillende loagen van de moatschoppij en de verschaaidene affeers. Hieronder staait n tabel mit de verschaaidene dialekten en ongeveer t aantel sprekers doarvan: {| align=centre | {| border="1" align=right padding="2" cellpadding="4" cellspacing="0" width="300" style="background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 100%;" |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Grunnegse dialekten |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|aantel sprekers |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|proat ien |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Veenkelonioals |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|94.000 |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Grunnen<br />Drìnt |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Hoogelaandsters |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|55.000 |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Grunnen |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Oldambtsters |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|46.000 |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Grunnen |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Stadjeders |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|38.000 |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Grunnen |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Noordvelds |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|38.000 |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Drìnt |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Westerkertaaiers |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|23.000 |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Grunnen<br />Fraislaand |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Westerwôlds |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|16.000 |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Grunnen |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Pompsters |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|200 |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Fraislaand |} |} t Aantel sprekers van t Westerwôlds is baseerd op de proaters van t mengdialekt van t olle Westerwôlds, t Oldambtsters en t Veenkelonioals. t Aantel sprekers van olle Westerwôlds ligt enkeld om en bie 200 of zulfs minder. Dit mengdialekt is aigelks gewoon Oldambtsters, mit hier en doar n Westerwòldse ienvloud, zo as de u veur o (bv. 'bukse' veur 'boksem' of 'hum' veur 'hom'). === Dialektvergelieken === Der binnen n aantel kenmaarken dij de Grunnegse dialekten van elkander schaaiden dut. Dizzent binnen zo veul meugelk hieronder oetdrokt: :'''Pompsters''': ''Wij bennen ien t lànd van doedestieds en doar l(i)epen twij goede kèrls aan een kaant van de grunne wèg op'e stoep/riep'' :'''Westerkertaaiers''': ''Wij bennen ien t land van doedestieds en doar liepen twij goede kerels aan een kaant van de grune wèg op'e riepe''. :'''Hoogelaandsters''': ''Wie binnen ien t laand van doudestieds en doar laipen twij goie kerels aan ain kaant van gruine weeg op riep'' :'''Stadjeders''': ''Wai bennen in t laand van toundertied en doar luipen twij goie kerels aan ain kaant van de gruine wèg op de riepe'' :'''Noordvelds''': ''Wwij liepen in t laand van toendertied en daor liepen tweei gooie kerels an eein kaant van weg op 't tegelpad'' :'''Veenkelonioals''': ''Wie binnen in t laand van doudestieds en doar leupen twai gooie kirrels aan ain kaande van de wege op de riepe'' :'''Oldambtsters''': ''Wie binnen in t laand van doudestieds en doar luipen twai gooie kirrels aan ain kaante van de weeg óp d'riepe.'' :'''Westerwôlds''': ''Wi zunt in t laand van dodestieds en/on daor luipt/leept twei goude keerls an ein kaant van de weeg up t ziedpad''. :'''Reiderlaands''' (''Oostfrais''): ''Wie bunn/zund in t land van djoudestieds oen dor leipen twei goud keerls aan ein kaant vanne wèg oep t foudpad''. :'''Reiderlaands''' (Pdt. schriefwieze): ''Wi bünn/sünd in t land van dodestids un dor lepen twee good keerls aan een kaant van de weg up t footpad''. [[Ofbeelding:Dialektverschillen Grunnegs.png|Dialektverschillen binnen t Grunnegs]] == Geschiednis van t Grunnegs == === Oldfrais === [[Ofbeelding:Oldfrais.PNG|right|400px|thumb|t Fraistoalege gebied om en bie t joar 1000]] Veur de geschiednis van t Grunnegs mouten wie omgoan noar de [[Middelaiwen]], n poar aiwen noa Kristus. Noa de [[grote vòlkerwandel]], wazzen de oorspronkelke [[Frisii]] soamensmolten mit aander vòlker, onder aander mit de [[Sjouken]]. Doaroet was n soort van Proto-Fraise kultuur ontstoan, dij as loatere vèrzie de Oldfraise kultuur haar. Logischerwies wör der dou ook [[Oldfrais]] proat. De dou ontstoane [[Fraizen]], begonnen de haile Noordzeekost van de noudoagse [[Zeelaand|Zais]]-[[Westfloandern|Westfloamse]] grup, tot ien [[Denmaark]] tou, te domineren. Middelkerwies waren zai ook ien [[Hadeln]] en [[Ditmaarzen]]. De toal dij doudestieds proat wör, was onder tou verdailen ien [[Westlaauwers Frais]], [[Oostlaauwers Frais]] en [[Noordfrais]], dat op zokzulf weer ontstoan wezen zol oet t Oostlaauwers Frais, dou dijent de noordelke kuststreken koloniseerden. t Noudoagse Grunnen ligt aan de oostkaant van de [[Laauwers]]. t Grunnegs is den logischerwies ook ontstoan oet t Oostlaauwers Frais. Dit dialekt, dat tegenswoordeg nog proat wordt ien de Duutse gemainte [[Selterlaand]], wör proat ien de [[Ommelanden]] en t [[Oldambt (streek)|Oldambt]] en ien [[Oostfraislaand]]. Middelkerwies ook ien [[Grunnen (stad)|Stad]], mòr dij zol vòlgens Heeroma al veur de 11. aiw "ontfraisd" wezen. Ien t dörp [[Westeremden]] (op t [[Hoogelaand]]) is n aivenholtje (taxus) vonden mit n körte [[runes (skrift)|roenen]] ienschriften der op, dij dateert oet de 7. aiw n. Kr.: [[Ofbeelding:Ruunenskriewt Wäästeroamde.png|left|300px|Roenenschrift op t aivenholtje van Westeremden]] [[Ofbeelding:Buurbrief1.jpg|right|300px|thumb|De Buurbraif van n Daam, bron: [http://www.trankiel.com trankiel.com] ]] <br style="clear:left" /> :"''ophâmu gistada amluth: îwim ôst ah thukn îwi ôs ûst dukale''" :Of "''op hæmu jibada æmluþ: iwi ok up duna [a]le wimœd æh þusa''" Noast dat der twij transchriften van de roenen binnen, kinnen geleerden t ook nait ais worden over de betaikenis van t stok. Ien noudoags Grunnegs zollen de vertoalens wezen: :"''Ien Ophaim/Oppum(?) nam Amluth stried op. Veur zien aivenholtje is branden votdoken. Veur dit aivenholtje zel de branden votdoeken.''" :Of "''Op t haim (boeren stee) blift hail en zegen; loat t gruien bie aivenboom op wierde; Wimout het dizzent (ien aigendom)". n Aander belaangriek Oldfrais dokumìnt is de [[Buurbraif]] oet 1327 dou [[n Daam]] stadsrechten kreeg oet de vergoadern van de [[Opstalboom]] bie [[Auwerk]]. === Old- en Middelgrunnegs (Middel Leegduuts) === Dou de ienmiddels oetgruide [[Hanzestad]] [[Grunnen (stad)|Grunnen]] ien [[14e eeuw|14. aiw]] aal meer ienvloud kreeg ien de Ommelanden, wör t Frais ien de Ommelanden staark beienvloud deur t Leegsaksisch van Stad. Dit vond om en bie dijzulfde tied ook stee ien Oostfraislaand, mòr den vanoet [[Emden]]. Ien de 16. aiw was der ien Grunnen al sikkom gain Frais meer over. t Dialekt dat ontstoan was, mout hail veul leken hebben op t tegenswoordege [[Selterfrais]], dat op zien beurt ook weer lichte Saksische ienvlouden had het. Woorden as "lound" (laand), "taiven" (wachten) en "seers" (kaars) kommen tegenswoordeg nog aal ien t Selterfrais veur. Man kin t beste zèggen dat der n soort van dwongen wizzel ploats vonden het. Hierdeur wör t Saksisch van Stad oplègd, mòr deurdat de Ommelaanders nait goud Saksisch konden, wör de toal dij ontston n mengen van baaide toalen. Woorden dij man nait wos, hil man oet de olle Fraise toal. n Schier veurbeeld van t vrouge Grunnegs binnen de vertoalens van de [[17 kesten en 24 laandrechten]] van de vraaie Fraizen. Dit, van oorsprong ien t (Old)Frais en [[Latain]] schreven [[wet|wettendokumìnt]] is twij moal vertoald worden ien t Saksisch (Oldgrunnegs). Dizze baaide vertoalens lòten goud zain hou of de toalonzekerhaid doudestieds was, dij ongeveer verleken worden mout mit de noudoagse twijstried mit t Hollaands. De aine vertoalen broekt westelke (Hollaandse, Westfeelse) woorden, ien tieds dat de aander vertoalen meer oostelke (Hoogduutse) en Fraise woorden zain let. Hier n veurbeeld van n vrouge vörm van t Grönnegs, mòr nait de oldste: t eerste laandrecht. :"''Dat eerste lantrecht is dat aller malick in sijnen guede sitte onberoeuet het en sij dre saeken de he weijgere, dat he nijet en wijl reijsen noch rechten noch dach dinges bieden so oeget he to varen an dat guet all daer by azegha doeme ende mijt luede lantrechte spreken moeghe het en sy dat he beede veer noetsaeken, welke eerste noetsaek is dese: dat em de bannere offt de bode niet en kundichde to houe off to huese. De andere noetsaeke is dese dat he so seeck weer dat he daer niet komen en mochte. De derde noetsaeke is dese dat hem sijn vijant den wech vorstunde mijt wichte ende mijt wapenen. De veerde dat hem wijnt ende onwedder ende onwaddene wather off name. Dijt sint de veer noetsaeken daer de vrije vrese em mede beholden ende onschuldigen mach ende de konijnk kaerl settede, so is he schuldich vul to doene azega dome ende schulde banne ende by luede lantrechte dat sint dre gulden pennijngen de sollen alsoe groet weezen, datmen se moeghe hoeren van radnachtes munte ouer ix vaken hues an een leembecken klijngen enen den schulten den anderen den azegha ende den derden den lueden.''" Ien t noudoagse Grönnegs zol dat ongeveer wat wezen as: :''t Eerste laandrecht is dat elk onsteurd op zien goud zitten behaalve as hai drij zoaken waigern dut: dat hait nait raaizen wil wil, noch rechten, noch n rechtzoak aanbaiden, den heurt dijent t goud ien bezit tou nemen dij volgens de doem van de asega en volgens t laandrecht maggen zai spreken, behaalve as er wettege redens hierveur geft, woarvan de eerste noodzoak is: dat de banner of bode hom t gerecht nait aankondegd het tou hof of tou hoes. De aander noodzoak is dat zo zaik was dat er doar nait doar nait kommen kon. De daarde noodzoak dijent dat de vijant hom de weeg veurston mit vechten en mit woapens. De vaaierde dat hom wiend en onweer en onwadboar woater hom dat ôf luit. Dit binnen de vaaier noodzoaken woar de vraaie Frais zok beholden en onschuldegen kin, dij de keunen Koarel hìnzet het. Ook is hai drij golden penningen schuldeg aan de asega en t banbevel van de scholt en overainkomsteg t laandrecht van t vôlk, dij zo groot binnen dat man heur over negen vakken van n hoes ien n laimen schoal klinken heuren kin. Ain aan de scholt, de aander aan de azega en de daarde aan t vôlk.'' [[Ofbeelding:Ewsum1.jpg|right|thumb|250px|Ruine van de olle börg van Ewsum]] Om en bie [[1500]] begon t Grunnegs aal meer noar t Middelnederlaands te goan. Man zol veur dij tied proaten kinnen van [[Oldgrunnegs]] en doarnoa van [[Middelgrunnegs]]. As man noar t bovenstoande fragmìnt van t olle Grunnegs kiekt, den is t maist boetenlaandsliekende de woordorder. t Grootste verschil was den ook dat dizzent laanksoam noar dijent van t [[Hollaans (dialekt)|Hollaands]] tou gruide. Ook was t Grunnegs doudestieds veul van de olle Fraise kenmaarken kwiet worden en wör de schriefwieze van Hollaand overnomen. Klanken veraanderden ook laanksoam, zowel noar t Hollaands tou as noar t oosterse Saksisch van [[Breem]] en [[Hambörg]]. Dit gong zo wied dat om en bie [[1600]] de schrieftoal haildaal overgoan was op [[Nederlaands]]. Dit bliekt onder aander oet de schreven dokumìnten, dij veuraal ien [[Grunnen (stad)|Stad]], [[Kaark (gebouw)|kìrken]] of [[börg]]en schreven binnen en vanòf 1600 binoa apmoal op zien Hollaands of haalfdialekt binnen. Toch bliekt oet n dokumìnt van n rechtszitten ien de börg [[Ewsum (börg)|Ewsum]] dat de spreektoal toch staark òfweek van de schrieftoal. Hier zol de aankloagde/gedoagde Johann Breve, dij nog staarke Fraise ienvlouden ien zien toal had hebben zol, de rechtsprekende oetmoakt hebben veur ''Drìnt''. De heer Van Ewsum, dij der ook bie was, zol hierop kwoad reageerd hebben. Dit is wat opschreven is: :"''Johan Breve, will ick dij segghenn, make du ons hijr gheen Drentenn, off ick will opstaenn unnde wijll dij op kolenn leggenn, Du solte Bartoldt voer een redge kennen unnde mij voir een overrechter. Doe sprack Johann Breve unnde seijde: Leve joncker Reloff, ick will mit mijn Joncker gheen doenn hebbenn.''" Hieroet bliekt ook dat aal loagen van de bevòlken doudestieds Grunnegs praiten. Roelof van Ewsum was noamelk ain van de (belaang-)(ienvloud-)riekste luu ien de haile provìnzie. Opvalend is dat de klanken ai en ou nog nait weergeven worden. Of zai wel oetsproken wörren is man nait wis over. Wel kin man zèggen dat de oetsproak van klanken en kombinoatsies doudestieds aans was as nou. De oe zol middelkerwies as [euw] oetsproken wèst wezen, ien tieds dat de u de tegenswoordege [oe] was. De ij was middelkerwies de tegenswoordege [ie] en eij was de tegenswoordege [ij] of [ai]. Hou of dat mit ee, aa en oo zat, is dus nait haildaal bekend. t Kin wezen, kiekend noar t Duutsege karakter van de schriefwieze, wat loat is veur dij periode, dat, liek as ien t Westfeels, de klanken ai en ou schreven wörren as ee en oo. Ien [[Muunster]]se stadsdokumìnten bieveurbeeld binnen veul Westfeelse teksten vonden dij ee en oo beschrieven, mòr woarvan man wait dat dij klanken as ij en ouw oetsproken wörren. === Nijgrunnegs === Dit [[Middelgrunnegs]] gong middelkerwies om en bie 1800 over ien t [[Nijgrunnegs]]. Dit is aans nait mit zekerhaid te zèggen. Ien de loate [[18. aiw]] was de Nederlaandse stoat laanksoam gruid noar grotere ainhaid. t Nederlaands haar nou ook al dudelk n vaste stoates kregen. Dit mouk de Grunnegers ook bewaiten van heur aigense streektoal en apaarte aigensheden. De Grunnegers begonnen laanksoam soamen tou goan. Woar doarveur de gemiddelde Ommelaander zok as Frais oetdrokte, vuilde man zok nou overaal Grunneger en was de Grunnegse toal n belaangriek dail doarien. Vanòf dij tied doekt t Grunnegs weer op ien schriften en wordt t schreven op n wieze dij verschillend was van t Nederlaands, ien tieds dat man ien de vrougere aiwen juust zo veul meugelk dezulfde letters veur zowel t Grunnegs as t Nederlaands broekte, dij ien baaide gevalen wel aans oetsproken wörren. Dit was nou dus veraanderd en nou kin man den ook dudelk zain hou t Grunnegs der ien dij tied oetzag en ook goud vaststellen hou of t klonken het. Deur dizze aandocht wait man vanòf dizze tied den ook t maist van t Grunnegs òf. [[Ofbeelding:Westfeelse Expansie.PNG|left|thumb|250px|<span style="background-color:#ff0000">&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span><span style="background-color:#ff0000">&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span>&nbsp;= t Westfeelse stamtoalgebied<br /><span style="background-color:#be6363">&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span><span style="background-color:#c97e7e">&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span>&nbsp;= toalen dir min of meer Westfeelse ienvlouden had hebben]] De belaangriekste veraandern van t Middelgrunnegs noar t Nijgrunnegs is dat de klanken ''ee'' en ''oo'' en ''oe'' veraanderden ien ''ai'' en ''ou''. Volgens [[Kloas Heeroma]] zol dit beurd wezen deur n ienvloud vanoet [[Westfalen|Westfele]], dij er de ''[[Westfeelse expansie]]'' nuimt. Liek ien t Westfeels nam ook t Grunnegs de klanken ai en ou over, ien stee van ee/ie en oo/oe. Ook wörren bepoalde woorden overnomen en grammatikoale aigensheden liek zo. Dit het ien [[Westerwôlde]] staarker wèst as ien de rest van Grunnen. Ain probleem is aans dat Heeroma dizze veraandern nait ien n bepoald tiedsvlak zet. Man wait nait wanneer dit presies beurd is. Deurdat de klanken ai/ei, ui en ou aan t ìnde van de 18. aiw veur t eerst veurkommen ien de geschriften, rekenen holdend mit t feit dat t Westerlaauwers Frais ook rond dij tied veraanderde, wordt der wel ais van oet goan dat vanòf t ìnde van de 18. aiw tou t begun van de 19. aiw t Grunnegs dizze Westfeelse ienvloud ondergong. Dit kwam vanoet t zuudoosten, vanoet Westerwòlde, dat middelkerwies al eerder Westfeliseerd was. Zeker wait man dit nait, deurdat der bar waineg ien t Grunnegs schreven is tuzzen 1600-179, woardeur t hail goud meugelk wezen kin dat de Westfeelse ienvloud al ien de 17. aiw ientrid dee ien Grunnen. Doarbie wordt maind dat de klankenwandel n gelaidelek proses wèst het van ie noar ee noar ij noar ai, dus van ''skieper'' (Oldgrunnegs), ''skeper'' (vroug Middelgrunnegs), ''skeper'' (oetsproak: skijper; loat Middelgrunnegs), ''skaiper'' (vroug Nijgrunnegs), ''schaiper'' (hudeg Nijgrunnegs). t Kin ook wezen dat de ee-klaank der nooit wèst het, mòr dat dij allendeg mòr schreven wör noar Westfeels veurbeeld. Dat zol betaiken dat n woord as ''schaiper'' vot vanoet ''skieper'' kommen is. Bie dizze theorie sloet aan dat verschaaidene olle luu ien Stad en t Oldambt de ui (bv. in "gruin") oetspreken as ai (dus "grain"). Dit is den direkt weerom te laaiden noar t Fraise "grien". De belaangriekste bron van t ''vrouge'' Nijgrunnegs is t toneelstok [[Et en Fret]]. Dit is n toneelstok ien t [[Stadjeders]] en gaait grofweegs over n domie dij n börgerdochter traauwen wil. n Onderwaarp dat hier staark aan bod komt is sosjoale verschillen, iets dat ien dij tied hail staark leefde, net noa de revolutsie. Dizze sosjoale verschillen zollen vanòf dat momìnt aal meer ienvloud hebben goan op t Grunnegs. Zo zag man net nog dat ien de 15. aiw ook de rieke börgers Grunnegs praiten, zo binnen dij middelkerwies om en bie 1800 haildal overgoan op t [[Nederlaands|Hollaands]] en t [[Fraans]]. Noa de 1850 wör de Grunnegse regionalistische trots aal minder. De haile belevenswereld veraanderde doudestieds. Boeren wörren van aarme laandaarbaaiders aal meer grote bedrieven en deden dus ook aal meer veur zokzulf om zo veul meugelk sìnten binnen tou hoalen. Zai kregen ook knechten en deur Hollaands te proaten konden zai zok sosjoal hoger ploatsen as de laandaarbaaiders. Doardeur zugt man dat, ondanks dat t Grunnegs voak as boers zain wordt, de maiste rieke boeren vanòf midden 19. aiw binoa gain Grunnegs meer proaten. Zulfs vandoag proaten de maiste boeren Hollaands, omdat zai aal voaker dail oet moaken van n grote ondernemen of vakbond. Veuraal de onderste loag prait t nog: börgers, aarbaaiders, schippers, enz. De bovenste loag begon zok aal meer òf te zetten tegen t "platte" Grunnegs van dizze onderloag en hierdeur het t Grunnegs aan t ìnde van de 19. aiw en t begun van de 20. aiw weer n lutje veraandern mitmoakt. Der kwam n soort twijdailen. De middenloag zette zok ôf van de onderloag. De klanken ai en ou wörren bie dizze rieker wordende middenloag aal meer ij en oou, zo as ien t Oostfrais. Hiermit wol man zok òfzetten tegen de daipe klanken ai en ou dij man as t "roege plat" zag. De reaksie van de legere standen hierop was dat zai heur klanken nog daipen mouken om zok op heur beurt òf te zetten: ai wör oi en ou wör aau. Dizze baaide prosezzen veraanderden de toal ien zien hailen nait echt, mòr meer de oetsproak. Ien t eerste proses worden de sjieke Hollaandse, Fraanse en Engelse klanken noabootst, ien tieds dat bie t twijde proses de diftongen verstaarkt worden en klaanken laanger en nazoaler wörren. t Eerste proses von veuraal op t Hoogelaand stee, ien tieds dat t twijde proses veuraal ien de Veenkelonies was. Man zugt den ook dat t Hoogelaand over t aalgemain rieker was as de Veenkelonies. Dizze sosjoale schaaiden kin man nog aal terug vinden ien t nijmoodse Grunnegs. Man proat ook wel ais van Noord-West Grunnegs en Zuud-Oost Grunnegs. Dizze schaaiden het veuraal tou moaken, mit welk van de twij prosessen t staarkste was en de ienvloud doarvan. Man kin ook wel zèggen dat t Legere Grunnegs ien de lèste aiw aal platter worden is. t Hoge Grunnegs van ij en oou wordt aigelks allend nog mòr deur ollere luu proat. De jongere generoatsies "Hoog-Grunnegs" proaten ien heur doagelks leven nog mòr waaineg Grunnegs of proaten n soort Aalgemain Grunnegs, woar dit onderschaaid tuzzen Hoog- en Leeg-Grunnegs nait meer heurboar is. Tegenswoordeg wordt t Grunnegs den ook veuraal nog deur de legere sosjoale klassen proat, ien tieds dat de hogere en middelboare klassen voak wel Grunnegs kinnen, mòr dit nait meer echt oeten en zo veul meugelk op t Hollaands overstappen. De luu dij nog wel t Hoog Grunnegs proaten, kommen ien dizze tiedsperiode apmoal zonnen bitke oet de tied, woardeur dizze vörm redelk gaauw oetstaarft en allend t Lege, roege Grunnegs (en t haalfdialekt) overblift. Noast de klanken ai en ou veraanderden ook aander klanken, voakentieds noar t Hollaands tou. Man kin bieveurbeeld goud heuren oet welke generoatsie aine komt. Veul luu dij veur de oorlog geboren binnen, proaten veul donkerder as luu dij doarnoa geboren binnen. Ook binnen veul dingen dij Duuts aandoun en dij t Grunnegs vrouger mit t Oostfrais gemain haar, verdwenen zo sikkom noa de oorlog. Dou wol man zok veuraal òfzetten van de Duutsers en dat kon deur middel van de toal. Zee man vrouger nog "oep" (/oəp/), nou is t "op" (/ɔəp/), zee man vrouger "rad", nou is t "fietse", zee man vrouger "voaren", nou is t "rieden", enz. Ook de geogroafische dialekten veraandern. Zunder de hoge mobiliteit van de lèste aiw, zollen de twij prosezzen dij hierboven beschreven stoan, hail dörpsgebonden wezen. Toch zugt man dat der ien Grunnen over t aalgemain, ook deur de dichthaid van de dörpen, veuraal op t Hogelaand, der ien stee van dörpsdialekten veuraal streekdialekten bestonden en sunt de [[Twijde Wereldkraig]] begonnen de geogroafische dialekten aal meer noar mekoar tou te gruien. Hierdeur is ien de twijde hèlft van de [[20e eeuw|20. aiw]] t regiolekt ontstoan. Dörpsdialekten bestoan al nait meer en zwakke dialekten as t [[Westerkertaaiers]] en t [[Westerwôlds]] stoan aan de raand van t onbroeken. Noast de mobiliteit, het t der ook mit te doun dat t Grunnegs aal minder van hoes oet proat wordt, woardeur luu dij t nait kinnen, t leren mouten. Logischerwies is der nait veur elk dörpsdialekt n kurzus, woardeur man n soort aalgemain Grunnegs leert. Doarbie komt dat luu dij t Grunnegs wel al praiten en der belaangstellen veur hebben, aal meer aander dialekten der bie leren goan, woardeur zien of heur oorspronkelke dörps- of streekdialekt aal meer soamen gaait mit dijent dij er der bie leerde. Ondanks dat de toal laanksoam oetstaarft, is der de lèste tientelderjoaren aal meer aandocht kommen veur de Grunnegse toal. De oetdrokken: "Waitst nait watst hest, totdatst t kwiet bist" gaait hier oardeg op. Juust deurdat t Grunnegs aan t oetstaarven is, kommen der aal meer initsjatieven om de toal te beholden. Der kommen aal meer zangers, schrievers en bloaden dij t Grunnegs ien leven holden perbaaiern. Ien [[1997]] is t [[Leegsaksisch]], woar t Grunnegs bie heurt, deur [[Europese Unie|Uropa]] erkend worden as [[streektoal]] en op moment (2012) is man bezeg om n hogere stoates, dijent van minderhaidstoal, aan te vroagen. Ien 2007 is [[Siemon Reker]], dij doudestieds streektoalfunksjonoares en biezunder hoogleroar was, benuimd tot gewoon hoogleroar Grunnegse toal en kultuur. == Aanzain van t Grunnegs == === Deur de Grunnegers zulf === Hierboven haar man al zain dat de sosjoale verdaildhaid t Grunnegs oetaindrift. De legere klassen en enkeld summege luu oet de hogere en middenklasse proaten t nog, mòr tegenswoordeg het t Grunnegs, deur de biekomsteghaid van t Nederlaands, veuraal n persoonliekse en gemoudelkhaidsfunksie. t Grunnegs wordt veuraal broekt om mit nkander persoonliekse zoaken tou bespreken en om homzulf bie n zeupke ien oet tou drokken. Zo as al zègd, zörgt de sosjoale verdaildhaid dat de bovenloag aal minder Grunnegs proaten gaait en de toal van de onderloag aal platter wordt. Hierdeur is der n grote kaans dat t Grunnegs ien de körte toukomst ook deur de legere klassen op zied zet wordt. Jan de Boer zègt hierover ien zien bouk "Aanzain en Wezen van n Moudertoal": "''Veur n dail is dat ,,sociologisch’’ ofstand nemen en ofstand doun van n stuk van heurzulf. Ze vergatten heur ofkomst en doardeur ook de toal, doar heur moeke heur mit grootbrocht haar. Dizze ,,intellektuele ofstand’’ haar nog aandere oorzoaken, Ain doarvan is het aanmeten van n levensstiel, dei min of meer gespleten is en dei n stried teweeg brengt tussen het verstandsleven het gemoudsleven. As bie zuksen het verstand d’r boven oetwozzen is, den hemmen ze t gemoudelke alledoagse ainvoudege leven nait meer ien tel.''" Nou is der ien Grunnen n soort twijstried tuzzen wat man aigelks vindt. Ainerzieds vindt man dat t Hollaands mooier klinkt en is t veur luu verstaandeger om goud Hollaands tou proaten, zodat man meer kaans op de aarbaidsmaarkt het, mòr aanderzieds wil man t Grunnegs ook beholden, omdat, zo as De Boer goud woordt, de maiste Grunnegers wel n binden vuilen mit heur moudertoal. t Maist opvalende hierien is dat de luu dij t maist enthousiast ien binnen ien t behold van t Grunnegs, voak nait meer ien Grunnen wonen. Ien t begun van de 20. aiw binnen veul Grunnegers veur heur waark noar t westen van t laand vervoard. Loater kreeg man haimzaikte en kregen zai wìns van Grunnen. Deur zokzulf as Grunneger te oeten, hoopten zai vanòf n òfstandje toch wat veur Grunnen doun te kinnen. n Goud veurbeeld hiervan was [[Geert Teis]] dij t Grunnegs vòlkslaid schreven het. t Gevoar mit dit soort gevalen is voak, dat heugens voak mooier binnen as dat t echt was en dat gebieden en mìnsken ien de tied veraandern. Hierbie heurt ook de holden tegenover de streektoal. Nou perbaaiert man deur middel van onderwies en kultuur de holden tegenover de streektoal te veraandern en t broeken der van aan te peerdjen. Twijtoaleg opvouern wordt den ook aanmoudegd en ondanks dat man t Grunnegs zulf voak nait zo mooi vindt, toch is vindt n groot dail van de Grunnegers t n gouie zoak dat de Grunnegse toal weer wat aanpeerdjed wordt. === Deur de boetenders === De mainen over t Grunnegs deur boetenders is hail verschaaiden. De maisten vinden t Grunnegs roeg, schèl en boers klinken. De maiste luu dij gain Grunnegs (of n aander Leegsaksisch dialekt) gewoon binnen, mouten den ook voak nog hail wat muite doun om t Grunnegs te verstoan, wat gain positief effekt het op t aanzain der van. Veuraal ien de laandelke politiek wordt der aanmoudegd om korrekt Hollaands tou proaten. Toch binnen der ook gounend dij t Grunnegs grappeg en mooi klinken vinden. Zai maggen den geern de term "leuk taaltje" broeken. Dizze groep, dij nait zo hail groot is, is den ook voak bereid om t Grunnegs te leren. Zai beschaauwen de toal as n dail van de kultuur van t gebied en vinden dat as zai doar wonen kommen, dat zai de toal ien èlk gevaal verstoan kinnen mouten. Voak zain zai t Grunnegs aanders nait as serieuze toal zo as t Frais, mòr echt as streektoal; vandoar ook t verklainwoord "taaltje". t Grappege hiervan is dat dizze groep voak positiever over t Grunnegs is as de maiste Grunnegers zulf, ien tieds dat zai de term "leuk taaltje" voak aan t [[Twìnts]] òfschoeven. n Reden dat t Grunnegs as mooi en grappeg zain wordt is dat t Grunnegs hail gaauw en direkt is. t Grunnegs is noamelk hail nuchter, hail gewoon aaldoags, mòr aan aander kaant kin man ook goud gevuil der mit oetdrokken, en den veuraal negoatieve gevuilens zo as vloeken, schèlden en kloagen, mòr ook goud laifde en verdrait. De negoatieve holden van boetenders tegenover t Grunnegs doar entegen, het direkte ienvloud op de holden van de Grunnegers zulf. Den de negoatieve holden van de Grunnegers zulf tegenover heur toal is grotendails n minderweerdeghaidskomplex tegenover t "hoge" Hollaands en dat as zai Grunnegs proaten blieven, dat zai den leeg stoan ien de weerden van de Hollaanders. == Doagelks leven == === Vertoalgedrag === t Vertoalgedrag van t Grunnegs holdt ien de moat van vertoalen en vergrunnegsen van woorden ien t doagelks sproakbroeken. De lèste tienderjoaren wordt dit aal minder. Hierveur wör al proat over t regiolekt, t soamengoan van de Grunnegse dialekten tou ain streektoal. Toch het dit ook nog n aander betaikenis, noamelk t soamengoan van t Grunnegs mit t Hollaands. Deurdat de Hollaandse toal aal meer grond kregen het ien Grunnen en noudoags de heufdtoal worden is, vervaalt t Grunnegs noar de achtergrond. Veul mìnsken proaten nog wel meer Grunnegs as Hollaands, mòr t Hollaands is tegenswoordeg t veurbeeld worden. Olle woorden as 'keroazie', 'teller', 'edik', 'oproupen', 'hozen' en 'snek' worden ien t normoale sproakbroeken nait meer broekt en worden vervongen deur vergrunnegste Hollaandse woorden as 'moud', 'bòrd', 'azien', 'bèllen', 'kousen' en 'slak'. t Is aans nait zo dat dij olle worden nait meer bekènd binnen. Man kent de woorden nog wel, mòr dij worden as te plat ervoaren en man leuft dat aander luu dizze woorden nait meer kennen. n Aander aspekt van vertoalgedrag is t opnemen van vrumde woorden. Vrouger was t Grunnegs de ainegste toal dij t vòlk prait, woardeur woorden al gaauw veraanderd wörren. Denk aan t woord 'bait', dat oorspronkelk binnenkwam as 'beet'. Ien dij tied was t hail gewoon om nije woorden te vergrunnegsen. Noudoags is dat minder. Exotische vruchten as 'tomaat' en 'banaan' worden ien t doagelks sproakbroeken nait vertoald noar 'temoat' en 'benoan', mòr hollen heur aa klank. Ook aander nij woorden as 'voetbal', 'televisie' en 'ijs(co)' worden ien t doagelkse sproakbroeken nait vertoald noar 'voutbaal', 'wiedkieker' of 'iesko', mòr blieven t zulfde as in t Nederlaands. Sums wordt t wel vertoal ien de dichterij. [[Ofbeelding:RijksUniversiteit Groningen - University of Groningen.jpg|right|thumb|250px|Akademiegebaauw ien Stad]] === Onderwies === Ien t onderwies is t Grunnegs gain [[Lieste van schoelvakken|vak]] van moutwaark, mòr t komt wel aal meer veur. [[Grondschoul]]en kinnen der veur kaizen of zai onderricht geven willen ien en op t Grunnegs of nait. Doarom wordt t Grunnegs ook nait overaal geven. Toch zugt man wel aal meer dat grondschoulen kinder op jonge leeftied al zo veul meugelk mit t Grunnegs ien kontakt kommen lòten. Hierdeur pikken zai vanzulf n ìnde van de toal op, zunder dat zai verplicht riegen woorden en toalregeltjes oet t heufd leren mouten. De stichten Hoes van de Grunneger kultuur het ien soamenwaarken mit de Rieksakademie en de Hanze Hogeschoul verschaaidene lespakketten soamenstèld veur legere schoulen om onderricht mit te geven. Ien t [[middelboar onderwies]] wordt t Grunnegs nait geven as vak. Wel wordt der op verschaaidene schoulen wel aandocht aan besteed tiedens de periode van de Grunnegse schriefwedstrieden. Op [[Rieksakademie Grunnen]] kon Grunnegs wel studaaierd worden. Dit was n initsjetief van [[Siemon Reker]], dij ien 2007 promoveerd is as hooglerer Grunnegse toal en kultuur. Hierbie wordt veuraal keken noar t tegenswoordege Grunnegs en heur varianten, noa aanlaaiden van teksten van Grunnegse zangers en schrievers. Hierbie wordt ook veuraal aandocht schonken aan de oetsproak en regionoale varianten. Ook gong Reker de toal op akademische wieze bestudaaiern en vastlèggen. Ien 2016 gong Reker mit emeritaat. === Literatuur en poezie === De Grunnegse literatuur en poezie is ien de lèste tienderjoaren ook aal meer gruid. Der kommen aal meer Grunnegse schrievers, dichters en zangers. Dit zugt man ook ien aander regionen, woardeur man ook wel proat van de ''dialect-renaissance'', t weerleven van t dialekt. Jan de Boer maint aans ien zien bouk ''Aanzain en Wezen van n Moudertoal'', en mit hom de [[Grunneger Schrieverskring]] en de [[Koninklijke Academie voor Wetenschappen]] (òfdailen Dialectkunde), dat t grode aantel schrievers ien t Grunnegs n gevoar mit zok mit dragt. Noamelk dat tin eerste de maiste Grunneger schrievers luu binnen dij nait meer ien Grunnen wonen en dat zai doardeur veuraal nostalgische heugens op schrift stellen, ien tieds dat zai t woare kontakt mit de regioon verloren binnen. Hierdeur zol de aigelkse gemoudelke funksie van de streektoal van tegenswoorden verloren goan. Tin twijde kin der op dij menaaier n soort standerd ontstoan woar man zok aan holden mouten zol, mòr doardeur zol t meer waitenschoppelk wezen as gemoudelk, woardeur de toal ook weer ien t gedrang komt. Doarnoast zègt Heeroma, ien zien boukje over t Westerwòlds, dat t gevoar van dichters en schrievers ook is dat man de toal mooier lieken let as dat t echt is. Op schrift kommen woorden dij ien t doagelk sproakbroeken nait meer broekt worden, makkelker terug as ien n gewoon gesprek en worden woordenboukjes voaker broekt om n mooi riemwoord te vinden. Toch blieft man perbaaiern om t Grunnegs deur middel van veul aan t vòlk zain te lòten, toch aan tou pitjen. Elk joar om en bie meert wordt bieveurbeeld ien de maiste regionen (voak per twij of drij gemaintes) ien Grunnen n schrieverswedstried holden. Hierbie kin elkenain dij wil, n Grunnegs stukje [[poëzie|poezie]] of [[proza]] iensturen. Voak dudden schoulen hieraan mit om t broeken van t Grunnegs onder de kinder en de jongluu aan te peerdjen. Doarnoast is der ook n provìnzjoale schriefwedstried. Ook is der ain moal ien de drij joar n priesoetreiken veur t Grunneger bouk, oetreikt deur de Stichten 't Grunneger Bouk. Noast dizze literère pries is der ook nog de [[Kornelis ter Laan|K. ter Loan]]-pries dij oetreikt wordt aan n persoon of n stichten/verainen dij zok ienzet het veur de Grunnegse toal. Ook worden op verschaaidene steden ien Grunnen kurzussen Grunnegs geven. Ook hierien zugt man ien de lèste joaren n opmars. Meer en meer luu, veuraal boetenders, nemen n kurzus om n bitke te intergreern of gewoon oet belaangstèllen. Dizze kurzussen kinnen op zowel richt worden op t proaten as op t enkelde verstoan. Summege gemaintes en de provìnzie sturen zo òf en tou ambtenoaren ook op n kurzus om, liek as ien Fraislaand, ook t Grunnegs noar de politiek en t openboar bestuur te brengen. [[Ofbeelding:P+R Herestaat 2000.gif|right|thumb|250px|Pé en Rinus ien de Heerestroat ien 2000]] === Muziek === Wat streektoalmuziek aangaait het t Grunnegs veur Nederlaandse begrippen n laange traditsie. Vot noa de kraig (joaren 50, 60) kwammen der Grunnegse zangers en zangeressen op. n Goud veurbeeld hiervan is [[Peter Buwalda]] oet Stad, dij ook wel zain wordt as de eerste echte Grunneger zanger. Dit bleef doudestieds veul provinsjoal, mòr sunt de joaren 90 van de vurrege aiw gaait t ook noar aander regionen. De grootste en bekendste Grunnegse zanger is [[Ede Stoal]], dij zien laidjes zulfs ien t [[Japans]] vertoald binnen en dij tot vandoag aan dag tou as boegbeeld zain wordt van de Grunnegse muziek. Ien de joaren 80 en 90 kwammen onder aandere [[Wia Buze]] en [[Rooie Rinus en Pé Daalemmer]] dij loater deurgoan binnen mit Alina Kiers as de [[Bende van Baflo Bill]] en nou nog aal sukses hebben onder de noam [[Voorheen de Bende]]. Ien aal drij gevalen zitten zai ien t kabaretgebied. n Aander suksesvol aartiest van de joaren 90 en vandoag is [[Erwin de Vries]] dij ien de 90erjoaren dail was van de band [[DeHeleboel]] en nou solo gaait. Hai zit meer echt ien de popwereld as de streektoal- en piroatenkaant. Doarnoast binnen der nog n hail ìnde aander Grunnegse muzikanten zo as de [[Bond tegen Harries]], dij meer ien de [[rap]] en [[alternoatieve rock]] zitten, [['The Yellowish Summer Evening]] dij veuraal poetische muziek mòken, [[Tineke Rouw]] dij n hail ìnde verschillende soorten muziek dut, [[De Stroatklinkers]], [[De Pompers]], [[Harrie Niehof]], [[Burdy]], [[Alex Vissering]] en nog n hail ìnde meer. De poprockband [[Swinder]], dij meziek moakt noar 't veurbeeld van [[Skik]], huil in [[2015]] de laandelijke media mit zien debuutploat. n Aargumìnt dij voak tegen de streektoalmuziek geven wordt is dat t voak nait om serieuze muziek goan zol, mòr meer om feest- en piroatenmuziek. Toch binnen der onder de Grunnegse muzikanten n hail ìnde dij serieuze popmuziek mòken, mit muzikoal zain, goie instrumìntoatsie en woarvan de tekst aargens over gaait, zo as Alex Vissering mit ''De Groanrepubliek'', dat gaait over t kommunistische verleden (en heden) van Oost-Grunnen, môr bieveurbeeld ook Erwin de Vries mit ''De Polder'' dat gaait over de laifde veur t Grunneger laandschop of ''Boer en Ondernemer'', dat gaait over de gruiende en veraanderende toaken van n boer. Ondaanks dizze gruiende (ien aantel en kwaliteit) "maarkt" van Grunnegse aartiesten, is t nog gainent van heur lukt om ook ien hail Nederlaand en boeten de streektoalkrais deur tou breken. Wel het de laandelk bekende band [[Is Ook Schitterend|IOS]] n, oorspronkelk Hollaands, laidje ien t Grunnegs vertoald as ôfschaid en dank aan Grunnen, woar zai begonnen binnen. Wat aanbod aan muziek ien dialekt aangaait kin man zèggen dat t Grunnegs van aal streektoalen ien Nederlaand hierien veurop lopt. === Nijsbloader === Wat nijsbloader aangaait, wordt der mòr schietwaaineg ien t Grunnegs schreven. Maisttieds staait alles ien t Nederlaands, mòr sumtieds staait der wel ais n Grunnegs artikel ien, maisttieds gain belaangrieke berichten. Voak binnen dit gedichten of nijstieden dij goan over t Grunnegs zulf of n nij verschenen bouk of zo wat. n Rezen hierveur is dat der vanoet goan wordt dat nait haile provìnzie Grunnen Grunnegs sprekt, mòr wel Nederlaands (ien elk gevaal as twijde toal). === Radio === Op radio het t Grunnegs n wat grotere rol. Op lokoale radiostatsjons as [[RTV Noord|Radio Noord]], [[Radio Westerwolde]] en [[Simone FM]], wordt der van ales doan om t Grunnegs n bitke te promoten. Der wordt den ook regelmoateg Grunnegs proat, bieveurbeeld ien programmen woar man noar radio tou bèllen kin om tou reageern op n stelling of dingen tou ruil aan tou baiden, mòr ook bie de zundagmörn radiozenden "Noordmannen", dat voak hailemoal ien t Grunnegs is. Ook binnen der verschaaidene radioprogrammen woar allendeg Grunnegse muziek draaid wordt. Nijsberichten binnen aaltied ien t Nederlaands en ook t kommentoar tuzzen de muziek deur is deur de weeks voak op zien Hollaands. Grunneger muziek wordt aans wel regelmoateg draaid, ook boeten de Grunnegstoalege programmen. === Wiedkieker === Op wiedkieker is t Grunnegs ook nait hail prominent aanwezeg, mòr der wordt òf en tou wel aandocht aan besteed. n Vast onderdail woar wel Grunnegs proat wordt was tot 2009 tou t weer op RTV Noord. [[Jopke Nijenhoes]] (''Jaap Nienhuis'') en [[Derk Bosker]] (''Derk Bosscher'') gaven dou elke dag t weer ien t Grunnegs. Sunt 2009 binnen zai der mit stopt. Ook bevroagens ien de nijstieden mit de lokoale bevòlken binnen geregeld op zien Grunnegs en den wordt der gain Hollaandse vertoalen bie zet. De lèste joaren is der ook n programma op, bie noamen ''Grunnegers'', woarien t Grunnegs leerd wordt aan de kiekers. Dit programma verschilde per saaizoen. Zo wör der n moal n Grunnegs stukje tekst oplezen mit wat fouten der ien. Aan t ìnd van t programma wörren dij fouten den opnuimd en konden de kiekers kieken of zai t goud haren. Ien n aander saaizoen worden bepoalde woorden besproken. Hierbie wör n woord oplezen en almoal veurbeelden van zinnen en zegswiezen dij mit te doun hebben. Noa t sukses van de [[Tweants|Twintse]] streektoalriege ''[[Van Jonge Leu en Oale Groond]]'', was provìnzie Grunnen ook van plan n Grunnegse serie te mòken. Aan t ìnd van 2007 was t eerste saaizoen van dizze riege, bestoand oet 12 oetzendens, te zain bie [[RTV Noord]]. Ien 2008 tot jannewoari 2009 is der n twijde saaizoen oetzonden. De noam van dizze riege is [[Boven Wotter]], wat verwiest noar de [[Blaauwe stad]]. Dizze serie het ook n zetje op de publieke omroup wèst. [[Ofbeelding:20090228 Church Ezinge NL 1.jpg|right|thumb|350px|Kìrk van Aisen]] === Kìrk === Ien kìrk wordt t Grunnegs òf en tou broekt. Sunt 1947 worden der regelmoateg Grunnegstoalege dainsten organizeerd. Veur dizze Grunnegse dainsten worden spesjoale doatums en steden oetzöcht. n Vaste dag of stee is der nait. Tegenswoordeg worden zulfs ien Amsterdam wel ais n Grunnegstoalege dainst holden veur aal "emigreerde" Grunnegers. De dainsten worden holden ien binoa aal richtens van t Kristelke leuven, dus nait allend de hervörmde kìrken, mòr ook de gerevörmeerde, protestaantse en deupsgezinde kìrken. Allend de Reums-Katolieke kìrken mizzen nog, mòr dat komt ook omdat doar mòr n poar van binnen ien pervìnzie Grunnen. Ien twijde hèlft van de 20. aiw is der begonnen mit n Grunnegse biebel. Onder laaiden van de Liudgerstichten wörren twij kemizzies ienstèld dij t olle en t nije testament overzetten deden oet de grondtoalen ([[Hibbrais]], [[Aramees]] en [[Graiks]]) ien n soort aalgemain Grunnegs, dat ook wel t ''Biebelgrunnegers'' nuimd wordt. Op heur webstee was de Grunnegstoalege biebel al wat joaren te lezen, mòr sunt 2008 is er ook ien boukvörm verkriegensboar. De offisjele titel van de Grunnegstoalege biebel is den ook gewoon "Biebel". Ook wordt der waarkt aan n Grunnegse vertoalen van de [[Heliand]]. Noast de biebel wör, noa tienderjoaren waark, ook t bouk "Psaalms en Gezangen" òfmoakt, woarien, zo as titel al vermouden dut, de psaalms en aander laider vertoald binnen. Man hoopt dat deur dizze vertoalens t Grunnegs ien kìrk aan tou peerdjen, omreden der nou n standerd is. == Verschil Grunneger - Grunnegse == Verschaaidene moalen kommen minsken wel ais ien verwarren mit de bievougliekse noamwoorden ''Grunneger'' en ''Grunnegse''. t Aigliekse verschil is dat ''Grunnegse'' allend betrekken het op de toal Grunnegs. ''Grunneger'' het in tieds doarvan betrekken op de stad en provìnzie Grunnen. Bieveurbeeld: ''Grunnegse stichten'' betaikent ''stichten veur de Grunnegse toal''; ''Grunneger stichten'' betaikent ''stichten veur t gebied Grunnen''. == Zai ook == * [[Oldgrunnegs]] * [[Middelgrunnegs]] * [[Nijgrunnegs]] * [[Grunnegs-Oostfrais]] * de [[Grönnegse toalwiezer]] * [[Lieste van Veenkelonioals Grönnegse begrippen]] == Boetende hìnwiezen == * [http://wikisource.org/wiki/Et_en_Fret De tekst van t toneelstok Et en Fret op WikiSource. Hollaands is oetgongstoal, mòr de gesprekken binnen op zien Grunnegs.] * [http://www.dideldom.com/ Dideldom] * [http://www.sillius.nl/groningana/ Groningana] * [http://www.grunnegertoal.nl/cursussen/ Kursus Grunnegs] * [http://nl.wikibooks.org/wiki/Gronings Kursus Grunnegs op t droad] * [http://uk.youtube.com/watch?v=ujY9P7hQjAg Pèrsbericht van RTV Noord over de benuimen van Siemon Reker] * [http://uk.youtube.com/watch?v=4gzSfZ7FUE0&feature=PlayList&p=82762389B59B1A86&index=19 n Bericht van RTV Noord over de Leskist Grunnegs] * [http://www.groningerwoordenboek.nl t Grunneger woordenbouk op droad] == Wellen == '''Bouken''' * Boer, J. de, ''Aanzain en Wezen van n Moudertoal'', 1961, Winschoten * Duijff, P., ''Taal in stad en land: Fries en Stadsfries'', 2002, Den Haag * Feenstra, H., Duizend jaar Gronings taallandschap, 1998, Bedum * Foerste, W., ''Einfluß des Niederländischen auf den Wortschatz der jüngeren Niederdeutschen Mundarten Ostfrieslands'', 1938, Hamburg * Formsma, W.J., Geschiedenis tussen Eems en Lauwers, 1988, Assen * Heeroma, K. & J. Naarding, ''De ontfriesing van Groningen'', 1961, Zuidlaren * Heeroma, K. & J. Naarding, ''Oostnederlands'', 1983, Groningen * Heeroma, K., ''Westerwolds, een herkenning'', 1966, Groningen * Heinrichs, H., ''Die Entwicklung der ostfriesisch-plattdeutschen Sprache'', 1997, Wittmund * König, W., ''dtv-Atlas Deutsche Sprache'', 2007, München * Peters, R. & F.H. Roolfs, ''Plattdeutsch macht geschichte'', 2008, Münster * Reker, S., ''Taal in stad en land: Gronings'', 2002, Den Haag * Reker, S., ''Zakwoordenboek Gronings-Nederlands, Nederlands-Gronings'', 1998, Veendam * Sonius Swaagman, J., edit: S. Reker & J. De Wit, ''Commentatio over het Groninger dialect (1827)'', 2002, Groningen * Sysema, J., De 17 Keuren en 24 Landrechten in de Ommelander Rechtshandschriften, 1998, Amsterdam * Wiesenhann, T., ''Einführung in das ostfriesische Niederdeutsch'', 1977, Leer * Winter, P.J. van, ''Westerwolde, generaliteitsland'', 1948, Assen '''Websteden''' * [http://www.rug.nl/fwn/archief/archief2005/persberichten/161_05 Artikel over de Grunnegse identiteit bie old-Grunnegers] * [http://books.google.co.uk/books?id=0nx-GUm-0OIC&pg=RA2-PA430&lpg=RA2-PA430&dq=zwischen+lauwers+und+weser&source=bl&ots=Nf33SY-opR&sig=ELHg28-LP3yNGtR6_1pWGq_0hnk&hl=en&ei=PM-ySvrRE4-L-Qb1iYX2CQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1#v=onepage&q=zwischen%20lauwers%20und%20weser&f=false Handbuch des Friesischen] * [http://www.bis.uni-oldenburg.de/bisverlag/hv1/9a2-fort.pdf PDF over de dialekten tuzzen de Laauwers en de Wezer] * [http://www.dbnl.org/tekst/wink007alge01_01/wink007alge01_01_0022.htm Artikel over de toal- en kultuursitewoatsie ien Ditmaarzen, Holstain] * [http://www.rug.nl/bibliotheek/nieuws/tentoonstellingsarchief/frankenenrunen Webstee RuG over roenen mit n ploatje van t aivenholtje van Westeremden] * [http://www.GroningerWoordenboek.nl t Grunneger woordenbouk op droad] {{SNLV}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnegs|!!]] nf82l0x0v6i44ewgc83fhu6r5stvcma 0 1643 3041 2006-04-08T11:15:11Z Grönneger 1 35 Titel van [[Grunnengs]] ewiezigd naor [[Grunnegs]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Grunnegs]] 1kj4vtibekdukxukpg4oyyrnym9m2px 0 1644 291122 265276 2016-11-03T14:19:33Z Wwikix 13678 /* Nei-Westerwoolds */ wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Westerwoolds</big> |- |Naom |Westerwoolds |- |Andere naomen |Westerwooldingers, Westerwooldegers |- |Nederlaandse naom |Westerwolds |- |Praot in |[[Nederlaand]] |- |Taolgebied |t Gebiet rond de dörpen [[Zèlng]], [[Onstwedde]] |- |Aantel sprekers |16.000 |- |Dialekten | *Onstwedsters *Zèlngs |- |Taolklassifikaotie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germaons]] ***[[West-Germoanse toalen|West-Germaons]] ****[[Nederduuts|Leegduuts]] ****[[Nedersaksisch|Leegsaksisch]] *****[[Grunnegs|Grönnegs]] ******'''Westerwoolds''' |- |Schrift |[[Latainse alfabet]] |- |Taolstaotes |t Westerwoolds wodt zein as n dialekt van t [[Grunnegs|Grönnegs]] |- |Taolkode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Taolkode ISO 639-2 |n.v.t. |- |Taolkode ISO 639-3/DIS |wev |} [[Ofbeelding:Westerwolds.GIF|right|250px|thumb|Lokaotsie vun t Westerwoolds in Nederlaand]] t '''Westerwoolds''' is ein van de subdialekten van t [[Grunnegs|Grönnegs]] en wodt up [[Westerwoolde]] snakt. t Is t meist Duutsek dialekt van [[Grunnen (provìnzie)|Grönnen]]. t Heft Drèntse en Emslaandse invlouden. t Wodt binao nich meer snakt, man olle mènzen oet [[Zèlng]], [[Vlagtwedde (dörp)|Vlagtwedde]] en [[Onstwedde]] deit dat noch wol. Ok in [[Troapel|Traopel]] hef t dialekt noch wat Westerwooldse invlouden, man daor wodt vandaog veelal Veenkeloniaols praot. Tusken de dialekten in de Westerwooldse dörpen bestaot ok noch weder underscheiden. t Westerwoolds heft laank bestaon as zulfstandeg dialekt deur zin isoleerde liggen. In de [[Middeleeuwn|Middeleiwen]] waar Westerwoolde umrinkt deur t [[Boertanger Moor]]. t Gaf allendeg twei deurgangen: eine bi [[Troapel|Traopel]] en eine bi [[Boertang]]. Daordeur is Westerwoolde bit de 17. eiw immer n appaarte heerlekheid west en heurde bestuurliek doe noch bi [[Muunster]]. Tegenwoordeg wodt Westerwoolds zein as n Grönnegs dialekt, wiel t haost nich meer snakt wodt. In tegenstellen tou de annere Grönnegse dialekten, is t Westerwoolds nich deur t [[Freesk|Freis]] beinvloud. De letste eiwen is t Westerwoolds stark beinvloud deur t Grönnegs. t Westerwoolds is van oerspronk n Veels dialekt. t Oerspronkelke Westerwoolds daarf dan ook nich indeild wodden bi t Grönnegs, man mout indeild worden bi t [[Westfaols|Veels]], presiezer zein bi de westelke dialekten, waor ok t [[Emslaands]], [[Tweants|Twènts]] en t [[Drèents|Drènts]] bi heuren deit. Deur de grote invloud van de anner Grönnegse dialekten, daarf t Westerwoolds noe ok bi t Grönnegs indeild wodden, aal is nich elke taolkundege t hier mit eins. ==Taolgebiet== t Gebiet waor as vrouger t Westerwoolds snakt wodde, bestun oet t ganze gebiet tusken de twei moren in. Anners zègd is dit de olle zaandtoenge dei van [[Traopel]] tot aan [[Bennewôld|Bewoolde]] luip. Dodestieds was Traopel t meist isoleerd, deurdat t aan drei zieden deur t moor umrinkt was en daor wordde dan ok t meist van t Grönnegs ofwiekende dialekt snakt. In Bennewoold en Vreiskeloo wodde n overgaanksdialekt en t dialekt van [[Wedde]] wodt meistentieds as t begunpunt van t Westerwoolds zein. Sunt de ontginnen van t Boertangermoor het t Westerwoolds veul to lieden had. Veuraal t [[Veenkeloniaols]] het n grode stempel up t Westerwoolds zet en vandaog an n dag ken man den ok nich meer echt van n Westerwoolds dialekt in Westerwoolde praoten. Nog n enkelde olle man of vraauw praot noch old Westerwoolds, man umdat de meiste anner luu dat nich verstaot, past zi zuk ok vaok an en praot Veenkeloniaols. t Gebied waor as dizze enkelde ollen woont besteit oet de dörpen Traopel, [[Zèlng]], [[Onswedde]], [[Boertang]], [[Wedde]] en aalns daortusken. In tegenzats to de rest van Grönnen, kende Westerwoolde vrouger veul onnerscheid tusken de dörpen, in tieds dat in de rest van Grönnen zuk meer streekdialekten oentwikkeld haart. Zo zee man vrouger in Traopel "wi weert", in Zèlng "wi wordde" en [[Blijham|Bleiem]] "wi wörren". In Traopel zee man "wi zint", in Onstwedde "wi zunt", in Zèlng "wi bint" of "wi bunt" en in Bleiem "wi bint" of "wi binnen". Ok an dizze dialektverglieken zugt man dat Traopel vrouger t meist "konservatief" pruit, of t meist Duutseg. ==Underzuik== Even as t gebied waor as t praot wodt, is t Westerwoolds is over t algemein n unbekend gebiet veur t grootste deil van Nederlaand, man ok van [[Grunnen (provìnzie)|Grönnen]]. Der zint den ok man n paor luu dei zuk mit t Westerwoolds an wèst waart. Ein daorvan waar Johan Winkler, dei in zin bouk 'Algemeen Nederduitsch en Friesch dialecticon' oet 1874 dit zee over t Westerwoolds: :"''De tongval van deze landstreek die vrij afgezonderd ligt en grootendeels uit uitgestrekte moeren en venen bestaat, wijkt enigszins van de andere Groningerlandsche tongvallen af en nadert meer tot den tongval van noordwestelijk Westfalen, van Meppen, Lingen en de Graafschap Bentheim en zuidwestelijk Oost-Friesland.''" n Anner was Dr. [[G. Acker Stratingh]], dei in n reeks artikels wat anducht besteedde an t Westerwooldse dialekt en bi Westerwooldingers laanks gung um de taol n bitken to dokumenteern. Joh. A. Leopold en L. Leopold hebt in heur waark 'Van de Schelde tot de Weichsel' n luk stukkien an t Westerwoold wèid. In de eerste helft van 20. eiw heft [[K. Heeroma]] dizze underzuiken saomenbrocht en oetbreid in t bouk 'Westerwolds, een verkenning' oet 1966. ==J.H. Neuteboom== n Westerwooldse schriever waar [[J. H. Neuteboom]], eigentliek de einegste Westerwooldse schriever van belaank. Obwool de weerde en authensiteit van zin waark deur verscheidene taolkundegen betwievelt wodt, priest Heeroma hum in t bouk an as n weerdege literère schriever dei t Westerwoolds wizzelk wol goud beheerst hebben zol. Literère teksten zint ja vaok anners as de spreektaol. Neuteboom gebroekte net as G. Teis leiver ao as oa. Zi zolt wizzelk kontakt mit einander had hebben en einander up dei schriefwies meugelk ok beinvloud hebben. ==Kenmaarken== De kenmaarken van t oolde Westerwoolds verschilt staark van de anner Grönnegse dialekten. Zo as al nuimd, kwam dit deur de isoleerd liggen van t gebiet. Zugt t gedeilte [[Grunnegs (Westerwoolds)|Westerwoolds]] van de [[Grönnegse toalwiezer|Grönnegse taolwiezer]] veur n overzicht van typische Westerwooldse eigensheden. ==Nei-Westerwoolds== t Westerwoolds is sunt de ontginnen van de veengebieden veur t grootste gedeilte saomensmelt mit de umringen dialekten, mit naome t Veenkeloniaols. Hierdeur zol man zèggen kennen, dat der twei dialekten praot wodt in Westerwoolde, t Oold-Westerwoolds en t Nei-Westerwoolds. t Nei-Westerwoolds is den t dialekt dat man krigt wen t Oold-Westerwoolds en t Veenkeloniaols saomensmelt. De eine kenmaarken, zo as de oetgank up -t bie aal meervoldsvörms en de Duutsege woorden as 'nich', verdwient almaol. Anner kenmaarken blieft, zo as de u in stee van o, zo as in 'op' en 'schot' ('up' en 'schut') wordt noch immer behoolden. {{Dia|Dis ziede is schreven up '''Westerwoolds'''}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnegs|*]] gyxqj53on4lfzoi7xsfjfdpxu4qig7n 0 1645 288410 281955 2016-10-27T10:11:12Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Gemainte | noam = Köllumerland en Nijkruusland | bestandsnoam vlage = Kollumerland_c.a._flag.svg | bestandsnoam woapen = Kollumerland wapen.svg | lokoatsie = LocatieKollumerlandEnNieuwkruisland | provìnzie = | heufdploats = [[Köllum]] | oppervlak = 116,35 | oppervlak laand = 109,75 | oppervlak woater = 6,6 | inwoner = 12.905 | doatum inwoner = 1 maai 2014 | dichtte = 118 | breedtegroad = 53/17//N | lengtegroad = 6/9//E | verkeersader = N355, N358, N910 | netnummer = 0511, 0594 | postkode = 9291-9299, 9851-9853 | webstee = [http://www.kollumerland.nl www.kollumerland.nl] | }} '''Köllumerland en Nijkruusland''' is een van de 31 gemeentes van de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[Frieslaand|provìnzie Friesland]]. t Is de enege Friese gemeente woar at [[Grunnings]] sproken wordt. t Haar op [[1 meie|1 maai]] [[2014]] 12.905 ienwoners en het as heufdplak [[Köllum]]. == Dialekt == Dizze gemeente is de enege Friese gemainte woar [[Grunnings]] proat wordt. t [[Köllumerlands]] wordt bie t [[Westerkertiers]] rekend, in tieds dat t [[Pompsters]] n apart dialekt is. Deurdat t noordoosteleke part van de gemeente ienpolderd is vanuut t oosten, het t dialekt doar meer mit t Grunnings as mit t Fries. == Kernen == De gemeente Köllumerland en Nijkruusland telt twolf offisjele kernen. De Nederlandse noamen binnen de offisjelent. De plaknoambreds ien t oosteliek Leegsaksische toalgebied bennen eentoaleg Nederlands, de Friese noamen worden hier niet broekt. Behalve in De Pomp, woar de Friese noam ''De Pomp'' mit de Leegsaksische overeen komt. === Loegen === Ien de tabel hieronder stoan de offisjele kernen aangeven, mit doarbie de Grunningse noam, de Friese noam, en de Nederlaandse noam. De Grunningse noamen mit n sterntsje worden offisjeel bruukt. Bie t aantel inwoners per woonkern, gijt t om [[1 jannewoari]] [[2014]]: {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegse noam'''||'''''Friese naam'''''||'''''Nederlaands naam'''''||'''Aantel''' |- |[[Köllum]]||''Kollum''||''Kollum''||ALIGN="right"|5521 |- |[[Kölmerswoag]]||''Kollumersweach''||''Kollumerzwaag''||ALIGN="right"|2969 |- |[[Oldwolde]]||''Aldwâld''||''Oudwoude''||ALIGN="right"|848 |- |[[Westergaist]]||''Westergeast''||''Westergeest''||ALIGN="right"|637 |- |[[Swoagerbosk]]||''Sweagerbosk''||Zwagerbosch||ALIGN="right"|637 |- |[[Boerum]]*||''Boerum''||''Burum''||ALIGN="right"|615 |- |[[Muntjesziel]]*||''Muntsjesyl''||''Munnekezijl''||ALIGN="right"|484 |- |[[De Pomp]]*||''De Pomp''||''Kollumerpomp''||ALIGN="right"|477 |- |[[De Triem]]||''De Trieme''||Triemen||ALIGN="right"|329 |- |[[Warfstermeul]]*||''Warfstermûne''||''Warfstermolen''||ALIGN="right"|204 |- |[[Veenklooster]]||''Feankleaster''||''Veenklooster''||ALIGN="right"|100 |- |[[Lutjewolde]]||''Lytsewâld''||''Augsbuurt''||ALIGN="right"|68 |} {{dia|Schreven ien t [[Köllumerlands]]}} {{Frieslaand}} {{DEFAULTSORT:Kollumerland En Nijkruusland}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] [[Kategorie:Grunnegs]] myggvylnvd55x9eda2459of4uesojsv 14 1648 266732 260546 2013-05-10T20:21:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Zeeland}} [[Kategorie:Previnsie van Nederlaand]] 2rvo2b9h74pq3d204tdnjt8z87sm96y 14 1651 268393 255259 2013-07-03T15:53:45Z Droadnaegel 1133 bettere kategorie [[Kategorie:Europese Unie]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Members of the European Union}} [[Kategorie:Europese Unie]] 0ezv07oboqyetps6cokoxugv7iuk51z 14 1652 260537 253183 2013-03-14T05:09:10Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 45 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7027596]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Gelderland}} [[Kategorie:Previnsie van Nederlaand]] 67s4yypqbekyzix1u8odjcgjz297rgz 14 1653 271830 265960 2013-12-07T00:44:26Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Animals}} [[Kategorie:Biologie]] eakdr1ofvru01tns2rna88gldhl935y 14 1654 288639 288635 2016-10-27T13:53:06Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Ain overzicht van artikeln dij mit de geschiednis van Grunnen Stad én Ommelaand te doun hebben. {{Commonscat|History of Groningen (province)}} [[Kategorie:Grunnen]] [[Kategorie:Geschiedenis naor Nederlaandse previnsie|Grunnen]] ppx9qz1vteqk1skc6pyuy2k1q3u0cun 0 1655 3118 2006-04-09T18:35:15Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Limbörgs]] png8ixlo9f8k4ey0hhqrwo2l7avyu6k 0 1656 288412 283046 2016-10-27T10:12:05Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{HistLand| | vlage = [[Ofbeelding:Flag ommelanden.gif|150px|Vlage van de Ommelanden]] | woapen = | noaminlaandstoal = Grunneger Ommelanden | koart = Kaart9.jpg | heufdstad = Lokoale ploatsen | regeernsvörm = [[Heerlekheid|Heerlekhaid]] | stoatsheufd = Lokoale adel | dynastie = | periode = Vrouge-[[Middelaiwen]] - [[1595]] | veurlopers = [[Lutje Fraislaand]] | opvolgers = [[Stad en Lande|Provinzie stad en Lande]]; [[Grunnen (provìnzie)|Provinzie Grunnen]] | km2 = 1700 km² | inwoner = | toalen = [[Grunnegs]], oorspronkelk [[Frais]] | religie = | feestdag = [[Pinkster]] | muntainhaid = [[Emdense Gulden]] }} '''De Ommelanden''' (tegenswoordeg ook wel: ''t Ommelaand'') is de oale noam veur de gebieden van de [[Grunnen (provìnzie)|provìnzie Grunnen]] dij boeten de Stad [[Grunnen (stad)|Grunnen]] liggen, dij zo as de vlage en t woapen al denken doun, [[Fraislaand|Frais]] waren. Historisch waren der drij Ommelanden: [[Hunzego]], [[Fivelgo]] en t [[Westerkwartaar]]. t [[Reiderlaand (streek)|Reiderlaand]] en [[Westerwolde]] wuiren as apaarte gewesten zien, woarbie Westerwolde ook nimmer n Frais karakter had het. Ook t [[Gerecht (streek)|Gerecht]] (Stad Grunnen en omstreken) wuir nait as Ommelaand zain. t [[Oldambt (streek)|Oldambt]] wuir sumties wel, sumtieds nait as apaart, vaaierde, Ommelaand zain. t [[Woapen van de Ommelanden]] verwiest anders enkeld noar de drij historische Ommelanden en de in totoal 11 onderkwartaren. Op t moment dat dij vlage in zwang kwam har t Oldambt ook aal zien vraaihaid verloorn. == Vrouge Middelaiwen == Rond de [[Middelaiwen]] waren de Ommelanden [[Freesk|Fraistoaleg]], in tied dat t [[Gerecht (streek)|Gerecht]] en [[Westerwolde]] [[Leegsaksisch]] waren. De Ommelanden nuimden zokzölf [[Lutje Fraislaand]] (''Lyts Fryslân''). Zai wuiren bestuurd deur de lokoale adel en de kloosters. Zo was t [[klooster van Aauwerd]] de machtigste van de Ommelanden. Wieder waren de Ommelaanders vraai. Net zo as alle andere Fraizen in de [[Middelaiwen]] groalden zai van de ''Fraise vraaihaid''. Net zo as tegenswoordeg bestonden de Ommelanden veural oet [[boer]]en dörpen. Der waren twij steden (loater drij) dij baaident veul invloud harren op de ‘bestuurloze’ Ommelanden. Dit waren de [[Grunnen (stad)|Stad Grunnen]] en [[n Daam]] (loater ook [[Winschoot]]). n Daam har de maiste macht in de Ommelanden, mor dou de Stad zien invloud oetoefenen gong op de Ommelanden, gong t mit n Daam al vlot aachteroet. Ook t noaberske [[Delfziel]] mit zien zeehoaven was n grode konkurrent veur n Daam. == Middel-Middelaiwen == De Ommelanden hebben zok in t verleden fel verzet tegen de [[Grunnen (stad)|Stad]]. Zai nuimden zokzölf den ook: Eala Frya Fresena (De vraaie Fraizen, in t [[Oldfrais]]). As de adel op de [[börg]]en en de grode [[boerderieje|heerden]] te veul macht kregen, gong de börg of heerd plat. Ook de Stad is al moal aanvallen deur de Ommelaanders ([[1227]]). Dou de Stad te veul macht kreeg, sloten de Ommelanden zok aan bie de [[Unie van Utrecht|Unie van Oetrecht]], zodat de invloud van de Stad minder worden zoll. Dit was gain slimme zet, den dou de Stad zok ook aansloot bie de Unie van Oetrecht, en doarmit zien recht om te verovern inleverde ([[Reduksie van Grunnen]] 1595), wuiren de Ommelanden soamenvougd mit de Stad tot de provìnzie [[Stad en Lande]]. == Stad en Lande == Sunt des binnen de Stad en de Ommelanden ain gebied. Noa n aantal lutje konflikten mit enkele dörpkes, waren de opstanden tegen de Stad veurbie. Stad en Ommelanden paasden zok aan ainander aan en vörmen nau n ainhaid. t [[Freesk|Frais]] van de Ommelanden wuir verdrongen deur t [[Leegsaksisch]] van de Stad. Toch binnen der nog wel enkele Fraise woorden vindboar in t ''nije'' [[Grunnegs]]e dialekt. In [[1619]] kocht de Stad Grunnen de Heerlekhaid [[Westerwolde]] op. Bie de dreugleggen van n dail van de [[Dollart]], wuir t [[Reiderlaand (streek)|Reiderlaand]] weer vergroot, mor t heurde dou bie [[Oostfraislaand]]. Dou Oostfraislaand bie de Nederlanden vougd wuir ([[Koninkrijk Holland|Keunenkriek Hollaand]]), zag Grunnen zien kaans om t Reiderlaand over te nemen en de [[Ems (revier)|Ems]] weer as oostgrens vast te stèllen. n Groot dail doarvan het Grunnen weer inlevern mouten aan Oostfraislaand. t Overege paart wordt tegenswoordeg bie t Oldambt rekend (gemainte [[Reiderlaand (gemainte)|Reiderlaand]]. Westerwolde en t Reiderlaand hebben nooit offisjeel de titel van Ommeland kregen, mor worden sumtieds wel aangeven as Ommelaand. [[Ofbeelding:OmmelandenOudeGemeentes.PNG|right|thumb|Ien de olle gemaintegrìnzen van 1850 binnen de grìnzen van de Ommelanden nog dudelk heerkenboar.]] == Tegenswoordeg == De noam Ommelanden wordt tegenswoordeg nog mor waaineg bruukt, in tieds dat in de [[19e eeuw|19e aiw]] (200 joar noa de ofschaffen van de Ommelanden) alle Grunnegers de grenzen en noamen van de Ommelanden kenden. De noamen van de Ommelanden binnen nau allend nog trugge te vinden in noamen van voetbalclubs, reviertkes of radiostations (bieveurbeeld: Oldambster Boys en Radio Westerwolde). Ook de [[Ommelanderzeediek]], de zeediek van Grunnen, heugt aan de middelaiwse goen (''oetsproken as go-en''). {{GrunnegerOmmelanden}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Streek in Grunnen]] f37lfqsry6jr3k9hir5a0j2kl5a2h2o 0 1661 293349 292529 2017-06-14T15:37:43Z 24.132.41.53 /* Veurbeeld: Unzenvader */ wikitext text/x-wiki {{Tw-logo|Achterhooksen taalwiezer}} {{Spraoke | kop = Achterhooks | spraoke = Achterhooks | ofbeelding = Achterhooks.png | umskrieving = t Achterhookse taalgebeed | naam_anders = Plat, Twaents-Graofschops, Gelders-Aoveriessels | laand = [[Nederlaand]] | gebeed = Achterhook | sprekkers = | dialekte = Duur Jo Daan inedeeld as: *[[Twaents-Graofschops]] *[[Gelders-Aoveriessels]] | klassifikatie = [[Indo-Uropees]] *[[Germaanse sproaken|Germaans]] **[[West-Germaans]] ***[[Nederduuts]] | skrift = t [[Latiense alfabet]] | staotus = t Achterhooks wörd ezene as dialekt van t [[Nedersaksies]] | iso1 = n.v.t. | iso2 = nds | iso3 = act | vootkop = | ofbeelding2 = | caption2 = }} t '''Achterhooks''' is n [[Nedersaksies]] [[dialekt]] dat epraot wörd in den [[Achterhook]] ([[Gelderlaand]], ten oosten van den Iessel). In disse streektaal (of spraoke) bunt völle varianten. In t noorden en oosten lik t Achterhooks stark op t [[Twaents]] of [[Sallaands]]. Veur t spellen van t Achterhooks en Liemers wörd vake de [[WALD-spelling]] van t Staring instituut gebroekt. Zee ok: [[Achterhooksen taalwiezer]] == Kenmarken == t Achterhooks hef net as meer Nedersaksiese spraoken n [[eenheidsmearvoold|eenheidsmeervold]] op -t: === Teggenswaordige tied === ==== Lopen ==== ''enkelvold:'' :ik lope :i'j loopt (Wenterswiek: dou löpste) :hee löp ''meervold:'' :wi'j loopt (W'wiek: lopet) :i'j loopt (W'wiek: lopet) :zee loopt (W'wiek: lopet) === Verleden tied === In de verleden tied, hef t Achterhooks in alle personen n oetgang op -en veur zwakke warkwoorden, veur starke warkwoorden wörd veur den eersten en daarden persoon de -en oetgang vort-elaoten: ik warken, ik leep, hi'j leep, zi'j lepen. === Volteuid deelwoord === [[Bestaand:Achterhooks waerbericht - SoundCloud - luc de bruijn.ogg|thumb|Achterhooks waerbericht]] t Volteuid deelwoord krig t [[Vuurplaksel|veurvoegsel]] e- (bev. elopen, ewest). Veur zwakke warkwoordn is t achtervoegsel -t: ik heb ewarkt, voor starke warkwoorden meesttiedst -en: elopen. Veur meer aover dit onderwarp zeet: [[Achterhooksen taalwiezer]] === Umluud === Een ander kenmark is den [[umluud]] (umlaut) bi'j verkleinwoorden en meervoldsvormen (vergeliekbaor met t Duuts): :hond - höndjen - hönde (Wenters(wiek): hond - hundeken - hunde) :hand - händjen - hende (Wenters: hand - händeken - hande) :moes - muusken - muuze :man - männeken - mansleu == Veurbeeld: Unzenvader == ''(Wenters/Winterswiek)'' <poem style="margin-left:2em"> Unzen Vader in de hemelen, laot dienen name eheiligd worden; laot dien könninkriek kommen; laot dienen wille gebeuren op de eerde zo as in den hemel. Gef uns no uns dageliks brood en vergef uns unze zunden zo as ok wi'j vergaevet wel bi'j uns in de schold steet; en breng uns neet in verzeuking, maor maak uns vri'j van t kwaod. Want van Di'j is t könninkriek en de krach en de glorie no en alle dage. Amen. </poem> == Bronnen == *[https://www.tjallo.nl www.tjallo.nl] {{SNLV}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Achterhooks|!!]] gjzrrzilygfgownkbmz3h91daw1oauu 10 1666 278180 278179 2015-03-13T18:31:51Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = Gemeente {{{naam|{{PAGENAME}}}}} | heufdruumte1_1 = {{border|[[Ofbeelding:{{#if:{{{bestaansnaam vlagge|}}}|{{{bestaansnaam vlagge}}}|Vlag ontbreekt.png}}|125x100px|Vlagge van de gemeente {{{naam|{{PAGENAME}}}}}]]}} | heufdruumte1_2 = [[Ofbeelding:{{#if:{{{bestaansnaam wapen|}}}|{{{bestaansnaam wapen}}}|Sin escudo.svg}}|125x100px|Wapen van de gemeente {{{naam|{{PAGENAME}}}}}]] | heufdruumte2_1 = ''Vlagge van {{{naam|{{PAGENAME}}}}}'' | heufdruumte2_2 = ''Wapen van {{{naam|{{PAGENAME}}}}}'' | ofbeelding = {{{lokasie-svg|{{{lokasie}}}.png}}} | caption = Lokasie van de gemeente {{{naam|{{PAGENAMEE}}}}} | subkop1 = Informasie | head1_1 = [[Pervincie|Provinsie]] | item1_1 = {{{previnsie}}} | head1_2 = [[Heufplaose|Heufdplaotse]] | item1_2 = {{{heufplaose}}} | head1_3 = Overige kernen | item1_3 = {{{kernen|}}} | subkop2 = Geografie en bevolking | head2_1 = [[Oppervlakte]]<br />&nbsp;- [[Vastelaand|Laand]]<br />&nbsp;- [[Woater|Waoter]] | item2_1 = {{{oppervlak}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]]<br />{{{oppervlak laand}}} km²<br />{{{oppervlak waoter}}} km² | head2_2 = [[Bevolking|Antal inwoeners]]<br />[[Bevolkensdichtte|Inwoeners per km²]] | item2_2 = {{{inwoeners}}} <small>({{{daotum inwoeners}}})</small><br />{{{dichtheid}}} inw./km² | head2_3 = {{CoordinateSYSTEM|NL}} | item2_3 = {{Coordinate |article=/ | text={{#if: {{{breedtegraod|}}}|DM}}|NS={{{breedtegraod|}}} |EW={{{lengtegraod|}}} |type=adm2nd |region={{{region|NL}}}|name={{{naam|{{PAGENAME}}}}}}} | subkop3 = Overig | head3_1 = Belangrieke verkeersaoders | item3_1 = {{{verkeersaoder}}} | head3_2 = [[Netnummer]] | item3_2 = {{{netnummer}}} | head3_3 = [[Postcode|Postkodes]] | item3_3 = {{{postcode}}} | vootkop = Offisiële webstee | voot = {{{webstee|}}} | ofbeelding2 = {{{ofbeelding2|}}} | caption2 = {{{umskrieving2|}}} }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> asexzyxy3uezghi5olqtyh5uwwhb6ta 0 1667 265255 262341 2013-05-09T23:23:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemainte | noam = Vlagtwedde | bestandsnoam vlage = Vlagtwedde vlag.png | bestandsnoam woapen = Coat of arms of Vlagtwedde.png | lokoatsie = LocatieVlagtwedde | provìnzie = | | heufdploats = [[Zèlng]] | oppervlak = 170,51, | oppervlak laand = 167,74 | oppervlak woater = 2,78 | inwoner = 16.589 | doatum inwoner = [[1 jannewoari]] [[2007]] | dichtte = 99 | breedtegroad = 53/2//N | lengtegroad = 7/7//E | verkeersader = N366 | netnummer = 0599 | postkode = 9540-9564 | webstee = [http://www.vlagtwedde.nl www.vlagtwedde.nl] }} '''Vlagtwedde''' (inwoners vanof 1 jannewoari 2007: 16.589) is n gemainte en n dörp in de provìnzie [[Provinzie Grunnen|Grunnen]] in de streek [[Westerwolde]]. De gemainte beslagt n oppervlak van 170,30 [[vierkaante kilemeter|km²]] (woarvan 1,24 km² woater). t Gemaintehoes stait in [[Zèlng]]. In de gemainte bevindt zoch t Vestendörp [[Boertang]], t hoogste stee van Grunnen, de [[Hassebaarg]] en t [[klooster Troapel]]. De gemainte nuimt zochzulf ook wel ''de op ain noa schierste gemainte van Nederlaand''. == Belankriekste dörpen == [[De Moaten]], [[Troapel]], [[Troapelknoal]], [[Ter Wisch]], [[Zèlng]], [[Zelngerbeetse]], [[Harpel]], [[Jipsinghuzen]], [[Jipsingboertang]], [[Boertang]], [[Vlagtwedde (dörp)|Vlagtwedde]] == Openboar vervoer == t Openboar vervoer in de gemainte Vlagtwedde wordt verzörgd deur de volgende buslienen: * lien 14: Knoal-Aalteveer-Vlagtwedde-Veele-Blijham-Winschoot * lien 42: Emmen-Emmerkompas-Troapel * lien 70: Troapel-Zelng-Jipsenhuzen-Vlagwedde * lien 72: Vlagtwedde-Boertang * lien 73: Emmen-Nij Weerdene-Troapel-Troapelknoal-Zandbaarg-Muzzelknoal-Knoal-Hoogezaand-Stad * noaberschopsbus 92: Knoal-Muzzel-Taange-Jipenhuzen-Zelng == Zetelverduilen gemainteroad == * [[PvdA]] 6 zetels * Gemaintebelangen 4 zetels * [[CDA]] 3 zetels * [[VVD]] 2 zetels * [[GroenLinks]] 1 zetel * [[ChristenUnie]] 1 zetel == Hìnwieze == * [http://www.vlagtwedde.nl Webstee gemainte] {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] esrhukum63kl7eawuis4vybgpzy7b1q 0 1671 291837 291149 2016-11-11T09:44:49Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezingen */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Sallaans.png|thumb|250px|t Sallaandse täälgebied]] t '''Sallaands''' is n [[Nedersaksies]]e [[dialekt]]groep in de regio [[Sallaand]] in t westen van de [[Nederlaand]]se provinsie [[Oaveriessel|Overiessel]]. In de dörpen [[Heldern|Ellendoorn]], [[Nijverdal]] en [[Hooltn|Olten]] die vandäge de dag n nauwe baand mit [[Tweante|Twente]] ebben, praoten ze n Sallaands-Twents overgaanksvariaant. Värder praoten ze in [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] en in de umgeving van Kampen ok Sallaands. De streektaal in de [[Kop van Overiessel]] wördt onder t [[Stellingwarfs]] erekend. t Sallaands ef veural vule overienkomsten mit t [[Oost-Veluws]] en t [[Drèents|Drents]] en in mindere maoten mit t [[Stellingwarfs]], [[Urkers]] en [[West-Veluws]]. t Sallaands is beheurlik beïnvloed deur t [[Nederlaands|Ollaands]], n invloed die naor t oosten toe dudelik minder wört. Daor leg t grote verskil mit t veul be-ollenere [[Tweants|Twents]]. [[Raolte]] legt midden in t Sallaandse täälgebied. t Dialekt mit t grootste antal sprekers is t [[Zwols]]. t Sallaands ef de [[ISO 639]]-3-kode '''sdz'''. ==Täälgebied== t Sallaands beslet, zo as ezegd, ongeveer t westen van de provinsie Overiessel, mär t kömp niet presies overiene mit t gebied dät [[Sallaand]] enuump wört. De greins mit t Twents löp tussen [[Hooltn|Olten]] (Sallaands) en [[Riesn|Riessen]] ([[Tweants|Twents]]), tussen [[Nijverdal]] en [[Wierdn|Wierden]] en tussen [[n Ham|d' Am]] en [[Vreeznveen|Vriezenvene]] (t [[Vjens|Vriezenveens]] is eigenliks n dialekt ampart). In sommige definisies löp t Sallaands deur over [[Duuts]] grondgebied (in t [[Grafschaft Bentheim]]) tot in [[Drenthe]], bi'j [[Skoonebeek]]. De greins mit t Oost-Veluws wört evörmp deur de [[Iessel]], dit is nogal n willekeurige greins. t [[Stellingwarfs]]e täälgebied in Overiessel kömp overiene mit de gemiente [[Stienwiekerlaand]] (ok wel de [[Kop van Overiessel]] enuumd); allienig t dialekt van [[Veno]] wört as enklave ok wel bi'j t Sallaands erekend. Tenslotte bin de Noord-Overiesselse dörpen [[Stappest]]-[[Roevène|Roevene]], [[Ni'jlusen]], [[De Vaort (plaatse)|De Vaort]], [[Lutten]], [[Slagharen|Slagaren]] en n antal kleinere pläätsen daor in de umgeving Drentstälig. De dialekten van [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] en umstreken en [[Gällemuden]] wörren soms niet bi'j t Sallaands erekend, umdat ze westeliker van karakter bin (zie ieronder). De täälkundige [[Harrie Scholtmeijer]] <ref name="Scholt2006">Scholtmeijer, Harrie (2006), ''Mörn! Taalgids Overijssel'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv.</ref> dielt ok de dialekten van rond [[Zwolle]] en de dialekten tegen de greins mit Twente niet bi'j t Sallaands in mär rekent ze tot twie ni'je groepen: * [[Noord-Overiessels]] boven n liende die zo'n betien onder [[Zwolle]], [[Ni'jlusen]] en [[Slagharen|Slagaren]] löp; * [[Vechtdals]] in de drie-oek [[Ommen]]-[[Grambargen]]-[[Vroomshoop|Vroomsoop]] (dit löp n entien deur in [[Tweante|Twente]]); * '''Sallaands''' in t overige (grootste) part. n Aandere indieling <ref>http://taal.phileon.nl/kaart/nedersaksies.php</ref> is: * '''Sallaands''' veur zwat t iele gebied; * [[Zuud-Drèents|Zuud-Drents]] veur de pläätsen drekt onder de greins mit [[Drenthe]] ([[Stappest]], [[Roevène|Roevene]], [[Ni'jlusen]], [[De Balk]], [[De Vaort (plaatse)|De Vaort]], [[Drogteropslagen]], [[Lutten]], [[Schunesloot|Skunesloot]], [[Slagharen|Slagaren]], [[De Krim]]). ==Kenmärken== Kenmärkend veur de Sallaandse dialekten bin de korte klinkers (''kettel'', ''götte'') of erekte klinkers (''kètel'', ''göte'') daor as t Nederlaands lange klinkers (''ketel'', ''goot'') ef. De [[Iessel]] bi'jlanges overeerst (krek as in t [[Oost-Veluws]]) de erekte klinkers. Värder naor t oosten e'j de körte klinkers. Karakteristiek veur t westelike Sallaands net as veur t [[Veluws]] is de uutspräke van de körte a, zo as in t Engelse ''cat'': ''värve''. In t oosten van Sallaand wört in pläätsen as [[n Ham|d' Am]], [[Heldern|Ellendoorn]] en [[Nijverdal]] n overgaanksdialekt mit [[Tweants|Twentse]] invloeden espreuken. Kenmärken iervan bin n ''oo'' daor as t Nederlaands n ''oe'' ef (''stool/stoel''), gien ''n'' in t meervold van sommige woorden (''huze''), en drie woordgeslachten. <ref name="Scholt2006">Scholtmeijer, Harrie (2006), ''Mörn! Taalgids Overijssel'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv.</ref> ==Umluud== t Sallaands ef net as alle Saksiese dialekten [[umluud]] ondergaon in de woorden mit n Oldgermaanse lange ''ô''; ierbi'j ef daornaost n veraandering pläätsevunnen die ielemaol analoog is an de mutasie van ''oo'' naor ''oe''. Ierdeur klinkt t Oldgermaanse *''grônaz''{{Info|Nederlaands: groen}} now as ''gruun'' (tegenover t Twentse en Veluwse{{Info|Veural in t West-Veluws zeggen ze 'greun'}} ''greun''). Ok ef t Sallaands umluud in de [[verkleinwoord]]en, waordeur t ansluut bi'j t Veluws en Twents en t zich onderscheidt van t Stellingwarfs en Drents. n klein 'boek' wört n ''bukie(n)'' enuumd, n kleine 'bak' n ''bäkkien'', n kleine 'hond' n ''hunnegie(n)'' of ''hundjen''. ==Karakteristieken== ===Klankleer=== t Sallaands kent de körte [[klinker]]s ''a'', ''ä'', ''e'', ''i'', ''ie'', ''o'', ''ó'', ''ö'', ''oe'', ''u'' en ''uu''. ''Ie'', ''oe'' en ''uu'' kunnen ok lange wezen (zie ieronder). De ''ä'' klinkt ongeveer as de a in t [[Ingels|Engelse]] woord ''cat''. Lange klinkers bin de: ''aa'', ''ae'' (ok eskreven as: ''ää'' of ''ae''), ''ao''/''oa'', ''äö''/''öa'', ''ee'', ''eu'', ''îe'', ''oo'', ''ûu''. Diftongen bin ''au'' en ''ei''. ''Ui'' kan optreden in Nederlaandse leenwoorden. Wat de [[medeklinker]]s anget vaalt de syllabedragende nasaal op: van de ''uutgaank'' ''-en'' wört allienig de ''n'' uut-espreuken. Zo is t ''{{small()|h}}ietn/{{small()|h}}eetn'', ''loopm'', ''wärkng''. Dit wört in de mieste spellingssystemen niet uuteskreven. De [[h]] wört in t westen van t täälgebied (in en rond [[Zwolle]] en [[Kampen (Overiessel)|Kampen]]) niet uutespreuken (dit is ok nog zo in t [[Urkers]]). De [[r]] wört in de pläätsen Kampen, [[Zwolle]] en [[Dèventer|Deventer]] "brouwend" uutespreuken, mär daorbuten altied erold. ====Prosessen in de klankleer==== Zo as boven op-emärkt, ef t Sallaands invloed ondervunnen van t Ollaands. Dit wört in de Sallaandse klinkers mitiene dudelik. Woorden mit in t [[Achterhooks|Achteroeks]], [[Tweants|Twents]] en [[Limburgs]] n ''oo'' kriegen in t Sallaands n ''oe'': ''goed'' "good", ''{{small()|h}}oek'' "hook". Dit geldt ok veur de ''ee'', die ier n ''ie'' wer: ''nie(t)'' "neet". De ''oe'' in n woord as ''hoes'' veraanderde ier väke in ''uu'', mär dät is lange niet in alle woorden t geval. Zo kennen zwat alle Sallaandse dialekten ''huus'' en ''uut'' naost ''moes''. Dit is ok t geval in t Oost-Veluws en in sommige [[Drents]]e dialekten (en kump ok buten t Nedersaksiese täälgebied veur, bi'jveurbeeld in t [[Venray]]). De of-ekörte ''e'', die in t Nederlaands tot ''e'' ewörren is, kan in t Sallaands op drie manieren uutespreuken wörren. Rond Kampen en in pläätsen mit lichtkaans [[Drèents|Drentse]] dialektinvloed<ref>http://www.meertens.knaw.nl/vdw/2000.1/entjes.html</ref> zie'j daor n ''ee'' veur (''eten''), rond Zwolle en [[Dèventer|Deventer]] n ''ae/è'' (''èten'') en in de rest van Sallaand n körte ''e'' (''etten''). De [[kluster]]s ''old'' en ''olt'' bleven in t Sallaands be-ollen: ''old'' en ''gold''. ===Grammatika=== De grammatica van t Sallaands ef veul typies Nedersaksiese kenmärken. In t grootste diel van Sallaand kennen ze t [[ieneidsmeervold]] op ''-t'' veur wärkwoorden in de tegenswoordige tied: ''wiej loopt, ieluu loopt, zee loopt''. Allienig in en rond Kampen eerst t (Old-)Ollaandse ieneidsmeervold op ''-en'': ''wiej, ieluu, zie lopen'' zo ok in [[Gällemuden]]. Verkleinwoorden wörren evörmp mit achtervoegsels as ''-ien'', ''-gien'', ''-pien'' en ''-tien'' en mit [[umluud]] in t grondwoord. Meervollen wörren miestal evörmp mit ''-en'' en ''-s'', net zo as in t Nederlaands. Allienig in t oosten komen meervolden op ''-e'' veur (''huus'' - ''huze''), zo as ok umluud in de meervoldsvörm (''bak'' - ''bäkke''). n aandere eigeneid van de dialekten van oostelik Sallaand is t be-old van de drie geslachten. De mieste Sallaandse dialekten kennen, zo as t Ollaands, allienig geslachtelike en onziedige woorden. ==Streektaalverlies en -kultivering== Exakte siefers over oevule Sallaanders nog dialekt praoten bin niet bekend. t Stet wel vaste dat t dialekt achteruut get, mär an de aandere kaante kriegen ok jongeren t nog wel mee. De stadsdialekten, t Zwols veurop, verdwienen t snelste. Der bin vri'j vule pläätselike zangers en bänds, en ok dialektdichters, mär die bin niet wied buten de greinzen bekend. De wat bekendere dichteres [[Johanna van Buren]] uut [[Heldern|Ellendoorn]] praotte n overgaanksdialekt tussen Sallaands en Twents, mär de spelling van eur gedichten wördden vertwentst umdat ze in n Twentse [[kraante]] verskenen. <ref>Nijen Twilhaar, Jan (2003), 'taal in stad en land: Sallands, Twents en Achterhoeks'', Den Haag: Sdu uitgevers</ref> n Sallaandse dialektmuziekgroep die n nasionale hit skoorde was t duo [[Höllenboer]], mär disse hit (''Busje komt zo'' - ''t Bussien kömp zo'') was Nederlaandstälig. In Zwolle, krek de pläätse waor t Sallaands t snelst verdwient, is der n vrie aktieve dialektverienige, die onder aandere kursussen Zwols an de volksuniversiteit gef. De Historiekamer [[Hardenbarg]] hef ok n iel aktieve dialektgroep. == Zie ok == *[[Sallaanse taalwiezer|Sallaandse taalwiezer]] ==Referensies== <div class="references-small"> <references/> </div> ==Uutgaonde verwiezingen== * [http://www.meertens.nl/books/winkler/zwolle.html De geliekenisse van de Verleuren Zeune in t Zwols] * [http://www.meertens.nl/books/winkler/deventer.html t Zelfde, in t Deventers] {{SNLV}} {{Bron|n Diel van dit artikel is ebaseerd op informasie van de [[Limburgs]]e en de [[Nederlaands]]e Wikipedie}} {{Dialekt|sdz|Gällemuden|Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Sallaands|!]] [[Kategorie:Streektaol in Drenthe]] [[Kategorie:Kop van Overiessel]] ri52gabv7ssdw44za2tmcxvy3eg6rkq 0 1672 278955 275057 2015-03-27T16:02:28Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Hergé''', pseudoniem van '''Georges Rémi''' (geboorn in de [[België|Belsn]] plaats [[Etterbeek]] op [[22 meie|22 mei]] [[1907]] en hengoan in [[Brussel (stad)|Brussel]] op [[3 meert]] [[1983]]) was ne [[België|Belsn]] tekenaar van ne riege stripverhaaln oaver n heufdpersoon [[Tuufke]]. De oorspronkelike [[Fraans]]n naam van n heufdpersoon is ''Tintin''. In t [[Nederlaands]] is e bekeand as ''Kuifje''. t Pseudoniem '''Hergé''' is ontstoan duurdat ''Georges Rémi'' (zoas hee in t echt hiet) de vuurletters van zien naam umdreait hef (RG), in t [[Frans|Fraans]] wordt dit oetsprokn as ''erzjee'', dit ku'j in t Fraans dan weer schrievn as ''Hergé''. Hergé is hengoan op [[3 meert]] [[1983]] op disse leaftied van 75 duur komplikoasies van bloodaarmood, woar hee al n laange tied an leed. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Belgische schriever]] [[Kategorie:Tekenaar]] 8sn3cc7zekhbmmfx94zs0i5rw85o71c 0 1673 292414 282835 2016-12-15T11:27:23Z Wwikix 13678 /* Dialekt */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Veluwe_5.88540E_52.13388N.jpg|thumb|right|Satellietfoto van de Veluwe]] [[Bestaand:Veluwe-kaort.GIF|thumb|Kaorte mit daorop de Veluwe]] [[Bestaand:Veluwse_vlagge.png|thumb|n Ontwarp veur n Veluwse vlagge, samenesteld uut verschillende vlaggen van Veluwse gemeenten]] De '''Veluwe''' is n [[bos]]rieke laondstreek in de [[Nederlaand|Nederlaondse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderlaond]] en n veurmaolig [[kwartier]] van t [[hartogdom Gelre]]. t Gebied grenst ongeveer an de plaatsen [[Attem|Hattem]] - [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] - [[Dieren (Gelderlaand)|Dieren]] - [[Arnem]] - [[Wageningen]] - [[Ee (gemeente)|Ede]] - [[Barreveld (gemeente)|Barneveld]] en [[Harderwiek]]. In brejer opzicht wörden alle Gelderse gemeenten ten westen van de [[Iessel]] tot an de laondstreek de [[Betuwe]] ok töt de Veluwe erekend. == Natuur == De Veluwe stiet bekend um zien [[bos]]sen en t grootste natuurgebied van [[West-Europa|Noordwest-Europa]], en is zwat 100.000 [[bunder]] groot. In de bossen woenen veural [[haart (daaier)|harten]], [[kniende (dier)|knienen]] en andere wildsoorten. Bie [[Armelo]] giet al iewig lange t verhaal van de [[witte wieven]] in de ronte (dät overigens ok in [[Tweante|Twente]] veurkömp). Naost de bossen stiet de Veluwe ok bekend um zien [[zaandverstuving|zaondverstoevings]], zo as bie [[Kodek|Kootwiek]] en [[Hulshorst]]. De [[raove]] is hier mit sukses opniej uutezet, der komen noe tientallen exemplaren veur. == Kultuur == In [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] stiet t [[Peleis 't Loo|Paleis t Loo]], waor [[Wilhelmina van Nederlaand|Wilhelmina]] n tied lange ewoend hef. Wat godsdienst angiet is der n tweedeling zichtbaor tussen, an de iene kante, de noordelike en westelike helfte van de Veluwe, die n overwegend [[griffemeerd]] karakter hef, en an de aondere kaonte, de oostelike en zujelike helfte van de Veluwe, die meestentieds emaotigd of [[sekularisme|sekulier]] is. In t noorden van t oostelike deel van de Veluwe bint ok n paor [[Rooms-Katholieke Karke|katholieke]] gemeenten (of katholiek samen mit protestants kömp ok wel veur) n veurbeeld hiervan is [[Vaossen]] (tegenswoordig meer protestants). t Noorden en t westen van de Veluwe maakt deel uut van de [[Biebelgördel]] die zich uutstrekt van t noorden van [[Oaveriessel|Overiessel]] tot in [[Zeelaand|Zeelaond]]. === Dialekt === Op de Veluwe wördt der naost t [[Nederlaands|Nederlaonds]] ok n [[Nedersaksies]]e variant espreuken, t [[Veluws]], t [[West-Veluws]] en t [[Oost-Veluws]] um presies te ween, zwat 48,6% kan t praoten, van ongeveer 37,0% is t de [[moerstaal]], 65,3% kan t lezen en 34,4% les t vake. {{Gelderse gebieden}} {{Dialekt|ovel|Oldebroek|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Veluwe| ]] at0h27sactf4ik4ep70j4x88glx96b9 0 1674 292525 292331 2016-12-15T15:06:29Z Wwikix 13678 /* Kleindere kontreien */ + wikitext text/x-wiki {{Pervincietabel | titel = Provinsie Gelderlaand | vlag = Gelderland-Flag.svg | waopen = Gelderland coat.gif | kaort = Gelderland-Position.png | taolen = | heufdstad = [[Arnem]] | geleuf = [[Protestantisme|protestants]] 31% <br /> [[Rooms-Katholieke Karke|katholiek]] 29% | geleuf_jaor = 1999 | volksleeid = [[Ons Gelderland]] | opprange = 5.136,51 | opp = 4.971,76 | opp_waoter = 164,75 | inwoner_totaol = 2.026.393 | inwoner_totaol_jaor = jan 2015 | bevolkingsdichtheid = 408 | lengtegroad = 5/55/0/ | breedtegroad = 52/5/0/ | region = NL-GE | webstee = http://www.gelderland.nl/ }} '''Gelderlaand''' ([[Nederlaands]]: {{Audio|Nl-Gelderland.oga|Gelderland}}) is n provinsie in t midden en t oosten van [[Nederlaand]]. t Grenst an zes aandere Nederlaandse provinsies en an Duutslaand: in t noordoosten an [[Oaveriessel|Overiessel]], in t oosten an de [[Duutslaand|Duutse]] [[dailstoat|deelstaot]] [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfaolen]], in t zujen an [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] en [[Noord-Braobaant]], in t uterste zuudwesten an [[Zuud-Hollaand]], in t westen an de provinsie [[Utrecht (provinsie)|Utrecht]], in t noordwesten an t [[Veluwemeer]], mit an de overkaante [[Flevolaand]]. De heufstad van de provinsie Gelderlaand is [[Arnem]]. == Geografie == Gelderlaand is in laandoppervlakte de grootste provinsie van Nederlaand, mit waoteroppervlakte derbie is [[Frieslaand]] de grootste provinsie. [[Nimwaege|Nijmegen]] is de grootste stad, daornaost bin [[Arnem]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] en [[Ee (stad)|Ede]] belangrieke stejen. De belangriekere kleindere plaotsen bin: [[Barreveld (daarp)|Barneveld]], [[Culemborg|Kulenborg]], [[Deutekem]], [[Geldermalsen]], [[Harderwiek]], [[Tiel]], [[Velp (Gelderlaand)|Velp]], [[Wageningen (Nederlaand)|Wageningen]], [[Wiechen]], [[Zaltbommel]], [[Zevenaar|Zeuvenaar]] en [[Zutfent|Zutfen]]. Gelderlaand kan roewweg onderverdeeld wörden in dree regio's: * De [[Betuwe]], bekend um zien fruitteelt. * De [[Veluwe]] mit t grootste anenesleuten [[bos]]gebied van Nederlaand. * De [[Achterhook|Achterhoek]] of t Graafschap, dat veural boers is. Aandere Gelderse gebiejen bin t [[Riek van Nimwaege|Riek van Nijmegen]], de [[Liemers]], t [[Montferland]], de [[Gelderse Vallei]], de [[Bommelerweerd]], de [[Tielerweerd]], t [[Laand van Maas en Waal]] en de [[Iesselvallei]]. Deur Gelderlaand löp de rivier de [[Rien]] mit zien aoftakkingen de [[Waal (revier)|Waal]] en de [[Iessel]]. De [[Maas]] vormp de grens mit [[Noord-Braobaant]]. == Geschiedenisse == {{Heufdartikel|Geskiedenis van Gelderlaand|vel}} == Grootste stejen == Hieronder vie'j n overzichte van de grootste Gelderse stejen (naor t antal inwoeners): # [[Nimwaege|Nijmegen]] # [[Arnem]] # [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] # [[Ee (stad)|Ede]] # [[Deutekem]] == Gemeenten == [[Bestaand:2016-P05-Gelderland.jpg|thumb|550px|Provinsie Gelderlaand (2016) mit indeling van gemeenten en impressie van t laandschap.]] Der bint in totaal 54 gemeentes. {| |- | * [[Aalten]] * [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]] (''Apeldoorn'') * [[Armelo]] (''Ermelo'') * [[Arnem]] (''Arnhem'') * [[Attem]] (''Hattem'') * [[Barg en Dal (gemeente)|Barg en Dal]] (''Berg en Dal'') * [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]] (''Barneveld'') * [[Berkellaand|Berkelland]] * [[Beuningen (Gelderlaand)|Beuningen]] * [[Bronckhorst]] * [[Brummen]] * [[Buren (Gelderlaand)|Buren]] * [[Culemborg]] * [[Deutekem]] (''Doetinchem'') * [[Doezebarg]] (''Doesburg'') * [[Druten]] * [[Duve (gemeente)|Duve]] (''Duiven'') * [[Ee (gemeente)|Ede]] * [[Elburg]] * [[Epe]] * [[Geldermalsen]] * [[Harderwiek]] (''Harderwijk'') * [[Heerde]] * [[Heumen]] * [[Lingewaal]] * [[Lingeweerd]] (''Lingewaard'') * [[Lochem]] | * [[Maasdriel]] * [[Montferland]] * [[Neder-Betuwe]] * [[Neerijnen (gemeente)|Neerijnen]] * [[Niekark]] (''Nijkerk'') * [[Nimwaege|Nijmegen]] (''Nijmegen'') * [[Nunspeet]] * [[Oldebroek]] * [[Olde Iesselstreek]] (''Oude IJsselstreek'') * [[Oost Gelre]] * [[Overbetuwe]] * [[Putten]] * [[Renkum]] * [[Rheden]] * [[Rijnwaarden]] * [[Rozendaal]] * [[Schaarpezeel]] (''Scherpenzeel'') * [[Tiel]] * [[Voorst (gemeente)|Voorst]] * [[Wageningen]] * [[West Maas en Waal]] * [[Westervoort]] * [[Wiechen]] (''Wijchen'') * [[Wenters|Wenters<small>(</small>wiek<small>)</small>]] (''Winterswijk'') * [[Zaender]] (''Zevenaar'') * [[Zaltbommel]] * [[Zutfent]] (''Zutphen'') |} == Kontreien == === Heufdkontreien === [[Bestaand:Heufcontreien-Gelderlaand.gif|thumb|270px|Heufdkontreien van Gelderlaand]] * [[Achterhook|Achterhoek]] * [[Betuwe]] * [[Veluwe]] === Kleindere kontreien === * [[Bommelerweerd]] * [[Gelderse Vallei]] * [[Iesselvallei]] * [[Liemers]] * [[Montferland]] * [[Riek van Nimwaege|Riek van Nijmegen]] * [[Tielerweerd]] {{Gelderlaand}} {{Gelderse gebieden}} {{NederlaandseProvinsies}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Gelderlaand| ]] aswydxq3i6cy9ek985woflu74j92dxy 4 1675 260551 254672 2013-03-14T05:11:09Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 219 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4039395]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki n Antal eregistreerden gebrukers op Wikipedie hebben as '''beheerder''' n paor extra bevoegdheen. Beheerders speulen n rolle bie t verrichten van algemene onderhoudstaken, zo as [[Hulpe:Vandalisme|vandalisme]] van Wikipedie aofhaolen en t [[{{ns:Project}}:Vortdoon|vortdoon van ongewunste pagina's]]. Daornaost he'j oek nog '''burokraoten''', zee kunnen gebrukersnamen herneumen of n gebruker bepaolde rechten geven/ontnemen. Op [[Spesiaal:Listusers/sysop]] steet n automatiese lieste van gebrukers mit extra bevoegdheen. == Extra bevoegdheen van n beheerder == * mit één drok op de knoppe de leste wieziging van n pagina weerummezetten. * n pagina (of n bepaolde versie daorvan) vortdoon. * n pagina die vortedaon is weerummeplaosen. * n pagina beveiligen, zodat allinnig beheerders/eregistreerden gebrukers t wiezigen of herneumen kunnen. * n pagina weer vriegeven. * n gebruker of IP-adres blokkeren (hierbie geet t zwat altied um gebrukers die vandalisme plegen). * n gebruker die eblokkeerd is of n eblokkeerd IP-adres weer deblokkeren. == Extra bevoegdheen van n burokraot == * n aandere gebruker [[Spesiaal:Makesysop|beheerder maken]]. * n aandere gebruker [[Spesiaal:Makesysop|burokraot maken]]. * n aandere gebruker [[Spesiaal:Makebot|botstaotus geven/ontnemen]]. * n [[Spesiaal:Renameuser|gebruker herneumen]]. == Beheerders == # [[Gebruker:Servien|Servien]] # [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] # [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni'jluuseger]] # [[Gebruker:Woolters|Woolters]] # [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] # [[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] # [[Gebruker:Steinbach|Steinbach]] <small>(niet zo aktief)</small> == Burokraoten == # [[Gebruker:Servien|Servien]] # [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni'jluuseger]] == Zie oek == * [[Wikipedie:Anmelden as beheerder]] {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Wikipedie]] 5ceynvzjzkw1p4q4jec08eyw64h0eo6 4 1676 267151 206493 2013-05-10T22:53:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Wikipedie]] ==[[Gebruker:Servien|Servien]]== Ik bin noen een veurlopige beheerder (enkele weken) en ik vrage um de 'burokraotstaotus' (dat is een beheerder mit de meugelijkheid um aandere gebrukers te beneumen tot beheerder enz.) an-ezien der op 't mement gien beheerders bin. Ik bin de oprichter van de nds-nl-Wikipedie en vertaal oek 't uterlijk (opmarkingen bin altied welkom). De groetenis mar weer! {{User:Servien/Haandtekening}} 12:07, 26. mrt 2006 (UTC) '''Peiling leup van 26 meert 2006 tot 9 april 2006''' <font color="green"><big>Disse gebruker is an-esteld as beheerder</big></font> ===Veur (Servien)=== #--[[Gebruker:Thomas-NL|Thomas-NL]] 13:34, 26. mrt 2006 (UTC) #[[Gebruker:Steinbach|Steinbach]] 18:16, 26. mrt 2006 (UTC) #[[Gebruker:Sanuk|Sanuk]] 11:35, 27. mrt 2006 (UTC) #[[Gebruker:Tubantia|Tubantia]] 12:21, 27. mrt 2006 (UTC) #[[Gebruker:Ucucha|Ucucha]] 17:29, 28. mrt 2006 (UTC) ===Tegen (Servien)=== #... ===Neutraal (Servien)=== #... ===Opmarkingen (Servien)=== #... ==[[User:Steinbach|Steinbach]]== Ik bun nog geen beheerder hier, mar umda'k vaak toes zit op 't moment dat 't drop ankumpt, onder schooltied, mel ik mien hier noe an. Ik wil gearne vandoaln blokken en onzinartikels votsmieten. As Servien beheerder wodt hoof ik mien natuurlik neet mear op meta an te mellen. Gearne wol 'k heurn of ieleu vertrouwen in mien hebt. [[Gebruker:Steinbach|Steinbach]] 18:16, 26. mrt 2006 (UTC) '''Peiling leup van 26 meert 2006 tot 9 april 2006''' <font color="green"><big>Disse gebruker is an-esteld as beheerder</big></font> ===Veur (Steinbach)=== #{{User:Servien/Haandtekening}} 18:56, 26. mrt 2006 (UTC) #--[[Gebruker:Thomas-NL|Thomas-NL]] 22:05, 26. mrt 2006 (UTC) #[[Gebruker:Sanuk|Sanuk]] 11:35, 27. mrt 2006 (UTC) #[[Gebruker:Tubantia|Tubantia]] 12:22, 27. mrt 2006 (UTC) #[[Gebruker:Ucucha|Ucucha]] 17:30, 28. mrt 2006 (UTC) ===Tegen (Steinbach)=== #... ===Neutroal (Steinbach)=== #... ===A'j nog wat te zeggen hebt oaver Steinbach=== #... ==[[Gebruker:Grönneger_1|Grönneger_1]]== '''Peiling leup van: 15 juli 2006, 22:12; tot: 22 juli 2006, 22:12''' <font color="green"><big>Disse gebruker is an-esteld as beheerder</big></font> ===Veur (Grönneger_1)=== #{{User:Servien/Haandtekening}} 11:58, 16 juli 2006 (CEST) #[[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 12:33, 16 juli 2006 (CEST) #[[Gebruker:Tubantia|Tubantia]] 23:40, 18 juli 2006 (CEST) ===Tegen (Grönneger_1)=== #... ===Neutraal (Grönneger_1)=== #... ===Opmarkingen (Grönneger_1)=== *... ==[[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni'jluuseger]]== <font color="green"><big>Disse gebruker is an-esteld as beheerder</big></font> ===Veur (Ni'jluuseger)=== *[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:56, 12 aug 2006 (CEST) *{{User:Servien/Haandtekening}} 15:33, 12 aug 2006 (CEST) ===Tegen (Ni'jluuseger)=== *... ===Opmarkingen (Ni'jluuseger)=== *... ==[[Gebruker:Erwin85|Erwin85]]== Ik wil mien bi'j dissen anmelden as beheerder, omdat ik groag met wil helpen an dissen wikipedie. Ik wet da'k doarveur gin beheerder hoef te wen, moar ik vind 't wal handig om ok op die manier te kunnen helpen. Ik zal nl. neet zo völle artikels schrieven, moar ik hop als beheerder ok op n'n andere manier te kunnen biedraogen. --[[Gebruker:Erwin85|Erwin85]] 23:35, 26 sep 2006 (CEST) '''Peiling leup van 23:35, 26 sep 2006 (CEST) tot 23:35, 5 okt 2006 (CEST)''' Peiling is esleuten. <font color="green"><big>Disse gebruker is an-esteld as beheerder</big></font> ===Veur (Erwin85)=== #[[Gebruker:Steinbach|Steinbach]] 23:39, 26 sep 2006 (CEST) 'k Zól ja nich zo rap wetten woarumme nich ;-) #{{User:Servien/Haandtekening}} 16:35, 28 sep 2006 (CEST) - je bin nog neet zo lang actief as gebruker op disse wiki, mar ik geef je 't veurdeel van de twiefel. Der is hier immers oek een neet-actieve arfpach op disse wiki (hint, zie hierboven ;-)) ===Tegen (Erwin85)=== #... ===Opmarkingen (Erwin85)=== ... ==[[Gebruker:Woolters|Woolters]]== '''Peiling leup van 19 jannewaori 2008 tot 31 jannewaori 2008''' <font color="green"><big>Disse gebruker is an-esteld as beheerder</big></font> ===Veur=== # [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 16:56, 19 jan 2008 (CET) # [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:05, 19 jan 2008 (CET) # {{User:Servien/Haandtekening}} 07:15, 31 jan 2008 (CET) ===Tegen=== #... ===Opmarkingen=== ... ==[[Gebruker:Ni'jluuseger]] (anmelding as burocraot)== <font color="green"><big>Disse gebruker is an-esteld as burocraot</big></font> Op verzuuk van Servien. Een 'burocraot' kan, naost wat een beheerder kan: * een aandere gebruker beheerder maken * een aandere gebruker burocraot maken * een aandere gebruker botstaotus geven of ontnemen * een gebruker herneumen. ===Veur=== #{{User:Servien/Haandtekening}} 20:19, 8 mrt 2008 (CET) #[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:23, 8 mrt 2008 (CET) #[[Gebruker:Woolters|Woolters]] 12:03, 9 mrt 2008 (CET) #[[Gebruker:Erwin85|Erwin85]] 23:42, 14 mrt 2008 (CET) ===Tegen=== #... ===Opmarkingen=== ... ==[[Gebruker:Droadnaegel]]== <font color="green"><big>Disse gebruker is an-esteld as beheerder</big></font> Umdat t veur ne kleine wiki as disse belangriek is um n bepaold antal leu te hebben dee't wat onderholds- en anti-vandalismewark könt doon, en dan maakt völle haanden lecht wark. Ik zal in beginsel neet völle anders doon as wa'k altied hier edaone hebbe, allenig zölt vandalisme-zieden net wat vlotter vort waen, of zal wat onderholdswark net wat eerder oet evoerd worden, a'k et teggenkomme. Ik geleuve da'k hier no lang genog metlope um te wetten ho of t der hier an toogeet. De meeste vaste klaanten hier zölt mi'j wal kennen, veur degenen dee't dat nog neet bunt: Ik wark hier no zo'n 2,5 joar met an disse wiki, en zee mi'jzelf doarin n betjen as n manus-van-alles: ik skrief wal es n Achterhooks artikel, ik hebbe de naamvallen en woordgeslachten in nen besten trop Achterhookse artikelen op eknapt, ik hebbe völle an t verbetteren van de kategorie-struktuur edaone. Wieters kan'k beheurlik geworden met mallen, ik heb de meeste nav- en infoboxmallen wal es an eraakt. Ik hebbe nen wikibot (Naegelbot) veur interwikis en onderholdwark. Doarnaost he'k vake ok wal ne mening ovver de algemene Nedersaksiese spelling, en mag ik mi'j doar gearne met bemeuien. As persoon wi'k geerne geleuven da'k aevenwichtig genog bun um de beheerderknöpkes verantwoordelik te gebroeken. Ik kan ne starke mening ovver dingen hebben, moar bun neet doof of blind vuur teggenargumenten (hop ik), en meesttied wal bereid um t ovverleg an te goan. ===Veur=== # --[[Speciaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 23:19, 7 jul 2011 (CEST) Haar ok weal eerder emogen. # Vanzelfsprekend. {{Gebruker:Servien/Haandtekening}} 23:21, 7 jul 2011 (CEST) # -- Hui've nait over stemmen dunkt mie [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:26, 7 jul 2011 (CEST) # heuj! [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 23:40, 7 jul 2011 (CEST) # Mit iens! --[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] 02:04, 8 jul 2011 (CEST) # [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 09:46, 8 jul 2011 (CEST) # --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 21:21, 10 jul 2011 (CEST) ===Tegen=== #... ===Opmarkingen=== ... ==[[Gebruker:Kening Aldgilles]]== <font color="green"><big>Disse gebruker is an-esteld as beheerder</big></font> Op mien gebrukerspagina he'k een stokkien schreven over mien motivaosie. Groetnis --[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] ([[Overleg gebruker:Kening Aldgilles|overleg]]) 21:20, 7 sep 2011 (CEST) :Bedaankt veur jim stemmen. Ik zal niet allienig naor de Stellingwarfse artikels kieken, mar ok algemien systeemwark doen. Daor heurt et vothaolen van vandalisme bi'jgelieks ok bi'j. Groetnis --[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] ([[Overleg gebruker:Kening Aldgilles|overleg]]) 21:26, 8 sep 2011 (CEST) ===Veur=== # [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 22:25, 7 sep 2011 (CEST) * Al he'j nog neet alderbastend völle edits edaone, waren dee meesttieds wal konstruktief, en he'j laoten zeen da'j t Stellingwarfs n warm harte toodraegt. I'j waren ok neet meteen vort as der ne kere ne diskussie was ovver beveurbeeld skriefwiezes, dus wat mi'j angeet: veur, wi'j mot der op ne kleine wiki toch met zien allen wat van maken. # [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 22:42, 7 sep 2011 (CEST) - t is vanzelf niet de bedoeling da'w hier over n paor jaor mit 2.000 beheerders zitten (haha), mer ik bin t mit Droadnaegel eens da'j goed bezig ewest hebben, en wulen kunnen altied n extra helpende haand gebruken. #: Dat zee'j verkeerd Servien, t is juust wal de bedoeling da'w hier met 2000 beheerders zit, dee't 400000 man in toom holdt. :-) [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 22:49, 7 sep 2011 (CEST) # [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 10:52, 8 sep 2011 (CEST) A'w van elk heuwddialekt nen behearder hebt kan t doar allene mer better van wordn. Vuurwearde vuur mie is de'j nit allene mer kiekt noar t Stellingwoarfs, mer ook noar de aandere artikels, want iej zeent behearder van de hele wiki en nit allene vuur t Stellingwoarfs. # [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 11:10, 8 sep 2011 (CEST) # [Veurstemme no.5, wal te verstaon] Ik onderschrieve Droadnaegel zien motivatie, en zie ok niet mitiene waorumme een beparking van 't antal beheerders neudig zol wèden. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 14:20, 8 sep 2011 (CEST) # Woarum neet? --[[Speciaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 04:17, 10 sep 2011 (CEST) # --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 21:56, 11 sep 2011 (CEST) ===Tegen=== #... ph925qraku2ll0e69fbjsxriacvh0zm 0 1677 292874 292873 2017-01-10T15:05:38Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Marie Curie (Nobel-Chem).png|thumb|Marie Curie]] '''Marie Curie''' ([[7 november]] [[1867]] – [[4 juli]] [[1934]]) was een [[netuurkunde|netuur-]] en [[scheikunde|scheikundige]] van [[Pooln|Pools]]-[[Frankriek|Franse]] ofkomst. Ze was een pionier op 't gebied van de [[radioactiviteit]]. Marie Curie werd geboren äs ''Maria Salomee Skłodowska'' in [[Warschau]] in [[Pooln|Polen]]. Ze verhuzen naor [[Paries]] um [[scheikunde]] en [[netuurkunde]] te studeren an de [[Sorbonne]]. Ze werd daornao de eerste vrouwelijke docent an disse [[universiteit]]. An de Sorbonne leren ze een andere docent kennen, [[Pierre Curie]], waor ze laoter mee zol trouwen. Heur belangriekste wärk was 't onderzeuken van de ioniserende straoling en 't ontdekken of syntetiseren van de (radioactive) elementen [[polonium]] en [[radium]]. In [[1903]] kreeg ze samen mit heur man, de [[nobelpries]] veur netuurkunde. Veur de [[euro]] in-evoerd werd in [[Pooln|Polen]] stond Marie Curie op of-ebeeld op de 20.000 [[złoty]]biljetten. Marie Curie is estörven bie [[Sallanches]] in [[Frankriek]] in [[1934]] an [[leukemie]], dät zo goed äs zeker ontstaon is deurdät ze deur der wärk an een hoge straolingsdosis bloot-esteld is. == Oetgaonde verwiezingen == {{commons|Marie Curie}} {{DEFAULTSORT:Curie, Marie}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Natuurkundige]] [[Kategorie:Scheikundege]] t9caojs5o9cyijsdkc6918yfuqfxzxe 0 1678 290775 284673 2016-11-01T18:45:51Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezingen */ kat wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel| | naaminlaanstaal = Fürstentum Liechtenstein | vlagge = Flag of Liechtenstein.svg | wapen = Staatswappen-Liechtensteins.svg | breedtegroad = 47/9//N | lengtegroad = 9/33//E | region = LI | lokasie = LocationLiechtenstein.png | talen = [[Duuts]] | heufstad = [[Vaduz]] | regeringsvorm = [[Konstitusionele monarchie]] | religie = 80% [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholiek]], 7% [[Protestantisme|protestants]] | km2 = 160 | pctwaoter = - | inwoeners = 34.600 | dichtheid = 213 | munteenheid = [[Zwitserse frank]] | valutacode = CHF | tiedzone = +1 | feesdag = [[15 augustus]] | volkslied = [[Oben am jungen Rhein]]<br />op de melodie van<br />[[God save the Queen]] | tld = li | laandcode = LIE | til = 423 }} t '''Vorstendom Liechtenstein''' ([[Duuts]]: ''Fürstentum Liechtenstein''; [[Alemannies]]: ''Förschtatum Liachtaschta'') is n [[dwargstaot]] zonder kust in t midden van [[Europa (werelddeel)|Europa]]. t Lig an t geschei mit [[Zwitserlaand]] in t westen en zujen en [[Oostenriek]] in t oosten. t Bargachtige laand is n [[wientersport]]gebied en oek n [[belasting]]sparadies. Net as [[Zwitserlaand]] is Liechtenstein gien lid van de [[Europese Unie]]. Wel is t lid van de [[Europese Ekonomiese Ruumte]] (EER). Oek wörden der samenewörken op ekonomies gebied. Sinds [[19 desember]] [[2011]] is Liechtenstein n [[Verdragen van Schengen|Schengenlaand]].<ref>[http://nos.nl/artikel/323649-ook-zonder-paspoort-naar-liechtenstein.html Oek zonder paspoorte naor Liechtenstein]</ref> == Geschiedenis == In [[1699]] kocht de Boheemse [[vorst (heerser)|vorst]] [[Johan Adam Andreas van Liechtenstein]] de [[heerlikheid Schellenbarg]] en in [[1712]] t [[graafschap Vaduz]] van de graven van [[graafschap Hohenems|Hohenems]]. Oek kreeg e veur n lening van 250.000 gulden in 1707 n zetel op de vorstenbanke van de ''Zwabische Kreits''. Op [[23 jannewaori]] [[1719]] verenigden keizer [[Kaorel VI van t Heilige Roomse Riek|Kaorel VI]] de heerlikhejen Vaduz en Schellenbarg tot n vorstendom, mit de naam Liechtenstein. Tenslotte kreeg t nieje vorstendom in 1723 n zetel en n stemme in de [[Rieksdag (Heilige Roomse Riek)|Rieksdag]]. Op 12 juli 1806 was Liechtenstein één van de ondertekenaars van de [[Rijnbondakte]], waordeur t vorstendom zien eigen losmaakten van t Heilige Roomse Riek en soeverein wördden. t [[Kongres van Wenen]] stelden in 1815 vaste dat t vorstendom deel gung uutmaken van de [[Duutse Bond]]. Disse situasie duurden tot de opheffing van de Duutse Bond in 1866. Tot t einde van de [[Eerste Wereldoorlog]] had t laand nauwe baanden mit [[Oostenriek]], mer de slichte ekonomie die disse oorlog veroorzaakten, dwöng Liechtenstein tot t angaon van n douane- en monetaere unie mit Zwitserlaand. Vanaof de [[Tweede Wereldoorlog]], waorin Liechtenstein onder vorst [[Frans Jozef II van Liechtenstein|Frans Jozef II]] neutraal bleef, hebben de lege belastingstarieven t laand grote ekonomiese greui ebröcht. Liechtenstein was t eerste laand ter wereld dat de [[doodstraf]] in praktijk aofschaften. In [[1798]] wördden de leste doodstraf uutevoerd. De wettelike uutbanning van disse onumkeerbaore straf volgden eerst in 1985.<ref>[http://links.jstor.org/sici?sici=0022-0205(196512)56%3A4%3C397%3ATSOCPA%3E2.0.CO%3B2-1 Jstor.org: Clarence H. Patrick, ''The Journal of Criminal Law, Criminology, and Police Science''] (desember 1965); [http://www.liechtenstein.li/en/fl-portal-aktuell?newsid=12639 Liechtenstein.li: Protection of life] (augustus 2005)</ref> == Geografie == Liechtenstein lig in t Rijndal in de [[Alpen]]. Van noord naor zuud is t laand hooguut 24 kilometer lange. Mit n oppervlakte van 160,475 km² is Liechtenstein op vuuf nao t kleinste laand ter wereld. De grenzen mit Oostenriek en Zwitserlaand bin samen 77,9 kilometer lange. Overigens bin t Liechtensteinse grondgebied en de grenzen eerst in 2006 mit behulp van moederne technologie veur t eerst nauwkeurig op-emeten, waordeur Liechtenstein n halve vierkaante kilometer groter bleek as ze eerst dochten.<ref>MSNBC (29 desember 2006): [http://www.msnbc.msn.com/id/16381664/ Tiny Liechtenstein gets a little bigger. Alpine nation's border 1 mile longer after officials resurvey frontiers].</ref> In t westen vormp de Rijn grotendeels t geschei mit Zwitserlaand. t Oostelike gedeelte van t laand lig t hoogst. De [[Grauspitz]] (2599 meter) is t hoogste punt van t laand. Allewel t laand in de Alpen lig, is t klimaot aordig mild as gevolg van de zujerwiend. De barghellingen biejen 's wienters gelegenheid veur t beoefenen van welende [[wientersport]]en. == Politiek == Liechtenstein is n [[parlementaere demokrasie]], eleid deur de vorst (''Fürst''). De vorst van Liechtenstein is noen [[Hans Adam II van Liechtenstein|Hans Adam II]], die zien vaor nao zien dood in [[1989]] opvolgden. Op 15 augustus 2004 hef de vorst zien bevoegdhejen overedreugen, mer zonder troonaofstaand te doon, an zien jonge prins [[Alois van Liechtenstein (regent)|Alois]]. t Parlement van Liechtenstein, de [[laanddag]], wörden evormp deur 25 deur t volk ekeuzen vertegenwoordigers. t Kammenet, dat besteet uut vuuf lejen, is verantwoordelik veur de dagelikse leiding. Liechtenstein is, naost Zwitserlaand, één van de twee laanden waor der [[drekte demokrasie]] op nasionaal nivo besteet. Sinds 1984 hef t laand [[vrouwenkiesrecht]]. De vorst kan wel t parlement en t kammenet op huus op an sturen. Op 16 meert 2004 stemden 64,3% van de bevolking van Liechtenstein in n [[volksraodpleging]] veur t wiezigen van de [[grondwet]] en daormee t behoud van t vorstenhuus. De rechten van de vorst bin hiermee egarandeerd. Hij kan t parlement en t kammenet ontbienen as e dat neudig vient en hef n veto in de beneuming van ambtenaren en rechterlike macht. Der bin dree politieke bewegingen in Liechtenstein. De [[Fortschrittliche Bürgerpartei]] (FBPL) en de [[Vaterländische Union]] (VU), die mekaar in evenwicht houwen en haost niet verschillen in partieprogramma's, en de [[Freie Liste]], n liberale partie, die de tradisionele spelregels wil deurbreken, veur geliekgerechtigdheid is, en oek veur bescharming van t milieu. An de sinds 1938 bestaonde koalisie tussen de progressieve FBPL en de VU kwam in meert 1997 n einde, naodat de FBPL bie de parlementsverkiezingen van begin febrewaori n zetel verleur in t 25 lejen tellende parlement en ruum n maond laoter uut de koalisie stapten. == Bestuurlike indeling == [[Bestaand:FurstentumLiechtenstein.Mals-Balzers.jpg|thumb|right|300px|Laandschap in Liechtenstein]] Liechtenstein hef elf gemeenten (''Gemeinden'' - enkelvoud ''Gemeinde''), die meestentieds uut één plaotse of darp bestaon. De meeste gemeenten hebben komplexe vormen; [[enklave]]s koemen aordig vake veur. De gemeenten bin: * [[Balzers]] * [[Eschen]] * [[Gamprin]] * [[Mauren]] * [[Planken (gemeente)|Planken]] * [[Ruggell]] * [[Schaan]] * [[Schellenberg]] * [[Triesen]] * [[Triesenberg]] * [[Vaduz]] == Ekonomie == Ondanks dat t zo'n klein laand is, en t n gebrek an grondstoffen hef, hef Liechtenstein zien eigen ontwikkeld tot n rieke, stark geïndustrialiseerde marktekonomie mit n starke finansiële sektor. De levensstandard is arg hoge, vergeliekbaor mit die in de stedelike gebiejen van Zwitserlaand, of zelfs nog hoger. t Laand gebruukt de [[Zwitserse frank]] as munteenheid. De lege belastingen veur bedrieven - t maximale tarief is 18% - en de geringe belemmeringen um n bedrief te beginnen hebben ongeveer 73.000 houdstermaotschappiejen en zogeheten brevenbusbedrieven dertoe ebröcht der n offisieel kantoor te beginnen. t Zörgt veur 30% van de overheidsinkomsten. Meer as 90% van de energie wörden in-evoerd. De regering is doonde de ekonomiese politiek van t laand te harmoniseren mit die van n verenigd Europa. == Bevolking == [[Bestaand:Duits.jpg|250px|thumb|right|<center>'' '''-- T DUUTSE TAALGEBIED--'''''<br /> De verspreiding van t Duuts in West- en Midden-Europa]] === Demografie === Ongeveer n darde van de inwoeners van Liechtenstein, t op dree nao kleinste laand van [[Europa (werelddeel)|Europa]], besteet uut butenlaanders, veurnamelik [[Duutslaand|Duutsers]], [[Oostenriek]]ers en [[Zwitserlaand|Zwitsers]]. De offisiële laandstaal is [[Duuts]], hoewel de meesten n [[Alemannies]] [[dialekt]] praoten. === Geleuf === De leste, mer verouwerde, siefers over de verschillende geleuven in Liechtenstein stammen uut de leste volkstelling (2000).<ref>[http://www.llv.li/llv-avw-statistik-volkszaehlung-auswertungen Publikationen zur Volkszählung 2000 – Amt für Volkswirtschaft (AVW) – Landesverwaltung Liechtenstein<]</ref> Ten opzichte van de resultaoten uut de volkstelling uut 1990 is t antal christenen aofeneumen, t antal moslims verdubbeld en t antal personen dat niet beheurt tot n geleufsgroep (oek de meensen die niks op-egeven hebben) zwat verdreevoudigd naor 7%. {| class="wikitable" ! Geleuf ! 2000 ! 1990 |- | Katholiek |align="right"| 78,4% |align="right"| 84,9% |- | Griffemeerd |align="right"| 7,9% |align="right"| 9,4% |- | Orthodox-christelik |align="right"| 1,1% |align="right"| 0,7% |- | Overig christelik |align="right"| 0,4% |align="right"| 0,1% |- | Moslim |align="right"| 4,8% |align="right"| 2,4% |- | Joods |align="right"| 0,1% |align="right"| 0,0% |- | Aandere geleuven |align="right"| 0,3% |align="right"| 0,1% |- | Niks op-egeven / niet-geleuvig |align="right"| 7,0% |align="right"| 2,4% |- ! Totaal: ! 100% ! 100% |} == Referensies == <references/> == Uutgaonde verwiezingen == {{Commonscat|Liechtenstein}} * [http://www.liechtenstein.li/ Liechtenstein] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] ti151tvggnkl67dxqrhq89dgaxlq1xs 0 1679 278957 274810 2015-03-27T16:02:50Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {| style="width: 100%; background: none;" |[[Bestaand:Flag of the Czech Republic.svg|120px|right|Vlagge van Tsjechie]] |[[Bestaand:Coat of arms of the Czech Republic.svg|right|73px|Woapen van Tsjechie]] |} |} [[Bestaand:LocationCzechRepublic.png|215px|right|Ligging van Tsjechie in Uropa]] '''Tsjechie''' ([[Tsjechies]]: ''Českó''), officieel de '''Tsjechiese Republiek''' (Tsjechies: ''Česká republika''), is n [[Staot|laand]] in [[Centraol-Europa|Mildn-Uropa]] en t is lid van de [[Uropese Unie]]. Tsjechie lig tusken [[Duutslaand]], [[Pooln]], [[Slowaaknlaand]] en [[Oostnriek]] in. De heufdstad van Tsjechie is [[Proag]]. t Laand hef ne öppervlakte van 78.866 veerkaante kilometer en t tealt 10,25 miljoen inwonners. Dat gef ne bevolkingsdichtheid van 130 inwonners/km². Van ooldsher besteet Tsjechie oet dree gebieden: [[Bohemen]], [[Moravië]] en [[Tsjechisch Silesië]]. De officiële taal is Tsjechies. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tsjechië]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] nt3z3mqt5tpeizjf0l87og2yz8tu1m5 0 1680 3236 3231 2006-04-13T11:05:12Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Marie Curie]] ci5smk3a2sgnjqsnotqmxoe8taeir2a 0 1681 3235 2006-04-13T11:04:32Z Servien 7 Titel van [[Maria Curie]] ewiezigd naor [[Marie Curie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Marie Curie]] ci5smk3a2sgnjqsnotqmxoe8taeir2a 0 1682 33793 3246 2007-04-19T14:49:51Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Grunnen (provìnzie)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Grunnen (provìnzie)]] hxu200tdgcq6cuf22lizpt5hu3x6cl1 0 1684 270557 267928 2013-09-22T12:14:01Z Benvandermolen 10276 taalkundig/lidwoorden wikitext text/x-wiki {{Gemainte | noam = n Daam | bestandsnoam vlage = Flag of Appingedam.svg | bestandsnoam woapen = wapenAppingedam.gif | lokoatsie = LocatieAppingedam | provìnzie = | heufdploats = '''n Daam''' | oppervlak = 24,62 | oppervlak laand = 23,83 | oppervlak woater = 0,79 | inwoner = 12.267 | doatum inwoner = 1 jannewoari 2006 | dichtte = 515 | breedtegroad = 53/19/13/N | lengtegroad = 6/51/30/E | verkeersader = [[N33]], [[N360]] | netnummer = 0596 | postkode = 9900-9903 | webstee = [http://www.appingedam.nl www.appingedam.nl] }} [[Ofbeelding:Appingedam01.jpg|right|250px|thumb|Haangente Keukens]] '''n Daam''' (of '''Appengedaam''', oetsproak ''apm-gedaam'', [[Nederlaands]]: Appingedam) is n stad en gemainte in de provìnzie Grunnen. t Is twijde stad van provìnzie, de eerste is [[Grunnen (stad)|Stad Grunnen]]. De gemainte beslagt n oppervlak van 24,62 [[vierkaante kilometer|km²]] (woarvan 0,79 km² woater). t [[Liest van Nederlaandse ploatsen mit stadsrechten|Stadje]] n Daam, legen aan t [[Damsterdaip]], is de heufdstad van t Ommelaand [[Fivelgo]]. t Is ain van de vaar steden in de provìnzie. == Geschiedenis == In 1327 wuiren bie de [[Opstalboom]] bie t [[Oostfraislaand|Oostfraise]] [[Aauwerk (stad)|Aauwerk]] deur vrije Fraizen [[stadsrechten]] aan n Daam verlaind. Verbinden mit Aauwerk bestaait nog aal, want in dizze tied binnen Aaurwerk en n Daam [[zustersteden]]. n Daam ligt in t Grunnegse gewest [[Fivelgo]] dat in middelaiwen dail oetmuik van t tounmoalege [[Fraislaand in braide zin|Fraislaand]]. t Middelaiwse Fraislaand strekde zoch oet over n groot dail van de [[Noordzee]]kust, van [[Noordfraislaand]] (aan Deense grenze) tot Westfraislaand (in [[Noord-Hollaand|Noordhollaand]]). n Daam was in de loate middelaiwen as handelsploats n belangrieke konkurrent van de Stad [[Grunnen (stad)|Grunnen]]. Dou Stad t stoapelrecht kreeg, gingt mit n Daam oarig minder. Loater wer ook [[Delfziel]] mit zien zeehoaven groder din Daam. n Daam zigt ter nog altied oet as een stad. In t sèntrum binnen nog veul, van olsk, middelaiwse hoezen te zain. Belangriekste binnen hangende keukens boven t [[Damsterdaip]]. == Aktiviteiten == Elk joar word in n Daam feesten holln. Ien septìmber altied [[Damsterdag]] (mit proalwoagens) en end juni [[Daamster nacht]]. Ook ''Custom Chopper Day'', en veur -en noajoarsmaarkten, ''Coopluydenmarkt'' en Gondelvoart wait elkenain == Gemainte == Bie gemainte heurn volgende ploatsen: [[Garreweer]], [[Jukkerd]], [[Laskerd]], [[Marsum (Grunnen)|Marsum]], [[Oleng]], [[Opwier]], [[Solwerd]] en [[Tjamsweer]]. In 2006 hem ze docht om gemaintes Delfziel en n Daam bie nkander te doun. Dit is nait deurgoan omdat gemainteroaden en börgers t nait mit ains waarn. {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] ln2qbfgup5ea74p9j4dk616ckqaijin 0 1686 3274 3266 2006-04-13T13:40:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Drenthe]] k6fg215gd7iv616vv5r0vxxk9i822lr 0 1687 10398 3262 2006-07-21T08:23:11Z Servien 7 deursturing naor [[N Daam]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[n Daam]] mlem5agctrgi4etzhr5cy0eusk5a7d2 6 1688 175709 3282 2011-01-10T14:17:43Z Erik Warmelink 513 aandere versies op commons wikitext text/x-wiki <gallery caption="Vergeliek"> Ofbeelding:Belzoni ceiling seti I.jpg|Dit ploatien File:La tombe de Sethi 1er (KV.17) (Vallée des Rois, Thèbes ouest) -5.jpg|commons File:La tombe de Sethi 1er (KV.17) (Vallée des Rois, Thèbes ouest) -6.jpg|commons File:SethiIsoffastron.jpg|commons File:Seti1-Lepsius-III-137-a-détails-constellations.jpg|commons File:Seti1-Lepsius-III-137-a.jpg|commons </gallery> k8r3mxq0uczleqhrpy53ujszm1f9i5c 0 1689 278958 275090 2015-03-27T16:03:00Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Steernskunde''', (ook: ''astronomie''), is de leer van [[steerns]], [[planeten]], [[maone|moanen]] en andere astronomische objekten en gebeurtenissen. De noamen ''steernskunde'' en ''astronomie'' worden voak deur de war hoalen mit de benoaming ''[[astrologie]]''. Astrologie is noamelk t veurspellen van de toukomst deur middel van standen van planeten of steerns. t Woord astronomie is t maist bruukte en kommt van t [[Grieks]]e ''astron'' (steern) en ''nomos'' (wet). t Wuir al doan in 3000 veur Kristus deur de [[Olle Egypte|Egyptenoarn]] en de [[China (prehistorie)|Chinezen]]. De [[piramides van Giza]] binnen baauwt in de zulfde liene as de steerns ''Alnitak'', ''Alnilam'' en ''Mintaka'' van t [[konstelloatsie]] [[Orion]]. Elke god har zien of heur aigense konstelloatsies aan de noordeleke steernshemel. Ook de Arabiern en de Grieken waren al druk bezeg mit t kieken noar steerns, planeten en heur bewegens. == Zunnesysteem == [[Bestaand:Belzoni ceiling seti I.jpg|right|300px|thumb|Goden as steerns op plefon van t tomb van [[Seti I]]]] In ons [[zunnesysteem]] hebben wie 8 planeten: * [[Merkurius (planeet)|Merkurius]] * [[Venus (planeet)|Venus]] * [[Eerde]] * [[Mars (planeet)|Mars]] * [[Jupiter (planeet)|Jupiter]] * [[Saturnus (planeet)|Saturnes]] * [[Uranus (planeet)|Uranes]] * [[Neptunus (planeet)|Neptunes]] Aal dizze planeten draaien in n ovoalen boane om de [[zunne]] hìn. Tuzzen Mars en Jupiter zit t [[asteroïdengordel|astroidengördel]]. In dizze boan zweven miljaarden astroiden, ook wel planetoiden of mini-planeetken nuimt. De planeten boeten de astroidengördel, op Pluto noa, binnen gasplaneten. De planeten binnen de astroidengördel binnen soamen mit Pluto vaste planeten en bestoan uut gestainte of ies. Of Pluto aiglieks wel n planeet is, is veul diskussie. Deurdat Pluto dicht bie de kuypergördel, gebied mit veul kommeten, wordt ook beweerd dat Pluto aiglieks n [[kommeet]] is. == Heelal == [[Bestaand:Hubble ultra deep field.jpg|right|300px|thumb|Daipste blik oeit deur minseleke aparatuur. Môkt deur de ruumteteleskoop de Hubble.]] Ons zunnesysteem is dail van t [[Heelal]], ook wel Kosmos nuimt. t Heelal is alles wat der is. De grootte van t heelal is nait bekìnd, môr t is zeker dat wie as minsken noeit in stoat wezen zellen om t hailemoal te verkennen. Over t ontstoan van t heelal bestoan veul theorien. t Maist logische is dat der n enörme knal wèst het, dij alle duiltjes in t Heelal om zet het in [[materie]]. Dit gebeurde in minder dan ain sekonde. Dit het zoveul hitte opwekt, dat de nije materie smolt en biemekoar kwam in bollen. Dizze bollen dreugden van boeten op, en planeten waren vörmt. Man denkt dat t heelal nog aal uutdijt. Dizze theorie wordt ook de ''[[Oerknal|Oerknal-theorie]]'' of ''Bigbang-theorie'' nuimt. t Heelal is verduild in verschillende grootheden. Hieronder stoan dij grootheden van groot noar klain. * [[Heelal]] * [[Superkluster]] * Lokoale groep melkwegstelsels * [[Melkwegstelsel]] * [[Zunnestelsel]] * [[Planeet]] (mit moan) Deurdat t Heelal zo groot is, wordt der op eerde ''lichtjoar'' en ''AE'' bruukt as moaten van ôfstand. == Hìnwiezen == * [[zunsverdustern]] * [[lichtjoar]] * [[Astronomische Eenheid|AE]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Steernskunde]] p5wlq4eb3dh2s7dx1eeuk9ka3807t6z 6 1691 143343 3299 2010-04-02T14:11:22Z Erik Warmelink 513 /* Zie ok */ <gallery> </gallery> wikitext text/x-wiki == Zie ok == <gallery> File:Pyramids of Egypt1.jpg|File:Pyramids of Egypt1.jpg (739×485) File:All Gizah Pyramids.jpg|File:All Gizah Pyramids.jpg (4,372×2,906) </gallery> ig62xlm725697858uung8pk4mgdqwqs 0 1693 282099 282095 2015-05-14T15:01:07Z Droadnaegel 1133 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/84.199.116.162|84.199.116.162]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:NaegelBot|NaegelBot]] wikitext text/x-wiki {{Infobox wealdarfgood | titel = Memphis en zien Necropolis<br /><small>de piramide vèlden van Giza tot Dahshur tou</small> | ofbeelding = Giza sfinge e piramidi.jpg | omschrijving = '''Sphinx vann Giza'''<br /> 't Gizaplateau mit de piramide van Khefren rechts, dij van Mycerinus links en de sfinx op de veurgrond | kop = | type = Kultureel | regioon = Aroabische landen | laand = [[Egypte (laand)|Egypte]] | joar = [[1979]] | volgnr = 86 | ofbeelding2 = Piramides-van-gizeh.jpg | omschrijving2 = Piramides van Giza }} De '''piramides van Giza''' binnen drij grote [[piramide]]s in [[Egypte (laand)|Egypte]]. Zai stoan bie t vrougere Giza, n loug bie t historische heufdstad [[Memphis]], dat nou n dail is van [[Kairo]]. De piramides stoan op n plato van zaandstain, woar de piramides zulf ook uut môkt binnen. De piramides van Giza binnen baauwt tuzzen 2551 en 2472 joaren veur [[Kristus]]. Der ston toun n hail komplex van gangen en muren om de mìnsken noar de piramides te leiden en om t grafrover stoer te môken. Der stoan in totoal 3 grote piramides: * [[Piramide van Kheops]] ''(Grootste piramide van Egypte)'' * [[Piramide van Khefren]] ''(Twaide grootste piramide van Egypte)'' * [[Piramide Mycerinus]] Doarnoast stoan der nog 6 klaine piramides. De 9 piramides worden in heur gehail ''beschaarmd'' deur de [[Sfinx van Giza]]. Over de oorsprong van de piramides is nait veul bekend. De maist aannomen theorie is dat de piramides baauwd binnen as graftombes veur faraos, vandoar de noamen "piramide van ...". Zai zollen den baauwd wezen deur miljoenen sloaven dij stainen droagen zollen. Volgens de inschrievens binnen de piramides baauwd ien n periode van 20 joar. Doarom hebben summege luu ook wel twiefels bie t feit dat t deur sloaven baauwd is, den dat zol betaikenen dat elke stain oethakt en op zien stee lègd worden zol, elke 9 sekonde. Ien de lèste joaren is der aal meer opgroaven om en bie de piramides en man het nou n hail komplex van steden en lutje groaven van waarkers en priesters vonden. Oorspronkelk was allend de piramide van Kheops onderbrocht as wereldaarfgoud, môr deur aal nije vondsten het de [[UNESCO]] der veur kozen om t haile gebied van groaven, piramides en de sfinx soamen tou erkennen as wereldaarfgoud. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Wereldarfgood in Egypte]] [[Kategorie:Egyptische oldheid]] gpc41xqalwjlp3zti29dbea2jnrdywn 0 1697 284777 279345 2016-06-05T09:40:18Z Apdency 3256 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Cheops grote gallerij.jpg]] → [[File:Cheops grote galerij.jpg]] #3 (spelling) wikitext text/x-wiki {{etelazie}}[[Ofbeelding:Gizeh Cheops BW 1.jpg|right|180px|thumb|Piramide van Kheops]] De '''Piramide van Kheops''' of de '''Grode Piramide''' is ain van de [[zeven wereldwonderen|zeuven klassieke wereldwonder]]. De piramide van Kheops was tot en met de 15e aiw t hoogste gebaauw ter wereld. Mit zien hoogte van sikkom 146 meter was hai vaar millenniums laank t hoogste gebaauw ter wereld. De piramide is om en bie 230 meter braid en telt om en bie 2,3 miljoen stainen van elk 2,5 ton. De inhold is om en bie 2,6 miljoen m³. Man het volgens t overlevern van [[Herodotus]] 30 joar over de baauw doan. Nèjmoodse analize van de baauw van de piramides het aantoond dat dit n haile realistische baauwtied is. De piramide van Kheops môkt duil uut van n komplex van drij grode piramides en zes leutjen. De grode piramides binnen dij van de [[farao]]s [[Kheops]] (of ''Khoefoe''), [[Khefren]] (of '' Khafra'') en [[Mycerinus]] (of ''Menkaure''). Zie wuiren baauwd tuzzen 2551 en 2472 veur Kristus en binnen dankzai heur zeer stabiele konstruksie goud bewoard bleven. De boetenste witte kalkstainloag is in de loop van de tieden grotenduils verdwenen, omdat de stainen in de [[Middeleeuwn|Middelaiwen]] bruukt binnen veur andere baauwwaarken, woaronder de stad [[Kairo]]. De opdrachtgever veur dit moetwekkend baauwwaark was farao [[Kheops]] dij tuzzen 2587 en 2564 veur Kristus regeerde. De piramide was beduild as graf en stelde de heuvel veur woarop de zunnegod [[Ra]] stoan har dou hai de andere [[god]]en en godinnen schoapen har. De piramide van Kheops wordt voak in verband bracht mit spirituele filosofien, ook wel [[pyramidologie]] nuimd. == De baauw == [[Ofbeelding:Cheops grote galerij.jpg|right|thumb|Grode Galerij (''foto: [[Peter Prevos]]'')]] [[Ofbeelding:Cheopsdeuk.jpg|thumb|Gaange]] Aan de grode piramide wuir middelkerwies meer as 20 joar waarkt, môr in tegenstelln tot wat veul mìnzen denken waren t gain sloaven dij deraan waarkden môr betoalde aarbaiders. Der wuiren leutje gravvies vonden bie t plateau van de piramides. Dizze groaven waren versierd mit bogen, pleisterwaark en walschilderns. Boven de ingaang van dizze groaven gong n stuk kalkstain mit doarop de noam en de titel van de persoon dij in t graf lag. Dit wiest erop dat de waarkers hoogploatste personen waren. t Binnenste van de piramide bestond uut ploatselke [[kalkstain]] en doarboven wuir n loag van polijste kalkstain legd woardeur de piramide leek te klandern in t zunlicht. De top wuir ôfdekt deur dekstainen dij meugelk van [[gold]] waren. Vandoag de dag is dij toploag huilmoal votsleten. De menaar woarop zai baauwd wuir is aands nog n groot roadsel. De maiste geleerden denken dat de stainen noar boven brocht wuiren via n trans dij aan de boetenkaande van t piramide laanksluip. Wat ook opvaalnd is, is de verholden met de piramides van [[Mycerinus]] en [[Khefren]]. As man de stand van de piramides vanuut de lucht bekik, stoan zai presies liek mit de gördelsteerns ''Alnitak'', ''Alnilam'' en ''Mintaka'' van t [[konstelloatsie]] [[Orion]] en is de grootte ook vergeliekboar mit de [[magnitude|kloarhaid]] van dizze steerns. Dit bewiest dat de Egyptenoarn veul wozzen van [[wiskunde]] en [[steernskunde]]. == Binnende struktuur == De oorspronkelke ingaang van de piramide bevindt zuch aan de noordziede. Dizze ingaang was in de oldhaid open, môr wuir deur eerdbevens weer verbörgen. In de [[10e eeuw|10e aiw]] het n Aroabische schatgroaver n nèje ingaang in de noordziede môkt en zo tougang geven tot de binnende struktuur. Vanuut de ingaang lop n doalnde gaange om en bie 1 [[vierkante meter|m²]] deur tot in de rotse onder de piramide tou. De gaange komt uut in n nait ôfmôkte ondergrondse ruumte. Op t doalende gaange sloet n omhoog goande gaange aan, dij uutìndelk laaidt tot de [[grafkoamer]]s. Dizze gaange is ook huil klain en was oorspronkelk van de doalende gaange ôfsloten deur middel van granieten pluggen. De omhoog goande gaange komt uut in de galerie, n imponeernde konstruksie in t midden van t piramide. De galerie gef tougang tot twij grafkoamers. De koamers binnen huil verschillend van eerd en in gain van de koamers binnen resten vonden van n [[begraovenis|utegste]]. n Intressant detail in aalbaaide koamers is de aanwezeghaid van zonuimde [[luchtschachten]] in de noord- en zuudwanden. De schachten binnen enkeld 25 sìntimeter braid en hoog. De schachten in t onderste koamer stoppen midden in de piramide. Körtleden onderzuik met n robotkamera het aantoond dat dizze gangen naargens uutkommen. De schachten in de bovenste koamer goan deur de huile piramide hìn, vandoar dat zai luchtschachten nuimd worden. Gain enkel ander Egyptische piramide het zulke schachten. == Zoal van Archieven == Ain van de meugelke koamers dij de archeologen nog aantreffen zellen kinnen is de zonuimde ''zoal van archieven''. Der is n duil van waitenschoppers, mit aan t hoofd t medium [[Edgar Cayce]], dij mainen dat t baauwwaark dateert uut 10.000 veur Kristus en baauwd is deur [[Atlantiers]]. Dizzent zollen in ain koamer allerlij dokumenten verbörgen hebben. Der bestoan anders ook meer waitenschoppelke gegevens dij dizze theorie ondersteunen. n Oale tekst uut t [[Olle Egypte|Oale Egypte]] vertelt ons noamelk over n farao dij op zuik gong in de piramide om der de wieshaid van [[Thoth]] te vinden. Dizze verhoaln binnen wieder overleverd en de [[Griekenlaand|Grieken]] mainden dat de piramide t graf was van de god [[Hermes]]. De aanhang veur de theorie van verbörgen koamers bleef bestoan bie de Aroabiern. Zo leut de [[kalief]] [[Al-Mamoen]] om en bie 820 n gat môken om in de piramide op zuik te goan noar verloorn kennes. Ook onder nèjmoodse [[egyptologen]] bestond de drang om op zuik te goan noar verbörgen kennes. == Schatten == De maiste [[farao]]'s wuiren utegd mit aalmoal weerdevolle schatten. In de piramide van Kheops wuir aands weinig tot niks vonden, omdat der al grafrovers op bezuik wèst waren. Noast de piramide wuir aands n zeer goud bewoarde [[zunnebark]] vonden. Dit was de boot woarmit t lichoam van Kheops vervouerd wuir noar zien graf. Wat ook schier om waiten is, is dat der musschain nog n farao in de piramide begroaven was: onder t baauwwaark, tuzzen de grode gaange en de twaide grafkoamer, von man n uuthaauwen ruumte woarin musschain n farao uut n eerdere [[dynastie]] begroaven lag. == Hìnwiezen == * [[Piramides van Giza]] {{dia|Schreven in t [[Veenkelonioals]]}} {{DEFAULTSORT:Piramide Kheops}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Egyptische oldheid]] 3wezdjedvvn4q26vi1mj4537f9yx3hq 0 1698 292692 271846 2016-12-22T11:01:49Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Wikimedia-logo.png|right|200px|thumb|Wikimedia-logo]] De '''Wikipedia Fountdation''' (''Wikimedia-stichting'') is de overkoepelende organisaotie van [[Wikipedia|Wikipedie]], WikiWoordenboek, WikiCitaoten, WikiBoeken, WikiBron, WikiCommons, WikiNeis, WikiSpecies en Nupedie. De Wikimedia Foundation is een organisaotie zunder winstoogmark, en is vestigd in de [[Verienigde Staoten van Amerika]] ([[Florida (staot)|Florida]]). De organisaotie wör op [[20 juni]] [[2003]] officieel ankondigd deur Jimmy Wales, de directeur van Bomis Inc. en medeoprichter van Wikipedie. [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Wikipedie|*]] lhd8bfattps46vmpo6v7n2xcggqwvpq 0 1699 292584 292582 2016-12-17T12:07:16Z Wwikix 13678 /* Gemeenten */ wikitext text/x-wiki {{Portaol|Portaol:Achterhook|Portaol Achterhook}} [[Ofbeelding:Achterhook-kaort.GIF|thumb|Den Achterhook]] [[Ofbeelding:Achterhoek en Liemers.svg|thumb|Den Achterhook, Regio Achterhook (rood) en de [[Liemers]]]] Den '''Achterhook''' (of ''Achterhoek'') is een gebeed in 't oosten van [[Nederlaand|Nederland]] in de previnsie [[Gelderlaand|Gelderland]] en beslöt 't gebeed tussen d'n [[Iessel]] in 't westen, d'n [[Olde Iessel]] in 't zuudwesten, de [[Duutslaand|Duutse]] grenze in 't zuudoosten en oosten en de [[Oaveriessel|Overiesselse]] streken [[Sallaand|Salland]] en [[Tweante|Twente]] in 't noorden. 't Gebeed kump ongeveer aoverèn met (is wat groter as) de veurmaolige [[Graafschap Zutfent|''Graofschap'']]. == Gebeed == [[Ofbeelding:Regio achterhook.gif|thumb|Den Achterhook mit ziene plaatsen]] Der wöd ok wal esprokken aover "de Graafschap", wat ne verwiezing is naor t olde [[graofschap Zutfent]], maor histories bekekken waren dee gebieden neet etzelfde. De regio Achterhook van vandage is n samenwarkingsverband tussen de gemeenten, dee in dit gebeed ligt. Dit bunt de gemeenten [[Aalten]], [[Berkelland]], [[Bronckhorst]], [[Deutekem]], [[Montferland]], [[Oost Gelre]], [[Olde Iesselstreek]] en [[Wenters]] van vandage. Met de gemeente Montferland is de regio Achterhook groter as t kultureel-geografiese gebeed, umdat disse hele gemeente westelek van den Olden Iessel ligt en geografies dus bi-j de [[Liemers]] heurt. De gemeente Deutekem ligt veur n deel in den Achterhook en veur n deel in de Liemers. De gemeente [[Lochem]] ligt wal in t geografiese gebeed van den Achterhook, maor is neet an-eslotten bi-j et regioverband. Lochem is an-eslotten bi-j den [[Stedendreehook]], bestaonde uut de gemeentes [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]] (Apeldoorn), [[Brum]] (Brummen), [[Deaventer]], [[Epe]], [[Voorst (gemeente)|Voorst]] en [[Zutfent]]. == Etymologie (waor kump den name vandan?) == An-enommen wöd, dat de eerste vermelding van et woord Achterhook, kump oet den dichbundel ''Eensaem Huis-en Winter-Leven'' van predikant [[Willem Sluyter]] oet 1670: :'''Waer iemand duizend vreugden soek, Mijn vreugd is in dees’ achter-hoek'''<ref>http://www.biografischwoordenboekgelderland.nl/bio/1_Willem_Sluiter</ref><ref>http://www.fietsenindeachterhoek.nl/sluyter.html</ref> == Kultuur == === Tradisies === Een Oost-Nederlandse gebruuk da'j in den Achterhook nog könt trögvinden is de naoberhulpe, et ''[[naoberschap]]''. Der bunt nog völle tradisies leavend zoas et [[kraomschudden]], [[toete|ni'jjaorstoeten]] inzamelen, [[Paosvuur]], [[Mirreweenterhoornbloazn|Mirrewinterhoornblaozen]] en nog völle meer. In den Achterhook bunt vandage de dag nog völle [[sage]]n en [[legende]]n bewaord ebleaven, dee vanof olde tieden van generasie op generasie wödden deurverteld. === Meziek === *Den popgröppe [[Normaal]] hef völ edaon veur den tookenning van de Achterhookers. Zie wödden trots op ''boer'' te wean. *[[Jovink en de Voederbietels]] is ok nen bekende popgröppe uut den Achterhook. Wat minder bekend buuten den Achterhook, maor in den streke zelf waardeerd is den popgröppe [[Boh Foi Toch]]. === Skrieveri-je === Nen bekende Achterhooksen dichter is [[A.C.W. Staring|Staring]]. === Spraoke === In den Achterhook wöd vanof olde tieden nen variant van et [[Nedersaksisch|Nedersaksies]] esprokken: et [[Achterhooks]]. Inwonners mit Nedersaksies as enige [[toal|spraoke]] begint zeldzaam te wödden. De meeste leu vandage bunt tweetalig groot-ebracht, mit Nedersaksies thuus en [[Nederlaands]] op skole. Mede deur verhuzingen uut en bestuur vanuut et westen hef et Nederlaands völle invlood op de Achterhookse [[taal]]. Völ olde weurden bunt vergetten en vervangen deur van et Nederlaands ofgeleide varianten. ===Evenementen=== *Den [[Zwarte Cross]] wöd vanof [[1996]] jaorleks in den Achterhook eholden, in de eerste jaoren in [[Hummelo|Hummel]], later op de crossbane 'De Kappenbulten' van [[HALMAC]] in [[Halle (Bronckhorst)|Halle]]. Vanweage de greutte van et evenement is et evenement enkele jaoren eleaden verplaatst naor de crossbane bi-j de [[Engelse schans|Engelse Schans]] in [[Lechtenvoorde]]. Et is et grootsten motorcrossevenement van West-Europa en wöd (met) organisierd deur Jovink en de Voederbietels. *Op etzelfde laand vond van 2003 tot en mit 2006 et [[Arrow Rock Festival]] plaatse. Vanweage et grote slagen wodden et festival in 2007 verplaatst naor et centraler eleagen [[Biddinghuzen]] en in [[2008]] naor [[Nimwaege]]. === Geskiedenis === [[Ofbeelding:Bospad.jpg|thumb|Bospad in boswachteri-j de Slangenburg bi-j [[Deutekem]]]] D'n Achterhooksen geskiedenis is al gans old, net as dee van t [[Graofschap Zutfent]]. Steedn as [[Deutekem]], [[Doezebarg]], [[Bronkhorst]] en [[Zutfent]] hadden al vrog [[stadsrechten]]. Zutfent kwam in de Romeinse tied al veur en Deutekem wodden in [[838]] al eneumd. In den Achterhook bunt völle kastelen te vinden, veural van de adelleke femilies Van Heekeren en Bronkhorst. Tot late in de 19de eeuwe had dee streek dan ok ne [[Feodalisme|feodale]] samenstelling. In den [[Tachtigjaorigen Oorlog]] kwamen daor ok reagelmaotig vi-jandelekheden veur. Veural um [[Grolle]], [[Breevoort]] maor ok um t [[kasteel]] [[Bargh]] in [['s-Heerenbarg]] is dufteg evochten. In den Achterhooksen samenlaeving wodden eeuwnlange de dienst uut-emaakt deur n klein antal grootgraondbezitters. Grote antallen dagloners mösten naor de piepen van de "hoge heern" dansen. Den Achterhooksen eigenschap is noo nog altied 't "jao, jao" zeggen, as eigenlek "nea" wöd bedoold. Dit was n stil verzet teggen et gezag, zunder dat zie metene opstandeg lekken. Lange tied bunt der in den Achterhook bossen e-kapt veur de holtindustrie. An 't ende van de jaoren '40 van de 20ste eeuwe kwam daor een ende an. In de 2de helfte van de 19de eeuwe wödden daor deur de aoverheid alderbastend investeerd deur onder andere den anleg van de spoorliene en de oprichting van de [[Gelderse Tramweagen]] (GTW). Daordeur wödden den streek meer toogankelek en kon zich naost den landbouw ok industrie vestigen. Veur dee tied was den Achterhook veurnamelek ofhankelek van t vervoer aover den Olden Iessel, waorlangs dan ok al in de 17e eeuw de eerste industrie ontstond, te wetten de [[iezergeteri-je]]n of Hutten. Noo den [[Tweede Wereldkrieg]] is de welvaort in den Achterhook flink too-enommen. {{Heufdartikel|Geskiedenis van den Achterhook|act}} === [[Geleuf]] === Volgens et [[Centraal Bureau veur de Statistiek]] was in 2003 nog 34,4% van de Achterhookse bevölking [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katteleek]], 23,9% [[Nederlaanse Hervormde Karke|Nederlaands hervormd]], 4,7% [[gereformeerd]], 3% [[islam]]ities, 5,1 % aovereg en gaf 31,2% (de ene nao grootsten groep) an geen kerkeleke gezindte te hebben. Deur de toonemmende untkarking nömp et antal geleuvegen, en mit name et karkbezeuk of. Veural de kattelieke karke möt hierdeur dufteg reorganeseren . Naodat de letste tied al verskillende [[dekanoat|dekenaoten]] in den Achterhook bunt semenegoane bunt tot éen dekenaot, mot noo in de hele regio rooms-kattelieke parochies samengaon. Dizze reorganisasie mot in [[2010]] klaor wean. Verwacht wöd dat verscheidene karken eure deuren mot sluten. Ok et antal kattelieke [[mis]]sen wöd stark verminderd . Volgens de ciefers van et underzooksinstituut KASKI aover [[2006]] is et antal zundagse karkbezeukers in et [[bisdom Utrecht]] (dat ok den achterhook umvat) tot minder as een procent van de bevolking gedaald. Karkelek kenmarkten den Achterhook zich deurdat de streake vrögger veur n groot deel Nederlaands Hervormd was, met n antal rooms-kattelieke '[[enclave]]s'. Dit bunt under andere de vroggere gemeenten [[Bargh]] en [[Wehl]], en pleatse als [[Grolle]] en [[Lechtenvoorde]]. In t midden is der vanuut et zuudoosten naor et noordwesten ne liene te trekken, dee vanof [[Dinsper]] naor [[Vasseveld]], [[Zellem]] naor [[Hengel (Gelderland)|Hengel]] löp van darpen met veurnamelek ne prottestante bevolking. Et noordoosten en zuudwesten van de streake bunt van oldsheer aover t algemeen katteliek. Deutekem kent ne gemengde geleufsgemeenschop, maor hier aoverheerst et antal neet-karkeleken. == Natuur == In et Achterhookse [[koulissenlandschap]] is völle en verskeiden natuurschoon te vinden zoas op den [[Lochemsen barg]], in boswachteri-jen in [[Reurle]], in de [[Slangenburg]] bi-j Doeutekem en in wat veanegebeden teggen de oostgrenze mit Duutslaand. Et landschap rundumme [[Wenterswiek]] is miskien wal et meest toonangeavend veur den Achterhook. Den Achterhook is riek an kastelen en laandhuze. == Ekonomie == === Ontwikkeling === De bewonners van et gebeed leafden eursprönkeliek veural van den landbouw. Vandage kent den Achterhook ne verskeidenheid an warkgeleagenheid. De verschraoling van den [[laandbouw]] hef der veur ezorgd dat der binnen de regio völle [[Toerisme|plattelandstoerisme]] ontstaon is. Et gebeed is arg in trek bi-j leu dee röste zeukt of juust ne gans inspannende vakantie wilt. Aktiviteiten as fietsen, sjoksen, peerdrieden, [[nordic walking]], huufkaoretochten, kanovaoren en ballonvaoren wodt deur de [[Toerisme|kiekleu]] undernommen. ===Export=== *[[Laandbouw]], teggenwoordeg mit name [[veeteelt]] mit verholdingsgewies völle [[melkveeholderi-je]]n. Tot net nao den [[Tweede Wereldoorlog|Tweeden Wealdkrieg]] ok völle [[bosbouw]]. *[[iezeroer|Oerholdende]] graond maken vanof de 18de eeuwe [[Iezer|iezerindustrie]] meugelek. Bekende namen van Achterhooksen eursprong bunt DRU, Pelgrim, Becking en Bongers en [[ATAG]]. *[[Grolsch]] [[bier]] wöd vanof [[1615]] ebrouwen in Grolle ([[Nederlaands]]: Groenlo). In et veurjaor van [[2005]] is de letste èchte Grolsche bierbrouweri-je eslotten en is et bedrief uut den Achterhook vort egaon. == Gemeenten == [[Ofbeelding:Achterhoek en Liemers.svg|thumb|Gemeenten in den Achterhook (greun)]] # [[Aalten]] # [[Berkelland]] # [[Bronckhorst]] <ref>'t Zuden van Bronckhorst ligt veur n klein deel in de [[Liemers]] ([[Eldrik]]).</ref> # [[Deutekem]] (''Doetinchem'') - oosten # [[Doezebarg]] (''Doesburg'') <ref>De wieken [[Beinum]] en [[Campstede]] liggen in de Liemers.</ref> # [[Lochem]] # [[Olde Iesselstreek]] (''Oude IJsselstreek'') - oosten # [[Oost Gelre]] # [[Wenters]] (''Winterswijk'') # [[Zutfent]] (''Zutphen'') ==Plaetse== [[Ofbeelding:Grolle_gracht.jpg|thumb|De [[stadsgrachte]] van [[Grolle]]]] Een aoverzicht van de grotere en/of toeristiese plaetse: {| | *[[Aalten]] *[[Borklo]] *[[Breevoort]] *[[Bronkhors]] *[[Deutekem]] <ref name="Deels">Deels in den Achterhook, deels in de Liemers.</ref> *[[Dinsper]] *[[Doezebarg]] <ref name="Deels"/> | *[[Eibargen]] *[[Grolle]] *[[Hengel (Gelderland)|Hengel]] *[[Lechtenvoorde]] *[[Lochem]] *[[Neede]] *[[Reurle]] | *[[Terborg]] *[[Vasseveld]] *[[Vorden]] *[[Wenterswiek]] *[[Zellem]] *[[Zutfent]] |} == Oetstalling == <gallery> Bronkhorst kerk.jpg|Bronkhorst Bredevoort_markt.jpg|Breevoort Vakwerkhuis in Lichtenvoorde.jpg|Lechtenvoorde Ruurlo kasteel.jpg|Reurle Slangenburg2.jpg|Slangenburg Bergh.jpg|Bargh Lochem binnenstad.jpg|Lochem Zutphen8.jpg|Zutfent Terborg5352.JPG|Terborg Montferlaand.jpg|Montferlaand Doesebarg karke.jpg|Doezebarg Zeddam_molle.jpg|Zeddam </gallery> == Bronnen, uutgaonde verwiezings en rifferensies == {{Bron| <references/> *[http://www.staringinstituut.nl Staring Instituut], Centrum veur et streekeigene van Achterhook en Liemers}} {{commonscat|Achterhoek}} {{Achterhook}} {{Gelderse gebieden}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Achterhook| ]] k4p1wj8t0ojt13w8y0adyiwilf8d34i 0 1700 293231 287855 2017-05-22T10:29:09Z CommonsDelinker 166 [[MensenPaasvuur.jpg]] is vervungen deur [[Mensen_bekijken_paasvuur_in_Eibergen.jpg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:c:COM:FR|File renamed]]: #2 wikitext text/x-wiki {{Etalazie}} [[Bestaand:LocatieStellingwarven.png|thumb|Lekaosie van de Stellingwarven]] '''Stellingwarf''' (ok vaeke andudet as '''de Stellingwarven''') is een regio in et zuudoosten van de [[perveensie]] [[Frieslaand]] (zudelik van et reviertien de [[Kuunder (revier)|Kuunder]]). De regio bestaot uut de gemientes [[Weststellingwarf]] en [[Ooststellingwarf]]. Disse gemientes hebben saemen een oppervlak van 454,56 km² (laand en waeter). Binnen de twie gemienten wonen 51.339 meensken (1 mei 2013).<ref>Ciefers van et CBS veur [http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=37230ned&D1=0,17&D2=441&D3=(l-4)-l&VW=T Ooststellingwarf] en [http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=37230ned&D1=0,17&D2=592&D3=(l-4)-l&VW=T Weststellingwarf]</ref> == Geografie == [[Bestaand:Lindevallei nabij De Blesse.JPG|thumb|Lendevallei bi'j De Blesse]] Laandschoppelik vormt et oosten van Stellingwarf mit een antal omliggende gebieden de [[Friese Woolden]]. Oostelik van Wolvege liggen de zaandgronden mit de bossen, boswallegies en stoefzaanden, naor et westen gaot et gebied over in greiden en waeter. Et westelike Stellingwarf mit zien veengronden liekt daordeur meer op de laandschoppen van [[Lemsterlaand]] en de [[Kop van Overiessel]]. De twie grootste waeterstromen bin de Kuunder in et noorden en de Lende in de zuden. Et hoogste punt van de Stellingwarven is de 27 meter hoge [[Bosbarg]], krek zudelik van [[Appelsche]]. === Natuurgebieden === [[Bestaand:Fochtloerveen.jpg|thumb|left|Fochtelervene]] In et greensgebied van Drenthe en Frieslaand leit et [[Nationaol Park Drents-Friese Woold]]. Dit park bestaot uut bos, heide en stoefzaanden. Veural op de stoefzaanden onstonnen kleine heulvelties en duunties. De soms wel 5 meter dikke zaandlaag is in de laeste iestied deur de wiend aanvoerd. De heidevelden wodden zo intensief deur de laandbouw bruukt, waordeur et zaand begon te stoeven. Rond 1850 bedriegden de zaandhopen de dörpen en akkers in de buurt en wodden de eerste groffe dennen pland om et stoeven tegen te gaon. Rond 1900 wodde keunstmest bruukt bi’j et bebossen van de stoefzaanden en heidegronden (of 'woeste gronden').<ref>[http://www.natuurlijkwandelen.nl/aekingerzand/info.html informatie Aekingerzand] op natuurlijkwandelen.nl</ref> Bie Appelsche is et bezukerscentrum Drents-Friese Woold vestigd. De [[Fochtelervene]] is een netuurgebied in et oosten van Ooststellingwarf, krek noordoostelik van et Drents-Friese Woold, in et greensgebied van Drenthe en Frieslaand, en is ien van de minnige hoogveengebieden in Nederlaand. In de Fochtelervene komen zowel de ringslange, adder en gladde slange veur. De popelaosie gladde slangen is zo groot, dat sund 2001 de slangenaorend weer in de Fochtelervene veurkomt. Zuudoostlik van de dörpen Munnikeburen en Scharpenzeel leit et netuurrisservaot de [[Rottige Meente]]. Et netuurgebied is deur vervening in de 19e en 20e ieuw ontstaon. Et netuurgebied Rottige Meente is in et bezit van Staatsbosbeheer. Noordelik van de Rottige Meente leit et Braandemeer, een laogveen- en moerasgebied dat ok deur turfwinning in de 19e en 20e ieuw is ontstaon. In et westen van Weststellingwarf lopt de weg tussen [[Schoterziel]] en [[Sliekenborg]] over een oolde zeediek. Disse zeediek bescharmde Weststellingwarf, tot de inpoldering van de Noordoostpolder, tegen de Zuderzee. === Waeter === [[Bestaand:Opsterlandse-Compagnonsvaart Turfroute Oosterwolde Draaibrug.JPG|thumb|Opsterlaanse Compagnonsvaort in Oosterwoolde]] In et noorden van de Stellingwarven stroomt de [[Kuunder (revier)|Kuunder]] en vormt de noordgrens van de Stellingwarven. De [[Lende]] lopt in et oosten midden deur de Stellingwarven en vormt in et westen van Weststellingwarf de greens tussen de gemienten Weststellingwarf en et Stienwiekerlaand. Tussen [[De Langelille]] en et Braandemeer stroomt de Kuunder deur Et Wiede, een meertien op de grens van et [[Lemsterlaand]] en Weststellingwarf. De Lende stroomt deur een aander meertien dat ok Et Wiede hiet. De zudelike Wiede leit tussen [[Wolvege]] en [[Ooldemark]]. Petgatten bin te vienden in de Rottige Meente en et Braandemeer. Et Kannedemeer is een veurmaolige zaandofgraving in et buurtschop bie [[Appelsche]]. Een aand're veurmaolige zaandofgraving is de Spokeplas ten zuudwesten van [[Noordwoolde]]. De Spokeplas is tegensworig een meertien van omdebi'j vief bunder in et Nationaol Park Drents-Friese Woold. === Dörpen === In [[Weststellingwarf]] bin 26 dörpen (mit dörpsstatus). In [[Ooststellingwarf]] bin d'r 13 dörpen. Van alle dörpen in Oost- en Weststellingwarf het allien [[Berkoop]] een ''beschermd dorpsgezicht''. De grootste plakken in Stellingwarf mit meer as 1.000 inwoners per woongebied op [[1 jannewaori]] [[2008]] bin <small>(Bron: CBS)</small>: <center> {| class="wikitable" !'''Stellingwarfse naeme'''||'''''Nederlaanse naeme'''''||'''''Friese naeme'''''||'''Antal''' |- |[[Wolvege]]||''Wolvega''||''Wolvegea''||ALIGN="right"|12.419 |- |[[Oosterwoolde]]||''Oosterwolde''||''Easterwâld''||ALIGN="right"|9.836 |- |[[Appelsche]]||''Appelscha''||''Appelskea''||ALIGN="right"|4.953 |- |[[Noordwoolde]]||''Noordwolde''||''Noardwâlde''||ALIGN="right"|3.789 |- |[[Haulerwiek]]||''Haulerwijk''||''Haulerwyk''||ALIGN="right"|3.309 |- |[[Berkoop]]||''Oldeberkoop''||''Aldeberkeap''||ALIGN="right"|1.550 |- |[[Donkerbroek]]||''Donkerbroek''||''Donkerbroek''||ALIGN="right"|1.876 |- |[[Steggerde]]||''Steggerda''||''Steggerda''||ALIGN="right"|1.111 |- |[[Hooltpae]]||''Oldeholtpade''||''Aldeholtpea''||ALIGN="right"|1.072 |- |[[Makkinge]]||''Makkinga''||''Makkingea''||ALIGN="right"|1.036 |} </center> === Klimaot === De Stellingwarven hebben een gemaotigd zeeklimaot. Et klimaot wodt beïnvloed deur de [[Noordzee]]. Daordeur ontstaon d'r verschillen tussen et Waddengebied in et noordwesten van Frieslaand en de Stellingwarven in et zuden van de perveensie. De klimaotgegevens bin van et KNMI-meetstesjon in Liwwadden. {{Tabel weergemiddelden | locatie=de Stellingwarven | bron=<ref>[http://www.knmi.nl/klimatologie/normalen1971-2000/per_station/stn270/4-normalen/270_leeuwarden.pdf KNMI: Langjarige gemiddelden, tijdvak 1971 - 2000]</ref><ref>[http://www.knmi.nl/klimatologie/normalen1971-2000/per_station/stn270/5-extremen/270_extremen.pdf KNMI: Langjarige extremen, tijdvak 1971 - 2000]</ref> KNMI: Langjarige gemiddelden en extremen, tijdvak 1971 - 2000 | jan_gem=2.4 | jan_gem_ns=65.6 | feb_gem=2.5 | feb_gem_ns=42.1 | mrt_gem=5.0 | mrt_gem_ns=59.4 | apr_gem=7.4 | apr_gem_ns=38.4 | mei_gem=11.6 | mei_gem_ns=51.4 | jun_gem=14.3 | jun_gem_ns=68.7 | jul_gem=16.4 | jul_gem_ns=64.2 | aug_gem=16.6 | aug_gem_ns=60.2 | sep_gem=13.9 | sep_gem_ns=82.1 | okt_gem=10.1 | okt_gem_ns=78.4 | nov_gem=6.1 | nov_gem_ns=83.7 | dec_gem=3.6 | dec_gem_ns=73.0 | jaar_gem=9.2 | jaar_gem_ns=767.2 | jan_gem_min=-0.2 | jan_gem_max=4.6 | feb_gem_min=-0.4 | feb_gem_max=5.1 | mrt_gem_min=1.6 | mrt_gem_max=8.3 | apr_gem_min=3.2 | apr_gem_max=11.4 | mei_gem_min=6.9 | mei_gem_max=15.9 | jun_gem_min=9.8 | jun_gem_max=18.1 | jul_gem_min=12.2 | jul_gem_max=20.3 | aug_gem_min=12.0 | aug_gem_max=20.8 | sep_gem_min=9.8 | sep_gem_max=17.6 | okt_gem_min=6.6 | okt_gem_max=13.4 | nov_gem_min=3.3 | nov_gem_max=8.7 | dec_gem_min=1.1 | dec_gem_max=5.8 | jaar_gem_min=5.5 | jaar_gem_max=12.5 | jan_a_min=-19.9 | jan_a_max=12.6 | feb_a_min=-16.3 | feb_a_max=14.4 | mrt_a_min=-16.3 | mrt_a_max=20.4 | apr_a_min=-5.9 | apr_a_max=26.0 | mei_a_min=-1.7 | mei_a_max=28.7 | jun_a_min=1.3 | jun_a_max=32.5 | jul_a_min=5.7 | jul_a_max=31.4 | aug_a_min=5.4 | aug_a_max=32.8 | sep_a_min=2.0 | sep_a_max=29.1 | okt_a_min=-6.5 | okt_a_max=23.8 | nov_a_min=-14.2 | nov_a_max=16.4 | dec_a_min=-19.2 | dec_a_max=14.2 | jaar_a_min=-19.9 | jaar_a_max=32.8 }} == Geschiedenis == === Eerste bewoners === Waor de eerste bewoners van de Stellingwarven oorspronkelik wegkommen is niet hielendal wisse. D'r bestaot een verhael, dat ze rond 840 veur ien van de kleinzeunen van [[Karel de Grote]] naor disse streek vlucht bin vanuut een streek in et zuden van [[Hannover]] in [[Duutslaand]]. Van de periode veur et jaor 1000 bin gien schreven bronnen overleverd. Bi'j de [[Hooltpae]] is een voestbiele vunnen van omdebi'j 70.000 jaor veur Chr. Disse voestbiele is meugelik een anduding veur anwezegens van Neanderthalers in et gebied.<ref>[http://www.stellingwerf-heemkunde.nl/middeleeuwen/lang%20geleden.htm De vroegste Geschiedenis] van de website www.stellingwerf-heemkunde.nl</ref> Omdebi'j 10.000 v.Chr. leefden jagers en verzamelders van de zogenaemde Tsjongerkultuur in et gebied, mar vaaste bewoning was d'r in disse tied niet. === Vreuge middeliewen === Over de vreuge middeliewen is ok niet veul bekend. In disse tied was Stellingwarf een onderdiel van et Friese woongebied, tot de Franken in et jaor 734 de Friezen versleugen in de Slag an de Boarn. Nao de verdieling van et [[Franken|Frankische Riek]] neffens et Verdrag van Verdun in 843 wodde Stellingwarf een onderdiel van et oostelike Frankische Riek. Daoruut ontston in de negende ieuw et [[Heilige Roomse Riek]]. === Zelfstaandige boerenrippebliek Stellingwarf === [[Bestaand:Indieling van de Zeven Friese Zeelaanden neffens et 'traktaat' van 1417.jpg|thumb|left|Indieling van de Zeven Friese Zeelaanden neffens et traktaat van 1417]] Op 26 november 944 schonk keizer Otto I van et Heilige Roomse Riek "et recht van foreest" (et jachtrecht) in de Pagus Thriente an Bisschop Balderik van Utrecht. Hiermit kwam de regio onder bestuur van et Utrechtse bisdom. De Pagus Thriente omvatte Drenthe en Overiessel, tot an et reviertien de [[Kuunder (revier)|Kuunder]]. Onder de bisschoppen van Utrecht hiette et gebied [[Oaversticht|Oversticht]]. De naeme ''Stellingwarf'' wodt veur et eerst vermeld in [[1309]]. ''Stelling'' betekent bestuurder; ''warf'' betekent plak waor recht spreuken wodt. Stellingwarf wodde bestuurd deur drie stellingen, die jaorliks keuzen wodden. Mit hulpe van de Friezen kon et grootste pat him bevri'jden van et juk van de bisschop van Utrecht, onder aandere deur de [[Slag bi'j Aone]] in 1227. Daornao het Utrecht wel perbeerd de Stellingwarvers d'r weer onder te kriegen, mar echt goed is dat niet lokt. In 1309 vernielden de Stellingwarvers et [[kasteel]] van de bisschop in [[Vollenhove]], waordeur disse et min of meer opgaf. Van 1309 tot 1504 was Stellingwarf feitelik een onofhaankelike boerenrippebliek, de ''Vri'je Naosie der Stellingwarven''. Et [[Stellingwarver Laandrecht]] is in de 15e eeuw opschreven en verscheen in et jaor 1480.<ref>[http://www1.omropfryslan.nl/Mear_Nijs_60384.aspx Omrop Fryslân; 'Unyk midsieusk dokumint' (Uniek middelieuws dokement)]</ref> In et laandrecht staon oolde rechtsregels; et is uut et Latien naor et Nederlaands vertaeld. Et laandrecht is een bewies van de [[Friese Vri'jhied]] in de Stellingwarven, naodat de luden in de Stellingwarven heur vri'jmaekt hadden van de bisschop. In et Freeska Landriucht (in 1480 as drokt boek publiceerd) staot Stellingwarf in et Traktaat van de [[Zeuven Fraise Zeelanden|Zeuven Friese Zeelanen]] bi'j et vierde Zeelaand nuumd.<ref>[http://wikisource.org/wiki/Traktaat_fan_de_S%C3%A2n_seelannen Traktaat van de Zeuven Zeelanen] in et Ooldfries op Wikisource</ref> De komst in 1498 van de Hertog van Saksen in Frieslaand betekende et aende veur de onofhaankelike boerenrippebliek. Stellingwarf wodde in 1500 bi'j Frieslaand voegd en wodde een Friese grieteni'je in et jaor 1500. In etzelde jaor kwam Stellingwarf bi'j et gouw [[Zeuvenwoolden]]. In 1504 kwam d'r een aende an de rechten van de Stellingen.<ref>[http://www.stellingwerf-heemkunde.nl/middeleeuwen/late%20middeleeuwen.htm De late Middeleeuwen] van de website www.stellingwerf-heemkunde.nl</ref> De hertog dee in 1515 alles over an [[Karel V]]. === Twie grieteni'jen === In 1517 wodde Stellingwarf opsplitst in twie grieteni'jen: [[Ooststellingwarf|Stellingwarf-Oostaende]] en [[Weststellingwarf|Stellingwarf-Westaende]].<ref>[http://www.friesarchiefnet.nl/index.php?view=article&id=86&option=com_content www.friesarchiefnet.nl]</ref> [[Bestaand:Sânwâlden_gritenijen.png|thumb|Grieteni'jen in Zeuvenwoolden an et aende van de 17e ieuw]] Stellingwarf kwam as onderdiel van Frieslaand in de twiede helft van de zestiende ieuw bi'j de Republiek van de Zeuven Verienigde Nederlaanden, die in 1568 formeel uutroepen wodde. Veur een diel langes de Kuunder en een diel langes de Lende wodde nao 1580 de [[Friese waeterlinie]] anlegd. Et gebied langes de schaansen, stuwen en dammen wodde tiedens de Tachtigjaorige Oorlog tegen de Spanjaarden en in et Rampjaor tegen [[Bernhard von Galen]] en Fraanse hulptroepen onder waeter zet. Mit de komst van de Franzosen in 1795 wodde de Bataafse Rippebliek sticht. Van 1798 tot 1801 was Zeuvenwoolden een onderdiel van it Fraanse Departement van de Oolde Iessel. In 1801 gong de Bataafse Rippebliek over in et Bataafse Gemenebest en wodde et Departement Frieslaand vormd. In 1806 gong et Bataafse Gemenebest over in et Koningriek Hollaand dat tot 1810 bestaon het. In 1814 wodde Frieslaand weer een perveensie van Nederlaand. In de Fraanse tied wodde Ooststellingwarf opdield in twie gemienten (''mairies''); Berkoop en Oosterwoolde. Nao de Fraanse tied wodden Berkoop en Oosterwoolde weer ien grieteni'je/gemiente.<ref>[http://www.friesarchiefnet.nl/index.php?view=article&id=86&option=com_content Ooststelingwerf 1600-1850] op www.friesarchiefnet.nl</ref> === Nao 1800 === In de zeuventiende en achttiende ieuw is de vervening de inkomstenbron veur de bevolking. In de twiede helte van de [[19e eeuw|19e ieuw]] is et grootste pat van et vene ofgreven. Daordeur kwamen grote sociaol-economische veraanderingen. In [[Noordwoolde]] gaot de bevolking over op et bessembienen en et maeken van heidebuunders. Mit de wilgentien die overal veurhanen is wodden maanden vlecht. As de wilgentien opbruukt is wodt rotan invoerd.<ref>[http://www.vlechtmuseum.nl/?nl/vlechtdorp/inhoud/2/ Streekgeschiedenis op www.vlechtmuseum.nl]</ref> Rond 1900 is et rietvlechten een belangriek onderdiel wodden van de economie van Noordwoolde en omkrieten. In de Twiede Wereldoorlog wodde et Kamp It Petgat bi’j [[Blesdieke]] as strafkamp veur Joden bruukt. Et kamp het vier maonden as strafkamp diend en wodde in de nacht van 2 op 3 oktober 1942 ontruumd. Kamp Ybenhaer bi’j [[De Fochtel]] wodde bruukt as warkkamp veur mannelike Joodse dwangarbeiders. Op 2 oktober 1942 wodden 215 meensken transporteerd naor kamp Westerbork om vandaor transporteerd te wodden naor Auschwitz en Sobibór.<ref>[http://www.fochtelooerveen.info/ooststellingwerf.php Ooststellingwerf] op fochtelooerveen.info</ref> De bevrijding begon in de Stellingwarven in de nacht van 7 op 8 april 1945. 60 Fraanse parachutisten wodden bi’j [[Haulerwiek]] en [[Appelsche]] dropt.<ref>[http://www.spanvis.nl/Verzetsstrijders1/Krant.htm De bevrijding van Friesland]</ref> Kamp Oranje, een aander kamp bi’j De Fochtel, wodde nao de Twiede Wereldoorlog bruukt as strafkamp veur NSBers en laeter as opvangskamp veur Molukkers. Kamp Ybenhaer wodde nao de oorlog van 1951 tot 1968 ok een opvangkamp veur Molukkers. Nao 1968 was et veurmaolige kamp een oefenterrein van et Nederlaanse leger. De oprichting van zuvelfebrieken nao 1880 en de laandbouwmechanisaosie nao de Twiede Wereldoorlog veraanderden et agrarische karakter van et hiele gebied. Toegelieke ontston de lichte industrie die now een belangrieke economische rol speult. == Kultuur == [[Bestaand:Vlagge_Stellingwarf.jpeg|thumb|left|Jubileumvlagge veur et 700-jaorig bestaon van de Stellingwarven]] De naeme Stellingwarf wodde veur et eerst vermeld in 1309. Daorom wodde in 2009 et 700-jaorig bestaon van de Stellingwarven vierd. De griffioen komt op de gemientewapens van West- en Ooststellingwarf veur. Een gelieksoortig figuur staot op een zegel uut de middelieuwen ofbeeld.<ref>[http://www.stellingwarfs.nl/?pagina=info Stellingwarf-info] op de website van de Stellingwarver Schrieversronte</ref> Ok op een ofbeelding mit de twie gemientewapens uut 1580 staon gelieksoortige figuren.<ref>[http://www.pylgeralmanak.nl/?pagina_id=193 De Griffioen van de Stellingwerven.]</ref> Bi'j et feest veur et 700-jaorig bestaon van de Stellingwarven wodde een speciaole vlagge maekt mit de griffioenen van beide gemienten d'r op. [[Bestaand:Mensen bekijken paasvuur in Eibergen.jpg|thumb|Et paosvuur heurt bi'j de kultuur van de Stellingwarven]] Mit paosken wodden in de Stellingwarven [[Boake|paosvuren]] anstoken. Dit is een [[Saksen (vôlk)|Saksische]] tredisie in de Stellingwarven die ok in veule aand're gebieden in Noordwest-Europa hullen wodt. In Ooststellingwarf en omkrieten wodt op et gebied van kunst, kultuur en schrieveri’j veul daon deur de [[Stichting Kunstwerf]]. Elke zoemer wodt in [[Berkoop]] et kunstevenement Eupen Stal (Open Stal) hullen waorbi'j omdebi'j 15 keunsteners op verschillende lekaosies expeseren mit hun wark. Disse keunst- en kiekroute wodt al sund 1971 hullen. Een aander groot evenemint in Stellingwarf is de [[Pinksterlaanddagen]]. Sund 1933 wodt dit anarchistisch festival - mit poletieke bi'jienkomsten, praoties, lezings en warkwinkels - in Appelsche hollen. Klokkestoelen bin te vienden in Appelsche, Buil, De Fochtel, Donkerbroek, Else, Langedieke, Ni'jberkoop, Ni'jhooltwoolde, Ni'jlaemer, Oosterwoolde en Spange. Vreuger stonnen d'r ok klokkestoelen in De Haule, Hooltwoolde, Noordwoolde, Oosterzee en Steggerde. === Musea === * Butenmuseum De Heksehoeve in [[Appelsche]] * Kookmuseum De Vleer in Appelsche * Museum Oold Ark in [[Makkinge]] * Vlechtmuseum [[Noordwoolde]] * Ooldhiedkaemer Weststellingwarf in [[Wolvege]] == Demografie == === Bevolking === Binnen de gemienten Oost- en Weststellingwarf wonen 51.850 meensken (1 jannewaori 2011). In de Stellingwarven was 3% van de bevolking in 2010 van niet-westerse komof. <ref>[http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=70904ned&D1=4,17-20,33,88-104,156-158&D2=1274,1433&D3=3-6&HDR=T&STB=G1,G2&VW=T CBS]</ref> De historische bevolkingsontwikkeling van de Stellingwarven is as volgt<ref>[http://www2.tresoar.nl/bs/Inwoners%20Friesland.pdf De ciefers van 1714 t/m 1990 bin van Tresoar] - de ciefers van 2010 kommen van et CBS: [http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=03759ned&D1=0,3,6,9,12&D2=129-132&D3=619&D4=%28l-1%29-l&VW=T Ooststellingwarf] en [http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=03759ned&D1=0,3,6,9,12&D2=129-132&D3=844&D4=%28l-1%29-l&VW=T Weststellingwarf]</ref>: <center> {| class="wikitable" !colspan="16"|'''Bevolkingsontwikkeling van de Stellingwarven''' |- |'''Jaor'''||'''1714'''||'''1811'''||'''1870'''||'''1900'''||'''1920'''||'''1950'''||'''1970'''||'''1990'''||'''2010''' |- |'''Weststellingwarf'''||3.592||5.428||13.284||15.050||18.563||19.942||21.602||24.398||25.829 |- |'''Ooststellingwarf'''||1.766||2.884||9.328||9.582||12.884||17.364||19.532||24.799||26.235 |- |'''Tot. inwonerantal'''||5.358||8.312||22.612||24.632||31.447||37.306||41.134||49.197||52.064 |} </center> === Religie === Bi'jkaans de helte van inwoners van de Stellingwarven is christelik. De ciefers bin van et CBS angaonde religie bin neffens COROP-regio berekend. Hieronder volgen de ciefers veur de COROP-regio Zuudoost-Frieslaand van 2003<ref>[http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=70794NED&D1=a&D2=22&D3=0&VW=T Religie; naar regio; 2000/2002 of 2003] op de website van et CBS</ref>: <center> {| class="wikitable" !colspan="16"|'''Religie in Zuudoost-Frieslaand''' |- |Rooms Katteliek||Griffermeerd||Nederlaans Hervormd||Islam||Gien karkelike gezindte |- |<center>9,5 %||<center>15,9 %||<center>14,8 %||<center>1,9 %||<center>52,8 % |} </center> === Tael === Et gebied onderscheidt him van [[Frieslaand]] deurdat d'r vanoolds gien [[Freesk|Fries]] praot wodt, mar [[Nedersaksisch]]e dialekten die tegere [[Stellingwarfs]] nuumd wodden. Ok de dialekten van (et noorden van) de [[Kop van Overiessel]] en van een pat van westelik Drenthe (omdebi'j de gemiente [[Westerveld (gemiente)|Westerveld]]) wodden taelkundig tot et Stellingwarfs rekend. Et kenmarkende van et Stellingwarfs is et gebruuk van de ae-klaank (lange è): et Nederlaanse ''water'' is in et Stellingwarfs ''waeter'' (''Et waeter klaetert in de glaezen dat et zoe daevert''). Behalven an et [[Nederlaands]] mos et dialekt ok an et Fries terrein votgeven; veural Ooststellingwarf is sinds de negentiende ieuw stark verfriest wodden. Hoeveul et Stellingwarfs, Fries en Nederlaands in de Stellingwarven praot wodden as thuustael is onderzocht in een Quick-Scan van de perveensie Fryslân in 2007 en 2011. De risseltaoten bin zo: <center> {| class="wikitable" !colspan="16"|'''Risseltaoten Quick-Scan 2007''' |- |'''Thuustael'''||'''Weststellingwarf'''||'''Ooststellingwarf''' |- |Stellingwarfs||29%||12% |- |Fries||18%||41% |- |Nederlaands||53%||47% |} </center> <center> {| class="wikitable" !colspan="16"|'''Risseltaoten Quick-Scan 2011''' |- |'''Thuustael'''||'''Weststellingwarf'''||'''Ooststellingwarf''' |- |Stellingwarfs||22%||11% |- |Fries||22%||39% |- |Nederlaands||56%||50% |} </center> Neffens de Taaltelling Nedersaksisch van 2005 praot 53,2% van de Weststellingwarvers et Stellingwarfs ''inderdaod een boel thuus''; bi'j de Ooststellingwarvers is dat 29,5%. == Ekonomie == [[Bestaand:A32-heerenveen-leeuwarden-009.jpg|thumb|De A32 bi'j [[Et Vene]] krek noordelik van de Stellingwarven is een belangrieke noord-zuud-verbiending.]] Wolvege het een centrumfunktie in de regio Stellingwarf. Daor bin een groot antal winkels te vienden en et is et heufdplak van Weststellingwarf het goede noord-zuud verbiending deur et treinspoor en een vierbaensweg. [[Wolvege]] is bekend om sien drafsportcentrom en woonboulevard. Appelsche het veur et toerisme een belangrieke funktie. Buten Appelsche leit et attraktiepark Duinen Zathe en et Nationaol Park Drents-Friese Woold trekt veul toeristen naor et plak. In de Stellingwarven is gien hoger onderwies. Daorveur moet men naor Liwwadden, Zwolle, Meppel of [[Grunnen (stad)|Grunningen]]. Een aander belanriek plak in et Stienwiekerlaand is [[Stienwiek]]. Veur veul meensken in de Stellingwarven is dat plak naost Et Vene et belangriekste winkelcentrum in de regio. === Verkeer === De belangriekste autoverkeersweg die de Stellingwarven mit [[Et Vene]] en [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]] in et noorden en [[Stienwiek]] en [[Zwolle]] in et zuden verbient is de in de jaoren tachtig van de twintigste eeuw anlegde vierbaensweg A32. Parallel hieran lopt et treinspoor van Liwwadden/Et Vene naor Stienwiek/Zwolle mit een treinstation in Wolvege. De N351 is de belangriekste oost-west verbiending en lopt van [[Emmeloord]] over [[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]], deur [[Wolvege]], naor [[Oosterwoolde]]. Aand're belangrieke verkeersaoders bin de N380 en de N381 in Ooststellingwarf. De Stellingwarven het gien eigen lochthaven. Lochthaven Eelde (Groningen Airport Eelde) is et kotsbi'j de Stellingwarven, disse lochthaven leit omdebi'j 30 kilometer noordoostelik van Oosterwoolde. Een aander vliegveld is et Vliegveld [[Drachten]], omdebi'j 20 kilometer noordelik van Oosterwoolde. De busverbiendingen wodden in de Stellingwarven verzorgt deur Qbuzz en Connexxion. == Poletiek == Bestuurlik omvat Stellingwarf de gemienten [[Ooststellingwarf]] en [[Weststellingwarf]] (ok wel Stellingwarf-Westaende en Stellingwarfs-Oostaende) in Frieslaand. Et heufdplak van Ooststellingwarf is Oosterwoolde en et heufdplak van Weststellingwarf is Wolvege. D'r bin verschillende plannen om de beide gemienten te laoten fuseren.<ref>[http://www.deweekkrant.nl/artikel/2011/maart/18/commissie_stellingwerven_samenvoegen/ Commissie: Stellingwerven samenvoegen] uut 'dé Weekkrant Fryslân'</ref> De beide gemienteraoden hebben 21 zetels. De zetelverdieling nao de gemienteraodsverkiezings van 2010 is as volgt: <center> {| class="wikitable" !colspan="16"|'''Gemienteraodszetels''' |- |'''Parti'j'''||'''W'warf'''||'''O'warf''' |- |PvdA||6||5 |- |CDA||4||4 |- |VVD||5||2 |- ||GroenLinks||3||1 |- |ChristenUnie||-||1 |- |D66||-||1 |- |Ooststellingwerfs Belang||-||7 |- |Weststellingwerfs Belang||3||- |- |SDP||-||- |- |'''Tetaol'''||'''21'''||'''21''' |} </center> == Persoonlikheden == [[Bestaand:Peter Stuyvesant.jpg|thumb|150px|Pieter Stuyvesant]] In de Stellingwarven bin meerdere bekende personen geboren. An de iene kaant bin et meensken die bepalend west bin veur Stellingwarf of zien kultuur, an de aand're kaant bin et meensken die internationaole betekenisse had hebb'n. [[Peter Stuyvesant|Pieter Stuyvesant]] was direkteur-generaal van de Nederlaanse klonie Ni'j-Nederlaand. In Wolvege, Scharpenzeel en Peperge staon monumenten veur Stuyvesant. Hi'j is meugelik de bekendste persoonlikhied uut de Stellingwarven en is hoogstwarschienlik in Peperge geboren. [[Onno Zwier van Haren]] was een politikus en dichter uut et geslacht van de Van Haren's en bewoner van Lindenoord. [[Johan Veenstra]] is een Stellingwarver schriever uut Ni'jhooltpae. Hi'j is schriever van dichtbundels, verhaelen en romans in et Stellingwarver dialekt. [[Gerrit de Vries]] uut Berkoop was in 1986 wereldkampioen 100km ploegentiedrit. [[Monique Knol]] is een veurmaolig hadfietster die een goolden en broonzen medallie wunnen hadde bi'j et dameshadfietsen op de Olympische Zoemerspeulen van 1988. == Galeri'je == <gallery> Ofbeelding:Sint Fredricuskerk Steggerda 02.JPG|Sint Fredericuskarke in Steggerde Ofbeelding:Stuyvesant Wolvega 05c.JPG|Staandbeeld Stuyvesant in Wolvege Ofbeelding:Martinibuurt.jpg|Martinibuurt in Wolvege Ofbeelding:Grietenijhuis Weststellingwerf.jpg|Grieteni'jhuus in Wolvege Ofbeelding:Wolvega Spoorbrug.JPG|Spoorbrogge over de Lende Ofbeelding:Lindenoord.jpg|Huus Lindenoord in Wolvege Ofbeelding:Kerk Boijl.jpg|Karke mit klokkestoel in Buil Ofbeelding:Nijetrijne Windmotor Schokker.JPG|Wiendmoter bi'j Ni'jtriene Ofbeelding:Klokkenstoel Appelscha 06.JPG|Klokkestoel Appelsche Ofbeelding:8713 Nijetrijne.JPG|Tjalker bi'j Ni'jtriene Ofbeelding:Oosterwolde gemeentehuis 2008.jpg|Gemientehuus Oosterwoolde Ofbeelding:Grenspoel in het Aekingerzand.jpg|Waetergien in et Aeckingerzaand </gallery> == Referensies == <references/> == Verwiezings == [[Bestaand:Portal.svg|18 px]] '''[[Pertaol:Stellingwarf]]''' {{CommonsStellingwarfs|Category:Weststellingwerf|Weststellingwarf}} {{CommonsStellingwarfs|Category:Ooststellingwerf|Ooststellingwarf}} * [http://www.stellingwerven.dds.nl/index.php Geschiedenis van de Stellingwarven] * [http://www.stellingwerf-heemkunde.nl/ Heemkundesite Stellingwerf - Stellingwarf] <br /> [[Bestaand:Aekingerzand Nationaal Park Drents-Friese Wold.jpg|thumb|600px|center|Aeckingerzaand (Kaole Dunen) bi'j Appelsche]] <br /> [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven| ]] gjpd83reetn3wm6i17adrnflesahcvp 0 1701 292790 279346 2016-12-22T14:19:38Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki 't '''Frans''' beheurt tot de Romaonse taolen en hef zich zoas al dizze taolen ontwikkeld oet 't [[Latien]]. 't Frans wiekt echter op een groot antal punten van de aandre Romaonse taolen of. As eerste kent 't Fraans een veergaonde ofslieting van morfologische oetgaangen. As twiede hef 't Frans een groot antal brekingen en klankveraanderings, die al in 't Oldfrans optraden en in t Middelfrans nog wieder binnen evolueerd. As darde hef 't een licht Keltische substraot (weerum te vinnen in een woord as quatre-vingt, "tachtig", letterlijk "vier-twintig"; in de Keltische taolen telt men in twintigtallen) en een vrij ingriepend Germaons, veural Frankisch, superstraot, dat zich onder meer oet in de dubbele ontkenningen ne ... pas, ne ... rien, ne ... personne enz. 't Frans wördt spreuken in: [[Frankriek]], [[Kannede|Canada]], bepaolde [[Afrika]]onse lanen, [[België]], [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]], [[Zwitserlaand]], [[Haïti]], [[Azië|Zuudoost-Azië]] en Franse kolonies. {{interwiki|kode=fr}} {{Begin|drt}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Romaanse taal]] [[Kategorie:België]] [[Kategorie:Frankriek]] [[Kategorie:Luxemburg (laand)]] [[Kategorie:Zwitserlaand]] [[Kategorie:Waalnlaand]] g1bwbkdc8rg8v806f3dgz95qc7rsmrw 0 1702 292407 292406 2016-12-15T11:01:54Z Wwikix 13678 /* Gemeenten */ wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Provinzietabel | noam = Utrecht | vlageofbeelden = [[Bestaand:Utrecht (province)-Flag.svg|125px|Previnsievlag]] | woapenofbeelden = [[Bestaand:Arms_Utrecht_Province.gif|130px|Previnsiewaopen]] | körtnoam = Utrecht | heufdstad = [[Utrecht (stad)|Utrecht]] | religiejoar = 1999 | breedtegroad = 52/08// | lengtegroad = 5/13// | region = NL-UT | religie = [[Protestantisme|Protestants]] 27%<br />[[Rooms-Katholieke Karke|Katholiek]] 20% | opprange = 1.449,12 | opp = 1.385,02 | woateropp = 64,1 | inwoners = 1.263.509 | doatum = jan 2015 | bevolkensdichtte = 912 | volkslaid = [[Langs de Vecht en d'oude Rijnstroom|Langs de Vecht en<br /> d'oude Rijnstroom]] | ofbeelden = Utrecht-Position.png | webstee = [http://www.provincie-utrecht.nl www.provincie-utrecht.nl] | }} '''Utrecht''' is met n [[oppervlakte]] van 1.449 km² de kleinste provinsie van [[Nederlaand|Nederlangd]] en t het ongeveer 1,17 miljoen inwoeners. De provinsie Utrecht, waor de minsen t dichtst op mekaor woenen, en dat sentraol leit wort meestal tot de [[Raandstad (gebeed)|Rangdstad]] erekend. De heufdstad is [[Utrecht (stad)|Utrecht]]. Dee stad was t sentrum van t bisdom of [[Sticht Utrecht]], de veurloper van wat nong de provinsie Utrecht is. De tweede grote stad van de provinsie is [[Amersfoort]], de daarde is [['t Veen|t Veen]]. Utrecht leit an de grens met [[Gelderlaand|Gelderlangd]], [[Zuud-Hollaand|Zuud-Hollangd]], [[Noord-Hollaand|Noord-Hollangd]] en [[Flevolaand|Flevolangd]]. In de plaotsen [[Bunsjoten]], [[Spaokenburg]], [[Leusden]] en Amersfoort worren oorspronkelik [[West-Veluws]]e en [[Eemlangds]]e dialekten espreuken. == Gemeenten == [[File:2016-P06-Utrecht-o.png|thumb|300px|left|Gemeenten in Utrecht]] Overzicht van de Utrechtse gemeenten. {| |----- | # [[Amersfoort]] # [[Baarn|Baorn]] # [[Bunnik]] # [[Bunsjoten]] # [[De Bilt]] # [[De Ronde Venen|De Rongde Venen]] # [[Eemnes]] # [[Houten]] # [[Iesselstein]] # [[Leusden]] # [[Lopik]] # [[Montfoort]] # [[Ni-jegein|Nieuwegein]] | valign=top |<ol start=14> <li>[[Ouwewaoter]] <li>[[Renswou]] <li>[[Rhenen]] <li>[[Soest]] <li>[[Stichtse Vecht]] <li>[[Utrecht (stad)|Utrecht]] <li>[[Utrechtse Heuvelrug (gemeente)|Utrechtse Heuvelrug]] <li>[[t Veen]] <li>[[Vianen]] <li>[[Wiek bi-j Duurstee|Wiek bie Duurstede]] <li>[[Woerden]] <li>[[Wombaarg]] <li>[[Zeist]] |} {{Utrecht}} {{NederlaandsePrevinsies}} {{Dialekt|wvel|Bunsjoten|Algemene Nedersaksiese Sjriefwieze}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Utrecht| ]] bvo15sww02692mvc6mknchn8743vg2m 0 1703 277589 277588 2015-02-19T23:02:45Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Utrecht''' kan verwiezen naor: * [[Utrecht (provinsie)]] - de provinsie Utrecht * [[Utrecht (stad)]] - de stad Utrecht * [[Sticht Utrecht]] - de vroegere wereldlike gebiejen van de bissjoppen * [[Utrecht (aortsbisdom)]] {{dv}} lbhuxe1nhztnclf0nom4xbi5f41yewy 0 1704 3380 2006-04-16T10:24:32Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Utrecht]] htraf6oyzlwgrwbe867fqerax1u646q 10 1705 292023 267750 2016-12-07T17:43:47Z 78.51.217.136 general Wikipedia logo wikitext text/x-wiki <div class="noprint" style="clear: right; border: solid #aaa 1px; margin: 0 0 1em 1em; font-size: 97%; background: #f9f9f9; width: 280px; padding: 4px; spacing: 0px; text-align: left; float: right;"> <div style="float: left;">[[Image:Wikipedia-logo.png|50px|none|Wikipedia]]</div> <div style="margin-left: 70px;">'''''[[:{{{kode}}}:|{{{naam|{{PAGENAME}}e}}} versie]]''''' van [[Wikipedie]]</div> </div><noinclude> [[Kategorie:Mallen interwiki|{{PAGENAME}}]] </noinclude> klpw8uaqaqa0hkr835glqhv28zj1w1n 0 1706 292802 292801 2016-12-22T14:32:40Z Wwikix 13678 /* Referensies */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Duits.jpg|thumb|Et Duutse taelgebied]] '''Duuts''' (in et Hoogduuts: ''Deutsch'') is een [[West-Germoanse toalen|West-Germaonse tael]] die praot wodt in [[Duutslaand]], [[Oostnriek|Oostenriek]], [[Zwitserlaand]], [[Liechtenstein]], [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]], [[België]], [[Italiën|Italië]] en inkelde aandere kontreinen. Et Duuts het omdebi'j 105 miljoen memmetaelsprekers en is ok iene van de belangriekste taelen van Europa tegere mit et [[Fraans]] en et [[Ingels]]. == Klassifikaosie == Et Duuts is een West-Germaonse tael, waor et Nederlaans en et Nederduuts ok een onderdiel van bin. In et noorden van Duutslaand wodt Platduuts of Nederduuts praot. Die taelvariant wiekt binnen et Duutse taelgebied et meerst van et Hoogduuts of. Toch hebben et Nederlaans, et Nederduuts en et Hoogduuts vule overienkomsten. De drie taelen maekten vrogger onderdiel uut van ien dialektkontinuüm. Neffens die rissenaosie wodt et begrip Duuts soms ok as synoniem gebruukt veur et Kontinentaolwestgermaons. Beide begrippen bedoelen et tegensworige Duuts en Nederlaans, dus et Westgermaons zunder et Ingels en Fries. Veur de pesisie van et Duuts binnen et West-Germaons bin meerdere indielingen mogelik. == Schriefwiese == De tael bruukt et [[Latiense alfabet]], waor vier tekens an toevoegd bin: Ä/ä, Ö/ö, Ü/ü en ß. Op 1 augustus 1998 wodde de spelling van et Duuts veraanderd. Disse spelling geldt veur Duutslaand, Oostenriek, Zwitserlaand en Liechtenstein. Disse spellingshervorming was niet hielemaol vri'j van diskussie. Grote kraanten zoas de Frankfurter Allgemeine Zeitung schrieven nog mit de olde spelling van veur 1998.<ref>[http://deutschesprachwelt.de/nachrichten/neues_detail.php?id=408 deutschesprachwelt.de] FAZ-Herausgeber verteidigt sich</ref> Een kleine meerderhied van de Duutse bevolking was veur de spellingshervorming, een grote meerderhied was daortegen.<ref>[http://www.gfds.de/presse/pressemitteilungen/130608-einstellung-der-deutschen-zur-sprache/ Wie denken die Deutschen über ihre Muttersprache und über Fremdsprachen?] passeberichten van de Gesellschaft für deutsche Sprache van 13 juni 2008.</ref> Op 1 augustus wodden de spellingshervorming van kracht. ==Uutgoande verwiezingen== {{Wiktionary}} == Referensies == <references/> {{interwiki|kode=de}} {{Germoans}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Duuts| ]] [[Kategorie:Denmaark]] [[Kategorie:Italiën]] [[Kategorie:Luxemburg (laand)]] [[Kategorie:Oostnriek]] [[Kategorie:Zwitserlaand]] [[Kategorie:Waalnlaand]] nmkcxiesq94ni2yvaa0y94i2tmutbot 0 1707 268921 268920 2013-08-04T22:11:54Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Low Saxon dialects.png|thumb|250px|Platduuts in Duutslaand en Nederlaand]] t '''Platduuts''' is de noam veur n groep dialekten dij ien Nederlaand bekend stoan as [[Nedersaksies|Leegsaksisch]]. t Platduuts is aal dialekten dij boven de [[Benrather linie]] liggen, behaalve t [[Leegfrankisch]]. Soamen mit t Leegfrankisch vörmt t Platduuts weer t [[Leegduuts]]. t Platduuts kin verdaild worden ien twij heufdgroepen: t [[West Leegsaksisch]] en t [[Oost Leegduuts]] (of: Oost Leegsaksisch). Doarbie kin t nog meerder verschaaidene [[Platduutse varianten|varianten]] verdaild worden. Voak wordt de term Platduuts verward mit [[Duuts Leegsaksisch]], as tegenhanger van t [[Nederlaands Leegsaksisch]]. Op Wikipedia wordt dizze terminologie aanholden om baaident te schaaiden, deurdat ien Nederlaand t woord ''Nedersaksisch'' meer broekt wordt en ien Duutslaand t woord ''Plattdüütsch''. ==Zai ook== *[[Nedersaksies]] {{interwiki|kode=nds}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] hbai27p482gu59npx1wdi3rl6l44bbz 0 1708 279348 274273 2015-03-27T17:09:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Spaans''' (''español'') of '''Kastiliaans''' (''castellano'') is een [[Romaanse talen|Romaanse]] [[spraok|taol]] en de tweede taol van de wereld. Spaans wördt deur meer as 400 miljoen mèensen praot. De meesten daorvan leven in [[Latiens-Amerika]] en [[Spanje]]. 't [[Kattelaans|Catalaans]], 't [[Galicisch]] en 't [[Baskisch]] bint aparte taolen die in bepaolde dielen van Spanje "co-officieel" bin. == Verwaante taolen == * [[Aragonees]] (aragonés) * [[Asturisch]] (asturianu) * [[Galicisch]] (galego) * [[Leonesisch]] (llïonés) * [[Portugees]] (português) * [[Extremadurisch]] (estremeñu) * [[Kattelaans|Catalaans]] (català) * [[Occitaons]] (aranès) * [[Ladino]] (Djudeo-espanyol, sefardí) == Laanden waor Spaans praot wördt == {| class="prettytable" |- ! Alfabetische volgorde ! Antal moedertaolsprekers |- | # [[Andorra]] (40,000) # [[Argentina]] (41,248,000) # [[Australia]] (150,000) # [[Belize]] (130,000) # [[Bolivia]] (7,010,000) # [[Brazil]] (19,700,000) # [[Kannede|Canada]] (272,000) # [[Chili]] (15,795,000) # [[Volksrippebliek China|China]] (250,000) # [[Colombia]] (45,600,000) # [[Costa Rica]] (4,220,000) # [[Cuba]] (11,285,000) # [[Dominicaanse Rippebliek|Dominicaonse Rippebliek]] (8,850,000) # [[Duutslaand]] (410,000) # [[Ecuador]] (10,946,000) # [[El Salvador]] (6,859,000) # [[Equatoriaal Guinea|Equatoriaol Guinea]] (447,000) # [[Finlaand]] (17,200) # [[Frankriek]] (2,100,000) # [[Guatemala]] (8,163,000) # [[Honduras]] (7,267,000) # [[Israël]] (160,000) # [[Italië]] (455,000) # [[Japan]] (500,000) # [[Libanon]] (2,300) # [[Marokkco]] (86,000) # [[Mexico (laand)|Mexico]] (106,255,000) # [[Nicaragua]] (5,503,000) # [[Panama]] (3,108,000) # [[Paraguay]] (4,737,000) # [[Peru]] (26,152,265) # [[Philippines]] (2,900,000) # [[Puerto Rico]] (4,017,000) # [[Roemenië]] (7,000) # [[Ruslaand]] (1,200,000) # [[Spanje]] (44,400,000 ) # [[Zuud-Korea]] (90,000) # [[Sveden|Zweden]] (39,700) # [[Turkije]] (29,500) # [[Verienigde Staoten van Amerika]] (41,000,000) # [[Verienigd Keuninkriek]] (900,000) # [[Uruguay]] (3,442,000) # [[Venezuela]] (26,021,000) # [[Westelijke Sahara]] (341,000) | # [[Mexico (laand)|Mexico]] (106,255,000) # [[Colombia]] (45,600,000) # [[Spanje]] (44,400,000) # [[Argentinië]] (41,248,000) # [[Verienigde Staoten van Amerika]] (41,000,000) # [[Peru]] (26,152,265) # [[Venezuela]] (26,021,000) # [[Brazilië]] (19,700,000) # [[Chili]] (15,795,000) # [[Cuba]] (11,285,000) # [[Ecuador]] (10,946,000) # [[Dominicaanse Rippebliek|Dominicaonse Rippebliek]] (8,850,000) # [[Guatemala]] (8,163,000) # [[Honduras]] (7,267,000) # [[Bolivia]] (7,010,000) # [[El Salvador]] (6,859,000) # [[Nicaragua]] (5,503,000) # [[Paraguay]] (4,737,000) # [[Costa Rica]] (4,220,000) # [[Puerto Rico]] (4,017,000) # [[Uruguay]] (3,442,000) # [[Panama]] (3,108,000) # [[Filippienen]] (2,900,000) # [[Frankriek]] (2,100,000) # [[Ruslaand]] (1,200,000) # [[Verienigd Keuninkriek]] (900,000) # [[Japan]] (500,000) # [[Italië]] (455,000) # [[Equatoriaal Guinea|Equatoriaol Guinea]] (447,000) # [[Duutslaand]] (410,000) # [[Westelijke Sahara]] (341,000) # [[Kannede|Canada]] (272,000) # [[Volksrippebliek China|China]] (250,000) # [[Israël]] (160,000) # [[Australi'je (land)|Australië]] (150,000) # [[Belize]] (130,000) # [[Zuud-Korea]] (90,000) # [[Marokko]] (86,000) # [[Andorra]] (40,000) # [[Sveden|Zweden]] (39,700) # [[Turkije]] (29,500) # [[Finlaand]] (17,200) # [[Roemanië]] (7,000) # [[Libanon]] (2,300) |- |} {{interwiki|kode=es}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Romaanse taal]] 2oqgzocv58ftr35vkc48tttvopi0xbd 0 1709 278960 275237 2015-03-27T16:03:20Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki n '''Konstelloatsie''', '''opstèllen''' of '''steernsbeeld''' is n groep van steerns dij, vanôf de [[Eerde]] zain, soamen n figuur vörmen. Dit wordt voak doan deur denkbeeldege lienen tuzzen de steerns te trekken. De vernuimdste konstelloatsie is de [[Grode Beer]], ''Ursa Maior''. Dizzent is simpel te heerkennen aan zien ''steelpanvörm''. t Is ook ain van de ainegste konstelloatsies dij in [[Nederlaand]] t hail joar deur te zain is. n Aandere is de [[Leutje Beer]], woar de [[Poolsteern]] dichtbie staait. t Woord ''konstelloatsie'' is ain van de wainege Latainse woorden dij't in t Grunnegs bestaait. t Woord wordt tegenswoordeg binoa nait meer bruukt, omreden t woord ''steernsbeeld'' makkelker is en dichter bie t [[Nederlaands]] staait. == Körte historie == [[Claudius Ptolemaeus]], n [[Griekenlaand|Griekse]] waitenschopper, haar in de eerste aiw noa Kristus de eerste liest môkt van konstelloatsies. De maiste van dizze konstelloatsies kent man nog aal. Doch wuiren konstelloatsies al veul eerder heerkend deur mìnsken. De Egyptenoaren zagen in bepoalde konstelloatsies heur goden. Ook de [[Romeinse Riek|Reumers]], de [[Aroabieren]] en de [[Chinezen]] muiken bruken van de steernshemel. == Noamen van konstelloatsies en steerns == Elk steernsbeeld het, noast de noam in de aaigense toal, ook n [[Latijn|Latainse]] (aalgemaine) noam. Bieveurbeeld [[Leutje beer]] hait hiernoast ook offisjeel ''Ursa Minor''. Ook het elke konstelloatsie zien aaigense internatsjonoale kode, bieveurbeeld ''Ursa Minor'' het as kode ''UMi'' De noamen van de steerns binnen n konstelloatsie kriegen noast heur aaigense noam, ook nog n Griekse letter om heur [[magnitude|helderhaid]] (dichthaid van t licht) aan de duden. Alfa is de kloarste steern en hou wieder t [[Griekse alfabet]] in, de minder kloar de steern wordt. [[Steern]]s dij soamen n konstelloatsie vörmen stoan in t echt nait zo dicht bie mekoar as dat wie dat zain. Steerns van ain konstelloatsie kinnen in t echt wel doezenden [[lichtjoar]] bie mekoar vot stoan. == Liest mit vernuimde konstelloatsies == {| | '''Grunnegse noam''' | '''Latainse noam''' | '''Kode''' |- | [[Andromeda (steernsbeeld)|Andromeda]] | Andromeda | And |- | [[Woaterman]] | Aquarius | Aqr |- | [[Ram (steernsbeeld)|Ram]] | Aries | Ari |- | [[Kreeft (steernsbeeld)|Kreeft]] | Cancer | Cnc |- | [[Stainbok (steernsbeeld)|Stainbok]] | Capricornus | Cap |- | [[Kassiopija]] | Cassiopeia | Cas |- | [[Droak (steernsbeeld)|Droak]] | Draco | Dra |- | [[Twailen (steernsbeeld)|Twailen]] | Gemini | Gem |- | [[Laive (steernsbeeld)|Laive]] | Leo | Leo |- | [[Schoale (steernsbeeld)|Schoale]] | Libra | Lib |- | [[Orion (steernsbeeld)|Orion]] | Orion | Ori |- | [[Visken (steernsbeeld)|Visken]] | Pisces | Psc |- | [[Boogschaiter (steernsbeeld)|Boogschaiter]] | Sagittarius | Sgr |- | [[Skörpioen (steernsbeeld)|Skörpioen]] | Scorpius | Sco |- | [[Bolle (steernsbeeld)|Bolle]] | Taurus | Tau |- | [[Grode Beer]] | Ursa Maior | UMa |- | [[Leutje Beer]] | Ursa Minor | UMa |- | [[Moagd (steernsbeeld)|Moagd]] | Virgo | Vir |} == Leegsaksisch == * [[Grunnegs]]: ''konstelloatsie'', ''steernsbeeld'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ruumte]] q4hu8bu5s9c3x101ewc6xyms46wpczj 0 1710 293083 278961 2017-02-20T19:04:42Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Svenska spåkets utbredning.PNG|thumb|Verspreiding van et Zweeds]] Et '''Zweeds''' (in et Zweeds: {{Audio|Sv-svenska.ogg|''svenska''}} {{IPA|[svɛnːska]}}) is een Noord-[[Germaanse sproaken|Germaanse]] of [[Scandinavië|Skandinavische]] tael mit meer as 10 miljoen sprekers. Et is de officiële tael van [[Sveden|Zweden]] (omdebi'j 8,8 miljoen sprekers) en ien van de officiële taelen van [[Finlaand]] (omdebi'j 300.000 sprekers). Op de Finse [[Ålandseilanen]] is et Zweeds de ienigste voertael. Et Zweeds is nauw verwaant an de aandere twie vaastelaand-Skandinavische taelen, et [[Deens]] en et [[Noors]]. Et Zweeds en et Noors, en in iets mindere maote et Deens, bin onderling redelik verstaonber. Pattie woorden bin aanders, grammatikaol kommen de taelen overiene. De spelling is wel verschillend. De woordeschat van et Zweeds bestaot grotendiels uut Germaanse woorden. D'r bin wel wat leenwoorden veural uut et [[Latien]] en [[Grieks]] (beide mit de komst van et kristendom), et [[Nedersaksisch]] en [[Duuts]] (beide in de tied van de [[Hanze]]), [[Frans|Fraans]] (in de 17e ieuw) en wat zeemanstermen uut et [[Nederlaans]]. Tegensworig wodden d'r veul woorden uut et [[Ingels]] overneumen, al dan niet anpast of letterlik vertaeld (leenvertaeling). Et Zweeds wodt schreven mit et [[Latainse alfabet|Latiense alfabet]], waoran nao de ''z'' drie tekens toevoegd binnen: ''å'', ''ä'' en ''ö''. Disse tekens wodden as appatte letters zien en wodden ongeveer uutspreuken as [o], [è] en [eu]. De letter ''o'' wodt in de regel as [oe] en soms as [o] uutspreuken. Tredisioneel wodde de ''w'' niet as een appatte letter zien mar as een variaant van de V, en wodde dus ok bi'j de V sorteerd, mar sund [[april]] [[2006]] gelt de ''w'' as een volweerdige letter van et Zweedse alfabet, waormit et antal letters op 29 komp. Kenmarkend veur de uutspraoke van et Zweeds is de ''melodie'': et is een [[toontael]]. D'r bestaon twie verschillende toonaksenten, en disse kunnen betekenisonderscheidend wezen. Et woord ''anden'' betekent, ofhaankelik van de intonaosie, "de [[ente]]" of "de geest". Hoe de toonaksenten daodwarkelik uutspreuken wodden is stark ofhaankelik van waor de spreker wegkomp. In et zuden onderscheiden ze de tonen meer in de lengte as in de toonhoogte. Butendat wodt een woord allienig mit toonaksent uutspreuken as et een belangrieke grammatikaole funktie in een zin vervult. {{Interwiki|kode=sv}} {{Germoans}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Germaanse taol]] 55vbhbmrgcz9uiw35d3ut818f8w3zan 0 1711 278962 275171 2015-03-27T16:03:43Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Portugees''' is een [[Romaanse tael|Romaanse]] [[taol|wereldtael]] die praot wodt in [[Portugal]], [[Brazilië]], [[Angola]], [[Guinee-Bissau]], [[Sao Tomé en Principe]], [[Oost-Timor]], [[Kaapverdië]], [[Mozambique]], en aandere gebieden, zoas [[Goa (dielstaot)|Goa]] en [[Malakka (staot)|Malakka]] ([[Cristao]]). Et wodt ok praot deur een minderhied in [[Macao]], waor et een officiële tael is. In [[Galicië (Spanje)|Galicië]], een gebied in [[Spanje]] in et noorden van [[Portugal]], wodt ''Galego'' ([[Galicisch]]) praot; officieel een aandere tael, mar et liekt slim op et Portugees. Et [[Braziliaans]] verschilt veul van et Europese Portugees. De Portugeessprekende lanen warken op taelgebied tegere in de ''Gemienschop van Portugeessprekende lanen''. == Gebieden waor Portugees praot wodt == [[Bestaand:Map-Lusophone World-en.png|right|350px|Portugese tael op eerde]] '''As nationaole tael:''' # [[Brazilië]] # [[Portugal]] '''As officiële tael:''' # [[Angola]] # [[Kaapverdië]] # [[Oost-Timor]] # [[Guinee-Bissau]] # [[Macau]] ([[Volksrippebliek China]]) # [[Mozambique]] # [[Sao Tomé en Principe]] {{interwiki|kode=pt|naam=Portugese}} '''As erkende minderhiedstael:''' # [[Zuud-Afrika]] '''Zunder ienige vorm van erkenning:''' # [[Goa (dielstaot)|Goa]] ([[India]]) # [[Daman en Diu]] ([[India]]) # [[Malakka (staot)|Malakka]] # [[Andorra]] # [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] # [[Namibië]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Romaanse taal]] [[Kategorie:Portugal]] [[Kategorie:Brazilië]] m4rc26hfad6susnk40gzvdmqbxfimqr 0 1712 294403 294382 2017-09-27T13:23:02Z 94.213.180.33 /* Griekeneuken */Ja wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:All Gizah Pyramids.jpg|thumb|250px|Olde piramides]] '''Piramides''' binnen [[bolwark|baauwwaarken]] dij in veule oale beschoavens baauwd wuiren. De grode overainkommst tuzzen de piramides van de oale beschoavens is dat zai n brede boases hebben en den schuun tou lopen. De reden veur de brede boases is dat olde beschoavens gain stevege materioalen as [[stoal]] harren dij heur in stoat stelden om hoge baauwwaarken te môken dij richt noar boven goan. ==Landen mit piramides== ===Egypte=== De vernuimdste piramides binnen dij uut t oale [[Olle Egypte|Egypte]]. Dizze wuiren bruukt as groaven veur de faraos. De oale Egyptenoarn môkten de boetenkaande van de piramides glad mit [[gold]] en [[marmer]]. De bekendste piramide in Egypte is de [[Piramide van Cheops|Grode Piramide]] van Giza. Dizzent is ain van [[de zeuven wereldwonder]] uut de klassieke oldhaid en de ainige dij tot op heden bewoard bleven is. ===Nubia=== In [[Nubia]], ten zuden van Egypte, wuiren veul meer, môr klainere, piramides baauwd dan in Egypte. De piramides in Nubia goan steiler omhoog en binnen nait zo as in Egypte beduild as groaven, môr monumenten veur dode keunings. De piramides wuirden hier tot noa 300 noa Kristus baauwd. ===China=== In [[Volksrippebliek China|China]] binnen rond de provìnzie [[Shaanxi]] allerlaai piramides vonden, woar man nog niks over wait. t Aantal, de baauw en t doul binnen nait bekend. ===Mesopotoamie=== De [[Mesopotoamie]]r baauwden piramides mit n serie loagen dij ook wel ''[[ziggoerat]]s'' nuimd worden. Zai wuiren in oale tieden mit felle kleuren beschilderd. Der is enkeld weinig bewoard bleven van dizze piramides, omdat zai van kleistainen môkt waren. Van de [[Toern van Babel]] wordt zegd dat t n [[ziggoerat]] was. ===Centraal-Amerika=== n Aantal Centroal-Amerikoanse kulturen baauwden piramidevörmige baauwwaarken. Dizze leken meer op dij in Mesopotoamie as op dij in Egypte. Zij waren loagd en harren voak n tempel bovenop de piramide. De piramide mit de grootste inhold is dij van [[Kolula]], [[Mexico (laand)|Mexico]]. ===Griekeneuken=== In Griekenlaand wuiren ook piramides baauwd. Ain van dizze piramides is older as de [[Piramide van Cheops]]. Dizze dateerd uut de 21e aiw veur Kristus. ===Nederlaand=== Nederlaand het n relatief jonge piramide, de [[Piramide van Austerlitz]]. Dizze wuir in septìmber [[1804]] baauwd. Dizze bevindt zoch in de wolden van de [[Utrechtse Heuvelrug|Oetrechtse Heuvelrog]] ten oosten van [[Zeist]] en is van eere gemaakt. [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Egyptische oldheid]] 00m4a9f3dpfffwsnmp7o8djh20kq8qe 0 1714 292404 292403 2016-12-15T10:50:49Z Wwikix 13678 /* Gemienten */ wikitext text/x-wiki {{Pervincietabel | titel = Provinsie Flevolaand | vlag = Flevolandflag.svg | waopen = | kaort = Flevoland-Position.png | heufdstad = [[Lelystad]] | taolen = [[Nederlaands]] en [[Nedersaksies]] ([[Urkers]]) | geleuf = [[Protestantisme|protestants]] 25% <br /> [[Katholicisme|katholiek]] 13% | geleuf_jaor = 1999 | volksleeid = [[Waar wij steden doen verrijzen...]] | opprange = 2.412,30 | opp = 1.417,50 | opp_waoter = 994,8 | inwoner_totaol = 401.503 | inwoner_totaol_jaor = jan 2015 | bevolkingsdichtheid = 283 | breedtegroad = 52/30/0/N | lengtegroad = 5/35/0/E | region = NL-FL | webstee = http://www.flevoland.nl }} '''Flevolaand''' ([[Nederlaands]]: ''Flevoland'') is een [[Nederlaand]]se [[pervincie|previnsie]] in et midden van et laand. Flevolaand is officieel erkind as previnsie op [[27 juni]] [[1985]]. De [[heufdstad|eufdstad]] is [[Lelystad]] (vernuumd nor de bedinker van Flevolaand [[Cornelis Lely]]). De Flevopolder is varder et grootste kunstmaotige eilaand ter wereld. Flevolaand leit zo'n veef meter onger 't zienivo en et 1.419 km² laand en 993 km² [[woater|waoter]] en bestot eut zes gemientes in grinst an et [[Iesselmeer|IJsselmeer]]. Flevolaand grinst in et euterste noorden an Frieslaand in in et noordoosten an Overijssel. Et grinst in et noorden an et [[Markermeer]] in et [[Iesselmeer|IJsselmeer]]. In et zuidoosten grinst de previnsie an [[Gelderlaand]], in et zuien an de previnsie [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] in [[Noord-Holland|Noord-Ollaand]]. Op [[Urk]] wort van oorsprong een [[Nedersaksisch]] dialect espruken, et [[Urkers]], in op [[Skokkelaand]] vroeger ok et [[Skokkers]]. == Gemienten == [[File:GemeentenFlevolandNrs.png|150px|left]] * 1. [[Almere]] * 2. [[Dronten]] * 3. [[Lelystad]] * 4. [[Noordoostpolder]] * 5. [[Urk]] * 6. [[Zeewolde]] <br/ > ==Zie ok== *[[Liest van plaotsen in Flevolaand]] {{Flevolaand}} {{NederlaandsePrevinsies}} [[Kategorie:Urkers artikel]] [[Kategorie:Flevolaand| ]] bil1er76e8gk8hv0mrtdwiz3bgp7sga 0 1715 285027 282217 2016-06-27T22:58:36Z Servien 7 bie-ewörken wikitext text/x-wiki {{Provinzietabel | noam = Noord-Hollaand| vlageofbeelden = [[Bestaand:Flag North-Holland, Netherlands.svg|120px|Perveensievlagge]]| woapenofbeelden = [[Bestaand:Wapen van Noord-Holland.svg|90px|Perveensiewaopen]]| körtnoam = Noord-Hollaand | heufdstad = [[Haarlem]]| religiejoar = 1999 | breedtegroad = 52/22// | lengtegroad = 4/38// | region = NL-NH | religie = [[Protestantisme]] 10%<br />[[Katholicisme]] 20% | opprange = 4.091,76 | opp = 2.671,03 | woateropp = 1.420,73 | inwoners = 2.762.163 | doatum = jan 2015 | bevolkensdichtte = 1034 | volkslaid = [[Ik houd van het groen in je wei|Ik houd van het<br />groen in je wei]]| ofbeelden = Noord Holland-Position.png | webstee = [http://www.noordholland.nl www.noordholland.nl] | }} '''Noord-Hollaand''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Noord-Holland'', [[Westfries]]: ''Noard-Holland'') is een [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie|perveensie]] in et noordwesten van et laand. De heufdstad is [[Haarlem]]. De perveensie het zoe'n 2,6 miljoen inwoners en de grootste stad is [[Amsterdam]] wat ok de heufdstad van Nederlaand is. Noord-Hollaand bestaot grotendiels uut een kopvormig schiereilaand tussen de [[Noordzee]], de [[Waddenzee]] en et [[Iesselmeer]]. In et zuden greenst de perveensie an [[Zuud-Hollaand]] en [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]], en in et noorden deur de [[Ofsluutdiek]] an de perveensie [[Frieslaand]]. De perveensie kan onderverdield wodden in een noordelik en een zudelik diel, waorbi'j et [[Noordzeekenaol]] (en vrogger et [[IJ]]) as greens dient. In et zuden van et IJ liggen de stedelike gebieden van [[Amsterdam]], [[Haarlem]], de [[Haarlemmermeer]] mit de vlochthaeven [[Schiphol]] en et [['t Gooi|Gooi]] (ok een dchtbevolkt gebied), mar mit een laandschoppelik gehiel aander kerakter (bosriek en niet gehiel vlak). == Gemienten == {| colspan="3" | #[[Aalsmeer]] #[[Alkmaar (Nederlaand)|Alkmaar]] #[[Amstelvene]] #[[Amsterdam]] #[[Beemster]] #[[Bargen (Noord-Hollaand)|Bargen]] #[[Beverwiek]] #[[Blaricum]] #[[Bloomendaal (Noord-Hollaand)|Bloemedael]] #[[Castricum]] #[[Den Helder]] #[[Diemen]] #[[Drechterlaand]] #[[Edam-Volendam]] #[[Enkhuzen]] #[[Gooise Meren]] | valign=top | <ol start="17"> <li>[[Haarlem]] <li>[[Haarlemmerleede en Spaornwolde|Haarlemmerliede en Spaernwoolde]] <li>[[Haarlemmermeer]] <li>[[Heemskarke]] <li>[[Heemstede (Noord-Hollaand)|Heemstede]] <li>[[Heerhugoweerd]] <li>[[Heiloo]] <li>[[Hilversum]] <li>[[Hollaands Krone|Hollaans Krone]] <li>[[Hoorn (Noord-Hollaand)|Hoorn]] <li>[[Huzen]] <li>[[Koggenlaand]] <li>[[Laansmeer]] <li>[[Langediek]] <li>[[Loaren (Noord-Hollaand)|Laoren]] <li>[[Medemblik]] | valign=top | <ol start="33"> <li>[[Oostzaan]] <li>[[Opmeer]] <li>[[Older-Amstel|Oolder-Amstel]] <li>[[Purmerend]] <li>[[Schagen]] <li>[[Stede Brook|Stede Broek]] <li>[[Tessel]] <li>[[Uutgeest]] <li>[[Uuthoorn]] <li>[[Velsen]] <li>[[Woaterlaand (gemeente)|Waeterlaand]] <li>[[Weesp]] <li>[[Wiedemeren]] <li>[[Wormerlaand]] <li>[[Zaanstad]] <li>[[Zaandvoort]] </ol> |} == Dialekten == * [[Noord-Hollaans]] ** [[Zaans]] ** [[Waeterlaans]] ** [[Kennemerlaans]] * [[Straand-Hollaans]] <small>(Wodt ok tot [[Zuud-Hollaans]] rekend)</small> * [[West-Fries (dialektgroep)|West-Fries]] <small>(Wodt as een eigen [[streektaol|streektael]] zien)</small> == Zee ok == * [[Enkhuzens]] {{Noord-Hollaand}} {{NederlaandsePrevinsies}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Noord-Hollaand| ]] ceebo2dyvdf05usnx7iqc0wbspln4td 0 1716 291083 282830 2016-11-03T13:45:42Z Wwikix 13678 /* Gemienten */ wikitext text/x-wiki {{Provinzietabel | noam = Zuud-Hollaand| vlageofbeelden = [[Ofbeelding:Flag_Zuid-Holland.svg|130px|Vlage]] | woapenofbeelden = [[Ofbeelding:Arms_Zuid-Holland.gif|130px|Woapen]] | körtnoam = Zuud-Hollaand | heufdstad = [[n Heeg|Den Haag]] | religiejoar = 1999| lengtegroad = 4/30// | breedtegroad = 52/08// | region = NL-ZH | religie = [[Protestantisme|Protestaans]] 24%<br />[[Rooms-Katholieke Karke|Katteliek]] 17% | opprange = 3.418,50 | opp = 2.814,69 | woateropp = 603,81 | inwoners = 3.600.784 | doatum = jan 2015 | bevolkensdichtte = 1279 | volkslaid = [[Zuud-Hollaans volkslied]] | ofbeelden = Zuid_Holland-Position.png | webstee = [http://www.zuid-holland.nl www.zuid-holland.nl] | }} '''Zuud-Hollaand''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Zuid-Holland'') is een perveensie in West-Nederlaand an de Noordzeekust. Et is ien van de dichtstbevolkte en meest industrialiseerde gebieden in [[Nederland]]. De perveensie is zoe'n 3.403 km² groot. De perveensie het roem 3,5 miljoen inwoners ([[2011]]), waormit Zuud-Holland de bevolkingsriekste perveensie van Nederlaand is. De heufdstad van de perveensie is [[Den Haag]] en de grootste stad is [[Rotterdam]]. Angreenzende perveensies bin [[Zeelaand]] in et zuden, [[Noord-Braobant|Noord-Braobaant]] in et zuudoosten en [[Gelderlaand]] en [[Utrecht (previncie)|Utrecht]] in et oosten. De noordgreens wodt vormd deur de perveensie [[Noord-Hollaand]], waormee Zuud-Hollaand tot de grondwetswieziging van [[1840]] ien perveensie Hollaand vormden. In et westen greenst de perveensie an de [[Noordzee]]. ==Eilanen van Zuud-Hollaand== [[Bestaand:RMSDeltaNorth.jpg|thumb|left|250px|Satellietfoto van de [[Rijn]]-[[Maas]]delta, waorop de Zuud-Hollaandse eilanen te zien binnen]] Et zudelike gedielte van de perveensie Zuud-Hollaand bestaot uut een antal [[eilaand|eilanen]] die in de [[Rijn]]-[[Maas]]rivierdelta liggen. Alhoewel de eilanen technisch zien omringd wodden deur rivieren, kenaolen of aandere waeteren, bin de meerste eilanen goed mit de rest van de perveensie verbunnen. De eilanen die tot Zuud-Hollaands beheuren binnen: *[[Dordrecht]] (nr. 7 op de kaorte) *[[Goeree-Overflakkee]] (nr. 1 op de kaorte) *[[Hoekse Weerd]] (nr. 6 op de kaorte) *[[Iesselmonde]] (nr. 9 op de kaorte) *[[Rozenburg]] (nr. 10 op de kaorte) *[[Tiengemeten]] (nr. 2 op de kaorte) *[[Voorne-Putten]] (nr. 4 en 5 op de kaorte) == Gemienten == De gemienten van Zuud-Hollaand per [[2015]]. {{Zuud-Hollaand}} {{NederlaandsePrevinsies}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Zuud-Hollaand| ]] h9kcwjul0yam9sstlb94xbiw28h2ib4 0 1717 292855 291068 2017-01-02T12:22:29Z Wwikix 13678 /* Gemeenten */ 2017 wikitext text/x-wiki {{Proveensietabel | naam = Previnsie Noord-Braobant | vlaggeofbeeldn =[[Bestaand:North Brabant-Flag.svg|130px|Proveensievlagge]]| woapnofbeeldn=[[Bestaand:Noord-Brabant wapen.svg|130px|Proveensiewoapn]]| kortweg = Braobaant | heufdstad = [['s-Hertogenbosch (stad)|Den Bosch]] | religiejoar = 2005 | breedtegroad = 51/33/42/N | lengtegroad = 5/11/17/E | region = NL-NB | Religie = [[Protestantisme|Protestants]] 6%<br />[[Katholicisme|Katholiek]] 57%<br />[[Islam|Moslim]] 4,5% | öpp = 5.081,76 | wateröpp = 165,27 | öpprange = 4.916,49 | inwonners = 2.489.325 | doatum = jan 2015 | bevolkingsdichtheid = 506 | volksleed = gien | ofbeeldn = Noord Brabant-Position.png | Webstea = [http://www.brabant.nl www.brabant.nl] | }} '''Noord-Braobant''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Noord-Brabant'', [[Braobaans|Braobants]]: ''Noord-Braobant'') is ne provinsie in t zuden van [[Nederlaand|Nederland]]. t Grenst an de Nederlandse provinsies [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]], [[Gelderlaand|Gelderland]], [[Zuud-Hollaand|Zuud-Holland]] en [[Zeelaand|Zeeland]] en an de [[België|Belgiese]] provinsies [[Antwaarp (provinzie)|Antwarpen]] en [[Limburg (België)|Limburg]]. == Gemeenten == {| | width=200 | * [[Aolburg]] * [[Alphen-Chaam]] * [[Asten]] * [[Baarle-Nassau]] * [[Bargeijk]] * [[Bargen op Zoom]] * [[Bernheze]] * [[Best]] * [[Bladel]] * [[Boekel (Noord-Braobant)|Boekel]] * [[Boxmeer]] * [[Boxtel]] * [[Breda]] * [[Cranendonck]] * [[Cuijk]] * [[Deurne]] * [[Dongen]] * [[Drimmelen]] * [[Eersel]] * [[Eindhoown|Eindhoven]] * [[Etten-Leur]] * [[Geertrudenbarg]] | valign=top width=200 | * [[Geldrop-Mierlo]] * [[Gemert-Bakel]] * [[Gilze-Rijen]] * [[Goorle]] * [[Grave]] * [[Haoren]] * [[Halderbarge]] * [[Heeze-Leende]] * [[Helmond]] * [['s-Hertogenbosch (gemeente)|'s-Hertogenbosch]] * [[Heusden]] * [[Hilvaorenbeek]] * [[Laorbeek]] * [[Laanderd]] * [[Loon op Zaand]] * [[Meierijstad]] * [[Mill en Sint Hubert]] * [[Moerdiek]] * [[Nuenen, Gerwen en Nederwetten]] * [[Oorschot]] * [[Oosterholt]] | valign=top | * [[Oosterwiek (Noord-Braobant)|Oosterwiek]] * [[Oss]] * [[Reusel-De Mierden]] * [[Roosendaal]] * [[Rucphen]] * [[Sint Anthonis]] * [[Sint-Michielsgestel]] * [[Someren]] * [[Son en Breugel]] * [[Steenbargen]] * [[Tilburg]] * [[Uden]] * [[Valkensweerd]] * [[Veldhoven]] * [[Vught]] * [[Waalre]] * [[Waolwiek]]/[[Waolek]] * [[Warkendam]] * [[Woonsdrecht]] * [[Woudrichem]] * [[Zundert]] |} == Nedersaksies == * '''Algemeen''': **''(Noord-)Braobaant'', **''(Noord-)Broabaant'' **''(Noord-)Braobant'', **''(Noord-)Broabant'' {{Begin|act}} {{Noord-Braobant}} {{NederlaandsePrevinsies}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Noord-Braobant| ]] ehrzk9jhydi8h5g136am4b8fd8524sq 0 1718 255257 235654 2013-03-11T10:10:29Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 42 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1161]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Limburg''' kan verwiezen naor: * [[Limburg (Nederlaand)]] - Nederlaands-Limburg * [[Limbörg (Belgie)]] - Belgisch-Limburg * [[Limburg (Lahn)]] - Duutse stad Limburg * [[hartogdom Limburg]] {{dv}} 5c89db9y4xd2jq9di8o3yuplwmj9qrl 0 1721 255374 248261 2013-03-11T10:14:38Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 64 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q48397]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Merkurius''' ken meerdere betaikenissen hebben: * Klaine planeet dicht bie de zunne: [[Merkurius (planeet)]] * Reumse god: [[Merkurius (god)]] {{dv}} j5s2oom5v7q2g457vcymqzgk3bx2msr 0 1722 3437 2006-04-16T21:29:27Z Grönneger 1 35 Titel van [[Mercurius]] ewiezigd naor [[Merkurius]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Merkurius]] 4cunkc06y3j6f0tkeomo6s34rihvddu 0 1724 278963 275836 2015-03-27T16:03:54Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Infobox hemellichaam | naam = Merkurius | ofbeelding = Mercury.jpg | umskrieving = <small>Uit 18 foto's samengestelde compositie<br />gemaakt door Mariner 10</small> | moanen = Gain | deursnea = 4880 km | ofplatten = | massa = 3,302×10²³kg | rotatietied = 58 doagen 15 uren 30 min | umlooptied = 88 doagen | ofstaand = 57,91×10⁶ km | temperatuur = 90 K (-183&nbsp;°C) - 700 K (427&nbsp;°C) | kleure = Donkergries | atmosfeer = Gain | kern = Iezer, ob. 3600 km diameter }} Merkurius is n [[planeet]] in ons [[zunnesysteem]] en stait t dichtste bie de [[Zunne]]. Noa [[Pluto (planeet)|Pluto]] is t de klainste planeet van ons zunnesysteem. De planeet is nuimd noar de [[Romeinse Riek|Reumse]] god [[Merkurius (god)|Merkurius]] om zien snelle boan om de Zunne. Net zo as t [[Eerde]] is Merkurius n vaste planeet. Opmaarkelk is dat Merkurius n staark magnetisch veld het, in verglieken mit zien grootte. Merkurius het as ain van ainege twai planeten van ons zunnesysteem gain [[moan]]en. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ruumte]] r7qp8yxiokp3hqw8xbjv93q95n5wd8q 0 1725 278964 275831 2015-03-27T16:04:04Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Infobox hemellichaam | naam = Zunne [[Bestaand:Sun_symbol.svg|20px|Zunne]] | ofbeelding = Sun920607.jpg | umskrieving = De zunne fotografeerd in extreem [[UV]] | deursnea = 1.392.000 km | ofplatten = ~1×10^–5 (~7 km) | massa = 1,989×10³⁰kg</br>(= 332.946×eerde) | dichtheid = 1,41 g/cm³ (gemiddeld), 148 g/cm³ (sèntrum) | valversnellen = 274 m/s² (=27,9×''g'' aarde) | atmosfeer = | kern = {{nowrap|70 massa-% [[woaterstof|H]],}} {{nowrap|28% [[helium|He]],}} {{nowrap|0,9% [[zuurstof|O]],}} {{nowrap|0,4% [[koolstof|C]],}} {{nowrap|0,15% [[neon|Ne]],}} {{nowrap|0,15% [[iezer|Fe]],}} {{nowrap|0,09% [[stikstof|N]],}} {{nowrap|0,08% [[silicium|Si]],}} {{nowrap|0,07% [[magnesium|Mg]],}} {{nowrap|0,05% [[zwaovel|S]],...}} | drok = 2×10¹⁶ [[Pascal|Pa]] (sèntrum) | energie = 3,8×10²⁶ J/s | kleure = | kloarheid = –26,8 [[magnitude]] | rotatietied = 25,38 doagen (equator)</br>27,4 doagen (45° NB/ZB) | umlooptied melkweg = 225×10⁶ joaren | ofstaand melkweg = 27.000 lichtjoaren | ofstaand eerde =149.598.000 km (1 AE) | temperatuur = 5780 K (5510&nbsp;°C) (oppervlak)<br /> 15,5×10⁶ K (sèntrum) }} De '''zunne''' is de [[steern]] dij zoch t dichtst bie de [[eerde]] bevindt en t helderste objekt aan de hemel is. t Vörmt t middelpunt van ons [[zunnesysteem]]. Alle [[planeten]], [[astroiden]] en [[kommeten]] draaien om dizze steern hìn. De zunne stroalt licht en waarmte uut, woardeur wie [[mense|minsken]] leven kennen. Aandere minder gebruukte benoamens binnen ''Helios'' en ''Sol'', dit binnen de noamen van de [[Griekse mythologie|Griekse]] en [[Romeinse mythologie|Romeinse]] god van de zunne. t [[Steernskunde|Steernkundege]] symbool is n cirkel mit n timp in t midden: ☉ of [[Bestaand:Sun symbol.svg|16px|☉]] Vrouger wuir de zunne ook voak as planeet zain, dit veural in de tied dat t [[geozentrisme]] nog as woar beschouwd wuir. De zunne zindt elektromagnetiese stroalen oet dij wie woarnemen as [[waarmte]] en [[licht|lucht]]. Ook [[UV]], [[Infra-Rood]] en andere [[Gamma-stroalen]] wordt van de zunne noar de eerde stuurt, moar dat wordt grotendails tegenholden deur de [[atmosfeer]] en t [[magnetisch veld (eerde)|magnetisch veld]]. Bie n [[zunnewind]] komt der hail veul stroalen en magnetische dailtjes vanof de zunne. As dij richten de eerde goan, worden dij dailtjes en dij stroalen noar de polen tou trokken. As t den in de atmosfeer komt, krigst t vernuimde [[Aurora Boralis]] of [[Aurora Australis]] (''Noorder -en zuderlucht''). == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''zun{{small()|ne}}'', ''luie Evert'' * [[Grunnegs]]: ''zunne'' * [[Stellingwarfs]]: ''zunne'', ''Evert'', ''luie Evert'' * [[Tweants]]: ''zunne'' of ''zönne'' * [[Veluws]]: ''zunne'' of ''zon'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ruumte]] hr9l31rt9zr8btp5popdpa8aeopav4h 0 1726 278965 276259 2015-03-27T16:04:14Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Solar sys.jpg|thumb|300px|right|Zunnesysteem]] n '''Zunnesysteem''' is n groep objekten dij om n bepoalde steern hìn draaien. In ons zunnesysteem draaien der 8 offisjele planeten om de [[Zunne]]: * [[Merkurius (planeet)|Merkurius]] * [[Venus (planeet)|Venus]] * [[Eerde]] * [[Mars (planeet)|Mars]] * [[Jupiter (planeet)|Jupiter]] * [[Saturnus (planeet)|Saturnes]] * [[Uranus (planeet)|Uranes]] * [[Neptunus (planeet)|Neptunes]] Tot 2006 wuir [[Pluto (dwargplaneet)|Pluto]] ook as planeet zain. Noa n internatsjonoale konferensie in [[Praog|Proag]] wuir Pluto onthegen van zien titel as planeet, omdat er te veul verschilt van de aander planeten en der nog n hail ìnde planeten binnen dij op Pluto lieken. Der was dus n keus of man der n hail ìnde planeten bie deden, of aine minder. Veur de lèstent is kozen. == Ontstoan == Over t ontstoan van t zunnesysteem bestoan verschillende theorien. De theorie mit de maiste aanhang is de ''spiroaltheorie'': :Dou t [[heelal]] net vörmd was en hail wat steerns al kompleet waren, draaide der n grode stofwolk om ozze zunne tou. Dizze platte, ronde [[spiraol|spiroal]] draaide aal moar rond. Deur dizze [[wrijving|vrieven]] ontstond n kracht woarmit de stofdailkes bie mekoar druk wuiren. Hierdeur ontstonden de keernen van de planeten en heur swoartekracht. Dizze swoartekracht trok de omliggende stofdailkes aan en vörmde zo n planeet. :De [[vaste planeten]] bestonden dou oet glèneg haite stovven as [[magma]] en [[ijzer|ieder]]. Deur de kolle van t universum koelden zai of en vörmden n körst/oppervlak. n Andere theorie is de ''botsenstheorie'': :Deur t hierboven nuimde spiroalproces, wuiren allend leutje planeetkes vörmd, ook wel bekend as [[asteroiden]]. Deur de swoartekracht van de [[zunne]] draaiden zai om de zunne hin. As dizze mit n andere asteroide botste, kwam der zo veul kracht vraai, dat baaide astroiden smolten en n keern vörmden. Dizze keern trok andere asteroiden aan, dij ook in botsen kwam en smolt, enz. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ruumte]] n7qndimcme4ixelvwfwncfscxnkv7yr 0 1727 255371 254261 2013-03-11T10:14:35Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 55 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q102040]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Venus''' ken meerdere betaikenissen hebben: * Waarmste planeet van ons zunnesysteem: [[Venus (planeet)]] * Reumse godin van de laifde: [[Venus (godin)]] {{dv}} 1hpq1yx5ckba8x54xnjkbmmbdz5cp7b 0 1728 255368 234620 2013-03-11T10:14:31Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 63 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q426315]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Mars''' ken meerdere betaikenissen hebben: * Klaine rode planeet in ons zunnesysteem: [[Mars (planeet)]] * Reumse god van de oorlog: [[Mars (god)]] * Sukkeloadesnack: [[Mars (chocola)]] * Muziekstiel: [[Marsmuziek]] {{dv}} 7lyvbf2lxuvn234uxrnqril5pw6jsom 0 1729 255430 253938 2013-03-11T10:17:24Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 59 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q958169]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Jupiter''' ken meerdere betaikenissen hebben: * Grootste (gas)planeet van ons zunnesysteem: [[Jupiter (planeet)]] * Reumse oppergod: [[Jupiter (god)]] {{dv}} dca0pltba7tseqlb1dxj6iuf5jl0jjd 0 1730 255527 254587 2013-03-11T10:21:11Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 51 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q372220]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Saturnus''' ken meerdere betaikenissen hebben: * Planeet mit de grootste ringen in ons zunnesysteem: [[Saturnus (planeet)]] * Reumse god: [[Saturnus (god)]] {{dv}} cscgnj4m99w480kovdgk7t298izmz69 0 1731 255526 239222 2013-03-11T10:21:10Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 55 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2500668]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Uranus''' ken meerdere betaikenissen hebben: * Kantelde gasplaneet in ons zunnesysteem: [[Uranus (planeet)]] * Reumse god van de hemel: [[Uranus (god)]] {{dv}} 7nqfyv9mscvcg7tlp634rc5a6a30qkd 0 1732 255529 238382 2013-03-11T10:21:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 50 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q102264]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Neptunus''' ken meerdere betaikenissen hebben: * Klainste gasplaneet van ons zunnesysteem: [[Neptunus (planeet)]] * Reumse god van de zee: [[Neptunus (god)]] {{dv}} 4c2cwi3i6nl65nc3r55ewk6fgvg0tur 0 1733 255528 250656 2013-03-11T10:21:11Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 33 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q726657]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Pluto''' ken meerdere betaikenissen hebben: * n Kuypergördel-objekt (dwaargplaneet) in os zunnesysteem: [[Pluto (dwargplaneet)]] * Reumse god van onderwereld: [[Pluto (god)]] * Walt Disney-stripfiguur: [[Pluto (stripfiguur)]] {{dv}} 6oomfhrl9howw2usl7lfqsxhduvs1eq 0 1734 289016 282239 2016-10-28T10:16:56Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Provinzietabel | noam = Limburg| vlageofbeelden = [[Ofbeelding:NL-LimburgVlag.svg|150px|Vlagge van Limburg]] | woapenofbeelden = [[Ofbeelding:Limburg-nl-wapen.svg|110px|Waopen van Limburg]] | körtnoam = Limburg | heufdstad = [[Maastricht]] | religiejoar = 1999 | breedtegroad = 51/15// | lengtegroad = 5/55// | region = NL-LI | religie = [[Protestantisme|Protestants]] 3%<br />[[Katholicisme|Katholiek]] 80% | opprange = 2.209,22 | opp = 2.150,87 | woateropp = 58,35 | inwoners = 1.118.054 | doatum = jan 2015 | bevolkensdichtte = 520 | volkslaid = [[Limburg mijn Vaderland]] | ofbeelden = Limburg-Position.png | webstee = [http://www.limburg.nl www.limburg.nl] | }} '''Limburg''' ([[Limbörgs|Limburgs]]: ''Lèmburg'' of ''Limburg'') is ien van de twaolf pervincies van [[Nederlaand]] en leit in 't zuudoosten van 't laand. 't Hef ongeveer een bevolking van 1,14 miljoen inwoners. Hiervan is ongeveer 19,6 percent allochtoon, 80 percent van de autochtone bevolking is [[Rooms-Katholieke Karke|katholiek]]. De [[heufdstad]] van Limburg is [[Maastricht]]. In de pervincie Limburg wördt der ok [[dialekt|dialect]] praot, of eerder een [[streektaol]], naomelijk 't [[Limbörgs|Limburgs]], zoas dat erkend stiet in 't [[Europees Haandves veur regionale talen of talen van minderheden|Europese Haandvest veur regionaole taolen of taolen van minderheden]]) dit is ondertekend deur [[Nederlaand]] en de [[Europese Unie|EU]]. Limburg bestiet an de oppervlakte veurnaomelijk oet zaandgronden, in 't Tertiair anvoerd deur de [[Rien]] die doe veul groter en krachtiger was as now. Tegenwoordig de belangriekste rivier de [[Maas]] was doe een vrij onbedudende ziedrivier van de Rien. De Maas stroomt over de hiele lengte van zuud tot noord deur de pervincie en hef de eertieds ofzette Rienzaanden deursneden. Wieder bint de belangriekste revieren de [[Geul]] (bij Valkenburg an de Geul), de [[Roer]] (bij Roermond) en de [[Geleenbeek]] (bij Sittard-Geleen). 't Zuden van Limburg wördt kenmarkt deur 't veurkommen van de leemsoort [[löss]] die tiedens de [[iestied]] deur de [[wiend|wind]] hier ofzet wör. In 't zuden is de pervincie heuvelachtig. In 't vleden wör der in Limburg [[turf]], [[broenkool]] en [[steenkool]] wonnen die in Midden- en Zuud-limburg dicht an de oppervlakte ligt. Tegenswoordig neemt de winning van zaand en grind nog een belangrieke plaots in. == Plaotsen in Limburg mit [[stadsrechten]] == Limburg bestiet uut 14 plaotsen mit stadsrechten. * [[Wessem]] (nao 1150 veur 1329) * [[Maastricht]] (1204) * [[Roermond (stad)|Roermond]] (1231) * [[Sittard]] (1243) * [[Neistadt]] (1271) * [[Susteren]] (1276) * [[Montfort (Limburg)|Montfort]] (1294) * [[Kessel (Limburg)|Kessel]] (1312) * [[Venlo (stad)|Venlo]] (1343) * [[Echt (Limburg)|Echt]] (1343) * [[Thorn]] (1354) * [[Gennep]] (1371) * [[Weert (stad)|Weert]] (1414) * [[Valkenburg (Limburg)|Valkenburg]] (1452) == Gemienten == {| BORDER="0" cellpadding="10" |- | # [[Bargen (Limburg)|Bargen]] (''Bergen'') # [[Baek (gemeente)|Beek]] # [[Beesel]] # [[Brunssem]] # [[Echt-Susteren]] # [[Eijsden-Margraoten]] (''Eijsden-Margraten'') # [[Gennep]] # [[Gulpen-Wittem]] # [[Heerlen]] # [[Horst an de Maas]] (''Horst aan de Maas'') # [[Karkraode]] (''Kerkrade'') # [[Laandgraaf (gemeente)|Laandgraaf]] (''Landgraaf'') # [[Leudal (gemeente)|Leudal]] # [[Maasgouw]] # [[Maastricht]] # [[Meerssen (Limburg)|Meerssen]] # [[Mook en Middelaor]] (''Mook en Middelaar'') | <ol start="18"> <li> [[Nederweert]] <li> [[Nuth (gemeente)|Nuth]] <li> [[Onderbanken]] <li> [[Peel en Maas]] <li> [[Roerdalen]] <li> [[Roermond]] <li> [[Schinnen (gemeente)|Schinnen]] <li> [[Simpelveld]] <li> [[Sittard-Geleen]] <li> [[Stein]] <li> [[Valkenburg an de Geul]] (''Valkenburg aan de Geul'') <li> [[Venlo]] <li> [[Venray]] <li> [[Vaols]] (''Vaals'') <li> [[Voerendaal]] <li> [[Weert]] |} {{Limburg}} {{NederlaandsePrevinsies}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Limburg (Nederlaand)| ]] f00s2iy0uelabefu30kmlfs8zwm26vt 0 1736 282067 279350 2015-05-11T21:58:20Z Servien 7 /* Nedersaksies */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Pigeon framed by arch of Pulteney Bridge.jpg|thumb|n Duve]] n '''Duve''' of '''doeve''' ([[Latien]]: ''Columbidae'') is n [[voegel]]soort die veule veurkömp. In [[Nederlaand]] he'j n paor duvesoorten, waorvan sommigen der eigen stark an de meens an-epast hebben. De rotsduve bieveurbeeld is n veurouwer van de tamme [[stadsduve]] die'j overal in de grote stejen zien, volgens sommigen luui soms zelfs ''te'' veule. Veur veule meensen is de [[stadsduve]] dé duve, mer n duve as de [[Turkse tortel]] of de [[houtduve]] kömp oek aordig vake veur in [[Europa (continent)|Europa]]. == Tamme duven == Duven wörden al ieuwig lange ehöllen deur de meens; as [[pluumvee]], um ze (in [[deuventille|duvetillen]]) vet te mesten en op te eten, mer veural oek as [[postduve]] vanwegen der goeie oriëntasievermeugen. Al in de vuufde dynastie van t ouwe [[Olle Egypte|Egypte]] (±2000 veur Christus) bestungen der al tamme duven. Hiervan bin tekeningen evunnen in n graf uut disse periode. In de [[Tachtigjaorige Oorlog]] wördden de duve al gebruukt um tiejigen te doon vanuut bezetten stejen. In de [[Eerste Wealdkrieg|Eerste Weerldoorlog]] gebruukten t Duutse leger én de geallieerden postduven. == De duve as symbool == De duve steet symbool veur verschillende dingen. * Personifikasie van de [[vree]], t hef dan vake n olieftakke in zien [[sneb|bek]], in tegenstelling tot de [[rave]]. Dit zie'j weer in t verhaal van [[Noach]]. * n Duvepaortjen is t [[symbool]] van de [[liefde]]. Vake is dit t attribuut van Venus. * t [[christendom|Christelike]] symbool veur de [[Heilige Geest]], naor de woorden van [[Johannes de Deuper]]: ''En Johannes getuugden: ‘Ik heb de Geest as n duve uut de [[hemel]] zien neerkoemen, en hij bleef op hum rusten.’'' ([[Evangelie naor Johannes|Johannes]] 1:32). * De [[ziel]]. Op ouwe [[schilderie]]jen steet soms n [[nonne]] aofebeeld waorbie n duve uut de [[mond]] kömp vliegen. De ziele verlöt dan t [[lichaam]]. * n Duve mit n [[fles]]jen in de snavel is t attribuut van [[Remigius]]. == [[Nedersaksies]] == {{Nds/duve}} ==Uutgaonde verwiezingen== {{Commonscat|Pigeons|Duve}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Voegel]] 1jr46xv4j08j1234or69zpx7dpq2hyk 0 1737 284730 284726 2016-05-29T17:23:47Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Medies artikel}} '''Kopzeerte''' is n geveul van zeerte in de [[kop]]. Iederene hef wel es last van kopzeerte, mer as t langer duurt kan t oek n [[symptoom]] ween veur meer of minder arnstige [[ziekte]]s. As n kopzeerte niet deur aandere dingen kan koemen, mut der medies onderzeuk edaon wörden. In [[Nederlaand]] is t volksziekte nummer ene. Kopzeerte zit niet in de [[harsens]]. De zeningen rond de harsens wörden bie n kopzeerte te veule eprikkeld. Soms verwiejen de bloedvatten in t [[harsenvlieze]] zich. Oek kunnen de zeninguuteinden verschillende stofjes aofgeven, die n steriele ontstekingsreaksie op gang brengen. Dit is n ontsteking zonder bakteriën of virussen. Dit leit tot t ophopen van vocht en nog meer uutscheiding van disse stofjes, die de kopzeerte argerder maken. == Oorzaken == * De meeste soorten kopzeerte vallen onder 'spanningskopzeerte', waorvan de oorzaak niet goed begrepen wördt. Der is gien dujelike lichamelike oorzaak. Kopzeerte kan daornaost veroorzaakt wörden deur: * [[Ziekte]] - zo as [[griep]], [[migraine]] en [[sinusitis|bieholteontsteking]], [[bloeddrok|hoge bloeddrok]], [[vergiftiging]] * [[oogandoening|oogklachten]] * Ingespannen kieken bie min [[Locht (straoling)|locht]] * Langdurige inspanningen * Niet genog [[slaap (rust)|slaap]] * [[Trauma]] an de kop * [[Alkoholmisbruuk]], de zogenaamde '[[kater (alkohol)|kater]]' * Botse temperatuurdaoling ([[ieskopzeerte]]) == Behaandeling == Kopzeerte as symptoom kan verhölpen wörden deur: * Genog te slapen * Genog te eten en drinken * Genog lichaamsbewegige en frisse lucht * Niet te veule [[alkohol]] en [[koffie|kofjes]] drinken === Medisienen === Der bin n antal medisienen um kopzeerte tegen te gaon. De bekendste bin: * [[Parasetamol]] * [[Aspirine]] Bie t gebruuk van medisienen tegen kopzeerte mu'j je waoren veur [[medisienaofhankelike kopzeerte]]. Bie disse vorm van kopzeerte is der n verslaving op-etrejen of bi'j gewoon ewend eraakt an t medisien. Hierdeur vermindert t medisien de kopzeerte niet meer, mer wördt de kopzeerte argerder as t medisien niet in-eneumen wördt. t Ontwennen van medisienaofhankelike kopzeerte kan n langdurig en pienlik proses ween. In tegenstelling tot wat veule luui denken, kan t oek veurkoemen a'j n lange tied of te veule parasetamol of aspirine innemen. == Meugelike alarmsymptomen == * a'j boven de vuuftig jaor bin en veur t eerst kopzeerte kriegen * n eerste [[migraine]]anval boven t veertigste jaor * kopzeerte bie pasiënten jonger as 6 jaor * ouwer volk mit plaotselike oppervlakkige kopzeerte an de [[slaap (anatomie)|slapen]] * zwangeren mit n veur hulen onbekende kopzeerte * meer last van kopzeerte nao n ongeval * hevige kopzeerte bie iezelig hoge bloeddrok * bots naore kopzeerte kriegen * kopzeerte mit koortse en der minder mit de kop bie ween * kopzeerte en zeerte in de nekke bie t bugen van de kop * kopzeerte mit funksiestoornissen van zeningstelsel (kracht in de narms en benen, sprake en der minder mit de kop bie ween) * smarnens spiejen, spiejen niet samenhangend mit kopzeerte * kopzeerte mit veraandering van de persoonlikheid * kopzeerte mit achteruutgang van prestasie op schoele * migraine mit aura{{Info|n Aura is n draodjen, lochtplekjen of duustere plekke in t gezichtsveld}} de heeltied an de zelfde kaante Bie disse gevallen wördt der an-eraojen naor n dokter te gaon. == Nedersaksies == {{Nds/kopzeerte}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Symptoom]] 4zyfva34uzrbqqyu9ehuz43lysd4q61 6 1738 163363 3482 2010-10-10T08:42:16Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Plaante]] wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Plaante]] a86ke7g00yh0atp02pv8lyjuy5l9pn7 0 1739 288416 265275 2016-10-27T10:14:14Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Landschap Westerwolde.jpg|right|250px|thumb|Laandschop van Westerwoolde]] <div style="text-align: justify"> '''Westerwoolde''' (of: ''Westerwooldingerlaand'') is n gebiet in t zuudoosten vun de provinsie [[Grunnen (provìnzie)|Grönnen]] rund de revierkens [[Westerwoldse Oa|Westerwoldse Ao]], [[Ruten Oa|Ruten Ao]] en [[Muzzel Oa|Mussel Ao]]. t Heurt pas zeit 1619 bi Grönnen en dus ok bi [[Nederlaand|de Nederlanden]]. Westerwoolde haar immer n eigense identiteit, man hef dat in de loop der eiwen verloorn. Dei eigense identiteit is veural veroorzaokt deur de isoleerde liggen vun t gewest. In de [[Middeleiwen]] waar Westerwoolde enkeld ein zaandrog, in t midden van twei grote [[Vene (grondsoorte)|venen]]. t Gaf man twei deurgangen naor [[Duutsland]] (bie Traopel en Boertang), ein naor [[Dreinte]] (bie Roswinkel) en ein naor Grönnen (bie Wedde). t Gebiet wordt oft as [[Ommelanden|Ommelaand]] anduden, man hef nimmer de offisjele staotus van Ommelaand had. Westerwoolde waar laank n apaarte heerlekheid. t Hef ook n eigens kasteil (de [[Wedderbörg]]) en haar n eigens gerichtshoof (bie Vlagtwedde). De heerlekheid is n ander gebiet as t geograofische Westerwoolde. Hierunder zugt man twei kaorten van Westerwoolde, waorup beide gebieten angeven wordt. Mìnzen oet Westerwoolde wordt meisttieds ''Wolgens'' of ''Westerwooldingers'' nuimd. ==Oetstalling== <gallery> Ofbeelding:Atlas Cosmographicae (Mercator) 177.jpg|Westerwoolde in 1589, zein vanoet t westen Ofbeelding:Atlas Cosmographicae (Mercator) 179.jpg|Westerwoolde in 1589, zein vanoet t nord&shy;oosten Ofbeelding:Atlas Cosmographicae (Mercator) 181.jpg|Westerwoolde in 1589, zein vanoet t zuud&shy;oosten Ofbeelding:Lokoatsie Westerwolde.JPG|Heerlekheid Westerwoolde Ofbeelding:Lokoatsie Westerwolde2.JPG|Geograofisch gebiet Westerwoolde </gallery> ==Boetende heenwiezen== *[http://www.waarwesterwolde.de/ Infowebstee van de VVV Westerwolde up Duuts en Nederlaands] *[http://www.youtube.com/watch?v=xBErfcYmVbg Interview mit Edo Jans oet Westerwoolde over dizze streek, up Grönnegs (gein Westerwoolds)] {{commonscat|Westerwolde}} {{Dia|Schreven up zin [[Westerwoolds]]}} {{GrunnegerOmmelanden}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Streek in Grunnen]] doqyiwzgnze8v4322rd6byfie8zk5th 0 1741 3499 2006-04-18T09:02:12Z Tubantia 15 REDIRECT [[Limburg]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Limburg]] 2uewphqvpum37i9d7g5okf5c3m643c7 0 1742 3500 2006-04-18T09:03:35Z Tubantia 15 REDIRECT [[Noord-Braobant]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Noord-Braobant]] 6txmglrt4yqk5iyhj1v785cui7w48ah 0 1743 3502 2006-04-18T09:04:39Z Tubantia 15 REDIRECT [[Utrecht]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Utrecht]] htraf6oyzlwgrwbe867fqerax1u646q 0 1744 3509 2006-04-18T09:34:15Z Tubantia 15 Titel van [[Tsjechië]] ewiezigd naor [[Tsjechie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Tsjechie]] qsfcmnr8cerwq1qtvwbs7d5ohkq4qxw 0 1745 293017 278966 2017-02-11T11:22:13Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Biandintz_eta_zaldiak.jpg|thumb|n Vul met zien moe]] t '''Peerd''' ([[Latien]]: ''Equus caballus'') is n edomestiseerd hoefdier uut de orde van de onevenhoevigen, iene van de zeuven hudige soorten uut de [[familie (biologie)|familie]] van de peeardachtigen (''Equidae''). De Latiense woorden ''equus'' en ''caballus'' betekent overigens alletwie "peerd". t Peerd wördt veurnamelik eholden as riej- en lastdier. n Klein peerdtien nuumt ze n ''kedde'' of een ''kidde'', n peerdtien kleiner as 1.45 meter wördt ok wel n ''ponny'' enuumd. n Vrouwchiespeerd hiet n ''mere'', n männechiespeerd hiet n ''hingst'' en t kleintien van t peerd hiet n ''[[vul]]''. n Elubte hingst nuumt ze n ''ruun''. == Rassen == Ovver de hiele wereld bestaot der völle verschillende peerdenrassen. Oorspronkelik bestunden der gien peerdenrassen in de [[Ni'je Wereld]], die bint pas nao de kolonisasie daorhen ebrocht. Bekende peerdenrassen uut de Lege Landen bint: * [[Bels]] * [[Ardenner]] * [[Fries (peerd)|Fries]] * [[Grönneger (peerd)|Grönninger]] * [[Gelderlaander (peerd)|Gelderlaander]] == Nedersaksies == {{Nds/peerd}} == Uutgaonde verwiezingen == {{commons|Equus caballus}} {{Dialekt|sdz||Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Zoogdier]] 0jrtncv4q7kzo6a5t8atdsgrkusctle 0 1746 279351 275366 2015-03-27T17:10:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:German Pinscher.JPG|250px|thumb|Nen Duutsen Pinscher]] [[Bestaand:060414 Puppy.jpg|thumb|250px|'t Jong van nen hond (5 wekke olden Duutsen Schäferhond)]] De '''hond''' ([[Latien]]: ''Canis lupus familiaris'') is n roofdeer uut de femilie van de [[hondachtigen]] (''Canidae''). Et deer kump op alle wealddelen veur, meestentieds in gezelschap van [[mense]]n, dit kump deurdat den hond et oldst bekende huusdeer is. Al duzenden jaoren wöd den hond gebruukt veur bewakingstaken, bi-j de jacht, as herderhond en as trekdeer. Nog altied hef den hond wark as politiehond of hulphond, moar de meeste honden wodt now eholden as gezelschapsdeer en bint dan ok ene van de meestveurkommende deren in [[Europa (continent)|Europa]]. De hond stamt of van de [[wolf]]. Der bint duzende verschillende soorten hunde, um der moar n paar te neumen: den [[Golden Retriever]], den [[Border collie]], den [[Huskie]], den [[Poedel]] en den [[Rotweiler]]. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''hond'' (meervold ''hunde'', verkleinvörm ''hundjen'', ''hund(e)ken'') * [[Drèents]]: ''hond'' (meervold ''honden'', verkleinvörm ''hondtie(n)'') * [[Graafschopper Platt]]: ''hound'' (Platduutse schriefwieze ''Hound'') * [[Grunnegs]] ''dog'', ''hound'', ''hond'' <small>(oetsproken as ''hoand'')</small> * [[Sallaands]]: ''hond'' (meervold ''honden'', verkleinvörmen ''hunnechie(n)'', ''(h)undtie'', ''höndtie(n)'') * [[Stellingwarfs]]: ''hond'' (meervold ''honnen'', verkleinvörm ''hontien'') * [[Tweants]]: ** ''hoond'' ** ''fok'' (skeeldn) ** ''skeffer (-tjen)'' (kleain heundken, kan ook negatief wean) * [[Urkers]]: ''hoend'' * [[Veluws]]: ** ''hond'' ** ''hoend'' ([[Putten]], [[Niekark]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) ** ''hongd'' ([[Bunsjoten]]) ** ''ond'' ([[Attem]]) == Oetgaonde verwiezingen == {{Commonscat|Dogs}} {{Wiktionary|hond}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] keidn1wzkdivwf7o2e3q85bgcjwyete 0 1747 279352 274409 2015-03-27T17:10:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Kaasmarkt2 close.jpg|thumb|250px|De keesmarkt in Gouda]] [[Bestaand:Chesse gouda immersion.JPG|thumb|250px|Keesfebriek in Gouda]] [[Bestaand:Chessee gouda fabrication.JPG|thumb|250px|'t Stremmen van de keze]] [[Bestaand:Kaastekoop.jpg|thumb|250px|thumb|Keze in de uutstalling]] [[Bestaand:Swiss cheese cubes.jpg|250px|thumb|Emmentalerkeze]] '''Keze''' is een voedingsmiddel dat emääkt wört van [[melk]]. Bi'j 't mäken van keze wörren de vaste stoffen in de melk (eiwitten, vetten en mineralen) eskeiden van 't vocht. Der wört stremsel, zoersel en zolt bi'j de keze edaon tiedens de bereiding. In keze zit veural veul calcium, mär ook de vitemines A, B en D. Keze wört vanolds ezien as ien van de veule typisch [[Nederlaand|Nederlaanse]] preducten die väke naor 't butenlaand uut-evoerd wörren. == Stappen bi'j 't mäken van keze == De eerste stap bi'j 't mäken van keze is 't [[stremsel]] en zoersel bi'j de melk doen. Ierdeur gaon de eiwitten, veural 't [[caseïne]], in de melk samenklonteren, waorbi'j 't vet en vocht in-esleuten wörren. Zo ontstäät 't [[vrongel]]. In 't [[zoersel]] zit de [[melkzoerbacterie]] ''Lactococcus'', de 'bolvormige melkbacterie'. Stremsel wört e-ääld uut de maagin-old van jonge dieren, bi'jveurbeeld van kalvers of kunstmaotig emääkt. De witte, nog slappe vrongel die nog mär een paor uren epärst is, wördde vrogger väke egeten in [[Amsterdam]] as [[meikeze]]. Now is meikeze zwat niet meer te kriegen, umdat der niet zoveule liefebbers van bin. Iernao wört deur snieden en verwärmen zo veule meugelijk vocht uut 't vrongel eknepen. 't Of-etapte vocht iet [[wei (melk)|wei]]. In de wei zitten nog weerdevolle stoffen en wört bi'jveurbeeld in dierenvoer gebruukt, mär ook in sommige [[frisdrank]]en. 't Vrongel wört in een vatte edaon en veerder sämen-epärst. Daornao wört 't vrongel in [[keukenzalt|zolt]] wäter edaon ('t zogeneumde pekelbad). 't Zolt dat in de keze dringt bevordert de korstvorming, de stevigeid, de smääk en ook de oldbääreid. Een febriekskeze blieft langer in de pekel liggen as een echte boerenkeze; daordeur verliest de keze meer vocht en wört 't zolter. Een gewone ''Goudse'' febriekskeze zit op ongeveer 3,5% zolt, een febriekskeze met ''25% minder zolt'' (Maaslander) op ongeveer 2,5%, en een boerenkeze op ongeveer 2%. De keze is nao 't pekelbad nog slap en ef niet veule smääk. Deur de keze te laoten ''riepen'' wört 't steviger. De rieping duurt vier weken tot ien jaor. Oe langer de keze riept, oe meer smäken evormd wörren. De mieste Nederlaanders ebben een uut-espreuken veurkeur veur keze met een bepaolde riepingstied. Um de riepingstied van een keze an te geven bestaon der verskillende benämingen. Disse benämingen bin weer-egeven in de onderstaonde tebel. {| class="prettytable" |- !Benäming !Riepingstied |- |Jonge keze||3 weken |- |Jong belegen||10 weken |- |Belegen||4 maonden |- |Extra belegen||8 maonden |- |Olde keze||12 maonden |- |Overjaorige keze||16 maonden of meer |} == n Aantal keessoorten per laand == === Nederlaand === * Edammer keze * Friese nägelkeze * Gröskeze * Euikeze * Goudse keze * Kernhemmer * Leidse keze * Boerenkeze * Smeerkeze * Leerdammer * Rommedoe * Reukkeze * Waddenkeze === België === * Paterskeze * Brusselse keze * Herve * Limburger * Maredsous * Passendale * Plateau de Herve * Postel * Prince-Jean * Remedou * Rubenskeze * Oud Brugge * Brugse Blomme * Wijnendale === Aandere === * [[Denmaark|Denemarken]]: Castello Blue, Danish Blue, Samsø * [[Duutslaand]]: Musterkeze, Tilsiter * [[Verienigd Keuninkriek|Engelaand]]: Cheddarkeze, Cheshire, Double Gloucester, Lancashire, Shropshire Blue, Stilton, Wensleydale * [[Frankriek]]: der bestaon een groot antal Franse kezen, veurbeelden bin Camembert, Roquefort en Brie. * [[Griekenlaand]]: Feta * [[Italië]]: Bel Paese, Gorgonzola, Mascarpone, Mozzarella, Parmezaanse keze, Pecorino, Ricotta enz. * [[Spanje]]: Manchego * [[Zwitserlaand]]: Appenzeller, Emmentaler, Gruyère, Raclette == [[Nedersaksisch]] == * [[Achterhooks]]: ''keze'' * [[Drèents]]: ''keze'' of ''kees'' * [[Grunnegs]]: ''keze'' of ''kees'' * [[Sallaans]]: ''keze'' * [[Stellingwarfs]]: ''keze'' * [[Tweants]]: ** ''keze'' ** ''kieze'' ([[Eanters]], sprek oet '''''kie'''jəzə'') * [[Urkers]]: ''keaze'' * [[Veluws]]: ** ''kees'', ''keze'' ** ''keis'', ''keize'' ** ''kèès'', ''kèze'' ** ''kaos'' ([[Harskamp]]) == Uutgaonde verwiezingen == {{Commonscat|Cheese}} {{Dialekt|sdz|[[Gällemunigers]]}} [[Kategorie:Zuvel]] obgb2nyduhdrbsfymy4xe2brl47f4ca 0 1748 292363 280767 2016-12-14T16:50:38Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Proaten.PNG|thumb|right|250px|'t Warkwoord ''praoten'' in Germaonse dialecten]] '''Taol''' is 'n communicaotiemiddel waordeur mèènsen mit mekare praoten können. Der bint wereldwied krap 7000 taolen volgens de publicaotie ''Ethnologue: Languages of the World'', al hangt 't antal of van oen definitie van 'taol': veul taolen vluuien mit heur dialecten in mekare over. Der bint verschillende [[taolfemilie]]s: alliene in Europa al bint der de [[Germaanse taolen]], de [[Romaanse taolen]], de eïsoleerde taolen, de [[Slavische taolen]] die in de Balkanlanen en de [[Baltische taolen]] die in de Baltische lanen epraot wörden. [[Nederlaand]] hef naost 't Nederlaans dree officieel erkende [[streektaol]]en, 't [[Limbörgs|Limburgs]], 't [[Nedersaksisch]] en 't [[Freesk|Fries]]. 't Gangbaore verskil tussen enerzieds ''taol'' (mit een hoge weerdering) en aanderzieds ''[[dialekt|dialect]]'' (mit een lege weerdering) wördt in de taolkunde niet emaakt, umdat 't willekeurig en [[poletiek]] bepaold is: de dialecten van 't [[Chinees]] verschillen net zoveul van mekare as de onderscheiden Romaanse taolen. Taolkundigen geven deurgaons de veurkeur an 't maotskappelijk niet belaojen begrip ''variëteit''. Een aandere term veur 'taol' is ok wel ''spraok''. == Taolfemilies == [[Bestaand:Confusion of Tongues.png|thumb|left|150px|De toren van Babel]] {| | * [[Afro-Aziatische taolen]] * [[Altaïsche taolen]] * [[Amerindische taolen]] * [[Austroaziatische taolen]] * [[Austronesische taolen]] * [[Dravidische taolen]] * [[Eskimo-Aleoetische taolen]] * [[Geelvinkbaaitaolen]] * [[Indo-Europese taolen]] * [[Kaukasische taolen]] * [[Khoisan taolen]] | * [[Na-Denétaolen]] * [[Niger-Congo taolen]] * [[Nilo-Saharaanse taolen]] * [[Oeraalse taolen]] * [[Papoeataolen]] * [[Sino-Tibetaanse taolen]] * [[Tai-Kadaitaolen]] * [[Tsjoektsjo-Kamtsjadaalse taolen]] * [[Isolaten]] * [[Gebarentaol]]en * [[Kunsttaol]]en |} == In de Biebel == Volgens de [[Biebel]] (''Genesis 11:1-9'') bint alle taolen ontstaon deurdat de mèènsen een toren naor de hemel maken wollen, de lu die hieran begunnen wanen ongeheurzaam en hadden niet veul goeds in de zinne. [[God]] maakte doe de taol van de mèènsen wereldwied in de war zodat ze niet mit mekare konnen praoten, waordeur de toren ok niet of-emaakt kon wörden. ==Nedersaksisch== {{Nds/taol}} ==Uutgaonde verwiezing== {{Commons|Language}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Taol| ]] e8w1lcwyv67j69vy1uo7g2sgfoh38w8 0 1750 264926 255203 2013-05-09T22:05:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Dialekten Benelux.PNG|250px|right|thumb|Dialekten ien de Benelux]] t Begrip '''dialekt''' is vraai stoer te verdudelken. t Liekt maisttied nait hail veul op n andere [[spraok|toal]], moar t verschilt te waainig om van n echte toal te spreken. Roegvot zain, is elke ofwieken van n standoardtoal n dialekt. Zo binnen bieveurbeeld t Amsterdaams en t Voolndaams dialekten van t [[Nederlaands]]. t [[Leegsaksisch]] is anders as [[sproak|toal]] vaastlègd. Dizze eerkennen komt maisttied omdat t n aaigense grammatiek het en en andere woordenschat; t Leegsaksisch het ook nait biedroagen aan de vörmen van t Standoardnederlaands. n Andere reden ken wezen, dat t n apaart kluster vörmt binnen n bepoald gebied. Dit is de reden veur t Leegsaksisch en t Frais om binnen t Frankische Nederlaands de toalstoates te hebben. Bie t Leegsaksisch wordt voak verwezen noar dialekten, bieveurbeeld Leegsaksische dialekten, Westfeelse dialekten, Drìntse dialekten, môr dit is aigelks nait hailmoal korrekt. Dialekten binnen ôfwieken tin opzicht van n standerdtoal, môr omrezen t Leegsaksisch, t Westfeels en t Drìnts gain standerdtoalen hebben zol aigelks ook nait proat worden kinnen van dialekten, môr van varianten of varieteiten. {{SNLV}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Taol]] 3xw4plmq5y44pibhkt4acznm2l9guy7 0 1751 26890 3520 2007-01-28T20:07:58Z Servien 7 deurverwiezing naor [[De verleuren zeune]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[De verleuren zeune]] 1mfvfdx5aumdnlaugh084dlx8vfcvvh 10 1752 280046 280013 2015-04-06T14:10:21Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = {{{noam}}} | heufdruumte1_1 = {{{vlageofbeelden}}} | heufdruumte1_2 = {{{woapenofbeelden}}} | heufdruumte2_1 = <small>[[Vlage van {{{körtnoam}}}]]</small> | heufdruumte2_2 = <small>[[Woapen van {{{körtnoam}}}]]</small> | ofbeelding = {{{ofbeelden}}} | caption = Koarte van {{{noam}}} | subkop1 = Informoatsie | head1_1 = [[Taol|Sproak]]en | item1_1 = {{{sproaken|}}} | head1_2 = [[Heufdstad]] | item1_2 = {{{heufdstad}}} | head1_3 = [[Geleuf]] {{#if:{{{religiejoar|}}}| <small> ({{{religiejoar}}})</small> }} | item1_3 = {{{religie}}} | head1_4 = [[Volkslaid]] | item1_4 = {{{volkslaid|}}} | subkop2 = Geogroafie en bevolken | head2_1 = Oppervlak{{#if:{{{opp|}}}|<br />- [[Vastelaand|Laand]]}}{{#if:{{{woateropp|}}}|<br />- [[Waoter|Woater]]}} | item2_1 = {{{opprange}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]]{{#if:{{{opp|}}}|<br />{{{opp}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]] }}{{#if:{{{woateropp|}}}|<br />{{{woateropp}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]] }} | head2_2 = [[Bevolking|Inwoners]]{{#if:{{{inwoners|}}}|<br />- Totoal}}{{#if:{{{bevolkensdichtte|}}}|<br />- Bevolkensdichtte}} | item2_2 = {{#if:{{{inwoners|}}}|<br />{{{inwoners}}} }}{{#if:{{{doatum|}}}| <small> ({{{doatum|}}})</small> }}{{#if:{{{bevolkensdichtte|}}}|<br />{{{bevolkensdichtte}}} inw./km²}} | head2_3 = {{CoordinateSYSTEM|NL|Koördinoaten}} | item2_3 = {{Coordinate |article=/ | text={{#if: {{{breedtegroad|}}}|DM}}|NS={{{breedtegroad|}}} |EW={{{lengtegroad|}}} |type=adm1st |region={{{region|NL}}}|dim=10001|name={{{naam|{{PAGENAME}}}}}}} | subkop3 = Offisiële webstee | voot = {{{webstee}}} }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> mju63n9k1jebz3aq0ufodpafiznth5q 4 1753 267191 255201 2013-05-10T23:02:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie]] [[Ofbeelding:Zandbakw.jpg|thumb|De kienders kunnen hier rustig speulen!]] <!-- Laot disse en de volgende regels a.j.b. altied staon. --> In disse zaandkule{{info|Dit is een oefenpagina veur experimenten e.d.}} ku-j een bietjen oefenen, gao gerus je gang! {{Ploats in Nederlaand | locatie= | soort= Buurtschap | naam= Sluis 7 | provincie= | gemeente= | opp= | inwoners= | datum inwoners= | postcode= | netnummer= | bestandsnaam wapen= | lat_deg=52 | lat_min=36 | lat_sec=29 | lon_deg=06 | lon_min=31 | lon_sec=39 }} '''Sluis 7''' (Sluus Zeu'm) is een [[buurtskap]] in de gemeente [[Haddenbarg (gemeente)|Hardenberg]] in de Nederlandse previnsie [[Overiessel]]. Het lig in het noorden van de gemeente, tussen [[Dedemsvaart (plaats)|De Voart]] en [[Lutten]]. [[Luttn]] De buurte is enuumd noar Sluis VII, een veurmalige schutsluus in het kenaal de Dee'msvoart. Disse sluus is ebouwd in 1849 en is in 1968 esloopt tiedens het dempen van de Deemsvóart. ==Sallaands Dialekt== Sallaandse proatwiezer. Aan dit artikel wördt nog ewarkt ! Sallaanders !!! Mit duzend woorden ku'j redeluk een taal verstoan en oe verstoanbaar maken, zegt ze. Dit is gewoon een begun van een woordenlieste mit uutspraken. Een soort Sallaands woordenboekien in wörding. Wie kan helpen um dit n mooie tabelle te te loaten wörden? Griept het an um disse lieste aan te vullen. As 100 Sallanders elk 10 woordties der bi'j zet, hew die 1000 woorden al; misskien wördt het er nog wel veule meer. Holdt de schriefwieze ienvoldig al is de uutspraak nog zo krom. Doarveur bint de IPA simbooln heel belangriek. (Zie ok de schriefwiezer van dialektgroep Hardenbarg, www.historiekamer.nl. Veur die as t weet en der verstaand van hebt, verbeter asteblief de fouten, zodat der straks een anvoardbaar Sallaands woordenboekien kump te stoan. Asteblief gien aandere dialekten der tussen zetten. Hold het Sallaands. Overleggen en kommentaar doe'j op de overlegpagina. {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="30%" |Nederlands ! width="30%" |Sallaands ! width="30%" |IPA uutspraak |- |A. | | |- |Aangeven |Angeven |['anɣe:m] |- |Afwegen |Ofwegen |['ɔfwe:η] |- |B. | | |- |Begrijpen |Begriepen |[be'ɣri:pm] |- |Bootje |Botien |['boʊtin] |- |C. | | |- |Coöperatie |Koperasie |[koʊpə'ra:si] |- |Cynisch |Sinies |['sini:ʃ] |- |D. | | |- |Daarom |Doarumme |[dɔ:r'ʏmmɘ] |- |Dodelijk |Dodeluk |['doʊdəlɘk] |- |E. | | |- |Eveneens |Eveniens |[evən'i:ns] |- |Een (1) |Iene |['i:nə] |- |F. | | |- |Fiets |Fietse |['fi:tsə] |- |Fornuis |Fenuus |[fɘ'ny:s] |- |G. | | |- |Gapen |Gapen |['ɣa:pm] |- |Graven |Graven |['ɣra:m] |- |H. | | |- |Hangen |Hangen |[ha'η] |- |Hopen |Hopen |['hoʊ:pm] |- |I. | | |- |Ik |Ikke |[ɪkkə] |- |Immers |Ommers |['omməs] |- |J. | | |- |Jij |Ie |[i:] |- |Jongen |Jonge |['jɔηə] |- |K. | | |- |Kaal |Koal |[kaʊl] |- |Kopen |Kopen |['koʊpm] |- |Krijgen |Kriegen |[kri:η] |- |L. | | |- |Laten |Loaten |['lɔ:tn] |- |Liggen |Liggen |['lɪ'η] |- |M. | | |- |Maar |Moar |[mɔ:r] |- |Mat |Matte |['mattə] |- |N. | | |- |Nader |Noader |['nɔ:dər] |- |Nieuwsgierig |Nijsgierug |[nɪjs'ɣi:rəɣ] |- |O. | | |- |Oom |Ome |['oʊmə] |- |Oester |Oester |['ʊstər] |- |P. | | |- |Pan |Panne |['pɑ:nə] |- |Pannetje |Pannechien |['pɑnnəɣin] |- |Q. | | |- |Quasi |Kwasie |['kwɑ:si] |- |R. | | |- |Rijst |Riest |[ri:st] |- |Roken |Roken |[roʊkη] |- |S. | | |- |Staal |Stoal |[stɔ:l] |- |Spijt |Spiet |[spit] |- |T. | | |- |Tafel |Toafel |[tɔ:fəl] |- |Toren |Toorn |[toʊrn] |- |U. | | |- |Uur |Uur |[y:r] |- |Uitgaan |Uutgoan |['y:tgɔ:n] |- |V. | | |- |Voor |Veur |[vœ:r] |- |Vooruit |Veuruut |[vœ:r'y:t] |- |W. | | |- |Waarvan |Woarvan |[wɒ:'van] |- |Wist |Wus |[wʌs] |- |X. | | |- |Xzieniets |Kzieniks |[kzi:'nɪks] |- |Z. | | |- |Zaag |Zage |['zɒɣə] |- |Zeven |Zeuven |[zœ:m] |- | |} ==Platies== Bi'jgoande platies geeft een indruk van de sluus véúr en noa demping van de Dee'msvoart. <gallery> Ofbeelding:sluisVIIblau.jpg|Blauwdruk plan Sluus nr. 7 uut ca. 1845 Ofbeelding:Sluis7-1920.jpg|Sluus 7 umstreeks 1920 Ofbeelding:Sluis VII 1956.jpg|Sluus 7 in 1956 Ofbeelding:Stroomduiker 1956.jpg|Stroomduker Sluus 7 in 1956 Ofbeelding:Gedempte sluis 2011.jpg|Gedempte sluus mit woning in 2011 </gallery> Um een pagina te bewarken klik bovenan op 't tabblad "bewark". A-j hier iets schrieven en je klikken helemaole onderan op de knoppe "Pagina naokieken", dan zie-j hoe de pagina deruut zal koemen te zien. A-j dan klikken op "Pagina opslaon", blief waor je mee bezig wanen bewaord. A-j hier een verwiezing maken naor een nog neet bestaond artikel, zoas bieveurbeeld [[zaandbakspeulgoed]], dan kump dee verwiezing ''zaandbakspeulgoed'' in 't rood te staon. A-j daor dan op klikken dan krieg je een leeg invulvienster um dat artikel an te maken. Je mötten gien testartikels anmaken, mar we neugen je van harte uut um echte artikels te gaon schrieven, die passen in de Nedersaksische Wikipedie-encyclopedie. == Wikisyntax == [[hyperlink|interne verwiezing]] [http://nl.wikipedia.org uutgaonde verwiezing] *optelling *som *min *gen #e #num #merd ##deur ###num ####mer #####en '''dik''' ''schriks'' <u>onderstreep</u> <strike>deur-estreep</strike> <big>groot</big> <pre>pretekse</pre> <code>code</code> <tt>typmesine</tt> <small>klein</small> ;tekse:serie letters en leestekens ;definitie:uutleg Neet inspringen :1x inspringen ::2x inspringen :::*3x inspringen, mit opsomming ::::*4x inspringen, mit opsomming == Veurbeelden == {| border=0 |- | | | |} ******************* OZH = rechte van Euler: OH=<math>\sqrt[2]{9R^2-(a^2+b^2+c^2)}</math> NZI = rechte van Nagel: NI=<math>\sqrt[2]{6r^2-12Rr+\frac{a^2+b^2+c^2}{2}}</math> EZL = rechte van Lissajou: EL=<math>\sqrt[2]{9R^2+12r^2-6Rr-(a^2+b^2+c^2)}</math> ******************* <math>F \times{} \Delta{s} = W</math> ******************* == functie == <math> \mathbf{F(a' , b', c')= 0} </math> <math> \mathbf{F(a, \boldsymbol{\pi} -b} </math> pmi41e3brm93slmqn3uujra3vpf2sey 0 1755 278967 275856 2015-03-27T16:04:34Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zai [[Denmaark (deurverwiespagina)]] veur aandere betaikenissen van '''Denmaark'''}} {{Laandtabel-gos | | noaminlaandstoal = Kongeriget Danmark | vlage = [[Bestaand:Flag of Denmark.svg|150px|Vlage van Denmaark]] | woapen = [[Bestaand:National Coat of arms of Denmark.svg|70px|Woapen van Denmaark]] | lokoatsie = Denmark-Pos.png | breedtegroad=55/47//N | lengtegroad=9/47//E | region=DK | toalen = [[Deens]] | heufdstad = [[Kopenhoaven]] | religie = [[Protestantisme|Protestants]] 95% | regeernsvörm = [[Konstitusionele monarchie|Konstitutionele monaarchie]] | km2 = 43.094 | pctwoater = 1,6 | inwoner = 5.411.596 | dichtte = 125,6 | munt = [[Deense krone]] | valutakode = DKK | tiedzone = +1 | volkslaid = [[Der er et yndigt land]] | feestdag = [[5 juni]] | tld = dk | laandkode = DNK | til = 45 }} '''Keunenkriek Denmaark''' ([[Deens]]: ''Kongeriget Danmark'') is n laand in t [[Scandinaovië|Skandinoavische]] dail van [[Europa (continent)|Europa]]. t Bestait uut n [[schierailaand]] (Jytlaand) en een aantal aailanden, woarvan [[Funnen]] (Fyn) en [[Seelaand]] (Sjælland) de grootste twij binnen. De keunegin van Denmaark is ''Dronning [[Magrethe II]]''. == Laandschop == t Laandschop van Denmaark wordt kinmaarkt deur heuvels, varieernd van leeg aan de kosten, tot hail hoog in t midden van Jytlaand en middelhoog op de [[Ailanden van Denmaark|ailanden]]. In de buurt van [[Silkeborg]] en [[Skandeborg]] wordt t laandschop beheersd deur meren en wolden, veuraal [[naoldbos|noaldwolden]]. De hoogste baargen van Denmaark liggen den ook bie Silkeborg, [[Yding Skovhøj]] en [[Himmelbjerg]]et. t Noorden van Denmaark, de provìnzies [[Noord-Jytlaand]] en [[Vibörg]] worden kinmaarkt deur [[fjorden]] dij vrouger hailmoal open waren, moar tegenswoordeg binoa meren worden binnen. In de buurt van Vibörg binnen t lutje hellens, moar richten t noorden wordt t aal staailer. t Noorden van de provìnzies Vibörg en Noord-Jytlaand wordt den ook kinmaarkt deur rotswanden aan de kost. De aailanden [[Funnen]], [[Laangelaand]], [[Seelaand]] en de lutjedere aailanden as [[Endelave]] en [[Samsø]] worden kinmaarkt deur lichte hoogteverschillen dij veuraal ontstoan binnen deur [[dunen|duunvörmen]] en opdrukken as [[stuwwaal]]. De aailanden [[Lollaand]] en [[Møn]] hebben aan oostziede rotswanden. De [[Møns Klint]] (''Møns Klif'') is de hoogste kliffenrieg van Denmaark, woarvan de ''Dronningestolen'' (o.b. 120 m) de hoogste klif van Denmaark is. == Toal == In Denmaark sprekt de haile bevolken t [[Deens]], de eerst toal van Denmaark. Doarnoast worden de toalen [[Duuts]], [[Zweeds|Sveeds]], [[Noors]], [[Fareurs]] en [[Leegsaksisch]] deur minderheden van de bevolken proat. == Grode steden == * København ([[Kopenhoaven]]) * Århus ([[Oarhoes]]) * [[Odense]] * Aalborg ([[Aalbörge]]) * [[Esbjerg]] * [[Randers]] * [[Kolding]] * [[Horsens]] * Vejle ([[Vaaile]]) == Deense provìnzies == * [[Kopenhoaven (stad)]] * [[Frederiksbaarg]] * [[Kopenhoaven (provìnzie)]] * [[Frederiksbörge]] * [[Roskilde]] * [[West-Seelaand]] * [[Storstrum]] * [[Funnen]] * [[Zuud-Jytlaand]] * [[Ribe]] * [[Vaaile]] * [[Ringkjubing]] * [[Vibörg]] * [[Noord-Jytlaand]] * [[Oarhuus]] * [[Bornholm]] * * [[Faeröer|Fereurailanden]] * * [[Gruunlaand|Gruinlaand]] De Fareurailanden en Gruinlaand binnen gain provìnzies, môr hebben n autonome stoates en n ploats in t Deense parlement. De provìnzie Kopenhoaven is t gebied dat om de stad Kopenhoaven ligt, dat op zoch ook weer n apaarte provìnzie is. De provìnzie Kopenhoaven binnen de steden dij om de stad Kopenhoaven hìn liggen, vergeliekboar mit de Raandstad. In 2007 is der n grode herinduilen kommen, woardeur der enkeld 5 [[regio]]s en 100 [[gemiente (bestuur)|gemaintes]] over blieven. == Eilaanden == * [[Fanoog]] * [[Læsø]] * [[Manderoog]] * [[Samsø]] == Leegsaksisch == * [[Tweants]]: ''Deanemarkn'' ==Boetende heenwiezen== {{Wiktionary|Denemarken}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Denmaark]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] 8lqpbat1vvhw9d0b1weslembmf7xjeq 0 1757 264925 255199 2013-05-09T22:05:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Der er et yndigt land''' is t algemain [[volkslaid]] van [[Denmaark]]. As de keunenklekke familie der bie is, wordt t keunenklek volkslaid [[Kong Kristian]] speuld. ''Der er et yndigt land'' wuir in 1819 schreven deur Adam Oehlenschläger. == Tekst == :Der er et yndigt land, :det står med brede bøge :nær salten østerstrand :Det bugter sig i bakke, dal, :det hedder gamle Danmark :og det er Frejas sal :Der sad i fordums tid :de harniskklædte kæmper, :udhvilede fra strid :Så drog de frem til fjenders mén, :nu hvile deres bene :bag højens bautasten :Det land endnu er skønt, :ti blå sig søen bælter, :og løvet står så grønt :Og ædle kvinder, skønne mø'r :og mænd og raske svende :bebo de danskes øer :Hil drot og fædreland! :Hil hver en danneborger, :som virker, hvad han kan! :Vort gamle Danmark skal bestå, :så længe bøgen spejler :sin top i bølgen blå {{DEFAULTSORT:Der Er Et Yndigt Land}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Volkslaid]] gs2s8dmkpusvnaq0pbnnrjtjvf4oy47 0 1758 288100 288099 2016-10-26T14:19:32Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:DenmarkFunen.png|right|Funnen in Denmaark]] '''Funnen''' (ook: ''Fuun'', [[Deens]]: ''Fyn'') is noa [[Seelaand]] t grootste [[eiland|ailaand]] van [[Denmaark]]. De grootste stad en doarmit ook de heufdstad is [[Odense]]. De [[Grode Belt]] vörmt de scheiden mit Seelaand en de [[Lutje Belt]] dij mit [[Jytlaand]]. Funnen wordt deur bruggen en tunnels verbonden mit Jytlaand en Seelaand. t Ailaand wordt de "Toen van Denmaark" nuimd. Funnen is ook de noam van n [[Provinzies van Denmaark|Deense provìnzie]]. Hierbie heuren, noast t ailaand Funnen ook de klaindere ailaandkes dij der om hin liggen ([[Ærø]], [[Langelaand]], enz.) Vernuimde personen dij op Funnen geboren binnen, binnen de schriever [[Hans Kristian Andersen]] ([[1805]]) en de [[komponist]] [[Karl Nielsen]] ([[1865]]). Grote steden op Funnen binnen noast Odense, [[Svendborg]], [[Nyborg]] en [[Middelfart]]. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Deens eilaand]] bftlgreja5g0ewjb9cwja2iscdn1pkk 0 1760 285383 282923 2016-09-26T09:31:40Z Sodacan 2253 new version ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.6.5]]) wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-gos | noaminlaandstoal = Konungariket Sverige<br/>Ruoŧŧa Gonagasriika | vlage = [[Bestaand:Flag of Sweden.svg|150x100px|Vlage van Sveden]] | woapen = [[Bestaand:Great coat of arms of Sweden.svg|100x100px|Woapen van Sveden]] | lokoatsie = EU-Sweden.svg | breedtegroad = 62///N | lengtegroad = 17///E | region = SE | toalen = [[Sveeds]] (en t [[Samies|Samisch]] is erkend as minderhaidstoal) | heufdstad = [[Stockholm]] | religie = [[Protestantisme]] | regeernsvörm = [[Parlementaire monaarchie]] | km2 = 450.295 | pctwoater = 8,67 | inwoner = 9.723.809| dichtte = 21,6 | munt = [[Sveedse krone]] | valutakode = SEK | tiedzone = +1 | volkslaid = [[Du gamla, Du frija]] | feestdag = [[6 juni]] | tld = se | laandkode = SWE | til = 46 }} t '''Keunenkriek Sveden''' ([[Zweeds|Sveeds]]: ''Konungariket Sverige'': {{Audio|Sv-Konungariket_Sverige.ogg|{{IPA|[ˈsværjɛ]}}}}, letterlieks vertoald: ''Sveedriek''; [[Samies|Samisch]]: ''Ruoŧŧa Gonagasriika'') is n laand in t [[Scandinaovië|Skandinoavische]] dail van [[Europa (continent)|Europa]]. t Is n keunenkriek mit as stoatsheufd keunen [[Karl XVI Gustaaf]], dij keuneng is vanof 19. septìmber 1973. Sveden is t grootste laand van Skandinoavie en het 9.723.809 inwoner (2014). t Grenst in t westen aan [[Noorwegen]], in t oosten aan de [[Oostzee]] en de [[Botnische golf]] en in t noordoosten aan [[Finlaand]]. == Provinzies van Sveden == Sveden is verduild in drij laandsdailen. Dizze laandsdailen binnen weer verduild in län (provìnzies). === Laandsdailen === * [[Norrland]] * [[Svealand]] * [[Götaland]] === Län === * [[Blekinge]] * [[Dalarna]] * [[Gävleborg]] * [[Gotland]] * [[Halland]] * [[Jämtland]] * [[Jönköping]] * [[Kalmar]] * [[Kronoberg]] * [[Norrbotten]] * [[Örebro]] * [[Östergötland]] * [[Skåne]] * [[Södermanland]] * [[Stockholm]] * [[Uppsala]] * [[Värmland]] * [[Västerbotten]] * [[Västernorrland]] * [[Västmanland]] * [[Västra Götaland]] == Leegsaksisch == * '''Algemeen''': ''Zweden'', ''Zweedn'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Sveden]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] mu36hybq3oiu18b2dxt65w7ogkexkv8 0 1761 3698 2006-04-20T15:36:48Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sveden]] 7mhcmkl9o66p48k86jiwogwopurwbdl 0 1764 3703 2006-04-20T15:41:04Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Denmaark]] 32u59lnkw21jce3ajj1kedjofagkrgb 0 1765 272577 264335 2013-12-26T23:33:09Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata, lokaal vortehaald: [[be:Маларэ]] [[eo:Vangodento#Molaro]] wikitext text/x-wiki Een '''koeze''' (ok wel: ''kieze'') is vrie grote taand dee achterin de [[mond]] zit. Koezen bint de tanen dee 't [[eten]] maolen, um disse functie te vervullen hebt ze in mesiodiastale (veurweertse) richting een dubbele knobbelstructuur. Een [[mense|meens]] hef in totaol drie soorten koezen. * valse koezen * echte koezen; en * verstaandskoezen Volwassenen hebt normaol 20 kiezen, as de premolaren met-erekend wörden. De verstandskoezen verschienen echter lange niet bie iederene, waordeur veul meensen mar 16 koezen hebt. Netuurlijk kan 't ok wezen dat der verschillende koezen etrökken bin; dit gebeurt onder aandere as de koeze rot is, of as der te weinig ruumte in de mond is (dit perbleem kan verholpen wörden in combinaotie mit een [[beugel]]). == Zie ok == * [[Koezedokter]] == Nedersaksisch == * [[Tweants]], [[Grunnegs]], [[Achterhooks]]: ''koeze'', ''koes'' * [[Veluws]]: ** [[West-Veluws]]: ''kieze'' of ''kies'' ** [[Oost-Veluws]]: ''koeze'' of ''kieze'' * [[Stellingwarfs]]: ''kieze'' of ''koeze'' [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Meenske]] g93w74uxl78y2kct1dgpkrenpiyeupx 0 1766 264348 182023 2013-05-06T19:55:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Sow with piglet.jpg|right|thumb|250px|Een motte mit een keu in de snei]] Een '''motte''' is een vrouwelijk [[värken]] en 't wodt op de [[West-Veluws|West-Veluwe]] ok wel '''zog''' enuumd (vergeliek mit 't [[Nederlaands|Nederlaanse]] woord '''zeug'''). De motte voedt de [[keu]]ien op en hef wieder gien weerde as ''melkgèver'', 't melk wodt soms wel edrunken mä wodt niet in winkels verkoch. 't Woord ''motte'' kump werschienlijk van 't woord ''[[moor (meens)|moer]]''. De motte wodt gelieke mit de andere värkens eslach um op-egèten te wodden deur mensen. Een mannelijk värken wodt een [[bere]] enuumd. ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: ''biggenmot'', ''keumotte'', ''mot{{small()|te}}'' **Woordspöllegien, ezegd op [[Ni'jlusen]] bi'j motteri'je: ''Motten bint ok varkens'' ([[ZWZ]]) *[[Tweants]]: ''motte'' *[[Veluws]]: ''motte'' of ''zog'' [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] rinlgbtk20i8e7h3h78lzzhnkfm2rdw 0 1767 282488 279354 2015-06-03T13:25:06Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Sow_and_five_piglets.jpg|right|thumb|250px|Een motte mit vuuf keuien]] Een '''värken''' ([[Latien]]: ''Sus scrofa domesticus'') is een edomesticeerd wildzwien. Värkens bint zo'n 5.000 tot 7.000 jaor eleden edomesticeerd. 't Värken kriegt de wetenschappelijke naam ''Sus scrofa'' (mit disse naam wordt soms ok wel de 't wildzwien bedoeld). In grote delen van de wereld bint de värkens verwilderd eworden (bieveurbeeld in [[Ni'j-Zeelaand|Niej-Zeelaand]]). De värkens daor veroorzaken veul schaode. In [[Nederlaand]] lèven ongeveer 11 miljoen värkens. 't Vrouwelijke värken wordt een '''[[Motte (värken)|motte]]''' enuumd (in 't [[West-Veluws]] zeg ze ok wel '''zog''' en in 't Achterhoeks '''zogge'''; vergeliek 't [[Nederlaands|Nederlaanse]] woord '''zeug'''). De motte voedt de [[keu]]ien op, en hef wieder gien weerde äs ''[[mölk|melkgever]]'', 't melk wordt namelijk niet in winkels verkoch, de motte wordt dus gelieke mit de andere värkens eslach um op te eten. 't Pasgeboren värken heet een keuie of '''bign''', en 't männegien heet een '''bere'''. In de pervinsie [[Grunnen (provinzie)|Grunningen]] is een park, speciaal veur värkens, mit de naam ''t Swieneparredies''. Dit is een soort dieretuun veur värkens. == Soorten == ''Sus scrofa'' hef vier ondersoorten, elke soorte lèèft in een bepaold geografisch gebied: * ''Sus scrofa scrofa'' ([[Afrika|West-Afrika]], [[Europa (continent)|Europa]]) * ''Sus scrofa ussuricus'' ([[Azië|Noord-Azië]] en [[Japan]]) * ''Sus scrofa cristatus'' ([[Klein-Azië]] en [[India]]) * ''Sus scrofa vittatus'' ([[Indonezie|Indonesië]]) == Nedersaksisch == * [[Achterhoeks]]: ''pogge'' * [[Drèents]]: ''zwien'', ''varken'' * [[Grunnegs]]: ''swien'' * [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfreisk]]: ''swin'' * [[Platduuts]] algemien: ''zwien'' (Platduutse schriefwieze ''Swien'') * [[Stellingwarfs]]: ''varken'' * [[Tweants]]: ** ''vearkn'' ** ''varkn'' ** ''voarkn'' ([[Riesns]]) ** ''vaarkn'' ([[Eanter]]s) ** ''keune'' ([[Hooltn]]s) * [[Urkers]]: ''varken'' * [[Veluws]]: ** ''varken'' ** ''vaarken'' ** ''värken'' ([[Oost-Veluws]]) ** ''zwien'' ** ''keu'' == Zie ok == * [[Äärdvärken]] == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.swieneparredies.nl/ Webstee van 't Swieneparredies] {{commons|Sus domesticus}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't dialect van [[Une]]}} {{DEFAULTSORT:Varken}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] m35h3r4eqfn071chua821smls02m19r 0 1768 278969 275201 2015-03-27T16:04:54Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-gos | noaminlaandstoal = Suomen Tasavalta<br />Republiken Finland | vlage = [[Bestaand:Flag of Finland.svg|border|150x100px|Vlage van Finlaand]] | woapen = [[Bestaand:Coat of arms of Finland.svg|100x100px|Woapen van Finlaand]] | lokoatsie = LocationFinland.png | breedtegroad = 65////N | lengtegroad = 26////E | region = FI | toalen = [[Fins]], [[Zweeds|Sveeds]] | heufdstad = [[Helsinki]] | religie = [[Protestantisme|Protestaants]] 90% | regeernsvörm = [[Rippebliek|Republiek]] | km2 = 337.030 | pctwater = 9.4 | inwoner = 5.246.879 (2005) | dichtte = 17,1 | munt = [[uro|euro]] | valutakode = EUR | tiedzone = +2 | volkslaid = [[Maamme (Vårt land)]] | feestdag = 6 december | tld = fi | laandkode = FIN | til = 358 }} '''Finlaand''' ([[Fins]]: ''Suomi'') is n laand in [[Scandinaovië|Skandinoavie]], Noord-[[Europa (continent)|Europa]]. t Is n republiek dij sunt 2012 [[Sauli Niinistö]] as presidente het. t Laand grenst in t westen aan de [[Botnische golf]], in t noordwesten aan [[Sveden]], in t noorden aan [[Noorwegen]], in t oosten aan [[Ruslaand]] en in t zuden aan de [[Finse golf]] dij Finlaand en [[Estlaand]] schaaidt. De heufdstad is [[Helsinki]]. Finlaand wordt ook wel ''t Laand van de doezend meren'' nuimd, deurdat Finlaand riek is aan meren. In waarkelkhaid binnen t der zölfs rond de 180.000. Veural in t zuudoosten is t laand bespikkeld mit ontelboare meren en meertjes (dit as gevolg van de iestied). t Laand is een demokratische rippebliek mit n keuzen [[prissedent]]. Finlaand het meer as 1,7 miljoen [[sauna|sauna's]] op ruum 5 miljoen inwoner. == Algemain == t [[Fins]] en t [[Zweeds|Sveeds]] binnen alletwai offisjele toalen in Finlaand. Sikkom 6% van de bevolken proat Sveeds as eerste toal. Boetendat binnen der sikkom 3.000 Lappen dij in Fins Laplaand leven. Sikkom 83% van de inwoner van Finlaand beheurt tot de vestigde Evangelische [[Lutherse Karke|Lutherse Kèrke]]. == Provinzies == Finlaand bestait uut 6 provìnzies: * [[Etelä-Suomi]] * [[Länsi-Suomi]] * [[Itä-Suomi]] * [[Oulu]] * [[Lappi]] * [[Ahvenanmaa]] == Steden == Noast [[Helsinki]] binnen der de volgende heufdploatsen: * [[Espoo]] * [[Joensuu]] * [[Jyväskylä]] * [[Kotka]] * [[Kuopio]] * [[Lahti]] * [[Lappeenranta]] * [[Oulu (stad)|Oulu]] * [[Pori]] * [[Rovaniemi]] * [[Tampere]] * [[Turku]] * [[Vaasa]] * [[Vantaa]] == Ôfbeelden == [[Bestaand:Pyhaejaervi Abend.jpg|thumb|left|400px|Zunsondergaang in [[Härmälä]]]] {{commonscat|Finland}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Finlaand]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] l6x4pfmtsfj4utzgdz9pilpfesg1trp 0 1769 294595 294594 2017-11-05T19:22:04Z Magnefl 9538 References wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | naemeinlaanstael = Kongeriket Norge/Noreg | vlagge = [[Bestaand:Flag of Norway.svg|120px|Vlagge van Noorwegen]] | waopen = [[Bestaand:Coat of Arms of Norway.svg|90px|Waopen van Noorwegen]] | lekaosie = Europe-Norway.svg | breedtegroad=65///N | lengtegroad=12///E | region=NO | taelen = [[Noors]] ([[Bokmål]], [[Niejnoors|Ni'jnoors]]), [[:se:Sámegielat|Samisch]] | heufdstad = [[Oslo]] | religie = [[lutheranisme|luthers]] | regeringsvorm = [[Parlementaire monarchie|Parlementaire konstitutionele monarchie]] | km2 = 385 180</sup><ref>[https://www.kartverket.no/Kunnskap/Fakta-om-Norge/Arealstatistikk/Arealstatistikk-Norge/ Arealstatistics for Norway 2017, Kartverket, mapping directory for Norway]</ref> | pctwaeter = 6 | inwoners = 5 267 146<ref>[http://www.ssb.no Population, Q2 2017, Statistics Norway]</ref> | dichthied = 16 | muntienhied = [[Noorse krone]] | valutakode = NOK | tiedzone = +1 | volkslied = [[Ja, vi elsker dette landet]]<br /><center>[[File:Norway (National Anthem).ogg]]</center> | feestdag = [[17 meie]] | tld = no | laandkode = NOR | til = 47 }} '''Noorwegen''' ([[Noors]]: ''Norge'' (uutspraoke: ''norjè'') of ''Noreg'', [[Noord-Samisch]]: ''Norgga gonagasriika'', [[Lule-Samisch]]: ''Vuona gånågisrijkka'', [[Zuud-Samisch]]: ''Nøørjen gånkarijhke''), officieel et '''Keuninkriek Noorwegen''', is een laand in [[Noord-Europa]]. Et leit op et [[Scandinavië|Skandinavisch]] schiereilaand, en greenst an [[Sveden|Zweden]], [[Finlaand]] en [[Ruslaand]]. Noorwegen is krekt as [[Nederlaand]] een [[konstitutionele monarchie]]. De hudige keuning is Harald V. De [[heufdstad]] van Noorwegen is [[Oslo]]. Aandere belangrieke steden bin [[Bargen (Noorwegen)|Bargen]], [[Trondheim]] en [[Stavanger]]. Tot Noorwegen beheurt et eilaand [[Bouvet]] in de Zudelike Ieszee. Noorwegen eist ok een diel op van [[Antarktika]]. Bie et referendum het Noorwegen et lidmaotschop van de [[Europese Unie]] ofwezen. Et laand is dus gien [[EU]]-lid en ok gien kandidaot-lid. De heufdgodsdienst van Noorwegen is et [[lutheranisme]]. == Tael == De overgrote meerderhied van de Noren praoten [[Noors]]. De [[Saami|Samische]] minderhied praot daornaost ok heur eigen tael, et [[Samisch]]. In et uterste noorden, in de gemienten vlakbi'j de [[Finlaand|Finse]] greens, wodt van ooldsher ok [[Fins]] praot. Et Noors het twie officiële standerdvariaanten: et ''[[Bokmål]]'', dat nauw op et [[Deens]] liekt, en et ''[[Nienoors|Nynorsk (Ni'jnoors)]]'', dat op basis van Noorse dialekten vormd is. == Perveensies == Noorwegen is verdield in 19 perveensies ([[Noors]]: ''fylker''). De perveensies bin onderverdield in gemienten ([[Noors]]: ''kommuner''). In et geval van Oslo valen perveensie en gemiente saemen. == Belangrieke plakken == De belangriekste plakken in Noorwegen bin: * [[Oslo]] * [[Bargen (Noorwegen)|Bargen]] * [[Drammen]] * [[Fredrikstad]] * [[Hamar]] * [[Hammerfest]] * [[Kongsberg]] * [[Kristiansand]] * [[Lillehammer]] * [[Narvik]] * [[Odda]] * [[Stavanger]] * [[Trondheim]] * [[Tromsø]] ==References== <references> </references> == Uutgaonde verwiezingen == {{commonscat|Norway|malspraoke=stl}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Noorwegen| Noorwegen]] 1qajt28xleqwhokr6sjhyvy4uue08xh 0 1770 278971 274955 2015-03-27T16:05:14Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Flag of Bavaria (lozengy).svg|250px|right|thumb|Bayerse vlage]] '''Baiern''' ([[Hoogduuts]]: ''Bayern'', [[Bayers]]: ''Baiern'') is n [[deilstaot|bondsstoat]] van [[Duutslaand]]. t Nuimt zochzulf '''Freistaat Bayern''', môr het wieder dezulfde stoates as alle andere dailstoaten. De bairische heufdstad is [[Muunsjen]]. De bondsstoat grenst in t westen aan [[Baden-Württemberg|Boaden-Wörtembaarge]], in t zuden aan [[Oosterriek]], in t oosten aan [[Tsjechie]], in t noorden aan [[Tureng]] en [[Hessen]]. Baiern is n dailstoat mit n duudelke aigense identiteit. t Wordt ook wel ''t laand van de oale kestailen'' nuimd. Bayern is verduild in de volgende ''Regierungsbezirke'': * [[Opperbaiern]] (Oberbayern) * [[Leegbaiern]] (Niederbayern) * [[Leegfranken]] (Unterfranken) * [[Opperfranken]] (Oberfranken) * [[Middelfranken]] (Mittelfranken) * [[Swoaben (regierungsbezirk)|Swoaben]] (Schwaben) * [[Opperpoalts]] (Oberpfalz) {{Begin|gos}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Bayern]] dzlfh7ab770f1rv999ttoktfrct3nec 0 1771 278972 275185 2015-03-27T16:05:24Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | naemeinlaanstael = Lýðveldið Ísland | vlagge = [[Bestaand:Flag of Iceland.svg|140px|Vlagge van Ieslaand]] | waopen = [[Bestaand:Coat of Arms of Iceland 2.PNG|100px|Waopen van Ieslaand]] | lekaosie = Europe location ISL.png | breedtegroad= 65///N | lengtegroad= 19///W | region= IS | taelen = [[Ieslaans]] | heufdstad = [[Reykjavik]] | religie = [[Lutheranisme|Luthers]] 85% | regeringsvorm = [[Rippebliek]] | km2 = 103.125 | pctwaeter = 2,7 | inwoners = 316.000 <small>(2008)</small> | dichthied = 3,1 | muntienhied = [[Ieslaanse krone]] | valutakode = ISK | tiedzone = +0 | volkslied = [[Lofsöngur]] | feestdag = [[17 juni]] | tld = is | laandkode = ISL | til = 354 }} '''Ieslaand''' (''Ísland'' in et [[Ieslaans]]) is een eilaand, dat tussen [[Gruunlaand]] en et vaastelaand van [[Europa (continent)|Europa]] inleit. Et is omringd deur de [[Atlantische Oceaan]], de Straote van [[Denemarken]] (tussen Iesland en Gruunlaand) en de Noordelike Ieszee. Et laand tipt in et noordoosten krek an de poolcirkel. De [[heufdstad]] [[Reykjavik]] leit an de zuudwestkust en is werelds meest noordelike heufdstad. Aj' Iesland tot Europa rekenen, is et et meest westelike legen laand van Europa. [[Bestaand:IJsland gijser.jpg|thumb|Geizer op Ieslaand]] [[Bestaand:IJsland papegaaiduikers.jpg|thumb|300px|Papegaaiduikers op Ieslaand]] == Laandschop == Ieslaand stiet bekend om zien boomloze laandschop, op Ieslaand gruuien gien bomen omdat et te koold is veur de bomen om daor te overleven. Ieslaand het liekewel inkelde vulkanen, geizers en aandere hiete bronnen (de bron bi'j Deildartunguhver levert 180 liter kokend [[waeter]] per sekonde, en is daormit de grootste hietwaeterbron van [[Europa (continent)|Europa]]). == Bestuurlike indieling == Ieslaand bestaot uut acht [[Regio's van Ieslaand|regio's]], en uut 79 [[gemiente (bestuur)|gemientes]]. == Steden en dörpen == {| | * [[Akranes]] * [[Akureyri]] * [[Blönduós]] * [[Bolungarvík]] * [[Borgarfjörður]] * [[Dalvík]] * [[Djúpivogur]] * [[Egilsstaðir]] * [[Eskifjörður]] * [[Eyrarbakki]] * [[Garðabær]] * [[Grenivík]] * [[Grindavík]] * [[Hafnarfjörður]] * [[Hella]] | * [[Hornafjörður]] * [[Húsavík]] * [[Hvammstangi]] * [[Hveragerði]] * [[Ísafjörður]] * [[Keflavík]] * [[Kirkjubæjarklaustur]] * [[Kópavogur]] * [[Mosfellsbær]] * [[Neskaupstaður]] * [[Njarðvík]] * [[Ólafsfjörður]] * [[Ólafsvík]] * [[Patreksfjörður]] * [[Raufarhöfn]] | * [[Reyðarfjörður]] * [[Reykjavík]] * [[Sauðárkrókur]] * [[Selfoss]] * [[Seltjarnarnes]] * [[Seyðisfjörður]] * [[Siglufjörður]] * [[Skagafjörður]] * [[Stokkseyri]] * [[Stykkishólmur]] * [[Suðureyri]] * [[Vestmannaeyjar]] * [[Vopnafjörður]] * [[Þorlákshöfn]] |} == Geleuf == De [[religie|heufdreligie]] van Ieslaand is et [[christendom|kristelike]] [[lutheranisme]] (zoe'n 85%), mit de [[Evangelisch-Lutherse Karke van Ieslaand]] as [[Kaark (geleufsgemeenschap)|staotskarke]]. In et nasionaol register wodt altied b'ijhullen hoe'n geleuf de [[mense|meensken]] hebben. In [[2004]] gaf dit et volgende beeld: * [[Evangelisch Lutherse Karke van Ieslaand]]: 85% van de inwoners * [[Vri'je Lutherse Karke van Reykjavik en Hafnarfjörður]]: 3,6% van de inwoners * niet ansleuten bi'j een religieuze groepering: 2,4% van de bevolking * [[Rooms-Katholieke Kark|Rooms-Kattelieke Karke]]: 2,0% van de bevolking * aanders [[christendom|kristelik]]: 6,5% van de bevolking * aanders (waoronder volgelingen van de [[Ásatrú]]-godsdienst: 1% van de bevolking Hoewel de meerderhied van de bevolking kristen is, gaon de meeste Ieslaanders niet mit regelmaot naor de [[Kaark (gebouw)|karke]]. De meesten hebben [[liberalisme|liberaole]] kristelik-godsdienstige ideeën. {{Commonscat|Iceland}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Ieslaand]] 9odrnbs3qjov2nejr47ertqjb2au5z7 0 1772 3729 2006-04-20T17:51:12Z Servien 7 Titel van [[Noord-Holland]] ewiezigd naor [[Noord-Hollaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Noord-Hollaand]] 0rsub2u9sc5iu7by4fxope0ojnorg57 0 1773 3733 2006-04-20T17:56:10Z Servien 7 Titel van [[Zuud-Holland]] ewiezigd naor [[Zuud-Hollaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Zuud-Hollaand]] ckdex7t3an1sdtadt8wd6bszvlygico 0 1774 3740 2006-04-20T18:16:05Z Servien 7 Titel van [[Vreesland]] ewiezigd naor [[Frieslaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Frieslaand]] 1ls7ttq9dafqe0l0qtkx76npvdrc1g4 0 1775 278973 276256 2015-03-27T16:05:34Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | naemeinlaanstael = República Portuguesa | vlagge = [[Bestaand:Flag of Portugal.svg|125px|Vlagge van Portugal]] | waopen = [[Bestaand:Coat_of_arms_of_Portugal.svg|120px|Waopen van Portugal]] | breedtegroad = 40///N | lengtegroad = 8///W | region = PT | lekaosie= LocationPortugal.png | taelen = [[Portugees]] | regeringsvorm = [[rippebliek]] | heufdstad = [[Lissabon]] | religie = [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholiek]] 97% | pctwaeter = 0,5 | km2 = 91.982 | inwoners = 10.501.970 ([[2004]]) | dichthied = 114,2 | muntienhied = euro | valutakode = EUR | tiedzone = -1 en 0 | feestdag = [[10 juni]] | volkslied = [[A Portuguésa|A Portuguesa]] | tld = pt | laandkode=PRT | til=351 }} '''Portugal''' (in 't [[Portugees]]: ''República Portuguesa'') is 't meeist westelijke laand van continentaol [[Europa (continent)|Europa]]. 't Beslaot zo'n 16 percent van 't [[Iberisch schiereilaand]], dat wieder tot [[Spanje]] beheurt, Portugals eeinigste buurlaand. Portugal is een oetsproken maritiem laand, met een lange Atlantische kust. Tot Portugal beheuren ok de eilaandengroep de [[Azoren]] en 't eilaand [[Madeira]], met de eilaandengroep van de [[Ilhas Selvagens]], alle legen in de [[Atlantische Ozeoan|Atlantische Oceaan]]. Sinds [[1986]] beheurt 't laand tot de [[Europese Unie]]. Portugal is ok 'n stark toeristisch laand. == Pervincies van Portugal == * 1. [[Minho]] * 2. [[Trás-os-Montes]] * 3. [[Alto Douro]] * 4. [[Douro Litoral]] * 5. [[Beira Alta]] * 6. [[Beira Baixa]] * 7. [[Estramadura]] * 8. [[Ribatejo]] * 9. [[Alentejo|Alto Alentejo]] * 10. [[Alentejo|Baixo Alentejo]] * 11. [[Algarve]] {{commonscat|Portugal}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Portugal]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] 1ibxfrj5igdmpb4g2bdbgt4859a8hne 0 1776 277460 255468 2015-02-07T23:49:48Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Europa''' kan naor meerdere zaken verwiezen: * [[Europa (werelddeel)]] - t werelddeel * [[Europese Unie]] - de EU {{dv}} 6ep1ivzgfietsasu5m0uhxgbjgiewmy 0 1777 284876 284120 2016-06-17T12:40:43Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:LocationEurope.png|right|thumb|300px|Europa]] '''Europa''' is 't [[kontinent|continent]] dat in 't westen van [[Azië]] en in 't noorden van [[Afrika]] ligt. 't Wördt ok begrensd deur de [[Noordelike Ieszee]] en [[Atlantische Ozeoan|Atlantische Oceaan]]. 't Had in [[2000]] ongeveer 728 miljoen inwoners. Daormit is 't in termen van bevolking 't darde grootste continent nao [[Azië]] en [[Afrika]]. In termen van oppervlakte is Europa 't op-ien-nao kleinste continent van de wereld. Totaol bestriekt 't een gebied van 10.400.000 km². 't Is slechts een fractie groter dan 't continent [[Australië (kontinent)|Australië]]. Horizontaol binnen de utersten [[Ieslaand]] en [[Nova Zembla]], verticaol binnen dat [[Frans Jozeflaand]] en [[Kreta]]. Feitelijk bestiet 't werelddiel uut twie grote schiereilaanden: [[Scandinavië]] en Europa (mangs anduud as 't "Europese Schiereilaand") en 't Russische diel dat op het continent zölf ligt. 't Schiereilaand Europa is iets groter as 't [[Arabisch schiereilaand]] en vertakt op zien beurt weer in kleinere schiereilaanden zoas Iberië ([[Spanje]] en [[Portugal]]), 't Apenijns (de 'leers' van [[Italië]]), de Balkan ([[Griekenlaand]]) en [[Jutlaand]] ([[Denemarken]]). == Onderverdieling == Europa wördt meestal opdield in: * [[Noord-Europa]] * [[Oost-Europa]] * [[Zuud-Europa]] * [[West-Europa]]; en * [[Centraol-Europa]] == Laanden en gebieden == {| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="border:1px solid #aaa; border-collapse:collapse" |- bgcolor="#ECECEC" ! Naom van regio ! [[Oppervlak]]<br />(km²) ! [[Bevolking]]<br />([[1 juli]] [[2002]]) ! [[Bevolkingsdichtheid]]<br />(per km²) ! [[Heufdstad]] |- | colspan=5 style="background:#eee;" | '''[[Oost-Europa]]:''' |- | [[Bulgarije]] | align="right" | 110,910 | align="right" | 7,621,337 | align="right" | 68.7 | [[Sofia]] |- | [[Hongarije]] | align="right" | 93,030 | align="right" | 10,075,034 | align="right" | 108.3 | [[Boedapest]] |- | [[Moldavië (laand)|Moldavië]] | align="right" | 33,843 | align="right" | 4,434,547 | align="right" | 131.0 | [[Chisinau]] |- | [[Oekraïne]] | align="right" | 603,700 | align="right" | 48,396,470 | align="right" | 80.2 | [[Kiev]] |- | [[Pooln|Polen]] | align="right" | 312,685 | align="right" | 38,625,478 | align="right" | 123.5 | [[Warschau]] |- | [[Roemenië]] | align="right" | 238,391 | align="right" | 21,698,181 | align="right" | 91.0 | [[Boekarest]] |- | [[Ruslaand]] | align="right" | 3,960,000 | align="right" | 106,037,143 | align="right" | 26.8 | [[Moskou (stad)|Moskou]] |- | [[Slowakije]] | align="right" | 48,845 | align="right" | 5,422,366 | align="right" | 111.0 | [[Bratislava]] |- | [[Tsjechië]] | align="right" | 78,866 | align="right" | 10,256,760 | align="right" | 130.1 | [[Praag]] |- | [[Wit-Ruslaand]] | align="right" | 207,600 | align="right" | 10,335,382 | align="right" | 49.8 | [[Minsk]] |- | colspan=5 style="background:#eee;" | '''[[Scandinaovië|Noord-Europa]]:''' |- | [[Denmaark|Denemarken]] | align="right" | 43,094 | align="right" | 5,368,854 | align="right" | 124.6 | [[Kopenhagen]] |- | [[Estlaand]] | align="right" | 45,226 | align="right" | 1,415,681 | align="right" | 31.3 | [[Tallinn]] |- | [[Faeröer]] ([[Denemarken]]) | align="right" | 1,399 | align="right" | 46,011 | align="right" | 32.9 | [[Tórshavn]] |- | [[Finlaand]] | align="right" | 337,030 | align="right" | 5,183,545 | align="right" | 15.4 | [[Helsinki]] |- | [[Guernsey]] | align="right" | 78 | align="right" | 64,587 | align="right" | 828.0 | [[St Peter Port]] |- | [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] | align="right" | 70,280 | align="right" | 3,883,159 | align="right" | 55.3 | [[Dublin]] |- | [[Ieslaand]] | align="right" | 103,000 | align="right" | 279,384 | align="right" | 2.7 | [[Reykjavik]] |- | [[Isle of Man]] | align="right" | 572 | align="right" | 73,873 | align="right" | 129.1 | [[Douglas]] |- | [[Jersey]] | align="right" | 116 | align="right" | 89,775 | align="right" | 773.9 | [[Saint Helier]] |- | [[Letlaand]] | align="right" | 64,589 | align="right" | 2,366,515 | align="right" | 36.6 | [[Riga]] |- | [[Litouwen]] | align="right" | 65,200 | align="right" | 3,601,138 | align="right" | 55.2 | [[Vilnius]] |- | [[Noorwegen]] | align="right" | 324,220 | align="right" | 4,525,116 | align="right" | 14.0 | [[Oslo]] |- | [[Spitsbargen]] ([[Noorwegen]]) | align="right" | 62,049 | align="right" | 2,868 | align="right" | 0.046 | [[Longyearbyen]] |- | [[Verienigd Keuninkriek]] | align="right" | 244,820 | align="right" | 59,778,002 | align="right" | 244.2 | [[Londen]] |- | [[Sveden|Zweden]] | align="right" | 449,964 | align="right" | 8,876,744 | align="right" | 19.7 | [[Stockholm]] |- | colspan=5 style="background:#eee;" | '''[[Zuud-Europa]]:''' |- | [[Albanië]] | align="right" | 28,748 | align="right" | 3,544,841 | align="right" | 123.3 | [[Tirana]] |- | [[Andorra]] | align="right" | 468 | align="right" | 68,403 | align="right" | 146.2 | [[Andorra la Vella]] |- | [[Bosnië-Herzegovina]] | align="right" | 51,129 | align="right" | 3,964,388 | align="right" | 77.5 | [[Sarajevo]] |- | [[Gibraltar]] ([[Verienigd Keuninkriek|VK]]) | align="right" | 5.9 | align="right" | 27,714 | align="right" | 4,697.3 | [[Gibraltar]] |- | [[Griekenlaand]] | align="right" | 131,940 | align="right" | 10,645,343 | align="right" | 80.7 | [[Athene]] |- | [[Italië]] | align="right" | 301,230 | align="right" | 57,715,625 | align="right" | 191.6 | [[Rome]] |- | [[Krowatië]] | align="right" | 56,542 | align="right" | 4,390,751 | align="right" | 77.7 | [[Zagreb]] |- | [[Macedonië]] | align="right" | 25,333 | align="right" | 2,054,800 | align="right" | 81.1 | [[Skopje]] |- | [[Malta (laand)|Malta]] | align="right" | 316 | align="right" | 397,499 | align="right" | 1,257.9 | [[Valletta]] |- | [[Montenegro]] | align="right" | 13,812 | align="right" | 616,258 | align="right" | 48.7 | [[Podgorica]] |- | [[Portugal]] | align="right" | 91,568 | align="right" | 10,084,245 | align="right" | 110.1 | [[Lissabon]] |- | [[San Marino]] | align="right" | 61 | align="right" | 27,730 | align="right" | 454.6 | [[San Marino (stad)|San Marino]] |- | [[Servië]] | align="right" | 88,361 | align="right" | 9,598,000 | align="right" | 96.7 | [[Belgrado]] |- | [[Slovenië]] | align="right" | 20,273 | align="right" | 1,932,917 | align="right" | 95.3 | [[Ljubljana]] |- | [[Spanje]] | align="right" | 498,506 | align="right" | 40,077,100 | align="right" | 80.4 | [[Medrid|Madrid]] |- | [[Vaticaanstad]] | align="right" | 0.44 | align="right" | 900 | align="right" | 2,045.5 | [[Vaticaanstad]] |- | colspan=5 style="background:#eee;" | '''[[West-Europa]]:''' |- | [[België]] | align="right" | 30,510 | align="right" | 10,274,595 | align="right" | 336.8 | [[Brussel (stad)|Brussel]] |- | [[Duutslaand]] | align="right" | 357,021 | align="right" | 83,251,851 | align="right" | 233.2 | [[Berlien]] |- | [[Fraankriek]] | align="right" | 547,030 | align="right" | 59,765,983 | align="right" | 109.3 | [[Paries]] |- | [[Liechtenstein]] | align="right" | 160 | align="right" | 32,842 | align="right" | 205.3 | [[Vaduz]] |- | [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] | align="right" | 2,586 | align="right" | 448,569 | align="right" | 173.5 | [[Luxemburg (stad)|Luxemburg]] |- | [[Monaco]] | align="right" | 1.95 | align="right" | 31,987 | align="right" | 16,403.6 | [[Monaco]] |- | [[Nederlaand]] | align="right" | 41,526 | align="right" | 16,318,199 | align="right" | 393.0 | [[Amsterdam]] |- | [[Oostnriek|Oostenriek]] | align="right" | 83,858 | align="right" | 8,169,929 | align="right" | 97.4 | [[Wenen]] |- | [[Zwitserlaand]] | align="right" | 41,290 | align="right" | 7,301,994 | align="right" | 176.8 | [[Bern]] |- | colspan=5 style="background:#eee;" | '''West-Azië:''' |- | [[Azerbeidjan]] | align="right" | 39,730 | align="right" | 4,198,491 | align="right" | 105.7 | [[Bakoe]] |- | [[Georgië]] | align="right" | 49,240 | align="right" | 2,447,176 | align="right" | 49.7 | [[Tbilisi]] |- | [[Turkije]] | align="right" | 24,378 | align="right" | 11,044,932 | align="right" | 453.1 | [[Ankara]] |- | colspan=5 style="background:#eee;" | '''Centraol-Azië:''' |- | [[Kazachstan]] | align="right" | 370,373 | align="right" | 1,285,174 | align="right" | 3.4 | [[Astana]] |- style=" font-weight:bold; " | Totaol | align="right" | 10,395,504 | align="right" | 708,241,928 | align="right" | 68.1 |} == Nedersaksisch == * [[Tweants]] en [[Grunnegs]]: ''Uropa'', ''Europa'' == Uutgaonde verwiezings == {{Commons|Europe - Europa}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Europa|*]] 2frl710s1ym6osuik0tt2jykmwfe2ef 0 1778 6245 3760 2006-05-27T13:45:57Z RoboServien 60 Robot: Fixing double redirect wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Westerwoolds]] 09kvcsjejcgylxgo1s5yznjjbynz8t2 0 1779 3761 2006-04-20T20:38:47Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Achterhooks]] tnvfg8tdq8fd38kts4nvxy3p01aob45 0 1780 279389 274421 2015-03-27T17:16:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | | naemeinlaanstael = United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland | vlagge = [[Bestaand:Flag of the United Kingdom.svg|125x100px|Vlagge van et Verienigd Keuninkriek]] | waopen = [[Bestaand:Royal Coat of Arms of the United Kingdom.svg|125x100px|Waopen van et Verienigd Keuninkriek]] | lekaosie = United Kingdom in the European Union on the globe (Europe centered).svg | breedtegroad=55///N | lengtegroad=3///W | region=GB | taelen = [[Ingels]] | heufdstad = [[Londen]] | religie = [[Anglicaanse Karke|Anglicaans]] 47%, [[Rooms-Katholieke Karke|katteliek]] 16%, [[islam]] 2,5%, [[hindoeïsme]] en aandere | regeringsvorm = [[Konstitutionele monarchie]] | km2 = 244.820 | pctwaeter = 1,3% | inwoners = 60,4 miljoen | dichthied = 247 | muntienhied = [[Pound sterling]] (£)| valutakode = GBP | tiedzone = +0 | volkslied = [[God Save the Queen]] | feestdag = | tld = uk | laandkode = GBR | til = 44 }} Et '''Verienigd Keuninkriek van Groot-Brittannië en Noord-Ierlaand''' is een laand in [[West-Europa]] legen tussen de [[Noordzee]] en de [[Atlantische Oceaan]]. [[Groot-Brittannië]] ([[Engelaand (regio)|Engelaand]], [[Schotlaand]] en [[Kumrië|Kymrië]]) en [[Noord-Ierlaand]] vormen gezaemelik et Verienigd Keuninkriek van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, legen op 'e Britse Eilanen in de [[Noordzee]], in et westen van et [[Europa (continent)|Europese kontinent]]. Kymrië was al een onderdiel van Engeland veurdat dit laand saemengong in 't Verienigd Keuninkriek. Et Verienigd Keuninkriek is diel van de [[Europese Unie]] en de heufdstad is [[Londen]]. == Indieling == Et Verienigd Keuninkriek bestaot uut twie grote laansdielen: * [[Groot-Brittannië]] dat in drie "perveensies" is onderverdield, naemelik in: ** [[Engelaand (regio)|Engelaand]], bestaot uut 9 greefschoppen ** [[Schotlaand]], bestaot uut 9 greefschoppen en drie eilanengebieden (Outer Islands, Orkney en Shetlaand). ** [[Kumrië|Kymrië]] of ''Weels'' * [[Noord-Ierland]], is onderverdield in twintig distrikten. == Uutgaonde verwiezingen == {{commonscat|United Kingdom}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Verienigd Keuninkriek| ]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] 2xk0529mhu6fgjul266sj457l5ch0jj 0 1781 290173 281856 2016-10-31T13:23:29Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Bibel-1.jpg|duumnegel|250px|Biebel]] [[Bestaand:Wulfila bibel.jpg|duumnegel|250px|Bladziede uut de Biebel in et Gotisch]] De '''Biebel''' is et heilige boek van de [[christendom|kristenen]]. Et woord 'Biebel' stamt of van et [[Grieks]]e woord βιβλια biblia (boeken), et meervoold van βιβλιον biblion (wat oorspronkelik papyrus betekent en laeter bruukt wodde as anduding van pepier, geschrift, boek(rolle)). Dit woord is op zien beurt te herleiden tot de Fenicische haevenstad Byblos. De Biebel bevat twie verschillende verzaemelings boeken: * Et [[Oolde Testement]], ok wel de [[Hebreeuwse Biebel]] nuumd. Disse wodde schreven over een periode van vule ieuwen, veur et grootste diel in et [[Hebreeuws]] mit een peer stokkies in et [[Aramees]]. * Et [[Ni'je Testement]], schreven tiedens de [[1e eeuw|1e]] en [[2e eeuw|2e ieuw]] nao [[Jezus Christus|Kristus]], in alledaegs-[[Grieks]] (Koinè-Grieks). == Invloed van de Biebel == Vanwegen de dominante rolle van et [[christendom|kristendom]] in [[Europa (continent)|Europa]] vanof de laete [[Romeinse tied]] tot an de Verlochting het de (kristelike) Biebel niet allienig [[religie|godsdienst]] beïnvloed. Veural tael en wetgeving en ok de [[keunst]] en [[filesefie]] over de hiele wereld bin d'r-op baseerd, wat veurnaemelik in de [[Westerse beschaeving]] tot utering kommen is. Mit de Verlochting, de scheiding van karke en staot nao de [[Fraanse revolusie]], en de [[wetenschop]]pelijke revolusie in Europa en de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verienigde Staoten van Amerike]] is de invloed van et kristendom en daormit van de Biebel op et eupenbaore leven ofneumen. D'r ontston ok bi'j veul meensken twiefel an de goddelike oorsprong van de Biebel. Pattie wetenschoppers, waoronder pattie archeologen, nemen de Biebel as uutgaangspunt. De meeste wetenschoppers zien de Biebel as een kultureel, literair en religieus dokement. {{Heufdartikel|De Verlochting|stl}} == Et Oolde Testement == === Deutero-canonieke boeken === De koncilies van [[Florence]] ([[1441]]) en [[Concilie van Trente|Trente]] ([[1546]]) bevestigden de plak van de zogenaemde deutero-kanonieke boeken in de [[kanon van de Biebel]], die ze ommes al in de [[Septuagint]] hadden, en ok in de [[Vulgaat]] behullen. Et bin de toevoegings op [[Ester]], [[Judit]], [[Tobit]], [[I Makkabeeën]], [[II Makkabeeën]], de [[wieshied van Salomo]], de [[wieshied van Jezus Sirach]], [[Baruch]] en de toevoegings bi'j [[Toevoegings bi'j Daniël]]. Disse wodden onder invloed van [[Luther]] deur de [[protestantisme|protestaanten]] as [[apokrief]] zien. === Apokriefen van et Oolde Testement === Deur liekegoed [[Rooms-Katholieke Karke|kattelieken]], [[Oosters-Orthodoxe Karke|oosters-orthodoxen]] as protestaanten wodden [[Ezra III]] en [[Ezra IV|IV]], [[Makkabeeën III]] en [[Makkabeeën IV|IV]] en [[Psalm 151]] as [[apokrief]]en zien. == Et Ni'je Testement == === Apokriefen van et Ni'je Testement === Disse [[Apokriefen van et Ni'je Testement|apokriefen]] buuke niet in 't Ni'je Testement opnömmen. Heur gezag wöd deur de karken niet erkend. t bestaon van pattie apokriefen was altied bekend (zoas et [[Epistel van Barnabas]]), aandere bin bekend raekt deur tekstvoonsten zoas die bi'j [[Nag Hammadi]], of aanders bin ze te rekonstreweren uut verwiezingen die vrogge karkvaders geven. De [[Apokriefen]] bi'j et Ni'je Testement bin: [[Haandelings van Petrus]], [[Haandelings van Paulus]], [[Haandelings van Johannes]], [[Haandelings van Tomas]], [[Haandelings van Andreas]], [[Evangelie van Tomas]], [[Evangelie van de Hebreeën]], [[Evangelie van de Ebionieten]], [[Evangelie van de Nazareners]], [[Evangelie van de Egypteners]], [[Evangelie van de Naäsenen]], [[Evangelie van Petrus]], [[Eupenbaoring van Petrus]], [[Verkondiging van Petrus]], [[Evangelie van Maria Magdalena]], [[Epistel van Barnabas]] en et [[Evangelie naor Judas]]. De mieste van dizze boeken beheurt töt 'n vrog christelijke streuming, wulke vandage de dag de [[Gnostiek]] of Gnosticisme enuumd wöd. == Nedersaksische Biebelvertaelings == In Nederlaand bin der verschillende [[Nedersaksisch]]e Biebelvertaelings en vertaelings van ofzunderlike Biebelboeken maekt. Der bin vertaelings maekt (of ze bin doende mit et opzetten dervan) in et Achterhoeks, Drèents, [[Biebel (Grunnegers)|Grunnings]], Stellingwarfs en [[Biebel in de Twentse sproake|Twents]]. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.stellingwerfs-eigen.nl/Biebel/index.htm De Biebel in et Stellingwarfs] * [http://www.liudger.org/gn/ De Biebel in et Grunnings] * [http://www.biblija.net/biblija.cgi?lang=nl De Biebel in et Nederlaans] {{commons|Bible}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Biebel| ]] bf2xqxoy24cr1rk2w90gyr20b9qja4u 0 1784 265494 255461 2013-05-10T14:11:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Eerdwetenschoppen''' (ok wel ''geowetenschoppen'' nuumd) is de verzaemelnaeme veur alle [[wetenschop]]pen die de pleneet [[Eerde]] bestuderen. Eerdwetenschoppen bin de treditionele wetenschoppen as [[geologie]], [[fysische geografie]], [[geofysika]] en [[ingenieursgeologie]]. Bi'j eerdwetenschoppen gaot et mit naeme om gestientes en heur ontstaon en gedregings. Mar behalven gestiente is eerdwetenschoppen ok richt op 'e [[atmosfeer]], [[woater|waeter]] en [[ies]]. Daoromme beheuren ok wetenschoppen as [[hydrologie]], [[glaciologie]], [[meteorologie]], [[klimaotologie]], [[hydrografie]], [[geodesie]] en [[oceanografie]] tot de eerdwetenschoppen. Wetenschopsrichtings as [[netuurkunde]], [[scheikunde]], [[wiskunde]] en [[biologie]] dregen hulpmiddels en gereedschoppen an mar valen onder [[exakte wetenschop]]pen. == Vakgebieden binnen eerdwetenschoppen == Hieronder volgt een alfebetische liest van vakgebieden binnen de eerdwetenschoppen. {| | * [[Bodemkunde]] * [[Biogeologie]] * [[Fysische geografie]] * [[Geoarcheologie]] * [[Geochemie]] * [[Geodesie]] * [[Geofysika]] * [[Geomorfologie]] * [[Geologie]] * [[Glaciologie]] * [[Hydrografie]] * [[Hydrologie]] * [[Ingenieursgeologie]] * [[Klimaotologie]] * [[Kwartairgeologie]] * [[Limnologie]] * [[Meteorologie]] | valign=top | * [[Mienbouwkunde]] * [[Milieukunde]] * [[Mineraologie]] * [[Oceanografie]] * [[Paleoklimaotologie]] * [[Paleontologie]] * [[Paleobotanie]] * [[Paleoceanografie]] * [[Paleozoölogie]] * [[Petrologie]] * [[Regionaole geologie]] * [[Sedimentologie]] * [[Seismologie]] * [[Speleologie]] * [[Stratigrafie]] * [[Vulkanologie]] |} Pattie van disse vakgebieden hebben raekvlakken mit aandere wetenschoppen. Fysische geografie vaalt bi'jgelieks onder eerdwetenschoppen mar ok onder [[geografie]], en biogeologie en paleontologie valen ok onder [[biologie]]. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Exakte wetenschop]] o7zn9n5ed5h4pjdd5uikltm9cihi4sr 0 1785 293119 293117 2017-03-19T10:54:29Z Woolters 62 Versie 293117 van [[Special:Contributions/185.106.154.190|185.106.154.190]] ([[User talk:185.106.154.190|overleg]]) weerummedreid wikitext text/x-wiki '''Wiskunde''' is eein van de oldste [[wetenschop|wetenschappen]]. Een gebrukelijke omschrieving van wiskunde is: 't bestuderen van patronen en structuren. Met strict logische redenerings perbeert ze oetspraoken (stellings) over definieerde objecten en de verbaanden daortussen te formuleren. 't Perces om te kommen tot dizze oetspraoken neuimen ze een wiskundig bewies. Bij 't opstellen van een bewies wordt oetgaon van een zo klein meugelijk aantal oetgangspunten ([[axioma]]'s) en een paor axiomatische definities. As wiskunde bruukt wordt veur toepassings in de praktiek, mut d'r rekend worden. Dizze berekenings binnen vaok zo oetbreid, dat d'r [[komputer|computers]] veur neudig binnen. 't Woord ''wiskunde'' is in de [[17e eeuw]] bedocht deur Simon Stevin, 't woord is ofleid van ''wisconst'' dat ''keunst van 't gewisse of zekere'' betekent. [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Wiskunde]] 1fh2i3012i4qm0mk7o1ob42pfenzkbn 0 1786 278977 276581 2015-03-27T16:06:15Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Biologie''' is de leer van levende wezens, levensvörms en levensverschiensels. Daormet onderscheidt biologie zich van [[netuurkunde|natuurkunde]], die zich bezigholdt mit leveloze natuur. Biologie onderzeuikt alles wat te maoken hef mit [[organisme]]n en de wisselwarking mit de [[eerde]]. Daorbie onderscheiden we dreei heufdniveaus: ''[[microbiologie]]'', dat geeit over de [[cel (biologie)|celstructuren]] en [[biochemie]], en in veural over [[DNA]], de ''mesobiologie'', over individuele [[soorte (biologie)|soorten]] of over [[orgaan|orgaonwarking]], en de ''[[macrobiologie]]'', over [[bevolking]]en en 't [[milieu]]. Biologie wordt rekend tot de [[exakte wetenschop|exacte wetenschappen]]. De term ''biologie'' is ofkomstig oet 't (wetenschappelijke) [[Latien]], van 't woord ''biologia''. Dit is weer deur wetenschappers construeerd oet tweei [[Oldgrieks]]e woorden: ''βιος'' (bios: leven) en ''λογος'' (logos: geleerd, letterlijk: woord). 't Woord biologie is waorschienlijk veur 't eerst bruukt deur de bekende evolutionist [[Jean-Baptiste de Lamarck]] en de Duutse [[dokter]] en wetenschapper [[Gottfried Reinhold Treviranus|Gottfried Treviranus]] in 't begin van de [[19e eeuw]]. Biologie deeilt organismen op in veer ''[[riek (biologie)|rieken]]'' en dreei domeinen: * Riek van de [[plaante]]n * Riek van de [[schimmels]] * Riek van de [[dier]]en * Riek van de [[bacteriën]] * Domein van de [[Archaea]] * Domein van de [[Bacteria]] * Domein van de [[Eukarya]] As restcategorie kennen we nog: * [[Virussen]] Virussen staon tussen levende en dode materie in. De vraog of virussen leven is veural [[filesefie|filosofisch]]. 't Is neeit (meer) gebrukelijk om virussen een eigen riek te geven. De rieken van de dieren, plaanten, schimmels en protisten vörmen saomen 't [[domein (biologie)|domein]] van de [[Eukarya]], de bacteriën en de archeeën binnen de [[Prokarya]]. == == <gallery> File:Guriezo Adino vaca toro terneras.jpg|Animalia - Bos primigenius taurus File:Zboże.jpg|Planta - Triticum File:Morchella esculenta 08.jpg|Fungi - Morchella esculenta File:Fucus serratus2.jpg|Stramenopila/Chromista - Fucus serratus File:Gemmatimonas aurantiaca.jpg|Bacteria - Gemmatimonas aurantiaca (- = 1 Micrometer) File:Halobacteria.jpg|Archaea - Halobacteria File:Gamma phage.png|Virus - Gamma phage </gallery> [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Biologie]] 3uz868din4u4c3ykgw1aakuw82f3y2v 0 1787 278978 275200 2015-03-27T16:06:24Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Laandbouw''' is 't proces van economische activiteiten waorbij 't netuurlijke milieu wordt anpast veur de mèenselijke consumptie en/of gebroek van planten en dieren. In [[Nederlaand]] bint bij de laandbouw 2,3 miljoen hectare in gebroek. Ofhaankelijk van 't product, de productiemethode en 't nivo van welvaort wordt gebroekmaokt van een groot antal oeteeinlopende technieken, variërend van 't warken met eenvoldige warktugen tot 't gebroek van grote mesines, waorbij arbeid steeds meer vervangen wordt deur mesines. [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Laandbouw]] tn1m6o5esic43e3zfxf2hxynbzwrnmb 0 1788 279390 274284 2015-03-27T17:16:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:LCD_generic_tv.jpg|thumb|250px|Een LCD-tv]] [[Bestaand:Sony KDL-S19A10.jpg|thumb|250px|Een kiekkaste]] '''Tillevisie''' is een [[tillecommunicasie]]systeem veur 't verzennen van bewegende beelden en geluud aover ofstaand. 't Bieheurende [[apperaat]] wodt meestentieds een tv/teevee of kiekkaste eneumd. 't Woord tillevisie kump van 't [[Grieks]]e woord ''tele'' (τῆλε) = veer, en 't [[Latien]]se woord ''vision'' = zichte, dus ''veer kieken'', hierdeur wodt 't ok wel een ''Fernsehen'' in [[Duuts]] eneumd. Tillevisie kwam late in de jaoren därtig opzetten. De kiekkaste wönnen een algemeen communicasiemiddel veur in [[huus]]. In de jaoren zeuventig kwammen der [[video]]recorders en later, digitale systemen zoäs [[dvd|dvd-recorders]]. In sommigen [[geleuf|geleuven]] maggen of mochen ze gien tillevisie kieken, een veurbeeld hiervan bint de [[Griffermeerde Gemeentes]] en de [[Amish]]. Veural op de [[Veluwe]] wanen een kwak mensen die gien tv mochen keken. == Ontvangstmogelijkheden == Der bint noe verscheidene meugelijkheden um tillevisie te kunnen ontvangen: * Via de [[kabeltillevisie]] * Digitaal via de [[kabeltillevisie]] * Digitaal via de ether ([[digitenne]] of [[DVB]]) * Via de [[kunsmaone|satelliet]] ([[schottelantenne]]) * Via een [[breedbaand-internet]]verbiending ([[ADSL]] of [[kabelinternet]]) == Nedersaksisch == * [[Tweants]]: ** ''tillevisie'' ** ''duuwelskäsjen'' ([[Riesn]], vroger serieus bedoold duur de gerefformeerdn, rechtevoort n betn lacherig) ** ''doonderkiste'' ** ''knipperkiste'' == Oetgaonde verwiezingen == {{Commonscat|Television}} {{Dialekt|ovel|[[Unes]]}} [[Kategorie:Tillevisie]] 8qt0g2tere8evqesqmzjqjls4xuwl0t 0 1789 3799 2006-04-21T09:41:26Z Tubantia 15 REDIRECT [[Oostnriek]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Oostnriek]] islfsbp8wyho3r1bb41m31tc4g8tm3t 14 1790 255136 246791 2013-03-11T10:04:16Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 152 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1455420]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Austria}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] rtu7ab2a1tr0qq9pbyfk55dhx6paio2 0 1791 273516 263833 2014-03-23T13:21:28Z Antemister 4564 svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Flag of Tirol (state).svg|thumb|right|250px|Vlagge van Tirool]] '''Tirool''' is ne deelstaat van de federale republiek [[Oostnriek]]. t Is t Oostnriekse deel van [[Tirool (gebeed)|Tirool]]. De heufdstad is [[Innsbruck]]. Tirool greanst in t westn an [[Vorarlberg]] en [[Zwitserlaand]] (kanton [[Graubünden]]), in t noordn an t [[Duutslaand|Duutse]] [[Beiern]], in t oostn an [[Salzburg (deelstaat)|Salzburg]] en [[Karinten (bondsstoat)|Karinthiën]] en in t zuudn an de Italiaanske proveensies [[Zuud-Tirool]] en [[Belluno]]. In [[2003]] har Tirool 686.809 inwonners en ne bevolkingsdichtheid van 53 inwonners/km². Doarmet is t de viefde van de neegn deelstaatn van Oostnriek. t Laand hef ne öppervlakte van 12.648 km². t Wördt oonderverdeeld in een zölfstaandige stad (''Statutarstadt'') en acht politieke distriktn. == Zölfstaandige steedn == * [[Innsbruck]] == Distriktn == * [[Noord-Tirool]] ** [[Landeck (distrikt)|Landeck]] ** [[Reutte (distrikt)|Reutte]] ** [[Imst (distrikt)|Imst]] ** [[Innsbruck Land]] ** [[Schwaz (distrikt)|Schwaz]] ** [[Kufstein (distrikt)|Kufstein]] ** [[Kitzbühel (distrikt)|Kitzbühel]] * [[Oost-Tirool]] ** [[Lienz (distrikt)|Lienz]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Deelstaat van Oostnriek]] kzxwj18tx2mkc9pxd2cjfjhzwcp6qbh 0 1792 132975 3808 2010-01-10T15:05:14Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Baiern]] wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Baiern]] qvh0onz7m95ojs2mqlc6ovsq6g3ve5y 0 1793 279391 274342 2015-03-27T17:16:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Nikolaus Kopernikus.jpg|thumb|Niklaos Kopernikus]] [[Bestaand:Kopernikus-Olsztyn.jpg|thumb|Standbeeld van Kopernikus]] '''Niklaos Kopernikus''' ([[Platduuts]]/[[Duuts]]: ''Nikolaus Kopernikus'', [[Latien]]: ''Nicolaus Copernicus'') ([[19 febrewaori]] [[1473]] – [[24 meie|24 mei]] [[1543]]) was n belangrieke [[wiskunde|wiskundige]], [[dokter]], [[jurist]] en [[steernskunde|steernskundige]] die bekend eworden is deur zien ideeën aover de struktuur van t [[zunnesysteem|zunnestelsel]]. Disse gedachten betekenen n ummekeer in t [[wetenschap]]pelike denken van zien tied en in ons [[wereld]]beeld (de Kopernikaanse revolusie). == Leven en wärk == Hee is geboren äs Koppernigk in Thorn ([[Toruń]]) in [[West-Prusen]], in die tied krek äs noe, was t onder [[Pooln|Pools]] gezag. Zo äs vrogger gebrukelik was onder publiserende geleerden, gebruken hee de Latiense vorm van zien naam, ze schreven immers ok in t [[Latien]]. === Studie === Kopernikus studeren [[theologie]] en [[steernskunde]] an de universiteiten van [[Krakau]], [[Bologna]] en [[Padua]]. Hee was daorumme waorschienlik ok op de heugte van t idee van [[Aristarchus]] dät de [[zunne]] en niet de [[eerde]] t middelpunt van het heelal was. === Wärk === Kopernikus wordt ezien äs de grondlegger van de ''heliosentriese theorie'', die stelt dät de [[zunne]] in t midden van t [[zunnesysteem|zunnestelsel]] steet en dät de [[planeet|planeten]] derumhinne dreien. Dit in tegenstelling töt t gebrukelike wereldbeeld dät ze toe had, waorbie ze de eerde en mens äs middelpunt van t heelal zag. Wel bleef e bie t idee van [[Claudius Ptolemaeus|Klaudius Ptolemaeus]] dät de planeten eenpaorige bewegingen maken en ok bevatten dit model nog enkele tientallen episykels (korrektieve hulpsirkels um de bane van de planeten kloppend te kriegen). Ok ging e der vanuut dät alle andere [[steerns]] zich op dezelfde ofstand van de [[eerde]] bevunnen äs de zunne, mä wel veer buten de bane van de planeet [[Saturnus (planeet)|Saturnus]]. Hee schreef al zien ideeën in [[1530]] op in n groot wärk, 'De Revolutionibus Orbium Coelestium' ("Aover de umwentelingen van de hemellichamen"). Umdät disse theorie in tegenspraak was mit de toemaolige leer van de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholieke Kärke]] die t wereldbeeld van [[Aristoteles]] en [[Ptolemaeus]] anhöng, twiefelden Kopernikus lange aover publikaosie. Eerst nao tussenkomst van de jonge steernskundige [[Georg Joachim von Lauchen|Rheticus]] (Georg Joachim von Lauchen) uut [[Wittenbarg]] stemden Kopernikus in mit de publikaosie. Hee gaf n kammeraod zien manuskript mit veur Rheticus, die t uuteindelik in [[1543]] leut drukken in [[Neurenbarg]]. Volgens de legende kreeg e t eerste exemplaar op zien starfbedde aoverhaandigd. De [[uutgever]] [[Osiander]] had der n veurwoord bie-edaon, mit de strekking dät de theorie aover de zunne äs middelpunt van t heelal veural ezien mos worden äs n [[wiskunde|wiskundig model]] en niet äs de realiteit. === Uut de tied === Kopernikus kwam uut de tied in [[1543]] in Frauenburg (wät noe t [[Pooln|Poolse]] [[Frombork]] is) in t [[Ermlaand]] en is in de kathedraal begraven. Noe is in de kathedraal en de biegebouwen n museum aover Kopernikus evestigd. Veur de ingank van t [[kasteel]] van [[Olsztyn]] steet n bronzen standbeeld van Kopernikus. == In opspraak == De Rooms-Katholieke Kärke nam an t begin gien stelling veur óf tegen Kopernikus umdät de kärke de theorie niet äs gevaorlik zag, mede vanwegen t veurwoord van [[Osiander]]. Wieder waren zien egeven argumenten nog vere van aovertugend. Opposisie tegen Kopernikus zien theorie van de [[Kaark (geleufsgemeenschap)|kärkelike]] kante kwam eerst toe [[protestantisme|protestantse]] theologen (waoronder [[Meerten Luther]]) disse theorie niet in aovereenstemming bevunnen mit de [[Biebel]]. Eerst toe [[Galileo Galilei]] de denkbeelden van Kopernikus ging onderbouwen en verbreiden, is t wärk van Kopernikus ok deur de Rooms-Katholieke Kärke op de lieste van verboden boeken ezet (de Index van [[1616]]), waor t weer van of-ehaold is naodät der n paor verbeteringen op an-ebracht waren ([[1758]]). Galilei raakten wel arnstig in konflikt mit de kärke. Hee is in de ban edaon en kreeg de leste tien jaor van zien leven huusarrest op-elegd deur [[Paus Urbanus VIII]]. In de [[17e eeuw]] bewezen de waornemingen en [[wetten van Kepler|wetten]] van [[Johannes Kepler]] en de [[zwaortekrachttheorie]] van [[Isaac Newton]] t Kopernikaanse wereldbeeld observasioneel en theoreties. == Referensies == <references/> == Zie ok == * [[Claudius Ptolemaeus|Klaudius Ptolemaeus]] == Uutgaonde verwiezingen == {{commons|Nicolaus Copernicus|Niklaos Kopernikus}} * [http://digital.lib.lehigh.edu/planets/cop.php?num=F.1&exp=false%E3%80%88=lat&CISOPTR=0&limit=cop&view=full ''De Revolutionibus'', 1543 ] {{Dialekt|ovel|Une|ANS}} [[Kategorie:Dokter]] [[Kategorie:Jurist]] [[Kategorie:Natuurkundige]] [[Kategorie:Geschiedenis]] [[Kategorie:Wiskundige]] [[Kategorie:Steernskundege]] pcmm6mtxgijckyo38znuheenzeacpwt 0 1794 255139 249969 2013-03-11T10:04:22Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 29 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q251517]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Tirool''' kan verwiezen noar: * [[Tirool (gebeed)]] - t gebeed Tirool * [[Tirool (deelstaat)]] - de deelstaat Tirool * [[Tirool (gemeente)]] - ne gemeente in Zuud-Tirool ([[Italiën]]) {{dv}} 9m8m5p11zpgde3s2v13nglgfxecjrzh 0 1795 3885 2006-04-21T15:41:35Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tirool]] 43cc42uc491yn6e7tvxqzcwufu4h37r 0 1796 272440 268193 2013-12-19T22:20:54Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki '''Hollaand''' kan verwiezen naor: * [[Hollaand (gewest)]] - n old gewest en ne loatere perveensie in de Nederlannen ** [[Noord-Hollaand]] - de perveensie Noord-Hollaand ** [[Zuud-Hollaand]] - de perveensie Zuud-Hollaand ** [[Raandstad (gebeed)]] - de ''Raandstad'' Hollaand * [[Nederlaand]] - een aandere naeme veur Nederlaand {{dv}} ia0ks55swii9e6gmg5xaqowloq5wdrv 0 1797 288115 285409 2016-10-26T14:30:01Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | naemeinlaanstael = Kalaallit Nunaat<br />Grønland | naam = Gruunlaand | vlagge = [[Bestaand:Flag of Greenland.svg|130px|border|Vlagge van Gruunlaand]] | waopen = [[Bestaand:Coat of arms Greenland.svg|100x100px|Wapen van Gruunlaand]] | lekaosie = LocationGreenland.png | breedtegroad = 75///N | lengtegroad = 40///W | region = GL | taelen = [[Gruunlaans]] | heufdstad = [[Nuuk]] (Godthåb) | religie = [[lutheranisme]] | regeringsvorm = [[parlementaire demokrasie]] | km2 = 2.166.086 | pctwaeter = (ies) 83,1 | inwoners = 56.483 (sep 2016) | dichthied = 0,03 | muntienhied = [[Deense krone]] | valutakode = DKK | tiedzone = -4, -3, -1 | volkslied = [[Nunarput utoqqarsuanngoravit]] | feestdag = 21 juni | tld = gl | laandkode = GRL | til = 304 }} '''Gruunlaand''' ([[Gruunlaans]]: ''Kalaallit Nunaat'', [[Deens]]: ''Grønland'') is een eilaand in de noordelike [[Atlantische Ozeoan|Atlantische Oceaan]], en leit in et noordoosten van [[Kannede]]. Mit een oppervlakte van 2.166.086 km² is et et grootste eilaand ter wereld. Et maekt diel uut van et keuninkriek [[Denmaark|Denemarken]]. Et het vanof [[1979]] een onofhaankelike pesisie vergeleken mit Denemarken (staotus appatte) en et beheurt vanof [[1985]] niet meer tot de [[Europese Unie]]. De heufdstad van Gruunlaand is [[Nuuk]]. Gruunlaand heurt geografisch bi'j [[Noord-Amerike]], en geologisch zien tot et [[Kannede]]se schild. 80% van et laand is bedekt mit een ieslaoge van maximaol drie kilemeter dikte. Allienig de kuststroke van 15-150 kilemeter bried, veural in et zuden en westen, is bewoonber, veural deur de invloed van de [[Golfstroom]]. De kusten bin inkarfd mit grote [[fjord]]en en [[gletsjer]]s, waor riegelmaotig iesbargen van ofbreken. Gruunland het een [[poolklimaot]]. De oorspronkelike inwoners, de [[Inuit]] (ok wel ''Eskimo's'' nuumd), bin vanoolds nomaoden. Zi'j vormen liekewel mar een kleine groep. Vereweg de meeste inwoners leven in et zuudwesten en bin Gruunlaanders, een verminging van Denen en Inuit. Zi'j praoten [[Gruunlaans]], dat een dialekt is van et [[Inuit]]. Sund [[2009]] is et [[Gruunlaans]] de officiële [[taol|tael]], veur die tied was dat et [[Deens]]. Een dadde groep inwoners bestaot uut Europeanen, veural Denen. In de basis [[Thule (Gruunlaand)|Thule]] bin [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] soldaoten legerd. De Gruunlaanse [[ekenomie]] steunt veurnaemelik op de [[visserieje|visvangst]], de jacht, schaepenteelt en mienbouw. Ze exporteren o.a. walvisperdukten, pelzen. Mienbouwperdukten as [[kryoliet]], [[kwarts]], [[glimmer]], [[lood (element)|lood]], [[zink (element)|zink]] en [[oer|iezererts]] weren ok belangrieke exportperdukten, mar de laeste mien wodde in [[1990]] sleuten. Et belangriekste [[geleuf]] is liekas in [[Denmaark|Denemarken]] et [[lutheranisme]]. Et [[christendom|kristendom]] is rond et eerste millennium nao [[Jezus Christus|Christus]] deur de [[Ieslaand|Ieslaanse]] kolonist [[Leif Eriksson]] brocht. == Godsdienst == Et overgrote diel van de Gruunlaanders is [[christendom|kristen]]. Roem 64,2% van de Gruunlaanders beheurt tot de [[Evangelisch-Lutherse Karke]]. Daornaost bin de [[Pinksterbeweging|Pinksterkarken]] slim aktief. Omdebi'j 2,8% van de bevolking beheurt tot een Pinksterkarke. 27,4% van de Gruunlanders beheurt tot een aandere kristelike karke. 3,4% is niet geleuvig. == Geschiedenis == * [[8e eeuw|8e ieuw]] - De [[Inuit]] bin de eerste bewoners van Gruunlaand. * [[981]] - [[Erik de Rode]] laant via [[Ieslaand]] op de Gruunlaanse kust * [[987]] - vestiging van de eerste kollenisten. * omdebi'j [[1000]] - invoering van et kristendom deur [[Leif Eriksson]]. * [[1261]] - Gruunlaand onder [[Noorwegen|Noors]] bestuur * [[1397]] - Gruunlaand officieel Deens gebied ([[Unie van Kalmar]]). * 15e ieuw - De Vikingkelonies verdwienen deur et koolder wodden van et eilaand, as gevolg van et veraanderende klimaot ([[kleine iestied]]). * [[1721]] - Begin herkollenisering deur [[Denemarken]]. * [[1774]]-[[1951]] - De haandel mit Gruunlaand is een [[monnepolie|staotsmonnepolie]]. * 1951 - Deens-Amerikaans verdrag mit betrekking tot gemienschoppelike verdediging van Gruunlaand. * [[1953]] - Gruunlaand kriegt beparkt zelsbestuur binnen et Deense keuninkriek. * [[1979]] - Gruunlaand kriegt volledig zelsbestuur binnen et Deense keuninkriek. * [[1982]] - Gruunlaand stemt in een referendum veur uuttreding uut de [[Europese Unie|Europese Gemienschop]]. * [[1985]] - Gruunlaand verlaot de Europese Gemienschop. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''Greu{{small()|i}}nlaand'', ''Gruinlaand'', ''Gruunlaand'' * [[Grunnegs]]: ''Gruinlaand, Gruunland{{Info|Westerkertiers}}'' * [[Sallaans]]: ''Gruunla{{small()|a}}nd, Greunla{{small()|a}}nd'' * [[Stellingwarfs]]: ''Gruunlaand'' * [[Tweants]]: ''Greunlaand'' ** [[Vreeznvens]]: ''Gruinlaand'' * [[Urkers]]: ''Gruunlaand'' * [[Veluws]]: ** ''Greunla{{small()|a}}nd'' (veurnal [[West-Veluws]]) ** ''Gruunla{{small()|a}}nd'' (veurnal [[Oost-Veluws]]) ** ''Greunlangd'' ([[Bunsjoten]]) {{Commonscat|Greenland}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gruunlaand| ]] f5odk5yrds9hd4t3bwnit6vwybwtequ 0 1798 3888 2006-04-21T15:58:21Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Gruunlaand]] oa4729i2hhtacsegma4d8n27nleysrl 0 1804 281414 278980 2015-04-22T21:22:37Z Jonathan1 12423 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-gos | noaminlaandstoal = 日本国 <br /><small>Nippon</small> | naam = Japan | vlage = [[Bestaand:Flag of Japan.svg|120px|border|Vlage van Japan]] | woapen = [[Bestaand:Imperial Seal of Japan.svg|90px|Woapen van Japan]] | breedtegroad = 35/10//N | lengtegroad = 136///E | region = JP | lokoatsie = LocationMapJapan.png | toalen = [[Japans]] | heufdstad = [[Tokio]] | religie = [[Shintoïsme]], [[boeddhisme]] | regeernsvörm = [[Parlementaire monaarchie]] ([[Kaizerriek]]) | km2 = 377.835 | pctwoater = 0,8% | inwoner = 127.264.438 (2008) | dichtte = 336,9 | munt = [[Yen]] | valutakode = JPY | tiedzone = +9 | volkslaid = [[Kimi Ga Yo]] | feestdag = ## #### | tld = jp | laandkode = JPN | til = 81 }} '''Japan''' ([[Japans]]: ''Nihon'', [[Kanji]]:日本国) is n laand in [[Azië|Oostazie]]. t Bestait hailmoal uut ailanden, woarvan vief grode: [[Hokkaido]], [[Honshu]], [[Shikoku]] en [[Kyushu]]. Honshu is t grootste en ook t belaankriekste ailaand, woar onder andere de baarge [[Fuji]], de heufdstad [[Tokio]] en de veurmoalege heufdsteden [[Kyoto]] en [[Osaka]] op liggen. Op Hokkaido leven de [[Ainu]], de oorspronkelke bewoner van Japan. Japan is n parlementère [[monarchie]], mit as stoatsheufd [[Kaizer Akihito]] dij sunt 1989 de troon van Japan bezet. Japan wordt ook ''t laand van de riezende zunne'' nuimd deur zien oostelke liggen. De vlage en de noam (nihon = bron van de zunne) verwiezen noar dizze titel. Japan stait bekend om zien rieke geschiednis dij nau nog aal trugge te vinden is tuzzen de nije gebaauwen van t binoa westers laand. == Steden == De belaankriekste Japanse steden binnen: * [[Tokio]] * [[Osaka]] * [[Nara]] * [[Kyoto (stad)|Kyoto]] * [[Kobe]] * [[Hiroshima (stad)|Hiroshima]] * [[Yokohama (stad)|Yokohama]] * [[Nagasaki (stad)|Nagasaki]] * [[Sapporo]] * [[Nagano (stad)|Nagano]] * [[Nagoya]] * [[Fukuoka (stad)|Fukuoka]] {{commonscat|Japan}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Japan|!!]] o98w11ny8fnlm9jdppl5paidz73ms7o 6 1805 168164 128045 2010-11-24T09:23:58Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki van en-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Armel]] 63rhme0vuwqtze6wj9n6a69laa13l32 6 1806 164975 153544 2010-10-26T22:18:31Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki {{PD-vw}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] lzskod551aile5hsdrfmc1wn224q89k 0 1808 285148 281807 2016-07-10T00:10:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Armelo (deurverwieszied)]] veur aandere betekenissen van Armelo.}} {{Gemeente | bestaansnaam vlagge = Armelvlag.gif | bestaansnaam wapen = Armelwaopen.jpg | lokasie = LocatieErmelo | previnsie = [[Gelderlaand|Gelderland]] | heufplaose = '''Armelo''' | oppervlak = 87,33 | oppervlak laand = 85,62 | oppervlak waoter = 1,71 | inwoeners = 26.042 | daotum inwoeners = [[1 augustus]] [[2013]] | dichtheid = 304 | breedtegraod = 52/18/0/N | lengtegraod = 5/38/0/E | verkeersaoder= A28, N302, N303 | netnummer = 0341, 0577 | postcode = 3850-3853 | webstee = [http://www.ermelo.nl/ www.ermelo.nl ] | }} [[Bestaand:Plaotsnaambord_Armelo.jpg|right|200px]] '''Armelo''' (vrogger ok wel ''Armel'' eneumd; [[Nederlaands|Nederlands]]: ''Ermelo'') is n darp en n [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. De gemeente had op [[1 augustus]] [[2013]] 26.042 inwoeners (bron: CBS). Armelo het n oppervlakte van 87,33 [[vierkaante kilemeter|km²]] (waorvan 1,71 km² waoter). Umdat Armelo an de [[bos]]sen en t [[Nuldernauw]] leit, is t veural [[zoemer]]s n toeristiese plek. In de [[Zuud-Afrika]]anse provinsie [[Mpumalanga]] he'j ok n [[darp]] mit de naam ''[[Armelo (Zuud-Afrika)|Ermelo]]'' (Armelo), dat verneumd is naor t Nederlaandse darp. ==Uutspraak== {{Audio|Armelo.ogg|Nedersaksiese uutspraak}}<br /> {{Audio|083_Ermelo.ogg|Nederlandse uutspraak}} ==Overige kernen== [[De Beek (Armelo)|De Beek]], [[Drie (Armelo)|Drie]], [[Horst]], [[Houtdarp]], [[Leuvenum]], [[Speuld]], [[Staverden]], [[Telgt]] en [[Tonsel]]. ==Herkomst naam== In de eerste naamsvermelding uut de [[9e eeuw|9e]] of [[10e eeuw]] heette Armelo ''Irminlo''. t Deel ''lo'' verwiest naor n op zandgrond elegen bos. Veur ''Irmin'' worren verschillende verklaoringen egeuven; ''groot'', ''goddelik'', ''verheven'' of t verwiest naor n oud-Germaanse god mit de naam ''Irmin''. Meugelik is der n verbiending mit t Saksiese heiligdom [[Irminsul]]. ==Geschiedenis== t Darp Armelo besteet al vanof [[855]]. Veur n lange tied bestung t alleen uut [[boerderieje]]n, n paor gebouwen, n [[wiendmeul]] en n [[Kaark (gebouw)|kark]]. Armelo was aordig stil tot an de [[19e eeuw]]; in t jaor [[1830]] is der een weg en n treinstasion ebouwd. In [[1973]] is Armelo n zelfstandige gemeente eworren naodat t daorveur deel uutmaakte van de gemeente [[Nunspeet]]. ==Import== Huweliken tussen [[verpleegkundige]]n (frullie) en [[militaer]]en (mansluui) zörgden derveur dat der gien esleuten darpskultuur ontstung. Deur t open karakter van Armelo is twee darde van de bevolking import. Mar een darde besteet uut inheemse bewoeners, families die der geboren en etogen bin. ==Verkeer en vervoer== In t noorden van Armelo loopt de [[autosnelweg]] A28 van [[Utrecht (stad)|Utrecht]] naor [[Grunnen (stad)|Groningen]]. t Stasion van Armelo wort twee keer per uur per richting bezocht deur de stoptrein [[Zwolle]] - [[Utrecht (stad)|Utrecht]] (sentraolspoorweg). ==Vrieje tied== In t zuudoosten van Armelo leit de [[Armelose Heed]] n terrein dat zo'n 343 [[bunder]] groot is. t Is grotendeels in gebruuk is as natuurterrein en is beschikbaor veur dagrekreasie. Deur t terrein heen lopen fiets-, wandel- en peerdriepaojen. De heed wort begreesd deur n [[Schaop|schaapskudde]]. == Angrenzende gemeenten == {{Tabel wiendroze | NW= [[Zeewolde]] (Fl) | N= [[Harderwiek]] | NO= [[Nunspeet]] | W= | O= | ZW= [[Putten]]<br />[[Barreveld (gemeente)|Barreveld]] | Z= | ZO= [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoren]] }} {{Armelo}} {{Gelderlaand}} {{Dialekt|wvel|Armelo|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] knpwb9i0ca8ghk0wkbjrokyrw6k8c1m 0 1809 278981 275030 2015-03-27T16:06:54Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | naemeinlaanstael = Российская Федерация<br /><small>Rossijskaja Federatsija</small> | naam = Ruslaand | vlagge = [[Bestaand:Flag of Russia.svg|140x100px|border|Vlagge van Ruslaand]] | waopen = [[Bestaand:Coat of Arms of the Russian Federation.svg|100x100px|Waopen van Ruslaand]] | breedtegroad = 60///N | lengtegroad = 95///E | region = RU | lekaosie = Russian Federation (orthographic projection).svg | taelen = [[Russisch]] (en aandere) | heufdstad = [[Moskou (stad)|Moskou]] | religie = [[Russisch-Orthodoxe Karke|Russisch-orthodox]] (58%)<br /> [[islam]] (5%)<br />[[boeddhisme]] (5%)<br />[[jodendom]] (0,2%)<br />[[sjamanisme]]/[[animisme]] | regeringsvorm = [[Federaole rippebliek]] | km2 = 17.075.200 | pctwaeter = 0,5 | inwoners = 142,7 miljoen (2006<ref>[[Kommersant]] [http://www.kommersant.com/page.asp?id=-8052 ''Russia's Population Down to 142.7 Million''] - 23 febrewaori 2006</ref>) | dichthied = 8,5 | muntienhied = [[Roebel]] | valutakode = RUR | tiedzone = +2 tot + 12 | volkslied = [[Gimn Rossijskoj Federatsii]] | feestdag = [[12 juni]] | tld = ru | laandkode = RUS | til = 7 }} '''Ruslaand''', officieel de '''Russische Federaosie''' ([[Russisch]]: ''Россия, Российская Федерация'', ''Rossija, Rossijskaja federacija''), is et grootste laand ter wereld mit 17.075.200 kwadraotkilometer, gedieltelik legen in [[Europa (continent)|Europa]] en gedieltelik in [[Azië]]. Et laand leit liekewel vanuut een poletiek perspektief in Europa, omdat de belangriekste dielen d'r-van in et Europese diel liggen. Ruslaand het et zeuvende grootste antal inwoners van alle lanen ter wereld. Ruslaand greenst an [[Noorwegen]], [[Finlaand]], [[Estlaand]], [[Letlaand]], [[Litouwen]], [[Polen]], [[Wit-Ruslaand]], [[Oekraïne]], [[Georgië]], [[Azerbeidzjan]], [[Kazachstan]], [[Volksrippebliek China|China]], [[Mongolië]] en [[Noord-Korea]]. Et laand vormde van [[1917]] tot [[1991]] as [[Russische Sociaolistische Federaotieve Sovjetrippebliek]] (RSFSR) et hat van de [[Sovjet-Unie]], en is vandaegededag een onofhaankelik laand mit lidmaotschop van et [[Gemienebest van Onofhaankelike Staoten]]. Diplomaotisch zien gelt Ruslaand as de opvolgstaot van de Sovjet-Unie. De Russische muntienhied is de [[roebel]]. Staotsheufd en regeringsleider is [[Vladimir Poetin]] Nao de inmekeerstotting van de Sovjet-Unie kreeg et ni'je Ruslaand een bult minder anzien dan de veurmaolige Sovjet-Unie. In [[oktober]] [[2005]] wodde d'r bericht dat de bevolking van Ruslaand mit een half miljoen daeld was, tot 143 miljoen. Ruslaand is nog altied et laand mit et hoogste antal immigranten. == Geschiedenis == === Et Oolde Ruś === Veurdat et [[christendom|kristelike]] tiedpark begon, leefden d'r in et zuden van et hudige Ruslaand en in Oekraïne onorganiseerde stammen, zoas de [[Proto-Indo-Europees|Proto-Indo-Europeërs]] en de [[Skythen]]. Van de dadde tot de zesde ieuw nao [[Christus|Kristus]] wodden de steppen daor onderlopen deur opienvolgende nomadische invaosies, zoas deur de [[Hunnen]] en [[Avaren]]. Tot de achtste ieuw was et zudelike gebied in hanen van de [[Chazaren]], een [[Turkisch]] volk dat allieerd was mit de [[Byzantiense Riek|Byzantienen]] en vanuut Ruslaand een reeks oorlogen voerde mit de [[Kalifaot|Arabische Kalifaoten]]. De [[Oost-Slaven|Vrogge Oost-Slaven]] kregen de overhaand in hudig West-Ruslaand vanof de zeuvende ieuw. Halverwege de negende ieuw kwam d'r op uutnodiging, een groep [[Scandinavië]]rs, de [[Warangen]], om as heersende elite dienst te doen, mit [[Novgorod]] as [[heufdstad]]. Ok al nammen de heersers de Slavische kultuur gauw op, toch overleefde de Warangische dynastie een flink antal ieuwen. In die tied was de [[Oosters-Orthodoxe Karke]] adopteerd, en was de heufdstad in 882 nao Kristus veerder naor et zuden verplaetst, naor [[Kiev]] in 't hudige Oekraïne. In disse tied wodde et woord ''Rhos'', of ''Ruś'' veur et eerst bruukt om de Warangen en heur Slavische volk mit an te duden. In de tiende en de elfde ieuw wodde ''Kiev-Ruś'' et grootste en meest welvaorende laand van Europa, vanwegen de haandel mit beidend Europa én Azië. De uutmekeerstotting van ni'je haandelsroutes naor et Oosten in de tied van [[Kruustocht]]en het in de twaolfde ieuw mitwarkt an de ondergaang en ofbrokkeling van Kiev-Ruś. In de twaolfde en de dattiende ieuw wodde een groot antal van de Slavische bevolking votdreven naor et zwaor beboste noorden, naor et zonuumde ''Zaleśje'' (Aachter-et-bos) deur konstante invaosies van nomadische Turkische stammen, zoas de [[Kiptsjak]]en en [[Petsjeneg]]s. Daor in et noorden ontstonnen de opvolgstaoten van Kiev-Ruś: De [[Novgorod|Rippebliek Novgorod]] en [[Vladimir-Suzdal]]. De omkrieten van de revier de [[Wolga]] wodden hielemaole overneumen deur de [[Wolga-Bulgaoren]] en heur moslimstaot. Over de volgende ieuwen wodden de Slavische hertogdommen van et ''Zaleśje'' om de zoveul tied anvallen, plunderd en veroverd deur [[Mongolië|Mongoolse]] nomadenlegers, die onderdiel vormden van de [[Goolden Horde]], et Sino-Mongoolse riek dat in de vroggere ieuwen deur [[Kublai Khan]] opzet was, en zich uutstrekte van [[Peking]] in et oosten tot vlak aachter et [[Oeral]]gebargte in Ruslaand. In disse tied kwam veur et eerst een verschoeving tussen Russen, [[Wit-Ruslaand|Wit-Russen]] en [[Oekraïne]]rs: bi'j heur die in et oosten onder konstante anval van de Mongolen (ok ''Tataren'') kwammen, ontwikkelde de tael staorigan richting et [[Russisch]]. In et westen en et zuden, in de gebieden die annekseerd wodden deur et [[Polen-Litouwen|Groothertogdom Polen-Litouwen]] ontstonnen et [[Wit-Russisch]] en et [[Oekraïens]]. Disse tied wodt in Ruslaand anduud as et ''Mongoolse juk'' - de Russsiche hertogdommen verleuren heur onofhaankelikhied an de Tataarse ''chans'', die hoge belasting opeisten en de grotere steden om de zoveul tied plunderden. Dit het d'r-toe leided, dat tiedens de volledige [[middeleeuwn|middelieuwen]] Ruslaand machteloos was en him ekonomisch niet ontwikkelen kon. Allend Novgorod en [[Pskov]] in et noordwesten wol et lokken de Tataoren buten te holen, en zels om onofhaankelikhied van Polen-Litouwen en van de [[Teutonen]] te blieven beholen. === Moskovië === Now dat et Mongoolse riek staorigan uutmekeerviel ontwikkelde [[Moskou (stad)|Moskou]] him van een klein dörp tot ien van de weinige grotere steden van Ruslaand, en bi'j de veldslag op et [[Veldslag op et Snippenveld|Snippenveld]] in [[1389]] begon et aende van et Mongoolse juk. De vaal van [[Konstantinopel]] in 1453 leide d'r-toe, dat de Moskou-Russen heur stad as et laeste bolwark van et "echte" [[christendom|kristendom]], et [[Oosters-Orthodoxe Karke|orthodoxie]], gongen zien. In de woorden van [[Ivan Kalita]] (Ivan Geldbudel, groothertog van Moskovië 1456 - 1505): ''Et eerste [[Rome]] is valen, en et twiede Rome, Konstantinopel, ok: Moskou is et dadde Rome en d'r komt gien vierde.'' Dezelde Ivan veroverde een bult van de omliggende Russische hertogdommen, en nam de titel "Groothertog van alle Ruslanen". Begin zestiende ieuw wodde de Russische adel vormd, de kaste van ''bojaren'', die van de Moskovische groothertog landeri'jen kregen, [[peerd]]en, en legers, mit et doel Moskovië te verdedigen tegen de [[Krim-Tataren]] in et zuden, en aandere Turkische stammen, overbleven van et uutmekeervalen Mongoolse Riek. [[Ivan V van Ruslaand|Ivan de Verschrikkelike]], officieel kroond as eerste [[tsaar]] van Ruslaand (et woord is ofleid van et [[Latien]]se [[Caesar]]) in [[1547]] veroverde de laeste onofhaankelike Russische rippeblieken en hertogdommen, annekseerde de moslim-turkische lanen rond de [[Wolga]] en op de [[Krim]], en begon et perces Russische macht zo veer meugelik uut te breiden naor et oosten deur [[Kozakken]]regimenten over de Oeral te sturen. Ien ieuw laeter wodde [[Alaska (stoat)|Alaska]] ontdekt deur [[Bering]], en was Ruslaand et grootste laand ter wereld wodden. == Bestuurlike indieling == De Russische Federaosie omvatte sund [[1992]] 89 gebieden mit een uutienlopende staotus, an et aende van [[2005]] weren et d'r nog 88: * 48 [[oblast]]en (perveensies) * 21 autonome [[rippebliek]]en (respoebliki) * 7 [[krajs]] * 1 autonoom [[oblast]] * 9 autonome [[distrikt]]en (okroegs) * 2 federaole [[Stad (woonstee)|steden]] ([[Moskou (stad)|Moskou]] en [[Sint-Petersborg|Sunt-Petersborg]]) == Belangrieke steden == [[Archangelsk]] — [[Astrachan]] — [[Irkoetsk]] — [[Jekaterinenburg]] — [[Kaliningrad]] — [[Kazan]] — [[Krasnojarsk]] — [[Moermansk]] — [[Moskou (stad)|Moskou]] — [[Nizjni Novgorod]] — [[Novgorod]] — [[Novosibirsk]] — [[Oefa]] — [[Omsk]] — [[Penza]] — [[Perm]] — [[Petrozavodsk]] — [[Pskov]] — [[Rostov an de Don]] — [[Samara]] — [[Saratov]] — [[Sint-Petersborg|Sunt-Petersborg]] — [[Tomsk]] — [[Tsjeljabinsk]] — [[Tver]] — [[Vladivostok]] — [[Vologda]] — [[Voronezj]] — [[Wolgograd]] == Religie == Ruslaand het een groot antal religies, mar is overwegend atheïstisch. De [[Russisch-Orthodoxe Karke]] is ok nao 1991 de meest dominante kristelike religie bleven in Ruslaand, mar het veul anhang verleuren tiedens et kommunisme. Veul etnische Russen bin niet meer religieus, mar staon nog wel sympathiek tegenover disse karke, die ok een grote kulturele betekenis had het veur de Russische geschiedenis. De [[islam]] volgt op de tweede plak. Anadere religies omvatten verschillende [[protestantisme|protestaanse]] karken en de [[ooldgeleuvigen]], [[boeddhisme]], [[jodendom]], [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-kattelicisme]] en [[sjamanisme]]. Overarving van geleuven vient over et algemien plak langes etnische lienen: etnische Russen bin vaeke Russisch-orthodox en Turkse en Kaukasische volken bin vaeke islamitisch. [[Neopaganisme]] kriegt veural de laeste tied anhangers onder meensken van Slavische oorsprong. == Zie ok == * [[Siberie]] == Nedersaksisch == * [[Grönnegs]]: ''Ruslaand'' (schriefwieze), ''Röslaand'' (oetsproak) * [[Tweants]]: ''Roslaand'' (met de -o- as in t [[Fraans]]ke ''bon''), ''Röslaand'', ''Ruslaand'' * [[Veluws]]: ''Ruslaand'' of ''Rusland'' ([[Bunsjoots]]: ''Ruslangd'') * [[Stellingwarfs]]: ''Ruslaand'' == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Ruslaand]] j2x6dab370r1xtttuw3uuhwcm12fb3s 0 1810 281817 281804 2015-05-03T15:48:12Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Niekark | bestaansnaam vlagge = Flag of Nijkerk.png | bestaansnaam wapen = Coat of arms of Nijkerk.svg | lokasie = LocatieNijkerk | previnsie = [[Gelderlaand|Gelderland]] | heufplaose = '''Niekark''' | kernen = [[Achterhoek (Niekark)|Achterhoek]], [[Appel (Niekark)|Appel]], [[De Veenhuus]], [[Driedarp]], [[Hoevelaken]], [[Holkerveen]], [[Kruushaor]], [[Niekarkerveen]], [[Prinsekamp]], [[Slichtehorst]], [['t Woud|t Woud]] | oppervlak = 72,10 | oppervlak laand = 69,48 | oppervlak waoter = 2,62 | inwoeners = 40.618 | daotum inwoeners = [[1 mei]] [[2014]] | dichtheid = 585 | breedtegraod = 52/13/0/N | lengtegraod = 5/29/0/E | verkeersaoder= A1, A28, N301 | netnummer = 033 | postcode = 3860 - 3864, 3871 | webstee = [http://www.nijkerk.eu/ www.nijkerk.eu ] | }} [[Bestaand:Niekark.jpg|thumb|200px|Kark in Niekark]] [[Bestaand:Plaotsnaambord_Niekark.jpg|right|200px]] '''Niekark''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Nijkerk'') is n stad en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. Niekark staot bie sommige minsen nog de altied bekend as n darp maor t het al sinds [[1413]] [[stadsrechten]]. De gemeente had op [[1 mei]] [[2014]] roend de 40.618 inwoeners (bron: CBS) en t het n oppervlakte van 72,10 km², waorvan 2,62 km² [[woater|waoter]]. De gemeente bestaot uut de kernen Niekark, [[Niekarkerveen]] en [[Hoevelaken]], de buurtschappen bin [[Holkerveen]] en [[Driedarp]]. De stad Niekark zelf het oengeveer 27.600 inwoeners. Niekark leit in t westen van de [[Veluwe]] tegen [[Eemland]] an, t is goed te bereiken via de [[A28]] en t spoorlien [[Amersfoort]]-[[Zwolle]]. In Niekark wort oek n [[West-Veluws]] dialekt epraot (t [[Niekarks]]). t Niekarks liekt stark op t [[Putters]], maor t is wat [[Nederfrankies]]er deur de invleud van [[Utrecht (provinsie)|Utrecht]]. Zo bin der aordig wat overeenkomsten tussen t [[Bunsjoots|Bunschoots]], t Niekarks (en t Putters), n veurbeeld hier is t gebruuk van de ''sj''-klank, die in t Niekarks aordig lang beweerd ebleven is (tot zeker [[1950]]), en noen nog vaak veurkomt, bie veural de wat ouwere minsen, in Holkerveen en Niekarkerveen. ==Geschiedenis== De naam Niekark stamt of van de ''Nieje Kark'', die ebouwd wier naodat de ouwe [[kapel]] in [[1221]] deur n [[veenbrand]] vertestewierd was; dit was de veurloper van de ''Grote Kark''. De Nederlandse naam ''Nijkerk'' is ontstaon deurdat der in t begin van de [[19e eeuw]] nog gien standardspelling was, t wier op verschillende manieren eschreven bieveurbeeld ''Nyerkerck, Nykerck, Nieuwkirck, Nieukerken'' (allemaol mit n ''ie''-klank). An t einde van de [[18e eeuw]] schreven de meeste minsen ''Nykerk'' (uutespreuken as: ''Niekerk''). Mit de invoering van n standardspelling veur t Nederlans is de ''y'' um-ezet naor ''ij'' (''Nijkerk''), hierdeur is de uutspraak ''"Nei-kèrk"'' ontstaon. Niekark het in de geschiedenis al n paor keer te kampen ehad mit rampen. In [[1421]] brande de kark of. Ok ha'j vaak vleuiwaoter vanuut de [[Zujerzee]]; oender meer op [[13 jannewaori|13]] en [[14 jannewaori]] [[1916]]. Umdat Niekark sentraol lag tussen t aartsbisdom Utrecht en t [[hertog]]dom Gelre, was de stad regelmaotig striedtoneel, en in [[1412]] wier t darp helemaol verrinneweerd. Op [[27 meert]] [[1413]] kreeg Niekark as vergoeding [[stadsrechten]] en vriestelling van [[tolgeld]] in Gelre. In [[1540]] brande de stad zwat helemaol of. Niekark bleuide in de [[18e eeuw]]. De stad leefde van [[tabaksteelt]], handel, en [[glasblaozen|glasblaozeriejen]], en was in [[1795]] de grootste stad van de [[Veluwe]]. Dit is goed te marken an de [[architectuur]]. In die tied bin der veul mooie herehuzen ebouwd in t sentrum. In Gelderland was alleen [[Arnem]] groter. n Koppel wiek- en straotnamen verwiezen naor belangrieke personen in de geschiedenis. Veurbeelden hiervan bin [[Arent van Corlaer|Corlaer]], de [[Kiliaen van Rensselaer|Van Rensselaerstraot]] en de [[Slichtehorst]]erweg die verneumd bin naor pioeniers die vanuut Niekark naor [[Niej-Nederland]] trökken (wat noen bekend staot as: [[Niej-York]]). Veerder de Ds Kuypersstraot (verneumd naor [[Gerardus Kuypers]] ([[1749]]-[[1750]]), bekend van de Niekarkse bereuringen) en de Burgemeister Stamstraot, verneumd naor [[burgemeister]] Stam die bekend is van t verzetwark tiejens de [[Tweede Wereldoorlog]] en die ok burgemeister van [[Dinsper]] is eweest. Tenslotte de Kardinaal Alfrinklaon, verneumd naor [[Kardinaol Alfrink]]. [[Arent van Corlaer]] uut Niekark stichtte in [[1662]] de Hollandse kolonie [[Schenectady]] in [[Niej-Nederland]], wat noen de staot [[Niej-York]] is in [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]]. Niekark het nog altied n vriendschappelike band mit de stad Schenectady. ==Funksies== Niekark is n forenzestad veur [[Amersfoort]] en is as greuikern an-ewezen. Mit de anleg van nieje wieken moen t antal inwoeners naor 51.000 greuien en min of meer an Amersfoort vastgreuien. Daordeur is Niekark eigenliks de enige Gelderse gemeente in de [[Randstad]] (a'j t ruum zien). ==Stadsgezicht== Niekark het niet zo'n toeristies anzien as are stejen op de [[Veluwezoom]], zo as [[Harderwiek]] en [[Elburg]]. Toch vie'j ok hier n paor herehuzen. Ok de meuite weerd is de [[Grote Kark (Niekark)|Grote Kark]]. ==Overige kernen== [[Achterhoek (Niekark)|Achterhoek]], [[Appel (Niekark)|Appel]] (deels), [[Doresteeg]], [[Driedarp]], [[Hoevelaken]], [[Holk]], [[Holkerveen]], [[Kruushaor]], [[Nekkeveld]], [[Niekarkerveen]], [[Palestina (Niekark)|Palestina]] (deels), [[Prinsekamp]], [[Slichtehorst]], [[De Veenhuus]], [['t Woud|t Woud]]. == Angrenzende gemeenten == {{Tabel wiendroze | NW= [[Bunsjoten|Bunschoten]] (U) | N= [[Zeewolde]] (Fl) | NO= [[Putten]] | W= | O= | ZW= [[Amersfoort]] (U) | Z= | ZO= [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]] }} {{Niekark}} {{Gelderlaand}} {{Dialekt|wvel|[[Niekarks {{!}} Niekark]]|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 9ndl0dk6yzvo2ey68urlofn9rsrd541 0 1811 289182 281808 2016-10-28T14:55:50Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ -kat wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Harderwiek | bestaansnaam vlagge = Flag of Harderwijk.svg | bestaansnaam wapen = WaopenHarderwiek.jpg| lokasie = LocatieHarderwijk | previnsie = [[Gelderlaand]] | heufplaose = '''Harderwiek''' | oppervlak = 48,27 | oppervlak laand = 38,59 | oppervlak waoter = 9,68 | inwoeners = 45.652 | daotum inwoeners = [[1 augustus]] [[2013]] | dichtheid = 1183 | breedtegraod = 52/21/0/N | lengtegraod = 5/37/0/E | verkeersaoder = A28, N302 | netnummer = 0341 | postcode = 3840-3849 | webstee = [http://www.harderwijk.nl/ www.harderwijk.nl] | }} [[Bestaand:Plaotsnaambord_Harderwiek.jpg|right|200px]] '''Harderwiek''' ({{Audio|Harderwiek.ogg|uutspraak}}, [[Nederlaands|Nederlands]]: ''Harderwijk'') is n stad en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. Harderwiek is n [[Hanzestad]] en leit an de rand van de [[Veluwe]] en an t [[Wolderwied]], ongeveer op de helft tussen [[Zwolle]] en [[Amersfoort]]. t Is t regionale verzorgingssentrum veur de Noordwest-Veluwe en [[Zeewolde]]. Harderwiek had op [[1 augustus]] [[2013]] (bron: CBS) ongeveer 45.652 inwoeners en n oppervlakte van 48,27 [[vierkaante kilemeter|km²]], waorvan 9,68 km² [[waoter]]. t Totale antal [[woening]]en in Harderwiek was op 1 jannewaori [[2009]] 17.301. De stad Harderwiek zelf het ongeveer 42.500 inwoeners, t overige deel woent in t butengebied, waorvan ongeveer 3.000 in t darp [[Hierden]]. == Geschiedenis == Harderwiek kreeg in [[1231]] [[stadsrechten]] van [[Otto II van Gelre]] en nam n belangrieke plaots in. In [[1503]] was der n grote stadsbrand in Harderwiek. In dee periode kreeg Harderwiek ook de Gelderse Munt en ook wier de baosis eleid veur de [[Universiteit van Harderwiek]] (1648-1811). Harderwiek het zien eigen stark ontwikkeld as handels- en vestingstad, en met de komst van de universiteit, zelfs as [[universiteit]]sstad. Daornao kwam t verval: Harderwiek verloor, met heel Oost-Nederland zeutjes an van t westen en de stad wier n vissersplaots. In [[1811]] wier deur t Franse bewiend de universiteit op-eheven. Met t ofsluten van de [[Zuderzee]] en de daorop volgende anlegging van de Flevopolders in [[1932]], verloor t stadjen ook zien funksie as [[visserieje|vissersplaots]]. Waor non de boulevard is, leien vrogger de [[botter]]s an bie de [[Vischpoort (Harderwiek)|Vischpoort]] um de vis te verkopen op de Vischmarkt. t Is nog altied meugelik um bottertochten op een van de meren te maken. Nao 1932 nam de visserieje as bron van bestaon stark of. [[Handel]], [[industrie]] en [[toerisme]] wieren toe veul belangrieker. De historiese binnenstad wier in [[1969]] tot bescharmd stadsgezicht uuteroepen. In dee zelfde tied hen ze t [[Dolfinarium Harderwiek]] neerezet, wat jaorliks veul bezeukers uut heel [[Nederland]] trekt. == Overige kernen == Harderwiek het op [[Hierden]] nao geen andere darpskernen, t Het wel n antal buurtschappen zo as [[Frankriek (Harderwiek)|Frankriek]] en [[Dunen (Harderwiek)|Dunen]]. == Zusterstad == * [[Znojmo]] ([[Tsjechië]]) == Angrenzende gemeenten == {{Tabel wiendroze | NW= | N= [[Dronten]] (Fl) | NO= [[Nunspeet]] | W= [[Zeewolde]] (Fl) | O= | ZW= | Z= [[Armelo]] | ZO= }} == Zie ook == * [[Grote Karke (Harderwiek)]] * [[Dolfinarium Harderwiek]] == Foto-uutstalling == <gallery> Bestaand:Harderwiek_geavels.jpg|Ouwe gevels Bestaand:Harderwijk 03-06-2006 19.13.02.JPG|De [[Grote Karke (Harderwiek)|Grote Karke]] Bestaand:Harderwiek_karke.jpg|n Karke in Harderwiek Bestaand:Harderwiek_molle.jpg|Meule De Hoop Bestaand:Harderwiek_vischpoorte.jpg|Vischpoort Bestaand:Harderwijk 03-06-2006 20.05.32.JPG|De stadsmure van de ziedkant Bestaand:Harderwijk 03-06-2006 19.08.08.JPG|Pleintjen in Harderwiek Bestaand:2007-03-11 13.21 Harderwijk, kerk4 foto1.JPG|De muziekschoele </gallery> ==Uutgaonde verwiezing== {{Commonscat|Harderwijk}} {{Gelderlaand}} {{Dialekt|wvel|Harderwiek|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Harderwiek| ]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] cakjlc9dj1rum596e7ylrimyfndi4rl 0 1812 291513 263433 2016-11-05T12:01:20Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki t '''Dolfinarium Harderwiek''' is nen deerntuin in [[Harderwiek]] den zik heelmoals hef toelegd op t hoaldn van [[zeezoogdeern]] en n poar andere zeedeern. t Is t ennigste echte [[dolfinarium]] in heel [[Nederlaand]]. Der wördt verschelnde [[dolfienen]] hoaldn, zooas nen [[tommeloar]], nen [[broenvis]] en vrogger nen [[orka]], [[Pinnipedia]] zooas nen [[zeehoond]], ne [[zeeleeuw]] en nen [[walrus]], vissen zooas verschelnde [[haain]] en [[roggn]] en ongewarvelde deern as [[kreeftn]]. ==Eksterne verbeending== * [http://www.dolfinarium.nl Webstie van t Dolfinarium] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Harderwiek]] pyqlqrr6s7v76fg9depvbieot34pmmy 0 1813 267796 265549 2013-05-14T20:35:59Z Droadnaegel 1133 interwikies op wikidata wikitext text/x-wiki '''Infermatika''' wodt omschreven as ''de wetenschop die him bezighoolt mit de beheersing van komplexiteit'' (onder aandere op et vlak van [[infermaosie]] en gegevens, [[kommunikaosie]], pergrammetuurbouw, en technisch-wetenschoppelik rekenen). Mit de term komplexiteit wodt de meer algemiene betekenisse en niet de komplexiteitstheorie bedoeld. Infermatika is ok de takke van [[techniek]] die him bezighoolt mit et [[pergrammetuur|programmeren]] van [[komputer]]s. '''Komputerwetenschop''' is een aander woord dat ok wel bruukt wodt veur de term ''infermatika'', dit mag niet verward wodden mit et eigenlike bouwen van komputers. Iene die him bezighoolt mit infermatika wodt een ''infermatikus'' of ''komputerwetenschopper'' nuumd. == Vier aspekten van infermatika == [[Ofbeelding:6n-graf.svg‎|thumb|200px|[[Grafentheorie|Graaf]]: an de basis van [[Babbage]], et [[haandelsreizigersperbleem]] en [[internet]]]] Op een aandere meniere vaalt de infermatika op te dielen in vier aspekten, ok wel de 4 T's nuumd: * '''T'''echnieken/methodes (bi'jgelieks: [[rekursie]], [[op-daeleontwarp]], [[simuleerde ofkoeling]], polymorfisch [[programmeren]]...) * '''T'''aelen (bi'jgelieks: [[Programmeertael Cplusplus|C++]], [[Java (programmeertael)|Java]], [[Petrinet]], [[Unified Modeling Language|UML]]...), * '''T'''heorieën (bv. [[formele tael|formele taelen-theorie]], [[grafentheorie]], [[waachttritsetheorie]]...), * '''T'''ools (gereedschoppen as [[kompilator]]s, [[databaank]]beheersystemen, [[besturingssysteem|besturingssystemen]]...) == Citaot == * <cite>Infermatika gaot evenzovule over komputers as steernskunde over teleskopen gaot.</cite> :([[Edsger Dijkstra]]) {{Commonscat|Computer science}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Infermatika]] f1ondobf0h7humnwbo9k0nu73ra5gp1 14 1814 265997 260549 2013-05-10T16:07:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Flevoland}} [[Kategorie:Previnsie van Nederlaand]] [[Kategorie:Zuderzeewarken]] icg9i3qa9b82g7wrd5op27g4rwdblws 0 1815 290715 278982 2016-11-01T16:57:12Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Karte oesterreich wien.png|right|thumb|Wienen in Oosterriek]] '''Wienen''' is de heufdstad van [[Oosterriek]]. t Ligt aan de [[Donau|Donaauw]] en het 1.631.082 inwoner. Wienen is de grootste stad van Oosterriek en is n Kultureel en Politiek zèntrum veur t laand. In Wienen stait ook de kaizerleke palaizen van de kaizers van [[Oosterriek-Hongaraaie]]. Wienen ligt in [[Neder-Oostnriek|Niederösterreich]] (Leegoosterriek), môr is n apaart ''Bundesland''. == Hìnwiezen == * [http://www.wien.gv.at www.wien.gv.at] {{Begin|gos}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Stad in Oostnriek]] [[Kategorie:Deelstaat van Oostnriek]] rf4pk0lpxiwlpi9fabq4oze8642611w 0 1816 279392 276258 2015-03-27T17:16:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Karte oesterreich kaernten.png|right|Karinten in Oosterriek]] '''Karinten''' is n bondsstoat van [[Oosterriek]]. t Het [[Klagenfurt]] as tegenswoordege heufdstad en [[Villach]] as historische heufdstad. In Karinten wonen om en bie 559.404 mìnsken dij [[Duuts]] en [[Slovins]] proaten. Karinten grenst in t noorden aan [[Salzburg (deelstaat)|Salzburg]] en [[Stiermarkn|Steiermark]], in t oosten ook aan [[Stiermarkn|Steiermark]], in t westen aan [[Tirool (deelstaat)|Tirol]] (''Oosttirol'') en in t zuden aan [[Italiën|Itoalie]] en [[Sloveaniën|Slovinie]]. Op t drij bondsstoatenpunt mit [[Salzburg (deelstaat)|Salzburg]] en [[Tirool (deelstaat)|Tirol]] ligt t hoogste punt van Oosterriek: de [[Grossglockner]], 3798 m. Op t Karintische gedailte is n paark baauwt rondom dit gebaargte, dij te berieken is via de ''Grossglockner hochalpenstrasse''. == Hìnwiezen == * [http://www.kaernten.at www.kärnten.at] * [http://www.grossglockner.at/ www.grossglockner.at] [[Kategorie:Deelstaat van Oostnriek]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] 4lvw2hm319fjkovgv4v2tk5s7wdfqkq 0 1817 279393 272839 2015-03-27T17:17:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Karte oesterreich steiermark.png|right|thumb|Steiermark in Oosterriek]] '''Steiermark''' is n bondsstoat van [[Oosterriek]]. t Is de twaide grootste bondsstoat van Oosterriek noa [[Neder-Oostnrijk|Niederösterreich]]. De heufdstad van Steiermark is [[Graz]]. De bondsstoat het om en bie 1.210.973 inwoner (2013). Steiermark grenst in t noorden aan [[Neder-Oostnriek|Niederösterreich]] en [[Opper-Oostnriek|Oberösterreich]], in t westen aan [[Salzburg (deelstaat)|Salzburg]] en [[Karinten (bondsstoat)|Karinten]], in t zuden ook aan Karinten en [[Slovinie]] en in t oosten aan [[Burgenlaand]]. [[Ofbeelding:Karte Aut Stmk Bezirke.png|left|400px|thumb|De ''bezirke'' van Steiermark]] [[Kategorie:Deelstaat van Oostnriek]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] 85byn4ngrb6oqa6ldp0oesersurisrt 0 1819 283667 279394 2015-12-27T19:34:09Z CommonsDelinker 166 [[Aten_disk.jpg]] is vervungen deur [[La_salle_dAkhenaton_(1356-1340_av_J.C.)_(Musée_du_Caire)_(2076972086).jpg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: Please see [[:commons:Commons:Deletion requests/File:Aten d wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Pharaoh Akhenaten.jpg|150px|right|thumb|Beeld van Akhenaten, vonden in [[Amarna]] ]] '''Akhenaten''' (ook: ''Achnaton'' of ''Echnaton'') was n [[Olle Egypte|Egyptische]] [[farao]] oet de 18e dynastie. Hai was de ainege [[monotheïsme|monotheistische]] farao van t olle Egypte. Hai regeerde van 1352 tot 1338 veur [[Kristus]]. Hai wuir geboren onder de noam ''Amenhotep IV'', môr veraanderde zien noam tiedens de Aton-revolutsie. Zien heufdvraauw was [[Nefertiti]], woarmit hai 5 dochters kreeg. Zien bievraauw was Kiya, woarmit hai n zeun kreeg: [[Toetankhamon]]. Om en bie zien 10e regeernsjoar schof hai aal Egyptische goden oaf en vervong heur deur ain zunnegod: [[Aton]], de zunnedisk. Akhenaten luifde dat zien voader, Amenhotep III noa zien dood in dizze zunnegod veraanderde. Doarom aanbad Akhenaten dizze god, as of t zien aaigense voa was. [[Bestaand:La salle dAkhenaton (1356-1340 av J.C.) (Musée du Caire) (2076972086).jpg|left|thumb|De keunenklekke familie dij de [[Aton]] aanbid]] Hai luit ook n nije heufdstad baauwen, ''Akhetaton'', dat nou bekend staait as [[Amarna]]. Dizze stad was dou de grootste stad ter wereld en was hailmoal baauwd ter eer van de Aton. Om en bie zien 14e regeernsjoar nam Akhenaten aine [[Smenkare]] aan as mitregent. Veul waitenschoppers mainen dat dizze Smenkare dezölfde persoon is as [[Nefertiti]]. Dizze Smenkare regeerde Zuudegypte vanoet [[Thebe (Egypte)|Thebe]], in tieds dat Ahkenaten Noordegypte regeerde vanoet Amarna. Dit het nait laank duurt, den noa 2 joar kwam Akhenaten oet de tied. Dou Akhenaten oet de tied kwam en (middelekerwies) [[Nefertiti]] de troon van hom over nam, verluiten de mìnsken Akhetaton en wuir [[Thebes]] weer de heufdstad. Nefertiti stèlde de olle goden weer in, moar behuil de Aton as eene van heur. Dou ook zai dood gong, was elkenain dij veur de Aton was vot. Toetankhamon wuir farao. Aal dingen dij heugden aan de tied van de Aton wuiren hailmoal of dails vernietegd. == Boetende heenwieze == {{commons|Akhenaten}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Egyptische oldheid]] r0d6kvvcewlxlyx5j2tlulnnl79kw5o 0 1820 3990 3972 2006-04-23T00:30:53Z Quistnix 31 #REDIRECT[[Wienen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Wienen]] 7ed4jy1o5x9u1mcvglkhxp75oetv81w 0 1821 283261 281864 2015-09-23T11:33:20Z 213.109.119.181 /* Ofbeelding */ wikitext text/x-wiki {{Zie dv|''Bedoelde je soms [[Amersfoort (Zuud-Afrika)|Amersfoort in Zuud-Afrika]]?''}} {{wrapper}} | {{Gemeente | naam = Amersfoort | bestaansnaam vlagge = Amersfoort flag outline.svg | bestaansnaam wapen = Wapen Amersfoort.jpg | lokasie = Locatie_Amersfoort | previnsie = [[Utrecht (provinsie)|Utrecht]] | heufplaose = Amersfoort | oppervlak = 63,86 | oppervlak laand = 62,86 | oppervlak waoter = 1 | inwoeners = 150.088 | daotum inwoeners = 1 mei 2013 | dichtheid = 2388 | breedtegraod = 52/9/0/N | lengtegraod = 5/23/0/E | verkeersaoder = A1, A28 | netnummer = 033 | postcode = 3800 - 3829 | webstee = [http://www.amersfoort.nl/ www.amersfoort.nl] | }} |- |[[Bestaand:Amersfoort.png|thumb|278px|right|Kaort van de gemeente Amesfoort in 1865.]] |} '''Amersfoort''' ([[Utrechts-Alblasserweerds]]: ''Aomersfoort'') is n stad en gemeente in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Utrecht (provinsie)|Utrecht]]. De gemeente had op 1 mei 2013 oengeveer 150.088 inwoeners. t Is in bevolkingsantal de tweede [[Stad (woonstee)|stad]] van de provinsie [[Utrecht (provinsie)|Utrecht]] en de zeuventiende van [[Nederlaand|Nederland]]. In Amersfoort wort van oorsprong n [[Nedersaksies]] [[dialekt]] epraot, mar t is vandaag de dag vriewel uutestörven. De bekendste Amersfoorter is oengetwiefeld [[Piet Mondriaan]]. == Geschiedenis == De plek, ontsting bie n deurwaodbaore plek (''voord'') in de Eem (''Amer'') wier veur t eerst enoemd in [[1028]]. Vanwege zien ligging ging de bisschop van Utrecht in Amersfoort woenen, um n hof an te leggen, en daorvanuut [[Gelderse Vallei]] te ontginnen. In [[1259]] kreeg de plek [[stadsrechten]]. Laoter in de [[middeleeuwn|middeleeuwen]] kwam de plek deur n [[woender]] op as pelgrimsstad, waordeur de Onzelievevrouwekark in [[1444]] ebouwd kon worren. De kark ging laoter verleuren, de toren staot der nog altied. Oek had de stad in de laote middeleeuwen n uutzoenderlik grote [[beer]]industrie. Nao de [[Tachtigjaorige Oorlog]] kwam t gebied in n isolement te liggen, daorbie kwam ok nog dat de stad verpauperde, zeker in de [[19e eeuw]] toe ok de tabaksteelt an de Veluwerand instortte. De komst van de spoorweg brocht daor verandering in: deur zien sentraole ligging wier Amersfoort t verkeerskundige hart van Nederland. Zo greuide t in de [[20e eeuw]] flink deur. == Geografie == Naost de stad Amersfoort bestaot de gemeente uut de darpen [[Hoogland]] en [[Hooglanderveen]] en de buurtschappen [[Buurtsdiek]], [[Stoutenburg Noord]] en [[Zeldert]]. Vanof 1870 breidde de stad zich stark uut deur de komst van de spoorwegen en n antal kazernes. In 1980 kreeg de stad de [[greuikern]]-staotus, waordeur umliggende gemeenten geheel of gedeeltelik bie de gemeente Amersfoort edaon wieren. Dit waren: * Hoogland (grootste deel) (1974) * Leusden (deels) en Stoutenburg Noord (1998) * Niekark (deels) Laakzaone, mit t-Hammetje derbie (1998) * Hoevelaken (deels) (in 1998 de buurtschap Vinkenhoef) * Bunschoten (deels) (1998) == Zie ok == * [[Amersfoorts]] == Afbeelding == [[Bestaand:Amersfoort-c-the river.jpg|thumb|left|250px|De Onzelievevrouwekark]] {{Utrecht}} {{Dialekt|wvel|Niekark|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] a1c5qat3bylvayxllakggxxglij57ub 0 1822 282674 279395 2015-06-23T20:45:37Z Larsb99 11752 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | | naemeinlaanstael = Ελληνική Δημοκρατία<br /> Elliniki Demokratia | vlagge = [[Bestaand:Flag of Greece.svg|125px|Vlagge van Griekenlaand]] | waopen = [[Bestaand:Coat_of_arms_of_Greece.svg|90px|Waopen van Griekenlaand]] | lekaosie = LocationGreece.png | breedtegroad=38///N | lengtegroad=23///E | region=GR | taelen = [[Grieks]] | heufdstad = [[Athene]] | religie = [[Oosters-Orthodoxe Karke|Orthodox]] 98% | regeringsvorm = [[Rippebliek]] | km2 = 131.940 | pctwaeter = 0,86% | inwoners = 10.6 miljoen (2001) | dichthied = 80,5 | muntienhied = euro| valutakode = EUR | tiedzone = +2 | volkslied = [[Imnos is tin Eleftherian]] | feestdag = [[25 meert]] | tld = gr | laandkode = GRC | til = 30 }} '''Griekenlaand''' ([[Grieks]]: '''Ελλάδα''' = ''Elláda'', Oldgrieks: '''Eλλάς''' = ''Hellás'') is een laand in [[Zuud-Europa]], bestaonde oet 't zudelijkste diel van 't Balkanschiereilaand en een groot antal eilaanden. Dizze eilaanden vörmen saomen umdebij 20% van 't laandoppervlak. Griekenlaand grenst in 't noorden (van west naor oost) an [[Albanië]], [[Macedonië]], [[Bulgarije]] en [[Turkije]]. Veur 't overige is 't vastelaand van Griekenlaand umgeven deur de [[Middellaanse Zee|Middellaandse Zee]] (in 't zuden), de [[Ionische Zee]] (in 't westen) en de [[Egeïsche Zee]] (in 't oosten). De grootste eilaanden bint [[Kreta]], [[Evia]], [[Lesbos]] en [[Rodos]]. Griekenlaand is vanof [[1981]] lid van de [[Europese Unie]]. == Geografie == === Heufdgegevens === * Umtrek laandsgrenzen: 1210 km ([[Bulgarije]] 494 km, [[Albanië]] 292 km, [[Macedonië (laand)|Macedonië]] 228 km, [[Turkije]] 206 km) * Kustliende: 14.880 km * Grootste rivieren: [[Alpheüs|Álfios]], [[Axios]], [[Maritsa|Evros]], [[Nestos]], [[Strymon]]. * Grootste meer: [[Prespameer]] (gedieltelijk boeten Griekenlaand legen) * Hoogste punt: [[Olympus (barg)|Olympus]] 2917 m. * Officiële naom: Griekse (of: Helleense) Rippebliek (Ελληνική Δημοκρατία = ''Elleniké Demokratia'') * Muntienheid veur 2002: [[drachme]]. * Onofhankelijkheid van 't [[Ottomaanse Riek]] op [[25 meert]] [[1821]] en erkenning in [[1828]]. === Belangrieke plaotsen === * [[Athene]] (de heufdstad) * [[Dafní]] * [[Delphi (Griekenlaand)|Delphi]] * [[Ioánnina (stad)|Ioannina]] * [[Kavála (stad)|Kavala]] * [[Kenaol van Korinte|Kenaol van Korinthe]] - [[Korinthe (stad)|Korinthe]] * [[Larissa (stad)|Larissa]] * [[Mani (schiereilaand)|Mani]] (netuur-historisch gebied) * [[Olympia (stad)]] * [[Patras]] * [[Piraeus (stad)|Piraeus]] * [[Thessaloniki (stad)|Thessaloniki]] === Eilaanden === In de waoteren die 't Griekse vaastelaand umgeven liggen ongeveer 1700 eilaanden die ok tot Griekenlaand beheuren: [[Egina]] – [[Chios (eilaand)|Chios]] – [[Evia]] – [[Ikaria]] – [[Kreta]] (''Kriti'') – [[Korfoe (eilaand)|Korfoe]] (''Kerkyra'') – [[Kos]] – [[Lesbos (eilaand)|Lesbos]] (''Lesvos'') – [[Naxos (eilaand)|Naxos]] – [[Mykonos]] – [[Paros]] – [[Rodos (eilaand)|Rodos]] – [[Samos (eilaand)|Samos]] – [[Zakynthos (eilaand)|Zakynthos]] (''Zante'') e.a. De meeste eilaanden wörden groepeerd in [[archipel]]s: de veurnaomste bint de [[Ionische eilaanden]], de [[Sporaden]], de [[Cycladen]] en de [[Dodekanesos]]. == Bestuurlijke indieling == Griekenlaand is onderverdield is 13 regio's (''peripheries''), die weer onderverdield bint in 51 departementen (''nomí''). De departementen bint weer onderverdield in 147 kleinere bestuursgebieden, zogenaomde ''eparchies'', die weer onderverdield bint in in totaol 1033 gemientes: 900 stedelijke gemientes (''demoi'') en 133 laandelijke (''koinotetes''). De regio's mit heur nomi bint: {| | valign=top align=left width=33% | * [[Attika]] ** [[Athene (departement)|Athene]] ** [[Oost-Attika]] ** [[Piraeus (departement)|Piraeus]] ** [[West-Attika]] * [[Centraol Griekenland]] ** [[Boeotië]] ** [[Euboea]] ** [[Evrytania]] ** [[Fokida]] ** [[Fthiotis]] * [[Centraol Macedonië]] ** [[Chalkidiki]] ** [[Imathia]] ** [[Kilkis (departement)|Kilkis]] ** [[Pella (departement)|Pella]] ** [[Piëriá]] ** [[Sérres (departement)|Sérres]] ** [[Thessaloniki (departement)|Thessaloniki]] * [[Epirus]] ** [[Árta (departement)|Árta]] ** [[Ioánnina (departement)|Ioannina]] ** [[Préveza (departement)|Préveza]] ** [[Thesprotía]] | valign=top align=left width=34% | * [[Ionische Eilaanden]] ** [[Korfoe (eilaand)|Corfu]] ** [[Kefalonia]] ** [[Lefkada (eilaand)|Lefkas]] ** [[Zakynthos (eilaand)|Zakynthos]] * [[Kreta]] ** [[Chania (departement)|Chania]] ** [[Iraklion (departement)|Iraklion]] ** [[Lassithi]] ** [[Rethimnon (departement)|Rethimno]] * [[Oost-Macedonië en Thracië]] ** [[Drama (departement)|Drama]] ** [[Evros (departement)|Évros]] ** [[Kavála (departement)|Kavála]] ** [[Rodópi (departement)|Rodópi]] ** [[Xánthi (departement)|Xánthi]] * [[Noord-Egeïsche Eilanden]] ** [[Chios (eilaand)|Chios]] ** [[Lesbos (departement)|Lesbos]] ** [[Samos (departement)|Samos]] | valign=top align=left width=33% | * [[Peloponnesos (regio)|Peloponnesos]] ** [[Arcadia|Arkadië]] ** [[Argolida]] ** [[Korinthe (departement)|Korinthe]] ** [[Laconië]] ** [[Messinia]] * [[Thessalië]] ** [[Karditsa (departement)|Karditsa]] ** [[Larissa (departement)|Larissa]] ** [[Magnesía]] ** [[Tríkala (departement)|Tríkala]] * [[West-Griekenlaand]] ** [[Achaea]] ** [[Aetoloacarnania]] ** [[Ilia]] * [[West-Macedonië]] ** [[Flórina (departement)|Flórina]] ** [[Grevená (departement)|Grevená]] ** [[Kastoriá (departement)|Kastoriá]] ** [[Kozáni (departement)|Kozáni]] * [[Zuud-Egeïsche Eilaanden]] ** [[Cycladen]] ** [[Dodecanesus|Dodekanesos]] * [[Athos (munnikenstaot)|Athos]] (autonome regio) |} == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''Griekenlaand'' of ''Graikenlaand'' * [[Tweants]]: ''Greeknlaand'' * '''Overig''': ''Griekelaand'' of ''Griekenlaand'' == Uutgaonde verwiezingen == {{commonscat|Greece}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Griekenlaand]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] hr2exesaqz852nikfckfi6d05s9yyfy 0 1823 278983 276262 2015-03-27T16:07:14Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Meissner_effect_p1390048.jpg|thumb|250px|Een [[magneet]] die boven een [[hogetemperetuursupergeleider]] zweeft laot et [[Meissner-effekt]] zien.]] '''Netuurkunde''' is de [[wetenschop]] van de [[meterie]]. D'r wodt ok wel zegd dat netuurkunde de niet-levende [[netuur]] bestudeert waorbi'j gien [[scheikunde|scheikundige]] veraanderings optreden. Et omvat onderzeuk van algemiene eigenschoppen van [[meterie]], evenwicht en beweging, [[straoling]], [[waarmte]], [[Locht (straoling)|locht]], [[magnetisme]], [[elektriciteit]] en de bouw van meterie tot op de kleinste schaolen. De netuurkunde koncentreerde et onderzeuk oorspronkelijk op de niet-levende [[netuur]]. De levende netuur wodt bestudeerd deur de [[biologie]]. Overigens bestaon bi'jgelieks ok [[biofysika]], de netuurkunde van organismen, en [[fysische chemie]]. [[Methode]]n en [[techniek]]en uut de netuurkunde bleken veerder op vule aandere wetenschopsgebieden toepasber te wezen. == Ofbaokening == De '''netuurkunde''' is een [[exakte wetenschop]]. Et het een bulte raekvlakken mit de meerste aandere exakte wetenschoppen. Bi'jgelieks: * [[wiskunde]]. Dit is ''et'' belangriekste instrement om een verklaoring veur netuurkundige waornemings in een saemenhangende theorie te gieten. De mederne netuurkundige kan daoromme niet zonder wiskunde. Pattie dielgebieden van de netuurkunde zoas [[kosmologie]] en [[kwantummechanika]] hebben vule theorie neudig zodat de beoefenaers halve wiskundigen lieken. Heur theorieën bin over et algemien slim muuilik en leiden ok tot ni'je inzichten in de zuvere wiskunde zels. Ontdekkings in de iene discipline kunnen grote gevolgen hebben veur de aandere discipline. * [[scheikunde]], waor keken wodt naor reakties tussen verschillende stoffen ([[fysische chemie]]). * [[biologie]], die him veurnaemelik bezighoolt mit de levende wezens ([[biofysika]], [[bioinformatika]]). * [[eerdwetenschoppen]] ([[geofysika]]), dat him bezighoolt mit percessen in et binnenste van de eerde. * [[steernskunde]], die him bezighoolt mit verschiensels buten de eerdse dampkringe. * [[meteorologie]] en [[oceanografie]], die him bezighollen mit verschiensels in de atmosfeer en oceanen. * [[informatika]]. Dit gebied ontston vanuut de netuurkunde en de wiskunde. Vule methoden in de informatika wodden ontwikkeld veur netuurkundige perblemen. * praktisch richte vakgebieden zoas de [[warktuugbouwkunde]]. De [[technische netuurkunde]] richt him op toepassings. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Netuurkunde]] e7hne18ec79xl228cp1fd87oxismfmq 0 1824 278984 275153 2015-03-27T16:07:25Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Scheikunde''' of '''chemie''' is een netuur[[wetenschop]] die richt is op 'e studie van saemenstelling en bouw van stoffen, de chemische veraanderings die plakvienen onder bepaolde omstaandigheden, en de wetmaotigheden die daoruut te destilleren binnen. Chemie is stark verwaant mit de [[netuurkunde]] of fysika. De tak van wetenschop die alletwie verbient, is de fysische chemie. Ok mit aandere netuurwetenschoppen bin an et greensvlak ni'je disciplines ontstaon zoas de biochemie of de geochemie. == Onderverdielingen van scheikunde == * [[Anorganische chemie]] * [[Fysische chemie]] * [[Analytische scheikunde]] * [[Atoomspektroskopie]] * [[Molecuulspektroskopie]] * [[Struktuurchemie]] * [[Organische chemie]] * [[Biochemie]] * [[Geochemie]] * [[Oppervlaktechemie]] * [[Kolloïdchemie]] * [[Katalyse]] * [[Theoretische scheikunde]] * [[Kwantumchemie]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Scheikunde]] rk58ha2oowd4xgw7n59z67eu44sredl 0 1825 291987 276659 2016-12-05T16:09:08Z Stephan 0796 13116 wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Bunsjoten | bestaansnaam vlagge = Bunschoten_vlag.svg | bestaansnaam wapen = Coat of arms of Bunschoten.jpg | lokasie = LocatieBunschoten | previnsie = [[Utrech (previnsie)|Utrech]] | heufplaose = Bunsjoten | kernen = [[Eemdiek]], [[Spaokenburg]] en [[Zeuvenhuzen (Bunsjoten)|Zeuvenhuzen]] | oppervlak = 34,81 | oppervlak laand = 30,44 | oppervlak waoter = 4,37 | inwoeners = 20.850 | daotum inwoeners = [[1 april]] [[2016]] | dichtheid = 685 | breedtegraod = 52/14/0/N | lengtegraod = 5/22/0/E | verkeersaoder = [[N199]] | netnummer = 033 | postcode = 3751-3754 | webstee = [http://www.bunschoten.nl www.bunschoten.nl] | }} '''Bunsjoten''' ([[Nederlaands|Nederlangds]]: ''Bunschoten'') is een [[gemiente (bestuur)|gemeente]] en [[Stad (woonstee)|stadje]] in de [[Nederlaand|Nederlangdse]] [[pervincie|previnsie]] [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]]. De gemeente had op [[1 april]] [[2016]] 20.850 inwoeners (bron: CBS) en 't het een oppervlakte van 34,81 [[vierkaante kilemeter|km²]] (waorvan 4,37 km² waoter). == Kernen == De gemeente Bunsjoten bestaot uut vier officiële kernen: Bunsjoten, [[Eemdiek]], [[Spaokenburg]] en [[Zeuvenhuzen (Bunsjoten)|Zeuvenhuzen]]. == Dialect == In Bunsjoten praoten ze nog wel aorig vaok [[dialect]] vergeleken met aore daarpen of steden in buurt van Bunsjoten. 't [[Bunsjoots]] is een [[Nederfrankisch]]-[[Nedersaksisch]] [[overgangsdialect]]. 't Liekt een beetsie op 't [[Niekarks|Niekaarks]], mar het grote Utrechse en [[Nederlaand|Hollangdse]] invloeden. Ondanks disse invloeden is 't Bunsjoots 't één van de weinige dialecten waor de ''sj''-klank bewaord ebleven is. Een veurbeeld van een paor typisch Bunsjootse woorden bin ''langd'' (land), ''sjoe'' (schoen), ''bukkem'' (bokking), ''aore'' (andere) en zo wat meer. Een veurbeeld van een Bunsjootse dialectzin is: ''wie gaon mesjien sjulekrupen affer de diek as de zon sjingt, dan kan ie ongs niet vingden'', dit betekent in 't Algemeen-Nederlangds 'wij gaan misschien verstoppertje spelen achter de dijk als de zon schijnt, dan kan hij ons niet vinden'. 't Bunsjoots is ok staark verwant an 't Amesfoorts (dat al zogoed as uut-estörven is) en aore [[Eemlangds]]e dialecten. De band [[Bukkes]] uut [[Spaokenburg]] (in de gemeente Bunsjoten), het een (kleine) hit ehad met 't Spaokenburgse liedje ''Héé keeltsie''. {{Utrecht}} {{Dia|Disse pagina is esjreven in 't [[Bunsjoots]]}} {{Commonscat|Bunschoten}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] oa4p3y5wweg1d7k8d2utmyvu5f6w1aa 0 1826 19170 17990 2006-11-12T14:22:39Z Servien 7 deursturing naor [[Bunsjoten]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Bunsjoten]] nlglbgc5i0zercfehb6cjo9f1v1gcy0 0 1827 255351 254147 2013-03-11T10:13:53Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 173 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q638]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Colg.png|thumb|Mezieksleutel]] Veur zoveer bekend, hebt alle [[kultuur|culturen]] in alle [[geschiedenis|tieden]] '''meziek''' kend, maor umdat dizze [[keunst|kunst]] op verschillende plaotsen en in verschillende tieden elke keer weer aanders beoefend (en ervaoren) wör en wördt, is der gien iensgezindheid rondum 't begrip van meziek: wanneer is iets meziek en wanneer niet? 't Uuteindelijke antwoord op dizze vraog verschilt bij de verschillende meziektheoretici en [[filesefie|filosofen]]. Dit verklaort wal de grote verscheidenheid an meziekstielen deur de tieden hen, in de verschillende culturen en subculturen. 't Is wel een onumstreden feit, dat 't bij meziek altied um 't ''heurbaore'' (of 't ontbreken dervan) giet, in tegenstelling tot 't ''zichtbaore'' in de [[kunst|beeldende kunsten]]. Meziek is een [[Tied|tiedskunst]], met heurbaore ([[geluud|geluden]], [[klanke]]n, [[toon|tonen]]) of onheurbaore ([[stilte]]s, [[röst]]n) elementen in opienvolging of tegeliekertied. Daormit is meziek nauw verwaant an [[poëzie]], waorbij de beide elementen van zichtbaorheid en heurbaorheid verienigd wörden, dat bij schreven meziek ok zo is. == Stielen == Een niet ongebrukelijke heufdindieling is de volgende: * [[Jazz]] (genre) * [[Blues]] (genre) * [[Klassieke meziek]] * [[Popmeziek]] (genre) * [[Volksmeziek]] (streek) D'r bint ok meziekstielen die pas laot in de [[20e eeuw]] maokt bint. Veurbeelden hiervan bint onder aandere [[techno]]- en [[trance]]meziek. [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Muziek]] i1m0sc9843ih8791jtqa4hfbrq7uel3 0 1828 264112 255348 2013-05-06T16:13:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki 't Woord '''literatuur''' hef verschillende, dichtbij mekaor liggende beteeikenissen. De roemste is dat literatuur de verzaomeling van aal teksten is, schreven en in mondelinge vörm. Literatuur wordt ok wel in een enge betekenis bruukt, waorbij 't tegenover [[lectuur]] zet is. In die zin zol literatuur de hoge, elitaire vörm en lectuur de lege, populairdere vörm van teksten anduden. Literaire auteurs wilt een boodschap overbrengen op een artistieke wieze, mor de schrievers van lectuur richt zuk op 't schrieven van teksten die benaom veur de ontspanning lezen worden. Toch is wat tot de literaire canon rekend wordt allennig een soort overeeinstemming en kunt auteurs van wel 't waark in een eerdere periode nog tot literatuur rekend weur oet de literaire canon verdwienen, en aandersom ok. Behalve an erkende literaire tekstsoorten zoas [[gedicht]]en, [[poëzie]], de [[roman]] en [[toneeil]] kunt d'r ok an aandere tekstsoorten literaire eigenschoppen toouschreven worden. Een paor veurbeelden hiervan bint: [[film (cinematografie)|filmteksten]], proza dat verwiest naor waorgebeurde verschiensels en personen (onder meer de [[breve|brief]], 't [[opstel]] en de [[autobiografie]]) en stripverhaolen. Literatuur zol ie daordeur as volgt kunnen omschrieven: :Een al dan niet fictieve wereld in woorden, die deur de smaokmaokende gemeeinschap as weerdevol zien wordt en volgens die gemeeinschap biezundere kenmaarken hef. De term wordt ok bruukt om een verzaomeling van waarken met an te duden; dèenk bijveurbeeld an [[vakliteratuur]]. == Nedersaksisch == * '''Algemeein:''' ''literatuur, literetuur'' == Zeei ok == * [[Nedersaksische schrieveri'je]] [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Literatuur]] ilsotmxm9h1n50sjnrvsqq4csxzxfsr 4 1829 267152 264867 2013-05-10T22:54:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki A'j teksten schrieven veur [[Wikipedia|Wikipedie]], dan plaots je t daormee onder de Creative Commons Naamsvermelding/Gelieke delen ([http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.nl tekst van de lisensie]) en de [[GNU-licentie veur vri'je dokementäsie|GNU-lisensie veur vrieje dokumentasie]]. Dit huilt feitelik in dat n gebruker vrie is um de tekste op elke willekeurige wieze te gebruken en veerder te verspreien, op veurweerde dat t oek weer onder de CC-BY-SA en/of GFDL plaotsvient, en mit (eventueel gedeeltelike) bronvermelding. A'j hier een probleem mee hebben, dan raojen wie joe um niet mee te warken an Wikipedie. Al t materiaal da'j op Wikipedie zetten, vuilt dus onder disse lisensie. Dat kan allenig a'j daor t recht veur hebben. Dit is zo, as: * je t materiaal zelf eschreven hebben of aanders emaakt hebben * t materiaal publieke domein is (gien auteursrechten dus) * t materiaal al onder de Creative Commons Naamsvermelding/Geliek delen-lisensie (CC-BY-SA) vuilt * t materiaal onder de CC-BY-SA én GFDL-lisensie vuilt * t materiaal vuilt onder één van de lisensies, die is goedekeurd veur Free Cultural Works, zo as de Creative Commons Naamsvermelding-lisensie. '''Waort je: materiaal dat allenig onder de GFDL vuilt kan níét op Wikipedie gebruukt wörden.''' In t tweede geval wö'j verzöcht um n bronvermelding an te geven, in t darde, vierde en vuufde geval is dat verplicht. De bronvermelding kan op de pagina zelf of op de overlegpagina koemen. Veur bestaanden heurt t op de biebeheurende bestaandspagina. Deur t plaotsen van materiaal bi'j de auteursrechten '''niet''' kwiet! Je kunnen joew materiaal dus veerder oek nog op aandere manieren verspreien (op aandere websteeën plaotsen, verkopen, uutgeven ...). t Herreupen van t vriegeven van t materiaal is liekewel niet meugelik. ==Materiaal dat niet onder de CC-BY-SA en GFDL vuilt== Noen kömp t veur dat der materiaal is dat weliswaor niet onder de GFDL vuilt, mer overigens wel in Wikipedie gebruukt mag wörden. Materiaal kan bieveurbeeld vrie bruukbaor wezen, mer allenig veur niet-kommersieel gebruuk. Jammer genog wörden aofbeeldingen en pagina's, die'j allenig veur niet-kommersiële doeleinden gebruken maggen, niet op Wikipedie toe-eleuten. t [http://freedomdefined.org/Definition keurmerk 'Approved for Free Cultural Works'] maakt dudelik hokke eindgebrukerslisensies voldoonde overenekoemen mit de lisensie die'w veur Wikipedie gebruken. n Veurbeeld is materiaal dat vrie bruukbaor is mit bronvermelding: umdat de CC-BY-SA en GFDL oek vereisten van bronvermelding hef, wörden dit ezien as verenigbaor mit de CC-BY-SA / GFDL; as der bronvermelding is, is dat genog. ==Hoe lange is n wark bescharmp?== De bescharming deur t auteursrecht is beparkt in de tied. As algemene regel geldt dat t wark beschermp is tot 70 jaor nao de dood van de auteur (of nao de dood van de leste overlevende auteur in geval van samenwarking). Dit betekent bieveurbeeld dat de konserto's van Mozart niet langer deur t auteursrecht bin bescharmp en da'j ze kopiëren en anpassen maggen zonder da'j daorveur de toestemming neudig hebben van de arfgenamen van Mozart (mer warschienlik mu'j wel toestemming vragen an de muzikaanten die de warken uutvoeren en an de plaotezaken). Veur anonieme warken en schuulnamen eindigen de rechten 70 jaor nao de bekendmaking van t wark. Veur warken die nao zien/heur dood verschenen bin, eindigen de rechten 25 jaor nao de bekendmaking of mededeling an t publiek. ==As der ene wat overnimp van Wikipedie== Der bin websteeën die teksten overnemen van Wikipedie. In beginsel mag dat, op veurweerde dat t nieje wark oek onder de CC-BY-SA of GFDL vuilt. n Goeie maniere um dat te doon is deur n verwiezing naor t Wikipedie-artikel, en de vermelding CC-BY-SA / GFDL derbie te zetten. A'j n kloon antreffen waor t niet krek op vermeld steet, dan ku'j dat vrendelik laoten weten an de webmeister van die webstee. ==As der ene wat vrie wil geven veur Wikipedie== Soms bin meensen bereid um n tekst vrie te geven onder de veurweerden van Wikipedie, mer doon ze dit niet op de juuste maniere, bieveurbeeld in de lopende tekste van t artikel of op de overlegpagina. n Simpele maniere um de inhoud van n webpagina geschikt te maken veur Wikipedie is t vermelden van de volgende tekst onderan de pagina: ''"De inhoud van disse pagina is beschikbaor onder CC-BY-SA/GFDL"''. Disse tekste vervangt ''"© Copyright [jaortal]"''. Daormee kan iederene, en dus oek de bewarkers van Wikipedie, de tekste overnemen, mit behoud van de auteursrechten veur de oorspronkelike auteur. Oek mut der volgens de lisensie altied gebruukemaakt wörden van bronvermelding. [[Kategorie:Wikipedie]] jvlf3fztq8135l6v6oq76ebnxsd88f8 0 1832 285192 265254 2016-07-24T14:19:59Z GroningseKat 14330 Onofficiële naam van de vlag toegevoegd. wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Flag Groningen.svg|250px|right|thumb|Vlage van provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]]] De '''vlage van Grunnen''' is bie keunenklek besloet in t joar 1950 aannomen. De onofficiële naam van de vlag is <nowiki>''</nowiki>Grunneger Kruus". t Patroon is baseerd op de [[Scandinaovië|Skandinoavische]] vlagen en kleuren binnen baseerd op de woapens van t [[Grunnen (stad)|Stad]] en de [[Ommelanden]]. De kleuren rood, wit en blaauw binnen ofkomsteg uut t woapen van de Ommelanden, t wit en gruin uut t woapen van t Stad. De kleuren van t Stad stoan in t zèntrum van t vlage om de zèntroale liggen en positsie van t Stad weer te geven. {{DEFAULTSORT:Vlage Grunnen}} [[Kategorie:Grunnen]] [[Kategorie:Vlagge|Grunnen]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] 6zekhq2j7hio9l1wc3q19zofarpfv1a 0 1834 265058 262367 2013-05-09T22:30:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemainte | noam = Knoal | bestandsnoam vlage = Stadskanaal flag.png | bestandsnoam woapen = Coat_of_arms_of_Stadskanaal.png | lokoatsie = LocatieStadskanaal | provìnzie = | heufdploats = [[Knoal (dörp)|Knoal]] | inwoner = 34.177 | doatum inwoner = [[1 jannewoari]] [[2007]] | oppervlak = 119,96 | oppervlak laand = 117,85 | oppervlak woater = 2,11 | dichtte = 291 | breedtegroad = 52/59/0/N | lengtegroad = 6/57/0/E | verkeersader = N366, N374 | netnummer = 0599 | postkode = 9500-9509, 9580-9599, 9660-9661 | webstee = [http://www.stadskanaal.nl www.stadskanaal.nl] | }} t '''Knoal''' ([[Nederlaands]]: ''Stadskanaal'') is n gemainte in t zuudoosten van de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. De gemainte beslagt n oppervlak van 120 km² en haar op 1 jannewoari 2007 34.177 inwoner. == Indailen == De gemainte Stadsknoal omvat de volgende ploatsen en gehuchten: [[Barloage]], [[Bleksloage]], [[Broambaarg]], [[Ceresdörp]], [[Höchte]], [[Hoalte]], [[Hörsten]], [[Knoal (dörp)|Knoal]], [[Kopstukken]], [[Muzzel]], [[Muzzelknoal]], [[Onstwedde]], [[Oomsbaarg]], [[Smilke]], [[Steernbörg]], [[Ter Maarsch]], [[Ter Wuppen]], [[Veenhuzen (Stadsknoal)|Veenhuzen]], [[Vledderhuzen]], [[Vledderveen (Stadsknoal)|Vledderveen]], [[Vossebaarg]], [[Weskenhuzen]]. {{Begin|gos}} {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] cmk9ovnciifwicyhh4gkbeo9lmamcp6 0 1836 281812 280306 2015-05-03T15:42:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Attem | bestaansnaam vlagge = Flag of Hattem.png | bestaansnaam wapen = Coat of arms of Hattem.svg | lokasie = LocatieHattem | previnsie = [[Gelderlaand|Gelderland]] | heufplaose = '''Attem''' | oppervlak = 24,20 | oppervlak laand = 23,12 | oppervlak waoter = 1,08 | inwoeners = 11.648 | daotum inwoeners = [[1 november]] [[2007]] | dichtheid = 505 | breedtegraod = 52/29/0/N | lengtegraod = 6/4/0/E | verkeersaoder= A28, A50 | netnummer = 038 | postcode = 8050-8052 | webstee = [http://www.hattem.nl/ www.hattem.nl] | }} [[Bestaand:Plaotsnaambord_Attem.jpg|right|200px]] '''Attem''' ([[Nederlaands|Nederlans]]: ''Hattem'') is een [[Stad (woonstee)|stättien]] en [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in de Nederlaanse previnsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. De gemiente ad op [[1 november]] [[2007]] 11.648 inwoners (bron: CBS) en ef een oppervlakte van 24,28 [[vierkaante kilemeter|km²]] (waorvan 0,93 km² wäter). Binnen de gemientegrenzen liggen gien andere kernen. == Geskiedenisse == Attem kreeg zien [[stadsrechen]] in [[1299]] en was een [[Hanze|Anzestad]] en [[vestingstad]]. De 700^e verjaordag wönnen in [[1999]] onder andere evierd mit de nasionale intochte van [[Sunterklaos]]. De apostel [[Apostel Andreas|Andreas]] is de [[petrooneilige]] van Attem. Belangriek wärk op geskiedkundig gebied ef Ginneraol Hoefer of-elèverd. Hoefer was etrouwd mit de Baronesse van Heemstra (de meuie van [[Audrey Hepburn]]) en deur zien toedoen wönnen de [[Diekpoort]] van 't vervallen stättien erestereerd, die ok verfraoid is mit vier törenties ontwörpen deur [[P.J.H. Cuypers]]. Attem lig krek onder de [[Iessel]] en 't is de plaatse waor de skilder [[Jan Voerman]] vrogger mooie [[schilderie|skilderiejen]] mäken van Homert en de règenbujjen die de Iessel niet aover wollen. == Toerisme == Net as de res van de [[Veluwe]] wodt Attem in de zomermaonden druk bezöch deur toeristen die al die mooie olde plekkies wilt bekieken. == Bi'j-/skeldnämen == Attemers wodt met een algemene skeldnäme, deur de mensen die drek buten Attem woont, ''Kleikloetn'' enuump. Umdat veule boeren vrogger op 't land in de klei wärken. Der bestiet noe nog een blaoskappelle met de näme ''de Kleikloeten''. In Attem bestaot wel een goeie 100 veskillnde skeldnämen. Een paar dervan bint: ''De koffiebonentelder'', ''skèle Japie'', ''de Bomhoed'', ''Mompie'', ''de Dooie'', ''Noefie'' en zo nog veule meer. == Uutspräke == Umdat de Attemers de ''H'' bienao niet uutsprèèkt, ebt de mensen buten Attem okke altied een gevleugelde uutspräke aover eur Attem: ''Attem, dat is een öntien in een ökkien en eui der in'' (''Hattem, dat is een hondje in een hokje met hooi erin''). == 't Attems == [[Ofbeelding:hiermajplatpraotn.jpg|right|thumb|Attems plakplätien]] In Attem wodt der [[Attems]] epraot, een [[Oost-Veluws]] [[dialekt|dialek]] dat soms ok wel bi'j 't [[Sallaans]] erekend wodt. 't Attems ef een grote overienkomst met 't [[Zwols|dialek van Zwolle]]. A-j bi'j sommige lu die plat praoten, an de [[deure]] kump, dan ku-j dat zien an 't plakplätien op de deure met daorop: ''Hier maj plat praotn''. == De muuite weerd um te bekieken == * [[Anton Pieck|Anton Pieck Museum]] * [[Bakkerieje|Bakkeri'jemuseum]] * [[De Diekpoorte]] * [[Jan Voerman|Voerman Museum]] * [[Concertzaol]] D'Olde Skoele * De [[meule]] ''De Fortuyn''. == Geboren in Attem == * [[Herman Willem Daendels]] (21 oktober 1762), Nederlanse staotsman († 1818) * [[Johan Cateau van Rosevelt]] (7 september 1823), politicus in de kelonie [[Suriname]] († 1891) * [[Jan Voerman Jr.]] (23 jannewaori 1890), Nederlanse keunsskilder († 1976) * [[Margje Fikse]] (3 juli 1975), Nederlanse [[tillevisie]]prissentetrice en -verslaggeefster * [[Ellen Kuipers]] (8 april 1971), een internasionaal bekende Nederlanse ockeyspeulster == Angrenzende gemeenten == {{Tabel wiendroze | NW= | N= [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] (O) | NO= | W= [[Oldebroek]] | O= [[Zwolle]] (O) | ZW= | Z= [[Heerde]] | ZO= }} == Fotogaleri'je == <gallery> Ofbeelding:Hattem_kerk.jpg|Kärke "de Andreas toren" Ofbeelding:Hattem_Dijkpoort.jpg|Stadspoorte "de Diekpoorte" Ofbeelding:Windmolen Hattem.jpg|Wiendmeule "de Fortuyn" </gallery> == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.ronduithattem.nl/ Webstèè veur toerisme] * [http://www.hattem.startpagina.nl/ Attemer verwiezingen] {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] djjaqqp6cq5ltoq21ua9kfaw9lez0g0 0 1837 255234 7887 2013-03-11T10:07:53Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2515106]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Apeldoorne''' kan verwiezen naor: *[[Apeldoorne (gemeente)]] - de gemeente Apeldoorne *[[Apeldoorne (stad)]] - de stad Apeldoorne {{dv}} nyh69zswti1brm1dpf7noxf31gb7mlc 0 1838 289294 282157 2016-10-28T17:00:45Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Kootwijk gereformeerde kerk.jpg|thumb|De Griffemeerde Kaark in Kootwiek]] '''Kootwiek''', ok wel '''Kodik''' ([[Nederlaands|Nederlaands]]: ''Kootwijk''), is n klein daarpjen in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Daarp het, mit de umgeving derbie, 280 inwoners (2004). De naom ''Kootwiek'' komt van ''Koot/Kaat'' (n kleine [[boerderieje|boerderie]]) en ''wiek''. De benaoming ''Kodik'' het de uutgang -ik, en komt noe nog in verschillende Nederlandse dialekten veur as -ek, zo heten [[Schalkwiek]], [[Katwiek]] en [[Waolwiek]] in t eigen dialekt ''Schallek'', ''Kattek'' en ''Waolek''. Tegenswoordig zeggen ze vaoker Kootwiek. t Daarp leit midden in de [[bos]]sen, op de westflank van de [[Veluwe]] en het n belangrieke [[toerisme|toeristiese]] funksie. Geliek in t zujen van Kootwiek ligt t [[Kootwiekerzaand]], mit zien unieke laandschap. n Kleine vuuf kilometer in t oosten, in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorn]], ligt de plaots [[Radio Kootwiek]]. {{Barreveld}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] tdmcu3h6y5vbcxhpl9admsj1rjou7vq 0 1840 281410 281408 2015-04-22T20:08:48Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Barreveld''' kan verwiezen naor: *[[Barreveld (daarp)]] - een daarp in de Nederlanse previnsie Gelderland *[[Barreveld (gemeente)]] - de gemeente Barreveld *[[Barreveld (Niej-York)]] (Engels: ''Barneveld'') - daarp in Niej-Jork *[[Barreveld (Wisconsin)]] (Engels: ''Barneveld'') - een daarp in Wisconsin ==Zie oek== *[[Barrevelder]] - kieperas *[[Bareveld]] - deurverwieszied {{dv}} bsrscrt30d8n82016xgz7cshfjzt2aj 0 1842 284107 282158 2016-04-06T00:47:10Z ~riley 8016 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:069 Barneveld.ogg]] → [[File:Nl-Barneveld.oga]] Nl- wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Barreveld | bestaansnaam vlagge = Barneveld vlag.svg | bestaansnaam wapen = Wapen van Barneveld.png | lokasie = LocatieBarneveld | previnsie = [[Gelderlaand|Gelderland]] | heufplaose = [[Barreveld (daarp)|Barreveld]] | oppervlak = 176,69 | oppervlak laand = 175,96 | oppervlak waoter = 0,73 | inwoeners = 54.356 | daotum inwoeners = 1 mei 2014 | dichtheid = 309 | breedtegraod = 52/8/0/N | lengtegraod = 5/35/0/E | verkeersaoder= A1, A30 | netnummer = 0342, 0577 | postcode = 3770-3776, 3780-3781, 3784-3785, 3794, 3886 | webstee = [http://www.barneveld.nl/ www.barneveld.nl ] | }} [[Bestaand:Barreveld.jpg|thumb|right|275px|Barreveld]] [[Bestaand:Plaotsnaambord_Barreveld.jpg|right|200px]] '''Barreveld''' ([[Nederlaands|Nederlaands]]: ''Barneveld'') is n gemeente in t midden van [[Nederlaand]], in de [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. De heufdplaots in de gemeente is t [[Barreveld (daarp)|gelieknaomige daarp]]. De gemeente is 176,69 km² groot en had op 1 mei 2014 zo'n 54.356 inwoeners (bron: CBS). == Uutspraok == {{Audio|Nl-Barneveld.oga|Nederlaandse uutspraok}} == Daarpen == Onder de gemeente Barreveld vallen de volgende daarpen: {| | * [[Barreveld (daarp)|Barreveld]] * [[Achterveld (Barreveld)|Achterveld]] * [[De Gliend]] * [[Garder]] * [[Harselaor]] * [[Kootwiek]] |valign=top| * [[Kootjebroek]] * [[Stroe (Gelderlaand)|Stroe]] * [[Terschuur]] * [[Voorthuzen]] * [[Zwartebroek]] |} Daornaost bin der de volgende buurtschappen in de gemeente: [[Boveneinde]], [[Drieënhuzen]], [[Essen (Barreveld)|Essen]], [[Esveld]], [[Garderbroek]], [[Kallebroek]], [[Moorst]] (gedeeltelik), [[Ouwendaarp]] en [[Wessel]]. == Ligging == De gemeente grenst an de gemeentes [[Niekaark]], [[Putten]] en [[Armelo|Aarmelo]] in t noorden. De gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorn]] in t oosten. De gemeentes [[Ede (gemeente)|Ee]], [[Renswou]], [[Sjaarpezeil|Schaarpezeel]] en [[Wombaarg]] in t zujen en de gemeentes [[Leusden]] en [[Amersfoort]] in t westen. De gemeente Barreveld ligt veur n groot deel in t sentrale deel van de [[Gelderse Vallei]]. In t oosten en t noordoosten liggen de zaandgronden van de [[Veluwe]] mit [[bos]]sen, [[heed (vegetasie)|heed]]velden en in de buurt van Kootwiek t [[Kootwiekerzaand]]. De gemeente wort van oost naor west deursnejen deur de [[Barreveldse Beek]]. == Funksies == Barreveld is n belangriek laandbouwsentrum. Veural de pluumveehouwerie is hier vanouds aarg groot: binnen de gemeente bin der zo'n drie miljoen [[kiep]]en. Ok wort der hier vaarkeshouwerie bedreven. n Aandere bron van inkomsten is t (binnenlaandse) [[toerisme]]. Barreveld is ok de vestigingsplaots van de orthodox-protestantse kraant [[Nederlands Dagblad]]. == Angrenzende gemeenten == {{Tabel wiendroze | NW=[[Niekark|Niekaark]]<br />[[Amersfoort]] (U) | N= [[Putten]] | NO= [[Armelo|Aarmelo]] | W= [[Leusden]] (U) | O= [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorn]] | ZW= [[Sjaarpezeil|Schaarpezeel]] | Z= [[Ee (gemeente)|Ee]] | ZO= }} == Uutgaonde verwiezingen == {{Commonscat|Barneveld|Barreveld}} {{Barreveld}} {{Gelderlaand}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] meif9madpw77w2gi3b92idckmvxv8av 6 1843 4047 2006-04-25T13:56:23Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 0 1847 284073 268313 2016-03-30T14:28:44Z Stephan 0796 13116 /* Dialectgebruk */ wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>{{PAGENAME}}</big> |- |'''Urker Wikipedie-logo''' |[[Ofbeelding:Wiki-drt-urs.png|Urker Wikipedie-logo]] |- |Nedersaksische naam |Urkers |- |Nederlaandse naam |Urkers (soms vernederlaandst tot ''Urks'') |- |Laand |[[Nederlaand]] |- |Taolgebied |'t Vuurmaolige eilaand [[Urk]] |- |Antal sprekers |15.000 (volgens ''Taaltelling Nedersaksisch'') |- |Dialecten |''gien'' |- |Taolclassificaosie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germaans]] ***[[West-Germaans]] ****[[Nederduuts|Nederdeus]] ****[[Nedersaksisch]] *****'''Urkers''' |- |Schrift |'t [[Latainse alfabet|Latijnse alfabet]] |- |Taolstaotus |'t Urkers wort ezien as dialect van 't [[Nedersaksisch]] |- |Taolcode ISO 639-1 |''gien'' |- |Taolcode ISO 639-2 |''gien'' |- |Taolcode ISO 639-3/DIS |''gien'', mar ''urs'' is ereserveerd |} [[Ofbeelding:Urkers.png|thumb|250px|'t Taolgebied van 't Urkers in [[Flevolaand]]]] 't '''Urkers''' is een [[Nedersaksisch]] [[dialekt|dialect]] dat op [[Urk]] espruken wort. 't Beoort mit 't [[Eemlangds|Eemlaands]] in 't [[West-Veluws]] tot 't overgangsgebied tussen 't [[Nedersaksisch]] in 't [[Nederfrankisch]], mar wort over 't algemien erekend tot 't [[Nedersaksisch]]. Dit wil zeggen dat er in 't Urkers zowel kinmarken van de westelijke (Hollaandse) dialecten as de oostelijke (Nedersaksische) dialecten terogge-evoenden kunen worren. Ok 't Fries, 't [[Frans|Fraans]] in 't [[Amsterdams]] (Joos) eawen 't dialect direct of indirect beïnvloed. 't Dialect is ondanks disse verwaantskappen uniek van karakter, voral vanwege de isolatie as vuurmaolig eilaand. Sinds de laote niegentiende ieuw eawen vuul taolwietenskappers eurlui ermie biezigouwen. 't Urkers beoort tot ien van de levendigste dialecten van [[Nederlaand]]. 't Urkers kan ok erekend worren tot 't [[Friso-Franko-Saksisch]], een speciaole groep vor taolen die tussen 't [[Fries]], [[Nederfrankisch]] in 't [[Nedersaksisch]] vallen, waor voral 't Urkers onger valt. ==Kinmarken== De ouwe discussie got erover of 't Urkers een [[Frankisch]] of een [[Saksisch]] [[dialekt|dialect]] is. Angere indielingen worren zo nou in dan ok gebrukt. Saksische illeminten binnen 't zwakke vuurvoegsel ''e-'' in plaats van ''ge-'' in voltooide dielwoorden (''ewarrekt''), de verkleuring van de ''aa'' nor de ''ao'' in de duidelijke eutspraak van de ''-n''. Typisch Frankisch is 't ieneidsmaarvoud op ''-en'' (in niet op ''-t''; ''wij warreken''). [[Umlaut]] in verkleanwoorden komt vuur, mar niet as riegel. 't Urkers et een grote klankinventaoris, waorin de mieste klanken een korte in lange variant eawen. Dit verskil kan dertoe leien dat woorden een iele angere betekenis kregen: ''kiek'' beteaket "kijk", mar ''kiêk'' is "keek". De klankwetten vor 't Urkers binnen vrij mulijk in binnen arg onriegelmaotig. In vuul woorden waor 't [[Standardnederlaans|Nederlaands]] ''ij'' in ''ui'' et, in 't [[Sallaans|Sallaands]] ''ie'' in ''uu'', et 't Urkers de klanken ''ee'' in ''eu''. Dit wort verklaord eut de theorie van de [[Hollaanse expansie|Ollaandse expansie]]: in de zuventiende ieuw begon 't [[Hollaans (dialekt)|Ollaands]] de ''ie'' in ''uu'' vor de zuielijke ''ij'' in ''ui'' in te realen. Disse streektaol ad invloed op de Zuierziedialecten. De klanken ''ee'' in ''eu'' binnen tussenfasen in de overgang, die 't [[Amsterdams]] in de zuventiende ieuw ad moet eawen. De ''h'' wort in 't Urkers miestal niet eut-espruken, [[H-deletie|dit verskeensel]] is waorskeenlijk in de achttiende ieuw eut [[Zwolle]] over koemen waaien. De cluster ''sk-'' is in 't Urkers, net as in 't [[Westlaauwers Frais|Fries]], 't [[Stellingwarfs]], 't [[Westfries]] in angere Noord-Ollaandse dialecten, 't [[Oost-Braobans|Oost-Brabants]] in verskillende angere dialecten, bewaord eblieven, in niet in ''sch-'' of ''sj-'' verangerd: ''skaol'', ''skilder''. Een typisch Ollaandse verangering is ok 't samenvallen van de vroeger ongerskeien combinaties ''eer'' in ''aar''. Dit preces is in 't Urkers zelfs rigoureuzer in consekwinter toe-epast as in 't Ollaands. Niet allien kinnen ze ier ''paard'' in ''waard'', mar ok ''laren'' "leren" in ''griffermaard'' "gereformeerd". De woordenskat van 't Urkers kint vuul woorden die typisch vor de [[Iesselmeer|IJsselmeerkust]] binnen of wazzen: ''tate'' of in 't Urkers ''taote'' vor 't Nederlaandse woord "vader", ''bessien'' vor 't Nederlaandse woord "oma" etc. Disse woordenskat wort wel wat of-eplat duur de toeniemende invloed van 't [[Nederlaands]], mar dit is in mindere maote 't geval. 't Urkers et te maken mit verangeringen in taol in klinkers. De lange ee wort een lange ie. Zoas 'ezeten' dat tugeswoordig 'ezieten' is. In dat geldt dan ok vor 'egeten', 'emeten' in 'elegen', dat nou 'egieten', 'emieten' in 'eliegen' is. Bij jongeren oor je ok steeds vaker ''ik kuun'' in plaats van ''ik kan'', in is 't woord ''kukebessien'', dat vrogger een skeldwoord vor "oud weef" was, sinds kort in gebruk ekeumen vor 't Nederlaandse woord "overgrootmoeder". De taolverangeringen bewegen eurlui dus niet nor 't Nederlaands toe mar d'r vanof. In dat is opmarkelijk. D'r is een levendige dialectkring. ==Dialectgebruk== [[Ofbeelding:Urk_harbor.jpg|thumb|left|Urkers praoten ze teus, op 't wark, op straot]] Arg waorskeenlijk is 't Urkers 't miest levendige dialect in iel [[Nederlaand]]. Omdat Urk een arg echte gemienskap is mit weanig import sprikt zo goed as iederiene 't dialect nog onger eenkanger. Bovendien echt de Urker over 't algemien iel vuul an zien dialect. Dit zurgt ervor dat nog 97% van de Urker bevolking 't Urkers kan praoten, ouweren net zo vuul as jongeren. Bovendien gebrukken ze 't in alle informele situaties: teus, op 't wark, op straot in in eurluiers vrije teed. Soms wort 't zelfs tugen vreemden gebrukt, ok in Urker gemienskappen beuten 't durp, bijvuurbield in [[Tollebeek]] (gemiente [[Noordoostpolder]]). Allien in formele situaties (op skoel, in de kark) praoten ze [[Nederlaands]], 't Urkers wort dan wier wel vaak gebrukt in [[vergaorige|vergaoderingen]] in bijienkomsten. Een antal Urkers kunen eurluiers dialect ok skreven; dit doen voral jongeren in [[chatbox]]en. Ierbij worren de miest exotische skreefwezen gebrukt. Wannaar d'r vreemden bij binnen wort soms over-eskakeld nor 't Nederlands. As de vreemden bekint binnen mit 't Urkers blift 't dan gewoen de voertaol. Vereusde Urkers bleven 't dialect nog lange onger eenkanger gebrukken. Sinds de [[Tweede Wereldoorlog|Twiede Warreldoorlog]] wort d'r vrij riegelmaotig in eskrieven. D'r binnen ongermaar [[Biebel]]fragminten in 't Urkers vertaold. Ongerangere 't boek van de Psalmen, Job, Jona in is d'r een gezangbundel mit psalmen in liederen in 't Urkers verskienen. De zangbundel wort gebrukt in de jaorlijkse vespdienst in 't Karkien an de Zie, waor 't Urkers in de dienst dan de ienige voertaol is in woord in gebed. In de reguliere kark wort soms een stukkien in 't Urkers eut de Biebel eliezen of een lied in 't Urkers vuur-eliezen. Mar varder wort 't Urkers in 't orthodoxe durp niet in de kark gebrukt. Inkelen zien 't as te 'gewoen' of 'te plat' om 't te gebrukken in de aredienst. Angeren venen 't te direct. Mar de vesperdienst in 't Urkers zit altoos stampvol. ==Geskiedenis== De Urkers gelikkenis van de verleuren zuun eut [[1870]], die in 't Urkers worde 'over-ezet' duur de Urker ulp-ongerwezer [[Klaas Koffeman]]. Dinkelijk was dat de eerste geskrieven euting van de Urker taal. In de jaoren [[1874]] in [[1875]] worde er vor 't eerst epublicierd over de taol van Urk. In 1874 skrief [[Johan Winkler]] in 't ''Algemeen Nederduitsch en Friesch Dialecticon'' over 't Urker dialect. 't Jaor daorop worden in ''De Taal- en Letterbode'' twie op verzoek geskrieven artikelen van de Urker ongerwezer Klaas Koffeman op-eneumen ''Het Urker taaleigen'' in ''De vervoeging in het Urksch''. Winkler et daorop maar ongerzoek edoon nor specifieke Urker woorden zoas: ''poesen'' (zoenen), ''taote'' (vader), ''mooijen'' (meisje), ''mimme'' (moeder), ''buie'' (vriend), in adde de aarder an-eaolde vertaolde gelikkenis vorzien van anteakigen. Winkler, die de tongval van Urk ien van de markwaordigste in biezongerste van Nederlaand neumde, liet em ok eut over de oorsprong in de verwaantskappen van et Urker dialect. Miede duurdat in een artikel in 't ''Haagsch Maandblad'' van septimber [[1925]] verskien van de aand van H.J. Moerman worde naoder ongerzoek op gank ebrocht in ul mevrouw L. Kaiser vor de Nederlaandse Verieniging vor de Studie van de Fonetiek op 1 decimber [[1928]] in Utrecht een lezing over: ‘La Langue d' Urk’. Mevrouw Kaiser ad ok proeven eneumen mit drie Urker proefpersonen in gebruk emaakt van een apparaat waormie de lingte van de klinkers vast-elegd kon worren. De, ok nou nog, significante lingte van de klinkers, ad de andacht etrokken! Ok bepleitte zie miedewarking om de Urker taol te bestuderen. In [[1931]] worde duur de Dialectencommissie der Koninklijke (Nederlandse) Academie van Wetenschappen besluten om een ongerzoek in te stellen nor de taol van het [[eilaand]] Urk. In onger leiding van [[P.J. Meertens]] in L. Kaiser verblieven in de zoemer van 1931 inkele kandidaoten in de letteren een paor weeken op 't eiland om de taol in et volksleven daor te bestudieren. Ok de bekinde mevrouw [[Jo Daan|J.C. Daan]] kwam nor et eiland in maakte de gegieves vor de samenstelling van een woordenliest pursklaor. J. Benders maakte een woordenliest van visserije in skiepsbouwtarmen. L. Kaiser gaf een fonetiek van 't Urkers, ebasierd op duur registraotie verkriegen gegievens. In 1942 verskien as nr. 9 van de Publicaties van de Stichting voor het Bevolkingsonderzoek in de drooggelegde Zuiderzeepolders, Het Eiland Urk, onger leiding van P.J. Meertens in L. Kaiser. Mit ierin zoo'n 200 bladzijdes over het Urker dialect (inclusief de woordenliest.). Varder skrieven Tromp de Vries in S. van den Berg maardere maolen over kinmarken van 't Urker dialect in de ''Driemaandelijkse Bladen'', ''Neerlands Volksleven'' in in ''Taal- en Tongval''. Vor et Urker dialect moet de naam van [[Tromp de Vries]] in 't biezonger eneumd worren. IJ et in de of-eloepen jaoren biezonger vuul vor 't ongerzoek in vastlegging van 't dialect beteaked in 't daorin een boonbrekende vuurtrekkersrol vervuld. ==Ongerzoek== De bekinde amateur-dialectoloog [[Johan Winkler]] nam in zeen ''Dialecticon'' ok een Urker vertaoling van de gelikkenis van de [[De verleuren zeune|Verleuren Zuun]] op. In de lange inleiding verwonderde ij zich over 't unieke karakter van 't dialect. Voral de ierboven beskrieven klanken intrigierden em. IJ miende dat disse klanken duur de bewoeners van 't eilaand [[Flevo]] al gebrukt worden, in laoter duur de bewoeners van [[Urk]] be-ouwen was ('t diel van 't eilaand dat overblief). Disse theorie geldt nou as opeloos verouwerd, mar in de niegentiende ieuw was 't normaol om te dinken dat dialecten urfgoed eut de oerteed bezatten in aost niet verangerden tot de komst van de standerdtaol. Ok prefessionele taolgelaarden, zoas pref. [[Jac. van Ginneken]], nammen dit an. Nao jaorenlang vergelikkend ongerzoek kwam in de jaoren twientig [[G.G. Kloeke]] tot zeen theorie van de Ollaandse expansie: de beïnvloeding van de oostelijke taol duur 't machtige Ollaand. Kloekes theorie wort nog altosen an-eneumen. Een paor jaor terogge is, op basis van nije indielingsmethoden, ervor epleit 't Urkers in een aparte familie ''Urkers'' in te dielen, waor dit dialect dan 't ienigste lid van is.<ref>''[http://irs.ub.rug.nl/ppn/258438452 Measuring dialect pronunciation differences using Levenshtein distance]'' (chapter 9) duur Heeringa, Wilbert Jan</ref> Dit zou kunen beteakenen dat 't Urkers as aparte taol ezien moet worren, omdat 't Nedersaksisch ok steeds vaker zo ezien wort. De visie van 't Urkers as noch Ollaands, noch Nedersaksisch dut dinken an de indieling die [[L.A. te Winkel]] eran gaf: in zeen ''Geschichte der niederländischen Sprache'' dielde ij 't mit onger angere 't [[West-Veluws]] in bij 't ''Süderseeisch''. 't Urker dialect zal zieker al langer espruken worren dan sinds [[1870]]. Mar de mulijkeid is, dat 't Urkers vuur die daotum gien eskrieven [[proza]] of [[poëzie]] kint. Daorom is 't muulijk om wat te zeggen over 't dialect van vor disse periode. Terweal ok daornao lange teed mar mit moendjesmaot wat op skrift worde esteld. Pas nao de [[Tweede Wereldoorlog|Twiede Warreldoorlog]] wort er (al) maar epublicierd in ontstaot d'r de leste jaoren aost zoiets as een skreeftaol naost de spreektaal. Zoas al aarder ezegd, was er bij de gelikkenis over de verleuren zuun vor de eerste keer sprake van een prozastuk in 't Urker dialect. ==Sjibbolet== De zin ''"Een [[twaibak|kweeuwkien]] mit gerespelde [[keze|keaze]]"'' wort vaak gebrukt as [[sjibbolet]], om te kieken of je et Urkers goed eut kunen spreken. Je kunen et vergelikken mit et [[Westlaauwers eteFrais|Friese]] ''"Bûter, brea, en griene tsiis"''. ==[[Onzevaor|Oenzevader]]== <poem> Oenze Vader die in de emel is dat Joen naam mag worren ge-eiligd in Joen koninkrik mag koemen Joen wil geskieden Op d' aarde net zoas in d' emel. Gief oens eeden oens dagelijkse brood In vergief oens oenze skulden Net zoas wij z' ok an angeren vergieven In bring oens niet in verzoeking Mar verlos oens van de boze Want van Joe is et koninkrik In de kracht in de aarlijkeid Tot in ieuwigeid In ieuwigeid Amen </poem> ''' ==Veraol: "De pas van Klaos"== 't Veraol wat ik jelui nou wil doen is echt gebeurd en voend allef in de jaoren tachtig van de vurige ieuw plaos. Wai visten zoas gewoen in de zoemermoonden om de noord en avenden daoromme in Ansolm, ielemaol in 't noorden van Denemarken. We wazzen viertien dagen van eus in daornao un lang weekend op Urk. Vor iene die net etrouwd is gien pretjen, mar 't wierzien was dan ok apart fain, mar dat effien terzede. Suundes saves om twaolf uur sting 't bussien wier te toeten vor de duur en mozzen we de barre reaze wier anvaorden nor boord, een rit van een uur of niegene, tiene. Ik voer toen mit een vraigezel, die om 't zo mar te zeggen, graag een bietjen luste. Nou is dat gien ramp want dat lusten de mieste minsen die ik kin wel. Varder was er niks op Klaos an te marken, ai woende bai zun ouwe mimme en zörgde goed vor 't ouwe mins. Mar op een keer was Klaos arges bleven plakken, in, je begrepen 't wel, 't was un bietjen laoter dan normaol eworren. Om veef vor twaoleven was ie er bientjen over in koemen zealen in ad gaauw z'n spulletjes bai eenkanger egriepen vordat 't bussien kwam. Klaos ding een greep in 't kässien om z'n paspoort te pakken in gelik worde er etoet. "Skiet op oenze Klaos, ze binnen der al, un goeie reaze zuun in doen vorzigtig an", zeen z'n mimme. "Genagt mimme", riep Klaos, skeut zun klompen an en vleug de duur eut naodat ie 't ouwe mins gank een poes egeven ad. De reaze verliep vorspoedig, ai ding un lekker knippien in 't bussien en skeut wakker toen ze al an de Deense grins stingen, ze wazzen dus al een lekker indjen op weg. Mar toen gebeurde 't; de passen mozzen tevuurskeen koemen in worden duur egieven nor de cheffeur die ze op z'n beurt an de douanebeampte gaf. De man bekiek ze iene vor iene, zeen niks mar pakte z'n zoeklicht in skien toen nor binnen om al die snuten te bekieken. Toen vroeg ie an de cheffeur waor of die vrouwe mit dat raore ding op er oofd nou eagelijk was… De skrik sloeg Klaos om z'n arte, want er ging um een liggien branen. En inderdaod: op z'n pas sting gien foto van umzelf, mar van z'n ouwe mimme! Ai ad in z'n aost de pas van ouwe Jaauwkien mie-egriepen in plaos van z'n eagen. Wat of ze ok zenen tugen de beampte, er was gien praoten tugen, Klaos kwam de grins niet over. In 't eande van 't veraol was dat ie op z'n ientjen mit een taxi terogge nor Urk kon in z'n maos mit z'n veven varder nor Ansolm. Of ie an de Deuse grins ok nog controliert worde durf ik niet te zeggen. Afain, Klaos z'n week zat er op in 't koste um ok nog een lekker klirtjen geld. De meraol van dit veraol is, in dat eaw ik van een ouwe visserman elaard: acht is maar dan duzend in daor zullen we 't dan maar op ouwen. == Zie ok == *[[Skokkers]] ==Referenties== <div class="references-small"> <references/> </div> Hans Derks, Deutsche Westforschung. Ideologie und Praxis im 20.Jahrhundert (Leipzig : Akademische Verlagsanstalt, 2001), p. 178 - 187. ==Urkers op 't web== * [http://dialectkring.opurk.nl Dialectkring op Urk] * [http://www.meertens.nl/books/winkler/urk.html 't Veraol van de Verleuren Zuun in 't Urkers] {{SNLV}} [[Kategorie:Urkers artikel]] [[Kategorie:Urkers|!!]] sxyl2nhmdxsn9abbxxkm9fe7yrf4165 0 1848 4057 2006-04-25T20:55:50Z Steinbach 12 Titel van [[Urks]] ewiezigd naor [[Urkers]]: As 't in 't Urkers steet mo'j in eder geval n titel authentiek hollen wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Urkers]] 2yrdrpur1okac3d0wwhm05k4q6jyw9b 12 1849 292680 270875 2016-12-22T10:55:09Z Wwikix 13678 /* Ondertekening of haandtekening */ kat wikitext text/x-wiki Disse zied gif '''uutleg over hoe Wikipedie warkt'''. t Is niet ingewikkeld um mee te doon, t is veural n kwestie van gewoon beginnen. Fouten maken is namelik niet arg: fouten wörden net zo makkelik weer hersteld. Mer hieronder krie'j dan toch effen wat uutleg, zoda'j t wat beter begriepen. == Baosis == Wikipedie warkt mit n eenvoudig baosisprinsipe. Klik op '''Bewarken''' (de knoppe bovenan n Wikipedie-zied). Je koemen dan op n zied mit n bewarkingsvienster waorin de inhoud van de zied steet. Schrief joew eigen tekste en klik op "Zied opslaon" a'j klaor bin! Je kunnen de zied oek eerst naokieken - klik dan op "Bewarking naokieken" onder t tekstvienster. In t teksveld achter "Samenvatting:" geef je in t kort an wa'j ewiezigd hebben (en gien samenvatting van t artikel da'j krek eschreven hebben). Bie n niej artikel zo'j dan bv. as vermelding ''niej'' of ''niej, vertaald vanaof de nl-wiki'' kunnen zetten (mer t hoeft niet). Disse tekste steet dan in t overzichte da'j kriegen a'j op "Leste wiezigingen" klikken. Op disse zied vie'j meer informasie over bv. t anmaken van n nieje verwiezing, n nieje paragraaf of n nieje regel. Mer der völt hier oek te lezen hoe'j teksten in laoten springen, en meer over wikistiel, verwiezingen, t maken van liesten, etiketten, tabellen, t gebruuk van spesiale tekens of t wiezigen van n ziednaam. Bi'j de eerste veurbeelden veurbie, dan zo'j zelf es kunnen uutproberen hoe'j disse spesiale effekten kriegen! Je kunnen oek [[Wikipedia:Zaandkule|oefenen in de zaandkule]]. ==Verwiezingen derbie doon== Artikels in Wikipedie vallen op deur de grote hoeveulheid verwiezingen. Alle teksten die bie t bewarken <nowiki>[[vierkaante haakjes]]</nowiki> hebben, wörden verwiezing naor aandere artikels in Wikipedie, of bin t uutgangspunt veur nieje artikels. ==Aofbeeldingen, foto's en illustrasies== Je kunnen aofbeeldingen, foto's en geluudsfragmenten [[Special:Upload|opsturen]] naor Wikipedie. He'j argens op t web n toepasselike, rechtenvrieje illustrasie evunnen, of he'j zelf n rechtenvrieje illustrasie emaakt of ekregen, zet t dan gerust bie an n artikel. A'j n foto in hoge resolusie hebben, ku'j t zo opsturen, en in t artikel of op de zied de grootte de aofbeelding anpassen (vergroten of verkleinen). #zet de illustrasie of aofbeeldingen op de eigen komputer; #klik op [[Speciaal:Upload|bestand opsturen]] in de kolom onder t Wikipedie-beeldmark; #gao naor t veld onderan de tekste; #klik 'browse' of 'blaojer' en kies uut t menu t bestaand (biev. <tt>aofbeelding.jpg</tt>) da'j vanaof de komputer opsturen willen; #geef n dudelike umschrieving mit daorin de auteursrechtelike staotus van de aofbeelding. #bevestig dat t bestaand rechtenvrie is (t hokjen anvinken); #klik '''bestaand opsturen'''. #As t elokt is, dan steet de aofbeelding op de wikiserver (dat ku'j naokieken in de [[Special:Imagelist|lieste van aofbeeldingen]], helemaole bovenan). #Gao naor t artikel en zet der as volgt de foto bie (mit n kaoder):<br />&nbsp;&nbsp;<tt><nowiki>[[Bestaand:Aofbeelding.jpg|thumb|korte beschrieving]]</nowiki></tt><br /> of mit umraming, de aofbeelding rechts van de tekste, en de aofbeelding verkleind (uutedrokt in PX, pixels): <br /> &nbsp;&nbsp;<tt><nowiki>[[Bestaand:Aofbeelding.jpg|thumb|right|250px|korte beschrieving]]</nowiki></tt><br /> of (zonder kaoder)<br />&nbsp;&nbsp;<tt><nowiki>[[Bestaand:Aofbeelding.jpg|right|korte beschrieving]]</nowiki></tt><br />He'j de foto liever tussen de tekste, dan du'j dat zo: <br />&nbsp;&nbsp;<tt><nowiki>[[Bestaand:Aofbeelding.jpg]]</nowiki></tt>. ==Geluud== Anklikbaore geluudsfragmenten opnemen in de tekste geet mit: :<nowiki>[[Media:OGG-vorbis_geluidsfragment.ogg|tekste]]</nowiki> of :<nowiki>[[Media:MIDI-bestand.mid|tekste]]</nowiki> ==Nieje zied== Der bin verschillende manieren um n nieje zied te beginnen. Wi'j drek beginnen? Tik de naam in van t nieje artikel en drok op de knoppe: <table style="background:none"> <inputbox> type=create buttonlabel=Maak niej artikel </inputbox> </table> ==Nieje alinea beginnen== Je kunnen n nieje alinea beginnen deur twee keer op de invoeg- (insert) of weerummetoetse (backspace) te drokken. A'j de toetse n keer indrokken, zo as hier, dan he'j gien nieje alinea (zo as je zien, of beter ezeegd zo as je t niet zien :-), want je kunnen niet zien wat der niet is - behalve a'j op de bewarkingszied kieken). == Nieje regel / alinea == Je kunnen n nieje alinea beginnen deur n regel leeg te laoten. '''Kode:'''<br /> <nowiki>Dit is</nowiki><br /> <nowiki><br />de juuste maniere</nowiki><br /> <nowiki><br />um n nieje regel te beginnen.</nowiki> '''Resultaot:'''<br /> Dit is<br /> de juuste maniere<br /> um n nieje regel te beginnen. Op Wikipedie wörden meestentieds de veurkeur egeven an n nieje alinea. '''Kode inspringen:'''<br /> <nowiki>:Blablabla.</nowiki><br /> <nowiki>::Blablabla.</nowiki><br /> <nowiki>:::Blablabla</nowiki> '''Resultaot:'''<br /> :Blablabla. ::Blablabla. :::Blablabla Disse regel is in-esprungen mit behulp van een spasie, mer umdat der normaal nooit n spasie gebruukt wörden bie anvang van n regel, zal t hier verschienen as n spasie in n lettertype mit vaste breedte, zo as "Courier". Mit aandere woorden, a'j n paragraaf beginnen mit een of meerdere spasies, dan zal de tekste zowel in-esprungen as in n lettertype mit vaste breedte ween. Dit is veural händig bie teksten en liesten die deur tabulasie uuteliend mutten ween. Je kunnen oek zien dat n in-esprungen tekste mit spasies deurlöp an de rechterkaante van t scharm, begin dus n nieje regel as joew tekste brejer is as joew scharm.<br /><br /> In dit blok zal de tekste niet deurlopen, umdat der rekening ehölden is mit de breedte van t scharm. Op de plekke waor je de zin 'weerumme' willen laoten gaon, drok je gewoon op de invoegtoetse of op de weerummetoetse en typ éérst n <u>spasie</u> veurda'j de zin veerder schrieven. ==Stiel== '''Kode schunedrokt''': <nowiki>''Disse regel is schunedrokt''</nowiki><br /> '''Resultaot''': ''Disse regel is schunedrokt'' '''Kode vet''': <nowiki>'''Disse regel is vet'''</nowiki><br /> '''Resultaot''': '''Disse regel is vet.''' '''Opmarking''' Je kunnen oek de standard-HTML-kodes <nowiki><i>, <b>, <em>, <cite> of <strong></nowiki> gebruken. t Gebruuk van de Wiki-syntaxis verdient liekewels de veurkeur. ==Liesten== '''Kode lieste mit nummers:'''<br /> <nowiki>#Onderwarp 1</nowiki><br /> <nowiki>#Onderwarp 2</nowiki><br /> <nowiki>##Subonderwarp 1</nowiki><br /> <nowiki>##Subonderwarp 2</nowiki><br /> <nowiki>#Onderwarp 3, enz.</nowiki> <nowiki>#Onderwarp een</nowiki> '''Resultaot:'''<br /> #Onderwarp 1 #Onderwarp 2 ##Subonderwarp 1 ##Subonderwarp 2 #Onderwarp 3, enz. [u]onderstreept[/u] #Onderwarp 1 '''Kode:'''<br /> <nowiki>:#Enummerd kan t oek</nowiki><br /> '''Resultaot:'''<br /> :#Enummerd kan t oek (gebruuk : (dubbele punt) # (hekjen). De regel sprink oek nog in) '''Kode mit vette stippen:'''<br /> <nowiki>*n Onderwarp (n steerntjen veur de tekste)</nowiki><br /> <nowiki>* Nog n onderwarp (n steerntjen en n spasie)</nowiki><br /> <nowiki>**Je kunnen as t waore stippen binnen de stippen zetten (tweje steerns)</nowiki><br /> <nowiki>*** Dreje steerns!</nowiki> '''Resultaot:''' *n Onderwarp (n steerntjen veur de tekste) * Nog n onderwarp (n steerntjen en n spasie) **Je kunnen as t waore stippen binnen de stippen zetten (tweje steerns) *** Dreje steerns! <nowiki>* Eerste punt</nowiki><br /> <nowiki>*# Subpunt 1</nowiki><br /> <nowiki>*# Subpunt 2</nowiki><br /> <nowiki>*#* Subsubpunt 2a</nowiki><br /> <nowiki>::: volgende alinea in subsubpunt 2a</nowiki> '''Resultaot:''' * Eerste punt *# Subpunt 1 *# Subpunt 2 *#* Subsubpunt 2a ::: volgende alinea in subsubpunt 2a <nowiki>;Ensyklopedie : händig naoslagwark</nowiki><br /> <nowiki>;Openbron : n projektmaotige maniere van warken waorbie iederene veraanderingen an mag brengen in t projekt</nowiki><br /> <nowiki>;Wikipedie : n openbronensyklopedie</nowiki> '''Resultaot:''' ;Ensyklopedie : händig naoslagwark<br /> ;Openbron : n projektmaotige maniere van warken waorbie iederene veraanderingen an mag brengen in t projekt<br /> ;Wikipedie : n openbronensyklopedie ==Horizontale strepen== Je kunnen n horizontale strepe trekken deur vier of meer scheidingsstreepjes horizontaal achter mekaar te tikken: <nowiki> ---- </nowiki> en dan krie'j dus n strepe: ---- ==Wiki en HTML== Je kunnen oek (de meeste) HTML-kodes gebruken. Mer as der oek n meugelikheid in Wiki is, he'w dat liever. A'j willen dat Wiki-syntaxis of HTML-opdrachten '''niet''' zo elezen wörden, gebruuk dan <nowiki><nowiki></nowiki>. Bekiek de bewarkingszied van disse zied veur veurbeelden. ==Spesiale tekens== Misschien mu'j vake gebruukmaken van spesiale tekens, zo as disse: ö À &alpha; <br />Je kunnen ^superskript en _subskript toepassen en je kunnen t lettertype anpassen in <big>grootte</big> of <font color=blue>kleur</font>! *f(x) = a₀ + a₁x₁ + a₂x₂² + a₃x₃³ *<font size=+2 color=red>f(x) = a₀ + a₁x₁ + a₂x₂² + a₃x₃³ </font> ==Deursturen== A'j de bezeuker van n zekere zied deursturen willen naor n aandere zied (naor n zied mit n betere titel bieveurbeeld), dan ku'j daorveur de opdracht ''<nowiki>#DEURVERWIEZING [[nieje ziednaam]]</nowiki>'' intikken op de bovenste regel van t bewarkingsveld. In de [[Wikipedia:Zaandkule|zaandkule]] ku'j al disse dingen oefenen! Mer je kunnen vanzelf oek mitene an de slag gaon! ==Inhoudsopgave== Zo as bovenan op disse zied te zien is, verschient de inhoudsopgave vanzelf as t artikel meer as dree koppen hef, behalven a'j t uutezet hebben in joew veurkeuren. De inhoudsopgave kan uutezet wörden deur bovenin t artikel <nowiki>__NOTOC__</nowiki> neer te zetten. Oek ku'j dan de verschillende onderdelen van n artikel ampart bewarken, deur naost n koptekste op de verwiezing "bewarken" te klikken. Dit kan uutezet wörden deur de opdracht <nowiki>__NOEDITSECTION__</nowiki>. ==Kategorieën== Op de meeste ziejen zie'j onderan n verwiezing naor kategorieën. Dit betekent dat de zied op een of meerdere liesten mit ziejen over vergeliekbaore onderwarpen steet. ==Ondertekening of haandtekening== A'j onderan n tekste dree golfstreepjes (<nowiki>~~~</nowiki>) zetten, wörden t vanzelf vervöngen deur joew gebrukersnaam, mit n verwiezing naor joew gebrukerszied. A'j vier golfstreepjes gebruken (<nowiki>~~~~</nowiki>), dan wörden oek de daotum en tied derbie ezet. Deur vuuf golfstreepjes te gebruken verschient allinnig de daotum mit de tied, as volgt: 19:39, 18 jan 2007 (CET) Ondertekeningen maggen niet gebruukt wörden op artikelziejen, dit is te zien in de geschiedenisse. [[Kategorie:Hulpe|Uutleg ovver bewarken]] p33l6w75rfen4vxvzwvfhlccl7jyq20 0 1850 289608 265781 2016-10-29T09:48:21Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Weststellingwerf Wolvegea.png|thumb|300px|Ligging van Wolvege]] '''Wolvege''' (ok wel: ''Wolvegao'', [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Wolvega'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Wolvegea'') is et [[heufdplak]] van de gemiente [[Weststellingwarf]]. Op 1 jannewaori 2006 had et dörp 12.107 inwoners. Et het een [[stesjon]] an de spoorliende tussen [[Zwolle]] en [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]]. D'r is ok een drafsportcentrum vestigd. Wolvege het een [[stesjon]] an de spoorliende tussen [[Zwolle (Oaveriessel)|Zwolle]] en [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]]. Hier stopt ien keer per ure de stoptrein Liwwadden - Zwolle. Disse trein riedt vanof Zwolle deur as Intercity naor [[Amsterdam]] CS/Schiphol. In de spits is d'r een extra stoptrein van Liwwadden naor Zwolle. In de korenmeule ''Windlust'' is ok een museum vestigd. Een aandere wiendmeule in Wolevege is ''De Gooyer''. ==Bekende leu oet Wolvege== *[[Monique Knol]], wielrenster ==Ofbeelding== <gallery> Ofbeelding:Windlust Molen Wolvega 02c.JPG|De korenmeule ''Windlust'' </gallery> {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 6s9w5rc2l4wtg5hy2yq76lk3zanwm0w 14 1851 266005 260552 2013-05-10T16:09:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Friesland}} [[Kategorie:Previnsie van Nederlaand]] 4cjwkkjkb707w4158jx55kqn6jzgoo0 0 1852 255494 16770 2013-03-11T10:20:08Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1188605]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Liwwadden''' kan verwiezen naor: * [[Liwwadden (gemiente)]] - de gemiente Liwwadden * [[Liwwadden (stad)]] - de stad Liwwadden {{dv}} 8wgnashj8zwsrowns70b009c558mzvu 0 1853 294436 294435 2017-10-05T09:08:53Z NGolds20 10516 /* Geschiedenisse */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LocatieSalland.png|thumb|400px|right|Sallaand (rood) binnen Oaveriessel (donkergries); 't roodgries gestreepte diel rekkent ze now ok wal bi'j Twente]] '''Sallaand''' is een laandstrek in 't centrale diel van de [[Nederlaand]]se [[previncie|pervincie]] [[Oaveriessel]]. In dizze laandstrek oaverweegt [[laandbouw]] en [[veeteelt]]. ==Geschiedenisse== De geschiedenise van Sallaand giet terogge naor de vrogge [[middelieuwen]], toen de vier gebiedsdielen van 't [[Oaversticht]] (Sallaand, [[Twente]], [[Laand van Venó]] en [[Drenthe]]) verwörven wördden deur 't [[Sticht Utrecht]]. In 1528 verköcht de bisschop-elect van Utrecht, Hinnerk II van Beieren, zien gebiedsdielen an keizer [[Karel V van 't Heilige Roomse Riek|Karel V]]. Hiermit wördden Sallaand, 't Laand van Venó en Twente de heerlijkheid Oaveriessel, die op heur beurt in 1581 íen van de seuben pervincies van de [[Nederlaandse Republiek]] wördden. Partie lu geleuft det de name "Sallaand" een verbastering is van "Iessellaand". De name kan ok wiezen op 't machtsgebied van de [[Saliërs]], een Fraankische stamme die later 't vrogmiddelieuwse riek van de [[Fraanken]] begunden. ==Ligging== [[File:Salland_1757.jpg|thumb|right|Sallaand in 1757]] Sallaand lig tussen de [[Veluwe]] in 't westen, daoras de grèenze diels evörmd wördt deur de [[Iessel]]; 't [[Möppelerdiep]] en de grèenze mit [[Drenthe]] in 't noorden; [[Duutslaand]] en Twente in 't oosten en de [[Achterhoek]] in 't zuden. Wat of precies bi'j Sallaand heurt, zet niet iederiene gelieke. Bi'j de gemientelijke herindielings in 2001 bint gemienten die historisch mit Sallaand verbunden bint bi'j Twentse gemientes edaone. Now heurt ze bi'j de deur de oaverheid edefinieerde [[Regio Twente]]. Dit betreft [[Hooltn]] (now diel van de gemiente [[Riesn-Hooltn]]) en [['n Ham]] (now diel van de gemiente [[Twenteraand]]). Deur de industriële en commerciële betrekkings mit Twente en de ligging ten oosten van de [[Holterbarg]] is de gemiente [[Heldern]] al in de [[20e eeuw|twintigste ieuw]] op Twente anetrökken. 't Gebied an weerskaanten van de Vechte, van [[Dalsen]] töt an [[Grambargen]], nuumt ze tegenswoordig vake 't [[Vechtdal]]. Aj 't zo bekiekt, is Sallaand beparkt töt 't gebied tussen [[Ommen|Omm]], [[Zwolle]], [[Dèventer]] en Heldern/Hooltn.<ref>[http://www.sallandnatuurlijkgastvrij.nl/01_08_kaart.php Kaortien van 't Sallaands Bureau voor Toerisme, waorop ze 't Vechtdal niet bi'j Sallaand rekent]</ref> In Sallaand ligt drei van de grote steden van Oaveriessel: Dèventer, [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] en de heufdstad Zwolle. ==Laandschop== Geologisch eziene bestiet 't miest van 't laandschop uut leeglaand bedekt mit reviersediment. In 't oosten bint grote moerassen dreugelegd umme weilaanden te creëren. Dizze moerassen vörmden samen mit de Holterbarg de netuurlijke grèenze mit Twente. Op de Holterbarg bint stokken van 't veurhen wied uutestrekte [[Heed (vegetasie)|heide]]laand bewaord ebleben. In 't noordwesten is uut ontgonnen [[Vene (grondsoorte)|veengebieden]] leegliggend laand ontstaon det in de tied van de [[Zuderzee]] wal oaverstreumen wol. 't Hoogste punt van Sallaand is de [[Lemelerbarg]] bi'j [[Lemele]] (81 meter boben de zeespiegel); op de [[Tankenberg]] in Twente nao 't hoogste punt van Oaveriessel. 't Leegste punt is de polder [[Mastenbroek]] in de stedendreihoek Asselt, Kampen, Zwolle (2 meter onder de zeespiegel). Sallaand hef een köppel revieren en streumpies, die rieke laogen revierklei hebt ofezet. De veurnaamste van dizze waterwegen is de [[Iessel]]; wieder hej 't [[Zwärte Wäter]] en de [[Vechte]]; de [[Regge]], die vanuut Twente Sallaand instreumt en bij Omm in de Vechte uutmondt; de [[Schipbeek]] en de [[Soestwetering]], die bi'j Zwolle mit een paar kleinere streumpies samenkomp umme 't Zwärte Wäter te vörmen. ==Streektaal== De taalkundige Harrie Scholtmeijer verdielt de [[Nedersaksisch]]e dialecten van Sallaand in: * [[Oaveriessels#Noord-Oaveriessels|Noord-Oaveriessels]] boben een liende die onder Zwolle, [[Ni'jlusen]] en [[Luttn]] deur löp; * [[Vechtdals]] in de dreihoek [[Gramsbargen|Grambargen]]-[[Ommen|Omm]]-[[Westerhaar]] (dizze löp een endtien deur in Twente); * [[Sallaans]] in 't wiedere (grootste) diel.<ref>Scholtmeijer, Harrie (2006), ''Mörn! Taalgids Overijssel'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv.</ref> <br /> Een aandere indieling is: * [[Sallaans]] veur haoste 't hiele gebied; * [[Zuud-Drèents]] veur de plaatsen krek onder de grèenze mit [[Drenthe]] ([[Stappest]], [[Roevène]], Ni'jlusen, [[De Balk]], [[De Vaort (plaatse)|De Vaort]], [[Luttn]], [[Schunesloot]], [[Slagharen]], [[De Krim]]).<ref>[http://taal.phileon.nl/kaart/nedersaksisch.php Kaorte 'De Nedersaksische dialecten van Noord- en Oost-Nederland']</ref> ==Uutgaonde verwiezing== {{commonscat|Salland}} * [http://www.sallandnatuurlijkgastvrij.nl/ Salland Natuurlijk Gastvrij], webstee van 't Sallands Bureau voor Toerisme ==Bronnen== <div class="references-small"> <references/> </div> [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Sallaand| ]] 1get7xldxj5odwrw7n51fqh6zkif5q1 0 1854 291115 291042 2016-11-03T14:16:44Z Wwikix 13678 /* Kwalificaotie */ wikitext text/x-wiki {{Twiefel|Neeit neutraal, gien wetenschappelijke onderbouwing|2016|04|11}} {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Noordenvelds</big> |- |Naom |Noordenvelds |- |Aandere naomen |Noordvelds, Noord-Drèents |- |Nederlaandse naom |Noordenvelds |- |Praot in |[[Nederlaand]] |- |Taolgebied |De gemeeintes [[Tynaorl (gemeeinte)|Tynaorl]] en [[Noordenveld]] |- |Aantal sprekers |38.000 |- |Dialecten |Ofzunderlijke ploatsen |- |Taolclassificaotie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germaons]] ***[[West-Germoanse toalen|West-Germaons]] ****[[Nederduuts]] ****[[Nedersaksisch]] *****[[Grunnegs]] *****[[Drèents]] ******'''Noordenvelds''' |- |Schrift |[[Latainse alfabet|Latijnse alfabet]] |- |Taolstaotus |'t Noordenvelds wordt as taolkundig zein as Grunnegs, maor deur de stichting "Drèentse taol" wordt 't as Drèents beschouwd. |- |Taolcode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Taolcode ISO 639-2 |n.v.t. |- |Taolcode ISO 639-3/DIS |n.v.t. |} <div style="text-align: justify"> 't '''Noordenvelds''' (ok wel ''Noord-Drèents'', ''Noordvelds'' of '' 't Drèents van de Kop van Drenthe'') is 'n [[Nedersaksisch]] dialect dat praot wordt in de Kop van Drèenthe, in de gemeeinte [[Noordenveld]] (de olde gemeeintes [[Roon]] en [[Paais]]) en in de gemeeinte [[Tynaorl (gemeeinte)|Tynaorl]] (de olde gemeeintes [[Eel]] en Vrais). Dr. [[G.H. Kocks]] nuimt 't Noordenvelds as eein van zeuven heufdvarianten van 't [[Drèents]] in zien [[Woordenboek van de Drentse Dialecten|Woordenbouk van de Drèentse Dialecten]]. 't Dialect wordt sums bai 't [[Grunnegs]] rekend en sums bai 't [[Drèents]]. Bekende schrievers die in 't Noordenvelds publiceerd hebben, binnen beveurbeeld [[Peter van der Velde]], [[Grietje Clewits]], [[Jannie Boerema]] en [[Anneke Mensen-Siegers]]. 't Accent van 't Noordenvelds zit tuzzen die van 't Grunnegs en 't Drèents in en het wel wat van 't Westerkwartierse accent. Veur Grunnegers klinkt 't Noordenvelds vrij Drèents, in tieds 't veur aandere Drèenten juust weer Grunnegs andut. Dit komt neit alleein deur 't accent, maor ok deur de woordenschat die zowel Grunnegse as Drèentse kenmaarken het. Binnen 't Noordenvelds bestaon nog weer kleine verschillen tuzzen de dörpen Roon, Peize en Eel, waorbai 't dialect van Eel 't meist op 't Stadsgrunnegs liekt en 't dialect van Roon der 't wiedst vanaof steit. ==Kwalificaotie== 't Noordenvelds en 't [[Midden-Drèents]] vörmen saomen 'n overgang tuzzen 't zudelijke Drèents en t noordelijke Grunnegs. Binnen dizze dialectgroepen lopen verscheidene [[isoglosse]]n die dizze overgang angeven. De isoglosse die 't Midden-Drèents van t Zuud-Drèents schaaidt is de lien tuzzen 'goed' in 't zuden en 'gooud' in 't noorden. n Aandere lien die hier tuzzen löp is die van t woord 'looug'; in 't Zuud-Drèents kent men dat woord neit, maor in t Midden-Drèents wordt dat woord, naost 't woord 'dörp' gebroekt. De grèens tuzzen 't Midden-Drèents en 't Noordvelds, die ten noorden van [[Nörg]] en [[Vreeis|Vreis]] löp, wordt vörmd deur n heeileboel lienen, waorvan de lien tuzzen 'weei/wij hebt' in 't zuden en 'wij hebben' in 't noorden de belangriekste is. Aandere lienen binnen 'niet'-'neit', 'goed'-'goud', 'gruun'-'gruin', 'duzend'-'doezend' en 'barg'-'baarg'. Daorom wordt 't Noordenvelds deur de meiste taolkundigen indeild bij 't Grunnegs, omdat dizze kenmaarken overeinkommen met de die in de aandere Grunnegse varianten. Tuzzen 't Noordenvelds en 't [[Stadsgrunnegs]] en [[Veenkoloniaols]] liggen ook nog weer verscheidene lienen. Eein van die lienen is die van 'neit'-'nait', wat angeft dat de ai-klank in de previncie Grunnen deiper is as in de Kop van Drèenthe. Naor 't Midden-Drèents wordt die nog lichter en klinkt meer as ee (schreven as eei). Daornoast worden ok neit alle Grunnegse ai's in 't Noordenvelds op dezulfde wieze vertaold. Woorden die van de Nederlaandse (en sums de Zuud-Drèentse) ie-klank kommen, worden over 't algemeein -ei, maor woorden die van de Nederlaandse ee-kank kommen worden -eei, dus "Wij/wai hebben beeisten zein", waor of 't Grunnegs "Wie/wai hebben baisten zain" het. Ook de klank die in 't Grunnegs -oa is, wordt in 't Noordenvelds wat lichter oetsproken zo as in de rest van Drèenthe. 'n Aander kenmaark van 't Noordenvelds dat wel in 't Drèents veurkomt maor neit in 't Grunnegs is 't verkleinwoord -tie. De meeiste inwoners van de Kop van Drèenthe zein 't Noordenvelds neit zo zeer as Grunnegs, maor leiver as Drèents. Dit komt deur de politieke baiklank van 't woord 'Grunnegs', dat veur 't gevuil naor de previncie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] verwiest en wat beteeiken zol dat de Noordenvelders Grunnegers binnen. Deurdat de Noordenvelders in [[Drenthe|Drèenthe]] wonen, vuilen zai zuk ook eerder Drèents as Grunnegs, wat dus ook op de indeeiling van 't dialekt invloud het. 't [[Huus van de Taol]] en aandere Drèentse streektaolorganisaoties holden aans de indeeiling van G.H. Kocks an dat alle dialecten in de previncie Drèenthe [[Drèents]] binnen, maor dit is taolkundig dus neit krekt.[[Bestaand:20120312122637!Noordenvelds.GIF|left|thumb|262x262px|Locaotsie van 't Noordenvelds in Nederlaand]][[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Drèents|*]] [[Kategorie:Grunnegs|*]] jz69vmv7xhfk8ryi11z5anxqa32eu9i 0 1855 265247 255497 2013-05-09T23:22:30Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Peter van der Velde''' ([[Vlagtwedde (gemainte)|Vlagtwedde]], [[5 febrewaori]] [[1918]] - [[Rowol]], [[24 jannewaori]] [[2004]]) was een [[Grunnegs|Grunnigstaolige]], [[Drenthe|Drèentse]] schriever, die ok wel bekend stun as de ''schriever van Rowol''. ==Leven== Van der Velde is opgruid in [[Roon]]. Daor hef e de [[Noord-Drèents]]e [[taol]] leerd die e laoter bruukt in zien waark. ’t Grootste deeil van zien loopbaon hef e onderwiezer west in Rowol. Hij schreef körte verhaolen, gedichten, cabaretteksten en liedties die e saomen met zien vrouw Alke zung. In de [[Tweeide Wereldoorlog]] hef e optreden met ’t Bonte Bitse Cabaret. Doe dizze cabaretgroep hum anmelden mus bij de Kulturkammer, binnen ze der drekt met opholden. Nao de bevrijding richtte Van der Velde ’t bekende Noorddrèentse cabaret [[De Bekketrekker]] op. Hij hef ok een maol of wat een literaire breeifwisseling holden, bijveurbeeld met [[Hans Heyting]] in [[Oeze Volk]] en met [[Ton Peters]] in [[Roet (tiedschrift)|Roet]]. As [[Noordenveld]]er keek Van der Velde tweei kaanten op: hij publiceerde niet allén in Drèentse tiedschriften, mor ok in [[Krödde (tiedschrift)|Krödde]], de Grunninger tegenhanger van Roet. Zien waark is in [[1986]] bundeld onder de titel [[Wilwaark]]. Doe die bundel oetverkocht was, is der een herdruk kommen onder de titel [[Winter op de Paaizermao]]: een bloemlezing van zien beste verhaolen en host aal zien gedichten. Peter van der Velde hef van de veurmaolige gemeeinte Roon ’t ereburgerschap kregen. De producent [[Albert Haar]] hef in [[2001]] veur [[Stichting Drentse Taol]] een schrieverspetret (video en dvd) van hum maokt. ==Stiel== In Van der Velde zien waark vaalt op dat het [[Drèents]] en de zinsbouw zuver bruukt worden. Van der Velde zat in de jaoren ’80 in de kemissie die der veur zörgd hef dat er noe een officiële Drèentse spelling is. Van der Velde stun bekend as een bescheiden mèens. Hij preut over zien ‘gedichies’ asof ’t niet veul veurstelden. Mor zien gedichten en verhaolen worden rekend tot ’t beste wat of der in ’t Drèents schreven is. De Drèentse dichter [[Gerard Nijenhuis]] hef zien waark wel ies umschreven as: antekenings veur de kantlien van ’n meester die over ’t levent naodenkt. Zien verhaolen en gedichten binnen kört mor krachtig. Der steeit gien woord te veul in. Aachter zien humor geeit ok zeerte schoel. De kleine dingen van ’t leven kunnen neeit verbaargen dat ’t leven smangs ok pien döt. Maor gelukkig is der ok waarmte en ’t mooie van de natuur. [[Melancholie]] en levensvraogen binnen tweei onderwaarpen die in zien gedichten ok vaok veurkommen. {{dia|Schreven in 't Noordenvelds in de Drèentse spellen}} {{DEFAULTSORT:Velde, Peter Van Der}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Schriever ien t Grunnegs]] 2iqm477j2vjkr5x3h1qfnhep60gknu2 12 1856 292678 266235 2016-12-22T10:54:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Je kunnen artikels op verschillende manieren anmaken. Maniere 1 is de gebrukelikste en de makkelikste maniere um nieje ziejen an te maken. === Maniere 1 === In de zeukbalke rechts bovenan voer je de titel in van t artikel wa'j schrieven willen (bv. "appelsap"). Je koemen vervolgens op de zeukzied terechte, en as de zied nog niet besteet ku'j op de rooie verwiezing klikken. Je kunnen noen drekt beginnen mit schrieven. === Maniere 2 === *In t internetadres van bv. disse zied steet: <nowiki>http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/</nowiki>'''Hulpe:Nieje_zied_maken''' (vet-edrokt is de titel van de zied) *Voer in de plaotse van bv. ''Hulpe:Nieje_zied_anmaken'' de titel van t artikel wa'j schrieven willen (bv. <nowiki>http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/</nowiki>'''Sprao''') *Noen krie'j waorschienlik n zied te zien dat dit artikel nog niet besteet. *Klik op "Anmaken" en je kunnen drekt beginnen mit schrieven. *Um joew wark op te slaon, klik op "Zied opslaon". === Maniere 3 === Wi'j drekt beginnen? Tik dan de naam in van t nieje artikel in en drok op de knoppe: <inputbox> type=create buttonlabel=Begin n nieje zied break=no </inputbox> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Hulpe]] 24yfxnt3k5aq94fa5l5o00071qsqra9 0 1857 263952 255498 2013-05-06T15:44:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Assen | bestaansnaeme vlagge = Flag of Assen.svg{{!}}border | bestaansnaeme waopen = Coat of arms of Assen.jpg | lekaosie = LocatieAssen | perveensie = [[Drenthe]] | heufdplak = '''Assen''' | oppervlak = 83,48 | oppervlak laand = 82,09 | oppervlak waeter = 1,39 | inwoners = 65.144 | daotum inwoners = 1 november 2007 | dichthied = 777 | brettegraod = 52/59/0/N | lengtegraod = 6/33/0/E | verkeersaoder = A28, N33; spoorliende Grunningen-Möppelt | netnummer = 0592 | postkode = 9400-9409, 9486-9489, 9492 | webstee = [http://www.assen.nl www.assen.nl] }} '''Assen''' is een gemeeinte en stad in 't noorden van de [[Nederlaand]]se [[pervincie|previncie]] [[Drenthe]]. Assen is ok de heufdstad van de previncie Drenthe en hef een landoppervlakte van 89 km², 't antal inwoners was op [[1 november]] [[2007]]: ''63.403'' (bron: CBS). Behalve de stad Assen beheuren ok 't dörpien [[Loon (Assen)|Loon]] en de buurtschappen/gehuchten [[Anreep]], [[De Haar (Assen)|De Haar]], [[Gröswiek]], [[Rhee]], [[Schieven]], [[Ter Aard]], [[Ubbena]], [[Witten]], [[Zeijervene]], [[Zeijerveld]] en een gedeeilte van [[Vreeis]] (ze hebt allemaol hooguut enkele tientallen inwoners) töt de gemeeinte Assen. De stad Assen is ok eein van de vlogst greuiende steden van 't noorden van 't land. De inwoners worden Assenaars of Assers eneuimd. De taol die as ze in Assen praot, rekent ze töt 't [[Midden-Drèents]]. == Zustersteden == * [[Poznań (stad)|Poznan]] ([[Pooln|Polen]]) * [[Bad Bentheim]] ([[Duutslaand|Duutsland]]) * [[Naledi]] ([[Zuud-Afrika]]) == Kunnigheid == *[[Inge Dekker]], zwemster *[[Lia Dekker]], zwemster *[[Harry Muskee]], zanger van [[Cuby and the Blizzards]] == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''Azzen'' {{Commonscat|Assen}} {{GemeeintenDrenthe}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Drenthe]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] bg7q14u9y4peb17lukya7hyaax4cv7s 0 1858 291739 265732 2016-11-10T15:53:14Z Wwikix 13678 /* Beziensweerdigheden */ kat wikitext text/x-wiki '''Stienwiek''' of '''Steenwiek''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Steenwijk'') is de grootste plaetse in de gemiente [[Stienwiekerlaand]]. Tot disse gemiente beheuren ok de plaetsen [[Blokziel]] en [[Veno]], de dörpen [[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]] en [[Gieteren]] en nog een paor kleinere buurtschoppen, zoas [[Sevene]]. Tot [[1 jannewaori]] [[2001]] was Stienwiek een zelsstaandige gemiente. Van oorsprong is Stienwiek een olde [[Stad (woonstee)|(vesting)stad]]. De grachten en stadswallen stammen uut de tied van de [[Tachtigjaorige Oorlog]], toen Stienwiek een strategische plaetse was in de stried tussen de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden|Rippebliek van de Zeuven Verienigde Nederlanen]] en [[Spanje]]. In Stienwiek en de mieste overige plaetsen in de [[Kop van Overiessel]] praoten ze [[Stellingwarfs]], een streektaelgroep waorvan de naeme is of-eleid van de [[Frieslaand|Friese]] [[Stellingwarven]]. De balladezanger [[Gerard Rutger Buisman]] zingt in et [[Steenwieks|Stienwieks]]. ==Beziensweerdigheden== *Karmis- en cirkusmuseum *[[Sunte-Clemens]]karke *[[Sunte-Clemens]]toren *Kleine of Oonze Lieve Vrouwe Karke *De Mark *Et Swindermannegien *[[Rams Woerthe]] en et stadspark *Langste zitbaanke ter wereld {{Dia|Dit stok is eskreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] 5204ukw680cjuqrchmh3r7b1gwdp03b 0 1859 288191 288153 2016-10-26T15:46:43Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Umraand|Betuwe-kaort.GIF}} De '''Betuwe''' of '''Rivierenland''' is n [[Nederlaand|Nederlandse]] landstreek in de [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]], elegen tussen de rivieren de [[Waol]] in t zujen en de [[Nederrien]] en de [[Lek]] in t noorden. De Betuwe bestaot uut de zuudwestelik elegen [[Tielerweerd]], de noordwestelike [[Neder-Betuwe]] en de oostelike [[Over-Betuwe]]. t Riviertjen de [[Linge]] stroomt van oost naor west deur de Betuwe. De stad [[Tiel]] het de belangriekste regiofunksie in dit rivierenland. Are grotere plaotsen bin [[Kulenburg]] en [[Geldermalsen (darp)|Geldermalsen]]. De Betuwe staot veural bekend um zien grootschaolige [[tuunbouw]], waoroender de [[fruit]]teelt ([[appels]], [[peren]] [[kaarsen]]). De oorzaak van dat landgebruuk leit in de [[geologie]] en [[bojemgesteldheid]] van t gebied. De Betuwe bestaot uut n ofwisseling van ouwe stroomgeulen, de stroomruggen an beie kanten daorvan en de komgroenden veerder van de rivier vandaon. Disse ouwe rivierlopen bin op veule steeën in t landschap, oek binnendieks, nog goed te herkennen. Veural de stroomruggen mit wat zanderig materiaol, waren arg goed geschikt veur de tuunbouw en fruitteelt en is een de beste landbouwgroenden van [[Nederlaand|Nederland]]. {{Gelderse gebieden}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Streek in Gelderlaand]] 5j8jvf57580uvrpu2jq5y5v05p9su9y 14 1860 276576 276575 2014-10-04T22:47:19Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Science}} {{Wiktionary|Kategorie:Wetenschop}} [[Kategorie:Alles]] 3ndqryiuimjvg7l6deexcsn21mgekxj 14 1861 255424 246376 2013-03-11T10:17:19Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 191 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1457402]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Biology}} [[Kategorie:Exakte wetenschop]] [[Kategorie:Natuur]] eqgex7fz7o74sqodlcurn8mijor9cwm 0 1862 264124 255427 2013-05-06T16:15:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Het leeidtie '''Mijn Drenthe''' is schreven in 1928 deur [[Jan Jantinus Uilenberg]] (1881-1962) en veur ’t eerst publiceerd in maondblad ‘Drente’ in jannewaori 1930. Veul mèensen meeinen dat ‘Mijn Drenthe’ ’t [[Drenthe|Drèentse]] volkslied is, mor dat is niet waor. De [[Provinciaole Staoten van Drenthe]] hef ‘Mijn Drenthe’ nooit officieel erkend as Drèents Volksleeid. In 1992 hebben der stukken in de kraanten staon, die zeden dat ‘Mijn Drenthe’ een vertaoling weden zul van een older Drèentstaolig leeidtie ‘Mien Drenthe’. [[Jan Jantinus Uilenberg]] zien pap, [[Jan Uilenberg]] (1840 - 1930), zul die omendebij 1898 schreven hebben. Dat, Uilenberg junior zul zien pap plagieerd hebben. Dit bliekt niet waor te weden en wel om de volgende redens: De leeidtiesbundel [[‘Een alleen’]] oet 1898 waor ’t Drèentstaolige ‘Mien Drenthe’ in staon zul, steeit naargenswaor in bibliografische naoslagwaarken beschreven. [[Dr. Henk Nijkeuter]] hef in Waardeel 2, 2002, overtugend antoond dat de Drèentse versie een vertaoling is van ’t Nederlandstaolige ‘Mijn Drenthe’. Wel of dizze Drèentse vertaoling schreven hef is nooit dudelk worden, mor Jan Uilenberg, de pap van Jan-Jantinus kan ’t niet west weden. De olde Uilenberg is geboren en opgruid op [[Zuudwolde]], mor in de Drèentse vertaoling van ‘Mijn Drenthe’ staon woorden oet aander plaotsen van Drenthe as moeke, oes, vaoders, bewaort en naom. Woorden die Jan Uilenberg op Zuudwolde omendebij 1900 niet bruukt hebben kan. Woorden as taoke, verhaoltien, kwam saom, eraokt, emaokt, war, lichte, schaopenklokkies worden misschie deur een Hollander wel zeein as schier Drèents, mor het binnen van oorsprong gien Drèentse woorden. De Nederlandse woorden in ‘Mien Drenthe’ zoas eenvoud, schoonheid, steeds, vrolijk, vrienden, menig, henen, zoete, lentes, broedt en schoonste wiezen ok op een vertaoling oet oouze standaordtaol. == Tekst == Ik heb u lief, mijn heerlijk landje,<br /> Mijn eenig Drentheland,<br /> Ik min de eenvoud in uw schoonheid,<br /> 'k Heb u mijn hart verpand.<br /> Mijn taak vervuld' ik blijde,<br /> Waarheen ook plicht mij riep,<br /> Uw geest was 't, die mij leidde,<br /> Daarom vergeet 'k u niet. 'k Hoor nog de lieve, held're klokjes,<br /> bij zinkend' avondzon,<br /> Als schaapjes keerden van de heide,<br /> En moeder met ons zong.<br /> O, kon ik nog eens horen,<br /> Dat lied in 't schemeruur,<br /> En vaders schoon vertelsel,<br /> Bij 't vrolijk knappend vuur! 'k Zie nog uw brink met forsche eiken,<br /> Waar ik mijn makkers vond,<br /> Waar ik mijn tenen mandje vulde,<br /> Met eikels, glad en rond.<br /> Daar bij die oude linde,<br /> Kwam 'k met mijn vrienden saam,<br /> Zo menig vriend ging henen,<br /> De schors bewaart zijn naam. De ruige boswal langs uw velden,<br /> Was mijn luilekkerland,<br /> Die gaf mij lekk're, zoete bramen,<br /> Uit milde, gulle hand.<br /> Daar gaarde ik de brandstof,<br /> Voor 't oud en heilig vuur,<br /> Als lente's adem wekte,<br /> Uit sluim'rende natuur. Waar nog de held're, koele veldplas,<br /> Uw vredig beekje voedt,<br /> Daar in dat wijde, bruine heivlak,<br /> Waar wilp en korhoen broedt.<br /> Daar koelde ik mijn leden,<br /> In 't nat van zuiv're wel,<br /> Daar heb ik leren zwieren,<br /> Op ijzers, blank en snel. Die beelden uit dat zoet verleden,<br /> Wat bleven zij bij mij!<br /> Vaak heb ik zwaren strijd gestreden,<br /> Dan hielpen, sterkten zij.<br /> En nu, ten volle dankbaar,<br /> Wijd 'k u mijn beste lied,<br /> Mijn heilrijk, heerlijk Drenthe,<br /> Vergeten kan 'k u niet! [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nederlaands volkslaid]] tnn3ealciveo9ilgnpd11ll2djytu4l 0 1863 255426 239151 2013-03-11T10:17:21Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 46 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2367479]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Ierlaand''' kan verwiezen naor: * een eilaand: [[Ierlaand (eilaand)]] * een laand op etzelfde eilaand: [[Ierlaand (laand)]] * een deel van 't Verenigd Koninkriek: [[Noord-Ierlaand]] {{dv}} 786qx0r054nysoqxbyydrlhfivndnid 0 1864 290177 255429 2016-10-31T13:25:32Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Et '''Oolde Testement''' (''Vetus Testamentum'' in et [[Latien]]), subtiel verschillend van ''[[Hebreeuwse Biebel]]'', is et eerste gedielte van de [[Biebel]] dat dateert van veur et begin van de [[christendom|kristelike jaortelling]]. Et is baseerd op 'e [[Tenach]] die in et [[Hebreeuws]] schreven is, mit uutzundering van een peer passages die in et [[Aramees]] schreven binnen. == Inhoold en kanon == Et Oolde Testement bevat boeken van verschillende inhoold. D'r bin historische boeken die de overleverde geschiedenis van et [[Jodendom|joodse]] volk beschrieven, boeken mit uutspraoken van [[profeet|profeten]], wetboeken en boeken mit vassies en spreuken. Binnen de kristelijke [[Kaark (geleufsgemeenschap)|karken]] is de tegerestelling van et Oolde Testement niet overal geliek. Inkelde Biebelboeken en dielen van boeken bin wel diel van de [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-kattelieke]] en de [[Oosters-Orthodoxe Karke|oosters-orthodoxe]] kanon mar niet van de [[protestantisme|protestaanse]] kanon. Disse bin bekend as [[apocrief]]e of deutero-kanonieke boeken. De kattelieke Biebel telt 46 boeken, de protestaanse 39. De protestaanse inhoold van et Oolde Testement is geliek an die van de Tenach mar de indieling verschilt. De rooms-kattelieke kanon sluut een peer boeken uut die de meeste Oosters-Orthodoxe Karken wel as diel van de kanon beschouwen. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Biebel]] kq3t1c6nw3plndom7wdb622kzbwu9zi 0 1865 290176 278985 2016-10-31T13:25:12Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki 't '''Ni'je Testement''' is 'n verzaamling rilligieuze geschrifn beheurnd töt 't [[christendom|kristendom]]. 't Vörmt 't tweeden deel van 't heilige boek van de kristenen, de [[Biebel]]. Hoewel de krekte datering muuilik is wördt algemien an-enummen dat de geschriftn van 't Ni'je Testement dateert uut de eersten en/of tweeden eewe nao [[Jezus Christus|Kristus]]. De name is n vertaling uut 't [[Latien]] van ''Novum Testamentum'', wat 'n vertaling is uut 't [[Grieks]] van Η&nbsp;Καινη&nbsp;Διαθηκη, ''Hè&nbsp;Kainè&nbsp;Diathèkè'', wat "'t Ni'je Verbund'' of "'t Ni'je Testement" betekkent. De vrogge kristenen gebruuktn 't orspronklik umme heur relatie met [[God]] an te gee-m. 't Ni'je Testement beschref daodn en woordn van [[Jezus Christus|Jezus]] die volgns 't kristndom en et Ni'je Testement de [[Messias]] en de stichter van 't [[christendom|kristendom]] is. Verder staot de vrogge geschiedenisse van de eerste kristlike gemienschappn en de leer en de predeking van de [[apostel]]s d'r in beschreven. 't Ni'je Testement vörmt daormet de veurnaamste groond van 't [[christendom|kristlik geleuf]]. Binnen dat geleuf wördt behalve de Biebeltekste van 't [[Oolde Testement]] ok die van 't Ni'je Testement as '''t Woord van [[God]]'' beschouwd. == Apocrieven van 't Ni'je Testement == Maa der bint ok in 1948 teksen evönnen, op [[Nag Hammadi]], die ok uut 't vrogge kristendom dateert, de zo enuumde gnostiese geschriften. Dit bint völle boeken die rond 400 nao christus in kruken bint estopt deur monniken, zo hebt luu especuleert. Umdat disse boeken verbeuden wedden, en zelfs de belijders wedden vervolgt, deur de orthodoxie van die tied. De mèrendeel van de boekies bint toe-eschréve töt de [[gnostiek]], 't Gnosticisme. Welk waar 'n vrogge chriselijke stroming, en naos 't [[katholicisme]] miest belèden. 't Gnosticisme, en daorbi'j de Gnostische geschriften wöd töt vandage de dag nog nooit erkent deur de karke. Disse boekies bint ok toe-eschrèven an Jezus' wark, en zol eschrèven wèèn deur zien discipelen, of mèènsen die 't van hun hadden eheurt. Allene beschrieft disse boekies 'n heel aandere Jezus dan die bint op-enömmen in de Biebel. Disse Jezus wöd veur-esteld as 'n mysticus, iemand die 'n boschop brengt en mèènsen wol ansporen um de ''gnosis'' in zichzölf te herrineren. ''Gnosis'' is 'n heel blangriek begrip in de Gnostiek, 't is 't Griekse woordtie veur 'wèten' of 'kennis'. Wat hier met beduult wöd in de Gnostiek is dat de mèènse zien eggen mut herrineren, zien oorsprong of zien innerlijk Zölf. In plaas van disse onwarkelijke warkelijkheid. 'Ken oezölf' is dan ok 'n heel blangrieke uutspraok van Jezus in iene van de geschriften. In iene van de geschriften wöd vertelt dat YHWH, de god van 't [[Oolde Testement]], juuste de slechte god is. Hi'j zol nao 't eschaopen hebben van de wèreld, de mèènsen laoten èten van de bome, disse bome hef d'r veur ezörgt dat de mèènsen(-zielen) evangen blèven in 'n beparkt lichaam, zonder kennis van wie zi'j echt bint. Jezus röp op um oezölf te herrinneren, en daormet oezölf te bevrijden van dit beparkte materiële bestao. En daormet iene te wödden met 't Al. Ma, di-s maar iene visie, want 't Gnosticisme hef veule stromingen ekent. Iene van 't bekendse, en in disse tied 't miest elèzen, van die aole over-eleverde en verbeuden evangelies is 't [[Evangelie van Tomas]]. == Jeudse en Griekse namen == 't Ni'je Testement verhaalt, zo as de res van de Biebel, in 'n Jeudse umgewing en context. De Apostels en Jezus zölf waren Jeuds en dreugen dan ok Jeudse namen, nao de Jeudse ofkomst. De [[Messiasbeliedende Jeuden|Messiasbeliedende]] Gemiente bestiet uut Jeuden die veur Jezus as Mosjiach (Christus) hebt ekeuzen. Zi'j nemt dan nie de Karklike leer an, maa wilt terugge gaone naor de Jeudse wörtels, met zien gebruken, tradisies en namen. Hieronder stiet 'n lieste met namen van de Apostels en aandere Ni'j Testementiese figuren, met hun Jeudse/ Hebreeuwse namen en de Griekse: {| class="wikitable" width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="25%" |Nederlaans ! width="25%" |Hebreeuws ! width="25%" |(Old)Grieks |- |''Jezus'' |''yeshua'' (ישוע) |''Jesoes'' (Ιησους) |- |Paulus: ''Saul(us)'' (Hbr.) ''Paulus'' (Gr.) |''shaul'' (שאול) |''Paulos'' (Παῦλος) |- |''Johannes'' |''Jochanan'' (יוחנן) |''Joánnes '' (Ἰωάννης) |- |''Matteüs'' |''Mattay'' (מתי) of ''Mattithyahu'' (מתתיהו) |''Matthaíos'' ([[Koine]]: Ματθαίος) |- |Simon Petrus (Kefas): ''Simon'' (Hbr.) ''Petrus'' (Gr.) |''Shimon'' (שמעון) Aramees: Cephas (Rots) |''Pétros'' (Πέτρος) (Rots) |} {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Biebel]] novigys524tclaskhd51x9uebhek4zj 0 1866 4141 4139 2006-04-28T10:22:26Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ni'je Testement]] d0m3wnhbo2rz9b6iwtu6irkmbnf3q8e 0 1867 4140 2006-04-28T10:21:45Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ni'je Testement]] d0m3wnhbo2rz9b6iwtu6irkmbnf3q8e 0 1868 4143 2006-04-28T10:22:37Z Servien 7 Titel van [[Ni'je Testament]] ewiezigd naor [[Ni'je Testement]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ni'je Testement]] j9z8rnpgekq1d0iri2eoi4anafa56q9 0 1869 4147 2006-04-28T10:25:02Z Servien 7 Titel van [[Oolde Testament]] ewiezigd naor [[Oolde Testement]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Oolde Testement]] izs1a2vw6ffoyhc25u5qg7vow5nw52m 0 1870 4148 2006-04-28T10:26:29Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oolde Testement]] 52wsrdf5ewm5p3h5ddwpsu2pp5etqir 0 1871 255281 239793 2013-03-11T10:11:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 29 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1518045]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Malta''' kan verwiezen naor: *[[Malta (laand)]] - 't laand Malta (dwargstaot in de Middellaanse Zee) *[[Malta (eilaand)]] - 't eilaand Malta {{dv}} capndvs08xw8ssf413tihnm2haq6nth 0 1872 284674 278986 2016-05-28T13:24:26Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel | | naaminlaanstaal = Repubblika ta' Malta<br />Republic of Malta | vlagge = Flag of Malta.svg | wapen = Coat_of_arms_of_Malta.svg | breedtegroad = 35/55//N | lengtegroad = 14/25//E | region = MT | lokasie = LocationMalta.png | talen = [[Maltees]], [[Ingels|Engels]] | heufstad = [[Valletta]] | religie = [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-katteliek]] | regeringsvorm = [[Rippebliek]] | km2 = 316 | pctwaoter = - | inwoeners = 395.000 | dichtheid = 1249 | munteenheid = [[Maltese lire]] | valutacode = MTL | tiedzone = +1 | volkslied = [[L-Innu Malti]] | feesdag = [[21 september]] (Onofhankelijksheidsdag) | tld = mt | laandcode = MLT | til = 356 }} '''Malta''' is een [[dwargstaot]] elegen in de [[Middellaanse Zee]] dee besteet uut de [[eilaand|eilanen]] [[Malta (eilaand)|Malta]], [[Gozo]], [[Comino]] en de kleine onbewoende eilanen [[Manoeleilaand]], [[Cominotto]], [[Filfla]], [[Fungusrots]] en de [[Sint-Paulseilanen]]. 't Wönnen op [[21 september]] [[1964]] onofhankelijk van 't [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]]. De heufstad van Malta is [[Valletta]]. == Geografie == === Laandschap === Malta is vrie kaol en rotsachtig mit relatief minnig netuurlijke begreuiing. Van 't zuudwessen naor 't noordosen loop 't eilaand schune of, 't is as 't waore ekaanteld. Kenmarkend bin oek de tientallen baaien en inhammen. De stranden bin klein en dikkels rotsachtig; allinnig in 't noordwessen bin der een paor zaandstranden. Over de lengte van 't eilaand loop een diepe vallei mit op de bojem een weg, dee in tiejen van zwaore [[regen]]val in een kolkende [[revier]] veraander. [[Gozo]] (''Għawdex'' in 't Maltees) is een kleine versie van Malta, inclusief de baaien en de diepe vallei over de lengte. 't Laandschap is allinnig wat roeger en greuner, veural [[wienter|'s wienters]]. === Stejen === De heufstad van Malta is [[Valletta]]. Enkele stejen bin: * [[Birkirkara]] * [[Buġibba]] * [[Mdina]] * [[Mosta]] * [[Rabat (Malta)|Rabat]] * [[Qawra]] === Bestuurlijke indeling === Op Malta hef elk darp zien eigen bestuur. Der bin 68 gemeentes. == Demografie == === Bevolking === Malta hef ongeveer 400.000 Maltezen mar is hiermee toch een van de lanen van de wereld waor de luui 't dichst op mekaar woenen. 't Laand is oek arg toeristisch. Ruum 1 miljoen toeristen bezeuken 't eilaand per jaor, waordeur 't der soms iezig drok is. === Talen === De twee officiële talen bin 't [[Maltees]] en 't [[Ingels|Engels]]. 't Maltees is of-eleid van een [[Arabisch]] dialek onder invleud van de [[Saracenen]], mar hef oek een starke invleud ondergaon van onder aandere 't [[Italiaans]]. 't Is de enigste [[Semitische talen|Semitische taal]] dee in 't [[Latiense alfabet]] eschreven wonnen. 't Maltees is de moerstaal van de meeste luui en win an betekenis. === Religie === De bevolking is veurnamelijk [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katteliek]], zo'n 98% volgens de leste schattingen. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.informalta.info/nl/ InforMalta] (Nederlaans) * [http://www.maltapagina.nl Maltapagina] (Nederlaans) * [http://www.guidetomalta.net/ Guide to Malta] (Engels) * [http://www.gozo.us/ Foto's van 't Maltese eilaand Gozo] (Engels) {{commonscat|Malta|Malta}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Malta]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] b7azctewrc0leeh7pp34mzsah0vagqs 0 1873 284675 278987 2016-05-28T13:24:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel | naaminlaanstaal = Eesti Vabariik | vlagge = Flag of Estonia.svg | wapen = Estonia coatofarms.png | lokasie = LocationEstonia.png | breedtegroad=58/42//N | lengtegroad=25/31//E | region=EE | talen = [[Estisch]] | heufstad = [[Tallinn]] | religie = [[Protestantisme|Protestans]] (16%)<br />[[Russisch-Orthodoxe Karke|Russisch-orthodox]] (14%) | regeringsvorm = [[Rippebliek]] | km2 = 45.226 | pctwaoter = 4,6 | inwoeners = 1,4 miljoen| dichtheid = 31 | munteenheid = [[Estische krone]] | valutacode = EEK | tiedzone = +2 | volkslied = [[Mu isamaa, mu õnn ja rõõm]] | feesdag = [[24 febrewaori]]<br /> <small>onofankelijkeidsdag</small> | tld = ee | laandcode = EST | til = 372 }} '''Estlaand''' ([[Estisch]] en [[Võro]]: ''Eesti'') is een laand in [[Oost-Europa|Noordoost-Europa]], dat in 't westen grenst an de [[Oostzee]], in 't noorden an de [[Finse Golf]], in 't oosten an [[Ruslaand]] en in 't zuden an [[Letlaand]]. 't Is de noordelijkste en de kleinste van de drie Baltische lanen, en 't verskilt van 't middelste Baltische laand [[Letlaand]] in de eerste pläse deur de [[taol|tääl]], die Finoegrisch is en niet Baltisch. == Geskiedenisse == Estlaand is pas vanof [[1918]] een zelfstandige staot. 't Onofankelijke Estlaand wönnen in [[1940]] deur sovjettroepen bezet en nao een korte Duutse bezetting in [[1944]] bi'j de [[Sovjet-Unie]] in-eneumen. 't Bezette Estlaand erkreeg in [[1991]] zien onofankelijkeid. De jaoren van toenemende vri'jeid die an disse gebeurtenisse veurofgungen, gungen de geskiedenisse in as de ''zingende revolusie''. Veur [[1918]] be-euren Estlaand tot de grote meugendeden die 't laand umringen: 't was ofwisselend (diels) [[Denmaark|Deens]], [[Sveden|Zweeds]], (diels) [[Pooln|Pools]] en [[Ruslaand|Russisch]], terwiel de [[Duutse Orde]] der eeuwenlang een grote rolle speulde. Duutsers bekleden oge functies in bestuur en ambtenäri'je, terwiel de Esten alleend 't wärk verrichen. De emancipasie van de Esten en van de Estische tääl kwammen pas vanof 1800 van de grond. Estlaand is op [[1 meie|1 mei]] [[2004]] toe-etreden tot de [[Europese Unie]]. == Bestuurlijke indieling == === Pervinsies === 't Laand is onderverdield in vuuftien pervinsies (''maakond'', meervoud: ''maakonnad'') en disse in 193 laandgemienten (''vald'') en 34 steden (''linn''). Veur een overzichte van de Estische previnsies zie: [[previnsies van Estlaand]]. === Steden === De grootste steden in Estlaand bint achterienvolgens: * [[Tallinn]] (396.010 inw.) * [[Tartu]] (101.483) * [[Narva]] (67.144) * [[Kohtla-Järve]] (46.032) * [[Pärnu]] (44.396; inwonerantal per [[2005]]) {{Dia|Disse pagina is eskreven in 't '''Attems'''}} {{commonscat|Estonia}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Estlaand]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] h73we20xv2ye41z1jryz1fmxzxy4qak 8 1881 10879 7408 2006-07-30T09:43:59Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Volglieste leegmaken gofujp4420dbijcnzdk6drbjn6xeoj9 8 1882 21722 6482 2006-12-09T12:15:29Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Der was een prebleem mit 't zeuken. Prebeer 't laoter nog es. kc3f24ojm65q0k8un696my302lnz10j 0 1883 10343 10334 2006-07-20T20:55:48Z Ni'jluuseger 73 deursturing naor [[Voegel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Voegel]] 5dycr55msgezk7kjs7a5z1u30zhxej4 0 1884 285077 285075 2016-07-04T09:42:09Z Servien 7 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:BlackWoods.jpg|250px|thumb|De zwatte specht]] [[Bestaand:HouseSparrow23.jpg|thumb|250px|De huusmuske]] [[Bestaand:Blue Tit aka.jpg|thumb|250px|De pimpelmees]] '''Voegels''' ([[Latien]]: ''Aves'') bin een klasse van de chordadieren (chordata) mit meenstens 9.800 soorten (en 120 tot 130 uutsturven soorten) die allegeer ien slim kenmarkende eigenschop gemien hebben: ze hebben [[vleugel]]s mit [[vere]]ns. Alle voegels lopen op de aachterpoten, bin waarmbloedige dieren en leggen [[Aai (dier)|eier]]. De meeste voegels bin overdag aktief, mar d'r bin ok voegels die naachs aktief bin, zoas de [[oele (voegel)|oele]] en de [[naachzwelver]] bin naachdieren. Niet alle voegels eten etzelde, dit is per voegelsoorte weer aanders, zo hej' [[vleiseters]] en [[plaante-eters]]. Hier een peer veurbeelden van wat ze ongeveer eten kunnen: [[nektar]], [[plaanten]], [[zaod (plaante)|zaoden]], [[insektn|insekten]], [[vissen]], [[zoogdieren]], [[aos]] of aandere voegels. Voegels hebben slim uutienlopende leefgebieden: van oceanen tot woestienen en van tropische regenwoolden tot an et poolgebied (zoas [[pinguïns]]). Ok in vorm en grootte bin voegels slim verschillend. De [[struusvoegel]] is groot en kan niet vliegen; de [[kolibrie]] is klein en is een slim behendige vlieger. Veul voegels trekken vot en vliegen lange ofstaanden om optimaol gebruuk te maeken van heur leefgebied (bi'jgelieks de [[noordse stern]]), wiels aandere voegels de hiele tied rond zee hangen (zoas de [[grote albatros]]). Pattie voegels, zoas de [[gierzwelver]]s, blieven daegen lang in de [[luch|locht]], en slaepen zels in de locht. Algemiene karakteristieken van voegels bin: een [[snaevel]] zunder tanen, et leggen van [[aaier|eier]], en een licht, mar toch stark skelet. De meeste voegels kunnen vliegen, de [[loopvoegels]] kunnen liekewel niet vliegen, ok aandere soorten zoas voegels op eilanen, hebben disse meugelikhied niet meer. Een peer veurbeelden van voegels die niet kunnen/konnen vliegen bin de: [[pinguïn]]s, [[struusvoegel]]s, [[kiwi (voegel)|kiwi's]], en de uutsturven [[dodo]]. D'r wodt vaeke een [[aarteschuw|voegelverschrikker]] bruukt om voegels bie [[laandbouw]]velden weg te holen. == Inkelde voegels == {| | * [[Biejevreter|Bi'jebietertien]] * [[Doempien]] * [[Duve (voegel)|Doeve]] * [[Gele gis|Gele muske]] * [[Petrieze]] * [[Stöarke|Langbien]] | valign="top" | * [[Heigemors|Muske]] * [[Blauw paapjen (Parus caeruleus)|Pimpelmees]] * [[Akkermannetje|Wit bouwmannegien]] * [[Zaandzwelver]] * [[Gieteling|Zwatte liester]] * [[Dubbele liester|Grote liester]] |} == Nedersaksisch == {{Nds/voegel}} == Uutgaonde verwiezing== {{Commonscat|Aves}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Voegel]] elrd5xyix9ykszk54cplng512n8izns 0 1885 284259 284258 2016-04-18T21:56:04Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Potatoes.jpg|thumb|300px|Eerpels]] [[Bestaand:Aardappel bloem Parel Solanum tuberosum.jpg|thumb|300px|Eerpelplaante]] De '''eerpel''' of '''pieper''' ([[Latien]]: ''Solanum tuberosum'') is n plaante die onder de grond n energieveurraod ([[zetmeel]]) anleegt in de vorm van n [[knolle]], die meestentieds oek eerpels eneumd wörden. De knollen wörden evormp an [[stengel]]s die onder de grond zitten (''stolonen'' eneumd). In de eerpel koemen twee types zetmeel veur, [[amylose]] en [[amylopektine]], waorvan 10% amylose. In [[2005]] is veur t eerst n [[ras]] in de haandel ekeumen mit zwat 100% amylopektine. De eerppel is wereldwied nao [[rieste]], [[weite]] en [[mais]] t meest verbouwden voedselgewas. == Geschiedenisse == De eerpel kömp oorspronkelik uut [[Zuud-Amerika]], en is naor [[Europa (continent)|Europa]] ebröcht deur ontdekkingsreizigers. De eerpels greuiden hoge op t [[Andesgebargte]] waor aandere plaanten niet greuien konnen. De eerpel vun zien weg naor t [[West-Europa|Westen]] deurdat [[Spanje|Spaanse]] monniken de eerpel in de [[tune]]n plaanten. Al gauw wördden de eerpel erkend as voedsel en in de [[17e eeuw]] wördden de eerpel in alle Europese laanden verbouwd. Deur zien hoge gehalte [[vitamine C]] wördden t vake gebruukt um [[scheurbuuk]] te bestriejen. == Teelt == De belangriekste teeltgebiejen van konsumpsie-eerpels in [[Nederlaand]] bin [[Flevolaand]], [[Zeelaand]] en [[Noord-Braobaant]]. In de [[Veenkoloniën]] wörden veule fabriekseerpels veur de zetmeelwinning eteeld en in t noorden vanwegen minder luzen pooteerpels. De eerpel hef 2n=48 [[chromosoom|chromosomen]] en is n [[autoploïde]] tetraploïd. Eerpels wörden zwat altied ekweekt as n enkele [[klonen|kloon]] mit zo goed meugelike [[gene]]n. Alle 'bintjes' bin bieveurbeeld van een kloon aofkomstig. == Algemeen == In n bulte [[Europa (continent)|Europese]] en westerse laanden is de eerpel een van de baosisvoedingsmiddels: liek as [[ries (Oryza sativa)|rieste]], [[pasta]] en [[brood]] is t n belangrieke bron van [[koolhydraoten]]. De eerpel beheurt tot de nachtschaofamilie, liek as de [[tomaot]], de [[paprika]] en [[tabak]]: de greune delen van de eerpelplaante bin giftig. Liek as aandere lejen van de nachtschaofamilie zitten der in de plaante [[alkaloïde]]n. Eerpelplaanten kunnen naost knollen [[beze]]n vormen. Disse bezen bin in tegenstelling tot de bezen van de tomaot naor giftig. Tussen de verschillende eerpelrassen bin der grote verschillen in de vorming van bezen. == Gebruuk van eerpels == === De hele eerpels (45%) === Tegenswoordig wörden der aordig wat eerpels gebruukt in de patatindustrie. In Groningen zegen ze as ze patat gaon haolen: ''even n vette bek hoaln''. * [[Chips]] * [[Eerpelslaod]] * [[Patat]] * [[Rösti]] * Vars (tafeleerpels) === Zetmeeleerpels (31%) === * [[Eerpelpuree]] * grondstof veur de eerpelzetmeelindustrie === Pooteerpels (24%) === * Verkoop in binnen- en butenlaand as niej [[pootgoed]] == Rassen == {| | valign="top" | * Adora * Agata * Agria * Aladin * Alexia * Alfa * Almera * Amalia * Amorosa * Ampera * Annabelle * Anosta * Aphrodite * Appell * Arcade * Ariëlle * Arinda * Armada * Arnova * Arrow * Artemis * Asterix * Aveka * Aziza * Belana * Berber * Bildtstar * Binella * [[Bintjen]] * (Friese) Borgers * Bright * Carlita | valign="top" | * Charlotte * Cilena * Colmo * Corne de Gatte * Cosmos * Delianne * Desiree * Diamant * Ditta * [[Doré (eerpel)|Doré]] * Dura * Eigenheimer * El Paso * Elisabeth * Escort * Estima * Exempla * Fianna * Finka * Fontane * [[Fresco (eerpel)|Fresco]] * Gloria * Gourmandine * Hansa * Hermes * Impala * Innovator * Irene * Jaerla * Kondor * Konsul * Lady Rosetta | valign="top" | * Latona * Leoni * Leyla * Madeleine * [[Malta (eerpel)|Malta]] * Marabel * Maranca * Marfona * Maritiema * Markies * Marlen * Matador * Milva * Minerva * Miranda * Monalisa * Mozart * Murato * Nena * [[Nicola (eerpel)|Nicola]] * Nomade * [[Opperdoezer Ronde]] * [[Parel]] * Picasso * Première * Producent * Quarta * Raja * Rapido * Ratte * Red Baron * Redstar | valign="top" | * [[Remarka]] * Riviera * Rode Pipo * Roko * Romano * Rosa * Rosella * Roseval * Rubinia * Russet Burbank * Sante * Saturna * Seresta * Signum * Sinora * Sirco * Sofia * Sprint * Spunta * Stirling * Timate * Ultra * Van Gogh * Victoria * Virgo * [[Vitelotte noir]] * Vitesse * Vivaldi * Zafira |} == Nedersaksies == {{Nds/eerpel}} == Uutgaonde verwiezing== {{Commons|Solanum tuberosum}} {{Commons|Potato}} {{Wiktionary|eerpel}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaante]] [[Kategorie:Greunte]] 9f30nh5gru7dxl8d2wcesuwl2p09g4q 0 1886 290774 278990 2016-11-01T18:45:33Z Wwikix 13678 /* Steden */ kat wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | naemeinlaanstael = Latvijas Republika | vlagge = [[Bestaand:Flag of Latvia.svg|125px|Vlagge van Letlaand]] | waopen = [[Bestaand:Latvia_coa.png|120px|Waopen van Letlaand]] | lekaosie = LocationLatvia.png | breedtegroad=57///N | lengtegroad=25///E | region=LV | taelen = [[Lets]] | heufdstad = [[Riga]] | religie = [[Lutheranisme|Luthers]], [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholiek]], [[Russisch-Orthodoxe Karke|Russisch-orthodox]] | regeringsvorm = [[Rippebliek|Republiek]] | pctwaeter = 1.5 | km2 = 64.600 | inwoners = 2.300.512 (in [[2005]]) | dichthied = 35,6 | muntienhied = [[Uro]] (100 sìnten) | valutakode = EUR | tiedzone = +2 | volkslied = [[Dievs, sveti Latviju]]<br />(God, zegen Letlaand) | feestdag = 18 november | tld = lv | laandkode = LVA | til = 371 }} '''Letlaand''' is een republiek in [[Oost-Europa|Noordoost-Europa]], ien van de Baltische laanden an de [[Oostzee]]. 't Laand grenst an [[Estlaand]] in 't noorden, [[Litouwen]] en [[Wit-Ruslaand]] in 't zuden en [[Ruslaand]] in 't oosten. 't Laand is geografisch en ok wat oppervlakte en inwonertal angiet 't middelste van de Baltische laanden, en 't verienigt elementen van beide buurlaanden in zich: 't dielt zien Baltische taol, 't [[Lets]], met Litouwen, waor 't verwante Litouws praot wordt, en 't dielt zien overwegend [[lutheranisme|lutherse]] [[religie|geleuf]] met [[Estlaand]]. De geschiedenis van Letlaand het een overienkomsten met die van Estlaand, en veul minder met die van Litouwen. Letlaand herkreeg nao een langdurige sovjetbezetting in [[1991]] de onofhankelijkheid die 't laand veur 't eerst in [[1918]] verwörven had. Een arfenis van de sovjettied is 't grote antal [[Russisch]]taolige inwoners. Letlaand is sinds [[1 meie|1 mei]] [[2004]] ien van de lidstaoten van de [[Europese Unie]]. == Geografie == Letlaand is te verdielen in vier historische laandschappen: * [[Koerlaand]] (''Kurzeme'') * [[Lieflaand]] (''Vidzeme'') * [[Semgallen]] (''Zemgale'') * [[Letgallen]] (''Latgale'') === Kerngegevens === * lengte laandgrenzen: 1078 kilometer (267 km met Estlaand, 217 km met Ruslaand, 141 km met Wit-Ruslaand en 453 km met Litouwen) * kustlien: 531 km * grootste rivieren: [[Daugava]] en [[Gauja]]. * grootste meer: [[Raznas ezers]], 57,6 km² * hoogste punt: [[Gaizinkalns]] bij [[Madona]], 312 m. === Steden === De heufdstad van Letlaand is [[Riga]] (Lets: ''Rīga''; 732.000 inwoners). Nao Riga volgen in ofnemende grootte: * [[Daugavpils]], 109.000 inwoners * [[Liepāja]], 86.000 * [[Jelgava]], 66.000 * [[Jūrmala]], 56.000 * [[Ventspils]], 44.000 * [[Rēzekne]], 40.000 {{commonscat|Latvia}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] ea4bkpczbg87z76cagd25so7hp07u5i 0 1887 290776 284694 2016-11-01T18:46:15Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel | naaminlaanstaal = Lietuvos Respublika | vlagge = Flag of Lithuania.svg | wapen = Coat of Arms of Lithuania.svg | breedtegroad = 55/30//N | lengtegroad = 24///E | region = LT | lokasie = LocationLithuania.png | talen = [[Litouws]] | heufstad = [[Vilnius]] | religie = [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-katholiek]] | regeringsvorm = [[Rippebliek]] | km2 = 65.300 | pctwaoter = - | inwoeners = 2.884.433 (2015) | dichtheid = 44,2 | munteenheid = [[Euro]] (100 senten) | valutacode = EUR | tiedzone = +2 | volkslied = [[Tautiška giesmė]] (Litouwen, Land van helden) | feesdag = [[16 febrewaori]] | tld = lt | laandcode = LTU | til = 370 }} '''Litouwen''' ([[Litouws]]: ''Lietuva'') is n [[Noord-Europa|Noord-Europees]] land tussen [[Letlaand|Letland]] in t noorden, [[Wit-Ruslaand|Wit-Rusland]] in t oosten, [[Pooln|Polen]] en [[Ruslaand|Rusland]] in t zuden en de [[Oostzee]] in t westen. t Is t grootste en zudelikste van de drie Baltiese landen. Van die drie is Litouwen t ienigste land waorvan t merendiel [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholiek]] is. De geskiedenisse löp ok pas vrie kort geliek met die van de andere twie Baltiese landen. Anders as Letland en [[Estlaand|Estland]] was Litouwen ooit n machtig land, dät zelfs töt de [[Zwarte Zee]] reikten. In de [[20e eeuw]] was Litouwen grotendiels in handen van de [[Sovjet-Unie]]. Op [[11 meert]] [[1990]] määkten Litouwen, as eerste Baltiese land zich definitief onofankelik. Op [[1 mei]] [[2004]] is t land toe-etraeden töt de [[Europese Unie]]. n Geografiese biezundereid van Litouwen is dät t middelpunt van Europa binnen de Litouwse grenzen ligt. == Geografie == === Algemiene informasie === * lengte landsgrenzen: 1747 km (724 km met [[Wit-Ruslaand|Wit-Rusland]], 610 km met [[Letlaand|Letland]], 303 km met [[Ruslaand|Rusland]] ([[exklave]] [[Kaliningrad]]) en 110 km met [[Polen]]). * kustliende: 99 km * grootste rivieren: [[Nemunas]] (Memel), 475 km. * grootste meer: [[Kauno Marios]], 63,5 km² * oogste punt: [[Juozapinė]] in t Oogland van Medininkai, 294 m. * De offisiële taal is [[Litouws]], oewel der ok Poolse, Russiese en Wit-Russiese mindereden bint. * Munt: de [[euro]] === Staeden === Enkele staeden in Litouwen bint (met inwoners per 2014): * [[Vilnius]] 529.000 inwoners * [[Kaunas]] 304.000 inwoners * [[Klaipėda]] 157.000 inwoners * [[Šiauliai]] 106.000 inwoners * [[Panevėžys]] 96.000 inwoners === Taal === {| class="wikitable sortable" | align="center" style="background:#f0f0f0;"|'''Moerstaal''' | align="center" style="background:#f0f0f0;"|'''antal''' |- | [[Litouws]]||ong. 2.700.000 |- | [[Pools]]||ong. 360.000 |- | [[Russies]]||ong. 344.000 |- | [[Wit-Russies]]||ong. 63.000 |- | [[Oekraïens]]||ong. 45.000 |- | [[Tataars]]||ong. 5.000 |- | [[Lets]]||ong. 5.000 |- | [[Karamies]]||ong. 300 |} == Bestuurlike indieling == Litouwen is verdield in tien distrikten, die vernuumd bint naor der eigen eufdstad. == Bevolkingssamenstelling (2011) == {| class="wikitable" ! Nasionaliteit !! % van de bevolking |- |Litouwers | align=center | 84,1% |- | [[Pooln|Polen]] | align=center | 6,6% |- | [[Ruslaand|Russen]] | align=center | 5,8% |- |[[Wit-Ruslaand|Wit-Russen]] | align=center | 1,2% |- |Aoverigen / niet an-egaeven | align=center | 2,3% |- | colspan="2" align=center | ''Bron: CIA 2011'' |} ==Uutgaonde verwiezing== {{commonscat|Lithuania}} {{Dialekt|ovel|Attem|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] di0kp9m076et3m656jsnyuy8faeq1bg 0 1888 272573 262153 2013-12-26T23:29:30Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata, lokaal [[ar:قناة (توضيح)]] [[it:Canale]] [[ru:Канал]] vortehaald wikitext text/x-wiki '''Knoal''' kin verwiezen noar: *Grunnegs dörp: [[Knoal (dörp)]] ''(Stadskanaal)'' *Grunnegse gemainte: [[Knoal (gemainte)]] ''(Stadskanaal)'' *Grunnegs knoal: [[Stadsknoal (knoal)]] *n [[Knoal (woaterweg)]] {{dv}} 7odwhjhzzhx1gu9ka1rfu9wem98y2ik 0 1889 284677 278991 2016-05-28T13:25:13Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel | | naaminlaanstaal = Рэспубліка Беларусь <br /><small>Respoeblika Belaroes</small> | vlagge = Flag of Belarus.svg | wapen = Belarus coa.png | breedtegroad=53///N | lengtegroad=28///E | region=BY | lokasie = Belarus in Europe.svg | talen = [[Wit-Russisch]], [[Russisch]] | heufstad = [[Minsk]] | religie = [[Russisch-Orthodoxe Karke|Russisch-orthodox]]&nbsp;65% | regeringsvorm = [[Rippebliek]] | km2 = 207.600 | pctwater = | inwoeners = 10,3 miljoen | dichtheid = 50 | munteenheid = [[Wit-Russische roebel|roebel]] | valutacode = BYR | tiedzone = [[UTC+3|+3]] | volkslied = [[My Bielarusy]] | feesdag = [[3 juli]] (onofhankelijkheidsdag) | tld = by | laandcode = BLR | til = 375 }} '''Wit-Ruslaand''' ([[Wit-Russisch]]: ''Belarus'', ok etranslitereerd as ''Belaroes'') was (samen mit [[Ruslaand]] en [[Oekraïne]]) ien van de oorspronkelijke Sovjet-rippeblieken. Wit-Ruslaand verklaorde zich onofhankelijk op [[19 september]] [[1991]]. De heufdstad is [[Minsk]]. == Demografie == * Inwoners: 10,322 miljoen (50/km²) (2006) * Bevolkingsgruui: -0,11% (2004) * Bevolkingsgroepen: Wit-Russen 81%, Russen 11%, Polen 5%, Oekraïners 2% * [[Taol|Tälen]]: [[Wit-Russisch]], [[Russisch]] (officiële tälen), [[Pools]] * [[Religie]]: [[Russisch-Orthodoxe Karke|Wit-Russisch-Orthodoxe Karke en de Russisch-Orthodoxe Karke]] 80%, [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Kattelieke Karke en de Grieks-Kattelieke Karke]] 7%, [[protestantisme]] ca. 2,7% (waoronder 0,2% evangelische [[christendom|christenen]] [200.000 in 950 gemeentes]) en een klein antal [[jodendom|joden]] en [[islam|moslims]]. == Geografie == * Grenzen: 3098 km, waorvan mit [[Letlaand]] 141 km, [[Litouwen]] 502 km, [[Pooln|Polen]] 605 km, [[Ruslaand]] 959 km, [[Oekraïne]] 891 km Wit-Ruslaand kreeg zien udige vorm in [[1946]] (toe hiette 't nog ''Wit-Russische SSR''). Enkele stejen in Wit-Ruslaand bint: * [[Brest]] * [[Hrodna]] * [[Minsk]] * [[Homel]] * [[Vitebsk]] Revieren in Wit-Ruslaand bint: * [[Daugava]] * [[Dnjepr]] * [[Memel]] * [[Pripjat]] {{commonscat|Belarus}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] 0re7os4y5ads5rropb2fyzkveh7rk29 0 1890 279397 276242 2015-03-27T17:17:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Flag of Ukraine.svg|200px|thumb|Vlagge van Oekraïne]] '''Oekraïne''' (Україна, {{IPA|[ukrɑˈjinɑ]}}) is een laand in Oost-[[Europa (continent)|Europa]] dät in 't zuden greenst an de [[Zwarte Zee]], in 't oosten an [[Ruslaand]], in 't noorden an [[Wit-Ruslaand]] en in 't westen an [[Pooln|Polen]], [[Slowakije]], [[Hongarije]], [[Roemenië]] en [[Moldavië (laand)|Moldavië]]. Oekraïne is 't op een nao grootste laand van Europa. De heufdstad is [[Kiev]] (Kyiv). In 't noorden van Kiev leit [[Tsjernobyl]] waor zich in [[1986]] een nucleaire ramp voltrök. Drie grote revieren deurkruzen 't laand, de [[Dnjepr]] (Dnipro), de [[Dnjestr]] (Dnister) en de [[Donets]]. [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] p6vtn4otf7w5uoq3hx7ykzcrpewqx79 0 1891 292446 292441 2016-12-15T12:16:10Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Deutekem | bestaandsnaam vlagge = Flag of Doetinchem.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Doetinchem.svg | lokatie = LocatieDoetinchem | proveensie = | heufdplaats = Deutekem | öppervlakte = 52,74 km² | öppervlakte laand = 51,24 km² | öppervlakte water = 1,50 km² | inwonners = 56.660 | doatum inwonners = 1 mei 2006 | dichtheid = 1106 inw./km² | breedtegroad = 51/58/0/N | lengtegroad = 6/17/0/E | verkeersoader = A18, N315, N317 | netnummer = 0314, 0315 | postkode = 7000-7011, 7030-7031 | webstie = [http://www.doetinchem.nl www.doetinchem.nl] | }} '''Deutekem''' of '''Dörkum''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Doetinchem'') is ne stad en gemeente an de [[Olde Iessel]], eleagen in den [[Achterhook]] ('t oosten) en de [[Liemers]] ('t westen), in de [[Nederlaand|Nederlandse]] previnsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. De gemeente had op 1 febrewaori 2008 zo'n 56.216 inwonners (bron: CBS) en hef ne oppervlakte van 52,74 [[vierkaante kilometer|km²]] (waorvan 1,50 km² water). Daormet is Deutekem de meest dichtbevolkte gemeente van den Achterhook en wöd ook wal de heufdstad van den Achterhook enuumd. Sinds 1 januari 2005 is de gemeente [[Weal]] (Wehl) op-eheaven en an de gemeente Deutekem too-eveugd. Ok wodden 't [[Zelhemse Broek]] bie de gemeente eveugd. == Plaatsen in de gemeente Deutekem == [[Darp]]en: [[Gaanderen]], [[Weal]] (Ned. Wehl), [[Achterweal]] (Ned. Nieuw-Wehl) [[Buurtschop|Buurtstschappen]]: [[Iezevoorde]] (Ned. IJzevoorde), [[Langerak (Gelderland)]], [[Wienbargen (Deutekem)|Wienbargen]] (Ned. Wijnbergen) en [[Ut Broek]] (Ned. Het Broek). == [[Nedersaksisch|Nedersaksies]] == *[[Achterhooks]]: **''Deutekem'' (in de plaatse zelf) **''Dörkem'' (in de rest van den Achterhook) ==Oetstalling== <gallery> Karke_van_deutekem.jpg|Karke in Deutekem Deutekem_Lochem_Grolle_Breevoort.jpg|Deutekem op ne olde kaarte van Nicolaas Geelkercken, 1654 Gem-Doetinchem-OpenTopo.jpg|Gemeente Deutekem </gallery> {{Deutekem}} {{Achterhook}} {{Liemers}} {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Deutekem| ]] [[Kategorie:Deutekem (Achterhook)]] [[Kategorie:Deutekem (Liemers)]] rvtsn5gd561vhgtvnujo7lnom9t600e 0 1892 289583 277680 2016-10-29T09:34:31Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Eaststellingwerf Easterwâlde.png|thumb|300px|Ligging van Oosterwoolde]] '''Oosterwoolde''' is een dörp en sund [[1886]] et [[heufdplak]] van de gemiente [[Ooststellingwarf]], mit 9.836 inwoners (1 jannewaori 2006). Et leit op vuuf kilemeter ofstaand van [[Appelsche]] en is an alle kaanten omringd deur [[netuurgebied]]. De [[Opsterlaanse Kompejonsvaort]], die diel uutmaekt van De [[Turfroute]], deurkruust et dörp. De meerst opvalende attraktie in Oosterwoolde is de in [[1735]] verni'jde [[Nederlaanse Hervormde Karke]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] aus6v2uy0qegtcmq429txrwlacaecpm 0 1893 289298 265411 2016-10-28T17:49:08Z Wwikix 13678 /* Opmarkelik */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Eaststellingwerf Appelskea.png|thumb|Appelsche]] [[Ofbeelding:Aeckingerzand.JPG|thumb|Aeckingerzaand]] [[Ofbeelding:Klokkenstoel Appelscha 06.JPG|thumb|Klokkestoel]] '''Appelsche''' is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Ooststellingwarf]] in [[Nederlaand]]. Et dörp had op [[1 jannewaori]] [[2006]] 4.953 inwoners. ==Geschiedenis== Appelsche wodt veur et eerst in [[1247]] as ''Appels'' vermeld in de boeken van et [[Aartsbisdom Utrecht]]. Et beston ieuwenlange allienig uut een klein antal boerderi'jen rond de Boerestreek, en de buurtschoppen [[Aekinge]], [[Terwissche]] en [[De Bult]]. Et [[esdörp]] lag inklemd tussen dreuge zaanderige [[heed (vegetasie)|heide]] en nat [[vene (grondsoorte)|vene]], doe nog de Appelschester- en Fochtelervenen genaemd. Rond [[1450]] wodde [[leidieken]] anlegd om et zoere lekwaeter ofkomstig van et vene uut de akkers te weren. Vanof 1827 breidt et dörp mit de komst van duzenden Friese warkluden uut in de [[turf]]winning, en ontstaot et hudige dörp. De sociaole omstandigheden bin liekewel slim min, en tegen de tied dat turf veul minder opbrocht as stienkool brekt d'r in [[1888]] onder de veenwarkluden een grote [[staeking]] uut. Dit is et begin van orgeniseerde staekingen in [[Nederlaand]]. ==Omkrieten en toerisme== Et dörp leit an de raand van et [[Nationaol Park Drents-Friese Woold]], een belangrieke toeristetrekker. Hiernaost zorgen in de zoemermaonden ok de [[Opsterlaanse Kompejonsvaort]] (as onderdiel van de [[Turfroute]]), en de attraktieparken [[Duinenzathe]] en [[Miniatuurpark Appelscha]] veur veul bezuuk. Ok komen in de omkrieten van Appelsche [[pingo]]ruïnes veur. Buten Appelsche leit et bezukerscentrum Drents-Friese Woold van [[Staotsbosbeheer]]. Op et karkhof staot ok ien van de klokkestoelen in Frieslaand. Krek buten Appelsche is de [[bosbarg]] te vienen, waor in 2003 et renoveerde eupenlochttheater opni'j eupend wodde. ==Opmarkelik== In Appelsche vienen sund [[1933]] de [[Pinksterlaanddaegen]] plak, een jaorliks [[annerchisme|annerchistisch]] festival. Vrogger verbleven veul TBC-pesjenten in de gezonde bossen van Appelsche. Veul meensken hebben d'r dan ok nog herinnerings an. Van et veurmaolige sanitorium Beatrixoord is allienig nog de röntgenofdieling over. Disse ofdieling is now inricht as et ienigste tbc-museum ter wereld. Veerder het Appelsche veur zoveer bekend is de ienigste heksenopleiding in Nederlaand. Heks Margarita van Rongen verzorgt de opleiding. In september 2005 kwam disse opleiding in et ni'js omdat de Belastingdienst vund dat de kosten veur de ienjaorige opleiding oftrekber weren. Dit leidde tot Twiede Kaemervraogen. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 047k85x5vc6w84e0aay31q6wi8b6kra 0 1894 255553 111467 2013-03-11T10:21:55Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q399229]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Oosterwolde''' kan verwiezen naor: *[[Oosterwolde (Gelderlaond)]] - een darp in Gelderlaond *[[Oosterwoolde]] - een dörp in de Stellingwarven. {{dv}} mixozh912288eyb6kboueq1mgfgjg5a 0 1895 284678 279775 2016-05-28T13:25:30Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel | naaminlaanstaal = Principauté de Monaco | vlagge = Flag of Monaco.svg | wapen = Coat_of_Arms_of_Monaco.svg | breedtegroad = 43/44//N | lengtegroad = 7/25/30/E | region = MC | lokasie = LocationMonaco.png | talen = [[Frans]] | heufstad = - | religie = [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-katholiek]] | regeringsvorm = [[Parlementaere monarchie]] ([[vorstendom]]) | km2 = 1,95 | pctwaoter = | inwoeners = 32.410 | dichtheid = 16.621 | munteenheid = [[euro]] | valutacode = EUR | tiedzone = +1 | volkslied = [[Hymne Monégasque]] | feesdag = [[19 november|19 nov]] | tld = mc | laandcode = MCO | til = 377 }} t '''Vorstendom Monaco''' (''Principatu de Munegu'' in t [[Monegaskies]] of ''Principauté de Monaco'' in t [[Frans]]) grenst an [[Frankriek]] en de [[Middellaanse Zee|Middellandse Zee]]. t [[Dwargstaot]]jen het n oppervlakte van nog gien 2 km² en het n kleine 32.000 inwoeners. Daormee is dit t dichtstbevolkte land ter wereld. Monaco is ontstaon op [[8 jannewaori]] [[1297]]. == Indeling == t Verschil tussen de staot en de [[Stad (woonstee)|stad]] Monaco is zuver theoreties, umdat de staot mar uut één stad bestaot, mar der is wel n bestuurlike indeling. De stadstaot is verdeeld in zes ''quartiers'' (wieken): [[Monte Carlo]], [[La Condamine]], [[Fontvieille (Monaco)|Fontvieille]], [[Le Larvotto]], [[Les Moneghetti]] en [[Monaco-Ville]], de leste is de ouwe [[vestingstad]] en wort daorum soms ampart van de [[heufdstad]] eneumd. == Bevolking == In Monaco woenen meer butenlanders as Monegasken. Van de inwoeners is 16% Monegask; 47% van de inwoeners het de Franse nasionaliteit; en van de overige 36% van de inwoeners is n belangriek deel [[Italien|Italiaans]]. == Geografie == t Vorstendom van Monaco is t op één-nao-kleinste onofhankelike land ter wereld naor [[Vatikaanstad]]. t Leit an de kust van de [[Middellaanse Zee|Middellandse Zee]], 18 kilometer in t oosten van [[Nice]], vlakbie de Italiaanse grens, en is umsingeld an drie kanten deur t [[Provence-Alpes-Côte d'Azur]]-gebied van [[Frankriek]]. Monaco bestaot uut n smalle strook land langerst de kust an de voet van de heuvels die t begin van de [[Alpen]] vormen. t Hoogste punt van Monaco is "Le Rocher" op 140 meter heugt. == Uutgaonde verwiezing == {{commonscat|Monaco}} {{Dialekt|wvel|Putten|ANS}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] 2f7f7wfhh67wf3ftr2n8pyxbsz5wxd4 0 1896 281879 255555 2015-05-07T11:14:29Z CommonsDelinker 166 [[Mediterranian_Sea_16.61811E_38.99124N.jpg]] is vervungen deur [[Mediterranean_Sea_16.61811E_38.99124N.jpg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:commons:COM:FR|File renamed]]: Correct Mediterranean wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Mediterranean Sea 16.61811E 38.99124N.jpg|thumb|300px|Satellietfoto]] [[Bestaand:Mediterranean_Relief.jpg|thumb|300px|Middellaanse Zee]] [[Bestaand:Mittelmeeranrainer.png|thumb|300px|Lanen an de Middellaanse Zee]] De '''Middellaanse Zee''' is elegen tussen [[Zuud-Europa]], West-[[Azië]] en Noord-[[Afrika]]. 't Gebied is 3.850 km lange en hef een gemiddelde breedte van 600 km, de gemiddelde diepte van de zee is ongeveer 1430 m. De totale oppervlakte van de zee is ongeveer 2 miljoen km². == Geografie == De Middellaanse Zee vormp de grens tussen [[Europa (continent)|Europa]] en [[Afrika]] en gedeeltelijk oek dee tussen Europa en [[Azië]]. 't Is via de [[Straote van Gibraltar]] (tussen [[Spanje]] en [[Marokko]]) verbunnen mit de [[Atlantische Oceaan]] en via de [[Bosporus]] mit de [[Zwarte Zee]], dee volgens sommigen opvattingen (mar neet volgens 't dagelijkse spraakgebruuk) oek tot de Middellaanse Zee beheurt. De verbiending mit de [[Rooie Zee]] is een kunsmaotige en verloop via 't [[Suezkenaal]] in [[Egypte (laand)|Egypte]]. Tot de Middellaanse Zee beheuren oek de [[Adriatische Zee]] in 't osen van [[Italië]], de [[Egeïsche Zee]] tussen [[Griekenlaand]] en Aziatisch [[Turkije]], de [[Ionische Zee]] tussen Italië en Griekenlaand, de [[Tyrreense Zee]] in 't wessen van Italië, de [[Ligurische Zee]] in 't noorden van [[Corsica]] en de [[Levantiense Zee]] in 't osen van [[Cyprus]]. === Eilanen === De belangriekste eilanen elegen in de Middellaanse Zee bin: * in 't wessen: de [[Balearen]] mit [[Mallorca]], [[Minorca]], [[Ibiza]] en 't onbewoende eilaandjen [[Illes Medes]] veur de [[kus]] van de [[Costa Brava]]. * centraal: [[Corsica]], [[Sardinië]], [[Sicilië]], [[Malta (laand)|Malta]] en [[Djerba]] * in 't osen; [[Kreta]], [[Rodos (eilaand)|Rodos]] en [[Cyprus (eilaand)|Cyprus]] === Lanen === Lanen dee an de Middellaanse Zee liggen bin: * in 't noordwesten en noorden: [[Spanje]], [[Frankriek]], [[Monaco (laand)|Monaco]], [[Italië]], [[Slovenië]], [[Krowatië]], [[Bosnië-Herzegovina]], [[Servië]], [[Montenegro]], [[Albanië]] en [[Griekenlaand]] * in 't noordosen en osen: [[Turkije]], [[Syrië]], [[Libanon]] en [[Israël]] * an de zuudkaante: [[Egypte (laand)|Egypte]], [[Libië]], [[Tunesië]], [[Algerije]] en [[Marokko]] * eilaandstaoten: [[Malta (laand)|Malta]] en [[Cyprus]] === Revieren === De [[Niel]] is vereweg de grootste revier dee uutkump in de Middellaanse Zee. Alle aandere grotere revieren (langer as 400 kilemeter) dee in de Middellaanse Zee uutkoemen, ontspringen in Europa. Van west naor oost bin dat: de [[Ebro]], de [[Rhône (revier)|Rhône]], de [[Tiber]], de [[Po (revier)|Po]], de [[Adige]] (Etsch) en de [[Maritsa]] (Evros). == Middellaanse-Zeeklimaot == 't Middellaanse-Zeeklimaot wonnen oek wel Mediterraan klimaot eneumd. De term Middellaanse-Zeeklimaot verwies naor 't klimaot in lanen rond de Middellaanse Zee. De grote, rilletief warme, waotermassa is van grote invleud op de lanen rondumme de Middellaanse Zee. De noordelijk elegen lanen bin daordeur rilletief warm (Mediterraan klimaot), de zujelijke lanen rilletief koel. De [[zoemer]]s bin warm en de [[wienter]]s, waorin de meeste [[regen]] vuilt, bin zach. 't Mediterraan klimaot maak onderdeel uut van 't subtropische klimaotgebied. [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zee]] g4f0hdf6pljodrlwof2hm77i7puajjb 0 1897 4203 2006-04-29T13:23:15Z Tubantia 15 REDIRECT [[Wit-Ruslaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Wit-Ruslaand]] huus6efdwdbsqtgf7wylrrxpr6bl7v0 0 1898 4204 2006-04-29T13:23:53Z Tubantia 15 REDIRECT [[Litouwen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Litouwen]] 1x1ynjok0yc1ynt2xwk6di822z0l9eh 0 1899 4205 2006-04-29T13:28:09Z Tubantia 15 REDIRECT [[Spanje]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Spanje]] 20nmds3fhx47nmo0th5gsu8ucj7sjed 0 1900 4207 2006-04-29T13:31:56Z Tubantia 15 #REDIRECT [[Kopzeerte]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kopzeerte]] icx4cxtwqfmw49kdnvi8v6qi6ux62f3 0 1901 4208 2006-04-29T13:33:21Z Tubantia 15 REDIRECT [[Kopzeerte]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kopzeerte]] icx4cxtwqfmw49kdnvi8v6qi6ux62f3 0 1902 290968 284247 2016-11-02T15:27:37Z Wwikix 13678 /* Eksterne verbeendingn */ wikitext text/x-wiki {{etelazie}}[[Ofbeelding:Herman Finkers.jpg|thumb|300px|Herman Finkers]] '''Hermenegildus Felix Victor Maria (Herman) Finkers''' (Tweantse oetsproak: ''Hemman Feenkers'') ([[Almelo]], [[9 december]] [[1954]]) is nen [[Tweante|Tweantsn]] grapnmaker, skriewer, zanger en veurvechter van 't Twents, den bekeand is wördn deur zienn dreugn humor. Seend at hee in 2002 te heurn kreag dat e leukemie hef, hef e nen bestn zet genne vuurstellingn meer gevn. Vanof oktober 2007 steet e wier op de plaankn. Finkers is de leste joarn slim drok veur 't [[Twents]]. In zin leste kabaretveurstelling wisseln hee Hollaands al of met Plat, mer maakten zik ok drok veur ne anpassing van de skriefwieze van 'n Kreenk veur de Twentse Sproake. In [[2015]] haalden hee ne regionaaln hit met zien [[Karnaval|Karnavalsnommer]] "Koo wit de Floo", wat geet oawer zinne geboortestea. Finkers wont rechtevoort in [[Böaningn]]. ==Leavnsloop== Finkers is nog wa rooms optrökn en ook vandaag-an-n-dag döt e völ vuur zien [[religie|geloof]]. Hee was misndener in de St. Egbertusparochie in Almelo. Hee gung der recht van op n eande dat e alle roomse Latienske weurde kenn. Vuur ziene trouwerieje komponeern e ne traditionele Latienske muziekmisse, de Seent Jorismisse. Dat t roomse geloof ok now nog belangriek vuur um is, wördn dudelik doo't e in ''Een Engelhart in Rome'' met nen gehandicaptn neave noar [[Rome|Room]] gung um biej n paus op audiënsie te goan. Begin 2006 maakn hee zich hard vuur t behoald van de [[Plechelmusbasiliek]] in [[Oldnzel]]. In datzölfde joar huuzn e ok nen tied biej de broders in de abdieje ''Koningshoeven'' in [[Tilburg]]. Tegnswoordig wont Finkers in [[Döarningn]], woar e bie zin hoes n eegn kapelleken hef loatn bouwn. Op [[29 april]] [[2003]] wördn Finkers beneumd töt [[Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw]]. Op [[16 januari]] [[2007]] kreag e ok ne [[Goaldne Haarpe]]. ==Kabaretkarrière== Oons Hermänken wördn geboorn en optrökn in t Tweantse [[Almelo]], woar e noar de school gung en woar e ok op de [[Hogere börgerschole|HBS]] zat. Ziene grapnmakeriejkarrière begun ongewoon doo't e zien stottern töt zien haandelsmeark promoveern. Zien eerste program hetn ''Op Zwart Zangzaad'' (''Op Zwart Zangzoad''), noar de [[Grunnen (stad)|Grönningse]] studeantnhumorvereaniging woar zien breur [[Wilfried Finkers]] oprichter en vuurzitter van was. In [[1979]] wun Finkers n tweedn pries op t [[Dealft|Dealftse]] [[Camarettenfestivaal]], as ok n publieks- en n persoonlikheidspries. Töt n eand van de joarn neegntig har e völ sukses met t ene program noa t aandere. Vanof [[1987]] döa zien breur Wilfried met met t oetprakkezeern van materiaal en met t weark achter de schearmn. Wilfried kwam of en too zölf ok de bönne op, steavaste as steunteligen döl. In [[2000]] höal Herman um ziene gezoondhead tiedelik op met vuurstellingn doon. Toch is e in [[2005]] wier begunn met t vuurbereidn van ne nieje sjoo. Herman Finkers is nen echtn dreugn in ziene vuurstellingn. A'j ne vergeliekt met aandere grapnmakers van vandaag-an-n-dag, is zien tempo leag te neumn, mer dat wördt kompenseerd duur ne perfekte timing vuur elke grap, woarbiej e zien vreandelike, licht keenderlike oetstroaling voloet broekt. De humor lig biej Finkers in zien oetgedachte weurdgrapn, umgekeerde logika en visuele gräpkes. Doarbiej döt e nich wat oet op wat der in t niejs is. In ziene beginjoarn harn ziene sjoos benaamd losse geschichtn, niejsberichtn, tilfoongesprekn en zoogeneumde ''one-man-sketches'' en maakn hee hoast nich gebroek van t decor: een rood gordien was zien ennigste achtergroond. In latere sjoos wördn de decors oetgebreider en wördn doar aait visuele grapn met oethaald. Hee deu un eankeld moal tehoop met [[Brigitte Kaandorp]], umdat eer kabaretsjoos wat stiel betref te vergeliekn bunt met de sjoos van Herman Finkers. In zien program ''Geen spatader veranderd'' (de Hollaandse versie van ''Gen spatoader aans'' Hollaands) zung e biejvuurbeeld met eer n eroties duët in ne, alleen in naam, rechtstreekse verbeending. ==Aandere aktiviteitn== Nöast grapnmakeriej höaldt Finkers zik gangs met de [[Tweants|Tweantse taal]]. Zoo hef e zien eign spelling vuur t Tweants ontwikkeld, ne kombinoasie van de [[Standaard Schriefwieze]] en de schriefwieze van n [[Kreenk vuur de Twentse sproak]], wat e ''Eigenwies'' hef neumd. Zien leste twee vuurstellingn gaf e ok in t Tweants. Ok wearkt hee met an de kampanje ''Twents doar is niks mis met'' van t [[Van Deinse Instituut]] in [[Eanske]]. In de [[Nederlaand|Neerlaand]]se tilvisieserie [[Baantjer (tilvisie)|Baantjer]] spöaln hee n moal nen boer oet [[Weersel]]. Hee deu dan gewoon plat. Op [[2 oktober]] [[2005]] kwam de (vuur n groot deel) in t Tweants sprökn soapriege [[Van Jonge Leu en Oale Groond]] van regisseur [[Johan Nijenhuis]] vuur t eerst op [[tillevisie|tilvisie]] biej [[RTV Oost]]. Finkers was doarbiej kreatief roadgeaver, vuural duur t in good Tweants vertaaln van alle dialoogn. Ook spöln hee ne belangrieke rol in de riege. Veur de tentoonstellings in t museum van [[TwentseWelle]] hef Finkers de Tweantse rondleidingstekste insprökn. ==Priezen== In 2011 kreeg Finkers de [[Groenman-taalpries]] van [[Onze Taal]]. In [[2014]] wör dr in theater [[Hof 88]] in Almelo ne zaal noar um neumd. ==Oaverzicht van theatervuurstellingn== *Op Zwart Zangzaad (''Op Zwart Zangzoad'') (1979) *De terugkeer van Joop Huizinga (''t Wierkomn van Joop Huizinga'') (1982) *De Diana Ros Show (''De Diana Ros Sjoo'') (1983) *EHBO is mijn lust en mijn leven (''EHBO is miene leefhebberieje'') (1985) *Het Meisje van de Slijterij (''t Meaken van n Draankhaandel'') (1987) *De zon gaat zinloos onder, morgen moet zij toch weer op (''De zunne geet zinloos oonder, morn möt ze toch wier op'') (1990) *Dat heeft zo'n jongen toch niet nodig (''Dat hef zon jong toch nich neudig'') (1992) *Geen spatader veranderd (1995) (Ok in t Tweants oetvoerd oonder n titel ''Gen spatoader aans'') *Kalm aan en rap een beetje (1998) (Ok in het Tweants oetvoerd oonder n titel ''Heanig an en rap wat'') ==Oaverzicht van elpees/ceedees== *Vinger in de bips (''Vinger in n eers'') *Als gezonde jongen zijnde (De terugkeer van Joop Huizinga) (''As gezoond jong (t Wierkomn van Joop Huizinga)'' *Van zijn elpee (''Van zien elpee'') *EHBO is mijn lust en mijn leven (''EHBO is miene leefhebberieje'') *Het Meisje van de Slijterij (''t Meaken van n Draankhaandel'') *De zon gaat zinloos onder, morgen moet zij toch weer op (''De zunne geet zinloos oonder, morn möt ze toch wier op'') *Carnaval der Dieren (''Karnaval van de Deers'') *Dat heeft zo'n jongen toch niet nodig (''Dat hef zon jong toch nich neudig'') *Geen spatader veranderd (''Gen spatoare aans'') *Kalm aan en rap een beetje (''Heandig an en rap wat'') ==Oaverzicht van deeveedees== *EHBO is mijn lust en mijn leven (''EHBO is leefhebberieje'') *Het Meisje van de Slijterij (''t Meaken van de Slieterieje'') *De zon gaat zinloos onder, morgen moet zij toch weer op (''De zunne geet zinloos oonder, morn möt ze toch wier op'') *Carnaval der Dieren / Sint Joris Mis (''Karnaval van de Deers/Seent Joaris Mis'') *Kroamschudd'n in Mariaparochie / Macbeth (''Kroamschudn in Mariaparochie/Macbeth: twee animoasiefilms) *Dat heeft zo'n jongen toch niet nodig (''Dat hef zon jong toch nich neudig'') *Geen spatader veranderd (''Gen spatoare aans'') *Kalm aan en rap een beetje (''Heandig an en rap wat'') *Een engelhart in Rome (Een diepzinnige Herman Finkers in het Vaticaan op audiëntie) (''n Engelharte in Room (nen deepzinnign Herman Finkers in t Vatikaan op audiënsie)'') ==Eksterne verbeendingn== *[http://www.hermanfinkers.nl/ Officiële webstie van Herman Finkers] *[http://www.imdb.com/name/nm0277932/ Herman Finkers] in de [[Internet Movie Database]] <small>in t Engels</small> {{DEFAULTSORT:Finkers, Herman}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nederlaands grapnmaker]] [[Kategorie:Tukker]] rf9t96wwe880indj09kb4lvdb792f8x 14 1922 265965 260545 2013-05-10T16:02:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Drenthe}} [[Kategorie:Previnsie van Nederlaand]] 1qyfg0kckt8slautkjm4qblvehp8ep6 14 1923 271766 266721 2013-12-07T00:33:50Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Mathematics}} [[Kategorie:Exakte wetenschop]] eheajpdkk2xygc4m0i5ymm5vmpbwnej 0 1925 289572 265626 2016-10-29T09:29:57Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Eaststellingwerf Nijeberkeap.png|thumb|300px|Liggen van Ni'jberkoop]] '''Ni'jberkoop''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Nijeberkoop'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Nijeberkeap'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Ooststellingwarf]]. Et kleinste dörp van de gemiente Ooststellingwarf. Omdebi'j 240 inwoners, een [[klokkestoel]], een schoele die niet meer bruukt wodt en een kefé-resteraant bin et meest opvalend. Et dörp leit an de raand van et [[Nationaol Park Drents-Friese Woold]], een belangrieke toeristentrekker. Ni'jberkoop kreeg laandelike bekendhied deurdat de [[Stichting Pantera]] daor in 1993 heur poorten eupende as roofdierenopvangcentrum. Mit naeme et brullen van leeuwen het veul kemmosie veuroorzaekt in dit plattelaansdörp. De bi'jnaemen veur de inwoners van Ni'jberkoop bin ''tobbeschieters'' of ''tonneschieters''. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] l207c48lbti4kj2h6nljr4coknq5p5g 0 1926 289340 265602 2016-10-28T17:59:43Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Eaststellingwerf Makkingea.png|thumb|Ligging van Makkinge]] '''Makkinge''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Makkinga'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Makkingea'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Ooststellingwarf]] in [[Nederlaand]]. Et dörp het omdebi'j 1.039 inwoners (1 jannewaori 2006). Makkinge was tot 1886 et heufddörp van de gemiente [[Ooststellingwarf]]. Hiernao is [[Oosterwoolde]] et heufddörp wodden. D'r is een [[museum]] veur oolde geriedschoppen genaemd ''Old Ark''. Elke laeste zaoterdag van meert tot oktober wodt een grote eupenlocht-rommelmark hullen. Et dörp hiette vrogger ok wel '''Makkem'''. De bi'jnaemen van de inwoners van Makkinge bin ''koekebieters'', ''koekehappers'' of ''koekevreters''. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] q819rtujgiit4flvlkudb43xqkg0oiq 0 1927 289323 265488 2016-10-28T17:55:22Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Eaststellingwerf Donkerbroek.png|thumb|250px|Donkerbroek]] '''Donkerbroek''' is een dörp in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Ooststellingwarf]] van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Donkerbroek had op [[1 jannewaori]] [[2011]] omdebi'j 1.872 inwoners. Et dörp hiette vrogger ok wel kotweg '''Broek'''. Donkerbroek is ien van de ooldste [[nederzetting]]en in Zuudoost-Frieslaand. De ooldste vermelding van et dörp staot in twie [[oorkonde]]s van [[13 juli]] en [[15 juli]] [[1408]] over een geschil mit de [[Bisschop van Utrecht]] over de huur van hujlanen. In de oorkondes wodt et dörp ''Dungebroek'' en ''Dongbroec'' nuumd. Langes Donkerbroek lopt de toeristische route ''De [[Friese Woolden]]''. Deur et dörp lopt een [[kenaol]] dat diel uutmaekt van de ''Turfroute''. Rondomtoe Donkerbroek bin uutstrekte [[bos]]sen en [[heed (vegetasie)|heidevelden]]. Now is hiervan op loopofstaand van et dörp overbleven et laandgoed Ontwiek. Hier is op een beparkte oppervlakte een staolkaorte van et vroggere laandschop weeromme te vienen in de vorm van bos, lanen, heide en veenties. Ok bin d'r resten van een wielerbaene en een eupenlochttheater. In de bos leven een tiental reeën en vule soorten bosvoegels. De veenties harbargen brune en grune kikkers en [[glaozemakers|waeterjuffers]] as viervlekke, noordse witsnute en grote keizer. In Donkerbroek wodt van oorsprong [[Stellingwarfs]] praot. In de [[20e eeuw|20e ieuw]] ontston een starke [[Westlaauwers Frais|Fries]]e invloed. Rond Donkerbroek bin een protte [[prehistorie|prehistorische]] [[archeologie|voonsten]] daon, mit naeme uut de [[bronstied]]. Op et [[begreefplak]] staot ok ien van de [[klokkestoelen in Frieslaand]]. ==Galleri'je== <gallery> Ofbeelding:Coat of arms of Donkerbroek.jpg|Waopen van Donkerbroek Ofbeelding:Donkerbroek kerk.jpg|Nederlaanse Hervormde Karke uut 1714 Ofbeelding:Klokkenstoel Donkerbroek 08.JPG|Klokkestoel </gallery> == Uutgaonde verwiezings == * [http://donkerbroek.nl Webstee van Donkerbroek] {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] sca7v61t3ryzb28prw8z6haym4k82nz 0 1928 289606 265769 2016-10-29T09:46:42Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Eaststellingwerf Waskemar.png|thumb|Ligging van Waskemeer]] '''Waskemeer''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Waskemar'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Ooststellingwarf]] in [[Nederlaand]] en het omdebi'j 867 inwoners ([[1 jannewaori]] [[2006]]). Waskemeer leit in et noorden van Ooststellingwarf. Et kreeg in [[1954]] een zelsstaandige dörpsstaotus. Daorveur hiette et Haulerwiek-Beneden. De naeme van et dörp is ontleend an een vennetien, dat omdebi'j 2 kilemeter naor et westen leit. Dit ven hiette de ''Waskmar''. Et anbelangde een meer op 'e greens van [[Grunnen (provinzie)|Grunningen]] en [[Frieslaand]] waorin de schaopen wassen wodden, vandaor de naeme dat ''was-meer'' betekent. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.waskemeer.nl Officiële webstee van Waskemeer] {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] c4544mfxy2rkm1bar0i9umhfk3gujst 0 1929 264522 255362 2013-05-06T20:43:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Elspeet HHK-2.jpg|250px|thumb|rechts|Hersteld Hervormde Kärk]] '''Elspeet''' is een darp in de gemeente [[Nunspeet]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie|previnsie]] [[Gelderlaand]]. 't Darp had, mit 't umringende gebied derbie, in [[2008]] zo'n 4.397 inwoeners, dit betekent dat 't nao 't darp Nunspeet zelf, de grootste kern van de gemeente is. ==De naam== Wule weten neet krek wat de naam ''Elspeet'' betekent. ''El'' wonnen wel in verbaand ebröch mit ''oud'' en ''speet'' verwies naor ontginning, ummespitten grond. Een aandere uutleg is dat 't van doon hef mit ''[[elze]]n'' (soort bomen). ==Toerisme== 't [[toerisme|Toeristische]] darp lig zo'n tien kilemeter in 't zujen van Nunspeet en zo'n vier kilemeter in 't noorden van 't darp [[Uddel]], op de noordelijke [[Veluwe]]. Dat Elspeet zujelijker lig as Nunspeet, ku-j oek an sommige taalkundige verschiensels zien, in Elspeet zegen ze veur 't Nederlaanse ''ladder'' bieveurbeeld: ''lere'' in Nunspeet is dat: ''ledder'' (vergeliek mit [[Putters]]: ''leer''). 't Darp lig in een [[laandbouw]]enclave, umringd deur [[bos]] en [[heed (vegetasie)|heed]]. Der bin dree campings in Elspeet. Elspeet steet oek bekend um de schaapskudde. De kudde besteet uut 160 [[schaap|schapen]] dee verzörg en eheuid wonnen deur 't echpaor Cos en Christien Mouw. Op de eerste zaoterdag in [[juli]] is der oek 't schaapscheerdersfees, waobie de vach van de schapen tredisioneel mit de [[knipschere]] derof ehaold wonnen. ==Foto-uutstalling== <gallery> Ofbeelding:Elspeet_01547.JPG|Meule Ofbeelding:Elspeet_01548.JPG|Karke Ofbeelding:Elspeetse Heide achtergrond.jpg|Elspeetse Heede achtergrond </gallery> ==Trivia== *Wos je dat Elspeet in [[2008]] de enigste kern was in Nunspeet dee meer mansluui as vrouwluui had? ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.elspeet.info/ Infermasie] *[http://sites.google.com/site/elspeetnieuws/ Elspeet Nieuws] *[http://www.viamichelin.com/viamichelin/gbr/dyn/controller/mapPerformPage?strLocation=Elspeet&strCountry=eur&google=1 Kaorte van Elspeet] {{Nunspeet}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] iwj6m28n7yfwfrivh8uagqdqrwoj1jw 0 1930 280406 255513 2015-04-12T14:17:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Hulshorst''' is een darp in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Nunspeet]], in de [[Nederlaand|Nederlanse]] [[pervincie|previnsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. 't Darp had op [[1 jannewaori]] [[2006]] 1.988 inwoeners. 't Darp ligt in 't zujen van [[Nunspeet]] en in 't noorden van [[Harderwiek]] en [[Hierden]] an de Harderwiekerweg, vrogger stung de weg bekend onder de naam de Zujerzeestraotweg. 't Het een [[meul]] en een eigen [[voetbal]]vereniging (''V.V. Hulshorst'') en tennisvereniging. == Hulshorsterzand == Hulshorst steet ok bekend um de grote [[zaandverstuving|zandverstuving]]. Disse zandverstuving beheurt samen mit die van [[Kodek|Kootwiek]] tot de grootste zandverstuving van heel [[Europa (continent)|Europa]]. == Stesjon Hulshorst == Hulshorst ligt an 't oudste stesjon van Nederland. Dit stesjon is niet meer in gebruuk en wort noen bewoend. 't Stesjon werd op [[20 augustus]] [[1863]] eopend en is 't oudste stesjon van [[Nederland]] dat nog in zien oorspronkelijk staot is. 't Steet daorum ok op de [[Rieksmonument|Rieksmonementenlieste]]. In 1876 kreeg 't de uutstraoling die 't noen het, deurdat der een nieje verdieping op-ebouwd werd. Op [[31 meie|31 mei]] [[1987]] het de NS 't stesjon veurgoed esleuten, ondanks een ouwe akte uut de beginjaoren van 't stesjon, die garandeerde dat 't, zolang as de spoorlien besteet, 't stesjon los mos blieven. Bie de anleg van de spoorlien naor [[Zwolle]] werd namelijk deur een landeigenaar, as veurweerde veur verkoop van grond, bepaold dat der ter plekke een halte mos kommen. == Gedicht == De dichter Gerrit Achterberg maakte der 't volgende gedicht over: <poem style="margin-left:2em; font-style:italic"> Hulshorst, als vergeten ijzer is uw naam, binnen de dennen en de bittere coniferen, roest uw station; waar de spoortrein naar het noorden met een godverlaten knars stilhoudt, niemand uitlaat niemand inlaat, o minuten, dat ik hoor het weinig waaien als een oeroude legende uit uw bossen: barse bende rovers, rans en ruw uit het witte Veluwhart. </poem> {{Nunspeet}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] bkkja2876ys3rt3uegjg089fu8d5dlx 0 1931 276001 276000 2014-06-24T19:14:02Z Servien 7 wat plaotjes derbie wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Dorpshuis Horsterhoek Elspeterbosweg 26 Vierhouten.jpg|thumb|Darpshuus "Horsterhoek"]] [[Bestaand:Boerderij De Jonge Stee.jpg|thumb|Rieksmonument "De Jonge Stee"]] [[Bestaand:Beukenbos Vierhouten.JPG|thumb|t Beukenbos tussen Gortel en Vierhouten]] [[Bestaand:P1020329Paasheuvel.JPG|thumb|Achter de Paosheuvel in Vierhouten]] '''Vierhouten''' ({{Audio|Vierhouten.ogg|uutspraak}}) is n darp in de gemeente [[Nunspeet]], in de [[Nederlaand|Nederlaandse]] provinsie [[Gelderlaand]]. t Leit op de [[Veluwe]], tussen [[Elspeet]], Nunspeet en [[Vaossen]] in. Vierhouten had op [[1 jannewaori]] [[2011]] zo'n 687 inwoeners<ref>Bron: webstee van de gemeente Nunspeet</ref>. t Verenigingsleven en de rest van de Vierhouter samenleving het as sentraal punt t darpshuus [[Horsterhoek]]. In dit darpshuus kommen de Vierhouters samen deur middel van onder aandere aktiviteiten en feestavenden. ==Geschiedenisse== Vierhouten werd vrogger ''Vierholten'' eneumd. De naam zou verwiezen naor de vier bossen die rondum t darp liggen. Dit zouwen dan de Vierhouterbos, de Vreebos, de Elspeterbos en de Gortelsebos wezen. An de waorheid van disse theorie wördt etwiefeld, mer toch is disse verklaoring van de naam Vierhouten de meest gebruukte. n Aandere theorie is dat de naam zou kommen van de Nunspeter familie Vierholt (laoter Vierhout). Zie hen vrogger schienbaor veule laanderiejen ehad op de plaotse waor Vierhouten noen leit. Deur zien ligging in de bos en an de heed is Vierhouten n druk bezochte [[rekreasie]]plaotse, mit veule [[kämping]]s en [[hotel]]s. Niet veur niks he'j hier de oudste kämping van Nederlaand. Kämping "Saxenheim" (noen "Samoza") werd al begin twintiger jaoren op-ericht. De ouwe [[kantine]] uut 1927 (enige jaoren nao de opening van de kämping ebouwd) is nog altied anwezig en steet op n heuvel sentraal op de kämping elegen. De Paosheuvel in Vierhouten is n kampeer- en samenkomstterrein, dat tot in de jaoren vuuftig grote bekendheid geneut as "heilige grond" veur de Arbeiders Jeugd Centrale (AJC), de jeugdorganisasie van de [[SDAP]] en de [[Partij van de Arbeid|PvdA]]. In de umgeving van t darp werden vanof de jaoren twintig van de [[20e eeuw]] verschillende villa's en laandhuzen ebouwd. De bekendste daorvan is t rieksmonument "[[Noorderheide]]", n ontwarp van architekt [[Eschauzier]]. Disse villa werd in 1939 ebouwd en bewoend deur de bekende Rotterdamse havenbaron [[D.G. van Beuningen]]. In disse villa hingen jaorenlang wereldberoemde schilderiejen, die noen onder-ebrocht bin in t [[museum Boijmans Van Beuningen]] te Rotterdam. Vierhouten was tot halverwege de twientigste eeuw n typies Veluws boerendarp. Daor is noen wienig meer van over. Veule ouwe boerderiejen verdwenen, werden onherkenbaor verbouwd of kwammen in haanden van minse van buten t darp (op de Veluwe "import" enoemd). Ok vielen der enkele ten prooi an de vlammen. In vuuftig jaor tied is t anzien van t darp dan ok flink veraanderd. t Is noen veural n forensendarp en "echte" boerenbedrieven bin der niet meer te vienen. n Prachtige bewaord ebleven boerderieje is t [[rieksmonument]] "De Jonge Stee" an de Plaggeweg 26. Disse [[boerderieje]] is nog volledig intakt en het nog veule van de ouwe details zo as n grote [[schouw]], [[bedstee|bedsteeën]] en n [[opkamer]]. Ok t arf is mooi bewaord ebleven mit n ouwe [[schaapskooi]], wagenschure en [[heuibarg]]. ==Beziensweerdighejen== ===Verscholen Darp=== n Bekende beziensweerdigheid is t veurmaolige onderdukerskamp t "[[Verscholen Darp]]" an de [[Pas-opweg]]. Hier zatten in de [[Tweede Wereldoorlog]] veule onderdukers verborgen. Der bin n drietal hutten nao-ebouwd en restanten van de ouwe hutten bin der ok nog terug te vienen. Bie t kamp staon ok n tweetal gedenkkeien. Wat veerder in de richting van Vierhouten steet an de Tongerenseweg nog n monument dat herinnert an de fusillade van n antal [[jeudendom|jodemeensen]] op die plekke. An de Nunspeterweg 1 in t darp Vierhouten zelf, is n klein museum in-ericht dat herinnert an dit kamp en de [[Tweede Wereldoorlog]]. ===Vierhouterbos=== De [[Vierhouterbos]], n oud maolebos dat veule eeuwen in gemeenschappelik gebruuk was bie de Vierhouters. Je hen der ouwe [[hakhout|ekenhakhoutbossen]], beukenbossen, naoldbossen, n [[pinetum]], ouwe grafheuvels en helemaole achterin de bos t natuurgebied "Noorderheide" mit de waoterwarken van Van Beuningen. Tot in de jaoren tachetig was de bos partikulier eigendom. t Was vrogger n geliefd wandel- en jachtgebied en regelmaotig waren der ok lejen van het [[Koninklik Huus]] te vienden bie [[jachtpartiejen]]. Tegenswoordig is de bos van [[Staotsbosbeheer]] en bin de grote jachtpartiejen verlejen tied. Staotsbosbeheer het veule ouwe paojen dicht-egooid of laoten dichtgreuien. t Antal paojen beparkt zich dan ok tot veulal breje boswegen en wat smallere paojen. Onlangs hen ze wel weer de historiese [[Niersenseweg]], n ouwe lokale [[weg]], deels open-emaakt. Der kommen veule dieren veur in de Vierhouterbos, waoronder: [[edelhart]], [[damhart]], [[ree]], [[wild zwien]], [[moeflon]], [[kateker|eekhoorn]] en [[vosse]]. Zeldzame diersoorten die der veurkommen bin t [[vliegend hart]] en de [[dasse]]. ===Elspeetse Heed=== De [[Elspeetse Heed]], n prachtig glooiend heedveld mit enkele vennen. n Restaant van de immense heedvlakte die dit deel van de Veluwe ooit bedekt het. De Elspeetse Heed is argeologies van grote weerde, deur anwezigheid van ouwe ekenhakhoutbosjes en [[grafheuvels]]. ===Vierhoutense Heed=== t Laandgoed [[Vierhoutense Heed]], n gebied mit [[bos]], n stuk [[heed (vegetasie)|heed]] en n [[zandverstuving]]. t 120 [[Bunder]] grote [[laandgoed]] is n prachtig wandelgebied en vrie te bekieken. t Is n overbliefsel van n uutestrekt heed- en stuufzaandlaandschap dat noen grotendeels bebost is. Op t heedveld greuien veule [[jeneverbeze]]n, n bescharmde inheemse koniferensoort. Disse jeneverbezenpopulasie is onlangs deur Europese subsidie ontdaon van aandere bomen en struken, die de ontwikkeling van de jeneverbezen in de weg stungen. Op t laandgoed leit de "[[Gobiwoestijn]]", plaotselik beter bekend as ''de zaandverstuving'' of ''t zaand''. Op disse kleine [[zaandverstuving]] stuuft t zaand nog altied, mer t gebied dreigt te vergrezen. Daorumme wördt de zaandverstuving of en toe weer hersteld, deur t gres vort te haolen. Over de zaandverstuving löp de Waskolkweg, n ouwe verbiendingsweg tussen Vierhouten en t [[heedvenne]] de "[[Waschkolk]]" bie [[Nunspeet]]. In de "Waschkolk" werden vrogger de schapen ewassen um daorna op de [[schapemarkt]] bie harbarg t [[Soerel]] verkocht te wörden. Dit laandgoed is partikulier bezit en eigendom van de arven [[Enschedé]]. De familie Enschedé bezit al honderden jaoren n drukkerieje, veural bekend umdat daor sinds jaor en dag de Nederlaandse [[bankbiljetten]] edrukt wörden. ===Heemtuun De Heimanshof=== [[Heemtuun]] De Heimanshof is een van de oudste [[heemtune|heemtunen]] van Nederlaand. Disse tuun werd in 1935 an-eleid deur warkloze jongeluui van de Arbeiders Jeugd Centrale, bie wieze van [[warkverschaffingsprojekt. De heemtuun leit verscholen op t terrein van kämping De [[Paosheuvel]] an t Frusselt 30 te Vierhouten en is zelfs bie veule Vierhouters onbekend. De Heimanshof, plaotselik ok wel bekend as Bruilse Viever of Bronse Viever, is n laandschapstuun van 1/2 [[bunder]] waorin alle planten verzameld wörden die van nature op de Veluwe greuien. Veur de [[Tweede Wereldoorlog]] was t n proeftuun mit [[moeras]] en n uutegraven [[viever]] en n weelde an plaanten, grezen en mossen uut alle delen van [[Nederlaand]]. Nao de oorlog lag de tuun der jaorenlang verwaorloosd en overwoekerd bie. In de jaoren negentig hen vriewiligers de heemtuun weer in ere hersteld. De tuun is verneumd naor [[Eli Heimans]], onderwiezer en natuurbescharmer. Op t terrein he'j onder meer wallen mit beuken en eken, n naoldboombosjen, n vaorenhoek, n [[heed (vegetasie)|heed]]heuvel, n [[blauwgres]]laand, n bloemewei, n [[leemkule]], n [[rogge]]akker, n moerasjen en n [[muurtuun]]. Deur de tuun löp de Nunbeke, die n grote en kleine viever van waoter veurziet. Bie de ingang van de tuun staon vitrines mit n verzameling nesten mit eiers en markwaordige houten greuisels uut de natuur. ==Kulinaere paorel== n Jaorliks terugkerend grootschaolig evenement is t zogenaamde "Rondjen Vierhouten". t "Rondjen Vierhouten", luuit veur de restaurants de opening van t wildseizoen in, en trekt jaorliks veule duzenden bezeukers. De koks van de verschillende restaurants en horekagelegenhejen (Vierhouten het der um-en-naobie de tiene in t hele darp), zetten tiejens t "Rondjen Vierhouten" der beste beentjen veur en biejen op die dag verschillende kleine wildgerechten an. Vierhouten wördt niet veur niks al jaoren an-eduud as "''de kulinaere paorel van de Veluwe''". Je kunnen der van eenvoudig tot fraoi luuks eten. ==Bekende Vierhouters== In Vierhouten woenen, of hen n antal bekende en iets minder bekende Nederlaanders ewoend: * [[Eltjo Allegondus van Beresteijn]] - lid Tweede Kamer, lid gemeenteraod Den Haag en genealoog. Had t laandgoed "'t Bergelt", an de Elspeterbosweg as butenverblief. * [[Daniël George van Beuningen]] - havenbaron en kunstverzamelaar. Woende in villa "[[Noorderheide]]", an de Elspeterbosweg. * [[Arent-Jan Linde]] - akteur bie de zeepserie "[[Lotte]]" van veurmaolige umroep [[Talpa]]. Hie speulde de rol van [[Daniël Valkenburg]]. Woende in zien jeugd in de poortwoening bie villa "Noorderheide", an de Elspeterbosweg. * [[Henk Brouwer]] - lid van t bekende trompetduo "[[Gebroeders Brouwer]]", inmiddels overlejen. * [[Jaap Jongbloed]] - tv-prissentator, woende in zien jeugd enige jaoren in Vierhouten an de Tongerenseweg. * [[Antoinette Hertsenberg]] - prissentratrise bie de [[TROS]], o.a. t konsumenteprogramma [[Radar]]. Antoinette is etrouwd mit Niko Koffeman. * [[Niko Koffeman]] - politikus en dierenrechtenaktivist. Betrokken bie onder meer Stichting Wakker Dier, de Bont veur Dieren en de tilevisie-umroep LLiNK (Nutopia). Hie is namens de Partieje veur de Dieren lid van de Eerste Kamer van de Staoten-Generaal. Niko is etrouwd mit Antoinette Hertsenberg. * [[Charles de Wolff]] - pianist * [[Nico Ravenstijn]] - musikus ==Referensies== <references/> ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.dorpvierhouten.nl Webstee van t darp Vierhouten en t Darpshuus Horsterhoek] *[https://archive.org/details/WDvandenTopKultuurhuusavond2006Vierhoutendialektsketch_0 n Verwiezing naor n filmpjen waorin t Vierhouter dialect espreuken wordt] {{Nunspeet}} {{Dialekt|wvel|Vierhouten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] scgpy2a4j31scb7c1js0d347w9lec4m 0 1932 294514 281829 2017-10-16T14:12:47Z 213.247.101.248 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Uddel Hervormde kerk.jpg|thumb|220px|Een hervormde kaarke in Uddel]] '''Uddel''' is een [[daarp]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie|previnsie]] [[Gelderlaand]] leit. 't Daarp leit midden op de [[Veluwe]], in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]. Uddel leit in 't noordwessen van de stad [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] en net onder [[Elspeet]]. 't Daarp en de drekte umgeving han in [[2014|2004]] ongeveer 4.030 inwoeners. De eerste vermelding van Uddel stamp uut [[792]], as 't daarp ''Uttiloch'' en laoter as ''Utteld'' waor uuteindlijk de naam ''Uddel'' uut voortkwam. 't Daarp leit an de [[N310]], de weg van de [[N302]], via [[Elspeet]] naor [[Nunspeet]]. In 't zuudwesten van Uddel leit 't historische [[Uddelermeer]] dat in de [[iestied]] is ontstaon, en is werschienlijk beter bekend bie 't pebliek as 't daarpjen zelf. Daornaost he-j ok nog [[De Hunenschans]], een verdedigingswaark uut de [[klassieke oudheid]]. Uddel is van oudsher een daarp waor 't [[christendom|geleuf]] een belangrieke rolle speult. 't Is ok een daarp waor vrogger, en noen nog, veule eboerd wörden. Veul [[mense|mesen]] hen lange tied der inkomsen ehad deur te warken in de naobie-elegen Kroondomeinen. De [[Biebel]]se teks [[de verleuren zeune|de verleuren jonge]] is ok ummezet in 't Uddels deur A. Aarsen, disse teks ku-j bekieken op de webstee van 't [[Meertens Instituut]]. {{Apeldoorne}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] 046duw3cbhtzrmmrg2e9zhhk7c3b9vf 0 1933 281521 280357 2015-04-28T21:52:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Garder''' ([[Nederlaands]]: ''Garderen'') is n daarp in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Daarp het 2.030 inwoeners (2004). t Daarp is elegen in n laandbouwenklave op de westflank van de [[Veluwe]]. t Het al n lange tied n [[toerisme|toeristiese]] funksie, mar is altied n behouwend en kaarkelik daarp ebleven. == Geschiedenis == Garder is ouwer as t daarp [[Barreveld (daarp)|Barreveld]] en t was van oorsprong ok de heufdplek van de gemeente. De [[kaarktoren]] van de [[Nederlaanse Hervormde Karke|Nederlaandse Hervormde Kaark]] worde veur t eerst in de [[11e eeuw]] ebouwd. De toren van noen stamt uut de [[14e eeuw]]. {{Barreveld}} {{Dialekt|wvel|Garder|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] cnye91cr9zwu3qidttahmcukvpeu4od 0 1934 265216 255516 2013-05-09T23:17:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki t '''Stoapelrecht''' is n [[marktvorm|maarkvörm]] dat onder andere in de [[Middeleeuwen|Middelaiwen]] in de [[Grunnen (provìnzie)|Grunnegse]] Stad en Ommelanden invouerd was. == Stoapelrecht in Stad en Ommelanden == Vanof 1473 harren de [[Grunnen (stad)|Stad Grunnen]] en de [[Ommelanden]] n verdrag sloten om mekoar vaileghaid te geven in tieden van neud. Mor de Stad dee der nog n skep bovenop: t vouerde t stoapelrecht in. Dit heul in dat alle produkten dij in Stad en Lande produkseerd wuiren, allennig op t maakt in de Stad verkocht worden mocht. Alles wat boeten t Stad konsumeerd wuir, wuir in beslag nomen en de verkoper kreeg n grode boete. Zo verdainde de Stad enörm veel geld en de Ommelanden bienoa niks. De Ommelander boeren binnen dan ook verschaaidene moalen in opstand kommen en hebben zulfs n moal t Stad in brand stoken. Dou [[Stad en Lande]] zoch as ain gebied aansloot bie t [[Unie van Utrecht|Unie van Oetrècht]], wuir t stoapelrecht in [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] ofschaft. {{Begin|gos}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ekonomie]] qcww2acstcp3p9zgcw9au7lq7kzkpdp 0 1936 289578 265638 2016-10-29T09:32:24Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Weststellingwerf Noardwâlde.png|thumb|Ligging Noordwoolde]] '''Noordwoolde''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Noordwolde'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Noardwâlde'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Weststellingwarf]] en het omdebi'j 3.500 inwoners. Noordwolde leit zo omdebi'j op et 'drieperveensiënpunt' van de perveensies Frieslaand, [[Drenthe]] en [[Oaveriessel|Overiessel]] in een aorig besleuten laandschop mit in et zuden en oosten de bossen en heidevelden van Drenthe en in et westen de [[Lende]]vallei en et veerdere waeterrieke Frieslaand. De bi'jnaemen veur de inwoners van Noordwoolde bin ''(brogge)wippers'' of ''veld(h)utters''. {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 75ow02rdoalfnwkd7uqyleyl1tsvnss 0 1937 255514 98610 2013-03-11T10:20:46Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1221128]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Noordwolde''' kan verwiezen naor: *[[Noordwoolde]] - een plak in de [[Stellingwarven]] *[[Noordwòl]] - een plak in Grunningen {{dv}} ikm6adp0tfuk6iauo0wg7662zdvduvo 0 1938 282291 255518 2015-05-23T09:14:13Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Scharpenzeel''' kan verwiezen naor: *[[Scharpenzeel (Frieslaand)]] - een plak in de [[Stellingwarven]] *[[Schaarpezeel]] - een gemeente en daarp in [[Gelderlaand]], an de grens mit [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] {{dv}} t89uptrne74ex7vqeqt6hiamur81d4f 0 1939 289590 265696 2016-10-29T09:37:49Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Weststellingwerf Skerpenseel.png|thumb|Ligging van Scharpenzeel]] '''Scharpenzeel''' (ok wel: ''Scharpenziel'', [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Scherpenzeel'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Skerpenseel'') is een [[dörp]] in [[Frieslaand]], tegenswoordig vaalt et onder de gemiente [[Weststellingwarf]]. Et leit in et zuudwesten van [[Wolvege]], an de N351, tussen Wolvege en [[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]], en et het omdebi'j 450 inwoners (2006). ==Bekende Scharpenzeelsters== *Scharpenzeel wodt vaeke nuumd as et geboorteplak van [[Pieter Stuyvesant]], stichter van [[Ni'j-Amsterdam]] (vandaegededag: [[Ni'j-York]]). {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] dgsturlje8ye5wuibmjf8yi8959vaok 0 1940 282759 282294 2015-07-12T15:40:48Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Schaarpezeel | bestaansnaam vlagge = VlagScharpenzeel.gif | bestaansnaam wapen = WaopenScharpenzeel.gif | lokasie = LocatieScherpenzeel | previnsie = [[Gelderlaand]] | heufplaose = '''Schaarpezeel''' | oppervlak = 13,81 | oppervlak laand = 13,79 | oppervlak waoter = 0,02 | inwoeners = 9.474 | daotum inwoeners = [[1 mei]] [[2014]] | dichtheid = 684 | breedtegraod = 52/04/0/N | lengtegraod = 05/29/0/E | verkeersaoder= N224 | netnummer = 033| postcode = 3925 | webstee = [http://www.scherpenzeel.nl www.scherpenzeel.nl] | }} [[Bestaand:Plaotsnaambord_Schaarpezeel.jpg|right|200px]] '''Schaarpezeel''' ([[Nederlaans|Nederlaands]]: ''Scherpenzeel''; [[Schaarpezeels]]: ''Sjaarpezeil'', ''Sjaarpezeel'' of ''Schaarpezeel''; bienaom: ''Sjaarpedaarp'') is n daarp en gemeente in de [[Gelderse Vallei]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. De gemeente had op [[1 mei]] [[2014]] zo'n 9.474 inwoners waorvan ongeveer 6.000 stemgerechtigd waren. De gemeente Schaarpezeel bestaot uut t gelieknaomige daarp mit de buurtschappen Ruwinkel en De Haor en n deel van de buurtschap [[Moorst]]. == Geschiedenis == Eeuwen elejen was in Nederlaand nog spraoke van verschillende staotjes mit an de leiding bisschoppen, graoven, haartogen en laandheren. Ze probeerde hun macht te vergroten deur t veroveren van groend. Natuurlik ging dit gepaord mit oenderlinge twisten en oorlogen. In grensgebiejen van die oorlogen wieren verstaarkingen en verdedjigingswaarken ebouwd. Vermoedelik was dat ok t geval op de Veluwe, in t grensgebied van de toemaolige regio's 't Sticht' (wat noe de provinsie Utrecht is) en 'Gelre' (wat noe de provinsie Gelderlaand is). Juust in die grensgebiejen wieren burchten en kastelen ebouwd, die konden as veilige plek gebruukt worren. == Naom == De naom van t daarp is te verklaoren as "schaarpe zaol", waor ze n ''burg'' of ''verstaarking'' bedoelen. Schaarpezeel was n schaans op de grens van [[Gelre]] en t [[Sticht]]. Bie t plekje staot t Huus Schaarpezeel, wat in de [[14e eeuw]] veur t eerst eneumd wort en t bezit was van de heren van Schaarpezeel. == Uutspraoken == In de umliggende daarpen van Schaarpezeel heur je verschillende plaogerige uutspraoken over t daarp: * [[Bunsjoten|Bunschoten]]: ''De sjaopharder van Sjarpezeel sjeert z'n sjaopen dat t zund en sjangt is''. * [[Putten]]: ''In Sjaarpezeel sjeren ze de sjaap dat 't zund en sjaand is''. {{Gelderlaand}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] jr9s8y1c9c18q7ho9vrilxp6rzdzjhu 0 1941 289313 265469 2016-10-28T17:52:55Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''De Hoeve''' is een klein dörp dat tussen [[Wolvege]] en [[Noordwoolde]] inleit, in de gemiente [[Weststellingwarf]] ([[Frieslaand]]). De Hoeve leit in een laandelik gebied in 2005 wodt et antal inwoners steld op 444. De Hoeve is nog niet zoe'n oold dörp. Et wodde veur et eerst bi'j heur naeme nuumd in [[1938]]. Op een kaort van [[1646]] was et gebied allienig nog mar [[heed (vegetasie)|heide]]. Niet laang daornao wodden d'r an de Noordwoolderweg twie [[boerderi'j]]en bouwd, de ''Oosterhoeve'' en de ''Westerhoeve''. Op een kaort van Grietman Willem Van Haren uut [[1698]] bin beide boerderi'jen te zien. De boerderi'jen en et gebied rond de boerderi'jen wodden ok wel ''Vinkegehoeve'' en ''Steggerdehoeve'' nuumd. Dit is omdat de respektievelike boerderi'jen dicht in de buurt van [[Vinkege]] en [[Steggerde]] laggen. De Westerhoeve lag in et westen van de Noordwoolderveert en de Oosterhoeve lag an een meer in et oosten van de Noordwoolderveert. De arbeiders die op 'e Ooster- en Westerhoeve warkten bouwden heur woninkies in de greiden aachter de boerderi'jen. Laeter kwammen d'r almar meer husies bi'j, die saemen twie kleine dörpies vormden. Pas in 1938 ontston et hudige De Hoeve deur saemenvoeging van disse buurtschoppen. {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] pkzgq8log2ajm2vyieu08mrv1t1noxz 0 1942 289574 265633 2016-10-29T09:30:50Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Ni'jhooltpae''' ([[Nederlaans]]: ''Nijeholtpade'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Weststellingwarf]] en leit op een uutloper van et Drents plato in een bosrieke omkrieten. Et is een typisch [[Stellingwarven|Stellingwarver]]keliezenlaandschop. Et dörp leit tussen twie kenaoliseerde revieren: de [[Lende (revier)|Lende]] en de [[Kuunder (revier)|Kuunder]]. Et greuven waetertien de [[Scheene]] lopt midden deur et dörp. Tussen de Lende en et dörp leit een hoge zaandrogge, die van ooldsher de Zanen nuumd wodt. De iesbaene in de bos leit op 'e Zanen. {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] dnfh3qfgh9jbq89mfoahg8f10ifp9d3 0 1943 184350 4381 2011-03-23T02:36:11Z Erik Warmelink 513 [[De Hoeve (Oaveriessel)]] → [[De Hoeve (Hoksebarge)]] (#DEURVERWIEZING[[]]) wikitext text/x-wiki '''De Hoeve''' kan verwiezn noar: *n doarp in [[Frieslaand|Freeslaand]], zee [[De Hoeve (Frieslaand)]] *n doarp in [[Oaveriessel]], zee [[De Hoeve (Hoksebarge)]] {{dv}} tlx8bs74mabf7btzx7fx1o370ax12wi 0 1945 289322 265480 2016-10-28T17:55:05Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Der Izzerd''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Ter Idzard'') is een [[dörp]] in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Weststellingwarf]] in et zuden van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[perveensie]] Frieslaand. Op [[1 jannewaori]] [[2005]] had Der Izzerd 349 inwoners. De bi'jnaeme van de inwoners van Der Izzerd is ok wel ''bultbewoners''. ==Geschiedenis== Et vermoeden bestaot dat d'r omenbi'j [[1100]] al spraoke was van een volweerdig dörp waor now Der Izzerd leit en dat d'r doe al een ienvooldig karkien of een [[kapel]] is west veur 150 tot 200 perochianen. Veur de vestiging van een eigen [[Kaark (gebouw)|karke]] weren van ooldsher 10 arven genog om een kark te stichten. In iets laetere tied wodt schreven dat d'r 30 arven in et dörp bin. In een beweerd bleven karkelike brief uut [[1309]] duukt veur et eerst de naeme Ydzerde op. In dat jaor wodt de [[perochie]] votdaon vanwegen ongeheurzaemhied an de [[bisschop]] van [[Aartsbisdom Utrecht]]. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.ter-idzard.nl Webstee van et dörp Der Izzerd] {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] ekerl8a1yjirr91u8tl58v00al8r976 0 1946 289584 265671 2016-10-29T09:35:15Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Weststellingwerf Pepergea.png|thumb|300px|Ligging van Peperge]] '''Peperge''' (ok wel: ''Pepergao'', [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Peperga'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Pepergea'') is een plak in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Weststellingwarf]]. Et leit in et zuudoosten van [[Wolvege]], an de A32, tussen Wolvege en [[Stienwiek]], en het omdebi'j 90 inwoners (2008). Peperge en [[De Blesse]] liggen vlakbi'j mekeer en hebben tegere een dörpsverieniging Plaatselijk Belang De Blesse - Peperge “tot Nut en Genoegen”, opricht op [[10 december]] [[1864]]. ==Bekende Pepergesters== *Peperge is et vermoedelike geboorteplak van [[Peter Stuyvesant]]. {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] fiql9j56g5f1cn30ee34ysypzw2n0ul 0 1947 289609 265787 2016-10-29T09:49:08Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Zaandhuzen''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Zandhuizen'', [[Freesk|Fries]]: ''Sânhuzen'') is een klein dörp in de gemiente [[Weststellingwarf]] in de [[Nederlaand]]se perveensie [[Frieslaand]]. Zaandhuzen het omdebi'j 300 inwoners. Et dörp is waorschienlik tussen 1000 en 1100 ontstaon as uuthof van een klooster uut Rinsumegeest ombedi'j [[Dokkum]]. Et dörp is een esdörp. Onderdiel van Zaandhuzen is ''Et Rooie Dörp'', waor in 1920 huurwoningen mit een groot stok laand bouwd binnen. {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] dhxk5zt8a72erhsfqapwv4z851vetcj 14 1948 288202 288142 2016-10-26T15:51:57Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Streek in Frieslaand]] 9sm0qapcc4ho2qxijy03ef748o91br7 0 1949 289591 281923 2016-10-29T09:38:18Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Schoterziel''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Schoterzijl'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Skoattersyl'') is een buurtschop in de gemiente [[De Friese Meren]], in de perveensie [[Frieslaand]], legen an de revier de [[Kuunder (revier)|Kuunder]]. Et plakkien leit inkelde kilemeters stroomopweerts van [[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]]. In feite bestaot et uut niet meer as een peer [[boerderieje|boerderi'jen]], een peer [[kefé]]s en een [[kamping]]. Schoterziel leit op 'e greens van de perveensies Frieslaand, [[Oaveriessel|Overiessel]] en [[Flevolaand]]. Et dörpien ontleent heur naeme an de gelieknaemige sluus die in de tied van de [[Zuderzee]] een groot gedielte van Frieslaand van waeter ontlastte. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] eg0i2tw7xmwe4arew7gem74jfmzuu34 0 1950 272588 145648 2013-12-26T23:57:02Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata, lokaal vort: [[nl:Kuinder]] wikitext text/x-wiki '''Kuunder''' kan verwiezen naor: *[[De Kuunder (Stienwiekerlaand)]] - et dörp De Kuunder, in de gemiente Stienwiekerlaand *[[Kuunder (revier)]] - de revier de Kuunder ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Tjonger'') {{dv}} tw7ox4hxmjfg9hvo1rlhtq12jq1csfc 0 1951 292419 280407 2016-12-15T11:35:38Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ -kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Hierden Essenburgh E.jpg|thumb|300px|Kesteel Esschenburg]] '''Hierden''' is een darp in de gemeente [[Harderwiek]], in de [[Nederlaand|Nederlanse]] previnsie [[Gelderland]]. Hierden het ongeveer 2.700 inwoeners. 't Darp is ontstaon uut verschillende buurtschappen in de stadslanderiejen in 't oosten van Harderwiek. Hierden is een boers darp mit een oorspronkelijk kerakter deur zien veule Noord-Veluwse [[boerderieje]]n, vaak he-j daornaost kleine [[bakhuus]]jes staon. 't Darp het ok zien naam egeven an de [[Hierdense Beke]], één van de weinige beken in 't noordwesten van de [[Veluwe]] die niet ekanaliseerd is. In Hierden zit ok één van de grotere sauna's van Nederland mit daobie een eigen plek veur schoonheidsbehandelingen en zoksoort dingen. == Bekend volk uut Hierden == * [[Koos Alberts]] - zanger van 't levenslied * [[Gebroeders Brouwer]] - bekend trompettistenduo * [[Henk Timmer]] - voebalspeuler * [[Marianne Timmer]] - schaotser * [[Jan Bos]] - Schaotser * [[Theo Bos]] - Wielrenner == Uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Hierden_01577.JPG|Eschenburg Ofbeelding:Hierden_01600.JPG|De Hierdense karke Ofbeelding:Hierden_01602.JPG|Een Hierdens huus Ofbeelding:Hierden_01603.JPG|Een oud huus </gallery> == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.mijnwoordenboek.nl/regio/Hierdens Hierdense woordenliest] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Harderwiek]] hqgq71g8t56juq7aew4ci1cscl34q50 14 1952 288190 288151 2016-10-26T15:46:18Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Streek in Gelderlaand]] 7qe0b5w516y9lv1fs2b9fq8p7msvnkz 0 1953 281519 264425 2015-04-28T21:51:54Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Barneveld-kerk-e.o..jpg|thumb|250px|De Ouwe Kaark van Barreveld en de drekte umgeving]] '''Barreveld''' ([[Nederlaands|Nederlans]]: ''Barneveld'') is een daarp in de [[Nederlaand|Nederlanse]] [[pervincie|previnsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]] en ok de heufdplek van de [[Barreveld (gemeente)|gelieknaomige gemeente]], in 't midden van [[Nederlaand|Nederland]]. 't Daarp het ongeveer 28.147 inwoeners (2005). Deur 't zujen van Barreveld stroomt de [[Barreveldse Beek]]. Tegeswoordig staot de plek bekend as 't centrum van de [[pluumveehouwerie]], al han partie Noord-Limburgse gemeentes nog veurdat de Gelderse Vallei in [[2003]] deur de [[voegelpest]] etroffen wier, meer [[hounder|kiepen]] binnen der grenzen. Barreveld gaf zien naom an 't kieperas de [[Barnevelder]]. Der is ok een donderdagse eiermart. {{Barreveld}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] sr98j3zar9xdgs03p64ezj6asxklo4v 0 1954 264128 255242 2013-05-06T16:16:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Möppelt | bestaansnaeme vlagge = VlaggeMöppelt.gif | bestaansnaeme waopen = WaopenMöppelt.jpg | lekaosie = LocatieMeppel | perveensie = [[Drenthe]] | heufdplak = '''Möppelt''' | oppervlak = 56,98 | oppervlak laand = 55,68 | oppervlak waeter = 1,30 | inwoners = 31.063 | daotum inwoners = [[1 jannewaori]] [[2007]] | dichthied = 552,1 | brettegraod = 52/42/0/N | lengtegraod = 6/11/0/E | verkeersaoder = A28, A32; spoorlienen [[Zwolle]]-[[Liwwadden (stad)|Leeuwarden]] en [[Grunnen (stad)|Grunningen]]-'''Möppelt''' | netnummer = 0522 | postkode = 7940-7945, 7947-7949, 7965-7969 | webstee = [http://www.meppel.nl www.meppel.nl] | }} '''Möppelt''' (mangs ok wal ies '''Möppelte''', [[Nederlaands]]: ''Meppel'') is een [[gemiente (bestuur)|gemiente]] en [[Stad (woonstee)|stad]] in 't zuudwesten van [[Drenthe]]. Op [[1 jannewaori]] [[2007]] had de gemiente 31.063 inwoners. De gemiente hef een oppervlakte van zo'n 57 [[vierkaante kilemeter|km²]] (waorvan 1,30 km² [[woater|water]]). == Kernen == De gemiente Möppelt hef dartien officiële kernen, waorvan de stad Möppelt in de wiede umtrek 't grootste is. Antal inwoners per woonkern op 1 jannewaori 2004: {| border="0" |----- | {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |Möppelt||26.380 |- |[[Nijeveen]] ||ALIGN="right"|2660 |- |[[Kolderveen]] ||ALIGN="right"|250 |- |[[Kolderveense Bovenboer]] ||ALIGN="right"|140 |- |[[Rogat]] ||ALIGN="right"|130 |- |[[Nijeveense Bovenboer]] ||ALIGN="right"|120 |} |} <small>Bron: CBS</small><br /> Overige officiële kernen: *[[Broekhuzen (Drenthe)|Broekhuzen]] *[[De Kolk]] (gedieltelijk) *[[Havelterbarg]] (gedieltelijk) *[[Havixhorst]] *[[Lindenhorst]] *[[Nijentap]] *[[De Schiphorst]] Ter vergelieking: rond 1900 had Möppelt nog mar 10.000 inwoners. In [[2005]] bint ze begund mit de anleg van de ni'je [[woonwiek]] "[[Barggierslaanden]]", waor naor verwachting zo'n duzend woningen neerezet wördt. 't Masterplan "[[Nijeveense Laanden]]" richt hum op 't ontwikkeln van een ni'j woongebied tussen Möppelt en [[Nijeveen]] van 736 bunders. Nijeveense Laanden mut in [[2030]] plaatse bieden an 5.300 [[huus|woningen]]. ==Zusterstad== Möppelt hef sunds jaoren een stedenbaand mit 't [[Tsjechië|Tsjechische]] [[Most (stad)|Most]]. {{Commonscat|Meppel}} {{GemeeintenDrenthe}} {{DEFAULTSORT:Moppelt}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Drenthe]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] jzr9yfkx2bisiac6j8fzezahqigjgl0 0 1955 276743 263940 2014-11-16T18:36:31Z Robin van der Vliet 7603 svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = 't Ogeveine | bestaansnaeme vlagge = Flag of Hoogeveen.svg | bestaansnaeme waopen = Waopen 't Oogeveine.gif | lekaosie = LocatieHoogeveen | perveensie = [[Drenthe]] | heufdplak = ''''t Ogeveine''' | oppervlak = 129,22 | oppervlak laand = 127,77 | oppervlak waeter = 1,45 | inwoners = 54.311 | daotum inwoners = 1 juli 2006 | dichthied = 425 | brettegraod = 52/43/0/N | lengtegraod = 6/28/0/E | verkeersaoder = A28, A37; spoorliende [[Grunnen (stad)|Grunnen]]-[[Zwolle]] | netnummer = 0524, 0528 | postkode = 7900-7916, 7918, 7930-7931, 7933-7934, 7936 | webstee = [http://www.hoogeveen.nl www.hoogeveen.nl] | }} ''''t Ogeveine, 't Ho{{small()|o}}geveine of 't Oveine''' ([[Nederlaans]]: ''Hoogeveen'') is een plaotse en [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in de [[pervincie]] [[Drenthe]]. De gemiente hef een oppervlakte van 129 [[vierkaante kilometer|km²]] (waorvan 0,19 km² water) en hef 54.139 inwoners.<ref>Per 1 jannewaori 2006, bron: Centraal Bureau voor de Statistiek</ref> == Kernen == De gemiente 't Ogeveine telt elf officiële kernen, daoras 't Ogeveine varreweg de grootste van is. Antal inwoners per woonkern:<ref>Per 1 jannewaori 2005, bron: Centraal Bureau voor de Statistiek</ref> {| border="0" | valign="top" | {| id="toc" style="margin: 0 2em 0 0;" |Ogeveine||38.754 |- |[[Hollaandscheveld]] |ALIGN="right"|4.262 |- |[[Noordseschut]] |ALIGN="right"|2.002 |- |[[Elim (Drèente)|Elim]] |ALIGN="right"|2.432 |- |[[Neilaande]] |ALIGN="right"|1.336 |- |[[Pesse]] |ALIGN="right"|1.780 |} | valign="top" | {| id="toc" style="margin: 0 2em 0 0;" |[[Neieroord]] |ALIGN="right"|922 |- |[[Nei-Moskou]]* |ALIGN="right"|547 |- |[[Tiendeveine]]* |ALIGN="right"|775 |- |[[Fluitenbarg]]* |ALIGN="right"|497 |- |[[Stuufzaand]]* |ALIGN="right"|623 |} |} == Rifferenties == <references /> {{Commonscat|Hoogeveen}} {{GemeeintenDrenthe}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Drenthe|Ogeveine]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe|Ogeveine]] cubuk54v1uu65dl4k07m83llctptki9 0 1962 280408 270100 2015-04-12T14:17:25Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Krachtighuzen''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Krachtighuizen'') is n buurtschap in de [[Nederlaand|Nederlandse]] gemeente [[Putten]] mit oengeveer 2030 inwoeners. t Leit oengeveer n kilometer in t zujen van Putten en bestaot veurnamelik uut woeningen en rekreasiegebiejen. De dichtstbie-elegen winkelsentra bin in Putten en [[Hunen]]. An de westkant grenst t darp an de provinsiaole weg tussen Putten en [[Voorthuzen]]. An de oostkant grenst t an t [[Sentraol Veluws Natuurmassief]]. In de buurtschap he'j n patatzaak en voetbalvereniging Rood Wit '58. {{Putten}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] qggedoykl8l0lu261k9znok22n79pit 0 1963 281524 264831 2015-04-28T21:52:53Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Voorthuzen''' ({{Audio|Voorthuzen.ogg|uutspraak}}) is een daarp in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]], in de [[Nederlaand|Nederlanse]] previnsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. 't Daarp had in [[2004]] oengeveer 10.090 inwoeners (2004), 't op één naor grootste daarp van de gemeente. 't Daarp is elegen roend 't kruuspunt van de Ouwe Rieksweg en de weg [[Putten]]-[[Barreveld (daarp)|Barreveld]]. De buurtschap [[Zeumeren]], tussen 't daarp en industrieterrein [[Harselaar]], heurt oek bie Voorthuzen. Voorthuzen is een [[toerisme|toeristisch]] daarp, elegen in de [[Gelderse Vallei]], niet veer van de westflank van de [[Veluwe]]. In 't oosten van 't daarp, langest de Ouwe Rieksweg, staon een kwak [[sleurhutte|sleurhutparken]]. In 't zuudoosten, an de A1, leit 't recreatiegebied [[Zeumeren]] met daorin oek de [[Zeumerse Plas]], die veural [[zoemer|'s zoemer]] arg veul bezeukers trekt. {{Barreveld}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] czfcqxv07ii87b2pfs6o4xk4ruwzpt5 0 1964 280409 270097 2015-04-12T14:17:35Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Hunen''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Huinen'') is n boers gebied (buurtschap) in de gemeente [[Putten]], an de westkant van de provinsiaole weg tussen [[Putten]] en [[Voorthuzen]]. An de oostgrens van Hunen leit n klein winkelsentrum. Hunen leit op n plek waor veul archeologiese vondsten edaon bin. In t Hunerveld is n grafveld uut de [[8e eeuw|8e]] of [[9e eeuw]] ontdekt. Hunen is oek veul ouwer as de eerste vermelding in t archiefmateriaol, namelik die uut [[1313]]: Hunen. In n stuk dat 30 jaor laoter eschreven is, wort epraot over "nieje groend" - n ontginning - in Hunen. Hunen heurt samen mit [[Hunderen]], [[Hunne]] (bie [[Dèventer|Deventer]]) en de waoternaam [[Hunnepe]] tot de namen waorin de vorm hun(e), "veenkleurig, bruun", overeleverd is. De streek ''Hunen'' is eneumd naor de anwezige veenachtige groend. {{Putten}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] gn7k9b0mymg0hxl8mzyagcoh8amtfa4 0 1965 280358 270095 2015-04-12T14:09:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Halvinkhuzen''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Halvinkhuizen'') is n buurtschap in de gemeente [[Putten]]. Op de [[Veluwe]] eindigen meerdere namen van nederzettingen op -huzen. Disse namen bin egeuven an n kleine groep huzen waoruut laoter n buurt, buurtschap of darp ontstung, zo as [[Beekhuzen]]. t Eerste deel van de naam, Halvink-, is ontstaon uut n persoonsnaam, an-evuld mit t achtervoegsel -ing. Uutgaonde van de vermelding ''Haluerinchusen'' halverwege de [[12e eeuw]] was t waorschienlik de persoonsnaam ''Halver''. t Achtervoegsel -ing had de betekenissen "beheurende tot, in t bezit van". Halvinkhuzen is dus verneumd naor n bezit/goed van Halver of van zien naokommelingen. {{Putten}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] 77eb0zbthrmj7kk8flxznuagdawcqx8 0 1967 281963 276796 2015-05-08T10:15:59Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Weststellingwarf | bestaansnaeme vlagge = Weststellingwerf_flag.svg | bestaansnaeme waopen = Weststellingwerf wapen.svg | lekaosie = LocatieWeststellingwerf | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[Wolvege]] | oppervlak = 228,45 | oppervlak laand = 221,19 | oppervlak waeter = 7,26 | inwoners = 25.486 | daotum inwoners = [[mei]] [[2014]] | dichthied = 115 | brettegraod = 52.88 | lengtegraod = 6.00 | verkeersaoder = A32, N351 | netnummer = 0527 <small>= [[Sliekenborg]]</small><br />0561 | postkode = 8388 t/m 8398 <br /> 8470 t/m 8472 <br /> 8474 t/m 8479 <br /> 8481 t/m 8489 | webstee = [http://www.weststellingwerf.nl www.weststellingwerf.nl] | }} '''Weststellingwarf''' (ok wel: ''Stellingwarf-Westaende'') is een [[Frieslaand|Friese]] [[gemiente (bestuur)|gemiente]] mit 25.486 inwoners ([[1 mei]] [[2014]], bron: CBS) en een oppervlakte van 228,45 [[vierkaante kilometer|km²]], waorvan 2 km² waeter. De gemiente leit in de [[Stellingwarven]], tegen de greenzen mit de perveensies [[Drenthe]] en [[Oaveriessel|Overiessel]]. Et gemientebestuur is vestigd in [[Wolvege]]. Weststellingwarf maekt tegere mit [[Ooststellingwarf]] diel uut van de [[Stellingwarven]], waor [[Stellingwarfs]] praot wodt. De [[laandbouw]] omvat akkerbouw en veehoolderi'je, de industrie (veurnaemelik vestigd in Wolvege en [[Noordwoolde]]) produceert o.m. meubels, zuvelprodukten, bouwmateriaolen en elektrotechnische artikels. Et netuurrisservaot [[Lendevallei]] is een komplex bestaonde uut: Helomepoolder, Driessenpoolder, Gorterspoolder, Botkerisservaot, Onlaand en Oolde Stroomdal (petgatten in et zuden van de Lende). Aandere netuurgebieden binnen de gemiente bin de staotsnetuurrisservaoten [[Braandemeer]] (niet toegaankelik) en [[Rottige Meente]]. == Geschiedenis == De ooldste dörpen in Weststellingwarf ontstonnen in de [[8e ieuw]] totan de [[14e ieuw]], bouwd op flauw hellende, lange zaandroggen, die oorspronkelik begreensd wodden deur hoogvenen. In de [[11e ieuw]] beheurden West- en [[Ooststellingwarf]] tot [[Drenthe]] en stonnen ze onder de [[Bisschop van Utrecht]]. Et bestuur en de rechtspraoke weren in hanen van stellings (dörpsrechters), die elk jaor wisselden. In [[1504]] wodde et gebied de tiende [[grieteni'je]] van de [[Friese Woolden|Zeuvenwoolden]]. == Belangriekste plakken == De gemiente Weststellingwarf telt 26 officiële dörpen. De heufdplak is [[Wolvege]]. De Nederlaanse naemen bin de officiële, de Friese naemen wodden niet gebruukt. In Weststellingwarf wodt gien [[Freesk|Fries]], mar [[Stellingwarfs]] praot, een [[Nedersaksisch]] [[dialekt]]. De plaknaembodden in de gemiente bin ientaelig Nederlaans. === Dörpen === Antal inwoners per woongebied op [[1 jannewaori]] [[2008]]: {| id="toc" style="margin: 0em 0em;" !'''Stellingwarfse naeme'''||'''''Nederlaanse naeme'''''||'''Antal''' |- |[[Wolvege]]||''Wolvega''||ALIGN="right"|12.419 |- |[[Noordwoolde]]||''Noordwolde''||ALIGN="right"|3.789 |- |[[Steggerde]]||''Steggerda''||ALIGN="right"|1.111 |- |[[Hooltpae]]||''Oldeholtpade''||ALIGN="right"|1.072 |- |[[Buil]]||''Boijl''||ALIGN="right"|908 |- |[[De Blesse]]||''De Blesse''||ALIGN="right"|816 |- |[[De Oosterstreek]]||''Oosterstreek''||ALIGN="right"|527 |- |[[Ni'jhooltpae]]||''Nijeholtpade''||ALIGN="right"|490 |- |[[Blesdieke]]||''Blesdijke''||ALIGN="right"|487 |- |[[De Hoeve (Frieslaand)|De Hoeve]]||''De Hoeve''||ALIGN="right"|429 |- |[[Scharpenzeel (Frieslaand)|Scharpenzeel]]||''Scherpenzeel''||ALIGN="right"|429 |- |[[Munnikeburen]]||''Munnekeburen''||ALIGN="right"|415 |- |[[Zaandhuzen]]||''Zandhuizen''||ALIGN="right"|339 |- |[[Der Izzerd]]||''Ter Idzard''||ALIGN="right"|321 |- |[[De Langelille]]||''Langelille''||ALIGN="right"|267 |- |[[Sunnege]]||''Sonnega''||ALIGN="right"|235 |- |[[Ooldelaemer]]||''Oldelamer''||ALIGN="right"|223 |- |[[Ooldetriene]]||''Oldetrijne''||ALIGN="right"|221 |- |[[Spange]]||''Spanga''||ALIGN="right"|217 |- |[[Vinkege]]||''Vinkega''||ALIGN="right"|216 |- |[[Ni'jhooltwoolde]]||''Nijeholtwolde''||ALIGN="right"|187 |- |[[Ni'jlaemer]]||''Nijelamer''||ALIGN="right"|162 |- |[[Hooltwoolde]]||''Oldeholtwolde''||ALIGN="right"|141 |- |[[Ni'jtriene]]||''Nijetrijne''||ALIGN="right"|131 |- |[[Peperge]]||''Peperga''||ALIGN="right"|90 |- |[[Sliekenborg]]||''Slijkenburg''||ALIGN="right"|37 |} </TD></TR></TABLE> <small>Bron: CBS</small><br /> === Buurtschoppen === Naost disse officiële dörpen bin d'r in de gemiente de volgende [[buurtschop]]pen: * [[Boekelte]] * [[De Gracht (Weststellingwarf)|De Gracht]] * [[Noordwoolde-Zuud]] * [[Riseperkampen]] * [[Schoterziel]] ==Bevolkingsontwikkeling== Op [[1 jannewaori]] [[2011]] woonden 25.846 meensken in de gemiente Weststellingwarf. De historische bevolkingsciefers van de gemiente bin zo: * [[2008]] - 25.679 * [[1999]] - 24.857 * [[1990]] - 24.398 * [[1970]] - 21.602 * [[1950]] - 19.942 * [[1920]] - 18.563 * [[1900]] - 15.050 * [[1870]] - 13.284 * [[1811]] - 5.428 * [[1714]] - 3.592 {{Weststellingwarf}} {{Frieslaand}} {{Commonscat|Weststellingwerf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] [[Kategorie:Stellingwarven]] 2o2ek7xkm8azxkx8l64yq8jv56scfev 0 1968 281962 281961 2015-05-08T10:14:37Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Ooststellingwarf | bestaansnaeme vlagge = Ooststellingwerf_flag.svg | bestaansnaeme waopen = Coat of arms of Ooststellingwerf.svg | lekaosie = LocatieOoststellingwerf | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[Oosterwoolde]] | oppervlak = 226,11 | oppervlak laand = 224,16 | oppervlak waeter = 1,95 | inwoners = 25.696 | daotum inwoners = [[mei]] [[2014]] | dichthied = 115 | brettegraod = 52/59//N | lengtegraod = 6/18//E | verkeersaoder = N381, N351, N380 | netnummer = 0516 | postkode = 8421 - 8435 | webstee = [http://www.ooststellingwerf.nl www.ooststellingwerf.nl] | }} '''Ooststellingwarf''' (ok wel: ''Stellingwarf-Oostaende'') is een [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in de [[perveensie]] [[Frieslaand]]. De gemiente had op [[1 mei]] [[2014]] 25.696 inwoners (bron: CBS) en het een oppervlakte van 224,16 [[vierkaante kilometer|km²]]. Ooststellingwarf maekt tegere mit [[Weststellingwarf]] diel uut van de [[Stellingwarven]], waor [[Stellingwarfs]] praot wodt. De gemiente leit an de greens mit [[Drenthe]]; op disse greens, in et zuudoosten van [[Appelsche]] leit et [[Nationaol Park Drents-Friese Woold]], waor uutstrekte bossen liggen en een [[zaandverstoeving]], die et Aekingerzaand of de Kaole Dunen nuumd wodt. Et hoogste punt in de gemiente is de op 26,6 m legen top van de [[Bosbarg]], ok vlakbi'j [[Appelsche]]. An de noordkaante van de gemiente, tussen Appelsche en [[Veenhoezen (Noordenveld)|Veenhuzen]] leit et [[Fochtelervene]]. ==Belangriekste plakken== De gemiente Ooststellingwarf telt dattien officiële dörpen. De heudplak is [[Oosterwoolde]]. De Nederlaanse naemen bin de officiële. In de gemiente wodt deur ooldere meensken nog Stellingwarfs praot, een [[Nedersaksisch]] [[dialekt]]. De jeugd praot gien of nauwelijks Stellingwarfs. Allend de veenontginningsdörpen [[Haulerwiek]] en [[Waskemeer]] en Donkerbroek, Haule, Appelsche en Ravenswoold bin meer Friestaelig. De plaknaembodden bin in de hiele gemiente ientaelig Nederlaans, in et Stellingwarfse taelgebied wodden de Friese naemen niet gebruukt. ===Dörpen=== Antal inwoners per woongebied op [[1 jannewaori]] [[2011]]: {| id="toc" style="margin: 0em;" |'''Stellingwarfse naeme'''||'''''Nederlaanse naeme'''''||'''''Friese naeme'''''||'''Antal''' |- |[[Oosterwoolde]]||''Oosterwolde''||''Easterwâld''||ALIGN="right"|10.028 |- |[[Appelsche]]||''Appelscha''||''Appelskea''||ALIGN="right"|4.768 |- |[[Haulerwiek]]||''Haulerwijk''||''Haulerwyk''||ALIGN="right"|3.257 |- |[[Donkerbroek]]||''Donkerbroek''||''Donkerbroek''||ALIGN="right"|1.872 |- |[[Berkoop]]||''Oldeberkoop''||''Aldeberkeap''||ALIGN="right"|1.539 |- |[[Makkinge]]||''Makkinga''||''Makkingea''||ALIGN="right"|1.033 |- |[[Waskemeer]]||''Waskemeer''||''Waskemar''||ALIGN="right"|857 |- |[[Else (Frieslaand)|Else]]||''Elsloo''||''Elslo''||ALIGN="right"|629 |- |[[De Haule (Ooststellingwarf)|De Haule]]||''Haule''||''De Haule''||ALIGN="right"|613 |- |[[De Fochtel]]||''Fochteloo''||''De Fochtel''||ALIGN="right"|421 |- |[[Raevenswoold]]||''Ravenswoud''||''Ravenswâld''||ALIGN="right"|415 |- |[[Langedieke]]||''Langedijke''||''Langedike''||ALIGN="right"|299 |- |[[Ni'jberkoop]]||''Nijeberkoop''||''Nijeberkeap''||ALIGN="right"|283 |} <small>Bron: webstee van de gemiente</small><br /> ===Buurtschoppen=== Naost disse officiële plakken bin d'r in de gemiente de volgende [[buurtschop]]pen: {| |- | valign="top" | * [[Aekinge]] * [[Bekhof]] * [[Bentemaoden]] * [[Boekhost]] * [[Bovenveld]] * [[Buterheideveld]] * [[Buttinge]] * [[Deddigeburen]] * [[Drie Tolhekken]] * [[Elleboge (Ooststellingwarf)|Elleboge]] * [[Fraankriek (Ooststellingwarf)|Fraankriek]] * [[Et Hogezaand]] * [[Hogeduurswoold]] * [[Iegypte (Ooststellingwarf)|Iegypte]] | valign="top" | * [[Jaanssenstichting]] * [[Jardinge]] * [[Kannede (Else)]] * [[Kannade (Appelsche)]] * [[De Knolle]] * [[De Koelanen]] * [[Knienebuurt]] * [[Kooldenburg]] * [[Klaezinge]] * [[Legeduurswoold]] * [[De Monden]] * [[Moskou (Ooststellingwarf)|Moskou]] * [[Nanninge]] * [[Ni'je Vaort (Appelsche)|Ni'je Vaort]] | valign="top" | * [[Oolde Willem]] * [[Petersburg (Ooststellingwarf)|Petersburg]] * [[Prandinge]] * [[De Riete]] * [[Rolpaol (Ooststellingwarf)|Rolpaol]] * [[Schottelenburg]] * [[Schrappinge]] * [[Terwissche]] * [[Tronde]] * [[Twietel]] * [[Veneboeren]] * [[Venekoten]] * [[De Weper]] * [[Willemstad (Ooststellingwarf)|Willemstad]] |} ===Netuurgebieden=== * [[Blauwe Bos]] * [[Delleboeren]] * [[Nationaol Park Drents-Friese Woold|Drents-Friese Woold]] * [[Fochtelervene]] * [[Haulerpoolder]] * [[Tiesingebossien]] ==Bevolking== ===Bevolkingsontwikkeling=== Op [[1 mei]] [[2013]] woonden 25.754 meensken in de gemiente Ooststellingwarf. De historische bevolkingsciefers van de gemiente bin zo: * [[2008]] - 26.355 * [[2003]] - 26.760 * [[1999]] - 25.602 * [[1990]] - 24.799 * [[1970]] - 19.532 * [[1950]] - 17.364 * [[1920]] - 12.884 * [[1900]] - 9.582 * [[1870]] - 9.328 * [[1811]] - 2.884 * [[1714]] - 1.766 ===Taelverhooldingen=== Veur et gebruuk van et [[Stellingwarfs]], [[Fries]] en [[Nederlaans]] bin d'r in et vleden verschillende onderzuken of onderzukies daon. De eerste wodde deur de schriever [[Hendrik Johannes Bergveld|H.J. Bergveld]] in 1949 publiceerd. Hi'j hadde bi'j alle schoelen in de gemiente Oost-Stellingwarf een onderzuuk insteld naor de tael of et dialekt, dat doe deur de jeugd as thuustael praot wodde. Zien vraogen gongen naor 1281 huusholdings, waorvan doe nog 693 of ruum 64% et Stellingwarfs as thuustael hadde. In 530 of 41% Fries en 58 of 5% Nederlaans. Neffens Bergveld wonen de meerste niet-Stellingwarfstaeligen, doe meerstal de Friestaeligen, in de dörpen Donkerbroek, Haulerwiek en Appelsche (Waskemeer wodde in dit verhael niet nuumd). Uut zien onderzuuk komt naor veuren dat van de 573 huusholdings in disse dörpen mar 136 of 22% thuus Stellingwarfs praoten, in 411 gezinnen of 70% van de huusholdings wodde et Fries as spreektael bruukt. De ere dörpen weren nog wel veur een groot diel Stellingwarfstaelig en et percentaoge Stellingwarfs en Fries praotenden is daor respektivelik ok ongeveer 80% en 15%. In 2011 wodde deur de [[Frieslaand|Perveensie Fryslân]] een quick-scan holden. Doe praotte in Oost-Stellingwarf nog 11% Stellingwarfs, 39% Fries en 50% Nederlaans. Hierdeur kan dus vaastesteld wodden dat de gemiente in de laeste vuuftig jaor meer an et vernederlaansen dan an et verfriesen is. Uut een taeltelling uut 2005, daon deur [[Henk Bloemhoff]], is niet de thuustael onderzocht, mar hoe goed meensken et Stellingwarfs praoten kunnen. Daoruut doet blieken dat haost de helft van de ienwoners van Oost-Stellingwarf, zo'n 48,9%, et Stellingwarfs redelik tot goed praoten kunnen. Echter, de Stellingwarfstaeligen in zowel Oost-Stellingwarf as in West-Stellingwarf bin veur een groot diel ooldere meensken.<ref>[http://www.frieschdagblad.nl/index.asp?artID=55406 Pieter Jonker niet somber over Stellingwerfs] artikel in 't Friesch Dagblad van 1 juli 2011</ref> ==Referenties== <references/> {{Commonscat|Ooststellingwerf}} {{Ooststellingwarf}} {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] [[Kategorie:Stellingwarven]] bnm1qmuk450dmfwe5m7gbup0kpm51c6 6 1969 153666 129223 2010-07-05T22:52:01Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki disse foto he'k zellef emaakt {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Mölle]] 40k9rgcxb9nsujxh0gu5o6yunyzlmf5 0 1971 289707 276787 2016-10-29T12:56:33Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Winschoten | bestaandsnaam vlagge = Flag of Winschoten.svg | bestaandsnaam wapen = Winschotenwapen.png | lokasie = LocatieWinschoten | provinsie = [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] | heufdplaotse = '''Winschoot''' | oppervlakte = 22,24 | oppervlakte laand = 21,66 | oppervlakte waoter = 0,58 | inwoeners = 18.298 | daotum inwoeners = 2009 | dichtheid = - | breedtegraod = 53/09//N | lengtegraod = 7/2//E | verkeersaoder = [[A7]] | netnummer = 0597 | postkode = 9670-9679 | op-egaon = [[Oldambt]] }} '''Winschoot''' ([[Nederlaands]]: ''Winschoten'') war n gemainte en is n stad in t oosten van de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. t Haar op 1 jannewoari 2006 18.461 inwoner. t Is de daarde stad van Grunnen en het as bienoamen ''Molenstad'' en ''[[Sodem]]''. In Winschoot ligt de grootste [[rosarium|rozentoen]] van [[Nederlaand]], en t is de zuderoever van de [[Blaauwe Stad]]. Op 1 jannewoari 2010 is gemainte Winschoot opgoan in nije gemainte [[Oldambt]]. ==Adrillen== Al sinds 1815 wordt op elke eerste moandag van november de Winschoter joarmaarkt 'Adrillen' organiseerd. Op de twijde moandag van dizze moand gaait 'Lutje Adrillen' van start. De joarmaarkt trekt tachteg- tot honderddoezend bezuikers en is de grootste van hail Nederland.<ref>''[http://www.dvhn.nl/nieuws/groningen/article8577191.ece/196-ste-Adrillen-succesvol "196ste Adrillen in volle gang"]'', [[Dagblad van het Noorden]], 7 november 2011</ref> n Begrip van de maarkt is '[[Popko]]', t vingerwiezende boertje mit in zien linkerhaand n drijtaand, dij van 1995 tot 2011 joarenlaank bezuikers verwelkomde mit de spreuk: "Hé..., Doe! Komst óók op Adrillen?!". In 2011 beslisde de Gemainte Oldambt n aander 'format' te kaizen veur Adrillen en wuir er ofschaaid nomen van t Grunneger boertje dat nou daint as Grunneger beeldmaark van de 21e aiw.<ref>"[http://www.hetverhaalvangroningen.nl/verhalen/popko-het-groninger-beeldmerk-van-de-21e-eeuw/ "Popko, hét Groninger beeldmerk van de 21e eeuw!"]". [[Het Verhaal van Groningen]], (website bekeken op 01-03-2012)</ref> ==Vernuimde inwoner== *[[Jaap Meijer (schriever)|Jaap Meijer (Saul van Messel)]] (1912-1993), dichter in t Grunnegs en historikus ==Boetende hìnwiezen== {{commonscat|Winschoten}} * [http://www.winschoten.nl Webstee gemainte] <references /> {{Begin|gos}} {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] [[Kategorie:Vrougere gemainte in Grunnen]] gnzaoub74bc6ougrzifdshwfaw557wl 6 1973 168240 128127 2010-11-24T10:02:39Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Winschoten]] eywm857ermlr7sq5ijahyn8isllz0jd 0 1974 279399 274099 2015-03-27T17:18:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Daniel Radcliffe.jpg|250px|thumb|De acteur dee Harry Potter speult]] '''Harry James Potter''' of kortweg '''Harry Potter''' ([[31 juli]] [[1980]]) is een fictief [[personage|persoon]], de [[heufdpersoon]] in de zeuvendelige gelieknamige boekenserie van de Britse schriefster [[Joanne Rowling]]. == As baby (1980-1981) == Harry is 't kiend van [[James Potter]], een volbloed tovenaor, en [[Lily Potter]], een heks mit [[Dreuzel]]ouwers. James en Lily warren allebei etalenteerde tovenaors en warren tegenstanders van de duustere tovenaor [[Heer Voldemort]]. Op een kouwe, natte avend in [[1980]] veurspelde de [[Ziener]]es [[Sybilla Zwamdrift]] dat d'r ''an 't einde van de zeuvende maond'' iemand geboren zou worren ''die de macht het um de Heer van 't Duuster'' ''te overwinnen''. Op 31 juli 1980 worde Harry Potter, 't einige kiend van James en Lily, geboren. De profetie van Zwamdrift bleek betrekking te hen op Harry. Terwiel Zwamdrift disse veurspelling dee worde ze echter of-eluusterd deur [[Severus Sneep]], die toe nog een [[Dooddoener (Harry Potter)|Dooddoener]] was, die de infermaotie deurspeulde an zien meester, Voldemort. Vanof dat mement wou Voldemort Harry en James dooien. Volgens Voldemort had Lily niet krek hoeven doodgaon; waorum niet is onbekend. Sneep, die hum bekeerd had, gaf dit echter deur an [[Albus Perkamentus]], die extra beschaarming veur James en Lily regelde. Dat helpte alleen niet, umdat [[Peter Pippeling]], een veurmaolige femilievriend, hullie woenplaots verraoien had an Heer Voldemort, die daornaor naor 't huus van James en Lily gung. Eerst vermoordden ie James, daornaor beud ie Lily de meugelijkheid um te blieven leven. Ze keus der echter veur um d'r eigen leven op te offeren veur Harry, die daordeur tot an vandaag starke vorm van [[liefde]] in hum het. Vervolgens prebeerde Voldemort oek de éénjaorige Harry te vermoorden, mar wonderlijk genog ketste die vleuk of op zien veurheufd (daorbie een bliksemschichtvormig [[litteken]] achterlaotend), terug naor Voldemort. Voldemort sturf niet deur die vleuk mar worde ereduceerd tot "minder dan een geest". Deurdat Harry as éénjaorige an Voldemorts vleuk des doods is ontkommen, worde hie as een grote held binnen de tovenaorsgemeenschap beschouwd (ze neumen hum dan oek wel ''de jongen die bleef leven''). Bie de mislukte vleuk het Voldemort overigens per ongeluk een paor krachten van zien eigen (waoroender 't talent um mit slangen te praoten, ''Sisselspraak'') in Harry over-eplaotst. Volgens de profetie van Zwamdrift het Voldemort Harry ''as zien gelieke an-emarkt'', en zo Harry an-ewezen as zien meest gevaorlijke vieaand. == Tot zien elfde verjaordag (1981-1991) == Umdat zien ouwers overlejen warren kwam Harry te woenen bie zien noom en meu, de Duffelingen. [[Petunia Duffeling]] is de zus van Lily Potter. Mar de Duffelingen bin niet-magisch en bin oek fel tegen de toverkunst ekant. Ze hen Harry dan oek nooit verteld over 't bestaon van toverkunst en hen hum altied veur-eleugen over de waore identiteit van zien ouwers. Ze hen altied een hekel an Harry ehad en hen eprebeerd de magie uut hum te slaon, mar dat lukte ze niet. Een veurbeeld dat laot zien hoe aarg de Duffelingen Harry mishandelden, is het feit dat ze hum tot an zien elfde verjaordag in een bezemkast oender de trap leuten slapen. Op Harry's elfde verjaordag kwam der echter een reus van een keerl, [[Rubeus Hagrid]], mit de boodschap dat Harry een [[magiër|tovenaor]] was. Veirder vertelde Hagrid hum de waorheid over zien ouwers en hie deelden hum mee, dat hie niet naor een gewone middelbaore school gaon zou, mar naor [[Zweinstein|Zweinsteins Hogeschool veur Hekserie en Hokus-Pokus]]. == Vanof september 1991 == Een maond naodat Harry samen mit Hagrid zien schoolspullen ekocht had op de [[Wegisweg]], vertrök hie mit de [[Zweinsteinexpres]] naor zien nieje school. An boord maakten hie kennis mit [[Ron Wemel]] en [[Hermelien Griffel]], die zien beste vrienden worren zouwen. Op Zweinstein zat Harry in zien eerste jaor op oengeveer 'tzelfde nivo as de are leerlingen. Op Zweinstein bliekt eens te meer hoe beroemd Harry is. Hie wort regelmaotig nao-ewezen en in 't tweede boek herinneren medeleerling [[Kasper Krauwel]] en prefessor [[Gladianus Smalhart]] hum de heeltied an zien beroemdheid. Mar Harry vient 't heul niet prettig dat hie zo bekend is en zou mar wat greig van zien litteken (de fysieke herinnering an de gebeurtenis die hum zien faam bezurgd het) of willen wezen. Vanof 't daarde boek begint Harry's karakter te veranderen. Dat is deels toe te schrieven an de [[puberteit]], mar deels oek an 't feit dat Harry steeds meer leert over zien verlejen en dat van zien ouwers en op disse menier econfronteerd wort mit 't slechte in de mins. Op partie mementen neemt kwaodheid dan oek de overhand in Harry's persoonlijkheid. Dat gebeurt bieveurbeeld as hie econfronteerd wort mit [[Sirius Zwarts]], de keerl die hie (overigens oenterecht) verantwoordelijk stelt veur 't verraod en daormee de dood van zien ouwers. Een meurdlustige emotie maakte zich op dat mement van hum meester. In 't vierde boek weigerden ie halsstarrig zien excuses an te biejen tiejens een ruzie mit zien beste vriend [[Ron Wemel|Ron]] en in het vuufde boek begun ie bie 't minste of geringste te schrouwen tegen zien vrienden as hie 't geveul had dat zie hum niet begrepen. Naormaote Harry echter meer begint te begriepen in wat veur duustere tiejen de tovenaorswereld (mit de terreurdaoien van [[Heer Voldemort]]) en humzelf (as an-ewezen persoon um Voldemort uut te schakelen, waorbie soms offers neudig bin) verkeren, liekt zien karakter hum te ontwikkelen tot dat van iemand die goed mit zien lot um kan gaon. Zelfs oender 't persoonlijk verlies van een dierbaore in 1996 blieft Harry, zeker naor een paor weken, beheurlijk kuum. Op de mementen dat Harry, as hie iets ontdekt over daoien van bepaolde zwarte magiërs, weer keihard econfronteerd wort mit de schimmige kant van de [[mense|mins]], kan dat bie hum nog wel tot onbegrip en kwaodheid liejen. Meschien leit daorin juust wel zien grote kracht. Deur zien netuurlijke neiging naor 't goeie zal hie nooit verleid worren deur 't veuruutzicht van macht (zoas hie 't zellef ezeid het: "Ik loop nooit over naor de Duustere Kant! Nooit!") zodat hie in staot zal wezen um de meuilijke taok, die krek hie zal motten uutvoeren (namelijk 't uutschakelen van Voldemort) tot een goed eind te brengen. {{Dialekt|wvel|[[Putters {{!}} Putten]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Harry Potter]] q0msl36f523m2peumlk7fj9q9iyxdwh 14 1975 266272 255457 2013-05-10T17:04:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Harry Potter}} [[Kategorie:Fiksie]] [[Kategorie:Literatuur]] b6kvs9o70oza7lt79xvnue1ea37koly 8 1977 22568 4511 2006-12-18T19:44:08Z Servien 7 wikitext text/x-wiki $1 niejere ogopxc9d2ocfu2qlgixmbspaqe882yb 8 1978 22566 4512 2006-12-18T19:42:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Leste 83mgxea1z2oxyutqa2o9ne34dg78ihb 8 1979 26307 4513 2007-01-21T11:14:53Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Eerste ah631vxjsndztgbglwah122n4ew60ry 8 1980 26306 22569 2007-01-21T11:14:17Z Servien 7 wikitext text/x-wiki $1 eerdere jxgcqvkh5nenw47p1c89aftz0rdamnq 0 1981 280199 276855 2015-04-07T21:58:30Z Servien 7 /* Indailen */ wikitext text/x-wiki {{Gemainte | noam = Beem | bestandsnoam vlage = Flag of Bedum.svg | bestandsnoam woapen = Coat of arms of Bedum.jpg | lokoatsie = LocatieBedum | provìnzie = | heufdploats = '''Beem''' | oppervlak = 44,96 | oppervlak laand = 44,55 | oppervlak woater = 0,40 | inwoner = 10.677 | doatum inwoner = 1 jannewoari 2006 | dichtte = 239,7 | breedtegroad = 53/18//N | lengtegroad = 6/36//E | verkeersader = [[N47]] | netnummer = 050 | postkode = 9780-9783 | webstee = [http://www.bedum.nl www.bedum.nl] }} '''Beem''' ([[Nederlaands]]: ''Bedum'') is n dörp en n [[gemainte]] in de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. t Het sunt 1 jannewoari 2006 10.677 inwoners. == Beem (dörp) == Beem is n dörp en ligt aan noordkaant van [[Grunnen (stad)|Stad]], dat ook t heufdstee van gemainte Beem is. t Stait bekènd om de olle kèrk. Hervörmde kèrk wuir in 11e aiw sticht as bedevoartskèrk van Sint-Walfridus, dij in Beem leefd hebben zol en deur [[Vikingen]] vermoord was. Opvalend aan kèrk is schaive 11e aiwse toren in [[romoans (bouwstijl)|romoanse stijl]]. Volgens sommegen is dizze minstens zo schaif as dij van [[Pisa]]. Hai is in elk geval schaifste van [[Nederlaand]]. In 15e aiw wuir kèrk vergroot tot n twaibeukege [[gotiek (bouwstijl)|gotische]] hallenkèrk, dij in de 16e aiw oetbraaid wuir mit n groot koor mit omgang ten dainste van t kapittel van de kèrk. Noa [[Reformaotie|Reformoatsie]] is kèrk hal aar vernald west. Onder meer deur sloop van t koor en verleggen van noorderbeuk. In de Middelaiwen haar Beem nog n bedevoartskèrk, waaid aan Sunt Radfridus, mitgezel van Walfridus. Van dizze kèrk is boven de grond niks meer over. De voetballer [[Arjen Robben]] is (op 23 jannewoari 1984) in Beem geboren. == Indailen == De gemainte Beem bestait oet volgende ploatsen: '''Beem''', [[Diekshörn]], [[Ellerhoezen]], [[Keunenslege]], [[Mìnkeweer]], [[Noordwôlde]], [[Onderndaam]], [[Onderwierum]], [[Plattenbörg]], [[Rowôlde]], [[Sunt Annerhoeskes]], [[Ter Loan (Beem)|Ter Loan]], [[Wilmstreek]], [[Zuudwôlde]]. == Hìnwiezen == * [http://www.bedum.nl Webstee gemainte] * [http://www.drjdv.nl/images/kaart.gif Kaart van de plaats Bedum] {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] swk2pnua3qmgau1s07ry08r8h3imgj7 0 1984 4523 2006-05-04T19:51:25Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Liwwadden]] 1xljw91ksygyzs8njetlzcq1bt6tt8u 0 1985 265266 262383 2013-05-09T23:25:43Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Wrapper}} | {{Gemainte| noam = Wedde-Bennewold | bestandsnoam vlage = BellingweddeVlag.gif | bestandsnoam woapen = Coat of arms of Bellingwedde.png | lokoatsie = LocatieBellingwedde | provìnzie = | heufdploats = '''Wedde''' | oppervlak = 110,07 | oppervlak laand = 108,53 | oppervlak woater = 1,55 | inwoner = 9.514 | doatum inwoner = 2006 | dichtte = 87,5 | breedtegroad= 53/6//N | lengtegroad= 7/7//E | verkeersader = [[N47]] | netnummer = 050 | postkode = 9780-9783 | webstee = [http://www.bellingwedde.nl www.bellingwedde.nl] | }} |- |[[Ofbeelding:Hus_te_Wedde.jpg|thumb|right|250px|Hoes bie Wedde]] |} '''Wedde-Bennewold''' (ook: ''Wedde-Bennewòl'', [[Nederlaands]]: Bellingwedde) is n gemainte in de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. De gemainte beslagt n oppervlak van 110,13 km². De börgemeester, drs. E.Drenth, is de laankstzittende börgmeester van [[Nederlaand]] (tot 2007). De gemainte ontston in 1968 deur gemaintes [[Wedde]] en [[Bennewòl|Bennewold]] soamen te vougen. == Indailen == De gemainte Wedde-Bennewold bestait oet de volgende dörpen: {| |valign=top| * [[Bennewold]] * [[Blijham]] * [[Lutje-Ulsda]] * [[Olschaanze]] * [[Rhederbrug]] |width=15| |valign=top| * [[Veelerveen]] * [[Vraiskeloo]] * [[Wedde]] * [[Wedderveer]]. |} == Zainsweerdegheden== In t dörp [[Wedde]] ligt t [[Wedderbörg|Hoes te Wedde]], n kestailke dat oorspronkelk dateert oet de [[14e eeuw|14e aiw]]. Vanoet t kestail wuir de [[heerlekhaid]] [[Westerwolde]] bestuurd. In 1619 verwurf de [[Grunnen (stad)|Stad Grunnen]] Westerwolde. t Kestail wuir dou de zetel van de [[drost]] dij noamens de Stad t gebied bestuurde. t Dörpke [[Olschaanze]] is tiedens de [[Tachtigjarige Oorlog|tachtegjoarege oorlog]] baauwd deur [[Willem Lodewijk van Nassau]]. Oorspronkelk lag t aan zee. Noa inpoldern van de [[Dollert]] wuir t strategisch minder belangriek en wuir de funksie overnomen deur [[Schaanze|Nijschaanze]]. In de joaren '80 van de [[20e eeuw|20e aiw]] is de schaanze grotendails rekonstrueerd. In [[Bennewòl|Bennewold]] is t streekmuseum [[De Oude Wolden]] dat aandacht besteedt aan t historie van de streek. Hiermit wordt bedould de drij streken [[Oldambt (streek)|Oldambt]], [[Reiderlaand (streek)|Reiderlaand]] en [[Westerwolde]], woar Bennewold op de grenze van ligt. t Museum het ook n kolleksie van waarken van de Grunneger kunstkring [[De Ploeg]]. == Geboren in Wedde-Bennewold == * [[Jan Mulder (voetballer)|Jan Mulder]]- old-voetballer, journalist, schriever en tv-persoonlekhaid == Hìnwiezen == * [http://www.bellingwedde.nl Webstee gemainte] * [http://www.youtube.com/watch?v=27ISj33D22w Interview met A. Boelema van vesting Nieschaanze] {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] 63mxyfrn9mx0cdh08ruv6wvb3m7zrtb 6 1988 129183 4527 2009-12-11T05:13:19Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Kasteel in Nederlaand]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Kasteel in Nederlaand]] 3amtfe152lblgymw3h6rh4ybovknoig 0 1989 281935 281934 2015-05-08T08:28:44Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Leeuwarden | bestaansnaeme vlagge = Flag_of_Leeuwarden.svg | bestaansnaeme waopen = Coat_of_arms_of_Leeuwarden.svg | lekaosie = Map_-_NL_-_Municipality_code_0080_(2014) | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]] | oppervlak = 166,99 | oppervlak laand = 151,70 | oppervlak waeter = 15,29 | inwoners = 108.249 | daotum inwoners = 1 meie 2014 | dichthied = 714 | brettegraod = 53/12//N | lengtegraod = 5/48//E | verkeersaoder = A31, N31, A32, N32, N355, N357, N359, N383 | netnummer = 058 en 0566 | postkode = 8900 - 9089 | webstee = [http://www.leeuwarden.nl www.leeuwarden.nl] }} '''Liwwadden''' ([[Stadsfries]]: ''Liwwadden''; [[Freesk|Fries]]: ''Ljouwert'') is een gemiente in de perveensie [[Frieslaand]]. De gemiente Liwwadden had op 1 meie 2014 108.249 inwoners (bron: CBS) en het een oppervlakte van 166,99 [[Vierkaante kilometer|km²]], waorvan 15,29 km² waeter. Et heufdplak van de gemiente is de gelieknaemige stad [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]]. De stad telt omdebi'j 96.000 inwoners (per jannewaori 2014). ==Belangriekste plakken== De gemiente Liwwadden het per [[1 jannewaori]] [[2014]] 19 officiële plakken, waorvan de stad Liwwadden vereweg de grootste is. Vanof jannewaori 2014 is Liwwadden uutbreid mit et grootste diel van de vroggere gemiente [[Boornsterhem]]. Veur de dörpen die eerder tot Boornsterhem beheurden is de Friese naeme de officiële. Eerder wodde deur de gemiente ok ''Wijtgaard'' officieel verfriest tot ''Wytgaard''. In 2018 zal de gemiente Liwwadderediel en een diel van de gemiente Littenserediel toevoegd wodden an Liwwadden. ===Stad en dörpen=== Antal inwoners per woongebied op 1 jannewaori 2012 (bron: CBS): {| class="toccolours" |'''Stellingwarfse naeme'''||align="right"|'''Inwoners''' |- |[[Liwwadden (stad)|Liwwadden]]||align="right"|95.949 |- |[[Grouw]]||align="right"|5.757 |- |[[Goutum]]||align="right"|2.565 |- |[[Warge]]||align="right"|1.660 |- |[[Irnsum]]||align="right"|1.292 |- |[[Wirdum (Frieslaand)|Wirdum]]||align="right"|1.040 |- |[[Roordehuzum]]||align="right"|1.096 |- |[[Wartena]]||align="right"|948 |- |[[Wietgaord]]||align="right"|590 |- |[[Lekkum]]||align="right"|425 |- |[[Snakkerburen]]||align="right"|225 |- |[[Hempens]]||align="right"|155 |- |[[Iderd]]||align="right"|96 |- |[[Friens]]||align="right"|89 |- |[[Swichum]]||align="right"|50 |- |[[Warstiens]]||align="right"|41 |- |[[Egum]]||align="right"|28 |- |[[Teerns]]||align="right"|16 |} Overige officiële plakken binnen de gemiente: * [[Miedum]] In juni 2007 is deur de gemientelike naemgevingskommissie overigens vaastesteld dat Miedum officieel as dörp zien worden moet, terwiel Snakkerburen n buurtschap is. Dit zol blieken uut n dokument uut 1975. De hieronder nuumde buurtschoppen hebben gien officiële staotus. ===Buurtschoppen=== [[Hoek]], [[Noordaende (Frieslaand)|Noordaende]], [[Tjaard]], [[Vierhuus]], [[Tsienzerburen]] ==Buurgemienten== {{Tabel wiendroze | NW= [[Et Bildt]] | N= [[Liwwadderediel]] | NO= [[Tietjerksterediel]] | O= [[Smallingerlaand]] | ZO= [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]] | Z= [[Zuudwest-Frieslaand]]<br />[[De Friese Meren]] | ZW= [[Littenserediel]] | W= [[Menaldumediel]] }} {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] hjfyq5hx6et7sxfyotw7d5zkctxfhwx 0 1991 278992 274949 2015-03-27T16:08:44Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Liwwadden''' ([[Stadsfries]]: ''Liwwadden''; [[Freesk|Fries]]: ''Ljouwert'') is de [[heufdstad]] van [[Frieslaand]] en ok et heufdplak van de gelieknaemige gemiente [[Liwwadden (gemiente)|Liwwadden]]. Op 1 december 2005 telde de gemiente 91.769 inwoners en bi'jkaans 55.000 arbeidsplakken. Liwwadden is ien van de Friese elf steden. Veerder beschikt Liwwadden over een uutgebreide kulturele infrastruktuur, waoronder een grote [[schouwburg]] ([[De Harmonie]]) en diverse musea en kulturele instellingen waoronder: et Fries Museum, et Netuurmuseum Fryslân, et Historisch Centrum Liwwadden en 'Tresoar'. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ** ''Leeuward'' of ''Leeuwerd'' ** ''Laiwerd'' of ''Laiwoarden'' [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] 6k6zyag0sqe63n2lnkstiu8znsny8l7 0 1993 264182 255138 2013-05-06T16:26:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''pervincie''' is een deeilgebied van een [[Staot|laand]] met een eigen regionaole [[regering]]. 't Woord ''pervincie'' wordt niet overal bruukt — sommige laanden hebben aandere naomen (Woiwodschap, Département, Oblast, etc.) veur de regionaole bestuurslaogen, aandere veural kleinere laanden hebben gien bestuursnivo tussen de staot en de gemeeinten. As een laand wel pervincies hef, is normaolweg 't heule of 't grote deeil van 't laand verdeeild in pervincies. Staotsrechtelijk is de pervincie in [[Nederlaand]] en [[België]] de bestuurlijke eeinheid die boven de gemeeinte steeit. In Nederlaand vörmt de pervincie de eeinigste bestuurslaog tussen de [[gemiente (bestuur)|gemeeinten]] en de [[overheid]]. In [[Vlaanderen|Vlaonderen]] en [[Wallonië]] ligt de provinciaole bestuurslaog tussen de gemeeintelijke en die van 't gewest. 't [[Brussels Heufdstedelijk Gewest]] hef gien pervincies. An 't heufd van een pervincie steeit een Commmissaoris van de Keuningin (Ndl) of een gouverneur (België). In [[Indonezie|Indonesië]] is de pervincie de bestuurslaog tussen de centraole regering en de regentschappen, die op heur beurt opdeeild bint in onderdistricten. == [[Previnsies van Nederlaand|Pervincies in Nederlaand]] == * [[Grunnen (provinzie)|Grunningen]] * [[Drenthe]] * [[Frieslaand|Freeislaand]] * [[Oaveriessel|Overiessel]] * [[Gelderlaand]] * [[Flevolaand]] * [[Noord-Hollaand]] * [[Zuud-Hollaand]] * [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] * [[Zeelaand|Zeeilaand]] * [[Noord-Braobant]] * [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] == Pervincies in België == '''Vlaonderen''': * [[Limburg (België)|Limburg]] * [[Antwaarp (provìnzie)|Antwarpen]] * [[Oost-Vlaonderen]] * [[West-Vlaonderen]] * [[Vlaoms-Braobant]] '''Wallonië''': * [[Henegouwen]] ''(Hainaut)'' * [[Naomen]] ''(Namur)'' * [[Luxemburg (België)|Luxemburg]] ''(Luxembourg)'' * [[Luuk (previnsie)|Loek]] ''(Liège)'' * [[Waols-Braobant]] ''(Brabant-Wallon)'' '''Brussel''': gien pervincies [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Previnsie]] eybozz2e9httihw273jevm9xy6gfrbg 14 1996 255153 250678 2013-03-11T10:04:54Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 178 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1457258]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Physics}} [[Kategorie:Exakte wetenschop]] 49r5t7e4azatcmle8wvcegp4myi3qd1 0 1997 290724 277672 2016-11-01T17:02:33Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De '''heufdstad''' van een [[staot|laand]], [[dielstaot|(diel)]][[staot]], of [[perveensie]] is een belangrieke [[Stad (woonstee)|stad]] waorvanuut et laand, de (diel)staot of de perveensie meerstal bestuurd wodt. Bi'j een [[gemiente (bestuur)|gemiente]] numen ze et vaeke een [[heufdplak]]. Zo is [[Brussel (stad)|Brussel]] de heufdstad van [[Vlaanderen]], et [[Brussels Heufstejelijk Gewes|Brussels Heufdstedelik Gewest]], [[België]] en de [[Europese Unie]]. De heufstad van een laand verwiest meerstal naor de zetel van de regering van 't laand. D'r kan ok verwezen wodden naor een stad as de ekenomische of kulturele heufdstad van een gebied. Een veurbeeld van zoe'n laand waor de heufdstad niet de stad is waor de regering zit, is [[Nederlaand]], de heufdstad is [[Amsterdam]] mar de regering zit in [[n Hoag|Den Haag]]. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Laand|*]] [[Kategorie:Stad]] 7bxdgedsmqg1bg4znzsb6v5tofxxmha 0 1998 4570 2006-05-05T09:41:08Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Verienigd Keuninkriek]] tekp22ly46s97c9o5rylx960xfxo5s3 0 1999 280410 270092 2015-04-12T14:17:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Koudhoorn''' is n plattelandsgebied in de gemeente [[Putten]], an de zuudkant van de provinsiaole weg tussen [[Putten]] en [[Garder]]. t Gebied is umgeven deur [[bos]] en leit tegen de gemeentegrens mit t [[Barreveld (daarp)|Barreveldse]] darp [[Garder]] an. {{Putten}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] tjwoem9z2w88grejwlsx1fthx3qe7xq 0 2001 280308 270093 2015-04-12T14:00:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Biesteren''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Bijsteren'') is n plattelandsgebied in de gemeente [[Putten]]. t Leit roendum de provinsiaole weg tussen Putten en [[Niekark]]. In [[2006]] is n start emaakt mit de bouw van 800 woeningen in dit gebied, waorbie oek de naam 'Plan Biesteren' gebruukt is. Vanaof eind 2006 bin de eerste woeningen in de nieje wiek bewoend. {{Putten}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] mt4aunw6wy58k4iac2633qm1qeexcu0 0 2002 280517 270101 2015-04-12T14:34:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Veenhuzerveld''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Veenhuizerveld'') is n gebied in de gemeente [[Putten]], an de oostkant van de provinsiaole weg tussen [[Putten]] en [[Voorthuzen]]. An de westgrens van Veenhuzerveld zit n klein winkelsentrum. {{Putten}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] 983g2qv70hrc836j2j5bvy94d0uthju 0 2017 280309 270094 2015-04-12T14:00:55Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Diermen''' is n plattelandsgebied in de gemeente [[Putten]], an de oostkant van de provinsiaole weg tussen [[Putten]] en [[Niekark]]. Grotendeels bestaot dit buurtschap uut veeteelt en akkerbouw. t Is n vrie open gebied deursnejen deur de [[A28]]. Veul boeren in disse buurtschap laoten der vee hier grezen. Oek ha'j in t vere vroggere vlejen [[tabak]]steelt in disse buurtschap. In [[1918]] het de buurtschap deur overstroming van de [[Zujerzee]] beheurlik oender waoter estaon. De invleud van t zout is grotendeels vortegaon deur t planten van riet en laoter weer verbranden dervan. Oek de [[adel]] het dudelik zien invleud op dit gebied ehad, te neumen is de familie van Haersma de With. n Antal boerderiejen bin oek altied pachtboerderiejen van disse familie eweest en ebleven. Midden in de buurtschap staot an de Oldenaller Allee t [[kasteel|slot]] Oldenaller mit zien schitterende [[bos|bebossing]], waor iezig veul [[voegel]]soorten zitten. Hier ku'j arg mooi wandelen. {{Putten}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] b2wo1cnppz310y1q1g80u5fv7gefiw6 0 2018 293129 280518 2017-03-22T20:08:20Z Stephan 0796 13116 wikitext text/x-wiki '''Steenenkamer''' is n buurtschap in de gemeente [[Putten]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Leit tussen t darp en t [[Nuldernauw]] in. Steenenkamer het veural n boers karakter. In Steenenkamer praoten ze n aparte variant van t [[Putters]]e dialekt, die ofwiekt van de spraak in de darpskern. t Steenenkamers kenmarkt zich veural deur t behoud van de ''sj-'' op plaotsen waor as t Standerdnederlands en tegenswoordig oek t gewone Putters ''sch-'' hen. {{Putten}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] heuudnkv4pfd708k4ka55og0fnzqkdk 0 2020 291167 289636 2016-11-03T15:55:17Z Wwikix 13678 /* Referensies */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Deventer_kerk.jpg|thumb|De [[Grote of Lebuïnuskarke|Grote of Lebuïnuskerke]] van Daeventer]] [[Ofbeelding:Deventer zonsondergang k.JPG|thumb|Uutzichte op de Lebuïnuskerke van Daeventer]] [[Ofbeelding:Blaeu 1652 - Deventer.jpg|thumb|t Straotenpatroon van Daeventer op disse kaorte uut 1652 is vandage de dag nog altied t zelfde]] [[Ofbeelding:Deventer Proosdij.jpg|thumb|De Proosdij uut 1130 is t oldste stenen waonhuus van Nederland]] '''Daeventer''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Deventer'') is n [[Stad (woonstee)|stad]] en gemeente en olde [[Hanzestad]] in t oosten van [[Nederlaand|Nederland]], in t zuudwesten van de provinsie [[Oaveriessel|Aoveriessel]]. De stad is ebouwd an de rivier de [[Iessel]]. De gemeente Daeventer grenst in t noordwesten an de gemeente [[Olst-Wieje]], in t noordoosten an [[Raolte]], in t oosten an [[Riesn-Hooltn|Riessen-Holten]], in t zuden an [[Lochem]] (Gelderland) en, escheiden deur de [[Iessel]], in t westen an [[Voorst (gemeente)|Voorst]] (Gelderland). In t zuden van de gemeente mondt de [[Schipbeek]] in de [[Iessel]]. Daeventer is één van de vuuf oldste steden van [[Nederland]] en hef n lange [[geschiedenis]]. Daeventer steet al in de [[9e eeuw]]se bronnen van t [[Sticht Utrecht|bisdom Utrecht]] vermeld. In n [[oorkonde]] uut [[877]] wordt espreuken aover zeuven [[boerderieje|hoeven]] in ''Daventre portu'' <ref name="Otten">[http://books.google.com/books?id=4I6QdCxxnk0C&pg=PA55&dq=deventer+etymologie&as_brr=3&hl=nl&sig=ACfU3U1ucCrHmlKV_oOsnC67D9LNW4Qcog#PPA53,M1 D. Otten (2006)], ''Lebuïnus, een gedreven missionaris'', blz 53-57, Uitgeverij Verloren, ISBN 9065509143</ref> (de haven Daeventer). In [[952]] wordt Daeventer in n schenkingsoorkonde van [[Otto I de Grote|keuning Otto I]] as stad vermeld.<ref>Vermelding van Daeventer as stad (''urbs'') in n schenkingsoorkonde van keuning Otto I an t Mauritiusklooster in Maagdenburg, [http://www.mgh.de/dmgh/resolving/MGH_DD_K_I_/_DD_H_I_/_DD_O_I_S._241 Internetversie]. Daeventer werd al erg vrog n ''civitas'' eneumd, zie meer in: A.C.F. Koch (1992), [http://books.google.nl/books?id=v7giuKkzN2EC&pg=PA37 ''Die Anfänge der Stadt Deventer''] in: ''Tussen Vlaanderen en Saksen: uit de verspreide geschiedkundige geschriften van A.C.F. Koch (1923-1990)'', Hilversum, blz. 37.</ref> Naodat Daeventer in de loop der jören steeds meer rechten en vrieheden kreeg, kreeg t in [[1123]] van [[Hendrik V (keizer)|keizer Hendrik V]] de beschikking aover de gemeentelike gronden. Dit wordt deur historisi ezeen as t moment van t verkriegen van [[stadsrechten]] deur de inwaoners.<ref>M. Bartels en H. Slechte (2007), [http://www.historischcentrumoverijssel.nl/NR/rdonlyres/E587DDEB-5788-4FF6-AFA3-8C2B9C52C56F/0/06.pdf ''Deventer, missiepost en handelsnederzetting aan de IJssel''], blz. 40, in: Overijsselse Historische Berichten 122, blz. 33-50</ref> De stad hef t oldste stenen huus, t oldste wandelpark en de oldste wetenschappelike biebeltheek (Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek) van Nederland. == Naam == De name Daeventer wordt [[etymologie|etymologies]] toe-eschreven<ref name="Otten"/> an n in de [[8e eeuw]] of eerder ontstaone samenstelling van twee [[Oldsaksisch|Oldsaksiese]] vormen. De name zol dan ontstaon waezen uut ''*deve-treo'', dat betekent zo'n beetjen "an n waterloop elegen geboomte". Döörnaost wordt wel es ezegd dat Daeventer zien name dankt an t stadjen [[Daventry]] in [[Engeland]], wöör de kristelike missionaris [[Lebuïnus]] (Liafwin) vandaon zol kommen, of nöör n met hum mee-ereisde bevriende [[monnik]] met de name Davo<ref name="Otten"/>; dit leste lik onmeugelik.<ref>Dirk Otten, ''Lebuïnus, een gedreven missionaris'', blz. 55. Hilversum: Uitgeverij Verloren, 2006</ref> Vanwege de politiek overwegend linkse bevolking werd Daeventer vrogger ok wel t ''Moskou an de Iessel'' eneumd. Ok wordt t wel de ''Koekstad'' eneumd, vanwege de bekende [[Daeventer koek]]. ==Dörpen en buurtschappen== Daeventer besteet uut de volgende dörpen: *[[Battem]] *[[Colmschate]] *[[Diepenvene]] *[[Lettele]] *[[Okkenbroek]] *[[Schalkhöör]] En de volgende buurtschappen: *[[Apenhuzen]] *[[De Bannink]] *[[Dortherhoek]] *[[Averlo en Frieswiek]] *[[Linde (Daeventer)|Linde]] *[[Loo (Daeventer)|Loo]] *[[Meulebelt]] *[[Olde Meule]] *[[Oxe]] *[[Pierkesmars]] *[[Rande]] *[[Snipperling]] *[[Tjoene]] *[[Zuudloo]] ==Schrievers== De verhaleschriever [[Herman Korteling]] was veurzitter van de in 1956 op-erichte [[Sallandse Schrieverskring]]. Hee was een van de stuwende krachten achter t tiedschrift veur streektaalschrieverieje ''[[De Moespot]]'' en publiseerden in ''[['t Swieniegeltje]]''. [[Gerrit Kuijk]] (1927) is n Daeventer schriever van kinderboeken, schoelmethodes, grammatika van t Daeventers, memoires en [[nöalstukken|kollums]] in t [[Deventer Dagblad]]. Veul van zien werk, wööronder de kollums, is in t Daeventers eschreven. ==[[Nedersaksies]]== *'''Algemeen:''' **''Daeventer'' (ok espeld as ''Dèventer'') **''Deventer'' (uutspraak: {{IPA|/dɪːmtər/}}) *[[Achterhooks]]: ''Daeventer'' *[[Grunnegs]]: ''Deventer'' (oetsproak: {{IPA|/deːimtər/}}) *[[Tweants]]: **''Daeventer'' (ok espeld as: ''Deavnter'') **''Daewenter'' (ok espeld as: ''Deawnter''; [[Eanter|Eanters]] en [[Riesns]]) *[[Sallaands]]: ''Dèmter'' (eschreven as ''Dèventer'') ==Referensies== <references/> [[Ofbeelding:Deventer brink.JPG|thumb|800px|center|De Brink in de binnenstad van Daeventer. Op de veurgrond de Wilhelminafontein, links de Waag, midden achter De Penninckshoek.]] {{Commonscat|Deventer}} {{Oaveriessel}} {{Begin|sdz}} {{Dialekt|sdz|Deventer|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Daeventer| ]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] l510jzg79igr6n2cp4297dff41sd4x4 0 2021 289688 289613 2016-10-29T12:43:27Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''De Wiek''' is een [[dörp]] in de [[Nederlaand]]se [[pervincie]] [[Drenthe]], gemiente [[De Wolden]], mit ongeveer 3.000 inwoners (1 jannewaori 2004). Iene van De Wiek het een ''Wieker''. De Wiek is een ontginningsdörp, ontstaon in de [[middeleeuwn|middelieuwen]] in 't dal van de [[Riest (revier)|Riest]]. 't Was töt [[1 jannewaori]] [[1998]] 't heufddörp van de veurmaolige gemiente De Wiek, waortoe ok [[Koekange]] en een groot antal gebieden beheurden. Veural nao de [[Tweede Wereldoorlog|Tweeide Wereldoorlog]] is 't dörp daorumme stark uutebreid mit ni'jbouw. Bezienswaordig is [[stellingmeule]] [[De Wieker Meule]] uut 1829. De Wiek hef een veule veurzienings, waorunder een [[bibliotheek]], een openbaore basisschoele, een sporthal, sportvelden, een zwembad, een supermarkt, een postagentschop, verscheiden aandere winkels en bedrieven en een groot antal horecagelegenheden. De umgeving van De Wiek wördt ekenmarkt deur 't weidelaandschop van 't Riestdal. In 't zuudwesten van 't dörp lig 't [[bos]]rieke laandgoed [[Dickninge]] uut de negentiende ieuw, det vri'j toegaankelijk is. Enkele kilometers in 't oosten van 't dörp, an de Staopelerweg, is 't bezukerscentrum van Stichting Het Drentse Landschap te vienden. ==Kunnigheid== *[[Jan Poortman]], schriever en onderwiezer, geboren op De Wiek *[[Ria Westerhuis]], schriefster, woonachtig op De Wiek ==Plaotiesriege== <gallery> Ofbeelding:Vroggere Op Schoele 1913 De Wiek.JPG|Vroggere openbaore basisschoele op De Wiek (evestigd 1913) Ofbeelding:Kapper adverteert 'veur echte kerels', De Wiek.JPG|Een kapperszake op De Wiek adverteert in 't Drèents 'veur echte kerels' Ofbeelding:Hof an een straote op De Wiek.JPG|Hof an een straote op De Wiek Ofbeelding:De Riest bi'j de Wiek, Drenthe.JPG|'t Drèents-Oaveriesselse grèensreviertien de Riest bi'j De Wiek </gallery> ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.vvvdewolden.nl VVV De Wolden] [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Drenthe]] 22egr9gsqsnvff5trg7l4958a2o0i70 0 2022 291224 271199 2016-11-04T09:23:55Z Wwikix 13678 /* Rifferenties */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:kerk staphorst.jpg|thumb|right|200px|Dörpskarke op Stappest]] '''Stappest''' (ok wal '''Stapper'''<ref>Dr. G.H. Kocks (1997), ''Woordenboek van de Drentse dialecten. A-L'', Assen: Van Gorcum. Ingaank: ''achterummekiekertien'': ' ''Hen Stapper ''[Staphorst]'' um een achterummekiekertien te kopen'' als antwoord op de vraag waar iemand heen gaat (Ruw)'; Ruw = Runerwold</ref>; [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Staphorst'') is een dörp in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie|previncie]] [[Oaveriessel]]. 't Lig in de [[Stappest (gemiente)|gelieknamige gemiente]]. ==Dörpskarakter== Samen mit [[Roevène]] vörmt Stappest een typisch veurbeeld van lintbebouwing an de Olde Rieksweg en (in 't geval van Stappest) de Gemienteweg. Opvallend an Stappest bint de felgrune luken en deuren (mit boaven de veurdeure dikkels een zogenaamde lèvensboom) en de [[klederdracht]] die vrogger van jong töt old deur mannen en vrouwen edragen wordden, mar now hiel gauw ofnimt. Kiender die permanent of allinnig in de [[Wienter|winter]] in klederdracht loopt, bint al een zeldzaamheid. Ok volwassen mannen zie-j der niet meer in lopen, op een paor bejaorde mannen nao. Volwassen vrouwen die in klederdracht loopt, bint der nog wel aordig veule. In [[1937]] is in de Algemiene plaatselijke verordening vastelegd det 't verboden is ''"iene op of an de weg zonder zien of heur toestemming te fotograferen"''. ==Karkelijkheid== De gemienschop van Stappest stiet bekend as ien van de miest karkelijke binnen Nederlaand, en is knap esleuten. Der bestaot verschillende [[geriffermeerd]]e karken van verschillende oriëntaties. De [[zundagsrust|zundagsröst]] wordt stark in acht eneumen en de karkdiensten in de [[protestantisme|protestantse karken]] wördt drok bezocht. De dörpskarke van Stappest is mit umdebi'j 2.300 zitplaatsen ien van de grootste karken in Nederlaand en zit alle zundagen vol. Op speciale dagen zoas biddag en dankdag bint op Stappest alle [[winkel]]s, bedrieven en [[schoele]]n esleuten. 't Lek dan een normaole zundag, mar de karkdiensten wordt miestal pas 's aovens eholden. ==Kunnigheid== In disse lieste vin ie bekende mèensen die op Stappest woont, of ewoond hebt. * [[Stien Eelsingh]] (1903-1964), schilderes * [[Peter Stegeman]] ''('t Stappester boertien)'' (1840-1922), krudendokter ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.staphorst.nl/ Webstee van de gemiente Stappest] * [http://www.staphorst.org/ Infermaotie oaver Stappest en Roevène] == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stappest]] mee031nsztnmpgm8relkhb03qwoqejv 0 2023 4616 2006-05-06T10:18:20Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stappest]] 6vo3lp71t7uc13iefqu5nthsloqxmse 0 2024 292862 291544 2017-01-02T15:02:14Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <!--Spelling volgens Schoemaker-Ytsma: ao bi'j Nederlaans (a)a; oa bi'j Nederlaans o-->{{etelazie}}[[Bestaand:Nieuwleusener_Hulsterplas.jpg|thumb|right|300px|d'Olde Hulsterplas, Ni'jlusen]][[Bestaand:Nieuwleusen wapen 1954.svg|thumb|right|110px|'t Dörpswaopen]] '''Ni'jlusen''' (ok wal: ''Ni'jluusn''; ok wal: ''Ni-jluuzn'' naor de spelling-Gallée<ref name="Scholtmeijer" />; [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Nieuwleusen'') is een plaatse in [[Oaveriessel]] mit 5887 inwoners per [[1 jannewaori]] [[2011]] (2008: 5930, 2007: 5913, 2006: 5983).<ref>[http://www.dalfsen.nl/web/show/id=82665 Webstee van de gemiente Dalsen], gemientegidsen 2007-2008 en 2006-2007</ref> Bi'j de gemientelijke herindieling van [[2001]] is 't miest van de olde gemiente Ni'jlusen bi'j de [[Dalsen (gemiente)|gemiente Dalsen]] ekomen. Een aander diel is bi'j de gemiente [[Zwolle (Oaveriessel)|Zwolle]] edaone, waoronder een diel van de [[buurtschop]] [[De Lichtmis]]. == Umgeving == [[Bestaand:NieuwleusenZuid.jpg|thumb|left|De Karkenhoek bi'j winterdag]] Ni'jlusen lig an de previnciaole weg N377 ('de Den Hulst'), tussen [[Asselt]] in 't westen en [[De Balk]] in 't oosten. De noordgrèenze is mit 't dörpien [[De Punt (Stappest)|De Punt]] in de gemiente [[Stappest]]; Ni'jlusen lig onder 't [[Boswachteri'je Stappest|Staatsbos]] in die gemiente. Ni'jlusen-Noord nuumt ze ok [[Den Hulst]]; an de westkaante van Den Hulst lig de agrarische buurtschop [[De Meele]]. An 't Westende, in 't verlengde van 't Oosterveen, lig de buurtschop 't [[Roetenveen]]. Ni'jlusen lig tussen de [[Vechte]] en de [[Riest (revier)|Riest]] en wördt bi'j [[Sallaand]] of ok wal 't [[Vechtedal]] erekend. 't Dörp hef een noordelijke en een oldere zudelijke helfte, mit sportvelden in de midden. In Noord ligt de Olde en Ni'je Hulsterplas, die tussen de jaoren zestig en tachtig bint uutebaggerd en mit 'n kaander bint verbunden (zaand hieruut is gebruukt veur 't dempen van de [[Dedemsvaort (kenaal)|Dedemsvaort]]).<ref>[http://www.wgs.nl/aspx/download.aspx?File=/contents/pages/24239/wgs7046_kaart2.pdf 't Waterschop Groot Sallaand oaver de Hulsterplas, Beentjesgraven en aandere watergebieden in en bi'j Ni'jlusen] (pdf)</ref> In Zuud lig de kern de Karkenhoek mit de Grote Karke (1830, oorspr. 1660<ref>De onderwiezer [[Wilhelmus Gerhardus Antonius Johannes Röring|W.G.A.J. Röring]] (1848-1934) schreef: 'de dorpskerk, die in 1829 vernieuwd is, dagteekent van 1660.' (Uut ''Beschrijving van Overijssel en wandelingen door die provincie''.) De olde karke wördden in 1829 of-ebreuken, en de ni'je karke wördden een jaor later op-ebracht. (Ds. J. ter Stege (1982). ''De kerke tot Oosterveen, Geschiedenis van de Hervormde Gemeente Nieuwleusen''.) [http://www.kerkpleinnieuwleusen.nl/visualtextbox/VisualTextbox_V1.1b/tooncontent.php?filenaam=gesch_grotekerk.htm Meer oaver de geschiedenis van de Grote Karke]</ref>), 't olde gemientehuus en 't [[Palthebos]], det vrogger in 't bezit was van 't predikaantengeslacht Palthe. De mieste ni'jbouw hej in 't westen (de Westerbouwlaanden).<ref>[http://www.dalfsen.nl/web/show/id=95478 Webstee van de gemiente Dalsen]</ref> Een zegswieze gef an det 't dörp niet altied zo antrekkelijk ewest hef: ''Ni'jluusn, vrogger wollen ze d'r nog niet begraven wörden en now gaot ze d'r woonen.''<ref>Bartels-Martens, Gees (1997), ''Een rondje Nieuwleusen: Een bescheiden rondgang door de literatuur en geschiedenis van Nieuwleusen'', Kampen: IJsselacademie (bladziede 35)</ref> == Beriekberheid == Op Ni'jlusen kuj mit verscheiden bussen kommen. Busse 29 (Zwolle busstation-[[Koevern]] busstation) rid um 't kwartier deur Ni'jlusen in beide richtingen en op 'n zaoterdag en zundag elk ure. De scholierenbusse 649 (Zwolle-[[De Vaort (plaatse)|De Vaort]] Magnolia) rid alle wörteldagen töt 9 ure hen Zwolle, en in de naomiddag vanof um-en-bi'j half dree terogge hen Ni'jlusen en De Vaort. De snelbusse 83 (Zwolle-De Vaort) rid allennig in de mörgenspits en aovendspits en stopt twie keer op Ni'jlusen. Vanof september 2006 leverde 't busbedrief Connexxion de diensten; sinds september 2010 döt Syntus det. Mit de auto kuj op Ni'jlusen kommen via de N377. Ok kuj der kommen van Zwolle uut, langes 't bedrievenpark [[Hessenpoort]] oaver de N758 (Ni'jluusenerdiek). Vanuut [[Dalsen (dörp)|'t dörp Dalsen]] beriek ie Ni'jlusen via de N757 (Dedemsweg). == Geschiedenis == [[Bestaand:Janssonius1658.gif|thumb|left|'t Oosterveen, daoras Ni'jlusen mit begunden, onderliend op een kaorte deur Janssonius (1658). Veengebieden bint broen. Klik um te vergroten.]] Ni'jlusen is ontstaon in de eerste helfte van de zeuventiende ieuw. In die tied was 't gebied tussen Lusen (tegenswoordig [[Oldlusen]]), een plaatsien an de [[Vechte]], en de [[Riest (revier)|Riest]] op de grèenze mit [[Drenthe]] nog 'n roege streek mit [[vene (grondsoorte)|hoogveenmoerassen]]. Dizze streek maakten diel uut van 't oerstreumdal van de Vechte, det an 't ende van de veurleste [[Iestied]] (de Ris-Iestied, zo'n 200.000 töt 150.000 jaor eleden) veule malen groter was as 't Vechtedal tegenswoordig.<ref name="ANWB" /> 't Hiele gebied van 't Vechtedal, van [[Asselt]] töt an Koevern, is op een kaorte van Abraham Goos uut 't begun van de 17e eeuw an-egeven as '''t Veen''. 't Diel bi'j 't latere Ni'jlusen het daorop 't ''Ommer moer'' (= Ommer moor of veenmoeras). Ze denkt det ''lusen'' in de namen Ni'jlusen en Oldlusen ''lo-essen'' (= holt-essen) betiekent. [[Es (geografie)|Essen]] waren de bouwlaanden die jaorlijks op-eheugd wördden mit de mesplaggen uut de potstallen.<ref>[http://www.dalfsen.nl/web/show/id=76092 Webstee van de gemiente Dalsen]</ref> Dizze olde bouwlaanden, op-eheugd deur ieuwenlange plaggenbemesting, ligt de Vechtevallei bi'jlanges rondumme alle dörpen en buurtschoppen.<ref name="ANWB" /> === De Luessener Compagnie === [[Bestaand:NW-Oaveriessel1773.gif|thumb|left|'t 'OosterVeen' in 1773. De liende d'r boaven is de waterloop Beentjesgraven, in 1809 vergraven en de boavenloop ewördden van de oorsprunkelijke Dedemsvaort. Klik um te vergroten.]] Op 8 jannewaori 1631 wördden de Luessener Compagnie op-ericht deur inwoners van Zwolle en [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] um 't gebied boaven Lusen, det töt de [[marke]] van Lusen beheurden, te ontginnen. 't Was de oldste veenkelonie van dizze streek.<ref name="ANWB" /> De ontginning is veural ter haand eneumen deur pioniers uut Lusen. De eerste [[boerderieje|boerderieën]] van de ni'je plaatse stunden an 't Pad, vandage 't [[Oosterveen]].<ref>De uutgaove ''Nieuwleusen in de kaart gekeken'' (kiekt onder Schrieveri'je) mut een kaorte van tussen 1573 en 1592 deur Christiaan Sgroten bevatten, mit Ni'jlusen d'rop. Dizze vermelding zol dan veurofgaon an de ontginning deur de Luessener Compagnie.</ref> Tussen 1640 en 1646 hef [[Zweer van Haersolte]] daor de [[havezate]] Oosterveen ebouwd. Dizze is ofebreuken in 1862; een schaalmodel d'rvan kuj ziene in 't museum Palthehof (kiekt hieronder).<ref>Jakob de Weerd (red.) (2007), ''Fotoboek Nieuwleusen'', Nieuwleusen: Ni'jluusn van vrogger (foto van 't schaalmodel van de havezathe Oosterveen op bladziede 13)</ref> In 1655 wördden d'r een huus an 't Oosterveen ezet veur een schoelmeister. Vanof 1659 wördden 't deupboek van Ni'jlusen bi'j-ehölden. De eerste predikaanten bint uut Zwolle, Dalsen en [[Omm]] ehaald. De eerste Ni'jluusiger predikaant was domeneer Van Bercum, die in 1663 kwaamp. === De Dedemsvaort === In 1809 begunden de op Ni'jlusen geboren edelman en politicus [[Willem Jan van Dedem|Willem Jan baron van Dedem]] mit de anleg van de [[Dedemsvaort (kenaal)|Dedemsvaort]] deur noordelijk Oaveriessel. Uuteindelijk zol 't [[knoal (woaterweg)|kenaal]] van Asselt töt de Vechte bi'j [[Grambarge]] lopen. In 1811 gunk 't kenaal töt an De Balk. Ter hoogte van Ni'jlusen lag an de Dedemsvaort de buurtschop [[Den Hulst|De(n) Hulst]] (in de volksmond '''n (H)ulst'' of ''Nulst''). Dizze buurtschop stund deur d'Ommerdiek (now de heufdstraote de Burg. J.P. Backxlaan) in verbinding mit Ni'jlusen, en gruuiden uut töt Ni'jlusen-Noord. In 1969 is de vaort bi'j Den Hulst edempt. Ter hoogte van De Meele bestiet de Dedemsvaort nog altied; ok buten Ni'jlusen bint d'r nog dielen van open elaoten. De N377 is an-elegd op de plek van 't kenaal, of d'rnaost waor 't kenaal nog lig. === De gemiente Ni'jlusen === [[Bestaand:NijlusenGemientehuus.jpg|thumb|right|210px|'t Vroggere gemientehuus van Ni'jlusen]] Ni'jlusen hef in 't begun van de 18e eeuw samen mit de buurtschop [[Old Averiest|Averiest]] iene gemiente vörmd (gemiente 'Nieuwleusen en Avereest'). Op 1 juli 1818 wördden de gemientelijke begrotingen escheiden en wördden Ni'jlusen een zölfstaandige gemiente. Mar nog töt 1833 hef Ni'jlusen in een personele unie mit Averiest ezeten, mit een gedielde borgemeister.<ref>[http://www.hardenberg.nl/smartsite.shtml?id=17537 Webstee van de gemiente Hardenbarg]</ref><ref>[http://www.hvavereest.nl/bijlagenoud/ontwikkeling_gemeente.htm Historische Vereniging Avereest]</ref> Töt 1899 had Ni'jlusen gien gemientewaopen. Krek as veur aandere gemientes was de reden van de anvraoge de bouw van de ni'je vergaderzaol van de Provinciale Staten van Oaveriessel. 't Waopen was samenesteld uut de waopens van Dalsen en [[Zwollekerspel]], umdet de Marke van Lusen bi'j 't schoutambt Dalsen heurden en een diel van Zwollekerspel bi'j de gemiente Ni'jlusen was betrökken. 't Leegste diel van 't waopen symboliseert de laandbouw. In 1954 vreug de gemiente een kroon boaven 't waopen an, die as ze zunder meer kreeg.<ref>[http://www.nieuwleusen.info/ Nieuwleusen Startpagina]</ref> De gemiente Ni'jlusen bestund töt en met 31 december 2000; toen wördden 't grondgebied van de olde gemiente bi'j Dalsen edaone, op 't laand ten westen van de spoorlien Zwolle-[[Grunnen (stad)|Grunning]] en een kleine grèenscorrectie mit de gemiente Stappest nao. 't Vrogge gemientewaopen is now 't dörpswaopen van Ni'jlusen.<ref>[http://www.palthehof.nl/dorpswapen.html Webstee van 't museum Palthehof]</ref> === De Rollecate === In 1913 wördden op 'n Hulst de eerste rieksopleiding veur leraressen in 't laandbouwhuushold-onderwies lös edaone, De Rollecate. Baron van Dedem had zien gelieknamige laandgoed beschikbaor esteld um dizze opleiding meugelijk te maken. 't Huus De Rollecate was rond 1654-1655 ebouwd in [[Venó]] en in 1821 deur baron van Dedem of-ebreuken en op 'n Hulst an de Dedemsvaort opni'j op-ebouwd. De opleiding stund onder leiding van [[Theda Mansholt]] en later van [[Greta Smit]]. Hier wördden plattelaansvrouwen onderwezen in de kunnigheid mit, en liefde veur, een hemmel huusholden, laandbouw, tuunderi'je en 't huusvrouwschop. In 1930 verhuusden de opleiding naor [[Dèventer]] en 't huus De Rollecate wördden of-ebreuken.<ref>Bartels-Martens, Gees (1997), ''Een rondje Nieuwleusen: Een bescheiden rondgang door de literatuur en geschiedenis van Nieuwleusen'', Kampen: IJsselacademie (bladziede 97-101)</ref><ref>[http://www.kasteleninoverijssel.nl/pages/rollecate.htm Kastelen in Overijssel oaver 't huus de Rollecate]</ref> Teengwoordig het 't [[industrieterrein]] an de Meele De Rollecate. Ok de Rollecaterbrogge oaver 't spoor hen [[Grunnen (stad)|Grunning]]/[[Liwwadden (stad)|Liwwadden]] herinnert an 't laandgoed. === Union === In 1904 kwaamp op 'n Hulst de fietsenfebriek van Union, die slim belangriek ewest hef veur de waarkveurziening en de bluui van Ni'jlusen. In 1979 gunk bi'j een braand 't olde Uniongebouw verleuren.<ref>[http://www.rijwiel.net/intuni2n.htm Interview mit veurmaolige Union-warknimmer Lambert Likkel]</ref> In de leste tientallen jaren van zien bestaon hef de febriek een lange riege financiële en bestuurlijke perblemen ehad. In 2001 gunk 't bedrief feliet en kwaamp onder curatele van 't Sociale Waarkveurzieningsschop Larcom in Omm. Twie jaor later wördden de fabricage, ondanks protesten, verplaatst naor een bedriefshalle op 't industrieterrein De Grift. In 2005 hebt ze Union verköcht an Dutch Bicycle Group in [[Schiedam]] - 't feilijke ende van 't bedrief. Allennig de perductie blif mit een drei-jaorig contract in haanden van Larcom op Ni'jlusen.<ref>[http://www.rijwiel.net/unionn.htm Chronologische geschiedenis van Union]</ref> D'olde fabriekshalle van Union wördden gebruukt deur verschillende bedrieven, tötdet op 29 meie 2009 een braand mit onbekende oorzaok de halle in de asse legden.<ref>[http://www.dvhn.nl/nieuws/noorden/drenthe/article4767080.ece/Miljoenenschade_brand_in_oude_Union-fabriek_Nieuwleusen Dagblad van het Noorden: ''Miljoenenschade brand in oude Union-fabriek Nieuwleusen'' (31 meie 2009)]</ref> == Bedrievigheid == Deur factoren as de veurdielige ligging van 't dörp kört bi'j Zwolle, is d'r veule industriële bedrievigheid op Ni'jlusen. D'r bint sectoren as de textielindustrie en 't kleinmetaol.<ref>''Nieuwleusen: Afscheid van een zelfstandige gemeente'' (video), Ni'jlusen: Combi Bennink i.o.v. Gemiente Ni'jlusen</ref> De industrieterreinen (De Meele, De Evenboer, De Rollecate, De Grift) gruuit staorigiesan. Wieder is de dienstensector van pertaansie, en hef Ni'jlusen nog aal een stark agrarisch karakter, mit naodrok op de veeteelt. De winkels bint econcentreerd in de kernen Ni'jlusen-Noord en Ni'jlusen-Zuud, die as beidend heur eigen activiteiten organiseert.<ref>[http://www.nieuwleusen-noord.nl/ Webstee van de Vereniging Activiteiten 'Noord']</ref> Zowal in Noord as in Zuud viej de mieste winkels um de Backxlaan hen. In 2007 hebt ze in Zuud een hiel ni'j woon-en-winkel-plein in-ericht.<ref>[http://www.centrumplan-nieuwleusen.nl/ Centrumplan Nieuwleusen Zuid: Wonen en winkelen aan het plein]</ref> Op zaoterdagen is d'r een mark die um 't halve jaor maank Noord en Zuud van stee wisselt. == Cultuur == === Musea === [[Bestaand:Museum Palthehof.JPG|thumb|left|'t [[Museum Palthehof]] gef een indrok van de geschiedenis van Ni'jlusen an de haand van vaste en tiedelijke tentoonstellings.]] In 1982 bestund Ni'jlusen 350 jaor en hebt ze de Historische Vereniging Ni'jluusn van vrogger op-ericht. Dizze verieniging hef in 1998 an de Karkenhoek 't [[museum Palthehof]] eöpend, waor vaste en lösse tentoonstellings oaver 't vleden van Ni'jlusen te bezuken bint. In 't Grammofoonmuseum kuj plaotenspeulers bekieken vanof de beguntied van de grammofoon, en naor olde opnaomes luustern. [[Bestaand:Massier-molen2.jpg|thumb|right|120px|De meule van Massier nao restauratie]] An 't Westende, een weg langes de grèenze mit Dalsen, stiet de meule Massier uut 1861; de leste van de zes meules die d'r op Ni'jlusen hebt estaone. Lange tied stund d'r allennig de romp nog, mar de stichting Molen Massier begunden op 't lest van 2007 de meule te restaureren en maalveerdig te kriegen. Dizze restauratie wördden in oktober 2008 bekroond mit 't plaatsen van de kappe mit wieken op de rompe. De meule is now open veur peblieke activiteiten.<ref>[http://www.molenmassier.nl/ Webstee van de Stichting Molen Massier]</ref> === Meziek === Sinds 1925 speult op Ni'jlusen de christelijke muziekverieniging de Broederband. Wiedere meziekverienigings bint Excelsior, Crescendo Excelsior en de accordeonverieniging Con Brio. Ok zingt er 't christelijk koor de Hazeuzangers. Volksliedties deur verscheiden zangers en koren oaver Ni'jlusen en aandere plaatsen in de gemiente Dalsen bint verzameld op de cd ''Ons Lokale Lied: Liedjes over de gemeente Dalfsen'' (Stichting Lokaal Lied, 2004). Op 29 oktober 2004 wördden op Ni'jlusen 't [[Mega Piraten Festijn]] (MPF) eholden, een festival det op 10 april van det jaor veur 't eerst plaatsvund in [[Lemelerveld]] in dezölfde gemiente. 't MPF is een aovondvullend optreden, vake in een grote tente, van een stok of dartig artiesten die 't Nederlaandstalige lèvenslied zingt. Sindsdien is 't MPF uutebreid naor aandere plaatsen in oost-Nederlaand en vervolgens ok naor aandere dielen van 't laand. === Schrieveri'je === [[Bestaand:Kunst boom 2 Nieuwleusen.jpg|thumb|left|150px|'t Kuunstwark ''Noli Me Tangere'' van Luk van Soom]]Schrievers die op Ni'jlusen bint geboren, d'r bint op-egruuid of d'r ewoond hebt, bint onder aandere de non-fictie-schriever [[Wilhelmus Nicolaas Wolterink]] (1833-1904), de onder meer in 't [[Westlaauwers Frais|Fries]] publicerende romanschriefster [[Ryk de Boer]] (ps. van Riek van der Galiën-De Boer, 1907-1988), de romanschriever [[Johan van Dorsten]] (1926), de verhalenschriever en dichter [[Jan Zantinge]] (1927-1996), de dichteres en verhalenschriefster [[Klazien Bijker-Van Hulst]] (1931), de dichter [[Piet Kalteren]] (1939), de romanschriefster [[Ali Drost-Brouwer]] (1942) en de dichter en muzikaant [[André Groote]] (1944). === Keunstwarken === In winkelcentrum de Karkenhoek, det ze in 't eerste decennium van de 21e eeuw stark verni'jd hebt, stiet op de toen ni'j an-elegde Grote Mark 't keunstwark ''Noli Me Tangere'' - een egalvaniseerd staolen boom mit lochies - van de Belgische keunstenaor Luk van Soom.<ref>[http://www.nieuwsbank.nl/inp/2008/12/20/R007.htm Nieuwsbank: ''Onthulling Kunstwerk Noli Me Tangere in Nieuwleusen'' (20 december 2008)]</ref> == Sport == Ni'jlusen hef een cluster an oaverdekte en openlocht-sportfaciliteiten die as de noordelijke en de zudelijke helfte van 't dörp van mekare scheidt. Hier ligt voetbalvelden, tennisbanen, een körfbalveld, een sporthalle-cum-wiekcentrum (De Schakel), een iesbane en een openlochtzwömbad (De Meule). Op 't dörp bint veule sportverienigings. D'r bint twie voetbalverienigings, USV Nieuwleusen en SV Nieuwleusen. Ok hej een schietveriening, een visverieniging HSV De Voorn, een zwömclub ZPC Nieuwleusen, een motorclub en volleybalverieniging Flash Nieuwleusen. == Taal == De streektaal die ze op Ni'jlusen praot, heurt bi'j 't [[Nedersaksisch]]. Verscheiden dialectkaorten geeft an det Ni'jlusen gedieltelijk of hielemaole in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents|(Zuudwest-Zuud-)Drèentse]] taalgebied lig. (De Oaveriesselse plaatsen Stappest, [[Dedemsvaort (plaatse)|De Vaort]] en [[Slagharen]] ligt ok in det gebied.)<ref>[http://taal.phileon.nl/kaart/nedersaksisch.php Kaorte van de Nedersaksische dialecten in Nederlaand]</ref><ref>[http://taal.phileon.nl/kaart/daan.php Jo Daan heur kaorte van de streektalen in Nederlaand]</ref><ref>[http://taal.phileon.nl/kaart/noordduitsland-geheel.php Heufdindieling van de Nedersaksische streektalen in Nederlaand en Duutslaand]</ref> Mar umdet Ni'jlusen in Sallaand lig, wördt 't Ni'jlusens seins as [[Sallaans]] eziene. Zo nuumt ze de Ni'jluseger streektaalzanger [[Aalt Westerman]] '' 'de troubadour van het Sallands' ''.<ref>[http://aaltwesterman.vdijk.info/start.php?nieuws=archief&artikel=3 Webstee van de zanger Aalt Westerman]</ref> De dialectkenner Harrie Scholtmeijer rekent de taal van 't dörp niet töt 't Sallaans of [[Zuud-Drèents]], mar töt 't [[Oaveriessels|Noord-Oaveriessels]] (volngs zien indieling van de Oaveriesselse dialecten: hi'j zeg hiermit niks oaver verwaantschop mit de dialecten in Drenthe).<ref name="Scholtmeijer" /> 't Noord-Oaveriessels hef (krek as 't Zuudwest-Zuud-Drèents) lange klinkers veur partie woorden die in 't Sallaans körte of uut-erekte klinkers hebt, en 't hef beveurbield gien umlaut in 't verkleinwoord. De dialectoloog [[Hendrik Entjes]], die de leste periode van zien lèvent op Ni'jlusen woonden, hef an-egeven det ze op Ni'jlusen niet íen enkel dialect praot (of preutten), en dej d'r zowal Drèentse as Sallaanse invloed viendt:<br /><br /> * ''"[Nieuwleusen] heeft een oud gedeelte, in het zuiden, en een nieuw gedeelte, ontstaan toen de Dedemsvaart gegraven werd. Dat heette vroeger De Hulst. Daar had je oude boerderijen op zandkoppen die boven het veen uitkwamen. Maar De Hulst is nooit uitgegroeid tot een duidelijke veenkolonie. Nu heb ik hier indertijd RND-opnamen gemaakt [Reeks Nederlandse Dialectatlassen, ''red.'']. Eén in Nieuwleusen en één in De Hulst. Maar nu ik die met elkaar vergelijk, merk ik dat ik indertijd in De Hulst zegslieden heb gehad die van die oudere boerderijen kwamen. En als ik naar mensen ga die afstammen van die veenmensen, van toen de Dedemsvaart gegraven werd, dan is daar een duidelijk dialectverschil. En hier zegt men dan: er is wel enig verschil tussen noord en zuid. Maar dan bedoelt men: tussen de afstammelingen van de oude bewoners en hen die hier later zijn komen wonen. [...] De oude Vechtstreek zegt bijvoorbeeld etten, maar in de Veenkolonies vind je eten. Ik denk dat dat uit Drente komt. En van die kolonietaal probeer ik iets terug te vinden. Je kunt dan van een Veenkoloniaals in Overijssel spreken."''<ref>[http://www.meertens.knaw.nl/vdw/2000.1/entjes.html Interview mit Hendrik Entjes]</ref> <br /><br /> [[Bestaand:Zo_zegge_wi'j_det.jpg|thumb|right|140px|Uutgave oaver 't Ni'jlusens]] Zoas mit de Nedersaksisch dialecten in 't algemien nemp 't gebruuk van 't Ni'jlusens dialect of en wördt d'r aal meer [[Standaardnederlaans]] espreuken. Waoras ze 't nog gebruukt, giet 't aal meer op Nederlaans lieken. 't Dialect gebruukt ze of en toe in uutgaves, zoals in 't tiedschrift van de Historische Vereniging Ni'jluusn van vrogger. Van de woordenschat en uutdrokkings is 't ien en aander vast-elegd.<ref>Kiekt beveurbield bi'j Schoemaker-Ytsma onder Schrieveri'je, of in de [http://www.meertens.knaw.nl/sand/zoeken/lijst_met_plaatsen.php?kloeke_nr=F097p&plaatsnaam=Nieuwleusen&sortering=provincie ''Dynamische Syntactische Atlas van de Nederlandse Dialecten''] van 't Meertens Instituut.</ref> Teksten van liedties oaver Ni'jlusen bint vake in de streektaal eschreven. Aalt Westerman hef liedties eschreven as ''Mien Sallands Dorp'' en 't ''Ni'jluus'ns Streeklied''. De [[Veluwe|Veluwse]] dichter en revueschriever [[Hermen Bomhoff]] schreef 't ''Nijlusens lietien'', op meziek ezet deur Aalt Westerman. Ok van 't gedicht ''Ni'j luusen mien dörpien'' deur [[Hendrik Sterken Rzn]] hef Aalt Westerman een mezikale versie op-eneumen.<ref>[http://www.cultuurplatform.nl/site/admin/aangesloten/aangesloten-organisatie.asp?id=132 Teksten van volksliedties uut de gemiente Dalsen (Nedersaksisch en Nederlaands)]</ref> Appie Kreule maakten op [[Normaal]] inspireerde rocknummers as ''De nacht van Ni'jlusen'' (' ''De kroegbaos is weer goed te passe / mit al ''mien'' centen in ''zien'' tasse'' ') en ''Verhuzen naor Ni'jlusen''.<br /><br /> ''Ni'j luusen mien dörpien'', gedicht deur Hendrik Sterken Rzn (kiekt bi'j Schrieveri'je):<br /> ''Ni'j luusen mien dörpien ik hoale van oe''<br /> ''En 'k blieve oe trouw as mien va en mien moe''<br /> ''Ja veule geslachten die deden heur wèrk''<br /> ''En maakten Ni'j luusen zo groot en zo stèrk''<br /> ''De boeren die bint er behoedzaam en bi'j''<br /> ''En hoalt heur bedrief van de àrmoede vri'j''<br /> ''Die ligt doar zo mooi ien heur gruun witte kleur''<br /> ''Ienvoudig en deegluk, een bloemhof d'r veur''<br /> ''En d' industrie die hier bedrievigheid bracht''<br /> ''Ni'j luusiger jonges die 't uut hebt edacht''<br /> ''Die gruuijden hier op tut een heel hoge stàànd''<br /> ''Mar bleven toch altied hier kiender van 't làànd''<br /> ''En woor ik ok kome en woor ik ok goa''<br /> ''Ni'j luusen mien dörpien det lig mi'j zo noa''<br /> ''Ja woor ien de wereld de plicht mi'j ok röp''<br /> ''Ni'j luusen blif 't dörpien woor 't hàrte veur klöpt''<br /> (1958) == Kunnigheid == In dizze lieste vin ie bekende mèensen die op Ni'jlusen woont, of ewoond hebt. * [[Anita Berry]] (geb. Greetje Garritse), zangeres, had een hit mit 't liedtien ''Middellandse Zee'' * [[Ryk de Boer]] (ps. van Riek van der Galiën-De Boer, 1907-1988), romanschriefster * [[Benjamin Boers]] (1871-1952), communistisch predikaant * [[Sander Borgers]] (1917-1985), NSB'er en SS'er * [[Klazien Bijker-Van Hulst]] (1931), dichteres en verhalenschriefster * [[Willem Jan van Dedem|Willem Jan baron van Dedem]] (1776-1851), financier van de [[Dedemsvaort (kenaal)|Dedemsvaort]] * [[Johan van Dorsten]] (1926), romanschriever * [[Ali Drost-Brouwer]] (1942), romanschriefster * [[Hendrik Entjes]] (1919-2006), hooglerer Nedersaksische taal- en letterkunde * [[Manon Flier]] (1984), volleybalspeulster van 't Nederlaans Team * [[H. van der Galiën-De Boer]] (1907-1988), romanschriefster * [[André Groote]] (1944), mediamaker over 't paranormale, dichter, muzikaant * [[Piet Kalteren]] (1939), dichter * [[Joost Marsman]] (1974), zanger van de nederpopband ''I.O.S.'' (veurhen ''Is Ook Schitterend'') * [[Jan Arend Palthe]] (1727-1803), predikaant en grondbezitter * [[Tjako van Schie]] (1961), pianist en componist * [[Hendrik Sterken Rzn]] (1915), dichter en schriever oaver streekgeschiedenis * Prof. Dr. [[Eric Sudhölter]] (1954) hooglerer an de Landbouwuniversiteit in Wageningen * Prof. Dr. [[Jan Waterink]] (1890-1966), geriffemeerd predikaant; schriever; hooglerer pedagogie en psychologie an de [[Vrije Universiteit|VU]] in Amsterdam * [[Aalt Westerman]] (1951), streektaalzanger * [[Wilhelmus Nicolaas Wolterink]] (1833-1904), predikaant en schriever * [[Jan Zantinge]] (1927-1996), Drèentse schriever, onderwiezer op Ni'jlusen == Schrieveri'je == In dizze lieste vin ie boeken die oaver Ni'jlusen gaot. * Bartels-Martens, Gees (1997), ''Een rondje Nieuwleusen: Een bescheiden rondgang door de literatuur en geschiedenis van Nieuwleusen'', Kampen: IJsselacademie * Brouwer, Hanneke (1975), ''De gemeente Nieuwleusen; een morfologische studie'', Amsterdam: Vrije Universiteit Amsterdam * Hengeveld-van Berkum, G., G. Kreule-Kok & J.W. de Weerd (samenstelling) (1992), ''Boerderijen toen, en nu...'', Ni'jlusen: Ni'jluusn van vrogger * Hille, H. & Th. Postma (1986), ''Afgescheidenen in een Overijssels dorp; anderhalve eeuw gereformeerden in Nieuwleusen'' * Koman, Ruben A. (2006), ''Dalfser Muggen: Volksverhalen uit een Overijsselse gemeente. Mondelinge overlevering, volksgeloof en vertelcultuur in Dalfsen, Hoonhorst, Lemelerveld, Nieuwleusen, Oudleusen e.o.'', Bedum: Profiel Uitgeverij (i.s.m. de IJsselacademie, Kampen) * Meijerink, H.J. & E.H. Mulder (1971), ''Nieuwleusen in oude ansichten'', Zaltbommel: Europese Bibliotheek * Meijerink, H.J. (1974), ''Kent u ze nog... de Nieuwleusenaren'', Zaltbommel: Europese Bibliotheek * Middag, Henk (1988), ''Deelgebiedsbeschrijving van de gemeente Nieuwleusen'', Grunning: Rijksuniversiteit Groningen * Pereboom, Freek & Marian Pereboom (1982), ''Nieuwleusen in de kaart gekeken'', Kampen: IJsselacademie * Schoemaker-Ytsma, A.C.M. (2006), ''"Zo zegge wi'j det" van A tot Z! Woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen'', Ni'jlusen: The Readshop J. Hilbrink * Schoemaker-Ytsma, A.C.M. (2009), ''"Zo zegge wi'j det" van A tot Z! (aanvulling) Woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen'', Ni'jlusen: The Readshop J. Hilbrink * Steege, J. ter (1982), ''De kerke tot Oosterveen; Geschiedenis van de Hervormde gemeente Nieuwleusen'', De Vaort: In de Roos * Steege, J. ter & A.C. ter Steege-Boeren (1982), ''Nieuwleusen in oude ansichten deel 2'', Zaltbommel: Europese Bibliotheek * Steege, J. ter & A.C. ter Steege-Boeren (1985), ''Kent u ze nog... de Nieuwleusenaren deel 2'', Zaltbommel: Europese Bibliotheek * Sterken Rzn, H. (1976), ''Ni'j luusen mien dörpien'', Ni'jlusen: eigen beheer * Varwijk, G.H. (red.) (1998), ''De Dedemsvaart, zijn stad, streek en dorpen'', De Vaort: Boekhandel Rooseboom * Visscher, Wim (2005), ''Heeren van de Ligtmis: Geschiedenis van de Leusener Compagnie, het begin van Nieuwleusen en het Oosterveen'', Gouda: H&K Uitgevers * Weerd, Jakob de (red.) (2007), ''Fotoboek Nieuwleusen'', Ni'jlusen: Ni'jluusn van vrogger == Verwiezings == <div class="references-small"> <references> <ref name="Scholtmeijer">Scholtmeijer, Harrie (2006), ''Mörn! Taalgids Overijssel'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv.</ref> <ref name="ANWB">[http://www.anwb.nl/vakantie/fietsen/routes/fietsdetail.jsp?prov=Overijssel&id=136 Infermaosie Leusenerfietsroute van de ANWB]</ref> </references> </div> == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.dalfsen.nl Webstee van de gemiente Dalsen] * [http://www.nieuwleusen.info Verwiezings naor Ni'jluseger verienings en evenementen] * [http://www.palthehof.nl Museum Palthehof] * [http://www.rijwiel.net/unionn.htm Geschiedenis van de Unionfebriek] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Dalsen]] gmirxaq3ekyacmpha55ajyxpnv73fqx 4 2025 293827 284461 2017-09-03T00:02:40Z Andre Engels 51 /* Noen vort */ Italo Salizzato wikitext text/x-wiki Hier ku'j artikels, aofbeeldingen en bestaanden vermelden, die vortedaon mutten wörden. Plaots hierveur de mal [[Mal:Vort|<nowiki>{{vort}}</nowiki>]] op de pagina die vort mut, of zet de naam van de zied gewoon op disse lieste. == Artikel waorvan de staotus niet helemaole dudelik is == * … == Artikel wörden over n weke vortedaon == Artikels die merakels kort bin (bieveurbeeld: één zinnetjen) of niet in t Nedersaksies eschreven bin. * … == Noen vort == Artikels mit gevleuk en alderhaande onzin (bieveurbeeld: "kjasdf3kjl;2" of "ik bin Piet"). * [[Italo Salizzato]] - geen zinvolle inhoud - [[Gebruker:Andre Engels|Andre Engels]] ([[Overleg gebruker:Andre Engels|overleg]]) 02:02, 3 sep 2017 (CEST) * … == Zie oek == [[:Kategorie:Vort]] {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Wikipedie:Onderhold]] 9o08yl8bextqwu02poce6i3sqncxzkw 0 2026 289163 283542 2016-10-28T14:37:35Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Raolte | bestaansnaam vlagge = Raalte vlag.svg | bestaansnaam wapen = Coat of arms of Raalte.svg | lokasie = LocatieRaalte | previnsie = [[Oaveriessel|Aoveriessel]] | heufplaose = '''Raolte''' | oppervlak = 172,31 | oppervlak laand = 171,28 | oppervlak waoter = 1,02 | inwoeners = 36.871 | daotum inwoeners = 2008 | dichtheid = 215 | breedtegraod = 52/23//N | lengtegraod = 6/17//E | verkeersaoder = N35, N348; spoorlien [[Zwolle]]-[[Almelo]] | netnummer = 0572 | postcode = 8055, 8100-8119, 8140-8144 | webstee = [http://www.raalte.nl www.raalte.nl] }} '''Raolte''' is n [[gemiente (bestuur)|gemeente]] en plaatse in de [[pervincie|provinsie]] [[Oaveriessel|Aoveriessel]] in t sentrum van [[Sallaand]]. De gemeente had op [[31 december|31 desember]] [[2008]] zo'n 36.871 inwoners (bron: CBS) en hef n oppervlakte van 172,54 [[vierkaante kilemeter|km²]] (waorvan 0,41 km² water). In de leste waeke van [[augustus]] vieren ze in Raolte t oogstdankfeest [[Stöppelhaene]]. ==Overige kernen== De gemeente besteet uut de volgende kernen: {| class="wikitable" |+ '''Inwoners per plaetse,<br>1 febrewaori 2008''' |- !Plaetsnaam !Inwoners |-8 |[[Raolte]] |ALIGN="right"|20.015 |- |[[Heino (Roalte)|Heino]] |ALIGN="right"|6.459 |- |[[Heeten]] |ALIGN="right"|4.231 |- |[[Luttenbarg]] |ALIGN="right"|1.107 |- |[[Broeklaand (Roalte)|Broeklaand]] |ALIGN="right"|617 |- |[[Niej-Heeten]] |ALIGN="right"|631 |- |[[Mariënheem]] |ALIGN="right"|633 |- |[[Leeg Zuthem]] |ALIGN="right"|281 |- |[[Lierderholthuus]] |ALIGN="right"|176 |- |Totaal |ALIGN="right"|37.065 |- bgcolor=#EEEEEE |colspan="2"|''Bron: CBS'' |} ==De meuite weerd== * De [[Nederlaanse Hervormde Karke|hervormde]] Plaskarke, met delen in [[romaanse stiel|romaanse]] en [[gotiek|laat-gotiese]] stiel. * De [[Rooms-Katholieke Kerk|rooms-katholieke]] basiliek, de [[H. Kruusverheffing]] n neogoties bouwwark, ebouwd tussen [[1890]]-[[1892]]. *[[Overesch]], de enigste Amerikaanse windmotor in de provinsie Aoveriessel ==Kaarte== [[Ofbeelding:Map - NL - Raalte (2009).svg|thumb|300px|left|Raolte en umgeving]] <br clear=left /> {{Commonscat|Raalte}} {{Roalte}} {{Oaveriessel}} {{Dialekt|sdz|Raolte|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Roalte| ]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] 3zdru2t3q2qhwug0se1btg5f4m17aq8 0 2028 289184 281811 2016-10-28T14:56:38Z Wwikix 13678 /* Rifferensies */ kat wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Oldebroek | bestaansnaam vlagge = Flag of Oldebroek.png | bestaansnaam wapen = Coat of arms of Oldebroek.png | lokasie = LocatieOldebroek | previnsie = [[Gelderlaand|Gelderlaond]] | heufplaose = '''Oldebroek''' | oppervlak = 98,85 | oppervlak laand = 97,63 | oppervlak waoter = 1,23 | inwoeners = 22.782 | daotum inwoeners = 1 november 2007 | dichtheid = 235 | breedtegraod = 52/28/0/N | lengtegraod = 5/55/0/E | verkeersaoder= A28, N308 | netnummer = 038, 0525 | postcode = 8079, 8090-8091, 8094-8097 | webstee = [http://www.oldebroek.nl/ www.oldebroek.nl] }} '''Oldebroek''' ({{Audio|102_Oldebroek.ogg|<small>uutspraak</small>}}) is een ploaste en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederlaand|Nederlaonse]] [[pervincie|previnsie]] [[Gelderlaand|Gelderlaond]]. Oldebroek lig in uterste noorden van de [[Veluwe]] en is ok de noordelijkst liggende gemiente van Gelderlaond. De gemiente Oldebroek had op [[1 november]] [[2007]] 22.782 inwoners en 't hef een oppervlakte van 98,78 [[vierkaante kilemeter|km²]]. Oldebroek grens an 't [[Overiessel]]se [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] en an de previnsie [[Flevolaand|Flevolaond]]. De netuur in Oldebroek is ok arg ofwisselend, ie hebt [[heed (vegetasie)|heedvelden]], [[bos]]sen mar ok [[zaandverstuving|zaondverstoevings]] en veule meer. ==Geschiedenisse== D'r hef mees'n in de [[Prehistorie]] in 't Oldebroek geleefd. D'r bint verschillende vondsten bekend uut disse periode. <ref>http://www.rmo.nl/collectie/zoeken?q=oldebroek</ref> Waor de name ''Oldebroek'' vandan kump is niet mit honderd percent zekerheid te zegen. Sommigen geschiedeniskenners denken dät Oldebroek zien name te danken hef an de vestiging van [[Hollaand (gewest)|Hollaonders]] in 't vere vleden (''Hollaonderbroek''). Meer aanneemlijk is dat de naam ontstoan is nadat de Groaf van [[Gelre]] 't broek begon te ontginnen bi-j de [[IJssel]], [[Nijbroek]]. Zo kon hi-j onderschied moak'n tussen disse twee belangrieke ontginningen. ''Oldebroek'' komt als eerst veur in 'n oorkonde uut 1378. Noast disse ontginning is in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] de ontginning van [[Oosterwolde (Gelderlaond)|Oosterwolde]] bekend, die older is: disse ontginning begon rond 1200. ==Overige kernen== [[Bovenvene]], [[Duunkarken]], [[Eekt]], [[Hattemerbroek]], [[Karkdarp (Oldebroek)|Karkdarp]], [['t Loo (Oldebroek)|'t Loo]], [[Mullegen]], [[Noordeinde (Oldebroek)|Noordeinde]], [[Oldebroek]], [[Oosterwolde (Gelderlaond)|Oosterwolde]], [[Posthoorne]], [[Trutjeshoek]], [[Voskule]] en [[Wezep]]. ==Buurte in Oldebroek== t [[Winkeldarp]] ==Bouwplannen== * Niej Centrum * Bouwplan Oldebroek-West * Wezep Noord II * Wezep verzörgingsgebieden Weidebeek, Turfhorst en Veldheem * Wezep inbreidingslokasies; Koops, Spakman, Gemientewarf en de Oranjehof * Bedrieventerrein Hattemerbroek (H2O) * Bedrieventerrein 't Loo == Angrenzende gemeenten == {{Tabel wiendroze | NW= [[Dronten]] (Fl) | N= [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] (O) | NO= [[Attem|Hattem]] | W= | O= | ZW= [[Elburg]] | Z= [[Epe]] | ZO= [[Heerde]] }} ==Rifferensies== <references /> {{Oldebroek}} {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Oldebroek| ]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] qq3q481itil17j8i91ljxei733aenca 0 2029 283260 282245 2015-09-23T09:31:27Z 81.206.164.195 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki De '''Heilige Geest''' wordt binnen 't [[christendom]] zien as de Geest van God. Saomen mit [[God|God de Vaor]] en [[Jezus Christus|God de Zeun]] vörmt de Heilige Geest de goddelijke [[Drie-ienheid]]. Volgens de algemiene opvatting wör dizze leer officieel vastesteld op 't [[Concilie van Nicea]] in 325 maor de ideeën over dit onderwarp leefden al langer binnen de christelijke gemienschap. De Heilige Geest wordt symboliseerd in de vörm van een [[duve (voegel)|duuf]] of een vuurvlam. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''Hillege Gaist'', ''Hailege Geest'' * [[Stellingwarfs]]: ''Heilige Geest'' * [[Veluws]]: ''Heilige Gees(t)'' * [[Tweants]]: ''Heailigen Geest'' * [[Vechtdals]]: ''Heilige(n) Geest/ Geist'' {{Commonscat|Holy Spirit}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Christendom]] h9zrji8zpvk9giex765bpsy9il8e5dg 0 2030 291132 291118 2016-11-03T14:33:11Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Pompsters</big> |- |Noam |Pompsters |- |Andere noamen |Kölmerpompsters |- |Nederlaandse noam |Kollumerpompsters |- |Proat ien |[[Nederlaand]] |- |Toalgebied |t loug [[Kölmerpomp]] |- |Aantel sprekers |200 |- |Dialekten |gain |- |Toalklassifikoatsie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germoans]] ***[[West-Germoans]] ****[[Nederduuts|Leegduuts]] ****[[Nedersaksisch|Leegsaksisch]] *****[[Grunnegs]] ******'''Pompsters''' |- |Schrift |[[Latainse alfabet|Latijnse alfabet]] |- |Toalstoates |t Pompsters wordt zien as dialekt van t zowel t [[Grunnegs]] as t [[Freesk|Fries]] |- |Toalkode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Toalkode ISO 639-2 |n.v.t. |- |Toalkode ISO 639-3/DIS |n.v.t. |} t '''Pompsters''' is n Nedersaksisch dialekt dat proat wordt ien t loug [[De Pomp]] (Kölmerpomp), ien t midden van t [[Frieslaand|Friese]] gemeente [[Kölmerlaand|Kölmerlann]]. Der wordt vanuut goan dat t aantal dij dit dialekt nog proat om en bie de 200 minsken komt, dij t meest tot de ollern heuren. t Sprekerstal nemt dan ook of. t Pompsters is n overgangsvörm tuzzen t [[Woldfries]], dat ien t westen van Kölmerlann proat wordt, en t [[Westerkertiers]], n Saksisch dialekt dat ien drij lougen ien oosteliek Kölmerlann en ien t aangrinzende part van Grunnen proat wordt. Zo het t Pompsters de Friese "g" ''<nowiki>[kh]</nowiki>'' beholden, in tieds dat man ien de naberske lougen [[Warfstermeul]], [[Muntjeziel]] en [[Boerum]] de "g" op zien Grunnegs uutsprekt. Doch het t Pompsters meer gemeen mit t [[Nedersaksisch]] as mit t [[Westlaauwers Frais|Fries]] en wordt doarom tot de Nedersaksische dialekten (Grunnegs) rekend. Deurdat de overgong tuzzen t Westerkertiers en t Woldfries hiel stug velopt, wordt der vanuut goan dat t toalgebied van t Pompsters vrogger veul groter west was. t Is noameliek t enige overgongsdialekt tuzzen t Fries en t Grunnegs. [[Ofbeelding:Lânkaart lokaasje pompstersk.GIF|250px|left|thumb|Lokoatsie van t Pompsters ien Nederlaand]] {{dia|Schreven ien t Pompsters}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Grunnegs|*]] [[Kategorie:Streektaol in Frieslaand]] 2h6cxzi3g0i8lcschozpk59f05gnzm1 0 2031 292797 292735 2016-12-22T14:23:19Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezingen */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Anglospeak(800px).png|right|thumb|Laanden waor et Engels de officiële tael is (donkerblauw) of waor et as twiede tael of minderhiedstael erkend is (lichtblauw)]] {{interwiki|kode=en}} [[File:EN English Language Symbol ISO 639-1 IETF Language Tag Icon.svg|thumb|left|upright|EN ([[ISO 639]]-1)]] Et '''Engels''' of '''Ingels''' beheurt tot de [[West-Germoanse toalen|West-Germaanse]] takke van de [[Germoanse toalen|Germaanse taelen]] en is ien van de grootste taelen ter wereld. Engels is een officiële [[tael]] van zowat zestig soevereine staoten. Et is de heufdtael in onder aandere et [[Verienigd Keuninkriek]], de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verienigde Staoten van Amerike]], [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] (naost et [[Iers]]), [[Kannede]] (naost et [[Frans|Fraans]]), [[Australië (laand)|Australië]] en [[Ni'j-Zeelaand]]. Et het in totaol zoe'n 335 miljoen memmetaelsprekers, en staot daormit nao [[Chinees]] en [[Spaons|Spaans]] op et dadde plak van tael mit de meerste memmetaelsprekers. Daornaost bin d'r nog een slim groot antal twiedetaelsprekers dat eschat wodt op 1,5 miljard. Et Engels stamt of van de Germaanse taelen die in et [[Verienigd Keuninkriek]] praot wodden, in et biezunder de tael van de [[Angelen]], de [[Saksen (vôlk)|Saksen]] en de [[Juten]]. Et is stark beïnvloed deur et [[Ooldnoors]] (daankzi'j de vule [[Vikingen]] die d'r daor vestigd hebben tussen 800-1000) en veural et [[Fraans]] (nao de verovering deur de [[Normandië]]rs in 1066). De [[grammatika]]ole struktuur is Germaans mar mit slim vule woorden die ontleend binnen an et Fraans en [[Latien]]. Engels wodt somstieden ok wel een broggetael tussen de Germaanse- en [[Romaanse taelen|Romaanse]] taelen nuumd. ==Zie ok== *[[Zuud-Afrikaans Engels]] ==Uutgaonde verwiezingen== {{Wiktionary}} {{Germoans}} {{Begin|stl}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Engels| ]] [[Kategorie:Ierlaand]] [[Kategorie:Kannede]] [[Kategorie:Verenigde Stoatn van Amerika]] [[Kategorie:Verienigd Keuninkriek]] 93ra2ydjunp2mme1vq1yo7dxlgwvx9b 0 2033 255452 253306 2013-03-11T10:18:18Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 162 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q652]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki De taol '''Italiaons''' is een lid van de [[Romaans|Romaonse taolgroep]]. 't Italiaons wordt praot deur ongeveer 57 miljoen mèensen in [[Italië]], in verschillende [[dialekt|varianten]]. Partie van dizze variaanten verschillen zo staark van 't algemeeine Italiaons, dat ze op zukzölf staonde taolen bint. 't Antal sprekers van 't algemeeine Italiaons in Italië is ongeveer 30 miljoen. Wereldwied bint der ongeveer 63 miljoen Italiaonssprekenden. De oldste schreven teksten stammen oet de [[10e eeuw|10e ieuw]], mor der is veul meer materiaol terug te vinden oet de [[14e eeuw|14e ieuw]]. Oet dizze tied stammen de waarken van de beroemde klassieke Florentiense dichter [[Dante Alighieri]], mor ok van [[Francesco Petrarca]] en [[Giovanni Boccaccio]]. {{Interwiki|kode=it}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Romaanse taal]] [[Kategorie:Italiën]] h2rksjduj09h81ygc2doccbvkv62nfd 0 2034 264359 255451 2013-05-06T19:57:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki 't '''Pools''' (in 't Pools zelf: ''język polski'' of ''polszczyzna'') is een lid van de [[Slavische talen|West-Slavische]] taalgroep. 't Wordt epraot deur meer as 50 miljoen meensen, veurnamelijk in [[Pooln|Polen]], mar ok in een paor lanen van de veurmaolige [[Sovjet-Unie]], die naost Polen liggen. Veurbeelden hiervan bint: [[Litouwen]], [[Oekraïne]] en [[Wit-Ruslaand]]. 't Pools is een deur immigranten in-evoeren taal in lanen zoas 't [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]], de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigen Staoten van Amerika]], [[Australi'je (land)|Australië]] en nog een kwak andere lanen. Der kunnen sporen weerummevunnen worden van 't Pools tot in de [[12e eeuw]], mar de mederne literaire taal dateert uut de [[16e eeuw]], ebaseerd op 't [[dialekt|dialect]] dät epraot wordt rond de stad [[Poznań]]. {{interwiki|kode=pl}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Slavische taal]] ldfavgicqowau592xk9rtbdwz3228up 0 2035 278995 275119 2015-03-27T16:09:14Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:VanGogh 1887 Selbstbildnis.jpg|thumb|right|Zelfportret (1886)]] '''Vincent Willem van Gogh''' ([[Zundert]], 30 [[meert]] 1853 – [[Auvers-sur-Oise]], 29 [[juli]] 1890) was een [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[kunst]]schilder. Van Gogh wonnen tegenwoordig ezien as een van de grootste schilders dee ooit eleefd hef. Disse erkenning kwam echter pas laot. Zo wönnen in zien leven slechs ene schilderie verkoch: ''La vigne rouge'' (tegenwoordig hang 't in 't Pushkin Museum in [[Moskou (stad)|Moskou]]). 't Wönnen ekoch deur Anna Boch, een [[België|Belgische]] kunstenares en zuster van zien kameraod Eugène Boch. Zie koch 't to veur 400 frank, op de expesitie van de Brusselse Les XX, in [[1890]], slechs een paor maonden veur zien dood. In 2002 hef "Het Vincent van Gogh Museum" in [[Amsterdam]] veur hum de Pael Cultuurbul meugen ontvangen. Der gungen mar dree jaoren veurbie tussen zien zwaormoedige ''De Eerpeleters'' (1885) en de kleurenexplosie in 't zudelijke [[Arles]] (1888). Van Gogh produceerde al zien wark in een periode van slechs tien jaor, veurdat e begun te liejen an een zenuwziekte en [[zelfmoord]] pleegde. Zien roem greuide rap nao zien dood. == Uutgaonde verwiezingen == {{commons|Category:Vincent van Gogh}} {{DEFAULTSORT:Gogh, Vincent Van}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse schilder]] cos1t0954h4vqpky2o4v55ss5uy9qkx 0 2037 206710 4686 2011-09-18T17:50:34Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Daeventer]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Daeventer]] 4x6fg70d4n7i3vsadlbx01n2agtxtss 0 2038 206718 4687 2011-09-18T22:30:15Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Daeventer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Daeventer]] qxmk1fwdbdwcw08yg1tndzeo6av088h 0 2039 7225 4688 2006-06-10T11:15:03Z RoboServien 60 Robot-assisted disambiguation: Previncie wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Pervincie]] 2j7qg1gdy56ydaabk1hagly6fexsse4 0 2040 269178 76074 2013-08-08T01:32:35Z タチコマ robot 6976 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Utrecht (provinsie)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Utrecht (provinsie)]] 8sxnxjsm6n7q6ur3xpirmmt15p6kuol 0 2041 292789 278996 2016-12-22T14:18:05Z Wwikix 13678 /* Nedersaksisch */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Lapis-niger.jpg|thumb|250px|Oldste bekende inscriptie in 't Latien]] {{Interwiki|kode=la|naam=Latiense}} 't '''Latien''' is een [[Italische talen|Italische taal]] en is van oorsprong de taal van de [[Latienen]], een volk dät vanof 't eerste millenium veur [[Jezus Christus|Christus]] in de streek [[Latium]] woonde (dit is now 't [[Italië|Italiaanse]] [[Lazio]]). 't Waren de stad [[Rome]] die nao 500 veur Christus in dit gebied heur [[poletiek]]e en militaire invleud vergroten en zo heur [[taol|taal]] buten de stadsgrenzen verspreiden. Rome wönnen de heufdstad van 't [[Romeinse Riek]], dät blif greuien tot 't in de därde eeuw nao Christus heur grootste umvang bereikten. De Latiense taal was now veranderd van darpstaal in de belangriekste taal in een gebied dät de grootste delen van [[Europa (continent)|Europa]], [[Klein-Azië]] en Noord-Afrika besleug. 't Latien is nog de heeltied een ärg belangrieke taal in 't westen, en is zelfs now nog de officiële taal van [[Vaticaanstad]] (de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Kattelieke Kärke]]). Deurdat 't oorspronkelijke Latien in de vroege Middeleeuwen uutestörven raakte as spreektaal is de precieze uutsprake dan ok niet meer zeker. Uut 't Latien bin de [[Romaanse talen]] ontstaon. 't Verschil da'w now ken tussen bv. t Frans, t Catalaans en t Italiaans bin veural veroorzaakt deur de oorspronkelijke talen die espreuken wönnen veurdat 't Latien daor de standaard wönnen. D'r wordt ok vaok underscheid maakt tussen 't "Gewone Latien", de Standaordtaal van de Romeinse bovenklasse en 't "Vulgaire of Volkse Latien", wat de dialecten bin die uutendelijk tot de hudige Romaanse talen uutegruid bin. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ** ''Latain'' of ''Latijn'' ** ''Latien'' (minder broekt) * [[Stellingwarfs]]: ''Latien'' * [[Veluws]]: ''Latien{{small()|s}}'' * '''Overig:''' ''Latien{{small()|s}}, Latijn{{small()|s}}'' [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Latien| ]] bcnpwuf2fzkq5dl08gb0fkv7xk9qa0e 0 2042 4710 2006-05-08T17:56:19Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sveden]] 8fw4177pgsi5t4zh4bnbxi5bua2ocp0 8 2043 4718 2006-05-08T18:12:34Z Servien 7 wikitext text/x-wiki $1 leden 1kngyh3m2d1wpvzc8sxzweynj0ajwp8 8 2051 10918 7343 2006-07-30T09:58:38Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Volglieste leegmaken gofujp4420dbijcnzdk6drbjn6xeoj9 0 2052 291590 284613 2016-11-08T10:04:56Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Oatmörsken''' of '''Oatmörske''' ([[Nederlands]]: ''Ootmarsum'') is n städken in [[Tweante]] in de gemeente [[Deenkellaand]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. t Is in [[126]] noa [[Jezus Christus|Christus]] sticht duur n [[Franken|Fraankiesen]] vealdheer [[Othmar]]. Hee gaf ok zien naam an t städken: ''Otmarsheim''. Doarvan is de [[Nederlaands]]e naam ''Ootmarsum'' ok ofleid. In 1300 kreag Oatmörske stadsrechtn en wördn t ne [[vesten|vestingstad]]. In n 80-jöarigen oorlog hebt de [[Spanje|Spanjooln]] t städken [[Maurits zien veldtochte van 1597|innömm]]. In 1600 bint zee verjagd duur [[Maurits van Oranje|Preens Maurits]]. Teagnswoordig is Oatmörske ne populeare toeristnplaats. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Deenkellaand]] 8o6zv5qfluz581npu5i88ov2e8xp3fc 0 2053 292850 289197 2017-01-01T18:00:25Z Urkervlag 14934 Urker vlag is aangepast wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Urk | bestaansnaam vlagge = Urker vlag met schelvis 25-12-2016.svg | bestaansnaam wapen = Coat_of_arms_of_Urk.svg | lokasie = LocatieUrk | previnsie = [[Flevolaand]] | heufplaose = '''Urk''' | oppervlak = 109,91 | oppervlak laand = 11,53 | oppervlak waoter = 98,38 | inwoeners = 19.567 | daotum inwoeners = [[1 mei]] [[2014]] | dichtheid = 1697 | breedtegraod = 52/39/0/N | lengtegraod = 5/36/0/E | verkeersaoder = N351, N352 | netnummer = 0527 | postcode = 8320-8324 | webstee = [http://www.urk.nl www.urk.nl] | }} '''Urk''' (eutspraak: ''Urrek'') is mit dik 19.500 inwoeners op een oppervlakte van zo'n 109,91 km² (waorvan 't aldergrootste gedielte waoter) de kleanste [[gemiente (bestuur)|gemiente]] van de [[Nederlaand]]se [[pervincie|previnsie]] [[Flevolaand]]. Urk is een vuurmaolig eilaand in de [[Zujerzee|Zuierzie]] (tot de ofwarking van de [[Ofsluutdiek|Ofsleutdik]] [[1932]]) in 't [[Iesselmeer|IJsselmeer]] tot [[1939]]. In 1939 was de dik die Urk mit [[De Lemmer|Limmer]] verboend klaor in in [[1942]] worde de [[Noordoostpolder]] droog-emaolen. Urk kan omskrieven worren as de miest ([[protestantisme|protestants]])-[[christendom|christelijke]] gemiente van Nederlaand. 't Is een echte in besluten gemienskap. 't Plaoselijke [[dialect]], 't [[Urkers]], is nog beutengewoen levendig in wikt vuul of van alle dialecten eut de omgieving. Urk et vareweg de grooste vissersvloot van Nederlaand. == Geskiedenis == De oudst bekinde vermelding van de naam 'Urk' is de skinkingsakte van keizer Otto I an 't Sint-Pantaleonsklooster te [[Keulen]]. De tekst is: ''cuiusdam insulae medietatem in Almere, que Urch vocatur'' (de elft van een zieker eilaand in 't Almere, dat Urch eneumd wort). Van 1660 tot 1792 oorden Urk in [[Emmeloord]] ('t noordelijkste durp van [[Skokkelaand]]) bij de gemiente Amsterdam. Tot 1950 oorde Urk bij de previnsie Noord-Hollaand. Tot 1986 oorde Urk bij de previnsie Overijssel. Tugenwoordig oort de gemiente bij Flevolaand. Hiermie is Urk de ienige gemiente in Nederlaand die in drie provincies eliegen et. == De vlagge == In 1964 is duur de stichting voor Banistiek in Heraldiek in Muiderberg een ontwarp emaakt vor een gemeentevlagge. De omskreving van de [[vlagge]] luidt: "blauw mit een witte skellevis, langerst de bovenzeede van de vlagge een smalle, in twie orizontale baonen van rood in wit verdielde zoom in langerst de ongerzeede van de vlagge een smalle, in twie horizontaole baonen van rood in wit verdielde zoom, de zomen mit een oogte van 1/6 van de tetaole vlagoogte". Dit ontwarp is in 1965 duur de [[gemeenteroad|gemienteraod]] vast-esteld. == 't Wapen == An de gemiente Urk is bij Koninklijk Besleut van 26 november 1819 een wapen verlient. De beskreving op 't wapendiploma is: "Zijnde van lazuur, beladen met een schelvis in zijne natuurlijke kleur". De kleur lazuur, ok wel an-eduid as ultramarijn, is een [[vaarf|vurfstof]], in in de heraldiek de normaole benaming vor "blauw". De starke verbiending die de vissersgemienskap mit de zie et wort duur de blauwe kleur tot eutdrokking ebrocht. 't Feit dat Urk van oudsher een vissersgemienskap is wort eut-edrokt in de skellevis. Die et van nature de volgende kleuren: de rogge is donker gruunbruun, de flanken zulleverwit in de buk wit. Varder is de vis erkinbaor an de kindraod. De heraldische ettiquette verbiet in een wapen 't gebruk van metaol op metaol of van kleur op kleur. Op vuurstel van de Oge Raod van Adel wort daoromme sinds 1955 de skellevis in zilver of-ebield. == Urker volkslied == :''Waor al maar dan duzend jaoren'' :''in de zie een euvel stot'' :''rustig in de woeste baoren'' :''daor is meen gebuurtegroend.'' :''Opgewekt is daor 't leven'' :''de bewoeners zo gastvrij'' :''warm van arte in gul in 't gieven'' :''neuver in de visserije.'' :''Mar nou legt 't tussen dikken'' :'''t [[Iesselmeer|IJsselmeer]] an d' iene kaant'' :''in daor waor de zie mos wikken'' :''legt nou vruchtbaor polderlaand.'' :''Ouwe zieën binnen verdwienen'' :''kliederdragt raakt in verval'' :''mar 't geldt er as voorienen'' :''Urk dat is een sutendal'' :''wie er is die blift er al.'' == Economie == De belangrikke economische pealer van 't durp is de [[visserieje|visserije]]. Van oudsher wazzen de Urkers an-ewiezen op de visserije in, in mindere maote, op de [[laandbouw]] om in eurluiers levensongerout te kunnen vorzien. Armoede was troef want de visserije was niet alteed succesvol. In de visserije was ok gevaorlijk. Bij 't vissermonument staon de namen van al de verdronken vissermannen vermeld. De kentering vor Urk kwam mit de ofsleuting van de [[Zuderzee|Zuierzie]] in 1932. De Ofsleutdik maakte vorgoed een eande an de Zuierzie in ok de dagen van het eilaand Urk wazzen eteld. De zoute Zuierzie worde een zuut IJsselmeer in volges de deskundigen zou 't mit de visserije op Urk wel gank of-eloepen weazen. 't IJsselmeer ad ommers te weanig ruumte om iederiene een plekkien te bieden vor de eutoefening van de visserije in de [[Noordzie]] zou ok al onberikbaor worren omdat Urk vrijwel midden in Nederlaand lag. Die verwachting is, we kunen 't zien an 't tugenwoordige welvaorend Urk, niet eut-ekeumen. 't Wort wel '' 't Wonder van Urk'' eneumd. De Urkers gingen eurluiers gelok beproeven op de Noordzie. Grotere kotters worden ebouwd. De visofslag op Urk gruuide gestaag varder. Tot eand jaoren '70 worde de vis nog miestal an-evoerd via de Urker aven. Nao die teed worden de kotters te groot om over ut IJsselmeer nor de thuusaven te koemen in worde de vis mit de vrachtwagen vaneut ziehavens as [[IJmuien]], [[Harlingen (stad)|Arlingen]], [[Delfziel|Delfzijl]], [[Laauwersoog|Lauwersoog]] an-evoerd om op Urk te worren verangeld. Roend de visofslag gruuide een enorme visverwarkende industrie. Jaorlijks wort nor skatting zo'n twiemiljard an vis eëxporteerd nor laanden as [[Italiën|Italië]], [[Frankriek|Fraankrik]] etc. == De muuite om te bekieken == * 't Ouwe durp * Vuurtoren * Vissermonumint * Karkien an de Zie * Bethelkark * Eesvlet * Et Museum * De [[Iesselmeer|IJsselmeerofslag]] == Geboren op Urk == * Pieter Hoekman (14 jannewaori 1917), Ingelaandvaorder * Albert Cornelis Baantjer (16 september 1923), oud-polisieman in skrever == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''Urk'' (oetsproken as ''[ök]'') * [[Tweants]]: ''Urk'' (oetsproken as ''[ök]'') [[Ofbeelding:Urker vuurtoorn.jpg|thumb|left|200px|Urker vuurtoorn]] {{Flevolaand}} [[Kategorie:Urkers artikel]] [[Kategorie:Urk| ]] [[Kategorie:Plaotse in Flevolaand]] cbfbs6elnl4w9k3oj6y4onms42bnspt 0 2054 284534 255285 2016-05-15T19:07:58Z Servien 7 wikitext text/x-wiki n '''Koekien''' kan verwiezen naor: *[[Koekien (eten)]] - n koekien um te eten *[[Koekien (internet)]] - n internetterm {{dv}} t77qiq59kmw3vbo4xrt9ep4rrulrs77 0 2056 272575 271378 2013-12-26T23:31:15Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata, lokaal vortehaald: [[bg:Бисквита]] [[eo:Biskvito]] [[es:Galleta]] [[he:עוגייה]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Choco chip cookie.jpg|thumb|275px|Sukelaodekoekien]] Een '''koekien''' is een langwarpig of rond [[gebak]]kien. De struktuur is stevig, bruun van kleur en et bevat bi'jtieden ok stukkies [[sukade]], [[neute]]n, [[rezien]]en. In Nederlaand wodden verschillende soorten koek bakken, zoas: * ''Dimterkoek'' * ''Vulde koek'' * ''Grunningerkoek'' * ''Gemberkoek'' * ''Krudenkoek'' * ''Ontbietkoek'' * ''Ooldewievenkoek'' etc. Et [[verkleinwoord]] ''koekien'' wodt bruukt veur verschillende kleine "gebakkies" veur bi'j de [[koffie]]. Koek wodt ok wel es bruukt veur iets wat in een [[koekepanne]] bakken wodt, zoas [[riezenkoekies]] of [[viskoekies]]. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''koekie{{small()|n}}'', ''ko{{small()|o}}ukie'', ''moppie{{small()|n}}''. De lange koeke het ''koek{{small()|e}}'', ''koouk'' of ''kouk''. * [[Grunnegs]]: **''koek{{small()|ie}}'' (lutteg, haard) **''kouk{{small()|e}}'' (laank, zacht, klaimsk, verliekensboar mit ''cake'') * [[Veluws]]: **''mopje{{small()|n}}, möppie{{small()|n}}'' **''koekje{{small()|n}}, koekie{{small()|n}}, kukie{{small()|n}}'' * [[Stellingwarfs]]: ''koekien'' * [[Tweants]]: ** ''möpken'' ** ''keukn'' * [[Urkers]]: ''koekien'' [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gebak]] eb90wrj17wbw7wdvkdphn60zwcjbzxf 0 2058 284535 284529 2016-05-15T19:17:12Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Firefox_Cookie_Manager.png|thumb|400px|Koekienheer bi'j Firefox]] n '''Koekien''' of '''skoembestaand''' ([[Engels]]: ''cookie'') is n klein betien informaosie die n [[server]] naor de [[webkieker]] stuurt mit de bedoeling dat disse informaosie bi'j n volgend bezuuk weer naor de server teroggestuurd kan worden. Hiermee kan op n makkelike maniere informaosie over de internetgebrukers bi'jhoolden worden. t Naodiel van koekies is allienig dat de informaosie die'j opzocht hebben op [[internet]] ok privee kan wezen. Koekies bin daordeur omstreden. == Gebruuk van koekies == Koekies kunnen bruukt worden veur: * t onthoolden van gebrukersnaeme of instellingen * t verkriegen van internetgedrag * t koppelen van n webkieker an tiedelike variabelen op de server (sessiekoekien) {{Dialekt|stl||Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Internet]] 1eha3a2apgeyvfdnjpcq7ibl90s3cte 0 2060 4771 2006-05-09T14:33:40Z Servien 7 Titel van [[Koekjen]] ewiezigd naor [[Koekien]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Koekien]] 8co72uwyh4piy4y9srxxasvuovwty8k 14 2062 271781 266639 2013-12-07T00:36:56Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Technology}} [[Kategorie:Techniek]] i5uh5ufawzey70zdgf2ttg1240h38ny 14 2064 266660 213453 2013-05-10T20:09:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksies artikel]] [[Kategorie:Urkers|Artikel]] o1qql005mnqg2xi5o5saixrquweuq2h 0 2066 4792 2006-05-09T17:04:11Z Servien 7 Titel van [[Oatmöske]] ewiezigd naor [[Oatmörsken]]: sp wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Oatmörsken]] tl7m0eaecyqf2gazcg0apau7s6oasno 0 2067 4794 2006-05-09T17:05:38Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nederlaands]] d7t8bzjjwflfzjgxvki4wmx7fysuoel 8 2068 284437 279625 2016-05-09T12:43:00Z Servien 7 css text/css /** * class "prettytable" is n ouwe nog van veurdat "wikitable" in de programmatuur * kwam. Hier behölden veur kompatibiliteit. * Synchroniseer mit "wikitable"-stiel in mediawiki-core/skins/common/shared.css */ table.prettytable { margin: 1em 1em 1em 0; background-color: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; color: black; } table.prettytable > tr > th, table.prettytable > tr > td, table.prettytable > * > tr > th, table.prettytable > * > tr > td { border: 1px #aaa solid; padding: 0.2em; } table.prettytable > tr > th, table.prettytable > * > tr > th { background-color: #f2f2f2; text-align: center; } table.prettytable > caption { font-weight: bold; } /** * An-epasten stiel veur kopjes veur wikitable/prettytable */ table.wikitable > tr > th, table.wikitable > * > tr > th, table.prettytable > tr > th, table.prettytable > * > tr > th { background-color: #ddd; } /** * Infobox * Gif n tabel mit grieze achtergrond en lienden, mit n donkergrieze kop. Disse tabel is rechts uuteliend. */ .infobox { border: 1px solid #aaaaaa; background-color: #f9f9f9; color: black; margin-bottom: 0.5em; margin-left: 1em; padding: 0.2em; float: right; clear: right; } .infobox td, .infobox th { vertical-align: top; } .infobox caption { font-size: larger; margin-left: inherit; } .infobox.bordered { border-collapse: collapse; } .infobox.bordered td, .infobox.bordered th { border: 1px solid #aaaaaa; } .infobox.bordered .borderless td, .infobox.bordered .borderless th { border: 0; } .infobox.sisterproject { width: 20em; font-size: 90%; } /* styles for bordered infobox with merged rows */ .infobox.bordered .mergedtoprow td, .infobox.bordered .mergedtoprow th { border: 0; border-top: 1px solid #aaaaaa; border-right: 1px solid #aaaaaa; } .infobox.bordered .mergedrow td, .infobox.bordered .mergedrow th { border: 0; border-right: 1px solid #aaaaaa; } /** * Kopsellen links uutlienden. */ .thleft th, th.thleft { text-align: left; } /** * Maak gehele tabel in één keer valign=top, * Ter vervanging van <nowiki>valign=top</nowiki> op elke sel. * Gebruuk: <nowiki>{| class='vatop' </nowiki> */ .vatop tr, tr.vatop, .vatop td, .vatop th { vertical-align: top; } /** * In- en uutklapfunksie * zie NavFrame (van [[:en:MediaWiki:Common.js/css]]) */ div.UutklapFrame { clear: both; margin: 0; padding: 0; border: 1px solid #aaa; border-collapse: collapse; background-color:#f9f9f9; font-size: 95%; } div.UutklapFrameNoClear { margin: 0; padding: 0; border: 1px solid #aaa; border-collapse: collapse; background-color:#f9f9f9; font-size: 95%; } div.UutklapFrame div.UutklapHead { padding: 0 .5em; text-align: center; font-weight: bold; background-color: #ddd; } div.UutklapFrame div.UutklapContent { padding: 5px; } div.UutklapEinde { clear: both; } div.UutklapEindeNoClear { } a.UutklapToggle { font-size: x-small; float:right; padding: 0 .5em; } /* Deurverwiezingen greun en schriks weergeven in Spesiaal:Alle_ziejen en Spesiaal:Veurvoegselindex */ .allpagesredirect a { font-style: italic; color: green; } .allpagesredirect a:visited { color: #008000; } /* Ofbeeldingen naos mekaar uut-eliend */ div.ofbnaosmekaar div.floatleft, div.ofbnaosmekaar table.floatleft, div.ofbnaosmekaar div.tleft { clear:none; } /* Veurblad en nds vet-edrok */ .interwiki-nds { font-weight: bold; } .interwiki-completelist { font-weight: bold; } .action-view.page-Veurblad #catlinks { display: none; } /* Opmaak bie t siteren */ cite { font-style: italic; word-wrap: break-word; } /** * Top icons styling * Zie oek JS */ /* Fallback for non-javascript */ .Top_icon_raw { float: right; position: absolute; top: 0px; right: 0px; } .Top_icon_raw#tpl_Beveiligd, .Top_icon_raw#tpl_TitelBeveiligd, .Top_icon_raw#tpl_Semibeveiligd { right: 0px; } .Top_icon_raw#tpl_Etalazie { right: 170px; } .Top_icon_raw#tpl_Woordeboek { right: 196px; } .Top_icon_raw#tpl_Koördinaoten { right: 219px; width: 250px; } .Top_icon_raw#tpl_Commons { right: 285px; } /* JavaScript only */ .Top_icon_dynamic { float: right; padding-left: 10px; font-size: 50%; width: auto !important; } .Top_icon_raw p, .Top_icon_dynamic p { padding: 0; margin: 0; } 2xfqsn2pz742r33s5io77btw375nkwg 0 2069 290714 269534 2016-11-01T16:56:26Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki n '''Dailstoat''' is n bestuursainhaid dij veural bruukt wordt deur grode landen. Dailstoaten kennen as volgt tot stand kommen: * t Binnen historische landen dij soamenvougd binnen tot n stoat. Veurbeelden: [[Verienigde Staoten van Amerika|Verainde Stoaten]] (50), [[Duutslaand]] (16), [[Oosterriek]] (9), [[Frankriek]] (20), [[Italiën|Itoalie]] (18) * Deur n groot aantal provìnzies worden provìnzies biemekoar vougd om t aantal te vermindern. Veurbeelden: [[Verienigd Keuninkriek|Veraind Keunenkriek]](12) == Dailstoaten in t Veraind Keunenkriek == * Zuudwest (South West) * Zuudoost (South East) * Oost-Anglia (East Anglia) * Oostermidlanden (East Midlands) * Londen (London) * Noordwest (North West) * Wales * Zuudskotlaand (South of Scotland) * Noordskotlaand (Highlands and Central Scotland) * Ulster/ Noord-Ierlaand (Ulster/ North Ireland) == Dailstoaten in Duutslaand == ''Zee ok: [[Dealstöate van Duutslaand|Dailstoaten van Duutslaand]] veur mear informoasie.'' * [[Bayern]] * [[Boaden-Wurttembaarg]] (Baden-Württemberg) * [[Hezzen]] (Hessen) * [[Tureng]] (Thüringen) * [[Saksen (dailstoat)|Saksen]] (Sachsen) * [[Saksen-Aanhoalt]] (Sachsen-Anhalt) * [[Braandenbörg]] (Brandenburg) * [[Berlien]] (Berlin) * [[Mecklenbörg-Veurpommern]] (Mecklenburg-Vorpommern) * [[Sleeswiek-Holstain]] (Schleswig-Holstein) * [[Hambörg]] ([[Hamburg]]) * [[Breem]] (Bremen) * [[Leegsaksen]] (Niedersachsen) * [[Noordrhain-Westfele]] (Nordrhein-Westfalen) * [[Rhainlaand-Poalts]] (Rheinland-Pfalz) * [[Saarlaand]] (Saarland) == Dailstoaten in Oosterriek == * Veurarlbaarg (Vorarlberg) * [[Tirool (deelstaat)|Tirol]] * Salzbörg (Salzburg) * [[Steiermark (bondsstoat)|Steiermark]] * [[Karinten (bondsstoat)|Karinten]] (Kärnten) * Leegoosterriek (Niederösterreich) * Opperoosterriek (Oberösterreich) * [[Wienen]] (Wien) * Börgenlaand (Burgenland) [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Laand|*]] msytofr6zok8ortb0m2amq6sehh5jyv 10 2072 280171 277753 2015-04-07T20:45:26Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Provinsies van Nederlaand|Nederlaandse provinsies]] |ofb_groot = [[Bestaand:Flag of the Netherlands.svg|50px|Vlagge van t Koninkriek der Nederlaanden]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = [[Drenthe]] &middot; [[Flevolaand]] &middot; [[Frieslaand]] &middot; [[Gelderlaand]] &middot; [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] &middot; [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] &middot; [[Noord-Braobant]] &middot; [[Noord-Hollaand]] &middot; [[Oaveriessel]] &middot; [[Utrecht (provinsie)|Utrecht]] &middot; [[Zeelaand]] &middot; [[Zuud-Hollaand]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Previnsie-nl mallen| ]] </noinclude> c6gyt2f9a4qtcrs3412bxfu6b8tfqp3 0 2073 290708 270519 2016-11-01T16:42:02Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Lelystad | bestaansnaam vlagge = Flag of Lelystad.svg | bestaansnaam wapen = WaopenLelystad.png | lokasie = LocatieLelystad | previnsie = [[Flevolaand]] | heufplaose = '''Lelystad''' | oppervlak = 765,45 | oppervlak laand = 231,54 | oppervlak waoter = 533,91 | inwoeners = 75.975 | daotum inwoeners = 1 mei 2013 | dichtheid = 328 | breedtegraod = 52/30/0/N | lengtegraod = 5/28/0/E | verkeersaoder = A6, N302, N307, N309; spoorliende [[Weesp]]-Lelystad | netnummer = 0320 | postcode = 8200-8249 | webstee = [http://www.lelystad.nl www.lelystad.nl] | }} '''Lelystad''' is de [[heufdstad]] van de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Flevolaand]]. t Is esticht in [[1967]], en is sinds [[1980]] n gemeente. De stad had op [[1 mei]] [[2013]] 75.975 inwoeners (bron: CBS). Tot an de instelling van de provinsie Flevolaand op 9 jannewaori 1986 was Lelystad niet provinsiaal in-edeeld. De stad is verneumd naor [[Cornelis Lely]], old-Minister van Waoterstaot. ==Geografie== Samen mit de gemeente [[Dronten]] en n klein stukkien van de gemeente [[Zeewolde]] vormp Lelystad de polder [[Oostelik Flevolaand]]. Disse polder maakt deel uut van de [[Zuderzeewarken]], t völ dreuge in 1957 en ligt 4,8 meter onder de zeespiegel. Lelystad is mit n totale [[oppervlakte]] van 765,45 km² de tweede grootste gemeente van Nederlaand. Hiervan is mar 234,54 km² laand, de rest is veural [[Iesselmeer]] en [[Markermeer]]. Lelystad grenst an oostelike kaante an de A6. De tweede verkeersaoder die deur de stad löp is de N302, die löp van [[Hoorn (Noord-Hollaand)|Hoorn]] naor [[Kodek|Kootwiek]]. == Geschiedenisse == Lelystad is een van de jongste woonplaotsen van Nederlaand. Daordeur is de geschiedenisse van Lelystad ook nog mar kort, mar wel goed vastelegd. Lelystad ligt in [[Oostelik Flevolaand]], de darde polder van t plan-Lely. De [[Wieringermeer]] is de eerste, de [[Noordoostpolder]] is de tweede en [[Zujelik Flevolaand|Zudelik Flevolaand]] de vierde polder. Oorspronkelik zol Lely's Zuderzeeprojekt of-erond worden mit de [[Markermeer|Markerweerd]], mar de vuufde polder is der nooit ekeumen. In tegenstelling tot de [[Noordoostpolder]] hef Oostelik Flevolaand mar vier woonkernen: twee dorpen ([[Swifterbaant]] en [[Biddinghuzen]]), n kleine stedelike gemeenschap ([[Dronten]]) en n stad (Lelystad). In de Noordoostpolder he'j juust n bulte dorpen, mar vanwegen schaolvergroting in de laandbouw en deurdat meensen tegenswoordig meer auto's hebben vunnen ze dat in Oostelik Flevolaand niet neudig. In september [[1967]] kwammen pas de eerste bewoners naor t "eigenlike" Lelystad. t Duurden arg lange veurdat Lelystad as n echte stad ezien wier. Lelystad wier n gemeente op 1 jannewaori 1980, mit Hans Gruijters as eerste burgemeister. In de [[1980-1989|jaoren 80]] kreeg Lelystad te maken mit leegloop deurdat in t zuudwesten van de Flevopolder [[Almere]] ebouwd wier. Disse nieje stad was deur zien gunstige ligging ten opzichte van [[Amsterdam]] en t [[Gooi (regio)|Gooi]] antrekkeliker veur forensen en aander volk as dat Lelystad was. n Periode van leegstaand en verpaupering volgden. Halverwegen de [[1990-1999|jaoren 90]] is dat weer de goeie kaante uutegaon. Stedenbouwkundige inzichten veraanderden en wieken wieren opniej estruktureerd. In de wiek Schouw wieren zelfs hele straoten plat-egooid um ruumte te maken veur de nieje wiek Hanzepark. Lelystad zetten in op woonmilieus, en zo ontstonnen wieken as t Golfresort, n wiek die ebouwd is midden op n golfbaone, en Parkhaven. [[Bestaand:Lelystad-batavia warf.jpg|thumb|left|200px|De Bataviawarf in Lelystad]] {{Flevolaand}} {{Dialekt|ovel|Elburg|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Flevolaand]] [[Kategorie:Plaotse in Flevolaand]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] 7qs3kv0npezq6oap0isga9ijt9ivpl9 0 2074 280310 276881 2015-04-12T14:01:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Arnem | bestaansnaam vlagge = VlagArnhem.svg | bestaansnaam wapen = Coat of arms of Arnhem.svg | lokasie = LocatieArnhem | previnsie = [[Gelderlaand|Gelderlaond]] | heufplaose = Arnem | oppervlak = 101,53 km² | oppervlak laand = 99,53 km² | oppervlak waoter = 2 km² | inwoeners = 142.634 | daotum inwoeners = [[1 jannewaori]] [[2007]] | dichtheid = 1429 inw./km² | breedtegraod = 51/59/0/N | lengtegraod = 5/55/0/E | verkeersaoder = A12, A50, N224, A/N325, N784 | netnummer = 026 | postcode = 6800-6846 | webstee = [http://www.arnhem.nl www.arnhem.nl] | }} [[Ofbeelding:Ernem_eusebius.jpg|thumb|150px|Eusebiuskarke in Arnem]][[Ofbeelding:Ernem_uutzicht_vanof_den_torn.jpg|thumb|150px|Uutzichte vanof de toorne]] '''Arnem''' (in 't Arnems: ''Earnem'', ''Èèrnem'') is de [[heufdstad]] van de [[Nederlaand|Nederlaonse]] [[pervincie|previnsie]] [[Gelderlaand|Gelderlaond]] en ok een [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de previnsie Gelderlaond. Arnem lig an de revier de [[Nederrien]]. Arnem had op [[1 jannewaori]] [[2007]] 142.634 inwoners (bron: CBS) en is daormee de tweede stad van de previnsie Gelderlaond, nao [[Nijmegen]] (zwat 155.000). Arnem beheurt tot de 15 grootste steden in Nederlaond. De [[gemiente (bestuur)|gemeente]] Arnem maakt deel uut van de Stadsregio Arnem-Nijmegen (of-ekort: ''KAN''), De Stadsregio hef 722.181 inwoeners. ==Stadsfuncties== Arnem is de heufdstad en daormee 't adminestretieve centrum van Gelderlaond. Samen mit [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] en Nijmegen vormp 't een driehoek, die 't dichtbevolken centrum van Gelderlaond is; daorumhinne liggen veural laondelijke gebieden. In Arnem zit, naos de veule nasionaal belangrieke bedrieven, ok 't "Business Park"; Arnem is daormee een diensenstad en gien industriestad. In Arnem he-j veerder ok een [[dieretune|dieretuun]]: ''Burger's Zoo'' en een openluchmuseum. ==Wieken van Arnem== {| | valign="top" | *[[Angerenstein]] *[[Alteveer (Arnem)|Alteveer]] *[[Arnhemse Broek]] *[[Burgemeesterswijk]] *[[Centrum (Arnem)|Centrum]] *[[Concertbuurt]] (in anbouw) *[[Cranevelt]] *[[Eimersweide]] *[[Elden]] *[[Elderveld]] *[[Elsweide]] *[[Geitenkamp]] *[[Heijenoord]] *[[Hoogkamp]] *[[Klarendal]] *[[Klingelbeek]] *[[Kronenburg]] *[[De Laar]] *[[Lombok]] | style="width: 4em;" | | valign="top" | *[[Malburgen|Malburgen Oost]] *[[Malburgen|Malburgen West]] *[[Molenbeke]] *[[Monnikenhuizen]] *[[Paasberg]] *[[Plattenburg]] *[[De Plantage]] *[[Presikhaaf]] *[[Rijkerswoerd]] *[[Schaarsbergen]] *[[Schuytgraaf]] *[[Sonsbeek]] *[[Spijkerkwartier]] *[[St. Marten]] *[[Stadseiland]] (in aanbouw) *[[Transvaalbuurt]] *[[Vogelwijk]] (Onder de Linden) *[[Vredenburg (Arnem)|Vredenburg]] *[[Wellenstein (Arnem)|Wellenstein]] |} == Nedersaksisch == *[[Achterhooks]]: ''Arem'', ''Annem'' *[[Grunnegs]]: ''Aarnhaim'' of ''Aarnum'' *[[Veluws]]: **''Arem'' **''Ärem'', ''Arem'' ([[Epe]]) **''Aorem'' ([[Barreveld (daarp)|Barreveld]], [[Sjaarpezeel]]) **''Arnem'' (uutspraak: ''Annem'') *'''Overig:''' ''Arn{{small()|h}}em'' {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] 9i1wcm7qwnvh07jf8wk3k55unts9460 0 2075 281816 281815 2015-05-03T15:45:44Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Epe | bestaansnaam vlagge = Flag_of_Epe.svg | bestaansnaam wapen = Coat_of_arms_of_Epe.svg | lokasie = LocatieEpe | previnsie = [[Gelderland]] | heufplaose = '''Epe''' | oppervlak = 157,25 | oppervlak laand = 156,21 | oppervlak waoter = 1,04 | inwoeners = 32.360 | daotum inwoeners = [[1 mei]] [[2014]] | dichtheid = 207 | breedtegraod = 52/20/0/N | lengtegraod = 5/55/0/E | verkeersaoder = A50, A28, N309 | netnummer = 0578 | postcode = 8160-8162, 8166-8167, 8170-8172 | webstee = [http://www.epe.nl/ www.epe.nl ] | }} '''Epe''' is n plaatse en gemeente in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderland]], in t noordoostelike deel van de [[Veluwe]]. De gemeente had op [[1 mei 2014]] 32.360 inwoners (bron: CBS) en n oppervlakte van 157,25 [[vierkaante kilometer|km²]]. t Gemeentehuus ligt in Epe an de markt. In [[2005]] is t van butenof verniejd. Der leup vrogger ok n spoorliende deur Epe. t Darp had ok n stasion mär dät is uut gebruuk eneumen. De [[zusterstad]] van Epe is de [[Duutslaand|Duutse]] gemeente [[Gronauwe|Gronau]]. == Woonkernen == * De gemeente Epe hef 4 darpen: [[Epe]] (15.552 inwoners), [[Vaossen]] (12.770 inwoners), [[Emst]] (3048 inwoners) en [[Une]] (1599 inwoners). * Overige kernen: [[Boshoek (Nederland)|Boshoek]], [[Diekhuzen (Epe)|Diekhuzen]], [[Geerstraote (buurtschap)|Geerstraote]], [[Gortel]], [[Hanedarp]], [[De Hegge]], [[De Jonas]], [[t Laor]], [[Laorstraote]], [[Loobrink]], [[Niersen]], [[De Oosterhof]], [[Schaveren]], [[Tongeren (Gelderland)|Tongeren]], [[Vemde]], [[Westendarp (Epe)|Westendarp]], [[Wienbargen (Epe)|Wienbargen]], [[Wissel (Epe)|Wissel]] en [[Zuuk]]. [[Bestaand:Epe_karke.jpg|thumb|left|200px|Olde karke in Epe]] == Angrenzende gemeenten == {{Tabel wiendroze | NW= [[Elburg]] | N= [[Oldebroek]] | NO= [[Heerde]]<br />[[Olst-Wieje]] (O) | W= [[Nunspeet]] | O= | ZW= | Z= [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]] | ZO= [[Voorst (gemeente)|Voorst]] }} {{Epe}} {{Gelderlaand}} {{Dialekt|ovel|Epe|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] rbwg37nj3sx5onxcwzserrku3w8nuxe 0 2078 290709 279402 2016-11-01T16:43:43Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Haorlem | bestaansnaeme vlagge = Flag_Haarlem.svg | bestaansnaeme waopen = Haarlem_wapen.svg | lekaosie = LocatieHaarlem | perveensie = [[Noord-Hollaand]] | heufdplak = '''Haorlem''' | oppervlak = 32,11 | oppervlak laand = 29,56 | oppervlak waeter = 2,55 | inwoners = 148.220 | daotum inwoners = [[31 december]] [[2008]] | dichthied = 4963 | brettegraod = 52/23/0/N | lengtegraod = 4/38/0/E | verkeersaoder = N200, N205, N208, N232 | netnummer = 023 | postkode = 2000-2037, 2063 | webstee = [http://www.haarlem.nl www.haarlem.nl] | }} '''Haorlem''' ([[Nederlaands]]: ''Haarlem'') is een [[Stad (woonstee)|stad]] en [[gemiente (bestuur)|gemeeinte]] in [[Kennemerlaand]] en de [[heufdstad]] van de [[Nederlaand]]se [[previncie]] [[Noord-Hollaand]]. De stad ligt an de rivier 't [[Spaorne]], en de stad het dan ook de bienaom '''Spaornestad'''. De gemeeinte Haorlem grenst aan de gemeeinten [[Haorlemmermeer]], [[Heemstede (Noord-Hollaand)|Heemstede]], [[Bloomendaal (Noord-Hollaand)|Bloumendaol]], [[Velsen]] en [[Haarlemmerleede en Spaornwolde|Haorlemmerleeide en Spaornwolde]] en het 148.220 inwoners ([[31 december]] [[2008]], bron: CBS). Vanof [[1853]] is 't de zetel van 't [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholieke]] [[Bisdom Haorlem]]. ==Stadsgezicht== Haorlem het een schiere binnenstad, mit onder meer de Sint-Bavokerke, 't [[19e eeuw]]se station en de Grote Markt, bie 't Raodhuus. In Haorlem steeit ook 't [[Teylersmuseum]], 't oldste openbaore museum van Nederlaand. Ook wordt een deeil van de stad domeneerd deur de [[19e eeuw]]se gevangenis. ==Geschiedenis== Haorlem ontston as [[geestnederzetting]] aan 't Spaarne en de eerste vermeldings stammen uut de [[10e eeuw]]. De naom Haorlem komt van ''Haarloheim'', wat hooglegen dörp betekent. Haorlem ontwikkelde zuk op de verbindingsweg van zuud naor noord veurspoedig. 't Wordde de zetel van de Graof van [[Hollaand (gewest)|Hollaand]]. [[Graof Willem II]] gaf Haorlem in [[1245]] [[stadsrechten]]. Haorlemse ridders hadden zuk eerder deei eeuw, in [[1219]], onder [[Willem II van Hollaand|graof Willem I]] onderscheiden deur tiedens de viefde kruustocht [[Damietta|Damiate]] in te nemen. As beloning mocht Haorlem sinds deei tied zwaord en kruus in zien waopen voern. ==[[Nedersaksisch]]== *[[Drèents]]: ''Haarlem'', ''Haorlem'' *[[Grunnegs]]: ''Haarlem'', ''Hoarlem'', ''Hoarlum'' *[[Stellingwarfs]]: ''Haarlem'' *[[Tweants]]: ''Hoarlem'', ''Hoarlum'' *[[Veluws]]: ''Haorlem'', ''Haarlem'' ==Uutstalling== <gallery> Ofbeelding:Haorlem_hamsterdamsen_poorte.jpg|Amsterdamse Poorte in Haorlem Ofbeelding:Haorlem_spaarne.jpg|Uutzicht old Haorlem vanof 't Spaarne Ofbeelding:Haorlem-markte.jpg|Markt in Haorlem </gallery> ==Uutgaonde verwiezings== {{Commons|Haarlem|Haorlem}} {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] 7d0i7u25sv13fua8469d10oz2pth1hh 14 2079 266455 260553 2013-05-10T18:05:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|North Holland}} [[Kategorie:Previnsie van Nederlaand]] 0y42mdul2bohc7ob44s6q2lsc3ne5bi 0 2080 293310 289071 2017-06-02T16:54:12Z 145.130.50.198 wikitext text/x-wiki n '''Wierde''' (ook ''Hoogte'' nuimd) is n kunstmoatege [[heuvel (geologie)|heuvel]], opworpen om bie hoogwoater n dreug stee te hebben. De noam komt veural veur in [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. In [[Frieslaand|Fraislaand]] wordt t n [[taarp]] nuimd, houwel ook in Fraislaand nogal wat ploatsnoamen ìndegen op ''werd'' of ''ward'' (Leeuwerd, Bolswerd, enz.). In Noord-[[Duutslaand]] hait zonnen heuvel n ''Warft''. t Woord ''wierde'' komt of van hail old Frais woord "wurth ` woarvandoan werd of -ward is ofleid."; Wierden wuiren nait allind môkt om deur minsken bewoond te worden, môr ook om n kìrkhoof of t vai te beschaarmen en om der soorten griefholt op gruien te lôten. De wierden wuiren opworpen op al hogerlegen stees. Vandoar dat zai voak op n rige liggen en n zaandrogge vörmen. n Schier veurbeeld is de oetloper van de [[Hondsrug|Hondsrog]]: [[Oadörp]], [[Saauwerd]], [[Ezinge]], [[Winzum (Grunnen)|Winzum]], [[Bavvelt]], [[Raskert]], [[Waarvum]], [[Oskert]], mit doartuzzen almoal lutje wierden. [[Waarvum]] is wat oppervlak aangaait t grootste wierde van [[Nederlaand]], [[Hogebeintum]] de hoogste wierde/taarp. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geografie van Grunnen]] [[Kategorie:Geografie van Nederlaand]] [[Kategorie:Geografie]] fq0cty5y12jkncflsr4xtllzyk79bk0 0 2081 290957 285311 2016-11-02T15:18:50Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Wierden vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Wierden.png | naam = Wierdn | lokatie = LocatieWierden | proveensie = [[Oaveriessel]] | heufdplaats = '''Wierdn''' | kerne = [[Eanter]], [[Hoge Heksel]], [[Nötter (Wierdn)|Nötter]], [[Sunnoa]], [[Iepelo]] en [[Rektum (Wierdn)|Rektum]] | öppervlakte = 95,23 | öppervlakte laand = 94,68 | öppervlakte water = 0,56 | inwonners = 23.496 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 248 | breedtegroad = 52/21//N | lengtegroad = 6/35//E | verkeersoader = A1, N35, N347, N350; spoorlienn Zwolle-Almelo en Deaventer-Almelo | netnummer = 0546, 0547, 0548 | postkode = 7465-7469, 7640-7649 | webstie = [http://www.wierden.nl www.wierden.nl] }} '''Wierdn''' ([[Nederlaands]]: ''Wierden'') is ne [[Tweante|Tweantse]] gemeente in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. De gemeante lig westelik van [[Almelo]], hef ne öppervlakte van 95,23 veerkaante kilometer en har op n eerstn januari [[2006]] 23.553 inwonners. Nöast Wierdn zölf heurn ok [[Eanter]], [[Hoge Heksel]], [[Iepelo]], [[Nötter (Wierdn)|Nötter]], [[Rektum (Wierdn)|Rektum]] en [[Sunnoa]] töt de gemeente. De noam Wierdn zol niks met [[Wierde (toponiem)|wierde]] (kunstmoatege heuvel) van doon hebn, mer ofstamn van ''Wederden'', wat ''bevloeid stuk groond nöast nen rivier'' beteeknt. In de [[Middeleeuwn]] zol dreekwart van de grond tusken Eanter en Wierdn oonder water hebn stoan. ==Bekeande leu oet Wierdn== *[[Eddy Zoey]] - Tellevisiekearl van [[BNN]] ==Oetgoande koppeling== *[http://www.wierden.nl/ Officiële webstie van de gemeante] {{Wierdn}} {{Oaveriessel}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Wierdn| ]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] o5400qe9kd3vmalmnd7vsskk91a9q2k 14 2082 266544 255212 2013-05-10T18:23:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Poland}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] df904v9w016ouikh0qds8w1crp64usg 0 2083 283665 278997 2015-12-27T15:38:23Z Jerzyjan1 11388 redakcyjne wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Katowice - Spodek by night.jpg|thumb|De Spodek-arena bij naacht]] '''Kattewiets''' ([[Pools]]: ''Katowice'' {{Audio|Pl-Katowice.ogg|kattoo·wietsè}}, [[Duuts]]: ''Kattowitz'') is de [[heufdstad]] van de [[Pooln|Poolse]] pervincie [[Silezië]]. De stad zölf hef 301.834 inwoners (2014) en vörmt 't centrum van 't industriegebied van [[Opper-Silezië]], dat met zien 3,5 miljoen inwoners in zowat de grootste agglomeraotie van Polen vörmt, zölfs nog groter dan die van [[Warschau]]. == Geschiedenis == In 1920 wör der in de Pruusische pervincie [[Opper-Silezië]] een referendum holden um vast te stellen of 't gebied toewezen zol wörden an Polen of an [[Duutslaand]]. Nao ofloop wör besleuten 't gebied half-um-half te dielen. Hoewel in Kattowitz (zoas Kattewiets doe nuumd wör) 80% van de mèensen veur Duutslaand stemde, wör de stad toch toewezen an Polen. In 1945 mos de Duutstaolige bevolking de stad verlaoten. Van 1953 tot 1956 had Kattewiets de naom ''Stalinogród'' (letterlijk: Stalinstad, wat ok weer verwiest naor 't [[Ruslaand|Russische]] ''Stalingrad''). == Districten == [[Bestaand:DzielniceKatowic.svg|right|thumb|Districten van Kattewiets]] {| |width="40%" valign="top" | '''I. Stad ''' * 1. [[Katowice-Śródmieście|Śródmieście]] * 2. [[Koszutka]] * 3. [[Bogucice]] * 4. [[Osiedle Paderewskiego - Muchowiec]] ''' II. Noordkaant ''' * 5. [[Załęże]] * 6. [[Osiedle Witosa]] * 7. [[Osiedle Tysiąclecia]] * 8. [[Dąb]] * 9. [[Wełnowiec|Wełnowiec - Józefowiec]] ''' III. Westkaant ''' * 10. [[Ligota - Panewniki]] * 11. [[Brynów - Osiedle Zgrzebnioka]] * 12. [[Brynów - Załęska Hałda]] |width="40%" valign="top" | ''' IV. Oostkaant ''' * 13. [[Zawodzie - Czatachowa]] * 14. [[Dąbrówka Mała]] * 15. [[Szopienice|Szopienice - Burowiec]] * 16. [[Janów - Nikiszowiec]] * 17. [[Giszowiec]] '''V. Zuudkaant ''' * 18. [[Murcki]] * 19. [[Piotrowice - Ochojec]] * 20. [[Zarzecze]] * 21. [[Kostuchna]] * 22. [[Podlesie]] * 23. [[Kopremiera]] |} == Zustersteden == Kattewiets is een [[zusterstad]] van de volgende steden: * [[Miskolc]] ([[Hongarije]]) sinds 1973 (verneid in 1993) * [[Mobile (Alabama)|Mobile]] ([[Verienigde Staoten van Amerika|VS]], [[Alabama]]) sinds 1990 * [[Keulen]] ([[Duutslaand]]) sinds 1991 * [[Saint-Étienne (Loire)|Saint-Étienne]] ([[Frankriek]]) sinds 1991 * [[Odense]] ([[Denemarken]]) sinds 1992 * [[Grunnen (stad)|Grunningen]] ([[Nederlaand]]) sinds 1992 * [[Ostrava]] ([[Tsjechië]]) sinds 1996 == Uutgaonde verwiezings == {{Commons|Katowice|Kattewiets}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Stad in Pooln]] 66riif167tdp4vasqdu7v6fj94dh6xg 0 2084 4918 2006-05-10T19:42:51Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ruslaand]] 0atvp5efy2pp0awuj8c5egnvyp8ruu0 0 2085 282252 282251 2015-05-22T11:50:12Z Servien 7 Servien hef de zied [[Warschau]] herneumd naor [[Warsjau]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Warszawa Mapa.png|thumb|De ligging van Warsjau op de Poolse kaarte]] [[Bestaand:Warsaw_-_Royal_Castle_Square.jpg|thumb|t Sloterplein in Warsjau]] [[Bestaand:2007-06-27_Pałac_Branickich_w_Warszawie.jpg|thumb|In t Branicki Paleis, in [[rokoko]]-stiel, is t stadsbestuur ehuusvest]] '''Warsjau''' ([[Pools]]: ''Warszawa'' {{IPA|[varˈʃava]}}) is de [[heufdstad]] en mit 1.732.707 inwoners (september 2014) de grootste stad van [[Pooln|Polen]]. De stad ligt in t historiese landsdeel [[Mazovië]] an de [[Wiesel]] (''Wisła''), waorbie t sentrum op de linkeroever ligt en t stadsdeel [[Praga]] op de rechter. De agglomerasie had in [[2005]] zo'n 2.879.000 inwoners en is nao die van [[Kattewiets]] de grootste van t land. t Is ok de heufdstad van t [[woiwodschap]] [[Mazovië]]. == Geschiedenisse == Warsjau beheurt niet tot de oldste staeden van Polen: de eerste vermelding stamt uut [[1241]]. In t begin was t de heufdstad van t vorstendom Mazovië, mar in [[1596]] verplaatsten de Poolse konik zien verbliefplaatse van [[Krakau]] naor t sentralere Warsjau. De [[Tweede Wereldoorlog]] verleup tragies veur de stad: de umvangrieke joodse getto wordden vertesteweerd nao de joodse opstand in 1943, en de stad wordden grotendeels verrinneweerd in en nao de opstand van 1944. De bevolking daalden van 1,3 miljoen in [[1939]] tot 420.000 in september [[1945]]. In de nao-oorlogse tied is t olde sentrum (''Stare Miasto'') toch in olde stiel herbouwd en de stad stiet noe op de [[Weerldarfgoedlieste]] van [[UNESCO]]. De opknapbeurte die arg nauw mos gebeuren gong de geschiedenisse in as t "Wonder van Warsjau". == Waopen en vlagge == <gallery> Bestaand:POL Warszawa COA.svg|t Waopen van Warsjau Bestaand:Flag of Warsaw.svg|De vlagge van Warsjau </gallery> == Panorama == [[Bestaand:FB Warszawa panorama.jpg|thumb|left|600px|Warsjau (Warszawa)]]{{-|left}} == Uutgaonde verwiezingen == {{commons|Warszawa}} {{Dialekt|ovel|Heerde|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Stad in Pooln]] qhs6bhv5kq7ac6jfle2bs3584hxchg7 0 2088 272345 264458 2013-12-14T21:05:06Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Rieten dak old farmhouse.jpg|250px|thumb|Een ouwe Gelderse boerderieje uut 1872]] Een '''boerderieje''', '''plaose''' of een '''stee''' is een [[woening|woenige]] of warkplekke van de [[boer]]. Vake wonnen mit een boerderieje oek de hele wark- en woenumgeving van de boer bedoeld, inclusief [[woenhuus]], [[Aarf|arf]], [[weilaand]], [[bouwlaand]], [[stalle]]n en [[schure]]n. == Van laand tot gebouw == Zo'n duzend jaor eleen wönnen mit 't begrip 'hoeve' 't [[oppervlak]] an laand (stuk laand) an-eduud waorvan een 'normale' femilie kon bestaon (in zien be''hoef''te veurzien). Op arme gronden was een hoeve groter as op rieke gronden; heel aanders as dat 't nao de [[middeleeuwen]] ontwikkelen: ho rieker de grond ho rieker de boer en ho groter zien laand. Dat tegenover de arme keuterboeren op 't zaand. Ontwikkelingen in vormen van gemeenschapsbewuswonnen, individualisasie, liberalisasie en kompetisie bin thema's dee daorbie op de achtergrond meespeulen. Noen is de hoeve allinnig nog 't gebouw (huus mit de stallen) of soms allinnig nog 't woenhuus. == Benamingen == In verschillende delen van [[Nederlaand]] en [[Vlaanderen]] hef een boerderieje soms een iets aandere naam: * ''Heerd'' / ''stee'' ([[Grunnen (provinzie)|Grunningen]]) * ''Pleats'' ([[Frieslaand]]) * ''Keuterieje'' (een kleine boerderieje) Op de [[Veluwe]] en in aandere gebieden is de [[Heerd (ruumte)|heerd]] veural de ''mooie kamer'', in sommigen dialekken zegen ze oek wel ''heerd'' veur een [[veurkamer]] (''woenkamer''). Een [[kienderboerderieje]] is neet een boerderieje zoas dat bedoeld is bie boerderiejen waor geld mee emaak mut wonnen of waor ewark wonnen, mar is een plaose waor dieren ehouwen wonnen dee [[kiend]]ers anspreken en dee deur de kienders verzurg kunnen wonnen. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''boerderi-je'', ''boerderie'' * [[Drèents]]: ** ''boerderaai'', ''boerderij{{small()|e}}'' ** ''boerenplaatse'', ''boerenplaetse'', ''boerenplaots'' ** ''(boeren)spil'', ''(boeren)spul'' ** ''boerenstee'' ** ''boerkerij{{small()|e}}'' ** ''gedoente'' ** ''hofstee'' (kleine boerderije) ** ''leggerij'' (grote boerderije) ** ''plaats{{small()|e}}'', ''plaets{{small()|e}}'', ''plaots'' ** ''wuilerij'' * [[Grunnegs]]: ''stee'', ''ploats'' of ''heerd'' * [[Stellingwarfs]]: ''boerderi'je'', ''boerkeri'je'' of ''{{small()|boere}}plaetse'' * [[Tweants]]: ''boerderiej{{small()|e}}'' * [[Urkers]]: ''boerderije'' * [[Veluws]]: ** ''boerderieje'' ** ''boerderie'' ** ''boerieje'' ([[Doornspiek]] en [[Oldebroek]]) ** ''boederie'' ([[Armelo]], [[Putten]], [[Speuld]] en [[Appel]]) ** ''boe{{small()|r}}deri'je'' ([[Attem]]) ** ''boerderije'' ([[Lieren]]) ** ''boerenhuus'' ([[Terwolde]]) ** ''plaose'' ([[Nunspeet]]) ** ''plaots'' ([[Niekark]]) ** ''plaos'' ([[Bunsjoten]]) ** ''stee'' ([[Nunspeet]], [[Putten]] e.u.) == Saksische Boerderiejen == <gallery> Ofbeelding:Saskischen_boerderi-je_-297.jpg Ofbeelding:Saskischen_boerderi-je_-301.jpg Ofbeelding:T boerderij Arnhem.jpg Ofbeelding:Saskischen_boerderi-je__07719.jpg Ofbeelding:Arnhem los hoes.jpg </gallery> [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Laandbouw]] 7cpgpkq0oy2jzijdu01xhwwql38h50i 14 2089 271811 266341 2013-12-07T00:41:48Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Agriculture}} [[Kategorie:Biologie]] k5yxuomgwcdkmmqj6tnshqzlux3liw9 0 2090 271454 265582 2013-11-30T08:38:18Z JohanW82 1774 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sluis Tjonger 03.JPG|thumb|right|Slusien in de Kuunder]] [[Ofbeelding:De Tjongermolen Mildam 07.JPG|thumb|right|De Kuundermeulen bi'j [[Mildam]]]] [[Ofbeelding:Taalgrensmonument.jpg|thumb|right|Taelgreensmonument]] De '''Kuunder''' of '''Tsjonger''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Kuinder of Tjonger'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''De Tsjonger'') is een [[revier]]tien dat kotbi'j de [[Drenthe|Drentse]] greens leit, et lopt van zuudoost naor zuud-[[Frieslaand]]. De Kuunder en de [[Opsterlaanse Kompejonsvaort]] maeken diel uut van de [[Turfroute]]. == Geschiedenis == An et aende van de [[19e eeuw|19e ieuw]] (in 1886 tot 1888 um percies te wezen) is et middenste diel van de Kuunder kanaliseerd over een lengte van 35 kilemeter, veur de bevordering van de scheepvaort en de ontwaetering. Tegensworig wodt dan ok vaeke spreuken van et Kuunderkenaol. Behalven een peer schiere meanders die isoleerd in netuurterreinen liggen, is der van de oorspronkelik kronkelige weg min overbleven. In et noorden van de oorspronkelike Kuunder liggen hier en daor revierduunties, waorvan de "Kiekenbarg" bi'j [[Ooldehoorn]] de schierste is. == Sluzen == In de Kuunder liggen drie sluzen. Bi'j disse sluzen staon pompen om bi'j lege waeterstaand gebiedsaegen waeter terogge te pompen veur de rekreasievaort. Vrogger mondde de Kuunder uut in de [[Zuderzee]] bi'j et [[Oaveriessel|Overiesselse]] plakkien [[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]]. Deur de anleg van de [[Ofsluutdiek]] en de [[Noordoostpolder|Noordoostpoolder]] is de monding blokkeerd. Waeter uut de Kuunder komt sund die tied tot ofvoer via de Friese boezem, onder aandere deur de spuisluzen in [[Harlingen (stad)|Harlingen]] en et [[J.L. Hooglandgemael]] bi'j [[Stavoren]]. == Taelgreens en naeme == De Kuunder vormt een taelgreens: globaol kan steld wodden dat et [[Freesk|Friese]] taelgebied in et noorden d'r-van leit, en et [[Stellingwarfs]]e taelgebied ([[Nedersaksisch]]) in et zuden d'r-van. Dit is ok de reden dat d'r twie naemen veur etzelde reviertien bin: elk taelgebied het zien eigen naemen. In et Fries wodt de naeme Tsjonger veur et reviertien bruukt, in et Stellingwarfs en Nederlaans zowel Tsjonger/Tjonger as ok Kuunder/Kuinder bruukt. De naemen Tsjonger en Kuunder hebben dezelde herkomst. De k wodt in et Fries soms tsj, zoas ok bijveurbeeld in karke-tsjerke. De nd wodt in et Fries soms ng, zo as ok in donder-tonger (et Engels het dat nog vaeker, zoas in denkend-thinking). A'j dat toepast, dan krie'j dus kuunder-tsjuunder-tsjuunger-tsjonger. == Uutgaonde verwiezings == {{commonscat|Tjonger}} *[http://www.stellingwerven.dds.nl/toerisme/tjonger/Tjonger.htm Informaosie over de Kuunder op stellingwerven.dds.nl] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Waeter in Frieslaand]] tq1mui6s53el98nc4iwz6i39681jc1y 10 2091 280017 280016 2015-04-06T12:38:51Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = {{{naam}}} | heufdruumte1_1 = {{{vlaggeofbeeldn}}} | heufdruumte1_2 = {{{woapnofbeeldn}}} | heufdruumte2_1 = <small>[[Vlagge van {{{kortweg}}}]]</small> | heufdruumte2_2 = <small>Woapn van {{{kortweg}}}</small> | ofbeelding = {{{ofbeeldn}}} | caption = Kaarte van {{{naam}}} | subkop1 = Informasie | head1_1 = [[Taol|Sproak]]en | item1_1 = {{{sproaken|}}} | head1_2 = [[Heufdstad]] | item1_2 = {{{heufdstad}}} | head1_3 = [[Geleuf]] {{#if:{{{religiejoar|}}}| <small> ({{{religiejoar}}})</small> }} | item1_3 = {{{Religie}}} | head1_4 = [[Volksleed]] | item1_4 = {{{volksleed|}}} | subkop2 = Geografie en bevolking | head2_1 = Öppervlakte{{#if:{{{öpp|}}}|<br />- [[Vastelaand|Laand]]}}{{#if:{{{wateröpp|}}}|<br />- [[Water]]}} | item2_1 = {{{öpprange}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]]{{#if:{{{öpp|}}}|<br />{{{öpp}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]] }}{{#if:{{{wateröpp|}}}|<br />{{{wateröpp}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]] }} | head2_2 = [[Bevolking|Inwonners]]{{#if:{{{inwonners|}}}|<br />- Totaol}}{{#if:{{{bevolkingsdichtheid|}}}|<br />-&nbsp;Bevolkingsdichtheid}} | item2_2 = {{#if:{{{inwonners|}}}|<br />{{{inwonners}}} }}{{#if:{{{doatum|}}}| <small> ({{{doatum|}}})</small> }}{{#if:{{{bevolkingsdichtheid|}}}|<br />{{{bevolkingsdichtheid}}} inw./km²}} | head2_3 = {{CoordinateSYSTEM|NL|Koördinoaten}} | item2_3 = {{Coordinate |article=/ | text={{#if: {{{breedtegroad|}}}|DM}}|NS={{{breedtegroad|}}} |EW={{{lengtegroad|}}} |type=adm1st |region={{{region|NL}}}|dim=10001|name={{{naam|{{PAGENAME}}}}}}} | subkop3 = Offisiële webstea | voot = {{{Webstea}}} }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 8kd1djy91k7ejpmsqt10jsrcrobddwr 14 2092 271795 261998 2013-12-07T00:38:17Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Rivers}} [[Kategorie:Woater]] o5cws9s5b9nulbiho23zar802a3lrw8 0 2093 291749 289640 2016-11-10T15:58:12Z Wwikix 13678 /* De Kuunderburcht */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kuinre wapen.svg|thumb|Woapen van De Kuunder]] '''De Kuunder''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Kuinre'') is een plak in [[Oaveriessel|Overiessel]] in de gemiente [[Stienwiekerlaand]]. De ooldste notities waorin spraoke is van ''Cuinder'' bin vanof omdebi'j et jaor 1100. De inwoners wodden ''Kuundersen'' nuumd. De bi'jnaeme veur de inwoners van De Kuunder is ''Kuunderse krongen''. == De Verleuren Haeven van De Kuunder == De Kuunder was een vissers- en haevenplakkien, mar kwam bi'j anleg van de [[Noordoostpolder|Noordoostpoolder]] op et dreuge te liggen. De Noordoostpoolder wodde veur een groot part, in stried mit de [[Zuderzeewet]], dreks an et bestaonde laand (Overiessel) vaastelegd. Zo kon et gebeuren dat De Kuunder 'as een vis op et dreuge' vongen in et laand kwam te liggen. De haeven en anlegsteigers liggen sund die tied op et laand. De steiger leit in Overiessel, et gröslaand d'r veur leit in [[Flevolaand]]. == De Kuunderburcht == Ok in de greiden en bossen vlak veur De Kuunder in Overiessel liggen now op et dreuge de rekonstreweerde overbliefsels van een zeerovernust, de eerste Kuunderburcht. De Heren van De Kuunder weren de argste zeerovers van Noord-Nederlaand, te vergelieken mit roofridders as [[Zweder van Bentheim]], [[Herbrun van Putten]] ('de gesel der Veluwe') en [[Zweder van Voorst]]. Heur kesteel lag op een utermate strategische lekaosie ten opzichte van de Hanzeroutes naor et Oostzeegebied. Kooplieden uut onder aandere [[Daanswiek]] (ok wel: ''Gdansk'' of ''Dantzig'') en [[Hamburg]] wodden nogal es opbrocht en veur losgeld op et slot in De Kuunder vaastezet. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] qy607kp8wpuwef062z8is3v7v4edd67 0 2096 272003 261883 2013-12-09T03:26:16Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Infobox wealdarfgood | titel = Waddenzee | ofbeelding = Spiekeroog-Watt 2.jpg | omschrijving = | kop = Waddenzee | type = Natuur | regioon = Uropa en Noord-Amerikoa | laand = [[Nederland]] | joar = [[2009]] | volgnr = 1314 | ofbeelding2 = Waddenzee.jpg | omschrijving2 = Waddenzee en waddeneilanden }} De '''Waddenzee''' is n [[binnenzee]] dai aan aine kaande grìnst aan de [[Waddenailanden]] en de [[Noordzee]] en aan de ander kaande begrìnzd wordt deur t vastelaand van [[Nederlaand]], [[Duutslaand]] en [[Denmaark]]. De Waddenzee wordt kìnmaarkt deur, tiedens [[eb]] drugevallende, [[zaandplaot|zaandploaten]] mit daipere [[geule|geuln]] en mit aan de kuste [[kwelder]]s. Aan Duutse kaande monden de [[Ems (revier)|Ems]], de [[Weser]] en de [[Elbe]] uut in de Waddenzee. t [[Iesselmeer]] is effektief de uutstroom van t wotter uut de [[Iessel]] en aandere [[revier]]n dai hierop ofwottern. De waddenzee is n beschaarmd natuurgebied, mit aan Nederlaandse zieden [[Nationaolpark Dunen van Texel|Natsjonoalpaark Dunen van Tessel]] en [[Nationaolpark Schiermonnikoog|Natsjonoalpaark t Aailaand]]. Aan Duutse kaande hest t [[Nationaolpark Nedersaksische waddenzee|Natsjonoalpaark ''Niedersachsisches Wattenmeer'']], [[Nationaolpark Hamburgse waddenzee|Natsjonoalpaark ''Hamburgisches Wattenmeer'']] en [[Nationaolpark Sleeswiek-Holsteinse waddenzee|Natsjonoalpaark ''Sleswig-Holsteinisches Wattenmeer'']]. {{Dia|Dizze pagina is schreven in t [[Veenkelonioals]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Wereldarfgood in Nederlaand]] [[Kategorie:Wereldarfgood in Duutslaand]] [[Kategorie:Wereldarfgood in Denemarken]] [[Kategorie:Zee]] lzbmc02kho3xc4zj1842kec1yfm9v60 14 2097 262280 261619 2013-04-24T10:22:19Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6491872]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Seas}} [[Kategorie:Woater]] q49nw0x3lzul4g6q2u9ceezkfdm41l6 6 2098 153889 5025 2010-07-08T19:17:27Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] og27cf6y2trc1mowkdqaand5fh4leu8 0 2099 288492 288491 2016-10-27T11:41:45Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Dollard.jpg|right|thumb|de Dollert]] [[Ofbeelding:Dollart-Geschichte.svg|thumb|Indiekning van Dollert]] De '''Dollert''' of '''Dullert''' (bienoam: '''Ol Tjoard'''; [[Nederlaands]]: ''Dollard'') is n zeeaarm, onderdail van t Waddenzee, op t grènzgebied van [[Nederlaand]] en [[Duutslaand]]. De revier de [[Ems (revier)|Ems]] mondt hier ien oet en stroomt doarnoa deur noar de Noordzee. De Dollert is om en bie 100 km² groot. De [[Oostfraislaand|Oostfraise]] stad [[Emden]] ligt der ten noorden van en de [[Grunnen (provìnzie)|Grunnegse]] stad [[Delfziel]] ligt n klaine 9 km te westen van de Dollert. t [[Getij|Getaaienverschil]] ken oplopen tot 3 meter tou. De Dollert is tegenswoordeg n groot natuurgebied woar geregeld excursies noar tou organiseerd worden. == Ontstoan == De Dollert is ontstoan deurdat t Grunneger gebied t [[Reiderlaand (streek)|Reiderlaand]] overspuild wuir deur hoogwoater van t [[Ems (revier)|Ems]]. Dit kwam deur n drijtel [[stormvloed|störmvlodden]]. t Belaankriekste was de [[Marcellusvlod]]. In welk joartel dit stee von, is nait dudelk. De joartellen 1219, 1277, 1287, 1299, 1361 en 1362 worden nuimd as meugelke joartellen van ontstoan. Doch wuiren grode dailen wel beschaarmd deur wierden of dieken. Hierdeur bleven wat lougen bewoard. Dou ien 1413 n aantel dieken vernaggeld wuiren deur de stried tuzzen [[Schieringers]] en [[Vetkopers]], lag t Reiderlaand open veur t woater. Sunt dou lag t Reiderlaand open veur t hoge woater en wuir t dus ook gehail overstroomd. Ien 1520 beriekte de Dollert zien grootste oppervlak. Hai rekde dou tot aan [[Winschoot]] en [[Bennewold]]. De [[Blaauwe stad]] is legen op dit gedailte woar de Dollert dou lag. == Grunnegs verhoaltje == Der gait n ook n verhoaltje over t ontstoan van de Dollert: '''Hou de Dollard ontstoan was''' Laank, laank leden was de Ems nog nait zo boorde groot as dat e nou is. En de Dollert? Dij beston dou nog nait. Bie ain boerenploatske ien Termunten, nait wied bie de zee vot, har de boer ain woaterput. Elke dag huil e der n prot woater oet. Moar op ain morn huil e de emmer der oet en ondekte hai dat der ain heern ien zien woater zwom. Hai wos nait wat e zag, hou kon n zeevisk nou ien n zuitwoaterput terecht kommen wezen? Hai prakkezeerde mor roak en op ain duur was e der achter. Dit mout ain taiken van hogerhaand wezen. Het het nait laank meer duurt of het woater kwam over de dieken hin en kilometers laand en tientallen dorpkes wuiren overspuild deur het zolle woater. De Dollert was ontstoan. [[Ofbeelding:Duuts-Nederlaanse Grìnsvroag.svg|thumb|left|300px|Betwiste grìns tussen Duutslaand en Nederlaand.]] {{commonscat|Dollard|Dollert}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Woater in Grunnen]] [[Kategorie:Woater in Nedersaksen]] [[Kategorie:Oostfraislaand]] [[Kategorie:Zee]] mel371gmeej7vsyhkmgr56wt9jgt6hk 6 2100 126980 5029 2009-11-26T22:47:39Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] j2o41jsloigg7fy4dw3i1oh5jfbpf0r 0 2102 288060 279403 2016-10-26T13:32:08Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Ostfriesland CoA.svg|220px|right|thumb|Woapen van Oostfraislaand]] '''Oostfraislaand''' ([[Duuts]]: ''Ostfriesland'', [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfrais]]: ''Oostfreesland'') is n streek ien t oeterste noordwesten van t [[Duutslaand|Duutse]] dailstoat [[Nedersaksen|Leegsaksen]]. t Grènst ien t noorden aan de [[Waddenzee]], ien t westen aan de [[Nederlaand]]se provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]], ien t zuden aan [[Oldenburg (kreis)|Olderbörg]] en ien t oosten aan de [[Jade]]. Bie t gebied heuren de Oostfraise [[waddenailanden]]: [[Borkum|Börkem]], [[Memmert]], [[Juist|Juust]], [[Nordeney|Nordenoog]], [[Baltrum|Baalterm]], [[Langeoog|Laangeoog]], [[Spiekeroog|Spaikeroog]], [[Waangerooge]]. Belaankrijke steden ien Oostfraislaand binnen [[Aauwerk (stad)|Aauwerk]], [[Emden]], [[Leer (stad)|Leer]], [[Norden]] en [[Wittmond]]. == Gebied en historie == [[Bestaand:679px-Kaart Oostfriesland.jpg|250px|thumb|Historische koart van Oostfraislaand]] Van oldsheer beston Oostfraislaand oet t gebied tuzzen [[Ems (revier)|Ems]] en [[Jade]]. Der wuir [[Freesk|Frais]] proat en de Fraise kultuur wuir der volgd. Dou t Fraise riek (''[[Magna Frisia]]'') oetmekoar veul, schaaide [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] (de [[Ommelanden]]) Oostfraislaand en [[Vreesland|Westlauwersfraislaand]]. Oostfraislaand kreeg n aaigense [[graof|geve]] en wuir n dail van t [[Heilig Roomse riek|Haileg Roomse riek]]. Oostfraislaand beston dou oet de tegenswoordege [[landkreis|laandkraitsen]] Emden, Aauwerk, Leer en Wittmond. De tegenswoordege laandkraitsen [[Friesland (kreis)|Fraislaand]] en [[Wilhelmshaven|Wilhelmshoaven]] heurden hier nait meer bie. Dou t [[koninkriek Hollaand|keunenkriek Hollaand]] zoch oetbraaide deur Oostfraislaand te verovern heurden dizze kraitsen der anders wel bie. Doch vuilen de mìnsken oet de kraitsen Friesland en Wilhelmhoaven zoch gain Frais. == Laandskop == t Laandskop van Oostfraislaand wordt kenmaarkt deur [[heed (vegetasie)|haidevelden]], [[grasveld|maarken]], [[veenkolonie|klainkolonien]] en [[dunen]] op de wadden. De laandskopstypen binnen hail dudelk weer te vinden ien de ploats -en gemaintenoamen as Wiesmoor, Moormerland, Großheide en Marschland. == Kultuur == Binnen [[Duutslaand]] het Oostfraislaand n dudelk aaigense identiteit. Veul dingen dij ien [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] of [[Vreesland|Westlauwersfraislaand]] bruuk worden, bruukt man ook ien Oostfraislaand. === Eterij en drinkerij === [[Bestaand:Tee mit sahne.jpg|250px|thumb|"''n Koppke Oostfreiske Tee mit n Woelkje Roam''"]] Ien Oostfraislaand wordt hail veul tee dronken, t maist ien hail Duutslaand. Ook t aantal thee-extrakt per kopke is veul meer as ien de rest van Duutslaand. Tot de twaide helft van de 19. iew har Oostfraislaand n grode Theefabriek. Mit [[nijjoar]] worden [[knieperties|knieperkes]] en [[nijjoarsrollechie|nijjoarsrollkes]] eten en môkt ien Oostfraislaand, dij man ook ien Noord en Oost-Nederlaand kent. n Andere delikatesse dij man ien Oostfraislaand eet rond nijjoar binnen [[spekdik]]ken, dij ook ien [[Westerwolde]] eten worden. === Toal === Ien Oostfraislaand worden ien tegenstellen tot de verbeelden gain [[Freeske taaln|Frais]] proat, môr Platduuts. t Oostfrais (n Saksisch dialekt dus) is ien de middeliewen ontstoan dou t Frais verdrongen wuir deur t Saksisch oet t zuden. Ditzulfde process het zoch n aantel joaren doarveur ook ofspeuld ien [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. Vandoar dat t [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfrais]] dan ook verwant is aan t [[Grunnegs]]. Dit zugst aan woorden as ''Schöfel'' (Oostfrais) en ''[[scheuvel]]'' (Grunnegs) en de verklainwoorden mit ''-tje'' en ''-ke''. t Oostfrais (n Frais dialekt) bestait nog wel, môr nait ien Oostfraislaand. t Oostfrais wuir deur t Saksisch verdrongen en gong dou noar t zuden. t Wordt nau sproken ien de aangrènzende gemainte [[Selterlaand]] en wordt dus ook [[Selterfrais]] nuimd. == Kraisen en gemaintes == Oostfraislaand bestait oet 4 kraitsen en 31 gemaintes: * [[Leer (distrikt)|Laandkrais Leer]]: ** [[Bonnen]] (Bunde) ** [[Jemen]] (Jemgum) ** [[Wainer]] (Weener) ** [[Leer (Oostfraislaand)|Leer]] ** [[Westoverleden]] (Westoverledingen) ** [[Raauderveen]] (Rhauderfehn) ** [[Oostraauderveen]] (Ostrhauderfehn) ** [[SG Juum]] (SG Jümme) ** [[Oplengen]] (Uplengen) ** [[SG Hezel]] (SG Hesel) ** [[Moormerlaand]] (Moormerland) ** [[Börkem]] (Borkum) * [[Aauwerk (distrikt)|Laandkrais Aauwerk]]: ** [[Waismoor]] (Wiesmoor) ** [[Grodeveen]] (Großefehn) ** [[Aauwerk (stad)|Aauwerk]] (Aurich) ** [[Ihlo]] (Ihlow) ** [[Zuudbroukmerlaand]] (Südbrookmerland) ** [[Hinte]] ** [[Kromhörn]] (Krummhörn) ** [[SG Broukmerlaand]] (SG Brookmerland) ** [[Noorden (Oostfraislaand)|Noorden]] (Norden) ** [[SG Hege]] (SG Hage) ** [[Groothaide]] (Großheide) ** [[Dornem]] (Dornum) ** [[Juust (Oostfraislaand)|Juust]] (Juist) ** [[Noordenie]] (Nordeney) * Stadkrais Emden ** [[Emden]] * [[Wittmond (distrikt)|Laandkrais Wittmond]] ** [[Holtraim]] (SG Holtriem) ** [[Essens]] (SG Esens) ** [[Wittmond]] (Wittmund) ** [[Fredebörg]] (Friedeburg) ** [[Laankoog]] (Langeoog) ** [[Spaikeroog]] (Spiekeroog) == Zai ook == * [[Hail-Oostfraislaand]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Oostfraislaand| ]] 9pduhmu0lsr76kyxlt0iq6j6aveccj4 0 2103 255166 35527 2013-03-11T10:05:23Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2711209]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Wierde''' kin verwiezen noar: *[[Wierde (toponiem)]] - n kunstmoatege heuvel *[[Wierden]] - ne gemeante in Tweante {{dv}} 5vuh7kofcvx16c08ron2laq6yhyjkts 0 2104 292577 292576 2016-12-17T11:41:36Z Wwikix 13678 + wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Germany Laender Niedersachsen.png|250px|right|Nedersaksen in Duutslaand]] '''Nedersaksen''' ([[Grunnegs]] ook: ''Leegsaksen'', [[Platduuts]]: ''Neddersassen'', [[Duuts]]: ''Niedersachsen'') is n [[dailstoat]] van [[Duutslaand]]. t Is noa [[Baiern]] de grootste dailstoat van t laand. t Het as heufdstad [[Hannover]] en was verdaild in 4 provìnzies (''Bezirke''): [[Weser-Ems]], [[Luneburg (regio)|Lunenbörg]], [[Hannover (regio)|Hanover]] en [[Broenswiek (regio)|Broenswiek]]. De minister-presidìnt van Leegsaksen is Stephan Weil (SPD). De dailstoat is 47.614,07 [[vierkaante kilemeter|vaaierkaante kilometer]] groot en der wonen 7.926.599 mìnsken (december 2015). Dat binnen 166 inwoner per vaaierkaante kilometer. == Geogroafie == Leegsaksen grènst mit de klok mit aan de [[Noordzee]]/[[Waddenzee]], [[Bremen|Breem]], [[Hamburg|Hambörg]], [[Schleswig-Holstein|Sleeswiek-Holstain]], [[Mecklenburg-Vorpommern|Mecklenbörg-Veurpommern]], [[Brandenburg|Brandenbörg]], [[Sachsen-Anhalt|Saksen-Anhoalt]], [[Türingen|Thureng]], [[Hessen|Hezzen]], [[Noordrhain-Westfele]], [[Oaveriessel|Overiesel]], [[Drenthe|de Drìnt]] en [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. == Toalen == In Leegsaksen wordt [[Hoogduuts]] sproken. t [[Selterfrais]] en [[Nedersaksisch|Leegsaksisch]] wordt as minderheids- cq. streektoal bescharmd.<ref>[http://www.mi.niedersachsen.de/live/live.php?navigation_id=14791&article_id=60727&_psmand=33 Verwaltungsbehörden und öffentliche Dienstleistungsbetriebe] op [http://www.mi.niedersachsen.de/ Niedersächsisches Ministerium für Inneres und Sport]</ref> == Streken == * [[Emslaand]] (Emsland) * [[Hartz]] (Harz) * [[Lunenbörger haaide]] (Lüneburger Heide) * [[Oldenbörger Laand]] (Olderburger Land) * [[Oldenbörger Munsterlaand]] (Olderburger Munsterland) * [[Oostfraislaand]] * [[Wezerbarglaand|Weserbaarglaand]] * [[Graofschap Bentheim|Groafskop Bentum]] == Laandkraitsen == {| | width="33%" valign="top" | # [[Ammerlaand]] (Ammerland) # [[Aauwerk (distrikt)|Aauwerk]] (Aurich) # [[Graofschop Benthem]] (Grafschaft Bentheim) # [[Zelle (distrikt)|Zelle]] (Celle) # [[Cloppenburg (distrikt)|Kloppenbörg]] (Cloppenburg) # [[Kuxhoaven (distrikt)|Kuxhoaven]] (Cuxhaven) # [[Diepholz (distrikt)|Daipholt]] (Diepholz) # [[Emslaand]] (Emsland) # [[Fraislaand (distrikt)|Fraislaand]] (Friesland) # [[Gefhörn (distrikt)|Gefhörn]] (Gifhorn) # [[Gosseloar (distrikt)|Gosseloar]] (Goslar) # [[Götten (distrikt)|Götten]] (Göttingen) # [[Hoameln-Puurmont]] (Hameln-Pyrmont) </ol> | width="33%" valign="top" | <ol start=14> <li> [[Hannover (distrikt)|Hanover]] (Hannover) <li> [[Haarbörg (distrikt)|Haarbörg]] (Harburg) <li> [[Helmstee (distrikt)|Helmstee]] (Helmstedt) <li> [[Hilleshaim (distrikt)|Hilleshaim]] (Hildesheim) <li> [[Holtminden (distrikt)|Holtminden]] (Holzminden) <li> [[Leer (distrikt)|Leer]] <li> [[Lugo-Danbaarg]] (Lüchow-Dannenberg) <li> [[Lunenbörg (distrikt)|Lunenbörg]] (Lüneburg) <li> [[Nijenbörg (distrikt)|Nijenbörg]] (Nienburg) <li> [[Northum (distrikt)|Northum]] (Northeim) <li> [[Oldenbörg (distrikt)|Oldenbörg]] (Oldenburg) <li> [[Osnabrog (distrikt)|Osnabrog]] (Osnabrück) <li> [[Oosterholt]] (Osterholz) </ol> | width="33%" valign="top" | <ol start=27> <li> [[Oosterroden in de Hartz (distrikt)|Oosterroden]] (Osterode am Harz) <li> [[Peine (distrikt)|Peine]] <li> [[Rodenbörg (distrikt)|Rodenbörg]] (Rotenburg) <li> [[Schoembörg (distrikt)|Schoembörg]] (Schaumburg) <li> [[Zoltou-Fallenbozzel]] (Soltau-Fallingbostel) <li> [[Stade (distrikt)|Stade]] <li> [[Ulzen (distrikt)|Ulzen]] (Uelzen) <li> [[Vechta (distrikt)|Vechta]] <li> [[Verden (distrikt)|Verden]] <li> [[Wezermaars]] (Wesermarsch) <li> [[Wittmond (distrikt)|Wittmond]] (Wittmund) <li> [[Wulfenbüddel‎|Wolvenbottel]] (Wolfenbüttel) </ol> |} == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksen|!!]] 3kvimkmj0vnsvxexei4hi3xg12vxrvc 0 2106 288489 273658 2016-10-27T11:40:18Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Emsverlauf.png|right|thumb|Stul van de Ems]] De '''Ems''' of '''Eemse''' is n revier in t noordwesten van [[Duutslaand]]. Hai ontspringt bie [[Senne]] in t [[Teutobörgerwold]] ([[Noordrhain-Westfele]]) en mondt bie [[Pogum]] uut in de [[Dollart]]. In de Dollart gaait e wieder laanks t [[Oostfraislaand|Oostfraise]] kust en gaait via [[Emden]] en [[Delfziel]] de Noordzee in mit as noam '''Westerems'''. Vandoar de noam [[Emsmond]] veur de noordelijkste gemainte van [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] en t [[Nederlaand]]se vastelaand. Steden aan de Ems binnen: [[Telgte]], [[Greven]], [[Emsdetten]], [[Rheine|Rhaine]], [[Lingen]], [[Meppen]], [[Hoaren (Ems)|Hoaren]], [[Lathen]], [[Papenburg|Poapenbörg]], [[Leer]], [[Emden]] en [[Delfziel]]. Veur de lèste [[iestied]] stulde vrouger deur [[Westerwolde]]. t Meanderrevierke de [[Ruten Oa]] is hier n overbliefsel van. ==Nedersaksisch== *[[Grönnegs]]: **''Ems'' (vrouger voaker broekt as nou) **''Eems'' **''Eemse'' (Raiderlaand) *[[Noord Leegsaksisch]]: **''Eems'' **''Eemse'' (schreven as ''Ähmse'') *[[Westfeels]]: **''Iämse'' **''Iems'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Revier ien Duutslaand]] [[Kategorie:Woater in Grunnen]] [[Kategorie:Woater in Nedersaksen]] [[Kategorie:Woater in Noordrien-Westfoale]] [[Kategorie:Oostfraislaand]] k12ba78wx2zgyvg8win6ffe00x3w33s 0 2107 288409 288165 2016-10-27T10:09:11Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Lokoatsie Hunzego.JPG|right|thumb|Lokoatsie van Hunzego in Grunnen]] <div style="text-align: justify"> '''Hunzego''' (of: ''Hunsingo'') is n streek in provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]], legen tuzzen [[Raitdaip|Rietdaip]] en [[Moarvliet]]. t Grenst in noorden aan [[Waddenzee]], in oosten aan [[Fivelgo]], in westen aan [[Westerkwartaaier]] en [[Frieslaand|Fraislaand]] en in zuden aan [[Gerecht (streek)|Gerecht]]. == Algemain == De noam Hunzego betaikent streek (go of [[gouw]]) van [[Hunze]]. Dit, omreden dat Hunze vrouger deurluip tot aan Laauwerzee tou, moar loater deur 'bewaarken' (verlengen, verdaipen, recht trekken) t [[Raitdaip|Rietdaip]] nuimd is. Hunzego het as heufdploats [[Winzum (Grunnen)|Winzum]]. t Gebied komt grotendails overain mit [[Hoogelaand]], dat anders meer n geogroafische noam is, in tieds dat Hunzego n bestuurleke ainhaid was. De drij [[waddenaailaand|waddenaailaandken]] [[Röttemerploat]], [[Röttemeroog]] en [[Zuderdunen]] heuren bie dit Ommelaand. Der bestaait ook n voetbalklub mit de noam Hunzego ([[Nederlaands]]: Hunsingo). Dizzent is in Winzum vestegd. == Historie == [[Ofbeelding:Seelandehunsigo.png|thumb|right|Hunzego om t joar 1300]] Net zo as [[Fivelgo]] was Hunzego oorspronkelk n Frais go. Hunzego was t eerste lid van de [[Ommelanden|Ommelaander Unie]]. t Go was onderverdaild in vaaier onderkwartaaiern: * t ''Marnsterdail'' ([[Marne]]) * t ''Halfambsterdail'', bestoande oet de ollere kwartaaiern Halfambt en Ubbega of ''Up-go'' * t ''Oostambtsterdail'' bestoande oet de ollere kwartaaiern Oosterambt en [[Innersdiek]]). * t ''Middaglaand'' of ''Mid-go''. t Middaglaand mos loater oafstoan worden aan [[Westerkwartaaier]]. Hierdeur wordt ook wel zègt dat Hunzego enkeld drij onderkwartaaiern haar. In Hunzengo kinnen de maiste [[börg]]en vonden worden. Dit betaikent nait automoatisch dat der in Hunzego meer [[adel]] was as in rest van Grunnen. n Enörm dail van de börgen binnen oafbroken, zowel offisjeel as deur t hiepknottereg volk. n Vernuimde börg in Hunzego is de [[Menkemabörg]] bie [[Oethoezen]]. Hunzego wordt kenmaarkt deur maarken en dieken. Dit komt deurdat Hunzego veul lutker was. Deur bedieken is der enörm veul laand biewonnen. De zee legde aal n loagke klaai op [[diek|dieken]] tot t weer n aantel meter aanbracht haar. Hier wuir weer diek omhìn baauwd zodat woater t wonnen laand nait weer mit trug nam. Deur dit opstoapeln wordt Hunzego ook wel t [[Hoogelaand]] nuimd dat ook doadwaarkelk wat hoger ligt. Tegenswoordeg is Hunzego n belaangrieke ekonomische oader van Grunnen. Dit komt deur de [[Emshoaven]] op de oostelke punt, t [[Nationaal park|Natsjonoal paark]] [[Laauwersmeer]] en t ''genoatdörp'' [[Zoltkamp]] op de westelke punt. In Zoltkamp is t [[genoat]]bedrief Heiploeg vestegd, de grootste genoatleveransier van [[Europa (continent)|Europa]]. Noast dizze ekonomische oaders, bestaait Hunzego veuraal oet lutje dörpen dij voak op n [[wierde (toponiem)|hoogte]] stoan. == Zielvest == Hunzego is ook de noam van veurmoaleg [[waoterschap|zielvest]] dat grotendails overain kwam mit gebied. t Zielvest is in [[1995]] opgoan in [[Noorderzielvest]], dat ook dailen van [[Frieslaand|Fraislaand]], [[Westerkwartaaier]], [[Fivelgo]], [[Gerecht (streek)|Gerecht]] en [[Drent]] omvat. == Gemaintes == De volgende gemaintes liggen in Hunzego: * [[Marne]] * [[Winzum (Grunnen)|Winzum]] (gedailtelk) * [[Beem]] * [[Loppersom (Grunnen)|Loppersom]] (gedailtelk) * [[Emsmond]] {{dia|Schreven in t [[Hoogelaandsters]]}} {{GrunnegerOmmelanden}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Streek in Grunnen]] dcnjihrpgqvtymlyyqh6l3yewlu1z0o 0 2113 278999 274648 2015-03-27T16:09:54Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:NASA NorthSea1.jpg|250px|thumb|right|NASA-satellietfoto van de Noordzee]] De '''Noordzee''' is een [[zee]] die globaol tussen de [[Britse Eilaanden]] en [[Noorwegen]] leit. Der wör vermoedt dat de naam Noordzee in [[Frieslaand]] is ontstaon, omdat Frieslaand drekt in 't zuden van de Noordzee lag, en [[Zuderzee]] in 't zuden van Frieslaand. De olde naam van de Noordzee is: ''Mare Frisicum'' (de Friese zee). De Noordzee is een ondiepe zee (zowat 95 meter diep) die van zuud naor noord steeds dieper wordt. Tussen [[Nederlaand]] en [[Engelaand (regio)|Engelaand]], in 't zuden van de [[Doggersbaank]], bedraogt de diepte deurgaons minder dan 50 meter. Veur de kust van Noorwegen lopt dizze op tot wel 700 meter. Ongeveer midden in de Noordzee leit de Doggersbaank, een grote zaandbaank met een gemiddelde diepte van 15 tot 20 meter. Deur de veule beenders van [[mammoet]]en die daor vonnen bint wör der vermoedt dat dizze dieren daor omkommen bint toen de Noordzee nao de leste iestied underleup dör 't smelten van de ieskap en de hogerkommende zeespiegel waordeur de doggersbaank een soort leste toevlöchtsoord wör. In 't zuden van de doggersbaank leit de [[Kleverbaank]], een grindbaank die een overbliefsel is van een olde revierbedding. De bodem van de Noordzee is riek an [[eerdolie]] en [[eerdgas]] die ok op grote schaol wonnen wordt. == Laanden an de Noordzee == * [[Noorwegen]] * [[Denmaark|Denemarken]] * [[Duutslaand]] * [[Nederlaand]] * [[België]] * [[Fraankriek|Frankriek]] * [[Engelaand (regio)|Engelaand]] * [[Schotlaand]] [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Zee]] qn09yi59ojer89csna4ekvfbfld3c1b 0 2114 255292 198354 2013-03-11T10:11:37Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 14 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q257220]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Emmen''' kan verwiezen naor: * [[Emmen (plaots)]] - ne plaots in Drenthe ** [[Emmen (gemiente)]] - de gelieknaomige gemiente * [[Emmen (Dalsen)]] - ne buurtschop in de gemiente [[Dalsen]], [[Oaveriessel]] * [[Emmen (Zwitserlaand)]] - ne plaots en gemiente in t kanton Luzern in [[Zwitserlaand]] * [[Emmen (Hankensbüttel)]] - ne buurtschop in de gemiente [[Hankensbüttel]] in t distrikt [[Gefhörn (distrikt)|Gefhörn]] * [[Emmen (Hollenstedt)]] - ne buurtschop in de gemiente [[Hollenstedt]] in t distrikt [[Haarbörg (distrikt)|Harburg]] in [[Nedersaksen]] {{dv}} haplp9d327m68pryfg4kcu5uz41r999 0 2115 285141 281854 2016-07-09T23:21:32Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Emmen | bestaansnaeme vlagge = Emmen vlag.svg | bestaansnaeme waopen = Coat of arms of Emmen.svg | lekaosie = LocatieEmmen | perveensie = [[Drenthe]] | heufdplak = [[Emmen (plaots)|Emmen]] | oppervlak = 346,29 | oppervlak laand = 337,48 | oppervlak waeter = 8,81 | inwoners = 108.929 | daotum inwoners = 1 juni 2007 | dichthied = 322,3 | brettegraod = 52/47/0/N | lengtegraod = 6/53/0/E | verkeersaoder = A37/N37, N34, N391; spoorliende Zwolle-Emmen | netnummer = 0524, 0591 | postkode = 7760-7769, 7800-7839, 7844, 7880-7899 | webstee = [http://www.emmen.nl www.emmen.nl] }} '''Emmen''' is een gemiente in 't zuudoosten van de [[Nederlaand]]se [[pervincie]] [[Drenthe]] en hef een oppervlakte van 350 km², waormet 't ien van de grootste van 't laand is. De heufdplek is 't gelieknaomige [[Emmen (plaots)|Emmen]], de gemiente hef 108.929 inwoners.<ref name="CBS-20070601">1 juni 2007, Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek</ref> == Geschiedenis == 't Bij Emmen legen grote hogevenegebied 't [[Boertanger Moor]] wör eerst gebruukt om [[boekweit]] te telen; dörpen as Erica bin as zogeheten boekweitkolonies ontstaon. In de [[19e eeuw]] wör uut 't vene massaol [[turf]] wonnen, waorveur meerdere kanaolen graoven bint. 't Belangriekste restaant van 't venegebied in de gemiente bevindt zich in 't netuurrisservaot 't [[Bargervene]]. Nao de [[Tweede Wereldoorlog]] wör 't economische zwakke zuudoosten van Drenthe anmarkt as ontwikkelingsgebied, waornao d'r under meer textiel- en metaolfebrieken vestigd wören. == Kernen == Antal inwoners per woonkern:<ref name="CBS-20040101">1 januari 2004, Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek</ref> {| |[[Emmen (plaots)|Emmen]] '''*'''||51.510 |- |[[Klazieneveen]] |ALIGN="right"|10.930 |- |[[Emmer-Kompas]] |ALIGN="right"|5340 |- |[[Nei-Amsterdam (Drenthe)|Nei-Amsterdam]] |ALIGN="right"|4180 |- |[[Skoonebeek]] |ALIGN="right"|3790 |- |[[Erica (Drenthe)|Erica]] |ALIGN="right"|3720 |- |[[Nei-Weerdinge]] |ALIGN="right"|3310 |- |[[Zwartemeer]] |ALIGN="right"|3130 |- |''[[Barger-Oosterveld]]'' '''**''' |ALIGN="right"|2770 |- |[[Veenoord]] |ALIGN="right"|2200 |- |''[[Emmer-Erfscheidenveen]]'' '''**''' |ALIGN="right"|1950 |- |[[Nei-Dörd]] |ALIGN="right"|1660 |- |[[Weiteveen]] |ALIGN="right"|1540 |- |[[Barger-Kompas]] |ALIGN="right"|1480 |- |[[Nei-Skoonebeek]] |ALIGN="right"|1320 |- |''[[Weerdinge]]'' '''**''' |ALIGN="right"|780 |- |[[Roswinkel]] |ALIGN="right"|500 |- |''[[Zaandpol]]'' '''**''' |ALIGN="right"|470 |- |''[[Oranjedörp]]'' '''**''' |ALIGN="right"|420 |- |''[[Barger-Oosterveen]]'' '''**''' |ALIGN="right"|300 |- |''[[Oosterse Bos (Schoonebeek)|Oosterse Bos]]'' '''**''' en<br /> ''[[Middendörp (Skoonebeek)|Middendörp]]'' '''**''' |ALIGN="right"|240 |- |''[[Westenesch]]'' '''**''' |ALIGN="right"|200 |- |''[[Amsterdamscheveld (Erica)|Amsterdamscheveld]]'' '''**''' |ALIGN="right"|130 |- |''[[Barger-Erfscheidenveen]]'' '''**''' |ALIGN="right"|130 |- |''[[Westerse Bos]]'' '''**''' |ALIGN="right"|100 |- |''[[Ermerveen]]'' '''**''' |ALIGN="right"|10 |} '''*''' Inclusief Noordbarge, Zuudbarge en Emmerschans, exclusief Barger-Oosterveld, Weerdinge en Westenesch.<br /> '''**''' Gien officiële kern Wieder bint der in de gemiente de volgende wieken en [[buurtschop|buurtschappen]]: [[Angelslo]], [[Bargeres]], [[Bargermeer]], [[Delftlaanden]], [[Emmerholt]], [[Emmermeer]], [[Emmerschans]], [[Klazienaveen-Noord]], [[Koelveen]], [[Middendörp (Nei-Skoonebeek)]], [[Munsterscheveld]], [[Noordbarge]], [[Parc Sandur]], [[Rietlaanden]], [[Schutwiek]], [[Westenesch]], [[Wilhelmsoord]] en [[Zuudbarge]] == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.emmen.nl/ Officiële webstee] {{commonscat|Emmen, Netherlands|Emmen}} == Rifferenties == <references /> {{GemeeintenDrenthe}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Drenthe]] mppc4sddy9uue47js21qqj7vh7oz29t 0 2116 264030 260540 2013-05-06T15:59:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Aandere betiekenissen van de name '''Emmen''' vie-j op [[Emmen (deurverwiespagina)]]}} '''Emmen''' is de heufdplaots van de gelieknaomige [[Emmen (gemiente)|gemiente Emmen]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|previncie]] [[Drenthe]]. Emmen had op 1 jannewaori 2004 ''51.510'' inwoners. 't Dörp Emmen ontstund op de zuudoostpunt van de [[Hondsrogge]]. 't Wör veur 't eerst nuumd in een oorkonde oet [[1139]], toen 't as Curtis Emne (Hof van Emmen) omschreven wör; wij vindt vaker Emne en Empne as de olde naomen veur Emmen. De oorkonde sprek van een boerenplaots (mansus) die bekend stiet under verscheiden naomen: Saalhof, Edele Hof, mor wij kent 't toch veural under de naom [[Heerenhof]]. Emmen wör an 't ende van de [[12e eeuw]] een zölfstandige parochie. Nao de [[Tweede Wereldoorlog]] wör 't economisch zwakke zuudoosten van Drenthe anmarkt as ontwikkelingsgebied, waornao d'r under meer textiel- en metaolfebrieken vestigd wören. Heur komst maokte neibouwwieken noodzaokelijk. Partie wieken wören op aordig grote ofstand van de bestaonde kern bouwd, dit om laandschoppelijk weerdevolle gebieden as 't bos [[Emmerdennen]] te beholden. ==Sport== *[[DZOH Emmen]] ==Kunnigheid== *[[Gerard Stout]], Drèentse schriever ==Uutgaonde verwiezingen== {{Commonscat|Emmen, Netherlands|malspraoke=drt}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] pk66adxwser4nq0u2139uo49lu9l6it 0 2117 293308 291112 2017-06-02T16:44:24Z 145.130.50.198 /* Toalaigenschoppen */ wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Hoogelaandsters</big> |- |Noam |Hoogelaandsters |- |Andere noamen |Noordgrunnegs |- |Nederlaandse noam |Hogelandsters |- |Proat in |[[Nederlaand]] |- |Toalgebied |t Ommelaand [[Hunzego]]; Fivelgo te noorden van t Damsterdaip |- |Aantel sprekers |55.000 |- |Dialekten | gain |- |Toalklassifikoatie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germoans]] ***[[West-Germoans]] ****[[Nederduuts|Leegduuts]] ****[[Nedersaksisch|Leegsaksisch]] *****[[Grunnegs]] ******'''Hoogelaandsters''' |- |Schrift |[[Latainse alfabet]] |- |Toalstoates |t Hoogelaandsters wordt zain as n dialekt van t [[Grunnegs]] |- |Toalkode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Toalkode ISO 639-2 |n.v.t. |- |Toalkode ISO 639-3/DIS |n.v.t. |} t '''Hoogelaandsters''' (ook: Noordgrunnegs) is n [[Nedersaksisch]] dialekt dat proat wordt opt [[Hoogelaand]], t noordelke dail van t provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. t Toalgebied van t Hoogelaandsters wordt begrènzt deur stad [[Grunnen (stad)|Grunnen]] ien t zuden, t [[Rietdaip]] ien t zuudwesten, t [[Lauwersmeer]] ien t noordwesten, [[Waddenzee|t Wad]] ien t noorden, de [[Ems (revier)|Ems]] ien t noordoosten en t [[Damsterdaip]] ien t zuudoosten. De steden [[Delfziel]] en t [[Daam]], dij t aan t noordelke zied van t [[Damsterdaip]] liggen (opt [[Hoogelaand]] dus), heuren toalkundeg bie t [[Oldamtsters|Oldambtster]] dialektgebied. t Hoogelaandsters wordt tegenswoordeg proat deur om en bie 55.000 minsken en is ain van dialekten die bie een bult minsken leeft van [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. Doch minsen die het proaten wordt stoaregaan minder, omreden dat maisten oet oldern bestait. == t "Beste" Grunnegs== t Hoogelaandsters wordt over t algemain zain as t maist karakteristieke dialekt van [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]], dat der ien zien beste vörm proat wordt. Dat komt middelkerwies deurdat ien t Hoogelaands de typisch Grunnegse twaiklanken "ai" en "ou" hail veul veurkommen, bieveurbeeld ien "''kouk''" en "''stain''". Woorden dij ien t Veenkelonioals nait zo bruukt worden, worden dit ien t Hoogelaandsters voak wel. Bieveurbeeld Veenkelonioalse woorden "eeuw", "vieren" en "moe" binnen ien t Hoogelaandsters "aiw", "vaaiern" of "vijern" en "mou(der)". Bie n enquête oet [[1991]] wuir deur maisten van ondervroagden t Hoogelaandsters aanwezen as t "beste" Grunnegs. == Toalaigenschoppen vant Hogelaandsters het n aantel aigenschoppen dij aander dialekten nait hebben. Zo as: == *t vertoalgedrag van t Hoogelaandsters groter as bieveurbeeld t Veenkelonioals. Ien de Veenkelonies zègt man 'eeuw' en 'beest', op t Hoogelaand zègt man 'aiw' en 'baist'. *De oe wordt meer bruukt. Zo zègt man 'hoes", woar t Veenkelonioals, Noordvèlds, Stadjeders en Westerkertijers 'huus" bruken. *De t wordt voaker n d as ien aander dialekten. Zo zègt man bieveurbeeld 'loader' en 'bodder'/'budder' woar aander dialekten 'loater' en 'botter' hebben, *Aal -in wordt -ien. Nait allend t woord "in", môr ook n hail ìnde konstruksies mit -in, zoas 'kinder' (HGL: kiender) en 'binden' (HGL: bienden) *De ì-klaank dij veuraal ien Oost Grunnen broekt wordt, is ien t Hoogelaandsters è. Dus nait 'mìnsk' en 'wìnsk', môr 'mènsk' en 'wènsk'. *Deurdat veul Hoogelaandster boeren zok rieker vuilden as de rest van de bevôlken, wollen zai bepoalde klanken "verzachten". t Gaait hier veuraal om de ai en oe klaank. Summege Hoogelaandsters zèggen doardeur bieveurbeeld "ik heb gijn huus", ien tieds dat de maiste Hoogelaandsters "ik heb gain hoes" zèggen zollen. Dit is nait oorspronkelk ienhaims, môr het tou moaken mit t fait dat dizze luu of heur veurollers besloten om dizze "zachtere" klanken te broeken. [[Ofbeelding:Hoogelaandsters.gif|250px|left|thumb|Lokoatsie van t Hoogelaandsters ien Nederlaand]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnegs|*]] rw75317sd7zhbylxsuwgrs8xegbihbu 6 2118 158989 126895 2010-08-25T14:57:45Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] 2n7lap2ljuoh2xz2zi0ydo5bhe76ozh 0 2119 292415 264700 2016-12-15T11:29:21Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Noorderheide''' is een kapitaole villao, elegen an de Elspeterbosweg 179 te [[Vierhouten]]. 't Dankt zien naom an 't heideveld waoran 't ligt. De villao werd in 1939 ebouwd in opdracht van de Rotterdamse haovenberon [[D.G. van Beuningen]]. Hie liet de villao ontwarpen deur architect [[Eschauzier]]. 't Huus was tot in het kleinste detail ontwarpen, zelfs de schoenschraopers bie de deure waoren deur de architect uut-etekend. ==Details== De villao hed een prachtige ingangspartie, met daorboven een beeldhouwwark. Ok de schoorsteenmaantels in 't huus bint veurzien van beeldhouwwarken. In de halle van 't huus beviendt zich een [[wiendwiezer]]. Via een uut-eprakkezeerd systeem kan men hier zien hoe de staand van de wiend is. De wiendwiezer staot op 't dak van de villao en hed de vorm van een keiler (wildzwien). In de halle beviendt zich ok de trappartie naor de verdieping. As men disse wenteltrap ziet, dan waont men zich in een kesteel. Dit wort nog eens verstarkt deur de prachtige kandelaor die daor an de muur op-ehungen is. Biezonder is ok de glaozen puuj (pui) die in zien geheel in de groond kan zakken. Mede deur de prachtige architectuur is de villao mit personeelshuus en ingangspartie op-enomen op de [[Rieksmonument]]enliest. {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't '''Vierhoutens'''}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Landhuus]] [[Kategorie:Veluwe]] d1dloldaoand7g9jayim3tpygd38ltv 6 2120 159011 126950 2010-08-25T15:18:09Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] 2n7lap2ljuoh2xz2zi0ydo5bhe76ozh 0 2121 291116 265132 2016-11-03T14:17:07Z Wwikix 13678 /* Reiderlaands */ wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Oldambtsters</big> |- |Noam |Oldambtsters |- |Andere noamen |Grunnegs-Oostfrais |- |Nederlaandse noam |Oldambts |- |Proat in |[[Nederlaand]] |- |Toalgebied |[[Fivelgo]] te zuden van t Damsterdaip, t [[Oldambt (streek)|Oldambt]] ten noorden van t [[Winschoterdaip]], t [[Reiderlaand (streek)|Reiderlaand]] |- |Aantel sprekers |46.000 |- |Dialekten | gain |- |Toalklassifikoatie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germoans]] ***[[West-Germoans]] ****[[Nederduuts|Leegduuts]] ****[[Nedersaksisch|Leegsaksisch]] *****[[Grunnegs]] ******'''Oldambtsters''' |- |Schrift |[[Latainse alfabet]] |- |Toalstoates |t Oldambtsters wordt zain as dialekt van t [[Grunnegs]] |- |Toalkode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Toalkode ISO 639-2 |n.v.t. |- |Toalkode ISO 639-3/DIS |n.v.t. |} t '''Oldambtsters''' is ain van de dialekten van t [[Grunnegs]] dat sproken wordt ien de [[Grunnen (provìnzie)|Grunnegse]] gebieden [[Fivelgo]] ten zuden van t Damsterdaip, t noordeleke dail van t [[Oldambt (streek)|Oldambt]], t [[Reiderlaand (streek)|Reiderlaand]] en t noordeleke dail van de gemainte [[Wedde-Bennewold]]. Deur de grode ôfstanden tuzzen de westelke punt en de oostelke punt van t sprekersgebied, verschillen de verianten binnen t Oldambsters meer as bie andere Grunnegse dialekten. Zo is t maist oostelskte dail staark verwant aan t [[Reiderlaands]] en t maist westelkste dail is staark verwant aan t [[Hoogelaandsters]]. t Oostelkste dail kint bieveurbeeld ook nog de kombinoatsie -tsjoon, woar de andere Grunnegse dialekten -tsie broeken, bieveurbeeld ''kombinatsjoon''. t Spekersaantel ligt om en bie 46.000 minsken woarvan de maisten ien de steden [[Daam]] en [[Delfziel]]. Ien t Reiderlaand gaait de regionoale variant binoa ongewiezegd de grènze over noar t [[Duutsland|Duutse]] [[Reiderlaand (Duutslaand)|Reiderlaand]]. t Oldambtsters wordt zain as t ''Goud Geef Grunnegs''. Dit is te zain as t Algemain Beschoafd Grunnegs. De maiste woorden en grammatikaregels dij ien de Grunnegse dialekten veurkommen, kommen ook veur ien t Oldambtsters. Vandoar dat n andere noam veur t Oldambtsters ook wel gewoon [[Grunnegs|Grunnegs-Oostfrais]] is. ==Subdialekten== Binnen t Oldambtsters kon vrouger nog weer onderschaaid moakt worden tuzzen t Duurswoldsters, t Oost Oldambsters en t [[Reiderlaands|Oostfrais Reiderlaands]]. Tegenswoordeg binnen t Duurswoldsters en Oostelek Oldambsters aal meer noar nkander tou gruid en t Reiderlaands is deur Hoogduutse invlouden doar en Nederlaandse invlouden hier, aal meer van t aander Oldambtsters ôfgruid en kin dus nait meer zain worden as subdialekt van t Oldambtsters. [[Ofbeelding:LocatieReiderlands.png|476x235px|Duurswoldsters, Oost Oldambsters en Oostfrais Reiderlaands]] ===Duurswoldsters=== t Duurswoldsters is van aal zieden beinvloud worden, zowel vanoet t [[Veenkelonioals]]e zuden, t Hogelaandsterse westen en t [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfraise]] oosten. Môr in verlieken tou t oostelke Oldambtsters liekt t Duurswoldsters meer op t Hogelaandsters as op t Oostfrais Reiderlaands. ===Oostelek Oldambtsters=== t Oostelke Oldambsters, ook wel t Grönnegs Reiderlaands nuimd, was t Oldambtsters dat t maist op t Oostfrais leekt. Tegenswoordeg binnen t Oostelke Oldambtsters en t Duurswoldsters aal meer noar nkander tou gruid, woardeur man nait meer proaten kin over dizze baaide dialekten. t Oostelke Oldambtsters wör ook wel aanduud as "de olle Oldambtster boeren toal". Dit geft al aan dat t Oostelke Oldambtsters doudestieds as t maist boers zain wör. t Klinkt tegenswoordeg nog aal donkerder as bieveurbeeld t Hogelaandsters en was t maist beholdene Grunnegse dialekt, wen man t [[Westerwôlds]] nait mitrekent. Zo wörren woorden as "oep" (op), "teller" (bred/bôrd), "kniepe" (kroug) en "swants" (steert) nog tot in 20. aiw tou zègd, in tieds dat dizze woorden in de rest van [[Grunnen (provìnzie)|Grönnen]] (m.o.v. [[Westerwôlde]]) al in de 19. aiw oet de mode kwammen. Dit komt ten eerste deurdat t Oldambsters hail oostelk legen is aan de Oostfraise grìns, ten twaide ligt t gebied nait in de direkte omgeven van Stad en ten daarde is t gebied veuraal n agroarisch gebied woar waineg boetender wonen kwammen. De vijerde oorzoak is n nuansering op t daarde punt, noamelk dat der waineg boetenders wonen kwammen, môr doarmit wordt bedould dat der nait veul import kwam boeten t [[Friso-Saksische toalen|Friso-Saksische toalgebied]]. Der kwammen noamelk wel veul boetenders wonen, môr oet Oostfraislaand. Tot aan t begun van de 20. aiw was t hail normoal dat der waarkvôlk vanoet Oostfraislaand noar Grönnen kwam om te aarbaiden. Doardeur binnen verschaaidene Hoogduutse invlouden op t Oostelke Oldambtsters kommen. n Opmaarkelke doarvan is dat de k aan t ìnde van n zin voak as kch oetsproken wör. Doardeur liekt t sumtieds wel of man "ikch" zègt veur "ik". Woorden as "edik", "blaik" en "riek" (hooivörk) worden den ook "ettig", "blaig" en "rieg". Aander kenmaarken binnen dat de aa nait oetsproken wordt as /æː/, môr as /aː/, dat man nait zègt van -aauw (bv. "baauw"), môr eerder ouw (bv. "bouw") en dat man voak n -e achter vraauwlieke woorden zet, môr zunder klankveraandern van de mitklinker, zo as wel gewoon is in t [[Veenkelonioals]]. Dat betaikent dat man nait zègt van "kraant" en "klomp", môr "kraante" en "klompe" en dus nait zo as in t Veenkelonioals "kraande" en "klombe". ===Reiderlaands=== t [[Reiderlaands]] is t dialekt dat proat wordt tuzzen de Nederlaands-Duutse stoatsgrènze en de [[Ems (revier)|Eemse]]. Ook t dialekt net over Eemse hìn wordt ook wel zain as Reiderlaands, wegen de triftong eau, in woorden as "froger", dat oetsproken wordt as [frjauger]. Veur de twijde hèlft van de 19. aiw kwammen t Reiderlaands en t Oostelk Odambtsters sikkom hailmoal overain. Doudestieds broekte t Reiderlaands noamelk nog veul Nederlaandse lainwoorden. Sunt de ainworden van [[Praissen]] binnen dizze dialekten aal meer oetmekoar gruid en worden tegenswoordeg veuraal Duutse lainwoorden broekt. Toch kommen baaide dialekten nog wel dusdoaneg mit nkander overain dat man mekoar over en weer wel goud verstoan kin. [[Ofbeelding:Oldambtsters.GIF|250px|left|thumb|Lokoatsie van t Oldambtsters ien Nederlaand]] [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Grunnegs|*]] 72rtlbayza52sa8qdnp97w05k4jv3uu 0 2122 291988 288465 2016-12-05T16:11:35Z Stephan 0796 13116 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:PlanLely.jpg|thumb|right|Plan Lely mit de Ofsluutdiek en dreugleggingen]] De '''Zuderzee''' was de naam van de grote [[binnenzee]] die, tot de sluting van de [[Ofsluutdiek]] ([[1932]]), lag op de plekke van wat noe 't [[Iesselmeer]] is. Nao 't gereedkommen van de [[Ofsluutdiek]] wörden 't waoter Iesselmeer eneumd, naor de revier de [[Iessel]] die derin uutmondt. De Zuderzee ontstong in de loop van de [[middeleeuwn|middeleeuwen]] uut een merencomplex dät in de Romeinse tied al bekend stong as ''Flevo Lacus'' (''[[Flevomeer]]''). De soms woeste binnenzee was zowel een vleuk as een zegen veur de bewoners van 't umliggende laand. Verschillende [[waotersnood|waotersnoden]] tröffen de umliggende gebieden. Haandelsschepen bevoeren de zee; havensteden as [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] en [[Harderwiek]] beheuren tot de [[Hanze]], en via de Zuderzee voeren [[Vereenigde Oostindische Compagnie|VOC-schepen]] naor [[Hoorn (Noord-Hollaand)|Hoorn]] en [[Amsterdam]]. Ok wörden der volop evist. In [[1900]], toe de Zuderzeevisserieje op heur hoogtepunt was, wörden der zo'n 3000 [[platbodem]]s actief waormee evist wörden op [[heern (visk)|hering]], [[ansjovis]], [[paoling]], [[bot (vis)|bot]] en [[genoat|gernaolen]]. == Nedersaksisch == * [[Urkers]]: ''Zuierzie'' * [[Veluws]]: ** ''Zujerzee'' (veural [[West-Veluws]]) ** ''Zuderzee'' (veural [[Oost-Veluws]]) * '''Overig:''' ''Zuderzee'' {{Dialekt|ovel}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zee]] [[Kategorie:Historiese geografie]] [[Kategorie:Woater in Nederlaand]] ljmiwy5nv6873064f8wuqgk1djr9uhc 6 2123 126954 5139 2009-11-26T22:36:18Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki van nl-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] q2cs2sace7923ssuileas7ryjocxvyy 6 2125 159019 126967 2010-08-25T15:27:51Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] 2n7lap2ljuoh2xz2zi0ydo5bhe76ozh 6 2126 153890 5144 2010-07-08T19:18:42Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki Van en-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] 9uz571drez6xepsucydz5bff5cartxb 0 2127 291120 291043 2016-11-03T14:18:45Z Wwikix 13678 /* Rifferenties */ wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Klainkolonioals</big> |- |Noam |Veenkelonioals |- |Andere noamen |Klainkelonioals, Knoalsters |- |Nederlaandse noam |Veenkoloniaals |- |Proat in |[[Nederlaand]] |- |Toalgebied |t Gebied van de Stad via t Winschoterdaip noar Winschoot, richten Troapel, laanks de Drìntse monden trugge noar de Stad. |- |Aantel sprekers |94.000 |- |Dialekten |Gain |- |Toalklassifikoatie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germoans]] ***[[West-Germoans]] ****[[Nederduuts|Leegduuts]] ****[[Nedersaksisch|Leegsaksisch]] *****[[Grunnegs]] ******'''Veenkelonioals''' |- |Schrift |[[Latainse alfabet]] |- |Toalstoates |t Veenkelonioals wordt zain as n dialekt van t [[Grunnegs]] |- |Toalkode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Toalkode ISO 639-2 |n.v.t. |- |Toalkode ISO 639-3/DIS |VEK |} t '''Veenkelonioals''' (ook ''Klainkelonioals'') is n [[Nedersaksisch|Leegsaksisch]] dialekt dat proat wordt in de Grunnegs-Drìntse veenkelonien. Toalkundeg zain is t [[Grunnegs]], mor de Veenkelonioale dialekten in de [[Drenthe|Drìnt]] worden deur veul Drìnten zulf as [[Drìnts]] aanduud. De toalkundege G.H. Kocks het dit verstaarkt deur te mainen dat elk dialekt binnen de provìnziegrìnzen van de Drìnt 'Drìnts' binnen.<ref>G.H. Kocks (1996), ''Woordenboek van de Drentse Dialecten''. Azzen: Van Gorcum</ref> t Veenkelonioals wordt ook wel Knoalsters nuimd, tin onrìchte. Veenkelonioals wordt over n huil groot gebied proat dat nait allend de [[Stadsknoal (knoal)|knoalstreek]] omvat. t Gebied woar Veenkelonioals proat wordt, lopt globoal vanôf [[Grunnen (stad)|Stad]] laanks t [[Winschoterdaip]] noar [[Winschoot]] noar [[Troapel]] en van Troapel laanks de [[Drentse Monden|Drìntse Monden]] aan de westziede weer noar t Stad tou. t Sprekersaantel ligt om en bie 94.000 mìnzen, woarmit t Veenkelonioals t maistproaten dialekt is van t [[Grunnegs]]. t Is veur [[Nederlaand|Hollaander]] ain van de minst verstoanboare dialekten van t [[Leegsaksisch]], deurdat man huil slim knaauwt en hail vlot proat. t Veenkelonioals wordt deur summege toalkundegen zain as n apaart dialekt en nait as dail van t Grunnegs. Messchain omdat t ook Drìntse invlouden het, zo as de -chie veur bepoalde verklainwoorden. t Het as SIL-kode: VEK. == Aigenschoppen == n Typische aigenschop van t Veenkelonioals is t ìndegen op -e en de doar bie heurende klaankvarandern van de mitklinker derveur. Zo veraandert t [[Oldambtsters|Oldambtster]] woord "weeg" in t Veenkelonioals in "wege", "kaant" in "kaande", "oap" in "oabe" en "schaans" in "schaanze". Ook veraandert "plaank" in "plaanke", môr den wordt de "nk" oetsproken as "ng-kh", woarbie de "kh" de Duutse "g" veurstèlt. As zonnen woord vôlgd wordt deur n woord dij begunt mit n klinker of n h-, den vaalt de -e vot ien de oetsproak, môr de letter dij der veur komt, blieft wel, bv: "Hai sleug de kraande open", wordt oetsproken as "Hai sleug de kraandoo'm". De -e wordt wel schreven. n Aander aigenschop van t Veenkelonioals is t uutspreken van veul klanken en letters as neusklaanken. Ook de snìlhaid en t staarke aksìnt moaken t Veenkelonioals aigens. Ook "huus" en "uut" veur "hoes" en "oet" worden zain as typischheden van t Veenkelonioals. Doarnoast wordt t Veenkelonioals zain as t maist roege dialekt van t Grönnegs. Woar in t Noord Grönnegs "nij", "olle" en "doun" zègd wordt, zo wordt in t Veenkelonioals "nèj", "oale" en "daun" zègd. === Verklainwoord === Zo as al eer vermèld, wordt veur t [[verklainwoord]] onder aander -chie bruukt. Dit wordt allend bruukt as der in t [[Nederlaands]] n -e bie komt, bieveurbeeld bie "pannetje" > "pannechie". As t woord n körte klinker het, wordt t volgd deur -ie, bieveurbeeld "kopje" > "koppie". As t woord n laange of n stomme klinker op t ìnde het, wordt -(t)je bruukt, bieveurbeeld "koffertje" > "kovvertje". [[Ofbeelding:Veenkoloniaals.GIF|250px|left|thumb|Lokoatsie van t Veenkelonioals ien [[Nederlaand]] ]] == Rifferenties == <references /> {{Dia|Schreven in t '''Veenkelonioals'''}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Drèents|*]] [[Kategorie:Grunnegs|*]] h5x1eooimqb39gksndgmhid7btefknz 0 2128 289274 288450 2016-10-28T16:38:36Z Wwikix 13678 /* Steden en dörpen an 't Iesselmeer */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Iesselmeer.jpg|thumb|350px|Satellietfoto Iesselmeer]] 't '''Iesselmeer''' is 't [[meer]] dat ontstaon is deur ofdamming van de [[Zuderzee]] mit de [[Ofsluutdiek]] (dat ree was in [[1932]]). Soms wörden ok 't [[Markermeer]] en de [[raandmeer|raandmeren]] tot 't Iesselmeer erekend. == Toekomstveuruutzichte == De verwachting is dat as gevolg van de klimaotsveraanderingen de oeveuleid wäter die naor de Waddenzee eloosd muut kunnen wörden, muut verdubbelen. Ierbie wördt der van uut-egaon dat 't wäter in de [[Waddenzee]] 25 centimeter oger wördt ten opzichte van 't Iesselmeer. Now is 't doel um de spu-capaciteit te verdubbelen en ok um de ekelogische samenang van 't Iesselmeer en de Waddenzee te verbeteren. == Steden en dörpen an 't Iesselmeer == :''(mit de klokke mee, vanof de [[Ofsluutdiek]])'' * [[Makkum (Frieslaand)|Makkum]] * [[Piaam]] * [[Gaast (Wonserediel)|Gaast]] * [[Hindeloopen]] * [[Stavoren]] * [[Laaxum]] * [[Mirns]] * [[De Lemmer|Lemmer]] * [[Urk]] * [[Lelystad]] * [[Enkhuzen]] * [[Andijk]] * [[Wervershoof]] * [[Onderdijk]] * [[Medemblik (stad)|Medemblik]] * [[Den Oever]] [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Meer in Nederlaand]] sgbjxaym4nga9ifzxp9lsxxr3ixsg48 14 2129 261960 261430 2013-04-15T18:43:07Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 107 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7217348]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Lakes}} [[Kategorie:Woater]] em2sbrsrwm0bu1etx2z23rbtmitgk0l 0 2130 14274 8854 2006-08-25T08:30:18Z Servien 7 deursturing naor [[Veenkelonioals]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Veenkelonioals]] e5d0vnzn9jat6g102vymqe5osh5osci 0 2131 291774 291769 2016-11-10T16:08:37Z Wwikix 13678 /* Dörpen */ wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Stienwiekerlaand | bestaansnaeme vlagge = | bestaansnaeme waopen = Steenwijkerland wapen.svg | lekaosie = LocatieSteenwijkerland | perveensie = [[Oaveriessel]] | heufdplak = [[Stienwiek]] | oppervlak = 321,69 | oppervlak laand = 291,12 | oppervlak waeter = 30,56 | inwoners = 43.183 | daotum inwoners = [[1 juni]] [[2007]] | dichthied = 148 | brettegraod = 57/47/0/N | lengtegraod = 6/7/0/E | verkeersaoder = A32, N331, N334; spoorliende [[Zwolle]]-[[Liwwadden (stad)|Liwwadden]] | netnummer = 038, 0521, 0522, 0527, 0561 | postkode = 7946, 8066, 8325-8349, 8355-8379 | webstee = [http://www.steenwijkerland.nl www.steenwijkerland.nl] }} '''Stienwiekerlaand''' (plaetselik: ''Steenwiekerlaand'') is een [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in de [[Kop van Overiessel]]. De gemiente had op [[1 juni]] [[2007]] 43.183 inwoners (bron: CBS) en het een oppervlakte van 322 [[vierkaante kilemeter|km²]]. De gemiente is op [[1 jannewaori]] [[2001]] ontstaon deur et saemenvoegen van de gemienten [[Brederwiede]], [[Iesselham]] en [[Stienwiek]]. Anvankelik was de naeme van de ni'je gemiente ok Stienwiek, mar op [[1 jannewaori]] [[2003]] wodde de gemiente hernuumd tot Stienwiekerlaand. De gemiente komt grotendiels overiene mit et historische [[Laand van Veno]], naost [[Tweante|Twente]] en [[Sallaand]] de dadde laandstreek van Overiessel. ==Tael== De streektael in een groot diel van de gemiente (in et noorden van de lien [[Blokziel]]-[[Wannepervene]]) is [[Stellingwarfs]], een [[Nedersaksisch]] dialekt dat ok in twie angreenzende gebieden - de [[Frieslaand|Friese]] [[Stellingwarven]] en et grootste diel van et [[Drenthe|Drentse]] [[Westerveld (gemiente)|Westerveld]] - epraot wodt. De dialekten in et overige diel van de gemiente valen onder et [[Sallaans]]. ==Dörpen== In de gemiente Stienwiekerlaand liggen de volgende dörpen: {| BORDER="0" |----- | {|{{Prettytable}} |+ '''Inwoners''' !Plaknaeme !Inwoners |- |[[Stienwiek]] |align="right"|17.138 |- |[[Veno|Vollenhove]] |align="right"|3.840 |- |[[Ooldemark]] |align="right"|2.500 |- |[[Gietern]] |align="right"|2.130 |- |[[Stienwiekerwoold]] |align="right"|1.730 |- |[[Tuk (Stienwiekerlaand)|Tuk]] |align="right"|1.490 |- |[['t Klooster (Stienwiekerlaand)|Sint Jansklooster]] |align="right"|1.190 |- |[[Blokziel]] |align="right"|1.110 |- |[[Wannepervene]] |align="right"|1.110 |- |[[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]] |align="right"|710 |- |[[Zuudvene]] |align="right"|610 |- |[[Belt-Schutsloot]] |align="right"|590 |- |[[Willemsoord (Stienwiekerlaand)|Willemsoord]] |align="right"|550 |- |[[Ossenziel]] |align="right"|520 |- |[[Iesvene]] |align="right"|370 |- |[[Scheerwolde|Scheerwoolde]] |align="right"|370 |- |[[Kallenkote]] |align="right"|330 |} | WIDTH="20" | || {|{{prettytable}} |+ '''1 jannewaori 2006''' |- !Plaknaeme !Inwoners |- |[[Heetveld]] |align="right"|310 |- |[[Dinxtervene]] |align="right"|280 |- |[[Kaelenbarg]] |align="right"|230 |- |[[Wetering (Overiessel)|Wetering]] |align="right"|210 |- |[[Witte Peerden]] |align="right"|170 |- |[[Moespot]] en [[Leeuwte (Steenwiekerlaand)|Leeuwte]] |align="right"|160 |- |[[Dwasgrachte]] |align="right"|140 |- |[[Blankenham]] |align="right"|130 |- |[[Onna]] |align="right"|120 |- |[[Blauwe Haand]] |align="right"|100 |- |[[Basse (Steenwiekerlaand)|Basse]] |align="right"|80 |- |[[De Klosse (Stienwiekerlaand)|De Klosse]] |align="right"|40 |- |[[Roekebosch]] |align="right"|40 |- |[[Ronduute]] |align="right"|30 |- |[[Jonen (Stienwiekerlaand)|Jonen]] |align="right"|10 |- |[[Nederlaand (Overiessel)|Nederlaand]] |align="right"|10 |- bgcolor=#EEEEEE |colspan="2"|''Bron: CBS'' |} |} Overige officiële kernen: * [[Paosloo]] (400, allienig verspreide huzen) * [[Basbeke]] (170, allienig verspreide huzen) * [[Baarlo (Stienwiekerlaand)|Baarlo]] * [[Baars (gehucht)|Baars]] * [[Basserveld]] * [[De Bulte]] * [[Deusien]] * [[Iesselham]] * [[Kedoelen (Overiessel)|Kedoelen]] * [[De Kolke (Meppel, Stienwiekerlaand)|De Kolke]] (gedieltelik) * [[Mari'jenkaampen]] * [[Meulehoeke (Overiessel)|Meulehoeke]] * [[Moggebiet (plak)|Moggebiet]] * [[De Polle (Stienwiekerlaand)|De Polle]] * [[Zuudaende]] {{Oaveriessel}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand| ]] 4ixvmacthho7w73kt6ihhbsmwkpuec6 6 2132 159016 128146 2010-08-25T15:27:36Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] 2n7lap2ljuoh2xz2zi0ydo5bhe76ozh 0 2133 291119 284444 2016-11-03T14:18:29Z Wwikix 13678 /* t Stadsgrunnegs vandoag */ wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Stadsgrunnegs</big> |- |Noam |Stadgrunnegs |- |Andere noamen |Stadsgrunnegers, Stadjeders, Stadjers |- |Nederlaandse noam |Stadsgronings |- |Proat in |[[Nederlaand]] |- |Toalgebied |t Stad [[Grunnen (stad)|Grunnen]] |- |Aantel sprekers |38.000 |- |Dialekten |gain |- |Toalklassifikoatie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germoans]] ***[[West-Germoans]] ****[[Nederduuts|Leegduuts]] ****[[Nedersaksisch|Leegsaksisch]] *****[[Grunnegs]] ******'''Stadgrunnegs''' |- |Schrift |[[Latainse alfabet]] |- |Toalstoates |t Stadsgrunnegs wordt zain as n dialekt van t [[Grunnegs]] |- |Toalkode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Toalkode ISO 639-2 |n.v.t. |- |Toalkode ISO 639-3/DIS |n.v.t. |} t '''Stadsgrunnegs''' (ook ''Stadsgrunnegers'', ''Stadjeders'' of ''Stadjers'' naimd) is t Grunnegse dialekt dat in de [[Grunnen (stad)|''Stad'']] en de omliggende ploatsen proat wordt. [[Hoaren]], Engelbert en Hoogkèrke binnen veurbeelden van ploatsen dij onder invloud van Stad dit dialekt overnomen hebben. t Beheurt tot de Noordwest-Leegsaksische dialekten woar of ook de andere [[Grunnegs]]e en [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfraise]] dialekten tou heuren. ==Geschiedenis en invlouden== ===Begun=== t Stadsgrunnegs was oorspronkelk de toal dij de boasis vörmd har veur de aandere Grunnegse dialekten. In de 14e eeuw nam dit dialekt lanksoam t [[Frais]] oet de [[Ommelanden]] over. In dij tied het t Stadsgrunnegs woarschienlek veul leken op t hedendoagse [[Westerkertaaiers]]. Ook doar zigt man verschillende kenmarken dij tegenswoordeg nog aal in t Stadsgrunnegs veurkomen, mòr nait in de andere Grunnegse dialekten. Woarschienlek bestonden toun ook de klanken ai en ou veur de zudelke ie/ee en uu/oe nog nait. Dizze binnen loater vanoet de Ommelanden en Westfoalen in t Stadsgrunnegs terechte kommen. t Stadsgrunnegs is stark verwant an t [[Noordvelds]] dat ook wel tot t Grunnegs rekend wordt. Toch zollen t Stadsgrunnegs en t Noordvelds nooit hailemoal identiek an t Zuud- of Midden-Drènts west hebben. Der zol altied al n Fraise, of [[Ingvaeoons]]e invloud west hebben. ===Invloud op t Veenkelonioals=== Ook het t Stadsgrunnegs n grote invloud had op t ontstoan van t Veenkelonioals. Deurdat t törf oet de Veenkelonies apmoal noar of via Stad verscheept wer, wer t Veenkelonioals inspoten mit Stadsgrunneger toalkenmarken, zo as de -e achter veul vrauwliekse woorden zo as "stoule", "deure" en "toene". ==Kenmarken== ===ai veur ie/ui=== Der binnen twai kenmarken woar t Stadsgrunnegs deur ander Grunnegers altied vot an herkend wordt. De eerste is de ai-klank woar de ander Grunnegse dialekten (nait t Westerkertaaiers) ie hebben. Woorden as ''wie'', ''kwiet'' en ''bie'' worden op zien Stadsgrunnegs ''wai'', ''kwait'' en ''bai''. t Twaide kenmark dij t Stadsgrunnegs typeert is de ai-klank woar de aander Grunnegse dialekten (nait t Westerkertaaiers), ui hebben. Woorden as ''gruin'', ''ruip'' en ''zuiken'' worden op zien Stadsgrunnegs ''grain'', ''raip'' en ''zaiken''. Dit komt òf en tou ook nog wel veur bie olle mènzen in t [[Oldambt (streek)|Oldambt]]. ===Klaank van ai en oa=== n Ander, minder overdudelk kenmark is dat t Stadsgrunnegs meer veurin de mond proat wordt as de andere Grunnegse dialekten. Zo klinkt de 'ai' meer as n lank oetsproken 'ij' en bestoan der hoast gain lange aa's. Ook wordt de oa minder daip oetsproken as in de Ommelanden. De Stadsgrunneger oa klinkt meer as de [[Drèents|Drèntse]] ao. ===Twaide persoon meervold: ie=== n Grammatikoale biezunderhaid van t Stadsgrunnegs is dat de twaide persoon meervold, 'ie', nait veranderd is in 'joe', zo as dat wel in de rest van de pervìnzie gebeurd is. Net as in t [[Westerwoolds|Westerwòlds]] vervalt de -en achter t warkwoord as t warkwoord veur 'ie' te stoan komp, dus op t [[Hoogelaand|Hogeland]] wordt zègd "deden ie", "mainen ie", "kieken je" en in Stad wordt zègd "deed ie", "main ie" en "kiek je". Veur de gemiddelde persoon oet de Ommelanden klinkt t Stadsgrunnegs wat Drènts-achteg. ===Kiek op t Stadsgrunnegs=== t Stadsgrunnegs het vanolds al veul invloud van t [[Nederlands]] had. Doardeur begonnen lu oet de omgeven t Stadjeders as "haalfbakken Nederlands" te zain en verdween t aiwenolde prestiezje van de stadstoal. Ook de sprekers zölf binnen nait echt groots op heur dialekt. ==t Stadsgrunnegs vandoag== [[Ofbeelding:Stadjeders.GIF|250px|right|thumb|Stee van t Stadsgrunnegs (rood). In t grieze gebied proaten de lu Leegsaksisch.]] t Zuvere Stadsgrunnegs is sikkom hailemoal verdwenen. Dit komt onder andere omdat n groot dail van de jonge bewoners van de Stad studenten binnen, dij veur n groot dail nait oet de Stad of pervìnzie òfkomsteg binnen. Deur zien laaidende positsie in de pervìnzie, mòr ook in de rest van de regio Noord-Nederland, het Stad n hail ìnde invlouden van boetenòf, woarvan veul vanoet t westen. Doardeur worden Stadjeders, bieveurbeeld winkeliers, voak verplicht om Nederlands te proaten. In Hoaren wordt t dialekt reloatief wat meer proat, mòr dat stait bekend as t "Wassenaar van het noorden" wat aangeft dat der veul riekere lu doar wonen. De maiste van heur proaten gain Grunnegs. t Maiste Grunnegs in Stad komt van lu dij van t Grunneger platteland in Stad wonen goan binnen. De maiste Stadjeders binnen overstapt op t Hollaands, mòr summege olle mènzen (geboren véur de [[Tweede Wereldoorlog|Twaide Wereldoorlog]]) proaten nog Stadsgrunnegs. Ook zai hebben n hail ìnde overnomen vanòf t platteland. Stadsgrunnegs kin man voak nog heuren op de bankjes an de oostziede van de Vismaart, de 'hangstee' van de olle Stadjeders. {{dia|Dit artikel is schreven in t Stadsgrunnegs.}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnegs|*]] sbpg2nzea3dbg4hidyseio5ifkqdl5d 0 2135 276707 273625 2014-11-10T17:52:26Z Robin van der Vliet 7603 svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Lemsterlaand| bestaandsnaam vlagge = Flag of Lemsterland.svg | bestaandsnaam wapen = Coat of arms of Lemsterland2.svg | lokasie = LocatieLemsterland | provinsie = [[Frieslaand]] | heufdplaotse = [[De Lemmer]] | oppervlakte = 124,34 | oppervlakte laand = 75,93 | oppervlakte waoter = 48,41 | inwoeners = 13.544 | daotum inwoeners = 1 november 2013 | dichtheid = 178 | breedtegraod = 52/50/0/N| lengtegraod = 5/42/0/E | verkeersaoder = A6 | netnummer = 0514 | postkode = 8530 - 8539, 8508 | op-egaon = [[De Friese Meren]] | }} '''Lemsterlaand''' ([[Freesk|Fries]]: ''Lemsterlân'') was een [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in de perveensie [[Frieslaand]]. t Had omdebi'j de 13.544 inwoners<ref>Per 1 november 2013, bron: Centraal Bureau voor de Statistiek</ref> en een oppervlakte van 124,34 [[vierkaante kilometer|km²]], waorvan 48,41 km² waeter. Op [[1 jannewaori]] [[2014]] gong de gemiente op in de ni'je gemiente [[De Friese Meren]]. Tot omdebi'j de [[1970-1979|jaoren 70]] van de [[20e eeuw|20e ieuw]] leup de taelgreens tussen [[Westlaauwers Frais|Fries]] en [[Stellingwarfs]] deur de gemiente. Et Stellingwarfs (''krûmme'') wodde introduceerd deur kelonisaosie van [[Gietern|Gieterse]] verveners omenbi'j [[1800]]. In de oostelike helte wodde Stellingwarfs naost de Friese tael bruukt. Daornao is ok dit gebied verfriest. Et Stellingwarfs wodt hier now minnig meer bruukt. Et [[Ir. D.F. Woudagemaal]] in et heufdplak [[De Lemmer]] staot op 'e liest van [[wereldarfgoed]] van [[UNESCO]]. ==Belangriekste plakken== ===Dörpen=== De gemiente Lemsterlaand had negen officiële dörpen. De [[Nederlaands|Nederlaanse]] naemen weren de officiële. Antal inwoners per woongebied<ref>Per 1 jannewaori 2010, bron: Centraal Bureau voor de Statistiek</ref>: <br clear=left> {| id="toc" style="margin: 0em 0em;" !Stellingwarfse naeme !Nederlaanse naeme !Friese naeme !Antal |- |[[De Lemmer]]||''Lemmer''||''De Lemmer''||ALIGN="right"|10.135 |- |[[Oosterzee]]|| ''Oosterzee''||''Eastersee''||ALIGN="right"|945 |- |[[Echten (Frieslaand)|Echten]]||''Echten''||''Ychten''||ALIGN="right"|660 |- |[[Bantege]]||''Bantega''||''Bantegea''||ALIGN="right"|655 |- |[[Echtenerbrogge]]||''Echtenerbrug''||''Ychtenbrêge''||ALIGN="right"|605 |- |[[Delfstrehuzen]]||''Delfstrahuizen''||''Dolsterhuzen''||ALIGN="right"|410 |- |[[Eesterge]] en<br /> [[Follege]]||''Eesterga'' en<br /> ''Follega''||''Jistergea'' en<br /> ''Follegea''||ALIGN="right"|215 |} Overige officiële plak: * [[Oosterzee-Buren]] ===Buurtschoppen=== Naost disse officiële woongebieden weren d'r in de gemiente ok de volgende [[buurtschop]]pen: * [[Brekkenpoolder]] * [[Kemmissiepolle]] * [[Schoterziel]] * [[Zeuvenbuurt]] == Referenties == <references /> {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Frieslaand]] c2v08ts13953hua7jvj0nta5bqal4bl 6 2136 223122 159008 2012-03-12T12:26:39Z Grönneger 1 35 Grönneger 1 Nieje versie van &quot;[[Ofbeelding:Noordenvelds.GIF]]&quot; op-estuurd wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] 2n7lap2ljuoh2xz2zi0ydo5bhe76ozh 0 2137 292860 292859 2017-01-02T14:29:05Z Wwikix 13678 /* Nederlaand */ wikitext text/x-wiki Een '''gemiente''' is een groep van woongebieden (dörpen, steden) mit et bi'jbeheurende gebied die tegere bestuurd wodden deur een poletiek apperaot. De gemiente is de onderste laoge uut et poletieke bestuursstruktuur, mit daorboven in [[Nederlaand]] respektievelik de [[pervincie|perveensie]] en de [[rieksoverhied]], en in [[België]] respektievelik et [[arrondissement]], de [[pervincie|perveensie]], et [[gewest (België)|gewest]] en de [[federaole staot]]. Pattie gemientes in Nederlaand kennen nog [[dielgemiente]]s of stadsdielen, waorin de gemiente opdield is. Dit komt veur in [[Amsterdam]] en [[Rötterdaam (gemainte)|Rotterdam]]. ==Algemien== Per 1 jannewaori 2017 bin d'r 391 gemientes in Nederlaand. In alle Nederlaanse gemientes wodden een antal laandelike riegels, op een zelde meniere toepast (bi'jgelieks wat uutkerings betreft), en de vorm van et [[paspoort]] moet d'r in alle gemientes etzelde uutzien. Toch bin d'r wel grote verschillen tussen de iene en de aandere gemiente. Een grote [[Stad (woonstee)|stad]], waor veul meensken dichte op mekeer wonen, kent aandere perblemen en voert een aander beleid as een dunbevolkte plattelaansgemiente die uut een antal kleine plakken bestaot. [[Baentiesman]]nen, gemienteraodsleden, [[wethoolder]]s en [[borgemeister]] bin d'r verantwoordelik veur dat de zaeken in de gemiente goed gaon. ==Gemientelike staotestieken== ===Nederlaand=== {| | *Grootste gemiente (kwa oppervlak): [[Zuudwest-Frieslaand]] *Grootste gemiente (kwa inwoners): [[Amsterdam]] *Kleinste gemiente (kwa oppervlak): [[Westervoort]] *Kleinste gemiente (kwa inwoners): [[Schiermonnikoog]] | *Noordelikst legen gemiente: [[Emsmond]] *Oostelikst legen gemiente: [[Oldambt (gemainte)|Oldambt]] *Zudelikst legen gemiente: [[Gulpen-Wittem]] *Westelikst legen gemiente: [[Sloes (gemeente)|Sloes]] |} *Leegst legen gemeente: [[Zuudplas]] *Hoogst legen gemeente: [[Vaols]] ===België=== {| | *Grootste gemiente (kwa oppervlak): [[Doornik]] *Grootste gemiente (kwa inwoners): [[Antwaarp (stad)|Antwarpen]] *Kleinste gemiente (kwa oppervlak): [[Sint-Joost-ten-Node]] *Kleinste gemiente (kwa inwoners): [[Herstappe]] | *Noordelikst legen gemiente: [[Hoogstraten]] *Oostelikst legen gemiente: [[Büllingen]] *Zudelikst legen gemiente: [[Rouvroy (Luxemburg)|Rouvroy]] *Westelikst legen gemiente: [[De Panne]] |} *Hoogst legen gemiente: [[Waimes]] ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: ''gemeente'' *[[Drèents]]: ''gemeeinte'', ''gemeinte'', ''gemiente'' *[[Grunnegs]]: ''gemainte'' *[[Sallaands]]: ''gemiente'', ''gemeente'' *[[Stellingwarfs]]: ''gemiente'' *[[Tweants]]: ''gemeante'', ''gemeente'' *[[Veluws]]: ''gemeente'', ''gemiente'' [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gemiente]] m45slplvgp2g5g2xkq3rue4p6c7fag4 14 2138 288085 266237 2016-10-26T14:04:20Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Municipalities}} [[Kategorie:Bestuurlieke iendailen]] i678uhipgf4exmlst9xz7sf00pt784f 0 2140 5166 2006-05-12T20:40:21Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Gemiente]] c42irx71daae7a5awh0y6vogurljsr7 0 2141 5167 2006-05-12T20:40:59Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Gemiente]] c42irx71daae7a5awh0y6vogurljsr7 6 2142 159021 126976 2010-08-25T15:28:02Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] 2n7lap2ljuoh2xz2zi0ydo5bhe76ozh 8 2148 5210 5209 2006-05-13T10:23:36Z Servien 7 wikitext text/x-wiki (verwies naor disse pagina as [[$1]]) kz1h9vyzwzjxnmeoxccyewdf1h0250j 0 2166 30754 5239 2007-03-15T17:44:28Z RoboServien 60 verbetering wikitext text/x-wiki #redirect[[gemiente (bestuur)|gemiente]] coxfoicqefppxhc3cmwus7l1aa28z2i 0 2167 5241 2006-05-13T11:28:17Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki #redirect[[Frieslaand]] c7ipc8xyfdtgbbk0iob1qk5uh4tgjuu 0 2169 74196 5249 2008-07-24T21:30:06Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [['t Ogeveine]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [['t Ogeveine]] g5e9o7a505fg1hanyjs086qxpi8uaga 0 2170 5252 2006-05-13T11:51:43Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Noordenvelds]] hlqp1oz3ha1rka9f50w0v8x79gtbfnv 0 2171 287380 262628 2016-10-25T17:50:36Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Flag of Flanders.svg|200px|thumb|Vlagge van Vlaanderen]] '''Vlaanderen''' is 't noordelijke deel van [[België]]. 't [[Nederlaands|Nederlaans]] is der de officiële taal en de inwoners worden Vlamingen enuumd. De naam 'Vlaanderen' verwiest zowel naor de Vlaamse federale staot (de 'Vlaamse gemeenschap' in maotschappelijk/sociologische zin), äs naor de bestuurlijke instellingen, de ''[[Vlaamse Gemeenschap]]'' en 't ''[[Vlaams Gewest]]''. De bestuurszetel van Vlaanderen is evestigd in [[Brussel (stad)|Brussel]], hoewel disse stad ok een [[Brussels Heufdstedelijk Gewest|gewest]] vormt, naost 't Vlaamse en 't Waalse gewest. Vlaanderen van vandagededag mag niet verward worden mit 't historische [[graofschap Vlaanderen]]. Dät umvatte ongeveer de pervinsies [[Oostfloandern|Oost-]], [[Westfloandern|West-]], [[Frans-Vlaanderen|Frans-]] en [[Zeeuws-Vlaanderen]]. In [[Frankriek]] wordt de term 'Flandre' ok gebruuk as 't geheul van de Fraanse departementen 'Nord' en 'Pas-de-Calais' en 't Belgische Vlaanderen. [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Vlaandern| ]] 3zzcdpmkwaandnr4243sk5w5whe115e 0 2172 284395 283861 2016-05-06T10:44:11Z NGolds20 10516 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:PPlaquecloseup.svg|200px|thumb|De mense]] '''Meanse''' of ('n wetenschaplike name) Homo Sapiens (Latijn: verstaandige of wieze meanse) is 'n tweevoetige primatensoort uut de superfamilie Hominidae. Onderzuuk op DNA wes d'r op dat de hudige meanse oongeveer 200.000 joar eledene in Afrika is onstoane. De meanse hef 'n goed ontwikkelden kop. Dorumme kan 'e abstrakt deanken, kan 'e proaten, perblemen oplössen en hef 'e uut-ebreeide emoties. Dit hef 'e dan gelieke met aandere meansapen, as chimpansees, bonobo's en gorilla's, mar ok ölliefanten en dolfienn. Deur dat 'e recht op löp kan 'e vri-j met zienn arms bewegen, en doardeur veurwarpen maken en gebruken. De meanse is oaver de hele weerld verspreeid en op alle continentn beholve Antartica komt grote populaties veur. In juli 2008 was 't totale antal meansen op 'n aarde groter as 6,7 miljard luu, eand oktober 2011 telden de aarde heur 7 miljardste meanse. Der is slechts nog iene lewende ondersoort: Homo sapiens sapiens. Meansen bint, ewen-as de mieste aandere primaten, sociaal van eerd. Zi'j bint biezunder bedrewen in 't gebruuk van komunikatiemiddelen veur zölfexpressie, uutwisseling van ideen en organisatie. Meansen maakt völle, muuilike sosjale netwarken; die bestaot uut talrieke samenwarkende en konkurrerende grupen, die uutiene-löp van famillies töt naties, ethiek, nörms, weerden en wetten töt staand ebrach, die samen de basis vörmt veur d' meansliken samenlewing. == Zie ok == * [[Man (geslacht)|Man]] * [[Jong (geslacht)|Jonge]] * [[Vraauw|Vrouwe]] * [[Deern]]tien == Nedersaksisch == * [[Achterhoeks]]: ''mense'' * [[Drèents]]: ** ''mèensch'' ** ''mèensk'' ** ''mèens{{small()|e}}'' ** ''meins{{small()|e}}'' ** ''minsk'' * [[Grunnegs]]: ''mìns{{small()|k}}'', ''mèns{{small()|k}}<'' <small>(ook broekt veur n oal wief, den voak as ''mìnske'' (mensje) en is laifkozend maind)</small> * [[Stellingwarfs]]: ''meensk{{small()|e}}'', ''meens'' * [[Sallaans]]: ** ''mèènse'' ** ''meinse'' * [[Tweants]]: ''means{{small()|ke}}'' * [[Veluws]]: ** ''mens{{small()|e}}'' ** ''meens{{small()|e}}''{{Info|Soms uut-espreuken as 'mees/meze'}} ** ''mèèns{{small()|e}}'' ** ''mins{{small()|e}}'' * [[Urkers]]: ''mins'' {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Biologie]] 4c7k7f5jd72ncecj5lwt60wuge58gop 0 2173 5274 2006-05-13T17:06:42Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Mense]] rog18x7mrw2hbnfvxotqbv5uah2uzyg 0 2174 272978 272960 2014-01-24T18:15:09Z Droadnaegel 1133 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/195.128.129.200|195.128.129.200]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur 80.114.178.7 wikitext text/x-wiki Een '''vierkaante kilemeter''' ('''km²''') is een oppervlakte-ienheid. 't Is de oppervlakte van een [[vierkaante]] mit zieden van iene [[kilemeter]] lange. Een vierkaante kilemeter is gelieke an 100 [[bunder]]s, dit is 1.000.000 [[vierkaante meter|m²]]. 't Kump overiene mit ongeveer 200 [[voetbalveld]]en. De laandoppervlakte van [[Nederlaand]] is ongeveer 35.000 vierkaante kilemeter. De oppervlakte van [[België]] is ongeveer 32.000 vierkaante kilemeter. [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Eenheid]] 1d0vrx9vmuruz7w0gsbpcxzbi6860st 14 2175 271834 261616 2013-12-07T00:44:39Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Units of measure}} [[Kategorie:Netuurkunde]] j4nxusyebxcphvxs03rpa5jvflbicp1 0 2177 293454 293453 2017-07-23T19:26:50Z 86.91.40.17 /* Neersassies */ wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Eanske | soorte = Stad | bestansnaam vlagge = Flag of Enschede.svg | bestansnaam wapen = Enschede wapen.svg | lokasie = LocatieEnschede | gemeente = '''Eanske''' | previnsie = [[Bestaand:Flag Overijssel.svg|20px|Oaveriessel]] [[Oaweriessel]] | oppervlak = 142,75 | oppervlak laand = 141,09 | oppervlak water = 1,67 | inwoners = 158.004 | doatum inwoners = [[Febrewaori]] 2017 | dichtheid = 1092 | breedtegroad = 52/13/13.2/N | lengtegroad = 6/53/45.5/E | verkeersoader = | netnummer = 053 | postcode = 7500-7549 | webstee = [http://www.enschede.nl/ www.enschede.nl] | region = NL-OV }} [[Ofbeelding:2013-Enschede.jpg|300px|thumb|right|Topogroafiese koarte van 2013.]] '''Eanske''' ([[Nederlaands]]: ''Enschede'', tiedns [[Carnaval]]: ''Krekkelstad'') is ne gemeente in [[Tweante]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. Eanske is de grötste stad van Oaveriessel. De stad lig zuudoostelik van [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] en har in [[2005]] 139.494 inwonners. De gemeente Eanske hef ne öppervlakte van 142,75 veerkaante kilometer en har op n eerstn meert [[2006]] 154.448 inwonners. Dat gef ne bevölkingsdichtheid van 1094 inwonners per veerkaante kilometer. Nöast de stad Eanske zölf heurt ok de döarpe [[Bokel (Eanske)|Bokel]], de [[Glanerbrug]], [[Lönnker]] en [[Ossel]] töt de gemeente, net as de landelike gebeedn [[Twekkel]] en [[Goorseveald]]. De gemeente greanst in t oostn aan de [[Duutslaand|Duutse]] gemeente [[Gronauwe]] ([[Buorken (district)|Borken]], [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfoaln]]). In t zuudwestn lig [[Hoksebarge]], in t westn [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]], in t noordwestn [[Deenkellaand]], in t noordn [[Oldnzel]] en in t noordoostn [[Loster]]. == Geschiedenis == Eanske kreag um en noabiej 1300 stadsrechtn, dee in [[1325]] duur de bisschop van [[Sticht Utrecht|Uutrech]] wördn bevestigd. De stad steln nich völ vuur tötdat in de [[18e eeuw]] t [[linngood]]bedrief opkwam. Noadat [[Belgie]] in [[1830]] onofhaankelik van Nederlaand wördn, wördn disse industrie in Tweante duur t riek subsidieerd. Eanske wördn doarbiej de heufdplaats van t linngood. In [[1862]] braandn de stad noa-an heelmoals of, woarnoa de ontwikkeling van de tekstielindustrie nog völ sneller gung. In de joarn zestig en zeuvntig van de [[20e eeuw]] gungn völle fabriekn oaver de kleenk, in de joarn zeuvntig en tachntig voalgn de ofbraak van de gebouwn. Eankeld n deel van de hal van Jannink wördn museum. In de joarn neegntig kwam der n plan um [[Boorn]], Hengel en Eanske biej mekaar te trekn as [[Tweantestad]]. In [[2000]] wördn dit plan daal smetn. Now vörmt Eanske tehoop met Hengel, Boorn en t Duutse De Gronau ne [[agglomerasie]] met kort-an 400.000 inwonners. Op zoaterdag [[13 mei]] [[2000]], nen mooin meidag, pleern ne veurwearkopslagplaats oet mekaar. Biej disse [[veurwearkraamp]], woarbiej de hele buurt [[Roombeek]] wördn vortvaagd, kwamn 23 leu oet de tied en raakn biejnoa doeznd leu gewoond. In de tien joar doarnoa is dr ne hele nieje wieke wier opbouwd. t Onderzeuk noar de oorzaak van de raamp löp nog. Vandaag an n dag hef Eanske ne [[universiteit]] ([[Universiteat Tweante]]), n [[konservatorium]], ne [[AKI Artez|keunstakademie]], ne [[hogeschole]], wat museums (woaroonder t rieksmuseum [[Rieksmuseum Tweante|Tweante]]) en n vleegveald ([[Enschede Airport Tweante]]). De voetbalklup [[FC Tweante]] kump oet in de [[eredivisie]] en spölt in de [[Grolsch Veste]]. ==Stadsdealn== Eanske is önnerverdeald in 5 stadsdealn. *[[Stadsdeal Sentröm (Eanske)|Stadsdeal Sentröm]] ([[Binnenstad (Eanske)|Binnenstad]], [[Boddenkaamp]], [[De Bothoven]], [[t Getfert]], [[Heugelaand Noord]], [[Horstlaanden-Vealdkaamp]], [[Loares]], [[Lasonder-t Zeggelt]]) *[[Stadsdeal Noord (Eanske)|Stadsdeal Noord]] ([[Lönnker]], [[Deppenbrook]], [[Bolhoar]], [[Mekkelholt]], [[Roombekke (wiek)|Roombekke]], [[Twekkelerveald]], [[Rigtersbleek]], [[Bruggenmors]], [[Universiteat Tweante]]) *[[Stadsdeal Oost (Eanske)|Stadsdeal Oost]] ([[Wooldrik]], [[Velve-Leendenhof]], [[De Eschmarke]], [[t Ribbelt]], [[Stokhorst]], [[Dolphia]], [[t Heugelaand]], [[Glanerbrug]]) *[[Stadsdeal Zuud (Eanske)|Stadsdeal Zuud]] ([[Wesselerbreenk]], [[Helmerhook]], [[Stroinkslaanden]], [[Brookheurn]]) *[[Stadsdeal West (Eanske)|Stadsdeal West]] ([[Bosweenkel]], [[Ruuwnbos]], [[Pathmos]], [[Stadsveald]], [[t Bruggert]], [[t Zwering]], [[t Hawengebeed]], [[De Marssteade]], [[Bokel]], [[Ossel]], [[Twekkel]]) ==Transport== ===Stroaten=== De wichtigste wegge van Eanske is de [[Sentrumringe|Ringe]], ok wal bekeand as n ''Seengel''. Disse löp öm de wieke [[Binnenseengelgebeed]] hen en zörg derveur det de [[Binnenstad (Eanske)|Binnenstad]] nich te völ verkear möt verwarken. Vanof de Ringe goat der völle wichtige stroaten noar de boetenkaante van de stad: de [[Westerval]] en [[Zuderval]] zorgt derveur de't sentrum met de [[Riekswegge 35|A35/N35]] verbönnen is, moar t is ok dreks verbönnen met de wegn noar [[Hengel]], [[Hoksebarge]] ([[Riekswegge 18|N18]]), [[Buurse]], [[Alstea]], de [[Gronauwe]], [[Loster]], [[Oldnzel]] en [[Döarningn]]. Disse wegn öntspreengt in de Binnenstad, moar wört pas warklik grötte noadet zee de Ringe passeard bint. Öp t loatst is der ok nog de boetenste ringe, dee start biej de [[Universiteat Tweante]] en dan deur t [[Hoawngebeed (Eanske)|Hoawngebeed]], kruuzend met de N18, laanks de [[[Helmerhook]], deur [[Wesselerbreenk]] en [[Stroinkslaanden]], deur t plattelaand noar [[t Wooldrik]], laanks [[Velve-Leendenhof]] en [[Stokkerst]] biej n dreaspröng van de Oldnzelsestroate en Lösterstroate endet. Disse roete geet oawer de ''Auke Vleerstraat'', ''Usselerrondweg'', ''Broekheurnerring'', ''Zuid-Eschmarkerondweg'' en ''Noord-Eschmarkerondweg''. ===Treane=== [[Bestaand:Enschede stationsplein.JPG|thumb|right|300px|Stasjonpleane Eanske.]] De gemeante Eanske hef vier treanstasjons: [[Stasjon Eanske]], [[Stasjon Eanske Dreenerl]], [[Stasjon Eanske De Eschmarke]] en [[Stasjon Glanerbrug]]. Verlean stasjons bint [[Stasjon Eanske Noord]], [[Stasjon Eanske Zuud]], [[Stasjon Lönnker]], [[Stasjon Brokern]], [[Stopplaats Hengeloschestraat]] en [[Stopplaats Oldenzaalschestraat]]. Vanoet stasjon Eanske vertrekt de Intercity's 1600 noar [[Hengel]], [[Deventer|Deamter]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Amersfoort]], [[Stasjon Amsterdam Zuud|Amsterdam Zuud]] en [[Skiphol]] en 1700 noar Hengel, Deamter, Amersfoort, [[Stasjon Utrech Sentroal|Utrech Sentroal]], [[Golda]], woar de treane splitst wör, woarnoa ean deal wieter geet noar [[Stasjon N Heeg Sentroal|N Heeg Sentroal]] en t oare deal wieter geet noar [[Stasjon Rotterdam Sentroal|Rotterdam Sentroal]]. Stasjons Eanske en Dreenerl wör an-doan deur de Sprinters 7000 noar Hengel, [[Almelo]], [[Riesn]], [[Holten]], Deamter, Twello en Apeldoorne en 7900 noar Hengel, Almelo, [[Nijverdal]], [[Raolte|Roalte]] en [[Zwol]]. Eanske, De Eschmarke en Glanerbrug wört an-doan deur de [[Regionalbahn|Regionalbahntreane]] van [[DB Regio NRW]] 20180/RB64 noar [[Münster Hauptbahnhof|Münster (Westf.) Hbf]] en 20230/RB51 noar [[Dortmund Hauptbahnhof|Dortmund Hbf]]. De speure biej Stasjon Eanske bint nich met mekoar verbönnen. Hierdeur is Stasjon Eanske feaitelik n [[kopstasjon|dubbel kopstasjon]]. ===Bus=== t Busnetwark van Eanske verbönt de wieken met de Binnenstad via de twea grötte busstasjons van de stad: Eanske Sentroal biej t treanstasjon, en t busstasjon [[Van Heekplein]]. Bussen in de stad bint allen van [[Syntus]], de strekkebussen bint van Syntus en [[Arriva]]. Zee riedt measttieds önner n noam [[Twents (vervoer)|Twents]]. ====Stadsbussen==== {| class="wikitable vatop" !Liende !Roete !Biejzönnerheaden |- | 1 | Wesselerbreenk - Bosweenkel - '''Station NS''' - Twekkelerveald - UT/Langenkampweg | |- | 2 | Helmerhok - '''Station NS''' - Roombekke - Deppenbrook - Bolhoar | |- | 3 | '''Station NS''' - t Wooldrik - Esmarke - Glanerbrug | |- | 4 | Stroinkslaanden - '''Station NS''' - t Zwering | |- | 5 | t Zwering - '''Station NS''' - Hogelaand | |- | 6 | Stokkerst - Loaresk - '''Station NS''' - Transportsentrum - Bokel | |- | 8 | Hengel Stasjon NS - IKEA - Hengel, Vossenbelt - Hengel, Hasseler Es - Hengel, Groot Driene - Universiteat - '''Station NS''' - Van Heekplein - Wesselerbreenk - Transportsentrum - Hengel Stasjon NS | Spitsbus |- | 9 | '''Station NS''' - Universiteat - Hengel Stasjon NS | |} ====Strekkebussen==== {| class="wikitable vatop" !Liende !Roete !Biejzönnerheaden |- | 60 | Eanske Van Heekplein - '''Eanske Stasjon NS''' - Oldzel Stasjon NS - Oldenzel De Thij | Syntus, rid nich in t oawnd en öp zöndag. |- | 61 | Eanske Van Heekplein - '''Eanske Stasjon NS''' - Loster - Oawerdeenkel | Syntus |- | 62 | Borklo - Nee - Hoksebarge - '''Eanske Stasjon NS''' - Oldnzel Stasjon NS - Deannkaamp | Syntus, in de spitse vlöksdeenste vanof Nee en Deannkaamp noar de universiteat. |- | 73 | '''Eanske Stasjon NS''' - Eanske P+R Zuuderval - Hoksebarge - Grollo - Weenterswiek Stasjon NS | Arriva, vlöksdeenst, rid öp zoaterdag en in n oawnd vanof Busstasjon Hoksebarge en öp zöndag alleane vanof Busstatsjon Grollo; Grollo-Eanske allean in de spitse. |- | 74 | '''Eanske Stasjon NS''' - Eanske P+R Zuuderval - Hoksebarge - Grollo - Deutekem OV-stasjon | Arriva, vlöksdeenst, rid in n oawnd en in t weekende alleane vanof Busstasjon Hoksebarge |} == Kultuur == === Zeensweardigheedn === * De [[Rooms-katholieke Karke|Rooms-Katholieke]] [[Parochie (kerk)|parochiekeark]] van de [[helig]]e [[Jakobus de Meerdere|Jacobus de Meerdere]], [[Oolde Maarkt (Eanske)|Oolde Maarkt]] * t [[Stadhoes van Eanske|Stadhoes]] (Langestroate; ontwörpn deur [[Gijsbert Friedhoff]], bouwd tussen [[1930]] en [[1933]]) * De [[Tweantse Schouwburg]] (Langestroate 49; kleine zale oet [[1889]]; grote zale oet [[1953]]), Gebroekt ze seend 2008 nit mear as schouwburg (zeet [[Nationaal Muziekkwartier]]) * t [[Elderinkshoes]] (De Klomp; bouwd [[1783]]) * t [[Rieksmuseum Tweante]] (Lasondersingel) * De [[Synagoge Eanske|Synagoge]] (Preensestroate; ontwörpn deur [[Karel de Bazel]]; bouwd in [[1927]]-[[1928]]) * De [[Parochie (keark)|parochiekeark]] H. Paulus met [[priorieje]] [[Kongregasie van Sint-Jan]] oet 1957, ontwörpn deur [[Johannes Sluijmer]] in de stiel van de [[Bossche Skole]], Weagschoalstroate * De [[ambachtsskole]] (Boddenkaampsingel) * Vrogere kantoor van de [[Twentsche Bank]] (Heudemakersplein) * Villa Skuttersveld (Hengelosestroate; bouwd in [[1834]]) * [[Alfatoorn]] (Boulevaard 1945; bouwd in [[2007]]), met 101,4 meter t heugste gebouw in Eanske * De [[Syries-orthodokse Keark van Antiochië]] van de [[helig]]e [[Mor Kuryakos]] (Wesselerbreenklane 110; bouwd in [[1998]]) * Heugere Textiel Skole [[Charles Louis de Maere|De Maere]] (Ripperdastroate; ontwörpn deur W.K. de Wijs; begunn met gebroekn op [[12 september]] [[1922]]) * Kantonrechtbaanke (Mölnstroate 23; t oolde gedeelte ontwörpn deur [[Willem Cornelis Metzelaar]], bouwd in [[1903]]; nieje gedeelte deur Jo Janssen, bouwd in [[2002]]) === Museums === * [[Natuurmuseum Eanske]] * [[Museum Jannink]] * [[Rieksmuseum Tweante]] * [[TwentseWelle]] === Muziek === [[Bestaand:Atak.jpg|thumb|right|t Oolde poppodium [[Atak]] op de oolde plek]] Deurdat Eanske in de linngoodhaandel völ saamnwearkn deed met [[Duutslaand]], kwam dr op muzikaal gebeed ok nen goodn baand. Noa n [[Eerstn Wearldoorlog]] kwam dr tusken Eanske en [[Gronau]] völ saamnwearking op kultureel vlak. Zo ha'j hele striekkwartetn, salonorkestn en hot dancemuziekkapeln. Ok warn dr symfonieorkestn en n operetteklub ("[[Enschedesch Opera en Operette Gezelschap]]") met eegne oetvoerings. Vanof 1920 wör [[jazz]] ok in Eanske slim populear. Zo wörd nog alle joarn t Internasjonaal Jazz Festival Eanske höaldn. Dr zint dree grote konserthaln vuur klassieke muziek in Eanske - t Muziekcentrum, de Tweantse Skouwburg en de Grote Keark. Dee wearkt saamn seend 2002 as Podium Tweante. Dr is völ anbod van konsertn, theater, jeugnd- en jongvolkvuurstellings. November 2008 wör t [[Nasjonaal Muziekkwartier]] lösdoan in Eanske. Hierin zitt poppodium [[Atak]], t [[ArtEZ Koservatorium]], t [[Orkest van t Oostn]], Muziekskole Tweante, de Nasjonale Reisopera en Podium Tweante te hope onder ene kappe, tegnoaver t Centraal Stasjon van Eanske. == Hen stapn in Eanske == Eanske is studeantnstad, en hef net as aandere studeantsteadn n oetbreid oetgoansleavn. Veural op de [[Oolde Maarkt (Eanske)|Oolde Maarkt]] en de ziedströatkes doarvan zitt völ oetbaters. Bekeande kafees en uutgaansgeleegnheed'n zint (2013) , 'Molly Malone' , 'Fellini', 'Aspen Valley', 'Revelation' en de klub 'ZOZO'. Op de Oolde Maarkt wordt völ evenemeantn organiseerd, zo as Beach Volleybal, de Proefeet, Grolsch Summer Sounds en t multimediafestival [[GOGBOT]]. Dr zint ok alle joarn verskeidene muziekfestivals. Elk joar met [[Hemmelvoart]] he'j t International Jazzfestival Eanske op de Oolde Maarkt. Op t [[Rutbeek]], 6 km van t centrum, wörd ok alle joarn [[Geuznpop]] en de [[Daansmuziek|dancefestivals]] "Freshtival" en "Fantasy Island" höaldn. == Bekeande leu oet Eanske == * [[Harry Bannink]] (10 juli 1929 - 1999), komponist, arrangeur en pianospöller * [[Loet C. Barnstijn]] (19 juni 1880 - 1953), filmmaker * [[Adje van den Berg]] (31 januari 1954), muzikaant en keunstmaker * [[Susan Blokhuis]] (27 juni 1971), prisntatriese * [[Kees Boertien]] (26 juli 1927 - 2002), politieker * [[Jan Cremer]] (20 april 1940), schriever en schilder * [[Bracha van Doesburgh]] (2 september 1981), model en toneelspöller * [[Gert-Jan Dröge]] (23 april 1943), prisntator * [[Marina Duvekot]] (27 november 1967), toneelspöller * [[Harm Edens]] (4 augustus 1961), prisntator * [[Henk Elsink]] (20 april 1935), grapnmaker * [[Arnoldus Engels]] (24 juni 1869), veurman roomse vakbeweging * [[Femke Halsema]] (25 april 1966), politieker * [[Marijke van Hees]] (7 meert 1961), politieker * [[Jeroen Heubach]] (24 september 1974), voetbalspöller * [[Gerrit Jannink]] (1 december 1904), hokkiejspöller * [[Jacqueline de Jong]] (1939), schilder * [[Marcel Möring]] (5 september 1957), schriever * [[Rik Platvoet]] (6 augustus 1975), voetbalspöller * [[Gerard van het Reve (senior)]] (11 april 1892), schriever * [[Stephan Sanders]] (28 juli 1961), kolumnist * [[Jaap Scholten]] (1963), schriever * [[Ernst-Daniël Smid]] (6 mei 1953), zanger * [[Anouk Smulders]] (29 augustus 1974), fotomodel * [[Winnie Sorgdrager]] (6 april 1948), juriste en politieker * [[Sander Westerveld]] (23 oktober 1974), voetbalspöller * [[Mark Wotte]] (16 december 1960), voetbalspöller, voetbaltreener en -bestuurder * [[Willem Wilmink]] (25 oktober 1936 - 2003), dichter en schriever * [[Ruud Ouwehand]] (25 meart 1958) Jazz Muzeekant (stoande bas) == Neersassies == * [[Grunnegs]]: ''Ìnskede'' * [[Vechtdals]]: ''E(a)nsche'' of (noa 't Tweants) ''Eanske'' * '''Overig:''' ''Enschede'' == Eksterne verbeending == * [http://www.enschede.nl/ Offisiële webstie van de gemeente] {{commons|Enschede}} {{Eanske}} {{Oaveriessel}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Eanske| ]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] hl1p5f1skkiwkctfxtvsxq3sw0gyyeb 0 2180 264941 255537 2013-05-09T22:07:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Gaskessel_gr.jpg|right|250px|thumb|Eerdgas tank]] '''Eerdgas''' is n fossile braandstof dat veural bestoat oet [[Methaan]]. Doarnoast bestoat t maisttied oet koolwoaterstoffen, swoavelwoaterstof, stikstof en [[koolstofdioxide]]. t Is ontstoan bie t zulfde proces as dat [[eerdeulje]] vörmd wuir, woardeur t ook voak bie eerdeulje vonden wordt. n Verschil mit eerdeulje is dat eerdgas n leger percentoage orgoanische stoffen bevat. Ien [[Nederlaand|Nedderlaand]] wordt eerdgas wonnen bie t [[Grunnen (provìnzie)|Grunnegse]] [[Slochter]] en ien de [[Waddenzee]]. Bie t vervoern van eerdgas mit vrachtwoagen wordt t as t woare soamenperst, om de dichtte te verlutken en meer tegelieks vervoern te kinnen. Vanoaf [[Ruslaand]], ain van grootste [[Liest van gasleveranciers ter wereld|gasleveranciers]], wordt t gas via pieplaidens noar landen ien Europa vervoerd. Eerdgas wordt veural bruukt veur t [[koken]] en verwaarmen van t hoes of n ander gebaauw. Dit wordt doan, deur middel van t verbranden van dit eerdgas, woardeur de woaterstofdielkes energie (waarmte) vörmen. De overge dielkes ([[koolstofdioxide]]) komt ien de locht. Dit helpt mit aan t [[Broeikaseffect|bruikaseffekt]]. Deurdat allìnd de woaterstofdielkes verbraand worden, wordt pure [[woaterstof]] ook zain as t perfekte alternatief veur de fossile braandstoffen. == Hìnwiezen == * [[Fossile braandstoffen]] * [[Eerdeulje]] * [[Stienkool|Stainkool]] * [http://www.allesoveraardgas.nl Alles over eerdgas] {{dia|Schreven ien t [[Westerkwartaaiers]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Delfstof]] [[Kategorie:Braandstof]] sbfslh7z6ww4o1nh1jb39s4fltuydtp 0 2181 289173 289161 2016-10-28T14:47:31Z Wwikix 13678 /* Geschiedenis */ wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {| style="width: 100%; background: none;" |[[Ofbeelding:Flag_of_Hengelo,_Overijssel.svg|120px|right|border|Vlagge van Hengel]] |[[Ofbeelding:Wapen Hengelo, Overijssel.gif|right|75px|Woapn van Hengel]] |} [[Ofbeelding:LocatieHengelo.png|right|225px|De ligging van Hengel in Nederlaand]] [[Ofbeelding:Oost-Overijssel 6.76540E 52.28976N.jpg|thumb|right|215px|Satellietfoto: [[Almelo]] (linksboavn) en Hengel (rechtsoonder) vanoet de ruumte. Doartusken lig [[Boorn]].]] |} '''Hengel''' ([[Nederlaands]]: ''Hengelo'') is ne gemeente in [[Tweante]] in de [[Nederlaand|Nederlaandse]] proveensie [[Oaveriessel]]. De stad lig noordwestelik van [[Eanske]]. De gemeente Hengel hef ne öppervlakte van 61,78 [[veerkaante kilometer]] en har op n eerstn januari [[2006]] 81.340 inwonners. Dat gef ne bevölkingsdichtheid van 1332 inwonners per veerkaante kilometer. Nöast de stad Hengel zölf heurn ok de döarpe [[Beckum]] en [[Eul]] töt de gemeente, as ok de boerschop [[Woolde]]. Hengel is volgns de begrippn van rechtervoort ne stad te neumn, mer hef van vrogger oet nooit stadsrechtn kreagn. ==Geschiedenis== Alhoowals archeologies oonderzeuk hef teund dat t gebeed al doezndn joarn wördt bewond, is de gemeente Hengel pas in [[1802]] ontstoan. Op dat moment bestund t doarp oet nich mer as hoonderd boerderiejn en kleane laandaarbeidershuuskes. De gemeente begun pas te greuin seend de tied van de [[Industriële Revolutie]] in de [[19e eeuw|neegnteende eeuw]]. In t begin warn der nog beheurlik wat linngoodfabriekn, mer doo at disse industrie zik gung konsentreren in Eanske, kwam in Hengel n noadruk te lign op de masiennindustrie. Doarbiej was vuurnaamlik de familie Stork van belangn. In [[1859]] vestign [[Charles Theodoor Stork]] n fabriek vuur masieneoonderdeeln in Hengel, de firma [[Stork (firma)|Stork]]. Doarnoa voalgn Hazemijer, Heemaf, Koninklijke Hollandse Zoutindustrie en Hollandse Signaalapparaten. Doarduur greuin Hengel as kool. In n [[Tweedn Weerldoorlog]] wördn Hengel, vanweage de strategiese industrie dee der vestigd was, reagelmoatig bombardeerd. Op [[6 oktober|6]] en [[7 oktober]] [[1944]] wördn t centrum van de stad biejnoa heelmoals platpleerd. Noa n oorlog kreag de stad t anzeen van ne [[wieropbouw]]gemeente. Völ van de oalde gebouwn dee n oorlog harn duurstoan, wördn as nog plathouwn. Zo verdween t karakteristieke witte gemeentehoes, woarvuur n niej ontwearp wördn bouwd met nen toornd, lieknd op dee van [[Sjena]] en [[Floraans]]. Een van de opvalnste bouwwearkn dee n oorlog wal hef duurstoan, is de Roomse basiliek wi-jd an de [[Lambertus van Maastricht|Healige Lambertus]] oet [[1890]]. Op [[11 febrewaori|11 februari]] [[1992]] störtn n [[F-16]] stroaljager daal in de Hengeler wiek Hasseler Es. Doarbiej völn gen slachtoffers. In de joarn neegntig kwam der n plan um [[Boorn]], Hengel en Eanske biej mekaar te trekn as [[Tweantestad]]. In [[2000]] wördn dit plan daal smetn. Now vörmt Hengel saamn met Eanske, Boorn en t Duutse [[Gronauwe]] ne [[agglomeroasie]] met kortan 400.000 inwonners. ==Volksoard== De leu oet Hengel hebt van oaldsher n naamn det ze onmeundig köant bloazn. Ze bint greuts op Hengel, en det wilt ze geern verteln. In [[Tweante]] wördt dan ok de oetdrukking ''Hengeler weend'' broekt as ene onmeundig an t pochn is. n Bekeandsen Hengelsn [[dweilorkest|plezeerkapel]] dankt dr zin naamn an: ''De Hengeler Weendbloazers''. ==Bekeande leu oet Hengel== *[[Herman Krebbers]] (18 juni 1923), vioalspöller *[[Theo Wolvecamp]] (1925), keunstschilder, lid van Cobra (keunst) *[[Rudolf Bomers]] (19 oktober 1938), arsitekt *[[Henk Kamp]] (23 juli 1952), politieker (VVD) en minister van Deafensie *[[Joost Posthuma]] (8 meert 1981), beroopsfietser *[[Johan Gigengack]], skriever *[[Jarno Hams]] (11 november 1974), Twaentsen krachtsporter ==Eksterne verbeending== * [http://www.hengelo.nl/ Officiële webstie van de gemeente] {{Oaveriessel}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Hengel| ]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] fa2mkujcyyoogaz8lz9iw7a5w2td6wq 0 2182 263391 255535 2013-05-04T23:24:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Sint Stephanuskerk Bornerbroek.jpg|thumb|right|275px|De Seent-Stefanuskearke in Boornerbrook]] '''Boornerbrook''', ok wal kortweg '''t Brook''', ([[Nederlaands]]: ''Bornerbroek'') is n kerkdoarp in de [[Tweante|Tweantse]] gemeente [[Almelo]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. Ut doarp hef ongeveer 1800 inwonners. Töt de [[gemeentelike herindeling]] van [[1 januari]] [[2001]] heurn t doarp biej de gemeente [[Boorn]]. ==Geschiedenis== In de loate Middeleeuwen was Boornerbrook ne boerschop van boerderiejn. Voalgns t verhaal zol t doarp meer richting [[Eanter]] wördn bouwd, mer oonderwegters zol de as van de waag woarmet de bakstene vuur de te bouwn kearke wördn verplaatst, kats mildnduur brökn wean, woarop wördn beslötn um de eerste Stefanuskearke doar te bouwn. Zoo as t achtervoogsel ''-brook'' angef, hef hier vrogger n brook legn. Ok de vealdnaamn hier, zooas ''De Mors'' (vandaag-an-n-dag ne wiek van Boornerbrook) wiest hierop. De hudige Seent-Stefanuskearke wördn bouwd in [[1856]] en in [[1919]] en [[1920]] ingriepnd veraanderd duur [[A.J. Kropholler]]. ==Mooi um te weetn== *Boarnebrook steet bekeand um de grote Peenksterfeestn dee at alle joarn eheuldn wordt. Oet heel [[Tweante]] komt de leu op disse zommerfeestn of. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Almelo]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] 3p58x7uvayhja8o2rj98xuq5d7vktiu 0 2183 263706 255534 2013-05-05T21:08:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Azelo.JPG|thumb|right|250px|De boerschop Oazel]] '''Oazel''' of '''Oazele''' ([[Nederlaands]]: ''Azelo'') is ne boerschop in de [[Tweante|Tweantse]] gemeente [[Hof van Tweante]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. t Lig tusken [[Boorn]], [[Boornerbrook]] en [[Dealdn]] in. Töt de [[gemeentelike herindeling]] van [[1 januari]] [[2001]] heurn t doarp biej de gemeente [[Ambt Dealdn]]. De boerschop is vuural bekeand vanweage t kneuppeunt Oazel, woar de autobaann [[Rieksweg 1|A1]] en [[Rieksweg|A35]] biej mekaander komt. ==Oetgoande verbeending== *[http://www.azelo.nl/ Boerschop Oazel] {{commonscat|Azelo}} {{Hof van Tweante}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] q2nfpkgbhesffferrhrxyzr4e3xl85l 0 2184 293250 291274 2017-05-29T10:59:11Z 46.243.154.45 /* Bekeande leu oet t Vjenne */ wikitext text/x-wiki {{Titel kleine letter}} '''t Vjenne''', '''t Venne''', '''t Vreeznven''' of '''Vreeinvenne''' ([[Nederlaands]]: ''Vriezenveen'') is n doarp in de [[Tweante|Tweantse]] gemeente [[Tweanteraand]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. t Lig ten noordn van [[Almelo]]. Vrogger was t ne zölfstaandige gemeente; now steet der t gemeentehoes van de gemeente Tweanteraand. Op n eerstn januari [[2005]] weunn der 13.371 leu in t Vjenne. ==Geschiedenis== t Vjenne is ontstoan noa [[1364]] in de tied dat der in disse regio völle venne wördn wonn. Tusken [[1720]] en [[1917]] dreavn de inwonners van t Vjenne nen leabendign haandel met t [[Roslaand|Russiese]] [[Sint-Petersborg|Seent-Petersborg]]. In [[1905]] braandn n groot deel van t Vjenne plat. Now kenmearkt t doarp zik duur ne 6,2 kilometer laanke doarpsstroat. ==Taal== In t Vjenne wördt n ampart Neersassies dialekt sprökn, t [[Vjens]] of Vreeznvens, dat weinig oavereen oetkömp met t [[Tweants]] dat in umlignde plaatsn sprökn wördt. t Vjens verdreeit bepoalde klaankn woar in andere soortn Tweants nen eankelklaank wörd broekt. Dit kan n oawerbliefsel wean van t [[Westfaals]] of invlood van t [[Freesk]]: * t Tweantse ''oo'' wördt ''wè'' (''Koning'' is ''Kwenning'') *''oa'' wördt ''wa'' (''oaveral oaverhen'' is ''waveral waverhen''), *''ea'' wördt ''ja'' (''Earpel etn'' is ''Jappel jatn'') *''ee'' wördt ''jè'' (''Kettel'' is ''Kjettel'' en ''Veene'' is ''Vjenne'') Disse maneere van proatn wördt hoaste neet mear broekt, en t gebroek van dialekt geet de leste joarn slim op [[Sallaands]] an. ==Bekeande leu oet t Vjenne== *[[Robert Langeler]] (18 juli 1974), zwemmer *[[Manon Ossevoort]] (9 september 1976), tractortractor *[[Gerben Löwik]] (29 juni 1977), beroopsfietser *[[Johan Kenkhuis]] (7 mei 1980), zwemmer *[[Manon Fokke]] (16 januari 1976), sund 20 september 2012 lid van n [[Tweeden Kamer]] veur de [[PvdA]] *Leon Schipper, de zingende fietsenmaker {{Tweanteraand}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tweanteraand (Tweante)]] f3zz4i4d1w6jtyydu72eurcwmygs5yy 0 2185 108724 76075 2009-06-20T00:25:58Z Xqbot 2328 Bot: Dubbelte Wiederleiden rutmakt wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[T Vjenne]] htir5b9f8xtb1ignb2d90zv6fyfii9j 0 2186 108725 76076 2009-06-20T00:26:12Z Xqbot 2328 Bot: Dubbelte Wiederleiden rutmakt wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[T Vjenne]] htir5b9f8xtb1ignb2d90zv6fyfii9j 0 2187 292073 288685 2016-12-08T16:17:30Z Wwikix 13678 kat, mal wikitext text/x-wiki [[Image:Zw ve fla.jpg|thumb|right|200px|Flamingo's in t Zwillbrocker Venn]] [[Image:Barokkerk Sint Franciscus Zwilbroek.jpg|thumb|right|200px|De parochiekearke Sankt Franziskus]] t '''Zwilbrook''' ([[Nederlaands]]: ''Zwilbroek'', [[Duuts]]: ''Zwillbrock'') is n klean doarp op de greanze tusken de [[Nederlaand]]se gemeante [[Berkellaand]] in [[Gelderlaand]] en de [[Duutslaand|Duutse]] gemeente [[Vrene|Vreedn]] in t distrikt [[Borken (distrikt)|Borken]] in de deelstaat [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfaaln]]. t Lig an de [[Nederlaand]]s-Pruuske greans eankelde kilometers ten oostn van [[Grolle]], teegn t Achterhookse [[Holterhook]] an. t Zwilbrook is bekeand vanweage t ''Zwillbrocker Venn'' en de parochiekearke ''Sankt Franziskus''. Disse kearke wördn bouwd met t geald van katteliekn oet [[Tweante]] en de [[Achterhook]]. De katteliekn in t oostn van Nederlaand mochn an t eand van de [[17e eeuw]] eer geloof nich langer beliedn. Doarop leut de bisschop van [[Meunster]] de Fransiskaann oet [[Boogholt]] in [[1651]] de kerstmisse leazn in t Zwilbrook, wat oeteindelik leed töt t ontstoan van ne parochie vuur de bedroagde kattelieken in Oost-Nederlaand en de bouw van ne keark vuur disse parochie met angreanznd klooster vuur de Fransiskaann. De hudige ''Sankt Franziskus''-kearke is een van de weinige barokke kearkn in t [[Meunsterlaand]] dee is blievn stoan in n [[Tweedn Weerldoorlog]]. ==Eksterne verbeending== *[http://www.zwillbrock.de/ Zwillbrock.de] {{Berkelland}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Darp in Duutslaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 49aqazsncrkz6azssvoyt2ipg7z8a8m 0 2188 27800 5302 2007-02-10T09:18:13Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Vierkaante kilemeter]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Vierkaante kilemeter]] 3sjanglvjz3ksepabxn73p1u7v4n7zl 0 2189 279001 275135 2015-03-27T16:10:14Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Oil well3419.jpg|right|thumb|Ja-knikker]] '''Eerdeulje''' is n [[fossile braandstof]] dij wonnen wordt over de hule wereld. t Is ontstoan doe orgoanische stoffen, as oevven van [[prehistorie|prehistorische]] daaiern en [[plaanten]], onder sedimenten kwamen en deur de hoge druk en waarmte laangzoam veranderden ien de molekulen van [[alkanen|koolwoaterstoffen]]. Hierbie ontstoat ook [[methaan]]gas dat ook [[eerdgas]] nuimd wordt. Stainkool wordt ook op dizze manaaier vörmd. In [[Nederlaand]] wordt eerdeulje wonnen ien [[Drenthe|Drìnt]] rond t loug [[Skoonebeek|Skonebeek]]. Doar stoan hier en doar nog n poar olle ''ja-knikkers''. Dit binnen n soort mesienes dij deur n ja-knikkende bewegen te moaken, de eulje oet de grond hoalt. t Eulie dat ien Drìnt wonnen wordt is niks vergeleken bie t eulje dat ien t [[Middenoosten]] wonnen wordt. Ien [[Arabië|Arabische]] stoaten as [[Saoedi-Arabie]], [[Irak]], [[Iran]] en [[Koeweit|Koewait]] wordt t eulje asmis zölfs boven de grond vonden en binnen de euljebaronnen voak stoatsheufd. Van eerdeulje worden stoffen moakt/onttrokken as [[benzine]], [[kerozine]], [[plastic]]s, enzoveurt. Andere noamen veur eerdeulje binnen petrolium en ruwe eulje. == Hìnwiezen == * [[Fossile braandstoffen]] * [[Eerdgas]] * [[Stainkool]] {{dia|Schreven in t [[Westerkertaaiers]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Braandstof]] mrphtghdv7hl7dpk7t73v10gu5ogtb3 0 2190 276317 272836 2014-08-13T22:05:58Z 82.73.168.84 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:NCI clove ham.jpg|thumb|Schinke]] '''Schinke''' is et dreugde, [[pekelen|pekelde]] of reukte vleis van de aachterboolt van een [[vaarken|varken]]. Soms wodden aandere dielen van et varken ok tot iets schinkeachtigs maekt en anbeuden as schinke, zoas ''schoolderschinke''. == Soorten schinke == Bekende schinkesoorten bin: * Ardennerschinke * Bienschinke * Dreuge schinke * Kempische schinke * Parmaschinke * Serranoschinke * Yorkschinke * Zwartwoolderschinke == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''ham, schink{{small()|e}}'' * [[Drèents]]: ''schink{{small()|e}}'' * [[Grunnegs]]: ''schink(e)'', ''skink(e) (=dreuge schinke. Kookte schink wordt voak gewoon 'ham' nuimd)'' * [[Stellingwarfs]]: ''schinke'' * [[Tweants]]: ** ''ham'' ** ''skeenkn'' * [[Veluws]]: ** ''ham'' ** ''hamme'' ([[Elburg]]) ** ''am, skinke'' ([[Attem]]) ** ''schinke'' ([[Wezep]], [[Une]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''schenke'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]]) [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Eten]] oli8ql8sl02602b5bcwx29cmyw34xdm 0 2191 272578 264647 2013-12-26T23:35:01Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata, lokaal vortehaald: [[ml:വര്‍ത്തമാനപ്പത്രം]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Krant.jpg|thumb|upright|Krante]] [[Ofbeelding:Street Scene - Salta - Argentina.jpg|thumb|upright|]] Een '''krante''' is een regelmaotig verschienende edrokken uutgave, waorin [[niejs]] op-eneumen wonnen. Vake wonnen 't woord ''krante'' gebruuk as veur een [[dagblad]]. Dit is eigenlijks verkeerd. Zoas de naam al angeef verschient een dagblad ''elke dag'' (mit uutzundering van [[zundag]]), terwiel pertie kranten minder vake verschienen. Elk dagblad is dus oek een krante, mar neet elke krante is een dagblad. Der wonnen altied onderscheid emaak tussen ''algemene kranten'' en ''especialiseren kranten''. De meeste dagblaojen bin een veurbeeld van de eerste soorte, kranten as Cobouw en 't 'Agrarisch Dagblad' bin veurbeelden van de tweede soorte. Sommigen van de dagblaojen dee-w vandage de dag tegenkoemen bin as krante begunnen. In de naam is dit soms nog weerumme te lezen. Een veurbeeld hiervan is de [[Leeuwarder Courant]]; op [[29 juli]] [[1752]] veur 't eers verschenen as ''Leeuwarder Saturdagse Courant''. [[De Telegraaf]] en dagblad [[De Twentsche Courant Tubantia]] verschienen wel op zundag. Een veurbeeld van een krante dee neet as dagblad verschient is [[Le Monde Diplomatique]], dee maondelijks verschient. [[Nederlaand]] hef vuuf laandelijke mannenblaojen ([[De Telegraaf]], [[de Volkskrant]], [[Algemeen Dagblad]], [[Trouw]] en [[nrc.next]]) en twee laandelijke avendblaojen ([[Het Parool]] en [[NRC Handelsblad]]). Disse kranten richen zich veural op 't wessen van 't laand. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''krante'' * [[Drèents]]: ** ''kraant'' ([[ZOZ]], [[Veenkelonioals|VK]], [[Midden-Drèents|MD]]) ** ''kraante'' ([[Zuudwest-Drèents|ZWD]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]], MD, VK) ** ''krante'' (ZOV) ** ''kraande'' (VK) * [[Graafschopper Platt]]: ''kraunte'' (Platduutse schriefwieze ''Krânte'') * [[Grunnegs]]: ''kraande'', ''kraant{{small()|e}}'', ''tieden'' of ''nijsblad'' * [[Stellingwarfs]]: ''kraante'' * [[Tweants]]: ''kraante'' * [[Veluws]]: ''krant{{small()|e}}'' of ''kraant{{small()|e}}'' == Anhalings == :''Het stun in de kraant :''Het stun in de kraant :''Dat Sol hef zien pilo verbraand :''En daor is niks van waor :''En daor is niks van waor :''Want Sol hef zien pilo weer klaor Drèents varsien uut Rolde (een piloboks har een haalflinnen, haalfkatoenen weefsel) :''Teleurgesteld is misschien ok weer niet 't goede woord :''Want soms kan 't ok wel 's hiel lachwekkend wezen :''A'j toch alle morgens over weet ik wat veur blunders in de kraante lezen Drèents; uut 't lied ''Niks is zoas 't lek'', op de gelieknamige cd (1997) van [[Skik]] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Niejs]] h8q6zlptctfs9egz9kf8zuwzoff1unf 0 2193 279405 264533 2015-03-27T17:19:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Diamant.jpeg|thumb|Een ouwe fietse]] Een '''fietse''' is een voertuug veur één of meerdere personen dat deur spierkrach vort-edreven wonnen. Meestentieds besteet een fietse uut twee wielen, een iezere umraming, een [[zaol]], een [[sture]], een [[fietsketten]] en trappers mit pedalen. == De loopfietse == Beron [[Karl von Drais]] bedöch een zogenaamde ''loopfietse''. Disse bestung uut een [[holt|houten]] umraming, houten wielen mit een iezeren velg, een iezig primitief zaol, een primitief sture, en een soort remme op 't achterwiel. De loopfietse had gien trappers; de bestuurder beweug zich dus vort deur zien eigen of te zetten tien de grond. 't Eerste exemplaar ontstung in [[1816]]. Von Drais neumde zien toestel naor humzelf een ''draisine''. De naam leef nog vort in 't wagentjen dat deur spoorkeerls gebruuk wonnen. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ** ''fiets{{small()|e}}'' ** ''rad'' * [[Graafschopper Platt]]: ** ''rad'' (Platduutse schriefwieze ''Rad'') ** ''fietse'' (Platduutse schriefwieze ''Fietse'') * [[Grunnegs]]: ** ''fietse'' ** ''rad'' * [[Sallaands]]: ''fietse'' * [[Stellingwarfs]]: ''fietse'' * [[Tweants]]: ** ''fietse'' ** ''rad'' ** ''trapiezer'' ([[Boorn]]) ** ''trea-waagnkjen'', ''-köarkn'' ([[Riesns]], as grap) * [[Veluws]]: ''fiets{{small()|e}}'' == Citaot == :''Ik trap de fietse deur 't buulzand hen op 'n zandpad langs de Duutse grens. :''Ik denk da'k dalijk even kieken gao in 't buutenland. Drèents citaot; uut ''[[Op fietse]]'', op ''Niks is zoas 't lek'' (1997) van [[Skik]] ==Uutgaonde verwiezingen== {{commons|Bicycle}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Voertuug]] gdtukj1n7ynfvaafwr0ie74ueg2i7jz 6 2196 5318 2006-05-14T13:11:19Z Servien 7 Bewarkte versie van nl-wiki wikitext text/x-wiki Bewarkte versie van nl-wiki bevpxrkz8enoxvsevffth3ggxrq177h 0 2197 255383 228982 2013-03-11T10:15:09Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 31 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q193927]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Eerde.png|right|300px|thumb|Saemenstelling van de eerdkost]] De '''eerdkeern''' is et middelste diel van de [[eerde]]. De eerdkeern lopt van de onderkaante van de [[eerdmantel]] op omdebi'j 2900 kilemeter diepte tot an et centrum van de eerde op omdebi'j 6370 kilemeter diepte. Deur [[seismologie|seismologisch]] onderzuuk is vaaststeld dat de dichthied van de eerde op 2900 kilemeter abrupt toenemt van omdebi'j 5,5 gram per cm3 tot omdebi'j 10 gram per cm3, wat d'r-op wiest op een plotse veraandering van de chemische saemenstelling. Et staot naogenog vaast dat de eerdkeern grotendiels uut [[nikkeliezer]] bestaot. Et feit dat [[longitudinaole golf|longitudinaole]] golven wel, mar [[transversaol]]e golven niet deur de keern wodden votplant, wiest d'r-op dat et nikkeliezer in de keern grotendiels vloeibaor is. Stromingen in de keern zollen verantwoordelik wezen veur et [[magneetveld]] van de eerde. De [[Denmaark|Deense]] seismologe Inge Lehman (1888-1993) het in 1929 antoond dat et binnenste diel van de eerdkeern (van 5110 tot 6370 km diepte) wel weer vast is. Ondaanks de slim hoge temperetuur van omdebi'j 4.500&nbsp;°C is et iezer hier vaast, vanwegen de slim hoge drok, die in et centrum wel tot 3.500.000 atmosfeer oplopt. Ze onderscheiden daoromme een '''binnenkeern''' van een '''butenkeern'''. De eerdkeern omvat 16 % van et volume van de eerde en 32% van de massa. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Geologie]] 8oeuqaznfp0nh74hzaybm8v37c1mfzu 10 2199 266778 255384 2013-05-10T20:41:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <div style="float: right; clear: right; margin-left: 1em; margin-bottom: 0.5em; width: 242px; border: #99B3FF solid 1px; background-color: #FFFFFF; text-align: center; padding: 0 0.2em 0.2em;"> <big>[[Wikipedie:Babel|Talen die'k kunstig bin]]</big> {{Gebruker {{{1}}}}} {{Gebruker {{{2|}}}}} {{Gebruker {{{3|}}}}} {{Gebruker {{{4|}}}}} {{Gebruker {{{5|}}}}} {{Gebruker {{{6|}}}}} {{Gebruker {{{7|}}}}} {{Gebruker {{{8|}}}}} {{Gebruker {{{9|}}}}} {{Gebruker {{{10|}}}}} {{Gebruker {{{11|}}}}} {{Gebruker {{{12|}}}}} {{Gebruker {{{13|}}}}} {{Gebruker {{{14|}}}}} {{Gebruker {{{15|}}}}} {{Gebruker {{{16|}}}}} {{Gebruker {{{17|}}}}} {{Gebruker {{{18|}}}}} {{Gebruker {{{19|}}}}} {{Gebruker {{{20|}}}}} {{Gebruker {{{21|}}}}} {{Gebruker {{{22|}}}}} {{Gebruker {{{23|}}}}} {{Gebruker {{{24|}}}}} {{Gebruker {{{25|}}}}} {{Gebruker {{{26|}}}}} {{Gebruker {{{27|}}}}} {{Gebruker {{{28|}}}}} {{Gebruker {{{29|}}}}} {{Gebruker {{{30|}}}}} {{Gebruker {{{31|}}}}} {{Gebruker {{{32|}}}}} {{Gebruker {{{33|}}}}} <br /> </div><noinclude> [[Kategorie:Mallen babel| Babel]] </noinclude> n94c2e5h2xop1ig7ruhfab92twtgndu 10 2200 266833 128408 2013-05-10T20:50:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <!-- Dit lege sjabloon is onderdeel van Sjabloon:Babel --><noinclude> [[Kategorie:Mallen babel| Gebruker]] </noinclude> 6t59v708q50dd16ok4kshfdurhui1kw 10 2201 271730 266906 2013-12-07T00:21:47Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Japans|ja|この利用者は'''[[:Kategorie:Gebruker ja|日本語]]'''を'''[[:Kategorie:Gebruker ja-M|母語]]'''としています。}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ja-M]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ja-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ja-M]] </noinclude> 80ccbqxcunomwl1tzkxzoh8spjf786u 10 2202 271672 266925 2013-12-07T00:07:00Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel0|Nedersaksies|nds|Disse gebruker hef '''[[:Kategorie:Gebruker nds-0|gien kennis]]''' van t '''[[:Kategorie:Gebruker nds|Nedersaksies]]''', of begrip t mit grote meuite.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker nds-0|{{PAGENAME}}]] </includeonly> <noinclude> [[Kategorie:Gebruker nds-0| ]] [[Kategorie:Mallen babel|nds-0]] </noinclude> icyr3cvfz197ps9m67d24xvj373e9wf 10 2203 266862 255176 2013-05-10T20:57:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel1|Ingels|en|This user is able to contribute with a '''[[:Kategorie:Gebruker en-1|basic]]''' level of '''[[:Kategorie:Gebruker en|English]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker en-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker en-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|en-1]] </noinclude> e20b7xsb3xvfi1oft7z638m9hho0fim 10 2204 266931 260950 2013-05-10T21:09:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel0|Nederlaands|nl|Deze gebruiker heeft '''[[:Categorie:Gebruker nl-0|geen kennis]]''' van het '''[[:Categorie:Gebruker nl|Nederlands]]''', of begrijpt het met grote moeite.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker nl-0|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker nl-0| ]] [[Kategorie:Mallen babel|nl-0]] </noinclude> knjpx3klh9nnx6fjmmu3t0lvtn8njc8 10 2205 271717 266924 2013-12-07T00:20:23Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Nedersaksies|nds|Disse gebruker hef t [[:Kategorie:Gebruker nds|'''Nedersaksies''']] as zien [[:Kategorie:Gebruker nds-M|'''moerstaal''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker nds-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker nds-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|nds-M]] </noinclude> t69ctnsjz501e1y2f498tr4x7ss5san 10 2206 271716 266930 2013-12-07T00:20:16Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Nederlaands|nl|Deze gebruiker heeft het [[:Kategorie:Gebruker nl|'''Nederlands''']] als [[:Kategorie:Gebruker nl-M|'''moedertaal''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker nl-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker nl-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|nl-M]] </noinclude> oy4ija3jtbc4gjkrvapqj60y7akimfd 10 2207 267131 191889 2013-05-10T22:47:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} ! !! [[De Bilt]] !! [[Eel]] !! [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] !! [[Maastricht]] |- | Gemiddelde [[temperatuur]] in graoden Celsius || align=center width=80px| {{{11}}} || align=center width=80px| {{{12}}} || align=center width=80px| {{{13}}} || align=center width=80px| {{{14}}} |- | Gemiddelde minimum temperatuur in graoden Celsius || align=center| {{{21}}} || align=center| {{{22}}} || align=center| {{{23}}} || align=center| {{{24}}} |- | Gemiddelde maximum temperatuur in graoden Celsius || align=center| {{{31}}} || align=center| {{{32}}} || align=center| {{{33}}} || align=center| {{{34}}} |- | Dagen mit max temperatuur > 20 C || align=center| {{{41}}} || align=center| {{{42}}} || align=center| {{{43}}} || align=center| {{{44}}} |- | Gemiddelde relatieve vochtigheid in percenten || align=center| {{{51}}} || align=center| {{{52}}} || align=center| {{{53}}} || align=center| {{{54}}} |- | Gemiddelde neerslagduur in percenten van de tied || align=center| {{{61}}} || align=center| {{{62}}} || align=center| {{{63}}} || align=center| {{{64}}} |- | Gemiddelde neerslaghoeveulheid in mm || align=center| {{{71}}} || align=center| {{{72}}} || align=center| {{{73}}} || align=center| {{{74}}} |- | colspan=5 align=center| <small>Bron: [http://www.knmi.nl/klimatologie/ KNMI, Langjaorige gemiddelden 1971-2000 ] </small> |}<noinclude> [[Kategorie:Mal:Weer]] </noinclude> p91bgljxpup210hrqrxfv6uwqpxmiyh 0 2208 280060 280057 2015-04-06T17:46:24Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{jannewaori}} '''Jannewaori''' (ok wal: ''louwmaond'') is de eerste maond van 't jaor in de [[gregoriaanse kelender|gregoriaanse kalender]] en hef 31 dagen. De maond is vernuumd naor [[Janus]], de Romeinse god van [[baanders]]. Jannewaori en [[febrewaori]] bint de leste twee maonden die an de kalender toevoegd bint. De [[Romeinse Riek|Romeinen]] zagen de winter as een maondloze periode. == Trivia == * De olde naom veur jannewaori is ''louwmaond'' of ''wintermaond'' * Romeinse naom: ''Mensis Ianuarius'' * Joodse naom: ''Sebat'' * [[Steernsbeeld]]en in jannewaori bint [[Steenbok]] ([[22 december]] - [[19 jannewaori]]) en [[Waoterman]] ([[20 jannewaori]] - [[18 febrewaori]]) * In gewone jaoren begint jannewaori op dezölfde dag van de weke as oktober. * In schrikkeljaoren begint jannewaori op dezölfde dag van de weke as [[april]] en [[juli]]. == Weerstaotistieken maond jannewaori in Nederlaand == {{weerstaotistieken| |11= 2,8 |12= 2,0 |13= 3,4 |14= 2,6 |21= 0,0 |22= -0,8 |23= 0,7 |24= -0,1 |31= 5,2 |32= 4,4 |33= 5,7 |34= 5,0 |41= . |42= . |43= . |44= . |51= 88 |52= 91 |53= 89 |54= 88 |61= 9 |62= 9 |63= 10 |64= 9 |71= 67,0 |72= 69,0 |73= 67,0 |74= 60,5 }} {{Maonden}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Jannewaori|!!]] l2p7boxdj0ijbwjgg65cnw923ruryu0 0 2209 255521 253455 2013-03-11T10:21:02Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 207 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q109]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{febrewaori}} '''Febrewaori''' (ok wal: ''sprokkelmaond'') is de tweede maond van 't jaor in de [[gregoriaanse kelender|gregoriaanse kalender]], en hef 28 dagen in gewone jaoren, en 29 dagen in [[Schrikkeljaor|schrikkeljaoren]]. [[30 febrewaori]] is in de geschiedenis drei keer veurkommen. Febrewaori is nuumd naor de Romeinse god [[Februus]], de god van de purificaotie/onderwereld. Bij de olde [[Romeinse Riek|Romeinen]] was febrewaori de maond van de grote reiniging en boetedoening (de februa). In de oldste Romeinse [[kalender]], die tien maonden telde, kwam febrewaori niet veur. Toen 't jaor verdeeild wör in twaolf maonden (onder keizer [[Pompilius]]), wör de leste maond ''februaris'' doopt. 't Jaor begun dus mit [[meert]]. De [[schrikkeldag]] verrekende men logischerwieze an 't ende van 't jaor, dus an 't ende van febrewaori. Eerst in 't jaor [[456]] wör [[jannewaori]] de eerste en febrewaori de tweede maond, de [[schrikkeldag]] bleef now ten bate van de tweede maond kommen. [[Jannewaori]] en febrewaori bint de leste twee maonden die an de kalender toevoegd wurden, omdat de Romeinen de winter as een maondloze periode zaggen. == Verklaoring sprokkelmaond == Febrewaori wör anmarkt as reinigingsmaond. De Romeinen vierden heur [[Lupercalia]], reinigings- en vruchtbaorheidsfeesten ter ere van de wolfsgod [[Lupercus]]. In dezölfde periode vierden de Germaanse stammen langs de Romeinse grenzen een ontuchtig vrouwen- en vruchtbaorheidsfeest. De Romeinen vonnen dit heidense riten en dudden dizze feesten an mit de naam [[Spurcalia]], naor 't [[Latien]]se woord ''spurcus'' dat smerig betekent. Van dit woord is 't [[Oldnederlaands]]e woord ''sprokkelen'' een etymologische ofleiding. De sprokkelmaond febrewaori verwiest dus naor dizze olde Germaanse vruchtbaorheidsfeesten. == Trivia == * Romeinse naom: ''Februaris'' * Joodse naom: ''Adar'' * De [[dierenriem|starrenbeelden]] in febrewaori bint [[Waoterman]] en [[Vissen (steernsbeeld)|Vissen]] * In gewone jaoren begint febrewaori op dezölfde dag van de weke as meert en november. * In schrikkeljaoren begint febrewaori op dezölfde dag van de weke as augustus. == Weerstaotistieken maond febrewaori in Nederlaand == {{weerstaotistieken| | 11 = 3,0 | 12 = 2,1 | 13 = 3,4 | 14 = 2,9 | 21 = -0,1 | 22 = -0,8 | 23 = 0,3 | 24 = -0,2 | 31 = 6,1 | 32 = 5,0 | 33 = 6,3 | 34 = 5,9 | 41 = . | 42 = . | 43 = . | 44 = . | 51 = 85 | 52 = 89 | 53 = 86 | 54 = 85 | 61 = 7 | 62 = 6 | 63 = 7 | 64 = 8 | 71 = 47,5 | 72 = 44,9 | 73 = 46,8 | 74 = 50,7 }} == Weerspreuken == * ''Al is de sprokkel nog zo fel, zie hef vief schone dagen wel.'' * ''Is febrewaori nat en koel, dan is juli dikkels hiet en zwoel.'' {{maonden}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Febrewaori|!!]] d5aphp11ifqprc936cf9fiv2qa03lhr 0 2211 255542 254802 2013-03-11T10:21:37Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 202 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q110]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{meert}} '''Meert''' (ok wal: ''lentemaond'') is de darde maond van 't jaor in de [[gregoriaanse kelender|gregoriaanse kalender]] en hef 31 dagen. De maond is vernuumd naor [[Mars (godheid)|Mars]], de Romeinse god van de oorlog. In 't olde [[Romeinse Riek|Rome]] nuumde ze de maond ''Martius'', disse maond wör zien as een goeie maond um een oorlog in te beginnen. 't Zol geluk brengen. In die tied was meert de eerste maond van 't jaor. Laoter hebt ze [[jannewaori]] en [[febrewaori]] der veur plakt. Dit verklaort ok waorom de maond september (sept = 7) de negende maond is en niet meer de zeuvende en oktober (octo = 8) de tiende maond is. == Trivia == * Vrogger: ''lentemaond'' of ''windmaond'' * Romeinse naom: ''Martius'' * Joodse naom: ''Nisan'' * De [[dierenriem|steernsbeelden]] van meert bint [[Vissen (steernsbeeld)|Vissen]] en [[Ram (steernsbeeld)|Ram]]. * Meert begint op dezölfde dag van de weke as [[febrewaori]] in gewone jaoren, en [[november]] in alle jaoren. * Gezegde: Meert roert zien steert. == Weerstaotistieken maond meert in Nederlaand == {{weerstaotistieken| | 11 = 5,8 | 12 = 4,9 | 13 = 6,0 | 14 = 5,9 | 21 = 2,0 | 22 = 1,2 | 23 = 2,3 | 24 = 2,2 | 31 = 9,6 | 32 = 8,6 | 33 = 9,5 | 34 = 9,7 | 41 = 0 | 42 = 0 | 43 = 0 | 44 = 0 | 51 = 81 | 52 = 85 | 53 = 84 | 54 = 81 | 61 = 9 | 62 = 9 | 63 = 10 | 64 = 9 | 71 = 65,4 | 72 = 61,3 | 73 = 65,2 | 74 = 60,5 }} {{maonden}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Meert|!!]] fdui6ygsaq5au08dqwxd9r1fqz7rw0j 0 2212 280058 263951 2015-04-06T17:44:24Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{april}} '''April''' (ok wal: ''grösmaond'') is de vierde maond van 't jaor in de [[gregoriaanse kelender|gregoriaanse kalender]], en hef 30 dagen. In de old-Romeinse kalender was 't de tweide maond. De naom komp van 't [[Latien]]se woord ''aperire'' wat ''openen'' betekent. Waorschienlijk refereert 't an de grui van de plaanten en bloemen in de lente. 'n Aandre theorie stelt dat de naom is ofleid van een woord dat 'tweide' betekent, of van Aperta, een bijnaom van [[Apollo (mythologie)|Apollo]]. == Trivia == * Vrogger: ''grösmaond'' of ''paosmaond'' * Romeinse naom: ''Aprilis'' * Joodse naom: ''Ijar'' * De [[dierenriem]]starrenbeelden van april bint [[Ram (starrenbeeld)|Ram]] en [[Bolle (starrenbeeld)|Bolle]]. * April begint op dezölfde dag van de weke as jannewaori in schrikkeljaoren, en as juli in alle jaoren. * Gezegdes: ** April doet wat ie wil ** Aprilletien zuut hef ok nog wal iens een witte hoed == Weerstaotistieken maond april in Nederlaand == {{weerstaotistieken| | 11 = 8,3 | 12 = 7,5 | 13 = 8,3 | 14 = 8,4 | 21 = 3,5 | 22 = 2,7 | 23 = 3,7 | 24 = 4,0 | 31 = 12,9 | 32 = 12,2 | 33 = 12,5 | 34 = 13,0 | 41 = 2 | 42 = 2 | 43 = 2 | 44 = 2 | 51 = 76 | 52 = 81 | 53 = 80 | 54 = 76 | 61 = 6 | 62 = 6 | 63 = 6 | 64 = 6 | 71 = 44,5 | 72 = 44,1 | 73 = 41,2 | 74 = 46,0 }} {{maonden}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:April|!!]] f5efuwkpa28funmk757nzpiqjsm4v9a 0 2213 255540 253434 2013-03-11T10:21:34Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 205 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q119]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{meie}} '''Mei''' (ok wal: ''bluimaond'') is de viefde maond in 't [[jaor]] van de [[gregoriaanse kelender|gregoriaanse kalender]] en telt 31 [[dag]]en. Meugelijk is mei nuumd naor de [[Romeinse mythologie|Romeinse godin]] [[Maia (mythologie)|Maia]], en meugelijk naor de Romeinse vruchtbaorheidsgodin [[Bona Dea]], heur feest wurden in mei vierd. Mei valt op 't [[noordelijk halfroend|noordelijk halfrond]] gehiel in de [[leinte|meitied]] en op 't [[zujelijk halfroend|zudelijk halfrond]] gehiel in de [[haarfst|harfst]]. Belangrieke meidagen: * [[1 meie|1 mei]] - [[Dag van de arbeid]] * [[5 meie|5 mei]] - [[Bevriedingsdag]] * [[11 meie|11]], [[12 meie|12]], [[13 meie|13]] en [[14 meie|14 mei]] - [[Iesheiligen]] Op de gregoriaanse kalender wordt mei veurofgaon deur [[april]] en volgd deur [[juni]]. Mei, de leste maond van de [[leinte|meitied]], wordt gewoonlijk associeerd met mooi weer: warm, mor niet hiet, met lange en nog steeds langer wordende dagen en met een volop levende, gruiende en bluiende natuur. Op licht [[Depressie (psychologie)|depressieve]] [[mense|mèensen]] hef de maond vake een helend effect. 't Dichterlijke bield dat de maond oproept is hiel vake gebroekt, beveurbield in [[Heinrich Heine]]s gedicht ''Im Wunderschönen Monat Mai'' en in [[Herman Gorter]]s doezenden verzen lange ''[[Mei (gedicht)|Mei]]''. == Trivia == * Vrogger: ''bluimaond'' * Romeinse naom: ''Maius'' * Joodse naom: ''Sivan'' * De [[dierenriem|steernsbeelden]] van mei bint [[Bolle (steernsbeeld)|Bolle]] en [[Tweelings]]. * Gezegde: In mei leit ieder voegeltien een ei == Weerstaotistieken maond mei in Nederlaand == {{weerstaotistieken| | 11 = 12,7 | 12 = 11,9 | 13 = 12,5 | 14 = 13,0 | 21 = 7,5 | 22 = 6,5 | 23 = 7,4 | 24 = 8,0 | 31 = 17,6 | 32 = 17,0 | 33 = 17,0 | 34 = 17,8 | 41 = 9 | 42 = 8 | 43 = 8 | 44 = 10 | 51 = 74 | 52 = 79 | 53 = 78 | 54 = 74 | 61 = 5 | 62 = 5 | 63 = 6 | 64 = 6 | 71 = 61,5 | 72 = 57,5 | 73 = 52,2 | 74 = 63,8 }} {{maonden}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Meie|!!]] 4l8x9l8b3izurcuznrrt7saf9a4qfi3 10 2214 267035 191882 2013-05-10T22:28:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| style="margin:0 auto;" align=center class=toccolours |bgcolor={{Nav/titelbalkkleure}}| ''Maonden:'' | [[jannewaori]] - [[febrewaori]] - [[meert]] - [[april]] - [[mei]] - [[juni]] - [[juli]] - [[augustus]] - [[september]] - [[oktober]] - [[november]] - [[december]] |}<noinclude> [[Kategorie:Mallen maond| ]] </noinclude> cx9g1mwpybe6yr2zhwkhif6zzxsh4o8 0 2219 255543 253425 2013-03-11T10:21:38Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 201 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q120]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{juni}} '''Juni''' (ok wal: ''zommermaond'') is de zesde maond van 't jaor in de [[gregoriaanse kelender|gregoriaanse kalender]] en hef 30 dagen. Juni is nuumd naor de Romeinse godin, [[Juno (god)|Juno]], de vrouw van [[Jupiter (godheid)|Jupiter]]. == Trivia == * Ok wal: ''zommermaond'' of ''weidemaond'' * Romeinse naom: ''Junius'' * Joodse naom: ''Tammus'' * De [[dierenriem|steernsbeelden]] van dizze maond bint [[Tweelings]] en [[Kreeft (steernsbeeld)|Kreeft]]. * De zommerzunnewende valt in dizze maond, rond de 21ste. * Der bint gien aandre maonden die op dezölfde dag van de weke beginnen as [[juni]]. * Een kolde periode in juni wordt ''schaopscheerderskou'' nuumd. == Weerstaotistieken maond juni in Nederlaand == {{weerstaotistieken| | 11 = 15,2 | 12 = 14,4 | 13 = 15,0 | 14 = 15,6 | 21 = 10,2 | 22 = 9,1 | 23 = 10,3 | 24 = 10,9 | 31 = 19,8 | 32 = 19,4 | 33 = 19,3 | 34 = 20,3 | 41 = 12 | 42 = 11 | 43 = 11 | 44 = 14 | 51 = 77 | 52 = 82 | 53 = 80 | 54 = 76 | 61 = 6 | 62 = 6 | 63 = 6 | 64 = 7 | 71 = 71,7 | 72 = 72,6 | 73 = 71,8 | 74 = 73,9 }} {{Maonden}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Juni|!!]] svljv7vq8k87upfx3n3qkpozzgaq62t 0 2220 264083 255194 2013-05-06T16:08:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} '''Juli''' (ok wal: ''heuimaond'') is de zeuvende maond van 't jaor in de [[gregoriaanse kelender|gregoriaanse kalender]] en hef 31 dagen. De maond is vernuumd naor [[Gaius Julius Caesar]]. == Trivia == * Ok wal: ''heuimaond'' of ''oogstmaond'' * Romeinse naom: ''Quintilis'' ('de 5e maond') * Joodse naom: ''Ab'' * De [[dierenriem|steernsbeelden]] veur juli bint [[Kreeft (steernsbeeld)|Kreeft]] en [[Leeuw (steernsbeeld)|Leeuw]] * Juli begint op dezölfde dag van de weke as april, en in schrikkeljaoren ok op dezölfde dag as [[jannewaori]]. * In de Nederlaandstaolige baankwereld wordt juli ok wal uutspreuken as ''julij'', om spraokverwarring met [[juni]] te veurkommen. == Weerstaotistieken maond juli in Nederlaand == {{weerstaotistieken| | 11 = 17,4 | 12 = 16,5 | 13 = 17,2 | 14 = 17,7 | 21 = 12,5 | 22 = 11,3 | 23 = 12,6 | 24 = 13,0 | 31 = 22,1 | 32 = 21,4 | 33 = 21,5 | 34 = 22,5 | 41 = 20 | 42 = 18 | 43 = 18 | 44 = 22 | 51 = 77 | 52 = 83 | 53 = 80 | 54 = 76 | 61 = 5 | 62 = 5 | 63 = 5 | 64 = 5 | 71 = 70,0 | 72 = 73,0 | 73 = 67,8 | 74 = 67,1 }} {{Maonden}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Juli|!!]] ik65av8b43earni4b8f1a1boh7gr8pg 0 2221 280059 263953 2015-04-06T17:45:20Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{augustus}} '''Augustus''' (ok wal: ''oogstmaond'') is de achtste maond van 't jaor in de [[gregoriaanse kelender|gregoriaanse kalender]], en hef 31 dagen. Vernuumd naor de ''princeps'' [[Gaius Iulius Caesar Octavianus]]. Volgens de legende wol Augustus niet veur [[Gaius Iulius Caesar]] onderdoen en hef ze daorum een dag van [[febrewaori]] of-ehaold. Dit klopt allien niet, al onder [[Numa Pompilius]] had febrewaori 28 dagen. == Trivia == * Ok wal: ''oogstmaond'' of ''arenmaond'' * Romeinse naom: ''Sextilis'' ('de 6e maond') * Joodse naom: ''Elui'' * De [[dierenriem|steernsbeelden]] van augustus bint [[Leeuw (steernsbeeld)|Leeuw]] en [[Maogd (steernsbeeld)|Maogd]] * Augustus begint op dezölfde dag van de weke as [[febrewaori]] in een schrikkeljaor. == Weerstaotistieken maond augustus in Nederlaand == {{weerstaotistieken| | 11 = 17,2 | 12 = 16,5 | 13 = 17,2 | 14 = 17,6 | 21 = 12,0 | 22 = 11,1 | 23 = 12,4 | 24 = 12,8 | 31 = 22,3 | 32 = 21,9 | 33 = 21,8 | 34 = 22,7 | 41 = 22 | 42 = 20 | 43 = 20 | 44 = 22 | 51 = 78 | 52 = 82 | 53 = 80 | 54 = 76 | 61 = 4 | 62 = 4 | 63 = 5 | 64 = 4 | 71 = 58,2 | 72 = 56,6 | 73 = 65,6 | 74 = 58,1 }} {{Maonden}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Augustus|!!]] 7uwc1hjpvra927egqj7xalwk5lmid7s 0 2222 255192 254471 2013-03-11T10:06:15Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 203 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q123]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{september}} '''September''' (ok wal: ''harfstmaond'') is de negende maond van 't jaor in de [[gregoriaanse kelender|gregoriaanse kalender]] en hef 30 dagen. De naom komp van 't [[Latien]]se woord ''septembris'' wat ''de zeuvende'' betekent- september was de 7de maond van 't jaor, umdat in de tied van de [[Romeinse Riek|Romeinen]] 't jaor in [[meert]] begun. Aandere naomen veur september: ''havermaond'', ''evenemaond'' (avena = haver), ''harfstmaond'', ''gerstmaond'', ''vruchtmaond''. September wör ok wal ''de aandere oogstmaond'' nuumd, as tweide oogstmaond (nao [[augustus]]). Romeinse naom: ''September'' Joodse naom: ''Tisjrie'' == Trivia == * Ok wal: ''harfstmaond'' of ''havermaond'' * De [[dierenriem|steernsbeelden]] veur september bint [[Maogd (steernsbeeld)|Maogd]] en [[Weegschaole (steernsbeeld)|Weegschaole]]. * September begint op dezölfde dag van de weke as [[december]]. == Weerstaotistieken maond september in Nederlaand == {{weerstaotistieken| | 11 = 14,2 | 12 = 13,5 | 13 = 14,5 | 14 = 14,3 | 21 = 9,6 | 22 = 8,8 | 23 = 10,2 | 24 = 10,1 | 31 = 18,7 | 32 = 18,2 | 33 = 18,5 | 34 = 18,8 | 41 = 10 | 42 = 7 | 43 = 8 | 44 = 10 | 51 = 84 | 52 = 87 | 53 = 84 | 54 = 82 | 61 = 6 | 62 = 7 | 63 = 8 | 64 = 6 | 71 = 72,0 | 72 = 71,8 | 73 = 82,2 | 74 = 60,4 }} {{Maonden}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:September|!!]] nixk0eujdj8aylw5swtyf076o7c0atu 0 2223 255193 254831 2013-03-11T10:06:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 201 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q124]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{oktober}} '''Oktober''' (ok wal: ''wienmaond'') is de tiende maond van 't jaor in de [[Gregoriaanse kelender|gregoriaanse kalender]] en hef 31 dagen. De naom komp van 't [[Latien]]se ''octo'' veur ''acht''. Oktober was de achtste maond van 't jaor, umdat in de tied van de [[Romeinse Riek|Romeinen]] 't jaor in [[meert]] begun. Oktober geldt vanof de [[16e eeuw]] as rozenkransmaond. == Trivia == * Ok wal: ''wienmaond'' * Romeinse naom: ''October'' * Joodse naom: ''Maresjiwan'' * De [[dierenriem|steernsbeelden]] veur oktober bint [[Weegschaole (steernsbeeld)|Weegschaole]] en [[Schorpioen (steernsbeeld)|Schorpioen]] * Oktober begint op dezölfde dag van de weke as [[jannewaori]], behalve in schrikkeljaoren. == Weerstaotistieken maond oktober in Nederlaand == {{weerstaotistieken| | 11 = 10,3 | 12 = 9,6 | 13 = 10,8 | 14 = 10,3 | 21 = 6,5 | 22 = 5,6 | 23 = 7,1 | 24 = 6,6 | 31 = 14,2 | 32 = 13,5 | 33 = 14,3 | 34 = 14,2 | 41 = 2 | 42 = 1 | 43 = 1 | 44 = 3 | 51 = 86 | 52 = 89 | 53 = 87 | 54 = 85 | 61 = 8 | 62 = 8 | 63 = 9 | 64 = 7 | 71 = 77,1 | 72 = 69,8 | 73 = 90,4 | 74 = 62,8 }} {{Commonscat|October}} {{Maonden}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Oktober|!!]] 2oeo0axb7y5pishbz65ueiazxc9r8fp 0 2224 280061 255190 2015-04-06T17:47:45Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{november}} '''November''' (ok wal: ''slachtmaond'') is de elfde maond van 't jaor in de [[gregoriaanse kelender|gregoriaanse kalender]], en hef 30 dagen. De naom komp van 't [[Latien]]se ''novem'' veur ''negen''. November was de negende maond in 't jaor, omdat in de tied van de [[Romeinse Riek|Romeinen]] 't jaor in [[meert]] begun. Op 't [[noordelijk halfroend|noordelijk halfrond]] is november de leste maond van de [[meteorologie|meteorologische]] [[harfst]]. Deur de almor leger wördende [[temperatuur]], 't gure weer en steeds korter wördende dagen stiet dizze maond vanolds veur verval, somberheid en wanhoop. Dit thema komp beveurbield terug in 't gedicht ''November'' van [[J.C. Bloem]] en in de liedties ''November'' van Tom Waits en ''November Rain'' van [[Guns n' Roses]]. De maond is daormit de tegenhanger van [[mei]]. == Trivia == * Olde naom veur november is ''slachtmaond'' * Romeinse naom: ''November'' * Joodse naom: ''Kislev'' * De [[dierenriem|steernsbeelden]] veur november bint [[Schorpioen (steernsbeeld)|Schorpioen]] en [[Boogschutter]]. * November begint op dezölfde dag van de weke as [[febrewaori]] in gewone jaoren, en ok as [[meert]] in alle jaoren. == Weerstaotistieken maond november in Nederlaand == {{weerstaotistieken| | 11 = 6,2 | 12 = 5,5 | 13 = 6,8 | 14 = 5,9 | 21 = 3,2 | 22 = 2,5 | 23 = 3,8 | 24 = 3,0 | 31 = 9,1 | 32 = 8,4 | 33 = 9,4 | 34 = 8,7 | 41 = . | 42 = . | 43 = . | 44 = 0 | 51 = 88 | 52 = 91 | 53 = 88 | 54 = 88 | 61 = 9 | 62 = 9 | 63 = 11 | 64 = 9 | 71 = 81,2 | 72 = 78,1 | 73 = 86,1 | 74 = 66,0 }} {{Maonden}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:November|!!]] oz381kx8sokcfufrgvb6zn5fpxh4et5 0 2225 264002 255191 2013-05-06T15:54:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} '''December''' (ok wal: ''wintermaond'') is de twaolfde en leste maond van 't [[jaor]] op de [[gregoriaanse kelender|gregoriaanse kalender]] en telt 31 [[dag]]en. De naom komp van 't [[Latien]]se woord veur 'tien', ''decem''; december was oorspronkelijk de tiende maond van 't jaor, omdat in de tied van de [[Romeinse Riek|Romeinen]] 't jaor in [[meert]] begun. December valt in 't [[noordelijk halfroend|noordelijk halfrond]] veur tweedarde in de [[harfst]] en veur iendarde in de [[winter]]; op 't [[zudelijk halfrond]] bint dat respectievelijk [[leinte|meitied]] en [[zoemer|zommer]]. == Belangrieke daotums == * [[5 december]]: Sunterklaosaovend of pakkiesaovend * [[6 december]]: [[Sunterkloas|Sunterklaos]] * [[24 december]]: Karstaovend * [[25 december|25]] en [[26 december]]: [[Kirsttied|Karst]] * [[31 december]]: [[oldejaorsaovend]] * Vanof de eerste weke tot de vierde weke is 't [[advent]]. Deur de veule feestdagen in december wordt dizze maond in [[Nederlaand]] ok wal de feestmaond nuumd. == Trivia == * Ok wal: ''wintermaond'' of ''sneimaond'' * Romeinse naom: ''December'' * Joodse naom: ''Tebel'' * De [[dierenriem|steernsbeelden]] veur december bint [[Boogschutter]] en [[Stienbok (steernsbeeld)|Stienbok]]. * December begint ieder jaor op dezölfde dag van de weke as [[september]]. == Weer == === Weerspreuken === * ''December zacht en dikkels regen, geeft minnig hoop op rieke zegen.'' * ''December mist, gold in de kist.'' * ''Karstmis donker, wördt de boer een jonker.'' * ''Veul snei op oldejaor, veul heui in 't neie jaor.'' === Weerstaotistieken maond december in Nederlaand === {{weerstaotistieken| | 11 = 4,0 | 12 = 3,2 | 13 = 4,5 | 14 = 3,8 | 21 = 1,3 | 22 = 0,5 | 23 = 1,9 | 24 = 1,2 | 31 = 6,4 | 32 = 5,5 | 33 = 6,9 | 34 = 6,1 | 41 = . | 42 = . | 43 = . | 44 = . | 51 = 89 | 52 = 92 | 53 = 89 | 54 = 89 | 61 = 9 | 62 = 10 | 63 = 10 | 64 = 10 | 71 = 76,8 | 72 = 75,0 | 73 = 79,2 | 74 = 70,2 }} {{Maonden}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:December|!!]] pbd3d747b4njsbrguv3qkh0mcijh9io 14 2226 255188 254509 2013-03-11T10:06:11Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 135 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5461174]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Months}} [[Kategorie:Tied]] 2kfw8w2o1f3jfm6of7i08ihki2369we 14 2227 255189 254303 2013-03-11T10:06:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 123 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4049213]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Time}} [[Kategorie:Netuurkunde]] kfkm6knhj3idc2jh5a2mhgnvia22wnl 0 2228 5415 2006-05-16T19:48:15Z Dinsdagskind 46 redirect -> [[Nedersaksen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Nedersaksen]] bdkcja9s3rpjgzw3da6jyocvv9u2oo6 0 2229 5417 2006-05-16T19:49:24Z Dinsdagskind 46 redirect -> [[Nedersaksen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Nedersaksen]] bdkcja9s3rpjgzw3da6jyocvv9u2oo6 10 2232 282935 267129 2015-08-04T19:41:48Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <div class=toccolours style="text-align: center;"> [[Ofbeelding:Nuvola apps bad kcontrol.png|20px]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;<big>'''Disse zied wördt vortedaon as t zo blif!'''</big> Disse zied is veuredreugen umdat t (nog) niet voldöt an de eisen die an n wikizied esteld wörden. Kiek effen of der meer informasie steet op de [[Wikipedie:Vortdoon|lieste mit ziejen/bestaanden die vort mutten]]. A'j disse zied zo verbeteren da'w t behouwen kunnen, dan ma'j dat gerust doon!<p>{{#if:{{{1|}}}|'''Reden''': '''{{{1}}}'''}} </div><includeonly>[[Kategorie:Vort]]</includeonly><noinclude> [[Kategorie:Mallen beheer|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 8lzxl8v7r7kcnom6rpx49vkv35lkve4 4 2234 153424 5443 2010-07-03T20:07:49Z Erik Warmelink 513 /* Verwiederen van bestaanden */ {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki 'n Encyclopedie zunder ofbeeldingen en aandere media zol netuurlijk neet arg fraoi wezen. Daorum is 't meugelijk um op Wikipedie media zoas ofbeeldingen, video en audio toe te voegen. Der bin echter wel veurwaorden, nes bie 't schrieven van artikels. Hieronder steet 'n kort overzich mit richlienen volgens 't algemene beleid van [[Wikipedia|Wikipedie]] of enkele anpassingen veur de nds-nl wiki. == Artikels == <div class="toccolours" style="width:60%;padding:0.5em 1em;font-weight:normal;background-color:whitesmoke"> '''Hieronder enkele regels veur 't schrieven veur artikels.''' *Artikels mutten encyclopedisch wezen (dus gien artikels over [[mien grootvaor]] o.i.d.). *Jie maggen gien zelfreclaome maken (behalve a-j 'n bekend/beroemd persoon bin). *Jie maggen gien reclaome maken. *Jie maggen neet vleuken, en gien onzin schrieven. </div> == Afbeeldingen en media == <div class="toccolours" style="width:60%;padding:0.5em 1em;font-weight:normal;background-color:whitesmoke"> '''In principe geldt veur alle ofbeeldingen en media op Wikipedie dat de maker toestemming mut hem egeven veur verspreiding, wieziging en commercieel gebruuk van de ofbeelding, a-j zelf de maker bin is dit netuurlijk neet neudig.''' *Ofbeelding mutten auteursrechvrie wezen, ofbeelding uut Google bin meestal neet auteursrechvrie en bin dus oek neet toe-estaon op Wikipedie. A-j neet zeker weten of 't auteursrechvrie is, voeg 't dan oek neet toe. *Ofbeeldingen ouwer dan 70 jaor bin vrie van auteursrech. *Geluudsbestaanden maggen allinnig in .ogg-formaot wezen, .mp3, .wav en aandere formaoten bin neet toe-estaon. </div> == Verwiederen van bestaanden == <div class="toccolours" style="width:60%;padding:0.5em 1em;font-weight:normal;background-color:whitesmoke"> '''Hieronder enkele regels veur 't schrieven veur artikels.''' *Onzinartikels en zelfreclaome wörden drek verwiederd. *Te vertaolen artikelen wörden binnen 'n weke verwiederd, as 't onvertaald blief. *Artikels mit auteursrech en neet in wikistiel wörden oek binnen 'n weke verwiederd. *Ofbeeldingen of media mit auteursrech wörden drek verwiederd. </div> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Category:Wikipedie]] lrcav245g5623jpff9oso0db7wlqf23 4 2235 5753 5442 2006-05-20T09:28:33Z RoboServien 60 Robot: Automated text replacement (-[[Wikipedia: +[[Wikipedie:) wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Wikipedie:Richlienen]] 3f5gr3nnr4d0u6atcdm58vc2gdxoi60 0 2236 281610 280519 2015-04-29T21:27:28Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Otterlo''' is n [[esdaarp]] in de [[Nederlaand|Nederlaandse]] gemeente [[Ede (gemeente)|Ee]], in de provinsie [[Gelderlaand]]. In t daarp en derbuten woenen zo'n 2380 minsen (1 jannewaori 2006). In [[2005]] wier t 1150-jaorig bestaon van Otterlo evierd. ==Herkomst van de naam== t Achtervoegsel [[loo (bos)|lo]] is n historiese benaming veur n bos. De naam van de plaots Otterlo wier vrogger ok wel eschreven as Otterloo. Disse twee namen wieren ofwisselend gebruukt. Dit is nog terug te zien op ouwe [[ansichtkaort]]en. ==Beziensweerdighejen== Kortbie Otterlo leit t [[Nationaol Park]] [[Nationaol Park De Hoge Veluwe|De Hoge Veluwe]]. t In t park elegen [[Kröller-Müller Museum]], enoemd naor [[Helene Kröller-Müller]], het n anzienlike verzameling van onder aandere [[Vincent van Gogh]], en bekende verzameling beeldhouwkunst in t [[Beeldenpark van het Kröller-Müller Museum]]. Ok he'j in Ooterlo t [[Nederlands Tegelmuseum]] en t [[Rooie Kruusmonument]]. Langest de Planken Wambuisweg richting Ee zit an de rechterkaant t Uutkiekpunt Vaolenbaarg. ==Foto-uutstalling== <gallery> Ofbeelding:Ned Herv Kerk Otterlo.JPG|De Nederlands-hervormde kaark Ofbeelding:Otterlo evacuatie monument.JPG|Monument veur de evakuasie deur t Rooie Kruus in 1944 Ofbeelding:Otterlo Monument.JPG|Monument veur de bevrieding van de Veluwe deur t Kanadese leger Ofbeelding:Nederlands Tegelmuseum ingang.jpg|Ingang van t Tegelmuseum </gallery> ==Uutgaonde verwiezingen== {{Commonscat|Otterlo}} * [http://www.otterlo.nl Otterlo.nl] {{Ee}} {{Dialekt|wvel}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 6wkplc1sjdfuoloazekicjhxvcoafzi 0 2237 281800 281797 2015-05-03T15:29:30Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Ee | bestaansnaam vlagge = Vlag van Ede.png| bestaansnaam wapen = WaopenEde.gif | lokasie = LocatieEde | previnsie = [[Gelderlaand]] | heufplaose = [[Ee (stad)|Ee]] | kernen = [[Bennekum]], [[t Ereveen]], [[Harskamp]], [[De Klomp (Ede)|De Klomp]], [[Lunteren]], [[Otterlo]], [[Wekerum]], [[Hoenderloo]] <small>(deels)</small> | oppervlak = 318,68 | oppervlak laand = 318,25 | oppervlak waoter = 0,37 | inwoeners = 110.779 | daotum inwoeners = 1 mei 2014 | dichtheid = 348 | breedtegraod = 52/3/0/N | lengtegraod = 5/40/0/E | verkeersaoder= A12, A30, N224, N304, N781, NS "Kiepelien" | netnummer = 0318 | postcode = 6711-6718, 6721, 6731-6732,6741-6745,6877,7352| webstee = [http://www.ede.nl/ www.ede.nl ] | }} [[Bestaand:Plaotsnaambord_Ee.jpg|right|200px]] '''Ee''' ([[Nederlaans|Nederlaands]]: ''Ede'') is n gemeente in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]], op de westflank van de [[Veluwe]] en de zujelike [[Gelderse Vallei]]. Mit zo'n 32.000 bunder is Ee wat de grondoppervlakte angaot één van de grootste gemeentes van Nederlaand. Binnen dit grondgebied liggen naost n paor buurtschappen de woongebieden [[Bennekum]], [[t Ereveen]], [[Harskamp]], [[Hoenderloo]] (gedeeltelik), [[De Klomp (Ee)|De Klomp]], [[Lunteren]], [[Otterlo]], [[Wekerum]] en de gelieknaomige heufdplaots [[Ee (stad)|Ee]]. De gemeente had op [[1 mei]] [[2014]] zo'n 110.779 inwoeners (bron: CBS). == Kernen == In de gemeente Ee liggen de volgende woonkernen: {| {{prettytable}} |+ '''Inwoeners&nbsp;per&nbsp;woenkern&nbsp;en&nbsp;kerngebied<br />1&nbsp;jannewaori&nbsp;2006''' |- !Plaotsnaom !Woenkern !Kerngebied |- |[[Ee (stad)|Ee]] |ALIGN="right"|65.260 |ALIGN="right"|67.670 |- |[[Bennekum]] |ALIGN="right"|13.500 |ALIGN="right"|14.810 |- |[[Lunteren]] |ALIGN="right"|7.160 |ALIGN="right"|12.510 |- |[[Harskamp]] |ALIGN="right"|'''*''' 2.150 |ALIGN="right"|3.450 |- |[[t Ereveen]] |ALIGN="right"|1.870 |ALIGN="right"|3.100 |- |[[Otterlo]] |ALIGN="right"|1.470 |ALIGN="right"|2.230 |- |[[Wekerum]] |ALIGN="right"|1.170 |ALIGN="right"|2.540 |- |[[De Klomp (Ee)|De Klomp]] |ALIGN="right"|270 |ALIGN="right"|580 |- |[[Hoenderloo]] '''**''' |ALIGN="right"|- |ALIGN="right"|90 |- bgcolor=#EEEEEE |colspan="3"|''Bron: CBS'' <ref>[http://statline.cbs.nl/StatWeb/table.asp?TT=2&LA=nl&DM=SLNL&PA=70904ned&D1=9&D2=3388-3467&D3=l CBS Statline, 1 jannewaori 2006]</ref> |} * '''*''' mit legerplaots derbie * '''**''' gedeeltelik (grootste deel ligt in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoren]]) [[Buurtschop|Buurtschappen]] en aandere onoffisiële kernen:<br /> {| |- valign="top" | * [[Deelen]] * [[Doesburgerbuurt]] * [[De Driesprong (Gelderlaand)|De Driesprong]] * [[Eschoten]] * [[De Ginkel]] * [[Hoekelum]] * [[Hoog-Baarlo]] | * [[De Kaode (Gelderlaand)|De Kaode]] * [[De Kraots]] * [[Meulunteren]] * [[Mossel (Ee)|Mossel]] * [[Nederwoud]] * [[Nergena]] * [[Niej-Reemst]] | * [[Oud-Reemst]] * [[Overwoud]] * [[Roekel]] * [[De Valk (buurtschap)|De Valk]] * [[Walderveen]] * [[Westeneng]] |} == Uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Ede_Ginkel.jpg|Ginkelse Heed Ofbeelding:Ede_karke.jpg|Kaark in Ee Ofbeelding:Otterlo_anzicht.jpg|Otterlo Ofbeelding:Weekerom_anzicht.jpg|Wekerum </gallery> == Angrenzende gemeenten == {{Tabel wiendroze | NW=[[Renswou]] (U) | N=[[Barreveld (gemeente)|Barreveld]] | NO=[[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoren]] | W=[[t Veen]] (U) | O= | ZW=[[Rhenen]] (U) | Z=[[Wageningen|Waogeningen]]<br />[[Renkum]] | ZO=[[Arnem|Aorum]] }} == Referensies == <references /> {{Ee}} {{Gelderlaand}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] 3rvl4y00elzygd198drt5bs3k43mmwh 0 2238 281608 281607 2015-04-29T21:26:31Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Lunteren-kerk-e.o..jpg|250px|thumb|De ouwe kaark van Lunteren]] '''Lunteren''' is n daarp in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Daarp het rond de 12.705 inwoners ([[2011]]). Lunteren ligt tussen de plaotsen [[Ee (stad)|Ee]] in t zujen en [[Barreveld (daarp)|Barreveld]] in t noorden. In t oosten van Lunteren begint de bosrieke [[Veluwe]] mit de stuwwal [[Meulunteren]]-[[Waogeningen]]. Hier is ok de [[Goudsbaarg]], waor t geografiese middelpunt van Nederlaand ligt. In t westen en noorden van Lunteren ligt de [[Gelderse Vallei]], waorin de [[Lunterse Beek]] n ofwaoteringsfunksie het. De buurtschappen [[Meulunteren]], [[De Valk]], [[Overwoud]] en [[Nederwoud]] liggen in t butengebied van Lunteren. Lunteren is in de zoemermaonden n [[toerisme|toeristiese]] trekpleister, an de raanden van de bossen staon verschillende kämpings. n Bekende toeristiese attraksie is de [[Oud-Lunterse Dag]], die as onderdeel van de Eese [[Heedweek]] jaorliks an t eind van [[augustus]] plaotsviendt. Op disse dag, gaot Lunteren zo'n 100 jaor terug in de tied, en wisselen veul Lunteraonen der daogelikse goed in veur de meer tradisionele boeregrei van de [[Veluwe|West-Veluwe]]. {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Lunteren|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] jhzdaxja84dh8s07xes45yi7gormgrn 0 2239 5455 2006-05-17T19:29:28Z Servien 7 Titel van [[Westerwôlds]] ewiezigd naor [[Westerwoolds]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Westerwoolds]] 09kvcsjejcgylxgo1s5yznjjbynz8t2 0 2240 5462 2006-05-17T19:56:37Z Grönneger 1 35 Titel van [[Westerwolde]] ewiezigd naor [[Westerwoolde]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Westerwoolde]] moes6dij4n4wlbktabaksnehy1f577g 0 2242 5584 2006-05-18T14:21:16Z Servien 7 Titel van [[Jezus Kristus]] ewiezigd naor [[Jezus Christus]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Jezus Christus]] qg19vz29r9rng9abghmz5bh9vruuqvj 0 2243 5586 2006-05-18T14:21:21Z Servien 7 Titel van [[Kristendom]] ewiezigd naor [[Christendom]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Christendom]] bdkgpnbfam4pu07brb42ntcyg1drtyj 14 2244 265951 255177 2013-05-10T16:00:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Christianity}} [[Kategorie:Geleuf]] bmcq5kvldkhzdj6e8ymna3xthxfwn8j 0 2245 5619 2006-05-18T14:40:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Jezus Christus]] qgcav8gpzizo7ytc53tocouk8nx76vj 0 2248 82990 30038 2008-09-19T19:33:36Z Deurverwiezingsverbeteraar 957 [[Kölmerlands]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Köllumerlands]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Köllumerlands]] bm0d6ro6sdncw6pgdx327v1iwaxagqg 0 2249 5665 2006-05-19T11:11:38Z Servien 7 Titel van [[Afrikaons]] ewiezigd naor [[Afrikaans]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Afrikaans]] 4xihiehimfx9z2wtl83t2a2hn4fbhby 0 2251 292104 288023 2016-12-10T00:49:11Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Amelaand | bestaansnaeme vlagge = Flag_of_Ameland.svg | bestaansnaeme waopen = Coat of arms of Ameland.svg | lekaosie = Map - NL - Municipality code 0060 (2014) | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[Ballum]] | oppervlak = 268,50 | oppervlak laand = 58,83 | oppervlak waeter = 209,67 | inwoners = 3.591 | daotum inwoners = 1 meie 2014 | dichthied = 61 | brettegraod = 53.45 | lengtegraod = 5.68 | verkeersaoder = - | netnummer = 0519 | postkode = 9161 - 9164 | webstee = [http://www.ameland.nl www.ameland.nl] }} '''Amelaand''' is een [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in de perveensie [[Frieslaand]], bestaonde uut et gelieknaemige [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[waddenailanden|waddeneilaand]] Amelaand. Op 1 meie 2014 had de gemiente 3.591 inwoners (bron: CBS). ==Belangriekste plakken== In de gemiente Amelaand bin vier dörpen, waorvan allienig de Nederlaanse naemen bruukt wodden. Op Amelaand wodt gien [[Freesk|Fries]], mar [[Amelaans]] praot, een mingdialekt dat verwaant is an et [[Stadsfries]]. Antal inwoners per woongebied op 1 jannewaori 2004 (bron: CBS): {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |'''Naeme'''||'''Antal''' |- |[[Hollum]]||ALIGN="right"|1.230 |- |[[Nes (Amelaand)|Nes]]||ALIGN="right"|1.110 |- |[[Buren (Amelaand)|Buren]]||ALIGN="right"|670 |- |[[Ballum]]||ALIGN="right"|310 |} ==Galleri'je== <gallery> Ofbeelding:Amelaand huze.jpg|Huzen in Amelaand Ofbeelding:Amelaand karke.jpg|Karke in Amelaand Ofbeelding:Ameland luchtfoto.jpg|Lochtofbeelding Ofbeelding:Satellite image of Ameland, Netherlands (5.78E 53.43N).png|Satellietfoto van Amelaand </gallery> ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.ameland.nl/ Webstee van de gemiente Amelaand] * [http://www.amelanderhistorie.nl/ Amelander historie] {{commons|Ameland|Amelaand}} {{commonscat|Ameland|Amelaand}} {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] [[Kategorie:Nederlaandse waddenailanden]] h6tua6indjav3rd80upnzwcfsleve4h 0 2254 288021 281971 2016-10-26T12:55:00Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemiente | naeme = Vlielaand | bestaansnaeme vlagge = Flag of Vlieland.svg | bestaansnaeme waopen = Vlieland wapen.svg | lekaosie = LocatieVlieland | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[Oost-Vlielaand]] | oppervlak = 315,80 | oppervlak laand = 36,13 | oppervlak waeter = 279,67 | inwoners = 1.113 | daotum inwoners = 1 meie 2014 | dichthied = 31 | brettegraod = 53/28/0/N | lengtegraod = 5/06/0/E | verkeersaoder = Veerdienst [[Harlingen (stad)|Harlingen]] - Vlielaand | netnummer = 0562 | postkode = 8899 | webstee = [http://www.vlieland.nl www.vlieland.nl] | }} |- | [[Bestaand:Vlieland 4.97510E 53.24575N.jpg|thumb|Satellietfoto]] |} '''Vlielaand''' ([[Nederlaands]]: ''Vlieland'', [[Freesk|Fries]]: ''Flylân'') is vanuut t westen rekend t twiede bewoonde [[Nederlaand]]se [[Waddeneilaand]]. t Eiland vormt n eigen gemiente in de perveensie [[Frieslaand]]. In t zuden van t eilaand leit [[Tessel]], in t oosten he'j [[Terschelling]]. Vrogger maekten Vlielaand diel uut van t gewest [[Texla]]. Op [[1 mei|1 meie]] [[2014]] had de gemiente 1.113 inwoners (bron: CBS). In de gemiente leit amper ien dörp: [[Oost-Vlielaand]] ([[2004]]: 1.070 inwoners), t veurmaolige dörp [[West-Vlielaand]] is in [[1736]] in de zee verdwenen. Mit 31 inwoners per [[vierkaante kilometer|vierkaante kilometer]] is Vlielaand, op [[Schiermonnikoog]] nao, de dunstbevolkte gemiente van [[Nederlaand]]. == Geskiedenis == Vlielaand heurden tot [[1942]] bi'j de perveensie [[Noord-Hollaand]], liek as t eilaand [[Terschelling]]. t Eilaand is, tiedens de Duutse bezetting, in 1942 deur de [[Nazi-Duutslaand|Duutsers]] bi'j Frieslaand indield, daornao is niet weerommedri'jd. t Eilaand het n lange tied allienig [[zaand]] west. Sund de twintiger jaoren van de [[20e ieuw]] het [[Staotsbosbeheer]] west van Oost-Vlielaand n stok bos anlegd, zodat t dörp minder last van [[zaandverstuving|zaandverstoevings]] zol kriegen. == Tael == Hoewel Vlielaand now n [[Frieslaand|Fries]] [[Waddeneilaand]] is wordt der gien Fries praot. t Oorspronkelike dialekt van Vlielaand, t [[Vlielaands]], sleut veural an bi'j de dialekten van Texel en Noord-Hollaand. t Leek op t [[Tessels]], mar onderskeidde zich dervan deur zien klinkers. De laeste spreekster, mevrouw Petronella de Boer-Zeylemaker, kwam in 1993 op 107-jaorige oolderdom uut de tied. Now wordt der allienig mar [[Nederlaands]] praot. == Topografie == [[Bestaand:2013-Top33-Vlieland.jpg|640px]] ''Topografiese kaorte van Vlielaand. Klik op de kaorte veur n vergroting.'' {{Frieslaand}} {{Dialekt|stl||Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] [[Kategorie:Nederlaandse waddenailanden]] 2ah6p9bur2eozo02cedt3ksx5k4xfe2 4 2257 284439 272569 2016-05-09T18:59:49Z Servien 7 + in t niejs wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {| cellspacing=0 cellpadding=4 class=toccolours width="100%" style="font-size: 100%;" |+ style=padding-bottom: 0.2em;" | | {{wrapper 100%}} | style="padding: 0 1em 0 1em;" | {| style="width: 95%; background: transparent; border: none; padding: 0; clear: both;" | valign=top | <div style="text-align: center; font-size: x-large; margin: 0.5em;">Welkom bie de Nedersaksiese Wikipedie!</div> {| style="width: 95%; background: transparent; border: none; padding: 0; clear: both;" | valign=top width="50%" | === Algemene informasie === <div style="font-size:110%">[[Wikipedie|Wat is Wikipedie?]] | [[Wiki|Wat is n wiki?]] | [[Portaol:In t niejs|In t niejs]] | [[Wikipedie:Auteursrechten|Informasie over auteursrechten]] | [[Wikipedie:Parsberichen|Parsberichten]] | [[Hulpe:Informasie veur anwas|Informasie veur nieje gebrukers]] | [[Hulpe:Nieje zied maken|Hoe maak ik n niej artikel an?]] | [[Hulpe:Uutleg|Uutleg over bewarken]] | [[Wikipedie:Visuele tekstverwarker|Visuele tekstverwarker]]</div> === Hulpmiddels === <div style="font-size:110%">[[Wikipedie:De praothoek|De praothoek]] | [[Wikipedie:Vortdoon|Ziejen/bestaanden die vort mutten]] | [[Spesiaal:Verwiezingen_naor_disse_zied/Mal:Kanbeter|Artikels die nog wat andacht neudig hebben]] | [[Speciaal:Verwiezingen_naor_disse_zied/Mal:Wiu|Wark in uutvoering]] | [[:Kategorie:Begin|Korte artikels helpen uutbreien]]</div> === Nedersaksies schrieven === <div style="font-size:110%">[[Hulpe:Nedersaksies schrieven|Plat, hoe schrief ik dat?]] | [[Wikipedie:Spelling|Spellingsrichtlienden]] | [[Hulpe:Nedersaksiese bronnen|Nedersaksiese bronnelieste]] | [[Wikipedie:Nedersaksies beluusteren|Nedersaksies beluusteren]] | [[Wikipedie:Richtlienen ploatsnoamen|Richtlienen veur ploatsnoamen]]</div> === Biezundere ziejen === <div style="font-size:110%">[[Special:Newimages|Nieje bestaanden]] | [[Hulpe:Mallen|Lieste mit mallen]] | [[Wikipedie:Etalazie|Etalazie]] | [[Wikipedie:Etalazie/Anmelding|Stemmen veur etalazie-artikels]] | [[Wikipedie:Zaandkule|Wat anproberen in de zaandkule]] | [[Hulpe:Vandalisme|Vandalisme]] | [[Hulpe:Wikipedie|Overzichte van hulpziejen]] | [[Wikipedie:He'w neudig|n Koppel gewunste ziejen]] | [[Wikipedie:Wikipedie in de media|Wikipedie in de media]] | [[Wikipedie:Verzeuken veur anpassingen van systeemteksten|Verzeuken veur anpassingen van systeemteksten]]</div> |} |} |} |} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Wikipedie]] 1ibnn8cuipwjycjt67e721wy7awc9b1 0 2258 288205 288144 2016-10-26T15:53:51Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De '''Friese Woolden''' is een [[Nederlaand]]se laandstreek in [[Frieslaand]] mit een eigen karakter: * laandschoppelik: De Friese Woolden liggen op hoge [[zaand]]gronden, wiels de Friese kuststrook een [[zeeklei]]- en [[geestgrond|geest]]laandschop vormt. De daor typische terpenbouw ontbrekt in de Woolden. Kenmarkend is et zogenaemde [[keliezenlaandschop]], dat vormd wodt deur [[hooltwal]]len, die dienst doen as ofscheiding. Et zudelike diel van de Friese Woolden maekt diel uut van [[Nationaol Park Drents-Friese Woold]]. * ethnografisch: de bevolking van de Woolden het een veul mingder karakter dan van die van de kuststroken. De uutstrekte heidevelden hebben ieuwenlaank onderdak beuden an grote groepen immigranten, waoronder [[Westfaolen]], [[Keuninkriek Saksen|Saksen]], [[joden]] en [[zigeuners]]. * cultureel: de Friese Woolden is gien streek mit een grootschaolige laandbouwtredisie. Typisch bin de 'gerniers', keuterboerties die veural in hun eigen onderhoold veurzien. De streek ston en staot bekend om zien haandelskarakter; * [[taelkunde|taelkundig]]: et [[Freesk|Fries]] van de Woolden ([[Wooldfries]]) wiekt op bepaolde punten of van et Fries van de [[Kleistreek]] ([[Kleifries]]) en de [[Zuudwesthoek]] ([[Zudwesthoeks]]), onder aandere deurdat de [[twieklaank]]en in 'nei' (naor/naobi'j) en 'nij' (ni'j) niet onderscheiden wodden. De bewoners van de Friese Woolden en die van de [[Kleistreek]] maggen mekeer geern wat vrundelik spottend beschimpen. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Streek in Frieslaand]] p2vtxpq4gs7eqziwo33apm8ke76brqp 0 2259 282585 282584 2015-06-15T21:44:08Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ede vanaf de noordzijde.jpg|280px|thumb|Centrum van Ee ezien vanof de noordzied (2003)]] [[Ofbeelding:Ede 1.jpg|280px|thumb|Ee Noord (2003)]] [[Ofbeelding:Toren van de Oude kerk (Ede).jpg|280px|thumb|Toren van de [[Ouwe Kaark (Ee)|Ouwe Kaark]]]] [[Ofbeelding:Ede vanaf Concordiamolen 7 maart 2008.jpg|280px|thumb|Ee Centrum ezien vanuut de Concordiameul]] '''Ee''' ([[Nederlaans|Nederlaands]]: ''Ede'') is n middelgrote stad in de [[Nederlaand]]se provinsie [[Gelderlaand]]. Ee ligt op de westflank van de [[Veluwe]] en de zujelike [[Gelderse Vallei]]. t Is ok de heufdplaots van de [[Ee (gemeente)|gelieknaomige gemeente]]. De stad Ee het 67.877 inwoners (2014). Veur de ontwikkeling van de woonkern Ee bin n paor belangrieke ekonomiese prikkels an te wiezen: * de komst van kunstziejefabriek [[Enka]]; * de vestiging van [[Defensie]] in Ee; * de vestiging van [[Riedel]] (Appelsientje) in Ee; * de vestiging van Nobo ([[koekien (eten)|koekfabriek]]) in Ee. * t heufdkantoor van [[RVS Verzekeringen]] in Ee. ==Indeling== {| |colspan="2"| |width="600" valign="top"| === Wieken en buurten === * [[Ee-Oost]] ** Sentrum ** Komponistebuurt ** Burgemeestersbuurt * [[Ee-West]] ** Zeeheldebuurt ** Bloemebuurt ** Voegelbuurt ** Indiese Buurt ** Beatrixpark ** Tussenlaand * [[Kerum (wiek)|Kerum]] * [[Veldhuzen (Ee)|Veldhuzen]] ** Klaphek ** Veldhuzen-A ** Veldhuzen-B * [[Ee-Zuud]] * [[Maondereng]] * [[Rietkampen (Ee)|Rietkampen]] |width="600" valign="top"| === Industrieterreinen === * Frankeneng * Heestereng * Kieftsmeent * De Vallei * Ee-Noord * Klaphek * Reehorsterweg * BTA12 === Sportterreinen === * Peppelensteeg * Inschoten * [[Hoekelumse Eng]] * Bosraand |} == Bekende Ejenaoren == * [[Hans Dorrestijn]] (16 juni 1940), grappemaoker * [[Rob de Nijs]], zanger {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] bv5h3c60512or25jpb2dfbb9mgeyeo3 6 2260 126992 5783 2009-11-26T22:53:24Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki Van nl-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] pl688bh6r109yqetc04o0h9qxscuzuh 0 2261 283468 282506 2015-11-17T11:24:23Z TreinenfanNL 12598 /* Foto-uutstalling */ In de tekst ontwikkelingen omtrent Wicherumloo toegevoegd. wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ede.png|300px|thumb|Wekerum in 1867, ten zujen van wat noe Wekerum is]] '''Wekerum''' ([[Nederlands|Nederlaands]]: ''Wekerom'') is n daarp in t noordoosten van de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]], elegen in de [[Gelderse Vallei]], kortbie de [[Veluwe]]. t Daarp het zo'n 2.540 inwoeners (2005). De meeste inwoeners bin [[Protestantisme|Protestants-christelijk]] en beheuren tot de [[Nederlaanse Hervormde Karke|Hervormde Gemeente]]. De SGP behaolt bie de verkiezingen meestal n meerderheid van de stemmen. In de zoemermaonden lozeren der op de umliggende kämpings veul toeristen. Dwars deur t darp stroomt oost-west de Grote Valkse beek in de volksmond de daarpsbeek of Barreveldse beek eneumd. De beek gaot onder de deurgaonde weg deur. De leste jaoren (2012-2015) het Wekerum flink uutebreid. Zo bin der in de niejbouwgedeelten Wekerum oost en Wekerum west n hoop huzen bie-ekommen. Der wordt noe ewaarkt an n bedrieventerrein in t Noord-Oostelike deel van Wekerum. t Daarp Wekerum het nog altied un supermart. Dit is noe Emté Hoek. Veurheen (tot desember 2010) was dit Golff Hoek. Verder bin der nog n paor standardwinkels. In 2015 is ok Wicherumloo gebouwd. Dit is 'n tehuus veur ouderen, waor diverse soorten zurg gebooien wurden. Daornaost bin d'r ok mogelikheden veur dagbesteejing. Dit projekt is n inisjatief vanuut de plaotselike Hervormde Karke. De naom Wicherumlo wiest naor de vroggere naom van Wekerum. ==Foto-uutstalling== <gallery widths="180" heights="180"> Bestaand:Wekerom Edeseweg silo.jpg|Eeseweg mit silo van de koöperaosie Bestaand:Wekerom Edeseweg kerk.jpg|Eeseweg sentrum Wekerum mit in t midden van de foto de kaark Bestaand:Wekerom Grote Valkse Beek.jpg|Grote Valkse Beek vanof t daarp in oostelike richting Bestaand:Wekerom Grote Valkse Beek langs school.jpg|Grote Valkse Beek vanof Evekinkweg richting Eeseweg Bestaand:Wekerom Robert N. Greene memorial.jpg|Robert N. Greene memorial Bestaand:Wekerom Robert N. Greene memorial text.jpg|Robert N. Greene memorial tekst </gallery> {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 6b428jqt8opl53gyycutyxe2t9w7v25 0 2262 289295 281603 2016-10-28T17:01:16Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Harskamp''' is een daarp in 't noordoosten van de gemeente [[Ede (gemeente)|Ede]] in de [[Nederlaand|Nederlanse]] previnsie [[Gelderland]], elegen op de rand van de [[Veluwe]] en de [[Gelderse Vallei]]. 't Daarp het 3.470 inwoeners (2004). De postcodes beginnen mit 6732. Harskamp is de plek waor 't Infanterie Schietkamp Harskamp zit dat op 1 september 1899 in gebruuk eneumen werd. Hier worren jaorlijks tussen de 110.000 en 140.000 schutters of-ericht. Der zitten oek een paor defensiemuseums: 't [[Infanterie]]museum, 't Infanterie Schietkampmuseum, de historische verzaomeling van de [[Nationaole Reserve]] en 't smalspoormuseum. In 't luchtruum boven 't schietkamp zit een bepaarkingsgebied (EHR 9). Dit vuufhoekige gebied het een diameter van oengeveer zeuven kilemeter en begint van de groend tot 1707 m boven de groend. Dit gebied is meestentieds deurdeweeks actief. As 't gebied actief is maggen der gien vliegtugen vliegen. 't Daarp is veural bekend vanwege 't toerisme en de anwezigheid van campings en recreasieparken vanwege de rustige ligging an de rand van de [[Veluwe]]. 't Is oek een [[christendom|christelijk]] daarp: bie de gemeenteraodsverkiezingen van 2006 behaolde de SGP hier 50,26% van de stemmen, de drie christelijke partieën saomen ruum driekwart. 't Daarp het een hervormde en een griffermeerde [[Kaark (gebouw)|kaark]]. {{Ee}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] q7cbev5c0ao12k96j1e3o21adignxkc 0 2263 281945 265500 2015-05-08T09:24:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Et Bildt | bestaansnaeme vlagge = Flag of Het Bildt.svg | bestaansnaeme waopen = Waopen Et Bildt.jpg | lekaosie = LocatieHetBildt | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[Sunt Anneperochie]] | oppervlak = 116,48 | oppervlak laand = 92,37 | oppervlak waeter = 24,11 | inwoners = 10.657 | daotum inwoners = 1 meie 2014 | dichthied = 115 | brettegraod = 53.28 | lengtegraod = 5.66 | verkeersaoder = N393 | netnummer = 0518 | postkode = 9047, 9074 - 9079 | webstee = [http://www.hetbildt.nl www.hetbildt.nl] | }} '''Et Bildt''' ([[Nederlaans]]: ''Het Bildt''; [[Bildts]]: '' 't Bildt''; [[Fries]]: ''It Bilt'') is een [[gemiente (bestuur)|gemiente]] en een [[Nederlaand|Nederlaanse]] laandstreek in de perveensie [[Frieslaand]] mit as heufdplak [[Sunt Anneperochie]]. Et had op 1 meie 2014 10.657 inwoners en leit an de [[Waddenzee]] mit 15,4 km kust. De naeme "Et Bildt" komt van ''opgebild'', wat ''opslibd'' betekent. De bodem ([[zeeklei]]) is slim vruchtber, en et gebied leeft van laandbouw; veurnaemelik [[uui|siepels]] en [[eerpel|pooteerpels]]. ''Et Bildt moet niet verward wodden mit de [[Utrecht (previnsie)|Utrechtse]] gemiente en plak [[De Bilt]].'' ==Belangriekste plakken== De gemiente Et Bildt het zes officiële dörpen. De Nederlaanse naemen bin de officiële. In et pooldergebied van Et Bildt wodt gien [[Westlaauwers Frais|Fries]], mar [[Bildts]] praot. Disse tael is ontstaon deur verminging van de [[Zuud-Hollaand|Zuud-Hollaanse]] dialekten van de poolderbewoners mit et Fries van de omliggende gebieden. Allienig in et dörp Minnertsge, dat niet in et pooldergebied leit, en pas sund de gemientelike herindieling van [[1984]] tot de gemiente Et Bildt beheurt, wodt Fries praot. De gemiente het wel keuzen veur twietaelige plaknaembodden, mar onder de Nederlaanse naeme van de poolderdörpen staot de Bildtse vertaeling vermeld in plak van de Friese. ===Dörpen=== Antal inwoners per woongebied op 1 jannewaori 2004<ref name="CBS" />: {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |'''Stellingwarfse naeme'''||'''''Bildtse naeme'''''||'''''Nederlaandse naeme'''''||'''Antal''' |- |[[Sunt Anneperochie]]||''Sint-Anne''||''Sint Annaparochie''||ALIGN="right"|3.990 |- |[[Minnertsge]]||''n.v.t.''||''Minnertsga''||ALIGN="right"|1.640 |- |[[Sunt Jekobiperochie]]||''Sint-Jabik''||''Sint Jacobiparochie''||ALIGN="right"|1.370 |- |[[Ooldebildtziel]]||''Ouwe-Syl''||''Oudebildtzijl''||ALIGN="right"|740 |- |[[Vrouwenperochie]]||''Froubuurt''||''Vrouwenparochie''||ALIGN="right"|620 |- |[[Ni'j Altoenae]]||''Nij Altoenae''||''Nij Altoenae''||ALIGN="right"|280 |} Overige officiële plakken: * [[De Westhoeke]] (Bildts: ''De Westhoek'') ==Uutgaonde verwiezings== *[http://www.hetbildt.nl/ Et Bildt] *[http://www.nij-altoenae.nl/ Ni'j Altoenae] == Referenties == <references> <ref name="CBS">Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek</ref> </references> {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] 9d09umtpnnd7sgtdhlrbmqge0w6s54b 0 2264 288024 281965 2016-10-26T12:56:08Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Schiermonnikoog (plak)]] a'j' op zuuk weren naor et heufdplak van et eilaand.}} {{Gemiente | naeme = Schiermonnikoog | bestaansnaeme vlagge = Schiermonnikoog flag outline.png | bestaansnaeme waopen = Waopen Schiermonnikoog.gif | lekaosie = LocatieSchiermonnikoog | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[Schiermonnikoog (plak)|Schiermonnikoog]] | oppervlak = 199,07 | oppervlak laand = 43,99 | oppervlak waeter = 155,08 | inwoners = 942 | daotum inwoners = [[1 meie]] [[2014]] | dichthied = 21 | brettegraod = 53/48/0/N | lengtegraod = 6/16/0/E | verkeersaoder = ''gien'' | netnummer = 0519 | postkode = 9166 | webstee = [http://www.schiermonnikoog.nl www.schiermonnikoog.nl] | }} '''Schiermonnikoog''' ({{Audio|461_Schiermonnikoog.ogg|<small>uutspraoke</small>}}) (Eilaanders: ''Lytje Pole''; [[Freesk|Fries]]: ''Skiermûntseach'') is vanuut et westen rekend et vuufde [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[Waddenaailanden|Waddeneilaand]]. t Eilaand vormt n eigen gemiente in de perveensie [[Frieslaand]]. Desondaanks numen veul Grunningers et ''os Aailaand'' en vienen dus dat Schiermonnikoog bi'j [[Grunnen (provinzie)|Grunningen]] heurt. Veur de grap zeggen lu dan ok wal es dat zi'j naor T'aailaand west hebben, en daormit bedoelen ze dan dat ze Schiermonikoog west hebben. Et is vanzels een woordgrappien waorbi'j ''T'aailaand = t Aailaand'' naor [[Thailaand]] verwist. Mit mar 942 inwoners (per 1 meie 2014) is et de dunstbevolkte gemiente van Nederlaand. Et eilaand leeft veural van [[toerisme]] en staot bekend om zien rust, dit wordt ok graeg zo holen deurdat meensken der auto op et vaastelaand moeten aachterlaoten. == Plakken == De gemiente Schiermonnikoog het amper ien dörp, et gelieknaemige [[Schiermonnikoog (plak)|Schiermonnikoog]] ([[Eilaanders]]: ''Aisterbun'' oftewel 'Oosterburen'), mit omdebi'j de 850 inwoners. Schiermonnikoog had oorspronkelik nog een twiede dörp: 'Westerburen', dat in [[1719]] langzeman de zee in mitneumen wodde. == Ligging == Schiermonnikoog greenst in et noorden an de [[Noordzee]], en in et zuden an de [[Waddenzee]]. In et westen leit [[Amelaand]] en in et oosten [[Röttemerploat|Rottumerplaete]] en de [[zaandplaete Balg]]. Rederi'je [[Waegenborg]] onderhoolt een veerdienst tussen [[Laauwersoog|Lauwersoog]] en Schiermonnikoog. De totaole straandlengte is 18 km en de totaole lengte van de fietspaeden is 30 km. Et dörp [[Schiermonnikoog (plak)|Schiermonnikoog]] op et eilaand is de [[noord]]elikste bewoonde plak van [[Nederlaand]]. {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] [[Kategorie:Nederlaandse waddenailanden]] ts91cbvfjlcigk1hc7e3ypqll5o5oju 0 2265 288022 281968 2016-10-26T12:55:27Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemiente| bestaansnaeme vlagge = Terschelling flag.png | bestaansnaeme waopen = Waopen Terschelling.gif | naeme = Terschelling | lekaosie = LocatieTerschelling | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[West-Terschelling]] | oppervlak = 673,99 | oppervlak laand = 86,16 | oppervlak waeter = 587,83 | inwoners = 4.721 | daotum inwoners = 1 meie 2014 | dichthied = 55 | brettegraod = 53/36/0/N | lengtegraod = 5/21/0/E | verkeersaoder = Veerdienst [[Harlingen (stad)|Harlingen]] - West-Terschelling | netnummer = 0562 | postkode = 8881 - 8897 | webstee = [http://www.terschelling.nl www.terschelling.nl] | }} |- |[[Ofbeelding:Terschelling_5.35765E_53.40913N.jpg|thumb|300px|right|Satellietfoto]] |} '''Terschelling''' ({{Audio|465_Terschelling.ogg|<small>uutspraoke</small>}}) (plaetselik [[Freesk|Fries]]: ''Schylge'', Standerdfries: ''Skylge'') is een gemiente en uut et westen rekend et dadde [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[Waddenaailanden|Waddeneilaand]]. Terschelling greenst in et noorden an de [[Noordzee]] en in et zuden an de [[Waddenzee]]; in et westen leit [[Vlielaand]] en in et oosten [[Amelaand]]. De totaole straandlengte is 30 kilemeter en de totaole lengte van de fietspaeden is 70 kilemeter. Zoas bi'j de meeste Waddeneilanen is et [[toerisme]] een belangrieke bron van inkomsten. In et hoogseizoen het et eilaand meer dan driemaol zoveul meensken as in de winter. In et vleden is Terschelling meerdere maolen in aandere hanen overgaon; de laeste keer was tiedens de [[Twiede Wereldoorlog]], doe Terschelling tegere mit Vlielaand van de perveensie [[Noord-Hollaand]] bi'j de perveensie [[Frieslaand]] kwam. ==Plakken== De gemiente Terschelling het vuuftien officiële plakken. Et heufdplak is [[West-Terschelling]]. De Nederlaanse naemen bin de officiële en de ienigste die op de plaknaembodden vermeld staon. ===Dörpen en gehuchten=== {| class="wikitable sortable" !Stellingwarfse naeme||Nederlaanse naeme||Plaetselike naeme||Friese naeme||align="right"|'''Inwoners''' |- |[[West-Terschelling]]||''West-Terschelling''||''West''||''West-Skylge''||align="right"|2423 |- |[[Midslaand]]||''Midsland''||''Meslôns''||''Midslân''||align="right"|1015 |- |[[Hoorn (Terschelling)|Hoorn]]||''Hoorn''||''Hôane''||''Hoarne''||align="right"|478 |- |[[Formerum]]||''Formerum''||''Femearum''||''Formearum''||align="right"|237 |- |[[Lies (Terschelling)|Lies]]||''Lies''||''Lies''||''Lies''||align="right"|140 |- |[[Oosteraende (Terschelling)|Oosteraende]]||''Oosterend''||''Aastrein''||''Aasterein''||align="right"|132 |- |[[Baaidunen]]||''Baaiduinen''||''Baaidunen''||''Baaidunen''||align="right"|109 |- |[[Laanderum]]||''Landerum''||''Landerum''||''Landerum''||align="right"|85 |- |[[Hee (Terschelling)|Hee]]||''Hee''||''Hee''||''Hee''||align="right"|29 |- |[[Kinnum]]||''Kinnum''||''Kinum''||''Kinum''||align="right"|29 |- |[[Striep]]||''Striep''||''Striep''||''Stryp''||align="right"|29 |- |[[Kaard]]||''Kaard''||''Kaard''||''Kaard''||align="right"|14 |} ===Buurtschoppen=== Naost disse officiële woongebieden bin d'r in de gemiente de volgende [[buurtschop]]pen: * [[Dellewal]] * [[Halfweg (Terschelling)|Halfweg]] * [[Hörp]] * [[Midslaand an Zee]] * [[Midslaand-Noord]] * [[West an Zee]] Ok bin van Terschelling een antal verdwenen [[nederzetting]]s bekend, naemelik [[Allum]], [[Hierum]], [[Stortum]], [[Stattum]], [[Schittrum]] en [[Wolmerum]]. ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Midsland karke.jpg|Midslaand Ofbeelding:Terschelling_brandaris.jpg|Brandaris Ofbeelding:Terschelling_west.jpg|Terschelling West </gallery> {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] [[Kategorie:Nederlaandse waddenailanden]] 1pz6k4zx65cg8nviwy1etliqtsb0zf1 0 2268 290136 264903 2016-10-31T12:40:40Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Fortbourtange.jpg|right|thumb|Vesten Boertang]] [[Ofbeelding:Bourtange2.jpg|right|thumb|Blik op de synagoge en de maarkt]] '''Boertang''' (Nederlaands: ''Bourtange'') is n [[vesting|vestendörpie]] in t oosten van de [[Grunnen (provìnzie)|provìnzie Grönnen]] in t gebied [[Westerwolde]]. t Is aanlègd tiedens de [[Tachtigjaorige Oorlog|Tachtegjoarege Oorlog]] in opdracht van stadholder [[Willem van Oranje|Willem I]]. Dou t [[Grunnen (stad)|Stad]] in [[Spanje|Spoanse]] handen veul, wol Willem I t isoleern zodat der gain haandel meer meugelk was tuzzen Stad en de Spanjoarden in [[Duutslaand]]. Doarveur mozzen zai over Westerwolde, n streek op n zaandrugge tuzzen t [[Boertanger Moor]]. Bie Boertang was de ainege deurwege noar d Stad. Vandoar dat juust op de Boeren Tange (= zaandheuvel) de schaanze baauwd wuir. Boertang meuk duil uut van n verdedigenslinie woartou ook [[Koevern|Kouvort]], [[Schaanze|Nèjschaanze]] en [[Oalschaanze]] beheurden. Boertang is noeit innomen deur vijandege troepen. In [[1851]] wuir de [[Vesting|vesten]] opheven en stond t meer as honderd joar leeg en verwilderde. In de joaren '70 van de [[20e eeuw|20e aiw]] nam de gemainte [[Vlagtwedde (gemainte)|Vlagtwedde]] t initsjatief om de schaanze weer opnèj op te baauwen. Rond 1990 was de heeropbaauw kloar en wuir t opend veur publiek. In 2001 wuiren de lèste gebaauwen der bie baauwd, woarnoa t huilmoal voltooid was. Tegenswoordeg is Boertang boeten zien vestenswallen gruid en is der n dörp om de vesten ontstoan. Binnen de vestenswallen wonen nog om en bie 50 mìnzen. == Hìnwiezen == * [http://www.bourtange.nl/ www.bourtange.nl] {{commonscat|Bourtange}} {{dia|Schreven in t [[Veenkelonioals]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] [[Kategorie:Vrougere gemainte in Grunnen]] 7ga6hay66j2bmv6dkqedshx7lkmuci3 0 2269 5813 2006-05-20T20:34:43Z Grönneger 1 35 Titel van [[Börge]] ewiezigd naor [[Börg]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Börg]] szzs0wbpiruipmqr53htmfxfek0l9qu 6 2270 126929 5818 2009-11-26T22:27:26Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] j2o41jsloigg7fy4dw3i1oh5jfbpf0r 6 2271 126927 5820 2009-11-26T22:27:13Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] j2o41jsloigg7fy4dw3i1oh5jfbpf0r 0 2272 288407 288162 2016-10-27T10:08:37Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Lokoatsie Fivelgo.JPG|right|thumb|Lokoatsie van Fivelgo in Grunnen]] [[Ofbeelding:Seelandefivelgo.png|thumb|right|Fivelgo in de Zeelanen om t jaor 1300.]] <div style="text-align: justify"> '''Fivelgo''' (of: ''Fivelingo'') is n streek in de [[provìnzie Grunnen]]. De westgrèns was t Moarvliet, in tieds dat de oostgrèns de Tjamme was dij ongeveer overain komt mit de oostgrèns van de gemainte [[Slochter]]. t Grenst in t westen aan [[Hunzego]], in t oosten aan t [[Oldambt (streek)|Oldambt]] en de [[Ems (revier)|Emsmonden]] en in t zuden aan t [[Gerecht (streek)|Gerecht]]. De noam Fivelgo betaikent go (streek) van de [[Fivel]], n veurmoaleg revierke in dizze streek. Fivelgo was t twijde lid van de [[Ommelanden]] en har as heufdstad [[n Daam]]. Fivelgo wordt kenmaarkt deur de [[Moar (toponiem)|moaren]], [[börg|börgen]] en de gasbel bie [[Slochter]]. Ook de zeehoaven [[Delfziel]] en t [[Middeleeuwen|middelaiwse]] stadke [[n Daam]] geven dit gebied zien karakter en zörgen veur n hoge ekonomische positsie van dit gebied. Net as [[Hunzego]] was Fivelgo was van oorsprong n [[Frieslaand|Frais]]e go. t Was ain van de kwartaaiern van t Fraislaand tuzzen [[Laauwers]] en [[Ems (revier)|Ems]]. t Gebied bestond oet drij onderkwartaaiern: *''Duurswolderdail'' ([[Duurswold]]), *''Hoogelaandsterdail'' ('t [[Hoogelaand]]) en *''Oosterdail''. Rond de [[13e eeuw|13e aiw]] wuiren dizze onderkwartaaiern ofschaft en wuir t go van de Fivel as ain gewest zain. De, in t Oldfrais stelde, Fivelgo-wetten môken n belaangriek dail oet van de overbleven Oldfraise teksten. {{dia|Schreven in t [[Oldambtsters]]}} {{GrunnegerOmmelanden}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Streek in Grunnen]] mypp4jin62dqkv6yffq5jylkqt0qp8p 0 2276 288411 265131 2016-10-27T10:11:45Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Oldambt.png|right|300px|thumb|t Oldambt in Grönnen]] t '''Oldambt''' of '''Oldamt''' is n gebied in t oosten van de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. t Wordt soms as Ommelaand aanduud, mor het noeit n offisjele stoatus as Ommelaand had. t Oldambt ken op twai menieren zain worden: == Historisch/stoatkundeg gebied == t Historisch/Stoatkundeg gebied t Oldambt is n streek tuzzen de [[Ommelanden]] en [[Westerwolde]]. t Wordt enkeld soms zain as n Ommelaand, soms weer nait. t Beston uut de tegenswoordege gemaintes [[Veendaam (gemainte)|Veendam]], [[De Pekel]], [[Winschoot]], [[Menterwold]], [[Scheemde]], [[Reiderlaand (gemainte)|Reiderlaand]] en de vermoalege gemainte [[Termunten]]. t Ston onder direkt bestuur van t [[Grunnen (stad)|Stad]]. De Stad har n zetel op twai stees: [[Oterdum]] en [[Oal Pekel]]. Loater kwamen zai soamen in [[Midwolda]]. t Oldambt beston veur dizze verainen uut twij gedailtes: t Wold-Oldambt en t Klai-Oldambt. Dit verkloart woarom de Stad twij zetels har. Dizzent wuiren soamen t Groot Oldambt nuimd. De oldste benoaming veur dit gebied was ''Alda Ombechte''. == Kultuur/geogroafisch gebied == t Kultuur/geogroafisch gebied t Oldambt bestait uut t zulfde gebied as hierboven, allend den zunder t zudeleke gedailte van de gemainte [[Veendaam (gemainte)|Veendam]] en de gemainte [[De Pekel]], de gemainte [[Reiderlaand (gemainte)|Reiderlaand]] en t oosteleke gedailte van de gemainte [[Scheemde]]. Zo kennst goud zain dat t Oldambt uut twai dailen bestait. == t Oldambt tegenswoordeg == t Oldambt kommt tegenswoordeg overain mit t historisch/stoatkundeg gebied mit as hoofdstad/belaankriekste ploats [[Winschoot]]. t Stait bekend om zien kapitoale stees in t oosten en de [[Blaauwe Stad]] bie Winschoot. [[Ofbeelding:Seelandeoldambt.png|thumb|left|t Oldambt om 1300]] {{GrunnegerOmmelanden}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Streek in Grunnen]] hifgkwe3ifcw6z602co4nxoh5tcz9rl 0 2277 5832 2006-05-20T22:05:42Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki #redirect[[Grunnen (stad)]] 9zkj8pun1blb201ai6his5j7w0r5zr2 0 2278 281937 276921 2015-05-08T09:13:53Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Achtkarspelen | bestaansnaeme vlagge = Flag of Achtkarspelen.svg | bestaansnaeme waopen = Coat of arms of Achtkarspelen.jpg | lekaosie = LocatieAchtkarspelen | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[Butenpost]] | oppervlak = 103,98 | oppervlak laand = 102,40 | oppervlak waeter = 1,58 | inwoners = 27.938 | daotum inwoners = [[1 meie]] [[2014]] | dichthied = 273 | brettegraod = 53/25/0/N | lengtegraod = 6/15/0/E | verkeersaoder = N355, N358, N369 | netnummer = 0511, 0512 | postkode = 9231 - 9873 | webstee = [http://www.achtkarspelen.nl www.achtkarspelen.nl] | }} '''Achtkarspelen''' ({{Audio|Nl-Achtkarspelen.ogg|<small>uutspraoke</small>}}) is een [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in et oosten van de [[pervincie|perveensie]] [[Frieslaand]]. De gemiente had op [[1 meie]] [[2014]] 27.938 inwoners (bron: CBS) en et het een oppervlakte van 103,98 [[vierkaante kilemeter|km²]]. ==Belangriekste plakken== ===Dörpen=== De gemiente Achtkarspelen het elf dörpen. De Nederlaanse naemen bin de officiële. {| id="toc" style="margin: 0em 0em;" !'''Naeme'''||'''Antal''' |- |[[Augustinusge]]||1.300 |- |[[Boelenslaon]]||1.200 |- |[[Butenpost]]||5.800 |- |[[Dreugeham]]||1.800 |- |[[Gerkesklooster]] / [[Stroobos]]||1.200 |- |[[Harkeme]]||4.300 |- |[[Kootstertille]]||2.500 |- |[[Surhuustervene]]||5.700 |- |[[Surhuzum]]||1.300 |- |[[Twiezel]]||1.100 |- |[[Twiezelerheide]]||2.000 |- |Totaol||28.113 (1 meie 2006) |} Gerkesklooster en Stroobos wodden altied as ien gehiel zien. ===Buurtschoppen=== Naost disse officiële plakken bin d'r in de gemiente ok de volgende [[buurtschop]]pen: {| |- | width="50%" valign="top" | *[[Blauwverlaot]] (''Blauforlaet'') *[[Buweklooster]] (''Bouwekleaster'') *[[Hamshorn]] (''Hamsherne'') *[[De Kooten]] (''De Koaten'') *[[Kotwoolde]] (''Koartwâld'') *[[Kuukhorne]] (''Kûkherne'') *[[Lutkepost]] (''Lytsepost'') | width="50%" valign="top" | *[[Ophuus]] (''Ophûs'') *[[Opperkooten]] (''Opperkoaten'') *[[Rohel (Achtkarspelen)|Rohel]] (''Reahel'') *[[Rooieschure]] (''Reaskuorre'') *[[De laeste Stuver]] (''De léste Stuver'') *[[Surhuzumer Mieden]] (''Surhuzumer Mieden'') |} ==Geschiedenis== De naeme Achtkarspelen verwiest naor de acht oorspronkelike [[karspel]]en in de [[grietenieje]], te weten: Augustinusge, Butenpost, Dreugeham, De Kooten, Lutkepost, Surhuzum en Twiezel. De grietenieje Achtkarspelen wodde in de negentiende ieuw ien [[gemiente (bestuur)|gemiente]]. ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.achtkarspelen.nl Webstee van de gemiente] {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] mvec75ovvckoihsczxjlpinjjdppfk0 0 2279 285026 269073 2016-06-27T22:34:48Z 91.9.96.80 use file from commons wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Bolsward | bestaandsnaam vlagge = VlaggeBolsward.gif | bestaandsnaam wapen = WaopenBolsward.gif | lokasie = LocatieBolsward | provinsie = [[Frieslaand]] | heufdplaotse = Bolsward | oppervlakte = 9,42 | oppervlakte laand = 9,13 | oppervlakte waoter = 0,29 | inwoeners = 9.916 | daotum inwoeners = 1 jannewaori 2010 | breedtegraod = 53/04/0/N | lengtegraod = 5/31/0/E | verkeersaoder = A7, N359 | netnummer = 0515 | postkode = 8700 - 8702 | op-egaon = [[Zuudwest-Frieslaand]] }} '''Bolsward''' ({{Audio|443_Bolsward.ogg|<small>uutspraoke</small>}}) ([[Freesk|Fries]]: ''Boalsert'') is een [[Stad (woonstee)|stad]] en ien van de elf steden van de [[Pervincie|perveensie]] [[Frieslaand]]. Tot 2011 was et ok et heufdplak van de veurmaolige en gelieknaemige [[gemiente (bestuur)|gemiente]]. == Veurmaolige gemiente == De veurmaolige gemiente had op [[1 jannewaori]] [[2010]] (bron: CBS) 9.916 inwoeners en had een oppervlakte van 9,42 [[vierkaante kilometer|km²]] (waorvan 0,29 km² waeter). Bolsward was et ienigste officiële dörp binnen de gemiente. Binnen de gemientegreenzen ha'j veerder allienig nog de [[buurtschop]] [[Laod en Zaod]]. Per [[1 jannewaori]] [[2011]] gong Bolsward op in de ni'je gemiente [[Zuudwest-Frieslaand]]. == Galleri'je == <gallery> Bestaand:Bosward_stadhoes.jpg|Stadhuus Bestaand:Broerekerk bolsward.jpg|Ruïnekarke </gallery> [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Frieslaand]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] kcnidnjckt3vsg9cerahknv7ast5gqa 0 2280 276946 276944 2014-12-06T22:20:37Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Boarnsterhim <br /> (Boornsterhem) | bestaandsnaam vlagge = Vlagge Boornsterhem.jpg | bestaandsnaam wapen = Waopen Boornsterhem.jpg | lokasie = LocatieBoarnsterhim | provinsie = [[Frieslaand]] | heufdplaotse = [[Grouw]] | oppervlakte = 168,58 | oppervlakte laand = 151,54 | oppervlakte waoter = 17,04 | inwoeners = 19.391 | daotum inwoeners = 2012-2013 | dichtheid = 125 | breedtegraod = 53.10 | lengtegraod = 5.83 | verkeersaoder = A32, N31, N354 | netnummer = 0515, 0566, 058 | postkode = 8491 - 9014 | op-egaon = [[Liwwadden]], [[Et Vene]], [[Zuudwest-Frieslaand]], [[De Friese Meren]] | }} '''Boornsterhem''' ({{Audio|442_Boornsterhem.ogg|<small>uutspraoke</small>}}) (officieel ([[Freesk|Fries]]): ''Boarnsterhim'') is een vroggere [[Frieslaand|Friese]] [[gemiente (bestuur)|gemiente]] en had 19.391 inwoners (2012-2013, bron: gemientegids), et had een oppervlakte van 168,58 [[vierkaante kilometer|km²]], waorvan 17,04 km² waeter. De gemiente is mit ingang van [[1 jannewaori]] [[2014]] opheven en opdield tussen [[Liwwadden]], [[Et Vene]], [[Zuudwest-Frieslaand]] en de ni'je gemiente [[De Friese Meren]]. De gemiente is nao de gemientelike herindieling op [[1 jannewaori]] [[1984]] vormd deur de fusie mit de vrogge gemientes [[Idaarderadiel]], [[Rauwerderhem]] en een groot diel van [[Utingeradiel]]. In 1985 wodde de officiële naeme wiezigd in et Friestaelige ''Boarnsterhim''. == Belangriekste plakken == De gemiente Boornsterhem (''Boarnsterhim'') telde achttien officiële dörpen. De heufdplak was [[Grouw]] (''Grou''). De dörpen in de gemiente hadden sund 1989 allienig de Friestaelige plaknaemandudings as de officiële naemen. De Nederlaanstaelige plaknaemandudings weren slechts alternatieve benaemingen ([[exoniem]]en). Alle plaknaembodden in disse vroggere gemiente bin ok now nog ientaelig [[Freesk|Fries]]. === Dörpen === Antal inwoners per woongebied op 1 jannewaori 2004: {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |'''Stellingwarfse naeme'''||'''Friese naeme'''||'''Antal''' |- |[[Grouw]]||Grou||ALIGN="right"|5.640 |- |[[Akkrum]] en [[Nes (Boornsterhem)|Nes]]||Akkrum en Nes||ALIGN="right"|3.200 |- |[[Warga]]||Wergea||ALIGN="right"|1.460 |- |[[Irnsum]]||Jirnsum||ALIGN="right"|1.180 |- |[[Roordahuzum]]||Reduzum||ALIGN="right"|970 |- |[[Ooldeboorn]]||Aldeboarn||ALIGN="right"|960 |- |[[Wartena]]||Warten||ALIGN="right"|910 |- |[[Terhorne]]||Terherne||ALIGN="right"|800 |- |[[Rauwerd]]||Raerd||ALIGN="right"|470 |- |[[Siebraandeburen]]||Sibrandabuorren||ALIGN="right"|360 |- |[[Terzool]]||Tersoal||ALIGN="right"|300 |- |[[Poppingewier]]||Poppenwier||ALIGN="right"|190 |- |[[Deersum]]||Dearsum||ALIGN="right"|160 |- |[[Idaard]]||Idaerd||ALIGN="right"|100 |- |[[Friens]]||Friens||ALIGN="right"|80 |- |[[Warstiens]]||Warstiens||ALIGN="right"|50 |- |[[Aegum]]||Eagum||ALIGN="right"|30 |} <small>Bron: CBS</small><br /> [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Frieslaand]] m2utonez0zih5wmaqzhh1igniu1wtkw 0 2281 290778 281750 2016-11-01T18:48:02Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verbeendingn */ kat wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Slovenská Republika | vlagge = Flag of Slovakia.svg | woapn = Coat of Arms of Slovakia.svg | breedtegroad = 48/40//N | lengtegroad = 19/30//E | region = SK | lokasie = LocationSlovakia.png | sproaken = [[Slowaaks]] | heufdstad = [[Bratislava]] | religie = [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms]]&nbsp;69%,<br />[[protestantisme|protestants]]&nbsp;9% | regeringsvörm = republiek | km2 = 49.036 | pctwater = | inwonners = 5,4 miljoen | dichtheid = 111 | munteenheid = euro | € | tiedzone = +1 | volksleed = [[Nad Tatrou sa blýska]] | feestdag = [[1 september]] <small>Dag van de Groondwet 1993</small>) | tld = sk | laandkode = SVK | tel = 421 }} '''Slowaaknlaand''' is een jonge republiek in [[Centraol-Europa|Mildn-Uropa]], die zich op [[1 jannewaori|1 januari]] [[1993]] lösmaakte oet [[Tsjechoslowaaknlaand]], dat doarduur ophiel te bestoan. t Laand greanst an [[Tsjechie]] in t westn, [[Pooln]] in t noordn, [[Oekraïne]] in t oostn, [[Hongarije]] in t zuudn en [[Oostnriek]] in t zuudwestn. t Is n overwegend bargachtig laand, dat gedurende de [[20e eeuw]] weliswoar een gehiel vörmde mit t taalkundig en kultureel nauwverwante Tsjechie, mar dat in de eeuwen doarvuur een hiel aandere ontwikkeling duurmaakt har. Slowaaknlaand beheurde eeuwenlang tot Hongarije. De emancipoasie van t Slowaakse volk kreeg pas loat gestalte. Tegnweurdig is Slowaaknlaand één van de lidstoatn van de [[Europese Unie|Uropese Unie]]. De bevolking stemde op [[18 meie|18 mei]] [[2003]] in n referendum vuur de tootreding. Dit vun oeteindelik plaats op [[1 meie|1 mei]] [[2004]]. == Steedn == * [[Bratislava]] * [[Košice]] * [[Prešov]] * [[Banská Bystrica]] * [[Poprad]] * [[Nitra]] * [[Martin]] * [[Trnava]] * [[Šamorín]] * [[Myjava]] * [[Kvetoslavov]] * [[Mošovce]] == Neersassies == * [[Grunnegs]]: ''Slovakaai'' * [[Tweants]]: ''Slowaaknlaand'' * [[Veluws]]: ''Slowekije, Slowakije'' * '''Oaverig:''' ''Slowakije'' == Oetgoande verbeendingn == * [http://www.slovakia.sk/ Officiële webstie van de regering van Slowaaknlaand] {{Commonscat|Slovakia}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] gmtvxtzr0mxf1pgek2hvric10tupokn 0 2282 255264 222574 2013-03-11T10:10:41Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 12 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q399769]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Harlingen''' kan verwiezen naor: *[[Harlingen (gemiente)]] *[[Harlingen (stad)]] {{dv}} 96qbzi2nxrog1qrchuqfjn3qhgkjnos 0 2283 281953 276795 2015-05-08T09:56:01Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Harlingen | bestaansnaeme vlagge = Harlingen flag.svg | bestaansnaeme waopen = Harlingen wapen.svg | lekaosie = LocatieHarlingen | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[Harlingen (stad)|Harlingen]] | oppervlak = 387,67 | oppervlak laand = 25,03 | oppervlak waeter = 362,64 | inwoners = 15.769 | daotum inwoners = [[1 meie]] [[2014]] | dichthied = 630 | brettegraod = 53/10/30/N | lengtegraod = 5/26//E | verkeersaoder = A31/N31, N393 | netnummer = 0517 | postkode = 8856 - 8872 | webstee = [http://www.harlingen.nl www.harlingen.nl] | }} '''Harlingen''' ([[Nederlaands]]: {{Audio|449_Harlingen.ogg|Harlingen}}, [[Freesk|Fries]]: ''Harns'') is een gemiente in de perveensie [[Frieslaand]]. De gemiente het omdebi'j 15.769 inwoners (per [[1 meie]] [[2014]], bron: CBS), waorvan omdeb'j 14.450 in et heufdplak [[Harlingen (stad)|Harlingen]]. ==Belangriekste plakken== De gemiente Harlingen het amper drie officiële plakken, waorvan de stad [[Harlingen (stad)|Harlingen]] vereweg de grootste is. De Nederlaanse naemen bin de officiële. ===Stad en dörpen=== Antal inwoners per woongebied op [[1 jannewaori]] [[2004]]: {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |'''Stellingwarfse naeme'''||'''''Friese naeme'''''||'''Antal''' |- |[[Harlingen (stad)|Harlingen]]||''Harns''||ALIGN="right"|14.450 |- |[[Midlum]]||''Mullum''||ALIGN="right"|510 |- |[[Wienaldum]]||''Winaem''||ALIGN="right"|380 |} <small>Bron: CBS</small><br /> ===Buurtschoppen=== Naost disse officiële plakken bin d'r in de gemiente de volgende [[buurtschop]]pen: * [[Oosterpark]] * [[Almenum]] * [[De Bliense]] * [[Keuningsbuurt]] * [[Ungebuurt]] * [[Veurriep]] (''Foarryp'') Et buurtschop Keuningsbuurt wodt deur et [[Centraal Bureau voor de Statistiek|CBS]] beschouwd as onderdiel van de stad Harlingen. ==Galleri'je== <gallery> Ofbeelding:Harlingen_karke.jpg|Karke in Harlingen Ofbeelding:Harlingen_straote.jpg|Straote in Harlingen Ofbeelding:Harlingen_haven.jpg|Haeven </gallery> ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.harlingen.nl Webstee van de gemiente Harlingen] {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] 2q822f3aa89ljktcc3ms24khv7zt4mw 0 2284 292595 292590 2016-12-19T15:31:11Z Wwikix 13678 + wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Doezebarg | bestaansnaam vlagge = Flag of Doesburg.svg | bestaansnaam wapen = Doesburg wapen.png | lokasie = LocatieDoesburg | previnsie = [[Gelderlaand]] | heufplaose = '''Doezebarg''' | oppervlak = 12,90 | oppervlak laand = 11,64 | oppervlak waoter = 1,26 | inwoeners = 11.540 | daotum inwoeners = 1 jannewaori 2006 | dichtheid = 980 | breedtegraod = 52/1/0/N | lengtegraod = 6/8/0/E | verkeersaoder= N317, N338 | netnummer = 0313 | postcode = 6980-6984 | webstee = [http://www.doesburg.nl/ www.doesburg.nl] | }} '''Doezebarg''' ([[Nederlaands]]: ''Doesburg'') is een [[Stad (woonstee)|stad]] ([[Hanze|Hanzestad]]) en gemeente in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|pervinsie]] [[Gelderlaand]] mit 11.540 inwoners (1 jannewaori 2006, bron: CBS). De stad is elegen langes de [[Iessel|Gelderse Iessel]] en de [[Olde Iessel]]. De gemeente Doezebarg maakt deel uut van 't kaderwetgebied Knooppunt [[Arnem]]-[[Nijmegen]]. ==Geschiedenis== Doezebarg kreeg [[stadsrechten]] in [[1237]], een jaor laoter as [[Deutekem]]. Deur de strategische ligging an de munding van de Olde Iessel en de Gelderse Iessel, is Doezebarg lange tied een belangrieke [[vestingstad]] ewest. Ok had Doezebarg een belangriek economische en bestuurlijke functie. Deur alderlei oorzaken, waoronder de verzaanding van de Iessel, nam de [[welvaort]] in Doezebarg nao de [[15e eeuw]] of. Doezebarg veraanderde in een slaperig pervinsiestädtien en zol dät tot nao de oorlog blieven. Dit had ok zien veurdelen, de historische binnenstad mit zien veule monumenten bleef goed beweerd. De stad wönnen daorumme in 1974 as bescharmd stadsgezich an-ewezen. Umdät Doezebarg tot 1923 officieel een vestingstad was, was stadsuutbreiding niet meugelijk. Nao de [[Tweede Wereldoorlog]] wönnen de stad gauw uut-ebreid. In de jaoren '50 wönnen an de oostkaante van de stad de wiek Meuleveld ebouwd. In de jaoren zestig volgde de wiek De Ooi. In 't zujen van de Olde Iessel volgden in de jaoren '70 en '80 de wiek [[Beinum]], kortens is in 't zujen van Beinum de wiek Campstede ebouwd. <gallery> Plaotsnaambord_Doezebarg.jpg|Plaotsnaambord Doesebarg_karke.jpg|Karke in Doezebarg Gem-Doesburg-OpenTopo.jpg|Gemeente Doezebarg </gallery> {{Achterhook}} {{Liemers}} {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Doezebarg| ]] 22nygg24udr3hj29d1abocllvdz21ri 0 2285 255267 135305 2013-03-11T10:10:48Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 10 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q294898]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Ee''' of '''Ede''' kan verwiezen naor: *[[Ee (gemeente)]] *[[Ee (stad)]] {{dv}} n9tt9kag94jwew3ys2fc2pla6xqwo6o 0 2286 281822 277805 2015-05-03T16:37:56Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Apeldoorne | bestaansnaam vlagge = Apeldoorn vlag.svg | bestaansnaam wapen = Wapenapeldoorn.JPG | lokasie-svg = LocatieApeldoorn.svg | previnsie = [[Gelderlaand]] | heufplaose = '''[[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]''' | oppervlak = 341,13 | oppervlak laand = 339,96 | oppervlak waoter = 1,17 | inwoeners = 157.389 | daotum inwoeners = 1 mei 2013 | dichtheid = 458 | breedtegraod = 52/13/0/N | lengtegraod = 5/57/0/E | verkeersaoder = [[A1]], [[A50]], [[N344]], [[N345]] | netnummer = 055, 0577 | postcode = 3888, 7300-7339, 7341, 7345-7346, 7350-7352, 7360-7361, 7364, 7370-7371, 7380-7381 | webstee = [http://www.apeldoorn.nl www.apeldoorn.nl] | }} [[Bestaand:Apeldoorn_5.97073E_52.20939N.jpg|thumb|275px|Satellietfoto van Apeldoorne]] [[Bestaand:HetLoo3.JPG|thumb|275px|Peleis 't Loo]] [[Bestaand:Plaotsnaambord_Apeldoorne.jpg|right|200px]] '''Apeldoorne''' ({{Audio|Apeldoorne.ogg|Nedersaksische uutsprake}}, [[Nederlaands|Nederlans]]: ''Apeldoorn'') is een gemeente op de [[Veluwe]] in de [[Nederlaand|Nederlanse]] [[pervincie|previnsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. De heufdplaatse is de [[Apeldoorne (stad)|gelieknamige stad]]. Apeldoorne is wat oppervlakte angeet één van de grootste [[gemiente (bestuur)|gemeenten]] van [[Nederlaand]]. De gemeente had op 1 mei 2013 zo'n 157.389 inwoners (bron: CBS). Een groot deel van 't landelijke gebied van Apeldoorne kenmärk zich deur veul netuur. 't Hele westen van de gemeente is onderdeel van de oostkante van de Veluwe, met op de [[stuwwalle]]n elegen [[bos]]sen en [[heed (vegetasie)|heedvelden]]. De hoogste heuvel in de umgeving is de [[Toornebarg]], die 107,1 meter hoge is. De hoogste heuvel van de Veluwe is 110 meter (netuurgebied [[Imbosch]], bie [[Rheden]]). == Geschiedenisse == Rond [[792]] wödt Apeldoorne al eneumd as ''Appoldro''; toen was 't werschienlijk al een butenplaatse (''villa''). 't Kreeg betekenisse as industrieoord, toen 't zich in de vrogmederne tied töt centrum van de pepierverwärking ontwikkelde; 't dörpjen greuien vlogge maar kreeg gien [[stadsrechen]], oldere lu neumt de stad Apeldoorne dan ok nog de heeltied 't ''därp''. In [[1684]] koch [[Stadholder Willem III]] Peleis 't Loo. Nao 1800 ging de industriële betekenisse van Apeldoorne achteruut, al was in [[1869]] 't [[Apeldoorns Kenaal|Apeldoornse Kenaal]] of, waormee de stad via de [[Iessel]] verbunnen was met de [[Zuderzee]]. Nao de [[Tweede Wereldoorlog]] greuien 't uut töt een stad van nasionale betekenisse, ok met volkse wieken zoas De Maoten en Zeuvenhuzen. == Kernen == [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Assel]], [[Beekbargen]], [[Beemte-Broekland]], [[Engeland (Gelderland)|Engeland]], [[Grunendaal (Gelderland)|Grunendaal]], [[Hoenderloo]], [[Heuilannen]], [[Hoog Soeren]], [[Klarenbeek]] (gedeeltelijk), [[Lieren]], [[Loen]], [[Niej-Milligen]], [[Oosterhuzen]], [[Radio Kootwiek]], [[Uddel]], [[Ugchelen]], [[Wenum-Wiesel]], [[Woeste Hoeve]] en [[Woldhuzen]]. == Stadsbeeld == Umdat Apeldoorne pas late ontwikkeld is hef 't weinig olde gebouwen. 't Olde raodhuus is de meuite weerd, net as de [[neogotiek|neogotische]] Grote Kärke. Apeldoorne hef een open bebouwing met veul losstaonde huzen en grote parken, wat as stad met veul bourgeoisinwoners niet verwonderlijk is. Ie ziet der ok veul stadsparken; daorumme wödt 't ok wel de ''Greune stad'' eneumd. In 't westen van Apeldoorne lig de Veluwe, een bosriek gebied met een florissante [[dieren|fauna]]. Ok lig [[Peleis 't Loo]], de butenplaatse van [[Wilhelmina van Nederlaand|Wilhelmina]], in Apeldoorne; de koninklijke femilie hef 't los edaon veur 't pebliek. == Zustersteden == De stad [[Burlington (Ontario)|Burlington]] in Kanneda is een zusterstad van Apeldoorne en met [[Yichang]] in China is een ''verdrag'' ondertekend dat veural op ekenomische samenwärking erich is. Tussen ongeveer [[1963]] en [[1990]] had Apeldoorne kontak met de zustersteden [[Gagny]], [[Gladsaxe]], [[Minden]], [[Sutton (Londen)]] en [[Berlin-Wilmersdorf]]. Naor de leste vier bint straotnamen in industriegebied Kupersveld verneumd. {{Apeldoorne}} {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] lafrrkxx4r78r59adv9fxfc88vocawf 0 2288 281751 279003 2015-05-02T21:09:44Z RoboServien 60 anpassing in mal wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Magyar Köztársaság | vlagge = Flag of Hungary.svg | woapn = Coat of Arms of Hungary.svg | lokasie = LocationHungary.svg | breedtegroad = 47///N | lengtegroad = 19///E | region = HU | sproaken = [[Hongaars]] | heufdstad = [[Boedapest]] (1,7 miljoen) | religie = [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-katteliek]] 67%, [[protestantisme|protestaants]] 25% | regeringsvörm = [[Rippebliek|Republiek]] | km2 = 93.030 | pctwater = 0,7 | inwonners = 10.076.000 (2006) | dichtheid = 108 | munteenheid = [[forint]] | valutakode = HUF | tiedzone = +1 | volksleed = [[Isten, áldd meg a magyart]]<br />(God, zegen de Hongaren) | feestdag = [[20 augustus]], <small>Sint Stefanus</small> | tld = hu | laandkode = HUN | tel = 36 }} '''Hongaarnlaand''' ([[Hongaars]]: ''Magyarország'') is n laand in Mildn-[[Europa (continent)|Uropa]] en t is lid van de [[Uropese Unie]]. Hongaarnlaand greanst in t westn an [[Oostnriek]] en [[Sloveniën]], in t noorn an [[Slowaaknlaand]], in t noordoostn an de [[Oekraïne]], in t zuudoostn an [[Roemeniën]] en in t zuudn an [[Serviën]] en [[Krowatië]]n. De heufdstad van t laand is [[Boedapest]]. t Laand hef ne öppervlakte van 93.030 [[veerkaante kilometer]] en t tealt 10,1 miljoen inwonners. Dat gef ne bevolkingsdichtheid van 108 inwonners/km². De officiële taal is Hongaars. t Grootste deel van de Hongaarn is rooms (67%). == Demografie == === Bevolking === Hongaarnlaand hef ruum 10 miljoen inwonners, woarvan t merendeel (92%) etnische [[Hongaren]]. Der bint verschillende kleine etnische minderheden, woarvan de [[Roma (volk)|Roma]] (zigeuners, 5%) en de [[Duutslaand|Duutsers]] (1,2%) de belangriekste bint. Doarnoast bint der nog tal van minderheden die minder as 1% van de bevolking oetmaken, zooas de [[Roemenië|Roemenen]], [[Slowaaknlaand|Slowaken]], [[Servië]]rs en de [[Oekraïne]]rs. === Steden === De Hongaarse heufdstad [[Boedapest]] is mit 1,7 miljoen inwonners (2,5 miljoen in de [[agglomeroasie]]) zunder twiefel de grootste. [[Debrecen]] is op rume ofstaand tweede, [[Miskolc]] dearde. De Hongaarse steden mit meer as 100.000 inwonners bint: # [[Boedapest]]: 1.727.300 (agglomeroasie: 2.550.000) # [[Debrecen]]: 205.100 # [[Miskolc]]: 181.100 (270.000) # [[Szeged]]: 162.500 # [[Pécs]]: 158.700 # [[Győr]]: 128.400 # [[Nyíregyháza]]: 116.200 # [[Kecskemét]]: 106.500 # [[Székesfehérvár]]: 103.300 {{commonscat|Hungary}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Hongari-je]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] 9aaxcjcp211ulmrv0kue12dnf5g479m 0 2289 5878 2006-05-22T11:10:54Z Tubantia 15 REDIRECT [[Hongaarnlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Hongaarnlaand]] ngqxtis0ji1tttag3vo0nc31mv1raco 0 2290 290779 290777 2016-11-01T18:48:20Z Wwikix 13678 /* Links */ wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Republika Slovenija | vlagge = Flag of Slovenia.svg | woapn = Coat of Arms of Slovenia.svg | breedtegroad = 46///N | lengtegroad = 14/30//E | region = SI | lokasie = LocationSlovenia.svg | sproaken = [[Sloveens]] | heufdstad = [[Ljubljana]] | religie = [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-katteliek]] (84%) | regeringsvörm = [[Rippebliek|Republiek]] | km2 = 20.273 | inwonners = 2.040.788 (2009) | dichtheid = 101 | pctwater = 0,6 | munteenheid = [[euro]] | valutakode = EUR | tiedzone = +1 | volksleed = [[Zdravljica]] | feestdag = [[25 juni]] (Dag van de Soevereiniteit) | tld = si | laandkode = SVN | tel = 386 }} '''Sloveniën''' ([[Sloveens]]: ''Slovenija''), is n laand in Mildn-[[Europa (continent)|Uropa]] en t is lid van de [[Uropese Unie]]. t Laand, ne republiek, greanst in t westn an [[Italiën]], in t noordn an [[Oostnriek]], in t oostn an [[Hongaarnlaand]] en in t zuudn an [[Krowatië]]n. De heufdstad is [[Ljubljana]]. t Laand hef ne öppervlakte van 20.151 veerkaante kilometer en t tealt 2 miljoen inwonners. Dat gef ne bevolkingsdichtheid van 100 inwonners/km². De officiële taal is Sloveens. t Grootste deel van de Sloveenn is rooms (84%). == Bestuurlike indeling == === Statistische regio's === {| |----- VALIGN="top" | * Pomurska * Podravska * Koroška * Savinjska | * Zasavska * Spodnjeposavska * Jugovzhodna Slovenija * Osrednjeslovenska | * Gorenjska * Notranjskokraška * Goriška * Obalnokraška |} === Historische regio's === * 1: [[Primorska]] (Küstenland) * 2: [[Krain|Kranjska]] (Krain) ** 2a: [[Gorenjska]] (Oberkrain) ** 2b: [[Notranjska]] (Innerkrain) ** 2c: [[Dolenjska]] (Unterkrain) * 3: [[Karinthiën (gebied)|Koroška]] (Karinthië) * 4: [[Stiermarken (gebied)|Štajerska]] (Stiermarken) * 5: [[Prekmurje]] === Steedn === {| |----- VALIGN="top" | * De elf stadsgemeantn: ** [[Celje]] ** [[Koper (Sloveniën)|Koper]] ** [[Kranj]] ** [[Ljubljana]] ([[heufdstad]]) ** [[Maribor]] ** [[Murska Sobota]] ** [[Nova Gorica]] ** [[Novo mesto]] ** [[Ptuj]] ** [[Slovenj Gradec]] ** [[Velenje]] | * Andere steedn: ** [[Ajdovščina]] ** [[Bled]] ** [[Domžale]] ** [[Ilirska Bistrica]] ** [[Izola]] ** [[Jesenice]] ** [[Kamnik]] ** [[Kobarid]] ** [[Kočevje]] ** [[Krško]] ** [[Metlika]] ** [[Piran]] ** [[Postojna]] ** [[Slovenska Bistrica]] ** [[Slovenske Konjice]] ** [[Šentjur pri Celju]] ** [[Škofja Loka]] ** [[Tolmin]] ** [[Trbovlje]] ** [[Vipava]] ** [[Žalec]] ** [[Zagorje ob Savi]] |} == Oetgoande verbeendingn == * [http://www.slovenia.si/ Slovenia.si]. Your gateway to information on Slovenia. * [http://www.vlada.si/en/ Government of the Republic of Slovenia] {{commonscat|Slovenia}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] g3tcq81v9lyx4kjf7ha47uk2ro4m3af 0 2291 5887 2006-05-22T11:27:03Z Tubantia 15 REDIRECT [[Sloveniën]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sloveniën]] qez2ldqju1r3rg8nwe31fii7zm4mylf 0 2292 290726 279004 2016-11-01T17:03:37Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Een '''staot''' is een onofhaankelik gebied dat ofbaokend is deur een greens, waor [[mense|meensken]] mit omdebi'j dezelde [[taol|tael]] en ofkomst wonen en leven, en onder een wettelik erkende regering vallen. Vaeke wodden lanen sticht deurdat bepaolde bevolkingsgroepen onofhaankelik willen wodden van een aandere bevolkingsgroep, dit is meerstal baseerd op tael, [[religie|geleuf]] of [[kultuur]]sverschillen. Staoten die orgeniseerd binne as [[rechtsstaot]] hebben een [[Grondwet]]. Een grondwet geft an hokke organen een staot het en hoe de macht van de staot daorover verdield is. Ok staot in een grondwet de [[grondrecht]]en die elke burger het. Een grondwet is liekewel gien vormend element veur een staot. De Nederlaanse staot het verschillende laogen van [[bestuur]]. De staot bestaot uut verschillende organen die belangrieke zaken op een centraol nivo regelen. Op regionaol nivo wodt de staot vormd deur meerdere [[pervincie|perveensies]] en op nog kleinere schaole deur [[gemiente (bestuur)|gemientes]]. Formeel is de keuninginne et heufd van de staot. Et dagelijkse bestuur van de staot leit bi'j de [[regering]], die bestaot uut de [[premier]] tegere mit zien [[minister]]s. De regering wodt kontroleerd deur de volksvertegenwoordiging, in Nederlaand bestaonde uut de [[Twiede Kaemer]] (et parlement) en de [[Eerste Kaemer]] (de senaot). * Zee ok: [[Lieste van lanen van de wereld‎]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Politiek]] [[Kategorie:Laand|*]] fiqbdeknrg6ginub5p64rjmwnj5q7w1 6 2293 168213 128074 2010-11-24T09:50:08Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki van nl-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Koevern]] 85ekt03uifakhxbpmx3xxnbozq9y53p 0 2295 276741 272260 2014-11-16T18:32:38Z Robin van der Vliet 7603 svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki {{wrapper}} |{{Gemeente| naam = Coevern | bestaansnaam vlagge = Flag of Coevorden.svg | bestaansnaam wapen = WaopenKoevern.jpg | lokasie = LocatieCoevorden | previnsie = [[Drenthe]] | burgemeester = [[Bert Bouwmeester|B.J. Bouwmeester]] | heufplaose = '''Coevern''' | oppervlak = 299,68 | oppervlak laand = 296,68 | oppervlak waoter = 3,00 | inwoeners = 35.983 | daotum inwoeners = 1 november 2007 | dichtheid = 121,8 | breedtegraod = 52/39/0/N | lengtegraod = 6/44/0/E | verkeersaoder = A37, N34, N381; spoorlien [[Zwolle]]-[[Em]] | netnummer = 0524, 0591 | postcode = 7740-7759, 7840-7869 | webstee = [http://www.coevorden.nl www.coevorden.nl] | }} |- |[[Ofbeelding:De drie podagristen.jpg|thumb|right|250px|"[[De drie podagristen]]" in Coevern. Zo nuumden heur drie 19e-eeuwers die een reisverslag over Drenthe schreven.]] |} '''Coevern''' is een [[Stad (woonstee)|stad]] en een [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in 't zuud-zuudoosten van [[Drenthe]]. De gemiente hef 35.983 inwoners<ref name="CBS-20071101">1 november 2007, Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek</ref> en hef een oppervlakte van 300 [[vierkaante kilemeter|km²]] (waorvan 2,81 km² water). ==Stad, dörpen en plaotsen== Antal inwoners per woonkern<ref name="CBS-20040101">1 jannewaori 2004, Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek</ref>: {| BORDER="0" |----- | {| class="toccolours" |'''Coevern'''||14.450 |- |[[Daolen]] ||ALIGN="right"|3470 |- |[[Slien]] ||ALIGN="right"|2240 |- |[[Schonerd]] ||ALIGN="right"|2100 |- |[[Aalden]] ||ALIGN="right"|1850 |- |[[Hesselen]] ||ALIGN="right"|1800 |- |[[Giesbrogge]] ||ALIGN="right"|720 |- |[[Steenwieksmoer]] ||ALIGN="right"|650 |- |[[Gies]] ||ALIGN="right"|610 |- |[[Daolerpeel]] ||ALIGN="right"|600 |- |[[Noord-Slien]] ||ALIGN="right"|460 |- |[[Erm]] ||ALIGN="right"|420 |- |[[Möppen]] ||ALIGN="right"|360 |- |[[Zweel]] ||ALIGN="right"|340 |} | WIDTH="20" | &nbsp; || {| class="toccolours" |[[Wachtum]] ||ALIGN="right"|280 |- |[[Daolerveen]] ||ALIGN="right"|260 |- |[[De Kiel]] ||ALIGN="right"|260 |- |[[Zwinderen]] ||ALIGN="right"|240 |- |[['t Haantie (Coevern)|'t Haantie]] |ALIGN="right"|230 |- |[[Wisp]] ||ALIGN="right"|200 |- |[[Bennenveld]] ||ALIGN="right"|180 |- |[[Holsloot]] ||ALIGN="right"|180 |- |[[Stieltieskanaol]] ||ALIGN="right"|180 |- |[[Wisperbrug]] ||ALIGN="right"|180 |- |[[Neie Krim]] ||ALIGN="right"|170 |- |[[Achterste Erm]] ||ALIGN="right"|70 |- |[[Dippert]] ||ALIGN="right"|60 |} |} Overige officiële kernen: {| |- | width="50%" valign="top" | *[[Ballast]] *[[De Haor]] *[[De Mars]] *[[Den Hool]] *[[Kibbelvene]] *[[Klooster (Drenthe)|Klooster]] | width="50%" valign="top" | *[[Neilaande]] (gedieltelijk) *[[Padhuus]] *[[Pikveld]] *[[Vlieghuus]] *[[Weijerswold]] |} ===Buurtschappen=== Naost dizze officiële kernen bint der in de gemiente de volgende [[buurtschop|buurtschappen]]: [[Bovenstienwieksmoer]], [[De Bente]], [[Eldiek]], [[Grevenbarg]], [[Hoogehaor]], [[Langerak (Drenthe)|Langerak]], [[Schimmelarij]], [[Valsteeg]], [[Veenhuzen (Coevern)|Veenhuzen]] en [[Vossebelt]]. ==Oetgaonde verwiezing== * [http://www.coevorden.nl Webstee van de gemiente] * [http://www.coevorden.nl/web/show/id=197476 Webpagina van de gemiente in 't Drèents] == Rifferenties == <references /> {{Commonscat|Coevorden}} {{GemeeintenDrenthe}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Drenthe]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] n8w64duguky5969jmpk7tnfeli72m4d 0 2296 279406 265577 2015-03-27T17:19:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Computer-blue.svg|thumb|Komputerofbeelding]] Een '''komputer''' (hiel soms ok wel een ''rekener'' nuumd) is een apperaot waormit gegevens neffens formele procedures verwarkt kunnen wodden. Meerstal wodt mit et woord komputer een [[digitaol]] apperaot bedoeld, mar d'r bestaon ok anneloge komputers. De veurvader van de komputer was [[Charles Babbage]]. In [[1938]] wodde de eerste komputer bouwd deur [[Konrad Zuse]]. Pas in [[1981]] wodde de persoonlike komputers veur 't eerst op 'e mark brocht. == Etymologie == Oorspronkelik wodde et [[Ingels]]e woord ''computer'' bruukt om iene mit an te duden die kompliceerde berekenings uutvoerde, mit of zunder mechanische hulpmiddels - vergeliek ok de [[Duuts]]e term veur komputer: 'Rechner' (rekener) en de [[Afrikaans|Zuud-Afrikaanse]] term veur komputer: 'rekenaar' - mar laeter wodde de term ok bruukt om apperaoten te benumen. Mederne komputers wodden veur veul meer bruukt as allienig [[wiskunde|wiskundige]] toepassings. Ok veul [[administraosie|administratieve]] en [[financiën|financiële]] taeken wodden an de komputer opdreugen, et Fraanse woord veur komputer was eerst 'calculateur' of rekenaor en evolueerde naor 'ordinateur' (orde op zaeken zetten). == Gebruuk == Sund de grote opkomst van de komputer wodden ze ok bruukt veur [[infermaosie]]veurziening ([[internet]]) en [[amuzement]]. Bi'j de mederne produktie wodden komputers bruukt om percessen an te sturen, bi'jveurbeeld de assemblage van [[auto]]'s deur [[robot]]s. De [[wetenschop]] die tegeliek mit de ontwikkeling van de komputer is ontstaon is de 'infermatika' of [[komputerkunde]]. De infermatika gaot over et meugelike gebruuk van komputers. Deur de veergaonde miniaturisering en snelhiedsvergroting is et steeds vaeker meugelik funktionaliteit die vrogger in [[apperetuur]] anbrocht wodde deur middel van pergrammetuur te implementeren. Et grote veurdiel van een dergelike ontwikkeling is dat aachterof funktionaliteit toevoegd kan wodden. Vanof [[1981]] is de 'personal computer' (PC) ontwikkeld die inmiddels in et daegeliks leven veur veul meensken een belangrieke rol speult. == Besturingssystemen == Elke komputer het een besturingssysteem neudig. Zunder besturingssysteem kuj' bi'jgelieks niet [[internet]]ten, [[lienpost|aemels]] of teksten schrieven, of aandere simpele taeken uutvoeren. Inkelde besturingssystemen bin: * [[DOS (besturingssysteem)|DOS]] * [[GNU/Linux]] * [[Berkeley Software Distribution|BSD]] * [[Mac OS]] * [[OS/400]] * [[Unix]] * [[Microsoft Windows|Windows]] * [[CP/M]] * [[RISCOS]] * [[VMS (besturingssysteem)|VMS]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Infermatika]] ee3xxw7d8owueetqcbxzw5sawl22ec6 0 2297 17024 5947 2006-10-08T08:01:14Z Servien 7 deursturing naor [[Hoening]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Hoening]] 4ceg4ljhfsac1eeejmw0iaw8ez81b41 0 2298 284290 276727 2016-04-23T18:25:09Z 81.206.164.195 /* Neersassies */ wikitext text/x-wiki {{Kanbeter}} [[Ofbeelding:Apis mellifera carnica worker honeycomb 2.jpg|thumb|right|Ne ieme]] In de [[entomologie]] bunt de '''iemn''' of '''biejn''' ne familie van [[insektn]] dee heurt töt de [[vleusvlöggelign]], woarvan in [[Nederlaand]] ongeveer 300 töt 350 soortn bestoat. Ook [[hommekes|hommelkes]] valt hieroonder. Der wordt oonder aandere verskil emaakt tusken ''eusociale'' iemn en ''soliteare'' iemn. Zee könt nich almoal stekn: der bestoat ok iemn zoonder [[angel]]. Iemn wordt mangs hoaldn duur nen [[iemker]] vuur t maakn van [[hoening|honnig]]. ==Taxonomie== Töt de superfamilie van iemn beheurt de voalgnde families: *[[Andrenidae]] *[[Anthophoridae]] *[[Apidae]] *[[Colletidae]] *[[Ctenoplectridae]] *[[Halictidae]] *[[Heterogynaidae]] *[[Megachilidae]] *[[Melittidae]] *[[Oxaeidae]] *[[Sphecidae]] *[[Stenotritidae]] ==Zee ok== *[[Heurem]] *[[Wespen]] == Neersassies == * [[Drèents]]: ''iem{{small()|e}}'' <small>zowel bruukt veur t Nederlaandse ''bij'' as veur ''wesp''</small>, ''baai'', ''bije'' * [[Grunnegs]]: ''iem'' <small>zowel bruukt veur t Nederlaandse ''bij'' as veur ''wesp''</small> * [[Tweants]]: ''ieme'', ''biej{{small()|e}}'', * [[Sallaands]]: ''bi-je'', ''ieme'' * [[Stellingwarfs]]: ''bi'je'' * [[Veluws]]: **''bie{{small()|je}}'' **''ieme'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Insekt]] jfmofq0rbvnpgipw1olrz8nzx5jxe8c 0 2300 72628 5950 2008-07-11T20:33:05Z Ni'jluuseger 73 corr wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ieme]] ebruhavg0vj5exbz440yca4ccw7bfh6 0 2301 291518 263919 2016-11-05T12:10:14Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Borne - Zenderen.png|220px|thumb|right|De ligging van Zeander in de gemeente [[Boorn]]]] [[Image:Karmelietenklooster Zenderen.jpg|thumb|right|220px|t Karmelietnklooster te Zeander met doaran greanznd de parochiekearke van ''Oonze Leve Vrouw Onbevlakt Ontvangn]] '''Zeander''' is t op een noa greutste [[daarp|doarp]] in de [[Tweante|Tweantse]] [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Boorn]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. t Hef zon 1.400 inwonners (2004). Zeander is al n oald döarpken. t Wördn al in de tiende eeuw neumd, dootieds as ''Sindron''. Dat zol ofkoomstig ween van ''sintels'', ok wal [[oer|iezerearts]] neumd. Disse iezerearts lig nog aaltied oonder n groond biej Zeander. An de boetnraand van t doarp lign de [[Karmel Zeander|Karmelkloosters]] van de [[poater]]s [[Karmelietn]] en de [[nonn]] [[Karmelietesn]]. De [[parochie]] hef de naam van de [[Onbevlekte Ontvangenis|Onbevlakte Ontvangenisse]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Boorn]] nfs0tnng82dk4r718ld5vrhw6o3k1so 6 2302 126934 5955 2009-11-26T22:28:03Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] j2o41jsloigg7fy4dw3i1oh5jfbpf0r 0 2303 288414 265272 2016-10-27T10:13:07Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Lokoatsie Westerkwartaar.JPG|right|thumb|Lokoatsie van t Westerkwartaaier in Grunnen]] [[Ofbeelding:Seelandewesterkwartier.png|thumb|right|t Westerkertier om 1300]] <div style="text-align: justify"> t '''Westerkertaaier''' is n laandstreek ien de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. t Gebied wordt begrensd deur de [[Laauwers]] (tevens de grens mit [[Fraislaand]]), [[Drenthe|t Drint]], t [[Raitdaip|Rietdaip]] en de Stad [[Grunnen (stad)|Grunnen]]. De grootste lougen in t Westerkertaaier binnen [[Leek (Grunnen)|De Lieke]], [[Zuudhörn]] en [[Gruupskerk]]. De Lieke wordt ien t algemeen zain as de heufdploats van t Westerkwartaaier. == Geschiednis == t Westerkertaaier dankt zien noam aan zien liggeng as westeliekste van de drij originele [[Ommelanden]]. Zölf bestond t oet vaaier onderkwartaaiern: *[[Vredewold]] *[[Laangewold]] *[[Homsterlaand]] *[[Middag (landschap)|Middag]]. Tegenswoordeg omvat t kwartaaier t grondgebied van de gemainten [[Leek (Grunnen)|De Lieke]], [[Moarum]], [[Zuudhörn]], [[Grodegast]] en n paart van [[Winzum (Grunnen)|Winzum]] (vermoalege gemainte [[Ezinge]]). Tot loat ien de vörrelieke middelieuwen waren de bovenstoande kertaaiern onoafhankelieke [[Ommelanden]] en waren zee elk op zok lid van de Ommelaander unie. Homsterlaand en Middag waren dou soamenvoegd tot Middag-Homsterlaand. == Laandskop == Laandskoppeliek is t Westerkertaaier te verdielen in n noordeliek paart, n old [[kwelder]]laandskop mit [[wierde (toponiem)|wierdedörpen]] ([[Ezinge]], [[Ollehoof]], [[Nijhoof]]) en n zudeliek coulizzenlaandskop, dat zok kenmaarkt deur [[holtwal]]len. Dit, op [[zaandgrond]] en ontgonnen [[hoogveen|hoogklain]] legen paart, liekt slim op de aangrenzende [[Fraise Wolden]]. Hier liggen de [[lintdorp|lintdörpen]] [[Moarum]] en [[Grodegast]] dij de olle zaandroggen volgen. Mit noam t noordelieke dail is ain van de oldste kultuurlaandskoppen van West-Europa. Tot 1100 noa Kristus tou har t zeewoater vraai spel tot Moarum tou. De olle aailanden Middag en [[Homsterlaand]] binnen veurdroagen veur de liest van [[wereld erfgoed|wereld aarfgoud]] van de UNESCO. Rond 800 noa Kristus was t zölfs een van de dichtstbevolkte gebieden van Nederlaand. t Laand is over n laange periode van de zee gewonnen deur de wierdenbewoner, monneken van t [[Klooster van Auwerd|klooster]] [[Auwerd]], de femilie Teenstra ([[Ruugezaand]]) en de [[waoterschap|zielvesten]]. == Toal == Ien t Westerkertaaier wordt t miest [[Westerkertaaiers]] proat, n dialekt van t [[Grunnegs]]. Ien de drijhoek [[Moarum]], [[De Wilp]] en [[De Penne (Grönnen)|De Penne]] wordt nog as ainege stee ien [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] [[Freesk|Frais]] proat. ==Zielvest== Westerkertaaier is ook de noam van t vermoalege [[waoterschap|zielvest]], dat grotendails overeenkomt mit de streek. Dizzent is in [[1995]] opgoan in [[Noorderzielvest]]. {{dia|Schreven ien t [[Westerkwartaaiers]]}} {{GrunnegerOmmelanden}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Streek in Grunnen]] kr1v3iif35ivfrsdpn1sumyqkvjxow9 0 2304 5960 2006-05-24T13:59:51Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki #redirect[[Friese Woolden]] k9oy0jsclakvhswjdahl2v4fqogneps 0 2305 5970 2006-05-24T17:56:26Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki #redirect[[Jezus Christus]] tfeeoedqwfenyl31nnktby352fmbs4x 10 2306 204882 204660 2011-09-04T20:49:04Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Mal:Begin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Mal:Begin]] 101fc1zby9p53snuxegu3lmdsmxjejj 0 2307 291141 265784 2016-11-03T14:41:16Z Wwikix 13678 /* Bronnen */ kat wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Wooldfries</big> |- |Naeme |Wooldfries |- |Friese naeme |Wâldfrysk |- |Nederlaanse naeme |Woudfries |- |Taelgebied |et oostelike diel van de perveensie [[Frieslaand]], roegweg tussen [[Dokkum]] in et noorden, [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]], de [[Oolde Venen]] en [[Et Vene]] in et westen, de [[Stellingwarven]] in et zuden, en de driehoek [[Moarum|Marum]]-[[De Wilp]]-[[De Penne (Fraislaand)|Eupende]] in et angreenzende diel van de perveensie [[Grunnen (provinzie)|Grunningen]] |- |Antal sprekers |157.000 in [[Frieslaand]] en Friestaelig [[Grunnen (provinzie)|Grunningen]] (schatting) |- |Jaor |2004 |- |Dialekten |gien |- |Taelklassifikaosie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germaans]] ***[[West-Germaans]] ****[[Noordwest-Germaans]] *****[[Freesk|Fries]] ******[[Westlaauwers Frais|Westlauwers-Fries]] *******'''Wooldfries''' |- |Biebelvertaling |gien |- |Schrift |et [[Latainse alfabet|Latiens alfabet]] |- |Taelstaotus |et Wooldfries is een dialekt van et [[Westlaauwers Frais|Fries]]; gien erkenning |- |Taelkode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Taelkode ISO 639-2 |n.v.t. |- |Taelkode ISO 639-3/DIS |n.v.t. |} Et '''Wooldfries''' is ien van de vier grote dialekten van et [[Freesk|Fries]] en wodt praot in de [[Friese Woolden]] in et oostelike diel van de perveensie [[Frieslaand]], roegweg tussen [[Dokkum]] in et noorden, [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]], de [[Oolde Venen]] en [[Et Vene]] in et westen en de [[Stellingwarven]] in et zuden. In et oosten lopt et tot an de greens mit [[Grunnen (provinzie)|Grunningen]] en [[Drenthe]], tussen [[Surhuustervene]] en [[Friesepaolen]], waant hier lopt et Wooldfriese taelgebied deur de perveensie Grunningen in de driehoek [[Moarum|Marum]]-[[De Wilp]]-[[De Penne (Fraislaand)|Eupende]]. Et Wooldfries dankt zien naeme an et feit dat zi'j in et oosten van Frieslaand boomringen gebruukte om ofscheidings tussen greiden te maeken. In et westen en noordoosten van de perveensie wodden hierveur sleuten anlegd, in de Woolden is de grond gloepend zaanderig en hier zakt et waeter rap in vot. Et Wooldfries wodt praot deur naor schatting zoen 157.000 meensken in de perveensie Frieslaand en de driehoek [[Moarum|Marum]]-[[De Wilp]]-[[De Penne (Fraislaand)|Eupende]] in et angreenzende diel van de perveensie Grunningen; hoeveul [[Friezen]] daorbuten Wooldfries praoten is niet bekend. == Verschillen tussen Wooldfries en Kleifries == De verschillen tussen et Wooldfries, et [[Kleifries]], en de aandere grote [[Westlaauwers Frais|Friese]] dialekten, bin zo klein da'j et haost gien dialekt numen kan, een betere naeme hierveur is "taelvariaant". Ok al bin d'r een antal in et oog springende verschillen (althans veur Friezen) zowel op fonologisch as lexikaol gebied. === Fonologische verschillen === Et grootste verschil tussen et Wooldfries en et [[Kleifries]] bin de woorden "my", "dy", "hy", "sy", "wy" en "by", die in et Wooldfries uutspreuken wodden as "mi", "di", "hi", "si", "wi" en "bi" en in et [[Kleifries]] as "mij", "dij", "hij", "sij", "wij" en "bij". Veerder bestaot d'r een verschil in de uutspraoke van de twieklanken "ei", "ai" en "aai". In et Wooldfries spreken ze die uut as "ij" resp. "ai" en "aai", mar in et [[Kleifries]] as "ôi", resp. "òi" en "ôi". Mit aandere woorden, in et Wooldfries heuren ze in de uutspraoke gien verschil tussen "ei" en "ij", wiels ze in et [[Kleifries]] in de uutspraoke gien verschil heurt tussen "ei" en "aai". Aandere, minder kunde klankverschillen bin bi'jveurbeeld: {| {{prettytable}} width="300" |- style="background: #efefef;" ! width="20%" |Wooldfries ! width="20%" |Kleifries |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|dû |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|do |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|prûm |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|prom |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|tûme |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|tomme |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|nêken |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|neaken |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|krêkje |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|kreakje |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|wêk |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|weak |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|gjers |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|gers |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|kjers |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|kers |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|kjel |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|kel |} In et Standerdfries, dat nogal wat variaosie toelaot, bin in haost al disse gevallen beide vormen toe-estaon. === Lexikaole verschillen === [[Ofbeelding:Woldfrais.png|thumb|250px|De lokaosie van et Wooldfriese dialekt]] Tussen et Wooldfries en et [[Kleifries]] komen slechts negentien lexikaole verschillen veur (verschillen in de woordenschat). Veurbeelden bin: {| {{prettytable}} width="300" |- style="background: #efefef;" ! width="20%" |Klaaifries ! width="20%" |'''Wooldfries''' ! width="20%" |Westerkwartiers (Gr.) |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|sneon |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|'''saterdei''' |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|zoaterdag |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|eamel<br />eamelder |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|'''mychammel<br />mychhimmel''' |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|mieghommel |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|flues |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|'''flij''' |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|vlij(er) |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|sûch |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|'''mot''' |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|mot |} == Bronnen == * Boelens, K., e.a., ''Twataligens - Ynlieding yn Underskate Aspekten fan de Twataligens'', Liwwadden, 1981. * Haan, G.J. de, ''Frisian Grammar'', Grunningen, (zunder jaor). * Jansma, K., ''Friesland en zijn 44 gemeenten'', Liwwadden, 1981. {{SNLV}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Freesk]] [[Kategorie:Streektaol in Frieslaand]] [[Kategorie:Streektaol in Grunnen]] ak4ytgp19ovijpjz5zalyc4apjg7vmz 10 2309 272830 272663 2014-01-14T00:16:29Z 80.114.178.7 Versie 272663 van [[Special:Contributions/Odejea|Odejea]] ([[User talk:Odejea|overleg]]) weerummedreid. Pompeblea wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Grunnen (provinzie)|Grunneger]] [[Ommelanden]] |ofb_groot = [[Image:Flag ommelanden.gif|50px|Vlage van de Ommelanden]] |inhold = [[Hunzego]] • [[Fivelgo]] • [[Westerkertier]] • [[Gerecht (streek)|Gerecht]] • [[Oldambt (streek)|Oldambt]] • [[Reiderlaand (streek)|Reiderlaand]] • [[Westerwoolde]] }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] </noinclude> fn3aiqth5sy1nkhndlc2nu0eld8wf7l 10 2310 204852 204832 2011-09-04T20:35:19Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Mal:Begin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Mal:Begin]] 101fc1zby9p53snuxegu3lmdsmxjejj 0 2313 279407 264597 2015-03-27T17:19:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki Een '''hoze''' of '''kouse''' is een [[kledingstuk]] da-j an de [[voot]] of 't [[been]] dragen. Der is een opmarkelijk verschil tussen Noord en Zuud as 't geet um de betekenis van 't woord kouse (of ''kous'' in 't [[Nederlaands|Nederlaans]]): in [[Vlaonderen]] verstaon ze hieronder elke beenbedekker, lang óf kort; in [[Nederlaand]] neumen ze de vootbedekker dee tot over de enkels kump een [[sokke|''sokke'']], en de langere beenbedekkers tot an de [[knieje]], of nog hoger tot op de [[dieje]]n of de [[lies (anatomie)|liezen]] een ''hoze'' of een ''kouse''. Hozen tot krek onder wonnen oek wel ''kniekousen'' of ''kniehozen'' eneumd, hozen dee tot krek boven de knieje koemen wonnen oek an-eduud mit de term ''beenwarmers''; ze bin veural populair onder [[ballet]]dansers. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''hoze(vörrel)'' * [[Drèents]]: ''hoze'' * [[Veluws]]: ''hoze'' of ''kous(e)'' * [[Stellingwarfs]]: ''hoze'' of ''kouse'' * [[Tweants]]: ''kouse(voot), hoaze(voot)'' (slim oolderwets) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Kleren]] tfx8jruvbned9u207i7vpc267f39zjq 0 2314 276947 276925 2014-12-07T11:54:19Z Ooswesthoesbes 904 Versie 276925 van [[Special:Contributions/31.161.243.109|31.161.243.109]] ([[User talk:31.161.243.109|overleg]]) weerummedreid. wikitext text/x-wiki n '''Volkslaid''' is n laid dat daint as volks- of stoatssymbool veur n [[volk]] of [[naotie|noatsie]] al den nait samengoand mit of in n stoatskundeg verbaand. n Volk of noatsie zönder aigense [[staot|stoat]] of mit autonomie ken dus ook n aigens volkslaid hebben, net zo as n [[regio]] of zulfs n [[Stad (woonstee)|stad]] of [[dorp|loug]]. Veul volkslaider binnen ontstoan tiedens de [[18e eeuw|18.]], [[19e eeuw|19.]] of begun [[20e eeuw|20. aiw]] onder invloud van t [[nationalisme|natsjonoalisme]]. In de aiwen doarveur bestonden der ook liekse laider, dij as doul harren n [[Könning (titel)|keuneng]] vereern of praizen noa n gewonnen spel of oorlog. Tiedens t speulen van t volkslaid is t n gewoonte veur mìnsken om te goan stoan. In de USA is t de gewoonte om de haand op de bôrst te lèggen tiedens t zingen. ''Zai ook: [[Liest mit volkslaider van alle landen]]'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Volkslaid| ]] d5aickactl1pmnbl46mpi4bvxceut85 0 2315 6047 2006-05-25T12:40:34Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki #redirect[[Oaveriessel]] e67ne2fkdycoo05bbt678j5ucmhkq4d 0 2316 6048 2006-05-25T12:40:55Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki #redirect[[Tweante]] klcdl6lu9wiekgnqetg6wxgf7sa7i1v 0 2317 6050 2006-05-25T12:45:40Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #redirect[[Volkslaid]] iu7otlxz9ihl34x4r6eqbquxh6at223 0 2318 76067 6052 2008-08-10T15:22:28Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Ieme]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ieme]] ebruhavg0vj5exbz440yca4ccw7bfh6 0 2319 265258 255245 2013-05-09T23:24:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki ==Nederlaand en Belgie== {| border="0" |----- | width="250" | [[Nederlaand]] || [[Wilhelmus]] |----- | | van 1815 tot 1932 tou: [[Wien Neerlands bloed]] |----- | [[Belgie]] || [[Brabançonne]] |} ==Nederlaandse en Belgische regionoale volkslaider== {| border="0" |----- | width="250" | [[Grunnen (provinzie)|Grunnen]] | [[Grönnens Laid]] |----- | [[Fraislaand]] || [[De âlde Friezen]] |----- | [[Drenthe|Drìnt]] || [[Mien Drenthe]] |----- | [[Overiesel]] | [[Oaveriessels volksleed]] |----- | [[Sallaand]] || [[Sallands volkslied]] |----- | [[Twente]] || [[Tweants volksleed]] |----- | [[Gelderlaand]] || [[Ons Gelderland]] |----- | [[Flevolaand]] || [[Waar wij steden doen verrijzen...]] |----- | [[Utrecht (previncie)|Utrecht]] || [[Langs de Vecht en d'oude Rijnstroom]] |----- | [[Noord-Hollaand]] || [[Ik houd van het groen in je wei]] |----- | [[Zuud-Hollaand]] || [[Zuud-Hollaands volkslied]] |----- | [[Goeree-Overflakkee]] || [[Flakkees volkslied]] |----- | [[Zeelaand]] || [[Zeeuws volkslied]] |----- | [[Zeeuws-Vlaonderen|Zais-Floandern]] || [[Zeeuws-Vlaams volkslied]] |----- | [[Noord-Braobant|Noordbroabant]], [[Vlaams-Brabant|Floamsbroabant]] en [[Antwerpen (previncie)|Anwaarpen]] || [[Brabants volkslied]] |----- | [[Limburg (België)|Belgisch]] en [[Limburg (Nederlaand)|Nederlands]] Limbörg || [[Limburgs volkslied]] |----- | [[Vlaonderen|Floandern]] || [[De Vlaamse leeuw]] |----- | [[Wallonië|Wallonie]] || [[Le chant des Wallons]] |} ==Nederlaandse steden== {| border="0" |----- | width="250" | [[Bergen op Zoom|Baargen op Zoom]] || [[Merck toch hoe sterck]] |----- | width="250" | [[Riesn]] || [[Mooi Riessen]] |} ==Nederlaandse Antilln, Aruba en Surinoame== {| border="0" |----- | width="250" | [[Nederlandse Antillen|Nederlaandse Antilln]] | [[Volkslied zonder titel]] |----- | [[Aruba]] || [[Aruba Dushi Tera]] |----- | [[Suriname|Surinoame]] || [[God zij met ons Suriname]] |} ===Aailanden van de Nederlaandse Antilln=== {| border="0" |----- | width="250" | [[Curaçao]] || [[Himno di Kòrsou]] |----- | [[Bonaire]] || [[Volkslied van Bonaire| Himno di Boneiru]] |----- | [[Sunt-Meerten]] || [[Volkslied van Sint Maarten]] |----- | [[Sunt-Eustatius]] || [[Golden Rock]] |----- | [[Saba]] || [[Saba Song]] |} ===Overge landen/regio's en heur volkslaider=== {| border="0" | width="250" | [[Ierlaand (laand)|Aairlaand]] || [[Amhran na bhFiann|Amhrán na bhFiann]] en [[Ireland's Call]] |----- | [[Afghaonistan|Afgoanistan]] || [[Sououd-e-Melli]] |----- | [[Albanië|Alboanie]] || [[Hymni i Flamurit]] |----- | [[Algarije|Algeraai]] || [[Kassaman]] |----- | [[Amerikaans-Samoa|Amerikoans Samoa]] || [[Amerika Samoa]] |----- | [[Andorra|Andora]] || [[El Gran Carlemany]] |----- | [[Angola]] || [[Angola Avante]] |----- | [[Antigua en Barbuda]] || [[Fair Antigua, We Salute Thee]] |----- | [[Argentinië|Argentina]] || [[Oid, Mortales]] |----- | [[Armenië|Armenie]] || [[Mer Hayrenik]] |----- | [[Aruba]] || [[Aruba Dushi Tera]] |----- | [[Australi'je (land)|Austroalie]] || [[Advance Australia Fair]] |----- | [[Bahama's]] || [[March On, Bahamaland]] |----- | [[Bahrein]] || [[Bahrainona]] |----- | [[Balearen|Balioarn]] || [[La Balanguera]] |----- | [[Bangladesh]] || [[Amar Sonar Bangla]] |----- | [[Barbados]] || [[In Plenty and In Time of Need]] |----- | [[Baskenland|Basken]] || [[Eusko Abendaren Ereserkia]] |----- | [[Wit-Ruslaand|Belarus]] || [[My Bielarusy]] |----- | [[België|Belgie]] || [[Brabanconne|La Brabançonne]] |----- | [[Belize (land)|Belize]] || [[Land of the Free]] |----- | [[Benin]] || [[L'Aube Nouvelle]] |----- | [[Bhutan]] || [[Druk tsendhen]] |----- | [[Bolivia]] || [[Bolivianos, el hado propicio]] |----- | [[Bosnië-Herzegovina|Bosnie-Herzegovina]] || [[Intermeco]], Voorheen: [[Jedna i Jedina]] |----- | [[Botswana]] || [[Fatshe leno la rona]] |----- | [[Brazilië|Braziel]] || [[Hino Nacional Brasileiro]] |----- | [[Brunei]] || [[Allah peliharakan Sultan]] |----- | [[Bulgarije|Bulgaraai]] || [[Mila Rodino]] |----- | [[Burkina Faso]] || [[Une Seule Nuit]] |----- | [[Burundi]] || [[Burundi bwacu]] |----- | [[Chili]] || [[Himno Nacional|Dulce Patria, recibe los votos]] |----- | [[Volksrippebliek China|China]] || [[Yi Yong Juen Jing Xin Qu]] |----- | [[Colombie]] || [[Oh Gloria Inmarcesible]] |----- | [[Comoren]] || [[Udzima wa ya Masiwa]] |----- | [[Costa Rica]] || [[Noble patria, tu hermosa bandera]] |----- | [[Cyprus]] || [[Imnos pros tin Eleftherian]] |----- | [[Denmaark]] || Börgerlek: [[Der er et yndigt land]] <br /> Keunekelk: [[Kong Kristian]] |----- | [[Djibouti (laand)|Djiboeti]] || [[Hinjinne u sara kaca]] |----- | [[Dominika]] || [[Isle of Beauty, Isle of Splendour]] |----- | [[Dominicaanse Rippebliek|Dominikoanse Republiek]] || [[Quisqueyanos valientes]] |----- | [[Duutslaand]] || [[Das Lied der Deutschen]], 3rde vers <br /> Veur 1922: [[Heil dir im Siegerkranz]] |----- | [[Ecuador]] || [[Salve, Oh Patria]] |----- | [[Egypte (laand)|Egypte]] || [[Bilady, Bilady, Bilady]] |----- | [[El Salvador]] || [[Saludemos la Patria orgullosos]] |----- | [[Equatoriaal-Guinea]] || [[Caminemos Pisando la Senda de Nuestra Inmensa Felicidad]] |----- | [[Estlaand]] || [[Mu isamaa, mu õnn ja rõõm]] |----- | [[Ethiopië|Ethiopie]] || [[Whedefit Gesgeshi Woude Henate Ethiopia]] |----- | [[Faeröer|Fareur]] || [[Tú alfagra land mítt]] |----- | [[Fiji]] || [[God Bless Fiji]] |----- | [[Filipienen]] || [[Lupang Hinirang]] |----- | [[Finlaand]] || [[Maamme (Vårt land)|Maamme]] |----- | [[Frankriek]] || [[La Marseillaise]] |----- | [[Gabon]] || [[La Concorde]] |----- | [[Gambia (land)|Gambie]] || [[For The Gambia Our Homeland]] |----- | [[Georgië|Georgie]] || [[Tavisupleba]] oud:[[Dideba zetsit kurtheuls]] |----- | [[Ghana]] || [[God Bless Our Homeland Ghana]] |----- | [[Gibraltar]] || [[Gibraltar Anthem]] |----- | [[Grenada]] || [[Hail Grenada]] |----- | [[Griekenlaand]] || [[Imnos pros tin Eleftherian]] |----- | [[Gruunlaand|Gruinlaand]] || [[Nangmineq erinllik]] |----- | [[Guam]] || [[Stand Ye Guamanians]] |----- | [[Guatemala]] || [[Guatemala Feliz]] |----- | [[Guinee]] || [[Liberté]] |----- | [[Guinee-Bissau]] || [[Esta É a Nossa Pátria Amada]] |----- | [[Guyana]] || [[Dear Land of Guyana, of Rivers and Plains]] |----- | [[Haïti|Haiti]] || [[La Dessalinienne]] |----- | [[Honduras]] || [[Tu bandera es un lampo de cielo]] |----- | [[Hongarije|Hongaraai]] || [[Isten, áldd meg a magyart]] |----- | [[Hutt River]] || [[God bless the Prince of Hutt River Province]] |----- | [[Ieslaand]] || [[Lofsöngur]] |----- | [[India]] || [[Jana-Gana-Mana]] |----- | [[Indonezie]] || [[Indonesia Raya]] |----- | [[Irak]] || | [[Ardulfurataini Watan|Ardulfurataini Watan ]]<br />[[The Royal Salute]]<br />[[Mawtini]] |----- | [[Iran]] | [[Sorood-e Jomhoori-e Eslami]], voorheen [[Imperial Salute]] |----- | [[Israel]] || [[Hatikvah]] |----- | [[Italiën|Itoalie]] || [[Fratelli d'Italia]]<br />[[Fratelli d'Italia|Inno di Mameli]] |----- | [[Ivoorkust]] || [[L'Abidjanaise]] |----- | [[Jamaica]] || [[Jamaica, Land We Love]] |----- | [[Japan]] || [[Kimi Ga Yo]] |----- | [[Jemen|Jeem]] || [[United Republic]] |----- | [[Jordanië|Jordoanie]] || [[Jordaans volkslied|As-salam al-malaki al-oerdoeni]] |----- | [[Caymaneilanden|Kaimanaailanden]] || [[Beloved Isles Cayman]] |----- | [[Cambodja|Kambodja]] || [[Nokoreach]] |----- | [[Kameroen]] || [[Chant de Ralliement]] |----- | [[Kanada]] || [[O Canada]] |----- | [[Catalonië|Katalonie]] || [[Els Segadors]] |----- | [[Kazachstan]] || [[Anthem of the Republic of Kazakhstan]] |----- | [[Kenia]] || [[Ee Mungu Nguvu Yetu]] |----- | [[Kiribati]] || [[Teirake kaini Kiribati]] |----- | [[Koerdistan]] || [[Ey Reqîb]] |----- | [[Koekeilanden]] || [[God Defend New Zealand]] |----- | [[Kongo-Kinshasa]] || [[Debout Kongolaise]] |----- | [[Kongo-Brazzaville]] || [[La Congolaise]] |----- | [[Krowatië|Krowatsie]] || [[Lijepa nasa domovino]] |----- | [[Cuba (land)|Kuba]] || [[La Bayamesa]] |----- | [[Laos]] || [[Pheng Xat Lao]] |----- | [[Lesotho]] || [[Lesotho Fatse La Bontata Rona]] |----- | [[Letlaand]] || [[Dievs, Sveti Latviju]] |----- | [[Libanon]] || [[Koullouna Lilouataan Lil Oula Lil Alam]] |----- | [[Liberia]] || [[All Hail, Liberia Hail]] |----- | [[Libië|Libie]] || [[Libie, Libie, Libie]] <br />1969-2011: [[Allahu Akbar (volkslied)|Allahu Akbar]] |----- | [[Liechtenstein|Liechtenstain]] || [[Oben am jungen Rhein]] |----- | [[Litouwen]] || [[Tautiska Giesme]] |----- | [[Luxemburg (laand)|Luxembörg]] | Börgerlek :[[Ons Hémécht]] <br />Grootheertoglek :[[Wilhelm]] |----- | [[Maagdeneilanen|Moagdaailanden]] || [[Virgin Islands March]] |----- | [[Macedonië (land)|Mazedonie]] || [[Denes nad Makedonija]] |----- | [[Madegaskar|Madegasker]] || [[Ry Tanindraza nay malala ô]] |----- | [[Malawi]] || [[Mlungu salitsani malawi]] |----- | [[Malediven]] || [[Gavmii mi ekuverikan matii tibegen kuriime salaam]] |----- | [[Maleisië|Malaizie]] || [[Negara Ku]] |----- | [[Mali]] || [[Pour l'Afrique et pour toi, Mali]] |----- | [[Malta (laand)|Maalte]] || [[L-Innu Malti]] |----- | [[Man (eilaand)|Man]] || [[Arrane Ashoonagh Dy Vannin]] |----- | [[Marokko]] || [[Hymne Cherifien]] |----- | [[Marshalleilanen|Marshallaailanden]] || [[Forever Marshall Islands]] |----- | [[Mauritius (eilaand)|Mauritsius]] || [[Motherland |Motherland]] |----- | [[Mexico (laand)|Mexico]] || [[Himno Nacional Mexicano]] |----- | [[Micronesia|Mikronezie]] || [[Patriots of Micronesia]] |----- | [[Moldavië (laand)|Moldova]] || [[Limba Noastra]] <br /> voor 1994: [[Desteapta-te, române|De&#351;teapt&#259;-te, române]] |----- | [[Monaco (land)|Monako]] || [[Hymne Monégasque]] |----- | [[Mongolië|Mongolie]] || [[Bügd Nairamdakh Mongol]] |----- | [[Montenegro]] || [[Oj, svijetla majska zoro]] |----- | [[Mozambique]] || [[Pátria Amada]], voorheen: [[Viva, Viva a FRELIMO]] |----- | [[Myanmar]] || [[Gba Majay Bma]] |----- | [[Namibië|Namibie]] || [[Namibia, Land of the Brave]] |----- | [[Nauru]] || [[Nauru Bwiema]] |----- | [[Nederlaand]] || [[Wilhelmus]] |----- | [[Nederlaandse Antilln]] || [[Volkslied zonder titel]] |----- | [[Nepal]] || [[Sayaun Thunga Phool Ka]], voorheen: [[Ras Triya Gaan]] |----- | [[Nicaragua|Nigaragua]] || [[Salve a ti, Nicaragua]] |----- | [[Ni'j-Zeelaand|Nijzeelaand]] || [[God Defend New Zealand]], [[God Save the Queen]] |----- | [[Niger (land)|Niger]] || [[La Nigerienne]] |----- | [[Nigeria]] || [[Arise O Compatriots, Nigeria's Call Obey]] |----- | [[Noord-Korea|Noordkorea]] || [[Achim&#365;n pinnara]] |----- | [[Noorwegen|Noorweeg]] || Börgerlek: [[Ja, vi elsker dette landet]]<br />Keunenklek: [[Kongesangen]] |----- | [[Oeganda]] || [[Oh Oeganda, Land of Beauty]] |----- | [[Oekraïne|Ukraine]] || [[Sjtsje ne vmerla Oekrajiny]] |----- | [[Oman]] || [[The Sultans Anthem|The Sultan's Anthem]] |----- | [[Oostnriek|Oosterriek]] || [[Land der Berge, Land am Strome]] |----- | [[Oost-Timor|Oosttimor]] || [[Pátria]] |----- | [[Pakistan]] || [[Pak sarzamin shad bad]] |----- | [[Panama (land)|Panama]] || [[Himno Istemño]] |----- | [[Papoea-Nijguinea]] || [[O arise all you sons of this land]] |----- | [[Paraguay]] || [[Paraguayos, República o Muerte]] |----- | [[Peru]] || [[Somos libres, seámoslo siempre]] |----- | [[Pitcairneilanen|Pitkairnaailaanden]] || [[God Save the Queen]] |----- | [[Pooln]] || [[Mazurek Dabrowskiego]] |----- | [[Portugal]] || [[A Portuguésa]] |----- | [[Puerto Rico]] || [[La Borinqueña]] |----- | [[Roemenië|Roemenie]] || [[Desteapta-te, române|De&#351;teapt&#259;-te, române]] |----- | [[Ruslaand]] || [[Gimn Rossijskoj Federatsii]] <br /> 1991-2000: [[Patriottenlied]] |----- | [[Rwanda]] || [[Rwanda rwacu]] |----- | [[Saint Kitts en Nevis]] || [[Oh Land of Beauty]] |----- | [[Saint Lucia]] || [[Sons and Daughters of St. Lucia]] |----- | [[Saint Vincent en de Grenadines]] || [[St Vincent Land So Beautiful]] |----- | [[Salemonseilanen|Salemonaailanden]] || [[God Save Our Solomon Islands]] |----- | [[Samoa]] || [[The Banner of Freedom]] |----- | [[Sao Tomé en Principe]] || [[Independência total]] |----- | [[Saoedi-Arabië|Saudi-Arabie]] || [[Aash Al Maleek]] |----- | [[Schotlaand|Skotlaand]] || formeel gain. [[The Flower of Scotland]], [[Scotland the Brave]] en [[Scots Wha Hae]] worden soms as volkslaid bruukt. |----- | [[Senegal]] || [[Pincez tous vos koras, frappez les balafons]] |----- | [[Servië|Servie]] || [[Boze Pravde]] |----- | [[Servië en Montenegro|Servie-Montenegro]] || [[Hej Sloveni]] |----- | [[Seychellen]] || ''[[Koste Seselwa]] '' |----- | [[Sierra Leone]] | [[High we exalt Thee, realm of the free]] |----- | [[Singapore|Singapoor]] || [[Majulah Singapura]] |----- | [[Slovenië|Slovenie]] || [[Zdravljica]] |----- | [[Slowakije|Slowakaai]] || [[Nad Tatrou sa blyská]] |----- | [[Spanje]] || [[Marcha Real]] |----- | [[Sri Lanka]] || [[Sri Lanka Matha]] |----- | [[Soedan]] || [[Nahnu Djundulla Djundulwatan]] |----- | [[Suriname]] || [[God zij met ons Suriname]] |----- | [[Sveden]] || Börgerlek: [[Du gamla, Du fria]] <br />Keunenklek: [[Ur svenska hjärtans djup en gång]] |----- | [[Swazilaand]] || [[Nkulunkulu Mnikati wetibusiso temaSwati]] |----- | [[Syrië|Syrie]] || [[Homat el Diyar]] |----- | [[Taiwan]] || |----- | [[Tanzania]] || [[Mungu ibariki Afrika]] |----- | [[Thailand|Thailaand]] || Börgerlek: [[Phleng Chat]]<br />Keuneklek: [[Phleng Sansasoen Phra Barami]] |----- | [[Tibet]] || [[Gyallu]] |----- | [[Togo]] || [[Salut à toi, pays de nos aïeux]] |----- | [[Tonga (land) |Tonga]] || [[Koe Fasi Oe Tui Oe Otu Tonga]] |----- | [[Trinidad en Tobago]] || [[Forged From The Love of Liberty]] |----- | [[Tsjaad]] || [[La Tchadienne]] |----- | [[Tsjechie|Tzjechie]] || [[Kde domov muj]] |----- | [[Tunesië|Tunesie]] || [[Ala Khallidi]] [[Himat Al Hima]] |----- | [[Turkije|Turkaai]] || [[İstiklâl Marşı]] |----- | [[Turkmenistan]] || |----- | [[Turks- en Caicosaailanden]] || [[God Save the Queen]] |----- | [[Tuvalu]] || [[Tuvalu mo te Atua]] |----- | [[Uruguay]] || [[Orientales, la Patria o la tumba]] |----- | [[Vanuatu]] || [[Yumi, Yumi, Yumi]] |----- | [[Vaticaanstad|Vatikoan]] || [[Inno e Marcia Pontificale]] |----- | [[Venezuela]] || [[Gloria al bravo pueblo]] |----- | [[Verienigd Keuninkriek|Veraind Keunenkriek]] || formeel gain; [[God Save the Queen]] wordt soms as volkslaid bruuk. |----- | [[Verienigde Staoten van Amerika|Verainde Stoaten]] || [[The Star-Spangled Banner]] |----- | [[Vietnam]] || [[Tien Quan Ca]] |----- | [[Wales]] || [[Hen Wlad Fy Nhadau]] |----- | [[Zambia]] || [[Stand and Sing of Zambia, Proud and Free]] |----- | [[Centraal-Afrikaanse Rippebliek|Zentroal-Afrikoanse Republiek]] || [[La Renaissance]] |----- | [[Zimbabwe]] || [[Kalibusiswe Ilizwe leZimbabwe]] |----- | [[Zuud-Afrika|Zuudafrika]] || [[Volkslied van Zuid-Afrika|Nkosi Sikelel iAfrica & Die Stem van Suid Afrika]] |----- | [[Zuud-Korea|Zuudkorea]] || [[Aegukga (Zuid-Korea)|Aegukka]] |----- | [[Zuud-Soedan|Zuudsoedan]] || [[South Sudan, Oyee!]] |----- | [[Zwitserlaand|Svitzerlaand]] || [[Schweizerpsalm]] |} ===Internatsjonoale volkslaider=== {| border="0" |----- | width="250" | [[Europa (continent)|Europa]] || [[Europees volkslied]] |----- | [[Esperanto]] || [[La Espero]] |----- | [[NAVO]] || [[Hymne to the NATO ]] |----- | [[Olympische Spelen|Olympische Spuuln]] || [[Ancient eternal and immortal spirit]] of [[Αρχαίον Πνεύμ'αθάνατον]] |} {{DEFAULTSORT:Volkslaider Van Alle Landen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Volkslaid|!Liest Van Alle Landen]] hpqpfof3m29mnd6eyssg4kam1izfu3r 0 2320 272574 265059 2013-12-26T23:30:19Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata, lokaal vortehaald: [[ar:قنال]] [[bi:Kanal]] [[hu:Csatorna (vízépítés)]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Amsterdam-Rienknoal.jpg|thumb|300px|Amsterdam-Rhainknoal vanof de Nieuwegeinse Brug]] n '''Knoal''' of '''daip''' is n kunstmoatege of bewaarkte [[voarweg]]. Maisttied binnen zai liek, in sommege gevalln binnen zai wat krommer. n Knoal is maisstied deur mìnsken groaven om bie gebrek aan n voarweg goud te vervouern. t [[Raitdaip]] in t westen van de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] is aiglieks t verlengde van de [[Hunze]], mor is deur mìnsken bewaarkt. Dit bewaarken van n revier hait ook knoalizeern. Hieronder verstoan wie t liektrekken van n revier, verbreden en verdaipen. ==Boetende heenwiezen== {{commonscat|Canals}} {{Begin|gos}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Kanaal|Kanaal]] fmoeie9p17yqh5jdz2lixukeaz9id4c 10 2321 282276 271896 2015-05-22T22:17:29Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Grunnen (provìnzie)|Provìnzie Grunnen]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Flag Groningen.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Gemaintes:''' | R1C2 = [[Beem]] &middot; [[Wedde-Bennewold]] &middot; [[n Daam]] &middot; [[Delfziel]] &middot; [[Emsmond]] &middot; [[Grodegast]] &middot; [[Hoaren (gemainte)|Hoaren]] &middot; [[Hoogezaand-Sapmeer]] &middot; [[Knoal (gemainte)|Knoal]] &middot; [[Leek (Grunnen)|Leek]] &middot; [[Loppersom (Grunnen)|Loppersom]] &middot; [[Marne]] &middot; [[Moarum]] &middot; [[Menterwolde]] &middot; [[Oldambt (gemainte)|Oldambt]] &middot; [[De Pekel]] &middot; [[Slochter]] &middot; [[Grunnen (gemainte)|Stad]] &middot; [[Ten Boer]] &middot; [[Veendaam (gemainte)|Veendaam]] &middot; [[Vlagtwedde (gemainte)|Vlagtwedde]] &middot; [[Winzum (Grunnen)|Winzum]] &middot; [[Zuudhörn]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Previnsie-nl mallen]] [[Kategorie:Grunnen]] </noinclude> a2tbyqbtp4kfjewakwkcj079eurww2m 14 2322 255466 254514 2013-03-11T10:19:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 108 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6529461]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Water}} [[Kategorie:Biologie]] 2kqbxhinvvhhatl5do39z5qhujn57b5 6 2323 6089 2006-05-25T14:04:49Z Servien 7 Van nl-wiki wikitext text/x-wiki Van nl-wiki mmm4yb2dtrkit8zszt3ylfg9aqwz4h6 6 2325 126932 6099 2009-11-26T22:27:51Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] j2o41jsloigg7fy4dw3i1oh5jfbpf0r 6 2326 126933 6100 2009-11-26T22:27:56Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] j2o41jsloigg7fy4dw3i1oh5jfbpf0r 0 2328 288413 288173 2016-10-27T10:12:42Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Lokoatsie Reiderlaand1.JPG|right|thumb|Lokoatsie van t Reiderlaand]] [[Ofbeelding:Lokoatsie Reiderlaand2.JPG|right|thumb|Reiderlaand in t keunenkriek Hollaand]] [[Ofbeelding:Reiderland.jpg|250px|right|thumb|t Reiderlaand veur de overstromens ''([[Dollart]] rekde hier tot Winschoot tou)'']] t '''Reiderlaand''' ([[Duuts]]: Rheiderland) is n laandstreek in t grènzgebied van [[Nederlaand]] en [[Duutslaand]], onderdail van de Nederlaandse provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] en t Duutse distrikt [[Leer (Oostfraislaand)|Leer]] in [[Oostfraislaand]]. t Reiderlaand omvat aan Nederlaandse ziede de lieknoamege gemainte [[Reiderlaand (gemainte)|Reiderlaand]], t noordelke dail van de gemainte [[Wedde-Bennewold]], t oostelke dail van de gemainte [[Scheemde]] en de gemainte [[Winschoot]]. Historisch heurt t Nederlaandse dail van Reiderlaand tegenswoordeg bie t Oldambt. Aan Duutse ziede bevinden zoch de gemaintes [[Boenen|Bonnen]], [[Jemgum|Jemmen]], [[Weener|Wainer]] en t dörp Bingum (gemainte Leer). De noord- en oostgrènze wordt deur de [[Dollart]] em de revier de [[Ems (revier)|Ems]] vörmt. t Reiderlaand wordt soms as [[Ommelanden|Ommelaand]] zain, mor het noeit de offisjele stoatus van Ommelaand kregen. Kenmaarkend veur t gebied is t vlakke en wiede laandskop. Doarnoast stait t Reiderlaand politiek bekènd as n gebied van extremen, aan de aine kaant sosjoaldemokroatisch (t Duutse gedailte), en [[communisme|kommunistisch]] in het Nederlandse dail. == Geschiednis == t Raaiderlaand was in de [[Middelaiwen]] n hail welvoarend haandelsgebied aan de monden van de [[Ems (revier)|Ems]] totdat deur n reeks overstromens in de [[15e eeuw|vieftiende]] en [[16e eeuw|zèstiende aiw]] n groot dail van t gebied zoch aan de zee priesgeven moz. Veul dörpen verdwenen onder t woater van de hierdeur ontstoane [[Dollart]]. Tuzzen de [[16e eeuw|zestiende]] en de [[19e eeuw|negentiende eeuw]] wuiren grode dailen van de Dollart weer deur [[indieken]] as [[polder|polderlaand]] truggewonnen. In de wiede polders ontstonden de grode groanbedrieven woar de streek bekènd om stait. In de tied van t [[Koninkrijk Holland|Keunenkriek Hollaand]] wuir [[Oostfraislaand]] bie [[Nederlaand]] vougd as 10. provìnzie. [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] zag dou de kans om zien grènze deur te trekken tot de [[Ems (revier)|Ems]] tou, woardeur t Reiderlaand weer bie Grunnen heurde. t Wuir doe bie [[Westerwolde]] vougd en vörmde t kwartaar dat soms ''Reiderlaand'' nuimd wuir en soms ''Westerwoldingerlaand''. Dit het de [[Grunnen (stad)|Stad]] loater gedailtelek weer mouten inlevern. De Dollart is tegenswoordeg n beschaarmd waddengebied. t Reiderlaand is verdaild over t laandkraits [[Leer (Oostfraislaand)|Leer]] en de gemainte [[Beerte]] dij zien noam in 1991 veraandere in [[Reiderlaand (gemainte)|Reiderlaand]]. == Groanrepubliek == t Reiderlaand is veural bekènd worden deurt t bouk '''De Groanrepubliek''' van Frank Westerman. Ook t bie beheurende en lieknoamege laidje van [[Alex Vissering]] het dit gebied op de koart zet. [[Ofbeelding:Seelanderheiderland.png|thumb|left|Reiderlaand om t joar 1300.]] {{GrunnegerOmmelanden}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Oostfraislaand]] [[Kategorie:Streek in Grunnen]] [[Kategorie:Streek in Nedersaksen]] s9s95r1kuz26f7qf052mpgg2aauvbx0 6 2329 126935 6104 2009-11-26T22:28:10Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] j2o41jsloigg7fy4dw3i1oh5jfbpf0r 6 2330 126936 6105 2009-11-26T22:28:18Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] j2o41jsloigg7fy4dw3i1oh5jfbpf0r 0 2331 291820 280774 2016-11-10T16:31:59Z Wwikix 13678 /* Tweants (versie Vloedbeld in Standaard Schriefwieze) */ kat wikitext text/x-wiki t '''Tweants volksleed''' is schreavn duur n [[Zeelaand|Zeeuwsn]] J. J. van Deinse. == Nederlaands == <poem style="font-style:italic;"> Er ligt tussen Dinkel en Regge een land Ons schone en nijvere Twente Het land van de arbeid het land der natuur Het steeds onvolprezene Twente Daar golft op de essen het goudgele graan Doet 't snelvlietend beekje het molenrad gaan Daar ligt er de heide in 't paarsrode kleed Dat is ons zo dierbare Twente (2x) Waar Twickel zijn torens uit't eikenloof heft De Lutte zijn heuvels doet blinken De paasvuren branden alom in't rond En 't landvolk de kersthoorn laat klinken Daar stroomt onze Dinkel zo heerlijk door 't land Door bossen en velden, langs't Losserse zand Daar rust er ons oog van der heuvelentop Op 't heerlijke landschap ons Twente (2x) De rookwolk, die stijgt aan de horizon op Die wijst on de nijvere steden Met mensen arbeidzaam en degelijk, bewoond De zetels van 't krachtige heden Daarbuiten in boerschap op heide en veld Daar wordt nog de sage en 't sprookje verteld Daar rust de Tubanter in't heuvelig graf 't Verleden naast 't heden van Twente (2x) En voert ons het lot ook uit Twente soms weg Wij blijven het immer gedenken Geen andere landstreek hoe schoon ze ook zij Kan 't zelfde als Twente ons schenken Wij drukken elkaar in de vreemde de hand Gedenkend ons klein, maar zo dierbare land En moge ons hart in de vreemde ook staan Ons hart blijft toch altijd in Twente (2x) </poem> == Tweants (oorsproonkelike schriefwieze G.B. Vloedbeld) == t Is duur G.B. Vloedbeld in t [[Tweants]] vertaald: <poem style="font-style:italic;"> (In onze mooderspraok oop zien Krommendieks) Dao lig tusken Dinkel en Regge 'n land, Ons mooie en neerige Twente, 't Land van katoen en het land van den es Den greun is in winter en lente. Dao ruusket de row oop den kamp in de wind, Geet 't rad van de möl in de bekke gezwind, Daor steet neuws den eeken den beuk en de dan, Dat is ons zoo leeve land Twente (bis) Woe Twikkel zien' torens oet 't eekenloof buurt, De Lutte zien' baarge döt blinken 'n Boakn in de boerschop oop Paosken nog brandt, 't Jonk volk nog den hooren lat klinken. Daor kronkelt den Dinkel zoo mooi duur 't land, Duur brook en duur buske en 't Losterse zand. Dao zitte wi'j geern oop 't töpken van den baarg, En kiekt ees woe mooi is ons Twente. (bis) De rookwolken dampt an den horizon op, Dao li'jt onze greui'jende steden. Dao drönt de masienen en dao rettelt de töw, Da's Twente zien krachtige heden. Um 'n heerd in de boerschop as 't giezelt oop 't veld, Dao wödt nog van vrogger de deunkes verteld. Dao röst in de beelten den Saks en Tubant, 't Verleden neuws 't heden van Twente. (bis) En hew mangs van doon um oet Twente te gaon, Wi'j bliewt an ons Tukkerland denken, Gen'n anderen landstrek, woe mooi offe is, Kan 't zölfde as Twente ons schenken. Wi'j doot in den vrömden mekander de hand Geewt dagtied meka in de spraok van ons land, Al rookt onzen schossteen bi'j 't volk aower zee, Ons hat blif toch aaltied in Twente. (bis) </poem> == Tweants (versie Vloedbeld in Standaard Schriefwieze) == Voalgns de [[Standaard Schriefwieze]] wordt t zoo speld: <poem style="font-style:italic;"> Doar lig tusken [[Deenkel|Dinkel]] en [[Regge]] n land Ons mooie en nerige [[Tweante|Twente]] Et land van katoen en et land van den es Den greun is in winter en lente. Doar ruusket de rouw op den kamp in de wind Geet t rad van de möl in de bekke gezwind Doar steet neuws den eekn, den beuk en de dan Dat is ons zoo leve land Twente (2x) Woe [[Twickel]] zien' toorns oet t eeknloof buurt, [[De Lut]] zien' baarge döt blinkn n [[Boakn]] in de boerschop op [[Poasken]] nog brandt, t Jonkvolk nog n hoorn lat klinkn. Doar kronkelt den Dinkel zoo mooi duur t land, Duur brook en duur buske en t [[Loster|Losterse]] zand. Doar zitte wi-j geern op t töpken van den baarg, en kiekt ees woe mooi is ons Twente. (2x) De rookwolkn dampt an den horizon op, Doar li-jt onze greuinde steedn. Doar drönt de masienn, doar rettelt de töw, Da's Twente zien krachtige heedn. Um n heerd in de boerschop as t giezelt op t veld, Doar wördt nog van vrogger de deunkes verteld. Doar röst in de beeltn den Saks en Tubant, t Verleedn neuws t heedn van Twente. (2x) En he'w mangs van doon um oet Twente te goan, Wi-j blievt an ons Tukkerland denkn, Genn andern landstrek, woe mooi of e is, Kan t zölfde as Twente ons schenkn. Wi-j doot in den vrömdn mekander de hand geevt dagtied mekaar in de sproak van ons land, al rookt onzn schosteen bi-j t volk oaver zee, Ons hart blif toch aaltied in Twente. (2x) </poem> {{DEFAULTSORT:Tweants Volksleed}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tweante]] [[Kategorie:Tweants]] [[Kategorie:Nederlaands volkslaid]] k5m8wr8k5usk6gc0nrk7cqcpjnazwop 0 2332 264294 255324 2013-05-06T19:46:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Strudel.jpg|thumb|220px|Apfelstrudel]] '''Apfelstrudel''' (of ''appelstrudel'') is een tredisionele [[Oostenriek]]se [[gebak]]soorte, dee veural arg populair is in [[Wenen]]. Apfelstrudel bestiet uut [[blaoderdeeg]], pläkkies [[Appel (vruch)|appel]] en [[rezien]]en. 't Was oorspronkelijk een gerech veur arme meensen, 't geldt vandage de dag as een culinair hoogstaond gerech. Apfelstrudel wordt normaol espreuken egeten mit [[slagroom]] of mit [[consumptie-ies|ies]]. De apfelstrudel is ebaseerd op 't [[Armenië|Armeense]] gerech, de '[[baklava]]' (toe was Armenië nog deel van 't [[Ottomaanse Riek]]) en vun zo zien weg naor 't vroggere [[Oostenriek-Hongarije]] (noe Oostenriek en [[Hongarije]]), de apfelstrudel is daordeur ok bärstenspopulair in Hongarije, 't gebäkkien hiet daor ''almásrétes''. [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Gebak]] 1qrkqf6986p8997hik0i4s0pbkneukw 6 2333 126928 6116 2009-11-26T22:27:19Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] j2o41jsloigg7fy4dw3i1oh5jfbpf0r 0 2334 288417 264965 2016-10-27T10:15:11Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{GainOmmelaand}} [[Ofbeelding:Lokoatsie Gerecht.JPG|right|thumb|Lokoatsie van t Gerecht in Grunnen]] <div style="text-align: justify"> t '''Gerecht''' (ook: ''Gorecht''), is n oorspronkelk rechtsgebied van t [[Stad Grunnen]]. Vandoar de noam Gerecht. t Besluig grotendails t gebied van de tegenswoordege gemaintes: [[Grunnen (gemainte)|Grunnen]], [[Hoaren (Grunnen)|Hoaren]] en [[Hoogezaand-Sapmeer]]. t Wuird ook wel t ''Gerecht van Selwerd'' nuimd, omdat t gerecht offisjeel in Selwerd vestegd was. As man in de [[Middeleeuwen|Middelaiwen]] zee <nowiki>''de Stad Grunnen''</nowiki>, den bedoulde man doarmit de [[Grunnen (stad)|Stad]] en t [[Gerecht]] soamen. t Gerecht had noamelk de zulfde veurrechten as t Stad har. t Gerecht har ook de rechtstreekse macht over t [[Oldambt (streek)|Oldambt]] en loater ook [[Westerwolde]]. Dit is vergeliekboar mit [[Oetrecht]] en t [[Oaversticht|Oversticht]]. t Gebied beston uut twai dailen: t Go (gouw), ten oosten van de [[Hunze]] en t Wold ten westen dervan. Tegenswoorden zoll man de Hunze t [[Rietdaip]] nuimen. Soamen mit de Ommelanden wuir t de heerlekhaid Stad en Lande, ain van de Zeuventien Provinzies en later als deel van de [[provìnzie Grunnen]] een deel van t keunenkriek der Nederlanden. t Gerecht beston uut de [[Grunnen (stad)|Stad]], mit [[Selwerd]] en [[Paddepoel]] en de 13 [[kerspelen]] (kèrkelke lougen): * Engelbert * Essen en Dilgt * Glim * Hoaren * Helpen, (''nau Helpman'') * Hemmen * Wolle * Milbert * Noorddiek * Noordloaren * Onnen * Westerbrouk * Baarge {{GrunnegerOmmelanden}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Streek in Grunnen]] ayl8jbgwtl1qvozhj3dadvn4mw937co 0 2335 264922 255326 2013-05-09T22:04:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''De âlde Friezen''' (''De oale Fraizen'') is t volkslaid van de provìnzie [[Fraislaand]]. t Is in de twaide helft van de 19. aiw ontstoan en benoadrukt de trots van de Fraizen. <blockquote> Frysk bloed tsjoch op! Wol no ris brûze en siede,<br /> En bûnzje troch ús ieren om!<br /> Flean op! Wy sjonge it bêste lân fan d'ierde,<br /> It Fryske lân fol eare en rom.<br /> <br /> ''Refrein:'' <br /> Klink dan en daverje fier yn it rûn<br /> Dyn âlde eare, o Fryske grûn!<br /> Klink dan en daverje fier yn it rûn<br /> Dyn âlde eare, o Fryske grûn!<br /> <br /> Hoe ek fan oermacht, need en see betrutsen,<br /> Oerâlde, leave Fryske grûn,<br /> Nea waard dy fêste, taaie bân ferbrutsen,<br /> Dy't Friezen oan har lân ferbûn.<br /> <br /> ''Refrein'' <br /> Fan bûgjen frjemd, bleau by 't âld folk yn eare,<br /> Syn namme en taal, syn frije sin;<br /> Syn wurd wie wet; rjocht, sljocht en trou syn leare,<br /> En twang, fan wa ek, stie it tsjin.<br /> <br /> ''Refrein'' <br /> Trochloftich folk fan dizze âlde namme,<br /> Wês jimmer op dy âlders grut!<br /> Bliuw ivich fan dy grize, hege stamme<br /> In grien, in krêftich bloeiend leat! <br /> ''Refrein''<br /> </blockquote> [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nederlaands volkslaid]] 66ap9nkacnim7oncgcnt67vjzm23eam 0 2336 263705 255327 2013-05-05T21:08:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki t '''[[Oaveriessel]]s [[volkslaid|volksleed]]''' lod: :''Aan de rand van Hollands gouwen :''Over brede IJsselstroom :''Ligt daar, lieflijk om t' aanschouwen :''Overijssel, fier en vroom. :''Waar de Vecht en Regge kronk'len :''Door de heuv'len in 't verschiet :''Waar de Dinkelgolfjes fonk'len :''Ligt het land, dat 'k stil bespied. :'' 'k Heb u lief; g' omvat in glorie :''Oudheid, kunst en klederdracht. :''Eertijds streden om victorie :''Steden - ridders, burchtenmacht. :''D' eindeloze twisten brachten :''U, mijn land, geen voorspoed aan; :''Toch is uit uw leed en klachten :''Rijke stedenbloei ontstaan. :''Gij bidt God, dat Hij op 't zaaien :''Rijpen doet 't gestrooide zaad; :''Dat ge dankbaar 't graan moogt maaien :''Als het uur van oogsten slaat. :''Oversticht, uw schone weiden, :''Horizonten, paarse hei :''Boeien hart en ziele beide :''Van uw volk, gij zijt van mij. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Oaveriessel]] [[Kategorie:Nederlaands volkslaid]] hyy5glmw32lln7lceakpyd3kgjc01zk 0 2337 6125 2006-05-25T16:38:30Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki #redirect[[volkslaid]] tc6aont396h91y859rndphmaua3puv8 0 2338 6543 6128 2006-06-01T14:17:14Z RoboServien 60 Robot: Fixing double redirect wikitext text/x-wiki #redirect[[Oaveriessels volksleed]] 4qgb731tkqvq8j0e681svl921ehfq3w 0 2339 6129 2006-05-25T16:40:02Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki #redirect[[Mien Drenthe]] t3097j6nq2cmanqs31gin771y6ezcnd 0 2340 291819 291093 2016-11-10T16:31:29Z Wwikix 13678 /* Beluuster */ wikitext text/x-wiki 't '''Sallaans volkslied''' is 't [[volkslaid|volkslied]] van [[Sallaand]], eschreven en ecomponeerd deur B.H. Brouwer. Hieronder stiet de streektaalversie van 't Sallaandlied. :'''Sallaandlied''' :''In de darpen met bargen en busse'' :''van oons Oaveriessels laand,'' :''Is zo rustig en kalm nog ut leaven'' :''en ie veult nog de Saksische baand.'' :''Sallaand, woar Iessel en Regge'' :''eur weg zeukt langs diek en langs wal.'' :''Ik verlang noa oew heed en oew busse,'' :''‘t Is ut laand det mie geet boavenal!'' :''Sallaand, Sallaand, hier is mien stea,'' :''woar ‘t leaven vedan geet'' :''in röste en vrae!'' :''Noe wal duzenden joaren ‘eleden'' :''leep’n beeste vrie in ‘t rond.'' :''Tut de mens kwam met hebb’n en holl’n'' :''uut ut Oosten noar Sallaanse groond.'' :''Peare wûn mangs wal e-offerd'' :''an Wodan in ‘t heilige wold.'' :''En in ‘t vuurjoar slög hoge de vlamme'' :''uut de boake van ‘t kurkdröge holt!'' :''Noa die duustere tied, lang ‘eleden'' :''heuren ‘t volk van Jezus’ leer.'' :''Moar de stried van de leu met mekare'' :''gung van niejs en nog mennige keer!'' :''Noe brengt de vrae en de vrieheid'' :''de leu uut de zörg en de nood.'' :''En de vrûmde, die zwarft langs de wège'' :''zee denkt vaste: De leu hebt hier good!'' == Beluuster == [[Ofbeelding:Speaker Icon.svg|18px|luudspreker]] [http://www.salland.net/informatie/volkslied/salland.mp3 Beluister het Sallaandlied] [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Sallaand]] [[Kategorie:Sallaands]] [[Kategorie:Nederlaands volkslaid]] jvy7sngaieo361ydfpcie30rg7e3lxu 0 2343 289248 265534 2016-10-28T15:55:32Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Eaststellingwerf Haulerwyk.png|thumb|Haulerwiek]] '''Haulerwiek''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Haulerwijk'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Haulerwyk'') is een dörp in de gemiente [[Ooststellingwarf]]. Haulerwiek leit in [[Frieslaand]] vlakbi'j de greens mit [[Grunnen (provinzie)|Grunningen]] en [[Drenthe]]. Et dörp had op 1 jannewaori 2006 omdebi'j 3.309 inwoners. De bi'jnaeme van de inwoners van Haulerwiek is ok wel ''Haulerwieker bruuntsjes''. ==Uutgaonde verwiezings== *[http://www.haulerwijk-online.nl/ Webstee van Haulerwiek] {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] qcayz6dqla8ozk6miwhpj1413thd6nz 10 2344 268963 268296 2013-08-05T08:37:57Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {| class="toccolours" style="margin:1em auto -0.5em 0; clear:left;" | width="20" | [[Ofbeelding:Crystal txt.png|20x20px]] | {{#switch:{{{1|vel}}} | act=Dit stuksken is nog maor n knöpken. Wi'j neugt ow um dissen knop te '''<span class=plainlinks>[{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=edit}} laoten bleuien]</span>'''. |urs=Dit artikel is nog mar n beginnetjen. Help mie duur t '''<span class=plainlinks>[{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=edit}} eut te breiden]</span>'''. |vel=Dit artikel is nog mer n beginnetjen. Help mee deur t '''<span class=plainlinks>[{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=edit}} uut te breien]</span>'''. |sdz=Dit artikel is nog mer n beginnechien. Help met deur t '''<span class=plainlinks>[{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=edit}} uut te breiden]</span>'''. |stl=Dit artikel is nog mar n beginnechien. Help mit deur t '''<span class=plainlinks>[{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=edit}} uut te breiden]</span>'''. |drt=Dit artikel is nog mar n beginnechien. Help mit deur t '''<span class=plainlinks>[{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=edit}} uut te breiden]</span>'''. |twd=Dit stuksken is nog maer n knöpken. Wi'j neugt ow um dissen knop te '''<span class=plainlinks>[{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=edit}} loaten bleuien]</span>'''. |gos=Dit artikel is nog maor n begunnetje. Haelp mit deur t '''<span class=plainlinks>[{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=edit}} oet tou braaiden]</span>'''. }} |}<includeonly>[[Kategorie:Begin]]</includeonly><noinclude> [[Kategorie:Begin| ]] [[Kategorie:Mallen beheer]] </noinclude> 4dtyaj1cz2f9lde3uj4fg7fmkfyps8o 0 2349 294539 292997 2017-10-22T13:16:08Z Derk vdh 16094 /* Mooi Riessen Anker */ wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Riessen | soorte = Stad | bestansnaam vlagge = Flag of Rijssen.gif | bestansnaam wapen = Wapen van Riessen.gif | lokasie = | gemeente = [[Riessen-Hoolten]] | previnsie = [[Ofbeelding:Flag Overijssel.svg|20px|Oaveriessel]] [[Oaweriessel]] | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = 28000 | doatum inwoners = | dichtheid = | breedtegroad = 52/18/27.2/N | lengtegroad = 6/31/17.9/E | verkeersoader = N350 | netnummer = 0548 | postcode = 7461-7463 | webstee = [http://www.rijssen-holten.nl www.rijssen-holten.nl] | region = NL-OV }} [[Ofbeelding:Rijssen-Pelmolen.JPG|thumb|right|200px|De Pelmölle]] [[Ofbeelding:StationRiesn.jpg|thumb|right|200px|NS-stasjon van Riesn]] '''Riesn''', duur inwonners zelf eskrewen as '''Riessen''' ([[Nederlaands|Hollaands]]: ''Rijssen'') is een städjen in [[Tweante]], in de gemeente [[Riessen-Hoolten]], in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. Et hef roem 28.000 inwonners. Wat vuur nen zet of et precies besteet weet gin meanske. Oet opgreawingen van oonder mear nen urn van tusken 1100 en 800 [[Jezus Kristus|v. K.]] blik at der in de [[Broonstied]] al leu wonnen<ref>[http://www.overijssel.nl/thema's/cultuur/cultureel-erfgoed/archeologie/archeologisch-depot/zoeken-collectie?zoeker_mode=details&depotId=2253 Overijssel.nl. OMROL n.r. VI, 1925, p.80-94, afb. 71 no.23 Dr. J.H. Holwerda, Germaanse grafplaatsen en templa. Het urenveld bij Rijssen.] Bekekken op 8 februwoari 2017.</ref>1. En et is dudelik at den [[Angelsassen|Angelsassiesen]] monnik [[Lebuïnus]] der in et [[7e eeuw|zeuwnde joarhoonderd]] al een köarkske stichten. In [[1243]] kreeg Riessen [[stadsrechten]] van den [[biskop]] [[Otto III van Hollaand]] van et [[Sticht Utrecht]], umdet den verskel har met den groaf van [[Goor]]. Van Riessen wörd vake zegd det et een duur mekoar stoark [[gerefformeerd]]e bevolking hef. Toch is dit neet de grötste groep, mer ze vaalt wal et meeste op duur ne strakke noaleaving van den [[Biebel]], oonderskeaidende kleare en anhoolden van de [[zöandagsröste]]. Ze stekt doarbie of tegen de umliggende plaatsen, dee as mear [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholiek]] zeent of helemoal neet geleuwig. Der zeent völle gereffomeerde [[Kaark (gebouw)|koarken]] in Riessen, terwiel as der mer éne [[katholiek]]e koarke is. Doarnöast hef Riessen ook ne grote [[Suryoye]]- en [[Molukken|Molukse]] gemeenskop en ne kleane groep [[turkije|Turkse]] [[Islam|moslim]]s. Duur et gerefformeerde plichtsgeveul en [[Johannes Calvijn|Kalvienistiese]] gedachten oawer arbeid, steet Riessen op ekonomies vlak laandelik in den top. Völle blöaiende bedriewe oet Riessen zeent van stoark gerefformeerde families, zo as Baan, Wessels, en zo wiedter. In Riessen besteet een nauw sosjaal netwoark, woerin as oonder mekaar haandel driewen blöait. Oet Riessen köm ok komiek en vrogeren pressentator van [[RTV Oost]] [[Harm oet Riessen]]. Riessen was ook de geboortestea van de skriewersbreurs [[Belcampo]] en [[Koarel van n Notoaris]]. Belcampo beskreef et Riessen van zinnen tied in zien book ''Het grote Gebeuren'', wat um in Riessen neet geleefd maakten. Koarel is bekeand ewörden van de [[Tweants]]e wöardebeuke en reaizeverhaaln dee as hee skreef. Riessen hef een aktief verenigesleawen en is as deel van de gemeente Riessen-Hoolten ekeuzn as Nederlaand's meuiste waandelstea van 2012. In de theaterhalle et [[Parkgebouw]] wordt regelmoatig vuurstellingen eheulden van bekeande en meender bekeande ärtieste. ==Verleden== Den [[Angelsassen|Angelsassies]]en monnik [[Lebuïnus|Leefwin]] (''Lebuïnus'') köm in et joar [[754]] noar et oosten van Neerlaand um de [[Saksen (vôlk)|Sassen]], dee as de Germaanse Mythologie anhungn, bie et [[Kristendom]] te kriegen. Hee leut in Riessen ne koarke bouwen. De Sassen zatten hier neet op te wochten en höwwen of braanden de Dionysiuskoarke een antal moal kort. In de [[Viking]]tied wör de koarke nog ne keer duur de Noormänne verwoost. Den naam Riessen steet vuur et eerst op nen vrachtbreef van den Groaf van Dalen ([[1188]]), woerin as de ''parrochia Risnen'' eneumd wörd. De [[Skeeldkoarke]], den at doomoals nog Dionysius-koarke heetten, was et middelpeunt van et [[karspel]] Riesn. ===Stadsrechten=== Riessen kreeg stadsrechten toen at den [[bisskop]] van [[Sticht Utrecht|Utrecht]], [[Otto III van Hollaand]], verskel kreeg met zinnen [[leenman]], den Groaf van [[Goor]]. Den gung te völle zin egene gaank in zinnen [[burcht|borg]] en begun zoonder goodkuring van den bisskop besloeten te nemmen. Um disse macht in te dammen, gavven den bisskop op [[5 mei]] [[1243]] stadrechten an Riessen. Det heuld in det Riessen twee [[mart|joarmoarkt]]en hoolden meug (wat de Riessense knippe good vulden) en det Riesn zikzelf verdeadigen meug. Det deed Riessen duur wallen en singels an te leggen. Verskeaidene stroatnaams doot hier nog aait bod van: ''Huttenwal'', ''Walgaarden'', ''Walstroate''. Et stadsrecht van Riessen is verbeunden met et stadsrecht van [[Dèventer|Deawenter]]. Zodöanig treud ook Riessen roond [[1350]] oonder Deawenter too töt de [[Haanze]]. Riessen har as heuwdplaatse van et [[richterambt]] [[Kedingen]] et Hoge Baanke-recht, woerduur as umliggende döarpe vuur [[recht]]sproake noar Riessen mossen kommen. Dit bleef töt an de Fraanske tied bestoan. Der wör nog wal eerst verskeaidene moalen esteggeld tusken Goor en Riesn noar wee at det recht zol goan. Riessen behearden de Riessense kwarteern: [[Hoge Heksel]], [[Wierdn]], [[Rektum (Wierdn)|Rektum]], [[Iepeloo]], [[Eanter]], [[Nötter (Wierdn)|Nötter]], [[Sunnoa]] en [[Ealsen]]. Riessen har dree [[stadspoorte]]n: de Möllepoorte, Ealsenerpoorte en de Hoarpoorte. Den Riessensen achternaam ''Poortman'' dut hier nog an deanken. 's Oawends deden ze in Riessen um half tiene de klokken luden um an te gewen det de poorten too gungen. Nog aait wordt in Riessen um dissen tied de klokken eluudt. Den zudeliken ingaank van Riessen wör slim bewaakt met de Hooltertoren (rechtevoort nog in den stroatnaam: ''Holtertorensweg'') op den Koerbeeld. Zwöardere verdeadiging har Riessen neet neudig, want wiedters lea et tusken [[moor (toponiem)|morre-]] en [[veen (grondsoort)|venne]]laanden. Nöast [[havezate]] [[N Oosterhof|Den Oosterhof]], den as nog aait besteet, har Riessen havezate ''de Beverfeurde'' (rechtevoort ''Bevervoorde'' eneumd). In [[1323]] heurden et de familie Van Beverfeurde. Et zol van vroger oet ne peardewisselplek vuur den bisskop ewest hebben, as den duur Tweante mos. Van et kasteel is niks mear oawer. Der stoat non bejoardenwonningen, mear de stroate het nog aait ''De bevervoorde''. === Stadsbesteur === Riessen har een stadsbesteur en zes börgemeaisters. Disse woarkten tegelieke as [[skepen]]s en as road. De skepens warren vuur veer moand in et joar een vast koppel. As dee veer moand umme warren, har et volgende koppel de buurte. De skepens harren een oetgebreaid pakket an taken. Ze warren ook rechters in onegelike zaken, zo as et opstellen en vastleggen van aktes. De skepens van Riessen gedreugen zik feaitelik as [[moarkerechter]]s. Nöast de stad Riessen ha'j ook ne ''moarke'' Riesn. Dit lea um Riessen too. Noa et [[18e eeuw|18de joarhoonderd]] was Riesn verdeeld in zes kwarteers van 12 rotten (wieken). Disse rotten besteunden vuural oet de euldste stroaten. De bekeandste nog bestoande rotten zeent: 'n Skeeld, Hoarstroate, Ealsenerstroate, Bouwstroate, Walstroate, Rozengoarde, Grotestroate, Boomkaamp en den Huttenwal. Et gebeed um Riessen hen neumden ze moarkegroond. Heanig an köm dit duur de gröai van Riesn binnen de stad te liggen, woernoa as de leu et et boetenrot neumden. In et 18de joarhoonderd besteund Riessen dus oet 12 rotten en één boetenrot. Et Boetenrot har bie verkiezings gin inspraak, umdet et boeten et stads[[wigboold]] völ. In alle kwarteers konnen de inwonners twee man anwiezen vuur et besteur. Op dee wieze har Riesn dus 12 leu in den road, woervan as der 6 in de regearing van Riessen oawerblewen. === Reformasie === Et Besloet van [[1598]] um de [[Reformasie]] der duur te kriegen, har in Riesn neet völle invlood. Van [[1601]] töt [[1628]] probeerden de [[classis (geleuf)|classis]] van [[Deaventer|Deawenter]] de Riessenders de wil op te leggen en de Reformasie duur te driewen. Mear den [[Italië|Italiaan]] [[Ambrogio Spinola|Spinola]] vereuwerden de belangrieke Tweantse stad [[Oldenzel]], woerduur as heel [[Tweante]] wier [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholiek]] wör. Den Magistroat van Riessen deed niks op Deawenter op oet en den oolden pastoor Rutgerus Braemcamp bedeenden noa zinne ofzetting as priester nog gewoon de Roomske [[mis]]. De Classis verbeud doarop alle soorten "paapse afgoderij". De grotendeels nog Katholieke inwonners gungn geregeld op [[bedevoart]] noar et Healige Bloodhoes in de [[Martinuskaarke (Maarkel)|Martinuskoarke]] van [[Maarkel|Moarkel]], umdet ze doar een reliek van et Heailige Blood van [[Jezus Kristus]] bewoarden. Op disse bedevoarten steunden zwoare bootes. Noa pastoor Braemcamp was et nog lange onröstig in Riesn, en de inwonners blewen nog lange bekeand as egenwieze leu. Pas tegen et eande van et 18de en et begin van et 19e joarhoonderd wör Riessen verdan mear gerefformeerd. ===Bereuwing en oorlog=== De euldst bekeande bereuwing is van [[1497]] duur Hendrik V van Wisch, nen bannerhear van [[kasteel Wisch]] oet t [[Härtogdom Gelre]]. De stad kon niks beginn um de bereuwing te vuurkomn. In [[1510]] wol [[Karel van Gelre]] Riesn löagreuwn. t Stadsbesteur kon det met n geeldbedrag ofkoopn. In [[1517]] probeerdn he t nog n keer. Tusken [[1580]] en [[1584]] har Riesn t meest te maakn met n [[Tachtigjoarigen Oorlog]]. Deawnter völ oonder stoatsbehear, en Oldnzel was van de Spanjoardn. Disse partiejn tröfn mekoar regelmoatig halfweg um te vechtn: bie Riesn. In [[1583]] wör Riesn in n braand estökn duur n Spanjaard [[Fransisco Verdugo]], den't ook de verdeadigingswaln leut vorthaaln. In [[1584]] kömn Engelse en Duutse huursoldoatn van t Stoatse leager, dee't inwonners van Riesn giezelden. Met 2100 [[Karolusgeulden]] konn dee wordn vrie ekocht. n Toewmoaligen biskop van [[Meunster]], [[Bernhard van Galen]], ook wal bekeand as "Bomnbearnd", pleundern Riesn twee moal; t eerste moal direks noa niejjoar in [[1666]], t tweede moal in [[1672]]. === Industriële tied === In [[1750]] wör an n [[Regge|Oa]] de [[Pelmölle Ter Horst|Pelmölle]] bouwd duur de Riesnse femilie Ter Horst. Ter Horst was nen grootn naam in Riesn, den't n groot femiliebedrief opstartn. Op n bepoald momeant har Ter Horst nen [[Tiggelwaark|steenfabriek]], nen hoolthaandel en [[textiel|textielfabriek]]. De ''Koninklijke Jutespinnerijen en -weverijen'' van Ter Horst & Co (Duur de Riesnders "n Stoom" eneumd) warn mear as 125 joar laank de driewende ekonomiese kracht in Riesn. Noar Ter Horst zeent twee stroatn verneumd (''Ter Horstlaan'' en ''Ter Horststroate''). Ter Horst was zo groot det t ne eegne muziekverenige har (later zelfstaandig ewördn as ''Wilhelmina'') en ne eegne [[revue]], woer't later de zelfstaandige ''Riessense Revue'' is oet ekömn. t Volkspark is an Riesn eskeunkn duur Ter Horst. in 1890 har Ter Horst 1000 man in dienst in de hoesnieverheaid. De wichter en vrouwleu mosn in thoes jutezäkke neein. In deezelfde huuskes wör ook ekokt en esloapn. t Antal wichter det vuurtiedig oet de tied köm was onmeundig hoge. Riesn was nit skoon, en steund bekeand um de grote mestheupe dee't vuur ieder hoes leadn. As verbettering hierop leut Ter Horst n badhoes bouwn, wat vrie toogaankelik was vuur t woarkvolk en öare femilies, en vuur n kleain bedrag vuur de aandere inwonners. t Woarkvolk (de ''Stoomgäste'') har t in dee tied nit makkelik; ze mosn vake 66 uur in de wekke woarkn, en mosn dan in t hoes nog vuur de beeste zorgen. Tusken 1905 en 1906 gung iederene massaal bie de vakboond. Volgens n toewmoaligen vakboondsman Pluumers har det te maken met n personeelsuitje van 1903 ter geleagnheaid van ne trouwerieje van ene van de Ter Horst-femilie, woerbie ze noar Amsterdam mochn. Doar zagn ze vuur t eerst wo slecht of ze t zelf hadn. t woarkvolk staakn doarumme van [[3 december]] [[1906]] töt an [[26 april]] [[1907]]. Nöast Ter Horst warn dr in t 19de joarhoonderd nog 25 steen- en pannebakkeriejn, woervan't n lestn in [[2007]] is dichte goan. In [[1888]] kreeg Riesn n eegn stasjon an de spoerliene [[Deaventer]] - [[Almelo]]. In [[1924]] köm dr n eande an de skeepvoart met [[Eanter]]se [[zoomp]]n. Duurdet vanof de 70er joarn de fabrikaantn öar spul al mear in [[Azië]] leutn maakn, kon Ter Horst t nit mear biebeenn. Op de plaatse woer't vroger ''n Stoom'' was, stoat non weenkels en wonhuze. De leu mosn wat aanders bedeankn um an inkomsten te komn, en doarumme zeent dr in Riesn rechtevoort onmeundig völle bouwbedriewe en vrachtboern. ===n Oorlog=== De [[Tweede Wearldoorlog]] wör ook in Riesn härd vernömn. Riesn har ne grote, volledig in ebörgerde groep [[jödde|jödn]], dee't zelfs mangs nen [[Tweantse Skeeldnaamns|Skeeldnaam]] hadn. Ze wördn duur de [[Duutslaand|Duutsers]] hoaste allemoal noar Duutslaand evoord en ummebracht. Ook wördn völle Riessense kearls an t woark ezat in verskeaidene Duutse woarkkaampn. t [[Verzet]] was skoonwal in Riessen beheurlik good eregeld. Ze warn oonder mear drok met t saboteern van Duutse transportn, dee't oawer de spoerliene langs Riesn gungn. Op Riesn köm ook nog ne [[V1-bomme]] dale, woerbie't 17 leu oet de tied kömn. ==Laandskop van Riessen== [[Ofbeelding:Tweede Heade Riessen.jpg|thumb|right|250px|Tweede Heede bie Riessen]] t Völziedige laandskop in en um Riessen wörd beundig samen evat in n eersten regel van t Riessens volksleed: "''Tusken heed, en bos en akker ...''". Riessen ligt gedeeltelik op nen heuwel, n [[Riessenderboarg]], en de heugste peunten liggent tusken de 30 en 35 meter boawen n zeespegel. Ook ligt Riessen deels in eslötten duur t [[Hollaands Schwarzwald]]bos, woer't ook völle [[leem]] en [[törf]] in de groond zit. Duur eeuwnlange ofgreawing van disse groondstofn, zeent dr kleaine heuwelkes en koeln ontstoan, dee't in de volksmoond ''Kleain Zwitserlaand'' eneumd wordt. Det geet laankzaam oawer in [[heed (vegetasie)|heedgroond]], zo as de Tweede Heede, det keunstmoatig in staand eheuldn wörd duur [[Stoatsbosbehear]]. In de ofgelopen joarhoonderden zeent n antal van disse leem- en [[venne]]koelen oet egreawen, en stoat non vol met water, zo as n ''smitjesviewer'', de ''hagslagen'' en de ''venneslagen''. Duurdet Riessen van vroger oet ne boernegemeenskop was, mossen de Riessenders t hebben van t woark op de Essen. Duur t heugteverskil zeent der in Riessen bepoalde delen bekeand as ''n Hogen Es'' en wat as ''n Legen Es''. t Hudige bedriewenterrein ''De Mors'' was vroger gröslaand, woer't de boeren de beeste hadden lopen. Riessen is ebouwd an de [[Regge]]. Det leawerden van vroger oet haandel, en doarumme wör de Regge op bepoalde plekken rechte trökken. Rechtevoort zeent ze gangs um de Regge wier op de oolde manere te loaten lopen, woerduur t laandskop der mear verskillend van wörd. ==Toerisme== Duurdet Riessen biej de Regge en tegen den Riesserboarg an lig, is der ne grote verskeaidenheaid an [[natuur]] te veenden. Der is völ bos, een groot stukke [[Heed (vegetasie)|heede]] en völle akkers, umdet Riesn van euldsher ne boerenegemeenskop is. Disse egenskoppen trekt völle natuurleefhebbers an. Ze beedt ook plaatse an een antal kaamp-steas dee nen goden naam hebt.<br> Ok [[Kasteel]] de[[n Oosterhof]] met zinnen kasteelhof trekt völle bezeukers an, ook umdat et Riessens Museum en et Brandweermuseum op dezelfde stea zitt. Doarbie is disse stea geleefd bie trouwende stellekes, dee as in den kasteelhof öare foto's loatt maken. Riessen hef, ondaanks et gerefformeerde imago, een beheurlik oetgoansleawen. Der zitt een antal kafees en nen laandelik bekeanden diskoteek, woerop at jongeleu vanoet de wiede umtrek op an komt. Riessen hef een verskeaiden anbod van weenkels, wat der vuur zörget at leu van boeten Riessen der ook gearne inkopen doot. De leste joaren dreg Riessen zik vuural oet as modestad. Van et oolde Riessen is in et centrum nit völle mear van oawer. De oolde stadsboerderiejen zeent grotendeels vervöngen duur nieje weenkels en gebouwen. Net um et centrum hen veend iej nog wal een antal stroaten woerin as nog völle oolde boerderiejen stoat, zoas in den Baankaamp, de Bleekstroate en de Esstroate. Alle joaren wörd vuur toeristen duur de Folkloregroep van Riessen ne oolderwetse waske dreeid. Dit gebuurt op den Wiejerd, woerbie as vuurnamelik vrouwleu en wichter in jak en rok de kleare doot wasken in den viewer, en bleken op de bleekweaide. Riessen har vroger ne grote steenbakindustrie. Der warren in et 19de joarhoonderd 25 steen- en panfabrieken, woervan as der noa 1960 nog vere van oawerbleewn. Et [[Leem]] wör eerst nog met peard en wage vervoord, mear in 1907 wör begunnen met de bouw van et ''Leemspoer''. Dit is ne smalspoerbane van in totaal 12 km tusken [[Maarkel]] en Riessen. Toen as et gebuurd was met de steenbakkeriejeen, wör ook et leemspoer nit mear gebroekt. Rechtevoort zeent dr vriewilligers gangs um et Leemspoer dreeiende te hoolden vuur toeristen. Wiedters steet an den [[Regge|Oa]] de [[Pelmölle Ter Horst]], den as aait völle bezeukers trekt. Ook de Pelmölle wörd vake as achtergroond vuur trouwfotoos gebroekt. In 2012 wör Riessen oet ereupen as Wandelgemeente van het Jaar<ref>http://www.beleefrijssenholten.nl/Nieuws-0/115/wandelgemeente-van-het-jaar!/</ref>. Seend 2015 lig der in de bossen um Riessen ene van de meuiste [[Mountainbiken (sport)|Mountainbike-route]]<nowiki/>s van Nederlaand.<ref>http://www.mtbroutes.nl/route-top-10</ref> ==Verkeer== Riesn lig an de [[A1]] snelweg en [[N347]] preveensiale weg. Vroger voaren der völle [[Zoomp|zoompen]] oawer de [[revier]] de [[Regge]]. Wiedters hef Riessen hef een egen treinstasjon an de spoerlienverbeendege [[Deaventer|Deawenter]]-[[Almelo]]. Vanof detzelfde stasjon komt en goat der bussen van de busdeenst ''Twents'' noar Deawenter, [[Goor]], [[Zutfent|Zutfen]] en Almelo. ==Kultuur== ===Zeensweardigheedn=== [[Ofbeelding:N Oosterhof.jpg|thumb|right|350px|n Oosterhof]] De volgende zaken zeent de möaite weard um es te bekiekn: *''<nowiki/>'n Skeeld'' en de ''[[Skeeldkoarke]]'' *Et nieje stadhoes *De oolde Roomse koarke an ''de Rozengaarde''. *Et Volkspark *Kasteel ''[[n Oosterhof]]'' *Et brandweermuseum *Et Riessens museum *Et leemspoer *Den [[Riesserboarg]] *de Tweede Heade *de [[Pelmölle Ter Horst|Pelmölle]] *de [[Regge]] *''Et Skuurken'' - Een klean weenkelske vuur slikkerieje wat in joaren '50-stiel eheulden wörd duur [[Tweantse Skeeldnaamns|''Dika van de Skuure'']]. ===Hen stappen in Riessen=== Riessen hef een verskeaiden anbod van kafees, woer as völle jongeleu op ofkomt. Met 16 joar geet et jonge volk et leewste noar 'Tiny's', 'De Molen' of noar diskotheek 'Lucky & Co'. Dissen lesten oetbater steet laandelik bekeand. Ze organiseert völle feeste vuur verskillende leaftieden: der wordt "reünies" eheulden vuur de euldere gardes en ''teenage parties'' vuur jongeleu tusken 12 en 15 joar. Twentigers goat et leewste noar kafee De Tijd of De Twee Schimmels. Op vriedag- en zoaterdagoawende kö'j der oawer de köppe loopn. A'j lewer heanig weelt zitten, kan det bie 'De Markies', of a'j ne keer hen [[biljärtn|biljärten]], [[pooln (sport)|poolen]] of [[snookern|snookeren]] weelt, mu'j in Dorus wean. Et euldste nog bestoande kafee van Riessen is 'Spekhorst'. Dit is ook ne gadderstea vuur [[FCT Riessen]], de plaatselike anhangersverenige van [[FC Tweante]]. Aandere kafees zeent Buena Vista (vuurmoalig 'De Blauwe Reiger', of ''n Blaauwn)'', 'La Piazza', 'Femi's' en den Dreehook. ===Weenkels in Riessen=== Leu vanoet de umtrek komt gearne noar Riessen vuur de völle klearweenkels dee as der zitt. Duur de Riesnse kristelike volksoard zeent der vake wat "nettere" kleare te kriegen. Ook zitt der noar verhoolding völle [[juwelier]]s. Riessen hef twee weenkelstroaten, dee as ongevear in mekoar oawergoat: de Hoarstroate en de Grotestroate. Seend een antal joar is doar et oawerdekte weenkelspul Den Hogen Wal bie ekömmen. Parkeerplekken zeent der zat. Iej köant den auto kwiet in de parkeerkeelders oonder et nieje stadhoes, oonder den Hogen Wal (mangs nog de ''Torrokeelder'' eneumd), op de parkeerplaatsen an de Bouwstroate, 'n Hogen Pad, en op de Oolde Veemoarkt. Parkeren kost niks. ===Volksoard en geleuf=== Duur mekoar zeent Riessenders neet zo aanders as aandere Tukkers. Toch steet Riessen laandelik bekeand um de grote groep [[protestantisme|gerefformeerden]] wat der wont. As nen Riessender op den vrömden verteelt det he oet Riesn keump, krig he aait de vroage of he ook zonnen ''fienen'' is. Duur et kalvinistiese plichtsgeveul stoat Riessenders bekeand as n heanig en beleafd volk wat zin woark grondig dut. Vroger steunden ze ook bekeand as een in eteugen volk woer as gin gezelligheaid an te beleawen was, mear det is duur mekoar enömmen de leste poar joar veraanderd. Duurdet Riesn de leste joarn ekonomies fleenk vuuroet is goan, beent dr völle leu noar Riesn verhuusd. Doarduur weeit dr in Riesn rechtevoort n wat vuuroetstrevendern weend. Det heuld töt vuur kort ook in det t [[Riesns]] aal mear in eruild wör vuur t Nederlaands, mear dr zeent ok al wier teegnaksies um t Riesns te behoaldn: Op t nieje gemeentehoes van Riesn haank n brödken woerop steet det leu ook in t Tweants en t Sallaands ehulpn köant wordn as ze doarvuur kiest, en eens in t joar wörd de roadsvergaderige van de gemeenteroad in t plat eheuldn. n Vrogeren börgemeaister Bort Koelewijn kreeg hiervuur zelfs oonderwies in t Riesns, um zo t spul te könn volgen en n wöardjen met te kuiern. Riesnders beent dr duur mekoar fier op dat Riesn töt de euldste steedn van [[Nederlaand]] beheurt. Ze zöalt n boetnstoander den de fout maakt Riesn n doarp te neumn aait verbettern. Ondaanks al dee niejigheedn veendt de meeste Riesnders t belangriek de'j normaal bliewt doon en neet met de neuze in de loch goat loopn. Oet beleafdheaid sprekt oew de meeste Riesnders in t [[Nederlaands|Hollaands]] an, mear as ze vernemt de'j [[Tweants]] köant, goat ze ook gaaw wier oawer op Riesns. De meeste Riesnders hooldt van tradities en gebroekt nog regelmoatig [[Tweantse Skeeldnaamns]] vuur mekoar. Zo is n bouwbedrief nog aait bekeand as ''Potje'', en n skildersbedrief as ''de Feaie'', en n eigenaar van t tankstation an de Oranjestroate wörd nog aait ''n Ölliebear'' neumd. Ook de jungere gennerasies gebroekt disse skeeldnaams regelmoatig as skoelnaams op t internet. In de rest van Nederlaand is vuural t konservatieve van Riesn bekeand. De skriewer [[Belcampo]], dee zölf ok in Riesn groot wordn is, skreef zölfs dat as de wearld vergeet, Riessen nog n paar joar blif bestoan. In 2009 köm Riesn laandelik in t niejs duur de grote wearstaand van de gerefformeerdn teegn n [[metal (muziek)|metal]]festival, umdet dr godslasterlike en satanistiese teksn ezungn zoln wordn. De gemeenteroad kreeg mear as 3000 klachtn. Ze spöldn t zo hoge det t in t lestn in [[Den Haag|n Haag]] behaandeld mos wordn. t Festival gung wal duur. ===Sproake=== [[Ofbeelding:Koarel.jpg|thumb|right|220px|[[Koarel van n Notoaris]], skriewer van de eerste Tweantse wöardebeuke]] :>''Least hier oetgebreaid oawer t [[Riesns]]'' t [[Riesns]] is nen vörm van [[Tweants]], wat wier tot t [[Nedersaksisch|Neersassies]] heurt. t Hef skoonwal n heel eegn en herkenboar karakter, met biezeundere wöarde en klaankn. Woeras aandere soortn Tweants vaake wat kortangebeundn oawer komt, is t Riesns wat zängeriger. t Riesns hef in de kleenkers ''-ee'', ''-eu'' en ''-oo'' vake nen dreei inzitn, woerat aandere soortn Tweants nen vlakken [[eankelklaank]] hebt, bv. in de wöarde ''zee'' en ''groot'' ({{IPA|[zɪə, ɣɾɔət]}}). Dit zol volgens de geleardn n oawerbliefsel wean vanoet t [[Westfaals]]e plat, wat vuur n poar hoonderd joarn töt wied in Neerlaand esprökn wör. Aandere dialekn dee't hier ook nog oawerbliefsels van hebt, zeent t [[Eanters]] en t [[Vjens]]. t Riesns wörd vake in eenn oadem met Eanters eneumd, umdet dee beaide van t Tweants ofwiekt en eegne klaankn hebt, mear det beaide wal op zonne manere doot det ze met mekaander te vergeliekn zeent. t Gebroek van t Riessens gung töt vuur n poar joar terugge zo wied det leu mekoar allene mer bie n Riessensen [[Tweantse skeeldnaamns|skeeldnaamn]] keandn, en zelfs vuur sommige stroatn nen eegn naam hadn. De Markeloseweg wörd nog aait ''de Harte Weg'' eneumd, Stationsdwarsweg is ''n Zwartn Weg'', de Bloemstraat neumt ze ''Siknstroate'', Arend Baanstroate was aait ''t Ströatjen'', en de Wilhelminastroate neumt ze t ''Doodsströatjen''. t bosrieke heuwelachtige gebeed an de Koerbeeld, de Ravijntjes, wörd duur völle leu nog ''Klean Zwitserlaand'' eneumd. De gemeente [[Riesn-Hooltn]] was de eerste gemeente dee't offisjeel leut vaste legn det inwonners op t gemeentehoes plat magnt kuiern. De offisjele webstea van de gemeente is oonder mear in t Riesns te bekiekn. Ook köant trouwnde koppels dr vuur kiezn um zik in t Tweants te loatn trouwn. Hiervuur zeent spesjale ambtenoarn van de börgerlike staand an enömn. n Eerstn geleardn den at de wearde van t Riesns zag, was [[Koarel van n Notoaris]]. Hee skreef t eerste Riesnse Wöardebook, en later vuur t hele Tweante. Ene van de eerstn den at bekeand is ewördn met t skriewn in t Riesns, en woervan at de verhaaln en gedichtn völle inzicht geewt in de sproake en kultuur van t toewmoalige Riesn, was [[W.J.C. van Wijngaarden]], den at in t 19de joarhonderd al stuks in t plat skreef. Noar um is in Riesn ne stroate verneumd. Nen aanderen, in Riesn slim geleefden dichter was [[Jan Rozendom]]. Aandere skriewers dee't zik rechtevoort bezig hooldt met t skriewn in t Riesns zeent [[Gerrit Kraa]], [[Gerrit Dannenberg]] en [[Jan Zandbergen]]. Öare greutsheaid blik ook oet t feit dat Riesn n eegn volksleed hef, wat is eskreewn duur G. Mekenkamp: === Mooi Riessen {{Anker|Volksleed}} === Riesn hef ok n eagn volksleed: ''Mooi Riessen''. Hier he-j t eerste vèrske en t refrein. De muziek dr bie is eskreewn duur Albert Sommer: ''Tusken 't heed en bos en akker,<br />'' ''tusken 't hoog' en leege laand, <br />'' ''woer 'n Oa zo laankzaam, laankzaam kroonkelt,<br />'' ''zik 'nen weg noar 't noorden baant,<br />'' ''woer nog zeent, de vennekoelen<br />'' ''met de bolnpeeters in 't reet,<br />'' ''woer 't nog völle, völle oolderwèts is,<br />'' ''weet ie woer dèt is of neet,<br />'' ''''Refrein:''' <br /> ''Dèt is in Riessen, dèt oole Riessen,<br />'' '' 't mooiste plaetsken oet heel Twentelaand<br />'' ''in heele groote stean, kon 'k vaste aalt nit wean<br />'' ''mear Riessen, jonge joa, jonge joa, jonge joa,<br />'' ''dèt lig mie toch zo noa, toch zo noa, toch zo noa<br />'' ''noarns is 't zo heelder en zo fris,<br />'' ''umdèt 'r mear één Riessen is<br />'' ''umdèt 'r mear één Riessen is.<br /> ''Woer het wèwwertöw meàr kleppert'' ''landbow en ook handel bleujt'' ''woer een nearig ievrig ievrig volk woont'' ''aalt in eenvoud op egreujd'' ''Woer in 'n Esch de rogge golvet'' ''woer in 'n Mos de beeste weid'' ''woer kastaanje en de leendeböme'' ''wied en zied eur geur verspreid'' ''refrein'' ''Woer ook vrömden geane hengoat'' ''Umder `t is zo rustig oord'' ''woej noar nachtegaal en koekkoek'' ''lustern könt zo ongestoord'' ''Woer de kikkers in de slöte'' ''Kwaakt eur èèn en 't zelfde leed'' ''Woer het toch zo woonder woondermooi is'' ''Ken iej nog dee strekke neet'' ''Refrein'' ==Mooi um te weetn== *In Riesn wörd seend n antal joar duur jonge möage ne ''Aftersummerparty (Halfweg Hooltn)'' organiseerd. t begun ooit as n kleain feestjen vuur n stel kameröa met ne leagerteante in n peardebak bie nen boer, rechtevoort wörd t grötter an epakt met ne circusteante en vuur t hele Riesn toogaankelik. ==Bekeande leu oet Riesn== *[[Belcampo]] (Herman Pieter Schönfeld-Wichers) (1902-1992), skriewer *[[Koarel van n Notoaris]] (Karel Diederik Schönfeld-Wichers) (1901-1993), skriewer van Tweantse wöardebeuke *[[Gerrit Kraa]], vroger skoolmeaister, non skriewer in t [[Tweants]] *[[Harm oet Riessen]] (1943-2011), komiek, oold-presentator bie [[RTV Oost]], [[revue]]skriewer *[[Bert van Losser]] (1973), presentator bie RTV Oost *[[Herman Wessels]] (1954-2007), oold-vuurzitter van [[FC Tweante]] en oprichter van Bouwbedrief Wessels *[[Dick Wessels]], algemeen direkteur van Volker Wessels, de wearldwiede bouwholding woer as ook Bouwbedrief Wessels oonder vaalt. Breur van Herman Wessels. *[[Jan Zandbergen]] (1938), skriewer ==Vereniges== Riesn hef n aktief verenigesleawn. Dr beent n groot antal verskeaidene sportvereniges. *Veer voetbalclubs: **Excelsior '31 **RKSV **Rijssen Vooruit (meestieds of ekort tot ''Ärre Vee'') **Sportclub Riessen *Ne tennisverenige ''De Mors'' *Ne tennisverenige ''TCR'' *Ne zwemclub ''De Mors'' *Ne wielrenverenige: ''Tourclub Rijssen''. *Ne volleybalverenige: ''Rivo Rijssen'' (RIVO steet vuur Riesnse Volleybalclub) *Ne gemmestiekverenige: ''VEK'' *Ne skeetverenige: ''SC Tubantia'' *Ne peardrieverenige: ''De Oosterhoffruiters'' *Dree vogelvereniges: **''Eerste Riesnse Kanarie Verenige'' (ERKV) **Verenige van Kleane Deers- en Pluumveehoolders ''De Eendracht'' **''Zanglust'' Vearder zeent dr nog verskeaidene keunstnvereniges: *Muziekverenige ''Wilhelmina'' *[[Mirreweenterhoorn]]bloazers *Folkloregroep ''Riessen'' ==Partnerstad== [[Ofbeelding:DE Steinfurt COA.svg|right|50px|Woapn van Stemmert]] Riessen is partnerstad met t [[Duutslaand|Duutse]] [[Stemmert]]. De beaide steadn hebt gode kontaktn en dr wordt regelmoatig oetwisselingstreffens op töw ezat. t Riessense muziek ''Wilhelmina'' hef al es muziek west maakn in Stemmert, en de brandwearkorpsn van beaide steadn hebt regelmoatig saamn oefening of feest. ==Zee ook== *[[Noorderkoarke (Riesn)]] ==Oetgoande verbeendingn== *[http://www.rijssen.nl Webstea van Riesn] *[http://www.riessender.nl Webstea van en duur Riessender] *[http://www.fotorijssen.nl Fotowebstea van Riesn] {{commonscat|Rijssen}} {{Riessen-Hoolten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Riesn-Hooltn (Tweante)]] 11rirc7ohhpj4zvq9u13hbrie4tvknu 6 2350 168225 128124 2010-11-24T09:55:00Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Riessen]] j0gn6qlehczt1m3wazzs2vks68id1ra 0 2351 6168 2006-05-26T16:34:30Z Tubantia 15 Titel van [[Riessen]] ewiezigd naor [[Riesn]]: Standaard Schriefwieze wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Riesn]] sfxsdqvb3sd33od5jrppyqgiarrcdcv 0 2352 291286 291146 2016-11-04T11:32:34Z Wwikix 13678 /* Reffereansies */ kat wikitext text/x-wiki {{Dia|Dit artikel is schreavn in t [[Tweants]]. Umdat t plaatsbundn is, ma-j t ummezetn noar t '''Vjens'''.}} t '''Vreeznvens''' of '''Vjens''' is t dialekt dat sprökn wordt in t [[Tweante|Tweantse]] doarp [[t Vjenne]]. t Hef nen ampartn plaats in t [[Nedersaksisch|Neersassies]], umdat t zoo völle afwik van t [[Tweants]] en nich doartoo reknd kan wördn. Zo is de oetsproak van t Vreeznvens aanders as van t Tweants. Duur ne paar vrömde klaankn kent Vjenne n stoatus van volkömn taaleilaand. Zo kent de ''ee'', ''oo'' en de ''eu'' oet t Tweants ne tweeklaank: teagnoaver ''neet'' steet ''neit'', ''good'' wordt ''goud'' en ''greun'' kleenkt as ''gruin'' (disse klaankn komt ok vuur in t [[Grunnegs|Grönnings]] en t [[Sittards]]). t Meest biezundere is effenwal det Vjens weurde as ''better'' en ''oaver'' oetsprekt as ''bjätter'' en ''waver''. Dit zol duudn op de oolde [[Westfaals]]e [[brekking (taal)|klaankbrökke]]. t Vreeznvens is ok in eankele opzichtn met t [[Sallaans|Sallaands]] metgoan. Zo wördn verkleanweurde precies as in t Sallaands, en nich zoo as in t Tweants, vormd. Tweants döt ''boom''-''beumken'' en Vjens döt ''boom''-''beumpie''. t Vreeznvens kan oonder aandere veundn wördn in t beuksken [[Jipke en Jannöaken]], ne riege Tweantse vertalingn van verhaaln van [[Annie M.G. Schmidt]]. In dit beuksken is de geschichte ''Ne kiste met reachies'' in t Vreeznvens schrevn. == Kenmearkn == Oaver Vjens, of Vreeznvens, wörd deur verskeidene weln schrevn dat t duur invloodn van t [[Freesk]] weinig oavereen kömp met t [[Tweants]] dat in umlignde plaatsn sprökn wördt. Aandere weln schrieft oaver [[Russisch|Russiese]] invloodn, duur haandel met Rusland in de tied van [[Tsoar]] [[Peter n Grootn]]. [[Hendrik Entjes]] hef oetwezn dat t Vjens feitelik ne oolde, behooldende vorm van t Twents is, det duur weinig invlood van boetnof völle oolde [[Westfaals]]e kenmearkn hef behooldn. t Meest kenmearknd is de verdreaiing an t begin van kleenkers: *''t wjenterkwennegie vlög waveral waverhen'' (t weenterkönnegie vlög oaveral oaverhen) *''kwelkes in n stwaaf'' (kölkes in n stoof) t Vjens verdreeit bepoalde klaankn woar in andere soortn Tweants nen eankelklaank wörd broekt. Dit kan n oawerbliefsel wean van t [[Westfaals]]: * t Tweantse ''oo'' wördt ''wè'' of ''wa'' (''Koning'' is ''Kwenning'', ''boom'' is ''bwooam'') *''oa'' wördt ''wa'' (''oaveral oaverhen'' is ''waveral waverhen''), *''ea'' wördt ''ja'' (''Earpel etn'' is ''Jappel jatn'') *''ee'' wördt ''jè'' (''Kettel'' is ''Kjettel'' en ''Veene'' is ''Vjenne'') De [r] vuur nen metkleenker wörd as ne [j] oet esprökn, dus ''kaarke'' is ''kaaike''. Dit is te vergeliekn met de "[[Gooise r|Gooise 'r']]". De [[prefix|vuurplaksels]] ''an-'' en ''on-'' wordt [[nasaal|nasaliseerd]] töt [õ]. Vearder wordt de ''ee'', ''oo'' en ''eu'' verdreeid töt nen tweeklaank: ''neet'' wörd ''neit'', ''good'' wörd ''goud'' en ''greun'' wörd ''gruin''. Disse maneere van proatn wördt hoaste neet mear broekt, en t gebroek van dialekt geet de leste joarn slim op [[Sallaands]] an. == Vuurbeeldn == === Breef van nen ingezjàttenen === Hieroonder nen breef van nen inwonner van t Vjenne an zinne zönne, den at soldoat is in [[Nijmegen|Niejmeagn]]: "'''Breef van nen ingezjàttenen van 't Vreizenvjenne an zienen zjunne, dei saldot is vuur de Kwennik, eerst op de Cikkedelle bi'j Antwaaipen, en now te Nimwjágen.''' Uit den Overysselschen almanak ao. 1842. ''Leive Vrjàrik! - Um dà 'k kwòttens gein schrieven van ów ontvungen hebbe, wa'k wal en bjettien bange, dà 'i neit goud gezond zóllen wjàzen. Ik wappe effenwal dà 'k te vergieves bange vuur ów mag ewjàst wjàzen; mi'j dunk', a'i neit gezond wazzen, dan ha'i doch ók neit ezwiiegen: dei zeik of zuchtig is, schrif toch nog wal es nô ziene òlders; en dòrumme: geine tiedinge, gouwe tiedinge, zeg et sprjàkwôrd. Wi'j zint ók allemôle nog zoo bi'j 't óle, wi'j lustet van en klàinsten tot en greútsten geerne wat jàtten. - Wat is 't van 't jôr vuurdeelig met 't verbauw: ragge, boukwàite, gaste, êerappele, - i kjunt niks bedenken, of et steit allemôle effengoud. Wat zint de luije vreulik bi'j as vlieren-jör! 't is êer an te zein in de oogen; dòr is òk vjeúlle meer ljàvendighàid onder 't volk as ter ewjàst is. Dòr is òk was wappen op sunt Jôpek edôn, mêer nów is e doch kwòtbi'j. Wi'j zint zoo dròk met 't waaik, dà'i t'ow neit begriepen kjunt; wi'j wjettet hôste neit, wa'we eerst of lest zjult doun. Het lóp ons nòw allemôle te glieke op en hoop, en nów we ów kwiet zint, möute wi'j der bi'j doun, dàt i ans deên. Nen knecht of ne màgt he we neit; dei denstbwaân he'i ók lange neit vuur niks, en daghuren kriegen dör geit ók al ne zwôre wieze op; dei kieket ów 's ôvends ók al nô de vingers. Wi'j wòsselt er, met ons eigen volk, leiver vró en làte op an, zoo goud a'we kjunt, en dà'we, dan neit doun kjunt, dàt lôt liggen; kju'we dan zoo vjeulle tjurf neit grjáven en zoo vjeúlle vjenne neit hauwen, dàt lôt hen; wi'j kjunt ók minder tou as dà'we dór zoo nen ballast van volk bi'j menkaâr jaagt, dàt wòl vjeúlle schjellen! Nen enkelden greúsmeeijer of nen plaggen-stjàkker, dàt zint alle daghuren dei wi'j nog ehàd hebbet. Ik zá mi'j wá waren, dà'k mi'j neit lôte opvrjàtten van 't vreúmde volk. Altevjíelle roet um de hakken dâ 's mi'j ók al gein dàut wêerd; dei der den pot vuur kwakken zal, dei is dan wier zoo vjeúlle te dreúkker! ów moeder is dan zoo verljàgen as Job en dàt wi'k neit hebben. - Het vrauwluijewaaik dà kju'we wa'redden: weijen, vlasbràken, bwatterkanen en zukke dinge, das mêer nen toutàst; bijzunder vuur onze Gaidine, dàt kan in en ummezéin zoo vjeúlle doun as mennigeine in nen heelen dag.Het lòp aait nô't waaik dat um de schjeútte zoo flóddert um de beine. Dàt màchien dôr he'k mennigmôl mien behàgen an...''"<ref>http://www.dbnl.org/tekst/ginn001hand01_01/ginn001hand01_01_0005.htm</ref> === Fuchsia's === Gedeeltes oet t gedicht ''Fuchsia's'' van [[Jo Stegeman]] oet 1990: :"''O fuchsia's, o fuchsia's,'' :''wat stoa-j wier mooi te bleuien.'' :'''k zag oe vòn kläine stekkies òf'' :''tot grote ploant'n greuien.'' :''Ie zint noe wier in zwòmmertooi,'' :''oene bluimpies bleuit zo woondermooi.'' :[...] :''Mär achter in 't noajoor'' :''Dòn wordt ze begraeven,'' :''um 't volgende vuurjoor'' :''wier veerder te ljaeven.'' :''Dòn kwòmt ze wier buten'' :''dät steit eer wal òn.'' :''Dan greuit ze en bleuit ze'' :''gewoon wier verdòn.'' :[...] :Augustus 1990<ref>Twentse Almanak 2010, p.228-29</ref> == Reffereansies == {{bron|<references/>}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tweante]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Streektaol in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tweanteraand (Tweante)]] fxjrpg1ohjqpqybnapwk6vrgcfiux8l 0 2354 289050 285364 2016-10-28T10:43:06Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Afsluitdijk 1031.jpg|thumb|Ofsluutdiek]] [[Ofbeelding:Satellite_image_of_Afsluitdijk,_Netherlands_(5.19E_53.02N).png|thumb|Satellietfoto van de Ofsluutdiek]] [[Ofbeelding:Bouw afsluitdijk (circa 1930).jpg|thumb|Bouw van de Ofsluutdiek]] De '''Ofsluutdiek''' sluut sinds [[1932]] t [[Iesselmeer]] (de veurmaolige [[Zuderzee|Zujerzee]]) of van de [[Waddenzee]] en loopt van [[Den Oever]] op t veurmaolige eiland [[Wieringen]] naor t [[Frieslaand|Friese]] plekjen [[Zurich (Frieslaand)|Zurich]]. De diek is 32 [[kilometer]] lang, en is zo'n 90 meter breed. De Ofsluutdiek is n oenderdeel van de [[Zujerzeewarken]], die ontwörpen bin deur [[Cornelis Lely]]. In eerste instansie zou der n treinspoor over de diek heenkommen, hier is oek rekening mee ehouwen, mar dit treinspoor is der uuteindelik niet ekommen. In plaots van dit treinspoor is der n extra breje autoweg an-eleid. Dit worde de A7 of de E22. An de noordzied, de kant van de Waddenzee, leit oek n fietspad. t Woord 'diek' betekent n ofscheiding tussen [[Vastelaand|land]] en [[waoter]]. Dit zou kloppen as t hele Iesselmeer dreugeleid was, mar deur de verandering van de plannen is t n '''dam''' eworren: n scheiding tussen twee waoters. De Ofsluut''diek'' had dus eigenlik de Ofsluut''dam'' moen heten. == Opknapbeurt == Volgens de Minister van Verkeer en Waoterstaot Karla Peijs van [[2006]], is de Ofsluutdiek nao 75 jaor toe an n grote opknapbeurt. De diek is eigenlik te leeg. De kroen en t binnentaloed bin niet voldoende [[erosie]]bestendig. En oek de sluzen voldoen niet meer an de normen die vandaag de dag esteld worren. Ze het veuresteld um de diek, en nog n bult are dieken, waoterkeringen en sluzen, n groendige opknapbeurt te geven. t Gaot dan um oengeveer n vierel van de 3.000 kilometer [[waoterkering]]en in Nederland. Dit kost oengeveer zo'n 1,8 miljard euro. Op 24 mei 2007 maakte de regering bekend binnen 15 jaor te starten mit de opknapbeurt van de Ofsluutdiek. Op 1 november 2007 schreef t [[Noordhollands Dagblad]] dat der op de Ofsluutdiek n proefsentraole ebouwd worde waorin [[blauwe energie]] op-ewekt wort deur zout en zeut waoter te mengen. == 'Ofsluutdiek' in nauw verwante talen == * [[Nederlaands|Nederlands]]: ''Afsluitdijk'' * [[Afrikaans]]: ''Afsluitdyk'' * [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Ofslútdyk'' * [[Platduuts]]: ''Afslussdiek'' * [[Duuts]]: ''Abschlussdeich'' == Nedersaksies == * [[Grunnegs]]: ''Ôfsloetdiek'' of ''Òfsloetdiek'' * [[Urkers]]: ''Ofsleutdik'' * [[Veluws]]: ''Ofsluutdiek'' of ''Aofsluutdiek'' * '''Overig:''' ''Ofsluutdiek'' ==Uutgaonde verwiezingen== {{commons|Afsluitdijk|Ofsluutdiek}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Diek]] [[Kategorie:Zuderzeewarken]] [[Kategorie:Geografie van Frieslaand]] [[Kategorie:Geografie van Noord-Hollaand]] c2rpjz1i6bl2tghhb194y3vwcow6t4a 0 2355 279005 274820 2015-03-27T16:10:54Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:2006-01-14 Surface waves.jpg|thumb|right|250px|n Drupke woater]] [[Bestaand:Iesbaarg in Aargentina.jpg|250px|right|thumb|Woater in vier vörmen: vluiboar woater, vast woater (ies), kristaliseerd woater (snèj) en gasvörmeg woater (woaterdamp, dat as t ôfkoelt wolken vörmt)]] '''Woater''' (H₂O) is [[chemische verbinden]] van twij [[Waeterstof|woaterstof]][[atoom|atomen]] en ain [[zuurstof]]atoom. Aal [[leven]] op [[eerde]] bestoat grotendails oet woater en is oafhaankelk van woater. Bie koamertempratuur is woater [[vloeistof|vluistof]]. t Het enkele aigenskoppen woardeur t zok onderschaaidt van aandere [[vloeistof|vluistoffen]]. Woater kin in drij heufdvoases of [[aggregatietoestand|aggregoatsietoustanden]] bestoan: [[ies]], woater en woaterdaamp. Ofwel: vaaste stof, vluistof en gas. De tempratuurschoal van [[Celsius]] (en doardeur ook dij van [[Kelvin (eenheid)|Kelvin]]) binnen baseerd op de overgang tuzzen dizze toustanden: ies [[smelten|smelt]] (wordt vluiboar) bie 0&nbsp;°C en woater [[verdampen|verdaampt]] (wordt gasvörmeg) bie 100&nbsp;°C. Der binnen bie (aibel) hoge drok nog aantel (om en bie 11) verschillende iesfoasen te onderschaaiden. Bie normoale atmosferische drok kinnen ook "oververhit woater", en "onderkould woater" veurkommen. Dat is woater dat waarmer as 100&nbsp;°C of koller as 0&nbsp;°C is, moar zok nog aal in de vluistofvoase bevindt. Maiste woater op eerde bevindt zok in [[oceaan|ozeoanen]] en [[zee]]n. Voak wordt woater vervouerd van laand noar zee via [[revier]]en of [[knoal (woaterweg)|knoaln]]. Vanoet zee verdaampt t woater weer en vaalt t deur [[neerslag]] weer op laand, woarnoa t weer noar de zee vervouerd wordt. Dit nuimt man [[kringloop van t woater]]. In de maiste hoezen komt t woater gewoon oet de [[kraone|kroane]], môr in aarme landen zo as ien [[Afrika]] mouten de maiste mìnsken t zölf goan zuiken. == Leegsaksisch == * [[Achterhooks]]: ''water'', ''weater- (bi-j bv. "weaterkalf")'' * [[Drèents]]: ''waoter'', ''water'', ''waeter'' * [[Grunnegs]]: ''woater'', ''wotter'' * [[Oostfreisk]]: ''wouter'' (Platduutske skriefwies: ''water'') * [[Sallaands]]: ''wäter'', ''water'' * [[Stellingwarfs]]: ''waeter'' * [[Tweants]]: ''water'' * [[Urkers]]: ''waoter'' * [[Veluws]]: ** [[Oost-Veluws]]: ''water'' ([[Elburg]], [[Oldebroek]] e.u.: ''waoter''; [[Attem]]: ''wäter'') ** [[West-Veluws]]: ''waoter'' ([[Niekark]]: ''waoter, waoiter'' of ''water'', [[Garder]]: ''water'') == Zitoat == :''Suzanne nemt je mit,''<br /> :''naor een baank vlakbi'j et waeter,''<br /> :''ie ontholen waor ze naor kikt,''<br /> :''as heugenschop veur laeter''<br /><br /> :Stellenwaarfs zitoat; oet ''Suzanne'' deur Piet Bult, noar ''Suzanne'' deur Leonard Cohen == Boetende heenwieze == {{Commons|Water}} {{Dia|Schreven in t [[Hoogelaandsters]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Woater]] mmu31f6cr1zagylwvi607mz2xkgj9o3 0 2357 292188 292135 2016-12-10T13:10:42Z Wwikix 13678 /* Galleri-je */ mal wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Zutfent | bestaansnaam vlagge = Flag of Zutphen.svg | bestaansnaam wapen = Coat of arms of Zutphen.svg | lokasie = LocatieZutphen | previnsie = [[Gelderlaand]] | heufplaose = '''Zutfent''' | oppervlak = 42,26 | oppervlak laand = 40,47 | oppervlak waoter = 1,79 | inwoeners = 46.709 | daotum inwoeners = 1 jannewaori 2007 | dichtheid = 1155 | breedtegraod = 52/8/0/N | lengtegraod = 6/12/0/E | verkeersaoder = N314, N319, N345, N346, N348, N826 | netnummer = 0575 | postcode = 7200-7207, 7230-7232 | webstee = [http://www.zutphen.nl www.zutphen.nl] | }} '''Zutfent''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Zutphen'') is ne [[Groafschap Zutfent|(veurmoaligen) heufdstad]], [[Stad (woonstee)|stad]] ([[Hanzestad]]) en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie|pervinsie]] [[Gelderlaand]], en lig an de revier de [[Iessel]] an de munding van de [[Berkel]]. Naobie-elegen plekken bin [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Arnem]], [[Deutekem]] en [[Dèventer]]. Op 1 jannewaori 2007 had de gemeente 46.709 inwoners (bron: CBS). Per 1 jannewaori 2005 is de veurmaolige naost-elegen gemeente [[Warnsveld]] efuseerd mit Zutfent. == Wieken == * Centrum * [[Leesten]] * Zuudwieken * De Höäve * Dèventerwegkwartier * Staotsleukwartier (inclusief zeeheldenbuurte) * Kompenistenbuurte (Helbargen) * Warnsveldsewegkwartier * De Mars * Voorsteralleekwartier == Zusterbanden == Zutfent hef een zusterband mit de volgende plekken: * [[Shrewsbury]] - [[Engelaand (regio)|Engelaand]] * [[Satu Mare]] - [[Roemenië]] * [[Villa Sandino]] - [[Nicaragua]] * [[Tartu]] - [[Estlaand]] * [[Horstmar]] - [[Duutslaand]] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Zutfent waterpoorte.jpg|Waterpoorte in Zutfent Ofbeelding:Zutfent uutzicht.jpg|Uutzicht op den [[Sint-Walburgiskarke]] Ofbeelding:Zutphen2.jpg|Huuz'n in Zutfent </gallery> {{Achterhook}} {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Zutfent| ]] jzld19ci5u11txcfydm3j93xvhwx5y2 0 2359 291030 272013 2016-11-03T12:54:22Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Image:Grootste_hunebed_van_Nederl.jpg|thumb|250px|right|t Grootste hunebed van Nederlaand bie Börger]] n '''Hunebed''' is n stainen grafkoamer dai bestaait uut grode stoande stainen ([[zwerfkei|zwaarfvlints]]) overdekt deur huile grode, platte stainen. Mit klaindere stainen is voak, môr nait aaltied, aan n ziedkaant n ingaang môkt. t Gehuil wuir overdekt mit eerde zodat der n flinke [[heuvel|hoogte]] ontstond. Zai wuiren baauwt in de [[prehistorie]]. Man vond ook voak prehistorische veurwaarpen onder de stainen. Onderzuik noar en op hunebedden wuir pas doan in de twaide hèlfte van de [[19e eeuw|19e aiw]] deur professor A. van Griffen uut t [[Grunnen (provìnzie)|Grunnegse]] [[Noordhorn (Grunnen)|Noordhorn]]. Bie dit onderzuik wuiren aal [[Nederlaand|Nederlaandse]] hunebedden nummerd. Zo binnen der in de provìnzie [[Drìnthe]] 52 hunebedden dai lopen van D1 tot D52 tou en in de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] binnen der twai dai lopen van G1 tot G5 tou. De aander drai binnen deur de aiwen hìn huilmoal vot kommen. Man docht aaltied dat F1 ook bestond, n Hunebed in t Fraise [[Gaasterlân|Goasterlaand]], môr noa onderzuik bleek dat dit gain Hunebed was môr n zonuimde [[steenkist|stainkist]]. [[Ofbeelding:Wappen Landkreis Emsland.png|150px|right|thumbnail|Woapen van laandkraits Emslaand]] In t [[Duutslaand]] over de grènze bie Drenthe en Grunnen stoan ook hunebedden. Dit is ook te zain aan t woapen van t laandkraits [[Emslaand]]. Sommege Duutse hunebedden binnen zulfs groter as de Drìntse. Bie [[Borger|Börger]] staait t grootste hunebed van Nederlaand en de stoan ook de maiste bie mekoar: 13. In Börger is ook t hunebeddenzèntrum vestegd. ==Hìnwiezen== * [http://www.hunebedcentrum.nl/ t Offisjele hunebedzèntrum in Börger] * [http://www.hunebedden.nl/ n Uutvoereg overzicht mit fotos en beschrievens van alle Nederlaandse hunebedden] {{dia|Schreven in t [[Veenkelonioals]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Hunebed| ]] mkw17axm4xg2nsmoht6kpy3e68vzzk9 0 2360 255423 22319 2013-03-11T10:17:18Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1821585]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Reiderlaand''' ken meerdere betaikenissen hebben: * [[Reiderlaand (streek)]] * [[Reiderlaand (gemainte)]] {{dv}} 41rgrzncp54t1clcgpgcd225i3qv8qu 0 2362 287352 287351 2016-10-25T17:17:11Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Locatie Utrecht.png|270px|thumb|Lokaosie van Utrecht]] [[Bestaand:Utrecht_veur_den_dom.jpg|thumb|270px|Utrecht, veur de Domtoren]] '''Utrecht''' ({{Audio|282_Utrecht.ogg|<small>uutspraok</small>}}) (in plaotselike dialekten vaok: ''Utrech'') is de heufdstad van de gelieknaomige [[Utrecht (provinsie)|provinsie]] en de vierde [[Stad (woonstee)|stad]] van [[Nederlaand|Nederlangd]] (330.772 inwoners per 1 mei 2014, bron: CBS). Utrecht is een van de stejen van de [[Raandstad (gebeed)|Rangdstad]]. De stad is sentraol elegen op n knooppunt van weg-, [[spoorweg|spoor-]] en waoterwegen, waordeur t n toonangevende beurzen- en konferensiestad is. De stad huusvest de grootste [[universiteit Utrecht|universiteit]] van Nederlangd en t heufdkantoor van de [[Nederlandse Spoorwegen]]. Ok is de [[Jaorbeurs Utrecht|Jaorbeurs]] hier evestigd. Utrecht is de zetel van n [[Old-Kattelieke Karke|oud-katholieke]] en van n [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholieke]] aortsbissjop. t Is een van de oudste stejen van Nederlangd mit n belangriek histories sentrum. Vanwege de [[Domtoren]], beeldmark van de stad en mit 112,30 meter de hoogste karktoren van Nederlangd, wort de stad ok wel de '''Domstad''' eneumd. == Nedersaksies == * [[Grunnegs]]: ''Oetrècht'' * [[Tweants]]: ''Uutrech'' * [[Veluws]]: ** ''Utrech{{Small()|t}}'' ** ''Utert'' ([[Barreveld (daarp)|Barreveld]], [[Achterveld]]{{Info|Veural vroeger}}<ref>[http://tijdschrifteneemland.courant.nu/issue/HKL/2005-02-01/edition/0/page/9?query=Hamersveldseweg%2019%20Leusden%20033&sort=relevance Achtervelds dialect: Utrecht en Utert]</ref>) == Referensies == <references/> {{Dialekt|wvel|Spaokenburg|Algemene Nedersaksiese Sjriefwieze}} {{Utrecht}} [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] 7zvwuycjcf91u3ktptpkeqou5ywf59g 14 2363 260548 253459 2013-03-14T05:10:49Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 38 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7026951]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Previnsie van Nederlaand]] nd01lh15a021fd34b5nwgixnn60ek1w 0 2364 6242 2006-05-27T13:43:32Z Tubantia 15 Titel van [[Overijssels Volkslied]] ewiezigd naor [[Oaveriessels volksleed]]: Standaard Schriefwieze wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Oaveriessels volksleed]] 1sitrkche9sjp3em3mjxshc97yhsk26 14 2366 266337 262276 2013-05-10T17:15:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Culture}} [[Kategorie:Alles]] 7zipmokdr4ybabq6r4x0lmcfwq0va7t 14 2368 277372 272286 2015-02-03T22:07:24Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Hier ku'j artikels plaotsen die vort mutten. – '''[[Wikipedie:Vortdoon]]''' [[Kategorie:Wikipedie:Onderhold]] q2lfkqsyvi4pxnhwyfgytu52j8xhbwf 0 2370 6313 2006-05-29T09:28:32Z Servien 7 Titel van [[Schiermonnikoge]] ewiezigd naor [[Schiermonnikoog]]: juuste spelling wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Schiermonnikoog]] r66cxlie57oouqa5p74hahghzsylv10 0 2372 293446 290740 2017-07-16T14:22:28Z CommonsDelinker 166 [[Coat_of_arms_of_Cyprus.svg]] is vervungen deur [[Coat_of_arms_of_Cyprus_(old).svg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#reasons|File renaming criterion #4]]: To harmoni wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel | naam = Syprus | naaminlaanstaal = Κυπριακή Δημοκρατία <br />Kıbrıs Cumhuriyeti | vlagge = Flag of Cyprus.svg | wapen = Coat of arms of Cyprus (old).svg | lokasie = Cyprus in its region (claimed).svg | breedtegroad = 35///N | lengtegroad = 33///E | region = CY | talen = [[Grieks]], [[Turks]] | heufstad = [[Nikosia]] | religie = [[Christendom]], [[islam]] | regeringsvorm = [[Rippebliek]] | km2 = 9251 | pctwaoter = | inwoeners = 1.141.166 | dichtheid = 123,4 | munteenheid = [[Euro]] | valutacode = EUR | tiedzone = +2 (zoemers +3) | volkslied = [[Ymnos is tin Eleftherian]] | feesdag = [[16 augustus]], [[1 oktober]] (Onaofhankelikheidsdag) | tld = cy | laandcode = CYP | til = 357 }} [[Ofbeelding:Rots van Aphrodite.jpg|thumb|De rotse van Aphrodite]] De '''Rippebliek Syprus''' ([[Grieks]]: ''Κυπριακή Δημοκρατία'', ''Kypriakí Dimokratía''; [[Turks]]: ''Kıbrıs Cumhuriyeti'') ligt op t gelieknamige [[eilaand]] [[Syprus (eilaand)|Syprus]] in t oosten van de [[Middellaandse Zee]], zo'n 70 km in t zujen van [[Turkije]] en 105 km in t westen van [[Syrië]]. Syprus beheurt geografies ezien tot t Aziatiese kontinent, mer vanwege politieke en kulturele redens wördt t vake tot Europa erekend. Syprus is sinds 2004 lid van de [[Europese Unie]]. Syprus is bekend as de geboorteplaotse van de godinne [[Afrodite]] uut de [[Griekse mythologie]]. Sinds [[1974]] is t noordelike deel van t eilaand bezet deur Turkije. [[Bangladesj]] en [[Pakistan]] erkenden al heel gauw de "Turkse Rippebliek van Noord-Syprus", mer onder drok van veural de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigde Staoten]] mossen ze de erkenning weer intrekken. De offisiële [[taol|taal]] op t noordelike deel van t eilaand is [[Turks]] en t zujelike deel van t eilaand is [[Grieks]]. t [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]] bezet nog altied n militaere baosis op Syprus, [[Akrotiri en Dhekelia]]. == Geografie == === Kernsiefers === * oppervlakte: 9251 [[vierkaante kilometer|km²]] * inwoeners: 1.141.166 (2013, mit t Turkse deel derbie) * bevolkingsdichtheid: 123,4/km² === Stejen === De [[heufdstad|heufstad]] is [[Nikosia]] (Levkosía in t [[Grieks]] / Lefkoşa in t [[Turks]]). Aandere belangrieke stejen op t eilaand bin: * [[Limassol]] * [[Larnaka]] * [[Pafos]] * [[Famagusta]] ([[Turks]] ''Gazimağusa''; [[Grieks]]: ''Αμμόχωστος'', ''Ammóchostos'') (Turkse Rippebliek Noord-Syprus) * [[Kyrenia]] ([[Turks]]: ''Girne''; [[Grieks]]: ''Κερύνεια'', ''Keryneia'') (Turkse Rippebliek Noord-Syprus) === De meuite weerd um te bekieken === * [[Troödosgebargte]] mit de barg [[Olympus (Syprus)|Olympus]] (1952 m.) * Kýkko-klooster * Pano Lefkara, darp mit kaantwark * De rotse van Aphrodite * Hála Súltan Tekké * Kasteel Kolossi * Salamis (Turkse Rippebliek Noord-Syprus) * Hilarion-kasteel (Turkse Rippebliek Noord-Syprus) == Uutgaonde verwiezing == {{commonscat|Cyprus|Syprus}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Syprus| ]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] jqx69latmnz8bpqkrnjtcqqe70tyywz 0 2373 288132 279006 2016-10-26T14:44:48Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | naemeinlaanstael = Landskapet Åland | naam = Åland | vlagge = [[Bestaand:Flag_of_Åland.svg|125px|Vlagge]] | waopen = [[Bestaand:Aland coa.png|100px|Waopen van Åland]] | lekaosie = LocationAland.png | breedtegroad=60/15//N | lengtegroad=20/15//E | region=AX | taelen = [[Zweeds]] | heufdstad = [[Mariehamn]] | religie = [[Protestantisme|Protestaantisme]] | regeringsvorm = Autonoom gebied binnen de rippebliek Finlaand | km2 = 13.346,5 | pctwaeter = 88,5 | inwoners = 26.530 (12-2004) | dichthied = 17,4 | muntienhied = euro | valutakode = EUR | tiedzone = +2 | volkslied = [[Ålänningens sång]] | feestdag = [[9 juni]] | tld = ax | laandkode = ALA | til = 358-18 }} '''Åland''' (ok wel de '''Ålandeilaanden''' nuumd, ([[Zweeds]]: ''Åland'', [[Fins]]: ''Ahvenanmaa'') is n autonome eilaandegroep in de monding van de [[Botniese Golf]], halverwegen [[Sveden|Zweden]] en [[Finlaand]]. Åland wordt uutspreuken as ''ao·land'' en heurt bi'j Finlaand, mar is gehiel [[Zweeds]]taelig. De archipel is demilitariseerd en de bewoners hoeven niet te voldoen an de Finse [[dienstplicht]]. Åland het n autonome regering en n eigen parlement. De eilaandegroep is lid van de [[Noordse Raod]]. Veerder bezit Åland n eigen polisiekorps, n eigen vlagge (zie hiernaost) en geft t eigen postzegels uut. t Inwonertal bedreegt 25.392, de heufdstad is [[Mariehamn]]. [[Toerisme]] is n belangrieke bron van inkomsten veur de eilaandegroep, naost de tradisionele [[laandbouw]] en schipsveert. De grote veerboten tussen [[Stockholm]] en [[Helsinki]] of [[Turku]] maeken altied n tussenstop in Mariehamn. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.aland.ax/ Offisiële webstee] * [http://www.visitaland.com Visit Åland] * [http://www.kumlinge.info Kumlinge.info] {{Commonscat|Åland}} {{DEFAULTSORT:Alandseilanen}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Eilaandengroep]] [[Kategorie:Finlaand]] nszgadkd41cza2n34uma4x4t4m3fo3o 0 2375 202189 8325 2011-08-15T21:29:23Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Åland]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Åland]] 9vly02bj5b7dtajdml2gn2yfqe0vftc 0 2376 285200 285164 2016-07-27T01:53:22Z CommonsDelinker 166 [[Coat_of_Arms_of_South_Africa.png]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:INeverCry|INeverCry]], mit as reden: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Coat of Arms of South Africa.png|]]. wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel | naaminlaanstaal = Republiek van Suid-Afrika<br />Republic of South Africa | vlagge = Flag of South Africa.svg | wapen = | breedtegroad=29///S | lengtegroad=24///E | region=ZA | lokasie = South Africa in its region.svg | talen = [[Afrikaans]], [[Ingels|Engels]], [[Zoeloe (taal)|Zoeloe]], [[Xhosa (taal)|Xhosa]], [[Noord-Sotho]], [[Tswana]], [[Zuud-Sotho]], [[Tsonga (taal)|Tsonga]], [[Swazi (taal)|Swazi]], [[Venda (taal)|Venda]], [[Zuud-Ndebele]] | heufstad = [[Pretoria]] (bestuurlike macht)<br />[[Kaapstad]] (wetgevende macht)<br />[[Bloemfontein]] (rechterlike macht) | religie = 78,9% [[christendom]]<br />16,5% gien/onzeker<br />1,5% [[islam]]<br />1,2% [[hindoeïsme]]<br />0,3% [[natuurgodsdienst|Afrikaanse natuurgodsdienst]]<br />0,2% [[jodendom]]<br />0,6% aander geleuf<br /><small>[[2001]], bron: [http://www.statssa.gov.za statssa.gov.za]</small> | regeringsvorm = [[Rippubliek]] | km2 = 1.221.037 | pctwaoter = | inwoeners = 54.002.000<ref>[http://beta2.statssa.gov.za/publications/P0302/P03022014.pdf Stats SA: schatting inwoeners 2014]</ref> | daotum inwoeners = | dichtheid = 44 | munteenheid = [[Raand (munteenheid)|Raand]] | valutacode = ZAR | tiedzone = +2 | volkslied = [[Volkslied van Zuud-Afrika|Nkosi Sikelel iAfrica & Die Stem van Suid-Afrika]] | feesdag = [[27 april]] (Vrieheidsdag) | tld = za | laandcode = ZAF | til = 27 }} '''Zuud-Afrika''' ([[Afrikaans]]: ''Suid-Afrika'', [[Ingels|Engels]]: ''South Africa'') is n laand dat, zo as de naam al angif, in t zujen van [[Afrika]] ligt. t Laand grenst in t noorden an [[Namibië]], [[Botswana]] en [[Zimbabwe]], in t oosten an [[Mozambiek]] en [[Swazilaand]]. De onaofhankelike staot [[Lesotho]] wördt umringd deur Zuud-Afrika. Zuud-Afrika is t enigste laand ten zujen van de [[Sahara]] dat n vrie grote blanke gemeenschap hef. Zo'n 8,4% van de [[bevolking]] is blank, 8,8% is kleurling, 80,2% is zwart en 2,5% is van Indiese of Aziatiese aofkomst (volkstelling [[2014]]). Allewel tachtetig persent van t laand zwart is, woenen de zwarte meensen en de kleurlingen veural in de [[krottewiek]]en, dit is veural zo op t plattelaand en in kleindere darpen. In de grote stejen krie'j n wat gemengder beeld. n Grote meerderheid van t laand is [[protestantisme|protestants-christelik]] mit n kleindere [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholieke]] anhang. In totaal is zo'n 78,9% van de bevolking christelik. Der is veerder oek nog n persentazie van de bevolking die nog altied n natuurreligie anhank, dit bin zowat allinnig de ''Bantoes'' (de zwarte bevolking). Zuud-Afrika hef n rieke koloniale geschiedenisse, die in [[1652]] in [[Kaapstad]] begun as [[Nederlaand]]se vervarsingspost. Nao aanderhalve eeuw Nederlaandse kolonisasie wördden de [[Kaapkolonie]] overeneumen deur t [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]]. Hierdeur migreerden n groot antal Nederlaandstalige kolonisten, bekend as ''Boeren'', mit de [[Grote Trek]] naor t binnenlaand en stichtten verscheiene boerenstaoten, waorvan uuteindelik de [[Zuud-Afrikaanse Rippebliek]] en de [[Oranje Vriestaot]] de belangriekste waren. Disse rippublieken wördden in [[1902]] deur de Britten veroverd in de [[Tweede Boerenoorlog]] en samen mit de Kaapkolonie en [[Natal (kolonie)|Natal]] in [[1910]] tot Zuud-Afrika verenigd. In de [[20e eeuw]] kreeg Zuud-Afrika van doon mit [[ampartheid]], n beleid waor verschillende rassen escheien van mekaar leven mossen, en de niet-blanke meensen benaodeeld wördden. In [[1990]] wördden ampartheid offisieel aofeschaft. In [[1994]] wördden [[Nelson Mandela]] de eerste zwarte prissedent van Zuud-Afrika. In Zuud-Afrika en Namibië wördt dan oek n van oorsprong Nederlaands-ebaseerden taal espreuken, t [[Afrikaans]]. Zuud-Afrika hef in totaal elf offisiële [[taol|talen]]: t [[Afrikaans]], [[Engels]] (de twee belangriekste talen), [[Zoeloe]], [[Xhosa]], [[Noord-Sotho]], [[Tswana]], [[Zuud-Sotho]], [[Tsonga]], [[Swazi]], [[Venda]] en [[Zuud-Ndebele]]. == Rippubliek Zuud-Afrika in de elf offisiële talen == * Republiek van Suid-Afrika (Afrikaans) * Republic of South Africa (Engels) * iRiphabhuliki yaseNingizimu Afrika (Zoeloe) * iRiphabliki yomZantsi Afrika (Xhosa) * Repabliki ya Afrika-Borwa (Noord-Sotho) * Rephaboliki ya Aforika Borwa (Tswana) * Rephaboliki ya Afrika Borwa (Zuud-Sotho) * Riphabliki ra Afrika Dzonga (Tsonga) * iRiphabhulikhi yeNingizimu Afrika (Swazi) * Riphabuḽiki ya Afurika Tshipembe (Venda) * iRiphabliki yeSewula Afrika (Zuud-Ndebele) == Provinsies == Zuud-Afrika bestung tot [[1994]] mer uut vier [[pervincie|provinsies]]: [[Transvaal]], [[Vriestaot]], [[Natal]] en de [[Kaapprovinsie]]. Sinds de ampartheid aofeschaft is in 1994, is t laand verdeeld in 9 provinsies: {| class="wikitable sortable" style="text-align: right;" |- ! Provinsie ! Heufdstad ! Grootste stad ! Oppervlakte (km²)<ref>[http://www.statssa.gov.za/publications/StatsInBrief/StatsInBrief2010.pdf Stats SA: oppervlakte provinsies]</ref> ! Inwoeners (2013) ! Kaorte |- |align="left"| [[Oost-Kaap]] ||align="left"|[[Bhisho]] ||align="left"|[[Port Elizabeth]] || 168.966 || 6.620.100 ||rowspan=9 valign=top| [[Bestaand:Kaart van Suid-Afrika met Afrikaanse byskrifte.svg|300px|Provinsies van Zuud-Afrika]] |- |align="left"|[[Vriestaot]] ||align="left"|[[Bloemfontein]] ||align="left"|Bloemfontein || 129.825 || 2.753.200 |- |align="left"|[[Gauteng]] ||align="left"|[[Johannesburg]] ||align="left"|Johannesburg || 18.178 || 12.728.400 |- |align="left"|[[KwaZoeloe-Natal]] ||align="left"|[[Pietermaritzburg]] ||align="left"|[[Durban]] || 94.361 || 10.456.900 |- |align="left"|[[Limpopo]] ||align="left"|[[Polokwane]] ||align="left"|Polokwane || 125.754 || 5.518.000 |- |align="left"|[[Mpumalanga]] ||align="left"|[[Nelspruit]] ||align="left"|Nelspruit || 76.495 || 4.128.000 |- |align="left"|[[Noordwest (Zuud-Afrika)|Noord-West]] ||align="left"|[[Mahikeng]] ||align="left"|[[Rustenburg]] || 104.882 || 3.597.600 |- |align="left"|[[Noord-Kaap]] ||align="left"|[[Kimberley (Zuud-Afrika)|Kimberley]] ||align="left"|Kimberley || 372.889 || 1.162.900 |- |align="left"|[[West-Kaap]] ||align="left"|[[Kaapstad]] ||align="left"|Kaapstad || 129.462 || 6.016.900 |} ==Referensies== <references/> ==Uutgaonde verwiezing== {{commonscat|South Africa}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Zuud-Afrika|*]] 1367pogifntb801k6cerajmn8z54im1 0 2378 283955 255274 2016-03-13T19:39:36Z 81.206.164.195 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Geul near Meerssen 2.JPG|thumb|Een bevreuren sloot]] [[Bestaand:Snow Scene at Shipka Pass 1.JPG|thumb|Bomen die onderesniejd bin]] [[Bestaand:Koud.jpg|thumb|Wienters laandschap]] De '''wienter''' is één van de vier [[seizoen]]en in de gemaotigde streken en in de poolstreken. Een veul veurkoemende misvatting is dat de kouwe periode zol ontstaon deurdat de eerde veerder van de [[zunne]] of steet, mar dit is neet waor, in de kouwe periodes steet de [[eerde]] korterbie de zunne as in de [[zoemer]], oek wè ''perihelium'' eneumd. De ofstaand van de [[eerde]] tot de zunne hef gien invleud op de [[temperetuur]] op de eerde. 't Is de schune staand van de [[eerdas]] dee derveur zörg dat 't bie ons op de eerde kouwer wonnen. In de wienter steet op 't [[noordelijk halfrond]] de eerdas van de zunne of-ewend, en in de zoemer steet 't krek naor de zunne toe. 's Wienters he-j vake [[snee]] en [[ies]]. Dit zörg veur [[wienterpret]] mar oek veur een bulte ongelokken. As 't een poosjen evreuren of esniejd hef dan ku-j weer de [[schaosen]] en de [[sleeën]] uut de kaste haolen. De meeste meensen doon dat dan oek. Of der argens snee vuilt en ies kump te liggen, lig der vanzelf wè an waor of da-j woenen, in [[Zuud-Amerika]] he-j neet zoveule kans op wienterpret. == Begin van de sterrekundige wienter == Op 't noordelijk halfrond, tussen 2003 en 2020: {| {{prettytable}} |- | 2003 | 22 december | 08:04 | &nbsp; | 2009 | 21 december | 18:47 | &nbsp; | 2015 | 22 december | 05:48 |- | 2004 | 21 december | 13:42 | &nbsp; | 2010 | 22 december | 00:38 | &nbsp; | 2016 | 21 december | 11:44 |- | 2005 | 21 december | 19:35 | &nbsp; | 2011 | 22 december | 06:30 | &nbsp; | 2017 | 21 december | 17:28 |- | 2006 | 22 december | 01:22 | &nbsp; | 2012 | 21 december | 12:11 | &nbsp; | 2018 | 21 december | 23:22 |- | 2007 | 22 december | 07:08 | &nbsp; | 2013 | 21 december | 18:11 | &nbsp; | 2019 | 22 december | 05:19 |- | 2008 | 21 december | 13:04 | &nbsp; | 2014 | 22 december | 00:03 | &nbsp; | 2020 | 21 december | 11:02 |} ''De an-egeven tied is de plaoselijk Nederlaanse tied.'' In 't [[zujelijk halfrond]] beginnen op disse daotums de [[zoemer]]. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''winter'' * [[Grunnegs]]: ''wìnter'' * [[Stellingwarfs]]: ''winter'' * [[Tweants]]: ''weenter'' * [[Sallaans]]: ''winter'' ** [[Vechtdals]]: ''winter'' * [[Veluws]]: ''wi{{small()|e}}nter'' {{Commonscat|Winter}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]].}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Seizoen]] 6rxzgt3mkgdbjtvzwnlpoat1sno8x9z 0 2379 255275 221057 2013-03-11T10:11:03Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1217849]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Een '''stee''' kan verwiezen naor: *De [[Grunnegs|Grunningse]] naam veur een [[boerderieje]] *Een aandere naam veur een [[plekke]] (of oek wel [[plaotse]] eneumd). {{dv}} cz0fv7b3a7vnbfk3ncekfzc4g2uic0e 0 2380 283956 265860 2016-03-13T19:40:22Z 81.206.164.195 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Warnemuender Strand.jpg|250px|thumb|'s Zoemers geet der aorig wat volk naor 't straand toe.]] [[Ofbeelding:Platja des Codolar.jpg|250px|thumb|Een 's zoemers strand]] De '''zoemer''' is één van de vier [[seizoen]]en. 't Wonnen in de [[weerkunde]] beschreven as de maonden [[juni]], [[juli]] en [[augustus]] op 't [[noordelijk halfroend|noordelijk halfrond]], en [[december]], [[jannewaori]] en [[febrewaori]] op 't [[zujelijk halfroend|zujelijk halfrond]]. 't Sterrekundig bepaolde begin van de zoemer is de [[zunnewende|zoemerzunnewende]] (rond [[21 juni]] op 't noordelijk halfrond en rond [[21 december]] op 't zujelijk halfrond). De zunne geet dan deur 't zoemerpunte, de zunne bereik dee dag de hoogste stand boven de horizon en de dag duurt 't langst. De zoemer eindig mit de [[equinox|harresequinox]] (rond 23 september op 't noordelijk halfrond en 20 meert op 't zujelijk halfrond). Um praktische rejens begint de weerkundige zoemer eerder, op 1 juni op 't noordelijk halfrond en op 1 december op 't zujelijk halfrond. Dit duurt dan tot 1 september (in 't noorden) en 1 meert (in 't zujen). De zoemer kenmark zich deur vrie hoge tempereturen, zoemervekansie en 't naor 't straand toe gaon. == Begin van de sterrekundige zoemer == Op 't noordelijk halfrond, in de koemende jaoren: {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="5" cellspacing="0" |- | 2003 || 21 juni || 21:10 || &nbsp; || 2009 | 21 juni || 07:45 || &nbsp; || 2015 || 21 juni || 18:38 |- | 2004 || 21 juni || 02:57 || &nbsp; || 2010 | 21 juni || 13:28 || &nbsp; || 2016 || 21 juni || 00:34 |- | 2005 || 21 juni || 08:46 || &nbsp; || 2011 | 21 juni || 19:16 || &nbsp; || 2017 || 21 juni || 06:24 |- | 2006 || 21 juni || 14:26 || &nbsp; || 2012 | 21 juni || 11:09 || &nbsp; || 2018 || 21 juni || 12:07 |- | 2007 || 21 juni || 20:06 || &nbsp; || 2013 | 21 juni || 17:04 || &nbsp; || 2019 || 21 juni || 17:54 |- | 2008 || 21 juni || 01:59 || &nbsp; || 2014 | 21 juni || 12:41 || &nbsp; || 2020 || 20 juni || 23:43 |} De an-egeven tied is de plaoselijke Nederlaanse [[zoemertied]]. Op 't zujelijk halfrond beginnen op disse daotums de [[wienter]]. == [[Nedersaksisch]] == * [[Drèents]]: ** ''zummer'' (Noord-Drenthe en veenkolonies) ** ''zömmer'' ([[Eext]], [[Geeiten]] en [[Raol]]) ** ''zomer'' (Zuudwest-Drenthe) ** ''zommer'' ([[Beilen]], [[Hesseln]], [[Sleen]], [[Daolen]], [[Eksel]] en [[Emmen]]) * [[Grunnegs]]: ''zummer'', ''zömmer'' * [[Stellingwarfs]]: ''zoemer'', ''zommer'' ([[Gietern]]: ''zomer'') * [[Sallaans]]: ''zomer'' ** [[Vechtdals]]: ''zommer'' * [[Tweants]]: ''zommer'' ([[Vjenne|t Vjenne]]: ''zwommer'') * [[Veluws]]: ''zo{{small()|e}}mer'' {{Commonscat|Summer}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Seizoen]] nkxw3nlgd651odrgioxevv47dnxldhq 0 2381 283953 262622 2016-03-13T19:37:23Z 81.206.164.195 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:XN Fruehjahrswiese 00.jpg|thumb|260px|right|'s Leintese wei]] [[Bestaand:Montmelon, Jura in spring.JPG|thumb|260px|right|Leinte in de Franse Jura]] [[Bestaand:Giuseppe Arcimboldo - Spring, 1573.jpg|thumb|right|260px|''Leinte'' eschilderd deur Giuseppe Arcimboldo]] [[Bestaand:Mountfujijapan.jpg|260px|thumb|right|Leinte in Japan, let op de [[Japanse Kirs|Sakura]] ]] '''Leinte''' of '''veurjaor''' is één van de vier [[seizoen]]en. 't [[steernskunde|Sterrekundig]] bepaolde begin van de leinte is de [[equinox|leinte-equinox]] (roend [[20 meert]] op 't [[noordelijk halfroend]] en roend [[23 september]] op 't [[zujelijk halfroend]]). De [[zunne|zon]] gaot dan deur 't leintepunt en de dag en de nacht bin temet liek alleens in lengte. De leinte eindigt mit de [[zunnewende|zoemerzonnewende]] (roend [[21 juni]] op 't noordelijk halfroend en [[21 december]] op 't zujelijk halfroend). Um praktische rejens, mar oek um rejens die mit 't klimaot van doen hen, begint de [[meteorologie|meteorologische]] leinte eerder, op 1 meert op 't noordelijk halfroend en op 1 september op 't zujelijk halfroend. 't Duurt dan tot [[1 juni]] en op 't zujelijk halfroend tot [[1 december]]. 's Leintes gaon de planten (weer) greuien en bleuien. Naor [[Iesheiligen]] is de kans op vorst vrie klein. == Rillegieuze feesten en gedenkdagen in de leinte == De [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-kattelieke]] tredisie het de [[vasten]]periode, die begint op [[aswoensdag]] en eindigt mit [[Poaske|Paosen]]. Vasten wort veurof-egaon deur de [[vastenoavend|vastenavend]]. Naost Paosen hen ze in de [[christendom|christelijke]] tredisie oek de ''[[Hillege Week|Goeie Week]]''; drie dagen veur 't paosweekeinde, [[Witte Donderdag]], [[Goeie Vriedag]] en [[Stille Zaoterdag]]. In 't [[hindoeïsme]] wort zo roend Paosen de [[Holi-Phagwa]] evierd. De sekeliere versie van Paosen wort ekenmaarkt deur symbolen van niej leven, zoas (ekleurde/evaarfde) eiers. Oek de [[paoshaos]] heurt bie dit feest. == Begin van de sterrekundige leinte == Begin van de [[steernskunde|sterrekundige]] leinte (op 't noordelijk halfroend) in de kommende jaoren: {| border="1" style="border:1px silver solid; border-collapse: collapse; width: 20em;" ! Jaor !! Daotum !! Tied |- | 2003 || 21 meert || 02:00 |- | 2004 || 20 meert || 07:49 |- | 2005 || 20 meert || 13:33 |- | 2006 || 20 meert || 19:26 |- | 2007 || 21 meert || 01:07 |- | 2008 || 20 meert || 06:48 |- | 2009 || 20 meert || 12:44 |- | 2010 || 20 meert || 18:32 |- | 2011 || 21 meert || 00:21 |- | 2012 || 20 meert || 06:14 |- | 2013 || 20 meert || 11:02 |- | 2014 || 20 meert || 17:57 |- | 2015 || 20 meert || 23:45 |- | 2016 || 20 meert || 05:30 |- | 2017 || 20 meert || 11:28 |- | 2018 || 20 meert || 17:15 |- | 2019 || 20 meert || 22:58 |- | 2020 || 20 meert || 04:49 |} De an-egeuven tied is de plaotselijke Nederlanse tied. Op 't zujelijk halfroend beginnen op disse daotums de [[haarst]]. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''veurjaor'', ''meitied'', ''maitied'' * [[Grunnegs]]: ''lìnte'', ''maaitied'' * [[Veluws]]: ''le{{small()|i}}nte'' of ''veurjaor'' * [[Stellingwarfs]]: ''meitied'' * [[Sallaans]]: ''veurjoar'', ''lente'' ** [[Vechtdals]]: ''veurjoar'', ''le(a)nte'' {{Commonscat|Spring}} {{Dialekt|wvel|[[Putters {{!}} Putten]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Seizoen]] [[Kategorie:Weerkunde]] 3b15k77hp1hrnv9j3p9143ait8xvsni 10 2382 277853 266982 2015-03-04T19:09:08Z Droadnaegel 1133 getEntity is 'deprecated', veurbereiden op getEntityObject wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = Gemainte {{{noam|{{PAGENAME}}}}} | heufdruumte1_1 = {{Border|[[Ofbeelding:{{#if:{{{bestandsnoam vlage|}}}|{{{bestandsnoam vlage}}}|Vlag ontbreekt.png}}|125x100px|Vlage van de gemainte {{{noam|{{PAGENAME}}}}}]]}} | heufdruumte1_2 = [[Ofbeelding:{{#if:{{{bestandsnoam woapen|}}}|{{{bestandsnoam woapen}}}|Sin escudo.png}}|125x100px|Woapen van de gemainte {{{noam|{{PAGENAME}}}}}]] | heufdruumte2_1 = ([[Vlage van {{{noam|{{PAGENAME}}}}}]]) | heufdruumte2_2 = ([[Woapen van {{{noam|{{PAGENAME}}}}}]]) | ofbeelding = {{{lokoatsie-svg|{{{lokoatsie}}}.png}}} | caption = Lokoatsie van de gemainte {{{noam|{{PAGENAMEE}}}}} | subkop1 = Informoatsie | head1_1 = [[Pervincie|Provìnzie]] | item1_1 = {{#if:{{{provìnzie|}}}|{{{provìnzie}}}|{{#if: {{Wikidata|P131}}|{{#invoke:PropertyLink|property|P131}}|{{#if:{{NAMESPACE}}||[[Kategorie:Wikipedie:Wikidata ontbrök]]}}}}}} <!-- P131 is: ''ligt in'' (bestuur) --> | head1_2 = [[Heufplaotse|Heufdploats]] | item1_2 = {{{heufdploats}}} | head1_3 = Overige kernen | item1_3 = {{{kernen|}}} | subkop2 = Geogroafie en bevolken | head2_1 = [[Oppervlak]]<br />&nbsp;- [[Vastelaand|Laand]]<br />&nbsp;- [[Woater]] | item2_1 = {{{oppervlak}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]]<br />{{{oppervlak laand}}} km²<br />{{{oppervlak woater}}} km² | head2_2 = [[Bevolking|Inwoner]]<br />[[Bevolkensdichtte]] | {{{inwoner}}} <small>({{{doatum inwoner}}})</small><br />{{{dichtte}}} inw./km² | head2_3 = {{CoordinateSYSTEM|NL}} | item2_3 = {{Coordinate |article=/ | text={{#if: {{{breedtegroad|}}}|DM}}|NS={{{breedtegroad|}}} |EW={{{lengtegroad|}}} |type=adm2nd |region={{{region|NL}}}|name={{{noam|{{PAGENAME}}}}}}} | subkop3 = Overg | head3_1 = Belaankrieke wegen | item3_1 = {{{verkeersader}}} | head3_2 = [[Netnummer]] | item3_2 = {{{netnummer}}} | head3_3 = [[Postcode|Postkoden]] | item3_3 = {{{postkode}}} | vootkop = Offisjeel webstee {{{webstee}}} | ofbeelding2 = {{{ofbeelding2|}}} | caption2 = {{{umskrieving2|}}} }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> b5ax4i98dht61m4altf2f6mvdgvcy7s 0 2383 283954 262623 2016-03-13T19:38:57Z 81.206.164.195 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:FL autumn leaves.jpg|thumb|right|220px|Blaojen in haarstkleuren]] [[Bestaand:Autumn colors.jpg|thumb|right|220px|Haarstkleuren]] '''Haarst''', '''haarfst''' of '''naojaor''' is één van de vier [[seizoen]]en. 't [[Steernskunde|Sterrekundig]] bepaolde begin van de haarst is de [[equinox|haarstequinox]] (roend 23 september op 't [[noordelijk halfroend]] en roend 20 meert op 't [[zujelijk halfroend]]). De [[zunne|zon]] gaot dan deur 't haarstpunt en de dag en de nacht bin temet liek alleens in lengte. De haarst eindigt mit de [[zunnewende|wienterzonnewende]] (roend 22 december op 't noordelijk halfroend en roend 21 juni op 't zujelijk halfroend). Um praktische rejens begint de [[meteorologie|meteorologische]] haarst eerder, op [[1 september]] op 't noordelijk halfroend en op 1 meert op 't zujelijk halfroend. Dit duurt dan tot [[1 december]] en op 't zujelijk halfroend tot [[1 juni]]. In de haarst gaon planten (waoronder [[loofboom|loofbomen]]) der blaojen verliezen. In de haarst wort 't meestentieds heel wat kouwer as in de [[zoemer]], allewel der nog periodes mit warmte kunnen wezen, de zogenaamde [[naozoemer]]. Feestdagen in de haarst bin: [[Alderzielen]] en [[Alderheiligen]]. == Begin sterrekundige haarst == Begin van de sterrekundige haarst (op 't noordelijk halfroend) in de kommende jaoren: {| {{prettytable}} |- | 2003 || 23 september || 12:47 || &nbsp; || 2009 | 22 september || 23:18 || &nbsp; || 2015 || 23 september || 10:20 |- | 2004 || 22 september || 18:30 || &nbsp; || 2010 | 23 september || 05:09 || &nbsp; || 2016 || 22 september || 16:21 |- | 2005 || 23 september || 00:23 || &nbsp; || 2011 | 23 september || 11:04 || &nbsp; || 2017 || 22 september || 22:02 |- | 2006 || 23 september || 06:03 || &nbsp; || 2012 | 22 september || 16:49 || &nbsp; || 2018 || 23 september || 03:54 |- | 2007 || 23 september || 11:51 || &nbsp; || 2013 | 22 september || 22:44 || &nbsp; || 2019 || 23 september || 09:50 |- | 2008 || 22 september || 17:44 || &nbsp; || 2014 | 23 september || 04:29 || &nbsp; || 2020 || 22 september || 15:30 |} De an-egeuven tied is de lokaole Nederlanse [[zoemertied]]. Op 't zujelijk halfroend beginnen op disse daotums de [[leinte]]. Maarkweerdig is dat, volges de schoolboeken, de haarst op [[21 september]] zou beginnen. Tot noen toe is de sterrekundige haarst alleen nog nooit op 21 september begunnen, en tot [[2020]] zal dit oek niet gaon gebeuren. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ** ''noajoar'' ** ''harfst'' * [[Grunnegs]]: ''haarst'' * [[Drèents]]: ''haarfst'', ''harfst'' * [[Stellingwarfs]]: ''haast'', ''harfst'' * [[Sallaans]]: ''noajoar'', ''harfst'' ** [[Vechtdals]]: ''noajoar'', ''har(f)st'' * [[Tweants]]: ** ''noajoar'' (as in: ''van t noajoar'', wat ''ankomnden hoarfst'' beteeknt.) ** ''herfst'' ** ''härfst'' ** ''harfst'' ** ''haarfst'' ** ''hoarfst'' * [[Veluws]]: ** ''ha{{small()|a}}rfs{{small()|t}}'' ** ''ha{{small()|a}}rst'' ** ''harres'', ''harest'' ** ''här{{small()|f}}s'' ** ''naojaor'' {{Commons|Autumn}} {{Dialekt|wvel|[[Putters {{!}} Putten]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Seizoen]] p807ujtagvcv4x1u8je5dovj5woblv0 14 2384 260535 254401 2013-03-14T05:08:19Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 80 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7149644]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Seasons}} [[Kategorie:Weerkunde]] aagw0b0qtvbls84eo3i3401h1c46ofy 0 2385 89523 6376 2008-12-04T22:18:47Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Haarst]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Haarst]] 3k2w7a8wu5mlymb8j81lmypd2wq3p68 0 2387 263363 255160 2013-05-04T23:19:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Onze Lieve Vrouwekerk Bentelo.jpg|thumb|right|250px|De Oonze Leve Vrouwekearke van Altieddoernde Biejstaand in Beantel]] '''Beantel''' ([[Nederlands]]: ''Bentelo'') is nen klean boerndoarp in de [[Nederlaand]]se gemeente [[Hof van Tweante]]. Beantel hef 1820 inwonners (2004). Töt de gemeentelike herindeling van [[1 januari]] [[2001]] was t doarp de heufdplaats van de gemeente [[Ambt Dealdn]]. t Pleatsken is n centrum van intensieve veehoalderieje. In Beantel verbouwt ze wiendruve, ze hebt der ne vleispreuverieje, ne keenderboerderieje, verschilnde asperzieboern en twee kafees (Spoolder en De Rustende Jager) woar iej ok wat könt etn. ==Geboorn in Beantel== *[[Klaas Annink]] (''Huttenkloas'') (18 juni 1710), Tweants riegemeurder *[[Moniek Kleinsman]] (3 november 1982), Nederlaands schaatsnriedster {{Hof van Tweante}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] a7ls4kxbih9b3tt150dgdvzthl9awjo 8 2388 6421 2006-05-31T18:04:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Of-erond. f5nsu6wx5ks5segmeidca8bfj5ehf71 0 2389 283889 281942 2016-02-16T09:31:04Z Cycn 1607 2x SVG wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Dantemediel | bestaansnaeme vlagge = Flag of Dantumadeel.svg | bestaansnaeme waopen = Coat of arms of Dantumadeel.svg | lekaosie = LocatieDantumadeel | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[Damwoolde]] | oppervlak = 87,49 | oppervlak laand = 85,78 | oppervlak waeter = 1,72 | inwoners = 19.017 | daotum inwoners = 1 meie 2014 | dichthied = 223 | brettegraod = 53/17//N | lengtegraod = 5/59//E | verkeersaoder = N356, N361, spoorlien Grunningen-Liwwadden | netnummer = 0511, 058, 0519 | postkode = 9100-9114, 9269-9272, 9067 | webstee = [http://www.dantumadeel.nl www.dantumadeel.nl] }} '''Dantemediel''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]], officieel: ''Dantumadiel'', [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Dantumadeel'') is een [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in de [[Pervincie|perveensie]] [[Frieslaand]]. De gemiente telt 19.017 inwoners (1 meie 2014, bron: CBS) en het een oppervlakte van 87 [[vierkaante kilometer|km²]] (waorvan 1,78 km² [[woater|waeter]]) ==Belangriekste plakken== De gemiente telt 11 officiële dörpen. De [[Westlaauwers Frais|Friese]] naemen bin sund 1 jannewaori 2009 de officiële. Antal inwoners per woongebied op 1 jannewaori 2014: {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |'''Stellingwarfse naeme'''||'''''Friese naeme'''''||'''Antal''' |- |[[Damwoolde]]||''Damwâld''||ALIGN="right"|5.640 |- |[[Zwaogwestaende]]||''De Westreen''||ALIGN="right"|5.087 |- |[[Veenwoolden]] '''*'''||''Feanwâlden''||ALIGN="right"|3.521 |- |[[Broeksterwoolde]]||''Broeksterwâld''||ALIGN="right"|1.168 |- |[[Rinsemegeest]]||''Rinsumageast''||ALIGN="right"|1.139 |- |[[Woolterswoolde]]||''Wâlterswâld''||ALIGN="right"|993 |- |[[Driesum]]||''Driezum''||ALIGN="right"|974 |- |[[De Valom]]||''De Falom''||ALIGN="right"|265 |- |[[Roodkark]]||''Readtsjerk''||ALIGN="right"|198 |- |[[Siebrandehuus]]||''Sibrandahûs''||ALIGN="right"|45 |} <small>Bron: Webstee gemiente Dantemediel</small><br /> '''*''' Inclusief [[Veenwooldsterwal]] (''Feanwâldsterwâl'') ==Uutgaonde verwiezings== *[http://www.dantumadeel.nl Officiële webstee van gemiente] {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] eo2zv0pckzgyoezo7kgz8prtyz3nlgt 0 2390 281943 265487 2015-05-08T09:21:18Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Dongerediel | bestaansnaeme vlagge = Vlagge Dongerediel.jpg | bestaansnaeme waopen = Waopen Dongerediel.jpg | lekaosie = LocatieDongeradeel | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[Dokkum]] | oppervlak = 266,92 | oppervlak laand = 167,21 | oppervlak waeter = 99,71 | inwoners = 24.097 | daotum inwoners = 1 meie 2014 | dichthied = 144 | brettegraod = 53/23//N | lengtegraod = 6/1//E | verkeersaoder = N356, N358, N361 | netnummer = 0519 | postkode = 9101 - 9156 | webstee = [http://www.dongeradeel.nl www.dongeradeel.nl] | }} '''Dongerediel''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Dongeradeel'', [[Freesk|Fries]]: ''Dongeradiel'') is een [[Frieslaand|Friese]] gemiente mit 24.097 inwoners<ref>Per 1 meie 2014, bron: Centraal Bureau voor de Statistiek</ref> en een oppervlakte van 266,92 [[Vierkaante kilometer|km²]]. Dongerediel is elegen in et noordoosten van de perveensie mit as heufdplak [[Dokkum]], de noordelikste stad van de [[Friese elf steden]]. ==Ontstaan== De hudige gemiente Dongerediel is nao een gemientelike herindieling in 1984 ontstaon deur et saemenvoegen van de gemientes [[Dokkum]], [[Westdongerediel]] en [[Oostdongerediel]]. Et waopen van de gemiente Dongerediel is een saemenvoeging van de waopens van de drie opheven gemientes. De twie stromen stellen de revierties Peazens en Ee veur, die in Dokkum saemenkommen. ==Belangriekste plakken== Dongeredeel bevat de stad [[Dokkum]] en 27 dörpen. De [[Nederlaands|Nederlaanse]] naemen bin de officiële. ===Stad en dörpen=== Antal inwoners per woongebied<ref>Per 1 jannewaori 2004, bron: Centraal Bureau voor de Statistiek</ref>: {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |'''Stellingwarfse naeme'''||'''''Friese naeme'''''||'''Antal''' |- |[[Dokkum]]||''Dokkum''||ALIGN="right"|13.010 |- |[[Holwerd]]||''Holwert''||ALIGN="right"|1.620 |- |[[Ternaord]]||''Ternaard''||ALIGN="right"|1.230 |- |[[Anjum]]||''Eanjum''||ALIGN="right"|910 |- |[[Metslewier]]||''Mitselwier''||ALIGN="right"|870 |- |[[Oosterniekark]]||''Easternijtsjerk''||ALIGN="right"|840 |- |[[Ee (Dongerediel)|Ee]]||''Ie''||ALIGN="right"|780 |- |[[Ingwierum]]||''Ingwierrum''||ALIGN="right"|420 |- |[[Ni'jewier]]||''Nijewier''||ALIGN="right"|380 |- |[[Lioessens]]||''Ljussens''||ALIGN="right"|360 |- |[[Wierum (Frieslaand)|Wierum]]||''Wierum''||ALIGN="right"|360 |- |[[Nes (Dongerediel)|Nes]]||''Nes''||ALIGN="right"|340 |- |[[Hantum]]||''Hantum''||ALIGN="right"|290 |- |[[Paesens-Moddergat|Paesens]]||''Peazens''||ALIGN="right"|270 |- |[[Brantgum]]||''Brantgum''||ALIGN="right"|220 |- |[[Paesens-Moddergat|Moddergat]]||''Moddergat''||ALIGN="right"|220 |- |[[Raord]]||''Raard''||ALIGN="right"|220 |- |[[Oostrum]]||''Eastrum''||ALIGN="right"|190 |- |[[Morra]]||''Moarre''||ALIGN="right"|180 |- |[[Aalsum]]||''Ealsum''||ALIGN="right"|160 |- |[[Bornwird]]||''Boarnwert''||ALIGN="right"|130 |- |[[Hantumhuzen]]||''Hantumhuzen''||ALIGN="right"|100 |- |[[Foudgum]]||''Foudgum''||ALIGN="right"|80 |- |[[Hiaure]]||''De Lytse Jouwer''||ALIGN="right"|80 |- |[[Oostmehorn]]||''De Skâns''||ALIGN="right"|80 |- |[[Hantumeruutburen]]||''Hantumerútbuorren''||ALIGN="right"|70 |- |[[Wetsens]]||''Wetsens''||ALIGN="right"|70 |- |[[Dokkumer Ni'je Zielen]] '''*'''||''Dokkumer Nije Silen''||ALIGN="right"|50 |- |[[Jouswier]]||''Jouswier''||ALIGN="right"|50 |- |[[Waaxens]]||''Waaksens''||ALIGN="right"|40 |} '''*''' Gien officiële plak binnen de gemiente Paesens en Moddergat wodden deurgaons as ien gehiel beschouwd. == Referenties == <references /> {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] bfr0xyq873cyvhg9pyctcl1mg0h0e55 0 2391 263600 255509 2013-05-05T20:26:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Klaas Annink''' (18 juni [[1710]] - [[Oldnzel]], 13 september [[1775]]), better bekeand as '''Hutnkloas''', was nen beruchtn misdoadiger oet [[Tweante]]. Hee was ne zönne van Jannes Annink en Geertrui Sueters. Hee zol in [[Beantel]] geboorn ween, mer biej zien huwelik met Aarne Spanjers wördt schreevn dat e oet [[Beckum]] kwam. Saamn met ziene vrouwe Aarne en zienn zönne Jannes was e schuldig an n groot antal deefställe en meurdn in n umgeaving van [[Beantel]] en [[Hengeveald]], dee't zee pleegn vanoet ne hutte biej Hengeveald. Annink neugdn kremers dee't langs de wegge gungn oet um bie um wat te etn en te oavernachtn. Doarnoa weunsken e de kremers ne gode reize, en beud an dat ze dan op de terugwegge aait welkom bie um warn. As ze dan wier kömn noa de haandel en bie um oavernachten met de knippe good vol, deed e ze dood en reuvden al öare spuln. Doo in [[1774]] nen kremer oet [[Hannover (stad)|Hannover]] nich van t weentermaark in [[Goor]] terugkwam, gung zienn vaar noar Tweante um alns oet te zeukn. Hee zag Annink in de nette kleare van zienn zönne oet de kearke komn, wat bewies was dat Huttenkloas den kremer har dood doan. Huttenkloas wördn oppakt en n paar moand vaste zat op n spesjaal doarvuur gemaaktn stool. Noa n proces wördn hee in [[1775]] leavndig [[Radbraakn|radbraakt]]. Ziene vrouwe Aarne wördn ok ter dood veroordeeld en wörgelt. n Stool woarop Klaas Annink 114 daagn hef vaste zetn is nog altied te zeen in [[Oldnzel]]. Dr is rechtevoort n [[beer]]meark op de maarkt det noar um verneumd is: [[Huttenkloas Bier]], wat as logo den stool hef. In 2009 hef de Almelose muzikant Alexander Schoemaker zien `Ballade van Hutnkloas` uut ebracht, woarin t verhaal van Annink op riem ezet is. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Misdoadiger]] m97h8hyba1z3hk5yecm14vk3hz5vhfn 0 2392 281951 276805 2015-05-08T09:42:48Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naam = Ferwerderediel | bestaansnaeme vlagge = Flag of Ferwerderadiel.svg | bestaansnaeme waopen = Coat of arms of Ferwerderadeel.svg | lekaosie = LocatieFerwerderadiel | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[Ferwerd]] | oppervlak = 133,18 | oppervlak laand = 97,71 | oppervlak waeter = 35,47 | inwoners = 8.755 | daotum inwoners = 1 meie 2014 | dichthied = 90 | brettegraod = 53/20//N | lengtegraod = 5/50//E | verkeersaoder = [[Provinciale weg 357|N357]] | netnummer = 0518, 0519, 058 | postkode = 9071 - 9179 | webstee = [http://www.ferwerderadiel.nl www.ferwerderadiel.nl] | }} '''Ferwerderediel''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Ferwerderadeel'', [[Freesk|Fries]]: ''Ferwerderadiel'') is een [[Frieslaand|Friese]] gemiente mit 8.755 inwoners (op 1 meie 2014, bron: CBS) en een oppervlakte van 133,18 km². De gemiente leit an de [[Waddenzee]] en het 10,1 kilemeter kust. Sund 1999 is de officiële naeme van de gemiente et Friestaelige ''Ferwerderadiel''. == Belangriekste plakken == De gemiente Ferwerderediel (''Ferwerderadiel'') telt twaolf officiële dörpen. Et heufdplak is [[Ferwerd]] (''Ferwert''). De dörpen in de gemiente hebben sund 1999 allienig de Friestaelige plaknaemandudings as de officiële naemen. De [[Nederlaands|Nederlaanstaelige]] naemen bin allienig aandere benaemings ([[exoniem]]en). De plaknaembodden bin in de hiele gemiente ientaelig Fries. === Dörpen === Antal inwoners per woongebied op 1 jannewaori 2014: {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |'''Stellingwarfse naeme'''||'''Friese naeme'''||ALIGN="right"|'''Inwoners''' |- |[[Hallum]]||Hallum||ALIGN="right"|2.751 |- |[[Ferwerd]]||Ferwert||ALIGN="right"|1.823 |- |[[Marrum]]||Marrum||ALIGN="right"|1.464 |- |[[Birdaord]]||Burdaard||ALIGN="right"|1.158 |- |[[Blija]]||Blije||ALIGN="right"|839 |- |[[Wanswerd]]||Wânswert||ALIGN="right"|204 |- |[[Reitsum]]||Reitsum||ALIGN="right"|152 |- |[[Hogebeintum]]||Hegebeintum||ALIGN="right"|90 |- |[[Genum]]||Ginnum||ALIGN="right"|89 |- |[[Lichtaord]]||Lichtaard||ALIGN="right"|84 |- |[[Jislum]]||Jislum||ALIGN="right"|72 |- |[[Janum]]||Jannum||ALIGN="right"|63 |} <small>Bron: www.ferwerderadiel.nl</small><br /> === Buurtschoppen === Naost disse officiële dörpen bin d'r in de gemiente de volgende [[buurtschop]]pen: * [[Bartlehiem]] * [[Boteburen]] (''Boatebuorren'') * [[Hallumerhoek]] (''Hallumerhoeke'') * [[De Riep]] * [[Tergracht]] (''Tergrêft'') * [[Veerdeburen]] (''Farebuorren'') * [[Vuufhuzen]] * [[Westerniekark]] (''Westernijtsjerk'') Bartlehiem leit gedieltelik in de gmientes [[Liwwadderediel]] en [[Tietjerksterediel]] (''Tytsjerksteradiel''). In die laeste gemiente leit et grootste pat en wodt et as officieel dörp rekend. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.ferwerderadiel.nl Webstee van de gemiente] {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] lsphlnzgfitmmujjp8bmblt42ydc21s 0 2394 6505 2006-05-31T21:42:46Z Tubantia 15 REDIRECT [[Klaas Annink]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Klaas Annink]] laqjv736tu3i37vtqo00wuvnvxh0p9x 0 2397 280635 280363 2015-04-12T21:29:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Doorspiek''' ([[Nederlaands]]: ''Doornspijk'') was n vroggere [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in [[Gelderlaand]], t is noen onderdeel van de gemeente [[Elburg]]. t Antal inwoeners lag in [[2011]] volgens t [[CBS]] rond de 3.300. t Darp hef n antal karken mit n [[orthodox-protestantisme|orthodox]] karakter. De grootste karke is de [[Hersteld Hervormde Karke]]. ==Geschiedenisse== Doorspiek wordden veur t eerst vermeld in t jaor [[796]] as ''Villa Thornspiic'', t is daormee een van de eerste plaotsen in t Raandmerengebied die in de [[annalen]] (n korte geschiedenisbeschrievige per jaor) vermeld steet. Villa Thornspiic was n nederzetting mit n zekere kern, de plaotse waor de eigenaar van t laandgoed ewoend hef. Zo'n villa bestun uut verschillende [[boerderieje]]n die soms zelfs op vrie grote aofstaand van t middelpunt laggen. In t jaor 1025 gaf koning [[Koendert II]] dreje boerderiejen in Dorenspic an zien dienstman Werner. Mit disse vermelding van Doornspiek wordt n gebied an-eduuid waorvan de grenzen vastesteld wordden deur de karkelike overheid. Zo'n karkelik gebied heetten n [[karspel]] (karkespel) en bestun uut tenminsten 120 geleuvigen. De grenzen van dat karspel bin, op n paor kleine veraanderingen nao, gebruukt as de grenzen van de gemeente Doorspiek. In [[1332]] gebruukten de schepenen van [[Elburg]] bie n haandelsovereenkomst in t [[Duutslaand|Duutse]] [[Lubeek]] t [[geheimzegel]] van Dorenspiet. Ze gaffen as verklaoring veur der haandelswieze: "Onze stad dreug vrogger de naam Dorenspiet". In de [[16e eeuw]] kreeg t gebied an t einde van de Karkdiek de naam Doorspiek. Oorspronkelik lag t sentrum van Doorspiek meer naor t noorden toe, kortbie de [[Sunte-Ludgeruskarke (Doorspiek)|Sunte-Ludgeruskarke]] an de Zujerzeediek. Naodat de karke in [[1825]] deur overstreuming en blikseminslag verleuren was egaon wordden der n nieje karke ebouwd op grotere aofstaand van de [[Zujerzee]] tegenover t [[Klarenbeek (laandgoed)|Arf Klarenbeek]]. t Sentrum van t darp kwam rond disse niej ebouwden karke te liggen. In t midden van de [[19e eeuw]] is deur t darp, op de plekke waor t noen ligt, de [[Zujerzeestraotweg]] an-eleegd. De Karkdiek van t darp naor de plaotse waor de ouwe karke estaon hef was oorspronkelik de verbinding tussen t achterlaand en de ouwe kern an de Zujerzee. In t noorden van de karkdiek ligt t 'Goor', n sinds [[1336]] in arfpacht uutegeven weide- en heuigebied dat deurkruust wordt deur de 'Goorbeek'. ==Nedersaksies== *[[Veluws]]: ''Doorspiek'' (oek wel es uutespreuken as ''Doorspik'') {{Elburg}} {{Dialekt|ovel|Doorspiek|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 3qludsdkz1bd7b544b8yv5tvdhjy5k7 0 2398 280628 280412 2015-04-12T21:25:58Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:OSM - provincie Gelderland.PNG|250px|thumb|Hoge Enk]] '''Hoge Enk''' is een klein dörpien in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Elburg]]. 't Lig tussen de dorpen [[Doospiek]] en [['t Harde]]. 't Gebied rond de Hoge Enk heette vrogger [[Zudendorp]]. Hoge Enk is ontstaon op een hoog-elegen gebied, de [[es (geografie)|Enk]]. Hoge Enk hef op [[1 jannewaori]] [[2006]] zwat 900 [[bevolking|inwoners]]. 't Dorp hef een kleine biebeltheek in 't dorpshuus "Ons Huus". Veerder hef 't een baosisschoele. Veur de overige veurzieningen is 't ericht op Elburg en 't Harde. De ofstaanden mit de umliggende plaosen bin: *[['t Harde]] 2km *[[Doospiek]] 2km *[[Elburg]] 2km *[[Nunspeet]] 7km {{Elburg}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] b4jdy58sjn4rringo4kk37d1uc24kpg 0 2399 281810 280637 2015-05-03T15:40:51Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Elburg | bestaansnaam vlagge = Elburg vlag.svg | bestaansnaam wapen = Coat_of_arms_of_Elburg.svg | lokasie = LocatieElburg | previnsie = [[Gelderlaand]] | heufplaose = '''Elburg''' | oppervlak = 65,91 | oppervlak laand = 63,82 | oppervlak waoter = 2,09 | inwoeners = 22.772 | daotum inwoeners = 1 mei 2014 | dichtheid = 354 | breedtegraod = 52/26/0/N | lengtegraod = 5/51/0/E | verkeersaoder= A28, N308, N309, N310 | netnummer = 0525 | postcode = 8080-8081, 8084-8085 | webstee = [http://www.elburg.nl/ www.elburg.nl ] | }} [[Ofbeelding:Elburg_straote.jpg|thumb|275px|Een straote in Elburg]] '''Elburg''' (vrogger ook wel: ''Elleburg'') is n [[gemiente (bestuur)|gemeente]] en n prachtig mooi [[vestingstad|vestingsstadjen]] en olde [[Hanze|Hanzestad]] in [[Nederlaand]], elegen an t [[Veluwemeer]], in de [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. Op [[1 mei]] [[2014]] had de gemeente 22.772 inwoeners op een oppervlakte van 65,91 km². t Gemeentehuus steet in [[Oostendorp]]. Elburg hef n rieke geschiedenisse en is dan ook van grote historiese weerde. n Bekend Elburgs monument is de ''Vischpoorte''. ==Geschiedenisse== Elburg was van oorsprong n echt vissersdörpien dat an de [[Zuderzee|Zujerzee]] lag. In [[1233]] kreeg Elburg [[stadsrechten]] en is ook de Vischpoorte ebouwd. Elburg stond vrogger veural bekend um zien goeie gereukte [[aol]]. De rolle van vissersplaotse is laoter overeneumen deur [[Harderwiek|Hardewiek]], mar mit de anlegging van t [[Iesselmeer]] is de visserieje in allebeie de stejen stark of-eneumen. Deur overstreumingen en deur de orkaan uut [[1362]] is de stad verhuusd naor n hoger elegen plaotse. De veurmaolige gemeente [[Doorspiek]] is in [[1974]] bie de gemeente Elburg ekeumen. De oldere naam veur Elburg is ''Elleburg'', dit is veural in oldere dokumenten te vienen, Elleburg kömp ook veur as achternaam. In de binnenstad van Elburg steet ook n synagoge, dit wordt waorschienlik n museum. ==Aandere kernen== Dorpen binnen de gemeente Elburg bin: *[[Doorspiek]] *[[t Harde]] Buurtschappen binnen de gemeente Elburg bin: *[[Aperloo]] *[[Hoge Enk]] *[[Lege Biessel]] *[[Oostendorp]] *[[Wessinge]] ==Volkslied== '''Refrein:'''<br /> Het is de stad die Elburg heet<br /> Die Hanzestad van toen<br /> Waar de Heer zijn kind’ren weet<br /> In denken en in doen<br /> Waar de vischpoort al eeuwen bood<br /> Uitzicht op de visservloot<br /> Waar de klok al eeuwen slaat<br /> Waar de kerk in ’t midden staat ==Zusterstad== *[[Haselünne]] ([[Duutslaand]]) == Angrenzende gemeenten == {{Tabel wiendroze | NW= [[Dronten]] (Fl) | N= | NO= [[Oldebroek]] | W= | O= | ZW= [[Nunspeet]] | Z= | ZO= [[Epe]] }} {{Elburg}} {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] oajl4ykqtcohzfl2yoo8dmssnhvjv1b 0 2400 280633 280520 2015-04-12T21:27:54Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Oostendorp''' is een dorp in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Elburg]]. 't Gemeentehuus van Elburg bevient zich in 't dorp. Uut de naamgeving valt of te leien dat Elburg as centrum eneumen wier: in 't oosten van die stad lag Oostendorp. Disse kern wördt in [[1307]] eneumd. Grondbezitters wieren onder meer [[Herbert van Putten]] en "die Nonnen van Sente Agnieten bynnen Harderwijk". Ze hadden mar liefst 20 bunders in Oostendorp, waoronder 't grote arf ter Beeke. {{Elburg}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] aeikm13ysrfm3ipdta9rp9tovlda8h2 0 2401 289628 280636 2016-10-29T11:57:42Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Titel kleine letter}} '''t Harde''' is n dorp op de [[Veluwe]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Elburg]]. t Is n bosrieke plaotse, bekend van de militaere kazerne op de Woldbarg. t Dorp is verneumd naor de struktuur van de grond, dat harder is as de grond in andere darpen/steden in de kontreien. t Harde had op [[1 jannewaori]] [[2006]] zwat 6.000 inwoeners en is daormee nao Elburg de grootste plaotse in de gemeente. t Dorp ligt bie de A28 ([[Amersfoort]]-[[Zwolle]]) en hef n [[stasion]] an de [[spoorliende]] tussen de zelfde steden. De [[stoptrein]] stopt der twee keer in t ure per richting. t Harde lag n tied in twee gemeenten; de gemeente [[Oldebroek]] en de gemeente [[Doorspiek]]. Laoter wieren t Oldebroeker deel van t Harde bie de gemeente Elburg edaon. De tweedeling ku'j nog zien in bieveurbeeld de twee vestigingen van de [[Rabobank]], één onder Oldebroek en één onder Elburg. Ook wördt der n wiek in volksmond de Oldebroeker niejbouw eneumd. ==Karkelik leven== * [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-katholieke karke]] ''De Goeie Herder Karke'' (esleuten in 2006, esloopt in 2011) * [[Nederlaandse Hervormde Karke]] ''Elim'' * [[Protestantse Karke in Nederlaand|Protestantse]] gemeente t Harde, ''Maranatha Karke'' * [[Griffermeerde Karken vrie-emaakt|Griffermeerd vrie-emaakten karke]] ''De Schuilhof'' * [[Eukumeniese gemeente]] ''Knobbel'' * [[Evangelies|Evangeliese gemeente]] ''De Fontein'' {{Elburg}} {{Dialekt|ovel|Elburg|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] hr9vavx2jxw0dtl5lz1migezv4qt54v 0 2403 6558 2006-06-01T16:34:43Z Tubantia 15 REDIRECT [[Klaas Annink]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Klaas Annink]] laqjv736tu3i37vtqo00wuvnvxh0p9x 0 2404 276860 270562 2014-11-20T21:13:07Z Robin van der Vliet 7603 svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki {{Gemainte | noam = Delfziel | bestandsnoam vlage = Flag of Delfzijl.svg | bestandsnoam woapen = Coat of arms of Delfzijl.jpg | lokoatsie = LocatieDelfzijl | provìnzie = | heufdploats = '''Delfziel''' | oppervlak = 227,48 | oppervlak laand = 132,47 | oppervlak woater = 95,02 | inwoner = 28.016 | doatum inwoner = 1 jannewoari 2006 | dichtte = 211 | breedtegroad = 53/20/0/N | lengtegroad = 6/55/36/E | verkeersader = [[N337]], [[N360]], [[N362]] | netnummer = 0596 | postkode = 9904-9909, 9930-9938, 9945-9949 | webstee = [http://www.delfzijl.nl www.delfzijl.nl] }} '''Delfziel''' ([[Nederlaands]]: ''Delfzijl'') is n gemainte in de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. De hoofdploats het dezulfde noam as gemainte ''Delfziel''. De gemainte Delfziel het 12% van de Nederlaandse chemische industrie op zien grond stoan. == Delfziel == Delfziel is n [[haoven|hoavenstad]] in noorden van de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. t Ligt aan de monden van de [[Ems (revier)|Eems]] en het grootste industriële hoaven van [[Nederlaand|Noordnederlaand]]. Vanof de 16e aiw wer hoaven van Delfziel al bruukt. Betaikent Delf (''oale noam van t [[Damsterdaip]]'') en ziel (''[[Nederlaands]]: sluis''). == Politiek == Mit politiek in Delfziel, stait gemainte bekènd as ''[[Sicillië|Sizielje]] aan d'Eems''. In 2004 en 2005 was der nogal wat klaaid mit de papieren in de gemainte. t Ston dus ook bekènd as n [[corruptie|korrupte]] gemainte, woarnoa de börgemeester in 2006 opstapte. == Indailen == Noast stad Delfziel bestait gemainte uut de volgende ploatsen: [[Bierem]], [[Biessem]], [[Börgsweer]], [[Faarmsom]], [[Glìns]], [[Heveske]], [[Holwier]], [[Kraiwerd]], [[Lösdörp]], [[Midhoezen]], [[Naansom]], [[Pooln (Delfziel)|Pooln]], [[Spiek (Delfziel)|Spiek]], [[Termunten]], [[Zijl]], [[Oetwier]], [[Woagenbörgen]], [[Waaiwerd]], [[Woldendörp]]. {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] t8innk9lsdrar6z25e37batzk3b0ljg 4 2405 275929 271849 2014-06-07T17:15:21Z JEissfeldt (WMF) 11199 upd. wikitext text/x-wiki Disse webstee wörden an-ebeujen deur de '''[http://www.wikimediafoundation.org Wikimedia Foundation Inc.]''' (Wikimedia-stichting), in-eschreven bie ''Florida Department of State, Division of Corporations'' onder t nummer N03000005323. De Wikimedia Foundation is n stichting naor t recht van de Amerikaanse staot [[Florida]]. De bedenker van Wikipedie is [[:foundation:User:LilaTretikov|Lila Tretikov]]. ==Der is gien garansie wat de inhoud van Wikipedie angeet== Disse [[encyclopedie|internetensyklopedie]] wörden uuteindelik eschreven deur t publiek. Allewel zwat iederene die meedöt probeert um naor sekuur informatieve artikels te schrieven, kan der, wat dat de inhoud dervan angeet, gien garansie egeven wörden. Iederene die zien eigen kennelik as deskundig ziet, mag wiezigingen in de tekste anbrengen. Wel zal n dudelike fout in t algemeen aordig gauw opvallen en deur de aandere deelnemers verbeterd wörden. Zo as de ervaoring van de deelnemers leert, is der de neiging dat artikels alsmar langerder en nauwkeuriger wörden; aof en toe zal n terogval kunnen véúrkoemen. t Is dan oek verstaandig um naost disse ensyklopedie oek aandere naoslagwarken of spesialistiese boeken te raodplegen. ==Zie'j n fout?== A'j n '''fout''' zien, ma'j t voort verbeteren, of - a'j niet zovere gaon willen - n opmarking hierover maken op de '''overlegpagina''' die bie elke pagina heurt. We willen joe oek grege anbussen um dit te doon. ==Ansprakelikheid== De vriewilligers die disse ensyklopedie schrieven (en dat is t publiek, dus oek jiezelf) bin niet ansprakelik veur de juustheid van de egeven informasie. Ze kunnen zelfs niet garanderen dat de auteurs zörgvuldig te wark egaon bin bie t formuleren van de artikels. Gebruuk van de informasie is geheel vrie, mer wel op eigen risiko. Der bin gebrukers ([[Wikipedie:Beheerder|beheerders]]) die extra meugelikheen op technies nivo hebben op disse webstee. Zo as t vortdoon van pagina's, beveiligen van pagina's en t ontnemen van schriefrechten an gebrukers. Dit bin meugelikheen die gewone gebrukers niet hebben. Disse groep vriewilligers bin niet de webmeisters mer eerder de huusbewaorders van Wikipedie. t Is n uutvoerende funksie. t Dagelikse bestuur de nds-nl-wiki geet feitelik uut van de gemeenschap van de nds-nl-wiki. Op juridies nivo is de [http://wikimediafoundation.org/ WikiMedia Foundation] de eindverantwoordelike. As der volgens joe n probleem is, neem dan eerst kontakt op mit beheerders van de nds-nl-wiki. A'j n klachte sturen willen dan kan dat in t Engels, naor: {| width="100%" | valign="top" | :[[Foundation:Contact us|Wikimedia Foundation Inc.]] :149 New Montgomery Street :Floor 6 :San Francisco, CA 94105 :United States of America :Telefon: +1-415-839-6885 :E-Mail: [mailto:info-de@wikimedia.org info-de@wikimedia.org] :Fax: +1-415-882-0495 :Website: [[wmf:Home|wikimediafoundation.org]] | valign="top" | |} ==Auteursrechtteksten== Alle teksten op Wikipedie vallen onder de [[GNU-FDL]]-lisensie. A'j n stuk zien dat argens aanders van overeneumen is, zonder dat der toestemming van de auteursrechtbezitters egeven is, meld t dan of wiezig de tekste zelf. {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Wikipedie]] 6eh1vre4bxlfup3pe67kov9qt0zrd9x 6 2412 168212 128073 2010-11-24T09:49:43Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki van nl-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Harderwiek]] ezjn9r64qx10t3hxfgueljx156n6nrt 6 2413 165007 128014 2010-10-26T22:36:17Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}; sorteer in [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] zonder "Vlag' wikitext text/x-wiki van nl-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge|Scharpenzeel]] 7eq2ns5l8rh9p2bx4m4dkj7si22iojn 6 2414 168217 128078 2010-11-24T09:51:20Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki van nl-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Scharpenzeel]] fcguhqla3q69wnfrypffdtmz1fsguz5 0 2415 19977 6645 2006-11-29T19:27:24Z Servien 7 deursturing naor [[Waore Jezuskärke]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Waore Jezuskärke]] 6gitz8yq3n0ueli3vzoc4edirpdmded 0 2416 6647 2006-06-01T18:48:57Z Servien 7 Redirecting to [[Jezus Christus]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Jezus Christus]] qgcav8gpzizo7ytc53tocouk8nx76vj 0 2417 26468 15417 2007-01-22T20:12:05Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Waddenaailanden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Waddenaailanden]] 7gcjk4vy8knwjmaarw10ikpaaj998y8 0 2420 264945 262390 2013-05-09T22:08:30Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemainte | noam = Emsmond | bestandsnoam vlage = Flag of Eemsmond.svg | bestandsnoam woapen = Coat_of_arms_of_Eemsmond.png | lokoatsie = LocatieEemsmond | provìnzie = | heufdploats = [[Oethoezen]] | oppervlak = 551,24 | oppervlak laand = 190,24 | oppervlak woater = 361,00 | inwoner = 16.701 | doatum inwoner = 1 jannewoari 2006 | dichtte = 88 | breedtegroad = 53/24//N | lengtegroad = 6/40//E | verkeersader = [[N46]], [[N363]] | netnummer = 0595, 0596 | postkode = 9979-9986, 9988-9989, 9995-9999 | webstee = [http://www.eemsmond.nl www.eemsmond.nl] }} '''Emsmond''' is n gemainte in de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. t Is in 1990 ontstoan deur [[fusie|verainen]] van de gemaintes [[Hefshoezen]], [[Kannes]], [[Oskert]] en [[Waarvum]]. t Ligt aan de Waddenzee en aan de monden van de [[Ems (revier)|Eems]], vandoar de noam ''Eemsmond''. t Woapen en de vlage verwiezen noar dizze reloatsie tuzzen de zee en de gemainte. De haile Grunneger Waddenzee heurt bie dizze gemainte. Doarbie heuren ook de [[waddenailaand|waddenailaandkes]] [[Röttemeroog]] en [[Röttemerploat]]. De gemainte komt gedailtelek overain mit t historische [[Oosterambt]]. In de gemainte Eemsmond ligt ook de [[Eemshoaven]]. Dit is noa Delfziel de grootste en belangriekste hoaven van de provìnzie Grunnen. Hiervandoan gait ter n boot noar t [[Oostfraislaand|Oostfraise]] Waddenailaand [[Börkem]] == Indailen == De gemainte Emsmond bestait oet de volgende ploatsen: [[Eemshoaven]], [[Doodstil]], [[Eppenhoezen]], [[Kannes]], [[Mij]], [[Nijlaand]], [[Polderziel]], [[Oethoezen]], [[Oldenziel]], [[Oldörp]], [[Oostìnd (Grunnen)|Oostìnd]], [[Olschip]], [[Oskert]], [[Roschoul]], [[Röttem (Emsmond)|Röttem]], [[Röttemeroog]], [[Röttemerploat]], [[Staartenhoezen]], [[Stivverd]], [[Waarvum]], [[Zanneweer]] en [[Zeuvenhoezen (Emsmond)|Zeuvenhoezen]]. == Zainsweerdegheden == Zainsweerdegheden in de gemainte Emsmond binnen de Grunneger [[Waddenzee]], [[wierde (toponiem)|wierden]], börgen woaronder de [[Menkemabörg]]. {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] 22l42u6fxuhbz6y5y3u5i57x12dfnwm 0 2422 276865 264974 2014-11-20T21:20:11Z Robin van der Vliet 7603 svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki {{Gemainte | noam = Grodegast | bestandsnoam vlage = Flag of Grootegast.svg | bestandsnoam woapen = Coat of arms of Grootegast.png | lokoatsie = LocatieGrootegast | provìnzie = | heufdploats = '''Grodegast''' | oppervlak = 87,78 | oppervlak laand = 86,88 | oppervlak woater = 0,90 | inwoner = 12.151 | doatum inwoner = 1 jannewoari 2007 | dichtte = 139 | breedtegroad = 53/12//N | lengtegroad = 6/17//E | verkeersader = [[N980]] | netnummer = 0594 | postkode = 9820-9823, 9860-9869 | webstee = [http://www.grootegast.nl www.grootegast.nl] }} '''Grodegast''' ([[Nederlaands]]: ''Grootegast'') is n loeg en n gemeente ien de pervìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. t Ligt aan de grins mit [[Frieslaand]] en het as heufdplak t lieknammege Grodegast. t Is ien 1990 ontstoan deur soamenvoegen van de gemeentes Grodegast en [[Ollekìrk]]. t Komt grotendiels overeen mit t historische [[Laangewold]]. == Iendeleng == De gemeente Grodegast omvat ook de volgende plakken: [[Doezum]], [[t Foan]], [[Grodegast (dörp)|Grodegast]] [[Kornhörn]], [[Kuzemer]], [[Kuzemerbaalk]], [[Lutjegast]], [[Nijkerk (Grodegast)|Nijkìrk]], [[Ollekìrk]], [[De Penne (Grönnen)|De Penne]], [[Seballeburen]]. {{dia|Schreven ien t Westerkertiers}} {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] 5wy3inhodcgz9cutczamcy2bkx74ubr 10 2425 271068 267134 2013-11-04T13:37:24Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nav | titel = [[Weststellingwarf|Gemiente Weststellingwarf]] | ofb_groot = [[Ofbeelding:Weststellingwerf_flag.svg|50px]] | inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Steden, dörpen en gehuchten''' | R2C1 = {{Nav/List| &#124; | [[Blesdieke]] | [[Buil]] | [[De Blesse]] | [[De Hoeve (Frieslaand)|De Hoeve]] | [[De Oosterstreek]] | [[Der Izzerd]] | [[De Langelille]] | [[Hooltpae]] | [[Hooltwoolde]] | [[Munnikeburen]] | [[Ni'jhooltpae]] | [[Ni'jhooltwoolde]] | [[Ni'jlaemer]] | [[Ni'jtriene]] | [[Noordwoolde]] | [[Ooldelaemer]] | [[Ooldetriene]] | [[Peperge]] | [[Scharpenzeel (Frieslaand)|Scharpenzeel]] | [[Sliekenborg]] | [[Spange]] | [[Steggerde]] | [[Sunnege]] | [[Vinkege]] | [[Wolvege]] | [[Zaandhuzen]] }} | R3C1 = '''Buurtschoppen''' | R4C1 = {{Nav/List| &#124; | [[Boekelte]] | [[De Gracht (Weststellingwarf)|De Gracht]] | [[Noordwoolde-Zuud]] | [[Riesberkaampen]] | [[Schoterziel]] }} }} <!-- Nav/Tabel --> }} <noinclude> [[Kategorie:Mallen gemiente-Frieslaand|{{PAGENAME}}]] </noinclude> mo8speh8y7sp0ib9c99lj283rr20a7u 0 2426 289302 265434 2016-10-28T17:50:02Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Weststellingwerf Blesdike.png|thumb|250px|Blesdieke]] '''Blesdieke''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Blesdijke'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Weststellingwarf]]. Et leit in et zuden van [[Wolvege]], dicht bi'j de perveensiegreens, an de weg tussen [[De Blesse]] en [[Ooldemark]], en het omdebi'j 370 inwoners (2004). In [[1328]] ston hier al een karke, die in [[1836]] instot zol wezen. De hudige karke is in [[1843]] bouwd. {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] pesbafdmoqdbvau3j4x5wa3nxibwhru 0 2427 289306 265449 2016-10-28T17:50:47Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Buil''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Boijl'') is een dörp in de gemiente [[Weststellingwarf]] van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit in et noordoosten van [[Wolvege]] en het omdebi'j 530 inwoners (2004). De karke zunder toren is bouwd in de [[13e eeuw|13e ieuw]]. De [[klokkestoel]] stamt uut [[1600]] en is in [[1904]] renoveerd. De [[karkeklokke]] in de klokkestoel is ien van de ooldste van [[Nederlaand]], en het as [[raandschrift]]: ''Ende Lut bequame, Martines Klock is mijn name. In't jaer van ons Heeren 1399.'' Et dörp leit an de raand van et [[Nationaol Park Drents-Friese Woold]]. De bi'jnaeme veur een inwoner van Buil is ''wottelwieder''. {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 6eec66sj0s3cyna94cy4hekvk7vo8xv 0 2428 289309 273035 2016-10-28T17:51:27Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''De Blesse''' is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Weststellingwarf]]. Et leit in et zuudoosten van [[Wolvege]], an de A32, tussen Wolvege en [[Stienwiek]], en het omdebi'j 710 inwoners (2004). De Blesse en [[Peperge]] hebben tegere een dörpsverieniging ''Plaatselijk Belang De Blesse - Peperga “tot Nut en Genoegen”'', opricht op [[10 december]] [[1864]]. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.deblesse-peperga.nl/ Webstee van Plaatselijk Belang De Blesse - Peperga] {{commonscat|De Blesse}} {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] m62hvtecm6httved841b2ieltjbo2dy 0 2429 289342 265613 2016-10-28T18:00:07Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Munnikeburen''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Munnekeburen'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Weststellingwarf]]. Et leit in et zuudwesten van [[Wolvege]] en in et noordwesten van de [[Rottige Meente]], en het omdebi'j 360 inwoners (2004). In [[1806]] wodde hier een [[Nederlaanse Hervormde Karke]] bouwd. Tiedens de ''Waetersnoodramp van 1825'' scheurden de [[mure]]n en driegde de [[Kaark (gebouw)|karke]] in te stotten. Ok een protte huzen in et dörp raekten zwaor beschaedigd. {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 9skqv9v8n1o6hiq7uhbqqpmg6yzuxbm 0 2430 289577 265636 2016-10-29T09:31:58Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Ni'jtriene''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Nijetrijne'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Weststellingwarf]]. Et leit in et zuudwesten van [[Wolvege]], an de N351, tussen Wolvege en [[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]], en het omdebi'j 60 inwoners (2004). Ni'jtriene leit midden in de [[Rottige Meente]]. {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] e7hkxgttz0mxdrww51v54gc5am3pjni 0 2431 289241 265542 2016-10-28T15:49:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Weststellingwerf Aldeholtpea.png|thumb|Hooltpae]] '''Hooltpae''' (ok wel: ''Oolpae'', [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Oldeholtpade'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Aldeholtpea'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Weststellingwarf]]. Et dörp leit zoe'n 5 kilometer in et oosten van [[Wolvege]] en telt omdebi'j 1.100 inwoners. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.oldeholtpade.com/ Webstee van Hooltpae] {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] l23atw8l0ntmsovvv505w9fdat4zl0p 0 2432 289318 265474 2016-10-28T17:54:16Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''De Oosterstreek''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''De Oosterstreek'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Weststellingwarf]]. Et leit in et noordoosten van [[Noordwoolde]], an de weg naor [[Buil]], en het omdebi'j 530 inwoners (2004). {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] gx2pytbin5gil21le41qozaui9y1jq0 0 2433 289598 265735 2016-10-29T09:41:48Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Weststellingwerf Sonnegea.png|thumb|300px|Ligging van Sunnege]] '''Sunnege''' (ok wel: ''Sunnegao'', [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Sonnega'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Weststellingwarf]]. Et leit iets in et zuudwesten van [[Wolvege]] en het omdebi'j 790 inwoners (2004). In Sunnege het een karke estaon, mar die is veur [[1840]] al ofbreuken, waornao de [[karkeklokke]] in een [[klokkestoel]] hongen wodde. {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] h2fl0r6dnvfnd8jwugmwpfew5yu3t1j 0 2434 289595 265716 2016-10-29T09:39:42Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Spange''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Spanga'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Weststellingwarf]]. Et leit in et zuudwesten van [[Wolvege]], tussen [[Scharpenzeel (Frieslaand)|Scharpenzeel]] en [[Ossenziel]], en het omdebi'j 110 inwoners (2004). Spange het veul schae leden bi'j de [[Waetersnoodramp van 1825]]. Sund [[1989]] wodt d'r jaorliks in een [[tente]] een [[opera]]veurstelling geven deur [[Opera Spange]]. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.operaspanga.nl/ Webstee van Opera Spange] {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] stcmptu2dl0775zjiumppevcvqh9174 0 2435 289596 265722 2016-10-29T09:40:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Steggerde''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Steggerda'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Weststellingwarf]]. Et leit in et oosten van [[Wolvege]] en het omdebi'j 890 inwoners (2004). == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.steggerda.info/ Webstee van Dörpsbelang Steggerde] {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 2d5xezwwbatr24bi83jf8ja6sfgygtj 0 2436 264581 255986 2013-05-06T20:53:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''heufplaose''' of '''heufplekke''' van een [[gemiente (bestuur)|gemeente]] is de plaose waor 't [[gemeentehuus]] steet of waor de gemeente naor verneumd is. In [[Nederlaand]] gelt dit neet veur 't laansbestuur, dat is [[Den Haag]] zit, terwiel [[Amsterdam]] de heufplaose van 't laand is. Een heufplaose wonnen naos de anduding ''heufplekke'' oek wel ''heufdarp'' eneumd. De plaose [[Heufdarp]] ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Hoofddorp'') dank zien naam an 't feit dat 't de heufplaose van de gemeente [[Haarlemmermeer]] is. De heufplaose van een [[pervincie|previnsie]] of een [[Staot|laand]] wonnen over 't algemeen een [[heufdstad|heufstad]] eneumd. [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Gemiente]] [[Kategorie:Stad]] j5bilfn3958xiz6d4a1jvhrr452rska 0 2437 76064 6698 2008-08-10T15:20:44Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Heufplaose]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Heufplaose]] sa6cktv5mevo5n21y3rvk2v9f67govf 0 2438 76065 6699 2008-08-10T15:21:18Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Heufplaose]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Heufplaose]] sa6cktv5mevo5n21y3rvk2v9f67govf 10 2440 267481 267065 2013-05-11T06:06:48Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Nav | titel = [[Ooststellingwarf|Gemiente Ooststellingwarf]] | ofb_groot = [[Ofbeelding:Ooststellingwerf_flag.svg|50px]] | inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Steden, dörpen en gehuchten''' | R2C1 = {{Nav/List | &#124; | [[Appelsche]] | [[Berkoop]] | [[Donkerbroek]] | [[Else (Frieslaand)|Else]] | [[De Fochtel]] | [[De Haule (Ooststellingwarf)|De Haule]] | [[Haulerwiek]] | [[Langedieke]] | [[Makkinge]] | [[Ni'jberkoop]] | [[Oosterwoolde]] | [[Raevenswoold]] | [[Waskemeer]] }} <!-- Nav/List --> | R3C1 = '''Buurtschoppen''' | R4C1 = {{Nav/List | &#124; | [[Aekinge]] | [[Bekhof]] | [[Bentemaoden]] | [[Boekhost]] | [[Bovenveld]] | [[Buterheideveld]] | [[Buttinge]] | [[De Knolle]] | [[Deddigeburen]] | [[Drie Tolhekken]] | [[Elleboge (Ooststellingwarf)|Elleboge]] | [[Fraankriek (Ooststellingwarf)|Fraankriek]] | [[Et Hogezaand]] | [[Hogeduurswoold]] | [[Iegypte (Ooststellingwarf)|Iegypte]] | [[Jaanssenstichting]] | [[Jardinge]] | [[Kannede (Else)]] | [[Kannede (Appelsche)]] | [[De Knolle]] | [[De Koelanen]] | [[Knienebuurt]] | [[Kooldenburg]] | [[Klaezinge]] | [[Legeduurswoold]] | [[De Monden]] | [[Moskou (Ooststellingwarf)|Moskou]] | [[Nanninge]] | [[Ni'je Vaort (Appelsche)|Ni'je Vaort]] | [[Oolde Willem]] | [[Petersburg (Ooststellingwarf)|Petersburg]] | [[Prandinge]] | [[De Riete]] | [[Rolpaol (Ooststellingwarf)|Rolpaol]] | [[Schottelenburg]] | [[Schrappinge]] | [[Terwissche]] | [[Tronde]] | [[Twietel]] | [[Veneboeren]] | [[Venekoten]] | [[De Weper]] | [[Willemstad (Ooststellingwarf)|Willemstad]] }} <!-- Nav/List --> }} <!-- Nav/Tabel --> }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemiente-Frieslaand|{{PAGENAME}}]] </noinclude> gvpiwl19dnxs0igqor96dylu5ezap1u 0 2441 255798 222236 2013-03-11T10:27:49Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 4 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q417650]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki In Nederlaand bin der twie plakken mit de naeme '''Else''': *[[Else (Frieslaand)]], in de gemiente [[Ooststellingwarf]] *[[Else (Limburg)]], in de gemiente Stein {{dv}} 1ox4xranpneq66lcri27c8g1l3301om 0 2442 289301 276405 2016-10-28T17:49:48Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="1" style="float:right; width:250px; empty-cells:show; margin-right:0em; margin-left:1em; margin-bottom:0.5em; background:#e3e3e3; font-size:90%" ! colspan="2" bgcolor="cef2e0" | <big>Berkoop</big> |-bgcolor="#FFFFFF" | colspan="2" align="center" bgcolor="#FFFFFF" |[[Ofbeelding:Bonifatius_kerk_Oldeberkoop.jpg|250px]] |- !colspan="2" bgcolor="cef2e0" | Gegevens |-bgcolor="#FFFFFF" |'''Laand''' || [[Nederlaand]] |-bgcolor="#FFFFFF" |'''Perveensie''' || [[Frieslaand|Fryslân]] |-bgcolor="#FFFFFF" |'''Gemiente''' || [[Ooststellingwarf]] |-bgcolor="#FFFFFF" |'''Ienwooners''' || 1.795 (2012) |-bgcolor="#FFFFFF" |'''Koördinaoten''' || 52° 56′ NB, 6° 8′ OL |-bgcolor="#FFFFFF" |'''Postkode''' || 8421 |-bgcolor="#FFFFFF" |'''Netnummer''' || 0516 |} '''Berkoop''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Oldeberkoop'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Aldeberkeap'') is een dörp in de gemiente [[Ooststellingwarf]]. Et dörp hadde zo'n 1.800 ienwoners in 2012. De bi'jnaeme veur een ienwoner van Berkoop is ''tobbeschieter'' of ''tonneschieter''. == Ligging == Et Ooststellingwarfse dörp leit in et zuden van [[Frieslaand]], omdebi'j twaelf kilemeter noordoostelik van [[Wolvege]]. Et dörp leit vlakbi'j et kruuspunt van de N351 mit de N353. De ofstaand naor de [[Kuunder (revier)|Kuunder]] (Kuunderkanaol) in et noorden en de [[Lende]] in et zuden is in beide gevallen ongeveer aanderhalve kilometer. De Prinsewiek verbient et noorden van Berkoop mit et Kuunderkanaol. == Geschiedenis == Berkoop is et ooldste plak in Zuudoost-Frieslaand. De Bonifatiuskarke wodde in de 12e ieuw bouwd en wodde laoter verschillende keren uutbouwd. De eerste schriftelike verwiezing d'r-naor komt uut [[1228]]. Friese strieders kwammen toen bi'j 'Brokope' bi'j mekeer om [[Drenthe]] binnen te valen. In 1593 wodde bi'j de Lende de Bekhofschaans bouwd as onderdiel van de [[Friese waeterlinie]]. Tussen 1812 en 1855 was Berkoop et hoofdplak van de gemiente Ooststellingwarf. In 1979 wodde een kenon vunnen van de oolde Bekhofschaans, en wodde in 1981 in et dörp daelezet. == Kultuur en toerisme == [[Ofbeelding:Tjongerkanaal Turfroute Oldeberkoop Jachthaven 01.JPG|thumb|De Prinsewiek mit jachthaven.]] Et instituut veur de Stellingwarfse tael, de [[Stellingwarver Schrieversronte]], is vestigd in Berkoop. "Open Stal" is een jaorlikse keunstmanifestaosie op verschillende lekaosies in et dörp. Disse keunst- en kiekroute wodt al sinds 1971 holden. An de noordkaante leit een kleine jachthaven. De Prinsewiek verbient disse jachthaven mit de Kuunder. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.oldeberkoop.nl/ Webstee over Berkoop] *[http://www.stellingwarfs.nl Stellingwarver Schrieversronte] {{commonscat|Oldeberkoop}} {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 3teurherbpzv6pk3u99dagm2iljtla1 10 2445 266984 235695 2013-05-10T21:18:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = Gemiente {{{naeme|{{PAGENAME}}}}} | heufdruumte1_1 = {{border|[[Ofbeelding:{{#if:{{{bestaansnaeme vlagge|}}}|{{{bestaansnaeme vlagge}}}|Vlag ontbreekt.svg}}|125x100px|Vlagge van de gemiente {{{naeme|{{PAGENAME}}}}}]]}} | heufdruumte1_2 = [[Ofbeelding:{{#if:{{{bestaansnaeme waopen|}}}|{{{bestaansnaeme waopen}}}|Sin escudo.svg}}|125x100px|Waopen van de gemiente {{{naeme|{{PAGENAME}}}}}]] | heufdruumte2_1 = ([[Vlagge van {{{naeme|{{PAGENAME}}}}}]]) | heufdruumte2_2 = ([[Waopen van {{{naeme|{{PAGENAME}}}}}]]) | ofbeelding = {{{lekaosie-svg|{{{lekaosie}}}.png}}} | caption = Lekaosie van de gemiente {{{naeme|{{PAGENAMEE}}}}} | subkop1 = Informatie | head1_1 = [[Pervincie|Perveensie]] | item1_1 = {{{perveensie}}} | head1_2 = [[Heufplaotse|Heufdplak]] | item1_2 = {{{heufdplak}}} | head1_3 = Overige kernen | item1_3 = {{{kernen|}}} | subkop2 = Geografie en bevolking | head2_1 = [[Oppervlak]]<br />&nbsp;- [[Vastelaand|Laand]]<br />&nbsp;- [[Woater|Waeter]] | item2_1 = {{{oppervlak}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]]<br />{{{oppervlak laand}}} km²<br />{{{oppervlak waeter}}} km² | head2_2 = [[Bevolking|Antal inwoners]]<br />[[Bevolkensdichtte|Inwoners per km²]] | item2_2 = {{{inwoners}}} <small>({{{daotum inwoners}}})</small><br />{{{dichthied}}} inw./km² | head2_3 = {{CoordinateSYSTEM|NL}} | item2_3 = {{Coordinate |article=/ | text={{#if: {{{brettegraod|}}}|DM}}|NS={{{brettegraod|}}} |EW={{{lengtegraod|}}} |type=adm2nd |region={{{region|NL}}}|name={{{naeme|{{PAGENAME}}}}}}} | subkop3 = Overig | head3_1 = Belangrieke verkeersaoders | item3_1 = {{{verkeersaoder|}}} | head3_2 = [[Netnummer]] | item3_2 = {{{netnummer|}}} | head3_3 = [[Postkode]]s | item3_3 = {{{postkode|}}} | vootkop = Officiële webstee {{{webstee|}}} | ofbeelding2 = {{{ofbeelding2|}}} | caption2 = {{{umskrieving2|}}} }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 2wq19uky34ima9fd27l8oxs1yz2lpsf 6 2451 168207 128067 2010-11-24T09:48:12Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki van nl-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Bolsward]] jcnfylikvuooz8pjyb54dpoa92ykvnm 0 2452 6774 2006-06-03T13:08:57Z Grönneger 1 35 Redirecting to [[Eerdkeern]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Eerdkeern]] fn6ol10d9tq7sin13yvh0ox358gdxzg 6 2453 6776 2006-06-03T13:22:08Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 6 2455 6779 2006-06-03T13:33:00Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 0 2456 279007 276251 2015-03-27T16:11:14Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Earth Eastern Hemisphere.jpg|thumb|Eerde]] De '''Eerde''' (aalgemaine noam en [[Latainse]]: ''Terra'') is n objekt in os [[zunnesysteem]], dat vanof de [[zunne]] de daarde planeet is. t Is tot nou aan tou t aineg bekende hemelobjekt woar leven is. Der leven [[plant]]en, [[dier|daaier]] en [[micro-organisme|mikro organismes]]. Man vermoudt dat de Eerde om en bie 4,57 miljard joar leden ontstoan is. == Soamenstellen == [[Bestaand:Eerd sirrelnd Lutje Ofbeelden.gif|thumb|Eerde]] De Eerde bestait oet de volgende loagen: * [[Atmosfeer (eerde)|Atmosfeer]] * [[Eerdoppervlak]] * [[Eerdmantel]] * [[Eerdkern]] === Atmosfeer === De atmosfeer is de loag om de eerde woarin de grootste houveulhaid gassen zoch bevinden. t Bestait oet de volgende stoffen: Stikstof 78,08%, Zoerstof 20,95%, Argon 0,93%, Woater 0% tot 4% (daamp, wolken), Kooldioxide 0,037%, Neon 0,018% en Hailium 0,0005%. In de atmosfeer bevindt zoch t maiste leven. Doarom is de atmosfeer dail van de [[Biosfeer]]. === Eerdoppervlak === t Eerdoppervlak is de körst van de Eerde. t Is om en bie de 30 km dik en bestait vernoamelk oet [[sillicium|sillizium]] (zaand) en andere stolgestaintes. Enkeld 30 persìnt van t eerdoppervlak is begangboar veur mìnsken. De overege 70% is [[woater]]dekt (ozeoan, zee). De maiste levente organismen leven op t eerdoppervlak deur de [[zwaartekracht|swoartekracht]]. t Eerdoppervlak is opbaauwd oet ploaten. Zai ook: [[plaotentektoniek]]. === Eerdmantel === De eerdmantel is t gebied tuzzen de körst en de kern. t Bestait vernoamelk oet [[iezer]] en [[magnesium|magnezium]]. As eerdploaten van mekoar of schoeven, den kommt der magma (smolten gestainte oet de mantel) noar boven. Dit nuimt man [[vukanisme]]. As magma boven t oppervlak kommt, wordt t [[lava]] nuimd. === Eerdkern === De eerdkern is t binnenste van de eerde. t Bestait oet n [[legeern]] van [[iezer]] en [[nikkel]]. In de kern bevindt zoch de maiste swoartekracht. Net zo as de mantel, is de kern vluiboar. De kern zörgt veur n magnetisch vèld om de eerde, dij t vrakst is op de [[pool|polen]]. == Satellieten == [[Bestaand:Moon.jpg|thumb|De [[Maone (eerde)|moan]], gedailtelk verdusterd]] De Eerde het n aantal [[satelliet]]en om zoch hìn dwirreln, woarvan ain natuurleke: de [[Maone (eerde)|moan]], ook wel ''Luna'' nuimd. Dit is n vrij grode moan dij in ain moand om de eerde hin dwirrelt. De moan draait om zien aigense as, ook in ain moand, woardeur wie op eerde enkeld ain kaande van de moan zain kennen. Noast de moan het de eerde ook n aantel kwasisatellieten woarmit de eerde n boanresonansie het. Doarvan is [[(3753) Cruithne]] mit n deursnid van 5 km 't grootst. == Hinwiezen == * [http://photojournal.jpl.nasa.gov/target/Earth Beelden van t Eerde op nasa.gov] * [http://pubs.usgs.gov/gip/dynamic/dynamic.html This dynamic earth] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ruumte]] lzrt15x0uvlrao4kp25e00c8fe63dcd 10 2459 283045 266832 2015-08-15T23:21:44Z CommonsDelinker 166 [[Ommelanderwapen.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Natuur12|Natuur12]], mit as reden: Per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Coat of arms of Zederik.svg|]]. wikitext text/x-wiki {| class=toccolours style="text-align: center; width: 100%; font-size: 90%; clear:both; margin:0.75em auto" |'''Let op:''' ''dizze streek wordt tegenswoordeg aangeven as '''[[Ommelanden|Ommelaand]]''' môr het historisch noeit de offisjele titel Ommelaand had.'' |}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] </noinclude> bgqyfx075ktg70okq6z86aeh3kyh3yn 0 2460 264353 255783 2013-05-06T19:56:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Ons Gelderland''' (''Ons Gelderlaand'') is 't [[volkslaid|volkslied]] van [[Gelderlaand]]. Der bestaon twee versies, 't weinig ezungen officieuze lied: 'Geldersch Volkslied' (tekse van: Jan van Riemsdijk, meziek van: Rombout van Riemsdijk) en 't veul ezungen officiële lied 'Ons Gelderlaand' (tekse en [[meziek]] van: C.J.C. Geerlings). Sinds een paor jaor is 'Ons Gelderlaand' 't officiële volkslied van de pervinsie. == Ons Gelderland == ''De tekse en meziek is van [[C.J.C. Geerlings]].'' :Waar der beuken breede kronen :Ons heur koele schaduw biên; :Waar we groene dennebosschen, :Paarse heidevelden zien; :Waar de blonde roggeakker :En het beekje ons oog bekoort, :Daar is onze Vale ouwe, :Kost'lijk deel van Gelre's oord. :Kost'lijk deel van Gelre's oord. :Waar bij zomerzon de boomgaard :Kleurig ooft den wand'laar toont, :En de vruchtb're korenakker :Stagen arbeid rijk'lijk loont; :Waar het aorige rivierke :Rustig stroomt langs groenen boord, :Daar is onze rijke Betuw :Kost'lijk deel van Gelre's oord. :Kost'lijk deel van Gelre's oord. :Waar kasteelen statig prijzen :Rond door park en bosch omringd, :Waa het voog'lenkoor zijn lied'ren :In het dichte loover zingt; :Waar het lief'lijk schoon na 't landschap :'t Oog des schilders steeds bekoort, :Daar is onze "olde Graafschap", :Kost'lijk deel van Gelre's oord. :Kost'lijk deel van Gelre's oord. == Geldersch Volkslied == ''De tekse is van [[Jan van Riemsdijk]] en de meziek is van [[Rombout van Riemsdijk]].'' :Gelders dreven zijn de mooiste :In ons dierbaar Nederland. :Vette klei- en heidegronden, :Beken, bosch en heuvelrand. :Ginds deWaal, daar weer de IJssel, :Dan de Maas en ook de Rijn :Geeft ons recht om heel ons leven :Geeft ons recht om heel ons leven :Trotsch op Gelderland te zijn. :Trotsch op Gelderland te zijn. :Waar ons vaderland bebouwd werd :Door den Saksischen Germaan, :Daar werd onze stam geboren, :Daar is Gelderland ontstaan. :En het graan, dat thans geoogst wordt, :Waar het woest en wild eens was :Geeft ons recht om trotsch te wezen, :Geeft ons recht om trotsch te wezen, :Op ons echt Gelders ras. :Op ons echt Gelders ras. :In de dorpen en de steden :Tusschen Brabant en de Zee, :Tussen Utrecht en Westfalen :Heerscht de welvaart en de vreê! :Met je kerken en kasteelen, :Met je huisjes aan den dijk, :Gelderland, jij bent de Parel :Gelderland, jij bent de Parel :Van ons Hollandsch koninkrijk. :Van ons Hollandsch koninkrijk. == Externe verwiezingen == * [http://www.gelderland.nl/smartsite.shtml?ch=def&id=68&menu=4759 't Volkslied van Gelderlaand] [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Gelderlaand]] [[Kategorie:Nederlaands volkslaid]] euyjlgumux7hq6dqyf8es9aurjf6bv5 0 2461 255784 251061 2013-03-11T10:27:30Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 94 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q34027]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki De '''breedtegraod''' is saomen mit de [[lengtegraod]] een geografische positieanduding in [[bolcoördinaoten]]. De breedtegraod van een plekke op [[eerde]] is de hoek die de verbindingslien tussen die plekke en 't middelpunt van de eerde mit 't vlak van de [[evenaor]] maakt. De breedtegraod varieert van 0° tot 90°, mit de toevoeging NB (''noorderbreedte'', in 't noorden van de evenaor, op 't [[noordelijk halfrond]]) of ZB (''zuderbreedte'', in 't zuden van de evenaor, op 't [[zudelijk halfrond]]). Een graod (°) wördt onderverdeeld in 60 menuten ('), 1 menuut wördt onderverdeeld in 60 secondes ("). [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Geografie]] [[Kategorie:Koordinoaten]] 9zf6ruaj4l4mplp2ywrskwq3vmqussx 0 2462 255785 251060 2013-03-11T10:27:31Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 82 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q36477]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki De '''lengtegraod''' is saomen mit de [[breedtegraod]] een geografische positieanduding in [[bolcoördinaoten]]. De lengtegraod is de [[hoek]] tussen 't vlak deur een punt en de umwentelingsas van het bolvormig lichaom en 't vlak deur de [[nulmeridiaon]] of referentiemeridiaon. Veur de coördinaoten op [[eerde]] varieert de ''lengtegraod'' van 0° tot 180°, mit de toevoeging OL (''oosterlengte'', in 't oosten van de nulmeridiaon, op 't [[oostelijk halfrond]]) of WL (''westerlengte'', in 't westen van de nulmeridiaon, op 't [[westelijk halfrond]]). Wanneer een teken toe-ekend wördt, wördt oosterlengte as een positieve weerde en westerlengte as een negatieve weerde weer-egeven. [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Geografie]] [[Kategorie:Koordinoaten]] 3mxglw8tjtp6kfq9qihylg33vf3lqs3 0 2463 289582 265652 2016-10-29T09:34:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Weststellingwerf Aldetrine.png|thumb|Ligging van Ooldetriene]] '''Ooldetriene''' (ok wel: ''Ooltriene'', [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Oldetrijne'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Aldetrine'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Weststellingwarf]]. Et leit in et zuudwesten van [[Wolvege]] en in et noordoosten van [[Munnikeburen]], en het omdebi'j 180 inwoners (2004). Ooldetriene wodt al in een [[oorkonde]] uut [[1320]] nuumd; et hiette destieds Ooldentrinde. De plaetselike karke was tot de [[Refermaosie]] an [[Catharina van Alexandrië]] wijded. In [[1794]] wodde de karke vervangen deur een ni'je; aende [[19e eeuw|19e ieuw]] gebeurde dat opni'j. Disse laeste karke wodt tegensworig bruukt as dörpshuus. In et zuudoosten van Ooldetriene kan mit een [[kabelpont]] veur voetgangers en fietsers de [[Lende]] oversteuken wodden richting [[Ooldemark]]. {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] ny5qbkoxmnqzjzqvnbfgw3e6qiiouo5 0 2464 289581 265649 2016-10-29T09:33:43Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Weststellingwerf Aldlemmer.png|thumb|right|Ligging van Ooldelaemer]] '''Ooldelaemer''' (ok wel: ''Oollaemer'', [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Oldelamer'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Aldlemmer'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Weststellingwarf]]. Et leit in et westen van [[Wolvege]] en in et noordwesten van [[Ooldetriene]], en het omdebi'j 170 inwoners (2004). {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] dymjw9mjvlmih5a23otr8smvjcjcyx9 0 2465 289575 265634 2016-10-29T09:31:12Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Ni'jhooltwoolde''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Nijeholtwolde'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Weststellingwarf]]. Et leit in et noorden van [[Wolvege]], an de [[spoorweg|spoorlien]] [[Zwolle]]-[[Liwwadden (stad)|Liwwadden]], en het omdebi'j 160 inwoners (2004). Ni'jhooltwoolde wodt al in een [[oorkonde]] uut [[1320]] nuumd. De karke was tot de [[Refermaosie]] wijded an [[Sint-Nicolaas]] en wodde in de [[18e ieuw]] sloopt. In et butengebied wodde [[turf]] greuven. {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] nyeh42g0033qicb3j3ihgb19342ap4u 0 2466 264391 255782 2013-05-06T20:03:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki 't '''Flevolaans volkslied''' (''Waar wij steden doen verrijzen...'') is eschreven deur [[Mak Zeiler]], en de [[meziek]] is van [[Riemer van der Meulen]]. De overwinning op 't [[waoter]] stiet centraol in 't volkslied, gelieke as op de [[vlagge van Flevolaand]]. Krek zoas bie 't [[Wilhelmus]], wördt niet de hele tekste ezungen, 't is gebrukelijker um allinnig 't eerste couplet te zingen waorvan de leste twie regels 1 keer herhaold wördt. == Tekse == <poem style="margin-left:2em;"> Waar wij steden doen verrijzen op de bodem van de zee, onder Hollands wolkenhemel tellen wij als twaalfde mee. Een provincie die er wezen mag, jongste stukje Nederland. Waar het fijn is om te wonen, mijn geliefde Flevoland! Land gemaakt door mensenhanden, vol vertrouwen en met kracht. Waar de zee werd teruggedrongen die zoveel verschrikking bracht. Een provincie die er wezen mag, jongste stukje Nederland. Waar het fijn is om te werken, mijn geliefde Flevoland! De natuur laat zich hier gelden dieren kiezen nest of hol. En de wijde vergezichten stemmen ons zo vreugdevol. Een provincie die er wezen mag, jongste stukje Nederland. Waar het fijn is om te leven, mijn geliefde Flevoland! </poem> == Externe verwiezingen == * [http://provincie.flevoland.nl/flevoland-in-beeld-en-cij/volkslied/ Flevolaans volkslied] * [http://www.wilhelmus.nl/FLE.html Beluuster de melodie] {{DEFAULTSORT:Waar Wij Steden Doen Verrijzen...}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Nederlaands volkslaid]] [[Kategorie:Flevolaand]] ir7xpodivnczrd3qi01rkokof9avcr7 0 2467 6815 2006-06-03T16:12:52Z Servien 7 Redirecting to [[Waar wij steden doen verrijzen...]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Waar_wij_steden_doen_verrijzen...]] abczmb26qmgb9o9lzlecbrx8edyulz2 0 2468 264665 255788 2013-05-06T21:07:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Langs de Vecht en d'oude Rijnstroom''' (''Lang de Vech en de ouwe Rienstroom'') is de titel van 't [[Utrecht (previnsie)|Utrechse]] [[volkslied]]. == Teks == <poem> Langs de Vecht en d'oude Rijnstroom Strekt zich wijd het Stichtse land. Wilibrord ontstak uw fakkel, Die ons blusbaar verder brandt; Waar 's Lands Unie werd geboren, Utrecht, hart van Nederland! Utrecht, parel der gewesten, 'k Min Uw bos en lustwarand'. 'n eigen stempel draagt Uw landschap: Plas, rivier of heid' en zand, Weid' en bongerd, bont verscheiden, Utrecht, hart van Nederland! Utrecht, nobel, nijver Utrecht, Middelpunt naar alle kant, Aan Uw eigen stijl en schoonheid Houd ik steeds mijn zin verpand. Blijv' in goed' en kwade dagen: Utrecht, hart van Nederland! </poem> {{DEFAULTSORT:Langs De Vecht En D'Oude Rijnstroom}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Utrecht]] [[Kategorie:Nederlaands volkslaid]] bl0aavvlmuyhadu95785mxjvnzpqzai 0 2469 264604 255789 2013-05-06T20:57:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Ik houd van het groen in je wei''' (''Ik hou van 't greun in joew wei'') is de teks van 't [[Noord-Hollaand]]s [[volkslaid|volkslied]]. 't Is eschreven deur [[P.J. Ferdinant]] en [[Sytze de Vries|S. de Vries]]. == Teks == <poem style="margin-left:2em; font-style:italic"> Noord-Holland, ik houd van het groen in je wei, Het zwart-wit en rood van je koeien. Je velden vol molens versieren de Mei Wanneer alle bollen gaan bloeien. Het zilveren licht kleurt de lucht op het land. En zilt komt de zeelucht gewaaid aan je strand Om't wit van de wolken aan 't hemelse blauw: Noord-Holland, mijn Holland, hoe houd ik van jou! Noord-Holland, ik houd van je heerlijke Gooi, je prachtige Kennemerdreven. Je meren en brede kanalen zo mooi, zijn spiegels van waterrijk leven En zie ik je polders, ontworsteld aan zee, daar wuift nu het goudgele graan met ons mee. Het fluitekruid siert met zijn sluier je dijk. Noord-Holland, mijn Holland, wat ben je toch rijk! Noord-Holland, ik zie je historische pracht, bewaard in je talloze steden. Je huizen getuigen van stoerheid en kracht, en rijk is je grote verleden. Een volk waar de één op de ander vertrouwt en dat aan zijn toekomst nog dagelijks bouwt, met ieder die aan jou zijn hart heeft verpand. Daarom ben jij Holland, mijn Holland, mijn land! </poem> {{DEFAULTSORT:Ik Houd Van Het Groen In Je Wei}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Nederlaands volkslaid]] [[Kategorie:Noord-Hollaand]] 2ksvye4ihsd153nvs0s2qjush2v7g8o 0 2470 265864 263563 2013-05-10T15:31:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki 't '''[[Zuud-Hollaand|Zuud-Hollaans]] [[volkslaid|volkslied]]''' geet as volg: <cite> :Zuid-Holland met je weiden en 't grazende vee, :Je molens, je duinen, je strand en je zee, :Je plassen en meren, aan schoonheid zo rijk, :Je grote rivieren, betoomd door de dijk, :Je akkers met graan, waar de wind over gaat, :Je bloembollenvelden in kleurig gewaad! :Aan jou o, Zuid-Holland, mijn heerlijk land, mijn heerlijk land, :Aan jou o, Zuid-Holland, heb ik mijn hart verpand! :Zuid-Holland, je hoofdstad zo mooi en zo oud, :Je weids 's-Gravenhage, met Plein en Voorhout, :Daar vindt men 't bestuur van Provincie en Land, :Daar wonen ook ambassadeur en gezant. :Daar gingen de graven van Holland op jacht, :Daar zetelt Oranjes doorluchtig geslacht! :Aan jou, o Zuid-Holland, historisch land, historisch land :Aan jou, o Zuid-Holland, heb ik mijn hart verpand! <cite /> [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Nederlaands volkslaid]] [[Kategorie:Zuud-Hollaand]] tfnwyo4vlhr3jp4e1vbg1z4cu47wy8g 14 2471 266736 260970 2013-05-10T20:22:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|South Holland}} [[Kategorie:Previnsie van Nederlaand]] ltejduxo7j5t7h59y8hey9l7580intm 0 2472 265853 255916 2013-05-10T15:30:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Belgie territorriumclaims 1919.jpg|right|thumb|Franstalig affiche mit de Belgische anspraken]] 't '''[[Zeelaand|Zeeuws]] [[volkslaid|volkslied]]''' is in [[1919]] ontstaon as reactie op [[België|Belgische]] annexasieplannen dee al in de [[Eerste Wereldoorlog]] opkwammen. Vele Belgen vunnen dat [[Nederlaand]] zich deur zien neutraliteit in de oorlog [[Duutslaand|pro-Duuts]] op-esteld had. De Belgische regering wol as kompensasie veur de schaode en ellende dee laand en volk ondervunnen twee Nederlaanse gebieden annexeren veurnamelijk teneinde de defensieve posisies van België bie een meugelijk toekomstig konflik mit Duutslaand te verbeteren: [[Zuud-Limburg]] vanwegen de [[steenkool]] en um de strategische maasovergangen bie [[Maastricht|Mestrich]] onder controle te hem en [[Zeeuws-Vlaanderen]] vanwegen de toegang tot [[Antwarpen (stad)|Antwarpen]], dat in 1914 deur de neutraliteit van Nederlaand neet effectief via de zee militair ondersteund had kunnen wonnen. In 1919 kwam 't Belgische annexasie-streven nog starker naor veuren. Een grote groep in heel Zeelaand veulen to de behoefte de verbunnenheid mit [[Nederlaand]] en [[Oranje-Nassau|Oranje]] te onderstrepen. De heufonderwiezer uut [['s-Gravenpolder]], [[D.A. Poldermans]], schreef hierop de woorden van een volkslied waor de [[Middelburg]]se [[dirigent]] [[J. Morks]] de [[meziek]] bie schreef. 't Zeeuws volkslied dreugen zie op an de [[Kommissaoris van de Koneginne]], mr. [[H.J. Dijckmeester]]. 't Lied wönnen laoter liekewels officieel. == Tekse == <poem style="font-style:italic;"> Geen dierder plek voor ons op aard. Geen oord ter wereld meer ons waard, Dan, waar beschermd door dijk en duin, Ons toelacht veld en bosch en tuin; Waar steeds d'aloude Eendracht woont, En welvaart 's landsmans werk bekroont, waar klinkt des Leeuwen forsche stem; 'Ik worstel moedig en ontzwem!' Het land, dat fier zijn zonen prijst, En ons met trots de namen wijst, Van Bestevaer en Joost de Moor, Die blinken zullen d'eeuwen door; Waarvan in de historieblaên, De Evertsen en Bankert staan, Dat immerhoog in eere houdt, den onverschrokken [[Naerebout]]. Gij, Zeeland, zijt ons eigen land, Wij dulden hier geen vreemde hand, Die over ons regeeren zou, Aan onze vrijheid zijn wij trouw. Wij hebben slechts één enk'le keus: 'Oranje en Zeeland!' da's de leus! Zoo blijven wij met hart en mond, Met lijf en ziel: goed Zeeuwsch goed rond. </poem> {{Audio|Zeeuws_volkslied.ogg|Beluuster}} Dit volkslied is minder bekend in 't zujen van de Westerschelde, waor op gelegenheden eerder 't [[Zeeuws-Vlaoms volkslied]] volkslied espeuld wonnen. {{DEFAULTSORT:Zeeuws Volkslied}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zeelaand]] [[Kategorie:Nederlaands volkslaid]] 0a0w2txg98sdf0bc9rn1fsqnp78ucep 6 2474 153365 6826 2010-07-03T14:13:02Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] [[Kattegerie:Germaanse taol]] wikitext text/x-wiki van nl-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] [[Kattegerie:Germaanse taol]] 0f1p6qb311h9jyadglmqzaj3x9wtnnq 10 2475 276872 270104 2014-11-21T17:11:33Z Robin van der Vliet 7603 svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = Gemeente Putten |ofb_rechts = [[Bestaand:Putten vlag.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''[[Darp]]''': | R1C2 = [[Putten]] | R2C1 = '''[[Buurtschop|Buurtschappen]]''': | R2C2 = [[Biesteren]] &middot; [[Diermen]] &middot; [[Garven]] &middot; [[Halvinkhuzen]] &middot; [[Helderbuurt]] &middot; [[Hoef (Putten)|Hoef]] &middot; [[Hunen]] &middot; [[Hunerbroek]] &middot; [[Hunerwal]] &middot; [[Koudhoorn]] &middot; [[Steenenkamer (Putten)|Steenenkamer]] &middot; [[Krachtighuzen]] &middot; [[Veenhuzerveld]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Putten]] </noinclude> dla2rrcya7drzbhciktoyz2szg5s6ks 0 2476 270089 270087 2013-09-03T21:34:34Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Garven''' of '''Gaarven''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Gerven'') is n bosgebied in de gemeente [[Putten]]. t Leit in t zujen van [[Hunen]], an de grens mit de gemeente [[Niekark]]. {{Putten}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] 331fkc0lei9pqttho04fl6fd75j3r3t 0 2477 280414 270096 2015-04-12T14:18:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Helderbuurt''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Hell'') is n boers gebied (buurtschap) in de gemeente [[Putten]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Leit tussen Putten en [[Niekark]], ten westen van [[Hunen]]. {{Putten}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] 7gtnk8r4gosr2vxsmq67rgbwcmfzzsa 0 2478 280415 270649 2015-04-12T14:18:15Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Hoef''' is n plattelandsgebied (buurtschap) in de gemeente [[Putten]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Leit an de westkant van de provinsiaole weg tussen [[Putten]] en [[Niekark]]. ==Zie oek== *[[De Fikkerieën]] {{Putten}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] s7lqu26g3h1ajy6fmzmt5vak9ydyb4b 0 2479 288748 270465 2016-10-27T15:53:15Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Darp (deurverwiezing)]] veur andere betekenissen van '''darp'''}} [[Bestaand:NDS - dorp.png|thumb|Uutspraak van t woord ''darp'' in t Nedersaksies]] n '''Darp''' is n kleine woenplek. De grootte van n darp, wat t antal woeningen angaot, is niet krek vasteleid. n Darp is groter as n [[gehucht]], mar kleinder as n [[vlekke|vlek]] en n [[Stad (woonstee)|stad]]. n Meugelik verschil tussen n gehucht en n darp kan wezen dat n darp n [[Kaark (gebouw)|kark]] het. Dit wort oek wel n [[karkdarp]] eneumd. n Vlek en n stad hen daorentegen n [[mart]], die'j over t algemeen in n darp niet zien. In t oosten van t land laggen naost hoger elegen akkercomplexen, die [[es (geografie)|essen]] eneumd worren, de [[esdörp|esdarpen]]. n Are vorm is t [[lientdarp]], die'j bieveurbeeld in [[veenkoloniën]] vienen. Darpen vie'j in landelike gebiejen. Darpen waren tot de [[industriële revolusie]], en de [[verstejeliking]] die daordeur ontstung, de meest veurkommende woenvorm. == Nedersaksies == * [[Eemslenner Plat]]: ''dörp'' * [[Drèents]]: ''dörp'' * [[Grunnegs]]: ''dörp'', ''loug'' * [[Oostfreisk]] en [[Jeverlanner Plat]]: ''dörp'', ''loog'' * [[Platduuts]]: ''dorp'' (Platduutse schriefwieze ''Dorp''), ''dörp'' (Platduutse schriefwieze ''Dörp'') * [[Stellingwarfs]]: ''dörp'' * [[Veluws]]: ''darp'', ''daarp'', ''därp'', ''dorp'', ''dörp * [[Achterhooks]]: ''darp'' * [[Tweants]]: ''doarp'' {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Darp| ]] [[Kategorie:Geografie]] llbkfxnhlonwzogvukm0av3glorgs4f 0 2481 269710 6849 2013-08-24T09:52:10Z タチコマ robot 6976 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Darp]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Darp]] j7d6z1x94tng9z69m3evg75n3xas97c 0 2482 291967 291966 2016-11-26T21:06:52Z Xxmarijnw 14450 Dit is niet de Nederlandstalige Wikimedia maar de Nederduitse. Versie 291966 van [[Special:Contributions/2A02:A442:9764:1:D450:C19B:3B82:AB48|2A02:A442:9764:1:D450:C19B:3B82:AB48]] ([[User talk:2A02:A442:9764:1:D450:C19B:3B82:AB48|overleg]]) weerummedreid wikitext text/x-wiki [[File:United States Navy Band - Het Wilhelmus.ogg|thumb|300px|right|noicon|'t Wilhelmus deur de US Navy Band, 2006]] 't '''Wilhelmus''' is 't [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[volkslaid|volkslied]]. 't Besteet uut 15 [[couplet]]ten dee een samen een woord vormen: in de oorspronkelijke tekse vormen de eerste letters van de 15 coupletten de naam ''Willem van Nassov''. De muziek is afkomstig van een oud [[Frankriek|Frans]] soldatenlied. 't Eerste couplet wonnen vake ezungen, soms kump daor 't tweede couplet achteran deur 't zesde dat in de [[Tweede Wereldoorlog]] iezig populair was. 't Lied was oek in de Zujelijke Nederlanen populair. Daor was 't dikkels te heuren op een [[cantus]] en bie bie-eenkomsten van [[orangisme|orangistische]] en [[Groot-Nederlaand|Groot-]] of [[Heul-Nederlaand|Heul-Nederlaanse]] groeperingen, meestentieds van de [[extreem-rechs]]e zied. 't Wilhelmus is vanof [[10 meie]] [[1932]] 't Nederlandse volkslied; daarvoor was 't volkslied "[[Wien Neerlands bloed]]". == De tekse == {| |----- ! | Tekse zoas e noen is: ! | Oorspronkelijke tekse: |----- | '''Eerste couplet'''<br /> Wilhelmus van Nassouwe<br /> ben ik, van Duitsen bloed,<br /> den vaderland getrouwe<br /> blijf ik tot in den dood.<br /> Een Prinse van Oranje<br /> ben ik, vrij, onverveerd,<br /> den Koning van Hispanje<br /> heb ik altijd geëerd.<br /> <br /> '''Tweede couplet'''<br /> In Godes vrees te leven<br /> heb ik altijd betracht,<br /> daarom ben ik verdreven,<br /> om land, om luid gebracht.<br /> Maar God zal mij regeren<br /> als een goed instrument,<br /> dat ik zal wederkeren<br /> in mijnen regiment.<br /> <br /> '''Darde couplet'''<br /> Lijdt u, mijn onderzaten<br /> die oprecht zijt van aard,<br /> God zal u niet verlaten, <br /> al zijt gij nu bezwaard.<br /> Die vroom begeert te leven,<br /> bidt God nacht ende dag,<br /> dat Hij mij kracht zal geven,<br /> dat ik u helpen mag.<br /> <br /> '''Vierde couplet'''<br /> Lijf en goed al te samen<br /> heb ik u niet verschoond,<br /> mijn broeders hoog van namen<br /> hebben 't u ook vertoond:<br /> Graaf Adolf is gebleven<br /> in Friesland in den slag,<br /> zijn ziel in 't eeuwig leven<br /> verwacht den jongsten dag.<br /> <br /> '''Vuufde couplet'''<br /> Edel en hooggeboren,<br /> van keizerlijken stam,<br /> een vorst des rijks verkoren,<br /> als een vroom christenman,<br /> voor Godes woord geprezen,<br /> heb ik, vrij onversaagd,<br /> als een held zonder vrezen<br /> mijn edel bloed gewaagd.<br /> <br /> '''Zesde couplet'''<br /> Mijn schild ende betrouwen<br /> zijt Gij, o God mijn Heer,<br /> op U zo wil ik bouwen,<br /> Verlaat mij nimmermeer.<br /> Dat ik doch vroom mag blijven,<br /> uw dienaar t'aller stond,<br /> de tirannie verdrijven<br /> die mij mijn hart doorwondt.<br /> <br /> '''Zeuvende couplet'''<br /> Van al die mij bezwaren<br /> en mijn vervolgers zijn,<br /> mijn God, wil doch bewaren<br /> den trouwen dienaar dijn,<br /> dat zij mij niet verrassen<br /> in hunnen bozen moed,<br /> hun handen niet en wassen<br /> in mijn onschuldig bloed.<br /> <br /> '''Achtste couplet'''<br /> Als David moeste vluchten<br /> voor Sauel den tiran,<br /> zo heb ik moeten zuchten<br /> als menig edelman.<br /> Maar God heeft hem verheven,<br /> verlost uit alder nood,<br /> een koninkrijk gegeven<br /> in Israël zeer groot.<br /> <br /> '''Negende couplet'''<br /> Na 't zuur zal ik ontvangen<br /> van God mijn Heer dat zoet,<br /> daarna zo doet verlangen<br /> mijn vorstelijk gemoed:<br /> dat is, dat ik mag sterven<br /> met eren in dat veld,<br /> een eeuwig rijk verwerven<br /> als een getrouwen held.<br /> <br /> '''Tiende couplet'''<br /> Niet doet mij meer erbarmen<br /> in mijnen wederspoed<br /> dan dat men ziet verarmen<br /> des Konings landen goed.<br /> Dat u de Spanjaards krenken,<br /> o edel Neerland zoet,<br /> als ik daaraan gedenke,<br /> mijn edel hart dat bloedt.<br /> <br /> '''Elfde couplet'''<br /> Als een prins opgezeten<br /> met mijner heires-kracht,<br /> van den tiran vermeten<br /> heb ik den slag verwacht,<br /> die, bij Maastricht begraven,<br /> bevreesde mijn geweld;<br /> mijn ruiters zag men draven<br /> zeer moedig door dat veld.<br /> <br /> '''Twaolfde couplet'''<br /> Zo het den wil des Heren<br /> op dien tijd had geweest,<br /> had ik geern willen keren<br /> van u dit zwaar tempeest.<br /> Maar de Heer van hierboven,<br /> die alle ding regeert,<br /> die men altijd moet loven,<br /> en heeft het niet begeerd.<br /> <br /> '''Dartiende couplet'''<br /> Zeer christlijk was gedreven<br /> mijn prinselijk gemoed,<br /> standvastig is gebleven<br /> mijn hart in tegenspoed.<br /> Den Heer heb ik gebeden<br /> uit mijnes harten grond,<br /> dat Hij mijn zaak wil redden,<br /> mijn onschuld maken kond.<br /> <br /> '''Veertiende couplet'''<br /> Oorlof, mijn arme schapen<br /> die zijt in groten nood,<br /> uw herder zal niet slapen,<br /> al zijt gij nu verstrooid.<br /> Tot God wilt u begeven,<br /> zijn heilzaam woord neemt aan,<br /> als vrome christen leven,-<br /> 't zal hier haast zijn gedaan.<br /> <br /> '''Vuuftiende couplet'''<br /> Voor God wil ik belijden<br /> en zijner groten macht,<br /> dat ik tot genen tijden<br /> den Koning heb veracht,<br /> dan dat ik God den Heere,<br /> der hoogsten Majesteit,<br /> heb moeten obediëren<br /> in der gerechtigheid.<br /> | '''Eerste couplet'''<br /> Wilhelmus van Nassouwe<br /> Ben ick van Duytschen bloet,<br /> Den Vaderlant getrouwe<br /> Blyf ick tot in den doet:<br /> Een Prince van Oraengien<br /> Ben ick vrij onverveert,<br /> Den Coninck van Hispaengien<br /> Heb ick altijt gheeert.<br /> <br /> '''Tweede couplet'''<br /> In Godes vrees te leven<br /> Heb ick altyt betracht,<br /> Daerom ben ick verdreven<br /> Om Landt om Luyd ghebracht:<br /> Maer God sal mij regeren<br /> Als een goet Instrument,<br /> Dat ick zal wederkeeren<br /> In mijnen Regiment.<br /> <br /> '''Darde couplet'''<br /> Lydt u myn Ondersaten<br /> Die oprecht zyn van aert,<br /> Godt sal u niet verlaten<br /> Al zijt ghy nu beswaert:<br /> Die vroom begheert te leven<br /> Bidt Godt nacht ende dach,<br /> Dat hy my cracht wil gheven<br /> Dat ick u helpen mach.<br /> <br /> '''Vierde couplet'''<br /> Lyf en goet al te samen<br /> Heb ick u niet verschoont,<br /> Mijn broeders hooch van Namen<br /> Hebbent u oock vertoont:<br /> Graef Adolff is ghebleven<br /> In Vriesland in den slaech,<br /> Syn Siel int ewich Leven<br /> Verwacht den Jongsten dach.<br /> <br /> '''Vuufde couplet'''<br /> Edel en Hooch gheboren<br /> Van Keyserlicken Stam:<br /> Een Vorst des Rijcks vercoren<br /> Als een vroom christen man,<br /> Voor Godes Woort ghepreesen<br /> Heb ick vrij onversaecht,<br /> Als een Helt sonder vreesen<br /> Mijn edel bloet ghewaecht.<br /> <br /> '''Zesde couplet'''<br /> Mijn Schilt ende betrouwen<br /> Sijt ghy, o Godt mijn Heer,<br /> Op u soo wil ick bouwen<br /> Verlaet mij nimmermeer:<br /> Dat ick doch vroom mach blijven<br /> V dienaer taller stondt,<br /> Die Tyranny verdrijven,<br /> Die my mijn hert doorwondt.<br /> <br /> '''Zeuvende couplet'''<br /> Van al die my beswaren,<br /> End mijn Vervolghers zijn,<br /> Mijn Godt wilt doch bewaren<br /> Den trouwen dienaer dijn:<br /> Dat sy my niet verrasschen<br /> In haren boosen moet,<br /> Haer handen niet en wasschen<br /> In mijn onschuldich bloet.<br /> <br /> '''Achtste couplet'''<br /> Als David moeste vluchten<br /> Voor Saul den Tyran:<br /> Soo heb ick moeten suchten<br /> Met menich Edelman:<br /> Maer Godt heeft hem verheven<br /> Verlost uit alder noot,<br /> Een Coninckrijk ghegheven<br /> In Israel seer groot.<br /> <br /> '''Negende couplet'''<br /> Na tsuer sal ick ontfanghen<br /> Van Godt mijn Heer dat soet,<br /> Daer na so doet verlanghen<br /> Mijn Vorstelick ghemoet:<br /> Dat is dat ick mach sterven<br /> Met eeren in dat Velt,<br /> Een eewich Rijck verwerven<br /> Als een ghetrouwe Helt.<br /> <br /> '''Tiende couplet'''<br /> Niet doet my meer erbarmen<br /> In mijnen wederspoet,<br /> Dan dat men siet verarmen<br /> Des Conincks Landen goet,<br /> Dat v de Spaengiaerts crencken<br /> O Edel Neerlandt soet,<br /> Als ick daer aen ghedencke<br /> Mijn Edel hert dat bloet.<br /> <br /> '''Elfde couplet'''<br /> Als een Prins op gheseten<br /> Met mijner Heyres cracht,<br /> Van den Tyran vermeten<br /> Heb ick den Slach verwacht,<br /> Die by Maestricht begraven<br /> Bevreesde mijn ghewelt,<br /> Mijn ruyters sach men draven.<br /> Seer moedich door dat Velt.<br /> <br /> '''Twaolfde couplet'''<br /> Soo het den wille des Heeren<br /> Op die tyt had gheweest,<br /> Had ick gheern willen keeren<br /> Van v dit swaer tempeest:<br /> Maer de Heer van hier boven<br /> Die alle dinck regeert.<br /> Diemen altijd moet loven<br /> En heeftet niet begheert.<br /> <br /> '''Dartiende couplet'''<br /> Seer Prinslick was ghedreven<br /> Mijn Princelick ghemoet,<br /> Stantvastich is ghebleven<br /> Mijn hert in teghenspoet,<br /> Den Heer heb ick ghebeden<br /> Van mijnes herten gront,<br /> Dat hy mijn saeck wil reden,<br /> Mijn onschult doen bekant.<br /> <br /> '''Veertiende couplet'''<br /> Oorlof mijn arme Schapen<br /> Die zijt in grooten noot,<br /> V Herder sal niet slapen<br /> Al zijt ghy nu verstroyt:<br /> Tot Godt wilt v begheven,<br /> Syn heylsaem Woort neemt aen,<br /> Als vrome christen leven,<br /> Tsal hier haest zijn ghedaen.<br /> <br /> '''Vuuftiende couplet'''<br /> Voor Godt wil ick belijden<br /> End zijner grooter Macht,<br /> Dat ick tot gheenen tijden<br /> Den Coninck heb veracht:<br /> Dan dat ick Godt den Heere<br /> Der hoochster Maiesteyt,<br /> Heb moeten obedieren,<br /> Inder gherechticheyt.<br /> |} == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.dbnl.org/tekst/brui020wilh01/brui020wilh01_001.htm Dbnl.org over 't Wilhelmus] * [http://www.wilhelmus.nl/ Webstee mit infermatie over o.a. 't ontstaon van 't Wilhelmus] * [http://web.archive.org/web/20050213000541/http://home.planet.nl/~doorn347/ Dr. Van Doorn over 't Wilhelmus] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Nederlaands volkslaid]] [[Kategorie:Nederlaand]] 1f691cdff7spgunfu275os77l4e2mvl 0 2483 281602 280311 2015-04-29T21:16:28Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Huize Nergena 1731.jpg|250px|thumb|'t Herehuus Nergena uut 1731]] [[Ofbeelding:Nergena nieuwbouw 1954.jpg|250px|thumb|Nergena niejbouw uut 1954]] '''Bennekum''' ([[Nederlaands|Nederlans]]: ''Bennekom'') is een woengebied in de gemeente [[Ede (gemeente)|Ede]] (previnsie [[Gelderlaand|Gelderland]]) mit 14.683 (1 jannewaori [[2004]]) inwoeners. Ze gungen der in 't begin vanuut dat de Ouwe kaark of Alexanderkaark uut 't midden van de [[14e eeuw]] stamde, mar in een onderzeuk dat pas uut-evoerd is wiest derop (deur de vonst van [[tufsteen|tufstenen]] fundementen) dat 't eerste gebouw werschienlijk al uut de [[12e eeuw]] stamt. Umstreeks 1290 kreeg disse kepel perochiaole zelfstandigheid. Bennekum leit an de rand van 't Binnenveld, dat vrogger uut moeras bestung. Langes de weg die noen Dr. Dreeslaan heet stung 't kesteel Nergena dat al in [[1340]] in historische dokementen eneumd wort en dat haost zeker eigendom was van de [[Hertog van Gelre]]. 't Kesteel stung bie 't Rhenense [[vene (grondsoorte)|veen]] en was een belangriek verdejigingswaark tegen de gevechten mit de bisschop van [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] en is uuteindelijk verrineweerd. De heerdplaot uut dit kesteel is nog anwezig in 't Bennekumse museum. Laoter is op disse plek 't Heerenhuus Nergena ebouwd, dat sinds 1664 in handen was van 't geslacht Van Eck. In 1810 wort 't deur Samuel Baron van Eck, Heer van Overbeek en Nergena verkocht. Uuteindelijk het de enigste burgemeister van Bennekum, Theodorus Prins, 't ekocht, die 't in [[1830]] of leut breken. In [[1952]] is in de stiel van dit huus veur 't toemaolige Rieksinstituut veur 't Rassenonderzeuk van Landbouwgewassen begunnen mit de bouw van een niej gebouw. In [[1954]] worde 't gebouw in gebruuk eneumen. {{Ee}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] ge50w1k9744xe4gtad5idf1ku89darf 0 2484 281824 281604 2015-05-03T16:38:22Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LocatieApeldoorn.png|right|gemeente Apeldoorne in Gelderlaand]] '''Hoenderloo''' is een [[Nederlaand]]s daarp dat in 't zuudwesten van de stad [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] leit. 't Beheurt veur 't grootste deel tot de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]] en veur een heel klein deel oek tot de gemeente [[Ede (gemeente)|Ede]], waoronder 't [[buurtschap]] [[Hoog Baarlo]]. 't Daarp leit in 't zuudelijke deel van de [[Veluwe]] en dichtbie 't [[Nationaol Park]] [[de Hoge Veluwe]]. 't Is een iezig [[toerisme|toeristische]] plek mit veul campings, bungalow-/recreaotieparken, resterants, hotels en winkels. {{Apeldoorne}} {{Ee}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] sn3tz2f96jfu3pi279646i97c382n51 0 2485 255777 8933 2013-03-11T10:27:22Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2160036]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''De Klomp''' kan verwiezen naor: *[[De Klomp (Ede)]] *[[De Klomp (Weesp)]] *[[Klomp]] (schoeisel) {{dv}} 8ay349u210diuoff562z0z2qpjyu11v 0 2486 289629 281605 2016-10-29T11:58:02Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:De Klomp, viadukt bij NSstation Veenendaal-de Klomp 2009-03-21 11.19.JPG|thumb|250px|De Klomp stesjon 't Veen-De Klomp]] '''De Klomp''' is een klein [[daarp]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand|Nederlanse]] [[pervincie|previnsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]], tegen de grens van de [[Utrecht (previnsie)|Utertse]] gemeente [['t Veen]] an. De Klomp lei an de ouwe rieksweg Utert-Aorem en iets in 't noorden lei 't daarp [[Ereveen]]. 't Daarpje het 580 (2006) inwoners. 't Bekendst is 't [[stesjon]] 't Veen-De Klomp, elegen an 't spoortrejekt Utert-Aorem en 't oudste stesjon van 't Veen. {{Ee}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] t1j1kqj02z70uj9bxat7bm4h347n68g 0 2487 281599 281597 2015-04-29T21:07:49Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Titel kleine letter}} '''t Ereveen''' ([[Nederlaands|Nederlaands]]: ''Ederveen'') is n [[daarp]] in de [[Ee (gemeente)|gemeente Ee]], in de [[Nederlaand|Nederlaandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ereveen het 3360 (2010) inwoeners. t Ereveen ligt hemelsbreed tussen [[Renswou]] in t noordwesten, [[Lunteren]] in t noordoosten en [[De Klomp (Ee)|De Klomp]] en [[t Veen]] in t zujen. De eerste bebouwing is rond [[1600]] ontstaon. t Gebied wier gebruukt veur turfwinning deur minsen uut [[Ee (stad)|Ee]], de eerste bewoeners waren dan ok arme turfstekers uut dat daarp. t Ereveen zou lange tied n arm en onderontwikkeld daarp blieven en pas in de loop van de [[19e eeuw]] wieren der stappen ezet um de armeuje en achterstaanden te bestriejen. Nao de [[Tweede Wereldoorlog]] kwammen der n paor veevoerfabrieken in t Ereveen te zitten. t Daarp het n gemeente van de [[Protestanse Karke in Nederlaand|Protestantse Kaark in Nederlaand]], n gemeente van de [[Hersteld Hervormde Karke|Hersteld Hervormde Kaark]], n [[Griffemeerden Gemeenten in Nederlaand|Griffemeerde Gemeente in Nederlaand]] en n [[Oud-Griffemeerde Gemeenten in Nederlaand|Oud-Griffemeerde Gemeente in Nederlaand]]. In t Ereveen bin twee baosisscholen; t Calvijnschool en de Julianaschool. ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.ederveen.eu/ Ederveen.eu - Webstee over t Ereveen] {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 9d328io4fv6ht5bw395s5wuudrsbbza 4 2492 88346 6896 2008-11-26T19:37:50Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wikipedie:Bot]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Wikipedie:Bot]] li5dbva0z1qmwk9twcyg59zx7ugit7k 0 2493 289316 265472 2016-10-28T17:53:53Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''De Langelille''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Langelille'' en [[Freesk|Fries]]: ''De Langelille'') is een [[dörp]] in et westen van de gemiente [[Weststellingwarf]], an de [[Kuunder (revier)|Kuunder]]. Et dörp het zoe'n 140 inwoners (2004). De naeme wodt al in [[1644]] vermeld, op een [[laandkaort]] van [[Bernardus Schotanus à Sterringe]]. Et dörp is ontstaon op 'e linkeroever van de Kuunder en is langes de haoks op 'e revier legen Karkweg uutbreided. {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] hz9bzwr3i7q262vfvhs7p4s4tmibqjs 0 2494 289330 255905 2016-10-28T17:57:33Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Hooltwoolde''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Oldeholtwolde'', [[Freesk|Fries]]: ''Aldeholtwâlde'') is een dörp in de gemiente [[Weststellingwarf]], bie de ofslag ''Der Izzerd'' van de A32. Et dörp het zoe'n 50 inwoners (2004). {{Weststellingwarf}} [[Categorie:Stellingwarfs artikel]] [[Categorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] ja2fbmt869t7vnknjmd74l0y0jf5y44 0 2495 289594 265710 2016-10-29T09:39:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Weststellingwerf Slikenboarch.png|300px|thumb|Ligging van Sliekenborg]] '''Sliekenborg''' (ok wel: ''Sliekenburg'', [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Slijkenburg'', [[Freesk|Fries]]: ''Slikenboarch'') is et kleinste dörp in de gemiente [[Weststellingwarf]]. Et leit in et zuudwesten van de gemiente, daor waor de [[Kuunder (revier)|Kuunder]] en [[Lende]] bie mekeer kommen. Et dörp het zoe'n 30 inwoners (2004). {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] o10isy0swe33m7g3brhca24u4nxlyxr 0 2496 289576 265635 2016-10-29T09:31:36Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Ni'jlaemer''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Nijelamer'', [[Freesk|Fries]]: ''Nijlemmer'') is een dörp in de gemiente [[Weststellingwarf]]. Et leit in et westen van [[Wolvege]] bi'j de [[Schipsloot]] en telt omdebi'j 110 inwoners (2004). {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 9mbop7evc0k0ytfqto9y279onihnq00 0 2497 289605 265761 2016-10-29T09:46:13Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Weststellingwerf Finkegea.png|thumb|Ligging van Vinkege]] '''Vinkege''' (ok wel: ''Vinkegao'', [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Vinkega'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Finkegea'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Weststellingwarf]], in et oosten van [[Wolvege]] en in et zuudwesten van [[Noordwoolde]]. Et dörp het zoe'n 200 inwoners (2006). {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] fr1cb15yrarfhtohtzlh444kbemt2nm 0 2499 290707 268619 2016-11-01T16:34:31Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:NL_provinsies.png|thumb|300px|Provinsies van Nederlaand]] Der bin twaolf (12) '''Nederlaandse provinsies'''. Hieronder steet n lieste van [[Nederlaand]]se provinsies en de [[heufdstad|heufdstejen]]. == Provinsies == * [[Grunnen (provinzie)|Groningen]] - [[Grunnen (stad)|Groningen]] * [[Frieslaand]] - [[Liwwadden (stad)|Leeuwarden]] * [[Drenthe]] - [[Assen]] * [[Oaveriessel|Overiessel]] - [[Zwolle]] * [[Gelderlaand]] - [[Arnem]] * [[Flevolaand]] - [[Lelystad]] * [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] - [[Utrecht (stad)|Utrecht]] * [[Noord-Hollaand]] - [[Haarlem]] * [[Zuud-Hollaand]] - [[Den Haag]] * [[Zeelaand]] - [[Milburg]] * [[Noord-Braobant]] - [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]] * [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] - [[Maastricht]] {{NederlaandsePrevinsies}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Previnsie van Nederlaand|!!]] bpofe8f2jhtz71bb61u7w9qshu540qi 6 2500 6916 2006-06-04T18:53:35Z Servien 7 van nl-wiki wikitext text/x-wiki van nl-wiki qcs0q8kpbwuz908p88vmu2m3j3hh6b3 0 2501 284654 284653 2016-05-28T00:01:19Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Deure.jpg|thumb|180px|n Klassieke deure]] [[Bestaand:deuren.jpg|thumb|180px|n Terrasdeure mit daorin n hondenluuk]] n '''Deure''' is n beweegbaor element in n [[mure]] of n [[hekke]] die t meugelik maakt um van de ene kaante naor de aandere kaante te gaon en die oek aofesleuten kan wörden. De deurtype die t meest veurkömp besteet uut n houten schot, dat langes één vertikale kaante n dreipunt of [[hengsel]] hef waorlanges de deure naor binnen of naor buten dreit, en an de aandere kaante n [[slot]] um te veurkoemen dat de deure per ongelok deur bieveurbeeld de [[wiend]] los geet. Um de deure los en toe te kunnen doon zit der n [[klinke]] of n haandvat op. n Deure wördt oek wel es n ''planke in t gat'' eneumd. == Deurtypen == '''Typen deuren naor de maniere waorop ze los gaon:''' * gewone deure (zo as hierboven steet) * [[dreideure]] * [[klapdeure]] * [[roldeure]] * [[skoefdeure|schuufdeure]] * [[dubbele deure]] (dat besteet uut n boven- en n onderdeure) '''Typen deuren naor der funksies:''' * [[graziedeure]] * [[balkondeure]] * [[hordeure]] * kastdeure * liftdeure * nooddeure * hondendeure/-luuk (deure veur [[hond]]en, bie [[kat]]ten is de ingang kleinder en he'j t meestentieds over n kattenluuk) == Nedersaksies == {{Nds/deure}} {{commonscat|Doors}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Huusraod]] fpydeqlaqq66yijqnjr0vx2gnravkh6 14 2502 288172 288063 2016-10-26T15:29:38Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Hier beheuren alle artikels dij te doun hebben mit Oostfraislaand, t gewest in Leegsaksen, Duutslaand. [[Kategorie:Streek in Nedersaksen]] mk88ywi2adgl7vcrzxrvq0uumcwpxhm 0 2504 272425 264534 2013-12-19T21:24:51Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata (zea stond al op wikidata) wikitext text/x-wiki ''''t Flakkees volkslied''' geet as volg: :[[Goeree-Overflakkee|Flakkee]] is un eiland en 't waeter is brêêd. :Wie d'r weunt, ken d'r wel over praete. :Het liekt ongelokkig mar zonger de bôôt, :Ken j'ons eiland onmeuglik verlaete. :Mar ik gloave, dat juust deur dat waeter zô wied, :Waar j'op plekken niet over ken kieke, :Hier un volkje weunt met un eigen idee, :Tussen gorzen in slikken in dieken. :Kom saeme gezonge van 't mooie Flakkee, :Waar m'n wete van zwêête en zwoege. :Mar al motte me sjouwe, me binne tevree, :Bie twiejen, bie 't oesten in ploegen. :Want van ons ken je lêêre, hoe deur erbeid en kracht, :De beste vrucht as un zegen je wacht, :Want van ons ken je lêêre, hoe deur erbeid en kracht, :De beste vrucht as un zegen je wacht. :As de zunne in 't Oosten de wolken kleurt, :Dan stae m'n hier klaer op den akker. :M'n haal een schoft in de kluten gesjouwd, :In dan wordt er een stadsmens pas wakker. :Mar komt in de zeumer es an op Flakkee, :In kuiert es over de velden, :Dan zie je pas goed, wat een boer hier bereikt, :Hie wint vruchten, zoô zie je zelden. :Kom saeme gezonge van 't mooie Flakkee, :Waar m'n wete van zwêête en zwoege. :Mar al motte me sjouwe, me binne tevree, :Bie twiejen, bie 't oesten in ploegen. :Want van ons ken je lêêre, hoe deur erbeid en kracht, :De beste vrucht as un zegen je wacht, :Want van ons ken je lêêre, hoe deur erbeid en kracht, :De beste vrucht as un zegen je wacht. :En as op den aevend het werk is gedaen, :Dan gaemen gezellig staen praete. :Mit een dampende pupe în een doôze tebak, :Op de kaoie, de heule of de straete. :Daer wordt wat verhandeld, daer hoor je wat an, :Daer stae je echt voor je genoegen, :Dan lache m'n smaekelijk in verzaemle weer moêd, :Voor den volgende dag om te zwoege. :Kom saeme gezonge van 't mooie Flakkee, :Waar m'n wete van zwêête en zwoege. :Mar al motte me sjouwe, me binne tevree, :Bie twiejen, bie 't oesten in ploegen. :Want van ons ken je lêêre, hoe deur erbeid en kracht, :De beste vrucht as un zegen je wacht, :Want van ons ken je lêêre, hoe deur erbeid en kracht, :De beste vrucht as un zegen je wacht. == Uutgaonde verwiezingen == * http://ingeb.org/songs/flakkeei.html (klik op 'melody' um de melodie te heuren) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Nederlaands volkslaid]] [[Kategorie:Zuud-Hollaand]] gcn9f46ipaw763mmzxxrydcv5rlsfyw 0 2505 265854 255997 2013-05-10T15:30:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki 't '''Zeeuws-Vlaoms volkslied''' is eschreven in 1917 deur ds. J.N. Pattist en J. Vreeken. De [[meziek]] is van A. Lijssen. 't Lied is gelieke as 't [[Zeeuws volkslied]] een reactie op de [[België|Belgische]] annexaotieplannen naor anleiding van de [[Eerste Wereldoorlog]]. [[Nederlaand]] was daorin neutraol ebleven, mer de Belgen vunnen dat Nederlaand zich deur die neutraliteit pro-Duuts had op-esteld en eisen daorum [[Zeeuws-Vlaonderen]] en [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] op. In [[Zeelaand]] wönnen woes op de Belgische eisen ereageerd. In Zeeuws-Vlaonderen wönnen een striedlied eschreven dat de band tussen 't 'laandjen' en Nederlaand benaodrokken. Laoter greuide 't lied uut tot 't Zeeuws-Vlaoms volkslied. ---- :''Waar eens 't gekrijs der meeuwen'' :''Verstierf aan 't eenzaam strand,'' :''Daar schiepen zich de Zeeuwen'' :''Uit schor en slik hun land;'' :''En kwam de stormwind woeden,'' :''Hen dreigend met verderf,'' :''Dan keerden zij de vloeden'' :''Van 't pas gewonnen erf.'' :Refrein: :''Van d'Ee tot Hontenisse'' :''Van Hulst tot aan Cadzand'' :''Dat is ons eigen landje,'' :''Maar deel van Nederland.'' :''Waar eens de zeeën braken,'' :''Met donderend gedruis'' :''Daar glimmen nu de daken,'' :''En lispelt bladgesuis.'' :''Daar trekt de ploeg de voren,'' :''Daar klinkt de zicht in 't graan.'' :''Daar ziet men 't Zeeuwse koren,'' :''Het allerschoonste staan.'' :''Daar klappen rappe tongen,'' :''De ganse lieve dag.'' :''Daar klinkt uit frisse longen,'' :''Gejok en gulle lach.'' :''Daar klinkt de echte landstaal,'' :''Geleerd uit moeders mond.'' :''Eenvoudig, zonder omhaal,'' :''Goed Zeeuws en dus goed rond.'' :''Daar werd de oude zede,'' :''Getrouwelijk bewaard.'' :''En 't huis in dorp en steden,'' :''Bleef zuiver Zeeuws van aard.'' :''Daar leeft men zo eendrachtig,'' :''En vrij van droef krakeel.'' :''Daar dankt men God almachtig,'' :''Voor 't toegemeten deel.'' :''De worstelstrijd met Spanje,'' :''Bracht ons het hoogste goed,'' :''De vrijheid door Oranje,'' :''Betaald met hartebloed.'' :''Dat goed gaat nooit verloren,'' :''De Nederlandse vlag,'' :''Zal wapp'ren van de toren,'' :''Tot op de jongste dag.'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zeelaand]] [[Kategorie:Nederlaands volkslaid]] jx8momxwqjun55cfgezdx94yyfuh53p 0 2506 6935 2006-06-05T15:32:01Z Servien 7 Titel van [[Zeeuws-Vlaams volkslied]] ewiezigd naor [[Zeeuws-Vlaoms volkslied]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Zeeuws-Vlaoms volkslied]] ky7gb3lhaqa5u5xfw7f8jjrpoeqfgjs 0 2507 270724 264740 2013-10-01T17:51:02Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:LocatiePutten.png|thumb|250px|Kaort van t Putterse dialektgebied]] t '''Putters''' is n [[West-Veluws]] en [[Nedersaksies]] [[dialekt]] dat espreuken wort in de gemeente [[Putten]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Putters is stark verwant an dialekten as t [[Armeloos]], [[Harderwieks]], [[Niekarks]] en t [[Barrevelds]]. t Putters ku'j beschrieven as n Nedersaksies dialekt mar wel mit n bonk [[Nederfrankies]]e invleujen, net zo as de meeste are [[West-Veluws]]e dialekten. ==Variasie in t Putters== Binnen Putten he'j, wat t dialekt angaot, n paor kleine verschillen. De uutspraak van bieveurbeeld de Nederlandse woorden ''riep; geroepen'' en ''liep; gelopen'' is in t grootste gedeelte van Putten ''reup; ereupen'' en ''leup; eleupen'', mar in [[Diermen]], dat stark op [[Niekark]] ericht is, is dat ''riep; eroepen'' en ''liep; elopen''. Oek in de lengte van de a/aa kan wat variasie zitten, bv. ''varken''-''vaarken'' en ''warken''-''waarken''. n Ander veurbeeld is [[Diermen]], daor zegen ze: ''duun'', ''doenker'', ''leig'' en ''greig'' in de rest van Putten zegen ze: ''doen'', ''donker''/''duuster'', ''leeg'' en ''greeg''. Deurdat t Putters de leste tientallen jaoren stark vernederlandst is, binnen der noen oek verschillen tussen de taol van de darpskern en de taol van buten. Zo is de Oud-Veluwse klank ''sj-'', op plekken waor ze in t Nederlands ''sch-'' zegen, amper meer te heuren op t darp mar wel nog in t butengebied, bieveurbeeld in [[Steenenkamer (Putten)|Steenenkamer]]. Ten noorden van Putten loopt de [[isoglosse]] ''gaot/staot-geet/steet'', in t zujen dervan zegen ze ''hie staot/gaot'' en ten noorden dervan, vanof [[Armelo]], is t ''hie steet/geet''. n Ander verschil in uutspraak tussen t Putters en t Armeloos is dat ze in Putten ''want'' zegen en in Armelo ''went''. Oek bin der nog verschillen waor je lastiger n bepaolde plek an toewiezen kunnen, bv. ''hie dee/deu/dui'', ''drie/dree'' en ''gien/geen''. ==Schrieverie== Der is oek n dialektboek uutebrocht over t Putters: ''Putters Praoten'', hierin staot n lange alfabetiese woordeliest mit typies Putterse dialektwoorden en spreekwoorden, wat verhaoltjes, ouwe resepten en beschrievingen van typies Putterse spelletjes. t Putterse dialekt wort oek gebruukt in t [[Woordenboek van de Gelderse Dialecten]] (WGD) uutebrocht deur de [[IJsselacademie|Iesselakademie]], oek in t [[Barnevelds Woordenboek]] staon wat Putterse woorden van de angrenzende buurtschappen. Veur n liest mit Putterse dialektwoorden en uutdrukkingen ku'j t best effen kieken bie t artikel [[West-Veluws]] of [[Veluwse taalwiezer]]. ==Ossemart== Wie t Putters greeg wil heuren, kan n bezeukjen brengen an de [[Ossemart]] n tradisionele naojaorsmart mit van alles en nog wat. Je heuren der waorschienlik zoveul Putters umdat t van oorsprong n echte beestemart is, je zien der nog altied [[landbouw]]warktugen ([[dorskast]]en bieveurbeeld) en der worren oek tentoonstellingen ehouwen. ==Putters tellen== {| ! Siefer ! Putters |- | 1 | een |- | 2 | twee |- | 3 | drie{{Info|Of 'dree', geldt noen as ouwerwets}} |- | 4 | vier |- | 5 | vuuf |- | 6 | zes |- | 7 | zeuven |- | 8 | acht |- | 9 | negen |- | 10 | tien |} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Veluws]] gc9a1vg78o3hk58kuo4fmqiuxvj3bp5 0 2509 277201 277190 2015-01-19T23:20:07Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Achterkaante welkomstbord Nunspeet.jpg|thumb|'''''Doo mer mit geduld hinne''''' - Nunspeetse tekste op de achterkaante van n welkomstbord da'j zien a'j uut de gemeente Nunspeet vortgaon.]] [[Bestaand:LocatieNunspeets.png|thumb|De kaorte van t Nunspeetse dialektgebied]] t '''Nunspeets''' is n [[Nedersaksies]] [[dialekt]] dat espreuken wördt in de [[Gelderlaand|Gelderse]] gemeente [[Nunspeet]]. t Nunspeets beheurt tot de [[West-Veluws]]e dialektgroep, mer hef deurdat t an t [[Oost-Veluws]]e dialektgebied grenst, veule overeenkomsten mit de Oost-Veluwse dialekten. Veural de dialekten van [[Doorspiek]], [[Elburg]] en [[Oldebroek]] bin stark verwaant an t Nunspeets. ==Kenmarken== n Veurbeeld van zo'n kenmark die t Nunspeets mit t Oost-Veluws deelt, is dat t Nunspeets grotendeels gien [[apokope|e-apokope]] ehad hef, dit betekent dat de -e an t einde van vrouwelike [[zelfstaandig naamwoord|zelfstaandige naamwoorden]] op de meeste plekken ebleven is, zo bin bieveurbeeld de Nederlaandse woorden ''kaas'', ''kies'' en ''kerk'' in t Nunspeets ''keze'', ''kieze'' en ''karke'' (vergeliekbaor mit de Oost-Veluwse dialekten) terwiel de woorden ''keis{{Info|Oek wel: kees, kaes of kaos}}'', ''kies'' en ''kark'' in t zujelike en middelste part van t West-Veluwse dialektgebied veurkoemen. In t Nunspeets he'j oek vake da'j de [[t-vortlaoting|t vortlaoten]] (dat in disse schriefwieze niet zichtbaor is), dit he'j oek in t [[Limburgs]], t [[Utrechs-Alblasserwaards|Utrechts]] en wele aandere [[Veluws]]e dialekten. In de Veluwse dialektgroep nimp t Nunspeets samen mit t Doorspieks en t Elspeets n biezundere plekke in, dit kömp deurdat daor de openere eenklankachtige uutspraak van de oorspronkelik esleuten lange klinkers (t eerste stadium in t veraanderen naor n tweeklank) noen nog altied zichtbaor bin (al is t wel minder ewörden), veurbeelden bin bieveurbeeld de uutspraak {{IPA|[tɪd]}}, {{IPA|[nɪt]}} en {{IPA|[mɪn]}} (korte i-klank) naost de uutspraak {{IPA|[tid]}}, {{IPA|[nit]}} en {{IPA|[min]}}) (ie-klank), dit verschiensel is oek niet arg konsekwent, dit zelfde prinsipe hef zich veuredaon bie de uu: {{IPA|[hʏs]}} (hus) naost {{IPA|[hys]}} (huus). n Aander ampart kenmark van t Nunspeets is de ''ee'' en ''oo'' veur n antal woorden die in t [[Nederlaands]] mit n ''ie'' of ''oe'' eschreven wörden (bieveurbeeld: dree, breef, wee, doon, ko, scho = drie, brief, wie, koe, schoen), dit verschiensel is beteund tot t noordelike deel van de Veluwe. ==Klanken== ===Klinkers=== ====Eenklanken==== {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="25%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | schriefwieze ! style="background-color:#abcdef" | [[Internasjonaal Klaankenskrift|uutspraak]] ! style="background-color:#abcdef" | veurbeeld |- |ie |[i] / [ɪ] |''tied / diek'' |- |ie, i |[i] |''zieje'' |- |ie |[iː] |''iezer'' |- |i |[ɪ] |''lippen'' |- |uu, u |[y] / [ʏ] |''kruus'' |- |u, uu |[yː] |''kruzen'' |- |u, |[ʏ] |''kussen'' |- |eu |[{{IPA|øː}}] |''veulen'' |- |ö |[{{IPA|œ}}] |''ewörden'' |- |e |[ə] |''stobb'''e''''' |- |ee, e |[eː] |''zee'', ''breve'' |- |e |[ɛ] |''flesse'' |- |ae |[ɛː] |''baere'', ''blaeren'' |- |a |[ɑ] / [a] |''vat'', ''latte'' |- |aa, a |[aˑ] / [aː] |''jagen'', ''schaap'' |- |o |[ɔ] |''wolle'' |- |ao |[ɔː], [ɔˑ], [ɔˑə], [ɔːə], |''blaozen'', ''plaotse'', ''draod'', ''haost'', |- |oo |[oː] / [oˑ] |''lopen'', ''doon'' |- |oe |[u] |''boek'' |- |oe |[{{IPA|uː}}] |''boer'' |} ====Tweeklanken==== *[{{IPA|ʏj}}] van ''mu'j'', (samentrekking van ''mut jie''), ''fuj'' *[{{IPA|øˈi}}] van ''heui'' *[{{IPA|œˑy}}] van ''spuit'' *[{{IPA|ɛi}}] van ''drei'' *[{{IPA|ɛijˑ}}] van ''he'j'' (samentrekking van ''heb jie'') *[{{IPA|ɑj}}] van ''ha'j'' (samentrekking van ''had jie'' *[{{IPA|ɪj}}] van ''bi'j'' (samentrekking van ''bin jie'')) *[{{IPA|ɔj}}] van ''wo'j'' (samentrekking van ''wol jie'') *verlengd: [{{IPA|ɔːi}}] van ''fraoi'' *[{{IPA|oˑj}}] van ''do'j'' (samentrekking van ''do jie'') *[{{IPA|iˑə}}] van ''hier'' *[{{IPA|yˑə}}] van ''vuur'' *[{{IPA|ɵˑə}}] van ''deure'' *[{{IPA|ɪə}}] van ''beer'', ''pere'' *[{{IPA|ɪˑɛ}}] van ''zegen'' (nl. zeggen) *[{{IPA|eː}}] van ''zee'' *[{{IPA|ɔːə}}] of [{{IPA|ɔˑə}}] van ''vaoren''/''draod'' *[{{IPA|oˑə}}] van ''schone'' ==Verschillen in t Nunspeetse dialekt== t Nunspeets kan in de verschillende gebiejen van de gemeente nog wel es verschillen. Zo bin t Hulshorster dialekt en t Vierhoutense dialekt wat [[Nederfrankies]]er van karakter as t dialekt dat in t darp epraot wördt. t Elspeets hef n wat grotere Nedersaksiese invleud as t Hulshorsts en Vierhoutens, mer weer minder as t dialekt uut t darp. t Dialekt dat espreuken wördt tegen Doorspiek an klinkt op zien beurt weer wat Nedersaksieser as t dialekt uut t darp. Dit ku'j oek goed zien in de onderstaonde zinnen: * Darp: ''Wulen hebben, toe t nog locht was, in de bos ewest. Ik heb toe zwat n paor mossen en spraojen die in t mos zatten evöngen.'' * Elspeets: ''Wulen hebben, toe t nog licht was, in de bos eweest. Ik het toe zwat over n paor mussen en spraonen die in t mos zatten evangen.'' * Vierhoutens/Hulshorsts: ''Wulie hen, toe t nog licht was, in de bos eweest. Ik het toe zwat n paor mussen en spraojen die in t mos zatten evangen.'' * Nederlaands: ''Wij zijn, toen het nog licht was, in het bos geweest. Ik had toen bijna een paar mussen en spreeuwen die in het mos zaten gevangen.'' ==Schrieverieje== Der is oek n boek over t Nunspeets uutebröcht: ''Bie Bart in de rie'', mer dit boek wördt niet meer edrokt, ze bin wel drok doonde an t tweede deel van t boek. t Eschreven Nunspeetse dialekt wördt veerder oek nog gebruukt in t [[Woordenboek van de Gelderse Dialecten]]. In de plaotselike kraante hef ''Lammertnôom'' oek n eigen kollum, t dialekt van disse stukjes hebben wat meer [[Doorspiek]]se invleujen as in t darpsdialekt zelf. Disse stukjes bin laoter ebundeld en in boekvorm edrokt, mit de gelieknamige titel "Lammertnôom". ==Nunspeets tellen== A'j gewoon tellen dan gebruuk je de eerste vorm en a'j iets an t tellen bin dan gebruuk je de aandere vorm. {| ! Getal ! Nunspeets |- | 1 | een, ene |- | 2 | twee, tweje |- | 3 | dree, dreje |- | 4 | vier, viere |- | 5 | vuuf, vuve |- | 6 | zes, zesse |- | 7 | zeuven, zeuvende |- | 8 | acht, achte |- | 9 | negen, negende |- | 10 | tien, tiene |} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Veluws]] 899fvyut17qesyqag5iw56j35puvlgd 0 2510 289587 265682 2016-10-29T09:36:27Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Eaststellingwerf Ravenswâld.png|thumb|right|Raevenswoold]] '''Raevenswoold''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Ravenswoud'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Ravenswâld'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Ooststellingwarf]] in [[Nederlaand]]. Et leit in et oosten van [[Oosterwoolde]] en in et noordoosten van [[Appelsche]]. Et dörp had begin 2006 zoe'n 419 inwoners. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.ravenswoud.nl/ Webstee Raevenswoold] {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] mvljf1nsnwr3ut7l9byr23e8vasb4t7 0 2511 289339 265585 2016-10-28T17:59:14Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Eaststellingwerf Langedike.png|thumb|300px|right|Langedieke]] '''Langedieke''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Langedijke'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Ooststellingwarf]] in [[Nederlaand]]. Et leit tussen [[Oosterwoolde]] en et [[Nationaol Park Drents-Friese Woold]]. Et dörp het zoe'n 293 inwoners (1 jannewaori 2006). Et dörp is ontstaon langes een weg. De naeme (letterlik "lange weg") verwiest hier nog naor. D'r staot ok ien van de klokkestoelen in Frieslaand. D'r hangt een klokke uut [[1300]]; de ooldste klokke van [[Noord-Europa]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] be3fmai2tb3lc5m1n0vckql3tyq8ke9 0 2512 289326 265497 2016-10-28T17:55:57Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Eaststellingwerf Elslo.png|thumb|300px|right|Else]] '''Else''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Elsloo'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Ooststellingwarf]]. Et leit in et zuudwesten van [[Oosterwoolde]] en in et noordwesten van et [[Nationaol Park Drents-Friese Woold]], en het omdebi'j 649 inwoners (1 jannewaori 2006). Else is ontstaon in de [[11e eeuw|11e ieuw]]. In de oorspronkelike Nederlaanse naeme verwiest ''loo'' naor "bos"; de naeme betekent dus bos van elzen. De buurtschoppen [[Tronde]] en [[Kannede (Ooststellingwarf)|Kannede]] wodden tot et dörp rekend. Bi'j de karke staot ok ien van de klokkestoelen in [[Friesland]]. <gallery> Ofbeelding:Klokkenstoel Elsloo 01c.JPG|Klokkestoel </gallery> ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.elsloo-fr.nl/ Webstee over Else] {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 7nt6d90ncjr7elz1pr4sluy8vtrinpt 0 2513 289312 265467 2016-10-28T17:52:42Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Eaststellingwerf De Haule.png|thumb|300px|right|De Haule]] '''De Haule''' (ok wel uutspreuken as ''De Hauwel'', [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Haule'') is een [[lintdörp]] in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Ooststellingwarf]]. Et leit in et noorden van [[Oosterwoolde]], tussen disse plakken en [[Haulerwiek]], en het omdebi'j 611 inwoners (1 jannewaori 2006). De naeme komt lichtkaans van ''havela'', dat "heufd" betekent en zol verwiezen naor de omstaandighied dat et gebied van et dörp hoger leit dan de omkrieten die veulal uut [[Vene (grondsoorte)|vene]] beston. De bi'jnaeme van de inwoners van De Haule is ok wel ''korappen'' of ''Hauler rapen''. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 0q483j538gly1aqovris4q04i2vci71 0 2514 289310 265465 2016-10-28T17:52:14Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Eaststellingwerf De Fochtel.png|thumb|300px|right|De Fochtel]] '''De Fochtel''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Fochteloo'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Ooststellingwarf]]. Et leit in et oosten van [[Oosterwoolde]], en het omdebi'j 449 inwoners (1 jannewaori 2006). De naeme zol [[pienboom]]bos betekenen. De bi'jnaeme van de inwoners van De Fochtel is ok wel ''knollen''. ==Kaamp Ybenheer== Bi'j De Fochtel was sund de jaoren dattig een warkkaamp vestigd in et kader van de warkverschaffing, et [[Riekswarkkaamp Ybenheer]]. In [[1942]] wodde dit een warkkaamp veur mannelike [[jodendom|joodse]] [[dwangarbeider]]s. In de naacht van [[2 oktober|2]] op [[3 oktober]] van dat jaor wodde et ontruumd. Alle 215 kaampbewoners wodden naor [[kaamp Westerbork]] ofvoerd, en vandaor naor [[Auschwitz]] en [[Sobibór]]. Nao de oorlog is et kaamp bruukt om [[Molukken|Molukse]] [[Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger|KNIL]]-militairen en heur gezinnen te huusvesten. In et dörp is op 2 oktober [[2002]] een monement onthuld ter naogedaachtenis an et kaamp. Op et [[begreefplak]] staot ok ien van de klokkestoelen in [[Friesland]]. <gallery> Ofbeelding:Klokkenstoel Fochteloo 08C.JPG|Klokkestoel </gallery> {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 6gx4ac45ejss0drdlld9883gekz2wh5 0 2515 289291 289290 2016-10-28T16:53:17Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Doldersummer Veld 11-2004.jpg|thumb|right|400px|Doldersummerveld vanof uutkiektoren, november 2004]] Et '''Nationaol Park Drents-Friese Woold''' is een groot aniensleuten [[netuurgebied]] op 'e greens van de perveensies [[Frieslaand]] en [[Drenthe]]. Et ruum 6100 [[bunder]] grote [[Nationaol Park|Nationaole Park]] bestaot uut [[bos]], [[heed (vegetasie)|heide]] en [[zaandverstuving|stoefzaand]]en. Belangrieke plakken an de raanden van et park bin de dörpen [[Appelsche]] in Zuudoost-Frieslaand en [[Doldersum]], [[Diever]], [[Hoogersmilde]], [[Wapse]] en [[Vledder]] in Drenthe. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Bos in Nederlaand]] [[Kategorie:Zaandverstuving in Nederlaand]] [[Kategorie:Netuurgebied in Drenthe]] [[Kategorie:Netuurgebied in Frieslaand]] p5j8lm422yjvyr66wqec8zksbju8zd2 0 2517 255848 149124 2013-03-11T10:29:55Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q3377034]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Hoef''' kan verwiezen naor: *Een [[hoef (peerd)|hoef]] van een peerd *[[Hoef (Putten)]] {{dv}} bam6stdijo1mqkirw5n23j9t4x736sa 0 2518 272341 261935 2013-12-14T20:39:56Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki Oender '''bevolking''' worren alle inwoeners van een bepaold [[land]] of gebied erekend. De bevolking wort oek wel ''popelaosie'' of ''inwoeners'' eneumd. Meestal wort 't woord ''bevolking'' in combinaosie mit 't inwoenerantal gebruukt um 't antal inwoeners an te dujen. De [[bevolkingsdichtheid]] geeft an hoeveul [[mense|minsen]] of orgenismes op een oppervlak-eenheid leven. Bevolking en bevolkingsdichtheid van een gebied is staotistische infermaosie die op veul plekken is terug te vienen, bieveurbeeld in een willekeurige atlas. Wat 't gebruuk van disse infermaosie angaot kunnen de ciefers op-edeeld worren naor [[bevolkingsgroep]]en, [[ouwerdom]] of [[sekse|geslacht]]. In dat geval wort wel espreuken over de [[bevolkingssamenstelling]]. Een gebied waor de bevolking aorig betuund is heet [[dunbevolkt]] en mit veul bevolking [[dichtbevolkt]]. [[Nederland]] is een veurbeeld van een dichtbevolkt gebied. Mar binnen Nederland is de [[randstad]] dichtbevolkt en 't noord-oosten van Nederland ([[Friesland]], [[Grunnen (provinzie)|Groningen]], [[Drenthe]]) dunbevolkt. {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Geografie]] qwlrpm17v57wf549wegz5784fexwxi1 0 2519 270755 270754 2013-10-04T15:24:15Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:SquareMeterQuadrat.JPG|thumb|n Vierkante meter emaakt van PVC-buizen]] De '''oppervlakte''' of t '''oppervlak''' geeft an hoe groot n 2-dimensionaol gebied is. Dit kan de oppervlakte wezen van n [[tweedimensionaol|tweedimensionaole]] vorm, mar oek de oppervlakte van n [[driedimensionaol|driedimensionaole]] vorm. Oppervlakte wort oek wel ''grootte'' eneumd, mit name bie die van [[perseel|perselen]]. De [[SI]]-eenheid van oppervlakte is de [[vierkante meter]], m². Dit is of-eleid van de SI-eenheid [[meter]]. ==Formules== ===2D=== t Oppervlakte van enkele tweedimensionaole objekten: *Oppervlakte van n [[vierkant]]: lengte × lengte. *Oppervlakte van n [[rechthoek]]: lengte × breedte. *Oppervlakte van n [[ruut]]: heugt × breedte. *Oppervlakte van n [[driehoek]]: ½ × baosis × heugt. **t oppervlakte kan oek mit behulp van de [[formule van Heron]] berekend worren. *Oppervlakte van n [[sirkel]]: [[pi (wiskunde)|π]] r<SUP>2</SUP> (waorin r de straol van de sirkel is). ===3D=== t Oppervlakte van enkele driedimensionaole objekten: *Oppervlakte van n [[kubus]]: 6 s², waorin s de lengte is van een kant van de kubus. *Oppervlakte van n [[balk]]: 2 ((l × w) + (l × h) + (w × h)), waorin l, w en h de lengte, breedte en heugt bin van de balk. *Oppervlakte van n [[bol (lichaam)|bol]]: 4 π r² waorin r de straol van de bol is. *Oppervlakte van n [[silinder]]: 2 π r (h + r), waorin r de straol van de sirkelvormige baosis is, en h de heugt van de silinder. *Oppervlakte van n [[kegel]]: π r (r + √(r² + h²)), waorin r de straol van de sirkelvormige baosis is, en h de heugt van de kegel. {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Meetkunde]] geapox0ktyutc1rhb9nyrowusvgdu98 0 2520 280138 280121 2015-04-07T13:06:19Z Servien 7 /* Bevolkensdichtte in Nederlaandse provìnzies */ wikitext text/x-wiki '''Bevolkensdichtte''' geft de verholdens aan tussen t aantel [[bevolking|inwoner]] en t [[oppervlak]] van n bepoald topogroafisch gebied. Maisttied wordt de bevolkensdichtte aangeven in t aantel inwoner per km² (voak laandoppervlak, soms totoal oppervlak). Hierbie kinnen verschillen veurkommen deurdat t [[woater]]oppervlak (zo as meren en inhammen) soms mitrekend wordt in t oppervlak van t [[Vastelaand|laand]]. In n aantel aandere gevallen zol t kinnen dat territorioale gebieden (zo as [[Frankriek|Fraanse]] overzaise gebiedsdailen) nait mitrekend worden. Moar maisttieds kinst der van uutgoan dat t heufdgebied van t laand as uutgaankspunt neumen zal worden. Laanden dij uut nait meer as "stadstoaten" bestoan hebben vanzölf een veul hogere bevolkensdichtte. n Variaant op de bevolkensdichtte is de adresdichtte, dij aangeft houveul huusadressen der binnen 1 [[vierkaante kilemeter|vierkaante kilometer]] binnen. == Bevolkensdichtte bereken == De bevolkensdichtte kin berekend worden as: :<math>\mbox{bevolkensdichtte}=\frac{\text{inwonertal}}{\text{oppervlakte}}</math> == Bevolkensdichtte in Nederlaandse provìnzies == Inwoners per vierkaante kilometer, oplopend van dunstbevolkt noar dichtstbevolkt (doatum: jannewoari 2015). {| | *[[Drenthe|t Drìnt]] (185) *[[Frieslaand|Fraislaand]] (193) *[[Zeelaand]] (213) *[[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] (250) *[[Flevolaand]] (283) *[[Oaveriessel|Overiessel]] (343) |valign="top"| *[[Gelderlaand]] (408) *[[Noord-Broabaant]] (506) *[[Limburg (Nederlaand)|Limbörg]] (520) *[[Utrecht (provinsie)|Utrecht]] (912) *[[Noord-Hollaand]] (1034) *[[Zuud-Hollaand]] (1279) |} == Ôfbeelden == [[Ofbeelding:World population density map.PNG|thumb|left|400px|Bevolkensdichtte wereldwied]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geografie]] p4xvqftkwq6vfg9pa4376bhbx7qjfou 0 2521 28541 6977 2007-02-20T19:27:39Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Bevolkensdichtte]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Bevolkensdichtte]] 7g1y2t34s252p9jp6j1m1e8icoavrpz 0 2523 255773 253730 2013-03-11T10:27:19Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 176 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2014]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} '''2004''' ([[Latien]]: ''MMIV'') was een [[schrikkeljaor]] dat op een [[donderdag]] begun. 't Was in de [[Chinese astrologie]] 't jaor van de ape. == Gebeurtenissen == === [[Jannewaori]] === * 4 jannewaori - [[Michail Saakasjvili]] wönnen tot prissedent van [[Georgië]] ekeuzen. * 13 jannewaori - een leraar op 't [[Den Haag|Haagse]] Terra College wönnen deur een leerling neer-escheuten. === [[Febrewaori]] === * 17 febrewaori - 't hooggerechshof van de [[Verenigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] staot [[Massachusettes]] steet 't [[homohuwelijk]] toe. Beginne van de discussie in de VS over 't homohuwelijk. * 18 febrewaori - bie een treinongelok in [[Iraan]] koemen 320 meensen um 't leven. * 29 febrewaori - de [[Haïti]]aanse prissedent [[Jean-Bertrand Aristide]] tree of nao langdurende rellen in de heufstad [[Port-au-Prince]]. === [[Meert]] === * 1 meert - nao zeuven jaor vertraging begin in [[België]] 't preces tegen [[Marc Dutroux]]. * 11 meert - in [[Medrid]] vunnen vier zwaore bomanslagen deur [[Al-Qaedah]] plaose. * 14 meert - [[Vladimir Poetin]] wönnen herkeuzen as prissedent van [[Ruslaand]] * 29 meert - zeuven nieje lanen trejen toe tot de [[NAVO]]. === [[April]] === * 17 april - [[Abdelaziz ar-Rantissi]], kopstuk van [[Hamas]], wonnen vermeurd. === [[Mei]] === * 1 mei - tien nieje lanen trejen toe tot de [[Europese Unie]]. * 1 mei - de meeste [[protestantisme|Protestanse Karken]] fuseren tot de [[PKN]]. === [[Juni]] === * 18 juni - de tekse van de [[Europese Constitutie]] wonnen vasteleg. === [[Juli]] === * 30 juli - In [[Gellingen]] ([[Henegouwen]]) ontplof der een gasbusse onder een febrieksterrein. === [[Augustus]] === * 1 augustus - bie een braand in een winkelcentrum in [[Asunción]], [[Paraguay]], koemen meer as 400 luui um 't leven. * 13-29 augustus - [[Olympische Speulen]] in [[Athene]]. * 25 augustus - twee Russische [[vliegtuug|passagiersvliegtugen]] storten neer as gevolg van bomanslagen deur [[Tsjetsjenië|Tsjetsjenen]]. === [[September]] === * 1-3 september - in [[Beslan]], in de Russische deelrippebliek [[Noord-Ossetië]], hem rebellen een baosisschoele egijzeld. 't Russische leger maak mit veul geweld een einde an de gijzeling. * 20 september - de [[Indonesië|Indonesische]] prissedensverkiezingen wönnen ewunnen deur [[Susilo Bambang Yudhoyono]]. === [[Oktober]] === * 2 oktober - zo'n 200.000 meensen demonstreren op 't [[Museumplein]] in [[Amsterdam]] tegen 't [[kabinet-Balkenende II]]. * 9 oktober - De presidentsverkiezingen in [[Afghanistan]] wönnen ewunnen deur [[Hamid Karzai]]. * 27 oktober - een nieje vertaling van de [[Biebel]], dee deur alle genootschappen in Nederlaand en [[Vlaonderen]] gebruuk kan wonnen, kump uut. === [[November]] === * 2 november - [[film (cinematografie)|filmregisseur]] en rechs kolumnis [[Theo van Gogh]] is vermeurd deur [[islam|moslim]]-[[extremisme|extremis]] [[Mohammed B.]] * 2 november - de zittende prissedent [[George W. Bush]] win de Amerikaanse prissedentsverkiezingen. * 10 november - in Den Haag wönnen mit veul geweld en meuite tien moslimextremissen earresterd. * 14 november - de verbojen verklaorde partie [[Vlaams Blok]] hef zich op en geet veerder onder de naam ''[[Vlaams Belang]]''. * 23 november - zittend premier [[Viktor Janoekovitsj]] win de verkiezingen in [[Oekraïne]]. Drek wonnen e van fraude beschuldigd; beginne protessen in [[Kiev]]. === [[December]] === * 17 december - de EU geef [[Turkije]] een daotum veur 't beginne van de onderhaandelingen over toetrejing. * 26 december - bie een zwaore eerdbeving in de Indische Oceaan, gevolg deur een [[vleuigolve]], bin in Zuudoost-[[Azië]] meer as 150.000 luui um-ekoemen. [[Indonesië]], [[India]], [[Sri Lanka]] en [[Thailaand]] bin akelijk etröffen. * 26 december - nao een maond van zwaore protessen wonnen in de Oekraïne nieje verkiezingen ehouwen, disse keer ewunnen deur [[Viktor Joesjtsjenko]]. == Geboren == * 6 febrewaori - [[Louise Sophie Mary]], prinses van België * 21 meert - [[Graof Claus-Casimir]] van Nederlaand. == Esturven == * 13 jannewaori - [[Hans van Wieren]], leraar (49) * 25 jannewaori - [[Fanny Blankers-Koen]], atlete (85) * 29 jannewaori - [[Guusje Nederhorst]], actrice (34) * 3 febrewaori - [[Fiep Westendorp]], Nederlaandse tekenaarster * [[24 jannewaori]] - [[Peter van der Velde]], Drentsen skriever * 20 meert - [[Juliana van Nederlaand|Juliana van Oranje-Nassau]], oud-koneginne van [[Nederlaand]] * 29 meert - [[Peter Ustinov]], acteur * 4 april - [[Briek Schotte]], Vlaomse wielrenner * 5 juni - [[Ronald Reagan]], awd-prissedent van de VS * 10 juni - [[Ray Charles]], Amerikaanse zanger * [[1 juli]] - [[Marlon Brando]] * 23 september - [[André Hazes]], Nederlaanse volkszanger * 24 september - [[Françoise Sagan]], Franse schriefster * 30 september - [[Willem Oltmans]], Nederlaanse journalis * 8 oktober - [[Jacques Derrida]], Franse [[filesefie|filesoof]] * 2 november - [[Theo van Gogh]], Nederlaanse filmregisseur * 11 november - [[Yasser Arafat]], Palestiens politicus * 1 december - [[Bernhard von Lippe-Biesterfeld]], prins van de Nederlanen * 28 december - [[Susan Sontag]], Amerikaanse schriefster en critica 77ikopa80lwpbz0jdf0r87gkq1q967a 0 2524 291481 291206 2016-11-04T17:00:29Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verbeending */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Bosselk kloot.JPG|thumb|2 kleute in n snee]] '''Klootscheetn''' is n [[balspel]] woerbie deelnemmers probeert nen bal (of ''kloot'') oonderhaands zo wied meugelik te gooin. t Spel wördt duur joonk en oold spöald. Der bestoat verschilnde variaantn: *n [[Scheidsrechter]] bepoalt vuurof woer t eandpeunt is. De spöllers mut dan in zoo min meugelik wörpe den bepoaldn ofstaand oflegn. *De spöllers sprekt met mekoar de spöltied of. Wee in dee tied met de meenste wörpe zo vear meugelik kömp, hef wunn. n Bal (of ''kloot'') hef nen diameter van ongeveer 5,6 cm en is van vrogger oet van [[hoolt]] en an de binnkaante met [[lood]] of [[iezer]] ingötn. ==Geskiednis== Klootscheetn is n oald gebroek dat al besteet zolange leu t zik köant heugn. Der goat verhaaln dat de [[farao]]s oet [[Olle Egypte|Egypte]] t al spöald hebt. Ook warn de [[Ier]]n der al vroo met gangs. Duur restrikties van gröttere stean, umdat t vuur völ verneling en smangs zölfs reln zorgn, en oonder druk van völ riek haandelsvolk dat van boetn [[Nederlaand]] kwam an t eande van de [[middeleeuwn]] en t opkomnde [[Calvinisme|Kalvienisme]], wör de [[sport]] laankzaaman n spöl vuur de leegere klasn. Vandoar ook n naam ''klootjesvolk''. t Schient dat, duurdat [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] nog n zetjen van Prins [[Willem van Oranje]] was, t klootscheetn doar n opleaving hef keand en tot an vandage gereageld spöald wördt. ==In de beuke== Wellich t bekeandste vuurbeeld van klootskeetn in de beuke is in ''Mans Kapbaarg'' van [[G.B. Vloedbeld]]. Tiedns ne veeldtocht in dienst van [[Napoleon Bonaparte]] löp heuwdfiguur Mans Kapbaarg in ne hinderloage van de [[Balejoarn|Baljoarn]], dee't met slingers en keie t Fraanske leager anvalt. Kapbaarg verslöt doarop de Baljoarn duur öarn kaptein met ene ''smette'' met n kloot tusken de ogen te smietn. ==Rechtevoort== Duurdat der in [[Tweante]] en n [[Achterhook]] de leste [[decennia]] völle andach an [[kultuur]] scheunkn wördt, hef der in disse umgeaving ook ne opleaving van t klootscheetn plaats had. Ook wieder in [[Oaweriessel]] en in [[Dreanthe]] zeant ze drok op de sport. In de [[Groafskop Beantem]] wörd t spöl in de weentermoandn duur vreendngroepn espöld. Ze hebt vake ne koare bie zik met etn en stoarkn draank um zik woarm te hooldn. In plaatse van nen kloot gebroukt ze ne kezevörmige heultne skiewe. Ook in [[Duutslaand]] en [[Italiën]] is n anwas van serieuze spöllers te zeen. t Geet t klootscheetn zelfs zo good dat der al nen internationaaln boond van besteet, den elk joar wearldkampioenschapn organiseert. In Tweante zeent verskeaidene Klootsketersvereniges, woervan at dr wat zo groot beent det ze n eegn verenigingshoes hebt. Kleaindere verenigings huurt van aandere verenigings de kantine of, of t [[kulturhus]]. ==Neersassies== *[[Drèents]]: ''klootschieten'' (uutspraoke ok ''sk''); ''-schaiten'', ''-scheiten'' ([[Noordenvelds|KVD]], [[Veenkelonioals|VK]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]), ''-scheten'' ([[Midden-Drèents|MD]], [[Zuudwest-Drèents|ZWD]]), ''-scheeiten'' (KVD, MD), ''-sch(a)aiten'' (KVD, VK) *[[Graofschopper plat]]: ''kloatsheeten'' *[[Grunnegs]]: ''klootschaiten'' *[[Oostfreisk]]: ''kloutskaiten'' (schriefwies: ''klootscheten'') ==Oetgoande verbeending== {{commonscat|Klootschieten}} *[http://www.klootschieten.com/ Nederlaandsn Boond vuur Klootscheetn (NKB)] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Spel]] [[Kategorie:Sport in Drenthe]] [[Kategorie:Sport in Gelderlaand]] [[Kategorie:Sport in Oaveriessel]] [[Kategorie:Achterhook]] 44266jbswh5eb6dwprihaxgc86na7q1 0 2525 277069 255770 2015-01-03T11:21:54Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Expecting family.jpg|thumb|250px|Een deern mit heur ouwers]] Een '''deern''' of een '''deren''' is een [[vraauw|vrouwelijk]] [[kiend]] van iemand. Een are betekenis is een ([[Jong (leaftied)|jong]]) persoon van 't vrouwelijke geslacht, een aar (minder bekend) woord hierveur is oek wel ''meidjen''. In de beleggerswereld is een ''dochter'' ('t Nederlanse woord veur een deern), de maotschappie, firma of 't bedrief dat (helemaol) oender beheer staot van de houdstermaotschappie. 't Woord dochter komt oek veur in are samenstelling, zoas in ''dochtertaal''. == Nedersaksisch == {| | width=50% | * [[Drèents]]: ** ''deern, deerntie<small>(</small>n<small>)</small>'' ** ''maagie<small>(</small>n<small>)</small>'' ([[Zuudwest-Zuud-Drèents]]) ** ''maegie<small>(</small>n<small>)</small>'' ([[Zuudwest-Noord-Drèents]]) ** ''wicht, wichie<small>(</small>n<small>)</small>'' (rest van Drenthe) ** ''main, mainje'' * [[Grunnegs]]: ** ''wicht'' (lutk: ''wichie''; meervold: ''wichter'') ** ''fam<small>(</small>ke<small>)</small>'' ** ''orke'' (negatief) * [[Oostfreesk]]: ** ''famke'' ** ''wucht'' * [[Stellingwarfs]]: ** ''dochter<small>(</small>tien<small>)</small>'' ** ''maegien'' ** ''wichien'' ** ''jonk'' * [[Sallaans]]: ** ''maachie(n)'' ** ''deerne'', ''deerntie(n)'' ** ''wicht'', ''wichie(n)'' | valign=top | * [[Tweants]]: ** ''deerne, deerntje'' ** ''meakn'' ** ''wich(t)(ke)'' (in t [[Riessens]] beteeknt dit ''keend'') * [[Urkers]]: ** ''maotjen'' * [[Veluws]]: ** ''deern<small>(</small>e<small>)</small>'' ** ''deerntje<small>(</small>n<small>)</small>, deerntie<small>(</small>n<small>)</small>'' ** ''dere<small>(</small>n<small>)</small>, dere<small>(</small>n<small>)</small>tje<small>(</small>n<small>)</small>'' ** ''meisje<small>(</small>n<small>)</small>, meisie<small>(</small>n<small>)</small>'' ** ''meidje<small>(</small>n<small>)</small>'' ** ''mägien'' ([[Attem]], [[Heerde]], [[Waopenvelde]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''mäkien'' ([[Heerde]], [[Waopenvelde]]) ** ''tukker'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''tuutjen'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''wicht'' ([[Uddel]]) |} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Verwantschap]] 2z4mhy5mogvaf555eljcvvuxrcq1o4b 0 2527 292905 282525 2017-01-15T10:48:57Z Ercé 8818 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Stamslaboon zomer1.jpg|thumb|Krupers]] [[File:Phaseolus vulgaris MHNT.BOT.2016.24.73.jpg|thumb|''Phaseolus vulgaris”]] '''Breekbonen''' ([[Latien]]: ''Phaseolus vulgaris'') bin [[peulvrucht]]en die mit de peul as [[greunte]] egeten worren. Oorspronkelijk bin breekbonen ofkomstig uut [[Zuud-Amerika]]. Breekbonen worren soms oek wel ''sperziebonen'' eneumd. De naam is of-eleid van ''aspergiebonen''. Disse bonen danken der naam an 't feit dat ze volges Oudhollans gebruuk krek as asperges mit esmolten [[botter]] en [[noetmuskaot]] op-ediend worde. Der is oek een stamvariant, de stamslaodboon en een klimmende (wienende), de stokslaodboon. == Nedersaksisch == * [[Veluws]]: ** ''breekbonen'' ([[Putters]], Nunspeets, Niekarks) ** ''krupers'' ([[Schaarpezeel]]s) {{Dia|Dit artikel is eschreven in 't [[Putters]].}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Greunte]] h4bn3ks2mvuai9qze7bznrqxy9u34gx 0 2528 269219 269218 2013-08-08T09:01:03Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Tuinboon_zaden_in_peul.jpg|thumb|Zaojen van de platte peters]] '''Platte peters''' ([[Latien]]: ''Vicia faba'') is een [[plaanten|plant]] die beheurt tot de [[vlinderbloemigen]] ([[Fabaceae]], synoniem: Papilionaceae). Oek de veldboon en de peerdeboon beheuren tot dezelfde soort en worren veur veevoer eteeld. Platte peters worren oek wel ''tuunbonen'' eneumd (van 't [[Nederlaands|Nederlans]] ''tuinbonen''). Platte peters worren al iezig lang verbouwd en worde al 6.000 jaor veur [[Jezus Christus|Christus]] in 't [[Middellaanse Zee|Middellanse-Zeegebied]] egeten. De zaojen warren toe alleen nog vrie klein en bin veur 't eerst evunnen bie archeologische opgravingen bie [[Nazareth]] in [[Israël]]. In [[Europa (continent)|Europa]] wort al veur 1492 melding emaakt van de platte peters. De boon in 't sprookjen 'Jaap en de bonenstaak' was oek een platte peter. == Voedingstoffen == Voedingstoffen in 100 gram platte peters: {| {{prettytable}} width="50%" |- | Energieweerde | 163 [[kilojoule]] |- | [[Koolhydraot]]en | 4 gram |- | [[Proteïne|Eiwit]] | 5 gram |- | [[Vet]] | 0,3 gram |- | [[Vitamine C]] | 80 mg |- | [[Caroteen]] | 0,16 mg |- | [[Vitamine B1]] | 0,10 mg |- | [[Vitamine B2]] | 0,15 mg |- | [[Calcium]] | 20 mg |- | [[Iezer|Iesder]] | 1 mg |} == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''peerdeboon'', ''Woalse boon'' * [[Achterhoeks]]: ''grote boon'' * [[Veluws]]: ''platte peters'' {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} {{DEFAULTSORT:Platte Peters}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Greunte]] l01nnbvo62ognggx0z6pscisylvb2bs 0 2529 88560 7002 2008-11-29T10:44:44Z Sebleouf 1287 wikitext text/x-wiki #redirect[[klootscheetn]] 1z4rr0m343czlkjz7py5exmsnyzgls7 0 2532 263543 255672 2013-05-04T23:53:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Iern''' is n naam van n volk dat vuural in [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] wont. == Geschiedenis == Ze stamt of van de [[Keltn]], n oold volk dat doeznden joarn terugge vanoet Oost-[[Europa (continent)|Europa]] noa völle ummezwoarvingn oeteandelik op de Britse eilaandn terechte is ekömn. Dit blik oet [[opgroavingn]] in [[Zwitserlaand]] en [[Italiën]]. Noa völle vechen met de Angel-[[Saksen (vôlk)|Saksen]], en later de [[Normandiërs]], beent ze oeteandelik achter n [[Keltiesen Zeum]] terechte kömmn. De Iern steundn, en stoat, bekeand um öare bleuinde [[kultuur]] en [[kunst]]. Ook steundn ze der um bekeand dat ze onmeundig greuts en eagnwies warn. Dit blik oet t feit dat ze, noa 800 joar vechtn teegn de [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelsn]] oeteandelik in [[1923]] wier onofhaankelik zeent ewördn. == Invlood op Europa == Groote deeln van [[Europa (continent)|Europa]] hebt öare [[christendom|christelike]] achtergroond an de Iern te daankn. In de [[Middeleeuwn]] was Ierlaand t kulturele en religieuze middelpeunt van Europa. Völle Ierse missionarisn hebt Europa ekerstend. Getuuge hiervan is t bekeande [[Hollaandse]] verhaal ''De Reaize Van Seent Brandaan''. Brandaan was n Ier en heetn in t [[Engels]] ''Brendan''.<br /> Toew de rest van Europa nog nit wus wat ne penne was, konn de Ierse geleardn al leazn en schriewn. Dr beent [[manneskriptn]] bewoart ebleewn van stried-verslaagn, [[stambeume]] en aandere dokumeantn. Dr goat verhaaln dèt n antal Ierse [[monnikn]] op nen zeekern dag in n bootje beent estapt en vort evöarn beent. Noa nen langn tied voarn beent ze op n eilaand an ekömmn, woer ze toew dreks n [[klooster]] hebt ebouwt. Dit warn de eerste inwonners van [[Ieslaand]]. Iern köant onmöhnig köjern. Biej negoosies tusken leande dee met mekoar verskel hebt of haddn, wör en wordt vaake bemiddeld duur Iern. [[Ofbeelding:Enyasweet.jpg|150px|thumb|De Ierse zangeres en leedtiesschriefster [[Enya]]]] == Verspreajding == De Iern hebt zich de leste honderden joarn, of t non vriejwillig was of nit, oawer de hele wearld verspreaid.<br /> Toew at Ierlaand ne [[kolonie]] van [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]] was, wördn de Iern zwoar oonderdrukt. Umdet de Iern krang in opstaand bleewn komn, wördn ze hard an epakt en oet ebuitt. Det zörgn det de Iern in völle te kort kömn en mosn gapn um t heuwd boawn water te hooldn. Disse "krimineeln" wördn in groten getale noar de aandere kolonies deporteerd, zo as t [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Keuninkriek]], de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verennigde Stoatn]], [[Kannede|Canada]], [[Jamaika]] en [[Australi'je (land)|Australië]], woer't ze vaake hard mosn woarkn. Van [[1845]] tot [[1849]] mislukn n [[eerpel|earpeloogst]] n poar moal. Wat volgen was n [[Grootn Hongersnood]]. Völle leu kömn oet de tied en de leu dee't oawer bleewn raakn duur skeuldn alns kwiet. De leu zochn te heupe n better bestoan in de Verennigde Stoatn, t Verennigd Keuninkriek en Australië. t Bevolkingsantal van Ierlaand daaldn in dee tied van ongevear 7 miljoen noar 3 miljoen. Det betekendn vuur de Verenigde Stoatn en Australië det ze mear woarkvolk kreegn um an n ekonomie te bouwn, en t had ook as gevolg det de manere van köjern in dee laandn völle duur de Iern is beïnvloedt. {{Dia|Disse bladziede is eskreeuwn in t [[Riesn]]s}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Ierlaand]] jgblnoy7pwgdbqao778tmvkgsm8xato 0 2533 284548 282540 2016-05-18T19:25:50Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De '''Middeleeuwn''' is vuur de beskriewing van et verleden van [[Europa (continent)|Europa]] nen naam vuur de tied tusken 500 tot 1500 noa [[Jezus Kristus|Christus.]] == Begin en eande van de Middeleewn == Ofhaankelek van n invalshook zeent meerdere begin- en eandpeuntn te geewn vuur de Middeleewn. Bestuurlek wördt [[476]], met n val van t West-Romeinse Riek, enömn. Oet ekonomies en sosjaal oogpeunt wördt [[375]], met t begin van de volksverhuuzinge dee vuur voedseltekörte in de steadn zorgen, enömn. Bestuurlek/godsdienstig wörd [[313]], t joar woerin t [[Christendom|Kristendom]] too eloatn wör in t Romeinse Riek, mangs as beginpeunt enömn. Oawer t eande van de middeleewn valt ok genog te kuiern: Het eande van de Middeleewn vaalt bestuurlek bekekn in [[1492]]. t Oontdekn van [[Amerika]] hef de tied van [[kolonie|kolonisaasie]] töt gevolg. Ook wörd mangs [[1453]], doo t [[Biezantiense Riek]] völ, as bestuurlek eande ezeen. Op kultureel gebeed wörd ook mangs [[1517]] enömn, t joar van n skeaiding tusken de protestaanse en [[Rooms-Katholieke Koarke]] (stellinge van [[Maarten Luther]]). Ok 1789 wördt soms as t eande van de middeleewn zeen, noa de vaal van Frankriek en de [[standenmoatschappij]]. De middeleewn wordt vaake opedeeld in 3 kleandere tiedvlakn: # Vroge of Duustere Middeleewn: 5e eew-9e eew, wordt bepoald duur kleane opzikzölfstoande vorstendomn en verskilnde oawervaln van steppevolker. De vroge Middeleewn eandigt bie t riek van Koarel n Grootn den de [[feodaliteit]] bedach hef. # Hoge of Volle Middeleewn: 9e eew-13e eew, wordt bepoald duur t belang van de feodale struktuurn en n anpassing van t oarfrecht woerduur de opzikzölfstoande vorstendomn zik begint oet te breaidn duur oorloogn en trouweriejn. De Europese riekn richet zik boetn Europa t meest op t [[Midn-Oostn]] met [[Kruustocht|kruustochn]]. # Late Middeleewn: 13e eew-15e eew. De kennis wat vanoet de kruustochn en de gevechn teegn Arabiese anvaln in Spanje is met ekömn zorget vuur nen laankzamen oawergaank noar de Nieje Tied. De Europese riekn richet öar andacht boetn Europa op t Oostn. Duur de gröai van rieke steadn wörd n invlood van de feodale hearsers verdan meender. == Woer den naamn vandan keump == De middeleewn kreegn öarn naamn (miln-eewn, tuskentied) duurdat leu dissen tied in de [[Rinnessaanse]] as n tuskentied zaggn. Oons gedeelte van de wearld was noa n val van de [[Romeinse Riek|Romeinen]] ofeslötn van n klassiekn kultuur en t köm doar pas wier met in anraking duur de kruustochn; de Arabiern hadn völ van de klassieke schrievers bewoard. Duur n achteroetgaank en n bedreiging duur de Turkn van t [[Byzantiense Riek]] treukn völle Byzantiense geleardn noar t veiligere [[Italië]] en namn doarbie völle könnigheaid oet n Ooldheid met wat in Konstantinopel bewoard was. Ook t löag reuwn van [[Konstantinopel]] duur de kruusvoarders in 1204 brach völ materiële weenst en völ in t Westen verlöarn egoane könnigheaid terugge noar Europa. Duur t vanniessen könnig wordn met disse antieke literatuur, filesofie en kultuur wördn t Humanisme en de Rinnessaanse meugelek emaakt. Petrarca (ong. 1300) neumn dit tiedvlak de tiedn van tenebrae (duusterte) en vanof 1469 wör vuurnamelek n oetdrukking ''media tempestas'' (tuskentied) ebroekt. Pas in n 17en eeuw (Christoph Keller en Georg Horn) wör n oetdrukking ''medium aevum'' (middeleewn) algemeen gebroekt. Eagelek is n oetdrukking 'middeleewn' n echtn westersen naamn vuur n tiedvlak in n geschiedenis van [[West-Europa]] noa n val van t Romeinse Riek. In [[Oost-Europa]] wördt n oetdrukking nit gebroekt vuur de eagne geschiedenis: de leu zegnt doar op dit peunt dat t Romeinse Riek pas evöln is bie t oawernemn van Konstantinopel in n 15en eeuw. Dus is dr gin tiedvlak an te wiezen as 'middeleewn' tusken n val van de Romeinen en n 'niejn tied'. In aandere gedeeltes van de wearld zo as [[Chinese keizerriek|China]], [[India]] of n Arabische wearld is dr nooit n 'middeleews' tiedvlak in de eagne geschiedenis. == De vrogge middeleewn: 470-911 == Met de vrogge middeleewn wördt meestal bedoold: t tiedvlak van ongevear 470 tot 911; n geschiedenis van Europa noa t instortn van t West-Romeinse Riek. Mangs wördt ook n oetdrukking ''duustere middeleewn'' gebroekt umdèt duur n saanterkroam den duur de völle invaasiegolvn van de roondzwoarvende volker achterbleef weainig opeschreevn wör en ook völ könnigheaid verloorn gung. doarumme is t vaake 'duuster' wo t ech egoan is. Doarbie wördt n algemeenn achteroetgaank van t volk en meneere van leawn, a'j t vergeliekt met t Romeinse verleadn, oawer t algemeen ezeen as n duuster tiedvlak, dèt pas zo gangs bie n veraandering in n toostaand duur Koarel n Grootn eandigde. == t Volk geet teheupe dood == t [[Europa (continent)|Europese]] volk, wat bie t begin van n joartelling ongevear 70 miljoen leu stoark was (geliekenis: China 60 miljoen), wör in dissen tied al meender tot 20-30 miljoen. Dit köm nit duur massaale slachtpartiejn, oorleuge of grote hongersneudn (ze spöldn netuulk wal met), mear t lik dr op dat de leu de onbekeande epiedemiese zeektes, dee met de invallende steppevolken metkömn, nit good an konn. t Volk har hier natuurlek gin verwear teegn opebouwd en t antal dat noa besmetting dood gung was vaake meer as 50% (vergeliek t groote antal [[indiaann]] dat doodgung duur zeektes to de Spaanse [[Conquestadores]] kömn). wa'w weett van kroniekschriewers oet dit tiedvlak is n onmöndigen stoarfte in t Byzantiense Riek oonder Justinianus in n 6en eeuw. == De heuge middeleewn: 911-1250 == De heuge middeleeuwn bint n belangrieke tied in n geschiedenis van [[West-Europa]]. In n wetenschop köm n [[skolastiek]] op. In disse tied bleujdn ook t [[Pausdom]] onmöndig op. Dr was nen langn stried um wee t in Europa te bepoaln mos kriegen: 'n Kark of de hooge hearn. Dit wördt [[Investituurstrijd]] neumt. In Duutsland regeerdn t Saksiese hoes met naamns as [[Hendrik I]], [[Otto I]], en [[Otto III]]. Later köm t [[Frankiese]] hoes met oonder mear [[Hendrik III]] en [[Hendrik IV]]. In Fraankriek was [[Hugo Capet]] bezig. In Engelaand köm [[Willem de Veroveraar]] binn. Noa t joar 1000 wör 't heanig in middeleeuws Europa. An de invaln van de [[Vikingen]], dee lange tied Europa saanterdn, was n eande emaakt. In Spanje wöd de [[Reconquista]] inezat; t terugdringn van de [[Moorn]] oet Spanje. Duur bettere maneern vuur 't boern begon 'n bevolking fleenk te greuin. Völle nieje dörpe en steadn wörden stich. De bestoande steadn dee vaake duur de [[Romeinn]] sticht wardn, begunn noa t oftakeln seend n Romeinsen tied ok weer te greuin. Doarbie köm 'n haandel oaver langen ofstaand vanniessen op gaank. Deankt doorbie bievuurbeeld an de reize van [[Marco Polo]] noar [[Chinese keizerriek|China]]. Vuural [[Noord-Italië]] en 't groafskap [[Vlaanderen]] greuidn in kortn tied oet tot rieke strekn. Vanof 1080 begunn de eerste [[universiteitn]] en was dr völle vuuroetgaank in [[kunst]] en [[architektuur]]. In dissen periode wördn de grote [[Romaanse]] en later [[Gotische]] [[kathedraaln]] ebouwd. Duur 'n greuindn welvoart konn de riekste en stoarkste steadn [[stadsrechn]] ofdwingn bie de hoge hearn. == De Late middeleewn: 1250 - 1517 == Laankzaam greuidn ook 't centrale besteur ook zo vear dat 't noadeelig wör vuur de kleine hearn. Laankzaam kwamn dr stoarke [[monarchieën]] zo as [[Fraankriek]] en [[Engelaand (regio)|Engelaand]]. Duur verskilnde oorleuge (zo as 'n [[Honderdjoarigen Oorlog]]) en 'n [[pes]] völ in 'n 14en eeuw 'n ekonomischen greui stille. Duurdat 'r zovölle dood gungn köm dr 'n tekot an leu dee 't laand bewoarkn en arbeidskrachtn. Sommige onderzeukers beweart dat dit de leu mear dreef um mechanische (en arbeidsbespoarnde) verbetteringen duur te voorn in 'n laandbouw en in [[ambachtn]] as [[mijnbouw]] en [[metallurgie]]. Hiermet wör 'n begin emaakt vuur 'n [[Niejn Tied]], woerin 't [[West-Europese]] volk zich oaver de reste van de wearld oetbreaidn == Neersassies == * [[Drèents]]: ''middeleeuwen'', ''middelieuwen'' * [[Grunnegs]]: ** ''middelaiwen'' ([[Oldambtsters|OLD]], [[Hoogelaandsters|HGL]]) ** ''middelaiven'' ([[Hoogelaandsters|HGL]], [[Middaglands|MID]]) ** ''middeleeuwen'' ([[Veenkelonioals|VEK]], [[Stadsgrunnegs|STD]], [[Noordenvelds|NVL]]) ** ''middelieuwen'' ([[Westerkertiers|WEK]]) ** ''midsieuwen'' ([[Kölmerlands|KOL]], [[Westerkertiers|WEK]]) ** ''middeleiwen'' ([[Westerwoolds|WEV]]) ** ''middelolder'' (Algemain, waineg meer broekt) * [[Stellingwarfs]]: ''middelieuwen'' * [[Tweants]]: ''middeleewn'' * [[Urkers]]: ''middelieuwen'' * [[Veluws]]: ''middeleeuwen'' {{Dia|Disse bladziede is eskreeuwn in t [[Riesn]]s}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Middeleewn]] frw9jvq3fzxkoqozibjfs64lcl61t98 0 2534 7043 2006-06-07T17:22:28Z Tubantia 15 Titel van [[Ier]] ewiezigd naor [[Iern]]: meervoald wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Iern]] sfd7zzhl5mh0weu36sr34fad2t2mfxj 0 2535 279010 274759 2015-03-27T16:11:44Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Onion 2.JPG|260px|thumb|Uuien]] De '''uui''' ([[Latien]]: ''Allium cepa'') is een bolgewas dat tegesworig overal ter wereld egeten wort. Uut ouwe geschriften van 3000 veur [[Christus]] bliekt dat de uui veur 't eerst in delen van [[Azië]] verbouwd worde. In disse periode kwam de uui oek veur in [[China (prehistorie)|China]] en laoter oek in 't ouwe [[India]]. Vanuut India is de uui naor [[Griekenlaand|Griekenland]] en [[Olle Egypte|Egypte]] ebrocht. In versieringen en [[hiërogliefen]] van [[piramide|piremides]] komt de uui vaak veur. Piremidebouwers kregen uuien as ransoen. Der worde an-eneumen dat de uui de fysieke kracht bevorderde en ziektes tegenging. Uuien worden oek in graftombes eleid veur in 't volgende leven. 't Was tegeliekertied voedsel en medesien tiejens de reis naor 't hiernaomaols. Oek zou de schel deur de structuur ezien worren as een symbool van eeuwigheid. == Inhoudsstoffen == 100 gram vaarse (rauwe) uui bevat gemiddeld 10 g koolhydraoten, 1 g eiwit en 0,3 g vet. Veerder an mineraolen 30 mg calcium, 0,5 mg iesder en an [[vitemine]]s 0,03 mg B1, 0,02 mg B2 en 10 mg C. De energieweerde van 100 g is 197 [[kilojoule]]. == Zie oek == * [[Uuierats]] == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ** ''siepel'' ** ''look'' * [[Grunnegs]]: ''siepel'' * [[Drèents]]: ''siepel'' * [[Sallaans]]: ''siepel'' * [[Stellingwarfs]]: ''siepel'' * [[Tweants]]: ''siepel'' * [[Veluws]]: ** ''uui{{small()|e}}'' ** ''ui{{small()|e}}'' ** ''u'' ([[Armelo]], [[Putten]], [[Niekark]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]], [[Luntere]]) ** ''uj'' ([[Klanenbeek]]) ** ''juin'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''look''{{Info|Wort in sommige plaotsen ezien as ouwerwets}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Greunte]] t5wm7gjlc8j431oa26923c40l1cwo2k 0 2536 279410 274041 2015-03-27T17:19:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Brood.jpg|thumb|250px|Brood]] '''Brood''' is een meelpredukt emaakt deur [[deeg]] te [[bakken]], te [[kookpunt|koken]] of te [[stomen]]. 't Is een belangriek [[voedsel|voedingsmiddel]]. 't Deeg dat as baosis dient veur de broodbereiding, bestaot in principe uut [[meel]] en [[woater|waoter]] waoran [[gist]] of [[zuurdesem]] en meestentieds [[zout]] is toe-evoegd. Daornaost worren veur speciale soorten brood nog are toevoegingen edaon. In [[Nederlaand]] wort zowel 's maarges bie 't [[ontbiet]] as 's mirregs bie 't [[mirregeten]] brood egeten. == Zie oek == * [[Brukjen]] == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''stoet{{small()|e}}'' {{info|In 't Drèents hef ''brood'' de betiekenis ''roggebrood''}} * [[Graafschopper Platt]]: ''broad'' (Platduutse schriefwieze ''Broad'') * [[Grunnegs]]: ''stoede'', ''stoet{{small()|e}}'' {{info|In t Grunnegs bestaait t woord ''brood'' ook, moar het t as Nederlaandse betaikenis ''roggebrood''}} * [[Oostfreisk]]: ''stoet'' (Platduutske skriefwies: ''Stuut'') * [[Veluws]]: ''brood'', ''stoete'', ''brooi'' ([[Scharpenzeel (Gelderlaand)|Sjaarpezeel]]) * [[Stellingwarfs]]: ''brood'', ''bolle'' of ''brogge'' * [[Tweants]]: ''stoet{{small()|e}}'' {{info|Brood in t algemeen is ''stoete'', mear n eankel brood is nen ''stoetn''}} == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.brood.net/ Veurlichtingsburo Brood] {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Stoete]] 6w3pew3v4els2ynkn86ms0f8934ahox 0 2537 264558 260961 2013-05-06T20:49:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Vegetables.jpg|thumb|250px|Verschillende greuntes]] '''Greunte''' of '''biekooksel''' is een eetbaor plantedeel. De kleur van de greunte kan nogal verschillend wezen. Bie de vleizige vruchten, mar oek bie de bladgreuntes kommen veul verschillende kleuren veur. Veul greuntes bin pas eetbaor naodat ze verhetst bin (ekookt). Greuntes die zoender verhetsing egeten worren, worren [[rauwkost]] eneumd. Enkele veurbeelden van greuntes bin: [[eerpel]]s, [[breekbonen]], [[platte peters]], [[andievie]] en zelfs [[uui]]en worren as greunte ezien. == Gezoendheid == De Amerikaanse oenderzeuker Daniel Nadeau beschrieft in zien boek 'The Color Code' de invleud van de [[kleur]]en in greuntes en vruchten op de gezoendheid van de [[mense|mins]]. Deur verschillende kleuren te gebruken wort een evenwichtige voeding verkregen. Elke kleur het iets amparts zoas verschillende [[vitamine]]s, mineraolen en phytochemische stoffen. Hie maakt een indeling in de volgende vuuf groepen: * Rood ([[anthocyaan]]). Disse greuntes en vruchten hen een positieve invleud op 't [[bloed]] en [[harte|hart]], en 't tegengaon van [[kanker]] (o.a. in tomaten ([[lycopeen]]), rooie paprika's en [[erebeie|eerdbezen]]). * Oranje/geel: beta-[[caroteen]], [[flavonoïde]]n. Disse greuntes en vruchten hen een positieve invleud op de [[bloeddrok|bloeddruk]], [[weerstand]] en de [[huud]]. (o.a. in wortel, [[manderien]], [[sinesappel]] en [[abrikoos]]). * Greun: [[luteïne]], zeaxanthine en [[indoline]]n. Disse greuntes en vruchten hen een positieve invleud op 't [[zening]]- en [[beendergestel]] en [[gezichtsvermeugen]] (o.a. in [[spinaozie]], [[paprika]], [[slaot]], [[courget]]ten en [[kiwi (vruch)|kiwi’s]] * Blauw/paors: [[anthocyaan]]. Disse greuntes en vruchten hen een positieve invleud op 't [[geheugen]], de [[urinewegen]] en [[stoelgang]] (o.a. in aubergine, viegen, [[bosbees]], zwarte bees en prumen) * Wit: allium en allicine. Disse greuntes hen een positieve invleud op 't [[cholesterol]]gehalte en 't hart. (o.a. in [[uui]] en [[prei]]). == Zie oek == * [[Andievie]] * [[Atepoele]] * [[Breekbonen]] * [[Buussekool]] * [[Greuntetune]] * [[Mous]] * [[Platte peters]] * [[Uui]] * [[Uuierats]] == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ** ''greuint{{small()|e}}'' ** ''greunte'' ** ''gruinte'' ** ''gruunte'' * [[Grunnegs]]: ''gruinte(rij)'' ** ''gruunte'' ([[Westerkertiers]]) * [[Sallaans]]: ''gruunte'' * [[Stellingwarfs]]: ''gruunte'' * [[Urkers]]: ''bijkost, bijspul, grei'' * [[Veluws]]: ** ''greunte'' ** ''gruunte'' ** ''gruunvoer'' ([[Klanenbeek]]) ** ''grunigheid'' ([[Lieren]]) ** ''biekooksel'' ([[Putten]], [[Nunspeet]]) ** ''biekook'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]], [[Heerde]]) ** ''biekaok'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''moes'' == Uutgaonde verwiezing == * [http://statbel.fgov.be/studies/thesis_nl.asp?n=474 't Eten van greuntes deur de Belgische bevolking] {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Greunte]] cdeprm8ll8yqzjosut3ykgd3btvve4s 6 2538 181609 150670 2011-02-28T00:02:42Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki van nl-wiki: mag neet gebruuk wörden veur commerciële doeleindes Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Beatrix_van_Nederland.jpg?action=history {{Bepark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu]] hzarlrfycxz5m9bd9s6n3wvs72zvm11 0 2539 255671 251168 2013-03-11T10:25:05Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 69 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q43038]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki George Bush kan ween: *[[George Herbert Walker Bush]], de 41e prisedeant van de [[Verenigde Stoatn van Amerika]], en de vaar van: *[[George Walker Bush]], de 43e prisedeant van de Verenigde Stoatn van Amerika. {{dv}} 28hguk088hjg2wgw3zxyb8outzrntsb 0 2540 279411 274410 2015-03-27T17:20:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Palestinian children in Jenin.jpg|thumb|right|230px|Kinders uut Palestina]] '''Kiend''' is een woord veur 't jong van een [[mense|mins]]. Een kiend oendergaot een oentwikkeling vanof zien [[geboorte]] totdat 't [[volwassene|mondig]] wort. In 't ''Verdrag van de Rechten van 't Kiend'' wort oender een kiend verstaon, elk mins dat jonger is as 18 jaor. Kiend is oek de geslachtsloos begrip veur een [[jong (geslacht)|jong]] of een [[deern]]. Dit woord wort oek wel gebruukt as ze al volwassen bin (''mien kienders woenen op derzelf''). Véúr dit woord komt meestentieds nog een [[bezittelijk veurnaamwoord]] te staon (''oens kind'', ''heur kienders'', en zo wat meer). Mit 't woord '''kiend''' kan oek een ''baby'' bedoeld worren. 't Uutpersen van 't kiend wort oek wel ''kienen'', of pesterig: ''waarpen'' eneumd. Um derveur te zurgen dat 't kiend niks overkomt en dat hie toch veilig kan speulen wort 't vaak in een [[looprekke|looprek]] (of: ''box'') edaon. == Zie oek == * [[Vaor]], [[moor (meens)|moor]] * [[Veurkiend]] * [[Looprekke]] == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ** ''kind'' (meervoud ''kindern'') * [[Drèents]]: ** ''kiend'' ** ''kind'' ** ''jonk'' * [[Grunnegs]]: ** ''kind'' (mv. ''kinder'') ** ''kiend'' ([[Westerkertiers|WEK]]; mv. ''kiender''), ** ''grom'' ** ''jong'' (voak broekt ien meervold veur n groep) ** ''lutje/leutje'' (voak broekt ien meervold veur n groep) * [[Stellingwarfs]]: ''kiend'' (meervoold: ''kiender'') * [[Tweants]]: ** ''keend'' (mearvoold: ''keender'') ** ''wich'' ([[Riesns]] en [[Eanter]]s, mearvoold: ''wichter<small>(</small>e<small>)</small>'') * [[Urkers]]: ''keend'' (meervold: ''kiengeren'') * [[Veluws]]: ** ''ki{{small()|e}}nd'' (meervoud: ''ki{{small()|e}}nders'' of ''ki{{small()|e}}nder'') ** ''keend'' ([[Doospiek]], meervold: ''keenders'') ** ''kingd'' ([[Bunsjoten]], meervoud: ''kingderen'') [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Verwantschap]] 6ok2d8jhqv5k0iqqvxbjo2mw1bpne6o 0 2541 283975 283974 2016-03-16T07:44:52Z Ah3kal 11707 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/217.244.181.33|217.244.181.33]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:Ah3kal|Ah3kal]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:BrunnHeiligenstadtBauernhaus.jpg|thumb|250px||Een huus in [[Oostnriek|Oostenriek]]]] [[Bestaand:Agnetapark delft.jpg|thumb|250px|Rietjeshuus]] Een '''huus''' of een '''woening''' is een [[gebouw]] dat deur [[mure]]n umringd wort, een binnenruumte en een dak het. Een huus biedt beschaarming tegen [[regen]], [[wiend]], [[temperetuur|het]], [[kouwe (weerkunde)|kou]] en tegen [[mense|minsen]] of beesten die binnen zouwen kunnen dringen. De binnenruumte in 't huus is meestentieds verdeeld in verschillende [[kamer]]s. Veul huzen hen oek een [[gang]], [[trappe|trap]], [[zolder]] of een [[kelder]]. Minsen hen vaak een [[tune|hof]] bie 't huus. Luxere huzen hen een [[grage]], of een [[biekeuken]]. As een huus ebouwd is um der in te gaon woenen wort 't oek wel een woening eneumd. Minsen kunnen overdag veul van huus wezen, bieveurbeeld veur der [[waark]] of [[ontspanning]], mar de meeste minsen bin in elk geval thuus um te [[slapen]]. Een huus het tenminste één ingang, meestentieds in de vorm van een [[deure|deur]] of een poort. Zwat alle huzen hen oek [[raam|ramen]]. In [[Nederlaand|Nederland]] worren via 't [[bouwbesluut]] alderhande eisen an een woening esteld. Zo moet de [[husien|plee]] vanuut de woenkamer via twee deuren bereikt worren en mag 't niet in de [[keuken]] staon. Daorum bin de mederne huzen in Nederland iezig eenvormig. In de mederne westerse wereld bestejen minsen veul tied en geld an der woening. Niet alleen wort 't dikkels fraoi in-ericht en goed oenderhouwen ('t schoonmaken wort huushouwen of keren eneumd), der wort oek vaak [[verbouwing|verbouwd]], waorbie bieveurbeeld de keuken of badkamer verbeterd wort of iets an-ebouwd wort. == Soorten woeningen == {| | * [[Ri'jgieshuus|Rietjeshuus]] * [[Herenhuus]] * [[Losstaond huus]] * [[Twee-oender-een-kapwoening]] * [[Villa]] * [[Burgerhuus]] * [[Kasteel|Kesteel]] * [[Bungalow]] * [[Bovenwoening]] * [[Flat]] / [[etagewoening]] | * [[Appartement]] * [[Butenplaotse|Butenplaots]] * [[Havezate]] * [[Huurhuus]] * [[Koophuus]] * [[Paleis]] * [[Pothuus]] * [[Arbeidershuus]] * [[Baonhuusjen]] * [[Bouwval]] / [[krot]] |} === [[Boerderieje|Boerderie]] === * [[Pachtboerderie]] * [[Boerenhofstee|Grote boerderie]] * [[Daggeldershuusjen]] * [[Los huus]] * [[Bakhuus]] == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''huus'' of ''hoes'' * [[Drèents]]: ''huus'' of ''hoes'' * [[Grunnegs]]: ''hoes'', ''huus'' / ''spul'', ''woonderij'' * [[Platduuts]]: ''hoes'' (Platduutse schriefwieze ''Huus'') * [[Stellingwarfs]]: ''huus'' * [[Sallaans]]: ''{{small()|h}}uus'' of ''hoes'' * [[Tweants]]: ** ''hoes'', ''huus'' ([[Vjenne|t Vjenne]]: ''huus'') ** ''wonning'', ''wonnige'' * [[Urkers]]: ''eus'' * [[Veluws]]: ** ''huus'' ([[Attem]]: ''uus'') ** ''woening'' ** ''woenige'' ([[Doornspiek]], [[Nunspeet]]) ** ''woonhuus'' ([[Epe]], [[Lieren]]) ** ''burgerhuus'' ([[Lieren]]) == Zie oek == * [[Nederlaans koningshuus]] {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Bouwkunde]] [[Kategorie:Gebouw]] d0n44m1d26jlq9m83grlnhj0qfzhwyu 0 2543 26469 7079 2007-01-22T20:12:44Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Huus]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Huus]] tank7oe6sqfwib72sxt4vsojmdlc1yp 0 2544 285092 281401 2016-07-05T09:33:09Z Servien 7 /* Nedersaksies */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:My Father.jpg|thumb|right|244px|n [[Thailaand|Thaise]] vaor mit zien deerne]] n '''Vaor''' is de [[Man (geslacht)|mannelike]] ouwer van n [[kiend]]. t Beeld van vaorschap is deur de jaoren heer nogal wat veraanderd, vrogger was t bieveurbeeld heel gewoon veur vaors um niet mee te helpen mit de opvoeding van de kienders, dit wördden vrogger (en soms oek noen nog) ezien as t wark van de [[moor (meens)|moor]] van t kiend. Tegenswoordig vienen de meeste meensen dit n ouwerwetse zienswieze, en helpen vaors meestentieds oek wel mee mit de opvoeding. In t [[christendom]] kan ''Vaor'' oek verwiezen naor [[God]] (de ''Vaor'', de [[Jezus Christus|Jonge]] en de [[Heilige Geest]]). Naost de biologiese en religieuze term besteet der oek n [[recht|juridiese]] benaodering veur 'vaorschap'. Zo ku'j as niet-biologiese vaor toch juridies vaor ween van t kiend van de vrouw waor a'j mit etrouwd bin. Daornaost kan de biologiese vaor juridies ezien vaorschap ontkennen. Veural tegenswoordig, noen echtscheidingen en tweede huweliken niet vremd bin, mut steeds vaker gebruuk emaakt wörden van de juridiese uutleg van t woord 'vaor'. t Verkriegen van vaorschap is minder makkelik as t verkriegen van moorschap. As n kiend an-eneumen is dan wörden de mannelike [[pleegouwer]] de ''stiefvaor'', ''adopsievaor'' of ''pleegvaor'' eneumd. == Zie oek == {{wiktionary|vader}} * [[Moor (meens)|Moor]] * [[Kiend]] == Nedersaksies == {{Nds/vaor}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Verwantschap]] lyyqhr8jm7eeqj79yy4y02au8au7z69 0 2545 279412 260956 2015-03-27T17:20:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Saltmarsh-Grass.JPG|thumb|300px|Gresachtige plaanten]] De '''grezenfemilie''' ([[Latien]]: ''Gramineae'' of ''Poaceae'') is een van de succesvolste plaantefemilies op [[eerde]]. Der bestaon zo'n 8.000 soorten. Lejen van disse femilie koemen op alle werelddelen veur, zelfs op [[Antarctica]] greui nog een smele-soort. Vegetasies waor gressoorten domeneren wonnen greslanen eneumd. Over 't algemeen verwies ''gres'' naor een greune [[plaante]] mit kerakteristieke dunne blaojen, dee rechstreeks uut de wortels onder de [[grond]] greuien. == Gres as voedsel == 't Blad (vake) mit een stukjen stengel wonnen deur grezende dieren egeten en de zaojen vormen zo'n 80% van 't voedsel van de meens. Een groot deel van de reste van ons voedsel wonnen evormd deur de grezende dieren dee oek weer van gres ofhankelijk bin. Kortumme, onze ofhankelijkheid van de femilie van de grezen is zo'n 95% van onze voedselbehoefte. De meens kan gien gres verteren. Hij bezit namelijk gien verteringssappen dee de waand van een plaantaorige en de vaotbundels (narve) kunnen ofbreken. Disse bestaon veurnamelijk uut cellulose. Plaante-eters kunnen dit wel, deur de anwezigheid van micro-organismen in 't maagdarmkenaal. Bie nerekers, zoas de [[ko]], 't [[schaop|schaap]], de [[wisent]], de [[bizon]] en de [[gnoe]] vien disse microbiële vertering (fermentasie) plaose in de veurmagen (netmaag, [[pens]] en boekmaag). Bie aandere plaante-eters zoas 't [[peerd]] en de olifant, vient disse fermentasie plaose in de dikke darm. De meens eet allinnig de zaojen van grezen. Dee bevatten gien cellulose, mar heufzakelijk zetmeel. Soms kunnen de zaojen tot wel 20% suker bevatten, zoas bie [[sukermaïs]], waorvan de onriepe zaojen as [[greunte]] egeten wonnen. == 't Gebruuk van gres == Al eeuwen wonnen gres deur de [[mense|meens]] gebruuk, en dan mit name in de vorm van gresvelden. Zoksoort gresvelden dienen uuteenlopende doelen: van dekorasie van de [[tune]], (wonnen dan gezon eneumd) of [[park]] tot 't gebruuk as sportveld, zoas een [[vootbalveld]]. Op de leste meniere kump gres nogal es in 't niejs, denk daorbie bieveurbeeld an de meuizame totstandkoeming van een goeie gresmatte in de [[Amsterdam ArenA]]. === Westerse graonsoorten === * [[Haver]] * [[Garste]] * [[Rogge]] * [[Weite]] * [[Spelt]] === Oosterse graonsoorten === * [[Ries (Oryza sativa)|Ries]] === Amerikaanse graonsoorten === * [[Maïs]] === Afrikaanse graonsoorten === * [[Gierst]] (millet en sorghum) * [[Teff]] == Foto-uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Ruwbeemdgras_Poa_trivialis_ligula.jpg Ofbeelding:Bamboo_DSCN2465.jpg Ofbeelding:En_Spica_spiculae.png Ofbeelding:En_Aperta.png Ofbeelding:Harestail grass.jpg Ofbeelding:Gras.jpg Ofbeelding:Saccharum-officinarum2.JPG Ofbeelding:Bromus_hordeaceus_unten.jpeg Ofbeelding:Ohra.jpg Ofbeelding:Koeh-283.jpg </gallery> == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''grös'', ''gres'' * [[Drèents]]: ''graas'', ''gras'', ''gres'', ''grös'' * [[Graafschopper Platt]]: ''grös'' (Platduutse schriefwieze ''Gröss'') * [[Grunnegs]]: ''gras'', ''gres'' * [[Stellingwarfs]]: ''grös'' * [[Tweants]]: ''grös'' * [[Urkers]]: ''gres'' * [[Veluws]]: ** ''gres'' (veural [[West-Veluws]]) ** ''grös'' (veural [[Oost-Veluws]]) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] mew6hh97eq7gtuuodvmu617gop44jfe 0 2546 289331 265545 2016-10-28T17:57:44Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Iegypte''' is een [[buurtschop]] in de gemiente [[Ooststellingwarf]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Iegypte is een niet al te grote buurtschop en leit naobi'j et dörp [[Ni'jberkoop]], waor et ok formeel onder vaalt. Et is krekliek dat dörp legen an et [[Nationaol Park Drents-Friese Woold]], wat een belangrieke toeristentrekker is. Bi'j Iegypte liggen ok verschillende wandelroutes. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] klu2eo1k7i3kg9kw7g0f6hwve54aujb 0 2547 255602 196190 2013-03-11T10:23:26Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 10 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q399620]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Egypte''' kan verwiezen naor: *[[Egypte (laand)]] - 't laand Egypte *[[Iegypte (Ooststellingwarf)]] - et Ooststellingwarfse buurtschop Iegypte *[[Olle Egypte]] - t Olle Egypte {{dv}} t9huiq8r0jdu85x1r6ko0mi2mlfli58 0 2548 270643 270641 2013-09-27T09:58:02Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Moskou''' kan verwiezen naor: *[[Moskou]] - n stad in Ruslaand *[[Moskou (Ooststellingwarf)]] - n buurtskop in de gemiente [[Ooststellingwarf]] {{dv}} itreyeg97xnbfaezpsq1x5co1ov6gvn 0 2550 263869 255889 2013-05-05T21:49:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Tandem-bike.jpg|thumb|right|250px|Ne vaar-en-moor-fietse]] [[Image:Bike for four.jpg|thumb|right|250px|Ne dubbelde fietse vuur veer leu]] Ne '''vaar-en-moor-fietse''' of '''dubbelde fietse''' is ne speciale [[fietse]] dee is ontwoorpn um duur twee of meer leu te wördn vuurtbewoagn. Een van de eerste dubbelde fietsn was de ''Apollo Singer'' oet [[1884]]. Dit was ne ''sociable'', zoo as dat het, ne fietse woarop de berieders nöast mekaar zatn. De andrieving gebuurn duur ne trapplaank en stangn, zooas biej t [[spinneweel]]. Op de dubbelde fietsn van vandaag-an-n-dag zit de leu meestal achter mekaander. Zee drieft saamn de ketn an, woarbiej de pedaaln bunt verbeundn met ne tweede ketn. Disse fietsn hebt as groot vuurdeel dat de rolweerstaand en de lochtweerstaand zoo wat geliek is an dee van ne fietse met een berieder, terwiel de beschikboare andriefkrachte zoo wat verdubbeld is. Ok is t gewichte leager as van twee amparte fietsn. Hierduur könt op vaar-en-moor-fietsn heugere snelheedn wördn haald en kostn längere afstaandn nich zoo völle van de kondisie. Dubbelde fietsn bunt erg haandig um nen fietsntocht met visueel gehandicaptn te maakn. Aanvaankelik wördn vaar-en-moor-fietsn maakt duur twee frames van gewone fietsn an mekaar te lasn. Rechtervoort is de techniek verbetterd en wördn dubbelde fietsn ampart ontwikkeld. Biej t ontwearp en de bouw möt der an dacht wördn de konstruktie zoo stief as nen boom te maakn. Der bestoat ok dubbelde fietsn met twee weeln vuur meer as twee leu; zoo bunt der modeln vuur dree, veer of vief leu op t maark. Ok bunt der dubbelde fietsn met veer weeln woarop de berieders nöast mekaar zitn. Een wik wal heel völ of van de aandere: Eric Staller hef de ''Conferencebike'' ontwoorpn, ne dubbelde fietse met dree weeln woarop zeuvn leu könt zitn. {{DEFAULTSORT:Vaar En Moor Fietse:}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Voertuug]] n6yo4oq06c75krwfu074hc6hafuszcb 0 2551 289341 265612 2016-10-28T17:59:54Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Moskou''' is de naeme van een buurtschop vlakbi'j [[Donkerbroek]] in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Ooststellingwarf]]. Et het omdebi'j 285 inwoners. Vlakbi'j disse buurtschop leit [[Petersburg (Ooststellingwarf)|Petersburg]], ok een buurtschop nuumd naor een stad in [[Ruslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] s1yafftppw7fil1ra8od5xs6w5x6du8 0 2552 7104 2006-06-09T11:02:07Z Tubantia 15 REDIRECT [[Vaar-en-moor-fietse]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Vaar-en-moor-fietse]] gvnsvsx2ckqkvlotlz2qijbtwy1acca 0 2553 272181 265618 2013-12-11T02:35:37Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki Et '''Nederduuts''' is een groep [[West-Germoanse toalen|West-Germaanse taelvariaanten]] die niet an de [[twiede Germaanse klaankverschoeving]] dielnumen hebben. Nederduuts verwiest naor een drietal [[dialekt]]groepen, die mit westelik en oostelik an te duden binnen: * [[Nedersaksisch]]<br />De Nedersaksische dialekten wodden praot in et oosten van [[Nederlaand]] en in [[Duutslaand]] in et noordwesten van de [[Benrather Linie]]. In de tied van de [[Hanze]] weren ze tot veer in et Baltische gebied te heuren. D'r is liekewel nooit een standerdtael uut ontstaon en veural in de tied van de Duutse ienwodding is de rolle van et [[Hoogduuts]] en et [[Standerdnederlaans]] alsmar groter wodden. * [[Oost-Nederduuts]]<br />De Oostnederduutse dialekten wodden praot in et noordoosten van [[Duutslaand]] in et noorden van de [[Benrather Linie]]. * [[Nederfrankisch]]<br />De benaeming Nederfrankisch wodt bruukt veur een antal taelvariaanten die ten westen van et Nederduutse taelgebied spreuken wodden, disse taelvariaanten wodden over et algemien zien as Nederlaans of nauw verwaant d'r an. Tegensworig bin d'r aorig wat meensken die vienen dat et Nederfrankisch d'r niet bi'j heurt. Et [[Ooldsaksisch]] is schreven vaastelegd vanof de [[9e eeuw|9e ieuw]] ([[Heliand]]). Sund de riffermaosie wun liekewel et Hoogduuts meer terrein. De anduding ''Nederduuts'' is in de laete 19e ieuw veur de in [[Nederlaand]] en [[Vlaanderen]] spreuken variëteiten in ongebruuk raekt. Tot et Nederduuts wodden onder aandere de volgende dieldialekten rekend: et Bremerduuts en et [[Westfaals|West-]] en [[Oostfaals]], et [[Nederfrankisch]], et Nederprusisch en et [[Noord-Fries|Noord-]] en [[Oost-Fries]]. De Nederfrankische dialekten wodden vaeke niet meer tot et Nederduuts rekend, omdat ze grotendiels binnen et Nederlaanse (en [[Afrikaans]]e) taelgebied valen. De woorden ''Diets'' en ''Duuts'' gaon terogge op et Germaanse ''theodisk'' en disse naeme wodde al deur de Franken bruukt as anduding van de Germaanse volkstael in tegenstelling tot et [[Latien]] van de karke (of de Romaanse dialekten die daoruut ontstaon weren). Typisch is, dat de [[Nederlaanse Hervormde Karke]] tot 1816 nog officieel de [[Nederduuts Griffermeerde Karke (laeter Nederlaanse Hervormde Karke)|Nederduuts Griffermeerde Karke]] hiette, en in Zuud-Afrika hiet et now nog zo. ==Begrip ''Nederduuts''== Et begrip ''Nederduuts'' as benaeming veur een mederne tael of taelen het nogal uutienlopende betekenissen. De Belgische taelwetenschapper [[Jan Goossens]] telt zoe'n tien verschillende betekenissen. <ref name="goossens">Jan Goossens, "Niederdeutsche Sprache - Versuch einer Definition"; in: "Niederdeutsch - Sprache und Literatur", red. Jan Goossens, Band 1 - Sprache, Neumünster 1973, p. 9-27</ref> Neffens pattie taelwetenschoppers slaot et begrip ''Nederduuts'' allienig op de taelen of dialekten van Noord-Duutslaand, vandaor dat Nedersaksisch as alternetief bruukt wodt. Neffens aanderen slaot et op et noordoosten van Nederlaand en op et noorden van Duutslaand. Weer aanderen numen zo de taelen en dialekten van et noorden van Duutslaand en van et volledige Nederlaanse taelgebied (Nederduuts in roemere betekenisse). ==Onderverdeling== *[[Indo-Uropese taolen|Indo-Europees]] **[[Germaanse talen|Germaans]] ***[[West-Germaans]] ****Nederduuts *****[[Nederfrankies]] *****[[Nedersaksies]] ==Platduuts== Et begrip '''Nederduuts''' kan ok een aandere benaeming wezen veur et [[Platduuts]], een [[Nedersaksies|Nedersaksisch]] dialekt dat in Duutslaand praot wodt. == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Germaanse taol]] p609jry2tqdt3jwfcx384k90b9z13z1 0 2554 292610 264735 2016-12-20T18:04:57Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki 't '''Protestantisme''' is een streuming in 't [[christendom]], dee besteet uut veule verschillende karkelijke genootschappen. Naos de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Kattelieke Karke]] en de [[Oosters-Orthodoxe Karke]] is 't protestantisme de belangriekste streuming binnen 't [[christendom]]. 't Is ontstaon tiejens de [[Riffermasie]] in de [[16e eeuw]] naodat verschillende [[theologie|theologen]], waoronder [[Maarten Luther|Marten Luther]], [[Huldrych Zwingli]] en [[Johannes Calvijn|Jehannes Calvien]] armoe hannen mit de Rooms-Kattelieke Karke over de christelijke leer en de karkelijke praktiek. == Geschiedenisse == Een eerste begin van 't protestantisme is te zien in de ideeën van de Engelsman [[John Wycliffe]], dee in de [[14e eeuw]] an de eerste [[Ingels|Engelse]] vertaling van de [[Biebel]] begun en hum verzetten tegen de mach en riekdommen van de Rooms-Kattelieke Karke. Oek de [[Tsjechië|Tsjechische]] hoogleraar [[Jan Hus]] wees an 't begin van de [[15e eeuw]] op de orgenisasie van de karke en 't gezag van de [[paus]]. Beien wollen ze de karke zuveren van on-Biebelse invleujen en 't weerummebrengen naor der Biebelse oorsprong. Kenmarkend veur veule riffermatoren (Wyclif, Hus, en laoter oek Luther) is de morele verdejiging van de vors en lokale aodel tegenover de paus en de geestelijkheid. Een belangrieke veraandering vun plaose in [[1517]] mit de publicasie van de [[95 stellingen]] van Luther. Hierin verzetten hij zien eigen veural tegen de haandel in [[oflaot]]en waormee de Rooms-Kattelieke Karke der bezighuil, oek um op de bouw van de [[Sunte-Pieterskarke]] in [[Rome]] te bezunigen. Rond dezelfde tied bröch Zwingli in [[Zwitserlaand]] een soortgelieke beweging op gang. Disse ideeën verspreien zich barstensvlogge deur [[Europa (continent)|Europa]] en wanen een belangrieke anzet veur de [[Riffermasie]]. Bie de [[Rieksdag]] van [[Speyer]] uut [[1526]], waorin de leiers van 't [[Heilige Roomse Riek]] bie mekare kwammen, was besleuten dat de vorsendommen dee de Riffermasie deur-evoerd hannen rechszekerheid kregen en dat alle vorsendommen een vrieje geleufskeuze hannen. To dit besluut bie de Rieksdag van Speyer van [[1529]] weerummedreid wönnen, protesteren de lutherse deelnemers. An disse [[Protestasie van Speyer]] dank 't protestantisme zien naam. De 'protestanten' bereupen der op de individuele geleufsvrieheid. Een paor eeuwen wanen de protestanten slachtoffer van [[poletiek]]e en [[religie|rillegieuze]] vervolging. Wereldlijke heersers wanen bange veur 't uut mekare vallen van 't machsgebied, dee stark deurdrungen was deur 't rooms-kattelicisme, waobinnen ze oek de mach over de karkelijke structuren hannen. Der volgen een reeks van oorlogen waorin de stried um 't protestantisme een rolle speulen, waoronder de [[hugenoot|hugenotenoorlogen]] in [[Frankriek]] en de [[Dartigjaorige Oorlog]], dee [[Duutslaand]] en een groot deel van de res van Europa in zien grepe huil. Eers bie de [[Godsdiensvrede van Augsburg]] in [[1555]] en bie de [[Vrede van Münster]] in 1648 kwammen an disse oorlogen een einde en wönnen 't protestantisme overal erkend. == Leer == De leer van 't protestantisme, veural wat de verschillen mit de Rooms-Kattelieke Karke angeet, kan samen-evat wonnen mit vier uutspraken in 't [[Latien]]: Solus Christus: ''Allinnig [[Jezus Christus]]'' : Jezus Christus, de Jonge van God en tegelieke [[God]] zelf, is de enigste hoeksteen veur de [[verlossing]] van de meens en is de enigste dee de meens mag anbidden. Sola scriptura: ''Allinnig 't [[Heilige Schrif]]'' : Allinnig de [[Biebel]] geldt as 't Woord van God en enigste bron van 't [[religie|geleuf]]. Sola fide: ''Allinnig deur 't [[geleuf]]'' : De meens kan allinnig deur 't geleuf in [[Jezus Christus]] van zien zunden ered wonnen. Sola gratia: ''Allinnig [[genaode]]'' : Verlossing is een gave van God dee-j verdienen kunnen, mar dee allinnig via Jezus Christus verkregen kan wonnen deur 't geleuf. == Streumingen == Der bin verschillende protestanse streumingen: === Internasionaal === * (Evangelisch) [[Lutheranisme]] * [[Calvinisme]] * [[Anglicanisme]] * [[Pienkstergemeente]]s * [[Metedisme]] * [[Baptisme]] * [[Presbyterianisme]] === In Nederlaand === In Nederlaand is de [[Protestanse Karke in Nederlaand]] 't grootste protestanse karkelijke genootschap dit wanen eers de [[Nederlaanse Hervormde Karke]], [[Griffermeerde Karken in Nederlaand]] en [[Evangelisch-Lutherse Karke]]). Binn disse streumings zeent ook nog wier nen machtigen hoop ofsplitsings ewes. Rechtevoort is t gerefformeerd protestaantisme, woer at ongevear 20% van de Neerlaandse bevolking tooheurt, in 5 heuwdgroepn te verdeeln: * [[vriejzinnigen]]: ** Protestaantse Koarke in Neerlaand *** Verenige van vriejzinnige Hervörmden ** Remonstraantse breurskop * [[Midln-orthodoksie]]: ** Protestaantse Koarke in Neerlaand (vroger Hervörmde Koarke in Neerlaand) * [[Modern-Gerefformeerdn]]: ** Protestaantse Koarke in Neerlaand (vroger Gerefformeerde koarkn in Neerlaand) ** Vuurt-ezatte Gerefformeerde koarkn in Neerlaand * [[Orthodoks-gerefformeerdn]]: ** Protestaantse Koarke in Neerlaand *** [[Konfessionele Verenige]] *** [[Konfessioneel Gerefformeerd Beroad]] ** Gerefformeerde Koarkn Vriej-emaakt ** Neerlaands Gerefformeerde Koarkn ** Kristelik Gerefformeerde Koarkn ** Gereformeerde Koarkn Hersteeld. * [[Beveendelik Gerefformeerdn]]: ** Protestaantse Koarkn in Neerlaand *** [[Gerefformeerdn Boond]] ** Hersteeld Hervörmde Koarke ** Kristelike Gerefformeerde Koarkn *** Bewoart t Paand ** Gerefformeerde Gemeentes ** Gerefformeerde Gemeentes in Neerlaand ** Gerefformeerde Gemeentes in Neerlaand (Boetn verbaand) ** Oold-Gerefformeerde Gemeentes in Neerlaand ** Vriej Gerefformeerde Gemeentes Verwant: * [[Baptisme|Baptisten]] * [[Evangelisch]]e gemeentes * [[Pienkstergemeente]]s De Beveendelik Gerefformeerdn wordt in [[Tweante]] en [[Sallaand]] vake ''fienn'' eneumd, umdet ze zik zo fien en strikt an de regels van de koarke en n stoat hooldt. Vuur völle leu oet Tweante is dit zelfs nen biejnaamn vuur alle inwonners van [[Riesn]] ewördn, umdet dr doar zovölle van wont. Mear de gerefformeerdn zelf zöalt disn naamn nooit vuur zikzelf gebroekn, umdet dr nen negatieven klaank anzit. Vearder zitt dr nog wat in [[Maarkel]], [[Deepn]], en völle Oold-gerefformeerdn in [[Vjenne]]. [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Protestantisme| ]] exyntzcug3qaclrkxoc2yv2zkckq6p8 0 2555 279012 268414 2015-03-27T16:12:04Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Dit artikel giet oaver de vruch 'appel'. Andere betiekenissen van '''Appel''' vie-j op [[Appel (deurverwiespagina)]]}} [[Ofbeelding:Apples.jpg|200px|thumb|Appels]] 't Geslach '''appel''' ([[Latien]]: ''Malus'') bevat [[boom|bomen]] dee de algemeen bekende [[vruch]]en dragen, veural op 't [[noordelijk halfrond]]. Oek bin der [[sierappel]]s, dee kleine appels dragen. Appels greuien veural in gebieden mit een emaotig klimaot. De vleizige vruch besteet uut dreje lagen, mar soms vormen tweje of dreje lagen één geheel en bin ze ampart neet meer te herkennen. Zo ku-j vake bie de appel gien verschil meer zien tussen 't exocarp en de mesocarp en vormen samen mit de op-ezwöllen bloembojem 't vruchvleis. 't [[Appelkreus|Klokhuus]] is 't endocarp mit daorin de pitten en in 't midden de vaotbundel naor 't steeltjen. De appel (''Malus pumila'') is de meestbekende soorte en wonnen vake rauw egeten. De appel wonnen oek vake gebruuk in de keuken, bieveurbeeld in [[appeltaarte]] of [[apfelstrudel]] mar oek as versiering op [[pannenkoek]]en. Verschillende predukken wonnen emaak van (onder aandere) appels, bieveurbeeld: [[appelsap]], [[appelcider]], [[appelsmotse|appelmoes]], [[appelstreup]] en ovaritmaoltiejen. De appel ku-j kriegen in verschillende smaken, texturen, kleuren en geuren. In Nederlaand kump in 't wild allinnig de appel ''[[Malus sylvestris]]'' veur. Disse soorte is, meestentieds verwilderd, te vienen in de [[bos]]sen en [[barm]]en. Al iewig lange bin de meensen in [[Nederlaand]] begunnen mit 't kweken van appels. Veural in de [[19e eeuw]] bin der veule rassen ekweek dee der noen nog de heeltied bin: Parrediezen (Paradijsappel), Netaorisappel, Lunterse Pippeling, Braobanse Bellefleur, Grunninger Krone, Eijsdener Klumpke, Gronsvelder Klumpke en zo wat meer. == [[Nedersaksisch]] == * '''Algemeen (ok Platduuts):''' ''appel'' * [[Grunnegs]]: ''abbel'', ''appel'' == Zie oek == * [[Appelsmotse]] * [[Apfelstrudel]] {{Commons|Category:Apple}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Vruch]] ay9nn9ehieq4d98tzenkpo0hzi70701 0 2556 284153 282097 2016-04-08T19:16:48Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki 'n '''Wekke''' is in d' hudige tiedsrekkening de tied van zeuven [[dag|dagen]]. d' Eersten dag van de wekke in [[christendom|kristlike]] en de [[jodendom|jeudse]] [[kelender]] is 'n moandag, mar mangs wöd 'n zundag eziene as d' eersten dag van de wekke. De zeuven dagen van de wekke bint: * [[maondag|moandag]] - enuumd noar de [[Maone (eerde)|moane]] * [[dinsdag]] - enuumd noar de Noordsen god [[Tyr|Thing]] ([[Tubaantn]] numen n god ''Thingcsus'', Dingsdag) * [[woonsdag|woensdag]] - enuumd noar de Germoansen god [[Woden]] * [[donderdag]] - enuumd noar de Noordsen god [[Donar]] * [[vriedag|vri-jdag]] - enuumd noar de Noordse godinne [[Freya|Frija]] * [[zaoterdag|zoaterdag]] - enuumd noar de Romeinsen god [[Saturnus (god)|Saturnus]] * [[zundag]] - enuumd noar de [[zunne]] == 1 wekke == * 7 dagen * 168 uur * 10.080 menuten * 604.800 secondes * 23% van 'n gemiddelde moand == Nedersaksies== [[Sallaands]]: ''weke'' [[Vechtdals]]: ''wekke'' [[Tweants]]: ''wek'' {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Tied]] mw58fo2kd3az2x5oby7z5hkssym2byr 0 2557 264488 255900 2013-05-06T20:31:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''dag''' is de tied dee de [[eerde]] neudig hef veur een volledige umwenteling (um de Noord-Zuudas). Soms wonnen mit de term ''dag'' allinnig de tied tussen [[zunsopgang]] en [[zunsondergang]] bedoeld. Een iets nauwkeurigere andujing is '''etmaol'''. Een etmaol duur 24 [[ure]] en bevat alle vier de dagdelen, dit bin de [[mannen]], de [[mirreg]], de [[avend]], en de [[nach]]. De ''zunnedag'' (tied tussen 't weer even hoog an de hemel staon van de zunne) is neet even lang as de ''steernsdag'' (tied tussen 't weer op dezelfde plaotse staon van de steerns). 't Verschil is zo'n 4 menuten. Dit kump deurdat de eerde bie een umwenteling veerder ereisd is in heur [[baone]] um de zunne hinne. De snelheid waormee de eerde um heur [[eerdas|as]] drei, nimp langzaam of as gevolg van de getiejenwarking van de [[maone]] en de [[zunne]]. De dag wonnen dus steeds langer. Oek wissel de umwentelingssnelheid van de eerde mit de massaverdeling - krimpen de oceanen of de [[atmosfeer]] wat in deur ofkoeling, dan geet de eerde wat rapper dreien (behoud van dreimement). Soortgelieke verschillen bin mit mederne tiedmeetmethodes goed te zien. [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Dag|!!]] 4hchpiyp0ne9svvi5dij53an8t177kf 0 2558 278613 278611 2015-03-20T18:41:38Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Zwolle''' is de name van verskillende plaatsen: *'''[[Zwolle]]''' - de [[heufdstad|eufdstad]] van de Nederlandse provinsie [[Oaveriessel|Aoveriessel]] *[[Zwolle (Oost Gelre)]] - n [[buurtschop|buurtskap]] in de Nederlandse gemeente [[Oost Gelre]], [[Gelderlaand|Gelderland]] *[[Zwolle (Louisiana)]] - n [[daarp|dörpien]] in de Amerikaanse staot [[Louisiana]] {{dv}} 83nlwfmwhw8uhlemt1lesq51h7moc81 0 2559 76070 7170 2008-08-10T15:24:06Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Sallaans volkslied]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sallaans volkslied]] qc5tswowh44642cstpwglzcyoym34kp 0 2560 26513 7180 2007-01-23T14:36:33Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Värken]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Värken]] ihazmiziod4q4f49or86yigzwhfubn0 0 2562 7190 2006-06-10T11:10:53Z Servien 7 Titel van [[Previncie]] ewiezigd naor [[Pervincie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Pervincie]] 2j7qg1gdy56ydaabk1hagly6fexsse4 14 2564 290701 287814 2016-11-01T16:29:20Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Provinces of the Netherlands}} [[Kategorie:Previnsie naor laand|Nederlaand]] [[Kategorie:Geografie van Nederlaand]] [[Kategorie:Nederlaanse overheid]] mrmpojqnk8xo0u0mos030esooneahv4 0 2565 290780 279779 2016-11-01T18:49:09Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Flag of the Vatican City.svg|thumb|200px|De vlagge van Vatikaanstad]] '''Vatikaanstad''' ([[Latien]]: ''Status Civitatis Vaticanae'', [[Italiaons|Italiaans]]: ''Città del Vaticano'') is t [[soeverein]]e gebied van t kleinste onofhankelike land ter wereld, t wördt umringd deur de stad [[Rome]] en hef n eigen stadsmure, waordeur is n [[enklave]] is in [[Italië]]. t Wördt vertegenwoordigd deur de [[Heilige Stoel]] en huusvest de heufdzaetel van de [[Rooms-Katholieke Karke]]. t Staotsheufd van Vatikaanstad is de [[paus]], zien offisiële verbliefplaatse is t [[Apostolies Paleis]]. De paus hef n zien eigen kamerheer, die n ''[[camerlengo]]'' eneumd wördt. t [[Dwargstaot|Dwargstötien]] is in [[1929]] ontstaon as gevolg van t [[Verdrag van Lateranen]], dat [[Paus Pius XI]] en [[Benito Mussolini]] ondertekenden. Daorin is naodrukkelik op-eneumen dat t n nieje staot is. Formeel kan t dus niet ezien wörden as voortzetting of herlaeving van de [[Karkelike Staot]]. Der wonen zo'n 900 mensen op n oppervlakte van 0,44 km², mar der kommen dageliks duzenden toeristen. De stad hef n eigen pliesiedienst die geheel uut [[Zwitserlaand|Zwitsers]] bestiet, de [[Zwitserse garde]], dit is n aoverbliefsel van t oorspronkelike leger van de paus. t Tradisionele uniform is ontwörpen deur kommandant [[Jules Repond]] en niet deur [[Michelangelo]], zo as vake edacht wördt. Vatikaanstad is gien lid van de [[Europese Unie]], mar nemp wel deel an verschillende internasionale organisasies. t Stiet sinds 1984 op de [[Wereldarfgoedlieste]] van [[UNESCO]]. == Uutgaonde verwiezingen == {{commons|Vaticano}} * [http://www.vatican.va/ Offisiële webstae van Vatikaanstad] {{Dialekt|sdz|Wieje|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] rxrdnoqv3hq2kc3ctb9qmakxa2ocd74 0 2566 279870 7278 2015-04-01T20:09:17Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Vatikaanstad]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vatikaanstad]] tvnxs4t8r2q8rr92bppp2auzvvfl36f 0 2567 202188 7286 2011-08-15T21:29:17Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Skandinavië]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Skandinavië]] 1vk8uo2v4mcq9juhbk6kxa5mh162gud 0 2568 264728 255827 2013-05-06T21:38:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hordeum vulgare Gort.jpg|200px|thumb|Parelgorte]] '''Pillegarste''' of '''gorte''' is zoas de naam al zeeg [[garste]] dee epild is. Parelgorte is rond-eslepen gorte. 't Wonnen veural gebruuk as baosis veur [[kruudmoes]]/[[melkmoes]], gortepap en in [[krentjebrie]]. De gorte mut 12 uur weken en daornao ongeveer een uur koken.'t Wönnen tot an 't begin van de [[20e eeuw]] in [[Nederlaand]] nog gebruuk as maoltiedbaosis, mar was in disse functie tegen 't einde van dezelfde eeuw bienao helemaole vervungen deur [[ries (Oryza sativa)|ries]] en [[pasta]]. Garste wönnen vrogger mit [[pelmölle|pilmeules]] tot gorte epild. Ondanks 't in ongebruuk raken van gorte, dragen inwoeners van 't [[Tweante|Twentse]] darp [[Rossum (Oaveriessel)|Rossum]] nog altied de bienaam ''gortekeurne'', dat gortkorrels betekent. En de inwoeners van 't Grunningse darp Garnwerd wonnen nog de heeltied "Gortvreters" eneumd. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''gort{{small()|e}}'', ''gört'', ''pegaast{{small()|e}}'' * [[Grunnegs]]: ''gört{{small()|e}}'', ''görde'' * [[Stellingwarfs]]: ''gorte'' * [[Tweants]]: ''gört{{small()|e}}'' * [[Veluws]]: **''gort{{small()|e}}'' **''got{{small()|e}}'' **''görte'' **''göt{{small()|te}}'' **''pellega{{small()|r}}ste'' **''pellegä{{small()|r}}ste'' **''pellegorte'' ([[Heerde]]) **''pillegarste'' ([[Oldebroek]], [[Nunspeet]]) **''pallegarste'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]]) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Groan]] gop9r69uh9iu1u2lh4kb1zwh9poqg6l 0 2569 272124 269372 2013-12-11T01:36:34Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Mona Lisa, by Leonardo da Vinci, from C2RMF retouched.jpg|200px|thumb|'t Wereldberoemde schilderie de [[Mona Lisa]] van [[Leonardo da Vinci]]]] Een '''schilderie''' is een mit [[varve]] emaken ofbeelding. As ondergrond wonnen meestentieds een [[dook]] of [[peneel]] gebruuk. Schilderiejen op aandere dragers, zoas [[pepier]], koemen oek vake veur. Veurdat schilders op [[dook|doken]] schilderen, wönnen der meestentieds op [[mure]]n eschilderd. Dit gebeuren in de natte (varse) kalke. Een schildering op disse meniere heet [[fresco]]. Veur 't schilderen wonnen verschillende soorten varve gebruuk. De bekendste bin [[aquarel]], [[tempera]], [[olievarve]] en [[acrylvarve]]. Ofhankelijk van de of-ebeelden veurstelling he-w 't onder aandere over een: * [[Laandschap]] * [[Pertret]] * [[Stilleven]] * [[Stadsgezichte]] * [[Historiestuk]] ([[Biebel]]se, mythologische, historische, allegorische en literaire scènes) * [[Genrestuk]] * [[Abstrak]] schilderie == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''schilder(aai)'', schilderij'' * [[Stellingwarfs]]: ''schilderi'j(e)'' * [[Veluws]]: **''schilderie(je)'' **''schilderi-j(e)'' **''schilderije'' ([[Attem]]) **''schilderij'' **''sjilderie'' ([[Bunsjoten]]) **''schielderie'' ([[Vaossen]]) **''schilderstuk'' ([[Garder]]) **''lieste'' ([[Klanenbeek]]) **''plaotje an de muur'' ([[Garder]]) **''plaot'' (Noordwest-Veluwe) **''portret'' ([[Lieren]]) **''prentje'' ([[Garder]]) **''vergezicht'' ([[Lieren]]) **''skeelderi'je / scheelderi'je'' ([[Vechte|Vechtdal]]) **''skilderi'je / schilderi'je'' ([[Vechte|Vechtdal]]) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Skilderkeunst]] s6l1cgfg35dfgn1wamvoxlyd623dr1a 0 2570 255712 175291 2013-03-11T10:26:14Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1221291]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Kruud''' kan verwiezen naor: *[[Kruud (kökken)]] *[[Kruudachtegen]] *[[Buskruut]] {{dv}} 6x4vmlq9saq0dtn6k6w2y3yil6grz5f 0 2571 279013 274856 2015-03-27T16:12:14Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Bedoelden je de buurtskop [[Moskou (Ooststellingwarf)|Moskou]] in de gemiente [[Ooststellingwarf]]?}} [[Bestaand:Moscow In Europe.png|200px|thumb|Ligging van Moskou]] '''Moskou''' ([[Russisch]]: '''Москва''', Moskva) is de heufdstad van [[Ruslaand]], en 't wanen in 't vleden ok de heufdstad van de [[communisme|communistische]] staot de [[Sovjet-Unie]]. Moskou is één van de grote [[wereldstad|wereldsteden]] en hef 7 punten op de liest van wereldsteden. Moskou is de grootste stad van [[Ruslaand]] en een [[metropool]] van [[Europa (continent)|Europa]]. De inwoners wörden ''Moskovieten'' eneumd. Moskou leit an de revier de [[Moskva (revier)|Moskva]] en had op [[1 jannewaori]] [[2005]] 10.381.288 inwoners. {{commonscat|Moscow|Moskou}} {{Begin}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Stad in Ruslaand]] jeh1i7xtiadx2oqqu4ad877mb5qdg9i 0 2572 272190 232194 2013-12-11T02:40:01Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Moldavië''' of '''Moldova''' is en wanen een laand. Zie: * de rippebliek [[Moldavië (laand)|Moldavië]] of Moldova, * 't historische [[vorsendom Moldavië]] of Moldova, * de Roemeense laandstreek [[Moldavië (Roemenië)|Moldavië]] of Moldova, * de [[Moldavische SSR]] (1940-1991) binnen de Sovjet-Unie, * de [[Moldavische ASSR]] (1924-1940) binnen de Oekraïense SSR. '''Moldova''' is ok een revier in Roemenië: * Zie [[Moldova (revier)]] {{dv}} jytyqpfpx0rb9etk9hepei0fxxk8ira 0 2573 284681 279415 2016-05-28T13:26:17Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel | | naaminlaanstaal = Republica Moldova | vlagge = Flag of Moldova.svg | wapen = Coat of arms of Moldova.png | breedtegroad = 47/15//N | lengtegroad = 28/30//E | region = MD | lokasie = Europe location MDA.png | talen = [[Moldavisch]] ([[Roemeens]]) | heufstad = [[Chisinau]] | religie = [[Oosters-Orthodoxe Karke]] | regeringsvorm = [[Rippebliek]] | km2 = 33843 | pctwaoter = 1,4 | inwoeners = 4,4 miljoen | dichtheid = 131 | munteenheid = [[Moldavische leu]] | valutacode = MDL | tiedzone = +2 | volkslied = [[Limba noastra]] | feesdag = [[27 augustus]] <small>(Onofhankelijkheidsdag)</small> | tld = md | laandcode = MDA | til = 373 }} '''Moldavië''' ([[Roemeens]]: ''Republica Moldova'') is een rippebliek in [[Oost-Europa|Zuudoost-Europa]], grotendeels elegen tussen de revieren [[Proet]] en [[Dnjestr]] (''Nistru''). 't Laand grens in 't westen an [[Roemenië]] en veur de rest an [[Oekraïne]]. De heufdstad is [[Chisinau]] ([[Russisch]]: ''Kisjinjov''). Moldavië is ien van de armste lanen van [[Europa (continent)|Europa]]. De bevolking is overwegend Moldavisch (een benaming die pas nao de scheiding van de rest van Moldavië op kwam zetten: de inwoners van Roemeens-Moldavië wörden as [[Roemenen]] ezeen), en der bint [[Oekraïne|Oekraïense]], [[Ruslaand|Russische]] en Gagaoezische minderheden. Moldavië beheurden tot [[1991]] tot de [[Sovjet-Unie]]. 't Grondgebied van 't laand kump geheul overene mit dät van de [[Moldavische SSR|sovjetrippebliek Moldavië]] en gedeeltelijk mit dat van 't veurmaolige [[Bessarabië]] (dat tot de Tweede Wereldoorlog Roemeens wanen). Allinnig 't zujelijkste en noordelijkste deel van dat Bessarabië beheuren noen tot [[Oekraïne]], terwiel 't gebied op de linkeroever van de [[Dnjestr]], [[Transnistrië]], nooit tot [[Bessarabië]] beheurden, mar - volgens 't overgrote deel van de wereldgemienschap - wel tot 't hudige Moldavië. Transnistrië hef hum in [[1991]] eenziedig onofhankelijk verklaord. De tweede stad van Moldavië, [[Tiraspol]], ligt in dit gebied. == Grote stejen == {| class="prettytable" |- style="background:#efefef;" ! # !! align=center |Stad !! Inwoeners !! Arrondissement |- | 1. ||align=left | [[Chisinau]] || 716.700 <small>''(2005)''</small>|| - ''(gemeente hef dezelfde staotus)'' |- | 2. ||align=left | [[Tiraspol]] || 159.163 <small>''(2005)''</small> || - ''(gemeente hef dezelfde staotus) '' |- | 3. ||align=left | [[Tighina]] || 144.400 <small>''(2004)''</small> || - ''(gemeente hef dezelfde staotus)'' |- | 4. ||align=left | [[Bălţi]] || 127.600 <small>''(2005)''</small>|| - (''gemeente hef dezelfde staotus'') |- | 5. || [[Cahul]] || 119.200 <small>''(2005)''</small>|| [[Arrondissement Cahul]] |- | 6. ||align=left | [[Soroca]] || 28.400 <small>''(2005)''</small>|| [[Arrondissement Soroca]] |- | 7. ||align=left | [[Orhei]] || 25.700 <small>''(2005)''</small>|| [[Arrondissement Orhei]] |} {{commonscat|Moldova}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] noor4wnwdqzl0kmxaiyz5exn4n3vp5v 0 2575 284682 279014 2016-05-28T13:26:31Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel | naaminlaanstaal = România | vlagge = Flag of Romania.svg | wapen = Coat_of_arms_of_Romania.svg | breedtegroad = 46///N | lengtegroad = 25///E | region = RO | lokasie = EU location ROM.png | talen = [[Roemeens]] | heufstad = [[Boekarest]] | religie = [[Roemeens-Orthodox Karke|Roemeens-orthodox]]; [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholiek]]; [[protestantisme|protestaants]] | regeringsvorm = [[Republiek]] | km2 = 238.391 | pctwaoter = 3,0 | inwoeners = 21.413.815<ref>http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&language=en&pcode=tps00001&tableSelection=1&footnotes=yes&labeling=labels&plugin=1</ref> | dichtheid = 93,1 | munteenheid = [[Roemeense leu]] | valutacode = RON (tot 2005 ROL) | tiedzone = +2 +3 | volkslied = [[Deşteaptă-te, române]] | feesdag = [[1 december|1 desember]] (Dag van de Verenige) | tld = ro | laandcode = RO | til = 40 }} '''Roemenië''' ([[Roemeens]]: ''România'') is n republiek in Zuudoost-Europa. Soms wörden t as deel van [[Oost-Europa]] ezien (veural in de tied van de kouwe oorlog), deur aanderen oek as deel van [[Sentraol-Europa]]. t Grenst an de [[Zwarte Zee]], [[Bulgarije]], [[Servië]], [[Hongarije]], [[Oekraïne]] en [[Moldavië (laand)|Moldavië]]. De vorm van t laand lik op n platvis, mit zien bek naor t westen ericht. De heufdstad [[Boekarest]] wördden vrogger ''klein-Paries'' eneumd. In de tied van t sovjetregime nam Roemenië al n amparte plaotse in t [[Oostblok]] in, mer tegenswoordig is t politieke streven derop ericht zo gauw meugelik deel te wörden van de [[Europese Unie]]. Vanaof [[1 jannewaori]] [[2007]] is Roemenië dan oek lid van de [[EU]] ewörden. Op Hongarije en Moldavië nao, wörden t [[Romaanse talen|Romaanse]] Roemenië in-esleuten deur [[Slavische talen|Slaviese]] laanden. Naost de verscheienheid an kulturen en der invleud, de taal en t [[geleuf]], hef Roemenië veul indrokwekkende en onan-etasten natuur. t [[Laandklimaot]] (kouwe [[wienter]]s, warme [[zoemer]]s) en n dwars deur Roemenië heer löp de bargketen, [[Karpaten]], dit zörgt veur verschillende laandschapssoorten. == Stejen == De heufdstad is [[Boekarest]] (Roemeens: ''Bucureşti''), mit 2.354.737 inwoeners (gemeente of Groot-Boekarest hef der 3,5 miljoen). Aandere grote stejen bin: {| {{prettytable}} |- !| Stad || Inwoeners || Distrikt |- | [[Iaşi]] || 321.580 || [[Iasi (distrikt)|Iaşi]] |- | [[Cluj-Napoca]] || 318.027 || [[Cluj (distrikt)|Cluj]] |- | [[Timişoara]] || 317.651 || [[Timiş (distrikt)|Timiş]] |- | [[Constanţa]] || 310.526 || [[Constanta (distrikt)|Constanţa]] |- | [[Craiova]] || 302.622 || [[Dolj]] |- | [[Galaţi]] || 298.584 || [[Galati (distrikt)|Galaţi]] |- | [[Braşov]] || 283.901 || [[Brasov (distrikt)|Braşov]] |- | [[Ploieşti]] || 232.452 || [[Prahova]] |- | [[Braila|Brăila]] || 217.929 || [[Braila (distrikt)|Brăila]] |- | [[Oradea]] || 206.527 || [[Bihor]] |} == Geleuf == De belangriekste godsdienstige streumingen in Roemenië bin [[Roemeens-Orthodoxe Karke|Roemeens-orthodox]] (ong. 86%), [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholiek]] en [[protestantisme|protestaants]]. In Dobrogea is der n minderheid van de islam (Turken en Tataren), overebleven sinds de Ottomaanse overheersing overekeumen nao migrasies vanaof de Krim. De grondwet biet godsdienstvrieheid. * Roemeens-orthodox - 86.8% * Rooms-katholiek - 4.5% * Protestaants - 3.7% * Pinkstergemeente - 1.5% * Grieks-katholiek - 0.9% == Bronnen == <references /> == Uutgaonde verwiezingen == {{Commonscat|Romania}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Roemenië]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] h7j8x4xshaaon1lyul2gxl01j5ouv3k 0 2576 289283 288466 2016-10-28T16:41:55Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki 't '''Veluwemeer''' is een langwarpig [[meer]] tussen de noordelijke [[Veluwe]] en oostelijk [[Flevoland]]. 't Is één van de [[Raandmeer|raandmeren]] dee ontstaon is nao de inpoldering van 't [[Iesselmeer]]. In 't zuudwesten, veurbie de [[aquaduk]] bie [[Harderwiek]], grens 't Veluwemeer an 't [[Wolderwied]]. In 't noordoosten, veurbie de brogge bie [[Elburg]], grens 't an 't [[Drontermeer]]. 't Meer wonnen onder aandere evoed deur de [[Hierdense Beke]]. 't Veluwemeer vervul een belangrieke [[toerisme|toeristische]] functie, heufzakelijk [[waoterrecreaotie|waoter-]] en [[straandrecreasie]]. Der liggen een bulte [[camping]]s en [[haven|jachthaven]]s an 't meer. Veerder is 't belangriek veur de [[waoterhuushouwige]] en de [[scheepsvaort]]. 't Hef een waoteroppervlak van zo'n 3.250 [[bunder]]s. [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Meer in Nederlaand]] [[Kategorie:Water in Flevolaand]] [[Kategorie:Woater in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] o1thnhdj71t784spyw7eju6e7nzhy5c 8 2577 42357 15542 2007-07-29T13:14:16Z RoboServien 60 sp wikitext text/x-wiki '''Je hemmen $1 onderwarpen op joew volglieste, inclusief overlegpagina's.''' f0bdidacqhqqvrzj623fdh5923mhcc1 8 2578 25723 7342 2007-01-13T20:23:26Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Wee-j zeker da-j ze vortdoon willen? 4iegduhijk6vxq6sgcx5n5ksknvxrc6 8 2579 25724 10919 2007-01-13T20:23:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Joew volglieste is leeg-emaak. $1 onderwarpen bin der of-ehaold. r4gr8pvj4ijlvimn4kjimxbvkts72gj 0 2584 265841 228874 2013-05-10T15:28:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Chimney_in_Graz.jpg|thumb|Een schouwe waor de wimme vrogger in eplaos wönnen]] Een '''wimme''' was 't reukkenaal in de [[schouwe]] (schoorsteen) waor 't vleis an ereuk kon wonnen. Vandage de dag besteet 't neet meer zo, en is 't veural een ouwerwetse uutviending mit een 'historische' betekenis. De benaming wimme kan oek dujen op de ruumte waor 't vleis beweerd wonnen, disse betekenis kump overigens vaker veur, disse ruumte is overigens neet ín de schouwe zelf, mar vake beziejen de schouwe, an 't [[plafond]]. ==Nedersaksisch== *[[Veluws]]: **''wimme'' **''wim'' ([[Armelo]]) **''vimme'' ([[Garder]]) **''wieme'' ([[Wezep]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''wiem'' ([[Putten]]) *[[Grönnegs]]: ''wiem(e)'' (In Grönnen verwiest de noam ''wiem(e)'' sikkom aaltieds noar de dreugstok veur vlees. Vlees roken dee man vrouger nait en viske wör in n spesjoale holten kaast doan.) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Woenen]] lo9o3u15tnqy1pq1kl2m44sh72yrh4u 0 2585 272456 262159 2013-12-20T23:45:08Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata, lokaal vortehaald: [[pl:Hase]] wikitext text/x-wiki '''Kniende''' kan verwiezen naor: *De diersoort, zie [[kniende (dier)]] *Een steernbeeld in de [[Chinese keizerriek|Chinese]] astrologie, zie [[kniende (steernskunde)]] {{dv}} ojdf69jcl50zz23drmlxes7b2xxoa1f 0 2586 279416 264636 2015-03-27T17:20:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Rabbit DSC00382.JPG|thumb|250px|Kniende]] [[Ofbeelding:Oryctolagus_cuniculus_geographical_distribution.jpeg|thumb|250px|Leefgebied]] [[Ofbeelding:Wild rabbit US 2.jpg|250px|thumb|Wilde kniende]] Een '''kniende''' ([[Latien]]: ''Oryctolagus cuniculus'') is een [[zoogdier]] en beheurt tot de orde van de [[haosachtigen]] (''Lagomorpha''). Allewel 't iezelig op een [[knaagdier]] liek, beheuren de knienen neet tot de knaagdierenorde. De kniende is de enigste soorte uut 't geslach '''''Oryctolagus'''''. 't Mannetjen heet een ''ram'' of ''rammelaar'' en 't vrouwtjen ''moer''/''moor'' of ''voedster''. Knienen wonnen vake ehouwen as [[huusdier]], meensen kopen ze dan meestentieds in de dierenwinkel. Een kniende wonnen ehouwen in een [[kniendehokke]], zo'n hokke steet dan meestentieds buten mar wele meensen zetten oek wè binnen. == Beschrieving == Knienen zitten wat de grootte angeet tussen de [[echte haozen]] en de [[fluithaozen]] in. De achterpoten van de knienen bin veul korter as de achterpoten van de haozen, mar langer as dee van de fluithaozen. 't Lief is veul lochter van kleur as de [[rogge]], vake wit van kleur. Oek de onderkaante van de start en de poten bin wit. Knienen leven allinnig van plaantaorig voedsel. Vremd genog eet de kniende oek zien eigen uutwarpsels op. == Verspreiding == Knienen koemen oorspronkelijk van 't [[Iberisch Schiereilaand]], daor wönnen ze ''i-saphan-im'' eneumd, de naam [[Spanje]] is hier van of-eleid. De Romeinen hemmen de knienen laoter in 't [[Romeinse Riek]] in-evoerd, knienen koemen noen veural veur in [[Eurazië]]; roewweg van [[Europa (continent)|Europa]] tot an [[Ruslaand]] en [[Centraal-Azië]]. Veerder koemen knienen oek veur in aandere delen van de wereld waor ze in-evoerd wönnen. == Wild kniende == 't Wilde kniende hef een [[kop-romplengte]] van 34 tot 50 centimeter en een [[lichemsgewich]] van 1,2 tot 2,5 kilegram. 't Startjen is vier tot ach centimeter lange. Wilde knienen hemmen veurnamelijk een griesbrune kleur, wildkleur of [[agoeti]] eneumd. De dieren hemmen oek een roodbrune vlekke in de nekke. De oren hemmen een bruun puntjen, de bovenkaante van de start is zwartbruun. De ziedkaante van 't lief is blauwig gries van kleur, de onderkaante van de start is wit. Dit vuilt iezelig op as e op-ewip wonnen. Bie 't wilde kniende bin de oren minder lang as de lengte van de kop. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''knien{{small()|tjen}}'' * [[Drèents]]: ''knien'' * [[Grunnegs]]: ''knien{{small()|e}}'', ''kanien{{small()|e}}'' * [[Sallaans]]: ... * [[Stellingwarfs]]: ''knien{{small()|e}}'' * [[Tweants]]: ''knien'' * [[Urkers]]: ... * [[Veluws]]: ** ''knien{{small()|e}}'' ** ''kni{{small()|e}}nde'' ([[Nunspeet]]) ** ''kneune'' ([[Doospiek]]) ** ''kning'' ([[Bunsjoten]]) {{Commons|Oryctolagus cuniculus}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] 3ttq93v6d45mcsijeb1xrg9nqku3wgq 0 2588 279417 273795 2015-03-27T17:21:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Troglodyte-sylvain haye.jpg|thumb|Et doempien]] [[Bestaand:Wren.JPG|thumb|Een schets van et doempien]] [[Bestaand:Troglodytes troglodytes(loz).jpg|thumb|Een ofbeelding van et doempien]] [[Bestaand:Zaunkoenig.jpg|thumb|Schets van een nust van et doempien]] [[Bestaand:Troglodytes troglodytes kabylorum Hartert, E, 1910 Tébessa MHNT ZOO 2010 11 232.jpg|thumb|''Troglodytes troglodytes '']] Et '''doempien''' ([[Latien]]: ''Troglodytes troglodytes'') is de ienigste [[Europa (continent)|Europese]] [[Troglodytidae|winterkeuningsoorte]]. Et is een klein drongen [[voegel]]tien van omdebi'j tien centimeter mit een opwipt stattien. Hi'j beheurt tot een femilie waorvan alle aandere soorten uutslutend in [[Ni'je Wereld|Amerike]] veurkommen, mar disse soorte is over et grootste diel van [[Eurazië]] verspreid. Et doempien is now iene van de meerst algemiene voegelsoorten, omdat hi'j him anpast het an liekegoed bosrieke as eupen gebieden. Doempies eten veurnaemelik [[insektn|insekten]] en [[spinnen]], mar ze eten altemet ok wel [[zaod (plaante)|zaoden]] van kleine plaanties. Zien zanggeluud is helder, en het vibrerende scharpe trillers. Et Doempien is ien van de kleinste voegelsoorten van [[Europa (continent)|Europa]] en kan vanwegen zien kotte vleugels niet zo best vliegen. Hi'j is zoe'n 9,5 centimeter laank en weegt omdebi'j 10 gram. Liekegoed et mannetien as et wiefien hebben brune veren. De opvalende stat staot recht omhoge. == Aandere benaemings == In et [[Stellingwarfs]] wodt et doempien ok wel een ''moskeuning'', ''ossekeuning'', ''otskeuninkien'', ''winterkeuninkien'' of een ''tuunkroeper'' nuumd, mar de meerstbruukte benaeming is toch wel ''doempien'', dat weer wat weg het van de [[Westlaauwers Frais|Friese]] benaeming ''tomke''. == Verspreiding == Et Doempien is meerstal te vienen in dichte struken veural in de buurte van [[woater|waeter]]. Hi'j komt op et [[noordelijk halfroend|noordelike halfrond]] haost overal veur. In Eurazië kommen zoe'n 27 ondersoorten veur en in Amerike bin d'r nog zoe'n 12 ondersoorten. == Votplaanting == Et mannegien begint al in de winter mit et bouwen van een tal nusten die hi'j an et wiefien anbiedt. Disse ronde nusten, mit ien ingaang an de ziedkaante, wodden in de [[leinte|meitied]] deur et mannegien maekt, in [[hegge|heden]], [[struke]]n en takkenbossen op een hoogte van omdebi'j ien meter boven de grond. De nusten wodden maekt van mos, blaoden en gaste. An et aende van april leit et wiefien vuuf tot acht witte eier mit roodbrune stippen. Nao zoe'n 14 tot 16 daegen bruden kommen de eier uut, waornao de beiden oolden de jongen nog twie weken voeren veurdat de jongen uutvliegen. Et doempien brödt meerstal twie tot drie keer per jaor. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ** ''nettelkönninksken'' ([[Breevoort]]) ** ''nettelkeuninksken'' ([[Wenters]]) * [[Drèents]]: ** ''tuunkroepertien'' ([[Ni'jlusen]], [[Zuudwolde]]) ** ''tuunkroepertie'' ([['t Oogeveine]]) ** ''tuunkruperie'' ([[Nörg|Norg]]) ** ''tuunkrupertien'' ([[Ni'jlusen]]) * [[Graafschopper Platt]]: ''Nettelkönnink'' * [[Grunnegs]]: **''keuteldoemke'' ([[Veendaam (dörp)|Veendaam]]) **''toenkroeper'' **''eddelkeuninkje'' **''heegsnitter'' **''scheertje'' **''knuutje'' * [[Stellingwarfs]]: ** ''doempien'' ** ''winterkeuninkien'' ** ''moskeuning'' ** ''ossekeuning'' ** ''otsekeuninkien'' ** ''tuunkroeper'' * [[Tweants]]: ** ''duumke'' ** ''Toenkruuperken'' (Oold-[[Riesns]]) ** ''nettelkonink'', ''-keunik'', ''-könning'', ''-könnig'' *** ''njettelkwennegie'' ([[Vjens]]) ** ''kadolstermenneke'' ([[Oldnzel]]) * [[Veluws]]: ** ''tunekrupertje{{small()|n}}'' ** ''tunekrupertie{{small()|n}}'' ** ''tunekruper'' ([[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) ** ''piepekoppie'' ([[Bunsjoten]]) ** ''klein jantje{{small()|n}}'' ([[Barreveld (daarp)|Barreveld]], [[Armelo]]) ** ''wi{{small()|e}}nterkoninkjen'', ''wi{{small()|e}}nterkoninkien''{{Info|...en nog een bulte aandere uutspraakvarianten}} == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.lowlands-l.net/anniversary/contents.php#lowsaxon Een oold volksverhael over et doempien in verschillende Nedersaksische dialekten] <ref>Ie kunnen zels jow eigen Nedersaksische dialekt toevoegen.</ref> * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Troglodytes+troglodytes SoortenBank.nl - beschrieving, ofbeeldingen en geluud] == Referenties == <references/> {{commons|Troglodytes troglodytes}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Voegel]] 9daw8udjit3smoth7i74t7lpu4ziegh 0 2590 265152 255716 2013-05-09T23:06:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Pinksteren Giotto Padua.jpg|right|250px|thumb|Pinkster, schilderd deur [[Giotto di Bondone]] ]] '''Pinkster''' (ien t [[Grieks]]: ''πεντηκοστή [‘ημέρα], pentekostè [hèmera]'', letterlek: ''vieftegste dag'') is n feest dat zowel ien t [[jodendom|jeudendom]] as ien t [[christendom|kristendom]] vierd wordt. == Kristelk feest == Pinkster bie de kristenen is n feest woarbie de verlichten deur de Hillege Geest heugd wordt en t begun van de kèrk vierd wordt. Pinkster vaalt aaltied 50 doagen noa [[poaske]] en wordt dus aaltied op n ander doatem vierd. Vandoar ook de oetdrukken: ''As poaske en pinkster op dezulfde dag vaalt'', mit andere woorden, ''noeit''. Ien [[Nederlaand]] wordt pinkster binoa niet meer vierd. t Wordt enkeld zain as n extra vraie dag, omdat de moandag noa pinkster ook as Zundag zain wordt. == Jeuds feest == t Jeudse feest Pinkster wordt viert as offerfeest veur [[Jahweh|God]]. Dit wordt nog aal viert ien Jeudse gebieden, mit noam in [[Israel]]. == Oorsprong van Pinkster == De Jeuden vierden pinkster al sunt de tied veurdat de [[Jezus Christus|Jezus Kristus]] geboren was. Dou zai oet Egypte vlucht wazzen (''zie [[Exodus]]''), haar [[Mozes]] de ''Wetten van God'' (ook nuimd ''de Mozaische wetten'') toukregen. Hierien stonden de [[10 geboden]] en ook dat op de vieftegste dag, op de dag noa de zeuvende [[sabbat]] vanoaf [[Pesach]] nije offers veur [[God]] brocht mozzen worden, as oafsloeten van Pesach. Onder dizze offers bevond zok onder aandere n dail van de [[oogst|groanwinnen]] en [[vee]]. Doarnoast mozzen de mìnsken soamen wezen en mocht gienain zien normoale waark doen. Doarom worden baaide pinksterdoagen nog aal as [[zundag]] zain. Doe Jezus Kristus op goie vraidag störven was en hai mit Poask verrezen was, haren zien appostels nog varteg doagen laank de steun van heur Heer. Op de vartegste dag van Poaske (dus '''nait''' de vartegste dag '''noa''' Poaske) wuiren de leerlens deur Jezus zien [[Hemelvoart]] allenneg loaten. Hai haar doe beleufd dat hai de Geest van God, de ''[[Heilige Geest|Hillege Geest]]'' stuurn zol dij heur geestelk wieder leiden zol en heur de kracht geven zol om getugen van t evangelie te wezen. == Veurjoarsfeest == In de [[middeleeuwn|middelaiven]] wuiren veul veurjoarsfeesten bonden mit Pinkster. Zo wuir bieveurbeeld [[pinksterblom]] viert in grode dailen van [[Nederlaand]] en in [[Grunnen (provìnzie)|Stad en Lande]] wuiren op veul ploatsen [[jacht|joagd]] in de [[bos|wolden]]. Ook wuir der laanks de deuren goan deur kinder dij n vèrskes zongen en doarveur slik of n ander klaineghaidke kregen. Dit is vergeliekboar mit t tegenswoordege [[Sunte-Marten (feest)|Sunt Meerten]]. De kinder haren dou n boog, kraanze of slinger bie zok dij versierd waren mit blommen. Sumtieds luipen zai zulfs ien n haile optocht deur de stroaten van t [[Grunnen (stad)|Stad]] of de lougen. Dit wordt non niet meer doan. == Pinksterlaidken == As de kinder over stroat luipen, zongen zai maisttieds t Pinksterbooglaid. De vèrskes dij hieronder stoan, binnen schreven in t [[Hoogelaandsters]]. :''Pinksterboog mit laange tippen'' :''wil je nait geven,'' :''loat t den moar slippen'' :''hier woont n rieke man'' :''dij ons wel wat geven kan'' :''geef mie n appel of n peer'' :''k kom van t haile joar nait weer.'' As zai laanks de deuren luipen, zungen veul dizze laidken: :''Pinksterblom is opgestoan'' :''mag wel weer noar bed tou goan'' :''loat mie hier nait laanger stoan'' :''k wil weer n hoeske wieder goan.'' :''As vennen vol van blommen stoan'' :''en laiwerk zingt ien lucht'' :''den mag wie vrij noar boeten goan'' :''ain bonte kiendertjucht'' :''den hang wie slinger om'' :''van elke venneblom'' :''o dij pinkstertied, o dij pinkstertied'' :''moakt ons blommekiender blied.'' == Wanneer is Pinkster? == Pinkster vaalt de kommende joaren op de volgende doatums: {| | * [[2006]]: [[4 juni]] * [[2007]]: [[27 meie|27 mai]] * [[2008]]: [[11 meie|11 mai]] * [[2009]]: [[31 meie|31 mai]] * [[2010]]: [[23 meie|23 mai]] * [[2011]]: [[12 juni]] * [[2012]]: [[27 meie|27 mai]] * [[2013]]: [[19 meie|19 mai]] | valign="top" | * [[2014]]: [[8 juni]] * [[2015]]: [[24 meie|24 mai]] * [[2016]]: [[15 meie|15 mai]] * [[2017]]: [[4 juni]] * [[2018]]: [[20 meie|20 mai]] * [[2019]]: [[9 juni]] * [[2020]]: [[31 meie|31 mai]] |} == [[Nedersaksisch|Leegsaksisch]] == * [[Grunnegs]]: ''Pinkster'' * [[Stellingwarfs]]: ''Pinkster'' * [[Veluws]]: ''Pi{{small()|e}}nkster{{small()|en}}'' {{Dia|Schreven ien t [[Westerkertaaiers]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Kristelk feest]] bhp049e3hbn4i2k71fpk8op1co2m8wh 0 2591 7446 2006-06-11T11:54:54Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Heilige Geest]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Heilige Geest]] 63mn52dj11z53vo8627lbkua9ezj65e 0 2592 7449 2006-06-11T11:55:46Z Grönneger 1 35 Titel van [[Pinksteren]] ewiezigd naor [[Pinkster]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Pinkster]] 83th3s5cksdy8g2br5iy6sycmc6t1ao 0 2593 63943 7452 2008-04-20T13:44:26Z 81.205.234.85 deurverwiezing naor [[Middeleewn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Middeleewn]] 10v3b0rb4npklfkrkpoeg7vy2zf59go 0 2594 289068 287858 2016-10-28T10:54:25Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hassebaarg.JPG|250px|right|thumb|Hassebaarg in Septìmber 2005]] De '''Hassebaarg''' ([[Nederlaands]]: ''Hasseberg'') is t hoogste punt van de [[provìnzie Grunnen]]. De [[barg|baarg]], meer n [[heuvel|hoogte]], is 14,2 meter + NAP en ligt om en bie 2 km ten oosten van [[Zèlng]] (gemainte [[Vlagtwedde (gemainte)|Vlagtwedde]]). De Hassebaarg steekt dudelk boven t laandskop uut, mor is vanof de grond zain, gain 14,2 meter hoog. Dit komt deurdat [[Westerwolde]], t gebied woar de Hassebaarge ligt, zulf al 6 meter +NAP is. De top ligt op Nederlaands grondgebied. Juust achter dij top ligt de Duutse grènze. In vrougere tieden wuir de Hassebaarg as [[es]] bruukt. De noam Hassebaarg is ôfkomsteg van de hekse [[Heks Hasje|Hasje]]. De heuvel is tegenswoordeg n beschaarmd natuurgebied. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geografie van Grunnen]] [[Kategorie:Heuvel in Nederlaand]] oqrupcl4jdo93ghn7lnuvt3jkf2yzsd 0 2595 64426 7455 2008-04-25T14:20:39Z Alexbot 359 Robot: Dubbele doorverwijzing gecorrigeerd wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Middeleewn]] 8l1jsrmxpmy8krbusckybakdg1grrrj 0 2600 264901 260563 2013-05-09T22:01:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Deutschland Lage von Baden-Württemberg.svg|thumb|250px|Liggen]] [[Ofbeelding:Grosses Landeswappen Baden-Wuerttemberg.png|thumb|250px|Woapen]] '''Boaden-Wurttembaarg''' ([[Duuts]]: ''Baden-Württemberg'') is n [[dailstoat]] in t zuudwesten van [[Duutslaand]]. De dailstoat het n [[oppervlakte]] van 35.750 [[vierkaante kilometer|km²]] en 10.692.000 inwoner. De [[heufdstad]] is [[Stuttgart]]. Boaden-Wurttembaarg ligt tussen [[Zwitserlaand]] in t zuden, de [[Main]] in t noorden, Bayern in t oosten en [[Elsas]] in t westen. De grootste [[rivier]] is de [[Rien|Rhain]]. n Beroemd gebied in Boaden-Wurttembaarg is t [[Zwaarte-Wold]]. == Bestuurleke indailen == Boaden-Wurttembaarg is onderverdaild in vaaier ''Regierungsbezirke'' (bestuurleke regio's), dij soamen weer onderverdaild binnen in 35 [[distrikt]]en (''Laandkraitsen'') en negen [[stadsdistrict]]en (''Kraisvraaie steden''). === Bestuurleke regio's === * [[Regierungsbezirk Freiburg|Freiburg]] * [[Regierungsbezirk Karlsruhe|Karlsruhe]] * [[Regierungsbezirk Stuttgart|Stuttgart]] * [[Regierungsbezirk Tübingen|Tübingen]] === Distrikten === {| |----- | width="34%" valign="top" | # [[Alb-Donau-Kreis]] # [[Biberach (district)|Biberach]] # [[Bodenseekreis]] # [[Böblingen (district)|Böblingen]] # [[Breisgau-Hochschwarzwald]] # [[Calw (district)|Calw]] # [[Konstanz (distrikt)|Konstanz]] # [[Emmendingen (distrikt)|Emmendingen]] # [[Enzkreis]] # [[Esslingen (distrikt)|Esslingen]] # [[Freudenstadt (distrikt)|Freudenstadt]] # [[Göppingen (distrikt)|Göppingen]] | width="33%" valign="top" | <ol start=13> <li> [[Heidenheim (distrikt)|Heidenheim]] <li> [[Heilbronn (distrikt)|Heilbronn]] <li> [[Hohenlohekreis]] <li> [[Karlsruhe (distrikt)|Karlsruhe]] <li> [[Lörrach (distrikt)|Lörrach]] <li> [[Ludwigsburg (distrikt)|Ludwigsburg]] <li> [[Main-Tauber-Kreis]] <li> [[Neckar-Odenwald-Kreis]] <li> [[Ortenaukreis]] <li> [[Ostalbkreis]] <li> [[Rastatt (distrikt)|Rastatt]] <li> [[Ravensburg (distrikt)|Ravensburg]] </ol> | width="33%" valign="top" | <ol start=25> <li> [[Rems-Murr-Kreis]] <li> [[Reutlingen (distrikt)|Reutlingen]] <li> [[Rhein-Neckar-Kreis]] <li> [[Rottweil (distrikt)|Rottweil]] <li> [[Schwäbisch Hall (distrikt)|Schwäbisch Hall]] <li> [[Schwarzwald-Baar-Kreis]] <li> [[Sigmaringen (distrikt)|Sigmaringen]] <li> [[Tübingen (distrikt)|Tübingen]] <li> [[Tuttlingen (distrikt)|Tuttlingen]] <li> [[Waldshut]] <li> [[Zollernalbkreis]] </ol> |} === Stadsdistrikten === # [[Baden-Baden]] # [[Freiburg im Breisgau]] # [[Heidelberg]] # [[Heilbronn (stad)|Heilbronn]] # [[Karlsruhe (stad)|Karlsruhe]] # [[Mannheim]] # [[Pforzheim]] # [[Stuttgart]] # [[Ulm]] == Boetende hìnwiezen == * [http://www.baden-wuerttemberg.de/ Webstee van Baden-Württemberg (Duuts)] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Dailstoat van Duutslaand]] ewsw4sj8y0112o6no0xyjt1chcc4kuy 0 2601 290744 255934 2016-11-01T17:28:46Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Et '''Grieks''' is ien van de [[Indo-Europese taelen]]. Et wodde deur de [[Achaeërs]] naor [[Griekenlaand|Griekelaand]] ebrocht rond 1700 veur [[Christus]]. In eerste instaansie weren d'r verschillende spreuken dialekten, mit as belangriekste groepen: Ionisch-Attisch, Dorisch en Aeolisch Grieks. Et eerste schrift veur disse tael is Lineair B en et ooldste mit dat schrift verbunnen Grieks (1450 - 1250 v. Chr.?) wodt [[Myceens]] nuumd. Sund de tied van de klassieken is de tael schreven in et [[Grieks alfabet]], dat 24 letters het. Attisch Grieks was de tael die spreuken wodde in [[Athene]]. De meerderhied van de [[literetuur]] die uut die tied nog beweerd bleven is, is in dit dialekt schreven. Mar toch schreven schrievers zoas [[Herodotos]] in et [[Ionisch]]. Dit dialekt klinkt veul zangeriger as et Attisch omdat vervoegingen vervormd wodden om meer klinkers in een woord te kriegen. [[Alexander de Grote]] speulde een belangrieke rol in et saemenvoegen van disse dialekten tot ''Koinè''-Grieks (naor et Griekse woord veur ''algemien''). Deur de ientaelighied van zien leger wodde de kommunikaosie makkeliker. Ok leerden de bewoners van bezette gebieden dit ''Koinè'', waordeur et de staotus van "wereldtael" kreeg. Koinè-Grieks wodde dan ok de [[lingua franca]] in et oostelike gedielte van et [[Romeinse Riek]] (ok wel [[Byzantiense Riek]]). Et mederne Grieks stamt hiervan of. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Taol]] [[Kategorie:Griekenlaand]] [[Kategorie:Syprus]] ikvoi5qwnuuxmpnx0g98r0plomk0fk7 0 2604 279418 274121 2015-03-27T17:21:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Ajax 76-05.jpg|thumb|253px|right|Risseltaoten in [[Eredivisie]] 1976-2005]] '''AFC Ajax''' (''Ajax Amsterdam'') is 'nen perfessionele voetbalverienige en een bedrief ([[naamloze vennootskop]]) uut [[Amsterdam]]. 't Is iene van de traditionele topclubs van [[Nederlaand]], die speult in de [[Eredivisie]]. == Geskiedenisse == === Begin === Een haandvol vrunden richtte in 1894 'nen voetbalclub op. Ze nuumden de club "Union", mar doopten hum nog datzelfde jaor nog um naor "Footh-Ball Club Ajax" (inclusief de spelfout), naor de [[Ajax (mythologie)|Griekse held(en)]] mit die naam. [[Floris Stempel]] wör de eerste veurzitter biej de oprichting van Ajax op 18 [[meert]] [[1900]]. === Eerste kampioenskop === Veurdat Ajax in [[1918]] laanskampioen wör, was 't Amsterdamse Blauw-Wit veul populairder as Ajax. Rond die tied mossen de uutanhanger altied mit 't stadspoor dwars deur de joodse wiek naor 't Ajaxstadion, wat meugelijk de oorzaak is van 't "joodse" imago van Ajax. In recentere jaoren is de naam "[[jodendom|jood]]" as geuzennaam evoerd, mit de Israëlische vlagge as symbool. Op de niejjaorsreceptie van 2005 verklaorde veurzitter Jaakke dat dit zo intimiderend was, dat joden niet meer naor een thuuswedstried van Ajax durfden: ''De paradox dat wiejle zogenaamd 'nen jodenclub bint, mar dat joden 't in veul gevallen muuilijk vienen um oonze thuuswedstrieden, laot staon uutwedstrieden, te bezuken möt van tafel''. 't Bestuur zet now 'n beleid in, dat de associaosie mit joden minder vanzölfsprekend möt maken. Töt op welke dit verband holdt mit ongewunste spreekkoren is niet dudelijk emaakt. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Voetbal]] ixiv23wx7bet59pzdlqwt6of661xi1g 0 2605 90585 27997 2008-12-17T21:11:41Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Veurblad]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Veurblad]] e4qxomecep1nsgccj4yuti60f233y5k 0 2610 7621 2006-06-15T17:12:06Z Servien 7 Titel van [[Steenenkaomer]] ewiezigd naor [[Steenenkamer]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Steenenkamer]] ff2f70hzcup30hz47zb40kv0fe501xm 0 2611 272044 261852 2013-12-11T00:38:27Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''China''' is ien van de grootste lanen ter wereld, mit een arg lange geschiedenis. Wikipedie hef apatte artikels over verschillende periodes in de Chinese geschiedenis: * de '''[[Volksrippebliek China]]''' (1949-heden); * [[Kwomintang-China]] (1928-1949), die sund 1949 allend nog op [[Taiwan]] vortzet wodt; * [[Japans-China]] (1937-1945), et in de Twiede Wereldoorlog deur Japan veroverde diel van China; * de [[Republiek China (1911-1928)]]; * et [[Chinese keizerriek]] (221 v. Chr.-1911); * prehistorisch China: [[China (prehistorie)]]; {{dv}} 17zhgblaqzz4yb4ku0wb69uul6pygzc 0 2612 283597 283596 2015-12-11T07:43:21Z Ooswesthoesbes 904 Versie 283596 van [[Special:Contributions/203.174.55.94|203.174.55.94]] ([[User talk:203.174.55.94|overleg]]) weerummedreid wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | | naemeinlaanstael = 中华人民共和国<br /><small>Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó</small> | naam = China | vlagge = [[Bestaand:Flag of the People's Republic of China.svg|125px|Vlagge van China]] | waopen = [[Bestaand:National Emblem of the People's Republic of China.svg|90px|Waopen van China]] | lekaosie = China in its region (claimed hatched).svg | breedtegroad=33///N | lengtegroad=103///E | region=CN | taelen = [[Standaard Sjinees|Manderien]] en aandere Chinese taelen | heufdstad = [[Peking]] | religie = [[Boeddhism|Boeddist]] 8% <br /> [[Taoïsme|taoïst]] 1-2% <br /> [[christendom|christen]] 3-4% <br /> [[islam|moslim]] 1-2% | regeringsvorm = [[Volksrippebliek]] | km2 = 9.596.960 | pctwaeter = 2,8 | inwoners = 1,316 miljard | dichthied = 129 | muntienhied = [[Renminbi]] | valutakode = CNY | tiedzone = [[UTC+8|+8]] | volkslied = [[Mars van de vri'jwilligers|Mars&nbsp;van&nbsp;de&nbsp;vri'jwilligers]] | feestdag = Verjaordag van et ontstaon van de Volksrippebliek China, 1 oktober (1949) | tld = cn | laandkode = CHI | til = 86 }} '''China''' (中国, in [[Standaard Sjinees|Manderien]]: ''Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó'': et centraole verienigde laand van glorieuze meensken), officieel de '''Volksrippebliek China''', is een [[kommenisme|kommenistisch]] [[Staot|laand]] in [[Oost-Azië]]. As meensken et hebben over ''Kontinentaol China'', dan bedoelen ze meerstal et vaaste laand van China, zunder [[Hongkong]] en [[Macau]]. China het et grootste bevolkingsantal ter wereld, mit zoe'n 1,3 miljard (veur [[India]]) en mit een oppervlakte van omdebi'j 9,6 miljoen [[vierkaante kilometer]] is et zoen betien et grootste laand ter wereld (op [[Ruslaand]] en [[Kannede]] nao). De [[heufdstad]] van et laand is [[Peking]]. == Bestuurlike indieling == China bestaot uut 22 perveensies. China bestaot uut vuuf autonome gebieden: * et [[Tibetaanse Autonome Regio|autonome gebied in Tibet]] (bezet in 1949, autonome regio sund 1965) * et autonome gebied van [[Binnen-Mongolië]] * et autonome gebied van [[Ningxia Hui]] * et autonome gebied van [[Guangxi Zhuang]] * et autonome gebied van [[Xinjiang Uygur]] Et laand is verdielt in 23 perveensies, [[Taiwan]] wodt naemelik zien as de 23^e perveensie. [[Hongkong]] wodde in [[1997]] een speciaol bestuurlik gebied van China en [[Macao]] bereikte disse staotus in [[1999]]. == Steden == De [[heufdstad]] van China is [[Peking]] (ok wel ''Beijing'' nuumd). China bestaot uut vuuf overhiedskontroleerde gemientes: * [[Peking]] * [[Tsjoengking]] * [[Sjanghai (stad)|Sjanghai]] * [[Tianjin]] * [[Kanton (stad)|Kanton]] [[Sjanghai (stad)|Sjanghai]] is mit 16 miljoen inwoners de grootste stad van et laand en is ok de daddegrootste van de wereld (nao [[Tokio]] en [[Mexico-stad]]). [[Hong Kong]] is een appat bestuursregio van China en beheurt sund 1997 weer bi'j China. {{commonscat|China}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:China]] 1phnwql6afhawmioksjy5izw4r6ux2g 0 2613 284545 284544 2016-05-18T18:52:16Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie ok [[Kannede (deurstuurpagina)]] veur aandere betekenissen.}} {{Laandtabel-stl | | naemeinlaanstael = Canada | vlagge = [[Bestaand:Flag of Canada.svg|120px|Vlagge van Kannede]] | waopen = [[Bestaand:Coat_of_arms_of_Canada.svg|120px|Waopen van Kannede]] | lekaosie = LocationCanada.png | breedtegroad=56///N | lengtegroad=105///W | region=CA | taelen = [[Engels]] en [[Frans|Fraans]] | heufdstad = [[Ottawa (stad)|Ottawa]] | religie = [[Christendom|Kristelik]] 77% | regeringsvorm = [[Parlementaire monarchie]] | km2 = 9.984.670 | pctwaeter = 8,62 | inwoners = 32,2 miljoen | dichthied = 4 | muntienhied = [[Kannedese dollar]] | valutakode = CAD | tiedzone = -3.5 tot -8 | volkslied = [[O Canada]] | feestdag = [[1 juli]] | tld = ca | laandkode = CAN | til = 1 }} '''Kannede''' ([[Fraans]] en [[Engels]]: ''Canada'') is een [[Staot|laand]] in et noordelike diel van [[Noord-Amerike]]. An de zuudkaante wodt et begreensd deur de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verienigde Staoten van Amerike]], an de oostkaante deur de [[Atlantische Ozeoan|Atlantische Oceaan]], an de westkaante deur et Amerikaanse [[Alaska (stoat)|Alaska]] en de [[Stille Oceaan]] en in et noorden deur de [[Arctische Oceaan]]. De naeme Kannede komt van et [[Indianen|Indiaanse]] ''Kanata'' (= nederzetting). De [[heufdstad]] van Kannede is [[Ottawa (stad)|Ottawa]]. De grootste steden bin [[Toronto]] en [[Montreal (Quebec)|Montreal]]. Et staotsheufd van Kannede is de [[Verienigd Keuninkriek|Britse]] keuningin [[Elizabeth II van et Verienigd Keuninkriek|Elizabeth II]], vertegenwoordigd in Kannede deur de [[Gouverneur-Generaol]]. Kannede is lid van et [[Gemienebest van Naosies]]. De [[religie|heufdreligie]] van Kannede is et [[christendom|kristendom]] (77%). == Tael == Kannede as gehiel is officieel twietaelig, hoewel d'r buten de federaole overhied omme niet zovule van te marken is. De Québécois praoten een vortzetting van et Fraans van de [[17e eeuw|17e]] en [[18e eeuw|18e ieuw]], mar in tegenstelling tot wat mit et [[Afrikaans]] gebeurd is, hebben ze vaastehullen an dezelde standerdtael as aandere Fraanstaelige gebieden zoas Fraankriek, westelik Zwitserlaand of Wallonië. Sund de jaoren is d'r is een scharpe poletieke scheiding ontstaon tussen et Fraanstaelige Quebec en de Engelstaelige perveensies, et was zels zo slim dat d'r in Quebec twie referenda west hebben waor de onofhanakelikhied van Quebec mar nipt ofwezen wodde. In een antal Engelstaelige perveensies, zoas [[Ontario]] en [[Manitoba]], wonen een protte Fraanstaelige gemienschoppen en [[Ni'j-Brunswiek]] is de ienigste officieel twietaelige perveensie mit ongeveer een dadde van de bevolking die Fraanstaelig is. In [[Ni'jvunnenlaand]] wodde in Fraanse viskersdörpen Fraans spreuken. D'r wodden pogings onderneumen de pesisie van t Fraans in Ni'jvunnenlaand te verbeteren, onder aandere deur onderwies in t Fraans te geven. Naost t Fraans en Engels bin d'r in Kannede 11 zogenaemde Indiaanse- en Inuittaelen die bestaon uut meer as 65 verschillende dialekten.<ref>[http://www.statcan.gc.ca/pub/89-589-x/4067801-eng.htm Inheemse taelen van Kannede]</ref> Hiervan hebben allienig et [[Kree (tael)|Kree]], [[Inuktitut]] en [[Ojibwe]] een groep van spreker die de tael vloeiend spreken om et op termien te behoolden. Verschillende inheemse taelen hebben een officiële staotus in de Noordwestelike Territoria. Inuktitut is de belangriekste tael in Nunavut en is ien van de drie officiële taelen in et gebied. == Geografie == === Klimaot === Grote dielen van Kannede kennen slim koolde [[wienter|winters]] mit tempereturen die in et noorden en op de [[prairie]]s riegelmaotig onder de -40° [[Celsius]] kommen. Een uutzundering bin de kustgebieden in Brits-Columbia mit milde en regenachtige winters. Zoemers kunnen in grote dielen van Kannede, veural et zuden, opvalend waarm wezen en vaeke vochtig. De gemiddeld waarmste steden in Kannede bin [[Vancouver]], [[Victoria (Kannede)|Victoria]] en [[Windsor (Kannede)|Windsor]], de meerst zudelik legen stad. Een klein woestiengebied in de [[wienstreek]] [[Okanagan]], in et zuden van [[Brits-Columbia]]. Et uterste zuden van Ontario is een uutloper van de zogenaemde ''Tornado alley'' vanuut de Verienigde Staoten, een gebied waor vaeke [[Wervelstörm|tornado’s]] veukommen. === Perveensies === Et laand is onderverdield in 10 perveensies en drie territoria, die rechtstreeks deur de regering van et laand bestuurd wodden. Disse territoria bin dunbevolkt. De tien perveensies bin: [[Alberta]] - [[Brits-Kolumbia]] - [[Manitoba]] - [[Ni'j-Brunswiek]] - [[Ni'jvunnenlaand en Labrador]] - [[Ni'j-Schotlaand]] - [[Ontario]] - [[Prins Edwardeilaand]] - [[Quebec (perveensie)|Quebec]] - [[Saskatchewan]]<br /> En de territoria: [[Noordwestelike Territoria]] (mit de [[Kannedese Arktische Eilanen]] d'r bi'j) - [[Nunavut]] - [[Yukon]]. Veur et territorium Nunavut gellen liekewel dezelde riegels as veur een perveensie. Et gebied wodt veurnaemelik bewoond deur [[Eskimo's]] (of [[Inuit]]), ien van de oorspronkelike bevolkingsgroepen van Kannede. === Steden === De heufdstad van Kannede is [[Ottawa (stad)|Ottawa]]. De grootste steden bin [[Toronto]] en [[Montreal (Kannede)|Montreal]]. Inkelde aandere steden bin: * [[Quebec (stad)|Quebec]] * [[Vancouver]] * [[Calgary]] * [[Victoria (Kannede)|Victoria]] * [[Edmonton]] * [[Winnipeg]] * [[Halifax (stad)|Halifax]] * [[St. John's (Ni'jvunnenlaand en Labrador)|St. John's]] * [[Regina (Kannede)|Regina]] == De muuite weerd um te bekieken == * [[L'Anse aux Meadows]] * [[Nasionaol park Nahanni]] * [[Perveensiaol park Dinosaur]] * [[Nasionaol park Kluane|Kluane]]/[[Wrangell-St. Elias]]/[[Glacier Bay]]/[[Tatshenshini-Alsek]] (gedieltelik in de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verienigde Staoten van Amerike]]) * [[SGaang Gwaii]] ([[Anthony Island]]) * [[Head-Smashed-In Buffalo Jump]] * [[Nasionaol park Wood Buffalo]] * Parken in 't Kannedese [[Rotsgebargte]] (ok wel ''Rocky Mountains'' nuumd); [[Burgess-schaolie]], vrogger apat op de Wereldarfgoedliest, is onderdiel van dit gebied * Historische wiek van [[Quebec (stad)|Quebec]] * [[Nasionaol park Gros Morne]] * De oolde stad [[Lunenburg]] * [[Waterton-Glacier internasionaol vri'jhiedsparks]] (gedieltelik in de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verienigde Staoten van Amerike]]) * [[Miguasha Park]] == Nasionaole feestdag == De nasionaole feestdag van Kannede is [[1 juli]]: ''[[Canada Day]]'', de dag waorop in [[1867]] de Konfederaosie van Kannede (''Dominion of Canada'') tot staand kwam. De feestdag wodde eerst ''Dominion Day'' nuumd en wodde in [[1879]] veur et eerst vierd. Sund [[1982]] is de hudige naeme in gebruuk. Canada Day wodt vaeke uutbundig vierd mit optochten en [[vuurwark]]. In [[Ottawa (stad)|Ottawa]] bin d'r evenementen rondomme de parlementsgebouwen. == Kaorte == [[Bestaand:Political map of Canada.png|400px|border|left|Perveensies van Kannede]]{{-}} == Rifferenties == <references/> == Uutgaonde verwiezing == {{Commonscat|Canada}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Kannede]] hlwa2yzgdr6sn3fo3eucrrafjfsh84h 0 2614 7650 2006-06-16T18:24:36Z Servien 7 deursturing naor [[Kannede]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kannede]] 7cwk2kimoaictmr8hzxnvd2mox0apon 0 2615 278610 255624 2015-03-20T18:20:36Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Stroe''' kan verwiezen naor: * [[Stroe (Gelderlaand)]] - n plaots in de Gelderse gemeente Barreveld * [[Stroe (Wieringen)]] - n darp in de Noord-Hollandse gemeente Wieringen {{dv}} od5ki3mfw2s2gvtu4y0s155t440lw68 0 2616 289296 281525 2016-10-28T17:01:47Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Stroe''' is een [[daarp]] in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]], in de [[Nederlaand|Nederlanse]] [[pervincie|previnsie]] [[Gelderland]]. 't Daarp het, mit de umgeving derbie, 1.500 inwoners (2004). 't Daarp leit an de spoorlien [[Amesfoort]]-[[Apeldoorn (stad)|Apeldoorn]], kortbie de A1, op de grens van de [[Veluwe]] en de [[Gelderse Vallei]]. Tussen [[1881]] en 1937 had Stroe een treinstesjon. De buurtschap [[Garderbroek]] beheurt ok tot 't daarp Stroe. Stroe is werschienlijk één van de oudste nederzettingen van Nederland. {{Barreveld}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] r1ckrswm4knjmctr1zoy5xz91wykuid 0 2617 255622 249298 2013-03-11T10:23:51Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 24 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q370535]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Québec''' kan verwiezen naor: * [[Québec (stad)]] * [[Québec (perveensie)]] {{dv}} 0jg93tposhkv8nmoy1bup0iwzdnajin 0 2618 7658 2006-06-16T18:40:10Z Servien 7 deursturing naor [[Québec]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Québec]] jur3m1tvossynm8uoo9c9enceq1z4tj 6 2620 168176 128060 2010-11-24T09:30:49Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki van nl-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Quebec]] 5fb5e5v7qr4dkv8obfr0650jsfcbh98 0 2621 291984 290659 2016-12-02T15:06:01Z 31.200.10.118 wikitext text/x-wiki {{Infobox provinsie | noam = Quebec | region = VN | ofbeelding vlage = [[Bestaand:Flag of Quebec.svg|150px|Vlagge van Quebec]] | ofbeelding woapen = [[Bestaand:qc-coat-thb.jpg|Waopen van Quebec]] | kortnoam = Quebec | heufdstad = [[Quebec (stad)|Quebec]] | grootste stad = [[Montreal (stad)|Montreal]] | breedtegroad = 53/0/0/N | lengtegroad = 70/0/0/W | opp = 1.542.056 | inwoner = 8.294.656 | doatum = meert 2016 | bevolkensdichtte = 5,4 | tiedzaone = UTC-5 | ofbeelding = [[Bestaand:Carte du Québec au sein du Canada.svg|280px|Quebec in Kannede]] | Webstee = [http://www.gouv.qc.ca/ http://www.gouv.qc.ca/] }} '''Quebec''' ([[Fraans]]: ''Québec'', [[Engels]]: ''Quebec'') is een [[pervincie|perveensie van Kannede]] mit as [[heufdstad]] [[Quebec (stad)|Quebec]]. De inwoners van Quebec, de ''Québécois'', numen de perveensie in et [[Frans|Fraans]] "le Québec", en de heufdstad "Québec". In meert 2016 had de perveensie omdebi'j 8.294.656 inwoners.<ref>[http://www5.statcan.gc.ca/cansim/a26?lang=eng&retrLang=eng&id=0510005&paSer=&pattern=&stByVal=1&p1=1&p2=31&tabMode=dataTable&csid= Schatting inwoners Quebec, meert 2016]</ref> Hoewel de stad Quebec de heufdstad is, is [[Montreal (Quebec)|Montreal]] de grootste stad van disse perveensie. De naeme Quebec wodt uutspreuken as ''kebek'' of ''kwebek'' en komt van et woord ''kébec'', dat "vernauwing van de revier" betekent in t [[Algonquin (tael)|Algonquin]] en wodde bruukt deur de [[Algonquin (volk)|Algonquin]], [[Kri]] en [[Mikmak]] volker. Et gong hier over de [[Saint Lawrencerevier]] waor now de stad Quebec leit. == Tael == Fraans is de ienigste officiële [[taol|tael]] van de perveensie. De Québécoisvariaant van et Fraans het her en der wat oolderwetsere kenmarken dan et Fraans dat in [[Frankriek|Fraankriek]] praot wodt, een veurbeeld is et in Fraankriek oolderwetse woord ''espérer'' dat ''waachten'' betekent, mar dat vandaegededag in Fraankriek mit ''attendre'' uutdrokt wodt. Veerder bin d'r ok aandere verschillen, bieveurbeeld in de fonologie, en een wat [[taelzuvering|zuverdere]] woordeschat, et Québécois ''fin de semaine'' is in et Fraans ''week-end'', Québécois ''traversier'' akkedeert mit et Fraanse ''ferryboat''. Et dialekt van Montreal wodt ''joual'' nuumd. In Quebec wonen ok bi'jveurbeeld [[Haïti]]anen en meensken uut Fraanstaelig [[Afrika]] die heur eigen Fraanse taelvariaant mitneumen hebben. == Rifferenties == <references/> {{DEFAULTSORT:Quebec}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Geografie van Kannede]] 9mndf20wft0ito4oqal8na4witliyka 0 2622 289652 264255 2016-10-29T12:07:44Z Wwikix 13678 /* Voetnoten */ wikitext text/x-wiki '''De Vaort''' (of ''Dedemsvaort''; [[Nederlaands]]: ''Dedemsvaart'') is een plaatse in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Hardenbarg (gemiente)|Hardenbarg]], [[pervincie]] [[Oaveriessel]]. 't Dörp is enuumd naor [[Willem Jan Baron Van Dedem]], die tussen [[Asselt]] en de [[Vechte]] bi'j [[Grambarge]] 't veertig kilometer lange [[Dedemsvaort (kenaol)|kenaal de Dedemsvaort]] leut graven veur 't vervoer van [[turf]]. 't Dörp 'De Vaort' ontstund as gevolg van de anleg van 't gelieknamige kenaal en de vervening van de umliggende gronden die daordeur meugelijk wördden in de eerste helfte van de negentiende ieuw. De doemaolige gemiente [[Averiest]] wördden vanwege dizze ontginnings in [[1837]] uutebreid mit gedieltes van de gemientes [[Ommen (gemiente)|Ommen]] en Hardenbarg, waordeur ze 't karakter kreeg van een veenkolonie. In 1848 wördden de administraosie evestigd an De Vaort. De plaatse gruuiden uut töt 't belangriekste dörp van de gemiente Averiest. In [[2006]] had 't dörp 11.905<ref name="CBS2">CBS Statline, [http://statline.cbs.nl/ "Statline: Kerncijfers wijken en buurten 2003-2005"]. [[1 jannewaori]], [[2006]]</ref> inwoners. D'r bint verskeiden skoelen veur basis- en vortezet onderwies. Bi'j 't dörp lig 't industrieterrein De Rollepaal. De gemiente Averiest is bij de gemientelijke herindieling van [[2001]] op-egaon in de gemiente Hardenbarg. == Kunnigheid == In dizze lieste vien ie bekend volk van De Vaort. * [[Sanne Hans]] Zangeres (beter bekent as Miss Montrial) * [[Hendrik van Haeringen (Heinbaas)]] (1793-1858), veenbaos, vervener, industrieel * [[Lucas Jonker]] (1873-1948), skriever * [[Lambert-Jan Koops]] (1975), kurendriever * [[Reinier Paping]] (1931), wun op 18 jannewaori 1963 de twaalfde - en zwaorste - [[Elfstedentocht]]. Paping hef meer as de helfte van de tocht allenig gereden. Hi'j kwaamp nao 10 uur en 59 minuten oaver de finish, 22 minuten later evolgd deur nummer twei: Jan Uitham * [[Mien Ruys]] (1904-1999), internationaol bekende tuunarchitecte == De Vaort bezungen == :'' 't Is stil an de bruggen en sluzen<br /> :''en de damp steg op uut 't kanaal.<br /> :''An De Vaort hej de winkels en huzen,<br /> :''een klein postkantoor, 't olde gemaal.<br /> :''[...] :''Waor gras was, is asfalt ebouwd<br /> :''want 't mos nog veul better gaon lieken.<br /> :''Waor 't geluk met beton wordt verbouwd<br /> :''en dan muj noe es kieken.<br /> :Uut [http://www.ijsselacademie.nl/ija/taal/luuster.asp ''Stil an De Vaort''] deur [[Harm Jan Hilbrink]] == Voetnoten == <div class="references-small"> <references/> </div> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek, det ze ok an De Vaort praot.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Hardenbarg]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] iedzbqspkb9e8b3s1kl9afqgydlnjuy 0 2623 271661 143345 2013-12-06T23:41:15Z Sjoerddebruin 9805 wikitext text/x-wiki '''{{PAGENAME}}''' kan wiezen op: *De plaatse Dedemsvaort, ok wel [[De Vaort (plaatse)|De Vaort]] enuumd *'t Kenaal de [[Dedemsvaort (kenaal)|Dedemsvaort]] {{dv}} 8ywyinh1f4zq7jw61spt5edasrn34hg 0 2624 7689 2006-06-17T11:02:21Z Servien 7 deursturing naor [[Knoal (woaterweg)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Knoal (woaterweg)]] p51sepbcm7ip7ec5mkpixl75shkyrfo 0 2625 264783 255727 2013-05-06T21:47:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''spoek''' is een vermeend verschiensel dat duudt op de [[ziel]] of geest van een persoon die niet dood is mar as geest roenddwaolt. Spoeken worren meestentieds as griezelig ezien en bin vaak oenderdeel van horror- en griezelverhaolen. Een spoek wort haost altied veur-esteld as iemand mit een [[laken]] over zien kop. In films is een spoek vaak een deurzichtig wezen die deur [[mure]]n en [[deure]]n heenloopt en waorbie ze vaak een klagend geluud te maken. Een holle lach wort oek vaak an zo'n geestverschiening ekoppeld. Vaak worren spoeken in verband ebrocht mit [[vampier]]en die bloed neudig hen van jonge [[deern|deres]] um te kunnen leven. De umgang mit spoeken haolt over 't algemeen levenskracht vort. Kwaoje spoeken zetten minsen an tot [[zölfmoord|zelfmoord]] zodat ze disse levensenergie veur derzelf kunnen gebruken. De meeste minsen vienen de variant van de 'spoeken oender lakens' veural lachwekkend, umdat 't in de vergangen jaoren een soort cliché eworren is veur de griezelfilmindustrie. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''spouk'', ''spuik'', ''gaist'' * [[Stellingwarfs]]: ''spoek'' * [[Veluws]]: ''spoek'' {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Sage]] 571ywa9xnlsuu8tgc4tt0kdkzah7mfh 6 2626 7692 2006-06-17T11:29:35Z Servien 7 van nl-wiki wikitext text/x-wiki van nl-wiki qcs0q8kpbwuz908p88vmu2m3j3hh6b3 0 2627 264660 255726 2013-05-06T21:06:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kussings.jpg|thumb|250px|Een staopel kussings]] Een '''kussing''' is een zacht-evulde hoes emaokt van [[stof]] of [[leer]]. Een kussing wort evuld mit sjuum, synthetische vulling of veren. Oorspronkelijk werd hierveur [[stro|riet]] gebruukt, maor dit lag niet lekker genoeg en wort nong haost niet meer gebruukt. Vroeger hadden veural de riekere [[mense|minsen]] veren as vulling, nong wort heufdzaokelijk kunstmaotige vulling gebruukt. In 't [[berre|bed]] wort een kussing gebruukt as ondersteuning veur de [[kop]]. Een lange dun kussing dat ongder de kopkussing of ongder de voeten edaon wort, heet ok wel een [[peuling]]. 't Zitvlak en/of rugvlak van een baank of leunstoel bin vaok emaokt in de vorm van kussings. Der bin oek kussings die de boel een bietjen mooi maoken, disse kussings bin niet bedoeld veur ondersteuning of comfort. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''kussen'' * [[Grunnegs]]: ''kuzzen'', ''peul(e)'' * [[Stellingwarfs]]: ''kussen'' * [[Urkers]]: ''kussem'' of ''pullum'' * [[Veluws]]: ** ''kussen'' ** ''kusse'' ** ''kussing'' ** ''peluw'' {{Dia|Disse pagina is esjreven in 't [[Bunsjoots]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] 2o52r8ho3dm541wet97akhdl6vb3kcw 0 2628 267371 255728 2013-05-10T23:48:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{jannewaori}} '''1 jannewaori''' is de eerste dag van 't jaor in de [[gregoriaanse kelender]] en wonnen oek wel ''niejjaorsdag'' eneumd. Nao 1 jannewaori volgen der nog 364 dagen in de reste van 't jaor (365 in een [[schrikkeljaor]]). == Gebeurtenissen == * [[45 VGE]] - De [[juliaanse kelender]] tree in warking. * [[404]] - De leste [[gladiator]]enwedstried vien plaose in [[Rome]]. * [[1438]] - [[Albert II van Habsburg]] wonnen koning van [[Hongarije]]. * [[1622]] - In de [[gregoriaanse kelender]] wonnen 1 jannewaori as de eerste dag van 't jaor verklaord. * [[1651]] - [[Karel II van Engelaand]] wonnen de koning van [[Schotlaand]]. * [[1700]] - [[Ruslaand]] nimp de [[juliaanse kelender]] an. * [[1707]] - [[Johan V van Portugal|Johan V]] wonnen koning van [[Portugal]]. * [[1788]] - De eerste uutgaove van ''[[The Times]]'' wonnen emaak. * [[1801]] - De wetgevende unie van 't [[Groot-Brittannië]] en [[Ierlaand (eilaand)|Ierlaand]] smelten samen um 't [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]] te vormen, 't [[Sunt-Patrickskruze]] wonnen bie de [[Union Jack]] bie-evoegd. * 1801 - [[Giuseppe Piazzi]] ontdek de eerste [[asteroïde]], [[1 Ceres]]. * [[1804]] - 't Einde van [[Frankriek|Franse]] regering in [[Haïti]]. * [[1808]] - Invoering van [[slavernie|slaven]] naor de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] wonnen verbannen. * [[1863]] - [[Abraham Lincoln]] lever de [[emancipasie]]ofkondiging in 't tweede jaor van de [[Amerikaanse burgeroorlog]]. * [[1880]] - Constructie van 't [[Panamakenaal]] begin. * [[1893]] - [[Japan]] nimp de [[gregoriaanse kelender]] an. * [[1899]] - 't Einde van de [[Spanje|Spaanse]] regering in [[Cuba]]. * [[1901]] - [[Nigeria]] wonnen een Engels protekteraot. * [[1901]] - Stichting van de staotebond van [[Australi'je (land)|Australië]] (federasie). * [[1912]] - Stichting van de [[Volksrippebliek China]] op 't Chinese vastelaand. * [[1937]] - [[Anastasio Somoza]] wonnen de prissedent van [[Nicaragua]]. * [[1959]] - In [[Cuba]] wonnen [[Fulgencio Batista]] deur [[Fidel Castro]] umveer-ewurpen. * [[1960]] - [[Kameroen]] wonnen onofhankelijk. * [[1962]] - [[Samoa|West-Samoa]] wonnen onofhankelijk van [[Niej-Zeelaand]]. * [[1964]] - De federasie van [[Rhodesië]] en [[Malawi|Njassalaand]] wonnen op-eheven. * [[1979]] - De [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] en [[Volksrippebliek China|China]] beginnen diplomatieke betrekkingen. * [[1981]] - [[Griekenlaand|Griekelaand]] tree toe tot de [[Europese Gemeenschap]]. * [[1984]] - [[AT&T]] wonnen op-ebreuken in 22 onofhankelijke delen. * 1984 - [[Spanje]] en [[Portugal]] trejen toe tot de [[Europese Gemienschap]]. * [[1993]] - [[Tsjechoslowakije]] wonnen op-edeeld, stichting van [[Tsjechië]] en [[Slowakije]]. * 1995 - [[Oostenriek]], [[Finlaand]] en [[Zweden]] trejen toe tot de [[Europese Unie|EU]]. * [[2002]] - [[Euro]]biljetten en -muntstukken wonnen in-eleid. * [[2003]] - [[Luís Inácio Lula da Silva]] wonnen prissedent van [[Brazilië]]. * [[2007]] - [[Bulgarije]] en [[Roemenië]] trejen toe tot de [[Europese Unie|EU]]. == Geboren == * [[1431]] - [[Paus Alexander VI]] († [[1503]]) * [[1970]] - [[Tristan Hoffman]], Achterhooksen wielrenner en ploogleider == Uut de tied == * [[1515]] - [[Lodewiek XII]] (52), koning van [[Frankriek]] {{DEFAULTSORT:#:1 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] 3z4ipuigwefskko3q2741rjt21tuyzp 0 2629 289069 288031 2016-10-28T10:56:40Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Rottumeroog Rottumerplaat 6.53663E 53.54001N.jpg|thumb|Röttemerploat, Röttemeroog]] '''Röttemeroog''', of gewoon ''Röttem'', is n klain waddenailaandke dat heurt bie de [[provìnzie Grunnen]]. t Ligt tuzzen t [[Börkem]] en [[Röttemerploat]]. t Heurt bie de gemainte [[Emsmond]] en is in bezit van Stoatsbosbeheer. {{Begin|gos}} {{DEFAULTSORT:Rottemeroog}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geografie van Grunnen]] [[Kategorie:Nederlaandse waddenailanden]] f0t2dr6j8m9o1206ugi34ju3dcfw14v 0 2630 289070 288025 2016-10-28T10:56:55Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Rottumeroog Rottumerplaat 6.53663E 53.54001N.jpg|thumb|Röttemerploat, Röttemeroog]] '''Röttemerploat''' is ain van de drij ailanden dij soamen t [[Grunnen (provìnzie)|Grunneger]] ailaand Röttum vörmden in de [[Waddenzee]]. Tegenswoordig is dij oet mekoar vaaln ien drij ailaandken: Röttemerploat, [[Röttemeroog]] en [[Zuderdunen]]. t Ailaand is de lèste joaren gruid en lopt noar t oosten tou. Röttemerploat is nait tougankelk veur gewoon publiek. t Ken allendig bezoch worden deur [[wadlopen]] vanoet [[Paiterboeren]]. {{Begin|gos}} {{DEFAULTSORT:Rottemerploat}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geografie van Grunnen]] [[Kategorie:Nederlaandse waddenailanden]] 8wn5ld729ddpeswbudhfhcsjekjwb9p 0 2631 289072 288032 2016-10-28T10:57:56Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Zuderdunen''' is n klain [[waddenailaand]]ke tuzzen [[Röttemeroog]] en t [[Grunnen (provìnzie)|Grunneger vastelaand]]. Dizze zudelke rest van n eer veul groter Röttemeroog is naauwleks n ailand te nuimen, door zien grootte. Mor t ailandje is wel bewoond. t Is n paradies veur [[zeehond]]en en [[vogel]]s. t Ailandke is in bezit van Staatsbosbeheer en heurt bie de provìnzie Grunnen (gemainte [[Emsmond]]). [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geografie van Grunnen]] [[Kategorie:Nederlaandse waddenailanden]] l1ag0t4v7iac7ohdmy6azphb6ju7vpd 0 2633 264349 255858 2013-05-06T19:55:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Netnummers in Nederlaand.gif|thumb|250px|Netnummers in Nederlaand]] Een '''netnummer''' of '''zonenummer''' (vrogger ok wel '''kengetal''' eneumd) maakt deel uut van een nationaol ''geografisch'' [[tillefoonnummer]]. In [[Nederlaand]] besteet 't netnummer uut een reeks van 3 of 4 nummers, die begint mit een nul, die-j dreien möt a-j binnen 't eigen [[Staot|laand]] van 't eigen netnummergebied naor een aander gebied bellen wilt. 't Netnummer plus 't [[abonneenummer]] vormen een (nationaol) tillefoonnummer. A-j vanuut 't butenlaand belt, wördt de nul van 't netnummer vort-elaoten. In [[België]] besteet 't zonenummer uut een nul plus een of twee nummers. 't Möt steeds ekeuzen wörden, ok a-j binnen de eigen zone belt. Bel ie vanuut 't butenlaand, dan lao-j de nul van 't zonenummer vort. De leste grote wieziging van de Nederlaanse netnummers vund plaotse in 1995, tiejens de zo-genaamde ''Operaotie Decibel''. [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Tillefoon]] 47ywjt31sxgxh3l0vujqgbbee7kn2p5 0 2634 265367 262273 2013-05-10T13:49:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''postcode''' is een regeltien tekens dat väke tussen de vier en negen nummers en/of letters laank is. 't Wört dan in 't [[postadres]] op-eneumen umme 't autematisch sorteren van de post (mit optische tekenerkenning ([[Optical Character Recognition|OCR]])) makkelijker te mäken. Elk [[Staot|laand]] dat postcodes kent gebruukt een aandere [[grammatica]] - een aandere meniere umme de tekens te combineren. Niet alle lanen emmen postcodes. Zo was de OCR-techniek al zo värre evörderd toe [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] der an toekwam, dat een postcodesysteem niet meer neudig was: de [[pregrammetuur]] was inmiddels in staot umme 't iele adres te lezen (een typisch geval van de wet van de remmende veursprong). == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.tntpost.nl/voorthuis/site/zoeken/postcode/ Postcodes zeuken bie TNT Post] {{Dia|Disse pagina is eskreven in 't [[Gällemunigers]]}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Nummer]] 9mcsy9olyb8pg3nlyb05uqvzfzvf9zk 0 2635 7719 2006-06-17T14:32:20Z Servien 7 deursturing naor [[Postcode]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Postcode]] 1tbqqusmcwjfuluep4pk0zo6rddhfil 0 2636 7724 2006-06-17T14:39:49Z Servien 7 Titel van [[Ooldehooltwoolde]] ewiezigd naor [[Hooltwoolde]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Hooltwoolde]] ou5lxfqj547qztxj1h88bx60be2jb6y 0 2640 28542 7732 2007-02-20T19:27:48Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Bevolkensdichtte]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Bevolkensdichtte]] 7g1y2t34s252p9jp6j1m1e8icoavrpz 6 2642 165021 165011 2010-10-26T22:45:08Z Erik Warmelink 513 sorteer in Kattegerie:Ofbeelding:Flagge zonder "Vlagge" (en noe echt, buul) wikitext text/x-wiki van nl-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge|Dongerediel]] p96iv1dk4qegxtb7hcs11uait3uddt9 0 2645 7755 2006-06-17T17:46:51Z Servien 7 Titel van [[1 jannewaorie]] ewiezigd naor [[1 jannewaori]]: sp wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[1 jannewaori]] odjy44w2iqgq4gznchvj3lb0emxelub 0 2646 7758 2006-06-17T18:06:41Z Servien 7 deursturing naor [[1 jannewaori]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[1 jannewaori]] t2nf5wl8umqgfv1005lpfelm9nqen0d 0 2648 7789 2006-06-18T08:34:47Z Servien 7 deursturing naor [[Woater]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Woater]] t7fg4txlvsb5avvxwo32cz9dgtqo2dy 6 2654 168197 128098 2010-11-24T09:43:58Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki van nl-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Schiermonnikoog]] 47rq21f4s606y9vbjjwvvgu23lpla2l 6 2655 168200 128105 2010-11-24T09:45:25Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki van nl-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Terschelling]] imbe71424vcfdzrelh9guihgxatpt8d 0 2657 281417 281416 2015-04-24T11:39:22Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:AachenEastView1702FromCathedral.jpg|thumb|Aken]] n '''Stad''' is n stee woar mìnsken bie mekoar wonen. Offisjeel zain mag n ploats zoch allennig Stad nuimen as dizzent [[stadsrechten]] het. Dizze stadsrechten binnen baseerd op historische en tegenswoordege positie van de ploats. Zo het n stad mit n historisch zèntrum (bv. oale [[vestingsstad|vesten]] of muren) meer kaans om stadsrechten te kriegen as n groot dörp. Tegenswoordeg worden steden veural kènmaarkt deur hoogbaauw. In de [[19e eeuw|19e aiw]] begonnen mìnsken deur de [[industrialisaotie|industrie]] noar de boetenwieken te trekken. De omstandegheden in t zèntrum waren slècht en mìnsken wollen dicht bie de febrieken wonen. Dit nuimt man [[Urbanisaotie|Urbanisoatsie]]. Hierdeur ontstonnen [[veursteden]]. Deur t gruien van veursteden, gruiden zai aan de steden vast. Steden dij anmekoar vast gruid binnen, nuimt man [[agglomeraotie|agglomeroatsies]]. t Woord stad is ofkomsteg van t oldere [[Duuts]]e woord ''statt'', dat stee betaikent. == Top 10 steden [[Nederlaand]] == * [[Amsterdam|Amsterdaam]] * [[Rötterdaam (stad)|Rötterdaam]] * [[n Heeg]] * [[Utrecht (stad)|Oetrècht]] * [[Eindhoven|Ìndhoof]] * [[Tilburg|Tilbörg]] * [[Grunnen (stad)|Stad]] * [[Nijmegen|Nimweeg]] * [[Haarlem|Hoarlem]] * [[Arnem|Aarnhaim]] == Top 10 steden van de Wereld == (in miljoenen inwoner) * [[Tokio]]-[[Yokohama]] ([[Japan]]) 35,5 * [[Mexico-stad]] ([[Mexico]]) 18,7 * [[New York]] (''Nij-York'' in de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verainde Stoaten]]) 18,3 * [[Sao Paulo]] ([[Brazilie]]) 17,9 * [[Bombay]] ([[India]]) 17,4 * [[Delhi]] (India) 14,1 * [[Culkatta]] (India) 13,8 * [[Buenos Aires]] ([[Argentinië|Aargentina]]) 13 * [[Shanghai]] ([[Volksrippebliek China|China]]) 12,8 * [[Jakaarte]] ([[Indonezië|Indonezie]]) 12,3 [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geografie]] c5fbzjhsqh7amqs6bhvgdja6de75154 0 2658 7847 2006-06-18T13:20:02Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Mense]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Mense]] rog18x7mrw2hbnfvxotqbv5uah2uzyg 0 2659 255679 253906 2013-03-11T10:25:24Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 114 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q22664]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Geografische koördinaoten''' bin [[koördinaot]]en waormit een plak op de [[eerde]] vastesteld wodt. As [[koördinaotenstelsel]] dient een stelsel [[meridiaan|meridianen]] (halve cirkels mit begin- en aendpunt in de polen) en brettecirkels of [[parallelcirkel]]s, dat bin cirkels die evenwiedig bin mit de [[evenaor]]. De ooster- of westerlengte van een plak is de hoeke tussen de meridiaan van die plak en de meridiaan van Greenwich, de noorder- of zuderbrette is de ofstaand in graoden tot de evenaor, meten langes een meridiaan. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Geografie]] [[Kategorie:Koordinoaten]] 3fwxbjnmn4746sqe4lmft6aw5xvky2t 0 2660 82995 16295 2008-09-19T19:33:38Z Deurverwiezingsverbeteraar 957 [[Kölmerland en Nijkruusland]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Köllumerland en Nijkruusland]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Köllumerland en Nijkruusland]] ao4ab92x519r9fv2an3tas1bphmli6d 0 2662 279419 276557 2015-03-27T17:21:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Aandere betekenissen van '''melk''' vie'j op [[Melk (deurverwiespagina)]]}}[[Ofbeelding:glas_melk.jpg|thumb|250px|Glas melk]] '''Melk''' is n vloeistof (n [[emulsie]] van vetdruppels in [[wäter]]) die an-emääkt wört deur vrouwelike [[zoogdieren]] die net n jong op de weerld ezet ebben. Melk bestet uut [[vet]]ten, [[eiwit]]ten, [[laktose]] en [[zolt]]en. De melk die [[mense|meinsen]] anmäken numen we ''[[zog]]'' of ''moejermelk''. Veur de produksie van melk veur de [[voedingsindustrie]] wört miestal [[koe]]melk gebruukt. Ien liter koemelk weg 1.030 gram. Op veul kleinere skaole wörren [[sik|geitemelk]] en [[skaop]]emelk gebruukt. In onder aandere [[Ruslaand]] wört ok [[peerd]]emelk emääkt. == Vetge-alten == Melk waor gien vet uut e-ääld is wört ''volle melk'' enuumd. t Deruut älen van ongeveer de älfte van de vetten uut de melk levert '''alfvolle melk''' op. In '''maogere melk''' zit nog minder vet. Dit levert de volgende vetge-altes op (uutedrokt in gram vet per liter melk): * volle melk : meer as 35 g/l * alfvolle melk : tussen 15 en 18 g/l * maogere melk : minder as 3 g/l == Verwärking == [[Bestaand:MilkMaid.JPG|thumb|t Melken van n koe]] [[Rauwe melk]] wört in de [[zuvelfabriek]] bewärkt um t langer oldber te mäken en de kwaolike bakterieën te doden. n Groot naodeel groot dervan is dat n bulte goeie stöffies, die elpen bie t verteren van melk, ook verleuren gaon en dat de smääk achteruut get. * [[pasteuriseren|pasteurisasie]] (veretten op 72°) * [[sterilisasie (mikro-organismen)|sterilisasie]] (veretten op 120°) * [[UHT]]-sterilisasie (kort veretten op Ultra (H)oge Temperatuur) * [[bactofuge]]®, n spesiaal type [[sentrifuze]] um melk te zuveren van bakteriën en sporen * [[kookpunt|koken]] (veretten totdat de melk kookt, wört in t algemien niet fabrieksmaotig edaon) * [[wellen]] (van [[biest]]) Uut melk kunnen verskillende [[zuvelprodukt]]en emääkt wörren. Veurbeelden bin o.a. [[joggert]], [[kärremelk]], [[dikmelk|angop]], verskillende [[vla]]soorten, [[keze]], [[botter]], enz. Bi'j sommige dervan wört de melk [[fermentasie|efermenteerd]]. Fermentasie is n proses waorbi'j de [[melksuker]]s ummezet wörren in [[melkzuur]], waordeur t miestal beter verteerber wört. Ook is t n bron van goeie bakteriën veur de därms. == Rauwe melk == Rauwe melk mag in [[Nederlaand]] allienig rechtstreeks bi'j de boer ekocht wörren, i'j mut t lös verkopen (dus niet in n flesse of n pak), en i'j mut zien koper dudelik mäken dat de melk tuus veret mut wörren, toch gebeurt dat niet altied umdat vule boeren veurstaander bin van t drinken van rauwe melk, zo as dat vrogger ook altied gebeurde. Rauwe melk ef n aandere smääk as melk die epasteuriseerd is, over t algemien vienen de mieste meinsen t beter smäken. Rauwe melk ef n ogere voedingsweerde as epasteuriseerde melk. Deur veretting gaon ettegevulige bestaanddielen in de melk verleuren, waoronder [[vitamine C]] en [[vitamine E]], mär ook bio-aktieve [[eiwit]]ten, zo as [[lysozyme]], [[laktoperoxidase]], [[laktoferrine]], [[transferrine]]s en [[immunoglobuline]]s. Disse stöffies verstärken t [[ofweersysteem]] (immuunsysteem) en ebben antibakteriële en antivirale aegenskoppen. Verskillende studies laoten zien dat kienders die rauwe melk drinken minder [[astma|dempe]] bin en minder last ebben van [[uutslag]] en [[allergie]]ën zo as [[heuikoortse|euikoortse]]. In rauwe melk zitten ook kwaolike bakteriën, zo as ''[[Escherichia coli]]'', ''[[bacillus cereus]]'', ''[[Listeria monocytogenes]]'' en ''[[Staphylococcus aureus]]''. Ze kunnen gevaorlik wezen veur meinsen waorbi'j t ofweersysteem verzwakt is, zo as oldere meinsen, zieken, zwangere vrouwluden en jonge kienders. Mär over algemien lek t derop dat t drinken van rauwe melk juust positief is veur de gezondeid, niet allienig vanwege de goeie stöffies die derin zitten mär ook deurdat t ons ofweersysteem bezig oldt. Um rauwe melk veur iederiene veilig te mäken en de goeie aegenskoppen te be-olden kunnen milde bewäärmethodes gebruukt wörren. Veurbeelden daorvan bin [[paskalisasie]] (ogedrokbeändelige) of [[Pure Pulse]]. == Laktose-intoleransie == [[Bestaand:LacIntol-World2.png|thumb|Laktose-intoleransie over de weerld]] Der bin meinsen die [[allergie]]s bin veur koemelkeiwit, dat numen we dan n ''koemelkallergie''. Dit komt veural veur bi'j zoegelingen en jonge kienders. Miestal ebben ze ier op lätere leeftied gien last meer van. 2 tot 6% van de zoegelingen ef disse allergie. Veur disse meinsen en veur meinsen mit n [[laktose]]-intoleransie is der ook n melkvervanger van plaantaordige oorsprong bi'jveurbeeld op basis van [[sojaboon|soja]], dit numen we [[sojamelk]]. Disse melk bestet uut vet, wäter en [[eiwitten]], mär soja (en dus ook sojamelk) is minder geskikt veur mannen deurdat der fyto-oestrogenen in zitten, n vrouwelik [[ormoon]] dat onder aandere veur borstvorming zörgt bi'j mannen.<ref>Hormoonbalansfactor, Ralph Moorman, blz. 63, 64</ref> Aandere melkvervangers bin: [[haever|ävermelk]], [[amandel]]melk, [[haozelnoeten|äzeneutemelk]] (of aandere neuten), [[riest]]emelk (deur riestemelk zal de bloedsukerspiegel wel stärk stiegen). Bi'j koemelkeiwitallergie kan ook [[sik|geitemelk]] egeven wörren. Umdat ook ier laktose in zit elpt t niet bi'j laktose-intoleransie. t Merendiel van de meinseid, eskat op 75 tot 81%, is laktose-intolerant, ook in de westerse weerld (waor väke veul melk edrönken wört) bin meinsen väke laktose-intolerant zonder t zelf te märken. ==Melk goed veur de botten?== Melkprodukten älen meer kalsium uut de botten as ze toevoegen. Uut onderzuuk is ebleken dat der meer [[botontkalking]] veurkomt bi'j oldere vrouwen die melkprodukten gebruken as bi'j vrouwen die dat niet doen. Um genog kalsium binnen te kriegen ku'j dus beter aandere voedingsbronnen gebruken, bi'jveurbeeld: sterkärsen, spitskool, Chinese kool, rääpstielen, äzelneuten en zeegruunten. t Probleem mit botontkalking in Nederlaand ef meer te mäken mit n [[vitamine D|vitamine D-tekort]] umdat vitamine D elpt bi'j de opnäme van kalsium uut de därms.<ref>Hormoonfactor, Ralph Moorman, blz. 110</ref> == Nedersaksies == * '''Algemien:''' ''melk'' * [[Drèents]]: ''melk'', ''mölk'' * [[Grunnegs]]: ''maelk''{{Info|mèlk}}, ''mealk''{{Info|mìlk}} <small>(dikworden melk wordt ''keel'' nuimd)</small> * [[Tweants]]: **''melk'' <small>(in bepaolde pläätsen wört de -l veurin de mond uutespreuken)</small> **''meelk'' ([[Riessens]], [[Eanters|Aenters]], [[Maarkel]]s) ==Trivia== Je kunnen zelf bekieken o'j laktose-intolerant bin deur twie dägen gien melk, melkprodukten of aandere voeding/drank mit laktose derin te eten of te drinken, op de därde dag drink je n iel glas melk, as dit veur problemen zörgt (bv. last van de mäge) dan wee'j da'j laktose-intolerant bin. Ook bin der testen te kriegen waor ie t goed mee meten kunnen. ==Referensies== <references/> [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Zuvel]] 8gjlxdo21aeb0n3xbouxwby0gsq8a9h 0 2663 268790 262161 2013-08-01T15:10:26Z Saehrimnir 9413 interwiki conflikt resolved wikitext text/x-wiki '''Melk''' kan verwiezen naor: *[[Melk]] - een draank *[[Melksap]] - melkachtig plaantaorig vocht *[[Melk (district)]] - een district in Oostenriek; *[[Melk (Oostenriek)]] - een stad in Oostenriek. {{dv}} 5ooyxiwmxlsk3yovy5o605jqjqchope 0 2664 255803 202068 2013-03-11T10:27:55Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 48 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q169527]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Ajax''' kan verwiezen naor: *[[Ajax Amsterdam]], een voetbalvereniging uut [[Amsterdam]] *[[Ajax (mythologie)]], een figuur uut de Griekse mythologie *[[Ajax (Ontario)]], een plaotse in Ontario, [[Canada]] *[[Ajax (webontwarp)]], Asynchroon Javascript en XML *[[Mount Ajax]], een barg op Antarctica {{dv}} 2gnso81rs149e3in7u5xrf1wx30voen 0 2666 276176 276175 2014-07-16T20:13:53Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Sikkim 1.jpg|thumb|250px|Sikkimse moor mit heur [[kiend]]]] [[Bestaand:NestlingQuailAndMotherQuail.jpg|thumb|250px|Twee jonge nestelende [[duve (voegel)|treurduven]] mit der moor in [[Wisconsin]] (de [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]])]] '''Moor''' is de naam veur n [[vraauw|frommes]] of n vrouwelik dier mit naogeslacht. Meestentieds zal de vrouw t naogeslacht zelf op de wereld ebröcht hebben, dan wörden ze de biologiese moor eneumd. As t [[kiend]] n aandere biologiese moor hef, dan wörden dat (aofhankelik van de situasie) de ''stiefmoor'', ''adopsiemoor'' of ''pleegmoor'' of eneumd. Veur vrouwluui die zelf niet [[zwangerschap|zwanger]] kunnen wörden, kan [[draagmoorschap]] n oplossing ween. t Paor dat n kiend wil hebben kan n aandere vrouw vragen n kiend veur der te dragen. Troetelnamen veur moors bin: ''mama'', ''mam'', ''mams'', ''mammie'', ''mamsie'' en zo wat meer. De relasie van n moor mit heur kienders wörden an-eduud mit t woord ''[[moorschap]]''. De moor van iemands man of vrouw wörden n ''schoonmoor'' eneumd. == Zie oek == {{wiktionary|moder}} * [[Vaor]] * [[Kiend]] == Nedersaksies == {| | * [[Achterhooks]]: ** ''moo'' ** ''moder'' * [[Drèents]]: ** ''mam'' ** ''mamme'' ** ''mo'' ** ''moe'' ** ''moe'ie'' ** ''moeke'' ** ''moouder'' ** ''mou'' ** ''mouder'' ** '' 't olde mèens<small>(</small>e<small>)</small>'' (informeel) ** '' 't aol mèensk'' (informeel) * [[Grunnegs]]: ** ''mou<small>(</small>d<small>)</small>er'' ** ''mem<small>(</small>me<small>)</small>'' ** ''moe<small>(</small>ke<small>)</small>'' ** ''moetje'' (informeel) ** ''olmìns(k)'' <small>(informeel, en maisttieds allenneg as der over aine zien aigen mouder proat wordt)</small> | valign=top | * [[Stellingwarfs]]: ** ''mem'' ** ''moeke'' ** ''moe'' * [[Tweants]]: ** ''moor'' ** ''moo'' ** ''moder'' (hoaste nooit gebroekt, allene vuur noadrok) * [[Urkers]]: ''mimme'', ''moer'' * [[Veluws]]: ** ''moor'', ''moer'' ** ''moed'' ([[Putten]], [[Hoenderloo]]) ** ''moeder'', ''moder''{{Info|Veural Oost-Veluws}} ** ''moe'', ''mo''{{Info|Veural Oost-Veluws}} ** ''moene'', ''monne'' ([[Nunspeet]], [[Doorspiek]]) ** ''moetje<small>(</small>n<small>)</small>'' ** ''poeta'' ([[Putten]]{{Info|Kiendertaal}}) |} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Verwantschap]] tuhf2hevk8px75o6537c4fi2ug70cz2 0 2670 281952 267668 2015-05-08T09:49:24Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemiente | naeme = Franekerediel| bestaansnaeme vlagge = Vlagge Franekerediel.jpg | bestaansnaeme waopen = Waopen Franekerediel.jpg | lekaosie = LocatieFranekeradeel | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[Franeker]] | oppervlak = 109,17 | oppervlak laand = 102,73 | oppervlak waeter = 6,44 | inwoners = 20.445 | daotum inwoners = 1 meie 2014 | dichthied = 199 | brettegraod = 53/11/0/N | lengtegraod = 5/32/0/E| verkeersaoder = A31, spoorliende [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]]-[[Harlingen (stad)|Harlingen]] | netnummer = 0517, 0518 | postkode = 8800 - 8814, 8850-8859 | webstee = [http://www.franekeradeel.nl www.franekeradeel.nl] | }} [[Ofbeelding:Franekerdeel_5.51854E_53.17968N.jpg|thumb|right|280px|Satellietfoto mit anduding van gemientes]] |} '''Franekerediel''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: {{Audio|447 Franekeradeel.ogg|Franekeradeel}}, [[Freesk|Fries]]: {{Audio|Fy-Frjentsjerteradiel.ogg|Frjentsjerteradiel}}) is een [[Frieslaand|Friese]] [[gemiente (bestuur)|gemiente]] mit 20.445 inwoners<ref>Per 1 meie 2014, bron: Centraal Bureau voor de Statistiek</ref> en een oppervlakte van 102,73 [[Vierkaante kilometer|km²]], waorvan 6,44 km² [[waeter]]. Et heufdplak is [[Franeker]]. ==Keernen== ===Stad en dörpen=== De gemiente Franekerediel bestaot uut zeuventien officiële keernen, waorvan de stad Franeker vereweg de grootste is. De [[Nederlaands]]e naemen bin de officiële. Antal inwoners per woonkeern<ref>Per 31 december 2009, bron: Centraal Bureau voor de Statistiek</ref>: {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |'''Nederlaanse naeme'''||'''''Friese naeme'''''||'''Antal''' |- |[[Franeker]]||''Frjentsjer''||ALIGN="right"|12.610 |- |[[Sexbierum]]||''Seisbierrum''||ALIGN="right"|1758 |- |[[Tzummarum]]||''Tsjummearum''||ALIGN="right"|1451 |- |[[Tzum]]||''Tsjom''||ALIGN="right"|1188 |- |[[Achlum]]||''Achlum''||ALIGN="right"|635 |- |[[Oosterbierum]]||''Easterbierrum''||ALIGN="right"|557 |- |[[Ried (Franekeradeel)|Ried]]||''Rie''||ALIGN="right"|455 |- |[[Dongjum]]||''Doanjum''||ALIGN="right"|360 |- |[[Peins]]||''Peins''||ALIGN="right"|282 |- |[[Herbaijum]]||''Hjerbeam''||ALIGN="right"|258 |- |[[Hitzum]]||''Hitsum''||ALIGN="right"|225 |- |[[Pietersbierum]]||''Pitersbierrum''||ALIGN="right"|146 |- |[[Schalsum]]||''Skalsum''||ALIGN="right"|130 |- |[[Zweins]]||''Sweins''||ALIGN="right"|110 |- |[[Firdgum]]||''Furdgum''||ALIGN="right"|70 |- |[[Boer (Frieslaand)|Boer]]||''Boer''||ALIGN="right"|49 |- |[[Klooster-Lidlum]]||''Kleaster-Lidlum''||ALIGN="right"|40 |} ===Buurtschappen=== Naost disse officiële keernen bevinnen zich in de gemiente de volgende [[buurtschop]]pen: {| |- | width="50%" valign="top" | * [[Arkens]] * [[Diekshoek]] (''Dykshoeke'') * [[Doijum]] (''Doaium'') * [[Fatum]] * [[Kie]] * [[Kiesterziel]] (''Kiestersyl'') * [[Kingmetille]] * [[Koehool]] (''Koehoal'') | width="50%" valign="top" | * [[Lutjelollum]] (''Lutsjelollum'') * [[Miedum]] * [[Ropteziel]] (''Roptasyl'') * [[Salverd]] (''Salfert'') * [[Sopsum]] * [[Tritzum]] (''Tritsum'') * [[War]] |} == Externe verwiezings == * [http://www.franekeradeel.nl Webstee van de gemiente] == Referenties == <references /> {{Frieslaand}} [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] bmcd3dsb89hbborc32u3ptcmbkabky9 0 2671 294375 292917 2017-09-21T21:34:26Z TohaomgBot 15984 BOT: Replaced raster image with an image of format SVG. wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | naemeinlaanstael = United States of America | vlagge = [[Bestaand:Flag of the United States.svg|125x100px|Vlagge van de VS]] | waopen = [[Bestaand:US-GreatSeal-Obverse.svg|125x100px|Waopen van de VS]] | lekaosie = United States (orthographic projection).svg | breedtegroad=38///N | lengtegroad=95///W | region=US | taelen = Gien (per staot eregeld) | heufdstad = [[Washington D.C.|Washington]] | religie = [[christendom|christelijk]] 79,8%<br />[[jodendom|joods]] 1,4%<br />[[islam|moslim]] 0,6%<br />[[boeddhisme|boeddhist]] 0,5%<br />gien geleuf 15,0% | regeringsvorm = [[Federaole rippebliek]] | km2 = 9.372.610 | pctwaeter = 2,2 | inwoners = 300.000.000 (17 oktober 2006) | dichthied = 31 | muntienhied = [[Amerikaanse dollar|Dollar]] | valutakode = USD | tiedzone = -5 / -10 | volkslied = [[The Star-Spangled Banner]] | feestdag = [[4 juli]] | tld = [[.us]] [[.gov]] [[.edu]] [[.mil]] [[.um]] | laandkode = USA | til = 1 }} De '''Verienigde Staoten van Amerika''' ofkort tot '''VS''' of '''VSA''' ([[Engels]]: ''United States of America'', ofkort ''USA'' of ''US''), is een [[Noord-Amerika]]anse [[federaotie]] van 50 staoten en 't [[district van Columbia]]. Twie staoten, [[Alaska]] en [[Hawaï]], liggen apart en grenzen niet an de aandere staoten. Tot 't laand beheuren ok diverse eilaandgebieden in de [[Caraïbische Zee]] en de [[Grote Oceaan]]. De Verienigde Staoten is 't op twie nao grootste laand ter wereld in bevolking, nao de [[Volksrippebliek China]] en [[India]]; en 't op drie of vier nao grootste laand in oppervlakte, nao [[Ruslaand]], [[Kannede|Canada]] en China. D'r is nog discussie aover wie groter is, de VS of meugelijk China. De VS grenst in 't noorden an [[Kannede|Canada]] en in 't zuden an [[Mexico (laand)|Mexico]] en 't [[Caribisch Gebied]], en wördt ligt an de [[Grote Oceaan]] in 't westen, de [[Atlantische Oceaan]] in 't oosten en de [[Golf van Mexico]] in 't zuden. De grens mit Ruslaand lopt tussen 't [[Ruslaand|Russische]] eilaand Groot-Diomede en Klein-Diomede, dat in [[Alaska]] ligt (de twie eilaanden liggen mar een paor kilometers van mekaor of). Alaska hef zien noordgrens an de [[Arctische Oceaan]]. [[Washington D.C.|Washington]] is de heufdstad en 't politieke centrum, [[New York City|New York]] is de grootste stad en 't economisch centrum. President is [[Donald Trump]]. == Politieke geografie == De volgende staoten maken diel uut van de Verienigde Staoten: [[Alabama]] - [[Alaska]] - [[Arizona]] - [[Arkansas (stoat)|Arkansas]] - [[Kalifornië|Californië]] - [[Colorado]] - [[Konnektikut|Connecticut]] - [[Delaware (stoat)|Delaware]] - [[Florida (stoat)|Florida]] - [[Georgia]] - [[Hawaï]] - [[Idaho]] - [[Illinois (staot)|Illinois]] - [[Indiana]] - [[Iowa]] - [[Kansas]] - [[Kentucky]] - [[Louisiana]] - [[Maine]] - [[Maryland]] - [[Massachusetts]] - [[Michigan]] - [[Minnesota]] - [[Mississippi (stoat)|Mississippi]] - [[Missouri (staot)|Missouri]] - [[Montana (staot)|Montana]] - [[Nebraska]] - [[Nevada (stoat)|Nevada]] - [[New Hampshire]] - [[New Jersey]] - [[New Mexico]] - [[New York (staot)|New York]] - [[North Carolina]] - [[North Dakota]] - [[Ohio (staot)|Ohio]] - [[Oklahoma]] - [[Oregon]] - [[Pennsylvania]] - [[Rhode Island (staot)|Rhode Island]] - [[South Carolina]] - [[South Dakota]] - [[Tennessee]] - [[Texas]] - [[Utah]] - [[Vermont]] - [[Virginia]] - [[Washington (stoat)|Washington]] - [[West Virginia]] - [[Wisconsin]] - [[Wyoming]] en [[Washington D.C.|District van Columbia]], dit is allien gien staot maor 't heufdstedelik distrikt. == Steden == De zes grootste steden van de Verienigde Staoten bint: # [[New York]] (''Nei-York'') # [[Los Angeles]] # [[Chicago]] # [[Houston]] # [[Philadelphia (Pennsylvania)|Philadelphia]] # [[Phoenix (Arizona)|Phoenix]] == Uutgaonde verwiezingen == {{Commonscat|United States}} {{Wiktionary}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Verenigde Stoatn van Amerika]] at76rflzx9bzlhkhreb7jqb6xp53k84 0 2672 7977 2006-06-19T17:13:30Z Servien 7 deursturing naor [[Verienigde Staoten van Amerika]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Verienigde Staoten van Amerika]] ttvvwgo8ll12mdq9di7tgmqyado6uum 0 2673 7978 2006-06-19T17:14:00Z Servien 7 deursturing naor [[Verienigde Staoten van Amerika]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Verienigde Staoten van Amerika]] ttvvwgo8ll12mdq9di7tgmqyado6uum 0 2674 273439 255943 2014-03-11T22:06:06Z Mendelo 6356 wikitext text/x-wiki '''Hasselt''' is de naam van meerdere [[Stad (woonstee)|steden]] en plaotsen: * [[Hasselt (België)]], hoofstad van de Belgisje provinsie Limburg; * [[Hasselt (Arcen en Velden)]], een plaotse in de Nederlaandse provinsie Limburg; * [[Asselt]], een plaotse in Aoveriessel (Nederlaand); * [[Hasselt (Duutslaand)]], een plaotse in Duutslaand, biej Kleef. * [[Nederhasselt]] en [[Ophasselt]], (vreuger Hasselt), twee plaotse in [[Oos-Vlaanderen]] {{dv}} 58b0el80vz5npqftyxfchxue52sibh3 0 2676 291725 285013 2016-11-10T15:27:13Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hasselt2004.JPG|thumb|250px|Stephanuskarke in Asselt]] [[Ofbeelding:Hasselt stroate.jpg|thumb|250px|Asselter straote]]'''Asselt''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Hasselt'') is een [[Stad (woonstee)|stad]] in de gemiente [[Zwärtewäterlaand]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie|pervinsie]] [[Oaveriessel|Overiessel]], elegen an 't [[Zwärte Wäter]]. Asselt is ontstaon in de [[9e eeuw]]. In [[1252]] kreeg 't stadsrechten. 't Kenaal de [[Dedemsvaort (kenaol)|Dedemsvaort]] leup vrogger van de [[Vechte]] bi'j [[Grambarge]]n tot an Asselt. In de jaoren zestig bint grote dielen van 't kenaal edempt. Tot 2001 was Asselt een zelfstandige [[gemiente (bestuur)|gemiente]], daornao gong 't mit de buurgemienten [[Gällemuun]] en [[De Sluus]] op in [[Zwärtewäterlaand]]. 't [[Gemeentehuus|Gemiente-uus]] van Zwärtewäterlaand stet in Asselt. In de leste weke van de zomervekaansie veur de basisskoelen viert ze in Asselt 't [[Euifeest]]. Vrogger wördden mit 't Euifeest de geslaagde oogst evierd. Tegenswoordig bint der wedstrieden, concerten, versierde straoten, een braderie, een karmis, een gezamelijk mörreneten en de verkiezing van 'Miss Euifeest'. In 2004 was Asselt te zien in tillevisiereclames van de ministeries van [[Ministerie van Verkeer en Wäterstaot|Verkeer en Wäterstaot]] en [[Ministerie van VROM|VROM]] veur de promosie van ''Het Nieuwe Rijden'' (mit de slagzinne: ''moderne tieden, tied veur 't nije rieden''). In disse reclames bint de breurs Ko en Luuk Doeks (''De Doeks uut Asselt'') wat riestiel anget de tegenpolen van Bo en Luke Duke uut de Amerikaanse tillevisieserie ''The Dukes of Hazzard''. Beziensweerdigheden in Asselt bint onder aandere de de Grote of Stephanuskarke (zie foto), 't Olde staduus, korenmeule 'De Zwaluw' en de kalkovens. Asselters hadden in de umgeving de bi'jname ''Scheupekukies''.<ref>Schoemaker-Ytsma, A.C.M. (2009), ''"Zo zegge wi'j det" van A tot Z! (aanvulling) Woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen'', Ni'jlusen: The Readshop J. Hilbrink</ref> == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Zwärtewäterlaand]] loo5nhn06bal8jy3pftd7tn16jqnu7h 6 2677 168167 128047 2010-11-24T09:25:32Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki van nl-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Doesburg]] 162zn5dxihm3xd89ogekzj3pwidmqwp 0 2678 281823 280312 2015-05-03T16:38:10Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Apeldoorn_5.97073E_52.20939N_zoom.jpg|thumb|right|250px|Satellietfoto]] '''Apeldoorne''' ({{Audio|Apeldoorne.ogg|Nedersaksiese uutspraok}}, [[Nederlaands|Nederlands]]: ''Apeldoorn'') is de grootste [[Stad (woonstee)|stad]] op de [[Veluwe]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]], t ligt in de [[Apeldoorne (gemeente)|gelieknamige gemeente]]. t Is de twaalfde stad van [[Nederlaand|Nederland]] met 139.701 inwoners ([[1 jannewaori]] [[2014]]). Allewel Apeldoorne töt de grotere plaatsen van Nederland beheurt, hef t nooit offisieel stadsrechten ekregen. As Apeldoorners naor de stad gaon (veural de wat ouwere luui), dan zeggen ze ok altied: ''wie gaot naor t darp'' en niet naor ''de stad''. Apeldoorne ontwikkelde zich pas in de leste honderd jaor töt één van de grootste steden van t land. Apeldoorne steet tegenswoordig bekend um zien prachtige stadsparken en zien grune karakter. Kenmärkend is de Apeldoornse husies-struktuur, met veule monementale en losstaonde huzen en haost gien hoogbouw. Deur de bouw van de niejbouwwieken Zunnehoeve en Zuudbroek, wordt verwacht dat t inwonertal töt 2020 oplöp naor zo'n 162.000 inwoners. Ärg belangriek veur de gruui van Apeldoorne was dat de familie van [[Oranje]] der ging wonen. In 1684 kocht [[Willem III van Oranje]] huus Het Loo, umdat t sentraal in n groot jachtgebied lag. In vervolg op andere paleizen, en veural die van Versailles, wol e ok in Apeldoorne n groot paleis en de fonteinen mossen ok hoger spuiten as die van Versailles, wat ok elukt is. Ok de vroggere koneginnen [[Wilhelmina van Nederlaand|Wilhelmina]] en [[Juliana van Nederlaand|Juliana]] hebt nog op [[Paleis Het Loo]] ewoond. ==Bekende Apeldoorners== === Koninklike Familie === * [[Willem III van Nederlaand|Koning Willem III]] * [[Wilhelmina van Nederlaand|Koneginne Wilhelmina]] * [[Margriet van Oranje-Nassau|Prinsesse Margriet]] * [[Pieter van Vollenhoven|Prof. mr. Pieter van Vollenhoven]] === Andere bekende Apeldoorners === * [[Arie Boomsma]], model en prissentator * [[Joop Braakhekke]], tillevisiekok * [[Piet de Jong]], premier * [[Medy van der Laan]], staotssikketaoris * [[Henny Stoel]], niejslaezeres ==Uutgaonde verwiezing== {{Commons|Apeldoorn|Apeldoorne}} [[Bestaand:Apeldoorn_loo_stalle.jpg|700px|thumb|left|Peerdenstalle bie paleis Het Loo in Apeldoorne]] {{Apeldoorne}} {{Dialekt|ovel|Apeldoorne|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] j2by22zp0lunbe4rumq23bu8efow8y3 0 2679 7992 2006-06-19T18:39:08Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Verienigde Staoten van Amerika]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Verienigde Staoten van Amerika]] ttvvwgo8ll12mdq9di7tgmqyado6uum 0 2680 270323 7993 2013-09-10T21:22:07Z タチコマ robot 6976 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Duve]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Duve]] gc0jc59usygq5eorhvuuv887iuuvjmw 0 2681 7997 2006-06-19T18:48:03Z Grönneger 1 35 Titel van [[Zeeuws]] ewiezigd naor [[Zais]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Zais]] svp3dukbyaj6t82i2rwkgdjzoblt02v 0 2682 290269 264207 2016-10-31T16:34:07Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Saint-Dié-des-Vosges-Musée1.JPG|220px|right|thumb|Pierre-Noël Museum]] [[Ofbeelding:Saint-Dié-des-Vosges-Location.png|thumb|right|220px|Locaotsie]] [[Ofbeelding:UniversalisCosmographia.jpg|220px|thumb|right|Universalis Cosmographia]] '''Saint-Dié-des-Vosges''' is een middelgrote plaots in de [[Frankriek|Franse]] [[pervincie]] [[Lothringen]]. == Geografie == De gemiente telt 22.569 inwoners ([[1999]]) en hef een oppervlakte van 46,15 km² en 't hef een [[bevolkingsdichheid|bevolkingsdichtheid]] van 489 inwonners/km². == Geschiedenis == [[1507]]: Historische kaort ''Universalis Cosmographia'' ([[Martin Waldseemüller]]) == Bezienswaordigheden == * Katedraal * [[Kloostergang]] * Kapel Petit-Saint-Dié * Kapel Saint-Roch * Karke Saint-Martin * Fonteinen * Museum Pierre-Noël * Museum boerderij la Soyotte * Fabriek Claude et Duval ([[architektuur|architect]] [[Le Corbusier]], 1948-1951) * Vrijheidstoren * Roche Saint-Martin * [[Kelten|Keltische]] castra La Bure == Hogeschool == Institut universitaire de technologie (Universiteit): * [[Komputerkunde]] * [[Communicaotie]] == Jumelage == Saint-Dié-des-Vosges hef een [[jumelage]] mit: * [[Aarlen]] ([[België]]) * [[Cattolica]] ([[Italië]]) * [[Crikvenica]] ([[Krowatië]]) * [[Friedrichshafen]] ([[Duutslaand]]) * [[Lowell]] ([[Verienigde Staoten van Amerika|VS]]) * [[Meckhe]] ([[Senegal]]) * [[Lorraine (Québec)|Ville de Lorraine]] ([[Kannede|Canada]]) * [[Zakopane]] ([[Pooln|Polen]]) == Externe verwiezings == * [http://www.ville-saintdie.fr Officiële webstee] * [http://www.iutsd.uhp-nancy.fr Institut universitaire de technologie (Hogeschooul)] {{commons|Saint-Dié-des-Vosges}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Geografie van Frankriek]] atthp3752rvau5f5eb2xwey5l3bnh4e 0 2683 8002 2006-06-19T18:57:32Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Vlaoms]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Vlaoms]] bsz01wqcjo2iasdidnyd9vhzca5r2fp 0 2685 292729 272059 2016-12-22T13:09:51Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki 't Begrip '''Vlaoms''' hef een dubbele beteeikenis: een taolkundige, de taol van de [[Vlaonderen|Vlaomingen]] (zölfstaandig naomwoord), maor ok een maotschappelk/politieke, naomelk alles wat verwiest naor [[Vlaonderen]] of naor eein of meer individuele Vlaomse personen of organisaoties (adjectief). 't Wordt veul gebruukt, maor zörgt deur de verschillende begripsdefinities vaok veur ondudelkheden. 't Vlaoms is geein officiële benaoming veur een openbaore taol in [[Vlaonderen]] of [[België]]. De officiële taolen in België binnen naomelk 't [[Fraans]], 't [[Duuts]] en 't '''[[Nederlaands]]'''. Omdat 't begrip Vlaoms een verzaomelnaom is veur staark oeteeinlopende [[dialect]]en is 't vanoet taolkundig staandpunt neit zinvol om 't as eein geheuil te behaandeln, in 't algemeein taolgebruuk wordt dit meeistal wel daon, en dit is ok staark inburgerd. {{Dia|Dizze pagina is schreven in 't [[Noordenvelds]]}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Vlaamse streektael en dialekt| ]] l7ckoj1mu6vl72s2lll68aa0e6xt69s 10 2688 284206 267119 2016-04-11T04:30:12Z SaksischRos 13003 wikitext text/x-wiki {| class="toccolours" style="text-align:center; width:100%" |- | <center>[[Ofbeelding:Vraagteken.gif|32px]]</center> | <div style="font-size: 90%;"><big>'''Er wordt twiefeld aan de feitelijke juustheid van ien of meer underdielen van dizze schrieverij.'''</big><br /> Roadpleeg de bijbeheurende overlegpagina voor meer informaasie, en pas dan t artikel daarop an.</div> |}<includeonly> [[Kategorie:Wikipedie:Twiefel]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Mallen beheer|{{PAGENAME}}]] </noinclude> q8h8vjq7xtw0u08zgnrw4qwj48cj7mh 0 2690 255741 182433 2013-03-11T10:26:43Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1216994]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki De benoaming '''stad''' ken meerdere betaikenissen hebben: * Ploats mit stadsrechten woar mìnsken wonen: [[Stad (woonstee)]] * Lokoale noam veur de Stad Grunnen: [[Grunnen (stad)]] {{dv}} ri27zbd2x37e8du0o2ye6d4c9zwjqk3 0 2691 64067 64046 2008-04-21T20:32:02Z Ni'jluuseger 73 wikitext text/x-wiki De benoaming '''Noordhorn''' ken meerdere betaikenissen hebben: * Noordhorn in de Grunnegse gemainte Zuudhorn: [[Noordhorn (Grunnen)]] * Noordhorn in de groafschap Benthaim in Leegsaksen: [[Nothoorn (Beynthem)]] {{dv}} 0yd67gpptdcgf8rpiaezwkl1cxh4od4 0 2692 265125 255740 2013-05-09T23:02:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Noordhorn''' is n dörp in de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] te noorden van t [[Van Starkenborghknoal]] mit n inwonertel van om en bie 1600. t Môkt tegenswoordeg dail uut van de gemainte [[Zuudhorn]]. De noam Noordhorn betaikent: noordelke houk en is n verwiezen noar de loop van de zaandrog woarop t dörp legen is en dij hier n knik môkt. Op n twaide knik, even te zuden van Noordhorn, ontston t dörp [[Zuudhorn]]. Te westen van Noordhorn ligt t [[Norritsveld]]. Hier het zoch tot drij moal tou n veldslag ôfspeuld, onderandere tuzzen [[Schieringers]] en [[Vetkopers]]. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] 0vytya9mqq961chccutewab647xvq1d 0 2695 282045 265094 2015-05-11T07:43:08Z Servien 7 Servien hef de zied [[Marne]] herneumd naor [[De Marne]] wikitext text/x-wiki {{Gemainte | noam = De Marne | bestandsnoam vlage = De Marne vlag.svg | bestandsnoam woapen = De Marne wapen.svg | lokoatsie = LocatieDeMarne | provìnzie = | heufdploats = [[Lains]] | oppervlak = 240,31 | oppervlak laand = 167,45 | oppervlak woater = 72,86 | inwoner = 10.755 | doatum inwoner = 1 november 2006 | dichtte = 66 | breedtegroad = 53/22//N | lengtegroad = 6/23//E | verkeersader = N361 | | netnummer = 0519, 0595 | | postkode = 9960-9978 | | webstee = [http://www.demarne.nl www.demarne.nl] | }} '''De Marne''' is n gemainte in t noorden van de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. De gemainte beslagt n oppervlakte van 167,45 km². Partnerstad van De Marne is de [[Duutslaand|Duutse]] stad [[Dötlingen]] en de gemainte ligt in t COROP-gebied Overig Grunnen. De CBS-kode van De Marne is 1663. == Ontstoan == De gemainte De Marne is in 1990 ontstoan noa n gemaintelke herindailen van de gemaintes [[Lains]], [[Ainrom]], [[Ollerom]] en [[Kloosterboeren]]. Dizze gemainte haitte aiglieks Ollerom, mor het zien noam in 1992 wiezegd in De Marne, noar t gelieknoamege onderkwartaaier van [[Hunzego]]. == Indailen == De gemainte De Marne bevat de volgende ploatsen en gehuchten: [[Brouk (Marne)|Brouk]], [[Ainrom]], [[Groot Moarslag]], [[Hornhoezen]], [[Houwerziel]], [[Lutje Hoeskes]], [[Lutje Moarslag]], [[Kloosterboeren]], [[Kruusweg (Grunnen)|Kruusweg]], [[Laauwersoog]], [[Lains]], [[Menskeweer]], [[Rieg (Marne)|Rieg]], [[Nijkèrk (Marne)|Nijkèrk]], [[Paiterboeren]], [[Schouwerziel]], [[Ollerom]], [[Vaaierhoezen (Marne)|Vaaierhoezen]], [[Waarfhoezen]], [[Wij-Hörn]], [[Nijlaand]], [[Zoltkamp]], [[Zuurdiek]]. == Zainsweerdegheden == In de gemainte De Marne kin men genieten van de natuur van [[t Hoogelaand]] mit wierden en aandere traditionele dörpkes. Maisttied mit [[Middeleeuwn|Middelaiwse]] kèrke en örgel. Ook de [[Zeehondencrèche Paiterboeren]] en [[Nationaal park|Nationoal paark]] [[Laauwersmeer]] binnen in trek bie toeristen. {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] kfzxyoo2bf23hvwqdopxhjz6hmvpfdi 10 2696 8067 2006-06-20T15:03:19Z Servien 7 Titel van [[Sjabloon:TflGro]] ewiezigd naor [[Sjabloon:Twiefel]]: laoten wie mar gewoon een sjabloon hierveur houwen. wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sjabloon:Twiefel]] agwgh4f1lgx3kwpgo16kiz5pdnbjiwg 0 2697 279019 274663 2015-03-27T16:13:14Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Keens.jpg|thumb|250px|Een stel schonen]] [[Bestaand:Geta.JPG|thumb|right|250px|Tredisionele [[Japan|Jepanse]] houten schonen]] [[Bestaand:Wooden_Shoes-willow-plain_wood.jpg|thumb|250px|Nederlaanse klompen]] Een '''scho''' is de meest gebrukelijke vorm van vootbedekking. Schonen bescharmen de [[voot|voten]] tegen vuul, een de harde ondergrond, kouwe, enz. Schonen kunnen 't lopen makkelijker maken, mar soms hef 't oek 't tegenover-estelde effek (bieveurbeeld schonen mit hakken). De vorm van de scho hang meestentieds of van de [[moede]] rond de tied dat 't emaak is, zo zien schonen van vrogger der heel aanders uut (zoas de [[Kloomp|klompen]]). De scho is emaak in de vorm van de [[voot]]. 't Bovenmateriaal ([[leer]], [[kunsstof]] of stof) is meestentieds soepel um goed te passen. De [[zool]] is van wat stugger slietvas materiaal emaak (leer of [[rubber]]), mar kan wel meebewegen bie 't [[lopen]]. De hakke van de scho is meestentieds van stug materiaal, zodat de drager dervan, der neet deurhinne kan zakken. == Soorten schonen == Der bin een kwak soorten schonen, veur heel wat soorten [[sport]]en, gelegenheen en beroepen. * ''Sportschonen'' * ''Bargschonen'' * ''Kuierschonen'' * ''Clownschonen'' * ''Veiligheidsschonen'' * ''Dansschonen'' * ''Tennisschonen'' * ''Skischonen'' * ''Legerkisten'' == De scho zetten mit Sunterklaos == In [[Nederlaand]] wonnen al vanof de [[15e eeuw]] mit [[Sunterkloas|Sunterklaos]] de scho ezet. 't Wönnen eers eigenlijks edaon in de karke, en de opbrengs was veur de armeluui. To Sunterklaos laoter een femiliefees wönnen, zetten [[kiend]]ers der scho in de kamer bie de [[schouwe]]. De scho wonnen meestentieds ezet op [[4 december]]. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''schoon'' * [[Grunnegs]]: ''schoun(e)'', ''schoeg'' * [[Stellingwarfs]]: ''schoe'' * [[Tweants]]: ''schoo(n)'' * [[Veluws]]: ** ''schoe'' ** ''schoen'' ([[Garder]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]], [[Bennekum]]) ** ''sjoe'' ([[Bunschoten]], [[Putten]]{{Info|'Schoe' is meer algemeen}}) ** ''sjoen'' ([[Garder]]) ** ''skoe'' ([[Attem]]) ** ''skoen'' ([[Attem]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''scho'' ([[Doornspiek]], [[Nunspeet]]) ** ''schoon'' ([[Twelle]]) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Scho]] 6uxmv79g4uzyvu4p1hvfbi7zukjtl7c 0 2698 21841 8075 2006-12-11T18:26:10Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Scho]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Scho]] r6vgufzciwhhb8x6ecxej8z7hd29eql 0 2700 8100 2006-06-21T20:10:20Z Servien 7 deursturing naor [[Woater]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Woater]] t7fg4txlvsb5avvxwo32cz9dgtqo2dy 0 2701 291543 263992 2016-11-07T14:14:37Z Wwikix 13678 /* Buten dizze webstee */ kat wikitext text/x-wiki '''Dalsen''' ([[Nederlaands]]: ''Dalfsen'') is een dörp in de [[Dalsen_(gemiente)|gelieknamige gemiente]] in 't noorden van [[Sallaand]] in de pervincie [[Oaveriessel]]. De plaatse lig an de [[Vechte]]. Per [[1 jannewaori]] [[2007]] hef 't dörp 7.736 inwoners (in 2006: 7.923).<ref>Gemeentegids Dalfsen 2007-2008 en 2006-2007</ref><br /><br /> == Verkeer en vervoer == Dalsen lig an de rieksweg / pervinciaole weg N34/N340 [[Zwolle (Oaveriessel)|Zwolle]]-[[Emmen (plaots)|Emmen]]-[[Zuudlaoren]]. ==Taal== In Dalsen praot ze naost [[Nederlaans]] ok [[Sallaans]], een [[Nedersaksisch]] dialect. ===Veurbield=== :''Wat ok heel biezunder is, en wà-k oe niet onthaolen wille is det verhael läst in de Kop van Aoveriessel in de kärke. Daor hadden ze zo alderiezeligste völle moezen in de kärke, zie leupen zelfs bie toeren tiedens de preake aover de kanselbiebel hean. Den domenee had samen met de koster al zo alderbässens völle uut-eprobeerd, van vallen töt en met vergif. Noe was he ut zo zat dat he den mönnen veur de preake an de gemeente vreug of dr daor nog iene was die een middeltie wus umme dr of te kommen. Achter in de kärke stund toen een à wat older wiefie op. Zie wol wat zengen, mar de domenee reup haor naor veuren hean, zodet iederiene ut verstaon kon. Nou vreug he, hoe wol iej ut oplössen? Mäkkelijk zat zea det meanse, iej mut ze deupen. Deupen? vreug he, zol det helpen? Vaste zea det meanse, want ik hebbe zeumen wichter en ik hebbe ze allemaole laoten deupen, en; dr kömp dr noe gieniene ooit nog meer in de kärke.'' Uut ''Inhaelen'', [[nöalstukken|column]] deur [[Henk uut de Zandbak]] in de Oprechte Dalfser Courant, woensdag 27 augustus 2008 ==Schrieveri'je== In dizze lieste vin ie boeken die oaver Dalsen gaot. * Koman, Ruben A. (2006), ''Dalfser Muggen: Volksverhalen uit een Overijsselse gemeente. Mondelinge overlevering, volksgeloof en vertelcultuur in Dalfsen, Hoonhorst, Lemelerveld, Nieuwleusen, Oudleusen e.o.'', Bedum: Profiel Uitgeverij (i.s.m. de IJsselacademie, Kampen) ==Verwiezings== <div class="references-small"> <references/> </div> == Buten dizze webstee == *[http://www.dalfsen.nl Webstek van de gemiente Dalsen] {{Oaveriessel}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Dalsen| ]] p67o8av32n4kv46l7f72ug01t6umcrn 0 2702 255790 253179 2013-03-11T10:27:36Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 179 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q132]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Zundag''' is een van de zeuven [[dag]]en van de [[weke]] volgens de [[gregoriaanse kelender]]. 't Is de dag dee op de [[zaoterdag]] volg. Zundag is eneumd naor de dag dee in de [[christendom|veur-christelijke]] tied an de [[zunne]] ewijd was ([[Latien]]: ''dies solis'') en dee in de hele christelijke wereld as de 'Dag des Heren' evierd wonnen (Latien: ''dies domenica'', waorvan [[Fraans]]: ''dimanche''; [[Italiaans]]: ''domenica''). De dag wonnen over 't algemeen as geloksdag ezien. * De tweede zundag in [[mei]]e is [[moordag]], allewel in partie streken moordag eerder op [[Maria-Tenhemelopneming|15 augustus]] evierd wonnen. * De darde zundag in [[juni]] is, van de Nederlaanstalige lanen allinnig in Nederlaand en [[Suriname]], [[vaordag]]. * Eerse [[Paosen|Paosdag]] of Paoszundag val volgens de christelijke kelender op de eerste zundag nao de eerste volle [[maone]] vanof 't begin van de [[lente]] (20/21 meert). * Eerse [[Pinkster]]dag val op ''vuuftigste paosdag'', oftewel de zeuvende zundag nao Paosen. In 't [[christendom]] is de zundag de wekelijkse [[rusdag]]. Mar de eerse Joodse christenen huilen nog de [[sjabbat]], zoas dat noen nog altied in 't [[jodendom]], bie de zeuvendedags[[baptisten]], [[zeuvendedagsadventisten]] en in de [[Oosters-Orthodoxe Karke]] 't geval is. Der is nargens in 't [[Oolde Testement|Ouwe]] of 't [[Ni'je Testement|Nieje Testement]] te lezen dat de zundag de rusdag is, de meeste karken houwen op zundag liekewels d'r [[erediens]]. 't Eilaand [[Dominica]] zol deur de [[Italië|Italiaans]]-[[Spanje|Spaanse]] [[ontdekkingsreiziger]] [[Christoffel Columbus]] zo eneumd wonnen umdat 't op een zundag ontdek wönnen. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''zundag'', ''zöndag'' * [[Tweants]]: ''zöndag'', ''zundag'' * [[Veluws]]: ''zundag'', ''zondag'' * '''Overig:''' ''zundag'' {{Dagen}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Dag]] 6fzxkgohonf2krii35s2tarc67ofzgf 0 2703 202190 8136 2011-08-15T21:29:29Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Åland]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Åland]] 9vly02bj5b7dtajdml2gn2yfqe0vftc 0 2706 264223 255787 2013-05-06T16:33:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox groep | naam = Skik | ofbeelding = Daniël Lohues.PNG | umschrieving = Daniël Lohues, veurman van Skik | jaoren aktief = Sinds 1994 | laand = [[Nederland]] | spraoke = [[Dréents]] | wark = ''[[Op fietse]]''<br />''Hoe kan dat nou?'' | genre = [[Blues]], [[Rock]] | rolle1 = Veurman<br />Zanger<br />Toetsenist<br />Mondörgelspeuler | lid1 = [[Daniël Lohues]] | rolle2 = Slaggitarist | lid2 = [[Marco Geerdink]] | rolle3 = Bassist | lid3 = [[Maarten van der Helm]] | rolle4 = Drummer | lid4 = [[Marlen Davers]] | rolle5 = | lid5 = | rolle6 = | lid6 = | rolle7 = | lid7 = | webstee = }} '''Skik''' bent een köppel popmuzikaanten van 't dörp [[Erica (Drenthe)|Erica]] in [[Zuudoost-Drenthe]]. Skik bestiet uut veurman [[Daniël Lohues]] (zang, gitaar en mondharmonica), [[Marco Geerdink]] (gitaar), [[Maarten van der Helm]] (zang en basgitaar) en [[Marlen Davers]] (slagwark). Zie zingt miestentied in 't [[Drèents]], mar hebt ok wal plaoten ien het [[Nederlaands]] op-eneumen. Skik begunden ien 1994 op 't streektaal-festival [[Muzem]]. Zie hebt een paar laandelijke hits ehad, zoas ''[[Op fietse]]'' en ''Hoe kan dat nou?''. [[Daniël Lohues]] hef intussen twei plaoten uutebracht onder de name [[Daniël Lohues & the Louisiana Blues Club]], en drie plaoten onder zien eigen name (informoatie van 2009).<br /><br /> ==Discografie== ===Best Tof (2004)=== # Tomme # Naor huus # As ik joe nie had # Niks is zoas 't lek # Hoe kan dat nou # Makluk zat # [[Op fietse]] # 't Giet zo as 't giet # 's Nachts # Af & toe # Ik ben zo bliede # Als ik wil.... # Ik ga als een speer # Je vindt me toch niet # Dankjewel voor de zon # Alles gaat voorbij # Tof # Is dit alles (Doe Maar tribute) # Zo vrolijk (Live versie, radio 2 gala) # Grachten van Amsterdam ===Tof (2002)=== # Tof # Land van melk & honing, wiet & witte wijn # Doe mij maar jou # Dankjewel voor de zon # Over jou # Ter voorkoming van misverstanden # Anniek # Verliefd # Blablabla # Honingbij # Canadian Girl # Alles gaat voorbij ===Overal & Nergens (2000)=== # Overal & Nergens # Ik ga als 'n speer # Logisch Toch (of niet)? # Wie het weet mag het zeggen # Over Stilte en Lawaai # Amsterdam # Ik wil weg # Niks aan doen # Als je ontevreden bent # Hersenpan vol blues # Je vindt me toch niet ==='s Nachts (1999)=== # 't Is mij allemaol wel best # Waor ben ik met bezig?! # 't Giet zoas 't giet # Laot mar kommen # Overneij # 's nachts # Af & toe # Echt nie! # Ik ben zo bliede # De buie # Elke weg # 'k heb 't licht nog an # De schipper & de duuvel ===Niks is zoas 't lek (1997)=== # Nie veur spek & bonen # Ik kan't nie wachten # Niks is zoas 't lek # Hoe kan dat nou? # Makluk zat # Beter nooit dan ooit # [[Op fietse]] # Absoluut, misschien # Wachten op de zunne # Cowboys & Indiaans # We zullen 't wel zien # Kabaal aal # Hoe kan dat nou? (nieuwe versie) ===Skik (1995)=== # Ik heb wel's zo'n dag # Tomme # Protestsong # Jelle Skai & Eppie D. # Niks meer te vertellen # Doe niet net asof # De man # Dreuge worst # Betonpaolties # Ben d'r flauw van # As ik joe nie had # Klotenweer # Naor huus # bonus: Mick & Keith (wie kent ze niet) ==Buten dizze webstee== * [http://www.skik.nl/ Webstee van Skik] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse muziekgroep]] [[Kategorie:Dialektmuziek]] [[Kategorie:Nedersaksiese muziek]] bdm42bh9szhm6c2kv1xcei5eg9v1cwt 0 2711 285397 265863 2016-09-29T22:17:33Z CommonsDelinker 166 [[Sunflowers.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Jcb|Jcb]], mit as reden: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Sunflowers.jpg|]]. wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sonnenblume.jpg|thumb|250px|Een zunnebloeme]] De '''zunnebloeme''' ([[Latien]]: ''Helianthus annuus'') is een tot 3 meter hoge plaante waorvan de zunnebloempitten veur verschillende doeleinden gebruuk wonnen. De plaante beheurt tot de femilie van de [[composietenfemilie|composieten]] en is ''eenjaorig''. 't Bloemenheuf kan wel een diameter tot 30 centimeter hem. De [[bloeme]] kan makkelijk ekweek wonnen uut een pitte dee in de [[tune]] eplaant kan wonnen. Deur de vlogge greui is dit veural veur [[kiend]]ers antrekkelijk. == Richting == Bleuiende zunnebloemen op een akker wiezen naor 't osen, waor de [[zunne]] 's mannensvrog [[zunsopgang|opkump]]. Onvolwassen zunnebloemen waorvan de knoppe nog neet los is, verteunen heliotropisme: overdag dreit de bloemknoppe op zunnige dagen mee mit de [[zunne]] van oost naor west. 's Nachs keert de bloemknoppe weerumme naor de oostelijke stand. Disse dagelijkse beweging wonnen edaon deur een flexibel deel van de [[stengel]] onder de bloemknoppe, de ''pulvinus''. Tegen de tied dat de bloeme loskump verstief de pulvinus, in de oostelijke stand. Daordeur wiezen bleuiende zunnebloemen de hele dag naor 't osen, terwiel der heliotropisme al veurbie is. == Oorsprong == Zunnebloemen koemen oorspronkelijk uut [[Noord-Amerika|Noord-]] en [[Zuud-Amerika]] en bin [[domesticatie|edomesticeerd]] rond 1.000 veur [[Christus]]. De [[Inca]]'s vereren de zunnebloemen as beeld van der zunnegod. In [[1530]] wönnen de zunnebloeme deur zeeluui uut [[Spanje]] mee-ebröch naor [[Europa (continent)|Europa]]. == Kweek == Tegensworig besteet der een kweekvorm mit een hangende kop, dee antrekkelijk is veur boeren umdat de bloemen minder beschaodigd wonnen deur [[voegels]] en vuul vanuut de luch. Zunnebloemen wonnen ekweek veur de [[zunnebloemolie]], dee veul gebruuk wonnen in de keuken en as baosis veur verschillende predukken waor [[plaantaorige olie]] in verwark wonnen. De zunnebloeme bevat veul onverzaojigen vetzuren en is goed bestand tegen hette en kan daorumme veur 't frituren gebruuk wonnen. In bewarken vorm wonnen de olie oek veur industriële doeleindes gebruuk. Van 't overblievende deel van de uut-epersen pitten wonnen meel van emaak, en wonnen gebruuk as [[veevoer]]. == Foto-uutstalling: bloemvorming == <gallery> Image:Sonnenblumenkerne sunflower seeds.jpg|Zunnebloemzaojen Image:Sunflower seedlings.jpg|Zunnebloem dree dagen nao 't ontkiemen Image:Sunflower opening 1-KayEss-2.jpeg|Eerste staodium van de bloemvorming Image:Sunflower opening 2-KayEss-2.jpeg|De bloeme blief bedek, mar rich zich naor de zunne Image:Sunflower opening 3-KayEss-1.jpeg|De bloeme is zwat helemaole zichbaor Image:Sunflower opening 4-KayEss-2.jpeg|De bloeme is helemaole zichbaor Image:Sunflower Bumbebee.jpg|Hommel op zeuk naor [[nectar]] |Een veld mit zunnebloemen in [[North Dakota]], [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] </gallery> {{commons|Helianthus annuus}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Bloom]] jzwbrb3h28b2h1muk31dk903vu2lc0w 0 2712 291427 291425 2016-11-04T15:54:00Z Wwikix 13678 /* Kerne */ wikitext text/x-wiki {{Gemeante | noam = Tubbige| bestaandsnaam vlagge = Tubbergen vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms, Tubbergen.png | lokatie = LocatieTubbergen | proveensie = [[Oaveriessel]] | heufdplaats = '''Tubbige''' | öppervlakte = 147,41 | öppervlakte laand = 146,98 | öppervlakte water = 0,42 | inwonners = 20.671 | religie = [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katteliek]] | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 141 | breedtegroad = 52/24/0/N | lengtegroad = 6/46/0/E | verkeersoader = N343, N349 | netnummer = 0541, 0546 | postkode = 7614-7619, 7650-7669, 7679 | webstie = [http://www.tubbergen.nl www.tubbergen.nl] | }} '''Tubbige''' (ok: '''Tubbig''', '''Tubbargn''' of '''Tubboargn''', [[Nederlaands]]:''Tubbergen'') is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in t noordn van [[Tweante]] ([[pervincie|proveensie]] [[Oaveriessel]]). Op 1 juli [[2006]] har de gemeente 20.671 inwonners (bron: CBS) en ne öppervlakte van 147,40 [[vierkaante kilometer|km²]]. De gemeente Tubbargn maakt deel oet van de [[gemeenschappelijke regeling|plusregio]] [[Regio Tweante]]. Ut doarp en de gemeente hetn vanoalds ''Tubbige''. Ut tamelik nieje ''Tubbargn'' is ne vertweantsing van de officiële Nederlaandse naam ''Tubbergen''. In t gemeentewoapn stoat dree goaldn bargn, ne verwiezing noar de naam ''Tubbergen''. Mer umdat de naam vanoldsher ''Tubbige'' en nich ''Tubbargn'' is, steet wal vaste dat n naam van de gemeente niks met beargn (of heuvels) van doon hef. De gemeente Tubbige völt te kenmearkn as de meest [[Rooms-Katholieke Karke|kattelieke]] gemeente van Nederlaand. Dit oet zich in n beheurlik massaaln kearkgaank en t heugste perceantazie [[Christen-Democratisch Appèl|CDA]]-stemmers van heel Nederlaand. Vuural de döarpe roond de heufdplaats Tubbargn bint hechte gemeenschopn. Ut bekeandste in t doarp Tubbige is de Seent-Pankratiusbasiliek. De Seent-Pankratiuskaark is in t joar 2000 duur n paus Johannes Paulus II töt basiliek verheevn. De basiliek is ebouwd in neo-gotiese stijl. Vrogger stund der op dee plaats ne oaldere kaark. Nen toorn van [[Beantem]]er zaandsteenn oet de viefteende eeuw steet der nog. De neo-gotiese kaark is doar teagn den toorn anbouwd. Den oaldn toorn is eigndom van de börgerlike gemeente, net zoas de meeste kaarktoorns in Nederland dee dateert van veur 1789. Dat t eigndom oaverging noar de börgerlike gemeente is zo reageld in de Batoafse Staatsregeling van 1789 en dit is in 1806 nog eens bevestigd deur könnink [[Lodewijk-Napoleon]]. De kadastrale tenaamstelling van n toorn op naam van de gemeente Tubbige hef trouwns nog op zich loatn wochtn töt in de joarn '80 van de twintigste eeuw. De basiliek is veural bekend deur de glas-in-lood-raamn van vief generoasies van de glassniedersfamilie Nicolas. Disse glas-in-lood-roetn vörmdn de inspiroasie um alle joar n evenemeant in Tubbige te organiseern oonder de naam "Glasrijk Tubbergen", Glasriek Tubbige. Op dit evenemeant stelt glaskeunstners oet heel [[Uropa]] eer glaskeunst tentoon. Ok he'j der dree schooln in t doarp: twee basisschooln, De Wiekslag en de Marke, en ne schoolngemeenschop veur veurtgezet oonderwies, t Seent-Canisius. En ok in elk van de aandere döarpe steet wal ne basisschool. De gemeente Tubbige kent gen oopnboar oonderwies. Alle schooln hebt ne kattelieke of een protestaants-kristelike achtergroond. De basisschool in t Maanderven, woar de bevolking vanolds wat meer mengd is, hef ne neutraal-biejzeundere achtergroond. Nen bekeandn Tubbiger was de pollitieker en priester [[Herman Schaepman]] (1844-1903). Den hef völ goods doan veur de emancipoasie van de rooms-kattelieken in Nederlaand. In Tubbige steet nog n groot broonzn standbeeld van Schaepman, n kunstwark van de in zien tied beroomde beeldhöawer [[August Falise]]. Seend zeuwn joar wörd in Tubbige alle joarn ne verlichte [[Karnaval]]soptocht höldn. Hier komt mear as 40.000 kiekers op of oet t hele laand. ==Kerne== De gemeente Tubbige hef tien officiële kerne (döarpe) en dree officiële boerschopn zoonder eign kern (Hoarle, Hezingn en Maander). Ut gemeentehoes steat in t heufddoarp Tubbige. Antal inwonners per woonkern op [[1 jannewaori|1 januari]] [[2004]]: {|border="0"> |- | {| class="toccolours" style="margin: 0 0 0;" |'''Tubbige'''||4480 |- |[[Geestern]] |ALIGN="right"|2370 |- |[[Albeargn]] |ALIGN="right"|2120 |- |[[Haarbig]] |ALIGN="right"|900 |- |[[Langeven]] |ALIGN="right"|800 |- |[[Vas]] |ALIGN="right"|670 |- |[[Reutum]] |ALIGN="right"|660 |- |[[Maanderven]] |ALIGN="right"|630 |- |[[Fleringn]] |ALIGN="right"|480 |- |[[Maander]] |ALIGN="right"|390 |- |[[Mariaparochie]] |ALIGN="right"|320 |- |[[Hezingn]] |ALIGN="right"|210 |- |[[Hoarle (Tubbig)|Hoarle]] |ALIGN="right"|130 |} |} <small>Bron: CBS / webstie gemeente Tubbige</small> '''Gemeentebestuur''' *Börgermeister: [[Mervyn Stegers|M.K.M. (Mervyn) Stegers]] (CDA) *Wethoalder: P.J. (Pieter) van der Vinne (CDA) *Wethoalder: H.B.M. (Henny) Oude Geerdink (CDA) *Wethoalder: J.E.F. (Jos) Harmelink (PvdA) ==Bekeande leu oet Tubbige== *[[Gerco Schröder]], springruuter, onder meer 2 moal zilver op de [[Olympiese zommerspöllen 2012]] {{Tubbige}} {{Oaveriessel}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tubbige| ]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] sx5wvrpf6o58x3qfnzsluwk62p99gud 0 2713 293484 293483 2017-08-09T15:06:39Z Servien 7 /* Uutgaonde verwiezingen */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Mentha aquatica (2005 09 18) - uitsnede.jpg|thumb|250px|Waotermunt]] '''Waotermunt''' of '''aolkruud''' ([[Latien]]: ''Mentha aquatica'') is een vaste [[plaanten|plaante]] en kump veur in [[Europa (continent)|Europa]], [[Noord-Amerika]], [[Azië]], [[Afrika]], [[Australi'je (land)|Australië]] en [[Niej-Zeelaand]]. De plaante greuit veural langes en in 't [[waoter]] en in natte weilanen en bleuit van [[juni]] tot 't einde van [[oktober]]. De [[bloeme]]n wonnen deur insekken zoas [[iemn|biejen]] en [[hommels]] besteuven. De [[stengel]]s bin 20 tot 40 cm lange en hemmen esteelde, eivormige [[blad|blaojen]]. De blaojen ruken naor [[puppermunt]]. De plaante is maklijk vegetetief te vermeerderen deur [[wortel]]stukjes. De aolkruud is één van de veurouwers van de etelen puppermunt (''Mentha piperita''). == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''munt'' * [[Drèents]]: ** ''munt'' ** ''watermunt'' * [[Grunnegs]]: ** ''pepermunt'' ([[Troapel]]) ** ''kruzemunt'' ([[Nij Pekel]], [[Delfziel]]) ** ''woatermunt'' ([[Baaierm]]) * [[Sallaans]]: ** ''munt{{small()|e}}'' ** ''water-/wätermunt'' * [[Stellingwarfs]]: ** ''munt'' ** ''waetermunt'' * [[Veluws]]: ** ''munt'' ** ''waotermunt'' ** ''aolkruud'', ''aalkruud'' ==Uutgaonde verwiezingen== {{Commons|Mentha aquatica}} * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl_v2&id=1778&menuentry=soorten Waotermunt op Soortenbank.nl] * [https://nl.wikisource.org/wiki/Plantenschat/149 Waotermunt op Wikibronnen] * [https://www.verspreidingsatlas.nl/0813 Verspreiding van waotermunt] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] qq3nouc9ri82o6okqsefdahz15dgzwc 0 2717 276065 276048 2014-07-03T20:30:39Z Servien 7 /* Nedersaksies */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Blackberries on bush.jpg|thumb|Brummels]] [[Bestaand:Blackberry_with_fruits.jpg|thumb|right|Brummelstruke mit riepe brummels]] '''Brummel''' is de naam van t [[geslacht (biologie)|plaantegeslacht]] mit de wetenschappelike en [[Latien]]se naam ''Rubus''. Oek de vruchten van n antal belangrieke soorten uut dit geslacht heten zo. De 'kultuurbrummel' is ontstaon uut kruzingen van verschillende brummelsoorten, waordeur der gien soortnaam an egeven kan wörden. De rassen van de kultuurbrummel wörden daorumme meestentieds bie t geslacht ''Rubus'' en de seksie ''Moriferi'' onderebröcht. ==Soorten== Tot de brummel (''Rubus'') beheuren meer as 600 soorten. Sommige brummelsoorten bin ekruusd mit de framboze. Hieruut bin de [[loganbeze]] en de [[taybeze]] ontstaon. Veur de teelt van brummels wörden allinnig nog stekelloze rassen gebruukt. Disse rassen bin ontstaon uut krusingen tussen verschillende Rubus-soorten en wörden allinnig onder de geslachtsnaam Rubus vermeld. n Bekende doornloze kultivar die veule an-eplaant wörden is de 'Thornless Evergreen'. De gewone brummel (''Rubus fruticosus'') is in heel Europa n inheemse plaante die mit name langes bosraanden veurkömp. De plaante is n heester die 2 tot 6 meter hoge kan wörden. Elk jaor wörden der niejwe stengels evormd. Allinnig an de tweejaorige stengels zitten vruchten, daorna starven ze aof. De belangriekste soorten in Nederlaand bin: * [[Dauwbrummel]] (''Rubus caesius'') * [[Framboze]] (''Rubus idaeus'') * [[Hazelaarbrummel]] (''Rubus corylifolius'') * [[Japanse wienbeze]] (''Rubus phoenicolasius'') * [[Kobrummel]] (''Rubus inermis'') * [[Peterseliebrummel]] (''Rubus laciniatus'') * [[Prachtframboze]] (''Rubus spectabilis'') * [[Steenbrummel]] (''Rubus saxatilis'') * [[Roodbleuiende framboze]] (''Rubus odoratus'') In Europa he'j veerder oek nog: * ''[[Rubus vikensis]]'' ==Bleui== De brummel steet vanaof eind [[mei]] tot [[september]] in bleui en wörden besteuven deur [[insektn|insekten]], veurnamelik deur [[iemn|biejen]] en hommels. Vanaof [[augustus]] zitten der zo'n bietjen vruchten an. ==Ekologiese weerde== De brummel is deur zien stekels aordig goed bescharmp tegen [[grote grezers]] die de vruchten op willen eten. As e anslöt, nimp e steeds meer ruumte in. Dit biejt dan oek weer de gelegenheid an bomen zo as de [[eek (boom)|eek]] um groter te wörden. ===Ruut=== Brummels he'j tegenswoordig overal ter wereld wel. Veural in [[Zuud-Afrika]] wörden disse ''exoot'' ezien as n [[krödde (plaanten)|ruutsoort]]. Oek in [[Nederlaand]] wörden t soms veur n ruutsoort an-ezien; as e de ruumte krig geet t al gauw dronge op mekaar staon. Dit verschiensel wörden oek wel "verbrummeling" eneumd. ==Inhoudstoffen== Zo as alle vruchten hebben oek brummels n lege [[pH]]-weerde, die kan verschillen van 2,8 tot 3,8. In n liter brummelsap zit 8-15 gram zuur (gemiddeld 11,5 gram), waorvan [[appelzuur]] t heufdbestaanddeel is. In n brummel zit 9-16 % suker, t besteet uut [[glukose]] en [[fruktose]] in ongeveer n gelieke hoeveulheid en n pietjen [[saccharose]] en [[maltose]]. De [[Brix]]-weerde is 9-14^o. Veerder zit der in brummels veural vitamine C. t Besteet veur ongeveer 1% uut eiwitten, 6% uut koolhydraoten en 1% uut vet. De energie-inhoud van 100 gram brummels is um en naobie de 155 [[kilojoule|kJ]]. ==Nedersaksies== *[[Achterhooks]]: **''brummel'' **''brömmel'' *[[Drèents]]: **''brummel'' **''braom'' *[[Grunnegs]]: **''brommel'' **''brummel'' (WEV) *[[Oostfreisk]]: **''broemelbei/-beer'' (Platduutske skriefwies: ''Brummelbeei/-beer'') *[[Stellingwarfs]]: **''brummel'' **''brommel''{{Info|'Brummel' is gebrukeliker}} *[[Tweants]]: **''brummel'' **''brömmel'' *[[Veluws]]: **''brummel'' **''brommel''{{Info|'Brummel' is gebrukeliker}} **''breum{{Small()|el}}''{{Info|Spakenburgs}} ==Plaotjes== <gallery> Bestaand:Bramen.jpg|Riepe brummels Bestaand:Braambloem.jpg|Bloeme van de brummel </gallery> ==Uutgaonde verwiezingen== {{Commons|Blackberry}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Vruch]] jw3kv22itk4f85wb54fr59fe8oseut8 6 2718 171684 8178 2010-12-16T00:51:48Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Etten]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Etten]] 7ybqsva22dqdjt8s2ai2e8rlbg5zjvp 0 2719 272429 264963 2013-12-19T21:34:24Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Woda-6 ubt.jpeg|right|250px|thumb|Nait-pelde leventege genoaten]] [[Ofbeelding:Stoomde_genoat.jpg|right|250px|thumb|n Pelde genoat]] '''Genoat''' (Caridea) is n woaterdaairke dij beheurt tot de [[Geleedpotige|Glaidpotegen]]. Zai kommen veural veur ien zoltwoater, mor ook op klaindere schoal in zuitwoater. == Algemain == Der binnen sikkem 250 soorten genoat en kommen overal te wereld veur. De genoat dij ien waarmer woater leeft, wordt over t algemain groter as genoat dij ien kolder woater leeft. De vernuimdste genoat is dijdent oet de [[Noordzee]]. Dizzent worden ook wel ''Hollaandse genoat'' of ''Grunneger genoat'' nuimd. Zai leven bie zummerdag voak bie de kust en worden den vangen. Ien t [[Grunnen (provìnzie)|Grunnegse]] dörp [[Zoltkamp]] stait de grootste genoatleveranzier van [[Europa (continent)|Europa]], Heiploeg. t Dörp stait den ook bekènd as genoatdörp. == Eterij == Genoat dij eten worden binnen veural de grotere soorten, zo as de [[Atlantische witte garnaal|Atlaantische witte genoat]]. Dit binnen dan heufgerechten, dij maisttied op de [[grill]] of [[barbecue|braai]] kloar môkt worden. De klainderen worden voak as ingredient of detail bruukt veur andere gerechten en worden maisttied raauw of kookt serveerd. == Trivia == * Andere landen woar genoat vangen en/of eten wordt binnen [[Marokko]], [[Thailaand]], [[Bangladesh|Bangladesj]] en [[Japan]]. * De [[Chinese garnaal|Chinese genoat]], ook wel Gamba nuimd, is aiglieks gain genoat, omdat t n andere struktuur het. * Kroepoek oedang wordt môkt van gemoalen genoat en meel. * De Grunneger zanger [[Ede Staal]] haar een hit mit zien laid ''Genoat'' ([http://www.youtube.com/watch?v=3gvd4XPCbxQ t laid heuren op Youtube]) == Leegsaksisch == * [[Drèents]]: ''garnaal'', ''gernaal'', ''gernaol'', ''gerneel'', ''grenaot'' * [[Grunnegs]]: ''genoat'' * [[Stellingwarfs]]: ''gernael'' * [[Veluws]]: ''ge{{small()|r}}naol'' of ''gnaol'' * [[Achterhoeks]]: ''genaal'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Zeedier]] 67n7hh7tsrl7hzg2xge4fxtcuv62llo 6 2721 8183 2006-06-23T18:24:00Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 0 2722 265294 256001 2013-05-10T13:36:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Zoutkamp rtvnoord.nl.jpg|right|250px|thumb|Zoltkamper hoeskes aan t Rietdaip]] '''Zoltkamp''' ([[Nederlaands]]: ''Zoutkamp'') is n dörp ien t noordwesten van de [[provìnzie Grunnen]]. t Ligt ien de gemainte [[Marne]] en wordt ook wel [[Genoat|genoatdörp]] van Grunnen nuimd. De Zoltkampers hebben de bienoamen ''Schelleviskoppen'' en ''Vlintboksems''. De noam Zoltkamp kommt van ''Zolt'', verwiest noar de zolle [[Laauwerzee]] en ''Kamp'', n ander woord veur veld. Zoltkamp ligt aan t [[Rietdaip]] en har dus n gooie stoates ien de [[Middeleeuwen|middelaiwen]], dou t Rietdaip t ainege woaterweg noar t [[Grunnen (stad)|Stad]] was. Zoltkamp stait veural bekènd om de kleurege hoeskes laanks de Rietdaipkoade. == Historie == Tot 1969 tou, dou de Laauwerzee ôfsloten wuir, was Zoltkamp n viskershoaven. De viskersboten harren de [[Lettercode van thuushaovens|letterkode]] ''ZK''. In t verleden was t dé hoaven veur de vangst van [[genoat]]. Hierdeur is der n (visk)verwaarkende industrie ontstoan, woarbie de genoat bie de mìnsken thoes peld wuiren. Dit pellen wordt tegenswoordeg veural doan in [[Marokko]]. t Zoltkamper bedrief '''Heiploeg BV''' is de grootste genoatleveranzier van [[Europa (continent)|Europa]]. == Hìnwiezen == * [http://www.zoutkamp.net/ Info over Zoltkamp] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] 7v7wrwp3ph7gc4r14gegxrq8nhohjzh 0 2723 8188 2006-06-23T19:53:59Z Servien 7 deursturing naor [[Genoat]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Genoat]] 5zzawtgj6vz3ojokc7lch0dsupnhylg 0 2726 256000 126193 2013-03-11T10:35:48Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 7 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q407042]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Eek''' hef verschillende betekenissen: *[[Eek (boom)]] - een geslach van loofbomen *[[Edik]] - een zure vleuistof veur smaak of conservering (eek) {{dv}} e9cvgh8o0s19c7z716x04yc2zrfom9z 0 2727 264406 255999 2013-05-06T20:13:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Orchis morio semialba Saarland 01.jpg|thumb|upright|Adam-en-eva]] De '''adam-en-eva''' of '''harlekijn''' ([[Latien]]: ''Orchis morio'') is een plaantesoorte dee wettelijk bescharmp wonnen in [[Nederlaand]] en steet op de Nederlaanse rooie lieste van plaanten as iezelig zeldzaam en stark of-eneumen. De plaante kump veur in [[Zuud-Europa]] en [[Centraol-Europa|Midden-Europa]]. In Nederlaand kump disse plaante veurnamelijk veur op de [[waddenaailanden|waddeneilanen]]. De plaante wonnen ach tot dartig centimeter hoge. De ongevlekken [[blaojen]] bin lochgreun en langerek. De onderste blaojen bin erangschik in een rozet en de bovenste blaojen bin stengelumvattend. De adam-en-eva bleuit in [[Nederlaand]] van 't einde van [[april]] tot an 't begin van [[mei]] en heel soms oek [[haarfst|'s harres]]. De bloeme kan nogal es verschilllen van kleur, van donkerpurper tot roze of wit. 't Spoor is horizontaal of iets umhoogwiezend en korter as 't vruchbeginsel. De kelk- en kroonblaojen vormen een breje helm. De ziejelingse kelkblaojen hemmen greune narven, waoran de plaante te herkennen is. De lippe hef dreje lobben, op de middenlobbe zitten een antal donkerpaorse stippen. De plaante kump veur op vochtige, vrie voedselarme grond in leeg [[greslaand]]. == Namen in aandere talen == *[[Nederlaands|Nederlaans]]: harlekijn *[[Duuts]]: Kleines Knabenkraut *[[Engels]]: Green-winged orchid, Green-veined orchid *[[Frans]]: orchis bouffon *[[Latien]]: orchis morio == [[Nedersaksisch]] == *[[Achterhooks]]: **''handekeskruud'' ([[Lochem]]) *[[Drèents]]: **''harlekijn'' **''harlekijnorchis'' **''orchidee'' *[[Grunnegs]]: **''harlekijn'' **''harlekien'' ([[Haauwerziel]]) **''orchidee'' *[[Sallaans]]: ''harlekijn'' *[[Veluws]]: **''harlekijn'' **''adam-en-eva'' **''orchidee'' == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&record=Orchis+morio SoortenBank.nl - beschrieving en ofbeeldingen] {{Commons|Orchis morio|Orchis morio}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} {{DEFAULTSORT:Adam-En-Eva Orchis Morio}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 5ytlmmd21d3p8zsg7adyr99mk5f2mqz 0 2728 271598 262158 2013-12-06T23:34:48Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki '''Femilie''' kan verwiezen naor: *[[femilie (biologie)]], een rang in de taxenomie dee geslachen samenbient *[[femilie (historisch)]], de ofstammelingen van een persoon *[[femilie (verwanten)]], een groep meensen dee an mekaar verwant bin *[[taalfemilies]], in de taalkunde een groep verwante talen ==Aandere betekenissen== *In [[maffia]]kringen is een femilie een aander woord veur een bende. {{dv}} 6agia1trxq7bwofdt7m7x38stcy08xc 14 2729 292685 260973 2016-12-22T10:58:53Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Disambiguation}} [[Kategorie:Wikipedie]] jdll0sl0ok5ndrz9894zp6fgn1xgr4d 12 2730 292675 255854 2016-12-22T10:52:53Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki In '''MediaWiki''', de pregrammatuur waor de Wikipedie op drei, bin een antal naamruumtes in gebruuk. In verwiezingen wonnen naamruumtes an-egeven mit een dubbele punt as scheidingsteken. Een verwiezing naor een gebrukerspagina, dee zich in de naamruumte Gebruker bevien, ziet der dus as volg uut: '''<nowiki>[[Gebruker:Gebrukersnaam]]</nowiki>'''. Op de nds-nl-wiki kunnen gien naamruumtes bie-emaak wonnen. Dit gebeur deur de ontwikkelaars van de Wikipedie-pregrammatuur. ==Lieste van naamruumtes== {| class="wikitable" |- !Variabelen !Alternatieve syntaxis !Paginanaam !Antal pagina's |- |<nowiki>{{ns:-2}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Media}}</nowiki> |&quot;{{ns:-2}}&quot; |&nbsp; |- |<nowiki>{{ns:-1}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Special}}</nowiki> |&quot;{{ns:-1}}&quot; |&nbsp; |- |<nowiki>{{ns:-0}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Main}}</nowiki> |[{{SERVER}}{{localurl:Special:Allpages|namespace=0}} main] |neet aktiveerd op disse wiki |- |<nowiki>{{ns:1}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Talk}}</nowiki> |[{{SERVER}}{{localurl:Special:Allpages|namespace=1}} {{ns:1}}] |neet aktiveerd op disse wiki |- |<nowiki>{{ns:2}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:User}}</nowiki> |[{{SERVER}}{{localurl:Special:Allpages|namespace=2}} {{ns:2}}] |neet aktiveerd op disse wiki |- |<nowiki>{{ns:3}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:User_talk}}</nowiki> |[{{SERVER}}{{localurl:Special:Allpages|namespace=3}} {{ns:3}}] |neet aktiveerd op disse wiki |- |<nowiki>{{ns:4}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Project}}</nowiki> |[{{SERVER}}{{localurl:Special:Allpages|namespace=4}} {{ns:4}}] |neet aktiveerd op disse wiki |- |<nowiki>{{ns:5}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Project_talk}}</nowiki> |[{{SERVER}}{{localurl:Special:Allpages|namespace=5}} {{ns:5}}] |neet aktiveerd op disse wiki |- |<nowiki>{{ns:6}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Image}}</nowiki> |[{{SERVER}}{{localurl:Special:Allpages|namespace=6}} {{ns:6}}] |neet aktiveerd op disse wiki |- |<nowiki>{{ns:7}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Image_talk}}</nowiki> |[{{SERVER}}{{localurl:Special:Allpages|namespace=7}} {{ns:7}}] |neet aktiveerd op disse wiki |- |<nowiki>{{ns:8}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:MediaWiki}}</nowiki> |[{{SERVER}}{{localurl:Special:Allpages|namespace=8}} {{ns:8}}] |neet aktiveerd op disse wiki |- |<nowiki>{{ns:9}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:MediaWiki_talk}}</nowiki> |[{{SERVER}}{{localurl:Special:Allpages|namespace=9}} {{ns:9}}] |neet aktiveerd op disse wiki |- |<nowiki>{{ns:10}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Template}}</nowiki> |[{{SERVER}}{{localurl:Special:Allpages|namespace=10}} {{ns:10}}] |neet aktiveerd op disse wiki |- |<nowiki>{{ns:11}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Template_talk}}</nowiki> |[{{SERVER}}{{localurl:Special:Allpages|namespace=11}} {{ns:11}}] |neet aktiveerd op disse wiki |- |<nowiki>{{ns:12}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Help}}</nowiki> |[{{SERVER}}{{localurl:Special:Allpages|namespace=12}} {{ns:12}}] |neet aktiveerd op disse wiki |- |<nowiki>{{ns:13}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Help_talk}}</nowiki> |[{{SERVER}}{{localurl:Special:Allpages|namespace=13}} {{ns:13}}] |neet aktiveerd op disse wiki |- |<nowiki>{{ns:14}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Category}}</nowiki> |[{{SERVER}}{{localurl:Special:Allpages|namespace=14}} {{ns:14}}] |neet aktiveerd op disse wiki |- |<nowiki>{{ns:15}}</nowiki> |<nowiki>{{ns:Category_talk}}</nowiki> |[{{SERVER}}{{localurl:Special:Allpages|namespace=15}} {{ns:15}}] |neet aktiveerd op disse wiki |} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Hulpe]] r8i6are72ycnrd0dsick7au0fq8cw8c 12 2732 8209 2006-06-24T11:31:58Z Servien 7 Titel van [[Help:Naamruimte]] ewiezigd naor [[Help:Naamruumte]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Help:Naamruumte]] 3vr6p2h9k4wvoq28wg4r3o28ldn5lb0 0 2733 16170 8216 2006-09-18T15:02:10Z Servien 7 deursturing naor [[Uui]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Uui]] 75zr6lav86oi5w8xt0q24vsn763w71x 0 2734 8219 2006-06-24T11:51:29Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Genoat]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Genoat]] 5zzawtgj6vz3ojokc7lch0dsupnhylg 0 2737 265014 255853 2013-05-09T22:23:13Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Clhar u0.png|right|thumb|Heern]] [[Ofbeelding:Heringsschwarm.gif|right|thumb|School van Heerns]] [[Ofbeelding:Matjes.ganz.wmt.jpg|right|thumb|Heern veur verkoop]] [[Ofbeelding:Heringsfass.JPG|thumb|Ne tonne met heerns]] n '''Heern''' is n lutje visk dij allendig veurkommen op t [[Noordelijk halfrond|noordelk haalfrond]]. Dizzent binnen te verdailn in twai heufdsoorten: de Pacifische heern (''C. pallassii'') en de Atlantische heern (''C. harengus'') dij op zoch weer te verdailen vallen in klaindere subgroupen. n Deursnede heern is om en bie 45 sìntimeter laank en vouern zoch mit [[plaankton]], [[genoat]] en klaindere viske. Heerns beheurden laank tot de belaankriekste viske in de viskerij. Deur [[overbevissing|overbevisken]] wuir op verschillende ploatsen t heernbestaand staark verminderd, woardeur de regeern zoch neudzaakt vuilde om n 6-joareg vangstverbod (1977-1983) in te stèllen. == Eterij == Heerns worden voak eten as: *[[Hollandse nieuwe|Hollaandse nije]] *[[Zoere heern]] *[[Rolmops]] *[[Panheern]] *[[Bokking]] In [[Scandinavië|Skandinoavische]] landen wordt heern inlègd in verschillende kruden, as mit [[dille]], in [[wien]] of in n romege saus. == Leegsaksisch == *[[Drèents]]: ''hering'' *[[Grunnegs]]: ''heern'' *[[Stellingwarfs]]: ''hering'' *[[Urkers]]: ''aring'' *[[Tweants]]: **''hearing'' *[[Veluws]]: **''hering'' **''herink'' ([[Une]], [[Heerde]], [[Waopenvelde]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''herik'' ([[Doornspiek]], [[Elburg]], [[Oldebroek]], [[Wezep]], [[Harderwiek]], [[Nunspeet]]) **''erik'' ([[Attem]]) **''haoring'' ([[Appel]], [[Harskamp]]) **''haring'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Vis]] 6rzudwqdey9lw4a21nolorhtjvgc8ad 0 2738 289633 265149 2016-10-29T11:59:45Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''De Penne''' ([[Nederlaands]]: ''Opende'', [[Frais]]: ''De Pein'') is n dörp in de gemainte [[Grodegast]] ([[Westerkwartaar]]) in de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. t Is ain van de ainege dörpen in dizze provìnzie woar grotendails [[Frais]] ([[Woldfrais]]) sproken wordt. In t Frais wordt t dörp ook wel ''De Grinzer Pein'' nuimd om op dij menair verwarren te veurkommen mit t Fraise dörp Opeinde, ''De Fryske Pein''. De noam is n verwiezen noar de liggen: ''op'' (= aan) t ''einde'' (ìnde) van de weg van [[Grodegast]] noar [[Fraislaand]]. Op oale koarten zugt man de noam ook wel spèld mit n trema op de -e (dus: Opënde) om te veurkommen dat t oetsproken zoll worden as de verleden tied van openen. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] g7wpm4x7hwpiw5y58qoarn68hiq4oag 6 2739 128626 8230 2009-12-05T08:03:56Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Karke]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Karke]] hd2cirz67lmww1dw7q3ayhwu36onwxh 6 2740 128625 8231 2009-12-05T08:03:50Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Karke]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Karke]] hd2cirz67lmww1dw7q3ayhwu36onwxh 0 2741 279020 274996 2015-03-27T16:13:24Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Kloster innen.jpg|250px|right|thumb|Barok-kèrke]] [[Bestaand:P22822.jpg|250px|right|thumb|Protestantse kèrke]] De '''barok''' is n stailperiode in de twijde helft van de [[17e eeuw|17e aiw]] tot in de eerste helft van de [[18e eeuw|18e aiw]] dij bruukt wuir in de [[architectuur]], [[tune|toenontwaarpen]], [[schilderkunst]], [[beeldhaauwkunst]], [[letterkunde|literatuur]] en [[meziek]]. t Woord ''barok'' komt van t [[Portugal|Portugese]] ''barroco'', dat 'onregelmoateg vörmde parel' betaikent. De barrokstijl stait den ook bekènd as beweegelk, mit veul wilde vörms en details. == Ontstoan == De barok is de periode dij de [[Renaissance]] opvolgt (mit as tuzzenperiode t [[manierisme]], dat sumtieds as apaarte periode zain wordt). Noa de [[Refermoatsie]] in begun [[16e eeuw|16e aiw]], har de [[Rooms-Katholieke Karke|Reums-Katholieke Kìrk]] veul macht verloorn. Veural in de noordelke Nederlanden, grofzègd alles boven [[Brussel (stad)|Bruzzel]], har t [[protestantisme]] veul aanhang. Deur middel van veul versierinks en weelderege vörms perbeerde de kèrke mìnsken weer te contra-refermeern. Dit lukte grotendails in t zuden van [[Europa (continent)|Europa]]. t Noorden bleef refermeerd en wuir dus nait/naauwlieks beinvloud deur de barok. Vergeliek moal de protestaantse kèrke oet Eckly ([[VS]]) en de barrok-kèrke oet Fürstenfeldbruck ([[Bayern]]). In de barok-kèrke binnen veul meer versierinks en beelden en in de protestantse kìrk binoa hailmoal gainent. == Schilderkunst == In de schilderkunst was de barok ook n belaankrieke vernijensperiode. Vernuimde schilders oet de tied van de barok binnen [[Rembrandt van Rijn]], [[Peter Paul Rubens]] en [[Carravagio|Michelangelo Merisi da Caravaggio]]. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Kunstperiode]] [[Kategorie:Bouwstiel]] n22h2dnyw7x1vat5oc19kva7bemf209 0 2742 277250 276181 2015-01-28T17:03:58Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:TenryujiMomiji2.jpg|250px|thumb|De plataan uut Zuudoost-Azië]] [[Bestaand:Esdoorn-bladeren.jpg|250px|thumb|De blaojen van de Nederlaandse plataan]] De '''plataan''' ([[Latien]]: ''Acer''), is n geslacht van [[loofboom|bomen]] of [[heester]]s en beheurt, aofhankelik van de indeling, tot de plataanfamilie (''Aceraceae'') of tot de zeepboomfamilie (''Sapindaceae''). De plataan kömp zwat op t hele [[noordelik halfroend|noordelike halfrond]] veur; van t noorden tot in de tropen. Der koemen oek n paor soorten veur in Zuudoost-Azië en [[Indonezie|Indonesië]]. t Geslacht is onderverdeeld in 16 seksies mit 230 verschillende soorten, ondersoorten en variëteiten. Daornaost bin der verschillende hybriden. De geelgreune bloemetrossen lokken deur de geur spesiaal aosvlegen. De vrucht hef n grote vleugel. Ze wörden vake "helikoptertjes" eneumd. Der zitten tweje vruchten an n steul, zodat de vleugels tegenover mekaar staon, waordeur ze goed verspreit kunnen wörden deur de [[wiend]]. De hoek die de vleugels ten opzichte van mekaar maken is, naost de vorm van de vruchjes en de ligging dervan, n belangriek kenmark veur t verschil tussen de plataansoorten. Zwat alle soorten hebben in t [[lente|veurjaor]] n starke sapstreum, dit kömp deur de hoge [[wortel]]drok. Deur disse starke sapstreum kunnen wonden stark bloeien. De meeste soorten hebben deur de dunne [[schelle]] gauw last van verbraanding as de [[zunne]] op de stamme schient. Wele soorten hebben oek iezelig fraoie [[haarfst|harstkleuren]]. t Blad van de plataan is t nasionale symbool van [[Kannede|Kanada]]. == Soorten en kultivars == * ''Acer cappadocicum'' syn. ''Acer laetum'', ''Acer colchicum'' en ''Acer lobelii'' ** ''Acer cappadocicum'' 'Aureum' ** ''Acer cappadocicum'' 'Rubrum' * (''Acer pseudoplatanus'') * ''Acer japonicum'' ** ''Acer japonicum'' 'Aconitifolium' * ''Acer palmatum'' ** ''Acer palmatum'' 'Atropurpureum' ** ''Acer palmatum'' 'Bloodgood' ** ''Acer palmatum'' 'Osakasuki' ** ''Acer palmatum'' 'Elegans' ** ''Acer palmatum'' 'Dissectum' ** ''Acer palmatum'' 'Dissectum Nigrum' ** ''Acer palmatum'' 'Dissectum Atropurpureum' * ''Acer monspessulanum'' * ''Acer platanoides'' ** ''Acer platanoides'' 'Drummondii' ** ''Acer platanoides'' 'Faassen's Black' ** ''Acer platanoides'' 'Globosum' ** ''Acer platanoides'' 'Schwedleri' * ''Acer rubrum'' * ''Acer capillipes'' * ''Acer campestre'' ** ''Acer campestre'' 'Elsriek' * ''Acer saccharum'' * ''Acer negundo'' ** ''Acer negundo'' 'Auratum' ** ''Acer negundo'' 'Aureovariegatum' ** ''Acer negundo'' 'Variegatum' * ''Acer saccharinum'' syn. ''Acer dasycarpum'' ** ''Acer saccharinum'' 'Laciniatum' * De hybride ''acer freemanni (x)'' is ontstaon uut n kruzing van de ''acer rubrum'' mit de ''acer saccharinum'' en eneumd naor Oliver Freemann, die in 1933 de kruzing emaakt hef. == Infeksie == <gallery> Ofbeelding:RhytismaAcerinumInfection.jpg|Infeksie van inktvlekkenziekte (vrog stadium) Ofbeelding:RhytismaAcerinumDetailU.jpg|Bovenkaante van t blad van de plataan Ofbeelding:RhytismaAcerinumDetailB.jpg|Onderkaante van t blad van de plataan </gallery> == Foto-uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Acer pseudoplatanus(03).jpg Ofbeelding:Getrocknet Ahornblatt.jpg Ofbeelding:Maple7951.JPG Ofbeelding:Maple leaves.jpg Ofbeelding:Yellow-maple.jpg Ofbeelding:TenryujiMomiji.jpg Ofbeelding:Klon Maple.jpg Ofbeelding:Klon zwyczajny.jpg Ofbeelding:Vaahtera syysasussa.jpg Ofbeelding:Acer platanoides0.jpg Ofbeelding:Momiji01.jpg Ofbeelding:Eikando Momiji.jpg Ofbeelding:Momijien 2005 004.jpg Ofbeelding:Momijien 2005 003.jpg Ofbeelding:Acer seed.jpg Ofbeelding:Fin 121004 04.gif Ofbeelding:FeldahornBlatt.jpg Ofbeelding:Illustration Acer platanoides1.jpg Ofbeelding:Acer opalus obtusatum0.jpg Ofbeelding:Acer tataricum1.jpg Ofbeelding:Ahorn-Blatt-2005-10-05.jpg Ofbeelding:Acer_tataricum5.jpg Ofbeelding:Illustration Acer platanoides0.jpg Ofbeelding:Acer-monspessulanum.JPG Ofbeelding:Acer-saccharinum-leaves.JPG Ofbeelding:Acer tataricum0.jpg Ofbeelding:Acer-palmatum-autumn.JPG Ofbeelding:Curly_maple_bench.jpg Ofbeelding:WalkAmidMaples2.jpg Ofbeelding:Maple-oliv2.jpg Ofbeelding:Bi-colored Maple Tree.jpg </gallery> ==Uutgaonde verwiezing== {{Commonscat|Acer}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Boom]] f1mg8bthtfrqvwbegln760gk38yac04 0 2743 255860 243034 2013-03-11T10:30:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 31 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q111346]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:20050807-002-bindweed.jpg|thumb|250px|Pispötjes]] 't '''Pispotjen''' ([[Latien]]: ''Convolvulus arvensis'', [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''akkerwinde'') is een [[plaante]] uut de [[wiendefemilie]] (Convolvulaceae). 't Pispotjen kump veur op grezige plekken, bouwlaand, langes wegen en in de dunen. De stengels wienen zich tegen de wiezers van de klokke in um plaanten of veurwarpen hinne. == Beschrieving == De bloeme is roze of wit en hef an de butenkaante donkerdere strepen. De bloemen hem een deursnee van 1,5 tot 3 centimeter. Der bin vuuf kelkblaojen mit ronde tanen. De bloemen hem een lekkere geur. Een tot dree bloemen bleuien an een lange steel mit halverwegen twee schutblaojen. De bleuitied is van [[juni]] tot de [[haarfst|harres]]. De blaojen bin eierrond tot langwarpig en hem uutstaonde slippen an de [[voot]]. 't Pispotjen hef een onbehaoren ''deusvruch''. == Fotogalderieje == <gallery> Convolvulus arvensis.jpg Convolvulus arvensis bloemen.jpg AckerwindeMitWildbiene.jpg Convolvulus arvensis MHNT.BOT.2005.0.960.jpg| </gallery> == Nedersaksisch == * [[Sallaands]]: ''Duvels neaigoaren'' * [[Tweants]]: ''pispötkes'' {{Commons|Convolvulus arvensis|Convolvulus arvensis}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] jkjp16xdjz7bttj3yx97qc5661qz8pk 0 2744 8245 2006-06-25T10:20:22Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Verienigde Staoten van Amerika]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Verienigde Staoten van Amerika]] ttvvwgo8ll12mdq9di7tgmqyado6uum 0 2745 8252 2006-06-25T15:22:21Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Noordenvelds]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Noordenvelds]] hlqp1oz3ha1rka9f50w0v8x79gtbfnv 0 2746 8253 2006-06-25T15:22:33Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Stadsgrunnegs]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stadsgrunnegs]] 9xfkf3gf6z2cdh8b3438bvwcmjxzscb 6 2747 159020 126971 2010-08-25T15:27:57Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] 2n7lap2ljuoh2xz2zi0ydo5bhe76ozh 0 2748 293013 291121 2017-02-11T11:12:50Z Ni'jluuseger 73 Spellingsvariaant 'Westerketiers' (zoas gebruukt deur Tonko Ufkes) wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Westerkertiers</big> |- |Noam |Westerkertiers |- |Andere noamen |Westerkertierders, Westerkertaaiers, Westgrunnegs; Köllumerlands |- |Nederlandse noam |Westerkwartiers |- |Proat ien |[[Nederlaand|Nedderland]] |- |Toalgebied |t Ommeland [[Westerkertier]]; t oostelke part van e gemiente [[Kölmerland|Kolmerland]] |- |Aantal sprekers |23.000 |- |Dialekten | * [[Köllumerlands]] * [[Middaglands]] * [[Midden-Westerkertiers]] * [[Zuud-Westerkertiers]] |- |Toalklassifikoatsie | * [[Indo-Europees]] ** [[Germaanse sproaken|Germoans]] *** [[West-Germoans]] **** [[Nederduuts|Leegduuts]] **** [[Nedersaksisch|Leegsaksisch]] ***** [[Grunnegs]] ****** '''Westerkertiers''' |- |Schrift |[[Latainse alfabet|Latiense alfabet]] |- |Toalstoatus |t Westerkertiers wordt zien as n dialekt van t [[Grunnegs|Grunnings]] |- |Toalkode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Toalkode ISO 639-2 |n.v.t. |- |Toalkode ISO 639-3/DIS |n.v.t. |} [[Ofbeelding:Westerkwartaars.gif|150px|right|thumb|Lokoatsie van t Westerkertiers ien Nederland]] [[Ofbeelding:Westerkertiers - Groen.png|150px|right|thumb|t Hollaandse woord ''groen'' ien t Westerkertiers. t Middaglands is n overgangsgebied woar men ien een loeg verscheidene woorden hebben kin.]] t '''Westerkertiers, Westerketiers''' of '''Westerkertierders''' (enkeld ok wel '''Westgrunnegs''' nuumd) is n [[Leegsaksisch]] dialekt dat proat wordt ien t zonuumde [[Westerkertier]], t zuudwesteleke part van e pervìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunningen]], en ien t oosten van e [[Frieslaand|Friese]] gemeente [[Köllumerland en Nijkruusland|Köllumerland]]. == Aalgemeen == t Westerkertiers wordt heden ten doage nog proat deur om en bie 23.000 mìnsken. Doarvan wonen hoast 22.000 ien [[Grunnen (provìnzie)|Grunningen]] en zowat 800 ien [[Köllumerland]]. n Groot part van e sprekers bennen de wat oldere mìnsken, woardeur t sprekersaantal ôfnimt. Voeger wer t ook nog in Gaarsklooster proat. Vandoag proaten doar allend nog de alderoldsten nog Westerkertiers. Op koarten woarop e dialekten van [[Nederlaand|Nederland]] vermèld worden, wordt ien n groot part t Westerkertierse toalgebied omschreven as "[[Köllumerlands]]", dat n [[Leegsaksisch]] dialekt wezen zol. t Köllumerlands bestijt toalkundeg niet onder die definitsie, moar wordt tegenswoordeg aanduud as t Westerkertiers dat sproken wordt ien Köllumerland. Onterecht, omdat t Westerkertiers ien Kolmerland nauweleks andere eigenschoppen verteunt as dat ien t aangrìnzende Grunningen sproken wordt. Meugelk komt dit misverstaand deur t verwarren van t Westerkertiers mit t [[Pompsters]] van [[De Pomp]]. == t Westerkertierse toalgebied == t Westerkertierse toalgebied wordt begrènsd deur e [[Drenthe|Drentse]] pervìnziegrèns ien t zuudoosten, de [[Grunnen (stad)|Stad]] ien t oosten en t [[Raitdaip|Rietdiep]] ien t noordoosten. Ien die gebieden bestijt n vloeiende overgong van t Westerkertiers noar e [[Grunnings]]e dialekten, [[Noordenvelds]] en [[Stadjeders]]; de overgang noar t [[Hoogelaandsters|Hoogelandsters]], dat aan e ander kaant van t Rietdiep proat wordt, is van oldsheer minder vloeiend. Ien t westen èndegt t Westerkertierse gebied abrupt deurdat t [[Westlaauwers Frais|Friese]] toalgebied begunt. t Westerkertierse gebied ien e pervìnzie [[Frieslaand|Friesland]] gijt bij t Friese plak [[Gaarsklooster]] de grìns over en lopt as n lieke lien noar [[Köllum]] toe, môr geet juust der veur noar [[De Pomp]] en dan richting t [[Laauwersmeer|Lauwersmeer]]. De plakken vörmen de volgende lien: [[Muntjeziel]], [[Warfstermeul]] en [[Boerum]]. Ien t plak [[De Pomp]] wordt t [[Pompsters]] proat dat n overgongsdialekt tussen t Fries en t Westerkertiers is. Deur e abrupte ofbrekeng van t Westerkertiers noar t Fries toe wordt der vanuut goan dat t Pompsterse toalgebied vrogger veul groter wèst het as dat t nou is. == Dialekten == t Westerkertiers het 4 dialekten dij van noordwest noar zuudoost bennen: * [[Köllumerlands]] * [[Middaglands]] * [[Midden-Westerkertiers]] * [[Zuud-Westerkertiers]] == Reloatsies met andere dialekten en toalen == === Reloatsies met de andere Grunnegse dialekten === t Westerkertiers wordt meesttieds as de minst-Grunningse vörm van t [[Grunnegs|Grunnings]] beschouwd (op t [[Noordenvelds]] noa, dat toalkundeg zien zowel tot t Grunningse as tot t [[Drèents|Drents]] heurt). Tweeklanken dij as typisch [[Grunnings]] zien worden ("ai" en "ou"), kommen ien t Westerkertiers hoast niet veur. Woar veul Grunningse dialekten de -ai bruken, het t Westerkertiers meesttieds de ie. Dit verschil wordt moakt deur e geschiednis van t Westerkertier. t Het n zetke part wèst van Friesland, t is n zetke n aparte heerlekheid wèst dat staark deur Drenthe beienvloed wör en heurt nou bie Grunningen, woardeur t binnen de oorspronkelke Oostlaauwerse toalgrèns ligt. Dit moakt t juust weer n Grunnings dialekt, deur t aksent. Toch is ien t aksent ook de overgong noar t Fries dudelk te heuren. Sums wordt t Westerkertiers zels soamenvoegd mit t [[Stellingwarfs]], moar tegenswoordeg is dit niet meer gangboar, onderandere deurdat t Westerkertiers wel de lichte [[Diftongen in t Grönnegs|Grunningse dubbelklanken]] het. === De ienvloed van t Nederlands === Noast t [[Stadjeders|Grunnings]], dat ien e [[Grunnen (stad)|Stad]] proat wordt, stijt t Westerkertiers ien vergeliekeng mit de ander [[Grunnegs]]e dialekten t meest onder druk van t [[Nederlaands|Nederlands]]. n Groot part van t toaleigense is doardeur al verloren gongen. Veulaal bruukt men vörms uut t Nederlands en ver-grunnegsen t den. Dit nuumt men t [[regiolekt]]. Veurbeelden hiervan bennen: * t Westerkertierse ''moek'' veur t Nederlandse ''maakte'' is tegenswoordeg ''moakte'' worden. (Veur ''moek'' wordt ien andere Grunningse dialekten ok wel ''meuk'' of ''muik'' bruukt) * t Algemeen Grunnegse ''[[stevel]]'' veur t Nederlandse ''laars'' wordt tegenwoordeg voak vervongen deur ''leers''. === Friese substroat === Verders is ien t Westerkertiers van aal [[Grunnegs]]e dialekten nog de grootste ienvloed van t [[Westlaauwers Frais|Westlauwers Fries]] weer te vinden. n Veurbeeld is de betekenis van t woord "''nuver''", dat ien andere Grunnegse dialekten ok veurkomt en dan "schier" betekent. Ien t [[Westerkertier]] ken t ok "vrumd" betekenen, zo as ien t Fries. Ok gijt de uutsproak laangzoam noar t Fries toe. Zo wordt de "l" veural op zien Fries uutsproken en kommen der bij bepoalde woorden n lichte "j" ien e uutsproak, bijveurbeeld Rietd<small>j</small>iep. n Oarege overgong is ok de ''sk''-klank in t Zuud-Westerkertiers woar dat verder ien Grunnen meesttieds ''sch'' zijt wordt; dus: ''skippen'' (schippen), ''skoapen'' (schoapen), ''skoel'' (schoul). Ook wordt deur summege olle luu de g nog uutsproken as op zien Fries. == Butende hìnwieze == * [http://mienwesterkwartier.nl Informoatsie over t Westerkertiers] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnegs|*]] [[Kategorie:Streektaol in Frieslaand]] trkcmizlahqay2v1vuxlt08y5hdrh9x 0 2749 199209 8260 2011-07-20T20:32:25Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Nedersaksies]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies]] nkpfajo9lpdwa7pk26l84ljrncqgkjs 0 2750 64513 64512 2008-04-27T09:30:39Z 82.73.148.117 deurverwiezing naor [[Freeske taaln]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Freeske taaln]] polyjgelz5foktam9r296ndm83j0mt7 0 2751 8263 2006-06-25T16:55:20Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Drèents]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drèents]] 5nydnvljwomvt3fc6lrv4jhmxh2xy9w 0 2753 279021 274634 2015-03-27T16:13:34Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Yellow-rattle close 700.jpg|thumb|250px|Horde]] [[Bestaand:Rhinanthus minor MHNT.BOT.2004.0.396.jpg|thumb|'' Rhinanthus minor '']] De '''horde''' ([[Latien]]: ''Rhinanthus minor'') is een plaante uut de bremraapfemilie (''Orobanchaceae'') en is een [[parresiet|halfparresiet]] op [[gres]] en [[graone]]. De horde is de kleinste van zien soorte in de [[Benelux|Benelux-lanen]]. Bie onderscheid is de 1 millimeter grote taand van de bovenlippe belangriek. 't Is wit, mar kan oek vake paors-blauwachtig ween. In dat geval mag 't neet langer as breed ween. De plaante wonnen tien tot vuuftig centimeter hoge. De donkergreune blaojen bin lancetvormig tot eirond en de raand dervan is ezaag en ze staon de heeltied twee-an-twee (tegenover mekaar) an de vierkaantige stengel. Op de stengels zitten meestentieds zwarte streepjes. De horde bleuit van [[mei]] tot [[september]]. De bloemen bin plat en geel. De bloemen bestaon uut twee lippen, waovan de bovenste lippe wit of an weerskaanten een blauwe taand hef. De schutblaojen bin donkergreun en hemmen dreehoekige tanen. De [[bloeme]]krone is één tot aanderhalve centimeter lange en hef een losse keel. 't Zaod is rond en bruun en hef rondumme een vleizige raand. As de plaante beweeg, maken de rollende zaojen een rammelend geluud. De plaante kump veur in [[greslaand]], op [[diek]]en, revierdunen, [[duun]]valleien en vergrezen [[heed (vegetasie)|heed]] op vochtige tot aorig dreuge, maotig voedselrieke grond. == Namen in aandere talen == * [[Duuts]]: ''Kleiner Klappertopf'' * [[Engels]]: ''Yellow rattle'' * [[Latien]]: ''Rhinanthus minor'' * [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''kleine ratelaar'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 90jcmcmmpxfql2impz34twu8pwio5u4 0 2755 288435 265026 2016-10-27T10:34:32Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hoogstraatje RA.JPG|right|thumb|Hoogstroatke in [[Grunnen (stad)|Stad]], noordelkste punt van de Hondsrug]] De '''Hondsrug''' is n [[heuvelrug]] ien die provìnzies [[Drìnthe]] en [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. t Lopt van [[Em|Emmen]] noar de [[Grunnen (stad)|Stad Grunnen]]. De maximoale hoogte 26,5 m boven [[NAP|Nij Amsterdams Piel]], t [[Haantjeduin|Hoaneduun]]. Dit is t zudelkste en hoogste punt van de Hondsrug. t Is ontstoan tiedens de [[Iestied|iestieden]] dou enörme [[gletsjer]]s [[zaand]] en [[klaileem]] omhoog daauwden. Deur dit proces binnen ook de [[Utrechtse Heuvelrug]] en de [[Veluwe]] ontstoan. Dijzulfde gletsjers brachten ook de [[Zwerfkei|vlints]] van de [[Hunebed]]den noar de Drìntse zaandgronden. De noam kommt van ''Hunze-rug''. De [[rivier|revier]] de [[Hunze]] lopt ten oosten van de zaandrug. Veur de [[19e eeuw|19e aiw]] wuir de Hondsrug ook wel aanduud mit de noam ''Bisschopsrug''. Middelkerwies omdat de [[Bisschop|Biskop]] van [[Bisdom Utrecht|Oetrècht]] dou de boas was ien [[Overiesel]] en [[Drìnthe]] ([[Oaversticht|Oversticht]]). [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Streek in Drenthe]] [[Kategorie:Streek in Grunnen]] fj8juoiioecoxv3mwt901xuyyqmkeg8 0 2757 279022 274688 2015-03-27T16:13:44Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Ipomoea indica 3.jpg|thumb|Wiende]] De plaanten dee tot de '''wiendefemilie''' ([[Latien]]: ''Convolvulaceae'') beheuren hem meestentiends wiendende [[stengel]]s en bin meestentieds [[kruud (plant)|kruudachtig]]. Oek enkele lianen en [[boom|bomen]] beheuren tot disse femilie. Partie soorten vormen [[zetmeel]]houwende knollen (zoas de [[zeute eerpel]]). De zaojen van partie soorten wonnen veur medicinale doeleindes gebruuk o.a. as gorgeldrank. Partie soorten bevatten ergoline [[alkaloïde]]s, dee oek veur medicinale doeleindes (ololiuhqui) gebruuk wonnen. Oek bin der soorten veur de siertune en hardnekkige onkrujen ([[Pispotjen (Calystegia sepium)|pispotjes]] in 't [[Nederlaands|Nederlaans]]: haagwinde en akkerwinde). == Uterlijk == De blaojen staon verspreid en hem gien steunblaodjes. De [[bloeme]]n bin regelmaotig en tweeslachig mit 5 kelkblaojen, een 5 lobbige of spletige bloemenkrone en 5 [[meeldraod|meeldraojen]]. 't Vruchbeginsel is bovenstandig, meestentieds 2-hokkig en 1 draodvormige [[stamper|stiel]] mit 2 stempels. De [[vruch]] is een deusvruch. [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 0eis47p162jzjiix086xyoqsp1z7r1d 0 2758 264664 255815 2013-05-06T21:07:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Tiffany dragonfly lamp with pigeon sculptures.jpg|thumb|250px|Een lampe]] Een '''lampe''' is een veurwarp dat gebruuk wonnen um [[Locht (straoling)|loch]] te creëren. As gevolg van de lampe is 't levensritme van de [[mense|meens]] minder ofhankelijk van de anwezigheid van 't loch van de [[zunne]]. De olielampe is al duzenden jaoren in gebruuk, en an 't einde van de [[19e eeuw]] wönnen de gleuilampe uut-evunnen. ''Lampus'' was een van de [[peerd]]en van [[Eos]], de godin van 't loch uut de [[Griekse mythologie]]. == Soorten lampen == === Naor warkingsprincipe === * [[Olielampe]] * [[Gleuilampe]] * [[Halogeenlampe]] * [[Booglampe]] * [[Fluorescentielampe]] ([[Gasontlaodingslampe]] mit [[Fluorescentie|fluorescerende]] laoge), zoals ** [[Tl-buize]] ** [[Spaorlampe]] * Aandere gasontlaodingslampen, zoas ** [[Neonlampe]] ** [[Kwikdamplampe]] ** [[Natriumlampe]] ** [[Xenon]]lampe * [[LED]] === Naor uterlijk of gebruuk === * [[Lochter]] * [[Lochstok]] * [[Schemerlampe]] * [[Lavalampe]] * [[Lanteernpaole]] == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''laamp'', ''laambe'' * [[Veluws]]: ''lamp(e)'' * [[Stellingwarfs]]: ''laampe'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] rfd6ia8tyajks9rwq2u9gr4qa3snbev 0 2759 8285 2006-06-25T21:16:13Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Lampe]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Lampe]] 5xguvz1rzpa81dcery3tveov2z3jzhp 0 2760 8855 8288 2006-07-04T09:36:13Z Servien 7 deursturing naor [[Frieslaand]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Frieslaand]] a2ydpx6n8xfl3tq3znkakzttuzrc64a 0 2763 273624 273623 2014-03-25T09:23:44Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naeme = Gaasterlaand-Sloten | bestaandsnaam vlagge = VlagGaasterlân-Sleat.jpg | bestaandsnaam wapen = WapenGaasterlân-Sleat.jpg | lokasie = LocatieGaasterlân-Sleat | provinsie = [[Frieslaand]] | heufdplaotse = [[Balk]] | oppervlakte = 209,29 | oppervlakte laand = 95,24 | oppervlakte waoter = 114,06 | inwoeners = 10.186 | daotum inwoeners = 1 november 2013 | dichtheid = 107 | breedtegraod = 52.90 | lengtegraod = 5.58 | verkeersaoder = N359 | netnummer = 0514 | postkode = 8556 - 8583 | op-egaon = [[De Friese Meren]] | }} '''Gaasterlaand-Sloten''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Gaasterland-Sloten'' {{Audio|448_Gaasterland-Sloten.ogg|<small>uutspraoke</small>}}, [[Freesk|Fries]]: ''Gaasterlân-Sleat'') was een [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in de perveensie [[Frieslaand]]. t Had 10.186 inwoners (1 november 2013, bron: CBS) en een oppervlakte van 209,29 [[vierkaante kilometer|km²]], waorvan 114,06 km² waeter. Op [[1 jannewaori]] [[2014]] gong de gemiente op in de ni'je gemiente [[De Friese Meren]]. De gemiente lag an et [[Iesselmeer]] in et zuden van de perveensie. In de gemiente lag de streek [[Gaasterlaand (gebied)|Gaasterlaand]]. De gemiente ko'j berieken via de [[N359]]. == Ontstaon == De gemiente is nao de gemientelike herindieling op [[1 jannewaori]] [[1984]] vormd deur de fusie mit de veurmaolige gemientes [[Gaasterlaand (gemiente)|Gaasterlaand]], [[Sloten (Frieslaand)|Sloten]] en een klein diel van [[Hemelumer Ooldeferd]]. Anvankelik was Gaasterlaand de naeme van de ni'je gemiente, mar al nao aanderhalf jaor, in [[juni]] [[1985]], wodde de naeme wiezigd in et Friestaelige ''Gaasterlân-Sleat''. == Belangriekste plakken == De gemiente Gaasterlaand-Sloten beston uut [[Sloten (Frieslaand)|Sloten]], ien van de Friese elf steden, en dattien dörpen. De Nederlaanse naemen weren de officiële. Et heufdplak was et dörp [[Balk (Frieslaand)|Balk]]. De plaknaembodden bin in de hiele gemiente twietaelig Nederlaans en Fries. Omdat de gemiente een veurkeursbeleid veur de Friese naemen propegeerde, wodden de Nederlaanse naemen onder de Friese naemen vermeld. === Stad en dörpen === Antal inwoners per woongebied op [[1 jannewaori]] [[2011]]: {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |'''Stellingwarfse naeme'''||'''''Friese naeme'''''||'''Antal''' |- |[[Balk (Frieslaand)|Balk]]||''Balk''||ALIGN="right"|3759 |- |[[Ooldemirdum]]||''Aldemardum''||ALIGN="right"|1350 |- |[[Bakhuzen]]||''Bakhuzen''||ALIGN="right"|1047 |- |[[Sloten (Frieslaand)|Sloten]]||''Sleat''||ALIGN="right"|763 |- |[[Wiekel]]||''Wikel''||ALIGN="right"|675 |- |[[Ni'jmirdum]]||''Nijemardum''||ALIGN="right"|560 |- |[[Harich]]||''Harich''||ALIGN="right"|525 |- |[[Sondel]]||''Sondel''||ALIGN="right"|433 |- |[[Elahuzen]]||''Ealahuzen''||ALIGN="right"|355 |- |[[Ooldege (Gaasterlaand-Sloten)|Ooldege]]||''Aldegea''||ALIGN="right"|285 |- |[[Ries (dörp)|Ries]]||''Riis''||ALIGN="right"|179 |- |[[Roegehuzen]]||''Rûgehuzen''||ALIGN="right"|117 |- |[[Mirns]]||''Murns''||ALIGN="right"|110 |- |[[Koolderwoolde]]||''Kolderwâlde''||ALIGN="right"|65 |} <small>Bron: webstee van de veurmaolige gemiente</small><br /> {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Frieslaand]] qoueguqfuyrhpqb8f9umpttx6d3h92r 6 2765 168230 128113 2010-11-24T09:59:02Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki van nl-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Heerenveen]] nm5kkc3u7d2g0ndmv2opfvt2e8x5t87 0 2766 281950 276919 2015-05-08T09:34:13Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Et Vene | bestaansnaeme vlagge = Flag of Heerenveen.jpg | bestaansnaeme waopen = WapenHeerenveen.jpg | lekaosie = Map_-_NL_-_Municipality_code_0074_(2014) | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[Et Vene (plak)|Et Vene]] | oppervlak = 187,76 | oppervlak laand = 180,86 | oppervlak waeter = 6,9 | inwoners = 49.528 | daotum inwoners = 1 meie 2014 | dichthied = 274 | brettegraod = 52/58/0/N | lengtegraod = 5/55/0/E | region = NL-FR | verkeersaoder = A7, A32, N380 | netnummer = 0513, 0516, 0566 | postkode = 8411 - 8459, 8490, 8491, 8494, 8495 | webstee = [http://www.heerenveen.nl www.heerenveen.nl] }} '''Et Vene''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: {{Audio|450_Heerenveen.ogg|''Heerenveen''}}; [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''It Hearrenfean'' of ''It Fean'') is een [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in de perveensie [[Frieslaand]]. De gemiente Et Vene het 49.528 inwoners ([[1 meie]] [[2014]], bron: CBS), waorvan omdebi'j 29.000 in et heufdplak [[Et Vene (plak)|Et Vene]]. De gemiente is in [[1934]] vormd deur fusie van de veurmaolige gemientes [[Aengwirden]], een diel van [[Schoterlaand]] en een diel van [[Haskerlaand]]. ==Belangriekste plakken== De gemiente Et Vene het zestien officiële plakken, waorvan de stad Et Vene vereweg de grootste is. De Nederlaanse naemen bin de officiële, allienig de naeme van et dörp De Kniepe (''De Knijpe'') is officieel verfriesd tot ''De Knipe''. ===Stad en dörpen=== Antal inwoners per woongebied '''*''' op 1 jannewaori 2004: {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |'''Stellingwarfse naeme'''||'''''Friese naeme'''''||'''Antal''' |- |[[Et Vene (plak)|Et Vene]] '''**'''||''It Hearrenfean''||ALIGN="right"|29.750 |- |[[Jubbege]] '''***'''||''Jobbegea''||ALIGN="right"|3270 |- |[[Ni'jehoorn]]||''Nijhoarne''||ALIGN="right"|1500 |- |[[De Kniepe]]||''De Knipe''||ALIGN="right"|1470 |- |[[Oranjewoold]]||''Oranjewâld''||ALIGN="right"|1030 |- |[[Hoornsterzwaog]]||''Hoarnstersweach''||ALIGN="right"|890 |- |[[Ooldehoorn]]||''Aldehoarne''||ALIGN="right"|850 |- |[[Mildam]]||''Mildaam''||ALIGN="right"|740 |- |[[Tjalleberd]]||''Tsjalbert''||ALIGN="right"|730 |- |[[Katliek]]||''Ketlik''||ALIGN="right"|630 |- |[[Luunjeberd]]||''Lúnbert''||ALIGN="right"|450 |- |[[Bontebok (Frieslaand)|Bontebok]]||''Bontebok''||ALIGN="right"|440 |- |[[Gersloot]]||''Gersleat''||ALIGN="right"|290 |- |[[Terbaand]]||''Terbant''||ALIGN="right"|290 |- |[[Ooldeschoot]]||''Aldskoat''||ALIGN="right"|180 |- |[[Ni'jeschoot]]||''Nijskoat''||ALIGN="right"|140 |} <small>Bron: CBS</small><br /> '''*''' Woongebied: et woongebied en et bi'jbeheurende omliggende gebied buten de bebouwde koeme. Gegevens per woongebied bin niet beschikber.<br /> '''**''' Exklusief Ni'jeschoot<br /> '''***''' Inklusief de wiek Schurige {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Et Vene| ]] dlj2j2o0fhw1fuvow5z9rdvz8wnpeyc 0 2767 281870 281867 2015-05-06T21:12:01Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Et Vene''' kan verwiezen naor: *[[Et Vene (gemiente)]] - de Friese gemiente *[[Et Vene (plak)]] - et plak in de gemiente Et Vene ==Zie ok== *[['t Veen]] (''Veenendaal'') *'''&prime;t Veen''' - oolde naeme veur ''[[Niekarkerveen]]'' (Ni'jkarkervene) *[[t Veen]] - de naeme veur een gebied in de gemiente [[Menterwold|Menterwoolde]] {{dv}} a67kur4z5ivhnh164ejg44ygihi6v76 0 2768 281956 265595 2015-05-08T10:01:56Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Littenserediel | bestaansnaeme vlagge = Vlagge Littenserediel.jpg | bestaansnaeme waopen = Waopen Littenserediel.jpg | lekaosie = LocatieLittenseradiel | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[Wommels]] | oppervlak = 132,64 | oppervlak laand = 130,75 | oppervlak waeter = 1,89 | inwoners = 10.900 | daotum inwoners = 1 meie 2014 | dichthied = 83 | brettegraod = 53/6/30/N | lengtegraod = 5/35//E | verkeersaoder = N359 | netnummer = 0515, 0517, 058 | postkode = 8631 - 9029 | webstee = [http://www.littenseradiel.nl www.littenseradiel.nl] | }} '''Littenserediel''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: {{Audio|456 Littenseradeel.ogg|''Littenseradeel''}}, [[Freesk|Fries]]: ''Littenseradiel'') is een [[Frieslaand|Friese]] [[gemiente (bestuur)|gemiente]] mit 10.900 inwoners (1 meie 2014, bron: CBS) en een oppervlakte van 132,64 [[vierkaante kilometer|km²]], waorvan 1,89 km² waeter. De gemiente is nao de gemientelike herindieling op [[1 jannewaori]] [[1984]] vormd deur de fusie mit de veurmaolige gemientes [[Baorderediel]] en [[Hennerderediel]]. In 1985 wodde de officiële naeme wiezigd in et Friestaelige ''Littenseradiel''. ==Belangriekste plakken== De gemiente Littenserediel telt 29 officiële dörpen en diverse buurtschoppen. De heufdplak is [[Wommels]]. De dörpen hebben sund 1991 allienig de Friestaelige plaknaemandudings as de officiële naemen. De Nederlaanstaelige plaknaemandudingen bin slechts alternatieve benaemings (exoniemen). De plaknaembodden van de dörpen bin in de hiele gemiente twietaelig mit de Nederlaanse naeme in et klein onder de Friese naeme. De plaknaembodden van de buurtschoppen bin ientaelig Fries. ===Dörpen=== Antal inwoners per woongebied op 1 jannewaori 2004: {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |'''Stellingwarfse naeme'''||'''Friese naeme'''||'''Antal''' |- |[[Wommels]]||Wommels||ALIGN="right"|1980 |- |[[Mantgum]]||Mantgum||ALIGN="right"|1040 |- |[[Winsum (Frieslaand)|Winsum]]||Winsum||ALIGN="right"|1020 |- |[[Oosterend (Littenserediel)|Oosterend]]||Easterein||ALIGN="right"|840 |- |[[Weidum]]||Weidum||ALIGN="right"|620 |- |[[Oosterlittens]]||Easterlittens||ALIGN="right"|380 |- |[[Welsriep]]||Wjelsryp||ALIGN="right"|360 |- |[[Bozum]]||Boazum||ALIGN="right"|320 |- |[[Oosterwierum]]||Easterwierrum||ALIGN="right"|320 |- |[[Hi'jlaerd]]||Hilaard||ALIGN="right"|280 |- |[[Wieuwerd]]||Wiuwert||ALIGN="right"|260 |- |[[Itens]]||Itens||ALIGN="right"|240 |- |[[Jorwerd]]||Jorwert||ALIGN="right"|240 |- |[[Spannum]]||Spannum||ALIGN="right"|240 |- |[[Baord (Frieslaand)|Baord]]||Baard||ALIGN="right"|190 |- |[[Kubaord]]||Kûbaard||ALIGN="right"|190 |- |[[Roodhuus]]||Reahûs||ALIGN="right"|180 |- |[[Jellum]]||Jellum||ALIGN="right"|150 |- |[[Rien (dörp)|Rien]]||Rien||ALIGN="right"|140 |- |[[Beers (Frieslaand)|Beers]]||Bears||ALIGN="right"|130 |- |[[Baijum]]||Baaium||ALIGN="right"|120 |- |[[Britswerd]]||Britswert||ALIGN="right"|120 |- |[[Hidderd]]||Hidaard||ALIGN="right"|110 |- |[[Huuns]]||Hûns||ALIGN="right"|100 |- |[[Waaxens (Littenseradeel)|Waaxens]]||Waaksens||ALIGN="right"|80 |- |[[Hennerd]]||Hinnaard||ALIGN="right"|60 |- |[[Lutkewierum]]||Lytsewierrum||ALIGN="right"|60 |- |[[Edens]]||Iens||ALIGN="right"|40 |- |[[Lions]]||Leons||ALIGN="right"|20 |} </TD></TR></TABLE> <small>Bron: CBS</small><br /> {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] h39eqbmlx16r0495v36k8i46zrugm7j 0 2773 281958 281957 2015-05-08T10:06:24Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Liwwadderediel | bestaansnaeme vlagge = Vlagge Liwwadderediel.jpg | bestaansnaeme waopen = Waopen Liwwadderediel.jpg | lekaosie = LocatieLeeuwarderadeel | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[Stiens]] | oppervlak = 41,46 | oppervlak laand = 40,91 | oppervlak waeter = 0,55 | inwoners = 10.264 | daotum inwoners = 1 meie 2014 | dichthied = 251 | brettegraod = 53.26 | lengtegraod = 5.76 | verkeersaoder = N357, N393 | netnummer = 0518, 058 | postkode = 9051-9057 9071-9072 | webstee = [http://www.leeuwarderadeel.nl www.leeuwarderadeel.nl] | }} '''Liwwadderediel''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Leeuwarderadeel'' {{Audio|454_Leeuwarderadeel.ogg|<small>uutspraoke</small>}}, [[Freesk|Fries]]: ''Ljouwerteradiel'') is een [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in de [[pervincie|perveensie]] [[Frieslaand]] in et noorden van [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]]. De gemiente telt 10.264 inwoners (per 1 meie 2014, bron: CBS) en het een oppervlakte van 41,46 [[vierkaante kilometer|km²]], waorvan 0,55 [[vierkaante kilometer|km²]] waeter. Liwwadderediel is een boerse gemiente. In de gemiente staot de ooldste stins van Frieslaand, ''Dekemastate''. Et ooldste Liwwadderediel beston uut drie dielen, de zogenaemde trimdielen. Et middelste diel hiervan vormde in de laete [[middeleeuwn|middelieuwen]] al et grondgebied van de laetere Friese heufdstad Liwwadden. Et zudelike diel, mit onder meer de dörpen Wirdum, Goutum, Swichum en Huzum wodde in 1944 bi'j Liwwadden voegd. Liwwadderediel ston doe ok de dörpen Lekkum en Miedum of an Liwwadden. As gevolg van disse ontwikkeling wodden de ooldere bronnen veur de geschiedenis van Liwwadderediel beweerd in et "Historisch Centrum Leeuwarden". De gemienteraod het op 26 september 2013 besleuten tot n ansluting bi'j de gemiente [[Liwwadden (gemiente)|Liwwadden]] in [[2018]]. ==Belangriekste plakken== De gemiente Liwwadderediel telt zeuven officiële dörpen. De Nederlaanse naemen bin de officiële. Et heufdplak is [[Stiens]]. ===Dörpen=== Antal inwoners per woongebied op 1 jannewaori 2004: {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |'''Stellingwarfse naeme'''||'''''Friese naeme'''''||'''Antal''' |- |[[Stiens]]||''Stiens''||ALIGN="right"|7430 |- |[[Britsum]]||''Britsum''||ALIGN="right"|1000 |- |[[Cornjum]]||''Koarnjum''||ALIGN="right"|430 |- |[[Hijum]]||''Hijum''||ALIGN="right"|390 |- |[[Oolde Leije]]||''Aldeleie''||ALIGN="right"|270 |- |[[Jelsum]]||''Jelsum''||ALIGN="right"|230 |- |[[Finkum]]||''Feinsum''||ALIGN="right"|100 |} <small>Bron: CBS</small><br /> {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] p2b6pf0tbgujcsgoezwhaogu80l2u2p 14 2774 260562 253475 2013-03-14T05:13:55Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 83 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7134776]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Vegetables}} [[Kategorie:Eten]] [[Kategorie:Plaante]] 65pualj3qsr720tbc9syf550k2methl 14 2775 266690 260971 2013-05-10T20:14:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Eten]] [[Kategorie:Plaante]] 1k433emq4rxe569zh4pa2immjvxytsh 14 2777 266670 255969 2013-05-10T20:10:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Biologie]] slrmnz20899dka6ip6r6qbdkgw18r91 0 2778 291750 265794 2016-11-10T15:58:38Z Wwikix 13678 /* Buten disse webstee */ kat wikitext text/x-wiki '''Zuudvene''' (ok eschreven as '''Sevene''', uutspraoke: [sə'veːnə], [[Nederlaans]]: ''Zuidveen'') is een [[buurtschop]] krek onder [[Stienwiek]] in de gemiente [[Stienwiekerlaand]] in de [[Kop van Overiessel|Kop]] van de perveensie [[Oaveriessel|Overiessel]]. Op 1 jannewaori 2006 woonden d'r 610 mèensen. Bi'j Zuudvene löp de perveensiaole weg de N333 langes, die as daor de Zuudveenseweg het. ==Geschiedenis== ===Begun=== De nederzetting Zuudvene ontstund omdat meensen et [[törf (braandstof)|turf]] in de kontreien kwammen ofgraven. De eerste bewoning van de grond daoras now Zuudvene lig, stamt vermoedelik uut et eind van de [[13e eeuw|13e ieuw]]. De naeme kooj veur et eerst teugen in een oorkonde uut 1386, as d'r iene twee roeden laand 'in Zuytvene' an de St. Clemenskarke in [[Stienwiek]] gef. Et gaot dan waorschienlik om veenlaand. De volgende oorkonde daoras Zuudvene in wodt enuumd, as 'Zuetvene', is een [[privilege (recht)|privilegebrief]] uut 1460 van de [[Sticht Utrecht|Utrechtse bisschop]], die de stadsvri'jheid oftewal de grèenzen van Stienwiek uutbreidden. ===Et turfstikken wodt grootschaolig=== De eerste bewoners woonden an de Dwarssloot. As et wark in et [[vene (grondsoorte)|vene]] een entien verhuusden, wodden de huzen bi'jtieden op een aandere plek ezet. Dit was meugelik omdat de huzen ienvoudig waren. Zo kwam et plaetsien an de Langsloot te liggen. Rond 1550 vestigden heur daor [[Frieslaand|Friese]] [[deupsgezinden]] en aandere kolonisten om mit de Zuudvenigers in et vene te warken. Now as veur et eerst de veengebieden grootschaolig exploiteerd wodden en de bevolking toenam, was et neudig omme de grèenzen van de verschillende veenderi'jen vaste te stellen. Dit hef in de [[16e eeuw|16e ieuw]] nog hiel wat stried op-elèverd. Naost de turfgraeveri'je hulden de Zuudvenegers heur ok mit mattenvlechten bezig. In 1675 leefden d'r rond de honderd meensen op Zuudvene; in 1840 bi'jkaans duzend. Laeter nam dit antal weer of (590 in 1890). Et inwonertal is sinds die tied redelik stabiel ebleven. ===Onderwies=== De eerste uut de archieven bekende onderwiezer is Peter Peters, enuumd in 1611. De schoelmeister wodden betaeld en benuumd deur et [[karspel|karspelbestuur]]. Leden van et karspel waren de eigenarfde boeren en elders woonachtige grondbezitters. Et oldste schoelgebouw was waorschienlik van holt; de laetere waren van stien mit een rieten daoke. Deur de ieuwen hen was et schoelgebouw ok een ontmoetingsplaetse daoras openbaore ofkondigingen wodden veurelezen. ===De deupsgezinde gemiente=== Rond 1558 trok Leendert Bouwens, de deur de [[anabaptisme|anabaptistische]] [[reformaosie|reformator]] [[Menno Simons]] an-estelde oldste, deur stad en lande en deupten verscheiden mèensen in de Kop van Overiessel. Toen heur in disse streek Friese turfgraevers vestigden om in de ontginningen te warken, waoronder veul deupsgezinden, gruuiden et antal deupsgezinde gemientes in de Kop van Overiessel rap. Van de zestiende ieuw tot 1848 had Zuudvene zien eigen [[deupsgezinden|deupsgezinde]] gemiente. Waorschienlik was disse ontstaon uut de gemienschop van [[Gieteren]]-noord, daorvan een antal leden naor Zuudvene verhuusden. Een op kadastrale kaorten an-egeven gebouwtien an de Langesloot was meugelik de eerste 'vermaning', of karkgebouw van de deupsgezinde gemiente. Rond 1600 wodden de Zuudveneger en Stienwieker deupsgezinden lastig-evalen deur et hervormde stadsbestuur van Stienwiek, mar de vervolging nam gien hiel slimme vörmen an. In 1630 wodden een vermaning esticht mit de naeme Immanuel. De Zuudveneger gemiente beheurden tot de zo-enuumde 'Dantziger Oude Vlamingen', waorbinnen et in 1774 tot een scheuring kwam tussen beholdende en meer veuruutstrevende leden. De grootste groep bouwden dat jaor an et begun van de Langesloot een ni'je vermaning, 'Het Nieuwe Huis'. De kleinere gemiente, de 'Vlamingen', bestund mar uut een paer femilies en pruttelde begun 19e ieuw uut. De eveneens an de Langesloot elegen oldere vermaning, 'Het Oude Huis', wodden in 1819 overeneumen deur de gemienschop van Gieteren-noord. Dit huus wodden deur de stormvloed van 1825 vot espuuld. De vermaning van 1774 kreeg in 1806 een orgel. Et gebouw wodden in 1848 of-ebreuken en an de Onnastraote in Stienwiek wodden een ni'je vermaning ebouwd, die as d'r vandaege nog staot. Onder meer de prekestoel, de karkeraodsbaanken en et örgel wodden uut Zuudevene overebrocht naor de Stienwieker vermaning. Ok wodden de stien mit opschrift 'Immanuel' en et jaortal 1630, die ofkomstig zol wezen van et eerste deupsgezinde karkien an de Langesloot, in de Stienwieker vermaning emesseld. ===Wieken en meules=== Omme uut et vene turf te kunnen winnen, mus et te ontginnen gebied voldoende ontwaeterd wodden. Zo ontstund in Zuudvene en omgeving een best antal wieken en sloten. In de twede helfte van de [[18e eeuw|18e ieuw]] wodden veur de ontwaetering ok [[wiendmeule|wiendmeules]] ebouwd. De oldste was de Hogewaeterensmeule; de bekendste de waetermeule van Trienen Peters. Dissend, de leste van de kleine poldermeules in de Overiesselse noordwesthoek, wodden in 1955 verplaetst naor [[Waopenvelde]] op de [[Veluwe]]. ===Braand en stormvloed=== In 1779 hef d'r op Zuudvene een grote braand ewest, waorbi'j ienendartig huuzen verloren bin egaon. Deur disse braand ontstund onder Sevenigers en Stienwiekers de uutspraoke: "Wedden om een hallefien, Sevene staot in de braand." Et dörp had in febrewaori 1825 te lieden van een slimme [[stormvloed]]; in hiel [[Overiessel]] raekten deur disse raamp meer as driehonderd meensen et leven kwiet. ===Einde van de turfgraeveri'je=== Vanof midden 18e ieuw nam de vervening of. De leste turf van Zuudvene wodden vergreuven in de Broekslagen, et tingwoordige febrieksterrein Groot Verlaat. De Zuudveneger Meine Veen (etrouwd 1920) stun te boek as 'de leste beroepsturfmeter van Overiessel'. Mit et votvalen van de turfgraeveri'je verleuren de sloten en wieken heur funktie as verkeersweg en ofwaeteringssysteem. In 1950 wodden et vaarwaeter d'Olde Aa edempt. Ok de broggen verdwenen zo uut et dörpsbield. ===De 20e ieuw=== ====Zuvelkoperaosie de Eensgezindheid==== Tussen 1897 en 1926 had Zuudvene een eigen zuvelfebriek veur et maeken van [[botter]]. Véur et oprichten van de febriek mos de melk op de boerderi'jen zelf verwarkt wodden. Een antal boeren had een eigen karnkaemer daoras een peerd in de karnmeule leup. De Zuudveneger botter gonk over et algemien naor de mark in Stienwiek. De deur J.R. Frank uut [[Tuk]] ebouwde zuvelfebriek had een centrifuge die deur ien man en een karn die deur twee man bediend wodden. In 1900 richtten de boeren van Zuudvene koperaosie de 'Eensgezindheid' op en neumen de febriek over. Naost botter maekten de koperaosie ok [[keze]]. In de [[Eerste Wereldoorlog]] was de botter op rantsoen. In de tied van de leste direkteur van de koperaosie waren d'r zo'n veertig boeren bi'j an-esleuten, mit daornaost nog verscheiden lösse leveranciers. In de jaoren twintig gonk et steeds slechter mit de febriek, die in 1926 esleuten wodde en overeneumen wodde deur 'Ons Belang' uut Tuk. In 1975 is et leste stokkien van de olde botterfebriek of-ebreuken. Tingwoordig wodt de melk op vaste tieden deur de tankauto bi'j de boeren of-ehaeld. ====Et vervoersbedrief van de Ziele==== De op Zuudvene woonachtige en uut et [[Stellingwarf|Stellingwarfse]] [[Ooldelaemer]] ofkomstige Jan Zijlstra, 'de Ziele' nuumd, was de eerste die hom in de Kop van Overiessel mit personenvervoer bezighuld. In 1904 reed hi'j mit een omnibus mit plek veur zo'n twintig mèensen van Stienwiek naor [[Gieteren]]. Mit een laeter an-eschafte tweede omnibus reed e twee keer in de weke op [[Möppelt]]. De omnibussen wodden ok veur plezierritten en schoelreisies in de omgeving gebruukt. Nao 1918 leup et passagiersanbod stark terogge, onder aandere deur de opkomst van de [[fietse]]. Nao enkele jaoren deud Zijlstra zien omnibusbedrief an de kaante en legden hom toe op de veehaandel. ====De basisschoele==== Deur de invoering van de wet op et basisonderwies in 1985 voldeud de Zuudveneger basisschoele niet meer an de eis van een minimaal antal leerlingen van 26. Dit probleem wodden op-elost deurdat de schoele van et naoburige dörpien [[Onna]] op-eheven wodden en de kiender van Onna, net as in de 17e en 18e ieuw, naor de schoele op Zuudvene gongen. ==De Zuudveneger tael== ''Zie ok et artikel [[Stellingwarfs]] en de [[Stellingwarver taelwiezer]]'' ===Relatie mit dialekten in de regio=== De [[Nedersaksisch]]e streektael die ze op Zuudvene praoten, wodt tot et [[Stellingwarfs]] erekend. Etzelde gelt veur de dialekten van et grootste pat van de Kop van Overiessel.<ref>Henk Bloemhoff (2008), 'Stellingwerf', in Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum, blz. 176-9</ref><ref>[http://taal.phileon.nl/kaart/nedersaksisch.php Kaorte van de Nedersaksische streektaelen]</ref> Binnen de Overiesselse kontekst numen ze et ok [[Oaveriessels#Noord-Oaveriessels|Noord-Oaveriessels]].<ref>Harrie Scholtmeijer (2006). ''Mörn! Taalgids Overijssel''. Assen: In Boekvorm Uitgevers bv</ref> Et miest onderscheidende kenmark van et Stellingwarfs is de ''ae''-klaank (zoas de ''è'' in et Fraanse ''père''). Een Stellingwarfs sjibbolet is: 'Et waeter klaetert teugen de glaezen dat er daevert.' Ok hef et Zuudvenegers veul overienkomsten mit aandere, niet-Stellingwarfse maor wel Nedersaksische dialekten uut de buurte, zoas et [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van [[Haovelte]] of et [[Overiessels#Noord-Oaveriessels|Noord-Overiessels]] van [[Veno]]. Vanzelf liekt et Zuudvenegers et miest op de dialekten van plaetsen onmiddelik in de buurte, zoas [[Stienwiek]]. Toch hef juust et [[Stienwieks|Stienwieker stadsdialekt]], krek as en antal aandere Nedersaksische stadsdialekten zoas et [[Zwols]], [[Kampers]] en [[Dèventers]], een antal kenmarken die de plattelaansdialekten niet hebben. Zo heur ie in Stienwiek (en Zwolle e.d.) ''edöön''; op Zuudvene ''edaon(e)''. In de genuumde stadsdialekten heur ie ok de, lichtkaans uut et [[Fraans]] eliende, [[brouw-r]]. ====Relatie mit et overige Stellingwarfs en et Fries==== Et Stellingwarfs, hoewel in heufdzaak Nedersaksisch, hef veul overienkomsten mit et [[Westlaauwers Frais|Fries]], zowel in de grammatika as in de woordenschat. Veurbielden bin de ''sk''-klaank daoras et Nederlaans ''sg'' hef (St. ''skoem'', Fr. ''skûm'' - zelde uutspraoke) en et vörtvalen van de medeklinker in et bepaolde lidwoord nao een veurzetsel (St. ''op 'e taofel'', Fr. ''op 'e tafel''). Ok lieken veul Stellingwarfse en Friese woordvörmen slim veul op mekaer (St. ''hielendal allienig'', Fr. ''hielendal allinne''). De overienkomsten mit et Fries bin d'r in et Stellingwarfs van Overiessel, waoronder et Zuudvenegers, minder as in et Stellingwarfs van de Friese perveensies [[Weststellingwarf]] en [[Ooststellingwarf]]. Zo wodden de Friese lienwoorden ''heit'' (va), ''mem'' (moe), ''pake'' (grofva) en ''beppe'' (opoe) niet gebruukt. Et veurnaemwoord ''jim'' (jullie) viej' zowel in et Fries as in et grootste diel van de Stellingwarven en in de Overiesselse plaetsen die et dichtste bi'j Frieslaand liggen. Op Zuudvene is et ''jullie'', net as wieder naor et zuden en oosten toe.<ref>Henk Bloemhoff (2008), 'Stellingwerf', in Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum, isoglossenkaorte op blz. 186</ref> Waor et Fries en et Stellingwarfs van de Stellingwarven et persoonlik veurnaemwoord ''him'' hebben, hebben Zuudvene en omgeving ''hom''. En waor de Friese voltooide warkwoordsvörm gien prefix hef (''ôfleard''), net as et Stellingwarfs van de Stellingwarven en de dichtstbi'j liggende Overiesselse plaetsen (''ofleerd''), hef et Zuudvenegers de prefix ''e-'' (''of-eleerd''). Dit hef et Zuudvenegers wieder gemien mit et hiele noorden en westen van Overiessel. In de darde persoon enkelvold van tegenwoordige tied hej' in een hiele bulte onriegelmaotige warkwoorden een kotte klinker, die in vergelieking mit de stamklinker van de infinitief leger uutvaalt. In et zuudwesten van de Stellingwarven en in de Kop van Overiessel kriej' in die gevallen ok gien slot-''t'':<ref>Henk Bloemhoff (2008), 'Stellingwerf', in Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum, isoglossenkaorte op blz. 188</ref> :Stellingwarfs van Zuudvene: ''Hi'j vlig weeromme naor zien nust.'' :Stellingwarfs van [[Ni'jhooltpae]]: ''Hi'j vligt weeromme naor zien nust.'' :Fries: ''Hy fljocht werom nei syn nêst.'' Ok komp de [[grune warkwoordsvolgodder|'grune']], in et Fries gebruukte warkwoordsvolgodder - et voltooid dielwoord véur de persoonsvörm - minder veur op Zuudvene as in de Stellingwarven. Beveurbield: :Fries: ''Hja hiene wat te iten helje wold.'' :Stellingwarfs van Ni'jhooltpae: ''Ze hadden wat te eten haelen wild.'' :Stellingwarfs van Zuudvene: ''Ze hadden wat te eten willen haelen.'' ====Relatie mit et Zuudwest-Zuud-Drèents==== Allewal et Zuudvenegers in de eerste plaetse bi'j et Stellingwarfs heurt, is et ok nauw verwaant mit de niet-Stellingwarfse dialekten van Zuudwest-Drenthe en die van Noord-Overiessel. De dialekten van [[Haovelte]] en [[Möppelt]] en oosterd uut töt veurbi'j et [[Ogeveine]], en die van een antal Overiesselse plaetsen ten noorden van de (vroggere) [[Dedemsvaort (kenaal)|Dedemsvaort]], wodden om heur grote overienkomsten tot et [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] erekend. Opvalende verschillen tussen et Zuudvenegers en et Zuudwest-Zuud-Drèents bin: *Et Zuudvenegers hef gien [[ienheidsmeervold]] (Zuudvenegers: ''zie hebben'', Zuudwest-Zuud-Drèents: ''zi'j hebt''). *De tweede persoon enkelvold in de tingwoordige tied eindigt in et Zuudvenegers op ''-en'' (''ie moeten'', uutspraoke ''ie moen''), in et Zuudwest-Zuud-Drèents op ''-t'' (''ie mut''). *Et Zuudvenegers hef de persoonlike veurnaemwoorden ''joe'' en ''joen'' (''De fietse is van joe; et is joen fietse''); in et Zuudwest-Zuud-Drèents zeggen ze ''oe'' en ''oen''. *Veul woorden die in et Zuudvenegers een ''o'' hebben, hebben in et Zuudwest-Zuud-Drèents een ''u'': **Zuudvenegers ''Zie gongen mit hom over de brogge; as wi'j dat ok doen, bowwe eerder thuus en moew niet ommelopen.'' **Zuudwest-Zuud-Drèents ''Zi'j gungen mit hum oaver de brogge/brugge; azze wi'j det ok doet, biw eerder thuus en muw niet ummelopen.'' ===Enkelde kenmarken=== ====Uutspraoke==== * De ''h'' wodt in et Zuudvenegers in de riegel niet uutespreuken: ''hi'j hef'' klinkt as ''i'j ef''. Dit is typisch veur Noordwest-Oaveriessel en een diel van Zuudwest-Drenthe, maor niet veur de Stellingwarven.<ref>Henk Bloemhoff (2008), 'Stellingwerf', in Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum, blz. 183</ref> * De ''z'' klinkt vaeke as een ''s'': ''zie zich'' (Nederlaans: ''zij ziet'') klinkt as ''sie sig''. Denk ok an de uutspraoke'' '''S'''evene'' veur Zuudvene. * Waor de ''sch'' in et Nederlaans veur de klaank ''sg'' staot, heur ie in et Zuudvenegers ''sk'': ''deurschoeven'' klinkt as ''deurskoebm''. ====Persoonlike veurnaemwoorden (onderwarp)==== {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |ik (''ikke'' veur naodrok) |- |ie (''ieje'' veur naodrok) |- |hi'j, zie (vrogger ok: ''hi'j'' veur ''zie'') |- |wi'j |- |jullie |- |zie |} ====Persoonlike veurnaemwoorden (veurwarp)==== {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |mi'j |- |joe |- |hom, heur (vrogger ok: ''hom'' veur ''heur'') |- |oons |- |jullie |- |heur |} ====Bezittelike veurnaemwoorden==== {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |mien |- |joen |- |zien, heur (vrogger ok: ''zien'' veur ''heur'') |- |oonze |- |jullie |- |heur |} ====Warkwoorden==== Regels veur de tegenworige tied: :ik + STAM + e :ie + STAM + en :hi'j/zie/et + STAM - mit vaeke een klinkerveraandering en/of wieziging van de leste medeklinker :wi'j + STAM + en :jullie + STAM + en :zie + STAM + en Veurbielden van de warkwoordsvervoeging: ==== Hebben, maeken, zien, vliegen ==== {| {{prettytable}} width="100%" |- style="background: #efefef;" ! width="35%" |tegenworige tied ! width="35%" |vleden tied ! width="35%" |voltooide tied |- |ik hebbe, ik maeke, ik zie, ik vliege |ik hadde, ik maekte (uutspraoke: ik maekng), ik zag, ik vleug |Ik hebbe had, ik hebbe meuken, ik hebbe ziene, ik hebbe vleugen |- |ie hebben, ie maeken, ie zien, ie vliegen (uutspraoke: ie vlieng) |ie hadden, ie maekten, ie zagen, ie vleugen |ie hebben ehad, ie hebben emeuken, ie hebben eziene, ie hebben evleugen |- |hi'j (/zie/et) hef, hi'j mak, hi'j zich, hi'j vlig |hi'j (/zie/et) had, hi'j maekte (uutspraoke: hi'j maekng), hi'j zag, hi'j vleug |hi'j (/zie/et) hef ehad, hi'j hef emeuken, hi'j hef eziene, hi'j hef evleugen |- |wi'j hebben, wi'j maeken, wi'j zien, wi'j vliegen |wi'j hadden, wi'j maekten, wi'j zagen, wi'j vleugen |wi'j hebben ehad, wi'j hebben emeuken, wi'j hebben eziene, wi'j hebben evleugen |- |jullie hebben, jullie maeken, jullie zien, jullie vliegen |julie hadden, jullie maekten (uutspraoke: jullie maekng), jullie zagen, jullie vleugen |jullie hebben ehad, jullie hebben emeuken, jullie hebben eziene, jullie hebben evleugen |- |zie hebben, zie maken, zie zien, zie vliegen |zie hadden, zie maekten, zie zagen, zie vleugen |zie hebben ehad, zie hebben emeuken, zie hebben eziene, zie hebben evleugen |- |} ===Veraandering=== Net as alle Nedersaksische dialekten van Nederlaand, wodt et Zuudvenegers al lange tied slim veule deur et Nederlaans beïnvloed. Dat hef over et algemien as gevolg dat van et Nederlaans ofwiekende kenmarken ommewisseld wodden veur meer Nederlaanse vörmen. Zo heur ie now ''doen'', ''moeder'' en ''niet'' in de plaetse van et oldere ''doon'', ''moder'' en ''neet'', wat vrogger brieder verbreid was in noordelk Overiessel en zudelk Drenthe, en now nog typisch is veur [[Twente]] en de [[Achterhoek]] (zie ok et gedicht van Mr. Toone Kamp hieronder). Taelveraandering kriej ok deurdat olde gebruken en veurwarpen, daoras apatte woorden veur bestonnen, verdwienen, en veur mederne verschienselen - zoas de infermatietechnologie - woorden uut et Nederlaans en Engels gebruukt wodden. ==Zuudvene in lieties en gedichten== De 'Stienwieker troubadour' [[Gerard Rutger Buisman]] hef over ''De maegies van Sevene'' zungen: :''Zie zee: "Lieverd, ik geef oe alles wat a-k hebbe''<br /> :''Zölfs et hemd van mien lief, o, ie hoeven et maor te zeggen''<br /> :''Maor aj mi'j verlaot, dan allennig as een liek''<br /> :''Want mien scheermes en ik kriegen altied geliek"''<br /> :''Zo bint de maegies van Sevene'' Mr. Toone Kamp schreef et gedicht ''Woarom mag i'j neet mit eur noar Sevene goan''. Daoruut: :''Janna's moder hef wat :''teug'n Janna's skat, :''woarom dat? :''[...] :''Woarom mag i'j neet mit eur :''an de deure stoan, :''waorom mag i'j neet mit eur :''noar Sevene goan, :''woarom mag i'j neet mit eur :''mit eur aantien in zien haand :''noar de enties kiek'n an de waeterkaant :''woarom mag i'j neet mit eur :''noar de steerens zien :''en een smokkien geem'n of een zoegertien? :''[...] ==Schrieveri'je== * Weijdema, Dick (1986), ''Uit de geschiedenis van een turfgraversdorp: grepen uit de geschiedenis van Zuidveen, een voormalig turfgraversdorp in de Kop van Overijssel'', Kampen: Iesselakkedemie *[http://www.gameo.org/encyclopedia/contents/Z837.html De Global Anabaptist Mennonite Encyclopedia Online over de Zuudveneger deupsgezinden] ==Verwiezings== <div class="references-small"> <references/> </div> == Buten disse webstee == * [http://www.steenwijkerland.nl Webstee van de gemiente Stienwiekerlaand] {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van Zuudvene, [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] hu73i9wsqssek7erklv9hp06bu63zcp 0 2781 255926 124461 2013-03-11T10:32:11Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 4 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q407037]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Heern''' ken meerdere betaikenissen hebben: * n Lutje visk: [[heern (visk)]] * n Iezerke woarmit n tènt vast zet wordt: [[tenthereng]] {{dv}} 6paqvnbc8x54ezqpbdvy40tv06bwgp6 0 2783 264619 255927 2013-05-06T20:59:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Matricaria recutita.jpg|thumb|Kemille]] '''Kemille''' (''Matricaria'') is een [[geslach]] van [[plaanten]] in de [[composietenfemilie]]. In [[Nederlaand]] en [[België]] koemen der twee soorten veur: * Gewone kemille (''Matricaria recutita'' syn. ''Matricaria chamomilla'' en ''Chamomilla recutita'') * Schiefkemille (''Matricaria discoidea'' syn. ''M. matricarioides'') Reukeloze kemille (''Tripleurospermum inodorum'', oek ''Matricaria maritima'') beheurde vrogger oek tot dit geslach, mar wonnen tegesworig bie 't geslach Klierkemille (''Tripleurospermum'') onder-ebröch. Oek soorten uut 't geslach Schubkemille (''Anthemis'') hem de naam kemille, bieveurbeeld: * Gele kemille (''Anthemis tinctoria'') * Hemdekneupjes (oek wel: ''stinkende kemille'', [[Latien]]: ''Anthemis cotula'') * Wilde kemille (oek wel: ''valse kemille'', [[Latien]]: ''Anthemis arvensis'') == Nedersaksisch == [[Ofbeelding:Stamps of Germany (DDR) 1978, MiNr 2289.jpg|thumb|Kemille]] * [[Drèents]]: ''knoopies'' * [[Grunnegs]]: ''knoopke(s)'' * [[Veluws]]: ''kemille'' ** oek wel ''wilde margriet'' in 't [[Putters]] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 8ebe1f0zg1elznndihyoemmwn3ypa42 0 2784 285304 285303 2016-08-19T17:57:01Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Typha latifolia 02 bgiu.jpg|thumb|Lampepoetsers]] [[Bestaand:Typha latifolia MichaD.jpg|thumb|n Sigare van de lampepoetser]] [[Bestaand:Typha latifolia - laialehine hundinui.jpg|thumb|n Uutebleuiden sigare van de lampepoetser]] De '''grote lampepoetser''' of gewoon '''lampepoetser''' ([[Latien]]: ''Typha latifolia'') is n tot ruum twee meter hoge plaante van voedselrieke oevers mit lange grote blaojen, en n karakteristieke brune ''sigare'' an t uuteinde van zien stengels. De plaante bleuit in [[juni]] tot en mit [[juli]] mit de mannelike aore meestentieds drekt boven de vrouwelike lochtbrune aore, waoran de bloemen vastezitten. Bie riepheid bin de vrouwelike aoren zwartachtig bruun; de sigaren. Bie de [[kleine lampepoetser]] bin de riepe sigaren geelachtig tot greunachtig van kleur. De lampepoetser wördt zo eneumd umdat t in n bietjen op n poetsding van n [[lampe]] lik. ==Verspreiding== De lampepoetser kömp vake veur an de waoterkaanten in iezelig voedselrieke umstaandighejen en in zure, voedselrieke wördende vennen en plassen. De plaante kömp niet veur an grote open waoters. De plaante kan zich onder gunstige umstaandighejen aordig vlogge deur middel van wortelstokken verspreien. De lampepoetser steet bekend as n bescharmde plaantensoort, mer steet niet op de rooie lieste en oek niet op de Lieste van wettelik bescharmde plaanten in [[Nederlaand]] en op de lieste van wettelik bescharmde plaanten in [[België]]. ==Gebruuk== De edreugden riepe bleuiwieze wördt deur [[kiend]]ers wel an-esteuken en gebruukt as ''stinksigare''. De pluize uut de riepe bleuiwieze is heel händig bie t anmaken van n vuur. De wortelstokken bin iezelig zetmeelrieke en vormen n bron van voedsel bie extreme overleving. In t [[leinte|veurjaor]] kunnen de jonge knoppen egeten wörden as n soort [[asperzje]]. ==[[Nedersaksies]]== *[[Drèents]]: **''laampepoetser'' **''doezebolten'' **''toerebolten'' **''toezebolten'' (o.a. [[Ni'jlusen]]) *[[Stellingwarfs]]: **''koedulen'' **''stoezeboolten'' *[[Veluws]]: **''lampepoetser'' **''rietsegaar'', ''rietsegare'' **''toezebolle'' ([[Veessen]], [[Epe]], [['t Attemerbroek]]) ==Zie oek== *[[Bolnpeetr]] ==Uutgaonde verwiezing== {{Commons|Typha latifolia}} * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&record=Typha+latifolia SoortenBank.nl - beschrieving en ofbeeldingen] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} {{DEFAULTSORT:Grote Lampepoetser}} [[Kategorie:Plaante]] hnupa2l0eqt73tdjmrl9zpl9wocwq70 0 2785 8388 2006-06-27T17:30:42Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Grunnegs]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grunnegs]] 2wq3bq0umkw4dkp1or4ik62ki6z7d7b 6 2786 163358 8392 2010-10-10T08:31:41Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Plaante]] wikitext text/x-wiki van nl-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Plaante]] ra5dkhwi40ozs753g0v03w2gsgaetfz 0 2787 278152 278147 2015-03-12T21:30:03Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{etelazie}} [[Bestaand:Elspeetse Heide achtergrond.jpg|thumb|De grote en bargachtige "Elspeetse Heed" tussen [[Elspeet]] en [[Vierhouten]]]] [[Bestaand:Kalmthoutse heide.jpg|thumb|Kalmthoutse Heed in bleui]] '''Heed''' is n soort vegetasie die veural besteet uut dwargstruken van de [[heedfemilie|heedfamilie]] en de [[kreiheedfemilie|kreiheedfamilie]]. Heed kömp mer in een paor laanden veur. Behalven in [[Nederlaand]] en [[België]] greuit t oek in de kuststrook van [[West-Europa]], t [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]] en [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]]. t Is n typiese vegetasie die zich thuusveult in streken mit n [[zeeklimaot]], mit n hoge luchtvochtigheid, niet al te warme [[zoemer]]s en gien strenge [[wienter]]s. De natuurlike verspreiding van heedvegetasies besteet uut ontkalkte delen van t (duunlaandschap) (veural in Noord-Nederlaand), gebargtes boven de boomgrens en de raanden van hoogvenen. De heed in t binnenlaand is n kultuurlaandschap ontstaon deur t verdwienen van voedingsstoffen deur begrezing en t aofplaggen van zaanderige gronden. Uut stuufmeelonderzeuk is ebleken dat der oek in t binnenlaand altied wel heedvegetasies veurkwammen, mer de grote boomloze heedvelden en de [[zaandverstuving]]en bin ontstaon deurdat meensen in de [[middeleewn|middeleeuwen]] meer schapen bin gaon houwen. ==Verspreiding== In Nederlaand koemen heedvelden veur op zaandgronden (oostelik [[Frieslaand]], [[Grunnen (provìnzie)|Zuudoost-Groningen]], [[Drenthe]], [[Oaveriessel|Overiessel]], [[Gelderlaand]], oostelik [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]], [[t Gooi]], [[Noord-Braobaant]], [[Limburg (Nederlaand)|Noord- en Zuud-Limburg]], de [[Waddenailaand|Waddeneilaanden]] en in de kalkarme duungebieden in t noorden van [[Bargen (Noord-Hollaand)|Bargen]] in Noord-Hollaand. Bie onze zujerburen in [[Vlaanderen]] koemen heedvelden veur in de [[Kempen]] (in de provinsies [[Antwaarp (provinzie)|Antwarpen]] en [[Limbörg (Belgie)|Limburg]]), en beparkt in [[West-Vlaanderen]] (in Houtlaand en Meetjeslaand). In [[Wallonië]] kömp heed veur in de [[Hoge Venen]]. Verschillende toponiemen ([[La Bruyère (België)|La Bruyère]], [[La Heydt]] (bie [[Weerst]]), ''Heid des Pairs'' ([[Spa (stad)|Spa]]), ''sur les Heids'' ([[Barchon]]), la [[Grande Bruyère]] de [[Blaton]]) wiezen op deels verleuren egaone heedgebiejen. ==Plaanten== De dreuge heed is grotendeels begreuid mit [[bezemheed]] (''Calluna vulgaris'') en [[bochtige smele]] (''Deschampsia flexuosa''). Veerder koemen der oek korsmossen veur zo as [[Cladina|rendiermos-]] en [[Cladonia|bekertjesmos]]. Kenmarkende struken bin de [[brem]] (''Cytisus scoparius'') en de [[jeneverbes|jeneverbezen]] (''Juniperus communis''). Veural op de Waddeneilaanden, en veerder in t noorden van Nederlaand en op de [[Veluwe]] kömp oek [[kreiheed]] (''Empetrum nigrum'') veur. Bie de vochtige heed bin de [[dopheed]] (''Erica tetralix'') en de [[pupenstro]] (''Molinia caerulea'') de dominantste soorten. Aandere soorten van de vochtige heed bin t [[vliegevangertjen]] (''Drosera rotundifolia''), de [[Gagelfemilie|gagel]] (''Myrica gale''), de [[klokjesgentiaan|klokjesgensiaan]] (''Gentiana pneumonanthe'') en de [[benebreek]] (''Narthecium ossifragum''). Bie de [[venne]]n en [[Vene (grondsoorte)|hoogvenen]] op de heed zie'j n bonke amparte plaanten. == Dieren == [[Bestaand:LacertaAgilisJuvenile.JPG|thumb|240px|n Jonge zaandeverdesse te herkennen an de oogvlekjes]] Veur de beesten van de heed is de struktuur van petansie. t Karakter van de heed mut open ween, mer plekken mit open [[zaand]], pupenstro en wat bomen en struken die verspreid staon, biejen de dieren n grotere keuze an mikromilieu um te zunnen of te schulen, as grote uniforme stukken heed. As der dooie bomen op de heed blieven liggen schept t oek goeie milieus veur alderhaande amparte dieren. t Zunnige en warme mikroklimaot van de heed is van grote petansie veur de anwezige reptielen en [[insektn|insekten]]. Heed is veural belangriek veur reptielen zo as de [[zaandeverdesse]], de [[levendbaorende everdesse]], de [[bliende slange]], de [[gladde slange]], de [[ringslange]] en de [[adder]]. Adder en levendbaorende everdesse hebben n veurkeur veur vochtige heed. De zaandervedesse en de gladde slange koemen zwat allinnig veur op heedvelden. Aofhankelik van de dreugte van de heed koemen der oek veule [[amfibieën]] veur, zo as [[heedkikker]], [[brune kikker]] en [[rogstreeppadde]]. Op de heed he'j aordig wat amparte insektesoorten, zo as t [[heurem|heurentjen]], de [[biejenwolf]], [[sluupvliegen]], [[miereleeuw]], [[zaandbieje]]n, [[mestkevers]] en alderhaande soorten [[sprinkhaone]]n en [[pennevoegels|vlinders]]. De beesten bin vertegenwoordigd in de vorm van [[haoze]]n, [[kniende (dier)|knienden]], [[haart (daaier)|reeën]] en [[harte]]n, [[vos]]sen en verschillende soorten [[muus|muzen]]. Wat [[voegels]] angeet mu'j denken an de zwat uutestörven [[korhoonder|korhoenders]], de weer toenemende [[zaandzwelver|nachtzwaoluw]], de [[roodborsttapuit]], de [[boompieper]] en de [[veldleeuwerik]]. De [[klapikster]] is n [[klauwier]]soort die oek flink in antal achteruutegaon is deurdat de heedoppervlakte aofeneumen is en deur de achteruutgang van de rest van t boeren open laandschap. ==Geschiedenisse== De heedvelden ontstungen an t einde van de [[middeleeuwn|middeleeuwen]]. De aofelegen gebiejen wördden overdag begreesd deur [[schaop|schapen]] die snaas in de stalle bleven, waorvan de bojem jaorliks mit varse heedplaggen bedekt wördden. De stalmest wördden jaorliks naor de akkers ebröcht, die daordeur zeutjesan hoger wördden. Disse vorm van [[laandbouw]] mit de kenmarkende [[esdarp]]en en [[heerdgang]]en bleef tot t einde van de [[19e eeuw]] bestaon. In 1898 was nog ruum 20% van t oppervlakte van Nederland "weuste grond" en t bestung veurnamelik uut heed. De uutviending van [[kunstmest]] zörgden veur n legere behoefte an schapenmest en maakten t meugelik de heedvelden tot laandbouwgrond te ontginnen. Daornaost wördden veule heedvelden in bos ummezet. Spesiaal mit dit doel wördden [[staotsbosbeheer]] op-ericht. Ongeveer tegeliekertied ontstung de belangstelling veur de heed bie natuurbescharmers. As gevolg hiervan zag staotsbosbeheer aof van de bebossing van weerdevolle heedvelden en kocht [[Vereniging Natuurmonumenten|Natuurmonumenten]] grote heedgebiejen, waoronder de [[Kampina]] en [[Brunssummerheed]]. An t einde van de [[20e eeuw]] bestung nog minder as 1% van Nederlaand uut heed. Behalven de [[militaer oefenterrein|militaere oefenterreinen]] bin zwat alle overebleven heedvelden noen eigendom van [[Staotsbosbeheer]], de [[Verenigige Natuurmonumenten]] en de [[ provinsiale Laandschappen]]. ==Vandage de dag== [[Bestaand:Heide bi'j Haovelte.JPG|thumb|Heedveld bie [[Haovelte|Havelte]]]] ===Bedreidingen=== Heed in Nederlaand kömp tegenswoordig steeds meer onder drok te staon, onder aandere deur rekreasie en militaere aktiviteiten. Mer oek deurdat der alsmar meer behoefte is an ruumte veur wegen, [[bolwark|bebouwing]] en [[industrie]]. Deur de opkomst van de industrie, intensieve veeteelt en t verkeer vanaof de [[jaoren 1950]] is de uutsteut van stikstofoxiden en zweveldioxideverbiendingen heel arg toe-eneumen. Vanaof t begin van de [[1970-1979|jaoren 70]] kwam hier vanuut de laandbouw nog n grote toename van de ammoniakuutsteut bie. Op ekosysteemnivo leiden dit tot n toename van voedingstoffen en verzuring. Dit hef n negatief effekt ehad op t klassieke heedbeeld zo a'w t van "vrogger" kennen. De heed is verschrikkelik an t [[vergrezing|vergrezen]]. Oek bin veule van de krujensoorten, korsmossen en mossen an t verdwienen. Disse aofname van de plaantendiversiteit hef drekte gevolgen de dierenwereld. Op de heedvelden wörden bieveurbeeld veule minder [[pennevoegels|vlindersoorten]] an-etröffen as eerder. === Beheer === t Beheer van de overblievende heedvelden is veural van de meens aofhankelik. Hierveur is t schaap n goeie hulpe um de heed te onderhouwen. De beste maniere um de heed kort te houwen is deur t op bepaolde tiejen te plaggen. Mer disse maniere is te duur en wördt daorumme vake niet edaon, mit as gevolg dat veule heedvelden "vergrezen" mit plaanten zo as de [[bochtige smele]] (''Deschamsia felxuosa'') en de [[pupenstro]] ''Molinia caerulea''. n Aandere methode is t aofbraanden van de heed. t Braanden wördt veural toe-epast as beheersmaotregel op terreinen van Defensie waor plaggen risiko's oplevert vanwegen meugelike munisieresten. Veur veule diersoorten is dit natuurlik schaolik, mer n [[sprinkhaone]] as de [[kleine vrattenbieter]] kömp allinnig veur in op heedterreinen die op disse maniere beheerd wörden. Op grote schaole plaggen kan arg naodelig ween veur de fauna, umdat de struktuur van t terrein arnstig an-etast wördt. t Mut dan oek mit maote gebeuren en op n kleine schaole. Zolange as de heed niet te arg vergreest is t oek goed meugelik um van tied tot tied wat opslag van bomen vort te haolen. Oek te veule begrezing is merakels schaolik veur de typiese heedfauna. Disse dieren geven de veurkeur an n struktuurrieke umgeving waorin naost de wat ouwere heed oek pupenstro en wat struken en open plekjes bin. == Heed as halfnatuurlik laandschap == Heed op de zaandgronden in t binnenlaand is n oud en deur de eeuwen evormp halfnatuurlik laandschap. t Is as [[laandschap]]stype deur de meens beïnvleud; de deur meensen eleien begrezing was namelik n veule meer as de van nature veurkoemende begrezing. Onder invleud van de van nature veurkoemende begrezing zollen n antal heedgebiejen geheel of gedeeltelik overgaon in aandere, komplexere ekosystemen zo as n mengeling van greslaand en bos. De heed is namelik n vrie eenvoudig (leger) ekosysteem waor, as de umstaandighejen daor goed veur bin, gres en bomen zullen greuien. Op disse maniere bin oek veule heedgebiejen in Nederlaand verdwenen. Tegenswoordig wördt mit veule begrezing deur bieveurbeeld kuddes [[schaop|schapen]], [[Schotse hooglaander]]s en wilde [[peerd]]en de heed redelik goed open ehöllen, en kriegen grezen en bomen gien permanente vat op t gebied. n Aandere meenselike ingrepe um de heed in staand te houwen is t aofbraanden van heedgebiejen. ''Natuurlik'' is liekewels n relatief begrip; der bin zat aandere natuurtypen in Nederlaand die oek niet natuurlik bin. Zo bin veeruut de meeste bossen in Nederlaand ontstaon deur anplaant; disse bossen dienden as produksiebos of as jachtgebied. Oek leegveenmoerasgebiejen en vennengebiejen bin vake niet helemaole natuurlik ontstaon, of wörden ten minsen deur meenselik ingriepen in staand ehöllen. Daorbie vergeleken löt de beheersvorm mit zwaore begrezing op de heed toch belangrieke overeenkomsten mit de oorspronkelike, natuurlike begrezing zien deur [[edelharte]]n, [[eland]]en, [[oerosse]]n enz. t Veurnaamste verschil is de verschraoling die ontstung deur t voortdurend verdwienen van voedingsstoffen, deurdat de schapenmest en aofeplagden heed verzameld wördden um de akkers op de [[nenk]] te bemesten. == Nedersaksies == * [[Achterhooks]]: ''heed, hei{{small()|de}}'' of ''hied'' * [[Drèents]]: ''heide'', ''hèeide'' of ''ha{{small()|a}}ide'' * [[Graafschopper Platt]]: ''heide'' (Platduutse schriefwieze ''Häide'') * [[Grönnegs]]: **''haaide'' **''hèjde'' ([[Westerwoolds|Westerwòlds]] * [[Veluws]]: **''heed'' **''hei{{small()|de}}'' **''hied'' ([[Epe]], [[Heerde]]) * [[Stellingwarfs]]: ''heide'' * [[Sallands]]: ** [[Vechtdals]]: ''hei'', ''heed{{small()|e}}'' * [[Tweants]]: ''hei'', ''heed{{small()|e}}'' ==Foto-uutstallige== <gallery> Ofbeelding:Elspeetheed.jpg|De heed bie Elspeet Ofbeelding:Heath - Laren.jpg|Heed bie [[Laoren]] Ofbeelding:Drouwenerzand.JPG|Drouwenerzaand bie [[Assen]] Ofbeelding:FloweringHeath-1.JPG|Bleuiende heed bie [[Ee (stad)|Ede]] </gallery> ===Panorama=== [[Bestaand:FloweringHeath-1.JPG|thumb|770px|left|Bleuiende heed bie Ede]] <br clear="all" /> {{commonscat|Heath}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaante]] m5nmf7pv879fuwjgl3jk9h82ha2iu1x 0 2788 8395 2006-06-27T18:01:08Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Oaveriessel]] 7a3al3hjygjyxuh2ld20c99lfogldqz 0 2790 265838 255794 2013-05-10T15:27:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Rosa eglanteria img 3218.jpg|250px|thumb|Wilde roze]] De '''wilde roze''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''egelantier'', [[Latien]]: ''Rosa eglanteria'' syneniem ''Rosa rubiginosa'') is een inheemse [[struke]]. De wilde roze is een [[roze]] dee bleuit van [[juni]] tot [[augustus]]. De bloemen bin rozerood mit een wit centrum. Biezunder is dat disse plaante an de onderkaante van de blaojen klieren hef dee, naodat derover evreven is, naor [[appel]]s ruken. De wilde roze hef haakvormig ummebeugen stekels an de stengels. Disse wilde roze is vrie algemeen in de dunen en in [[Limburg (Nederlaand)|Zuud-Limburg]]. == Ekelogische betekenisse == De wilde roze wonnen gebruuk in [[hegge]]n. De bloemen wonnen deur [[insekten|insekken]] besteuven, de vruchen (beter bekend as: ''rozebottels'') wonnen deur verschillende dieren egeten. In een bossage mit wilde rozen nesselen meestentieds veul [[voegels]]. == Zie oek == * [[Wilde roze (Rosa canina)]] == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&record=Rosa+rubiginosa SoortenBank.nl - beschrieving en ofbeeldingen] {{DEFAULTSORT:Wilde Roze Rosa Eglanteria}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Bloom]] 3cwxf28tsk6jofyehnq4rjaemrx0epw 0 2791 118895 87041 2009-09-17T21:50:10Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Wilde roze''' kan verwiezen naor: *[[Wilde roze (Rosa eglanteria)]] - in 't Nederlaans bekend as de ''egelantier'' *[[Wilde roze (Rosa canina)]] - oek wè bekend as de ''hondsroze'' {{dv}} icyoxl06y51q43qbijqg0jhi7qlxpd1 0 2792 265837 255792 2013-05-10T15:27:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hondsroos bloeiend (Rosa canina).jpg|thumb|250px|Wilde roze]] De '''wilde roze''' of '''hondsroze''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''hondsroos'', [[Latien]]: ''Rosa canina'') is een in de [[Benelux]] inheemse [[roze]]. De struke kump van neture veur in [[Europa (continent)|Europa]], Noord-West Afrika en West-Azië. In Noord-Amerika is de plaante in-evoerd. De struke kan 1 tot 3 meter hoge wonnen. De blaojen en [[tak (plant)|takken]] bin greun of soms roodachtig an-eleupen en hem an de onderkaante gien klieren. De [[stekel]]s bin grotendeels haakvormig ebeugen. De wilde roze bleuit in [[juni]] en [[juli]] mit 4 tot 6 centimeter grote, witte of roze [[bloeme]]n. De kroonblaojen bin veul langer as de [[kelk]]blaojen. De vruch is een ovaalvormige, rood-oranje, 1,5 tot 2 centimeter grote [[rozebottel|bottel]]. De zaojen kunnen zich zonder bevruchting ontwikkelen. Disse roze kump veur op voedselrieke, neet te zure, neet te duustere plekken, zoas in de [[Maasheggen]]. Deur zien stekels bescharmp e zichzelf tegen vraot. ==Gebruuk== Van de rozebottels wonnen onder aandere [[schem|jam]] emaak. De rozebotteljam is riek an [[vitamine C]]. Veerder bevat een rozebottel oek [[vitamine A]], [[vitamine B1|B1]] en [[vitamine B2|B2]]. ==Ekelogische betekenisse== De wilde roze kump mit name veur langse bosranen, in [[hegge]]n en in struukgewassen. De bloemen wonnen deur [[iemn|biejen]] besteuven, de bottels wonnen grege egeten deur verschillende soorten [[voegels]], zoas de [[keuperwiek]] en de [[kramsvoegel]] in de maonden [[december]], [[jannewaori]] en [[febrewaori]]. ==In aandere talen== *[[Duuts]]: ''Hunds-Rose'' *[[Ingels|Engels]]: ''Dog Rose'' *[[Frans]]: ''Églantier'', ''Églantier des chiens'' *[[Latien]]: ''Rosa canina'' *[[Nederlaands|Nederlaans]]: ''hondsroos'' ==[[Nedersaksisch]]== *[[Veluws]]: **''ho{{small()|e}}ndsroos'', ''hondsroze'' **''wilde roos, wilde roze'' **''kannetjesdoren'' ([[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) ==Zie oek== *[[Wilde roze (Rosa eglanteria)]] ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&record=Rosa+canina SoortenBank.nl - beschrieving en ofbeeldingen] ==Ofbeeldingen== <gallery> Ofbeelding:Rosa canina 6.JPG|Wilde roze, bloeme Ofbeelding:Rosa canina.jpg|Wilde roze, rozebottels Ofbeelding:Rosa canina throns.jpg|Wilde roze, stekels Ofbeelding:Rosa_rubiginosa_hips.jpg|Wilde roze, rozebottels </gallery> {{commons|Rosa canina|Wilde roze}} {{commonscat|Rose hip|Rozebottels}} {{DEFAULTSORT:Wilde Roze Rosa Canina)}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 0k8lvj6bhr7i97qpx8aecy56irz6gnq 0 2793 264617 255793 2013-05-06T20:59:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''katjen''' is een bleuiwieze mit bienao of geheel zittende, [[eenslachtig]]e [[bloeme]]n langs de [[bloemspil]]. Bin de bloemen mannelijk (allinnig mit [[meeldraod|meeldraoden]]), dan valt 't '''katjen''' nao de [[bleui]] in zien geheel of. <gallery> Ofbeelding:Corylus_avellana_Hazelnoot_male_flowers.jpg|Katjes van de haozelnoetstruuk Ofbeelding:Els_katjes.jpg|Katjes van de els Ofbeelding:Wilgenkatjes bloeiend.jpg|Katjes van de schietwilg </gallery> ==Zie oek== *[[Kat]] (a-j de huuskat bedoelen) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 4mbhzcj0f7muq2kebqljm623nf8zthv 0 2794 279023 274613 2015-03-27T16:13:54Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Bellis perennis white (aka).jpg|250px|thumb|Meizeumpjen]] 't '''Meizeumpjen''' ([[Latien]]: ''Bellis perennis'') is een kleine, overblievende plant die maximaol 15 centimeter hoog wort. De blaojen staon allemaol in een wortelrozet en bin spatelvormig. De rand van 't blad is ekarteld. An 't eind van de bloemstengel staot één bloemheufdjen. Disse is maximaol 2,5 cm groot en bestaot uut een haart van gele buusbloemen, mit een krans van witte straolbloemen. Zolang 't niet vriest, bin ze 't hele jaor in bleui an te vienen. Oek worren der meizeumpjes gebruukt veur de siertuun. Dit bin [[cultivar]]s mit grote bloemen. == Vortplanting en verspreiding == Meizeumpjes planten zich ongeslachtelijk vort deurdat zich in de oksels van de blaojen ziedstengels vormen die kunnen uutgreuien tot een niej rezet. Die stengeltjes worren niet zo lang, waordeur meizeumpjes dichte matten kunnen vormen. De plant plant zich oek vort via zaojen. Hie komt van oorsprong alleen veur in [[Europa (continent)|Europa]] en Zuudwest-Azië, mar het zich oek in are delen van de wereld verspreit, zoas Noord- en Zuud-Amerika. In heel [[West-Europa]] is ie algemeen. In 't [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]] schient ie achteruut te gaon deur een schimmelinfectie. == Gebruuk == Meizeumpjes hen een symbolische betekenis. Ze gellen as symbool veur maagdelijkheid en daormee samenhangend veur [[Maria]]. Ze worren vaak deur kienders eplukt die der dan een [[Ketten (sieraod)|ketting]] van maken. == Ekelogische betekenis == De plant komt veul veur in [[greslaand]]en. Veural in [[gazon]]s komt ie vaak veur. Eigenaars denken hier verschillend over. Sommigen vienen dat der gezon alleen uut gres heurt te bestaon en bestriejen ze. Are minsen genieten van 't fleurige gezon, en deur de veule bloempjes en de schik die kinders deran kunnen hen. Oek greuit 't meizeumpjen veul in baarmen en in boerengreslaand, dat wel veur de begrippen van vandaag de dag vrie uutvoerig beheerd moet worren. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ** ''lommelommeliefde'' ** ''meibloempie{{small()|n}}'', ''meiblooumpie'' ** ''meibluumpie{{small()|n}}'', ''meizoentie{{small()|n}}'' ([[Ni'jlusen]]) ** ''meizuvertie{{small()|n}}'' * [[Grunnegs]]: ** ''laandjebloum'' ** ''maaibloumpien'' ** ''melaifke'' ** ''vennebloum'' * [[Stellingwarfs]]: ** ''koebloempien'' ** ''paos{{small()|ke}}bloempien'' * [[Tweants]]: ** ''meizoentje'' * [[Urkers]]: ** ''koenebloemetjen'' ** ''madeliefien'' * [[Veluws]]: ** ''maddelief'' ** ''maddeliefje{{small()|n}}, -ie{{small()|n}}'' ** ''meizeum, meizeumpje{{small()|n}}'' ** ''meizuuntie{{small()|n}}'' (veural [[Oost-Veluws]]) ** ''meizeuntie{{small()|n}}'' (veural [[Oost-Veluws]]) ** ''meibloempje, meizoentje'' ([[Niekark]]) ** ''matteliefie{{small()|n}}'' ([[Bunsjoots]]) ** ''meizoem, meizoempje{{small()|n}}'' ([[Armelo]]) ** ''meimaondzuuntje'' ([[Vaossen]]) ** ''meimezuuntie{{small()|n}}'' ([[Heerde]]) ** ''schapenblomme'' ([[Elburg]]) * '''Overig:''' [http://www.meertens.nl/pland/woordenboekartikel.php?term=Madeliefje opzeuken] {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Puttens]]}} {{commons|Bellis perennis}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 4r66olbes4tt00thz40s27g1cm5fz4m 0 2795 292637 292636 2016-12-21T12:24:17Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki De '''Rottige Meente''' is een [[Nederlaand|Nederlaans]] [[netuurrisservaot]], op 'e greens van de perveensies [[Frieslaand]] en [[Overiessel]]. Et is in de [[19e eeuw|19e ieuw]] en [[20e ieuw]] ontstaon deur [[turf]]winning. De naeme betekent lichtkaans "minne gemienschoppelike greide". Et gebied maekt diel uut van de ekelogische heufdstruktuur en is habitatrichtliengebied. Et is in bezit van [[Staotsbosbeheer]]. Mit de Rottige Meente wodde vrogger een veul kleiner gebied in et zuden van [[Ni'jtriene]] anduud. Et was [[gröslaand]] van een minne kwaliteit. Rond [[1900]] begon hier de ontginning, die tot in de jaoren vuuftig votzet wodde. Deur et votgreven van et [[vene (grondsoorte)|vene]] kwam et gebied leger te liggen, waordeur de restaanten leegvene driegden te verdreugen. Om de [[grote vuurvlinder]] en de [[otter]] te bescharmen wodden in [[juni]] [[1955]] inkelde percelen ankocht. Daornao bin d'r nog verschillende dielen bi'jkommen, onder aandere in deur een ruulverkaeveling. Bi'j et vuuftigjaorig bestaon in [[2005]] had et risservaot een totaole oppervlakte van omdebi'j 1000 bunders. Petgatten en legakkers herinneren nog an de turfwinning. Et gebied bestaot veerder uut kleine gröslaandjes, [[trilvene]]n en [[veenmos]]rietlanen. De zeldzeme [[Gruunknolorchis]] is d'r te vienen. Et gebied leit tussen de [[revier]]ties [[Kuunder (revier)|Kuunder]] en [[Lende]] en wodt deursneden deur de [[Scheene]]. Et wodt in et westen begreensd deur de dörpen [[Munnikeburen]], [[Scharpenzeel (Frieslaand)|Scharpenzeel]] en [[Spange]]. Midden in et gebied leit [[Ni'jtriene]]. In de jaoren vuuuftig wodde dwars deur de Rottige Meente een weg anlegd, van [[Wolvege]] naor [[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]] en de [[Noordoostpolder|Noordoostpoolder]]; de hudige N351 (Pieter Stuyvesantweg). [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Netuurgebied in Frieslaand]] [[Kategorie:Stellingwarven]] i8awmg8ux9ogd873pcp3hru27ksdpl7 0 2796 269385 265454 2013-08-12T18:19:03Z AnnaOurLittleAlice 10071 Hebbe probeard t zoovölle meuglik öp Stellingwarfs te loatn liekn, moar verbetter t a'j wilt. Fotoos d'r biej doan. wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Noordpolderzijl (plaats).jpg|250px|thumb|right|[[Polderziel]] is een buurtschop in [[Grunnen]].]] [[Ofbeelding:Johanneskerk Twekkelo-1.jpg|250px|thumb|right|Buurtschoppen heb vaeke een klein kearkske, als deze in [[Twekkel]].]] Een '''buurtschop''' is een [[woonplak]] die niet officieel anschreven is as een woonplak. Krek as [[gehucht]]en wodden buurtschoppen meerstal op [[laandkaorte]]n angeven, mar ze bin in tegenstelling tot gehuchten niet in de officiële staotkundige postkodeplakken as zelsstaandige buurt of dörp opneumen. Vaeke is dat omdat straotnaemen en nommers hierveur omschrievend genog binnen. Buurtschoppen bin vaeke in de volksmond ontstaon, as benaeming veur de lekaosie van een verzaemeling van [[huus|huzen]], [[boerderieje|boerderi'jen]] of [[meule]]ns. Dit wodde ok wel een [[nederzetting]] nuumd. Vule van de oolde buurtschoppen bin ontstaon in gebieden/poolders waor ze vri'j weren om te wonen; zokke gebieden wodden ok wel een ''hering'' nuumd. Omdat et vri'j was, was d'r dan ok gien zeggenschop van of over zoe'n plak. Dit in tegenstelling tot een buurschop of een boerschop, waor een heer of boeren zeggenschop hadden van of over et plakkien. Somstieden wodde een buurschop of boerschop opheven en dan wodde et een buurtschop of gehucht as et klein genog was. Zo hiel of en toe wodden et ok dörpen of steden. ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: **''boerschup'' ([http://www.drentswoordenboek.nl/ Drèents woordenboek]) **''buurt{{small()|e}}'' **''buurtschap, buurtschop'' **''naoberschap, naoberschop'' *[[Graafschopper Platt]]: ''boerschop'' (Platduutse schriefwieze ''Buurschop'', ''Buurschup'') *[[Grunnegs]]: ''noaberschop/-skop'', ''naiberschop/-skop'' *[[Stellingwarfs]]: ''buurtschop'' *[[Tweants|Twents]]: **''noaberschop'' **''noaberskop'' **''buur{{small()|t}}skop'', ''boer{{small()|t}}skop'' *[[Veluws]]: ''buurt{{small()|e}}, buurtschap'' [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Geografie]] [[en:Hamlet (place)]] [[fr:Hameau]] [[ro:Cătun]] [[sl:Zaselek]] eavxwho60zu0o1eujakxtvpb6irp4qk 0 2797 8448 2006-06-28T20:48:15Z Servien 7 deursturing naor [[Buurtschop]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Buurtschop]] k9ooe6e4mlx9rfr525os8gm2xpqhvt2 0 2798 8454 2006-06-29T10:16:57Z Ni'jluuseger 73 Verwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Buurtschop]] g5rqa5i6qfm4k0117yc1bgys615mb36 6 2799 168204 128109 2010-11-24T09:47:01Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki van nl-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Woonserediel]] oufc3ylc7i2uzio4x5dujyyektumixu 0 2800 276709 269193 2014-11-10T18:02:24Z Robin van der Vliet 7603 svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Woonserediel | bestaandsnaam vlagge = Flag of Wonseradeel.svg | bestaandsnaam wapen = Waopen Woonserediel.gif| lokasie = LocatieWûnseradiel | provinsie = [[Frieslaand]] | heufdplaotse = [[Witmarsum]] | oppervlakte = 317,68 | oppervlakte laand = 158,50 | oppervlakte waoter = 159,18 | inwoeners = 11.866 | daotum inwoeners = 1 jan 2007 | dichtheid = 75 | breedtegraod = 53/6//N | lengtegraod = 5/28//E | verkeersaoder = A7, N31, N359 | netnummer = 0515, 0517 | postkode = 8741 - 8823 | op-egaon = [[Zuudwest-Frieslaand]] | }} [[Bestaand:Harlingen_5.40283E_53.05831N.jpg|thumb|right|300px|Satellietfoto de gemiente Woonserediel en omkrieten]] '''Woonserediel''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: {{Audio|469 Wonseradeel.ogg|Wonseradeel}}, [[Freesk|Fries]]: ''Wûnseradiel'') is een veurmaolige [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]] tussen [[Workum]], [[Harlingen (stad)|Harlingen]] en [[Bolsward]]. De gemiente is op 1 jannewaori 2011 opgaon in de ni'je gemiente [[Zuudwest-Frieslaand]]. Woonserediel was een echte [[plattelaand|plattelaansgemiente]]. Veul meensken warken in de agrarische sektor, die grotendiels uut veeteelt bestaot. In et noorden van Woonserediel leit de [[Waddenzee]]; an de westkaante et [[Iesselmeer]]. De omringende gemienten bin [[Harlingen (gemiente)|Harlingen]], [[Franekerediel]] en [[Littenserediel]] en an de [[Ofsluutdiek]] et [[Noord-Hollaand|Noord-Hollaanse]] [[Wieringen]]. == Belangriekste plakken == De gemiente Woonserediel had mar liefst 55 officiële plakken. Et heufdplak was [[Witmarsum]]. De Nederlaanse naemen weren de officiële. === Dörpen en gehuchten === Antal inwoners per woongebied op [[1 jannewaori]] [[2004]]: {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |'''Stellingwarfse naeme'''||'''''Friese naeme'''''||'''Antal''' |- |[[Makkum (Frieslaand)|Makkum]]||''Makkum''||ALIGN="right"|3260 |- |[[Witmarsum]]||''Wytmarsum''||ALIGN="right"|1600 |- |[[Arum]]||''Arum''||ALIGN="right"|910 |- |[[Kimswerd]]||''Kimswert''||ALIGN="right"|510 |- |[[Pingjum]]||''Penjum''||ALIGN="right"|510 |- |[[Parrege]]||''Parregea''||ALIGN="right"|360 |- |[[Exmorre]]||''Eksmoarre''||ALIGN="right"|350 |- |[[Lollum]]||''Lollum''||ALIGN="right"|300 |- |[[Woons]]||''Wûns''||ALIGN="right"|300 |- |[[Burgwerd]]||''Burchwert''||ALIGN="right"|280 |- |[[Tjerkwerd]]||''Tsjerkwert''||ALIGN="right"|280 |- |[[Izzegehuzum]]||''Skuzum''||ALIGN="right"|220 |- |[[Schettens]]||''Skettens''||ALIGN="right"|210 |- |[[Schraord]]||''Skraard''||ALIGN="right"|180 |- |[[Gaast (Woonserediel)|Gaast]]||''Gaast''||ALIGN="right"|160 |- |[[Zurich (Frieslaand)|Zurich]]||''Surch''||ALIGN="right"|160 |- |[[Hartwerd]]||''Hartwert''||ALIGN="right"|150 |- |[[Ferwoolde]]||''Ferwâlde''||ALIGN="right"|130 |- |[[Cornwerd]]||''Koarnwert''||ALIGN="right"|100 |- |[[Dedgum]]||''Dedzjum''||ALIGN="right"|90 |- |[[Hichtum]]||''Hichtum''||ALIGN="right"|70 |- |[[Hieslum]]||''Hieslum''||ALIGN="right"|70 |- |[[Allingewier]]||''Allingawier''||ALIGN="right"|60 |- |[[Longerhouw]]||''Longerhou''||ALIGN="right"|60 |- |[[Piaam]]||''Piaam''||ALIGN="right"|50 |- |[[Kornwerderzaand]] '''*'''||''Koarnwertersân''||ALIGN="right"|26 |} </TD></TR></TABLE> <small>Bron: CBS</small><br /> '''*''' Et CBS nuumt et gebied westelik van de spuien in de [[Ofsluutdiek]] 'Kornwerderzaand', wiels et eigenlike Kornwerderzaand oostelik van de spuien leit. De ienige huzen westelik van de spuien staon midden op 'e ofsluutdiek bi'j 'Breezaanddiek'. Hier wonen vier meensken (ofrond op tientallen bin dat d'r 0). De huzen bi'j Kornwerderzaand vallen in de CBS-indieling onder et butengebied van Zurich. Overige officiële plakken: {| |- | width="33%" valign="top" | * [[Arkum]] * [[Atzeburen]] * [[Baorderburen]] * [[Baburen]] * [[Breezaanddiek]] * [[De Blokken]] * [[Dieksterburen]] * [[Doniaburen]] * [[Eemswoolde]] * [[Engwier]] | width="33%" valign="top" | * [[Exmorreziel]] * [[Gooium]] * [[Grauwe Kat]] * [[Harkeziel]] * [[Hayum]] * [[Hemert]] * [[Izzerdeburen]] * [[It Fliet]] * [[Jonkershuzen]] * [[Jousterp]] | width="33%" valign="top" | * [[Kampen (Woonserediel)|Kampen]] * [[Kooihuzen]] * [[Kooldehuzum]] * [[Rietseterpe]] * [[Scharneburen]] * [[Straand (Woonserediel)|Straand]] * [[Vierhuzen (Woonserediel)|Vierhuzen]] * [[Wonneburen]] |} === Buurtschop === Naost disse officiële plakken beston de gemiente uut de volgende [[buurtschop]]pen: * [[Sieswerd]] * [[Sjungediek]] == Bevolkingsontwikkeling == De inwonerantallen in de jaoren weren: * [[2008]] - 11.914 * [[2007]] - 11.897 * [[2006]] - 11.891 * [[2005]] - 11.881 * [[2004]] - 11.939 * [[2003]] - 11.931 * [[2002]] - 11.971 * [[2000]] - 11.804 * [[1974]] - 11.729 * [[1964]] - 12.324 * [[1954]] - 13.635 * [[1880]] - 12.863 * [[1848]] - 9270 * [[1796]] - 6989 * [[1714]] - 7483 {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Frieslaand]] td1me5fpqe1b84t04ntf76ljo131set 0 2801 289639 265340 2016-10-29T12:03:19Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{coordinate|NS=52.616848|EW=6.318386|region=NL-OV|type=city|map=right|maplevel=adm2nd|article=/}} '''De Kievitshaar''' is een gehuchien bi'j het [[Boswachteri'je Stappest|Staatsbos]] ien de gemiente [[Hardenbarg (gemiente)|Hardenbarg]] met een paar [[boerderieje|boerderi'jen]], en lig an een zaandweg tussen [[De Balk]] en [[Stappest]]. Iene die De Kievitshaar umschreven hef in ien van zien gedichten is [[H. Sterken Rzn|Hendrik Sterken Rzn]] uut de [[buurtschop]] [[De Maot]] (gemiente [[Stappest]]). Disse dichter, historicus, harmonicaspeuler en vroggere boer hef altied vlakbi'j De Kievitshaar ewoond. Uut zien gedicht ''De Kievitshaar'' (1966): <poem style="margin-left:2em"> [...] Driej huuzen stunden ienzaam doar hoog boaven op de belt Rondumme lag gezichten wied het grote heideveld Twie'j bergen weerskàànt van de weg net of 't een vesting was En onder ien het leege làànd doar schittern De Haarplas Doar gonk de olde weg toe langs van Möppelt noar de Schààns Wie onderweg dan rösten wol gaf Kievitshaar een kààns Ien 't oosters huus, woar vrogger tied een herberg is ewest 't Lig met de ramen noar de weg net àànders as de rest Bi'j de herberg stiet het bakhuus nog de baknoamt is niet meer Op d' olde muure ku'j nog zien hoe of het was weleer [...]</poem> [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Hardenbarg]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] 1af0zfo7b2egi6rl2n8a4vlhcry2uh2 0 2802 8462 2006-06-29T13:38:25Z Ni'jluuseger 73 deursturing naor [[Ni'jlusen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ni'jlusen]] mbn7pfvtyl4yr486uy3vnyctha103d9 0 2804 278240 264033 2015-03-15T16:07:55Z Skriuwer 11349 /* Waarken */ Jaartal IHSEH was niet goed, is 1969, verplaatst naar 2e positie wikitext text/x-wiki '''Hendrik Entjes''' ([[Rheine]], [[Westfalen]], [[17 september]] [[1919]] - [[Ni'jlusen]], [[8 meie|8 mei]] [[2006]]) was dialectoloog en hooglerer [[Nedersaksisch]] an de [[Rieksuniversiteit Grunning]]. Hi'j was ien van de anfieteraors van de Nedersaksische taal en [[Nedersaksische schrieveri'je|literetuur]] binnen de [[Nedersaksische Beweging]]. ==Waandel== As kiend kwaamp hi'j naor [[Vroomshoop]], daoras hi'j opgreuiden. Hi'j gaf les in [[Nederlaands]] in [[Almelo]], [[Amersfoort]] en [[Zwolle]]. Van 1960 töt 1964 was hi'j lector Nederlaandse taal- en letterkunde an de [[Westfälische Wilhelms-Universität]] in [[Münster (stad)|Münster]]. Daarnao weur hi'j wetenskappelike kracht op 't [[Nedersaksisch Instituut]] van de [[Rijksuniversiteit Groningen]] onder prof. dr. [[Klaas Heeroma]], de eerste hooglerer [[Nedersaksische taol- en letterkunde]]. Tien jaor later weur Entjes zölf hooglerer [[Nedersaksisch]], töt zien emeritaot in 1982. ==Onderwaarpen== Entjes zetten hum in veur een gelieke achting veur 't [[Nedersaksisch]] ten opzichte van wat ze veur enkele jaoren nog 't ''Algemien Beschaafd Nederlaands'' neumden. Hi'j maakten studie van taal en volksleben in Oost-[[Nederlaand]] en angrenzende gebieden in [[Duutslaand]], en schreef veule boeken en stokkies in tiedschriften. Ien van zien bezundere interesses was [[t Vjenne]], zien geschiedenis en zien taal (daor as-e op epromoveerd is). Ok hef-e an literaire producties mitewaarkt, ondermeer as redacteur van het tiedschrift [[Boekenbus]], en mitwarker van [[Twijspaalk]], en hef e mitehölpen um de literatuur van [[Oaveriessel]] op de kaorte te zetten.<ref>Bartels-Martens, Gees (1997), ''Een rondje Nieuwleusen: Een bescheiden rondgang door de literatuur en geschiedenis van Nieuwleusen'', Kampen: IJsselacademie.</ref> ==Waarken== * ''Woordenboek van het Vriezenveens'' (1969) * ''In Holland staat een huis. Niederländisch für anfänger'' (1969) * ''Bij ons in Nederland. Niederländisch für Fortgeschrittene'' (1970) * ''Die Mundart des Dorfes Vriezenveen in der niederländischen Provinz Overijssel'' (diss., 1970) * ''Omme sonderlinge lieve toe den vene. Uit de geschiedenis en het volksleven van Vriezenveen'' (1970) * ''Het dialect van Winterswijk'' (1971-1982) * ''"Kann nit verstan". Eine Einführung ins Niederländische'' (1973) * ''Dialektatlas van Gelderland en Zuid-Overijsel'' (1973) * ''Dialecten in Nederland'' (1974) * ''Nedersaksische taal- en letterkunde'' (1975) * ''Van duivels, heksen en spoken. Nederlandse volksverhalen'' (1976) * ''Over het ontstaan van Vriezenveen'' (1979) * ''Verzamelde gedichten / door [[Johanna van Buren|Johanna F. van Buren]]; verz. en van een verklarende woordenlijst voorz. door H. Entjes'' (1981) * ''Dialektatlas van Zuid-Drente en Noord-Overijsel'' (1982) * ''Mundartatlas der alten Grafschaft Bentheim von A. Rakers'' (1993, mit [[Hermann Niebaum]]) ==Buten dizze webstee== *[http://www.sont.nl/index.php?option=com_content&task=view&id=13&Itemid=5 Filmpien mit 'n kört interview mit Hendrik Entjes] *[http://www.meertens.knaw.nl/vdw/2000.1/entjes.html Interview mit Hendrik Entjes op de webstee van 't Meertens Instituut] ==Verwiezings== <div class="references-small"> <references/> </div> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Entjes, Hendrik}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Oaveriessel]] [[Kategorie:Tweante]] [[Kategorie:Duutslaand]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je]] [[Kategorie:Taolkundige]] 32y1abrhj4l9e1iafehu59uq73augd5 0 2805 269188 269167 2013-08-08T08:10:10Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Ni'jeferd | bestaandsnaam vlagge = VlagNijefurd.jpg | bestaandsnaam wapen = WapenNijefurd.jpg | lokasie = LocatieNijefurd | provinsie = [[Frieslaand]] | heufdplaotse = [[Workum]] | oppervlakte = 289,17 | oppervlakte laand = 96,68 | oppervlakte waoter = 192,49 | inwoeners = 10.887 | daotum inwoeners = 1 jan 2007 | dichtheid = 113 | breedtegraod = 52.98 | lengtegraod = 5.45 | verkeersaoder = N359 | netnummer = 0514, 0515 | postkode = 8584, 8711 - 8779 | op-egaon = [[Zuudwest-Frieslaand]] | }} '''Ni'jeferd''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]/[[Fries]]: ''Nijefurd'', {{Audio|458_Nijefurd.ogg|<small>uutspraoke</small>}}) is een veurmaolige [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in de Nederlaanse perveensie [[Frieslaand]]. Ni'jeferd is op [[1 jannewaori]] [[2011]] opgaon in de ni'je perveensie [[Zuudwest-Frieslaand]]. Bi'j n eerdere gemientelike herindieling in [[1984]] is t vormd deur de fusie mit een groot diel van de veurmaolige gemiente [[Hemelumer Ooldeferd]] en de statties [[Workum]], [[Hindeloopen]] en [[Stavoren]]. Omdat ''Ooldeferd'' of in et Fries ''Aldefurd'' zoiets betekent as ''oold-rechtsgebied'', hebben ze de ni'je gemiente Ni'jeferd nuumd. ==Belangriekste plakken== De gemiente Ni'jeferd telde negen officiële plakken, waoronder drie van de Friese elf [[Stad (woonstee)|steden]]: [[Hindeloopen]], [[Stavoren]] en [[Workum]]. Workum was ok et heufdplak. De Nederlaanse naemen weren de officiële, allienig de naeme van [[Et Heidenschop]] was officieel [[Freesk|verfriest]] tot ''It Heidenskip''. De plaknaembodden bin in de hiele gemiente deurgaons twietaelig Nederlaans en Fries. Omdat de gemiente een veurkeursbeleid veur de Friese naemen propegeert, wodden de Nederlaanse naemen onder de Friese naemen vermeld. ===Steden en dörpen=== Antal inwoners per woongebied op [[1 jannewaori]] [[2004]]: {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |'''Stellingwarfse naeme'''||'''''Friese naeme'''''||'''Antal''' |- |[[Workum]]||''Warkum''||ALIGN="right"|3880 |- |[[Koudum]]||''Koudum''||ALIGN="right"|2600 |- |[[Stavoren]]||''Starum''||ALIGN="right"|980 |- |[[Hindeloopen]]||''Hylpen''||ALIGN="right"|870 |- |[[Warns]]||''Warns''||ALIGN="right"|730 |- |[[Hemelum]]||''Himmelum''||ALIGN="right"|500 |- |''[[Et Heidenschop]]''||It Heidenskip||ALIGN="right"|380 |- |[[Molkwerum]]||''Molkwar''||ALIGN="right"|220 |- |''[[Scharl]]'' '''*'''||''Skarl''||ALIGN="right"|70 |- |[[Ni'jhuzum]]||''Nijhuzum''||ALIGN="right"|40 |} <small>Bron: CBS</small><br /> '''*''' Gien officiële plak binnen de gemiente ===Buurtschoppen=== Naost disse officiële plakken beston de gemiente uut de volgende [[buurtschop]]pen: * [[Bovenburen]] * [[Galamedammen]] * [[Grote Wiske]] * [[De Hel]] * [[Kleine Wiske]] * [[Laaxum]] (''Laaksum'') * [[Ni'jburen]] * [[Scharl]] (''Skarl'') * [[Trophorne]] {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Frieslaand]] 3ih2scp1st9a1hurt2okaca65kvi7yg 0 2811 271009 269197 2013-10-30T19:11:00Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Wymbritserediel | bestaandsnaam vlagge = VlagWymbritseradiel.jpg | bestaandsnaam wapen = WapenWymbritseradiel.jpg | lokasie = LocatieWymbritseradiel | provinsie = [[Frieslaand]] | heufdplaotse = [[Ielst (stad)|Ielst]] | oppervlakte = 162,74 | oppervlakte laand = 138,33 | oppervlakte waoter = 24,41 | inwoeners = 16.136 | daotum inwoeners = 1 jan 2007 | dichtheid = 117 | breedtegraod = 53/1/0 | lengtegraod = 5/37/0 | verkeersaoder = A7, N354, N359 | netnummer = 0514, 0515 | postkode = 8529 - 8774 | op-egaon = [[Zuudwest-Frieslaand]] | }} '''Wymbritserediel''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Wymbritseradeel'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Wymbritseradiel'') is een veurmaolige gemiente in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et lag in een hoefiezervorm rond de gemiente [[Sneek (gemiente)|Sneek]] en was een plattelaansgemiente. Et heufdplak was [[Ielst (stad)|Ielst]]. In de volksmond wodde vaeke praot over ''Wymbrits''. Op 1 jannewaori 2011 is de gemeente Wymbritserediel opgaon in de ni'je gemiente [[Zuudwest-Frieslaand]]. == Ontstaon == De gemiente Wymbritserediel is nao de gemientelike herindieling van [[1 jannewaori]] [[1984]] vormd deur de fusie mit de veurmaolige gemienten [[Ielst (gemiente)|Ielst]], Wymbritserediel en inkelde dielen van [[Woonserediel]] mit de dörpies [[Kouferderrige]] en [[Smallebrogge]] en van [[Doniawerstal]] mit et dörp [[Greonterp]]. Sund [[1986]] is de officiële naeme van de gemiente et Friestaelige ''Wymbritseradiel''. De Nederlaanse naeme wodt sund die tied ok wel bruukt as onderscheid veur de oolde gemiente Wymbritserediel van veur [[1984]]. == Belangriekste plakken == De gemiente Wymbritserediel had 28 officiële plakken. De heufdplak is [[Ielst (stad)|Ielst]], ien van de Friese elf [[Stad (woonstee)|steden]]. De Nederlaanse naemen weren de officiële. De plaknaembodden bin in de hiele gemiente twietaelig Nederlaans en Fries. Omdat de gemiente een veurkeursbelied veur de Friese naemen propegeert, wodden de Nederlaanse naemen onder de Friese naemen vermeld. === Stad en dörpen === Antal inwoners per woongebied op [[1 jannewaori]] [[2004]]: {| class=toccolours style="margin: 0em 0em;" |'''Stellingwarfse naeme'''||'''''Friese naeme'''''||'''Antal''' |- |[[Ielst (stad)|Ielst]]||''Drylts''||ALIGN="right"|3180 |- |[[Heeg]]||''Heech''||ALIGN="right"|2000 |- |[[Scharnegoutum]]||''Skearnegoutum''||ALIGN="right"|1580 |- |[[Wooldsend]]||''Wâldsein''||ALIGN="right"|1320 |- |[[Oppenhuzen]]||''Toppenhuzen''||ALIGN="right"|1150 |- |[[Ni'jlaand]]||''Nijlân''||ALIGN="right"|800 |- |[[Blauwhuus]]||''Blauhûs''||ALIGN="right"|600 |- |[[Ooldege (Wymbritserediel)|Ooldege]]||''Aldegea''||ALIGN="right"|570 |- |[[Hommerts]]||''De Hommerts''||ALIGN="right"|560 |- |[[Gauw]]||''Gau''||ALIGN="right"|380 |- |[[Folsgare]]||''Folsgeare''||ALIGN="right"|340 |- |[[Uutwellingerge]]||''Twellingea''||ALIGN="right"|330 |- |[[Jutriep]]||''Jutryp''||ALIGN="right"|290 |- |[[Oosthem]]||''Easthim''||ALIGN="right"|290 |- |[[Gaastmeer]]||''De Gaastmar''||ALIGN="right"|240 |- |[[Goënge]]||''Goaiïngea''||ALIGN="right"|180 |- |[[Indiek]]||''Yndyk''||ALIGN="right"|130 |- |[[Abbege]]||''Abbegea''||ALIGN="right"|120 |- |[[Izzege]]||''Idzegea''||ALIGN="right"|120 |- |[[Tirns]]||''Turns''||ALIGN="right"|100 |- |[[Westhem]]||''Westhim''||ALIGN="right"|100 |- |[[Kouferderrige]]||''Koufurderrige''||ALIGN="right"|80 |- |[[Wolsum]]||''Wolsum''||ALIGN="right"|70 |- |[[Greonterp]]||''Greonterp''||ALIGN="right"|60 |- |[[Ypecolsge]]||''Ypekolsgea''||ALIGN="right"|50 |- |[[Tjalhuzum]]||''Tsjalhuzum''||ALIGN="right"|30 |- |[[Zaandfirden]]||''Sânfurd''||ALIGN="right"|20 |- |[[Smallebrogge]]||''Smelbrêge''||ALIGN="right"|0 |} </TD></TR></TABLE> <small>Bron: CBS</small><br /> === Buurtschoppen === Naost disse officiële plakken beston de gemiente uut de volgende [[buurtschop]]pen: * [[Abbegaasterketten]] (''Abbegeasterketting'') * [[Anneburen (Wymbritserediel)|Anneburen]] (''Annabuorren'') * [[Dri'jsterhuzen]] (''Draeisterhuzen'') * [[Feyteburen]] * [[Jouswerd (Wymbritserediel)|Jouswerd]] * [[De Kleine Gaastmeer]] (''De Lytse Gaastmar'') * [[Lippenwoolde]] * [[Lytshuzen]] * [[Ni'jeklooster]] (''Nykleaster'') * [[Ni'jeziel]] (''Nijesyl'') * [[Osingehuzen]] (''Oasingahuzen'') * [[Piekeziel]] (''Pikesyl'') * [[Remswerd]] * [[Vuufhuus]] (''Fijfhûs'') * [[Vissersburen]] (''Fiskersbuorren'') {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Frieslaand]] fsvhukc5t3mb77wrbgryubcxwc20a39 0 2812 269189 255972 2013-08-08T08:11:10Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Sneek''' kan verwiezen naor: * een Nederlaanse stad, zie [[Sneek (stad)]] * een veurmaolige Nederlaanse gemiente, zie [[Sneek (gemiente)]] {{dv}} tfsumhznnjq3wfggub8ezflzg9x8j83 0 2814 276804 276797 2014-11-18T17:08:23Z Robin van der Vliet 7603 svg waopen wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Veurmaolige gemeente | naam = Sneek | bestaandsnaam vlagge = Flag of Sneek.svg | bestaandsnaam wapen = Sneek wapen.svg | lokasie = LocatieSneek | provinsie = [[Frieslaand]] | heufdplaotse = [[Sneek (stad)|Sneek]] | oppervlakte = 34,03 | oppervlakte laand = 30,50 | oppervlakte waoter = 3,35 | inwoeners = 33.427 | daotum inwoeners = 1 jan 2010 | dichtheid = 1085 | breedtegraod = 53/02/0/N | lengtegraod = 5/40/0/E | verkeersaoder = A7, N354 | netnummer = 0515 | postkode = 8600 - 8633 | op-egaon = [[Zuudwest-Frieslaand]] | }} |- |[[Bestaand:Sneek_5.66871E_53.03119N.jpg|thumb|right|300px|Satellietfoto Sneek en omkrieten]] |} '''Sneek''' ({{Audio|464_Sneek.ogg|<small>uutspraoke</small>}}, [[Freesk|Fries]]: ''Snits'') is een veurmaolige gemiente in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. De gemiente had op [[1 jannewaori]] [[2007]] 33.115 inwoners (bron: CBS) en het een oppervlakte van 34,03 [[vierkaante kilemeter|km²]], waorvan 3,35 km² [[woater|waeter]]. De heufdplak was de gelieknaemige stad [[Sneek (stad)|Sneek]]. De [[poletiek]]e verhooldings van de gemiente bin globaol identitiek an et laandelike gemiddelde. Op 1 jannewaori 2011 is de gemiente opgaon in de ni'je gemiente [[Zuudwest-Frieslaand]]. ==Belangriekste plakken== De gemiente Sneek had vier officiële plakken. Et heufdplak was de stad Sneek. De Nederlaanse naemen bin de officiële, allienig Iesbrechtum is officieel verfriest tot Ysbrechtum. ===Stad en dörpen=== Antal inwoners per woongebied '''*''' op [[1 jannewaori]] [[2004]]: {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |'''Stellingwarfse naeme'''||'''''Friese naeme'''''||'''Antal''' |- |[[Sneek (stad)|Sneek]]||''Snits''||ALIGN="right"|31.310 |- |[[Loënge]]||''Loaiïngea''||ALIGN="right"|700 |- |''[[Iesbrechtum]]''||Ysbrechtum||ALIGN="right"|650 |- |[[Offingewier]]||''Offenwier''||ALIGN="right"|180 |} <small>Bron: CBS</small><br /> '''*''' Woongebied: woongebied en bi'jbeheurende omliggende gebied buten de bebouwde koeme. De gegevens per woongebied bin niet beschikber; et butengebied van de gemiente Sneek is relatief klein. Tot de gemientelike herindieling in 1984 beheurden de dörpen Loënge, Offingewier en Iesbrechtum (Ysbrechtum) bi'j de oolde gemiente [[Wymbritserediel (veurmaolige gemiente)|Wymbritserediel]]. ==Galleri'je== <gallery> Bestaand:Sneek_anzicht.jpg|Sneek, anzicht Bestaand:Sneek_poorte.jpg|Sneek, poorte </gallery> {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Frieslaand]] h0t6ufwrx8hplgu5yx959rih2oxl8xq 0 2815 283910 283698 2016-02-25T14:42:57Z 193.104.215.11 /* Algemaine woorden */ wikitext text/x-wiki {{etelazie}}Dit is n '''Grönnegse toalwiezer''' op Wikipedie. t Is bedould om de Grönnegse toal te beschrieven en zo sprekers en nait-sprekers de Grönnegse toal zain te lôten en eventuweel heur dijent de leren. Dingen dij man hier vinden kin binnen woordenliesten, grammoatiek, oetsproak, spèllen en zegswiezen. == Info veurof == [[Ofbeelding:Grunnegs toalkoart.JPG|right|thumb|Dailen van Noord-Nederlaand woar man Grunnegs proat]] {{heufdartikel|Grunnegs|gos}} t Grönnegs is de dialektgroep dij proat wordt ien pervìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grönnen]] en de grìnsgebieden mit [[Drenthe|Drìnt]] en [[Fraislaand]]. t Bestaait oet meerdere dialekten, woardeur nait overaal t zölfde Grönnegs proat wordt. Om toch alle Grunnegse dialekten heur stee te geven, worden dialektverschillen in dit woordenbouk goud vermeld. Hieronder stoan de Grönnegse dialekten van west noar oost tou. Doarachter staait roegweegs t toalgebied en doarachter tuzzen hoakjes de kode dij broekt wordt om t dialekt aan te geven. * [[Pompsters]], ien t Fraise dörp [[De Pomp]] (KPM) * [[Westerkwartaars]], aan zuudwestkaant van t [[Raitdaip]] (WEK) * [[Hoogelaandsters]], op [[Hoogelaand]] (HGL) * [[Stadjeders]], ien [[Grunnen (stad)|Stad]] en [[Hoaren (Grunnen)|Hoaren]] (STD) * [[Noordvelds]], ien de kop van [[Drenthe|Drìnt]] (NVL) * [[Oldambtsters]], ien oostelk [[Fivelgo]], noordelk [[Oldambt (streek)|Oldambt]] en [[Bennewold]] en der om tou (OLD) * [[Veenkolonioals]], ien de Veenkelonien en om en bie [[Winschoot]] (VEK) * [[Westerwolds]], om en bie de dörpen [[Troapel]], [[Zèlng]] en [[Onstwedde]] (WEV) == Oetsproak == {{heufdartikel|Grunnegs (oetsproak)|gos}} Ien t Grunnegs worden letters over t aalgemain net zo oetsproken as ien t Nederlaands. Dochs binnen der wel n aantel letters dij aans oetsproken worden. Zinnen worden voak wel hail aans oetsproken, deurdat Grunnegers voak hail vlot proaten. Der wordt voak zègd dat t Grunnegs zo schreven wordt as dat t oetsproken wordt, môr as man perzies schrieven gaait as dat man proat, den krigst veurbeelden as dit: Veurbeeld 1 :'''Schriefwieze''': "Dat het hai aiglieks nait doan," zegt zien bruier :'''Oetsproak''': Daddedde ailieks naaidoan, sètsien bröjr Veurbeeld 2 :'''Schriefwieze''': Woarom schriefst doe heur nait woar of t is?" :'''Oetsproak''': Woarem ssriefstoeweur naait woaroftis? Veurbeeld 3 :'''Schriefwieze''': Dij kerel staait doar nou al doagen laank te wachten :'''Oetsproak''': Dij kirrol staaitoar nouwaal doakhnglaank twach n Veurbeeld 4 :'''Schriefwieze''': Maggen joe doar nait in? :'''Oetsproak''': Makhngjoe doarnaaidin? De ö is de i in de Nederlaandse oetsproak van "shirt". De kombinoatsie kh is de Duutse g. De kombinoatsie oa is de oo ien "oor". Zai t heufdartikel veur meer informoatsie. == Spèllen == {{heufdartikel|Grunnegs (spèllen)|gos}} Veur t Grunnegs bestaait gain vaaste spèllen en t is nait standerdiseerd. Der is wel n veurkeursspèllen dij ien elk dialekt as standerd zain wordt, môr nait aaltieds broekt wordt, omreden der nait veul weet van is. Zai t heufdartikel veur meer informoatsie over de spèllen van t Grunnegs. == Grammoatiek == {{heufdartikel|Grunnegs (grammoatiek)|gos}} De grammoatiek van t Grunnegs verschilt ien veul zoaken van dij van t Nederlaands. t Is zowel verwaant aan dijent van t Frais en Leegsaksisch, wat perzies dudelk môkt wat t Grunnegs is, Friso-Saksisch. == Biezundere woorden == {{heufdartikel|Grunnegs (biezundere woorden)|gos}} Ien t Grunnegs bestoan der n aantel woorden woarvan t gebroek of de betaikenis ôfwiekt van de Nederlaandse. Dizze woorden worden ien t heufdartikel beschreven. == Woorden noar kategorie == {{heufdartikel|Grunnegs (kategorie)|gos}} Man kin noast t zuiken op letters, ook zuiken op kategorie. Hier stoan aalmoal woorden biemekoar dij wat mit n bepoald onderwaarp te doun hebben. == Algemaine woorden == Ien dizze seksie kin man zuiken op letter: [[Grunnegs A|A]] - [[Grunnegs B|B]] - C - [[Grunnegs D|D]] - [[Grunnegs E|E]] - [[Grunnegs F|F]] - [[Grunnegs G|G]] - [[Grunnegs H|H]] - [[Grunnegs I|I]] - [[Grunnegs J|J]] - [[Grunnegs K|K]] - [[Grunnegs L|L]] - [[Grunnegs M|M]] - [[Grunnegs N|N]] - [[Grunnegs O|O]] - [[Grunnegs P|P]] - Q - [[Grunnegs R|R]] - [[Grunnegs S|S]] - [[Grunnegs T|T]] - [[Grunnegs U|U]] - [[Grunnegs V|V]] - [[Grunnegs W|W]] - X - Y - [[Grunnegs Z|Z]] {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Kavort||envelop |- |Keroazie||moed ([[Engels|EN]]: courage) |- |Kippen||kantelen |- |Klaaien/graimen||morsen |- |Klontje||kandijbrok |- |Kloed(e)||klont/dik persoon (negatief) |- |Knipnoagels||hete kolen |- |Knuppen||knopen |- |[[Koare]]||kruiwagen |- |Konstelloatsie||sterrenbeeld (EN: constellation) |- |Kopstubber||ragebol |- |[[Ko|Kou/boekou]]||koe |- |Krep||onkruid |- |Kroagbonk||sleutelbeen |- |Krödde||onkruid |- |Kruudoorns||kruisbessen |- |Kullen||mislukken |- |Kwedeln, reuteln, proatjen||kletsen |- |Leeg||laag |- |Lief||lichaam/buik |- |Liek||gelijk, zoals, recht, evenwijdig |- |Liepen||huilen (zn) |- |Liggoam||lichaam |- |Loek||Lübeck |- |Loeren||kijken (negatief) |- |[[Looprekke|Loophek]]||babybox |- |Loos||slim (negatief) |- |[[Daarp|Loug/dörp]]||dorp |- |Meer||merrie |- |Mieren||zeuren |- |Miezer, miegel||motregen |- |Min||slecht |- |Minne||moe |- |Mis||mis/mesthoop |- |Mishottjen||mislukken |- |Mizze||miskraam |- |Moaden||paren |- |[[Moor (toponiem)|Moor]]||moeras |- |[[Mous]]||boerenkool |- |Mug||vlieg |- |Neevie||mug |- |Nikken||begroeten |- |Noaber/nijber/naiber||buurman/naaste |- |Noaberschop/noaberskop||buurt |- |Noaberske (zn)||buurvrouw |- |Noaberske (bw)||naburige |- |[[Berre|Nust/bèr(re)]]||bed |- |Oate||vader (verouderd) |- |Omstebeurten||om de beurt |- |Oetzied/uutzied||opzij |- |Opoe||oma |- |Oust||knoest |- |Over||via (ik gaai over Veendam noar Stad tou) |- |Paart||deel |- |Pafken||roken |- |[[Peerd]]||paard |- |Peperwörrel||Mierikswortel |- |Peut(e)/pudde/put(te)||put |- |Pikken||kleven |- |Pitten/sloapen/pomen||slapen |- |Plaze||verwaand persoon |- |Plof/ploffiets(e)/plovvert||brommer |- |Poezen||hard blazen |- |Pool||muts, pet |- |Puut/pude/pute||(plastic) zak |- |Raaimen||rijmen |- |Raimen/riemen/klaaien||morsen |- |Raaive||gereedschap |- |Reren/schraaien/blèren||huilen (ww) |- |Riepe||stoep |- |Rieten||trekken |- |Rijer||kantonrechter |- |Saus||saus, latex verf |- |Sauzen||verven (latex) |- |Schienvat||zaklantaarn |- |Schoet||schort |- |Schuddeldouk||vaatdoek |- |Schosstain/schösstain||schoorsteen |- |Schotjen||slenteren |- |Schovvel||onkruidspade |- |Sikkom/sikkem||bijna/ongeveer, zomaar/toch nog even |- |Slaif||soeplepel (niet pollepel) |- |Slicht/schel||scheef |- |Slim||erg |- |[[Slik]]||snoep |- |Sloek||keel |- |Smok||zoen |- |Snappen||begrijpen, happen, zwiepen (bv. van een flexibele stok) |- |Snoarske||schoonzus |- |Snits||winst |- |Snoetjeknovveln||zoenen/vrijen |- |Snok||de hik |- |Soezen||zeuren |- |Spaigelploat(e)||cd |- |Stain||steen/pit (van een vrucht) |- |Steekruif||koolraap |- |Stiefels||laarzen/schoenen |- |Stoer||moeilijk |- |Stranpel||boomstronk |- |Strupen||omhoog doen (bv. rolgardienen of maauwen), strikken |- |Taauwkevlais||rollade |- |Vernaggeln/diggeln||vernielen |- |Veurtieds||van tevoren |- |Visker||visser (hobbie) |- |Viskerman||visser (beroeps) |- |Vlod, vloud||vloed |- |Vlod||vlooi |- |Vlodde||kwakje |- |Vlödde, room||room |- |Voaie||lief klein kereltje (OLD), vader (WEK) |- |[[Feil|Volle/ vaile]]||dweil |- |Vot||weg |- |Waalske bonen||tuinboon |- |Wakken, haauwen, pruigeln||slaan |- |Weerglas||barrometer |- |[[Deern|Wicht]]||meisje |- |Wied||ver |- |Wizze (bw)||zeker |- |Wizze (zn)||zwangerschap |- |Zedel||folder |- |Zeup||borrel |- |Zoepen (ww)||drinken |- |Zoepen (zn)||karnemelk |- |Zoepenbrij||karnemelkse pap |- |Zok heugen||zich herinneren |- |Zuneg|| zuinig; nauwelijks |} == Waarkwoorden == {{heufdartikel|Grunnegs (waarkwoorden)|gos}} Ien t Grunnegs worden waarkwoorden nait aaltieds zo vervougd as ien t Nederlaands. Doarom worden vervougens van waarkwoorden hier geven. == Geogroafie == {{heufdartikel|Grunnegs (geogroafisch)|gos}} Onder dit kopke kin man lezen hou bepoalde ploatsnoamen, landen en gebieden ien t Grunnegs nuimd worden. Dizzent worden aanders nait aaltieds broekt en worden den gewoon vervongen deur de aaigense benoamen van dat gebied of de Nederlaandse noam. == Zegswiezen == {{heufdartikel|Grunnegs (zegswiezen)|gos}} Ien t Grunnegs bestoan n hail ìnde zegswiezen dij ôfwieken van t Nederlaands. Ook n hail ìnde wieken ôf van t Leegsaksisch, woardeur de maiste zegswiezen typisch Grunnegs binnen. Ien t Grunnegs Nederlaands worden dizze zegswiezen sums letterlieks vertoald, woardeur der wel ais misverstanden ontstoan. == Westerwôlds == {{heufdartikel|Grunnegs (Westerwoolds)|gos}} t Westerwôlds nemt n biezunder stee binnen t Grönnegs toalgebied ien. Doarom wordt der binnen dizze toalwieze ook n apaarte ziede aan dit dialekt besteed. == Westerkertaaiers == {{heufdartikel|Grunnegs (Westerkertiers)|gos}} Ook t Westerkertaaiers nemt n biezunder stee binnen t Grönnegs toalgebied ien. Doarom wordt der binnen dizze toalwieze ook n apaarte ziede aan dit dialekt besteed. == Aander woordenbouken en -liesten op droad == * [http://www.sillius.nl/groningana/ Sillius Groningana] * [http://www.GroningerWoordenboek.nl Popko Groninger Woordenboek] * [http://familiejdegroot.nl/woordenboek/groningen_nederlands.htm Familie de Groot - Gronings-Nederlands] * [http://www.groningsonline.nl/ Siemon Reker - Groningsonline.nl] {{Grönnegse toalwiezer}} {{Nedersaksische spraokgidsen}} {{DEFAULTSORT:Gronnegse Toalwiezer}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] g1ply5mlkxtpfmzgdgahd5nal71vr8b 0 2816 14275 8513 2006-08-25T08:30:29Z Servien 7 deursturing naor [[Veenkelonioals]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Veenkelonioals]] n2lf5jy0tf564yjnz9npxx73lycscfo 10 2817 282936 269102 2015-08-04T19:55:08Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {| class="toccolours" style="text-align:center; width:100%; font-size:100%; clear:both; margin:1em auto -0.5em auto; clear:both;" | width="20" | [[Ofbeelding:Qsicon Ueberarbeiten.png|left|25x25px]] | {{#switch:{{{1|vel}}} |act=<big>'''Wark in uutvoering'''</big><br />An dit artikel wörd de kommende tied druk ewarkt. A'j t artikel verbaeteren kunt, do dat dan gerust! |vel=<big>'''Wark in uutvoering'''</big><br />An dit artikel wördt de koemende tied drok ewörken. A'j t artikel verbeteren kunnen, do dat dan gerust! |sdz=<big>'''Wark in uutvoering'''</big><br />An dit artikel wört de kommende tied druk ewarkt. A'j t artikel verbaeteren kunt, doe dat dan gerust! |stl=<big>'''Wark in uutvoering'''</big><br />An dit artikel wordt de kommende tied drok ewarkt. A'j t artikel verbeteren kunnen, doe dat dan gerust! |twd=<big>'''Woark in oetvoering'''</big><br />An dit ärtikel wörd de kommende tied druk ewoarket. A'j t artikel verbeateren köant, do dat dan gerust! |gos=<big>'''Waark ien oetvoueren'''</big><br />Aan dit artikel wordt de kommende tied drok ewaarkt. Ast t artikel verbeteren kìnst, dou dat dan gerust! }} |} <noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen beheer]] </noinclude> 3a3r46h94ppjdl484gpjo1ta0bdcqim 0 2821 281970 281969 2015-05-08T10:56:56Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Tietjerksterediel | bestaansnaeme vlagge = Tytsjerksteradiel flag.svg | bestaansnaeme waopen = Coat of arms of Tietjerksteradeel.svg | lekaosie = LocatieTytsjerksteradiel | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[Bergum]] | oppervlak = 161,41 | oppervlak laand = 149,44 | oppervlak waeter = 11,97 | inwoners = 31.940 | daotum inwoners = [[1 meie]] [[2014]] | dichthied = 214 | brettegraod = 53/11/30/N | lengtegraod = 5/59/30/E | verkeersaoder = N355, N361, N356, N913, N31, spoorliende [[Harlingen]] - [[Nij Schaanze|Ni'j Schaanze]] | netnummer = 058, 0511, 0512 | postkode = 9061 - 9265 | webstee = [http://www.tytsjerksteradiel.nl www.tytsjerksteradiel.nl] | }} '''Tietjerksterediel''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Tietjerksteradeel'' {{Audio|466_Tietjerksteradeel.ogg|<small>uutspraoke</small>}}, [[Freesk|Fries]]: ''Tytsjerksteradiel'') is een gemiente in de perveensie [[Frieslaand]]. De gemiente had op [[1 meie]] [[2014]] 31.940 inwoners en het een oppervlakte van 161,41 [[vierkaante kilometer|km²]]. De gemiente is legen op et Friese plattelaand, in et oosten van de perveensieheufdstad [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]]. Sund [[1989]] is de Friese naeme van de gemiente de officiële; daorveur was et Nederlaanse ''Tietjerksteradeel'' de officiële naeme. De heufdplak is [[Bergum]] (Fries: ''Burgum''). == Belangriekste plakken == Tietjerksterediel telt zeuventien officiële dörpen. Sund 1989 bin de Friese plaknaemandudings de officiële; de Nederlaanstaelige plaknaemen bin amper aandere benaemings ([[exoniem]]en). De plaknaembodden van de dörpen bin overal twietaelig, waorbi'j de Nederlaanse naeme in een kleiner lettertype onder de Friese naeme staot. De plaknaembodden van de [[buurtschop]]pen bin overal ientaelig Fries. === Dörpen === Antal inwoners per woongebied op [[1 jannewaori]] [[2014]]: {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |'''Stellingwarfse naeme'''||'''Friese naeme'''||'''Antal''' |- |[[Bergum]]||Burgum||ALIGN="right"|9990 |- |[[Hardegeriep]]||Hurdegaryp||ALIGN="right"|4828 |- |[[Giekarke]]||Gytsjerk||ALIGN="right"|2344 |- |[[Noordbergum]]||Noardburgum||ALIGN="right"|2228 |- |[[Gariep]]||Garyp||ALIGN="right"|1916 |- |[[Oenkarke]]||Oentsjerk||ALIGN="right"|1755 |- |[[Oostermeer]]||Eastermar||ALIGN="right"|1586 |- |[[Tietjerk]]||Tytsjerk||ALIGN="right"|1569 |- |[[Suameer]]||Sumar||ALIGN="right"|1424 |- |[[Eestrum]]||Jistrum||ALIGN="right"|945 |- |[[Rieperkarke]]||Ryptsjerk||ALIGN="right"|786 |- |[[Molenend]]||Mûnein||ALIGN="right"|689 |- |[[Suawoolde]]||Suwâld||ALIGN="right"|672 |- |[[Ooldkarke]]||Aldtsjerk||ALIGN="right"|656 |- |[[Eernewoolde]]||Earnewâld||ALIGN="right"|391 |- |[[Wiens]]||Wyns||ALIGN="right"|208 |} <small>Bron: webstee gemeente Tietjerksterediel</small><br /> Overige officiële plakken: * [[Bartlehiem]] (gedieltelik) === Buurtschoppen === * [[Giekarkerhoek]] (''Gytsjerksterhoeke'') * [[Et Hoogzaand]] (''It Heechsân'') * [[Iniaheide]] * [[Kleine Geest]] (''De Lytse Geast'') * [[Quatrebras (Tietjerksterediel)|Quatrebras]] * [[Schulenborg]] (''Skûlenboarch'') * [[Siegerswoolde]] (''Sigerswâld'') * [[Suameerderheide]] (''Sumarreheide'') * [[Et Witvene]] (''It Wytfean'') * [[Zeuvenhuzen (Tietjerksterediel)|Zeuvenhuzen]] {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] cnn3zssulcganifgyyebec4n9401b2z 0 2822 290739 290738 2016-11-01T17:22:26Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De '''Westerwoldse Oa''' is revierke dij deur t oosten van [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] lopt. t Onstait bie [[Weskenhoezen]], woar de [[Ruten Oa]] en de [[Muzzel Oa]] bie mekoar kommen. t Stroomt richten de [[Dollart]] en vörmt vanof t [[Schaanze]] de grènze tuzzen [[Nederlaand]] en [[Duutslaand]]. De Westerwoldse Oa is tesoamen mit de [[Ruten Oa]] n overbliefsel van de oale [[Ems (revier)|Ems]] dij vrouger deur t dal van [[Westerwolde]] stroomde. [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Revier ien Duutslaand]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Grunnen]] [[Kategorie:Woater in Nedersaksen]] [[Kategorie:Oostfraislaand]] jrvojpvle4t9xibeygd85g2thmzrhrf 0 2824 281964 276803 2015-05-08T10:18:32Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Opsterlaand | bestaansnaeme vlagge = Flag of Opsterland.svg | bestaansnaeme waopen = Coat of arms of Opsterland.svg | lekaosie = LocatieOpsterland | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[Beetsterzwaog]] | oppervlak = 227,64 | oppervlak laand = 224,63 | oppervlak waeter = 3,01 | inwoners = 29.883 | daotum inwoners = 1 meie 2014 | dichthied = 133 | brettegraod = 53/3/30/N | lengtegraod = 6/5//E | verkeersaoder = A7, N31, N381 | netnummer = 0512, 0513, 0516 | postkode = 8401-8409, 9241-9249 | webstee = [http://www.opsterland.nl www.opsterland.nl] | }} '''Opsterlaand''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Opsterland'' {{Audio|460_Opsterland.ogg|<small>uutspraoke</small>}} [[Freesk|Fries]]: ''Opsterlân'') is een [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in de [[perveensie]] [[Frieslaand]]. De gemiente had op 1 meie 2014 29.883 inwoners (bron: CBS) en het een oppervlakte van 227,64 [[vierkaante kilometer|km²]]. ==Belangriekste plakken== De gemiente Opsterlaand telt zestien officiële dörpen. Et heufdplak is [[Beetsterzwaog]]. De Nederlaanse naemen bin de officiële. ===Dörpen=== Antal inwoners per woongebied op [[1 jannewaori]] [[2004]]: {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |'''Stellingwarfse naeme'''||'''''Friese naeme'''''||'''Antal''' |- |[[Gorrediek]]||''De Gordyk''||align="right"|7249 |- |[[Ureterp]]||''Oerterp''||align="right"|4610 |- |[[Beetsterzwaog]]||''Beetstersweach''||align="right"|3650 |- |[[Wienjewoolde]]||''Wynjewâld''||align="right"|2062 |- |[[Bakkevene]]||''Bakkefean''||align="right"|1961 |- |[[Ni'j Beets]]||''Nij Beets''||align="right"|1704 |- |[[De Tienje]]||''De Tynje''||align="right"|1529 |- |[[Lippenhuzen]]||''Lippenhuzen''||align="right"|1357 |- |[[Langezwaog]]||''Langsweagen''||align="right"|1055 |- |[[Terwispel]]||''Terwispel''||align="right"|1035 |- |[[Friesepaolen]]||''Fryske Peallen''||align="right"|1008 |- |[[Siegerswoolde]]||''Sigerswâld''||align="right"|882 |- |[[Hemrik]]||''De Himrik''||align="right"|737 |- |[[Luxwoolde]]||''Lúkswâld''||align="right"|427 |- |[[Jonkerslaand]]||''Jonkerslân''||align="right"|306 |- |[[Olterterp]]||''Olterterp''||align="right"|77 |- |||''Totaol''||align="right"|29714 |} <small>Bron: Gemientegids 2008 - 2009</small> ===Buurtschappen=== Naost disse officiële dörpen bin d'r in de gemiente de volgende [[buurtschop]]pen: {| |- | width="50%" valign="top" | * [[Allardsoog]] (''Allardseach'') * [[Grootwiengaorden]] * [[Haeneburen]] * [[Heidehuzen]] * [[De Hemrikerverlaot]] (''Himrikerfallaat'') * [[Klein Grunningen]] * [[Kortezwaog]] (''Kortsweagen'') | width="50%" valign="top" | * [[Ni'je Vaort (Opsterlaand)|Ni'je Vaort]] (''Nije Feart'') * [[Selmien]] * [[Sparjebird]] (''Sparjeburd'') * [[De Oelesprong]] * [[Ureterpe an de Vaort]] (''Oerterp oan de Feart'') * [[Vosseburen]] * [[Wienjeterpverlaot]] (''Weinterpfallaat'') |} ==Zusterplakken== * [[Ra'annana]] ([[Israël]]) {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] e48x0wfecdifgkeehj4e1y012clq5r9 6 2826 168224 128123 2010-11-24T09:54:38Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki van nl-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Skarsterlan]] 1hqac073bvdidioqb7j45fm69da87jn 0 2828 281917 281887 2015-05-07T21:41:05Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Scharsterlaand | bestaandsnaam vlagge = Skarsterlan flag.svg | bestaandsnaam wapen = Wapen_skarsterlan.gif | lokasie = LocatieSkarsterlân | provinsie = [[Frieslaand]] | heufdplaotse = [[De Jouwer]] | oppervlakte = 216,89 | oppervlakte laand = 186,41 | oppervlakte waoter = 30,48 | inwoeners = 27.110 | daotum inwoeners = 1 febrewaori 2008 | dichtheid = 145 | breedtegraod = 52/58//N | lengtegraod = 5/47//E | verkeersaoder = A6, A7, A32, E22, N354 | netnummer = 0513 - 0514, 0566 | postkode = 8461 - 8544 | op-egaon = [[De Friese Meren]] }} [[Ofbeelding:Joure_5.79929E_52.96982N.jpg|thumb|right|400px|Satellietfoto van Scharsterlaand en omkrieten]] '''Scharsterlaand''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Scharsterland'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Skarsterlân'') was een gemiente in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]], 't had op [[1 november]] [[2013]] zoe'n 27.467 inwoners en een oppervlakte van 216,89 [[vierkaante kilemeter|km²]]. Op [[1 jannewaori]] [[2014]] gong de gemiente op in de ni'j vormde gemiente [[De Friese Meren]]. Scharsterlaand is nao de [[gemientelike herindieling]] in [[1984]] vormd deur de fusie mit de gemienten [[Doniawerstal]] en [[Haskerlaand]] en een diel van [[Utingerediel]] mit de dörpen [[Akmeriep]] en [[Terkaple]]. Sund [[1985]] was de officiële naeme van de gemiente et Friestaelige ''Skarsterlân''. == Belangriekste plakken == De gemiente Scharsterlaand het dattig officiële dörpen. Et heufdplak is [[De Jouwer]]. De Nederlaanse naemen bin de officiële. De officiële naeme veur de gemiente is liekewel de Friese. === Dörpen === Et antal inwoners per woongebied op [[1 jannewaori]] [[2008]]: {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |'''Stellingwarfse naeme'''||'''''Friese naeme'''''||ALIGN="right"|'''Inwoners''' |- |[[De Jouwer]]||''De Jouwer''||ALIGN="right"|12.973 |- |[[Sunt-Nikolaosge]]||''Sint Nyk''||ALIGN="right"|3.324 |- |[[Ooldehaske]]||''Âldehaske''||ALIGN="right"|1.987 |- |[[Sunt-Jehannesge]]||''Sint Jânsgea''||ALIGN="right"|1.181 |- |[[Langweer]]||''Langwar''||ALIGN="right"|940 |- |[[Scharsterbrogge]]||''Skarsterbrêge''||ALIGN="right"|828 |- |[[Rottum (Frieslaand)|Rottum]]||''Rottum''||ALIGN="right"|673 |- |[[Rotsterhaule]]||''Rotsterhaule''||ALIGN="right"|644 |- |[[Haskerhorne]]||''Haskerhoarne''||ALIGN="right"|590 |- |[[Idskenhuzen]]||''Jiskenhuzen''||ALIGN="right"|455 |- |[[Haskerdieken]]||''Haskerdiken''||ALIGN="right"|426 |- |[[Tjerkgaast]]||''Tsjerkgaast''||ALIGN="right"|409 |- |[[Vegelinsoord]]||''Vegelinsoard''||ALIGN="right"|370 |- |[[Ouwsterhaule]]||''Ousterhaule''||ALIGN="right"|330 |- |[[Terkaple]]||''Terkaple''||ALIGN="right"|236 |- |[[Rohel (Scharsterlaand)|Rohel]]||''Reahel''||ALIGN="right"|225 |- |[[De Broek (Frieslaand)|De Broek]]||''De Broek''||ALIGN="right"|215 |- |[[Rotstergaast]]||''Rotstergaast''||ALIGN="right"|215 |- |[[Goingeriep]]||''Goaiïngaryp''||ALIGN="right"|202 |- |[[Ni'jebrogge (Frieslaand)|Ni'jebrogge]]||''Nijbrêge''||ALIGN="right"|148 |- |[[Boornzwaog]]||''Boarnsweach''||ALIGN="right"|122 |- |[[Akmeriep]]||''Eagmaryp''||ALIGN="right"|107 |- |[[Doniage]]||''Dunegea''||ALIGN="right"|91 |- |[[Ouwster-Ni'jege]]||''Ousternijegea''||ALIGN="right"|87 |- |[[Ooldeouwer]]||''Alde Ouwer''||ALIGN="right"|85 |- |[[Snikzwaog]]||''Sniksweach''||ALIGN="right"|71 |- |[[Dieken]]||''Diken''||ALIGN="right"|54 |- |[[Ni'jehaske (plak)|Ni'jehaske]]||''Nijehaske''||ALIGN="right"|46 |- |[[Legemeer]]||''Legemar''||ALIGN="right"|37 |- |[[Teroele]]||''Teroele''||ALIGN="right"|27 |} </TD></TR></TABLE> <small>Bron: gemiente Scharsterlaand</small> === Buurtschoppen === Naost disse officiële dörpen beston de gemiente uut de volgende [[buurtschop]]pen: * [[Ballingbuur]] (''Ballingbuer'') * [[Boornzwaog over de Wielen]] (''Boarnsweach oer de Wielen'') * [[Finkeburen]] (''Finkebuorren'') * [[Heide (Scharsterlaand)|Heide]] * [[Onlaand]] * [[De Polle (Scharsterlaand)|De Polle]] * [[De Rielst]] * [[Sorremorre]] (''Soarremoarre'') * [[Spannenborg]] (''Spannenburch'') * [[Sythuzen]] (''Sythuzen'') * [[Vierhuus]] (''Fjouwerhûs'') == Buurgemienten == Scharsterlaand greensde an de volgende gemienten (mit de klokke mit): * [[Boornsterhem]] * [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]] * [[Weststellingwarf]] * [[Lemsterlaand]] * [[Gaasterlaand-Sloten]] * [[Zuudwest-Frieslaand]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Frieslaand]] 148mmmazj7m6hhne9ifiuccf73xjapl 0 2831 281967 281966 2015-05-08T10:38:56Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Smallingerlaand | bestaansnaeme vlagge = Vlagge Smallingerlaand.jpg | bestaansnaeme waopen = Waopen Smallingerlaand.jpg | lekaosie = LocatieSmallingerland | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[Drachten]] | oppervlak = 126,17 | oppervlak laand = 118,24 | oppervlak waeter = 7,93 | inwoners = 55.505 | daotum inwoners = 1 mei 2006 | dichthied = 471 | brettegraod = 53/6//N | lengtegraod = 6/6//E | verkeersaoder = A7, A31, N381 | netnummer = 0512, 0566 | postkode = 8497, 9201 - 9223 | webstee = [http://www.smallingerland.nl www.smallingerland.nl] | }} '''Smallingerlaand''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Smallingerland'' {{Audio|463_Smallingerland.ogg|<small>uutspraoke</small>}}, [[Freesk|Fries]]: ''Smellingerlân'') is een [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in et oosten van de perveensie [[Frieslaand]]. De gemiente het per [[1 meie]] [[2014]] 55.505 inwoners (bron: CBS) en een oppervlakte van 126,17 [[vierkaante kilometer|km²]]. ==Naeme en geschiedenis== De gemiente Smallingerlaand, waorvan Drachten now de veurnaemste plak is, ontleent heur naeme an [[Smalle Ee]], een klein dörp in et zuudwesten van Drachten waor vrogger een klooster ston. Smalle Ee was tot omdebi'j [[1600]] et heufdplak van de grieteni'je, waornao Ooldege et heufdplak wodde. De plak Drachten is gruuid in de tied van de veenontginningen en wodde in [[1831]] et heufdplak. ==Belangriekste plakken== De gemiente Smallingerlaand het veertien officiële plakken. Et heufdplak is [[Drachten]]. De Nederlaanse naemen bin de officiële. ===Stad en dörpen=== Antal inwoners per woongebied op [[1 jannewaori]] [[2010]]: {| class="wikitable" ! Nederlandse naam !! ''Friese naam'' !! Inwoners |- |[[Drachten]]||''Drachten''||align="right"|44.792 |- |[[Ooldege (Smallingerlaand)|Ooldege]]||''Aldegea''||align="right"|1.725 |- |[[Opaende (Frieslaand)|Opaende]]||''De Pein''||align="right"|1.686 |- |[[Boornbargum]]||''Boarnburgum''||align="right"|1.559 |- |[[Rottevalle]]||''Rottefalle''||align="right"|1.381 |- |[[Drachtsterkompanjie]]||''Drachtsterkompenije''||align="right"|1.195 |- |[[Hooltigehaege]]||''De Houtigehage''||align="right"|956 |- |[[De Wilgen]]||''De Wylgen''||align="right"|730 |- |[[Ni'jege]]||''Nyegea''||align="right"|493 |- |[[De Tike]]||''De Tike''||align="right"|328 |- |[[De Veenhoop (Smallingerlaand)|De Veenhoop]]||''De Feanhoop''||align="right"|259 |- |[[Kortehemmen]]||''Koartehimmen''||align="right"|245 |- |[[Goëngahuzen]]||''Goaiïngahuzen''||align="right"|69 |- |[[Smalle Ee]]||''Smelle Ie''||align="right"|48 |} <small>Bron: Gemiente Smallingerlaand</small> ===Buurtschoppen=== Naost disse officiële plakken bin d'r in de gemiente de volgende [[buurtschop]]pen: {| |- | width="50%" valign="top" | * [[Butenstverlaot]] (''Bûtenstfallaat'') * [[Egbertsgaasten]] * [[De Gaasten]] * [[Galhoeke]] * [[De Kooi (Smallingerlaand)|De Kooi]] * [[Lochtenveld]] | width="50%" valign="top" | * [[Middelburen]] * [[Opperburen]] * [[Sytebuorren]] * [[Uutaende (Smallingerlaand)|Uutaende]] * [[Wierren]] * [[Zaandburen (Smallingerlaand)|Zaandburen]] (''Sânbuorren'') |} {{Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] ooaguct06dc8c5xapdy6rureho7m7xl 0 2832 279420 272407 2015-03-27T17:21:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Wappen Emden.svg|right|thumb|t Emder woapen: ''Dat Engelke up de Muer]] [[Ofbeelding:Emden city hall.jpg|thumb|upright|Emden]] '''Emden''' is n houvenstad in de [[Duutslaand|Duutske]] bondesland [[Nedersaksen]] in [[Oostfraislaand|Oostfreisland]]. t Is n ''kreisfreie stadt'', dat heit n stad dij neit bie n zeker kraits heurt. De [[stad (woonploats)|stad]] ligt aan de moenden van de [[Ems (revier)|Eemse]] en is de lutjeste [[Liest van kraitsvraie steden in Duutslaand|kraitsvraie stad]] van [[Nedersaksen]]. == Geskiednis == Veur t begun van Emden moet man torug noar t joar 800 n. Kr. De [[Dollert|Doellert]] was dou nog land, awer de [[Ems (revier)|Eemse]] streumde doar skoun. Aan dizze vlout onstoen n [[Frieslaand in brede zin|Freiske]] zetteln op n [[Wierde (toponiem)|woert]] woar veul hannel dreven woer. De zeehannel begon om on bie 1220. In de [[14e eeuw|14. joarhonnerd]] en [[15e eeuw|15. joarhonnerd]] kreeg Emden konflikten mit de machtege [[Hanze]], woar he kein lid van was. Doch broekten de [[Liest van Hanzesteden|Hanzesteden]] Emden, omdat t aan de moenden van de [[Ems (revier)|Eemse]] lag. Hierdeur woer Emden veule moulen bezet, veuraal deur [[Hambörg]]er. In de [[17e eeuw|17. joarhonnerd]] vouerde, net as de [[Grunnen (stad)|stad Grönneng]] dij dat 200 joar doarveur dee, t [[stoapelrecht|stoupelrìcht]] in over de omliggende gebieden. Tiedens de [[tachtigjaorige oorlog|tachtegjoarege kreig]] woer Emden tousoamen mit [[Leer (Oostfraislaand)|Leer]] n Nederlaandse stad. Emden woer in 1607 weer n deil van t [[Heilige Roomse Riek|Haileg Reumske riek]] on deil van de groafskoep Oostfreisland, dat louter weer bie Proezen on Hannover kwam un utendelk deil worden is van [[Duutslaand|Duutskland]]. [[Kategorie:Oostfreisk artikel]] [[Kategorie:Oostfraislaand]] 6bzbc65gdhdo9kb8kux7ktjwxc4xe7m 0 2835 281960 281959 2015-05-08T10:11:47Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Menaldumadeel| bestaansnaeme vlagge = Vlagge Menaldumediel.jpg | bestaansnaeme waopen = Waopen Menaldumediel.jpg | lekaosie = LocatieMenaldumadeel | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[Menaldum]] | oppervlak = 70,03 | oppervlak laand = 68,87 | oppervlak waeter = 1,16 | inwoners = 13.614 | daotum inwoners = 1 meie 2014 | dichthied = 198 | brettegraod = 53/13/0/N | lengtegraod = 5/40/0/E | verkeersaoder = A31, N31, spoorliende [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]]-[[Harlingen (stad)|Harlingen]] | netnummer = 058, 0517, 0518 | postkode = 9030-9045, 8816 | webstee = [http://www.menaldumadeel.nl www.menaldumadeel.nl] | }} '''Menaldumediel''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Menaldumadeel'' {{Audio|457_Menaldumadeel.ogg|<small>uutspraoke</small>}}, [[Freesk|Fries]]: ''Menameradiel'') is een [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in de [[perveensie]] [[Frieslaand]]. Op 1 meie 2014 had de gemiente 13.614 inwoners (bron: CBS) en het een oppervlakte van 70,03 [[vierkaante kilometer|km²]], waorvan 1,16 km² waeter. == Herindieling == Op 10 oktober 2013 het de gemienteraod unaniem besleuten tot een herindieling per 1 jannewaori 2018. De gemiente gaot dan op in de ni'j te vormen gemiente [[Westergo]] mit Franeker as heufdplak. De ni'je gemiente zal omdebi'j de 47.000 inwoners hebben. == Belangriekste plakken == De gemiente Menaldumediel telt veertien officiële dörpen. De heufdplak is Menaldum. De Nederlaanse naemen bin de officiële. === Dörpen === Antal inwoners per woongebied op [[1 jannewaori]] [[2004]]: {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |'''Stellingwarfse naeme'''||'''''Friese naeme'''''||'''Antal''' |- |[[Dronriep]]||''Dronryp''||ALIGN="right"|3250 |- |[[Menaldum]]||''Menaeme''||ALIGN="right"|2470 |- |[[Berlikum]]||''Berltsum''||ALIGN="right"|2350 |- |[[Marssum]]||''Marssum''||ALIGN="right"|1020 |- |[[Deinum]]||''Deinum''||ALIGN="right"|970 |- |[[Beetgumermeule]]||''Bitgummole''||ALIGN="right"|920 |- |[[Beetgum]]||''Bitgum''||ALIGN="right"|730 |- |[[Engelum]]||''Ingelum''||ALIGN="right"|410 |- |[[Boksum]]||''Boksum''||ALIGN="right"|400 |- |[[Wier (Frieslaand)|Wier]]||''Wier''||ALIGN="right"|210 |- |[[Schingen]]||''Skingen''||ALIGN="right"|110 |- |[[Blessum]]||''Blessum''||ALIGN="right"|90 |- |[[Slappeterpe]]||''Slappeterp''||ALIGN="right"|80 |} <small>Bron: CBS</small><br /> === Buurtschoppen === Naost disse officiële dörpen bin d'r in de gemiente de volgende [[buurtschop]]pen: * [[Klooster Anjum]] (''Kleaster Anjum'') * [[Ritsumeziel]] (''Ritsumasyl'') [[Ofbeelding:Menaldumadeel_5.68097E_53.19911N.jpg|thumb|left|280px|Satellietfoto mit anduding van gemientes]] {{Frieslaand}} {{commonscat|Menameradiel}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] 35yww651say3bzxwsm1ksx60op8tvc8 0 2836 8556 2006-07-01T12:22:09Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Röttemerploat]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Röttemerploat]] 44kl4c9b06vafp0cl36rgj6qq0usj1c 0 2837 8557 2006-07-01T12:22:25Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Röttemeroog]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Röttemeroog]] iwcsh344ie9ymfiylic78n2wan3xsx1 0 2838 8581 2006-07-01T13:39:12Z Servien 7 Titel van [[Boederieje]] ewiezigd naor [[Boerderieje]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Boerderieje]] m68c0dnoi51769wkypvjto3a3hmpmqe 0 2839 8583 2006-07-01T13:40:10Z Servien 7 deursturing naor [[Heed]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Heed]] rifj3z6iqy3pfiuwu37si6ftuyi9feg 0 2840 255875 247928 2013-03-11T10:30:41Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 40 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1564372]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Madonna ken meerdere betaikenissen hebben: * n Andere noam veur [[Maria (moeder van Jezus)|Maria]], mouer van Jezus Christus * Zangeres, actrice, schriefster en mode-ikoon [[Madonna (zangeres)|Madonna]] {{dv}} dg2cpghdhd2ejsmec48eisp8cxbmm9i 0 2841 292993 284875 2017-02-03T22:27:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Africa_terrain.jpg|thumb|right|250px|Afrika geografies]] [[Bestaand:Africa satellite orthographic.jpg|thumb|right|250px|Satellietfoto van Afrika]] '''Afrika''' is nao [[Azië]] t grootste [[kontinent]] ter wereld, in oppervlakte mar oek in [[bevolking]]. t Beslaot zo'n 30.244.050 vierkante kilometer (vasteland en eilanden samen), wat 20,3% van de totaole landoppervlakte van de eerde is. Der woenen meer n miljard minsen - oengeveer één zeuvende van de wereldbevolking. Zwat heel Afrika beheurt tot de [[Darde Wereld]]. Partie minsen rekenen t hele kontinent hiertoe, are luui alleen de landen ten zujen van de [[Sahara]], behalve [[Zuud-Afrika]]. ==Naamsherkomst== De naam ''Africa'' was in de [[Oudheid]] eerst veurbehouwen an t gebied waor noen [[Tunesië]] leit. Laoter worde de hele kuststrook ''Africa'' eneumd en in de tied van de ontdekkingsreizen worde t hele kontinent hiermee an-eduud. De naam ''Afrika'' zou [[Berbers]]e of [[Fenisiërs|Fenisiese]] ofkomst wezen. In de oudheid woenden verschillende Noord-Afrikaanse stammen in grotten, t zogenaamde 'Afer'-volk. Volgens de meeste geschiedkundigen het disse bevolkingsgroep zien naam egeuven an t werelddeel. De meest aksepteerde theorie is dat de naam van t Berberse ''ifri'' (meervoud: ''ifran'', "grotten") komt en verlatienst is naor ''afri''. De term is in verschillende Berberse plaots- en stamnamen weer te vienen. n Are meugelikheid is dat de naam komt van t Fenisiese ''afar'', wat ''stof'' betekent. == Staoten == Afrika bestaot uut 54 onofhankelike staoten en n paor niet-onofhankelike gebiejen. ;Onofhankelike landen: [[Algarije]] – [[Angola]] – [[Benin]] – [[Botswana]] – [[Burkina Faso]] – [[Burundi]] – [[Sentraol-Afrikaanse Rippubliek]] – [[Komoren]]¹ – [[Kongo-Brazzaville]] – [[Kongo-Kinsjasa]] – [[Djibouti]] – [[Iegypte (laand)|Egypte]]{{Info|Deels oek in Azië ten oosten van de Landengte van Suez}} – [[Equatoriaol-Guinea]] – [[Eritrea]] – [[Ethiopië]] – [[Gabon]] – [[Gambia (laand)|Gambia]] – [[Ghana]] – [[Guinee]] – [[Guinee-Bissau]] – [[Ivoorkuste|Ivoorkust]] – [[Kaapverdië]]¹ – [[Kameroen]] – [[Kenia]] – [[Lesotho]] – [[Liberië]] – [[Libië]] – [[Madagaskar]]¹ – [[Malawi]] – [[Mali]] – [[Marokko]] – [[Mauritanië]] – [[Maurisius]]¹ – [[Mozambiek]] – [[Namibië]] – [[Niger (laand)|Niger]] – [[Nigeria]] – [[Uganda|Oeganda]] – [[Rwanda]] – [[São Tomé en Príncipe]]¹ – [[Senegal]] – [[Seychellen]]¹ – [[Sierra Leone]] – [[Soedan]] – [[Somalië]] – [[Swaziland]] – [[Tanzania]] – [[Togo]] – [[Tsjaad]] – [[Tunesië]] – [[Zambia]] – [[Zimbabwe]] – [[Zuud-Afrika]] – [[Zuudsoedan]] ;Niet-onofhankelike gebiejen: [[Bassas da India]]¹ – [[Ceuta]] – [[Europa (eiland)|Europa]]¹ – [[Glorieuzen]]¹ – [[Juan de Nova]]¹ – [[Kanariese Eiloanden|Kanariese Eilanden]]¹ - [[Madeira]]¹ – [[Mayotte]]¹ – [[Melilla]] – [[Réunion]]¹ – [[Tromelin]]¹ ;Gebiejen mit betwiste staotus / bezette gebiejen: [[Somaliland]] – [[Westelike Sahara]] ¹ Hoewel disse eilanden niet op de Afrikaanse kontinentaole plaot liggen, worren ze gewoonlik toch tot Afrika erekend. Opmarking: * [[Iegypte (laand)|Egypte]] kan staotkundig ezien bie Afrika erekend worren, mar oek bie [[Azië]], umdat t in beie [[werelddeel|werelddelen]] leit. {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Afrika|*]] k1ic92qnjv4276tq55a8xsj6kjdq328 14 2842 206528 202850 2011-09-16T22:54:44Z Droadnaegel 1133 um ezat in deurverwiezing naor Kattegerie:Weerlddeel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[:Kattegerie:Weerlddeel]] odww3hs6di04kwbb59b7n52tp8x7ygm 0 2845 279025 274936 2015-03-27T16:14:14Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Madonna by David Shankbone.jpg|thumb|Foto van Madonna uut 2008]] '''Madonna Louise Veronica Ritchie Ciccone''', geboren op [[16 augustus|16 augustes]] [[1958]] bie [[Detroit]]) is n [[USA|Amerikoanse]] pop[[zangeres]], [[danseres]], [[schriefster]], [[actrice]] en [[songwriter]]. Ze wordt ook ''the queen of pop'' nuimd, dat gain onterrechte bienoam is. Zie domineert al zo'n 25 joar de hitliesten en is de bestverkopende vraauwleke artiest aller tieden. == Biogroafie == === Vrouge joaren === In 1958 wuir Madonna in Bay City, n ploatske bie [[Michigan]]'s heufdstad [[Detroit]] geboren as oldste van 6 kinder. Heur voa, Sylvio (of Tony) Ciccone, is Italioans en heur moe, Madonna Ciccone-Fortin, was van Frans-Kanadees. Madonna gruide op in [[Rochester]], n veurstad van Detroit. In 1963, overlaid heur 30-joarege mouder aan kanker. Madonna was dou nog mor 5 joaren old. Heur voader hertraauwde mit de hoesholdster, Joan Gustafson. Madonna begriept heur voader nait. De dood van heur moe en de misverstanden tuzzen heur en heur voader hebben n enörme inpact had op heur. Dit is ook trugge te vinden in laidken as ''Oh father'', ''Keep it together'', ''Inside of me'' en ''Mother and father'' dij zai loater schrieven zoll. As kind volgt Madonna piano- en balletlessen. Op school dut zai aktief mit aan de artistieke aktivitaiten. Noa de middelboare school krigt zai n studiebeurs veur de Universitait van [[Michigan]]. Noa twij joar (1978) verleut zai de universitait om mit 35 dollar in n [[taxi]] te stappen noar Times Square in [[New York]]. == Begun van heur affeer == Doar begunt Madonna's profesjonele daans- en akteeraffeer. Zie speult in n körte film en speelt in verschillnde punk-bandkes. As zai de bruiers [[Warner Brothers|Warner]] tegen komt, kriegt zai n ploatenkontrakt en moakt heur eerste album "Madonna". Singles van dit album waren ''Everybody'', ''Holiday'', ''Borderline'', ''Burning up'' en ''Lucky Star''. Veural ''Holiday'' was n grode hit dat tegenswoordeg nog aal ain van Madonna's perseunlieke favorieten is. t Imago van Madonna was "stroatwicht" en "boy toy". Dit heul zai ook bie de singel ''Like a Virgin'' aan. Dizze singel en album mit dezölfde noam worden voak zain as heur grode deurbroak. As aine zegt: "Like a virgin, touched for the very first time" den wait elk dat t om Madonna gait. Noa t oetbrengen van de single Like a Virgin, kwam Madonna mit heur volgende grode hit "Material Girl", n titel dij zai tot nau tou nog aal mit zoch mit droagt. De video was Madonna, in tegenstellen tot de vurrege video's, in n wereld van [[Hollywood]], style, sieroaden, körtom "the material world". De video was inspireerd deur de film ''Men want '' mit [[Marilyn Monroe]]. Op de set van Material Girl komt zai akteur Sean Penn tegen, woar Madonna loater dat joar heur joa-woord aan geft. In datzölfde joar speulde Madonna in de film ''Desperetly seeking susan'', woarvan zai de soundtrack meuk ''Into the groove''. Dit wuir ook ain van heur grootste hits ooit. Dizze kwam op de heroetgoave van Like a Virgin. Wieder kwamen de singels ''Dress you up'' en ''angel'' nog oet van t Like a Virgin album. Noa dij singles gong Madonna op tour, de ''Virgin tour''. Dit was heur eerste tournee mit nog wat simpele optredens. Noa dizze tour en n andere film, mit twij grode soundtrack hits ''Crazy for you'' en ''Gambler'', begon zai in 1986 mit t "True Blue Album" n serieuze affeer as zangeres. Binoa alle singles wuiren succesvol. Versies as ''Live To Tell'', ''La Isla Bonita'', ''Papa Don't Preach'' en ''Open Your Heart'' worden deur elk oet dij tied wel heugd. Papa Don't Preach zörgde veur de eerste ophef rond heur. t Laidke gait over [[Zwangerschap|tienerwizze]], n onderwaarp dat gevuileg lag in dij tied. In 1987 speult Madonna in de film ''Who's That Girl'', woarvan zai ook n soundtrack moakt. t Laidke ''Who's That Girl'' wuir n grode hit, moar de andere singles ''The Look of Love'' en ''Causing a Commotion'' wuiren minder suksesvol. Noa dizze singles gong zai weer op tour, noamelk heur ''Who's That Girl Tour''. [[Bestaand:Theforum 230506 frank2news.jpg|right|thumb|Moaker:Frank Bruno, Madonna aan t kruus tiedens ''Live To Tell'']] == 2006 == Tiedens heur ''Confessions tour'' haangt Madonna aan n kruus en droagt zai n doornkroon, tiedens t laidke Live to Tell. Dit zörgde veur wereldwied ophef onder kristenen en kristelke laaiders. In Duutslaand riskeerde Madonna zölfs n gevangenisstraf van 3 joar. Ook in Nederlaand perbaaierde de SGP jongern de vertonen van Madonna aan t kruus te veurkommen. Minister Donner van Justitsie en de [[Gemiente Amsterdam|gemainte Amsterdaam]] zeggen dat zai t optreden nait verbaaiden kennen. Madonna het in oktober 2006 n raaize moakt noar [[Malawi]], n klain [[Afrika|Afrikoans]] laand. Doar het zai n kind adopteerd, nuimd ''David''. t Zörgde veur veul onrust in de wereld, omdat n hailboel mìnzen dochten dat Madonna dit enkeld veur de publisiteit. Madonna het, as reaksie doarop, heur aigense verhoal doan bie [[Oprah Winfrey]], woarin zai vertelt aal hail laank n daarde kind te hebben willen. Zai wol n kind oet de daarde wereld helpen n kaans om te leven baiden. == Diskografie == * Madonna 1983 * Like a virgin 1984 * True blue 1986 * Who's that girl? (soundtrack) 1987 * You can dance 1987 * Like a prayer 1989 * I'm breathless 1990 * The immaculate collection 1990 * Erotica 1992 * Bedtime stories 1994 * Something to remember 1995 * Evita (soundtrack) 1996 * Ray of light 1998 * Music 2000 * GHV2 (Greatest hits volume 2) 2001 * American life 2003 * Confessions on a Dance Floor 2005 * I'm going to tell you a secret (live) 2006 * The Confessions Tour, Live From London (live) 2007 == Boetende hìnwiezen == {{commonscat|Madonna (entertainer)}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Amerikoanse zanger]] 080qw67lvgxxbuuxmf55yn9w02bb1cp 0 2846 293110 279026 2017-03-11T17:43:09Z Chenspec 13996 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:מבצר עתלית - אתרי מורשת במישור החוף 2016 (48).jpg|duum|Locht]] '''Locht''' is et diel van et spektrum van elektromagnetische straoling daj' mit et [[oge]] zien kunnen. Et zichtbere spektrum van locht het een golflengte tussen 380 en 780 [[namometer]] (ofkot: ''nm''). De verschillende golflengten wodden deur et [[oge]] zien as verschillende kleuren: rood veur de langste [[golflengte]] en violet veur de kotste. De grootste gevulighied van et meenselike oge leit bi'j omdebi'j de 550 nm (geelgruun) bi'j daglocht en bi'j 500 nm (blauwgruun) bi'j nacht. De minimum lichtstarkte veur kleurwaorneming is omdebi'j de 0,0003 [[Candela (ienhied)|kandela]]/cm². De verlochtingsweerde van de [[zunne]] is omdebi'j de 200.000 kandela/cm² en van de (volle) maone omdebi'j de 0,25 kd/cm². {| |----- | rood leit tussen || 650 nm en 780nm |----- | oranje || 585 nm en 650nm |----- | geel || 575 nm en 585nm |----- | gruun || 490 nm en 575nm |----- | blauw || 420 nm en 490nm |----- | violet || 380 nm en 420nm |} Pattie dieren kunnen locht(straoling) zien die meensken niet mit et oge kunnen zien. == Zie ok == * [[Lochknoppe|Lochtknoppe]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Locht]] men25djx92n902f9v9fbm6q6nrjbbtm 0 2847 293305 265116 2017-06-02T16:31:59Z 145.130.50.198 /* Hìnwieze */ wikitext text/x-wiki [[File:Kasteel Nienoord.jpg|thumb|börg Nienoord]] '''Nienoord''' is n [[börg]] in [[Leek (Grunnen)|Laik.]] De börg is baauwd in [[1525]] deur de femilie ''Van Ewsum'' dij ofkomstig was oet t ''Oord'' bie [[Middelstom|Milnsum.]] De noam ''oord'' duudt op ''ailand'', noamelk t laand dat tuzzen t ''Staarthoestermoar'' en t ''Hogepandstermoar'' ligt. Dij streek hait nou ''Oldenoord''. In de börg is tegenswoordeg t [[Natsjonoal Rijtoegmuseum]] vestigd. n Andere zainsweerdeghaid is de ''schelpengrot'' dij zoch bevindt in n gebaauw in de rozentoen. Bie de börg heurt n omvangriek laandgoud dat grotendails mit bos beplant is. In t bos is n familiepaark (grode speultoen) mit de grootste [[modeltrein|modeltrainboan]] van [[Europa (continent)|Europa]] baauwd. Doarnoast is der n subtropisch zwemkestail dat ook de noam ''Nienoord'' droagt. == Hìnwieze == *[http://www.rijtuigmuseum.nl Natsjonoal rijtoegmuseum] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Borg]] 4qg5httvc028fls39dbfhk0c6ncjsp1 0 2848 271221 264352 2013-11-17T05:28:06Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Menboxer.jpg|thumb|200px|Onderbokse veur keerls]] Een '''onderbokse''' is een [[kledingstuk]], da-j onder de [[bokse]], [[rokke]] of [[jörk]] dragen. Een onderbokse, in de vorm zoa-w dat noe kennen, besteet nog niet zo heel lang. Vrogger hadden ze vake hemdeslippen of een échte onder''bokse'' an, en was meestentieds van witte stof emaakt. Tegensworig he-j aorig wat verschillende soorten onderboksen, zo he-j bieveurbeeld de ''slip'', ''bokser'', ''deurtrekker'' (ok wel: ''string/tanga'' eneumd) en gao zo mar deur. De onderbokse is bedoeld um 't bovengoed minder gauw vuul te laten worden, mar inmiddels is 't ok een echt modestuk eworden, marken as [[Björn Borg]] laten dat goed zien. Zo zie-j ok vake jongeleu rondlopen (meestentieds keerl) waor de onderbokse boven de bokse uutstek. Bie de wintersport wordt der vake [[thermo-ondergoed]] edragen, dat is een [[hemde]] en een lange onderbokse die vake weer over de bokser of slip geet. {{Commonscat|Underpants|onderbokse}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Kleren]] hpemeem8udx52z9wgvngistfyntg6ku 0 2849 255871 252035 2013-03-11T10:30:38Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 75 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q39908]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Jeans.jpg|thumb|200px|right|Spiekerbokse]] Een '''bokse''' is een kledingstuk, dat bestiet uut twie stoffen pupen die de benen umvatten en die uutmunden in een bovenstuk dat 't bekken umvat. Onder de bokse wördt meestentieds een [[onderbokse]] edreugen. Disse umvat alliene 't bekken en mangs een gedielte van 't bovenbene. De bokse is een old kledingstuk, dat veural populair was bie de [[Gallië]]rs. De [[Griekenlaand|Grieken]] en [[Romeinen (volk)|Romeinen]] mossen der niet veul van weten en vunnen 't kledingstuk barbaors. Pas op 't einde van de Romeinse tied - en parrellel mit de invallen van de [[Germanen]] - wördde de bokse populair en anvaord kledingstuk in de Romeinse wereld. In de [[middeleeuwen]] wördde 't 't kledingstuk veur de man. 't Is pas sund ± [[1960]] dat de bokse as kledingstuk veur de vrouw maotschappelijk anvaord is, onder invluud van de culturele en seksuele revoluties van die tied. == Nedersaksisch == * [[Achterhoeks]]: ''bokse'' * [[Drèents]]: ''bokse'' * [[Grunnegs]]: ''boksem'' * [[Sallaans]]: ''bokse'' * [[Stellingwarfs]]: ''bokse'' * [[Tweants]]: ''boks{{small()|e}}'' * [[Veluws]]: ** ''broek'' (alg.) ** ''brook'' ([[Doornspiek]], [[Nunspeet]]) ** ''bokse'' ([[Oost-Veluws]]) [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Kleren]] k2x0hxdaeeh5htwjuyhlp5gtcl5yezk 6 2850 8622 2006-07-01T15:28:13Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 0 2851 264954 255584 2013-05-09T22:09:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Fraeylemabörg winter.jpg|right|250px|thumb|Fraeylemabörg bie winterdag]] De '''Fraeylemaborg''' is n [[Grunnen (provìnzie)|Grunneger]] [[börg]] in t dörp [[Slochter]]. De börg is te bezichtigen en het n ruumte woar (Grunneger) kunst tentoonsteld wordt. Ook t skathoes (''skat'' is [[Oldfrais]] veur ''vai'') is in gebruuk, mor den as restauraant. De noam is ontstoan oet n soamentrekken van '''Ver''' (= vraauw, adelleke doame) en de aigennoam '''Ailema''' of '''Elema'''. De börg [[Verhildersum]] kwam op dijzulfde menaier aan zien noam. Achter de börg bevindt zoch t [[Slochterbos]], n verwilderde laandschopstoen. De oorspronkelke aanleg van de toenen is anders nog goud te zain. Zo het man vanoet t heufdgebaauw over de heufdloan n kilometers wied oetzicht noar baide richtens. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Borg]] 3d4gdufdhmo4glk834v97zdhlup5d4q 0 2852 291545 264175 2016-11-07T14:15:59Z Wwikix 13678 /* Buten dizze webstee */ kat wikitext text/x-wiki '''Oldlusen''' (ok wel: ''Oldluzen'' [naor de spelling-Gallée]<ref name="Scholtmeijer">Scholtmeijer, Harrie (2006), ''Mörn! Taalgids Overijssel'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv.</ref> ; [[Nederlaands]]: ''Oudleusen'') is een plaatsien in [[Oaveriessel]] in de gemiente [[Dalsen]]. 't Lig an de noordoostkaante van [[Dalsen]], an de [[N340]] en een endtien boaven de [[Vechte]]. Ienwoners per [[1 jannewaori]] 2006: 501.<ref>Gemeentegids Dalfsen 2006-2007</ref> In Oldlusen vien ie 't hotel mit conferentiecentrum 'Mooirivier' (töt 2008 'De Bron' en vrögger vekaansieoord 'de Vechtstroom'), daoras völle praotvolk kömp. Op Oldlusen praot ze naost [[Nederlaans]] ok [[Sallaans]].<ref name="Scholtmeijer" /><ref>http://taal.phileon.nl/kaart/nedersaksisch.php</ref> == Geschiedenis == Oldlusen is begund as Lusen; de name wördden verschillend op-eschreven: Lusne (1313), Loesen (1322), Luessen (1485). Ze mient det de name kömp van ''lo-essen'' (=holt-essen). In 1631 wördden de [[Luessener Compagnie]] op-ericht um 't gebied boaven Lusen te ontginnen. Daor ontstund [[Ni'jlusen]], en zo wördden Lusen Oldlusen enuumd. ==Citaot== :''"Goa'j met hen schaats'n?" vreug mi'j Hans. :''Ik dache: "Joa, det is mien kans :''um is te win'n." :''Schaats'n lopen is mien vak. :''Ik peutie-oaver met gemak. :'' 't Zal hum niet zin'n.'' Eerste strofe van ''Oldluus'n - Gelster'' deur Irene van Oenen. In: Arend Heideman (samenst.) (2001?), ''Kot tegen moder de gaanze an'', Stichting Genootschap voor Gelselaar en de Ganzenveer ==Schrieveri'je== In dizze lieste vin ie boeken die mit Oldlusen te maken hebt. * Koman, Ruben A. (2006), ''Dalfser Muggen: Volksverhalen uit een Overijsselse gemeente. Mondelinge overlevering, volksgeloof en vertelcultuur in Dalfsen, Hoonhorst, Lemelerveld, Nieuwleusen, Oudleusen e.o.'', Bedum: Profiel Uitgeverij (i.s.m. de IJsselacademie, Kampen) * Visscher, Wim (2005), ''Heeren van de Ligtmis: Geschiedenis van de Leusener Compagnie, het begin van Nieuwleusen en het Oosterveen'', Gouda: H&K Uitgevers. ==Verwiezings== <div class="references-small"> <references/> </div> == Buten dizze webstee == *[http://www.dalfsen.nl Webstek van de gemiente Dalsen] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Dalsen]] bpbpa0t57b504uudq10bbea661vtrnz 8 2879 270216 200635 2013-09-06T11:15:42Z Servien 7 wikitext text/x-wiki * Algemeen: ** Gienidee|Gien idee wat veur lisensie t hef ** GFDL|Standardlisensie (GFDL) ** Ewmulti|Zelf emaakt, vrie-egeven onder GFDL en CC-BY-SA * Beteund ** Allinnig Wikipedie|Allinnig veur gebruuk op Wikipedie ** Bepark|Gebruuk van disse aofbeelding is beteund ** Wikimedia|Auteursrechtelik bescharmp deur Wikimedia * Publiek domein: ** PD-eigenwark|Publiek domein, zelf emaakt ** PD-70j|Publiek domein, auteursrechten verleupen (auteur is meer as 70 jaor dood) ** PD-vw|Publiek domein, vlagge of wapen 0ycm01uxbxjlrlnr442bjt44az3nnym 0 2891 273796 264829 2014-04-05T12:58:55Z Ercé 8818 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Chickweed (aka).jpg|thumb|250px|Voegelmure]] [[File:Stellaria media MHNT.BOT.2008.1.33.jpg|thumb|''Stellaria media'']] '''Voegelmure''' ([[Latien]]: ''Stellaria media'') is een lege eenjaorige [[plaante]], dee in alle seizoenen in bleui te vienen is, zolange der gien langere vorsperiode is. De plaante is vake wiedvertak, mar hef mar één wortelstelsel. De stengels bin greun of rood. De blaojen bin greun, eierrond mit een spitse bovenkaante, en vake esteeld. De bloemknoppe is stark behaord. ==Vortplaanting en verspreiding== De vuuf [[bloeme|kroonblaojen]] bin wit en iezig diep in-esnejen, waordeur 't liek of der tien kroonblaojen bin. De [[bloeme|kelkblaojen]] bin even groot, de [[meeldraod|helmknoppen]] bin paors en op 't bovenstandige [[vruch]]beginsel staon dree stielen. ==Ekelogische betekenisse== De plaante gelt as een typische [[onkruud|ruutsoorte]]. Grondbewarking is neudig um 't [[biotoop]] van disse plaante in stand te houwen. Disse plaante vormp vrie vlogge zaojen en is vake één van de eerste dee kiemt nao een schoffelbeurte. Deurdat e oek 's [[wienter]]s greuit, bescharmp de voegelmure mit heur blaojen de anvankelijk losse grond waordeur e neet helemaole dichteslaot. ==Gebruuk== Voegelmure is in trek bie [[voegels]]. Veural volièrehouwers gebruken disse plaante um der voegels van greunvoer te veurzien. ==Nedersaksisch== *[[Tweants]]: ''mier{{small()|e}}'' *[[West-Veluws]]: **''voegelmuur'', ''voegelmure'' **''moere'' ([[Elburg]]) **''muurt'' ([[Garder]]) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] so41iaqw3jsq6kbp2h1g7t5321ttlke 0 2892 291540 263993 2016-11-07T14:12:54Z Wwikix 13678 /* Buten dizze webstee */ kat wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Dalsen | bestaansnaam vlagge = Flag of Dalfsen.svg | bestaansnaam wapen = Coat of arms of Dalfsen.svg | lokasie = Dalsenlocaotie | previnsie = [[Oaveriessel]] | heufplaose = [[Dalsen (dörp)|Dalsen]] | oppervlak = 166,50 | oppervlak laand = 165,18 | oppervlak waoter = 1,32 | inwoeners = 26.544 | daotum inwoeners = 1 jannewaori 2007 | dichtheid = 160 | breedtegraod = 52/30/0/N | lengtegraod = 6/15/0/E | verkeersaoder = [[Pervèensiale weg 340|N340]], [[Pervèensiale weg 348|N348]], [[Pervèensiale weg 377|N377]]; [[speurliende Zwolle-Em]] | netnummer = 0529, 0570, 0572 | postcode = 7710-7714, 7720-7729, 8150-8159 | webstee = [http://www.dalfsen.nl www.dalfsen.nl] | }} '''Dalsen''' ([[Nederlaands]]: ''Dalfsen'') is een gemiente in 't noorden van [[Sallaand]] in de [[pervèensie]] [[Oaveriessel]]. De gemiente hef 'n oppervlak van 166,50 km² (daoras 1,32 km² uut waeter bestaot), mit 'n ienwonerdichtheid van 160 mèensen per vierkaante kilometer (CBS, 1 mei 2005). Per [[1 jannewaori]] 2007 hef de gemiente 26.544 ienwoners (in 2006: 26.448). Die bint as volgt oaver de dörpen verspreid: [[Dalsen_(dörp)|dörp Dalsen]]: 7.736, [[Ni'jlusen]]: 5.913, [[Ankum]]: 101, [[Oldlusen]]: 494, [[Hoonhorst]]: 623, [[Lemelerveld]]: 3.213, Butengebied: 8.564.<ref>Gemeentegids Dalfsen 2007-2008 en 2006-2007</ref> As [[partnergemiente]] hef Dalsen sund 1995 de stad [[Hörstel]] in de [[dielstaot]] [[Noordrein-Westfaolen]], op 130 kilometer ofstaand. == Verkeer en vervoer == 't Dörp Dalsen lig an de revier de [[Vechte]] en an de rieksweg / pervèensiale weg N34/N340 [[Zwolle (Oaveriessel)|Zwolle]]-[[Emmen]]-[[Zuudlaoren]]. Ni'jlusen lig aan de Autoweg [[Asselt]]-[[Koevern]]. == Kernen == [[Ankum]], [[Broekhuzen]], [[Dalmsholte]], [[Dalsen]], [[Dalserveld]], [[De Marshoek]], [[De Meele]], [[Den Hulst]], [[Emmen (Dalsen)|Emmen]], [[Engelaand (Dalsen)|Engelaand]], [[Gerner]], [[Hessum]], [[Holt_(plaatse)|Holt]], [[Hoonhorst]], [[Lemelerveld]], [[Lenthe]], [[Lusenerveld]], [[Millingen (Dalsen)|Millingen]], [[Ni'jlusen]], [[Ooster-Dalsen]], [[Oldlusen]], [[Oldlusenerveld]], [[Rechteren]], [[Slennebroek]], [[Strenkhaor]], [[Welsum]] ==Schrieveri'je== In dizze lieste vin ie boeken die oaver de gemiente Dalsen gaot. * Koman, Ruben A. (2006), ''Dalfser Muggen: Volksverhalen uit een Overijsselse gemeente. Mondelinge overlevering, volksgeloof en vertelcultuur in Dalfsen, Hoonhorst, Lemelerveld, Nieuwleusen, Oudleusen e.o.'', Bedum: Profiel Uitgeverij (i.s.m. de IJsselacademie, Kampen) ==Verwiezings== <div class="references-small"> <references/> </div> == Buten dizze webstee == *[http://www.dalfsen.nl Webstee van de gemiente Dalsen] {{Oaveriessel}} {{Commonscat|Dalfsen|Dalsen}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Dalsen| ]] b6vzl9hez8rntiuezs3yviqyuplicuk 0 2893 73682 48756 2008-07-21T06:54:35Z Ni'jluuseger 73 Naor 't idee: aj allent de plaatsname intikt (zoas 'Dalsen'), kriej 't dörp en niet drekt de hiele gemiente wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Dalsen]] tn5ykvdeur6220tufsxq5xdvapje4y9 0 2894 255839 233266 2013-03-11T10:29:34Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 22 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q161151]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Blauwe druif vdg.jpg|thumb|250px|Kraoltjes]] De '''druufhyacint''' is een geslacht van [[eenzaodlobbig]]e planten. 't Geslacht wort in de 23e drok van de ''Heukels'' in-edeeld in de femilie van de ''Asparagaceae''. Volges 't APG II-systeem ([[2003]]) zou 't oek in-edeeld maggen worren in de hyacintenfemilie. De bekende vertegenwoordiger van dit Euraziatisch geslacht bin de kraoltjes (''Muscari botryoides''). De kenmaarkende blauwe bloemen geeft de plant zien naam. 't Bin (net as de [[krokus]] en de [[hyacint]]) [[lente|veurjaorsbloemen]] die d'r energie opslaon in een [[bloembol]]. == Soorten == Ongeveer 40, waoronder: :''Muscari armeniacum'' :''Muscari aucheri'' :''Muscari azureum'' :''Muscari botryoides'' ([[Kraoltjes]]) :''Muscari comosum'' ([[Kuufhyacint]]) :''Muscari latifolium'' :''Muscari muscarimi'' (=''M. moschatum'') :''Muscari racemosum'' (= ''M. neglectum'') == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ** ''blauwe krallegies'' ([[Ni'jlusen]]) * [[Veluws]]: ''druufhyacint'' == Foto-uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Muscari_armeniacum.jpg|Muscari armeniacum Ofbeelding:Muscari.botryoides01.jpg|Muscari botryoides Ofbeelding:Muscari neglectum0.jpg|Muscari neglectum </gallery> {{commons|Muscari}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Voorthuzen]]s}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] qyodiju39llqs34g4gc3tmc8tfw9e2q 0 2895 279421 273938 2015-03-27T17:21:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Påskeliljer.jpg|thumb|275px|Tielozen]] '''Tieloze''' ([[Latien]]: ''Narcissus'') is een geslach van [[bolgewas]]sen uut de femilie van de Amaryllidaceae. De [[Latien]]se en [[Nederlaands|Nederlaanse]] naam is ofkomstig uut de [[Griekenlaand|Griekse]] mythologie. Tielozen bin [[leinte|veurjaorsbollen]] en hem een kouwe rusperiode neudig. Je vienen tielozen in veule soorten en kleuren: roze, oranje, rooie, witte of mit vlekken, dubbelbloemige [[bloeme]]n, mit grote gele trompetten of mit trosjes van gele of witte bloemetjes. In tegenstelling tot bie de [[leliefemilie]] kump bie disse femilie een onderstandig vruchbeginsel veur. Je kunnen tielozen rustig laoten verwilderen; ze vermeerderen vanzelf en elk jaor zullen der meer bloemen koemen. == Soorten == Der bin verschillende soorten tielozen. In [[Nederlaand]] en [[België]] kump allinnig de ''wilde tieloze'' (''Narcissus pseudonarcissus'' subsp. ''pseudonarcissus'') van neture veur. * Soort: ''Narcissus bulbocodium'' * Soort: ''Narcissus poeticus'' == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''poaskeblo{{small()|u}}m'' * [[Drèents]]: ** ''meertbluier'' ** ''paoskebloum'', ''paosblooum'' ** ''tieloos'' ** ''tieloze'' (u.a. [[Ni'jlusen]]) ** ''tuloze'' * [[Stellingwarfs]]: ** ''tielroze'', ''tietelroze'' ** ''paos{{small()|ke}}bloeme'' * [[Veluws]]: ** ''tielozen'' ([[Nunspeet]]) ** ''telozen'' ([[Putten]]) == Citaot == :''Dalijk as de tilozen bluit'' :''aodemt alles de gedachten'' :''van het langvergeten wachten'' :''op het leven dat weer gruit.'' Uut ''Dalijk as de tilozen bluit'', gedicht deur Bart van Oosteringh (ps. van [[Lambertus van der Sleen]], 1912-1993)<br /> Evunden in: Rouke Broersma (2003). ''Scheupers van de taol. Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003''. Zuudwolde: Het Drentse Boek (p.66) == Foto-uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Daffodil Narcis.JPG Ofbeelding:Dafodil.JPG Ofbeelding:Narcis geel vdg.jpg </gallery> {{commons|Category:Narcissus}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] tt6l07xzmitf3ajhigl7xvsz8w6htkk 0 2896 267374 255841 2013-05-10T23:49:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''1 meie'''. == Gebeurtenissen == * [[305]] - [[Diocletianus]] en Maximianus trekken heur terogge as Romeinse keizer. * [[1707]] - [[Engelaand (regio)|Engelaand]], [[Schotlaand]] en [[Wales]] weren verienigd tot [[Groot-Brittannië]]. * [[1786]] - De opera [[Le nozze di Figaro]] van [[Wolfgang Amadeus Mozart]] gaot in première in [[Wenen]]. * [[1851]] - In et Crystal Palace in [[Londen]] wodt de eerste Wereldtentoonstelling eupend. * [[1886]] - In de [[Verienigde Staoten van Amerika]] brekt een staeking uut die uutaenlik et instellen van de achturige warkdag zal betekenen. Disse dag gaot de geschiedenis in as [[Dag van de Arbeid]]. * [[1960]] - [[Benin]] wodt ofhaankelik onder de naeme [[Dahomey]]. * [[1991]] - Overstromings in [[Bangladesj]], waorbi'j 500.000 meensken versmoren. * [[2004]] - Fusie van de ''Samen op Weg''-karken ([[Griffermeerde Karke]], [[Nederlaanse Hervormde Karke]] en de [[Evangelisch-Lutherse Karke]] in Nederlaand) tot de [[Protestaanse Karke in Nederlaand]]. * [[2004]] - Uutbreiding van de [[Europese Unie]] mit tien lanen, namelijk: [[Estlaand]], [[Letlaand]], [[Litouwen]], [[Pooln|Polen]], [[Tsjechië]], [[Slowakije]], [[Hongarije]], [[Slovenië]], [[Cyprus]] en [[Malta (laand)|Malta]]. == Geboren == * [[1218]] - [[Rudolf I van et Heilige Roomse Riek|Rudolf I]], keizer van et [[Heilig Roomse Riek]] * [[1830]] - [[Guido Gezelle]], [[België|Belgisch]] priester en dichter * [[1964]] - [[Yvonne van Gennip]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] schaetsster. == Uut de tied == * [[1555]] - [[Paus Marcellus II]] * [[1572]] - [[Paus Pius V]] * [[1886]] - [[Conrad Busken Huet]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] schriever en literetuurkritikus * [[1904]] - [[Antonín Dvořák]], [[Tsjechië|Tsjechische]] komponist * [[1945]] - [[Joseph Goebbels]], [[Duutslaand|Duutse]] nationaolsocialistische minister van propegande * [[1994]] - [[Ayrton Senna]], [[Brazilië|Braziliaanse]] [[Formule I]]-coureur == Viering/herdaenking == * [[Dag van de Arbeid]] {{DEFAULTSORT:#:1 Meie}} [[Kategorie:Meie]] b18j13aa4gam12zidm49iem84jr367x 0 2897 255840 254015 2013-03-11T10:29:35Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 150 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2625]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''1 juni'''. == Gebeurtenissen == * [[193]] - [[Romeinse Riek|Roomse]] [[keizer]] [[Marcus Didius]] wodt vermoord. * [[1485]] - De [[Hongarije|Hongaren]] veroveren [[Wenen]]. * [[1836]] - [[Charles Darwin]] laandet in [[Kaapstad]]. * [[1902]] - De [[textielstaeking]] in [[Tweante|Twente]] lop ten aende. * [[1997]] - De [[Frankriek|Fraanse]] [[socialisme|socialisten]] winnen de parlementsverkiezings; [[Jacques Chirac]] stelt [[Lionel Jospin]] an as [[premier]], zodat een ''cohabitation'' tot staand komp. * [[2001]] - In [[Nepal]] vient een keuningsdrama plak waorbi'j [[Könning (titel)|keuning]] [[Birendra van Nepal|Dipendra]] doodscheuten wodt. * [[2005]] - Et [[Nederlaand|Nederlaanse]] volk verwarpt in et [[referendum]] mit een meerderhied van 61,6% de [[Europese Unie|Europese]] grondwet. == Geboren == * [[1285]] - [[Dante Alighieri]], [[Italië|Italiaanse]] dichter. * [[1796]] - [[Sadi Carnot]], [[Fraankriek|Fraanse]] [[wiskunde]]geleerde. * [[1804]] - [[Michail Glinka]], [[Ruslaand|Russisch]] komponist. * [[1892]] - Keuning [[Amanoellah van Afganistan]]. * [[1926]] - [[Marilyn Monroe]] (Norma Jean Baker), [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaans]] aktrice. * [[1934]] - [[Pat Boone]], Amerikaans popzanger. * [[1973]] - [[Heidi Klum]], [[Duutslaand|Duuts]] fotomedel. * [[1974]] - [[Alanis Morisette]], [[Kannede]]es zangeres. * [[1982]] - [[Justine Hénin-Hardenne]], [[België|Belgische]] [[tennis]]ster. == Uut de tied == * [[195 v.Chr.]] - [[Gaozu Han]], [[Chinese keizerriek|Chinese]] keizer * [[193]] - [[Marcus Didius]] * [[1846]] - [[Paus Gregorius XVI]] * [[1868]] - [[James Buchanan]], Amerikaanse prissedent * [[1899]] - [[Klaus Groth]], dichter in t Nedersassisch * [[2001]] - Keuning Birendra en keuningin [[Aiswarja van Nepal]] {{DEFAULTSORT:#:1 Juni}} [[Kategorie:Juni]] 1p3vkn72cjx3bq90zeo9cqj5ze55ehn 0 2898 267367 255838 2013-05-10T23:48:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} '''1 april''' is de heiligedag van [[Irene van Thessalonike]]. Vrogger wodde et as beginne van de [[leinte|meitied]] zien en de dag wodt vanoolds mit meitiedse rituelen omgeven. Vandagededag is et nog steeds populair om op disse dag grappen uut te haolen. == Gebeurtenissen == * [[527]] - De [[Byzantium|Byzantiense]] keizer [[Justinus I]] wiest zien neve [[Justinianus I]] an as opvolger. * [[1572]] - [[Den Briel]] (Brielle) wodt deur de 'Waetergeuzen' inneumen. Beginne van de opstaand tegen [[Spanje]]. * [[1867]] - [[Singapore]] wodt een Britse kroonkelonie. * [[1945]] - In de [[Twiede Wereldoorlog]] valen troepen van de [[Verienigde Staoten van Amerika]] [[Okinawa]] binnen. * [[1949]] - [[Newfoundland]] verienigt mit [[Kannede]]. * [[1960]] - [[Tiros I]], de eerste weersatelliet, wodt lanceert. * [[1973]] - [[Project Tiger]], een [[tieger]]beweringsperjekt, wodt in et [[Corbett Nationaole Park]] in [[India]] sticht. * [[1976]] - [[Steve Jobs]] en [[Steve Wozniak]] stichten [[Apple Computer]]. * [[2001]] - [[Slobodan Milošević]] geft himzels over om veur [[oorlogsmisdaod]]en verheurd te wodden. == Geboren == * [[1815]] - [[Otto von Bismarck]], Duutse [[poletiek|politikus]] == Uut de tied == * [[1922]] - [[Karel I]] (34), [[Oostenriek]]se keizer {{DEFAULTSORT:#:1 April}} [[Kategorie:April]] hq54bwhr2ii52qu680baekmlwvi84dr 0 2901 8747 2006-07-02T18:19:24Z Servien 7 deursturing naor [[Protestantisme]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Protestantisme]] 9hcfj6ht2xt2oz8p2lrnlu3vv8do6nb 0 2902 291051 278560 2016-11-03T13:07:16Z Wwikix 13678 /* Verwiezings */ wikitext text/x-wiki Dit is een '''Drèentse taolwiezer'''. Dinger die as hierin staot, bint: grammatica, algemiene woorden en zegswiezen. ''Zie ok 't artikel aover 't [[Drèents]].''<br /><br /> == Info veurof == 't Drèents hef verschillende heufdindielings, en wördt wal eziene as alle dialecten die as ze ien [[Drenthe]] praot. De dialecten ien 't noordoosten van de pervincie wördt ok wal as [[Grunnegs|Grunnings]] eziene, en die van een diel van 't westen as [[Stellingwarfs]]. Ien van de gebruukte iendelings is: :1. 't [[Noordenvelds]] ''(ok [[Grunnegs|Grunnings]])'' :2. 't [[Veenkoloniaols]] ''(ok [[Grunnegs|Grunnings]])'' :3. 't [[Zuudoost-Drèents]] ''(ok Zuudoost-Veen-Drèents)'' :4. 't [[Zaand-Drèents]] ''(ok Zuudoost-Zaand-Drèents)'' :5. 't [[Midden-Drèents]] :6. 't [[Zuudwest-Noord-Drèents]] ''(ok [[Stellingwarfs]])'' :7. 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] ''(ok Zuudwest-Drèents)'' == Grammatica ''(Zuudwest-Zuud-Drèents)'' == === Persoonlijke veurnaomwoorden (onderwaarp) === :Ik ''(ikke veur naodrok)'', bi'jtieden: mi'j :Ie ''(ieje veur naodrok)'' :Hi'j, zi'j, 't :Wi'j :Ie ''(ieje veur naodrok)'', ie mit mekare, jullie :Zi'j, zie === Persoonlike veurnaomwoorden (veurwaarp) === :Mi'j :Oe, joe, je (uutspraok: juh) :Hum, hom, heur :Oes, oens, oons :Oe, joe, je :Heur === Bezittelike veurnaomwoorden === :Mien :Oen, joen, je (uutspraok: juh) :Zien, heur (soms: ''zien'' veur ''heur'') :Oeze, oenze, oonze :Oen, joen, je :Heur === Regelmaotige waarkwoorden === Regels veur de teengwoordige tied: :Ik + STAM + e :Ie + STAM + t ''(STAM + en ien dielen van Drenthe)'' :Hi'j + STAM mit vake een klinkerveraandering en/of wieziging van de leste medeklinker :Wi'j + STAM + t ''(STAM + en ien dielen van Drenthe)'' :Ie + STAM + t ''(STAM + en ien Zuudwest-Drenthe)'' :Zi'j + STAM + t ''(STAM + en ien dielen van Drenthe)'' === Een koppel vervoegde waarkwoorden === ==== Weden (wezen) ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengswoordige tied ! width="15%" |Vleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik bin(ne) |Ik ware |Ik heb ewest / ik bin ewest |- |Ie bint |Ie waren |Ie hebt ewest, ie bint ewest |- |Hi'j is |Hi'j was |Hi'j hef ewest, hi'j is ewest |- |Wi'j bint |Wi'j waren |Wi'j hebt ewest, wi'j bint ewest |- |Ie bint |Ie waren |Ie hebt ewest, ie bint ewest |- |Zi'j bint |Zi'j waren |Zi'j hebt ewest, zi'j bint ewest |- |} ==== Hebben ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengswoordige tied ! width="15%" |Vleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik heb(be) |Ik hadde |Ik heb ehad |- |Ie hebt |Ie hadden |Ie hebt ehad |- |Hi'j hef |Hi'j had |Hi'j hef ehad |- |Wi'j hebt |Wi'j hadden |Wi'j hebt ehad |- |Ie hebt |Ie hadden |ie hebt ehad |- |Zi'j hebt |Zi'j hadden |Zi'j hebt ehad |- |} ==== Kieken ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengswoordige tied ! width="15%" |Vleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik kieke |Ik keke |Ik heb ekeken |- |Ie kiekt |Ie keken |Ie hebt ekeken |- |Hi'j kek/kik |Hi'j keek |Hi'j hef ekeken |- |Wi'j kiekt |Wi'j keken |Wi'j hebt ekeken |- |Ie kiekt |Ie keken |Ie hebt ekeken |- |Zi'j kiekt |Zi'j keken |Zi'j hebt ekeken |- |} ==== Vraogen ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengswoordige tied ! width="15%" |Vleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik vraoge |Ik vreuge |Ik heb evraogd |- |Ie vraogt |Ie vreugen |Ie hebt evraogd |- |Hi'j vrag |Hi'j vreug |Hi'j hef evraogd |- |Wi'j vraogt |Wi'j vreugen |Wi'j hebt evraogd |- |Ie vraogt |Ie vreugen |Ie hebt evraogd |- |Zi'j vraogt |Zi'j vreugen |Zi'j hebt evraogd |- |} ==== Worden ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengswoordige tied ! width="15%" |Vleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik wor(re) |Ik wordde |Ik bin eworden |- |Ie wordt |Ie wordden |Ie bint eworden |- |Hi'j wordt |Hi'j weur (wordde) |Hi'j is eworden |- |Wi'j wordt |Wi'j wordden |Wi'j bint eworden |- |Ie wordt |Ie wordden |Ie bint eworden |- |Zi'j wordt |Zi'j wordden |Zi'j bint eworden |- |} ==== Willen ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengswoordige tied ! width="15%" |Vleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik wil(le) |Ik wolle |Ik heb ewild |- |Ie wilt |Ie wolden |Ie hebt ewild |- |Hi'j wil |Hi'j wol |Hi'j hef ewild |- |Wi'j wilt |Wi'j wolden |Wi'j hebt ewild |- |Ie wilt |Ie wolden |Ie hebt ewild |- |Zi'j wilt |Zi'j wolden |Zi'j hebt ewild |- |} ==== Laoten ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengswoordige tied ! width="15%" |Vleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik laote |Ik leute |Ik heb elaoten |- |Ie laot |Ie leuten |Ie hebt elaoten |- |Hi'j lat |Hi'j leut |Hi'j hef elaoten |- |Wi'j laot |Wi'j leuten |Wi'j hebt elaoten |- |Ie laot |Ie leuten |Ie hebt elaoten |- |Zi'j laot |Zi'j leuten |Zi'j hebt elaoten |- |} ==== Zullen ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengswoordige tied ! width="15%" |Vleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik zal(le) |Ik zul / zol | |- |Ie zult |Ie zulden / zol(d)en | |- |Hi'j zal |Hi'j zul / zol | |- |Wi'j zult |Wi'j zulden / zol(d)en | |- |Ie zult |Ie zulden / zol(d)en | |- |Zi'j zult |Zi'j zulden / zol(d)en | |- |} ==== Muggen ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengswoordige tied ! width="15%" |Vleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik mag(ge) |Ik much |Ik heb emucht |- |Ie mugt (magt) |Ie muchen |Ie hebt emucht |- |Hi'j mag |Hi'j much |Hi'j hef emucht |- |Wi'j mugt |Wi'j muchen |Wi'j hebt emucht |- |Ie mugt (magt) |Ie muchen |Ie hebt emucht |- |Zi'j mugt |Zi'j muchen |Zi'j hebt emucht |- |} ==== Gaon ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengswoordige tied ! width="15%" |Vleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik gao |Ik gunge |Ik bin egaone |- |Ie gaot |Ie gungen |Ie bint egaone |- |Hi'j giet |Hi'j gunk (gung) |Hi'j is egaone |- |Wi'j gaot |Wi'j gungen |Wi'j bint egaone |- |Ie gaot |Ie gungen |Ie bint egaone |- |Zi'j gaot |Zi'j gungen |Zi'j bint egaone |- |} ==== Doen ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengswoordige tied ! width="15%" |Vleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik doe |Ik deu (dee) |Ik heb edaone |- |Ie doet |Ie deuden (deden) |Ie hebt edaone |- |Hi'j döt |Hi'j deu (dee) |Hi'j hef edaone |- |Wi'j doet |Wi'j deuden (deden) |Wi'j hebt edaone |- |Ie doet |Ie deuden (deden) |Ie hebt edaone |- |Zi'j doet |Zi'j deuden (deden) |Zi'j hebt edaone |- |} == Algemiene woorden ''(Zuudwest-Zuud-Drèents)'' == === Dagen === :Maondag, maandag :Dinsdag :Woensdag :Donderdag :Vri'jdag :Zaoterdag :Zundag === Maonden === :Jannewaori :Feberwaori :Meert :April :Mei{{small()|e}} :Juni :Juli :Augustus :September :Oktober :November :December === Kleuren === :Rood :Geel :Blauw :Gruun / greun / greuin / gruin :Oranje :Paors / sang :Raoze :Gries :Broen :Zwart :Wit === Getallen === ''De schwa (stomme e) an 't end van partie telwoorden kump in 't Zuudwest-Zuud-Drèents veur as ze allennig staot of mit naodrok gebruukt wördt. Beveurbield: "Zie hebt drei auto's." "Hoeveule?" "Dreie."'' :Iene :Tweie/twieje :Dreie :Vere/viere :Vieve :Zesse :Zeuvene (uutspraok: zeume/seume) :Achte :Negene (uutspraok: neenge) :Tiene <br /> :Elve :Twaalve/twaalven (uutspraok: twaalm) :Dartiene :Veertiene :Vieftiene :Zestiene :Zeuventiene (uutspraok: zeumtiene/seumtiene) :Achttiene :Negentiene (uutspraok: neengtiene) :Twintig <br /> :Dartig :Veertig :Vieftig :Zestig :Zeuventig (uutspraok: zeumtig/seumtig) :Tachtig :Negentig (uutspraok: neengtig) :Honderd <br /> :Duzend :Miljoen :Miljard == Geografie == === Plaotsnamen === ''De taal van de Oaveriesselse plaatsen die as in dizze tebel staot, wördt wal töt het [[Zuud-Drèents]] erekend.''<ref>http://taal.phileon.nl/kaart/nedersaksisch.php</ref><ref>http://taal.phileon.nl/kaart/daan.php</ref><ref>http://taal.phileon.nl/kaart/noordduitsland-geheel.php</ref> {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="25%" |Drèents ! width="25%" |Nederlaands |- |[[Aalden]] |Aalden |- |[[Alteveer]] |Alteveer |- |[[Anlo]] |Anloo |- |[[Annen]] |Annen |- |[[Assen]] |Assen |- |[[De Balk]] ''(Oaveriessel)'' |Balkbrug |- |[[Barger-Compas]] |Bargercompascuum |- |[[Barger-Oosterveld]] |Barger-Oosterveld |- |[[Barghoezen]] |Berghuizen |- |[[Beilen]] |Beilen |- |[[Börger]] |Borger |- |[[Börk]] |Westerbork |- |[[Bunen]] |Buinen |- |[[Daolen]] |Dalen |- |[[Daolerpeel]] |Dalerpeel |- |[[Darp (Drenthe)|Darp]] |Darp |- |[[Dooldersum]] |Doldersum |- |[[Drogteropslagen]] |Drogteropslagen |- |[[Drouwen]] |Drouwen |- |[[Eelde-Potterswold]] |Eelde-Paterswolde |- |[[Eksel]] |Exloo |- |[[Elim]] |Elim |- |[[Elp]] |Elp |- |[[Em (plaots)|Em]] |Emmen |- |[[Erica (Drenthe)|Erica]] |Erica |- |[[Gasselt]] |Gasselte |- |[[Geeiten]] |Gieten |- |[[Gies]] |Gees |- |[[Giesbrogge]] |Geesbrug |- |[[Grol]] |Grolloo |- |[[Haovelte]] |Havelte |- |[[Hesselen]] |Oosterhesselen |- |[[Hieken]] |Hijken |- |[[Hollaandscheveld]] |Hollandseveld |- |[[Hooghaolen]] |Hooghalen |- |[[Iekst]] |Eekst |- |[[Ies]] |Ees |- |[[Karkenveld]] |Kerkenveld |- |[[Klazieneveen]] |Klazienaveen |- |[[Koekange]] |Koekange |- |[[Koevern]] |Coevorden |- |[[De Krim]] ''(Oaveriessel)'' |De Krim |- |[[Loon (Assen)|Loon]] |Loon |- |[[Midlaoren]] |Midlaren |- |[[Möppelt]] |Meppel |- |[[Möppen]] |Meppen |- |[[Nei-Amsterdam]] |Nieuw-Amsterdam |- |[[Nei-Dörd]] |Nieuw-Dordrecht |- |[[Neie Krim]] |Nieuwe Krim |- |[[Neieroord]] |Nieuweroord |- |[[Neilaande]] |Nieuwland |- |[[Nijevenne]] |Nijeveen |- |[[Ni'jlusen]] ''(Oaveriessel)'' |Nieuwleusen |- |[[Noordeschut]] |Noordsche Schut |- |[[Noord-Slien]] |Noord-Sleen |- |[['t Oogeveine]] |Hoogeveen |- |[[Pesse]] |Pesse |- |[[Raol]] |Rolde |- |[[Roon]] |Roden |- |[[Roevène]] ''(Oaveriessel)'' |Rouveen |- |[[Rune]] |Ruinen |- |[[Runerwold]] |Ruinerwold |- |[[Schuinesloot]] ''(Oaveriessel)'' |Schunesloot |- |[[Schonbek]] |Schoonebeek |- |[[Skonnerd]] |Schoonoord |- |[[Scheloo]] |Schoonloo |- |[[Slagharen]] ''(Oaveriessel)'' |Slagharen |- |[[Slien]] |Sleen |- |[[Stappest]] ''(Oaveriessel)'' |Staphorst |- |[[Stienwieksmoer]] |Steenwijksmoer |- |[[Sweel]] |Zweelo |- |[[Vaalt]] |Valthe |- |[[Vaaltermond]] |Valthermond |- |[[De Vaort (plaots)|De Vaort]] ''(Oaveriessel)'' |Dedemsvaart |- |[[Vening]] |Veeningen |- |[[Wachtum]] |Wachtum |- |[[Wering]] |Weerdinge |- |[[Wesens]] |Westenesch |- |[[Weiteveen]] |Weiteveen |- |[[De Wiek]] |De Wijk |- |[[Wiester]] |Wijster |- |[[Witteveen]] |Witteveen |- |[[Zuudlaoren]] |Zuidlaren |- |[[Zuudwolde (Drenthe)|Zuudwolde]] |Zuidwolde |- |[[Zwartemeer]] |Zwartemeer |} == Zegswiezen ''(Zuudwest-Zuud-Drèents)'' == {| {{prettytable}} width="80%" |- style="background: #efefef;" ! width="40%" |Zegswieze ! width="40%" |Uutleg |- |Iene de '''baord''' ofdoen<br />''(Zie hef hum de baord ofedaone)'' |Iene is goed de waorheid zeggen |- |'t Kan mi'j '''begroten'''<br />''('t Kan mi'j zo begroten zoas 't mit hum egaon is)'' |Het spiet mien / Ik hebbe te doen mit... |- |In de '''biester''' weden<br />''(Ik binne hielemaole ien de biester)'' |In de war / in verlegenheid weden |- |Die zien gepraot en vief '''cent''', dan he'j net een stuver<br />'' |Zien praoties bint niks weerd |- |Der nie achter '''dale''' komen<br /> |Kieken de'j nie achter 't net vist |- |Aarngs '''drok''' op weden<br />''(Otien is drok op heur kleinzeune)'' |Aarngs mit verguld weden, iets geern doen |- |Aarngs '''fedusie''' in hebben<br />''(Heb d'r mar fedusie in...)'' |Aarngs vertrouwen in hebben |- |"Ik gao mar es even een endtien lopen."<br />"Ie kunt ok nie altied geld tellen."<br /> | |- |'''Hè jong''' / '''Heerink''' mien tied / '''Heerinkies''' mien Freerikies |''(Tussenwerpsels)'' |- |'t '''Heui''' op en de koe dood<br /> |Det kump goed uut |- |De '''kuierlatten''' nemen<br /> |D'r vandeur gaon |- |Iets / Iene maggen '''lieden''' <br />''(Ik magge die kerel wel lieden)'' |Iets / iene goedkeuren / prettig vienden |- |De klokke '''liek''' hebben staon<br /> |'t Mit mekaar iens weden |- |Die is hen '''lillijkers''' vangen<br /> |Die is vört ''<br />(Ezegd a'j vraogt waor as iene is)'' |- |'t '''Mag''' wel zo |'t Giet wal aordig / 't Holdt nie aover |- |Wi'j hebt gelieke '''Ni'jjaor''' |Dut mar röstig an |- |Goed te '''passe''' weden<br /> |Ien een goeie buie weden ''<br />(Ok as algemiene groet: "Goed te passe?" "Jowal.")'' |- |Wat onder de '''pette''' hebben<br />''(Ie hebt hiel wat onder de pette)'' |Niet euliedom weden |- |Aarngs '''schik''' an hebben<br />''(De olders hebt zo'n schik an heur jonge poppien)'' |Aarngs plezier in hebben |- |Doen asof ie '''schöpper en schriever''' bint<br />''(De knecht deu asof hi'j schöpper en schriever was)'' |Hiel wat van oezölf denken |- |'''Verkeerd''' weden; de kop verkeerd hebben<br /> |Kwaod weden |- |"Goeiemörgen, bi-j ok al wakker?"<br />"Jao, al veurde'k opstunne."<br /> | |} == Verwiezings == <div class="references-small"> <references/> </div> {{Nedersaksische taalwiezers}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Drèents]] [[Kategorie:Taalwiezers]] t4mfxgwslou32ih1ssptt9rj5oo3501 6 2903 158985 126891 2010-08-25T14:57:23Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] 2n7lap2ljuoh2xz2zi0ydo5bhe76ozh 0 2906 292601 264066 2016-12-20T13:38:03Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Hendrik van Heerde''' ([[Ambt-Vollenhove]], [[1 oktober]] [[1905]] - [[1968]]) was chef-redacteur van 't ''Kamper Nieuwsblad'' en was de schriever (onder 't pseudoniem '''Havanha''') van de bekende verhaelties van Garriet Jan en Annegien. ==Waandel== Hendrik van Heerde wördden geboren in de [[Voorstad]] bi'j [[Venó]] ([[Overiessel]]). Hi'j warkten as ambtenaor op 't gemientehuus van [[De Sluus]], bi'j een advertentsiebureau in [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]] en in een boekhaandel in [[Arnem]]. Toen dat hom allemaole niet bevöl, sleut hi'j hom an bi'j 't Fraanse [[Vrömdenlegioen]]. Daor höld hi'j 't niet lange uut, en hi'j vluchtten terogge naor [[Nederlaand]]. Van de kraantenuutgever Boom in [[Möppelt]] kreeg Van Heerde een anstelling as verslaggever bi'j 't ''Nieuws- en Advertentieblad'' ('de Sluziger' enuumd). In 1936 trök hi'j naor [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] om in opdracht van Boom een ni'je kraante op te richten: '' 't Kamper Nieuwsblad''. Daor gaf hi'j sturing an töt zien dood. In 't Kamper lèven reurden hi'j hom; hi'j hef d'r naemens de CHU wetholder ewest. Ok schreef hi'j stokkies veur 't teniel veur verskillende Kamper verienigings. De mèensen waren drok op zien vaste stokkien ''Onder de Poort'', dat hi'j onder de naeme 'Poortwachter' in de kraante schreef. ==Garriet Jan en Annegien== Veur 't ''Kamper Nieuwsblad'' begunden Van Heerde stokkies te schrieven over de boer Garriet Jan en zien vrouwe Annegien. De twee wonen op Venó en belèven d'r avonturen waor vaeke Garriet Jan zien knieperige neve Hendrik Jan van de Beulakker een rol in speult. Al gauw wördden dizze stokkies of-edrokt in alle kraanten van Boom. Ongebrukelk genog schreef Van Heerde de verhaelties over Garriet Jan en Annegien in 't [[Nedersaksisch]]. Hi'j haelden de meer plaetselijke eigenaorigheden uut zien dialect en skoefden de tael fonetisch wat op 't [[Nederlaands]] an, omdat hi'j berieken wol dat zovölle mèensen as meugelijk de stokkies goed begriepen zolden. Henk van Heerde uut Venó schrif: *''Een rode draad in de verhalen zijn de vele technische vernieuwingen waarmee hij [Garriet Jan] kennis maakt: van grammofoon tot motorfiets, van ritssluiting tot stofzuiger, maar ook maatschappelijke ontwikkelingen als het kamperen. [...] De personages zijn geen personen van vlees en bloed, maar karikaturen. Zij verbeelden elk een geesteshouding die in de samenleving aanwezig is op het moment dat die samenleving met grote veranderingen wordt geconfronteerd.'' <ref>http://www.henkvanheerde.nl/vollenhove/Personen/Havanha.htm</ref> De stokkies wördden deur Boom bi'j mekaere voegd en as boekies uut-ebrocht. Dizze dielties bint vandaege nog aorig wat weerd. In 1982 wördden de verhaelties in twee dielen deur Boom uut-egèven (''Garriet Jan Vijfling''). In 2002 deu uutgeveri'je Voorkeurboek uut [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] dit nog ies weer over. ==Anhaling== Garriet Jan hef op de mark in Möppelt een paer rolschaetsen (hielemaole ni'j veur hom) ekocht, en perbeert ze 's aovends uut in de woonkeuken van zien zus Lammegien en zwaoger Derk. :''Wat er toen gebeuren, speulen zich in twee minuten of, mar ik kan 't niet zo gauw beschrieven. :''Net toen ik beide schaatsen vast hadde en ging staon, leek et mi'j of ik een knik in de knienen kreeg en mit mien achterwark scheut ik achteruut krek tegen de fel brandende kachel. Net mit 't vleizigste deel van oel ele lichaam tegen de roje van de kachel, 't ging mi'j dwars deur de broek van Transvaalse bevertien hen. Met een schreeuw vleug ik veuruut, mar ik had die smerege dingen an de voeten. Ik kon niet in de bienen blieven, 'k grepe 't taofelkleed vaste en 't hele kleed mit 't beste servies van Lammegien ging tegen de vloere. Mar ik rolschaatsen mar deur. Ik kreeg hoe langer hoe meer gaank. Umme de taofel hen, ik zweien mit handen en voeten, mar stille staon... ho mar. 'k Sluug mit de rolschaatsen in de gedienen veur 't raam en met roe en al kwam de boel naor beneden. Mitene zeilen ik dwars deur de kamer hen. :'' 'Griept mi'j Derk', schreeuwen ik. Derk deed een uutval, mar mitene sluug ik achteruut en kreeg e de linker schaatse finaol midden veur de schienen. 'Lelukke karhengst', brullen Derk. Och mensen, 't was wat, een lawaai van wonder en geweld. Alleen de kleine mannen in de beddestee brulden van 't lachen. 'k Heuren nog net dat ze tegen mekare gierden: 'Wat kan ome Garriet Jan toch prachtig mit ons speulen'. :''En Lammegien, zu'j vraogen? Die zat eerst verslagen tussen de scharven van 't servies, mar toen ze weer geluud had, och mensen, ik kan 't oe allemaole niet zeggen, dat mu'j oe now mar ies indenken.'' Uut de ''Garriet Jan Vijfling'' ==De tien boekies oaver Garriet Jan== * ''Garriet Jan als vrijgezel'' * ''Garriet Jan en Annegien'' * ''Nieuwe avonturen van Garriet Jan en Annegien'' * ''Hendrik Jan van de Beulakker'' * ''Garriet Jan op volle toeren'' * ''Garriet Jan één averecht'' * ''Het bonte leven van Garriet Jan'' * ''Garriet Jan en Annegien weerom'' * ''Ikke en de vrouwe zei Garriet Jan'' * ''Garriet Jan van tienen klaar'' ==Verwiezing== <div class="references-small"> <references/> </div> {{Dia|Dit stok is eskreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} {{DEFAULTSORT:Heerde, Hendrik Van}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Schriever in 't Sallaans]] [[Kategorie:Wetholder]] 3etd7at9eu2gbdv18tfoh5y02cv5oxw 0 2908 293528 293480 2017-08-21T11:05:01Z Ni'jluuseger 73 /* Zegswiezen */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Stellingwarfs kaorte.png|thumb|Taelkaortien van et Stellingwarfs]] Dit is de '''Stellingwarver taelwiezer''' van Wikipedie. Veurbeelden van dingen die hierin staon, bin: grammatika, algemiene woorden, inkelde uutdrukkings, plaknaemen en aandere handige overzichten. Een soortgelieke taelwiezer bestaot ok veur inkelde aandere dialekten, die'j hier onderan de pagina vienen kunnen. ''Zie ok et artikel over et [[Stellingwarfs]].'' == Info veurof == [[Ofbeelding:Friso-Saxon Languages.PNG|thumb|De Friso-Saksische taelen]] [[Ofbeelding:Stellingwarfse kaorte.gif|thumb|Stellingwarfse taelgebied]] Et Stellingwarfs is een [[Friso-Saksische toalen|Friso-Saksische tael]] en vormt een onderdiel van et Nedersaksisch dialektkontinuüm dat in Duutslaand overgaot in een tael die daor et Nederduuts nuumd wodt. Et Stellingwarfs wodt praot in de [[Frieslaand|Friese]] [[gemiente (bestuur)|gemientes]] [[Weststellingwarf]] (ok wel: ''Stellingwarf-Westaende'') en [[Ooststellingwarf]] (of: ''Stellingwarf-Oostaende''). De ienigste dörpen in de [[Stellingwarven]] waor gien Stellingwarfs praot wodt bin [[Waskemeer]] en [[Haulerwiek]]: hier praoten ze vanoolds [[Freesk|Fries]]. Et Stellingwarfs wodt ok praot in Zuudwest-[[Drenthe]] (bi'j [[Vledder]], [[Dever]], [[Dwingel]]) en 't noordelike diel van de [[Kop van Oaveriessel]] (bi'j [[Stienwiek]]). Et Stellingwarfs wodt meerstal niet onderverdield in subdialekten: de reden hierveur is dat d'r binnen et Stellingwarfs gien dudelike greenzen bin tussen dialekten. Et Stellingwarfs is veural bekend om zien ae-klaank, bi'jglieks in et zinnegien ''Et waeter klaetert tegen de glaezen''. Dit is een kerakteristiek kenmark van et hiele Stellingwarver taelgebied. In de gemienten Stienwiekerlaand en Westerwolde beschrieven de meensken heur tael niet as Stellingwarfs, mar respektivelik as Noordwest-Overiessels of Zuudwest-Drents. De ''ae'' laot ok een overienkomst zien mit mit de zudelike dialekten van et Oost-Veluws en et Sallaans. Deur een iewenoolde baand het et Stellingwarfs ok pattie kenmarken van et Fries. Hierdeur verschilt et Stellingwarfs van de angreenzende Nedersaksische dialekten. Een antal Friese kenmarken bin al iewenoold zoas dat ok bi'j et Grunnings, een aandere Friso-Saksische tael, et geval is. Meerdere Friese woorden bin ok laeter in et Stellingwarfs kommen. == Grammatika == === Persoonlike veurnaemwoorden (onderwarp) === {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Stellingwarfs'''||'''Nederlaans''' |- |Ik||ik |- |Ie||jij |- |Hi'j, zi'j||hij, zij |- |Wi'j||wij |- |Jim / jullie||jullie |- |Zi'j||zij |} === Persoonlike veurnaemwoorden (veurwarp) === {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Stellingwarfs'''||'''Nederlaans''' |- |Mi'j||mij |- |Jow / joe||jou |- |Him / hom||hem |- |Heur||haar |- |Oons||ons |- |Jim / jullie||jullie |- |Heur||hen |} === Bezittelike veurnaemwoorden === {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Stellingwarfs'''||'''Nederlaans''' |- |Mien||mijn |- |Jow / joen||jouw |- |Zien, heur (bi'jtieden ok: ''zien'' veur ''heur'')||zijn, haar |- |Oonze||onze |- |Jim / jullie||jullie |- |Heur||hun |} === Regelmaotige waarkwoorden === Regels veur de teengwoordige tied: :Ik + STAM + e :Ie + STAM + en :Hi'j + STAM - mit vaeke een klinkerveraandering en/of wieziging van de leste medeklinker :Wi'j + STAM + en :Jim / jullie + STAM + en :Zi'j + STAM + en === Inkelde vervoegde warkwoorden === ==== Hebben * ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengwoordige tied ! width="15%" |Vleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik heb(be) |Ik had(de) |Ik heb(be) (e)had |- |Ie hebben |Ie hadden |Ie hebben (e)had |- |Hi'j het / hef |Hi'j had |Hi'j het / hef (e)had |- |Wi'j hebben |Wi'j hadden |Wi'j hebben (e)had |- |Jim / jullie hebben |Jim / jullie hadden |Jim / jullie hebben (e)had |- |Zi'j hebben |Zi'j hadden |Zi'j hebben (e)had |- |} :<small>''Vaeke heur ie de begin-h niet.''</small> ==== Wezen ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengwoordige tied ! width="15%" |Vleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik bin |Ik was |Ik hebbe west |- |Ie bin |Ie weren |Ie hebben (e)west |- |Hi'j is |Hi'j was |Hi'j het / hef (e)west |- |Wi'j bin |Wi'j weren |Wi'j hebben (e)west |- |Jim / jullie bin |Jim / jullie weren |Jim / jullie hebben (e)west |- |Zi'j bin |Zi'j weren |Zi'j hebben (e)west |- |} ==== Vraogen ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengwoordige tied ! width="15%" |Vleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik vraoge |Ik vreug |Ik hebbe vraogd |- |Ie vraogen |Ie vreugen |Ie hebben (e)vraogd |- |Hi'j vragt / vrag |Hi'j vreug |Hi'j het / hef (e)vraogd |- |Wi'j vraogen |Wi'j vreugen |Wi'j hebben (e)vraogd |- |Jim / jullie vraogen |Jim / jullie vreugen |Jim / jullie hebben (e)vraogd |- |Zi'j vraogen |Zi'j vreugen |Zi'j hebben (e)vraogd |- |} ==== Kieken ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengwoordige tied ! width="15%" |Vleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik kiek |Ik keek |Ik hebbe keken |- |Ie kieken |Ie keken |Ie hebben (e)keken |- |Hi'j kik |Hi'j keek |Hi'j het / hef (e)keken |- |Wi'j kieken |Wi'j keken |Wi'j hebben (e)keken |- |Jim / jullie kieken |Jim / jullie keken |Jim / jullie hebben (e)keken |- |Zi'j kieken |Zi'j keken |Zi'j hebben (e)keken |- |} === Verkleinwoorden === Et Stellingwarfs is riek an verkleinwoorties. Hieronder een antal veurbeelden: {| class="wikitable" !colspan="16"|'''Veurbeelden van verkleinwoorden in et Stellingwarfs''' |- |'''Stellingwarfs'''||'''Nederlaans''' |- |lae-laegien||la-laatje |- |kanne-kannegien||kan-kannetje |- |vodde-voddegien||vod-vodje |- |kop-koppien||kop-kopje |- |oor-oortien||oor-oortje |- |naeme-naempien||naam-naampje |} In et meervoold vervaalt de ''n'' van ''-gien'', en daor komt een ''s'' veur in et plak ''-gies''. Dan wodt ien ''ballegien'' dus twie ''ballegies''. Aandere veurbeelden bin ''koppien-koppies'' en ''naemegien-naempies''. == Schriefwieze == === Saemenstellingen === Een overzicht van de vaek gebruukte saemenstellingen staot hieronder. ==== Type A’K ==== {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="25%" |Stellingwarfs ! width="25%" |Nederlaans |- |a’k || als ik |- |da’k || dat ik |- |dao’k || waar ik |- |geloo’k || geloof ik |- |he’k || heb ik |- |kree’k || kreeg ik |- |krie’k || krijg ik |- |la’k || lag ik |- |lao’k || laat ik |- |leu’k || liet ik |- |li’k || lig ik |- |ma’k || mag ik |- |moe’k || moet ik |- |vrao’k || vraag ik |- |vreu’k || vroeg ik |- |wa’k || wat ik, was ik |- |wao’k || waar ik |- |wee’k || weet ik |- |wi’k || wil ik |- |wo’k || wou ik, word ik |- |zae’k || zeg ik |- |za’k || zal ik, zag ik |- |zo’k || zou ik |} ==== Type AJ’ ==== {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="25%" |Stellingwarfs ! width="25%" |Nederlaans |- |aj’ || als je |- |bi’j’ || ben je |- |daj’ || dat je |- |daoj’ || waar je |- |deej’ || deed je |- |doej’ || toen je, doe je |- |gaoj’ || ga je |- |haj’ || had je |- |hej’ || heb je |- |koj’ || kon je, kom je |- |kreej’ || kreeg je |- |kriej’ || krijg je |- |kuj’ || kun je |- |kwaj’ || kwam je |- |laj’ || lag je |- |laoj’ || laat je |- |lej’ || leg je |- |li’j’ || lig je |- |maj’ || mag je |- |meuj’ || mag je |- |moej’ || moet je |- |moj’ || moest je |- |staoj’ || sta je |- |waj’ || wat je, was je |- |waoj’ || waar je |- |weej’ || weet je |- |wi’j’ || wil je |- |woj’ || word je, wilde je |- |zaj’ || zag je |- |zej’ || zeg je |- |ziej’ || zie je |- |zoj’ || zou je |- |zuj’ || zul je |} ==== Type LAOJ’M, AJ’M ==== {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="25%" |Stellingwarfs ! width="25%" |Nederlaans |- |aj’m || als jullie |- |bi’j’m || zijn jullie |- |daj’m || dat jullie |- |daoj’m || waar jullie |- |deej’m || deden jullie |- |doej’m || toen jullie, doen jullie |- |gaoj’m || gaan jullie |- |haj’m || hadden jullie |- |hej’m || hebben jullie |- |koj’m || konden jullie, komen jullie |- |kreej’m || kregen jullie |- |kriej’m || krijgen jullie |- |kuj’m || kunnen jullie |- |kwaj’m || kwamen jullie |- |laj’m || lagen jullie |- |laoj’m || laten jullie |- |lej’m || leggen jullie |- |li’j’m || liggen jullie |- |maj’m || mogen jullie |- |meuj’m || mogen jullie |- |moej’m || moeten jullie |- |staoj’m || staan jullie |- |vraoj’m || vragen jullie |- |waj’m || wat jullie, waren jullie |- |waoj’m || waar jullie |- |weej’m || weten jullie |- |wi’j’m || willen jullie |- |woj’m || wilden jullie, worden jullie |- |zaj’m || zagen jullie |- |zej’m || zeggen jullie |- |ziej’m || zien jullie |- |zoj’m || zouden jullie |- |zuj’m || zullen jullie |} ==== Type AWWE ==== {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="25%" |Stellingwarfs ! width="25%" |Nederlaans |- |awwe || als we |- |biwwe || zijn we |- |dawwe || dat we |- |hawwe || hadden we |- |hewwe || hebben we |- |kuwwe || kunnen we |- |kowwe || konden we, komen we |- |kwawwe || kwamen we |- |mawwe || mogen we |- |mowwe || moesten we |- |wawwe || wat we, waren we |- |wiwwe || willen we |- |wowwe || wilden we, worden we |- |zowwe || zouden we |- |zuwwe || zullen we |} ==== Type LAO’WE ==== {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="25%" |Stellingwarfs ! width="25%" |Nederlaans |- |dao’we || waar we |- |doe’we || doen we |- |gao’we || gaan we |- |geloo’we || geloven we |- |krie’we || krijgen we |- |lao’we || laten we |- |meu’we || mogen we |- |moe’we || moeten we |- |stao’we || staan we |- |vrao’we || vragen we |- |wao’we || waar we |- |wee’we || weten we |} == Algemiene woorden == === Daegen === :Maendag :Deensdag :Woensdag :Donderdag :Vri'jdag :Zaoterdag :Zundag === Maonden === :Jannewaori :Febrewaori :Meert :April :Meie :Juni :Juli :Augustus :September :Oktober :November :December === Kleuren === :Rood :Geel :Blauw :Gruun :Oranje :Paors :Roze :Gries :Bruun :Zwat :Wit === Getallen === ==== 1-10 ==== :Iene :Twieje :Drieje :Viere :Vieve/vuve :Zesse :Zeuvene :Achte :Negene :Tiene ==== 11-20 ==== :Elve :Twaelf :Dattiene :Viertiene :Vieftiene / vuuftiene :Zestiene :Zeuventiene :Achttiene :Negentiene :Twintig ==== 30-100 ==== :Dartig :Veertig :Vieftig / vuuftig :Zestig :Zeuventig :Tachtig :Negentig :Honderd ==== 1.000 ==== :Duzend :Ien miljoen == Overienkomsten == === Mit aandere Nedersaksische dialekten === Ok typisch Stellingwarfs is et gebruuk van 'ae' (langrekte èè) in plak van 'aa' in een bulte woorden, niet in 'ao' zoas dat in de omkrieten veurkomt. Et Stellingwarfse sjibbolet is dan ok: ''et waeter slaet tegen de raemen dat et klaetert''. Ze zeggen bi'jgelieks ''tael'', mar d'r binnen toch - net as in de aandere Nedersaksische dialekten - een protte woorden mit 'ao', zoas ''gaon'', ''staon'', ''raod'', ''taofel'', ''vraoge''. In et [[Veluws]] bruken ze gien 'ae' mar 'aa'. In et noordelikste punt waor ze [[Oost-Veluws]] praoten en et zudelike [[Sallaands|Sallaans]] bruken ze: ''ää'', dit is etzelde as de Stellingwarfse ''ae''. Vergeliek: {| class="wikitable" !colspan="16"|'''Overienkomsten mit et Veluws/Sallaans''' |- |'''[[West-Veluws]]'''&nbsp;||'''[[Oost-Veluws]]/[[Sallaands|Sallaans]]'''''&nbsp;||'''Stellingwarfs''' |- |taal||tääl||tael |- |vake||väke||vaeke |- |schaap||schaop||schaop |- |maken||maken||maeken |- |waoter||water, wäter||waeter |} === Mit et Fries === Pattie kenmarken van et Stellingwarfs gaon dudelik terogge op et Fries. Zo ontbrekt et wederkerend warkwoord ''zich'', waor ze ''him'' of ''hum'' veur bruken. Nao een veurzetsel as ''op'' vaalt van et lidwoord ''de'' vake de ''d'' vort: ''op 'e taofel'' (Fries: ''op 'e tafel''). En in plak van et Saksische ienhiedsmeervoold op ''-t'' (''wi'j maakt'') hej in de mieste Stellingwarfse dialekten vervangen ''-en'' (''wi'j maeken''). De ''-en''-vorm wodt ok bruukt veur de twiede persoon inkelvoold (''ie maeken'', niet ''ie maakt''). Friese woorties die vaeke/daegeliks in et Stellingwarfs wodden bin: {| class="wikitable" !colspan="16"|'''Overienkomsten tussen et Stellingwarfs en et Fries''' |- |'''[[Fries]]'''&nbsp;||'''Stellingwarfs'''''&nbsp;||'''[[Nederlaans]]''' |- |likegoed||liekegoed||evengoed, zowel |- |omkriten||omkrieten||omgeving |- |bygelyks||bi'jgelieks||bijvoorbeeld |- |krekt||krek||net |- |krektlyk||krekliek||net zo |- |heit||heit||vader/papa |- |mem||mem||moeder |- |pake||pake||opa/grootvader |- |beppe||beppe||oma/grootmoeder |- |tegearre||tegere/saemen||samen |- |wis/grif||wis/grif||zeker |- |werom||weerom/terogge||terug |- |jim||jim||jullie |- |pûster||poester||stevige wind |- |bolle||bolle||stier |- |in protte||een protte||veel |- |kreas||kreers||netjes |- |neffens||neffens||volgens |- |dize||dieze||nevel |- |hielendal allinnich||hielendal allienig||helemaal alleen |} == Plaknaemen == === Weststellingwarf / Stellingwarf-Westaende === {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="25%" |Stellingwarfs ! width="25%" |Nederlaans |- |[[Wolvege]]||''Wolvega'' |- |[[Noordwoolde]]||''Noordwolde'' |- |[[Hooltpae]]||''Oldeholtpade'' |- |[[Steggerde]]||''Steggerda'' |- |[[Sunnege]]||''Sonnega'' |- |[[De Blesse]]||''De Blesse'' |- |[[Buil]]||''Boijl'' |- |[[De Oosterstreek]]||''Oosterstreek'' |- |[[Ni'jhooltpae]]||''Nijeholtpade'' |- |[[Blesdieke]]||''Blesdijke'' |- |[[Munnikeburen]]||''Munnekeburen'' |- |[[Scharpenzeel (Frieslaand)|Scharpenzeel]]||''Scherpenzeel'' |- |[[De Hoeve (Frieslaand)|De Hoeve]]||''De Hoeve'' |- |[[Der Izzerd]]||''Ter Idzard'' |- |[[Ooldetriene]]||''Oldetrijne'' |- |[[Ooldelaemer]]||''Oldelamer'' |- |[[Ni'jhooltwoolde]]||''Nijeholtwolde'' |- |[[De Langelille]]||''Langelille'' |- |[[Vinkege]]||''Vinkega'' |- |[[Ni'jlaemer]]||''Nijelamer'' |- |[[Spange]]||''Spanga'' |- |[[Ni'jtriene]]||''Nijetrijne'' |- |[[Peperge]]||''Peperga'' |- |[[Hooltwoolde]]||''Oldeholtwolde'' |- |[[Sliekenborg]]||''Slijkenburg'' |} === Ooststellingwarf / Stellingwarf-Oostaende === {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="25%" |Stellingwarfs ! width="25%" |Nederlaans |- |[[Oosterwoolde]]||''Oosterwolde'' |- |[[Appelsche]]||''Appelscha'' |- |[[Haulerwiek]]||''Haulerwijk'' |- |[[Berkoop]]||''Oldeberkoop'' |- |[[Donkerbroek]]||''Donkerbroek'' |- |[[Makkinge]]||''Makkinga'' |- |[[Waskemeer]]||''Waskemeer'' |- |[[Else (Frieslaand)|Else]]||''Elsloo'' |- |[[De Haule (Ooststellingwarf)|De Haule]]||''Haule'' |- |[[De Fochtel]]||''Fochteloo'' |- |[[Langedieke]]||''Langedijke'' |- |[[Raevenswoold]]||''Ravenswoud'' |- |[[Ni'jberkoop]]||''Nijeberkoop'' |} === Stellingwarfspraotend Drenthe === {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="25%" |Stellingwarfs ! width="25%" |Nederlaans |- |[[Bovensmilde]]||''Bovensmilde'' |- |[[Dever]]||''Diever'' |- |[[Doldersum]]||''Doldersum'' |- |[[Dwingel]]||''Dwingeloo'' |- |[[De Smilde]]||''Smilde'' |- |[[Uffelt]]||''Uffelte'' |- |[[Vledder]]||''Vledder'' |- |[[Wapservene]]||''Wapserveen'' |- |[[Wilhelminaoöord]]||''Wilhelminaoord'' |- |[[Zorgvliet]]||''Zorgvliet'' |} === Stellingwarfspraotend Oaveriessel === {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="25%" |Stellingwarfs ! width="25%" |Nederlaans |- |[[Gietern]]||''Giethoorn'' |- |[[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]]||''Kuinre'' |- |[[Iesvene]]||''Eesveen'' |- |[[Middenbuurt]]||''Middenbuurt'' |- |[[Ooldemarkt]]||''Oldemarkt'' |- |[[Ossenziel]]||''Ossenzijl'' |- |[[De Polle (Scharsterlaand)|De Polle]]||''De Pol'' |- |[[Scheerwolde]]||''Scheerwolde'' |- |[[Zuudvene]]||''Zuidveen'' |- |[[Stienwiek]]||''Steenwijk'' |- |[[Stienwiekerwoold]]||''Steenwijkerwold'' |- |[[Willemsoord (Stienwiekerlaand)|Willemsoord]]||''Willemsoord'' |} == Zegswiezen == {| {{prettytable}} width="80%" |- style="background: #efefef;" ! width="40%" |Stellingwarfs ! width="40%" |Nederlaans |- |Aarngs '''drok''' op weden<br />''(Beppe is drok op heur kleinzeune)'' |Ergens mee verguld zijn, iets graag doen |- |Zo zoer as '''eek''' weden<br />''(Moe'j 's pruven, 't is zo zoer as eek)'' |Zo zuur als azijn zijn |- |Ie konden de '''hakken''' van de skoen haost nog zien |Men was nog maar nauwlijks vertrokken<br />''(skoen = mv; skoe = ev)'' |- |'''Ommelopen''': Et '''lop''' mi'j '''omme''' |Te veel worden (Het wordt mij te veel)'' |- |Die '''stee''' is ok weer zacht |Dat is ook weer opgehelderd'' |- |Argens '''teugenof raeken''': Aj d'r te vule van eten, '''raek''' ie d'r '''teugen of''' |Ervaren dat iets je tegen gaat staan (Als je er te veel van eet, gaat het je tegenstaan)'' |} == Zie ok == *[http://www.compulaat.nl/stellingwarfs/Woordeliest/ Lieste Nederlaans-Stellingwarfs en aandersomme] *[http://stellingwarfs.nl/index.php?pagina=woorden Honderd Stellingwarver woorden] {{Nedersaksische taalwiezers}} {{DEFAULTSORT:Stellingwarver Taelwiezer}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarfs|Taelwiezer]] [[Kategorie:Taalwiezers]] r3v0a0intve5g3l2pzrzddy3qjtajhw 0 2909 293381 255693 2017-06-21T03:56:36Z Lotje 5052 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Paardebloem weiland.jpg]] → [[File:Taraxacum officinale in pasture.jpg]] #3 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Taraxacum officinale(01).jpg|thumb|300px|Hondebloemen]] [[Bestaand:Hondepollen.jpg|300px|thumb|Hondebloemen]] [[Bestaand:Hondepol_ploezekop.jpg|300px|thumb|Pluizekoppen]] [[Bestaand:05.2010 löwenzahn 3.jpg|300px|thumb|Hondebloem]] De '''hondebloeme''' ([[Latien]]: ''Taraxacum officinale'') is een soorte uut de compesietenfemilie (''Asteraceae''). In disse femilie bin bloemen stark ekrompen en klein en de bloemblaojen staon dronge op mekaar in de bloemkop. Hondebloemen koemen iezelig vake veur. In [[april]] kunnen hondebloemen hele weilanen geel kleuren, mar dat betekent neet dat bepaolde microsoorten en secties neet zeldzaam kunnen ween. De wortel van de hondebloeme wonnen oek wel in edreugen vorm tegen nier- en galkwaolen gebruuk. De hondebloeme kump van oorsprong veur in [[Afrika]], [[Azië]] en [[Europa (continent)|Europa]] en is deur de meens over veule aandere plaosen verspreid. == Gebruuk == Hondebloeme wonnen oek wel egeten. De blaojen wonnen hierveur overdek mit zaand, waordeur ze verbleken. 't Wonnen dan molleslaod eneumd. Dit is 't jonge blad van de hondebloeme. Vrogger wönnen der 's [[leinte|lentes]] in mollebulten ezoch naor ebleken hondebloemen, hierdeur kreeg 't de naam molleslaod. Deur veredeling is een verbeteren, bladrieke molleslaod verkregen. Molleslaod wonnen op verschillende marken in [[Europa (continent)|Europa]] as malse veurjaorsgreunte an-ebeujen. In Nederlaand en België is 't neet ruum verkriegbaor. De blaojen wonnen oek wel egeten deur [[kniende (dier)|knienen]] en [[cavia|cavia's]]. == Micro-soorten == In Nederlaand bin minsens 250 micro-soorten bekend. Een micro-soorte is een [[klonen|kloon]] of mengelmoes van klonen, dee morfelogisch onderscheidbaor bin van mekaar. Umdat der iezelig veule kruzingen tussen de micro-soorten veurkoemen, wonnen ze deur de ''[[Heukels' flora van Nederlaand]]'' neet meer as amparte micro-soorten ezien en bin de volgende secties en soorten van de hondebloeme samen-edaon: * sect. ''Taraxacum'' * sect. ''Ruderalia'' * sect. ''Vulgaria'' * ''Taraxacum vulgare'' * ''Taraxacum palustre'' * ''Taraxacum laevigatum'' * ''Taraxacum obliquum'' * ''Taraxacum celticum'' * ''Taraxacum hamatum'' * ''Leontodon taraxacum'' == Botanische beschrieving == De bloemkop wonnen deur veul luui an-ezien veur een bloeme, mar is eigenlijks een hele verzameling kleine bloemetjes. De bloemkop van een hondebloeme besteet uut allinnig gele lientbloemen. De [[pappus]] (ekrompen kelke) besteet uut haoren. De steel is altied holle en hef nooit blad. De blaojen staon as een kranse bie mekaar. Ze bin diep in-esnejen tot bochtig etaand. Bie kneuzing vleuit uut de plaante een witte vleuistof, dee hondebloememelk eneumd wonnen. Disse melk laot brune vlekken achter. De wortel is een pennewortel dee decimeters diep de grond in kan dringen. As e ofbreek op een aorige diepte kan e zich verniejen en meerdere kransen geven. De voortplaanting van hondebloemen besteet veur een groot deel uut [[apomixie|agamospermie]], dit betekent dat 't vruchbegin uut kan greuien tot een zaod zonder dat de eicelle bevruch is ewes. De hondebloeme kloont zien eigen op disse meniere. Daordeur bin der grote groepen hondebloemen dee min van mekaar verschillen en dat wonnen micro-soorten eneumd. In Nederlaand bin minsens 250 micro-soorten evunnen. Disse micro-soorten wonnen bie mekaar edaon in secties. Disse secties wonnen in verschillende flora's beschreven in plaose van de soorten. De hondebloeme kan zich oek veurtplaanten deur middel van bevruchting. De zaojen wonnen deur de wiend verspreid deurdat an 't zaod een soort parrepluutjen, 't vruchtpluize zit. De [[pappus]] (vruchpluize) is in feite de bloemkelke. 't Vruchpluize zit vas op een steeltjen ('t rostrum), daoronder zit de piremide en 't vruchlichaam. Dit leste hef ribben en meestentieds stekels an de bovenkaante. De kleur van 't vruchlichaam is een bepaolingskenmark. == Warkzame stoffen == * [[inuline]] * [[choline]] * [[looizuur]] * [[bitterstof]]fen 't Melksap hef [[Proteïne|eiwit]], [[hars]], [[taraxarine]] en [[taraxine]]. == Aandere namen == De hondebloeme (in 't [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''paardenbloem'') steet in 't [[Nedersaksisch]] bekend as de ''hondstong'', ''hondebloeme'', ''peerdebloeme'' en varianten (kiek bie [[#Nedersaksisch|Nedersaksisch]]). In 't Nederlaans is hondstong oek de benaming veur een aandere plaantesoorte. In 't zujen ([[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]) en in [[Vlaanderen]] ([[België]]) wonnen de hondebloeme oek wel ''pisbloem'' eneumd. De [[Duuts]]e benaming ''Löwenzahn'' en de [[Noors]]e benaming ''løvetann'', ofwel ''leeuwentaand'', bin of-eleid van de blaojen dee ekarteld bin en doon denken an scharpe leeuwentanen. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ** ''hondebloem{{small()|e}}'', ''hondebloum'' ** ''hondefoeke'' ([[Ni'jlusen]]) ** ''hond{{small()|s}}tong'', ''ontong'' ** ''peerdebloem{{small()|e}} * [[Graafschopper Platt]]: ''Houndeblome'' * [[Grunnegs]]: ** ''hondebloum{{small()|e}}'' ** ''peerdenbloum{{small()|e}}'' * [[Sallaans]]: ** ''hondebloeme'' ([[Ommen]]) * [[Stellingwarfs]]: ''peerdebloeme'' * [[Urks]]: ''peardebloem'' * [[Veluws]]: ** ''honde{{small()|n}}bloem{{small()|e}}'', ''honde{{small()|n}}blom{{small()|me}}'' ** ''peerde{{small()|n}}bloem{{small()|e}}'', ''peerde{{small()|n}}blom{{small()|me}}'' ** ''hondigeblom'' ([[Harderwiek]], [[Hierden]]) ** ''hoensbloem'' ([[Niekark]]) ** ''hondepolle'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) * '''Opzeuken''': http://www.meertens.nl/pland/woordenboekartikel.php?term=Gewone%20paardenbloem == Citaot == :''Maar de Grote Schepper van alle ding'n,'' :''bracht ok ow voort op de darde dag.'' :''Wie zol dan toch onder de starveling'n'' :''ow achteruut zetten en met welk gezag?'' Uut ''Hondebloeme'', gedicht deur Dieks Makkinga<br /> Evunden in: Harrie Scholtmeijer (2006). ''Woordenboek van de Overijsselse Dialecten. De Wereld-B''. Kampen. == Ofbeeldingen == <gallery> Ofbeelding:Flower Rex 4.jpg Ofbeelding:Taraxacum officinale in pasture.jpg Ofbeelding:Dandelion-leaf.jpg Ofbeelding:Paardebloem_zaadpluis.jpg </gallery> {{Commons|Taraxacum officinale}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] ci126uexv26v2rmlkaumt1j49hkstd6 0 2910 264459 255582 2013-05-06T20:21:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Flower Rex 10.jpg|thumb|250px|Klokjen]] 't '''Boerenklokjen''' of gewoon '''klokjen''' ([[Latien]]: ''Aquilegia'') is een geslach [[kruud (plaante)|kruudachtige]], [[wienter]]harde, vaste [[plaante]]n uut de [[ranonkelfemilie]] (''Ranunculaceae''). Der bin ongeveer 120 soorten. Boerenklokjes hemmen dreelobbige blaojen en opvallende bloemen dee in verschillende kleuren te koop bin. De meeste soorten bleuien grofweg van half [[april]] tot half [[juli]]. ==Kweek== De plaante mut in een [[zunne|zunnige]] of halfzunnige plekke staon um goed te kunnen bleuien. De grond mut maotig vochhouwend ween; takjes en rottende blaojen bin een pluspunte. 't Plaanten kan 't beste gebeuren in 't einde van 't [[haarfst|naojaor]] of an 't begin van 't [[lente|veurjaor]]. ==Soorten== Een selectie van de soorten: *''A. vulgaris'': ''wilde klokjes'', 45 tot 60 centimeter hoog, epunte paorsblauwe, roodpaorse, roze of witte kroonblaojen en talrieke meeldraojen. *''A. hybrida'': hiertoe wonnen verschillende kruzingen erekend, tot 60 centimeter hoog, verschillende kleuren. *''A. skinneri'': oranjerood-witte bloemen, bleui van [[juli]] tot [[september]], ongeveer 60 centimeter hoog. ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: ''klokkebloeme'' ([[Ni'jlusen]]) *[[Veluws]]: **''akkelei{{small()|e}}'' **''boerenklokjen'' ([[Nunspeet]]) **''klokjen'' ([[Armelo]], [[Nunspeet]]) **''zwärfbloeme'' ([[Waopenvelde]]) ==Foto-uutstalling== <gallery> Ofbeelding:Aquilegia alpina0.jpg|''A. alpina'' Ofbeelding:Aquilegia alpina1.jpg|''A. alpina'' Ofbeelding:Aquilegia caerulea0.jpg|''A. caerulea'' Ofbeelding:Aquilegia caerulea1.jpg|''A. caerulea'' Ofbeelding:Aquilegia canadensis1.jpg|''A. canadensis'' Ofbeelding:Aquilegia canadensis2.jpg|''A. canadensis'' Ofbeelding:Aquilegia chrysantha3.jpg|''A. chrysantha'' Ofbeelding:Aquilegia chrysantha4.jpg|''A. chrysantha'' Ofbeelding:Aquilegia chrysantha 1.jpg|''A. chrysantha'' Ofbeelding:Aquilegia vulgaris 100503b.jpg|''A. vulgaris'' Ofbeelding:European columbine.jpg|''A. vulgaris'' Ofbeelding:Aquilegia vulgaris var. alba 01.jpg|''A. vulgaris var. alba'' </gallery> [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] sldq21uicu4mnp0ywmm9u7swyp7gti4 0 2911 8806 2006-07-03T18:53:50Z Ni'jluuseger 73 Re-direct wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Hendrik van Heerde]] 83tw8zn9buchlmhmblscl3rhv9yxjdp 0 2912 188728 188714 2011-05-06T12:19:37Z 129.125.102.126 De luu wet weal wat "Oaveriessels" betekent. wikitext text/x-wiki '''Garriet Jan''' kan weden: *de naeme van een manspersoon, zee ok [[Gait-Jan]] *''Garriet Jan'' - een riege vertellegies deur de Oaveriesselse schriever [[Hendrik van Heerde]], die eerst in 't ''Kamper Nieuwsblad'' verschenen en laeter apat uut-egeben binnen {{dv}} 6iqb4wthpnaed66lkl6vx1iljbzgu6z 0 2913 188715 188548 2011-05-06T10:20:43Z Ni'jluuseger 73 Info oaver 'Garriet Jan en Annegien' stiet onder Hendrik van Heerde wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Hendrik van Heerde]] 83tw8zn9buchlmhmblscl3rhv9yxjdp 0 2914 264145 240603 2013-05-06T16:19:30Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Dit bint '''taalwiezers van de [[Nedersaksisch]]e varianten in Nederlaand'''. Zi'j bint maokt um de verschillen tussen de verschillende varianten binnen t [[Nedersaksisch]] in [[Nederlaand]] te laoten zeen en te benaodrokken. Ok dient zi'j as hulpe veur mèensen dei niet alle dialecten verstaon kunt. Der bint 9 taalwiezers: <imagemap> Image:Dialekten_Leegsaksisch.PNG| poly 389 390 347 382 309 372 291 359 276 333 301 335 309 331 319 316 336 306 352 283 360 287 368 286 372 281 379 291 376 315 387 342 406 342 392 357 [[Veluwse taalwiezer|Veluws]] poly 422 341 405 354 393 393 433 414 457 403 467 403 475 393 457 378 462 366 454 354 433 351 [[Achterhooksen taalwiezer|Achterhooks]] poly 428 333 441 300 472 290 491 294 500 292 508 308 504 323 507 334 495 344 482 358 463 358 459 347 449 348 435 346 [[Tweantsen taalwiezer|Tweants]] poly 421 332 411 335 391 334 384 311 387 296 383 282 377 276 367 280 355 271 354 261 370 253 373 247 364 240 363 227 381 235 383 254 402 264 425 264 440 263 448 259 458 253 460 261 456 275 459 285 464 289 444 293 433 305 [[Sallaanse täälwiezer|Sallaans]] poly 387 227 368 221 360 219 344 214 360 194 372 192 388 179 399 167 413 159 425 164 432 177 432 191 425 202 418 209 399 213 [[Stellingwarver taelwiezer|Stellingwarfs]] poly 504 233 491 236 483 241 457 246 431 260 412 260 390 255 388 236 397 223 424 211 433 199 436 180 430 164 446 162 460 159 483 191 495 204 508 216 [[Drèentse taolwiezer|Drèents]] poly 566 151 528 136 528 108 545 111 539 101 501 95 506 65 512 64 511 48 538 35 593 34 599 57 605 76 595 106 [[Oostfreiske toulwiezer|Oostfreisk]] circle 318 245 20 [[Urker taolwezer|Urkers]] poly 504 209 462 155 443 159 416 158 404 144 397 145 392 135 397 117 389 104 394 87 473 75 503 109 519 124 522 165 [[Grönnegse toalwiezer|Grönnegs]] poly 506 238 507 249 487 245 490 239 [[Sallaanse täälwiezer|Sallaans]] poly 595 -1 601 21 527 28 467 62 438 34 516 9 [[Oostfreiske toulwiezer|Oostfreisk]] desc none </imagemap> == Körte oetleg == De taalwiezers bint schreven in elk dialect van t Nedersaksisch in Nederlaand. Binnen dei dialecten bestaot vaok ok nog verschillende varianten. Daorumme prebeern wi'j zo veule meugelijk rekening te holden mit alle varianten. Mèensen dei enkel ien variant kent, maor wal n taolwiezers saomenstellen wilt, mag dit gerust doen. Mèensen dei die andere variant(en) dan wel praot, kunt heur kennis dan zölf toevoegen. Hierdeur kriegt wi'j n kompleet oaverzicht van de Nedersaksische dialecten in Nederlaand en de grensstreke en heur varianten. == Nedersaksische taalwiezers == Hierunder steet n oaverzicht van verschillende gezaomelijk spraokwetenschuppelijke en culturele projecten, waor as alle dialecten an bod kumpt en mit mekaor vergeleken wordt. === Nedersaksisch woordenboek === {{heufdartikel|Nedersaksisch woordenboek|drt}} ===Zinnen=== {{heufdartikel|Nedersaksische zinnen|drt}} ===Plaknaomen=== {{heufdartikel|Nedersaksische plaatsnamen|drt}} ===Persoonsnaomen=== {{heufdartikel|Nedersaksische veurnamen|drt}} {{heufdartikel|Nedersaksische achternamen|drt}} ===Scheldwoorden=== {{heufdartikel|Nedersaksische skeeldwöarde|drt}} ===Klankleer en spelling=== {{heufdartikel|Klankleer van t Nedersaksies|drt}} ===Warkwoorden=== {{heufdartikel|Nedersaksische warkwoordsvörms|drt}} {{Nedersaksische taalwiezers}} {{dia|Schreven in t Midden-Drèents van Annen}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese grammatika|!Taalwiezers]] [[Kategorie:Taalwiezers|!Nedersaksisch]] 8jxmdvx1o0uilqvx7cibx5ko4n2o2bx 10 2915 266863 255583 2013-05-10T20:57:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel2|Ingels|en|This user is able to contribute with an [[:Kategorie:Gebruker en-2|'''intermediate''']] level of [[:Kategorie:Gebruker en|'''English''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker en-2|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker en-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|en-2]] </noinclude> c367h0n6cynx8zfnxiedsrom80mjn66 10 2916 8923 8921 2006-07-04T15:20:13Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki <div style="float:left;border:solid #99B3FF 1px;margin:1px"> <table cellspacing="0" style="width:238px;background:#E0E8FF"><tr> <td style="width:45px;height:45px;background:#99B3FF;text-align:center;font-size:12pt">'''[[Grunnegs|gos]]-3'''</td> <td style="font-size:8pt;padding:4pt;line-height:1.25em">Dizze gebruker het n '''[[:Categorie:Gebruker gos-3|oetstekende kennes]]''' van t '''[[:Category:Gebruker gos|Grunnegs]]'''.[[Categorie:Gebruker gos-3|{{PAGENAME}}]]</td> </tr></table></div> 6fs9jxp57vy83jdowfh15drbxzhf2xo 10 2919 266934 261627 2013-05-10T21:10:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel3|Nederlaands|nl|Deze gebruiker heeft een [[:Kategorie:Gebruker nl-3|'''uitstekende kennis''']] van het [[:Kategorie:Gebruker nl|'''Nederlands''']].|Dieser Benutzer hat '''[[:Kategorie:Gebruker de-3|sehr gute]]''' '''[[:Kategorie:Gebruker de|Deutschkenntnisse]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker nl-3|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker nl-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|nl-3]] </noinclude> i1v0g7phs4pnzf85ngc4yx9a17v1yoe 10 2920 266865 255949 2013-05-10T20:57:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel4|Ingels|en|This user speaks [[:Kategorie:Gebruker en|'''English''']] at a [[:Kategorie:Gebruker en-4|'''near-native''']] level.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker en-4|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker en-4| ]] [[Kategorie:Mallen babel|en-4]] </noinclude> 8xqufnv1d1th81367ttwfena8x0t6mi 10 2921 271666 266837 2013-12-07T00:05:06Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel4|Afrikaans|af|Hierdie gebruiker praat [[:Kategorie:Gebruker af|'''Afrikaans''']] op [[:Kategorie:Gebruker af-4|'''moedertaalvlak''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker af-4|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker af-4| ]] [[Kategorie:Mallen babel|af-4]] </noinclude> rrree84xfp3lktqmmk5bvzlbykulno7 14 2922 266140 255951 2013-05-10T16:43:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User nds-N}} [[Kategorie:Gebruker nds]] lsehp8qd06pyznpf2xkfnjgeeicijen 14 2923 266146 255950 2013-05-10T16:44:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User nl-N}} [[Kategorie:Gebruker nl]] 03rkssf0dn9eiml89raitpr5j9p6vra 14 2924 266011 255960 2013-05-10T16:10:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User af-4}} [[Kategorie:Gebruker af]] 3ptimjhyhc9w070y7cmurujnx5duq3e 14 2925 271629 261718 2013-12-06T23:37:14Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User en-4}} [[Kategorie:Gebruker en]] 1np487do3sr38yttaepg0bh9f9aiwog 14 2926 266135 255961 2013-05-10T16:42:13Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User nds}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|nds]] lzgwwtp831kq2jgkofuto7uw1ifbkev 14 2927 271587 266141 2013-12-06T23:32:44Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User nl}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|nl]] 4ris4r68m7wow0ji9b9l21f1mtwrqkn 14 2928 266007 255946 2013-05-10T16:09:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User af}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|af]] omro6uv7qqp024zyz8mu3es9fq4k3kn 14 2929 271638 261991 2013-12-06T23:37:57Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User en}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|en]] o0gsgv61el2rj4s20npwpio1l2s2w8o 14 2932 271636 266048 2013-12-06T23:37:50Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User en-2}} [[Kategorie:Gebruker en]] qukzne3avzq4hg5q0dv5tegvx57pwhk 14 2933 266144 255812 2013-05-10T16:43:43Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User nl-3}} [[Kategorie:Gebruker nl]] 3kdrr9loil4vp69jq89ql21ll8xlvma 4 2934 277417 268254 2015-02-07T15:00:45Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Babel-mallen''' bin mallen um an te geven, hoe goed of slicht je n bepaolde taal of n bepaold dialekt praoten kunnen. Nog niet alle mallen bin beschikbaor dus a'j zelf oek nog mallen derbie zetten willen do dat dan gerust! Veur ideeën kiek op de [[:nl:Wikipedia:Babel|Nederlaandse versie]] van disse zied, daor ku'j n kwak meer van zoksoort mallen vienen. == Lieste == {| class=toccolours |- bgcolor=#cccccc !colspan="2"|Taal !width=30px bgcolor=#eeeeee| !colspan="6"|Mallen !width=30px bgcolor=#eeeeee| !colspan="7"|Kategorieën |- | af | [[Afrikaans]] | | | [[Mal:Gebruker af-1|af-1]] | [[Mal:Gebruker af-2|af-2]] | [[Mal:Gebruker af-3|af-3]] | [[Mal:Gebruker af-4|af-4]] | [[Mal:Gebruker af|af]] | | [[:Kategorie:Gebruker af|af]] | | [[:Kategorie:Gebruker af-1|af-1]] | [[:Kategorie:Gebruker af-2|af-2]] | [[:Kategorie:Gebruker af-3|af-3]] | [[:Kategorie:Gebruker af-4|af-4]] | [[:Kategorie:Gebruker af-M|af-M]] |- | ar | [[Arabies]] | | | [[Mal:Gebruker ar-1|ar-1]] | [[Mal:Gebruker ar-2|ar-2]] | [[Mal:Gebruker ar-3|ar-3]] | [[Mal:Gebruker ar-4|ar-4]] | [[Mal:Gebruker ar|ar]] | | [[:Kategorie:Gebruker ar|ar]] | | [[:Kategorie:Gebruker ar-1|ar-1]] | [[:Kategorie:Gebruker ar-2|ar-2]] | [[:Kategorie:Gebruker ar-3|ar-3]] | [[:Kategorie:Gebruker ar-4|ar-4]] | [[:Kategorie:Gebruker ar-M|ar-M]] |- | ast | [[Astoeriaans]] | | | [[Mal:Gebruker ast-1|ast-1]] | [[Mal:Gebruker ast-2|ast-2]] | [[Mal:Gebruker ast-3|ast-3]] | [[Mal:Gebruker ast-4|ast-4]] | [[Mal:Gebruker ast|ast]] | | [[:Kategorie:Gebruker ast|ast]] | | [[:Kategorie:Gebruker ast-1|ast-1]] | [[:Kategorie:Gebruker ast-2|ast-2]] | [[:Kategorie:Gebruker ast-3|ast-3]] | [[:Kategorie:Gebruker ast-4|ast-4]] | [[:Kategorie:Gebruker ast-M|ast-M]] |- | az | [[Azerbaidzjaans]] | | | [[Mal:Gebruker az-1|az-1]] | [[Mal:Gebruker az-2|az-2]] | [[Mal:Gebruker az-3|az-3]] | [[Mal:Gebruker az-4|az-4]] | [[Mal:Gebruker az|az]] | | [[:Kategorie:Gebruker az|az]] | | [[:Kategorie:Gebruker az-1|az-1]] | [[:Kategorie:Gebruker az-2|az-2]] | [[:Kategorie:Gebruker az-3|az-3]] | [[:Kategorie:Gebruker az-4|az-4]] | [[:Kategorie:Gebruker az-M|az-M]] |- | be | [[Witrussisch]] | | | [[Mal:Gebruker be-1|be-1]] | [[Mal:Gebruker be-2|be-2]] | [[Mal:Gebruker be-3|be-3]] | [[Mal:Gebruker be-4|be-4]] | [[Mal:Gebruker be|be]] | | [[:Kategorie:Gebruker be|be]] | | [[:Kategorie:Gebruker be-1|be-1]] | [[:Kategorie:Gebruker be-2|be-2]] | [[:Kategorie:Gebruker be-3|be-3]] | [[:Kategorie:Gebruker be-4|be-4]] | [[:Kategorie:Gebruker be-M|be-M]] |- | bg | [[Bulgaars]] | | | [[Mal:Gebruker bg-1|bg-1]] | [[Mal:Gebruker bg-2|bg-2]] | [[Mal:Gebruker bg-3|bg-3]] | [[Mal:Gebruker bg-4|bg-4]] | [[Mal:Gebruker bg|bg]] | | [[:Kategorie:Gebruker bg|bg]] | | [[:Kategorie:Gebruker bg-1|bg-1]] | [[:Kategorie:Gebruker bg-2|bg-2]] | [[:Kategorie:Gebruker bg-3|bg-3]] | [[:Kategorie:Gebruker bg-4|bg-4]] | [[:Kategorie:Gebruker bg-M|bg-M]] |- | bjn | [[Bandjaars]] | | | [[Mal:Gebruker bjn-1|bjn-1]] | [[Mal:Gebruker bjn-2|bjn-2]] | [[Mal:Gebruker bjn-3|bjn-3]] | [[Mal:Gebruker bjn-4|bjn-4]] | [[Mal:Gebruker bjn|bjn]] | | [[:Kategorie:Gebruker bjn|bjn]] | | [[:Kategorie:Gebruker bjn-1|bjn-1]] | [[:Kategorie:Gebruker bjn-2|bjn-2]] | [[:Kategorie:Gebruker bjn-3|bjn-3]] | [[:Kategorie:Gebruker bjn-4|bjn-4]] | [[:Kategorie:Gebruker bjn-M|bjn-M]] |- | bs | [[Bosnisch]] | | | [[Mal:Gebruker bs-1|bs-1]] | [[Mal:Gebruker bs-2|bs-2]] | [[Mal:Gebruker bs-3|bs-3]] | [[Mal:Gebruker bs-4|bs-4]] | [[Mal:Gebruker bs|bs]] | | [[:Kategorie:Gebruker bs|bs]] | | [[:Kategorie:Gebruker bs-1|bs-1]] | [[:Kategorie:Gebruker bs-2|bs-2]] | [[:Kategorie:Gebruker bs-3|bs-3]] | [[:Kategorie:Gebruker bs-4|bs-4]] | [[:Kategorie:Gebruker bs-M|bs-M]] |- | bar | [[Bayers]] | | | [[Mal:Gebruker bar-1|bar-1]] | [[Mal:Gebruker bar-2|bar-2]] | [[Mal:Gebruker bar-3|bar-3]] | [[Mal:Gebruker bar-4|bar-4]] | [[Mal:Gebruker bar|bar]] | | [[:Kategorie:Gebruker bar|bar]] | | [[:Kategorie:Gebruker bar-1|bar-1]] | [[:Kategorie:Gebruker bar-2|bar-2]] | [[:Kategorie:Gebruker bar-3|bar-3]] | [[:Kategorie:Gebruker bar-4|bar-4]] | [[:Kategorie:Gebruker bar-M|bar-M]] |- | ca | [[Kattelaans]] | | | [[Mal:Gebruker ca-1|ca-1]] | [[Mal:Gebruker ca-2|ca-2]] | [[Mal:Gebruker ca-3|ca-3]] | [[Mal:Gebruker ca-4|ca-4]] | [[Mal:Gebruker ca|ca]] | | [[:Kategorie:Gebruker ca|ca]] | | [[:Kategorie:Gebruker ca-1|ca-1]] | [[:Kategorie:Gebruker ca-2|ca-2]] | [[:Kategorie:Gebruker ca-3|ca-3]] | [[:Kategorie:Gebruker ca-4|ca-4]] | [[:Kategorie:Gebruker ca-M|ca-M]] |- | cs | [[Tsjechies]] | | | [[Mal:Gebruker cs-1|cs-1]] | [[Mal:Gebruker cs-2|cs-2]] | [[Mal:Gebruker cs-3|cs-3]] | [[Mal:Gebruker cs-4|cs-4]] | [[Mal:Gebruker cs|cs]] | | [[:Kategorie:Gebruker cs|cs]] | | [[:Kategorie:Gebruker cs-1|cs-1]] | [[:Kategorie:Gebruker cs-2|cs-2]] | [[:Kategorie:Gebruker cs-3|cs-3]] | [[:Kategorie:Gebruker cs-4|cs-4]] | [[:Kategorie:Gebruker cs-M|cs-M]] |- | da | [[Deens]] | | | [[Mal:Gebruker da-1|da-1]] | [[Mal:Gebruker da-2|da-2]] | [[Mal:Gebruker da-3|da-3]] | [[Mal:Gebruker da-4|da-4]] | [[Mal:Gebruker da|da]] | | [[:Kategorie:Gebruker da|da]] | | [[:Kategorie:Gebruker da-1|da-1]] | [[:Kategorie:Gebruker da-2|da-2]] | [[:Kategorie:Gebruker da-3|da-3]] | [[:Kategorie:Gebruker da-4|da-4]] | [[:Kategorie:Gebruker da-M|da-M]] |- | de | [[Duuts]] | | | [[Mal:Gebruker de-1|de-1]] | [[Mal:Gebruker de-2|de-2]] | [[Mal:Gebruker de-3|de-3]] | [[Mal:Gebruker de-4|de-4]] | [[Mal:Gebruker de|de]] | | [[:Kategorie:Gebruker de|de]] | | [[:Kategorie:Gebruker de-1|de-1]] | [[:Kategorie:Gebruker de-2|de-2]] | [[:Kategorie:Gebruker de-3|de-3]] | [[:Kategorie:Gebruker de-4|de-4]] | [[:Kategorie:Gebruker de-M|de-M]] |- | el | [[Grieks]] | | | [[Mal:Gebruker el-1|el-1]] | [[Mal:Gebruker el-2|el-2]] | [[Mal:Gebruker el-3|el-3]] | [[Mal:Gebruker el-4|el-4]] | [[Mal:Gebruker el|el]] | | [[:Kategorie:Gebruker el|el]] | | [[:Kategorie:Gebruker el-1|el-1]] | [[:Kategorie:Gebruker el-2|el-2]] | [[:Kategorie:Gebruker el-3|el-3]] | [[:Kategorie:Gebruker el-4|el-4]] | [[:Kategorie:Gebruker el-M|el-M]] |- | en | [[Engels]] | | [[Mal:Gebruker en-0|en-0]] | [[Mal:Gebruker en-1|en-1]] | [[Mal:Gebruker en-2|en-2]] | [[Mal:Gebruker en-3|en-3]] | [[Mal:Gebruker en-4|en-4]] | [[Mal:Gebruker en|en]] | | [[:Kategorie:Gebruker en|en]] | [[:Kategorie:Gebruker en-0|en-0]] | [[:Kategorie:Gebruker en-1|en-1]] | [[:Kategorie:Gebruker en-2|en-2]] | [[:Kategorie:Gebruker en-3|en-3]] | [[:Kategorie:Gebruker en-4|en-4]] | [[:Kategorie:Gebruker en-M|en-M]] |- | es | [[Spaans]] | | [[Mal:Gebruker es-0|es-0]] | [[Mal:Gebruker es-1|es-1]] | [[Mal:Gebruker es-2|es-2]] | [[Mal:Gebruker es-3|es-3]] | [[Mal:Gebruker es-4|es-4]] | [[Mal:Gebruker es|es]] | | [[:Kategorie:Gebruker es|es]] | [[:Kategorie:Gebruker es-0|es-0]] | [[:Kategorie:Gebruker es-1|es-1]] | [[:Kategorie:Gebruker es-2|es-2]] | [[:Kategorie:Gebruker es-3|es-3]] | [[:Kategorie:Gebruker es-4|es-4]] | [[:Kategorie:Gebruker es-M|es-M]] |- | eo | [[Esperanto]] | | | [[Mal:Gebruker eo-1|eo-1]] | [[Mal:Gebruker eo-2|eo-2]] | [[Mal:Gebruker eo-3|eo-3]] | [[Mal:Gebruker eo-4|eo-4]] | [[Mal:Gebruker eo|eo]] | | [[:Kategorie:Gebruker eo|eo]] | | [[:Kategorie:Gebruker eo-1|eo-1]] | [[:Kategorie:Gebruker eo-2|eo-2]] | [[:Kategorie:Gebruker eo-3|eo-3]] | [[:Kategorie:Gebruker eo-4|eo-4]] | [[:Kategorie:Gebruker eo-M|eo-M]] |- | et | [[Estisch]] | | | [[Mal:Gebruker et-1|et-1]] | [[Mal:Gebruker et-2|et-2]] | [[Mal:Gebruker et-3|et-3]] | [[Mal:Gebruker et-4|et-4]] | [[Mal:Gebruker et|et]] | | [[:Kategorie:Gebruker et|et]] | | [[:Kategorie:Gebruker et-1|et-1]] | [[:Kategorie:Gebruker et-2|et-2]] | [[:Kategorie:Gebruker et-3|et-3]] | [[:Kategorie:Gebruker et-4|et-4]] | [[:Kategorie:Gebruker et-M|et-M]] |- | eu | [[Baskisch]] | | | [[Mal:Gebruker eu-1|eu-1]] | [[Mal:Gebruker eu-2|eu-2]] | [[Mal:Gebruker eu-3|eu-3]] | [[Mal:Gebruker eu-4|eu-4]] | [[Mal:Gebruker eu|eu]] | | [[:Kategorie:Gebruker eu|eu]] | | [[:Kategorie:Gebruker eu-1|eu-1]] | [[:Kategorie:Gebruker eu-2|eu-2]] | [[:Kategorie:Gebruker eu-3|eu-3]] | [[:Kategorie:Gebruker eu-4|eu-4]] | [[:Kategorie:Gebruker eu-M|eu-M]] |- | fa | [[Perzisch]] | | | [[Mal:Gebruker fa-1|fa-1]] | [[Mal:Gebruker fa-2|fa-2]] | [[Mal:Gebruker fa-3|fa-3]] | [[Mal:Gebruker fa-4|fa-4]] | [[Mal:Gebruker fa|fa]] | | [[:Kategorie:Gebruker fa|fa]] | | [[:Kategorie:Gebruker fa-1|fa-1]] | [[:Kategorie:Gebruker fa-2|fa-2]] | [[:Kategorie:Gebruker fa-3|fa-3]] | [[:Kategorie:Gebruker fa-4|fa-4]] | [[:Kategorie:Gebruker fa-M|fa-M]] |- | fi | [[Fins]] | | | [[Mal:Gebruker fi-1|fi-1]] | [[Mal:Gebruker fi-2|fi-2]] | [[Mal:Gebruker fi-3|fi-3]] | [[Mal:Gebruker fi-4|fi-4]] | [[Mal:Gebruker fi|fi]] | | [[:Kategorie:Gebruker fi|fi]] | | [[:Kategorie:Gebruker fi-1|fi-1]] | [[:Kategorie:Gebruker fi-2|fi-2]] | [[:Kategorie:Gebruker fi-3|fi-3]] | [[:Kategorie:Gebruker fi-4|fi-4]] | [[:Kategorie:Gebruker fi-M|fi-M]] |- | fr | [[Frans]] | | [[Mal:Gebruker fr-0|fr-0]] | [[Mal:Gebruker fr-1|fr-1]] | [[Mal:Gebruker fr-2|fr-2]] | [[Mal:Gebruker fr-3|fr-3]] | [[Mal:Gebruker fr-4|fr-4]] | [[Mal:Gebruker fr|fr]] | | [[:Kategorie:Gebruker fr|fr]] | [[:Kategorie:Gebruker fr-0|fr-0]] | [[:Kategorie:Gebruker fr-1|fr-1]] | [[:Kategorie:Gebruker fr-2|fr-2]] | [[:Kategorie:Gebruker fr-3|fr-3]] | [[:Kategorie:Gebruker fr-4|fr-4]] | [[:Kategorie:Gebruker fr-M|fr-M]] |- | fy | [[Westlaauwers Frais]] | | [[Mal:Gebruker fy-0|fy-0]] | [[Mal:Gebruker fy-1|fy-1]] | [[Mal:Gebruker fy-2|fy-2]] | [[Mal:Gebruker fy-3|fy-3]] | [[Mal:Gebruker fy-4|fy-4]] | [[Mal:Gebruker fy|fy]] | | [[:Kategorie:Gebruker fy|fy]] | [[:Kategorie:Gebruker fy-0|fy-0]] | [[:Kategorie:Gebruker fy-1|fy-1]] | [[:Kategorie:Gebruker fy-2|fy-2]] | [[:Kategorie:Gebruker fy-3|fy-3]] | [[:Kategorie:Gebruker fy-4|fy-4]] | [[:Kategorie:Gebruker fy-M|fy-M]] |- | ga | [[Iers]] | | | [[Mal:Gebruker ga-1|ga-1]] | [[Mal:Gebruker ga-2|ga-2]] | [[Mal:Gebruker ga-3|ga-3]] | [[Mal:Gebruker ga-4|ga-4]] | [[Mal:Gebruker ga|ga]] | | [[:Kategorie:Gebruker ga|ga]] | | [[:Kategorie:Gebruker ga-1|ga-1]] | [[:Kategorie:Gebruker ga-2|ga-2]] | [[:Kategorie:Gebruker ga-3|ga-3]] | [[:Kategorie:Gebruker ga-4|ga-4]] | [[:Kategorie:Gebruker ga-M|ga-M]] |- | gos | [[Grunnegs]] | | | [[Mal:Gebruker gos-1|gos-1]] | [[Mal:Gebruker gos-2|gos-2]] | [[Mal:Gebruker gos-3|gos-3]] | [[Mal:Gebruker gos-4|gos-4]] | [[Mal:Gebruker gos|gos]] | | [[:Kategorie:Gebruker gos|gos]] | | [[:Kategorie:Gebruker gos-1|gos-1]] | [[:Kategorie:Gebruker gos-2|gos-2]] | [[:Kategorie:Gebruker gos-3|gos-3]] | [[:Kategorie:Gebruker gos-4|gos-4]] | [[:Kategorie:Gebruker gos-M|gos-M]] |- | grc | [[Oldgrieks]] | | | [[Mal:Gebruker grc-1|grc-1]] | [[Mal:Gebruker grc-2|grc-2]] | [[Mal:Gebruker grc-3|grc-3]] | [[Mal:Gebruker grc-4|grc-4]] | <s>grc</s><ref name="dood">Disse mal is hier niet van toepassige. t Geet hier namelik um n [[dooie taal]].</ref> | | [[:Kategorie:Gebruker grc|grc]] | | [[:Kategorie:Gebruker grc-1|grc-1]] | [[:Kategorie:Gebruker grc-2|grc-2]] | [[:Kategorie:Gebruker grc-3|grc-3]] | [[:Kategorie:Gebruker grc-4|grc-4]] | |- | gsw | [[Alemannisch]] | | | [[Mal:Gebruker gsw-1|gsw-1]] | [[Mal:Gebruker gsw-2|gsw-2]] | [[Mal:Gebruker gsw-3|gsw-3]] | [[Mal:Gebruker gsw-4|gsw-4]] | [[Mal:Gebruker gsw|gsw]] | | [[:Kategorie:Gebruker gsw|gsw]] | | [[:Kategorie:Gebruker gsw-1|gsw-1]] | [[:Kategorie:Gebruker gsw-2|gsw-2]] | [[:Kategorie:Gebruker gsw-3|gsw-3]] | [[:Kategorie:Gebruker gsw-4|gsw-4]] | [[:Kategorie:Gebruker gsw-M|gsw-M]] |- | ha | [[Hausa]] | | | [[Mal:Gebruker ha-1|ha-1]] | [[Mal:Gebruker ha-2|ha-2]] | [[Mal:Gebruker ha-3|ha-3]] | [[Mal:Gebruker ha-4|ha-4]] | [[Mal:Gebruker ha|ha]] | | [[:Kategorie:Gebruker ha|ha]] | | [[:Kategorie:Gebruker ha-1|ha-1]] | [[:Kategorie:Gebruker ha-2|ha-2]] | [[:Kategorie:Gebruker ha-3|ha-3]] | [[:Kategorie:Gebruker ha-4|ha-4]] | [[:Kategorie:Gebruker ha-M|ha-M]] |- | hg | [[Hiëroglief|Hiërogliefen]] | | | | | | | [[Mal:Gebruker hg|hg]] | | [[:Kategorie:Gebruker hg|hg]] | |- | hr | [[Krowatisch]] | | | [[Mal:Gebruker hr-1|hr-1]] | [[Mal:Gebruker hr-2|hr-2]] | [[Mal:Gebruker hr-3|hr-3]] | [[Mal:Gebruker hr-4|hr-4]] | [[Mal:Gebruker hr|hr]] | | [[:Kategorie:Gebruker hr|hr]] | | [[:Kategorie:Gebruker hr-1|hr-1]] | [[:Kategorie:Gebruker hr-2|hr-2]] | [[:Kategorie:Gebruker hr-3|hr-3]] | [[:Kategorie:Gebruker hr-4|hr-4]] | [[:Kategorie:Gebruker hr-M|hr-M]] |- | hu | [[Hongaars]] | | | [[Mal:Gebruker hu-1|hu-1]] | [[Mal:Gebruker hu-2|hu-2]] | [[Mal:Gebruker hu-3|hu-3]] | [[Mal:Gebruker hu-4|hu-4]] | [[Mal:Gebruker hu|hu]] | | [[:Kategorie:Gebruker hu|hu]] | | [[:Kategorie:Gebruker hu-1|hu-1]] | [[:Kategorie:Gebruker hu-2|hu-2]] | [[:Kategorie:Gebruker hu-3|hu-3]] | [[:Kategorie:Gebruker hu-4|hu-4]] | [[:Kategorie:Gebruker hu-M|hu-M]] |- | id | [[Indonesisch]] | | | [[Mal:Gebruker id-1|id-1]] | [[Mal:Gebruker id-2|id-2]] | [[Mal:Gebruker id-3|id-3]] | [[Mal:Gebruker id-4|id-4]] | [[Mal:Gebruker id|id]] | | [[:Kategorie:Gebruker id|id]] | | [[:Kategorie:Gebruker id-1|id-1]] | [[:Kategorie:Gebruker id-2|id-2]] | [[:Kategorie:Gebruker id-3|id-3]] | [[:Kategorie:Gebruker id-4|id-4]] | [[:Kategorie:Gebruker id-M|id-M]] |- | is | [[Ieslaans]] | | | [[Mal:Gebruker is-1|is-1]] | [[Mal:Gebruker is-2|is-2]] | [[Mal:Gebruker is-3|is-3]] | [[Mal:Gebruker is-4|is-4]] | [[Mal:Gebruker is|is]] | | [[:Kategorie:Gebruker is|is]] | | [[:Kategorie:Gebruker is-1|is-1]] | [[:Kategorie:Gebruker is-2|is-2]] | [[:Kategorie:Gebruker is-3|is-3]] | [[:Kategorie:Gebruker is-4|is-4]] | [[:Kategorie:Gebruker is-M|is-M]] |- | it | [[Italiaons|Italiaans]] | | | [[Mal:Gebruker it-1|it-1]] | [[Mal:Gebruker it-2|it-2]] | [[Mal:Gebruker it-3|it-3]] | [[Mal:Gebruker it-4|it-4]] | [[Mal:Gebruker it|it]] | | [[:Kategorie:Gebruker it|it]] | | [[:Kategorie:Gebruker it-1|it-1]] | [[:Kategorie:Gebruker it-2|it-2]] | [[:Kategorie:Gebruker it-3|it-3]] | [[:Kategorie:Gebruker it-4|it-4]] | [[:Kategorie:Gebruker it-M|it-M]] |- | ja | [[Japans]] | | [[Mal:Gebruker ja-0|ja-0]] | [[Mal:Gebruker ja-1|ja-1]] | [[Mal:Gebruker ja-2|ja-2]] | [[Mal:Gebruker ja-3|ja-3]] | [[Mal:Gebruker ja-4|ja-4]] | [[Mal:Gebruker ja|ja]] | | [[:Kategorie:Gebruker ja|ja]] | [[:Kategorie:Gebruker ja-0|ja-0]] | [[:Kategorie:Gebruker ja-1|ja-1]] | [[:Kategorie:Gebruker ja-2|ja-2]] | [[:Kategorie:Gebruker ja-3|ja-3]] | [[:Kategorie:Gebruker ja-4|ja-4]] | [[:Kategorie:Gebruker ja-M|ja-M]] |- | jv | [[Javaans]] | | | [[Mal:Gebruker jv-1|jv-1]] | [[Mal:Gebruker jv-2|jv-2]] | [[Mal:Gebruker jv-3|jv-3]] | [[Mal:Gebruker jv-4|jv-4]] | [[Mal:Gebruker jv|jv]] | | [[:Kategorie:Gebruker jv|jv]] | | [[:Kategorie:Gebruker jv-1|jv-1]] | [[:Kategorie:Gebruker jv-2|jv-2]] | [[:Kategorie:Gebruker jv-3|jv-3]] | [[:Kategorie:Gebruker jv-4|jv-4]] | [[:Kategorie:Gebruker jv-M|jv-M]] |- | ko | [[Koreaans]] | | | [[Mal:Gebruker ko-1|ko-1]] | [[Mal:Gebruker ko-2|ko-2]] | [[Mal:Gebruker ko-3|ko-3]] | [[Mal:Gebruker ko-4|ko-4]] | [[Mal:Gebruker ko|ko]] | | [[:Kategorie:Gebruker ko|ko]] | | [[:Kategorie:Gebruker ko-1|ko-1]] | [[:Kategorie:Gebruker ko-2|ko-2]] | [[:Kategorie:Gebruker ko-3|ko-3]] | [[:Kategorie:Gebruker ko-4|ko-4]] | [[:Kategorie:Gebruker ko-M|ko-M]] |- | ksh | [[Ripuarisch]] | | | [[Mal:Gebruker ksh-1|ksh-1]] | [[Mal:Gebruker ksh-2|ksh-2]] | [[Mal:Gebruker ksh-3|ksh-3]] | [[Mal:Gebruker ksh-4|ksh-4]] | [[Mal:Gebruker ksh|ksh]] | | [[:Kategorie:Gebruker ksh|ksh]] | | [[:Kategorie:Gebruker ksh-1|ksh-1]] | [[:Kategorie:Gebruker ksh-2|ksh-2]] | [[:Kategorie:Gebruker ksh-3|ksh-3]] | [[:Kategorie:Gebruker ksh-4|ksh-4]] | [[:Kategorie:Gebruker ksh-M|ksh-M]] |- | la | [[Latien]] | | | [[Mal:Gebruker la-1|la-1]] | [[Mal:Gebruker la-2|la-2]] | [[Mal:Gebruker la-3|la-3]] | [[Mal:Gebruker la-4|la-4]] | <s>la</s><ref name="dood" /> | | [[:Kategorie:Gebruker la|la]] | | [[:Kategorie:Gebruker la-1|la-1]] | [[:Kategorie:Gebruker la-2|la-2]] | [[:Kategorie:Gebruker la-3|la-3]] | [[:Kategorie:Gebruker la-4|la-4]] | | |- | lb | [[Luxemburgs]] | | | [[Mal:Gebruker lb-1|lb-1]] | [[Mal:Gebruker lb-2|lb-2]] | [[Mal:Gebruker lb-3|lb-3]] | [[Mal:Gebruker lb-4|lb-4]] | [[Mal:Gebruker lb|lb]] | | [[:Kategorie:Gebruker lb|lb]] | | [[:Kategorie:Gebruker lb-1|lb-1]] | [[:Kategorie:Gebruker lb-2|lb-2]] | [[:Kategorie:Gebruker lb-3|lb-3]] | [[:Kategorie:Gebruker lb-4|lb-4]] | [[:Kategorie:Gebruker lb-M|lb-M]] |- | li | [[Limbörgs|Limburgs]] | | | [[Mal:Gebruker li-1|li-1]] | [[Mal:Gebruker li-2|li-2]] | [[Mal:Gebruker li-3|li-3]] | [[Mal:Gebruker li-4|li-4]] | [[Mal:Gebruker li|li]] | | [[:Kategorie:Gebruker li|li]] | | [[:Kategorie:Gebruker li-1|li-1]] | [[:Kategorie:Gebruker li-2|li-2]] | [[:Kategorie:Gebruker li-3|li-3]] | [[:Kategorie:Gebruker li-4|li-4]] | [[:Kategorie:Gebruker li-M|li-M]] |- | lt | [[Litouws]] | | | [[Mal:Gebruker lt-1|lt-1]] | [[Mal:Gebruker lt-2|lt-2]] | [[Mal:Gebruker lt-3|lt-3]] | [[Mal:Gebruker lt-4|lt-4]] | [[Mal:Gebruker lt|lt]] | | [[:Kategorie:Gebruker lt|lt]] | | [[:Kategorie:Gebruker lt-1|lt-1]] | [[:Kategorie:Gebruker lt-2|lt-2]] | [[:Kategorie:Gebruker lt-3|lt-3]] | [[:Kategorie:Gebruker lt-4|lt-4]] | [[:Kategorie:Gebruker lt-M|lt-M]] |- | lo | [[Laotiaans]] | | | [[Mal:Gebruker lo-1|lo-1]] | [[Mal:Gebruker lo-2|lo-2]] | [[Mal:Gebruker lo-3|lo-3]] | [[Mal:Gebruker lo-4|lo-4]] | [[Mal:Gebruker lo|lo]] | | [[:Kategorie:Gebruker lo|lo]] | | [[:Kategorie:Gebruker lo-1|lo-1]] | [[:Kategorie:Gebruker lo-2|lo-2]] | [[:Kategorie:Gebruker lo-3|lo-3]] | [[:Kategorie:Gebruker lo-4|lo-4]] | [[:Kategorie:Gebruker lo-M|lo-M]] |- | min | [[Minangkabaus]] | | | [[Mal:Gebruker min-1|min-1]] | [[Mal:Gebruker min-2|min-2]] | [[Mal:Gebruker min-3|min-3]] | [[Mal:Gebruker min-4|min-4]] | [[Mal:Gebruker min|min]] | | [[:Kategorie:Gebruker min|min]] | | [[:Kategorie:Gebruker min-1|min-1]] | [[:Kategorie:Gebruker min-2|min-2]] | [[:Kategorie:Gebruker min-3|min-3]] | [[:Kategorie:Gebruker min-4|min-4]] | [[:Kategorie:Gebruker min-M|min-M]] |- | mk | [[Macedonisch]] | | | [[Mal:Gebruker mk-1|mk-1]] | [[Mal:Gebruker mk-2|mk-2]] | [[Mal:Gebruker mk-3|mk-3]] | [[Mal:Gebruker mk-4|mk-4]] | [[Mal:Gebruker mk|mk]] | | [[:Kategorie:Gebruker mk|mk]] | | [[:Kategorie:Gebruker mk-1|mk-1]] | [[:Kategorie:Gebruker mk-2|mk-2]] | [[:Kategorie:Gebruker mk-3|mk-3]] | [[:Kategorie:Gebruker mk-4|mk-4]] | [[:Kategorie:Gebruker mk-M|mk-M]] |- | nah | [[Nahuatl]] | | | [[Mal:Gebruker nah-1|nah-1]] | [[Mal:Gebruker nah-2|nah-2]] | [[Mal:Gebruker nah-3|nah-3]] | [[Mal:Gebruker nah-4|nah-4]] | [[Mal:Gebruker nah|nah]] | | [[:Kategorie:Gebruker nah|nah]] | | [[:Kategorie:Gebruker nah-1|nah-1]] | [[:Kategorie:Gebruker nah-2|nah-2]] | [[:Kategorie:Gebruker nah-3|nah-3]] | [[:Kategorie:Gebruker nah-4|nah-4]] | [[:Kategorie:Gebruker nah-M|nah-M]] |- | nds | [[Nedersaksisch]] | | [[Mal:Gebruker nds-0|nds-0]] | [[Mal:Gebruker nds-1|nds-1]] | [[Mal:Gebruker nds-2|nds-2]] | [[Mal:Gebruker nds-3|nds-3]] | [[Mal:Gebruker nds-4|nds-4]] | [[Mal:Gebruker nds|nds]] | | [[:Kategorie:Gebruker nds|nds]] | [[:Kategorie:Gebruker nds-0|nds-0]] | [[:Kategorie:Gebruker nds-1|nds-1]] | [[:Kategorie:Gebruker nds-2|nds-2]] | [[:Kategorie:Gebruker nds-3|nds-3]] | [[:Kategorie:Gebruker nds-4|nds-4]] | [[:Kategorie:Gebruker nds-M|nds-M]] |- | nl | [[Nederlaands|Nederlaans]] | | [[Mal:Gebruker nl-0|nl-0]] | [[Mal:Gebruker nl-1|nl-1]] | [[Mal:Gebruker nl-2|nl-2]] | [[Mal:Gebruker nl-3|nl-3]] | [[Mal:Gebruker nl-4|nl-4]] | [[Mal:Gebruker nl|nl]] | | [[:Kategorie:Gebruker nl|nl]] | [[:Kategorie:Gebruker nl-0|nl-0]] | [[:Kategorie:Gebruker nl-1|nl-1]] | [[:Kategorie:Gebruker nl-2|nl-2]] | [[:Kategorie:Gebruker nl-3|nl-3]] | [[:Kategorie:Gebruker nl-4|nl-4]] | [[:Kategorie:Gebruker nl-M|nl-M]] |- | nl-fy | [[Stadsfries]] | | | [[Mal:Gebruker nl-fy-1|nl-fy-1]] | [[Mal:Gebruker nl-fy-2|nl-fy-2]] | [[Mal:Gebruker nl-fy-3|nl-fy-3]] | [[Mal:Gebruker nl-fy-4|nl-fy-4]] | [[Mal:Gebruker nl-fy|nl-fy]] | | [[:Kategorie:Gebruker nl-fy|nl-fy]] | | [[:Kategorie:Gebruker nl-fy-1|nl-fy-1]] | [[:Kategorie:Gebruker nl-fy-2|nl-fy-2]] | [[:Kategorie:Gebruker nl-fy-3|nl-fy-3]] | [[:Kategorie:Gebruker nl-fy-4|nl-fy-4]] | [[:Kategorie:Gebruker nl-fy-M|nl-fy-M]] |- | nl-br | [[Braobans]] | | | [[Mal:Gebruker nl-br-1|nl-br-1]] | [[Mal:Gebruker nl-br-2|nl-br-2]] | [[Mal:Gebruker nl-br-3|nl-br-3]] | [[Mal:Gebruker nl-br-4|nl-br-4]] | [[Mal:Gebruker nl-br|nl-br]] | | [[:Kategorie:Gebruker nl-br|nl-br]] | | [[:Kategorie:Gebruker nl-br-1|nl-br-1]] | [[:Kategorie:Gebruker nl-br-2|nl-br-2]] | [[:Kategorie:Gebruker nl-br-3|nl-br-3]] | [[:Kategorie:Gebruker nl-br-4|nl-br-4]] | [[:Kategorie:Gebruker nl-br-M|nl-br-M]] |- | nn | [[Niejnoors]] | | | [[Mal:Gebruker nn-1|nn-1]] | [[Mal:Gebruker nn-2|nn-2]] | [[Mal:Gebruker nn-3|nn-3]] | [[Mal:Gebruker nn-4|nn-4]] | [[Mal:Gebruker nn|nn]] | | [[:Kategorie:Gebruker nn|nn]] | | [[:Kategorie:Gebruker nn-1|nn-1]] | [[:Kategorie:Gebruker nn-2|nn-2]] | [[:Kategorie:Gebruker nn-3|nn-3]] | [[:Kategorie:Gebruker nn-4|nn-4]] | [[:Kategorie:Gebruker nn-M|nn-M]] |- | no | [[Noors]] | | | [[Mal:Gebruker no-1|no-1]] | [[Mal:Gebruker no-2|no-2]] | [[Mal:Gebruker no-3|no-3]] | [[Mal:Gebruker no-4|no-4]] | [[Mal:Gebruker no|no]] | | [[:Kategorie:Gebruker no|no]] | | [[:Kategorie:Gebruker no-1|no-1]] | [[:Kategorie:Gebruker no-2|no-2]] | [[:Kategorie:Gebruker no-3|no-3]] | [[:Kategorie:Gebruker no-4|no-4]] | [[:Kategorie:Gebruker no-M|no-M]] |- | oc | [[Occitaans]] | | | [[Mal:Gebruker oc-1|oc-1]] | [[Mal:Gebruker oc-2|oc-2]] | [[Mal:Gebruker oc-3|oc-3]] | [[Mal:Gebruker oc-4|oc-4]] | [[Mal:Gebruker oc|oc]] | | [[:Kategorie:Gebruker oc|oc]] | | [[:Kategorie:Gebruker oc-1|oc-1]] | [[:Kategorie:Gebruker oc-2|oc-2]] | [[:Kategorie:Gebruker oc-3|oc-3]] | [[:Kategorie:Gebruker oc-4|oc-4]] | [[:Kategorie:Gebruker oc-M|oc-M]] |- | pap | [[Papiaments]] | | | [[Mal:Gebruker pap-1|pap-1]] | [[Mal:Gebruker pap-2|pap-2]] | [[Mal:Gebruker pap-3|pap-3]] | [[Mal:Gebruker pap-4|pap-4]] | [[Mal:Gebruker pap|pap]] | | [[:Kategorie:Gebruker pap|pap]] | | [[:Kategorie:Gebruker pap-1|pap-1]] | [[:Kategorie:Gebruker pap-2|pap-2]] | [[:Kategorie:Gebruker pap-3|pap-3]] | [[:Kategorie:Gebruker pap-4|pap-4]] | [[:Kategorie:Gebruker pap-M|pap-M]] |- | pdc | [[Pennsylvaans Duuts]] | | | [[Mal:Gebruker pdc-1|pdc-1]] | [[Mal:Gebruker pdc-2|pdc-2]] | [[Mal:Gebruker pdc-3|pdc-3]] | [[Mal:Gebruker pdc-4|pdc-4]] | [[Mal:Gebruker pdc|pdc]] | | [[:Kategorie:Gebruker pdc|pdc]] | | [[:Kategorie:Gebruker pdc-1|pdc-1]] | [[:Kategorie:Gebruker pdc-2|pdc-2]] | [[:Kategorie:Gebruker pdc-3|pdc-3]] | [[:Kategorie:Gebruker pdc-4|pdc-4]] | [[:Kategorie:Gebruker pdc-M|pdc-M]] |- | pl | [[Pools]] | | | [[Mal:Gebruker pl-1|pl-1]] | [[Mal:Gebruker pl-2|pl-2]] | [[Mal:Gebruker pl-3|pl-3]] | [[Mal:Gebruker pl-4|pl-4]] | [[Mal:Gebruker pl|pl]] | | [[:Kategorie:Gebruker pl|pl]] | | [[:Kategorie:Gebruker pl-1|pl-1]] | [[:Kategorie:Gebruker pl-2|pl-2]] | [[:Kategorie:Gebruker pl-3|pl-3]] | [[:Kategorie:Gebruker pl-4|pl-4]] | [[:Kategorie:Gebruker pl-M|pl-M]] |- | pt | [[Portugees]] | | | [[Mal:Gebruker pt-1|pt-1]] | [[Mal:Gebruker pt-2|pt-2]] | [[Mal:Gebruker pt-3|pt-3]] | [[Mal:Gebruker pt-4|pt-4]] | [[Mal:Gebruker pt|pt]] | | [[:Kategorie:Gebruker pt|pt]] | | [[:Kategorie:Gebruker pt-1|pt-1]] | [[:Kategorie:Gebruker pt-2|pt-2]] | [[:Kategorie:Gebruker pt-3|pt-3]] | [[:Kategorie:Gebruker pt-4|pt-4]] | [[:Kategorie:Gebruker pt-M|pt-M]] |- | ro | [[Roemeens]] | | | [[Mal:Gebruker ro-1|ro-1]] | [[Mal:Gebruker ro-2|ro-2]] | [[Mal:Gebruker ro-3|ro-3]] | [[Mal:Gebruker ro-4|ro-4]] | [[Mal:Gebruker ro|ro]] | | [[:Kategorie:Gebruker ro|ro]] | | [[:Kategorie:Gebruker ro-1|ro-1]] | [[:Kategorie:Gebruker ro-2|ro-2]] | [[:Kategorie:Gebruker ro-3|ro-3]] | [[:Kategorie:Gebruker ro-4|ro-4]] | [[:Kategorie:Gebruker ro-M|ro-M]] |- | ru | [[Russisch]] | | [[Mal:Gebruker ru-0|ru-0]] | [[Mal:Gebruker ru-1|ru-1]] | [[Mal:Gebruker ru-2|ru-2]] | [[Mal:Gebruker ru-3|ru-3]] | [[Mal:Gebruker ru-4|ru-4]] | [[Mal:Gebruker ru|ru]] | | [[:Kategorie:Gebruker ru|ru]] | [[:Kategorie:Gebruker ru-0|ru-0]] | [[:Kategorie:Gebruker ru-1|ru-1]] | [[:Kategorie:Gebruker ru-2|ru-2]] | [[:Kategorie:Gebruker ru-3|ru-3]] | [[:Kategorie:Gebruker ru-4|ru-4]] | [[:Kategorie:Gebruker ru-M|ru-M]] |- | scn | [[Siciliaans (taal)|Siciliaans]] | | | [[Mal:Gebruker scn-1|scn-1]] | [[Mal:Gebruker scn-2|scn-2]] | [[Mal:Gebruker scn-3|scn-3]] | [[Mal:Gebruker scn-4|scn-4]] | [[Mal:Gebruker scn|scn]] | | [[:Kategorie:Gebruker scn|scn]] | | [[:Kategorie:Gebruker scn-1|scn-1]] | [[:Kategorie:Gebruker scn-2|scn-2]] | [[:Kategorie:Gebruker scn-3|scn-3]] | [[:Kategorie:Gebruker scn-4|scn-4]] | [[:Kategorie:Gebruker scn-M|scn-M]] |- | sco | [[Schots]] | | | [[Mal:Gebruker sco-1|sco-1]] | [[Mal:Gebruker sco-2|sco-2]] | [[Mal:Gebruker sco-3|sco-3]] | [[Mal:Gebruker sco-4|sco-4]] | [[Mal:Gebruker sco|sco]] | | [[:Kategorie:Gebruker sco|sco]] | | [[:Kategorie:Gebruker sco-1|sco-1]] | [[:Kategorie:Gebruker sco-2|sco-2]] | [[:Kategorie:Gebruker sco-3|sco-3]] | [[:Kategorie:Gebruker sco-4|sco-4]] | [[:Kategorie:Gebruker sco-M|sco-M]] |- | se | [[Noord-Samies]] | | | [[Mal:Gebruker se-1|se-1]] | [[Mal:Gebruker se-2|se-2]] | [[Mal:Gebruker se-3|se-3]] | [[Mal:Gebruker se-4|se-4]] | [[Mal:Gebruker se|se]] | | [[:Kategorie:Gebruker se|se]] | | [[:Kategorie:Gebruker se-1|se-1]] | [[:Kategorie:Gebruker se-2|se-2]] | [[:Kategorie:Gebruker se-3|se-3]] | [[:Kategorie:Gebruker se-4|se-4]] | [[:Kategorie:Gebruker se-M|se-M]] |- | sh | [[Servokrowaties]] | | | [[Mal:Gebruker sh-1|sh-1]] | [[Mal:Gebruker sh-2|sh-2]] | [[Mal:Gebruker sh-3|sh-3]] | [[Mal:Gebruker sh-4|sh-4]] | [[Mal:Gebruker sh|sh]] | | [[:Kategorie:Gebruker sh|sh]] | | [[:Kategorie:Gebruker sh-1|sh-1]] | [[:Kategorie:Gebruker sh-2|sh-2]] | [[:Kategorie:Gebruker sh-3|sh-3]] | [[:Kategorie:Gebruker sh-4|sh-4]] | [[:Kategorie:Gebruker sh-M|sh-M]] |- | si | [[Singalees]] | | | [[Mal:Gebruker si-1|si-1]] | [[Mal:Gebruker si-2|si-2]] | [[Mal:Gebruker si-3|si-3]] | [[Mal:Gebruker si-4|si-4]] | [[Mal:Gebruker si|si]] | | [[:Kategorie:Gebruker si|si]] | | [[:Kategorie:Gebruker si-1|si-1]] | [[:Kategorie:Gebruker si-2|si-2]] | [[:Kategorie:Gebruker si-3|si-3]] | [[:Kategorie:Gebruker si-4|si-4]] | [[:Kategorie:Gebruker si-M|si-M]] |- | sk | [[Slowaaks]] | | | [[Mal:Gebruker sk-1|sk-1]] | [[Mal:Gebruker sk-2|sk-2]] | [[Mal:Gebruker sk-3|sk-3]] | [[Mal:Gebruker sk-4|sk-4]] | [[Mal:Gebruker sk|sk]] | | [[:Kategorie:Gebruker sk|sk]] | | [[:Kategorie:Gebruker sk-1|sk-1]] | [[:Kategorie:Gebruker sk-2|sk-2]] | [[:Kategorie:Gebruker sk-3|sk-3]] | [[:Kategorie:Gebruker sk-4|sk-4]] | [[:Kategorie:Gebruker sk-M|sk-M]] |- | sl | [[Sloveens]] | | | [[Mal:Gebruker sl-1|sl-1]] | [[Mal:Gebruker sl-2|sl-2]] | [[Mal:Gebruker sl-3|sl-3]] | [[Mal:Gebruker sl-4|sl-4]] | [[Mal:Gebruker sl|sl]] | | [[:Kategorie:Gebruker sl|sl]] | | [[:Kategorie:Gebruker sl-1|sl-1]] | [[:Kategorie:Gebruker sl-2|sl-2]] | [[:Kategorie:Gebruker sl-3|sl-3]] | [[:Kategorie:Gebruker sl-4|sl-4]] | [[:Kategorie:Gebruker sl-M|sl-M]] |- | sr | [[Servisch]] | | | [[Mal:Gebruker sr-1|sr-1]] | [[Mal:Gebruker sr-2|sr-2]] | [[Mal:Gebruker sr-3|sr-3]] | [[Mal:Gebruker sr-4|sr-4]] | [[Mal:Gebruker sr|sr]] | | [[:Kategorie:Gebruker sr|sr]] | | [[:Kategorie:Gebruker sr-1|sr-1]] | [[:Kategorie:Gebruker sr-2|sr-2]] | [[:Kategorie:Gebruker sr-3|sr-3]] | [[:Kategorie:Gebruker sr-4|sr-4]] | [[:Kategorie:Gebruker sr-M|sr-M]] |- | stq | [[Selterfrais|Saoterfries]] | | | [[Mal:Gebruker stq-1|stq-1]] | [[Mal:Gebruker stq-2|stq-2]] | [[Mal:Gebruker stq-3|stq-3]] | [[Mal:Gebruker stq-4|stq-4]] | [[Mal:Gebruker stq|stq]] | | [[:Kategorie:Gebruker stq|stq]] | | [[:Kategorie:Gebruker stq-1|stq-1]] | [[:Kategorie:Gebruker stq-2|stq-2]] | [[:Kategorie:Gebruker stq-3|stq-3]] | [[:Kategorie:Gebruker stq-4|stq-4]] | [[:Kategorie:Gebruker stq-M|stq-M]] |- | sv | [[Zweeds]] | | | [[Mal:Gebruker sv-1|sv-1]] | [[Mal:Gebruker sv-2|sv-2]] | [[Mal:Gebruker sv-3|sv-3]] | [[Mal:Gebruker sv-4|sv-4]] | [[Mal:Gebruker sv|sv]] | | [[:Kategorie:Gebruker sv|sv]] | | [[:Kategorie:Gebruker sv-1|sv-1]] | [[:Kategorie:Gebruker sv-2|sv-2]] | [[:Kategorie:Gebruker sv-3|sv-3]] | [[:Kategorie:Gebruker sv-4|sv-4]] | [[:Kategorie:Gebruker sv-M|sv-M]] |- | sw | [[Swahili]] | | | [[Mal:Gebruker sw-1|sw-1]] | [[Mal:Gebruker sw-2|sw-2]] | [[Mal:Gebruker sw-3|sw-3]] | [[Mal:Gebruker sw-4|sw-4]] | [[Mal:Gebruker sw|sw]] | | [[:Kategorie:Gebruker sw|sw]] | | [[:Kategorie:Gebruker sw-1|sw-1]] | [[:Kategorie:Gebruker sw-2|sw-2]] | [[:Kategorie:Gebruker sw-3|sw-3]] | [[:Kategorie:Gebruker sw-4|sw-4]] | [[:Kategorie:Gebruker sw-M|sw-M]] |- | th | [[Thais]] | | | [[Mal:Gebruker th-1|th-1]] | [[Mal:Gebruker th-2|th-2]] | [[Mal:Gebruker th-3|th-3]] | [[Mal:Gebruker th-4|th-4]] | [[Mal:Gebruker th|th]] | | [[:Kategorie:Gebruker th|th]] | | [[:Kategorie:Gebruker th-1|th-1]] | [[:Kategorie:Gebruker th-2|th-2]] | [[:Kategorie:Gebruker th-3|th-3]] | [[:Kategorie:Gebruker th-4|th-4]] | [[:Kategorie:Gebruker th-M|th-M]] |- | tr | [[Turks]] | | | [[Mal:Gebruker tr-1|tr-1]] | [[Mal:Gebruker tr-2|tr-2]] | [[Mal:Gebruker tr-3|tr-3]] | [[Mal:Gebruker tr-4|tr-4]] | [[Mal:Gebruker tr|tr]] | | [[:Kategorie:Gebruker tr|tr]] | | [[:Kategorie:Gebruker tr-1|tr-1]] | [[:Kategorie:Gebruker tr-2|tr-2]] | [[:Kategorie:Gebruker tr-3|tr-3]] | [[:Kategorie:Gebruker tr-4|tr-4]] | [[:Kategorie:Gebruker tr-M|tr-M]] |- | uk | [[Oekraïens]] | | | [[Mal:Gebruker uk-1|uk-1]] | [[Mal:Gebruker uk-2|uk-2]] | [[Mal:Gebruker uk-3|uk-3]] | [[Mal:Gebruker uk-4|uk-4]] | [[Mal:Gebruker uk|uk]] | | [[:Kategorie:Gebruker uk|uk]] | | [[:Kategorie:Gebruker uk-1|uk-1]] | [[:Kategorie:Gebruker uk-2|uk-2]] | [[:Kategorie:Gebruker uk-3|uk-3]] | [[:Kategorie:Gebruker uk-4|uk-4]] | [[:Kategorie:Gebruker uk-M|uk-M]] |- | vi | [[Vietnamees]] | | | [[Mal:Gebruker vi-1|vi-1]] | [[Mal:Gebruker vi-2|vi-2]] | [[Mal:Gebruker vi-3|vi-3]] | [[Mal:Gebruker vi-4|vi-4]] | [[Mal:Gebruker vi|vi]] | | [[:Kategorie:Gebruker vi|vi]] | | [[:Kategorie:Gebruker vi-1|vi-1]] | [[:Kategorie:Gebruker vi-2|vi-2]] | [[:Kategorie:Gebruker vi-3|vi-3]] | [[:Kategorie:Gebruker vi-4|vi-4]] | [[:Kategorie:Gebruker vi-M|vi-M]] |- | vls | [[West-Vlaams]] | | | [[Mal:Gebruker vls-1|vls-1]] | [[Mal:Gebruker vls-2|vls-2]] | [[Mal:Gebruker vls-3|vls-3]] | [[Mal:Gebruker vls-4|vls-4]] | [[Mal:Gebruker vls|vls]] | | [[:Kategorie:Gebruker vls|vls]] | | [[:Kategorie:Gebruker vls-1|vls-1]] | [[:Kategorie:Gebruker vls-2|vls-2]] | [[:Kategorie:Gebruker vls-3|vls-3]] | [[:Kategorie:Gebruker vls-4|vls-4]] | [[:Kategorie:Gebruker vls-M|vls-M]] |- | wa | [[Waals]] | | | [[Mal:Gebruker wa-1|wa-1]] | [[Mal:Gebruker wa-2|wa-2]] | [[Mal:Gebruker wa-3|wa-3]] | [[Mal:Gebruker wa-4|wa-4]] | [[Mal:Gebruker wa|wa]] | | [[:Kategorie:Gebruker wa|wa]] | | [[:Kategorie:Gebruker wa-1|wa-1]] | [[:Kategorie:Gebruker wa-2|wa-2]] | [[:Kategorie:Gebruker wa-3|wa-3]] | [[:Kategorie:Gebruker wa-4|wa-4]] | [[:Kategorie:Gebruker wa-M|wa-M]] |- | wep | [[Westfaals]] | | | [[Mal:Gebruker wep-1|wep-1]] | [[Mal:Gebruker wep-2|wep-2]] | [[Mal:Gebruker wep-3|wep-3]] | [[Mal:Gebruker wep-4|wep-4]] | [[Mal:Gebruker wep|wep]] | | [[:Kategorie:Gebruker wep|wep]] | | [[:Kategorie:Gebruker wep-1|wep-1]] | [[:Kategorie:Gebruker wep-2|wep-2]] | [[:Kategorie:Gebruker wep-3|wep-3]] | [[:Kategorie:Gebruker wep-4|wep-4]] | [[:Kategorie:Gebruker wep-M|wep-M]] |- | zea | [[Zais|Zeeuws]] | | | [[Mal:Gebruker zea-1|zea-1]] | [[Mal:Gebruker zea-2|zea-2]] | [[Mal:Gebruker zea-3|zea-3]] | [[Mal:Gebruker zea-4|zea-4]] | [[Mal:Gebruker zea|zea]] | | [[:Kategorie:Gebruker zea|zea]] | | [[:Kategorie:Gebruker zea-1|zea-1]] | [[:Kategorie:Gebruker zea-2|zea-2]] | [[:Kategorie:Gebruker zea-3|zea-3]] | [[:Kategorie:Gebruker zea-4|zea-4]] | [[:Kategorie:Gebruker zea-M|zea-M]] |- | zh | [[Standaard Sjinees|Chinees]] | | [[Mal:Gebruker zh-0|zh-0]] | [[Mal:Gebruker zh-1|zh-1]] | [[Mal:Gebruker zh-2|zh-2]] | [[Mal:Gebruker zh-3|zh-3]] | [[Mal:Gebruker zh-4|zh-4]] | [[Mal:Gebruker zh|zh]] | | [[:Kategorie:Gebruker zh|zh]] | [[:Kategorie:Gebruker zh-0|zh-0]] | [[:Kategorie:Gebruker zh-1|zh-1]] | [[:Kategorie:Gebruker zh-2|zh-2]] | [[:Kategorie:Gebruker zh-3|zh-3]] | [[:Kategorie:Gebruker zh-4|zh-4]] | [[:Kategorie:Gebruker zh-M|zh-M]] |- | 1337 | [[Leet]] | | | | | | | [[Mal:Gebruker 1337|1337]] | | [[:Kategorie:Gebruker_1337|1337]] |} <references /> [[Kategorie:Wikipedie:Babel]] eqyte7y5ytp6365qmclri8swfgf3781 14 2935 292683 271767 2016-12-22T10:57:57Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie]] g9zc5nebixjijewv6kpnr2tenqhfh74 0 2938 264081 255806 2013-05-06T16:08:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Lucas Jonker''' ([[Alkmaar]], [[3 juni]] [[1873]] - [[De Vaort (plaatse)|De Vaort]], [[27 meert]] [[1948]]) was een [[Oaveriessel]]se banketbakker en de schriever van 't klassieke fulleton ''Harm Boer'nlèv'n an de Riest'', det ok in romanvörm uutkwaamp en de eerste [[Drèents|Drèentstalige]] roman was. ==Waandel== Lucas Jonker zag 't lèvenslocht op 't schip van zien olders, det De Vaort in noordelijk Oaveriessel as thuushaven had, mar op det moment in [[Alkmaar]] lag. In 1902 gung hi'j veur homzöls an 't waark as banketbakker an De Vaort. Daor bracht hi'j zien ''Dedemsvaartse turfjes'' an de man. Hi'j har ok een zettien een theesalon, mar die leup niet zo best. Jonker was drok gaanks in 't Vaorter lèven: hi'j zat in 't bestuur van de schoele en de hervörmde karke, höld toezicht op de kamer van koophaandel en zat in de gemienteraod veur de [[Christelijk-Historische Unie|CHU]]. In 1905 trouwden hi'j mit Henriëttha Maria van der Waa. ==De roman ''Harm''== [[Image:Harm.jpg|180px|thumb|right|''Harm'' in de uutgave van Stichting Het Drentse Boek (1988)]] Jonker begunden een riege vertellegies te schrieven oaver het boerenlèven op 't 'Hogelaand' bi'j 't Drèents-Oaveriesselse grèensreviertien de [[Riest (revier)|Riest]], toen as-e zag det de treditionele lèvenswieze rap an 't verdwienen was. Hi'j schreef de vertellegies in 't dialect van de Riest, det zowel in Drenthe as in Oaveriessel espreuken wördt. De spil van de vertellegies is de boerenzeune Harm Stok, die op zien achttiende dienen mut bi'j de boer Barrels Albert en zien vrouwe, ' 't olde mèense'. Harm hef 't mangs slim, want zien va wördt d'rvan verdacht det hi'j iens esteulen hef. Ok is 't olde mèense nog aordig nieds, al is Harm een harde warker. Jonker beschrif hoe as Harm opgruuit op de boerderi'je en in de kunde kump mit de alolde gebruken van 't Hogelaand, zoas 't [[gespin]], daoras hi'j een oogien krig op de dochter van de boer. Iene van de bronnen veur de vertellegies was Jonker zien grofva Warner Wessels Ruine (Waander Rune nuumd). Dizze man was onderwiezer, kastelein en boer in de [[buurtschop]] [[Linde (De Wolden)|Linde]] (gemiente [[Zuudwolde (Drenthe)|Zuudwolde]]) in [[Drenthe]], an de oaverkaante van de Riest. Hi'j kun machtig mooi vertellen. Een aandere bron was Jonker zien opoe. In de vertellegies zölf stiet niet krek waor en wanneer as 't ien en aander speult, mar dit mut 't Drèentse diel (boaven de Riest) van de streek tussen Zuudwolde en De Vaort in de tweide helfte van de neengtiende ieuw weden. Harm zol warkelijk bestaon hebben. De vertellegies wördden in 1928 as 't fulleton ''Harm Boer'nlèv'n an de Riest'' of-edrokt in de ''Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant'' (later ok in de ''Meppeler Courant''). De mèensen waren zo drok op de belèvenissen van Harm det 't fulleton in december 1929 mit plaoties van [[Evert Musch]] in boekvorm uutkwaamp en in 't zölde jaor wördden herdrokt (beide drokken in 1500 exemplaren). Tien jaor later, in 1939, verscheen de darde drok bi'j Boom in [[Möppelt]]. 't Boek wördden ok buten 't [[Nedersaksisch|Nedersaksische]] taalgebied goed ontvangen. De lu kent 't boek, det nog aal populair is, as de eerste Drèentstalige roman. De hoaste hielemaol in 't Drèents eskreven fulletons van [[Harm Tiesing]] bint wal older, mar bint pas later - in 't jaor van Tiesing zien hengaon (1936) - in boekvörm uutegeven.<ref>[http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/schrievers/harm_tiesing.htm Drentse Taol (vandage 't Huus van de Taol) oaver Harm Tiesing]</ref> ==Vervolg op ''Harm''== Op verzuuk van völle lezers schreef Jonker een vervolg: ''Harm, de boer van 't Hoogelaand'', det net as de darde drok van ''Harm Boer'nlèv'n an de Riest'' in 1939 uutkwaamp bi'j Boom in Möppelt. Dit tweide diel lik veural ebaseerd op vertelsels van Willem de Vries, heufdonderwiezer an dezölfde schoele op Linde daoras Waander Rune onderwiezer ewest had. In dit diel kömp de [[Moord op Mina Koes|moord]] veur die in 't echt in 1881 epleegd is deur Remmelt van der Hulst op Mina Koes in 't [[Schotterveld]] bi'j Zuudwolde. Kört nao 't schrieven van 't tweide boek kreeg Jonker een bloeduutstörting achter zien ogen en wördden 't aal slimmer mit zien gezichtsvermogen. Hi'j störf in zien woonplaats De Vaort. 't Eerste boek oaver Harm wördden in 1988 opni'j edrokt deur de [[Stichting Het Drentse Boek]] in Zuudwolde; 't tweide boek een jaor later. De taal wördden an de ni'je Drèentse spelling an-epast, zodet völle weglaotingstekens kwamen te vervallen. Een körte beschrieving van Jonker zien lèven en waark hef Hendrik Nijkeuter op-eneumen in zien proefschrift ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond": Literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956"''. ==Beoordieling van ''Harm''== De vertellegies oaver Harm schiet in literair opzicht wal wat tekört: as 't oe beveurbeeld bi'j een bepaalde situatie ni'j döt hoe as de betrokken personages d'r op reageert, wördt dit niet oaveral goed uut-ewaarkt. Ie komt daorumme niet zo dichte bi'j de personages te staon as wel meuglijk ewest had. Ok springt 't hi'j-perspectief soms kats oaver op een vertellersperspectief, en is de voortgaank van 't verhaal mangs wat ebreuken vanwegen 't fulleton-karakter d'rvan. Mar juust dizze naïviteit van de schriever hef ok zien innemende kaante, umdej markt det hi'j dichte stiet bi'j 't volkien det as hi'j beschrif. De vertellegies beschrieft krek de manier van lèven en de aord van de mèensen op 't plattelaand an de Riest. Jonker hef er een bulte authentieke gebruken en ok waore gebeurtenissen in verwarkt. In een bespreking in 't maondblad [[Drent(h)e (maondblad)|''Drente'']] in 1941 stund: '' 'Hier hebben we nu een dorpsvertelling, zoals Busket Huet die zich waarschijnlijk als ideaal voorstelde. (...) Harm is de beste boerenroman, ooit in deze streken verschenen.' '' Een bespreking in ''[[De Vechtstreek]]'' vund oaverienkomsten mit [[Fritz Reuter]] zien roman ''Ut mine Stromtid'' (1864). ==Wieder schriefwark== In 1934 verscheen an De Vaort bi'j 't honderjaorig bestaon van de hervörmde karke 't gedèenkboek ''Hoe 't was, hoe 't werd....Een terugblik bij het eeuwfeest der Ned. herv. kerk en gemeente te Dedemsvaart''. Det mut grotendiels 't wark van Jonker ewest hebben. In de [[Tweede Wereldoorlog|oorlog]], in 1943, stund Jonker zien verhaal ''Mulders Elsien'' (det ok an de Riest speult) in de bundel ''Elf. Het land vertelt. Elf van de beste verhalen uit de elf gewesten van Nederland'', verzameld en in-eleid deur deur Max Wolters en in Amsterdam bi'j de [[Arbeiderspers]] uutegeven. Wolters was een [[Nationaal-Socialistische Beweging|NSB'er]] die de streekroman, daorin de dagelijkse veurvallen van de gemienschop veuropstaot, verdedigden teeng de mederne wereldliteretuur. Jonker zien verhaal is waorschienlijk in de bundel edaone zunder zien wetenschop veurof. Jonker hef veur zo varre as bekend is, in de oorlog niet in almanakken of tiedschriften epubliceerd en was ok niet bi'j de [[Kultuurkamer]]. == Anhaling == Harm dient bi'j de boer Barrels Albert en zien vrouwe. 't Olde mèense is niet zo drok op Harm, umdet ze geleuft det hi'j uut een nöst kump det niet deugt: Harm zien va zol ooit ies esteulen hebben. Daorumme is d'r ok gien spraoke van det Harm wat mit de dochter van 't boerengezin mag hebben, al mag Harm heur allebarstens geern lieden. :''Toe veursmiddags 't olde mèense deruut was um boskoppen te doen, ze mus gerst halen veur 't stoetebakken en nog meer van zukke dingen, en de boer naor 't laand was, mus Harm nog wat op de dèele doen. En Grietien was op de pompestraote an 't melkgerei skone maken. Toe dachte Harm ieder keer: Zu'k naor heur toe gaon? Wat zu'k tegen heur zeggen? Zu'k 't op de man of vraogen? 't Gunk hum alles deur menare deur 't heufd. 't Mus now toch wèzen, zo'n gelègenheid kwaamp zo mar niet weer. Op goed geluk of gunk hij naor heur toe. 't Harte bonsden hum tegen de kèel. Hij wol net doen, of hij wat drinken mus. :''Waorumme of 't was, det Grietien opkeek, toe hij vlak bij heur was, wus hij niet. Ze gunk aoverende staon, en had de boender nog in de haand. Een rooie kleur det ze had! Slim! Det kwaamp miskien van 't veuraover staon, of miskien ook wel van wat aanders, en Harm zölfs had vaste wel een rooie kleur van . . . . . aangst. :''Zij keek hum an, hij keek heur stief an . . . en daor begunden zij iniens te lachen, merakel! En Harm? . . . Hoe hij 't duurden te waogen, kun hij hum later zölfs niet begriepen, mar an drinken dacht hij niet meer. Hij greep heur bij de skolders en drukten heur mit de rugge tegen 't skot. Zij lachten mar, en hij? . . . Hij höld heur vaste en keek heur stief in de ogen, en zèe: 'Za'k oe ies?' Ja, wat? . . . . Det zèe hij der niet bij. Kwaod doen? Det kuj denken! Nee, heur. Net aandersumme. Mar een smok geven, . . . det duurden hij niet te waogen, al zul hij 't nog zo geern doen. :''Zij lachten nog mar, en hij höld heur zo nog vaste . . . . toe de boer de baanderdeure in kwaamp stappen. :'' 'He, jong, is det waarken?' reup hij. :''En Harm leut Grietien iniens verskrikt lös, en net as een hond, die een skup ekregen hef, mit de starte tussen de bienen der tussenuut giet, zo kneep Harm 't deurtien naost de pompe uut, en Grietien was gauw weer an 't boenen, en Harm heurden hum nog naoroepen: 'Pas op mar, det de vrouwe zuks niet zet!' :''Hij gunk veur de sekurigheid mar niet weer naor de dèele toe, mar trök naor 't laand, um daor an 't waark te gaon, en toe een poosien later de boer daor ook weer terugge kwaamp, zorgden Harm wel, det hij een endtien bij hum uut de buurte bleef. :''Wat zul hij der wel van zeggen, dacht Harm bij humzölfs. En lachte, toe de boer wel gelègenheid had ehad, en der toch niks van zèe: Zul hij der niks van zeggen? en: Hij zal 't toch niet tegen 't olde mèense zeggen?'' Uut ''Harm boerenlèven an de Riest'' in de uutgaove van 1988, blz. 116-7 == Rifferenties == <references /> ==Bronnen== *[http://dissertations.ub.rug.nl/FILES/faculties/arts/2001/h.nijkeuter/thesis.pdf Hendrik Nijkeuter (2001). ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond" : literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956''. Grunning: Rieksuniversiteit Grunning (pdf)] *L. Jonker. ''Harm boerenlèven an de Riest'' (1988) en ''Harm de boer van 't Hogelaand'' (1989). Zuudwolde: Het Drentse Boek {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Jonker, Lucas]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Jonker, Lucas]] 3f0o5jow4vilohhgxvm3rpzzhsmqdyb 14 2940 266081 260958 2013-05-10T16:27:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Dizze gebrukers proaten oetstekend [[Grunnegs]] [[Kategorie:Gebruker gos]] mssq4hfiz8m46jx640bbhg4z0fcgagn 14 2941 260957 216007 2013-04-02T18:51:14Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 6 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q9117918]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Categorie:Gebruker nds]] 67l6r0qf1f09gbd035bkw1ku354baty 0 2942 279935 279422 2015-04-04T13:41:28Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Lacerta vivipara 1 (Marek Szczepanek).jpg|thumb|250px|Evertaske]] De '''evertaske''' of '''eveltaske''' is een dier in de onderorde Sauria (veroolderd: ''Lacertilia'') en beheurt tot de orde [[schubreptielen]], die ok de [[slangen]] omvat. Evertasken bin [[reptielen]], en inkelde bekendere femilies bin de [[kameleons]], [[leguanen]], [[varanen]], [[anolissen]], [[gekko's]], [[agamen]], [[skinken]] en de in [[Europa (continent)|Europa]] veul veurkommende echte evertasken. D'r bin in totaol omdebi'j 36 evertaskefemilies. D'r bin ruum 3.000 soorten evertasken, die meerstal etzelde bouwplan volgen: een lange stat, vier beugen poten (waordeur de [[Boek (lichem)|boek]] over de grond sleept) en een kenmarkende [[schedel]]: de vorm en de plaetsing van de [[neuze|neusgatten]], [[ore|geheurorganen]] en [[ogen]] is onmiskenber en makkelik te onderscheiden van [[slangen]], [[krokodilachtigen]] en [[schildpadden]]. Mit brogevertasken leit et wat muuiliker. Bi'jtieden wodden de wurmevertasken tot de onderorde evertasken rekend, mar deur heur totaol aandere fysiologie wodden ze vaeke indield as een dadde onderorde van de Squamata. == Nedersaksisch == Evertaske en variaanten daorvan kommen van et [[Ooldsaksies]]e ''egithassa'' of ''ewidehsa'' (uut et [[Proto-Germaans]]e ''*awiþahsijǭ'', wat grootkaans een saemenstelling is van: slange + dasse). {| | *[[Achterhooks]]: **''aeverdasse'' * [[Drèents]]: ** ''eveltask, eveltasse, eveltas{{small()|t}}'' ** ''evertaast, evertas{{small()|se}}'' ** ''aevertasse'' ([[Stappest]]) * [[Graafschopper Platt]]: ** ''eweldasse'' (Platduutse schriefwieze ''Eweldasse'') ** ''ieweltaske'' ([[Schuttrop]]) * [[Grunnegs]]: ** ''evertaske'', ''evertaaske'' ** ''heveltaske'' ** ''heveltast'' ([[Westerkertiers|WEK]]) ** ''hoagedis'' ([[Westerkertiers|WEK]]) * [[Sallaans]]: ** ''aeverdasse'' ([[Zwolle]], [[Nijverdal]]) ** ''aeverdässe'' ([[Wieje]]) ** ''everdas'' ([[n Ham]]) ** ''everdasse'' ([[Ommen]], [[Kampen]]) ** ''everdässe'' ([[Kampen]]) ** ''evertasse'' ([[Ommen]]), ([[Banthum]]) ** ''agedis'' ([[Veno]], [[Wannepervene]]) ** ''agedisse'' ([[Asselt]], [[Kampen]], [[Zwolle]]) ** ''ägedis'' ([[Gällemuun]]) ** ''aogedis'' ([[Blokziel]]) ** ''hagedis{{Small()|se}}'' ** ''hägedisse'' ([[Heino]], [[Wieje]]) | valign=top | * [[Stellingwarfs]]: ** ''{{Small()|h}}evertaske'', ''{{Small()|h}}evertasse'' ** ''eveltaske'', ''eveltasse'' ** ''everdasse'' ([[De Kuunder]]) * [[Tweants]]: ** ''eveltasse'' ** ''ewerdasse'' ([[Ambt Dealdn]]) ** ''eawerdasse'' ([[Riesns]]) ** ''eavertaske'' ([[Hoksebarge]]) ** ''eerpedasse'' ([[Ambt Dealdn]]) ** ''ewtaske'' ([[De Lut]]) ** ''ieweltaske'' ([[Eanske]], [[Glanerbrug]], [[Wierdn]]) ** ''wjeavertäske'' ([[t Vjenne]]) ** ''hagedis'' * [[Veluws]]: **''hagedis'' **''hagedisse'' ([[Elburg]], [[Heerde]]) **''hägedisse'' ([[Une]], [[Vaossen]], [[Apeldoorne]]) **''ägedisse'' ([[Attem]]) **''everdässe'' ([[Nunspeet]]) **''everdasse'' ([[Heerde]]) **''aeverdässe'' ([[Waopenvelde]], [[Apeldoorne]]) |} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Reptiel]] qrlcfyjpp0ac01dqud7wk0shozsr3w9 0 2944 264338 255649 2013-05-06T19:53:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ladder and telegraph pole.jpg|thumb|250px|Een ledder]] Een '''ledder''' is een veurwärp dät gebruukt wordt um op te klimmen. Der bint twee soorten ledders: onbuugzame ledders en touwledders. Onbuugzame ledders kunnen äns tegen an-ezet worden. Touwledders bint an de bovenzied bevestigd. Touwledders bin meuilijker te beklimmen äs gewone ledders. == Verschillende onbuugzame ledders == * Vaste ledder (2 [[stiel]]en mit een antal spotten dertussen; gien bewegende delen) * Uutschuufledder (een ledder die besteet uut verschillende delen die-j uut kunt schuven. Dit kump deurdät de ledder zo compact op te rumen is) * Stapledder (scharnierend in 't midden, ziet deruut äs een [[V]] op zien kop.) * Platformledder (ledder mit een klein horizontaal platform bovenan) * Tillescoopledder (disse ledder kan iezig klein worden umdät elk deel van de stielen in-escheuven kan worden, zoda-j allenig de diktes van de spotten aoverholt.) * Dakledder (ledder mit een [[hake]] bovenan um de dakrand vaste te hollen.) * Dreischiefledder (uutschuufledder die an een roterend platform bovenop een brandweerauto epas wordt.) ==Ongeluk== Der wordt ezeg dät 't ongeluk brengt a-j onder een onbuugzame ledder deurloopt. ==Materiaal== Ledders worden meestal emaak uut [[alleminium]] en [[holt]]. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''ledder'', ''lere'' * [[Stellingwarfs]]: ''ledder'' * [[Veluws]]: ''ledder'', ''leer/lere'' {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Unes]]}} [[Kategorie:Oost-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Raaive]] pvxqbpiq8h8ti8awozo5u7ma0b1nvqi 0 2945 8949 2006-07-04T19:39:43Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Ledder]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[ledder]] 3js9nlwh7f1cylbicwts3ss86rv35j4 0 2946 283685 262176 2015-12-31T11:34:06Z YiFeiBot 11677 Bot: Migrating 1 langlinks, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1453790]]; 2 langlinks remaining wikitext text/x-wiki Harm/Haarm hef verschillende betekenissen: *Harm of Haarm is een [[Nedersaksische veurnamen|veurname]]. *''Harm Boer'nlèv'n an de Riest'' en ''Harm, de boer van 't Hoogelaand'' bint romans deur de [[Oaveriessel]]se schriever [[Lucas Jonker]]. *''Haarm'' (Oosterwolde, 1979) is een roman deur de [[Stellingwarven|Stellingwarver]] schriever [[Hendrik Vondeling]]. {{dv}} [[fr:Harm]] [[nds:Harm]] gff7o3tl5qqxpzr0wui0ztnlwsvaiub 0 2947 293538 293537 2017-08-22T16:22:50Z Grwen 15594 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Andere plaatsen mit de name '''Zwolle''' vie'j op [[Zwolle (deurverwiesziede)]]}} {{Gemeente | naam = Zwolle | bestaansnaam vlagge =Flag_of_Zwolle.svg | bestaansnaam wapen = Coat of arms of Zwolle.svg | lokasie = LocatieZwolle | previnsie = [[Oaveriessel|Aoveriessel]] | heufplaose = '''Zwolle''' | oppervlak = 119,28 | oppervlak laand = 111,65 | oppervlak waoter = 7,63 | inwoeners = 125.592 | daotum inwoeners = [[januari]] [[2017]] | dichtheid = 1012 | breedtegraod = 52/31/0/N | lengtegraod = 6/5/0/E | verkeersaoder = A28, A50, A35, N331, N337, N340, N764; spoor naor [[Grunnen (stad)|Groningen]], [[Liwwadden (stad)|Leeuwarden]], [[Amersfoort]], [[Em (plaots)|Emmen]], [[Almelo]], [[Arnem]], [[Utrecht (stad)|Utrecht]] en [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] | netnummer = 038 | postcode = 8000-8049 | webstee = [http://www.zwolle.nl www.zwolle.nl] | }} '''Zwolle''' is n gemeente en de [[heufdstad|eufdstad]] van de [[pervincie|provinsie]] [[Oaveriessel|Aoveriessel]] en ok [[Hanze|Anzestad]]. Zwolle ligt an de [[Iessel]], t [[Zwärte Wäter|Zwärte Water]] en an de [[Vechte]]. De gemeente ad in [[januari]] [[2017]] zo'n 125.592 inwoners (bron: CBS) en ef n oppervlakte van 111,33 [[vierkaante kilemeter|km²]]. De inwoners van disse stad numen ze formeel ''Zwollenären''. Ze wörren ok wel ''blauwvingers'' of ''bri'jbekken'' enuumd. == Geskiedenisse == Zwolle is in de [[middeleewn|middeleeuwen]] ontstaon op een dekzandrugge tussen de [[Iessel]] en de [[Vechte]] an t riviertien de Aa. Dit was n oger elegen en bewoonbäre plaatse in t värdere [[moor (toponiem)|moerassige]] landskop. Zo'n plaatse iette toendertied n ''suolle'', wat later is verbasterd töt ''Zwolle''. De oldste skriftelike vermelding, uut [[1040]], ef t aover n an Sinte-Michaël ewi'jde parochiekerke. In [[1230]] kreeg Zwolle van de Biskop van Utrecht stadsrechten. In de late middeleeuwen trad t toe töt de Anze en is t samen met [[Daeventer]] en [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] n belangriek andelssentrum ewörren. In de [[15e eeuw]] leidde Geert Grote ier de 'Moderne toewi'jding'. Bi'j de stadsbraand van 1324 die an-estökken was döör [[Zweder van voorst|Zweder van Voorst]] gong biena d'eule stad in vlammen op. De kapel, et refter van de Bethlehemklooster en negen gebouwen bleven staon umdät zie van stien waren ebouwd. De stad werd naor 't westen toe herbouwd nao de braand. == Plaatsen in Zwolle == In de gemeente Zwolle ligt t dörp [[Weensum]], wöör ok n skoele naor is vernuumd. t Ef de buurtskoppen: [[Brink-oek]], [[Bruggen-oek]], [[Frank-uus]], [[Aarst]], [[Ärklo]], [[Ärfte]], [[Oog Zuttem]], [[Katerveer]], [[Langen-olte]], [[De Lichtmis]] (diels), [[Oldeneel]], [[Skelle]], [[Spoolde]], [[Veld-oek]], [[Wietem]] en [[Zalné]]. t Ef de volgende woonwieken: [[Aa-landen]], [[Assendörp]], [[Bärkum]], [[Diezerpoorte]], [[Anzeland]], [[Oltenbroek]], [[Kamperpoorte]], [[Märsweteringlanden]], [[Stadsägen]], [[Veerallee]], [[Westen-olte]], [[Wipstrik]] en [[Zwolle-Zuud]] Zwolle zes bedrieventerreinen: [[Anzeland]], [[Essenpoorte]], [[Märslanden]], [[Oosterenk]], [[Voorst (Zwolle)|Voorst]] en [[De Vrolik-eid]] En de veurmaolige gemeente [[Zwollerkärspel]] die now diel uutmaakt van Zwolle, was vrogger n zelfstandige gemeente. == Taal == t [[Zwols]] is t [[Nedersaksies]]e stadsdialekt van Zwolle. Volgens de [[Taaltelling Nedersaksisch]] van t [[Nedersaksisch Instituut]] (2003) zegt 61% van de ondervraogde mensen in Zwolle Zwols te kunnen praoten.<ref>Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum (p.310)</ref> Meer informasie deraover ku'j laezen in t ärtikel ''[[Zwols]]''. == Zustersteden == * [[Lünen]] ([[Duutslaand|Duutsland]]) ==Bekende leu oet Zwolle== *[[Ron Jans]], vootbaltrainer van onder meer [[PEC Zwolle]], [[sc Heerenveen]], en [[FC Groningen]] == Nedersaksies == * [[Grunnegs]]: ''Zwaol'' (ok espeld as: ''Zwòl'') * [[Tweants]]: ''Zwol'' of ''Zwolle'' * [[Veluws]]: ''Zwolle'' of ''Zwol'' * '''Aoverig:''' ''Zwolle'' == Galleri'je == <gallery> Ofbeelding:Zwolle Werkeren Bergklooster Marslanden Oude Kaart.PNG|Zwolle op n käärte uut 1543 Ofbeelding:Zwolle karke.jpg|Sinte-Michaëlskärke in Zwolle Ofbeelding:Zwolle poorte.jpg|Sassenpoorte van Zwolle Ofbeelding:Zwolle stroate.jpg|Zwolse straote Ofbeelding:Zwolle mure.jpg|Stadsmure en toren </gallery> == Referensies == <references /> {{Oaveriessel}} {{Begin|sdz}} {{Dialekt|sdz|Zwolle|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Zwolle| ]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] 9gomuir546xbrnluvr43jkdkt64kfpe 0 2950 8982 2006-07-05T13:19:32Z Servien 7 deursturing naor [[Liwwadden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Liwwadden]] 1xljw91ksygyzs8njetlzcq1bt6tt8u 0 2952 292313 292312 2016-12-13T10:53:06Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Duve | bestaandsnaam vlagge = Flag of Duiven.svg | bestaandsnaam woapn = Wapen_duiven.jpg | lokatie = LocatieDuiven | proveensie = | heufdplaats = '''Duve''' | öppervlakte = 35,15 | öppervlakte laand = 34,67 | öppervlakte water = 0,48 | inwonners = 25.572 | doatum inwonners = 1 febrewaori 2008 | dichtheid = 738 | breedtegroad = 51/57/0/N | lengtegroad = 6/1/0/E | verkeersoader = A12 + spoorlien Winterswiek-Arnem | netnummer = 0316 | postkode = 6920-6924 | webstie = [http://www.duiven.nl/ www.duiven.nl] | }} '''Duve''' of '''Duven''' <ref>Duve in 't [[Liemers (dialect)|Liemers]], Duven in 't [[Veluws]].</ref> ([[Nederlaands]]: ''Duiven'') is een plaatse en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in [[De Liemers]], in de Nederlandse provincie [[Gelderlaand|Gelderland]]. De gemeente ligt an de autobane de A12, in 't noorden van 't [[Pannerdens Kenaal]] (=[[Nederrien]]). De gemeente had op [[1 febrewaori]] [[2008]] zo'n 25.572 inwoners (bron: CBS) en hef een oppervlakte van 35,15 [[vierkaante kilemeter|km²]] (waorvan 0,48 km² water). Van 1986 tot 1994 is Duve greuigemeente ewest. Vanaf 1995 richt ze zich veurnamelek op 't beheer en onderhold van heur eigendommen en grondgebied. De gemeente Duve maakt deel uut van 't kaderwetgebied KAN (Knooppunt [[Arnem]]-[[Nijmegen]]). ==Overige kernen== De gemeente hef twee kernen namelek: [[Groessen]] en [[Loo (Gelderlaand)|Loo]]. == Rifferenties == <References/> [[Ofbeelding:Duiven kerk.jpg|thumb|left|200px|Karke in Duve]] {{Liemers}} {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van de Liemers]] dt8wrrsfmjgy2wm33x7xpg5yfa1jz6r 6 2953 168223 128121 2010-11-24T09:54:15Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki van nl-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Duiven]] eq6pkqs45tgp0kifz96pyqasrf41o3l 0 2954 291908 284683 2016-11-16T16:52:14Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel | naaminlaanstaal = República de Chile | vlagge = Flag of Chile.svg | wapen = Coat of arms of Chile.svg | lokasie = Chile in South America.svg | breedtegroad = 39///S | lengtegroad = 72///W | region = CL | talen = [[Spaans]] | heufstad = [[Santiago (Chili)|Santiago]] | religie = [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katteliek]]&nbsp;89%, [[Protestantisme|protestants]]&nbsp;11% | regeringsvorm = [[rippubliek]] | km2 = 756.950 | pctwaoter = 1 | inwoeners = 17,5 miljoen (2015) | dichtheid = 20 | munteenheid = [[Chileense peso]] | valutacode = CLP | tiedzone = -4 | volkslied = [[Himno Nacional]] | feesdag = [[18 september]] | tld = cl | laandcode = CHL | til = 56 }} [[Bestaand:Pueblo de San Pedro de Atacama 2013-09-21 11-52-31.jpg|thumb|Atacama]] '''Chili''' ([[Spaans]]: ''Chile'') is n land in [[Zuud-Amerika]], en ligt an de grens met [[Peru]], [[Bolivia]] en [[Argentinië]]. Chili ligt in-eklemd tussen de [[Grote Oseaan]] en t [[Andes]]gebärgte. De [[heufdstad|eufdstad]] is [[Santiago (Chili)|Santiago]], t parlement ef zien zetel in [[Valparaíso]]. t [[Juan Fernández-archipel]], [[Desventuradaseilanden]] en [[Paoseiland]], dät ärg wied in t westen van t vasteland ligt, euren ok bi'j Chili. t Land määkt naor eigen zeggen ok anspraok op n stuk van [[Antarktika]] (dät tegeliekertied grotendeels ok deur [[Argentinië]] opeist wordt). Um disse reden stiet de obelisk die t offisiële geografiese middelpunt van Chili markeert ok in t zuden, bi'j de stad Punta Arenas, kortbi'j [[Vuurland]]. Deur de lange-erekten vorm en zien noord-zuudligging ef Chili verskillende soorten klimaten, t land ef allien gien tropies klimaat. De grootste exportprodukten bint [[keuper]], [[wien]], [[vrucht]]en, [[vismael]] en [[sellulose]]. Chili is daornaost ok nog lid van [[APEC]] en [[OSA]]. == Demografie == === Bevolking === Volgens n volkstelling uut [[2015]] woonden der 17,5 miljoen maensen in Chili, waormet Chili t zestigste land ter wereld is wat t antal inwoners angiet. De volkstelling van [[2002]] laeverden n antal op van 15.116.435 inwoners. Chilenen bint veur t grootste deel ofstammelingen van immigranten uut verskillende [[Europa (continent)|Europese]] landen, waorbi'j de naokommelingen van [[Spanje|Spaanse]] immigranten overeersen. == Tälen == De offisiële tääl in Chili is t [[Spaans]]. Daornaost wordt der ok nog [[Duuts]], [[Kroaties]], [[Engels]], [[Mapudungun]] en [[Rapa Nui]] espröken. == Bestuurlike indeling == Chili bestiet uut därtien [[Regio's van Chili|regio's]]. Disse regio's bestaon elk uut meerdere [[Pervinsies van Chili|provinsies]], 51 in totaal. De provinsies bint op eur beurt weer in-edeeld in gemeenten, 346 veur iel Chili. == Geografie == In t noorden van Chili ligt de [[Atacama]]-woestijn, dit is de dreugste zoltvlakte ter wereld. In t zuden van t land bint der de grote iesvlaktes, die, op [[Antarktika]] nao, de grootste zuutwäterreserves ter wereld bint. === Staeden === De eufstad is [[Santiago (Chili)|Santiago]]. n Paor andere pläätsen bint: * [[Antofagasta (stad)|Antofagasta]] * [[Chuquicamata]] * [[Coquimbo (stad)|Coquimbo]] * [[La Serena]] * [[Osorno]] * [[San Pedro de Atacama]] * [[Valparaíso (stad)|Valparaíso]] == De muuite weerd um te bekieken == * Nasionaal park Rapa Nui * Kärken van [[Chiloé]] * Istoriese wiek van de ävenstad [[Valparaíso]] * [[Salpetergroeves Humberstone]] en [[Santa Laura]] * Mienstad [[Sewell]] == Uutgaonde verwiezingen == {{commonscat|Chile}} {{Wiktionary}} {{Dialekt|ovel|[[Attems|Attem]]|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Chili]] 5p6yh169jzf9c7aib5m3rel6d46iqlg 0 2955 291810 291645 2016-11-10T16:24:09Z Wwikix 13678 /* Buten dizze webstee */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:DeReestGezienVanafMolenDeWeert1576.JPG|thumb|right|250px|De Riest ien [[Möppelt]], vanof de stelling van de meule De Weert]] De '''Riest''' (mangs: '''Rieste''') is een reviertien det begunt ien 't now of-egraven [[vene (grondsoorte)|hoogvene]] maank [[Slagharen]] en [[De Vaort (plaatse)|De Vaort]]. 't Meandert oaver 35 kilometer op [[Möppelt]] an, daoras 't uutmondt in 't [[Möppelerdiep]]. De Riest streumt an de noordkaante van 't oerstreumdal van de grotere revier de [[Vechte]]. De zudelijke grèenze maank de pervincies [[Drenthe]] en [[Oaveriessel]] volgt de Riest. Veur Nederlaandse begrippen kuj 't uniek numen det de Riest nog zo stark meandert. Umdet de revier de grèenze van twei pervincies angef, bint d'r niet eerder as in de jaoren zeuventig serieuze plannen ekomen um de Riest te kanaliseren. Deur de veraandernde kiek op netuur en laandschop hebt ze det niet edaone. ==Ecologie== 't [[Riestdal]], honderd töt viefhonderd mèter bried, böd een rieke voedingsbodem veur de [[stöarke|eileuver]]s die heur opholdt op 't eileuverstation [[De Lokkeri'je]], niet wied van de [[havezate]] de [[Havixhorst]]. Ok lèeft d'r [[Das (dier)|dassen]] en [[vos]]sen en gruit d'r bezundere bloemen, zoas noordse zegge, grote pimpernel, stief struusriet en 't zöldzame moeraskartelblad, det ze de orchidee van de Riest nuumt. ==Riestenlaand== [[Ofbeelding:Ov-Dreentse greenze Wiek-Haalfweg.JPG|thumb|right|250px|Brogge oaver 't Drèents-Oaveriesselse grèensreviertien de Riest, bi'j [[Haalfweg]]-[[De Wiek]]]] 't Laand bi'j de Riest nuumt ze 't Riestenlaand. [[Lucas Jonker]] zien [[Drèents]]talige roman ''Harm Boerenlèven an de Riest'' (1939) en 't vervolg ''Harm, de boer van 't Hoogelaand'' (1939) speult daor. De zanger [[Luuks Nijsingh]] van [[De Balk]] in Oaveriessel hef de Riest bezongen in 't nommer ''Riestenlaand''. De name van 't dörpien [[Old Averiest]] en de vroggere gemiente [[Averiest]], now in de Oaveriesselse [[Hardenbarg (gemiente)|gemiente Hardenbarg]], betiekent 'oaver de Riest'. ==Citaot== :''Het begun was mar een gröppel en 't ende vlakbi'j Möppel, Riestenlaand''<br /> :''Waor in 't veurjaor bloemen bluien, grös en kruden weer gaot gruien, Riestenlaand''<br /> :''Laand van Lommert, Lokkeri'je, Rieverst, Pieperi'je, Riestenlaand''<br /> :''Holten schuren, boerderi'jen, zomerdagen, heuien, mi'jen, Riestenlaand''<br /> Uut ''Riestenlaand'' deur [[Luuks Nijsingh]] ==Buten dizze webstee== * [http://www.landschapoverijssel.nl/terreinen/reestdal.htm Landschap Overijssel oaver de Riest] * [http://www.mysteriesvanhetreestdal.nl/ Vertellegies en filmpies oaver de duustere kaanten van 't Riestdal] * [http://www.natuurlijk.nl/kopvanoverijssel/staphorst/fietsroute_reest.htm Radpadties langes de Riest] {{commonscat|Reest}} {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Drenthe]] [[Kategorie:Woater in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] [[Kategorie:Hardenbarg]] 49re3fdly7m3wkxju53z100einwrwv7 0 2957 264179 255979 2013-05-06T16:26:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{etalage}}[[Ofbeelding:Hegne_und_Reichenau.jpg|thumb|right|300px|''Intra mare:'' kiek vanof Hegne op 't eilaand Reichenau in 't Bodenmeer, daoras Gottschalk in 't klooster zat]] '''Gottschalk van Orbais''' (bi'j [[Mainz]], um-en-bi'j 803 - [[Hautvilliers]], 30 oktober, tussen 866 en 870) was een [[Saksen (vôlk)|Saksische]] monnik die een varregaonde predestinatieleer verkondigden en daorumme veroordield wördden. == Ofkomst == Gottschalk - zien name betekent 'knecht van God' - wördden geboren as zeune van een Saksische graof. Zien va hef hum als ''puer oblatus'' (eschunken jong) ofestaon an 't klooster van [[Fulda]] ([[Hessen]]). Dit gebeurden rond de tied det [[Karel de Grote]], die de [[Saksen (vôlk)|Saksen]] had ekerstend, uut de tied kwaamp. 't Jong zien arfgoed wördden tegeliekertied an 't klooster oaveredragen, zoas det de [[Regel van Benedictus]] veurschreef. == De kienderschenking == Krek in Gottschalk zien tied beleefden de kienderschenking, de ''oblatie'', heur hoogtepunt. Volngs de Akense concilies van 816/817 mos de oblaat hum zien hiele leben an de Regel holden. Mede deur dizze lebenslange gebondenheid an 't klooster bluuiden in de [[middeleeuwen]] de kloosterschoelen en universiteiten. De wetmaotigheid van de bindende oblatie wördden nog ies bekrachtigd op 't concilie van [[Wörms]] (868), al had paus [[Nicolaas I]] eschreben: "D'r is gien goeds det niet vri'jwillig is." De kienderschenking wördden uuteindelek in 1430 ofeschaft. == Onder Hrabanus == De jonge Gottschalk stund in Fulda onder 't gezag van de olde [[Hrabanus Maurus]], ien van de miest gezaghebbende theologen van zien tied. Hrabanus was in de leer ewest bi'j [[Alcuinus van York]], de 'architect van de culturele renaissance van 't [[Fraankische Riek]]'. Op [[Reichenau]] in 't [[Bodenmeer]] rondden Gottschalk de schoele of. Hrabanus had veur Gottschalk een monastiek leben veur ogen, mar dizze was 't daor nog niet mit iens. Hi'j zee det hum zien gelofte ofedwongen was en det zien plaatsing in 't klooster in stried was mit 't Saksische recht. In 829 dienden de zaak in [[Mainz]]. Gottschalk wördden in 't geliek esteld, mar Hrabanus bereupten hum op keizer [[Lodewiek de Vrome]] mit een geschrift, ''De oblatione puerorum'' (Oaver de oblatie van jonggies). D'r wördden bepaald det Gottschalk kloosterling blieben mos, mar hi'j mucht oaver-eplaotst wörden naor 't klooster van [[Orbais]]. == Gottschalk zien bosschop == In Orbais vuulden Gottschalk hum anetrökken töt de waarken van [[Augustinus]] (354-430). Op grond van dizze karkevader kwaamp hi'j een varregaonde leer van dubbele predestinatie an te hangen. Dizze leer höld in det [[God]] veurbestemt wie of ter in de hemel kump en wie of ter in de hel kump. Slechts een klein antal mèensen is veurbestemd veur verlossing. Gottschalk verleut het klooster in Orbais zonder toestemming en trök deur [[Italië]] um zien bosschop te verbreiden. Hi'j vund aordig wat anhangers. In [[Reims]] wördden hi'j töt priester ewi'jd, mar niet deur de bisschop van het bisdom daor as hi'j einglijk bi'j heurden. Ok in oostelk [[Europa (continent)|Europa]] deud Gottschalk missiewaark. == Veroordieling == Toen as Hrabanus heurden oaver Gottschalk zien predikaosies, klöm hi'j in de pen en schreef stökken teeng zien olde leerling. Krek toen Hrabanus ni'je ienvloed kreeg as [[aartsbisschop]] van Mainz, kwamen hi'j en Gottschalk bi'j menare umme te twisten oaver heur meningsverschillen in anwezigheid van koning [[Lodewiek de Duutser]]. Dizze synode veroordielden de leer van Gottschalk. De ''monachus gyrovagus'' (zwarvende monnik) wördden ofeschilderd as een i'jdele onruststoaker. Een jaor later, in 849, perbeerden hi'j hom opni'j te verdedigen, mar hi'j wördden weer veroordeeld. Zien schrieveri'je wördden verbraand en hi'j wördden egeseld en veroordield tot lebenslange opsluting in 't klooster van Hautvilliers bi'j Reims. == Gevangenschop == In Hautvilliers maakten hum aartsbisschop [[Hincmar van Reims]] 't leben zoer. De stried oaver de predestinatie gunk wieder. Verscheiden belangrieke theologen stelden heur achter Gottschalk op en schreven det uut de Schrift en Augustinus wel degelijk een dubbele predestinatie blek. Mar um poletieke redens kon Hincmar hum staonde holden. In 863 wordden Hincmar deur paus Nicolaas I naor 't concilie van [[Metz]] ereupen, mar hi'j is nooit egaone. Gottschalk is niet lange daornao in Hautvilliers esturven zunder hom mit de karke te verzoenen. == Waark == Gottschalk was een schaarp denker, mar hi'j wus hum niet te matigen, wat hum dan ok parten speulden. 't Mieste van zien waark is niet bewaord ebleben. Fragmenten van zien schrieveri'je bint anehaald deur aandere schrievers en bint op die manier bewaord ebleben. Hincmar zien opstel ''De una et non trina deitate'' (Oaver de iene en niet dreivoldige God) is ekaant teeng Gottschalk zien prakkezaosies oaver de dreivoldigheid van God. Hincmar beschuldigden Gottschalk van polytheïsme. Gottschalk hef ok eschreben oaver de aord van de eucharistie en oaver grammatica. In 1931 wördden zien waark ''De praedestinatione'' (Oaver verbestemming) ontdekt in een biebletheek in [[Bern]]. Mar liefst seubentien van zien gedichten bint bewaord ebleben. Bekend is 't gedicht ''[[Ut quid iubes pusiole]]'' (Waorumme vraog ie mi'j te zingen), det verschillend eïnterpreteerd wördt. Partie lu denkt det 't an 't Christuskiend ericht is. De eerste strofe luudt: {| |----- | :''Ut quid iubes, pusiole,'' :''quare mandas, filiole,'' ::''carmen dulce me cantare,'' ::''cum sim longe exul valde'' :::''intra mare?'' ::''o cur iubes canere?'' | :''Waorumme wil ie, jonggien,'' :''waorumme vraog ie, zeuntien,'' ::''de'k oe een zuut liedtien zinge,'' ::''ik binne ja zo wied verbannen'' :::''in dizze zee.'' ::''Waorumme vraog ie mi'j te zingen?'' |} == Bronnen == * Alders, Hanny, ''Waarom vraag je me te zingen...? Een levensgeschiedenis'', Conserve, 1988 * Boswell, John, ''Christianity, Social Tolerance, and Homosexuality: Gay People in Western Europe from the Beginning of the Christian Era to the Fourteenth Century'', The University of Chicago Press, 1980 * Boswell, John, ''The Kindness of Strangers: The Abandonment of Children in Western Europe from Late Antiquity to the Renaissance'', Pantheon, 1988 * ''Catholic Encyclopedia'', The Encyclopedia Press, 1914 * Diem, Albrecht, Een verstoorder van de ''ordo'': Gottschalk van Orbais en zijn leer van de dubbele predestinatie, in: Mayke de Jong, Marie-Thérèse Bos en Carine van Rhijn (saomenstellers), ''Macht en gezag in de negende eeuw'', Utrechtse Historische Cahiers, jaorgang 16, nr. 2/3, Verloren, 1995 * Johnson, Gregory, ''A Bibliographical Review of Historiography on Gottschalk: A Persecuted Medieval Augustinian'', St. Louis University, 1999 * Jong, Mayke de, ''Kind en klooster in de vroege middeleeuwen: Aspecten van de schenking van kinderen aan kloosters in het Frankische Rijk (500-900)'', Academisch Proefschrift, 1986 * Schulte Nordholt, Jan Willem, ''Waarom wil je dat ik zing?'', Boekmakerij Gert-Jan Buitink, 1995 == Uutgaonde verwiezing == *[http://gottschalk.inrebus.com/ The Gottschalk Homepage] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Orbais, Gottschalk Van}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Middeleewn]] [[Kategorie:Christendom]] [[Kategorie:Duutslaand]] cj46q2zgguyf4fd8gndhzxqc7fg9iby 0 2959 279028 274614 2015-03-27T16:14:44Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Fuchsia magellanica.jpg|thumb|250px|Fuchsia magellanica]] De '''bellebloem''' ([[Latien]] en [[Nederlaands|Nederlans]]: ''Fuchsia'' of ''Bellenplant'') is een [[geslacht]] van 100 tot 110 [[soort]]en bleuiende [[plaanten|planten]], waorvan de meeste [[struke]]n, die an 't eind van de [[17e eeuw]] eïdentificeerd worde deur de [[Duutslaand|Duutse]] [[botanicus]] [[Leonhart Fuchs]] (1501-1566). == Naamgeving == De [[Nederlaands|Nederlanse]] naam Fuchsia is identiek an de botanische of [[Latien]]se naam. In de meeste [[West-Veluws]]e dialecten wort de plant ''bellebloem'' of ''bel'' eneumd, dit is vanwegen de mooie decoratieve klokvorm van de bloem. == Verspreiding == De meeste soorten bin inheems in [[Zuud-Amerika]], mar enkele soorten kommen noordelijker veur in [[Midden-Amerika]] tot [[Mexico (laand)|Mexico]]. Oek in [[Niej-Zeelaand|Niej-Zeeland]] en op [[Tahiti]] bin enkele soorten inheems. De soort ''Fuchsia magellanica'' komt zuudweerts in 't emaotigde klimaot tot de punt [[Tierra del Fuego]] veur, mar de meeste soorten bin [[tropisch]] of [[subtropisch]]. == Kenmaarken == De meeste soorten bin zo'n 20 tot 40 cm groot, mar de Niej-Zeelanse soort [[Kotukutuku]] (''Fuchsia excorticata''), is een butenbeentjen in dit geslacht, disse bellebloem is een [[boom]] in plaots van een struuk en kan zo'n 12 tot 15 meter hoog worren. De 1 tot 25 cm lange [[blaojen]] van de Fuchsia bin tegenoverstaond of in kransen van 3 tot 5 blaojen. De langwaarpige blaojen bin meestentieds etand, hoewel bie enkele soorten de blaojen wel glad bin. Partie soorten bin bladverliezend, aren bin greunblievend. Veul soorten bleuien langdurig in de [[zoemer]] en [[harfs|'s harests]]. Tropische soorten bleuien 't hele jaor deur. Ze hen vier lange, slanke kroonblaojen en vier kortere en brejere kelkblaojen. Bie veul soorten bin de kroonblaojen helderrood en de kelkblaojen paors (kleuren die de [[kolibri|kolibri's]] antrekken die de bestuving verzurgen). Mar de kleuren verschillen over een breed spectrum van wit tot donkerrood, paors-blauw, geel en oranje. De [[vruch]]t is een 5 tot 25 mm grote donkerrooie eetbaore [[beze|bees]] die veul kleine [[zaod (plaante)|zaojen]] bevat. == Soorten == * ''Fuchsia alpestris'' * ''Fuchsia ampliata'' * ''Fuchsia arborescens'' * ''Fuchsia boliviana'' * ''Fuchsia coccinea'' * ''Fuchsia corymbiflora'' * ''Fuchsia denticulata'' * ''Fuchsia excorticata'' (Kotukutuku) * ''Fuchsia fulgens'' * ''Fuchsia hidalgensis'' * ''Fuchsia lycioides'' * ''Fuchsia macrostigma'' * ''Fuchsia magdalenae'' * ''Fuchsia magellanica'' * ''Fuchsia microphylla'' * ''Fuchsia paniculata'' * ''Fuchsia procumbens'' * ''Fuchsia regia'' * ''Fuchsia simplicicaulis'' * ''Fuchsia splendens'' * ''Fuchsia thymifolia'' * ''Fuchsia tillettiana'' * ''Fuchsia triphylla'' * ''Fuchsia venusta'' == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ** ''bellegiesbloeme'' ([[Ni'jlusen]]) * [[Tweants]]: ''bellekesbloom'', ''bellekespol'' * [[Veluws]]: ** ''belle(n)bloem(e)'' ** ''bel'' of ''belle'' ** ''belle(n)plant'' of ''belle(n)plaante'' ** ''belletjes'' ([[Niekark]]) ** ''belfoks'' of ''bellefoks'' ([[Voorthuzen]], [[Niekark]]) ** ''belletjesbloem(e)'' ([[Vaossen]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) ** ''fuksia'' of ''foksia'' ** ''waoterfoks'' == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.meertens.nl/pland/woordenboekartikel.php?term=Fuchsia Dialectnamen van de fuchsia] <ref>Um een plantenaam op te zeuken veur een bepaolde plek, zeuk de kloekecode mit Google, tik bieveurbeeld 'kloekecode Veendam', vervolgens krie-j een code hiermee zeuk je op de desbetreffende pagina.</ref> == Referenties == <references/> == Foto-uutstalling == <gallery> Image:Fuchsia X Hybrida2.jpg Image:Fuchsia X Hybrida1.jpg Image:Fuchsia flower 280605 kpjas.jpg </gallery> {{commons|Fuchsia}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Bloom]] j9kce3yboo6zdv1qd429kgy1hje85nt 0 2960 9037 2006-07-06T16:27:46Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Grönnens Laid]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grönnens Laid]] 5gy61h4calrg399gqua46l2al1rjtry 6 2962 168172 128052 2010-11-24T09:28:47Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Grunnen]] 5z1col4gi5jvri9b06ics76gdh374gv 0 2963 255870 249107 2013-03-11T10:30:37Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 24 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q225399]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Mexico''' kan verwiezen naor: * [[Mexico (laand)]] - een laand in Noord-Amerika * [[Mexico-stad]] - heufdstad van Mexico * [[Mexico (staot)]] - een deelstaot Mexico {{dv}} puc5cwwvab8ioo0kx10of6apc3hy26q 0 2964 279029 275065 2015-03-27T16:14:55Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Flag_of_Mexico.svg|thumb|200px|Vlagge van Mexico]] [[Bestaand:LocationMexico.png|thumb|200px|Lekaosie van Mexico]] '''Mexico''' ([[Spaons]]: ''México''; [[Spaans|Spaanse uutspraoke]]: '''Mè'''-gie-koo), officieel de '''Verienigde Mexicaonse Staoten''' ([[Spaons]]: ''Estados Unidos Mexicanos'') is een laand in [[Noord-Amerike]], greenzend an de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verienigde Staoten van Amerike]], [[Belize (laand)|Belize]] en [[Guatemala]], de [[Grote Oceaan]] en de [[Golf van Mexico]]. Ok inkelde eilanen beheuren tot Mexico. De nationaole [[heufdstad]] is [[Mexico-stad]], oftewel [[Federaol Distrikt]] (D.F.). De [[Stad (woonstee)|stad]] leit op 2240 meter boven de zeespiegel. Mexico is een federaosie van 31 staoten die elk een redelike maote van autonomie hebben. Et laand het omdebi'j 106 miljoen inwoners (2004). De meest spreuken tael is et [[Spaons]]. Daormit is Mexico et grootste Spaonssprekende laand ter wereld. [[Felipe Calderón]], van de Nationaole Aktieperti'j (PAN), is prissedent sund 2006. {{commonscat|Mexico|Mexico}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Mexiko]] 01eyeteno174cyixt4cnb0xyntfpdcm 0 2965 255868 254909 2013-03-11T10:30:36Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 82 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q37024]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{HistLand | vlage = [[Bestaand:Flag of Serbia and Monte Negro.jpg|150x100px|Vlagge van Servië-Montenegro]] | woapen = [[Bestaand:Coat of arms of Serbia and Montenegro.jpg|100x100px|Waopen van Servië-Montenegro]] | noaminlaandstoal = Србија и Црна Гора <br /> Srbija i Crna Gora | koart = LocationSerbiaAndMontenegro.png | heufdstad = [[Belgrado]] | regeernsvörm = [[Federaotie|Federaole rippebliek]] | stoatsheufd = | dynastie = | periode = | veurlopers = | opvolgers = | km2 = 102.350 km&sup2;<br />0,25% waoter | inwoner = 10,7 miljoen | toalen = [[Servisch]] | religie = [[Oosters-Orthodoxe Karke|Orthodox]] | feestdag = ''gien'' | muntainhaid = [[Servische dinar]]; [[euro]] | tld = yu | laandkode = CSXX | til = +382 }} '''Servië-Montenegro''' was een losse federasie in de [[Balkan]]. 't Laand grens an [[Krowatië]], [[Bosnië-Herzegovina]], [[Albanië]], [[Macedonië]], [[Bulgarije]]; [[Roemenië]] en [[Hongarije]] en leit an de [[Adriatische Zee]]. 't Laand besteet sinds [[2003]] as vortzetting van 't vrogge [[Joegoslavië]], krekter ezeeg van 't verkleinde Joegoslavië van nao [[1992]], waornao verwezen um verwarring te veurkoemen mit ''Klein-Joegoslavië''. Op [[3 juni]] [[2006]] verklaorde Montenegro zich onofhankelijk. == Administratieve indeling == [[Bestaand:Scg02.png|thumb|left|upright=0.6|Montenegro (blauw) en Servië (gelle) met Vojvodina (in t noorden) en Kosovo (in t zuden) wat lichter ekleurd]] Onder disse federasie stungen tweje volweerdige rippeblieken, mit hullie eigen prissedent, regering en parlement: [[Servië]] en [[Montenegro]]. Servië ken tweje autonome contreinen: [[Vojvodina]] en [[Kosovo]]. Kosovo is sinds [[1999]] een protectoraot onder de [[VN]]. [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Vroggeren staot]] [[Kategorie:Europa]] 9bc5nfiv6c0nri6w2eq6ijvyg5s9og4 6 2967 191811 153508 2011-05-26T21:08:00Z 129.125.102.126 +[[Kattegerie:Ofbeelding:Wikipedie]] wikitext text/x-wiki {{Eigenwark}} Zulfmokte media [[Gebruker:Grönneger_1|Grönneger_1]] (word art) {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Logo]] [[Kattegerie:Ofbeelding:Wikipedie]] r5fat8caakjenr9oavzd84x54pmvf5j 0 2968 265513 255114 2013-05-10T14:15:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Friese elf steden''' bin elf plaetsen in [[Frieslaand]] die deur de geschiedenis henne [[stadsrechten]] kregen hebben: *[[Liwwadden (stad)|Liwwadden]] (''Ljouwert'') - gemiente [[Liwwadden (gemiente)|Liwwadden]] *[[Sneek (stad)|Sneek]] (''Snits'') - gemiente [[Sneek (gemiente)|Sneek]] *[[Ielst (stad)|Ielst]] (''Drylts'') - gemiente [[Wymbritserediel (gemiente)|Wymbritserediel]] *[[Sloten (Frieslaand)|Sloten]] (''Sleat'') - gemiente [[Gaasterlaand-Sloten]] *[[Stavoren|Staveuren]] (''Starum'') - gemiente [[Ni'jeferd]] *[[Hindeloopen]] (''Hylpen'') - gemiente Ni'jeferd *[[Workum]] (''Warkum'') - gemiente Ni'jeferd *[[Bolsward]] (''Boalsert'') - gemiente Bolswerd *[[Harlingen (stad)|Harlingen]] (''Harns'') - gemiente [[Harlingen (gemiente)|Harlingen]] *[[Franeker]] (''Frjentsjer'') - gemiente [[Franekerediel]] *[[Dokkum]] - gemiente [[Dongerediel]] Langes disse elf steden wodt, bi'j gunstig weer, et liefst jaorliks de [[Elfstedentocht|Elfstedetocht]] hullen. Deurdat et weer de laeste jaoren niet mitspeulde, is de laeste elfstedetocht al bi'jkaans 10 jaor leden ([[1997]]). [[n Daam|De Dam]] kreeg in [[1327]] stadsrechten en heurde doe bestuurlik nog bi'j [[Frieslaand]]. In [[2005]] is ontdekt dat [[Berlikum]] in de [[14e ieuw]] ok stedelike eigenschoppen had. Daoromme wodden beide steden bi'jtieds zien as de 12e en 13e Friese steden. Toch bin ze beide niet officieel benuumd tot ien van de Friese steden, omdat d'r dan gien elf steden meer zollen wezen. Dit zol de tredisie verbreken en dit is vanzels niet wat de Friezen willen. {{DEFAULTSORT:Friese Elf Steden}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Frieslaand]] 1z75oy22gj94udnvp1p02drr1mi7iig 0 2969 293212 293038 2017-05-14T16:58:29Z 217.123.234.211 wikitext text/x-wiki {| cellspacing=3px style="background:floralwhite" |- valign="top" |width="50%" align=center style="border: 3px solid lightsalmon; background-color:floralwhite padding:0.5em"| <br /><center>[[Ofbeelding:Flag_Groningen.png|75px|Vlage van Grunnen]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<font face="Trebuchet MS" size="6.8"> Portoal: Grunnen</font>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Ofbeelding:Flag_Groningen.png|75px|Vlage van Grunnen]]</center><br /> |} __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ {| cellspacing=3 |- valign=top |width=50% bgcolor=ivory style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| <h3>Oetzöcht artikel:</h3> [[Ofbeelding:Fortbourtange.jpg|100px|left|Boertang]] '''Boertang''' is n [[vesten|vestendörpie]] in t oosten van de [[Grunnen (provìnzie)|provìnzie Grönnen]] in t gebied [[Westerwolde]]. t Is aanlègd tiedens de [[tachtigjaorige oorlog|tachtegjoarege oorlog]] in opdracht van stadholder [[Willem van Oranje|Willem I]]. Dou t [[Grunnen (stad)|Stad]] in [[Spanje|Spoanse]] handen veul, wol Willem I t isoleern zodat der gain haandel meer meugelk was tuzzen Stad en de Spanjoarden in [[Duutslaand]]. [[Boertang|>>]] |width="50%" bgcolor=ivory style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| <h3>Wozzen joe dat:</h3> * ...t Grunneger boertje '[[Popko]]' sinds 2011 t Grunneger beeldmaark is van Stad en pervìnzie [[Grunnen]]? * ...in de [[Westerkwartaaier|Westerkwartaaierse]] dörpen [[Moarum]], [[De Wilp]] en [[De Penne (Grönnen)|De Penne]] nog aal [[Frais]] proat wordt? * ...de [[Stad Grunnen]] in de vrouge [[Middelaiwen]] n [[Drenthe|Drìnts]] esdörp was? * ...de [[Dollert]] vrouger tot [[Winschoot]] tou rekde en dat [[Blaauwe stad]] doar nou ligt? * ...[[n Daam]] sumtieds ook wel de twolfde [[Fraise elf Steden|Fraise stad]] nuimd wordt? |- valign=top |width=50% bgcolor=Oldlace style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| <h3>Grunnen</h3> [[Ofbeelding:Grunnegs woapen.JPG|90px|left|Woapen van Grunnen]] [[Grunnen (stad)|Stad Grunnen]] • [[Grunnen (provìnzie)|Provìnzie Grunnen]] • [[Ommelanden]] • [[Vlage van Grunnen]] • [[Woapen van Grunnen]] • [[Woapen van de Ommelanden]] • [[Hans Oalders]] • [[Grunnens Laid]] |width="50%" bgcolor="honeydew" style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| <h3>Gebieden in Grunnen</h3> [[Image:Grunneger Ommelanden.JPG|right|75px|Grunneger Ommelanden]] [[Gerecht (streek)|Gerecht]] • [[Westerkwartaar]] • [[Hunzego]] • [[Fivelgo]] • [[Oldambt (streek)|Oldambt]] • [[Westerwolde]] [[Reiderlaand (streek)|Reiderlaand]] • [[Veenkolonien]] • [[Woldstreek (Grunnen)|Woldstreek]] • [[Duurswold]] • [[Hoogelaand]] • [[Homsterlaand]] • [[Vredewold]] • [[Laauwerslaand]] |- valign=top |width="50%" bgcolor="honeydew" style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| <h3>Toal in Grunnen</h3> [[Ofbeelding:Grunnegs toalkoart.JPG|75px|left|Toalkoart Grunnegs]] [[Grunnegs woordenbouk]] • [[Grunnegs]] • [[Hoogelaandsters]] • [[Westerkwartaars]] • [[Pompsters]] • [[Stadjeders]] • [[Noordvelds]] • [[Oldambtsters]] • [[Veenkolonioals]] • [[Westerwolds]] • [[Frais]] |width=50% bgcolor=Oldlace style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| <h3>Geogroafie</h3> [[Ofbeelding:Reitdiep Dorkwerd1245.jpg|right|85px|Rietdaip]] [[Ems (revier)|Ems]] • [[Waddenzee]] • [[Dollart]] • [[Rietdaip]] • [[Emsknoal]] • [[Van Staarkenbörgknoal]] • [[Stadsknoal (knoal)|Stadsknoal]] • [[Laauwersmeer]] • [[Laauwers]] • [[Ruten Oa]] • [[Winschoterdaip]] [[Hassebaarg]] • [[Hondsrug]] • [[Hoogelaand]] • [[Moar (toponiem)|Moaren]] • [[Tang (toponiem)|Tangen]] • [[Röttemerploat|Ploat]] • [[Röttemeroog|Oog]] |- valign=top |width=50% bgcolor=Oldlace style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| <h3>Geschiednis</h3> [[Ofbeelding:Kaart9.jpg|90px|left|"Groningen en Ommelanden", deur Isaak Tirion]] [[Geschiednis van Grunnen]] • [[Bernhard van Galen|Bommenberend]] • [[Boertang|Vesten Boertang]] • [[Ommelanden]] • [[Lutje Fraislaand]] • [[Stad en Lande]] • [[Wierde (toponiem)|Hoogten]] • [[Börg]] • [[Stoapelrecht]] • [[Boertanger Moor]] • [[Klooster Auwerd]] • [[Klooster Troapel]] • [[Aletta Jacobs]] • [[Hanze]] • [[Oabel Tazman]] |width="50%" bgcolor="honeydew" style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| <h3>Overeg Grunnen</h3> [[Ofbeelding:Martini3.jpg|80px|right|Martinitoern]] [[Oale Grieze]] • [[Peerd van Ome Loeks]] • [[Heks Hasje]] • [[Zeehondencrèche Paiderboeren]] • [[STAR]] • [[Marne Mosterd]] • [[Grunneger kouk]] • [[De Groanrepubliek]] • [[RTV Noord]] • [[Neutenschaiten]] |} [[Ofbeelding:Dgnbg.JPG|centre|Der gaait niks boven Grunnen]] {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Pertaol|Grunnen]] [[Kategorie:Grunnen| ]] hhmsgcy2e8ntayyhzhsejfv1yboz2wa 0 2972 264523 255750 2013-05-06T20:43:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Lehto.JPG|thumb|250px|Elze]] [[Ofbeelding:Els katjes.jpg|thumb|250px|Elzekatjes]] De '''elze''' is een boomgeslach en bevat ongeveer dartig soorten op 't [[Noordelijk halfroend|noordelijk halfrond]]. 't Is een [[loofboom]] dee 't best greuit in een vochtig klimaot. De elze steet altied in bleui veurdat der [[blaojen]] an koemen. In de [[Benelux]] koemen der twee soorten van veur, de zwarte en de grauwe elze. De blaojen lieken op dee van de [[haozenoetenboom]]. De blaojen vallen greun van de boom en hemmen dus gien harreskleur. De elze is [[eenhuzig]] en hef dus mannelijke én vrouwelijke bloemen, dee [[katje]]s eneumd wonnen. De mannelijke katjes bin langwarpig en hangen, de vrouwelijke katjes staon min of meer rechop. Nao de bevruchting greuien de vrouwelijke katjes uut tot greune ribbelige kegeltjes, en riepen in de [[harres]] tot de zogenaamde elzeproppen (kegels zonder zaod), dee nog wel een jaor an de boom kunnen blieven zitten. == Soorten & cultivars == * Amerikaanse elze (''Alnus rubra'') * Italiaanse elze (''Alnus cordata'') syn (''Alnus cordifolia'') * Greune elze (''Alnus viridis'') * Jepanse elze (''Alnus japonica'') * Witte elze, grauwe elze (''Alnus incana'') syn. (''Alnus indica'') ** ''Alnus incana 'Aurea''' ** ''Alnus incaca 'Laciniata''' * Zwarte elze (''Alnus glutinosa'') ** ''Alnus glutinosa 'Aurea''' ** ''Alnus glutinosa 'Imperialis''' ** ''Alnus glutinosa 'Incisa''' ** ''Alnus glutinosa 'Laciniata''' == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''elze'', ''els'' * [[Grunnegs]]: ''eldernboom'' * [[Stellingwarfs]]: ''elze'' * [[Veluws]]: ''elze, els'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Boom]] enuj462fs5nlqpymi3887jrij2qiozg 14 2973 265940 255751 2013-05-10T15:58:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Trees}} [[Kategorie:Plaante]] ij5qmqomwswcu0ur346xda1quetf52f 0 2974 268176 264729 2013-06-10T22:00:06Z 80.114.178.7 Versie 248238 van [[Special:Contributions/Ercé|Ercé]] ([[User talk:Ercé|overleg]]) weerummedreid. Gin Plat, verdudelikt t artikel zewat neet wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Iris pseudacorus from sweden.jpg|thumb|250px|Pinksterbloeme]] De '''pinksterbloeme''' ([[Latien]]: ''Iris pseudacorus'') is een 80 centimeter tot 1 meter hoge oeverplaante van zeut, stilstaond of langzaam streumend [[waoter]]. De plaante greuit in waoter dat tot zo'n 30 centimeter diep is. De lange, smalle [[blaojen]] hemmen een iets opstaond middennarf en blieven 't hele jaor greun. De [[bloeme]]n bin van [[mei]] tot [[juni]] te zien en bin 5 tot 12 cm in deursnee. De bloeme hef een groot greun schutblad, dree grote ofhangende bloemdekslippen, en dree kleinere kroonblaojen. Nao de bleui zitten de zaojen as een rolletjen munten op-estapeld in dreekaantige zaoddeuzen. Disse bevatten luchholtes waordeur ze blieven drieven. == Verspreiding == In [[Nederlaand]] en in iets mindere maote in [[Vlaanderen]] is de plaante een bekend gezichte langes sloten en aandere ondiepe waoterwegen. 't Antal plaanten in Nederlaand daolen een bonke an 't einde van de [[20e eeuw]]. Dit is de rejen waorumme as de plaante in Nederlaand wettelijk bescharmp was. Tegensworig is de pinksterbloeme gien bescharmde plaante meer. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ** ''aaiberbloum'', ''eiberbloem'' ** ''gele juffer'' ** ''sabel'' * [[Stellingwarfs]]: ''bargemotte'' * [[Veluws]]: ** ''pinksterbloeme'' ([[Nunspeet]] e.u.) ** ''pienksterbloem'' ([[Putten]] e.u.) ** ''gele scheermessen'' ([[Vaossen]] e.u.) ** ''waoterlelie'' ([[Epe]] e.u.) * '''Overig:''' [http://www.meertens.nl/pland/woordenboekartikel.php?term=Gele%20lis opzeuken] {{Commons|Iris pseudacorus}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 41rrs4qeyda4eiusuhncjoakjjip0ez 0 2975 291833 291817 2016-11-10T16:39:51Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Heideveld int Stappester Bos.JPG|thumb|right|260px|''Heideveld in 't Stappester Bos'']] De '''Boswachteri'je Stappest''' (ok wal: ''Stappester Bos'' of ienvoldigweg ''Staatsbos(sen)'') is een an-eplaant bos van [[Staatsbosbeheer]] op een ontginningsveld in de [[Stappest (gemiente)|gemiente Stappest]]. ==Ligging== [[Ofbeelding:Zicht op Stappester Bos.JPG|thumb|left|260px|''Zicht op 't Stappester Bos'']] 't Roem bemeten bos lig in een wieder agrarische umgeving. Daorumme bint dieren in 't wild d'r drok op, zoas [[ree]]gies, [[dasse (dier)|dassen]], [[katekers]], [[raansoele]]n en [[edder]]s. 't Lig ten oosten van 't dörp [[Stappest]], ten westen van [[Old Averiest]], ten noorden van [[Ni'jlusen]] en ten zuden van de [[Riest (revier)|Riest]], de greens tussen [[Drenthe]] en [[Oaveriessel]]. Teeng 't bos an ligt de dörpies [[De Rieverst]] en [[De Punt]]. ==Ontstaon== 't Staatsbos is ontstaon op vroggere heidegrond. Tussen 1930 en 1940 hebt warkelozen uut 't westen 't bos an-eplaant, veural mit naoldbomen. Zi'j waren deur de warkverschaffing in-ezet vanwegen de economische crisis. Een belangrieke bestemming van 't bos was holtperductie. ==Netuur== [[Ofbeelding:Meer in Stappester Bos.JPG|thumb|right|260px|''Meer in 't Stappester Bos'']] De miest veurkomende bomen bint fien[[spar]]ren, Japanse [[lariks]]en en Douglas[[spar]]ren. Ok gruuit d'r Corsicaanse en Oostenriekse [[den]]nen, [[ekkelboom|ekkelbomen]] en [[borke]]n. D'r bint [[vene (grondsoorte)|veenties]] die niet veur bezukers toegaankelijk bint en veule stökkies heide, daoraj op de zaand- en schulpenpadties kunt kuiern en fietsen. An de noordraand viej de netuurterreinen Koothaor, Zwatte Venen, Gaanzeplas, Zoere Grachten en Vier Bargen. ==Veurzienings== [[Ofbeelding:ZwarteDennen9.jpg|thumb|left|260px|''Speulviever in recreatiegebied de Zwatte Dennen'']] D'r bint speciaole ruterpaden, een mountainbike-route, völle padties umme te fietsen en kuieren en ok een paar geasfalteerde wegen. Um oaver 't bos te leren is er een activiteitenparcours en um 't lief te bewegen een trimparcours. 't Staatsbos hef een netuurkampeerterrein, de Dassenbörg, en een ondiepe speulplas mit een zaandstraandtien, de Zwatte Dennen, ok wal 't Schot enuumd. (Dizze viever is niet de oorspronkelijke. Die lig een klein endtien d'r vandaon en is niet meer toegaankelijk veur bezukers.) D'r is een kleine dagcamping, d'r bint huussies veur 't gemak en in 't hoogseizoen is 't cafetaria lös. An beide kaanten hej een parkeerterrein midden tussen de bomen. In de zomer koomt hier veule Stappester jongen op of. In 1995 hef de paragnost Van der Veen een boom bi'j de Zwatte Dennen an-ewezen die genezende krachten zol hebben. Uut de wiede umtrek kwaamp er volk op of. Lu die as hier hellig oaver waren, hebt de boom een jaor later ummezaagd. ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.staatsbosbeheer.nl/ontdek/bijzonderenatuurgebieden/details.asp?LOC_ID=62 Staatsbosbeheer oaver 't Staatsbos] * [http://www.natuurlijk.nl/kopvanoverijssel/staphorst/boswachterij_staphorst.htm De dieren en plaanten van 't Staatsbos] * [http://www.mysteriesvanhetreestdal.nl/verhalen/sagen/den/ Oaver de genezende den van Stappest] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Bos in Nederlaand]] [[Kategorie:Netuurgebied in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van de Kop van Overiessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] [[Kategorie:Stappest]] nzvn913ze0utdu93rvzhzmdw63unbom 0 2976 284684 279423 2016-05-28T13:27:01Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel | | naaminlaanstaal = جمهوريّة مصرالعربيّة<br /><small>Jumhūriyat Mişr al-`Arabīyah</small> | vlagge = Flag of Egypt.svg | wapen = Coat_of_arms_of_Egypt.svg | lokasie = Egypt in its region (undisputed).svg | breedtegroad=26/2//N | lengtegroad=29/13//E | region=EG | talen = [[Arabisch]] | heufstad = [[Caïro (stad)|Caïro]] | religie = [[Islam]] ([[soennisme]]) 90%<br />[[Islam]] ([[sjiisme]]) < 1%<br /> [[Christendom]] 8-15 % | regeringsvorm = [[Rippebliek]] | km2 = 1.001.450 | pctwaoter = 0.6% | inwoeners = 76,1 miljoen | dichheid = 76 | munteenheid = [[Egyptisch pond]] | valutacode = EGP | tiedzone = +2 | volkslied = [[Bilady, Bilady, Bilady]] | feesdag = [[23 juli]] | tld = eg | laandcode = EGY | til = 20 }} '''Egypte''' ([[Arabisch]]: مصر, ''Mişr''), officieel de '''Arabische Rippebliek Egypte''' (جمهوريّة مصر العربيّة, ''Jumhūriyat Mişr al-`Arabīyah''; [[Media:ar-Gumhuriyat_Misr_al-Arabiyah.ogg|beluuster]]) is een grote staot in 't noordosen van [[Afrika]]. In de Arabische wereld is Egypte veural bekend onder de naam Misr, simpelweg een verkorting van de offiële naam. De naam Egypte is ontstaon in 't ouwe [[Griekenlaand|Griekelaand]]. Daor wönnen in de loop der tied de naam van een belangriek heiligdom in [[Memphis]], genaamd 'Hwt-ka-Ptah' ehanteerd veur 't hele gebied. Hwt-ka-Ptah beteken ''Huus van de Gees van Ptah'' en wönnen in 't [[Grieks]] vertaald as 'Αι γυ πτος' of 'Aeguptos', de naam dee ze (in verbasterde vorm) nog steeds gebruken. Egypte umvat oek 't [[Sinaï (schiereilaand)|Sinaïschiereilaand]], dat fysiek as een deel van 't [[Azië|Aziatisch]] continent ezien kan wonnen. == Geografie == 't Belangriekste bewoende deel wonnen evormd deur de oevers en de [[revierdelta|delta]] van de revier de [[Niel]]. In dit gebied woenen de luui iezig dichte op mekaar. Grote delen van 't laand beheuren tot de [[Sahara]] en der woenen neet veul luui, mar nemen wel mar liefst 96 % van 't Egyptische laand in beslag. In 't wessen liggen liekewels een antal [[oase]]s. In totaal is de oppervlakte van Egypte 1.001.450 km². Egypte grens in 't noorden an de [[Middellaanse Zee]], in 't osen an de [[Gazastroke]], [[Israël]] en de [[Rooie Zee]], in 't zujen an [[Soedan]] en in 't wessen an [[Libië]]. In 't osen van Egypte lig 't [[Sinaï (schiereilaand)|Sinaïschiereilaand]] dat beheur tot 't [[Azië|Aziatische]] continent. Dit schiereiland is deur middel van de [[Laandengte van Suez]] verbunnen mit de reste van 't laand. De heufstad is [[Caïro (stad)|Caïro]] (القاهرة - stad 6.801.000, agglomerasie van ongeveer 15 miljoen inwoeners). 't Is tevens de grootste stad van [[Afrika]]. Aandere stejen: [[Alexandrië]] (3.339.100), [[Gizeh]] (2.221.900), [[Shubra-El-Khema]] (870.700), [[Port Saïd]] (472.300), [[Suez]] (417.500), [[El-Mahalla El-Kubra]] (395.400), [[Tanta]] (371.000), [[al-Mansurah]] (370.000), [[Luxor]] (360.500), [[Assioet]] (343.500), [[Assoean]], [[Hurghada]], [[Kom Ombo]], [[Port Safaga]], [[Port Saïd]], [[Sharm el Sheikh]], [[Zagazig]]. Inwoenerantallen bin tellingen van [[1996]], behalven veur Caïro (schatting [[2001]]). == Bevolking == * Inwoenerantal: 76 miljoen (schatting juli 2004); dit is 76 per km², mar de bevolking is arg econcentreerd in de Nielvallei; in 1900 wanen der naor schatting 10 miljoen Egyptenaren.<ref>[http://www.library.uu.nl/wesp/populstat/Africa/egyptc.htm WESP: historical demographical data]</ref> * Bevolkingsgreui: 2,2% (gemiddelde 1980-2001) * Bevolkingsgroepen: Egyptenaren (inclusief [[Bedoeïnen]] en [[Berbers]]) 99% * Vluchtelingen: 78.000 (einde 2002), waorvan 50.000 [[Palestienen]], 20.000 uut [[Soedan]]. * Talen: [[Arabisch]] (officiële taal), [[Ingels|Engels]], [[Frans]] (haandelstalen), Arabische (Egyptisch, Soedanees e.a.), [[Nubië|Nubische]] en Berbertalen * Godsdiens: [[soennisme]] (staotsgodsdiens) 90%, christenen 8 tot 15 % (veurnamelijk [[Koptisch christendom]] en aandere [[christendom|christelijke]] minderheden), [[sjiisme]] < 1 % en [[Jodendom|joden]] == Zie oek == * [[Olle Egypte]] ==Uutgaonde verwiezingen== {{commonscat|Egypt|Egypte}} {{Wiktionary|Egypte}} == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Egypte]] r625qsc7ukirtjfkxum37wilqmxxleb 0 2978 280891 279030 2015-04-17T19:37:07Z Stas000D 8616 better picture wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Moon nearside LRO 5000 (2).png|thumb|Veurkaant van de Maone]] De '''maone''' is de ienigste [[netuurlike maone]] van de [[eerde]] (der zweven ok een peer aandere kleine maonties in hoefiezervormige baenen rond de eerde waorvan [[Cruithne]] de meeste anspraoke maekt om as echte maone zien te wodden). De maone wodt bi'jtieden anduud mit heur [[Latien]]se en ok [[wetenschop]]pelike naeme '''Luna'''. De meeste maonen in et [[zunnestelsel]] bin slim klein, mar d'r bin een antal grote, pleneetachtige maonen. Oonze eigen maone heurt daor ok bi'j. Hoewel d'r maonen bin die nog groter bin as oonze eigen maone, wodden de eerde en de maone wel as ''dubbelpleneet'' anduud. Dit is omdat de maone in vergelieking mit de eerde slim groot is: de massa van de maone is 1/81 van die van de eerde. Allienig bi'j de [[dwargplaneet]] [[Pluto (dwargplaneet)|Pluto]] en zien maone [[Charon]] is de maone naor verholing nóg groter, naemelik 1/8 van de pleneetmassa. De eerste meenske op de maone, in [[juli]] [[1969]], was [[Neil Armstrong]]. De moan is ook n [[simbool]] veur t vraawleke, de zunne stait veur t mannelieke. De moan as simbool komt underaandere veur binnen de [[alchemie]] en de [[vrijmezzelderij]]. == Inkelde gegevens van de maone == {|border="1" cellpadding="3" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver;margin:0 0em;" |Diameter || 3475,6 kilemeter |- |Massa || 7,35×10²² kg |- |Gemiddelde ofstaand tot de eerde || 384 450 km |- |Atmosfeer || gien |- |Kleur || gries (albedo 10%) |- |Keern || kleine iezerkeern |- |Ommelooptied rond de eerde || 27,3217 daegen (siderische maond) |- |Tied tussen twie volle maonen || 29,5306 daegen (synodische maond) |- |[[Zwaortekracht]] op de maone || 1,62 m/s2 |} == Oppervlak == [[Bestaand:Mare Imbrium-Apollo17.jpg|thumb|200px|Et maonoppervlak]] === Inslagkraoters === Et grootste diel van et maonoppervlak is bedekt mit inslagkraoters. De meerste daorvan liggen in de "Hooglaanden" van de Maone. Daor bin kraoters die uut de tied van et groot oerbombardement, waorin de resten van et ontstaon van et zunnestelsel terechte kwam op de planeten en maonen. Een minderhied van de kraoters, zoas Copernicus en Tycho, bin jonger. Deurdat de maone gien atmosfeer het zien de kraoters d'r nog goed bewaord uut nao 4 miljard jaor. === Vulkanisme === Een antal grotere en diepere inslagstrucuren bin laeter tiedens ien van de vulkaonische perioden van de maone opvuld raekt, waordeur de donkere maria (enkelvold: mare) ontstonden. Dit bin dus in feite hiele grote vulkanische vlakten en gien zeeën zas men vruger dacht het. === Waeter === De Amerikaanse satelliet LCROSS ontdekte op 13 november 2009 dat d'r waeter op de Maon te vienen is, vaeke in de kraoters an de zuud- en de noordpool waor de zunne et minste schient. Nao schattingen zin d'r ongeveer 1 liter per kubieke meter in de grond. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ** ''maone'' * [[Drèents]]: ** ''maon'' ([[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]], [[Midden-Drèents|MD]], Kop van Drenthe) ** ''maone'' ([[Zuudwest-Noord-Drèents|ZWN]], [[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]], [[Midden-Drèents|MD]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOZ]]) ** ''duustermaon'' (donkere maon, ni'je maon) ** ''mönmaone'' (haalve maone, [[Ni'jlusen]])<ref>Schoemaker-Ytsma, A.C.M. (2009), ''"Zo zegge wi'j det" van A tot Z! (aanvulling) Woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen'', Ni'jlusen: The Readshop J. Hilbrink</ref> ** ''zicht'' (haalve maone, [[ZWZ]]) * [[Grunnegs]]: ''moan'' * [[Stellingwarfs]]: ''maone'' * [[Tweants]]: ''moan{{small()|e}}'' * [[Urkers]]: ''moon'' * [[Veluws]]: ''maon{{small()|e}}'' == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Steernskunde]] ag3oyrzb8za81mcm4ec4jlpkc5elqnu 0 2979 76069 9132 2008-08-10T15:23:39Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Maone (eerde)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Maone (eerde)]] b7rz3q9m8calc7zdg18420p40e11ro2 0 2980 282629 279031 2015-06-16T21:00:37Z Dick Bos 1166 afbeelding wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Blackbird and Kestrel.jpg|thumb|250px|n Gietelink mit n torenvalke]] [[Bestaand:Turdus merula distribution.jpg|thumb|250px|Oorspronkelik laefgebied van de gietelink]] [[Bestaand:Nederlandsche_vogelen_(KB)_-_Turdus_merula_(016f).jpg|thumb|250px|Gietelink in ''Nederlandsche Vogelen'',</br>Vol. 1 (1770)]] De '''gietelink''' ([[Latien]]: ''Turdus merula'') is n [[voegels|vogel]] uut de [[familie (biologie)|familie]] van de [[liesters]] (''Turdidae''). Veur de Nedersaksiese benäming ''gietelink'' worden der meerdere verklaoringen egeven, zo zol t van t [[Oldsaksies]]e woord ''geetfugal'' (letterlik: geitvogel) kunnen komen, dät later weer verbasterd is töt ''getelink'', ''gietelink'' of n andere vörm; t zol van ''giebelen'' of ''giechelen'' kunnen komen, t geluud dät e maakt; weer anderen denken dät t zien oorsprong vindt in t woord ''gîhan'' (en-en-weer vliegen). De [[Nederlaands|Nederlandse]] näme ''merel'' kömp van t [[Latien]]se woord ''merula''. De gietelink is ien van de bekendste soorten van disse familie en daormet n typies veurbeeld van n zangvogel. De soorte ''turdus merula'' is nog es värder op-edeeld in enkele ondersoorten. Zo laeft op de [[Kanariese Eilaanden|Kanariese Eilanden]] de ''turdus merula cabrerae''; op de [[Azoren]] de ''Turdus merula azorensis'' die kleiner en donkerder is, en waor t vrouwchien ok väke n elder-ekleurde snävel ef; en in Noordwest-Afrika laeft de ''Turdus merula mauritanicus'' die griezer is as de Nederlandse of [[Europa (werelddeel)|Europese]] gietelink. Väke verdeelt ze de gietelinks ok onder in twie groepen: stads- en bosgietelinks. De gietelink kömp van nature veur in t zuden van de poolsirkel in eel [[Europa (werelddeel)|Europa]] en grote delen van [[Azië]]. In andere pläätsen is de gietelink ok uutezet en in [[Australië (kontinent)|Australië]] en [[Ni'j-Zeelaand|Ni'j-Zeeland]] wordt e ezien as n echte plaoge. == Nedersaksies == * [[Achterhoeks]]: ''gieteling, geteling'' * [[Drèents]]: ** ''gaiteling, geeiteling, gieteling'' ** ''zwarte kliester, zwarte liester'' * [[Grunnegs]]: ''swaarde liester'' * [[Sallaans]]: ''gieteling'' * [[Stellingwarfs]]: ''zwatte liester'' * [[Tweants]]: ** ''merel'' ** ''geteling, geenteling, geteleenk'' * [[Veluws]]: ** ''merel'' ** ''liester'' ** ''schijtliester'' ([[Putten]]) ** ''zwarte liester'' ([[Putten]], [[Nunspeet]], [[Lunteren]]) ** ''grauwe liester'' ([[Vaossen]]) ** ''fluitliester'' ([[Vaossen]]) ** ''gieteling'', ''gietelink'' == Galleri'je == <gallery> Ofbeelding:Weiße Amsel Flug.jpg|Leusisme (witte veren) in n gietelink Ofbeelding:Gieteling.jpg Ofbeelding:Amselkueken.jpg </gallery> ==Uutgaonde verwiezings== {{Commons|Turdus merula}} {{Dialekt|ovel|Attem|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Voegel]] lghe3aktlnx0eiskdmmuvo5f17qxhcq 0 2981 265523 255607 2013-05-10T14:16:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Illustration Polypodium vulgare0.jpg|thumb|250px|Addervere]] De '''addervere''' ([[Latien]]: ''Polypodium vulgare'') is een [[vaoren]] die in [[Nederlaand]] vrie algemien veurkomt, mit naeme in de dunen, in [[bos]]sen op zaandgronden, op muren en an de voet van [[eek (boom)|ekkelbomen]]. De schubbige, krupende [[wortelstok]] komt vaeke an de oppervlakte. ==Blaeder== De blaeder kunnen tot 45 centimeter lange wodden. D'r bin tot 25 bladslippen, die meerstal stomp bin en onderan niet markber langer bin as bovenan. ==Sporehopies== De sporehopies ([[sorus|sora]]) bin rond en hebben een deursnee van 1 tot 3 millimeter. D'r bin twie ri'jen. ==Ofbeelding== [[Ofbeelding:Polypodium vulgare1.jpg|thumb|250px|left|Sporehopies op et blad van de addervere]] {{commons|1=Polypodium vulgare}} {{DEFAULTSORT:Gewone Addervere}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 4fbtwbq8oy10gigqcard8n5awfs3bfo 0 2982 284288 265412 2016-04-23T14:56:05Z Servien 7 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Applesauce.jpg|300px|thumb|right|''Appelsmotse'']] '''Appelsmotse''' (of: ''appelmoes'') is een bi'jgerecht of naogerecht dat maekt wodt van [[appel (vruch)|appels]]. Appelsmotse wodt vaeke in potten of blikken te koop anbeuden, mar kan ok zels maekt wodden. Appelsmotse wodt ''appelkompote'' nuumd as de appels niet tot moes maekt binnen, mar nog stukkies appel bin. Appelsmotse wodt maekt deur appels mit minnig waeter en suker volledig geer te koken. Appelsmotse kan daornao slim fien maekt wodden, deur een zief, mar veul meensken hebben liever een wat groffere, fienreurde appelsmotse. Tredisioneel wodden veur appelsmotse hardzoere gooldreinetten bruukt, mar aandere appelsoorten bin ok bruukber. Gooldreinetten bin liekewel goedkoper, en veul meensken vienen ze niet zo smaekelik om ze as haandappel te eten. Toevoegings om de smaek van appelsmotse te veraanderen bin [[keneel]] of [[Zitroun (vrucht)|citroen]]. Appelsmotse wodt tredisioneel eten mit kiepe en petat. ==Nedersaksisch== {{Nds/appelsmotse}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Eten]] 06zp3mlk034nrwtyz4cnzfqhm4wlgkq 0 2983 290839 264254 2016-11-02T11:08:19Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ wikitext text/x-wiki '''Ut quid iubes pusiole''' (''Waorumme vraog ie mi'j te zingen?'') is een lied in tien varzen, eschreven deur de [[Saksen (vôlk)|Saksische]] monnik [[Gottschalk van Orbais]] (ongeveer 803 - 868). Gottschalk verkondigden een varregaonde predestinatieleer en wördden daorumme veroordield töt levenslange opsluting in 't klooster van [[Hautvilliers]]. Uut de levensgeschiedenis van Gottschalk kömp een fel en barre gevulig mèense naor veuren. Gottschalk zol ''Ut quid iubes pusiole'' eschreven hebben toen as e in [[Friuli]] ([[Italië]]) verbleef. Aandern geleuft det hi'j 't eschreven hef in 't klooster van Reichenau, 't eilaand in het Bodenmeer daoras hi'j ezeten hef. De woorden ''intra mare'' zolden daor op wiezen. De melodie van 't lied is te vienden op een [[9e eeuw|negende-ieuws]] manuscript. Ze weet niet of Gottschalk de melodie zölf eschreven hef. 't Gebruuk van riem, zoas in ''Ut quid iubes pusiole'', kwaamp in die tied nog niet veule veur. ==Tekst== Hier volgt de tekst van 't lied mit een vri'je Drèentse vertaling (epubliceerd in 't Drents Letterkundig Tiedschrift ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]'', harfst 2006; overeneumen mit toestemming van de vertaler). {| |----- | :''Ut quid iubes, pusiole,'' :''quare mandas, filiole,'' ::''carmen dulce me cantare,'' ::''cum sim longe exul valde'' :::''intra mare?'' ::''o cur iubes canere?'' | :''Waorumme wil ie, jonggien,'' :''waorumme vraog ie, zeuntien,'' ::''de'k oe een zuut liedtien zinge,'' ::''ik binne ja zo wied verbannen'' :::''in dizze zee.'' ::''Waorumme vraog ie mi'j te zingen?'' |} <br /> {| |----- | :''Magis mihi, miserule,'' :''flere libet, puerule,'' ::''plus plorare quam cantare'' ::''carmen tale, iubes quale,'' :::''amor care.'' ::''o cur iubes canere?'' | :''Beter zol ik wenen kunnen,'' :''beter wenen, kereltien,'' ::''dan veur oe 't liedtien zingen'' ::''daor a'j mi'j umme vraogt,'' :::''mien lievertien.'' ::''Waorumme vraog ie mi'j te zingen?'' |} <br /> {| |----- | :''Mallem scias, pusillule,'' :''ut velles tu, fratercule,'' ::''pio corde condolere'' ::''mihi atque prona mente'' :::''conlugere.'' ::''o cur iubes canere?'' | :''Beter, kleintien, liekt 't mi'j,'' :''beter zol 't wezen, breurtien,'' ::''de'j mit 't vrome harte'' ::''mit mi'j weent, en de'j mien piene'' :::''helpt te dragen.'' ::''Waorumme vraog ie mi'j te zingen?'' |} <br /> {| |----- | :''Scis, divine tiruncule,'' :''scis, superne clientule,'' ::''hic diu me exulare,'' ::''multa die sive nocte'' :::''tolerare.'' ::''o cur iubes canere?'' | :''Ie weet toch wel, klein mannegien,'' :''jonggien (det oe God bescharme),'' ::''hoelang' of ik verbannen binne,'' ::''hoeveule dagen, nachten, dagen'' :::''ze mi'j al laot verdragen?'' ::''Waorumme vraog ie mi'j te zingen?'' |} <br /> {| |----- | :''Scis captive plebiculae'' :''Israeli cognomine'' ::''praeceptum in Babylone'' ::''decantare extra longe'' :::''fines Iudae.'' ::''o cur iubes canere?'' | :'''t Volk van Israël, det weet ie ok,'' :''hebt ze wied weg-evoerd naor Babylon,'' ::''in ballingschop mossen ze leben.'' ::''Gieniene hoorde ze nog zingen'' :::''zo varre buten Juda.'' ::''Waorumme vraog ie mi'j te zingen?'' |} <br /> {| |----- | :''Non potuerunt utique,'' :''nec debuerunt itaque'' ::''carmen dulce coram gente'' ::''aliena nostrae terrae'' :::''resonare.'' ::''o cur iubes canere?'' | :''Ze konden ja niet zingen blieben'' :''- det kan 'k mi'j wel begriepen -'' ::''veur 't vrömde volk daor as ze heur'' ::''niet thuus bi'j vulen konden:'' :::''daor hölden ze heur stille.'' ::''Waorumme vraog ie mi'j te zingen?'' |} <br /> {| |----- | :''Sed quia vis omnimode,'' :''consodalis egregie,'' ::''canam patre filioque'' ::''simul atque procedente'' :::''ex utroque,'' ::''hoc cano ultronee.'' | :''En toch, veur de Allerhoogste,'' :''veur de Vader en de Zeune'' ::''en de Geest die voortkömp'' ::''uut heur beiden'' :::''zal ik zingen, zonder det ze 't'' ::''an mi'j hoeven te vraogen.'' |} <br /> {| |----- | :''Benedictus es, domine,'' :''pater, nate, paraclite,'' ::''deus trine, deus une,'' ::''deus summe, deus pie,'' :::''deus iuste.'' ::''hoc cano spontanee.'' | :''Heer, ie bint de Gezegende,'' :''Vader, Zeune en Bescharmer,'' ::''dreivoldig God en iene God,'' ::''hoogste Heer, ik wete'' :::''de'j rechtveerdig bint,'' ::''veur oe zal 'k blieben zingen.'' |} <br /> {| |----- | :''Exul ego diuscule'' :''hoc in mare sum, domine:'' ::''annos nempe duos fere'' ::''nosti fore, sed iam iamque'' :::''miserere.'' ::''hoc rogo humillime.'' | :''Mien lieve God, ik bin' verbannen,'' :''ze holdt mi'j in dit meer gevangen,'' ::''daomit zal 't twei jaor wezen.'' ::''Daorumme vraog' ik oe'' :::''um medelieden en ontferming,'' ::''ik vraoge 't mit een zachte stemme.'' |} <br /> {| |----- | :''Interim cum pusione'' :''psallam ore, psallam mente,'' ::''psallam voce, psallam corde,'' ::''psallam die, psallam nocte'' :::''carmen dulce'' ::''tibi, rex piisime.'' | :''In de tussentied zal ie mi'j heuren'' :''zingen, samen mit 't jonggien,'' ::''mit de mond en mit de geest,'' ::''aoverdag en in 't duuster'' :::''blieft wi'j samen zute zingen'' ::''veur de allervroomste Keuning.'' |} <br /> ==Bronnen== * Alders, Hanny (1988), ''Waarom vraag je me te zingen...? Een levensgeschiedenis'', Conserve * Duemmler, Ernst (red.) (1886), ''Monumenta Germaniae Historica, Poetae Latini Aevi Carolini'', diel III * Schulte Nordholt, Jan Willem (1995), ''Waarom wil je dat ik zing?'', Boekmakerij Gert-Jan Buitink ==Uutgaonde verwiezing== *[http://gottschalk.inrebus.com/ The Gottschalk Homepage] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Ut Quid Iubes Pusiole}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Christendom]] [[Kategorie:Literatuur]] [[Kategorie:Middeleewn]] hqency9tdj6vtmi05bny9op27apod7b 0 2984 267289 255769 2013-05-10T23:30:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1410-1419]] – [[1420-1429]] – [[1430-1439]] – [[1440-1449]] – [[1450-1459]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1425]] – [[1426]] – [[1427]] – [[1428]] – [[1429]] – [[1430]] – [[1431]] – [[1432]] – [[1433]] – [[1434]] – [[1435]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1431''': == Gebeurtenissen == * [[30 mei]] - [[Jeanne d'Arc]] as hekse verbraand in [[Rouen]]. * [[Paus Martinus V]] wörd op-evolgd deur [[Paus Eugenius IV]]. == Geboren == * [[1 jannewaori]] - [[Paus Alexander VI]] * [[Andrea Mantegna]] - (waorschienlijke daotum) * [[Vlad Tepes]], oek bekend as Vlad III of Vlad Dracula. == Esturven == * [[20 febrewaori]] - [[Paus Martinus V]] (63), [[paus]] van 1417 tot 1431 [[Kategorie:15e eeuw]] exv98in5ebh3mwmv8yjvqmki4s22inf 0 2985 267297 255767 2013-05-10T23:32:13Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]]– [[16e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1451]] – [[1452]] – [[1453]] – [[1454]] – [[1455]] – [[1456]] – [[1457]] – [[1458]] – [[1459]] – [[1460]] – [[1461]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1456''': == Gebeurtenissen == * [[Paus Calixtus III]] kik vanni'js naor 't vonnis tegen [[Jeanne d'Arc]] == Geboren == *[[1 meert]] - Koning [[Vladislav II van Hongarije]] († [[1516]]) == Esturven == *[[23 oktober]] - [[Giovanni da Capistrano]], Italiaonse heilige (geboren [[1386]]) *[[Vittore Pisano]], Italiaonse kunstenaor [[Kategorie:15e eeuw]] 2nzd4kd5ox34a3rh0k2g6d04x4d83zi 0 2986 267272 255765 2013-05-10T23:26:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – ''[[15e eeuw]]'' – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1390-1399]] – [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] – [[1430-1439]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1407]] – [[1408]] – [[1409]] – [[1410]] – [[1411]] – [[1412]] – [[1413]] – [[1414]] – [[1415]] – [[1416]] – [[1417]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1412''': == Gebeurtenissen == * Parakrama Bahu VI wörd [[Könning (titel)|koning]] van [[Sri Lanka|Ceylon]] in Kotte. *[[Keizer Go-Komatsu van Japan]] wörd op-evolgd deur [[Keizer Shoko van Japan|Keizer Shoko]] == Geboren == * [[6 jannewaori]] - [[Jeanne d'Arc]] == Esturven == *[[28 oktober]] - Koningin [[Margarete I van Denemarken]] (59) [[Kategorie:15e eeuw]] 45wucm2zpnn83oambt6ms9hbck26qaf 0 2987 267287 255764 2013-05-10T23:30:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1429''': == Gebeurtenissen == * De [[Scandinavië|Scandinavische]] Uniekoning [[Erik XIII]] laot an de noordzied van de [[Sont]] een kesteel bouwen um tol te kunnen heffen, de zogenaamde Sonttol. In de negentiende eeuw wonnen de internasionale drok op [[Denemarken]] um de tol op te heffen steeds zwaorder, en op [[1 april]] [[1857]] schaffen de Denen de tol of. * [[Youkhon]], een jonge van koning [[Lan Kham Deng]], volg zien breur [[Phommathat]] op as de vuufde koning van [[Lan Xang]]. * [[8 mei]] - De Engelsen beëindigen 't beleg van [[Orléans]], naodat [[Jeanne d'Arc]] 't Franse leger emobeliseerd had. == Geboren == *... == Uut de tied == * [[20 febrewaori]] - [[Giovanni di Bicci]] (69), grondlegger van 't fortuun van 't Italiaanse geslachte [[Medici|de' Medici]] uut Florence. [[Kategorie:15e eeuw]] s4omue04cs6vuvp4pwojcn6o7r2sk0p 0 2988 267288 255748 2013-05-10T23:30:43Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1410-1419]] – [[1420-1429]] – [[1430-1439]] – [[1440-1449]] – [[1450-1459]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1425]] – [[1426]] – [[1427]] – [[1428]] – [[1429]] – [[1430]] – [[1431]] – [[1432]] – [[1433]] – [[1434]] – [[1435]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1430''': == Gebeurtenissen == * [[10 jannewaori]] - De [[Orde van 't Gulden Vlies]] wonnen in-esteld. * [[Kong Kham]] volg zien neve [[Youkhon]] op as 6e koning van [[Lan Xang]]. == Geboren == * ... == Esturven == * ... [[Kategorie:15e eeuw]] lpewa5b7g10a5consccnutjshfbb24c 0 2989 255745 252997 2013-03-11T10:26:47Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 112 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6315]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] – [[1430-1439]] – [[1440-1449]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1419]] – [[1420]] – [[1421]] – [[1422]] – [[1423]] – [[1424]] – [[1425]] – [[1426]] – [[1427]] – [[1428]] – [[1429]] |} ---- De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1428''': == Gebeurtenissen == * [[3 juli]] - Mit de [[Zoen van Delft]] kump een ende an de [[Hoekse en Kabeljauwse twisten]], dee in [[1349]] begunnen. * Ende van de onofhankelijkheid van 't Hollaands/Zeeuwse gewes, dat noen 't gezag van [[Filips de Goeie]] van [[Hertogdom Bourgondië|Bourgondië]] erkennen möt. * Oek [[Henegouwen]] wörd deur de [[Bourgondië]]rs in-eneumen. * [[Phommathat]], een zoon van koning [[Lan Kham Deng]] en prinses Kaeva Buma Fa volg zien vaor op as de 4e koning van [[Lan Xang]]. == Geboren == * [[Catharina van Valois (1428-1446)|Catharina van Valois]], eerste vrouw van [[Karel de Stoute]]. * [[Jan I Carondelet]], Bourgondisch juris en staotsman. == Esturven == * ... [[Kategorie:15e eeuw]] m6jnr01wlg0f0amd4fc8r4f8kjxo3k9 0 2990 267286 255908 2013-05-10T23:30:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] – [[1430-1439]] – [[1440-1449]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1419]] – [[1420]] – [[1421]] – [[1422]] – [[1423]] – [[1424]] – [[1425]] – [[1426]] – [[1427]] – [[1428]] – [[1429]] |} ---- De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1427''': == Gebeurtenissen == * De [[Portugal|Portugezen]] ontdekken de [[Azoren]]. * [[Itzcoatl]] (Obsidiaonslang) wörd [[hueyi tlahtoani]] (keizer) van de [[Azteken]] == Geboren == * [[Lodewiek van Gruuthuse]] (jaortal steet echter neet vas) == Esturven == * [[17 april]] - [[Jan IV van Braobant]] (24), [[hertog]] van [[Noord-Braobant|Braobant]] en [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. [[Kategorie:15e eeuw]] sbo9owut8er7bte2pbsntrm1k72n2z3 0 2991 267307 255902 2013-05-10T23:37:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[13e eeuw|13^e ieuw]] - '''14^e ieuw''' - [[15e eeuw|15^e ieuw]] == 14e eeuw == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[1290-1299|Jaoren '90]] || [[1290]] || [[1291]] | [[1292]] || [[1293]] || [[1294]] || [[1295]] || [[1296]] | [[1297]] || [[1298]] || [[1299]] |----- | [[1300-1309|Jaoren '0]] || [[1300]] || [[1301]] | [[1302]] || [[1303]] || [[1304]] || [[1305]] || [[1306]] | [[1307]] || [[1308]] || [[1309]] |----- | [[1310-1319|Jaoren '10]] || [[1310]] || [[1311]] | [[1312]] || [[1313]] || [[1314]] || [[1315]] || [[1316]] | [[1317]] || [[1318]] || [[1319]] |----- | [[1320-1329|Jaoren '20]] || [[1320]] || [[1321]] | [[1322]] || [[1323]] || [[1324]] || [[1325]] || [[1326]] | [[1327]] || [[1328]] || [[1329]] |----- | [[1330-1339|Jaoren '30]] || [[1330]] || [[1331]] | [[1332]] || [[1333]] || [[1334]] || [[1335]] || [[1336]] | [[1337]] || [[1338]] || [[1339]] |----- | [[1340-1349|Jaoren '40]] || [[1340]] || [[1341]] | [[1342]] || [[1343]] || [[1344]] || [[1345]] || [[1346]] | [[1347]] || [[1348]] || [[1349]] |----- | [[1350-1359|Jaoren '50]] || [[1350]] || [[1351]] | [[1352]] || [[1353]] || [[1354]] || [[1355]] || [[1356]] | [[1357]] || [[1358]] || [[1359]] |----- | [[1360-1369|Jaoren '60]] || [[1360]] || [[1361]] | [[1362]] || [[1363]] || [[1364]] || [[1365]] || [[1366]] | [[1367]] || [[1368]] || [[1369]] |----- | [[1370-1379|Jaoren '70]] || [[1370]] || [[1371]] | [[1372]] || [[1373]] || [[1374]] || [[1375]] || [[1376]] | [[1377]] || [[1378]] || [[1379]] |----- | [[1380-1389|Jaoren '80]] || [[1380]] || [[1381]] | [[1382]] || [[1383]] || [[1384]] || [[1385]] || [[1386]] | [[1387]] || [[1388]] || [[1389]] |----- | [[1390-1399|Jaoren '90]] || [[1390]] || [[1391]] | [[1392]] || [[1393]] || [[1394]] || [[1395]] || [[1396]] | [[1397]] || [[1398]] || [[1399]] |----- | [[1400-1409|Jaoren '0]] || [[1400]] || [[1401]] | [[1402]] || [[1403]] || [[1404]] || [[1405]] || [[1406]] | [[1407]] || [[1408]] || [[1409]] |} == Belangrieke gebeurtenissen == * 't Beginne van de [[renaissance]] * De [[pest|pes]] breek uut in Europa ([[1347]]-[[1354]]). == Belangrieke personen van de 14e eeuw == * [[Dante Alighieri]] {{DEFAULTSORT:#::14 Eeuw}} [[Kategorie:14e eeuw|!!]] e0hxh80ngkaxavujkreoxc3listqzlx 0 2992 267320 255910 2013-05-10T23:40:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[14e eeuw|14^e eeuw]] - '''15^e eeuw''' - [[16e eeuw|16^e eeuw]] == 15e eeuw == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[1390-1399|Jaoren '90]] || [[1390]] || [[1391]] | [[1392]] || [[1393]] || [[1394]] || [[1395]] || [[1396]] | [[1397]] || [[1398]] || [[1399]] |----- | [[1400-1409|Jaoren '0]] || [[1400]] || [[1401]] | [[1402]] || [[1403]] || [[1404]] || [[1405]] || [[1406]] | [[1407]] || [[1408]] || [[1409]] |----- | [[1410-1419|Jaoren '10]] || [[1410]] || [[1411]] | [[1412]] || [[1413]] || [[1414]] || [[1415]] || [[1416]] | [[1417]] || [[1418]] || [[1419]] |----- | [[1420-1429|Jaoren '20]] || [[1420]] || [[1421]] | [[1422]] || [[1423]] || [[1424]] || [[1425]] || [[1426]] | [[1427]] || [[1428]] || [[1429]] |----- | [[1430-1439|Jaoren '30]] || [[1430]] || [[1431]] | [[1432]] || [[1433]] || [[1434]] || [[1435]] || [[1436]] | [[1437]] || [[1438]] || [[1439]] |----- | [[1440-1449|Jaoren '40]] || [[1440]] || [[1441]] | [[1442]] || [[1443]] || [[1444]] || [[1445]] || [[1446]] | [[1447]] || [[1448]] || [[1449]] |----- | [[1450-1459|Jaoren '50]] || [[1450]] || [[1451]] | [[1452]] || [[1453]] || [[1454]] || [[1455]] || [[1456]] | [[1457]] || [[1458]] || [[1459]] |----- | [[1460-1469|Jaoren '60]] || [[1460]] || [[1461]] | [[1462]] || [[1463]] || [[1464]] || [[1465]] || [[1466]] | [[1467]] || [[1468]] || [[1469]] |----- | [[1470-1479|Jaoren '70]] || [[1470]] || [[1471]] | [[1472]] || [[1473]] || [[1474]] || [[1475]] || [[1476]] | [[1477]] || [[1478]] || [[1479]] |----- | [[1480-1489|Jaoren '80]] || [[1480]] || [[1481]] | [[1482]] || [[1483]] || [[1484]] || [[1485]] || [[1486]] | [[1487]] || [[1488]] || [[1489]] |----- | [[1490-1499|Jaoren '90]] || [[1490]] || [[1491]] | [[1492]] || [[1493]] || [[1494]] || [[1495]] || [[1496]] | [[1497]] || [[1498]] || [[1499]] |----- | [[1500-1509|Jaoren '0]] || [[1500]] || [[1501]] | [[1502]] || [[1503]] || [[1504]] || [[1505]] || [[1506]] | [[1507]] || [[1508]] || [[1509]] |} == Belangrieke gebeurtenissen == * Ontdekking van de ''nieje wereld'' deur [[Christoffel Columbus|Columbus]] ([[1492]]) * [[Renaissance]] * Inname van [[Constantinopel]] deur de Osmanen ([[1453]]) * Vervanging van [[sturmram]]men en [[bliede]]s deur [[kanon]]nen. == Belangrieke personen == * [[Jeanne d'Arc]] * [[Christoffel Columbus]] * [[Vasco da Gama]] * [[Amerigo Vespucci]] * [[Leonardo da Vinci]] * [[Filips I van Kastilië|Filips de Schone]] * [[Paus Innocentius VIII]] * [[Richard III van Engelaand]] * [[Michelangelo]] * [[Karel de Stoute]] * [[Filips de Goeie]] {{DEFAULTSORT:#::15 Eeuw}} [[Kategorie:15e eeuw|!!]] eky4lhic00xcghefk8xtflvlx01d7p2 14 2993 265879 260561 2013-05-10T15:48:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|15th century}} [[Kategorie:Eeuw]] od6u5qj72551ad2srxknf5rb0hbzuz5 0 2995 267321 256005 2013-05-10T23:40:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[16e eeuw]] – [[17e eeuw]] – [[18e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1646]] – [[1647]] – [[1648]] – [[1649]] – [[1650]] – [[1651]] – [[1652]] – [[1653]] – [[1654]] – [[1655]] – [[1656]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1651''': == Gebeurtenissen == *[[1 jannewaori]] - [[Charles II]] wonnen ekroond tot [[Könning (titel)|Koning]] van [[Schotlaand]]. *[[Meert]] - [[Oliver Cromwell]] stel een Unie tussen 't Engelse Gemenebes en de Rippebliek veur, onder zien leiding en naor 't medel van de regeling veur Schotlaand. 't Alternatief is oorlog. *[[Augustus]] - 't Engelse parlement keur de Akte van Navigasie goed. Dit mut 't haandelstie keren. Sinds de [[Vrede van Münster]] hem de Hollaanders een groot deel van de haandel op [[Spanje]] en 't [[Middellaanse Zee]]gebied over-eneumen. De Engelsen beginnen Hollaanse schepen lastig te vallen. * De [[Venetië (stad)|Venetiaanse]] vloot onder Lazzaro Mocenigo weet bie [[Paros]] de Turkse vloot op de vluch de drieven. * Begin van 't Eerste Stadshouwerloze Tiedpark in de [[Rippebliek van de Zeuven Verenigen Nederlanen]]. * [[29 oktober]] - [[Christiaan Huygens]] schrief as eerste in de geschiedenis [[netuurkunde|netuurkundige]] [[formule]]s op. Disse gaffen de juuste theorie veur [[impuls]]- en [[energie]]behoud bie botsingen, een verbetering van de botsingswetten van [[René Descartes|Descartes]]. == Geboren == *... == Uut de tied == * [[27 jannewaori]] - [[Abraham Bloemaert]] (86), Nederlaanse kunsschilder [[Kategorie:17e eeuw]] 19gozeegu99pghuosmfqm25mu84whqh 0 2996 264834 255920 2013-05-06T21:56:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Dicentra.spectabilis.closeup.jpg|200px|thumb|Vrouwenhartjen]] 't '''Vrouwenhartjen''' ([[Latien]]: ''Dicentra spectabilis'') is een plaante dee allange in de cultuur is. 't Is een 60 – 80 cm hoge, vaste plaante. An de sappige, riek vertakken, opgaonde stengels zitten griesgreune [[blaojen]] dee samen-esteld bin uut meerdere, redelijk grote, dreetallige deelblaojen. Een goed ontwikkelde plaante kan nao verloop van tied een ruumte van ongeveer 1 m² innemen. 't Blad starf allinnig vrie vrog in 't jaor of en laot dan een grote leegte achter. 't Vrouwenhartjen bleui van [[mei]] tot [[juni]]. De roze tot rozerooie [[bloeme]]n mit witte hartjes hangen beziejen mekaar an de lange, overhangende bloemstengels. De twee butenste, roze [[kroonblad|kroonblaojen]] vormen samen een hartjen, terwiel de binnenste twee, witte kroonblaojen eindigen in een traone, dat vanuut 't hartjen teveurschien kump. De witte kroonblaojen umgeven de [[stempel (plaante)|stempel]] en de [[meeldraoden]]. 't Vrouwenhartjen is inheems in [[Volksrippebliek China|China]], [[Korea]] en Oost-[[Siberie|Siberië]], waor e greui op losse plekken in vochtige bossen en lich beschaoduwde bosranen. 't Vrouwenhartjen wonnen gelieke as ''D. formosa'' veul an-ebeujen as tuunplaante. Der besteet oek een cultivar mit volledig witte bloemen en lichter-ekleurd blad. In partie [[Rooms-Katholieke Karke|kattelieke]] contreien steet e oek wel bekend as 't ''Mariahartjen''. == Foto-uutstalling == <gallery> Image:Dicentra-spectabilis.jpg|Dicentra spectabilis Ofbeelding:Bleeding heart.jpg|De witte cultivar Ofbeelding:Dicentra spectabilis10.jpg|Vrouwenhartjen </gallery> [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] mn71ydv9x2dstq8m4ojgf1z4kk2xijd 0 2997 264840 255921 2013-05-06T21:57:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Impatiens walleriana - blossom (aka).jpg|thumb|250px|Waoterfoks]] De '''waoterfoks''' ([[Latien]]: ''Impatiens walleriana'') is een 30 tot 60 centimeter hoge, [[Kruudachtegen|kruuiachtige]] plant, staark vertakte [[halfheester]] mit kaole, gladde, glanzende en deurschienende stengels. De [[blaojen]] bin oenderan de stengels ofwisselend eplaotst en in 't bovenste gedeelte staon de blaojen in kransen. De [[blaojen]] bin langwaarpig tot langwaarpig-roend, in de bladsteel versmald, toe-espitst en an-edrukt etand. De [[bloeme]]n bin kermienrood, scharlakenrood, vermiljoenrood, rozerood, roze of wit van kleur. Ze bin plat van vorm en steken uut boven de vleizige steunblaojen. Ze worren tot 4 centimeter breed, bin zwat straolsgewies geliek en dragen een fien, lang spoor. De waoterfoks komt van oorsprong veur in de baargen in [[tropen|tropisch]] [[Afrika]] en op [[Zanzibar]]. De waoterfoks wort veul as kamerplant gebruukt, hoewel die de vergangen jaoren in de handel overschaoduwd wort deur de verwante ''Niej-Guinea-impatiens'', die oek wel oender de naam “waoterfoks” (''vlijtig liesje'') verkocht wort. De plant is makkelijk vegetatief te vermeerderen deur middel van stekken. ==Nedersaksisch== *[[Veluws]]: **''waoterfoks'' **''waoterplaant(e), waoterplant(e) **''waoterplaantjen'', ''waoterplaantien'' **''waoterplantjen'' ''waoterplantien'' ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.meertens.nl/pland/woordenboekartikel.php?term=Vlijtig%20liesje 'Waoterfoks' in are dialecten en streektaolen] {{Commons|Impatiens walleriana}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 00czdga3xbvx8bslar205wq8ftp3q31 0 3000 291744 284323 2016-11-10T15:56:28Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Oldemarkt wapen.svg|thumb|200px|Waopen van Ooldemark]] '''Ooldemark''' (plaetselik ok wel '''Oldemaark''', [[Nederlaands|Nederlaans]] ''Oldemarkt'') is een klein [[daarp|dörpsgebied]] in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Stienwiekerlaand]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie|perveensie]] [[Oaveriessel|Overiessel]]. In et vleden beheurde et dörp tot de gemiente [[Iesselham]], totdat Ooldemark saemenevoegd wodde mit de gemienten [[Brederwiede]] en [[Stienwiek]] tot de ni'je gemiente [[Stienwiekerlaand]]. Elk jaor wodden op [[Hemelvaortsdag]] in Ooldemark de bekende Lambertusfeesten eholden, mit de Lambertusmark, waor duzenden mèensen op ofkoemen. De bi'jnaeme veur de inwoners van Ooldemark is ''stoepeschieters''. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] rgfvpzedcywthy20cqfidpf3ham7pqx 0 3001 9199 2006-07-08T12:57:47Z Servien 7 deursturing naor [[Ooldemark]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ooldemark]] 79m9rj1incg1nrafuvqgylzaf8edoo5 0 3002 291753 265665 2016-11-10T16:00:30Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Ossenziel''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Ossenzijl'') is een [[dörp]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Stienwiekerlaand]]. Et het omdebi'j 500 inwoners. Lichtkaans daankt et dörp zien naeme an de femilie Osse, die een sluus beheerde (Ziel). Tegenswoordig is de [[sluus]] niet meer in gebruuk. Ossenziel leit an de Kaelenbargergrachte, die de [[Nationaol Park De Weerribben|Weerribben]] en [[Kaelenbarg]] mit de [[Friese meren]] verbient. Tegenswoordig wodt dit [[waeter]] veural gebruukt deur plezierjachten. In Ossenziel bin twie karken. Een [[PKN]]-gemiente en een [[Vrieje Zendings Gemiente]]. Riegelmaotig warken ze tegere. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] ggqcywvr6uuzoihog59e4bk5sb24oxq 0 3004 267271 255817 2013-05-10T23:26:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1390-1399]] – [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] – [[1430-1439]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1406]] – [[1407]] – [[1408]] – [[1409]] – [[1410]] – [[1411]] – [[1412]] – [[1413]] – [[1414]] – [[1415]] – [[1416]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1411''': == Gebeurtenissen == *... == Geboren == *... == Esturven == *[[Johannes Ciconia]] (41), Belgische [[componist]] *[[3 juni]] - Graof [[Leopold IV van Oostenriek]] (geboren [[1371]]) [[Kategorie:15e eeuw]] qzqbi6qkmiji4rt1nzvpc6214odv9ct 0 3005 267270 255816 2013-05-10T23:26:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1410''': [[Ofbeelding:Grunwald bitwa-thumb.jpg|thumb|250px|Slag bie Tannenbarg]] == Gebeurtenissen == * [[15 juli]]: [[Slag bie Tannenbarg]]. De [[Pooln|Polen]], [[Litouwen]] en [[Ruslaand|Russen]] verslaon de [[Duutse Orde]]. * Paus Alexander starft en wördt op-evolgd deur de laoter as [[tegenpaus]] beschouwde [[Johannes XXII]]. * Begin van de burgeroorlog tussen de [[Armagnacs]] en de [[Bourguignons]]. == Geboren == * [[Dieric Bouts]], kunsschilder. * [[1 augustus]] - [[Johan IV van Nassau]] == Esturven == *... [[Kategorie:15e eeuw]] qwpcrwsa683vma4fuk4exwz3xlsrgw3 0 3006 267273 255819 2013-05-10T23:27:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1390-1399]] – [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] – [[1430-1439]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1408]] – [[1409]] – [[1410]] – [[1411]] – [[1412]] – [[1413]] – [[1414]] – [[1415]] – [[1416]] – [[1417]] – [[1418]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1413''': == Gebeurtenissen == *[[20 meert]] - [[Hendrik V van Engelaand|Hendrik V]] volg zien vaor op as koning van Engelaand en Heer over een antal Franse lenen. *[[27 meert]] - De hertog van [[Gelre]] verleen stadsrechten an [[Niekark]]. *[[Augustus]] - Nao een vergeefse poging um koning [[Karel VI van Frankriek]] te ontvoeren möt [[Jan zonder Vrees]], de Bourgondische hertog, Paries an zien tegenstanders, de Armagnacs laoten. == Geboren == *... == Esturven == * [[20 meert]] - [[Hendrik IV van Engelaand]] (45) [[Kategorie:15e eeuw]] tkv35f0cloy4fj682ba6lthxkb64uid 0 3007 267274 255590 2013-05-10T23:27:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1390-1399]] – [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] – [[1430-1439]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1409]] – [[1410]] – [[1411]] – [[1412]] – [[1413]] – [[1414]] – [[1415]] – [[1416]] – [[1417]] – [[1418]] – [[1419]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1414''': == Gebeurtenissen == * Begin van 't [[Concilie van Konstanz]], dat een ende maken möt an 't [[Westers Schisma]]. * De stad [[Staveren]] warp, as leste, 't graofelijke gezag of. Waorop in Frieslaand 't onderlinge uutvechten van vetes en roveriejen weer as vanouds begin. == Geboren == *... == Esturven == *... [[Kategorie:15e eeuw]] gsgiocpcw1m2zofqvascshb3otwgzmm 0 3008 267276 255824 2013-05-10T23:27:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1390-1399]] – [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] – [[1430-1439]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1411]] – [[1412]] – [[1413]] – [[1414]] – [[1415]] – [[1416]] – [[1417]] – [[1418]] – [[1419]] – [[1420]] – [[1421]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1416''': == Gebeurtenissen == * De Frans-Genuese vloot dee de Normandische haoven [[Harfleur]] blokkeerde wörd vernietigd deur een Engelse vloot onder de Hertog van Bedford. * Keizer [[Sigismund van Luxemburg|Sigismund]] kump an in [[Londen]] in een poging um langs diplomatieke weg een ende te maken an de [[Honderdjaorige Oorlog]], dee mit de Engelse overwinning bie Agincourt in een beslissend stadium liek te wezen. == Geboren == *... == Esturven == * [[Könning (titel)|Koning]] [[Phaya Samsenthai]] van [[Lan Xang]] (60). [[Kategorie:15e eeuw]] l4zdg9nwa5gxlw4en5puefcq0mun3gs 0 3009 267275 255823 2013-05-10T23:27:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1390-1399]] – [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] – [[1430-1439]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1410]] – [[1411]] – [[1412]] – [[1413]] – [[1414]] – [[1415]] – [[1416]] – [[1417]] – [[1418]] – [[1419]] – [[1420]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1415''': == Gebeurtenissen == * [[6 juli]] - De Tsjechische karkhervormer [[Jan Hus]] starf op de braandstaopel * [[11 augustus]] - Hoopvol estemd deur de burgeroorlog tussen Armagnacs en Bourgondiërs zeil [[Hendrik V van Engelaand]] naor Frankriek um der op verovering te gaon. Hij laand in Chef-de-Caux in Normandië in de plaose van [[Calais]] * [[25 oktober]] - [[Slag bie Azincourt]], Hendrik V breng [[Frankriek]] een grote slag toe == Geboren == * [[21 september]] - [[Frederik III van het Heilige Roomse Riek|Frederik III]], keizer van 't Heilige Roomse Riejk == Esturven == * [[6 juli]] - [[Jan Hus]] (45), karkhervormer * [[19 juli]] - [[Philippa van Lancaster]] (56) * [[18 oktober]] - [[Paus Gregorius XII]], [[paus]] van 1406 tot 1415. [[Kategorie:15e eeuw]] 5kwodsdq3o130cmzcu56744zdofefs7 0 3010 267277 255708 2013-05-10T23:27:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1390-1399]] – [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] – [[1430-1439]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1412]] – [[1413]] – [[1414]] – [[1415]] – [[1416]] – [[1417]] – [[1418]] – [[1419]] – [[1420]] – [[1421]] – [[1422]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1417''': == Gebeurtenissen == * [[Febrewaori]] - [[Hendrik V van Engelaand]] krieg nieje steun van 't Parlement veur de oorlog in Frankriek. Alle ganzen in 't riek mötten zes veren laoten veur 't vervaordigen van pijlen. De Engelse boogschutters hem een deurslaggevende rol in de oorlogsvoering. * [[Paus Martinus V|Martinus V]] wörd [[paus]]. Hiermee kump een ende an 't [[Westers Schisma]]. * [[1 augustus]] - Hendrik V laand opniej in Frankriek, ditkeer mit een kleinere vloot, an de monding van de [[Touques]]. Der is gien tegenstander te bekennen. De Franse Constable -een Armagnac- durf Paries neet uut umdat buten de poort een Bourgondisch leger op de loer leit. *[[Lan Kham Deng]], een zoon van koning [[Phaya Samsenthai]] en prinses Keo Noi Nong Hiao volg zien vaor op as darde koning van [[Lan Xang]]. * [[Hertogdom Kleef|Kleef]] wörd een hertogdom. *[[Chimalpopoca]] wörd [[hueyi tlahtoani]] van de [[Azteken]] == Geboren == *... == Esturven == * rond 1417 - [[Johannes Cele]], onderwiesverni'jer en rector van de Latiense skole in Zwolle [[Kategorie:15e eeuw]] rsh1pq1walscvc4sfo7xuucp5icspi5 0 3011 267278 255641 2013-05-10T23:27:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1418''': == Gebeurtenissen == * [[Febrewaori]] - 't Fort van Falaise; waorvan edoch wönnen dat e onneembaor was geef zich over an [[Hendrik V van Engelaand]]. Hiermee is Normandië zwat helemaole in Engelse hanen. 't Wonnen verdeeld in vier ''baillis'' (baljuwschappen): Alençon, Caen, Evreux en de Cotentin. * [[Humbert van Villesexel]], graaf de la Roche, heer van Saint-Hippolyte-sur-Doubs dee mit de kleindochter van [[Geoffroy de Charney]] etrouwd is, laot de [[Liekwaode van Turien]] overbrengen naor zien kesteel in [[Montfort (Limburg)]] == Geboren == *... == Uut de tied == * [[Bernard graof van Armagnac]] - leier van de anti-Bourgignon pertie in Frankriek. * Franse alchemis [[Nicolas Flamel]] [[Kategorie:15e eeuw]] movsnoig1d9gop4hec41larw2wt8oqz 0 3012 277529 267279 2015-02-14T23:02:19Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaotse in t jaor '''1419''': == Gebeurtenissen == * [[19 jannewaori]] - Nao n beleg waorbie de burgers tot starvens an toe bin uutehongerd gif de stad [[Roeaan]] zich over an [[Hendrik V van Engelaand]] en zien ''[[Godon]]s''. Hij beleert de aofgezaanten dat ze hum ten onrechte uut zien eigen stad eweerd hebben: went hij is toch de koning? Hij löt mit groot verteun van vroomheid n dankmis houwen in de kathedraol. * [[Paries]] kömp in haanden van de [[Bourguignons]]. Ze richten n bloedbad an onder hulen viejaanden, de [[Armagnacs]]. * [[10 september]] - De Boergondiese hartog [[Jan Zonder Vrees]], in t besef dat de Engelse opmars n groot gevaor inhölt, probeert mit de [[dauphin]] en de Armagnacs tot n overeenkomst te koemen. Mar as e op de brogge over de [[Yonne (revier)|Yonne]] te [[Montereau]] knielt veur zien leenheer wördt e vermoord. * [[Filips de Goeie]] volgt zien vaor op as hartog van [[Boergondië]] en heer van n steeds uutbreiend antal [[Laege Laanden (staotkunde)|Lege Laanden]]. * [[Desember]] - Filips de Goeie geet formeel n bondgenootschap an mit de Engelsen. == Geboren == *... == Uut de tied == *[[5 april]] - [[Vincent Ferrer]] (69) * [[10 september]] - [[Jan Zonder Vrees]] (48), hartog van Boergondië nvt118iw8e8d87ue7ikoh7ppmjsb9r5 0 3013 267280 255707 2013-05-10T23:28:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1420''': == Gebeurtenissen == * [[20 mei]] - [[Hendrik V van Engelaand]] kump an in [[Troyes]] waor koningin Isabeau, in naam van heur krankzinnige echgenoot [[Karel VI van Frankriek]] en mit steun van de [[Filips de Goeie|Bourgondische hertog]] hof hou. Zee sluut een [[Verdrag van Troyes|verdrag]] mit Hendrik waorin zee hum erken as ''Arfgenaam en Regent'' van Frankriek. Prinses Catherine wörd an Hendrik uut-ehuwelijk en heur ouwere breur, de [[Karel VII van Frankriek|Dauphin]], deur zien eigen moor tot basterd verklaord. * [[1 september]] - Hendrik V, Karel VI en Filips van Bourgondië trekken zegevierend Paries binnen. De Staoten-Generaol ratificeren 't [[verdrag van Troyes]] en 't parlement verklaor de rechen van de Dauphin nietig op groond van zien vele misdaoden. * [[18 november]] - Nao een beleg waorin -zonder veel succes- oek kanonnen gebruuk wönnen geef [[Melun]] zich over an Hendrik V. == Geboren == *... == Esturven == * [[9 augustus]] - [[Petrus van Alliaco]], bisschop van [[Kameriek]] ([[1397]]-[[1411]]) [[Kategorie:15e eeuw]] j8fhltejr7pmmkboeloa16u6uvd7493 0 3014 255645 252985 2013-03-11T10:24:18Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 112 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6213]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] – [[1430-1439]] – [[1440-1449]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1416]] – [[1417]] – [[1418]] – [[1419]] – [[1420]] – [[1421]] – [[1422]] – [[1423]] – [[1424]] – [[1425]] – [[1426]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1421''': == Gebeurtenissen == * 't Gewes Namen wörd deur [[Hertogdom Bourgondië|Bourgondië]] in-eneumen. * [[23 febrewaori]] - [[Catherine van Valois]] wörd in Westminster tot koningin van Engelaand ekroond. * [[Juni]] - [[Hendrik V van Engelaand|Hendrik V]] laand in [[Calais]] um de stried in Frankriek vort te zetten. * [[19 november]] - [[Sint-Elisabethsvloed]] in [[Zeelaand]] en [[Hollaand (gewest)|Hollaand]]. == Geboren == * [[6 december]] - [[Hendrik VI van Engelaand]], zoon van Hendrik V en Catherine. == Esturven == * [[22 mei]] - [[Thomas, Hertog van Clarence]] (32), jongere breur van [[Hendrik V van Engelaand]] sneuvel bie Baugé [[Kategorie:15e eeuw]] 69bv4lhgm0f7kh0vpeszg0z067ep4mv 0 3015 267281 255973 2013-05-10T23:29:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] – [[1430-1439]] – [[1440-1449]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1417]] – [[1418]] – [[1419]] – [[1420]] – [[1421]] – [[1422]] – [[1423]] – [[1424]] – [[1425]] – [[1426]] – [[1427]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1422''': == Gebeurtenissen == * [[10 mei]] - 't leste verzet bie [[Meaux]] wörd nao 8 maonden eindelijk ebreuken. Hendrik V is heer en meester, mar hij loop een ziekte op. * [[September]] - De plotselinge dood van [[Hendrik V van Engelaand|Hendrik V]] verbiester vriend en vijand. Zien opvolger [[Hendrik VI van Engelaand|Hendrik VI]] is nog een kiend. [[Bedford]] wörd Regent van (Anglo-) Frankriek en zien breur [[Gloucester]] van [[Engelaand (regio)|Engelaand]]. * [[Bolsward]] wörd een [[Hanze]]stad. == Geboren == *... == Esturven == * [[8 juli]] - [[Michelle van Valois]] (27), deerne van Karel VI, koning van Frankriek, en eerste echgenote (∞ juni [[1409]]) van [[Filips de Goeie]] * [[31 augustus]] - [[Hendrik V van Engelaand]] (en Frankriek) (35). [[Kategorie:15e eeuw]] jvg1uoo6so4lpyq5p5qoywwkbhmu877 0 3016 267282 255710 2013-05-10T23:29:43Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] – [[1430-1439]] – [[1440-1449]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1418]] – [[1419]] – [[1420]] – [[1421]] – [[1422]] – [[1423]] – [[1424]] – [[1425]] – [[1426]] – [[1427]] – [[1428]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1423''': == Gebeurtenissen == *[[29 juli]] - De Engelsen en Bourgondiërs boeken een overwinning bie [[Cravant]] an de [[Yonne (revier)|Yonne]]. De Engelse opmars geet deur. == Geboren == *... == Esturven == * [[25 juni]] - [[Reinoud IV]] (58), sinds [[1402]] hertog van [[Gelre]]. [[Kategorie:15e eeuw]] c5d9ahvcju28lkbf37643avpdczbkp1 0 3017 267283 255711 2013-05-10T23:29:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] – [[1430-1439]] – [[1440-1449]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1419]] – [[1420]] – [[1421]] – [[1422]] – [[1423]] – [[1424]] – [[1425]] – [[1426]] – [[1427]] – [[1428]] – [[1429]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1424''': == Gebeurtenissen == * [[17 augustus]] [[Slag bie Verneuil]]. Veural an-espoord deur hullie Schotse bondgenoten gaon de Dauphinisten de slag an. Hoewel de Engelsen onder Regent Bedford zoen 1000 man verliezen verslaon zee de Fransen en Schotten en nemen hullie anvoerders gevangen. * Bedfords jongere breur [[Humphrey van Gloucester]] wörd verlief op [[Jacoba van Beieren]], de arfdochter van Hollaand, Zeelaand en Henegouwen. Dit zet een streep deur de Bourgondische rekening en zet Bedford veur een groot prebleem umdat e de steun van zien Bourgondische zwaoger neet kan missen. == Geboren == *[[31 oktober]], [[Wladyslaw III van Polen]], koning van [[Polen]] ([[1434]] tot [[1444]]), koning van [[Hongarije]] ([[1440]] tot [[1444]]). == Esturven == *... [[Kategorie:15e eeuw]] b51gskyb44kpwif67z5x3j5yehel94v 0 3018 267284 255704 2013-05-10T23:30:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1425''': == Gebeurtenissen == * [[9 december]], oprichting van de [[Universiteit van Leuven]] deur [[Paus Martinus V]]. * [[Jehannes VIII van Byzantium|Johannes VIII]] wonnen [[Keizers van Byzantium|Keizer van Byzantium]] * [[Jacoba van Beieren]] volg [[Jan III]] op, mar de Boergondiërs betwisten heur dat rech. == Geboren == * [[Pomponius Laetus]], [[Italië|Italiaons]] [[humenisme|humenis]] == Esturven == *[[5 jannewaori]], [[Jan van Beieren]] (51), neet-beneumde bisschop van [[Prinsbisdom Luuk|Luuk]] *[[29 meie|29 mei]], [[Hongxi]] (46), [[keizer]] van [[Chinese keizerriek|China]] *[[21 juli]], [[Manuel II van Byzantium|Manuel II]] (76), [[Keizers van Byzantium|Byzantiense keizer]] van [[1391]] tot an zien dood *[[17 september]], [[Bonne van Artesië]], tweede vrouw van [[Filips de Goeie]] *[[Jan III van Hollaand]], de leste onofhankelijke Graaf van Hollaand *[[Lorenzo Monaco]] (55), [[Italië|Italiaonse]] schilder *[[Conrad von Soest]] (55), [[Heilige Roomse Riek|Duutse]] kunsschilder [[Kategorie:15e eeuw]] sk8blt1975394njpoel20gmwezc5ms9 0 3019 267285 255705 2013-05-10T23:30:13Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] – [[1430-1439]] – [[1440-1449]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1421]] – [[1422]] – [[1423]] – [[1424]] – [[1425]] – [[1426]] – [[1427]] – [[1428]] – [[1429]] – [[1430]] – [[1431]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1426''': == Gebeurtenissen == *[[6 meert]] - [[Slag van Saint Jacques]] (bie Avranches). Een Engels leger onder John, de Hertog van Bedford verslaot de Fransen onder Arthur de Richemont, dit dwing de Hertog van Bretagne Hendrik Lancaster as zien leenheer te erkennen. *[[24 juli]] - [[Verwoesting hof van Weena]] (Rotterdam). Het kasteel werd door Willem Nagel en zijn benden, volgelingen van Jacoba van Beijeren (Hoeken), in brand gestoken * [[Sloten (Frieslaand)|Sloten]] - 't Nederlaandse darp Sloten krieg stadsrechen en wörd erkend as stad. == Geboren == * [[Febrewaori]] - [[Christiaan I van Denemarken]] == Esturven == * [[18 september]] - [[Hubert van Eyck]], schilder en miniaturis, belangriekste vervaordiger van de polyptiek ''De aanbidding van het Lam Gods'' [[Kategorie:15e eeuw]] bck32f7tztbbxxayskvhqidzqlf74r6 0 3020 267241 255612 2013-05-10T23:21:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1390''': == Gebeurtenissen == * [[Dekanawida]] breng de Vuuf Nasies van de [[Iroquois]] samen. * Robert III wonnen koning van [[Schotlaand]] (tot [[1406]]). == Geboren == * [[16 december]] - [[Jehannes VIII van Byzantium|Johannes VIII]], [[keizers van Byzantium|Byzantiense keizer]] * [[Jan Van Eyck]], [[Vlaanderen|Vlaamse]] schilder (werschienlijke daotum). == Uut de tied == * ... [[Kategorie:14e eeuw]] rkcinhxlkiobqb0rfina99xvl2cmyf8 0 3021 267242 255611 2013-05-10T23:21:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[13e eeuw]] – [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1386]] – [[1387]] – [[1388]] – [[1389]] – [[1390]] – [[1391]] – [[1392]] – [[1393]] – [[1394]] – [[1395]] – [[1396]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1391''': == Gebeurtenissen == * [[Baarn]] krieg [[stadsrechen]]. == Geboren == * [[Cyriacus van Ancona]] == Esturven == *... [[Kategorie:14e eeuw]] je62vj1e1uw7p51zqsc09ixr87ya6uo 0 3022 267243 255610 2013-05-10T23:22:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[13e eeuw]] – [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1387]] – [[1388]] – [[1389]] – [[1390]] – [[1391]] – [[1392]] – [[1393]] – [[1394]] – [[1395]] – [[1396]] – [[1397]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1392''': == Gebeurtenissen == * De Franse koning [[Karel VI]] is krank ewonnen. Bie een peerdrit deur 't bos hakten e ineens op zien volgelingen in en doodde der een paor. Noen ren e blèrend as een wolf deur de gangen van zien paleis. Der breken meuilijke tiejen an mit de naoijver tussen zien oom hertog [[Filips van Bourgondië]] en zien breur [[Lodewiek van Orléans]] dee een steeds diepere kloof drief in 't koninkriek. * [[Aleid van Poelgeest]] en [[Willem Cuser]] wonnen in [[Den Haag]] dood eslaogen. In 't gewes [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] leid dit tot grote konflikken in Hollaand. * [[Elburg]] krieg een lang-erekte vorm. == Geboren == * ... == Esturven == * ... [[Kategorie:14e eeuw]] mc323mlcivcnltr8qlqezcbbxr5xqzn 0 3023 267244 255609 2013-05-10T23:22:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[13e eeuw]] – [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1388]] – [[1389]] – [[1390]] – [[1391]] – [[1392]] – [[1393]] – [[1394]] – [[1395]] – [[1396]] – [[1397]] – [[1398]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1393''': == Gebeurtenissen == * [[28 januari]] - Koning [[Karel VI van Frankriek]] kump biena umme in een braand dee uutbrek bie een feesmaol. * 't Prinsdom [[Oranje (vorstendom)|Orange]] geet over in hanen van de femilie Châlon. == Geboren == * ... == Esturven == * ... [[Kategorie:14e eeuw]] n09qhsev5o8b0wqxof0fz73bjhxhyya 0 3024 267245 255608 2013-05-10T23:22:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[13e eeuw]] – [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1389]] – [[1390]] – [[1391]] – [[1392]] – [[1393]] – [[1394]] – [[1395]] – [[1396]] – [[1397]] – [[1398]] – [[1399]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1394''': == Gebeurtenissen == * [[13 september]] - De joden wonnen uut Frankriek verdreven op bevel van [[Karel VI van Frankriek|Karel VI]] * [[Tegenpaus Benedictus XIII|Benedictus XIII]] wörd [[tegenpaus]]. * De stad [[Seoul]] wörd heufstad van [[Korea]] == Geboren == * [[Johannes Gutenberg]], ene van de uutvienders van de [[boekdrokkuns]] * [[4 meert]] - [[Hendrik de Zeevaorder]] == Esturven == * ... [[Kategorie:14e eeuw]] q9qwvefv6lyhx4g1brh0ke9y2godcgd 0 3025 267246 255761 2013-05-10T23:22:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1395''': == Gebeurtenissen == *Der kump een einde an 't Huus Capet-Anjou in [[Hongaarnlaand|Hongerije]] *[[Huitzilihuitl]] wördt [[hueyi tlahtoani]] van de [[Azteken]]. == Geboren == * [[11 jannewaori]] - Michelle van Valois (1395-[[1422]]), deerne van Karel VI, koning van Frankriek, en eerste echgenote (∞ juni [[1409]]) van [[Filips de Goeie]] * Guido, genaamd Pietro, genaamd Fra Angelico, te [[Florence (stad)|Florence]], Italiaanse schilder == Uut de tied == *[[Acamapichtli]] [[Kategorie:14e eeuw]] g5vkh8t5b2gdgwr9tsp3kqtwm4rkg7b 0 3026 276374 267247 2014-08-22T15:49:58Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[13e eeuw]] – [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1391]] – [[1392]] – [[1393]] – [[1394]] – [[1395]] – [[1396]] – [[1397]] – [[1398]] – [[1399]] – [[1400]] – [[1401]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1396''': == Gebeurtenissen == * [[25 september]] - Bie de “Kruustoch van Nikópolis”, tegen de Osmaonse Turken dee 't koninkriek Hongarije bedreigen, wörd [[Jan zonder Vrees]], de troonopvolger van [[Bourgondië]], ontvoerd. Zien vaor [[Filips de Stoute]] möt veul losgeld betaolen. * 't [[Waddenailaand]] [[Amelaand]] kump an de graof van Hollaand. 't Zal laoter ([[15e eeuw]]) ressorteren onder de heerlijkheden van de heren Cammingha te [[Liwwadden (stad)|Leeuwarden]]. * Graof Albrecht van Hollaand laand bie [[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]] en verslaot de Friezen bie [[Schoterziel]]. == Geboren == * ... == Esturven == * ... [[Kategorie:14e eeuw]] czea2j9pwpzrree817n5tif2euvham9 0 3027 267248 255759 2013-05-10T23:22:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1397''': == Gebeurtenissen == * Deur de [[Unie van Kalmar]] wonnen heel [[Scandinavië]] rond ene trone verenig, mit Margarete Valdemars deerne as vorstinne. * Zeevaorders uut [[Portugal]] bereiken de [[Kenarische Eilanen]]. * Gevaert Everaertszoon van Doerne draag 't Huus te Deurne op an de hertoginne van Braobant en ontvangt 't in leen weerumme. * Een grote stadsbraand verrineweert [[Bergen op Zoom]]. == Geboren == * Paolo di Dono, ofwel [[Paolo Uccello]], te Pratovecchio, Italiaanse schilder. * [[Johann Gutenberg]], uutviender van de [[boekdrokkuns]] in [[Europa (continent)|Europa]]. * [[21 febrewaori]] - [[Isabella van Portugal]] == Uut de tied == * [[1 september]] - [[Francesco Landini]] (72), Italiaanse compenis [[Kategorie:14e eeuw]] cif3b6oeay5tdi63etfkgpiz7d3x6ps 0 3028 267249 255758 2013-05-10T23:23:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[13e eeuw]] – [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1393]] – [[1394]] – [[1395]] – [[1396]] – [[1397]] – [[1398]] – [[1399]] – [[1400]] – [[1401]] – [[1402]] – [[1403]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1398''': == Gebeurtenissen == * 't Glendalough klooster in Wicklow Ierlaand wörd verwoes * 't Stecknitz kenaol wörd an-elegd. Dit is een vrog veurbeeld van de anleg van waoterwegen in Europa * Tweede toch van graof Albrecht van Hollaand. Geheul Frieslaand wönnen onderwarpen an 't graofelijke gezag * De [[Duutse Orde]] verovert [[Gotlaand]] op de [[Vitaliënbreurs]] == Geboren == * ... == Esturven == * [[31 jannewaori]] - Keizer [[Suko van Japan]] (63), de darde van de Noord-Ashikaga Pretendenten * [[21 september]] - [[Hongwu]] (69), [[keizer]] van [[Chinese keizerriek|China]] en oprichter van de [[Ming-dynastie]] * [[3 december]] - [[Gerard Zerbolt van Zutfent]], ien van de eerste [[Breurs van 't Gemiene Lèven]] [[Kategorie:14e eeuw]] gtch08c0qenv53t5i9oi7j74ipskza6 0 3029 267250 255756 2013-05-10T23:23:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[13e eeuw]] – [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1394]] – [[1395]] – [[1396]] – [[1397]] – [[1398]] – [[1399]] – [[1400]] – [[1401]] – [[1402]] – [[1403]] – [[1404]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1399''': == Gebeurtenissen == * Noen de wettige vors [[Richard II van Engelaand|Richard II]] Plantagenet is of-ezet, volg zien neve Hendrik van Lancaster hum op as [[Hendrik IV van Engelaand]] == Geboren == * ... == Esturven == * [[3 februari]] - [[Jan van Gent]] (59) [[Kategorie:14e eeuw]] svm8sc8v7lifwgqwf6yrl4qsj5mnvfa 14 3031 255714 252050 2013-03-11T10:26:16Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 131 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5610183]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|21st century}} [[Kategorie:Eeuw]] ife3wgfpj9f5dm6alk4xwj34ngtjppd 14 3032 265976 260559 2013-05-10T16:04:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Centuries}} [[Kategorie:Geschiedenis naor periode]] [[Kategorie:Tied]] q7wk8a7ugqle8rdmk8onwmpygst09nc 0 3033 267260 255721 2013-05-10T23:24:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1400''': == Gebeurtenissen == * De bouw van de kattedraal van [[Lincoln]] in [[Engelaand (regio)|Engelaand]], mit zien twee westtoorns en zien zwaore vieringtoorne, wonnen voltooid. * Mariano Taccola van [[Siena]] ontwarp een dubbelloops [[kattepult]] as een verbetering van de ouwe Romeinse [[ballista]], de Trebuchet. * De [[bisschop]] van [[Münster]] beleent de breurs Haje en Boele [[Addinge|Addinga]] mit de heerlijkheid [[Westerwolde]]. == Geboren == *... == Esturven == * [[14 febrewaori]] - [[Richard II van Engelaand]] (33) [[Kategorie:14e eeuw]] [[Kategorie:15e eeuw]] 27cvkieqxbb8swxae1xi7vm80nxsddh 0 3034 267261 255690 2013-05-10T23:25:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1401''': == Gebeurtenissen == * Aart Stamelaert wonnen [[schepen]] van [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]] (tot [[1444]]) en is in [[1425]] lid v.d. Soevereine Raod van Braobant. Hij trouw mit Dirxen van Oss. * [[Bagdad]] wonnen eplunderd deur [[Mongolen]] == Geboren == * [[Jacoba van Beieren]] * [[27 oktober]] - [[Catharina van Valois]] * [[21 december]] - [[Tommaso Masaccio]], Italiaanse schilder == Uut de tied == *... [[Kategorie:15e eeuw]] nea5j5dez1eun79vf1phw9z8xm8j1oa 0 3035 267262 255909 2013-05-10T23:25:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1380-1389]] – [[1390-1399]] – [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1397]] – [[1398]] – [[1399]] – [[1400]] – [[1401]] – [[1402]] – [[1403]] – [[1404]] – [[1405]] – [[1406]] – [[1407]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1402''': == Gebeurtenissen == * Slag bie [[Ankara]] in [[Anatolië]]. [[Sultan]] Bajezid I wörd verslaogen deur [[Timoer Lenk]] en gevangen eneumen. * Reinoud IV ([[1365]]-[[1423]]) volg zien breur Willem I as hertog van Gelre op. == Geboren == * [[28 april]] - [[Nezahualcoyotl]], [[Azteken|Azteeks]] dichter en koning van [[Texcoco]]. == Esturven == * [[3 september]] - [[Gian Galeazzo Visconti]] (51), eerste hertog van Milaan [[Kategorie:15e eeuw]] 3cjmiuv0x6oe7uoeouzh2vzvxgxhhoq 0 3036 267263 255694 2013-05-10T23:25:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1380-1389]] – [[1390-1399]] – [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1398]] – [[1399]] – [[1400]] – [[1401]] – [[1402]] – [[1403]] – [[1404]] – [[1405]] – [[1406]] – [[1407]] – [[1408]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1403''': == Gebeurtenissen == * 't Braobanse Leen kump an 't geslach [[Huus van Nassau|Nassau]] deur 't [[huwelijk]] van Johanna van Polanen mit Engelbrecht I van Nassau. * Eerste pepiermeule ebouwd in de buurte van Hoey in de [[zujelijke Nederlanen]] == Geboren == * [[11 jannewaori]] - [[Jan IV van Braobant]], Hertog van Braobant en Limburg. == Uut de tied == *... [[Kategorie:15e eeuw]] q8v5rf4uw4oedggx23dvync3fdwalwc 0 3037 267264 255915 2013-05-10T23:25:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1380-1389]] – [[1390-1399]] – [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1399]] – [[1400]] – [[1401]] – [[1402]] – [[1403]] – [[1404]] – [[1405]] – [[1406]] – [[1407]] – [[1408]] – [[1409]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1404''': == Gebeurtenissen == * [[17 oktober]] - [[Paus Innocentius VII]] ekeuzen as [[Paus]]. * Willem VI volg Aalbert op as graof van Hollaand. * [[19 november]] - [[Sint-Elisabethsvleud]], overstromingen in Zeelaand en Vlaonderen. == Geboren == * [[18 februari]] - [[Leone Battista Alberti|Leon Battista Alberti]], Italiaons bouwmeester (* [[1472]]) * [[25 juli]] - [[Filips van Saint-Pol]], hertog van Braobant en Limburg == Esturven == * [[27 april]] - [[Filips de Stoute]] (1356-1404), de grote Hertog van [[Bourgondië]]. * [[1 oktober]] - [[Paus Bonifatius IX]] (48), ([[paus]] van 1356 tot 1404) * [[16 december]] - [[Albrecht van Beieren]] (68), graof van Hollaand, [[Henegouwen]] en [[Zeelaand]]. [[Kategorie:15e eeuw]] go6eiaklyudul95rl603lxasiwg2bwg 0 3038 267265 255897 2013-05-10T23:25:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1380-1389]] – [[1390-1399]] – [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1400]] – [[1401]] – [[1402]] – [[1403]] – [[1404]] – [[1405]] – [[1406]] – [[1407]] – [[1408]] – [[1409]] – [[1410]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1405''': == Gebeurtenissen == * [[Šamorín]] krieg stadsrechen. * De steden [[Bern]] en [[Neuchâtel]] gaon een verbond an. * De Chinese eunuch-admiraol [[Zheng He]] leid een vloot van 62 jonken en meer as 100 kleinere schepen, mit in totaol ongeveer 28.000 bemanningsleden, naor 't vere [[Calicut]] in [[India|Zuud-Indië]]. == Geboren == * [[18 oktober]] - Aenea Silvio beter bekend as [[Paus Pius II]] * [[Thomas Malory]] - waorschienlijke daotum. == Esturven == * [[14 februari]] - [[Timoer Lenk]] (Tamerlan) (69), [[Mongolen|Mongools]] monarch en veroveraar * Frans dichter [[Eustache Deschamps]] (59) * [[21 meert]] - [[Margaretha van Male]] (54), hertogin van [[Bourgondië]], gravin van [[Vlaonderen]], [[Nevers]], [[Rethel]] en [[Artois]] en hertogin van Braobant en Limburg. * [[Shamar Khachö Wangpo]], [[Shamarpa]] == Uut-ebröch == * Vrogge [[feminisme|feminste]] [[Christine de Pisan]] schrief ''Het boek van de stad der vrouwen'' * ''[[Bellifortis]]'' van [[Konrad Kyeser]] (boek over kriegstechniek) [[Kategorie:15e eeuw]] mtb0iaoo0elbkomoe16h94r11alvl8i 0 3039 267266 255898 2013-05-10T23:25:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1380-1389]] – [[1390-1399]] – [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1401]] – [[1402]] – [[1403]] – [[1404]] – [[1405]] – [[1406]] – [[1407]] – [[1408]] – [[1409]] – [[1410]] – [[1411]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1406''': == Gebeurtenissen == * [[Chinese keizerriek|China]] bezet [[Vietnam]] en overheers 't laand (tot [[1428]]) * [[Paus Gregorius XII|Gregorius XII]] wörd paus in [[Rome]] * [[Jacobus I van Schotlaand|Jacobus I]] wörd koning van [[Schotlaand]] * [[Pisa]] wörd verslaogen deur [[Florence]]. * Hieronymus van Praog eis de inbeslagnaome van alle karkelijk bezit. * Antoon van Bourgondië wörd hertog van Braobant. Hiermit is een veerdere stap ezet in de creasie van de [[Zeuventien Previncies]]. * Chinezen ontdekken Amerika (Columbus was dus neet de eerste). == Geboren == *... == Esturven == * [[1 september]] - [[Johanna van Braobant]] (84), Hertogin van Braobant en Limburg * [[6 november]] - [[Paus Innocentius VII]] (70), ([[paus]] van 1404 tot 1406) * [[Ibn Khaldun]] (74), Tunesisch geleerde. [[Kategorie:15e eeuw]] rc4xlahsvd6t11o0smzopufyw9otr3r 0 3040 267267 255883 2013-05-10T23:26:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1380-1389]] – [[1390-1399]] – [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1402]] – [[1403]] – [[1404]] – [[1405]] – [[1406]] – [[1407]] – [[1408]] – [[1409]] – [[1410]] – [[1411]] – [[1412]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1407''': == Gebeurtenissen == * [[Casi di San Georgio]], de eerste openbaore banke in [[Italië]] wonnen in [[Genua]] los-edaon. * [[23 november]] - Deur de meurd op Lodewiek, de hertog van Orléans, deur de mannen van [[Jan zonder Vrees]] breek der in [[Frankriek]] een burgeroorlog uut. == Geboren == *... == Esturven == *... [[Kategorie:15e eeuw]] bofukxy60x4gcp0o3pibj5ana8h85do 0 3041 267268 255882 2013-05-10T23:26:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1380-1389]] – [[1390-1399]] – [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1403]] – [[1404]] – [[1405]] – [[1406]] – [[1407]] – [[1408]] – [[1409]] – [[1410]] – [[1411]] – [[1412]] – [[1413]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1408''': == Gebeurtenissen == * [[Slag van Branham Moor]] * Paus [[Paus Benedictus XIII|Benedictus XIII]] van [[Avignon]] verklaorde de oorlog an zien tegenhanger, paus [[Paus Gregorius XII|Gregorius XII]] van [[Rome]] en wol mit zien troepen [[Rome]] binnentrekken. Zoveer kwam e neet, an-ezeen zien veurraoden op wanen to e [[Genua]] bereik had. == Geboren == *... == Esturven == *... [[Kategorie:15e eeuw]] lkkqjaw73c1z0gs8vlwzqntjcvfk4j7 0 3042 267269 255885 2013-05-10T23:26:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1380-1389]] – [[1390-1399]] – [[1400-1409]] – [[1410-1419]] – [[1420-1429]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1404]] – [[1405]] – [[1406]] – [[1407]] – [[1408]] – [[1409]] – [[1410]] – [[1411]] – [[1412]] – [[1413]] – [[1414]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1409''': == Gebeurtenissen == * [[Juni]] - Eerste huwelijk van [[Filips de Goeie]] mit Michelle van Valois ([[1395]]-[[1422]]), deerne van Karel VI, koning van Frankriek. * De [[Chinese keizerriek|Chinezen]] begeren en bevechten de heerschappie in Malakka ([[Maleisië]]). * [[Paus Gregorius XII]] wörd deur 't [[Concilie van Pisa]] of-ezet, gelieke zien revaol in [[Avignon]], [[Paus Benedictus XIII]]. Zee protesteren echter tegen hullie ofzetting. 't Concilie kies uuteindelijk [[Paus Alexander V|Alexander V]] as nieje [[paus]] zodat de karke tiedelijk mit liefs dreje heilige vaors op-escheep zit. == Geboren == *... == Esturven == *... [[Kategorie:15e eeuw]] sakozkunp80mdfqyuf204ud1p3udunb 0 3043 291569 291549 2016-11-07T14:50:59Z Wwikix 13678 /* Buten dizze webstee */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Palthehof.JPG|300px||thumb|right|'t Museum Palthehof op [[Ni'jlusen]].]] 't '''Museum Palthehof''' is een [[Muzijom|museum]] in 't [[Oaveriessel|Oaveriesselse]] dörp [[Ni'jlusen]], daor a'j kunt leren oaver de geschiedenis van dizze plaatse. 't Museum is in 1998 opend deur de ''Historische Vereniging "Ni'jluusn van vrogger"''. De verieniging 'ef sinds de oprichting in 1982 hiel wat olde spullen eschunken ekregen, die as now in 't museum te bezichtigen bint. 't Museum is enuumd naor de femilie Palthe, die töt 1928 laandbezitters op Ni'jlusen waren. 't Stiet veur 't an de zuudkaante van 't dörp elegen [[Palthebos]], vrogger bezit van dizze femilie. In 't museum vien ie de inventarissen van allerhaand ambachteleke bedriefies, boerengerak, huusholdeleke veurwarpen en kleraosie. D'r is een grote verzaomeling spullen van de op [[Den Hulst]] op-erichte fietsenfebriek Union. D'r bint een schoelklassien, een boerenkeuken en een 'mooie kamer' in-ericht. Ok bint er onder aandere maquettes te bekieken van een Ni'jluseger [[boerderie|boerderi'je]] en een schip det vrogger mit [[törf]] deur de [[Dedemsvaort (kenaal)|Dedemsvaort]] gunk. Naost de vaste tentoonstellings hef 't museum alle jaoren een aandere lösse tentoonstelling. D'r bint wisseltentoonstellings ewest oaver schoelspullen, de Union, marklappen en letterdoeken, olde en ni'je blikken en trommels, en nog zo wat onderwarpen. <gallery> Ofbeelding:Ni'jluusn_van_vrogger.jpg|Tiedschrift van de Historische Vereniging "Ni'jluusn van vrogger" </gallery> ==Buten dizze webstee== * [http://www.palthehof.nl/ De webstee van 't Museum Palthehof] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Museum]] [[Kategorie:Oaveriessel]] [[Kategorie:Dalsen]] js4u8mac9x2tnkyi1dmtrqbtlkxxpc4 6 3044 153871 9331 2010-07-08T18:57:52Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] wikitext text/x-wiki Scan veurkaant Harm Boer'nlèv'n an de Riest {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] h7739z69y2yjc6p96uivymdt0kpftra 0 3045 267290 255886 2013-05-10T23:31:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1432''': == Gebeurtenissen == * De [[Portugal|Portugezen]] gaon op de [[Azoren]] an laand. * [[Kham Tam Sa]] volg zien breur [[Kong Kham]] op as 7e koning van [[Lan Xang]] * [[Lue Sai]] volg zien breur Kham Tam Sa op as 8e koning van Lan Xang. * [[Filips de Goeie]] reup veur 't eers vertegenwoordigers van de stanen in zien gewesten in Brussel bie-ene. Dit [[Hof van Hollaand]] zal uutgreuien tot [[Staoten-Ginneraal]]. == Geboren == * Jean-Baptiste Cibo (1432-1492), de laotere [[Paus Innocentius VIII]] (r. 1484-1492). == Uut de tied == * ... [[Kategorie:15e eeuw]] clb1mpc7mdoytt3d1w30efff47j46i5 0 3046 267291 255888 2013-05-10T23:31:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1410-1419]] – [[1420-1429]] – [[1430-1439]] – [[1440-1449]] – [[1450-1459]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1428]] – [[1429]] – [[1430]] – [[1431]] – [[1432]] – [[1433]] – [[1434]] – [[1435]] – [[1436]] – [[1437]] – [[1438]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1433''': == Gebeurtenissen == * [[Khai Bua Ban]] volg [[Lue Sai]] op as 9e koning van [[Lan Xang]]. == Geboren == * [[10 november]] - [[Karel de Stoute]], hertog van [[Bourgondië]] == Esturven == * [[Lue Sai]] de 8e koning van Lan Xang pleegde zelfmoord in de peleistunen. * [[14 augustus]] - [[João I]] (76), koning van [[Portugal]] [[Kategorie:15e eeuw]] of4w690t4rwx0c4o1iadzmp4w1kz9j9 0 3047 267292 255887 2013-05-10T23:31:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1410-1419]] – [[1420-1429]] – [[1430-1439]] – [[1440-1449]] – [[1450-1459]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1429]] – [[1430]] – [[1431]] – [[1432]] – [[1433]] – [[1434]] – [[1435]] – [[1436]] – [[1437]] – [[1438]] – [[1439]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1434''': == Gebeurtenissen == * [[30 mei]] - [[Slag bie Lipany]] * [[Władysław III van Polen|Władysław van Varna]] wörd koning Władysław III van [[Polen]] == Geboren == * ... == Esturven == * ... [[Kategorie:15e eeuw]] c6fse447u0c9ae8ykjsoxg360fdjhp5 0 3048 255878 253003 2013-03-11T10:30:44Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 109 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6362]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1435''': == Gebeurtenissen == * [[21 september]] - [[Vrede van Atrecht]] tussen [[Karel VII van Frankriek]] en [[Filips de Goeie]], dit betekent 't eind van de Engels-Boergondische samenwaarking. == Geboren == * [[Andrea del Verrocchio]], Italiaanse kunstenaar uut de vrogge [[renaissance]] == Uut de tied == * [[15 september]] - [[John, Duke of Bedford]] (46), daarde jong van koning [[Hendrik IV van Engeland|Hendrik IV van Engelaand]] en Regent van Frankriek veur [[Hendrik VI van Engelaand|Hendrik VI van Engeland]] [[Kategorie:15e eeuw]] 5hp2mqyiiyofmlgt97a6lgh3ilked50 0 3049 267293 255877 2013-05-10T23:31:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1410-1419]] – [[1420-1429]] – [[1430-1439]] – [[1440-1449]] – [[1450-1459]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1431]] – [[1432]] – [[1433]] – [[1434]] – [[1435]] – [[1436]] – [[1437]] – [[1438]] – [[1439]] – [[1440]] – [[1441]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1436''': == Gebeurtenissen == * [[Kham Keut]] volg [[Khai Bua Ban]] op as 10e koning van [[Lan Xang]]. Hij wonnen deur prinses [[Keo Phim Fa]] op de trone ezet. == Geboren == * [[Isabella van Bourbon]], moor van [[Maria van Bourgondië]] == Esturven == * [[9 oktober]] - [[Jacoba van Beieren]] (35) == Uut-ebröch == * In [[Venetië]] kump 't Cononici haandschrif gereed mit warken van onder aandere [[Guillaume Dufay|Dufay]] en [[Gilles Binchois|Binchois]]. (Waorschienlijke daotum). [[Kategorie:15e eeuw]] ti7qwfzgo1vdqwy76sz9h0lxpbirvrw 0 3050 267294 255754 2013-05-10T23:31:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1437''': == Gebeurtenissen == * [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]] hef 16.000 inwoeners (an 't einde 13e eeuw wanen 't der 8.000). == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[9 december]] - [[Sigismund van 't Heilige Roomse Riek|Sigismund van Luxemburg]] (69), keizer van 't [[Heilige Roomse Riek]]. [[Kategorie:15e eeuw]] n2bzw69h6dy9twilwaig6zy4dzy5yjg 0 3051 267295 255968 2013-05-10T23:31:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1410-1419]] – [[1420-1429]] – [[1430-1439]] – [[1440-1449]] – [[1450-1459]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1433]] – [[1434]] – [[1435]] – [[1436]] – [[1437]] – [[1438]] – [[1439]] – [[1440]] – [[1441]] – [[1442]] – [[1443]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1438''': == Gebeurtenissen == * [[1 jannewaori]] - [[Albert II van Habsburg]] wörd [[Könning (titel)|Koning]] van [[Hongarije]]. * 't [[Concilie van Bazel]] wörd naor Ferrara verplaots. * Koningin [[Keo Phim Fa]] volg [[Kham Keut]] op as 1e koningin van [[Lan Xang]] * Nao korte tied op de trone wörd koningin Keo Phim Fa saomen mit heur echgenoot dood-emarteld. Der ontsteet een verwarde toestaand in Lan Xang. 't Interregnum zal tot [[1441]] duren. == Geboren == * ... == Esturven == * ... [[Kategorie:15e eeuw]] tstvtrebygwql0y9puvbyq5l4gvd1ac 0 3052 267296 255966 2013-05-10T23:32:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[14e eeuw]] – [[15e eeuw]] – [[16e eeuw]] |----- | align="center" | [[Decennia]]: [[1410-1419]] – [[1420-1429]] – [[1430-1439]] – [[1440-1449]] – [[1450-1459]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1434]] – [[1435]] – [[1436]] – [[1437]] – [[1438]] – [[1439]] – [[1440]] – [[1441]] – [[1442]] – [[1443]] – [[1444]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1439''': == Gebeurtenissen == * 't [[Concilie van Bazel]], krek veurig jaor naor [[Ferrara]] verplaots, wörd noen in Firenze ([[Florence]]) ehouwen. * In [[Leuven]] begin de bouw van 't [[stadhuus]]. == Geboren == * ... == Esturven == * ... [[Kategorie:15e eeuw]] spgkh3zel8ch8rwkkq2zxa9lc8vd5jx 8 3054 9366 2006-07-10T14:22:01Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Allinnig veur ambtenaoren b5mbfd0fsy5eo2e1k424ihsr031fq2u 8 3055 82363 37148 2008-09-13T21:32:43Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Disse functie is allinnig beschikbaor veur beheerders dee de "burokraot"-staotus hem.<br />Veur de veurweerden um burokraot te wonnen zie [[{{ns:4}}:Anmelden as beheerder|anmelden as beheerder of burokraot]]. iosmlyz8o38yoa44t1d08ilf78bupk5 0 3057 9418 2006-07-10T15:15:13Z Servien 7 Titel van [[Fraise elf Steden]] ewiezigd naor [[Friese elf steden]]: tekse is ommezet in 't Stellingwarfs wikitext text/x-wiki #redirect [[Friese elf steden]] t9tit8fr5kc0gem6g753d208o6axue0 0 3058 265207 255749 2013-05-09T23:15:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Stad_en_lande_koart.JPG|right|250px|thumb|Gewest Stad en Lande in 1658]] '''Stad en Lande''' is de oale noam veur de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] dij tot loat in de 19e aiw tou bruukt wuir. De noam is ontstoan dou de [[Grunnen (stad)|Stad]] en de [[Ommelanden]] noa de [[reduksie van Grunnen]] soamen as zeuvende gewest toutraden bie de [[Republiek der Verenigde Nederlanden|Republiek]]. Tot de 19e aiw tou bestonden der grode tegenstellens en spannens tuzzen de Stad en de Ommelanden. Dou dizze deur ainhaidsgevuil tiedens de Franse bezetten vot gongen wuir de noam Grunnen ook akseptoabel veur t gebied boeten de Stad om. ==Koarel V== In [[1536]] woz [[Koarel V]] Grunnen tou te vougen aan zien "kolleksie" Nederlaandse gebieden. Hai vougde Stad en omliggende gebieden soamen tot n provìnzie, dij paart wuir van t [[Bourgondische Kreits|Boergondische kraitsen]]. De nije provìnzie kreeg n bestuur, woarbie de positsie van de Stad dominant was (bleef). n Waarkelke ainheid wuir de provìnzie anders nait. ==De Opstand== Noa Karel t der tou deed, wuir hai in de Nederlanden opgevolgd deur zien zeun [[Filips II van Spanje|Filips II]]. Dij opvolgen wuir in Grunnen in eerste ploats naauwlieks opmaarkt. De weerstand dij t regime van Filips mit noame op religieus terrain opruip was veur de [[Ommelanden]] n meugelkhaid om zoch tegen de Stad of te zetten. Woar de Stad zoch nog wel vinden kon in de [[Pacificaotie van Gent|Passifikoatsie van Gent]], moz zai waainig hebben van de [[Unie van Utrecht|Unie van Oetrecht]]. De Ommelanden doarntegen zagen in de Unie n uutlezen kaans om zoch van t stedelke juk te bevraiden. {{DEFAULTSORT:Stad En Lande}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geschiednis van Grunnen]] e13y00i6vtfdrk8cy3jw7qmn8gp4ohf 6 3059 128147 9453 2009-12-01T21:16:58Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] j2o41jsloigg7fy4dw3i1oh5jfbpf0r 0 3060 9462 2006-07-10T20:39:44Z Dinsdagskind 46 redirect wikitext text/x-wiki #redirect [[Grunnen]] 2yalqof4408421baen3gjbfvrk4fps8 0 3061 33794 9475 2007-04-19T14:49:59Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Grunnen (provìnzie)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grunnen (provìnzie)]] kxd9te74ezdebruuxkx9kz9g84b6c3y 0 3062 9476 2006-07-11T06:11:50Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Grunnen (stad)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grunnen (stad)]] o3ac9i1r8r57x574ut2boeol25txfsn 0 3063 264782 255643 2013-05-06T21:47:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Osmerus mordax (line art).jpg|thumb|250px|Spiering]] De '''spiering''' ([[Latien]]: ''Osmerus eperlanus'') beheurt tot de femilie van de spieringen (''Osmeridae''). Vrogger worde der veural evist op spieringen in de [[Zujerzee]] (wat noen 't [[Iesselmeer]] is) deur [[Veluwe|Veluwse]] vissers uut [[Harderwiek]], [[Bunsjote|Bunschoten]] en are plekken die an de zee laggen, noen worren spieringen niet zo vaak meer egeten. == Algemeen == Disse [[vissen (dieren)|vis]] komt veur in zowel zeut as zout [[waoter]] en is een echte scholevis. Hie houdt van grote open waoters zoas 't [[Iesselmeer]], mar komt oek in de [[Amsterdam]]se grachten veur. Een zoutwaoterspiering wort tot 30 cm lang en 8 jaor oud terwiel de zeutwaoterspiering meestentieds niet ouwer as 3 jaor wort en niet langer as 14 cm. De spiering is 't typesoort veur de femilie ''Osmeridae''. Veural in [[Frankriek]] en [[Spanje]] geldt de spiering as een delicatesse. De spieringen worden licht efrituurd en mit kop en al egeten. == Ekelogische betekenis == Veur de voortplanting trekt de spiering in scholen de [[revier]]en op. De spiering is bezig mit een terugkeer; deur de overbevissing op baors en snoekbaors is der volop ruumte veur de spiering. Umdat de spiering vergeliekbaore umstandigheden neudig het veur are [[annedroom|annedrome]] soorten, is de spiering een goed meetinstrement um te zien of de umstandigheden eschikt bin veur soorten as de [[zalm]], [[fint]] en [[zeeforel]]. De populaotie in de [[Schelde]] en langest de [[Zeelaand|Zeeuwse]] kust is verdwenen. De zoutwaoterspiering komt veural veur in de [[Waddenzee]] en in de [[Ems (revier)|Eems]]-[[Dollart|Dollard]]-trechtermond. In [[Verienigd Keuninkriek|Engeland]] kwam de spiering terug naodat 't zuurstofgehalte van 't waoter verbeterde. == Nedersaksisch == * [[Veluws]]: ** ''spiering'' ([[Putten]]) ** ''spierik'' ([[Nunspeet]]) {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Vis]] f7zfe0blddfatpc80s47qt0zs8ncp2k 6 3064 153567 9498 2010-07-04T16:05:44Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}; [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu]] sorteerd as "Finkers, Herman" wikitext text/x-wiki van nl-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Finkers, Herman]] 1zjrtok104ggio74ddc5dotcrd65ztn 0 3065 265418 255646 2013-05-10T13:59:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Baas Boppe Baas''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]] veur: ''baos boven baos'') was een Friese [[regiosoap|dramaserie]] van bedaenker en regisseur [[Steven de Jong]]. Van [[2001]] tot [[2005]] wodde de serie, bestaonde uut ofleverings van 30 menuten, uutzunnen deur [[Omrop Fryslân]]. Baas Boppe Baas gong over de konservatieve ''pater familias'' Beant Baas (espeuld deur: Rense Westra) en zien meer veuruutstrevende femilie. Beant het roggeklachten en zit in de WAO. Hi'j is wel aktief as heufdredakteur en [[kolumnist]] van de [[krante|dörpskraante]]. Beant is trouwd mit Joukje (espeuld deur: Hilly Harms). Zeune Sjoerd (espeuld deur: Thijs Feenstra), schoondochter Talieta (espeuld deur: Meriyem Manders) en heur dochtertien Cynthia (espeuld deur: Thirza Koopmans) wonen ok in et huus van Beant en Joukje. Sjoerd is [[dieredokter]] en het zien praktiek an huus. [[Deern|Dochter]] Afke (Lianne Zandstra) woont in et westen van et laand en komt altemet op bezuuk. Bennie (speuld deur: Wybe Bruinsma) is de buurjongen van de femilie Baas. Hi'j is krekt as Beant stamgast van et dörpskefé. De eerste serie wodde vanof [[13 november]] [[2001]] uutzunnen. De in [[december]] uutzunnen ofleverings wodden mit 130.000 kiekers uutzonderlik goed bekeken. D'r kwam ok een twiede en dadde serie en in et seizoen [[2004]]-[[2005]] volgde de vierde en laeste serie. Vanof [[november]] [[2004]] wodde de dramaserie mit ondertiteling uutzunnen deur [[Oaveriessel|Overiesselse]] regionaole omroep [[RTV Oost]] en laeter ok deur [[BVN]], de Nederlaanse en Vlaamse omroep in et butenlaand. In de [[zoemer]] van [[2005]] wodde de serie ok op 'e laandelike [[tillevisie]] (Nederlaand 1) uutzunnen. De serie Baas Boppe Baas geldde ok as veurbeeld veur inkelde dialektseries as de [[Tweants|Twentse]] serie [[Van Jonge Leu en Oale Groond]] en de [[Limbörgs|Limburgse]] serie [[De Hemelpaort]]. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Tillevisiepergramme van een regionaole omroep]] [[Kategorie:Frieslaand]] eroql4jend5blidmmm8e3ji4cw7ie1a 10 3066 284577 284576 2016-05-18T20:58:01Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = {{{noam}}} | heufdruumte1_1 = {{{ofbeelding vlage}}} | heufdruumte1_2 = {{{ofbeelding woapen}}} | heufdruumte2_1 = [[Vlagge van {{{kortnoam}}}]] | heufdruumte2_2 = [[Wapen van {{{kortnoam}}}]] | ofbeelding-kompleet = {{{ofbeelding}}} | caption = | subkop1 = Informasie | head1_1 = [[Heufdstad]] | item1_1 = {{{heufdstad}}} | head1_2 = Grootste stad{{#if:{{{grootste stad|}}} }} | item1_2 = {{#if:{{{grootste stad|}}}|{{{grootste stad|}}} }} | head1_3 = [[Gouverneur]]{{#if:{{{gouverneur|}}} }} | item1_3 = {{#if:{{{gouverneur|}}}|{{{gouverneur|}}} }} | subkop2 = Geografie en bevolking | head2_1 = Oppervlak | item2_1 = {{{opp}}} [[Vierkante kilometer|km²]] | head2_2 = [[Bevolking|Inwoeners]]{{#if:{{{bevolkensdichtte|}}}|<br />- Bevolkensdichtte}} | item2_2 = {{#if:{{{inwoner|}}}|{{{inwoner}}} }}{{#if:({{{doatum|}}}| <small> ({{{doatum|}}})</small> }}{{#if:{{{bevolkensdichtte|}}}|<br /> - {{{bevolkensdichtte}}} inw./km²}} | head2_3 = {{CoordinateSYSTEM|BE}} | item2_3 = {{Coordinate |article=/ | text={{#if: {{{breedtegroad|}}}|DM}}|NS={{{breedtegroad|}}} |EW={{{lengtegroad|}}} |type=adm1st |region={{{region|BE}}}|name={{{noam|{{PAGENAME}}}}}}} | head2_4 = Tiedzaone{{#if:{{{tiedzaone|}}} }} | item2_4 = {{#if:{{{tiedzaone|}}}|{{{tiedzaone|}}} }} | voot = Webstee <small>{{{Webstee}}}</small> | ofbeelding2 = {{{ofbeelding2|}}} | caption2 = }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 2gsvgnd3017ksghgcln108j2u8te4bt 0 3067 278165 255644 2015-03-13T14:44:43Z Cycn 1607 huidig provinciewapen wikitext text/x-wiki {{TabProvBelg | noam = Antwaarp | ofbeelding vlage = [[Bestaand:Flag of Antwerp.svg|125px|Vlagge van Antwaarp]] | ofbeelding woapen = [[Bestaand:Wapen van de provincie Antwerpen.svg|125px|Woapen van Antwaarp]] | kortnoam = Antwaarp | heufdstad = [[Antwerpen (stad)|Antwaarp]] | opp = 2.867 | inwoner = 1.688.493 | doatum = 1 jannewoari 2006 | bevolkensdichtte = 589 | breedtegroad = 51/13//N | lengtegroad = 4/25//E | region = BE-VAN | ofbeelding = [[Bestaand:BelgiumAntwerp.png|Locatie van de provincie Antwerpen|260px|Lokatie van Antwaarp in Belgie]] | Gouverneur = [[Cathy Berx]] | Webstee = [http://www.provant.be www.provant.be] }} De '''provìnzie Antwaarp''' is ain van de vief [[Vlaonderen|Floamse]] provìnzies en ain van de tiene van [[Belgie]]. Antwaarp grenst in t westen aan [[Oostfloandern]], in t oosten aan [[Limbörg (Belgie)|Belgisch Limbörg]], in t zuden aan [[Floams Broabant]] en in t noorden aan [[Nederlaand]]. De heufdstad is de lieknoamege stad [[Antwerpen (stad)|Antwaarp]]. De provìnzie bestait oet drij arrondisemìnten: [[Arrondissement Antwaarp|Antwaarp]], [[Mechelen]], [[Turnholt]]. In Antwaarp wordt t [[Antwaarps]] proat, n typisch dialekt binnen t [[Braobaans|Broabants]] == Geschiedenis == De provìnzie Antwaarp vindt zien oorsprong in de vrouge middelaiwen. t Oale [[Romeinse Riek|Reumse]] gebied [[Toxandrie]] wuir deur t Karolische keunengshoes opsplits in meerdere goen* (ook pagus nuimd). Zo ontstond ook t go '''Renensium''' dat ongeveer t gebied omvatte dat man nau kent as de provìnzie Antwaarp. <small>* ''uutsproken as go-en''</small> De belaankriekste Karolingische vorst, [[Karel de grete|Koarel de Grode]], verainde onder zien scepter n riek dat zoch oetrekde van de [[Atlantische oceaan|Atlantische Ozeoan]] en de [[Noordzee]] tot de [[Elbe]], de Midden-[[Donau]], Midden-[[Itoalie]] en de [[Ebro]]. Noa zien dood wuir t gebied in drij dailen verdaild (Verdun, 843): * Westfranzie, ten westen van de [[Schelde|Schelle]] * Lerraaine, tussen Schelle en [[Rijn|Rhain]] * Oostfranzie, ten oosten van de Rain Oostfranzie en Lerraaine verainden zoch in 925 en wuiren dou t [[Haileg Reumse riek]] nuimd. [[Renensium]] lag op n strategisch stee: aan de Schelle, tuzzen Westfranzie en t Duutse riek in. Doarom wuir t stadke Antwaarp verstaarkt mit n kestail. Dit ook omdat de [[graof|geven]] van Floandern aal machteger wuiren. Hierdeur wuir Antwaarp n [[markgraafschap|maarkgeveskop]], mit de maarkgeve as heufd. t Maarkgeveskop beston dou allend mor oet de stad [[Antwerpen (stad)|Antwaarp]] en n lutje gebied der om hìn. In 1106 kwam Renensiumm bie Leuven te heuren, dij zoch vanof t midden van de [[12e aiw]] Broabant nuimden. Binnen t heertogdom Broabant bleef t maarkgeveskop n ofzönderlk gebied. t Har n aigens stee in de zèntroaliseerde administroatise. Dizze wuir "Stoatenvergoadern" nuimd. In de [[15e aiw]] veranderde t politiek klimoat. Deur aarfnissen en oorlogen kwamen grode dailen, van wat nau Nederlaand en Belgie is, onder de heerskop van Boergondiers. Heur beleid kenmaarkte zoch deur zentralisoatsie. Dit bracht as biegevolg mit zoch mit, dat t regionoal bewustwezen ook aanwakkerd wuir. Dit bracht [[Maria van Boergonde]] tot de beslissen dat de Stoaten-Generoal nije privileges kreeg. Vanof 1482 gong t bewind over op de [[Habsburg|Habsbörgers]]. Onder heur gezag wuir de funksie gouverneur invouerd. In 1549 voardegde kaizer Koarel V de Sanksie oet, woarin t maarkgeveschop Antwaarp veur t eerst as ain van de 17 provìnzies vermeld wuir. Antwaarp bleef vertegenswoordegd in de Stoaten van Broabant en vanof 1565 wuir ook n "Permanente Deputoatsie" in t leven roupen. Dizze instellen was verantwoordelk veur t doagelks beleid, veural op finansjeel en fiskoal vlak. De Spoanse Furie en de val van Antwaarp (1585) harren de feitelke schaaiden tuzzen de Zudelke en Noordelke Nederlanden as gevolg. Antwaarp verveul tot n regionoal zentrum. Pas in 1713 muik de Vrede van Oetrecht n ìnde aan de Spoanse Aarfnisoorlog. Koarel VI wuir de eerste Oosterriekse vorst van de Zudelke Nederlanden. Even as de Spanjolen, waren de Oosterriekers absolutisten dij gain raiken mit de lokoale instellens heulen. Zai bestuurden de gebieden vanoet [[Wienen]]. Veural [[Jozef II]] drukde zien stempel op de Oosterrijkse Nederlanden deur t gebied te verdailen in negen kraitsen. De kraits Antwaarp omvatte, noast t maarkgeveskop, ook de [[Heerlijkheid Mechelen|heerlekhaid Mechelen]], dij tot dan tou n ofzönderlke enkloave vörmd har. De Stoaten bleven wel bestoan, mor de Deputoatsies wuiren ofschaft. Dizze indailen har anders gain laank leven kregen, den twij moanden loater, wuir t kaizerliek edikt opheven. In 1794 veroverden de [[Frankriek|Franse]] revolutsjonaire legers - dij n ìnde stelden aan t ''Régime Ancien'' - de Nederlanden. t Laand wuir verdaild in negen [[departement]]en. De tegenswoordege provìnzie antwaarp kreeg de noam ''Departement van de Twee Neten''. Van de oale instellens en veurrechten bleef dou niks over. In t noajoar van 1798 kwam t tot oetbarsten van woapend verzet, dij vernuimd wuir as ''de Boerenkrijg''. t Departement van de Twij Neten was t zentrum van dizze körtstondige verzetsaksies. Noa de instörten van t Franse kaizerriek (1814) wuiren de Noordelke en Zudelke Nederlanden veraind tot t [[Veraind Keunenkriek der Nederlanden]]. Dit was de eerste moal dat t tegenswoordege gebied Antwaarp de noam Antwaarp kreeg, de grenzen van de departementen bleven grotendails beholden. De provìnzies kregen de bevougdhaid heur aigense affeers te regeln via de [[Provinciaole Staoten|Provìnzioale Stoaten]]. Ook t doagelks bestuur, de [[Deputeerde Staoten|Deputeerde Stoaten]], wuir in ere hersteld. Vanof 1827 gruide t verzet tegen [[Keuneng]] [[Willem I van de Nederlanen|Willem I]]. Noa n woapende opstand ruip t Veurlopege Bewind in 1830 de onofhankelkhaid van t [[België|Keunenkriek Belgie]] oet. In 1831 wuir de grondwet ofkondegd, woarin de provìnzies as organisatorische en territorioale autoriteiten bevestigd wuiren. == Gemaintes == [[Bestaand:AntwerpenGemeenten.png|right|Gemaintes in Antwaarp]] {| |----- | valign="top" | 1. [[Aartselaar]]<br /> 2. [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]] ''(stad)'' <br /> 3. [[Arendonk]]<br /> 4. [[Baarle-Hertog]]<br /> 5. [[Balen (Antwerpen)|Balen]]<br /> 6. [[Beerse]]<br /> 7. [[Berlaar]]<br /> 8. [[Boechout]]<br /> 9. [[Bonheiden]]<br /> 10.[[Boom (België)|Boom]]<br /> 11.[[Bornem]]<br /> 12.[[Borsbeek]]<br /> 13.[[Brasschaat]]<br /> 14.[[Brecht (plak)|Brecht]]<br /> 15.[[Dessel]]<br /> 16.[[Duffel]]<br /> 17.[[Edegem]]<br /> 18.[[Essen (België)|Essen]]<br /> 19.[[Geel (stad)|Geel]] ''(stad)'' <br /> 20.[[Grobbendonk]]<br /> 21.[[Heist-op-den-Berg]]<br /> 22.[[Hemiksem]]<br /> 23.[[Herentals]] ''(stad)'' <br /> 24.[[Herenthout]]<br /> 25.[[Herselt]]<br /> 26.[[Hoogstraten]] ''(stad)'' <br /> 27.[[Hove]]<br /> 28.[[Hulshout]]<br /> 29.[[Kalmthout]]<br /> 30.[[Kapellen]]<br /> 31.[[Kasterlee]]<br /> 32.[[Kontich]]<br /> 33.[[Laakdal]]<br /> 34.[[Lier (België)|Lier]] ''(stad)'' <br /> 35.[[Lille (België)|Lille]]<br /> | valign="top" | 36.[[Lint (Antwarpen)|Lint]]<br /> 37.[[Malle]]<br /> 38.[[Mechelen (stad)|Mechelen]] ''(stad)'' <br /> 39.[[Meerhout]]<br /> 40.[[Merksplas]]<br /> 41.[[Mol (België)|Mol]]<br /> 42.[[Mortsel]] ''(stad)'' <br /> 43.[[Niel]]<br /> 44.[[Nijlen]]<br /> 45.[[Olen]]<br /> 46.[[Oud-Turnhout]]<br /> 47.[[Putte (Vlaomse gemiente)|Putte]]<br /> 48.[[Puurs]]<br /> 49.[[Ranst (gemiente)|Ranst]]<br /> 50.[[Ravels]]<br /> 51.[[Retie]]<br /> 52.[[Rijkevorsel]]<br /> 53.[[Rumst]]<br /> 54.[[Schelle]]<br /> 55.[[Schilde]]<br /> 56.[[Schoten (België)|Schoten]]<br /> 57.[[Sint-Amands]]<br /> 58.[[Sint-Katelijne-Waver]]<br /> 59.[[Stabroek (België)|Stabroek]]<br /> 60.[[Turnhout]] ''(stad)'' <br /> 61.[[Vorselaar]]<br /> 62.[[Vosselaar]]<br /> 63.[[Westerlo]]<br /> 64.[[Wijnegem]]<br /> 65.[[Willebroek]]<br /> 66.[[Wommelgem]]<br /> 67.[[Wuustwezel]]<br /> 68.[[Zandhoven]]<br /> 69.[[Zoersel]]<br /> 70.[[Zwijndrecht (België)|Zwijndrecht]] |} {{ProvBelg}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Antwaarp]] lxd79aalqo4gpvyef85v6gkkt9o5a67 0 3068 272019 264384 2013-12-09T16:55:24Z Droadnaegel 1133 ->wikidata wikitext text/x-wiki [[Image:Andrea S at Mazatlan 1.jpg|200px|thumb|Vissersboot in Griekenlaand]] '''Visserieje''' is een verzamelnaam veur alle menselijke activiteiten mit as doel organismen uut 't [[woater|water]] te haolen, zoas vissen, week- schaol- en schulpdieren, zoogdieren, algen en wieren. 't Doel hiervan is gedeeltelijk voedselveurziening (drekte en indrekte voedselveurziening) en gedeeltelijk as perduktiegrondstof (veur o.a. [[liem]]). De visserieje kan gebruukt worden as een bronne van inkomsten of as voedingsmiddel, de zogenaamde beropsvisserieje, of as recreatie, de [[vissen (sport)|sportvisserieje]]. In relatief veul lanen is de visvangst een belangrieke bronne van inkomsten. 't Andeel dät de visserieje deur middel van dierlijke eiwitten oplevert is ongeveer 18%, dit kan in därdewereldlanen zelfs oplopen tot meer as 30%. ==Nederlaanse visserieje== [[Image:Don Rodo V at Mazatlan 1.jpg|200px|thumb|Vissersboot]] De Nederlaanse visserieje is naor verschillende gezichtspunten in te delen: ===Perfessionaliteit=== * beropsvissers * sportvissers ===Vangstgebied=== * diepzeevisserieje (de oceanen) * noordzeevisserieje (vnl. mit grote boomkorkotters) * kustvisserieje (vnl. mit zogenaamde Eurokotters) * binnenvisserieje ([[Iesselmeer]] en binnenwaters) ===Vissoorte=== * de platvisvloot * de rondvisvloot * de [[genoat|gernaolenvloot]] * de schulpdiervisserieje (mossels, oesters, kokkels etc.) De belangriekste visseriejeplekken van 't laand bin: [[Breskens]], [[Arnemuun]], [[Vlissingen]], [[Yerseke]], [[Bruinisse]], [[Tholen]], [[Stellendam]], [[Goedereede]], [[Olddarp]], [[Scheveningen]], [[Katwiek]], [[Den Helder]], [[Oldeschild]], [[Den Oever]], [[Urk]], [[Harlingen (stad)|Harlingen]] en [[Zoltkamp]]. Belangrieke havens bint wieder [[Iemuun]], Kelienspläte en [[Laauwersoog|Lauwersoog]]. == Nedersaksisch == *[[Drèents]]: ''visserije'' (warkwoord = ''visken'', ''viskern'', ''vissen'') * [[Grunnegs]]: ''viskerij'' (warkwoord = ''angeln'', ''visken'') * [[Stellingwarfs]]: ''visseri'je'' (warkwoord = ''visken'') * [[Veluws]]: ''visserie(je) of visseri'j(e)'' (warkwoord = ''vissen'') [[Kategorie:Oost-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Vis]] dcbkbdruidgqcqfluv3gujv3r3s5qek 0 3071 276129 276128 2014-07-07T16:14:21Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{TabProvBelg | noam = Oostfloandern | ofbeelding vlage = [[Bestaand:VlagOostVlaanderen.png|125px|Vlage van Oostfloandern]] | ofbeelding woapen = [[Bestaand:WapenOostVlaanderen.jpg|130px|Woapen van Oostfloandern]] | kortnoam = Oostfloandern | heufdstad = [[Gent]] | opp = 2.982 | inwoner = 1.389.450 | doatum = 1 jannewoari 2006 | bevolkensdichtte = 466 | breedtegroad = 51///N | lengtegroad = 3/45//E | region = BE | ofbeelding = [[Bestaand:BelgiumEastFlanders.png|right|260px|Oostfloandern in Belgie]] | Gouverneur = [[André Denys]] | Webstee = [http://www.oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be] }} [[Bestaand:Oost-VlaanderenGemeenten.png|right|Gemaintes in Oostfloandern]] '''Oostfloandern''' is ain van de vief provìnzies van [[Vlaonderen|Floandern]] en ain van de tiene van [[Belgie]]. t Telde op 1 juli 2005 1.383.647 inwoner. De heufdstad is [[Gent]] ([[Fraans|fa]]: ''Gand'') t Grenst in t westen aan [[Westfloandern]], in t noorden aan [[Zeelaand]], in t oosten aan [[Antwaarp (provìnzie)|Antwaarp]] en [[Floams Broabant]] en in t zuden aan [[Hainego]]. De belangriekste revier in de provìnzie is de [[Schelde|Schelle]]. Oostfloandern bestait oet 6 bestuurleke arrondissemìnten: [[Arrondisement Aalst|Aalst]], [[Arrondisement Dendermonde|Dendermonde]], [[Arrondisement Eeklo|Eelko]], [[Arrondisement Gent|Gent]], [[Arrondisement Oudenaarde|Oudenaarde]] en [[Arrondisement Sint-Niklaas|Sint-Niklaas]]. == Gemaintes == {| BORDER="0" |----- | valign="top" | 1. [[Aalst (Oost-Vlaonderen)|Aalst]] ''(stad)''<br /> 2. [[Aalter]]<br /> 3. [[Assenede]]<br /> 4. [[Berlare]]<br /> 5. [[Beveren (Oost-Vlaonderen)|Beveren]]<br /> 6. [[Brakel (België)|Brakel]]<br /> 7. [[Buggenhout]]<br /> 8. [[De Pinte]]<br /> 9. [[Deinze]] ''(stad)''<br /> 10.[[Denderleeuw]]<br /> 11.[[Dendermonde]] ''(stad)''<br /> 12.[[Destelbergen]]<br /> 13.[[Eeklo]] ''(stad)''<br /> 14.[[Erpe-Mere]]<br /> 15.[[Evergem (gemiente)|Evergem]]<br /> 16.[[Gavere]]<br /> 17.[[Gent]] ''(stad)''<br /> 18.[[Geraardsbergen]] ''(stad)''<br /> 19.[[Haaltert]]<br /> 20.[[Hamme]]<br /> 21.[[Herzele]]<br /> 22.[[Horebeke]]<br /> 23.[[Kaprijke (gemiente)|Kaprijke]]<br /> 24.[[Kluisbergen]]<br /> 25.[[Knesselare]]<br /> 26.[[Kruibeke]]<br /> 27.[[Kruishoutem]]<br /> 28.[[Laarne]]<br /> 29.[[Lebbeke]]<br /> 30.[[Lede]]<br /> 31.[[Lierde]]<br /> 32.[[Lochristi]]<br /> 33.[[Lokeren]] ''(stad)''<br /> | valign="top" | 34.[[Lovendegem (gemiente)|Lovendegem]]<br /> 35.[[Maarkedal]]<br /> 36.[[Maldegem (gemiente)|Maldegem]]<br /> 37.[[Melle (België)|Melle]]<br /> 38.[[Merelbeke]]<br /> 39.[[Moerbeke (Oost-Vlaonderen)]]<br /> 40.[[Nazareth (België)|Nazareth]]<br /> 41.[[Nevele]]<br /> 42.[[Ninove]] ''(stad)''<br /> 43.[[Oosterzele]]<br /> 44.[[Oudenaarde]] ''(stad)''<br /> 45.[[Ronse]] ''(stad)''<br /> 46.[[Sint-Gillis-Waas]]<br /> 47.[[Sint-Laureins (gemiente)|Sint-Laureins]]<br /> 48.[[Sint-Lievens-Houtem]]<br /> 49.[[Sint-Martens-Latem]]<br /> 50.[[Sint-Niklaas]] ''(stad)''<br /> 51.[[Stekene]]<br /> 52.[[Temse]]<br /> 53.[[Waarschoot]]<br /> 54.[[Waasmunster]]<br /> 55.[[Wachtebeke]]<br /> 56.[[Wetteren]]<br /> 57.[[Wichelen]]<br /> 58.[[Wortegem-Petegem]]<br /> 59.[[Zele]]<br /> 60.[[Zelzate]]<br /> 61.[[Zingem]]<br /> 62.[[Zomergem (gemiente)|Zomergem]]<br /> 63.[[Zottegem]] ''(stad)''<br /> 64.[[Zulte (Oost-Vlaonderen)|Zulte]]<br /> 65.[[Zwalm (plaots)|Zwalm]]<br /> |} == Hìnwieze == * [http://www.oost-vlaanderen.be Webstee Oostfloandern] {{ProvBelg}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Oostfloandern]] a0rmjqtwqqsnevdh9cbdwm9qpvq8qs7 10 3072 267079 230162 2013-05-10T22:36:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[België|Provìnzies van Belgie]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Flag of Belgium.svg|50px|Vlage van Belgie]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = [[Westfloandern]] &middot; [[Oostfloandern]] &middot; [[Antwaarp (provìnzie)|Antwaarp]] &middot; [[Limbörg (Belgie)|Limbörg]] &middot; [[Floams Broabant]] &middot; [[Woals Broabant]] &middot; [[Hainego]] &middot; [[Noamen (provìnzie)|Noamen]] &middot; [[Luxembörg (provìnzie)|Luxembörg]] &middot; [[Loek (provìnzie)|Loek]] &middot; [[Heufstejelijk Gewest Brussel|Heufdstad Bruzzel]] }}}}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:België]] </noinclude> 38qktxrp34s980n111rto3cd7al7esm 0 3074 9589 2006-07-11T15:08:37Z Quistnix 31 Titel van [[14e ieuw]] ewiezigd naor [[14e eeuw]]: Net zo als [[15e eeuw]] wikitext text/x-wiki #redirect [[14e eeuw]] fxzwxt6bko5f76accxn65g310j068uk 14 3075 255762 249470 2013-03-11T10:27:05Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 120 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6672099]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|17th century}} [[Kategorie:Eeuw]] qgwgsyavm04upv9ieyr897wu2hudeod 14 3076 265878 260566 2013-05-10T15:48:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|14th century}} [[Kategorie:Eeuw]] jodwogmkxga1qio7pixbashiiyy889e 14 3078 271794 266573 2013-12-07T00:38:12Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Space}} [[Kategorie:Steernskunde]] 7lrsqstlkz5905e4587fqk3wypgbohu 14 3079 255768 245919 2013-03-11T10:27:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 197 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1411008]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Russia}} [[Kategorie:Azië]] [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Laand]] 1lqjkafdebeesf6azi7fcek91j3851l 14 3080 262054 202837 2013-04-17T01:23:44Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 4 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q9708979]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Categorie:Gebruker nds]] 67l6r0qf1f09gbd035bkw1ku354baty 0 3081 255722 253348 2013-03-11T10:26:25Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 161 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q18581]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1954''': == Gebeurtenissen == * ontstoan van et Nedersaksies literair tiedskrift [['t Swieniegeltje]] * ... == Geboren == * [[9 december]]: [[Herman Finkers]], Nederlaands cabaretier == Esturven == * ... 4q41bavygi9v7t7fhy02zq9slzqcgnw 0 3083 255723 253359 2013-03-11T10:26:27Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 162 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5253]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1958''': == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[Evert van Benthem]], tweemoal winnoar van den [[Elfstedentocht|Elfsteadentocht]] * [[16 augustus]]: [[Madonna (zangeres)|Madonna Louise Veronica Ritchie Ciccone]], Amerikaanse popzangeres, danseres, schriefster, actrice en liedjesschriefster. * [[10 juni]] - [[Clemens Cornielje]], Nederlaandsen politieker. * [[29 augustus]] - [[Michael Jackson]], Amerikaansen popzanger. == Esturven == * ... 7al3c2vg6g5ulssdk5ylli7t4ykwn2c 0 3084 279424 277001 2015-03-27T17:22:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:KLM-vliegtuig.jpg|thumb|250px|Vliegtuug van de KLM]] Een '''vliegtuug''' of een '''vliegmesine''' is een luchvaartuug dat op kan stiegen umdat zien statische vleugeloppervlakken draagkrach opwekken, deur de verplaosing van [[luch]]. Hierdeur wonnen 't meugelijk emaak um een controleerbaore vluch te maken. 't Vliegtuug blief daorumme in de luch deurdat 't veurweertse snelheid hef. Een vliegtuug verschil van een [[luchschip]] deurdat 't over 't algemeen zwaorder is as luch. == Naamgeving == Hoewel der veul luchvaartugen bin, wonnen ze neet allemaole '''vliegtugen''' eneumd. Hieronder vallen namelijk oek de [[helikopter]], een toestel mit dreiende draagvlakken, de [[zeppelin]], dee bienao net zo zwaor is as luch, de [[heteluchbellon]], dee lochter is as luch en as leste de toestellen zonder vaste draagvlakken; de deltavliegers en sommigen ultralochte vliegtugen. De meestbekende vliegtugen bin de [[Boeing]] (veural de Boeing 747) en de [[Airbus]]. der bint velle meer vliegtugen. der bint zogeheetn ULTRALIGHTS. da bint vliegtugen die bienoa nichts weagen. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''vlaigtuug'', ''vlaigtoeg'', ''vlaigmesien(e)'' * [[Stellingwarfs]]: ''vliegtuug'', ''vliegmesine'' * [[Tweants]]: ''vleegtuug'', ''vleegmesiene'' * [[Veluws]]: ''vliegtuug, vliegmesine'' * [[Drèents]]: ''vliegtuug'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Aerodynamica]] [[Kategorie:Lochvaort]] gbmytgonuhuaniv0rp6ifp2mzalnqll 0 3085 255719 253784 2013-03-11T10:26:23Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 188 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2021]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[1 jannewaori]] - An 't ende van [[31 december]] [[2005]] (UTC 0) wörd een schrikkelseconde in-evoegd * 10 tot 26 febrewaori - [[Olympische Speulen]] in [[Turien]] ** [[11 febrewaori]] - [[Sven Kramer]] win een zulvere medalje op de 5 km [[scheuvel]]lopen * [[9 juni]] - Begin van 't WK voetbal in [[Duutslaand]] (t/m 9 juli) * [[29 juni]] - 't Nederlaandse kabinet-Balkenende II val * [[9 juli]] - 't Ende van 't WK voetbal mit [[Italië]] as winnaor == Geboren == * ... == Esturven == * [[11 meert]] - [[Slobodan Milošević]], ex-prissedent van [[Servië-Montenegro]] * [[8 april]] - [[Gerard Reve]], Nederlaandse schriever * [[8 meie]] - [[Hendrik Entjes]], dialektoloog en hooglerer Nedersaksies an de Rieksuniversiteit Grunning * [[25 meie]] - [[Desmond Dekker]], Jamaikaansen ska-, rocksteady- en reggaezänger, -skriewer en muzikaant * [[11 juni]] - [[Jo Daan]], dialektologe imoz9hvxorpo2op51wj2ulmiinsw2ng 6 3087 165006 128013 2010-10-26T22:36:06Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}; sorteer in [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] zonder "Vlag' wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge|OostVlaanderen]] cd5ccj1sf2f0mhrithluma3xlkvvhle 0 3089 289017 276124 2016-10-28T10:17:37Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{TabProvBelg | noam = Limbörg | ofbeelding vlage = [[Ofbeelding:Flag of Limburg (Belgium).svg|150px|Vlage van Limbörg]] | ofbeelding woapen = [[Ofbeelding:Wapen van Limburg (België).svg|130px|Woapen van Limbörg]] | kortnoam = Limbörg | heufdstad = [[Hasselt (België)|Hasselt]] | opp = 2.422 | inwoner = 814.658 | doatum = 1 jannewoari 2006 | bevolkensdichtte = 336 | breedtegroad = 50/36//N | lengtegroad = 05/56//E | region = BE-VLI | ofbeelding = [[Ofbeelding:BelgiumLimburg.png|Locatie van de provincie Limburg|260px|Limbörg in Belgie]] | Gouverneur = [[Herman Reynders]] | Webstee = [http://www.limburg.be www.limburg.be] }} De '''provìnzie Limbörg''' ([[Limbörgs]]: Belsj Limburg) is ain van de vief provìnzies van [[Vlaonderen|Floandern]] en ain van de tiene van [[Belgie]]. t Grenst in t oosten aan [[Limburg (Nederlaand)|Nederlaands Limbörg]], in t zuden aan [[Loek (provìnzie)|Loek]], in t westen aan [[Floams Broabant]] en [[Antwaarp (provìnzie)|Antwaarp]] en in t noorden aan [[Noord-Braobant|Noordbroabant]]. t Bestait oet drij arrondisemìnten: * [[Arrondisement Hasselt|Hasselt]] * [[Arrondisement Maaseik|Maaseik]] * [[Arrondisement Tongeren|Tongeren]] == Geschiednis == De tegenswoordege provìnzie kommt ongeveer overain mit t oale Geveskop Loon, dat in de [[11e eeuw|11e aiw]] veur t eerst nuimd wordt en n laingebied van t [[Prinsbisdom Loek]] was. In [[1794]] wuir t geveskop veroverd deur de Fransen en vervolgens veul t tot [[1814]] bestuurlieks onder t [[Departement Nedermaos|departement van de Nedermoas]]. Noa t [[Congres van Wenen|Kongres van Wienen]] in 1815 ontstond n nije stoat, t [[Verainde Keunenkriek der Nederlanden]], woarin de tegenswoordege Floamse en Nederlaandse provìnzie Limbörg n ainhaid vörmden. De nije provìnzie kreeg van Keuneng Willem I de noam Limbörg, noar t oale [[Hertogdom Limburg|Heertogdom Limbörg]]. Dou [[Belgie]] zoch in 1830 ofschaaidde, kwam hail Limbörg (mit uutzöndern van [[Moastricht]]) onder Belgisch bestuur. As gevolg van t schaaidengsverdrag tuzzen Nederlaand en Belgie wuiren in 1839 baaide Limbörgen offisjeel schaaiden mit as grenze de [[Moas]]. t Oostelke dail gong noar Nederlaand en t westelke dail bleef Belgisch. == Gemaintes == {| |----- | valign="top" | 1. [[Alken (België)|Alken]]<br /> 2. [[As (België)|As]]<br /> 3. [[Beringen]] <br /> 4. [[Bilzen]] <br /> 5. [[Bocholt (België)|Bocholt]]<br /> 6. [[Borgloon]] <br /> 7. [[Bree]] <br /> 8. [[Diepenbeek]]<br /> 9. [[Dilsen-Stokkem]] <br /> 10. [[Genk]] <br /> 11. [[Gingelom]]<br /> 12. [[Halen]] <br /> 13. [[Ham (België)|Ham]]<br /> 14. [[Hamont-Achel]] <br /> 15. [[Hasselt (België)|Hasselt]] <br /> 16. [[Hechtel-Eksel]]<br /> 17. [[Heers]]<br /> 18. [[Herk-de-Stad]] <br /> 19. [[Herstappe]]<br /> 20. [[Heusden-Zolder]]<br /> 21. [[Hoeselt]]<br /> 22. [[Houthalen-Helchteren]]<br /> | valign="top" | 23. [[Kinrooi]]<br /> 24. [[Kortessem]]<br /> 25. [[Lanaken]]<br /> 26. [[Leopoldsburg]]<br /> 27. [[Lommel]] <br /> 28. [[Lummen]]<br /> 29. [[Maaseik]] <br /> 30. [[Maasmechelen]]<br /> 31. [[Meeuwen-Gruitrode]]<br /> 32. [[Neerpelt]]<br /> 33. [[Nieuwerkerken]]<br /> 34. [[Opglabbeek]]<br /> 35. [[Overpelt]]<br /> 36. [[Peer (België)|Peer]] <br /> 37. [[Riemst]]<br /> 38. [[Sint-Truiden]] <br /> 39. [[Tessenderlo]]<br /> 40. [[Tongeren]] <br /> 41. [[Voeren]]<br /> 42. [[Wellen]]<br /> 43. [[Zonhoven]]<br /> 44. [[Zutendaal]]<br /> |} {{ProvBelg}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Limbörg (Belgie)| ]] 1q1sm7vherfnlyiakgn7svl1pf5szk7 0 3094 264046 255620 2013-05-06T16:02:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Giesbrogge''' ([[Nederlaands]]: ''Geesbrug'') is een dörp in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Koevern]] in Zuud-[[Drenthe]], an de Verlengde Hoogeveense Vaort. 't Hef omdebi'j 720 ienwoners.<ref>http://www.coevorden.nl/web/show/id=147116</ref> Giesbrogge is een ontginningsdörp det in de twiede helfte van de neengtiende eeuw onstund nao de anleg van de Verlengde Hoogeveense Vaort in 't [[vene (grondsoorte)|vene]] van de destiedse gemiente [[Oosterhesselen]]. Al de zes broggen aover 't kenaol die as in dizze gemiente laggen, bint eneumd naor 't eerste dörp in de kontreien of naor 't dörp daor as de brogge henne gunk. De plaots die van dizze zes 't varst naor 't westen lag, wordden eneumd naor 't zaanddörp [[Gies]]. An dizze brog ontstund een [[buurtschop]] die nao de [[Twiede Wereldoorlog]] uutgreuiden töt 't dörp Giesbrogge. Veur die tied wordden de plaots Zwinderscheveen, Zwinderscheveld of Giesveld eneumd. Giesbrogge hef deur zien jonge geschiedenis niet veule olde gebouwen, behalven een enkele monumentale boerderieje. 't Dörp is pas nao de Twiede Wereldoorlog echt töt ontwikkeling ekomen deur de ni'jbouwwiekies die d'r ebouwd bint. D'r bint mar weinig veurzienings: spörtvelden, een openbaore en een protestaants-kristelike basisschoele, een buurtsuper mit postagentschop en een kefé. Wel bint er veule bedrieben op 't bedriebenterrein an de zuudwestkaante van 't dörp, laangs de [[Rieksweg 37|A37]]. Daor vien ie onder meer een bouwmarkt en twei pompen. Halverwege 't dörp en 't bedriebenterrein stiet an de [[lintbebouwing]] 't kleine mar karakteristieke [[Nederlaands Hervormde karke|Nederlaands Hervormde karkien]] van Giesbrogge uut 1912. 't Laand rondom 't dörp bestiet veural uut laandbouwgebied; an de zuudkaante van 't dörp he'j kleine bosperceelties. ==Verwiezings== <div class="references-small"> <references/> </div> == Buten dizze webstee == *[http://www.coevorden.nl Webstee van de gemiente Koevern] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] torthfrj8ertuje6u5qkzwl2o3m8vc7 0 3096 268197 268124 2013-06-11T23:57:21Z 80.114.178.7 Versie 268124 van [[Special:Contributions/Weefemwe|Weefemwe]] ([[User talk:Weefemwe|overleg]]) weerummedreid. Gin verbettering van t artikel wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Zendmast RTV-Oost (nachtfoto).jpg|thumb|Zendmast van RTV Oost in [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]. Ebouwd in [[2003]], 125m hoog]] '''RTV Oost''' is de regionaole [[peblieke umroep]] van de [[pervincie]] [[Oaveriessel]]. De umroep is in 1988 as Radio Oost op-ericht en is vort-ekommen uut de Regionale Omroep Noord en Oost ([[RONO]]). In eerste instaantie was Radio Oost de regionaole zender veur [[Oaveriessel]] en [[Gelderlaand]]. Doe Gelderlaand heur eigen regionaole [[Omroep Gelderland|umroep]] kreeg, wördden Radio Oost de zender alliene veur Oaveriessel. In 1992 wördden de naam ewiezigd in RTV Oost en begunden ze as eerste regionaole umroep mit ien ure [[tillevisie]] in de [[weke]]. Tegenswoordig ([[2005]]) mak RTV Oost 24 ure radio en tillevisie per dag. Naor de tillevisie verwiest ze mit 'TV Oost' en naor de radio mit 'Radio Oost'. RTV Oost is evestigd in [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]], mar hef ok nevenvestigings in [[Zwolle]] en [[Dèventer]], en zendt uut vanof de uutzi'j-stesjons [[Zwollerkarspel]], [[Markel]] en [[Losser]]. == Kunnigheid == Bekende gezichten (en stemmen) van RTV Oost bint Maggy Dobson (ni'jslezeres), Ton ten Hove (weerman), [[Willie Oosterhuis]] (prissentator) en [[Harm Agteresch]] (Harm oet Riessen, komiek). Ondaanks een köppel niet-Twentse kopstokken bepaolt Twentenaren veur een groot diel 't gezicht van RTV Oost (prissentatoren, gasten, anpriezende bedrieven). == Nedersaksisch bi'j RTV Oost == [[Meert]] is de [[dialect]]maond bi'j RTV Oost. In dizze maond wördt d'r onder de titel [[Kiek'n Wa'j Zegt]] [[dictee]]s of-eneumen in 't [[Sallaans]], [[Tweants|Twèents]] en [[Stellingwarfs|Noordwest-Oaveriessels]] bi'j prominente en minder prominente Oaveriesselaors. Dit pergramma wördt op-eneumen in de [[Staotenzaol]] van 't vroggere [[Pervinciehuus]] van Oaveriessel in [[Zwolle]]. TV Oost zendt sund 2005 de slim populaire [[Tweants|Twèentstalige]] zieperiege [[Van Jonge Leu en Oale Groond]] uut, daoraj now de darde riege van zien kunt. Een deurlopend quizpregramma op TV Oost is [[Vet Plat]], waorin jonge speulers uut Twente, Sallaand en Noordwest-Oaveriessel kennisvraogen beantwoordt oaver heur eing dialect. 't Pregramma wördt in 't Nederlaans epresenteerd deur [[Leonie ter Braak]], die as Eva mitspeult in Van Jonge Leu en Oale Groond. Sund september 2007 kuj op TV Oost ofleverings van de [[Fabeltjeskrant]] ziene, waorin de dieren Twèents kuiert. Sund 2002 is RTV Oost mit-organisator van een karstnachtdienst die in 't Twèents en Sallaans ehölden wördt en op TV Oost uutezunden wördt. Ok is alle jaoren mit karst [[Herman Finkers]] en [[John Croezen]] heur tiekenfilm 'Kroamschudd'n in Mariaparochie' (1988) - een humoristische, Twèentse kiek op de geboorte van Jezus - veur de tillevisie. Op oldejaorsaobend 2007 hef TV Oost de Twèentstalige oldejaorsconference 'mBâh!' van [[Helligen Hendrik]] uutezunden. Op Radio Oost prissenteerden [[Monique Sleiderink]] en [[Bert Eeftink]] töt en met [[2010]] 't streektaalpergramma [[Aksent]], mit gasten en meziek uut verschillende (ok niet-[[Nedersaksisch]]e) kontreien. Mit [[Umroep Gelderlaand]] onderholdt RTV Oost 't Nedersaksische meziekstesjon [[Alles Plat]]. == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.rtvoost.nl Webstee van RTV Oost] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse regionaole omroep]] [[Kategorie:Oaveriessel]] ow4v7idfkazv5xahixo4mkysxex8ron 0 3097 255619 253729 2013-03-11T10:23:48Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 176 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1986]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''2003''': == Gebeurtenissen == * In [[Nederlaand]] is 2003 't jaor van de [[boerderieje]]. * [[4 febrewaori]] - [[Joegoslavië]] houd op te bestaon: 't parlement van 't laand neem een nieje groondwet an, waorbie de unie [[Servië-Montenegro]] (''Srbija i Crna Gora'') ontsteet. * [[15 meert]] - De leste autoveerdiensen in [[Zeelaand]] wonnen op-eheven. * [[10 september]] - De [[Sveden|Zweedse]] minister van butenlaandse zaoken [[Anna Lindh]] wörd slachoffer van een steekpertie, enkele dagen veur een [[referendum]] over de invoering van de [[euro]]. Zee starf de volgende dag an heur verwondingen. == Geboren == * [[20 augustus]] - Prins [[Gabriël van België|Gabriël]], de jonge van [[prins Filip]] en [[prinses Mathilde]] * [[7 december]] - [[Catharina-Amalia van de Nederlanen|Prinses Amalia]], deerne van prins [[Willem-Alexander van de Nederlanen|Willem-Alexander]] en prinses [[Máxima Zorreguieta]]. == Esturven == * ... qdewybly13mq5p1ysxybgp0w0ufb1qq 0 3099 264389 255621 2013-05-06T20:02:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Veulen mei 2004.jpg|thumb|right|Een vul]] Een '''vul''' is 't jong van een [[peerd]], een vul wordt niet ezien äs een vul äs 't older is äs 1 jaor. Vrouwelijke en mannelijke vullens lieken op mekäre; de verschillen kommen pas äs 't vul older wordt. 't Geslach van een pasgeboren vul is vaste te stellen deur onder de stät te kieken: de anleg van de vrouwelijke geslachsdelen is al zichbaor. De drach van een [[mere]] duurt elf maonden. Een vul wordt meestentieds 's nachs geboren. Äs e geboren is, zal die nog niet kunnen lopen. Nao een paor uur prebeert e zelf op te staon. Umdät zien benen te wied uut mekäre staot, stiet e lomphändig en wankelend e op zien poten. De mere holt hum goed in de gaoten terwiel die zien eerste stappen in de grote wereld zet. == Nedersaksisch == * [[Achterhoeks]]: ''vul, völle, völn'' * [[Drèents]]: ** ''heisie{{small()|n}}'' ** ''vool'', ''vul'' ** Merevul ok: ''meertie'' ([[Ni'jlusen]]) * [[Grunnegs]]: ''vool'' * [[Stellingwarfs]]: ''vool'' * [[Tweants]]: ''völ{{small()|n}}'' * [[Veluws]]: ''vul'', ''vullen'', ''vulling'' {{Commonscat|Foals|vul}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] nwimup4ehobmlumrpykgeeiyzgp2m0f 0 3101 255993 245582 2013-03-11T10:35:32Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 148 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2453]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''24 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1999]] - Braand in de [[Mont Blanc]]tunnel, 39 meensen koemen um 't leven * [[2003]] - De Nederlaanse verpleegster [[Lucy de B.]] krieg [[levenslange]] veur de [[meurd]] op verschillende patiënten. * [[2006]] - De [[Nedersaksisch]]e [[Wikipedia|Wikipedie]] wonnen op-erich. == Geboren == * [[1960]] - [[Nena]], [[Duutslaand|Duutse]] zangeres * [[1964]] - [[Sigrid Spruyt]], Vlaamse journaliste en niejslezeres == Uut de tied == * [[1603]] - [[Elizabeth I]], koneginne van [[Engelaand (regio)|Engelaand]] en [[Ierlaand (eilaand)|Ierlaand]] == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1799]], [[1940]]. * Werelddag tegen [[tuberculose]] {{DEFAULTSORT:#::24 Meert}} [[Kategorie:Meert]] hmq8ss1qp9in65rqu7r9lbnprwofyis 0 3102 267372 255994 2013-05-10T23:48:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''1 juli'''. == Gebeurtenissen == * [[1852]] - 't [[Haarlemmermeer]] vuilt dreuge. * [[1858]] - De evolusietheorie van [[Charles Darwin]] en [[Alfred Russel Wallace]] wonnen uut-ebröch deur de Linnaean Society van [[Londen]]. * [[1863]] - Ofschaffing van de [[slavernie]] in [[Suriname]]. * [[1867]] - De [[Dominion]] [[Kannede|Kanneda]] wonnen evormd deurdat Upper Canada ([[Ontario]]), Lower Canada ([[Québec (perveensie)|Québec]]), [[Niej-Brunswiek]] en [[Nova Scotia]] samen-evoegd wonnen tot een konfederasie. * [[1916]] - [[Eerste Wereldoorlog]]: eerste dag van de Slag um de Somme. Op disse dag koemen 20.000 soldaoten van 't [[Verienigd Keuninkriek|Britse]] leger um, en raken 40.000 gewond. 't Einde van de slag is in [[november]]. * [[1942]] - 't Vluchtelingenkamp [[Westerborg]] kump onder 't bestuur van de Duutsers. * [[1971]] - De Utrechse gemeenten [[Jutphaas]] en [[Vreeswiek]] wonnen samen-evoegd tot de nieje gemeente [[Nieuwegein]]. * [[2005]] - Der wonnen een niej [[schilderie]] van [[Leonardo da Vinci]] evunnen bie een infraroodscan van 't schilderie "[[Madonna in de Grot]]", oek van Leonardo da Vinci, in 't [[Louvre]] in [[Paries]]. == Geboren == * 1949 - [[Carry Slee]], Nederlaanse schriefster van heufzakelijk jeugboeken * 1961 - [[Carl Lewis]], Amerikaanse atleet en olympisch kampioen * 1961 - [[Prinses Diana|Princes Diana Frances Spencer]], Engelse prinses (uut de tied ekoemen op [[1997]]) * [[1967]] - [[Pamela Anderson]], Amerikaanse actrice * [[1970]] - [[Karen Mulder]], Nederlaans fotomedel * [[1971]] - [[Missy Elliott]], Amerikaanse zangeres * [[1976]] - [[Patrick Kluivert]], Nederlaanse vootbalspeuler * 1976 - [[Ruud van Nistelrooy]], Nederlaanse vootbalspeuler * [[1977]] - [[Birgit Schuurman]], Nederlaanse zangeres * 1982 - [[Mirjam Timmer]], [[Westlaauwers Frais|Friestalige]] Nederlaanse zangeres bie onder aandere 't duo ''[[Twarres]]'' == Uut de tied == * [[251]] - [[Herennius Etruscus]] (25?), een keizer van [[Rome]] * [[251]] - [[Gaius Messius Quintus Traianus Decius|Traianus Decius]] (50?/60?), een keizer van Rome == Viering/herdenking == * [[Suriname]] - Dag van de Vrieheen * [[Kannede|Kanneda]] - Nasionale feesdag (''Canada day'') {{DEFAULTSORT:#:1 Juli}} [[Kategorie:Juli]] ft5kh1fxkdrdv8hi16mwhcyozvlr8tc 0 3105 9735 2006-07-13T16:53:23Z Grönneger 1 35 Titel van [[Daam]] ewiezigd naor [[N Daam]] wikitext text/x-wiki #redirect [[N Daam]] 9n10cer4iwo6hcpg2gsli0kia4psc5l 0 3106 255991 158134 2013-03-11T10:35:30Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 4 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q414105]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Iessel''' ken meerdere betaikenissen hebben: * 'n rivier in Aoveriessel en Gelderland: [[Iessel]] * 'n rivier tusken Zuud-Holland en Utrecht: [[Hollaandse Iessel]] * 'n weersomstandigheid waorbie neerslag in de vorm van bevroorn reeng is: [[Iesel (weer)]] {{dv}} rg7e52eiczp9d43xs70icwjuxb722w6 0 3107 291978 291975 2016-11-29T14:25:07Z Woolters 62 /* Leegsaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Wheelbarrow.jpg|thumb|200px|right|Koare]] n '''Koare''' (ook ''koar'') is n steutwoagen mit ain of twij [[wiel|roader]] dat gebruukt wordt as toenraaive of in de baauw. t Gebruuk van n koare steunt op t principe van n simpele [[hefboom]]. t [[Steunpunt]] ligt aan t ìnde (woar t rad zit). De laden ligt op körte ofstand van dat steunpunt. Op grode ofstand van t steunpunt is doarom n bepoalde (lege) kracht genog om de loaden te rizzen. Koaren wuiren al in de [[middelaiwen]] gebruukt om swoare dingen te verploatsen. Tegenswoordeg is t veural n toenraaive, dat gebruukt wordt veur t verploatsen van dingen dij stoer te droagen binnen, zo as [[zaand]], grode houveulheden [[onkruud|krödde]] en [[boomblad|bloader]]. == Leegsaksisch == * [[Achterhoeks]]: ''kruuwagen'', ''kroewagen'' , ''schoefkoare'' * [[Drèents]]: ''krullekaor'' * [[Grunnegs]]: ''koar(e)'' * [[Sallaans]]: ''kruuwaagn'' ** [[Vechtdals]]: ''(kruu)koare'', ''kruuwaagn'' * [[Stellingwarfs]]: ''kroje'' * [[Tweants]]: ''krujkoar(e)'', ''-waag(e)'', ''skoefkoare'' * [[Veluws]]: ''kruuiwagen'' of ''kruwagen'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Raaive]] 3es9goqmao5lj9vr7erab6nunfk3md6 0 3108 273210 273164 2014-02-20T19:14:23Z Droadnaegel 1133 plaetjen was vort op commons wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hemdchentuete.jpg|thumb|Puten]] n '''Puut''' (ook '''pude''' of '''pute''') is n [[tas|madde]], môkt van [[plestiek]]. Zai worden bruukt as mitneem-container veur konsumeerde produkten. Zai worden maisttieds môkt van [[poly-etheen]] of [[pampier]] en hebben heur aigens formoat en opdruk. t Veurdeel van n puut in vergelieken mit n stoffen madde is dat man hom zo vot gooien ken. == Soorten == Der binnen verschillende soorten puten: * Plestiek puut (voak gewoon puut nuimd) * Pampieren puut * Snuusterpuut/ Vuilnispuut == t Woord == t Woord ''puut'' is n typisch [[Grunnegs]] woord. t Is t ain van de maist bruukte Grunnegse woorden en wordt voak ook bruukt in t [[Nederlaands]] van Grunnegers. t Is in summege [[Drenthe|Drìntse]] grìnsgebieden ook populairder worden deur t veulvoldige Grunneger gebruuk. ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: **''toete'' **''tas'', ''tesken'' **''zak'', ''zeksken'' *[[Drèents]]: **puut (algemien), pute ([[Midden-Drèents|MD]], [[Zuudwest-Drèents|ZWD]]), pude ([[Veenkelonioals|VK]]) **tas (algemien), taske ([[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]), tasse (MD, VK, ZW) *[[Grunnegs]]: ''puut'', ''pude'', ''pute'' *[[Tweants]]: **''toete'', ''toetn'' **''taske'', ''tasse'' **''buul'' *[[Veluws]]: **''plestieken zak/tas{{small()|se}}'' **''puut'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Tas]] bem1as7k2t4m6u2xs1e8ijnlcos3r95 0 3109 279425 274286 2015-03-27T17:22:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Vinegar infused with oregano.jpg|200px|right|thumb|Vlèzen mit krudenedik (origano)]] '''Edik''' (ook ''edikke'' of ''edek'') is n [[levensmiddel]] dat ontstaait as giste produkten verzoern deur de juuste bakterien. As bieveurbeeld bie de riepen van [[wien]] locht in t vat komt, kin de alkohol omzet worden in zoer en ontstaait wienedik. Edik is chemisch zain n oplössen van 4 tot 15% edikzoer mit roek- en smoakstoffen. Voak wordt edik ook bruukt as konserveringsmiddel veur gruinte as [[gruken]] en [[lutje siepelkes]]. In [[Groot-Brittannie|Engelaand]] doun ze bie summege gerechten edik over t eten hìn, bieveurbeeld bie [[chips]] en [[patat]]. Standerd krigst bie t zolt- en peperstel edik op toafel zodatst der zölf bie kìnst doun. In [[Tweante|Twìnte]] doun ze ook edik over de [[mous]]. == Leegsaksisch == * [[Drèents]]: ''edik{{small()|ke}}, eek, azien'' * [[Grunnegs]]: ** ''edik{{small()|ke}}'' of ''edek'' ** ''ettig'' (Grunnegs Reiderlaands) * [[Stellingwarfs]]: ''eek'' (uutdrokking: ''Et is zo zoer as eek'') * [[Tweants]]: ''ettik'' * [[Urkers]]: ''eek'' * [[Veluws]]: ** ''eek'' ** ''azien'' ** ''azeen'' ([[Doornspiek]]) ** ''azijn'' ** ''eekt'' ([[Elburg]]) ** ''edik'' ([[Epe]], [[Heerde]], [[Waopenvelde]]) ** ''essik'' ([[Lieren]]) == Trivia == * [[Jezus]] kreeg dou hai aan t kroes hong n spons mit edik aanboden noadat hai zee dat hai dorst haar. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Smaakverstarker]] 7699peonnk7zm9oztj8cs6smlahihn8 0 3110 264075 260869 2013-05-06T16:07:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Andere betiekenissen van '''Iessel''' vie-j op [[Iessel (deurverwiespagina)]]}} [[Ofbeelding:Location_IJssel.PNG|thumb|right|200px|De Iessel]] De [[revier]] de '''Iessel''' of '''Iesselt'''<ref>'' 'Ut pas gemeijde grös gef un wellustige reuk van bleuijend kruud en de rood-onder gaonde zunne gef iets beteuverends an ut rustig veurtkuijerende water van de Iesselt.' ''Uut 't verhaal 'De Kermsevierder' deur de Dèventenaor J.W. Groenstege (1905-?). In Hans Keuper, Hermen Bomhof, Ton Kolkman en Herman Oltvoort (red.) (1984),'' 't Witte peerd: Verhalen en gedichten in dialect uut Oostnederland''. Doezebarg: Rabeling<br>'' 'Heel wat water was dee tied duur de Barkel van de Beumbarge, wiet in 't Munstersche, töt Zutfent in den Ieselt weg-evleujd.' ''Uut 't verhaal 'Ik brenge oew den Heiligen Kasaovond' deur de Eibargse schriever Hendrik Odink (1889-1973). In Max Holt en aandern (1964), ''De Oelenwanne: Ne korf vol Riemen en Vertelsels uut Achterhook en Liemers''. Aalten: Gebr. de Boer</ref> (Nederlaands: ''IJssel'' of ''Gelderse IJssel'', um an te duden det 't niet de [[Hollaandse Iessel]] is) is een oftakking van de [[Rien]]. De revier takt bi'j [[Westervoort]] an de oostkaante van [[Arnem]] of van de Rien en streumt noordoostelk en later noordelek hen 't [[Ketelmeer]]. De Iessel is umdebi'j 125 kilometer laank. De oorspronkeleke bobenloop van de Iessel is niet 't traject Westervoort - [[Doezebarg]] (det egraoben is), mar de [[Olde Iessel]], teengswoordig een zi'jrevier die bi'j Doezebarg in de Iessel uutmondt. Aandere zi'jrevieren bint de [[Berkel]] en de [[Schipbeek]]. 't [[Ganzediep]] is een olde oftakking. Van [[Dèventer]] töt nao [[Attem]] is de Iessel de grèens tussen [[Gelderlaand]] en [[Oaveriessel]], mar dielen van det traject ligt hielemaol in Oaveriessel (bi'j Dèventer, [[Olst]] en [[Wieje]]). Det giet ok op veur 't leste traject. Nao [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] en 't daor teengaover eleeng [[Iesselmuun]] vörmen de revier een kleine [[revierdelta|delta]], mar buten 't [[Keteldiep]], de heufdtak, bint de aandere naarms of-edamd. De veurnaomste plaotsen an de Iessel bint [[Zutfent]], Dèventer en Kampen. [[Zwolle]] lig a'j 't sekuur bekiekt meer an 't [[Zwärte Wäter|Zwatte Water]] as an de Iessel, mar de mèensen ziet Zwolle toch vake as een Iesselstad. Historische stadties an de Iessel bint ok Doezebarg en Hattem. == Geschiedenis == 't Lik derop det de Iessel ontstaon is umdebi'j 12 veur Christus, toen as de [[Romeinse Riek|Romeinse]] strieder [[Nero Claudius Drusus|Drusus]] de Rien op de Olde Iessel ansleut deur middel van een kenaol det ze de [[Fossa Drusiana]] neumden. Dit is de teengswoordige bobenloop van de Iessel. De Romeinen hebt dit kenaol angelegd umdet ze d'r aover prakkezeerden de greens van 't Riek van de Rien naor de [[Elbe]] te verschoeven (wat ze niet veur mekaar ekregen hebt). Ze wollen de Fossa Drusiana gebruken um mit boten naor Flevo Lacus (een meer daor as now [[Flevolaand]] lig) te kunnen varen. Mit de toetreding van dartien [[Nederlaand]]se steden töt de [[Hanze]] in de 15e eeuw, naamp de Iesssel een belangrieke plaots in op de haanzeroute. Teengswoordig kuj kuierend of op fietse laangs de Iessel de haanzeroute volgen. == Veluwerally == Elk jaor op de leste zundag van september wördt op de Iessel de [[Veluwerally]] ehölden. Mit honderden dielnemers is dit ien van de grootste kano-prestaotsietochten in Nederlaand. Ze start vanuut [[Rhederlaag]] bi'j [[Giesbeek]], mit ofstanden töt an Zutfent (35 km), Dèventer (50 km) of Kampen (100 km). 't Is ok meuglik um 't traject Dèventer - Kampen te varen: ok 50 km, mar dan hej minder stroom mit. == Iesselcitaoten == :''Ze zit zo fijn daor in het westen''<br /> :''En ik zit zo fijn hier''<br /> :''waorns onder Emmen''<br /> :''Ze zit zo fijn daor''<br /> :''ten westen van de Iessel''<br /> :''En ik zit zo fijn daor tussen Schoonebeek en Emmen''<br /> :''Was ik mar bij heur''<br /> :''Alhoewel, je kunnen niet alles hebben''<br /><br /> :Uut ''Niet alles hebben'', op ''Grip'' (2005) van Lohues & the Louisiana Blues Club <br /> <br /> :''Ik bin al oawer de Iessel hen''<br /> :''kom temet op oale groond''<br /><br /> :Uut ''Op hoes op an veur Kesmis'' (2012) van ENorm {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} === Rifferenties === <div class="references-small"> <references/> </div> [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Gelderlaand]] [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Woater in Oaveriessel]] iht3okmwfpc1ab60pxio7auumpqzesj 0 3112 279426 277487 2015-03-27T17:22:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:NCI butter.jpg|thumb|right|230px|Botter]] '''Botter''' is de ekannen room van [[mölk|melk]]. In [[Nederlaand]] is 't bie wet verbeujen predukken dee neet van "echte botter" emaak bin 'botter' te neumen. [[Kunsbotter]] (margerine en halvarine) is gien botter oek al wonnen 't in 't dagelijkse leven ten onrechte zo eneumd. Echte botter wodt in 't dagelijkse spraokgebruuk vaak 'roombotter' eneumd. Eklaoren botter is botter dee esmolten is um de vaste bestanddelen en 't [[waoter]] van 't vet te scheien. Eklaoren botter hef een hoger kookpunt as de [[goeie botter]], en wonnen in sommigen keukentoepassingen gebruuk. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ** ''butter'' ([[Hoogelaandsters|HGL]]) ** ''boeter'' ([[Westerwoolds|WEV]]) ** ''botter'' (overg Grunnegs) * [[Drèents]] ** ''botter'' * '''Overig Nedersaksisch:''' ''botter'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zuvel]] s49v16jg1kh1y94lqm2jqh1j8re2t43 0 3113 279427 272077 2015-03-27T17:22:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Icicles.jpg|250px|right|thumb|Iesspegels aan toegen van n bome as gevolg van iesel]] '''Iesel''' (ook ''Iezel'') is n vörm van neerslag woarbie regen bevraist, zodroa t op t oppervlak komt. Hierdeur ontstait n [[ies]]loagie op t oppervlak (bv: [[stroat]] of [[Riepe (ziedpad)|riepe]]). t Iesloagie ken zuch op verschillende menaarn vörmen, maisttied aan t ìnde van n vôrstperiode, as de grond bevroorn is. Dat is goud meugelk, omdat de grond voak laanker kold blif as de lucht dij der overhìn strullt. n [[Dooi|Dooiaanval]] begunt maisttied op ainege honderden meters hoogte, woar de minder koale lucht binnenstrullt. De koalere vraislucht het deur heur legere temperatuur n groder gewicht as de zaachtere lucht. Doardeur wait de vorst zoch aan t eerdoppervlak t laankst te behoalen. As de regen (uut de hogere, waarmere duilen) op de grond (de legere, koalere dailen) vaalt, bevraist t. t Verroadelke is dat t uutspraaid is. As regen bevroorn op de eerdoppervlak komt, hait t [[hoagel]] en blif t in körrelgies of sums zulfs as bollegies op de grond liggen. Iesel het voak ontspoorde [[trein|trainen]] en valpartaaien as gevolg. Ook op de wege het t verkeer der voak last van, mit ongelukken as gevolg. {{commonscat|Freezing rain}} {{Dia|Schreven in t [[Veenkelonioals]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Weerkunde]] oyz25tl7jduxwwx7ah61gc7zoskp0s8 0 3114 267949 265419 2013-05-25T17:38:41Z Droadnaegel 1133 interwikies via wikidata wikitext text/x-wiki Een '''baentiesman''' (ok wel: ''ambtener'') is een persoon die is ansteld in een eupenbaore betrekking om een diel van de [[overhiedstaeken]] te verrichten, op veurweerde dat hi'j ondergeschikt is an een hoger [[gezag]]. Ofhaankelik van heur funktie, leggen baentiesmannen een [[zuveringseed]] of [[ambtseed]] of. Baentiesmannen kunnen warken bi'j et [[riek]], de [[pervincie|perveensie]], et [[gewest]], de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] of bi'j instellings die beheerd wodden deur de [[staot]] of ''eupenbaore lichems'' en gien arbeidsoverienkomst neffens burgerlik recht hebben. Een antal funkties binnen een Waoterschop komt bi'jveurbeeld in anmarking veur de baentiesmanstaotus. Naost disse strikte definisie bestaon d'r aandere, minder strikte definities. Warknemers van semioverhiedsinstellings wodden vaeke as baentiesmannen zien. In et bedriefsleven wodt ''baentiesman'' of ''ambtener'' wel bruukt as een lillik woord veur warknemers die niet slim produktief bin. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Beroep]] 9n5z4et57tym4sq8ee19ut3xo0ono02 0 3115 9758 2006-07-13T18:49:24Z Ni'jluuseger 73 deursturing naor [[Iessel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Iessel]] nxtdb7vtkocoud93npb5je6dfcydmp7 0 3116 9759 2006-07-13T18:55:41Z Ni'jluuseger 73 deursturing naor [[Ni'jlusen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ni'jlusen]] 7gzz4hzp93l0qfp4o0xhp9weesox1vb 0 3117 9760 2006-07-13T18:57:28Z Ni'jluuseger 73 deursturing naor [[Giesbrogge]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Giesbrogge]] p34csznfusniny44qhje2ynquy7kmbw 0 3118 76068 9762 2008-08-10T15:22:55Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Coevern]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Coevern]] lw25z3wplkux5wc0c6df0al7gg6wdw0 0 3119 265421 255657 2013-05-10T13:59:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''bakkiesman''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''marskramer'') was een huus-an-huusverkoper van kleine [[artikel]]s in de tied dat veul verkopers gien [[vervoer]] konnen betaelen en doe et antal [[winkel]]s redelik min was. De bakkiesman dreug zien haandelsweerde altied in een körf (de ''mars'') op zien rogge. Een gezegde dat naor de bakkiesman verwiest, is: ''wat in zien mars hebben'' (wat in zien körf hebben). 'Marskramer' is de naeme van een [[werenhuus]] in huushoold- en speulgoedartikels. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: **''kisjeskearl'' * [[Drèents]]: **''heuker'' **''kiepieskerel, kiepkerel'' **''marsieskerel'' **''negosiekerel'' * [[Grunnegs]]: **''kiepkirrel'' * [[Stellingwarfs]]: **''bakkiesman'' *[[Tweants]]: **''kistnkearl'' **''(benn)kremer'' (Oold-[[Riesns]]) *[[Westföälsk]]: ''Kiepenkeerl'' == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.marskramer.nl Marskramer.nl] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Beroep]] [[categorie:Werenhuus]] l7rdf5bhxek9lvuehzr9r5c3w5cx49x 0 3120 9765 2006-07-13T18:58:55Z Ni'jluuseger 73 deursturing naor [[Dalsen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Dalsen]] tn5ykvdeur6220tufsxq5xdvapje4y9 0 3121 9766 2006-07-13T18:59:14Z Ni'jluuseger 73 deursturing naor [[De Vaort]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[De Vaort]] sgxlizu40ngycrtmn07anq187t6vatz 0 3122 9768 2006-07-13T19:00:53Z Ni'jluuseger 73 deursturing naor [[Möppelt]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Möppelt]] bevnqiqxee1x1i49e8x9znlridy7x9p 0 3123 9769 2006-07-13T19:01:55Z Ni'jluuseger 73 deursturing naor [[Stienwiek]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stienwiek]] sogau6ubd67l8adr2qrxkf7nacxjg5c 0 3124 197665 9770 2011-07-07T15:03:51Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Zuudvene]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zuudvene]] sd0itq1vgmrl3fmqc4q0h583keozubs 0 3125 9771 2006-07-13T19:06:22Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Beem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Beem]] ijaoyungeuncrk7skqomxre05h6ba9a 0 3126 9772 2006-07-13T19:08:11Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Delfziel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Delfziel]] luxq4wee22s9q1nz3s9afn33y5yfaa8 0 3127 9773 2006-07-13T19:09:48Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Zoltkamp]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zoltkamp]] gklb47k3xe7a1qfyn60ed0hsdco7m6s 0 3128 9774 2006-07-13T19:50:18Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Winschoot]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Winschoot]] oftcpodlgmrxnlfg3l1s1z8alo8eo6t 0 3129 9775 2006-07-13T19:50:54Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Knoal]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Knoal]] lftxd4n8yzqs9zaymkfu3hem65plvk8 0 3131 265030 255890 2013-05-09T22:25:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:HoogholtjeMensingeweer RA.JPG|thumb|Hoogholtje in Mìnskeweer]] n '''Hoogholtje''' is in [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] n hoge vaste [[Brogge (bouwwark)|voutbrug]], hoog genog om schepen te passeern lôten. Aan weerszieden is der n trabbe. De bekende Grunnegse draankfabrikant (destiloatsiebedrief) ''[[Hooghoudt]]'' dankt zien noam aan de "[[Nederlaands|verhollaandiseern]]" van zo ain bruggie. Ain van heur podukten is: "Hoogholtje [[Fladderak]]" (nau wel op zien Grunnegs). Vernuimde hoogholtjes: *Jeneverbrug in [[Winzum (Grunnen)|Winzum]], dij zien noam te danken zoll hebben aan t feit dat zuch oeit aan weerskanten n kavvee bevond. *'t Balkje in [[Middelstom]] *Mìnskeweersterbalkje in [[Mìnskeweer]] (aan t [[Paiderpad]]) *Menkeweersterholtje bie [[Onderndaam]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnen]] [[Kategorie:Brogge]] 9dhwnncia95yk10qs6upk3h8hw5w94j 0 3132 291452 264119 2016-11-04T16:10:01Z Wwikix 13678 /* Bronnen */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Pierre Messmer01.JPG|thumb|Pierre Messmer]] '''Pierre(-Auguste-Joseph) Messmer''' ([[20 meert]] [[1916]], [[Vincennes]], [[Frankriek|Fraankriek]] - [[29 augustus]] [[2007]], [[Paries]]) was een bestuurder in de Fraanse overhied van [[Gaullisme|Gaullistische]] snit. Onder president [[Charles de Gaulle]] was hi'j menister van defensie (1960-1969) en onder president [[Georges Pompidou]] bekleedden hi'j het ambt van eerste menister (1972-1974). == Strieder en koloniaol ambtenaor == Messmer kwaamp in 1937 onder de waopens. In de [[Twiede Wereldoorlog]] vocht hi'j an de kaante van de [[Vri'je Fraansen]], en sleut hum an bi'j de staf van generaal De Gaulle. Hi'j hef in [[Afrika]] ([[Slag um Bir Hakeim]]), [[Italië]], Fraankriek en [[Duutslaand]] evochten, en deu mit an de invaosie van [[Normandië]]. Nao de oorlog bekleedden hi'j veur Fraankriek posities in varre laanden. In 1945 wördden hi'j nao een parachutelaanding vast-eneumen deur de [[Viêt-minh]], die teung de Fraanse politiek in [[Fraans Indochina]] vocht. Hi'j wus al vlogge vot te koemen. In Afrika hef hi'j hoge commissaoris van verschillende gebieden ewest. 't Historische proces van dekolonisaosie hef hi'j esteund. == Ministeriaole posten == Messmer beheuren töt de trouwe medestaanders van De Gaulle, en was menister van defensie töt dizze leste 't ambt van president neerleggen. Oppe defensiepost kreeg hi'j in 1961 te maken mit 'n opstand van generaols. Ok zetten hi'j de Fraanse ontwikkeling van kernwaopens in gang, wat of deur De Gaulle ewenst was. In 1971 wördden Messmer menister van oaverzeese departementen en gebiedsdielen. == Eerste menister == In 1972 benuumden hum president Pompidou um [[Jacques Chaban-Delmas]] as eerste menister op te volng. Hi'j stönd an 't heufd van drei körtdurende regerings. Twei jaor later volgden hum [[Jacques Chirac]] op. As ofgeveerdigde van 't departement van de [[Moselle]] en fractieveurzitter van de Gaullistische [[RPR]] bleef Messmer in de nationale verzameling töt 1988. Van 1971 töt 1989 was hi'j ok borgemeister van [[Sarrebourg]]. == Académie Française == Van verscheiden belaangrieke instellings hef Messmer veurzitter ewest. In 1999 wördden hi'j uutekeuzen um bi'j de [[Académie Française]] te koemen. Ok vanof det jaor was hi'j kanselier van 't [[Institut de France]]. Hi'j had veule dekeraosies, en hef verscheiden waarken oaver zien leben uutegeben. == Kiek op de dingen == Pierre Messmer hebt ze wel ''de leste gaullist'' enuumd. Oaver zien invloed hef hi'j ezegd det hi'j in de gelegenhied ewest hef um "keuzes te maken", wat niet krek 't zölde is as zien eing wil uutvoeren. Van de onafhaankelkhied van [[Algeri'je]] hef Messmer veurstander ewest. Van de koloniaole tied geleufden hi'j det dizze veurdelen ehad hef, zoas de vrede die vake handhaafd wördden. Oaver de studentenopstand van mei [[1968]] zee Messmer det hi'j de veraanderende weerden in de maotschoppi'je niet hef willen teungholden, mar wal de anarchie en het geweld. Volngs Messmer vergist de ecologische activisten teung kernenergie heur, umdet 't een schone vorm van energie is. == Bronnen == * ''The Columbia Encyclopedia (Fifth Edition)'', 1993, Columbia University Press * [http://encyclopedie.pieds-noirs.info/index.php/MESSMER_Pierre Uuttreksel uut de encyclopedie aover de swatvoeten] * ''Pierre Messmer, le dernier gaulliste'', documentaire deur Bernard Debord, 2000 {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Messmer, Pierre}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Frankriek]] [[Kategorie:Politikus]] [[Kategorie:Borgemeister]] 2rtbd2d0kz6xkar3tfrn4qpshdvubzw 0 3133 9806 2006-07-15T12:42:14Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Heed]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Heed]] rifj3z6iqy3pfiuwu37si6ftuyi9feg 6 3134 9807 2006-07-15T13:31:35Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 0 3135 265015 174840 2013-05-09T22:23:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Heksje hasje.jpg|right|thumb|upright|Heks Hasje bi t gemeintehoes van [[Vlagtwedde (gemainte)|Vlagtwedde]] in [[Zèlng]].]] [[Ofbeelding:Sellingen Schmidt.JPG|thumb|upright|t Beeld en de gever]] '''Heks Hasje''' is n [[Grunnen (provìnzie)|Grönnegs]] mythisch figuur oet [[Westerwoolde]]. Rund dizze vrouw geit n [[sage]] rund under de Woolgens. Umdat zi bi [[Zèlng]] woonde, is dizze sage veural in Zèlng vernuimd. In Zèlng is t kavvee ''De Heksenketel'' vernuimd naor Heks Hasje. Ok de [[Hassebaarg]] komt op dizze meneier an zin naom. == De Sage == Heil, heil laank leden, dou in [[Westerwoolde]] alles nog [[Moor (toponiem)|moor]], [[vene (grondsoorte)|klein]] en [[mainschoar|meinschaar]] was, leefde der n heksken in t midden van aandere [[hekse]]n, [[trol]]len en [[witte wieven|weite wieven]]. Dit heksken waar heil klein en haar eit koolde vouten van t drabbege moor. Zi waar vaok verkoolden en neisde daorum slim veul. "''Hatsjie, hatsjie''"... Al gaauw nuimde man heur daorum "Hasje". Zi wörde veul taargd deur elkenein, veuraal deur dei aokelke weite wieven dei an de [[oever|baank]] van t [[Ruten Oa|lutje revierken]] hoesde. Hasje besloot um man te verhoezen. Zi steeg up heur bezzempken en zweierf over de moren en t Westerwoold. Up eins zag zi n lutje heuvel mit [[berk|baarkebomen]] en [[wilg|wenen]]. "Hier blief ik", docht zi. Zi muik waarme [[Slof|slofkens]] van zaachte blaoder en n stel neie [[bezem|bezzemkens]] van weensprikken. As t duuster wur stookde zi n vuurken um zuk te waarmen en um wat lucht te hebben. De weinege mìnzen dei saovends heur weeg zöchde over de [[tang]]en deur t moor, zagt t luchtschiensel en belaandde op Hasje heur heuvel van waor zi ander dag heur weeg weer vond. As Hasje op heur bezzem rundvloog en kwaodwollende mìnzen ankommen zag, gungt zi as de ment naor under en doofde t vuurken, zodat zi verdwaolde mit alle gevoolgen vandein. Zo vergungt t ok n rieke [[keunek]], dei mit n kaore [[goold]] deur t moor reisde. Hasje haar vernomen dat hi zin onderdaonen oetmaargeld haar en heil minneg behaandeld haar. Dou hi vlak bi de heuvel waar, doofde zi t vuur. Hi waar binao boven dou de waogen votzakde, umkipte en mit de keunek en aal t moor in zunk. Tot nou tou heft man nog niks van t goold opdolven. Zo laankzaomerhaand nuimden de mìnzen dei zaandheuvel de "Hasjesbaarg", laoter verhaspeld tot [[Hassebaarg]] of hasselbaarg... Der kwamt deur de jaoren hìn aal meer mìnzen in Westerwoolde wonen. Dizze mìnzen gungt t [[vene (grondsoorte)|klein]] oetgraoven en der ontstond [[ven]]nen en baauwlaand. t Moor verdween laankzaom en der wörde op zeid en wonnen. Hasje begon zuk aal minder op heur gemak te vuilen in t Westerwooldse laand en vloog up heur bezzem zuudoostwaorts, wieder en wieder tot zi zuk weer neerluit up n hogere en meer beboste heuvel in de nao van n grote revier in t midden van [[Duutslaand]]. Daor ligt den ok n plaots [[Hasloch|Hasselberg]] waor Hasje en heur femilie nog aal woont en zuk thoes vuilt. Messchein ... a'je up n duustere aovend of nacht eins op de Hassebaarg kiken gaot, vi'je nog femilie van heur tuzzen de stroeken of in n holle boom. En a'je n vuurken in t duuster zein up de Hassebaarg, weit ie t wizze! == Born == * [http://www.sellingen.com/ Portaol van Zèlng] (verhuusd noar [http://www.vlagtwedde.nl/Vlagtwedde/System/NL/Website/Kernachtig/Sellingen/HeksjeHasje.aspx vlagtwedde.nl]) {{dia|Schreven up t [[Westerwoolds]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Sage]] g8vhaugl1dmxudmllhwdrpz6hc06dx4 6 3136 168236 128125 2010-11-24T10:01:51Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Hasloch]] 5xwrhgcp7vmn3texleaobeivgqte80x 6 3137 168238 128126 2010-11-24T10:02:14Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Hasselberg]] dpbrgnz3erdkyrnok75scat2mak3s2r 0 3138 288706 288705 2016-10-27T14:57:53Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Wappen Hasloch.jpg|left|thumb|Woapen van Hasloch]] [[Ofbeelding:Wappen Hasselberg.jpg|left|thumb|Woapen van Hasselberg]] '''Hasloch''' is n [[gemainte]] in de [[Duutslaand|Duutse]] [[dailstoat]] [[Bayern]]. t Ligt in de [[Franken (Bayern)|Frankische]] laandkraits Main-Spessart en har op 1 jannewoari 2001 1428 inwoner. t Ligt aan de [[Main (revier)|Main]]. Hasloch wuir veur t eerst nuimd in 1305 en het n rieke geschiednis. Dit is trugge te vinden in t oale dörpke dat nog in middelaiwse sfeer is. De gemainte Hasloch is vörmd oet de oalere kontrainen Hasloch en Hasselberg. == Sage == Volgens de [[Westerwoolde|Westerwoldse]] sage is [[Heks Hasje]] noar Hasselberg vlogen, noa t vertrek van de [[Hassebaarg]]. Vandoar de noam Hasselberg. {{commonscat|Hasloch}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ploats in Bayern]] [[Kategorie:Gemeente in Duutslaand]] [[Kategorie:Darp in Duutslaand]] rlh7xb8thhpfmy6e0how2hma0bpc8jl 6 3139 168227 128112 2010-11-24T09:57:57Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Appingedam]] qub8kyniqi13v7nrrz3z89hwlha6mi4 0 3140 265146 255591 2013-05-09T23:05:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Obstallisbaem.JPG|right|thumb|Gedenkstain aan de Opstalboom]] De '''Opstalboom''' is t [[middeleeuwn|middelaiwse]] [[dingstee]] van de [[Zeuven Fraise Zeelanden]] bie Rahe, [[Aauwerk (stad)|Aauwerk]]. Ôfgevoardegden van de Fraizen troffen ainander tot in de [[13e eeuw|13e aiw]] om mekoar te beloven de [[Fraise]] Vraaihaid te respekteern en te haandhoaven, rechtvoardeg te wezen en om grode beslissens te nemen. Omdat de middelaiwse Fraizen gain [[vorst|vôrsten]] harren, wuir dizze Fraise Vraaihaid mit de zegswieze '''Eala Frya Fresena''' bekrachtegd. Dizze zegswieze stait tegenswoordeg op t woapen van [[Oostfraislaand]]. De bieainkomsten bie dizze Opstalboom kennen zain worden as n [[vergaorige|joarvergoadern]]. Opstalboom betaikent Ophangboom en verwiest noar de funksie van de [[eek (boom)|aaik]] as belaankriekste stee in de Fraise landen. Hier wuir noamelk noast t besturen, ook rechtsproken. De aaik geul in sommege [[Germanen|Germoanse stammen]] as haailege boom. Op t stee woar de Opstalboom vrouger stond, stait nou n monument dat heugt aan de Opstalboom. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Frieslaand]] [[Kategorie:Oostfraislaand]] d00ytim2bo7reu3fc62flhiee13kghp 0 3141 288207 288147 2016-10-26T15:55:13Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki De '''Zeuven Fraise Zeelanden''' waren in de [[Middelaiwen]] zölstandege [[Fraislaand (regio)|Fraise]] laandskoppen. t Is nait wizze of t tal ''zeuven'' letterlieks nomen worden mout of dat t der meer waren. In de bond van de zeuven zeelanden waren in alle gevallen meer as zeuven gebieden verbonden, mor of dij almoal as ain van de zeelanden zain wuiren is nait dudelk. In n opdailing van de Fraise Noordzeekust worden de zeelanden zo indaild: # [[West-Frieslaand|Westfraislaand]], van t [[Pettense Gat]] tot t [[Vlie]] tou; # [[Fraislaand]] (Fryslân), van t Vlie tot de [[Laauwers]] tou; # De [[Ommelanden]] (provìnzie Grunnen), van de Laauwers tot de [[Ems (revier)|Ems]] tou; # [[Oostfraislaand]] (Ostfriesland), van de Ems tot de [[Jade]] tou; # [[Overjade]] (Butjadingen), van de Jade tot de [[Weser]] tou; # [[Hoadelerlaand]] (Hadeln), van de [[Weser]] tot de [[Elbe]] tou; # [[Ditmaarsen]] (Dithmarschen), van de Elbe tot de [[Aider]] tou. Varioatsies hierop nemen ook Fraislaand over de Aider op as ain van de Zeelanden, in stee van Overjade. Welkend nou juust is, is nait wizze. De bond van de zeuven zeelanden kwamen elk joar op de dinsdag noa [[Pinkster]] biemekoar bie de [[Opstalboom]], bie [[Aauwerk (stad)|Aauwerk]]. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Frieslaand]] [[Kategorie:Geschiednis van Grunnen]] b8vv1ukdu7i6ejks9o0ali293emtdyf 14 3142 288638 288633 2016-10-27T13:52:51Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|History of Friesland}} [[Kategorie:Frieslaand]] [[Kategorie:Geschiedenis naor Nederlaandse previnsie|Friesland]] 9rgx6ktoloupwyevele9cj9qjin3494 10 3144 266996 192040 2013-05-10T22:22:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = {{{noaminlaandstoal|{{{noam|{{PAGENAME}}}}}}}} | heufdruumte1_1 = {{{vlage}}} | heufdruumte1_2 = {{{woapen}}} | heufdruumte2_1 = ([[Vlage van {{{noam|{{PAGENAME}}}}}]]) | heufdruumte2_2 = ([[Woapen van {{{noam|{{PAGENAME}}}}}]]) | ofbeelding = {{{koart}}} | caption = Lokoatsie van {{{noam|{{PAGENAME}}}}} | head1_1 = [[Heufplaotse|Heufdstad]] | item1_1 = {{{heufdstad}}} | head1_2 = Regeernsvörm | item1_2 = {{{regeernsvörm}}} | head1_3 = Stoatsheufd | item1_3 = {{{stoatsheufd}}} | head1_4 = Dynastie | item1_4 = {{{dynastie}}} | head1_5 = Bestoan | item1_5 = {{{periode}}} | head1_6 = Ontstoan oet | item1_6 = {{{veurlopers}}} | head1_7 = Opgoan in | item1_7 = {{{opvolgers}}} | head1_8 = Oppervlak | item1_8 = {{{km2}}} | head2_1 = Inwoner | item2_1 = {{{inwoner}}} | head2_2 = Toal | item2_2 = {{{toalen}}} | head2_3 = Geleuf | item2_3 = {{{religie}}} | head2_4 = Feestdag | item2_4 = {{{feestdag}}} | head2_5 = Muntainhaid | item2_5 = {{{muntainhaid}}} | head2_7 = [[Internet|Web]] {{!}} [[ISO 3166-1|Kode]] {{!}} [[Laandnummer|Til.]] | item2_7 = {{#if:{{{tld|}}}{{{laandkode|}}}{{{til|}}} |.{{{tld}}} {{!}} {{{laandkode}}} {{!}} {{{til}}}}} | ofbeelding2 = {{{ofbeelding2|}}} | caption2 = {{{umskrieving2|}}} }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> d60ay8sjn6c3wy1tadd2mfey2txr6u3 0 3145 288470 288145 2016-10-27T11:11:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Lauwers.svg|thumb|Laauwers]] De '''Laauwers''' (of ''Laubeek'') is n revier dij vuur n groot paart de [[grins]] tuzzen de [[Nederlaand]]se [[provìnzie]]s [[Frieslaand]] en [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] vörmt. De revier is de noamgever van de oorspronkelke [[Laauwerszee]] en t noudagse [[Laauwersmeer]]. De revier, den nog n [[Beek (stroom)|beek]], ontspringt ten zuudoosten van t dörp [[Surhuisterveen|Suurhoesterveen]]. Bie [[Gerkesklooster]]/[[Stroobos|Strobosk]] kruust de Laauwers t [[Prinses Margrietknoal]]/[[Van Staarkenbörgknoal]]. Woar de ''Olle Voart'' ien de Laauwers uutmondt, bie de ''Schaalkendam'', krigt t de bredte van n revier. Even wieder splitst de revier zok ien n Friese toek, de ''Olle Laauwers'', en n Grunneger toek, t ''Zieldaip'', dij even ten noorden van [[Paiderziel]] weer bie mekoar kommen. Ten noorden van [[Munkeziel]] wordt t via de [[Munnekezielsterried]] omleid om bie Zoltkamp vuurbie t ''Friese ziel'' ien t Laauwersmeer alsnog soamen te kommen mit t [[Rietdaip]]. Feitelk is de oafstrulln van t gedielte ten noorden van Strobosk noar t zuden richt. t Friese ziel wordt allend bie neudgevaaln bruukt. De [[geul]] tuzzen [[Schiermonnikoog (eilaand)|Aailaand]] en [[Röttumerploat]] heet ook Laauwers en ken zien worden as de vuurtzetten van de revier over de [[Waddenzee]]. Vandoar dat ''Aailaand'' Fries is en ''Röttum'' Grunnegs. De geul ten noorden van [[Waarvum]] dij oetmondt ien de Laauwers heet ''Zuudoost-Laauwers''. {{dia|Schreven in t [[Westerkertiers]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Grunnen]] [[Kategorie:Waeter in Frieslaand]] ou3tpbbcm2414pfz6ehyiipk9ev7ch4 0 3146 255594 251040 2013-03-11T10:23:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 33 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q10547]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Bayern rbunterfranken.png|right|thumb|Stee van Leegfranken in Baiern]] '''Leegfranken''' is ain van de 7 [[regierungsbezirk]]en in [[Baiern]] en is nait te verwarren mit t gelieknoamege [[Bezirk Leegfranken]]. t Ligt in t noordwesten van de Vraaistoat en grìnst in t zuden en t westen aan de [[Dailstoat|bondsstoaten]] [[Baden-Württemberg|Boaden-Wörttembaarg]] en [[Hezzen]], in t noorden aan de Vraaistoat Thureng en in t oosten aan de Bayerse regierungsbezirken [[Opperfranken]] en [[Middelfranken]]. De heufdstad is [[Würzburg]]. De [[Main]] strult deur Leegfranken, woardeur de regio deur de mìnsken ook wel ''Mainfranken'' nuimd word. == Hìnwiezen == * http://www.regierung.unterfranken.bayern.de/ * http://www.unterfranken-in-zahlen.de/ [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Bayern]] ftiqpq5w256r3fc4waekmg5r15l6pns 0 3148 265145 255742 2013-05-09T23:05:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bayern rboberfranken.png|right|thumb|Stee van Opperfranken in Bayern]] [[Ofbeelding:Laibaroes von Westen 2003.jpg|180px|thumb|Laandschop]] '''Opperfranken''' is ain van de 7 [[regierungsbezirk]]en in [[Baiern]] en nait te verwarren mit de gelieknoamege [[Bezirk Oberfranken]]. t Ligt in t noordoosten van de Vraaistoat en grenst aan [[Saksen (dailstaot)|Saksen]], [[Thureng]], [[Leegfranken]], [[Middelfranken]], de [[Opperpoalts]] en de [[Tsjechië|Tjechse Republiek]]. De heufdstad is [[Bayreuth]]. t Laandskop van Opperfranken wordt in t grootste dail kenmaarkt deur middelhoge heuvels mit doarop veural velden. Bossen kommen enkeld hier en doar veur, mor nait overvloudeg. De bossen kommen t maist veur aan de Tjechse grìnze, in t [[Baierse Wold]]. == Steden in Opperfranken == * [[Bayreuth]] * [[Coburg]] * [[Bamberg]] * [[Hof]] == Hìnwiezen == * [http://www.regierung.oberfranken.bayern.de/oberfranken/ Regierungsbezirk Oberfranken] * [http://dmoz.org/World/Deutsch/Regional/Europa/Deutschland/Bayern/Regierungsbezirke/Oberfranken/ Oberfranken] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Bayern]] lw6nriugefxuxxzj71amfvunsg2y6kb 14 3149 288052 271831 2016-10-26T13:28:44Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|States of Germany}} [[Kategorie:Geografie van Duutslaand]] [[Kategorie:Bestuurlieke iendailen]] ihtws8fbyz489fjeoi3f3mimdazb6ve 14 3150 265923 260558 2013-05-10T15:55:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Bavaria}} [[Kategorie:Dailstoat van Duutslaand]] oq86e23tk8x5a4bpjk75k2ht7e4d7xa 0 3151 255697 236585 2013-03-11T10:25:50Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 9 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q359580]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Hoaren''' ken meerdere betaikenissen hebben: * n Ploats in de provinzie Grunnen: [[Hoaren (Grunnen)]] * n Gemainte in de provinzie Grunnen: [[Hoaren (gemainte)]] * n Stad en gemainte in t Duutse Emsland: [[Hoaren (Ems)]] * n Ploats in de provinzie Noordbroabant: [[Haren (Braobant)]] * [[Haor (uutgroeisel)]] {{dv}} 4kp27fo5g6ezqahrmu2plj3jkok5p5x 0 3152 272882 272878 2014-01-20T21:34:50Z Droadnaegel 1133 Smiecht, neet stiekem linkspammen. Der komt zeker weer gemeenteraodverkiezingen an? Aanders heur i'j de politiekers neet in Grunnen.. wikitext text/x-wiki {{Gemainte | noam = Hoogezaand-Sapmeer | bestandsnoam vlage = VlagHoogezandSappemeer.gif | bestandsnoam woapen = Coat_of_arms_of_Hoogezand-Sappemeer.png | lokoatsie = LocatieHoogezand-Sappemeer | provìnzie = | heufdploats = [[Hoogezaand]] | oppervlak = 73,05 | oppervlak laand = 67,53 | oppervlak woater = 5,52 | inwoner = 34.528 | doatum inwoner = 1 maai 2006 | dichtte = 511 | breedtegroad = 53/10//N | lengtegroad = 6/46//E | verkeersader = A7, N385, N386; spoorlien Grunnen-Schaanze | netnummer = 050, 0598 | postkode = 9600-9614, 9630-9633 | webstee = [http://www.hoogezand-sappemeer.nl www.hoogezand-sappemeer.nl] }} '''Hoogezaand-Sapmeer''' ([[Nederlaands]]: ''Hoogezand-Sappemeer'') is n gemainte in de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. De gemainte beslagt n oppervlak van 73,05 [[vierkante kilometer|km²]], woarvan 5,05 km² wotter (t [[Zuudloardermeer]]). == Indailen == De gemainte Hoogezaand-Sapmeer bestaait uut de volgende ploatsen en gehuchten: [[Achterdaip]], [[Börkomnij]], [[Börgweg]], [[Foxham]], [[Foxhol]], [[Foxholsterbosk]], [[Hoogezaand]], [[Joagerswiek]], [[Kaalkwiek]], [[Kiel (Grunnen)|Kiel]], [[Klaainemeer]], [[Wolde (Grunnen)|Wolle]], [[Lula (Grunnen)|Lula]], [[Houk (Grunnen)|Houk]], [[Meerwiek]], [[Nijkomnij]], [[Sapmeer]], [[Tripskomnij]], [[Woaterhoezen|Wotterhuzen]], [[Westerbrouk]], [[Baarge]]. == Ontstaan == In de [[17e eeuw|17e aiw]] wuir begonnen mit de ontginnen van de [[veen (grondsoort)|veengronden]] ten zuud-oosten van de stad [[Grunnen (stad)|Grunnen]]. Tiedens dizze ontginnen ontstonden de dörpen (en gemainten) [[Hoogezaand]] en [[Sapmeer]]. In [[1949]] is de gemainte '''Hoogezaand-Sapmeer''' ontstoan deur t soamengoan van dizze baaide gemaintes. Tegenswoordeg binnen baaide dörpen aanmekoar gruid, woardeur baaide dörpen sums ook wel soamen as Hoogezaand-Sapmeer nuimd worden. == Openboar Vervouer == Aan de spoorlien [[Grunnen (stad)|Grunnen]]-[[Schaanze]] liggen 4 [[spoorwegstation|stations]] binnen de gemainte Hoogezaand-Sapmeer: Kropswòl, Houk, Hoogezaand-Sapmeer en Sapmeer-Oost. [[Autobus|Buslienen]] in de gemainte Hoogezaand-Sapmeer: * lien 44: Haarstee-Froombosk-Sapmeer-Hoogezaand-Wolle-Baarge-Zuudloarn-Vrais * lien 73: Grunnen-Westerbrouk-Foxhol-Hoogezaand-Kiel-Knoal (deur noar Emmen) * lien 76: Grunnen-Westerbrouk-Foxhol-Hoogezaand * lien 174/179: Grunnen-Hoogezaand-Sapmeer-Zuudbrouk-Veendaam/Scheemde * lien 301: [[Q-liner]] Grunnen-Hoogezaand-Veendaam * lijn 671: Grunnen-Hoogezaand-Kiel-Börkomnij-Veendaam == Zetelverdailen gemainteroad == *[[Partij van de Arbeid|PvdA]] 8 zetels *[[GroenLinks]] 2 zetels *[[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] 3 zetels *[[Christen-Democratisch Appèl|CDA]] 2 zetels *Lokaal Centraal 2 zetels *[[ChristenUnie]] 2 zetel *[[D66]] 2 zetels *Roodgewoon 2 zetel {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] 7jsdszb0mibpsn7gmc28luwkbgwr30m 0 3153 265085 262394 2013-05-09T22:35:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemainte | noam = Loppersom | bestandsnoam vlage = | bestandsnoam woapen = Coat_of_arms_of_Loppersum.png | lokoatsie = LocatieLoppersum | provìnzie = | heufdploats = '''Loppersom''' | oppervlak = 111,99 | oppervlak laand = 111,02 | oppervlak woater = 0,97 | inwoner = 10.877 | doatum inwoner = 1 maai 2006 | dichtte = 98 | breedtegroad = 53/19//N | lengtegroad = 6/45//E | verkeersader = N46, N360, Spoorlien Stad - Delfziel | netnummer = 0594, 0595, 0596 | postkode = 9910-9929, 9987, 9990-9994 | webstee = [http://www.loppersum.nl www.loppersum.nl] }} [[Ofbeelding:KerkLoppersum.JPG|thumb|250px|right|Petrus- en Pauluskerk Loppersum]] [[Ofbeelding:Kerk Loppersum.jpg|thumb|250px|right|schildering in de kerk van Loppersum]] '''Loppersom''' ([[Nederlaands]]: ''Loppersum'') is n dörp en n gemainte in de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. De gemainte het 10.877 inwoner (1 maai 2006, bron: CBS) en beslagt n oppervlak van 111,93 [[vierkante kilometer|km²]]. t Dörp Loppersom ligt aan de [[Lopster Wijmers]]. In t zentrum stait n schiere [[gotiek|gotische]], gedailtelk [[romanogotisch]]e kruuskèrk, de [[Petrus- en Pauluskèrk]], mit n fraai interieur. De gemainte is voak t [[epizentrum]] van de [[aardbeving|eerdschokken]] as gevolg van de [[bodemdaling|bodemdoalen]] deur de winnen van [[eerdgas]]. == Indailen == De gemainte Loppersom omvat de volgende ploatsen: [[Aikwerd]], [[Aikwerderdraai]], [[Ainum]], [[Froamklap]], [[Garrelsweer]], [[Garsthoezen]], [[Houksmeer]], [[Honderd (Loppersom)|Honderd]], [[Hoezenge]], [[Kolhol]], [[Leerms]], Loppersom, [[Lutjeriep]], [[Lutjewiewerd]], [[Merum]], [[Middelstom]], [[Oosterwiewerd]], [[Startenhoezen]], [[Stedum]], [[Stork (Loppersom)|Stork]], [[Toornwerd]], [[Westeremden]], [[Westerwiewerd]], [[Wirdum (Grunnen)|Wirdum]], [[Wirdumerdraai]], [[t Zaand]], [[Zeeriep]], [[Zieldiek]]. == Openboar vervouer == Loppersoum ligt aan de spoorlien [[Grunnen (stad)|Grunnen]]-[[Delfziel]], mit stations in Loppersom en Stedum. Doarnoast binnen der veur t openboar vervouer in de gemainte nog de volgende buslienen: * lien (1)40: Grunnen - Ten Boer - Garrelsweer - n Daam - Delfziel * lien (1)42: Grunnen - Ten Boer - Garrelsweer - Loppersom * lien 45: (Garrelsweer) - Loppersom - Zeeriep - t Zaand - Spiek - Holwier - Delfziel * lijn (6)62: Loppersom - Westeremden - Garsthoezen - Oethoezen * [[buurtbus]] 91: Loppersom - Ainum - Leerms - Oosterwiewerd - Holwier - n Daam == Zetelverdailen gemainteroad == *[[Partij van de Arbeid|PvdA]] 4 zetels *[[Christen-Democratisch Appèl|CDA]] 4 zetels *[[GroenLinks]] 2 zetels *Gemeentebelangen 2 zetels *[[ChristenUnie]] 2 zetels *[[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] 1 zetel {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] c14b1jgtiftu6hs00lef8yh9ffytwnl 0 3154 265080 255700 2013-05-09T22:34:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Leek''' (ook: ''Laik'' of ''De Lieke'') is n gemainte in t [[Westerkertaaier|Westerkwartier]], provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. t Komt ongeveer overain mit t olle gewest [[Vredewold]]. De heufdploats is Leek. Wieder bestait t oet de dörpen Zeuvenhuzen, Tolbert, Midwolle, Lettelbert, Oostwold en Enumatil (Aimentil). Leek stait veural bekend om de börg [[Nienoord]] bie de heufdploats. Dit is n olle börg dij oorspronkelk baauwd is deur de femilie [[Van Ewsum]] oet Middelstum, dij de "Nije Oert" (nieuwe oord, Nienoord) sticht het om in t gebied ten zuden van Laik te begunnen mit t groaven van [[Törf (braandstof)|törf]]. Op t landgoed Nienoord is in de börg t Nationaal Rijtuigmuseum vestegd. Wieder is der n groot familiepark en n zwemkasteel (zwembad mit overdekte boaden en n boetenbad). Op t terraain is ook t openluchttheoater Podium Nienoord te vinden. Aan de rand van t landgoed is de camping Westerheerdt vestegd en der is ook nog n iesboan annex windhondenrenboan. Leek het n mooi overdekt winkelcentrum, De Liekeblom. De regionoale scholengemainschop De Borgen geft onderwies op VMBO, HAVO, VWO en Gymnasium-niveau. {{GemaintesGrunnen}} {{Begin|gos}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] k2noprucvx3hxhas6wagshsid3fuk52 0 3155 255699 35517 2013-03-11T10:25:54Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1221225]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Loppersom''' ken meerdere betaikenissen hebben: * n Dörp en gemainte in de provinzie Grunnen: [[Loppersom (Grunnen)]] * n Dörp in Oostfraislaand: [[Loppersum (Oostfraislaand)]] {{dv}} etxeo3sbeqr0pjra5rnpphaezo091ke 0 3156 255698 202775 2013-03-11T10:25:53Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 4 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q407027]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Leek''' ken meerdere betaikenissen hebben: *n Dörp en gemainte in de provinzie Grunnen: [[Leek (Grunnen)]] * De ploats Leek in Staffordshire, Engelaand, zai [[Leek (Engelaand)]] {{dv}} 7ta04324dga5yov44ubizye2kpjpz6w 0 3157 272192 265102 2013-12-11T02:40:49Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Moarum''' ([[Nederlaands]]: ''Marum'') is n loug en gemeente ien t [[Westerkertaaier|Westerkertier]], pervìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. t Heurde vrogger bie t gewest [[Vredewold]], soamen mit de gemeente [[Leek (gemainte)|De Lieke]]. == Toal == Ien de gemeente worden twai verschillende toalen proat. Ien t noordoosten wordt [[Grunnegs]] ([[Westerkertaaiers|Westerkertiers]]) proat en ien t zuudwesten wordt [[Westlaauwers Frais|Fries]] proat. Dit is t enege stee boeten de pervìnzie [[Frieslaand]] woar of t Westlaauwers Fries proat wordt. t Wordt bruukt ien de drijehoek Moarum (''Fries: Mearum''), [[De Wilp]] (''Fries: De Wylp'') en [[De Penne (Grönnen)|De Penne]] (''Fries: De Pein''). Ien De Wilp wordt liek wels Grunnegs as Fries proat. == Mooi um te waiten == *Oet Moarum kump "[[Showband]] Marum", een korps oet de nasjenoale topklasse. {{dia|Schreven ien t Westerkertiers}} {{Begin|gos}} {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] 8gdscbphmybgv25tl10a8olrhn1v2q8 0 3158 270917 270916 2013-10-22T20:58:44Z 80.114.178.7 d*o*ip wikitext text/x-wiki '''Pekel''' ken meerdere betaikenissen hebben: * n Dörp in de provinzie Grunnen: [[Nij Pekel|Nijpekel]] * n Dörp in de provinzie Grunnen: [[Olle Pekel|Oalpekel]] * n Gemainte in de provinzie Grunnen: [[De Pekel]] * n Revierke in de provinzie Grunnen: [[Pekelder Oa]] * n Knoal in de provinzie Grunnen: [[Pekelderdoip]] {{dv}} opailglpb74uewyzg3wagxnjsbyh4ft 0 3159 289711 269625 2016-10-29T12:58:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Scheemde | bestaandsnaam vlagge = Flag of Scheemda.svg | bestaandsnaam wapen = Coat of arms of Scheemda.png | lokasie = LocatieScheemda | provinsie = [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] | heufdplaotse = '''Scheemde''' | oppervlakte = 117,46 | oppervlakte laand = 114,44 | oppervlakte waoter = 3,02 | inwoeners = 14.107 | daotum inwoeners = 1 jan 2007 | dichtheid = 123 | breedtegraod = 53/10/0/N | lengtegraod = 6/58/0/E | verkeersaoder = [[A7]], [[N362]], [[spoorlien Grunnen-Nijschaanze]] | netnummer = 0596, 0597, 0598 | postkode = 9677-9682, 9940-9944 | op-egaon = [[Oldambt]] }} '''Scheemde''' ([[Nederlaands]]: ''Scheemda'') is n dörp en war n gemainte in de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. De gemainte beslagt n oppervlak van 117,17 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan 2,41 km² woater). De gemainte ligt in de streek t [[Oldambt (streek)|Oldambt]]. De gemainte is ontstoan in [[1990]] deur soamenvougen van t olle Scheemde mit de gemaintes [[Midwolle (Oldambt)|Midwolle]] en [[t Hammerk]]. In meert [[2006]] muik de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] bekend dat Scheemde op termien soamenvougd worden zel mit [[Winschoot]] en [[Reiderlaand (gemainte)|Reiderlaand]]. Op 1 jannewoari 2010 is t dan ook opgoan in nije gemainte [[Oldambt (gemainte)|Oldambt]]. Dat Scheemde op termien soamenvougd worden zol loat zain dat de geschiedenis zuch herhoalt. Vrouger bestond Scheemde uut meerdere leutje dörpkes as: Zwoag, Scheemdermeer, Eexte en Zaant. dizze dörpen bunt in de loop der joaren soamenvougd. De gemainte Scheemde bestaait uut acht dörpen, noamelk: [[Kloosterholt]], in t Nederlandse beter bekend as Heiligerlee, [[Midwolle (Oldambt)|Midwolle]], [[t Hammerk]], [[Scheemterhammerk]], [[Oostwòld]], Scheemde, [[t Woar]] en [[Westerlij]]. In Kloosterholt bevindt zoch t ''Klokkengieterijmuseum''. Hier is te zain hou [[klok (bel)|klokken]] goten worden. n Aander museum besteedt aandacht aan de [[slag bie Kloosterholt]]. {{Begin|gos}} {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] [[Kategorie:Vrougere gemainte in Grunnen]] rz85li993h271lp4ll4ueuc4i9f7fpp 0 3160 293033 265200 2017-02-12T23:30:01Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Slochter''' ([[Nederlaands]]: ''Slochteren'') is n dörp en n gemainte in de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. De gemainte beslagt n oppervlak van 158,77 km² (woarvan 5,73 km² woater). t [[Schildmeer]] is nou nog t ainege grode meer in dizze gemainte. [[Meerstad]], n nije woonwiek rond n nij aan te leggen meer zel in de toukomst baauwd worden tuzzen Slochter en [[Grunnen (stad)|Grunnen]], in 2017 is dit gebied noar de gemainte [[Grunnen (gemainte)|Grunnen]] goan. == Indailen == De gemainte Slochter omvat de volgende ploatsen en gehuchten: [[Froombos]], [[Haarstee]], [[Helm (Grunnen)|Hellum]], [[Kolham]], [[Legelaand]], [[Luddeweer]], [[t Schild]], [[Schaarmer]], [[Schewòl]], [[Sibboeren]], Slochter, [[Staindam]], [[Tjuggem]], [[Woudbloem]]. De gemainte staait bekend deur heur [[aardgas|gaswinnen]]. De [[gasbel van Slochter]] bevatte 1032 miljard kubieke meter en haar doarmit twij-daarde van de Nederlandse gasreserves. {{Begin|gos}} {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] eynnm65lrz6ux2nonkm2ue1y07he3oy 0 3161 282274 265096 2015-05-22T22:16:00Z Servien 7 Servien hef de zied [[Menterwold]] herneumd naor [[Menterwolde]] wikitext text/x-wiki '''Menterwolde''' (ook ''Menterwolle'') is n gemainte in de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. De gemainte beslagt n oppervlak van 81,62 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan 0,78 km² woater). == Indailen == De gemainte Menterwolde bestaait uut de volgende dörpen en gehuchten: [[Börkomnij]] (gedailtelk), [[Maiden]], [[Muntendaam]], [[Noordbrouk]], [[Spitsbaargen (Menterwold)|Spitsbaargen]], [[Stootshörn]], [[Tripskomnij]] (gedailtelk), [[Uterboeren]] en [[Zuudbrouk (Grunnen)|Zuudbrouk]]. {{Begin|gos}} {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] cwqezq5vkc6ret75vgqamnnb2vf79bs 0 3162 265223 255928 2013-05-09T23:18:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Ten Boer''' is n dörp en n gemainte in de [[provìnzie Grunnen]]. De gemainte beslagt n oppervlak van 45,70 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan 4,30 km² woater). == Indeling == De gemainte omvat noast Ten Boer ook de volgende ploatsen: [[Achter-Taisn]], [[Gaarmwòl]], [[Kröddeboeren]], [[Lèlns]], [[Sunt Annen]], [[Ten Post]], [[Taisen]], [[Winneweer]], [[Wittewierem]] en [[Woltersom]]. {{Begin|gos}} {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] k478818zsj5ekgx6nnqr8d0u4fl9kvr 0 3164 255922 133415 2013-03-11T10:32:06Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q399220]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Winzum''' ken meerdere betaikenissen hebben: * n Dörp in de provinzie Grunnen: [[Winzum (Grunnen)]] * n Gemainte in de provinzie Grunnen: [[Winzum (gemainte)]] * n Dörp in de provinzie Fraislaand: [[Winzum (Frieslaand)]] {{dv}} hgnogi207orfdic706p3ystzu6w58o3 0 3165 283086 265298 2015-08-22T15:01:22Z Knochen 6937 ([[c:GR|GR]]) [[File:Zuidhorn Netherlands.svg]] → [[File:Zuidhorn vlag.svg]] wikitext text/x-wiki {{Gemainte| | noam = Zuudhörn | bestandsnoam vlage = Zuidhorn vlag.svg | bestandsnoam woapen = WapenZuidhorn.JPG | lokoatsie-svg = LocatieZuidhorn.png | provìnzie = [[Provinzie Grunnen|Grunneng]] | heufdploats = Zuudhörn | oppervlak = 128,37 | oppervlak laand = 125,6 | oppervlak woater = 2,76 | inwoner = 18.501 | doatum inwoner = 1 augustus 2006 | dichtte = 147 | breedtegroad = 53/15//N | lengtegroad = 6/24//E | verkeersader = [[N355]] ''(Friesestraatweg)'' | netnummer = 050, 0594 | postkode = 9800-9809, 9830-9849, 9880-9889 | webstee = [http://www.zuidhorn.nl www.zuidhorn.nl] }} '''Zuudhörn''' ([[Nederlaands]]: ''Zuidhorn'') is n loug en gemainte ien [[Grunnen (provìnzie)|provìnzie Grunneng]] in [[Nederlaand]]. De hudege gemainte ontstond op [[1 jannewoari]] [[1990]] deur t soamenvoegen van de vaaier gemaintes [[Auwerd]], [[Gruupskerk]], [[Ollehoof]] en Zuudhörn. Dizze vaaier gemaintes binnen nog trug te zain in de gemaintvlag, woarbie de vaaier greune 'zwoanen' stoan veur de vaaier vermoalege gemaintes. De gemainte is onderdiel van t [[COROP-gebied]] Overg Grunnen. De gemainte moakt geogroafisch en ekonomisch diel oet van t [[Westerkwartaaier]] en was oorspronkeliek veuraal op de laandbaauw richt. Deur de aansloeteng op de wegverbindeng (N355) en trainverbindeng tuzzen [[Grunnen (stad)|t Stad]] en [[Liwwadden (stad)|Leewerd]], de tounomen automobiliteit, t oafnemen van t aantel arbaidsploatsen in de laandbaauw en t deur de [[Grunnen (provìnzie)|provìnzie]] aanwiezen van t dörp Zuudhörn as gruikeern (noa [[1960]]) wuir de gemainte aal meer n forensengemainte veural op t Stad richten. t Dörp Zuudhörn is doardeur relatief veul staarker gruid as de andere keerns binnen t gebied en de bevolkeng is der relatief zain hoger oplaaiden. Zuudhörn is n relatief welvoarende gemainte, mede deurdat der n [[eerdgasveld]] en n geschikte grondloag veur de opslag van dit gas aantroffen is ten noorden van t loug Gruupskerk, wat aanlaaideng was veur de [[Nederlaandse Aardolie Maatschappij|NAM]] veur de exploitoatsie van dit veld en de ploatseng van n opslagstee veur t opvangen van körte pieken ien t gasverbruuk. Binnen de hudege gemainte liggen de olle [[cultuurlandschap|kultuurlaandskoppen]] [[Middag (gebied)|Middag]] en [[Homsterlaand]], ook wel soamen nuimd as ''Middag-Homsterlaand''. Dit gebied ligt rond en boven t dörp [[Ollehoof]] en is t oldste kultuurlaandskop van [[West-Europa]]. == Iendieleng == De gemainte Zuudhörn omvat ook de volgende ploatsen en stadspaarten: [[Aalsum (Grunnen)|Aalsum]], [[Auwerd]], [[Balmahoezen]], [[Barnwerd]], [[Bril]], [[De Kampen (Zuudhörn)|De Kampen]], [[De Povvert]], [[De Roegeweerd]], [[n Ham (Grunnen)|n Ham]], [[n Hörn]], [[Daipswal]], [[Elektra (Zuudhörn)|Elektra]], [[Englum]], [[Fraansum]], [[Frytum]], [[Gaaikemadiek]], [[Gaaikemaweer]], [[Goarkeuken (Grunnen)|Goarkeuken]], [[Gruupskerk]], [[Heereboeren]], [[t Hoekje (Zuudhörn)|t Houkje]], [[Hoogemij]], [[Ikum]], [[Kenwerd]], [[Kievitsboeren]], [[Kommerziel]], [[Korhörn]], [[Legemij]], [[Lammerboeren]], [[Laauwerziel]], [[Nijhoof]], [[Nijklap]], [[Nijziel]], [[Noorderboeren]], [[Noordhörn]], [[Noordhörnergo]], [[Noordhörnertolriggel]], [[Okswerd]], [[Ollehoof]], [[Pama (Grunnen)|Pama]], [[Paiderziel]], [[t Roegzaand]], [[Soaksum]], [[Selwerd (Zuudhörn)|Selwerd]], [[Spanjoardsdiek]], [[Staintil]], [[Viskvliet]], [[Wierumerschaauw]] (gedailteliek). == Loug Zuudhörn == Zuudhörn en t noordelieker legen Noordhörn binnen rond [[1592]] ontstoan ien n gebied woar de zee aleer oaf en toe over t laand kwam en vruchtboar slib oafzette. Van baaide lougen ligt de keern op n zaandrog van om en bie 4 kilometer, dij t leven hier meugeliek moek. t Dörp wuir geleideliek aan n vestegengsploats veur renteniernde welstelde boern. Zo wuiren ien en rond de ploats 3 [[börg]]en baauwd: de [[Jellemabörg]], [[Klinkemabörg]] en [[Hanckemabörg]]. De letste börg dij oafbroken wuir was de Hanckemabörg om en bie [[1878]]. Van dizze börg is allend t [[skathoes]] overbleven, wat ien [[1965]] herbaauwd wuir. De omtrekken van de börg binnen ien [[1993]] in de omgeveng aangeven deur de Historische Kring Zuudhörn. Dizze börg het laange tied t gezicht van t loug bepoald en t woapen van de [http://www.ngw.nl/z/zuidhorn.htm femilie Hanckema] was tot de gemaintelieke heriendeleng van [[1990]] ook t woapen van t dörp en gemainte. Dizze femilie wordt noameliek verantwoordeliek holden veur de stichteng van t loug. == Openboar Vervoer == De gemainte Zuudhorn ligt sunt [[1866]] aan de [[treinvervoer|spoorlien]] [[Grunnen (stad)|Grunneng]]-[[Liwwadden (stad)|Leewerd]], mit stations in Zuudhörn en Gruupskerk. [[Autobus|Buslienen]] in de gemainte binnen: * lijn 11: Grunneng-Grunneng Zernike-Zuudhörn * lijn 30: Zuudhörn-Noordhörn-Nieziel-Gruupskerk-Viskvliet-Boerum-Munkeziel * lijn 32: Zuudhörn-Noordhörn-Nijziel-Kommerziel-Munkeziel-Kölme * lijn 35: Grunneng-Auwerd-n Ham-Ollehoof-Winzum * lijn 39: Grunneng-Zuudhörn-Grodegast-Sebaldeboeren * lijn 637: Grunneng-Zuudhörn-Noordhörn-Nijziel-Gruupskerk-Kommerziel-Munkeziel (scholiernlien) == Zetelverdieleng gemainteroad == *[[Christen-Democratisch Appèl|CDA]] 4 zetels *[[Partij van de Arbeid|PvdA]] 4 zetels *[[ChristenUnie]] 4 zetels *[[GroenLinks]] 3 zetels *[[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] 2 zetels == Hinwiezen == * [http://www.ertussenuit.com/plaatsen/7065.htm Geschiedenis van Zuidhorn] '''Hanckemaborg''' *[http://www.borgeningroningen.nl/index_bestanden/hankema.htm Informatie over de Hanckemaborg] *[http://web.archive.org/web/20070929025452/http://www.heerlijkheid-westerwolde.nl/borgen/kaarten1900/hankema-krt1900.jpg Afbeelding van het dorp uit 1900 met de locatie van Hanckema] *[http://web.archive.org/web/20070929025444/http://www.heerlijkheid-westerwolde.nl/borgen/hanckema.jpg Afbeelding schathuis hanckema] {{dia|Schreven ien t [[Westerkwartaaiers]]}} {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] ik5p96f89av2fdl0il1hh8q6xqgea28 0 3167 272442 267768 2013-12-20T22:36:10Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata, lokaal vortehaald:[[bg:Кокошка]] [[el:Κότα]] [[es:Gallus gallus]] [[fa:مرغ]] [[fr:Poulet]] [[frp:Genelye]] [[iu:ᐊ'ᐊ'ᐋᒃ/a'a'aak]] [[lv:Vista]] [[nv:Na'hooháí]] [[pt:Galinha]] [[ro:Găină (pasăre)]] [[sq:Gjeli]] [[sv wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Haan.jpg|250px|right|thumb|[[Hoan]] ]] '''Hounder''' of '''honer''' enkelvold: ''hìn''; ook: ''rèbbe'', ''tude'' of ''tuut''; [[Latien|Latain]]: ''Gallus gallus domesticus'') binnen domesticeerde [[voegels|vogels]] uut de femilie van de [[fazantachtegen]] (Phasianidae). Der bestoan n hail ìnde hounderrassen. == Oorsprong == Man denkt dat de hounder ofstamt van de wilde ''Gallus gallus'', het [[Bankivahoen]], ook wel t Rode Boshoen nuimd. t Is n schuw, wantrouweg en sluw daaier, dat net zo groot is as n [[krielkip]]. t Bankivahoen komt in [[India]] en [[Zuudoost Azie]] nog aal in t wild veur. == Gedrag en anatomie == [[Ofbeelding:Mother hen with chicks.jpg|right|250px|thumb|[[Hìn]] met [[kuuken]]s ]] n Hìn ken goud haard vouer zo as [[maais|maaiskörrels]] eten. Wat zai oppikt komt eerst in n puut terecht (de [[Krop (kip)|krop]]). t Wordt doar mit [[speeksel|spij]] weekt. Doarnoa binnen der twij moagen dij mithelpen om t vouer fien te kriegen. De kliermoag vougt moagsappen tou veur de wiedere verteern. De spiermoag kneedt t vouer en moalt t fien. Doarnoa wordt t wieder verwaarkt in de dunne [[daarm]]. De reststoffen verlôten t lichoam via de endeldaarm en de kloaka. n Hìn het twij blindedaarms. Zai helpen bie de verteern van raauwvezels en onttrekken vocht aan de vouermassa. Hounder kinnen heur kop hail wied in alle richtens draaien. Dat komt deur t grode aantal [[halswervel|haalswaarvels]]: vartien. De mìnsk het der mor zeuven. Hounder kieken nait wied. Wat wieder as viefteg meter bie heur vot gebeurt, kinnen zai nait zain. n Hìn het gain [[oorschelp]]. Wat op meer as viefteg meter ofstand gebeurt, hoort e nait. n Hìn zugt kleurn ook aands. Veur n hìn is roodgeel de kloarste [[kleur]]. Overegens hebben hounder wel [[oorlel]]kes. Maisttied leggen hounder mit witte lelkes witte [[Tudeaai|aaier]] en gounend mit rôze lellen broenen. Hounder hebben de naaigen om noar rooie veurwerpen te pikken wat opmaarkelk is omdat heun kam en lellen zölf rood binnen. As n hìn ainmoal blödt deur t pikken, ken t hierdeur gebeurn dat hounder mekoar oetìndelk doodpikken. ==Trivia== Lokoal in de Achterhouk leert man luu oet t westen plat proaten deur de zin: "Den tuute in den toete doon" ([[Grönnegs]]: "De tuut in de puut doun") Woarbie de luu oet t westen ongeleuveg kieken. ==Zee ook== *[[Hanekreein]] ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: **''huunder'', ''hoonder'' **''tuut'' *[[Drèents]]: **''hen{{small()|ne}}'', ''hin'' **''kiepe'', ''kippe'' **''tuut'' *[[Grunnegs]]: **''hìn'' (mv. ''hounder'' of ''honer'') **''rèbbe'' **''tuut'', ''tude'' *[[Platduuts]]: ''hoon'' (meervold ''heuner'' / ''honer'') (Platduutse schriefwieze ''Hohn'', ''Höhner'' / ''Hohner'') *[[Sallaands]]: **''kippe, kiepe'' **''hoen'' *[[Stellingwarfs]]: ''kiepe'' *[[Tweants]]: **''hoon, hen(ne)'' **''kippe'' **''tute'' *[[Urkers]]: ''in'' *[[Veluws]]: **''kiep{{small()|e}}'', ''kip{{small()|pe}}'' **''kepe'' ([[Doornspiek]]) **''hen{{small()|ne}}''{{Info|Meestentieds kiep(e), kepe of kip(pe)}} {{commons|Gallus gallus}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Voegel]] qrj8d8bhe08tbdahetv5mvy8im6wnhd 0 3168 9903 9902 2006-07-15T21:41:25Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki '''Tude''' (ook ''Tuut'' of ''Tute'') is n [[Grunnegs]] woord veur verschillende dingen: * n Ander woord veur n [[Hounder]] * n Andere benoamen veur aaier: [[Tudeaai]] {{dv}} bdj7cpggmsszmix7iy3bbd3x3058p8x 14 3169 255599 254807 2013-03-11T10:23:22Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 97 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5611149]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Food}} [[Kategorie:Kultuur]] fy8q9lyyhouev2mwxm1je9yi7s4dp8w 6 3170 171680 9905 2010-12-16T00:48:26Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Etten]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Etten]] 7ybqsva22dqdjt8s2ai2e8rlbg5zjvp 0 3171 265235 255837 2013-05-09T23:20:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:EggCrate.jpg|right|thumb|Deus mit tudeaaier]] n '''Tudeaai''' (oetsproken as ''Tuudaai'') is n [[Ei (dier)|Aai]] van n [[hounder]]/tude. Onbevruchte tudeaaier worden voak bruukt as vouermiddel dat vanolds veul deur mìnsken eten wordt. Andere [[Dier|daaiern]] woarvan aaier eten worden binnen [[Eend|ainder]] en [[Gans|gaanzen]]. In [[Nederlaand]] wuiren in 2002 gemiddeld 184 aaier per perseun eten. De maiste aaier worden thoes hail eten, mor der worden ook veul aaier verwaarkt in [[kouk]], [[toart]], [[pasta]] en [[twijbak]]. [[Eidooier|Aaidoren]] binnen n [[emulgator]] en vörmen mit wat [[plantaordige olie|eulie]] en [[edik]] n emulsie: [[majonèze]]. Tegenswoordeg willen veul mìnsken t aai laiver van n hounder dij wat meer leefruumte het as in n [[legbatterij]]. Dizze aaier haiten [[Scharrelei|scharrelaaier]] van [[Scharrelkip|scharrelhounder]]. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''aai'', ''ai'', ''ei'' * [[Grunnegs]]: ''tudeaai'' * [[Stellingwarfs]]: ''ei'' * [[Tweants]]: ** ''ei'' (sprek oet: ''äj'') ** ''nöfken'' ([[Eanske]], van Fraans ''œuf'') ** ''zakspanner'' (infermeel) * [[Veluws]]: ''ei'' (in [[Epe]] plat: ''neukpetroon'') [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Eten]] 68onndg7yql6flcn42lqjauwsfgi6yq 0 3172 15620 15619 2006-09-10T08:53:09Z Servien 7 deursturing naor [[Aai]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Aai]] opy7q0ixdjk9ejwnplkbenbg2gtz1at 0 3173 268173 261833 2013-06-10T21:14:40Z Droadnaegel 1133 interwiki deroet, op wikidata wikitext text/x-wiki n '''Aai''' kin verwiezen noar: * [[Tudeaai]] - n aai van n hounder * [[Aai (dier)]] - n aai van n aander diersoort * [[Aaier (geslacht)]] - dail van t mannelk geslacht woar t zoad zok bevindt * [[Aai (toponiem)]] - t Oldgrunnegse woord veur [[eilaand|aailaand]] {{dv}} 7j71wb0fsqe3l3dv7300qm3by6zz1t5 8 3174 193047 7638 2011-06-08T13:52:08Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De praothoek dshjplaqhrf4b9cc2fv370ac71tomp1 8 3176 196541 193046 2011-06-29T20:26:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{ns:project}}:Praothoek 0olqn72nzugq0ullylvyozfngv9zsiw 6 3177 181613 129965 2011-02-28T00:04:19Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}; catsort wikitext text/x-wiki John Donne, miniatuur deur Isaac Oliver, 1616 ''(vri'j van rechten)'' {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Donne, John]] lnrpmftxmclj2k7rm6p96izi9xn2iog 0 3178 290164 279428 2016-10-31T13:14:02Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{etalage}}[[Bestaand:Donne1616.jpg|240px|thumb|right|Donne, miniatuur deur Isaac Oliver (1616)]] '''John Donne''' ([[Londen]], [[1572]] – Londen, 31 [[meert]] [[1631]]) was een dichter, skriever en predikaant die de [[Engelse Renaissance]] in de tied van [[Elizabeth I|Elizabeth]] en [[Jacobus I|Jacobus]] luuster bi’jzetten. == Skoele == Donnes olders waren kattelieken in een tied det de [[Anglicaanse Karke]] ien-esteld was en ‘paapse’ mèensen vake vervolgd worden. Zien moe stamden of van de [[humanisme|humanist]] [[Thomas More]] en zien va stamden uut een olde [[Wales|Welse]] femilie. Hi’j worden thuus eskoeld en gung daornao naor de universiteit. Hi’j studeerden niet fermeel of, want dan mos ie de [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelse]] monarch as heufd van de karke erkennen. Vervolngs hef hi’j lichtkaans in [[Europa (continent)|Europa]] rond ereisd. In de jaoren [[1590]] stapten Donne aover op ’t Anglicanisme. In [[1591]] begunden hi’j an een rechtenstudie. Zien eerste dichtbundels, ''Satires'' en ''Songs and Sonnets'', gungen rond onder zien kameraoden. Op zuuk naor roem en ienvloed naamp hi’j diel an expedities teung de [[Spanje|Spanjaorden]], en hi’j kwaamp te warken veur de hoge staotsman Sir Thomas Egerton. Dizze bracht hum ’t parlement in. Hi’j skreef veule gedichten, miest naor [[Latien|Lati’jns]] veurbeeld, mar oorspronkelijk van aord deur zien skarpe verbeelding. == Brulfte == Um zien charme en ''wit'' (onderholdende, geleerde humor) muchen de vrouwgies hum geern lieden. In 1601 trouwden hi’j mit Anne More. Zie duurden veur de brulfte gien toestemming te vraogen van heur va, Sir George More, umdet zo’n belaangriek man ’t mit ’t huwelik niet iens zol hebben ewest. Annes va leut Donne een tiedlaank opsluten toen as hi’j heurden van de trouweri’je, en Donne raakten zien anstelling bi’j Egerton kwiet. In de jaoren die volgden had hi’j ’t slim lastig um zien femilie te onderholden. In 1609 betaalden Annes va dan toch de bruudsschat. Donne reisden in [[Fraankriek]] en [[Italië]], en terogge in Engeland lik ’t det hi’j stokken hef helpen skrieben die teung kattelieken ericht waren. Hi’j skreef een propagandastok veur keuning Jacobus, ''Pseudo-martyr'' ([[1610]]), en worden hierveur töt doctor in de letteren benuumd deur de [[universiteit van Oxford]]. Ok penden hi’j een satirisch stokkien teung de [[jezuïeten]], ''Ignatius his Conclave'' ([[1611]]). == Geleuf == Donne hef een melancholisch man ewest, die overwogen hef hum te verdoen. In ’t wark ''Bianthanatos'' (van ’t [[Grieks]] veur zölfmoord) skreef hi’j aover de redens die een zölfmoord rechtveerdigen konden. Donne’s stried had ok mit ’t geleuf te maken: hi’j vuulden hum niet van zien eing heil verzekerd. Uut zien wark sprek een grote morele ernst, en hi’j höld hum bezig mit de perblemen tussn de Anglicaanse en de [[Room-Katholieke Karke|Rooms-Kattelieke Karke]]. Hi’j hef eskrebem det elke karke die de [[christendom|kristelijke]] beginselen hooghöld wal een waore karke mos weden. Tussen [[1607]] en [[1613]] skreef hi’j religieuze gedichten die töt de beste in de [[Engelse literetuur]] erekend worden. Er worden op an-edrongen det Donne veur de [[Karke van Engelaand]] an ’t wark gaon, mar hi’j vuulden hum niet weerdig en wol liever seculier wark, det hi’j aal niet vienden kon. Zöls de keuning leut weten det hi’j Donne veur de karke an ’t wark hebben wol. == Bi’j de karke == In [[1611]] kwaamp Donne veur Sir Robert Drury te warken, daor as hi’j mit deur Fraankriek en de [[Lege Landen]] reisden en die Donne’s femilie herbargden. Donne skreef varzen bi’j trouweri’jen en aoverliedens, waoronder ’t aoverlieden van Drury’s dochtertien Elizabeth. Hi’j zat opni’j in ’t parlement en bleef perberen um bi’j de staot in dienst te kommen in plaats van bi’j de karke. Uuteindelek voltooiden hi’j zien Griekse en [[Hebreeuws]]e studies en een stok ''Essayes in Divinity'', en hi’j worden in [[1615]] töt diaken en priester ewi’jd. Al rap worden hi’j benuumd töt predikant van de koning en kreeg hi’j een theologische graod van de [[universiteit van Cambridge]]. Zien honderdzestig aover-ebleben preken leest ze vandage nog aal. In [[1617]] kwaamp Donne’s vrouwe in ’t kraombed uut de tied. Dit speulden zien gezondheid parten. In een karkelek-poletieke functie reisden hi’j naor [[Duutslaand]], en in [[1621]] worden hi’j anesteld as deken van [[St. Paul’s Kattedraal]], daor as hi’j zien belangrieke wark sekuur uutvoerden. Erstellende van een slimme koorts skreef hi’j ''Devotions upon Emergent Occasions'' ([[1624]]). In de leste jaoren van zien leben störben verskeiden kameraoden, kiender en zien moe. Nao zien dood worden Donne begraoben in St. Paul’s, daor as nog een beeld van hum te vienden is. == Arfgoed == Bi’j leben was Donne as predikaant ’t miest bekend. Postuum worden in [[1633]] zien ''Poems'' uutegeben. In [[1640]] publiseerden [[Izak Walton]] een ''Life'' van Donne. Binn’n neengtig jaor nao zien dood bent Donne’s ''Poems'' seuben keer opni’j edrokt; daarnao waren de mèensen een tiedlang minder drok op zien wark. Vanof de neengtiende en veural in de twintigste eeuw is der een ni’je, grote belangstelling ontstaon veur Donne’s proza en gedichten. [[T.S. Eliot]] stund mit zien stok ''The Metaphysical Poets'' an de wieg van een ni’je appreciatie van de [[metafysische dichters]] zoas Donne. Een kenmark van de metafysische poëzie, daoras Donne de veurnaamste exponent van was, is de ''conceit'', de stark uut-ewarkte metafoor die vake netuurkundige veurbeelden gebruukt. Een beruumd prozafragment det Donne hef eskreben komp uut aoverdenking 17 in ''Devotions upon Emergent Occasions'': ''"Gieniene is een Eilaand, det allennig uut humzölf bestiet; iederiene is een stokkien van ’t Vastelaand, van ’t gehiel; as deur de Zee een Klute weg-espuuld wordt, is Europa daor minder umme, krek as wanneer een hiel stok Kuste weg-espuuld wordt, krek as wanneer ’t Huus van oen kameraoden of oen eing huus weg-espuuld wordt; ieder zien dood nimt iets van mi’j weg, umdet ik betrökken binne bi’j ’t Mèensdom; En vraog daorumme nooit wie as ze koomt halen; Ze koomt veur oezölf."'' == Gedicht mit vertaling == Een religieus gedicht van John Donne, hier mit vri’je Drèentse vertaling, is ''A Hymne to God the Father'', ok ''To Christ'' of ''Christo Salvatori'' eheetn: {| |----- | ''Wilt thou forgive that sinn, where I begunn,'' : ''Which is my sinn, though it were done before?'' ''Wilt thou forgive those sinns through which I runn'' : ''And doe them still, though still I doe deplore?'' :: ''When thou hast done, thou hast not done,'' ::: ''for I have more.'' |||||||||||||||||||| ''Vergeeft mien zunden, vanof det ik begunden,'' : ''mien zunde is ’t, al hebt ze ’t eerder daone.'' ''Vergeeft de zunden die a’j licht hebt evunden,'' : ''die ’k niet kan laoten, die mit mi’j bint egaone.'' :: ''A’j det wilt doen, bi’j nog niet klaor,'' ::: ''ik hebbe meer begaone.'' |} <br /> {| |----- | ''Wilt thou forgive that sinn, by which I’have wonne'' : ''Others to sinn, & made my sinn their dore?'' ''Wilt thou forgive that sinn which I did shunne'' : ''A yeare or twoe, but wallowed in a score?'' :: ''When thou hast done, thou hast not done,'' ::: ''for I have more.'' |||||||||||||||||||| ''Vergeeft mien zunden, daor a’k mien naobers'' : ''mit hebbe wunnen, det zie ’t ok zolden doen.'' ''Vergeeft de zunden die ’k eben wus te laoten'' : ''mar die ’k opni’j deu, en slimmer nog as toen.'' :: ''A’j det wilt doen, bi’j nog niet klaor,'' ::: ''ik hebbe arger daone.'' |} <br /> {| |----- | ''I have a sinn of feare that when I have spunn'' : ''My last thred, I shall perish on the shore;'' ''Sweare by thy self that at my Death, thy Sunn'' : ''Shall shine as it shines nowe, & heretofore;'' :: ''And having done that, thou hast done,'' ::: ''I have noe more.'' |||||||||||||||||||| ''Mien zunde is de angst det a’k de tied verlaote'' : ''ie mi’j niet bi’j oe in oen stee wilt lieden;'' ''geeft mi’j oen woord det, as ik starv’, oen Zunne'' : ''zal skienen as Hi’j aal dut, en ok mi’j zal vienden;'' :: ''a’j det edaon hebt, bint mien zunden vot,'' ::: ''dan bin ’k der bi’j vandaone.'' |} == Bronnen == * ''The New Encyclopædia Britannica'' * Grierson, Herbert J.C. (red.), ''Donne: Poetical Works'', Oxford University Press, 1971 * [http://www.luminarium.org/sevenlit/donne/donnebio.htm Leebmsbeschrieving op Luminarium] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Donne, John}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Engelse schriever]] [[Kategorie:Protestantisme]] [[Kategorie:Literatuur]] g6zid860nlk4pc8rzpuzffc5lxiexov 0 3180 103457 102035 2009-04-23T15:32:37Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Batse]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Batse]] 17i5w24kxa8zmg4qnm9ucpx8c74my6z 14 3181 275897 271797 2014-05-29T19:03:19Z Droadnaegel 1133 /* Uutgaonde verwiezingen */ +wiktionarylink wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Tools}} {{Wiktionary|Kategorie:Warktüüch}} [[Kategorie:Techniek]] sgkkqxi9wy3k0gwzklyvslq766vb6st 0 3182 284384 272327 2016-05-06T08:59:18Z 81.206.164.195 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:A_fire_in_an_iron_fireplace.jpg|thumb|250px|Een braandende open haard]] [[Ofbeelding:William Hogarth - The Lady's last stake, c.1759.jpg|250px|thumb|Een [[schilderie]] mit daorop een open haard]] De '''open haard''' is de mederne uutvoerige van de [[open haard|heerd]], waorbie neet de verwarming van de kamer veuropsteet, mar de [[gezelligheid]]. Toch kan de verwarming deur disse gezellige vorm van verwarming verstark wonnen deur 't gebruuk van een [[spatscharm]]. 't Spatscharm zurg veur een zachte, fiene warmte deur de straoling van 't gietiezer. Ho dikker de plaote van 't spatscharm, ho starker de straolende warking. De doeltreffendheid van een open haard kan mit een spatscharm tot 50% verbeterd wonnen. De kombinasie open haard en [[verwarming]] is eerder regel as uutzundering. Der bin zelfs open haarden in gebruuk dee op [[gas]] of [[elektriciteit]] warken (mit of zonder [[ofstansbedienige]]) en een paor nao-emaken [[stobbe]]n hemmen. Tegensworig ku-j op [[tillevisie]] videobanen of dvd's ofspeulen mit een braandende open haard. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''heerd'' * [[Grunnegs]]: ''buiterij'', ''heerd'' * [[Sallaans]]: ''(oopn) heerd'' * [[Stellingwarfs]]: ''heerd'' * [[Urkers]]: ''eupen aard'' * [[Veluws]]: ** ''ope(n) heerd/haard'' ** ''open eerd/äärd/aard'' ([[Attem]]) ** ''open haord'' ([[Vaossen]], [[Harskamp]]) ** ''aopen heerd'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''lösse heerd'' ([[Vaossen]]) ** ''showheerd'' ([[Voorst (darp)|Voorst]]) ** ''heerd/haard'' ** ''gezelligheidsheerd/-vuur'' ([[Klanenbeek]], [[Lieren]]) ** ''heerdvuur'' ([[Une]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''open vuur'' ([[Epe]], [[Niekark]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]], [[Garder]]) ** ''vuur'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) {{Commonscat|Fireplaces}} {{DEFAULTSORT:Open Haard}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] bd3nspb0n01wwwpin90ebso4s92vf8i 0 3184 264663 255684 2013-05-06T21:07:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:YellowwareSpittoon.jpg|thumbnail|200px|right|thumb|Een 19e eeuwse kwispeldoor, uut Amerika]] Een '''kwispeldoor''' is een spiejpotjen of een bakjen um in te spiejen. 't Is bedoeld um [[spieje]] en [[sliem]] uut de [[mond]] in op te vangen. Vrogger stungen der in kefees soms kwispeldoors waor oek de ressen [[pruumtebak]] in uut-espiejd konnen wonnen. Kwispeldoor is of-eleid van 't [[Portugees|Portugese]] woord ''cuspidor'', dat spiejpotte betekent. 't Woord en 't gebruuk um een potte veur 't spiejen te gebruken, kwam via de [[VOC]] naor Nederlaand. Een deel van [[Indië]] was véúr de verovering deur Nederlaand in hanen van de Portugezen - de zeeluui en haandelaren nammen de 'cuspidor' van ze over. Vake zag een kwispeldoor der uut as een vaoze, ze wanen meestentieds van (versierd) [[diggelwark]], [[keuper]] of [[email]]. In de [[19e eeuw]] was spiejen in [[Europa (continent)|Europa]] neet zo netjes meer. To verschenen oek de bordjes ''Niet spuwen'' (neet spiejen) in bieveurbeeld trams, treinen, karken en kefees. Want in openbaore ruumtes spiejen, dat du-j neet. In grote delen van [[Azië]] is spiejen in 't openbaor nog heel gewoon. Alles wat ofval is, mut uut 't lief, vient de Aziaat. In Azië vie-j daorumme nog de heeltied spiejbakken. Sins 't begin van de [[21e eeuw]] prebeert [[Volksrippebliek China|China]] 't spiejen in 't openbaor an te pakken. Dit dut China um een goeie indrok te maken op toeristen en toekomstige zakeluui. == Nedersaksisch == * [[Urkers]]: ''kwispeldoor'' * [[Veluws]]: ** ''kwispeldoor'' ** ''kwispedoor'' ([[Epe]], [[Vaossen]], [[Lieren]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) ** ''spuugbak'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''spuigbak'' ([[Epe]]) ** ''spuwbakje{{small()|n}}'' ([[Putten]]) ** ''spiejbak'' ** ''spijbak, speebak'' ([[Attem]]) ** ''speejbakje'' ([[Terwolde]]) ** ''tufbak'' ** ''kwalsterpötjen'' ([[Lieren]]) {{Commonscat|Spittoons}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Tebak]] rvkvwqfw6wet4d31p31glod8x4v4x60 0 3186 265022 255685 2013-05-09T22:24:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki n '''Hittegolf''' is n periode van oetzönderlk waarme doagen. Binoa elk laand het zien aaigense definitsie van ''hittegolf''. == Definitsie Nederlaand en Belgie == Veur [[Nederlaand]] en [[Belgie]] geldt n offisjele definitsie van n hittegolf, dij deur onder aandere t KNMI en sunt 2003 deur t KMI haanteerd wordt. De definitsie gaait: :''Op zien minst vief doagen aachter mekoar woarop de [[temperatuur|maximumtìmpratuur]] 25,0 [[Celsius|ºC]] of meer bedrog ([[zomerse dag|zummerse dagen]]); woarbie op zien minst op drij doagen de maximumtìmpratuur 30,0 ºC of meer bedrog ([[Tropische dag|tropische doagen]]). Dizze tìmpratuurn worden op anderhaalve meter boven t maaiveld meten in n zogenoamde [[weerhut]].'' == Hìnwiezen == * [http://www.knmi.nl Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI)] * [http://www.kmi.be Koninklijk Meteorologisch Instituut van België (KMI)] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Weerkunde]] qmqcbhyrcca411rim1eraddqdhqjvur 0 3188 264013 255864 2013-05-06T15:56:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Umraand|LocatieWesterveld.png}} {{Umraand|Map NL - Westerveld - Doldersum.png|250px}} '''Dooldersum''' (Nederlaans: ''Doldersum'') is een klein [[esdörp]] in Zuudwest-[[Drenthe]]. 't Maekten vrogger diel uut van de gemiente Vledder, tötdet dizze mit de gemientes Dever, Dwingel en Haovelte opgonk in de ni'je gemiente [[Westerveld]]. Dooldersum lig vier kilometer ten noordoosten van [[Vledder]] en hef zo'n zeuventig inwoners. De [[streektael]] van Dooldersum heurt bi'j 't Drèentse [[Stellingwarfs]], dat binnen de Drèentse dialecten as [[Zuudwest-Noord-Drèents]] wördt in-edield. Ze weet niet sekuur hoe old of Dooldersum is, mar 't is een middelieuws plaetsien.<ref>http://www.gemeentewesterveld.nl/WVVrijepagina_informatie.aspx?menuID=126&pageID=242</ref> De naeme Dooldersum bedödt ''de ooldste woonplaetse''.<ref>http://www.hotel-doldersum.nl/welkom.htm</ref> Niet wied van 't dörp of ligt twei grafbulten uut de laete [[stientied]] of [[iezertied]], die ze plaetselijk de 'mejoor' en de 'generaol' nuumt. Rond de [[brink]] staot zo'n tien [[boerderieje|boerderi'jen]], een kefee-restaurant mit een camping en een 'Boekenhotel', ewi'jd an boekeri'je. Veur oaverige veurzienings wördt Dooldersum bediend deur Vledder. Dooldersum greenst an 't [[Nationaol Park Drents-Friese Woold]]. 't Beekien de [[Vledder Aa]] en 't [[Dooldersummer Veld]] - een heidelaandschop in beheer bi'j [[Stichting Drents Landschap]] - heurt bi'j dit park. De boavenloop van de Vledder Aa is in [[2002]] en [[2003]] opni'j in-ericht. De beek, die in 't begin van de jaoren zestig ekanaliseerd wördden, hef zien oolde lope terogge kregen. De rieke boavengrond wördden of-eplagd. Now mut de netuur heur in 't laand tussen Dooldersum en 't plaetsien [[Waetern]] opni'j ontwikkeln. ==Schrieveri'je== In dizze lieste vien ie boeken die over Dooldersum gaot. * IJmker, Janne (2006), ''Achtendertig nachten'' (roman), Zoetermeer: Mozaïek ==Referenties== <div class="references-small"> <references/> </div> ==Buten dizze webstee== *[http://www.westerveld.nl Webstee van de gemiente Westerveld] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Noord-Drèents]].}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] 65tb9q412w76ykirz2hf0xsp85wz967 0 3189 10012 2006-07-17T20:41:17Z Servien 7 Titel van [[Hitte golf]] ewiezigd naor [[Hittegolf]]: wörd anmekaar eschreven wikitext text/x-wiki #redirect [[Hittegolf]] 9pvn57min03jl55db9o3ycidsb9h8ft 4 3190 40444 10021 2007-06-28T19:00:22Z Servien 7 [[Wikipedie:Disambiguation Templates]] beveiligd [edit=sysop:move=sysop] wikitext text/x-wiki == Do not delete! == This list is used by various bots to determine the current list of disambiguation templates for this site. This page may have any format, with any explanation text, or translated to the language of the site. Administrators, it is suggested that this page is locked to avoid vandalism. [[Sjabloon:Dv]] qqhj3h7otnwfw1yfs27isf4y5c8onen 8 3194 10060 2006-07-18T12:33:16Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Versie per $1; $5<br />($6) $3 | $2 | $4 ($7) rpfgmhncal8v3jx588s5ifa0nct6vnh 0 3195 264627 105708 2013-05-06T21:01:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''kieperikke''' of kortweg gewoon een '''rikke''' is een stok waor [[hounder|kiepen]] meestentieds op slapen. Een aander woord veur een kieperikke is oek wel een ''stok'', in dialek zegen de meeste meensen liekewels 'rikke', mar 't woord kump veural veur in de uutdrokking ''mit de kiepen op stok gaon'' (vrog naor [[berre]] gaon). Een kieperikke zurg veur een betere deurstreuming van [[luch]], en zurg der oek veur dat de kiepe neet in zien eigen uutwarpsels geet zitten. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Huusvesting]] dbszf6oowexf284jl5ji9e2evkbhkyl 0 3196 272092 264802 2013-12-11T01:16:43Z Romaine 607 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Jardim do Paço Episcopal.jpg|thumb|right|300px|Kesteeltune in de Portugese stad Castelo Branco]] Een '''tune''' is een (of-esleuten) stuk grond waor siergewassen, [[greunte]]s en/of [[kruud (keuken)|krujen]] (veur eigen gebruuk) verbouwd kunnen wonnen. Mit 't ontstaon van de eerste vaste woenplaosen, verschenen oek de eerste akkers. Um verrinewering en vraot van dieren en gewassen te veurkoemen wönnen der vake een stekelige beplaanting, dee dronge op mekaar stungen, umhinnezet. Umdat de [[wilge]], de [[haozenoete]] en de [[meidoorne]] in [[Nederlaand]] van neture veul veurkoemen, wönnen ze vake gebruuk as [[hegge]]. 't Gung dan um de twee- of dreejaorige takken daorvan: disse bin soepel en buugzaam genog um dermee te kunnen vlechen. Zo'n hegge wönnen een '''tune''' eneumd. Laoter gung de naam van de hegge over op 't umsleuten terrein zelf. In 't [[Duuts]] betekent ''Zaune'' nog de heeltied een ''hegge''. De betekenis ''ofrastering'', ''umheining'' haj zowal in 't Nedersaksisch as in 't Nederlaands. Een veurbield uut 't Drèents: ''De toen sleut de hof of.'' Een veurbield uut 't Achterhoeks (uut 't verhaal ''Wakelbrinks Dina'' deur [[G.J. Meinen]]): ''In den hondetoen van witte latten, veur de deure, ston den kettenhond te blökkene.'' Daornaos wönnen der bie de bouw van een [[klooster]] oek een ummuren tune an-eleg veur de verbouwing van o.a. medesinale krujen. Vandage de dag is de tune (in Nederlaand) meestentieds een deur [[schuttige]] of-esleuten stuk grond waor de meensen buten kunnen zitten. De tunecentra doon 't tegensworig barstensgoed mit 't verkopen van siergewassen. In aandere lanen kump 't soms veur dat tunen neet of-esleuten bin. == Zie oek == * [[Veurtune]] * [[Achtertune]] * [[Greuntetune]] * [[Bloemhof]] == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ** ''tuun'' ** ''goarn'' * [[Grunnegs]]: ** ''toen{{small()|e}}'' * [[Drèents]]: ** ''hof'' ** ''toen{{small()|e}}'' ** ''tuun, tune'' * [[Graafschopper Platt]]: ** ''goarn'' (Platduutse schriefwieze ''Goârn'') ** ''hof'' (Platduutse schriefwieze ''Hoff'') * [[Sallaans]]: ** ''hof'' ** ''tuun'' * [[Stellingwarfs]]: ** ''tuun'' * [[Tweants]]: ** ''tuin'' ** ''hof'' ** ''toen'' (nit völle mear gebroekt) ** ''goar(de)n'', ''gaar(de)n'' * [[Veluws]]: ** ''tune, tuun, tuin'' ** ''hof'' * [[Urkers]]: ** ''teun'' <nowiki>*</nowiki> 't Drèentse en Stellingwarfse woord ''goorn'' (stokkien arf, veldtien, moestune) holdt meugelijk verbaand mit ''gaard'', ''Garten'', ''garden'', etc. == Anhaling == :'''t Regent as 'n grote, 't blad is geel en brunig''<br /> :''Alle blad dat weijt mij met 'n noodgang deur de tune'' Drents citaot; uut ''Hoe kan dat nou?'', op ''Niks is zoas 't lek'' (1997) van [[Skik]]. [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Tune]] bin0e90fe5hergnl5j78n6s3jujueq5 6 3197 10072 2006-07-18T14:01:12Z Servien 7 van nl-wiki wikitext text/x-wiki van nl-wiki qcs0q8kpbwuz908p88vmu2m3j3hh6b3 0 3198 264765 256004 2013-05-06T21:44:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Schuttige.jpg|thumb|right|240px|''Schuttige'']] Een '''schuttige''' (of: ''schutting'') is een arfofscheiding dat meestentieds emaak wonnen van [[holt|hout]]. In 't algemeen scharmp een schuttige de [[tune]] of veur wat derachter lig, 't zurg oek meer veur een privésfeer in de tune. Bie sommigen veurbiegangers wek 't niejsgierigheid op. Ze kieken dan oek "over de schuttige hinne", of preberen deur een gat iets te zien van wat der an de aandere kaante van de schuttige gebeurt. As de arfofscheiding deurzichtig is, dan is der meestentieds sprake van een [[hekke]]. Een schuttige kan oek van aandere materialen emaak wonnen: bieveurbeeld [[riet]]en [[matte]]n. In ouwe woenwieken zie-j vake schuttigen dee emaak bin van [[betonne]]n [[plaote]]n. Vake laoten tuunliefhebbers de schuttige begreuien deur [[klimplaante]]n, zoas een [[klimop]] of een [[clematis]]. Sinds [[1 jannewaori]] [[2003]] gellen in Nederlaand laandelijke veurweerden veur bouwvergunningsvrie plaotsen van schuttigen. == Nedersaksisch == *[[Drèents]]: **''glint{{small()|e}}'' **''schut'' *[[Grunnegs]]: **''pla{{small()|a}}nket'' **''schut{{small()|te}}'' *[[Stellingwarfs]]: ''schut'' *[[Urkers]]: ''skutting'' *[[Veluws]]: **''schutting'' **''schuttige'' **''schuttink'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Ugchelen]]) **''skutting, skuttik'' ([[Attem]]) **''sjutteng'' ([[Bunsjoten]]) **''schutter'' ([[Wezep]]) **''umheinig'' **''{{small()|of}}scheiding'' **''ofzetting'' ([[Emst]]) [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Tune]] kk44f6w25vxms3x73c6vfasy0lxe4rc 0 3199 10075 2006-07-18T14:48:45Z Ni'jluuseger 73 dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Tune]] es9ewuzrw7hkmh6g6zqyy4523t3ag21 0 3200 264232 255637 2013-05-06T16:35:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hendrik Sterken Rzn..jpg|thumb|270px|Hendrik Sterken speult accordeon]] '''H. (Hendrik) Sterken Rzn''' ([[Stappest]], [[8 augustus]] [[1915]] - [[Ni'jlusen]], [[19 april]] [[2010]]) was een [[Oaveriessel|Aoveriesselse]] dichter, verhalenschriever, schriever aover streekgeschiedenis en harmonicaspeuler. ==Schriever aover streekgeschiedenis== Hi'j leerden as [[kiend]] 't boernbedrief, mar er greuien bi'j hum ok een grote belangstelling veur 't verleden van de streek waor as hi'j geboren was. Hi'j was de eerste die aover de geschiedenis van 't dörp [[Ni'jlusen]] eschreven hef. Ien ''Ni'j luusen mien dörpien: Drie en een halve eeuw Nieuwleusen'' (1976) schreef hi'j aover 't oldste verleden van dizze veurmalige gemiente, ien een tied dat de mèensen nog niet zo hiel drok waren op plaotselike geschiedenis. Andere schrievers hebt veule dingen uut Sterken zien underzuuken aovereneumen, ien hun artikelen al of niet mit bronvermelding. Mit Koop Vloedgraven schreef Sterken ''Oud Staphorst in woord en beeld'' (1976). ==Sterken as dichter== [[Ofbeelding:Ni'j luusen mien dörpien.jpg|thumb|right|130px|''Ni'j luusen mien dörpien''<br />deur H. Sterken Rzn]] Sterkens talent as dichter blek uut 'n köppel ien ''Ni'j luusen mien dörpien'' ofedrukte gedichten. De [[Italiaons]]e zegswieze ''Se non è vero, è bene trovato'' klinkt deur ien 't gedicht aover de jager Klaas oom. Klaas oom vertelt det hi'j dwars aover een sloot een haze scheuten hef. Hi'j mos aover de sloot springen, völt in 't grös en vund een boordevol entennöst. Bi'j 't springn kwaamp hom 't aandere schot ok de loop uut en raakten twie'j gaanzen. Toe gleden Klaas oom in de sloot: :''Mar ik heistern weer de wal op'' :''schudde mi'j de leerzen uut'' :''En een köppel dikke palings'' :''Had ik toe nog tut besluut'' :''Toe mos 't spul nog ien de weitas'' :''et det was wel een geknooi.'' :''Mar wi'j zèèn "fu'j toch Klaas oom'' :''as 't niet waor is, 't is wel mooi".'' === Muurbloempies === Hendrik was een zeer gevuulig en sociaal bewogen man hí'j kon zich veur een ieder inzetten. Toen hí'j op de schoele woar zien kiender hengungen, van een arbeidersfamilie de kiender ienzaam op 't schoelplein zag lopen maakte hi'j het volgende gedicht veur de schoelkraante. :''Zí’j kwamen alleent en zi’j gongen alleenig'' :''En iedere dag was ’t dezelfde gáánk'' :''As áánderen speulden dan stunden zi’j stille'' :''Wat was veur die kiender een schoeljaor toch láánk'' :''’t Gezin gonk ’t niet best, doarum waren ’t gedoemden'' :''Doarum was veur heur ok de wereld zo kold'' :''Mar net’íes dat waren ze ien taal en ien antwoord'' :''Ja kienderties waren ’t zo eerluk as gold'' :''Ik vroage oe meisters , ik vroage oe juffers'' :''Och helpt toch die kleinen met al oen geduld'' :''Die altied weer doar zo alleend stoat te kieken'' :''Die altied mar boeten mut buten heur schuld'' :''Woar áánd’ren vertrappen doar hoap ik dat ie’luu'' :''Die ienzame kiender wat extra vurwend'' :''Op det toch de schoele slechts bluujende rozen'' :''Op det toch de schoele gien muurbloempies kent'' In 1987 verscheen, net as ''Ni'j luusen mien dörpien'' in eing beheer, Sterkens dichtbundel ''Uut 't boer'n-laand''. Dizze gedichten bint eschreben tussn 1955 en 1986 en gaot aover gebeurtenissen uut de gemienschop en belaangrieke momenten uut zien eing leben. 't Lied ''Ni'j luus'n mien dörpien''' werd ok deur Sterken eschreven. Hi'j hef 't zelf al iens ezungen veur een opname van het radioprogramma 'Onder de groene linde' in de zestiger joaren en dat [http://www.liederenbank.nl/sound.php?recordid=72233 stiet inmiddels online]. De N'jluuseger dialectzanger [[Aalt Westerman]] hef 't liedtien met filmmomenten en muziek op zien DVD ''Mooi Natuurlijk'' ezet en is hiermet in november 2010 uutekommen. ==Wiedere schrieveri'je== Van een haandskrift det hi'j in een archief ontdekten leut Sterken de tekst uuttypen en verschienen as ''Uit Staphorsts ver verleden''. In samenwarking mit de Natuur- en Milieufederatie Overijssel beschrif hi'j ien ''Van Reestdal tot Beentjesgraven, van Kievitshaar tot Kievitsnest'' de plaanten, beesten, 't laandschop, de geologie, de cultuur en de historie van de gemiente Stappest. {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Sterken Rzn, Hendrik]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Sterken Rzn, Hendrik]] [[Kategorie:Muzikaant uut Oaveriessel|Sterken Rzn, Hendrik]] adyso7dz6p50bc1tyltdxc8k78eash5 0 3202 10085 10084 2006-07-18T20:46:47Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Tune]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[tune]] brdlgsbtqc16nmupedhj1q30l8yh9qc 6 3203 10086 2006-07-18T20:59:20Z Grönneger 1 35 Zölfmôkte media wikitext text/x-wiki Zölfmôkte media dyj4xrbddep833ww4v1pekqan5m14cl 0 3204 10089 2006-07-18T21:17:15Z Grönneger 1 35 Titel van [[Dollart]] ewiezigd naor [[Dollert]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Dollert]] 8kps61vanty5g7zt48uv8qv2h4el8dv 0 3205 264578 255636 2013-05-06T20:52:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:JarrahFence gobeirne.jpg|thumb|Hekke]] Een '''hekke''' wonnen meestentieds emaak van [[holt|hout]] of [[metaal]] en wonnen vake gebruuk as arfofscheiding. Een hekke is stevig van constructie en bevat openingen waor je deurhinne kieken kunnen. De [[deure]] van een poorte wonnen oek vake een hekke eneumd. Een ondeurzichtige houten constructie mit dezelfde functie as een hekke heet een [[schuttige]]. Soms hef een hekke [[prikkeldraod]] um overklimmen te veurkoemen. Umdat in [[Nederlaand]] veul weilanen mit sloten umgeven bin, mut der allinnig op de dam een hekke koemen um 't vee binnen te houwen. As dus "'''t hekke van de dam is''", kan 't vee vrie rondlopen of (figuurlijk) wonnen de situasie onbeheersbaor. == Nedersaksisch == * [[Achterhoeks]]: ''hekke'' * [[Drèents]]: ''hek{{small()|ke}}'', ''glint{{small()|e}}'' * [[Grunnegs]]: ''riggel'' * [[Stellingwarfs]]: ''hekke'' * [[Tweants]]: ** ''hekke'' ** ''rikn'' (mearvoold, mear as term vuur ofrastering, of hekke um n stukn laand) * [[Urkers]]: ''ekke'' * [[Veluws]]: ''hek{{small()|ke}}'' ([[Attem]]: ''ekke'') [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Woenen]] dp2acucoyriyg0twdiesoeyjsc3ez4q 6 3206 126970 10102 2009-11-26T22:43:37Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] j2o41jsloigg7fy4dw3i1oh5jfbpf0r 0 3207 288209 265772 2016-10-26T15:56:34Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Westergo''' is een oolde [[gouw]] in de [[perveensie]] [[Frieslaand]]. Vrogger was et iene van de [[Zeuven Fraise Zeelanden|Zeuven Zielanen]] en iene van de drie gouwen die in de tegenwoordige perveensie Frieslaand liggen. De aandere twie bin [[Oostergo]] en [[Zeuvenwoolden]]. == Gebied == An de oostziede greenst Westergo an de [[Middelzee]] mit an de aandere ziede [[Oostergo]]. Zudeliker was de greens oorspronkelk mit [[Boornego]]. Laoter wodde dit gebied opheven en ontston [[Zeuvenwoolden]]. De aandere greenzen weren de kusten. == 1200 == Westergo is omenbi'j 1200 opdield in [[Franeker]], [[Wildinge]] en [[Wymbrits]]. Franeker en Wildinge hadden meugelik et oorspronkelike Westergo vormt, tot Wymbrits d'r-bi'j kwam doe in de loop van de [[12e eeuw|12e ieuw]] t [[Zudergo]] as ienhied verdween. Van Franeker wodde de opsplitsing in de Vuufdielen al in de 13e ieuw zo belangriek dat de naeme "Franeker" veur et laand an et ende van die ieuw al niet meer bruukt wodde. == 1500 == Omenbi'j 1500 was [[Et Bildt]] in et noorden bi'j Westergo kommen, mar deur de oprichting van de [[Zeuvenwoolden]] was et [[Gaasterlaand-Sloten|Gaasterlaand]], [[Doniawerstal]] en [[Lemsterlaand]] in et zuden kwietraokt. Veerder weren uut et gebied van Westergo acht steden opkommen. [[Harlingen (stad)|Harlingen]] en [[Franeker]] weren opkommen in et gebied van de Vuufdielen. [[Bolsward]] was opkommen an de oostziede van Wildinge, mit [[Woonserediel]], et zuudpunt was [[Workum]] en [[Hindeloopen]] wodden. De rest van Wymbrits is uutmekaar valen in drieje steden en zes laandsdielen. [[Stavoren]], [[Sneek (stad)|Sneek]] en [[Ielst (stad)|Ielst]] weren zelsstaandige steden wodden, mar de zes laandsdielen vormden de twie ni'je gemientes [[Wymbritserediel (gemiente)|Wymbritserediel]] en [[Hemelumer Ooldeferd]] (en [[Noordwoolde]]). [[Ofbeelding:Westergoa.png|left|thumb|450px|Laandsdielen (oolde gemientes) in et Westergo in de 17e ieuw]] {| cellspacing="0" !colspan=2|De 9 laandsdielen van Westergo |- |1||[[Menaldumediel]] |- |2||[[Franekerediel]] |- |3||[[Barrediel]] |- |4||[[Baarderediel]] |- |5||[[Hennaarderediel]] |- |6||[[Woonserediel]] |- |7||[[Wymbritserediel (gemiente)|Wymbritserediel]] |- |8||[[Hemelumer Ooldeferd]] |- |9||[[Et Bildt]] |} {| cellspacing="0" !colspan=2|8 steden: |- |Ha||[[Harlingen (stad)|Harlingen]] |- |F||[[Franeker]] |- |B||[[Bolsward]] |- |Sn||[[Sneek (gemiente)|Sneek]] |- |Dr||[[Drylts]] |- |W||[[Workum]] |- |Hy||[[Hindeloopen]] |- |St||[[Stavoren]] |} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Frieslaand]] [[Kategorie:Streek in Frieslaand]] jwv32schkhq7az5zqz4aakq9wtb6pw2 0 3208 279429 255639 2015-03-27T17:23:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:VeluweTreeTrunk.jpg|thumb|right|De stam van een boom op de [[Veluwe]] ]] [[Bestaand:hout.jpg|right|thumb|Eprofileerd holt van een kezien mit dreiraam.]] '''Holt''' is 't veurnaamste bestansdeel van (veural) [[boom|bomen]] en [[struke]]n. Behalve blaojen, naolden en schorse, bestaon de takken, stammen en [[wortel]]s van niet-kruudachtige planten uut holt. Holt vormt 't binnenste en grootste deel van de stamme. == Functie van holt in de plante == In de plante geeft 't stevigheid an de stamme en daornaost is 't betrokken bie 't vervoer van [[woater|water]] en voedingsstoffen binnen de struke of boom, mit name in de butenste laogen. == Structuur van holt == Holt besteet veur een belangriek deel uut [[cellulose]] en [[hemicellulose]], dät samen-eholden wordt deur [[lignine]]. Umdät in klimaoten mit zachte temperaturen, de [[wienter]] en de [[zoemer|zommer]] verschillende gruuiumstandigheden veroorzaken, hebt veul holtsoorten uut disse klimaoten dudelijke ''gruuiringen'' (ok wel jaorringen enuumd). Ok tropische holtsoorten hebt soms dudelijke gruuiringen mit name äs ze stammen uut gebieden mit verschillende vochtigheidsseizoenen. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''holt'' * [[Drèents]]: ''holt'' (lokaol ok: ''olt'') * [[Grunnegs]]: ''holt'' (oetsproken as hoalt) * [[Sallaans]]: ''holt'' (lokaol ok: ''olt'') * [[Stellingwarfs]]: ''hoolt'' * [[Tweants]]: ''holt'', ''hoolt'', ''hoalt'' * [[Urkers]]: ''out'' * [[Veluws]]: ** [[Oost-Veluws]]: ''holt, hout'' ([[Attem]]: ''olt'') ** [[West-Veluws]]: ''hout'' [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Holt|!!]] fzvyqvzypv4eg0x2emnu7ogal6t5jbu 0 3209 264689 255638 2013-05-06T21:21:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''nachlampjen''' is een [[lampe]] dee naos ene zien [[berre]] steet. Vake wonnen 't gebruuk um een boek te lezen, of veur [[kiend]]ers dee bange bin in 't [[duuster]]. Vrogger wönnen een [[blaker]] gebruuk as nachlampjen, umdat ze vrogger nog gien elektriciteit hannen. 't Nachlampjen is verkriegbaor in verschillende vormen en maoten. De starkte van 't lampjen in een nachlampjen is meestentieds neet zo heel stark (vake 20 watt of lochter). {{begin}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] 2gvmzkzol4w25llc9o6pu7be7lz5chu 0 3210 279430 264577 2015-03-27T17:23:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Heg RA.JPG|thumb|300px|Heggen rond [[veurtune|veurtuuntjes]]]] Een '''hegge''' is meestentieds een liendevormige anplaanting van [[struke]]n en [[boom|bomen]] mit as doel 't scheien van ruumtes. Een hegge wonnen deur regelmaotig bieknippen in vorm ehuilen. == Houtkaante == Een ''houtkaante'' of ''houtsingel'' is een stroke begreuid mit bomen, struken en krujen, dee eens in de 3 tot 20 jaor tot de grond toe of-ezet wonnen. == Houtwalle == Oorspronkelijk is een houtwalle een scheiding tussen twee [[akker]]s. Een ''houtwalle'' is oek een houtkaante op een verhogen plaotse, een lientbegreuiing van heesters en struken. Veur een houtwalle wonnen [[bosplaansoen]] gebruuk, inheems plaantmateriaal as de [[meidoorne]], [[kardinaalsmutse]], [[kornoelje]], [[vuulboom]] en [[haozenoeteboom]]. Een houtwalle is oek een hegge van evlochen dooie takken tussen paolen. Oek bin der [[vlechhegge]]n dee bestaon uut levende takken. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''hegge'' * [[Drèents]]: ''heeg'', ''heegde'', ''hege'' * [[Graafschopper Platt]]: ''hege'' (Platduutse schriefwieze ''Hege'') * [[Grunnegs]]: ''heeg'', ''hege'' * [[Stellingwarfs]]: ''hede'', ''hege'', ''steg'' * [[Tweants]]: ''heeg'', ''hegge'', ''hej'' * [[Veluws]]: ** ''heg(ge)'', ''hège'', ** ''hèèg'', ''heeg'', ** ''hege'' of ''heig'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Tune]] r2n9h7jcgugcr7jgnuwxxhf545du8qz 0 3211 288494 264882 2016-10-27T11:44:16Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:EiderbeiTönning.JPG|right|250px|thumb|Aider tuzzen Tönning en Eidersperrwerk]] De '''Aider''' is n revier in [[Sleeswiek-Holstain]] ìn is mit 188 [[kilometer]] de laankste revier in de noordelke [[Dailstoaten van Duutslaand|dailstoat]]. De revier vörmde veur om en bie 1000 joar de noordgrènze van t Duutse riek mit t [[Heertochdom Sleeswiek]]. Tegenswoordeg vörmt de Aider de grènze tuzzen de regio's [[Ditmaarsen]] en [[Noordfraislaand]]. Hai begunt bie [[Wattenbek]] (bie [[Neumünster|Nèjmunster]]) en stroomt noordwestelk om vervolgens bie [[Wesselburenerkoog|Wezzelboernekoog]] de [[Waddenzee]] in te stromen. {{dia|Schreven in t [[Veenkelonioals]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Noordfraislaand]] [[Kategorie:Sleeswiek-Holstain]] [[Kategorie:Revier ien Duutslaand]] fcdatijkqx0u4b79szozon24c5ionkd 0 3212 10132 2006-07-19T10:53:18Z Grönneger 1 35 Titel van [[Eider]] ewiezigd naor [[Aider]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Aider]] tro0gts4vc6curyyn35kaqg0ysu89v1 0 3214 292659 279431 2016-12-22T10:35:30Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Wetenschop''' is de benaeming veur et weten van de [[mense|meenske]], veur de organiseerde kennis in de [[saemenleving]], en veur de organisaosie van de wetenschop. Kot saemenvat is wetenschop et streven van de meensken om te weten te kommen of iets waor of onwaor is en is baseerd op feiten die uut eerder onderzuuk bin votkomme. Et begrip ''wetenschop'' stamt volgens Van Dale uut [[1300]], en is lichtkaans ofkomstig van et [[Germaanse sproaken|Germaans]]. In et [[Latien]] hiet et ''scientia'' (kennis), hiervan is de [[Engels]]e naeme ''science'' ofleided. Hiel in et algemien kan d'r ok over wetenschop spreuken wodden as 'et weten', of 'de kennis'. Meerstal wodt d'r liekewel op 'e specifieke methode doeld, om tot die kennis te kommen, zoas hierboven vermeldt staot. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Wetenschop| ]] 988ihy41z5v6uop9gmghn2p36r88jga 0 3215 10146 2006-07-19T12:03:32Z Servien 7 Titel van [[Schilderieje]] ewiezigd naor [[Schilderie]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Schilderie]] 1xg6lod6rrw31wilnymci9wz5hoj7io 0 3216 264616 255963 2013-05-06T20:59:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Wall-closet.jpg|thumb|250px|Een in-ebouwde kaste]] Een '''kaste''' is een [[meubel]]stuk veur 't opslaon van gebruuksveurwarpen. De meeste kasten hem horizontaole schappen. Der bin verschillende soorten kasten, vake eneumd naor 't soort van veurwarpen wat derin edaon wonnen, bieveurbeeld: * een [[linnenkaste]] veur beddengoed * een [[kleerkaste]] veur kleren * een [[servieskaste]] veur servies * een [[hangkaste]] veur 't laoten hangen van kleren * een [[keukenkaste]] is te vienen in de [[keuken]] en bevat kookgrei, enz. * een [[secretaire]] hef de meugelijkheid um 't schriefblad los te maken waoran eschreven kan wonnen. Een kaste kan oek een gymzaolattribuut wezen: [[kaste (gymmestiek)]] == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''kaast'', ''kast(e)'', ''spiende'', ''spin(de)'' * [[Grunnegs]]: ''kaast(e)'' * [[Stellingwarfs]]: ''kaaste'', ''kaste'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] cf67pomsz8oeepahvb75ok4rvom7iab 0 3219 10153 2006-07-19T12:20:13Z Servien 7 Titel van [[Fraans]] ewiezigd naor [[Frans]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Frans]] 8uqg1vxjntdspgke9q7n4vpm9cjkrt6 0 3220 282306 255867 2015-05-23T14:21:53Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Horizontale zonnewijzer.jpg|thumb|right|Een gewone zunnewiezer]] [[Bestaand:Digital sundial.jpg|thumb|right|Een digitale zunnewiezer]] [[Bestaand:Saint-remy-de-provence-cadran-solaire.jpg|thumb|Een murezunnewiezer]] Een '''zunnewiezer''' ([[Frans]]: ''cadran solaire'', [[Duuts]]: ''Sonnenuhr'', [[Engels]]: ''sundial'') is een instrement waor de [[tied]] mee an-egeven kan wonnen, deur de [[zunne]] as hulpmiddel te gebruken. De [[eerde]] drei um d'r as hinne. Hierdeur is 't ofwisselend [[Locht (straoling)|loch]] en [[duuster]]. Disse ofwisseling van loch en duuster geef de indeling van de tied in dagen. De [[schaoduw]] van een veurwarp veraander daordeur de heultied van richting. As de schaoduw naor 't [[noord]]en wies (in 't [[zujelijk halfroend|zujelijk halfrond]] naor 't zujen) is 't krek mirreg. De zunne steet dan in 't zujen (in 't zujelijk halfrond in 't noorden), krek boven de meridiaan. 't Is 12 ure in lokale zunnetied. Daorvanuut ku-j een verdeling maken en uurlienen anbrengen waorop de schaoduw 't ure angeef. == In 't duuster == In 't duuster ku-j de tied vanzelf neet meten mit een zunnewiezer, mar toch ku-j 's nachs de tied lezen an de haand van de posisie van een bepaolen [[ster]]. Hierveur gebruuk je een [[nocturlabium]], 't instrement wonnen oek wel een ''horologium nocturnum'' eneumd. 't Liek dus in principe arg op de meniere dee gebruuk wonnen bie 't bepaolen van de tied, mit een zunnewiezer as hulpmiddel. 't Grote verschil is liekewels da-j bie de nocturlabium gien zunloch neudig hem, mar wel da-j der sterns goed zien kunnen. == Geschiedenis == [[Olle Egypte|Egyptische]] schaoduwklokken (1500 v. Chr.) wönnen in 't [[Olle Egypte|Ouwe Egypte]] gebruuk, en bin veerder ontwikkeld deur aandere culturen, zoas de [[Volksrippebliek China|Chinese]], [[Griekenlaand|Griekse]] en de Romeinse culturen. Een soort zunnewiezer zonder [[gnomon]] wonnen beschreven in 't [[Oolde Testement|Ouwe Testement]] ([http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Jesaja+38%3A8&id18=1&pos=0&set=10&lang=nl ''Jesaja 38:8'']). De [[wiskunde|wiskundige]] en [[steernskunde|sternskundige]] [[Theodosius van Bithynia]] hef volgens sommigen een universele zunnewiezer emaak dee overal ter wereld gebruuk kon wonnen. De [[Frankriek|Franse]] sternskundige [[Oronce Finé]] maken een ivoren zunnewiezer in [[1524]]. De [[Italiën|Italiaanse]] sternskundige [[Giovanni Padovani]] publiceren een verhaandeling van de zunnewiezer in [[1570]]. Hierin stungen de anwiezing veur 't maken van zunnewiezers en 't bevestigen van de verticale en horizontale zunnewiezers. [[Giuseppe Biancani|Giuseppe Biancani's]] ''Constructio instrumenti ad horologia solaria'' bespreek 't maken de perfecte zunnewiezer, mit biekoemde illestrasies. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''zunuur'', ''zunneklok'' * [[Stellingwarfs]]: ''zunnewiezer'' * [[Veluws]]: ''zunnewiezer'' of ''zonnewiezer'' {{commonscat|Sundials}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Tied]] ahjfpbl7pg3n6vx84ks3hc2gw9laerl 0 3221 265834 260967 2013-05-10T15:26:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Windrichtungsgeber.jpg|200px|thumb|Een wiendwiezer]] [[Image:Rooster Weather Vane.jpg|200px|thumb|Een wiendwiezer mit een haone]] Een '''wiendwiezer''' is een instrement um de richting van de [[wiend]] mee te bepaolen. Meestentieds besteet 't uut een metalen plaote dat vrie beweegbaor is um een verticale as hinne. 't Wonnen op een hoge plekke eplaos, en deur de wiend zal 't in een bepaolde richting edreid wonnen, de zogenaamde wiendrichting. Onder de wiezer is vake een liggend [[kruze]] an-ebröch, waoran of-elezen kan wonnen wat de wiendrichting is. Veur verfraoiing krieg 't plaotjen vake een vorm, meestentieds is dat een [[haone]]; een soortgelieke wiendwiezer wonnen oek wel ''wiendhaone'' eneumd. Mar oek aandere ofbeeldingen koemen as wiendwiezer veur. De haone op de karktoorne is een typisch [[protestantisme|protestans]] symbool en steet veur de opstanding van [[Jezus Christus]]. Een goeie plekke veur een wiendwiezer (vake een wiendhaone) is de punt van een [[karktoorne]] - 't ''haontjen van de toorne''. ==Nedersaksisch== *[[Stellingwarfs]]: ''wiendwiezer'' *[[Tweants]]: ''weendwiezer'' *[[Urkers]]: ''wiendwiezer'' *[[Veluws]]: **''wiendwiezer'' **''windwiezer'' **''wingdwiezer'' ([[Bunsjoten]]) **''windväne'' ([[Waopenvelde]]) **''windmeule'' ([[Emst]]) **''windrichter'' ([[Lieren]]) **''weerhaon'' ([[Bunsjoten]]) **''gek'' ([[Klanenbeek]]) {{commonscat|Weather vane}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Wiend]] doock31i8zx2n33nqb1py9m3oxz9jbf 6 3222 10160 2006-07-19T13:18:19Z Servien 7 van nl-wiki wikitext text/x-wiki van nl-wiki qcs0q8kpbwuz908p88vmu2m3j3hh6b3 0 3223 264635 21832 2013-05-06T21:02:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''klompehokke''' of een '''pertaoltjen''' is een an-ebouwd tochpertaoltjen dat an de veurkaante van 't [[woening|huus]] steet. 't Klompehokke hef zien naam te danken an 't feit dat de luui vrogger meestentieds op [[klompen]] leupen. 't Klompehokke kan oek in de gang staon mar, steet 't meesten van de tied veur 't huus, zoda-j de klompen uut kunnen doon veurda-j naor binnen gaon, op disse meniere wonnen 't huus neet zo gauw vuul, en wee-j altied waor je [[scho]]on, klompen en [[leerze]]n staon. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Woenen]] i4hzmo0ke8269wx2iuekc1yzel15ur2 14 3224 266729 260966 2013-05-10T20:20:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Home}} [[Kategorie:Kultuur]] [[Kategorie:Maotschoppi'je]] q4q27vleq6znyvayh90f9x1yl2orw2z 0 3226 282749 276588 2015-07-11T18:03:23Z Larsb99 11752 /* Mous in de Grunnegse toal */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Gkohl.jpg|250px|thumb|Mous]] [[Bestaand:Boerenkool.jpg|thumb|250px|Mous]] [[Bestaand:Boerenkool stamppot.jpg|250px|thumb|Mous mit rookworst en spek]] '''Mous''' ([[Latien|Latain]]: ''Brassica oleracea var. laciniata'') is n simpel gewas dat op alle [[grond]]soorten teeld worden kan en n typische wintergruinte is. Der binnen twij soorten mous: * Stroekmous * Dwaargmous == Stroekmous == Stroekmous vörmt n vraai laanke stengel en wordt van begun septìmber tot febrewoari wonnen veur de verse konsumpsie. In meert goan de planten deurschaiten en kommen zai in blui. == Dwaargmous == Dwaargmous wordt teeld en wonnen veur de industrie, van haalf septìmber tot begun november, omdat dizze mous nait tegen vôrst ken. Noa de winnen komt t in [[puut|puten]] en wordt t in de supermaarkt verkocht. Dwaargmous mag gain laanke stoal môken, omdat de mous ôfmaaid wordt. Ook mouten de bloader dunne stoalen en n dunne middelnaarf hebben. Doarom worden hier rassen bruukt dij min of meer n rozet vörmen. Bie dwaargmous is der allend n herfstteelt. == Vouersstoffen == Per 100 gram vris gewicht bevat mous gemiddeld: * 167 [[Kilojoule|kJ]] * 4 g [[Koolhydraot|koolhydroaten]] * 4 g [[Eiwit|proteine]] * 0,9 g [[vet]] * 200 mg [[calcium]] * 1 mg [[iezer]] * 5,3 mg [[caroteen]] * 100 mg [[Vitamine C|vitamien C]] * 0,20 mg [[Vitamine B2|vitamien B2]] * 0,02 mg [[Vitamine B1|vitamien B1]] == Poteten == Mous wordt voak eten as stamppot mous. t Wordt veural eten in Nederlaand en dailen van de [[Duutslaand|Duutse]] dailstoat [[Leegsaksen]] (Oostfraislaand, Oldenbörg, [[Bremen]], enz.). De mous wordt den deur de [[eerdappels]] hìn stampt en as ain gehail serveerd. Doarbie komt der ook wat jus en n stôk worst ([[rookworst]] of [[metworst]]). Ook worden der voak gortkes deurhìn mieterd, dit het veur de smoak nait zo veul effekt. == Mous in de toal == In t [[Grunnegs]] bestaait n oetdrokken: "Hest in t mous lopen?" wat betaikent "Bist nait hailmoal goud wies?". In t Nederlaands betaikent de oetdrokken "Heb je een klap van de molenwiek gehad?" t zulfde. In t [[Twìnts]] is de oetdrokken "roepn in n moos" veul broekt. t Betaikent dat dr koapers op de kust binnen. == Nedersaksisch == * [[Achterhoeks]]: ''moos'' * [[Drèents]]: ''boerenkool'', ''moos'', ''mous'' * [[Grunnegs]]: ''mous'' * [[Stellingwarfs]]: ''boerekool'', ''moes'' * [[Tweants]]: ''moos'' * [[Urkers]]: ''boerekool'' * [[Veluws]]: ** ''boere{{small()|n}}kool'' **''boere{{small()|n}}moes'' ([[Une]], [[Garder]]) ** ''gelle kool'' ([[Putten]]; zoemerboerekool) ** ''moes'' ** ''moesmuis'' ([[Putten]]; stamppot boerekool) ** ''toddenmoes'' ([[Hoenderloo]]) ** ''zwartmoes'' ([[Harskamp]]) [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Greunte]] 59pqtz36dhcko9bhpctkrauc3otc9ic 0 3227 76066 10173 2008-08-10T15:21:50Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Hegge]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hegge]] lp92q2u92mydbk6u1estjonkvguoyg2 0 3228 10176 2006-07-19T13:56:51Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Eerpel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Eerpel]] kl3n85jgj1cywiyihhhjrxjjfwi3nr4 6 3229 153873 10177 2010-07-08T18:59:15Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] wikitext text/x-wiki ''Ni'j luusen mien dörpien'' deur H. Sterken Rzn {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] agkayd4sktvgh1foev2ksgbpltgzq5o 0 3230 289160 255744 2016-10-28T14:35:33Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Hengel''' kan verwiezn noar: *[[Hengel (Oaveriessel)]] - ne gemeente in Oaveriessel *[[Hengel (Gelderland)]] - ne darp in Gelderlaand *[[Hengel (visserieje)]] - ne sporthengel *[[Hengel (plaante)]] - ne plaantnsoort *''Hengel'', ''hengsel'' of ''heng(e)'' kan ok n [[scharnier]] beduden {{dv}} afja80tz7shjlq95zaoab90hi44527e 0 3232 264676 255743 2013-05-06T21:18:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Baskets four styles.jpg|thumb|250px|right|Vier verschillende soorten maanden]] Een '''maande''' of een '''benne''' is meestentieds een evlochen bakke of omhulsel, oek wel '''korve''' eneumd, en soms veurzien van [[hengsel|draoghengsels]]. De maande is daarbie van alle kaanten behalve de bovenkaante of-esleuten. Oorspronkelijk wonnen 't emaak van [[riet]], [[strooi]], [[gres]], [[pitriet]] en [[holt|hout]] ([[takke]]n) populaire materialen um maanden van te maken. Tegeswoordig wonnen oek [[pepier]] en [[plastiek]] gebruuk. Een korve zonder bojem wonnen in [[korfbal]] en [[basketbal]] as doel gebruuk. Een ondersteboven eplaosen korve wonnen deur biejenhouwers gebruuk as 't umhulsel veur een biejenes, [[biejekorve]] eneumd. Maanden van riet en takken wonnen nog steeds op ambachtelijke wieze deur maandenvlechters emaak. == Nedersaksisch == * [[Achterhoeks]]: ''benne'' * [[Grunnegs]]: ''bìn'', ''köf'', ''mat'' * [[Veluws]]: ''maand(e)'' of ''ben(ne)'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] p6jylwiqxlvsaat96uh7lg9frnry6yo 0 3233 10198 2006-07-19T18:05:48Z Servien 7 deursturing naor [[Latien]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Latien]] 61erc2gpmiho8f3umizfvfo3ridk46v 0 3234 10199 2006-07-19T18:08:58Z Servien 7 deursturing naor [[Frieslaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Frieslaand]] gx4fr9ii4kfjee87t8b2wb9qdubgswn 0 3235 10201 2006-07-19T18:11:53Z Servien 7 deursturing naor [[Kaark]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kaark]] 2dy4qnw73rq3z7tzkqzbi3lapwysjr8 0 3236 10204 2006-07-19T18:18:24Z Servien 7 deursturing naor [[Holt]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Holt]] ecyuvbjzuumlutooy10qownptrp4ep4 6 3237 10205 2006-07-19T18:20:34Z Servien 7 van nl-wiki wikitext text/x-wiki van nl-wiki qcs0q8kpbwuz908p88vmu2m3j3hh6b3 0 3239 72405 72335 2008-07-10T11:34:17Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kaark]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kaark]] 2dy4qnw73rq3z7tzkqzbi3lapwysjr8 0 3240 264248 255691 2013-05-06T16:37:43Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:ClothespinsOnALine.jpg|right|260px|thumb|Een tuugliende mit tuugknippen]] Een '''tuugliende''' (of liende) is een espannen draod daor a'j ewassen tuug (linnengoed) en aandere kleraosie an te dreugen hangt. De draod is deurgaons buten espannen tussen [[mure]]n of liendepaolen (bi'jveurbeeld in de [[tune]]), en de kleraosie wördt deurgaons mit [[holt]]en tuugknippen an de draod ehungen. Vake wördt drei of vier draoden naost mekaar espannen. De tuugliende onderscheidt heur van 't wasrekke en de dreugmeule. De draod was vrogger miestentieds een touwgien, mar bestiet tegenswoordig bi'j de mieste [[West-Europa|West-Europeanen]] uut een kunststofvezel of staoldraod mit plastic d'r umhenne. In 'n paar plaatsen in [[Nederlaand]] daoras 't slim weien wil (zoas op [[Marken (Nederlaand)|Marken]]), wördt een tweistrengsliende ebruukt die ze ''roop'' nuumt. D'r wördt gien tuugknippen ebruukt umdet de kleraosie vört weien zol: in stee daorvan wördt de kleraosie tussen beide strengen eklemd. In [[Zuud-Europa|Zuud-Europese]] laanden ku'j de tuugliende oaver nauwe straoties espannen vienden. Um de was mit gemak buten te hangen en weerumme te halen, is an beide enden van 't draod een ketrol vast-emeuken. Vanof de opkomst van de wasdreuger nemp 't gebruuk van de tuugliende of, mar kleraosie van gevuulig materiaol kan nog aaltied beter an de liende. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: **''liende'', ''wasliende'' **''lien{{small()|e}}'', ''waslien{{small()|e}}<'' **''tuugliende'' **''waskelien'' * [[Grunnegs]]: ''waskelien{{small()|e}}'' * [[Stellingwarfs]]: ''liende'', ''wasliende'' * [[Veluws]]: **''waslien'', ''lien'' ([[Putten]] e.u.) **''wasliende'', ''liende'' ([[Nunspeet]] e.u.) == Uut de kunst == :''Mangs oet zien venster zöt e 'n vrouw'' :''die wasgoed hank an 't lienetouw;'' :''een windvlaog blas heur rokken strak,'' :''boetseert heur börsten in heur jak.'' Uut ''Allèn'', een gedicht van [[Hans Heyting]] (evunden ien ''Scheupers van de Taol'', Stichting Het Drentse Boek, Zuudwolde, 2003) {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] 1ue9x4vjp0odqbqdqfv5hzzz4c4e1h0 0 3242 291025 265341 2016-11-03T12:37:42Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki '''Vincent Hermanus Gerardus (Vincent) Luchtenberg''' ([[Roalte]], [[28 september]] [[1976]]), better bekend onder zien [[pseudoniem|schuulname]] '''KlompenVincent''', is een [[Nederland]]se zanger. ==Idols== End [[2002]] dee Luchtenberg met an de veurrondes van het [[Idols|eerste seizoen van het televisieprogramma Idols]]. Allewel hie neet deur de eerste ronde kwaamp, wis e met zien optreedn toch een positieve indruk op de jury te maken. Met een [[klompendaans|klompendanse]] bracht hie het nummer ''As 't mot'' van [[Normaal]] ten gehore. In febrewaori [[2003]] verscheen Luchtenberg bie ''Idols'' opniej veur het voetlicht. Samen met elf andere deelnemmers (afvallers) nam e een [[Single (muziek)|plaotien]] en [[videoclip]] op. Het betrof een [[cover (muziek)|cover]] van ''[[Thank You for the Music]]'' van de Zweedse band [[ABBA]]. Tiedens de opname van de clip werd Luchtenberg ontdekt veur een anpriezingsfilmpien van verzekeringsbedrief [[Achmea]]. Disse maotschappij nam met hum een reclamefilmpien op veur in heur campagne "Helaas berusten deze beelden niet op de werkelijkheid", woarin Luchtenberg met zien uutvoering de finale van t programma won. ==Loopbaan noa Idols== Luchtenberg werd n kontrakt an ebeudn deur [[Willie Oosterhuis]] en [[Edwin van Hoevelaak]] van de [[De Regiotap|Regiotappers]] ([[RTV Oost]]). Samen met de Regiotappers bracht hie een plaotien uut. Dit was weer een [[cover (muziek)|cover]], disse keer van et nummer ''[[Oerend Hard]]'' van de Achterhoekse band [[Normaal]]. End 2003 bracht Luchtenberg de [[Dvd|DVD]] ''KlompenVincent: The Movie'' uut; neet völle later werd deur [[Johan Vlemmix]] een duet in een videoclip met [[Herman Berghuis]] eregeld. Vlemmix nam Luchtenberg in de zommer van [[2004]] met op toer naor diskoteek ''de Skihut'' in [[Salou]], woarnoa hie zich aansloot bie de Antihelden-tour. Vanaf end 2004 trad hie regelmaotig op met Berghuis, [[Robert-Jan Habich]] en [[Ronnie Jackson]]. In 2006 werd het programma ''[[X Factor (Televisieprogramma)|X Factor]]'' veur et eerst uutezonden. Uut dit programma werden [[André Pronk]] en het Duo [[Roef en Marian]] toegevoegd an de Antihelden-tour. End 2007 leup de Antihelden-tour ten ende en ging Luchtenberg solo-optredens verzorgen. Zien [[repertoire]] veranderde lankzaam van [[Boernrock|Boerenrock]] noar [[Après Skihut|Après Ski]]. ''Oerend Hard'' is t enige officieel uutebrachte plaotien. Hiernao hef hie nog diverse malen nummers opgenommen. Disse bunt echter alleen als [[MP3]] uutebracht. ===Singles=== {{Singletop40tabel}} |- align=center |align=left|''Thank you for the Music''||2003||08-03-2003||-||-||Samen met andere afvallers van ''Idols'' |- align=center |align=left|''Oerend Hard''||2003||05-04-2003||-||-||Met de Regiotappers, [[ISRC]]:NL-F05-03-15701 |- align=center |align=left|''Woody Shoes''||2004||-||-||-||Cover van [[Carnaval Festival]], MP3 |- align=center |align=left|''Niets is te dol / Jodelie''||2005||-||-||-||MP3 |- align=center |align=left|''Kom van dat dak af''||2007||-||-||-||MP3 |- align=center |} ===Dvd=== * ''KlompenVincent The Movie'' (2003) ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.klompenvincent.nl Officiële site] [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse zanger]] [[Kategorie:Muzikaant uut Oaveriessel]] 7a6ool9o2p9lk1f7kdrifdk8rpdkjoa 0 3243 10236 2006-07-20T02:50:51Z KlompenVincent 87 deursturing naor [[Raolte]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[raolte]] 27se6ze9qjyjvt7s8pody47ob8x5ka4 0 3244 255692 250687 2013-03-11T10:25:41Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 80 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q27449]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Zuud-Europa''' is 't zudelijke deel van [[Europa (continent)|Europa]]. 't Umvat mit name de Europese lanen die grenzen an de [[Middellaanse Zee]]. 't Begrip Zuud-Europa hef liekewels gien officiële staotus, waffer gebieden en lanen dertoe beheuren is daorumme vatbaor veur discussie. Veur iezig veul begrippen geldt overigens, dat ze gien officiële staotus hebben. == Indeling == De volgende lanen worden tot Zuud-Europa erekend: {| | * [[Albanië]] * [[Andorra]] * [[Bosnië-Herzegovina]] * [[Cyprus]] * [[Frankriek]] * [[Italië]] * [[Krowatië]] * [[Macedonië]] * [[Malta (laand)|Malta]] | valign=top | * [[Monaco]] * [[Montenegro]] * [[Portugal]] * [[San Marino]] * [[Servië]] * [[Slovenië]] * [[Spanje]] * 't Europese gedeelte van [[Turkije]] * [[Vaticaanstad]] |} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Europa]] ekw0r9qh0a7gfeoewf96d4bhmnkmga3 0 3245 10240 2006-07-20T08:17:40Z Grönneger 1 35 dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Bakkiesman]] sw4wkbab5cdz4nsz05zznal60upulfr 6 3246 171682 10253 2010-12-16T00:50:21Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Etten]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Etten]] 7ybqsva22dqdjt8s2ai2e8rlbg5zjvp 0 3249 265199 255689 2013-05-09T23:14:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Snoepgoed.jpg|right|250px|thumb|Slik]] [[Ofbeelding:Snoep.jpg|right|250px|thumb|Mini-versies van vernuimde sukkeloa]] [[Ofbeelding:Lots of Candies.jpg|thumb|250px|Slik]] '''Slikkerij''' (of gewoon: '''slik''') is de algaimene noam veur [[lekkernij]]n, maisttied mit [[Sucrose|zuker]] as heufdbestandsdail. Slik ontstond ooit as [[medicijn|medizien]], de pil vond man aait hail bitter en smeuk dus nait zo lekker. Man bedacht loater dat n zukerloagie om de bittere pil t minder vies môken zol, dit bleek te kloppen, den mìnzen vonden heur zölfs lekker. In t begun was slik allend verkriegboar bie de [[apotheek|aptaik]] mor wuir loater gewoon in de [[Supermarkt|supermaarkten]] verkocht as lekkernij (''doarveur nog bie de krudenier en slikwinkel''). t Woord slik is oflaaid van t waarkwoord slikken, dat tegenswoorden ook as betaikenis ''snoepen'' hebben ken. Ook t eten van [[koekien (eten)|kouk]], [[chips]] en [[slagroom]] vaalt onder 'slikken'. [[Drop]] is in [[Nederlaand]] t maist eten slik. In Nederlaand wordt zo ain 32 miljoen kilo drop per joar slikt. In [[Belgie]] is dit middelkerwies [[sukkeloa]]. [[Smaakstof|Smoak-]] en [[kleurstof|kleurstoffen]] kennen touvougd wezen aan slik om dizze produkten beter te smoaken lôten of om n bepoalde kleur aan t slik te geven. [[Zukerversieren]] wordt bruukt om desserts te verfraaien, n veurbeeld hiervan binnen de [[spikkels]] op softies. Bie summege feesten, zo as [[Sunterkloas]], wordt der slik spesjoal veur t feest môkt. Bie t Sunterkloasfeest binnen dit in Nederlaand bieveurbeeld [[pepernoten]], [[sukkeloadeletter]] en [[taaitaai]], in Belgie binnen dit beeldjes van Sunterkloas en [[Zwarte Piet|Zwaarte Pait]] uut sukkeloa. Ook [[spekuloas]] wordt voak in verbaand bracht mit Sunterkloas. Der bestoan ook mìnzen mit n ''slikversloaven''. Dit holdt in dat dijgene veul slikt en sums trilt as hai of zai n gebrek aan zuker het. Dit komt ook veur bie nait-slikversloafden mor bie slikversloafden ken t voaker veurkommen deur de grode houveulhaid zuker. Der bestoat ook zukerloze slik, dit slik is bedould veur [[Diabetes Mellitus|diabetespasjenten]] (zukerzaikte) of mìnzen dij op [[dieet|taks]] binnen mor toch geern slikken. ==Soorten slik== *[[zoerkes]] *[[borstploat]] *[[botterbabbeloar]] *[[drop]] *[[zukerspin]] *[[kaauwgom]] *[[sukkeloa]] *[[bonbon]]s ([[praline]]s) *[[pepermunt]] *[[noga]] *[[lolly|lolly's]] ==Leegsaksisch== *[[Achterhooks]]: ''snoop'' of ''sneup'' *[[Drèents]]: **''slik'' **''slikkeraai'' **''slikkerij{{small()|e}}'' **''sneup'' **''snuup'' *[[Grunnegs]]: ''slik'' of ''slikkerij'' *[[Stellingwarfs]]: ''snuperi'je'' *[[Tweants]]: **''slik(keriej){{small()|e}}'' **''sneuperiej{{small()|e}}'' *[[Veluws]]: **''snoepje{{small()|n}}, -ie{{small()|n}}'' **''snupien'' **''snopien'' ([[Doornspiek]]) **''lekkertjen'' **''lakkertien'' ([[Vaossen]]) **''snipsnaaiderieje'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Slik]] mrvkq3pr7i484h9wknomckkc4b49v1e 0 3250 10276 2006-07-20T09:19:26Z Ni'jluuseger 73 deursturing naor [[Tuugliende]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tuugliende]] sivor8mzezdvn79euyv9trkrzfxxvpj 0 3251 272104 265210 2013-12-11T01:26:56Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Stee-en-stoetje''' ([[Ingels|Engels]]: ''Bed and Breakfast'') is n [[logeerarrangement|logeerarraanzjemìnt]] woarbie de gast enkeld ain nacht verblift en smörns noa t [[Ontbijt|mörnseten]] weer vot gaait. De gasten hebben n aigense koamer, voak bie n boer of n partikulier dij n spesjoale inbaauw moakt het veur gasten. Voak bevinden stee-en-stoetje's zoch in leutje dörpen dij te klain binnen veur n groot [[hotel]]. Zai worden voak opricht deur [[particulier|partikuliern]] dij t leuk vinden om mit mìnzen te waarken, môr gain groot bedrief hebben willen. De pries veur n stee-en-stoetje is voak gunstiger as n hotel en is den ook wat minder lux. Mìnzen dij noar n stee-en-stoetje goan, dudden dat voak veur de gezelleghaid en knushaid of omdat zai enkeld ain nacht overnachten hovven. In t [[Verienigd Keuninkriek|Verainegd Keunenkriek]] en [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] binnen hail veul stee-en-stoetjes en is t ook hail gebrukelk dat aine doar gebruuk van môkt. In [[Nederlaand]] wordt dit wat minder doan. Stee-en-stoetje is ook de noam van n stee-en-stoetje-lozjemìnt in t [[Westerwoolde|Westerwoldse]] [[Vraiskeloo]]. {{dia|Schreven in t [[Oldambtsters]]}} {{DEFAULTSORT:Stee En Stoetje}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Hotel]] a91rh93juorr8cgwc9swiau073eba9k 0 3252 264545 255577 2013-05-06T20:47:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Jan Vermeer van Delft 003.jpg|thumb|220px|Twee gedienen of-ebeeld in een [[schilderie]] van Vermeer]] Een '''gedien''' (oek wel: ''kleed'' of ''[[glaozekleed]]'') is een lap stof dat gebruuk wonnen um iets of te scharmen. 't Meest wonnen gedienen gebruuk as ofscharming veur een butenraam. Een gedien veur een raam kan verschillende doelen hem: um te veurkoemen dat der ene van buten naor binnen kiek, of um 't binnen duuster te maken, mar oek veur isolasie, of um 't binnen [[gezelligheid|gezellig]] te maken as 't buten duuster is. 't Woord ''glaozekleed'' is een typisch [[West-Veluws]] woord, 't woord ''gedien'' of aandere vormen van dit woord bin ofkomstig vanuut 't [[Nederduuts]] en 't [[Nederlaands|Nederlaans]] en kump in de [[15e eeuw]] of [[16e eeuw]] in zwang, in 't begin as benaming veur de greuntjes (gedien veur de [[besstee]]). 't Woord glaozekleed wonnen noen oek wel gebruuk as andujing veur een overgedien. Over 't algemeen bin gedienen van [[textiel]] emaak. Vake wonnen een gedien gebruuk in kombinasie mit [[glaozekleed|glaozeklejen]] (vitrages). Op de [[Veluwe]] hannen de meeste meensen gien ''overgedienen'' umdat de [[Luuk (vienster)|luken]] veur 't vienster disse functie overnammen. Binnen hannen de meensen vake glaozeklejen hangen. ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: ''gerdien'' *[[Grunnegs]]: ''gardien(e)'' *[[Stellingwarfs]]: ''gedien'' *[[Tweants]]: ''gordien{{small()|e}}, gedien'' *[[Urkers]]: ''gerdeen'' *[[Veluws]]: **''ge{{small()|r}}dien'', ''gordien'' **''glaozekleed'', ''gläzekleed'' **''gordijn'' ([[Niekark]], [[Une]]) **''geding'' ([[Bunsjoten]]) **''kleed'' ([[Nunspeet]], Noordwest-Veluwe) **''kleid'' ([[Vaossen]]) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] hnye5393cqdaebji1jjkilp3th5cpqh 0 3253 264593 255578 2013-05-06T20:55:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Fly on insect net 20060621 002.jpg|thumb|250px|Een vliege op de horre]] Een '''horre''' of een '''vliegehorre''' is een stuk [[textiel]]weefsel of metaaldraod dat [[insektn|insekken]] butenhuilt, mar de (frisse) [[luch]] kan gewoon in- of uutstreumen. 't [[textiel|Weefsel]] besteet meestentieds uut strage [[vezel]]s ([[nylon]]) dee in een [[kaoder]] espannen bin, dee op of in 't [[raamkezien]] of de [[deurposte]] vastemaak wonnen. Een horre is veural iezelig hendig in de [[zoemer]], zo rond de avend he-j vake las van insekken, waordeur meensen vake uut der slaap ehuilen wonnen. Een umliesting van de horre wonnen meestentieds emaak van metaal, [[holt|hout]] of van [[plastic]]. Der bin oek een antal hordeuren dee vanzelf dichtevallen. ==Nedersaksisch== *[[Stellingwarfs]]: ''horre'' *[[Tweants]]: ''hor(dure)'' *[[Veluws]]: **''hor{{small()|re}}'' **''orre'' ([[Attem]]) **''vliege{{small()|n}}hor{{small()|re}}'' **''vliegegaos'' ([[Niekark]]) **''vliegengääs'' ([[Waopenvelde]]) **''vliegegedien'' ([[Garder]]) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Textiel]] lnphh60hkpx7luekoodq0dyovg78ae2 0 3254 264820 255579 2013-05-06T21:53:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Banc.XIIIe.siecle.png|thumb|ne viensterbanke]] Een '''viensterbanke''' is een verbrejing onder 't [[kezien]] dee verankerd is in de butenmure, en zit an de binnenkaante van 't [[vienster|raam]]. Oorspronkelijk was de viensterbanke bedoeld as een echte zitplaose, 't woord ''vienster-banke'' ma'j dan oek wè letterlijk opvatten. Zo konnen vrouwluui dee haandwark dungen op de viensterbanke gaon zitten, zodat 't [[Locht (straoling)|loch]] goed op 't wark vuil. Tegensworig wönnen viensterbanken zwat allinnig nog gebruuk veur 't neerzetten van [[kamerplaante|kamerplaanten]] en snip-snaoderiejen. [[Katte]]n en aandere niejsgierige huusduren zitten grege op de viensterbanke, umdat 't vake krek boven de verwarming zit en 't daor altied lekker warm is. ==Zie oek== *[[Erker]] ==Nedersaksisch== *[[Grunnegs]]: ''vìnster(baank{{small()|e}})'' *[[Stellingwarfs]]: ''veensterbaank'' *[[Tweants]]: ''veansterbaank'' *[[Veluws]]: **''viensterbank{{small()|e}}'' **''vensterbank{{small()|e}}'' **''vinste{{small()|r}}banke'' ([[Wezep]], [[Attem]]) {{In-espreuken|Viensterbanke.ogg}} {{Dia|Disse pagina is eschreven en espreuken in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] 5wgugbo5qyl0c6lbacdfmceyxlz4isn 0 3255 255580 246220 2013-03-11T10:22:55Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 26 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q475018]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki De '''woenkamer''' is een kamer in een [[huus]] waor 't dagelijks gezinsleven zich ofspeult. In een woenkamer van vandage de dag wonnen [[vezite]] ontvangen, [[tillevisie]] ekeken en in veule huushouwens oek egeten. In de woenkamer steet meestentieds de [[boekenkaste]] van 't gezin. In de woenkamer steet haos altied een zithoek mit zitstoelen. 't Is vake één van de grootste vertrekken van een huus en is meestentieds op de begaonde grond, veur zoveer 't neet um een appartement in een flat geet of zokswat. De woenkamer in de vorm zoa-w dat noen kennen, is in stadsbebouwing in de [[20e eeuw]] ontstaon. To de huzen van 't 'gewone volk' groter wönnen, wönnen de samen-evoegen woenkamer/slaapkamer mit [[besstee]] escheien in amparte woen- en slaapvertrekken. Bie de riekere luui was 't al eeuwenlange de zogenaamde [[selon]] dee de functie van woenkamer vervullen. Op 't plattelaand, in [[boerderieje]]n, speulen 't dagelijks leven zich vake of in de (grote) zit-/woenkeuken. De [[Heerd (ruumte)|heerd]] was allinnig veur 't [[zundag|zundaas]] ontvangen van volk, verjaardagen of bie hoog bezeuk. Bie ouwere boerengezinnen vient disse scheiding vake nog plaose, en is de keuken 't centrum van 't huushouwige. == [[Nedersaksisch]] == * [[Drèents]]: ** ''de mooie kamer, de mooie kaemer, de mooie kaomer'' ** ''veurkamer, veurkaemer, veurkaomer'' ** ''veurkeuken'' * [[Stellingwarfs]]: ''huuskaemer'' * [[Urkers]]: ''kamer'' * [[Veluws]]: ** ''woonkamer'' ** ''woonkaomer'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''woenkamer'' ** ''woenkaomer'' ([[Bunsjoten]]) ** ''woonkämer'' ([[Wezep]]) ** ''veurkamer'' ** ''veurkaomer'' ([[Loen]]) ** ''achterkamer'' ([[Nunspeet]]) ** ''huuskamer'' ** ''uuskämer'' ([[Attem]]) ** ''kamer'' ** ''kämer'' ([[Attem]], [[Vaossen]]) ** ''woenkeuken'' ([[Armelo]], [[Garder]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) ** ''woonkeuken'' ([[Loen]]) ** ''keuken'' ** ''geut'' ([[Speuld]]) ** ''heerd'' ([[Uddel]]) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Woenen]] fs6logdj34uemks4uyvk0ysh5rvcxnj 0 3256 264313 255581 2013-05-06T19:49:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kassel_Murhardsche_Bibl_Erker_Ostseite_OG.jpg|thumb|250px|Een [[Kasteel|kesteel]] mit een erker]] Een '''erker''' of een '''arkel''' is een uutbouw boven de straote of de [[tune|hof]] van een [[huus]] op de begaone grond. 't Liekt daormit van buten wat op een [[balkon]] en van binnen op een verbreden [[viensterbanke|vensterbanke]]. ==Nedersaksisch== *[[Grunnegs]]: ''èrke{{small()|r}}'' of ''ak(k)er'' (woarvan ''akkenailtje'' oflaaiden is) *[[Tweants]]: **''erker'' **''oetbouw'' *[[Veluws]]: **''erker'' **''erkel'' ([[Niekark]]) **''ärker'' ([[Wezep]], [[Attem]]) **''arker'' ([[Une]], [[Appel]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Loen]]) **''arkel'' ([[Vaossen]], [[Niekark]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) **''uutbouw'' ([[Vaossen]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''anbouw'' ([[Ugchelen]]) ==Zie ok== {{commonscat|Bays (architecture)}} *[[Viensterbanke]] {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Vaossens]]}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Woenen]] p6tq67fuzzhrygcs22kzmih64fqk5m3 0 3258 10324 2006-07-20T19:58:48Z Ni'jluuseger 73 deursturing naor [[Woater]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Woater]] t7fg4txlvsb5avvxwo32cz9dgtqo2dy 0 3260 108727 76077 2009-06-20T00:26:24Z Xqbot 2328 Bot: Dubbelte Wiederleiden rutmakt wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[T Vjenne]] htir5b9f8xtb1ignb2d90zv6fyfii9j 0 3261 255935 246924 2013-03-11T10:32:30Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 14 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q348342]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Moor''' ken meerdere betaikenissen hebben: * De noam veur n vraauwliekse older in verschaaidene Leegsaksische dialekten: [[Moor (meens)]] * n Zompeg gebied: [[Moor (toponiem)]] {{dv}} nw797e2j86v4kjyb08w44iof28zoex3 0 3262 10393 2006-07-21T08:16:40Z Servien 7 Titel van [[Moor (mens)]] ewiezigd naor [[Moor (meens)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Moor (meens)]] lcs89oefppqng23oump26klw5e93kcy 0 3263 282054 272261 2015-05-11T16:21:53Z 81.206.164.195 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Image:CompostBinTube wb.jpg|thumb|Een gavel naos een [[nemmer]]]] Een '''grepe''' is, net as een '''gavel''', een [[laandbouw]]warktuug waormee-j losse dingen zoas [[heui]] en [[mes]] op een makkelijke meniere verplaosen kunnen. 't Instrement hef de vorm van een [[vorke (bestek)|vörke]]. De verschillen tussen een grepe en een gavel: *Een grepe hef een lange steel mit tweje of dreje tanen. *Een gavel hef een korte steel mit een haandvat zoas bie een [[schuppe]] en hef vier of meer tanen. Behalven de grepe en de gavel is der oek nog een aandere soorte, de '''batse'''. Dit is een soort grepe mar hef tweje tanen an de butenkaante, en gien tanen an de binnenziejen. In 't [[Nederlaands|Nederlaans]] wonnen 't ''hooivork'' en ''mestvork'' eneumd. Zoas de naam al zeeg wonnen 't dan oek veural gebruuk um heui en mes op te rumen bie een [[boerderieje]] of veur en um 't huus. ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: **''Grepe'' (nl: riek / mestvork, 3 of meer taanden, et ding op et pleatjen wöd ne grepe eneumd) **''Gavel'' (nl: hooivork, twee lange dunne taanden) *[[Grunnegs]]: ''riek'' *[[Vechtdals]]: ''Gaffel'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Laandbouwwarktuug]] csxeuem0070jywz1xq1f6x9zv20uj3h 0 3264 264645 255938 2013-05-06T21:04:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Affe am gitter.jpg|thumb|250px|Een aap in een kouwe]] Een '''kouwe''' of een '''kooi''' is een beweerplaose veur dieren waor gaos umhinne zit of waor traolies veurzitten. Een kouwe wonnen veul gebruuk in een [[dierentune]], in een [[circus]] of bie [[mense|meensen]] thuus. 't Leste wonnen veural gebruuk um kleine [[huusdier]]en (zoas [[voegels]], kleine [[knaagdier]]en) in te houwen. ==Stallen== Sommigen [[stalle]]n wonnen oek een kouwe eneumd. Mit name een [[opstal]] veur [[schaop|schapen]], de ''schaapskouwe'', zoas 't te vienen is bie de grote [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[heed (vegetasie)|heedvelden]]. De kouwe is veurnamelijk een nach- en [[wienter]]verblief. Mit mooi weer wil 't nog wel es veukoemen dat de [[scheper]] besluut de nach op 't veld over te blieven. In [[Nei-Skoonebeek|Niej-Schoonebeek]] is der nog een boô, een vergeliekbaore ruumte veur [[rundvee]]. == Nedersaksisch == * [[Achterhoeks]]: ''kauwe'' * [[Drèents]]: ''kouw{{small()|e}}'' * [[Grunnegs]]: ''kaauw'' * [[Stellingwarfs]]: ''kooi'' * [[Tweants]]: **''kauw{{small()|e}}'' **''ren'' * [[Veluws]]: ''kouw{{small()|e}}'', ''kooi{{small()|e}}'' {{Commonscat|Cages|Kouwe}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusvesting]] jjmixtxs24ab44p2soujx7nqflzyln4 0 3265 275995 275991 2014-06-23T21:29:47Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:BrandendeVuurkorfInHetDonker7.jpg|200px|thumb|n Vuurkörve]] n '''Vuurkörve''' is n [[iezer]]en [[mande]] waorin [[mense]]n in de openlucht [[holt|holtblokken]] kunnen steuken um zo n sfeervol [[vuur]]tien te maken, um de boel te verlichten of um der eigen mit warm te holden. In disse holtblokken ku'j mar beter gien [[hars]] hebben zitten, umdät anders de vonken in t ronte spatten. In holt van bieveurbeeld [[Pinus|dennen]] en [[sparre]]n zit te veule hars um t in de vuurkörve te kulen. In de [[middeleeuwen]] wordden vuurkörven evuld mit [[zwevel]] gebruukt um de [[pest|zwarte dood]] te verdrieven. Noe is de vuurkörve meer bedoeld veur de gezelligheid. == Nedersaksies == * [[Grunnegs]]: ''vuurkörf'' * [[Veluws]]: ** ''vuurkorve'' of ''vuurkorf'' ** ''vuurkörve'' of ''vuurkörf'' * [[Stellingwarfs]]: ''vuurkörf'' *[[Tweants]]: *''vuurkörf'', ''-korf'' *''veurkorf'' (West-Tweants) {{Dialekt|ovel|Vaossen|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Tune]] cvdeo2fj1yk9re4hu33o55l96qoac2e 0 3266 255939 252685 2013-03-11T10:32:43Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 77 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q37828]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Koelkast open.jpg|thumb|right|250px|Een koelkaste]] Een '''koelkaste''' is een [[kaste]] dee op een legere [[temperatuur]] ebröch en ehouwen kan wonnen dan de umgevingstemperatuur. Hierdeur gaon etenswaoren en aandere substanties minder gauw overstuur. Mit as veurwaorde dat 't preduk nog neet over zien houdbaarheidsdaotum is. Veur een lange houdbaarheidsperiode is [[diepvries|diepvriezen]] neudzakelijk. De koelkaste wonnen soms oek wel een ''ieskaste'' eneumd, dit is umdat 't vrogger ekoeld wönnen deur blokken ies dee deur een iesfebriek eleverd wönnen of uut een [[ieskelder]] ehaold wönnen. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''koulkaast(e)'' * [[Veluws]]: ''koelkast(e)'' of ''ieskast(e)'' * [[Stellingwarfs]]: ''koelkaaste'' * [[Urkers]]: ''koelkast'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] s8ns4n7no9b6fw0m9uq096m4l4zo42p 0 3267 272579 264649 2013-12-26T23:36:49Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata, lokaal vortehaald: [[ang:Tæppa]] [[ar:صنبور]] [[ca:Aixeta]] [[da:Vandhane]] [[de:Wasserhahn]] [[en:Tap (valve)]] [[es:Llave de paso]] [[fa:شیر (وسیله)]] [[fi:Hana]] [[fr:Robinet (plomberie)]] [[he:ברז]] [[is:Krani]] [[it:R wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Wasserhahn.jpg|thumb|250px|Waoterkraone'']] Een '''kraone''' is een ding dat derveur zurgt dat de streuming van een [[vleuistof]] of [[gas]] uut een [[peupeleiding]] eregeld kan wonnen. Meestentieds kan een kraone helemaole toe-edreid wonnen (gien streuming), vergedeeltelijk los, of helemaole los (maximale streuming). 't Meest bekend bin wel de waoterkraone en de gaskraone veur gebruuk in 't [[huushouwige]] veur de toevoer van [[woater|waoter]] en [[gas]]. ==Soorten kraonen== * Mengkraone: tweje kraonen veur warm en koud waoter, dee in een kraone emengd wonnen. * Thermestaotkraone: een mengkraone dee zelf de toevoer regelt zodat een constante [[temperetuur]] bereik wonnen. * Wartelkraone: veurzien van een schroefansluting, speciaal veur 't ansluten van een [[wasmesine]]. Wartelkraonen hemmen oek een autematische ontlochting. * Gaskraone: disse kraone mut in-edrok wonnen um 't los te dreien, um 't per ongelok losdoon van de gastoevoer te veurkoemen. ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: ''krane'' *[[Drèents]]: ''kraene'', ''krane'', ''kraon'' *[[Grunnegs]]: ''kroan(e)'' *[[Stellingwarfs]]: ''kraene'' *[[Tweants]]: ''krane'', ''kranen'', ''kraan'' *[[Urkers]]: ''kroon'' *[[Veluws]]: **''kraon(e)'' **''krane'' **''kraan'' ([[Epe]], [[Niekark]], [[Twelle]]) **''kräne'' ([[Attem]], [[Waopenvelde]], [[Heerde]], [[Vaossen]]) **''kröne'' ([[Attem]]) **''kröön'' ([[Garder]], meestentieds ''kraon'') {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] h244fh5n1r0tm911ex0m3us5a972bmk 0 3268 265825 255940 2013-05-10T15:25:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Decorative toilet seat.jpg|right|200px|thumb|Moderne wc-brille met kleurriek motief]] Een '''wc-brille''', '''toiletbrille''' of kortweg '''brille''' is een ronde plaote mit een gat derin, waor men op zit tiejens een bezeuk an 't [[huusjen]]. 't Doel van de brille is 't verhogen van 't zitgemak. Deurdat de brille een legere [[warmtegeleiding]] hef dan 't [[porselein]] van de toiletpot veul de brille (nao enige tied zitten) warmer an. Oek hef e een groter [[oppervlak]] dan de porseleinen raande van de wc, waordoor de zitdrok verleegd wonnen. {{DEFAULTSORT:Wc Brille}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] 2pw91fsp6623eeonzxtfre3dsmbv4qr 0 3269 272070 264807 2013-12-11T00:59:08Z Romaine 607 wikitext text/x-wiki [[Image:Pittura-Painting4.JPG|thumb|right|280px|Varve]] '''Varve''' is de algemene term veur predukken dee bedoeld bin um een veurwarp te bescharmen of te verfraoien deur 't van een [[pigment]]houwende laoge te veurzien. Der bin oek meugelijkheden um veurwarpen opvallend te maken zoas spoorbomen, [[braandweer]]wagens etc. Varve wonnen meestentieds gebruuk veur [[schilderie]]jen of um muren een kleurtjen te geven. Varve kan emaak wonnen van plaantaorig materiaal da-j in [[huus]] hem. Hieronder steet beschrieving ho-j een paor kleuren kriegen kunnen, deur huushouwelijk artikels te gebruken. Je gebruken bieveurbeeld een [[eierdoorne]] um een gele kleur te kriegen, [[bosbezen]] um een blauwachtige kleur te kriegen, rooie grond um een brune kleur te kriegen, blaojen en aander plaantachtig materiaal veur een greune kleur en [[erebeie|eerdbezen]] en [[rooie bezen]] veur rood. Vrogger wönnen der [[purperslekke]] gebruuk um de kleur [[purper]] te maken, disse kleurstof was arg kosbaor. Varve wönnen veural vrogger zo emaak, disse pigmenten wönnen dan vermingd mit een vleuistof um 't smeerbaor te maken. Tegesworig liekewels 't meesten van de tied gewoon in de [[febriek]] emaak. == Nedersaksisch == {| | * [[Sallaans]]: **''varve'' **''värve'' **''varf'' ([[Blokziel]]) * [[Tweants]]: **''vaarve'' ([[Wierden]]) **''voarve'' ([[Riesn]]) **''varf'' ([[Hoksebarge]]) **''vaarf'' ([[Tubbargn]], [[Rossum (Oaveriessel)|Rossum]]) **''vèèrf'' ([[De Lut]]) **''vaaive'' ([[t Vjenne]]) | valign=top | * [[Drèents]]: ''varve'' * [[Grunnegs]]: ''vaarf'' of ''vaarve'' * [[Stellingwarfs]]: ''varve'' **''varve'' **''vaarve'' **''verve'' ([[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]]) *[[Veluws]]: **''varve'' **''värve'' **''vaarf'' **''varf'' |} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Keunst]] pp9fm6ljmphaews9hjm3fp2q4pmloo7 6 3270 10412 2006-07-21T15:06:48Z Servien 7 van nl-wiki wikitext text/x-wiki van nl-wiki qcs0q8kpbwuz908p88vmu2m3j3hh6b3 0 3271 264688 255801 2013-05-06T21:20:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Mure.jpg|thumb|300px|Een mure in Grunningen]] [[Ofbeelding:TU Dresden 58.jpg|300px|thumb|Een mure bie de TU Dresden]] Een '''mure''' is een uut [[leem]] of [[steen]] op-etrökken bouwwark dat een ofscheiding vormp. 't Woord mure is of-eleid van 't [[Latien]]se woord ''murus'' (= mure). Daormee is 't woord ''mure'' een van de meest in-eburgeren [[leenwoord]]en van 't [[Nederlaands|Nederlaans]]. De volgende soorten muren ku-j onderscheien: * losstaonde muren, muren dee gien deel uutmaken van een gebouw. * muren dee deel uutmaken van een [[gebouw]]. == Muren van gebouwen == Muren dee deel uutmaken van een gebouw bin onder te verdelen in: * muren an de butenkaante van 't gebouw: butenmuren of [[braandmure]]. * muren tussen ruumten binnen in een gebouw: binnenmuren. == Nedersaksish == * [[Grunnegs]]: ** ''waal'', ''wale'' ** ''muur'', ''mure'' ** ''maauwer'' * [[Stellingwarfs]]: ''mure'' * [[Tweants]]: ** ''mu(u)r(e)'' ** ''waand'' (vuural as binnmure) * [[Urkers]]: ''muur'' * [[Veluws]]: **''mure'' of ''muur'' **''moere'' ([[Elburg]]) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Woenen]] lpgbamgs2k8av4gsptg0on3bwa1h01m 0 3272 255799 213998 2013-03-11T10:27:50Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 8 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q345563]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Hardenbarg''' kan verwiezen naor: *[[Hardenbarg (gemiente)]] - de gemiente Hardenbarg in Aoveriessel *[[Hardenbarg (stad)]] - de stad in dizze gemiente * [[Hardenbaarg (streek)]] - een streek bezuden 't dörp Finsterwolde in Grunningen {{dv}} bwjdc6dlctf4bihhdlebeo3og1wg0if 0 3273 294570 293807 2017-11-02T00:08:48Z 86.91.40.17 wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Hardenbarg | bestaansnaam vlagge = Flag of Hardenberg.svg | bestaansnaam wapen = Coat of arms of Hardenberg.svg | lokasie = LocatieHardenberg | previnsie = [[Aoveriessel]] | heufplaose = [[Hardenbarg (stad)|Hardenbarg]] | oppervlak = 317,24 | oppervlak laand = 312,87 | oppervlak waoter = 4,37 | inwoeners = 58.006 | daotum inwoeners = [[1 augustus]] [[2006]] | dichtheid = 185 | breedtegraod = 52/34/0/N | lengtegraod = 6/36/0/E | verkeersaoder = N34, N36, N48, N343, N373, N377; spoorliende [[Zwolle]]-[[Em]] | netnummer = 0523, 0524 | postcode = 7690-7704, 7707, 7770-7799 | webstee = [http://www.hardenberg.nl www.hardenberg.nl] | }} '''Hadnbarreg''', of ''' 'n Arnbarg''', (ok wel: ''Haddenbarreg'' naor de spelling-Gallée<ref>Scholtmeijer, Harrie (2006), ''Mörn! Taalgids Overijssel'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv.</ref>; [[Nederlaands]]: ''Hardenberg'') is 'n gemiente in Noordoost-[[Oaveriessel]], an de greanze met [[Duutslaand]]. d' Heufdstad van disse gemeente is [[Hardenbarg (stad)|Hadnbarg]]. De gemiente Harnbarg is in 1941 ontstoane, toe as Stad Harnbarg en Ambt Harnbarg bi-j mekare bint evoegd deur de Duutsers. Et gemientehuus van disse leste gemiente stunnen in [[Hiemse]]. 't Gemientehuus van d' hudige gemiente Harnbarg stiet in de gelieknammige [[Hardenbarg (stad)|stad]]. Töt 1962 hef 't gemientehuus van Harnbarreg in Hiemse estoane. Bi-j de ni-je indelling van [[2001]] bint de gemientes [[Averiest]] en [[Grambarge]] bi-j Harnbarg evoegd. Op [[1 augustus]] [[2006]] haren de gemiente 58.006 inwoners (bron: CBS). De gemiente greanst an de Dreantse gemientes [[De Wolden]], [['t Oogeveine|Hogevenne]] en [[Coevern]]; de Duutse [[Graofschop Bentheim]]; en de Oaveriesselse gemientes [[Tweanteraand]], [[Ommen]], [[Dalsen (gemiente)|Dalsen]] en [[Stappest (gemiente)|Stappest]]. ==Plaatsen== In de gemiente lig disse plaatsen: [[Oane]], [[Oanervenne]], [[Ennevelde]], [[De Balk]], [[Banthum]], [[Boalder]], [[Bruchte]], [[Bruchterveld]], [[Collendoorn|Collndern]], [[De Kievitshaar]], [[De Krim (Hardenbarg)|De Krim]], [[De Vaort (plaatse)|De Voart]], [['n Velde]], [[Diffeln]], [[Grambarge]], [[D' Haandrik]], [[Hardenbarg (stad)|'n Arnbarg]], [[Hiemse]], [[Hiemservenne]], [[Holtheme]], [[Holthone]], [[Hoogenweg]], [[Kloosterhaar]], [[Loozn]], [[Luttn]], [[Mainbarg]], [[De Meene (Hardenbarg)|De Meene]], [[Roke]], [[Rheeze]], [[Rheezervenne]], [[Schuunesloot]], [[Sibculo]], [[Slaghoaren]], [[Vennebrugge]]. ==Kiekt ok== [[Sint-Lambertuskerk (Hiemse)]] ==Galleri-je== <gallery> Bestaand:JodenbergjeHardenberg.jpg|'t [[Jeudenbarchien|Jeudenbärgien]] bi-j Harnbarg </gallery> ==Verwiezings== <div class="references-small"> <references/> </div> == Buten dizze webstee == {{commonscat|Hardenberg|Hardenbarg|malspraoke=drt}} *[http://www.hardenberg.nl Webstee van de gemiente Hardenbarg] *[http://www.gramsbergen.nl Webstee van de stad Gramsbergen] {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg|Harnbarreg]]}} {{Oaveriessel}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Hardenbarg| ]] r3tcitjuoy8kqi40uahod3iyl77zblb 0 3276 10460 2006-07-21T21:48:08Z Ni'jluuseger 73 deursturing naor [[Drèents]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drèents]] 5nydnvljwomvt3fc6lrv4jhmxh2xy9w 0 3277 111176 10461 2009-07-08T21:44:03Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Drèentse taolwiezer]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drèentse taolwiezer]] cv9cl425obvt2m40evjqkbyh1v7ho3b 0 3278 10462 2006-07-21T21:50:04Z Ni'jluuseger 73 deursturing naor [[Drèents]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drèents]] 5nydnvljwomvt3fc6lrv4jhmxh2xy9w 0 3279 111177 10463 2009-07-08T21:44:16Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Drèentse taolwiezer]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drèentse taolwiezer]] cv9cl425obvt2m40evjqkbyh1v7ho3b 0 3280 291826 291801 2016-11-10T16:35:59Z Wwikix 13678 /* Literetuur */ kat wikitext text/x-wiki [[Image:Scheepsjager.jpg|thumb|right|210px|De [[scheepsjager]] trök mit zien peerd de turfschepen deur 't kenaal]] De '''Dedemsvaort''' is een [[kenaal]] tussen [[Asselt]] en de [[Vechte]] bi'j [[Grambargen]]. 't Is vernuumd naor [[Willem Jan baron van Dedem]], die 't veertig kilometer lange kenaal leut graven veur 't vervoer van [[törf]]. 't Dörp Dedemsvaort (of körtweg [[De Vaort (plaots)|'De Vaort']]) is ontstaon an dit kenaal. De prakkezaosie um de uutestrekte [[Vene (grondsoorte)|venen]] ten oosten van Asselt te ontginnen kwaamp van mr. [[Gerrit Willem van Marle]]. De steden [[Zwolle (Oaveriessel)|Zwolle]], [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] en [[Dèventer]] verzetten heur d'r tegen, umdet ze bange waren det 't heur haandel zol schaden. Deur dizze tegenwarking slaagden Van Marle niet in zien plan. Zien schoonzeune [[Willem Jan baron Van Dedem|Willem Jan baron Van Dedem tot Den Berg]] zetten nao 't overlieden van zien schoonva 't plan deur, en op 9 juli 1809 begunden ze 't kenaal de Dedemsvaort te graven. In 1811 gunk 't kenaal töt an [[De Balk]]. De baron kwaamp echter in geldnood en mos daorumme zien kenaal en ontginnings verkopen an de [[pervincie]] [[Oaveriessel]]. Nao een paar jaor slaagden hi'j d'r toch weer in 't project in haanden te kriegen. Zachiesan naamp 't kenaal in lengte toe, mar de geldperblemen waren in 1845 zo slim det 't project opni'j oavereneumen wördden deur de pervincie. [[Image:Turfschip.jpg|thumb|left|270px|De leste turf die oaver de Dedemsvaort vervoerd wördden, kwaamp uut Barger-Compas (ofebeeld is motorschip ''Stien'' uut Den Hulst)]] In 1854 wördden de Vechte bi'j [[Aone]] beriekt, waordeur de Dedemsvaort een körtere vaorverbinding vörmden dan de Vechte tussen Grambarge en Asselt. 't Kenaal had acht [[sluus|sluzen]] en meerdere zi'jtakken. De zi'jtakke de Lutterheufdwiek takten in [[Lutten]] of en leup op [[Koevern]] an. Rond de sluzen en broggen ontstunden dörpen en [[buurtschop]]pen. An de westkaante van 't dörp De Vaort splitsten 't kenaal hum in een noordelijke takke, ''Lange Wiek'', en een zudelijke, de ''Heufdvaort''. An de oostkaante van 't dörp kwamen dizze takken weer bi'j menare. Langes de vaort kwaamp d'r aordig wat verkeer. Zo volgden de tramweg van de [[Dedemsvaartsche Stoomtramweg-Maatschappij]] 't kenaal tussen de [[Lichtmis (Oaveriessel)|Lichtmis]] en Lutten. Nao de [[Twiede Wereldoorlog]] verleur 't kenaal zien betekenis veur de scheepvaort. In de jaoren zestig bint grote dielen edempt en wördden daor wegen anelegd. Zo löp de N377 diels op 't traject van de vaorweg. Tussen Asselt en [[Ni'jlusen]] en bi'j De Vaort en Lutten bint dielen van de vaort open elaoten. ==Literetuur== * Seinen, J.R. & Varwijk, G.H. (samenstelling) (1983), ''Stap voor stap langs de Dedemsvaart met G.H. Varwijk'', De Vaort: Boekhandel Rooseboom * Varwijk, G.H. (samenstelling) (1998), ''De Dedemsvaart, zijn stad, streek en dorpen'', De Vaort: Boekhandel Rooseboom {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Kanaal in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van de Kop van Overiessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] [[Kategorie:Hardenbarg]] [[Kategorie:Zwärtewäterlaand]] 9kvs18h9ikhbphmuyptgpzw9lac942r 0 3281 45018 45017 2007-08-31T08:50:36Z Ni'jluuseger 73 [[De Vaort (kenaol)]] is ewiezig naor [[De Vaort (kenaal)]]: Noord-Oaveriessels wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Dedemsvaort (kenaal)]] lku8ez9pjqn787u6zbmqie9dij632tg 0 3282 255733 45014 2013-03-11T10:26:36Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q585925]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''{{PAGENAME}}''' kan wiezen op: *De plaatse Dedemsvaort, ok wel [[De Vaort (plaatse)|De Vaort]] enuumd *'t Kenaal de [[Dedemsvaort (kenaal)|Dedemsvaort]] {{dv}} 8ywyinh1f4zq7jw61spt5edasrn34hg 0 3283 76063 10472 2008-08-10T15:19:31Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[De Vaort (plaatse)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[De Vaort (plaatse)]] dh8fpgxpbmncqnvuhs3j9vv0142ouhu 6 3284 126908 56519 2009-11-26T22:19:59Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki van nl-wiki [[nl:Afbeelding:LocatieIJlst.png]] [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] ottzuigr2b6cemzm0ca79zbjowyue9h 0 3285 265546 255732 2013-05-10T14:20:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LekaosieIelst.png|thumb|250px|Lekaosie Ielst]] '''Ielst''' ([[Freesk|Fries]]: ''Drylts'') is een [[Stad (woonstee)|stadtien]] in de [[Nederlaand]]se perveensie [[Frieslaand]] en ien van de [[Friese elf steden]]. Ielst leit vuuf kilometer in et zuudwesten van [[Sneek (stad)|Sneek]], en is et heufdplak van de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Súdwest-Fryslân]]. Deur et stadtien lop 'e revier de [[Geeuw (revier)|Geeuw]], die in et stadtien saemenvloeit mit de revier de Ee. Ielst het een treinstation an de speurliende [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]] - [[Stavoren]]. D'r wonen zoe'n 4.000 meensken. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] cii4e9vvhpis4gudbhwrtli82gxwk36 0 3287 279033 274567 2015-03-27T16:15:34Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Dublin city coa.gif|thumb|right|300x|Woapn van Dublin]] '''Dublin''' is de [[heufdstad|heuwdstad]] van [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] en de heuwdstad van [[county Dublin]] in de [[pervincie|preveensie]] [[Leinster]]. De stad lig an de oostkuste van t [[eilaand]], zowat op de helfte, en de rivier de [[Liffey]] löp der van oost noar west dwars duurhen. In t [[Iers]] wördt Dublin aneduudt met Baile Átha Cliath. ''Baile'' beteeknt "stad"; ''Átha'' is ne plaatse met ondeep water en ''Cliath'' n vlechwoark van reet woermet n rivierboam biej ne duurgoanbere plaatse versteewigd wördt. t Wördt ook oetelegd as "veer weagn", umdèt hier de veer belangriekste weagn oet Ierlaand saamnkomt (oet histories oogpeunt). == Geschiedenis == Dublin is esticht duur de [[Viking]]n in ± 988 en is vanof toew ne metropool ewördn met mear as 1 miljoen inwonners. n Naam keump van 'Dubh Lin', wat in t [[Iers]] ''zwartn poel'' of ''zwart water'' beteeknt. == Internasjonale bekeandheaid == De helfte van alle inwonners van Ierlaand wont in Dublin en völle [[Iern]] van boetn-of verhuust noar Dublin vuur better woark en meugelikheedn. Ierlaand hef de leste joarn de hardstgreuinde [[ekonomie]] van [[Europa (continent)|Europa]] en doarumme is Dublin vuur völle internasjonale bedriewe ne interessante investerings- en vestigingsplaatse. {{Dia|Disse bladziede is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stad in Ierlaand]] i6avie4gfn5m04u9n3fa2g053fyse9p 14 3288 290733 255730 2016-11-01T17:11:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Ireland}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Ierlaand (eilaand)]] c5env68b5083mjpvi4lyl2irihx0fm6 0 3289 272090 35522 2013-12-11T01:15:21Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Truus''' kan verwiezen naor: *[[Stalen truus]] - keukenmechine *[[Truus (veurnaam)]] - veurnaam {{dv}} m2ud1l9v6lwiat72zdh0m02z5j6xzx9 0 3290 264370 255629 2013-05-06T19:59:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Dishwasher open for loading.jpg|thumb|right|Truus]] Een '''stalen truus''' of gewoon '''truus''' (soms ok wel: ''vaatwasser'') is een apperaat um autematisch de [[ofwas]] te doen. De meeste stalen truzen veur thuusgebruuk bestaon uut twee [[rakke]]n, waor de vaat in-ezet kan worden. Onder disse rakken bint twee dreiende spreuiers emonteerd die warm [[water]] uutspuiten, en daormee de vaat schoonmaken. Een mederne stalen truus kan een hele ofwas in ongeveer aanderhalf ure schoon en dreuge maken. De stalen truus verbruuk per ofwasbeurte 45 tot 55 liter water. ==Nedersaksisch== *[[Grunnegs]]: ''vaatwasser'' (t Nederlaandse woord, oetsproken as ''vaetwazzr''), symbolisch: ''truus'' *[[Tweants]]: **''ofwaskemesiene'' **''miep'' *[[Veluws]]: **''vaotwasser'' - en varianten **''ofwasmechine'' - en varianten **''stalen truus'' of ''truus'' (in [[Epe]]) **''onze truus'' (in [[Loen]]) **''tante barbara'' (in [[Vaossen]]) **''saartje'' of ''butler'' (in [[Lieren]]) {{DEFAULTSORT:Stalen Truus}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] 3k6as1l01j1fklpm0og2dwxmd6qlu8u 0 3291 279034 274817 2015-03-27T16:15:44Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Telefon t-sinus-700.jpg|thumb|250px|Tillefoontoetsel]] [[Bestaand:1896 telephone.jpg|thumb|250px|Ouwe tillefoon uut 1896]] De '''tillefoon''' (op are plekken op de [[Veluwe]] oek wel ''luldraod'' of ''luliezer'' eneumd) is een toestel waordeur je praoten kunnen mit iemands anders die oek een tillefoontoestel het. Een veurwaorde is wel da-j alletwee an-esleuten moen wezen op een tillefoonnetwaark. 't Tillefoonsysteem maakt 't meugelijk dat twee minsen een gesprek voeren, terwiel ze buten geheurbereik van mekaar bin. De tillefoon is uut-evunnen deur [[Alexander Graham Bell]] hier komt dus oek 't woord ''bellen'' vandaon. In striktere zin wort mit ''tillefoon'' 't oenderdeel van een tillefoontoestel bedoeld dat 't ontvangen tillefoonsignaal umzet in geluud. == Belang van de tillefoon == Tegesworig kunnen de meeste minsen niet meer zoender tillefoon, 't wort namelijk dikkels gebruukt deur zakeluui en is maotschappelijk iezig belangriek eworren, zelfs zo belangriek dat der laoter [[mobiele tillefoon]]s uut-evunnen bin. In 't begin waren disse tillefoons iezig groot, 't had daorum oek wel de bienaam ''[[keie|baksteen]]'', mar ze bin staorigan kleiner eworren. Op straot staon vaak oek nog tillefooncellen (of in sommige gevallen tillefoonpaolen). Hier ku-j haost altied betalen mit de chipknip (een soort pasjen um kleine bedragen mee te betalen) mar oek muntstukken of bankpasjes worren meestentieds wel eaccepteerd. == Herkomst van 't woord == 't Woord ''tillefoon'' is of-eleid van 't [[Grieks]]: τηλε (''tèle'', veer) en φωνη (''phónè'', geluud). In 't [[Putters]] betekent 't dus oengeveer zoks as: "veer praoten". == Zie oek == * [[Antwoordapperaot]] {{Dia|Dit artikel is eschreven in 't [[Putters]]}} {{commonscat|Telephones}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Tillefoon]] etlyjowbypyh5uiy0x4uhwk5shjcznt 0 3292 264416 255631 2013-05-06T20:15:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''antwoordapperaot''' (soms oek wel een ''tillefoonbeantwoorder'' eneumd) is een apperaot dat een [[tillefoon]]gesprek anneem, as disse nao een veurof in-estelde tied neet op-eneumen wonnen. De beller krieg dan een veurof in-espreuken tekse te heuren van de ebelde dat hij of zee neet anwezig is, en dat der meestentieds een berich achter-eleuten kan wonnen nao de ''piep''. Disse piep geef an dat de boodschap in-espreuken kan wonnen en dat 't op-eneumen wonnen. As de beller nao de piep een berich inspreek, kan de ebelde dit op een laoter tiedstip ofluusteren en de beller meugelijkerwieze weerummebellen. Meestentieds wonnen 't berich op-eneumen op een [[magneetbaand]], mar soms wonnen 't berich oek op-eneumen in een digitaal geheugen. Dit verschil per fabrikant, en soms zelfs per type antwoordapperaot. ==Nedersaksisch== *[[Veluws]]: ''antwoordapperaot'', ''tillefoonbeantwoorder'' etc. (in [[Attem]]: ''antwoordapparäät'') *[[Grunnegs]]: ''beschaaitmesien'' ==Zie oek== *[[Tillefoon]] [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Tillefoon]] r5cc0vzgr6qp2xg0cploye7laxtbwyn 14 3293 265913 255632 2013-05-10T15:53:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Equipment}} [[Kategorie:Technologie]] nnrhaj62gn6qfxmgn3ufhhqkifmn3c6 6 3294 126969 10529 2009-11-26T22:43:30Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] j2o41jsloigg7fy4dw3i1oh5jfbpf0r 0 3295 276133 276132 2014-07-07T16:23:31Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{TabProvBelg | noam = Westfloandern | ofbeelding vlage = [[Bestaand:Flag of West Flanders.svg|125px|Vlage van Westfloandern]] | ofbeelding woapen = [[Bestaand:West Vlaanderen wapenschild.jpg|80px|Woapen van Westfloandern]] | kortnoam = Westfloandern | heufdstad = [[Brugge (stad)|Brugge]] | opp = 3.125 | inwoner = 1.141.866 | doatum = 1 jannewoari 2006 | bevolkensdichtte = 365 | breedtegroad = 51///N | lengtegroad = 3///E | region = BE | ofbeelding = [[Bestaand:BelgiumWestFlanders.png|Locaotie van de previncie West-Vlaonderen|260px|Westfloandern in Belgie]] | Gouverneur = [[Paul Breyne]] | Webstee = [http://www.west-vlaanderen.be www.west-vlaanderen.be] }} De provìnzie '''Westfloandern''' is ain van de vief provìnzies van [[Vlaonderen|Floandern]] en aine van de tien in [[Belgie]]. t Is de maist westelk legen provìnzie in Floanern. As Floamse provìnzie is de gebruukte toal der [[Nederlaands]], houwel der tegen de toalgrènze de [[Faciliteitengemeente|faziliteitsgemaintes]] [[Spiere-Helkijn]] en [[Mesen]] binnen. In de provìnzie wordt de typische [[West-Vlaoms|Westfloamse]] streektoal echter algemain as omgangstoal bruukt. De provìnzie is verdaild in 8 arrondisemìnten en het [[Brugge (stad)|Brugge]] as heufdstad. == Arrondisemìnten == # [[Arrondisemìnt Brugge|Brugge]] # [[Arrondisemìnt Diksmuide|Diksmuide]] # [[Arrondisemìnt Oostìnde|Oostìnde]]* # [[Arrondisemìnt Roeselare|Roeselare]] # [[Arrondisemìnt Tielt|Tielt]] # [[Arrondisemìnt Kortriek|Kortriek]]* # [[Arrondisemìnt Ieper|Ieper]] # [[Arrondisemìnt Veurne|Veurne]] [[Bestaand:West-VlaanderenArrondisementen.png|Arrondisemìnten van Westfloandern]] == Gemaintes == [[Bestaand:West-VlaanderenGemeenten.png|Gemaintes in Westfloandern]] {| border="0" |- | valign="top" | 1. [[Alveringem]]<br /> 2. [[Anzegem]]<br /> 3. [[Ardooie]]<br /> 4. [[Avelgem]]<br /> 5. [[Beernem]]<br /> 6. [[Blankenberge]]<br /> 7. [[Bredene]]<br /> 8. [[Brugge (stad)|Brugge]]<br /> 9. [[Damme (Belgie)|Damme]]<br /> 10. [[De Haan]]<br /> 11. [[De Panne]]<br /> 12. [[Deerlijk]]<br /> 13. [[Dentergem]]<br /> 14. [[Diksmuide]]<br /> 15. [[Gistel]]<br /> 16. [[Harelbeke]]<br /> | valign="top" | 17. [[Heuvelland (Belgie)|Heuvelland]]<br /> 18. [[Hooglede]]<br /> 19. [[Houthulst]]<br /> 20. [[Ichtegem]]<br /> 21. [[Ieper]]<br /> 22. [[Ingelmunster]]<br /> 23. [[Izegem]]<br /> 24. [[Jabbeke]]<br /> 25. [[Knokke-Heist]]<br /> 26. [[Koekelare]]<br /> 27. [[Koksijde]]<br /> 28. [[Kortemark]]<br /> 29. [[Kortriek]]*<br /> 30. [[Kuurne]]<br /> 31. [[Langemark-Poelkapelle]]<br /> 32. [[Ledegem]]<br /> | valign="top" | 33. [[Lendelede]]<br /> 34. [[Lichtervelde]]<br /> 35. [[Lo-Reninge]]<br /> 36. [[Menen]]<br /> 37. [[Mesen]]<br /> 38. [[Meulebeke]]<br /> 39. [[Middelkerke]]<br /> 40. [[Moorslede]]<br /> 41. [[Nieuwpoort (Belgie)|Nieuwpoort]]''(stad)''<br /> 42. [[Oostìnde]]*<br /> 43. [[Oostkamp]]<br /> 44. [[Oostrozebeke]]<br /> 45. [[Oudenburg]]<br /> 46. [[Pittem]]<br /> 47. [[Poperinge]]<br /> 48. [[Roeselare]]<br /> | valign="top" | 49. [[Ruiselede]]<br /> 50. [[Spiere-Helkijn]]<br /> 51. [[Staden]]<br /> 52. [[Tielt]]<br /> 53. [[Torhout]]<br /> 54. [[Veurne]]<br /> 55. [[Vleteren (Belgie)|Vleteren]]<br /> 56. [[Waregem]]<br /> 57. [[Wervik]]<br /> 58. [[Wevelgem]]<br /> 59. [[Wielsbeke]]<br /> 60. [[Wingene]]<br /> 61. [[Zedelgem]]<br /> 62. [[Zonnebeke]]<br /> 63. [[Zuienkerke]]<br /> 64. [[Zwevegem]]<br /> |} ''<small><nowiki>*</nowiki> Grunneger noam</small>'' == Hìnwiezen == * [http://vls.wikipedia.org/wiki/Oofdpahina Westfloamse editsie van Wikipedia] * [http://www.west-vlaanderen.be Offisjeel webstee] {{commonscat|West Flanders}} {{ProvBelg}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Westfloandern]] pbjk1h1nrrzxio6bpdtypv737nwglfx 8 3299 28903 10540 2007-02-25T17:45:50Z Servien 7 wikitext text/x-wiki 't Anmaken van een gebrukersprefiel vanof dit IP-adres ('''$1''') is eblokkeerd. ds0u7hojzb4y584701e7bcmdclvlmnk 10 3308 266827 242629 2013-05-10T20:49:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| cellpadding=2 align=center style="border: 1px silver solid; font-size: 92%; text-align: center; width: 100%; clear: both;" |width=20px| [[Ofbeelding:Fairytale bookmark.png|14px]] || <font color=#333333>Dit artikel is enomineerd as [[Wikipedie:Etalazie|etalazie-artikel]]. A'j derop stemmen willen ku'j '''[[Wikipedie:Etelazie/Anmelding#{{PAGENAME}}|hier terechte]]'''.</font> ||width=20px| |}<noinclude> [[Kategorie:Mallen beheer|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 4daw17egizhi65z5qzvuv4pmyzuu79f 4 3309 267158 242773 2013-05-10T22:55:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Hier ku'j artikels nomineren veur [[Wikipedie:Etalazie|etalazie-artikel]], mer oek um de staotus van n etalazie-artikel te ontnemen. De peiling duurt ongeveer n [[weke]] veurdat n artikel de etalaziestaotus krig of dat t aofewezen wörden. Zie oek t [[/Archief|archief]] veur eerdere anmeldingen. ==Artikelnaam hier== ===Veur=== #-- #-- #-- #-- #-- ===Neutraol=== #-- ===Tegen=== #-- {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Wikipedie]] j6p8fyq0av0s5z8mett18clzuc4dbc9 4 3310 267157 264868 2013-05-10T22:54:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Hieronder steet n overzichte van '''etalazie-artikels'''. n Etalazie-artikel is n artikel die van n goeie kwaliteit is en die vake oek meer informasie bevat as n artikel op n [[Wikipedia|Wikipedie]] in n aandere taal, mer dit hoeft niet altied zo te ween, t kan oek in de etalazie ezet ween umdat t n belangrieke informasiebron is veur de streek of iets soortgelieks. ==Etalazie-artikels== <big>[[Admiraliteit van Frieslaand]] · [[Angelsassen‎]] · [[Donar]] · [[John Donne]] · [[Drumcorps]] · [[Erebeie]] · [[Herman Finkers]] · [[Germanen]] · [[Gottschalk van Orbais]] · [[Graofschopper plat]] · [[Grunnegs]] · [[Grönnegse toalwiezer]] · [[Grunnen (provìnzie)]] · [[Heed (vegetasie)]] · [[Hans Heyting]] · [[Kleaine tromme]] · [[Karel Diederik Schönfeld Wichers]] · [[Lieste van Veenkelonioals Grönnegse begrippen]] · [[Moor (toponiem)]] · [[Nedersaksische literetuur töt 1900]] · [[Nedersaksische tiedschriften]] · [[Nedersaksische veurnamen]] · [[Nedersaksische volksleidjes]] · [[Ni'jlusen]] · [[Oaveriessel]] · [[Piramide van Kheops]] · [[Stellingwarf]] · [[Stellingwarfs]] · [[Tachtigjoarigen Oorlog]] · [[Tweantse skeeldnaamns]] · [[Ulk]] · [[Vikings]] · [[Waols]] · [[Westlaauwers Frais]] · [[Zwöpslag]]</big> ==Stemmen== Stemmen en nomineren ku'j [[/Anmelding|hier doon]]. {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Wikipedie]] tlqc7ov7b699ziwcskyaoytws0e9pqb 6 3311 10588 2006-07-24T17:41:29Z Ni'jluuseger 73 Olde ansichtkaorte, vermoedelek rechtenvri'j wikitext text/x-wiki Olde ansichtkaorte, vermoedelek rechtenvri'j h1yh6zxauj07orifw45ggnj8y17aqoi 0 3312 291547 276551 2016-11-07T14:16:49Z Wwikix 13678 /* Rifferenties */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Huus an de Den Hulst.JPG|thumb|right|360px|Huus an de vierbaansweg de Den Hulst (N377)]]'''Den Hulst''', ok wal De Hulst (uutspraok vake: ''Nulst''<ref>''Nulst'' is een samentrekking van de ''-n'' van 't lidwoord en ''Ulst'', daoras de ''h'' van of is evalen (h-deletie), zoas det gebrukelijk is in Noordwest-Oaveriessel. ''Nulst'' heur ie veural nao een veurzetsel: ''Wi'j gaot naor 'n Ulst'', ''Zi'j woont op 'n Ulst.''</ref>) was een [[Oaveriessel]]se [[buurtschop]] an de [[Dedemsvaort (kenaal)|Dedemsvaort]], die töt 't noordelijke diel van 't dörp [[Ni'jlusen]] uutegruuid is. Daor praot ze nog aal van 'Den Hulst'. Een endtien boaven Den Hulst viej 't gehucht [[De Punt (Stappest)|De Punt]] in de gemiente [[Stappest]]; een endtien op 't oosten an lig [[De Balk]] in de gemiente [[Hardenbarg (gemiente)|Hardenbarg]]; en naor 't westen hej de Ni'jluseger buurtschop [[De Meele]] en 't kruuspunt van de [[Provinciaole weg 377|N377]] en de [[Rieksweg 28|A28]], [[De Lichtmis]]. ==Ontstaon== [[Ofbeelding:Nulst.jpg|thumb|left|360px|De veurmaolige Dedemsvaort bi'j Den Hulst]]Uut begun [[18e eeuw|achttiende ieuw]] stamt de vermeldings 'in Den Hulst ofte op de Gracht' en 'aan de Grachte in de Oosterhulst' (de grachte is 't in de Plompenkolk uutmondende ofwateringskenaaltien de Beentjesgraven; de Oosterhulst is now een an de N377 geliek lopende weg an de oostkaante van Den Hulst).<ref>Sterken Rzn, H. (1976), ''Ni'j luusen mien dörpien'', Ni'jlusen: eigen beheer (p.14)</ref> In de eerste helfte van de [[19e eeuw|neengtiende ieuw]] wördden veur 't vervoer van [[törf]] de Dedemsvaort egraven tussen [[Asselt]] en de [[Vechte]] bi'j [[Grambarge]]. 't Kenaal had acht [[sluus|sluzen]], en rond de sluzen en [[brogge (bouwwark)|brogge]]n ontstunden dörpen en buurtschoppen. Den Hulst, daoras bi'j 't graven van de Dedemsvaort twaalf huzen stunden, ontwikkelden economische bedrievigheid rondumme de vaort.<ref>Sterken Rzn, H. (1976), ''Ni'j luusen mien dörpien'', Ni'jlusen: eigen beheer (p.31)</ref> De opdrachtgever van de Dedemsvaort, [[Willem Jan baron Van Dedem]], schreef oaver zien kenaal: :''"Reeds in den herfst van dat jaar'' [1809, toe as ze bi'j Asselt begunden te graven] ''kwam het pand tot aan de herberg de Ligtmis nagenoeg af. Tot aan de boerschap de Hulst werd de grond afgebragt en in 1811 was het kanaal tot aan het Oosterhuizer veld bevaarbaar, een afstand van ruim vijf uren gaans van Hasselt."'' <ref>Willem Jan baron Van Dedem tot den Berg, ''Memorie'', op-eneumen in: G.H. van Senden (1834), ''Leerrede ter inwijding van het Kerkgebouw en ter vestiging van de Gereformeerde Gemeente aan de Dedemsvaart'', [[Zwolle]]: R. Boelens Jr.</ref> ('t Oosterhuzer veld lig een endtien boaven wat now 't centrum van 't dörp De Balk is.) Den Hulst lag bi'j sluus drei en d'Ommerdiekerbrogge. Ter hoogte van Den Hulst volgen de Dedemsvaort 't vervallen tracé van de Beentjesgraven ('d'olde grachte'). Aj op Den Hulst woonden, dan woonden ie 'an de vaort'. (De plaatse [[De Vaort (plaatse)|De Vaort]] nuumt ze vanwegen 't zölfde kenaal 'De Vaort', en aj daor weg komt, woon ie ok 'an De Vaort'.) De zuudkaante van Den Hulst nuumden ze de zaandkaante, umdet daor een zaandpad leup.<ref>Schoemaker-Ytsma, A.C.M. (2006), ''"Zo zegge wi'j det" van A tot Z! Woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen'', Ni'jlusen: The Readshop J. Hilbrink (p.64)</ref> Langes de vaort kwaamp d'r aordig wat verkeer. Zo volgen de op 't end van de neengtiende eeuw an-elegde tramweg van de [[Dedemsvaartsche Stoomtramweg-Maatschappij]] 't kenaal tussen de Lichtmis en [[Lutten]]. ==De Rollecate== In 1913 deuden ze op 'n Hulst de eerste rieksopleiding veur leraressen in 't laandbouwhuushold-onderwies lös, De Rollecate. Baron van Dedem had zien gelieknamige laandgoed beschikbaor esteld um dizze opleiding meugelijk te maken. 't Huus De Rollecate was rond 1654-1655 ebouwd in [[Venó]] en in 1821 deur de baron of-ebreuken en op 'n Hulst an de Dedemsvaort opni'j op-ebouwd. De opleiding stund onder leiding van [[Theda Mansholt]] en later van [[Greta Smit]]. Hier wördden plattelaansvrouwen onderwezen in de kunnigheid mit, en liefde veur, een hemmel huusholden, laandbouw, tuunderi'je en 't huusvrouwschop. In 1930 verhuusden de opleiding naor [[Dèventer]], en 't huus De Rollecate wördden of-ebreuken.<ref>Bartels-Martens, Gees (1997), ''Een rondje Nieuwleusen: Een bescheiden rondgang door de literatuur en geschiedenis van Nieuwleusen'', Kampen: IJsselacademie (pp.97-101)</ref><ref>[http://www.kasteleninoverijssel.nl/pages/rollecate.htm kasteleninoverijssel.nl oaver De Rollecate]</ref> ==Union== [[Ofbeelding:Diel van vroggere Union-febriek.JPG|thumb|right|360px|Ien van de gebouwen van de vroggere Union-fietsenfebriek an de Den Hulst]]In 1904 openden an de vaort de breurs Van de Berg de fietsenfebriek Union, die van pertaansie wördden veur de warkveurziening. In de begunjaoren zetten Union op 't reclamemateriaol '(aan de) Dedemsvaart', umdet det de mèensen in 't laand meer zee as 'Den Hulst'. Daorumme denkt partie lu now nog det 't um een febriek in de wiederop elegen plaatse [[De Vaort (plaatse)|De Vaort]] gunk.<ref>''Ni'jluusn van vrogger'', jaorgaank 25, nummer 4, december 2007 (pp.50-51)</ref> In 1979 gunk bi'j een braand 't olde Uniongebouw verleuren.<ref>[http://www.rijwiel.net/intuni2n.htm Interview mit Lambert Likkel, veurmaolig ontwarper bi'j Union]</ref> In de leste tientallen jaren van zien bestaon hef de febriek een lange riege financiële en bestuurlijke perblemen ehad. In 2001 gunk 't bedrief failliet en kwaamp under curatele van 't Sociale Warkveurzieningsschop Larcom in [[Ommen]]. Twei jaor later wördden de fabricage, ondanks protesten, verplaatst naor een bedriefshal op 't industrieterrein De Grift. In 2005 hebt ze Union verköcht an Dutch Bicycle Group in [[Schiedam]] - 't feilijke ende van 't bedrief. Allennig de perductie blif mit een drei-jaorig contract in haanden van Larcom op Ni'jlusen.<ref>[http://www.rijwiel.net/unionn.htm Chronologie van Union]</ref> D'olde fabriekshal van Union wördt now gebruukt deur verschillende bedrieven. ==Vörtgaon van de Dedemsvaort bi'j Den Hulst== Nao de [[Tweede Wereldoorlog|Tweide Wereldoorlog]] verleur de Dedemsvaort vanwegen 't gemotoriseerde vervoer oaver laand zien economische betekenis. In de jaoren zestig bint grote dielen edempt en wördden d'rveur in de plaatse wegen an-elegd. Sund 1969 is bi'j Den Hulst 't kenaal vört, allewal 't krek d'r naost nog open lig, ter hoogste van de in 't westen angrèenzende buurtschop [[De Meele]]. Ter hoogte van Den Hulst löp de vierbaansweg de N377, 'de Den Hulst', diels op 't traject van de olde vaorweg. Daorumme is Den Hulst miest een lange riege huzen, boerderi'jen en bedrieven an weerskaanten van de snelweg. ==Ni'jlusen-Noord== Den Hulst stund deur d'Ommerdiek (now de Burg. J.P. Backxlaan) in verbinding mit 't zudelijke Ni'jlusen. De buurtschop gruuiden uut töt Ni'jlusen-Noord, intied det ze 't olde Ni'jlusen Ni'jlusen-Zuud bint gaon numen. Tussen dizze kernen ligt sportvelden. In Ni'jlusen-Noord bint tussen de jaoren zestig en tachtig de olde en ni'je Hulsterplas uutebaggerd daoras vrogger [[grös]]laand lag (zaand hieruut is gebruukt veur 't dempen van de Dedemsvaort).<ref>[http://www.wgs.nl/aspx/download.aspx?File=/contents/pages/24239/wgs7046_kaart2.pdf 't Waterschop Groot Sallaand oaver de Hulsterplas, Beentjesgraven en aandere watergebieden in en bi'j Ni'jlusen] (pdf)</ref> Ok de Hulstkampenweg, 't Hulsterpad, 't bejaordenhuus de Hulstkampen en nog aandere namen verwiest naor de name van de buurtschop. ==Citaot== :''Ook gung ik vrogger meerdre maolen''<br /> :''in mien jeugdtied, veur zestig jaor,''<br /> :''mien andacht an Den Hulst bepaol'n.''<br /> :''Dan zag ik veule scheep'n daor''<br /> :''die van De Balk naor Asselt vaar'n.''<br /> :''Den Hulst, weerskaanten van 't kanaal''<br /> :''waor d' uuz'n naost mekaar zich schaarden''<br /> :''het lag apart, 't sprak een eigen taal.''<br /> Uut: E. Dijk, '''n Groet aan Ni'jluuz'n'', in: ''Ni'jluusn van vrogger'', 1e jk., nr. 2, juni 1983 == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Dalsen]] iuy919rsisv8tzphobyghewr33zowz6 0 3313 26463 10593 2007-01-22T20:09:58Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Grezenfemilie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grezenfemilie]] 7r2uv9m4s11o0gzehpak0wfn09okjox 0 3314 275738 275737 2014-04-30T20:09:25Z Droadnaegel 1133 /* Uutgaonde verwiezingen */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Henri de Toulouse-Lautrec 062.jpg|250px|thumb|[[Schilderie]] mit twee meensen in berre]] [[Ofbeelding:Noe bed.jpg|250px|thumb|Een ouwerwets berre]] Een '''berre''' (oek wel een '''bedde''' of '''ledekant''' eneumd) is een zach meubel um op te slapen, en besteet uut een [[ledekant]] mit daorop een [[berrezak]] mit [[berregoed]], zoas [[laken]]s en [[dèken|dekens]] of een [[dekbed]] en een [[kussing|kussen]]. Een berre steet 't meesten van de tied in een [[slaapkamer]], mar der bestaon oek zogenaamde 'bedbanken' dee-j as [[banke (meubel)|banke]] en as berre gebruken kunnen. == Soorten berren == Der bestaon eenpersoonsberren en tweepersoonsberren. In een tweepersoonsberre slaap je naos mekaar. Een eenpersoonsberre hef tegensworig meestentieds een ofmeting van 90 centimeter bie 200 centimeter. Tweepersoonsberren hem een breedte dee bie de persoonlijke behoefte pas van de persoon dee der de lakens in delen. Je hemmen oek stapelberren waorin je boven mekaar liggen en hoogslapers, mit onder 't berre een (kiender)bero. Hemelberren hemmen een overkapping ("hemel") en kunnen vake mit een [[gedien]] of-esleuten wonnen waordeur je beter bescharmp wonnen tegen vliegende [[insektn|insekken]] en niejsgierige blikken. Vrogger gebruken de meensen vake [[besstee|bessteeën]]. Daornaos bin der nog een hele bulte berren veur kienders (zoas een [[kribbe|wiege]]), volwassen meensen (bieveurbeeld een [[waoterberre]]), zieke meensen en gao zo mar deur. == Algemeen == Naos een berre steet tegensworig vake een [[nachkasjen]] mit daorop een [[blaker]] (oek wel een ''nachlampjen'' eneumd). Vrogger hannen de meeste meensen gien nachkasjes, dit was umdat de meeste meensen to in een besstee sleupen. Umdat een besstee in de [[mure]] in-ebouwd is was der gien plekke veur een kasjen. 't Uuteinde van een berre wonnen een ''voteneinde'' eneumd en 't stuk je de kop op legen wonnen 't ''kopeinde'' eneumd. == Nedersaksisch == {| | width=50% | * [[Achterhooks]]: ** ''bedde'' * [[Drèents]]{{Info|Noot: ie gaot ''hen bedde'' mit ''beddegaonstied''; ie ligt ''op bedde''}}: ** ''bedde'' ** ''bèer'' ** ''ber'' ** ''berre'' * [[Grunnegs]]: ** ''bèrre'' ** ''nust'' ** ''mitte'' ** ''loender'' * [[Sallaands]]: ** ''berre'' | valign=top | * [[Stellingwarfs]]: ** ''bedde'' ** ''berre'' ** ''britse'' ** ''lappebak'' * [[Tweants]]: ** ''berre'' ** ''bedde'' * [[Urkers]]: ''bedde'' of ''beade'' * [[Veluws]]: ** ''bed(de)''of ''bède'' ** ''berre'' of ''bère'' ** ''ledeka<small>(</small>a<small>)</small>nt'' |} ==Uutgaonde verwiezingen== {{Wiktionary|bedde}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] d041ocd4lxm8t9hmdwliyf28pkgyahh 0 3315 27358 10598 2007-02-04T15:41:51Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Berre]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Berre]] 7q9v0izw087vmmrpn05cw1go9pn7ccy 0 3316 264671 255814 2013-05-06T21:08:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Light switches.jpg|thumb|200px|right|Een ouwerwetse lochknoppe veur decorasiedoeleindes]] Een '''lochknoppe''' is een [[schakelaar]] dee over 't algemeen gebruuk wonnen um elektrische [[apperaot]]en an en uut te schakelen. Lochknoppen bin meestal wit van kleur en bin emaak van [[plastiek]] of [[metaol]]. In de meeste [[woening|huzen]] wonnen [[Locht (straoling)|lochen]] an- en of-ezet deur een lochknoppe te gebruken. Soms bin lochknoppen neet neudig, in dat geval wonnen meestal een automaotische schakelaar gebruuk um 't lochgebruuk te regelen, tegenwoordig kan 't zelfs [[computer]]bestuurd wonnen, 't gebruuk dervan is echter neet wiedverspreid. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Locht]] 9loswx5i0wto85re5y9isrbrb3j2thx 0 3317 10602 2006-07-24T21:10:35Z Servien 7 deursturing naor [[Locht]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Locht]] oaf79pkzy5fjp1sdb9gfgbpxyx3wwxg 0 3320 260964 248959 2013-04-02T18:52:02Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 94 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q27468]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:EasternEurope1.png|250px|thumb|right|Oost-Europa in et blauw]] '''Oost-Europa''' is een omvangriek diel van et [[Europa (continent)|Europese]] kontinent. In engste zin wodden de volgende lanen, van noord naor zuud, tot Oost-Europa rekend: * [[Ruslaand]] in et westen van de [[Oeral]] ([[Europees Ruslaand]]) * [[Europees Kazachstan|Kazachstan]] (Europees gedielte, [[Europees Kazachstan]]) * [[Wit-Ruslaand]] * [[Oekraïne]] * [[Moldavië (laand)|Moldavië]] De definisie is in de geschiedenis ok hiel wat veraanderd, vrogger (tiedens de [[Koolde Oorlog]]) omvatte Oost-Europa, et gedielte aachter et iezeren gedien. Hieronder een overzicht van lanen die hiertoe reken wodde: * De [[Sovjet-Unie]] in et westen van de Oeral en in et noorden van de Kaukasus: ** Europees Ruslaand ** [[Estlaand]] ** [[Letlaand]] ** [[Litouwen]] ** Wit-Ruslaand ** Oekraïne ** Moldavië * [[Polen]] * de [[Deutsche Demokratische Republik]] * [[Tsjechoslowakije]] * [[Hongarije]] * [[Roemenië]] * [[Joegoslavië]] * [[Bulgarije]] * [[Albanië]] Mit de rume definisie rekenen wi'j alle Europese lanen die diel uumaekt hebben van et [[Oostblok]] tot Oost-Europa. Van disse lanen rekenen wi'j Estlaand, Letlaand en Litouwen ok wel tot [[Noord-Europa]]. Polen, Duutslaand, Tsjechoslowakije en Hongarije rekenen wi'j ok wel tot [[Centraol-Europa]] en [[Krowatië]], [[Bosnië-Herzegovina]], [[Servië]], [[Montenegro]], Macedonië, Bulgarije en Albanië rekenen wi'j meestal tot [[Zuud-Europa]]. Roemenië en [[Slovenië]] wodden ofwisselend tot Centraol-Europa en Zuud-Europa rekend. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Europa]] dqehdj4qlhky0vb073yc8z7pc806d3k 0 3322 260968 248958 2013-04-02T18:53:20Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 96 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q27509]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Mitteleuropa2.png|thumb|right|Centraol-Europa]] '''Centraol-Europa''' of '''Midden-Europa''' is een gebied dat vaeke meerdere definisies kend het. Dit kan een [[geschiedenis|historische]], een [[etniciteit|etnische]], een [[poletiek]]e of een [[geografie|geografische]] aachtergrond hebben. In et beginne van de [[21e eeuw|21e ieuw]] wodden de volgende lanen, van noord naor zuud, tot Centraol-Europa rekend: * [[Duutslaand]] * [[Polen]] * [[Tsjechië]] * [[Slowakije]] * [[Oostenriek]] * [[Hongarije]] * [[Zwitserlaand]] Soms wodden ok wel [[Slovenië]] en [[Roemenië]] tot Centraol-Europa rekend. Disse lanen wodden krek as Polen, Tsjechië, Slowakije en Hongarije ok wel tot [[Oost-Europa]] rekend, een overbliefsel uut de [[Koolde Oorlog]]. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Europa]] 9ogjrruj3ua58005cmmm1y98s4xgue1 0 3323 260969 248939 2013-04-02T18:53:20Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 85 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q27479]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Northern-Europe-map.svg|thumb|right|280px|Noord-Europa]] '''Noord-Europa''' is de naeme veur et noordelike diel van et [[Europa (continent)|Europese continent]]. In verschillende tieden is dit gebied verschillend definieerd, mar tegenwoordig wodden meestal de volgende lanen tot Noord-Europa rekend: * [[Denemarken]] * [[Estlaand]] * [[Finlaand]] * [[Ieslaand]] * [[Letlaand]] * [[Litouwen]] * [[Noorwegen]] * [[Zweden]] Noord-Europa bestaot dus uut drie verschillende groepen, de Baltische lanen (Estlaand, Litouwen en Letlaand), de [[Scandinavië|Scandinavische]] lanen en de Noordse lanen (Scandinavië plus Faeröereilanen, Finlaand en Ieslaand). Soms worden de Britse eilanden der ook bie rekend. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Europa]] buauhfppbguzr74telfbdvin50opxgp 0 3325 289635 263957 2016-10-29T12:00:50Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Image:De Balk.png|thumb|Locatie van De Balk binnen de gemiente Hardenbarg]] '''De Balk''' (Nederlaands: ''Balkbrug'') is een [[dörp]]ien in de [[Hardenbarg (gemiente)|gemiente Hardenbarg]] in 't noorden van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie]] [[Oaveriessel]]. De N377 deurkruust 't dörp, det een endtien onder de [[Riest (revier)|Riest]], 't grèensreviertien mit [[Drenthe]] lig. In de wiendrichtings noord, oost, zuud, west lig De Balk niet wied van [[Zuudwolde (Drenthe)|Zuudwolde]], [[Hardenbarg (plaatse)|Hardenbarg]], [[Ommen]] en [[Ni'jlusen]]. De plaatse hef 3789 ienwoners (1993 manlu en 1796 vrouwlu). De Balk hef nauwe kontakten mit de iets noordeliker elegen [[buurtschop]] [[Old Averiest]], daoras 't een karakterestieke Nederlaands hervörmde karke mit dielt. ==Ontstaon== 't Dörp ontstund in de eerste helfte van de [[19e eeuw|neengtiende ieuw]] an 't [[Dedemsvaort (kenaol)|kenaol de Dedemsvaort]], daor waor de weg van Ommen naor [[Möppelt]] löp. De Balk krig zien name van een balk die onder een brogge in de vaort lag. Dizze balk mus teenggaon det schepen mit 'n te grote diepgaank deur de brogge zolden kunnen vaoren. 't Dörp gruuiden rapper deur de oprichting van de bedelaarskelonie van de Maatschappij van Weldadigheid in 1818 an de [[Ommerschaans]]. In 1880 kwaamp 'r een end an de kelonie en vier jaor later wördden 't rieksopvoedingsgesticht veur jongelu Veldzicht opend. In 1930 gunk de deure van 't huus toe, en in 1933 kwaamp Veldzicht in gebruuk as rieksinrichting veur ter beskikking estelden, wat 't töt vandage is. ==De stoomtram== Van 1886 töt 1947 kwaamp de stoomtram van de [[Dedemsvaartsche Stoomtramweg-Maatschappij]] deur De Balk. Dizze tram leup van Dedemsvaort dörp naor Dedemsvaort SS, een station an 't speur [[Zwolle]]-Möppelt. In 1908 gruuiden De Balk uut töt een kneuppunt veur stoomtrams, toe as de [[Spoorweg-Maatschappij Meppel-Balkbrug]] een speurliende openden tussen Möppelt en De Balk. Dit traject hebt ze in 1939 esleuten. In de jaoren zestig is de Dedemsvaort bi'j De Balk edempt en wördden de N377 d'r oaver an-elegd. An de oostkaante van 't dörp kruust de N48 dizze weg middels een viaduct mit op- en ofritten. An De Balk stiet een flinke meule, De Star. Ok is ter een [[Terbeschikkingstelling (strafrecht)|TBS]]-kliniek, FPC Veldzicht. De Balk hef laandelijk in 't ni'js ewest deur ontsnappings uut dizze kliniek. ==Literetuur== * Seinen, J.R. & Varwijk, G.H. (samenstelling) (1983), ''Stap voor stap langs de Dedemsvaart met G.H. Varwijk'', De Vaort: Boekhandel Rooseboom * Varwijk, G.H. (samenstelling) (1998), ''De Dedemsvaart, zijn stad, streek en dorpen'', De Vaort: Boekhandel Rooseboom ==Buten dizze webstee== *[http://www.hardenberg.nl Webstee van de gemiente Hardenbarg] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Hardenbarg]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] hniz0ycgi12wdzi6o42b36e36tbfal9 0 3326 10625 2006-07-25T15:02:08Z Ni'jluuseger 73 deursturing naor [[Den Hulst]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Den Hulst]] 3liwkp67hmfaka6hwwk5p3zdfcubvd2 0 3327 10626 2006-07-25T15:02:43Z Ni'jluuseger 73 deursturing naor [[Den Hulst]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Den Hulst]] 3liwkp67hmfaka6hwwk5p3zdfcubvd2 0 3328 10627 2006-07-25T15:03:23Z Ni'jluuseger 73 deursturing naor [[De Balk]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[De Balk]] 7xlywlk5dfqkr6ngfmxddnn7q4pdg1a 0 3329 265481 255575 2013-05-10T14:09:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Box.agr.jpg|thumb|250px|Lege deuze]] Een '''deuze''' is een ofsluutber objekt waor dingen in wodden opburgen of verpakt. Een deuze bestaot meerstal uut vouwen [[bodpepier]], eventueel mit [[liem]] of [[plakbaand]] dichtzet. In disse vorm het et vaeke de vorm van een [[Balke (geometrie)|balke]]. De meerste deuzen bin zo maekt, dat een antal deuzen naost mekeer krek op een [[pellet]] passen. Mit een '''deuze''' wodt meerstal een grote bodpepieren deuze bedoeld, mit gien aandere funktie as verpakking of opslag. Mit een '''deusien''' bedoelen meensken vaeke een klein deusien dat op ienige wieze versierd is, dat behalve veur opslag ok as prissentaosie bedoeld is. Tevens hoeft dit deusien niet van bodpepier te wezen. Dit kan ok pepier en plestiek en metaol wezen. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''deuze'' * [[Drèents]]: ''deus, deuze'' * [[Grunnegs]]: ''deus'', ''deuze'', ''duize'' (ook broekt as woord veur wc) * [[Stellingwarfs]]: ''deuze'' * [[Veluws]]: ''deus, deuze'' {{commonscat|Boxes}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Verpakking]] che8i4fdzaelskfzz4vhh0hcstrwvgd 6 3330 262143 56521 2013-04-20T21:54:36Z Droadnaegel 1133 iw deroet, nl bestaand besteet neet meer wikitext text/x-wiki Olde foto, vermoedelek rechtenvri'j 0kxwdrhsmcjg5e3ku2m7eyg2hyweg9f 6 3331 10637 2006-07-26T11:25:52Z Ni'jluuseger 73 Olde foto, vermoedelek rechtenvri'j wikitext text/x-wiki Olde foto, vermoedelek rechtenvri'j 0kxwdrhsmcjg5e3ku2m7eyg2hyweg9f 0 3332 272154 261558 2013-12-11T02:10:24Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Pupe''' of '''peupe''' kan verwiezen naor: *[[pupe (reukgrei)]] *een [[ofvoerpupe]] of [[riool]]pupe. {{dv}} ktexc5w9to57yxza34md1htp34i0kqj 0 3333 279035 275209 2015-03-27T16:15:54Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Pipa savinelli.jpg|thumb|300px|Een pupe]] Een '''pupe''' is een apperaot dat gebruuk wonnen um [[tebak]] te reuken. 't Besteet uut een [[buize]] dee an de ene kaante smal is, an de aandere kaante breed en umhoge ebeugen is. In 't breje deel zit de tebak. De eerste pupen wönnen emaak uut wit-ebakken klei. Laoter kwammen der oek pupen in porselein, meerschuum en bruyèrehout. (wortelhout van de [[boomheed]] = ''Erica Arborea''). Der bin verschillende varianten van de pupe; bieveurbeeld: de [[waoterpupe]], de maïskolfspupe, de Goudse stenen pupe, de [[chilum]] en mondstukken veur [[segeret]]ten. == [[Nedersaksisch]] == * [[Achterhooks]]: ''piepken'', ''piep{{small()|e}}'' * [[Drèents]]: ''piep{{small()|e}}'' * [[Grunnegs]]: ''smeugel'' * [[Stellingwarfs]]: ''piepe'' * [[Sallaans]]: ''piep{{small()|e}}'' * [[Tweants]]: ''piep{{small()|e}}'' * [[Urkers]]: ''peep'' * [[Veluws]]: ** ''puup'', ''pupe'' ** ''piep{{small()|e}}'' ** ''peupe'' ([[Doospiek]] en [[Nunspeet]]) * [[Platduuts]]: ''[[:nds:Piepe (Tabak)|Piep(e)]]'' {{Commons|Smoking pipe|Pupe}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Tebak]] turvqw7o0bcamdtrabrracd359v5yyw 0 3334 75083 10644 2008-08-02T21:49:23Z Doorverwijzingen opschonen~nds-nlwiki 848 [[Peupe]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Pupe]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Pupe]] lptm6dttxxwdzgdd65yvhen1iudgh41 0 3335 264632 255588 2013-05-06T21:01:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Doorhandle 2004.jpg|250px|thumb|Greuntel]] Een '''klinke''' of een '''gruntel''' zit an een [[deure]], en wonnen gebruuk um de deure los te doon en toe te maken. Een klinke kan neet altied rond-edreid wonnen en mut dan allinnig veur 't losdoon en toemaken van de deure. In de klinke kan 't [[slot]] van de deure op-eneumen wezen. Tussen de klinke zit as versiering meestentieds een krukrozet of een krukschild, oek sluutplaote eneumd. Mit een klinke of ronddreiende klinke kan de deursluting los-edreid wonnen deur 't ummeneer te drokken of rond te dreien en deur vervolgens te trekken of te drokken kan de deure los-edaon en toe-emaak wonnen. Een klinke mut veur 't dreien stevig vastepak wonnen, wat bie ouwere meensen soms wat preblemen geef. 't Houtjen dat deur de klinke of de gruntel hinne mut heet een ''warve''. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''grip'' * [[Stellingwarfs]]: ''klinke'' * [[Veluws]]: ** ''(deur)klink(e)'' ** ''(deur)kruk(ke)'' ** ''grendel'' ([[Niekark]]), ''gruntel'' ([[Putten]], [[Nunspeet]]) ** ''hendel'' ([[Harskamp]]) ** ''pin'' ([[Armelo]]) ** ''schuuf'' ([[Speuld]]) ** ''wirf'' ([[Putten]]) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Woenen]] 62ny6me8wtr946sx723o16dn5us2hsn 0 3337 272437 264580 2013-12-19T22:10:34Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata, lokaal [[cs:Kaštel]] [[en:Dwór (manor house)]] [[nl:Herenhuis]] [[pl:Dwór]] [[pt:Solar (habitação)]] [[sk:Kaštieľ]] [[sr:Каштел]] vortehaald wikitext text/x-wiki Een '''herenhuus''' (oek wel een ''riekeluuiswoening'', ''villa'' of een ''kaste van een huus'' eneumd) is een woeningtype dat besteet uut teminsen twee woenlaogen zonder schune [[mure]]n en een hef een [[zolder]]. De [[dakgeute]] lig minimaal op plafondheugte van de eerste verdieping. Een herenhuus hef een 'hoge geutliende'. Een herenhuus kan zowel vriestaond as een [[ri'jgieshuus|rietjeshuus]] wezen. Deur de bouwwieze hef een herenhuus veul woenruumte en hef 't een rume inhoud, dit beteken dat de bouwkosten oek hoog bin. Um disse reden wönnen herenhuzen in 't vlejen deur de rieke luui, de heren, bewoend. 't Woord herenhuus geef mitene een soort [[staotus]] an een huus. In ouwe Hollaanse stejen as [[Amsterdam]], [[Middelburg]], [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]], [[Delft]] en Westfriese stejen als [[Enkhuzen]] en [[Hoorn (Noord-Hollaand)|Hoorn]] bin nog veul veurbeelden vanuut de tied van de [[VOC]]. Aandere plaotsen mit herenhuzen bin onder aandere [[Dordrecht (Nederlaand)|Dordrech]], [[Leidn|Leiden]], [[Gouda]], [[Utrecht (stad)|Utrech]]. 't Kunnen oek grachenpanen wezen zoas in Amsterdam. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Gebouw]] 33y04d7jwugzqxzezciaiauaoe82jxp 14 3339 266679 255589 2013-05-10T20:12:30Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Aves}} [[Kategorie:Dier]] os0kfve0khzxdg6fzqrlvnxon1u3kcb 0 3340 255654 250966 2013-03-11T10:24:32Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 72 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q41607]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Umbrella.png|thumb|Parreplu]] Een '''parreplu''' of '''regenscharm''' is een gebruuksveurwarp dat de functie hef um een persoon tegen de [[regen]] te bescharmen. Een parreplu is emaak van een antal [[baleine]]n, waorover een [[woater|waoterofsteutende]] stof espannen is, en een stokke mit een haandvat um 't geheel op te steken. Parreplu's bin inklapbaor en soms oek opvouwbaor. 't Woord parreplu kump van 't [[Frans]]e ''parapluie'', wat ''tegen de regen'' betekent. Soms wönnen parreplu's oek wel gebruuk as bescharming tegen de [[zunne]], mer speciaal daorveur besteet der een variaant op de parreplu, de [[parresol]] (''tegen de zunne''). [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] 599dr7p5w37ess09alm1ehzanih7v15 14 3343 255653 247563 2013-03-11T10:24:31Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 124 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5849863]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Writers}} [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Literatuur]] ggr0et73h33d1iosus542d04sl2jcxz 14 3344 266650 260555 2013-05-10T20:07:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Gardens}} [[Kategorie:Laandbouw]] 5gra9ffd734qw8q9uouxr8x5ya5dbzm 14 3345 266675 260556 2013-05-10T20:11:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Fishes}} [[Kategorie:Dier]] mcmpso8moyw6ni2vslnqq9hg4g1nvkm 14 3346 266112 255655 2013-05-10T16:38:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User ja-N}} [[Kategorie:Gebruker ja]] 80cu3gssh04cllftzoha3u0tj78owt5 14 3347 266107 255656 2013-05-10T16:37:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User ja}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|ja]] r4hac50d1vjw6417aprqh6fqo84vgjx 14 3348 271633 266047 2013-12-06T23:37:33Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User en-1}} [[Kategorie:Gebruker en]] psr7axm2xqgyq7jjt9z0tctk7t1wnh0 14 3349 266142 260959 2013-05-10T16:43:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User nl-0}} [[Kategorie:Gebruker nl]] crs7jt6jc3duixxurxhbw79r72whm9y 14 3350 265944 260963 2013-05-10T15:59:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Fuels}} [[Kategorie:Natuur]] tixfwxns1he8ndfvpgly924nfpizxa2 14 3353 255947 249511 2013-03-11T10:32:59Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 167 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1411064]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Canada}} [[Kategorie:Amerika]] [[Kategorie:Laand]] 4q9bu5m86z3j3u241p0zf262lsmnru5 14 3354 266428 260962 2013-05-10T17:38:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Lower Saxony}} [[Kategorie:Dailstoat van Duutslaand]] gcfifvmbooef1xf80ffv9f3poiuqrwd 14 3355 266300 255746 2013-05-10T17:09:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Italy}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] ebd7xqgnoyhbmmbshj7hht13n6kb9ws 14 3356 266645 260564 2013-05-10T20:06:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Television}} [[Kategorie:Media]] kljt2l8thm7acl5im7s79l9tas1nam0 14 3357 265984 255941 2013-05-10T16:05:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Writers from England}} [[Kategorie:Schriever]] 3894osahb64o81fvuob9cj5mudervdu 14 3358 266394 255753 2013-05-10T17:32:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geometry}} [[Kategorie:Wiskunde]] i9rzudmcilvvl7gydffb90hklj1fnrw 14 3359 271768 266712 2013-12-07T00:33:59Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Wind}} [[Kategorie:Weerkunde]] m3tq6ut6h082r68hevf37jycees1t8w 14 3360 291664 289179 2016-11-09T14:53:19Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] [[Kategorie:Tweante]] r0ok1pozv9hz2n49ulcb3ox3rczlsx4 14 3361 287386 266503 2016-10-25T17:52:37Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|East Flanders}} [[Kategorie:Previnsie van Vlaandern]] q7mju7usyouv9wtuihjmvit7kdhey04 14 3362 265932 256291 2013-05-10T15:57:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Belgium}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] 3f8bqfs3ikp2un9l79d8zsxrt8z0g0g 14 3363 266644 260998 2013-05-10T20:06:40Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Telephony}} [[Kategorie:Apperaot]] [[Kategorie:Kommunikoatsiemiddel]] ic2kdzjbcxjebkmg62hvqjq6tiv7jxu 14 3364 287387 266709 2016-10-25T17:52:51Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|West Flanders}} [[Kategorie:Previnsie van Vlaandern]] kytd8fltka2emu26ems2dw0srfn9moy 14 3365 266342 256290 2013-05-10T17:16:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Agricultural tools}} [[Kategorie:Laandbouw]] [[Kategorie:Raaive]] tnjyg8x92n76gq1vp22izyvrgm7p3fx 14 3366 288092 266350 2016-10-26T14:13:15Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie|*]] dmqkj4y1fmjbs2b9nimulwfn2wsnvr3 14 3367 266454 260575 2013-05-10T18:05:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|North Brabant}} [[Kategorie:Previnsie van Nederlaand]] l2znnij22tk6efjibz3v4ut2yw5hle1 0 3368 10724 2006-07-26T14:44:49Z Servien 7 deursturing naor [[Westfloandern]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Westfloandern]] 21e2pjuvfz1okh0i07v4yggn3r4sl1e 0 3369 10725 2006-07-26T14:45:05Z Servien 7 deursturing naor [[Oostfloandern]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oostfloandern]] hhtlxzku7ccgp3ez1jjakxvy02uaq5j 14 3370 290698 288093 2016-11-01T16:27:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Provinces of Belgium}} [[Kategorie:Previnsie naor laand|België]] [[Kategorie:Geografie van België]] jt78dokumvd7xiowkqwmz3fhw2x0792 14 3371 288084 266550 2016-10-26T14:03:39Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Provinces}} [[Kategorie:Bestuurlieke iendailen]] 87p9v05rf80en02jo8ojyqlsctq3ljg 14 3372 287382 287381 2016-10-25T17:51:22Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Antwerp (Province of Belgium)}} [[Kategorie:Previnsie van Vlaandern]] hs6nd5sep1mgz45y9q0rn1pq0xt9yci 0 3373 269381 261689 2013-08-12T16:13:04Z Erik Wannee 6635 > wikidata check wikitext text/x-wiki '''Antwaarp''' kin verwiezen noar: *[[Antwaarp (provìnzie)]] - de provinzie Antwaarp *[[Antwaarp (stad)]] - t stad Antwaarp *[[Antwaarp (gemainte)]] - de gemainte Antwaarp *[[Antwaarp (distrikt)]] - een distrikt in de gemainte *[[Arrondissement Antwaarp]] - een arrondissement {{dv}} rmet88pzbl9sfe8bx6j0azvv7afntoy 14 3374 289015 287385 2016-10-28T10:16:13Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Limburg (Province of Belgium)}} [[Kategorie:Previnsie van Vlaandern]] [[Kategorie:Limburg|Belgie]] edoomc2v58z42ou452lfb3kanm4a145 0 3375 272126 264213 2013-12-11T01:37:14Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Image:Scheepsjager.jpg|thumb|right|210px|Een scheepsjager trekt een turfschip deur de Dedemsvaort in Oaveriessel]] '''Scheepsjagen''' was 't beroep van iene die mit een [[peerd]] oaver 't ''jaagpad'' langs een [[kenaol]] leup um daor an een liende een [[schip]] deur te trekken. In de [[veenkelonie]]s haj véur de tied van de gemotoriseerde schepen hiel wat scheepsjagers. Maanks wördden schepen deur de schippers zölf etrökken of eboomd, mar wördden d'r een scheepsjager ehuurd as 't niet hard genog buzelden. De scheepsjager had vake een vast traject. Hi'j beheurden mit de [[vene (grondsoorte)|veen]]- en laandarbeiders en de scheepsknechten töt de lu mit 't minste anzien in de veenwereld. In [[Grunnen (stad)|Grunning]] höld een presmeister (stalholder) toezicht op 't scheepsjagersbedrief. Hi'j mus de stal veur de peerden hemmel holden, d'r veur zörgen det d'r gien gengele peerden op stal kwamen, en zörgen det d'r gien peerden lös langs 't kenaol leupen. De stal was alle dagen en nachten lös, en de scheepsjager kun in een [[huus]]sien d'r naost slaopen. D'r wördden ok op-eschreven wekke scheepsjagers en peerden de vaorten bi'jlanges gungen. ==Vri'je handel== In 1879 was 't bi'j Keuninklijk Besluut of-eleupen mit al de olde reglementen veur de scheepsjageri'je: dit in de geest van de vri'je handel. Vri'je concurrentie wördden meugelijk en graoperds die weinig wussen van scheepsjagen dienden heur an. Ok sprungen d'r [[kefee]]s op umme de scheepsjagers mit draank van dienst te weden. 't Kefee van Rijkman Wicherson op [[Den Hulst]] an de [[Dedemsvaort (kenaol)|Dedemsvaort]] stund een paar meter van 't kenaol of en had een [[deure]] an weerskaanten. Zo kun de scheepsjager deur de iene deure naor binnen, een borreltien drinken intied det 't peerd [[roggemik|brood]] at en 't schip deur de sluus gunk ('t ''schutten''), en deur de aandere deure weer verdan. Scheepsjagers hadden nog wal ies 't imago van zoeptorren, wat volgens Jan Nijensikkens (zie de Bronnen) niet terecht is. Scheepsjagers oavernachtten nogal es in [[t Jachthuus]] in [[Luttn]]. In 1903 wördden de scheepsjagerspenning in-evoerd um 't wark te reguleren. 't Jaagloon wördden vastelegd, d'r kwammen wachthuussies bi'j de [[sluus|sluzen]] en d'r wördden weer bi'j-ehölden wie of ter scheepsjager was. De leste penning hebt ze in 1948 uutegeven. 't Wark van 't jaagpeerd was deur de veuruutgaank zachiesan niet meer neudig: scheepsmotoren en vervoer oaver laand kwammen d'r veur in de plaatse. ==Bronnen== * [http://www.veenkoloniaalmuseum.nl/Scheepsjagers.html 't Veenkoloniaal Museum in Veendam oaver de scheepsjagers] * [http://www.hvavereest.nl/Ded.%20Courant/scheepsjagers.htm Jan Nijensikkens (2 juni 2009), 'Scheepsjagers', in de riege '200 jaar Dedemsvaart' in de ''Dedemsvaartse Courant''.] * Sterken Rzn, H. (1976), ''Ni'j luusen mien dörpien'', Ni'jlusen: eing beheer, p. 37 ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.youtube.com/watch?v=9ZRhWhu1EuY&feature=related Liedtien ''Scheepsjoagers'' van de Grunneger groep Törf] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Beroep]] fq393w2oyquoi44976fmsvvjtcyw3a7 14 3376 266358 261002 2013-05-10T17:19:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Light}} [[Kategorie:Netuurkunde]] 3tf08y1btnhthbejm0ehd1ybf3vt76x 0 3377 264800 256439 2013-05-06T21:50:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Leuchtstofflampen-chtaube050409.jpg|thumb|250px|Ansluten van een tl-buize]] Een '''tl-buize''' (oek wel: ''tl-loch'' of ''fluorescentielampe'') is een [[lampe]] dee [[Locht (straoling)|loch]] geef deur 't oplochen van een fluorescerende laoge onder invleud van [[ultraviolet]]te straolen dee op-ewek wonnen deur gasontlaoding in de lampe. De bekendste veurbeelden bin de tl ([[Frans]]: ''tube luminescent'', "lochgevende buize") (tl-buize, beteken dus eigenlijks ''lochgevende buize-buize'') en de zogenaamde [[spaorlampe]]n. 't Rendement is 5 tot 6 keer zo hoog as bie een [[gleuilampe]]. {{Commons|Fluorescent light bulbs}} {{DEFAULTSORT:Tl Buize}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Locht]] 28w5dy3hugjuccjt3d7470plae7g867 0 3378 279432 256438 2015-03-27T17:23:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Candle-calendar.jpg|thumb|250px|Keerse]] [[Bestaand:Milan cathedral candles.jpg|thumb|250px|Keersen in een kattedraal]] Een '''keerse''' of '''kese''' is meestentieds een [[cilinder|cilindrische]] stave en is emaak van [[iemn|biejeenwas]] of stearine. Bie kamertemperetuur is een keerse een vaste en vetachtige stof mit in 't midden een [[pitte]], dit is een [[ketoen]]en draod, dat meestentieds op een speciale meniere evlochen is. A-j de pitte ansteken verbraant 't, waodeur 't vet kortbie de pitte smelt en deur [[kappellaire warking]] in de pitte wonnen ezeugen. In de hogere delen van de pitte wonnen dit vet deur [[verdamping]] en [[ontlejing]] gasvormig en verbraant onder 't uutstraolen van [[warmte]] en [[Locht (straoling)|loch]]. Mit een [[keersendover]] ku-j de vlamme van een keerse uutmaken. Keersen bin samen mit [[olielampe]]n de oudste hulpmiddels dee de [[mense|meens]] uut-evunnen hef um loch te kriegen as der gien umgevingsloch is, nao 't [[holt|houtvuur]]. In veule [[geleuf|geleuven]] wonnen der keersen gebruuk bie rillegieuze diensen of wonnen 't ezien as symbool zoas in pertie [[Kaark (geleufsgemeenschap)|karken]] de keerse [[Jezus Christus]] symboliseert. Veural bie de [[Rooms-katholieke Karke|kattelieken]] wonnen der ter naogedachtenisse van ene dee uut de tied ekeumen is, vake een keersjen ebraand, mar oek mit 't joodse [[chanoeka]] en de christelijke [[advent]] staon keersen centraal. Oek mit de [[kìrsttied|kars]] wonnen der oek veule keersen ebraand. == [[Nedersaksisch]] == * [[Grunnegs]]: ''keers'', ''keerze'' of symbolisch ''t leventege licht'' * [[Stellingwarfs]]: ''keerse'' of ''keerze'' * [[Tweants]]: ''kearse'' of ''kearze'' * [[Veluws]]: ** ''keers{{small()|e}}'' ** ''käärse'' ([[Wezep]], [[Attem]]) ** ''kese'' ([[Attem]], [[Nunspeet]], [[Vaossen]]) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Locht]] 76cw5yupqhwiy8pxol2dq1f280x4dia 0 3379 256437 254632 2013-03-11T10:58:04Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 9 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q359798]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Balke''' kan verwiezen naor: *[[Balke (holt)]] - Een dik en lang stuk [[holt|hout]] (een balke of bielze) *[[Balke (geometrie)]] - een ruumtelijk figuur *[[Balke (Frieslaand)]] - een plaotse in Frieslaand (''Balk'') *[[Balke (gymmestiek)]] - een gymmestiektoestel *[[Noetenbalke]] *[[Hiesbalek]] {{dv}} asjeg8tj6awwzczjv6ydknlt6ocq034 0 3382 256053 203800 2013-03-11T10:39:34Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 8 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q362614]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Appel''' kan verwiezen naor: * [[Appel (vruch)]] - een vruch. * [[Appel (Niekark)]] - een buurtschap in de gemeente [[Niekark]]. * [[Karel Appel]] - een kunstenaar uut de tweede helfte van de [[20e eeuw]]. {{dv}} 0f0ikwu8pin5rsluvhf2ayfks4ifu8h 0 3383 265835 256054 2013-05-10T15:27:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:WikiWiki.jpg|250px|right|thumb|WikiWiki op de vliegveld van [[Honolulu]]]] Mit 't begrip '''WikiWiki''' of '''wiki''' wonnen een verzameling van een bepaold type [[hypertekse]]dokementen en de groepspregrammetuur an-duud dee gebruuk wonnen um 't te realiseren. == WikiWiki == Een Wiki is een toepassing, waormee webdokementen gezamenlijk bewark kunnen wonnen, zonder dat de inhoud deur deskundigen nao-ekeken mut wonnen en/of eaccepteerd. Disse toepassing is mit een vrie eenvoudig pregramma te realiseren. Zo is bieveurbeeld disse [[Wikipedia|Wikipedie]] een ''Wiki''. 't Woord ''wiki wiki'' kump uut 't [[Hawaïaans]] en hef de betekenisse van ''gauw'' / ''vlogge'' of ''beweeglijk''. [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Internet]] jex86bajod1x9skvi7ljm8muv72fu7t 0 3384 264731 256050 2013-05-06T21:38:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Dusheme.jpg|thumb|250px|Planken um een houten vloere mee te maken]] Een '''planke''' is een stuk ezagen [[holt|hout]] mit bepaolde ofmetingen en wonnen gebruuk as [[bouw]]materiaal. Planken bin der in verschillende maoten en in verschillende houtsoorten. Planken wonnen onder aandere verkoch bie een [[bouwmark]] en bie de houthaandel. Een planke in een boekenkaste, meer algemeen: een planke um iets op te zetten of op te bargen, wonnen oek wel ''schap'' eneumd. ==Nedersaksisch== *[[Grunnegs]]: ''bred'', ''schòl'', ''plaank{{small()|e}}'' *[[Drèents]]: ''plaank{{small()|e}}'' **Een plaanke doaraj iets opschrieft is een ''bröd'' of ''bred'' *[[Stellingwarfs]]: ''plaanke'' *[[Veluws]]: ''plank{{small()|e}}'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Holt]] 8qdhdehblu9vl9tzoa9rktth3vvbvkx 0 3385 294433 294432 2017-10-02T13:11:54Z Marcus Cyron 428 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Posthorn alt-neu.jpg]] → [[File:German mailbox with an old Posthorn.jpg]] [[c:COM:FR#reasons|File renaming criterion #2]]: To change from a meaningless or ambiguous name to a name that describes what th... wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:TNTpost oranje brievenbus (Ede).jpg|thumb|220px|Nieje oranje brevenbusse van TNT Post]] [[Ofbeelding:Brievenbus oud en nieuw.jpg|thumb|220px|Vuurwarkpreventie]] Een '''brevenbusse''' is een rechhoekige opening in een esleuten [[kaste]], een [[mure]] of een [[deure]] waor breven in-edaon kunnen wonnen. Der bestaon een groot antal brevenbussen mit verschillende doelen: * bie [[banke (financiële instelling)|banken]] (veur overmaakformelieren) * bie appetheken (veur receppen en deklerasies) * langes de openbaore weg veur 't versturen van [[pos]] * bie een [[huus|woenige]] um de [[pos]] te bezurgen Binnen bedrieven bin der meestentieds posvakken anwezig waor de ontvungen pos in-edaon kan wonnen veur bieveurbeeld de medewarkers. ==Nederlaand== [[TPG Post]] hef ongeveer 20.000 brevenbussen in [[Nederlaand]]. Ze bin rood van kleur en hemmen een of twee inwarp-openingen. Ze wonnen een keer per dag (behalven op zaoterdag) leeg-emaak deur 't posbedrief, daornao wonnen de zogenaamde "lichtingsindicator" umhoge edaon. An 't einde van december maak TPG Post de openingen in de brevenbusse wat nauwer um zo [[vandelisme]] mit vuurwark tegen te gaon. Deur 't mit wille of per ongelok ontsteken van [[vuurwark]] in de brevenbusse wonnen der an de rooie kasten aanders elk jaor veul schaode an-ebröch. Rond de jaorwisseling wonnen de opening zelfs helemaole of-esleuten. ==Triva== In of-elegen gebieden in de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] ku-j brevenbussen bie huzen gebruken veur 't versturen én ontvangen van pos. An de brevenbusse zit een vlaggetjen, as e umhoge steet dan is 't een teken veur de [[brevenloper]] dat der pos in de brevenbusse lig dee mee-eneumen kan wonnen. ==Nedersaksisch== *[[Grunnegs]]: ''klipgat'', ''braivenkaast(e)'' *[[Drèents]]: ''brievenbusse'' (spreekt uut ''briemmbusse'') *[[Stellingwarfs]]: ''brievebusse'' *[[Veluws]]: **''breve{{small()|n}}bus{{small()|se}}'' **''brieve{{small()|n}}bus{{small()|se}}'' **''bus'' ([[Une]]) **''gleuve'' ([[Vaossen]]) ==Verschillende types== <gallery> Ofbeelding:Postbus-Lebbeke.JPG|[[België]] Ofbeelding:Postkasse ubt.jpeg|[[Denemarken]] Ofbeelding:German mailbox with an old Posthorn.jpg|[[Duutslaand]] File:Liebenwalde_DEBEX.jpg|[[Duutslaand]] Ofbeelding:Eesti mailbox.JPG|[[Estlaand]] Ofbeelding:Postilaatikko.jpg|[[Finlaand]] Ofbeelding:Paris musee de la poste c. 1850.jpg|[[Frankriek]] (oud) Ofbeelding:Gibraltar-mailbox.jpg|[[Gibraltar]] Ofbeelding:Double pillar box modern.jpg|[[Groot-Brittannië]]: dubbele brevenbusse Ofbeelding:Irish lamp box erected by Anpost.jpg|[[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] Ofbeelding:Indian Post Box.jpg|[[India]] Ofbeelding:Japan Mailbox Red.jpg|[[Japan|Jepan]] Ofbeelding:Vianden Briefkasten.JPG|[[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] Ofbeelding:Postkassar i Trondheim.jpg|[[Noorwegen]] Ofbeelding:Thai mailboxes.jpg|[[Thailaand]] Ofbeelding:Mailbox - by Hey Paul.jpg|[[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] Ofbeelding:Briefkasten Schweden.jpg|[[Zweden]] </gallery> {{Commonscat|Mailboxes}} {{Commons|Post box}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Post]] a9gnvhbbphw3fb2du13vafkbplzg2mg 0 3388 279036 275194 2015-03-27T16:16:05Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | naemeinlaanstael = Éire<br />Ireland | naam = Ierlaand | vlagge = [[Bestaand:Flag of Ireland.svg|150x100px|border|Vlagge van Ierlaand]] | waopen = [[Bestaand:Coat_of_arms_of_Ireland.svg|90x90px|Waopen van Ierlaand]] | lekaosie = LocationIreland.png | breedtegroad = 53/8//N | lengtegroad = 8/7//W | region = IE | taelen = [[Iers]], [[Engels]] | heufdstad = [[Dublin]] | religie = [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-katteliek]]&nbsp;91.6% | regeringsvorm = [[Rippebliek]] | km2 = 70.273 | pctwaeter = 2 | inwoners = 3,9 miljoen | dichthied = 56 | muntienhied = euro | valutakode = EUR | tiedzone = +0 | volkslied = [[Amhrán na bhFiann|Amhrán&nbsp;na&nbsp;bhFiann]] | feestdag = [[17 meert]] <small>([[St. Patrick's Day]])</small> | tld = ie | laandkode = IRL | til = 353 }} '''Ierlaand''' (''Éire'' in et [[Iers]] en ''Ireland'' in et [[Ingels]]) is een [[Europa (continent)|Europees]] laand dat omdebi'j 5/6 van et eilaand Ierland beslat. Om et laand van et eilaand te onderscheiden wodt et vaeke anduud as de '''Republiek Ierlaand''' (''Poblacht na hÉireann'' in et [[Iers-Gaelisch|Iers]] en ''Republic of Ireland'' in et [[Engels]]). Disse anduding het sund 1949 de staotus van officiële ''beschrieving'' van et laand. De officiële ''naeme'' is, sund 1937, kotweg ''Ierlaand''. Ierlaand is sund [[1973]] lid van de [[Europese Unie]], mar is gien lid van de [[NAVO]]. == Bestuurlike indieling == Historisch was Ierlaand verdield in 4 perveensies ([[Ulster]], [[Munster (Ierlaand)|Munster]], [[Leinster]], [[Connacht]]). Noord-Ierlaand is now een diel van de perveensie Ulster. Disse perveensies hebben gien betekenis veur et bestuur. De historische graefschoppen (counties) hebben nog wel een betekenis. Et oorspronkelike graefschop [[Graefschop Dublin|Dublin]] is tegenswoordig onderverdield in vier appatte graefschoppen. Ierlaand is tredisioneel verdield in vier perveensies die tegere 32 graefschoppen (counties) vormen. De [[Perveensies van Ierlaand|perveensies]] hebben gien bestuurlike rol. De 26 graefschoppen die in de rippebliek liggen hebben een eigen bestuur. Daorbi'j bin [[Graefschop Dublin|Dublin]] en [[Graefschop Tipperary|Tipperary]] onderverdield in drie respektievelik twie bestuurlike graefschoppen. De steden [[Dublin]], [[Cork (stad)|Cork]], [[Limerick (stad)|Limerick]], [[Galway (Ierlaand)|Galway]] en [[Waterford (stad)|Waterford]] hebben een eigen bestuur, los van et bestuur van et graefschop waorin de steden liggen. Aandere plakken hebben allienig op een antal onderwarpen een eigen bestuur. == Demografie == Tussen 1850 en 1950 daelde de [[Iern|Ierse bevolking]] van zeuven miljoen tot minder as drie miljoen. Intussen bin der weer bi'jkaans vier miljoen Ieren.<ref>[http://www.library.uu.nl/wesp/populstat/Europe/irelandc.htm WESP: historical demographical data]</ref> == Geografie == === Algemiene gegevens === * Lengte greenzen: 360 km (met het [[Verenigd Koninkrijk]]) * Langste revier: [[Shannon (rivier)|Shannon]] * Hoogste punt: [[Carrantuohill]], 1050 m * Muntienhied veur 2002: Ierse pond of punt (EIP). Nao 2002: [[euro]]. * Sund [[2005]] wodt in de rippebliek ''snelheden'' in ''kilemeters per ure'' angeven, naodat et al jaoren ''kilemeters'' bruukt om ''ofstaanden'' an te geven. De ''hoogte'' van bargen daorintegen, wodt vaeke in ''voet'' daon. === Steden === * Heufdstad: [[Dublin]] (Iers: ''Baile Átha Cliath'' uutspreuken: ''baaije ah-ha kliea'') Inkelde grote steden bin: * [[Cork (stad)|Cork]] * [[Galway (Ierlaand)|Galway]] * [[Limerick (stad)|Limerick]] === Eilanen === * [[Achill]] * [[Araneilanen]] * [[Blasket-eilanen]] * [[Cleareilaand]] * [[Ierlaand (eilaand)]] * [[Inishbofin]] * [[Skellig-eilanen]] * [[Valentia (eilaand)|Valentia]] == Zie ok == * [[Iern]] * [[Noord-Ierlaand]] == Referenties == <references/> {{commonscat|Ireland|Ierlaand}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ierlaand]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] [[Kategorie:Kelties laand]] mbpykde0393oxszetrhh7jdgtxzl25i 0 3389 10813 2006-07-28T09:10:33Z Servien 7 deursturing naor [[Wetenschop]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Wetenschop]] qos11t8pjtp97yiqrjcmwgk3f5tyrqt 0 3390 279433 274002 2015-03-27T17:23:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki Onder een '''saemenleving''' wodt een groep [[mense|meensken]] verstaon die tegere een halfsleuten systeem vormen en waorbinnen wisselwarking bestaot tussen de leden die van die groep diel uutmaeken. Hoewel de meenske ok saemenleeft mit dieren en dingen, staot et netwark van relaosies tussen [[mense|meensken]] centraol. De saemenleving is et studieobjekt ''par excellence'' van de [[sociologie]]. Ofhaankelik van de kontekst ku'j et begrip saemenleving beparken of uutbreiden van minimaol twie personen tot bi'jveurbeeld een [[gezin]], [[commune|woongemeenschop]], [[Stad (woonstee)|stad]], [[staote]] of de gemeenschop van alle meensken. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Maotschoppi'je]] ljaz77vt7wsbnmfxzaxlxe9u3tj9him 14 3391 256166 251053 2013-03-11T10:46:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 150 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4047087]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|People}} [[Kategorie:Alles]] p3snu34l2ky5193yk1obzsjt28lpl6h 0 3393 293433 293432 2017-07-12T12:01:54Z R*elation 15732 fragum - eetbere wikitext text/x-wiki {{etalage}}[[Ofbeelding:Aardbei Karina.jpg|thumb|250px|Erebeien]] [[Ofbeelding:Strawberry flower.jpg|250px|thumb|250px|Erebeiebloeme]] '''Erebeie''' ([[Latien]]: ''Fragaria'') is een geslaacht bluuiende [[plaanten]] uut de [[rozefemilie]], et staot veural bekend om zien eetbere vrucht. D'r bin meer as twintig soorten. De naeme ''fragaria'' komt lichtkaans van et [[Latien]]se woord "fragum" veur eetbere, "fragrans" betekent ''geurend.'' In de symboliek staot de erebeie veur kotstondig genot. Op vule oolde [[schilderie|schilderi'jen]] is daoromme de erebeie ofbeeld om kotstondig genot te symboliseren. In [[Nederlaand]] kommen liekegoed de [[kultuur]]- as de boserebeie veur. De erebeie is zelsbevruchtend, waordeur gien kruusbestoeving neudig is. Een goeie bestoeving deur [[wiend]] en/of [[insektn|insekten]] is liekewel noodzaekelik veur et verkriegen van goedvormde, volledig uutgruuide vruchten. Bi'j de deurdraegende rassen komt de hiele zoemer bloemanleg, bluui en vruchtzetting veur. Bi'j pattie rassen kan de bloemanleg in een slim waarme zoemer minder wodden. Bi'j disse riekbluuiende rassen wodden van elke [[bluuiwieze]] meerstal de eerste drie tot vuuf vruchten oogst. Daornao wodt de bloemstengel mit de hieran nog onriepe vruchten verwiederd om de vruchtgrootte op peil te holen. Veur een goeie vruchtzetting is een goeie bestoeving slim belangriek. Niet allienig de wiend, mar ok de [[iemn|bi'jen]] en [[hommels]] bin belangriek veur een goeie bestoeving. De rooie of oranje-rooie vrucht is een opzwölde bloembodem mit daor bovenop de geelkleurde zaoties ([[dopvruch]]ies) en is dus een zogenaemde [[schienvrucht]]. == Geschiedenis == In de [[bronstied]] wodde de erebeie al deur meensken bruukt, mar pas vanof de [[14e eeuw|14e ieuw]] wodden erebeieplaanten vanuut et wild in [[tune]]n anplaant. In die tied wodden ze veural bruukt as sierplaante en as [[medesien]]. De vrucht was klein en de plaanten weren niet slim produktief. De erebeie zoas wi'j hum kennen is omdebi'j 200 jaor oold. In de [[17e eeuw|17e]] en [[18e eeuw|18e ieuw]] bin uut de beiden Amerikes de [[oktoploïde]]soorten ''Fragaria virginia'' ([[Noord-Amerike]]) en ''Fragaria chiloensis'' ([[Zuud-Amerike]]) invoerd. In [[1766]] wodde de erebeie veur et eerst uutvoerig beschreven deur [[Antoine Nicolas Duchesne]] en gaf hi'j an zien beschreven soorte de Latiense naeme ''Fragaria ananassa''. Disse soorte had liekewel ok veul kenmarken van de invoerde soorten. De in [[Europa (continent)|Europa]] inheems veurkommende soorten bin of [[diploïd]] (2n=14) of [[hexaploïde|hexaploïd]] (2n=42), wielst de teelde soorte [[oktoploïde|oktoploïd]] (2n=56) is. Daoromme wodt anneumen dat de in Europa teelde erebeie een hybride is van ''F. virginia'' en ''F. chiloensis'' en is de goeie soortnaeme ''Fragaria'' ×''ananassa''. Laeter bin ok krusings maekt mit de oktoploïde soorte ''F. ovalis''. In [[Kalifornië]] wodden veural erebeien teeld mit een slim harde vrucht, vergeliekber mit een [[appel]]. De in Europa teelde vruchten weren daorintegen zacht. Krusings tussen disse twie typen erebeierassen hebben de tegenworige, stevige [[plaanteras|rassen]] opleverd, die hierdeur goed verhaandeld en over grote ofstaanden vervoerd kunnen wodden. In Nederlaand en België kommen de [[diploïde]] [[boserebeie]] (''Fragaria vesca'') en de zeldzaeme [[hexaploïde]] [[grote boserebeie]] (''Fragaria moschata'') in et wild veur. == Et eten van erebeien == Vasse erebeien bin slim gezond vanwegen heur hoge [[vitamine C]]-gehalte (60 mg per 100 gr.). Bi'j [[poppe]]n en slim jonge [[kiend]]er kan et eten van vasse erebeien een allergische reaktie veroorzaeken. Dus beginnen mit kleine stokkies erebeie, zodat et lichem d'r-an wennen kan. Erebeien wodden vaeke bruukt veur et maeken van [[schem|sjem]]. Meerstal wodt hier [[diepvries]]pulpe uut onder aandere [[Pooln|Polen]] veur bruukt. Daornaost wodt de erebeie deur zien starke geur as smaekverstarker bruukt in onder aandere [[yoghurt]]. Over et algemien lusten de meeste [[mense|meensken]] wel erebeien. Dat komt deur de zute smaek en de smaek is niet al te stark. == Blaeder == De blaeder bin bruukber as toevoeging an krudethee of veur in de slaod. Een oftreksel van jonge blaeder helpt bi'j bloedaarmoede. In de beiden vormen zurgen de blaeder ok veur een betere [[spiesvertering]]. Uutwendig kunnen ze bruukt wodden as een kompres deupt in een oftreksel, waor kleine wonden mit genezen kunnen wodden. == Teelt == Erebeien wodden in [[Nederlaand]] in de volle grond, onder glas en onder plestiek teeld. D'r bin omdebi'j 2.000 bunders vollegrondserebeien. Deur vervrogging en verlaoting kunnen in de [[Benelux]] vanof et aende van [[febrewaori]] tot an et aende van [[december]] erebeien oogst wodden. Dit is dus bi'jkaans et hiele jaor deur. Pattie kwekers perberen disse periode nog veerder op te rekken tot et hiele jaor rond, deur onder aandere gebruuk te maeken van verwaarming in de [[wienter]] en koeling in de zoemer. Ok et bi'jvoegen van extra [[CO2|CO₂]] is goed veur de opbrengst. == Vermeerdering == [[Ofbeelding:Aardbei_uitlopers_Korona.jpg|242px|thumb|Uutlopers van de erebeieplaanten]] Erebeien wodden vegetatief vermeerderd. De plaante vormt uutlopers, waor dan weer plaanten van vormd wodden. Ok disse plaanten kunnen weer uutlopers vormen. Veur de gewone teelt in de vollegrond wodden disse plaanten an et aende van [[juli]] of an et beginne van [[augustus]] uutpoot. Et daoropvolgende jaor kan dan van disse plaanten erebeien oogst wodden. In de perfessionele teelt wodden nao de oogst de plaanten vernietigd en wodt elke keer opni'j poot. Pattekelieren laoten de plaanten vaeke staon om et jaor daorop d'r weer van te oogsten. Dit is niet an te bevelen, omdat de vruchten kleiner wodden en deur de bossige gruui de vruchten gauwer antast kunnen wodden deur vruchtrotting. == Rassen == Et meest teelde ras in Nederlaand is 'Elsanta'. Slim goed smaekende rassen bin 'Korona', 'Vima Zanta' en 'Lambada'. Et aldervrogste ras is 'Karina', mar geft min vruchten. Deurdraegende rassen bin onder aandere 'Rapella', 'Evita', 'Everest', 'Selva', 'Koning Kim', 'Everglade' en 'Ostara'. Hieronder viej' een liest mit erebeiesoorten: * ''[[Siererebeie|Fragaria chiloensis]]'', siererebeie, oktoploïd, Noord- en Zuud-Amerikaans an de kust van de Grote Oceaan, Hawaii * ''[[Fragaria daltoniana]]'', diploïd, Himalaya * ''[[Fragaria iinumae]]'', diploïd, [[Japan]] en Oost-Ruslaand * ''[[Fragaria iturupensis]]'', oktoploïd, allienig op 't eilaand Itoeroep (Koerilen) * ''[[Fragaria moupinensis]]'', tetraploïd, [[Volksrippebliek China|China]] * ''[[Fragaria moschata]]'', grote boserebeie, hexaploïd, Europa * ''[[Fragaria nilgerrensis]]'', diploïd, Zuudoost-Azië * ''[[Fragaria nipponica]]'', diploïd, Honshu en Yakushima (Japan) * ''[[Fragaria nubicola]]'', diploïd, Himalaya * ''[[Fragaria orientalis]]'', tetraploïd, China * ''[[Boserebeie|Fragaria vesca]]'', diploïd, boserebeie, Europa, Noord-Azië en Noord-Amerike * ''[[Wilde erebeie|Fragaria virginiana]]'', wilde erebeie, oktoploïd, Noord-Amerike * ''[[Heuvelerebeie|Fragaria viridis]]'', heuvelerebeie, diploïd, Europa en Midden-Azië * ''[[Fragaria yezoensis]]'', diploïd, Hokkaido, Koerilen en Sachalin * ''[[Fragaria × ananassa]]'', gewone erebeie, oktoploïd * ''[[Fragaria × vescana]]'', dekaploïd, hybride uut de gewone erebeie en de boserebeie == [[Nedersaksisch]] == {{Nds/erebeie}} == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.plantaardig.com/groenteninfo/aardbei/aardbei5groeibloei.htm Infermaosie over de gruui van erebeien] {{Commons|Fragaria|de plaante}} {{Commons|Strawberry|de vruchte}} {{Commons|Strawberry flower|de blossem}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Vruch]] 3f0ya8g5vzmktktc90u6tu23uxlfqv3 0 3394 291045 278561 2016-11-03T13:05:31Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Zuud-Drèents</big> |- |Naam |Zuud-Drèents |- |[[Nederlaands]]e naam |Zuid-Drents |- |Espreuken ien |[[Nederlaand]] |- |Taalgebied |Zudelk Drenthe (Zuudwest-Noord-Drèents löp deur ien de [[Stellingwarven]] en [[Stienwiekerlaand]]; Zuudwest-Zuud-Drèents löp deur onder de grèenze mit [[Oaveriessel]]) |- |Antal sprekers |? |- |Dialecten |Miestentied per plaatse onderscheiden |- |Taalclassificaotie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germaons]] ***[[West-Germoanse toalen|West-Germaons]] ****[[Nederduuts]] ****[[Nedersaksisch]] *****[[Drèents]] ******'''Zuud-Drèents''' |- |Schrift |[[Latainse alfabet|Lati'jnse alfabet]] |- |Taalstaotus |'t Zuud-Drèents van Drenthe wördt as diel van 't Drèents eziene |- |Taalcode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Taalcode ISO 639-2 |n.v.t. |- |Taalcode ISO 639-3/DIS |n.v.t. |} 't '''Zuud-Drèents''' is een [[Nedersaksisch]]e dialectengroep die vaalt onder 't [[Drèents]]. 't Zuud-Drèents lek betrekkelijk veul op 't anverwante [[Sallaands]] en 't [[Oost-Veluws]]. Disse verwantschap komp veural töt uutdrukking in lange klinkers (Oldgermaonse û wördt uu, ê wördt ie, ô wördt oe). Vermoedelijk nam 't hiele Drèentse taalgebied disse klanken uut 't Sallaands (en 't [[17e eeuw]]se [[Noord-Hollaands]]) over omdat de streek niet völle prestige van heurzölf had. 't Totaole Zuud-Drèentse taalgebied kan nog wieder in-edield wörden in de volgende groepen (de nommers vien ie ok op 't kaortien): ==Kaorte== :'''3.''' 't [[Zuudoost-Drèents]] ''(ok Zuudoost-Veen-Drèents)'' :'''4.''' 't [[Zaand-Drèents]] ''(ok Zuudoost-Zaand-Drèents)'' :'''6.''' 't [[Zuudwest-Noord-Drèents]] ''(ok Stellingwarfs)'' :'''7.''' 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] ''(ok Zuudwest-Drèents)'' [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Drèents|*]] mxhqkzvzhcxgi80m3k4436sizuzq2wf 0 3395 270659 265588 2013-09-27T20:36:57Z ElfjeTwaalfje 7665 -/- verkeerde iw wikitext text/x-wiki [[Image:Lamb.jpg|thumb|Ooi mit heur laom]] [[Image:Lambs.jpg|thumb|Laom in de greide]] Een '''laom''' is een jong [[schaop]]. Et verschienen van laomer in de [[greide]] is veur veul [[mense|meensken]] een teken dat et [[leinte|meitied]] is. Een zoeglaom is een laom dat nog bi'j zien [[moor (meens)|mem]] drinkt. As de ooi niet genog [[melk]] het veur bi'jveurbeeld drie of vier laomer kunnen ze bi'jvoegd wodden deur middel van de flesse of de laombar. Laomsvleis is vleis van laomer die niet oolder bin as acht of negen maonden. Et is slim maeger vleis. ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: ''laom'', ''lam'' *[[Grunnegs]]: ''laam{{small()|k}}'', ''lam'' *[[Stellingwarfs]]: ''laom'' *[[Veluws]]: ''lam'' of ''lammer'' [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] 9ymqmn5nkr9z6s32usc6ihoc9hisox3 0 3396 256171 248770 2013-03-11T10:46:36Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 46 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q114466]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Mingde gevechtskeunsten''' (staot ok wel bekend onder 't [[Ingels]]e akroniem: '''MMA''' - "Mixed Martial Arts" of '''Cage Fighting''') is een vechtsport waor verschillende elementen uut aandere vechtsporten saemenvoegd bin en waor ok et antal regels aorig beparkt is. Veulal hebben de dielnemers toond dat ze de beste bin in heur eigen discipline en zien een uutdaeging in et treffen mit vechters uut aandere disciplines. Een bekende vorm van mingde gevechtskeunsten is et van oorsprong [[Brazilië|Braziliaanse]] ''vale tudo''. Veeruut de meeste vechters hebben een aachtergrond in et [[Thaiboksen|Thai]]- of [[kickboksen]], (Braziliaans) [[jiujitsu]] of Greco-Roman Wrestling. Disse stielen bin et meest effektief bleken. Karateka's of aandere beoefeners van 'tredisionele' vechtstielen bin deurgaons niet zo suksesvol vanwegen de (vaeke) te ienziedige meniere van vechten. [[Boksen|Boksers]] bin deurgaons ok niet zo suksesvol, omdat et rippetoire vaeke niet varieerd genog is. {{DEFAULTSORT:Mingde Gevechtskeunsten}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Sport]] lfdfk67xlv32unkzeo4kbnxh6a728t8 0 3397 293439 293347 2017-07-14T11:07:41Z Sarcelles 680 /* Sproaken */ Kiek http://www.lerncafe.de/aus-der-welt-1142/articles/pommern-in-brasilien.html un http://titus.uni-frankfurt.de/didact/karten/germ/deutdin.htm wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = República Federativa do Brasil | vlagge = Flag of Brazil.svg | woapn = Coat of arms of Brazil.svg | lokasie =Brazil in South America.svg | breedtegroad=11///S | lengtegroad=53///E | region = BR | sproaken = [[Portugees]] | heufdstad =[[Brasilia]] | religie =[[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholiek]] 74% <br />[[Protestantisme|protestaants]] 15% | regeringsvörm = [[Federale reppubliek]] | km2 = 8.511.965 | pctwaeter = 0,65 | inwonners = 207 miljoen (2017) | dichtheid = 23,8 | munteenheid = [[Real]] | valutakode = BRL | tiedzone = -2 tot -5 | volksleed = [[Hino Nacional Brasileiro]] | feestdag = 7 september | tld = br | laandkode = BRA | tel = 55 }} '''Brazilië''' (offisieel de '''Federale Reppubliek Brazilië''') is n laand in [[Zuud-Amerike|Zuud-Amerika]], wat graenzen hef met [[Frans-Guyana]], [[Suriname]], [[Guyana]], [[Venezuela]], [[Kolombia]], [[Peru]], [[Bolivia]], [[Paraguay]], [[Argentinië]], [[Uruguay]] en den [[Atlantische Oceaan|Atlantiesen Oseaan]]. Brazilië is met 8,5 miljoen veerkaante kilometer t grötste laand van Zuud-Amerika. t Beslöt biekaant de helfte van dit [[waerlddeel]]. t Is t op vier-noa-grötste van de waerld (allenig [[Ruslaand]], [[Kannede|Kanada]], [[Volksrippebliek China|China]] en de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigde Stoaten van Amerika]] zeent grötter). t [[geleuf|Heufdgeleuf]] is t [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholisisme]] (met 74%) en 15% is n anhanger van t [[protestaantisme]]. Brazilië hef n laandoppervlakte van 8.511.965 [[vierkaante kilometer|km²]], n [[woater|wateroppervlakte]] van 0,65 km² en t hef ongevaer 186 miljoen inwonners. In t gebeed wat non Brazilië is, warren verskaeidene stammenstoaten, vuurdät den [[Portugal|Portugesen]] verkenner [[Pedro Álvares Cabral]] der in 1500 an laand köm en t vuur Portugal opeisden. Töt an 1808 bleef Brazilië ne Portugese kolonie. In dät joar nöm [[Napoleon Bonaparte]] [[Lissabon]] in, woerop as [[Rio de Janeiro]] de heuwdstad van t riek wör. In [[1815]] wör t riek oetereupen töt [[Verenigd Keuninkriek van Portugal, Brazilië en de Algarves]]. t Keuninkriek Brazilië wör onofhaankelik in [[1822]] en kreeg baeide ne groondwettelike monarchie en n parlemaentssteelsel. In [[1889]] wör t laand noa nen stoatsgreep duur t laeger töt reppubliek verkloard. Ne autoritaere laegerregaering besteurden t laand van [[1964]] töt [[1985]]. In [[1988]] wör de hudige groondwet an-enömmen, woerin as Brazilië ne federale reppubliek neumd wörd. Disse federasie besteet oet t Federale Distrikt, 26 stoaten en 5564 gemeentes. De [[ekonomie]] van Brazilië wörd seend 2012 as zeuwende grötste van de waerld eskatt. t Laand hef nen onmeundigen riekdom an boademskatten. t Grötste deel van t laand is bedekt met t raegenwoold van de [[Amazone]]. Doarin laeft ne gewaldig verskaeidene zammeling deers en plaanten, dee as iej aargens aanders op de waerld neet treft. t Laand is al maer as 150 joar den grötsten koffieboer van de waerld. == Laandsbeskriewing == [[bestaand:Brazil topo.jpg|thumb|upright|left|260px|Laandkaarte van Brazilië]] Brazilië beslöt t grötste deel van Zuud-Amerika. t Hef ook nog wat eilaandgroepen in den oseaan, zo as [[Fernando de Noronha (eilaand)|Fernando de Noronha]], [[Rocas Atoll]], de [[Sunte Peter- en Paulusrotsen]] en [[Trindade en Martim Vaz]]. Umdät t zo groot is, tref iej der ook ne onmeundige verskaeidenhaeid an deers en plaanten. Brazilië is t ennigste laand wat op den aevenaar lig en doarbie ook laandsdelen hef wat neet tropies zeent. t Zudelike deel van t laand is hooglaand. Hier tref iej völle haenige heuwels. t Zuudoosten is wat roewer, met grillige baargraanden en heuwels dee wal 1200 meter hoge waen köönt. Vuurbeelde hiervan zeent de Mantiqueira- en Espinhaçobaargen en de Serra do Mar. In t noorden zorget de Guinanese Hooglaanden vuur nen skaeid tusken de zuudwaerts streumende rivieren dee in de Amazonevlakte oetkomt en de noordwaerts streumende rivieren dee oetkomt in de Orinoko in Venezuela. t Heugste peunt van Brazilië is de Pico da Neblina (''Newelpiek'') met 2994 meter. Brazilië hef n onmeundig stelsel van rivieren, met acht grote waterbekkens dee allemoal oetkomt in den Atlantiesen Oseaan. De belangriekste rivieren zeent de Amazone (de tweede langste rivier van de waerld), de Paraná en zien vulrivier de Iguaçu, de Negro, São Francisco, Xingu, Madeira en de Tapajós. [[Bestaand:Chapada Diamantina Panorama (cropped).jpg|800px|thumb|center|Oetzichtfoto oawer de [[Chapada Diamantina]] vanof de Pai Inácio-Heuwel, in t [[Chapada Diamantina Nasionale Park]] in de strekke [[Bahia]].]] === Klimaat === t Klimaat van Brazilië is zo verskaeiden as dät t laand groot is. Toch is t grötste deel van t laand tropies. Op de [[skoale van Köppen]] wörd Brazilië vief grote subklimaten torekkend: aevenaar, tropies, halfdreuge, hooglaandtropies, gemoatigd en subtropies. In t noorden tref iej der raegenwoolden, in t noordoosten halfdreuge weustes, gemoatigde woolden met noaldbeume in den zuden en tropiese savannes in middel-Brazilië. Plaatselik kan t ook nog wier slim oeteen lopen. ===Plaanten, deers en natuurbehoold=== Vanwaege Braziliës grote oppervlak veend iej der verskaeidene laefumgaewingen, zo as t Amazoneraegenwoold, t Atlantiese Woold en de Cerrado. De Amazone wörd ezeen as t gebeed met de meeste verskaeidenhaeid an deers en plaanten in de waerld. In t zuden ligt t Araucaria, n noaldbos wat in t gemoatigde klimaat gediejt. Natuuroonderzeukers skatt dät der roond de 4 miljoen verskillende deers en plaanten in Brazilië laewt. Oonder de gröttere [[zoogdeers]] wordt [[poema|poema's]], [[jaguar|jaguars]], [[ocelot|oselotn]], [[boshoond|bosheunde]] en [[voske]]n reknd. Wieters tref iej der zat pekkarizwienen, tapirs, miegaempetters, voeldeers, opossums en armadillo's. In t water van de Amazone zwemt de roodboekpiranja's en nog doezenden biezeundere viskensoorten maer. Brazilië zol prima laewen können van de egene natuur, mer zowat alle plaanten woer as met haandeld wörd, zo as sojabonen en koffie, zeent invoord. t Natuurlike aarfgood van Brazilië wörd slim bedraeigd duur grote veehoolderiejen en boeren, hooltkap, mienbouw, herbevolking, öllie- en gaswinning, oawervisken, onwettelike haandel in weelde deers, dammen en waegen, waterversmaering, klimaatverloop, veur en indringersoorten. Der wordt waegen duur t hele laand elegd, woeran nieje staeden bouwd wordt, woer umhen wier boerd wörd. Duur indamming van rivieren zeent hele strekken oonder water ekömmen. Der stoat nog es 70 dammen op de planning, zo as ook de völbevöchtene Belo Monte-dam, dee n groot andeel stroom laeweren mut. === Staeden === [[Brasilia]] is de heufdstad sund [[1960]]; doarveur was dit [[Rio de Janeiro (stad)|Rio de Janeiro]] en nog eerder [[Salvador (stad)|Salvador]]. Brazilië hef 15 staeden met maer as n miljoen inwonners. De grötste is São Paulo met 11 miljoen, doarnoa Rio de Janeiro met 6 miljoen. Aandere grote steden zeent [[Salvador (stad)|Salvador]], [[Belo Horizonte]], [[Fortaleza (gemiente)|Fortaleza]], [[Curitiba]], [[Manaus (gemiente)|Manaus]], [[Recife]], [[Porto Alegre]], [[Belém (Pará)|Belém]] en [[Goiânia]]. === Strekken === Brazilië besteet oet vief laandsdelen, met 26 stoaten en doarnöast n federaal distrikt. Disse laandsdelen zeent: {| {{prettytable}} ! [[Regio Noord (Brazilië)|Regio Noord]] ! [[Regio Noordoost (Brazilië)|Regio Noordoost]] ! [[Regio Sentraal-West (Brazilië)|Regio Sentraal-West]] ! [[Regio Zuudoost (Brazilië)|Regio Zuudoost]] ! [[Regio Zuud (Brazilië)|Regio Zuud]] |- | valign="top" | * [[Acre]] * [[Amapá]] * [[Amazonas]] * [[Pará]] * [[Rondônia]] * [[Roraima]] * [[Tocantins]] | valign="top" | * [[Alagoas]] * [[Bahia]] * [[Ceará]] * [[Maranhão]] * [[Paraíba]] * [[Pernambuco]] * [[Piauí]] * [[Rio Grande do Norte]] * [[Sergipe]] | valign="top" | * [[Federaal Distrikt]] * [[Goiás]] * [[Mato Grosso]] * [[Mato Grosso do Sul]] | valign="top" | * [[Espírito Santo]] * [[Minas Gerais]] * [[Rio de Janeiro]] * [[São Paulo]] | valign="top" | * [[Paraná]] * [[Rio Grande do Sul]] * [[Santa Catarina]] |} == Verleden == === Vuur de kolonisasie === [[Bestaand:Vaso-santarém.JPG|left|thumb|Nen keunstigen pot, emaakt duur ne oontwikkelde samenlaewing in de strekke [[Santarém, Pará|Santarém]].]] De euldste oawerbliewselen van n maenske in de [[Amerika's]], de [[Vrouwe van Luzia]], zeent eveunden in [[Pedro Leopoldo]], [[Minas Gerais]]. Ze teunt an dät t gebeed al meenstens 11.000 joar bewond wörd. De euldste potskaarven dee ooit in t [[Westelik Halfroond|Westelike Halfroond]] bie opgraewingen noar böawten kömmen, zeen eveunden in t Amazonebekken van Brazilië. Ne koolstofmetting wees oet at dee skaarven 8000 joar oold warren. De pötte wörden eveunden bie [[Santarem]] en leuten zeen dät der in t tropiese raegenwoold ne oetbraeide prehistoriese kultuur laewden. Vuur at de Portugesen kömmen, wörd t inwonnertal van wat nondaegs Brazilië is skatt op 7 miljoen. Disse leu warren meestal half nomadies. Ze laewden vuural van visken, gadderen en tiedelik boeren. Der woonden maerdere volker, zo as de [[Toepie (volk)|Toepies]], [[Guaranie (volk)|Guaranies]], [[Gês (volk)|Gês]] en de [[Arawak (volk)|Arawakken]]. t Toepievolk was wier oonderverdeeld in Toepinikiens en Toepienamba's. Zo warren alle volker wier oonderverdeeld. Vuurdät de Europeanen kömmen, wör dr völle vöchten tusken de verskillende volker. Vake warren dit grote oorloge, woer as völle kriegskeunstig inzicht bie köm kieken. [[Kannibalisme]] köm ook vuur. Ook hier was [[slawerieje]] neet ongewoon, mer har t maer met verwaantskop te maken. === Kolonisasie === [[Bestaand:Desembarque de Pedro Álvares Cabral em Porto Seguro em 1500.jpg|thumb|300px|Skilderieje van [[Pedro Álvares Cabral]] zienen ankomst bie [[Porto Seguro]] in 1500.]] t [[Portugese Riek]] nöm t laand wat non Brazilië het in op [[22 april]] [[1500]]. Op den dag köm den Portugesen vloot oonder anvoor van [[Pedro Álvares Cabral]] an. Ze tröffen der verskaeidene inheemse volkerstämme, dee as meestal Toepi-Guarani-sproaken kuierden. Disse volker deden völle met mekaar vechten. De eerste laandingsplaatse wör bouwd in [[1532]]. Toch begun de echte kolonisasie pas vanof [[1534]], do as Keunink [[Dom João III van Portugal]] t gebeed opdeelden in viefteen zelfbesteurende [[Kapteinskolonies van Brazilië|Kapteinskolonies]]. Dit zelfbesteur laewerden problemen op, woernoa as in [[1549]] den Portugesen keunink t laand van niejs indeelden in t [[Gouvernaat Brazilië]], ne eendudige kolonie. In de eerste tweehoonderd joar hadden de Europese en inheemse groepen verdan krieg. Ze sleuten leenks en rechts verboonden um mekaar te klook of te waen. Tegen t middelen van t [[16e eeuw|16e joarhoonderd]] was [[sukerreed]] t belangriekste oetvoorprodukt. Der wörden verdan meer [[slawerieje|slawen]] oet [[Afrika]] an-ehaald. Dee mossen waarken op de sukerreedplantages, um de steeds gröttere vroage noar Braziliaans suker an te können. Tegen t aende van t [[17e eeuw|17e joarhoonderd]] wör de vroage noar sukerreed meender. Mer in de negentiger joaren van dee tied wör der [[goold]] eveunden. Der köm ne rechte gooldkoorts op gaank. Doezenden nieje kolonisten kömmen noar Brazilië. Dee kregen t wier in t mot met de oolde kolonisten. Portugese 'Bandeiras', oontdekkers, treuken alverdan wieter t binnenlaand in en verplaatsten de vrogere graenzen töt roegweg de nondaegse graenzen van Brazilië. In dissen tied probeerden ook aandere Europese grootmachten voot an wal te kriegen, zo as de [[Fraankriek|Fraansken]] in Rio de Janeiro noa [[1560]] en in [[Maranhão]] noa [[1610]], en de Hollaanders in [[Bahia]] en [[Pernambuco]] gedoerende den [[Hollaands-Portugesen Oorlog]]. === Verenigd Keuninkriek met Portugal === An t aende van t joar [[1807]] wör thoeslaand Portugal an-evöllen duur Spaanse en Napoleontiese laegers. Doarumme mos Preens-regaent João in naam van Keuniginne Maria I met t hele keuninklike hof verhuzen van Lissabon noar Brazilië. Doar zatten zee Braziliës eerste finansiële instellingen op, zo as de lokale beurze en ne nasionale baanke. Ze deden der ook t Portugese alleenrecht op koloniale haandel achterhen, zodät ook aandere laanden non haandelen konden met Brazilië. As straf vuur den Fraansken anval op Portugal, nöm den Preens-regaent Fraansk-Guiana in. Noa den Spaansen onofhaankelikhaeidsoorlog in [[1814]] eisden de heuwe van Europa dät Keuniginne Maria I en Preens-regaent João wierumme kömmen noar Portugal. t leek toch naargens noar dät de heuwde van ne oolde Europese monarchie in ne kolonie wonden. Mer t leup dee zes joaren juust mooi vuur t keuninklike hof in Brazilië. Um der bliewen te können, reup de keuninklike familie doarumme t [[Verenigd Keuninkriek van Portugal, Brazilië en de Algarves]] oet. Toch bleef de Portugese adel andringen dät ze wierumme noar Lissabon kömmen. Der was in Lissabon ne liberale revolusie goans in [[1820]]. In [[1817]] köm de Braziliaanse stad [[Pernambuca]] in opstaand. In 1821 nömmen opstaandigen de stad Porto in en eisden onofhaankelikhaeid van Brazilië. Non kon Dom João IV neet länger bliewen en vertreuk noar Lissabon. === Onofhaankelik kaeizerriek === [[Bestaand:Independence of Brazil 1888.jpg|left|260px|thumb|Den lateren kaeizer Dom Pedro I röp op den 7en september 1822 t onofhaankelike Brazilië oet]] De Portugezen en de Brazilianen konden alverdan meender met mekaar. Den Portugesen Cortes, den oadel en leu met invlood van Portugal, probeerden noa de Liberale Revolusie van 1820 wier ne kolonie van Brazilië te maken. De Brazilianen gavven niks to. Preens Pedro keus öare kaante en verkloarden Brazilië onofhaankelik van Portugal op 7 september 1822. Dit wörd nog aaltied in Brazilië vierd as Onofhaankelikhaeidsdag. n 12en oktober 1822 wör Preens Pedro oetereupen as eerste Kaeizer van Brazilië, Dom Pedro I. Zo ondsteund t Braziliaanse Riek. Op n eersten dezember 1822 wör hee kroond, woernoa't nog nen onofhaankelikhaeidsstried opköm in t noorden en noordoosten, en de proveensie Cisplatina. Op den 8en maert 1824 gavven de leste Portugese soldoaten zik oawer. Op 29 augustus 1825 erkaenden Portugal Brazilië as onofhaankelik laand. Den kaeizer zinnen opvolger, Dom Pedro II, was bie zinne anstelling nog te joonk. Doarumme wör der zo lange n regaentenkabinet in-esteeld. Mer umdät der ginnen staarken laeider was, kömmen leu oaweral in t enorme laand in opstaand. Al disse opstaanden wörden pas terugge drungen noa 1840. In 1841 wör Pedro II völs te joonk kroond as kaeizer. In t leste tiedsbestek van de kaeizertied wör der völle in de politiek edisterd oawer slawerieje. De internasionale slawenhaandel wör of eskaffet in 1850 noa de Aberdeen Act van de Britten, mer in Brazilië doerden t nog töt 1888 vuurdät slawerieje volledig of eskaffet wör. Pedro II regaerden 58 joar en wun dree grote oorlogen; den Platineoorlog, den oorlog um Uruguay en den blodigen Oorlog um Paraguay. Noa joaren van ekonomies verval plegen ne maerderhaeid van de laegeroawersten met steun van de proveensiale en finansiële top nen stoatsgreep op den 15en november 1889. ===Vrogen reppubliek=== [[File:Getúlio Vargas 08111930.jpg|thumb|Getúlio Vargas wör duur t laeger as stoatsheuwd noar vuurten esköawen. Hee wör aal meer nen diktator.]] De eerste reppublikaeinse regaering was neet völle maer as ne laegerdiktatuur. t Laeger besteurden alles, baeide in Rio de Janeiro en in de stoaten. [[Persvrieheaid|Persvriehaeid]] verdween en dee wat an de macht warren, zorgden at ze dät ook blewen. In 1894 vungen der ne ekonomiese en ne militaere krisis an, woerduur as de börgerreppublikaeinen an de macht kömmen. Duur disse baeide krises bleef t laand verdan onstabiel. In 1930 wör Getúlio Vargas presidaent, noadät den faeiteliken winner van de verkiezingen ummebracht was. Vargas har zowat t hele laeger achter zik. Hee zol mer tiedelik presidaent waen, mer hee deed der t Kongres en de groondwet achterhen en zetten zinne egene männekes op belangrieke plekken. Noa n antal moal proberen um Vargas vort te kriegen, begun Vargas aal maer nen diktator te worden. Hee was berucht um zinne wreedhaeid en t noakieken van de pers. t Lukten Brazilië um graensverskel met umliggende laanden op te lössen, mer tegelieke lukten t neet um in de Volkerboond met te doon, noa öare inmenging in den [[Eerste Wealdkrieg|Eersten Waerldoorlog]]. In den [[Tweede Wereldoorlog|Tweeden Waerldoorlog]] was Brazilië onpartiedig töt an 1942. t Laand keus de allieerde kaante, noa straffen van [[Nazi-Duutslaand]] en [[Fassisties Italië]]. Umdät Brazilië alle vrogere ofspraken met dee laanden der achterhen deed. Do as in 1945 de Nazi-fassistiese regimes van Europa oawerwunnen wörden, kon Vargas zik neet meer stoande hoolden. Der wör rap wier nen niejen stoatsgreep epleegd. Der wör wier demokrasie in esteeld duur t zelfde laeger wat t der 15 joar aerder achterhen har edoan. Vargas wör wier herkeuzen tiedens verkiezingen in 1950, mer tiedens ne politieke krisis in 1954 benöm Vargas zikzelf t laewen. === Rechtevoort === [[File:Brasília Edificios.jpg|thumb|Oetzicht op Brasília. Den niejen heuwdstad van Brazilië wör in 1960 ebouwd.]] Noa Vargas' zelfmoard warren der korte tiedelike regaeringen. [[Juscelino Kubitschek]] wör in [[1956]] presidaent. Hee was verzoenend tegenoawer zinne politieke tegenstaanders, woerduur as hee zoonder völle grote krises regaeren kon. Doarduur gröaiden ook de ekonomie en de industrie beheurlik. Toch was zien grötste woapenfeit de bouw van de nieje heuwdstad [[Brasília]], dee in [[1960]] kloar was. [[Jânio Quadros]] volgden um op, den nog gin joar deenst har en alwier oftreud. Zinnen oonderpresidaent [[João Goulart]] nöm t oawer, mer den kreeg völle tegenstaand. Hee wör of ezat in [[1964]] noa wier nen stoatsgreep, woernoa Brazilië wier oonder laegerbesteur köm. t Nieje regime zol tiedelik waarken en de macht haenig oawerdraegen, mer in plaatse doarvan wör t alverdan meer nen volledigen diktatuur. Neet allene vechters tegen t regime wörden oonderdrukt, mer ook keunsteners, journalisten en aandere börgers. Ze deden dit zelfs boeten t laand, met t beruchte [[Operasie Kondor]]. Skoonwal t n wreed regime was, wör t toch eprezen duurdät t zorgen vuur nen onmeundigen gröai van de ekonomie in de zeuwentiger joaren. Toch kon t regime neet vuurkommen dät ze oonder druk van de ekonomiese krisis en stillen tegenstaand van t volk wier oawer mossen op demokrasie. In [[1979]] wör ne Amnestiewet an-enömmen. Gedoerende de tachtiger joaren roonden Brazilië den oawergaank op demokrasie of. In [[1985]] wör de eerste börgerregaering wier ekeuzen. [[José Sarney]] was presidaent, mer t lukten m neet um de ekonomie wier op de rit te kriegen en wat an de hyperinflasie van tiedens t regime te doon. Der volgden nog verskaeidene aandere regaeringswessels dee ginne van allen ne oplössing vuur de ekonomiese problemen hadden. Mer in [[1994]] köm Beursminister [[Fernando Henrique Cardoso]] met zin [[Plano Real]], wat wal slaagden. Aendelik kreeg Brazilië de stabiele ekonomie dee as ze zöchten. Cardoso wör doarnoa twee moal as presidaent ekeuzen. Noa de verkiezingen van [[2002]] gung de presidaentsmacht zoonder problemen oawer van Cardoso noar [[Luís Inácio Lula da Silva]]. Zo bleek at Brazilië n politiek stabiel laand ewörden was. Lula wör in 2011 op evolget duur [[Dilma Rousseff]], de eerste vrouwelike presidaente van t laand. In juni 2013 wör dr in heel Brazilië protesteerd, inspireerd duur gebuurtenissen as de [[Arabiese Leante|Arabiese Laente]] en Occupy Wall Street. In t begin was t allene te doon um de deurdere priezen vuur t openboare vervoor. De protesten wörden hard oet mekaar ehöwwen duur de stoatspolietsie, woer as de leu juust nog helliger van wörden. Doarop wör der ook protesteerd um verskaeidene aandere zaken, zo as de geeldverkwisting vuur nieje vootbalstadions vuur de [[Waerldkampioenskappen Vootbal 2014]], verbettering van openboare deenste, umkoopboarhaeid en n anpassingsvuurstel vuur de groondwet, de PEC 37, dee duur wat leu ezeen wörd as ne poging um umkoopboarhaeidsbestrieding tegen te waarken. == Ekonomie == [[File:Embraer 190.jpg|thumb|275x275px|n Embraer E-190 vleegtuug. De Embraer-fabriek is de doarde grötste vleegtugenmaker van de waerld.]] Brazilië hef de grötste nasionale ekonomie van [[Latiens-Amerika]]. t Is de zeuwende grötste ekonomie in haandelsoetwesseling en koopkracht. Der wörd emaend dät ze in de top vief komt binnen non en aenkele tientallen joaren. t Hudige duursnee loon is $12.528 (in 2014). Der köant 107 miljoen Brazilianen hen waarken en doarvan löp 6,2% bie de dure. Brazilië hef völle verskaeidene natuurlike groondstoffen. Brazilië is al 150 joar de grötste koffieoetvoorder van de waerld. Oonderwiel is t de veerde grötste autofabrikaant van de waerld ewörden. De belangriekste oetvoorprodukte zeent [[Vleegtuug|vleegtuge]], elektriese apparaten, [[auto|auto's]], [[ethanol]], stoffen, [[Scho|skone]], [[iezer]], [[stoal]], [[koffie]], sinasappelsap, [[sojaboon|sojabonen]] en blikvleis. Öaren meunt, den [[Real (meunt)|real]], hungen ze op an den [[Amerikaansen dollar]] in 1994. Mer noa den Oost-Aziatiesen krisis, den Russiesen [[Roebelkrisis]] in 1998 en n antal beurzetegenvallers besleut de Sentrale Braziliaanse Baanke öaren meunt op de vrieje maarkt lös te loaten. Umkeuperieje is n groot probleem in Brazilië en t kost öar zowat $ 41 miljoen per joar. Zowat 70% van de grote Braziliaanse bedriewe maent at dät ene van de grötste blokkades is um op de waerldmaarkt met te können. Umkoperieje van lokaal besteur is zo gewoon dät stemmers t allene slim goat veenden as t vuurbie ne bepoalde graenze keump. === Toerisme === [[Bestaand:Iguazu Falls Foz do Iguaçu PR Brazil.JPG|thumb|240x240px|De Iguazu-watervallen in [[Paraná]], op de graenze met [[Argentinië]], trekt völle toeristen. ]] [[Bestaand:Praia da Armação - Sul da Ilha 02.JPG|left|thumb|251x251px|t Straand van Armação.]] [[Toerisme]] keump alverdan meer op gaank en löt de ekonomie vuural in n antal strekken gröaien. t Laand har 5 miljoen bezeukers in 2010. Dät laewerden t laand $ 6 miljard op. In 2011 wör der n rekord van 5,4 miljoen bezeukers en $6,8 miljard an umzet ehaald. De meeste toeristen komt of op natuurgebeden. Ze doot an ne kombinasie van [[ekotoerisme]] en plezeer en vermaak. Ze kiest vuur [[zunne]] en [[straand]], verkenningstochten en kulturele toers. De meestbezöchte plekken zeent t [[Amazone|Amazoneraegenwoold]], straanden en doenen in t noordoosten, den [[Pantanal]] in t middenwesten, straanden van [[Rio de Janeiro]] en [[Santa Catarina]], kultuurbezeuk an [[Minas Gerais]] en zakenreiskes noar São Paulo. Brazilië is oardig geunstig vuur zaken in toerisme. t Hef völle natuurlike zeenswaerdigheden en kulturele plekken. Noadelen an Brazilië zeent de slechte waegen, hoge belastingen op tickets en lochthawentoslagen. Vaeligheid is in de grote staeden nog aait neet al te best, mer duur mekaar hef t laand t beheurlik an-epakt. Toch zegt raeizeburo's aait dät iej in de grote staeden neet allene oawer stroate mut, gin opzichtige sierröade mut umhangen of bie grote demonstrasies mut goan lopen. Der goat meer Braziliaanse toeristen noar t boetenlaand dan der boetenlaandse toeristen noar Brazilië goat. Hierduur krie'j n negatief oetwesselingssaldo. In 2006 waarkden der 1,9 miljoen leu rechtstreeks in de toeristiese tak van de ekonomie. Brazilianen goat völle binnenslaands met vakaansie; ongevaer 51 miljoen leu in 2005. Dät laewerden Brazilië $22 miljoen op; vief moal zovölle as van internasionale toeristen. De meeste internasionale toeristen goat noar de staeden Rio de Janeiro, Foz do Iguaçu, São Paolo, Florianópolis en Salvador. Zakenreiskes goat vake noar São Paulo, Rio de Janeiro en Porto Alegre. [[File:Rio de Janeiro Corcovadoview crop1.jpg|centre|thumb|1121x1121px|Oetzicht op Rio de Janeiro, de oolde heuwdstad van Brazilië en ene van de meest geleewde staeden bie toeristen.]] == Kultuur == De Portugesen hebt de meeste invlood had op de Braziliaanse kultuur, vuural in den tied van t Portugese Riek. De Portugesen brachten öare sproake, t [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholieke geleuf]] en kolonialen bouwstiel met. De Portugesen haalden ook völle slawen oet Afrika, dee as ook wier öare egene gebroeken en tradisies in Brazilië achterleuten. Doarnöast wonden der al inheemse volker met öare egene laefwiezen en kömmen der völle aandere Europese immigraanten noar t laand. Wieters kömmen der nog völle [[Duutslaand|Duutsers]], [[Japan]]ners, [[Jeuden|Jödden]] en [[Arabieren]]. Al disse groepen zorgden dät Brazilië ne totaal egene sproake, kökkengewoontes, muziek, daans en geleuf ontwikkelden. Töt an den anvaank van t 19e joarhoonderd was Barok de heuwdstiel in den Braziliaansen keunst. Dät gröaiden haenig an oet noar n breed anbod van stielen, zo as [[romaniek]], [[modernisme]], [[expressionisme]], [[kubisme]], [[surrealisme]] en [[abstraksionisme]]. Braziliaansen filmkeunst is zo oold as de oetveending van t filmen. === Muziek === [[File:CarlinhosPandeirodeOuro.jpg|thumb|Den pandeiro is t nasionale instrumaent van Brazilië.]] Muziek is n onmeundig belangriek oonderdeel van de Braziliaanse kultuur. Den [[pandeiro]], ne oard tamboriene met n vel der oawer, is zelfs t nasionale teken van Brazilië. De muziek van Brazilië is ne mengvörm van heuwdzakelik Europese en Afrikaanse elemaenten. In den kolonialen tied köm de grötste invlood via Portugal vanoet heel Europa. Den eersten Braziliaansen muziekskriewer was José Maurício Nunes Garcia. Hee skreef völle klassieke stukken in Weensen stiel. Oondertusken warren der völle slawen dee öare ritmiek in daans en instrumaenten metnömmen, woermet ze ne rieke volksmuziek oontwikkelden. Vanof de onofhaankelikhaeid maakden muzikaanten aal meer muziek in kenmaarkend Braziliaansen stiel. [[Samba]], met t kenmaarkende hartslagritme, is doarvan t bekaendst. t Steet zelfs op de [[UNESCO]]-lieste van kultureel aarfgood. Der zeent verskaeidene oondersoorten van samba, van melancholiese of romantiese samba pagode töt opjörkende samba enredo. Koppels kameröade köant oawende bie mekaar zitten en samba de roda spöllen. Bie disse oard samba doot ze tekste improviseren um mekaar te klook of te waen. In völle delen van Brazilië zeent der hele sambaskolen, dee as völle anhangers hebt, te vergelieken met vootbalklubs. Disse zeent in Europa vuural bekaend um de oetbeundige en klurige optochten tiedens [[karnaval]]. Vanwaege baanden met Afrika zeent de stielen [[Maracatu]] en [[Afoxê]] machtig populaer. Den daanssport [[capoeira]] hef ook wier egene karakteristieke muziek. [[Bossa Nova]] is slim populaer boeten Brazilië wörden noa 1960. t Betekent "niejen trend" en zet jazz-mellodieën op sambaritmes. Vuural met daank an [[Frank Sinatra]] is Bossa Nova bie n grötter publiek an-esloan. Hee skoorden ne waerldhit met t nommer "Girl from Ipanema". === Etten en dreenken === [[File:Feijoada 01.jpg|left|thumb|194x194px|Feijoada]] t Braziliaanse etten en dreenken is verskaeiden per strekke. t Nasionale gerecht is [[Feijoada]]; en strekgebeunden gerechten as [[vatapá]], [[moqueca]], [[polenta]] en [[acarajé]] zeent in t hele laand geleewd. Koffie is t nasionale dreenken en den inheemsen staarken draank is [[cachaça]]. Dät wörd oet sukerreed distilleerd en is t heuwdbestaanddeel van de nasionale cocktail [[caipirinha]]. In duursnee besteet ne moaltied oet ries en bonen met beestevleis en sload. Doar doot ze regelmoatig kassavebloom (farofa) duur. Frituurde [[eerpel|aerpel]], [[kassave]], [[banaan]], vleis en [[keze]] wordt vake as middagetten gebroekt. Iej köant et in de meeste restaurants kriegen. Geleewd gemaksetten is pastel (pastei), coxinha (ne oard kipkroket) en pão de queijo (kezebrood). t Laand is riek an greunte en vruchten, zo as [[açaí]], [[cupuaçu]], [[mango|mango's]], [[papaja|papaja's]], [[cacao|kakaubonen]], [[cashewnötten]], [[guaves]], [[sinaasappels|sinasappels]], [[passievrucht]]en, [[ananas]]sen en [[proeme]]n. Dee wordt vermoalen töt sappen of gebroekt vuur [[sukela]], lollies en iesheurnkes. === Sport === Met ofstaand is [[vootbal]] de meest geleewde sport van Brazilië. t Nasionale manskap wörd ezeen as t beste van de waerld en wör al vief moal waerldkampioen. Aandere populaere sporten zeent [[volleybal]], [[basketbal]], [[Formule 1]] en vechtsporten. t Nasionale volleybalmanskap hef de Waerldliga, World Grand Champions Cup, World Championship en de World Cup ewunnen. t Laand hef ook aandere sporten oeteveunden, zo as [[straandvootbal]], [[futsal]] (binnenvootbal) en [[vootvolleybal]]. In de vechtsporten komt [[capoeira]], [[vale tudo]] en [[Braziliaans jiu-jitsu]] oet Brazilië. Dree Braziliaanse veurders hebt t [[Waerldkampioenskop Formule 1]] acht moal ewunnen In 1950 en in 2014 meug Brazilië de [[FIFA Wearldkup]] vootbal organiseren. In t [[Autódromo José carlos Pace]], de reesbane van São Paulo, wörd de joarlikse [[Grand Prix van Brazilië]] heulden. In Rio de Janeiro wordt de Olympiese Spöllen en de Paralympiese Spöllen van 2016 eheulden. ==Volksbeskriewing== [[Bestaand:ARCHELLA E THERY Img 05.png|thumb|right|300px|Bevolkingsdichthaeid in Braziliaanse gemeentes]] In 2008 wör t antal leu wat in Brazilië wont, eskatt op ongevaer 190 miljoen. De meeste leu wont in t zuudoosten en noordoosten. De eerste volkstelling wör edoan in 1872. Der wonden toen 9.930.478 leu in Brazilië. Tusken 1880 en 1930 treuken der nog es 4 miljoen bie in. In de joaren tusken 1940 en 1950 gröaiden de bevolking joarliks met 2,4%, terwiel as leu duur mekaar ook eulder wörden. ===Ras en volker=== Volgens n oonderzeuk van 2008 neumt 48,43% (ongevaer 92 miljoen) van de Brazilianen zikzelf blaank, 43,8% (ongevaer 83 miljoen) broen ("pardo", mengeling van blaank en zwart), 6,84% (ongevaer 13 miljoen) neumt zikzelf zwart, 0,58% (ongevaer 1,1 miljoen) neumt zikzelf [[Azië|Aziaties]] en 0.28% (ongevaer 536.000) neumt zikzelf inheems ([[Amerindianen|Amerindiaans]], of ''indígena''). 0,07% (ongevaer 130.000) gavven gin ras op.<ref>[http://www.sidra.ibge.gov.br/bda/tabela/protabl.asp?c=262&i=P&nome=on&notarodape=on&tab=262&unit=0&pov=3&opc1=1&poc2=1&OpcTipoNivt=1&opn1=2&nivt=0&orc86=3&poc1=1&orp=6&qtu3=27&opv=1&poc86=2&sec1=0&opc2=1&pop=1&opn2=0&orv=2&orc2=5&qtu2=5&sev=93&sev=1000093&opc86=1&sec2=0&opp=1&opn3=0&sec86=0&sec86=2776&sec86=2777&sec86=2779&sec86=2778&sec86=2780&sec86=2781&ascendente=on&sep=43344&orn=1&qtu7=9&orc1=4&qtu1=1&cabec=on&pon=1&OpcCara=44&proc=1&opn7=0&decm=99 2008 PNAD, IBGE. "População residente por cor ou raça, situação e sexo"].</ref> In 2007 skatten de Nasionale Indianenstichting dät der 67 neet-oontdekte stämme waen mut, t grötste antal neet-ontdekte stämme van de waerld.<ref>"[http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/07/07/AR2007070701312.html In Amazonia, Defending the Hidden Tribes]," ''The Washington Post'' (8 juli 2007).</ref> {| class="wikitable" |- ! Ras !! Antal !! Persaent |- | Blaank || 92 miljoen || 48,43% |- | Broen (pardo) || 83 miljoen || 43,80% |- | Zwart || 13 miljoen || 6,84% |- | Aziaties || 1,1 miljoen || 0,58% |- | Amerindiaans inheems || 536.000 || 0,28% |} Seend den ankomst van de Portugezen in 1500 is der beheurlik wat mengeling tusken de Amerindianen, Europeanen en Afrikanen ewest. Dät blik oet autosomale studies op 65% töt 77% van de bevolking. De moatskoppieje is slim verdeeld in klasses. Verskillende bevolkingsgroepen verdeent neet t zelfde loon. Der is ook völle rassisme en klassenstried. Iej wordt bie ne groep in edeeld noar oewen kluur. Zo köant volle breurs en zusters bie verskillende groepen terechte kommen.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC140919/#id2601616 Parra t alli, Color and genomic ancestry in Brazilians.]</ref> Wovölle o'j verdeent spölt ook met; as nen pardo meer verdenen geet, is der grote kaans dät den zik doarnoa blaank of zwart geet neumen.<ref>RIBEIRO, Darcy. O Povo Brasileiro, Companhia de Bolso, Veerden druk, 2008 (2008).</ref> t Broene volk (offisieel "pardo") wör ook wal es "moreno" neumd. t Is ne brede indeling woer as ook "[[caboclo|caboclo's]]", "[[mulatto|mulatto's]]" en "[[cafuzo|cafuzo's]]" in heurt. Caboclo's zeent vermengde Amerindianen en noawas van blaanken met inheemsen, Mulatto's zeent noawas van blaanken en zwarten, Cafuzo's zeent noawas van Amerindianen en zwarten.<ref>Adas, Melhem ''Panorama geográfico do Brasil'', 4th ed (São Paulo: Moderna, 2004), p.&nbsp;268 ISBN 85-16-04336-3</ref> In t noorden, noordoosten en middelwesten veend iej vuural völle noawas van Amerindianen. An de oostkuste van de nooroostelike strekke van [[Bahia]] töt [[Paraíba]] en ook in noordelik [[Maranhão]], zudelik [[Minas Gerais]] en oostelik [[Rio de Janeiro]] veend iej meer zwarten, mulatto's en noawas van dree rassen tegelieke. Vanof t 19e joarhoonderd köm der ne intrekkersstreum op gaank. Doarduur zeent der non ook völle Italianen, Spaansen, Duutsers, Oekraïners, Polen, Jödden, Russen, Chinezen, Japanezen en leu oet t [[Midden-Oosten]].<ref>Ferreira-Levy, Maria Stella. "O papel da migração internacional na evolução da população brasileira (1872 a 1972)". 1974. Revista de Saúde Pública. 8 (supl). p 49 – 90</ref> ===Geleuwe=== {| class="wikitable" |- ! Geleuf !! Persaent |- | [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-katholiek]] || 64,6% |- | [[Protestantisme|Protestaants]] || 22,2% |- | Ongeleuwig || 8,0% |- | Geestgeleuf || 2,0% |- | Aanders || 3,2% |} Brazilië hef de grötste groep katholieken van de waerld. Oet de vermenging van de gebroeken en geleuwe van de Afrikanen en Europeanen onsteund nen egen vörm van katholisisme, met völle egene rituelen en feeste. Wat geestgeleuwigen neumt zikzelf ook [[kristendom|kristelik]]. De protestaanten zeent van de [[peenkstergemeente]], [[evangelies]], [[baptist]], [[zeuwendedagsanhangers]], [[luthers]]en en de [[gereformeerd|gereformeerde kaarken]]. Der zeent de leste joaren meer protestaanten bie ekömmen en n hoop katholieken meender. Wieters zeent der [[Boeddhisme|boeddhisten]] (0,13%), Afro-Brazilaanse geleuwe (0,31%) en 0,01% Amerindiaanse geleuwe. ===Sproaken=== [[Bestaand:MPL 066.jpg|thumb|upright|Museum vuur de Portugese sproake in [[São Paulo]], Brazilië.]] De heufdsproake van t laand is t [[Portugees]]. Disse sproake wörd duur zowat iederene kuierd en is de ennigste sproake in de media. Brazilië is ok t ennigste laand in heel Zuud-Amerika, woer as t Portugees de offisiële laandsproake is. In wat delen van t laand wörd der ok [[Spaans]] ekuierd. Der zeent in Brazilië 180 inheemse [[Indiaanse talen|Indiaanse]] sproaken. In wat delen van Brazilië kuiert ze ok [[Nedersaksisch|Nedersaksies]]. In t boondslaand Espirito Santo kuiert de leu vuural [[Oostpommers]] en in Castrolanda in t boondslaand Paraná zeent völle migraanten vanoet [[Oost-Nederlaand]] terechte kömmen. Dee hebt öar [[Dreants|Draents]] en [[Tweants|Twaents]] met-enömmen. Wieters tref iej der nog t [[Hoogduuts]]e dialekt [[Hunsrückisch]] en Venesiaans [[Italiaans]]. Dit wörd vuural kuierd duur de noazoaten van [[Duutslaand|Duutse]] en [[Italië|Italiaanse]] immigraanten. Bie wet is de [[Braziliaanse Gebarensproake]] (LIBRAS) verplicht in oonderwies, gezoondhaeidszörg en regaeringszaken. Laeraren en verzörgers mut disse sproake verplicht laeren. Skolegoande keender mut verplicht op zien meenst ene sproake derbie laeren. Vake is dät Engels of Spaans. Brazilië is t eerste laand in Zuud-Amerika woer as laerlingen op de middelbere skole [[Esperanto]] laeren köant. == Verwiezingen == <references/> == Oetgoande verwiezingen == {{Commonscat|Brasil}} {{Wiktionary}} {{Dialekt|twd|Riessen|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Brazilië]] 8zsq3om50i18oxv93fzalueb33serfk 0 3398 290169 272173 2016-10-31T13:19:12Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Norman Cornthwaite Nicholson''' ([[Millom]], Cumberland, 8 [[jannewaori]] 1914 - Millom, 30 [[mei]] 1987) was een Noord-[[Engelaand (regio)|Engelse]] dichter en schriever die veural oaver zien eing streek en de netuur daor epubleseerd hef. ==De pervincie== Nicholson hef zien hiele leben ien 't zölde huus ewoond - St George's Terrace nommer veertiene - ien 't miendörpien Millom an de kust van 't graofschop Cumberland (det ien 1974 op-eneumen wördden ien 't ni'je graofschop [[Cumbria]]). ''"'t Vuult asof ik veur mien geboorte al op dit adres woonden"'', schreef-e. I'j hef mutten lieden det de luu hum zagen as "[[pervincie|pervinciaals]] dichter", een umschrieving daoras-e niet drok op was. Mar van de grote stad mus-e niks weten; hi'j zee der oaver: :''"Ien plaots van een gemienschop vien ie daor een hiele bulte ongelieksoortige mèensen uut alle hoeken van 't laand, die daor terechte bint ekomen as zilt bi'j de delta van een grote revier."'' De mieste mensen bint volngs Nicholson ien de grond pervinciaals en hebt "heur stee" niet ien grote plaotsen, umdet ze heur identiteit ien kleine gemienschoppen zuukt. En umdet de mèensen ien de hiele wereld 't miest op menare liekt ien de zorg um wat d'r op kleine schaol um heur hen plaotsviendt, vund Nicholson det krek de pervinciaal hum 't sekuurst bewust is van de bliebende dingen ien 't leben. ==Kiendertied== Normans va verkocht kleraosie veur heren. Zien moe kwaamp uut de tied mit de Spaanse griep toe as Norman vief jaor was. Zien stiefmoe speulden op 't örgel van de [[methodisme|methodistenkarke]], die ien 't middelpunt van 't sociale leben van de femilie kwaamp te staon. Daor droeg Norman zien gedichten veur. Op zien vieftiende trad-e ien de [[Karke van Engelaand]], want det vergrootten de kaanse um naor de universiteit te gaon. Mar een jaor later kreeg-e tuberculosis en kwaamp ien een sanatorium te liggen. Hi'j much niet praoten en kun allennig lezen en prakkezeren, en Nicholson nuumden dit zien universiteit (naor de echte universiteit hef-e niet kunnen gaon deur zien ziekte). Zien herstel duurden jaoren. Hi'j waandelden völle, en d'r gruuiden bi'j hum een grote liefde veur 't laandschop. Eerst had-e een voele en lilleke iendrok van de mieniendustrie, mar hi'j kun hum begriepen det dizze iendustrie eben belaangriek was veur de mèensen uut de streek as 't laand zölf. ==An 't schrieben== Ien de jaoren dartig begunden Nicholson besprekings te schrieben veur de ''Times Literary Supplement'' en höld praoties oaver moderne [[letterkunde|literetuur]]. Ien 1943 kwaamp een köppel van zien praoties uut onder de titel ''Man and Literature''. Ien zien eerste dichtbundel, ''Five Rivers'' (1944, eerste Heinemann Prize for Poetry), schrif-e oaver 't [[Lake District]], 't Merengebied van Cumbria, de [[iendustriële revolutie]] daor, en hoe of de [[Tweide Wereldoorlog]] ni'je waarkgelegenhied brocht. Ok drokt hi'j d'r zien [[christendom|christelike]] verbundenhied ien uut. Twei jaor veur dizze bundel stelden hi'j ''An Anthology of Religious Verse Designed for the Times'' samen, daor as-e [[T.S. Eliot|Eliot]] (zien grote veurbeeld) en [[W.H. Auden|Auden]], mar ok [[Dylan Thomas]] ien bi'j menare brocht. Nicholsons eerste teneelstok, ''The Old Man of the Mountains'', situeerden 't [[biebel]]se verhaal van [[Elia]] ien 't teengswoordige Cumbria en wördden ien 1945 ien [[Londen]] opevoerd. Ok ien zien latere teneelstökken bint verhalen uut de tied van de biebel anepast an Nicholsons eing umgeving. Zien tweide bundel, ''Rock Face'' (1948), giet niet zo krek oaver zien geboortestreek, mar meer oaver dichters en schrievers. Nicholson lik derin minder oavertuugd van zien eing stiel, en mar twei van de gedichten uut dizze bundel kwamen ien de ''Selected Poems'' van 1982. ==De kleine dinggies== Ien zien darde bundel, ''The Pot Geranium (1954)'', hef Nicholson weer een meer persoonlike stimme en schrif hi'j hoe of de hiele wereld heur spiegelt ien de kleine dinggies om hum heen, zodet-e gien verlet hef van de dingen die wied van hum of staot. Ien 't grote gedicht ''The Seven Rocks'' vergeliekt-e de zeuben deugden die paus [[Gregorius de Grote]] uut-eprakkezeerd had mit de zeuben rotssoorten van 't Merengebied. Nao dizze bundel hef-e achttien jaor lang gien dichtbundel uutegeben, en richtten hi'j hom op 't schrieben van proza, waorunder boeken oaver zien streek. I'j schreef twei romans, ''The Fire of the Lord'' (1946) en ''The Green Shore'' (1947). Mit zien vrouw Yvonne Gardner reisden hi'j naor andere dielen van [[Engelaand (regio)|Engelaand]], naor [[Schotlaand]] en naor [[Noorwegen]]. ==De netuur en de mèensen== Ien 1959 las Nicholson [[Robert Lowell]]'s ''Life Studies'', die hum op een ni'je manier naor zien streek leuten kieken: hi'j had oaver de netuur eschreben, mar nog niet oaver zien femilie en humzölf. ''"Det boek keerden mi'j van de plaots naor de ienwoners"'', schreef-e. Ien 't gedicht ''The Whisperer'' uut ''A Local Habitation'' (1972) schreef-e oaver 't sanatorium daoras-e as kiend mit tb eleeng had. Ien 1975 schreef hi'j zien autobiografie, ''Wednesday Early Closing''. Zien leste bundel was ''Sea to the West'' (1982), daoras-e nog ni'je poëtische vörms ien uutperbeerden. Ien 't gedicht ''On the Dismantling of Millom Ironworks'' schreef hi'j hoe of de iendustrie weer vört was uut de streek terwi'jl de netuur voortduurden. Ien 1968 waren de mienen van Millom esleuten, een ingriepende gebeurtenis veur de gemienschop. ==Priezen== Nicholson schreef völle oaver andere schrievers en dichters, zoas [[H.G. Wells]], [[William Wordsworth]] en veural [[William Cowper]], daor as hi'j ien 1951 een biografie oaver schreef. Daorin schreef-e, en det giet ok voor Nicholson zölf op: :''"Ien zien onzekere pelgrimsreize keek hi'j naor de paar voet grös rondum hum, naor de beesten die hi'j ekend had, naor zien plekkien bi'j de heerd, mit een liefde groot genog um de hiele netuur en al zien medemèensen te omvatten, en mit de scharpe tederheid van een lang ofscheid."'' Nicholson kreeg verschillende priezen veur zien dichtwaark, eretitels van universiteiten en ien 1981 de Order of the British Empire. ==Bronnen== * [http://archives.li.man.ac.uk/ead/search/eadSearchHandler?operation=full&recid=gb-0133-ncn Webstee van de University of Manchester] * Nicholson, Norman (1994), ''Collected Poems'' (bi'j menare ebrocht mit een veurwoord deur Neil Curry), Londen: Faber and Faber {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Nicholson, Norman}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Engelse schriever]] [[Kategorie:Protestantisme]] [[Kategorie:Literatuur]] 2wlplmjzr63xj5ex6ukuy8ke8vf6vki 8 3400 10894 2006-07-30T09:49:24Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[{{ns:user_talk}}:$1|$2]] | [[{{ns:special}}:Contributions/$1|$3]] | [[{{ns:special}}:Blockip/$1|$4]] 7d0agywqx1ak8ekqxzs3qc4b7nwa8au 0 3402 10927 2006-07-30T10:45:02Z Servien 7 Titel van [[Zunneblomme]] ewiezigd naor [[Zunnebloeme]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Zunnebloeme]] f15gxim0cpkvxptsz2oqhgw9nacj4nm 8 3406 34251 23445 2007-04-24T15:05:09Z RoboServien 60 sp wikitext text/x-wiki In joew bewarking staon nieje verwiezingen; as beveiliging tegen ongewoonste toevoegingen, mu-j 't woord dat in disse ofbeelding steet intikken:<br /> ([[Special:Captcha/help|Hulpe]]) 2jajnx7xuhfqm6rvms9m0sakrot7o82 6 3411 168214 128075 2010-11-24T09:50:32Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki van nl-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Lelystad]] qgs00tw0wdmom28kjtw70mqehs7hq02 0 3414 272344 264457 2013-12-14T20:57:11Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bookcase.jpg|thumb|Een boekenkaste]] Een '''boekenkaste''' is vake een uut [[holt|hout]] emaken [[kaste]] mit schappen (planken) speciaal bedoeld um [[boek (literetuur)|boeken]] in te zetten. Boeken wonnen in de boekenkaste op-ebörgen um ze in goeie staot te houwen en um 't overzichtelijk te houwen (bieveurbeeld op alfebetische volgorde of auteursnaam zetten). De boeken kunnen rechop ehouwen wonnen deur een [[boekensteun]] te gebruken. Naos de boekenkaste in [[huus|woenigen]], bin boekenkasten onder meer oek te vienen in kantoren, biebeltheken en archieven. ==Staotussymbool== 't Hem van een goed-evullen boekenkaste geld as een teken van [[onderwies]] en wonnen daorumme (in sommigen kringen) as een staotussymbool ezien. Zelfs zo arg dat 't een tiedlange meugelijk was in meubelzaken boeken per meter te kopen, allemaole van dezelfde grootte en veurzien van dezelfde rogge. Een sluukse inspectie van de inhoud van de boekenkaste is, as e effen allinnig in de kamer is, veur een [[gaste]] soms de gebruken methode um de achter de belangstellingen van zien gasheer te koemen. ===Trivia=== *[[Anne Frank]] hef een hele schof in een geheim vertrek ewoend mit as [[deure]] een boekenkaste. ==Nedersaksisch== *[[Stellingwarfs]]: ''boekekaaste'' *[[Tweants]]: ''beuknkast'', ''booknkaste'' *[[Urkers]]: ''boekenkast'' *[[Veluws]]: **''boeke{{small()|n}}kaste'' **''boeke{{small()|n}}kast'' **''boeke{{small()|n}}kas'' **''bokenkaste'' ([[Doornspiek]]) **''boeke{{small()|n}}rek'' ([[Niekark]]) **''billy'' ([[Garder]]) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] qz5id344v8dl3f8em706dub61m6txvg 0 3415 279038 274594 2015-03-27T16:16:25Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:WaalbrugNijmegen.jpg|thumb|250px|Een brogge]] Een '''brogge''' is meestentieds een verbiending over een [[revier]] of een aander [[waoter]], een oeververbiending, mar kan oek een verbiending ween over een kloof of enig soort gat. Een brogge wonnen, as 't over een aandere weg of spoorliende hinne geet, oek wel een viaduk eneumd. Een [[aquaduk]] is een brogge waorover gien verkeer geet, mar waor wè waoter overhinne streump. == Geschiedenisse == De eerste broggen wanen eenvoudige [[holt|houten]] stammen of planken dee gebruuk wönnen um over een kleine beek hinne te koemen. Daornao wönnen der broggen van steen emaak, dee eigenlijks allinnig bedoeld wanen um 't hout te ondersteunen. De boogbrogge van netuursteen mit [[cement]] wönnen veur 't eers gebruuk deur de [[Romeinse Riek|Romeinen]]. Veule van disse broggen hemmen de eeuwen deurstaon. Van [[keie]]n emetselen broggen verschenen nao de Romeinse tied. Mit de koms van de [[industriële revelusie]] verschenen in de [[19e eeuw]] [[smeediezer]]en broggen, mar eers nao de uutviending van [[staol]] wönnen 't meugelijk ech lange broggen te gaon maken. Tegensworig wonnen oek veule broggen emaak van [[beton]]. De broggetechniek ontwikkelt zich alsmar veerder en de broggen wonnen dan oek alsmar langer. == [[Nedersaksisch]] == * [[Achterhoeks]]: ''brugge'' * [[Drèents]]: ** ''brog{{small()|ge}}'', ''brug{{small()|ge}}'' ** ''bat'' ([[Noordenvelds|KVD]], [[Midden-Drèents|MD]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]), ''batte'' (ZOV, [[ZWN]], [[Veenkelonioals|VK]]), ''badde'' (VK), ''batting'' ([[ZWZ]]), ''badding'' ([[ZWZ]]) - een plaanken broggien, lös of vaste, vake in de veengebieden ** ''spikke'' ** ''steg{{small()|ge}}'' ([[ZWZ]]) - een klein broggien ** ''til'' ([[ZOZ]], [[Noordenvelds|KVD]]), ''tille'' ([[ZWZ]]) - een plaanken broggien ** ''vlonder'', ''vonder'' - een plaanke, mit leuning, oaver een sloot * [[Grunnegs]]: ** ''brog'', ''brug{{small()|ge}}'' ** ''badde'' ** ''til'' - [[Oldgrunnegs]] woord van [[Freeske taaln|Fraise]] òfkomst* ** ''holtje'' - veur n holten brog (bestaait voak oet ain plaank, mòr n ''hoogholtje'' bv nait) * [[Stellingwarfs]]: ** ''brogge'' ** ''batte'' - veur een hoolten broggien** ** ''tille'' - veur een hoolten broggien * [[Tweants]]: ** '''algemeen:''' ''brugge'' ** ''spikke'' (loopplaanke) ** ''voonder'' (loopplaanke) ** ''batting'' ([[Vjens]])*** * [[Veluws]]: ''brog{{small()|ge}}'', ''brug{{small()|ge}}'' <nowiki>*</nowiki>Zoas ''Staintil'' over Auwerderdaip, n 17e-aivse boogbrogge mit keermuren van bakstain en zaandstain. De ploatsnoam ''Doodstil'' mout man den ook begriepen as ''doods-til'' en nait as doodse stilte''. <nowiki>**</nowiki>'In woorden als ''bod'' 'bord', ''batte'' 'bart, houten bruggetje', ''koste'' 'korst', dat wil zeggen na korte klinkers, treden een ''t'', ''d'', ''s'' en ''z'' op die worden gearticuleerd met een licht terugkrullende tongpunt, een overblijfsel van een ''r'' in een oudere taalfase.' Uut Henk Bloemhoff (2008), 'Stellingwerf', in Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum, blz. 183 <nowiki>***</nowiki>'Meestal was [de timmerwaaikplaase] 'n hölt'n löösie, de schaafboanke in de midd'n en òn wierskoant'n vòn de boanke 'n paa oole '''battings''' um waaver hèn te loop'n, wònt ne vloor zat t'r aait neit in'. Uut 'Timer'n in vroeger dääge', in Eshuis e.a. (1989), ''Vjenneproot'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Brogge]] bq4hcxshy3g06jkyn8dcvbtn5j13kfl 14 3416 266666 260981 2013-05-10T20:10:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Traffic}} [[Kategorie:Alles]] g7zuiva55j56zaj5yxky6tp3c0w66q9 0 3417 256141 24474 2013-03-11T10:45:13Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1221164]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Drumpel''' kan verwiezen naor: *[[Drumpel (umraanding)]] *[[Verkeersdrumpel]] {{dv}} aqahiu9rqj0gtlcjfd5ud7iu62icp93 6 3418 10970 2006-07-31T20:45:44Z Servien 7 van nl-wiki wikitext text/x-wiki van nl-wiki qcs0q8kpbwuz908p88vmu2m3j3hh6b3 0 3419 256145 252860 2013-03-11T10:45:26Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 26 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q3278577]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Verkeersdrumpel.jpg|thumb|right|230px|Verkeersdrumpel]] Een '''verkeersdrumpel''' is een infrastructurele anpassing die derveur moet zurgen dat de [[snelheid]] van 't emoteriseerde [[verkeer]] emaotigd wort. De snelheid waormee-j comfortabel over een drumpel kan riejen hangt of van 't ontwarp en 't gebruukte voertuug. De standerduutvoering in [[Nederlaand]] is een lengteprefiel in sinusvorm mit een lengte van 4,80 meter. De heugt van een verkeersdrumpel is zo'n 8 tot 12 centimeter (bron: CROW publicatie 172). Meestentieds worren der gien drumpels an-eleid op busroutes, dit is vanwegen 't comfort en de veiligheid in 't voertuug (van de sjeffeur en de inzittenden), mar oek umdat de rilletief zwaore en goed eveerde bussen [[trilling]]en en schaode kunnen veroorzaken. Mit name veur gebouwen in de naobieje umgeving (en de bewoeners). Mit nieje verkeersdrumpels, die bie zwaore voertugen deurbugen, en bie lichte voertugen niet, zou dit prebleem minder moen wezen. Der bestaon in Nederland oek verkeersdrumpels veur fietsers, bieveurbeeld in recreatieve [[dune|duungebieden]], bedoeld um de snelheid van wielrenners te bepaarken. {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Verkeer]] of5z9mipom8ipsp84w7qjmrr0dqhkrm 0 3420 279039 274862 2015-03-27T16:16:34Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | naemeinlaanstael = Република Србија<br /><span style="font-size: 70%">Republika Srbija</span> | vlagge = [[Bestaand:Flag_of_Serbia.svg|border|130px|Vlagge van Servië]] | waopen=[[Bestaand:Coat of arms of Serbia.svg|90px|Waopen van Servië]] | breedtegroad = 44///N | lengtegroad = 21///E | region = RS | lekaosie = LocationSerbia.png | religie = [[Servisch-Orthodoxe Karke]]<br /> [[Protestantisme|protestaans]] <br /> [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katteliek]] <br /> [[islam]] | taelen = [[Servisch]] | heufdstad = [[Belgrado]] | regeringsvorm = [[Rippebliek]] | km2 = 88.361 | pctwaeter = | inwoners = 10,1 miljoen | dichthied = 114 | muntienhied = Servische dinar| valutakode = CSD | tiedzone = +1 | volkslied = [[Bože Pravde]] | feestdag = [[3 juni]] Dag van de Rippebliek | tld = yu | laandkode = SRB | til = 381 }} '''Servië''' ([[Servisch]]: ''Република Србија'') is een rippebliek in et zuudoosten van [[Europa (continent)|Europa]]. Op [[3 juni]] [[2006]] reup [[Montenegro]] zien onofhaankelikhied uut, waordeur Servië as de opvolgingsstaot van de [[konfederaosie]] [[Servië-Montenegro]] krek as een onofhaankelike staot is wodden. De officiële Servische onofhaankelikhiedsverklaoring kwam op [[5 juni]] [[2006]]. == Tael == In Servië wodden diverse taelen spreuken, waoronder [[Servisch]], [[Albanees]], [[Hongaors]], [[Roemeens]], [[Krowatisch]], [[Slowaaks]] en [[Roetheens]]. Et Servisch is de officiële tael van et laand; in Kosovo tegere mit et Albanees en in Vojvodina tegere mit et Hongaors, Roemeens, Krowatisch, Slowaaks en Roetheens. == Bestuurlike indieling == Servië bestaot uut drie regio's: * de autonome perveensie [[Vojvodina]] in et noorden; * de autonome perveensie [[Kosovo]] in t zuden; * [[Centraol-Servië]], de rest van et laand; dit is gien officiële bestuurlike regio. De heufdstad [[Belgrado]] leit in dit gedielte. Kosovo is in feite een [[protektoraot]] van de [[Verienigde Naosies]]. De drie regio's bin weer onderverdield in 31 distrikten en de stad Belgrado. == Geografie == In Servië bin verschillende revieren: * [[Donau]], [[Morava (Servië)|Morava]], [[Sava (revier)|Sava]] en [[Tisza]] === Steden === Inkelde steden in Servië bin: * [[Belgrado]] * [[Kragujevac]] * [[Niš]] * [[Novi Pazar]] * [[Novi Sad]] * [[Požarevac]] * [[Pristina]] * [[Smederevo]] * [[Sremska Mitrovica]] * [[Subotica]] {{Commonscat|Serbia}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] osuupp5iidggo44ybydazcz06787hcv 0 3421 283066 283063 2015-08-18T14:37:21Z Woolters 62 /* Toerisme */ wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Република Црна Гора<br />Republika Crna Gora | naam = Montenegro | vlagge = Flag of Montenegro.svg|120x100px | woapn = Coat of arms of Montenegro.svg|100x100px | lokasie = LocationMontenegro.png | breedtegroad = 42/45//N | lengtegroad = 19/15//E | region = ME | sproaken [[Montenegriens]] | heufdstad = [[Podgorica]] | religie = [[Montenegriens-Orthodoxe Karke|Montenegriens-]] en [[Servisch-Orthodoxe Karke]]&nbsp;80% | regeringsvorm = Rippebliek | km2 = 14.026 | pctwaeter = 1,5 | inwonners = 630.548 (2004) | dichthied = 49,1 | munteenheid = [[euro]] | valutakode = EUR | tiedzone = +1 | volksleed = [[Oj, svijetla majska zoro]] | feestdag = [[13 juli]] | tld = me | laandkode = MNE | til = +382 }} [[Bestaand:Montenegro municipalities.png|thumb|right|Gemeentes van Montenegro]] '''Montenegro''' (oet et [[Venesiaans]]: "Zwarten Baarg"; [[Montenegriens]]: ''Црна Гора'', ''Crna Gora'') is een laand op de [[Balkan]] wat vrogger bie [[Servië-Montenegro]] heurden. Op [[3 juni]] [[2006]] wör et laand onofhaankelik. Hierdeur ontsteun ok et laand [[Servië]] woer as et doarveur ne [[konfederasie]] met vörmden. Et lig an de [[Adriatische Zee]] tegenoawer [[Italië]] en greanst, vanof de zee met de klokke met, an [[Kroasië]], [[Bosnië-Herzegovina]], [[Servië]] en [[Albanië]]. De Montenegriense heufdstad is [[Podgorica]]. Op et ogenblik hef Montenegro 678.000 inwoners op een [[oppervlak]]te dee net wat grötter is as [[Vlaanderen]]. In de [[9e eeuw]]e warren der dree Serviese preensdommen op et Montenegriense gebeed: [[Duklja]] (ongevear de zudelike helfte), [[Travunia]] in et westen en [[Rascia]] in et noorden. In [[1042]] leadden ''archon'' [[Stefan Vojislav]] nen opstaand woerduur as Duklja zelfstaandig wör en de [[Vojislavljević]]-liene sticht wör. Oonder Vojislav's zönne [[Mihailo van Duklja|Mihailo]] ([[1046]] - [[1081]]) en zinne kleanzönne [[Bodin van Duklja|Bodin]] ([[1081]] - [[1101]] was Duklja op et heugtepeunt van macht. Tegen de [[13e eeuw]]e wör Duklja [[Zeta]] neumd en wör et regeard duur de oadellike familie [[Balšić]]. Tegen de [[15e eeuw]]e wör Zeta vaker Crna Gora (Zwarten Baarg) neumd. Grote delen kömmen tusken [[1496]] en [[1878]] bie et [[Ottomaanse Riek]]. Aandere delen wörden deel van [[Venesië]]. Van [[1515]] töt [[1851]] warren der verskillende vladikas (preens-bisskoppen) de baas. Vanof [[1918]] was Montenegro deel van [[Joegoslavië]]. == Verleden == === Euldste verleden === [[Plinius den Oolden]], [[Appianus]] en [[Ptolemeus]] beskrewen de ''Docleatae''. Dit volk leawden in de stad ''Doclea'' (rechtevoort [[Podgorica]]. In et [[9e eeuw|9de joarhoonderd]] nömmen de [[Romeinse Riek|Romeinen]] de strekke in. De [[Slawen (volk)|Slawen]] nömmen et in et [[6de eeuw|6de joarhoonderd]] in en tegen et [[10e eeuw|10e joarhoonderd]] harren ze et half-zelfstaandige [[preensdom]] [[Duklja]] oonder et [[Byzantiense Riek]]. === Middeleeuwen === Duklja wör in [[1042]] onofhaankelik van de Byzantienen. Et breaiden de volgende joaren doarop oet noar [[Rascia]] en [[Bosnië]] en wör een [[könninkriek]]. Noa et [[12e eeuw|12de joarhoonderd]] nöm et wat of in kracht. Noa at könning Bodin in [[1101]] oet de tied köm, breuken verskeaidene borgeroorleuge oet. De heugere volksklassen vöchten um invlood en hearskoppieje, woerduur as et könninkriek verzwakten. In [[1186]] wör et doarduur verhooldingswies lecht innömmen duur [[Stefan Nemanja]] en bie köm et bie et [[Serviese Riek]] as de proveensie [[Zeta]]. Et Serviese Riek störten in an et eande van et [[14e eeuw|14de joarhoonderd]], woerop at de familie [[Balšić]] oawer Zeta gung regearen. [[Bestaand:South-Eastern Europe, ca. 1090, by User-Hxseek.png|thumb|left|250px|[[1080]] [[Jezus Kristus|n.Kr.]]. Et heugtepeunt van Dukjans macht]]In [[1421]] wör Zeta wier in eliefd bie Servië, mer in [[1455]] nöm de familie [[Crnojević]] de macht, woermet et et leste vrieje könninkriek van de [[Balkan]] was vuur at de [[Ottomaanse Riek|Ottomanen]] et innömmen in [[1496]]. Oonder disse familie kreeg Zeta zinnen hudigen naam: ''Zwartenboarg''. Tusken [[1514]] en [[1528]] én tusken [[1597]] en [[1614]] was Montenegro ne ofzeunderlike [[sanjak]] van [[Shkodër]]. === Ottomaanse Riek en Metropolitanaat === In et [[16e eeuw|16de joarhoonderd]] kreeg Montenegro ne uniek zelfbesteur oonder et [[Ottomaanse riek]], woerbie as Montenegriense [[clan]]s vriestelling van bepoalde verplichtingen harren. Toch kömmen ze verskeidene moalen in opstaand, met as heugtepeunt et versloan van de Ottomanen in den [[Groten Turksen Oorlog]] an et eande van et [[17e eeuw|17e joarhoonderd]]. [[Bestaand:Montenegro territory expanded (1830-1944).png|thumb|right|250px|[[Preensdom Montenegro]]]] Et Montenegriense leager har ne seempele anpak: as de Turken met 5000 soldoaten kömmen, konden ze der tegenop. As de Turken met 100.000 kömmen, verbraandden ze allens wat ze harren en treuken de baargen in, woerduur as de Turken niks te etten harren. De Montenegrienen harren al rap de "enen kearl-regel": enen kearl in et doarp was den euldsten, den politsiekearl en rechter. Montenegro wör ne [[Theokrasie]] oonder de [[Metropolitanaat Montenegro en Littoraal|Metropolieten]]. Dee harren alverdan mear invlood ekregen toen as de [[Petrović-Njegoš]] de preensbisskoppen warren. Zee voorden de titel "Vladika van Montenegro". De [[Venesiaanse Reppubliek]] voorden goeverneurs in dee as zik bemöaiden met de Montenegriense politiek. Toen as de reppubliek oawergung noar et [[Oostenriekse Riek]] in [[1797]], deed preensbisskop [[Petar II Petrović-Njegoš|Petar II]] in [[1832]] de goeverneurs der achterhen. Zinnen vuurganger [[Petar I Petrović-Njegoš|Petar I]] har ezorget vuur de eenwörding van Montenegro en de baarglaanden der achter. === Preensdom Montenegro === [[Bestaand:Flag of the Principality of Montenegro.svg|thumb|left|Vlagge van et [[Preensdom Montenegro]]]] Oonder [[Nikolaas I van Montenegro|Kloas I]] wör et preensdom fleenk oet ebreaidt in de Montenegriens-Turkse oorleuge. Et wör onofhaankelik in [[1878]]. Kloas I sleut diplomatiese verboonden met de Ottomanen. Der warren wal kleane greansgevechten, mer et leawerden toch 30 joar oardige vreade op tusken beaide rieken. Tötdet den Ottomaansen keaizer [[Abdoel Hamid II]] of ezat wör.<ref>Uğur Özcan, [http://www.ttk.gov.tr/index.php?Page=Yayinlar&KitapNo=989 II. Abdülhamid Dönemi Osmanlı-Karadağ Siyasi İlişkileri](Pollitieken umgaank tusken et Ottomaanse Riek en Montenegro in de Abdoel Hamid II-tied)Türk Tarih Kurumu, Ankara 2013. ISBN 9789751625274</ref> Et gung vuural good tusken de beaide rieken umdet Abdoel Hamid II en Kloas I good oonderhaandelen konden. De stoat wör moderner en in [[1905]] wör der nen [[groondwet]] an enömmen. Toch köm der verskel tusken de hearsende [[Volkspartieje Montenegro]], dee mear demokrasie en vereaniging met Servië wollen en de [[Trouwe Volkspartieje van Montenegro]], dee et könninkriek hoolden wollen. [[Bestaand:Proclamation of the Kingdom of Montenegro.jpg|thumb|right|De könninklike familie bie et oetropen van et Könninkriek Montenegro, met Könning Kloas I in et midden]] In dissen tied wör ene van grötste Montenegriense oawerwinningen behaald: de [[Slag bie Grahovac]]. [[Mirko Petrović Njegoš|Groothartog Mirko Petrović]], eulderen breur van[[Knjaz Danilo]], versleug met een leager van 7500 soldoaten een Ottomaans leager van 13.000 man op den [[1 mei|eersten mei]] van [[1858]]. De glorie van dissen veeldslag wör al rap in völle verhalen en volksgezangen vaste legd. Hiermet mossen de Ottomanen de greanzen met Montenegro offisjeel vastleggen en zo dus feaitelik de Montenegriense onofhaankelikheid erkennen. Det deden ze offisjeel in et [[Verdrag van Berlien (1878)|Verdrag van Berlien]] in [[1878]]. Den eersten Montenegriensen groondwet, de [[Danilocode]], wör in [[1855]] vaste legd. === Könninkriek Montenegro (1910–1918) === [[Bestaand:Montenegro1913.png|thumb|left|250px|[[Könninkriek Montenegro]] noa de [[Balkan-oorleuge]]]] In [[1910]] wör Montenegro een [[Könninkriek Montenegro|könninkriek]] noa de [[Balkan-oorleuge]] in [[1912]] en [[1913]] (woerin as de Ottomanen alle Balkanlaanden verlöaren). Der wör ne greanze met [[Servië]] ofbakend. [[Shkodër]] wör tookeand an et niej op erichte [[Albanië]], alliekewel de hudige heuwdstad van Montenegro, [[Podgorica]], de oolde greanze tusken Albanië en [[Joegoslavië]] was. In den [[Eersten Wearldoorlog]] vöcht Montenegro met Servië tegen [[Oostenriek-Hongarije]], woer as ne slimme nederloage oetköm in [[1916]]. In [[1918]] bevriejden de [[Geallieerden]] et laand, woernoa as et samen evoogd wör met Servië. ==== Eenwörding en de Karstopstaand ==== Tiedens den Eersten Wearldoorlog was Montenegro bie de Geallieerden. Tusken januwoari [[1916]] en oktober [[1918]] völ Montenegro oonder Oostenriek-Hongarije. Könnink Kloas vluchtten langs [[Italië]] noar [[Fraankriek]] en de regearing wör op ezat in [[Bordeaux]]. Montenegro wör bevried, woernoa as de [[Vergoaring van Podgorica]] op ezat wör. Dee stemden at den könnink neet wierumme meug kommen en at Montenegro bie Servië zol kommen op den [[1 december|eersten dezember]] van [[1918]]. Tiedens de [[Karstopstaand]] köm een groot deel van de Montenegrienen (de [[Greunen (Montenegro)|Greunen]]) in de bene tegen disse eenwording. Oonder kaptein [[Krsto Zrnov Popović]], vöchten ze tegen de vuurstaanders van de eenwörding, de ''Witten''. De könninklike familie wör wier terugge haald duur de regearing in [[2011]]. Rechtevoort is [[Kroonpreens Nikolaas II van Montenegro|Kroonpreens Kloas II]] symbolies stoatsheuwd. === Könninkriek Joegoslavië === In [[1922]] wör Montenegro offisjeel de "Oblast Cettinje" van de Zetastrekke in et [[Könninkriek van Serviërs, Kroaten en Slovenen]], woer as de kuststrekken [[Budva]] en de [[Baai van Kotor]] ook bie kömmen. Doarnoa wör et vanniejs in edeeld in [[1929]] en et [[Banaat Zeta]] van et [[Könninkriek Joegoslavië]]. Kloas zinne kleainzönne, den könnink [[Alexander I van Joegoslavië]], was heuwd van de Joegoslaawse regearing. Et Banaat Zeta was ene van de negen Banaten van et könninkriek. Et was eneumd noar et Middeleeuwse Serviese preensdom [[Zeta]]. Et besteund oet et hudige Montenegro en delen van Servie, [[Kroasië]] en [[Bosnië]]. === Tweeden Wearldoorlog === In april [[1941]] bezatten de [[Nazi-Duutslaand|Nazi's]], et [[könninkriek Italië]] en aandere boondgenoten Joegoslavië. De Italianen maakten der een [[skienkönninkriek]] van. ==== Opstaand van 13 juli ==== De Montenegriense ofdeling van de [[Kommunisme|Kommunistiese]] Partieje van Joegoslavie begun in mei nen opstaand vuur te bereiden. Dee mos half juli geburen. 6000 leden maakten zik kloar vuur ne [[guerilla-stried]] met kleane köppelkes. [[Bestaand:Spomenik Partizanu Borcu.JPG|thumb|right|150px|Gedeankteken in [[Podgorica]] vuur de partizaanse stried in den Tweeden Wearldoorlog]] Op 13 juli [[1941]] breuk den opstaand oet. Onverwachts sleuten zik 32.000 kearls en vrouwleu an bie de stried. De kuste en grote steaden (Podgorica, [[Cetinje]], [[Pljevlja]] en [[Nikšić]]) wörden beleagerd en Montenegro wör vuur et grötste deel vrie. 5000 Italianen wörden edoodt, verwoondt of evöngen. Den opstaand heuld et töt et midden van Augustus, toen as der 67.000 Italiaanse soldoaten vanoet [[Albanië]] noar Montenegro steurd wörden vuur ne tegenanval. De guerillastrieders leaden öare woapens dale, mer der wör nog fleenk evöchten töt an dezember. Leu dee as öare woapens heulden, wörden verdeeld in twee groepen: de partizanen en de Tsjetniks. De (Joegoslaviese) Partizanen warren vuural Kommunisten dee aktief tegen de Italianen vechten wollen. De anhangers van de [[Karađorđević]]-dynastie (tegen Kommunisme) wörden de Tsjetniks, dee samengungen met de Italianen tegen de Partizanen. ==== 1942-1945 ==== Der köm oorlog tusken de Partizanen en de Tsjetniks in de eerste helfte van [[1942]]. De Montenegriense Partizanen wörden verdrewen noar Servië en Bosmië, woer as ze samengungen met de aandere Partizanen. De hele Tweede Wearldoorlog vöchten de Partizanen en de Tsjetniks ook met mekoar. Dee lesten harren Italië achter zik en behearsten et laand tusken 1942 en april [[1943]]. Montenegriense Tsjetniks wörden "anti-kommunistiese vechtgroepkes" neumd en kregen woapens, kogels, etten en geeld van Italië. Ze wörren in ezat in de [[Slag bie Neretva]]. Ze verlöaren doar liekewel fleenk. [[Bestaand:Osnivanje Osme crnogorske brigade.jpg|thumb|left|200px|Instelling van de Achtste Joegoslavies-Partizaanse Brigade van Montenegro in Berane, op [[25 febrewaori|25 februwoari]] [[1944]]]] In de [[Nazi-Duutslaand|Duutse]] [[Operasie Schwartz]] tegen de Partizanen in mei en juni van [[1943]], nömmen de Duutsers de Tsjetniks öare woapens of, umdet ze bange warren at ze de kaante van de Allieerden zollen kiezen as dee de Balkan zollen optrekken. Noa at zik Italië in september [[1943]] oawergavven, kregen de Partizanen et vuur mekaar um een groot deel van Montenegro in te nemmen. De Duutsers zatten der liekewel al rap oawerhen en tusken et eande van 1943 en heel [[1944]] wör der onmeundig evöchten. In dezember van det joar bevrieden de Joegoslaviese Partizanen Montenegro. === Montenegro oonder Sosjalisties Joegoslavië === Net as de rest van Joegoslavië wör Montenegro duur de Joegoslaviese Partizanen bevried. Montenegro wör ene van de zes reppublieken van de [[Sosjalistiese Federale Reppubliek Joegoslavië]] (SFRJ). De heuwdstad wör Podgorica, dee as earbetoon an President [[Josip Broz Tito]] herneumd wör as [[Titograd]]. Noa den oorlog wör et weagennet van Joegoslavië opniej op ebouwd, wör der industrialiseerd en den [[Universiteat van Montenegro]] wör in esteeld. === Ofskaffing van Sosjalisties Joegoslavië en de maak van FR Joegoslavië === Noa de ofskaffing van de SFRJ in [[1992]] wör Montenegro met Servië deel van ne kleanere [[Federale Reppubliek Joegoslavië]]. In ne Volksstemming oawer et deel bliewen van Joegoslavië in 1992 köm 66% van de Montenegrienen opdagen, woervan as 96% stemden vuur ne federasie met Servië. De volksstemming wör [[boycott]] duur de [[Islam|Moslim]]s, [[Montenegriense Albaniërs]] en de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholieke]] groepen, nöast de vuurstaanders van een onofhaankelik Montenegro. Ze zeaden at de stemming oonder antidemokratiese umstandigheden doan was, woerbie as der slim völle [[propaganda]] duur stoatsmedia roondgoan was. Der is gin onofhaankelik rapport oawer de earlikhead van de volksstemming, umdet et onbeheard organiseerd was. [[Bestaand:Lovcen-024-p1010064.jpg|thumb|left|Mausoleum of [[Petar II Petrović-Njegoš]] , [[Lovćen]]]] In den [[Bosniesen Oorlog|Bosniesen]] en [[Kroatiesen Oorlog]] tusken [[1991]] en [[1995]] vöchten de Montengriense politsie en et leager met Serviërs met in anvallen op [[Dubrovnik]] in Kroasië.<ref>[http://www.croatiatraveller.com/southern_dalmatia/Dubrovnik/bombing.html Croatiatraveller.com. Bombing of Dubrovnik]. Bekekken: 7 december 2012.</ref> Bie disse anvallen, woerbie et te doon was um mear laand te kriegen, wörden de [[rechten van een meanske|meanskenrechten]] slim en stelselmoatig eskeunden.<ref>[http://www.un.org/documents/ga/res/47/a47r121.htm Un.org. "A/RES/47/121". The situation in Bosnia and Herzegovina.] Bekekken op 7 december 2012.</ref> Den Montenegriensen genneraal [[Pavle Strugar]] wör vastenömmen vuur zin andeel in de bombardering van Dubrovnik. Bosniese vluchtelingen wörden arresteerd duur Montenegriense politsie en ofvoord noar Serviese kaampen in [[Foča]], woer as ze steelselmoatig emarteld wörden en dooddoan. In [[1996]] verbreuk de regearing oonder [[Milo Đukanović]] alle boonden met Servië, woer as toertieds [[Slobodan Milošević]] presideant was. Montenegro zatten zinne egene [[ekonomie]] op en nöm de [[Duutse Mark]] an as betaalmiddel en doarnoa den [[euro]], terwiel as et nog geheels neet deel was van de betaalstrekke van de Euro. Doarop volgen verskeadene regearingen een onofhaankelikheadsidee, woerduur as de spanningen met Servië verdan pröttelden. Tiedens de [[Operation Allied Force]] wörden verskeadene doelen in Montenegro bombardeerd in [[1999]]. Dit haalden liekewels neet völle oet.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/331036.stm BBC - Russia pushes peace plan. Skrewen op 29 april 1999.]</ref> In [[2002]] sleuten Servië en Montenegro ne nieje oawereenkomst oawer samenwaarking. Doarop deden ze oonderhaandelen oawer de tookomst van de [[Federale Reppubliek Joegoslavië]]. In [[2003]] wör de Joegoslaviese Federasie der achterhen edoan en der köm ne meender sentraal besteurde unie oonder den naam [[Servië en Montenegro]]. === Onofhaankelik === [[Bestaand:Independent montenegro.jpg|thumb|right|Feest in Podgorica noa de [[Volksstemming oawer Montenegriense onofhaankelikhead]] in [[2006]]]] Op den [[12 mei|12sten mei]] van [[2006]] was de volksstemming oawer Montenegriense onofhaankelikhead. Ditmoal gung et wál earlike, umdet der vief onpartiedige stemorganisasies boawenop zatten. Der stemden 419.240 leu. Det is 86,5% van de leu dee stemrecht hebt. 55,5% was vuur en 44,5% was tegen.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/5007364.stm BBC News. Montenegro vote result confirmed. 23 mei 2006.] Bekekken: 11 september 2010</ref> Der was een verskil van 45.659 stemmen. Net genog um oawer den zul van 55% te stappen. Servië, de [[Europese Unie|EU-lidstoaten]] en den [[VN-zekerheadsroad]] erkeanden Montenegro's onofhaankelikhead. === Heranzetting van et Könninklik Hoes === Op [[12 juli]] [[2011]] nöm et Parlemeant van Montenegro nen wet an dee de stoatus van de [[Petrović Njegoš-geslachtsliene]] hersteelden. Doarmet wör Montenegro feaitelik ne beperkte [[Groondwettelike Monarchie]]. == Laand == Montenegro hef greanzen met [[Kroasië]], [[Bosnië en Herzegovina]], [[Servië]] en [[Albanië]]. Et lig tusken de 41° en 44° noorderbreedte en 18° en 21° oosterleankte. Montenegro hef hoge bargtöppe an de greanze met Servië en Albanië, as deel van de [[karst (steen)|Karst]]steen van as et westelike Balkanskiereilaand. Wiedters hef et laand ne smalle kuststreppel den as mer ene töt 6,4 km breed is. Den wörd in et noorden begreanzet duur de [[Lovćen]]- en [[Orjen]]bargen, dee stik oet den inham van de [[Kotor]]baai stekt. Et Karstgebeed van Montenegro ligt heuwdzakelik boawen de 1000 meter. Sommige delen ligt op 2000 meter zo as den barg Orjen (1894 m). Et leegste peunt is et rivierdal van de [[Zeta (rivier)|Zetarivier]], met 500 meter. De bargen van Montenegro heurt bie et roewste terrein in [[Europa (werelddeel)|Europa]], met ne duursnee heugte van 2000 meter. Ene van de meest opmarkelike töppe is [[Bobotov Kuk]] in de [[Durmitorbargen]], den as 2522 meter hoge is. De Montengriense bargen bint in de iestied slim duur et ies oet eskraapt, woerduur as ze beheurlik grillig vörmd bint. Een antal kenmarken op de riege: *Langste straand: [[Velika Plaža]], [[Ulcinj]] — 13.000 m *Heugsten top: [[Zla Kolata]], Prokletije at 2,534 m (8,314 ft) *Grötste mear: [[Skadarmear]] — 391 km2 *Deepsten [[canyon]]: [[Tara (rivier)|Tararivier]]canyon — 1300 m *Grötsten baai: den [[Baa van Kotor]] *Nasjonale parken: [[Durmitor]] — 390 km2, [[Lovćen]] — 64 km2, [[Biogradska Gora]] — 54 km2 (21 sq mi), [[Skadarmeer]] — 400 km2 en [[Prokletije]]. *[[Wereldarfgoodlieste|Wereldarfgood]] van [[UNESCO]]: Durmitor en Tarariviercanyon, de oolde stad van [[Kotor]]. Montenegro is lid van de Internasjonale Comissie veur Beskarming van de [[Donau]], umdet mear as 2000 km2 van Montenegro in et streumgebeed van de rivier lig. Montenegro is a member of the International Commission for the Protection of the Danube River (ICPDR), as more than 2,000 square kilometres (772 sq mi) of the country's territory lie within the Danube catchment area. == Bestuurlike indeling == Montenegro hef 21 [[gemiente (bestuur)|gemeenten]]. == Geografie == === Wonplaatsen === De heufdstad van Montenegro is [[Podgorica]]. Een antal bekeandere steaden in Montenegro zeent: * [[Bar (Montenegro)|Bar]] * [[Budva]] * [[Cetinje]] * [[Herceg Novi]] * [[Kotor]] * [[Niksic]] * [[Tivat]] * [[Ulcinj]] ==Ekonomie== [[Bestaand:Budva, view from Gospostina.jpg|thumb|right|Völle toeristen komt op [[Boedva]] an]] De Montenegriense ekonomie mut et vuural hebben van deenste. Et wörd heanig an vrie egewen as [[marktekonomie]]. In 2009 was volgens et [[Internasjonaal Montear Foonds]] et Bruto Binnenlaands Produkt €3,72 miljard. De koopkracht vuur det joar was € 5,97 miljard, of € 9528,85 de man<ref>[http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=69&pr.y=3&sy=2008&ey=2011&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=943&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= IMF. 5. Report for Selected Countries and Subjects.] April 2011.</ref> Volgens [[Eurostat]] was et inkommen de man eawenvölle as 41% van et duursnee inkommen in de [[europese unie|EU]].<ref>[http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_PUBLIC/2-13122011-BP/EN/2-13122011-BP-EN.PDF Eurostat - GDP per capita in PPS.] Bekekken op 13 December 2011</ref> De [[Sentrale Baanke van Montenegro]] heurt neet bie de eurozone, mer et laand is [[Eurisasie|Euriseerd]]. Et hele laand gebrok de euro al. Et BBP gröaiden 10,7% in 2007 en 7,5% in 2008. Doarnoa maakten et de [[Ekonomiese Krisis]] van [[2008]] met, woerduur as et BBP met 4% kreump. Toch was Montenegro et ennigste Balkanlaand woer as van boetenof et meeste geeld hen bleef goan.<ref>[http://In.reuters.com/article/fundsNews/idINGEE5B91G120091210 FDI falls across West Balkans, except Montenegro.] [[Reuters]] India 10 December 2009. Bekekken: 14 December 2009.</ref> Umdet Montenegro zo slim haank op rechtstreekse investeringen van boetenof, is et slim geveulig vuur boetenlaandse gebuurtenisse, en hef et een slim in- en oetvoortekort. [[Bestaand:Republic-of-Montenegro-UN-16.png|350px|thumb|left|Weagenkaarte van Montenegro]] In [[2007]] haalden et deenstendeel 72,4% van et BBP binnen, terwiel as de industrie 17,6% en de boeren 10% binnenhaalden.<ref>[http://devdata.worldbank.org/AAG/mne_aag.pdf Montenegro in enen oogopslag</ref> Der zeent 50.000 boerenfamilies dee as vuur zikzelf boert.<ref>[http://www.balkaninsight.com/en/article/agriculture-imposes-new-challenges-for-montenegro Milena Milosevic - EU Farming Standards Pose Test For Montenegro. Balkan Insight. Skrewen op 7 dezember 2012.</ref> De [[aluminium]]- en [[stoal]]fabrieken en laandbouwverwoarking maakt et grötste deel van de industrie oet. Wiedters lönt de Montenegriense ekonomie slim op [[toerisme]]. In [[2014]] kömmen der ongevear 1,54 miljoen toeristen, dee as bie mekoar € 730 miljoen in de stoatskas brachten.<ref>[http://www.balkaninsight.com/en/article/montenegro-sees-increase-in-tourists-numbers Balkaninsight.com. Montenegro sees increase in tourists numbers. Skrewen op 25 februwoari 2015. Bekekken op 31 juli 2015.</ref> De Montenegrienen zeet toerisme as et belangriekste vuur gröai in de tookomst. Doarumme spandeert de regearing ook et meeste an verbetteringen an et weagennet en de bereikboarhead. ===Vervoor=== [[Bestaand:140bf - Montenegro Airlines Fokker 100; YU-AOL@ZRH;25.07.2001 (8538253427).jpg|thumb|[[Montenegro Airlines]] [[Fokker 100]]]] Et Montenegriense weagennet is beheurlik oet estrekt, mer voldut nog lange neet an Europese regels. Der is gin ene echte autobane. Der zeent wat dreebaansweagen dee ofwesselend twee- en eenbaans vuur beaide richtingen zeent. Völle weagen duur de boargen zeent slecht oonderhoolden, en hebt op wat stukke slimme koelen en geater. De regearing hef "weagen verbetteren" hoog op et weunskenliestke, umdet et ekonomiesen gröai anjag en Montenegro antrekkeliker vuur toeristen maakt. Op dit ogenblik loopt allene nog de [[Europesen weg|Europesen weg]] [[Europaroute E65|E65]] en den [[Europaroute E80|E80]] duur Montenegro. Der loopt twee spoerlienen duur Montenegro: van [[Belgrado]] in Servië noar [[Bar]], en van [[Nikšić]] noar [[Tirana]] in [[Albanië]]. Met den tweeden kan gin volk met, et is allene vuur goderenvervoor. Montenegro hef twee internasjonale vlochthawens. [[Podgorica Airport]] en [[Tivat Airport]]. Vanoet Nederlaand is de verbeending met disse lochthawens neet al te best. In [[2015]] was et vuurdeliger um noar [[Dubrovnik]] in [[Kroatië]] te vlegen en van doaroet met nen [[taxi]] noar Montenegro te goan, as um rechtstreeks noar Podgorica te vlegen. Dit hef te maken met de völle tuskenlaandings. Montenegro hef ne egene vleegmoatskoppieje: [[Montenegro Airlines]]. De [[Hawen van Bar]] is de belangriekste zeehawen van Montenegro. Dissen wör ebouwd in [[1906]], mer in den [[Tweeden Wearldoorlog]] finaal kapot eskötten. In [[1950]] wör he wier op ebouwd. Der kan 5 miljoen ton an goderen verwoarkt worden. Mer umdet [[Joegoslavië]] oet mekoar völ en doarmet de Montenegriense industrie in mekoar zakten, dreeit de hawen verlees en fleenk oonder öaren macht. De verniejing van de [[Belgrado-Barspoerliene]] en een vuurstel van ne autobane doarlangs, mut den hawen wier in de bene helpen. === Toerisme === Montenegro hef ne antrekkelik oetzeende kuste en een bargachtig noorden. Et laand was ne toeristentrekker in in de tachtiger joaren van et [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]]. Duur den [[Joegoslawiesen Oorlog]] raakten et laand zin positieve imago kwiet, woerduur et toerisme inzakten. [[Bestaand:Tara River Canyon.jpg|thumb|left|right|180px|[[Tara River Canyon|Tara Canyon]], de deepste canyon van Europa en tweede-deepste van de wearld]] De Montenegriense kuste is 295 km laank, met 72 km an straanden. An dee kuste lignt good-oonderhooldene oolde steaden. Rechtevoort is de kuste van Montenegro wier ene van de "beste oontdekkingen" vuur toeristen. In 2010 skreef de [[New York Times]] at de Ulcinj-strekke, met [[Velika Plaža]], [[Ada Bojana]] en et hotel Mediteran van Ulcinj ene van de "Top 31 plekken um te bezeuken in 2010" was.<ref>[http://www.nytimes.com/2010/01/10/travel/10places.html?pagewanted=2&ref=travel New York Times. The 31 Places to Go in 2010. Skrewen op 7 januwoari 2010.] Bekekken op 7 december 2012.</ref> Yahoo Travel skreef at Montenegro op [[Sjina]] noa et hardste gröaiden wat toerisme angeet.<ref>[http://travel.yahoo.com/p-interests-24784785 Travel.yahoo.com - 10 Top Hot Spots of 2009 by Yahoo Travel.] Bekekken op 11 september 2010</ref> Ook bie aandere populaire reaizegidsen steet Montenegro stöadig in de top, liek met [[Griekenlaand]], [[Spanje]] en aandere wearldtoeristentrekkers.<ref> [http://www.lonelyplanet.com/france/travel-tips-and-articles/42/50792 Holger Leue, Lonely Planet. Where to go in June. Bekekn op 11 September 2010]</ref> Pas vanof de joaren 2000 begun et toerisme wier wat op gaank te kommen. Seend dee tied is et antal bezeukers verskeaidene moalen oawer den kop egoan. De regearing van Montenegro wil van et laand ne internasjonale topbestemming maken. Et eerste plan, de elite-[[jachthawen]] [[Porto Montenegro]], is al kloar. Aandere plaatsen, zo as [[Plaža Jaz]], [[Buljarica]], [[Velika Plaža]] en [[Ada Bojana]] maakt grote kaans op investeringen in et vuurliggende en köant doarmet grote toeristiese plaatsen te worden. <gallery> Bestaand:Biogradska_gora.jpg|[[Biogradska Gora]], ene van de weanige [[oerwoold]]en en een nasjonaal park in [[Kolašin]] Bestaand:Widok na Perast z zachodu 01.JPG|[[Perast]], in de [[Baai van Kotor]] Bestaand:Svetistefan1756.JPG|Et eilaand [[Sveti Stefan]] in [[Budva]]. </gallery> == Volker van Montenegro == [[Bestaand:MontenegroEthnic2011.PNG|thumb|250px|Grötste volksgroep de Montenegriense gemeente in 2011]] Oet nen volkstelling van [[2003]] blik at Montenegro 620.094 inwonners har. As de telwieze van vuur [[1991]] gebroekt har ewest, steund dee telling offisjeel op 673.094 inwonners. Oet de telling van 2011 blik at der 620.029 leu in Montenegro wont. Bie de telling van 2003 was Montenegro nog neet op zikzelf as stoat. Oonderwiel wör de groondwet an epast, woerduur as non de volgende volker erkeand zeent: [[Montenegrienen (volk)|Montenegrienen]] (''Црногорци/Crnogorci''), [[Serviërs]] (''Срби/Srbi''), [[Bosniërs]] (''Bošnjaci''), [[Albanezen]] (''Albanci&nbsp;– Shqiptarët'') en [[Kroaten]] (''Hrvati''). Umdet leu in tuskentied wesseld zeent van meaning oawer woer as ze bie heurt, löp et antal Montenegrienen en Serviërs slim oeteen van telling.<ref>[http://www.njegos.org/census/index.htm Njegos.org. Montenegrin Census' from 1909 to 2003. Skrewen op 23 september 2004.] Bekekn op 11 September 2010.</ref> Volker volgens de offisjele telling van 2011:<ref>[http://monstat.org/userfiles/file/popis2011/saopstenje/saopstenje(1).pdf Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Crnoj Gori 2011 (Telling van bevolking, hoeshooldens en oonderkommens in Montenegro 2011). Stoatistiekbureau, Montenegro. 12 juli 2011.] Bekekn op 30 meart 2011. (PDF)</ref> {| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" class="toccolours" style="align:left; margin:0.5em 0 0; border-style:solid; border:1px solid #7f7f7f; border-right-width:2px; border-bottom-width:2px; border-collapse:collapse; font-size:95%;" |- style="background:beige;" | style="background:beige;"| | style="text-align:center;"| <small>Antal</small> | style="text-align:center;"| <small>%</small> |- style="background:#c1c1c1;" || '''Totaal''' || '''620.029''' || 100 |- | style="background:beige;"| [[Montenegrienen (volk)|Montenegrienen]] | 278.865 | 45,0 |- | style="background:beige;"| [[Servië|Serviërs]] | 178.110 | 28,7 |- | style="background:beige;"| [[Bosnië|Bosniakken]] | 53.605 | 8,6 |- | style="background:beige;"| [[Albanië|Albanezen]] | 30.439 | 4,9 |- | style="background:beige;"| [[Islam|Moslims as volk]] | 20.537 | 3,3 |- | style="background:beige;"| [[Kroatië|Kroaten]] | 6021 | 0,97 |- | style="background:beige;"| [[Roma]] | 5251 | 0,8 |- | style="background:beige;"| Servo-Montenegrienen | 2103 | 0,34 |- | style="background:beige;"| [[Balkan-Egyptenaren|Egyptenaren]] | 2054 | 0,33 |- | style="background:beige;"| Montenegriense Serviërs | 1833 | 0,30 |- | style="background:beige;"| [[Joegoslawen]] | 1154 | 0,19 |- | style="background:beige;"| [[Ruslaand|Russen]] | 946 | 0,15 |- | style="background:beige;"| [[Massedonië|Massedoniërs]] |900 | 0.15 |- | style="background:beige;"| [[Bosniërs]] |427 | 0.07 |- | style="background:beige;"| [[Slovenië|Slovenen]] |354 |0.06 |- | style="background:beige;"| [[Hongarije|Hongaren]] |337 | 0.05 |- | style="background:beige;"| Moslim-Montenegrienen |257 | 0,04 |- | style="background:beige;"| [[Gorani (volk)]] | 197 | 0,03 |- | style="background:beige;"| Moslim-Bosniakken |183 | 0,03 |- | style="background:beige;"| Bosniak-Moslims | 181 | 0,03 |- | style="background:beige;"| Montenegriense Moslims | 175 | 0,03 |- | style="background:beige;"| [[Italië|Italianen]] | 135 | 0,02 |- | style="background:beige;"| [[Duutslaand|Duutsers]] |131 | 0,02 |- | style="background:beige;"| [[Turkije|Turken]] |104 |0,02 |- | style="background:beige;"| ''Regionalen tooheur'' |1202 | 0,19 |- | style="background:beige;"| ''Gin tooheur'' |30.170 | 4,87 |- | style="background:beige;"| ''aanders'' | 3358 | 0,54 |} === Sproaken === [[Bestaand:MontenegroLanguage2011.PNG|thumb|250px|Sproake per wonkern in Montenegro, 2011]] De offisjele sproake van Montenegro is [[Montenegriens (sproake)|Montenegriens]]. Doarnöast wordt [[Servies (sproake)|Servies]], [[Bosnies]], [[Kroaties]] en [[Albanees]] as inheemse sproaken erkeand. Behaalve Albanees köant sprekkers van al disse sproaken mekoar verstoan. Bie de telling van 2011 zeadn de meeste inwonners at ze Servies kuiert. Jongeleu oonder de 18 zeadn at ze Montenegriens kuiert, mer det is mer een klean betjen mear (39,2%) as de leu dee Servies kuiert (37,5%).<ref>[http://www.vijesti.me/vijesti/vecina-mladih-18-godina-govori-crnogorskim-jezikom-clanak-30645] [[Vijesti]]: The majority of youth below 18 years of age speaks the Montenegrin language (26/07/2011)</ref> In 2013 maakten [[Matica crnogorska]] de oetkomsten van een oonderzeuk bekeand woer as oet bleek at de mearderheaid van de leu meant at ze Montenegriens kuiert.<ref>[http://www.maticacrnogorska.me/files/Istrazivanje%20javnog%20mnjenja.pdf] [[Matica crnogorska]]: Third deep research of public opinion regarding the identity attitudes of the citizens of Montenegro (2013)</ref> In vurige groondwetten wör aait [[Servokroaties]] as offisjele sproake neumd. Bie de telling van 2011 gavven de leu de volgende sproaken op: {| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" class="toccolours" style="align:left; margin:0.5em 0 0; border-style:solid; border:1px solid #7f7f7f; border-right-width:2px; border-bottom-width:2px; border-collapse:collapse; font-size:95%;" |- style="background:beige;" | style="background:beige;"| | style="text-align:center;"| <small>Antal</small> | style="text-align:center;"| <small>%</small> |- style="background:#c1c1c1;" || '''Totaal''' || '''620.029''' || 100 |- | style="background:beige;"| Servies |265.895 | 42,88 |- | style="background:beige;"| Montenegriens | 229.251 | 36,97 |- | style="background:beige;"| Bosnies | 33.077 | 5,33 |- | style="background:beige;"| [[Albanees]] | 132.671 | 5,27 |- | style="background:beige;"| [[Servokroaties]] | 12.559 | 2,03 |- | style="background:beige;"| [[Roma (sproake)|Roma]] | 5169 |0,83 |- | style="background:beige;"| ''[[Bosniaaks]]'' | 3662 | 0,59 |- | style="background:beige;"| [[Kroaties]] | 2791 | 0,45 |- | style="background:beige;"| [[Russies]] | 1026 | 0,17 |- | style="background:beige;"| ''Servo-Montenegriens'' | 618 | 0,10 |- | style="background:beige;"| [[Massedonies]] | 529 | 0,09 |- | style="background:beige;"| ''Montenegriens-Servies'' | 369 | 0,06 |- | style="background:beige;"| [[Hongaars]] | 225 | 0,04 |- | style="background:beige;"| ''[[Kroaties]]-[[Servies]]'' | 224 | 0,04 |- | style="background:beige;"| Engels | 185 | 0,03 |- | style="background:beige;"| Duuts | 129 | 0,02 |- | style="background:beige;"| [[Slovenies]] | 107 | 0,02 |- | style="background:beige;"| [[Roemeens]] | 101 |0,02 |- | style="background:beige;"| ''modersproake'' | 3318 | 0,54 |- | style="background:beige;"| ''streksproake'' | 458 | 0,07 |- | style="background:beige;"| ''Ginne tooheur'' | 24.748 | 3,99 |- | style="background:beige;"| ''aanders'' | 2917 | 0,47 |} ==Referensies== <references/> ==Oetgoande verwiezing== {{Commonscat|Montenegro}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Montenegro]] q3j6bxpfkvatys2zv927d6nkusil67t 0 3422 288123 288114 2016-10-26T14:36:00Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel | naaminlaanstaal = Føroyar | vlagge = Flag of the Faroe Islands.svg | wapen = Coat of arms of the Faroe Islands.svg | lokasie = LocationFaroeIslands.png | breedtegroad=61/55//N | lengtegroad=6/50//W | region=FO | talen = [[Faeröers]], [[Deens]] | heufstad = [[Tórshavn]] | religie = [[protestantisme]] | regeringsvorm = zelfbestuur | km2 = 1399 | pctwaoter = 0,5 | inwoeners = 48.354 | dichtheid = 34,6 | munteenheid = [[Faeröerse krone]] | valutacode = FOK | tiedzone = +0 | volkslied = [[Tú alfagra land mítt]] | feesdag = 28 en 29 juli | tld = fo | laandcode = FO | til = 298 }} De '''Faeröer''' ([[Faeröers]]: ''Føroyar'' {{IPA|[ˈfœɹjaɹ]}}; [[Deens]]: ''Færøerne'' {{IPA|[ˈfæɐ̯øːˀɐnə]}})) bin n [[West-Europa|West-Europese]] eilaandengroep, elegen in t midden van de dreehoek [[Schotlaand]]-[[Noorwegen]]-[[Ieslaand]] en beheurt toe an t koninkriek [[Denmaark|Denemarken]]. De naam Faeröer betekent 'schapeneilaanden' (''øer'' is Deens veur 'eilaanden', dus de naam ''Faeröer-eilaanden'' is feitelik n [[pleonasme]]). Der woenen zwat 45.000 luui, hiervan woent n groot deel in de [[heufdstad|heufstad]] [[Tórshavn]]. De plaotselike [[Noord-Germaans]]e dialekten, verwant an t[[Ieslaands]], vormen n amparte taal, estandardiseerd in t [[Faeröers]]. == Geschiedenisse == De Faeröer bin veurnamelik bevolkt vanuut [[Noorwegen]], vanaof de [[9e eeuw]] nao [[Christus]]. In de [[11e eeuw]] kwammen de eilaanden onder t gezag van de Noorse koning. To Noorwegen zelf n gebiedsdeel van [[Denemarken]] wördden, kwammen de Faeröer oek onder de Deense krone. Oek to Noorwegen [[Zweeds]] en laoter zelfstaandig wördden, bleven de Faeröer Deens. In [[1948]] kregen ze veregaond zelfbestuur. De Faeröer heuren niet bie de [[Europese Unie]]. Op partie zeekaorten uut de [[16e eeuw|16e]] en [[17e eeuw]] is in t zujen van Ieslaand n groot eilaand te zien dat ''Frisland'' eneumd wördden. Der wörden vanuut egaon dat daormee de Faeröer bedoeld wördden. == Onaofhankelikheid == De opbrengst van [[olie]] veur de kust wördden veur n groot deel overeheveld naor Denemarken. De plaotselike bevolking ziet dus minnig van der eigen riekdommen. Dit post-koloniale beleid van Denemarken hef de wens onder de eilaandbewoeners um volledig onaofhankelik te wörden veerder vergroot. Denemarken hef t tot noen toe eweigerd. == Geografie == === Kerngegevens === * kustliende: 1117 km * hoogste punt: [[Slættaratindur]] op [[Oosteroog]], 882 m. === De eilaanden === De zeuventien bewoende eilaanden van de Faeröer bin: [[Streumoog]] (''Streymoy'') – [[Oosteroog]] (''Eysturoy'') – [[Vágar]] – [[Mykines]] – [[Zujeroog]] (''Suðuroy'') – [[Stóra Dímun]] – [[Skuoog]] (''Skúvoy'') – [[Zaandoog]] (''Sandoy'') – [[Hestur]] – [[Koltur]] – [[Nolsoog]] (''Nólsoy'') – [[Bordoog]] (''Borðoy'') – [[Keerlsoog]] (''Kalsoy'') – [[Kunoog]] (''Kunoy'') – [[Wiedoog]] (''Viðoy'') – [[Zwienoog]] (''Svínoy'') – [[Voegeloog]] (''Fugloy''). t Achttiende, onbewoende eilaand is [[Lítla Dímun]]. == Uutgaonde verwiezingen == {{commonscat|Faroe Islands|Faeröer}} * [http://www.visitfaroeislands.com/ Offisiële toeristenwebstee] * [http://www.faroeislands.com/ Webstee over de Faeröer veur toeristen] * [http://www.flickr.com/photos/14716771@N05/sets/72157602838195716/ Flick-foto's van de Faeröer] == Kaorte == [[Bestaand:Faroes030417-nasa(2).jpg|thumb|left|Satellietfoto]] [[Bestaand:Torshavn vuurtoren.jpg|thumb|Tórshavn]] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Faeröer| ]] msn5kesdfaw4d57dgm2fpy2lpgas8vz 14 3423 265979 256457 2013-05-10T16:04:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Islands}} [[Kategorie:Geografie]] gtq5lkvyctbtpsx23ik761tlt4kp1vt 0 3424 288133 279042 2016-10-26T14:45:53Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:LocationSvalbard.png|thumb|250px|Lekaosie]] [[Bestaand:Longyearbyen4.jpg|thumb|250px|Spitsbargen]] [[Bestaand:W W Svalbard LandSat7 21.14475E 78.71545N.png|thumb|250px|Reliëfkaort]] '''Spitsbargen''' ([[Noors]] ''Svalbard'', betekenis: ''koolde kust'') is een eilanengroepe ([[archipel]]) in de [[Arctische Oceaon|Noordelike Ieszee]], zoe'n 565 km in et noorden van [[Noorwegen]], die uut drie grotere en meerdere kleine eilanen bestaot. De drie grootste eilanen bin [[Spitsbargen (eilaand)|Spitsbargen]], [[Nordaustlandet]] en [[Edgeøya]]. Kleinere eilanen bin [[Barentszeilaand]] (''Barentsøya''), [[Prins Karls Forland]], [[Amsterdam (Spitsbargen)|Amsterdam]] en [[Moffen]]. Ok de zudeliker legen eilanen, zoas [[Bereneilaand]] (''Bjørnøya'') en [[Hopen]] heuren (bestuurlik) bi'j de eilanengroepe. De geografische ligging is tussen 71°-81° NB en 10°-35° OL. De [[oppervlak]]te is ca. 63.000 km², waorvan 60% bedekt is mit [[gletsjer]]s. Op de hiele archipel wonen, ofhaankelik van et seizoen, 3000 tot 4000 meensken, waorvan omdebi'j de helft in de [[heufdstad]] [[Longyearbyen]]. In et oosten van Spitsbargen bevint zich de eilanengroepe [[Frans Jozefland]]. De naeme Spitsbargen is geven deur de Nederlaander [[Willem Barentsz]] in [[1596]], doe hi'j onderweg was naor [[Nova Zembla]], op zuuk naor een noordelike route naor Oost-Azië. Barentsz is ok de naemgever van de plak [[Barentszburg]], de tweede nederzetting op de eilanen. Aandere bewoonde nederzettingen bin [[Sveagruva]] (210 inw.) en [[Ny-Ålesund]] (40 inw.). Daornaost bin der nog een antal Noorse weerstations en een antal verlaoten plakken as [[Smeerenburg]], [[Pyramiden]] en [[Grumant]]. De Nederlaanders hadden een traonkokeri'je in Smeerenburg tot [[1660]]. In [[1920]] wodde in et [[Spitsbargse verdrag]] vastelegd dat de eilanen onder Noors toezicht kwamen. Mar et laand staot wel op zichzelf, de [[belasting]]en bin aanders regeld dan in Noorwegen en et geld ofkomstig uut Spitsbargen, moet ok daor weer benut wodden. (Der wodt gien belasting heven op bi'jveurbeeld [[alkeholische drank]], zodat de priezen een stuk leger bin as in Noorwegen). An et heufd staot de gouverneur (''[[Sysselmann van Spitsbargen|sysselmann]]''), die deur de overhied ansteld wodt. Hi'j zetelt in de heufdstad [[Longyearbyen]]. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Eilaandengroep]] [[Kategorie:Noorwegen]] 4fi5cbwle5ggs2lnv7tt15aq190f1r5 0 3425 256463 253779 2013-03-11T10:59:15Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 179 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2019]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''2005''' == Gebeurtenissen == (Veul) meer gebeurtenissen bin te vienen op de maondpagina's: * [[1 jannewaori]] de gemeentelijke herindeling van de [[Achterhoek]] en [[Liemers]] geet in. * [[H5N1]], een oek veur meensen gevaorlijke variant van [[voegelgriep]], verspreid zich vanuut [[Volksrippebliek China|China]] en Zuudoost-Azië over de wereld. * [[2 april]] - [[Paus Jehannes Paulus II]] starf an de gevolgen van een [[sepsis|septische choque]] en [[hartstilstand]]. Op 19 april wonnen, nao een [[conclaaf]] van mar aanderhalve dag, de Duutse [[kardinaal]] [[Paus Benedictus XVI|Joseph Ratzinger]] verkeuzen tot zien opvolger. Hij nimp de naam [[Paus Benedictus XVI|Benedictus XVI]] an. * [[29 meie|29 mei]] en [[1 juni]] - In twee [[referendum|referenda]] stemmen eers [[Frankriek]] en daornao oek [[Nederlaand]] tegen de [[Europese Unie|Europese]] grondwet. == Geboren == * [[26 meert]]: [[Luana van Oranje-Nassau van Amsberg]], deerne van [[Johan Friso van Oranje-Nassau|Prins Johan Friso]] en [[Mabel Wisse Smit|Prinses Mabel]]. * [[31 meie|31 mei]]: [[Felicia van Lippe-Biesterfeld van Vollenhoven]], deerne van [[Maurits van Oranje-Nassau, van Vollenhoven|Prins Maurits]] en [[Marilène van den Broek|Prinsesse Marilène]]. * [[26 juni]]: [[Alexia van Oranje-Nassau]], deerne van [[Maxima Zorreguieta|Prinses Maxima]] en [[Willem-Alexander van Oranje-Nassau|Prins Willem-Alexander]]. * [[4 oktober]]: [[Emmanuel van België]], jonge van [[Filip van België|Prins Filip]] en [[Mathilde d'Udekem d'Acoz|Prinsesse Mathilde]]. * [[13 december]]: [[Nicolas van België|Nicolas]] en [[Aymeric van België|Aymeric]], 't paortjen van [[Laurent van België]] en [[Claire Coombs]]. == Uut de tied == * [[31 juli]] - [[Wim Duisenberg]] (70), Nederlaanse ekenoom, politicus en prissedent [[Europese Centrale Banke]] * [[5 december]] - [[Frits Philips]] (100), Nederlaans vierde bestuursveurzitter van 't elektronicabedrief [[Philips]]. * [[25 december|25]] - [[Wim Aalders]] (96), Nederlaanse theoloog 7gy7dwgmxh47ynf0ykqd2vl7mvg0cyt 0 3426 264827 256462 2013-05-06T21:54:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''voegelkouwe''' (of een ''voegelkooi'') is een [[kouwe (huusvesting)|kouwe]] waor [[voegels]] in verblieven as ze as huusdieren ehouwen wonnen. De kouwe veurkump dat voegels vortvliegen. De tralies van een voegelkouwe kunnen emaak wonnen van metaal of [[holt|hout]]. 't Beste is een rechhoekige kouwe umdat een voegel in een ronde kouwe oriëntasiepreblemen krieg. In een voegelkouwe bin meestentieds [[stokke]]n waor de voegel op kunnen zitten, plus een bakjen veur 't eten en een bakjen veur 't drinken. Op de bojem lig een laoge [[zaand]], [[beuk]]ensnippers of corbo um de uutwarpsels makkelijk te kunnen verwiederen. An de butenkaante ku-j (bie een open [[deure|deurtjen]]) een bad bevestigen zodat de voegels zich kunnen wassen. 't Is noodzakelijk veur de meeste voegels um een bakjen mit grit en voegelmineralen te plaosen. Veur een perkiet is 't belangriek dat de tralies horizontaal eplaos wonnen zodat e kan klimmen. De tralieofstand mag bie kleine voegels neet te groot wezen in verbaand mit 't ontsnappen of dat ze vaste koemen te zitten. [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Voegel]] ir18z8fchqqlgf43v34nf9z1973lwof 0 3427 285355 264385 2016-08-31T19:41:22Z Chenspec 13996 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:בית סווטיצקי - אתרי מורשת במרכז הארץ 2015 - פתח תקווה (19).JPG|duum|Vloere]] Een '''vloere''' is een horizontaal vlakke van een [[ruumte]] en ie kunt derop lopen en spul derop zetten. 't Draag alles dät in 't gebouw anwezig is: [[meubels]], [[apperetuur]], [[mense|volk]] en [[mesine]]s. Een vloere is een ebouwd onderdeel van een gebouw, net as de (buten)[[mure]], de [[Balke (holt)|balke]], de kelom en 't dak. 't Woord ''vloere'' wordt ok wel gebruukt veur de plekke waor ewark wordt, de ''warkvloere'' of waor edans wordt, de ''dansvloere''. De '''vloere''' is ok de benaming van een onderdeel in de kunszinnige gymmestiek. Mannelijke én vrouwelijke gymnasten mutten op dit onderdeel 't beste van zich kunnen teunen. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ** ''beun{{small()|e}}'' ** ''heerd'' ** ''vloer{{small()|e}}'', ''vloor'', ''vlouer'' * [[Grunnegs]]: ** ''dele'' ** ''vlouer'' * [[Tweants]]: ** ''delle'' (allene in boerderiejn) ** ''vloer{{small()|e}}'' {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Oldebroeks]]}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] 76vbjlelbxsk99lpqpmdicbgd730ick 0 3428 267673 256454 2013-05-11T14:47:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''kapstokke''' is een [[meubel|meubelstuk]] speciaal bedoeld veur 't ophangen van [[jas]]sen, mar oek veur [[hoed|hoejen]] of petten. Vake steet een kapstokke in 't halletjen zodat jassen bie binnenkoms op-ehungen kunnen wonnen. Een kapstokke biet vake oek de meugelijkheid um onderin [[parreplu|parreplu's]] neer te zetten. Der bestaon 2 types kapstokken: * Een kapstokke mit haakjes; jassen kunnen an 't lipjen in de nekke op-ehungen wonnen. * Een kapstokke mit [[kledinghanger]]s; jassen mutten hier umhinne ehungen wonnen. Een kapstokke is hendig umdat jassen hierdeur beter kunnen dreugen dan as ze op een stapel liggen, umdat ze beter weerumme te vienen bin en over 't algemeen zien ze der dan oek knapper uut. In sommigen films en series speulen kapstokken een kleine rolle umdat de [[heufrolspeuler]] hier dan zien [[hoed]] bie binnenkoms opkwak (bieveurbeeld in ''Toen was geluk heel gewoon''). Vrogger was 't op de [[Veluwe]] heel gewoon a-j de jas an een [[spieker]] ophungen. ==Nedersaksisch== *[[Urkers]]: ''kapstok'' *[[Veluws]]: **''kapstok'' **''kapstokke'' ([[Nunspeet]]) **''jasophanger'' ([[Lieren]]) [[Kategorie:Huusraod]] cywim0e89csk385e59g9ksujrdsoxx9 0 3429 287911 285165 2016-10-26T11:54:41Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Las Islas Cíes.jpg|200px|thumb|right|[[Cíes-eilaanden]] in [[Galisië]]]] [[Bestaand:Britain and Ireland satellite image bright.png|200px|thumb|right|[[Britse Eilaanden]]]] n '''Eilaand''' is n laandoppervlakte die an alle kaanten umringd is deur [[waoter]], mer kleinder is as n [[kontinent]] en groter as n rotse of n zaandbanke. Allewel de meeste eilaanden natuurlike eilaanden bin, bin der oek eilaanden die deur de meens emaakt bin, t grootste kunstmaotige eilaand is de [[Flevopolder]]. t Grootste natuurlike eilaand ter weerld is [[Gruunlaand|Greunlaand]]. Partie eilaanden vormen n eigen [[staot]], veurbeelden hiervan bin [[Kuba]], [[Ieslaand]] en [[Madagaskar]]. Aandere eilaanden beheuren tot meer as een staot, zo as [[Borneo]] ([[Indonesië]] en [[Maleisië]]) en [[Hispaniola]] ([[Haïti]] en de [[Dominikaanse Reppubliek|Dominikaanse Rippebliek]]). Der bin oek verscheie onbewoende en onherbargzame eilaanden. ==Woordherkomst== t Woord ''eilaand'' is waorschienlik een van de oudste [[Freesk|Friese]] leenwoorden in t [[Nedersaksies]] en t [[Nederlaands]]. De betekenisse van t woorddeel ''ei'' is 'laand dat bie t waoter heur' en kömp van t [[Proto-Germaans]]e ''*agwjō''. t Hef de zelfde herkomst as de uutgangen ''-oog'' ([[Schiermonnikoog]], [[Nörderoog]]), ''-ey'' ([[Orkney-eilaanden]]) ''-eei'' ([[Platduuts]]: ''[[Nörderoog|Nörderneei]]'') en ''-ø'' (Deens: ''[[Reumeroog|Rømø]]''). == Zie oek == * [[Aai (toponiem)]] [[Bestaand:Island near Fiji.jpg|thumb|center|500px|n [[Fidji]]es eilaand.]] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Eilaand| ]] te39wtkho9ed8utawo50miyx0wh5bq1 0 3430 22832 15418 2006-12-24T18:43:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Waddenaailanden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Waddenaailanden]] fcue6i8ytgrcclhxe0d9gsajbvzmf91 0 3431 287980 279043 2016-10-26T12:44:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl| | naemeinlaanstael = New Zealand </br> Aotearoa | naam = Ni'j-Zeelaand | vlagge = [[Bestaand:Flag of New Zealand.svg|125px|Vlagge van Niej-Zeeland]] | waopen = [[Bestaand:Coat of arms of New Zealand.png|100px|Wapen van Niej-Zeeland]] | breedtegroad = 41///S | lengtegroad = 173///E | region = NZ | lekaosie = LocationNewZealand.png | taelen = [[Engels]], [[Maori]] <ref>Ok de Ni'j-Zeelaanse [[Gebaorentael]] (NZSL) is formeel een officiële tael</ref> | heufdstad = [[Wellington (stad)|Wellington]] | religie = [[christendom|Kristelik]] 67% | regeringsvorm = [[Parlementaire monarchie]] | km2 = 270.534 | pctwaeter = 2,1 | inwoners = 4.173.460 ([[2008]]) | dichthied = 15,4 | muntienhied = [[Ni'j-Zeelaanse dollar]] | valutakode = NZD | tiedzone = [[UTC+12|+12]] | volkslied = [[God Defend New Zealand]], <br /> [[God Save the Queen]] | feestdag = [[6 febrewaori]] ([[Waitangi Day]]) | tld = nz | laandkode = NZE | til = 64 }} [[Bestaand:New Zealand map.PNG|thumb|255px|Kaorte van Ni'j-Zeelaand]] '''Ni'j-Zeelaand''' ([[Engels]]: '''New Zealand''', [[Maori]]: '''Aotearoa''') is een laand in et zuudwesten van de [[Grote Oceaan]]. Et bestaot uut twie grote [[eilaand|eilanen]] en een antal kleinere eilaanties. Ni'j-Zeelaand is een konstitutioneel [[keuninkriek]], lid van et [[Gemenebest van Naosies]] (et vroggere Britse Gemenebest). Daormit is [[Elizabeth II van et Verienigd Keuninkriek]] et staotsheufd; zi'j wodt vertegenwoordigd deur een gouverneur-ginneraol. De [[heufdstad]] van N'j-Zeelaand is [[Wellington]], en et laand het een bevolkingsantal van 4,17 miljoen meensken. De [[religie|heufdreligie]] is et [[christendom|kristendom]] mit zoe'n 67%. De officiële taelen bin et [[Engels]], [[Maori]] en de Ni'j-Zeelaanse gebaorentael. De nationaole muntienhied van Ni'j-Zeelaand is de Ni'j-Zeelaanse dollar. == Naeme == De [[Grunnen (provìnzie)|Grunningse]] ontdekkingsreiziger [[Abel Tasman]] zette as eerste Europeaan voet op Ni'j-Zeelaanse bodem, hi'j nuumde et ''Staotenlaand'', in de veronderstelling dat et verbunnen was mit et [[Staoteneilaand]] van [[Zuud-Amerike]]. Naodat [[Hendrik Brouwer]] in [[1643]] bewees dat dit niet zo was, wodde de naeme deur Hollaanse [[kartografie|kartografen]] veraanderd in ''Nova Zeelandia'', naor de Nederlaanse perveensie [[Zeelaand]]. De Britse luitenant [[James Cook]] vertaelde dit op zien beurte naor ''New Zealand''. Et laand het ok een naeme in et [[Maori]], naemelik ''Aotearoa'' wat ''et laand van de lange witte wolke'' betekent. In de prekeloniaole tied hadden de Maori gien naeme veur de hiele Niej-Zeelaanse eilanegroep, ''Aotearoa'' verwees allienig naor et hudige [[Noordereilaand (Ni'j-Zeelaand)|Noordereilaand]]. In et hudige taelgebruuk kan ''Aotearoa'' liekewels as een alternatief veur 'New Zealand' zien wodden. == Bestuurlike indieling == Ni'j-Zeelaand is onderverdield in 17 [[Regio's van Ni'j-Zeelaand|regio's]] die elk bestuurd wodden deur een regionaol keuzen raod. Daornaost bestaon d'r 74 zogenaemde territoriaole autoriteiten (57 distrikten, 16 steden en de [[Chathameilanen]]). Dit bin gien onderverdielingen van de regio's mar een parallelle bestuursvorm die verantwoordelik is veur aandere zaeken as de regio's. Pattie territoriaole autoriteiten liggen zels in twie verschillende regio's. Veerder bin d'r ok vier overzeese gebiedsdielen die onder et bestuur van Ni'j-Zeelaand valen: * [[Cookeilanen]] * [[Niue]] * [[Ross Dependency]] * [[Tokelau-eilanden]] === Steden === De grootste steden bin: * [[Auckland]] * [[Waitakere]] * [[Manukau]] * [[North Shore]] * [[Hamilton (Ni'j-Zeelaand)|Hamilton]] * [[Tauranga]] * [[Palmerston North]] * [[Wellington (stad)|Wellington]] * [[Christchurch (Ni'j-Zeelaand)|Christchurch]] * [[Dunedin]] * [[Invercargill]] Auckland, Waitakere, Manukau en North Shore vormen tegere Greater Auckland. == Referenties == <references /> {{Commonscat|New Zealand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Australie (kontinent)]] [[Kategorie:Oseanië]] qorxu8ilerifid03sw7l0vqvw9y105o 0 3432 11023 2006-08-02T13:58:31Z Servien 7 deursturing naor [[Ni'j-Zeelaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ni'j-Zeelaand]] 3tyzl8ue0qow51hawibdnwna8k2i34j 8 3433 28338 28322 2007-02-15T19:25:40Z Servien 7 wikitext text/x-wiki bestuursverkiezingsbeheerders m3600rppp59v6ccaey7ysjzvvtbig4i 8 3434 41859 11668 2007-07-18T13:28:56Z Servien 7 wikitext text/x-wiki bestuursverkiezingsbeheerders m3600rppp59v6ccaey7ysjzvvtbig4i 8 3435 28339 28324 2007-02-15T19:26:17Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{ns:project}}:Anmelden as beheerder 1urjs3p2bgnjx423s89s6o7625xjzwv 8 3443 11094 2006-08-03T15:10:32Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Interne fout; $str ongeldig obwxzd392ptnez9my3ea0fkhi0cmg20 6 3444 164037 11110 2010-10-18T21:50:29Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Boerderieje]] wikitext text/x-wiki van nl-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Boerderieje]] hlmp2ibw1yyh606p1my7jssg27j1nco 0 3445 272122 264764 2013-12-11T01:35:43Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Schure.jpg|thumb|260px|right|Een schure langes de N228]] Een '''schure''' is een [[gebouw]] dat gebruuk wonnen um dingen in op te slaon. Ofhankelijk van 't gebruuk van een schure, bin der de volgende soorten: * fietsenschuren * gereedschapschuren * graonschuren * heuischuren * korenschuren * tuneschuren Schuren bestaon (en bestungen) in alderhaande vormen en stielen. De bouwstiel was vrogger stark ofhankelijk van de streek waor as de schure ebouwd wönnen. Een schuurtype is de [[Zeeuwse schure]] zoas 't op [[Goeree-Overflakkee]] gebrukelijk was. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''skure'', ''schöppe'', ''spieker'' * [[Drèents]]: ''schure'', ''schuur'' * [[Graafschopper Platt]]: ''schure'' (Platduutse schriefwieze ''Schüre'') * [[Stellingwarfs]]: ''schure'' * [[Urkers]]: ''skuur'' * [[Tweants]]: ** ''skure'' ** ''sköppe'' * [[Veluws]]: ** ''schure, schuur'' ** ''sjuur'' ([[Bunsjoots]]) ** ''skure'' ([[Attems]]) ** ''barghok'', ''bargplaots'' ([[Speuld]]) ** ''keet'' ([[Garder]]) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Gebouw]] ogru1qmr9jaygtj8t30sb9bb24tq5y6 14 3446 260989 252420 2013-04-02T18:56:10Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 14 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q8963787]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Categorie:Bolwark]] qk516oqnd56ym40ar8i1napuxxv135h 0 3447 11116 2006-08-04T12:27:30Z Servien 7 Titel van [[Pinksterblomme]] ewiezigd naor [[Pinksterbloeme]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Pinksterbloeme]] k4ymxnsj0hf2bp5l8usnrfzdmtsu1nr 0 3448 16288 11119 2006-09-21T09:17:53Z Servien 7 deursturing naor [[Hondebloeme]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Hondebloeme]] 6rxnlzrns6gt6mskv3vfvyb6bv7ot35 0 3449 264719 256203 2013-05-06T21:36:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Provencefenster.JPG|thumb|250px|Overpotten bie een raam]] Een '''overpot''' (of ''bloempot'') is een pot, meestentieds van [[eerdewark]], waorin [[bloeme]]n in [[potgrond]] eplaant wonnen. Der bin twee soorten bloempotten: *de ''binnenpot'': de ronde pot waorin de plaante steet. De pot hef een terracottakleur. Dit is de pot waorin plaanten verkoch wonnen. De plestieke variant wonnen gebruuk veur tuunplaanten. *de ''sierpot'': een binnenpot wonnen vake in een sierpot eplaos. De sierpot verhul de eigenlijke overpot (vandaor de naam overpot). [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Tune]] cqs3h3g7i6xjvd1koduisvbod59iirs 0 3450 11121 2006-08-04T12:55:47Z Servien 7 deursturing naor [[Overpot]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Overpot]] 0uyr6uqunv3rkfau9elem4vgxawnpd0 0 3451 264640 256095 2013-05-06T21:03:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Tasse_Gr_99.jpg|thumb|Kopje op bijbehorend schoteltje]] Een '''komme-en-schottel''' is een [[steen|stenen]] of [[porselein]]en [[komme]] mit een [[ore]] en deronder een [[schottel]] ('t bordjen) veur as de [[Tee (draank)|thee]] lek. 't Was altied een lux drinkgrei, vake versierd mit een motief of mit figuren. Kopjes gaon vriewel altied vergezeld van een biepassende [[schottel]]. Ze bin bedoeld um [[koffie]], [[Tee (draank)|thee]] of warme [[chocolademelk]] uut te drinken. Ofhangende waor 't kopjen veur bedoeld is, verschil 't in grote en vorm: een klein en smal kopjen wonnen meestentieds veur [[espresso]] gebruuk, een groot en wied kopjen veur thee. ==Aandere veurwarpen um uut te drinken== *[[beker]] *[[theeglas]] *[[bierglas]] *[[wienglas]] *[[soepkop]] *[[komme]] {||border=1 {{prettytable}} |+ <big>'''Verschillende types koppen / kopjes'''</big> !'''Soort kop''' !'''Espressokop''' !'''Koffiekop''' !'''Theekop''' !'''Latte macchiato''' !'''Ontbietkop / Caffé Latte''' !'''Kienderbeker''' !'''Mokke''' !'''Beker''' !'''Soepkop''' |- | Inhoud (L): | <center>ca. 0,05 - 0,12</center> | <center>ca. 0,12 - 0,25</center> | <center>ca. 0,15 - 0,3</center> | <center>ca. 0,15 - 0,3</center> | <center>ca. 0,28 - 0,5</center> | <center>ca. 0,15 - 0,25</center> | <center>ca. 0,3 - 0,5</center> | <center>ca. 0,3 - 0,5</center> | <center>ca. 0,22 - 0,6</center> |- | Antal oren: | <center>1</center> | <center>1</center> | <center>1</center> | <center>1</center> | <center>1</center> | <center>1 of 2</center> | <center>Geen</center> | <center>1</center> | <center>2</center> |- | Schottel: | <center>1</center> | <center>1</center> | <center>1</center> | <center>1</center> | <center>1</center> | <center>0</center> | <center>0</center> | <center>0</center> | <center>1</center> |- | Vergeleken mit standardkoffiekop: | <center>Kleiner</center> | <center>-</center> | <center>Leger en brejer</center> | <center>Smaller en hoger</center> | <center>Groter</center> | <center>-</center> | <center>Altied mit oor</center> | <center>Nooit mit oor</center> | <center>Soms zonder oren</center> |} ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: ''kop-en-schottel'' *[[Stellingwarfs]]: ''kop-en-schottel'' (ook wel uut-espreuken as ''skö[r]tel'') *[[Grunnegs]]: ''kop-en-schuttel/kop-en-schuddel'' *[[Tweants]]: **''komme-en-skottel/komme-en-sköttel'' **''kom-en-skwölke'' ([[Vjenne]] *[[Veluws]]: **''kom(me)-en-schottel'' (of ''-schöttel'') **''kop-en-schottel'' (of ''-schöttel'') **''kop-en-sjottel'' ([[Bunsjoten]]) **''kop-en-schuddel'' ([[Schaarpezeel]]) {{DEFAULTSORT:Komme En Schottel}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Drinken]] 9pvuixc0w695yuouf9pv5klx68too6o 14 3452 256092 254958 2013-03-11T10:43:13Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 104 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6543743]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Beverages}} [[Kategorie:Kultuur]] p3ietjn36sy38w5tpr6gam3kl6zrr4l 0 3453 264441 256093 2013-05-06T20:19:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''biekeuken''' is een ruumte tussen de [[kökken|keuken]] en de [[schure]], of een gedeelte nao de keuken bie de butendeure dee toegang geef tot de [[tune]]. De ruumte wonnen meestentieds gebruuk as opslagruumte veur artikels dee neet in de [[schure]] thuusheuren, mar waorvan 't neet is gewonst is dat ze in 't zichte staon. Oek wonnen 't gebruuk um voedsel koel en dreuge op te slaon. De volgende dingen staon vake in een biekeuken: de [[koelkaste]], [[diepvries]], [[stalen truus|vaotwasser]], [[dreugtrommel]], [[verwarmingsketel]], schoonmaakspullen, eten ([[greunte|biekooksel]], [[vruch]]en en [[slaot]]), mar oek [[gereedschap]]. De biekeuken wonnen dan oek vake gebruuk as warkplekke, umdat der vake gereedschap hang ku-j der gebruuk van maken. ==Nedersaksisch== *[[Stellingwarfs]]: ''bi'jkeuken'' *[[Tweants]]: **''biekökn{{small()|e}}'' **''washok'' **''achterkökne'' **''bakhoes'' *[[Urkers]]: ''bijkuken'' of ''wasokke'' *[[Veluws]]: **''biekeuken'' **''bi'jkeuken'' ([[Wezep]], [[Attem]]) **''washok{{small()|ke}}'' **''klomphok'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''achterhok'' ([[Armelo]]) **''achterhuus'' ([[Epe]], [[Twelle]]) **''bakhuus'' ([[Loen]]) **''bakusien'', ''skure'' ([[Attem]]) **''natte ruumte'', ''inloop'' ([[Klanenbeek]]) **''geute'' ([[Heerde]], [[Waopenvelde]]) **''kombof'' ([[Bunsjoten]]) [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Woenen]] 17pvmp70l9eitqmiyf9ezxlivsei9wb 0 3454 256097 232468 2013-03-11T10:43:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 18 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q226811]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki * '''Dam''' kan verwiezen naor: * [[n Daam]] - een plaotse in [[Grunnen (provinzie)|Grunningen]] * Een aander woord veur een [[dam (boerderieje)|arf bie een boerderieje]] * een dwars in een waoter elegen ofsluting, zie: ** [[dam (waoterkering)]] ** [[stuwdam]] - * [[Dam (Amsterdam)]] - een plekke in Amsterdam {{dv}} rnrm2ydnwhz5e2rzgx8lgsmvlvnlras 4 3456 20455 20451 2006-12-06T20:22:40Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wikipedie:Auteursrechten]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Wikipedie:Auteursrechten]] 0j64qjxu4777y4xdvo8wu260i1xjac6 0 3457 279044 275072 2015-03-27T16:17:24Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Copyright.svg|thumb|right|Auteursrechtteken]] '''Auteursrecht''' (ok bekend as ''copyright'' [kopierecht]) is et recht van de maker van een wark van literetuur, [[wetenschop|wetenschap]], fotografie of kunst um te bepaolen hoe, woar en wanneer zien wark epubliceerd of vermenigvuldigd wordt. Dit recht ontsteet vanzelf bi-j et maken van zo'n wark. In et begin was et auteursrecht bedoeld veur beuke, moar tegenswoordigs ok veur völle andere zaken, zoas pregrammatuur, films, op-enommen [[meziek]], foto's en beeldende kunstwarken en journalistiek wark (met uutzondering van ni-js). Schending van et auteursrecht is in völ gevallen een misdrief en kan met gevangenisstraf worden bestraft. Bi-j schending van auteursrecht kan bi-j de politie angifte edoan worden (bi-j misdrieven kan de politie angifte neet weigeren). De Auteurswet 1912 definieert et as volgt: :''Het auteursrecht is het uitsluitend recht van den maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.'' Vake wordt iets wat auteursrechtelek bescharmd is an-egeven met et teken ©. Dit is um dudelek te maken, dat bi-jveurbeeld een foto met et auteursrecht bescharmd wordt. Dat betekent neet, dat wark wat neet met 't teken © epubliceerd wordt, vanzelf ok neet auteursrechtelek beschermd zol waen. Gien enkel auteursrechtelek bescharmd wark mag zonder de toestemming van de maker ekopieerd worden of openbaor emaakt worden deur iemand anders. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Recht]] 5948po6o1mcjkxu9u5ttxlixattk4qn 0 3458 11188 11164 2006-08-05T12:20:20Z Servien 7 deursturing naor [[Achterhook]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Achterhook]] bll5yzmyu8nk0q8fv8dx1jhzhwtlysm 0 3459 292458 280522 2016-12-15T12:30:33Z Wwikix 13678 /* Bekende Vassevelders */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:De engel.jpg|133px|thumb|Mölle De Engel]] '''Vasseveld''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Varsseveld'') is een darp in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in Nederland. Vasseveld hef bi-jnao 5800 inwoners en huusvestte tot januari 2008 in het vroggere gemeentehuus van [[Wisch]] het bestuurscentrum van gemeente Olde Iesselstreek. Vandaag an den dag is doar ut kantoor van [[Sensire]] in evestigd. Vasseveld hef met de Van Pallandthal een moderne sporthal met binnenbad en veurzieningen veur butensport. Vasseveld hef völ industriële warkgeleagenheid, veural op industrieterrein Hofskamp-Oost aan de [[N318]] (afslag Twente Route noar [[Aalten]]). In het centrum van Vasseveld bunt korts woningen, met winkelruumte op de begaone grond ebouwd. Deur anpassingen aan de [[bekke]] de [[Boaven-Slinge]] is een ecologische verbindingszone emaakt woarlangs dieren kunt verhuzen. Vasseveld hef een internationale repetasie op het gebied van peerdensport en- fokkeri-j. Vasseveld hef goeie veurzieningen: een moderne sporthal/zwembad: de Van Pallandthal, de [[bibliotheek]], het archief, het zörgcentrum "Den Es" en de "Bettekamp" en sociaal-cultureel centrum de Kwaksmölle. Sinds 2011 steet in ut centrum van Vasseveld ut [[Kulturhus]] "Het Borchuus". Op de lieste van Vasseveldse bezeensweerdegheden stoat onder meer de Hervörmde Karke of Laurentiuskarke, mölle de Engel en het Hofshuus, een originele saksiese boerderi-je dee in de jaoren '90 [[rieksmonument]] is ewodden en daornao deur vri-jwillegers helemaol in de olde staot is restaureerd. In 2011 is noast het Hofshuus de Gesinkschure ebouwd. Een noar old veurbeeld bouwde Saksische veldschure. In de Gesinkschure wordt de museumstukken van het Hofshuus in het vervolg op eslagen, umdat in disse schure de lucht geklimatiseerd is. De wekkelekse markte wöd eholden op vri-jdagmeddag en -aovend op et Kerkplein. == Evenementen == [[Ofbeelding:Hofshuus 028bkopie.jpg|200px|thumb|Museumboerderi-j ut Hofshuus]] Jaorlekse evenementen bunt onder meer: * Nationale [[motorcross]] (mei) * Eeuwig Erbarmen Festival/’n drom (eerste zaoterdag van [[juli]]) * men-wedstrijden (juli) * Vassevelds Volksfeest (darde weekend van augustus) * Koetsentocht en Monicadag (juli) * Kramprun (september) * Achterhoeks Wielerspektakel (december) == Bekende Vassevelders == * [[Guus Hiddink]], voetbaltrainer * [[Robert Gesink]], wielrenner {{Olde Iesselstreek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Achterhook)]] 3v6bm6gc2crjjdcz0tc9p26xrrggybj 6 3462 11165 2006-08-05T10:42:47Z Heini 92 Beeld van de Huttenkearl in Ulft wikitext text/x-wiki Beeld van de Huttenkearl in Ulft sz6woin7yp3txrwqf0prszgcsnzy4om 6 3463 11166 2006-08-05T10:44:18Z Heini 92 Hoogoven van de veurmalige DRU in Ulft wikitext text/x-wiki Hoogoven van de veurmalige DRU in Ulft h180tmcnkbimm0iyassrso3iwinbpiz 0 3465 292481 292259 2016-12-15T12:51:49Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ulft006-2kopie.jpg|thumb|250|Beeld van de Huttenkearl in Ulft]] '''Olde Iessel''' ([[Nederlaands]]: ''Oude IJssel'', [[Duuts]] ''Issel'') is een zi-jrivier van den Geldersen [[Iessel (revier)|Iessel]]. De rivier hef zien eursprong in [[Duutsland]] (Issel) en is 75 km lang. De rivier kump bi-j [[Gendringen]] den [[Achterhook]] binnen en streumt achtereenvolgens deur de gemeentes [[Olde Iesselstreek]], [[Deutekem]], [[Bronckhorst]] en [[Doezebarg]]. Bi-j [[Ulft]] streumt de [[Aa-strang]] in den Olden Iessel en van doarof geet de rivier wieter as Olde Iessel. In Doezebarg streumt de rivier in de Iessel. Vanof Deutekem is de rivier bevaarboar veur vrachtschepen. ==Geschiedenis== Vrogger hef de Olde Iessel meer noar ut zuuden elopen, moar de rivier hef zich eengaals meer noar het oosten verplaatst. De grondsoort in het zuden van de Olde Iessel is dan ook rivierklei. Baksteenindustrie kump in ut streumgebied van de rivier, op één fabriek bi-j [[Etten]] noa, niet meer veur. De grond rondum de Olde Iessel hef altied [[Iezeroer|oer]] bevat. Oer is iezerholdende grond. Al in de oertied wodden in het streumgebied iezer esmolten. Vanof de 17e eeuw vörmde het Olde Iesselgebied de bakermat van de iezerindustrie in [[Nederlaand|Nederland]]. In de darpen lags de rivier ontstond een bluujende industrie met verschillende "hutten" ([[Iezergeteri-je|iezergieteri-jen]]). De arbeiers in disse hutten wodden "Huttenkearls" enuumd. De iezerindustrie is in den [[Achterhook]] zowat helemaal estopt. Alleen Vulcanus in Langerak ([[Deutekem]]), de Keppelse Iezergieteri-j, de Lovink in [[Terborg]] en Ubbink in Doezebarg bestoat nog. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Revier ien Duutslaand]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Noordrien-Westfoale]] [[Kategorie:Woater in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] [[Kategorie:Geografie van de Liemers]] [[Kategorie:Bronckhorst]] [[Kategorie:Deutekem]] [[Kategorie:Doezebarg]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek]] mmpb2nlzuu5pwrhivhgtodv8476rse3 0 3466 292476 292463 2016-12-15T12:46:05Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Gendringen''' is een darp in de [[Liemers]], gemeente [[Olde Iesselstreek]]. Tot 1 januari 2005 was Gendringen een zelfstandige [[gemiente (bestuur)|gemeente]]. Deur de gemeentelukke herindeling bun de gemeentes [[Wisch]] en Gendringen samengevoeg tot de ni-je gemeente Olde Iesselstreek. In Gendringen steet het gemeentehuus van de veurmalige gemeente Gendringen, dat now diens dut as gemeentehuus van de gemeente Olde Iesselstreek. Het fas aan de Duitse grens geleage Gendringen het umsgeveer 4700 inwoners. Het darp was in de middeleeuwen een vesting, deur een muur en gracht umgeave. De vrogger drassige umgeving, meteen um het darp, zal een rol in de weerbaorheid hebben gespöld. Het darp was bezit van de aartsbisschop van [[Keule]] en net als [[Ette]] in leen gegeave aan de heren van [[Bergh]] die in het [[kasteel Bergh]] in [['s-Heerenbarg]] wonen. Het darp wed in 1830 deur een grote brand getroffe, dèn bi-jnao het hele darp vernietigde. De tegenswoordige [[Nederlaanse Hervormde Kerk|Nederlands Hervörmde Kerk]] in het centrum is de opvolger van de middeleeuwse kerspelkerk dèn ok afbrien. De tegenswoordige [[Rooms-Katholieke Kerk]] in het centrum is aan het end van de negentiende eeuw gebouwd. An de rand van Gendringen steet een van beide gemeentehuze van gemeente Olde Iesselstreek: het gemeentehuus waor de Publieksbalie is. In de naoste contreien van Gendringen bun verschillende natuur- en recreatiegebiede, waoronder Engbergen, met theepaviljoen en de hoogste spöltuin van de [[Achterhook]]. In Gendringen is zörgcentrum Maria Magdalena Postel (van de Stichting Verenigde Gasthuze) gevestigd. Gendringen het een moderne sporthal De Iesselweide en een atletiekbaan van atletiekvereniging Atletico ‘73. Jaorluks wordt een zeuvendarpenloop geholle. Kermis wudt in Gendringen gevierd in het letste weekend in augustus. Weakeluks is er mark in Gendringen, op vri-jdagmiddag op het Kerkplein. In Gendringen wudt jaorluks end december een traditionele ganzenmark gehollen. Volgens aoverlevering zol de naam Gendringen verwieze nao ‘genten’, mannetjesganzen. De gent stong samen met drie ringen in het wapen van de vroggere gemeente Gendringen as verwiezing noa de naam: Gend-ringen. == Bekende luj uut Gendringen == [[Anthony Christiaan Winand Staring]], dichter en schriever is in 1767 in Gendringen gebore. == Uutgoande verwiezings == * [http://www.oude-ijsselstreek.nl Website van gemeente Olde Iesselstreek, waor Gendringen onder völt] {{Olde Iesselstreek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Liemers)]] pqf9fg3zrpoaahy150yjo8sw9ohw6zf 0 3467 292451 292450 2016-12-15T12:22:42Z Wwikix 13678 /* Kernen */ - wikitext text/x-wiki {{Zie dv|D'r is ok een taalgebied dat ze de [[Olde Iesselstreek (taol)|Olde Iesselstreek]] nuumt.}} {{Gemeante | naam = Olde Iesselstreek | bestaandsnaam vlagge = Oude IJsselstreek vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coats of arms of Oude IJsselstreek.svg | lokatie = LocatieOude_IJsselstreek | proveensie = | heufdplaats = [[Gendringen]] | öppervlakte = 137,86 km² | öppervlakte laand = 136,46 km² | öppervlakte water = 1,40 km² | inwonners = 40.215 | doatum inwonners = 1 mei 2006 | dichtheid = 295 inw./km² | breedtegroad = 51/52/0/N | lengtegroad = 6/23/0/E | verkeersoader = A18, N317 | netnummer = 0315 | postkode = 7050-7051, 7054-7055, 7060-7061, 7064-7065, 7070-7071, 7075-7078, 7080-7081, 7083-7084 | webstie = [http://www.oude-ijsselstreek.nl www.oude-ijsselstreek.nl] | }} '''Olde Iesselstreek''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Oude IJsselstreek'') is ne gemeente in den [[Achterhook]] (ut oosten) en de [[Liemers]] (ut westen). De gemeente is ontstoan noa de gemeenteleke herindeling op 1 januari 2005 uut een samenvoeging van de veurmoalige gemeentes [[Gendringen]] en [[Wisch]]. Op 28 juni 2006 stemde de gemeenteroad in met ut ni-je gemeentewoapen. Het woapen besteet uut dri-j delen. Ut boavenste deel is de rode leeuw van de vroggere gemeente [[Wisch]], ut middelste deel stelt de [[Olde Iessel]] veur dèn deur de gemeente slingert en ut onderste deel bunt de dri-j ringen uut het vroggere gemeentewoapen van [[Gendringen]]. Olde Iesselstreek hef een oppervlak van 138,09 km² en op 1 mei 2006 40.215 inwoners (bron: CBS). Sinds 1 januari 2008 is het gemeentehuus in Vasseveld eslotten en bunt alle ambtenaren warkzaam in het gemeentehuus van de vroggere gemeente [[Gendringen]]. Vasseveld is doarmet geen heufdplaatse meer van de gemeente. ==Kernen== [[Bontebrug]], [[Breedenbroek]], [[Engbargen]], [[Etten (Gelderland)|Etten]], [[Gendringen]], [[Haelweg]], [[De Heuven]], [[Iesselhunten]], [[Megchelen]], [[Milt (Olde Iesselstreek)|Milt]], [[Netterden]], [[Rafelder]], [[Sillevolde]], [[Sinderen]], [[Terborg]], [[Ulft]], [[Varsselder-Veldhunten]], [[Vasseveld]], [[Voorst (Olde Iesselstreek)|Voorst]], [[Vriezelaar]], [[Wals (Olde Iesselstreek)|Wals]], [[Warm (Gelderland)|Warm]], [[Westendarp (Olde Iesselstreek)|Westendarp]], [[Wieken (Olde Iesselstreek)|Wieken]] en [[Zeek (Olde Iesselstreek)|Zeek]]. [[Ofbeelding:Gem-OudeIJsselstreek-OpenTopo.jpg|thumb|links|Gemeente Olde Iesselstreek]] {{Olde Iesselstreek}} {{Achterhook}} {{Liemers}} {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek| ]] hcdlgas4fs7odybfh6rn0fbt5ts6c2v 0 3468 11206 11202 2006-08-05T12:37:13Z Servien 7 deursturing naor [[Deutekem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Deutekem]] bigbzwafn5kg6afrhk5jt6jetkd80y4 0 3469 11190 2006-08-05T12:21:28Z Servien 7 Titel van [[Oude IJsselstreek]] ewiezigd naor [[Olde Iesselstreek]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Olde Iesselstreek]] 44qnfp5wufp7xac4h0390r3w8cedvrp 0 3470 292175 292149 2016-12-10T13:03:24Z Wwikix 13678 /* Woonkernen */ mal wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Montferland | bestaandsnaam vlagge = Sin bandera.svg | bestaandsnaam woapn =Montferland_wapen.svg | lokatie = LocatieMontferland | proveensie = [[Gelderlaand]] | heufdplaats = [[Didam]] | öppervlakte = 106,54 km² | öppervlakte laand = 105,63 km² | öppervlakte water = 0,92 km² | inwonners = 35.056 | doatum inwonners = 1 mei 2006 | dichtheid = 332 inw./km² | breedtegroad = 51/56//N | lengtegroad = 6/9//E | verkeersoader = A12, A18 | netnummer = 0314, 0316 | postkode = 6940-6942, 7035-7041, 7044-7048 | webstie = [http://www.montferland.info www.montferland.info] }} '''Montferland''' is een streek en gemeente in de [[Liemers]]. Eurspronkelek is Montferland een heuvelrug, bestoand uut de Hettenheuvel, Galgenbarg en Eltenbarg (in [[Duutsland]]). Noa de gemeenteleke herindeling van 1 januari 2005 bunt de veurmalige gemeentes [[Bargh]] (Ned. Bergh) en [[Didam]] bi-j mekare evoegd as de ni-je gemeente Montferland. Geografies ezien ligt Montferland niet in den Achterhook, moar in de Liemers. Regionaal hef de gemeente zich zowal an'eslotten bi-j ut kaoderwetgebied [[Arnem]]-[[Nijmegen]] (KAN) as bi-j de Regio Achterhoek. Montferland hef een oppervlak van 110 km² en hef op 1 mei 2006 35.056 inwoners (Bron CBS). == Woonkernen == [[Azem]] (Azewijn), [[Baek (Montferland)|Baek]] (Beek), [[Braompt]] (Braamt), [[Diem]] (Didam), [['s-Heerenbarg]] ('s-Heerenberg), [[Kilder]], [[Lengel]], [[Loerbaek]] (Loerbeek), [[Lool]] (Loil), [[Den Diek]] (Nieuw-Dijk), [[Stökkum]] (Stokkum) en [[Zerrem]] (Zeddam) en ok de buurtschoppen [[Friesland (Montferland)|Friesland]], [[Greffelkemp]] (Greffelkamp), [[Heed (Montferland)|Heed]] (Heide), [[Holthuzen (Montferland)|Holthuzen]] (Holthuizen), [[Klein-Azem]] (Klein-Azewijn), [[Kleindarp]] (Kleindorp), [[Old-Diek]] (Oud-Dijk), [[Vethuzen]] (Vethuizen), [[Vinkwiek]] (Vinkwijk) en [[Wienbargen (Montferland)|Wienbargen]] (Wijnbergen). <gallery> Huusbargh.jpg|Huus Bargh in 's-Heerenbarg Montferland.jpg|Anzicht op et Montferland </gallery> {{Montferland}} {{Liemers}} {{Gelderlaand}} {{commonscat}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Montferland| ]] 2c5638jscyhrsjxx52yal6umctnplje 0 3471 292180 292027 2016-12-10T13:06:25Z Wwikix 13678 /* Oetstalling */ mal wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Aalten | bestaandsnaam vlagge = Flag of Aalten.svg | bestaandsnaam woapn = Coats of arms of Aalten (new).svg | lokatie = LocatieAalten | proveensie = [[Ofbeelding:Gelderland-Flag.svg|20px|Gelderlaand]] [[Gelderlaand]] | heufdplaats = [[Ofbeelding:Flag of Aalten.svg|20px|Aalten]] Aalten | öppervlakte = 97,09 km² | öppervlakte laand = 96,57 km² | öppervlakte water = 0,52 km² | inwonners = 27.426 | doatum inwonners = 1 mei 2006 | dichtheid = 284 inw./km² | breedtegroad = 51/56/0/N | lengtegroad = 6/35/0/E | verkeersoader = [[N313]], [[N318]] | netnummer = 0315, 0543 | postkode = 7090-7091, 7095, 7120-7123, 7125-7126 | webstie = [http://www.aalten.nl www.aalten.nl] }} '''Aalten''' is ne [[Gemiente (bestuur)|gemeente]] in den [[Achterhook]] in de [[Nederlaand]]se [[previnsie]] [[Gelderlaand]]. t Gemeentewaopen besteet uut een zilverkleurig schild met nen greunen lindeboom. Aalten had op 1 mei 2006 27.426 inwonners en een oppervlak van 97.04 km². == Wonkernen == Naost t darp Aalten besteet de gemeente uut: [[Barle]], de stad [[Breevoort]], [[Dale]], [[Dinsper]], [[Den Hoort]], [[De Heurne (Aalten)|De Heurne]], [[Iezerlo]], [[t Klooster (Aalten)|t Klooster]] en [[Lintel]]. Breevoort was de enige plaatse met [[stadsrechten]] in de gemeente. De bekendste vroggere inwonster van Breevoort was [[Hendrickje Stoffels]], de vrouwe van [[Rembrandt van Rijn|Rembrandt]]. Breevoort steet teggenweurdig better bekend as [[beukestad]], vanweage de völle winkels met beuke in t harte van de stad. Ook de jaorlikse [[gondelvaort]] op de [[stadsgrachte]] trekt völle bezuuk. == Gemeentelike herindeling == Bi'j de gemeentelike herindeling van [[1 januari]] [[2005]] wodden de vroggere gemeente [[Dinsper]] bi'j de gemeente Aalten evoogd. Op 11 [[februari]] wodden der estemd aover nen ni'jen name veur de gemeente Aalten, de namen waoruut ekozzen kon wödden waarn: ''Aalten'', ''Aalten-Dinsper'', ''Grensland'', ''[[Heerlikheid]] Breevoort'' en ''Heurneland'' daoruut blek dat nen ovvertuugende meerderheid veur t beholden van de name Aalten was. Aalten-Dinsper kreg 3.729 stemmen, Op Grensland wodden 707 keer estemd, op Heerlikheid Breevoort 477 keer en op Heurneland 101 keer. == Bekende leu in Aalten == * [[Loek Beernink]], aktrise/zangeresse uut de kinderriege "t Huus Anubis" * [[Diet Gerritsen]], aktrise/zangeresse uut de Tweantse zeepriege "[[Van Jonge Leu en Oale Groond]]" * [[Sandra Vanreys]], countryzangeresse * [[Willem te Molder]], bassist [[Boh Foi Toch]] * [[Willem Terhorst]], bassist [[Normaal]] * [[JanWilm Tolkamp]], gitarist [[Normaal]] * [[Angus Young]], gitarist [[AC/DC]] * [[Jo ter Linde-Duenk]], skriefster == Oetstalling == <gallery> Ofbeelding:Aalten_helena.jpg|Sint Helenakarke in Aalten Ofbeelding:Aalten_00994.JPG|Sint Helenakarke veurkante Ofbeelding:Aalten_00998.JPG|Hogestraote Ofbeelding:Aalten_00993.JPG|Gemeentehuus </gallery> {{commonscat}} {{Aalten}} {{Achterhook}} {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Aalten| ]] oj2m2dabfa50ie0t53ylbnzlp41u0fk 0 3472 292181 289196 2016-12-10T13:06:38Z Wwikix 13678 /* Zettelverdaeling gemeenteroad (2010) */ mal wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Berkelland | bestaandsnaam vlagge = Flag of Berkelland.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Berkelland.svg | lokatie = LocatieBerkelland | proveensie = | heufdplaats = [[Borklo]] | öppervlakte = 284,71 | öppervlakte laand = 283,17 | öppervlakte water = 1,54 | inwonners = 45.227 | doatum inwonners = 1 mei 2006 | dichtheid = 160 | breedtegroad = 52/7/0/N | lengtegroad = 6/31/0/E | verkeersoader = N18, N315 | netnummer = 0544, 0545, 0573 | postkode = 7150-7152, 7156-7157, 7160-7161, 7165, 7260-7261, 7270-7271, 7273-7275 | webstie = [http://www.gemeenteberkelland.nl www.gemeenteberkelland.nl] }} '''Berkelland''' is ne gemeente in den [[Achterhook]], previnsie [[Gelderland]]. De gemeente is deur de gemeenteleke herindeling van [[1 jannewaori|1 januari]] [[2005]] ontstoan uut de veurmalige gemeentes [[Borklo]], [[Eibarge]], [[Nee]] en [[Reurle]]. Berkelland had op 1 mei 2006 45.227 inwoners en hef een oppervlak van 284,71 km², doarmet is et de op één noa grootste gemeente in den Achterhook. Het gemeentehuus steet in [[Borklo]]. De gemeente hef zien naam ontleend aan de rivier de [[Berkel]], dèn dwars deur de plaatsn [[Eibarge]] en [[Borklo]] streumt. == Woonkernen == Berkelland besteet uut de volgende woonkernen: [[Auste]], [[Beltrum]], [[Brammelerbrook]], [[Brinkmanshook]], [[Borklo]] (Borculo), [[Brinkmanshoek]], [[Broke]], [[De Bräöl]], [[Diekhook]], [[De Haar (Berkelland)|De Haar]], [[De Heurne (Berkelland)|De Heurne]], [[Eibarge]] (Eibergen), [[Geesteren (Berkelland)|Geesteren]], [[Gelster]] (Gelselaar), [[Haorle (Berkelland)|Haorle]] (Haarlo), [[Holterhook]], [[Hoonte]], [[De Horst]], [[Hupsel]], [[Kisveld]], [[Kulsdom]], [[Leo-Stichting]], [[Lintvelde]], [[Lochoezen]] (Lochuizen), [[Loo (Berkelland)]], [[Mallem]], [[Nederbiel]], [[Nee]] (Neede), [[Norik]] (Noordijk), [[Noordiekerveld]], [[Olden Eibargen]], [[Oosterveld]], [[Overbiel]], [[Rekken]], [[Reetmölle]] (Rietmolen), [[Respelhook]], [[Reurle]] (Ruurlo), [[Ruwenhof]], [[Schependom]], [[Spilbrook]], [[Den Veldhook]] (gedeeltelek), [[Waterhook]], [[Zwilbrook]]. == Zettelverdaeling gemeenteroad (2010) == * [[Christen-Democratisch Appèl|CDA]] 6 zettels * [[Democraten 66|D66]] 6 zettels * [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] 6 zettels * [[Partij van de Arbeid|PvdA]] 4 zettels * [[Gemeentebelangen (Berkelland)|Gemeentebelangen]] 3 zettels * [[Ondernemend Berkelland]] 2 zettels * [[GroenLinks]] 2 zettel {{Berkelland}} {{Achterhook}} {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Berkelland| ]] rbg9wa66634q1whuljduigbm4ea8o9o 0 3473 292591 292498 2016-12-17T12:16:54Z Wwikix 13678 /* Woonkernen */ wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Bronkhorst | bestaandsnaam vlagge = Bronckhorst vlag.svg | bestaandsnaam woapn =Coat_of_arms_of_Bronckhorst_(gemeente).svg | lokatie = LocatieBronckhorst | proveensie = | heufdplaats = [[Hengel (Gelderland)|Hengel]] | öppervlakte = 292,47 | öppervlakte laand = 290,31 | öppervlakte water = 2,16 | inwonners = 37.732 | doatum inwonners = 1 mei 2006 | dichtheid = 130 | breedtegroad = 52/3/0/N | lengtegroad = 6/18/0/E | verkeersoader = N314, N315, N316 | netnummer = 0313, 0314, 0575 | postkode = 6996-6999, 7020-7021, 7025, 7220-7221, 7223-7227, 7233-7234, 7250-7251, 7255-7256 | webstie = [http://www.bronckhorst.nl www.bronckhorst.nl] | }} '''Bronckhorst''' is ne [[Gemeente (bestuur)|gemeente]] in den [[Achterhook]] en veur n klein deel in de [[Liemers]], [[previnsie]] [[Gelderland]]. De gemeente Bronckhorst is bi-j de gemeenteleke herindeling ontstoan uut de vroggere gemeentes [[Hengel (Gelderland)|Hengel]] (Hengelo), [[Hummelo en Keppel]], [[Steenderen]], [[Vorden]] en [[Zellem]] (Zelhem). De gemeente had op 1 mei 2006 37.732 inwoners en een oppervlak van 292,47 km² (bron CBS). [[Bronkhorst]], neumt zich ut kleinste stadjen van Nederland (howal [[Staverden]] (gemeente [[Armelo]], +/- 50 inwoners) en [[Sint Anna ter Muiden]] (veurmalige Hanzestad, +/- 100 inwoners) bedudend minder inwonners hebt). Bronkhorst hef de oldste geschiedenis van de gemeente en is de enige plaatse met stadsrechten. Doarumme is beslotten de ni-je gemeente de historiese name Bronckhorst te geven. De ploats Bronkhorst wordt dus zonder C eschreven en de naam van de gemeente met nen C. Bi-j de gemeenteleke herindeling verloor de vroggere gemeente Zellem [[Het Broek]] an de gemeente [[Deutekem]]. Et gemeentehuus van Bronckhorst steet in [[Hengel (Gelderland)|Hengel]]. == Woonkernen == De gemeente Bronckhorst besteet uut de volgende kernen: [[Baok]] (Baak), [[Bekveld]], [[Bronkhorst]], [[Delden (gem. Bronckhorst)|Delden]], [[Drempt]], [[Dunsborg]], [[Eldrik]] (''[[de Liemers]]''), [[Gooi (Bronckhorst)|Gooi]], [[Halle (Bronckhorst)|Halle]], [[Hengel (Gelderland)|Hengel]] (Hengelo) (gemeentehuus), [[Hoog-Keppel]], [[Heidenhoek]], [[Hummelo]], [[Keijenborg]], [[Kranenburg (Gelderland)|Kranenburg]], [[Laeg-Keppel]] (Laag Keppel), [[Linde (Bronckhorst)|Linde]], [[Medler]], [[Mossel (Bronckhorst)|Mossel]], [[Noordink]], [[Olburgen]], [[Rhoa]] (Rha), [[Steenderen]], [[Toldiek]] (Toldijk), [[Veldwiek (Bronckhorst)|Veldwiek]] (Veldwijk), [[Velswiek]] (Velswijk), [[Vierakker]], [[Varssel]], [[Den Veldhook]] (gedeeltelek), [[Vorden]], [[Wichmond]], [[Wildenborch]], [[Zellem]] (Zelhem). [[Ofbeelding:Gem-Bronckhorst-OpenTopo.jpg|thumb|links|Gemeente Bronckhorst]] {{Bronckhorst}} {{Achterhook}} {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Bronckhorst| ]] 38jyeeh76b3t9sq5sa52jofdueplhfd 0 3474 11230 11229 2006-08-05T18:13:05Z Servien 7 deursturing naor [[Gelderlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Gelderlaand]] oa5k7usxhyakcfz47ey3ghd3cwkq76o 0 3475 265452 37079 2013-05-10T14:04:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Butermeensken''' bin [[mense|meensken]] die van butenof de [[Stellingwarven|Stellingwarfse]] gemienschop kommen of van buten [[Frieslaand]]. As brieder begrip kan et ok verwiezen naor een aandere gemienschop as Friese of Stellingwarfse. Et Stellingwarfse woord is een variaant op et [[Nederlaands|Nederlaanse]] - en in het Nedersaksisch gebruukte woord - ''import''. Butermeensken praoten meerstal gien dialekt of streektael en bin vaeke ok niet bekend mit de kultuur uut de [[Stellingwarven]] en omkrieten. ==Nedersaksisch== In de meerste Nedersaksische gebieden kennen ze ok een soortgeliek begrip: *[[Grunnegs]]: ''oetoarder'' (ook broekt veur ''allochtoon'') *[[Veluwe]]: ''import'' [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] phzttc7t0rxhy4o10djn7agqubn69h8 0 3476 11237 2006-08-05T18:28:55Z Servien 7 deursturing naor [[Tieloze]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tieloze]] se5007wh87ct3k7twe6ktfjmns0pvkg 0 3477 292186 280238 2016-12-10T13:09:35Z Wwikix 13678 /* Zettelverdealing gemeenteroad */ mal wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Oost Gelre | bestaandsnaam vlagge = Oost Gelre vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Oost Gelre.svg | lokatie = LocatieGroenlo_Lichtenvoorde | proveensie = [[{{Wikidata|P131}}]] | heufdplaats = [[Grolle]] | öppervlakte = 83,34 km² | öppervlakte laand = 83,07 km² | öppervlakte water = 0,27 km² | inwonners = 29.873 | doatum inwonners = 1 jan 2008 | dichtheid = 361 inw./km² | breedtegroad = 51/59/0/N| lengtegroad = 6/35/0/E | verkeersoader = N18, N312, N313, N319 | netnummer = 0544 | postkode = 7130-7132, 7134-7137, 7140-7141, 7263 | webstie = [http://www.oostgelre.nl www.oostgelre.nl] | }} '''Oost Gelre''' is ne [[Gemiente_(bestuur)|gemeente]] in den [[Achterhook]] in de [[previnsie]] [[Gelderland]]. Bi-j de gemeenteleke herindeling van 1 jauari 2005 wodden de gemeentes [[Grolle]] (Groenlo) en [[Lechtenvoorde]] (Lichtenvoorde) bi-j mekare evoegd. Ok de dörpkes [[Mariënvelde]] en [[Zwolle (Oost Gelre)|Zwolle]] wodden in de ni-je gemeente openommen. Mariënvelde, dat ok wal Achterzöwwent wod eneumd, was tot dee tied deel van de gemeente [[Reurle]]. Het dörpken Zwolle was eerder deel van de gemeente Eibergen. Officieel kreeg de gemeente de name "Groenlo" ([[Grolle]]), enuumd noar de enige plaatse met stadsrechten in de gemeente, moar de gemeente zelf neumden zich in 't begin "Groenlo-Lichtenvoorde" ([[Grolle]]-[[Lechtenvoorde]]). Een hierveur ingestelde commissie hef in april 2005 veur-esteld an de [[gemeenteroad]] om de gemeente de name Oost Gelre te geevn. Op 19 mei 2005 beslot de gemeenteroad dat de definitieve name van de gemeente Oost Gelre zol wean. In de Gemeentewet steet dat het dan nog minstens een joar mot duren veurdat de ni-je name ingeet. Vanaf 1 januari 2006 wodden geleidelek an de ni-je name Oost Gelre in-evoerd. Moar officieel heetten de gemeente toen nog eenga Groenlo. Sinds 19 mei 2006 is Oost Gelre de officiële name veur de gemeente. Het gemeentehuus van Oost Gelre steet in [[Lechtenvoorde]]. == Wonkernen == De gemeente Oost Gelre besteet uut de volgende wonkernen: [[Eefsele]], [[Grolle]] (Groenlo), [[Harreveld]], [[Lechtenvoorde]] (Lichtenvoorde) (gemeentehuus), [[Leeuweld]] (Lievelde), [[Mariënvelde]], [[Vroagender]] (Vragender), [[Zöwwent]] (Zieuwent) en [[Zwolle (Oost Gelre)|Zwolle]]. == Zettelverdealing gemeenteroad == De [[gemeenteroad]] van Oost Gelre besteet oet 23 zettels. Hieronder steet de samenstelling van de gemeenteroad sund 2006: {| class="wikitable" !colspan="16"|'''Gemeenteroadszettels''' |- |'''Partij'''||'''2006'''||'''2010'''||'''2014''' |- |[[Christen-Democratisch Appèl|CDA]]||10||7||7 |- |OOG||4||4||5 |- ||[[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]||5||9||4 |- ||Nieuwe Liberalen Oost Gelre|| - || - ||2 |- |[[Partij van de Arbeid|PvdA]]||3||2||2 |- |GGP-[[Democraten 66|D66]]||1||1||1 |- |'''Totaal'''||'''23'''||'''23'''||'''21''' |} {{Oost Gelre}} {{Achterhook}} {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Oost Gelre| ]] pzulc4lcazdd5bo5ytfp8f1x8t9wubs 0 3478 256243 253994 2013-03-11T10:49:37Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 54 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q25909]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Digesvale.jpg|thumb|250px|Zaandzwelver]] De '''zaandzwelver''' ([[Latien]]: ''Riparia riparia'') brödt in kolonies in vertikaole zaandige oevers, an revieren, meren en zaandofgrevings en in [[Ede (stad)|Ede]] in [[2004]] ok in et talud van een ni'je an-elegde snelweg en in [[2005]] in een barg zwatte grond op een bedriefsterrein langes die snelweg. Ok is d'r een zaandzwelver an de [[Oolderkarkerplasse]]. Hi'j jagt leeg boven et [[waeter]] op [[insektn|insekten]]. De zaandzwelver het een dof griesbrune bovenkaante en een witte onderkaante. D'r is een dudelik oftekende griesbrune bostbaand. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ** ''eerdzwalfie{{small()|n}}'' **''eerdzwelmpie{{small()|m}}'' **''zandzwalfie'' *[[Stellingwarfs]]: ''zaandzwelver'' *[[Tweants]]: ''zaandzwaalve'' == Galeri'je == <gallery> BankSwallow23.jpg Riparia Riparia-2006-Ejdzej-4.jpg Uferschwalbe-Naumann.jpg </gallery> == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Riparia+riparia SoortenBank.nl - beschrieving, ofbeeldings en geluud] * [http://www.waarneming.nl/naam.php?id=155 Laestdaegs zien] * [http://www.bsc-eoc.org/avibase/avibase.jsp?pg=summary&lang=NL&id=3CF991FF20AD64DA&ts=1095279408499 Avibase] {{Commons|Riparia riparia}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Voegel]] nqzmedldjqbgxpug8d9nml4j50d5k06 0 3479 292187 289188 2016-12-10T13:10:07Z Wwikix 13678 /* Nedersaksisch */ mal wikitext text/x-wiki {{Gemeante| naam = Wenters | bestaandsnaam vlagge = Winterswijk flag outline.png | bestaandsnaam woapn = Winterswijk coa.gif | lokatie = LocatieWinterswijk | proveensie = [[Ofbeelding:Gelderland-Flag.svg|20px|Gelderlaand]] [[Gelderlaand]] | heufdplaats = [[Ofbeelding:Winterswijk flag outline.png|20px|Wenters]] Wenters | öppervlakte = 138,29 | öppervlakte laand = 137,77 | öppervlakte water = 0,52 | inwonners = 29.159 | doatum inwonners = 1 mei 2006 | dichtheid = 212| breedtegroad = 51/58/0/N | lengtegroad = 6/43/0/E | verkeersoader = [[N318]], [[N319]]| netnummer = 0543 | postkode = 7100-7109, 7113, 7115, 7119 | webstie = [http://www.winterswijk.nl www.winterswijk.nl] }} '''Wenters''' of '''Wenterswiek''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Winterswijk'') is een darp en [[Gemiente (bestuur)|gemeente]] in et uterste oosten van den [[Achterhook]]. Et was bi-j de gemeenteleke herindeling van 1 januari 2005 de enige Achterhookse gemeente dee't ongewiezigd bleef. De gemeente hef op 1 mei 2006 29.159 inwonners en een oppervlak van 138,29 km² (bron: CBS). De gemeente wödt an dree zieden umslotten deur [[Duutslaand]]. == Wonkernen == De gemeente Wenters hef de volgende wonkernen: [[Meddo]], [[Huppel]], [[Henxel]], [[Ratum]], [[Brinkheurne]], [[Kotten]], [[Woold (buurtschop)|Woold]], [[Miste]], [[Kolle]] en Wenters (Winterswijk). == Geschiedenis == Haost wal zeker is ut darp Wenters al meer as 1000 jaor old. Et oldste document waoroet blik dat et karspel (parochie) Wenters besteet is ne lieste van inkomsten van de [[Mauritsstift]] in Mönster ([[Münster (stad)|Münster]] [[Duutslaand]]). Dit geschrift kump oet de eerste jäöre van de 11e eeuw. Daoroet kan wodden op-emaakt dat et darp al veur 1000 nao Christus beston. Et is ok haost wal zeker dat de stichting van et darp samenhing met de bouw van ne karke. De oldste berichten hebt et jao aover de "Parochia Wenterswiek" of vermeldt in elk geval dat der nen geesteliken warken. aover de betekenisse van de name "Wenterswiek" (Wenters) loopt de meningen nogal oeteen. Et meest annemmelik is, dat de name is ontstaon oet nen in onbruuk eraakte persoonsname. In historische geschriften komt de volgende namen veur: Winterswyk, Winethereswick, Winriswic en Wenterswic. Wic is de olde benaming veur plaatse of wiek. Den persoon wel at daor ewond mot hebben zol dan Wenether, Winitar of Winter hebben eheten. == Geologie == Wenters steet bekend um zien [[coulissenlandschap]] en [[steengroeve]] met fossiele resten. An et ende van et [[tertiair]] hef et grootste deel van [[Nederlaand]] onder water estoane. Allene [[Zuud-Limburg]] en Wenters lagen baoven et wateroppervlak. Maor ok Wenters hef wal ooit onder et wateroppervlak elaegen. == Zettelverdealing gemeenteroad == De [[gemeenteroad|gemeenteraod]] van Wenters besteet uit 21 zettels. Hieronder steet de samenstelling van de gemeenteraod sund 1994: {| class="wikitable" !colspan="16"|'''Gemeenteroadszettels''' |- |'''Parti-je'''||'''1994'''||'''1998'''||'''2002'''||'''2006<ref>[http://www.verkiezingsuitslagen.nl/Na1918/Verkiezingsuitslagen.aspx?VerkiezingsTypeId=3 Verkiezingsuitslagen.nl], lest ezene 2010-04-29.</ref>'''||'''2010<ref>[http://www.winterswijk.nl/gwi/bis/webgen.nsf Gemeente], lest ezene 2010-04-29.</ref>''' |- |[[Partij van de Arbeid|PvdA]]||6||7||6||6||4 |- |[[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]||5||6||7||2||5 |- |[[Christen-Democratisch Appèl|CDA]]||5||5||5||3||4 |- |Progressief Winterswijk||3||2||2||2||1 |- |[[Democraten 66|D66]]||2||1||1||-||- |- |[[Socialistische Partij|SP]]||-||-||-||-||2 |- |[[Winterswijks Belang]]||-||-||-||8||5 |- |'''Totaal'''||'''21'''||'''21'''||'''21'''||'''21'''||'''21''' |} == Vervoer == [[Ofbeelding:Wenterswiek_nijstraote.jpg|thumb|left|200px|Ni-jstraote in Wenters]] Tot in et midden van de 18e eeuw lag Wenters vri-j boetenaf en wodden (en wödt nog altied) in'eslotten deur [[Duutslaand|Prusen]] (Duutslaand). Et meeste vervoer mos aover slecht begaonbaore waege gaon. Daor kwam verandering in do de weg [[Buorken|Borken]] (Duutsland) via Wenters nao [[Grolle]], [[Zutfent]] en [[Deaventer|Daeventer]] an-elegd wodden. In 1878 wodden et spoor [[Zutfent]]-Wenters an-elegd. Daormet wodden Wenters oetendelik warkelik onslotten. Later wodden ok de liene [[Zevenaar|Zaender]]-Wenters en de Borkense bane an-elegd. De GOLS (Gelders Overijsselse Lokaal Spoorweg) leggen ok de bane Wenters-[[Nee]] (Neede) an. Wenters wodden daormet een waor spoorwegcentrum. Tegeliek met de opkomst van den trein kwam ok de textielindustrie in Wenters tot grote bleui. De Borkense bane en de spoorliene nao [[Nee]] bunt allange weer eslotten. Maor et imposante [[station Wenters]] besteet nog steeds en getuugt nog van een groots verleden. Tegenswoordigs riedt der nog de lokale [[Syntus]] treinen nao [[Zutfent]] en [[Arnem|Arem]].Ok is ter nog ne bane nao Bokelt ewes == Te zeen in Wenters == * [[Stichting Freriks|Freriks museum]] * [[Hilgelo]] * [[Sevinkmölle]] (rieksmonument) * [[Steengroeve]] == Bekende leu oet Wenters == * [[Jannie Konings-Nijweide]], Achterhookse skriefster. * [[Gerrit Komrij]], skriever in 't Hollands == Oetgaonde verwiezing == * [http://www.wentersplat.nl Wentersplat] Webstea in en oaver het dialekt van Wenters * [http://www.winterswijk.org Winterswijk.org] == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''Wenters'', ''Wenterswiek'' * Algemeen: ''Winterswiek'' {{Wenterswiek}} {{Achterhook}} {{Gelderlaand}} == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Wenters| ]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 0whx8cl68cuoth56v615zjltcyqqj7e 0 3486 292185 292184 2016-12-10T13:08:59Z Wwikix 13678 /* Oetstalling */ wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Lochem | bestaansnaam vlagge = Flag of Lochem.svg | bestaansnaam wapen = Coat of arms of Lochem.svg | lokasie = LocatieLochem | previnsie = [[Gelderlaand|Gelderland]] | heufplaose = Lochem | oppervlak = 215,19 km² | oppervlak laand = 212,60 km² | oppervlak waoter = 2,59 km² | inwoeners = 32.917 | daotum inwoeners = 1 mei 2006 | dichtheid = 155 inw./km² | breedtegraod = 52/9/0/N | lengtegraod = 6/25/0/E | verkeersaoder = N332, N346, N348 | netnummer = 0573, 0575 | postcode = 7210-7211, 7213-7218, 7240-7242, 7244-7245 | webstee = [http://www.lochem.nl www.lochem.nl] }} '''Lochem''' is een stad en gemeente in den [[Achterhook]], previnsie [[Gelderland]]. De gemeente is sinds de gemeenteleke herindeling van 1 januari 2005 uut'ebreid met de vroggere gemeente [[Gossel]]. De gemeente Lochem hef op 1 mei 2006 32.917 inwoners en een oppervlak van 215,19 km². Lochem ligt an de rivier de [[Berkel]]. == Geschiedenis == De geschiedenis van Lochem geet zeker terugge noar de 9e eeuw noa Christus. Uut opgravingen blik dat der in dee tied al ne karke estoane hef. In [[1233]] hef Lochem van Graaf Otto II [[stadsrechten]] ekregen. Vanaf dee tied wodden de stad bescharmd deur stadsmuren. De dubbele [[stadsgrachte]] veur de verdaedeging van de stad is nog altied zichtboar. Den naam komp meugelik van look, dat wolgras beduudt, of loc (oldnederlaands veur gat) of looien. Hem kump van heem, dat wonplaatse weergef <ref>http://www.graafschap-middeleeuwen.nl/steden/stad-lochem.html</ref>. == Woonkernen == [[Almen]], [[Barchem]], [[Eafde]] (Eefde), [[Epse]], [[Gossel]] (Gorssel), [[Harfsen]], [[Loarne (Lochem)|Loarne]] (Laren), [[Zwiep]]. == Bekende leu oet Lochem == *[[Art Langeler]], vootbaltrainer van onder meer [[PEC Zwolle]] ==Oetstalling== <gallery> Lochem binnenstad.jpg|Straote in Lochem Deutekem_Lochem_Grolle_Breevoort.jpg|Lochem op ne olde kaarte van [[Nicolaas Geelkercken]], 1654 </gallery> ==Rifferenties== <references /> {{Lochem}} {{Achterhook}} {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Lochem| ]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 5tgczaezcgs2rg3vmkj89jnqkm1e1u1 0 3488 11273 2006-08-05T22:10:41Z Heini 92 deursturing naor [[Olde Iesselstreek]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Olde Iesselstreek]] 3eman8mruazvfgibe3pb6a8hk6g9syk 0 3489 262904 256369 2013-05-04T21:39:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Oer''' of '''iezeroer''' is een iezerholdende grond, woar in hoogoavens onder zeer hoge temperatuur (boaven ut smeltpunt van iezer) iezeroxide ewonnen wordt. Deur [[koolstof]] as [[reduceermiddel]] te gebruken wöd iezer uut zien [[oxide]] ewonnen. Deur verschillende bewarkingen wöd [[iezer]] of [[stoal]] verkregen. Al vanaf de [[iezertied]] maakt mensen verschillende gereedschappen van [[iezer]]. De [[Olde Iesselstreek]] is in [[Nederland]] de bakermat van de [[iezerindustrie]]. Al vanaf de [[17e eeuw]] kent disse streek verschillende [[hoogoavens]] en [[hutten]] of [[iezergeteri-jen]]. == Nedersaksies == * [[Grunnegs]]: ''ied(/z)ereers'', ''ied(/z)eroar'' * [[Stellingwarfs]]: ''iezererts'' * [[Veluws]]: ''iesdererts, iezererts, rodolm'' [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Matriaol]] 8csby9urrvgh4c6mb9rdmmkxmpltnzc 0 3490 11280 2006-08-05T22:29:59Z Heini 92 deursturing naor [[Berkelland]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Berkelland]] g8fw2zenevwnzssmq4enu5jfdpu7lr0 14 3491 266391 256250 2013-05-10T17:31:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Materials}} [[Kategorie:Techniek]] qzgtyqj43w35b73ar0nn9kw2wpt8suj 14 3492 271783 261652 2013-12-07T00:37:02Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Technology}} [[Kategorie:Alles]] a6kdqdhjh656zxbmeuwmzyppju0i0ia 0 3493 11301 2006-08-06T08:33:50Z Servien 7 deursturing naor [[Stalen truus]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stalen truus]] t2tlxyh00c2xh9bljkxb22ajwulm7bj 0 3494 264778 256244 2013-05-06T21:46:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Mirror.jpg|thumb|Spegel]] [[Ofbeelding:Spiegel.jpg|thumb|Verkeersspegel]] [[Ofbeelding:Car-SideMirror.jpg|thumb|Ziedspegel van een auto]] Een '''spegel''' is een veurwarp dat [[Locht (straoling)|loch]] (en aandere soorten elektromagnetische straoling) weerkaots volgens de regel: "hoek van inval = hoek van weerkaotsing". *Een ''lieke spegel'' hef een lieke oppervlakte: 't beeld is net zo groot as in de realiteit. *Bie een ''holle spegel'' tree veur 't braandpunt vergroting van 't beeld op, zoas bieveurbeeld bie een opmaakspegel. Veurbie 't braandpunt tree ummekering van 't beeld op. Een nauwkeurig eslepen holle spegel wonnen gebruuk as objectief van een [[spegeltillescoop]]. *Een ''bolle spegel'' maak 't beeld klein, mar vergroot dan weer 't gezichsveld, zodat e bieveurbeeld bie verkeersspegels en achteruutkiekspegels van vrachwagens toe-epas wonnen. *Een spegel mit een grillig vlakke is een [[lachspegel]]. De meeste spegels bestaon uut een glaozen plaote mit an de achterkaante een dun laogjen weerkaotsend materiaal, vake emaak van [[zilver]] of [[alleminium]]. Veur de bescharming van 't weerkaotsende laogjen is 't of-edek mit een paor laklaogjes. Der bin oek spegels dee bestaon uut een glanzend epolijsen, lieke metalen plaote. Bie lieke spegels zie-j as gevolg van de meniere van weerkaotsing van de lochstraolen een [[spegelbeeld]] op een gelieke ofstand van de spegel as 't veurwarp dat veur de spegel steet, en is gelieke in grootte. Een helder [[wit]] vlakke kaots oek (haos) al 't opvallende loch weerumme, mar verstrui 't daorbie in alle richtingen. Zo'n vlakke is daorumme gien spegel. Der bin oek "half-deurlaotende" spegels. De persoon veur de spegel ziet humzelf in de spegel, mar de persoon dee achter de spegel steet kan e neet zien. Dit wonnen vake gebruuk as personen onopvallend eobserveerd mutten wonnen zoas bie speltherepie van [[kiend]]ers en bie de plisie. == Trivia == De spegel kump in veul ouwe volksverhaolen veur, meschien kump dit deurdat de spegel deur de meensen van vrogger as een magisch veurwarp ezien wönnen. *De spegel is 't symbool van de Japanse zunnegodin [[Amaterasu]]. *[[Narcissus]] uut de Griekse mythologie wönnen verliefd op zien eigen spegelbeeld. *Een spegel breken zol zeuven jaor ongelok brengen. *De [[oge]]n bin de spegel van de ziel ([[Leonardo da Vinci]]). == Zie oek == *[[Spiegelzael]] == Nedersaksisch == *[[Drèents]]: **''spaigel'' **''speeigel'' **''spegel'' **''speigel'' **''spiegel'' *[[Stellingwarfs]]: ''spiegel'' *[[Grunnegs]]: ''spaigel'' *[[Veluws]]: ''spiegel'' of ''spegel'' ([[Garder]]: ''kiekglas'') == Uutgaonde verwiezingen == *[http://www.glas.nl/geschiedenis/hoofd_tien.htm Geschiedenis en fabrikaosie] *[http://vision2form.nl/glashistorie.html Infermatie over glas en spegels] {{commonscat|Mirrors}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] [[Kategorie:Optica]] 1qg2gudlwmkpjdkqurv8oh767qxnzy0 0 3495 264434 256245 2013-05-06T20:18:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''besstee''', '''bedstee''' of '''berrestee''' is een [[berre]] dee in-ebouwd is in een muurkaste. Bessteeën wönnen vrogger veul gebruuk, veural op 't plattelaand in [[boerderieje]]n. Ze bin noen nog te zien in ouwe boerderiejen mar wonnen neet zo vake meer gebruuk as vrogger. In plaose van d' ouwe bessteeën bin noen gewone berren ekeumen, mar toch bin der nog wel [[mense|meensen]] dee derin slapen. Een van de veurdelen van een besstee was dat 't in de [[veurkamer]] in-ebouwd kon wonnen, terwiel 't overdag deur de of-esleuten [[deure]]n toch onzichbaor was. Een amparte [[slaapkamer]] was daodeur neet neudig. Een aander veurdeel was dat een besstee [[wienter|'s wienters]], deurdat 't een aorig kleine ruumte was (de kaste was neet groter as 't berre zelf), deur de warmte van 't lief van de slaper(s) makkelijk op-ewarmd kon wonnen. Hierdeur hoeven der neet esteuken te wonnen um toch een bietjen lekker warm te kunnen slapen. ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: ''beddestea'', oetdrukking: achter de klappe goan (a-j noar bedde goat) *[[Drèents]]: ''beddestee'' *[[Grunnegs]]: ''bèrstee'' *[[Sallaans]]: ''beddestee'' ([[Ni'jlusen]]) *[[Stellingwarfs]]: ''bedstee'' of ''bedstede'' *[[Tweants]]: ''berrestea'' *[[Urkers]]: ''besstee'' *[[Veluws]]: **''Bedstee'' **''Bedstèè'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''Besstee'' ([[Nunspeet]], [[Bunsjoten]]) **''Berrestee'' ([[Doornspiek]], [[Epe]], [[Vaossen]] en [[Nunspeet]]) **''Berrestèè'', ''beddestee'', ''beddestèè'' **''Bèdestee'' ([[Elburg]]) **''Berrekaste'' ([[Epe]], [[Loen]]) **''Beddekaste'' **''Beddekast'' ([[Klanenbeek]]) **''Beddekoetse'' {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Woenen]] 3roevjng98mrdsenzty6x583mbjef1q 0 3496 11310 2006-08-06T11:43:03Z Servien 7 deursturing naor [[Besstee]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Besstee]] 2jmms7k9dnv2p05nczvv8zdiiu7b1pu 0 3497 11311 2006-08-06T11:43:27Z Servien 7 deursturing naor [[Besstee]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Besstee]] 2jmms7k9dnv2p05nczvv8zdiiu7b1pu 0 3498 272027 264620 2013-12-09T20:03:02Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Jan Vermeer van Delft 008.jpg|thumb|250px|[[Schilderie]] van Johannes Vermeer, mit de titel: ''Vrouw met Parelsnoer'' (1662-1665)]] Een '''ketten''' of '''kettige''' is een [[opsmuk|sieraod]] dat um de [[nekke]] hinnedreugen wonnen. De ketten zit an de veurkaante en de achterkaante van de [[hals]], an de achterkaante is 't meestentieds vastemaak mit een slotjen of as de ketten groot genog is um over de kop hinne te doon, dan is der gien slot veur neudig. De standardlengtes kunnen verschillen van 36 centimeter strage um de hals tot 90 centimeter. Lengtes dee vake veurkoemen bin 36, 42, 45, 50 en 60 centimeter. An de ketten wonnen meestentieds een [[hangertjen]] edreugen, mar in sommigen gevallen wonnen ketten oek zonder hangertjen edreugen. In vroggere tiejen wönnen hangertjes an koorden, touwtjes of veters ehungen. Deur 't gebruuk van schakels wönnen 't (edel)metaal beweeglijk en wönnen 't meugelijk 't hele halssieraod (hanger en ketten) van [[edelmetaal]] te maken. ==Nedersaksisch== *[[Grunnegs]]: ''(haals)kedde'', ''(haals)ketten'' *[[Drèents]]: ''ket'', ''kette'' *[[Stellingwarfs]]: ''ketten'' *[[Veluws]]: ''ketten'', ''kettige'' of ''ketting'' (in [[Attem]]: ''kettik'') [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Sieraod]] h8cktro5611yjkhkhco789c190kek9j 0 3500 279045 274927 2015-03-27T16:17:34Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Brockhaus Lexikon.jpg|thumb|250px|Olde [[Duuts]]taolige encyclopedieën]] n '''Ensyklopedie''' is n struktureerd skreven verzaemeling van meenskelike kennis, vaeke mit anvullings zo as ofbeeldings, geluudsopnames en videomateriaol. n Woordeboek kan n verdudeliking of synoniem geven, mar n ensyklopedie leit uut wat t begrip betekent, verklaort t belang en de ontwikkeling dervan, verwiest naor eventuele onderdielen, aandere zaeken die dervan ofleided binnen of dielgebieden. Ensyklopedieën kunnen algemien van aord wezen en artikels bevatten over verskillende onderwarpen, of ze kunnen spesiaoliseerd wezen (bi'jgelieks n mediese ensyklopedie of n taelkundige ensyklopedie). n Ensyklopedie wordt saemensteld deur ''ensyklopedisten''. Deurgaons is der n sentraole redaksie die vakspesiaolisten inhuurt um artikels te skrieven of bi'j te warken. De volgende ensyklopedieën bin over t algemien vri'j bekend: [[Wikipedia|Wikipedie]], ''Encarta'', de ''Winkler Prins Encyclopedie'' en ''Britannica''. == Etymologie == t Woord ''ensyklopedie'' stamt of van t klassiek Grieks "ἐγκύκλιος παιδεία" (ommezet: "egkyklios paideia") en betekent letterlik "algemiene vorming". In partie ensyklopedieën staot somtieds allienig spesialistiese kennis van ien gebied. Ensyklopedie worde in 1541 veur t eerst (bi'jvoeglik) bruukt deur de Antwarpener [[Joachimus Fortius Ringelbergius]] (±1499-±1556) in zien wark ''Lucubrationes vel potius absolutissima kyklopaideia'' (Bazel, 1541). As zelsstaandig naemwoord in de titel kwam t as eerst veur in ''Encyclopaedia seu orbis disciplinarum tam sacrarum quam prophanarum epistemon'' (Bazel, 1559) van de Kroatiese ensyklopedist [[Pavao Skalić]] (1534-1573). De ordening in rubrieken is baseerd op n wetenskopssystematiek die weeromgaot op de ''Artes Liberales'' uut t hellenisties opvoedkundig model en op de moderne systematiek van de wetenskoppen zo as t ontwikkeld worde deur de filosoof [[Francis Bacon|sir Francis Bacon]]. De zogenuumde alfabetiese ordening van n ensyklopedie is der laestdaegs inkommen. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.britannica.com/ Encyclopædia Britannica] * [http://diderot.alembert.free.fr/ L'Encyclopédie de Diderot et d'Alembert]. * [http://en.citizendium.org/wiki/Main_Page Citizendium - Engelstaelige ensyklopedie] * [http://www.scholarpedia.org/article/Main_Page Scholarpedia: the free peer-reviewed encyclopedia - Engelstaelige ensyklopedie schreven deur wetenskoppers] * Vakgroep Boek-, Bibliotheek- en Informatiewetenschap (Universiteit van Amsterdam): [http://cf.hum.uva.nl/nhl/Giraf/encyclopedieen.htm Encyclopedieën]: Overzicht van ensyklopedieën in t Nederlaands, Duuts, Fraans en Engels. * Leerstoelgroep Boekwetenschap en handschriftenkunde (Universiteit van Amsterdam): [http://cf.hum.uva.nl/nhl/bizon/encyclopedieen.htm Encyclopedieën]: Overzicht van verkillende ensyklopedieën. {{Dialekt|stl||Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Literatuur]] 4ftzb5no9scyodjh97g4h11bhfsy7m4 6 3509 11349 2006-08-06T19:09:46Z Heini 92 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 6 3510 163355 11353 2010-10-10T08:29:14Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Plaante]] wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Plaante]] a86ke7g00yh0atp02pv8lyjuy5l9pn7 6 3511 11361 11357 2006-08-06T19:41:22Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki Zölfmôkte media, GNU Free Documentation Licensie. ivk84e52708ag840a4hll63jrh4g8uq 0 3512 290928 279434 2016-11-02T14:41:19Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Strand_Fyn.JPG|250px|right|thumb|[[Lutje Belt]] tuzzen Funnen en Seelaand]] n '''Zee''' is n grode houveulhaid zol woater, dij in verbinden stait mit n andere zee of mit n ozeoan, dij ook as zee aanduud ken worden. n Zee het n bodem dat bie n kontinent heurt ([[Kontinentoal Ploat]]). As de verbinden tuzzen zeeen smal is en uut ain of meer zeestroaten bestait, sprekt man van n binnenzee. As n zee nait (meer) in verbinden stait mit n andere zee wordt t n [[meer]] nuimd. Zeeen worden vouerd deur regenwoater dat deur [[rivier|revieren]] aanleverd wordt. == Gebruuk van de zee == De zee wordt voak bruukt as dieverdoatsiestee of jachtstee. As dieverdoatsie wordt t gebruukt om in de zunne te liggen ''bakken'' en te zwemmen. Dit liggen gebeurt den op t [[strand]] dat voak bie n zee te vinden is. As jachtstee wordt bruukt om [[vis]]ke te vangen. In summege landen is visken op bepoalde visk zölfs al verboden deur [[overbevissing|overbevisken]]. Ook wordt de zee bruukt as transportweg veur schepen mit loading. == Overzicht van Zeeen == [[Atlantische Oceaan|Atlantische Ozeoan]] * [[Caribische Zee|Karibische Zee]] ** [[Lago de Maracaibo]] * [[Golf van Biskaje|Golf van Bikoai]] * [[Golf van Mexico]] * [[Ierse Zee]] * [[Labradorzee]] ** [[Baffinzee]] ** [[Hudsonbaai]] ** [[Jamesbaai]] * [[Middellaanse Zee|Middelaandse Zee]] ** [[Adriatische Zee|Adroatische Zee]] ** [[Egeïsche Zee|Egeische Zee]] ** [[Ionische Zee]] ** [[Ligurische Zee]] ** [[Tyrreense Zee]] ** [[Zee van Marmara]] * [[Noordzee]] ** [[Waddenzee]] * [[Noorse Zee]] * [[Oostzee]] ** [[Botnische Golf]] ** [[Golf van Riga]] ** [[Finse Golf]] * [[Sargassozee]] * [[Zwarte Zee|Zwaarte Zee]] ** [[Zee van Azov]] [[Grote Oceaan|Grode Ozeoan]] * [[Balizee]] * [[Bandazee]] * [[Beringzee]] * [[Celebeszee]] * [[Floreszee]] * [[Gele Zee]] * [[Golf van Thailand]] * [[Japanse Zee]] * [[Javazee]] * [[Koraalzee|Koroalzee]] * [[Korozee]] * [[Oost-Chinese Zee|Oostchinese Zee]] * [[Suluzee]] * [[Tasmanzee]] * [[Zee van Ochotsk]] * [[Zuid-Chinese Zee|Zuudchinese Zee]] [[Indische Oceaan|Indische Ozeoan]] * [[Andamanse Zee]] * [[Arabische Zee|Aroabische Zee]] * [[Arafurazee]] * [[Golf van Aden]] * [[Golf van Bengalen]] * [[Golf van Carpentaria]] * [[Golf van Oman]] * [[Perzische Golf]] * [[Rode Zee|Rooie Zee]] * [[Timorzee]] [[Arctische Oceaan|Arktische Ozeoan]] * [[Barentszzee]] ** [[Witte Zee]] * [[Beaufortzee]] * [[Groenlandzee|Gruinlaandzee]] * [[Karazee]] * [[Laptevzee]] * [[Lincolnzee]] * [[Tsjoektsjenzee]] [[Zuidelijke Oceaan|Zudelke Ozeoan]] * [[Amundsenzee]] * [[Daviszee]] * [[Rosszee]] * [[Weddellzee]] Volgens bovenstoande definitie binnen de volgende ''zeeen'' gain zee: * [[Kaspische Zee]] * [[Dode Zee]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Zee| ]] 8zqgav17ump9knvjvujbokdki7ctnsr 6 3514 153518 11695 2010-07-04T13:31:55Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Logo]] wikitext text/x-wiki {{Allinnig Wikipedie}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Logo]] 9h4wr9by2i4rlfsyxj9xmoeqtsngk5w 0 3515 292453 280314 2016-12-15T12:27:20Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bontebrug.jpg|200px|thumb|Gezichte op Bontebrug]] '''Bontebrug''' is een darp in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]] Ut darp Bontebrug ligt tussen [[Ulft]] en [[Sillevolde]]. De bewoners bunt wat winkelen en recreatie betreft op [[Ulft]] ericht, al sloat ze de Sillevoldse [[karmis]] en zommermarkt niet oaver. De Jenaplanbasisschool in Bontebrug hef niet allene ne plaatseleke moar ok ne regionale functie. {{Olde Iesselstreek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Achterhook)]] r7cj0pbk50sns0a1chth3s0hm3b1usy 0 3516 292466 280315 2016-12-15T12:38:03Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Breedenbroek''' of '''Breembroek''' is een darp in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Breedenbroek hef 930 inwoners. Breedenbroek ligt, zoals de name al zegt, in een van eursprong drassige streek (broek is [[Moor (toponiem)|moerasland]]). Ut gebied was lange tied ontoegankelek. Vanaf de [[Middeleeuwn|middeleeuwen]] wodden ut gebied ontgonnen. Bi-j de verdeling van het Breedenbroek in de late middeleeuwen kreg Anholt het zuudeleke deel, 'Klein-Breedenbroek' geheten. Vandoar de name 'Anholtsebroek' veur het bos dat nog altied aan de eigenaar van de [[Wasserburg]] in [[Anholt]] beheurt. Breedenbroek hef een stark verenigingslaeven. Karmis wordt in Breedenbroek evierd op de letsten zondag in mei. ==Bron== * [http://taal.phileon.nl/nds_achterhoek.php Taal.phileon.nl] {{Olde Iesselstreek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Achterhook)]] sfuhqsb91p2217k675pcbi3isjl1je8 0 3517 292473 292472 2016-12-15T12:42:38Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Etten.jpg|200px|thumb|Etten in de winter]] '''Etten''' is een darp in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Etten, met 1950 inwoners, is een van de oldste woonkernen in de gemeente Olde Iesselstreek. Bouwsporen in de olde darps[[Kaark (gebouw)|karke]] toont an dat ut [[darp]] in de 11e eeuw al een eigen karke had. Tot in 1960 bewaarde Etten sterk zien landelek karakter, waorna het deur anleg van ni-je waegen en woonwieken duftig veranderen. In het midden van de jaoren tachtig is de Slingerparallel an-elegd. Disse weg gif het darp een snelle verbinding met [[Deutekem]] en een aansluting op de [[A18]]. Etten hef een bluujend verenigingslaeven. Ut Ettens [[Mannenkoor]] trekt leden uit de umliggende plaatsen en het internationale bekendheid. I-j zollen Etten een zangersdarp kunnen numen, want bi-jnao iederene is lid van een zangkoor. Naost het Ettens mannenkoor is der de dameszangvereniging "[[Con Brio]]". In Etten wordt de vierde [[zundag|zondag]] van september [[karmis]] evierd. {{Olde Iesselstreek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Liemers)]] g21bkyoc4h0dgqcd3ro3sqd5i8fmi3e 0 3518 292455 280370 2016-12-15T12:28:40Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Heelweg.jpg|200px|thumb|Butengebied van Haelweg]] '''Haelweg''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Heelweg'') is een buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Het darp besteet uut twee kernen: Haelweg-Oost en Haelweg-West. Haelweg, met ruum duzend inwoners, steet veural bekend om het jaorlekse Hippisch Festijn en het daoran ekoppelde Hengstenbal en Bierfeest. Jongeren uit de verre umstreken komt in het weekend bij uutgaonscentrum De Radstake stappen. Ook op sportief gebied is Haelweg een aktieve gemeenschap. Andere bi-jzundere locaties bunt t keramisch atelier en de huusdierenbegraafplaatse/ -crematorium. {{Olde Iesselstreek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Achterhook)]] miyt0bw0nxnh18yx80sncwwbxung490 0 3519 292467 280468 2016-12-15T12:38:35Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Megchelen''' is een darp in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Megchelen, met ruum duzend inwonners, is het zudelekste puntje van gemeente Olde Iesselstreek. Het darp is aan drie kanten umslotten deur de Duutse grenze. De eerste bewoning van Megchelen geet wiet terugge: vondsten bij archeologiese veldverkenningen leverden westelek van het darp (Vlasakker) Romeins en inheems eerdewark op. Het latere Karolingiese eerdewark dat er ok wodden evonden gif an dat er ok in de 9e en 10e eeuw nog sprake was van een nederzetting. {{Olde Iesselstreek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Liemers)]] 75co4a78adyfyylbw97ojka1uycp17k 0 3520 292474 292471 2016-12-15T12:42:49Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Netterden''' is een darp in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de provinsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Netterden het bi-jnao 500 inwoners en is ok een old darp. Het gebruuk van [[tufsteen]] in de St. Walburgiskerk dut een bouwgeschiedenis vermoeden dèn terug geet tot in de 12e eeuw. In 1344 wed ter al gesproaken van een parochie in Netterden. Ok deze kerk viel in de reformatie in gereformeerde handen. Maor deur gebrek aan predikanten is het niet geluk de Netterse bevolking veur de ni-je godsdienst te winnen. De kerk is in 1800 als enige kerk boaven de grote rivieren aan de Katholieken terug-gege-ve en wed toen grondig restaureerd. {{Olde Iesselstreek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Liemers)]] s2n1pvyrn3cd8ly42wvy0hex0puydfh 0 3521 292456 280523 2016-12-15T12:29:11Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:2009-02 carnivaal zillewold moatjes.JPG|right|thumb|Versierde wagen in Sillevolde met [[Achterhooks]] opschrift: 'Wi-j bunt Carnaval nog lang nie zat. Wi-j hengelen ni-je moatjes uut 't vat'. Moatjes bunt herings.]] '''Sillevolde''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Silvolde'') is een [[daarp|darp]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Olde Iesselstreek]] in de [[pervincie|previnsie]] [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Sillevolde heft ruum 5800 inwoners en hef een goeie repetatie op het gebied van onderwies (Almende College) en cultuurevenementen (Silvolde Cultuurdorp). Het darp hef een leavendig verenigingsleaven op het gebied van muziek, theater en entertainment. In Sillevolde bunt de afgelopen jaoren de Heuvelstraat en het Patrijsplein opni-j in-ericht. Samen met de bewoners is hard ewarkt um de kwaliteit van wonen in Sillevolde hoog te hoden. Korts is het appartementengebouw Bongershoek ebouwd. In het gebied tussen Sillevolde en [[Terborg]] is in 2004 een prachtig sportcomplex verschenen, waorin particulier initiatief (een sportschole) en gemeentelek initiatief (een moderne sporthal) mekare verstarkt. De markante beboste heuvel kort bi-j het complex is de Paosberg, een old rivierduinencomplex, opgeweaid rond de iestied, toen hier niet de [[Olde Iessel]], maar een veurloper van de [[Rien]] deur het gebied streumde. Sillevolde ligt in een prachtige natuurleke umgeving. De meest bi-jzunderste plek van Sillevolde is misschien wel heem[[tune|tuin]] ‘De Anemonenkuul’. Op disse vroggere zandafgraving zie'j unieke planten en laoten vlinders en vogels zich graag zien en heuren. Als bezienswaordigheid bunt de Nederlands Hervormde Karke en de Rooms-Katholieke Karke te numen. Ook de Gerritsmölle is het bezichtigen weerd. De wekkelekse markte is op donderdagmargen. Sillevolde kent de volgende evenementen: * Schutteri-j Karmis (derde weekend van [[september]]) * Zillewoldse Zommermarkt (derde [[zundag|zondag]] van [[juni]]) * Concours Hippique (vierde wekke van [[april]]) ==Sagen of legendes oaver Sillevolde== *[[Nedersaksische_sagen_en_legendes#Den_möldersknech| Den möldersknech]] {{Olde Iesselstreek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Achterhook)]] 9261zqesm9z506dhpqzghrmleuaxkhn 0 3522 292461 280524 2016-12-15T12:33:55Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Sinderen''' is een buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Sinderen, met ruum duzend inwoners, is umgeven deur de natuurgebieden [[Wissink]] en [[Idink-Nibbelinkbos]]. Het buurtschap is in trek bi-j [[toerisme|toeristen]] en hef meerdere [[camping]]s en [[kampeerboerderi-je]]n. Het buurtschap is klein en de luu hebt een hechte onderlinge band. Völ activiteiten gebeurt in het buurtschapshuus Sinderen. De historische [[Antoniuskapel]] bi-j het vroggere [[kasteel Sinderen]] is een bezienswaordigheid. Het buurtschap wodden tot aan de gemeenteleke herindeling deursneden deur de grenze van de vroggere gemeentes [[Wisch]] en [[Gendringen]]. {{Olde Iesselstreek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Achterhook)]] awpbsuk9foq9n76us55x6grvggfhpgq 0 3523 292480 292459 2016-12-15T12:50:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Wisch''' was tot an de gemeenteleke herindeling van 1 januari 2005 een zelfstandige gemeente in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. De gemeente bestond uut de kernen [[Bontebrug]], [[Healweg]], [[Sillevolde]], [[Sinderen]] (gedeeltelek), [[Terborg]], [[Varsseveld]] (gemeentehuis) en [[Westendarp (Olde Iesselstreek)|Westendarp]]. Bi-j de herindeling ging Wisch samen met de gemeente [[Gendringen]] op in de ni-je gemeente [[Olde Iesselstreek]]. ==Geschiedenis== Wisch is vrogger ontstaon uut de heerlekheid Wisch. De Heren van Wisch woonden op het [[Huus Wisch]] in [[Terborg]], wat nog altied besteet. Wisch was zelf ok al een fusiegemeente. In de [[19e eeuw]] bunt de toenmalige gemeentes Terborg en Varsseveld samen-egoan. Ut gemeentehuus was eerst in de stad Terborg. Later verhuusde ut gemeentehuus naor een vroggere schole in Varsseveld. Daornao hef ut gemeentehuus altied in Varsseveld estaon. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Achterhook)]] mwgvug0bs0qy9bkyeg6jukjuzp2x9ui 0 3524 292457 292123 2016-12-15T12:29:56Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kasteel wisch.jpg|thumb|Kasteel Wisch]] [[Ofbeelding:2008 St Georgius Terborg interior.jpg|thumb|St. Georgius-kark]] '''Terborg''' is ne [[Stad (woonploats)|stad]] in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Terborg, met ruum 4600 inwonners, is de enige stad van de gemeente. Terborg kreeg in [[1419]] [[stadsrechten]] van de Heeren van Wisch. De stad is vernuumd naar de Burcht (‘ter burght’) van de [[Heeren van Wisch]], den ze in de [[12e eeuw|twaalfde eeuw]] an de oever van de [[Olde Iessel]] ebouwd hebt. Dèn burcht, woaran de vroggere gemeente Wisch eure name dankten, is inmiddels verdwenen: het tegenswoordige [[kasteel Wisch]] in Terborg stamt uut de [[13e eeuw|dertiende eeuw]]. Terborg hef tegenswoordigs veural ne winkelfunctie. Der bunt plannen om het centrum van Terborg groots an te pakken: deur de bebouwing an de Hoofdstraot en Walstraot en het St. Jorisplein an te passen zal het centrum meer het aanzicht kriegen van ne gezellige kleine stad. De [[horeca]]functie wödt uut-ebreid en de beide mooie [[Kaark (gebouw)|karken]] en kasteel Wisch mot nao de geplande herinrichting better tot eur recht kommen. De Oranjehof en de prinses Margrietstraot bunt al renoveerd en de jeugd hef een eigen Jongeren Ontmoetingsplaats (JOP) ekregen. In de Kameleon is ne ruumte als [[jeugdhonk]] in-ericht. Bi-j het [[station]] is korts de woonwiek Veurbroek ebouwd. Elken vri-jdagmeddag is d'r markte. Jaorleks terugkerende evenementen bunt: * De Terborgse Karmis (eersten zondag van oktober) * Hemelvaartsmarkte (Hemelvaartsdag) * het Euregio Vocalisten Concours (in oktober) {{Olde Iesselstreek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Achterhook)]] srq14tr2nf82il709zbrb9weeko3m50 0 3525 294371 292517 2017-09-19T09:57:36Z 145.116.168.54 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ulft007sepiakopie.jpg|thumb|250px|Hoogoven van de veurmalige DRU in Ulft]] '''Ulft''' is een darp in de [[Achterhoek]] in de gemeente [[Olde Iesselstreek]], previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Met bi-jnao 10.800 inwoners is Ulft de grootste plaatse in gemeente Olde Iesselstreek. De [[iezer]]industrie hef in Ulft ziene sporen achter-elaoten. Met het vertrek van de olde metaalindustrie bunt terreinen bi-j het centrum van het darp vri-j-ekommen die binnenkort een grote verandering ondergaot: de Hutten, met zo’n 450 woningen. De meeste grote [[bedrief|bedrieven]] bunt now evestigd aan de rand van Ulft, op de bedrieventerreinen de Rieze IV en V. Ook [[DRU]] en [[ETNA]] zult naor verwachting hier een ni-je vestigingsplaatse vinden. [[Pelgrim]] en [[ATAG]] hebt - niet langer ebonden aan de grondstof iezeroer en de Olde Iessel veur transport- een ni-je vestigingsplaats evonden in [[Duven (gemeente)|Duven]]. Ulft hef een uutgebreid winkelbestand en een bluujend verenigingsleaven (met onder meer het [[Ulfts Mannenkoor]] en de [[Ulftse Nachtegalen]]). Ulft hef een modern zorgcentrum, Debbeshoek, en een aoverdekt zwembad De Blenk. Völ culturele activiteiten vindt plaats in gemeenschapshuus de Smeltkroes, ok in het centrum van Ulft. In het centrum vind i-j [[Spanje|Spaans]] centrum/educatief centrum de Sluseborch en het Turks-Islamities centrum. In Ulft is ok de Wesenthorst, onderdeel van het [[Almende College]] evestigd. Zaoterdags is der van 09.00 tot 14.00 uur markte in Ulft, op het Kennedyplein. ==Kultuur== *[[Huntenpop]], popfestival {{Olde Iesselstreek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Liemers)]] bc84wf32yh2d6lyuhyd4vjgaa5l1b5d 0 3526 11422 2006-08-07T08:19:44Z Servien 7 deursturing naor [[Wenters]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Wenters]] 1ccnatvttdad8x2xgbiuiu02xrla2ee 0 3527 11423 2006-08-07T08:20:31Z Servien 7 deursturing naor [[Montferland]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Montferland]] osusxqfq1zalnggfoar6vbdv0tl9q3b 0 3529 290576 265230 2016-11-01T15:06:21Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Tollundmanden i Silkeborgmuseet.JPG|250px|right|thumb|Tollundman in t Silkeborgmuseum]] [[Ofbeelding:Tollundmannen.jpg|thumb|250px|]] De '''Tollundman''' ([[Deens]]: Tollundmanden) is n in 1950 bie [[Silkeborg]] (Tollund), [[Denmaark]] vonden veenliek. t Lichoam is uutzönderlk goud bewoard bleven. t Is t best bewoard bleven lichoam uut de prehistorie. Uut [[C14-datering|C14-dateern]] bliekt dat de Tollundman om en bie 350 v. Kr. ([[Ijzertijd|iedertied]]) om t leven komen is. Hai was dou woarschienelk 40 joar old. Hai wuir ophongen of mit n taauw wurgd, woarschienelk as offer aan de [[god]]en. t Taauw zit tegenswoordeg nog aal om zien nek hìn. De Tollundman ligt tegenswoordeg in t [[Silkeborgmuseum]]. == Hìnwieze == * [http://www.silkeborgmuseum.dk Museum Silkeborg] {{commonscat|Tollundmanden}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Denmaark]] [[Kategorie:Prehistorie]] iitsqwtq84vsu82kmkue1nylta00h37 14 3530 256322 251371 2013-03-11T10:52:38Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 151 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4367478]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Denmark}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] tu9vbfgr7v3pgowuhq7pisayiv05pcs 0 3531 288113 265164 2016-10-26T14:28:13Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Denmaark]] is verdaild in 13 [[previncie|provìnzies]] (''amter''), en 271 [[gemiente (bestuur)|gemaintes]] (''kommuner'') [[Image:DenmarkNumbered.png|right|300px]] {| |----- | #[[Kopenhagen|Kopenhoaven]] (Stad) #[[Frederiksberg|Frederiksbaarg]] #[[Kopenhagen (previncie)|Kopenhoaven]] (Provinzie) #[[Frederiksborg|Frederiksbörg]] #[[Roskilde (previncie)|Roskilde]] #[[West-Seeland|West-Seelaand]] #[[Storstrøm]] #[[Funnen]] #[[Zuid-Jutland|Zuud-Jytlaand]] #[[Ribe (previncie)|Ribe]] #[[Vejle (previncie)|Vaaile]] #[[Ringkjøbing|Ringkjubing]] #[[Viborg (previncie)|Vibörg]] #[[Noord-Jutland|Noord-Jytlaand]] #[[Aarhus (previncie)|Oarhoes]] #[[Bornholm]] | |} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geografie van Denmaark]] sh0ehtx9kvhg0mqlvdtgue6slyr5qrs 0 3532 292469 280527 2016-12-15T12:39:18Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Varsselder-Veldhunten''' bunt twee darpen in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Varsselder hef bi-jnao 800 inwoners. Varsselder-Veldhunten steet ook wal bekend als het [[daarp|darp]] met de twee namen, wat onterecht is want het bunt toch echt twee gescheiden kernen. Varsselder wordt als [[buurtschop|buurtschap]] al in de [[15e eeuw]] enuumd. Van vrogger heer had Varsselder een verspreide bebouwing van [[boerderieje|boerderi-jen]]. In het begin van de 20e eeuw kreeg de buurtschap meer de status van een darp. Tot het ende van de jaren vieftig bestond Varsselder allenig uut lintbebouwing langs de Hoofdstraot met de grootste dichtheid aan beide kanten van de [[Kaark (gebouw)|karke]]. In de zestiger jaoren vonden uutbreidingen van de bebouwing plaats aan de Vicarisweg en de Pastoor Balkstraot. Later wodden langs de Leemlandseweg en de Barghseweg ebouwd. Het gehucht Veldhunten wordt al in de 14e eeuw in officiële papieren enuumd en is eengaals een kleine woonkern ebleven, van veural boerderi-jen. Middelpunt is sinds mensenheugnis de harbarg veurhen 't Holteren Peard', sinds 1842 café/zalencentrum 'De Zon'. Veldhunten gruujde uit van hofmark naar gildegemeenschap. De weinige boerderi-jen bevonden zich in de buurte van het 'Goed Hunten' waorvan het al genuumde café 'De Zon' het middelpunt was. Vanaf 1989 steet Varsselder-Veldhunten op de kaarte, ok internationaal, met het [[Huntenpop]]festival, ok wel het [[Pinkpop]] van het Oosten enuumd. In 2009 is Huntenpop verplaetst noar het Drupark bi-j de Drufabriek in [[Ulft]]. {{Olde Iesselstreek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Liemers)]] lvg1ck9vu0z3cncumat69rxyqprmsmf 6 3533 153668 129224 2010-07-05T22:52:07Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki © Heini Peters {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Mölle]] qezqvqi61ofa9i80tptah25y2xl8d2k 0 3534 292470 280567 2016-12-15T12:39:41Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Voorst''' is een buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Buurtschap Voorst is met zo’n 260 inwoners het kleinste buurtschap van gemeente Olde Iesselstreek. Voorst viert karmis op [[Pinkster|Pinkstermaondag en -dinsdag]]. {{Olde Iesselstreek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Achterhook)]] pjm67q2bs0wb65m8cuiqkwujofei4ie 6 3535 163366 11459 2010-10-10T08:44:45Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Plaante]] wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Plaante]] a86ke7g00yh0atp02pv8lyjuy5l9pn7 0 3536 292460 280568 2016-12-15T12:31:57Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Noorderbroek.jpg|200px|thumb|ut Noorderbroek bi-j Westendarp]] '''Westendarp''' ([[Nederlands]]: Westendorp) is een [[buurtschap]] in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Het buurtschap Westendarp met bi-jnao 1200 inwoners is veurnamelek agrarisch. Het hef een prachtige umgeving, dèn besteet uut de natuurgebieden [[Tandem (landhuus)|Tandem]] en [[Noorderbroek]]. Westendarp hef een actief verenigingsleaven, met onder andere een populaire toneelvereniging en een eigen voetbalvereniging V.V. Westendarp. In Westendorp staot twee basisscholen met een bi-jzunder karakter: de Jenaplanschool "de Knienenbult" en een schole veur Daltononderwies "De Leemvoort". {{Olde Iesselstreek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Achterhook)]] a4yknqagdi0fmk87vh5loq0gembs0as 0 3538 11473 2006-08-07T11:12:37Z Servien 7 Titel van [[Voorst (Oude IJsselstreek)]] ewiezigd naor [[Voorst (Olde Iesselstreek)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Voorst (Olde Iesselstreek)]] 43qgh1v3n0g62r0kb4xpbvbijirewzd 6 3539 11474 2006-08-07T11:12:52Z Heini 92 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 0 3540 256338 215007 2013-03-11T10:53:04Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 4 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q411411]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Voorst''' kan verwiezen naor: *[[Voorst (Olde Iesselstreek)]] - buurtschap in de gemeente Olde Iesselstreek *[[Voorst (darp)]] - darp in Gelderlaand *[[Voorst (gemeente)]] - gemeente in Gelderlaand *[[Voorst (Zwolle)]] - bedriefsterrein in Zwolle {{dv}} 1kvjnjchlbyiytebvl6yxk964f4a1rq 6 3541 11478 2006-08-07T11:27:03Z Heini 92 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 6 3542 11482 2006-08-07T11:33:39Z Heini 92 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 0 3543 292026 280316 2016-12-08T13:11:07Z Wwikix 13678 /* Uutgoande verwiezingen */ kat wikitext text/x-wiki '''Barle''' ([[Nederlands]]: ''Barlo'') is een buurtschap in de gemeente [[Aalten]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Barle steet bekend um zien Coöperatieve Warktuuge Veraeniging (CWV) en uutgoansgelaegenheid ''De Loodse'' dee bi-j de jeugd uut de wieden umgaeving in trek is, en vollaedig deur vri-jwillers wöd beheerd. Vanof 2000 hebt ze in Barle nen boerderi-j [[museum]] woar ze loat zeen hoe boernleu in olde tieden laefden en warkten. ==Barls volkslied== ''(tekst: Erwin Stronks, Thae Onnink, Willem te Molder)'' :Waor kan ik hen, ik kan neet naor Aalten, :Ik kan neet naor Aalten, daor bunt ze te streng. :Waor kan ik hen, ik kan neet naor Dale, :Ik wil neet naor Dale, daor bunt ze zo eng! :'k Wil neet wonnen in Lintel, want Lintel dat is mi-j te vrech :en wat Breevoort betreft, völ laezen doo'k neet echt. :Waor kan ik hen, ik kan neet naor Dinxper, :Ik gao neet naor Dinxper, da's andèz as hier. :Waor mot ik hen, mo'k misschien naor Wenters, :Maor ik wil neet naor Wenters, daor is gin vertier. :'k Wil neet wonnen in Zieuwent, want Zieuwent dat is te wied weg. :en ok Vraogender völt af, dee leu bunt völ te maf! :Refrein: :Hier wi'k laeven sowieso, :hier kan'k dansen in 't rond. :Mien beide bene staot as wortels, :in de Barlse grond. :Waor kan ik hen, ik wil neet naor Duutsland, :Ik wil neet naor Duutsland, daor aet ze te vet. :Waor mot ik hen, ik wil neet naor België, :Ik gao neet naor België, ik wil gin friet-met. :'k wil neet wonnen in England, want England dat is mien te nat. :En van leu in 't Franse land, krie'k lever gin verstand. :Refrein: :'k Heb 'etwiefeld aover Iezerlo, :Umdat iedereen daor lacht. :'k Heb 'etwiefeld aover Iezerlo, :Maor ik heb mi-j snel bedacht. :'k Stond zelfs in dubio, maor ik nam gin enkel risico. :Ik blieve toch in Ba-ar-lo! :Ba-ar-lo! :Ba-ar-lo! :Ba-ar-lo! {{Dia| Dit lied is eschreven in t Barls. Brontekste: [http://www.barlo.nl/diversen/barlo-lied.mp3 Barles volkslied (MP3)]}} ==Uutgoande verwiezingen== *[http://www.barlo.nl Webstee Barlo] *[http://www.deneeth.nl Webstee Boerderiemuseum] {{Aalten}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Aalten]] kj0mw4bpoffdlqs88d9jee5l93nyadn 0 3544 292547 292029 2016-12-16T13:16:46Z Wwikix 13678 /* Rifferenties */ kat wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Breevoort | soorte = Stad | bestansnaam vlagge = Flag Bredevoort.svg | bestansnaam wapen = Bredevoort coat2.svg | lokasie = LocatieBredevoort | gemeente = [[Ofbeelding:Flag of Aalten.svg|24px|Aalten]] [[Aalten]] | previnsie = [[Ofbeelding:Gelderland-Flag.svg|20px|Gelderlaand]] [[Gelderlaand]] | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = 1.525 | doatum inwoners = [[1 januari]] [[2008]] | dichtheid = | breedtegroad = 51/56/32/N | lengtegroad = 6/37/4/E | verkeersoader = [[N318]] | netnummer = 0543 | postcode = 7126 | webstee = [http://www.bredevoort.nu www.bredevoort.nu] | region = NL-GE }} [[Ofbeelding:Breevoort 14 08 1743 Jan-de-Beijer.jpg|thumb|270px|Breevoort deur [[Jan de Beijer]] op [[14 augustus]] [[1743]]]] [[Ofbeelding:Bredevoort schutterij Wilhelmina.JPG|thumb|270px|Schutteri'je Wilhelmina Breevoort]] '''Breevoort''' ([[Nederlands]]: ''Bredevoort'') is de enige plaatse met [[stadsrechten]] in de gemeente [[Aalten]] in den [[Achterhook]], previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. 't Olde [[vestingstad]]jen Breevoort is vanof 1818 deel van de gemeente Aalten. In de [[middeleeuwn]] was et stadjen de woonplaatse van [[borgman]]nen. Dizze kearls waren de verdeadigers van et vroggere [[kasteel Breevoort]]. De heern van Breevoort hebt van den veurmoaligen [[veurburcht]]e nen heavig umstreden [[vesten|veste]] emaakt dee van [[1326]] tot [[1795]] heufdstad van de [[heerlekheid]] Breevoort was (umvattend de darpen [[Aalten]] [[Dinsper]] en [[Wenters]]wiek) met eure [[buurtschop]]pen. De Grote [[Stadsgrachte|Grachte]] en 't Mölle[[bastion]] herinnert nog an dizze tied. De grootsheid van et kleine Breevoort blik deroet dat [[Beatrix van Nederlaand|könningin Beatrix]] nog altied den titel "Vrouwe van Bredevoort" drög. De mölle van Breevoort hef doarumme de name "[[Den Prins van Oranje (Breevoort)|Prins van Oranje]]" kreggen, waoruut ok de verbondenheid met 't [[Huus van Oranje]] blik. [[Hendrickje Stoffels]] (Breevoort, 1626 - [[Amsterdam]], 1663) is de bekendste Breevoortse van geboarte. Zi-j was in de [[17e eeuw|17de eeuwe]] skildersmodel en vri-jster van [[Rembrandt van Rijn]]. Teggenwoordig steet Breevoort laandelek veural bekend as [[bookestad]]. De jaorleksen [[Gondelvoart (Breevoort)|gondelvoarte]] in september trök altied völle kiekers. == Geskiednis == Breevoort kump veur et eerst veur op de lieste met bezittingen van den eertsbiskop van Keulen van [[1188]], dee 3 andelen hef van et kasteel Breevoort. Noa Herman en Johan van Breevoort arfden den graaf van [[Lohn]] en den graaf van [[Steinfurt]] beiden 'n deel van de heerlekheid. Noadat den graaf van Steinfurt zien deal verkoch had an de biskop van [[Münster]] en de graaf van Lohn, zienen deal oavergaf an de graaf van [[Gelre]], begon den stried um et hele bezit van de heerlekheid Breevoort, tussen Münster en Gelre. Dee stried duurden meer as 200 joar. Vanof [[1326]] heurde Breevoort veur altied bi-j Gelderland. === Muntrecht === [[Ofbeelding:Breevoort munt 1988.jpg|thumb|left|Munt 800 joar Breevoort.]] In [[1350]] kreg Breevoort [[muntrecht]]. Muntheer was Kastelein Gerard Vullinc. Vullinc leet umstreaks 1350 op eigen name ''kwart groten'' sloan noar et veurbeeld van de munten van Reinald II van Gelre (1326 – 1343). (Woardeur Breevoort vandage den dag nog altied et recht hef um munten te sloan, zoas in 1988 tiedens et 800 joar bestoan) Den hertog van Gelre verpandt in [[1388]] de heerlekheid Breevoort an Hendrik III van Gemen, weens zönne en kleinzönne ok pandheren van Breevoort waren. In [[1388]] kreg Breevoort veur de tweede kere stadsrechten. === Maarten van Rossum === Vanof [[1492]] tot [[1526]] was den graaf van Steinfurt pandheer, woarnoa et bestuur noar den Geldersen hertog ging, totdat den letsten wödden verslagen deur Keizer [[Karel V]]. Hee wodden doardeur 'Heer van Breevoort'. In dee tied is [[Maarten van Rossum]] pandheer van Breevoort zowal onder den letsten hertog as onder Keizer Karel V. Maarten van Rossum verni-jden neet lange doarnoa de olde middeleeuwse stad noar (in de veur den tied) ni-jste gangboare verstarkingen: met [[vesten|vestingwarken]] en eerden wallen; de olde stadsmure was neet langer bestand teggen et kriegsgeweld van dee tied. === Huus van Oranje === Noa keizer Karel V wodden könnink [[Filips II van Spanje|Filips II]] heer van Breevoort en hi-j deed de heerlekheid Breevoort in [[1562]] in pand an Diederik van Bronckhorst Batenburg in [[Anholt]]. Noa de ofzwering van Filips II wodden de ''Stoaten van Gelre'' 'Heer van Breevoort' en dee stelden in [[1612]] [[Maurits van Oranje|Prins Maurits]] an as pandhere. Hee mos doarveur 50.000 goldguldens betalen. In [[1696]] wodden de Heerlekheid deur de Stoaten van Gelre weg-egevvne an könnink-[[stadholder]] [[Willem III van Oranje-Nassau|Willem III]]. Zo kwam de heerlekheid Breevoort helemoal in bezit van de Nassaus. Ene van de titels van [[Beatrix van Nederlaand|Könningin Beatrix]] is doardeur nog altied 'vrouwe van Bredevoort'. [[Ofbeelding:Brevoort_1734.jpg|thumb|Breevoort met vestingwarken in 1734]] De vestenstad Breevoort had nen strategiesen ligging tussen zwoar begoanboare brookgebeeden. Tiedens den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] wödden Breevoort meerdere moalen beleagerd en veroaverd. In [[1597]] veroaverden Maurits de stad. * {{heufdartikel|Beleg van Breevoort (1597)|act}} * {{heufdartikel|Beleg van Breevoort (1606)|act}} * {{heufdartikel|Beleg van Breevoort (1672)|act}} Ok deur de belegeringen van [[Grolle]] hebt de leu in Breevoort völle last ehad, zoas in [[1627]].<ref>[http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/BesluitenStaten-generaal1626-1651/silva/sg/resoluties/1628/03/21/resoluties/07 Besluuten Stoaten-Generoal 3/21/1628, 7]</ref> == [[Kruuttoornramp (Breevoort)|Kruuttoornramp]] == In [[1646]] sloog den bliksem in den kruuttoorn, woardeur et kasteel ontploften en 40 leu umkwamen. Hierbi-j bevonden zich den [[drost]]e Haersolte van Breevoort en zien gezin. Slechts ene zönne, Anthonie, was neet thuus en oaverleafden den ramp. * {{heufdartikel|Kruuttoornramp (Breevoort)|act}} In [[1818]] wödden de gemeente Breevoort opeheaven en vanof dee tied völt de stad Breevoort bi-j de gemeente [[Aalten]]. In [[1986]] wodden et stadsgezicht van Breevoort bescharmd verkloard. In [[1993]] wodden Breevoort de Nederlaandse bookenstad. == [[Tweede Wereldoorlog|Tweeden Wealdoorlog]] == In 1939 waren völle Breevoortsen anhanger bi-j de NSB, in de gemeente Aalten bedrog het percentage stemmers 7,7% woarvan 26,3% uut Bredevoort kwam. Anvang 1942 mössen ok de leu uut Breevoort veur dwangarbeid noar Duutsland. In et veurjoar van 1943 wodden de klokke uut de karktoorns eslöpt, woarbi-j nen monumentale klepklokke uut 1454 in Breevoort mocht blievn, dree klokke uut de St. Gregoriuskarke bunt nooit meer terug-ekomne. De leste twee weaken van meert 1945 bunt de meest angstige in Breevoort ewest, et [[front]] kwam al moar dichterbi-j. Bocholt wodden bombardeerd in dee tied. Et zag d'r efkens noar uut dat de Duutsers zich nog bi-j de grenze wollen ingraven. Moar de Duutsers gingen vort. Zee bloasden doarbi-j (op twee noa) alle bruggen ovver de [[Boaven-Slinge|Slingebeake]] op en staken eure [[munitie]] in brand woarbi-j ne boerderi-je in brand vlög en nen auto op-ebloazen wodden. Dee dag leepen de Brevoortsen met oranje en vlaggen deur de stroaten en zongen et [[Wilhelmus]]. De bevrieding op 31 meert 1945 was ne feit. == Woapen == Et olde woapen is in onbruuk geraakt deur de machtsovernoames deur de tied hen. Teggenwoordig wödt et woapen van noazoaten van de familie "van Brevoort" dat in Amerika bewaard is ebleaven vanof 1988 evoerd. Dat wierd in gebruuk enommen ter geleagenheid van de viering van 800 joar Breevoort. == Bezeensweerdig == * [[Sint Joriskarke (Breevoort)|St. Joriskarke]], [[Gotiek|laatgotiesen]] karke met [[rococo]] preakstool uut 1672 * [[De Prins van Oranje (Breevoort)|Walkoornnmölle Den Prins van Oranje]] * Historiesen kern * 19e-eeuws theehuusken an de grote grachte * Resten van den 17den-eeuwsen [[Aalterpoorte]] * Joarleksen [[Gondelvoart (Breevoort)|Gondelvoarte]] == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.bredevoort.nu Webstee van Bredevoort] * [http://www.bredevoort-boekenstad.nl Breevoort bookestad] * [http://www.gondelvaart-bredevoort.nl Gondelvoarte in Breevoort] * [http://www.heerlijkheidbredevoort.nl Heerlekheid Breevoort, met historische bronnen] * [http://www.bredevoort.org Rekonstrukties old Breevoort]' == Oetstalling == <gallery> Ofbeelding:Bredevoort_1634.jpg|Breevoort in 1634 Ofbeelding:Bredevoort_aalterpoort.jpg|De [[Aalterpoorte]] Ofbeelding:Bredevoort st joriskerk.jpg|[[Sint Joriskarke (Breevoort)|St. Joriskarke]] Ofbeelding:Bredevoort_gregrorius_kerk.jpg|[[Sint Gregoriuskarke (Breevoort)|Sint Gregoriuskarke]] Ofbeelding:Bredevoort_markt.jpg|Markte Ofbeelding:Molen Prins van Oranje, Bredevoort.jpg|[[De Prins van Oranje (Breevoort)|Mölle Prins van Oranje]] Ofbeelding:Bredevoort hendrikje.jpg|[[Hendrickje Stoffels]] Ofbeelding:Bredevoort_bernardus.jpg|Bernardus, (veurmaolig) burgermeistershoes. </gallery> == Rifferenties == <references /> {{commons|Bredevoort}} {{Aalten}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Heerlikheid]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Aalten]] d1tsa0s38sqo4gs6ahvz14qaxoozdwu 0 3545 292030 280318 2016-12-08T13:12:36Z Wwikix 13678 /* Bekende leu oet Dale */ kat wikitext text/x-wiki '''Dale''' is een [[buurtschap]] in de gemeente [[Aalten]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. ==Bekende leu oet Dale== *[[Henk Lettink]], Achterhooksen skriever en vertaler {{Aalten}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Aalten]] dugyio3nu588z897fw3fcu60o6kgbbi 0 3546 292571 292031 2016-12-17T11:28:35Z Wwikix 13678 /* Geschiedenis */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Karke_dinxper.jpg|thumb|Darpskarke in Dinsper]] '''Dinsper''' of '''Dinxper''' ([[Nederlands]]: ''Dinxperlo'') is een darp in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Tot 1 januari 2005 was Dinsper een zelfstandige [[gemiente (bestuur)|gemeente]] waor de [[buurtschap]] [[De Heurne (Aalten)|De Heurne]] ok onder viel. Met de gemeenteleke herindeling wodden Dinsper bi-j de gemeente [[Aalten]] evoegd, waor 95% van de Dinspersen tegen was. ==Geschiedenis== In 1260 wodden Dinsper veur t eerst enuumd. An te nemmen dat al eeuwen veur dèn tied boerderi-jen waren ebouwd op de hoge grond van t darp naor het noordoosten. In de [[14e eeuw]] wodden Dinsper deel van de [[heerlekheid]] [[Breevoort]]. Umdat Dinsper beheurlik riek was wodden ut in 1260 meugelek ne parochiekarke te bouwen op de plaatse waor now de darpskarke steet. Nao den [[Tweede Wereldoorlog]] wodden disse [[Kaark (gebouw)|karke]] helemaol restaureerd. Dinsper wodden in 1945 bi-jna helemaol verwoest, umdat t op de grenze van [[Nederland]] en [[Duutsland]] ligt. ==Dinsper en Zoerik== [[Ofbeelding:Nederlands-Duits politiebureau.jpg|thumb|upright|left|Neerlaands-Duuts politieburo]] Samen met t darp [[Zoerik]] ([[Duuts]]: ''Suderwick'') in Duutsland vormt Dinsper in feite één darp. Op de Anholtseweg, Healweg en Keuperstraot ligt de landsgrenze. Zudelek van disse straoten is Duutsland en noordelek Nederland. In de [[1e wereldoorlog]] wodden disse straoten deur een hek in twee-en esplitst, zodat Duutse vluchtelingen het neutrale Nederlandse Dinsper niet in konnen. Vrogger is der in Dinsper völle esmokkeld. Een beeldengroep van een [[smokkelaar]] en een [[kommies]] op de grenze herinnert daor no nog an. Tegenswoordigs is met de komst van de [[Europese Unie]] vri-je handel meugelek tussen de lidstaten. De Dinspersen gaot benzine tanken an de aoverkante van de straote en de Zoeriksen koopt eure koffie an de Nederlandse kante. In beide darpen wordt t zelfde dialekt epraot: [[achterhooks]] met een bitjen Duuts accent. Een bekend sprekwoord in den [[Achterhook]] is dan ok: ''"In Dinxpèr is allès annès, de sukèr te zute en de zalt te zalte"''. De vri-jwillige brandweer en de politie van beide darpen warkt heel nauw samen. T politiebureau an de Raodhuusstraote hef dan ok de woorden "Politie" en "Polizei" met de bi-jbeheurende emblemen van de Nederlandse en Duutse politie op den lufel staon. Agenten uut beide landen warkt in dit buro. ==Bekende leu oet Dinsper== *[[Hans Keuper]] - Achterhooksen muzikaant (Boh Foj Toch) en skriever *[[Henk Wijnrock]] - Skriever van t lied: Mien Dinsper. ==Oetgaonde verwiezingen== {{Commonscat|Dinxperlo}} {{Aalten}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Aalten]] 5efijx4rsjo4v0d18rznne85awolviy 0 3547 292038 289624 2016-12-08T13:18:48Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Den Haort''' is een [[buurtschap]] in de gemeente [[Aalten]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{Aalten}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Aalten]] r03dsrsy0c9ivxzphogm26ydapev4ik 0 3548 292032 289623 2016-12-08T13:13:24Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{zie dv| Veur andere plaatsen dee-t Heurne heet: zee [[Heurne|hier]].}} '''De Heurne''' is een [[darp]] in de gemeente [[Aalten]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Tot de gemeenteleke herindeling op 1 januari 2005 heurden De Heurne bi-j de vroggere gemeente [[Dinsper]]. In de Heurne stoat onder andere ne prottestantse [[Kaark (gebouw)|karke]] en ne [[schole]]. {{Aalten}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Aalten]] 6o9qe3g9kui5bvjfj3a4qj1r0o4gdp2 0 3549 292033 282943 2016-12-08T13:13:38Z Wwikix 13678 /* Uutgoande verbundings */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Ijzerlo.png|thumb|et Dorpshuus van Iezerlo]] {{coordinate|NS=51/53/22/N|EW=6/32/28/E|region=NL-GE|type=city|pop=160|dim=1000|article=DMS|map=right|maplevel=adm2nd}} '''Iezerlo''' of '''den Nestiezern''' ([[Nederlands]]: ''IJzerlo'') is een buurtschap in de gemeente [[Aalten]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Iezerlo hef ne eigen Chisteleke [[basisschole]] "'t Warmelinck" en een riek verenigingslaeven. Centrum van et buurtschap is et Dorpshuus, waor ok de bibliotheek is evestigd. == Uutgoande verbundings == * [http://www.ijzerlo.nl/ Officiële webstae van Iezerlo] * [http://www.plattelandsonderneming.nl// Boerderi-je westendorp(poasvuur)] {{Aalten}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Aalten]] 6z5jfzz8yq67fm66hyl2q1ygjp1mtcy 0 3550 292039 280423 2016-12-08T13:19:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bredevoort klooster kannunik.jpg|thumb|left|landscape|Beeldjen bi'j 't Klooster]] [[{{PAGENAME}}|'t Klooster]] is 'n [[buurtskop]] in de gemeente [[Aalten]] in den Geldersen [[Achterhook]]. In de [[15e eeuw|vieftienden eeuwe]] hef in dizzen noaberschap warkelek 'n [[klooster]] stoan, en wal t klooster Nazareth, ok wal klooster Schaer eneumd. Dit verdwenen kloster heurd'n bi-j de bewaeging van de '[[Moderne Devotie]]'. Doarnaost hebt zi'j op 5 november 2005 'n beeldjen onthuld. Et bronzen beeldjen, 'emaakt deur den Eibergse kunstenaar Jan te Kulve, teunt 'n bewonner van kloster Schaer in de klaer'n van zien klosterorde (kanunniken van Sint-Augustinus). Sinds 1980 is t een zelfstandig noaberschap in de gemeente Aalten. ==Uutgoande verwiezing== *[http://www.kloostersbelang.nl Webstee 't Klooster] {{Aalten}} {{DEFAULTSORT:Klooster, 't (Aalten)}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Aalten]] 27agbyo8suk1tjau9ri3mnsgewlgab9 0 3551 292034 280470 2016-12-08T13:13:51Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verwiezingen */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Lintelo laanbeplanting.JPG|thumb|right|300px|Vasseveldsestroatweg met 4 riegen zommer-eken]] '''Lintel''' ([[Nederlands]]: ''Lintelo'') is een [[buurtschap]] in de gemeente [[Aalten]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Lintel besteet uut ut butengebied en Lintel-kern. Lintel is landelek veural bekend um de [[möllenbouwer]] Vaogs ([[Nederlands]]: ''Vaags''). ==Lintels volkslied== :Wi’j wont hier op et platteland, :wi’j haalt niet elken dag de krant. :De bûrgers en de boeren, :doe’t et hier met mekaar, :zônder môt of misbaar, :ook loat wi’j ons niet voeren, :want wi’j helpt ons mekaar uut d’n brand. :Van Hent tut an de Bombêêksbrug, :deur ’t Brook noar ‘t Monument terug. :Langs Halt en Broakenstegge, :Sondernweg en Schooldiek, :En ’t Gebouw umsgeliek... :Dat is um zo te zeggen :De plek woar a’j Lintel an kent. :Toch he’w op ‘t Lintels platteland, :alles op loop- of fietsafstand. :‘t Is ons nét êvenvûlle: :Zingen of Gymnastiek, :Sjoelen, Schieten, Muziek... :Een Clausbos en een Mûlle... :Zélfs een “Dri’j-timp” he’w in ons bestand! :Een Slinge en een Keizersbêêk, :en Disco- aovend elke wêêk. :School en Oranje-vreening... :Zeg now zélf; wat ontbrûk :nog an ’t Lintels geluk? :Hooguut een Bank van lening, :een A.H. en op zondag een prêêk ..! :Moar Lintelo en eur “Belang”, :die jaagt ze voort nog niet op stang. :Nog met gin zeuven peerde... :Buutenaf, in de Kern, :Puberaal, Post-modern, :Elk hef zien eigen weerde :en dan spûlt der gin standen of rang..! {{Dia| Dit lied is eschreven in t Lintels. Brontekste: [http://www.cov-lintelo.nl/lintels_volkslied.htm Lintels volkslied]}} ==Bekende leu oet Lintel== *[[Ankh Gussinklo]], Achterhookse skriefster ==Oetgoande verwiezingen== *[http://www.kulturhuslintelo.nl/ Kulturhus Lintelo] *[http://www.ondernemendlintelo.nl Ondernemmend Lintel] *[http://www.cov-lintelo.nl/ Christeleke Oranjevereneging Lintel] {{Aalten}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Aalten]] ncf75xrn8mr5kylkz8eeylimvxpeord 0 3552 11512 2006-08-07T14:19:36Z Servien 7 Titel van [[Dinxper]] ewiezigd naor [[Dinsper]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Dinsper]] moidaga25rlhwpmo6gowxz4de4d230c 14 3553 266560 256020 2013-05-10T18:26:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Law}} [[Kategorie:Maotschoppi'je]] ipblfzoeig2i1hnyhtejarue45enbxy 0 3554 11526 2006-08-07T14:33:02Z Servien 7 Titel van [[Varsseveld]] ewiezigd naor [[Vasseveld]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Vasseveld]] 6ja8uuaqzwufo0x585tt4jvscjfpkhr 0 3555 280319 262671 2015-04-12T14:02:36Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | soorte=Buurtschop | lokasie= | region=NL-GE | gemeente=Berkelland | oppervlak= | oppervlak laand= | oppervlak water= | inwoners= | doatum inwoners= | breedtegroad= 52/3/56/N | lengtegroad= 6/35/16/E | dichtheid= | verkeersoader= | netnummer= | postcode= | webstee= }} '''Auste''' ([[Nederlands]]: ''Avest'') is ne [[buurtschop]] in de gemeente [[Berkelland]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Van eursprong heurden Auste bi-j de heerlekheid [[Borklo]], 't karspel [[Grolle]] en de voogdi-j [[Beltrum]]. Uut disse voogdi-j is later de gemeente Beltrum ontstoan. De gemeente Beltrum is in 1819 op-ehaeven en bi-j de gemeente [[Eibarge]] evoegd. Eibargen is deur de gemeenteleke herindeling op [[1 jannewaori|1 januari]] [[2005]] op-egoan in de ni-je gemeente Berkelland. De buurtschop ligt in 't zuden van de [[Hupselse Bekke]]. [[Ofbeelding:Avest.jpg|thumb|left|250px|Auste]] {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Berkelland]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 81fr7cjtwi5o4kxo3pnsf7zc76ofoew 0 3557 256018 78598 2013-03-11T10:37:09Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1221215]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Heurne''' of '''De Heurne''' kan verwiezen naor: *[[De Heurne (Aalten)]] *[[Heurne (Berkelland & Bronckhorst)]] - et buurtschop (De) Heurne, dat in veur nen deel in Bronckhorst en Berkelland leg. *[[Heurne (Oudenaarde)]] - darp en deelgemeente in [[Oost-Vlaanderen]]. {{dv}} k2ltuy9axxdv8z82hmo6qfbaor607ez 0 3558 280320 262694 2015-04-12T14:02:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | soorte=Darp | lokasie-svg= | bestansnaam vlagge = | bestansnaam wapen = Beltrum wapen.svg | region=NL-GE | gemeente=Berkelland | oppervlak= | oppervlak laand= | oppervlak water= | inwoners= 3010 | doatum inwoners= 2007 | breedtegroad= 52/4/2/N | lengtegroad= 6/33/46/E | dichtheid= | verkeersoader= | netnummer= | postcode= | webstee= }} '''Beltrum''' is een [[darp]] in de gemeente [[Berkelland]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Beltrum is ok ne vroggere gemeente, dat toondertied bestaon hef uut Beltrum, [[Lintvelde]], [[Auste]] en [[Zwolle (Oost Gelre)|Zwolle (Gld)]]. In [[1819]] is de gemeente Beltrum op-eheven en bi'j de gemeente [[Eibargen]] eveugd. Deur de gemeentelike herindeling op 1 januari 2005 is de gemeente Eibargen onderdeel ewodden van de ni'je gemeente [[Berkelland]]. == Geschiedenis == De geschiedenis van Beltrum geet weerumme naor [[1236]]. In dat jaor verkoch een jonkheer van [[Borklo]] schienbaor uut geldnood de villa Grolle en een stuk grond der umheer an den graaf van [[Zutfent]]. Van toon af was de latere stad [[Grolle]] ne enclave in et gebeed van [[Borklo]]. Bi'j de volkstelling in et jaor [[1748]] wodden in Beltrum 233 gezinnen eteld waorvan 122 in ut buurtschap Beltrum, 40 in Lintvelde, 34 in Auste, en 27 in Zwolle. Bi'j ne gemiddelde huusholling van 5 personen kump de totale bevolking umsgeveer uut op 1115 inwoners. In [[1811]] had Beltrum 1724 inwoners. In [[1795]] wodden Beltrum ne zelfstandige gemeente, maor had een völs te klein financieel draagvlak. Bi'j Köninklik Besluut van 17 februari [[1819]] wodden Beltrum bi'j de gemeente Eibargen eveugd. De bevolking van een groot deel van Beltrum is, ondanks dat zi'j bi'j de prottestante gemeente Eibargen heurden altied op et Kattelieke Grolle oriënteerd ewest. Een deel van de vroggere gemeente Eibargen is in 2005 bi'j de gemeente [[Oost Gelre]] gaon heuren (de buurtschappen Zwolle, delen van Auste en Veur-Beltrum). Dit betekenden veur disse buurtschappen de opheffing van de scheiding tussen kerspel (parochie) en stad Grolle, dèn in 1236 deur de verkoop van de Villa Grolle was ontstaon. == Geboren in Beltrum == * [[Willem Terhorst]] ([[28 september]] [[1949]]) - bassist van [[Normaal]] {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Berkelland]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] eo874lxb0jbjzytqtxplep2rfc7t9q6 4 3559 248589 248587 2012-12-07T11:45:48Z Woolters 62 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/194.151.109.85|194.151.109.85]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur Vogone wikitext text/x-wiki == Een niej praotkefee == Veul schik toe-ewenst in et praotkefee... :) {{User:Servien/Haandtekening}} 12:08, 29. mrt 2006 (UTC) :He-j hier ok [[Grolsch]]? ;) Goodgoan, [[Gebruker:Tubantia|Tubantia]] 10:48, 3. apr 2006 (UTC) ::Jao, speciaol veur joe helemaole ekoch in Drenthe ;) {{User:Servien/Haandtekening}} 12:47, 3. apr 2006 (UTC) :::Of de Achterhokers door bliej met bunt, wet ik nich... Grolsch is "van hun". Mien moo kömp uut 'n Achterhook, ik maak d'r wal ne moal iets van in 't Achterhooks, OK? :) (A'k ne moal tied heb) Goodgoan, [[Gebruker:Tubantia|Tubantia]] 13:41, 3. apr 2006 (UTC) ::Mien excuses veur de laote reactie, mien internet deei de heule raor, mer goed dat liekt mien wel 'n goed idee, Achterhoeks ontbrekt nog dus gao joe gaang :-) {{User:Servien/Haandtekening}} 18:36, 3 apr 2006 (UTC) == Botje == Moin! RobotQuistnix wil hier ook eens langskomen - als ut mag, tenminste! - [[Gebruker:Quistnix|Quistnix]] 18:01, 5. apr 2006 (UTC) == Ik snap t nait == Moi, Ik snap nait wat veur toal hier sproken wordt. Ik ken Grunnens, Drenths, Twents, Achterhoeks, en ik wait dat der in Duutslaand ook Dialekten sproken worren dai binnen t Nedersaksisch vaalen, môr, dat mokt Nedersaksisch toch gain gebruukstoal op sich? t Is de verzoamelnoam van aal dai mooie en weerdevolle dialekten, môr as taol toch gain kommunikoasie-middel? Of he'k wat mist? t Is as verzoameling erkent, da's mooi en goud, môr dat betekent nait dat elk t sprekt! Ik gun elk sien wikipedia, môr in dit geval schait t sien doel veurbie, docht ik. As t er om gait het Nedersaksisch en sien dialekten te beschermen, te verdaidigen of zulks, past t volgens mie nait in de gedachten van Wikipedia. En wat is dan de Ligua Franca hier? Want de mooie previnsie Grunnen hait hier Grunneng! Met een G der achter. Nog nooit eerder sain! As ik t mis heb, heur ik t groag. Ik bin n laifhebber van de dialekten noamelijk. Dus as der n goed verhoel bie heurt, wil ik dat waiten. Moi, [[Gebruker:82.92.193.16|82.92.193.16]] 19:13, 5. apr 2006 (UTC) (dat is in nl: [[:nl:Gebruiker:Quichot|Quichot]]) ::Nou ook n aigen noam hier: [[Gebruker:Quichot|Quichot]] 19:16, 5. apr 2006 (UTC) :::D'r is hier wal ne lingua franca, 't Helderns ("Hellendoorns", trouwns 't meeste van n interface steet nog in 't Nunspeets), mar 't geet oans d'r krek umme dat hier alle Nedersaksische gebruukt wurden kunt. Ok Tweants, ok Dreants, ok Grunnings. As ie n artikel in 't Grunnings schrieven wilt dan ku'j rustig oew gang gaon. Et idee achter al die streektaolwiki's is da'w zovölle mogelik leuj van kennisse bedeent in hun eigen spraok. Idealiter zollen d'r dan ok aparte Grunningse, Twentse, Veluwse etc. wiki's motten wean, mar umda'j die neet zo makkel'k volkriegt he'w veur disse oplossing ekozen: mear sprekkers, mear potentiele beejdraogers, zolang we mekaore mar kunt verstaon. [[Gebruker:Steinbach|Steinbach]] 19:22, 5. apr 2006 (UTC) ::::Doar kin ik in mit goan.... Mor: ::::Het artikel [[Grunneng]] geschreven in t Grunnens. Is dai taitel Een verzoameltoal-taitel of mot dat Grunnens weezen. Ik kin de Previnzie as Grunnen (desnoods Grünnen, Grunn, Grönn of Grünn) en ik heb nog nooit Grunneng zain. Woar komt dat vandoan? [[Gebruker:Quichot|Quichot]] 19:29, 5. apr 2006 (UTC) :Dai verkloaring van Steinbach zörgt der veur da'k in elk geval n beetje minder krities bin wat betreft dit projekt. Da's ik elk geval wat ;) - [[Gebruker:Quichot|Quichot]] 19:30, 5. apr 2006 (UTC) ::::Mien Grunngings is neet zo goed dus as 't fout is veraander 't dan naor 't krekte Grunnings. 't Doel van disse wiki is neet um dialecten te beschaarmen (jao wel 'n bietjen) mer meer nes de nds-wiki 'n streektaolencyclopedie te maoken, op de nds-wiki staon allin mer Duutse dialecten mit 'n paor uutzonderingen, dat is iezig lastig waant dat Duutse schrift en de Duutse invloed maokt 't d'r neet maklijker op. Nog 'n vraogjen Quichot... stao jie oek bekend as Grunna1 o.i.d. op de nds wiki, 'n soortgelieke spelling wurdt daor gebruukt, mer de spelling veur 't Grunnings dee ik op internet tegenkom is heul aanders... "môr" wordt der meestal espeld as "môr" en 't symbool 'æ' wurdt gebruukt, mer dat is neet echt 'n typisch Nederlaands/Nedersaksisch symbool... {{User:Servien/Haandtekening}} 19:35, 5. apr 2006 (UTC) ::Ik bin gain groot speller. En zeker nait in de kroag of op overlegpoagina's. En dizze: æ heb ik nait op mien knoppenbord ;) ::Mor wat is t doel van n streektaolencyclopedie wenneer t nait in ain toal schreeven is? Dat vroag ik mie wel n beetje oaf. Ik kin t maiste wat hier stait nauwelieks leezen, omdat ik van oorsprong n Grunneger bin, en ik ken dien schieftoal beveurbeeld nait. (welk dialekt sprekst du, Servien?) In t Grunnegers is nog steeds gain ainheidsschriefwieze. Op t Hoogelaand proaten en schrieven ze anders as tegen de grens mit Fraisland bevoorbeeld. [[Gebruker:Quichot|Quichot]] 19:46, 5. apr 2006 (UTC) :::Oh, ik doch dat d'r 'n standerdschriefwieze wier veur 't Grunnings? http://home.hetnet.nl/~doddemaeltje/Veurwoord.htm... mer goed ik praot Nunspeets-Putters, 't is inderdaod lastig as 't neet in 1 taol eschreven wurdt, mer amparte wiki's veur Veluws, Grunnings en Twents wol neet lukken, veur mien is 't goed leesbaor (zelfs 't Grunnings), mer zie hem 't zelfde prebleem op de nds-wiki, 't wurdt allin noen veur 't grootste deil in 't Hamburgs eschreven, veur de meeste Nedersaksische sprekers in Nederlaand is dat neet te begriepen, dit is veur de meeste minsen veul maklijker :). {{User:Servien/Haandtekening}} 19:56, 5. apr 2006 (UTC) :Tja, der is wat veur te zeggen, dat mok toageeven. Mor eert eevne n citoat van dai webstek dai du aanhoalst.: :''"De overainkomsten in spellen en grammoatikoa stoan in dizze broeskurzus veurop. Ondanks de uutsproakverschillen, de verschillen in woordgebruuk en t wel of nait bruken van lidwoorden, is "t Grunnegs" best te realiseren. Uutgangspunt mout in grode lienen veur elk wezen de in 1984 deur streektoalfunktionoares Siemon Reker opstelde Nije Grunneger Spellensveurschriften."'' :Doar stait mit zoveul woorden, dat der inderdoad gain echte vaste schrieftoal is, mor dat wie Grunnegers motten streeven noar een ainhied. Dat liekt mie goud tou. Mor dat is nog sreeds gain ainhiedstoal. Dai ''Nije Grunneger Spellensveurschriften'' kunnen messchain wel as veurkeursspelling bruukt worden, mor dizze tekst is afkomstig van n partekuliere streektaollaifhebber en gain beslisser. Ik denk wel dat hai geliek het trouwens. Blift dat ik beveurbeeld toch echt: :Mouten - Mot - Mos schrief. :En in de citeerde tekst stait al Mout (Mouten - Mout - Mos(?). Mor zoals ik al zee: Ik bin gain beste speller, en heb op schoal gain Grunnegers had, en kin dus aigelieks gain Grunnegers schrieven (wat veur 90% van de Grunnegers geldt, schat ik zo in) - [[Gebruker:Quichot|Quichot]] 20:08, 5. apr 2006 (UTC) ::Jao, a-w de ''Nije Grunneger Spellensveurschriften'' via internet bereiken kunnen dan ku-w dat inderdaod wel as veurkeurspelling hanteren, aanders is 'n aandere webstee dee via internet te bereiken is oek goed. Of jie motten netuurlijk joew eigen spelling opstellen mer da's 'n bietjen lastig. 't Veluws en 't Overiessels hen al 'n spelling, d'r zal toch heus wel 'n kemmissie wezen veur 't Grunnings? Mer goed ik wis neet zeker hoe jie Grunnings in 't Grunnings schreef dus dat mo-j zelf mer even verbeteren a-j tied en zin hem :-), mer noen bi-k bubbelen, dernao teevee kieken en dernao bi-k slaopen, of zoals zie in Vrieslaand zegen: ''woltresten'' {{P-:}} {{User:Servien/Haandtekening}} 20:18, 5. apr 2006 (UTC) == Wikimedia Conferentie Nederland == ''Deze boodschap is in het Nederlands geschreven omdat deze gebruiker deze taal niet spreekt. Het zou zeer op prijs gesteld worden wanneer deze oproep zou worden vertaald :)'' Hallo allemaal, [http://nl.wikimedia.org/wiki/VWN Vereniging Wikimedia Nederland] organiseert op 2 september 2006 de (grotendeels Nederlandstalige) [http://nl.wikimedia.org/wiki/WCN Wikimedia Conferentie Nederland] (vooralsnog alleen een werknaam). Deze bijeenkomst zal gedeeltelijk bestaan uit lezingen en workshops, maar ook uit discussiegroepen rondom de thema's: *''Feedback uit Boston *''Wiki-projecten *''Techniek *''Gemeenschap *''Leer elkaar wat'' Iedereen wordt van harte uitgenodigd om een voorstel voor een lezing, discussiegroep, workshop of een andere presentatievorm in te dienen. '''Meer informatie hierover vindt u op [http://nl.wikimedia.org/wiki/Overleg:Wikimedia_Conferentie_Nederland/Oproep de Wiki van Wikimedia Nederland].''' Er zijn sprekers nodig, meld u dus aan! Naast het feit dat u er hopelijk veel zult opsteken en mensen zult ontmoeten, zal het er ook heel gezellig worden! Ik hoop van harte u terug te zien op de lijst met voorstellen. Met vriendelijke groeten, [[:nl:gebruiker:Effeietsanders|effeietsanders]] 21:40, 20. apr 2006 (UTC) == Noordwolde == Ik kan proberen plat te praten, maar dat ziet er toch maar belachelijk uit, dus doe ik het in het Nederlands. Ik weet niet waar dit moet vermelden, dus doe ik het maar hier: Ik zou de pagina [[Noordwoolde|Noordwolde]] willen nomineren voor verwijdering, want het gaat niet over Noordwolde maar over Oosterwolde (dat al een pagina heeft, zie [[Oosterwoolde|Oosterwolde]]). - [[Gebruker:Andre Engels|Andre Engels]] 14:56, 6. mei 2006 (UTC) :Mien excuses, 't artikel bestung wel, ik hebbe allinnig 'n verkeerde verwiezing der op-eplaotst. Noon verwiest 't naor 't krekte artikel :-), en inderdaod de nomineringspagina bestung nog neet, ik hebbe 'm krek an-emaak: [[Wikipedie:Te verwiederen pagina's]]. {{User:Servien/Haandtekening}} 15:20, 6. mei 2006 (UTC) ::Danke! - [[Gebruker:Andre Engels|Andre Engels]] 17:04, 6. mei 2006 (UTC) ==Inschrijving leden voor VWN== (''This message is in Dutch. If you want it to be in your language, plese be bold, and translate it into your language and place it under mine.'') Beste Wikianen, Mensen die lid willen worden van [http://nl.wikimedia.org/wiki/VWN Vereniging Wikimedia Nederland], kunnen zich nu als zodanig aanmelden. [http://nl.wikimedia.org/wiki/Aanmelding_lidmaatschap Op nl.wikimedia.org] kunt u meer informatie vinden over de inschrijfprocedure en de te volgen stappen. Ik hoop dat wij vele leden mogen verwelkomen. Met vriendelijke groet, Lodewijk Gelauff aka [[User:Effeietsanders|Effe]]''[[w:nl:gebruiker:effeietsanders|iets]]'''''[http://nl.wikimedia.org/wiki/gebruiker:effeietsanders anders]''' 23:04, 17. mei 2006 (CEST) == Wijzigingen == Excuses voor het gebruik van Nederlands. Als je een wijziging bekijkt staat daar altijd vorige en volgende wijziging bij, echter er zit een fout in die tekst: ''&#8592; veurige wieziging'' en ''volgende wieziging &#8594;'' Kan iemand dat even aanpassen? Goodgoan, [[Gebruker:Erwin85|Erwin85]] 10:08, 13. jun 2006 (CEST). :Hier werkt het dus wel, maar als ik een wijziging bekijk zie ik geen pijltjes maar :''&# 8592; veurige wieziging'' en ''volgende wieziging &# 8594;'' :zonder de spatie tussen # en 8. [[Gebruker:Erwin85|Erwin85]] 10:09, 13. jun 2006 (CEST) ::Maak neet uut... iig bedaank veur de bloemen... oh nee bedoel de infermaotie hehe, 't is noen an-epas, dus hopelijk he-j der noen gien preblemen meer mee :-) {{User:Servien/Haandtekening}} 11:15, 13. jun 2006 (CEST) :::Ik zie nu normale pijltjes. Bedankt! [[Gebruker:Erwin85|Erwin85]] 15:48, 13. jun 2006 (CEST) == Eben veurstellen == Goeiendag allemaol, ik ben al jaoren een gebruuker van Wikipedia en ik ben bliede dat er nou een Wikipedie in 't plat is. Dat der een ofzunderleke Wikipedie is veur de Nedersaksische spraok in Nederlaand, naost de Wikipedie veur 't Platduuts, kan ik wel begriepen. Ik denke dat het de luu hier anzetten zal om wat meer oaver Nederlaandse onderwaarpen te schrieben. Ik hebbe nog niet eerder an de Wikipedia mitewarkt en ik hope mar dat mien bi'jdragen op pries esteld worden. Ik ben allenig passief met 't plat opegreuid, dus fouten maak ik wel. Ok kan ik niet goed besluten hoe a'k 't ien en aander spellen mot. D'r bent ja verschillende regels veur 't "Drèents", de "West-Oaveriesselse dialecten", en zo wieder, en oaver die iendelings ben ik ok nog niet uuteprakkezeerd. Immers, "ik wone op de grèens van 't Sallaands en Drèents", en doarbi'j kump dat ik ok an 't Stellingwarfs blootesteld ben. Mar toch heb ik veule fedusie in dizze Wikipedie. Laot mi'j mar ies weten wat a'j d'r van denken. Onderwarpen waor a'k met eprutst hebbe, bent: [[Ni'jlusen]], [[Dalsen]], [[Skik]]. Ni'jluuseger, 25 jaor :Hartelijk welkom Ni'jluuseger! Joew biedraogen wonnen zekers op pries esteld, wie bin nog net een paor maonden in luch dus hulp ku-w altied wel gebruken! Fouten maken maak niks uut dat maken wie allemaole wel zoen bietjen hier (in dialek schrieven is al meuilijk genog; veural zonder spelling dee neet officieel vaste-eleg is). Wie wunsen joe veel schik toe hier en wie hopen da-j in de toekoms nog een boel artikel maken zullen! ;) Trouwens: a-j ondertekenen willen ku-j oek 4x zoen golfstreepjen doon (<nowiki>~~~~</nowiki>) dan krie-j joew naam en de daotum (5x ~ krie-j allinnig de daotum en bie 3x ~ krie-j allinnig joew naam). Ajuus mar weer! {{User:Servien/Haandtekening}} 23:59, 22 jun 2006 (CEST) == De vrömde kaorte == 't Benijt mi'j onderhaand aordig wie as dizze kaorte veur zien rekening nemp: http://taal.phileon.nl/kaart/nedersaksisch.php. Ik make d'r wel duuzend verwiezings naor, mar welke perfester as ter achter zit is mi'j nog een raedsel. Hef iemand hier een idee? [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:01, 1 juli 2006 (CEST) <br /><br /> :Disse kaorte is neet emaak deur een prefesser mar deur de beheerder van dee webstee ;-), meschien dat e nog wat hulp ehad hef een specialis op dit gebied, gien idee... mar as der fouten op staon, zeeg mar wat der verbeter möt wonnen dan zal ik 't an hum deurgeven. {{User:Servien/Haandtekening}} 14:46, 8 juli 2006 (CEST) <br /> ::Mathieu van Woerkum, nietwaor? Ik wete gien fouten op de kaorte; 't giet mi'j der allennig om det wi'j de bron weet. Ik holle wel van ''evidence-based'' warken ''(excusez le mot)'' ''(excuse my French)'', en ik zal dan ok bronnen anhaelen waor as 't meuglik is. (As ik [http://www.meertens.knaw.nl/vdw/2000.1/entjes.html Entjes] zo leze, liekt 't mi'j det de liende tussen Drèents en Sallaands nog eerder ''deur'' Ni'jlusen löp as d'r onder laangs, mar det is mi'j te specialistisch umme d'r hadde uutspraoken aover te doen. [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 20:32, 8 juli 2006 (CEST) == Taolcaddegorieën == Zoas ik 't begriepe, wordt er bi'jveurbeeld mit "Grunnegs artikel" onderan een stökkien bedoeld dat 't in 't Grunnings eschreben is, en niet dat 't artikel per se oaver een Grunnings onderwaarp gaot. Mar die wiesheid kömp van het mitdoen an dizze Wikipedie; ik geleuve dat de meesten die een artikel bekieken en die taoliendeling vienden, 't tweede denken zullen. Zol 't nie beter wezen om op d'ien of andere manier drekt dudelk te maken wat of ter bedoeld wordt? [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:41, 3 juli 2006 (CEST)<br /><br /> ==Weet ie Stappest te vienden?== Nou nog 's wat. Ik zie dat er een deurverwiezing bestiet van [[Staphorst]] naor [[Stappest]]. 't Lik mi'j wal te rechtveerdigen om veur alle plaotsen een deurverwiezing van de Nederlaandse naom naor de Nedersaksische naom te maken, veural as dizze leste hiel aans is. D'r zult genog meensen weden die niet goed weet hoe as ze de Nedersaksische naom veur heur eigen woonplaots schrieben mut, en daorumme wal een drokkertien gebruken kunt. Is det wat? [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 14:22, 8 juli 2006 (CEST) ::Jao, inderdaod, dat is een prima idee :-) {{User:Servien/Haandtekening}} 14:46, 8 juli 2006 (CEST) == Effen veurstellen == Moi luu, Mien name is Heini Peters. Ik bun geboren op 27 jaunari 1964 in Diem (Didam) en dus eurspronkelijk gin Nedersaks. Sinds 1986 wark ik in Varsseveld en sinds 1992 woon ik der ook. Het Diemse dialect lik, op een paar uurtzonderingen noa, meer op ut Achterhoeks dan op de meeste andere Liemerse dialecten. Ik vule mi-j dan ook meer Achterhoeker dan Liemersen. Ik bun vreselijk begoan met dialecten en streektalen in ut algemeen en ut Achterhoeks in ut biezunder. Now is der feitelijk gin ene Achterhoeksen streektaal. Elk darp hef zien eigen dialect wal. De bi-jdragen die ik schrief zal ik dan ook zo völle meugelijk in het Varssevelds schrieven. Varsseveld ligt midden in den Achterhoek en is dialectisch ezien ook vri-j neutraal. Ik zie dat op dissen Wikipedie nog vri-j weinig oaver den Achterhoek beschreven steet. Ik zal zo völle meugelijk mien best doen um dit an te vullen met mien eigen kennis en dingen die ik op het internet vind. Zo hier en doar zal ik bi-j mien artikeltjes ook een foto toevoegen, umdat ik fotograaf van beroep bun. De foto's bi-j mien artikels bunt dan ook allemoale van mi-jzelf. A'j ze gebruken wilt mag dat, moar gif het dan wal effen an mi-j deur. Verbetteren of anvullen van mien artikels mag altied, a'j tenminsten de woarheid vertelt. Moar dat sprekt veur zich op Wikipedie, lik mi-j zo. Goedgoan, [[Gebruker:Heini|Heini]] <br /> :Eej, ik gao eben deur de ni'je artikels henne veur punten en komma's; mu'j niet denken da'k 't op oe emunt hebbe. ;-)<br /> :Wi'j hebt gelok det d'r now al van haoste elk diel van Nedersaksisch Nederlaand iene betrökken is bi'j dizze Wikipedie.<br /> :Goed gaon, [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 16:57, 7 aug 2006 (CEST) Moi Ni'jluuseger, I-j doet ow best moar ;-). i Ik bun zelf ok wal een bitjen een pieneköttel, wat spelling angeet. Moar tiepen is niet mien beste kante, dus kontroleern hef bi-j mi-j absoluut zin! ik hoppe, dat der nog een paar Achterhokers bi-j komt. 't Is wal een heel wark um de hele Achterhook in kaarte te brengen, elke keeer kom i-j weer ni-je dingen tegen, die ik zelf ok niet wist of woar ik an de woarheid twiefel. Dan goa'j toch eerst een bitjen onderzuken, of 't allemoale wal klopt. Goedgoan, [[Gebruker:Heini|Heini]] 17:24, 7 aug 2006 (CEST) :Moi, :t Gef niks datst nog nait zo goud bist in alle luttegheden van wikipedia, zo begon elk hierzoot. Ast gewoon wat laanker hier bist en deur de tied hin wat meer oefenst, den leerst der automoatisch dingen bie en wordtst ook n ervoarn wikipedia-gebruker![[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 17:32, 7 aug 2006 (CEST) == Misschien een domme vroage? == Moi wikipedie-gebrukers, Wet der ok iemand of der een namenlieste besteet van geografische namen buten Nederland in ut Nedersaksisch? Ik heb oaver Denemarken ([[Denmaark]]) ut één en ander op-ezocht, umdat ik wet dat in een deel doarvan ok Nedersksisch eproat wordt. Ut geet mi-j eigenlijk um de Nedersaksische name van ut olde hertogdom Sleeswiek of Sleswich. Moar ok veur andere geografische benamingen zol dat makkelijk wean. Goedgoan Heini P.S. Ik bun de link noar de "vrömde koarte" kwiet, de kaarte woar het Nedersaksich taalgebied in Nederland op steet met de bi-jbeheurende namen van plaatsen en streken. : http://taal.phileon.nl/kaart/nedersaksisch.php : [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 20:22, 7 aug 2006 (CEST) ::De webstee naor de Nedersaksische plaotsnamen steet in 't grieze vakjen bovenan disse pagina. Der besteet nog gien geografische lieste veur lanen of plaotsen buten Nederlaand, mar "Denemarken" heet in 't Achterhoeks hoogstwaorschienlijk gewoon "Denemarken" en gien "Denmaark", dat is typisch Grunnings. {{User:Servien/Haandtekening}} 21:26, 7 aug 2006 (CEST) ==[[User:TuvicBot|TuvicBot]]== I would like a bot flag to run my interwiki-bot [[User:TuvicBot|TuvicBot]] (using Pywikipedia). This bot will run in manually assisted mode, adding and updating interwiki-links, using the Dutch wiki as a starting point. I'm mostly planning to solve interwikis that autonomous bot skip because they're ambigious. (And sorry for not speaking in your language :-() A list with wikis where TuvicBot has bot status can be found at [[:nl:Gebruiker:TuvicBot/Bot-status]], if you're interested. I'm posting this here, because I couldn't find a local approval page.--[[Gebruker:Tuvic|Tuvic]] 22:15, 15 aug 2006 (CEST) :Do mar gewoon Nederlaands heur :S... mar goed botstaotus is toe-ekend. {{User:Servien/Haandtekening}} 22:16, 15 aug 2006 (CEST) ::Oeps, iets te vinnig geweest met copy-pasten dus :-(. Het was niet echt mijn bedoeling om dat hier ook in het Engels te doen. Nu ja, toch bedankt voor de bot-status. Als er trouwens opmerkingen of problemen zijn, ''mien overleg'' staat altijd open voor suggesties of opmerkingen. Mvg, --[[Gebruker:Tuvic|Tuvic]] 22:58, 15 aug 2006 (CEST) :::(P.S. Dat was dus wel gigantisch snel beantwoord, Servien. Op sommige wikis krijg je na 3 weken de recente wijzigingenlijst overhoop gooien nog geen reactie :-)) == Aandere dialektn == Ik har de aandere dialektn biej [[Iemn]] vorthaald, umdat ik veend da'j doar nich an möt beginn. Dat haalt de "charme" van t artikel vort, veend ik. As wiej dat standoard goan doon, dan krieg iej vuur eankelde dialektn soms ne waslieste an alternatievn. [[Gebruker:Tubantia|Tubantia]] 20:53, 21 aug 2006 (CEST) :Dat is juust de bedouln. In Nederlaand worden meerdere dialekten sproken binnen t Leegsaksisch. Om alle dialekten mit te tellen loaten en dudelk te moaken dat der meer varianten bestoan, hebben wie dit doan, al n poar moand leden. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 20:58, 21 aug 2006 (CEST) ::Noa, t was miej noch nich opvaln. Dan goa ik de Tweantse mer is toovoogn. Ik veend oaverigens wal dat t kopje "Nedersaksisch" in t dialekt van t artikel möt ween. [[Gebruker:Tubantia|Tubantia]] 21:01, 21 aug 2006 (CEST) :::Joa, tot nau tou is dat ook al zo. Doe hest op Iemn der Neersassisch van moakt en ik heb op de Grunnegse artikels der Leegsaksisch van moakt. Zo wied ik wait nuimen zai in de andere dialekten t gewoon Nedersaksisch. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:06, 21 aug 2006 (CEST) ::::t Probleem wördt allean da'j op n doer de vertalingn nich mer op spelling könt kontroleern. Zo zag ik al op [[water]] dat der doar dree Tweantse schriefwiezn stunn dee ik nich kon terugveendn in de Standaard Schriefwieze. [[Gebruker:Tubantia|Tubantia]] 21:11, 21 aug 2006 (CEST) As der meer as ain dingen stoan, betaikent dat dat der variantverschil bestait binnen t dialekt. Middelkerwies was dij Twìntse vertoalen der deur aine neer zet dij zölf gain Twìnts sprekt of der vanoet gong dat dij varioatsie juust was. As wat nait hailmoal juust is, ken t aait verbeterd worden. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:14, 21 aug 2006 (CEST) :Dat wiej t verbettern könn wet ik wal, mer wat ik wol wetn: wiej hoaldt hier toch ok de schriefwieze an zooas op de rest van de Neersassiese Wikipedia, nich? [[Gebruker:Tubantia|Tubantia]] 21:19, 21 aug 2006 (CEST) ::Wizze, moar (zo as ik al zee) dij extra varianten binnen middelkerwies (waarschijnlijk) deur aine touvougd dij zölf nait Twìnts sprekt (Ni'jluuseger). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:22, 21 aug 2006 (CEST) A'j de geschiedenis van het stok sekuur bekiekt, zie je det er al stund det ien Twente de variaanten ''woater'' en ''wotter'' zolden veurkomen (kwaamp nie van mi'j). Ien de Taalgids Overijssel van Scholtmeijer he'k veur Twente ''water'' (en veur 't Vjenne ''wèter'') evunden, en det heb ik dus toe-evoegd. Miskien det ''woater'' en ''wotter'' fout bint, mar wat hef de standaard schriefwieze te maken mit 't feit det ze op 't Vjenne ''wèter'' zegt? Waorumme is det vorthaald? 't Vjenne ligt toch echt ien Twente. Kalm an, [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 09:47, 22 aug 2006 (CEST) :Wiej broekt hier op Wikipedia de Standaard Schriefwieze vuur t Tweants. Het Vreeznvense ''wèter'' kömp doar nich in vuur. A'd wiej ''wèter'' wal woln gebroekn as variaant, dan mö'j t Vreeznvens nich biej t Tweants doon. t Schient nog wier heels aanders te ween as t Tweants, dat Vreeznvens. Goodgoan, [[Gebruker:Tubantia|Tubantia]] 00:53, 26 aug 2006 (CEST) ::'t Vriezenveens wördt ien de Taalgids Oaveriessel inderdaad apat behandeld als ien van de dialectvariaanten van Oaveriessel, niet as diel van 't Twèents. Ik vien 't best um 't as apatte ienheid te bekieken, beter althans as 't vört te smieten umdet 't niet an een standaard schriefwieze conformeert. Dan zol 't accepteerd mutten wörren um 't Vriezenveens apat ien de Nedersaksische woordenliesten te nuumen. [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:39, 28 aug 2006 (CEST) == Dialektussenstand... == Ik hebbe effen ekeken naor de dialektussenstand, en dee is as volg: *[[West-Veluws]] - 237 pagina's *[[Stellingwarfs]] - 196 pagina's *[[Achterhooks]]* - 145 pagina's *[[Grunnegs]]** - 144 pagina's *[[Drèents]] - 91 pagina's *[[Oost-Veluws]] - 60 pagina's *[[Tweants]] - 59 pagina's *[[Sallaands]] - 23 pagina's *[[Urkers]] - 2 pagina's <small><nowiki>*</nowiki> Hier zitten oek een antal korte artikels tussen.</small><br /> <small><nowiki>**</nowiki> Hier zitten een groot antal langere artikels tussen.</small> Hopelijk dat meensen hier nog wat an hem, aanders is 't gewoon leuk um te weten, of meschien dat 't zelfs meensen anspoor um een inhaolslag te maken ;-) {{User:Servien/Haandtekening}} 23:49, 25 aug 2006 (CEST) == wikipedia.nl == Hallo, ik heb een bijgewerkte versie van het portaal wikipedia.nl klaar om het huidige te vervangen. Dit zal een hk hebben naar deze wiki en de wikipedia "NDS" vliegt eraf. Als er commentaar is geef die dan nu en wel op [[w:nl:Overleg Wikipedia:Welkom Wolkom Moin]] De testversie is te zien op http://home.versateladsl.be/wvermeir/wikinl/tmp/wikipedianl20060825/nl-portal/ --[[Gebruker:Walter|Walter]] 21:40, 26 aug 2006 (CEST) == Naamruumtes in aandere dialekken == ===Hudige naamruumtes=== *Media *Speciaol *Overleg *Gebruker *Ofbeelding *Sjabloon *Help *Categorie ===Kleine wieziging=== *Media *'''Speciaal''' - <small>in de meeste nds-dialekken wonnen 't volgens mien sowieso uut-espreuken as "speesjaal" ipv. "speesjaol"</small> *Overleg *Gebruker *Ofbeelding *Sjabloon *Help *'''Kattegerie''' - <small>mit een magere eu-klank, en een à-uutspraok [kàtte·gerie] ipv. lange aa klank [kaate·gerie]</small> ===Naamruumtes in aandere dialekken=== Noen vraog ik mien of, wat de naamruumtes in de aandere dialekken zollen wezen. Schrief 't es op en ''meschien'' da-w 't in de toekomst nog gebruken kunnen, aanders is 't gewoon haandig um te weten. {{User:Servien/Haandtekening}} 13:14, 1 sep 2006 (CEST) {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Drèents ! width="15%" |Stellingwarfs ! width="15%" |Sallaands ! width="15%" |Tweants ! width="15%" |Achterhooks ! width="15%" |Oost-Veluws ! width="15%" |West-Veluws ! width="15%" |Urkers |- |Media* |Media |Media |Media |Media |Media |Media |Media |Media |- |Spesjoal |Spisjaol |Speciaol | |Specioal |Speciaol |Speciaal |Speciaal | |- |Verzin |àòverleg / óverleg |Overleg |Aoverleg |Oaverleg |Ovverleg |Overleg |Overleg | |- |Bruker |Gebruker / gebroeker |Gebruker | |Gebroeker |Gebruker |Gebruker |Gebruker | |- |Ôfbeelden** |Ofbielding |Ofbeelding / ofbelinge | |Ofbeelding |Afbelding |Ofbeelding |Ofbeelding | |- |Schabeljoun*** |Sjabloon |Sjabloon | |Sjabloon |Sjabloon |Sjabloon |Sjabloon | |- |Hèlp |Help / hulpe |Help / hulpe |Help / hulpe |Hölpe |Help / hölpe |Help / hulpe |Help / hulpe, hulp | |- |Kategorie |Kaddegorie |Kategorie | |Kategorie |Kattegorie |Kattegerie |Kattegerie | |} :<nowiki>*</nowiki>''ook medie <nowiki>[medië]</nowiki>'' :<nowiki>**</nowiki>''ook Òfbeelden of Oafbeelden'' :<nowiki>***</nowiki>''nait voak bruukt (ik haar der nog noeit van heurd)'' Moi Nijlusiger (en aander volk) Ik zag daj een verwiezing naor Mysteries van het Reestdal emaakt hadden. Daor bin ik wel wies mit want der staot wat gedichten van mij op die webbestee, in 't dialect van 't Riestdal. Jammer genog is daor mar bar weinig activiteit sunds veurig jaor oktober, 't lek wel as ze der mit estopt bint bij Mysteries... Ken ie trouwens de gedichtenbundel De toren van de Lichtmis van mien goeie kammeraod Johan Veenstra ok? Dat giet aover die olde watertoren bij jullie langes de grote weg vanuut Zwolle hen 't noorden, die as nou een sjieke eterije of zowat is eworden. Johan hef daor een gedicht (in 't Stellingwarfs natuurlik) aover eschreven umdat hij daor altied langes kwaamp op weg naor huus toen as zien moe in Zwolle-Noord in 't ziekenhuus lag, en de hiele bundel daor as 't in stiet is daor naor enuumd. 't beste dermit van [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 21:18, 11 nov 2006 (CET) ::Eej Chamavian, veur een paar maond was ik ien Stappest, waor ze bi'j de VVV een kaorte van de Mysteries van het Reestdal verkochten (zölde infermatie as de'j op de webstee vienden). ::Toevallig kenne ik Veenstra zien gedicht oaver de toren van de Lichtmis (mar niet de dichtbundel). Ik geleuve det 't varssien ien ''Een rondje Nieuwleusen'' staat (zie de literatuurlieste op http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Ni'jlusen ). Ik vund 't goed eschreben. De toren is now inderdaod een eteri'je, De Koperen Hoogte. Hennie van der Most hef 't ding gruun evarfd. [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:16, 19 sep 2006 (CEST) Ja, schrieven kan Johan V. wel... "De Toren van de Lichtmis" is een cyclus van drei gedichten. Johan hef now net een nij boek uut "Een Brogge van Glas", een autobiografische roman, 't is dus echt gebeurd en 't giet aover humzölf. In de Stellingwarven en de rest van Frieslaand is 't een groot succes, ze bint niet an te slèpen zölfs. Ik hebbe nog een hiel klein betien mit ehulpen bij 't schrieven, dat wil zeggen: Johan hef al de heufdstokken as ze of waren an mij estuurd, en daor heb ik textueel, qua stijl en taal alderhaande opmarkings en verbeterings in an ebracht. Dat was mooi wark! En 't grappige is dat ikzölf, en de rest van mien gezin, ok nog in 't boek veurkome. Noh ja, ik hope as ik op zien leeftied ok zo'n mooi boek schrieven kan, mar dat duurt nog wel haost vieventwintig jaor, dus ik hebbe de tied nog... [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 21:18, 11 nov 2006 (CET) <br /><br /> :Chamavian, schier da'j samenwarkt mit zo'n bekende schriever. Ik hebbe zölf net eheurd det ze een vertaling van mi'j wilt gebruken veur 't Drèentse blad ''Roet''. Ik binne beni'jd. [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:19, 25 okt 2006 (CEST) Moi Luusien Da's hastikke mooi man, da'j in de Roet komt te staon! Der hef ok wel iens een gedicht van mij in estoane. Mit hoe zon vertaling van watte koom ie der in dan? [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 21:18, 11 nov 2006 (CET) :Een vertaling van een Latijns gedicht deur een old-Saksische monnik, kiek mar bij ´t stokkien in dizze Wikipedia over Gottschalk van Orbais, of bi´j ´t stokkien Ut quid iubes pusiole. De Roet is al uutekomen en sig ´r schier uut. Ik binne haoste verleerd hoe ik hier code mot gebruken en viene gien tilde op dit toetsenbord, dus zonder tied en datum teken ik... Ni´jluuseger. Ha da's mooi man! Ik hebbe de Roet al binnen mar nog niet alles elezen. Zo kome wij èndelik achter oen echte name, ikke teminsten ;-) Die code is 4 keer ~, dus [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] == Bot == Ik wil graag een botbitje aanvragen voor [[Gebruker:Erwin85Bot]]. Ik zal m'n bot gebruiken voor interwiki's van en naar de Nederlandstalige en evt. de Engelstalige wikipedia. --[[Gebruker:Erwin85|Erwin85]] 19:16, 17 sep 2006 (CEST) :Edaon {{User:Servien/Haandtekening}} 20:16, 17 sep 2006 (CEST) ::Bedankt. --[[Gebruker:Erwin85|Erwin85]] 20:56, 17 sep 2006 (CEST) == Harm van Lucas Jonker Dreints- waorumme eigenlik? == Ik las hier dat as "Harm, een boerenleven an de Riest" van Lucas Jonker as eerste Dreintse boek wordt eziene, tewiel de schriever uut Oaver-iessel kwaamp. Jowel, 't verhaal speult an d'aandere kaante van de Riest, in de gemiente Zuudwolde, Drenthe dus, mar feitelik ku'j net zo goed zeggen as 't boek Oaveriessels is umdat 't in 't dialect van De Vaort (Dedemsvaart) in Oaveriessel eschreven is deur 'n geboren Oaveriesselse schriever die as daor altied nog woonde. Um te verglieken: een boek van Cees Nooteboom dat beveurbeeld in Perzië speult wordt toch ok gewoon erèkend as Nederlaandse letterkunde en niet as Iraans? Of Shakespeare zien boeken die as in Italië, Denemarken of nog aandere laanden speult bint toch ok gewoon Engelse boeken? Ik viene dat de Drenten in dit geval der wat al te rap bij waren umme de "Harm" op te eisen en in te pikken as Dreints boek, en dan as 't Eerste nog wel, is dat eigenlik gien geschiedvervalsing? Wat a'j wel kunt zeggen is dat de "Harm" 't eerste Riestdaliger boek is, en 't Riestdal is zoa'w weet niet an iene previncie ebunden en hef zien eigen dialect tussen 't Sallaands in 't zuden, 't Dreints in 't noorden en oosten en 't stellingwarfs in 't westen in. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 21:19, 11 nov 2006 (CET) :Beste Chamavian, wat Ni'jluuseger eschreven hef, klop wel degelijk, 't dialek van De Vaort (of Dedemsvaart in 't NL) val onder 't zogenaamde Zuud-Drèents, [http://taal.phileon.nl/kaart/nedersaksisch.php op disse kaorte] ku-j de indeling vienen. {{User:Servien/Haandtekening}} 20:49, 3 okt 2006 (CEST) Bedaankt Servien, dat klop in taalkundig opzicht misschien inderdaod, want al 't dialekt boven de Dedemsvaort ('t water dus) wordt miestal as Dreints ezien, veural umdat noordelik daorvan gien umlaut in 't meervold en de verkleinwoordties wordt gebruukt, wieders is der gien verschil. Mar veur boeken en aandere schriefsels wordt, in ieder geval deur bv uutgeverij Het Drentse Boek en de site Drentse Taol en ok bladties as Oeze Volk en Roet, allemaole in Drenthe, en deur de Iesselakedemie, de Moespot etc. in Oaveriessel, 't onderscheid tussen Dreintse en Oaveriesselse letterkonde bij de Riest, dus de previncie-greinze, etrökken. Behalve dan bliekbar in dit geval, misschien umdat 't um zo "oldste" boek giet? Mar beter zol 't vanzölfs weden um gewoon van Nedersaksische letterkonde te praoten. Wat ik veural zunde viene is as der zo weinig besef is onderling a'w ien en dezölfde taal praot, en niet allemaole lösse dialekkies van 't Nederlaands. En dat iedere previncie of zölfs streek zien eigen spellingsregels hef, ok al is 't dialekt bijnao 't zölfde. Daorveur had de SONT-spelling ein'k mutten zörgen, mar daor is mar bar weinig animo veur. Der wordt sowieso te weinig andacht an egeven, veural ok deur de SONT zölf. Chamaaf <br /><br /> :Umdet 't dialect daoras Jonker zien roman ''Harm'' ien schreef an beide kaanten van de Drèents-Oaveriesselse grèenze espreuken wördt, lik 't mi'j een beetien een persoonleke, 'geopolitieke' keuze a'j dit dialect (en dus de roman, ien taalkundig opzicht) Drèents of Oaveriessels nuumen wilt. Krek umdet dit een subjectieve vraog is, lig ik d'r nie wakker van. Inholdelek eziene is 't netuurlek wel een Drèentse roman, oaver Drèentse mèensen ien Drenthe, ebaseerd op waore Drèentse gebeurtenissen. Mar eschreben deur een ien Alkmaar geboren Dedemsvaorter (mit een Drèentse femilie), de's de grap. Oaver disse kwestie ku'j ok hier lezen: : http://dissertations.ub.rug.nl/FILES/faculties/arts/2001/h.nijkeuter/thesis.pdf :Ik viene 't zölf dudeleker um de roman Drèents te nuumen, umdet dit veural ok iets oaver de inhold zegt. [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:31, 25 okt 2006 (CEST) Ik bemui der ook even mit: Toalkundeg het t dialekt om en bie de Dedemsevoart ook meer overainkomsten mit de ander Drintse dialekten, as mit t Sallaands of t Stellenwaarfs. t Wordt ook nait veur geefs ''Zuud-Drints'' nuimd. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 17:51, 25 okt 2006 (CEST) Now, ie kunt juust beter zeggen as de Zuud-West-Dreintse dialecten meer van doen hebt mit 't Sallaands en Oost-Veluws as mit de meer noordelike dialecten van Drenthe! Denk is an 't ZW-Dreints: "oe" ipv "joe", an ekregen" ipv "kregen", an 't ontbreken van "doe", an "water" ipv "waoter", an "gruun", "bloed", "lied" ipv 'gruin', 'bloud', 'leid'. Dus allemaole meer zoas 't Sallaands dan as 't oaverige Dreints. Cham == Wiembergen == <br /> Kump dit vanzelf b-j 't derp Wiemberge terech? Wudt daorveur gezörgd deur 'n kommissie? <br /><br />Tut 1984 was Wiembergen helemaol Berghs (in de hoofdstad van Bergh - 's-Heerenberg - wudt gezegd: Barghs). Toen wier d'r 'n stuk bi-j Dörkum gedaon. <br />Bekend in Wiembergen zun 't Walse Water (sommige luj zegge Waalse Water) en 't Täöntje (de Kemmenade). <br />Wiembergen ligt aan de [[Olde Iessel]] in de [[Liemers]]. <br />'Meester' Lovink het al 's geschreven dat Dichteren 't veurportaal van de Liemus is. Wiembergen en Dichteren heuren samen bi-j de parochie Sint Martinus. :Beste Wikipedie-gebruker, we hem gien kontak mit gemeentes of overheden, dit is een vrieje encyclopedie, dit wil zegen da-j [[Nedersaksisch]]e infermatie toevoegen kunnen over Wiembergen veur aandere gebrukers zodat ze der wat meer over te weten kunnen koemen. Hopelijk wee-j der noen wat meer van. {{User:Servien/Haandtekening}} 13:34, 20 okt 2006 (CEST) <br /><br /> Ze zun mien al 'n slag veur gewes. Ze hemmen 't [[Wienbargen]] met 'n tweepoot genuumd en dat is 's-Heerenbergs! :Ik zie 't ja :P... mar goed je bin altied welkom um 't uut te breiden of um iets aanders over Deutekem of wat dan oek toe te voegen ;) {{User:Servien/Haandtekening}} 13:29, 21 okt 2006 (CEST) Ik bun wal beni-jd bo at de leu op Wiembargen praot: Ächterheuks of Liemers. De Liemers heurt neet bi-j 't Naedersaksisch taalgebeed maor bi-j 't Naederfranksisch, wat 'n underdeel van 't Naederlands is. As 't meer bi-j de Olden Iesselt-dialekte heurt dan kan 't wal waer as ovvergank nao 't Saksisch worden ezene. Want ok in Durkum/Deutekum zelf praot zee feitelik gin zuver Saksisch meer, kiek maor ens nao dinge as "ge-" in "gezeg", "gedach", nao "zun" ipv "bunt", "wi-j lopen" ipv "wi-j loopt/lopet" enzowieters. Veur mi-j lig de grenze tussen Liemerse en Olden Iesseltse dialekte bi-j 't weurdeken "gi-j": daor at zee "gi-j" ipv "i-j" zegget buste echt in de Liemers. En èt typische kenmark veur 't Saksisch, nl 't behold van de oet-espraoken -n in -en, dat hebbet ze in de Liemers ok neet meer, daor is 't van "wi-j lope" enzo. As Wiembargen dus zowal "gi-j" zeg as "lope", dan is 't Liemers. Chamaaf <br /><br /> Umdat d'r maor één WALD-spelling is - Woordenboek Achterhoeks en Liemers Dialect - bun ik maor in dit praotkafee aangeschaoven! Sommege luj zegge bi-j ons 'gi-j' en sommege luj zegge 'ie' en weer andere 'i-j'. Wi-j bieten gin weurd af. Da's ok prima heur, Wiemberger. Ik hebbe alle dele ok van 't WALD, een heel mooi project is dat. De Ovverieselsen hebbet 't ok nao edaone. Ik kenne al dee verschillende dialectgebede wal zon betken. Ik bun jonk eworden in Wenters, bun daor lange weg ewest maor later waer ekommene, hebbe ok in Deutekum ewond, wat jäöre in Vasseveld ewarkt en daorbi-j heel den Achterhook af ereisd, en noo won ik in Duve, de Liemers dus. En dow heste geliek: Achterhook en Liemers wordt heel vake in ene aosem eneumd, geografisch en cultureel is dat deels ok wal terecht, maor taalkundig eigenlik neet. A'j 't Naederlands taalgebeed waetenschoppelik indeelt, he'j verschillende talen en dialectgroepe: De tale bunt: Naederlands, Fries, Naedersaksisch en Limburgs, de leste dree bunt dus amparte tale, ginne dialecte van 't Naederlands. Noo is 't Ächterheuks, mit 't Twents, Sallands, Drents, Grunnings en Stellingwarfs, een dialect van de taal 't Naedersaksisch. Ok in Pruusse bunt der völle leu dee dat praot. Maor 't Liemers heurt daor taalkundig waer neet bi-j. Dat wordt in edeeld bi-j de grote Braobantse dialect-groep van 't Naederlands. En stiekem klöp dat ok wal, al klenk 't di-j misschien vremd in de oarne. Ik hebbe ok lange tied in Braobant ewond en herkenne völle in 't Liemers wat mi-j daoran döt denken, a'j 't vergeliekt met 't Ächterheuks. Al was 't maor dat kleine weurdeken "gi-j "Goodgaon, [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 21:21, 11 nov 2006 (CET) <br /><br /> Now zag ik krek precies dat in Telgen van 't WALD 3 in bi-jlaoge 1 (namen van plaatsen, rivieren en huu:s) Wienbarge en Wiembarge steet (tweepoot en driepoot). Maor de schrie:ver kump uut Stökkum en daor praot ze allens as in 's-Heer'nberg: van een e make ze 'n a maor dat doe:n ze in Zeddam en Wiemberge nie:t! Of der WieMbarge of WieNbarge steet: da's maor ne kwestie van schriefwieze. Veur B wodt N automatisch as M oet-espraokene, da's trouwens ok in 't Naederlands en eigenlik alle tale zo. Alleen at ze 't ovverdreven zorgvuldig oplaezet in 't NL, zegget wat leu wal ens WijNbergen, maor normaal ok Wijmberge(n) of Wijmberrege(n). Maor 't verschel tussen WiembArge en WiembErge is wal een echt dialectverschiensel. No aste 't derovver heste: Zeddam wodt eneumd in 't bekende book van de breurs Hoppenbrouwer ovver de dialectindeling in Naederland, en daor blik oet onderzeuk at Zeddam zeer kort bi-j 't Braobants steet, 't hef daor völle ovvereenkomsten met. Tewiel 't toch op maor 'n paar kilometer van 't Saksische taalgebeed af lig, is 't meer verwant met dialecte op honderd kilometer afstand (en wieter) as met 't Ächterheuks. Interessant hè. Goodgaon, [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 21:21, 11 nov 2006 (CET) <br /><br /> Bedankt zowiet. Ik zal proberen 't boek van de bruurs Hoppenbrouwer te pakke te kriege. Hoewel bruurs een lange klank is, mag t'r gleuf ik gin : veur de r volgens de regels van de Waldspelling. Doodzund dat ze in de Wald-spelling gin Umlaut gebruukken in plaats van uu: of uu. <br /> Goedgaon of op zien Wiembergens: etju! Bi-j uns in Wenters zegge wi-j "tjuus", maor dat kump natuurlik van Pruuse [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 21:21, 11 nov 2006 (CET) <br /><br /> Ook in Bergh heur i-j steeds minder 'etju' en steeds meer 'tjuus'. Emmerik lig hier jao ook net aover de gäöt en daor zegge ze 'tsjuus' of zoiets (ik versloek mien hos met dat woord). <br />[[Gebruker:Berghfanaat|Berghfanaat]] 24 nov 2006 == Licentie == Moi, 't valt mien op dat er vaok gin licentie bi'j n'n ofbeelding steet of dat er naor de nlwiki wordt verwezen. Noo wek neet waorumme dat zo is, maor mag dat wel? Goodgoan, [[Gebruker:Erwin85|Erwin85]] 22:37, 24 okt 2006 (CEST) :Is veraanderd. Bie ofbeelding waor gien licentie biesteet ku-j zelf toevoegen a-j der langeskoemen (a-j n't weten vanzelf) :) {{User:Servien/Haandtekening}} 13:12, 25 okt 2006 (CEST) == Bewarken == Eempies een aandere vraog: Servien, is de ienigste meniere um te antwoorden of reageren op dinger hier deur op 'bewark' te klikken en dan in dat bewarkscharmpien oen tekst te typen? Want zo doe ik dat töt now toe. En waorumme komp mien name der dan niet automatisch onder te staon, a'k wel an-emeld bin? Cham :Dag Cham, ik hebbe joe kortens een berichjen estuurd (kiek es in joew posvak ;)) daor steet oek bie hoe je je naam onderan berichen kan kriegen (deur 4x een tilde te typen, d.w.z.: <nowiki>~~~~</nowiki> ik hebbe in 't berich oek neer-ezet dat op 'bewark' klikken inderdaod de enigste meniere is um pagina's te bewarken (je kunnen oek de tussensecties gebruken). Groet {{User:Servien/Haandtekening}} 10:39, 30 okt 2006 (CET) Ik hebbe gien bericht van oe eziene, welk postvakkien he'j over? Gewoon op mien email-adres is 't nooit an-ekomen. Tussensekties, wat holdt dat in? 't Spiet mij mar ik bin gien computer-nerd... Okee, now gao'k iens kieken wat as der gebeurt a'k veer tildes tiepe: [[Gebruker:86.80.239.48|86.80.239.48]] 20:43, 3 nov 2006 (CET) En now nog een keertien, nao 't anmelden: [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 21:02, 3 nov 2006 (CET) Jowel heur, 't warkt echt! :Daor hoe'j gien computernerd veur te ween. An de rechterkaante (nao een titel - hier dus bewarken -) steet een verwiezinkjen "bewark" a-j daorop klikken ku-j dat onderwarp bewarken :). Ik hebbe noen een kopie naor joew 'pleneetadres' estuurd, dus hopelijk krie-j 't noen wel binnen :p {{User:Servien/Haandtekening}} 12:26, 4 nov 2006 (CET) Oh, mar zo deu ik dat altied al, ik wus allennig niet as dat "tussensekties" hiette. Da'j bedaankt bint dat wee'j, hèn, Servien! [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 14:02, 4 nov 2006 (CET) :Gregedaon!... en a-j wat schrieven willen in 't Achterhoeks en je weten neet krek ho doon mötten, dan ku-j altied hier terech veur vragen of commentaar enzovorts ;) {{User:Servien/Haandtekening}} 21:29, 7 nov 2006 (CET) == Wikisource == Moin, leve Mitnedersaksen. Ik wull mal fragen, wat ji denkt: Op nds.wikipedia hebbt wi överleggt, of wi nich en Wikisource oder neddersassisch Wikiborn opmaken wüllt, dat wi dor Texten sammelt. Nu heff ik överleggt, Texten bi Wikisource warrt jümmer in Originalschrievwies opschreven, dor schall dat doch keen Problem wesen, wenn wi nds un nds-nl bi dat Wikisource nich trennt un uns Texten tosamen sammelt. Un tosamen sünd wi ok wat sterker gegen de ''groten Spraken'' Hoochdüütsch un Nedderlandsch. De Hoochdüütschen hebbt jüst versöökt, den Andrag op dat Wikisource to torpederen. Wi schullen man bi jem met unnerkrupen. Se seggt, dat wi alleenig nix op de Been stellt kriegt. De Andrag op dat nds.Wikisource is unner [[:oldwikisource:Wikisource:Language domain requests#Domain requests (nds.wikisource.org)]]. Wat denkt ji dor van? --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 15:37, 12 dec 2006 (CET) :Ik denke da-w al genog um hanen hem mit disse Wikipedie, mar as der ene eïnteresseerd is um an zoks mee te warken dan is 't inderdaod een goeie oplossing :-)... noeda-w toch bezig bin over dit onderwarp wat vienen julen op nds.wikipedia dervan um de Platduutse Wikipedie um te toveren tot nds-de.wikipedia, is oek consequent mit nds-nl.wikipedia, en dan ku-w nds.wikipedia een deurverwiespertaol maken. {{User:Servien/Haandtekening}} 16:38, 12 dec 2006 (CET) ::Fein, wenn du dor nix gegen hest. To dat Thema nds-de will ik mal bi uns fragen ([[:nds:Wikipedia:Ik bruuk Hülp#nds/nds-nl/nds-de]]), wat de annern Lüüd denkt. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 16:59, 12 dec 2006 (CET) :::Mit eens um nds-de te maken, mit nds.wikipedia as pertaol. Det zol angeben det de Duutse en Nederlaandse variaanten in weerde geliek bint, en de verwaantschop verdudeleken. [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 14:30, 24 dec 2006 (CET) ::Bedankt veur de ondersteuning Ni'jluuseger ;)... ik zag trouwens op je gebrukerspertaol da-j noen in 't butenlaand woenen, hoe'n laand is 't wonnen? In elk geval veul schik daor, en ik hope da-j 't een bietjen naor je zin kriegen. Nog een gezegend karsfees en een gelokkig niejjaor trouwens! Groeten {{User:Servien/Haandtekening}} 15:27, 24 dec 2006 (CET) :Ik zit in Spanje um Engels te onderwiezen. Daomit nao de karst kump een maot mi´j bezuken en hi´j nimp ´t boek "Scheupers van de taol" veur mi´j mit, zoda´k weer olde Drèentse schrievers kan ienvoeren. Mar det kan nog wal een paar maond duren, want ik bin eerst drok mit mien cursus en dan hopelijk mit ni´j waark. Servien, ie bint al die tied det dizze Wikipedie löp nog haoste gien dag d´rvan vort ewest, nietwaor? Goede karstdagen en een gelokkig ni´j jaor, ok veur Grönneger en de rest, [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:29, 24 dec 2006 (CET) ::Aah in Spanje, je bin in elk geval binnen een paor uren thuus as 't möt, ik bin zo'n 24 uren onderweg a-k naor NL möt :(... der nimp oek iemand een boek veur mien over 't Veluwse dialek mee, dee kump oek over een paor maonden, toevallig hè. Mar goed veul starkte mit joew cursussen en 't onderwiesvak, 't studeren is werschienlijk minder 'schier' (zoa-j dat in Drenthe neumen) mar daornao he-j in elk geval kennis zat um an 't wark te gaon... en onders ons: ik bin wel effen een paor dagen vort-ewes *foi toch!* mar 't is toch een bietjen een soort kiendjen ewonnen van mien hehe. {{User:Servien/Haandtekening}} 19:40, 24 dec 2006 (CET) == Vandalisme == 'T val mien op dat de loatste tied vele onzinartikels wordt anemaakt. Hierveur was d'r toch neet zo vele vandalisme? --[[Gebruker:Erwin85|Erwin85]] 10:31, 2 feb 2007 (CET) :Ja dat vuil mien oek al op :S... op de Platduutse Wikipedie hem ze n't derover ehad um de anonieme gebrukers neet meer toe te laoten (zoas op de Engelse Wikipdie), mar hem der toch mar vanof-ezien. De meeste vandalisten zullen zich toch neet anmelden, mar ja dan kwaks je tergeliekertied oek de goeie gebrukers buten de deure dee zich neet registreren willen. 't Zal wel een 'fase' wezen, en 't wonnen dan gewoon effen opletten dunkt m'n. In elk geval bedankt veur 't vortdoon van disse pagina's etc. A-j willen maggen je de gebrukers zonder pardon blokkeren, vandalisme is vandalisme dat do-j neet per ongelok. {{User:Servien/Haandtekening}} 14:22, 2 feb 2007 (CET) == Spelling == Het schrieven van Nedersaksische biedragen vin ik mangs lastig umdat het neet duudelijk is hoo de spelling is. Feitelijk mo'w argens een begin maken met spellingsregels. Ik denke dat dee wal argens te vinden bunt. Hier beveurbeeld: [http://www.staringinstituut.nl/werkgroepen/wald-spelling.htm] Ik komme nog vake dinge tegen dee volgens miej neet klopt. Zo wordt plaats ''ploats'' 'eneumd. Maar dat woord ken ik neet. Neet alle weurde dee in 't ABN met aa wordt 'eschreven, ku'j vervangen deur oa: Hij gaat graag naar de mooiste plaats op aarde: Hee geet geerne noar de mooist plaats op eerde. Plaats is biej mien weten gewoon plaats, verkleinwoord plaetsken, meervoud plaetse. Zo is 't in mien dialekt. Veurwaarden is ok zo'n woord. Hier heet 't ''veurwoarden''. Kump miej vremd veur. Waarde wordt in 't plat: ''weerde''. Natuurlijk bint er grote verschillen in de völle varianten van 't Nedersaksisch. Doarum heb ik ok stöädig mien twiefels biej een Nedersaksische variant van Wikipedia. Wiele zult mekaar bezig blieven holden met verbetteringen, dee volgens een ander verslechtering bunt. --[[Gebruker:Nijman|Nijman]] 09:55, 18 mrt 2007 (CET) :Dag Nijman, en welkom bie Wikipedie. Der bin inderdaod een hele kwak Nedersaksische dialekken, oek binnen bieveurbeeld 't Achterhoeks bin der grote verschillen. Dat is nogal es een prebleem, mar 't is al beter as to-w bie de Platduutse Wikipedie zatten, dat is gewoon een heul aandere taal. Veur ''plaats'' bin der in 't Nedersaksisch heul wat woorden, zo he-j: ploats, plaots, plaotse, plaos, plaose, pläse, plase, plaas, plääs, plaetse, plaats, plek, plekke, plak en zo wat meer. Partie woorden gebruuk je neet zo gauw in 't dialek, daorumme is 't vake oek meuilijk um der een passend woord van te maken (veurwaarde, -weerde, -waorde), mar dat zu-w staorigan wel veurmekaarkriegen :) {{User:Servien/Haandtekening}} 10:42, 18 mrt 2007 (CET) == Ho um beter um te gaon mit meertaligheid == Hef der ene nog ideeën of suggesties ho um beter um te gaon mit de meertaligheid van disse wiki. Bieveurbeeld iets over 't logo, de systeemteksen, de veurpagina of heul iets aanders? Laot 't dan weten zoda-w uut kunnen zeuken of dit idee oek bruukbaor is veur disse wiki. Mit een Wikipedie waor meerdere dialekken gebruuk wonnen mö-j je stikken der mar naor steken. {{User:Servien/Haandtekening}} 19:49, 14 apr 2007 (CEST) == Wikisource == Ik heff ja al mal schreven, dat ik en Wikisource (Wikiborn) op Plattdüütsch/Nedersaksisch hebben wull un dat ik dink, dat wi dorbi rohig nds-de un nds-nl in een Projekt tosamenfaten schöölt. Nu gifft dat op Meta [[meta:Requests_for_new_languages/Wikisource_Low_Saxon#Low_Saxon_Wikisource]] en ne'en Andrag (den olen op Wikisource kunnen se nix mit warrn). Weer schöön, wenn vun jo ok Lüüd dor mitmaken wüllt oder tominnst ünnerschrieven doot, dat se dat good finnt. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 21:26, 23 apr 2007 (CEST) :De Schrievwies, vun wegen de wi twee Wikipedias hebbt, is bi Wikisource ja vörgeven. Dorüm weer dat Trennen ja nich klook. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 15:26, 24 apr 2007 (CEST) ::Goeiendag Slomox, ik denke da-w veurlopig genog hem an de Wikipedie opzich, ik zit zelf neet ech te wachen op een wikiwoordenboek (wie hem al een de '[[Leegsaksische woordenbouken]]' daorveur) meschien oek een goed idee veur nds-de. {{User:Servien/Haandtekening}} 16:57, 24 apr 2007 (CEST) == Nedersaksisch op tv == Ik wull mi geern mal en beten künnig maken: Wat gifft dat in de Nedderlannen so an TV op Nedersaksisch? Ik hebb mi en beten ankeken, wat dat in de Nedderlannen för regionale TV-Omropen gifft: In Fraag kaamt: RTV Noord (Weder mit Joap Nijenhoes un Derk Bosjer, seggt [[Grunnegs]]), [[RTV Oost]] (dar steit wat van ''Kiek’n Wa’j Zegt'' un [[Van Jonge Leu en Oale Groond]] maakt se woll ok), RTV Drenthe, Omrep Gelderland. Ok Omroep Flevoland un RTV Utrecht hebbt ja en lütt Andeel an dat Flack vun de nedersaksische Spraak. Un denn [[Omrop Fryslân]], dar steit in den Artikel ok bi, dat Stellingwarfs bruukt warrt. Gifft dat noch meer Omropen, de Nedrsaksisch bruukt oder bruukt hebbt? Denn hebb ik wat funnen van ''Drèents Dictee''. Denn de Rieg ''[[Bartje]]'' ut de Jaren 1970 (steit bi [[Drèents]]). Gifft dat noch meer? Ik intresseer mi för allens, also man jümmer to. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 19:22, 25 apr 2007 (CEST) :In Nederlaand he-w neet zo heul veul Nedersaksisch op tv, der is les nog een ''symposium'' over ewes wat de rollen van de regionale umroepen hier noen in bin (zie: http://www.sont.nl). Eén van de bekendste pregramma's is [[Van Jonge Leu en Oale Groond]] (dramaserie) 't wonnen uut-ezunnen op RTV Oost, Omroep Gelderland en RTV Utrecht mit nog een paor neet-Nedersaksische umroepen, 't kump an 't einde van de maond mei oek op de nasionale tillevisie. Drèents Dictee inderdaod op de Drentse tillevisie. 't Grunnegse weer, Kiek'n Wa'j Zegt, en op RTV Oost oek een kort spelpregramma van vuuf uutzendingen 'Vet plat'. Bie umroep Frieslaand gebruken ze neet zo vake 't dialek mar 't kump bie zokke zetten nog wel es veur he-k elezen (ik hebbe zelf allinnig nog mar [[Westlaauwers Frais|Fries]] ezien). Mar dit bin zwat alle umroepen wel mit dialekpregramma's, hopelijk da-w in de toekoms nog meer van zokke pregramma's kriegen. {{User:Servien/Haandtekening}} 00:06, 26 apr 2007 (CEST) == nds-nl in het nieuws == <div class=toccolours> <big>'''Urk prijkt op Wikipedia in eigen streektaal'''</big> door Gerald Meijer '''URK - Internet - encyclopedie Wikipedia heeft de Urker taal ontdekt.''' Tussen het Nedersaksisch, 'Achterhooks', het 'Drèents', het 'Grunnegs', Zeeuws en Fries prijkt de 'Urreker toal'. Van alle streektalen en dialecten misschien wel het geografisch kleinste streektaalgebied van Nederland. De Wikipedia-pagina over Urk legt uit waar de eilanderstaal vandaan komt - overgangsgebied van het Nedersaksisch en het Nederfrankisch. Aardig is dat het Urkers bijna een 'klanktaal' is. "'t Urkers et 'n grote klankinventaris, waorin de mieste klanken 'n korte en lange variant eawen." En een link met het Sallandse Zwolle is er ook: de 'h' wordt vaak niet uitgesproken. </div> (Bron: [http://www.destentor.nl/flevoland/article1367475.ece De Stentor], 1 mei 2007) [[Gebruker:JePe|JePe]] 14:42, 3 mei 2007 (CEST) :Bedank veur 't plaosen dit stukjen JePe, ik hadde 't nog neet elezen, dus mooi da-j hier neerzetten! Zokke biedragen en de publiciteit van De Stentor is vanzelf altied van harte welkom. {{User:Servien/Haandtekening}} 16:46, 3 mei 2007 (CEST) == Nedersaksisch to'n Anhöörn == Gifft dat egentlich ok Sieden op't Internett, wo een Nedersaksisch as Audio anhöörn kann? Ik söök vör allen wat längere Opnamen (nich blot enkelte Wöör), dat een so'n beten den Luudcharakter ruthöörn kann, villicht ok van verscheden Dialekten. Weest bedankt för jeden Tip. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 20:09, 3 mei 2007 (CEST) :Dag Slomox, ik hebbe toevallig zelf wat op-eneumen in 't [[Putters]], dat ku-j vienen op de artikels: [[kuuskalf]] en [[Putten]] en laoter disse weke/ankoemende weke zal ik oek nog wat aandere opnames maken, ik zal dan oek effen preberen um gelieke wat in de aandere Nedersaksische dialekken in te spreken (as 't een bietjen lokken wil). Veerder ku-j nog wat aandere geluudsopnames vienen op: http://www.lowlands-l.net/anniversary/contents-nl.php#lowsaxon {{User:Servien/Haandtekening}} 23:50, 3 mei 2007 (CEST) ::Moin Slomox en Servien, ::t Meertens Instituut hef ook ne webstie met ne spreknde kaarte van alle Dialektn in Neerlaand. Doarop stoat geluudsfragmeantn van 1 tot 10 minuutn: [http://www.meertens.nl/projecten/sprekende_kaart/svg/|de Spreknde Kaarte van Meertens] Iej munn alleene eawn de knöpkes anklikn. ::Goodgoan! [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 15:49, 16 dec 2007 (CET) == Olde bijdragen == Moi. Ik hope niet dat oenze olde bijdragen hier ok as vandalisme vört-edaone bint, mar in elk geval zie ik hier niks meer staon van 't praotkefee van een toertien terogge... Now he'k hier zölfs al evenpies niet ewest, mar daorveur hadden partie luui (mit mijzölf daor ok bij) hier toch aordig wat dael-etypt, en daor kan'k now niks van weervienden. 't Lek as alles hier weer van nijs begunnen is, doe-a'k even vört ware. Niet dat mij dat zoveule uutmak, mar toch... 't Beste! [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 07:37, 19 mei 2007 (CEST) :Dag Chamavian, ja krek dat steet noen in 't [[/Archief]], daor staon alle 'ouwe' berichen, 't praotkefee is namelijk um te overlegen of gewoon te praoten over aandere onderwarpen mit meerdere personen. A-w alles zollen laoten staon dan zol disse lieste een bietjen te lange wonnen. Chamavian, a-j je naam plaosen willen, dan mu-j gewoon 4x golfstreepjes zetten (<nowiki>~~~~</nowiki>) dan krie-j vanzelf je naam mit der daotum derachter. {{User:Servien/Haandtekening}} 20:56, 18 mei 2007 (CEST) == Nep-dialect == Bij 't onderwarp "Drènts" hef iene as veurbeeld van 't Dreints van Rune (=Ruinen, gem. De Wolden, Z.W.-Drenthe) een belachelijk nep-dialect op-eschreven. "een, tweej, drai, vier, vaif, zees, zeeve, aach, neuge, tein" stiet der, mar dizze telwoorden heurt absoluut niet in 't dialect van Rune thuus, 't is ok gien aander Dreints en überhaupt gien Nedersaksisch, dènkelijk koomt ze in gienien dialect of taal in de weerld veur. Dus welke kurendriever der dit op-ezet hef, wet niet waor as e 't oaver hef. In 't echt bint de telwoorden in Rune krek 't zölfde as die van Runerwold, die onderan wel goed op-eschreven bint. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 09:38, 22 mei 2007 (CEST) (op-egruid in dizze streek en schriever en dichter in 't plaatselijk dialect) Hieronder een kopiegien van waor ik 't oaver hadde: "... Veurbeelden Een veurbeeld van 't Drèents zoas 't in Rune praot wördt: een, tweej, drai, vier, vaif, zees, zeeve, aach, neuge, tein. Vergeliek dit mit 't Noordenvelds: ain, twai, drai, vaier, vief, zes, zeum, aacht, neegn, tien. Vergeliek 't ok mit de versie uut Runerwold (minder as 10 kilometer van Runen): iene, tweie, dreie, veere, vieve, zesse, zeum, achte, neegn, tiene. ..." == De 'tussenstand' van dialekartikels == Hieronder de verhouwigen tussen de dialekken dee gebruuk wonnen op Wikipedie ({{User:Servien/Haandtekening}} 23:08, 22 mei 2007 (CEST)): ===22 mei 2007=== *[[West-Veluws]] ‎(384 onderwarpen) *[[Stellingwarfs]] ‎(308 onderwarpen) *[[Grunnegs]] ‎(261 onderwarpen) - 1 plaotse umhoge *[[Achterhooks]] ‎(159 onderwarpen) - 1 plaotse umlege *[[Drèents]] ‎(117 onderwarpen) *[[Tweants]] ‎(106 onderwarpen) - 1 plaotse umlege *[[Oost-Veluws]] ‎(97 onderwarpen) - 1 plaotse umhoge *[[Sallaans]] ‎(62 onderwarpen) *[[Urkers]] (4 onderwarpen) ===25 augustus 2006=== *[[West-Veluws]] - 237 pagina's *[[Stellingwarfs]] - 196 pagina's *[[Achterhooks]] - 145 pagina's *[[Grunnegs]] - 144 pagina's *[[Drèents]] - 91 pagina's *[[Oost-Veluws]] - 60 pagina's *[[Tweants]] - 59 pagina's *[[Sallaans]] - 23 pagina's *[[Urkers]] - 2 pagina's == Uut-eloch en Wos je dat == Op de Veurpagina van dizze Wikipedie (een briljante wieziging van Heufdpagina) staot de rubrieken "Uut-eloch" en "Wos je dat". Daorien koomt verskeiden onderwarpen naor veuren. Ik viene det dizze onderwarpen veural aover Nedersaksische zaken mut gaon. A'k beveurbeeld iets aover de lama wil weten, gao'k waorschijnlijk niet naor de Nedersaksische Wikipedie mar naor de Engelse, of nog een wiedere bron. Ik geleuve det niet-krek-Nedersaksische onderwarpen wel heur stee hebt op dizze Wikipedie. 't Is ja een encyclopedie, en ok is elk artikel een veurbeeld van Nedersaksisch skrieben -- en emancipatie. Mar de naodrok zol juust mutten liggen op Nedersaksische onderwarpen, en det kan tot uutdrokking komen op de Veurpagina. Mit interessante en uutdagende feiten aover Grunning, Drenthe, Oaveriessel, Gelderlaand, de Stellingwarven, Noord-Duutslaand. [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 00:28, 4 jun 2007 (CEST) :Dag Ni'jluuseger. Goed da-j meedenken over zoksoort dingen. Ik viene-n-'t oek een goed idee um dat wat meer te benaodrokken, mar ik viene oek dat onderwarpen dee neet-Nedersaksisch bin (zoas kunsgeschiedenisse/peerden etc.) op oek bes wel op de veurpagina maggen. A-j zelf een mooie tekse as artikel van de maond weten, laot 't veural heuren of [[Wikipedia:Veurpagina-info/Artikel van de maond|zet 't der zelf bie]] (meschien een Overiesselse/Drentse schriever/plaotse of wat dan oek). {{User:Servien/Haandtekening}} 22:14, 5 jun 2007 (CEST) ::Ok, za'k doen. Artikels die, zoas [[Stöarke]], veule informatie hebt aover naamgeving ien 't Nedersaksisch liekt mi'j ok hiel geschikt veur de Veurpagina. Goed gaon, [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 07:42, 6 jun 2007 (CEST) == Vraag over CSS == Hallo there, I am going to write in English, if you don't mind. I am Dutch-able, but this being the Nedersaksisch wp, and all, you might not appreciate that. I'm from the Afrikaans Wikipedia and am interested in adapting your frontpage to jazz up our own. I have a question or two though, when I copy the source text to our sandbox, [http://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Sandput&oldid=215722] it looks fine in Firefox, but a bit disastrous in Internet Exlorer. At first I though it was because of the ''class="MainPageBG"'' in the Heuftabel, but I can't find that class anywhere Also, maybe it is the ''-moz-border-radius:10px'' - although your front page looks fine in Internet Explorer, so I can't see how that is the problem. It's just once I copy the source text to our sandbox. Has ''class="MainPageBG"'' maybe been defined in your own css? If so, I'd appreciate any help as to how to define it so that our front page could be improved. Sincerely, [[:af:User:Anrie]]. ([[Gebruker:217.149.199.35|217.149.199.35]] 11:41, 4 aug 2007 (CEST)) :The class isn't defined anywhere in the style sheets here, so that can't be the problem. Since I don't have access to I.E., I'm afraid I can't be of more help. Regards, [[Gebruker:Erwin85|Erwin85]] 16:21, 6 aug 2007 (CEST) ::Thank you for the reply (and [[Gebruker:Servien|Servien]]'s on my talk page at af.wp). It truly had me stumped. I managed to recreate the page using completely different syntax. Of course, after presenting it to the community, all the finer touches I preferred were tossed out. Oh well, if all goes well it'll be up in a week or so. Thanks again for looking, and all the best with your own project. [[Gebruker:217.149.199.35|217.149.199.35]] 16:46, 9 aug 2007 (CEST) ([[:af:Gebruiker:Anrie]]) == Bot status for [[User:PipepBot|PipepBot]] == Hello! I ask for permission to run my interwiki bot [[User:PipepBot|PipepBot]] here, and to get a bot flag for it. * Operator: [[:it:User:Pipep]] * Purpose: Interwiki * Software: Pywikipedia * Have bot flag at: als, am, an, ar, az, bat-smg, be-x-old, bn, bs, ca, ceb, cs, cv, da, en, eo, et, fo, fy, ga, hr, id, is, ka, ksh, la, li, lv, nap, nn, no, pms, simple, sl, sr, sv, th, uk, vec * Details: Interwiki using Pywikipediabot. It mostly runs manually assisted. May run automatically in some cases. Thank you! --[[:it:User:Pipep]] 20:10, 9 aug 2007 (CEST) :PipepBot has now bot status. Thank you. [[:it:User:Pipep]] 17:44, 10 aug 2007 (CEST) == Wikimedia Conferentie 2007: Voorinschrijvingen open! == Beste allemaal, op zaterdag 27 oktober organiseert Wikimedia Nederland de jaarlijkse Wikimedia Conferentie Nederland. Dit jaar met het thema "Wiki's en educatie". De conferentie gaat om 10 uur van start en duurt 17:30. Het programma bevat ondermeer lezingen door Eliane Metni, directeur van de International Education Association uit Libanon en voorzitter van iEARN-Libanon, Cormac Lawyer, promovendus gespecialiseerd in Wiki's en educatie, Hans de Zwart van Moodle en Florence Devouard, de voorzitter van de Wikimedia Foundation. Daarnaast bevat het programma een breed spectrum aan lezingen en discussies uit de gemeenschap en van daarbuiten. Het volledige programma is binnenkort te vinden op de [http://www.wikimediaconferentie.nl website] van de conferentie. Leden van de Vereniging Wikimedia Nederland betalen 15 euro entree tijdens de voorinschrijvingen. Niet-leden betalen 35 euro, maar kunnen tijdens de voorinschrijving nog lid worden van de vereniging en betalen dan in totaal 30 euro. Dat is dus vijf euro goedkoper. Dit aanbood is alleen geldig tijdens de voorinschrijvingen, die sluiten op 12 oktober. Aan de deur zijn de kaartjes voor leden en niet-leden respectievelijk 25 en 45 euro. Lunch is inbegrepen. Schrijf je snel in op http://www.wikimediaconferentie.nl/registraties . Ik hoop van harte velen van jullie te mogen ontmoeten, en vooral dat we er een gezellige dag van maken. Met vriendelijke groet, mede namens Siebrand en Husky, Lodewijk Gelauff / [[Gebruker:Effeietsanders|Effeietsanders]] 17:46, 31 aug 2007 (CEST) == Nieje knoppen in 't bewarkscharm == Zoa-j meschien al wel ezien zullen hemmen, bin der een paor nieje knopjes in 't bewarkscharm bie-ekeumen. Hieronder effen een korte beschrieven waor ze veur bin: *A<small>A</small> = hiermee ku-j kleine haakjes maken, dit ku-j bieveurbeeld gebruken bie 't kopjen "Nedersaksisch" of op aandere plekken waor je de kleine haakjes gebruken willen -bv: ''deur<small>(</small>e<small>)</small>''. *Galleriejeknoppe = hiermee ku-j een gallerieje invoegen. *''C'' = hiermee ku-j tekse invoeren dee neet zichbaor in een artikel. *[^'''1'''] = hiermee ku-j een rifferentie plaosen. *Rifferentielieste = deur op disse knoppe te drokken krie-j autematisch de rifferentielieste. '''An-epas:''' de knoppe veur de ondertekening van berichen (de tiende knoppe van links) is noen an-epas, veurhinne stung der altied <nowiki>--~~~~</nowiki> mar dat is noen: <nowiki>~~~~</nowiki> (dus zonder de streepjes derveur). {{User:Servien/Haandtekening}} 11:49, 8 okt 2007 (CEST) :Moi Servien, die knöppies bint welkom, danke! Ik heb nog iene vraoge: dit paoltien --> | <-- gebruuk an ienen deur en dan muk steeds naor beneden scrollen en zuken tussen duzend aandere tekens. Zol det ok bi'j de veul gebruukte knöppies bobenan kunnen? Goed gaon, [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:10, 8 okt 2007 (CEST) ::Dag Ni'jluuseger, dat knopjen steet oek op 't toetsenbord, 't zit meestentieds boven de entertoetse. {{User:Servien/Haandtekening}} 22:09, 8 okt 2007 (CEST) == Poging tot één Nedersaksische spelling == Ik bin een schofjen bezig ewes mit 't maken van een uniforme spelling veur 't Nedersaksisch, ik vreuge m'n of, wat julle dervan vienen, is 't een spelling dee jie gebruken zollen, wat mut deran veraanderd wonnen volgens joe? Je kunnen 't bestand bekieken op: [http://www.geocities.com/veluws/Spelling.htm www.geocities.com/veluws/Spelling.htm]. {{User:Servien/Haandtekening}} 15:31, 26 okt 2007 (CEST) :Is dit niet min of meer de spelling die as de Iesselakkedemie propageert? :*Ik geleuve de-k 't mit dizze spelling wal zo ongeveer iens binne. Veural ok mit: ''"De oa/öä wordt gebruikt als er in het Nederlands een oo wordt geschreven; bv.: oaver, Oaveriessel (over, Overijssel)." ''Want wel skrif d'r now zoiets as "Aoveriessel"? De Drèentse spelling hef ''over'', ''Overiessel''. :*Ok in 't Drèents skrieft ze beveurbeeld ''nei'' en niet ''ni'j''; ''schrieverij'' en niet ''schrieveri'j'' (''ei'' waor de klaank in 't Nederlaands hiel aans is, zoas mit ''nieuw''), wat a-k vrömd viene, want ''i'j'' is een apatte Nedersaksische klaank die a-j temiensen in 't zuden van Drenthe wal hebt. Waorumme gebruukt ze die niet? :*Umdet ze de ''i'j'' niet gebruukt, skrieft 't Drèents samenstellings as ''bi'j'' (bin ie). Det kuj ja beter as ''bi-j'' skrieven, zoas de Iesselakkedemie-spelling al veurskrif. :*Waorumme ''lillik'' en niet ''lillijk'', as ja 't Nederlaandse veurbield zo belangriek is? De Nederlaandse uutgang ''-lijk'' in ''lelijk'', ''gevaarlijk'', ''hartelijk'' is ok een schwa. :*De uutgang van woorden mit ingeslikte letters skrief ie hiel aanders as de-j 't zegt; ik bin 't meer mit 't Tweants iens (''Riesn'' en zo), mar hold mi'j in de mieste gevallen an de briedere conventie. Een íets meer fonetische weergaove bin 'k 't wal mit iens, en die ruumte mut een skriever ok hebben as hi'j/zi'j hum verdedigen kan. :*De veurkeur geben an de ''k'' (''koncentraosie'', ''kalcium'') zie-k 't nut niet hielemaole van in. Beter ku-j ja van 't Nederlaands uutgaon. :[[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 01:48, 27 okt 2007 (CEST) ::*De spelling is inderdaod ebaseerd op 't dokement van de Iesselakkedemiespelling, daor zitten zo'n bietjen elementen van alle aandere Nedersaksische spellingen in. ::*De ''i'j'' is inderdaod een amparte klanke, 't klink as een korte i evolg deur een j-klanke. 't Hangt meschien oek of van waffer dialek a-j praoten (noordelijker zu-j vaker ''nij'' heuren, zujelijker vaker ''ni'j''). Veur de uutsprake ''nei'' zo-k in disse spelling ''nij'' schrieven umdat dat oek meer ansluut op ''ni'j, nij'' of ''niej''. ::*De uutgang ''-lijk'' is in 't Nederlaans ooit in gebruuk eneumen umdat ze 't eertieds zo zegen/of in d' aandere dialekken waor de Nederlaanse spelling op ebaseerd is. In 't Nedersaksisch is dat nooit zo ewes, de ij-klanke kump der eigenlijks oek neet zovake in veur. De spelling -lik is oek logischer a-j kieken naor de Duutse uutgang ''-lich'' en de Nederlaanse uutgang ''-ig'', 't is oek een bietjen een toenaodering tot de Stellingwarfse en Twentse spelling. ::*'t Verdwienen van de -sch-uutgang (zoas vrogger in 't Nederlaans: ''mensch, visch'') is oek veerder deur-etrökken naor ''Nedersaksies'', ''chauvinisties'' enz. ::*In 't Twents bin der 2 spellingswiezes, d' ene laot de E vort (''Riesn'') d' aandere laot 't staon (''Riessen'') [vrogger leut disse spelling 't wel vort mar noen neet meer], in gien aandere Nedersaksische spelling tot noen toe he-j dat vortlaoten van de E, 't is oek iezelig lastig um 't consequent zo te schrieven. Wat dee vrieheid angeet, daor vien-k wel da-j gelieke an hemmen, mar neum es een paor veurbeelden, dan kan-k kieken of-k derin kan verwarken. ::*De veurkeur geven an de K is um 't oostelijke kerakter weer te geven, en is oek bedoeld as toenaodering tot 't Stellingwarfs, Twents en 't Grunnings. Veerder zo-j preblemen kriegen bie woorden as ''dialek'', argens aanders schrieven ze bieveurbeeld weer ''dialect'' (en ''dialec'' kan oek neet umdat der in 't Nederlaans gien C an 't einde veurkump). {{User:Servien/Haandtekening}} 13:57, 27 okt 2007 (CEST) :::*Wat a-k fonetisch skrieve bint woorden as ''weengs'', ''naarngs'', ''blieben'', ''boben''. Want a-j beveurbield ''boven'' skrieft, skrief ie gewoon een Nederlaans woord det niet 't zölfde is as 't Nedersaksische. Dit stiet ok op mien gebrukerspagina. :::*De Nedersaksische spellings bint op 't Nederlaans ebaseerd umdet det iederiene kent, en ze wiekt of waor 't Nedersaksisch van 't Nederlaans ofwik (of mangs niet, veur de leesberheid). Mar wiezigings as ''Nedersaksies'' veur ''Nedersaksisch'' gaot een stap wieder. Bowwe daor klaor veur as d'r (nog) niet iens een laandelijke spelling is? :::*Ik denke det a-j de hudige spelling wilt anpassen, de-j dan op orgenisaosie-niveau (dus de lu die as now de spellings veurskrieft) de koppen bi'j mekaar mut kriegen. :::[[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 23:17, 28 okt 2007 (CET) *'t Prebleem wa-j kriegen a-j ''weengs, teung, naarngs'' enz. schrieven is dat meensen denken da-j oek 'weeng' en 'ze<small>e</small>ng' schrieven munnen, 't is neet consequent (wegen/zeg<small>g</small>en), dan zo-j 't veerder deur munnen trekken naor alle woorden en dan krie-j ''maang'' veur 'maken' en da's onleesbaor (of disse meniere krie-j oek duzende schriefwiezes). *A-j ''schrieven/skrieven'' uutspreken heur je meer een deurgaonde M as een B of een V, dus dan zo-j ''schriemen, gemen, emen, hamen, omen'' enz. munnen schrieven mar da's oek zo ondudelijk, geet 't noen um de film of over een oven? Een spelling as ''ebenpies'' bi-k oek nooit tegen-ekeumen. *De -ies in Nedersaksies he-k laoten vallen, ik vun 't zelf oek wel een bietjen ampart staon. *Ik heb de spelling al es in-estuurd naor de IJsselacademie, degene dee daor wark zit oek in de SONT, dus as spelling an bod kump zol ze 't veurstellen. {{User:Servien/Haandtekening}} 11:11, 29 okt 2007 (CET) ::Servien, daorumme skrief ik ok allennig een paar woorden fonetischer, niet alle warkwoorden en meervoldsvörms. 't Is niet consequent umde-k niet te veule van de gangbere spelling kan/wil ofwieken. As 't an mi'j lag was alles wat fonetischer, zoas in de Standaard Schriefwieze veur 't Tweants dus. De lu bint te bange ewest veur 't duren ofwieken van 't Standaardnederlaands: een ofwiekende spelling kuj anleren en lek al gauw niet vrömd meer (as iederiene die volgt). ::Oj een ''m'', ''b'' of ''v'' heurt in woorden as ''schrieven'', kuj oaver kuiern. De uutspraok is ok niet veur iederiene geliek; partie lu zegt beveurbield ''weden'' en aandern ''wezen''. Gelokkig biedt de skriefwiezes wat ruumte veur plaatseleke uutspraokverskillen. ::Goed gaon, [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 20:50, 29 okt 2007 (CET) [[Moi]], Om eerlek te wezen dunkt mie dat de klanken van t Grunnegs te veul ôfwieken van de aander Leegsaksische dialekten om bie dizze spèllen rekend te worden. Aan de klanken kin man wel goud heuren dat t Grunnegs bie n aander groep heurt. Zo klinkt de "a" meer as "aa" en is het de "aa" n zeurderge noaklank ("''noaklaank''"). De "''ij''" klinkt meer as "èj" ("''zoeperèj") en de oa gaait binoa noar -oe tou, net even overdrevender as in t Nederlaandse "door". [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:11, 29 okt 2007 (CET) Moi beste luui, 't verbaost mij een beetien wa'k hier leze, want die iene mandielige spelling veur het Nedersaksisch is der toch allange?! De SONT-spelling is hier speciaol veur uut-evunden en officieel deur de streektaalorganisaties of-epraot. Dus ik geleuve niet da'w hier het wiel opnij uutvienden mut. Kiek gewoon op de SONT webbestee http://www.sont.nl/ en a'j het belangeriek viendt dat der iene spelling gebruukt wordt, dan gebruuk heures gewoon. 't Beste en het döt mij nij hoe as dat bevallen is ;-) [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 14:29, 7 nov 2007 (CET) Moi Chamavian, waor stiet die spelling dan? Mit de zuuk-functie kriej gien risseltaoten. [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni'jluuseger]] 14:38, 7 nov 2007 (CET) :De SONT-spelling steet neet op de webstee, en a-j dernao vragen krie-j vake gienees antwoord. De SONT-spelling van 2000 is deur alle orgenisasies of-ewezen. Ik heb van de streektaalfunctionaoris van de IJsselacademie een kopie ekregen, 't lik op zich vrie veul op de spelling van de IJsselacademie. In disse spelling he-k juus eprebeerd um de ergenissen van de SONT-spelling deruut te haolen, mar ja zoveule streken, zoveule wunsen, dat geet vanzelf neet altied! {{User:Servien/Haandtekening}} 14:47, 7 nov 2007 (CET) Ja, da's waor ook, ha'k vergeten mar de SONT is zo "slim" ewest um heur eigen spelling niet op heur webbestee te zetten :-( Ik hebbe veur een jaor of wat op anvraog een kopie van dat boekien op-estuurd ekregen, want 't was niet meer te kriegen. Mar ondanks alles, 't is toch de ienigste spelling veur 't hiele NS gebied bedoeld. Dat die organisaoties 't dan bliekbaor of-ewezen hebt, hef duch mij te maken mit eng-provinciaol dènken, niet mit taal-inholdelijke gedachtens. Dat mien dialekt zogenaamd aanders eschreven mut worden, op de Dreintse meniere, as dat van Ni'jluseger, dat op de Aoveriesselse wieze, slat ook nargens op, want het is zowat precies hetzölfde. Allennig löp der toevallig de Riest tussendeur, die as provinciegreinze dus ook spellingsgreinze wörden is. Ik schrieve ook mar zoas ik dènke as 't goed is, Dreintse misspellings as "nei" hol ik mij niet an. Toch geleuf ik dat ien vaste Nedersaksische schriefwieze een mooi streven is [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 21:50, 8 nov 2007 (CET) :Oaver de SONT-spelling die ekoemen en egaone is. Ik leze op de [http://nl.wikipedia.org/wiki/Streektaal-Organisatie_in_het_Nedersaksisch_Taalgebied bladziede van de Nederlaanstalige Wikipedia over SONT]: ''' SONT heeft in 2000 geprobeerd één officieel spellingsysteem voor het Nedersaksisch door te voeren, SONT stuitte echter vooral op weerstand uit Twente, en de onderhandelingen werden gestaakt.' '' :Det zal dan wal te maken hebben ehad mit de wil um de Tweantse schriefwieze ''taaln'', ''westn'', ''adviseernde'' (krek Nedersaksisch) te beholden, teengoaver 't dominerende ''talen'', ''westen'', ''adviserende'' (gewone Nederlaanse spelling, evolgd deur 't Drentse Boek en zo). :Ik kan mi'j ok wal begriepen waor die onwil umme accuraat te spellen van kump: alle bemuienissen rondumme de schriefwieze bint van een tied daorin de zundagsdichters nog domineert; ze leest al zo hiel weinig in 't Nedersaksisch, daorumme wilt de uutgeveri'jen en streektaalorganisaosies de paar bestaonde lezers niet ok nog is vortjägen mit besundere schriefwiezen. :De Vosbergenschriefwieze (''Dååd en drööm'' het Jan Naarding zien dichtbundel in dizze schriefwieze) zegt ze wal van det academici die wolden deurdrokken, mar 't was wal de ienige die veur Nederlaanders en Duutsers lieke leesber zol hebben ewest. Gebrek an kiek (en teveule kneuterigheid), det det allemaole niet deuregaon is. :[[User:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 16:25, 25 nov 2007 (CET) ::Ik denke dat 't veural elegen hef an 't feit dat de ''ao'' de veurkeur kreeg in de SONT-spelling, want in de spelling van 't [[Van Deinse Instituut]] gebruken ze oek -en (sproaken, taken i.p.v. sproakn en taakn), dus ik denke neet dat dat 't grootste prebleem was. Wat de Vosbergerspelling angeet, 't stuitten veural op verzet umdat 't zo veule leestekens gebruken zoas in joew veurbeeld dååd en drööm, dat was veur de sprekers zelf te 'exotisch', veerder ku-j mar min vienen of de Vosbergerspelling. In mien spelling he-k eprebeerd um alle dialekken tegemoet te koemen mit de naodrok op 't Twents, Stellingwarfs en Grunnings umdat ze daor al een vaste spelling hemmen, waor ze (meestentieds) neet grege van ofwieken (ik heb trouwens een nieje versie van de spelling toe-evoeg, en op-estuurd naor de Iesselakkedemie). {{User:Servien/Haandtekening}} 17:12, 25 nov 2007 (CET) :::Now, stried umme ''westn'' teengoaver ''westen'' kan 'k mi'j goed veurstellen, mar wat mak ''ao'' of ''oa'' now uut (behalve waoraj misgeboorten as ''Aoveriessel'' kriegt). Ik wete wal det ''oa'' in 't Grunnings hiel aans klinkt as ''ao'' in mien streek, mar de Tweantse ''oa'' klinkt niet 't zölfde as de Grunnegse, dus veule logica zit d'r volngs mi'j now al niet achter. :::As de SONT-schriefwieze daorumme sneuveln mus... Anne van der Meiden (van de zopas voltooide Tweantse Biebelvertaling) had 't op Radio Oost oaver 'de ''ao''- en de ''oa''-politie'. :::D'r bint wat dat angiet nog hiele volksstammen die heur nie veule liekt an te trekken van de deur organisaosies uutedragen schriefwiezen. Ik geleuve det det veural zo is waoraj nog 't minste een algemien accepteerde/op-elegde schriefwieze hebt (op de Veluwe, in Sallaand, in de Achterhoek - ak beveurbield de webstee van de Dialektkringe Salland en OostVeluwe bekieke). De Iesselakkedemie mit heur schriefwieze hef niet zo'n pervinciebried cachet as 't Huus van de Taol in Drenthe, die daor 't hiele gezicht van schrieveri'je in de streektaal is. :::Aj gebieden mit een vaste spelling in de mute kommen wilt muj Drenthe niet vergeten, daor hebt ze al sund de jaoren tachtig een deur de pervincie erkende officiële spelling. Waor de Drèentse organisaosies dus niet van ofwieken wilt, en die helaas veuls te Nederlaans is. :::[[User:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:49, 25 nov 2007 (CET) De Dreintse spelling nuum ie veuls te Nederlaands, ik bin 't daor veur en diel wel mit iens. Wat mij echt steurt in dizze schriefwieze is: het ipv 't of et; nei ipv nij of ni'j; -lijk ipv -lik; mar veur de rest vien ik 't wel mitvallen. Dat ze een beetien bij 't Nederlaands wilt ansluten hef ook wel een zekere logica. Bv ao en niet oa, umdat 't woord dan toch mit een a begunt, en da's makkeliker veur de leerders en veur woordenboeken enzo. Ie mut niet vergeten: de Nederlaandse spellingsregels bint al bekend bij iederiene (as 't goed is), dus die bint makkeliker leesbaor en schriefbaor ook veur de dialectsprekers. As ze heur eigen dialect wilt leren te schrieven, hoeft ze niet alles opnij te leren, mar allennig de ofwiekings van 't AN, zeg mar. Wieders hef 't Dreints een hiele bulte verschillende dialecten, die verschilt veule meer van mekaar as beveurbeeld in Oaveriessel (incl Twente), dus a'j wat meer van de algemien bekende AN spellingsregels gebruukt, kunt meinsen uut aandere dialekt-regio's 't ook nog verstaon. En 'leern', 'skriebm', 'daakn' stiet ja gewoon dom, sorry a'k 't zegge... Trouwens, waorumme steeds de muite doen um i'j ipv ij te gebruken? Da's niet neudig, want de ij-klaank komp ja toch niet veur in 't i'j-gebied? Dus gewoon ij is veule handiger. En waorumme zo'j dat bij ij wel doen, mar bij oo, ee, aa, ou etc, dan niet? Die klaanken wordt ja ok niet 't zölfde as in 't AN uut espeuken? Inkonsekwent! [[User:Chamavian|Chamavian]] 21:19, 27 nov 2007 (CET) :Moi Chamaaf, :Ie somt goed op waorumme de mieste Nedersaksische schriefwiezen zo Nederlaans bint: is vertrouwder, en we bint al niet gewend um in 't dialect te schrieben. Mar ik geleuve d'r ''niks'' van det de best meugelijke spelling (fonetischer, en gedield deur Duutsers en Nederlaanders - in beide opzichten dus falikaant mislukt) zo ontzettend veule stoerder um te leren zol weden. Een paar dagen goed lezen en mar vort perberen en verbeterd wörren, de's now al niet aans. :Wel as 't Nedersaksisch een warm harte toedrag en veur zoveul mogelijk mèensen lieke leesber wil weden, mut d'r ok wat veur oaver hebben. Aj Fraans of Turks wilt leren, muj toch ok een vrömde spelling mit vrömde tiekens (''ô'' dan wal ''ş'' en zo) leren? Fonetische schriefwiezen zoas die van 't Turks en Spaons bint juust 't minst lastig um te leren. :'Leern', 'Skriebm', 'daakn', staot dom aj d'r niet an gewend bint. 'Thuro', 'tung', 'ruf' en 'rane' staot ok dom umdew 'thorough', 'tongue', 'rough' en 'reign' ewend bint. :Van Nederlaans 'ou' wik ik ok of, ik schrieve niet veur niks 'now'. En aj wilt maj van mi'j drei o's schrieben: 'goood man'! Ik geleuve det een spelling as ''i'j'' een didactische weerde hef, in dizze tieden van verpoldernerderlaansing. 't Helpt oe herinnern: niet 'schrieveraaai' zeggen, mar 'schrieveri'j'. :Ik viene trouwens det de wiedst ofstaonde dialecten in Oaveriessel '''miensens''' zo veul van menaar ofwiekt as de varste Drèentse dialecten underling. 't ''skiere'', ''gaeve'' Noordwest-Oaveriessels hef een hiel aander kerakter as 't Tweants mit zien radicaal aandere klinkers en ok woorden. Vergeliek 't Geeterns mit 't Rossums: :''De uuzn ebn een geute van greune vaarve. Een vrouwe ef zolt waeter uut de ketel in een bakkie of pottie edaon.'' (Geetern) :''De huus ''[sic]'' hebt ne göt van greune vaarf. Ne vrouw hef zolt water oet n kettel in een onmeunig klein bekke of putke doan.'' (Rossum) :En Drenthe hef niet zo'n vrömde ente as 't Vjens! ;-) :[[User:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:22, 27 nov 2007 (CET) :Klaas Heeroma oaver de Vosbergenschriefwieze: ::''De woorden van de 'schrievers' moeten het in zich hebben door te willen spreken buiten de grenzen van hun eigen provincie, in een grotere taalruimte, die men bijvoorbeeld de 'Nedersaksische' zou kunnen noemen. Als de 'schrievers' deze streektaalwil in zich hebben, zullen zij ook grijpen naar een spelling die hun woorden in een grotere ruimte spreken láát, de Vosbergenspelling bijvoorbeeld.'' :''Driemaandelijkse Bladen'', 1968 no. 1/2 :[[User:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 14:19, 28 nov 2007 (CET) == Benaming veur 'externe links' == Op disse wiki he-w een koppel benamingen veur een 'externe link': "uutgaonde verwiezing", "buten disse webstee" en "externe verwiezing" (in 't Grunnings schrieven ze oek nog "boetende hìnwiezen"). Ho ku-w dit 't beste in alle varianten neumen? 'Extern' gebruken we neet ech in 't Nedersaksisch, dus 'uutgaonde' of 'oetgoande' zol al beter ween. "Buten disse webstee" is oek nog een optie. {{User:Servien/Haandtekening}} 18:18, 31 okt 2007 (CET) :Ik viene 'uutgaonde verwiezing' 't schierst, mar mit behold van 'boetende hìnwiezen' in 't Grunnings. En 'oetg'''oa'''nde'/'uutg'''oa'''nde' veur Tweants/Achterhoeks. [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:07, 31 okt 2007 (CET) ::Dan zal ik dat van de weke effen anpassen. :) {{User:Servien/Haandtekening}} 19:30, 31 okt 2007 (CET) :::'k Denk dat et miskien better is gewoon "koppeling naor andre webstees" te gebruuk'n. Das mien twei cent'n.[[User:Pling|Pling]] 02:35, 23 nov 2007 (CET) :''Koppeling'' is een Nederlaans woord, in 't Nedersaksisch gebruken we meestentieds 't woord ''verwiezing'' dus dan zol 't "Verwiezing(en)/verwiezing(s) naor (a)andere/are websteeën/webstees" dat geef dan weer te veul plaoslijke verschillen weer. {{User:Servien/Haandtekening}} 08:42, 23 nov 2007 (CET) De Tweantse bladzieden hebt seins ''Eksterne verbeending(s)''; ik viene 't zölf wal aordig as de verschillende dialectgroepen heur verschillende uutdrokkings hebt. Wat mi'j betreft holdt wi'j ''Uutgaonde verwiezings'', ''Boetende hinwiezen'' en ''Eksterne verbeendings'' an. :'Ekstern' is een letterlijk over-ezet van 'extern' ik denke neet dat 't zo algemeen gebruuk wonnen in Twente, mar dat wee-k 100% zeker, dus meschien kan Woolters daor meer over vertellen. {{User:Servien/Haandtekening}} 10:20, 8 dec 2007 (CET) ::Ekstern, dut mie deankn an n kreei-achtigen vogel :) In Tweante wördt dit nit in n daagliksen ummegaank gebroekt nee. Iederene hier wet wal dèt Hollaands al mear invlood hef op oons köjern, dus ik kan miej vuursteln dèt t in zaaklike gesprekn wal vuur keump (ook in t plat ja), mear dan wördt t wal mit zwoar akseant oet esprökn. Foneties: [''ek'stæ(r)n'']... Ikzelf maake dr aait ''Oetgoande verbeending'' van... [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 19:31, 16 dec 2007 (CET) ==Drokte (an de mitwarkers)== Moi iederene, ik stao op 't punt umme een stokkien oaver oeze Wikipedie op 'e Nederlaanstalige Wikipedia te zetten. Muj dus verdacht weden op een meugelijke grui van schrieveri'je hier, en op meugelike toename van vandelisme. Danke, [[User:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:33, 21 nov 2007 (CET) :Ik heb 't emark! :O Noen mar hopen dat der oek goeie gebrukers op ofkoemen {{User:Servien/Haandtekening}} 15:40, 23 nov 2007 (CET) == Liende under de verwiezings == Ik zagge det op dizze Wikipedie een liende stiet under alle verwiezings (blauw of rood), mar op 'e Nederlaanse en Engelse Wikipedia niet. Ik vien 't zunder veule röstiger. [[User:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 16:36, 23 nov 2007 (CET) :Ik heb de lienen onder de verwiezingen vort-ehaold, mar op de veurpagina he-k de strepen der wel onder laoten staon, umdat 't deel uutmaak van de opzet, zonder de strepen ziet 't der nogal vremp uut. De res is veerder streeploos ;). {{User:Servien/Haandtekening}} 09:43, 25 nov 2007 (CET) ::'t Was mi'j nooit zo bewust op-evullen, mar a'k 't vergelieke, lik 't mit lienden wal een schrouwerige kraante. Veule bedaorder now. Dus danke! [[User:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 10:54, 25 nov 2007 (CET) :::I'j kunt ze in ow veurkeuren ok uutzetten. A'j bi'j overig kiekt ku-j kiezen bi'j "Verwiezingen onderstrepen". --[[User:Erwin85|Erwin85]] 19:21, 25 nov 2007 (CET) ::::Det warkt bi'j mi'j niet, ik kriege altied de lienden op 'e veurpagina. [[User:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 02:03, 27 nov 2007 (CET) <br /> ::::''Ok bi'j 't leeghalen van de cache blieft de lienden staon.'' [[User:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:08, 27 nov 2007 (CET) :@Ni'jluuseger: ik heb de lienen bewus op de veurpagina laoten staon (allinnig op de veurpagina), a-j 't zonder lienen zien dan ziet 't der raor uut. Je kunnen lienen deruut laoten deur <code>.page-Veurpagina a {text-decoration: none; !important}</code> in [[Gebruker:Ni'jluuseger/monobook.js]] te zetten. Laot 't aanders effen heuren wa-jie dervan vienen (beter zonder of mit). {{User:Servien/Haandtekening}} 18:41, 27 nov 2007 (CET) ::Dat mo'j in ow [[Special:Mypage|monobook.css]] (met kleine letter) zetten. Heb 't ok edoan en dan warkt 't. Ik vind d'r zelf niks an met lienen, maor van mi'j ma'j ze loaten stoan. --[[User:Erwin85|Erwin85]] 11:33, 29 nov 2007 (CET) :::'t Is mi'j now gelokt. Veule beter zunder lienden, vien 'k zölf. [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:28, 30 nov 2007 (CET) == Wikisource == Moin, dat gifft ne'e Narichten vun dat Thema Wikisource. Wikimedia is nu sowied, dat se dat Project opsetten willt. Ik heff ja al mal hier fraagt hatt un wi harrn seggt, dat wi Wikisource ''nich'' in twee Utgaven för Nedersaksisch in Nederland un Nedersaksisch in Düütsland opdelen willt. [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni'jluuseger]] hett ok al twee Texten to dat Testproject bistüürt: [[oldwikisource:Zaomensproak over 't Broabands opreur]] un [[oldwikisource:Ho baos Julfring meende den Duvel in hoes te hebben.]] (oder is dor noch meer, wat ik nich seen heff?). Dat language subcommittee van de Wikimedia Foundation hett mi nu seggt: ''NO split would be possible [..], no matter how needed and practical, unless you manage to convince ISO to split the code.'' Wenn wi ünner nds.wikisource.org tohoop gaat, denn kaamt wi nich meer utenanner. Denn mööt wi ok tohoop blieven. Oder wi mööt bi en Andrag stellen, dat ISO 639 ännert warrt. För mi höört sik dat good an, ik heff dor keen Problem mit, aver villicht kiekt ji anners op de Saak. Wenn wi dat Projekt also noch jümmer tohoop maken willt, denn schöölt ok van jo welk Lüüd Administraters op dat ne'e Project warrn. Servien, Ni'jluuseger, ik will jo direct fragen: hebbt ji nich Lust, Administrater op Wikisource to warrn? Un wenn ji noch annere Lüüd kennt, de dor Lust to harrn, denn fraagt jem ok! Weer schöön, wenn wi dor een finnen kunnen. Denn noch ene Fraag: Wi hebbt uns den Naam Wikiborn för Wikisource överleggt. Bruukt ji dat Woort ''Born'' ok? Ik heff seen, dat op welk vun joon Sieden ''bron'' steiht. Schall dat en Dubbelnaam Wikiborn/Wikibron warrn oder hebbt ji noch annere Ideen för en Naam? Un denn will ik ok noch seggen, dat ik ok de Plautdietschen (de noch kene egene Wikipedia hebbt, aver en [[:meta:Requests for new languages/Wikipedia Plautdietsch|Andrag]] stellt hebbt) mit an Boord hebben will (un se hebbt ok Intress wiest). Wenn Fragen sünd, denn schöölt ji man geern fragen. [[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 14:45, 13 dec 2007 (CET) :Moin, :As wi tosamen een wikiprojekt starten, moot t unnerscheed tusken de dialekten dudelker wesen. To'm bispööl as wi doon up disse wikipedia. Up disse wiese kann man ok in annere schriefwiesen schrieven. In die Nederlannen is t Nederdüütsk geen eenheed, also jede dialekt hett een annere schriefwies. Ok is t good um te wehten in welk dialekt een artikel schrieben is, umdat man dan sicht dat t Nederduuts neet één taal is, aver ut mehrere dialekten bestaht, den t Oostfreesk un t Grönnegsk sind anners wie de annere dialekten un ik find t wichtig dat dat kündlig word/is. :In t Grunnegs broeken wie drij vörms: ''bron'', ''boorn'' en ''welle''. De noam ''born'' is dus ook in n dail van Nederlaand bekind. Ik wait nait hou t in aandere dialekten is. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 18:24, 13 dec 2007 (CET) ::Op Wikisource blifft allens so as de Schriever van dat Original dat schreven hett. Dor is de Schrievwies keen Problem. [[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 14:59, 16 dec 2007 (CET) :::Ik zie geern det dit gedielde preject d'r kump, en wille d'r wal administrateur of zowat van wezen zoak det hier binne: een beetien mithelpen as d'r vraogen bint, kliederi'je vortdoen en zo. Technische zaken he'k niet genog verstaand van. (Ik hebbe trouwens juust dizze maond slim weinig tied um an Wikipedie te warken.) :::As 't preject in de bienen is, he'k nog wal een paar neengtiende-ieuwse teksten um d'r bi'j te doen. :::In 't Drèents gebruukt ze ''wel(le)'' of ''bron''. ''Born'' ken ik allent van ''Quickborn'', mar ik zol 't aans niet begriepen - dus ''Wikiwelle'' of ''Wikibron'' as NL-Nedersaksische titel liekt mi'j goeie titels. :::[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:56, 16 dec 2007 (CET) :::''P.S. Slomox - a'k mi'j aarngs mut anmelden of inschrieben of veur mut uutspreken of zo, wi-j mi'j daor dan hier eben op wiezen? Danke.'' [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 16:14, 16 dec 2007 (CET) <small>(Ik gai even op zien Grunnegs wieder)</small><br /> Ien t Grunnegs broekt man ook "welle" môr dat verwis maisttieds noar n bron van wotter. Wat ik beduud mit t schaaiden holden van de dialekten, is dat wie, liekas op dizze wikipedia, aangeven hou elk artikel schreven is, bieveurbeeld mit kategorien of {{dia|Schreven ien t Grunnegs}} {{dia|Skreven op Oostfreesk}} {{dia|Schreven up Dithmarscher Platt}} enzowieder. Nou zol dat op n wikisource minder speulen, den de artikels bestoan doar oet bestoande teksten. Môr man zol ook hier t dialekt aangeven woar of t ien schreven is. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 16:22, 16 dec 2007 (CET) Moin, In Tweante keant viej ook ''Welle''. ''Born'' heb ik nog nit eheurd, mear miskien dèt dit in aandere deeln van Tweante wal bekeand is. Goodgoan! [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 20:04, 16 dec 2007 (CET) :Och, dèt was nit zo klook van miej: Ik hoof alleene mear achter Eanter te kommn, of ik bin al in ''Borne''brook. n Luk wieter kom iej in ''Borne''. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 12:07, 28 dec 2007 (CET) == Neersassies == Ik heff jüst seen, dat in Tweants Nedersaksisch ''Neersassies'' heet. Ok in Düütschland heet dat ja Neddersassen (oder Neersassen, bi welk Dialecten fallt dat -dd- weg). Mi fallt dor de Ünnerscheed -ks-/-ss- op. Wat oold Germaansch ''wahs'' weer, is Düütsch ''Wachs'', Nederlandsch ''was'', Nedersaksisch ''was'', plattdüütsch ''Wass''. Ut oold Germaansch ''fohs'' is Düütsch ''Fuchs'', Nederlandsch ''vos'', Nedersaksisch ''vos'', plattdüütsch ''Voss'' worrn. Aver ut oold Germaansch ''sahsan'' is Düütsch ''Sachsen'', Nederlandsch ''Saksen'', Nedersaksisch ''Saksen'' (Tweants ''Sassen''), plattdüütsch ''Sassen'' van worrn. Saksen is en beten ut de Reeg, passt nich. Warrt blot in Twente Sassen seggt oder woar noch? Un wo kummt dat van, dat ji Saksen seggt un nich Sassen? [[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 14:59, 16 dec 2007 (CET) :Allinnig in Twente zegen ze ''Neersassies'', mar vremp genog wel weer ''Angelsa'''ks'''ies'' en ''Ne'''d'''erlaands'' (''Neerlaands'' kan oek, mar kump minder vake veur). In alle aandere varianten neumen ze 't ''Nedersaksisch'' en in 't Grunnings ku-j 't oek ''Leegsaksisch'' neumen. Ik denke da-w Nedersaksisch mit een -ks uut 't [[Latien]] over-eneumen hemmen, vergeliek 't mar es mit: Lingua saxonica (Latien), Bas-saxon (Frans), Low Saxon (Engels), 't zal daor wel mee van doon hemmen. {{User:Servien/Haandtekening}} 15:54, 16 dec 2007 (CET) ::t Wordt wel al laanger bruukt, den de ''Sassenpoort'' in Zwol is ook n verwiezen dernoar. Wat "neer" aangaait, ik denk dat t meer n verhollaandsen is. In t Hollaands het dizze veraandern ook stee vonden. Aander veurbeelden binnen leder-leer, weder-weer. In t Zuudoost-Drìnts kint man zölfs t waarkwoord ''nederzetten'' veur ''hìnzetten'' (neerzetten). Dus t dunkt mie dat t Twìnts hier t Hollaands volgd het. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 16:26, 16 dec 2007 (CET) :::Bi uns twischen Werser un Elv (Weser un Elbe) hebbt se dat ok. Dor hett dat jüstso Leer, Weer un neer för Ledder/Leder, Wedder/Weder un nedder/neder. Maar bi uns is dat unafhängig vun dat Ne(d)erlandse, poor Dörper wieder heet dat denn all Leller för Ledder/Leder. Un wenn een en poor Dörper in de annere Richt kummt, denn heet dat Werrer för Wedder/Weder. Un wenn du noch wieder geist, denn heet dat nedder/neder. :::@Servien: Bedankt. Ik heff mi ok al dacht, dat dat mit dat Latiensche to doon hett. [[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 16:49, 16 dec 2007 (CET) ::::Ja, aver dat het mehr mit t Freesch to doon. Din Dialekt is Friso-Saksisch, genau wie Grönnegsch, Oostfreesch, Oldenbörgisch un Eiderstedsch. Dat bedüdt dat t unner infloot vun t Freesch west het. In t Land Hadeln en Wursten werde vroger Freesch proot un t Freesch het dizze Verannerung ok mitmaakt. [[Speciaal:Biedragen/81.205.234.85|81.205.234.85]] 15:07, 3 jan 2008 (CET) Latiens, noh ja, denkelik komp 't woord "SaKSisch" eerder uut 't Hoogduuts as uut 't Latiens. Aanders zol 't wel "Saksonisch" of zowat ewest weden. In Duutslaand ha'j al de poletiek-geografische namen Sachsen, Niedersachsen, Obersachsen enzowieders, in Nederlaand zölf niet. Daorumme is 't een Hoogduuts leenwoord, niet allenng de -ks- mar ook de begun-S- wis daorop. Saksisch is sowieso een kunstmaotige term, "Sassisch" is ook niet echt klankwettig, dat zol "Zassisch" weden, mit een Z an 't begun. Mar waor 't umme giet, vrogger dachten de luui nooit an de olde stammen as Saksen en Fraanken, de luui die as Nedersaksische dialecten preuten hadden daor nog nooit van eheurd. Dat bint ideenen die pas in de negentiende ieuw ontwikkeld bint. 't Is ook nog mar hielemaole de vraoge of de olde Saksen überhaupt wel de veurolders van oenze Nedersaksen van vandage waren. [[Speciaal:Biedragen/86.80.239.48|86.80.239.48]] 21:27, 18 dec 2007 (CET) ik ware niet an-emeld, mar ik bin dus gewoon [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 21:58, 19 dec 2007 (CET) :'' 'Het is niet zeker of in 772, wanneer Karel de Grote begint met z'n verovering van het rijk van de Saksen, Drenthe ook werkelijk tot het gebied van de Saksen werd gerekend, hoewel het Saksische machtsgebied zich tot de IJssel uitstrekte.' '' (Bloemhoff en Nijkeuter (2004), ''Taal in stad en land: Drents'', Den Haag: Sdu uitgevers, p.19) :'' '[De Saksen] werden genoemd naar hun karakteristieke korte zwaard ('sahs').' '' (Idem, p.19) :D'r bint toch bi'j de volksverhuzings ok Saksen naor 't eilaand egaone, daoras namen as 'Wesse'''x'''', 'Esse'''x'''' en 'Susse'''x'''' wiest op een uutspraok mit ''ks''? Lichtkaans kump det niet uut 't Latien of Hoogduuts (Hoogduuts begun pas lange nao dizze namen belangriek te wörden in 't noorden), mar is 't een indigene (Saksische) uutspraokvariaant. Een tekst uut keuning Alfred zien tied, weliswaor vertaald uut 't Latien van Beda, sprek van 'Sea'''x'''na þeode', 't Saksische volk. :Vergeliekt ok de laat achtste-ieuwse [http://nl.wikipedia.org/wiki/Oudsaksische_doopgelofte Oldsaksische (of Utrechtse) deupbelofte]: '' 'ec forsacho allum dioboles uuercum and uuordum, Thunaer ende Uoden ende Sa'''x'''note'.'' Ze denkt det de name van dizze leste god 'genoot van de Saksen' betiekent. De ''ks'' lik dus al vrog gebruukt te weden deur de Saksen in Engelaand en de westelijke gebieden op 't vastelaand. :[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:14, 18 dec 2007 (CET) Ien n hail ìnde streektoalen ien Nederlaand (op t Frais noa) het de ks-ss wizzel stee vonden. t Grunnegse woord "wizzel" was ien t [[Oldgrunnegs]] "wixel". Denk bieveurbeeld ook aan "Texel". De schriefwieze is t zulfde bleven, môr de oetsproak is wel mitveranderd. Der binnen n hail ìnde woorden dij ien, bieveurbeeld t Duuts, -chs (Deens -ks) binnen en dij ien t Nederlaands -s binnen: Erwa'''chs'''en (de); Vo'''ks'''en (da) - Volwa'''ss'''en (nl), We'''chs'''el (de); ve'''ks'''el (da) - wi'''ss'''el; Te'''ks'''el (fy) - Te'''ss'''el (nl oetsproak). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:33, 18 dec 2007 (CET) Dat komp umdat der in Grunning vrogger, niet iens zo hiel lange leden, ook Fries epraot weur, en Texel is natuurlik West-Fries. En in 't Fries is 't haost altied -ks- waor as 't Nedersaksisch (en Nederlaands) -s of -ss- hef. De oldste vorm was trouwens niet ks mar chs, mit een ch + s klaank, vandaoruut is de oavergaank naor enkelde s ook makkeliker te verklaoren. Wat Essex, Wessex, Sussex etc betref, waor Ni'jluusiger 't oaver hef: dat is Engels, in 't Engels zegt ze ja ook six, wax, fox, dus da's normaol, de ks klaanke daor is altied ebleven waoras wij s hebt, dus dat zegt niks oaver 't woord "Saks". As dat een inhiems woord ewest hadde, was 't "Zas" ewest in 't Nedersaksisch en Nederlaands. Zowel de begun s- as de ks bewiest dat 't een lienwoord is en gien old bewaorsel. Waor as dat woord dan weg komp, uut welke taal, da's weer een aandere vraoge, mar 't Duuts is de annemelikste kandidaot [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 22:09, 19 dec 2007 (CET) :''vrogger dachten de luui nooit an de olde stammen as Saksen en Fraanken, de luui die as Nedersaksische dialecten preuten hadden daor nog nooit van eheurd. Dat bint ideenen die pas in de negentiende ieuw ontwikkeld bint.'' Ik kann nu nix över de ''eenfachen'' Lüüd seggen, vun de is ja nix nableven, wat de dacht hebbt. Aver de ''kloken un gelehrten'' Minschen hebbt nie ganz vergeten, dat se Sassen weren. In Hansetieden hett de Spraak ''düdesch'' oder ''sassesch'' heten. Ok later hebbt noch Lüüd ''sassesch'' bruukt. [[:nds:Karl Friedrich Arend Scheller|Karl Friedrich Arend Scheller]] (''Dat sassishe Döneken-Bôk'' 1829) to'n Bispeel oder [[:nds:Christian Hinrich Wolke|Christian Hinrich Wolke]] (''Düdsge or Sassisge Singedigte'' 1804). Ganz ut weer dat eerst mit'n düütschen Nationalismus, de sone Sonder-Tendenzen nich hebben wull. Schull nu allens alleen ''deutsch'' wesen un anners nix. Dat 19. Ieuw weer also nich de Anfang vun de ''Nee-Sassen'', dat weer dat Enn vun de olen Sassen. :'' 't Is ook nog mar hielemaole de vraoge of de olde Saksen überhaupt wel de veurolders van oenze Nedersaksen van vandage waren.'' Wenn du alleen vun de Nedderlannen sprickst, denn kann ik dat nich seggen, dor kenn ik mi nich noog ut. Aver för de Kuntreien op beid Sieden vun de Elv kann ik seggen: Jo, wi sünd Nakamen vun de olen Sassen. Ganz gewiss. [[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 22:35, 19 dec 2007 (CET) ::@ Chamaaf: Jao, 'Seaxna' en zo is (Old-)Engels, mar dizze ''ks''-klaank kump dus kennelijk wal uut de oldste vörm daorvan, die mit-eneumen is van 't vastelaand (waor precies, det weet ik niet). De ''Oldsaksische deupbelofte'' ziet ze as Old-Nederlaans - een artificieel construct, mar goed, die is dan naor 't schient vri'j westelijk, lichtkaans uut wat now Nederlaand is. 't Kan weden det de tekst eschreben is deur een niet-Saks, zoas ok de ''Heliand'' deur een Fraank eschreben mut weden. Mar as ie mient det de Old-Saksische vörm 'Zas' was, waorumme is 't dan 'Saxnote' in stee van 'Sasnote' of 'Zasnote'? Mar dit is een slippery slope, want ik bin ja gien deskundige in de verholding tussen schriefwieze en uutspraok van die tied. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:52, 19 dec 2007 (CET) Nee, "Zas" zol juust de moderne vorm weden in 't Nedersaksisch en Nederlaands, die as klaankwettig 't rizzeltaot uut Old West-Germaans "Sahs" zol weden. "Saks" mut daorumme een lienwoord weden. 't Engels en Fries van now staot eigenlik dichter bij 't Old-Saksisch as 't Nedersaksisch zölf. Dat komp umdat 't Nedersaksisch zo slim deur 't Nederfrankisch is beïnvloed dat 't zien Ingweoonse karakter veur een veule groter deel kwiet eworden is dan 't Fries en Engels, en dan 't Old-Saksisch. 't Middelnederduuts verschilt echt veule meer van 't Old Saksisch as beveurbeeld 't Middelnederlaands van 't Old Nederfrankisch. Daorumme ku'j ook zeggen dat 't Old-Saksisch niet echt de directe veurolder van 't Middelnederduuts en moderne Nedersaksisch meer is. 't Verschilt wel wat per regio, in bepaolde gebieden he'j nog meer Ingweoonse relicten as in aandere, mar toch. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 13:56, 20 dec 2007 (CET) ::: Ieleu magnt r wal rèknge met hooldn dèt de Sassen van Engelaand oet Noord-West Duutslaand en Noord-Oost Neerlaand ekömmn beent. Öare sproake is dus duur isolatie doargenter duur de joarn hen veraanderd, mear n oonzn ook. t Kan wal wean dèt ze hier vrooger ook -ks- gebrökn, en ze dèt met enömn hebt noar Engelaand, en t hier oonderwiel noar -ss- veraandert is. En aans umme is ook net zo good meugelik: Dèt ze hier al -ss- zeadn en de leu in Engelaand en aandere deeln van t sassiese gebeed laankzaam an nen -k- dr in edoan hebt. Alns is meugelik: Ik studere Engels, en ik köm nen Middel-Engelsen teks teegn woerin t woord ''aye'' (altied) vuurköm. Ik veund dèt wal machtig völle op t Tweantse ''aait'' liekn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 13:22, 20 dec 2007 (CET) Aigelk denk ik dat t woord "Saksen" oet t Leegsaksisch zulf komt. t Leegduuts was oorspronkelk n Invaeoonse toalgroep, liek as t Frais en t Engels. Doarom bin ik t mit Woolters ais dat t wel ais vanoet t Leegsaksische gebied kommen is en noar Engelaand brocht worden is. De Frankische invlouden hebben dou dizze aaigenskoppen veraanderd, wat nou zain wordt as de ks-ss wizzel. Toch is t wel wonderliek hou t woord standholden kinnen het. n Aander veurbeeld van Woolters zien "aye" is t woord "eye", dat in t Oldgrunnegs nog "ey" was en wat tegenswoordeg nog terug te vinden is in t Waddenaailaand "Nordeney" (Norderoog in Nij-Grunnegs; nog aal Norderneei in t Oostfrais). [[Speciaal:Biedragen/81.205.234.85|81.205.234.85]] 23:25, 28 dec 2007 (CET) Och joa, en zo zeent r zovölle van dee wöarde: ''knief''-''knife'', ''dwèln''-''to dwell'', ''gaddern''-''to gather'', ''zul''(drempel)-''sill'' En nog nen heeln rits mear van zukke wöarde. En dan he-j ook nog wöarde dee-t ook wal völle op t Hollaands liekt, mear woervan de Sassiese oetsproake körter biej n Engelsen lig: ''Maand''(NL)-''Moand''(NDS)-''Month''(EN) of ''paal''-''poal''-''pole'' of ''Twintig''-''Twentig''-''twenty''. En dan he-j nog t gebroek van t woarkwoord ''hebn'': Ik ''hebbe'' noar skoole wes - I ''have'' been to school. A-j dr met an t kiekn komt, kö-j wal zo machtig völle veendn, da-k t nog in t zinne hebbe um doar wellich ooit nog s wat offisjeels oawer te skriewn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 15:06, 30 dec 2007 (CET) :Ja, zol wel leuk wezen. Môr den ook aal toalbroekens van t Leegsaksisch. Zo zèggen wie in Grunnen en Oostfraislaand ''hoantje'' of ''piethoantje'' tegen t mannelk geslachtsdail. In t Engels zègt man ''cock'', wat ook ''hoan'' betaikent. Ook zègt man hier ''Ik goa noar Kloas zienent'', liek as man in t Engels zègt ''I'm going to Klaus' (place)''. Wieder kinst ook nog denken aan woorden as ''graimen''-''to grime'', ''lutje''-''little'', ''dong''-''dung'', ''noaber/naiber''-''neigbour'', ''akse''-''ax'', enz. [[Speciaal:Biedragen/81.205.234.85|81.205.234.85]] 15:36, 30 dec 2007 (CET) ::Vergeliekt ok ''duren'' - ''dare'', ''dusse (vt)'' - ''durst'', ''goorn'' - ''garden'', ''maank'' - ''among'', ''reren - to roar'' - ''stamern'' - ''to stammer'' (Nl. ok ''stameren''), en ik binne d'r nog veule meer teeng-ekomen. Bi'j 't artikel [[glaozemakers]] stiet ''droakenvlaig'' (cf. ''dragonfly''); is det echt Grunnings? Ik hebbe 't ja wieder nog naarngs eziene. ::Ze zegt ok det de taal die as nog 't dichtst bi'j Engels en Schots Engels stiet, Fries is, en ik hebbe emarkt hoe machtig dicht of Nedersaksisch (en niet allennig Grunnings) wal niet op Fries zit (Nederlaans stiet veule wieder van Fries of), dus det Nedersaksisch ok dichter op Engels zit as det Nederlaans det dut, liekt mi'j niet vrömd. ::Op syntactisch niveau kuj ok vergelieken, mar ik wete niet wavver verbaand d'r is of det 't toeval is (veurbielden uut ''Harm: boerenlèven an de Riest'' deur [[Lucas Jonker]]): ::''[Ze] perbeerden um Grietien op te beuren, '''die''' ze meenden '''det''' dood was [...].''<br /> ::''They tried to lift up Grietien, '''whom''' they thought was dead.''<br /> ::''Ze probeerden Grietien op te beuren, '''van wie''' ze dachten '''dat ze''' dood was.''<br /> ::''[Ik kreeg] zo'n dreuge kèel van 't skreeuwen, de'k edaone had, '''det ik musse''' eerst bij Gait Keep een slukkien drinken [...].''<br /> ::''My throat was so dry from shouting '''that I had''' to have a drink at Gait Keep's first.''<br /> ::Cf. ''Ik kreeg zo'n droge keel van het schreeuwen '''dat ik''' eerst bij Gait Keep een borrel '''moest''' drinken.''<br /> ::[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:19, 30 dec 2007 (CET) Nevvens mien opoe wel. [[Speciaal:Biedragen/81.205.234.85|81.205.234.85]] 18:45, 30 dec 2007 (CET) Iedereene löp aaltied oawer dee Freesken te prakkezeern en wovölle dèt toch wal nit op t Engels lik. Engels is ne Sassiese sproake. Ginne Freeske. In t eerste millenium is Engelaand in enömn duur de Angeln en de Sasn. Dr was doar nen keltiesen keuning (Vortigern) en den vreug hulpe van de Angeln en Sasn um de Romeinn vort te jaagn, umdèt-e zelf nit zonnen vechtersbaas wazze. Dee Angeln en dee Sasn keekn t zik an en zeadn: Oeleu leager steelt gin driete vuur, viej nemt oew leandke mooi zelf. En zo is t ekömn. Hef ginnen Freesk an te pas ewes. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 19:29, 30 dec 2007 (CET) :Nee, môr loater het der wel veul handel wèst tuzzen Fraizen en Angeln (dij ook nog ais femilie van mekoar waren). Môr hest wel rìcht, t Frais is veuraal via t Saksisch verwaant rôkt aan t Engels. [[Speciaal:Biedragen/81.205.234.85|81.205.234.85]] 19:51, 30 dec 2007 (CET) ::'' 'A tradition reached Bede that the first mercenaries were from three tribes--the Angles, Saxons, and Jutes--which he locates on the Cimbric Peninsula'' [Jutlaand]'', and by implication the coastlands of northwestern Germany'' [die töt an de Wezer Friestalig waren]''. Archaeology, however, suggests a more complex picture showing many tribal elements, Frankish leadership in the first waves, and Frisian contacts.' '' (Britannica, 1993, Macropaedia, United Kingdom, p.25) ::'' 'Friesland is thought to be one of the source locations for Anglo-Saxon immigration both because of its geographical location and because Frisian is considered to be the closest extant language to Old English'.'' [http://mbe.oxfordjournals.org/cgi/content/full/19/7/1008 ('Y Chromosome Evidence for Anglo-Saxon Mass Migration', ''Molecular Biology and Evolution'')] ::Ok now nog kuj makkelk ziene det de baand tussen Fries en Engels nauwer is as de baand tussen Nedersaksisch en Engels. Vortigern reup trouwens volngs Beda de hulpe in van Hengist en Horsa (Peerd & Peerd), die as Juten waren, gien Angeln of Saksen. ::[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:22, 31 dec 2007 (CET) Der is een hiel groot verschil tussen 't Old-Saksisch, dat as inderdaod wel dichter bij 't Engels en Fries en aandere "Ingweoonse" of "Noordzeegermaanse" talen stun, en 't Nedersaksisch van nou, dat eigenlik een soort van Fraankisch dialect mit nog een paar ressies van een Saksisch accent is. En daorumme stiet 't moderne Fries zekers wel veule dichter bij 't Engels as 't Neder-saksisch. 't Fries en 't Engels hebt talloze kenmarken mandielig, die as in 't Nedersaksisch ontbrek, umdat ze daor 't zölfde as in 't Nederlaands (en ok vake 't Duuts) bint. Denke mar iens an 't Friese motto: "Bûter, brea en griene tsiis..." en vergelieke dat mit "Butter, bread and green cheese" tegenoaver Nedersaksisch "Botter, brood en grune (greune/gruine) keze". Ie mut niet te veule kieken naor 't Olde Saksisch, ja, dat stun misschien wel dichte bij 't Olde Engels, mar dat hef veur dizze nije tied gien zin meer. Hoe spietig dat bliekbaor ook veur veul lu is... Mar waorumme? Waorum zol oenze taal wat aanders weden mutten as wat 't is? Waorumme verglieken mit Fries, Hollaands of aandere talen/dialecten? Haal oe toch gien fantasie in de kop, van olde rieken en stamverbaanden die as allange niet meer bestaot, AS ze al ooit bestaon hebt. Wat he'w daoran? Kiek naor de warkelikheid van vandage, niet naor die van vieftienhonderd jaor of langer eleden. Dat was misschien in 1939 nijmoods, mar nou toch wel uut, hoop ik! [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 18:08, 31 dec 2007 (CET) :Wisse! Mear t is an te teunn dèt ne -k heanig an in ne -t of -tj kan veraandern en aansumme ook. Dèt wördt ''Grimm's Law'' eneumd (n aander vuurbeeld hiervan is rechtevoort in t Hollaands t heanig an veraandern van -v in -f en -z in -s). In Jamaika en sommige deeln van Ierlaand wörd ''little'' oet esprökn as ''likkle''. In 't Zweeds wörd ne -k an t begin van n woord zelfs oet esprökn as ne -sj. Zo hef dèt met t Freeske tsjiis/cheese ook könn gebuurn. :Wo t vrooger mut hebn ekleunkn kö-j nooit wier achterhaaln, miskien wal benaadern, mear zeker weetn kö-j t nit. Doarumme kan t net zo good wean dèt t duur t Sassies is veraandert. Freesk hef allene earder as Sassies ne offisjele stoatus ekreegn en dus is dr al mear oonderzeuk noar edoan. Non begint t Sassies mear andach te kriegn, dus wördt dèt noader bekekn. Wa-k wil zegn is: Völle oole weetnskoppelike annames beent later reviseerd. Dèt kan vuur t Freesk-Sassies-Engelse verhaal net zo good nog gebuurn. (Onderzeukers oet de Middeleewn meann ook dèt de earde plat was, dèt hebt ze later ook verwörpn) :Nog n gelukzalnjoar trouwens. Geluk in n tuk en goodgoan![[Gebruker:Woolters|Woolters]] 15:42, 1 jan 2008 (CET) ::Ie hebt wal geliek det 't Fries wetenschoppelijk al lange op de kaorte stiet en 't Nedersaksisch van Nederlaand nog mar net een beetien. Alle encyclopedies en boeken die ik d'r op nao heb esleugen, gaot d'rvan uut det oeze taal niet bestiet. Waor ze 't Nedersaksisch al nuumt, giet 't uutslutend oaver 't ''Low German'' van Duutslaand (veurbieldwoorden en zo koomt ''altied'' bi'j Hambörg weg). Ze kiekt niet wieder as d'r neuze laank is, want ''German'' wis ja op Duutslaand. Waor ze echt niet um een kenmark van 't Nedersaksisch in Nederlaand henne kunt, nuumt ze 't ''dialectal Dutch''. Oeze taal hef de ofgelopen ieuwen lieke dudelk op de kaorte estaon as Amerika véur de ontdekking deur Columbus. Oeze taal is ''deurzichtig''; a-j niet ''zölf'' een dudelke taalwil hebt, ziej hum niet, en is 't krek of hi'j nooit bestaon hef. ::As ie nog ies gaot schrieben oaver de relaosie Nedersaksisch-Engels, Woolters, gao ik nog ies schrieben oaver de tekörtkomings van 't West-Germaonse taalparadigma. ::[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:07, 1 jan 2008 (CET) Trouwens, Engels hef duur de joarn hen ne veraandering in oetsproake had, mear de spelling is vaste heuldn van n vroogeren oetsproak. Mear in Ierlaand sprèkt ze völle wöarde nog op de oolde meneere oet (de kleenkers in ''tea'' en ''Jesus'' wordt nog aait as ''tee'' en ''djeezus'' oet esprökn). t Engelse ''cheese'' wör dus vrooger wellich as ''tsjeeze'' oet esprökn (deankt ook eawn an dee earder eneumde veraandering van -k noar -tsj), wat noar mien idee mear op Neersassies ''keze'' lik as op ''tsjiis''. En ik hoof mear an de Eanterse oetsproake van ''Keze'' (ze zegnt ongevear ''ki əze'')te deankn om dr vanoet te goan dèt t mear op sassies lik. Ik wil nit verveelnd wean heur, mear ik veende dèt onmeundig interessaant en wol minne oawerpeinzingn eawn met oeleu deeln, miskien keump in vuurlignde tied de èrkennege nog. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 18:46, 2 jan 2008 (CET) :Ja, in t Oldgrunnegs was "Kees" ook nog "Tsiaes" en "Kirk" was "Tsiurk" en "Kin" was "Tsiin". Dizze woorden binnen dus gewoon mit ainander verbonden. [[Speciaal:Biedragen/81.205.234.85|81.205.234.85]] 14:38, 3 jan 2008 (CET) Dat "Oldgrunnegs" was dus niet Nedersaksisch mar Fries... Töt veur een paor honderd jaor was de previncie Grunning ja veur 't grootste diel nog Fries-talig. Niet de Stad, die praotte wel Saksisch (Dreints), en vandaor uut bint de Ommelaanden ook "ontfriest". Daor is een bekend boek oaver eschreven, 't het gleuf ik "De Ontfriezing van Groningen", kiek mar iens in de bieb. Dat "keeze" meer as Fries "tsiis" op Engels "tsjies" lek is natuurlik dikke onzin, de Friese en Engelse woorden bint haost identiek, tewiel 't Neder-saksische woord umgeveer 't zölfde as in 't Duuts is. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] :Ik zea nit dèt t zo is, ik zea dèt t good meugelik is, en miskien zelfs te bewiezn. Feit is dèt Engels vrooger foneties wör op eskreewn, en an de haande doarvan kö-j zeen wo-t vrooger ekleunkn mut hebn. Plus dèt Nedersaksisch zo'n betje de meest prestigieuze sproake van Neerlaand hef ewès en us völle invlood op aandere sproakn en dialektn hef ehad. Rechtevoort lik t engelse cheese in de oetsproake mear op t freesk joa. Mear ik prebeer dudelik te maakn dèt t nit per se doar vandan hoof te komn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 21:58, 6 jan 2008 ' (CET) Nee, gieniene zeg ook dat 't Engels van 't Fries weg komp, mar allennig dat 't twei talen bint die as hiel kört bij menkare staot. Körterbij as 't Nedersaksisch bij 't Engels dus. Ie kunt 't ook zo zeggen: Fries en Engels bint breurties, en Nedersaksisch en Engels bint neefies van menkare. En breurs liekt miestied meer op menkare as neven, mar neven hebt vake ook nog veule weg van menkare, mar ze hebt niet dezölfde vaders ;-) Trouwens, slim interessant dat artikel oaver DNA-verwaantschop wat Ni'jluuseger (geleuf ik) een toertien terogge anstipte. Ik heb 't nou pas elezen, mar daor blek dudelik uut dat 't DNA van de Friezen en van de Engelsen niet van menkare is te ondercheiden. Ze hebt ook de Welshmen en Noren derbij betrökken, mar die hebt dudelik wel een aander DNA-profiel. Der stiet in dat artikel trouwens ook dudelik dat de Engelsen 't Fries as de meest verwaante taal beschouwt en dat ze dervanuut gaot dat Frieslaand ien van de heufdplekken was vanwaoruut de Anglo-saksische migranten naor Engelaand ekomen bint. Lees 't mar iens, [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 15:07, 10 jan 2008 (CET) Ja, n tuzzenweeg is weer t Deens. De schriefwieze liekt wel op t Leegduuts, môr de oetsproak gaait juust weer noar t Engelse tou. Zo hest t Leegduutse woord "weg" of "weeg", in t Deens "veg", môr oetsproken as "wai", wat gaait noar t Engelse "way". In woorden as "fight" schrift t Engels de g nog wel, môr in woorden as "fly" (vlaigen) nait, môr in "flight" (vlucht) weer wel. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:56, 6 jan 2008 (CET) == Kìrst == Moi, Omreden dit de lèste moal van 2007 is dat ik op wikipedie bin, wil ik elkenain alvast nofleke kìrstdoagen en n gelokkeg nijjoar wìnsken! Veul kniepertjes en rollechies eten en as t meugelk is ook n Westerwôldse-Oostfraise [[spekdik]] of n Drìntse neeijaorskoek (n haarde spekdik zunder spek, môr mit kosterworst). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:41, 18 dec 2007 (CET) :Dag Grönneger, bedankt veur de gelokswunsen. Ik wense joe, en vanzelf oek alle aandere gebrukers van de nds-Wikipedie, fiene feesdagen toe. {{User:Servien/Haandtekening}} 12:50, 19 dec 2007 (CET) :Danke, ie ok goeie karstdagen en en gelokkig ni'jjaor. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 14:54, 19 dec 2007 (CET) Ook mooie feestdagen allemaole en niet teveule knieperties eten [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 22:14, 19 dec 2007 (CET) Joa, iedereene mooie daage too eweunsket. In t Tweants: Geluk in n tuk, Goodgoan en wierkomn! [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 13:25, 20 dec 2007 (CET) ==Vraoge: veurzetsel== Hoe zol ie in oew dialect 't volngde vertalen? ''He left at the end of the week.'' Ik twiefel veur wat 't Drèents angiet tussen twie veurzetsels waor 't Engels ''at'' hef. Ik geve de zin mar in 't Engels um niet bi'j de vraogstelling al een suggestie te geben. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 14:54, 19 dec 2007 (CET)~ Hij gunk an 't ende van de weke vört; Ende van de weke gung e vört; ik zol hier "an" gebruken. Misschien denk ie an "op 't ende van de weke" as tweide keuze? mar dat lek mij dan weer Hollaands toe [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 22:13, 19 dec 2007 (CET) :Krek, ik doche 'op 't ende van de weke'. Ik binne mit veurzetsels vake in de biester, mar ik geleuve de-k in 't Nederlaands 'aan het eind van de week' zol zeggen, niet 'op het eind van de week'. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:56, 19 dec 2007 (CET) :: Ik zol ook ''An t eande van de wèkke'' zegn. Miskien zelfs wal ''Teegn t eande van de wèkke'', mear dèt is in dit verbaand wat te skemmerig. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 13:30, 20 dec 2007 (CET) :::Ik zol oek ''An 't einde van de weke'' zegen of oek wel ''Hij gung begin veurige weke vort'' (dan lao-j 't veurzetsel gewoon vort). {{User:Servien/Haandtekening}} 14:16, 21 dec 2007 (CET) Ni'jluuseger, gebruuk ie ook wel iens 't veurzetsel "hen" i.p.v. "naor"? Beveurbeeld: wij gaot hen Zwolle; hij is hen Assen; hij is hen vissen. Of is dat typisch wat veur Drenthe? [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 10:10, 28 dec 2007 (CET) ::Ik deanke nit dèt dèt alleene in Dreante zo geet. In Tweante zegge vie ook "Hee geet hen visken"... "Zee goat hen etn", mear nit a-w oarns hen goat: "hee is noar Assen hen". Dus miskien is t alleene op dee meneere Dreants. Goodgoan! [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 12:04, 28 dec 2007 (CET) :::Ik heur 't hier zelden of nooit; het is altied 'Wi'j gaot/gaon naor', mar det zal wal kommen umdet ze hier toch gien goed plat meer praot. Ik bin now op Ni'jlusen en wat a'k heure is meer Nederlaans mit Nedersaksische klinkers as oeze eign grammaticale structuren. Ik geleuve det ze in de Kop van Oaveriessel 'hen [plaatsname/actie]' sowieso niet gebruukt; mien moe hef d'r nog nooit van eheurd en zeg: "Wi'j gaon naor Zwolle 'en." [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:44, 28 dec 2007 (CET)<br /><br /> :::D'r schöt mi'j wat in 't zin en 'k heb d'r een streekverhaaltien van mien groffa (van Den Hulst) bi'j ehaald. Daoruut: :::''Dikke Hendrik had een groot gebrek. Hij was verslaafd aan kaarten. En dat was in die tijd een groot kwaad. Want het spreekwoord zei: "Kaartspelers en dobbelaars zijn grote zondaars." Enkele avonden per week ging Dikke Hendrik naar zijn grote vriend in het kwaad, Derk de Streuper, die alles deed wat verboden was, dus ook kaartte. :::''Tot in de late avond zaten ze te kaarten en dronken daarbij ook nog wel een neutje. :::''Op een avond laat gaat Dikke Hendrik zoals gewoonlijk weer naar huis. Onderweg komt hem Tikkie de hond van de buurman op een bruggetje tegen. Hendrik is in een jolige bui en vraagt: "Zo Tikkien, waor wil ie naortoe?" :::'' ''' "Hen kaorten," ''' antwoordt Tikkie. :::''Hendrik krijgt de schrik van zijn leven en ziet er een teken van hogerhand in. Nooit hef Dikke Hendrik weer een kaorte an-eraakt.'' :::Bron (welle, born): haandschrift, stiet dunkt mi'j ok in ''Ni'jlusen van vrogger'' :::[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 16:04, 28 dec 2007 (CET) In Grunnen bruken wie in de Veenkelonien (allend in t Nederlaands) "Hij is heen te vissen.", nait in t Grunnegs, môr toch is t gain algemain Nederlaands. Messchain hebben wie t wel van t Drìnts overnomen. [[Speciaal:Biedragen/81.205.234.85|81.205.234.85]] 23:02, 28 dec 2007 (CET) ==Nieuwjaarsborrel Rotterdam== Op 19 januari 2008 vanaf 16.00 nieuwjaarsborrel in Rotterdam, locatie [http://www.westerpaviljoen.nl/ Westerpaviljoen], Nieuwe Binnenweg 135, op loopafstand van station Rotterdam Centraal. Zie [http://maps.google.com/maps?q=Nieuwe+Binnenweg+135,+Rotterdam&sourceid=mozilla-search&ie=UTF-8&oe=utf-8&client=firefox-a&rls=org.mozilla:nl-NL:official&um=1&sa=N&tab=wl Google maps]. Ik hoop dat jullie kunnen komen. [[Gebruker:Ellywa|Ellywa]] 20:04, 28 dec 2007 (CET) == Baka == dr hef dr eene n dom berich op disse wiki ezat oonder n titel ''Baka'', mear den he-k vort ehaald. Ik weete alleene nit wo-k dèt met t hele Artikel mut doon. t Artikel besteet dus nog wal, mear dr steet ginnen tèks mear in. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 22:07, 6 jan 2008 (CET) == Vun de Plattdüütschen == Ik wull man blot eben bescheed seggen, dat op de plattdüütsche Wikipedia nu de Söök in de nedersaksische Wikipedia as Alternativ anbaden warrt, wenn bi uns nix to finnen is: [http://nds.wikipedia.org/wiki/Spezial:Suche?search=Iesselmeer&go=Los]. Un bi de Links na annere Spraken sorteert de Bots nds-nl nu jümmer ganz na baven. Lopen deit dat Ganze över [[:nds:MediaWiki:Noexactmatch]] un [http://sourceforge.net/tracker/index.php?func=detail&aid=1846966&group_id=93107&atid=603141]. [[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 04:21, 18 jan 2008 (CET) :De's schier; ik zie det Servien det ok veur de Nedersaksische Wikipedie hef edaone. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:19, 18 jan 2008 (CET) ::Onmeundig mooi! Zo heurt t: ''nit teegn mekoar, mear met mekoar!'' [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 12:35, 20 jan 2008 (CET) == Gemeinden == Ik heff nu ut de Artikels to de Pervinsen de Listen mit de Gemeinden nahmen, dor Sjabloonen vun maakt un ünner [[Gebruker:Slomox/Gemeenden]] tohoopstellt. Dor schullen nu all Gemeinden instahn, in de in de Nedderlannen Nedersaksisch snackt warrt. Kann ik dor vun utgahn, dat disse Listen al all kumplett Nedersaksisch weren oder köönt dor ok noch Naams biwesen, de Nedderlandsch sünd, bi de de Nedersaksische Naam en annern is? [[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 22:02, 19 jan 2008 (CET) :''Dalsn'' of ''Dalsen'' (Oaveriessel): d'r is een West-Oaveriesselse richtliende "''-en'' schrieven in 't meervold, al heur ie ''-n''", mar ik kan gien richtlienden vienden veur 't schrieven van (plaats)namen. :''Achtkarspelen'' (Frieslaand): misschien is daor de meer fonetische schriefwieze ''Achtkarspeln'' erechtvaordigd. :Wieder he'k zo gauw niks evunnen. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:45, 20 jan 2008 (CET) Moi Slomox! Disse list is neet good: in de provincie Utrecht wörd gar neet Nedersaksisch praot, in Flevoland allenig op Urk, en in Friesland allenig in Oost-Stellingwarf en West-Stellingwarf, en in Gelderland in völle gemeenten ok neet, de helft sprek daor Nederfrankisch. Gemeenten in Gelderland daor Nedersaksisch epraot wörd: Aalten | Apeldoorne | Armel | Attem | Barreveld | Berkelland | Bronckhorst | Brummen | Doezebarg | Deutekem | Ede (gedeeltelijk) | Elburg | Epe | Harderwiek | Heerde | Lochem | Niekark | Nunspeet | Oldebroek | Oost Gelre | Olde Iesselstreek | Putten | Schaarpezeel (soms Nedersaksisch, soms Nederfrankisch) | Ubbargen | Voorst | Wenters | Zutfent [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 22:55, 24 jan 2008 (CET) '''-- An-epas: 15:42, 28 jan 2008 (CET) --''' Ik zie dat iene anpassings emaakt hef in mien stokkien, daorumme he'k mien name mar evenpies verplaatst van onder 't woord "an-epas" naor derboaven. Want ik bin 't der niet mit iens. In 't Montferland (Didam, 's-Heerenberg, Wehl, en de umgeving van dizze plaatsen) wordt echt gien Nedersaksisch epraot, heur. Umdat 't tegen Deutekum anlig vuult de meinsen daor heur misschien wel Achterhoeks, mar heur dialect is echt Liemers, dus Kleverlands, Zuud-Gelders, Nederfrankisch, dus Nederlands. Uut 't onderzuuk in "Indeling van de Nederlandse streektalen" van Hoppenbrouwers blek zölfs dat 't dialect van Zeddam (gem. Montferland) wetenschoppelik eziene hiel dichte bij 't Braobants lig, tewiel Zeddam mar een paor kilometer onder Deutekum lig, de heufdstad van de Achterhoek. De taalgreinze is namelik de Olde Iessel, ten westen daorvan is 't Frankisch, ten oosten Saksisch. Dus zegt ze in de Liemers, krek as in 't Braobants, beveurbeeld: hi-j het gedaon, gi-j zeg, wi-j zuke, nie, goed ; en in 't Oost-Achterhoeks: hee hef edaone, dou zegste / i-j zegt, wi-j zeuket, neet, good, enzevoorts. mar de greinze is niet drek zo scharp, want 't West-Achterhoeks van Deutekum en umgeving hef ook al veule Liemerse, dus Nederlandse, trekkies. Dat geldt veur de hiele streek drek langes de Olde Iessel. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 01:28, 27 jan 2008 (CET) :Aver ene Gemeend, in de keen Nedersaksisch praat warrt, kann liekers en nedersaksischen Naam hebben, de vun de Nedersaksen in de Ümgegend bruukt warrt. [[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 00:47, 25 jan 2008 (CET) ::Ja, krek! Veurbeelden daovan bin '''Wombaarg''' en '''Renswou''' veur 't Nederlaanse ''Woudenberg'' en ''Renswoude'' (Utrecht). {{User:Servien/Haandtekening}} 09:53, 25 jan 2008 (CET) Nee Slomox, dou schreefst: "Dor schullen nu all Gemeinden instahn, in de in de Nedderlannen Nedersaksisch snackt warrt." Wat dou nou segst is wat anders ;-) [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 19:13, 25 jan 2008 (CET) :Dat weddersprickt sik ja nich unbedingt. In de List staht all Gemeinden, in de in de Nedderlannen Nedersaksisch snackt warrt. Un noch en poor mehr. ;-) --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 23:14, 26 jan 2008 (CET) Ja, ik vinde dastou dat dan so beschrieven most: "LIST VAN GEMEINDEN IN DE IN DE NEDDERLANNEN NEDERSAKSISCH SNACKT WARRT, UN NOCH EN POOR MEHR" ;-) Ene vraoge: wat hebt de laezers daoran? Dee wilt jao allenig waeten waor in Naederland wal NS epraot wordt, niks anders. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 01:09, 27 jan 2008 (CET) :De Lesers hebbt dor nix an. Dat schall blot en Översicht wesen för Lüüd, de Artikels schrieven doot un de Naams nich all kennt. Hest du bestimmt ok al hatt: Du schriffst en Artikel över en Nedersaksischen Schriever. De is denn villicht in en lütt Dörp in de Pervins Grunneng boren. Dit Dörp hett ganz gewiss en Nedersaksischen Naam, aver du hest blot en Biografie op Nedderlandsch vun em un kennst den Nedersaksischen Naam vun dat Dörp nich. Nu kickst du in de Listen na un dor steiht he denn in. Op nds heff ik ok Listen maakt: [[:nds:Wikipedia:Wikiprojekt Öörd|Wikipedia:Wikiprojekt Öörd]]. De Naams vun de Gemeenden un in welk Rebeden ok vun de velen Dörper sünd dor to finnen. De List schall also blot de Artikelschrievers helpen un nich de Lesers. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 12:45, 27 jan 2008 (CET) Aha, dat is good wark, Slomox! [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 18:45, 27 jan 2008 (CET) == Betawiki: better support for your language in MediaWiki == Dear community. I am writing to you to promote a special wiki called [[betawiki:|Betawiki]]. This wiki facilitates the localisation (l10n) of the MediaWiki interface. You may have changed many messages here to use your language in the interface, but if you would log in to for example the Japanese language Wiktionary, you would not be able to use the interface as well translated as here. In fact, of 1,736 messages in the core of MediaWiki, 3.97% of the messages have been translated. Betawiki also supports the translation of messages for 126 extensions, with 2,174 messages. Many of them are used in WMF projects and they are vital for understanding the wiki. Currently none of the WMF extension messages have been translated. Translators for over 90 languages contribute their work to MediaWiki this way every month. If you wish to contribute to better support of your language in MediaWiki, as well as for many MediaWiki extensions, please visit [[betawiki:Translating:Intro|Betawiki]], [http://translatewiki.net/w/?title=Special:Userlogin&type=signup&uselang=en create an account] and [[betawiki:Betawiki:Rights|request translator privileges]]. You can see the current status of localisation of your language on [[mw:Localisation_statistics|MediaWiki.org]] and do not forget to get in touch with others that may already be [[betawiki:Translating:Languages|working on your language on Betawiki]]. If you have any further questions, [[betawiki:User_talk:Siebrand|please let me know on my talk page on Betawiki]]. We will try and assist you as much as possible, for example by [[betawiki:Import requests|importing]] all messages from a local wiki for you to start with, if you so desire. You can also find us on the Freenode [[w:en:Internet Relay Chat|IRC]] network in the channel #mediawiki-i18n where we will be happy to help you get started. Thank you very much for your attention and I do hope to see some of you on [[betawiki:|Betawiki]] soon! Thanks, [[betawiki:User:GerardM|GerardM@Betawiki]] * Currently 80.64% of the MediaWiki messages and 0.55% of the messages of the extensions used by the Wikimedia Foundation projects have been localised. Please help us help your language by localising at [http://translatewiki.net Betawiki]. This is the [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:RecentChanges&namespace=8&trailer=%2Fnds-nl recent localisation activity] for your language. Thanks, [[Gebruker:GerardM|GerardM]] 09:44, 26 apr 2008 (CEST) * Currently 88.09% of the MediaWiki messages and 0.90% of the messages of the extensions used by the Wikimedia Foundation projects have been localised. Please help us help your language by localising at [http://translatewiki.net Betawiki]. This is the [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:RecentChanges&namespace=8&trailer=%2Fnds-nl recent localisation activity] for your language. Thanks, [[Speciaal:Biedragen/80.56.11.13|80.56.11.13]] 10:10, 27 mei 2008 (CEST) == Nederlaanse of Nedersaksische plaosnamen? == Is 't 't beste um veur bieveurbeeld de gemeente ''De Ronde Venen'' (De Rongde Venen) en ''Oudewater'' (Ouwewaoter) in Utrecht de Nederlaanse of de Bunschootse naam te gebruken? ('t lig neet ech kortbie Bunschoten, dus vandaor). Aandere veurbeelden bin: ''Wijk bij Duurstede'' (Wiek bie Duurste<small>(</small>d<small>)</small>e), ''Alphen aan de Rijn'' (Alphen an de Rien) wat mu-j dermee plat of neet en waor huilt zoks op? {{User:Servien/Haandtekening}} 09:59, 25 jan 2008 (CET) Dat lig deran, hoe as 't echte gebruuk in oen eigen dialect is. Meestal wördt veur kleinere, niet zo bekende plaatsen de Nederlandse name gebruukt deur de gewone platpraoters. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 19:16, 25 jan 2008 (CET) :'t Is wal zo daw in Wikipedie gien woorden verzinnen mutten die as ze in 't echt niet gebruukt (mar hoe weet ie det trouwens zo zeker?). An de aandere kaant kuj zeggen det de platpraoter, as e 't hef oaver beveurbield 'Antwerpen' of 'Zuid-Afrika', een ''Nederlaanse'' name gebruukt in stee van d'r 't Nedersaksische 'Antwarpen'/'Antwaarp' en 'Zuud-Afrika' van te maken. Want wat de hudige platpraoter niet an woorden van zien olders eleerd hef, bedenkt e zölf gien ni'je Nedersaksische woorden/uutspraok/vörms veur, mar kös e miest 't Nederlaanse woord veur. Det hef te maken mit oons gebrek an ''taalwil'' (Heeroma) en 't gebrek an ''prestige'' van oonze dialecten (Kloeke). :Mar aw niet veur alles daoraw gien (gebrukeleke) eing woorden en namen veur hebt een Nederlaanse stoplap wilt gebruken, en aw tezölfdertied gien ongebruukte namen wilt uutprakkezeren, dan zol beveurbield '''SONT''' mit een '''lieste''' mutten kommen, mit '''veurstellen veur Nedersaksische plaats- en laandennamen''' volngs de verschillende dialecten. Veur zowied zokke namen temiensen ok in 't Nederlaans vertaald wördt, dus beveurbield Duuts 'Berlin', Nederlaans 'Berlijn', Nedersaksisch 'Berlien'. Aw aarngs naor verwiezen kunt, blif oonze encyclopedisch-beschrievende insteek intact. :Van mi'j zol 't ok Nederlaands 'Oudewater', Nedersaksisch 'Oldewater/Oldewaeter/Oldewaoter/Oldewoater' en zo mogen weden, zunder 't gezeur det 't dan zo fragmenteerd en stoer is - zo bint oonze dialecten now ienmaol. :'t Artikel [http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Lienpost Lienpost] he'k emeuken umdet dit [http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Neidrèents Neidrèentse] woord al in publicaties verschenen is, en '''mit''' daorumme gebruukt wördt. :Dus as iene van SONT of 't Huus van de Taol of de Iesselakkedemie of zo dit now les en ni'je menieren zuukt um te veurkommen daw aal meer Nederlaanse woorden gaot gebruken, hef e hier een ni'j idee. :[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:25, 26 jan 2008 (CET) ::Ja woerumme zo-w aaltied mear terugge munn kiekn noar wo ze t vrooger deedn, en bie gebrek an nds n hollaands woord dr ingooin? Sproakn leawt pas éch as dr verniejege in zit. Vie köant loatn zeen dèt Nds ne leawndige sproake is. t Is toch nit verböadn um wat niejs te verzinn? Iej hoowt allene mear bepoalde plaatsnaamns NDs-klaankn te geewn. As vuurbeeld: Roosendaal - ''Roozndaal''/''roozndoal'' (en miskien wal ''Roosdel'') of Nijmegen - Niejmeagn/Niejmeg(e). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 18:22, 27 jan 2008 (CET) Moi, Woolters, kom ie toevallig uut de buurte van Riessen? Daor döt oen taalgebruuk mij namelik an deinken [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 20:22, 28 jan 2008 (CET) Nae, Hollandse weurd der in smieten vin ik ok niks, maor met plaatsnamen lig dat toch waer wat anders. Trouwens, in 't Ächterheuks zegge wi-j Nimwaege, dat is de Saksische name veur dee stad, en ok de Nimwaegsen neumt heur stad zo in heur eigen dialect. En Arem is Arnhem in 't Saksisch, maor de inwoners zegget "Ernem". [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 18:51, 27 jan 2008 (CET) :Chamavian, de 'Saksische' naam veur Arnhem etc. lig vanzelf an 't dialek da-j praoten want de meeste meensen neumen 't ''Arnem/Annem'' (zonder H) van wa-k eheurd en elezen hebbe. Pertie plaosnamen bin oek net iets aanders in uutsprake (bv. Arnem en Amesfoort). {{User:Servien/Haandtekening}} 15:18, 28 jan 2008 (CET) "Annem" is gewoon 't Nederlandse Arnhem mar dan mit een accent. In de Achterhoek zegge wij Arem tegen oenze heufdstad, trouwens ook in De Liemers, zölfs in Westervoort nog, wat op nog gien vief kielemeter van Arem lig. Meinsen die Nederlands praot zegt inderdaod vake Annem, mar dat is in 't Gelderse deel van Nedersaksië gien echte dialect-name. Zo zegt Achterhoekers as ze Nederlands praot ook "Doetechum" tegen Deutekum, mar Doetechum is gien dialect mar 't Nederlandse Doetinchem mit een accent uut-espreuken. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 19:18, 28 jan 2008 (CET) Kiek, ik wazze t ok eers nit eens met de skriefwieze van "Riesn", umdèt ze miej in thoes aait eleard hebt van "Riessen" en zo skrif iederene t hier ook. Dus wodöanig o-j t in oewe strèkke oetsprèkt hoof weainig met n algemeenn eskreewn naamn van doon te hebn. Dus as iej Nimweage weelt skriewn, ma-j dèt röstig um miej, mear zo zol ik t nooit zegn, en dus al helemoal nit skriewn. Mear met steadn boetn t Sassngebeed mu-w ducht miej wal op dee earder eneumde meneere te woark goan. Want zo as t vuur ene hier logies zol kleenkn, zo trekt r n aander dr de weankbrouwn vuur op, of wet egeet nit woer-j van köjert. Ik deanke dè-w mekoar zo vuur den zwoarn taak zett um n naamn vuur ieder dörpke of iedern stad in de negoosie te gooin. Dus, mien vuurstel: viej hoolt de skriefwieze an van de sproake van t gebeed woerin t pleatske lig (as t in Sasngebeed is), en aanders bedèch dengeenn wat oawer zo'n stad wil skriewn zelf wat, en dèt mu-w dan mear annemn met zin aln. Loat goan! [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:14, 29 jan 2008 (CET) :''viej hoolt de skriefwieze an van de sproake van t gebeed woerin t pleatske lig (as t in Sasngebeed is)'': Daor kan 't wal mit iens weden, beveurbield t Knoal, huuf ik niet 't Knaol of 't Kenaol van te maken (zol ok gien recht doen an de Grunneger uutspraok). 'Grunning' of 'Grönning' veur 'Grunnen' of 'Grönnen' is oaverigens wal een gebrukelke variaant buten pervincie Grunning. (In mien schoeltied zeden wi'j 'Grön', en zo stund 't ok op een ansichtkaorte!) [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 07:50, 29 jan 2008 (CET) ::Ja, de maiste mìnsken in Grunnen schrieven ook voaker ''Grönnen, Grönn'n'' of sums zölfs ''Grûnn'', wat nait zo serieus is. Deurdat wie op n bepoald moment besloten hebben de ö zo veul meugelk te omzelen, schrieven wie Grunnen en aal woorden der bie aan mit n u. Aal bin ik wel van mainen dat dizzent net zo goud wel broekt worden kin, omrezen de maiste aandere leestaikens (ô, è/ì) ook broekt worden. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 20:04, 29 jan 2008 (CET) Ah, mar as oen name schrief ie zölf ook Grönneger ;-) Ik wete niet hoe as dat bij jullie is, mar in beveurbeeld 't Dreints en 't Achterhoeks dat ik kenne bint de korte u en de ö ook echt twei verschillende klaanken, waor as de u 't zölfde as in 't Nederlands "brug" is, en de ö as in 't Duuts "Hölle". En da'j mu'j dat verschil in klaank ook in de spelling zien laoten, ja [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 21:29, 29 jan 2008 (CET) ::Ja, bie os ook, môr Grunnegs wordt ook aans oetsproken as Grönnegs. De ö wordt oetsproken as n vörm tuzzen u en eu in, zo as in t Nederlaandse œuvre [övre], service [sörves] of shirt [sjört]. Dochs wordt voak de u as alternoatief zain van de ö, onterìcht.[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:35, 30 jan 2008 (CET) Ja, zo geet dèt hier ook. Umdèt Koarel van n Notoaris vrooger t Riesns wöardebook hef eskreewn, en umdèt r in dee tied nog gin aander zo oawer dee dinge noadachn, beent r nog völle leu dee-t zinne skriefwieze anhooldt. Hee skreef de ö (oet ''Hölle'') as ne ù. en den langn öa (van t fraanske ''oeuvre'') as ùe. Dus völle Riesnders knooit mear wat an, want viej zitt ook wier midn tusken n ''Standaard Skriefwieze'' van Goaitsen van der Vliet en den van ''n Kreenk Vuur Tweantse Sproake''. Ik nemme nen miks tusken dee dree skriefwiezn en t eandplaatjen is ducht miej better te leazn as de aandere dree (hop ik). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:25, 31 jan 2008 (CET) :Nog eben oaver wat ak hierboaben eschreben hebbe oaver daw veurzichtig mut weden mit 't zölf introduceren van woordvörms. Ik hebbe d'r nog ies oaver eprakkezeerd. Aj now Brogge in België of Bargen in Noorwegen nimt - hoe vake hef iene uut ien van oonze pervincies 't ''in 't Nedersaksisch'' oaver die steden? Hoe wete wi'j wat veur woordvörms as e d'rveur gebruukt? Hoe vake schrif e d'r oaver? Ie kunt dus stellen det de kwestie van hoe aw zokke plaatsen mut numen nog ''onbeslist'' is, en daw hielemaole niet 'vanzölfsprekend' altied de Nederlaanse vörm huuft te volgen. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:44, 11 feb 2008 (CET) == Drents Wikipedia == Op Meta, der is en Vörslag kamen, en egen Drentse Wikipedia optomaken: [[meta:Requests for new languages/Wikipedia Drents]]. De Vörslag kummt vun en Bruker, de ''Fääogpüs'' heet. Villicht hebbt ji em ja al kennenlehrt, he höllt op jeden Fall nich veel vun joon Drentse Artikels ;-) Ik bün doch vun Menen, dat ji weten schöölt, wenn sik dor een afspalten will. [[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 21:05, 27 jan 2008 (CET) Ik hebbe niet 't gevuul dat dit een serieuze anvraog is... En ik hope dat zien Dreints wat beter as zien Engels is [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 07:39, 28 jan 2008 (CET) :Nee, moutst môr ais zain: [http://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/drt http://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/drt]. Dit Drìnts slog naargens op. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 20:04, 29 jan 2008 (CET) Ik hebbe 't elezen. 't Zol um mij toch wel veur Dreints deurgaon kunnen, mu'k eerlik zeggen, mar ik wete niet uut wekke streek 't dan weg kwaamp. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 21:24, 29 jan 2008 (CET) :Ik kan der gien Drents uuthaolen heur, ik denke oek neet dat aandere Drenten dat zo zien zollen. 't Lik wel een soort Volapuk zoas 't eschreven is. {{User:Servien/Haandtekening}} 07:44, 30 jan 2008 (CET) ::Ja, ik heb t veranderd. Moutst mor ais bie de geschiednis kieken. [[Speciaal:Biedragen/89.220.231.62|89.220.231.62]] 15:30, 30 jan 2008 (CET) Is dit overlieg wol nudig? As ik d'aksenten der aof hool ziet 't der al aanders uut. Laot mij effe bestaotigen: # Ik wiste neet dat der al 'n Drèentse Wikipedia bestoonk, of aat dat der op lik. # Ik bin neet op d'n oogte van de gweune Drèentse spelleng. # Ik bin-e bereid um heir te bewarken as dat gien probleem is. --- Beste Vaogpluus, waor kom ie dan weg - uut Duutsland, Denemarken of Japan? Ie schrieft ook hier op zon maniere dat 't der nogal exotisch uutzöt ;-) Mar iene die as bereid is "um heir te bewarken" is vanzölfs altied welkom [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 00:17, 31 jan 2008 (CET) <br /> ::Moi, ie kunt oen berichies ondertieken mit viermaol ditte: ~ (tilde), dan kump d'r oen name mit de tied en daotum bi'j te staon. ::Oaver de Drèentse schriefwieze kuj [http://www.drentsetaol.nl/algemien/spelling.htm hier] wat lezen. Kiekt ok hiernaost under 't heufien 'Spellingsrichlienen'. ::Wat mien ie det d'r zoal mis is mit 't Drèents det aw hier schrieft? Ikzölf vien een uutspraok as ''g(e)weun'' nogal vrömd, en is ''bestaotigen'' niet gewoon een ummezetting van 't Duutse ''bestättigen''? ::Eursings, is det Zaand-Drèents of Midden-Drèents? 't Lig dunkt mi'j een beetien op de grèenze. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:37, 30 jan 2008 (CET) O ja, nou zie'k er ditte staon: "Wikipedia is frie boke þäs wiesi þi äär kan rääidaðte dô. Dränþse Wikipedia is äin pürfe uførida þäs Wikimedia Incubator, titöiniþ þä wærgi þäs þi uførida þi Dränþse Wikipedia. Þi uførida kan þu asküte dô Meta Wiki a." 't Zöt der uut as nep-Ieslaands van iene die as gien verstaand van Ieslaands hef... øf iene die æs gewøøn schik hef üm æccenties te gebrüken? [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 22:07, 30 jan 2008 (CET) :A-j de tekens vorthaolen dan krie-j: ''Wikipedia is vrie boke dhes wiesi dhi eer kan reeidadhte dao'', dat kan ech neet deurgaon veur Drents/Nedersaksisch! In 't artikel [[Eursenge]] schrief je trouwens ''aon'' dat zie-j zwat nargens in 't Nedersaksische taalgebied, butendat zegen ze in Bovensmilde ''a<small>(</small>a<small>)</small>n'', dus zoveule kan 't noen oek weer neet verschillen. Ik wete dat schrieven vaker lastig is, mar lao-j volgens deur de uutsprake. {{User:Servien/Haandtekening}} 07:39, 31 jan 2008 (CET) Dit stiet der in dat artikel daor as Servien 't oaver hef: "Eursenge (Nèerlaands: Eursinge) (52°50′N 6°36′E) is 'n dörp in de Nèerlaandse pervinsie Drenthe. 't Huurt bie de gemiente Midden-Drenthe en is roonk de 16 km² aon oppervlak van 't Ogeveine. 't Staotistische "Eursenge", dat aok d'omliegende erker oomvat, het 'n populaosie van 60 mense. In Eursenge baole se 't Eursengs. Van "http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Eursenge" Wie hef dat eschreven? 't Is gien Dreints, de woorden "Nèerlaandse", "huurt", "roonk", "aon", "aok", "erker", "omliegende", "oomvat", "mense", "baole" bint allemaole nargens in hiel Drenthe te vienden. 't Döt nog eerders Limburgs an as Saksisch. Dat zol ie toch ook mutten zien, Servien En 't döt mij nou op iens ook deinken an dat Nep-Dreints daor as ik 't al veul eerder oaver hadde vleden jaor, zol dit misschien dezölfde knooier wezen~die as ditte schreven hef? [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 20:23, 31 jan 2008 (CET) :Ik doch oek al dat dit gien Drents was, 't dung inderdaod wat Limburgsachtig an, mar ja je hemmen of en toe van dee dialekken dee neet ansluten bie de res van de dialekgroep. Ik hebbe to mar wat onderzeuk edaon en inderdaod 't der lik neet ees op... mar ja dit artikel kump de dezelfde schriever as de zogenaamde ''Drentse Wikipedie''... dus daor ha-k al neet teveule verwach. Ik hebbe 't noen veraanderd. {{User:Servien/Haandtekening}} 12:40, 1 feb 2008 (CET) Mar eh, was dat niet die keerl die humzölf "Bemoeial" nuumt? En zol dat oenze "Vaogpluus" ook wezen? Nou, kiek mar iens wat der in zien profiel stiet: "Wikipedia is een gemeenschapsproject met als doel in elke taal vanuit een neutraal standpunt een vrije encyclopedie op het web te creëren. Vrij betekent niet dat iedereen maar wat aan kan rotzooien; integendeel." Mar dat is dus wel percies wat ie doet, Bemoeiallegien: ie rotzooit mar wat an! Eerst mit die zogenaamde cijfers uut Rune, en nou weer mit die nep-Dreintse Wiki. Dat mag ie um mij best lekker doen, mar val der aandern mit lastig en niet oens! [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 19:36, 2 feb 2008 (CET) :Sääi mig ôn a'n vandôl? Ek bin neet dèe "Bemoeial" dèej bedüle. Fääogpüs ::Mar dårym kyj tog wal nemaal Drænts pråtn... Dat Drèents van oe is gien Drèents en liekt der in gien moere up. == Lowlands Linguists List == Ken ie ditte al? Op de webbestee van de Lowlands Linguists List ku'j alderhaande Nedersaksische dialecten mit menkare verglieken, want ien verhaaltien is in een hiele bulte talen en dialecten vertaald. En ie könt ook nog heuren hoe as 't klinkt. Beveurbeeld verschillende Dreintse dialecten, Grönnings, Achterhoeks, Twents en ook een hiele riege Platduutse dialeten bint te bekieken en beluustern. En wat mooi is: ie kunt zölf ook oen eigen versie insturen! Of een gespreuken opname insturen van iene van de dialecten die der al op staot. http://www.lowlands-l.net/anniversary/a-z.php Kiek, hieronder twei versies van 't verhaaltien die a'k zölf op Lowlands ezet hebbe: de Zuudwest-Dreintse en de Oost-Achterhoekse vertaling. Die leste hef mien Oma uut Wenters (Winterswiek) eigenlik veur 't grootste deel eschreven, toen as ze nog leefde. Jammer genog is ze der nou al meer as een jaor niet meer... [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 22:39, 31 jan 2008 (CET) :''Requiescat in pace.'' Veur aanderhalf jaor kwaamp mien Ni'jluuseger grofva uut de tied. Det d'r van heur taal en wereld nog wat deur mag klinken in wat of wi'j hier schrieft. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:44, 11 feb 2008 (CET) Et Nettelkönninksken (Wenters) Et nettelkönninksken had zien nust in de wagenloze. No bunt de olders op ne kere allebeide oet evloggene ewest, ze wolden wat te aeten veur aere jongen halen, en hebbet de kleinkes helemaole allene achter elaotene. Nao een tiedken kump et vader-nettelkönninksken waer thoes. “Wat is hier gebeurd?” zeg e “Wel hef ow wat edaone kindere? I-J bunt jo helemaole in de warre.” “Ach vader” zaen ze “Der kwam hier zonet zonnen groten boeman veurbi-j, dèn zog der zo kwaod en naar oet, hee keek met ziene grote ogene in uns nust; dèn hef uns zo bange maket.” “Zo” zae de vader “Waor is hee blevvene?” “Boh,” zaen ze; “Hee is daor hen egaone.” “Wach maor” zae de vader, “Ik gao em achternao.” Dan vlug e der achteran. As hee den hook ummekump, löp daor ne leeuw. Maor et nettelkönninksken is neet bange, hee strik dale op den leeuw ziene rugge en begint em oet te scheldene: “Wat hestow bi-j mien hoes te zeuken” zeg e “en miene kleinen bange te makene?!” Den leeuw trök zik der niks van an en löp gewoon deur. Dan geet hee nog völle harder tekeer, et kleine opschepperken. “Dow heste daor niks te maken zeg ik di-j! En aste nog is terugge kumste” zeg e “dan zaste wal is zeen! Ik do et neet gaerne” zeg e, en daorbi-j stek e zien ene been op, “maor dan schop ik di-j de rugge in!” Dan vlug e waer nao zien nust. “Zo kindere,” zeg e. “Dèn heb ik dat af eleerd, dèn kump neet waer terugge.”  ’t Tuunkroepertien (Zuudwolde, Drenthe) ’t Tuunkroepertien had zien nust ebouwd in ’t achterhuus. Op ’n keer waren allebeide de oldeluui uut-evleugen um wat èten veur de jonchies te halen – en ze hadden heur hummelties glad allennig thuus elaoten. Nao ’n toertien komp de va weer bij huus. “Wat is hier dan an de haand?” zeg e. “Wie hef oe wat edaone, kiender, da’j ja hielemaole schrikkerig bint?” “Och Va,” zegt ze, “D’r kwaamp hier krek zo’n dikke bullebak veurbij, die zag d’r zo gemien en grouwelik uut. Hij gaapte mit zien grote ogen zo oens nussien binnen. En doar binne wij zo benauwd van ewörden.” “Zo,” zeg de va. “Woar is e hen dan?” “Nou,” zegt ze “Hij is die kaanten uut egaone.” “Wach ie mar iens èempies,” zeg de va, “ik gao d’r drek achterheer. Stille mar, kiender. Ik zal ’m wel kriegen...” En hij vlug d’r achterhen. As e de hoek um komp löp doar de leeuwe. Mar ’t tuunkroepertien is niet bange uut-evallen. Hij giet bij de leeuw op de rogge zitten en begunt ’m uut te schelden. “Wat he’j bij mij bij ’t nust te zuken, ieje?!” zeg e hellig “en mien jonchies benauwd te maken?!” De leeuwe trek ’m d’r niks van an en löp gewoon wieder asof e niks eheurd hef. Nou begunt dat klein krummeltien nog hetsiger an te gaon. “Ie hebt doar niks te zuken, vertel ik oe! En a’j nog iens weer duurt te kommen,” zeg e “dan zu’j ’t wel marken! Ik doe ’t niet geern“ – en hij hold zien iene pootien in de locht – “mar aans mu’k oe de rogge deur de midden trappen!” Doarnao vlug e weer op zien nust an. “Zo kiender,” zeg e. “Dat he’k hum mooi of-eleerd. Die krie’w hier nooit weer te ziene!” [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 20:24, 10 feb 2008 (CET)  == Nedersaksische Kolonien == Wat ik man fragen will: Dat gifft allerhand Öörd in Amerika, Afrika, Asien un Australien, woneem sik plattdüütsche Siedlers neddersett hebbt. De Plautdietschen hebbt in de Ukraine, Russland, Kanada, de USA, Bolivien, Argentinien un en ganze Reeg annere Länner Öörd grünnt. Ok in Brasilien, de USA, Süüdafrika un annere Länner gifft dat noch hüüt Lüüd, de Plattdüütsch snacken doot, to'n Bispeel in Pomerode in Brasilien (de eenzige Oort op de Welt, woneem noch Pommersch snackt warrt). Gifft dat datsülve ok mit Neddersassen ut de Nedderlannen? Gifft dat noch Öörd in annere Länner, woneem se Neddersassisch snacken doot oder snackt hebbt? [[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 15:19, 12 feb 2008 (CET) :Nee, neet da-k wete. 't Plautdietsch hef wel veul Nederlaans-Nedersaksische invleujen mar ik denke neet dat 't dervan ofstamp. Meschien wel wat dialekken in de grensstreek mit Duutslaand. In 't Afrikaans zitten wel een antal leenwoorden van 't Nedersaksisch (of aandere dialekken dee derop lieken) uut Nederlaand. Der bin wel een paor gemeenschappen in 't butenlaand dee Nedersaksisch mit mekaar praoten mar dat bin der neet veule. {{User:Servien/Haandtekening}} 17:11, 12 feb 2008 (CET) ::heb ieleu al wal edacht an de boern dee-t noar Kanada beent emigreert? Ik kan mie zo nen Achterhoeker of Tukker indeankn den zinne wichter nog plat leart doar. Miskien dèt r in bepoalde gebeedn doar, leu nog plat met mekoar köjert? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 18:46, 12 feb 2008 (CET) Toevallig is de hiele familie van mien oma in de jaoren vieftig naor Canada emigreerd. Zij ook, mit mien va en zien breurs en zusters, mar heur gezin is later weerumme komen naor de Achterhoek. Veur zowied a'k wete is de oldste ginneraotie daor gewoon plat blieven praoten mit menkare, en ook de kiender die as daor geboren en op-egruid bint kunt nog wel plat praoten, naost Engels en ook wat Nederlands. Zölfs de kleinkiender kent nog wel wat woordties en zinnegies, tewiel heur olders al in Canada geboren bint. Mit streekgenoten weur der ook dialect epraot, weet ik uut verhalen, mar mit Nederlaanders uut aandere Nedersaksische provincies weet ik niet... Ik wete wel dat mien opa 't wel iens ehad hef over een Grunniger die ook zien eigen dialect praotte, en daor zee e over dat mit die keerl hiel goed te praoten veul. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 18:59, 13 feb 2008 (CET) :In 't jannewaorinommer van [http://www.stellingwerfs-eigen.nl/Liende/index.htm ''An de liende''], een elektronisch maondbladtien in 't [[Stellingwarfs]], stiet een stokkien deur 'Henk Bolding, Ontario'. Dus ze praot 't daor niet allennig, ze schrieft 't ok. Mar 't is liekt mi'j niet zo det Nederlaans-Nedersaksische dialecten heur buten Nederlaand wieder ontwikkeld hebt, zodet ze vandage aanders zolden weden as wat ze binnen Nederlaand an plat praot. Mit 't Plautdietsch is det geleuf ik juust wel 't geval. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:59, 14 feb 2008 (CET) ::Ik meandn dèt Plautdietsch oarns oet Duutslaand köm, of nog wieter noar t zuudn, ofzo? Of mu-k nit zovölle meann? ;) [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 22:34, 14 feb 2008 (CET) Alleman mag menen wat e wil ;-) Mar Plautdietsch komp niet drek uut Pruussen, 't is de taal van de Mennoniten die veural in Rusland te vienden bint, en vandaoruut naor Noord- en Zuud-Amerika emigreerd bint. Mar van de Russische tak bint der de leste jaoren wel een hiele bulte naor Duutslaand vertrökken, dat ha'j goed. De Mennoniten bint volgelings van de Nederlaander (Fries) Menno Simons, en de taal hef ook wel wat Nederlaands-achtige trekkies. Hieronder geef ik oe een veurbeeld van een Oekraiense variant van ´t Lowlands verhaal in ´t Plautdietsch De Tünkjenikj Dee Tünkjenikj haft sien Nast en dee Koaschend jehaut. Nü wearen dee Ellren emol beid fomm Nast rütjefläagen. See hauden fe äare Junge waut toom äten holen wullt – onn soo hauden se dee Junge gaunss auleen em Nast jeloten. No eene Tietlang kjemmt dee Oola wada nohüss. “Waut ess hia passeat?” frajt hee, “Wea haft jü Schod jedonen, Kjinja? Jie sent je gaunss feängst!” “Och, Foda,” sajt se, “hia kjeem soon groota Beesa febie. Däm sachet soo schrakjlich onn so fetallijch rietent üt. Dee glotst met siene groote Üagen enn onsst Nast enenn. Doaderjch hab wie onss soo jegrült.” “Soo,” sajt dee Oola, “wua ess hee dann nü han jegonen?” “Jo,” sajt de Junge, “hee ess doa unjen felängst jegonen.” “Wacht,” sajt dee Oola, “däm go ekj hinjaraun. Bliewt mau blooss rüij, Kjinja. Däm woa ekj kjrieen.” Doamet flijt hee däm Beesa hinjaraun. Auss hee romm dee Akj kjemmt, doa ess dee Leiw, dee doa felänjst jeit. De Tünkjenekj haft kjeene Angst. Hee sat sikj opp’em Leiw sien Rigjen onn fangt aun to schempen. “Waut hast dü bie mien Hüss too doonen,” sajt hee, “onn miene Kjinja to fefearen?” Dee Leiw kjemmat sijch goanichj doaromm onn jeit sien Wajch rüijch wieda. Dann schempt dee kjliena Stiakopp noch fuchtja! “Dü hasst bie mien Hüss nuscht feloaren, well ekj die sajen! Wann dü nochemol kjemst,” sajt hee, “dan woascht dü seenen! Ekj doo daut nijch jearen,” sajt he, onn doamet häwt he enn Been hüach, “sesst fekjwatsch ekj die foats dien Rigjen!” Doaropp flijt he wada trigj no sien Nast. “Soo, Kjina,” sajt hee, “däm hab ekj waut jeleat; dee kjemmt nich wada!” == Overleg: Parsbericht Twei jaor Nedersaksische Wikipedie == Moi lu, de Nedersaksische Wikipedie bestiet in meert twei jaor. Wi'j wilt geerne een parsberichien hen de Nedersaksische orgenisaosies sturen umme hierop te wiezen, en ok umme ni'je mitwarkers (schrievers, fotografen ezw.) te warven. Servien en ikke hebt een parsbericht veurbereid in 't Drèents. Wi'j wilt 't geerne in zoveul meugelijk (heufd)dialecten hebben, umdet det de lekaole leesders meer ansprek, ducht oes. Servien mak een Veluwse en een Stellingwarver ummezetting. Misschien wilt Grönneger, Woolters en Chamavian respectievelijk Grönneger, Twèentse en Achterhoekse ummezettings maken? 't Bint twei A4'ties. Aj wal mit wilt warken, stuurt mi'j dan een berichien hen umfolozi apestartien gmail punte com, dan stuur ik oe 't parsbericht. '''As d'r iene wil helpen mit een Urker vertaling, of atmit wal helpen wil as iene van de boavenenuumden gien tied hef, laot 't eem weten!''' [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:29, 19 feb 2008 (CET) Tied ku'w vaste wel maken. Die Stellingwarver versie wi'k wel even laoten nao kieken deur mien kammeraod Johan Veenstra, da's per slot dé specialist in dat taalgebied. De Achterhoekse versie wi'k best perberen, mar mien taalgebruuk is niet vloeiend, mien Dreints is eigenlik beter, umda'k op jonge leeftied uut Wenterswiek verhuusd bin hen Drenthe... Mar perberen kan altied. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 20:33, 19 feb 2008 (CET) :Wi-j mi'j dan eem mailen, Chamaaf, dan kan 'k oe 't stok anlangen en kuj ies bekieken oj een Achterhoekse ummezetting ziet zitten. En miskien hej nog wat te verbetern in mien Drèents. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:24, 19 feb 2008 (CET) Waor mu'k hen mailen dan? Of stuur ie die tekst mar naor: [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 10:46, 20 feb 2008 (CET) :good leazn, chamaaf. Ni'jluuseger hef zin adres in n tèks eneumd. ;)[[Gebruker:Woolters|Woolters]] 09:28, 20 feb 2008 (CET) O ja, dom, nou zie'k 't! Luus, ik heb oe emaild [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 10:50, 20 feb 2008 (CET) :::Moi, :::Ik bin der zulf meer veur om "Grönnegs" te broeken. Wie hebben n moal der veur kozen om Grunnegs aan te holden in stee van Grönnegs, môr dat is omdat der n veurkeursregel is om zo min meugelk taikens te broeken. Doch kin der ook kozen worden om wel taikens te broeken, zo as ik dat maisttieds du (môr-moar, ìnde-inde, zölf-zulf, lèste-leste), woardeur ik ook Grönnegs schrief. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 17:44, 15 mrt 2008 (CET) ::::Laowe 't in 't parsbericht mar mit ''u'' holden, zo is 't jao naor de orgenisaosies egaone. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:38, 15 mrt 2008 (CET) == Parsbericht Twei jaor Nedersaksische Wikipedie == *Het Nederlandstalige persbericht [[Wikipedie:Perseberichen/Tweejaorig bestaon/Nederlaans|kunt u hier vinden]]. ...mar 't Is vanzelf oek beschikbaor in 't Nedersaksisch. Je kunnen kiezen uut de volgende versies: *[[Wikipedie:Perseberichen/Tweejaorig bestaon/Achterhooks|Achterhooks]] *[[Wikipedie:Perseberichen/Tweejaorig bestaon/Drèents|Drèents]] *[[Wikipedie:Perseberichen/Tweejaorig bestaon/Grunnegs|Grunnegs]] *[[Wikipedie:Perseberichen/Tweejaorig bestaon/Riesns|Riesns]] *[[Wikipedie:Perseberichen/Tweejaorig bestaon/Stellingwarfs|Stellingwarfs]] *[[Wikipedie:Perseberichen/Tweejaorig bestaon/Tweants|Tweants]] == Plaatselijke dialectn. == Hallo allemoale hierbi-j een berichie in 't Attems eschreven, Ik snappe niet, dat aj een verhaaltie an een stukkie bi-jveurbeeld in 't Attems intikt dat der weer een ander in zien engen dialect de boel giet verbéteren of veranderen. Is der een standaard veur de artikelen op "Wikipedie"? Ik bin nog niet zo lange op disse website en nog een bruukie en bin dus allemachteg beni-jd, aj mie der wat oaver kunt vertelln loat dan is effen wat van oe heuren. Groetn, Kleusie :Kiek, ast doe n artikel schriefst ien t Attems en dit der ook bie vermèldst deur <nowiki>{{dia|Schreven in 't Attems}}</nowiki> onderaan de ziede te zetten, den zel de verbetern ook in t Attems wezen, of in n aander dialekt mit n verzuik aan die ofst t overzetten wilst noar dien dialekt. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:04, 13 mrt 2008 (CET) ::Moin klöaske (zo zo-j in t Riesns heetn) ::Iederene is vriej um zin eegne dialekt te gebroekn. Ik zelf doo alns wa-k skriewe in t Riesns Tweants. Dèt mag, want dr besteet gin Standaard Tweants. Mear umdèt Riesns mangs slim aanders is as de rest van Tweante, zette ik dr dan biej oonder dèt t Riesns is. Dus wellich mu-j dr biej oonder zetn dèt t Hattems is. ::ik doo dèt zo: {{ Dia|disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]] }} ::miskien hef dr ene oewe skriefwieze verbètterd, umdè-j t ene moal n woord zus skriewt, en t aandermoal zo, want t is wal zaak dè-j t hele artikel duur t zelfde skriewt. Ik zelf mut altied opletn o-k non "nit" of "neet" skriewe. k Hoppe at-t zo duudelik is. Goodgoan![[Gebruker:Woolters|Woolters]] 21:08, 13 mrt 2008 (CET) Dag Kleusie! Der bint verskillende soorten Attems, ie ebt 't Attems van de Stad en dan nog van verskillende butengebieden, zi'j praot allemaole weer anders. 't Is 't best um een artikel in ien van disse soorten te ollen, dus a-j der zelf wat bi'jzet ma-j 't iele stuk in oew dialek zetten of een ander zet oew stukkien in 't andere Attems umme. Wat der ok machtigveule an bi'jdrääg is de meniere van spelling, daor e-w wel een soort standard veur bieveurbeeld ''ao'' veur ''oa'' en ''sk'' veur ''sch'' en gao zo mä deur ([[Wikipedie:Spelling|dat ku-j allemaole ier lèzen]]), dit zörg derveur dat 't lik asof ie 't uutsprèèk mä 't is väke gewoon 'tzelfde. Groeten {{User:Servien/Haandtekening}} 22:57, 13 mrt 2008 (CET) === Attems === Mar zegt ze in Attem now ''zi'j praot'', of ''zi'j praoten''? Want Kleusie heur: ''Aj bij mensen die plat proat,'' is veraanderd in: ''A-j bi'j lu die plat praoten,'' [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:24, 13 mrt 2008 (CET) == Localisatie == Moin, na [[mw:Localisation statistics]] hebbt ji 3,88 % vun de Wikimedia-Narichten översett. Aver hier op de Wikipedie is't al veel mehr. Ji köönt över [[Betawiki:Import requests]] joon Wikimedia-Narichten na Betawiki importeren un so sünd disse Narichten denn ok op annere Projecten dor. Denn kann een ok de engelsche Wikipedie op Nedersaksisch instellen oder sik de Wikimedia-Software dalladen un sien egen Wiki op Nedersaksisch opmaken. [[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 15:26, 14 mrt 2008 (CET) :Bedankt veur de infermasie! {{User:Servien/Haandtekening}} 13:26, 15 mrt 2008 (CET) == Ien gebrukersaccount veur alle taalversies van Wikipedia == Dit is now meugelijk ''veur beheerders''. Kuj doen op: http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Speciaal:MergeAccount Ie kunt allennig oen accounts samendoen as ze 'tzölfde wachwoord hebt. Meer infermaosie stiet op: http://meta.wikimedia.org/wiki/Help:Unified_login [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:46, 26 mrt 2008 (CET) :A'j 'tzölfde e-mailadres hebt ingesteld. Ku'j ok ow account samendoen. --[[Gebruker:Erwin|Erwin]] 12:04, 27 mrt 2008 (CET) == Reorgenisasie veurpagina == Ik bin bezig mit 't reorgeniseren van de veurpagina. Noen mu-w elke maond verplich een 'wos je dat', een 'artikel van de maond' en een 'geschiedenisse'-stukjen doon, daor wo-k wat veraandering in brengen. Vake he-w neet genog tied of he-w der gien zinne an. Daorumme he-k van <code>Sjabloon:Geschiedenis/april 2007</code> en gao zo mar deur, alvas <code>Sjabloon:Geschiedenisse/april</code> emaak (gelieke de spelfout deruut), dit wo-k oek doon bie de wos-je-dats, dit mut allinnig nog effen uut-ezoch wonnen (foto's mutten naor rechs in plaose van links, wat meer wos-je-dats derbie enz.). De wos-je-dats van 2006 he-k vort-ehaold en allemaole op-esleugen in een bestand zoda-k ze verwarken kunnen in de aandere wos-je-dats. De artikels van de maond mutten oek nog herneumd wonnen. Dit betekent neet da-w elk jaor dezelfde veurpagina hemmen, mar da-w 't veraanderen kunnen a-w tied en zinne an hemmen, en is dat neet zo dan he-w in elk geval gien lege veurpagina. {{User:Servien/Haandtekening}} 21:32, 27 mrt 2008 (CET) == Isoglosse == Kann mi een seggen, wat de isoglosse is, de dat Frankische van dat Nedersaksische trennt? In Duutsland is dat de Benrather Linie (''machen/maken'') na dat Middelduutse en de Eenheitsplurallinie (''wi maakt/wi maken'') na dat Frankische. Aver bi dat Nedersaksische gifft dat ja man ok dialecten, de ''wi maken'' seggt. Wat is dar also de grens? De [http://www.dbnl.org/tekst/hol_001pref01_01/hol_001pref01ill01.gif kaart to dat prefix van dat verleden deelwoord] sütt al good ut oder ok [http://www.janstroop.nl/images/paardebloemweb.jpg de hondebloem-kaart]. Aver de bloom warrt dat woll nich wesen ;-) Kann mi dar een helpen? [[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 23:59, 31 mrt 2008 (CEST) :Op [http://taal.phileon.nl/kaart/nedersaksisch.php disse kaorte] ku-j heel goed zien waor 't noen krek ophuilt, mar bie sommigen dialekverdelingen heurt zelfs 't dialek [[Huzen]] nog bie 't [[West-Veluws]], dat geet wel iezelig vere mar goed je zien zoksoort indelingen wel. Ik denke dat de belangriekste isoglosse veur de overgang van 't Nedersaksisch naor 't Nederfrankisch de ''ies-ijs''-, en ''buuk-buik''-isoglosse is, in 't Nedersaksisch zegen ze ''ies'' en ''buuk'' (of ''lief''mar dat dut der effen neet toe) en in 't Nederfrankisch meestentieds ''ijs'' en ''buik''. Veerder he-j bie 't [[Oost-Veluws]] (''wie maakt'') en 't [[West-Veluws]] (''wie maken'') een bepaolde overgang, 't West-Veluws hef al meer een Nederfrankischere invleud en dan zie-j an de ''-en'' uutgang in ''wie maken'' (toch is 't West-Veluws gewoon Nedersaksisch vanwegen de overwegend Nedersaksische grammatica en woordenschat). In 't Stellingwarfs he-j oek ''wi'j maeken'' mar dat hef meer te maken mit de invleud van 't [[Westlaauwers Frais|Fries]]. {{User:Servien/Haandtekening}} 12:14, 2 apr 2008 (CEST) ::Denkt ok an de belangrieke isoglosse ''ol'' teengoaver ''ou'': Nedersaksisch (miestal) ''olde'' (''oale'', ''olle''), ''holden'', ''holt'', ''kold'', ''ik zolle'', ''zolt''; Hollaans (en West-Veluws) ''oude'', ''houden'', ''hout'', ''koud'', ''ik zou'', ''zout''. D'r is hierbi'j ok gien ienheid in 't hiele Nederfrankische taalgebied; in 't West-Vlaoms zegt ze beveurbield ''koed'' (kold). ::In drei vroggere Iesselmeerkustplaatsen in 't noordwesten van [[Oaveriessel]] - [[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]], [[Blankenham]] en [[Blokziel]] - hebt ze de Hollaanse diftong ''ou'' oaver-eneumen en maanks nog wieder evoerd: ''zouder'' (Hollaans en Nedersaksisch ''zolder''). ::[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 16:00, 2 apr 2008 (CEST) Nee, ies vs ijs, huus vs huis is niet de isoglosse tussen Nedersaksisch en Nederfrankisch. De grens tussen Liemers (NF) en Achterhoeks (NS) is bv gij vs ij, wij make vs wij maakt, ik heb gedaon vs ik heb edaon. Mar Liemers en Saksisch hebben beiden ies, huus, gaon, gruun, geleuf enz. Dat zeg allemaole niks oaver Saksisch of Frankisch Der is niet ien enkele isoglosse die de grens tussen dizze talen angef, mar der bint ook tussenvormn. 't West-Veluws is zo'n oavergaanksdialect, mar dat is eerder een Frankisch dialect mit Saksische invloed, as aandersumme. (Sorry Servien...) [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 08:06, 3 apr 2008 (CEST) :In de overgang van Gelderland mit Utrech is der wel een ies-ijs- en buuk-buik-issoglosse, van de Achterhoek wos ik 't neet. Um eerlijk te ween zie-k neet zoveule verschil tussen pertie Oost-Veluwse/Sallaanse dialekken en West-Veluwse dialekken, de scheiding van Saksisch en Frankisch is een bietjen deur mekaar eraak de vergangen jaoren/meschien wel eeuwen? Der bin een bulte dee vienen dat 't West-Veluws meer Frankisch as Saksisch is mar, taalwetenschappers dochen daor bliekbaor aanders over... {{User:Servien/Haandtekening}} 09:26, 3 apr 2008 (CEST) Slomox, [http://www.kennislink.nl/upload/148724_962_1142863360813-mapgoos.jpg hier] hej een kaortien in 't Duuts mit isoglossen binnen Nederlaand. 't kump [http://www.kennislink.nl/web/show?id=148026 hier] weg. Via de leste verbinding krieg ie 't kaortien groter. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 12:34, 3 apr 2008 (CEST) :Kennt ji denn Kaarten för de groen/greun-Lien un för de Eenheitsplurallinie in Nederland? [[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 22:05, 3 apr 2008 (CEST) :: ik kenne doar ginne kaaartn vuur, mear t keump mie vuur dèt t vanof de Duutse greanze noar t westn bekekn ''greun''(tweants)-''gruun''(sallaands)-''groen''(hollaands/frankisch?) is. Mear t kan ook aans wean, doar wee-k feailik neet völle van. Zo wee-k neet wo of ze t in n Achterhook zegnt, mear doar zal vaste ook zo n oard verloop hebn.[[Gebruker:Woolters|Woolters]] 18:04, 16 apr 2008 (CEST) :Hier op nds-nl heet dat överall ''rond, grond, pond'', wo nds-de ''rund, grund, pund'' seggen dee. Na de [http://diwa.info/diwa/ECW.asp?ID1=463 Wenker-Kaart to pund/pond] heet dat bi de Nedderfranken ''pond'' un bi de Sassen ''pund''. Oder spreekt ji dat Woord garnich /pɔnd/ ut, warrt ''Pond'' villicht ok /pʊnd/ utspraken? :Hett dar villicht een en Kaart to, woneem de Isoglosse van [http://diwa.info/diwa/ECW.asp?ID1=463 pund/pond] in de Nedderlannen wiedergeit? [[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 15:00, 16 apr 2008 (CEST) ::Moin SLomox, Dan he-j nog neet good op de Tweantse èrtikeln roond ekekn, want ik skriewe oaweral ''roond, groond, poond''. Woer ik herkomme, sprèkt ze den -n- duur de neuze oet, en den -oo- as in t duutse ''boot''. Dèt lig alwier körter noar t NDS-DE, ducht mie, iej dan? Iej mut ook rekn dèt vuur n Hollander nen -u- as -ü- oet esprökn wördt. De nds-nl spelling wik noar t hollaands, umdèt dèt vuur hollanders makliker te leazn is. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 17:48, 16 apr 2008 (CEST) == Leedje. Deuntje. == Ik zeuke de tekst en muziek van het deuntje: 'k Bun zo bli'j dat Grolle besteet". Dat ut ok wal gebroekt wordt veur andere plaatsen deut 'r efkes neet too. 't Geet mien veural um de originele muziek. Is d'r argens een mp3-tje of dargelukke beschikbaor? Ku'j mien de melodie en refrein messchien veurzingen :-)? Ik kan de noten zelf wal op papier zetten a'k de originele melodie maor heur'n kan. Ik dank ow al manges dat 't zo zoeeeeeest! Goodgaon en weerkomm'n. Oudheidkundige Vereniging Zuwent Secretariaat: Lucia Beerten Molenpoortstraat 21A 7041BE 's Heerenberg Tillefoon 0314 667041 Mobiel 0653 121736 E-mail zuwent.secretariaat@planet.nl Website www.zuwent.nl :Nooit eheurd, 't spiet mien. 't [http://www.staringinstituut.nl/ Staring Instituut] atmit? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 12:34, 3 apr 2008 (CEST) ==Onderzoek Nedersaksische WP== Hallo, ik ben bezig met een klein onderzoekje over Wikipedias van streektalen en heb een aantal vragen aan de Wikipedianen. Wie me graag wil helpen, kan me een e-mail sturen via mijn gebruikerspagina (ik kan helaas alleen maar Duits en Nederlands). Groeten [[Gebruker:Ziko|Ziko]] 23:55, 8 apr 2008 (CEST) == Kienderbiebel in 't Nedersaksisch == http://www.destentor.nl/regio/salland/hellendoorn/3002755/Eerste-keenderbiebel-in-Nedersaksische-streektaal.ece Dizze verwiezing vun ik op de Lowlands Linguists List, de liest veur leeglaandse talen: "...Alles was woest, donker en löög en 'n geest van God zweven aover 't water. Toen zèè God: 'Lich'. En 't was lich. God neumen 't lich 'dag' en 't duuster 'nach'. Daornao leut God al 't water naor ene plekke stromen. Hee neumen 't water 'zee' en 't dreuge 'laand'. Mar noew mu'j neet dèènken dat God toen klaor was. 't Mos nog völle mooier wödden..." Dizze "Keenderbiebel" is in 't Helderns eschreven, ze nuumt 't Sallaands mar in mien ogen zol 't net zo goed Twents kunnen hieten... [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 20:15, 21 apr 2008 (CEST) :Een kuiervraogen mit de skriefster kuj ok op de webstee van RTV Oost naor luustern (in 't pregramma Aksent). Um hier mar ies filosofisch op an te sluten... :Uut de kraante: ''"[Tineke van Buren] draagt haar boek, 'eschreven in de taal dee ik van mien moo eleerd heb', op aan haar drie kinderen, 'in de hoppe dat zee, op eer beurte, disse verhalen én de taal van thuus deur zölt geven an eer wichter.' "'' :Uutgaoves, ok veur kiender; een wetenskoppelijk haandboek Nedersaksisch; de kraanten die oaver 't 'Nedersaksisch' skrieft; daomiet hoapelijk erkennige onder diel III van 't Haandvest veur Regionaole Talen... 't Iene jag 't aandere an. :'t ''Is'' nog gien beweging, mar al dizze bedrievigheid ''zol'' in de richting kunnen gaon van een (tweide) Nedersaksische emancipatiebeweging. Det zol zeker de leste kaans weden van dizze taal, die drok gaanks is te verdwienen in 't Nederlaans. :Alle naodrok zol mutten liggen op een ''cool'' imago en onderwies an kiender, en gien haalf wark daoras ze hier zo drok op bint. :[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 23:16, 21 apr 2008 (CEST) Ja, kunne wij hier gien priesvraoge uutschrieven wie as 't coolste verhaal in 't Nedersaksisch schref? Bezunder dan veur kiender en jeugd, veur alle regio's. Mar ja, dan mu'w wel een wat brieder bereik zien te kriegen as nou [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 07:45, 24 apr 2008 (CEST) ::Nou, t probleem is t verschil in dialekten. Tin eerste is de doulgroep stoer te berieken, môr tin twijde zol n Grunneger zok nait aansproken vuilen mit n Sallaandse biebel of n Sallaands artikel. t Leegsaksisch is onder de ''leken'' gain bekend begrip. n Grunneger proat Grunnegs, n Tukker proat Twìnts, n Veluwer proat Veluws, enz. Ik bin lèstens noar Aizinge wèst en heb doar n poar (15) mìnsken vroagd wat Leegsaksisch c.q. Nedersaksisch is. Der was nait ain dij waidde wat t was. ::n Priesvroag zol den via de regionoale omroupen goan mouten. Aans beriekst heur nait. Messchain via de omroupen nait ais. Messchain mouten wie zulfs de publieke omroupen benoadern. Studìnten bieveurbeeld kieken n hail ìnde noar de publieke omroupen. De jongluu kieken veuraal noar de kommersjele omroupen, môr binoa nait noar de regionoale zìnders. t Is dus n haile stoere klus om dit te doun. Ook t imago van boers krigst der nait vlot vanôf. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:34, 24 apr 2008 (CEST) n Schier initsjatief is traauwens de [http://huisvandegroningercultuur.nl/watdoenwij/grunnegerleskist/ Grunneger leskist] [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:50, 24 apr 2008 (CEST) :::Meschien wel een leuk idee veur in [[An de Liende]]? {{User:Servien/Haandtekening}} 10:23, 28 apr 2008 (CEST) == Nedersaksische Koraan == Der bint al jaoren biebelvertalings in verschillende Nedersaksische dialecten, beveurbeeld Twents, Dreints en Grunnings. En lest is der dus die Heldernse Kienderbiebel bij ekomen. Wordt 't iens gien tied veur een Nedersaksische Koraan? De Islaam is volop in 't nijs en 't wordt een almar belangeriekere Godsdienst in oens laand. Veur goenden zal dit misschien een bizar idee lieken, asof old ('t dialect- sprekend plattelaand) en nij (de stedelike allochtonen) twei volkomen gescheiden werelds bint, mar veur mij heurt de Moslims der hielemaole bij. Ik zal hier al vaste de eerste en de leste Soera's (heufdstokken) van de Koraan vertalen: Soera 1: Al-Faatihah 1. In de name van Allah, de Barmhartige, de Genaodevolle. 2. Alle lof is veur Allah, de Here van de Werelds. 3. De Barmhartige, de Genaodevolle. 4. Meister van de Dag van 't Oordiel. 5. Oe allennig anbidde wij en Oe allennig smeke wij um hulp. 6. Leidt oens op 't rechte pad. 7. 't Pad van heur an wie Ie guunsten eschunken hebt, niet dat van heur op wie kwaodheid is dale komen, en ook niet van de dolenden. Soera 114: Annaas 1. In de name van Allah de Barmhartige, de Genaodevolle. 2. Zegt: "Ik zuke mien toevlocht bij de Here van de meinsen, 3. De Keuning van de meinsen, 4. De God van de meinsen. 5. Zodat Hij mij zal lösmaken van 't kwaode van de inblaozings van de duvel 6. Die in 't harte van de meinsen fluustert 7. Vanuut 't midden van de djinn en meinsen." [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 08:50, 28 apr 2008 (CEST) :Ik zie zo gauw ene plat praot neet de islam anhangen, en al helemaole butenlaanders uut bieveurbeeld Turkije of zokswat dat ze inene plat gaon leren. Ik zie 't al veur m'n (dat zol een lachverwekkend risseltaot opleveren :P). {{User:Servien/Haandtekening}} 10:22, 28 apr 2008 (CEST) ::Dèt bin ik neet met oe eens, chamavian. Ik kenne n stel Turkn en aandere boetnlaanders hier dee-t prima plat köant, of verstoat. Dr beent r zelfs wat dee-t zowat gin hollaands köant. Ik veende dè-j hiermet köant loatn zeen dèt t Neersassies ne rieke sproake is, woer-j alns met köant verwoordn. Zeukt mear s n moal op Youtube: http://www.youtube.com/watch?v=pY3oKLH3Iv0 ::- Woolters :::Dat was ikke dee dat zeeg neet Ch. {{User:Servien/Haandtekening}} 11:05, 28 apr 2008 (CEST) ::::oh, ha-k neet good leazn. -Woolters Een Koran in 't Nedersakisch bin ik hielemaole veur, as cultuurverrieking (niet umdet ik 't krek iens zol weden mit wat of ter in stiet). Mar wel haj op 't oog as vertaler, of wo-j zölf nog een steugien deurgaon mit die soera's, Chamavian? ;-) Anne van der Meiden hef de Biebel ''uut de groondtalen'' in 't Twèents ummezet, umme gien slap oftreksel van 't Nederlaans te kriegen. Zo zol dan ok 't best de Koran vertaald kunnen wörren: uut 't Arabisch. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 12:17, 28 apr 2008 (CEST) :A-k eerlijk bin denk ik da-w de Biebel tachtigduzend keer harder neudig hemmen. We mutten nog een einde veurdat álle Nedersaksische dialekken een eigen Biebel hemmen (haha), mar een publiciteitsstunt zol 't zeker ween. Daornao ku-w veerder mit de [[Thora]] ;-) {{User:Servien/Haandtekening}} 12:21, 28 apr 2008 (CEST) ::Aj de Biebel vertaalt, hej de Thorao ok al, heur. Mar ie kunt nog altied mit de Misjnao gaanks gaon. Wat mi'j aans interesseert, is de relaotie Jeudendom/Nedersaksisch (synagoges in Noordoost-Nederlaand; Jeudse centra as Stienwiek, Möppelt, Zwolle; Jeudse skrievers in 't Nedersaksisch zoas de Grunneger Saul van Messel). As iene nog zo'n skriever kent, hol ik mi'j anbeveulen. ::[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 14:32, 28 apr 2008 (CEST) :::O ja, da's waor a-j de Biebel vertalen dan he-j de Thora al, allinnig de kepittels heten dan aanders. Jeudse schrievers ken ik neet, op de Veluwe zu-j ze oek neet gauw vienen (Nedersaksische schrievers bie veurbaot neet), mar inderdaod een amparte groep in 't Nedersaksische taalgebied, da-k bi-k mi-j ees. {{User:Servien/Haandtekening}} 16:26, 28 apr 2008 (CEST) ::::'t ''Handboek Nedersaksische Taal en Letterkunde'' he-k now bi'jnao uut, en daorin nuumt ze allend Saul van Messel as Jeudse skriever - mar niet alle skrievers staot d'rin. ::::De Veluwe, Sallaand en de Kop van Oaveriessel koomt d'rin naor veuren as de ''skraolste'' gebieden wat Nedersaksische skrieveri'je anbelangt. Wat as ok opvalt, is det in alle gebieden in Nederlaand dizze skrieveri'je zo um 1830 begunt, in de regionaole almanakken, en det ze oaveral dezölfde ontwikkeling hef (fulletons, boerenromans - vake in 't Nederlaans mit dialogen in de streektaal, ezw.). ::::'t Haandboek muj zekers op de plaanke hebben aj oe veur 't Nedersaksisch interesseert, mar fui, wat skrieffouten. En gien letter oaver de rol van 't internet rechtevoort. ::::[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 16:55, 28 apr 2008 (CEST) :::Ik wille 't haandboek oek grege lezen, mar ik viene 't iezelig duur, ik gao meschien effen of de biebeltheek 't in huus hef, waor jie 't boek vandaon dan, ekoch? {{User:Servien/Haandtekening}} 22:23, 28 apr 2008 (CEST) ::::Jao, ekocht op mien jongste veldtocht deur Oaveriessel/Drenthe/Emslaand. Ni'je boeken (laot staon academische) bint in Nederlaand sowieso onbetaalber, dus ik stun d'r niet van te kieken. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 09:05, 29 apr 2008 (CEST) 't Argument dat een Nedersaksische Koraan lachwekkend of bizar weden zol vien ik wat vrömd: dat is allennig mar een kwestie van gewenning, en, zoas de Grunnigers zegt: "alles went, zölfs hangen!" 't Eerste maol dat de Biebel in 't plat weurd vertaald vunden de luui dat ook hiel mal en eigenlijk niet kunnen. Starker nog: de eerste keer dat de Biebel in 't Nederlaands weurd ummezet hadden veule meinsen daor ook muite mit. 't Karstendom is hier ook mar importeerd, hor. Um mij is de Islaam eerlijk gezegd intersaanter. Ik hebbe gister an de Vaort (in Dedemsvaort) die twei nije boeken van Kader Abdolah ekocht: De Boodschapper en De Koran. 't Eerste giet aover Mohammed zien leven, 't tweide is K.A. zien vertaling van 't heilige boek op (chrono-)logische volgorder ezet veur de kezekoppen. Wat ik an de Vaort deu? Wij hadden mit 't gezin een midwekien Slaghaoren ('t veurmaolig Ponypark, mar die beessies bint vörtbezunigd) dus ik was weer in mien olde thuusstreek! Ik hebbe daor ook nog wat dichies eschreven, die zet ik onder een apart koppien want die hebt niks mit dizze discussie te maken. Johan Veenstra (dé Stellingwarver schriever) is daor bij oens langes ekomen en hef mij veur een aordig bedraggien an boekenbonnen egeven (umda'k zien boeken naokieke en ook aover twei weken jaorig bin) en daor he'k dus onder aandere dizze boeken van ekocht. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 21:07, 3 mei 2008 (CEST) 21:00, 3 mei 2008 (CEST) == Dichies == Pretpark bij Nacht :Grauw wacht de achtbaan reurloos in ’t maonlocht :De monorail hank uutgestörven boven ’t pad :Van oenze duustere kuier-fluiertocht :Nog spoekt de aoverdaagse echo’s rond ’t reuzenrad :As zij mij zachies in de narms slöt :Zweefmeulepeerden töt getugen :De ponnies, ofgedaankt, allange vört © Ingmar, 1 mei 2008 Nordic Talking :In Drenthe, Grunning, Stellingwarven :An Aoveriessels bovenraand :Hier heur ie nog die klaanken zwarven :De stemme van ’t Noorderlaand :Recht tegen de verdrokking in :Zörg dat niet alles Hollands wordt :Holdt mit mekare ’t plat derin :Maakt Nordic Talking oenze sport! © Ingmar, 30 april 2008 N.N.O. :Waor ik ook gao in ’t hiele laand :Mien harte, zunneroos :Streit schadden op mar iene kaant :Vanolds vanneis weer Noord Noord-Oost :Wiendrichting van ’t thuusgevuul :Mien daagse dreumerij :Vult Noord Noord-Oost, iens dichtebij :Allènt nog nachtgewuul © Ingmar, 1 mei 2008 [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 21:05, 3 mei 2008 (CEST) ::He-j mooi doan, chamaaf. Ik prebeere mangs ok nog wal s te riemn. Vennear toew de boakes wier braandn he-k wat eskreewn. En umdèt dit lik mie ne beste stea is um dèt te teunn, wil ik t oeleu neet onthooldn: :::'''Poasken''' :::Stokket de Boake hooge, :::Stekt den stapel an, :::Det slöt oe op t ooge, :::Zulk kooldern at-e kan! :::De noabers bouwdn al wèkke, :::Dn stapel is egröaid. :::Non knispert doar de tèkke, :::Zo glöainig mooi, zo t glöait. :::Loatt det veur non braandn, :::De wöarmte dut oe good. :::In alle ummelaandn, :::Doar roekt ze wa-w non doot. :::Heurt dee tèkke knèttern, :::Den weend den jaankt dr duur, :::Non zal t weer zik bèttern, :::De keulte geet met t uur. :::Alleman keump kiekn, :::Fles boakebitter met, :::De weenter mut non wiekn, :::Den doerdn al zonnen zet. :::In dee koolde tiedn :::Was t bouwn al lang begunn. :::Mie duch, non ma-k t liedn, :::Det de Leante hef ewunn! :::[[Gebruker:Woolters|Woolters]] 01:54, 4 mei 2008 (CEST) <br /> Woolters, ie doet Johanna van Buren nog ies dunnegies oaver. Hiel klassiek, en schier taalgebruuk. Hej nog meer Riesns wark? Chamavian, ie stuurt oen beste wark toch ok wal naor ''Roet''? Ik magge 't geern lieden, beveurbield [http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/gedichten_schriefhetiesop/pink_floyd.htm Pink Floyd op de fietse], [http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/gedichten_schriefhetiesop/vrosseln.htm Vrosseln], [http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/gedichten_schriefhetiesop/waor_argens.htm Waor argens ik ok komme], [http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/gedichten_schriefhetiesop/kon_ik_mien_leven.htm Kön ik mien leven oaverdoen], [http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/gedichten_schriefhetiesop/nargens_thuus.htm Nargens thuus], [http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/gedichten_schriefhetiesop/spoeksel.htm Spoeksel], [http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/gedichten_schriefhetiesop/uutkiektoren.htm Uutkiektoren / Sprokiesbos / Tweiduuster], [http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/gedichten_schriefhetiesop/old_kiend.htm Old kiend], [http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/gedichten_schriefhetiesop/azc.htm 't AZC], [http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/gedichten_schriefhetiesop/robinson.htm Robinson], [http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/gedichten_schriefhetiesop/google.htm Google Earth], [http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/gedichten_schriefhetiesop/lochies.htm Löchies op de Faliebarg]. Waor hej 't idee van spoekeri'je op de Faliebarg weg? Is d'r arngs een bulte die zo het? Ik zie det d'r een Falieberglaan op Zuudwolde is.<br /> [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 14:16, 4 mei 2008 (CEST) Ja, de Faliebarg is een lege bulte argens in de bos op Zuudwolde (Dr.), daor wij vrogger altied de hond uutleuten en op zundag hen te kuiern gungen. Ik gung daor ook hutten bouwen mit kammeraodties en hebbe der een paar keer mien verjaordagsfeessie egeven. 't Lig net ten noorden van 't dorp, der tegenan, ie kunt der via de Möppelerweg an de zuudkaante in, of an de oostkaante via de Hogevèenseweg, a'k 't mij goed heuge. Der lig ook een camping mit een roeiviever "De Entekoele" in de bos. Wieders was 't altied arg mooi um mit de fietse die bulte of te soezen! [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 19:18, 4 mei 2008 (CEST) ::Luuske dr beent boargen met riesns woark. Dr wördt nog aait alle wekke in t Riesns Niejsblad n gedichjen duur Mekenkamp (skeeldnaamn: ''drees'') eskreewn. Dit dut-e a-j t mie vroagnt in noavolging van J. Rozendom in de joarn '70. Den skreef alle wekke n stukn in n blad vuur ''n Stoom'' (Ter Horst & Co.), vaake heel serieus, mear mangs ook met nen knipeugke. Ik hebbe de spelling wat an epast: ::'''Zeare taande''' ::Jannoa, he-j nog asperientjes? ::Of wat aans, 'k heb al verdan, ::Nen zearn taand, t is vaste keulte. ::Ik zal s kiekn, k mean t wal, Getjan. ::Ik gleuw vaste, dèt ik oarns nog, ::n Deusken met tabletn mut hebn. ::Joa doar hek ze wal, ik zol dr, ::As t zo slim is tweeje nemn. ::Twee tabletn en n betje water, ::Rap noar berre non Getjan. ::Joa Jannoa, dèt kon wal good wean, ::Miskien zakt t doar wal van. ::Hier Getjan, nemt disse kruuke ::Met noar berre,ie munn zweetn ::Non mear hopn dat dee tabletjes, ::Woarkt, hee zal het heel rap weetn. ::Het was nog gin half uur later, ::Dat hee wier oet t berre sprung. ::Dat Getjan, hee mos zik hoasen ::Noar ne zeekre plaatse gung. ::Wier noar berre, mear noa n zetje, ::Rommeln t um wier in de hoed. ::n Heeln nach was-e in de beene, ::T berre in, en t berre oet. ::Jannoa was ook n heeln nach wakker, ::Woer zol dèt van komn, Getjan? ::En Getjan , slap as ne feale (dweil), ::Dee tabletn? Keump t doar neet van? ::Nèè, det kan neet…. Wocht is efkes, ::Joa Getjan, dèt is ook woar ::Dee tabletjes kree-k van n dokter, ::Toew k hartliewig was van t joar. ::J. Rozendom (1977) ::[[Gebruker:Woolters|Woolters]] 15:00, 4 mei 2008 (CEST) Lusien, he'j al aanterd ekregen van 't Dreintse Boek op oen vraogen aover Jonkers die a'k heur had deur-estuurd? Ik hebbe zölf wel een bevestigingsmeeltien ehad mar wieders nog niks eheurd... [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 23:10, 8 mei 2008 (CEST) :Nee, nog niet. Ze bint daor nog an 't behangen muj mar denken. Ik hebbe juust vandage 't tweide diel van ''Harm'' uutelezen. :[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:26, 9 mei 2008 (CEST) Zo'j deinken, ik bin veur meer as een maond bij 't lösdoen van 't Huus van de Taol ewest, mit oens schrieversgroepien hew ook nog een boekien an-ebeuden. Toe zag 't der al aordig uut, hor [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 21:19, 9 mei 2008 (CEST) :Vertelt ies wat meer oaver det skrieversgroepien, aj wilt. Kunt d'r ok lu bi'j die wied of woont? Ik wille wat meer in 't Drèents skrieven, mar 't kun wal ies bèter gaon aj menare anfietert. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:09, 9 mei 2008 (CEST) Noh ja, ik wone zölf ook niet bepaold dichtebij. Eerst was 't in Assen bij Drentse Taol, nou in Beilen in 't Huus van de Taol (HvdT). Mar vanuut Spaanje wee'k niet?! In elk geval: 't het Schriefwark en komp vört uut een Dreintse schriefcursus die as ik veur een jaor hebbe volgd. Nou is 't zunder lerares deur-egaone. Twei van oens groepien hebt krek nog een pries ewunnen, mar ik hadde zölf niet mit-edaone. Ie könt der op de webbestee van HvdT ook wat aover lezen [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 10:39, 10 mei 2008 (CEST) :O, ik doche dej atmit oen skrieveri'je an menare toestuurden via de liendepost, zodet ofstaand niet uutmaakten. Mar aj menare ok opzuukt, is 't inderdaod te varre veur mi'j. :Toch bin 'k in Madrid niet moederziel allene: ik praote alle dagen Drèents teeng een collega die heur prachtige West-Vlaoms - zeker wat de klanken anbelangt - meer op Drèents lik as op Hollaans. :Um daor nog ies wat oaver op te marken: zi'j is veurin de twintig, en 't blek dus det in West-Vlaondern nog haoste iederiene (geef) West-Vlaoms prat. Oen streektaal anholden in de mederne tied kan dus ''wal'': West-Vlaondern is toch gien verarmd gewest? :[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 11:59, 11 mei 2008 (CEST) Nee, mar 't lig niet in Nederlaand, hèn ;-) Veur Belgen/Vlaomings is Nederlaand oorsprunkelik een vrömd, zeg mar rustig vijaandig laand en 't zogenaamde ABN de bijbeheurende taal. Vlaomings zult heur niet verbunden vulen mit waor as 't ABN veur stiet, namelik Hollaand. 't Geleuf en de ofstaand töt de Raandstad speult ook een rol. En volgens mij ook de ofstaand van 't dialect töt 't ABN en de stedelikheid, want in Braobant, waor as 't dialect veule meer op 't Nederlaands lek, wördt ook veule weiniger echt dialect epraot, mar in Limburg praot wel iederiene van hoog töt leeg, van jong töt old dialect. En in Frieslaand en de rest van Noord-Nederlaand ook veule meer as gemiddeld. Aordig trouwens da'j West-Vlaoms op Dreints viendt lieken! Veur mij bint de ook veule verschillen opvallender, umda'k beide talen van dichtebij kenne. Mien moeders thuusdialect is namelik ook West-Vlaoms en zij praot dat altied mit heur familie. Wat ie zegt döt mij deinken an toew een Dreintse vrijer van mien oldste zuster een keertien mitgung naor de familie van mien moe: ondaanks de honderden kielemeters en veule rij-uren ofstaand vun hij de twei dialecten ook zoveule op menkare lieken en was hielemaole veraldereerd daordeur! 't Komp veural deur aoverienkomsten van 't type: uut, kiek, staon, loop'n, jie/joe etc. mar we mut wel in de gaten holden dat 't Dreints onderdiel van een aandere taal, nl 't Nedersaksisch is, en 't Vlaoms is een dialect van 't Nederlaands [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 11:52, 12 mei 2008 (CEST) :'t Maagien en ikke waren d'r ok veraltereerd van det 't Drèents en 't West-Vlaoms zoveule op menare liekt. Vlaomingen mient ja det Nederlaanders (behalve de Friezen) krek 'Hollaans' praot. :Veur mi'j was 't een eye-opener det 't eerste 't beste jonge maagien uut West-Vlaondern de-k teengkome as netuurlijke taal heur geve streektaal hef, en pas daornao een Vlaoms ekleurde versie van 't Standerdnederlaans. Terwiel in oeze contreien iederiene zeg: ''"'t Is zunde det 't dialect verdwient, mar ja, aj gien Nederlaans praot, koj naarngs. Dan muw 't dialect mar kwiet."'' Mar 't is niet waor det 't praoten van een streektaal de beheersing van de standerdtaal (of van nog aandere talen) negatief beïnvloedt. Meer talen = groter taalgevuul. En hooguut gaoj dan Nederlaans praoten mit een starke gewestelijke invloed, mar daor is niks mis mit. 't Is dus op basis van veuroordiel det oeze streektalen mut verdwienen. :Ik wete det 't Drèents bi'j 't Nedersaksisch/Nederduuts heurt en det ze 't West-Vlaoms bi'j 't Nederfrankisch rèkent. Daorumme is ok de erkennige veur 't Zeeuws onder 't Haandvest veur regionaole talen niet deuregaone: ze kiekt naor waor of 't historisch bi'j heurt. Mar ik viene det mar simplistisch argumenteren. :D'r bestaot dialectofstaandmetings daoras 't Afrikaans (daoras ik as kiend al mit in anraking kwamme) ''minder'' wied van 't Standerdnederlaans of wördt erèkend as beveurbield 't Drèents. Terwiel ik viene dej 't now qua ofstaand beter kunt vergelieken mit geef Grunnings, beveurbield. Ik denke det ze naor de woorden op skrift kiekt en de ofstaand berèkent deur de letterverskillen te tellen. Mar 't Afrikaans (in teengstelling töt 't Nedersaksisch) lik in geskrifte meer op 't Nederlaans, umdet ze de Hollaanse spelling anholdt, intied det de uutspraoke veraanderd is. Zo skrief ie ''vuur'' (vuur), ''is'' (is) en ''huil'' (lippen ''(warkwoord)''), mar de uutspraoke is zo'n beetien ''vier'', ''us'' en ''heil''. :Wat wi-k daormit zeggen? Det 't Afrikaans ofstamt van 't Hollaans/Nederlaans (en de Nedersaksische dialecten juust niet), net zoas 't iene dialect meer bi'jdreug an de vörming van 't Standerdnederlaans as 't aandere, mar dej ok mut kieken naor wat of d'r ''sunds'' gebeurd is. 't Afrikaans kump op alderhaand menieren aal wieder van 't Nederlaans of te staon, en 't West-Vlaoms wik d'r zeker vandage ok slim van of. Mar 't Nedersaksisch gruuit er op an, umdet wi'j det laot gebeuren. :'t West-Vlaoms vien ik ''miensens'' zo wied of staon van 't Standerdnederlaans as, zeg, 't Grunnings of Twèents. Ie kunt 't qua ofstaand haoste nog bèter mit 't Fries vergelieken (det zee taalkundige Marc van Oostendorp ok al). En dan he-k 't niet allennig oaver de klinkers, mar ok oaver morfologie (bezundere dinger zoas 't vervoegen van 'jao' en 'nee'), melodie/ritme (totaol aanders as 't Nederlaans), een diels ofwiekende (Fraansige) woordenskat, ezw. De rolle van 't ''West''-Vlaoms in de vörming van 't Nederlaans völd atmit nog wal mit. :En aj kiekt naor waor of 't hengiet mit de streektalen in Nederlaand en Vlaondern, ziej det 't Fries ondaanks alle inspannings 't slim muuilijk krig (en 't ok mit 't Limbörgs minder wördt), en det 't West-Vlaoms d'r misskien wal 't beste veurstiet van allemaole. Zunder ienige erkennige. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:05, 12 mei 2008 (CEST) Mooi dat jullie samen elk heur eigen streektaal as kommunikatiemiddel gebruukt in 't butenlaand, in plaas van 't logischer Algemien Nederlaands! Dus dat Vlaomse magien verstiet oe ook best? Eerlik gezegd vraog ik mij wel of as ze oe ook zo goed zol verstaon a'j een Noorddreints, Grunnings of Twents dialect spraken... Umdat 't Zuudwestdreints/Noordsallaands relatief minder wied van 't AN stiet. Aeng verstao je hie oek aolles wa sie teeh'n joe zaeht, kun je hie eu oek zo hoed behruup'n? [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 19:24, 12 mei 2008 (CEST) :Woorden die aw zölf niet gebruukt muw netuurlijk eerst leren, dus zi'j mut wennen an 'wel' (wie), 'maanks', 'kold' en ikke an 'gidder' (jullie), 'boai' (trui), 'koed' (kold), ezw ezw. Ie mut de oren d'r wal op ofstemmen. :Mar d'r bint ok dinger haoste geliek die juust in 't Standerdnederlaans weer aans bint, zoas "Ma'k van joe de stoete (stute)?" Of 'kleraosie'/'kleroasje'. En veural netuurlijk oeze klinkers: 'naor (h)uus gaon'. Wat det anbelangt vraog ik mi'j of, of de mieste dialecten behalve de Hollaanse oldere klinkers vasteholden hebt, en daorumme in det opzicht zoveule op menare liekt. Of zol zo'n gedielde 'ao' beveurbield toch toeval weden? :'t Maagien kan zo skitterend rateln det seins ok oeze Antwarpse collega d'r niks van begrep, d'r skik van hef en heur naodöt. Mien Hollaanse/Utrechse collega's verstaot gien West-Vlaoms en veur heur past zi'j d'r spraokgebruuk an (det kan dus ''ok'' best aj een streektaal praot). :[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 20:27, 12 mei 2008 (CEST) ::Soms a-k plat beginne te praoten, dan he-j of en toe van dee meensen dee gien der niks van begriepen, daor stao-k dan wel vremp van te kieken want zo meuilijk is 't noen allemaole oek weer neet (veural umdat 't allemaole in de vergangen jaoren/eeuwen zo kortbie 't Nederlaans is koemen te staon) en a-j 't vergelieken mit bieveurbeeld 't Grunnings, Twents en 't West-Vlaams... dan denk ik, a-j mien al neet begriepen dan zo-k mar nooit dee kaante uutgaon. [[User:Servien|Servien]] 21:20, 12 mei 2008 (CEST) :Non bi-w nen mooin eande van t begin-oonderwoarp of ekömn, mear t is ok n proatkafee, neet dan? Ik loope daagns in Utrecht, mear dee leu meant de-k al Tweants sprekke a-k gewoon hollaands doo, en de seempelste dinge begriept ze al neet. Dee leu hebt ja totaal gin benul van geografie, mear det wörd öar ook neet eleard, he-k van eene vernömn. Dan probeer ik öar mear wier oet te legn det nen akseant en n dialekt nog wier oonderskeaid is, mear doar köant ze met n kop neet bie. t Is non wal mooi de-k n vak hebbe woerbie a-w met Dialektkaartn woarket. In de eerste lesn he-w t Oostn van Neerlaand bekekn en de gebeedn an de greanze, en dee leu hadn op stop en stean ontzag vuur mie. Ik doo ze doar ook al n betjen plat learn: "Moin! Good te passe?" - "Wat zeg je? Grote passen?" - "Nea, o-j nog n luk good te passe beent!". Vanzelf leg ik öar dan in t Hollaands oet wa-k zojuust har ezeg, want aans kom-ie ook neet wieter. :t Is ja ook wal mooi um vake bie bepoalde ooldmoodse Engelse wöarde (ik studere engels) an te stipn dèt dèt völle op t plat lik. Vennear ha-w ook wier zo'n wöardke: ''aye'', en doar bedooldn ze ''aait'' met. - Woolters ::De overainkomsten mit t Westfloams is wel te verkloarn. Om dezulfde rezen as dat t Grunnegs bestaait, bestaait t Westfloams ook. t Is dail wèst van t Fraise toalgebied. Doarom bestaait t verschil Grunnegs - Drìnts, Westfloams - Oostfloams, Hollaands - Oetrèchts, Oostfrais - Emslaands. t Frais is liekas t Leegsaksisch n Ingvaioonse toalgroup, môr ook t Engels. t Is mooi om te zain dat aal dizze toalen aan mekoar verbonden binnen en zok ien de run van de geschiednis apmoal apaart ontwikkeld hebben. t Verschil vin ik wel dat t Westfloams veul dingen ienslikt. Zai knaauwen nog meer as os ien de Veenkelonien. ::t Gebrek aan geogroafische orientoatsie vaalt mie ien Stad ook op. De maiste Grunneger studìnten kommen oet Haarlum, Amsterdaam, t Gooi en n poar oet Twìnte en Fraislaand (Leeuwerd). Dou ik n moal mien ''kak'' wizzelde veur n Grunnegse zin dochten zie dat ik oet Broabant kwam... Ik bin der môr nait wieder op ien goan. ::Dij overainkomsten mit t Engels binnen sowiso wel schier om op te zuiken. Denk bieveurbeeld allind môr aan t woord ''thou'', in t Oldgrunnegs ook ''thou'', loater ''dou'' en doarnoa deur Hoogduutse ienvlouden ''doe'', môr ien t Stadjeders nog aal ''dou''. Ien t Engels het de th- opjoun worden veur y- (you), wat bie os ook gebeurd is (''joe'' /''jie''). Ast môr laank genog zuikst komst nog veul meer tegen, bieveurbeeld ook: '''''My neigbour said he had seen me approach the tree''''', wat ien t Grunnegs wordt '''''Mien noaber zee, hai haar mie noar de boom tou lopen zain'''''. Ien t Nederlaands zol dat wezen '''''Mijn buurman zei dat hij mij naar de boom had zien lopen.''''' De biezin krigt ien t Nederlaands n aander volgorde, ien tieds dat t ien t Grunnegs de struktuur van n heufdzin het. t Grunnegs het dit via t Frais kregen, dus t dunkt mie dat t nait ien aander Leegsaksische dialekten veurkomt. Messchain mouten wie dit soort bevindens wat prominenter ien bepoalde artikels trug kommen lôten, bieveurbeeld ien [[Taolkundige relaosies van de Nedersaksische dialecten]], ien stee van allind t proatkavvee. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 18:11, 17 mei 2008 (CEST) :::Nea Grönneger, dèt geet ok zo in t Tweants: '''Mien noaber zea, hee har mie op n boom an / noar n boom too zeen loopn''' of '''Mien noaber zea, hee har ezeen a-k op n boom an gung / a-k n boom nöader köm'''. Mear dè-s ja ook wier n mooi oonderskeaid ja, want ik kieke vake neet wieter as op foneties/woord nivo, mear ie kiekt ook noar n grammatika. Miskien mu-k mie doar dan ok n moal in verdeepn. En t zol ja wal good wean dèt is op de riege te zetn ja. Mear dè-s non al n tweedn moal dè-w t doar oawer hebt... [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 20:43, 17 mei 2008 (CEST) Joa, doarom juust. Wie hebben t der wel over, môr wie dudden der wieders niks mit. Dat is zunde. t Leegsaksisch wordt voak onderschat, dat t binoa Nederlaands is en de reloatsie mit t Frais en t Engels wordt voak vergeten. Ik perbaaier voak wel de reloatsies te verdudelken ien t [[Grunnegs woordenbouk]]. Ik heb dat filmke van die ook zain op YouTube, môr ik haar die nait aachter de noam Woolters docht. Môr zo ast doe doar ook zègst, man wil wel dat de streektoalen beholden blieven, môr ien tieds dut man der zulf niks aan. Doarom is t ook ozze plicht om ozze toal vaast te lèggen, veurdat t vot is. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 01:17, 18 mei 2008 (CEST) :Na de vraag op de West-Vlaamse Wikipedia (ik ga dit tekstje in het Nederlands opstellen, vergeef mij die verderfelijkheid ;)) over de mogelijke gelijkenissen tussen het Nedersaksisch en het West-Vlaams, moet ik stellen dat ik de geschreven versie grotendeels begrijp ('k weet niet of dit door de gelijkenissen met mijn eigen taal is of door mijn (zij het beperkte) kennis van het Standaardduits). Ik veronderstel dat ik uit de gesproken versie wel heel wat minder zal kunnen opmaken (wat me doet terugdenken aan de bezoeken van mijn familie uit Limburg, aan hun dialect kon ik ook kop noch staart krijgen. van de geschreven versie zou ik waarschijnlijk meer verstaan). Het dient ook wel gezegd dat er ook binnen West-Vlaanderen zelf grote verschillen zijn (zowel qua woordenschat als qua klanken), dat zal bij jullie waarschijnlijk niet anders zijn. :Nu, ik denk dat er nog wel talen zullen zijn die in klanken overeenkomen met de onze (naar het schijnt klinkt Deens ook redelijk als West-Vlaams, vooral omdat ze niet al te veel articuleren), maar of dat voldoende is om te besluiten dat er sterke overeenkomsten zijn? Ik zou het niet weten, dat lijkt me meer voer voor taalkundigen, maar wat betreft grammatica, is mijn taal overduidelijk Nederlands/Vlaams (''Me gebeur zeie dat 'n myn no dienn boom a zien loopn.''), volledig dezelfde woordvolgorde dus als in het Nederlands. --[[Gebruker:Meuzel|Meuzel]] 19 mei 2008 Dat klopt ook. t Westfloams is staark ''verfrankischd'', môr dat is t Hollaands ook. t Hollaands is ook Friso-Frankisch, woarvan t [[Westfrais]] t staarkste nog redelk leventege veurbeeld van is. t Is ook schier om reloatsies mit aander toalen te bekieken deur middel van ploatsnoamen. n Goud veurbeeld binnen ''Burmarsh'' (Gr:''Boermarke''), ''Warden'' (Nl:''wierden''), ''Sittingbourne'' (''Siddeburen-Sibboeren''), Kirby (Dk: ''Kirkby'' =kìrkdörp) ien Kent. Môr ook ''Mucking'' (Fr: ''Makkingea''), ''Harwich'' (Gr: ''Hoarwiek'' = stee (wijk) bie n woaterriek gebied (haar)), ''Saxmundham'', ''Southwold'' (Gr: ''Zuudwôlde''), ''Holt'' en ales dat ìndegt op -ham (van t Oldfraise/Grunnegse ''Hammerk''). Ien Floandern binnen dit ''Moerkerke'' (Dr: ''Moerkerke''), ''Propinge'' (ales op -ing(e(n)) is van oorsprong Invaeoons) en ploatsen as ''Oedelem'' (Oedelum), ''Beernem'' (Beernum), ''Maldegem'' (Maldegum). Ien Hollaand is ''Haarlem'' (Haarlum) n goud veurbeeld, wat t zulfde betaikent as ''Harwich''. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:57, 23 mei 2008 (CEST) == Platduuts artikel van de maond == Van noen of an ku-j oek 't Platduutse artikel van de maond op de veurpagina vienen, mit de knoppe ''uutklappen'' ku-j 't spul zien. {{User:Servien/Haandtekening}} 21:50, 4 mei 2008 (CEST) :'t Zöt d'r hiel skier uut! 't Ienige is wal, det mien algemiene indrok van de veurpagina is: allerbasens veule tekst, arg drok. Aj wilt, doe ik temee wat specifieke veurstellen um daor wat an te doen. Aj 't temiensen zölf ok viendt. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 10:25, 5 mei 2008 (CEST) ::A-j hieronder schrieven wat der allemaole vort zol mutten of op-edeeld mut wonnen, dan ku-w effen kieken wa-w dermee doon. Op [[Wikipedie:Gewunste artikels]] steet trouwens een lieste mit artikels dee eigenlijks op de veurpagina (bie encyclopedie) zollen mutten staon, mar dee-w nog neet hemmen, meschien da-jie nog wat schrieven willen/kunnen uut disse lieste. {{User:Servien/Haandtekening}} 13:47, 7 mei 2008 (CEST) Dizze veurstellen bint d'r niet umme de veurpagina zo ''klein'' meugelk te maken, maar umme meer ''wit'' en ''röst'' te kriegen. Een opmaker zee vake teeng mi'j: '''"Ie mut niet bange weden veur wit."''' Dus ie mut 't wal mit dizze filesofie iens weden um wat in dizze veurstellen te zien. Eerst ies de verwiezings in 't kader 'Welkom bie Wikipedie'. * 'Begin niej artikel' - ik vunne 't zölf dudelijker toe as die link in de welkom-tekst ''onder'' 't kader stund. Dan kan e hier vört. * 'Gewunste artikels' vien ik niet zo neudig umme drekt op 'e veurkaante te hebben. De's allennig een lieste van begrippen daoras veul verwiezings naor bint in de bestaonde artikels. '''Lan Xang''' viej d'r in, umdew daor 12 maol naor verwiest. Mar ik zolle toch eerder een stokkien skrieven oaver 't '''Nedersaksisch Instituut''', '''K. Ter Loan''', '''TwentseWelle''' - d'r is zoveul daw nog neudig bint. * 'Praotkefee' en 'Hulpe' - dizze verwiezings kunt daor ok vört want die viej links al. * 'Veurpagina-info' is ok dubbelop: d'r bint al verwiezings naor de archieven van 't Artikel van de maond en van Wos je dat. In de Welkom-tekst he-k de uutdrokking 'een kwak talen' nooit mooi evunnen. 't Artikel van de maond 'Heed' hef op de veurpagina teveule inleidende tekst. Hoe körter, hoe eerder mèensen 't leest (en dan wieder leest as ze daor behoefte an hebt). Rechts onder 't heufien 'Nedersaksisch taalgebied' huuft 'Westerkertiers', 'Tweants-Groafschops' 'Gelders-Oaveriessels' van mi'j niet zo neudig, want zo kan'k nog een bulte alternatieve en oaverlappende indielings verzinnen. Ok rechts, de heufies 'Wetenschappen', 'Cultuur en geleuf' en 'Verschillende onderwarpen' vien ik nog aordig willekeurig, en 't bint ok niet oeze beste artikels. Zeker 'Verschillende onderwarpen' kan van mi'j vört. Onderan: Wikibronnen, Wikiwoordenboek en Wikiniejs gaot allemaole naor de Nederlaanse versies (al stiet Wikibronnen onder 'Meertalig'), terwiel d'r now (Duuts-)Nedersaksische versies bestaot. Daor weer onder staot nog ies de heufddialectgroepen van 't Nedersaksisch, terwiel ze boavenan al staot. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:46, 7 mei 2008 (CEST) *''Begin een niej artikel'' lao-k nog effen zo, ik zal laoter nog effen kieken of ik der nog wat an kan veraanderen. *Gewunste artikels is vort, steet al in leste wiezigingen en wonnen neet meer bie-ewörk. *Praotkefee, hulpe en veurpagina-info bin vort *Artikel van de maond is wat korter. *Een kwak talen = een bulte talen *Westerkertiers, Tweants-Oaveriessels... vort *De heufjes ''wetenschappen'' en ''cultuur en geleuf'' bin wel belangrieke onderwarpen veur een encyclopedie, mar verschillende onderwarpen bin inderdaod neet zo belangriek, daor gao-k nog effen naor kieken a-k wat meer tied hemmen. *WikiBronnen en gao zo mar deur he-k een bietjen veraanderd, WikiSpecies en WikiCitaoten he-k derof ehaold (dat wonnen toch haos neet gebruuk), de taal van nl an-epas naor nds en de volgorde veraanderd. Groeten {{User:Servien/Haandtekening}} 23:06, 8 mei 2008 (CEST) :Det hej skier edaone allemaole, 't zöt d'r al veule bèter uut. ''Begin een niej artikel'' lik mi'j now niet meer zo stoer te vienen, now det d'r meer witruumte umhenne is. :[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:19, 9 mei 2008 (CEST) Aigelks zol t wat dudelker wezen mouten veur boetenders om te begriepen ien wat veur toal dizze wikipedia is. As ik op n wikipedia kom ien n vrumde toal zo as bieveurbeeld [http://qu.wikipedia.org/wiki/Qhapaq_p%27anqa dizzent]. Wie kinnen der messchain even n koartke bie doun zodat t wat dudelker is om wat veur toal t gaait. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:36, 16 mei 2008 (CEST) Zo as dizzent: [[Ofbeelding:Nedersaksisch.png]] :Een nuver kaortien, mar hoe kriege wi'j det op de Veurpagina? Bi'j 'Nedersaksisch taalgebied'? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 12:49, 6 jun 2008 (CEST) ::Inderdaod een mooi kaortjen, mar ik hebbe nog effen ezoch waor a-k plakken konnen, mar ik zol 't zo gauw oek effen neet weten :S {{User:Servien/Haandtekening}} 22:34, 6 jun 2008 (CEST) :::Wal twei dinger: 1), umdet d'r now zoveule zee opstiet en een niet strikt neudig diel van westelk België, ziej mar weinig van de Oostfriese, Emslaanse en Mönsterlaanse spraokgebieden; 2) Krek veur bezukers van wiedof zol ik 'Noordzee', 'Nederlaand', 'Duutslaand', 'België' angeven. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 12:30, 7 jun 2008 (CEST) Ik heb t koartke môkt van n bestoande. Ik zol der dus zo nait nog wat aanvastplakken kinnen. t Is ook juust de bedoulen dat t nait hailmoal der op komt, omrezen dizze wikipedia aigelks veruaal veur de Nederlaands Leegsaksische dialekten is. De grìnsdialekten binnen aigelks biezoak en heuren op de de-nds. De rest is veraanderd. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:38, 7 jun 2008 (CEST) ==Ni'je webstee Iesselakkedemie== De [[Iesselakkedemie]] hef de webstee hielemaole verni'jd, en 't is slim de muuite weerd. D'r is een publicaotielieste daoras boeken in/oaver 't Nedersaksisch op staot, en een ofdieling veur/oaver de streektaal, mit te beluustern meziek. De webstee is wal zowat hielemaole in 't Nederlaans. Kiekt [http://www.ijsselacademie.nl hier]. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 11:04, 5 mei 2008 (CEST) :Ik hebbe effen ekeken en 't ziet der arg mooi uut allemaole! Veule beter en gelokkig oek wat meer dialekteksen derop. {{User:Servien/Haandtekening}} 11:10, 7 mei 2008 (CEST) Ja, ik vien 't zo ook veule beter en mooier eworden as eerst. Ik zitte mit smart te wachten op 't Aoveriessels zakwoordenboek wat de Iesselakedemie beloofd hef uut te geven [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 21:48, 7 mei 2008 (CEST) == coordinatie mank de prejecten == Ik bün al en hele tied achter dat nds-Wikisource her. Dat nds en egen Wikisource kriggt, mööt wi uns van nds-de un van nds-nl en beten tohoopsetten un uns coordineren, dichter tohooparbeiden. Ik heff de sied [[meta:Low Saxon]] anemaakt, dat wi uns besnacken köönt. Ik hööp, ji kiekt dor mal langs. [[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 21:16, 14 mei 2008 (CEST) == Middelsprake - de meen Germanisch sprake == Ig wete nik of ji kenne alrede Middelsprake, de meen Germanisch sprake, basered af Engelisch, Dütisch, Nederlandisch, Danisch, Swedisch, Nedersaksisch, Frisisch on Niu-Norwegisch? Hir under ji kan finde uut meer over dat kunstlig sprake Beskriving on grammatika af Middelsprake: http://f1.grp.yahoofs.com/v1/MM4xSOAkUFs2GT2eDi_JcC1M12eSDdfJO2aC2FjBN416z9WOr9ukP598h2pyBmQC12Aua33J2z6z41wZBZ6PDybDHoFz9PRZbHUhzB3ZxNUiGw/MIDDELSPRAKE%20CONCISE%20OUTLINES%20OF.doc Middelsprake for reisend folk: http://f1.grp.yahoofs.com/v1/MM4xSDMXLTM2GT2ejjf8Vvhh0zVY9bcT3iaAZGoib125MTj0WTb_z68TTiOmMT5P_urxzBCXzS_lqVOFgfWcL6t8Ib66LZoDm8WOvH6FAfx9pg/Travlang%20Middelsprake%20%2B%20soundfiles.doc Wordlist Middelsprake - Engelisch - Interlingua: http://f1.grp.yahoofs.com/v1/MM4xSKDTCds2GT2e2MSbu9u6YGi86seu3vh4cK1m1suOH3c4A_VB4ufehmcDTeeNYxg3bAu__iVw_kFUWkrl9wzu-C6_iNuNXAAqiu5_jOvlSg/MIDDELSPRAKE%20WORDLIST.doc [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 21:55, 19 mei 2008 (CEST) Ik har veurlest al wat eziene van Middelsprake. Ik viene 't vernemstig hoe goed as 't midden is evunden maank de Germaonse talen. 't Zöt d'r toegaankelijk uut en ok wal esthetisch. Toch heb ik uuteprakkezeerde talen – naost det 't nuver is veur ''aficionados'' – altied een beetien eziene as een kneival veur det volk, det 't niet mag lieden det een aander zien taal, en niet heurend, de gedielde communicaotietaal is. Die miegeri'je op 't Engels... Gebruukt 't gewoon, en holdt daornaost ''d'eigen sproake in eer’n'' – is det zo muilijk? Mien heufdreden umme gien artificiële taal te leren, is det ik liever mit een taal in de kunde komme die as oe een poorte lösdöt daoras honderden of zölfs duzenden jaoren an cultuur en schrieveri'je achter skoelt. Engels is onvergeliekber riek, mar 't Latien zoj ok opni'j kunnen gebruken. Ok helpt oe netuurlijke talen umme etymologische verbaanen te vienen. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:19, 19 mei 2008 (CEST) Tanke Niulösinger. Ig ha maked Middelsprake (MS) likas en Germanisch variant af Interlingua, de kunstlig sprake basered af Latin on Romanisch (Fransisch, Italianisch, Spanisch/Portugesisch) doch okso af de international wordskat in Engelisch, Dütisch on Russisch. Hir under du kan se en tekst in Interlingua: "INTERLINGUA es le resultato de un grande cooperation de linguistas europee e american. Interlingua usa multe parolas latin e altere parolas international in le sequente linguas: italiano, espaniol/portugese, francese, anglese, germano e russo. Le grammatica de Interlingua es multo uniforme e facile. Le pronunciation del parolas seque regulas stricte e simple." "Le facto que Interlingua es derivate secundo un methodo fixe, extense e objective, e non es designate secundo le intuition o gusto de un o plus personas, significa que Interlingua non es un lingua artificial in le senso classic del parola. Nam Interlingua retene omne elementos natural que es international, e da ergo le impression de un lingua natural e simultaneemente multo facile a comprender e apprender. Como exemplo, tu vide hic le traduction del paragrapho in supra." Wat Middelsprake (MS) angiet:'t was eigenlik mar een soortement van speulderij, ik wol gewoon een Germaanse variant maken op Interlingua, dat op Latiens en de levendige Romaanse talen baseerd is (en op de internationale woordenschat in 't algemien). Toe'k ien keer begunnen was he'k der in de zomervakaantie van 2004 hard an ewarkt. 't Hef toe ok op Drentse Taol estaon. Daornao kree'k opiens berichies van een groep luui die al bezig waren mit Folkspraak, daor bin'k toe bij egaone mar de groep kon 't nooit mit menkare iens worden en ik vun mien eigen MS toch altied nog 't beste. Mar ik hebbe wieders gien ambities of illusies dermit, nooit ehad ok [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 07:38, 20 mei 2008 (CEST) :Ik veende t machtig skier Chamavian, umdèt t vuur iederene te verstoan is. (ik twiefele nog n betjen met de Engelsen) Oewe oetgoande verbeendings woarket neet. Mear ik leupe zelf ook met met dit idee roond. Ie warn mie dus vuur. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 21:08, 20 mei 2008 (CEST) Oei... dizze verbiendings hieronder ook niet? http://www.drentsetaol.nl/achtergronden/MIDDELSPRAKE%20CONCISE%20OUTLINES%20OF.doc en http://www.lowlands-l.net/anniversary/middelsprake.php [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 21:23, 20 mei 2008 (CEST) En... deuden dizze verbiendings hierbaoven 't wel? Hier nog een verwiezing veur Middelsprake: http://groups.yahoo.com/group/Middelsprake/ [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 12:09, 22 mei 2008 (CEST) l5kr7nukczncsl82rt0lworvq5ubs6a 0 3560 272114 263169 2013-12-11T01:32:02Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Sleeswieks''' is een [[Noord Leegsaksisch|Noord-Nedersaksisch]] [[dialect]] dat in de [[Duutslaand|Duutse]] [[dailstoat|deelstaot]] [[Sleeswiek-Holstein]] en een deel van de previnsie [[Noord-Sleeswiek]] in [[Denmaark|Denemarken]] esprokken wordt. 't [[Duuts]]e [[Zuud-Sleeswiek]] en 't [[Deense]] [[Noord-Sleeswiek]] was een vrogger zelfstandig hertogdom met de name [[Sleeswiek]]. Veur de [[middeleeuwen]] wodden in de stad Sleeswiek en noordelek doarvan Deens eproat. In de late middeleeuwen kwam de Nedersaksische tale ok noar Sleeswiek / Zuud-Jytlaand. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] 7wt7lnmi3jfrhvzcj0psx1hj0hu8bbp 0 3561 11574 2006-08-07T17:07:55Z Servien 7 Titel van [[Sleswichsch]] ewiezigd naor [[Sleeswieks]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Sleeswieks]] mgfqo4brkwcv2c5owb04j7fnod4tyfv 6 3562 11600 2006-08-07T17:59:16Z Heini 92 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 0 3563 288112 279875 2016-10-26T14:27:36Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:DenmarkSouthJutland.png|400px|thumb|Lokaosie van Zuud-Jutland in Denemarken]] [[Ofbeelding:Dybbol kanon.jpg|200px|thumb|Kanon bi'j Dybbøl uut de Duuts-Deense oorlog]] '''Zuud-Jutland''' ([[Deens]]: ''Sønderjyllands Amt'') was n provinsie in [[Denmaark|Denemarken]]. De regio die met de veurmaolige provinsie samenviel stong ok wel bekend as '''Noord-Sleeswiek'''. t Was ongeveer 3938 km groot en had in [[2006]] zo'n 252,433 inwoners. Op [[1 jannewaori]] [[2007]] bunt de provinsies in Denemarken af-eschaft. Zuud-Jutland maakt now deel uut van de ni'je regio Zuud-Denemarken ([[Deens]]: ''region Syddanmark''). == Geschiedenis == De veurmaolige provinsie Zuud-Jutland völt samen met de regio Noord-Sleeswiek en vörmde t noorden van t Deense hartogdom [[Sleeswiek]], waoraover Denemarken in de [[19e eeuw]] met [[Prusen]] en [[Oostenriek]] in oorlog kwam, de zogenuumde [[Duuts-Deense oorlog]] of [[Sleeswiek-Holsteinse kwestie]]. In 1864 verloor Denemarken bi'j de slag um Dybbøl ([[Duuts]]: ''Düppel'') dissen oorlog en mos heel Sleeswiek, [[Holstein]] en [[Lauenburg]] afstaon an t Koninkriek Prusen. Nao de Duutse nederlaog in [[1918]] ([[Eerste Wealdkrieg|Eerste Wereldoorlog]]) mochten de inwoners van Sleeswiek volgens t [[Verdrag van Versailles]] stemmen bi'j welk land of ze heuren wollen. In Noord-Sleeswiek kaos de bevolking veur Denemarken en in Zuud-Sleeswiek veur Duutsland. In Zuud-Sleeswiek besteet der nog altied n Deense minderheid veural in en um de stad [[Sleeswiek]]. Daor bunt dan ok Deense scholen en gemeenschappen. An de andere kante besteet der in Zuud-Jutland ok nog steeds n Duutse minderheid, den ok n gemeenschap vörmt en eigen Duutse scholen hef. == Gemeenten == {| | * [[Aabenraa]] * [[Augustenborg]] * [[Bov]] * [[Bredebro]] * [[Broager]] * [[Christiansfeld]] * [[Gram (Denemarken)|Gram]] * [[Gråsten]] * [[Haderslev]] * [[Højer]] * [[Løgumkloster]] * [[Lundtoft]] | valign="top" | * [[Nordborg]] * [[Nørre-Rangstrup]] * [[Rødding]] * [[Rødekro]] * [[Skærbæk]] * [[Sønderborg]] * [[Sundeved]] * [[Sydals]] * [[Tinglev]] * [[Tønder]] * [[Vojens]] |} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geografie van Denmaark]] i1djzmbxwe15j810vfyjshvpu1ekz20 0 3564 11617 2006-08-07T18:34:22Z Ni'jluuseger 73 deursturing naor [[Harm]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Harm]] ia4ymeppj3kwfx0b5kdgghurefey2a7 0 3565 272328 262716 2013-12-14T14:58:23Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | soorte=Stad | bestansnaam vlagge=Borculo vlag.svg | bestansnaam wapen=Wapen_borculo.svg | lokasie= | region=NL-GE | gemeente=Berkelland | oppervlak= | oppervlak laand= | oppervlak water= | inwoners= 10420 | doatum inwoners= 2007 | breedtegroad= 52/6/54/N | lengtegroad= 6/31/24/E | dichtheid= | verkeersoader= | netnummer= | postcode= | webstee= }} '''Borklo''' ([[Nederlands]]: ''Borculo'') is ne [[Stad (woonstee)|stad]] in de gemeente [[Berkelland]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Dwars deur de stad streumt t riviertjen de [[Berkel]], woar de gemeente noar enuumd is. Tot [[1 januari]] [[2005]] was Borklo een zelfstandige gemeente. Op 1 januari van dat joar ging Borklo met de vroggere gemeentes [[Eibergen]], [[Nee]] en [[Reurle]] samen in de ni-je gemeente [[Berkelland]]. Noast Borklo heurden ok [[Geesteren (Berkelland)|Geesteren]], [[Gelster]], [[Haarlo]] en [[Leo-Stichting]] bi-j de vroggere gemeente Borklo. Borklo besteet al sinds de [[12e eeuw]]. Het heuren toen toe an de Heren van Borklo. De nederzetting bi-j t [[kasteel]] Borklo kreeg in [[1375]] stadsrechten. Disse rechten bunt allene bekend van een document uut [[1590]], umdat t originele document bi-j de grote stadsbrand op 5 september van dat joar verloren was egoan. In [[1777]] kocht [[Prins Willem V]] stad en heerlekheid Borklo. Vandoar, dat [[Koningin Beatrix]] nog eengaals de titel van "Vrouwe van Borculo" hef. In [[1795]] onstond tegeliek met de gemeente [[Geesteren (Berkelland)|Geesteren]] de gemeente Borklo. In [[1817]] bunt de twee gemeentes samen-evoegd tot de gemeente Borklo. Op [[10 augustus 1925]] wodden Borklo etroffen deur een [[tornado]], dèn een groot deel van de stad verwoest hef. In Borklo is nog altied een museum ter noagedachtenis an dissen ramp. [[Ofbeelding:2006-09-06 09.20 Borculo, kristal museum.JPG|thumb|300px|left|Kristalmuseum, Borklo]] == Bekende leu oet Borklo == *[[Bregje Heinen]], model {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Berkelland]] [[Kategorie:Heerlikheid]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] 50k2zq0d5huh4kct7y525kv6kg2omlu 0 3566 11620 11619 2006-08-07T18:44:51Z Heini 92 deursturing naor [[Beatrix van Nederlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Beatrix van Nederlaand]] 7fupthkixxcjme6crpvj1u0yxrisufg 0 3568 264542 256158 2013-05-06T20:46:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Galerij Groningen RA.JPG|thumb|300px|Winkelgallerieje in [[Grunnen (stad)|Grunningen]]]] Een '''gallerieje''', '''galderieje''' of een '''gang''' is een an de ziedkaante open overdekken gang, an de butenkaante van een gebouw. An de open kaante zurgen pilaren veur de ondersteuning. Vake bin der bie winkels galleriejen. Een gallerieje beschut neet allinnig tegen de regen, mar oek tegen de drekte [[zunne]]straoling. 't Is neet veur niks dat der veul galleriejen in [[Zuud-Europa]] bin. De [[Zwitserlaand|Zwitserse]] stad [[Bern (stad)|Bern]] hef de grootste lengte an galleriejen. Oek flats hem galleriejen. Dit bin de lange deurgaonde '[[balkon]]s' waor de ingangen van de [[huus|woenigen]] bin. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Bouwkunde]] 1vr2psxd8l8nc2acy8tamsi3wtobszc 14 3569 271827 265942 2013-12-07T00:44:17Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Construction}} [[Kategorie:Wetenschop]] t4tnnybc4bbvbjx4q0qzd1uogv93i3d 0 3570 256274 237187 2013-03-11T10:51:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 23 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q225191]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Een '''gallerieje''' of een '''galderieje''' kan verwiezen naor: *Een [[gallerieje (bouw)]] - bouwkundig onderdeel *Een [[gallerieje (museum)]] - een zaol in een museum *Een kunstentoonstelling en -verkoopplaotse; zie [[gallerieje (kuns)]]. {{dv}} 1fii71j3x1r8737ne1sls9ryko2jx2d 0 3571 256273 253014 2013-03-11T10:51:16Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 19 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q875016]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Agnetapark delft.jpg|thumb|right|220px|''Ri'jgieshuzen'']] Een '''ri'jgieshuus''' of een '''ri'jgieswoning''', is een [[woening|huus]] dat in een ri'jgien staot. Et wodt van beide kaanten insleuten deur een aander, meerstal identiek huus. Vaeke staon d'r 4 of meer huzen in een ri'jgien, mit op 'e hoeken een [[hoekhuus]] dat meerstal meer grond het, en soms een [[gerage]]. Over et algemien hebben ri'jgieshuzen een [[veurtune|veur-]] en een [[achtertune|aachtertuun]]. As et om twie huzen gaot, dan wodt et gien ri'jgieshuus nuumd mar een [[twie-onder-ien-kapwoning]]. Disse stiel van wonen is introduceerd an et aende van de [[17e eeuw|17e ieuw]]. == [[Nedersaksisch]] == * [[Achterhooks]]: ''riegenhuus'' * [[Stellingwarfs]]: ''ri'jgieshuus'', ''ri'jgieswoning'' * [[Urkers]]: ''rijtjeseus'' * [[Veluws]]: ** ''rietjeshuus'', ''rietieshuus'', ''riegieshuus'' ** ''ri'jgiesuus'' ([[Attem]]) ** ''rijtjeshuus'' ([[Terwolde]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) ** ''pattermoniumhuus'' ([[Wezep]], olderwets) [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gebouw]] 0xy7nbiwt25zx9p9w98ew5rgnya4pmb 0 3572 262761 256276 2013-05-04T20:02:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Danishdialectmap.png|thumb|right|Dialecten in Denemarken]] '''Deens''' (''Dansk'') is een [[Noord-Germaans]]e tale. 't Wordt esprokken deur umsgeveer 5,5 miljoen mensen. Het is de tale van bi-jnoa alle [[Denen]] en de enige officiële landstaal van [[Denemarken]]. In de [[Denmaark|Deense]] gebiedsdelen [[Gruunlaand|Gruinlaand]] en de [[Fareurailanden]] wordt 't Deens deur moar een kleine minderheid van de bevolking esprokken. Ok op [[Ieslaand]] een vroggere kolonie van [[Denemarken]] wordt deur een enkeling nog Deens esprokken. In [[Sleeswiek-Holstein]] (in [[Zuud-Sleeswiek]]) is der nog een kleine bevolkingsgroep dèn Deens proat. Het Deens hef 't [[Latien]]se alfabet, dat noa de Z an-evuld wordt met dri-j Deense letters, de Æ of æ (uutesprokken as èè of ae, zoas in ''peer''), de Å of å (uut-esprokken as de [[Nedersaksisch]]e ao of zoas in t Engelse ''thought'') en de Ø of ø (uut-esprokken as eu zoas in ''neut''). De v wordt uutesprokken as w. In 't Deens wordt de letters q, w, x en z noagenoeg niet ebruukt. Een kenmerk van de Deense uutspraak is de glottisslag oftewal de Deense [[stød]]. In sommige woorden sloat de stembanden noa een lange klinker effen dichte. In de Nedersaksische dialecten gebeurt dat ok in bi-jveurbeeld ut woord "lopen"; ut wordt dan uut-esprokken as "loo'm" (of "maken" - maa'ng} In de [[Germaanse]] talen bunt dat wieters uutzonderingen. Maor in 't Deens he'j woorden die wordt onderscheiden van mekare deur of ze wal of gin stoot hebt, 't is verwant met 't toon-inderscheid in beveurbeld 't Zweeds en Noors en ook in 't Limburgs. 't Deens is heel nauw verbonden met 't Noors, wat umsgeveer 'tzelfde eschreven wordt, moar wal een andere uutspraak hef. Noorwegen hef een tiedlang deel uut-emaakt van 't Koninkriek Denemarken. Vanuut taalkundig opzicht zol het Noors as een Deens [[dialect]] ezien kunnen worden. Vanuut dat standpunt zollen 10 miljoen mensen Deens sprekken. == Dialecten == In [[Denemarken]] wordt verschillende dialecten esprokken. In Jytlaand wordt [[Jytlaands]] esprokken. [[Jytlaands]] kan op-edeeld worden in ''Nørrejysk'' en ''Sønderjysk'' (in [[Zuud-Jytlaand]] / [[Sleeswiek]]). Het ''Nørrejysk'' ([[Noord-Jytlaand]]) kan op-edeeld worden in Østjysk en Vestjysk. Wieters wordt der ''Østdansk'' (''Oostdeens'', op [[Bornholm]] en in [[Skåne]]) en ''Ødansk'' (Emål, op de eilanden [[Seeland]] en [[Funnen]]) esprokken. Dizze dialecte moar wordt in Denemarken niet as officiële streektale erkend. In [[Zuud-Jytlaand]] (in [[Noord-Sleeswiek]]) is der nog een kleine bevolkingsgroep dèn ook [[Nedersaksisch]] ([[Sleeswieks]]) proat. {{Germoans}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Germaanse taol]] qyh4ztwzw7voym6b6pmj574wo15wt2l 0 3574 271867 264415 2013-12-07T00:53:44Z Romaine 607 Fix interwiki conflict wikitext text/x-wiki Een '''ankleedtafel''' is een soort [[kaste]] waor de spullen van baby's in-edaon wonnen zoas poeiers en luuiers en zo wat meer. De ankleedtafel hef een blad waor 't [[kiend]] op-eleg kan wonnen um te verschonen of aandere kleren an te doon. 't Syneniem veur de ''ankleedtafel'' - de ''commode'' - kump uut 't [[Frans]], waor 't steet veur ''een lege [[kaste]] op poten mit twee of meer laojen''. ==Nedersaksisch== *[[Stellingwarfs]]: ''kemmode'' *[[Tweants]]: ''kommode'' *[[Veluws]]: **''kemmode, commode'' **''ankleedtafel'' ([[Nunspeet]]) **''ankleedtaofel'' ([[Wenum Wiesel]]) **''kienderankleedplek'' ([[Garder]]) **''babytaofel'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] ik2x3r858nrskmnpc1osoz7wcw1haql 10 3575 242087 200629 2012-09-10T20:28:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <br style="clear:both" /> {| align=center class=plainlinks width=660px border=0 cellpadding=2 cellspacing=2 style="border: solid #AAAAAA 1px; background: #F9F9F9; font-size: 90%; margin: .2em auto .2em auto;" |- | [[Bestaand:Waarschuwing-jrp1.png|25px]] |align=center |<font color="red"><big>Dit bestaand ma'j allinnig gebruken veur projekten van Wikipedie, hier is naodrokkelik toestemming veur. Je maggen dit bestaand dus niet buten de projekten van Wikipedie gebruken!</big></font><br /><small>[[Ofbeelding:Flag of the United Kingdom.svg|18px]] This file may only be used for Wikipedia projects.</small> |} <br /> <noinclude>[[Kategorie:Mallen licentie]]</noinclude> hhw4x9z6ncq2ovb88m8lh0uj3yvlfz9 0 3576 292066 292057 2016-12-08T16:06:53Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki '''Drempt''' is ne plaatse in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]] en besteet uut twee darpen: [[Veur-Drempt]] en [[Achter-Drempt]]. {{Bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 2nna2chaoa6fmh6sm30it2570y0jyu9 0 3577 293106 293096 2017-03-09T09:25:01Z Ni'jluuseger 73 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/92.109.175.92|92.109.175.92]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:Wwikix|Wwikix]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sint-Martinuskerk Baak.jpg|thumb|upright|Sint-Martinuskarke]] '''Baok''' ([[Nederlands]]: ''Baak'') is een darp in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Baok is rond 1190 onstaon as buurtschap. Rond de, naor t antal inwoners ezene grote, [[Katholieke|kattelieke]] [[Kaark (gebouw)|karke]] greujden et buurtschap later uut tot een klein darp. Buten t darp, onderweg noar [[Wichmond]] steet Huus Baok. Dit is één van de völle [[Lieste van kastelen in den Achterhook|kastelen]], dee-t der in den [[Achterhook]] staot. As t van te veuren af-esprokken is, is Huus Baok te bezichtigen, maor ok vanaf de weg is t kasteel te bewonderen. {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 33ls83xssrurgy5zzyro28z4zqsno0h 0 3578 292069 292054 2016-12-08T16:07:43Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki '''Bekveld''' is een buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Bekveld hef een eigen [[christendom|christeleke]] [[basisschole]]. {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] qom2sgpzmiwhq5k0t5r1pylcymggs6s 6 3579 128593 11705 2009-12-05T07:40:15Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Karke]] wikitext text/x-wiki © Heini Peters [[Kattegerie:Ofbeelding:Karke]] q41fkzur5nra8ttrar7sdkik4jwxiby 0 3580 292068 292055 2016-12-08T16:07:27Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Karke Bronkhorst.jpg|133px|thumb|De karke van Bronkhorst]] '''Bronkhorst''' is de enige plaatse met [[stadsrechten]] in de gemeente [[Bronckhorst]], provinsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Bronkhorst ligt an den [[Iessel]]. De gemeente, dèn op 2 januari 2005 is ontstaon is enuumd naor dit stadjen. Ondanks dat Bronkhorst maor 150 inwoners hef, hef t toch [[stadsrechten]] ekregen in [[1482]]. Bronkhorst steet bekend as de kleinste stad van [[Nederland]]. t Stadjen is ontstaon rondum t vroggere kasteel Bronkhorst, waor now allene nog maor n paar restanten van te zien bunt. In [[1633]] bunt alle [[middeleeuwse]] huzen in Bronkhorst deur n groten brand verwoest. In Bronkhorst is [[toerisme]] n belangrieke bron van inkomsten. Eén van de toeristiese bezienwaordigheden is t [[Dickens]][[museum]], dat ok n eigen theaterken hef. ==Galleri'je== <gallery> Bestaand:Bronkhorst huis2.jpg|t Hoogen Huus Bestaand:Bronkhorst karke.jpg|Karkjen Bestaand:Bronkhorst molle.jpg|Bronkhorstermölle Bestaand:Bronkhorst boerderij.jpg|Stadsboerderi'je </gallery> {{Bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] fgq4wfikmfa7eqf7rqsof3sschzw412 0 3582 292067 292056 2016-12-08T16:07:13Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki '''Delden''' is een klein buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] f2x73tjtvr10ppxt22g0qzhlc4fgzy0 0 3583 12020 11722 2006-08-09T17:59:30Z Servien 7 deursturing naor [[Delden (Bronckhorst)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Delden (Bronckhorst)]] 706e2kcplmdgaootl3xx49qwq3y1v5b 0 3584 292063 292060 2016-12-08T16:06:06Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki '''Dunsborg''' is een klein buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Sinds [[1985]] hef Dunsborg een actieve buurtvereniging, dèn verschillnde activiteiten organiseert in het buurtschap. {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] gxo5l7xq7o6hcfj221uo2eajom7306o 0 3586 292499 292497 2016-12-15T13:22:25Z Wwikix 13678 + wikitext text/x-wiki '''Eldrik''' is een klein buurtschap in de [[Liemers]] in de gemeente [[Bronckhorst]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]]. Eldrik hef zo'n 95 inwoners verdeeld over 36 wooneenheden meestentieds [[boerderieje|boerderi-jen]]. Eldrik hef 1 heufdweg en 3 ziewegen. Het is een uut-estrekt landbouwgebeed mit heufdzakelek veeteelt bedrieven en daornaost enkele akkerbouwbedrieven. Der is een unieke wildpopulaotie, waoronder 45 reeën, die hum arg thuus veult op de wisselende begreuiing en optimaal profiteert en floreert op de akkerbouwgroonden. {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van de Liemers]] nmrfst5w1mnyod694nsfrmgknch2vcu 0 3587 280375 262826 2015-04-12T14:11:55Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Gooi''' is een klein buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] oz4mixwufo79nn7mu2b2yh4db7assw9 0 3588 280376 275944 2015-04-12T14:12:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Halle''' is een darp in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]] en besteet uut dri-j kernen: Halle, Halle-Heide en Halle-Ni-jman. De heufdkern is Halle. ==Scholen en karken== Halle hef een eigen basisschole, de "Dorpsschole" en een [[Nederlaandse Hervormde Karke|Hervormde]] [[Kaark (gebouw)|karke]]. Tussen de Darpstraote en de Roggestraote steet de "Koninkrijkszaal" van de Jehova's getugen. In de Heide (Halle-Heide) steet een laegere schole en ok in de Ni'jman vin i'j ne schole: de "Ni'jmanse schole". Beide scholen valt onder 't biezunder onderwies: 't bunt [[christendom|christeleke]] scholen. ==Winkelbestaand== Net as in völle andere kleine kernen bunt ok in Halle in de loop der jaoren völle winkels vedwenen, maor i'j könt ow d'r nog steeds redden: d'r is nog een supermarkt; en a'j de wasmaschine of de televisie kapot hebt köj d'r ok nog terechte, net as met een kapotte fietse, kachel of waterleiding. ==Zwarte Cross== Halle is landelek bekend vanwaege de "[[Zwarte Cross]]", dèn tot 2006 in Halle op het terrein van de motorcrossvereniging "HALMAC" organiseerd wodden. Vanaf 2006 is de [[Zwarte Cross]] vanwaege plaatsgebrek noar [[Lechtenvoorde]] verhuusd. Op ut zelfde crossterrein wodden in de joaren '70 van de [[20e eeuw]] de opnames emaakt van de Nederlandse spölfilm "Spetters". {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] iugv2f9wzsv36gv2ew6yzw9pylpakt0 0 3589 256075 128394 2013-03-11T10:41:29Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1221193]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Gooi''' kan verwiezen naor: *[[Gooi (Bronckhorst)]] - buurtschap in de Achterhoekse gemeente [[Bronckhorst]] *[['t Gooi]] - in Noord-Holland {{dv}} jzf4ko4hdxz3a4qd3qx3taseekd4o93 0 3590 256179 253061 2013-03-11T10:47:14Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 35 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q108656]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Halle''' kan verwiezen naor: * [[Halle (Bronckhorst)]] - in de gemeente [[Bronckhorst]] * [[Halle-Vilvoorde]] - in [[België]] * [[Halle (kanton)]] - een kanton in 't arrondissement Halle-Vilvoorde. * [[Halle (Vlaoms-Braobant)]] - gemeente in Vlaoms-Braobant * [[Halle (Zoersel)]] - deelgemeente van de Belgische gemeente Zoersel. * [[Halle (Saale)]] - een stad in 't Duutse Saksen-Anhalt {{dv}} kr4f708da441qmewqczvezh9glsvpzw 0 3591 280252 260860 2015-04-09T17:55:19Z Larsb99 11752 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Jardin potager 2.jpg|250px|thumb|Greuntetune]] Een '''greuntetune''' (oek wel: ''moestune'') is een [[tune]] waor [[greunte]]s ekweek wonnen veur eigen gebruuk. Een greuntetune is meestentieds onderdeel van een tune, waorvan de res as [[siertune]] in-rich is. As greuntes verbouwd wonnen op een akkertjen dat neet bie 't woenhuus is elegen, wonnen 't vake een [[volkstune]] eneumd. Een greuntetune waor beroepsmaotige [[greunteteelt]] plaosvient wonnen een tuunderieje eneumd. ==Zie oek== *[[Tune]] *[[Veurtune]] *[[Achtertune]] *[[Bloemhof]] ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: **''gruuntetuun'' of''gruuntetune'' **''moestuun'' of ''moestune'' *[[Grunnegs]]: ''moustoen(e)'' *[[Stellingwarfs]]: ''gruuntetuun'' of ''moestuun'' *[[Urkers]]: ''gruunteteun'' *[[Veluws]]: **''moestuun'', ''moestuin'' of ''moestune'' **''greuntetuun'', ''greuntetune'' **''gruuntetuin'', ''gruuntetuun'' ([[Epe]] en [[Emst]]) **''greuntehof'' ([[Armelo]] en [[Elspeet]]), ''gruuntehof'' ([[Wezep]] en [[Epe]]) **''kruudhof'' ([[Epe]]) **''hof'' (alg.), ''of'' ([[Attem]]), ''höffien'' ([[Epe]]) **''land'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''bongerd'' ([[Wezep]], [[Epe]], [[Une]], [[Vaossen]]) **''boomgaard'' ([[Loen]]) **''bungertien'' ([[Epe]]) [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Greunte]] [[Kategorie:Tune]] qjv678jme5ff604a26wkb8ilryt1w8o 0 3592 272065 264818 2013-12-11T00:54:04Z Romaine 607 Fix interwiki conflict wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Jardim.jpg|thumb|250px|Een kleine veurtune in [[Portugal]]]] Een '''veurtune''' is een [[tune]] dee véúr 't [[huus]] steet. Naos de veurtune is der meestentieds oek een [[achtertune]], disse tune is zoas 't woord al zeeg; achter 't huus. De veurtune is veur veul [[mense|meensen]] een pronkstuk, hierveur wonnen zelfs wedstriejen ehuilen, mar der bin oek meensen dee der veurtune verwaorlozen. Van disse meensen wonnen vake ezeeg dat ze van neture gien oprumerige of nette meensen bin of dat ze te veul tied op 't wark deurbrengen. Een veurtune is zonder veul wark oek mooi te maken: deur bieveurbeeld mooie kiezelstenen of bestaoting neer te leggen. Oek de ouwerwetse [[hegge]] is vake weerumme te vienen in de veurtune. ==Zie oek== *[[Tune]] *[[Achtertune]] *[[Greuntetune]] *[[Bloemhof]] [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Tune]] 9a6lgke423wsg450lqtsqcw8s74zwky 0 3593 276920 264034 2014-11-28T19:33:14Z Droadnaegel 1133 bestaand steet op Commons wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Locatie_Erica_in_Drenthe.png|thumb|240px|De locatie van Erica in de gemiente Emmen]] '''Erica''' is een dorpie in de [[Em (gemiente)|gemiente Emmen]], pakweg tien kilemeter bezuden 't centrum van [[Em (plaots)|Emmen]]. De [[Rieksweg 37|N37]] löp deur dit dorp. ==Ontstaon== Erica ontstund as [[boekweit]]kelonie op de hoagere zaandgronden. 't Gruujde uut töt een echte [[veenkelonie]] toen umdebij 1863 de [[Oogeveinse Vaort]] klaorkwam. 't Centrum kwam toen an 't kenaal te liggen. De eerste luu die as op Erica woonden binnen kenaolgraovers west die zich in 1863 nao 't klaorkommen van de [[Bladderswiek]] (een verlenging van 't [[Oranjekanaal]]) net bezuden 't Oranjekenaal bij [[Zuudbarge]] wollen vestigen. Ze worden vot jaagd deur de Zuudbarger boeren, die heur een end wieder wolden hebben. Zo kwammen ze een paar kilometer wieder naor 't zuden bij de uutlopers van de [[Hondsrug]]. De mieste kenaalgravers waoren niet drok op dit plekkie en gungen trugge naor [[Slagharen]] waor dat ze wegkwamen, mar twie femilies, die van Geert Tien en Anton Lipholt, binnen bleben. Dizze femilies kwamen uut [[Duutslaand]] en trokken laangs Slagharen op [[Zuudoost-Drenthe]] an um kenalen te graoven. Um dizze reden binnen völle luu op Erica nog [[katholicisme|katteliek]] (44%). In 't zölfde jaor kregen nog drie femilies uut Slagharen heur stee op Erica: de femilies van Geert Veltrop, Frans Fahrweg en Hendrikus Kotterink. Dit waoren boekweitboeren die verhuzen mossen umdat d'r ien de contreien van Slagharen gien [[vene (grondsoorte)|veen]] meer over was um boekweit op te verbouwen. Dizze gezinnen hadden aordig wat kinder, waordeur d'r al een hiele nederzetting ontstund. Dizze mensen hebben hun gehuchie de name geben van de plaotse waor dat ze weg kwammen, dus ''Nij Slagharen''. Mar de borgemeister van Emmen, Mr. Lucas Oldenhuis Tonckens, hef 't dörp definitief Erica enuumd, de [[Latien]]se name veur döpheide. In 1902 kreeg Erica een verbinding per [[stoomtram]] toen de [[Dedemsvaartsche Stoomtramweg-Maatschappij|DSM]] 't spoor van [[Nei-Amsterdam (Drenthe)|Nei-Amsterdam]] naor dizze plaots anlegde. De lien wordden op 't end deurtrokken naor [[Troapel]]. In 1947 kwaam 'r een end an 't vervoer mit de stoomtram. ==Teengswoordig== Erica hef umdebij 4800 inwoners, waor dat zo'n 1200 van jonger as 18 binnen. Völle van de kinder binnen bij de scouting of op een sport. D'r binnen sportvelden, een uutbreide sporthal en een zwembad, die as stichting hielemaol deur de luu op Erica betaald wordt. De mieste mensen op Erica warken in de glastuunbouw. D'r is ok een groot bedrief dat kassen bouwt. De aanderen warken bij kleinere bedrieben, in de detailhandel of nog aans. In 't laand kennen de mensen Erica as 't dorp waor dat de Drentstalige popgroep [[Skik]] en zien zanger [[Daniël Lohues]] zien stee hebben. [[Beatrix van Nederlaand|Keuningin Beatrix]] hef Erica op dartig [[oktober]] 1998 mit rubberstiefels an bezöcht tiedens de gloepense wateroverlast in 't tuunbouwcentrum. Een dag eerder was de toenmaolige premier [[Wim Kok]] al op Erica. {{Commonscat|Erica (Drenthe)}} {{Dia|Dit stok is schreven in 't [[Zuudoost-Zaand-Drèents]], preciezer zegd 't Ericaas}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] 6ppf6whva1dfg83qjxyqqcfh2v723th 0 3595 292519 280425 2016-12-15T14:12:04Z Wwikix 13678 /* Bekende leu oet Hengel */ kat wikitext text/x-wiki [[Image:Hengelo, Gelderland vlag.svg|thumb|right|Vlagge van Hengel]] '''Hengel''' ([[Nederlands]]: ''Hengelo'') is een darp in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Tot an de gemeenteleke herindeling op 1 januari 2005 was Hengel ne zelfstandige gemeente. Samen met de vroggere gemeentes [[Hummelo en Keppel]], [[Steenderen]], [[Vorden]] en [[Zellem]] wodden Hengel de ni-je gemeente [[Bronckhorst]]. Ut gemeentehuus steet in Hengel. Hengel steet wied en zied bekend um de joarlekse peerdenmarkt, dèn eholden wödt met de karmis in juli. Peerden hebt toch al een grote betekenisse veur het darp. Landelek bunt de concoursen, men-wedstrieden en koetsentochten bekend. Ut ONK wegracen veur motoren wödt elk joar op de [[Varselring]] eholden, wat in feite een stroatencircuit is. Hengel hef twee karken. De [[Hervormde]] Remigiuskarke an de Karkstroate hef olde muurschilderingen, die volgens kenners zeer waerdevol bunt. De [[Katholieke]] St. Willibrorduskarke steet an de Spalstroate. Ut natuurgebied [[Hengelse Zand]] is bekend van de hit [[Oerend Hard]] van de [[boernrock|boerenrock]]groep [[Normaal]]. Het vroggere voetbalschoenenmark "[[Quick]]", wat tientallen joaren as de beste voetbalschoen wodden ezien, wodden in Hengel emaakt. Van dit mark is now nog altied de name "[[kiksen]]" oaver-ebleven. [[Quick]] is in [[1992]] met de produktie van de sportkleding estopt, moar sinds een aantal joaren kent het mark een ni-je oplaeving as sportief modemark. == Bekende leu oet Hengel == *[[Gerrit Wolsink]], motorcrosser; *[[Herman van Velsen]], skriewer {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] rt3w30pni12euh368yj0f8poc1juj0s 0 3596 280426 262889 2015-04-12T14:19:35Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Hoog-Keppel''' is een darp in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. In Hoog-Keppel begon in [[1962]] de Eerpelverwarkende Industrie Keppel en Umstreken ([[Nederlands]] Aardappel Verwerkende Industrie Keppel en Omstreken) [[Aviko]] met de produktie van patat. [[Aviko]] is inmiddels verhuusd noar [[Steenderen]]. {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 1e4cyrsw4wuqrk9itwz49jouvnwpu32 0 3597 280377 262866 2015-04-12T14:12:15Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Heidenhoek''' is een buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{commonscat|Heidenhoek}} {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 6qdfpmdmt7xendt13u2z2n7f6x08846 0 3598 280428 256184 2015-04-12T14:19:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Hummel''' is n darp in de gemeente [[Bronckhorst]] in den [[Gelderland|Geldersen]] [[Achterhook]] in [[Nederland]]. Hummelo wodden veur et eerst eneumd in ne [[oorkonde]] oet et jaar [[828]], en den name wöd verkloard as ne samenstelling van hummel (hop) en lo (bos). Et darp ligt op ne revierdune langs den Olden Iessel. De alter onstoane lintbebouwing nog altied te herkennen. Hummelo hef teggenswoordegs een bescharmd darpsgezichte. Ene van de meest herkenboare gebouwen is hotel "De Golden Karper", ene van de oldste hotels van den [[Achterhoek]]. [[Bennie Jolink]], zanger en veurman van de [[Boernrock|boerenrockgroep]] [[Normaal]] is geboren en getogen in Hummelo. Nog altied is hi-j den bekendsten inwonner van t darp. == Bekende leu oet Hummel == * [[Bennie Jolink]] * [[Gijs Jolink]] ([[Jovink en de voederbietels]]) {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] kzh9kthzq6g59zs9u6056sfsudw3ndd 0 3599 78126 74915 2008-08-21T08:12:35Z Doorverwijzingen opschonen~nds-nlwiki 848 [[Rooms-katholieke Karke]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Rooms-Katholieke Karke]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rooms-Katholieke Karke]] nk3tyf815mdjb1vwvc1qxh4y7vqa5sm 0 3600 78134 74916 2008-08-21T08:12:36Z Doorverwijzingen opschonen~nds-nlwiki 848 [[Rooms-katholieke Karke]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Rooms-Katholieke Karke]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rooms-Katholieke Karke]] nk3tyf815mdjb1vwvc1qxh4y7vqa5sm 0 3602 290824 279435 2016-11-02T10:53:08Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Flag of the Vatican City.svg|thumb|De vlagge van Vaticaanstad in de RK-kleuren.]] De '''Rooms-Katholieke Karke''', eigenlek Romeins-Katholieke Karke, wordt in de meeste landen kortweg katholieke Karke enuumd. 't Is de grootste [[christendom|christeleke]] [[Kaark (geleufsgemeenschap)|Karke]]. Het [[Grieks]]e woord ''καθολικός'' (katholikos) betekent "algemeen". I-j zollen 't dus kunnen vertalen as de algemene karke van de [[Romeinse Riek|Romeinen]]. In de letste joaren van de vierde eeuw was dit inderdoad woar, want toen bestond het [[Romeinse Riek]] nog woarvan de (nog grotendeels ongedeelde) [[christendom|christeleke]] karke de officiële staatsgodsdienst was ewodden. In de viefde eeuw verdween het westeleke deel van het Riek en in de volgende eeuwen verdween ook de eenheid in de karke zelf. Disse karke is de grootste geleufsrichting in het christendom. De katholieke karke beroept zich op het [[Oolde Testement|Olde]] en 't [[Ni'je Testement|Ni-je Testament]] van de [[Biebel]], de Traditie en het leergezag van Rome. Tot aan de [[Reformatie]] had de Rooms-Katholieke Karke völle politieke macht. De leider van de Karke is de [[bisschop]] van Rome, better bekend als de [[Paus]], dèn in [[Rome]] zien standplaatse hef en aan het heufd steet van de [[clerus]]; hi-j is ok ut [[staatsheufd]] van [[Vaticaanstad]] (een dwargstatien in de contreien van [[Italië]]). {{begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke| ]] 8dgkbu0g9dyve6k4ofmdhmehp56kq2k 0 3603 256424 223273 2013-03-11T10:57:27Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 8 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1309498]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Erica''' kan verwiezen naor: *[[Erica (veurname)|Erica]], een veurname veur een wichien *[[Dopheed|Döphei]] (''Erica''), een plaantengeslacht *[[Erica (Drenthe)]], een dörpien ien Drenthe *[[Erica (Australië)]], een plaots ien de staat Victoria, Australië *[[Erica (tiedskrift)]] was een cultureel tiedskrift ien Drenthe ==Kiek ok bi'j== *[[Erika]] {{dv}} 674e7vjokc85swcpsacqpqsqwm2b6bi 0 3604 78136 74917 2008-08-21T08:12:36Z Doorverwijzingen opschonen~nds-nlwiki 848 [[Rooms-katholieke Karke]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Rooms-Katholieke Karke]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rooms-Katholieke Karke]] nk3tyf815mdjb1vwvc1qxh4y7vqa5sm 0 3605 78129 74918 2008-08-21T08:12:36Z Doorverwijzingen opschonen~nds-nlwiki 848 [[Rooms-katholieke Karke]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Rooms-Katholieke Karke]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rooms-Katholieke Karke]] nk3tyf815mdjb1vwvc1qxh4y7vqa5sm 0 3606 78137 74919 2008-08-21T08:12:37Z Doorverwijzingen opschonen~nds-nlwiki 848 [[Rooms-katholieke Karke]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Rooms-Katholieke Karke]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rooms-Katholieke Karke]] nk3tyf815mdjb1vwvc1qxh4y7vqa5sm 0 3607 78127 74920 2008-08-21T08:12:35Z Doorverwijzingen opschonen~nds-nlwiki 848 [[Rooms-katholieke Karke]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Rooms-Katholieke Karke]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rooms-Katholieke Karke]] nk3tyf815mdjb1vwvc1qxh4y7vqa5sm 0 3608 280429 262938 2015-04-12T14:19:55Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Keijenborg''' is een darp in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. 't Darp hef een actief verenigingslaeven met onder andere [[schutteri-j]] "Schuttersgilde St. Jan" en de [[voetbal]][[vereniging]] "Keyenburgse Boys". In et darp steet de [[Katholieke]] karke St. Jan de Doper. {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] g9bombn258mjte3142vhmye64sjzv1f 0 3609 280430 262957 2015-04-12T14:20:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Kranenburg ''' is een buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 0ml1ll0xwgw21cv1nc3v6j67qe8njua 0 3610 280471 262970 2015-04-12T14:26:25Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Laeg-Keppel''' is een kleine [[Stad (woonstee)|stad]] in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Et stadjen ligt an den [[Olde Iessel]] an de weg [[Deutekem]]-[[Doezebarg]]. Et kreg stadsrechten in [[1401]]. De Darpsstroate is een beschermd darpsgezichte dat uutkump bi-j de ophaalbrugge oaver den [[Olde Iessel]]. Bij disse brugge steet een watermölle en een klein windmölleken. An den [[Olde Iessel]] steet ok et 19e eeuwse [[Kasteel Keppel]], dat momenteel helemoal restaureerd wöd. [[Ofbeelding:Leag_keppel_m%C3%B6lle.jpg|thumb|left|200px|Et windmölleken van Laeg Keppel]] {{Bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] bghiulizfra8949vs7v5ar15d3u7k6v 0 3611 280472 262990 2015-04-12T14:26:35Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Image:Linde2.jpg|thumb|220px|Linde (Bronckhorst)]] '''Linde''' is een buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 65pctfrym689qfeg7ahiv31aoosbqwu 0 3612 280473 263023 2015-04-12T14:26:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Medler''' is een buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] ne7fn8p3364vwu6pxd7hpe31487hpo7 0 3613 280474 256281 2015-04-12T14:26:55Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Mossel''' is een buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 9rix1zo6npo2wbtmcool23674s5y4hp 0 3614 280475 263074 2015-04-12T14:27:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Noordink''' is een buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] c9aj5igbxxeff2y8payi4ti0l48yw5m 0 3615 283495 283494 2015-11-21T16:00:34Z Jeroen0575 13282 wikitext text/x-wiki '''Olburgen''' is een darp in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Het buurtschap ligt an den [[Iessel]] en is veural bekend um ut waterrecreatiegebied "Dorado Beach". {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 0j610ykui4j9jzfx0dwqod2cfeve3hi 0 3616 280528 270202 2015-04-12T14:35:55Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Rhao''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Rha'') is n buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]] in de provinsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. t Buurtschap hef maor 32 huze. Beltkorenmölle "de Hoop" is van 1998 tot 6 mei 2000 helemaol restaureerd deur de firma Vaogs ([[Nederlands]]: ''Vaags'') uut [[Lintel]] en draeit weer volop. {{Bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] t8p3gu55rdh3lzsgrni8ac1bxaaewvj 0 3617 292520 280529 2016-12-15T14:12:31Z Wwikix 13678 /* Beste keze van den weerld */ kat wikitext text/x-wiki '''Steenderen''' is een darp in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Steenderen was tot an de gemeenteleke herindeling op 1 januari 2005 een zelfstandige gemeente. In de vroggere botterfabriek van Steenderen wodden in 1970 de patatfabriek van Aviko evestigd, dèn tot dan toe in Hoog Keppel was. Inmiddels stoat der in Steenderen al vier fabrieken van ut tot internationale bekendheid uut-egruujde bedrief. Ut vroggere gemeentehuus van Steenderen huusvest tegenswoordigs één van de bi-jkantoren van Aviko. In ut vri-j sjieke pand kunt belangrieke gasten op gepaste wieze ontvangen worden. ==Beste keze van den weerld== Op acht meert wier ne keze uut de kezefabriek FrieslandCampina uuteroopen töt beste keze van den weerld op et World Championchip Cheese Contest in [[Madinson]], ne plaotse in den Amerikaanse staot [[Wisconsin]]. De Steenderse keze versloeg viefteen andere kezen uut onder andere [[Switserland]], [[Amerika]], [[Kanneda]] en [[Spanje]] {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] 6jamo1d4owekighfcdd9xvetg0i0lou 0 3618 280530 263207 2015-04-12T14:36:15Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Toldiek''' ([[Nederlaands]]: ''Toldijk'') is een buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Toldiek is een hechte gemeenschap. Joarleks wordt in juli deur de [[stichting]] "Oranjefeesten Toldiek" ut "Toldieks feest" een volksfeest met karmis en [[vogelschieten]] eholden. Ut darp hef een eigen [[christeleke]] [[basisschole]], "De Rank". ==Høken== Toldiek is in den Achterhook veural bekent umdat den boerenrockband [[Normaal]] hier vake optreedt. Dit doet ziej biej Flophouse, 'n ontmoetingscentrum an den Hoogstraot. {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] cdv06kf2chrpuumrqyj8gq2tkvyxhje 0 3619 280569 263239 2015-04-12T14:42:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Veldwiek''' is een buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 9dyd20ltq5e103t0g24rdn4u8tipgtd 0 3620 280570 263242 2015-04-12T14:42:56Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Velswiek''' ([[Nederlands]]: ''Velswijk'') is een buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. De buurtvereniging Velswiek organiseert in augustus ut joarlekse buurtfeest met onder andere een optocht, volksspelen en [[vogelschieten]]. {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 2zxtnf7b1zrszyoyzd0n83bjgl8v2nq 0 3621 264244 256230 2013-05-06T16:37:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Tiendeveine''' (Nederlaands: ''Tiendeveen'') is een dörp ien de Zuud-[[Drenthe|Drèentse]] gemiente [['t Oveine]]. 't Hef umdebi'j 800 ienwoaners en lig an 't [[Linthorst-Homankanaal]]. De name Tiendeveine kömp van de ofspraok det veur een tiende diel [[törf]] much wörden egraven. ^{''Uutleg ewenst: deur wele?''} Rond 1830 har Tiendeveine drei [[vene (grondsoorte)|veenvelden]] ("De Drei Veenen") die of-egraven wördden: 't Wijstersche, 't Spieringer en 't Drijbersche Tiendeveine. Ien 1849 köcht een groep van vier participaanten zeuvenhonderd bunder veengrond ien de zuudpunte van de gemiente [[Beilen]] um te laoten ofgraven. D'r kwaamp drokte tussen heur vieren en iene van de participaanten, [[Jan Coenraad Rahder]], kreeg het allentrecht op 't grondgebied. Hi'j stichtten d'r ien 1863 een [[schoele]] veur de kiender van zien waarkluden. Mit det 't veen ofegraven was, wördden Tiendeveine een boerendörp. Later hebt d'r heur ok mèensen evestigd die ien de febrieken an 't Oveine waarkten. Teengswoordig hef Tiendeveine een golfbane. De kienderboekenschriefster [[Janne IJmker]] is geboren op Tiendeveine. {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] 0zqth02bco09j7t5jpo0gux2akqvjug 0 3622 56658 11786 2008-01-18T10:37:53Z Servien 7 deurverwiezing naor [['t Ogeveine]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[['t Ogeveine]] 43d2ibnbw9ec0d2ka0ykxhxhcb56gyk 0 3623 280571 263253 2015-04-12T14:43:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Vierakker''' is een darp in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Vierakker werkt heel völle samen met [[Wichmond]] en wordt dan ok vake in één oadem met mekare enuumd. Het darp is onstoan rond de [[havezate]] Vieracker. In de 14e eeuw ontstond er een belangriek huus van Henrick van Suderoes, of dat huus toen al middeleeuwse verstarking had is niet bekend. De heufdgebouw wodden begin [[1890]] af-ebrokken, noadat het ondeugelek was ewodden, en iets ten oosten van de eurspronkeleke ligging opni-j ebouwd. Völle families met invloed hebt in het huus ewoond. In de 20e eeuw woonde Jonkheer Charles Joseph Maria [[Ruijs de Beerenbrouck]] in het huus, hi-j was etrouwd één van de dochters de familie Van der Heyde. Toen de Jonkheer in 1936 inens oaverleed wodden hi-j in Vierakker onder grote belangstelling van völle notabelen begraven. Ondanks dat Vierakker groter was ewodden dan [[Wichmond]] (in 1810 had Vierakker 404 inwoners tegenoaver 291 in Wichmond) had het eeuwen lang gin eigen [[Kaark (gebouw)|karke]]. Doar kwam in 1869/1870 verandering in, toen wodden der een [[Rooms-Katholieke]] [[Kaark (gebouw)|karke]] ebouwd. Dissen is de Sint Willibrorduskarke enuumd, dèn momenteel (in 2006) wordt restaureerd. Noast de vri-j grote karke stoat der ok een pastorie en een kösterswoning in ut darp. {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] o0dpn4q7vv0uan67ui995f1mx43rcq7 0 3624 88561 78130 2008-11-29T10:44:59Z Sebleouf 1287 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rooms-Katholieke Karke]] nk3tyf815mdjb1vwvc1qxh4y7vqa5sm 0 3625 256233 163475 2013-03-11T10:49:07Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 8 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q360760]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Kranenburg''' kan verwiezen naor: *[[Kranenburg (Gelderland)]] - een buurtschap in de gemeente Bronckhorst *[[Kranenburg (Oaveriessel)]] - een vroggere havezate in Zwolle, Oaveriessel *Kranenburg, Hoogduuts naam van [[Kranenborg (Nedersaksen)]] - gemeente in district Stood *[[Kranenburg (Noordrien-Westfalen)]] - gemeente in district Kleef {{dv}} i6v9ja3mq0tsney74gq3v4sxvp2vkp6 0 3626 256235 208515 2013-03-11T10:49:19Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 11 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q294891]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Linde''' kan verwiezen naor: * [[Lindeboom]] - een loofboom * [[Lende]] (''Linde'') - een revier in Frieslaand * [[Linde (Bronckhorst)]] - plaatse in Bronckhorst (Gelderland) * [[Linde (Daeventer)]] - een buurtschap in de gemeente [[Daeventer]] (Oaveriessel) * [[Linde (De Wolden)]] - een buurtschap in de gemeente De Wolden (Drenthe) * [[Linde (Frankriek)]] (''Lynde'') - een gemeente in de Franse Westhoek (Frankriek) * [[Linde (Tweanteraand)]] - ne boerskop in de Tweantse gemeente Tweanteraand * [[Linde (veurnaam)]] - een meidennaam {{dv}} e3ii4ff92a2sp3idc9vg2bklkgdpje4 0 3627 256234 171242 2013-03-11T10:49:08Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1216986]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Mossel''' kan verwiezen naor: *[[Mossel (zeedier)]] - een weekdier *[[Mossel (Bronckhorst)]] - buurtschap in de gemeente Bronckhorst {{dv}} 1ta5eg9ouol8vslnrk8ycf1pjkz9nrp 0 3628 11824 11823 2006-08-08T19:33:10Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Veldwiek''' kan verwiezen naor: *[[Veldwiek (Bronckhorst)]] *[[Veldwiek (psychiatrisch ziekenhuus)]] {{dv}} lr8asz5e9cc397pf4y6hrlqimmsnedh 0 3629 272051 263260 2013-12-11T00:44:29Z Romaine 607 Fix interwiki conflict wikitext text/x-wiki '''Vogelschieten''' is een volksvermaak, woarbi-j met een geweer op een [[holt]]en [[voegels|vogel]] eschotten wordt. De vogel is op-ehangen an een hoge maste. De (meestal) manneleke schutters mot eerst proberen de linkervleugel van de vogel af te schieten. Doarnoa is de kop en de starte an de beurte. As letste mot de romp deraf eschotten worden. Degene dèn de romp van de mast schöt, mag zich een joar koning numen. Vogelschieten wordt meestal op de zogenaamde [[schuttersfeesten]] van [[schutteri-jen]] of [[schuttersgildes]] in [[Katholieke]] contreien eholden, moar vanaf ut begin van de [[20e eeuw]] ok op de zogenaamde [[volksfeesten]] in [[Protestante]] contreien, woar gin [[schutteri-jen]] bestoat. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies feest of gebroek]] a9rtpv72a9o37n0f7wusnfl8l04zm1b 0 3630 78132 74922 2008-08-21T08:12:36Z Doorverwijzingen opschonen~nds-nlwiki 848 [[Rooms-katholieke Karke]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Rooms-Katholieke Karke]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rooms-Katholieke Karke]] nk3tyf815mdjb1vwvc1qxh4y7vqa5sm 0 3631 11842 11841 2006-08-08T21:07:56Z Servien 7 deursturing naor [[Verienigde Staoten van Amerika]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Verienigde Staoten van Amerika]] ttvvwgo8ll12mdq9di7tgmqyado6uum 0 3632 11843 2006-08-08T21:16:31Z Heini 92 deursturing naor [[Protestantisme]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Protestantisme]] 9hcfj6ht2xt2oz8p2lrnlu3vv8do6nb 0 3633 272058 264822 2013-12-11T00:48:21Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Image:Garden pond_3.jpg|thumb|230px|Een vievertjen]] [[Image:Petershof Bolshoy Palace 2005.jpg|thumb|230px|Een viever bie een paleis]] Een '''viever''' is een deur de [[mense|meens]] an-eleg, relatief klein [[waoter]]. Vievers bin in stedelijke gebieden vake an-eleg veur de verfraoiing van [[park]]en en [[tune]]n. Daornaos dienen ze oek veur de barging van waoter, as meugelijkheid um waoter uut [[overstort]]en op te vangen en as potentiële reservoirs veur bluswaoter. Oek wonnen vievers gebruuk veur de [[vis]]kweek of 't bewaoren van [[vissen]] (zie: [[visviever]]). Grote (sier)vievers vie-j oek wel in tunen van [[paleis|paleizen]] en [[kasteel|kestelen]] zoas de vele vievers in de [[Franse tune (kesteel van Versailles)|Franse tune]]. Soms wonnen der een [[fontein]] in een viever ezet. ==Nedersaksisch== *[[Veluws]]: ''viever'' of ''vijver'' *[[Stellingwarfs]]: ''viever'' *[[Urkers]]: ''vijver'' [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Woater]] b88zbko958uncv4ec4ulg6lfdzp7pxw 0 3636 264733 256121 2013-05-06T21:39:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''plefon''', '''plafon''' of een '''zolder''' is de bovenkaante van een leefruumte. 't Hef meerdere doelen, as eerste is 't bedoeld as ofscharming van [[elektriciteit]]sbuizen en aandere draojen, dit is neudig zodat de draojen neet beschaodigd wonnen en zodat der [[lampe]]n op-ehungen kunnen wonnen. Ten tweede is 't vake bedoeld as versiering van een toch wat lillijke lege ruumte. In [[kantoorgebouw]]en wonnen vake gebruuk emaak van ''systeemplefons''. Dit bin plefons dee leger in-ebouwd bin mit lichte plaoten, dee emaak bin van een [[schuum|schumig]] materiaal, dat in een metalen richelwark vastemaak wonnen en an 't gewone plefon hang. Boven systeemplefons lopen dan vake kabels veur [[netwark]] en [[Locht (straoling)|verlochting]], en buizen van de [[centrale verwarming]]. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''plefon'' * [[Stellingwarfs]]: ''plafond'' * [[Veluws]]: ''plefon, plafon, zolder'' [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Woenen]] e5luh94uw7k6zlt9f3ks30geikdxqv2 6 3637 143335 11896 2010-04-02T13:21:52Z Erik Warmelink 513 Nog neet genog, moar neet meer overdudeleke piraterie wikitext text/x-wiki van [[:en:File:Icon-Pentecost.jpg|en-wiki]] 1bi5sjx2z39tbszupbfnqwneifwq9uw 0 3638 78135 74923 2008-08-21T08:12:36Z Doorverwijzingen opschonen~nds-nlwiki 848 [[Rooms-katholieke Karke]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Rooms-Katholieke Karke]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rooms-Katholieke Karke]] nk3tyf815mdjb1vwvc1qxh4y7vqa5sm 0 3639 279436 273819 2015-03-27T17:24:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Pinkster.jpg|thumb|225px|right|[[Pinkster]] wodt in de Oosters-Orthodoxe Karke zien as de geboorte van de Karke]] De '''Oosters-Orthodoxe Karke''' of de '''Orthodoxe Karke''' (officieel: de '''Orthodox-Kattelieke Karke''') ziet heurzels as vortzetting van de ''iene, heilige, kattelieke en apostolische'' [[Kaark (geleufsgemeenschap)|Karke]] die deur [[Jezus Kristus]] en zien apostels opricht is, zoe'n 2.000 jaor weeromme. De Griekse naeme 'orthodox' betekent letterlik 'rechtgeleuvig', 'et waore geleuf behooldend' en 'juuste leer', en wodt in die zin ok wel bruukt as synoniem veur 'rechtzinnig' of 'streng in de leer'. Disse Karke vormt de groep Chalcedonenzische Orthodoxe Karken: Karken die de leer van et [[koncilie van Chalcedon]] volgen. Et woord [[orthodoxie|orthodox]] betekent taelkundig 'juuste anbidding' en 'juuste leer', en wodt in die zin ok wel bruukt as [[synoniem]] veur 'rechtzinnig' of 'streng in de leer'. In die zin wodt et ok veur [[protestantisme|protestaanse groepen]] en stromings binnen et [[kattelicisme]] bruukt. De orthodoxe gemienschop anveerdt allienig de [[dogme]]s die vaastelegd bin in de [[eerste zeuven eukemenische koncilies]] en verwarpt de laetere, hoewel de orthodoxen veulal wel in bieveurbeeld de [[Maria-Hemelvaort|Tenhemelopneming van Maria]] geleuven. Disse geleufspunten nemen zi'j liekewel niet as dogmes an, omdat zi'j deur de [[Paus]] van [[Rome]] allienig definieerd binnen. De Oosters-Orthodoxe Karke is nao de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Kattelieke Karke]] de grootste [[christendom|kristelike]] kommunie ter wereld, en is de dadde-grootste geleufsgroep nao et [[protestantisme|protestaantisme]]. De Oosters-Orthodoxe Karke het omdebi'j 300 miljoen leden wereldwied en het de grootste anhang in [[Oost-Europa]], d'r bin liekewel ok aandere dielen waor de Oosters-Orthodoxe Karke aktief is zoas [[Afrika]], [[Azië]], [[Noord-Amerike]] en [[Australi'je (land)|Australië]]. De Karke is wereldwied veural bekend om zien [[religie]]uze ikonen, die soms wel miljoenen weerd bin. De Oosters-Orthodoxe Karken warken nog altied mit de [[juliaanse kelender]], hierdeur feest- en gedaenkdaegen op aandere daegen valen as bi'j oons. D'r bin verschillende oosters-orthodoxe karken, waor de [[Grieks-Orthodoxe Karke|Grieks-]] en [[Russisch-Orthodoxe Karke]] de bekendste binnen. In [[Frieslaand]] bin twie oosters-orthodoxe perochies in [[Hemelum]] en in [[De Pompe]]. == Uutgaonde verwiezings == * [http://orthodoxekerk.org/ Oosters-orthodoxe perochies in Nederlaand] {{Commonscat|Orthodox Church}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Christendom]] 1gzxurft8frv5e3hyu1ydl872kojwvm 0 3644 279437 274027 2015-03-27T17:24:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Lady with an Ermine.jpg|250px|right|thumb|Renaissance schilderij]] '''Kunstgeschiednis''' is n leer dij de [[geschiedenis|geschiednis]] van de [[kunst]] onderzuikt, beschrieft en beschaauwd. t Is n overkoepelend begrip veur de geschiednis van alle [[kunstdiscipline|kunstdiziplines]]: [[architectuur|baauwkunst]], [[beeldende kunst]], [[Theater (keunstvorm)|theoater]], [[daans]], [[meziek]] en [[film (cinematografie)|film]]. [[Literetuur]]geschiednis en [[kultuur]]geschiednis binnen der naauw verwaant mit. == Overzicht Europese Kunstgeschiednis == Kunstgeschiednis is op veule menaaiern in te dailen, de noadruk bie bieveurbeeld oplaaidings ligt anders op [[Europa (continent)|Europese]] kunstgeschiednis. Hieronder staait n veul bruukte indailen. Let op, de joartellen binnen richtlienen. Vanzölfsprekend binnen kunststreumens nait exakt te bepoalen. Ook het n stail in elk laand zien aaigense interpretoatsie, in [[Itoalie]] begon de [[Renaissance]] bieveurbeeld al veul vrouger as in [[Sveden]]. Hier wordt allendig de westerse kunst besproken, vanof de vaal van t [[West-Romeinse rijk|West-Reumse riek]]. (zai ook: [[Lieste van Europese Kunststromingen]]) {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Periode ! width="30%" |Subperiodes ! width="30%" |Opmaarken |- |----- |[[vrouge Middelaiwen]] |[[vroug Kristelke kunst]]<br />[[Byzantijnse kunst]]<br />[[Kìltische kunst]]<br />[[Karolinger kunst]]<br />[[Ottomoanse kunst]] |----- |[[Middelaiwen]] |[[romoanse kunst]] (1000-1200)<br /> [[gotische kunst]] (1140-1550) | |----- |[[renaissance]] (1400-1600) | | |----- |[[manierisme]] (1520-1600) | |''sums zain as subperiode van renaissance'' |----- |[[barok]] (1600-1750) | | |----- |[[rococo]] (1700-1750) | |''sums zain as subperiode van barok'' |----- |[[classicisme]](1750-1850) | | |----- |[[romantiek]] (1780-1880) | | |----- |[[neoclassicisme]] |[[neo-gotiek]], [[neo-renaissance]], [[neo-barok]] | |----- |[[Realisme (kunststroming)|realisme]] (1830 - 1870) | | |----- |[[impressionisme]] | | |----- |[[postimpressionisme]] | | |----- |[[nijmoodse kunst]] | | |----- |[[hedendoagse kunst]] | | |----- |} == Studaaiern == De studie van de kunstgeschiednis is n [[universiteit|universitaire]] oplaaiden. Sums wordt zai aanboden as: ''[[Master]] in de kunstgeschiednis''; sums as onderdail van n kombineerde studie mit kunstwetenschoppen en/of [[archeologie]]. Dizze studies binnen onder andere te volgen in: * [[universiteit van Amsterdam|Amsterdaam]] * [[VUB|Bruzzel]] * [[UGent|Gent]] * [[Rijksuniversiteit Groningen|Stad]] * [[Universiteit Leiden|Lijden]] * [[KUL|Leuven]] * [[Radboud Universiteit Nijmegen|Nimweeg]] == Verwante onderwerpen == * [[Geschiedenis van de klassieke muziek|Muziekgeschiedenis]] * [[Architectuurgeschiedenis]] * [[Beeldhouwkunst]] * [[Cultuurgeschiedenis]] * [[Kunst]] * [[Schilderkunst]], [[Schilderkunst van de 20e eeuw]] * [[Theatergeschiedenis]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Keunst]] [[Kategorie:Geschiedenis]] gncl6wbq2ourdq8jja46shdwdc5q564 6 3645 11942 2006-08-09T14:22:49Z Servien 7 van nl-wik (bie-ewark) wikitext text/x-wiki van nl-wik (bie-ewark) tpcoiixk6y18rlj7w9pfhudt37gd2ko 0 3646 279046 275219 2015-03-27T16:17:44Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki De '''eerdatmosfeer''' of de '''dampkring''' is de [[atmosfeer]] om de [[eerde]] henne. De dampkring bestaot op zeenivo uut: * N₂ ([[stikstof]]) 78,084% (78,1 %) * O₂ ([[zoerstof]]) 20,946% (20,9 %) * Ar ([[Argon]]) 0.934% (0.9 %) * H₂O ([[waeter]]damp) (wisselende hoeveulheden) * CO₂ ([[kooldioxide]]) 0.032% (0,03%) * sporegassen: Ne ([[Neon]]) 0,001818 % (0.002%), CH₄([[methaan]]) 0,0002 % (0,0%), He ([[helium]]) 0,000524 % (0,0005%), Kr ([[krypton]]) 0,000114 % (0.0001%), H₂ ([[waeterstof]]) 0,00005 % (0,0001%), Xe ([[xenon]]) 0,000009 % (0,00001%), N₂O ([[Distikstofoxide]]) 0,00005 % (0,0001%), Overige 0,00124 % (0,001%) Et gehalte an waeterdamp in et bovenstaonde liessien is stark wisselend; de overige percentages hebben betrekking op dreuge [[luch|locht]]. Doe de eerde pas was ontstaon was et andiel kooldioxide in de atmosfeer veul hoger as now. Dit kwam onder aandere deur de uutstoot van dit gas uut [[vulkaan|vulkanen]]. Nao et verschienen van [[plaanten]] wodde deur [[fotosynthese]] et andiel kooldioxide veul leger, en et andiel van zoerstof veul hoger. Dit maekte op zien beurt dierlik leven meugelik, omdat veur de dieren zoerstof een essentiële veurweerde is om te kunnen aosemen. Alle percessen die saemenhangen mit et [[weer]] vienen plak in de atmosfeer. Butendat zorgt et [[bruuikaseffekt]] d'r-veur dat waarmte goed vaasteholen wodt. Vandagededag wodt et zoerstofgehalte in staand hulken deur grune plaanten en algen in de oceanen. Beidend hebben daorin een omdebi'j evengroot andiel. == Laogen in de atmosfeer == [[Bestaand:Eerdatmosfeer.png|thumb|200px|Laogen van de atmosfeer]] De temperatuur van de atmosfeer varieert mit de hoogte. D'r wodden verschillende laogen onderscheiden: * [[troposfeer]] - 0 - 7/17 km, temperetuur nemt of mit de hoogte * [[stratosfeer]] - 7/17 - 50 km, temperetuur nemt toe mit de hoogte * [[mesosfeer]] - 50 - 80/85 km, temperetuur nemt of mit de hoogte * [[thermosfeer]] - 80/85 - 640-700 km, temperetuur nemt toe mit de hoogte * [[exosfeer]] - 700 tot 800 km === Ozonlaoge === De stratosfeer bevat een dun laogien ozongas, een soort [[zoerstof]] die de [[ultraviolet]]te straolen van de [[zunne]] opnemt. As disse laoge d'r niet zol wezen, zollen die straolen al et leven op eerde vernietigen. De ozonlaoge wodt deur 't versmeren van de [[Loch (atmosfeer)|locht]] en et gebruuk van bepaolde chemicaliën antast. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Geografie]] cnoevfrch4cciastj0x45ladyfg6ys6 0 3647 278821 278820 2015-03-26T10:23:05Z Servien 7 Servien hef de zied [[Loch (atmosfeer)]] herneumd naor [[Locht (atmosfeer)]] wikitext text/x-wiki '''Locht''' (uutspraak: ''loch'') wördt t [[gas]]mengsel bedoeld in de onderste lage van de [[eerdatmosfeer]]. Wat de klanke van t woord angeet lik t arg op ''[[locht (straoling)|locht (straoling)]]'' (of: ''licht''). ==Samenstelling== De locht op eerde besteet veur ongeveer 78% uut [[Distikstof|stikstofgas]] en 21% uut [[Dizuurstof|zuurstofgas]]. De overige 1% besteet uut sporen van [[edelgas]]sen, n stark wisselende hoeveulheid [[waoterdamp]] (0,7%), en [[koolstofdioxide|koolzuurgas]], dat oek in hoeveulheid stark kan wisselen. In de butenlocht was de hoeveulheid koolstofdioxide (of koolzuurgas) ongeveer 0,03%, binnen n woenige kan dit, as der esteukt of ekookt wördt, veule hoger ween. Deur wereldwieje hogere konsentrasies verstarkt dit gas t [[breuikaseffekt]] op eerde. Sinds de industriële revolusie is de konsentrasie toe-eneumen van ongeveer 0,03% naor inmiddels zwat 0,04% (ongeveer 395 ppmv). De samenstelling van de locht verschilt mit de heugte. Umdat stikstof ([[massagetal]] 14) minder wög as zuurstof (mit massagetal 16) he'j op grotere heugte verhouwingsgewies minder zuurstof. Dreuge locht (waor mer min waoterdamp in zit) is n arg goeie warmte-isolator, en hef oek n lege warmtekapasiteit. Daorumme wördt dreuge locht gebruukt in [[dubbel glas]] veur t isoleren van gebouwen. In n dreuge locht ku'j dan oek de iezelig hoge temperaturen in n [[sauna]] an. Je gaon dan wel arg [[zweten]], mer deurdat t zweet in de dreuge, hete locht gauw verdampt, koelt de [[huud]] aof, en wö'j niet gauw [[hyperthermie|oververhit]]. ==Denkbeelden over locht== Van oudsher beheurt locht tot één van de vier elementen: [[eerde]], [[waoter]], [[vuur]] en locht. Eerst in [[1770]] ontdekten [[Carl Wilhelm Scheele]] dat locht uut meerdere gassen bestung. [[Henry Cavendish]] hef de samenstelling van locht naor sekuur bepaold. Eertieds dochten ze oek dat deur de slagaoren van t meenselike lichaam, locht vervoerd wördden in de plaotse van [[bloed]]. As der ene uut de tied kömp, dan bin de slagaoren namelik leeg. [[William Harvey]] ontdekten in [[1628]] de bloedsumloop. == [[Nedersaksies]] == *[[Drèents]]: ''locht'' of ''lucht'' *[[Grunnegs]]: ''locht'' of ''loft'' (olderwets) *[[Tweants]]: ''loch{{small()|t}}'' (kan ook ''staank'' beteken) *[[Veluws]]: ''loch{{small()|t}}'' of ''lucht'' ==Zie oek== *[[Eerdatmosfeer]] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Biologie]] r31dd9zn6sp2x3qeey8bts3ek93upr1 0 3648 72630 11954 2008-07-11T20:48:47Z Ni'jluuseger 73 corr wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Literatuur]] 2mf0twkg3yzo49uwz7m2xwcxel7ly7a 0 3652 285203 279438 2016-07-29T21:50:38Z Chenspec 13996 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:בית ההבראה לוינסון - אתרי מורשת במרכז הארץ 2015 - גדרה (12).JPG|duum|Keunst]] '''Keunst''' is kot saemenvat de toepassing van [[mense|meenselike]] kreativiteit. Keunst staot veur een scheppende aktiviteit, die vaeke (mar niet altied) antrekt tot et meenselik gevuul veur [[esthetiek]]. Keunst kan een aspekt uutdrokken van et wereldbeeld, [[god]]sbeeld, meensbeeld en/of zelsbeeld van de [[keunstener]], van zien/heur gevulens omtrent meenselike en/of sociaole verhooldings. Ok kan et dienen om de toeschouwer of toeheurder mit te nemen uut de daegelikse realiteit, naor een deur de keunstener kreëerde wereld. Zo heuren ok [[meziek|musiceren]], [[akteren]], [[film (cinematografie)|filmen]], ([[stripboek]]en) [[tekenen]], [[weven]], [[berduren]] en [[komponeren]] (om mar een peer veurbeelden te numen) onder bepaolde veurweerden tot de keunsten. D'r is gien dudelike scheidingsliende tussen keunst en pattie aandere meenselike bezigheden. {{Commons|Art}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Keunst| ]] 81xfl3wigu1o5pcw4h7ukoqmofd0j4u 14 3653 266320 256254 2013-05-10T17:12:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Art}} [[Kategorie:Kultuur]] esp9s7h3y7p3cdwq5n777fvddleeit7 0 3654 11973 2006-08-09T15:27:15Z Servien 7 deursturing naor [[Keunst]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Keunst]] cgipiwd187gx5flsdth2f5sguve91pe 0 3655 292613 279047 2016-12-20T18:09:39Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki Et begrip '''kultuur''' ([[Latien]]: ''colere'' = 'keren mit een ploeg', in cultuur brengen) wodt in verschillende verwaante betekenissen bruukt: * In briede zin wodt et bruukt veur 'alles wat deur de saemenleving vortbrocht wodt'. 'Kultuur' wodt dan tegenover '[[netuur]]' steld. * In engere zin wodt et woord bruukt veur keunstutings of veur [[keunst]] en [[wetenschop]], inklusief [[literetuur]], [[architektuur]], en soortgelieke. A'j praot over [[kultuurpoletiek]] gaot et meerstal om zaeken as keunst, [[media|passe]] en [[omroep]], [[Theater (keunstvorm)|theaters]], [[museum|musea]] etc. Onder de kultuur van een laand wodden ok de tradisies van et laand verstaon, zoas volksmeziek, volksdaansen en kleerdracht, traditionele bouwkeunst, [[religie]]uze rituelen enzovoort. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Kultuur| ]] fv6blt71gkk9lcfka1pdajahk67g3zm 0 3657 256252 223245 2013-03-11T10:50:14Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q348581]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Delden''' kan verwiezen naor: *[[Delden (Bronckhorst)]] - buurtschap in de gemeente Bronckhorst *[[Dealdn]] - ''Delden'' is de Neerlaandse naam vuur disse stad in Tweante {{dv}} c6njv92kmqbtxjam3oo5303fueqxyih 0 3658 284744 279728 2016-05-30T15:05:18Z Servien 7 /* anwieswöarde */ wikitext text/x-wiki Dit is den '''Tweantsen taalwiezer''' [[Tweants]]-[[Nederlaands|Nederlands]]. Hier stoat zaken as grammatika, weurde, zegswiezen en plaatsnamen. ''Zeet ok et artikel [[Tweants]]'' == Info in et vuurten == [[Ofbeelding:IndelingTweants.png|thumb|right|Meestgebroekte indeling van et Tweants]] Et Tweants is n dialekt van et [[Neersassies]], ne [[West-Germoanse toalen|West-Germaans]]<nowiki/>e sproakengroep. Tweants wörd zowat in heel Tweante sprökn. 75% van de Tukkers zeg at ze et good köant, 62% zeg at ze et ook dageliks doot. Standaard Tweants gef et nich. Hoast ieder dörpken hef zienen eigen slag. Belangrieke herkenningspeuntn bint et gebroek van ''nit'', ''nich'' en ''neet''. Wo meer a'j noar et oostn goat, te meer as ze ''nich'' zegnt. [[Vjenne]], [[Eanter]] en [[Riesn]] en wat kleanere plaatsn der umhen hebt nen helen biezeunderen slag: dee hebt de oolde [[Westfaals]]e [[Brekking (taal)|kleenkerbuuging]] beheuldn in völ weur. In de meest westelike plaatsn ([[Healdern]], [[Nijverdal]]) lik et meer [[Sallaands]], umdet dee um wöarde te verkleanen neet et Tweantse achterplaksel ''-ke ''gebroekt (boom - beumke), mer ''-ie ''(boom - beumpie). Ook hebt dee ne kleenkerverheuging metkreggen. Tweants zeg ''stool'', ''hoes'' en ''been'' terwiel as de westelike plaatsen ''stoel'', ''huus'' en ''bien'' zegt. Dialektonderzeuker [[Jo Daan]] deelden et Tweants in twee heufdsoortn in: [[West-Tweants]] (ok wal Tweants-Groafskops neumd) en [[Oost-Tweants]]. et [[Vjens]] kreag ne aparte stea. Sosjaal bekekken kuiert leu oet Tweante wat indirekter as aandere leu oet Neerlaand. Nen Tukker kuiert vake in [[understatement]]s. As et bievuurbeeld in nen kamer slim hete is, zegt nen Tukker vake at et dr "good doo" is. et Wörd wal es ezegd at de heugste vörm van Tweantse weardering is: "Det was lang nit gek". Tukkers goat aalt op ne spölse manere met öare sproake umme. Ze probeert dinge aalt zo beeldend meugelik te zegn. As bievuurbeeld nen Tweantsen tuinman an zinnen knecht vrög of he eawen et op eruumde blad wat op de koare lig wil anstaampen (zodet der mear in kan), zegt he nit: ''"Wo'j det eawen anstaampen?"'', mear ''"Wo'j doar eawen oawerhen daansen?".'' Ook wordt dr in Tweante regelmoatig vuur de wille [[neosassisme]]s gebroekt. == Skriefwieze == Der besteet ginne offisjele skriefwieze vuur et Tweants. Wal zeent der twee skriefwiezes mear of meender algemeen an enömmen; de [[Standaard Schriefwieze]] en de skriefwieze van de [[Kreenk vuur Tweantse Sproake]] (KTS). De standaard skriefwieze wil wat den oetgaank -(e)n betreft de sprektaal zo good meugelik wiergewen en biej de metkleenkers rekkenskop hoalden met etymologie en woordvörming. De KTS-skriefwieze wil meer ansloeten bie leazers dee as Hollaands leazen gewoon zeent, en bie de skriefwiezes van aandere gebeden. Vuurbeelden: Standaard Schriefwieze:<br>''Vie gungn n eandken hen loopn en deedn oonderweg verskilnde zaakn bekuiern'' KTS-skriefwieze:<br>''Vie gungen 'n eandken hen lopen en deden oonderweg verskillende zaken bekuieren.'' Beaide skriefwiezes hebt zo vuur- en noadelen. De Standaard Schriefwieze hef as vuurdeel det et gin twiefel löt oawer de oetsproake. Een groot noadeel is det et gaaw onleasboar wörd, umdet der smangs onwies völle metkleenkers op de riege komt te stoan. De KTS-skriefwieze hef as vuurdeel det et good leasboar is vuur leu dee as met Hollaands leazen op zeent egröaid. Een groot noadeel is det et nit recht anslot op de beleawing van oetsproake, umdet der klaanken eskrewen mut worden dee as nit oet esprökken wordt. Dit keump op onervarene Platleazers vrömd en onnatuurlik oawer. Op disse wikipedia magt beaide skriefwiezes broekt worden. ==Klaankenlear== Um een dudelik oetsproakoawerzicht te gevven, maket vie oonderskead tusken kleenkers en metkleenkers. Oetsproake kan nog wal es ofwieken van den eskrewenen vorm. ===Vlakke kleenkers=== *[ʌ] - wördt oet esprökn as in et Duutse ''Mann''. Zooas in et Tweantse ''hadn''. *[a] - wördt oet-esprökn as in et Hollaandse ''Laat'', allene iets länger en mear vuurin in n moond. Zooas in ''vake''. **As der ne in et skriewen ne -n achter de -aa steet, wördt de [a] oet-esprökn as in et [[Fraans|Fraanske]] ''trente''. Doarumme riemt "Trente" op et Tweantse ''kraante''. *[æ] - Zoo um en noabiej as in et [[Engels|Engelse]]{{Info| t standaard Brits Engels, geeldt vuur ieder moal at t Engels hier eneumd wördt}} ''back'', mear dan met n moond wat meender wied lös, woerduur as he vake as [e] wördt an-eheurd. Tweants: ''ètn''. *[ɛ] - as in et Hollaandse ''pet''. Tweants: ''pette''. *[e] - as in et Duutse ''geben''. Nen kleenker zoonder verglieding. Tweants: ''Breef''. *[ɛː] - as in et Engelse ''air''. Tweants: ''leavn''. *[ɒː] - as in et Hollaandse ''Roze''. Tweants: ''noa''. *[ɒ] - as in et engelse ''lock'', Ned. ''bol''. Tweants: ''kop''. **[ɔ] - as in et fraanske ''bon'', Ned. ''vol''. Tweants: ''bok'', ''hok'', ''vol'', . *[o] - as in et Duutse ''boot''. Tweants: ''koo''. *[u] - as in et Hollaandse ''boek''. Tweants: ''oe''. **[uː] - as in et Hollaandse ''boer''. Ne wat längere ''oe''. Tweants: ''koele'' of ''koeele''. *[ɜ] - as in et Duutse ''Köln'', Ned. ''löss''. Tweants: ''lös'', ''köppe''. *[ɜː] - as in et Engelse ''turn''. Tweants: ''köant'', ''dröa''. *[ɶ] - as in et Hollaandse ''reuk''. Tweants: ''beume''. *[ʏ] - as in et Hollaandse ''hut''. Tweants: ''luk''. *[y] - as in et Hollaandse ''fuut''. Tweants: ''kuukn''. **[yː] - as in et Hollaandse ''uur'', allene wat länger; Tweants; ''uur'', ''buul'' of ''buel''. *[ɪ] - as in et Hollaandse ''dit''. Tweants: ''lippe''. *[i] - as in et Hollaandse ''wie''. Tweants: ''gries''. *[iː] - as in et Engelse ''wee''. Wat längern klaank. Tweants ''griezn'', ''tieen''. ===Bugende kleenkers=== Meesttieds wördt an et eande van een woord noa nen langen klaank de [r] neet oet-esprökken. In plaatse doarvan wördt der nen dreei emaakt noar de [ə] of [à]/[ø]: **"Hier" wördt oet-esprökn as [hi jə] **"Uur" wördt oet-esprökn as [uu wə] **"Beer" wördt oet-esprökn as [bì jə] **"Bear" wördt oet-esprökn as [bèhjà] (zeflde as in et Engels) **"Hoar" wördt oet-esprökn as [hoawà] **"Oor" wördt oet-esprökn as [oo wà] **"öar" wördt oet-esprökn as [öa wà] [eeə] - dissen klaank begeent as in et Duutse ''geben'', mear an et eande dreeit he met ne "jöh". Ofwieknde dialekten zooas et [[Riesns|Riessens]] en et [[Eanter|Eanters]] doot dit völle. Et [[Vjens]] steet der um bekeand det et zelfs allene den "jöh" oetsprekt, mear dan as "jèh"; Tweants ''breef'' wörd in et Riesns ''breeəf ''en in Eanters "''brieəf''" en in et Vjens "''brjèf''". *[ooə] - disn klaank wörd oet-esprökn duur nen klaank te maakn as in et Duutse ''Boot'', mear an et eande doarvan ne "wöh" an too te voogn. *[ui] wördt oet-esprökn as [öj], zooas in ''kuiern''. ** In Riesn en Eanter is hier nog nen langn variaant op: [öai], zo as in ''gröain''. Dit is nen langn [öa] zo as in ''öar'', mear dan met nen buuging noar ne [i]. ===Metkleenkers=== *[b] - Standaard West-Germaansn stemhebnden kleenker. *[p] - Krig wat mear loch as n standaard Hollaandsn [p], en is doarumme n kleain betjen met de Engelse [p] te vergeliekn. *[d] - Standaard West-Germaans. Veraandert duur [[assimilasie]] mangs in ne [t], meesttieds as e noa ne [s] of ne [t] keump: ''Wastettan?'' (Wat is det dan?). *[t] - Ne "dikke" [t]. Krig iets nen sis-klaank met, woerduur at e wal wat weg hef van de Duutse [z]. et Tweantse ''tonge'' wördt zoowat et zelfde oet-esprökn as et Duutse ''Zunge''. As de [t] an et eande van n woord steet, en et volgnde woord begeent met nen kleenker, dan kan e vuur et gemak as ne [d] oet-esprökn wördn: ''oedesprökn'' (oet-esprökn). *[f] - Standaard West-Germaans. As e an et eande van n woord(deel) steet, en et volgnde woord(deel) begeent met nen kleenker, dan kan e vuur et gemak as ne [v] oet-esprökn wördn: ''ovveköjerd'' (of-ekuierd). Ook as e vuur nen stemhebnden kleenker keump, kan e as ne [v] oet-esprökn wordn: ''ovbrekn'' (ofbrekn) *[v] - Standaard West-Germaans. In völle Tweantse variaantn wördt de [v] aait as ne [f] oet-esprökn, mear in et West-Tweants is der n dudelik oonderskeaid tusken ne [f] en ne [v], behalvn as ze liek noa mekoar komt: ''offoorn'' (ofvoorn), of noa nen stemmeloozn metkleenker: ''hek fedaage nif föll ann doan'' (<small>(doar)</small> Heb ik vandage nit völle an edoan). *[s] - Standaard West-Germaans. Wördt met roonde lipn oet-esprökn. Doarduur wördt e mangs duur boetnlaanders as ne Engelse ''-sh-'' verstoan. *[z] - Standaard West-Germaans, met roonde lipn. In völle Tweantse variaantn wörd de [z] aait as ne [s] oet-esprökn, dus as ''seekers'' (zekers), mear in et West-Tweants is der n dudelik oonderskeaid tusken ne [s] en ne [z], behalvn as ze direkt noa mekoar komt: '' 's söandaagns''. ('s zöandaagns), of noa nen stemmeloozn metkleenker: ''wasseukie?'' (wat zeuk ie?). *[k] - Krig wat mear loch as ne Hollaandse [k]. k^ch. Et ''ch-''deel vaalt hoaste neet op en lik wat op den [[Duuts|Duutsen]] ''ich-laut''. *[g] - Stemhebnde ("zachte") [k]. Was vroger dudeliker as non, mear allene as e wör evolgd duur ne [n] of [ng]. et Tweantse ''bign'' wör vroger oet-esprökn as et Engelse ''big'' met nen [ng]-klaank der achteran, mear de jongere genneroasies verleest um. Rechtevoort is der bie de meeste leu gin oonderskeaid mear tusken ''legn'' (dale legn) en ''lengn'' (lengn met water, of iets länger maakn). Wat leu sprekt ''legn'' rechtevoort oet as ''lejn''. *[l] - Wat soortn Tweants maakt oonderskeaid tusken nen zwoarn en nen lechn [l]. De wat euldere soortn hebt allene den lechn [l], den at vuur in n moond met n tip van de tonge teegn de [[vuurtaandrichel]] emaakt wörd (zo as n Duutsen [l]). Aandere soortn Tweants doot an et begin van n woord/lettergreep nen lechn en an et eande van n lettergreep nen zwoarn, net as in et [[Nederlaands|Hollaands]], en wellich is et doarduur ook veraanderd. *[r] - Van ooldsher is n meest ebroektn [r] in Tweante n tip-[r], den nog et beste te vergeliekn is met ne [d], umdet-e ongevear op dezelfde plaatse en wieze in n moond maakt mut wordn. Det is ook meteen de reedn woerumme at sommige leu ''bedde'' skrieft en aandern ''berre''. Sommige soortn Tweants gebroekt n [[huig]]-[r], den op dezelfde plaatse in n moond emaakt wörd as n [g]. ===Ofzwakking (lenisie)=== As tusken twee kleenkers nen stoarkn stemloozn metkleenker steet, krig den stemme. Det geeld ook as-e an et begin van n woard steet en et vurige woard met nen kleenker eandigt. *''Better'' wördt vake oet esprökn as '''bedde''. *''Of esprökn'' wörd vake oet esprökn as ''ovvesprö'ng''. ===Brekking=== In de dialektn dee't esprökn wordt in et [[t Vjenne|Vjenne]], [[Eanter]], [[Riesn]], en zo noe en dan ok oostelik van de liene tusn [[Hoksebarge]]-[[Eanske]], [[Bokel (Eanske)|Bokel]]-[[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] en Hengel-[[Oldnzel]], kö'j mangs of bienoa aait ne [[brekking (taal)|klaankbrökke]] heurn. Ne klaankbrökke is nen klaank dee vaak veurof goan wörd deur ne zachte töt harde [j]-klaank. Disse brekking kan broekt wordn, moar et is nich n verplich deel van de Tweantse uutsproak. * In et [[Vjens]] heur iej in n plaatsnaam (''Vjenne'') al de'j hier met ne brekking te maakn hebt; in aandere steadn of döarpe wörd et mangs "Venne" neumd. == Grammatika == === Persoonlike veurnaamweurde === :Ik :Doe/dow/iej {{info|In Oost Twente zegnt ze ''Doe'' en in de rest van Tweante ''Iej''. Ze wordt nooit ofwisselnd gebroekt}} :Hee/zee/ze/ut/et/t :Wiej/viej/wiejleu :Iej/iejleu :Zee/ze/zeeleu <small>In völle plaatsn wördt "hee" ook vuur vrouwleu broekt. et Blik oet de rest van et verhaal wal of et um nen kearl of ne vrouwe geet.</small> ===Lidwöarde=== Et ekeuzene lidwoard (en oetgaank van bievooglike naamwöarde) bie zelfstaandige naamwöarde haank of van et woardgeslacht, woervan as Tweants der dree hef: Mannelik, Vrouwelik en Onziedig. Doarbie maakt et Tweants oonderskeaid tusken bepoalden en onbepoalden vorm. Belangriek is hierbie det et grammatikale geslacht neet etzelfde as et biologiese geslacht hooft te wean. Et grammatikaal vrouwelike ''eande ''(vogel) kan biologies best een männeken wean: "''doar zweamp '''ne''' mannelik'''e''' eand'''e'''''." Et lidwoard bepoalt hier ook of et oawer den vogel geet of oawer nen ofstaand''; hee zweamp n'''en''' helen eande." '' Vergeliekt ook et oonderskeid tusken ''ne bolle ''(stier, een vrouwelik woard) en ''nen bol'' (stuk of ofstaand, een mannelik woard). Et is lastig um zoonder vuurkennis te bepoalen wat vuur een geslacht of een woard hef. Et keump vake oawereen met wo as et in et [[Hoogduuts ]]<nowiki/>is, mer det geet neet aait op. Doar keump nog bie det et völ leu neet oetmaakt. Vuural jonge leu dee der vuur kiezet um Plat te kuieren, veend et feit dét ze Plat kuiert belangrieker as good Plat kuiern. Ze haalt dan de geslachten duur mekoar. In gesprökkene sproake vaalt der lecht langshen te sjoemelen, dus vaalt et neet op. Männelike wöarde hebt in onbepoalden vorm et lidwoard ''nen''. In bepoalden vorm et lidwoard ''den. ''Beropen zeent meestal männelik (behalve de vanoolds vrouwelike beropen, bv. in de zorg). In gesprökkene sproake wörd et onbeklemtoonde ''den ''vake verkortt töt ''<nowiki/>'n,'' zodet et verwarrend genog onziedig kan lieken. Vrouwelike wöarde hebt in onbepoalden vorm et lidwoard ''ne ''en in bepoalden vorm et lidwoard ''de. ''Et West-Tweants hef achter vrouwelike wöarde meestal ne -e (vrouw'''e''', kast'''e''',''' '''kat'''te, '''piep'''e''', baank'''e'''). Wiedters zeent wöarde dee as eandigt op -is(se), -ieje, -ead/eat en -ing/-ige vrouwelik: geskiedenisse, boerderieje, universiteat, vereanige. Onziedige wöarde hebt in onbepoalden vorm et lidwoard ''een''. In bepoalden vorm et lidwoard ''et''. Alle verkleanwöarde wordt onziedig: den kearl - et kearlken. De vrouwe - et vröwken. Et keend - et keendjen. ====onbepoalde lidwöarde==== {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="80%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | Mannelik ! style="background-color:#abcdef" | Vrouwelik ! style="background-color:#abcdef" | Onziedig ! style="background-color:#abcdef" | Meervoald |- |nen kearl |ne vrouwe |een wich |.-. leu {{Info|Vuur mearvoold besteet gin onbepoald lidwoard; mangs wördt r "wat" of "n antal" gebroekt: "wat leu"}} |} ===bepoalde lidwöarde=== {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="80%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | Mannelik ! style="background-color:#abcdef" | Vrouwelik ! style="background-color:#abcdef" | Onziedig ! style="background-color:#abcdef" | Meervoald |- |(de)n kearl |de vrouwe |et wich |de leu |} ===anwieswöarde=== Um dinge an te wiezen wörd oonderskeaid emaakt tusken dinge dee't kort bie en wied(ter) of zeent. ====Kört(er) bie==== {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="80%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | Mannelik ! style="background-color:#abcdef" | Vrouwelik ! style="background-color:#abcdef" | Onziedig ! style="background-color:#abcdef" | Meervoold |- |dissen kearl |disse vrouwe |dit wich |disse leu |} ====Wiet(er) of==== {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="80%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | Mannelik ! style="background-color:#abcdef" | Vrouwelik ! style="background-color:#abcdef" | Onziedig ! style="background-color:#abcdef" | Meervoold |- |den kearl |dee vrouwe |det/dat wich |dee leu |} ===Bievooglike naamwöarde=== Disse dreedeling keump in alle bievooglike naamwöarde wierumme: den Lesten -n van et mannelike lidwoard en de leste -e van et vrouwelike lidwoard wörd achter et bievooglike naamwoord eplakt um et geslacht van et bievooglike naamwoard te loaten kloppen met et geslacht van et zelfstaandige naamwoard. *n'''en''' kearl - nen grot'''en''' kearl - den grot'''en''' kearl *n'''e''' vrouwe - ne kleain'''e''' vrouwe - dee kleain'''e''' vrouwe <nowiki>*</nowiki>In Noord-Oost Tweante wördt dee leste -e- van et vrouwelik zelstaandig naamwoard nit oet esprökken: n'''e''' vrouw - ne kleain'''e''' vrouw - dee kleain'''e''' vrouw Bie n onziedigen oetgaank van bievooglike naamwöarde wörd oonderskeaid emaakt tusken onbepoalende en bepoalende lidwöarde: *onbepoalend: een keend - een groot'''-''' keend *bepoalend: et keend - et grot'''e''' keend - det grot'''e''' keend === Bezittelike veurnaamweurde === {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="80%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | ! style="background-color:#abcdef" | Mannelik ! style="background-color:#abcdef" | Vrouwelik ! style="background-color:#abcdef" | Onziedig ! style="background-color:#abcdef" | Meervoald |- |ik |mienn/minn |miene/minne |mien/min |miene/minne |- |doe/dow |dienn |diene |dien |diene |- |iej/i-j |oewn |oewe/oene |oew |oewe |- |hee/zee/ut/t/et |zienn/zinn |ziene/zinne |zien/zin |ziene/zinne |- |Wiej/wi-j/viej(leu) |oonzn |oonze |oons |oonze |- |iejleu |oeleu |oeleu |oeleu |oeleu |- |zee(leu) |öarn/earn/eern |öare/eare/ere |öar/ear/eer |öare/eare/ere |} ===Wearkwöarde=== Tweants is oonderdeel van et [[Nederlaands Leegsaksisch|West-Neersassies]], wat blik oet et [[eenheidsmearvoold]]. Dit hoald in dat alle wearkwöarde in de eerste en tweede persoon mearvoold op dezelfde wieze vervoogd wordt as de tweede persoon eankelvoold. In de hudige tied kriegnt de wearkwöarde in n tweeden persoon eankelvoold en alle dree persoonn mearvoold nen -t achter n stam van et woard. :Ik goa :Iej '''goat''' :Hee geet :Wiej/Viej '''goat''' :Zee '''goat''' Oawer de verleedn tied en voltooiden tied is völle te doon, want dr is weainig eenheaid in. Hieroonder zee'j van et wearkwoard ''loopn'' achter mekaar de hudige, verleedn en voltooide tied in de verskilnde vörme stoan: :Hee loopt/löp - hee leup/leep/liep - hee hef loopn/eloopn/leupn/eleupn/leepn/eleepn/lop/elop ==== Regelmoatige wearkweurde ==== Met regelmoatige woarkwöarde wordt dee woarkwöarde bedoold woervan n stam bie elke persoon onveraanderd blif. {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="50%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | persoon ! style="background-color:#abcdef" | rechtevoortse tied ! style="background-color:#abcdef" | verleedn tied ! style="background-color:#abcdef" | voleandigde tied |- |Ik |haal/hale |haaln |(e)haald |- |Doe |haal'''s''' |haalns |(e)haald |- |Iej |haal'''t''' (aansum: haal iej) |haaln |(e)haald |- |Hee |haal'''t''' |haaln |(e)haald |- |Wiej |haal'''t''' (aansum: haal/hale wiej) |haaln |(e)haald |- |Iej(leu) |haal'''t''' (aansum: haal iej) |haaln |(e)haald |- |Zee |haal'''t''' |haaln |(e)haald |} ==== Hebn ==== {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="50%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | persoon ! style="background-color:#abcdef" | rechtevoortse tied ! style="background-color:#abcdef" | verleedn tied ! style="background-color:#abcdef" | voleandigde tied |- |Ik |heb(be) |had/har |(e)had |- |Doe |hes |hars |- |Iej |hebt |hadn/harn |(e)had |- |Hee |hef |had/har |(e)had |- |Wiej |hebt |hadn/harn |(e)had |- |Iej(leu) |hebt |hadn/harn |(e)had |- |Zee |hebt |hadn/harn |(e)had |} ==== Wean ==== {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="50%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | persoon ! style="background-color:#abcdef" | rechtevoortse tied ! style="background-color:#abcdef" | verleedn tied ! style="background-color:#abcdef" | voleandigde tied |- |Ik |bin/zin |was/wazze |(e)wes(t) |- |Doe |bis/beens/zins |wais |(e)wes(t) |- |Iej |bint/zeent |warn/wazn |(e)wes(t) |- |Hee |is |was |(e)wes(t) |- |Wiej |bint/zeent |warn |(e)wes(t) |- |Iej(leu) |bint/zeent |warn |(e)wes(t) |- |Zee |bint/zeent |warn |(e)wes(t) |} ==== Goan ==== {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="50%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | persoon ! style="background-color:#abcdef" | rechtevoortse tied ! style="background-color:#abcdef" | verleedn tied ! style="background-color:#abcdef" | voleandigde tied |- |Ik |goa |gung |(e)goan(e){{Info|den lestn -e- keump allene in Zuud-west Tweante vuur}} |- |Doe |gees |gungs |(e)goan(e) |- |Iej |goat |gungn |(e)goan(e) |- |Hee |geet |gung |(e)goan(e) |- |Wiej |goat |gungn |(e)goan(e) |- |Iej(leu) |goat |gungn |(e)goan(e) |- |Zee |goat |gungn |(e)goan(e) |} === Onregelmoatige wearkweurde === Met onregelmoatige woarkwöarde wordt dee woarkwöarde bedoold woervan n stam in de 3de persoon in de hudige tied ne ''umlaut'' krig. ==== Doon ==== {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="50%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | persoon ! style="background-color:#abcdef" | rechtevoortse tied ! style="background-color:#abcdef" | verleedn tied ! style="background-color:#abcdef" | voleandigde tied |- |Ik |doo |deu/döa/dee |(e)doan(e) |- |Doe |dös |deus/döas |(e)doan(e) |- |Iej |doot |deudn/döadn/deedn |(e)doan(e) |- |Hee |döt/dut |deu/döa/dee |(e)doan(e) |- |Wiej |doot |deudn/döadn/deedn |(e)doan(e) |- |Iej(leu) |doot |deudn/döadn/deedn |(e)doan(e) |- |Zee |doot |deudn/döadn/deedn |(e)doan(e) |} ==== Loopn ==== {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="50%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | persoon ! style="background-color:#abcdef" | rechtevoortse tied ! style="background-color:#abcdef" | verleedn tied ! style="background-color:#abcdef" | voleandigde tied |- |Ik |loop/lope |leup |elop/loopn |- |Doe |löps/loopst |leups |elop/loopn |- |Iej |loopt (aansum: loop iej) |leupn |elop/loopn |- |Hee |löp |leup/leep |elop/loopn |- |Wiej |loopt (aansum: lope/loop wiej) |leupn |elop/loopn |- |Iej(leu) |loopt (aansum: loop iej) |leupn |elop/loopn |- |Zee |loopt |leupn |elop/loopn |} ===Woardgeslacht=== Zelfstaandige naamwöarde köant wean ''männelik'', ''vröwwelik'' en ''onziedig'' in et Tweants. Ofhaankelik van et woardgeslacht mut et lidwoard en n oetgaank van et bievooglike naamwoard ekeuzn wordn. {| class="prettytable" |- ! ! Onbepoald ! Bepoald ! Anw vnw kortbie ! Anw vnv ofstaand |- | Männelik | nen kearl | n kearl | dissen kearl | den kearl |- | Vröwwelik | ne vrouwe | de vrouwe | disse vrouwe | dee vrouwe |- | Onziedig | n keend | t keend | dit keend | det keend |} t Bievooglike naamwoard krig in onbepoalden vörm n oetgaank van et lidwoard met: n'''en''' mooi'''en''' kearl, n'''e''' mooi'''e''' vrouwe, n'''-''' mooi'''-''' keend. In ''bepoalden'' vörm krig et onziedige woard ne extra -e: det mooi'''e''' keend. Alle wöarde dee't eandigt op -ing of -eit/-eaid zeent vrouwelik. ===Mearvoold=== t Mearvoold kan op verskilnde wiezes evörmd wordn. Mannelike wöarde kriegnt vake ne klaankumbuging (umlaut): 1 hoond - 2 heunde. Vrouwelike wöarde kriegnt ne -n dr bie achter: 1 kiste - 2 kistn. Onziedige wöarde kriegnt dr -e(r) bie achter: 1 keend - 2 keender. Onziedige wöarde met nen roondn klaank achterin n moond (oo, oe, oa) kriegnt ook ne umbuging noar vuurtn in n moond: 1 book - 2 beuke, 1 hoes - 2 huuze, 1 hoar - 2 höare. Klaankn dee't al vuurin n moond emaakt wordt, kriegnt gin klaankumbuging: 1 been - 2 bene. t Oonderskeaid tusken Oost-Tweants en West-Tweants is hier vuural det et Oost-Tweants bie mannelike en onziedige wöarde n lestn lettergreep vortlöt: 1 hoes - 2 huuz, 1 woard - 2 wöar, 1 been - 2 been. Wöarde dee't van oorsproonk nit Tweants zeent wordt vake vanzelf as vrouwelik ezeen, en kriegnt dus ook vrouwelike mearvooldsoetgänge. Wöarde dee't eandigt op -eit/-eat kriegnt vake ne mearvoolds-''n'' (fakulteat - fakulteatn), en wöarde dee't eandigt op -ing ne mearvoolds-''s'' (vereniging - verenigings). De wieze woerop at et mearvoold evörmd kan wordn, kan ook van doarp töt doarp nog wier verskiln. In wat dialektn raakt et oonderskeaid tusken mannelik en vrouwelik aal mear vergetn, en wordt rechtevoort de meeste mearvooldn op de vrouwelike wieze doan, duur dr ne -n achter te plakn. Zo is et mearvoold van ''woard'' "wöarde", mer völle dialektn maakt doar "woordn" van. t Is opvalnd det bv. in Riessen de leu zegnt: ''1 stroate - 2 stroatn'', terwiel et in et Eanters is: ''1 stroate - 2 ströate''. Dit is opmaarkelik umdet "stroate" n vrouwelik woard is, mer in et Eanters mearvoold toch umlaut krig. == Sk-/Sch- == In wat deeln van Tweante wördt de '''sch-''' op zin [[Nederlaands|Hollaands]] oet-esprökn, in aandere deeln wördt e as '''sk-''' oet-esprökn. Dr is gin regel vuur, en n eenn zegt ''skole'' en n aander ''schole''. Dit is ook nit per plaatse verskilnd, mear hef te maakn met persoonlike vuurkuur, of invlood van de umgewing. Dr wörd wal es edacht det dit dr met te maakn hef det de oolde leu oet Tweante öare wichter Hollaands prebeern te learn en de wichter verbettern as zee in et Hollaands van ''skuur'' vuur ''schuur'' deedn. De wichter gungn disn regel dus ok in et Tweants gebroekn. Disse "verbettering" zorgt dr ook vuur det leu ook wöarde met ''sch-'' goat oetsprekn dee't juust wál met ne ''sk-'' mut wordn oet esprökn, zo as bv. ''scheetbord'' (skateboard) en ''schielers'' (skeelers). Dit woarkt ook aansumme: leenwöarde oet et Hollaands met ne ''sch-'' wordt mangs met ne ''sk-'' oet esprökn (bv. ''niejskierig'') Op disse wiki tref ie dus mangs '''sch-''', en mangs '''sk-'''. == -ing/-ige == Wat woarkweurde köant (net as in et Hollaands) veraanderd wordn in zelfstandige naamweurde duur der '''-ing''' of '''-ige''' (oetsproak -ege) achter te plakn. Dee leste meugelikheaid is alleen wat eulderwètser. Rechtevoort wördt -ing mear gebroekt, mear -ige keump in wat plaatsen ook nog wal völle vuur. Doarumme kö'j hier beaide teegnkomn. Vuurbeeldn: *verbeelding - verbeeldige *bedoling - bedolige *verkering - verkerige == Sassies ''hebn'' == Duur euldere sprekkers van et Tweants wördt mangs nog et hulpwoarkwoord ''hebn'' in plaatse van ''wean'' gebroekt. Dèt geet op de zelfde wieze as in et [[Engels]]: *Engels: ''Where '''have''' you been?'' *Tweants ''Woer '''heb''' iej ewest?'' of ''Woar he'j west?'' Rechtevoort geet et op et gebroek van ''wean'' in dee stean op an: *Hollaands: ''Waar '''ben''' jij geweest?'' *Tweants: ''Woer '''bin''' iej ewest?'' of ''Woar bi'j wes?''. == Sassies ''doon'' == Tukkers gebroekt heel vake ''doon'' as hulpwarkwoord um ne haandeling te beskriewn. A'j det noar et Hollaands vertaalt, kleenkt et wat keenderlik in de oorn, mear feailik is et heel normaal. *''Wat doo'j?'' *''Ik '''doo''' leazn.'' *''Wat dee'j?'' *''Ik '''dee''' leazn.'' *''Wat he'j (e)doan?'' *''Ik hebbe leazn '''(e)doan'''.'' *''Woerumme steun Jan bekeand?'' *''Den '''dee''' aait völle leazn''/''Umdet hee aait völle leazn '''dee'''.'' Umdet völle sprekkers rechtevoort ook völle Hollaands doot, meant ze dèt dit keenderlik is, en doarumme neet good. Dee gebroekt doarumme rechtevoort meestntieds n Hollaandsn vorm: ''Ik leaze''. == Saamntrekkings == Tweants steet ook bekeand um de völle saamntrekkings van weurde. Dit gebuurt allene neet op good geluk, mear as et oonderwoarp noa et hulpwoarkwoord keump, zoo as ''wiln'', ''hebn'', ''wean'', ''doon'' en woarkweurde dee at op nen kleenker eandigt. Allene as der noadruk op et oonderwoarp keump, wördt dit neet edoan. '''Wiln''' :wi'k - wil ik :wi'j - wil iej :wi'w - wilt wie Meestieds wördt ''wiln'' saamn etrökn tot :wo'k - wol ik :wo'j - wol iej :ezv '''Goan''' :goa'k - goa ik :goa'j - goa iej :goa'w - goa wie '''Vuurbeeld met ''hebn''''' *He'j um nog ezeen? *Heb iej um nog ezeen? (met noadruk op ''iej'') ==Vuurzetsels== In et Tweants wordt regelmoatig dubbele vuurzetsels gebroekt. Vake slot dan een "noa"zetsel et vuurzetselvuurwearp of. Dit is um ne oetdrukking wat mear kracht met te gewen, of te loaten zeen det ne beskrewene gebuurtenis met völle geweald gebuurt. Vuurbeelde: *"Vie goat op de kökken ''op'' an" *"Hee höw um steail vuur n kop ''vuur''" *"Houwt um op n bek ''op''!" *"Zo kö'j der nog mooi met an et knooin ''an'' kommen" == Wöarde == {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="50%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | In et Nederlaands ! style="background-color:#abcdef" | In et Tweants |- |Aardappel |Eerdappel, earpel, eerpel, tuffel, ''[[Vjenne|Vjens]]'': jappel |- |Altijd |Aait, aalt, aaltied, altied |- |Azijn |Ettik, azien |- |Begrafenis |Groov, grove, groof, groav(e), begraffenis |- |Boerenkool |Moos |- |Bomen |Beum(e) |- |Boos, kwaad |Hellig |- |Boterham |Brugge, snee/vlak stoete |- |Bretels |Li(e)chtn, zeeln |- |Broek (kleding) |Boks(e) |- |Brood (als stof, wit-) |Stoet(e) |- |Bunzing |[[Ulk]] |- |Deel (Boerderij) |Del(le) |- |Den (boomsoort) |Dan(ne) |- |Drempel |Dorpel, zul |- |Eik (als ding) |Eekn |- |Eik (als soort) |Eek |- |Eelt |Zwil |- |Gierigaard |Knieperd, kniepköttel |- |Gootsteen |Göttegat, götngat, gottegat |- |Haagwinde (plant) |Pispötjes |- |Ham (vlees) |Skeenkn |- |Huid/lichaam |Hoed |- |Jas(je), colbert |böais |- |Kerk |Keark(e), kaark(e), koarke, kark(e) |- |Kleding |Kleer, klere, klear(e), |- |Koe |Koo, meervoald beest(e) |- |Kreuken |Knöttern |- |Kwikstaart (vogelsoort) |Bouwmeaisterke |- |Mensen |Leu |- |Merel (vogelsoort) |Geenteling, Geetlink |- |Mier |Miegeamp |- |Modder |Drek, modde |- |Mol |Weul(e), wreut, vroot, vrote |- |Morsen (werkwoord) |Sopn, smearn, smiestern, knooin, slatern |- |Motor (andrieving) |Tuf |- |Muur (kruid) |Miere |- |Onkruid |[[Krödde (plaanten)|Roed]], onkroed, rood |- |Ontzettend |Onmeundig, machtig |- |Ooievaar (vogelsoort) |[[Stöarke|Stoark]], meervoald stöark(e), kikkervretter, klepper-Deark |- |Opscheplepel |Sleef |- |Pinda's |Aapnnötjes |- |Prullenbak |Askenemmer |- |Punt/uiteinde |Tip |- |Reu (hond) |Rekkel |- |Rookkamer |Damphoes, damphuus |- |Ruzie |Verskel, drokte, houweriej(e), kif, stichelderiej(e), gedoo, wöarde hebn |- |Schaap |Schoap |- |Schort |Scholdook, scholk, skelk, schoeterd, sloch(t), sluj, sopsleui. |- |Schuim |Broes, schoem |- |Sperwer |Klemmerd |- |Stier |Bol(le), boln |- |Stoel |Stool |- |Stoeien |Balgen, dawweln |- |Taal |Sproak(e), taal |- |Toilet |Huuske, driethoes, tonne, pot |- |Totaal, helemaal |kats, kèts, gils |- |Tuin |Hof, goardn |- |Ui |Siepel |- |Uil |Oel(e) |- |Vijver |Viever |- |Visite |Kuiervolk, visiet, viseet, visite, viziet, visietnleu |- |Vogelverschrikker |Skiw{{Info|Vaake ook as skeeldwoord gebroekt}} |- |Voorhoofd |Plètte, plät(te) |- |Zak (in kleding) |Tuk |- |Zak (plastic/papieren) |Toetn, tute, buul |- |Zeef |Ziej(e) |- |Zinsbegoocheling |Oognbekeukelderieje |- |} == Zegswiezn == :>''Der is hieroawer n volledig oawerzicht: [[Tweantse zegswiezen]]'' Tweants hef vake aandere oetdrukkings as et Hollaands. Zo kan et Hollaandse "''alles goed?''" letterlik vertaald wordn noar "''Alns good?''", mear echt Tweants gebrok vake de vroage "''Good te passe?''. De Tweantse zegswiezn zeent vake beeldend; duur ne abstrakte beskriewing te geewn, weett de tooheurders wat dr bedoold wörd. Der zitt vake natuurellemeantn in. De beskriewings köant mangs slim ofwiekn van et bedoolde. Tukkers vertaalt disse zegswiezn vake rechtstreeks noar et Hollaands, woerduur at de [[Tweantisme]]s ontstoat. Hier he'j n poar vuurbeelde: {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="80%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | In et Nederlaands ! style="background-color:#abcdef" | In et Tweants |- |Alles goed? |Good te pas(se)? Nog n betjen goans? Wodöanig? Kö'j et volhooldn? |- |Aandacht van de andere sekse krijgen |Gesnoef um de dure hebn, geroek um et hoes kriegn |- |Ben je doof? |He'j et met de oorn? He'j zwil in de oorn? |- |Daar kun je zeker van zijn |Doar hoo'j nit achteran. Doar kö'j doonder op zegn. Doar kö'j gif op innemn |- |- |Dat gaat je mis hoor! |Det vrös oe op n emmer! |- |De wind van voren krijgen |n Schoer duur de bene kriegn, n board der of kriegn, de kaste oet ekeard kriegn |- |Het ligt nooit aan hemzelf |As nen boer nit kan zwemn (dan ligt et an et water) |- |Ik ben werkeloos |Ik bin bie de dure/t hoes/de kökken |- |Lachen als een boer met kiespijn |Lachn as nen sik in de braandnetteln |- |- |Van hem/haar is niet te winnen (vaak in discussies, en met enige wrevel vastgesteld) |Teegn n peard kö'j nit gaapn / teegn ne koo kö'j nit drietn |- |Verkering uit hebben |Ut nus/nös oonder n boom / de beume hebn (lign) |- |} As n Tukker wat te völle dut met noadelige gevolgen, keump dr vuur et woarkwoord n [[prefix]] ''ver-'': *Ik hebbe miej verbuurd (ik hebbe te zwoar ebuurd, dus non he-k ne zeare rugge) *Ik hebbe miej verjag (Ik bin te vear ejag, en non mu-k n heel stuk wierumme of ik bin te laate kömn) *Ik hebbe miej verhöwn (en non he-k nen zearn doem) == Plaatsnaamn == {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="40%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | In et Tweants ! style="background-color:#abcdef" | In et Nederlaands |- |[[Albeargn]] |Albergen |- |[[Almelo]] |Almelo |- |[[Beantel]] |Bentelo |- |[[Beckum]] |Beckum |- |[[Böaningn]] |Beuningen |- |[[Bokel (Eanske)|Bokel]] |Boekelo (Enschede) |- |[[Bokel (Hoksebarge)|Bokel]] |Boekelo (Haaksbergen) |- |[[Boorn]] |Borne |- |[[Boornerbrook]] |Bornerbroek |- |[[Breklenkaamp]] |Breklenkamp |- |[[Broenehaar]] |Bruinehaar |- |[[Buurse]] |Buurse |- |[[Dealdn]] |Delden |- |[[Dealdnerbrook]] |Deldenerbroek |- |[[Dealdner Es]] |Deldeneresch |- |[[Deankaamp]] of Dearnkaamp, n Doarp |Denekamp |- |[[Deepn]] |Diepenheim |- |[[Deulder]] |Dulder |- |[[Doarle]] |Daarle |- |[[Doarseveld]] |Daarlerveen |- |[[Döarningn]] |Deurningen |- |[[Eanske]] |Enschede |- |[[Eanter]] |Enter |- |[[Eul]] |Oele |- |[[Fleringn]] |Fleringen |- |[[Gammelke]] |Gammelke |- |[[Geester]] |Geesteren |- |[[De Glanerbrug]] |Glanerbrug |- |[[Goor]] |Goor |- |[[Haadorp]] |Adorp |- |[[n Haarbrik]] |Harbrinkhoek |- |[[n Ham]] |Den Ham |- |[[Hoksebarge]] |Haaksbergen |- |[[Heldern]] of Healndoorn |Hellendoorn |- |[[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] |Hengelo |- |[[Hertem]] |Hertme |- |[[De Hoeve (Hoksebarge)|De Hoeve]] |Sint Isidorushoeve |- |[[t Langnven]] |Langeveen |- |[[Lattrop]] |Lattrop |- |[[Lemsel]] |Lemselo |- |[[Lönnker]] |Lonneker |- |[[Loster]] |Losser |- |[[De Lut]] |De Lutte |- |[[Mariaparochie]] |Mariaparochie |- |[[Maander]] |Mander |- |[[t Maanderven]] |Manderveen |- |[[Maarkel]] |Markelo |- |[[Niejstad]] |Nijstad |- |[[Nijverdal]] |Nijverdal |- |[[Noard Döarningn]] |Noord Deurningen |- |[[Nötter (Wierdn)|Nötter]] |Notter |- |[[Nutter]] |Nutter |- |[[Oagel]] |Agelo |- |[[Old Oatmörsken]] |Oud Ootmarsum |- |[[Oatmörsken]] of Oatmöske |Ootmarsum |- |[[Oaverdeenkel]] |Overdinkel |- |[[Oazele]] |Azelo |- |[[Oldnzel]] |Oldenzaal |- |[[Ossel]] |Usselo |- |[[Rektum (Wierdn)]] |Rectum |- |[[Reutum]] |Reutum |- |[[Riessen]] |Rijssen |- |[[Rossum (Oaveriessel)|Rossum]] |Rossum |- |[[Sunnoa|Senoa]] |Zuna |- |[[Soasel]] |Saasveld |- |[[Tilgt]] |Tilligte |- |[[Tubbige]] |Tubbergen |- |[[Twekkel]] |Twekkelo |- |[[Vas]] |Vasse |- |[[t Vjenne]] |Vriezenveen |- |[[Voalt]] |Volthe |- |[[De Wieke]] |Vriezenveensewijk |- |[[Vroomshoop]] |Vroomshoop |- |[[Weersel]] |Weerselo |- |[[Westerhaar]] |Westerhaar-Vriezenveensewijk |- |[[Wierdn]] |Wierden |- |[[Zeander]] |Zenderen |- |[[De Zoeke]] |De Zoeke |} {{Nedersaksische taalwiezers}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tweants]] [[Kategorie:Taalwiezers]] nfgn15gspxlrkgpcsdqcnekdvrjfh23 0 3660 264113 256161 2013-05-06T16:14:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Daniël Lohues | ofbeelding = Daniël Lohues.png | umschrieving = Daniël Lohues ien Toomler, Amsterdam, zundag 21 meie 2006 | geboren = [[16 febrewaori]] [[1971]] | sturven = | genre = [[Blues]], [[Rock]] | spraoke = [[Drèents]] | laand = [[Nederland]] | webstee = }} '''Daniël Lohues''' ([[16 febrewaori]] [[1971]]) is een [[Nederlaand]]se componist en liedtieszanger, ofkomstig uut [[Erica (Drenthe)|Erica]] ien Zuudoost-[[Drenthe]]. ==Groepen, solowark en muzikale prejecten== Nao een paar jaor ien verskillende Engels- en Nederlaandstalige groepen te hebben espeuld, daoras [[The Charlies]] d'r iene van was, richtten Lohues ien 1994 de popgroep [[Skik]] op. Skik brocht vief plaoten uut: ''Skik'' (1995), ''Niks is zoas 't lek'' (1997), '''s Nachts'' (1999), ''Overal & Nergens'' (2000), ''Tof'' (2002), en de verzamelplaot ''Best Tof'' (2004). Skik höld niet op te bestaon, mar Lohues richtten hum op aandere prejecten, benaom oppe blues. Ien 't veurjaor van 2003 begunden hi'j de groep [[Lohues & the Louisiana Blues Club]]. Hierveur is Lohues naor 't zuden van de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verienigde Staten]] etrökken umme bluesmuzikaanten op te zuken. Ien [[Baton Rouge]], [[Louisiana (staat)|Louisiana]] hebt ze heur eerste plaotien mit op traditionele wieze espeulde blues openeumen, ''Ja Boeh'' (2003). Toe as de groep op 't [[North Sea Jazz Festival]] speulden, had Lohues op drei grote festivals ien Nederlaand espeuld (eerder ok op [[Pinkpop]] en [[Lowlands]]). Ien 2005 kwaamp ''Grip'' uut, daoras ok een [[zydeco]]-nommer op stiet. De mèensen die now mit Lohues ien de Louisiana Blues Club zit, bint: Keith Keyes oppe bas, Marco Geerdink (Lohues zien neef) oppe rhythmgitaar, Gralin Neal oppe drum, en Rob van Donselaar oppe toetsen. Van 20 [[jannewaori]] töt en mit 2 [[april]] 2006 trök Lohues solo deur 't laand mit zien theatertour ''Allennig''. Hiervan kwaamp op 27 [[meert]] 2006 een gelieknamige plaot mit akoestische liedties uut. Net as de twei plaoten van Lohues & the Louisiana Blues Club en verskillende plaoties van Skik, bint de liedties ien 't [[Zuudoost-Drèents]] ezungen. Op ''[[Allennig]]'' komp Lohues oe melancholiek inne mute. Ien 't nommer ''Allennig'' drokt hi'j zien gevuul uut det "uuteindelijk iederien allennig" is. Ien ''Beste Koningin'' vrag hi'j de keuningin um, as 't laand ien 'n bedriebenpark mut veraandern, Drenthe te sparen. Ien ''De kerke'' bezingt hi'j zien twiefel oaver 't geleuf (Lohues is kaddeliek opevoed). De ballade ''Annelie'' lik een knipoog naor [[Bob Dylan]], en ien ''Erica'' zingt Lohues oaver zien singeliere baand mit zien geboortedörp. In april 2008 kwaamp 't album ''Allennig II'' uut. Van jannewaori töt juni van det jaor toerden Lohues mit een gelieknamige theatertour deur 't laand. In 2009 kwaamp ''Allennig III'' uut. Met de theatertour Allennig IV in 2010 war het Allennig-vierluuk compleet. In februari 2011 kwaamp de CD 'Hout moet' van zien letste theaterproduksie uut. Lohues schrif ok nommers veur aandere artiesten, waoronder Jenny Arean, Guus Meeuwis, Freek de Jonge, Paul de Leeuw en Kinderen voor Kinderen. ==Priezen== Samen mit de bandleden van Skik hef Daniël Lohues ien 1996 de Zilveren Harp ekregen, een Nederlaandse meziekpries. Ien 2006 wördden hi'j anemarkt veur een [[Edison]] inne caddegorie Zanger Nationaal. Ien 2007 wun Lohues de Annie M.G. Schmidt-pries van Buma Cultuur en 't Amsterdams Kleinkunst Festival veur de ballade ''Annelie''. De pries had de vörm van een börstbeeld van de schriefster. Veur [[RTV Drenthe]] zee Lohues det 't beeld zien plekkien zol kriegen in zien eig'n Galerij der groten, "tussen Bach en moeder Maria". Ien 2006 har dezölfde ballade al de Okapi Liedpries van [[Jan Rot]] zien Stichting Okapi/Stichting Jan Rot ewunnen veur 'een jaloersmakend lied'. ==Ie mut 't mar weten== *'t Nommer ''[[Op fietse]]'' wördden ien 2005 uutekeuzen as 't beste Drèentse liedtien ooit. ^{''Bron neudig: deur wele?''} *Lohues schrif elke weke een stökkien veur 't [[Dagblad van het Noorden]]. *Lohues zingt mit oppe single ''Als je iets kan doen'', daoras de opbrengst van is ebruukt um de mèensen te helpen die te lieden hadden deur de [[eerdbeving]] ien de [[Indische Oceaan]] op [[Karst|Tweede Karstdag]] 2004. ==Buten dizze webstee== * [http://web.lohues.nl/dlohues/index2.php Daniël Lohues, Allennig] * [http://web.lohues.nl/lohues/index2.php Lohues & the Louisiana Blues Club] * [http://www.skik.nl/ Skik] {{DEFAULTSORT:Lohues, Daniel}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Muzikaant uut Drenthe]] [[Kategorie:Nederlaandse zanger]] [[Kategorie:Dialektmuziek]] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} t7myuq991pc5vaaajufivzjt8bhm1fn 6 3662 129184 12035 2009-12-11T05:13:29Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Kasteel in Nederlaand]] wikitext text/x-wiki © Heini Peters [[Kattegerie:Ofbeelding:Kasteel in Nederlaand]] 25sd9f0w5kvfjme1eov7iakfjmsffxi 0 3663 278154 278153 2015-03-12T22:20:29Z Larsb99 11752 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Huusbargh.jpg|200px|thumb|Kasteel "Huus Bargh" in 's-Heerenbarg]] Een '''kasteel''' (ook wal [[burcht]] enuumd) is ne verstarkte wonning. Kastelen raakten in de [[Middeleeuwen]] in [[Europa (continent)|Europa]] in gebruuk. Eerst beston de verstarking allene uut holten palissades, later wodden stenen muren ebruukt. Een kasteel kon ne verstarkte [[boerderi-je]] wean of een speciaal ebouwde konstruktie um in tieden van gevoar hen te kunnen vluchten. Met de uutvinding van ut [[buskruut]] en [[artillerie]] verloren kastelen eure [[militaire]] betekenis. Ze woddden vaak um-ebouwd tot deftige huze woar het woongenot völle belangrieker was. Later wodden woonhuzen van edelen als noamaakkasteel ebouwd, alsof het ooit verstarkte burchten waarn ewest. Bij sommige kastelen is de [[militaire]] betekenis uutendelek helemoal verdwenen. In den [[Achterhoek]] stoat van oldsheer völle kastelen. In de vroggere gemeente [[Vorden]] allene al achte. [[Vorden]] wödt dan ok wal ut 'achtkastelendarp' enuumd. Eén van de oldste en nog zo goed as in olde stoat verkerende kastelen van [[Nederland]] is [[Huus Bargh]] in [['s-Heerenbarg]]. Een '[[havezate]]' was in de [[Graafschap Zutfent|Graofschap Zutfent]], [[Oaveriessel]] en [[Drenthe]] een burcht mit bewonners die speciaole rechten hadden. Hier bunt d'r nog völle van. In Drenthe bint niet veul kasteel'n, allennig iene in Koevern. De toren op 'e [[Drèentse vlagge]] stiet symbool veur dit kasteel. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''kasteel'', ''kasteil'', ''kastiel'', ''kesteel'', ''kestiel'' * [[Grunnegs]]: ''kestail'', ''slöt{{small()|te}}'' * [[Stellingwarfs]]: ''kesteel'' [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gebouw]] [[Kategorie:Kasteel|!!]] 9tsaqo0lh5ndwembpluaj437clbziwz 0 3664 12068 2006-08-09T21:25:47Z Servien 7 deursturing naor [[Boerderieje]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Boerderieje]] qv8wapb8g13ntfr0q2v2bg0z6lp5s7y 0 3665 12069 2006-08-09T21:26:17Z Servien 7 deursturing naor [[Kasteel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kasteel]] ghmcs0ose8mnnxey7rbmrp1c0mliscy 14 3667 271764 262000 2013-12-07T00:33:44Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Vocalists}} [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Muzikaant]] 25efw0aiqiakwnaf96vfdv8f9134q97 6 3668 12076 2006-08-09T21:39:41Z Servien 7 van nl-wiki wikitext text/x-wiki van nl-wiki qcs0q8kpbwuz908p88vmu2m3j3hh6b3 0 3669 272035 264615 2013-12-09T21:33:34Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Karmis.jpg|thumb|KMG Afterburner]] [[Ofbeelding:Bend_aachen_fairground_night_germany.jpg|thumb|Karmis in [[Aken (stad)|Aken]]]] De '''karmis''' is van oorsprong een [[mart|jaormark]] ter gelegenheid van de wiejingsdag van de [[petroonheilige]] van de plaotse. Karmis is dan oek een [[verbastering]] van ''karkmis''. Op disse dag streumen 't volk samen um de petroonheilige te vereren en um hum te vermaken. In steelijke gebieden verleur de karmis vake zien baand mit 't [[religie|rillegieuze]] fees dat deran verbunnen was, mar in veule darpen gaon beien nog haand-in-haand (veural in [[Rooms-Katholieke Karke|kattelieke]] gebieden) en geet der op de wiejingsdag een precessie uut. Karmis wonnen een paor dagen ehouwen en 't hef zich ontwikkeld tot een commercieel evenement. Eertieds was de karmis vake één van de minnige uutgaonsmeugelijkheen. Grote karmissen bin de [[Brussel (stad)|Brusselse]] karmis, de [[Antwaarp (stad)|Antwarpse]] Sinksenfoor de [[Tilburgse Karmis]], de karmis in [[Weert (stad)|Weert]], [[Venray]], [[Nijmegen]], [[Grunnen (stad)|Grunnen]], Karmis Best, [[Et Vene (stad)|Heerenveen]] ([[Pinkster]]karmis) en [[Hoorn (Noord-Hollaand)|Hoorn]]. In plaotsen mit een ouwe karmistredisie vienen der rond 't karmisgebeuren aandere evenementen plaose. Zo hem in [[Huissen]] op de donderdag veurdat de karmis begint 't ''Vleiskeuren''. De plaoselijk slagers geven dan gelegenheid tot 't preuven van vleis. Van oorsprong was 't vleiskeuren oek erich op 't leren kennen van jonges en deerns dee daornao dan samen karmis gungen vieren. Karmis is een vorm van amusement veur jonge luui dee een vake alderbarstensveul schik hem an wilde attracties zoas de [[spoekhuus|spoekhuzen]], botsauto's en zoksoort van dingen meer. De karmis kan een plaotse ween um [[evenouwers]] te leren kennen. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''karmis(se), kärmis(se), karmse'' of ''kärmse'' * [[Drèents]]: **''karmis'' **''ka(a)rmse'' ([[Zuud-Drèents]], [[Veenkelonioals]]) * [[Grunnegs]]: ''kaarms(n)'' <small>de oaven veur de kaarms wordt ''petjemaart'' nuimd</small> * [[Sallaans]]: ''karmis(se), kärmis(se), karmse'' of ''kärmse'' * [[Stellingwarfs]]: ''karmis'' * [[Tweants]]: **''kearmis(se)'' of ''karmis(se)'' **''koarmsel'', ''koarmsen'' ([[Riesns]]) * [[Veluws]]: ''karmis(se), kärmis(se), karmse, kärmse'' of ''kaarmis'' [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Amusement]] gmj2owbwmt3iq2bhrlfb7c154wb2qeg 14 3670 256045 254470 2013-03-11T10:39:09Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 95 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6337045]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Entertainment}} [[Kategorie:Kultuur]] 9tmp6j43cha9gabtarsr6czf9a6vf2l 0 3671 280531 272063 2015-04-12T14:36:25Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Varsselse molen2.jpg|thumb|250px|De mölle van Varssel]] '''Varssel''' is een [[buurtschop|buurtschap]] in de gemeente [[Bronckhorst]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] previnsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. Varssel steet veural bekend um de ONK wegraces veur motoren dèn elk joar in op de [[Varsselring]] (een stroatencircuit) deur de HAMOVE (Hengelse Auto en MOtor VEreniging) organiseerd wordt. Een markant punt is 't overbliefsel van de Varsselse [[meul|mölle]], een veurmoalige bovenkruier. Al in [[1915]] is de mölle ontwiekt. Bi'j de sturmramp van [[Borklo]] in [[1925]] vleug de kap van de mölle derof. {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] mcuxvkuwh5nvnw4udfwvfogwx81zd0x 0 3672 289631 280572 2016-10-29T11:59:02Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Den Veldhook''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Veldhoek'') is ne buurtschop, gedeeltelek in de gemeente [[Berkelland]] en gedeeltelek in [[Bronckhorst]] in de provinsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Den Veldhook steet veural bekend um het sportcomplex Veldhoek, woar de [[eerste divisie]] [[voetbal]] vereniging "[[De Graafschap]]" joarenlang (tot 1 oktober 2005) eure trainingsvelden hef ehad. {{Berkelland}} {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] dzpvdb889niuy1x2gfbrqid4chbgjp3 0 3673 292521 280573 2016-12-15T14:12:47Z Wwikix 13678 /* Bekende leu oet Vorden */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kasteel Vorden.jpg|thumb|250px|Kasteel Vorden]] '''Vorden''' (uutspraoke: ''Vodden'') is n darp in de gemeente [[Bronckhorst]] in de provinsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Tot de gemeentelike herindeling op [[1 jannewaori|1 januari]] [[2005]] was Vorden n eigen gemeente. Vorden wordt deuresneden deur de weg [[N319]] van [[Zutfent]] naor [[Reurle]] en deur de [[Baokse baeke]] dee plaatselik ok wal de Vordense Baeke wordt enuumd. Disse bekke streumt uut in den [[Iessel]]. Vorden ligt an de spoorlijn [[Zutfent]]-[[Wenters]] en hef n eigen stasion. Vorden steet ok wal bekend as t Achtkastelendarp en is daormet één van de meest "kasteelrieke" plaatsen in [[Nederland]]. Behalve Huus Vorden hef t darp nog de volgende kasten binnen zien grenzen: ''Hackfort'', ''Den Bramel'', ''Den Kieftskamp'', ''Den Wildenborg'', ''De Wierse'', ''t Onstein'' en ''t Medler''. In Vorden is ook de in de jaoren 1960 populaere serie [[Floris]] emaakt. Disse serie ging aover n [[ridder]] en zien Indiase vriend, die samen völle avonturen belaefd hebt. ==Bekende leu oet Vorden== *Den dichter [[Anthony Christiaan Winand Staring]] had in Vorden n landgood en is in Vorden oet de tied ekommen. *De [[akteur|aktrise]] [[Riek Schagen]], bekend as 'Saartje' in de tv-serie 'Swiebertje', hef langen tied in Vorden ewoond. {{Bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] llkj7dgowj9pt5sddrq3n7mtmkbnx2c 0 3674 280574 263292 2015-04-12T14:43:35Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Wichmond''' is een darp in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Wichmond warkt völle samen met [[Vierakker]]. Wichmond is rond 800 ontstoan. De missionaris [[Ludger]] (of [[Ludgerus]]) kreeg van de [[graaf]] Wrachar uut [[Brum]] en 794 een stuk grond van umsgeveer een kilometer lang. In de schenkingsakte wordt esprokken van "Withmundi", wat "wiede mond" betekend. In 800 bunt de inwoners van Wichmond een [[Kaark (gebouw)|karke]] goan bouwen. Disse [[Kaark (gebouw)|karke]] wodden in 801 deur [[Ludger]] in-ewi-jd. Zo is wichmond de eerste plaatse oaver den [[Iessel]] ewodden, woar [[Luger]] een karke hef esticht. {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] jhn0a0puojh0fpi3lhodo972nebfrc4 0 3675 280575 268060 2015-04-12T14:44:04Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Wildenborch | soorte = Buurskap | bestansnaam vlagge = | bestansnaam wapen = | lokasie = | gemeente = [[Bronckhorst]] | previnsie = | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = | doatum inwoners = | dichtheid = | breedtegroad = 52/7/21/N | lengtegroad = 6/22/55/E | verkeersoader = | netnummer = | postcode = | webstee = | region = NL-GE }} '''Wildenborch''' is een buurtschap rond ut gelieknamige [[kasteel]] in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. De buurskop leijt tusken [[Vodden]] en [[Lochem]] op et [[Grote Veld]]. Et is veural bekent deurdat op et [[kasteel]] de [[dichter]] [[Anthony Staring|Staring]] hef ewoond. {{Begin|act}} {{Bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] rre0rwbhpkkwef336q7lk1rsglj3d3k 0 3676 292523 292522 2016-12-15T14:13:20Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Zellem''' ([[Nederlands]]: ''Zelhem'') is een darp in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Zellem was tot de gemeenteleke herindeling op 1 ja nuar 2005 een eigen gemeente. == Geschiedenis == In 801 in wodden, volgens een oorkonde, deur [[Ludger]] ([[Ludgerus]]) een kapelleken op-ericht. In disse oorkonde steet, dat dat in ut gebied "Saleheim" was. Tussen [[1400]] en [[1500]] kreeg de tegenswoordige Lambertikarke de vörm zoas hi-j dèn now hef. An ut ende van de [[Tweede Wereldoorlog]] woden de karke zo goed as helemoale verwoest. De karke wodden noa den oorlog wal meteen weer op-ebouwd en is nog altied ut middelpunt van ut darp. == Darp en umgeving == Zellem nuumt zichzelf graag "ut gruune harte van den [[Achterhook]]". In 2004 wodden ut komplan in ut centrum van ut dorp feestelek af-erond. Het darp hef now een gezellig modern harte. Zellem höldt völle tradities nog in ere. Zo wordt elken oavond um negen uur nog altied de papklok eluujd. {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] k95l2x6kch0wm2yw7l080whot3z2fib 0 3677 292436 280378 2016-12-15T11:53:13Z Wwikix 13678 /* Veurzieningen */ kat wikitext text/x-wiki '''Gaanderen''' is een darp in de gemeente [[Deutekem]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Het hef umsgeveer 7000 inwoners. == Geschiedenis == Gaanderen is ontstoan in de [[12e eeuw]]. Toen wodden het buurtschap Gernere enuumd. Dat was een vernuming noar de zandrugge, dèn ut gebied beschermde tegen den [[Olde Iessel]]. Gernere zol af-eleid waen van "''ger''" en "''laar''", wat "spitse heuvelriege" zol betekenen. An ut ende van de [[18e eeuw]] was der völle bosbouw in de contreien ontstaon. Doarveur waren völle ni-je arbeiders neudig. Die gingen wonen in ut disse contreien en zo is uut ut buurtschap uutendelek ut darp Gaanderen ontstoan. == Iezerindustrie == In de grond rondum de [[Olde Iessel]] zit völle [[oer]] in de grond. Niet allene dat, moar ok de waterkracht van de bekken en genog holt in de buurte um [[holtskoal]] van te maken, maken dat der in ut gebied de [[iezerindustrie]] al vrog hef ontwikkeld. In [[1689]] richtten [[Josias Olmius]] aan de [[Bielheimerbekke]] de eerste Nederlandse [[iezergeteri-je]] op, de ''Rekhemse Hut'' enuumd. [[Bommen]], [[kogels]], [[handgranaten]], moar ok huusholdeleke artikel wodden hier egotten. In [[1821]] wodden op de grenze met [[Terborg]] an de [[Akkermansbekke]] een ni-je [[iezergieteri-je]] op-ericht: ''Vulcaansoord''. De hut wodden een groot bedrief dat an zowat heel Gaanderen werkgelaegenheid gaf. In [[1977]] is deur zwendel Vulcaansoord failliet egoan. In de [[20e eeuw]] kwam der nog meer [[iezerindustrie]] in Gaanderen. Pelgrim maken gasheerden, fernuzen en ander huusholdelek materiaal. In de joaren '80 van de veurige eeuw wodden Pelgrim oaver-enommen deur de grote concurrent ATAG uut [[Ulft]]. Later verhuusde de produktie van ATAG, woar ok de Etna inmiddels onder viel noar [[Duven]]. Dit was opni-j een grote slag veur Gaanderen en umgeving. Momenteel is alleen ut bedrief Ferro nog in de metaalindustrie vol in bedrief in Gaanderen. == Veurzieningen == Gaanderen is een laevendig darp. In ut darp bunt twee [[katholieke]] [[schoele|scholen]]. De derde [[schole]] is openbaar. Ok bunt in Gaanderen twee [[katholieke]] karken, de St. Augustinuskarke en de St. Martinuskarke. Der besteet een zekere scheiding in Gaanderen. De spoorbane dèn dwars deur ut darp heer lup is de grenze tussen Gaanderen Noord (Old-Gaanderen) en Gaanderen Zuud (Ni-j-Gaanderen). Vrogger gingen de inwoners van Old-Gaanderen allene noar de schole en de karke in Ni-j Gaanderen en in Old-Gaanderen krek zo. In de letste joaren is doar wel wat verandering in ekommen. {{Deutekem}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Deutekem (Achterhook)]] f1lp10vmnbglpmuxl07obj0r4qw4usu 0 3678 292432 292111 2016-12-15T11:50:50Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Wael''' ([[Nederlands]]: ''Wehl'') is een darp in de gemeente [[Deutekem]] en gelaegen in de Gelderse streek [[De Liemers]]. Tot de gemeentelike herindeling op 1 januari 2005 was Wael een eigen gemeente. == Geschiedenis == De name ''Wehl'' of ''Weel'' kump veur t eerste rond [[1200]] veur. Ok bunt der [[archeologische]] vondsten uut dèn tied. [[Tufstenen]] delen van de [[katholieke]] [[Kaark (gebouw)|karke]] komt ok uut dèn tied. Vanaf [[1406]] viel Wael onder de graven van [[Kleef]]. Ruum vier eeuwen bleef Wael [[Kleefs]] en dus viel t darp as [[enklave]] in [[Nederland]] onder [[Pruussen]]. In [[1816]] wodden Wael onder t gezag van t [[Koninkriek der Nederlanden]] eplaatst. De eurspronkelike bebouwing was tot an [[1945]] an de tegenswoordige Stationsstroate, Grotestroate, Diemseweg, Keppelseweg en Beakseweg. Noa den oorlog is der völle ni'jbouw bi'j ekommen en gruujde t antal veurzeningen ok in een vlug tempo. Völ minsen geleuve nog in n old verhaal; dat Karel de Grote op d'n Hettenheuvel stinge, en uutkeek oaver de vlakte woar Wael lag. Hi'j het toen gezeit: Wat Een Heerlijk Land, woarvan de eerste letters Wehl vormt. {{Deutekem}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Deutekem (Liemers)]] qzark5qc614kqautnsl758itk647hgj 0 3679 292435 280325 2016-12-15T11:52:42Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Achterwael''' ([[Nederlands]]: ''Nieuw-Wehl'') is een darp in de gemeente [[Deutekem]] in de provinsie [[Gelderland]] in [[Nederland]] en hef umsgeveer 500 inwoners. Tot [[2005]] was t samen met [[Wael]] de gemeente Wael. == Geschiedenis == Achterwael ontstond an de krusing van twee waegen. In [[1925]] wodden der een [[katholieke]] [[Kaark (gebouw)|karke]] ebouwd en kreeg t darp wat meer status. Op [[27 juni]] [[1933]] hef de gemeenteraod van [[Wael]] beslotten, dat de officiële name van ''Achter-Wehl'' mos veranderen in ''Nieuw-Wehl''. Dit was op verzuuk van de [[pastoor]], dèn vond dat een darp met zovölle ni'jbouw niet meer "Achter" kon heten. {{Deutekem}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Deutekem (Liemers)]] owpcpfsd8aavj7h7croikp31m4x9t2a 0 3682 292439 280431 2016-12-15T11:54:47Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Iezevoorde''' ([[Nederlands]]: ''IJzevoorde'') is een buurtschap in de gemeente [[Deutekem]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]].Het ligt veur an den bos de [[Slangenburg (bos)]]. Der woont umsgeveer 50 mensen. Het buurtschap is, umdat er weinig openbare veurzieningen bunt, helemoale op de stad Deutekem an-ewezen. Het plaetsken hef wal een basisschole woar zo'n 60 (veurnamelek boeren)kinderen op zit. Ok is er een peuterspölzale. Daarbi-j is der een café, waardeur het wat veurzieningen an geet op een klein darp liekt. Der bunt ook völle verenigingen op verschillende gebieden. Van toneelspöllen (THIJS) en zang (Hosanna), tot een gymvereniging (IJGV) en een volleybalvereniging (VIJV). In september hef Iezevoorde zelfs zien eigen volksfeest, ut Iezevoords buurtfeest. {{Deutekem}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Deutekem (Achterhook)]] 72ovxsl2nkfd2pzjp8l4pr960qlh91u 0 3683 292445 280477 2016-12-15T12:06:35Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Langerak''' is een klein darpken in de gemeente [[Deutekem]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Et is ontstoan uut een paar boerderi-jen en der bunt later wat huzen bi-j ebouwd, umdat der de [[iezergeteri-je]] Vulcanus evestigd wodden. Et plaetsken besteet uit 1 hoofdstroate en 1 kleine bi-jstroate. Der wont een paar honderd mensen. {{Deutekem}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Deutekem (Achterhook)]] k24042kcxyydmd3q5a9ka389ojax58p 0 3684 292443 292442 2016-12-15T12:00:12Z Wwikix 13678 /* Plan Wienbargen */ wikitext text/x-wiki '''Wienbargen''' ([[Nederlands]]: ''Wijnbergen'') is een darp in de gemeente [[Deutekem]] en gedeeltelek in de gemeente [[Montferland]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Ut wordt van [[Deutekem]] escheiden deur den [[Olde Iessel]]. Der woont in het darpken in 2005 een paar duzend mensen. Ok is der een klein kasteeltjen, de Kemnade. Wienbargen had vrogger ok zien eigen treinstation, dat later station "Deutekem-West" wodden. Halte Wiemberge het altied in Dörkum gestaon (de Haop) en is genuu:mp naor 't derp in de gemeente Bergh dat aan de Haop grenst. Moar met de opening van ut station "Deutekem-de Huet" wodden ut station eslotten. Ut stationsgebouw uut de joaren '50 van de [[20e eeuw]] steet der nog wal en dut now dienst as kantoor van een architectenburo. == Twee Wienbargens == Wijnbergen is in de joaren '80 op-edeeld in een Deutekems deel en een deel van de vroggere gemeente [[Bargh]] (now gemeente [[Montferland]]), woar ut dan toe altied helemoale bi-j-eheurd had. Het deel van Deutekem is het grootst, et hef zien eigen karke dèn an de Broamptseweg ligt. Net buten het darp is een groot bedrievenpark dat doorlöp tot aan de gemeentegrenze met [[Montferland]]. Zelf zeggen de luj: Wiemberge (met 'n driepoot). Het deel van [[Montferland]] is umsgeveer net zo groot wat oppervlak an geet, moar in tegenstelling tot het Deutekemse deel is ut zeer dun bevolkt. Er woont umsgeveer 100 mensen. == Plan Wienbargen == Het is de bedoeling dat zudelek van de Deutekemse wiek Dichteren 1000 woningen worden ebouwd om nog meer mensen te huusvesten in de gemeente. Ook is eind 2004 beslotten dat er een derde brug over de Olde Iessel ebouwd wordt zodat niet iederene deur det stad hoeft te rieden. {{Montferland}} {{Deutekem}} [[Kategorie:Deutekem (Liemers)]] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 6r83qyai9edoteaou2fc4er2ds1v8rn 0 3685 292444 280532 2016-12-15T12:03:41Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Titel kleine letter}} '''t Broek''' ([[Nederlands]]: ''Het Broek''; vrogger: t Zellemse Broek) is n buurtschap in de gemeente [[Deutekem]] in de provinsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Der woont n paar honderd mensen. Veur de gemeentelike herindeling op 1 januari 2005 heurden t Broek an de gemeente [[Zellem]]. Vanaf 2005 is t an de gemeente [[Deutekem]] toe-evoegd. Der bunt plannen veur woningbouw in t Broek. {{Deutekem}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Deutekem (Achterhook)]] 2ir25ujfycg1k4qg46u5hx0qyieade5 0 3686 280326 262673 2015-04-12T14:03:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Azem''' ([[Nederlands]]: ''Azewijn'') is een darp in de gemeente [[Montferland]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Ut hef umsgeveer 725 inwoners (1998). De vruchtboare umgeving (rivierklei van den [[Olde Iessel]]) beheurt tot [[Montferland]]s oldste cultuurgronden. Het darp wordt in 828 al enuumd als Asuen. Disse name wordt in verband gebracht met "winne"; dit betekent weide. Aan de Terborgseweg bi-j [[Zeddam]] ligt nog ut buurtschap Klein-Azem, dat heurt bi-j de Azemse [[parochie]]. De grote [[boerderi-je]]n van Azem hebt een geschiedenis dèn tot de [[middeleeuwen]] terugge geet. Ondanks ut kleine inwonerantal hef Azem een bluujend verenigingslaeven. {{Montferland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] gptpb9w16fv8bgegwfd0bqa4jzp3qy2 0 3687 280327 262675 2015-04-12T14:03:55Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Baek''' ([[Nederlands]]: ''Beek'') is een darp in de gemeente [[Montferland]], provinsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Baek is hoast wal zeker genuump noar de beek ([[Liemers]] dialekt: ''Baek''), dèn zien bron het op 't Peeske. 't Peeske is één van de heuvels van de heuvelrug Montferland, woar de gemeente [[Montferland]] noar genuump is en wut ook wel Peeskesbult genuump. Op 't Peeske kump bronwater an de oppervlakte van woaruut een kleine [[Beek (stroom)|beek]] de heuvel afstreumt. Baek is venamelek een toeristenplaats met een antal hotels en campings. De natuurleke umgeving trekt joarleks völ toeristen en dagjesmensen. Alhoewel Baek vroeger bi-j de gemeente [[Bargh]] heurde is de Baekse bevolking meer op [[Diem]] en [[Deutekem]] ("Durkum") gerich. Zeker vroeger was ut makkeleker um vanuut Baek noar [[Diem]] te goan, as noar [['s-Heerenbarg]], woar 't Peeske en Wolkenland en de Zeddamse bult nog veur lag. Ut Baekse dialekt liek dan ook meer op ut Diemse as op ut 's-Heerenbargse. Baek lig kot aan de grens met Elten in Duitsland. Elten is na de oorlog een tied Nederlands gewes. Mede doarum het ut Baeks ook veel Duits opgenomme. Baek het een [[katholieke]] [[Kaark (gebouw)|karke]] en een [[katholieke]] [[basisschool]]. {{Montferland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] dq9qr2isx6xklwycp1hei0299tr9qt3 0 3688 280328 277670 2015-04-12T14:04:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Braomp''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Braamt'') is een darp in de gemeente [[Montferland]], in de previnsie [[Gelderland]]. Ut ligt an de [[A18]] en de deurgaande weg van [[Deutekem]] naor [['s-Heerenbarg]]. Het darp hef een [[katholieke]] [[Kaark (gebouw)|karke]] en een [[mölle]]. Binnen de darpsgrenzen is de recreatieplas [[Stroombroek]], ok wal ut [[Braomptse Gat]] enuumd en een bungalowpark. In september 2005 wodden de gegiezelde Claudia Melchers twee dagen vaste eholden in dit bungalowpark. {{Montferland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 677gco5ej6k9a01zjbuk83fw14431bq 0 3689 264127 256304 2013-05-06T16:16:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[image:Location_Meppelerdiep.PNG|thumb|right|250px|''Loop van 't Möppelerdiep'']] 't '''Möppelerdiep''' is een [[kenaol]] det löp van [[Möppelt]] ien [[Drenthe]] töt [[De Sluus]] ien [[Oaveriessel]]. Oorsprunkelijk was 't een netuurlijke streum die de ''Sethe'' hietten. De name van 't gemaal ien De Sluus, ''Zedemuiden'', kömp daor weg. 't Kenaal wördden verskillende keren uutegraven en brieder emeuken; ok bint d'r een paar bochten of-esneden. Dit hebt ze edaone veur de [[törf|törfgraveri'je]]. 't Kenaol was een belangrieke waterweg veur 't vervoer van dizze braandstof. Möppelt en De Sluus waren veurname deurvoerhavens, vanwaor de törf wieder gunk naor [[Hollaand (gewest)|Hollaand]]. Deur de törfwinning kreeg 't Möppelerdiep meer [[water]] te verwaarken. 't Möppelerdiep verbiendt de [[Drèentse Heufdvaort]] en de [[Hoogeveense Vaort]] mit de vroggere [[Zuderzee]]. 't Leste stok töt an de zee mus wörden of-elegd oaver 't [[Zwärte Wäter]], det uutmondt bi'j [[Gällemuun]]. {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Moppelerdiep}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Kanaal in Drenthe]] [[Kategorie:Woater in Oaveriessel]] olr9mw8y0h0tez4xygyt3arcakel8nh 0 3690 292155 280329 2016-12-10T12:28:00Z Wwikix 13678 /* De karken van Diem */ kat wikitext text/x-wiki '''Diem''' ([[Nederlands]]: ''Didam'') is een darp in de gemeente [[Montferland]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Tot 1 januari 2005 was Diem een eigen gemeente, doarna wodden het as gevolg van de gemeenteleke herindeling samen-evoegd met de buurgemeente [[Bargh]] tot [[Montferland]]. Ut darp Diem wodden al rond ut joar 800 enuumd. == Schutteri-jen == Diem steet bekend as de schuttersgemeente van [[Nederland]]. Op het gebied van de vroggere gemeente Diem bunt zeuven schutteri-jen: * De Eendracht (Diem) * De Heegh (De Heegh) * St. Martinus ([[Greffelkemp]] ([[Nederlands]]: ''Greffelkamp'' )) * St. Antonius ([[Den Diek]] ([[Nederlands]]: ''Nieuw-Dijk'')) * St. Isidorus ([[Old-Diek]] ([[Nederlands]]: ''Oud-Dijk'')) * Loil Vooruit ([[Lool]]) ([[Nederlands]]: ''Loil'')) * Wilhelmina (Diem) Op het gebied van de [[schutteri-j]] spölt vooral Schutterij Loil Vooruit uut het darp [[Lool]] op dit moment een grote rol, aangezien disse vereniging de afgelopen 3 jaar moar liefs 2 keer de Euregio schutterskoning hef meugen leveren. == Carnaval == Ook om zien carnavalsoptocht is Diem bekend. Alle joaren trekt op carnavalszondag de bonte stoet vanuut [[Lool]] en [[Den Diek]] noar t gemeentehuus in Diem. == De karken van Diem == Op plaatse woar now de [[katholieke]] Mariakarke steet, hef toen al een karke estoan. De tegenswoordige karke, dèn in de [[middeleeuwen]] ebouwd is, wordt ok wal de "kathedraal van de [[Liemers]]" enuumd, vanwaege de laat-[[gotische]] bouw. Met de [[Reformatie]] wodden de [[Kaark (gebouw)|karke]] eigendom van de altied klein gebleven [[protestantisme|protestante]] gemeente. In de joaren '50 van de 20e eeuw stelde de gemeente Diem an de protestanten veur: de karke afbrekken of restaureren. Dit vanwaege de bouwvallige stoat van ut gebouw. De protestante gemeente was te klein um de karke te kunnen onderholden, loat stoan te kunnen restaureren. De [[pastoor]] van de [[katholieke]] Martinuskarke hef toen een actie op touw ezet um de karke te kunnen oavernemmen en te restaureren. In [[1956]] wodden de karke an-ekocht en restaureerd, noadat de protestanten kort noast de karke eure eigen ni-je karke hadden ebouwd. Vanaf dat moment had Diem twee [[katholieke]] karken, de st. Martinuskarke en de Mariakarke. De St. Martinuskarke was ne [[waterstoatskarke]] dee in 1850 ebouwd wodden. Umdat de karke in de joaren '70 van de [[20e eeuw]] te bouwvallig wodden, is hi-j in dèn tied vervangen deur een moderner karkgebouw. Deur de terugloop in de karken mos ut karkbestuur in ut begin van disse eeuw ne moeileke beslissing nemmen: één karke sluten. Dat is de vri-j ni-je Martinuskarke ewodden. In de zommer van 2006 is de karke af-ebrokken um plaatse te maken veur ut woonproject "Meulenvelden" in ut verni-jde centrum. {{Montferland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] 5zhw15dxrhy4gejg0r8c8bo70m50ou6 0 3691 193726 12163 2011-06-14T14:38:36Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Baek (Montferland)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Baek (Montferland)]] nvh4ctgvbcn94vhxrmscmxhp42c6q8x 0 3692 283084 256188 2015-08-21T14:03:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Beek''' kan verwiezen naor: *[[Beek (stroom)]] - waoterloop *[[Beak (Montferland)]] - een darp in Montferland *[[Beek (België)]] - een plaotse in de gemeente Bree in Belgisch-Limburg *[[Beek (Limburg)]] - een plaotse en gemeente in Nederlaans-Limburg *[[Beek (Groesbeek)]] - een plaotse in de gemeente Groesbeek *[[Beek en Donk]] - een samenvoeging van de darpen Beek en Donk in de gemeente Laarbeek *[[Beek (Venray)]] - een buurtschap in de gemeente Venray *[[Beek (Noord-Braobant)]] - een veurmaolige gemeente in Noord-Braobant *[[De Beek (Asten)]] - een buurtschap in de gemeente Asten *[[De Beek (Armelo)]] - een buurtschap in de gemeente Armelo {{dv}} ewdntvk8v15q9y61ur4q7pogb1vv0sn 0 3693 256189 103143 2013-03-11T10:47:33Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q399193]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Langerak''' kan verwiezen naor: *[[Langerak (Drenthe)]] - een buurtschap in de gemeente Koevern in de previnsie Drenthe *[[Langerak (Gelderland)]] - een buurtschap in de gemeente Deutekem in de previnsie Gelderlaand *[[Langerak (Liesveld)]] - een darp in de gemeente Liesveld in de previnsie Zuud-Hollaand *[[Langerak (Utrecht)]] - een subwiek van niejbouwwiek Leidsche Rien in de gemeente en previnsie Utrecht *[[Willige Langerak]] - een darp in de gemeente Lopik in de previnsie Utrecht {{dv}} s0pccvgod4vrb7atmf07tnk8psmepjl 0 3694 280379 262834 2015-04-12T14:12:35Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Greffelkemp''' ([[Nederlands]]: ''Greffelkamp'') is een buurtschap in de gemeente [[Montferland]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Greffelkamp hef 354 inwoners (stand 2003). Greffelkemp hef een eigen [[schutteri-j]]: St. Martinus. De inwoners van Greffelkemp gebruukt het schuttersgebouw meestentieds as middelpunt van ut buurtschap. Een paar keer per joar komt bi-jnoa alle inwoners van Greffelkemp samen en wordt er een zogenaamd schutterstreffen eholden. Joarleks wordt het [[schuttersfeest]] evierd. Der wordt dan op der moandag eschotten um het koningsschap, ring-estokken, en op de zondag van ut schuttersfeest komt alle [[schutteri-jen]] uit [[Diem]] en umstreken bi-j mekare op het plein noast ut gemeentehuus. Doar wordt activiteiten eholden zoals ut defilé veur burgemeester en wetholders en vaandeldraejen. {{Montferland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 4v69oowxxhppnaftb35b0srrksgezyf 0 3695 280432 262943 2015-04-12T14:20:25Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Kilder''' is een darp in de gemeente [[Montferland]], in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Et darp was onderdeel van de vroggere gemeente [[Bargh]] en hef 1460 inwonners (2004). Et darp ligt op vief kilometer afstand van [[Deutekem]] en op vieftien kilometer van et [[Duutse]] [[Emmerik]]. Op Eerste [[Pinkster]]dag [[2005]] kwam Kilder in het ni-js deur et neerstorten van een vliegtuug in de weilanden tussen Kilder en et kortbi-j gelaegen [[Loerbaek]]. Kilder steet bekend um zien rieke verenigingslaeven. Voetbalclub s.v. Kilder, sportverening s.v. Wilskracht, toneelvereniging Vrolijk, schutteri-j Sint Jan Kilder en de muziekverenigingen Sint Jan en de Joepiebloazers bunt hier veurbeelden van. {{Montferland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 0s2y5xkc23rzrll9gz6rwm37znykkte 0 3696 280478 262981 2015-04-12T14:27:35Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Lengel''' is een buurtschap in de gemeente [[Montferland]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Lengel ligt vaste tegen [['s-Heerenbarg]]. Net as alle darpen in de gemeente hef ok Lengel zien eigen schutteri-j. Disse schutteri-j organiseert de joarlekse [[karmis]] in Lengel in oktober. Disse karmis is de letste van ut joar in den [[Achterhoek]] en wordt ok wal de knollenkarmis eholden, umdat in oktober ok de knollen uut de grond wordt ehaald. {{Montferland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 7wyd6dtcz71ayg1z3lnjhlaabytw5ce 0 3697 293423 293413 2017-07-10T03:20:09Z DARIO SEVERI 10118 Added image wikitext text/x-wiki [[bestaand:2005-10-04 19.53 waarschijnlijk bij Loil.JPG|thumb|200px|]] '''Lool''' ([[Nederlands]]: ''Loil'') is een darp in de gemeente [[Montferland]] in de previnsie [[Gelderland]], in den streak den [[Achterhook]], in [[Nederland]]. Het hef een inwonerantal van umsgeveer 1800 inweuners. Het dorp wodden veur ut eerst enuumd in [[1178]], al was de name toen nog Loel. Lool hef een [[windmölle]], de Korenbloem, een [[katholieke]] [[Kaark (gebouw)|karke]] (Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen) en een [[basisskole]] (enuumd noar Sint Jozef). Ok hef ut verschillende sport- en vri-jetiedsverenigingen. Het darp is tevens bekend vanwaege het grote carnaval (één noa grootste optocht van Nederland). Ieder joar vertrekt vanuut Lool disse bonte stoet noar de vroggere heufdplaatse van de gemeente [[Diem]] woar Lool tot 1 januari bi-j heurde. {{Montferland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 059s48wizetf5u37trgy0hsfutcr490 0 3698 280330 270176 2015-04-12T14:04:25Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Den Diek''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Nieuw-Dijk'') is n darp in de gemeente [[Montferland]] in de provinsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Tot 2005 beheurde t tot de gemeente [[Diem]]. t Darp hef 1500 inwoners. De [[katholieke]] [[kaark (gebouw)|karke]] van Den Diek heet de Antonius van Paduakarke. Ook hef t darp n eigen [[schutteri'j]], zo as elke kern uut de olde gemeente Diem. De schutteri'j is enuumd naor Sint-Antonius en is de grootste van de veurmaolige kring [[Diem]] now kring Montferland. {{Montferland}} {{DEFAULTSORT:Diek, Den}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 04xrd35djaym95ljmtbukjxcw4ql6w1 0 3699 280480 270144 2015-04-12T14:27:55Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Old-Diek''' ([[Nederlands]]: ''Oud-Dijk'') is een buurtschap in de gemeente [[Montferland]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Tot 2005 heurde ut buurtschap bi-j de vroggere gemeente [[Diem]]. Ut buurtschap hef net as elke [[Diemse]] kern zien eigen schutteri-j. De naam Old Diek is vanaf de joaren '70 veural bekend van ut gelieknamige knooppunt tussen de [[A12]] en [[A18]]. {{Montferland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] gm1b9xcb5rmq8vn0vm91yn0aloyeswc 0 3700 280533 263196 2015-04-12T14:36:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Stökkum''' ([[Nederlands]]: ''Stokkum'') is een darp in de gemeente [[Montferland]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Stökkum ligt schilderachtig an de voet van de Hulzenbarg dèn een deel is van [[Bargherbos]], better bekend as et [[Montferland]]. De ligging middenin het heuvelachtige natuurgebied Montferland drig bi-j tot de schoonheid van ut darp. Stökkum hef umsgeveer twaalfhonderd inwoners. {{Montferland}} {{DEFAULTSORT:Stokkum}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] okampuzeou6ouurhdpqpfphvxl7lozh 0 3701 280579 263247 2015-04-12T14:44:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Vethuzen''' ([[Nederlands]]: ''Vethuizen'') is een kleine buurtschap in de gemeente [[Montferland]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{Montferland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 9qfsagkt7fnv38ejvdhe4xui6bifbny 0 3703 280580 263321 2015-04-12T14:44:55Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Zerrem.jpg|thumb|250px|Groafeleke korenmeulen in Zerrem]] '''Zerrem''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Zeddam'') is een darp in de gemeente [[Montferland]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Ut ligt an de voet van het [[Bergherbos]]. Zerrem ligt aan de deurgaande weg van [[Deutekem]] noar [['s-Heerenbarg]]. Het darp besteet uit dri-j delen: * het hoger geleagen Bovendarp * het leager geleagen Benedendarp * tussenin het Middendarp In het Bovendarp steet de [[katholieke]] Sint Oswalduskarke woarvan het oldste deel uut de 12e eeuw kump. Ok in het boavendarp steet de oldste [[mölle]] van Nederland, [[De Groafeleken Toornmölle]]. Ut is ok samen met de Butenmölle in [[Zevenaar]] de enige torenmölle in Nederland. In het darp is völle toerisme vanweage het mooie bosgebied Montferland woaar Zerrem noast ligt. In 2006 wodden het werelkampioenschap [[veldrieden]] in de Zerremse bossen eholden. {{Montferland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 7zd49x4qmvus0nz22llsm6rpii8ztn4 0 3704 12211 2006-08-10T17:33:47Z Servien 7 Titel van [[Zeddam]] ewiezigd naor [[Zerrem]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Zerrem]] cbi5zyk9w8prp7z1o125ctlw71m9dcn 0 3706 292152 289610 2016-12-10T12:24:48Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki ''' 's-Heerenbarg''' ([[Nederlands]]:'' 's-Heerenberg'') is ne stad in de gemeente [[Montferland]], in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. De stad hef um en naobi'j de 8000 inwonners (2003). 's-Heerenbarg steet bekand um t [[carnaval]], baoven de grote rivieren is dit et Mekka van et carnaval. Den optocht (zundags met carnaval) is meer dan de meujte weerd um te bekieken. Met carnaval is 's-Heerenbarg bekand as: Waskupenstad. == Pim Pandoer en de Heks van 's-Heerenberg == Deur t book "Pim Pandoer en de Heks van 's-Heerenberg" kreg de stad in de 20de eeuwe n betjen bekendheid. t Verhaal geet aover ne olde weduwe met den name [[Mechteld ten Ham]] dee van verskeidene zaken deur de vroggere 's-Heerenbargse bevolking beschuldigd wodden. Dit vröwken wodden op 26 juli 1605 op den brandstapel ezat. Algemeen wödt an-enommen dat Mechteld ten Ham de leste veur hekseri-je vereurdeelde vrouwe van Nederland is. In 's-Heerenbarg wödt rundumme augustus elk jaor n feest evierd uut eer an de olde weduwe. == Raodhuus == [[Bestaand:Stadhuisbergh.jpg|thumb|T 16de eeuwse raodhuus in 's-Heerenbarg.]] t "Neije Raethuys" wödden in 1531 ebouwd as vervanging van t "Ailde Raethuys" an de Kellenstraote. Van oldsheer is t raodhuus t bestuurscentrum van de stad en van t land van den Barg. Vergaoderingen van de magistraot en van de gearfden van t graofschap [[Bargh]] bunt hier ewest. Daornaost wödden der recht esprokken. In den keller was ne gevängnis en vandage is veur t raodhuus nen schandpaol op-esteld. De raodhuusklokke uut 1526 wödden in vrogger tieden ebruukt um de burgerleu bi-j mekare te roopen veur vergaoderingen en bi-j nen uutbraok van een ramp, zoas nen braand. Et raodhuus wödden in de jaoren 1914-1918 restaureerd. == Muntrecht == [[Muntrecht]]: de heern en later graven van den Bargh ontvingen in et midden van de 14de eeuwe muntrechte veur de [[heerlekheid]] [[Dieren]] van den hartog van [[Gelre]]. Umdat zi-j daor gene andere bezittingen hadden, konden zi-j dit muntrechte nooit ter plaatse uutvoeren en bunt der in Dieren nooit warkelek munten eslagen. Rundumme [[1577]] wodden der in 's-Heerenbarg alderbastend völle zilveren en golden munten eslagen met daorop den tekst "in Dieren cusa" (eslagen in Dieren). Dizze munten voldeejen neet an de wetteleke eisen, maor deur de vermelding ''Dieren'' onttrokken de heern van Bargh zich an t toozicht (en straffen) van den Duutsen keizer. == Trivia == [[Bestaand:Berg Klooster Don Rua Gouden Handen PM07.jpg|thumb|200px|'s-Heerenbarg: 'Golden Handen']] * Zowal [[Burgers' Zoo]] as t [[Afrika Museum]] (vandage in Barg en Dal) hebt eursprong in 's-Heerenbarg. Et [[Afrika Museum]] is an-evongen in et vroggere [[klooster]] 'Don Rua' waor tot an 1999 Golden Handen evestigd was. De toonmaolege paoters, dee naor Afrika trokken, beslotten n museum op te richten. == Zee ok == * [[Bargh]] == Uutgaonde verwiezing == * [http://wiki.heemkundekringbergh.nl/index.php/Hoofdpagina Berghapedia, den kleinen breur van Wikipedie] * [http://www.sheerenberg.com Ne grote verzameling informatieve verwiezingen aover 's-Heerenbarg] {{Montferland}} {{DEFAULTSORT:Heerenbarg}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 0vlbni4r34tky8djg22n3qtajdho6qb 4 3707 243124 242811 2012-09-22T16:59:50Z 129.125.102.126 /* Veur */ Nieje regels deruut, dan telt "#" ok weer wikitext text/x-wiki ==[[Ni'jlusen]]== Artikel is bewark en evormd tot zien hudige staot deur [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni'jluuseger]] (beginnetjen emaak deur: [[Gebruker:Servien|Servien]]) - 18:04, 24 juli 2006 (CEST) <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== #{{User:Servien/Haandtekening}} 18:04, 24 juli 2006 (CEST) - mooi artikel! ;-) #[[Gebruker:Roelzzz|Roelzzz]] 12:39, 25 juli 2006 (CEST) - Ik woon doar. ===Tegen=== #... ==[[Grunnen (provinzie)]]== Artikel deur [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]]. <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== #{{User:Servien/Haandtekening}} 15:22, 11 aug 2006 (CEST) - mooi artikel! #[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:40, 11 aug 2006 (CEST) ===Tegen=== #... ==[[Grunnegs woordenbouk]]== Artikel deur [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]]. <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== #{{User:Servien/Haandtekening}} 15:22, 11 aug 2006 (CEST) - uitgebreid artikel #[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:51, 11 aug 2006 (CEST)- t Zel kommende tied nog meer oetbraaid worden ===Tegen=== #... ==[[John Donne]]== Artikel deur [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni'jluuseger]]. <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== #{{User:Servien/Haandtekening}} 15:22, 11 aug 2006 (CEST) - mooi artikel! #[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:52, 11 aug 2006 (CEST) ===Tegen=== #... ==[[Oaveriessel]]== Artikel deur [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni'jluuseger]], ummezet in 't Tweants deur [[Gebruker:Tubantia|Tubantia]]. <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== #{{User:Servien/Haandtekening}} 15:22, 11 aug 2006 (CEST) - mooi artikel! #[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:52, 11 aug 2006 (CEST) ===Tegen=== #... ==[[Piramide van Cheops]]== <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== #{{User:Servien/Haandtekening}} 13:45, 17 aug 2006 (CEST) #[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:10, 23 aug 2006 (CEST) ===Tegen=== #... ==[[Gottschalk van Orbais]]== <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== #{{User:Servien/Haandtekening}} 13:45, 17 aug 2006 (CEST) #[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:10, 23 aug 2006 (CEST) ===Tegen=== #... ==[[Herman Finkers]]== <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== #{{User:Servien/Haandtekening}} 13:45, 17 aug 2006 (CEST) #[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:10, 23 aug 2006 (CEST) ===Tegen=== #... ==[[Westlaauwers Frais]]== <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== #{{User:Servien/Haandtekening}} 14:13, 12 mrt 2007 (CET) #[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:04, 16 mrt 2007 (CET) ===Tegen=== #... ==[[Grunnegs]]== <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== #{{User:Servien/Haandtekening}} 14:13, 12 mrt 2007 (CET) #[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:04, 16 mrt 2007 (CET) ===Tegen=== #... ==[[Heed (vegetasie)]]== <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== #{{User:Servien/Haandtekening}} 14:13, 12 mrt 2007 (CET) #[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:04, 16 mrt 2007 (CET) ===Tegen=== #... ==[[Erebeie]]== <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== #[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:28, 16 apr 2007 (CEST) #{{User:Servien/Haandtekening}} 11:59, 17 apr 2007 (CEST) ===Tegen=== #... ==[[Drum & Bugle Corps]]== <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== #[[Gebruker:Woolters|Woolters]] 16:24, 30 jan 2009 (CET) n Deer van n artikel. Zelfs t Engelse artikel is nit zo oetgebreaid as disn, umdet hier mear informasie oawer Europa bie in steet. #{{User:Servien/Haandtekening}} 18:27, 13 mei 2009 (CEST) - he-j mooi edaon! ===Tegen=== #... ==[[Koarel van n Notoaris]]== <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== #{{User:Servien/Haandtekening}} 18:27, 13 mei 2009 (CEST) ===Tegen=== #... ==[[Lieste van Veenkelonioals Grönnegse begrippen]]== <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== # [[Gebruker:Ni'jluuseger]] 08:17, 5 juli 2009 (CEST) # [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:19, 5 juli 2009 (CEST) (bedankt!) ===Tegen=== #... ==[[Tachtigjoarigen Oorlog]]== <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== # {{User:Servien/Haandtekening}} - uut-ebreid artikel ('t langst van de hele wiki) mar oek mooi dudelijk. # [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 15:47, 1 nov 2009 (CET) , ik hebbe effen probeerd wat an et spellen te doon, noo is et veur mi-j etalageweerdeg, al kan et gin kwoad as der nog nen kleinen 'review' plaatvund, ik hebbe veurnamelek op et gebroek van verbugingen en zo elet, moar kwa stiel en woordgebruuk bunt der nog wal wat dingen te verbetteren, soms kö'j good zeen dat et met et Nederlands in et achterheufd eskrevven is. Los doarvan, zondermeer een van de bettere artikelen. # [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 15:52, 1 nov 2009 (CET) - kiekt t eawen noa wat stiel en woordkeuze/idioom angeet, en dan he'w der n proonkstuk bie. # [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:43, 2 nov 2009 (CET) - Skier wark, Droadnaegel. ===Tegen=== #... ==[[Donar]]== Uut-ebreid artikel eschreven in goed Twents (veur zovere a-k zie)! <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== #{{User:Servien/Haandtekening}} 00:07, 3 juli 2010 (CEST) #[[Gebruker:Woolters|Woolters]] 17:16, 21 juli 2010 (CEST) Of mag ik hierop nit stemn? #[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 00:21, 22 juli 2010 (CEST), ducht mie neet dat ie stemmen maagt, moar t artikel zeet r barstends good uut #[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:22, 22 juli 2010 (CEST) - elkenain mag stemmen, allend as t der om gaait movve der noar kieken of de schriever zulfs oetsloten wordt, mor dat gebeurt hier toch nait ===Tegen=== #... ==[[Hans Heyting]]== Uut-ebreid artikel mit veul meer infermasie as 't Nederlaanse artikel, hier is dudelijk veul andach besteed! <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== #{{User:Servien/Haandtekening}} 00:07, 3 juli 2010 (CEST) #[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:19, 22 juli 2010 (CEST) #[[Gebruker:Woolters|Woolters]] 17:49, 22 juli 2010 (CEST) ===Tegen=== #... ==[[Stellingwarfs]]== <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== *--[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] 15:20, 27 mrt 2011 (CEST) *--[[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 21:10, 27 mrt 2011 (CEST) *--[[Gebruker:Woolters|Woolters]] 22:23, 7 apr 2011 (CEST) *--[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:11, 29 apr 2011 (CEST) ===Neutroal=== * [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:11, 27 mrt 2011 (CEST) - Binoa hailemoal overnomen van de Fraise wiki, môr t vaalt nog mit ===Tegen=== ==== Risseltaot ==== Etelaosie anmaekt. --[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] 10:52, 15 mei 2011 (CEST) ==[[Stellingwarf]]== <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== *--[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] 21:37, 12 apr 2011 (CEST) *--[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:02, 15 mei 2011 (CEST) - [[Gebruker:Kening Aldgilles]] het der ja zo drok mit aan de gang wèst, kin nait aans as "veur" *--[[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:23, 14 mei 2011 (CEST) ===Tegen=== ==== Risseltaot ==== Etelaosie anmaekt. --[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] 10:52, 15 mei 2011 (CEST) ==[[Zwöpslag]]== <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Vuur=== *--[[Gebruker:Woolters|Woolters]] 22:28, 7 apr 2011 (CEST) - Ik zin greuts op n tipiesen Tweantsen klaank in dit artikel. Legnt dr, um te vergeliekn, t Hollaandse ärtikel es nöast, en zegnt mie dan es wat vuur eenn a'j better begriepn köant. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 22:28, 7 apr 2011 (CEST) *--[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 23:03, 7 apr 2011 (CEST) Ik verstoa Hollaands magwean better as Tweants, moar oew artikel kan-k better begriepen. *--[[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:07, 7 apr 2011 (CEST) Veur, et enege woar a'k nog ovver twiefel: dit geet ovver zwöpslag, in good Hollands whiplash, moar hoo goa'w zweepslag (n soort spierskeuring) dan neumen a'w doar an too bunt? ([[Overleg:Zwöpslag]] is hier meskien better veur) *--[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 10:35, 8 apr 2011 (CEST) *--[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:13, 29 apr 2011 (CEST) ===Tiegn=== ===Neutraal=== ==== Risseltaot ==== Etelaosie anmaekt. --[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] 10:52, 15 mei 2011 (CEST) ==[[Ulk]]== <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== *--[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:12, 29 apr 2011 (CEST) Sekuur eschreven, mit veul gevuul veur 't Nedersaksische taaleigen, al zeg ik 't zölf. En stiet bastensvol informatie oaver de ulk mit betrekking töt de Nedersaksische taal en cultuur. *--[[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:59, 29 apr 2011 (CEST) Met eens, neet te kompleks moar toch informatief, en met et juuste Nedersaksiese geveul (veur mi-j wil dat zeggen da'k mi-j dan afvroage:"zol mien vaa of moo, as echte nds-modersproaksprekkers dat zoo zeggen?" en hier is et antwoord joa (noa jah, op zien Dreents dan, moar i-jleu begriept woar'k op dude). Alleneg "witten vlekken" he'k n vroagtekken bi-j. *--[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 01:30, 30 apr 2011 (CEST) Wat Droadnaegel zeg, t is Plat eschreven, neet euver ezet uut t Hollaands. Doarbuten: t woord lik völle op [[:cs:vlk]], wat (net as "wolf") af eleid is van [[:en:wikt:Appendix:Proto-Indo-European/wĺ̥kʷos|wĺ̥kʷos]]. *--[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] 10:48, 15 mei 2011 (CEST) ==== Risseltaot ==== Etelaosie anmaekt. --[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] 10:52, 15 mei 2011 (CEST) ==[[Germoanen]]== Uut-ebreid artikel mit veul amparte artikels mit daorin de beschrieving van disse Germaanse stammen! <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== #[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:19, 22 juli 2010 (CEST) #[[Gebruker:Woolters|Woolters]] 17:51, 22 juli 2010 (CEST) #[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 23:43, 7 apr 2011 (CEST) #[[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) ===Tegen=== #<s>{{User:Servien/Haandtekening}} 20:15, 1 aug 2010 (CEST) - Ik zie inene dat der een bulte fouten in zitten, zo he-j 28 Germaans en 36 keer Germoans... dat kan neet kloppen... zo ene dee hier meer vanof weet, naor kunnen kieken? {{User:Servien/Haandtekening}} 20:15, 1 aug 2010 (CEST)</s> #:Kiek der nog 's noar Servien, veur n zetjen geleen he'k et an epast [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:14, 7 apr 2011 (CEST) #[[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:16, 30 apr 2011 (CEST) Klunk meskien vrömd, umda'k der zelf ok nog wal wat tied in heb estokken um et te verbettern, en et is ok zekers neet ons slechtste artikel, moar deur wat Ni'jluuseger bi-j Ulk hieronder zei, wodden mi-j dudelek wat mi-j hier neet lekker zit: et Nedersaksiese geveul hier is neet good. Ik hebbe et al verskeidene moalen deureleazen, en altied he'k et geveul:"dit is n nl-artikel, wat (is ''wat'' veur nl ''dat'' trouwens ok typies Nedersaksies?) umezat is". Interessant is natuurlek, oet te zeuken woarum da'k dat geveul hebbe, of anders ezegd, wat dan n Nedersaksies geveul tot gevolg hef. Ik wil neet geleuven dat dat et wat ingewikkelde taalgebroek is, ik geleuf da'w in et Nedersaksies ok wal n ''sociolekt veur hoger geskoolden'' könt skrieven (vroage is natuurlek of dat de doelgroep is, moar da's n ander ding), moar ik krieg nog neet helemoal den vinger derop elegd wat dan wal dat geveul tot gevolg hef. ===Oetkomst=== Meerderheid is veur, ok nao iets meer as ne wekke....: naor etalage --[[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 22:54, 19 jul 2011 (CEST) ==[[Waols]]== Sekuur uut de Fraanse Wikipedia oaverezet, mit anpassingen die interessant bint veur de Nedersaksische Wikipedie (vergelieking van de historische Waolse taalsituatie mit de Nedersaksische; woordenlieste Waols-Drèents...). Bespreking van de ontwikkeling van Waolse schriefwiezen en de Waolse schrieveri'je ok interessant wègens de paralellen mit 't Nedersaksisch. Biester volledig artikel. <big><font color="green">Etalazie-artikel</font></big> ===Veur=== # [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 15:44, 16 jul 2011 (CEST) # [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 16:05, 16 jul 2011 (CEST) - mien komplimenten # [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 14:12, 17 jul 2011 (CEST) # [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 22:49, 19 jul 2011 (CEST) ===Oetkomst=== Da's dudelik: naor etalage --[[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 13:36, 23 jul 2011 (CEST) ==[[Admiraliteit van Frieslaand]]== Artikel is schreven deur [[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] ([[Overleg gebruker:Kening Aldgilles|overleg]]) 14:12, 28 okt 2011 (CEST) ===Veur=== #--[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] ([[Overleg gebruker:Kening Aldgilles|overleg]]) 14:12, 28 okt 2011 (CEST) #-- [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 12:27, 24 feb 2012 (CET) Mer allene a'j t non nog es noakiekt met Stellingwoarver geveul. t Is n onmeundig oetgebreaid verhaal en det is mooi, mer t veult non n betn as o'j t woard vuur woard hebt oawerzat. Det t dus Hollaands is, mer met Stellingwoarfse wöarde. Ik wete natuurlik nit alns van t Stellingwoarfs, mer t zinsdeel: "mar daornaost ok vule kaorten en dokumenten mit betrekking tot de geschiedenis van Frieslaand" zol ik meuier veendn as t bv. was: "mar ok vule kaorten en dokumenten over de geschiedenis van Frieslaand". #-- [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 23:49, 24 feb 2012 (CET) Ok veur, al bun'k t wal met Woolters eens, dat t wat Hollaands anveult. Ik kan neet presies duden waor dat an ligt, t is meer n geveul van: dat zol mien va, den native Nedersaksies sprekker is, nooit zo zeggen. Meskien zinnen as: "mar wodden ok niet as ook niet veur neudig hullen" -> worden ok neet neudig evonden of zoiets, en daornaost weurde as : "echter", dee'k nooit in t Nedersaksies heure. Toch veur, umdat t naost disse miegampennaejeri'je gewoon n degelik artikel is. #--[[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 20:26, 25 feb 2012 (CET) - mooi stokkien heur! #--[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 20:47, 28 feb 2012 (CET) Ik heb et stokkien vanuut et Hollaans vertaeld. Mar wa'k schreven heb is normaal Stellingwarfs waorvan ik de zinsbouw ok al een betien veranderd heb. Een dudelike scheiding zoas jim dat vuer ogen hebben is d'r niet. Mit de groetnis van --[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] ([[Overleg gebruker:Kening Aldgilles|overleg]]) 18:27, 25 feb 2012 (CET) ===Neutraol=== #-- ===Tegen=== #-- ===Oetkomst=== naor etalage [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 17:59, 2 mrt 2012 (CET) ==[[Angelsassen]]== ===Veur=== #--[[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 11:08, 3 sep 2012 (CEST) n Heel verhaal, good Plat, alns-zon-betn-umvatnd. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 00:54, 12 sep 2012 (CEST) #--[[Gebruker:Urkers|Urkers]] ([[Overleg gebruker:Urkers|overleg]]) 11:27, 17 sep 2012 (CEST) Un arreg goet veraol, goet informatief in de opzet is prima. [[Gebruker:Urkers|Urkers]] ([[Overleg gebruker:Urkers|overleg]]) 11:27, 17 sep 2012 (CEST) #-- [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 17:46, 17 sep 2012 (CEST) #--[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 22:06, 17 sep 2012 (CEST) #Mit iens! --[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] ([[Overleg gebruker:Kening Aldgilles|overleg]]) 22:47, 17 sep 2012 (CEST) ===Neutraol=== #-- ===Tegen=== #-- r7c746yvviyvun8i9sy7vgmz19lw7ne 10 3709 271909 267769 2013-12-07T01:08:42Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <div class="Top_icon_raw" id="tpl_Tw" style="padding-top: 3px">[[Ofbeelding:Fairytale bookmark.png|15px|link=Wikipedie:Etalazie|Etalazie-artikel]]</div><noinclude> Dissen mal gebruukt [[Ofbeelding:Fairytale bookmark.png|14px|Ofbeelding:Fairytale bookmark.png]] [[:Ofbeelding:Fairytale bookmark.png]]. <!-- aans he-w gin verlof --> [[Kategorie:Mallen beheer|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 1sshttebc75ma7parmcvqdr0w7u2o59 0 3710 292156 292154 2016-12-10T12:28:31Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Huusbargh.jpg|200px|thumb|Huus Bargh]] '''Bargh''' ([[Nederlands]]: ''Bergh'') was tot [[1 jannewaori|1 januari]] [[2005]] een gemeente in de previnsie [[Gelderland]]. De gemeente had op 1 januari 2004 18.390 inwoners en had op het moment van opheffen een oppervlak van 74,98 km² (woarvan 9 km² water). Bergh als gemeente is ontstoan uut de [[heerlekheid]] [[Land van den Bargh]]; er besteet geen plaatse waarnaar de gemeente is enuumd In 1863 verloor Bargh land aan de toenmalige gemeente [[Gendringen]]. Op 1 januari 2005 ging Bargh met de buurgemeente [[Diem]] op in de ni-je gemeente [[Montferland]]. De plaatse kreeg op 8 september 1379 stadsrechten van [[Graaf Willem I (Willem van den Bargh)]]. In [['s-Heerenbarg]] steet het [[kasteel]] [[Huus Bargh]], woar de heren van den Bargh huusden. Het stadjen is interessant veur toeristen en geïnteresseerden in geschiedenis um te bezuken. In het kasteel Huis Bergh bunt völle schilderi-jen van olde Italiaanse meesters te bezichtigen. Disse kunstcollectie was eigendom van de letste bewoners van ut kasteel, de textielmagnaat Van Heeck. Van Heeck hef noa zien dood ut kasteel en de hlee inventaris noa-eloaten an de Stichting Huus Bargh, dèn ut kasteel now beheerd. In de directe umgeving ligt het natuurgebied Montferland dat deur fietsers, wandelaars en peerdrieders druk bezocht wordt. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Montferland]] 5t4n25lfrxojgmvkn4x5hdmu10n43s1 0 3711 280433 262887 2015-04-12T14:20:35Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Holthuzen''' ([[Nederlands]]: ''Holthuizen'') is een buurtschap in de gemeente [[Montferland]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. Deur uutbreiding van ut darp [[Diem]] is een groot deel van het buurtschap in [[Diem]] op-egoan. {{Montferland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 9d1mepw4affhih19psi65996rntzrom 0 3712 280481 263002 2015-04-12T14:28:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Loerbaek''' ([[Nederlands]]: ''Loerbeek'') is een darp in de gemeente [[Montferland]] in de provinsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. t Hef umsgeveer 500 inwoners. {{Montferland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] ry7abrz29spnkllqjrc9pqjfjukdgjp 0 3713 88559 12236 2008-11-29T10:44:30Z Sebleouf 1287 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Diem]] ohrtwsh0bz0ry034h8ehxsqh6ijluoj 0 3714 293161 293160 2017-04-05T16:02:03Z Heini 92 wikitext text/x-wiki '''Tandem''' is een landhuus en landgoed bi-j [[Westendarp (Olde Iesselstreek)|Westendarp]]. De name kump van het [[Latien]] ''Tandem'', wat endelek of tenslotte betekend. Een rieke industrieel uut ut westen van ut land kocht ut landgoed op ut laatst van de 19e eeuw, toen hi-j van zien gespoarde geld kon goan genieten. Hi-j liet der een statig landhuus met boerderi-je bouwen en nuumde ut "Tandem" umdat hi-j endelek van zien rust kon genieten. Het huus is nog steeds bewoond. Ut landgoed was eigendom van de gemeente [[Olde Iesselstreek]], maor wier in 2016 verkocht an [[Het Geldersch Landschap]]. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Landhuus]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Achterhook)]] lhgc55xez04pjp1k2tfb5xxqfklasfh 0 3715 280482 263072 2015-04-12T14:28:15Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki Ut '''Noorderbroek''' is een natuurgebied noordelek van [[Westendarp (Olde Iesselstreek)|Westendarp]]. Broek betekent drassig stuk land. Vrogger, toen de [[Boaven-Slinge]] nog niet in cultuur was ebracht, was dit een moerassig veengebied. Tegenswoordigs is ut veural een bos. De bekke [[Boaven-Slinge]] streumt nog eengaals deur ut gebied. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] kd6a9jltv2b9qhil0w046q9dwv956t6 0 3716 292244 292233 2016-12-12T15:55:23Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezingen */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Miste_slinge.jpg|thumb|right|230px|Baoven-Slinge bi-j Miste]] De '''Baoven-Slinge''' ([[Nederlands]]: ''Boven-Slinge'') is ne [[Bekke|baeke]] dee bi-j [[Wenters]] [[Nederland]] binnen kump. De baeke löp zudelek langs Wenters en slingert zich letterlek nen weg deur ut [[Achterhook]]se landskap. In westeleke richting streumt de baeke lengs [[Miste]] naor [[Breevoort]], [[Aalten]] en [[Vasseveld]] en kump ten slotte bi-j [[Westendarp (Olde Iesselstreek)|Westendarp]] in de [[Bielheimerbekke]] uut. De Baaven-Slinge hef neet altied dezelfden löp ehad. Zo streumden de bekke vrogger deur de grachte van de [[vesten|veste]] [[Breevoort]]. Later hebt z'um verlegd naor et oosten van Breevoort. In de 20e eeuwe is zee, net as de [[Grolsen Slinge]], grotendeels kanaliseerd um afwatering te verbetteren en aoverstromingen oet de weg te gaon. == Herstel van de baeke == Et [[Zielvest|Waterskap]] Rien en Iessel ([[Nederlands]]: ''Waterschap Rijn en IJssel'') beheert de bekke en n groot deel zol as 'ekologiese zone' in-ericht worden. De Grolse Slinge en Baoven-Slinge wodden beide weerumme ebracht in nen slingerenden vorm. Bi-j Aalten gaot ze dat doon an de zuudziede van de Slinge ter heugte van den wonwiek Hare/ Haermansweijde. == Kiek ok naor == * [[Slinge]] * [[Grolsen Slinge]] == Uutgaonde verwiezingen == *[http://www.berkelproject.nl Webstae van het aoverkoepelende Berkel Projekt] *[http://www.wrij.nl/ Waterskap Rien en Iessel] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] be9josvsdhtunoei0ovbheemfouy25l 0 3717 280333 262649 2015-04-12T14:04:55Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Aefsele''' is een [[buurtschop]] in de gemeente [[Oost Gelre]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]]. Et ligt in ut zuudwesten van [[Grolle]]. Lange tied heurden Aefsele bi-j de gemeente [[Grolle]]. Nao de gemeentelike herindeling van 1 januari 2005 heurt et bi-j de ni-je gemeente [[Oost Gelre]]. ==Nedersaksisch== *[[Tweants]]: ''Eafsele'' {{Oost Gelre}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Oost Gelre]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] tqyonxhlbg97havavxt5ursh257a7gy 0 3718 280380 280239 2015-04-12T14:12:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Grolle | soorte = Stad | bestansnaam vlagge = Groenlo vlag.svg | bestansnaam wapen = Groenlo wapen.svg | lokasie = LocatieGroenlo | gemeente = [[Ofbeelding:Coat of arms of Oost Gelre.svg|20px|Oost Gelre]] [[Oost Gelre]] | previnsie = [[Ofbeelding:Gelderland-Flag.svg|20px|Gelderlaand]] [[Gelderlaand]] | oppervlak = 9.41 | oppervlak laand = - | oppervlak water = - | inwoners = 10062 | doatum inwoners = [[1 januari]] [[2007]] | dichtheid = 1062 | breedtegroad = 52/2/28/N | lengtegroad = 6/37/2/E | verkeersoader = [[N18]], [[N319]] | netnummer = 0544 | postcode = 7141 | webstee = [http://www.oostgelre.nl www.oostgelre.nl] | region = NL-GE }} '''Grolle''' ([[Nederlands]]: ''Groenlo'', older Nederlands: ''Grol'') is ne stad in de [[Gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Oost Gelre]] in de [[Nederland]]se [[previnsie]] [[Gelderland]]. Tot 1 januari 2005 was Grolle ne eigen gemeente. Op 1 januari 2006 had Grolle samen met et buurtschop [[Zwolle (Oost Gelre)|Zwolle]] 10.067 inwonners. ==Geskiedenisse== ===Ontstoan=== [[Ofbeelding:Wapen van Groenlo 17e Eeuw.jpg|thumb|left|upright=0.5|'t Olde wapen van Grolle (17e Eeuw).]] Grolle is ontstoan an ut beginne van de 7e eeuw, zo rond ut joar 610, toene de [[Saksen (vôlk)|Saksen]] in den [[Achterhook]] gingen wonnen en zich bi'j et riviertje de Slinge (Grolse Slinge) vestigden. De olde name Groenlo (Grunloh, Gronloo), zol er op duden dat d'r n greun bos in de buurte was. Dat is ok de verkloaring veur ut olde woapen van Grolle, ne greune boom. Veur de reste was ut een grote drekkige bende rond Grolle, woar haost gin deurkommen an was. Pas in de negene eeuw wodden de stieve Saksische leu in Grolle veur ut eerst Christelek, deur de [[Katteliek]]e pastoors oet [[Münster (stad)|Münster]], woaronder [[Ludger]]. In 809 wodden de eerste parochiekarke in ebroek enommen, eneumd noar den heiligen [[Calixtus]] en ontstond ut [[karspel]] Grolle. Van oet disse karke in Grolle, wodden later in de umliggende plaatsen karken op-ericht, zoas in [[Borklo]], [[Eibargen]], [[Lechtenvoorde]]. Grolle heurden bi'j ut Groafskop Lohn, moar toon de [[heerlijkheid]] Borklo zich afskeiden, kwam Grolle in ut bezit van de Heren van Borklo. ===Stadsrechte=== Grolle greujden en wodden as stad steeds belangrieker, en doarumme wodden wallen um de stad ebouwd. In 1236 kocht Graaf [[Otto II van Gelre]] Grolle (en heur rechtsgebieden) van [[Hendrik van Borculo]]. Ut platteland um Grolle blif bi'j de [[heerlijkheid Borklo]]. Tien joar later wol Herman van Lohn de macht oaver [[Eibargen]], [[Nee]], Grolle en [[Geesteren (Berkelland)|Geesteren]] an de Graaf van Gelre oaverdragen, moar toon wodden dudelek dat hee hierveur neet de rechte had. En zo gebeurden ut dat dizze gebieden, met oetzondering van Grolle, neet in de hande van Gelre vielen, moar bi'j de heerlijkheid Borklo bleeven. En zo was Grolle in 1246 ne Gelderse [[exclave]] ewodden, umringd deur de heerlijkheid Borklo en Lechtenvoorde. Op 2 december [[1277]] krig ut [[Stadsrechten|stads­rechten]] (van Graaf Reinoud) van [[Zutfent]] (sloet II no. 991), en wodden ut één van de stemheb­bende steden van ut kwarteer Zutfent. Vanaf dee tied ging ut hard veuroet met de welvaart in Grolle. De stad was al vrog een han­dels­cen­trum an de weg [[Duutslaand|Duuts­land]] - [[Nederlaand|Holland]], woarlangs de [[Hanze|Hanzekoopleu]] gingen met eur handel. Zo kwam ut dat der een bleuj­end [[Gilde|gildewe­zen]] ontstond in Grolle. Um Grolle wieters te beschermen, wodden in 1334 ne mure rondum de stad ebouwd. In 1550 wodden in opdracht van [[Karel V|Karel de Viefde]] de wallen op-ehögd en ne grachte an-elegd.<br /> De eerste berichten dat ne richter en [[skepen]]en in Grolle bunt, kump oet ut joar 1265. Der waren 6 roaden, van wee 2 burgemeesters en 4 skepe­nen. De richter van Grolle ontving zien commissie van de [[laanddrost|landdrost]] van ut [[Graafschap Zutfent]]. Dit schient der op te wiezen dat ok Grolle, net as [[Doezebarg]] en [[Lochem]], vrogger tot ut land­drost hef eheurd. Vanof 1406 ­heurden ut tot ut leengebied van de bis­köp­pe van [[Münster (stad)|Münst­er]]. Net as in [[Lochem]] en [[Deutekem]], bunt völle stukk'n kwiet oet ut richterlek archief, wat meskien leg an de geweldadige tieden van den Tachtigjoarigen Oorlog. [[Ofbeelding:Siege of Groenlo November 9th 1606 Snayers.jpg|thumb|right|Belegeringe van Grolle in 1606 deur Spinola]] ===[[Tachtigjoarigen Oorlog]]=== Ut vormden in de 16e en 17e eeuw ne starke [[vesten|veste]], dee as grensstad vake wodden [[Belegeringe|belegerd]], veural in den [[Tachtigjoarigen Oorlog]]. In 1595 wodden de stad deur [[Maurits van Oranje]] belegerd, moar toen wol ut neet lukken de stad in te nemmen. Tiedens ziene [[Maurits zien veldtochte van 1597|veldtochte van 1597]] probeerden hee ut opni'j en toen veroverden hee Grolle. Grolle blif bi'j de [[Staatsen]] tot ut in 1606 heroverd wodden deur de [[Spanje|Spaan­se]] troepen onder [[Ambrogio Spinola|Spinola]]. Tussen de belegeringen deur wodden de stad wieter en wieter oet-e-bouwd met ni-je en hogere wallen en grotere grachten. Noa twintig joar Spaans te wean, wodden Grolle in [[Beleg van Grol (1627)|1627 bele­gerd en her­overd]] deur [[Frederik Hendrik]]. In [[1672]] wodden ut veur de letste keer belegerd en inenommen deur de bisschop van Münster, bi-j-enaamd [[Bernhard van Galen|Bommen Berend]] in verband met zien oorlogszuchtige karakter. Hee holden de stad bezet tot [[1674]]. In dizze tied wodden de meesten van de mure en wallen afebrokken. *{{heufdartikel|Beleg van Grol|act}} ===Wieters=== Heden ten dage bunt in Grolle nog steeds bastions, grachten en kanonnen te vinden. Ut Grols Kanon boaven op de Kanonswal in Grolle is nen symbool veur de stad. De gemeante hef ut veurnemmen om Grolle zo good as meugelek weerumme te kriegen in de vorm as de belegeringe van 1627. Doarum is in [[2008]] de vorm van de grachte anepast en bunt er tien ni'je kanonnen neer ezet langs de grachte. Het bier [[Grolsch]] is veur ut eerst in [[1615]] in Grolle e-brouwen deur Willem Neerfeldt, en dat is Grolsch blieven doon tot ut bedrief in 2004 un ni-je brouweri-j openden in [[Bokel (Eanske)|Bokel]], bi-j [[Eanske]]. In 2005 is de produktie in Grolle helemoale stop-ezet en wodden den olden brouweri-j af-ebrokken. Bi-jnoa vier eeuwen biergeschiedenis in Grolle wodden doarmet af-eslotten. In Grolle hef lange tied ok völle [[Jodendom|Jödden]] in de stad ehad, moar noa den [[Tweede Wereldoorlog]] was de Joodse gemeenschop bi'jnoa verdwenen. De synagoge is ne woonhoes ewodn. In ut Grolsche dialect bunt nog Jiddische woorde te vinden, zoas jofel (mooi) en sjikse (meiken). De Schoolstraat in Grolle verwiest neet noar ne school, moar noar de sjoel (synagoge). ==Kultuur== Grolle is deur de invlood van Münster en de Spanjaarden oaverwegend katteliek, ut hef neet met edoan met de [[Reformasie]]. Doarum wod duftig an [[carnaval|carneval]] en [[karmis]] edoane en gif ut völle cafés in de stad. <br /> ===Te zeen in Grolle=== [[Ofbeelding:Stadsgracht te Groenlo met kanonnen.jpg|thumb|right|De grachten in Grolle, met nen kanon op de veurgrond.]] Groenlo hef als olde stad spul um te bekieken wat verwis noar de historie van de stad. Hier ne lieste met wat bezeensweerdegheden: * De [[Olde Calixtuskarke|Olden Calixtuskarke]] is de oldste karke in Grolle, laatgotiese stiel, ebouwd tussen 1275 en 1520 in opdracht van denbiskop van Münster. Vrogger wodden ut kattelieke geleuf in disse karke praktizeerd, moar na 1674 is de karke in haanden van de protestanten. De karke hef in zien historie alle belegeringen van Grolle met emaakt en wazzen mangs zowat et ienige wat nog oaverènd stond na ne belegeringe. * Den [[Ni'je Calixtuskarke|ni'jen]] is ne Kattelieke karke ebouwd in et beginne van de 20e eeuw. De kattelieken hadden noo endelek ne plek om hun geleuf binnen de grachte te können oetdragen, en hee wödt nog altied ebroekt. *'t Mussenbargbolwark, better bekend as den Kanonswal of Noorderbastion, is ne oaverbliefsel van de verdedigingswarken van vrogger. Hier steet ok ut kanon dat Frederik Hendrik na zien oaverwinning in 1627 an de stad Grol hef egevven. Noast dit kanon oet 1625, bunt er nog tien replica kanonnen langs de grachte te vinden dee in 2008 eplaatst bunt. * Den Stadsboerderi'je is ne [[rieksmonument]] dat joarenlang ebruukt is as Grols museum. Der bunt plannen um de stadsboerderi'je umme te bouwen um de sfeer oet 1627 noa te doon. * Stoomzageri'j Nahoes is ne zageri'j an de rand van Grolle, woar twee unieke stoommachines ebroekt wodt um de zagen an te drieven. Tegenwoordig is ut ne museum dat een paar moal in ut joar los geet en dan wödt er holt ezaagd. * Station Groenlo is een old treinstation an de spoorliene [[Wenters]] - [[Nee]] dat in 1884 open egoane is. Noa ut stoppen van al ut treinverkeer in 1974 bunt de sporen in 1977 vort edoan. Ut wödt noo ebroekt as woonhoes. * In café De Lange Gang bunt de restanten van de brouweri'j te bezeuken, woar Willem Neerfeldt zien eerste biertjen brouwden in 1615. ===Evenementen=== Hierunder ne kleine lieste van de grootste Grolse evenementen: * [[Carnaval|Carneval]] wod in Grolle völle edoan. Op zundag veurt ne stoet van koaren en leu deur de binnenstad en op rosenmontag en tulpendinsdag wod 'edweild' * [[Dweilorkest|Dweilorkestendag]] is elk joar op Hemelvaartsdag in ut centrum van Grolle. Oaveral stoat dweilorkeste oet ut hele land te spöllen, ze doot ne wedstrijd in verschillende klassen. * Grols Jazz Vesteval is ne joarleks muziekfesteval woarbi'j in völle café [[jazz]]-, [[blues]]- en [[bigband]]s oet Nederland en ut boetenland spöllen. * Grolsch [[Bokbier]] Festeval is ne joarleks festeval woarbi'j ut bokbierseizoen van dat joar officeel wod e-opend, met live-[[meziek]] in völle kefees. * Grolse [[Karmis]] is nen evenement met attracties zoas ut [[vogelschieten|voggelscheten]] en nen onmundigen feesttente. * Slag om Grolle is nen evenement dat um de twee joar wod eholden, woarbi'j ze op grootse wieze ut Beleg van Grol oet 1627 noaspölt. ===De Halve Moane=== Ut grootste park in Grolle, de Halve Moane, leg in ut noorden van de olde binnenstad. Ut maaktendeel oet van de vestingwarken en was ooit eigendom van ut gasthoes, wel er tuunen hef anelegd. Hierdeur kon de gemiente dit gebied neet gebruken veur woningbouw. Doarumme is dit gebied ut best bewaard ebleven van de vesten. In ut park is nen hertenkamp evestigd. Ne [[raveliene]] ku'j op via ne brugge en doar hebt zee ne vogeleiland van emaakt. In 2008 bunt er plannen um ut park te verploatsen, um op dizze wieze nen vrij schootsveld te maken, zo as ut was in 1627. ===Gebroeken en folklore=== * [[Grolse want]]en bunt ne olderwetse ebreide hansen met nen origineel Grols ontwarp. * Nen inwoner van Grolle wod ok wal ne ''Grollenaar'' eneumd, ok in ut Nederlands. * In de carnavaltied nömp de stad Groenlo officieel de carnavalsname Grolle an. ===Sagen en legendes oaver Grolle=== *[[Nedersaksische sagen en legendes#Grolle|Grolsche ondergrondse gangen]] ==Economie== Bierbrouwer [[Grolsch]] was lange tied ut belangriekste bedrief in Grolle dat zorgden veur warkgelegenheid. Ut biermark, verneumd naar Grolle (de naame betekent dan ok letterlijk ‘oet of van Grolle’) is eeuwenlang in de stad ebrouwen, moar vanaf [[2005]] is de hele productie van ut bedrief verplaatst naar [[Bokel (Eanske)|Bokel]] bi-j [[Eanske]]. Een ander beurs-enoteerd bedrijf in Grolle is [[Nedap]], onder meer bekend van de [[stemmachine]]s die ebroekt wodt bi-j verkiezingen. Van 1947 tot 2001 is un kartonnagefabriek in Groenlo evestigd ewest onder verschillende namen: Apeldoornsche Cartonnagefabriek N.V, Monocon, Sweetheart en Polarcup. De fabriek was [[Europa (continent)|Europa]]'s grootste plastic bekerproducent. Moderbedrief [[Huhtamaki van Leer]] slot en verplaatsten de fabriek in 2001, waarbi-j meer als 200 banen in Grolle verdwenen. ==Bekende Grolsen== *[[Tristan Hoffman]] (wielrenner) *[[Loes Gunnewijk]] (wielrenster) ==Wietere infermasie== * Noast zien eigen bier hef Grolle ok nog zien eigen kledingstuk: de [[Grolse want]]. * Grolle had vrogger twee kastelen [[Marreveld]] en [[Marhulsen]]. ==Oetstalling== <gallery> Ofbeelding:Grolle gracht.jpg|De stadsgrachte Ofbeelding:Grolle_markte.jpg|De Markt Ofbeelding:Groenlo_schoppe.jpg|Schoppe van t stadsmuseum Ofbeelding:Oude Calixtuskerk te Groenlo.jpg|De [[Olde Calixtuskarke]] Ofbeelding:Nieuwe Calixtuskerk in Groenlo.jpg|De [[Ni'je Calixtuskarke]] Ofbeelding:Grolle_geavel.jpg| Ofbeelding:Grolle_markte1.jpg| </gallery> ==Oetgaonde verwiezingen== {{commonscat|Groenlo}} ==Bronnen / verwiezingen== {{bron|*Het Rechterlijke Archief van de stad Grolle, [[Gelderland]] boek nummer 153.}} {{Oost Gelre}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Oost Gelre]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] 5gl7yccobzgyiolbgs28n97ytczcnbm 0 3721 282945 280381 2015-08-05T22:16:51Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Harreveld.jpg|thumb|300px|Mölle de Hermien]] '''Harreveld''' of '''Harvelle''' is een darp in de [[Nederland]]se gemeente [[Oost Gelre]] in de previnsie [[Gelderland]]. Kort bi-j ut darp steet een [[Windmölle|korenbeltmölle]] uut [[1819]], de "Hermien". Ok is in Harreveld een justitiële jeugdinrichting evestigd. Tot in 2004 wodden in Harreveld elk joar op [[Hemelvaart]]sdag ut evenement "Harreveld on Wheels and airshow" organiseerd. Ut festijn ging feitelek ten onder an overheidsregels. Ut wodden te groot en te geveurlijk veur een klein darp as Harreveld. Harreveld hef een riek verenigingslaeven, woar onder andere de [[carnaval]]svereniging "De Zandbieters", harmonie st. Agatha, sportclub KSH en de [[schutteri-j]] deel van uutmaakt. {{Oost Gelre}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Oost Gelre]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] jbtkdhkb6p8sv4qlcav4kx0fxi5x88a 0 3722 284834 280483 2016-06-13T10:43:46Z Cycn 1607 wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Lechtenvoorde | soorte = Stad | bestansnaam vlagge = Lichtenvoorde vlag.svg | bestansnaam wapen = Coat of arms of Lichtenvoorde.svg | lokasie = LocatieLichtenvoorde | gemeente = [[Ofbeelding:Coat of arms of Oost Gelre.svg|20px|Oost Gelre]] [[Oost Gelre]] | previnsie = [[Ofbeelding:Gelderland-Flag.svg|20px|Gelderlaand]] [[Gelderlaand]] | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = 12.705 | doatum inwoners = 1 januari 2007 | dichtheid = | breedtegroad = 51/59//N | lengtegroad = 6/34//E | verkeersoader = [[N18]] [[N313]] | netnummer = 0544 | postcode = 7131 | webstee = [http://www.oostgelre.nl oostgelre.nl] | region = NL-GE }} '''Lechtenvoorde''' ([[Nederlands]]: ''Lichtenvoorde'') is ne [[Stad (woonstee)|stad]] in de [[Gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Oost Gelre]] in de [[Nederland]]se [[previnsie]] [[Gelderland]]. ==Gekiednis== [[Ofbeelding:1634_stad_lichtenvoorde.jpg|thumb|left|Lechtenvoorde op ne olde kaarte uut [[1634]]]] In [[1277]] leet Gieselbert van Bronckhorst, heer van [[Borklo]], den [[Burcht Lechtenvoorde]] bouwen bi-j de "[[voorde]]" (deurwoadboare plaatse) in et centroale bekkengebeed. Lechtenvoorde, dat vanof [[1397]] onder de heern van Bronkhorst veel en deel uut­maken van de [[heerlekheid]] [[Borklo]], umvat­ten de plaatse Lech­tenvoorde en de [[buurtschop]]pen [[Vroagender]], Lechten­voorder Bosch, [[Leeuweld]] en [[Zöwwent]]. Bi-j et buur­tschop [[Zöwwent]] ­heurden de [[havezathe]] [[Harreveld]]. De leenheer­schoppi-j van de heer­lek­heid wodden in [[1406]] deur Gisbert II an [[Münster]] op-edragen. In [[1777]] wodden Lechtenvoorde ekoch deur den [[stadholder]] [[Willem V van Oranje-Nassau|Willem V]], woarnoa et domeingood wodden. Den heer stelden den ric­hter, laand­skriever, advo­coat-fis­coal, voogd en onder­voogd an. Tot an de [[Bataafse revolutie]] in [[1795]] blef de heerlekheid n persoonlek bezit van de Oranjes. Noadeen blef alleneg den titel "Heer van Lechtenvoorde" beholden. [[Beatrix van Nederlaand|Könningin Beatrix]] dreg doarumme nog altied den titel 'Vrouwe van Lechtenvoorde'. Den doatum van et steade­lek recht is (nog) neet be­kend.<ref> Het Rechterlijke Archief Lichtenvoorde, Gelderland boek nummer 174. </ref> ==Keienslöppers== Op de markt van Lechtenvoorde steet nen zwarfkei van ruum 20.000 kg. Dizzen kei is doar in 1874, ter geleagenheid van 't 25-joarig regeringsjubileum van könning Willem III, deur 99 Lechtenvoordse schoonmakers vanuut et Vroagenderveld noar too eslöpt. Hemelsbreed is dat nen ofstaand van rundumme veer kilometer. An dizze gebeurtenisse dankt Lechtenvoorde den bi-jnama "Keistad" en dankt de inwonners euren bi-jname "Keienslöppers". Boavenop den steen wodden n beeld van nen liggenden leeuw eplaatst. Dizzen leeuwe was ontleend an et woapen van de heern van Bronkhorst. Dizzen liggenden leeuw wodden in 1897 vervangen deur nen zittenden leeuw, den onder zienen veurpoot 't woapen van Lechtenvoorde heeld. Dizze tweeden leeuw was ende joaren '60 zo verweard en beskadegd dat nen Duutsen beeldhouwer opdracht wodden egeaven nen ni-jen leeuw te maken. Ok dizzen daarden leeuw is nen zittenden leeuw den met énen veurpoot et gemeentewoapen vasthöld. ==Oost Gelre== Tot 1 januari 2005 was Lechtenvoorde ne zelfstandege gemeente, vanof dee tied wodden de gemeente samen-evoegd met [[Grolle]]. Officieel wodden den name van dee ni-je gemeente [[Grolle]], moar noa n gezoamelek stemmen, hadden de meeste inwonners van dee gemeenten nen veurkeur veur den ni-je name Grolle-Lechtenvoorde an-egeaven. Dizzen name gebruukten de gemeente ne tied as warkname; vanof 1 januari 2006 gebruukten zie [[Oost Gelre]] as warkname en vanof 19 mei 2006 is dizzen name in gebruuk. ==Trivia== *Lechtenvoorde stoand al lange tied bekend as 'De greunste gemeente van Nederlaand'. Ok steet Lechtenvoorde bekend weagens 't joarleks weerumkommende [[bloomenkorso]] in september. *Vanof 2003 heelden zie in Lechtenvoorde joarleks 't [[Arrow Rock Festival]] *Vanof 2006 holdt zie den [[Zwarte Cross]] in Lechtenvoorde, wat doarveur altied in [[Halle (Bronckhorst)]] edoane wodden. ==Bekende leu oet Lechtenvoorde== *[[Sander Boschker]] doelverdedeger bi'j [[FC Tweante]] *[[Erik Eggens]], motorcrosser ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: ''Lechtnvoorde'' *[[Tweants]]: ''Lechtnvoorde'' ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Lechtenvoorde karke.jpg|Karke Ofbeelding:Richtershuis lichtenvoorde.jpg|Richtershuus Ofbeelding:Lechtenvoorde_zitt-n.jpg|Goat der maor rustig effen zitten Ofbeelding:Vakwarkhuus_in_Lechtnvoorde.jpg|Vakwarkhuus Ofbeelding:Lechtenvoorde_kei.jpg|Keienslöppers Ofbeelding:Lechtenvoorde_stadpompe.jpg|Stadspompe Ofbeelding:Lechtenvoorde_Johanneskarkw.jpg|Johanneskarke Ofbeelding:Lechtenvoorde darp.jpg|Darp </gallery> ==Bronnen== <References /> {{Oost Gelre}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Heerlikheid]] [[Kategorie:Oost Gelre]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] k2o2gv8jet2rdmn2ea3rk0p0737gntp 0 3723 280484 270132 2015-04-12T14:28:35Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Leeuweld''' ([[Nederlands]]: ''Lievelde'') is n darp in de gemeente [[Oost Gelre]] in de [[Nederland]]se provinsie [[Gelderland]]. Tot ende 2004 was het ne darpskern van de olde gemeente [[Lechtenvoorde]]. t Darp hef umsgeveer 1725 inwonners. In Leeuweld wödt t "[[Boksebier]]" ebrouwen in t Openluchtmuseum [[Erve Kots]]. Ok is in Leeuweld t spel [[Boerengolf]] uutevonden. Vanof 2004 hef Leeuweld ne wiengaord van 4,5 bunder an n voot van de [[Engelse schans]]. Ok he'j in disse plaatse t [[Stasion Lechtenvoorde-Grolle|spoorwegstasion Lechtenvoorde-Grolle]]. Leeuweld is in de kontreien ok bekend um nen groten binnenspöltuin, "Binnenpret", dèn op de funderingen van ne olde boerderi'je is ebouwd. Leeuweld betekent laeg, maor groot veld. Old-Hollandse namen veur Leeuweld bunt: ''Lyvele'', ''Lyvelde'', ''Levelde'', meugelik ok ''Lefna'', maor daor bunt ze neet zaeker van. Tiedens [[karnevaal|karneval]] het t darp t ''Nölersdarp''. ==Nedersaksies== *[[Achterhooks]]: ''Leeuweld'', ''Levelde'', ''Leevelde'' of ''Leelde'' *[[Tweants]]: ''Levelde'' {{Oost Gelre}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Oost Gelre]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] qkaag4g8ntcsh2uaindgwl3v5ftpmm0 0 3724 256298 236049 2013-03-11T10:51:57Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 10 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q348594]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Tandem''' kan verwiezen naor: *[[Tandem (landhuus)]] - in den [[Achterhook]] *[[Vaar-en-moor-fietse]] - oek wel een ''tandemfietse'' {{dv}} nnb9rs7fexy8mt1coe6m786fnzyc9ve 14 3726 266246 256299 2013-05-10T17:00:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|History}} [[Kategorie:Alles]] 7iw0xgxep6xo7agxeai9cemolgjuvj6 0 3727 279048 275007 2015-03-27T16:18:04Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki Et woord '''geschiedenis''' wodt meerstal bruukt veur infermaosie over et vleden, zoas in de "geologische geschiedenis van de [[eerde]]". As studieveld verwiest et naor de "geschiedenis van de [[mense|meenske]]", dat wat vaastelegd is over et vleden van de meenselike [[saemenleving|maotschoppi'je]]. Een aandere definisie van geschiedenis kan wezen: "Geschiedenis is de wetenschop die him bezighoolt mit de bestudering van de meenske in zien vleden, en die deur de wetenschop vanuut et heden et vleden perbeert te begriepen." Geschiedenis wodt baseerd op een grote diversiteit an bronnen, inklusief schreven en drokte bronnen, vraoggesprekken (mondelinge geschiedenis) en [[archeologie]]. Pattie benaoderings bin in de iene periode gebrukeliker as in de aandere. Ok is de studie van geschiedenis onderhevig an modetrends. De gebeurtenissen uut de periode veur et schreven woord staot bekend as de [[prehistorie]] (letterlik ''de veurgeschiedenis''). == Discipline == * [[Archeologie]] * [[Genealogie]] * [[Historiografie]] * [[Mythologie]] * [[Paleontologie]] == Hulpwetenschoppen van de geschiedenis == * [[Chronologie]] * [[Kodikologie]] * [[Epigrafie]] * [[Hagiografie]] * [[Heraldiek]] * [[Metrologie]] * [[Naemkunde]] * [[Numismetiek]] * [[Diplomatiek]] * [[Paleografie]] * [[Zegelkunde]] * [[Vexillografie]] == Periode == * [[Eeuw|Ieuwen]] * [[365 daegenschema]] * [[Prehistorie]] – [[ooldhied]] - [[olle Egypte|et oolde Iegypte]] – [[middeleeuwn|middelieuwen]] – [[renaissance]] – [[barok|berok]] - [[de verlochting]] – [[Moderne Tied|ni'jste tied]] * [[De klassieken]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis| ]] ef4mjqk3v8x9oqnps04qdbiq3sdv1c3 14 3728 13940 12318 2006-08-21T11:03:53Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki [[Categorie:Kasteel]] g006odkdwd7rqpz7axhlo5c7rlks5cw 14 3729 262165 244367 2013-04-22T12:35:34Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q9703166]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Categorie:Kasteel]] g006odkdwd7rqpz7axhlo5c7rlks5cw 0 3730 279439 274396 2015-03-27T17:24:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Bauhaus.JPG|thumb|300px|right|Bauhaus-schoele, in Dessau]] '''Architektuur''' is de [[keunst]] en [[wetenschop]] van et ontwarpen van de bouwde omkrieten; inklusief steden, gebouwen, interieurs, laandschop, meubels, objekten enzovoort. Neffens et vrogste overleverde wark over et onderwarp, "Over architektuur" van [[Vitruvius]], steunt de architektuur op drie principes: Schoonhied (venustas), Stevighied (firmitas) en Bruukberhied (utilitas). Architektuur kan omschreven wodden as de balaans tussen disse drie elementen, waorbi'j niet ien de aanderen overheerst. Een beoefener van de architektuur hiet deurgaons een ''architekt''. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Architektuur]] kk4oioqrffrvf9skt75dsnqrbr2nath 0 3732 294428 293340 2017-09-28T19:33:44Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Maurycy Gottlieb - Lady with Fan - 1877.jpg|duum|Beeldende keunst]] Et begrip '''beeldende keunst''' omvat alle vormen van [[keunst]] die mit et oge waor te nemen binnen, mit uutzundering van de keunstzinnige optredens liekas [[Theater (keunstvorm)|theater]], [[meziek|koncerten]] en [[opera]]. Een haorscharpe greens is d'r liekewel niet: daenk bi'jgelieks mar an [[lichemskeunst]] (''bodyart'') en interaktieve keunst en veerder kan in een [[film (cinematografie)|film]] en bi'j [[webkeunst]] weer integraosie mit zuver elke aandere keunstvorm plakvienen. 'Beelnde kunst' wöd vake as in 't Nederlaans 'Schone Kunsten' of in 't Engels 'Fine Art' benuumd. == Vormen van beeldende keunst == * [[Beeldhouwkeunst]] * [[Hooltsni'jkeunst]] * [[Fotografie]] * [[Graveerkeunst]] ([[grafiek]], [[etskeunst]]) * [[Konceptuele keunst]] * [[Schilderkeunst]] * [[Tekenkeunst]] * [[Textielkeunst]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Beeldende keunst| ]] bidpwj43byh2mvrpqyqxj00x1cpsbe7 0 3733 284812 279049 2016-06-10T13:19:25Z Chenspec 13996 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Edgar Germain Hilaire Degas 024.jpg|duum|Daans]] '''Daans''' (lichtkaans uut 't Oold-Fraanse ''dancier'' of uut 't [[Frankisch]]) is et ritmisch bewegen van et lief. Meerstal gebeurt daansen op [[meziek]]. Daansen is een vorm van expressie, en kan allienig of tegere as sociaole aktiviteit daon wodden. Een daans wodt meerstal op et laand uutvoerd, bi'jveurbeeld in zaelen, disko's, thuus veur de [[spegel|spiegel]], en aandere eupenbaore ruumtes, mar ok in et [[woater|waeter]] wodt d'r pattietoeren een daans uutvoerd, veurbeelden hiervan bin: waeterballet en synchroonzwemmen. D'r bin ok pattie sporten waor vechtkeunsten kombineerd wodden mit daans, een veurbeeld hiervan is '[[kata]]'. == Dierewereld == Daans komt niet allienig bi'j [[mense|meensken]] veur, ok in de dierewereld wodt d'r daanst, in de dierewereld het een daans liekewel een betekenis en wodt niet daon as amuzement: et wodt meerstal bruukt om te kommuniseren en zo bepaolde lekaosies van bi'jveurbeeld eten dudelik te maeken. Daans kan in de dierewereld ok bruukt wodden om de vrouwgies te imponeren. == Daansstielen == D'r bin slim veul verschillende daanssoorten, hieronder een antal bekende daanssoorten: * [[Ballet|Klassiek ballet]] * [[Jazzballet]] * [[Mederne daans]] * [[Jazzdaans]] * [[Stieldaansen]] * [[Latiens-Amerikaanse daans]] * [[Volksdaansen]] * [[Daansexpressie]] * [[Rock 'n' roll]] * [[Individuele daans]] * [[Swing]] * [[Straotdaans]] * [[Buukdaans]] * [[Striptease]] * [[Hofdaansen]] * [[Liendaansen]] * [[Fermaosiedaansen]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Kultuur]] [[Kategorie:Amusement]] 6qaqlz9oltw7nf96on5871cadq35n1a 0 3734 256445 248040 2013-03-11T10:58:25Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 26 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q24354]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Sydney Opera House Sails.jpg|thumb|300px|Et bekende [[Sydney Opera House]] in Australië]] Een '''theater''' is een gebouw dat mit behulp van verschillende technische en logistieke veurzienings toerust is veur et vertonen en bi'jwonen van veurstellings en optredens. Vaeke is '[[schouwburg]]' synoniem veur theater, mar niet altied. Een schouwburg is meerstal een liesttheater. Theaters kunnen ok een vlakke vloere hebben. Et woord schouwburg is bedocht deur Jacob van Kampen, bouwer van de eerste [[Nederlaand|Nederlaanse]] schouwburg in 1637 an de Keizersgrachte in [[Amsterdam]]. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Theater]] [[Kategorie:Gebouw]] 1z05ivxw4jjikd3a6nbxjpdu2dv4obs 0 3735 272084 265745 2013-12-11T01:13:27Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki Een '''tillevisiefilm''' is een [[film (cinematografie)|film]] die (meerstal) niet in de bioskoop vertoond wodt, mar maekt is om op [[tillevisie]] uutzunnen te wodden. Tillevisiefilms hebben vaeke een slechte naeme en wodden vaeke as ''B-film'' zien. Pattie tillevisiefilms (meerstal documentaires) hebben liekewel ok priezen wonnen. Een veurbeeld van een pries die uutreikt wodt an tillevisiefilms is de [[Nederlaand]]se [[LIRA-pries]]. Tillevisiefilms wodden soms bruukt as de eerste oflevering van een ni'je tillevisieserie. Een variaant op 'e tillevisiefilm is de ''drekt-naor-video''-film, waorbi'j een film ok niet in de bioskoop vertoond wodt, mar drekt op [[video]] verschient. Vanof 1999 produceerde de Nederlaanse peblieke omroep een prestigieuze reeks tillevisiefilms waor alle omroepen an mitwarkten. Disse wodden [[Telefilms]] nuumd. Bekende Telefilms bin [[Suzy Q]], [[Cloaca]], [[Familie (tillevisie)|Familie]], [[Het Schnitzelparadijs]] en [[Bolletjes Blues]]. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Tillevisie]] sha8tsd1smd04x9e1ud5uewun8qo98q 0 3736 256443 249553 2013-03-11T10:58:19Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 27 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q974934]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Film''' kan verwiezen naor: * een verhaol, ok wel speulfilm nuumd, zie [[film (cinematografie)]] ** een film bestemd veur de tillevisie, zie [[tillevisiefilm]] * een draoger mit daorop een lochtgevoelige laoge veur een foto- of filmkamera, zie [[film (fotografie)]] * een zeer dunne laoge, zie [[film (laoge)]] {{dv}} p4qm8i97suk4vu0m3uxm30zlhc9uu6q 0 3737 12345 2006-08-11T12:39:51Z Servien 7 deursturing naor [[Beeldende keunst]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[beeldende keunst]] dw7x2o418a9zv05quwcn7rpb820y0lh 0 3738 12346 2006-08-11T12:40:11Z Servien 7 deursturing naor [[Daans]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[daans]] i6figahfrze558ox5vqrjrqncndrmw5 0 3740 12348 2006-08-11T12:41:12Z Servien 7 deursturing naor [[Italiën]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Italiën]] nustir5z2mmoaipd1qvgw34h5nclk61 0 3741 280334 280241 2015-04-12T14:05:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Achter-Zuwwent | soorte = Buurtskop | bestansnaam vlagge = | bestansnaam wapen = | lokasie = | gemeente = [[Ofbeelding:Coat of arms of Oost Gelre.svg|20px|Oost Gelre]] [[Oost Gelre]] | previnsie = [[Ofbeelding:Gelderland-Flag.svg|20px|Gelderlaand]] [[Gelderlaand]] | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = | doatum inwoners = | dichtheid = | breedtegroad = 52/0/45/N | lengtegroad = 6/28/20/E | verkeersoader = | netnummer = | postcode = | webstee = [http://www.marienvelde.nl marienvelde.nl] | region = NL-GE }} '''Achter-Zuwwent''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Mariënvelde'') is ne buurtschap in de gemeente [[Oost Gelre]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]]. ==Veraenegingslaeven== Ze hebt ook enen voetbalclub enaamd: vvm ([[v.v. Mariënveld]]) <ref> [http://www.vvmarienveld.nl vv Mariënveld] </ref> ==Wellen en oetgaonde verwiezingen== <references /> {{Oost Gelre}} {{Begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Oost Gelre]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] qzasp4x23tr7y1ezvq50j5wxg2w4fvo 0 3742 280581 270244 2015-04-12T14:45:21Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Vraogender''' ([[Nederlands]]: ''Vragender'') is t kleinste darp van de gemeente [[Oost Gelre]] in de [[Nederland]]se provinsie [[Gelderland]]. Het steet onder andere bekend vanwaege ziene karmisse. Vraogender hef ok n uniek natuurgebied, t enige in Nederland aoverebleven laevende hoogvaen, t [[Vraogendervaen]]. Vraogender hef ne rieke kultuur, bezeensweerdigheden in t bourgondies liekende darp bunt: de ruïne, t Vraogendervaen, [[korenmölle]] de Vier Winden, meubelmakeri'je de Candelaer en kafee Overkamp. De inwonners van Vraogender staot bekend as [[gemeudelik]] en sportief, n groot deel van de inwonners is lid van KSV, de plaatselike sportvereniging. Op 12 juli 2010 is den karktoren ommewaaid.<ref name="Stentor-windhoos" />, maor den steet der sund 2011 weer op. == Nedersaksies == *[[Tweants]]: ''Vroagender'' == Referensies == <references> <ref name="Stentor-windhoos">de Stentor: [http://www.destentor.nl/regio/lochem/6970258/Windhoos-laat-spoor-achter.ece Windhoos laat spoor achter], 12-juli-2010 </ref> </references> {{Oost Gelre}} {{commonscat|Vragender}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Oost Gelre]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 577i08l2g8758z3wp2ptdbfrr67f92b 0 3743 280582 263330 2015-04-12T14:45:31Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Zöwwent''' ([[Nederlands]]: ''Zieuwent'') is een darp in de gemeente [[Oost Gelre]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]]. Het hef umsgeveer 2000 inwoners. Ut meest opvallende gebouw in Zöwwent is de [[katholieke]] St. Werenfridus [[Kaark (gebouw)|karke]]. Disse karke is in de [[19e eeuw]] ebouwd in de [[neo-gotisch]]e bouwstiel. In verholding met de grootte van ut darp is de karke zeer groot te numen. Hi-j wordt dan ok wal, noast de [[Ni'je Calixtuskarke]] in [[Grolle]], de kathedraal van den [[Achterhoek]] enuumd. Zöwwent is tot wiet in de [[20e eeuw]] helemoale [[katholiek]] ebleven. Der was gin "andersdenkende" te vinden. Ut had dan ok völle grote gezinnen. Achte tot tien kinderen waren gin uutzondering. Ut was lang één van de meest kinderrieke darpen van Nederland. Het darp hef een paar heel völ veurkommende [[femiliename]]n, woarvan Wopereis en Krabbenborg veurbeelden bunt. Umdat der zovölle mensen met de zelfde achtername bunt, bunt ze vaker better bekend onder eure [[bi-jname]]. Een bi-jname is gin scheldname. Ut hef meestal van doen met de [[boerderi-je]] woar of de femilie vandan kump, of wat veur beroep der in de femilie zat, dat ging joa meestentieds van vader op zönne. As de mensen dan proatten van de "Sniedas" dan wist iederene, dat ut um de kleermaker, oftewal de snieder ging. Ok tegenswoordigs bunt nog völle femilies better bekend met eure bi-jname as met eure femiliename. Zöwwent was tot in ut begin van de 20e eeuw een heel geslotten darp. [[Brulfte|Trouweri-je]]n buten ut darp kwammen niet veur. Dat betekenden dat der ok binnen de femilie vake etrouwd wodden. Veur ne trouweri-je tussen achterneave en -nichte is dispensatie neudig. An ut ende van de [[19e eeuw]] waren der meer trouweri-jen mét dispensatie as zonder. Der is ne periode ewest dat ne trouweri-je zonder dispensatie een uutzondering was. Dit verkloart now nog steeds, woarum der moar zo weinig achternamen veurkomt in ut darp. ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: ''Zöww(e)nt'', ''Zuwnt'' *[[Tweants]]: ''Zuwnt'' {{Oost Gelre}} {{DEFAULTSORT:Zowwent}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Oost Gelre]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] e6b9gt2lhhy8fj9c2ta4td4fv7q43up 0 3744 280583 263334 2015-04-12T14:45:41Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Zwolle | soorte = Buurskap | bestansnaam vlagge = | bestansnaam wapen = | lokasie = | gemeente = [[Oost Gelre]] | previnsie = [[Ofbeelding:Gelderland-Flag.svg|20px|Gelderlaand]] [[Gelderlaand]] | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = | doatum inwoners = | dichtheid = | breedtegroad = 52/1/50/N | lengtegroad = 6/39/13/E | verkeersoader = | netnummer = | postcode = | webstee = | region = NL-GE }} [[Ofbeelding:Zwolle Oost Gelre.jpg|thumb|left|300px|30km/h in Zwolle]] '''Zwolle''' is een buurtschap in de gemeente [[Oost Gelre]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]]. Deur zien ligging is ut ok wal bekand as "Zwolle bi-j Grolle". ==Te zeen in Zwolle== [[De Leemputten]] (natuurgebeed) ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: ''Zwolle (bi-j [[Grolle]])'' *[[Tweants]]: ''Zwol(le)'' {{Begin|act}} {{Oost Gelre}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Oost Gelre]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] dmkxphz68uzp1xm3xjokriekqtyiqcq 6 3746 165000 128006 2010-10-26T22:30:22Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki van nl-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] 7gpnn9d8v5edqpdbp9cfrm2jy0p12zi 6 3747 12396 2006-08-11T13:31:16Z Grönneger 1 35 Zölfmôkte media, GNU wikitext text/x-wiki Zölfmôkte media, GNU s6f8vnikd4vtgc1fi7fkq8pi7s4xwff 6 3748 12397 2006-08-11T13:31:20Z Grönneger 1 35 zölfmôkte media, GNU wikitext text/x-wiki zölfmôkte media, GNU jbsmix6wketqpfxkh639jy6rz57f5mu 6 3749 12400 2006-08-11T13:31:46Z Grönneger 1 35 zölfmôkte media, GNU wikitext text/x-wiki zölfmôkte media, GNU jbsmix6wketqpfxkh639jy6rz57f5mu 0 3750 288111 265127 2016-10-26T14:27:11Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Nyborg''' (''Nijbörg'') is n [[haoven|hoavenstadke]] op t oostelke punt van t [[Denmaark|Deense]] aailaand [[Funnen]]. t Is noa [[Odense]] en [[Svendsborg]] de grootste stad en Funnen. Bie Nyborg ligt ook de brogge dij Funnen mit [[Seelaand]] verbindt, de [[Storebælt-brogge]]. In Nyborg is nog aal n dail van de olle vesten en t Nyborgslot te vinden. t Nyborgslot is t oldste keunengskestail van [[Skandinoavie]]. t Stamt oet [[1170]] en is tegenswoordeg te bezichtegen as museum. Doarnoast bevindt zoch n poar honderd meter van t slöt vot ook t ''Nyborg museum'', t stadshistorisch museum woar ook veul te bekieken is over t slöt en de [[Stad (woonstee)|stad]]. De kèrke van Nyborg stamt, net as t slöt ook oet de [[11e eeuw|11e aiw]]. <gallery> Ofbeelding:Havn_Nyborg.JPG|Hoaven van Nyborg Ofbeelding:Nyborg_slot.JPG|Nyborgslot Ofbeelding:Kanon_dronnings_bastion.JPG|Kanonnen op de keunenginnebastion Ofbeelding:Denmark-Nyborg-Mads Lerches Gaard town museum.jpg|Stadsmuseum </gallery> [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Denmaark]] [[Kategorie:Stad in Denmaark]] 91pc8jtvs7nmoiwdf0gox02et2dapvr 0 3751 12413 12409 2006-08-11T13:54:59Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Architektuur]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Architektuur]] jdz3cuprqnna3nwrzg42wch98kwrrl9 0 3752 279050 274531 2015-03-27T16:18:24Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki Een '''film''' of rolprent is een verhael dat uutbeeld wodt in een serie rap opienvolgende stilstaonde beelden. De snelhied waormit de beelden projekteerd wodden is zodaonig dat disse beelden een vloeiende en kontinue beweging lieken te vormen. In de [[cinematografie]] gaot et over vastelegde bewegende beelden, maekt deur de inwarking van [[Locht (straoling)|locht]] op een lochtgevoelige laoge op een lange filmstroke, die deur de [[kamera]] rolt tiedens et opnemen. In disse laeste betekenis bin ok et geluudsspoor en eventuele aandere sporen inbegrepen. De [[film (cinematografie)|filmindustrie]] begon mit films zonder geluud, ok wel de [[stomme film]] nuumd. Laeter kwam de [[geluudsfilm]], volgd deur de [[kleurefilm]]. De meeste films wodden in een [[bioskoop]] vertoond mit behulp van een [[filmprojektor]] (alhoewel [[digitaole projektie]] steeds vaeker veurkomp), mar d'r wodden ok veul [[tillevisiefilm]]s maekt. D'r bestaon verschillende [[filmgenres|genres]]. De [[cinematografie]] is de filmkeunst. Een film wodt regisseerd deur een filmregisseur en produceerd deur een filmproducent. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Film]] 08hm0u63yobu1fp6aq79sosrt54dyla 6 3754 168183 128669 2010-11-24T09:35:20Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki van nl-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Almere]] 0cz7ozopc9jvut15vprrlohq9f73z12 0 3755 292100 270520 2016-12-10T00:29:31Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemeente | naam = Almere | bestaansnaam vlagge = Almere_vlag.svg | bestaansnaam wapen = Waopen_Almere.png | lokasie = LocatieAlmere | previnsie = [[Flevolaand]] | heufplaose = [[Almere Stad]] | kernen = [[Almere Haven]], [[Almere Buten]], [[Almere Hout]], [[Almere Poort]], [[Almere Pampus]] (in anbouw), [[Almere Oosterwold]] (in de ontwarpfase) | oppervlak = 248,77 | oppervlak laand = 129,60 | oppervlak waoter = 119,17 | inwoeners = 195.609 | daotum inwoeners = 1 mei 2013 | dichtheid = 1509 | breedtegraod = 52/22/0/N | lengtegraod = 5/13/0/E | verkeersaoder = A6, A27, N305; spoorliende [[Weesp]]-[[Lelystad]] | netnummer = 036 | postcode = 1300-1379 | webstee = [http://www.almere.nl www.almere.nl] | }} |- |[[Bestaand:Map NL Almere.PNG|270px|right|thumb|Wiekindeling Almere]] |} '''Almere''' ({{Audio|254_Almere.ogg|<small>uutsprake</small>}}) is n gemeente in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Flevolaand]], in de polder [[Zujelik Flevolaand]]. De gemeente grenst an [[Lelystad]] en [[Zeewolde]] en an t [[Gooimeer]], [[IJmeer]] en [[Markermeer]]. Almere ligt twee tot vuuf meter onder t zeenivo. Almere is noen wat t antal inwoeners angeet de grootste gemeente van [[Flevolaand]] mit zo'n 195.609 inwoeners ([[1 mei]] [[2013]], bron: CBS), en de zeuvende gemeente van [[Nederlaand]]. == Stadsdelen == Almere besteet (of zal bestaon) uut de volgende stadsdelen: * [[Almere Stad]] * [[Almere Haven]] * [[Almere Buten]] * [[Almere Hout]] * [[Almere Poort]] * [[Almere Pampus]] (in anbouw) * [[Almere Oosterwold]] (in de ontwarpfase) == Geschiedenisse == Van oorsprong waren de [[Iesselmeerpolder]]s veural of zelfs allinnig bedoeld as laandbouwgrond. Nao de [[Tweede Wereldoorlog]] zaggen ze dat de vloggreuiende bevolking van mit name [[Amsterdam]] veur n deel argens aanders zol mutten gaon woenen. Zo bin der twee stejen in de polders [[Oostelik Flevolaand|Oostelik]] en [[Zujelik Flevolaand]] an-eleegd. De stad in Oostelik Flevolaand wördden [[Lelystad]], de stad in zujelik Flevolaand wördden op de eerste schetsen nog ''Zuudweststad'' eneumd, mer kreeg in de jaoren zeuventig de naam ''Almere'', naor de vrog-middeleeuwse naam van de [[Zuderzee|Zujerzee]]. De eerste [[huus|woeningen]] in Almere wördden in [[1976]] op-eleverd. De stad wördden to nog bestuurd deur t ''Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders (O.L. Z.IJ.P.)'', mit n laanddrost an t heufd. In [[1984]] wördden de gemeente Almere offisieel in-esteld. Oorspronkelik was Almere op-ezet as meerkernige stad. Dit beleid is los-eleuten, zodat bieveurbeeld n wiek as ''Tussen de Vaorten'' ebouwd kon wörden. Oek zie'j tussen de oudste en de niejste woenwieken dudelik dat t woeningbouwbeleid veraanderd is: in de jaoren zeuventig was dit ericht op nivellering en funksionaliteit, in de jaoren negentig kwammen der meer exklusieve en opvallende woeningen (bieveurbeeld in de ''Regenboogbuurte''). == Stejenbaanden == Almere is n offisiële [[zusterstad]] van de Deense stad [[Aalborg]]. Oek hef t vrendschappelike baanden mit: * [[České Budějovice]] (Tsjechië) * [[Haapsalu]] (Estlaand) * [[Kumasi]] (Ghana) * [[Lancaster]] (Verenigd Koninkriek) * [[Milton Keynes]] (Verenigd Koninkriek) * [[Rendsburg]] (Duutslaand) * [[Växjö]] (Zweden) * [[Rathenow]] (Duutslaand) == Uutgaonde verwiezingen == {{Commonscat|Almere}} [[Bestaand:Almere kastele.jpg|thumb|Kasteel Almere]] {{Flevolaand}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Flevolaand]] [[Kategorie:Plaotse in Flevolaand]] 8wfhf8haoyhevl6h0h1rpm9ra9zxjab 0 3757 284762 262665 2016-06-03T10:16:05Z Cycn 1607 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Antoniuskapel Sinderen.JPG|thumb|Antoniuskapel]] Den '''Antoniuskapel''' is ne kleine [[Kaark (gebouw)|karke]] tussen [[Sillevolde]] en [[Sinderen]]. De kapel wodden umstreeks 1150 ebouwd deur de vroggere Heren van Sinderen. Bi-j de stichting wodden de kapel enuumd noar den heiligen Antonius, den bescharmheilige van de [[poggen]]zeektes. De kapel heurden as bidhuus bi-j ut [[kasteel]] Sinderen, wat in de 19e eeuw af-ebrokken wodden. Deur de eeuwen heer hef de kapel dienst edoane as gebedshuus veur [[katholiek|kattelieken]] en [[protestant|prottestanten]]. En tot 1853 as schole. Ut wodden deur praktisch in-estelden zelfs wal gebruukt as dreugplaatse veur tabaksblader. In [[1660]] wodden de kapel etroffen deur den [[bliksem]] en brannen helemoal af. Deur kollektes kon in [[1662]] de kapel weer op-ebouwd wodden. Boaven den ingang zit nen steen in-emetseld met de woorden ''SVM RAEDIFICATVM 1662''. Vrogger lag rondum de kapel ne begraafplaatse. De letste begrafenis was in [[1861]]. Alleen ut graf van Bertha Ruebel is tegenswoordigs nog zichtboar. Wieters bunt op de begraafplaatse de leaden van de adelleke femilie van Sinderen begraven. Ut karkhof was tot 1915 eigendom van de femilie Ruebel en wodden toon verkocht an de [[Vasseveld]]se karke. In 2002 wodden begonnen met ut in ere herstellen van de begraafplaatse. ==Externe verwiezings== *[http://www.fietsenindeachterhoek.nl/antoniuskapel.html De vorderingen van ut herstel van de begraafplaatse] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Kark in Gelderland‎]] pvlsd0liw5un41gx0o58sqemz598och 0 3758 27105 12448 2007-01-30T11:37:57Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Värken]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Värken]] mm7irzxxysgypromlcyijqsl1bvqlac 14 3762 271821 266311 2013-12-07T00:42:48Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Churches}} [[Kategorie:Christendom]] [[Kategorie:Gebouw]] r9k340oncymdpkpw9r0ryj6nia43k6e 0 3763 270516 264509 2013-09-20T22:27:59Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeente| naam = Dronten | bestaansnaam vlagge = | bestaansnaam wapen = | lokasie = LocatieDronten | previnsie = [[Flevolaand]] | heufplaose = '''Dronten''' | kernen = [[Biddinghuzen]] en [[Swifterbant]] | oppervlak = 423,89 | oppervlak laand = 333,89 | oppervlak waoter = 90 | inwoeners = 40.634 | daotum inwoeners = [[1 mei]] [[2013]] | dichtheid = 122 | breedtegraod = 52/31/0/N | lengtegraod = 5/43/0/E | verkeersaoder = A6, N305, N306, N307, N309 | netnummer = 0321 | postcode = 8250-8259 | webstee = [http://www.dronten.nl www.dronten.nl] | }} '''Dronten''' ({{Audio|255_Dronten.ogg|<small>uutsprake</small>}}) is n plaotse en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Flevolaand]], in de polder [[Oostelik Flevolaand]]. Op [[1 mei]] [[2013]] had de gemeente 40.634 inwoeners (bron: CBS) op n oppervlakte van 333,89 [[vierkaante kilemeter|km²]]. De plaotse zelf hef ongeveer 27.871 inwoeners ([[2012]]). ==Geschiedenisse== De plannen over de gemeente Dronten wördden vanaof t begin van de jaoren '50 emaakt. Veur de darpskoeme van Dronten begunnen de eerste konkrete plannen in [[1958]]. De bouw van t darp begun in [[1960]]. Van t begin aof an was der diskussie of Dronten n darp of n stad zol mutten wörden. Op 26 april 1962 kwammen de eerste bewoeners naor Dronten. In eerste instansie wördden uutegaon van hooguut 15.000 inwoeners, in laotere plannen wördden dit 30.000 inwoeners. Sinds 2012 hef de gemeente Dronten (Biddinghuzen, Dronten en Swifterbaant) meer as 40.000 inwoeners. Op 1 jannewaori 1972 wördden de gemeente Dronten offisieel in-esteld. De naam Dronten kömp van de polder Dronthen, n polder die ontstaon is deur an-eslibd laand bie [[Kampen (Overiessel)|Kampen]], op de grens van de provinsies [[Overiessel]] en [[Gelderlaand]]. Tot de instelling van de provinsie Flevolaand in 1986 voerden Ministerie van Binnenlaandse Zaken de meeste provinsietaken uut; sommige taken wördden deur de gemeente zelf eregeld. == Verkeer en vervoer == Dronten ligt an de provinsiale wegen [[N305]], [[N307]] en [[N309]]. As onderdeel van de Hanzeliende tussen [[Lelystad]] en [[Zwolle]] is der n [[stasion]] in Dronten ebouwd, dat op 9 desember 2012 in gebruuk eneumen is. Dronten is hierdeur beter bereikbaor ewörden, de reistied van Dronten naor Zwolle is noen zo'n twintig minuten. ==Darpskernen== *[[Biddinghuzen]] *[[Swifterbaant]] *[[Ketelhaven]] *[[Roggebotsluze]] {{Flevolaand}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Flevolaand]] [[Kategorie:Plaotse in Flevolaand]] pajp877iw18uh9o1j0huaye5i73i0i3 0 3766 292629 292626 2016-12-21T12:11:39Z Wwikix 13678 /* Plaotsen in dörpen in de gemiente */ wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemeente | naam = Noordoostpolder | bestaansnaam vlagge = Noordoostpolder vlag.svg| bestaansnaam wapen = Coat of arms of Noordoostpolder.svg| lokasie = LocatieNoordoostpolder | previnsie = [[Flevolaand]] | heufplaose = [[Emmeloord]] | kernen = [[Baant]], [[Creil]], [[Espel]], [[Ins]], [[Kraggenburg]], [[Luttelgeest|Luttelgiest]], [[Marknesse]], [[Nagele]], [[Rutten]], [[Tollebeek]] | oppervlak = 595,43 | oppervlak laand = 460,31 | oppervlak waoter = 135,12 | inwoeners = 46.450 | daotum inwoeners = 1 mei 2014 | dichtheid = 101 | breedtegraod = 52/42/0/N | lengtegraod = 5/45/0/E | verkeersaoder = A6, N50, N331, N333, N351, N352 | netnummer = 0527 | postcode = 8300-8319 | webstee = [http://www.noordoostpolder.nl www.noordoostpolder.nl] | }} |- |[[Ofbeelding:Satellite image of Noordoostpolder, Netherlands (5.78E 52.71N).png|thumbnail|right|Satellietfoto van de Noordoostpolder]] |} De '''Noordoostpolder''' ({{Audio|257_Noordoostpolder.ogg|<small>eutspraak</small>}}) is n [[polder]], [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in laandstreek in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Flevolaand]]. De gemiente ad op [[1 mei]] [[2014]] 46.450 inwoeners (bron: CBS) op n laandoppervlakte van 460,31 [[vierkaante kilemeter|km²]]. Mit n waoteroppervlak (voral t [[Iesselmeer|IJsselmeer]]) van 135,12 km² kömp de totaole oppervlakte op 595,43 km². De oofdplaotse van de gemiente is [[Emmeloord]]. t Vuurmaolige eilaand [[Urk]] maakt ''gien'' diel eut van de gemiente Noordoostpolder; Urk is n zelfstaandige gemiente. == Plaotsen in dörpen in de gemiente == De gemiente Noordoostpolder bestot eut 12 plaotsen, waorvan Emmeloord verreweg de grootste is. t Gemiente-eus stot in [[Emmeloord]]. Antal inwoeners per plaotse op 1 april 2014: {| class="wikitable sortable" align="center" !Naam!!Begin!!Plan!!1985!!2014 |- |[[Emmeloord]] ||1943||align="right"|10.000||align="right"|18.976||align="right"|25.669 |- |[[Marknesse]] ||1946||align="right"|2.000||align="right"|2.194||align="right"|3.738 |- |[[Ins]]||1948||align="right"|2.000||align="right"|1.618||align="right"|2.990 |- |[[Tollebeek]]||1956||align="right"|2.000||align="right"|579||align="right"|2.407 |- |[[Luttelgiest]]||1950||align="right"|2.000||align="right"|666||align="right"|2.200 |- |[[Nagele]]||1954||align="right"|2.000||align="right"|1.014||align="right"|1.939 |- |[[Rutten (Nederlaand)|Rutten]]||1952||align="right"|2.000||align="right"|620||align="right"|1.689 |- |[[Creil (Nederlaand)|Creil]]||1953||align="right"|2.000||align="right"|687||align="right"|1.649 |- |[[Kraggenburg]]||1948||align="right"|2.000||align="right"|655||align="right"|1.416 |- |[[Espel]]||1956||align="right"|2.000||align="right"|714||align="right"|1.386 |- |[[Baant]]||1951||align="right"|2.000||align="right"|651||align="right"|1.344 |- |[[Skokkelaand]]||n.v.t||align="right"|0||align="right"|0||align="right"|8 |-class="sortbottom" |'''Totaol'''||||align="right"|30.000||align="right"|28.374||align="right"|46.435 |} <small>Bron: gemiente Noordoostpolder</small><br /> {{Flevolaand}} {{Dialekt|urs|Algemiene Nedersaksiese Skreefweze}} [[Kategorie:Zuderzeewarken]] [[Kategorie:Streek in Flevolaand]] [[Kategorie:Noordoostpolder| ]] lbi57z0lwnr6jxgjes5c5yqb3h65kku 0 3767 280534 280223 2015-04-12T14:36:55Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Speuld''' is n kleine [[buurtschap]] in de gemeente [[Armelo]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t [[Veluwe|Veluwse]] darp Speuld het zo'n 380 inwoeners (staotestieken uut [[2004]]). Speuld leit in t westen van Armelo en in t noorden van [[Garder]] (gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]), en stamt warschienlik uut de [[13e eeuw]]. De vroggere naam was ''Speulde''. In Speuld he'j ok n groot bos, namelik de [[Speulder- en Sprielderbos|Speulderbos]]. In Speuld wort der vanzelf ok dialekt epraot, t dialekt liekt stark op t [[Armeloos]] en t [[Putters]]. t Dialekt van Speuld komt ok veur in t ''Woordenboek van de Gelderse Dialecten'', en het as [[kloekecode]] <code>F125p</code>. {{Armelo}} {{Dialekt|wvel|Armelo|Algemene Nedersasksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] ls0poj8dhozsihfviwbxkdgcwnzpmcv 0 3768 12515 2006-08-12T13:37:02Z Servien 7 deursturing naor [[Zunnesysteem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zunnesysteem]] g9ikt5yw6zn92reez79yznwgupqexil 0 3769 88188 12521 2008-11-24T22:50:55Z Droadnaegel 1133 dubbele deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Haarst]] 3k2w7a8wu5mlymb8j81lmypd2wq3p68 0 3770 279051 274953 2015-03-27T16:18:34Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Van Eyck - Arnolfini Portrait.jpg|thumb|250px|Portret van Giovanni Arnolfini en zien vrouw, deur [[Jan van Eyck]], eschilderd in 1434]] De '''renaissance''' is n stailperiode tussen de vrouge [[15e eeuw|15e aiw]] en begun [[17e eeuw|17e aiw]]. De noam ''Renaissance'' is [[Frans]] veur ''weergeboorte''. Hiermit wordt beduild de weergeboorte van de kunst uut de [[klassieke oldhaid]]. Veul elementen uut de [[Old Griekenlaand|Olle Griekse]] en t [[Romeinse Riek|Reumse]] kunst binnen trug te vinden in de Renaissance-kunst (bv. [[pilaor|piloarn]] en [[fronton]]s). De Renaissance begon in [[Itoalie]] deur de opkomt van de [[archeologie]], woardeur man interesseerd roakte in de klassieke oldhaid. De renaissance wordt zain as n ''bluiperiode'' noa de ''donkere periode'' van de [[Middelaiwen]]. Dizze opbluien wordt in alle [[toegepaste kunst|toupaste kunsten]] uutbeeld. == Schilderkunst == Zo is in de schilderkunst veul meer kleurgebruuk te vinden, meer realistiziteit en rustige kompositsies. In de renaissance wordt ook n poging doan om [[perspectief|perspektief]] uut te beelden, mor mit weinig succes. t Echte perspektief komt pas in de [[barok]] tot staand. De verholdengs kloppen wel, in tegenstellen tot de [[Middeleeuwen (kunst)|middelaiwse kunst]]. n Veurbeeld van n renaissance-schilderij is de [[Mona Lisa]]. t Schilderij zugt der realistisch uut en man het t idee dat ''Mona Lisa'' hailmoal bewegensloos is. In de Renaissance wuir t zölfwezen van de mìns belaankriek, woardeur ook de opkomst van de [[portretkunst]] n feit was. == Beeldhaauwkunst en architektuur == Ook in de beelhaauwkunst en de architektuur komt dizze rust en realistiziteit weer trug. Beelden lieken ook stil te stoan (bv. [[David (Michelangelo)|David]] van [[Michelangelo]]). == Meziek == [[Bestaand:Da Vinci Vitruve Luc Viatour.jpg|200px|right|thumb|Vitruvische Mìns]] De meziek is, net as de andere kunsten, ook vleureger. De [[meziekkleur]] bestaait in de Renaissance veural uut lichtblaauw. Dit omdat t ook n rust in zoch het. == Waitenschop == In de Renaissance kwam ook de waitenschop op. Veurheen, in de middelaiwen, was de verkloaren veur alles: ''[[god]]''. Alles wat man nait verkloarn kon, was gewoon god's waark. In de renaissance, dou de mìns zölf belaankrieker wuir, begonnen mìnzen zoch meer of te vroagen van hou of wat. n Veurbeeld van n waitenschopper uut de Renaissance is [[Leonardo da Vinci]]. Hai was ain van de eerste [[Anatomie|anatomische]] geleerden noa de Grieken en de Reumers. Noast dit op papier te zetten, zo as de Vitruvische Mìns, gebruukte hai de kennes van de anatomie ook in zien schilderijen. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Renaissance| ]] cjy0zsncrvu8py9vpxm3gah5axsungs 0 3771 264711 256034 2013-05-06T21:24:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Op zoek naar een wonder''' (''Op zeuk naor een wonder'') is een tiendelige docusoap emaak deur [[Skyhigh TV]] veur de [[Evangelische Omroep]]. In disse realiteitsachtige tillevisieserie geet Marc Dik een maond lange op wereldreize mit zeuven ongeneeslijk zieke meensen, op zeuk naor een wonder. Ze bezeuken [[christendom|christelijke]] gebedsgenezers dee bekend bin um d'r wonderen. De eerste uutzending was op [[29 juni]] [[2006]]. == De deelnemers == *Randolph (''hiv'' - 48) *Serana (''kan neet ruken'' - 41) *Lian (''slichziend'' - 24) *Mario (''psoriasis'' - 41) *Bart (''holle voten'' - 23) *Lenny (''multiple sclerose'' - 40) *Ans (''de ziekte van Bechterew'' - 52) == Technische infermatie == *Lengte: 39 min *Formaot: XDcam *Beeld: 16:9 *Geluud: Stereo *Montage: Avid Xpress en Avid Adrenaline == Emaak deur == * Producent: [[Skyhigh TV]] * Prissentasie: Marc Dik * Regie: Wilfred Drechsler * Montage: Rob de Bruin (ofl7: Job Kaper) * Redactie: Marius van Duijn, Rianne van Kuil, Mariska Witte * Eindredactie: Angela Poort * Preductie: Linda Zuidinga, Esther Blom == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.eo.nl/opzoeknaareenwonder Webstee EO Op zoek naar een wonder] * [http://www.skyhightv.nl Webstee Skyhightv] {{DEFAULTSORT:Op Zoek Naar Een Wonder}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Nederlaans tillevisiepregramma]] s85o9xz3540ah4fymnld9cyvpflhdsj 14 3773 271778 266647 2013-12-07T00:36:19Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Television programmes}} [[Kategorie:Tillevisie]] diyh5eizj6fo1147w5cptquz5tmr8ti 0 3774 272040 264832 2013-12-10T19:19:15Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Skeleton foot.JPG|thumb|Skelet van nen voot.]] Een '''voot''' of een '''poot''' is een [[biologie|biologische]] structuur dee veurkump bie veul [[dier]]en en meensen en wonnen gebruuk veur de vortbeweging. De voot van een [[mense|meens]] besteet uut 26 amparte [[botten]], 33 [[gevrichte|gevrichen]], 107 [[ligement]]en en 19 [[spiere]]n en [[peze]]n waormee de iezelig ingewikkelde bewegingen emaak wonnen um te kunnen lopen. De voot van de meens is te verdelen in dree gebieden: * de ''veurvoot'' besteet uut 5 [[middenvootsbot]]ten en de [[Tee (voot)|tejen]] * de ''middenvoot'' * de ''achtervoot'' besteet uut 't [[sprongbeen]] en 't [[hielbeen]] en is 't dreipunt van de [[inkel]]. De meens is 't eerste [[zoogdier]] dat permenent rechop op zien achterpoten gung staon. Dit maken de meens mobieler en zurgen derveur da-w de hanen veur aandere dingen gebruken konnen. As bie [[lichaamstaal]] ekeken wonnen naor de betekenisse van de houwige van 't lief, speulen de voten oek een grote rolle. De voten zurgen veur stabiliteit en bepaolen letterlijk ho stevig da-w in onze [[scho]]on staon. ==Zie oek== *[[Scho]] *[[Voetenbänksien]] ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: ''voot'' (meervold ''veute'') *[[Drèents]]: ''voet(e)'', ''voot'', ''vout'' *[[Grönnegs]]: **''vout'', ''voude'' (meervold: ''vouten'', vrouger ook ''faiten'') **''poot'' *[[Platduuts]]: ''voot'' (meervold ''veute'') (Platduutse schriefwieze ''Foot'', ''Föte'') *[[Sallaands]]: ''voet(e)'' (meervold ''voeten'', in 't oosten ''vute'') *[[Stellingwarfs]]: ''voete'' *[[Tweants]]: ''voot'' (meervold ''veut<small>(</small>e<small>)</small>'') *[[Veluws]]: ''voot'', ''voet'' of ''poot'' {{Mìnskenlichoam}} {{commonscat|Feet}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Lichem]] cozzdvd0w8mlhjkvn1lrmkryucbsqhz 0 3776 265070 256037 2013-05-09T22:32:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Krentjebrij''' is n noagerecht mit veul [[bes (vrucht)|bessensap]] dat maisttieds kold eten wordt. t Bessensap vörmt soamen mit t woater de boasis. In dizze boasis worden krentjen en rozinen en [[kruud (graon)|gört]] gooid en eventuweel ook andere groanen of haile stukies kanneel. Deur de rooiege kleur en de ''kloedjes'' wordt t in andere streken ook wel ''waotergruwel'' nuimd. De ingredienten binnen: *[[woater]] *(parel)[[kruud (graon)|gört]] *[[bes (vrucht)|bessensap]] *[[krent]]en en [[rozijn|rozinen]] *[[sucrose|suker]] *schil en sap van [[zitroen]] en [[keukenzout|zolt]]. *[[kaneel]] (eventuweel) [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnegs gerecht]] [[Kategorie:Drenthe]] fa3wb0en6yda6l964pn1b7fy5r5vfa5 0 3777 12565 2006-08-13T07:33:30Z Servien 7 Titel van [[Fraankriek]] ewiezigd naor [[Frankriek]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Frankriek]] n5c6og6r3x9mm4ocdbm0b5f1kpg1o33 14 3778 266003 256039 2013-05-10T16:08:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|France}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] 6guui3pmum6az3ujg9dkenv0gv7mq3x 14 3779 256038 253549 2013-03-11T10:38:36Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 135 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2945841]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geology}} [[Kategorie:Eerdwetenschoppen]] d3wf6b0b8ykynmmcsggpgwn5req8ooa 0 3780 270912 265847 2013-10-22T19:02:18Z 80.114.178.7 + [[Kategorie:Zaandverstuving]] sorted as " "; -/- [[Kategorie:Geologie]] (because [[Kategorie:Zaandverstuving]] is back) wikitext text/x-wiki [[Image:Zandverstuiving hoge veluwe 4.jpg|right|260px|thumb|Zaandverstuving "De Pollen" op [[De Hoge Veluwe]]]] [[Image:Kootwijkerzand 2.jpg|right|260px|thumb|'t [[Kootwiekerzaand]]]] [[Image:Zandverstuiving hoge veluwe 1.jpg|thumb|right|260px|Een zaandverstuving mit nieje dunen]] Een '''zaandverstuving''' is een open plekke in de [[heed (vegetasie)|heed]] of de [[dune]]n waor gien enkele begreuiing veurkump en waor 't zaand deur de [[wiend]] en 't [[waoter]] ([[regen]]bujen) versteuven wonnen. Ech stuvend zaand kump in [[West-Europa|Noordwest-Europa]] haos neet veur. In Nederlaand bin der nog een paor. ==Ontstaon== Zaandverstuvingen ontstungen in 't vlejen deurdat de velden te veul of-eplagd wönnen. De heedplaggen wönnen bieveurbeeld gebruuk um een [[plaggehutte]] te bouwen en in de [[potstal]]. As der te veul plaggen of-ehaold wönnen, kon de heed zich neet meer herstellen. Aandere schaodelijke activiteiten wanen 't riejen mit te veul karren, en 't laoten grezen van te veul schapen. De wiend zurgen der dan veur dat 't stuufzaand zich steeds veerder verspreien waordeur de zaandverstuvingen steeds groter wönnen. In een grote zaandverstuving kunnen deur de wiend dunen ontstaon. Langes de raand van een zaandverstuving lig meestentieds een hoge zaandwal, waor 't zaand zich op verzameld. Soms wönnen hele darpen bedreigd deur 't oprukkende zaand. Zo kon een enkele [[sturm]] vanuut de zaandverstuving een oogs deur een dunne zaandlaoge op de kwetsbaore plaantjes verrineweren. Zaandverstuvingen bin in [[Europa (continent)|Europa]], of-ezien van [[Nederlaand]], iezig zeldzaam, en hannen in de [[19e eeuw]] een areaal van 78.600 bunders. Umdat dit gebied zich (oek as gevolg van overbegrezing van [[wei]]gronden) uutbreien, wönnen [[Staotsbosbeheer]] op-erich, dat gebieden as de [[Veluwe]] mit bos beplaantten. Tegesworig is nog 1.400 bunders over, veural in de previnsies [[Drenthe]], [[Gelderlaand]] en [[Noord-Braobant]]. 't Grootste stuufzaandgebied in Nederlaand is 't [[Kodekerzand|Kootwiekerzaand]] op de Veluwe. ==Beheer== ===Zaandverstuving tegengaon=== Um 't verstuven van 't zaand tegen te gaon, ku-j 't gebied bebossen deur [[pinus|dennen]] te plaanten. Pioniersplaanten dee zich in een zaandverstuving vestigen bin [[buntgres]] en [[zaandzegge]]. Daornao volg [[roeg haormos]]. Daormee wonnen 't zaand wat vasteleg en kunnen der aandere korsmossen verschienen, en vervolgens allinnig eenjaorige plaanten, zoas 't [[lepeldief|lepeltjen]] (''Capsella bursa-pastoris''). Uuteindelijk kump de heed weerumme. ===Zaandverstuving beweren=== De grootste bedreiging van stuufzaand is de toename van organisch materiaal in 't zaand, deur de ''atmosferische deposisie'' (vervuling vanuut de [[luch]] mit onder aandere ammoniak). [[Alg]]en, [[mos]]sen, [[korsmos]]sen en hogere plaanten kunnen zo extra hard greuien in 't van neture arme zaand. Hierdeur wonnen 't zaand meer en meer vasteleg. Maotregels kunnen wezen: *'t Ruumte geven an de wiend deur 't kappen van bomen an de raande van een stuufzaandgebied. *'t Veulvuldig betrejen van 't gebied. Rekreasiegebieden en militaire oefenterreinen blieven vake ruum open veur meenselijke betrejing. *'t Vorthaolen van al 't organisch materiaal as der ekap of eplag wonnen. 't Losse dekzaand dat op de bojem van de zaandverstuving an-etröffen wonnen is helder geel. Dit zaand bevat gien humus. Dat is wel 't geval veur 't stuufzaand. Tussen 't dekzaand en 't stuufzaand dat bovenop lig, is soms een donkere laoge te zien, een "podzollaoge" eneumd. 't Is een overbliefsel van 't eerder oppervlakte, waor 't stuufzaand overhinne eweid is. ==De zaandverstuving as biotoop== Een zaandverstuving liek een bietjen op een weustien en wonnen dan oek wel een "Atlantische weustien" eneumd. In een zaandverstuving trejen grote [[temperatuur]]sverschillen op. Der koemen een antal amparte diersoorten veur, dee daorop an-epas bin, zoas de [[tepuut]], [[boompieper]] en de [[boomleeuwerik]]. Disse [[voegels]] leven van de pioniersplaanten en [[insektn|insekken]] dee op de kaole grond lopen. Op de diepere vochtigere plekken in een zaandverstuving greuien oek wel korsmossen. Soms is 't zaand diep vort-esteuven tot op 't nivo van 't grondwaoter. Op disse plaotse ontsteet dan een [[venne]]. Een amparte insek dee in een zaandverstuving leef is de [[mierenleeuw]]. ==Veurbeelden van zaandverstuvingen== *[[Kodekerzaand|Kootwiekerzaand]], bie [[Kodek|Kootwiek]], de grootste verstuving van [[Europa (continent)|Europa]]. Dit stuufzaand is goed te overzien vanuut een uutkiektoorne. *[[Harskampse Zaand]], bie [[Harskamp]], in gebruuk as militair oefenterrein. Middenin 't zaand verscheulen lig, as een [[oase]], 't [[venne]] Kempkesfles. Biezonder mooi is oek 't venne [[Gerritsfles]], dat an de raand van 't schietterrein vlakbie [[Radio Kodek|Radio Kootwiek]] lig. 't Venne is neet toegankelijk, mar goed te zien vanof 't fietspad Radio Kootwiek - [[Hoenderlo]]. *[[Stroese Zand|Stroese Zaand]], bie [[Stroe (Gelderlaand)|Stroe]], in gebruuk as militair oefenterrein. *[[Wekerumse Zaand]], bie [[Wekerum]]. *[[Hulshorsterzand|Hulhorsterzaand]], bie [[Hulshorst|Hulshors]]. *[[Beekhuzerzand|Beekhuzerzaand]], bie [[Harderwiek]], lestens hersteld mit Europese subsidie. Biezonder is dat der dwars deur 't stuufzaandgebied een fietspad an-eleg is mit prachtige veergezichen. *Langes de Waol, in 't netuurgebied [[Millingerweerd]] (bie [[Millingen an de Rien]]), krieg 't zaand weer de kans um te gaon stuven; der ontstaon zo netuurlijke [[revierdune]]n. *[[Nasionaal Park De Loonse en Drunense Dunen]] *[[Nationaol Park Drents-Friese Woold|Nasionaal Park Drents-Friese Wold]] *[[Sint Anthonisbos]] *[[Zaandverstuving Rosmalen]] <br clear=all> [[Image:Balloërveld panorama.jpg|thumb|center|800px|Een kleine zaandverstuving op 't [[Balloërveld]].]] [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Zaandverstuving| ]] dhxxx1xjwr5vn8acl3a6bsycctszk5u 0 3782 12615 2006-08-13T09:37:12Z Servien 7 deursturing naor [[Zaandverstuving]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zaandverstuving]] pkbee27foezsmegjymc8r3mg1afgwxy 0 3784 265640 256455 2013-05-10T14:49:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Oberon''' is een fiktief keuninkriek in et gelieknaemige spelpergramme, uutzunnen in [[Nederlaand]] en [[Vlaanderen]] in [[2005]]. Et pergramme berduurde vot op 'e trend van "realiteitspergrammes" zoas [[Big Brother]] en [[Expeditie Robinson]]. Et verschil is allienig dat et pergramme in een [[middeleeuwn|middelieuws]] dekor opneumen is, en dat de dielnemers een rolle speulen (regent, edele of aarme boeren). In et pergramme strieden zestien personen (acht Nederlaanders en acht Vlaomingen) tegen mekeer om nao 6 weken (12 ofleverings) tot keuning kroond te wodden. Zi'j meugen de massief goolden [[Ketten (sieraod)|ketten]] holen en kriegen butendat een schat in goold. Et pergramme wodde in Nederlaand [[Vlaanderen]] vri'jwel geliektiedig uutzunnen. In Nederlaand wodde et uutzunnen deur de [[TROS]], in België op [[één (tillevisiezender)|één]], et pergramme wodde ok uutzunnen op [[BVN]]. De eerste oflevering was op [[14 oktober]] [[2005]]. De perduktie was in hanen van [[Kanakna]]. De rolle van de raodsheer Zebardijn wodde speuld deur [[Huub Stapel]], et pergramme Oberon is opneumen in ''Zamek Grodziec'' (Kesteel Grodziec) in [[Polen]]. Deurdat et pergramme lege kiekciefers had in Nederlaand (alhoewel redelik hoog in [[België]]) en deurdat et pergramme slim duur was, is d'r besleuten gien twiede seizoen van Oberon te maeken. ==Dielnemers== ===Nederlaand=== *''Bob Barten'' *''Dolf Kok'' *''Fred Roodbol'' *''Iris Bakker'' *''Isaak Heemskerk'' *''Nicolle Wieme'' *''Polly Oskam'' *''Stella de Rooy'' **''Cor Remmers'' ===Vlaanderen=== *''Andreas Ketels'' *''Candida Thienpont'' *''Erik Deschacht'' *''Hedwig de Ceulener]'' *''Imelda Hermans'' *''Jeroen Grillaert'' *''Peter de Groef'' *''Riet Achten'' **''Dries Beyens'' **''Olivier Vermeesch'' **''Silke Vanherrewege'' ===Overige speulers=== *Zebardijn de raodsheer (Imelda wodt laeter raodsvrouw, omdat Zebardijn veur een hottien verlaot) *Akasha is de oele van Zebardijn *Betsy is de koe in et aarmenhuus *Charlotte is de brune kiepe in et aarmehuus [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Nederlaans tillevisiepregramma]] 5rzot2pnbdz1thab8ad28ogqkhgyorc 0 3785 256456 249544 2013-03-11T10:58:53Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 23 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q225206]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Oberon''' kan verwiezen naor: * [[Oberon (tillevisie)]] - een tillevisiepergram * [[Oberon (Australië)]] - een plak in New South Wales * [[Oberon (besturingssysteem)]] - een besturingssysteem veur komputers * [[Oberon (elfenkoning)]] - de naeme van de elfenkeuning in et Franse middelieuwse gedicht van Huon de Bordeaux en in William Shakespeare's stok A Midsummer Night's Dream. Disse komp ok veur in de fantasiereeks ''Amber'' van Roger Zelazny. * [[Oberon (maone)]] - een maone van de pleneet Uranus {{dv}} 59vwt8dzg80xl6a00ii8gym2e0puobo 6 3786 229838 12645 2012-06-03T04:25:46Z 129.125.102.126 +[[Kategorie:Ofbeelding:Boerderieje]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding:Boerderieje]] fn6vi5x6etxs5ps1ximblkpsvzabw2j 0 3789 284383 284382 2016-05-06T08:57:09Z 81.206.164.195 /* Woordvotkomps */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Luik provinciehuis Groningen.jpg|thumb|n Luuk van t pervinciehuus van [[Grunnen (provìnzie)|Gröningen]]]] Een '''luuk''' (oek wel: ''viensterluuk'') is een dreibaor peneel, meestentieds van [[holt|hout]], waormee een [[vienster]] an de butenkaante of-esleuten kan wonnen veur zunneloch en inbrekers. Over 't algemeen bin der twee luken per raam. Vrogger hannen meensen oek luken um de [[kouwe (weerkunde)|kouwe]] of [[warmte]] buten te sluten. Véúrdat [[viensterglas]] bestung wanen luken 't enigste middel um te veurkoemen dat weer en [[wiend]] tot in de [[veurkamer]] veulbaor was. In pertie gebieden, zoas in [[Oaveriessel|Overiessel]], is an de beschildering van de luken te zien bie welk [[laandgoed]] 't huus beheurt. Luken hemmen tegensworig heufzakelijk een versierende functie. ==Woordvotkomps== * Oldsaksies: ''-lūkan'' * Middennederduuts: ''luken'' * Nedersaksies: ''loeken'' 't Woord betekknd 'sluutn'. Vandoar dat 'n holtn vèènsterskot 'loek' enuumd wöd, den bint ter umme de roetn 'of te sluutn'. 't Hef dezölfde votkomps as de name van de Germaansn god/reus [[Loki]]. Den was de va van de [[Weerldslange]]. Die 'umloekn' de weerld deurdat he d'r umhen zit en met zien bek 't puntien van zien start vaste bet. Loki is 'n pest-god, mar ok de god den de mèènsn 't vuur gaavn. Hi-j wöd ok iene edoane met Grendel, 't monster uut 't heldndicht [[Beowulf]]. De name van Grendel kenne wi-j weh as woord; as iets 'vergrèèndeln'. == Nedersaksisch == * [[Achterhoeks]]: ''loek'' * [[Drèents]]: ''loek'' * [[Grunnegs]]: ''loek'' * [[Sallaans]]: ''loek'' * [[Stellingwarfs]]: ''loek'' * [[Tweants]]: ''loek'' * [[Veluws]]: **''luuk'' **''loek'' **''luik'' **''blienen/blinden'' **''viensters'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] tq5c9k2151ilt3h3x2tijm2wpf7zib5 0 3790 256148 157902 2013-03-11T10:45:32Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 5 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q418879]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Luuk''' kan verwiezen naor: * [[Luuk (vienster)]] * [[Luuk (stad)]] - Een Belgische stad * [[Luuk (previnsie)]] - Belgische previnsie * [[Arrondissement Luuk]] * [[Bisdom Luuk]] * [[Prinsbisdom Luuk]] * Een soort [[poort]] of [[deure]]. {{dv}} eod2jnvxpjm4f8ehh60hrorirgp39mr 6 3792 129191 12693 2009-12-11T05:14:42Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Kasteel in Nederlaand]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Kasteel in Nederlaand]] 3amtfe152lblgymw3h6rh4ybovknoig 0 3796 289619 289202 2016-10-29T10:47:49Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Crackstate Heerenveen 23.JPG|thumb|Crackstate]] [[Bestaand:Oenemastate Heerenveen 01.JPG|thumb|Oenemastate]] '''Et Vene''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Heerenveen'', [[Freesk|Fries]]: ''It Hearrenfean'') is et heufdplak van de gelieknaemige [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]], perveensie [[Frieslaand]] ([[Nederlaand]]). De plaetse Et Vene leit in Centraol-Zuud-Frieslaand, an de snelwegen A7 en A32 en telt omdebi'j 29.750 inwoners (de gemiente Et Vene telt omdebi'j 41.000 inwoners). == Geschiedenis == Et Vene is ontstaon op de kruzing van de 'Hearresleat' en de Schoterlaanse Compagnosveert. Hier lag ok de Heereweg, de verbiendingsweg [[Zwolle]]-[[Liwwadden (stad)|Liwwadden]]. Et graoven van disse twie kenaolen gebeurde op initiatief van drie heren: Van Dekema, Cuyck en Foeyts. Op 24 juli 1551 wodde een compagnie opricht mit as doel grote stukken laand te kopen om veen te winnen. Dat weren de 'heren' van et 'veen'; Heerenveen. Hiervan is ok de [[Stellingwarfs]]e naeme ofleided. In de periode 1581-1594 wodde deur de Staaten van Frieslaand en de stadholder Willem Lodewijk verschillende schaansen bouwd. Disse schansen vormen mit mekeer de [[Friese waeterlinie]]. Ien van de schaansen wodde bi'j Et Vene bouwd, de Schoterschaans. De schaans wodde in augustus 1672 drie keer bruukt om een anval van Berend van Galend zien troepen tegen te holen. Een groot diel van Et Vene was in de 19e iew onderdiel van de gemiente [[Schoterlaand]]. Et kiesdistrikt Schoterlaand keus in 1888 de socialist [[Ferdinand Domela Nieuwenhuis]] in de [[Twiede Kaemer]]. Dit wodde mogelik maekt deur een liestverbiending tussen de SDB en de ARP. Daormit was Nieuwenhuis ok de eerste socialist in de Twiede Kaemer. Tot 1934 lag Et Vene in drie gemientes: Schoterlaand, Aenjewier en veur een klein diel in Haskerlaand. De greenzen van de drie oolde gemientes kwammen bi'j mekeer op de tegensworige Oolde Koemerk. Van 1965 tot 2003 heurde et dörp [[Ooldeschoot]] tot Et Vene. In disse periode wodde et 'Heerenveen-Zuid' nuumd. == Tael == In et plakkien wodden Nederlaans en Fries naost elkaor praot. Der zol neffens verschillende kaorties ok nog een dialekt van et Stadsfries wezen. Et is niet hielemaole dudelik of Et Vene een eigen Stadsfries het. Et kon liekegoed een verkleurd Nederlaans of Fries wezen, en ok bij de meeste Veensters is et bestaon van een eigen Stadsfries dialekt niet bekend. == Sportstad == [[Bestaand:Sportstad Heerenveen 04.JPG|thumb|Sportstad]] [[Bestaand:Abe Lenstra Stadion pano 03m.jpg|thumb|Abe Lenstra Stadion]] [[Bestaand:Wk sprint 2006 thialf.jpg|thumb|Thialf]] Et Vene is deur verschillende sportfacaliteiten bekend wodden as ''sportstad''. Et Abe Lenstra Stadion is et voetbalstadion van [[SC Heerenveen]]. D'r bin omdebi'j 26.400 zitplakken in et stadion. In Thialf wodden schaetswedstrieden hullen en d'r is plak veur 10.000 meensken. In de ieshockeyhal van Thalf speule de Flyers Heerenveen. In de ieshockeyhal is plak veur 3.000 meensken. Et ''skûtsje'' van Et Vene, de Gerben van Manen, het zestien maol et SKS wonnen (2008). == Bekende Veensters == Bekende Veensters bin: * [[Abe Lenstra]], voetballer * [[Wim Duisenberg]], econoom en bankier * [[Fedde Schurer]], schriever en journalist * [[Falko Zandstra]], schaetser * [[Sven Kramer]], schaetser == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.heerenveen.nl Officiële webstee gemiente Et Vene] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Et Vene| ]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] lt8c3mf6hpupd3cp9twdwchvoj34g94 0 3798 12703 2006-08-13T17:03:39Z Servien 7 deursturing naor [[Finlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Finlaand]] omij2uvwmi97765bmlc52bkoa5ulas3 0 3799 280335 262729 2015-04-12T14:05:15Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | soorte=Buurtschop | lokasie= | previnsie=Gelderland | gemeente=Berkelland | oppervlak= | oppervlak laand= | oppervlak water= | inwoners= | doatum inwoners= | breedtegroad= 52/5/11/N | lengtegroad= 6/29/7/E | dichtheid= | verkeersoader= | netnummer= | postcode= | webstee= | region=NL-GE }} '''Brinkmanshook''' (Nl:Brinkmanshoek) is ne buurtschop in de gemeente [[Berkelland]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]]. {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Berkelland]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 7uxqz39l8uzn9vrhokuev4etcnx35bn 0 3800 280336 262730 2015-04-12T14:05:25Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | soorte=Buurtschop | lokasie= | region=NL-GE | gemeente=Berkelland | oppervlak= | oppervlak laand= | oppervlak water= | inwoners= | doatum inwoners= | breedtegroad=52/9/52/N | lengtegroad=6/39/17/E | dichtheid= | verkeersoader= | netnummer= | postcode= | webstee= }} '''Broke''' of '''Broeke''' (Nederlands) is ne buurtschop en straeke in de gemeente [[Berkelland]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]]. Broke heurden tot 1 januari 2005 bi-j de veurmalege gemeente [[Nee]]. Met de gemeenteleke herindeling ging Nee op in de ni-je gemeente [[Berkelland]]. ==Bron== * [http://taal.phileon.nl/nds_achterhoek.php Taal.phileon.nl] == Link == * [http://www.atlas1868.nl/ge/neede.html Nee, Kaarte van J. Kuyper 1867] [[Ofbeelding:Broeke (Neede) 1818.jpg|250px|thumb|left|Broke als deel van de (veurmalege) gemeente Nee (Neede) 1818. Kadasterkaarte (verzamelplan)]] {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Berkelland]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] rf6ruw3wi8vcff0q458g6g6hmf9c4to 0 3801 289620 280337 2016-10-29T10:49:19Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | soorte=Buurtschop | lokasie= | previnsie=Gelderland | gemeente=Berkelland | oppervlak= | oppervlak laand= | oppervlak water= | inwoners= | doatum inwoners= | breedtegroad= 52/4/23/N | lengtegroad= 6/27/3/E | dichtheid= | verkeersoader= | netnummer= | postcode= | webstee= | region=NL-GE }} '''De Bräöl''' ([[Nederlands]]: '''De Bruil''') is ne buurtschop in de gemeente [[Berkelland]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]]. Officieel völt et buurtschap onder [[Reurle]]. In 1840 kwam de plaatse as ''De Breuil'' veur. ==Bron== * [http://taal.phileon.nl/nds_achterhoek.php Taal.phileon.nl] {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Berkelland]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] evxboqpnegk8j5c0djlyyblk5mzemis 0 3802 289622 280382 2016-10-29T10:51:31Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | soorte=Buurtskop | lokasie= | previnsie=Gelderland | gemeente=Berkelland | oppervlak= | oppervlak laand= | oppervlak water= | inwoners= | doatum inwoners= | breedtegroad=52/4/11/N | lengtegroad=6/26/33/E | dichtheid= | verkeersoader= | netnummer= | postcode= | webstee= | region=NL-GE }} '''De Haar''' is een buurtskop in de gemeente [[Berkelland]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]]. Et buurtskop völt officiëel onder [[Reurle]]. Et is enuumd noar de [[boerderi-je]] ''De Haar'', dee neet meer besteet. {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Berkelland]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] fp9p1s1bzjdc0w5j7ndm498x8v6pldp 0 3803 78591 54814 2008-08-21T16:22:28Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Heurne (Berkelland & Bronckhorst)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Heurne (Berkelland & Bronckhorst)]] 7qvk4yauvuwzosgzq2enrklberx526u 0 3804 280383 262784 2015-04-12T14:13:15Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | soorte=Plaatse | bestansnaam vlagge = Eibergen_vlag.svg | bestansnaam wapen = Eibergen wapen.svg | lokasie=Locator_map_of_Eibergen | previnsie=Gelderland | gemeente=Berkelland | oppervlak=69,67 | oppervlak laand= | oppervlak water= | inwoners=13.050 | doatum inwoners=2009 | breedtegroad= 52/5/57/N | lengtegroad= 6/39/02/O | dichtheid=187 | verkeersoader= | netnummer= | postcode= | webstee= | region=NL-GE }} [[Ofbeelding:HMattheusEibergen.jpg|left|thumb|Mattheuskarke]] '''Eibarge''' ([[Nederlands]]: ''Eibergen'') is ne plaatse in de gemeente [[Berkelland]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]]. Eibarge was tot an de gemeenteleke herindeling op 1 januari 2005 ne eigen gemeente. De stad ligt an et rivierken de [[Berkel]], woar de ni-je gemeente [[Berkelland]] noar eneumd is. Et hef ongeveer 12.000 inwonners. Eibarge wöd deursneden deur de [[N18]], de weg dèn vanaf [[Vasseveld]] noar [[Eanske]] löp, ok wal de [[Twenteroute]] eneumd. In 2003 is der deur de previnsie [[Gelderland]] geld reserveerd veur nen rondweg um Eibarge, moar dèn is der nog altied neet ekommen. ==Geskiedenis== Eibarge wöd in 1188 eneumd as de zelfstandige parochie Ecberghe. Ut heurden toen bi-j de [[heerlekheid]] [[Borklo]]. In de [[15e eeuw]] kreeg de plaatse stadsrechten. Ne volledige stad is Eibarge nooit ewodden, umdat rechtspraok bi-j de heer van Borklo bleef. ==Bekende leu oet Eibarge== *[[Gerrit Odink]], Achterhooksen dichter *[[Hendrik Odink]] (1889-1973), skriever en kenner van 't Eibargse verlaene<ref>[http://www.dialectkring.nl/?pageId=201&Hendrik_Odink Webstae van 'n Dialectkring Achterhook en Liemers]</ref> *[[Dik Bartelink]], skriever *[[Henk Graaskamp]], skriever *[[Wim Izaks]], (1950) Beeldend Kunstenaar *[[Annie Borckink]], (1951), schaatsster *[[Menno ter Braak]], (1902) schrijver, essayist, cultuur- en literatuurcriticus ==Verwiezingen== <references/> {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Berkelland]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] bl89rkri3xil18n0mctlvprhkfcu31a 0 3805 272076 262903 2013-12-11T01:08:27Z Romaine 607 Fix interwiki conflict wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ulft006-2kopie.jpg|133px|thumb|Beeld van de huttenkaerl in Ulft]] Een '''iezergeteri-je''', ok wal ''hut'' enuumd, is een fabriek woar [[iezer]] esmolten en in mallen egotten wördt. Disse mallen bunt vake in dreug zand emaakt. De eenmoal af-ekuulde produkten bunt vanaf dat moment dus van geetiezer. Iezergeteri-jen kwaamn in [[Nederland]] as eerste veur langs de [[Olde Iessel]], umdat doar de umstandegheden heel gunsteg waren. Der zat völle [[Iezeroer|oer]] in de grond, der was holt genoeg um de oavens met te stokken en der was water genog um de produkten te vervoeren. Al in de [[17e eeuw]], ruum veur de [[industriële revolutie]], was ut iezergeten ne echten industrie in disse contreien. De letste joaren bunt de meeste iezergeteri-jen uut de contreien um de [[Olde Iessel]] verdwenen. Een enkele grote is oaver-ebleven, zoas de ''Lovink'' in [[Terborg]]. De warknemmers in de iezergeteri-jen, die dit heite en zwoare wark mosten doen, wodden ok wal ''huttenkaerls'' enuumd. [[Ofbeelding:gieterijdeventer_TN.JPG|thumb|right|250px|'t enige oaver-eblaeven gebouw -ok monument- van de oeriezergeteri-je van Nering Bögel in de Raambuurte. Rechts is nog net 'iezermölle' te laezen. Noadat Nering Bögel in 1932 vort ging, wöd et gebouw as opslagploatse veur groan, zoaden en kunstmest gebruukt.]] ==Oost Nederlaand== In Oost-Nederlaand bunt doar 6 ewest. In dee umgaeving wöd mangs nen beke op-estuwd, um meer verval te kriegen: dee bloasbalgen van dizze iezergeeteri-jen wödden immers an-estuurd deur waotermölle. In Duutslaand waren dergeleken 'iezermölle' doar al eerder, moar in [[Deutekem]] steet den oldsten van Nederlaand. In 1691 wöd dizze an-evangen deur Josias Olmius, noar Duuts veurbeeld. Andere noamen veur dizze iezermölle bunt iezerhutten, [[hoogoaven|hoogoavens]] en oeriezergeeteri-jen. In Nederlaand bunt maar 4 gesloagden oeriezergeeteri-jen ewest. [[Ulft]] (an den Olde Möllebekke, anvang 1754), [[Deventer]] (an den Skipbekke, 1756), [[Laeg-Keppel]] (1794) en [[Terborg]] (Akkermansbeek, 1821). Doar bunt wal meer iezermölle ewest, moar dee waren neet echt eslaagd en wödden rap wier geslotten. Hiertoo beheurden dee in [[Deutekem]] en éne in [[Zwolle]]. Dee in Deventer was den grootsten oeriezergeeteri-je / [[hoogoaven]]. In den [[literatuur]] is wieter nog sproake van nog andere iezergeeteri-jen, moar volgens den onderzeuker Dekker waren et moar vestigingsplannen dee wat skrievers deden vermeuden dat doar méér geeteri-jen waren. Moar hele gebeeden in Nederlaand, tot en met in Noord-Braobant en den Eem-vallei, kent nen lokoalen geskiedenis woarin boern des winters hele wiezen uutgrooven en hun oer - meest deur platboadems - oaver de kleine bekken noar de iezergeeteri-jen bregten. In Duutslaand, vlak oaver de grenze stoanden nog twee 'iezerhutten': [[Bokelt]] en [[Iesselburg]]. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Industrie]] gtrqy0zze0d7n8recyf72aewoqo8u5e 0 3806 292581 292243 2016-12-17T11:53:54Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:2008-05-09 Aa-Strang bei Grenze.JPG|thumb|Aa-strang bi'j [[Zoerik]]]] De '''Aa-strang''' is een zi'jrivier van de [[Olde Iessel]]. De rivier begint in [[Duutsland]] tussen de plaatsen [[Buorken]] en [[Coesfeld]]. In Duutsland heet de rivier de [[Bocholter Aa]] en streumt daor langes de plaatsen Buorken, [[Rhee]] (Rhede) en [[Bokelt]]. Tussen [[Gendringen]] en [[Dinsper]] kömp de Aa-strang [[Nederland]] in en vörmt aover 2 km de natuurleke grenze tussen [[Nederland]] en [[Duutsland]]. Nao 5 km streumt bi'j [[Ulft]] de Aa-strang in de [[Olde Iessel]]. De totale lengte van de rivier is 51 km. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Revier ien Duutslaand]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Noordrien-Westfoale]] [[Kategorie:Woater in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek]] 5snz1quvzmszluf22qzyzmu66s1xws1 0 3807 270331 88562 2013-09-10T21:23:28Z タチコマ robot 6976 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[T Broek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[T Broek]] ntaxw5onnlqxulk2k4j1xwlhlyydiz2 14 3808 256079 248295 2013-03-11T10:41:34Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 91 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4048530]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|People by occupation}} [[Kategorie:Meenske]] 9cu2egsmja27o4oy1833v1ny9i5gthv 0 3811 256405 44532 2013-03-11T10:56:55Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1221176]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''De Haar''' kan verwiezen naor: *[[De Haar (Koevern)]] - een plaots in de gemiente Koevern *[[De Haar (Berkelland)]] - een buurtschap in de gemeente Berkelland *[[De Haar (Ruurlo)]] - een buurtschap in de gemeente Berkelland *[[De Haar (Amerongen)]] - een buurtschap in de gemeente Amerongen *[[De Haar (Assen)]] - een buurtschap in de gemeente Assen {{dv}} l9nsvbth82x2pwzwa1h9rirejdo0xlq 0 3812 256402 251626 2013-03-11T10:56:48Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 64 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q81774]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor|1425}} == Belangrieke gebeurtenissen en ontwikkelings == * [[1421]] - [[Sunte-Elisabethsvloed]] in Zeelaand en Hollaand. * [[1425]] - oprichting van de [[Universiteit van Leuven]] deur [[Paus Martinus V]]. * [[1427]] - De [[Portugal|Portugezen]] ontdekken de [[Azoren]]. * [[1428]] - Mit de [[Zoen van Delft]] komt een aende an de [[Hoekse en Kabeljauwse twisten]], die in [[1349]] begonnen. [[Kategorie:15e eeuw]] rdjc19c5w93438xyr8v4resn2anh8vc 0 3813 256403 251627 2013-03-11T10:56:49Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 64 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q188529]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor|1415}} == Gebeurtenissen == * [[1419]]: Koreaanse ginneraol [[Yi Jong Mu]] begon een anval op [[Tsushima]] om Wokou-piraoten vot te jaegen en tegeliekertied politieke kontrole te kriegen over 't [[eilaand]] Tsushima. [[Kategorie:15e eeuw]] f8t9vozjs00khwynmm9twssqiw4v8xr 0 3814 256407 251330 2013-03-11T10:56:58Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 64 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q188234]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor|1405}} == Gebeurtenissen == * [[Jeanne d'Arc]] - geboren op 1412. [[Kategorie:15e eeuw]] e4rkvio6dk8gdkcvp5y21t3by3hk4ri 0 3815 256408 251628 2013-03-11T10:56:59Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 66 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q188919]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor|1435}} == Belangrieke gebeurtenissen en ontwikkelings == * [[1430]] - De [[Odder van et Gulden Vlies]] wodt insteld. * [[1431]] - [[Jeanne d'Arc]] as hekse verbraand in [[Roeaan]]. * [[1432]] - [[Filips de Goeie]] ropt veur et eerst vertegenwoordigers van de stanen in zien gewesten in Brussel bi'jmekeer. Dit [[Hof van Hollaand]] zal uutgruuien tot [[Staoten-Ginneraol]]. * [[1435]] - [[Vrede van Atrecht]] tussen [[Karel VII van Fraankriek]] en [[Filips de Goeie]], dit betekent et aende van de Engels-Bourgondische saemenwarking. [[Kategorie:15e eeuw]] bljba6loang3ny07xwpksoc7kpfqihy 0 3816 272021 267665 2013-12-09T17:17:53Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- height="30" bgcolor="#DDF" | colspan="5" align="center" valign="bottom" | [[Jezus Christus|<font color="white" size="3">Veur Christus</font>]] |----- | [[100.000-10.000 v. Chr.]] || [[10e millennium v. Chr.]] | [[9e millennium v. Chr.]] | [[8e millennium v. Chr.]] || [[7e millennium v. Chr.]] |----- | [[6e millennium v. Chr.]] || [[5000-4500 v. Chr.]] | [[4500-4000 v. Chr.]] | [[4000-3500 v. Chr.]] || [[3500-3000 v. Chr.]] |----- | [[30e eeuw v. Chr.|3000-2900 v. Chr.]] | [[29e eeuw v. Chr.|2900-2800 v. Chr.]] | [[28e eeuw v. Chr.|2800-2700 v. Chr.]] | [[27e eeuw v. Chr.|2700-2600 v. Chr.]] | [[26e eeuw v. Chr.|2600-2500 v. Chr.]] |----- | [[25e eeuw v. Chr.|2500-2400 v. Chr.]] | [[24e eeuw v. Chr.|2400-2300 v. Chr.]] | [[23e eeuw v. Chr.|2300-2200 v. Chr.]] | [[22e eeuw v. Chr.|2200-2100 v. Chr.]] | [[21e eeuw v. Chr.|2100-2000 v. Chr.]] |----- | [[20e eeuw v. Chr.|2000-1900 v. Chr.]] | [[19e eeuw v. Chr.|1900-1800 v. Chr.]] | [[18e eeuw v. Chr.|1800-1700 v. Chr.]] | [[17e eeuw v. Chr.|1700-1600 v. Chr.]] | [[16e eeuw v. Chr.|1600-1500 v. Chr.]] |----- | [[15e eeuw v. Chr.|1500-1400 v. Chr.]] | [[14e eeuw v. Chr.|1400-1300 v. Chr.]] | [[13e eeuw v. Chr.|1300-1200 v. Chr.]] | [[12e eeuw v. Chr.|1200-1100 v. Chr.]] | [[11e eeuw v. Chr.|1100-1000 v. Chr.]] |----- | [[10e eeuw v. Chr.|1000-900 v.Chr.]] | [[9e eeuw v. Chr.|900-800 v. Chr.]] || [[8e eeuw v. Chr.|800-700 v. Chr.]] | [[7e eeuw v. Chr.|700-600 v. Chr.]] || [[6e eeuw v. Chr.|600-500 v. Chr.]] |----- | [[5e eeuw v. Chr.|500-400 v. Chr.]] || [[4e eeuw v. Chr.|400-300 v. Chr.]] | [[3e eeuw v. Chr.|300-200 v. Chr.]] | [[2e eeuw v. Chr.|200-100 v. Chr.]] || [[1e eeuw v. Chr.]] |----- height="30" bgcolor="#DDF" | colspan="5" align="center" valign="bottom" | [[Jezus Christus|<font color="white" size="3">Nao Christus</font>]] |----- | [[1e eeuw]] || [[2e eeuw]] || [[3e eeuw]] || [[4e eeuw]] || [[5e eeuw]] |----- | [[6e eeuw]] || [[7e eeuw]] || [[8e eeuw]] || [[9e eeuw]] || [[10e eeuw]] |----- | [[11e eeuw]] || [[12e eeuw]] || [[13e eeuw]] || [[14e eeuw]] || [[15e eeuw]] |----- | [[16e eeuw]] || [[17e eeuw]] || [[18e eeuw]] || [[19e eeuw]] || [[20e eeuw]] |----- | [[21e eeuw]] | colspan="4" align="center" bgcolor="#EEF" | <font color="white" size="3">Toekoms</font> |} [[Kategorie:Eeuw|!!]] pa9fqvz0fehoyber36e48y8f8eg1stj 0 3817 267332 256406 2013-05-10T23:42:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[15e eeuw|15^e eeuw]] - '''16^e eeuw''' - [[17e eeuw|17^e eeuw]] == 16e eeuw == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[1490-00|Jaoren '90]] || [[1490]] || [[1491]] | [[1492]] || [[1493]] || [[1494]] || [[1495]] || [[1496]] | [[1497]] || [[1498]] || [[1499]] |----- | [[1500-10|Jaoren '0]] || [[1500]] || [[1501]] | [[1502]] || [[1503]] || [[1504]] || [[1505]] || [[1506]] | [[1507]] || [[1508]] || [[1509]] |----- | [[1510-20|Jaoren '10]] || [[1510]] || [[1511]] | [[1512]] || [[1513]] || [[1514]] || [[1515]] || [[1516]] | [[1517]] || [[1518]] || [[1519]] |----- | [[1520-30|Jaoren '20]] || [[1520]] || [[1521]] | [[1522]] || [[1523]] || [[1524]] || [[1525]] || [[1526]] | [[1527]] || [[1528]] || [[1529]] |----- | [[1530-40|Jaoren '30]] || [[1530]] || [[1531]] | [[1532]] || [[1533]] || [[1534]] || [[1535]] || [[1536]] | [[1537]] || [[1538]] || [[1539]] |----- | [[1540-50|Jaoren '40]] || [[1540]] || [[1541]] | [[1542]] || [[1543]] || [[1544]] || [[1545]] || [[1546]] | [[1547]] || [[1548]] || [[1549]] |----- | [[1550-60|Jaoren '50]] || [[1550]] || [[1551]] | [[1552]] || [[1553]] || [[1554]] || [[1555]] || [[1556]] | [[1557]] || [[1558]] || [[1559]] |----- | [[1560-70|Jaoren '60]] || [[1560]] || [[1561]] | [[1562]] || [[1563]] || [[1564]] || [[1565]] || [[1566]] | [[1567]] || [[1568]] || [[1569]] |----- | [[1570-80|Jaoren '70]] || [[1570]] || [[1571]] | [[1572]] || [[1573]] || [[1574]] || [[1575]] || [[1576]] | [[1577]] || [[1578]] || [[1579]] |----- | [[1580-90|Jaoren '80]] || [[1580]] || [[1581]] | [[1582]] || [[1583]] || [[1584]] || [[1585]] || [[1586]] | [[1587]] || [[1588]] || [[1589]] |----- | [[1590-00|Jaoren '90]] || [[1590]] || [[1591]] | [[1592]] || [[1593]] || [[1594]] || [[1595]] || [[1596]] | [[1597]] || [[1598]] || [[1599]] |----- | [[1600-10|Jaoren '0]] || [[1600]] || [[1601]] | [[1602]] || [[1603]] || [[1604]] || [[1605]] || [[1606]] | [[1607]] || [[1608]] || [[1609]] |} == Belangrieke gebeurtenissen == === Religie === *[[Luther]]s 95 stellingen (Wittenberg [[1517]]) *De protestanse [[Riffermasie]] *De [[inquisitie]] *Stichting van de [[Anglicaanse Karke]] as staotskarke in Engelaand ([[1534]]) *'t [[Concilie van Trente]] ([[1545]]-[[1563]]) *[[Godsdiensvrede van Augsburg]] ([[1555]]) *Begin van de [[Tachtigjaorige Oorlog]] ([[1568]]) *De [[Bartelemeüsnach]] ([[1572]]) === Politiek === * Stried van en meurd op [[Willem van Oranje]] ([[1584]]). * 't [[Edik van Nantes]] maak in [[1598]] een tiedelijk einde an de Franse godsdiensoorlogen. * [[Ontdekkingsreis|Ontdekkingsreizen]]. * Spaanse ''Conquistadores'' in [[Latiens-Amerika]]. * [[Portugal]] ontdek en gebruuk de vaorwegen naor [[Azië]]. * [[Spaans-Engelse oorlogen]], mit in [[1588]] de ondergang van de [[Armada]]. == Ontwikkelingen en streumingen == *Leste periode van de [[renaissance]] in de kuns, overgang naor de [[barok|berok]] *Der ontsteet belangstelling veur de netuur. Vorsen, wetenschappers en burgers gaon verzamelingen anleggen van plaanten en dieren. Aanderen geven boeken uut mit tekeningen en beschrievingen van netuurlijke soorten. Veurbeelden in Nederlaand wanen [[Cornelis Clusius]] (botanicus) en Adriaan Coenen van Schilperoort (ammeteur-bioloog), dee 't zeeleven inventariseren in zien "Visboek". == Belangrieke personen == === Religie === *[[Meerten Luther]] ([[1483]]-[[1546]]) *[[Johannes Calvijn|Jehannes Kalvien]] ([[1509]]-[[1564]]) *[[Huldrych Zwingli]] ([[1484]]-[[1531]]) === Staotsheufen === *[[Hendrik VIII van Engelaand]] ([[1491]]-[[1547]]) *[[Elizabeth I van Engelaand]] ([[1533]]-[[1603]]) *[[Maria I van Schotlaand|Maria Stuart]] *[[Thomas More]] *[[Frans I van Frankriek]] *[[Keizer Karel V]] *[[Filips II van Spanje]] *[[Willem van Oranje]] {{DEFAULTSORT:#::16 Eeuw}} [[Kategorie:16e eeuw|!!]] fk32go0jo57k3mwgmcsfaldl4etfn09 0 3818 256057 245101 2013-03-11T10:39:52Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 74 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q39911]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki * '''Decennia mit een titel:''' ** De jaoren twientig [[1920-1929|1920-1930]] ** De [[crisisjaoren]] [[1930-1939|1930-1940]] ** 't [[Interbellum]] (of de periode tussen de twee wereldoorlogen) [[1920-1929|1920-1930]] en [[1930-1939|1930-1940]] ** De jaoren zestig ('de [[protestjaoren]]') [[1960-1969|1960-1970]] == Decennia nao Christus == === 16e t/m 21e eeuw === {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | '''Eeuw''' || '''Jaoren&nbsp;'0''' || '''Jaoren&nbsp;'10''' | '''Jaoren&nbsp;'20''' || '''Jaoren&nbsp;'30''' | '''Jaoren&nbsp;'40''' | '''Jaoren&nbsp;'50''' || '''Jaoren&nbsp;'60''' | '''Jaoren&nbsp;'70''' | '''Jaoren&nbsp;'80''' || '''Jaoren&nbsp;'90''' |----- | [[21e eeuw]] || [[2000-2009|2000-10]] | [[2010-2019|2010-20]] | [[2020-2029|2020-30]] || [[2030-2039|2030-40]] | [[2040-2049|2040-50]] | [[2050-2059|2050-60]] || [[2060-2069|2060-70]] | [[2070-2079|2070-80]] | [[2080-2089|2080-90]] || [[2090-2099|2090-00]] |----- | [[20e eeuw]] || [[1900-1909|1900-10]] | [[1910-1919|1910-20]] | [[1920-1929|1920-30]] || [[1930-1939|1930-40]] | [[1940-1949|1940-50]] | [[1950-1959|1950-60]] || [[1960-1969|1960-70]] | [[1970-1979|1970-80]] | [[1980-1989|1980-90]] || [[1990-1999|1990-00]] |----- | [[19e eeuw]] || [[1800-1809|1800-10]] | [[1810-1819|1810-20]] | [[1820-1829|1820-30]] || [[1830-1839|1830-40]] | [[1840-1849|1840-50]] | [[1850-1859|1850-60]] || [[1860-1869|1860-70]] | [[1870-1879|1870-80]] | [[1880-1889|1880-90]] || [[1890-1899|1890-00]] |----- | [[18e eeuw]] || [[1700-1709|1700-10]] | [[1710-1719|1710-20]] | [[1720-1729|1720-30]] || [[1730-1739|1730-40]] | [[1740-1749|1740-50]] | [[1750-1759|1750-60]] || [[1760-1769|1760-70]] | [[1770-1779|1770-80]] | [[1780-1789|1780-90]] || [[1790-1799|1790-00]] |----- | [[17e eeuw]] || [[1600-1609|1600-10]] | [[1610-1619|1610-20]] | [[1620-1629|1620-30]] || [[1630-1639|1630-40]] | [[1640-1649|1640-50]] | [[1650-1659|1650-60]] || [[1660-1669|1660-70]] | [[1670-1679|1670-80]] | [[1680-1689|1680-90]] || [[1690-1699|1690-00]] |----- | [[16e eeuw]] || [[1500-1509|1500-10]] | [[1510-1519|1510-20]] | [[1520-1529|1520-30]] || [[1530-1539|1530-40]] | [[1540-1549|1540-50]] | [[1550-1559|1550-60]] || [[1560-1569|1560-70]] | [[1570-1579|1570-80]] | [[1580-1589|1580-90]] || [[1590-1599|1590-00]] |} <br /> === 11e t/m 15e eeuw === {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | '''Eeuw''' || '''Jaoren '0''' || '''Jaoren '10''' | '''Jaoren '20''' || '''Jaoren '30''' | '''Jaoren '40''' || '''Jaoren '50''' || '''Jaoren '60''' | '''Jaoren '70''' || '''Jaoren '80''' || '''Jaoren '90''' |----- | [[15e eeuw]] || [[1400-1409|1400-09]] || [[1410-1419|1410-19]] | [[1420-1429|1420-29]] || [[1430-1439|1430-39]] | [[1440-1449|1440-49]] || [[1450-1459|1450-59]] || [[1460-1469|1460-69]] | [[1470-1479|1470-79]] || [[1480-1489|1480-89]] || [[1490-1499|1490-99]] |----- | [[14e eeuw]] || [[1300-1309|1300-09]] || [[1310-1319|1310-19]] | [[1320-1329|1320-29]] || [[1330-1339|1330-39]] | [[1340-1349|1340-49]] || [[1350-1359|1350-59]] || [[1360-1369|1360-69]] | [[1370-1379|1370-79]] || [[1380-1389|1380-89]] || [[1390-1399|1390-99]] |----- | [[13e eeuw]] || [[1200-1209|1200-09]] || [[1210-1219|1210-19]] | [[1220-1229|1220-29]] || [[1230-1239|1230-39]] | [[1240-1249|1240-49]] || [[1250-1259|1250-59]] || [[1260-1269|1260-69]] | [[1270-1279|1270-79]] || [[1280-1289|1280-89]] || [[1290-1299|1290-99]] |----- | [[12e eeuw]] || [[1100-1109|1100-09]] || [[1110-1119|1110-19]] | [[1120-1129|1120-29]] || [[1130-1139|1130-39]] | [[1140-1149|1140-49]] || [[1150-1159|1150-59]] || [[1160-1169|1160-69]] | [[1170-1179|1170-79]] || [[1180-1189|1180-89]] || [[1190-1199|1190-99]] |----- | [[11e eeuw]] || [[1000-1009|1000-09]] || [[1010-1019|1010-19]] | [[1020-1029|1020-29]] || [[1030-1039|1030-39]] | [[1040-1049|1040-49]] || [[1050-1059|1050-59]] || [[1060-1069|1060-69]] | [[1070-1079|1070-79]] || [[1080-1089|1080-89]] || [[1090-1099|1090-99]] |} <br /> === 6e t/m 10e eeuw === {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | '''Eeuw''' || '''Jaoren '0''' || '''Jaoren '10''' | '''Jaoren '20''' || '''Jaoren '30''' | '''Jaoren '40''' || '''Jaoren '50''' || '''Jaoren '60''' | '''Jaoren '70''' || '''Jaoren '80''' || '''Jaoren '90''' |----- | [[10e eeuw]] || [[900-909]] || [[910-919]] | [[920-929]] || [[930-939]] | [[940-949]] || [[950-959]] || [[960-969]] | [[970-979]] || [[980-989]] || [[990-999]] |----- | [[9e eeuw]] || [[800-809]] || [[810-819]] | [[820-829]] || [[830-839]] | [[840-849]] || [[850-859]] || [[860-869]] | [[870-879]] || [[880-889]] || [[890-899]] |----- | [[8e eeuw]] || [[700-709]] || [[710-719]] | [[720-729]] || [[730-739]] | [[740-749]] || [[750-759]] || [[760-769]] | [[770-779]] || [[780-789]] || [[790-799]] |----- | [[7e eeuw]] || [[600-609]] || [[610-619]] | [[620-629]] || [[630-639]] | [[640-649]] || [[650-659]] || [[660-669]] | [[670-679]] || [[680-689]] || [[690-699]] |----- | [[6e eeuw]] || [[500-509]] || [[510-519]] | [[520-529]] || [[530-539]] | [[540-549]] || [[550-559]] || [[560-569]] | [[570-579]] || [[580-589]] || [[590-599]] |} <br /> === 1e t/m 5e eeuw === {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | '''Eeuw''' || '''Jaoren '0''' || '''Jaoren '10''' | '''Jaoren '20''' || '''Jaoren '30''' | '''Jaoren '40''' || '''Jaoren '50''' || '''Jaoren '60''' | '''Jaoren '70''' || '''Jaoren '80''' || '''Jaoren '90''' |----- | [[5e eeuw]] || [[400-409]] || [[410-419]] | [[420-429]] || [[430-439]] | [[440-449]] || [[450-459]] || [[460-469]] | [[470-479]] || [[480-489]] || [[490-499]] |----- | [[4e eeuw]] || [[300-309]] || [[310-319]] | [[320-329]] || [[330-339]] | [[340-349]] || [[350-359]] || [[360-369]] | [[370-379]] || [[380-389]] || [[390-399]] |----- | [[3e eeuw]] || [[200-209]] || [[210-219]] | [[220-229]] || [[230-239]] | [[240-249]] || [[250-259]] || [[260-269]] | [[270-279]] || [[280-289]] || [[290-299]] |----- | [[2e eeuw]] || [[100-109]] || [[110-119]] | [[120-129]] || [[130-139]] | [[140-149]] || [[150-159]] || [[160-169]] | [[170-179]] || [[180-189]] || [[190-199]] |----- | [[1e eeuw]] || [[1-9]] || [[10-19]] || [[20-29]] || [[30-39]] | [[40-49]] || [[50-59]] || [[60-69]] || [[70-79]] || [[80-89]] || [[90-99]] |} [[Kategorie:Tied]] c3i8rdy78wfy3ml8ccjk506l5ps10z5 0 3823 264214 256258 2013-05-06T16:32:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Van_der_Scheer.jpg.jpg|thumb|right|180px|D.H. van der Scheer]] '''D.H. (Dubbeld Hemsing) van der Scheer''' ([[Koevern]], 30 jannewaori 1791 - [[Koevern]], 12 februwaori 1859) was een [[Drenthe|Drèentse]] uutgever en boekhandelaar. ==Mit Napoleon== Ien 1813 gunk-e vri'jwillig bi'j 't leger van [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] (zien va had patriot ewest). Toen as de [[Fraankriek|Fraansen]] bint verslagen, volgen hi'j zien va op as boekhandelaar-uutgever ien Koevern. Ien 1816 trouwden hi'j mit Sophia Speckman uut [[Eel]]. ==Waark as uutgever== [[Ofbeelding:De drie podagristen.jpg|thumb|left|180px|Staandbeeld ien [[Koevern]] van "[[de Drie Podagristen]]", zoas heur Van der Scheer en zien mede-schrievers Boom en Lesturgeon nuumden.]] Ien van de eerste schoeleboekies aover Drenthe, J.A. Oostkamp zien ''Aardrijkskundig schoolboek van de provincie Drenthe, in leeslessen voor de jeugd, Met een in het koper gebragt Landkaartje'', kwaamp ien 1822 op initiatief van Van der Scheer uut. Tussen 1837 en 1851 gaf Van der Scheer de ''[[Drenthsche Volksalmanak]] (DVA)'' uut, daoras alderhaand schrievers stokkies in plaatsten oaver Drèentse taal, geschiedenis en volkskunde en ok literaire stokkies, zoas zien eing kluchtige anekdote ''Ho baos Julfring meende den Duvel in hoes te hebben'' (1851).<ref>[http://wikisource.org/wiki/Ho_baos_Julfring_meende_den_Duvel_in_hoes_te_hebben. Tekst: ''Ho baos Julfring meende den Duvel in hoes te hebben'']</ref> Daorien staot waarkwoordsvörms zoas ''hest'' veur ''he'j/bi'j'' en ''sind'' veur ''bint''. Ien 't eerste nommer van de ''DVA'' stund de eerste volledige tekst ien 't Drèents; de 'Zaomensproak over 't Broabands opreur, tussen Baerent, Greet en Harrem', ondertekend mit 'Een Drenther'. Ien de redactie van de almanak ha'j Van der Scheer, [[Harm Boom]] en [[A.L. Lesturgeon]]. Mit Boom en Lesturgeon verzörgden Van der Scheer 't reisboek ''Drenthe in vlugtige en losse omtrekken geschetst, door [[De drie podagristen|drie Podagristen]]'' (1842-1847) (podagristen bint mèensen mit jicht an de tonen). Dit boek hölp 't literaire niveau ien Drenthe te verhogen. ==Wieder waark== Van der Scheer höld hom veural bezig mit historische, prehistorische en volkskundige onderwarpen. Ien 1843 zocht hi'j tussen [[Eksel]] en [[Vaalt]] naor de legendarische middelieuwse, verwoeste stad [[Hunsow]] daoras [[Johan Picardt|Picardt]] aover schrif. Hi'j hölp mit um 't Provinciaal Museum ien [[Assen]], de veurloper van 't [[Drents Museum]] op te richten. Naor Van der Scheer wördden de 'Drentsche Studiekring D.H. van der Scheer' enuumd, det de veurloper was van [[Het Drents Genootschap]], Culturele Raad voor Drenthe. ==Bronnen== * Broersma, Rouke (red.) (2003), ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Het Drentse Boek * Darwinkel, Abel, Jan Germs en H. Slot (2005), ''Moi! Taalgids Drenthe'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv (p. 32) * Nijkeuter, Hendrik (2001), ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond" : literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956'', Grunnen: RUG (dissertatie) == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Scheer, Dubbeld Hemsing van der]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Scheer, Dubbeld Hemsing van der]] 4nmin0gn043t1hwd2vfqzq7oxda5r8q 0 3824 27106 12789 2007-01-30T11:38:04Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Värken]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Värken]] mm7irzxxysgypromlcyijqsl1bvqlac 0 3825 284118 256257 2016-04-06T17:16:40Z 81.206.164.195 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Eik.jpg|thumb|250px|Vriestaonde eek]] '''Eek''' of '''ekenbomen''' ([[Latien]]: ''Quercus'') is een geslachte van [[loofboom|loofbomen]]. A-w 't over de ''eek'' hemmen, dan bedoelen we daor meestentieds de ''zoemereek'' mee. * Geslachte: Eek (''Quercus'') ** Soorte: ''Amerikaanse eek'' (''Quercus rubra'') ** Soorte: ''Hulseek'' (''Quercus coccifera'') ** Soorte: ''Kurkeek'' (''Quercus suber'') ** Soorte: ''Moeraseek'' (''Quercus palustris'') ** Soorte: ''Moseek'' (''Quercus cerris'') ** Soorte: ''Wientereek'' (''Quercus petraea'') ** Soorte: ''Zoemereek'' (''Quercus robur'') ** Soorte: ''Steeneek'' (''Quercus ilex'') ** Soorte: ''Hongaarse eek'' (''Quercus frainetto'') De eek is veur 't vortbestaon veural ofhankelijk van de [[mariekolver]]. == Giftigheid == De blaojen en de [[ekel]]s van de eek bevatten [[tannine]]s. Disse tannines kunnen op zich 't maagdarmstelsel irriteren. In 't lief wonnen 't dan ummezet tot [[pyrogallol]], een stark bloedgif, dat [[hemolyse]] verwek. [[Värken|Varkens]] bin 't minst geveulig veur disse gif en kunnen ekels goed verdragen. [[Peerd]]en, [[schaop|schapen]] en [[ko]]on bin der arg geveulig veur. [[Harte]]n bin der gek op. == Geschiedenisse == De eek wönnen regelmaotig deur de veur-christelijke veurvaders in [[West-Europa]] gebruuk as [[boomheiligdom]]. De [[Heilige Eek]] van [[Den Hout]] (bie [[Oosterhout]]) is hier nog een bewies van. == Parresieten == De eekgalwespe ''(Cynips queercusfolii)'' leeg op de onderkaante van eekblaojen dree centimeter grote gele tot rooie galappels. Der bin vuuftig verschillende galwespen dee op de eek leven. De basterdsetienvlinder leeg in [[augustus]] heur eitjes op 't blad bovenin de boom. De larven eten een paor weken van 't greun van de eek en maken dan een gemeenschappelijk nes van spindraojen in de takken. Hierin [[wienter|overwienteren]] de [[larve]]n. As de eek weer blad krieg, vreten ze zich dik totdat ze volgreuid bin. Dit kan een beheurlijke anslag betekenen veur de eek. De eek overleef dit deur in juli alle slapende knoppen uut te laoten koemen. == Foto-uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Quercus robur (xndr).jpg Ofbeelding:Quercus ilex2.jpg Ofbeelding:Quercus_lusitanica_-_Köhler–s_Medizinal-Pflanzen-253.jpg Ofbeelding:Quercus robur.jpg </gallery> == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ** ''eeik'' ** ''eikenboom'' ** ''ekeboom'' ** ''ekkelboom'' ** ''iek'', ''ieke'' * [[Grunnegs]]: ** ''aikenboom'' ** ''ekkelboom'' * [[Sallaans]]: **[[Vechtdals]]: ** ''eekn(boom)'' ** ''iekn(noom)'' * [[Stellingwarfs]]: ** ''iek'' ** ''ekkelboom'' * [[Tweants]]: ** ''eek{{small()|n}}'' ** ''eeknboom'' * [[Veluws]]: ** ''eek'' ** ''eke{{small()|n}}boom'' ** ''eike{{small()|n}}boom'' * '''Overig:''' [http://www.meertens.nl/pland/woordenboekartikel.php?term=Eik opzeuken] {{commons|Quercus}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Boom]] ted8q58bxgle5n916erm20f19qs4wgx 0 3826 12819 2006-08-14T19:31:29Z Ni'jluuseger 73 deursturing naor [[Zoemer]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zoemer]] awrqxgopsxnkn1qz2twn43ljlrp4nci 0 3827 12820 2006-08-14T19:32:10Z Ni'jluuseger 73 deursturing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zoemer]] awrqxgopsxnkn1qz2twn43ljlrp4nci 0 3828 12823 12822 2006-08-14T19:33:24Z Ni'jluuseger 73 deursturing naor [[Zoemer]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zoemer]] awrqxgopsxnkn1qz2twn43ljlrp4nci 0 3829 12825 2006-08-14T19:34:11Z Ni'jluuseger 73 deursturing naor [[Zoemer]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zoemer]] awrqxgopsxnkn1qz2twn43ljlrp4nci 0 3830 16289 12826 2006-09-21T09:18:18Z Servien 7 deursturing naor [[Leinte]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Leinte]] a69yly5nrkjwfjzug3574hs83521mig 0 3831 12830 2006-08-14T19:38:19Z Ni'jluuseger 73 deursturing naor [[Wienter]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Wienter]] ajvm1mk6ebpxoplqpbytopk6cenpkgu 0 3832 19635 12842 2006-11-23T18:39:31Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De benoamen '''riest''' ken verwiezen noar: * n Groansoort dat veul in Zuudoost-Azie teelt wordt: [[Ries (Oryza sativa)]] * n Revierke tuzzen t Drint en Overiesel: [[Riest (revier)]] {{dv}} 5r8xr97ytx2zwdgtyxh0qladdyhknom 0 3833 285284 279053 2016-08-16T19:51:03Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Rice_Field.jpg|250px|right|thumb|n Riesveld]] '''Ries''' ([[Latien|Latain]]: ''Oryza sativa'') is n [[gres]]soort dat veural teelt wordt in dailen van [[Azië|Zuudoost-Azie]]. t Is veur n groot dail van de [[wereldbevolking|wereldbevolken]] t heufdvouer. Tegenswoordeg is t via [[Chinees restaurant|Chinezen]] en [[Japans restaurant|Japanners]] ook noar de westerse wereld kommen. Ries wordt teeld in zonuimde [[sawa]]s. Dit binnen vlakke natte velden, oetgroaven oet n baarg/heuvel. In dit loagke woater gruit de ries. In landen as [[Japan]] wordt elk rieskörrelke mit haand ofsneden omdat zai baange binnen veur [[vloek|knuppen]] van kwaaie [[geest]]en. In [[Afrika]] komt een aandere riessoort veur de ''Oryza glabberima''. Dizze soort dij goud bestaand is tegen ziekten en ploagen en deur zain snelle vegetatieve ontwikkelen [[Krödde (plaanten)|onkruud]] bestriedt wordt al aiwen laang in o.a. Guinea, Guinee-Bissau, Sierra Leone en Senegal eten. In [[Japan]] wordt n apaart soort sake-ries verbaauwd veur t moaken van de hogere kwaliteiten sake. Dizze ries mit een laange korrel wordt meer as 1 meter hoog, t het een zwoar oor en wordt handmoatig oogst. De Japanse ries mit n körte korrel wordt veuraal eten as standerdries bie gerechten as [[teriyaki]] en in [[soesie]]. == [[Nedersaksies|Leegsaksisch]] == {{Nds/ries}} == Boetende hìnwiezen == {{commons|Oryza sativa|Ries}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Groan]] iupwc0xr8iwqyw5xvymabiol26yeoyo 0 3836 279440 265112 2015-03-27T17:24:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Nefertiti 30-01-2006.jpg|200px|right|thumb|Buust van Nefertiti in t "Altes Museum Berlin"]] '''Neferneferuaten Nefertiti''' of simpel '''Nefertiti''' was t wief van [[farao]] ''[[Akhenaten]], de ketter'', en schoonmouder van [[Toetankhamon]]. Mit Akhenaten har zai 6 dochters: [[Meritaten]], [[Maketaten]], [[Ankhesenpaaten]], [[Nefer-Neferu-Aton]], [[Nefer-Neferu-Re]] und [[Setepenre]]. Over de heerkomst van Nefertiti is weineg bekend. Veul egyptologen mainen dat zai femilie was van [[Aye]] en vanoet de [[Hoarem]] van Akhenaten hoald is en zo in kontakt mit Akhenaten kwam. Nefertiti staait bekend as de ''schierste vraauw van Egypte''. Gain wonder dat heur noam betaikent ''de schiere is kommen''. Noastdat zai der schier oet zag, was zai ook nog ais hail machteg wèst worden. Oet onderzuik bleek dat zai de vraauw achter Akhenaten was. Akhenaten deed alles, zo laank Nefertiti t der mit ais was. Rond de helft van zien regeernsperiode verdween Nefertiti oet de geschriften. n Meugelke verkloarn hierveur is dat zai t der tou deed deur de pestploag van dat moment. Doch het [[Joann Fletcher]], de archeologe dij t meugelke [http://www.exn.ca/news/images/exn2003/08/06/exn20030806-nefertiti.jpg lichoam van Nefertiti] vonden het, n andere theorie. Op t moment dat Nefertiti verdween oet de geschriften, verscheen der n ander figuur dat [[Semenkhare Ankhepreroere]] nuimd wordt. Dizze Semenkhare wuir de mede-regent van Akhenaten en regeerde Zuudegypte, in tieds dat Akhenaten Noordegypte regeerde. Joann Fletcher maint dat Semenkhare en Nefertiti ain en dezölfde persoon binnen. [[Ofbeelding:AkhenatonNefertiti.jpg|250px|left|thumb|Beeld van Nefertiti en Akhenaten in t [[Louvre]].]] Dou t liek van Nefertiti vonden wuir, lag zai in dezölfde holden as n farao. Ook har heur haand de positsie van t vastholden van n [[scepter]]. Dit wiest erop dat Nefertiti farao wèst het. Doarnoast was zai begroaven in t [[Dal van de Keunengen]]. Dit verwiest ernoar dat Nefertiti farao wèst het, moar ook dat zai Semenkare west zoll hebben mouten. Den der is gain andere periode dat Nefertiti de kaans har om farao te wezen dan in dezölfde periode dat Semenkhare farao was. Semenkhare regeerde noa de dood van Akhenaten nog n aantel joarn wieder, woarnoa ook zai oet de geschriften verswint. [[Zahi Hawass]] is t anders nait mit dizze theorie ais. Hai maint dat der nait genog bewies is dat t liek dat Fletcher vonden het, ook doadwaarkelk dat van Nefertiti is. Hai beweert zölfs dat de [[mummie]] wel ais [[Man (geslacht)|mannelk]] wezen ken. Ook beweern summege egyptologen dat Semenkhare n man was. Welke theorie nau de juuste is, is nait zeker. Wel is zeker dat heur schierhaid is veur aait vaastlegd in de [[buste]] van [[Toetmozes]] dij tegenswoordeg in t Oldhaidsmuseum van Berlien staait. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Egyptische oldheid]] tuer822kc7vgv55xonn4vkztf3rvrqx 14 3837 265978 260986 2013-05-10T16:04:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Ancient Egypt}} [[Kategorie:Egypte]] [[Kategorie:Oldheid]] ctgwwoxf3dk7g19rpvylo4ujb4zb0s4 0 3839 12886 2006-08-15T12:24:46Z Grönneger 1 35 Titel van [[Moarum (gemainte)]] ewiezigd naor [[Moarum]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Moarum]] 0uqvv4k1v7udq2gnnc9lazqrgdvx48p 14 3845 266519 256159 2013-05-10T18:19:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Plantae}} [[Kategorie:Biologie]] [[Kategorie:Natuur]] 94r42ffqr8awagvpou3phw3nk817t5d 0 3846 256160 247588 2013-03-11T10:45:56Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 117 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7016]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[16e eeuw|16^e eeuw]] - '''17^e eeuw''' - [[18e eeuw|18^e eeuw]] == 17e eeuw == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[1590-00|Jaoren '90]] || [[1590]] || [[1591]] | [[1592]] || [[1593]] || [[1594]] || [[1595]] || [[1596]] | [[1597]] || [[1598]] || [[1599]] |----- | [[1600-10|Jaoren '0]] || [[1600]] || [[1601]] | [[1602]] || [[1603]] || [[1604]] || [[1605]] || [[1606]] | [[1607]] || [[1608]] || [[1609]] |----- | [[1610-20|Jaoren '10]] || [[1610]] || [[1611]] | [[1612]] || [[1613]] || [[1614]] || [[1615]] || [[1616]] | [[1617]] || [[1618]] || [[1619]] |----- | [[1620-30|Jaoren '20]] || [[1620]] || [[1621]] | [[1622]] || [[1623]] || [[1624]] || [[1625]] || [[1626]] | [[1627]] || [[1628]] || [[1629]] |----- | [[1630-40|Jaoren '30]] || [[1630]] || [[1631]] | [[1632]] || [[1633]] || [[1634]] || [[1635]] || [[1636]] | [[1637]] || [[1638]] || [[1639]] |----- | [[1640-50|Jaoren '40]] || [[1640]] || [[1641]] | [[1642]] || [[1643]] || [[1644]] || [[1645]] || [[1646]] | [[1647]] || [[1648]] || [[1649]] |----- | [[1650-60|Jaoren '50]] || [[1650]] || [[1651]] | [[1652]] || [[1653]] || [[1654]] || [[1655]] || [[1656]] | [[1657]] || [[1658]] || [[1659]] |----- | [[1660-70|Jaoren '60]] || [[1660]] || [[1661]] | [[1662]] || [[1663]] || [[1664]] || [[1665]] || [[1666]] | [[1667]] || [[1668]] || [[1669]] |----- | [[1670-80|Jaoren '70]] || [[1670]] || [[1671]] | [[1672]] || [[1673]] || [[1674]] || [[1675]] || [[1676]] | [[1677]] || [[1678]] || [[1679]] |----- | [[1680-90|Jaoren '80]] || [[1680]] || [[1681]] | [[1682]] || [[1683]] || [[1684]] || [[1685]] || [[1686]] | [[1687]] || [[1688]] || [[1689]] |----- | [[1690-00|Jaoren '90]] || [[1690]] || [[1691]] | [[1692]] || [[1693]] || [[1694]] || [[1695]] || [[1696]] | [[1697]] || [[1698]] || [[1699]] |----- | [[1700-10|Jaoren '0]] || [[1700]] || [[1701]] | [[1702]] || [[1703]] || [[1704]] || [[1705]] || [[1706]] | [[1707]] || [[1708]] || [[1709]] |} ---- == Belangrieke gebeurtenissen == * [[Tachtigjaorige Oorlog]] * Opkoms en bleuitied van de [[Vereenigde Oostindische Compagnie]] (VOC) * De vier [[Engels-Nederlaandse Oorlogen|Engelse oorlogen]] * Opkoms van de [[mederne wetenschap]] * [[Ontdekkingsreis|Ontdekkingsreizen]] * [[Kolonisatie|Kolonisasiepreces]] == Belangrieke personen == * [[Lodewijk XIV van Frankriek|Lodewijk XIV]] (de ''Zunnekoning'') * [[Johan van Oldenbarnevelt]] * 't [[Oranje-Nassau|Huus van Oranje]] * [[Johann Sebastian Bach]] * [[Oliver Cromwell]] * [[René Descartes]] * [[Pierre de Fermat]] * [[Georg Friedrich Händel]] * [[Gottfried Wilhelm Leibniz]] * [[Isaac Newton]] * [[Rembrandt van Rijn]] * [[Johan de Witt]] * [[Johannes Vermeer]] * [[Michiel Adriaenszoon de Ruyter]] Schrijfmeesters: * [[Jan van der Velde]] * [[Lieven Coppenol]] * [[Maria Strik]] {{DEFAULTSORT:#::17 Eeuw}} [[Kategorie:17e eeuw|!!]] 079imk2o6zmigvzk2mfvb4hogld1zuc 0 3847 13029 2006-08-15T14:31:55Z Servien 7 Titel van [[Zuudhorn]] ewiezigd naor [[Zuudhörn]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Zuudhörn]] k1cb5j38mpu60up0tncmpz25ul53w8a 0 3851 78131 74924 2008-08-21T08:12:36Z Doorverwijzingen opschonen~nds-nlwiki 848 [[Rooms-katholieke Karke]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Rooms-Katholieke Karke]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rooms-Katholieke Karke]] nk3tyf815mdjb1vwvc1qxh4y7vqa5sm 0 3853 13068 2006-08-15T15:28:11Z Servien 7 deursturing naor [[1 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[1 meie]] lxp3hbd409ubnp2zyjt388274varhgo 0 3854 27801 13069 2007-02-10T09:19:01Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Vierkaante kilemeter]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Vierkaante kilemeter]] qoqzdfo68wkzmw6mcm7h8wx0umntzq7 0 3855 279441 269434 2015-03-27T17:25:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Rising-sun-indiana-ohio-river--from-above.jpg|thumb|Revier in de [[Verienigde Staoten van Amerika]]]] Een '''revier''' is een min of meer netuurlike waeterstroom. Wi'j onderscheiden ''oceanische revieren'' die in een [[zee]] of [[oceaan]] aendigen, en ''kontinentaole revieren'' die in een [[meer]], [[moeras]] of [[woestien]] aendigen. Een [[laek]] is de anduding veur een kleine revier. Elke revier leit in een [[stroomgebied]]. Dat is et totaile omringende gebied waorbinnen al et overtollige waeter via die iene revier ofvoerd wodt. Bi'jveurbeeld: et stroomgebied van de [[Rien]]. De scheidingsliende tussen twie stroomgebieden wodt de [[waeterscheiding]] nuumd. De bepaoling van de linker- en de rechteroever van een revier gebeurt vanof de bron (in de richting van de stroming) van de revier zien. Der wodt ok onderscheid maekt naor ''vorm'' van een revier. Zo wodden ''[[meander]]ende'' en ''vlechtende'' revieren onderscheiden. Meanderende revieren bestaon uut ien stroomgeul, die kronkelt mar in wezen weinig veraandert. Vlechtende revieren bestaon uut meerdere stroomgeulen die deur mekeer henne vlechten en regelmaotig verschuven. Alle revieren in Nederlaand bin meanderend. Revieren in barggebieden of aandere revieren waorvan de ofvoer over et jaor stark wisselt bin vaeke vlechtend. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''revier'', ''rivier'' * [[Grunnegs]]: ''revier'' * [[Stellingwarfs]]: ''revier'' [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Woater]] [[Kategorie:Revier]] soi1mpchnypz8p14mqszklitii9d5y4 0 3856 13072 2006-08-15T15:36:06Z Servien 7 deursturing naor [[Revier]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Revier]] msdip02tnigh0n2xzbg4168he0n8yid 0 3857 264537 256027 2013-05-06T20:46:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Frankriek''' is een buurtschap in de gemeente [[Harderwiek]]. 't Ligt vlakbie [[Hierden]] en is noen helemaol op-eslokt deur de stad [[Harderwiek]]. 't Zol zien naam te danken hen an 't feit dat daor in 't vleden eens een luchtballon uut 't laand [[Frankriek (laand)|Frankriek]] neer-ekommen is. Frankriek bestung veurdat 't op-eslokt werd deur Harderwiek veurnamelijk uut ouwe [[boerderieje]]n die vaak al generaoties lang in de femilie warren. Noen besteet Frankriek uut veurnamelijk niejbouwhuzen mit daortussen nog een enkele ouwe [[boerderieje|boerderie]]. De drokke Zuderzeestraotweg, die vrogger dwars deur Frankriek en langs 't laandelijk bekende chauffeurscafé "Frankriek" liep werd um-elegd, toe de niejbouwwiek ebouwd werd. Middenin de niejbouw ku-j nog een stuk ouwe Zuderzeestraotweg vienen, in de vorm van een stuk asfalt, waor de middenstreep nog op steet. Oek 't ouwe fietspad langs disse eens zo drokke weg ligt der nog, ter heugte van 't café "Frankriek". [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] jm1r0zybowaindor8sirhx2pix7iso9 0 3858 256032 182453 2013-03-11T10:38:07Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1221204]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Frankriek''' kan verwiezen naor: *[[Frankriek]] - een laand in Europa. *[[Frankriek (Harderwiek)]] - een buurtschap van Harderwiek. *[[Fraankriek (Ooststellingwarf)]] - een buurtschap van Ni'jberkoop. {{dv}} 0xr9vgascyqc4wemxib0130a280ealb 10 3861 271923 267142 2013-12-07T01:14:13Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {| width="100%" border="0" cellspacing="8" cellpadding="0" style="background-color: #f9f9f9; border-bottom: 1px solid #aaaaaa; border-top: 1px solid #aaaaaa; font-size: 95%; margin-bottom: 1em" | style="width: 25px; vertical-align: top" | [[Ofbeelding:Disambig-dark.svg|20px]] | {{{1}}} |}<noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak|{{PAGENAME}}]] </noinclude> r3oupz0os4xxyenciszcrxsoum5awke 0 3862 263968 256319 2013-05-06T15:46:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:De drie podagristen.jpg|thumb|right|250px|Staandbeeld ien [[Koevern]] van "[[de Drie Podagristen]]", zoas heur Boom en zien mede-schrievers Van der Scheer en Lesturgeon nuumden.]] '''Harm Boom''' ([[Grambarge]], [[Aoveriessel]], [[1 december]] [[1810]] - [[Assen]], [[12 juni]] [[1885]]) was een [[Drèents]]talige skriever. ==Vrogge bezigheden== Boom hef onderwiezer ewest ('t beroep van zien va) ien [[Almelo]], [[Raolte]] en [[Kampen (Overiessel)|Kampen]]. Daornao weur-e kruidenier ien [[Koevern]]. Lichtkaans onder ienvloed van [[D.H. van der Scheer]] gung Boom hom mit schrieverije bezigholden. Vanof 1845 waarkten hi'j as verslaggever en redacteur bi'j een koppel kraanten ien [[Hollaand (gewest)|Hollaand]], Aoveriessel en [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]]. Ien 1859 trouwden hi'j ien Koevern mit Roelina Johanna Slingenberg. Mit vrouwe en kiender woonden hi'j een poosien ien [[Den Haag]]. ==Drèentstalige schrieveri'je== Ien 1859 vestigen Boom hom ien [[Assen]], daoras hi'j stokkies en [[fulleton]]s skreef veur Drèentse [[kraante]]n. Mit Van der Scheer en [[A.L. Lesturgeon]] verzörgden hi'j ''Drenthe in vlugtige en losse omtrekken geschetst, door [[De Drie Podagristen|Drie Podagristen]]'', (1842-1847), een cultureel reisboek aover [[Drenthe]] (podagristen bint mèensen mit jicht an de tonen). Ok was hi'j redacteur van verskeiden Drèentse almanakken. Boom was ien van de eerste skrievers van fulletons die hielemaole ien 't Drèents esteld waren. Zien fulletons aover Jaaije en Berend Veltink waren de mèensen drok op en wördden ien 1950 nog ies uutegeben. Aover Booms kraantenfulletons skreef de ''Provinciale Drentsche en Asser Courant (PDAC)'' ien 1884: ''"Boom's werk heeft den kring van lezers der 'Drentsche Courant' op het platteland zeer vergroot."'' Van 't ien 1843 uutekomen reisverhaal ''Drie dagen op reis of Bentheim en Steinfurt door een' Drentschen bril bekeken'' hebt ze eerst edacht det 't de drie podragristen eskreben hadden, mar now wiest ze ok Boom as de misskien ienige skriever an. Mit Lesturgeon skreef Boom wieder ''Een Drenthsch gemeente-assessor met zijne twee neven op reis naar Amsterdam, in 't voorjaar van 1843''. Dielen van dit boek bint, net as dielen van ''Drenthe in vlugtige en losse omtrekken geschetst'', ien 't Drèents eskreben. ==Wiedere reisverhalen== Aandere reisverhalen van Boom bint ''Wandelingen, in en om Zwolle, door een neef van den Drentschen assessor. Met een plattegrond van Zwolle'' (1846), ''Wat een Utrechtenaar zag en hoorde bij de beurs-inwijding te Amsterdam en vervolgens te Kampen, Zwolle, Deventer, Zutphen en Arnhem'' (1846), ''Mijne reis-portefeuille of omzwervingen door Overijssel, in het najaar van 1846, ernstig en luimig verteld door H. Boom, neef van den Drentschen assessor'' (1847). Drèentse onderwarpen komt an bod ien ''Z.K.H. Prins Hendrik der Nederlanden in Drenthe. (25, 26 en 27 Mei 1868'' (1868) en 't diels fictieve ''Meditatiën van een Drentschen schoolmeester'' (1869). Hierin reup Boom mèensen op om mit schrieveri'je bi'j te dragen an ''"beschaving en veredeling van den geest"''. Boom skreef veur, en was vanof 1860 redacteur van, de ''PDAC''. Vanof 't zölde jaor was-e ok schoele-opziener ien 't district Assen. Deur ienspanning van Boom, onder ander as redacteur van de ''PDAC'', weur ien 1866 en 1867 de Drèentse politicus [[Lucas Oldenhuis Gratama]] - bescharmer van hunebedden en mit-oprichter van 't Provinciaal Museum van Oudheden ien [[Assen]] - veur de Tweede Kamer ekeuzen. Nao een conflict mit de heufdredacteur-uutgever van de ''PDAC'' kwaamp Boom ien 1884 bi'j de ''Nieuwe Provinciale Drentsche en Asser Courant'' te waarken. ==Anhaling== :''Eergisteraovend zat ik bij den heerd um te prakkeseeren. Mien zeuntien Geert preukelde mien piepe oet, onze Siep lag met de twee veurpoote in de asse en wol slaopen en mien vrouw hemmelde de keuken wat op, zooas ze nou al vieftien jaor daon hef. De stobbe, die an den heerd lag, snisterde zoo miseraobel, dak hum wal dree maol umdreide en Siep, die 's aovends geen zeggen kan hebben, bromde as een dronken stukrieder. Ik prakkeseerde maor deur, want ik hadde wat an Jaaije te zeggen. :''Toen mien jonge niet meer preukelde en de stobbe niet meer snisterde en Siep niet meer bromde, hoestte ik eerst drei keer en zee toe: 'Ai je mij nou vraogen, wol ie ook wel is nao Grönningen hen, um 't peerdespul van Carré te zien, dan zeg ik: jao'. :'' 'Maor dat vraog ik oe nou precies niet' - zee Jaaije kort of en schuef de hond met de klomp wat op zied om 't vuur op te rakelen veur de koffie.' '' Uut 't verhaal ''Berend Veltink oet 't Emmer kerspel op reize nao Grönningen um 't peerdespul van Carré te zien en wat hum daorbij overkwam, hen en weerum'' ==Kenmaarken van Boom zien dialect== Hier bint wat kenmaarken van Boom zien dialect ien zien verhaal ''Berend Veltink oet 't Emmer kerspel op reize nao Grönningen um 't peerdespul van Carré te zien en wat hum daorbij overkwam, hen en weerum'':<br /> ===Vörms van 't waarkwoord weden/zi'jn=== * Klapt ook niet ieder oogenblik in de haande, net as of ie niks gewend '''zint''' en wacht daor met tot al 't volk het döt. Die alleenig bliede is, holt ze veur en sukkel. * Zörge dan das te 's mörgens vrog genog an het staotsjejon '''bist''' ===Voltooid deelwoord=== * ...mien vrouw hemmelde de keuken wat op, zooas ze nou al vieftien jaor '''daon''' hef. * 'Onmeugelijk,' zee onze jonge, 'want zesse kan niet '''ofetrokken''' worden van vieve.' * 'Aje '''oferoepen''' wordt, mueje met de fermilie schoone leije hebben' - zee mien moeder aaltied. ===Veurnaamwoorden=== * Wat hef '''ie''' lest zegt, toen '''je''' zien stemme vreugen um as olderlink in 't hok te zitten? * 'Hier vrouw' - zee ik - ' 't piepte '''dij''' van nacht in de börst, net as en örgeltien dat van de wieze is - drink is!' * '''Dou''' kanst in 't bedde wel een plakkien stoete en een entien worst opeten, dak '''dij''' in een blauwe buusdoek zal knuppen en wat er over blif, laot dat liggen, 't zal zien man wel vinden. * ...op de middelste beestemaondag te Coevorden, koop ik '''dy''' een nij sponsien en de meid krig dan 't olde. * ''''Ie''' mossen te hoes blieven, want ik hebben met '''oe''' 't een en ander te verhakstukken'. * '...denke an '''dien''' wettige, eenige vrouw in 't loeg'. ===Lidwoordweglaotinge=== * Praot met geen mense '''in tente.''' ===Klinkers=== * oet * hoes * rugge * paor * mekaor ===Fraanse ienvloed=== * Ik wol, toen we trouwt waren, veur in [bedde liggen], maor Jaaije was ter bepaold tegen. 't Heurde zoo niet. Vrueg ik: 'Waorumme niet?' dan zee ze altied: 'Habakuk negen'. Ik kun tegen Habakuk niet '''resoneeren''' en stapte achter in. ==Bronnen== * Broersma, Rouke (red.) (2003), ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Het Drentse Boek * Nijkeuter, Hendrik (2001), ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond" : literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956'', Grunnen: RUG (dissertatie) * [http://www.dodenakkers.nl/plaatsen/assennoord2.html De Noorderbegraafplaats te Assen (II/III): Een aantal graven van belangrijke Assenaren] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Boom, Harm]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Boom, Harm]] 2up0l7kt57oh88b2uvig60df4ze71qu 0 3863 75512 13107 2008-08-06T17:03:17Z Doorverwijzingen opschonen~nds-nlwiki 848 [[D.H. van der Scheer]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Dubbeld Hemsing van der Scheer]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Dubbeld Hemsing van der Scheer]] 60gxmpb8kifk6p0cr6wz2u11c43em8s 0 3892 264743 256103 2013-05-06T21:40:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Regenpijp_001.jpg|thumb|right|Regenpeupe]] Een '''regenpeupe''' of '''regenpupe''' is een [[buize]] mit een deursnee van 70 - 80 [[millimeter|mm]] dee an een [[Dakgeute|geute]] bevestigd is en dien um de [[regen]] dat op 't [[dak]] val, of te voeren. Een regenpeupe wonnen daorumme, veural op bouwtekeningen, oek wel "hemelwaoterofvoer" (hwo) eneumd. As vuusregel gel dat der veur elke [[vierkaante kilometer]] dakoppervlak 1 cm² regenpeupoppervlak anwezig mut wezen. Meestentieds wonnen de regen op-evungen in een [[regentonne]]. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Woenen]] jld0mldwills10zx5gkky8b3t66kxa7 0 3894 279442 274030 2015-03-27T17:25:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Flores.gif|thumb|250px|Verschillende bloemen]] [[Bestaand:Bildtankstelle 1 070.jpg|thumb|250px|Bloeme]] [[Bestaand:Bildtankstelle 1 050.jpg|thumb|250px|Bloeme]] De '''bloeme''' brengt de voortplaantingsorganen bie mekaar van een [[plaante]], of krekter: bloemen bin kenmarkend veur plaanten dee tot de stamme [[Angiospermae]] of [[Magnoliophyta]] beheuren. Tot disse plaantegroep beheuren iezelig uuteenlopende plaanten, van 't nederige [[straotgres]] tot de umhoogriezende [[peerdekestanjes]]. Bloemen kunnen verschillende vormen en kleuren hemmen en bin daorumme houwen meensen vake van bloemen as dekorasie in [[huus]] en in de [[tune]]. Bloemen vormen oek een belangriek middel um plaantesoorten te herkennen. Plaanten dee neet in de grond staon wonnen meestentieds in een [[overpot]] edaon. == Algemene opbouw == De bloeme is eigenlijks een scheut op-ebouwd uut een stengelstuk mit blaojen. De lejen van 't stengelstuk greuien neet uut en vormen de bloembojem. De bloembojem is dus een neet estrekken stengelstuk. Bie de [[erebeie|eerdbeze]] is de bloembojem vleizig en vormp de uuteindelijke [[vruch]], eigenlijks een schienvruch. In een bloemknoppe bin de onderdelen op dezelfde wieze an-eleg as in een [[blad]]knoppe. De bloemdelen staon in kransen, dee op de bloembojem in-eplaant bin. De bloemdelen kunnen gewoon of spiraalsgewies in-eplaant staon. De volgende bloemdelen ku-w onderscheien: ; De kelk (calyx): de butenste krans. De kelk is meestentieds greun. ; De krone (corolla): de volgende krans(en). De krone hef meestentieds een aandere kleur as de kelk. ; De meeldraojen: binnen de krone staon één of meer kransen van meeldraojen, elk meeldraod besteet uut helmdraod en helmhokjes. ; De stampers: de binnenste krans hef één of meer stampers dee 't vruchbeginsel bevatten. De kelkblaojen en de kroonblaojen wonnen samen de "bloembekleedsels" eneumd. 't Volgende schema laot zien ho de bloeme op-ebouwd is uut de bloemdelen. {|border=0 |width=300px|[[Bestaand:Flor.png|left|Schema van een bloeme]] |valign=top| {| |<br />bloemsteel (9) |- |bloembojem (3) |- |kroonblaojen oek wel bloemblad eneumd (''petalen'')(5) en blaojen (''sepalen'')(8), samen de bloemkrone (''perianth'') |- |[[meeldraod|meeldraojen]] (''androecium'') bestaonde uut helmdraod en helmhokjes (4) |- |[[stamper]] (7) - bestaonde uut stiel (1) en stempel(6) |- |[[vruchbeginsel]] (''gynoecium'')(2) |} |} Neet alle onderdelen bin bie elke bloeme anwezig. Pertie bloemen hemmen gien kelkblaojen of gien bloemblaojen ([[Noorse plataan]]), of zelfs helemaole gien kelk- of bloemblaojen (bieveurbeeld [[katjen|wilgekatjes]]. 't Kan ween dat 't gien bloemblaojen hef, mar dan bin der wè ekleurde kelkblaojen, zoas bie de [[kievitsbloeme]] en de [[bosanemoon]]. Soms is der een '''biekelk''' (epicalyx), een krans van kelkachtige blaodjes, dee neet tot de kelk beheuren. Een veurbeeld hiervan is de biekelk van [[muskuskaasjeskruud]], dee besteet uut dree lien- tot lancetvormige blaodjes. Een bloeme, dee óf stampers óf meeldraojen (mar neet allebeie) hef, is een éénslachtige bloeme. Een bloeme mit allinnig één of meer stampers is een vrouwelijke bloeme; een bloeme mit allinnig meeldraojen is een mannelijke bloeme. Bie wiendbestuvers bin de bloemen vake éénslachtig. Een tweeslachtige bloeme hef zowel stampers as meeldraojen. == Veurbeelden van bloemen == Hieronder een korte lieste mit 20 veurbeelden van plaanten dee bloemen dragen. {| | * [[Attinsioa|Hortensia]] * [[Wilde roze (Rosa eglanteria)|Wilde roze]] * [[Waoterleliefemilie|Waoterlelie]] * [[Zwaonebloeme]] * [[Zunnebloeme]] | * [[Voegelmelk]] * [[Bellebloem|Belle]] * [[Lepeldief|Lepeltjen]] * [[Adammetjes-en-evaatjes|Adam-en-Eva]] * [[Hondebloeme]] | * [[Blauwbloem|Blauwe bloeme]] * [[Deuzendschonen]] * [[Meizeumpjen]] * [[Horde]] * [[Kemille]] | * [[Klokjen]] * [[Krupende botterbloeme]] * [[Pispotjen (Cerastium arvense)|Pispotjen]] * [[Peerdehoeve]] * [[Pinksterbloeme]] |} == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''bloem{{small()|e}}'', ''blooum'', ''bloum{{small()|e}}'' * [[Grunnegs]]: ''blom'', ''bloum{{small()|e}}'' * [[Tweants]]: ''bloom'' * [[Stellingwarfs]]: ''bloeme'' * [[Veluws]]: ''bloem{{small()|e}}'', ''bloom{{small()|e}}'', ''blom{{small()|e}}'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] ns392nqppvbq4mjj02j1ujga0jbuco4 10 3895 267084 134816 2013-05-10T22:39:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| class=toccolours width=100% style=" margin:0.25em 0 0.25em 0; clear:both;" |- |<center>[[Ofbeelding:waarschuwing-jrp1.png|25px]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;<big>'''Rag! (woarschaauwen)'''<br />Dit IP-adres is bruukt veur [[Help:Vandalisme|vandalisme]]!</big></center> |- |<p style="margin: 1em;">Beste bruker, </p> <p style="margin: 1em;">Dien komputer het op t droad n adres. Doe bruukst Wikipedie anoniem, en dus is dit adres t ainege dat wie van die waiten. Deurdat de adressen voak opnij willekeureg oetdaild worden, kin t wezen datst dit leest in tieds dat t vandalisme eerder deur n ander pleegd is. Ook kin t wezen datst overhoallieks t nummer mit n vandoal dailst. In dat geval wensen wie die van haarte welkommen as gebruker van Wikipedie!</p> <p style="margin: 1em;">'''Moar''': ast doe aine bist wel bewust lek en brek of beledegende opmaarkens in Wikipedie-artikels muik, of bestoande informoatsie zönder gooie rezen vothuil, den geldt dizze rag veur die: '''Bie herhoaldelk misbruuk wordt dit adres blokkeerd'''; doe kinst den niks meer wiezegen. As der sproak is van eernseg vandalisme kin gelieks mit t ploatsen van dizze rag al n blokkoade oetvouerd wezen.</p> <p style="margin: 1em;">Doe kinst oefenen mit Wikipedie in de [[Wikipedie:Zaandkule|Zaandkoel]]. Ast doe aan t oefenen was in artikels, kin t wezen dat dit oefenen as vandalisme zain wuir.</p> <p style="margin: 1em;">[[Wikipedie]] het bewust n haile open filosofie woarbie elkenain, zölfs zönder registroatsie, informoatsie touvougen of wiezegen kin. Wie neudegen die den ook van haarte oet hier gebruuk van te moaken. Vandalisme wordt anders vlot vothoald!</p> {| width=100% class="plainlinks" style="border:1px solid #aaa;" |- align=center |[http://whois.domaintools.com/{{PAGENAMEE}} '''Whoisinformoatsie'''] |[http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Special:Contributions/{{PAGENAMEE}} '''Biedroagen'''] / [http://tools.wikimedia.de/~interiot/cgi-bin/count_edits?dbname=nds_nlwiki_p&user={{PAGENAMEE}} '''overzicht'''] |[http://nds-nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:Log&type=block&page=Gebruker:{{PAGENAMEE}} '''Blokkeerlogboek'''] |[http://nds-nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:Blockip&ip={{PAGENAMEE}} '''Blokkeer gebruker'''] |'''[http://nds-nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedie:Verzeuken_veur_arfpachten&action=edit Verzuuk um blokkoade]''' |} |}<noinclude> [[Kategorie:Mallen beheer|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 58d24w6kqek6rb34cy66nq0vkj2qw8d 12 3899 292681 153437 2016-12-22T10:55:31Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Vandalisme''' (in enge zin) op [[Wikipedie]] bestaait oet: * touvougens dij niks mit t onderwaarp te doun hebben (seksuele opmaarkens, rekloame, geklad, experimenten dij in de [[Wikipedie:Zaandkule|zaandkoel]] thoes heuren, enzowieder) * t zönder overleg vothoalen van informoatsie dij wel in t artikel heurt (bv. leegmoaken van n pagina) * informoatsie touvougen dij mislaaidend is * t ploatsen van n nije boetende hìnwieze op n pagina dij in gain geval wat mit de pagina te doun het In bredere zin is ook t volgende gedrag n vörm van vandalisme: * t herhoaldelk en körttieds touvougen en/of vothoalen van aal dezölfde gegevens * t angoal deurgoan mit wiezegen noa herhoaldelke raggen deur meerdere Wikipedioanen Wat betrift gebrukerspaginas van andere Wikipedioanen is t verstandeg om hail trugholdend te wezen bie eventuwele wiezigens. Dit wordt deur summege Wikipedioanen as vandalisme bevonden. {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Hulpe]] bna7tosyk7j9xd79qw6pb4n75meax2m 10 3900 267094 134321 2013-05-10T22:41:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <div class=toccolours style="text-align: center; font-size: 85%; margin-bottom: 1em;"> [[Image:Merge-arrows.svg|30px]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;''Dit artikel zol soamenvougd mouten worden mit t artikel [[{{{1}}}]], of der daint n dudelker oafboaken tuzzen baaide artikels moakt te worden'' </div><noinclude> [[Kategorie:Mallen beheer|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 0neb44dmvw5a3i42d425pacro996pxs 10 3901 285070 277750 2016-07-01T22:13:09Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Streektaol]]en in [[Nederlaand]] en [[Vlaanderen]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''[[Nedersaksies]] en [[Friso-Saksische toalen|Friso-Saksies]]''' | R1C2 = &nbsp; &nbsp; | R1C3 = [[Achterhooks]] &middot; [[Drèents|Draents]] &middot; [[Gelders-Oaveriessels]] &middot; [[Grunnegs|Grönnigs]] &middot; [[Sallaands]] &middot; [[Stellingwarfs]] &middot; [[Tweants]] &middot; [[Tweants-Groafschops]] &middot; [[Urkers]] &middot; [[Veluws]] &middot; [[Skokkers]]^† | R2C1 = '''[[Westlaauwers Frais]]''' | R2C3 =[[Hindeloopers]] &middot; [[Kleifries]] &middot; [[Noordhoeks]] &middot; [[Oosterskellings]] &middot; [[Schiermonnikoogs]] &middot; [[Westerskellings]] &middot; [[Wooldfries]] &middot; [[Zuudwesthoeks]] | R3C1 = '''[[Nederfrankies]] en [[Friso-Frankische toalen|Friso-Frankies]]''' | R3C3 = [[Amelaands]] &middot; [[Bildts]] &middot; [[Braobaans|Braobaants]] &middot; [[Hollaans (dialekt)|Hollaands]] ([[Utrechts-Alblasserweerds]] &middot; [[Zuud-Hollaans|Zuud-Hollaands]]) &middot; [[Kleverlaands]] &middot; [[Limbörgs]] &middot; [[Oost-Vlaams]] &middot; [[Stadsfries]] &middot; [[Westfrais]] &middot; [[West-Vlaams]] &middot; [[Zais]] &middot; [[Zuud-Gelders]] }} }} <noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen taal]] </noinclude> 06lnyxfjbzz1noze1pxjpijbi1p1n5a 0 3905 291100 262645 2016-11-03T14:05:20Z Wwikix 13678 /* Verkleinwoorden en meervold */ wikitext text/x-wiki Op dissen '''Achterhooksen taalwiezer''' staot de grammatika, enkele veurbeelden van uutspraken, informatie en spellen. == Informatie == ''Ét'' Achterhooks dialekt besteet eigenlek neet. Krek as in de meeste Nedersaksiese kontreien hef zowat elke plaatse zien eigen dialekt. Aover et algemeen wodt de Achterhookse en Liemerse dialekten bi-j mekare neumd. Helemaole good is dat neet, zeker umdat de dialekten uut de [[Liemers]] meer aoverenkumste vertoont met de [[Nederfrankisch|Nederfrankies]]e dialekten uut [[Noord-Braobant|Braobant]], de [[Betuwe]], [[Noord-Limburg]] en et [[Kleverland]]. In dissen taalwiezer wördt dan ok allene et dialekt beschreven, wat esprokkene wördt in den "geografiesen" [[Achterhook]], dat wil zeggen de streek dee begrensd wördt deur den [[Iessel]], [[Olde Iessel]], de [[Duuts]]e en [[Aoveriessel]]se grenze. Binnen de Achterhookse dialekte bunt moeilek scheidings an te geven. Bi-jveurbeeld: in et noordoostelek deel neumt ze et [[Nederlands]]e ''huis'': ''hoes'' en in et zuudwesten ''huus''. Maor in datzelfde zuudwesten wörd ne ''muis'' wal weer ok ''moes'' eneumd. == Uutspraak == {| width="85%" style="margin: 0em 0em;" |'''Schriefwieze'''||'''Uutspraok'''||'''Veurbeeld''' |- |i-j||een korte ''i'' zoas in ''vis'' met een ''j'', Standaard-Nederlandse ''ee'' ||ni-jsberichten |- |ao||de tweede ''o'' van t Nederlandse en Franse ''controle''||gaon |- |ö||klunk zoas in [[löss]], Duuts Köln, Frans œuf (soms wat langer)||[[Stökkum ]] |- |äö|| wördt dudelek langer uut-esprokken as de ö, as in Freule || ''gräölen'' |- |<nowiki>-</nowiki>nen||nn||wennen ''wenn'' |- |<nowiki>-</nowiki>nden||nn||Landen ''(lann)'' |- |<nowiki>-</nowiki>ven/-men/-pen/-ben ||m ||lopen ''(loopm)'' |- |<nowiki>-</nowiki>ken||ng ||maken (maakng) |} {{heufdartikel|Klankleer van t Nedersaksies|act}} == Spelling == Der bestaot gin vaste spellingregels veur t Achterhooks. Aover et algemeen wöd t [[WALD-spelling|WALD]] ([[Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten|Woordenboek Achterhoekse en Liemerse Dialecten]]) an-eholden. === Uutgangspunten === * Zovölle meugelek schrieven zoas t uut-esprokken wöd. * Grammatikaal mot t wal kloppen * Leenwoorden wodt niet veranderd. Een ''space-shuttle'' wöd dus gin ''spees-sjöttel. Dit geldt veur leenwoorden uut elke vrömde tale. === Woorden, dee-t endegt op -en === Disse woorden wodt, alhoewal ze anders uut-esprokken wodt, wal volledeg eschreven. {| ! Nederlands ! Achterhooks ! Uutspraok |- | kijken | kieken | kiekng |- | praten | praoten | praotn |- | voeren | voren | voo-an |- | lopen | lopen | loopm |- | kletsen | kletsen | kletsn |} === Open lettergrepen === Krek as in et [[Nederlaands|Nederlands]] wodt open lettergrepen met énen klinker eschreven. Dus neet loopen, maor lopen. === Oa of ao? === Doar bunt in den Achterhook de meningen aover verdeeld. De ''ao'' en ''oa'' bunt dus beiden meugelek, moar et [[Staring Instituut]] (Wald-spelling) en [[ANS]] schrieft de ''ao'' veur, dat hef daorum de veurkeur. === Trema en umlaut=== Beiden wordt in et Achterhooks ebroekt. De trema wördt in alle woorden ebroekt waor e in et Nederlands ok steet. Bi-jveurbeeld: ''officiële'' hef wal een trema, ''officieel'' neet. De umlaut kump allene veur op de ''ö'' en de ''äö'', op alle andere klinkers kump in et Achterhooks gin umlaut. === Scandinaviese ø === De letter ø is ooit deur de boerenrockgroep [[Normaal]] oet-evonden in de woordn ''høken'' en ''nølen'', maor is gin letter in de Achterhookse spelling. De Achterhookse spellingswieze veur ''høken'' is ''häöken'', veur ''nølen'' is dat ''näölen''. De letter ø wördt wal ebroekt in de [[Scandinavië|Scandinaviese]] talen. == Grammatica == === Veurnaamwoorden === ==== Nominatief ==== De nominatief is et onderwarp in de zinne: veurbeeld "ik fietse naor hoes", dan is de nominatief het woord "ik". De oetgangen met leu bunt olderwets an et worden, de verschillen tussen hi-j/hee/hie, zi-j/zee/zie enzowieter bunt meer plaatsgebonden (umsgeveer van oost naor west). {| {{prettytable}} !'''Achterhooks''' |ik |i(e)-j |hi-j/hee/hie |zi-j/zee/zie |wi-j(leu)/wie(leu) |i-j(leu)/jullie |zi-j(leu)/zee/zie |- !'''Nederlands''' |ik |jij |hij |zij |wij |jullie |zij |} NB in et Wenters (Winterswieks) kump ok "dow" = jij enkelvold veur, "i-j" = jullie, u, jij ==== Genitief (2e naamval) ==== Et woord genitief betekent alleen maor dat iets van ow is. Dus bi-jveurbeeld: de fietse is van mi-j, dan is de genitief et woord miene in "miene fietse" {| {{prettytable}} !'''Achterhooks''' |mien |ow/oew |zien |eur |ons |ow |eur |- !'''Nederlands''' |mijn |jouw |zijn |haar |ons |jullie |hun |} NB: in et Wenters (Winterswieks) ok "dien" = jouw, enkelvold, "uns" = ons en "aer" = haar, hun As et woord wat er achter steet mannelek is, kump der meestieds een N achter: mienen auto, own auto en zo wieter As et vrouwelek is, kump der een E achter: Miene vrouwe, ziene vrouwe En at et onziedeg is, blif et zo: mien kind, ow kind ==== Datief (3e naamval) ==== {| {{prettytable}} !'''Achterhooks''' |mi-j |ow/oew |um |eur |ons |owleu/oewleu |eurleu* |- !'''Nederlands''' |mij |jou |hem |haar |ons |jullie |hen |} NB: in 't Wenters (Winterswieks) ok "di-j" = jou, "aer" = haar en "uns" = ons :<small>In plaatse van ''eurluu'' wordt, krek as in et [[Nederlands]] vake et foutieve ''hun'' ebroekt.</small> ==== Akkusatief (4e naamval) ==== {| {{prettytable}} !'''Achterhooks''' |mi-j |ow/oew |um |eur |ons |owluu/oewluu |zi-jluu/zi-j |- !'''Nederlands''' |mij |jou |hem |haar |ons |jullie |hun |} NB: in 't Wenters (Winterswieks) ok "di-j" = jou, "aer" = haar, "uns" = ons ==== Anwiezend ==== Kortbi-j {| {{prettytable}} !'''Achterhooks (m)''' !'''Nederlands''' !'''Achterhooks (v)''' !'''Nederlands''' !'''Achterhooks (o)''' !'''Nederlands''' |- |dissen |deze |disse |deze |dit |dit |} Wieter vot {| {{prettytable}} !'''Achterhooks (m)''' !'''Nederlands''' !'''Achterhooks (v)''' !'''Nederlands''' !'''Achterhooks (o)''' !'''Nederlands''' |- |den (dèn) |die |dee |die |dat |dat |} Dissen vorm wörd ok vake in bi-jzinnen ebroekt: De kaerl, den.. De vrouwe, dee.. Et kind, dat .. === Vergeliekingen === De vergeliekende trap : et woord 'as' wörd ebroekt, in plaatse van 'dan' in et Nederlands, en ok de persoonsvorm is neet den eersten: NL: Jan is groter dan ik [ACT]: Jan is groter as mi-j === Zwakke warkwoorden === Zwakke warkwoorden bunt warkwoorden, waorvan de verleedn tied, en de volteujde tied denzelfden klinker hebt as de teggenswaordege tied. {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teggenswoordege tied ! width="15%" |Verleedn tied ! width="15%" |Volteujde tied |- |Ik STAM '''(+ e)''' |Ik STAM + '''en''' |Ik heb e-STAM + '''t''' |- |I-j STAM + '''t''' |I-j STAM + '''en''' |I-j hebt e-STAM + '''t''' |- |Hi-j STAM '''(+ t)''' |Hi-j STAM + '''en''' |Hi-j hef e-STAM + '''t''' |- |Wi-j STAM + '''t''' |Wi-j STAM + '''en''' |Wi-j hebt e-STAM + '''t''' |- |I-jleu STAM + '''t''' |I-jleu STAM + '''en''' |I-jleu hebt e-STAM + '''t''' |- |Zi-jleu STAM + '''t''' |Zi-jleu STAM + '''en''' |Zi-jleu hebt e-STAM + '''t''' |- |} Veurbeeld: {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teggenswoordege tied ! width="15%" |Verleedn tied ! width="15%" |Volteujde tied |- |Ik wark'''e''' |Ik wark'''en''' |Ik heb ewark'''t''' |- |I-j wark'''t''' |I-j wark'''en''' |I-j hebt ewark'''t''' |- |Hi-j wark'''t''' |Hi-j wark'''en''' |Hi-j hef e-wark'''t''' |- |Wi-j wark'''t''' |Wi-j wark'''en''' |Wi-j hebt ewark'''t''' |- |I-jleu wark'''t''' |I-jleu wark'''en''' |I-jleu hebt ewark'''t''' |- |Zi-jleu warkt'''t''' |Zi-jleu wark'''en''' |Zi-jleu hebt ewark'''t''' |- |} NB: in 't Wenters (Winterswieks) met "dow" -ste : dow he'''ste''', dow wark'''ste'''; Mv: -et: wi-j wark'''et''', i-j wark'''et''', zee wark'''et''' === Starke warkwoorden === Starke warkwoorden bunt warkwoorden, waorvan n klinker in de verleedn tied of t volteujd deelwoord anders is as in de teggenswoordege tied. Opvalln'd is dat den eersten en daarden persoon (ik en hee), in de verleedn tied neet meer vervoogd wodt met -en, maor met STAM, waorschienlek umdat 't wal dudelek is dat t verleedn tied is deur nen anderen klinker. In de teggenswoordege tied wöd bi-j den daarden persoon (hee, zee, t), vake een umlaut ebroekt, as den klinker in t warkwoord daorveur geschikt is. Um 't verbuugn te können, mo-j dus de klinker van de verleedn tied en volteujde tied wetten. Veur ne lieste van warkwoordn, zeet: [[Achterhookse_warkwoorden]] {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teggenswoordege tied ! width="15%" |Verleedn tied ! width="15%" |Volteujde tied |- |Ik STAM '''(+ e)''' |Ik STAM' |Ik heb e-STAM' + '''en''' |- |I-j STAM + '''t''' |I-j STAM' + ('''en''') |I-j hebt e-STAM' + '''en''' |- |Hi-j STAM '''(+ t)''' (vake met umlaut, mangs völt de end t dan vort) |Hi-j STAM' |Hi-j hef e-STAM' + '''en''' |- |Wi-j STAM + '''t''' |Wi-j STAM' + '''en''' |Wi-j hebt e-STAM' + '''en''' |- |I-jleu STAM + '''t''' |I-jleu STAM' + '''en''' |I-jleu hebt e-STAM' + '''en''' |- |Zi-jleu STAM + '''t''' |Zi-jleu STAM' + '''en''' |Zi-jleu hebt e-STAM' + '''en''' |- |} Veurbeeld: ====Slaopen==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teggenswoordege tied ! width="15%" |Verleden tied ! width="30%" |Volteujde tied |- |Ik slaope |Ik sleep |Ik heb eslaopen |- |I-j slaopt |I-j slepen |I-j hebt eslaopen |- |Hi-j slöp |Hi-j sleep |Hi- hef eslaopen |- |Wi-j slaopt |Wi-j slepen |Wi-j hebt eslaopen |- |I-jleu slaopt |I-jleu slepen |I-jleu hebt eslaopen |- |Zi-j slaopt |Zi-j slepen |Zi-j hebt eslaopen |- |} === Weerkerende warkwoorden === ==== Zich wassen ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Verleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik was mi-j |Ik waste mi-j |Ik heb mi-j ewassen |- |I-j wast ow/oew |I-j waste ow/oew |I-j hebt ow/oew ewassen |- |Hi-j wast zich |Hi-j waste zich |Hi- hef zich ewassen |- |Wi-j wast ons |Wi-j wassen ons |Wi-j hebt ons ewassen |- |I-jluu wast ow/oew |I-jluu wassen ow/oew |I-jluu hebt ow/oew ewassen |- |Zi-j wast zich |Zi-j wassen zich |Zi-j hebt zich ewassen |- |} Et woord mi-j wordt ok vake bi-j een niet weerkerend warkwoord ebruukt. Dit kan neet in t Nederlands vertaald wodden. * ''Achterhooks'': I-j gaot ''mi-j'' daor niet heer * ''Nederlands'': Jij gaat daar niet heen * ''Letterleke betekenis'': Ik wil niet hebben, dat je daar heen gaat In feite kan mi-j veur elk warkwoord eplaatst worden um dit uut te drukken. === Hulpwarkwoorden === Net zoas in de meeste andere Nedersaksiese dialekten (en et Nederlands) kan in et Achterhooks et hulpwarkwoord veur en achter et heufdwarkwoord eplaatst, maor der is gin echte veurkeur veur achterstelling zoas wal in et Grunnings of Drents besteet. * Zeg maor da'w neet zult kommen, of Zeg maor da'w neet kommen zult. * Zeg maar dat we niet zullen komen. === Lidwoorden === Anders as in et Nederlands bunt der in den Achterhook dri-j bepalende lidwoorden. * ''mannelek'': de(n) * ''vrouwelek'': de * ''onziedeg'': et Veurbeeld: Den kaerl, de vrouwe en et kind. Et lidwoord ''den'' wöd ok vake ebruukt as der een zelfstandeg naamwoord op volgt, dat begunt met nen klinker, bi-jveurbeeld: ''Den Iessel'' De kaerl kump ok vake veur (veurbeeld: Normaal: de boer, dat is de kaerl), as der naodruk op steet, wöd et den kaerl, a'j nen bepaolden kaerl wilt anwiesen. Et verschilt ok per dialect: in et oosten wordt mannelek den konsekwenter gebroekt as in et westen/ Et onbepaold lidwoord is krek as in et Nederlands ''een'' (uutesprokken as ''un''). En ok ditte wordt nao de geslachten vervoogd: mannelek enen/nen, vrouwelek ene/ne, onziedeg een/'n: nen kaerl, ne vrouwe, een kind. === Verkleinwoorden en meervold === De klinkers in verkleinweurde en in et meervold verandert vake, maor neet altied. (Krek as in et Duuts kriegt völle weurde een ''umlaut''. De uutgang van verkleinwoorden is meestal met -ken (maor beveurbeeld nao -t of -d kump in de meeste dialekten -jen). Meervold -kes. De meervoldsvormen hebt als meugeleke oetgangen: mannelek/onziedeg vake -e, vrouwelek vake -en/-n, wieters -s en -er (eier, kinder, kalver). Veurbeelden. {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Normale vorm ! width="15%" |(Nederlands) ! width="15%" |Verkleinwoord ! width="30%" |Meervold |- |dook |doek |deuksken |deuke |- |bloom |bloem |bleumken |bleume |- |[[hond]] |hond |hundjen, of hundeken(Wenters) |hunde |- |man |man |menneken |mansleu |- |moes |muis |muusken |muuze |- |deure |deur |deurken |deuren |- |peerd |paard |peerdje of (Wenters) paerdeken |peerde |- |kind |kind |kindje of (Wenters) kindeken |kinder |- |hook |haak |höäkske |höäke |- |ko |koe | |beeste |- |gedien |gordijn |gedienken/gedientjen |gediene/gedienen |} Et meervold van woorden dee-t endegt op -aod: -öä {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Normale vorm ! width="15%" |(Nederlands) ! width="30%" |Meervold |- |kammeraod |kameraad |kammeröä |- |draod |draad |dröä |- |} {{Nedersaksische taalwiezers}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Achterhooks]] [[Kategorie:Taalwiezers]] dn9l3sr0e9rdweoox8voyu30qnl96kl 0 3906 271866 264230 2013-12-07T00:53:23Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{In-espreuken|Steenbergen.ogg}} [[Ofbeelding:Steenbergen.jpg|thumb|right|170px|Albert Steenbergen]] '''Albertus Alidus (Albert) Steenbergen''' ([['t Oveine]], [[26 mei]] [[1814]] - [['t Oveine]], [[20 febrewaori|20 februwaori]] [[1900]]) was een [[Drenthe|Drèentse]] skilder en skriever. ==Skilder== Deur een val as kiend was Steenbergen zien hiele leven invalide en mös hi'j hom mit krukken of een rolstoel verplaatsen. Oppe Fraanse skoele ien [[Koevern]] kreeg hi'j kunnigheid an de publicisten [[Harm Boom]] en [[A.L. Lesturgeon]], die zien kameraoden veur 't leven wördden. Ien 1833 deu zien vader hum ien de leer bi'j de kunstskilder [[Jan van Ravenswaay]] ien [[Hilversum]]. Hi'j skilderden veural [[voegel|vogels]], [[bloeme]]n en insecten en toonden zien wark op verskeiden groepstentoonstellings. Töt 1842 bleef e ien 't westen, daornao gunk e terogge naor 't Oveine, waor as e van 1857 töt 1880 gemienteontvanger was. Hi'j stapten op nao kritiek op zien wark deur een raodscommissie. Terogge ien Drenthe skilderden Steenbergen aal minder en höld hum meer bezig mit skrieveri'je. ==Skrieveri'je ien 't Nederlaands== Ien 't [[Nederlaands]] skreef Steenbergen onder 't pseudoniem P.J. Peterson onder meer 't bliedespul "Het fatsoen" ([[Den Haag]], 1853). Onder zien eing name vertaalden hi'j de Faust van [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethe]] ([[Dèventer]], 1868). Hi'j skreef verskeiden letterkundige en historische opstellen, gedenkskriften en novellen ien tiedskriften en ien de [[Drenthsche Volksalmanak]], en veule niet uutegeven teneelstokken. Steenbergen is veural bekend um zien boek ''Nevelhekse. Een verhaal uit de Drentsche venen, naar authentieke bescheiden medegedeeld door Alb. Steenbergen'' (Assen, 1886), oaver een wichien det deur heur dörpsgenoten van allerhaand rampen beschuldigd wördt. 't Wark wördden verskeiden maal herdrokt en d'r bint verskeiden teneeluutvoerings emeuken. Van de Nevelhekse stiet een beeld ien [[Hollandscheveld]]. Onder de titel ''De Clapper der Calkoens'' publiceerden Steenbergen stokken uut een seumtiende-eeuws dagboek det 'r twei van 't Oveine - bewoners van Steenbergen zien eing huus - eskreven zollen hebben. Ien 1902 kwaamp 't dagboek ien boekvörm uut onder de titel ''Eene Drentsche veenkolonie in de laatste helft der zeventiende eeuw. Het Journaal van A. en P. Calkoen in 't licht gegeven en met aanteekeningen voorzien door Alb. Steenbergen''. Nao Steenbergens dood bleek det hi'j 't zölf uuteprakkezeerd had. Ook van de ''Nevelhekse'' deu Steenbergen asof iene van de Calkoens 't diels eskreven had. ==Skrieveri'je ien 't Drèents== Wat de [[Drèents]]e taal angiet, hef Steenbergen woordenliesten, dialogen en gedichten eskreven. Van alle Drèentse skrievers leverden hi'j de grootste bi'jdrage veur de dialectbloemlezing ''Van de Schelde tot de Weichsel'', samenesteld deur de [[Grunnen (provinzie)|Grunneger]] onderwiezers en neven Joh. A. Leopold en L. Leopold (1881). Uut Steenbergen zien gedicht ''De beuze jaeger'' (de ofkomst ervan wördt uutebreid bespreuken deur Nijkeuter - zie de bronnen) blek 't klinkergebruuk det een deel van [[Zuudwest-Drenthe]] gemeen hef mit de [[Stellingwarven]] en [[Stienwiekerlaand]]: 'Reebroggens Borgt was ofêbrand; / Drij kiinder '''dwêlden''' um deur 't land, / Zij hadden honger, waeren kold, / En zwörven kriitend um in 't wold. // Zij klopten bij 'n '''jaeger''' an: / [...]'. == Gedicht == Hier volgt Steenbergens gave gedicht ''Droëvig harte'', een verkörte bewarking van de [[Middeleeuwen|Middelieuwse]] ballade ''Naer Oostland willen wy ryden'': Noa 't Oostlaënd wil ik goan varen,<br /> Noa 't Oostlaënd wil ik goan meê;<br /> Wiid oaver de greune weiden,<br /> Wiid oaver de broene heiden,<br /> De broesende zee! Miin mainje heb ik verlören,<br /> Miin mainje woont hier neet meer;<br /> 't Is, zae ze, miin tiid nou van scheiden,<br /> Ik zal oe doar boaven verbeiden.<br /> Och! 't scheiden döt zeer!<br /> Veurbij, och, veurbij is ons zwerven,<br /> Bij zomertiid langes de vleet;<br /> Gien vögelzang streelt meer miin ooren,<br /> En plök ie weer blômen in 't koren,<br /> Veur mij zint ze neet!<br /> Ik plökke gien blom meer in 't koren,<br /> 'k Zal langes de vleet neet meer goan.<br /> Gien nachtegoal zal ik meer heuren;<br /> Siert Meimoand et veld weer met kleuren,<br /> 'k Bin hier lang van doan!<br /> Noa 't Oostlaënd wil ik goan varen,<br /> Noa 't Oostlaënd wiid oaver zee!<br /> Wiid oaver de greune weiden,<br /> Wiid oaver de broene heiden,<br /> Begraven miin wee!<br /><br /> ==Bronnen== * Broersma, Rouke (red.) (2003), ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Het Drentse Boek * Darwinkel, Abel, Jan Germs en H. Slot (2005), ''Moi! Taalgids Drenthe'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv, (p. 32) * [http://dissertations.ub.rug.nl/FILES/faculties/arts/2001/h.nijkeuter/h1.pdf Nijkeuter, Hendrik (2001), ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond" : literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956'', Grunning: RUG (dissertatie) (pp. 116-131)] * [http://nl.wikipedia.org/wiki/Hoofdpagina De Nederlaandse Wikipedia] * [http://www.dbnl.org/tekst/bran038biog01_01/bran038biog01_01_3900.htm ''digitale'' bibliotheek voor de Nederlandse letteren, Albertus Steenbergen] * [http://www.dbnl.org/tekst/_jaa003192401_01/_jaa003192401_01_0020.htm ''digitale'' bibliotheek voor de Nederlandse letteren, Levensbericht van Johan Albert Leopold] * [http://www.volkscultuur.nl/kb.php?doc=51541 Oaver ''De nevelhekse''] * [http://members.home.nl/albertmetselaar/bibnev.htm Ebeneens oaver ''De nevelhekse''] ==Uutgaonde verwiezing== * [http://members.home.nl/jvries/Albert%20Steenbergen/index.htm#A Een paor tiekeningen deur Steenbergen, en fragmenten uut ''Clapper der Calkoens''] {{Dia|Dizze pagina is eskreven en espreuken ien 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]]}} [[Kategorie:Drèents artikel|Steenbergen, Albert]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Steenbergen, Albert]] [[Kategorie:Nederlaandse schilder|Steenbergen, Albert]] csl4m3sco6zhq5wphek3fpim745j6qd 0 3907 164105 13256 2010-10-19T20:07:22Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Albertus Alidus Steenbergen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Albertus Alidus Steenbergen]] 1t7cl6l88j8w5vl6579xh7xtf076xjr 0 3908 164106 13257 2010-10-19T20:07:28Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Albertus Alidus Steenbergen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Albertus Alidus Steenbergen]] 1t7cl6l88j8w5vl6579xh7xtf076xjr 0 3911 14272 13264 2006-08-25T08:29:40Z Servien 7 deursturing naor [[Hendrik Sterken Rzn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hendrik Sterken Rzn]] odqzwe74dflrebgusejkbfpnyriha51 0 3913 193727 13286 2011-06-14T14:38:42Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Baek (Montferland)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Baek (Montferland)]] nvh4ctgvbcn94vhxrmscmxhp42c6q8x 0 3914 292585 292583 2016-12-17T12:11:27Z Wwikix 13678 /* Gemeenten */ wieziging wikitext text/x-wiki {{Zie dv|De dialekten van de Liemers wordt behandeld in ut artikel [[Liemers (dialect)]]}} [[Ofbeelding:LocatieLiemers.PNG|right|thumb|De Liemers]] De '''Liemers''' is ne straeke in Oost-[[Gelderland]] dee rowweg begrensd wödt deur [[Rien]], [[Iessel]], [[Olde Iessel]] en de [[Duuts]]e grenze. Soms wödt de Liemers abusievelijk bi-j den [[Achterhoek]] erekkend. Alhoewal zeker et oosten van de Liemers arg ericht is op den [[Achterhoek]] heurt et doar geografies neet bi-j. Wal bunt de plaatsen [[Wael]], [[Achterwael]] en de gemeente [[Montferland]], die geografies ezene bi-j de Liemers heurt, tegenswoordigs bi-j de bestuurlijke Regio [[Achterhoek]] in-edeeld. == Herkomst van den name == Der wöd wal eens gesteld dat den name "Liemers" ofkump van ''Pagus Leomerike'', woarbi-j ''pagus'' op 'gouw' of 'gewest' sloog en ''leomerike'' op [[leem]]rieke groand. Aandere verkloaringen könt waen dat et "in de luwte" betekkent (de luwte tussen Montferlaand en [[Posbank]]) en dat et verwis noar et [[Latien]]se "[[limes]]" (grenze) dee doar vrogger lengs dee straeke leep. == Streken == De Liemers wöd verdeeld in de zand-Liemers en de klei-Liemers. De zand-Liemers ligt in et noordoosten van de liene [[Diem]] - [[Doezebarg]]. Van oldsheer was de zand-Liemers armer as de klei-Liemers. Op de klei wonen oaver ut algemeen rieke boeren, deur de vruchtboare grond. Op et zand wonen de arme kötterboeren. Grote delen van de zand-Liemers waren tot in de [[19e eeuw]] nog onontgonnen hei, woar in schamele hutten vaak ut "uutschot" van de samenlaeving wonen. Onder andere pastoor De Ponti van [[Den Diek]] hef doar verandering in an-ebracht. Hi-j vrog in ut begin van de [[19e eeuw]] an den bisschop van [[Utrecht (eertsbisdom)|Utrecht]] of der op de [[Diem]]se Hei ne [[Kaark (gebouw)|karke]] ebouwd mocht worden um de bevolking van de Hei normen en weerden bi-j te brengen. De [[Heidemij]] is rond de zelfde tied begonnen met et ontginnen van de [[Baek]]se, [[Wael]]se en [[Diem]]se Hei. Op den klei ontstond al vrog de [[Tiggelwaark|baksteenindustrie]], vanwaege de grondstof, dèn der genog veurhanden was. Veural langs de [[Rien]] van [[Spiek]] (''Spijk'') noar [[Pannerden]] wodden völle ''stinoaves'' (''steenovens'') gebouwd. Ut ''stinoavesvolk'' mos onder zwoare umstandigheden lange dagen maken um an nen schamelen botteram te kommen. Nog altied bunt der in de Liemers steenfabrieken. == Heufdplaatse == As heufdstad van de Liemers wöd vake [[Zevenaar]] ezene. Zevenaar is de grootste plaatse. In 1912 kwam de "Turkish - Macedonian Tobacco Company" kortweg Turmac noar Zevenaar. De fabriek gaf völle wark an de arme kötterboertjes van de zand-Liemers. De Turmac is later BAT ewodden en hef de hele produktie oaver edoane noar [[Duutsland]] en [[Polen]]. Den grootsten en oldsten warkgevver van de stad is doarmet vort uut et stadsbeeld. De dialekten uut disse streek wodt ok [[Liemers (dialect)|Liemers]] enuumd en bunt oavergangsdialekten tussen et [[Nederfrankisch]] en et [[Nedersaksisch]]. == Gemeenten == [[Ofbeelding:Achterhoek en Liemers.svg|thumb|Gemeenten in de Liemers]] # [[Deutekem]] (''Doetinchem'') - westen # [[Doezebarg]] (''Doesburg'') - zuden <ref>De wieken [[Beinum]] en [[Campstede]].</ref> # [[Duve (gemeente)|Duve]] (''Duiven'') # [[Montferland]] # [[Olde Iesselstreek]] (''Oude IJsselstreek'') - westen # [[Rijnwaarden]] # [[Westervoort]] # [[Zaender]] (''Zevenaar'') Veur n klein deel: * [[Bronckhorst]] - stukjen van 't zuden ([[Eldrik]]) == Plaatsen == {| | * [[Aerdt]] * [[Azem]] * [[Babberik]] * [[Baek]] * [[Braomp]] * [[Deutekem]] <ref name="Deels">Deels in den [[Achterhook]], deels in de Liemers.</ref> * [[Diem]] * [[Doezebarg]] <ref name="Deels"/> * [[Duven (plaatse)|Duven]] * [[Etten (Gelderland)|Etten]] * [[Gendringen]] | * [[Giesbaek]] * [[Groessen]] * [['s-Heerenbarg]] * [[Herwen]] * [[Kilder]] * [[Lengel]] * [[Lobith]] * [[Loerbaek]] * [[Loo (Duven)|Loo]] * [[Megchelen]] * [[Pannerden]] | * [[Spiek (Rienweerden)|Spiek]] * [[Stökkum]] * [[Tolkamer]] * [[Ulft]] * [[Varsselder]] * [[Waehl]] * [[Westervoort]] * [[Wienbargen (Deutekem)|Wienbargen]] * [[Zaevender]] * [[Zeddam]] |} == Rifferenties == <References/> {{Liemers}} {{Gelderse gebieden}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Liemers| ]] 8eeaop2vs8kh3sc5so8xjz3a2cphngq 0 3915 13302 2006-08-17T09:34:01Z Grönneger 1 35 Titel van [[Dialect]] ewiezigd naor [[Dialekt]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Dialekt]] ekf2d77m2j5kmpn7360zmbpm0fb4d5d 0 3916 256330 251631 2013-03-11T10:52:46Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 64 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q79821]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor|1395}} == Gebeurtenissen == * [[1394]] - verbanning van joden uut [[Frankriek]] == Geboren == * [[1390]] - Byzantiense keizer [[Jehannes VIII van Byzantium|Johannes van Byzantium]] * [[1391]] - Keuning [[Duarte van Portugal]] (d. [[1438]]) * [[1393]] - [[John Capgrave]], [[Augustiens]]e [[theologie|theoloog]] == Uut de tied == * ... [[Kategorie:14e eeuw]] 4lweishqzpjpcgxltbfctq0yj4hhfwa 0 3917 256329 251625 2013-03-11T10:52:45Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 64 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q83448]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {| align=right cellpadding=3 id=toc style="margin-left: 15px;" |- | align="center" | <small>'''[[Eeuwen]]:'''</small> <br /> [[14e eeuw]] - '''[[15e eeuw]]''' - [[16e eeuw]] ---- |- | align="center" colspan=2 | <small>'''Jaoren:'''</small><br /> [[1440]] - [[1441]] - [[1442]] - [[1443]] - [[1444]] -<br />[[1445]] - [[1446]] - [[1447]] - [[1448]] - [[1449]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen grofweg plaose van '''1440 tot 1449'''. == Gebeurtenissen == * [[1440]]: [[Johannes Gutenberg]] vien de boekdrokkuns uut. * 't Eers edrokken boek is de [[Biebel]] ([[1440]]). [[Kategorie:14e eeuw]] nyyhm3vpy3hi6kq5exi39jowr486tzf 0 3918 267259 256332 2013-05-10T23:24:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[12e eeuw|12^e eeuw]] - '''13^e eeuw - [[14e eeuw|14^e eeuw]] == 13e eeuw == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[1190-1199|Jaoren '90]] || [[1190]] || [[1191]] | [[1192]] || [[1193]] || [[1194]] || [[1195]] || [[1196]] | [[1197]] || [[1198]] || [[1199]] |----- | [[1200-1209|Jaoren '0]] || [[1200]] || [[1201]] | [[1202]] || [[1203]] || [[1204]] || [[1205]] || [[1206]] | [[1207]] || [[1208]] || [[1209]] |----- | [[1210-1219|Jaoren '10]] || [[1210]] || [[1211]] | [[1212]] || [[1213]] || [[1214]] || [[1215]] || [[1216]] | [[1217]] || [[1218]] || [[1219]] |----- | [[1220-1229|Jaoren '20]] || [[1220]] || [[1221]] | [[1222]] || [[1223]] || [[1224]] || [[1225]] || [[1226]] | [[1227]] || [[1228]] || [[1229]] |----- | [[1230-1239|Jaoren '30]] || [[1230]] || [[1231]] | [[1232]] || [[1233]] || [[1234]] || [[1235]] || [[1236]] | [[1237]] || [[1238]] || [[1239]] |----- | [[1240-1249|Jaoren '40]] || [[1240]] || [[1241]] | [[1242]] || [[1243]] || [[1244]] || [[1245]] || [[1246]] | [[1247]] || [[1248]] || [[1249]] |----- | [[1250-1259|Jaoren '50]] || [[1250]] || [[1251]] | [[1252]] || [[1253]] || [[1254]] || [[1255]] || [[1256]] | [[1257]] || [[1258]] || [[1259]] |----- | [[1260-1269|Jaoren '60]] || [[1260]] || [[1261]] | [[1262]] || [[1263]] || [[1264]] || [[1265]] || [[1266]] | [[1267]] || [[1268]] || [[1269]] |----- | [[1270-1279|Jaoren '70]] || [[1270]] || [[1271]] | [[1272]] || [[1273]] || [[1274]] || [[1275]] || [[1276]] | [[1277]] || [[1278]] || [[1279]] |----- | [[1280-1289|Jaoren '80]] || [[1280]] || [[1281]] | [[1282]] || [[1283]] || [[1284]] || [[1285]] || [[1286]] | [[1287]] || [[1288]] || [[1289]] |----- | [[1290-1299|Jaoren '90]] || [[1290]] || [[1291]] | [[1292]] || [[1293]] || [[1294]] || [[1295]] || [[1296]] | [[1297]] || [[1298]] || [[1299]] |----- | [[1300-1309|Jaoren '0]] || [[1300]] || [[1301]] | [[1302]] || [[1303]] || [[1304]] || [[1305]] || [[1306]] | [[1307]] || [[1308]] || [[1309]] |} ---- == Belangrijke gebeurtenissen == *[[Kruustoch]]en *[[Mongolen]] veroveren [[Oost-Europa]], Noord-Azië en [[Chinese keizerriek|China]]. *Begin van de [[Inquisitie]], 't karkelijk onderzeuk tegen [[ketter]]s. == Belangrieke personen van de 13^e eeuw == *[[Dante Alighieri]] *[[Dzjengis Khan]] *[[Thomas van Aquino]] {{DEFAULTSORT:#::13 Eeuw}} [[Kategorie:13e eeuw|!!]] 1bep7608jpfv3hka9oytv1votr37b5u 14 3919 265877 260576 2013-05-10T15:47:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|13th century}} [[Kategorie:Eeuw]] gx9ilnfpfjslc3gjx9ify1l0p56s7yv 14 3920 265880 260568 2013-05-10T15:48:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|16th century}} [[Kategorie:Eeuw]] qvvndrhy3wqkmw8lhwd7w93wy4y1ojm 0 3921 267366 256007 2013-05-10T23:47:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[18e eeuw|18^e eeuw]] - '''19^e eeuw''' - [[20e eeuw|20^e eeuw]] == 19e eeuw == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[1790-00|Jaoren '90]] || [[1790]] || [[1791]] | [[1792]] || [[1793]] || [[1794]] || [[1795]] || [[1796]] | [[1797]] || [[1798]] || [[1799]] |----- | [[1800-10|Jaoren '0]] || [[1800]] || [[1801]] | [[1802]] || [[1803]] || [[1804]] || [[1805]] || [[1806]] | [[1807]] || [[1808]] || [[1809]] |----- | [[1810-20|Jaoren '10]] || [[1810]] || [[1811]] | [[1812]] || [[1813]] || [[1814]] || [[1815]] || [[1816]] | [[1817]] || [[1818]] || [[1819]] |----- | [[1820-30|Jaoren '20]] || [[1820]] || [[1821]] | [[1822]] || [[1823]] || [[1824]] || [[1825]] || [[1826]] | [[1827]] || [[1828]] || [[1829]] |----- | [[1830-40|Jaoren '30]] || [[1830]] || [[1831]] | [[1832]] || [[1833]] || [[1834]] || [[1835]] || [[1836]] | [[1837]] || [[1838]] || [[1839]] |----- | [[1840-50|Jaoren '40]] || [[1840]] || [[1841]] | [[1842]] || [[1843]] || [[1844]] || [[1845]] || [[1846]] | [[1847]] || [[1848]] || [[1849]] |----- | [[1850-60|Jaoren '50]] || [[1850]] || [[1851]] | [[1852]] || [[1853]] || [[1854]] || [[1855]] || [[1856]] | [[1857]] || [[1858]] || [[1859]] |----- | [[1860-70|Jaoren '60]] || [[1860]] || [[1861]] | [[1862]] || [[1863]] || [[1864]] || [[1865]] || [[1866]] | [[1867]] || [[1868]] || [[1869]] |----- | [[1870-80|Jaoren '70]] || [[1870]] || [[1871]] | [[1872]] || [[1873]] || [[1874]] || [[1875]] || [[1876]] | [[1877]] || [[1878]] || [[1879]] |----- | [[1880-90|Jaoren '80]] || [[1880]] || [[1881]] | [[1882]] || [[1883]] || [[1884]] || [[1885]] || [[1886]] | [[1887]] || [[1888]] || [[1889]] |----- | [[1890-00|Jaoren '90]] || [[1890]] || [[1891]] | [[1892]] || [[1893]] || [[1894]] || [[1895]] || [[1896]] | [[1897]] || [[1898]] || [[1899]] |----- | [[1900-1909|Jaoren '0]] || [[1900]] || [[1901]] | [[1902]] || [[1903]] || [[1904]] || [[1905]] || [[1906]] | [[1907]] || [[1908]] || [[1909]] |} == Belangrieke gebeurtenissen == * De [[Batoafse Republiek|Bataafse Rippebliek]] * Onofhankelijkheidsoorlogen in [[Latiens-Amerika]] * De [[België|Belgische]] onofhankelijkheidsstried * 't Europese [[revolusie]]jaor [[1848]] * De [[Amerikaanse burgeroorlog]] * De ofschaffing van de [[slavernieje]] * De [[Evolutietheorie]] * De [[Industriële revolusie]], uutvieningen as de stoomlokemetief enz. * 't Tiedpark van de [[Romantiek]] in de kuns * [[Ontdekkingsreizen]] * 't [[Imperialisme]] waorbie de wereld verdeeld wönnen tussen de grote [[Europa (continent)|Europese]] meugendheden. == Belangrieke personen == * [[Joseph Aspdin]], uutviender van 't [[potlaandcement]] * [[Ludwig van Beethoven]], kompenis * [[Otto von Bismarck]] uutviender van de ''Realpolitik'' en vereniger van de [[Duutslaand|Duutse]] staoten. * [[Simón Bolívar]], onofhankelijkheidsstriejer * [[Napoleon Bonaparte]], [[Frankriek|Franse]] staotsman en veroveraar * [[Frederic Chopin|Frédéric Chopin]], kompenis * [[Charles Darwin]], grondlegger van de [[evolusietheorie]] * [[Thomas Edison]], uutviender * [[Vincent van Gogh]], [[keunst|kunsschilder]] * [[Benito Juárez]], staotsman * [[Abraham Lincoln]], [[Amerika]]anse prissedent in de tied van de [[Amerikaanse Burgeroorlog]] dee oek de [[slavernieje]] of-eschaf hef * [[David Livingstone]], [[ontdekkingsreiziger]] en [[zendeling]] * [[Karl Marx]], [[economie|economisch]] [[filesefie|filesoof]] * [[Friedrich Nietzsche]], [[filesefie|filesoof]] * [[Johan Rudolf Thorbecke]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] staotshervormer * [[Richard Wagner]], kompenis {{DEFAULTSORT:#::19 Eeuw}} [[Kategorie:19e eeuw|!!]] tovby20a5xbu03nj5va5nqk5r126xx8 14 3922 265883 256006 2013-05-10T15:48:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|19th century}} [[Kategorie:Eeuw]] 9d8tp3e2fullrdurey8f48olixh5tql 0 3925 256011 253799 2013-03-11T10:36:45Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 133 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q199]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Ien''' (''1'') is et [[netuurlik getal|netuurlike getal]] dat [[0 (getal)|nul]] opvolgt en an [[2 (getal)|twie]] veurofgaot. Et reprissenteert een inkelde entiteit. == In netuurwetenschop == 1 is et [[atoomnummer]] van [[waeterstof]]. == Overig == * [[Een (Noordenveld)|Een]] is een dörp in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Drenthe]], beheurend tot de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Noordenveld]]. * [[Één (tillevisiezender)|één]] is de naeme van de [[Vlaoms]]e tillevisiefemiliezender van de [[Vlaamse Radio- en Televisieomroeporganisatie|VRT]], de vrogere [[VRT TV1]]. [[Kategorie:Getal]] k85fij97l01ecu6a396i3qaxryicshp 14 3926 271817 266256 2013-12-07T00:42:25Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Numbers}} [[Kategorie:Wiskunde]] chxqbxjarmecfhvzz4zu44mcd299jpw 14 3928 260974 232908 2013-04-02T18:54:10Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 78 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q8311428]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Bridges}} [[Kategorie:Bolwark]] [[Kategorie:Verkeer]] jx7n1k2x0ja1bir2wwavk9h3cak9afr 6 3931 126879 13350 2009-11-26T22:02:06Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] j2o41jsloigg7fy4dw3i1oh5jfbpf0r 6 3932 243112 242679 2012-09-22T15:18:15Z 129.125.102.126 Versie 242679 van [[Special:Contributions/84.81.158.54|84.81.158.54]] weerummedreid. Dat kö-j better in [[Betuwe]] schrieven en doar stiet t al zon bettien wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] j2o41jsloigg7fy4dw3i1oh5jfbpf0r 6 3933 126968 13352 2009-11-26T22:41:12Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] j2o41jsloigg7fy4dw3i1oh5jfbpf0r 0 3936 76079 16292 2008-08-10T15:29:13Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Westerkertiers]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Westerkertiers]] 0vmnp3weksqiez1mgnhqzf7daimq1tn 0 3937 64428 16290 2008-04-25T14:21:20Z Alexbot 359 Robot: Dubbele doorverwijzing gecorrigeerd wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Westerkertier]] om46cfbw4w1doipxqm4521fm5gd8si6 0 3940 264966 256260 2013-05-09T22:11:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kaart9.jpg|thumb|250px|Olle koart van Grunnen]] '''Grunnen''' is zowel n [[Grunnen (stad)|stad]] as n [[provìnzie]]. De geschiednis van Stad is nait te begriepen zönder kennes van [[Ommelanden]], de geschiednis van provìnzie is ook nait te begriepen zönder begrip van biezöndere positsie van ainege grode stad in de provìnzie. In dit artikel wordt doarom zowel geschiednis van de Ommelanden as dijnt van Stad behaandeld. == Laandschopsvörmen == Tiedens ìnde van letste iestied, zonnen 12.000 joar leden, steeg [[waterspiegel|woaterspaigel]] van [[Noordzee]] vlot. Hierdeur wer ôfwoatern van t gebied dat man tegenswoordeg kint as de [[provìnzie Grunnen]] aal minder en ontston n oetbraaid moorgebied. Dit gebied rekde zok oet over [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]], [[Drenthe|de Drìnt]], [[Fraislaand]] en [[Emslaand]]. Vanoet zuudoosten wer dit gebied deursnitten deur n laange zaandrug mit allerlaai lutje oetsteksels en oetlopers: de [[Hondsrug|Hondsrog]]. Dizzent rekt zok tegenswoordeg oet over n ôfstand van sikkom 60 kilometer van [[Em|Emmen]] ien zuud-oost Drìnt tot veurbie stad [[Grunnen (stad)|Grunnen]] woardat e laangsoam onder de klaaibedekken verswindt. == Eerste minselke bewonen == De zaandroggen werren al sunt t [[Neolithicum]] (5000-2000 v. Kr.) bewoond deur minsken van Pre-Indogermoanse heerkomst. De [[Hunebedden]] (52 ien de Drint, 2 ien Grunnen) binnen doarvan bewies. t Noordelkste hunebed wer bie [[Delfziel]] vonden onder n dikke loag laim. Andere Grunnegse hunebed ligt bie [[Noordloarn]], vlak tegen grins mit Drint aan. Der mouten der meer wèst wezen, moar middelkerwies vuilen dij tin prooi aan stainnaskers. Ook aander [[archeologie|aarchiologische vondsten]] bevestegen dat der ien hudege Grunnen dou aal bewonen was. Ien de vörrelke iedertied, [[600 v. Chr.|600]]-[[400 v. Kr.]] werren ook de leger legen laimgebieden bevolkt, deurdat zaandroggen laangsoam smaler werren. Sunt inde van de [[Bronstied]] (700 v. Kr.) haren zok aal meer [[Ingvaeones]] ien t gebied vestegd. Dizze volksstam van de Westgermoanen stamde oorspronkelk oet zudelk [[Skandinoavie]]. De noam Ingvaeones is oflaaid van de God [[Inguz]]. Inguz is aander noam veur de [[Germanen|Germoanse]] God [[Freyr]]. Stammen van Ingvaeonen wazzen [[Saksen (volk)|Saksen]], [[Fraizen]], [[Chauken]], [[Jutten]], [[Angeln]], [[Warnen]], [[Kimbren]] en [[Teutonen]]. de Fraizen wazzen t meest aktief ien t gebied dat nou de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] is. Doch kin tot periode 400-200 v. Kr. tou nait van n aigen Fraise bevolken sproken worden. Ien het gebied van het tegenwoordige Grunnen smolt de Fraise stam soamen mit de [[Foalen]], dij oorspronkelk oet gebied tin noorden van Ems stamden. Zai beheurden tot de [[Chauken]]. Vanôf 400-[[200 v. Kr.]] vonden veur t eerst dudelke kulturele veraanderns stee. Dizzent haren meugelk te doun mit de nije staaigen van zeespaigel, dij begon mit n nij waarm tiedpaark. Om de regelmoatege overstromen van heur hoezen, loater heur haile lougen, tegen te goan, begon de bevolken tuzzen [[Ems (revier)|Ems]] en [[Laauwers]] (tegenswoordeg Grunnen) kunstmoatege walen - zonuimde [[Wierde (toponiem)|wierden]] of warden - te baauwen. Ien Fraislaand tin oosten van Ems worden dizzent warften nuimd, en ien Fraislaand tin westen van Laauwers haiten zai [[Taarp]]en. Dou zeespaigel nog wieder steeg en hierdeur meer en meer eernsege overstromens steevonden wer de hoogte van de wierden hierop aanpaast. Tegenswoordeg wordt dit tiedpaark verdaild ien perioden dij overainkommen mit staigen en doalen van zeespaigel en de moat van baauwaktiviteit aan de wierden. Der worden drij verschillende perioden onderschaaiden: De eerste begon om en bie 500 v. Kr., de twijde om en bie 200 v. Kr. tot 50 n. Kr. tou en de daarde begon om en bie 700 noa Kr. Vanôf joar [[250]] steeg de zeespaigel zo vlot dat binoa aal bewoners de laimgebieden verluiten en der pas om en bie joar [[400]] veur t eerst weer terug keerden. Ien deursneden van wierden en taarpen, zo as dijent van Aizinge, binnen de verschillende loagen oet de verschillende tiedpaarken goud te onderschaaiden. [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Geschiednis van Grunnen]] fkpvh56s9nem6tmt6j4i9ycjlz24ju2 0 3941 13380 2006-08-17T15:41:49Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Pervincie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[pervincie]] 58bgqqru3ufh8jyhlp4h2erfuzqi87e 10 3943 267123 256261 2013-05-10T22:46:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <div class="UutklapFrame" style="margin:1em 0 -0.5em 0; padding:5px; {{{style|}}}"> <div class="UutklapHead" style="text-align:{{{kopalign|center}}}; background-color:{{{kleur|{{{achtergrond|{{Nav/titelbalkkleure}}}}}}}}; {{#if:{{{marge|}}}|margin-right:{{{marge}}};}}">{{#if:{{{aofb|}}}|{{{aofb}}}}} {{{koptekste|{{{titel|&nbsp;}}}}}}</div> <div class="UutklapContent" style="display:none; {{#if:{{{align|}}}|text-align:{{{align}}};}} {{#if:{{{tekstgrootte|}}}|font-size:{{{tekstgrootte}}};}} padding:0;"> {{{heufdtekste|{{{inhoud|&nbsp;}}}}}}</div> <div class="UutklapEinde"></div> </div> <noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak]] </noinclude> k2enjogvhu62yj5xa5m13nzz70ndq7t 0 3946 256263 251543 2013-03-11T10:50:40Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 65 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q83023]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {| align=right cellpadding=3 id=toc style="margin-left: 15px;" |- | align="center" | <small>'''[[Eeuwen]]:'''</small> <br /> [[14e eeuw]] - '''[[15e eeuw]]''' - [[16e eeuw]] ---- |- | align="center" colspan=2 | <small>'''[[Decennia]]:'''</small> <br /> [[1420-1429]] - [[1430-1439]] - [[1440-1449]] - [[1450-1459]] -<br /> [[1460-1469]] - [[1470-1479]] - [[1480-1489]] |- | align="center" colspan=2 | <small>'''[[Jaor]]en:'''</small><br /> [[1450]] - [[1451]] - [[1452]] - [[1453]] - [[1454]] -<br /> [[1455]] - [[1456]] - [[1457]] - [[1458]] - [[1459]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose van '''1450 tot 1459''' == Gebeurtenissen == * [[Val van Constantinopel]] op [[29 mei]] [[1453]]. * [[1455]] - [[Johannes Gutenberg]] drok de [[Gutenbergbiebel]] * [[1459]] - [[Servië]] wonnen deel van 't [[Osmaanse Riek]]. [[Kategorie:14e eeuw]] fgva6onnbl87avavtsjmd3goslu2b0a 0 3947 256264 251630 2013-03-11T10:50:41Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 62 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q82834]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki De volgende gebeurtenissen vunnen plaose van '''1380 tot 1389'''. == Geboren == * [[1383]] - [[Paus Eugenius IV]] (esturven [[1447]]) * [[1386]] - [[Donatello]], [[Italiën|Italiaonse]] artiest (esturven [[1466]]) == Uut de tied == * [[1389]] ** [[Lazar Hrebeljanović|Prins Lazar]], prins of [[Servië]] ** [[Paus Urbanus VI]] (geboren [[1318]]) ** [[Dmitri Donskoi|Dimitri Donskoi]], [[Ruslaand|Russische]] [[tsaar]] [[Kategorie:14e eeuw]] efoatvhsbdolveipzq7wci18znt0u62 0 3948 256255 253755 2013-03-11T10:50:21Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 175 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1988]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[Jannewaori]] - [[Griekenlaand]] treedt toe tot de [[eurozone]]. * [[Febrewaori]] - [[Ariel Sharon]] wodt keuzen tot premier van [[Israël]]. * [[1 april]] - De veurmaelige prissedent van [[Servië]], [[Slobodan Milosević]], wodt arresteerd. * [[1 april]] - In [[Nederlaand]] wodt de [[wet]] van kracht die et [[huwelik]] tussen twie personen van et gelieke [[geslacht]] meugelijk maekt. De [[Amsterdam]]se borgemeister [[Job Cohen]] verbindt as [[ambtener van de burgerlike staand]] vier homopaoren in de echt. * [[17 juni]] - De veurmaelige [[Könning (titel)|keuning]] [[Simeon II van Bulgarije]] wint de parlementsverkiezings in Bulgarije. Laeter dot hi'j ofstaand van zien adellike titel. * [[Juli]] - Een vrundschopsverdrag wodt sleuten tussen [[Ruslaand]] ([[Vladimir Poetin]]) en [[Volksrippebliek China|China]] ([[Jiang Zemin]]). * [[Juli]] - Et [[Verdrag van Kyoto]] stelt richtlienen veur de beparking van het [[bruuikaseffekt]]. * [[6 september]] - De regering van de [[Macedonië]] stemt in mit een vredesplan dat speciaole rechten gunt an de Albanese minderhied in et laand. * [[11 september]] - Terroristische anvallen op de Twin Towers van et [[World Trade Center (New York)|World Trade Center]] in [[New York]], en [[et Pentagon]] in [[Washington]]. * [[6 november]] - De Belgische lochtveertmaotschappi'je [[Sabena]] wodt failliet verklaord deur de haandelsrechtbaank. == Geboren == * [[15 april]] - [[Anna van Lippe-Biesterfeld van Vollenhoven]], deerne van [[Prins Maurits van Oranje-Nassau, van Vollenhoven|Prins Maurits]] en [[Prinses Marilène]]. Zi'j hiet voluut: Anastasia Margriet Joséphine van Lippe-Biesterfeld van Vollenhoven. * [[25 oktober]] - [[Prinses Elisabeth van België]]. == Overleden == * [[29 januari]] - [[Guusje Nederhorst]] (34), Nederlaanse zangeres en actrice * [[11 juli]] - [[Herman Brood]] (54), Nederlaans keunstener en muzikaant 88wm6x8dv2acwsmrmw5zw8x1xpysaws 0 3949 289588 271067 2016-10-29T09:36:49Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Riesberkaampen''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Rijsberkampen'', [[Fries]]: ''Rysberkampen'') is een [[buurtschop]] in et [[Weststellingwarf]]se dörp [[Buil]]. Et bestaot lichtkaans al langer as veur [[1850]], doe beston d'r een ''meulepolle'' inkelde huzen en [[boerderieje|boerderi'jen]] en had omdebi'j 60 inwoners. Et buurtschop het zien naeme te daanken an ''Van der Aa Riseperkampen ''. {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] fz5g4y7zvvs3ygotoc7vq35d9rkiaa7 0 3950 289579 265639 2016-10-29T09:32:47Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Noordwoolde-Zuud''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Noordwolde-Zuid'') is een [[buurtschop]] in et [[Weststellingwarf]]se dörp [[Noordwoolde]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[perveensie]] [[Frieslaand]]. Noordwoolde-Zuud was oorspronkelik een gebied dat bedekt was mit heidevelden, venige leegtes en verspreidde boomgroepen. Op pattie plakken in de ondergrond is [[vene (grondsoorte)|vene]] vormd. Et vene wodden bruukt as braandstof veur te koken en om waarm te blieven. Et laandschop veraanderde drastisch deur de vervening. Laeter in de [[19e eeuw]] kwammen de eerste bewoners naor Noordwoolde-Zuud. {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 8smzh6ui4be220u1d6v4p5tcx65k7gt 0 3951 289311 265466 2016-10-28T17:52:30Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''De Gracht''' is een [[buurtschop]] in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Weststellingwarf]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[perveensie]] [[Frieslaand]]. {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] d9lflrav7xovc16jyrmgz94xbnbx0je 0 3952 289303 265437 2016-10-28T17:50:13Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Boekelte''' is een [[buurtschop]] in et [[Weststellingwarf]]se dörp [[Buil]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[perveensie]] [[Frieslaand]] an de Boekelterweg tussen [[Zaandhuzen]] en [[Else (Frieslaand)|Else]]. De naeme ''Boekelte'' is lichtkaans een verbastering van et woord 'Boekhoolte'. {{Weststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] skgpmrnkwkjc1ubli65rhh0t9hdxb19 0 3953 291760 265483 2016-11-10T16:02:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Dinxtervene''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Dinxterveen'') is een [[daarp|dörp]] in de [[Oaveriessel|Overiesselse]] [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Stienwiekerlaand]]. De naeme 'Dinxtervene' is een verbastering van et woord ''Dingstedervene'', een stok laand an et Meppelerdiep van de bisschop die daor verbleef. Dit had de naeme 'Dingstede' en lag in et gebied dat ''Dingspil'' hiette. Disse naeme betekent letterlik ''de gerechtsplak''. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] 4baeefy2loxfk3x3x5evrwmjqnd9vnd 0 3955 291745 278917 2016-11-10T15:56:45Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Giethoorn.jpg|thumb|250px|Gieteren]] [[Ofbeelding:Giethoorn wapen.svg|thumb|150px|Waopen van Gieteren]] '''Gieteren''' of '''Gietern''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Giethoorn'') is een dörp in de [[Kop van Overiessel]], in de gemiente [[Stienwiekerlaand]]. Et hef 2.620 inwoners en is bekend om zien [[Brogge (bouwwark)|broggies]], waeterwegen en [[punter]]s. Et wodt ok wel et '[[Venetië]] van et noorden' enuumd. De ienigste deurgaonde verbiending over laand is een fiets- en kuierpad dat dwas deur 't dörp löp. Et veurnaemste verkeer vient plaets over et waeter. Daorveur wodt vaeke gebruuk emeuken van de punter, votbeweugen mit een punterboom, krek as de [[gondel]]s in et echte Venetië. De bi'jnaemen veur de inwoners van Gieteren bin ''kwekers'' of ''waeterrotten''. == Geschiedenis == De kerakteristieke kenaalties van et dörp vienen heur oorsprong in de [[Vene (grondsoorte)|vervening]]. De [[turf]]grevers haelden op veur heur gunstige plekken et vene uut de bodem, mingden dit in een mingbak en gooiden et op et laand omme te laoten dreugen; daornao wodde d'r turf van esteuken. Deur die vervening ontstonnen plassen en meren. Omme de turf te vervoeren, greuven de meensen vaorten en sloten. Veul huzen bin as et waore op [[eilaand]]ties ebouwd, die allienig via broggies te bereiken bin. De mieste van de meer as 176 broggen bin privébezit. == Karkelik leven == Karkelik ezien is Gieteren een vri'jzinnige enklave temidden van een orthodox gebied mit dörpen as [[Stappest]], [[Gällemuun]] en [[Asselt]]. De dörpskarke mit de naeme ''De Vermaning'', wodden in [[1871]] esticht. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.giethoorn.nl Webstee van Gieteren] {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] 3krgkt7ok5e92l3n1zcvwupr6jkpi2l 0 3956 291757 265374 2016-11-10T16:02:07Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki '''Scheerwolde''' is een [[daarp|dörp]] in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Stienwiekerlaand]], in de pervinsie [[Oaveriessel|Overiessel]] in de [[Kop van Overiessel]]. 't Leg niet veer van 't stattien [[Blokziel]] weg, naobie de pervinsiaole weg N333 tussen [[Marknesse]] en [[Stienwiek]]. De pläätse leg tussen de [[moor (toponiem)|moerassen]] van [[Nationaol Park De Weerribben]] en [[De Wieden]]. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.viamichelin.com/viamichelin/gbr/dyn/controller/mapPerformPage?strCP=&strLocation=Scheerwolde&strCountry=285 Lekaosie van Scheerwolde] *[http://www.scheerwolde-ov.nl Alles over Scaerwold(e)] [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] 1kn3jwpemkw7clndatq2az0861weua3 0 3957 273044 13431 2014-01-31T22:12:18Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Gracht]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gracht]] hg6hshzoc344xo4jdb9cb38mxrn6ne2 0 3958 272432 262175 2013-12-19T21:50:30Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata, lokaal [[de:Drainage]] [[fa:مادی]] [[nl:Drainage]] deroet, en disse ziede op wikidata koppelen an nl:Gracht (doorverwijzing) wikitext text/x-wiki '''Gracht''' kan verwiezen naor: * [[Stadsgrachte]] Underdele van vestingwarken van nen [[Stad (woonstee)|stad]] *[[De Gracht (Weststellingwarf)]] * De Gracht, ne band oet [[Grolle]]. {{dv}} 7ua41r1jnwbxjmsraq221pvupmnd8l1 0 3959 291740 285029 2016-11-10T15:53:58Z Wwikix 13678 /* Galleri-je */ kat wikitext text/x-wiki '''Blokziel''' is een stattien in de [[Kop van Overiessel]] en maekt sund de gemientelike herindieling van [[1 jannewaori]] [[2001]] diel uut van de gemiente [[Stienwiekerlaand]]. Et stattien dankt heur naeme an een verstarkte sluus, de Blokziel. Blokziel het zoe'n 1.300 inwoners. Een bi'jnaeme veur de inwoners van Blokziel is ''katten''. Blokziel het een eigen [[haeven]] veur de plezierveert en een [[sluus]]. Ok grotere rondveertenboten doen regelmatig Blokziel an as tussenstop. Op de [[kade]] staot een oold [[kenon]], waorbi'j [[toerisme|toeristen]] mekeer graeg op de foto zetten. ==Geschiedenis== In de [[15e eeuw]] wodde der al over "Blocksyl" praot. In [[1581]] wodde et stattien verstarkt. Rond [[1600]] kreeg Blokziel verschillende veurrechten, zoas et numen van een eigen [[borgemeister]]. Blokziel was een lange tied onder [[Spanje|Spaans]] bewiend en in die tied gong et Blokziel veur de wiend. Et stattien lag an de [[Zujerzee|Zuderzee]] en was een belangriek haandelspunt. Blokziel verkreeg in 1672 [[stadsrechten]]. Tegenswoordig is et een toeristisch stattien. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.blokzijl.net/ Blokzijl.net] ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Blokzijl 1.jpg| Ofbeelding:Blokzijl 3462.JPG | Ofbeelding:Blokzijl 3.jpg| </gallery> [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] 3n3bbros93olsd0qskzf0at8k1noz2r 0 3960 291752 265778 2016-11-10T16:00:18Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Willemsoord''' is een plak in [[Overiessel]] in de gemiente [[Stienwiekerlaand]]. De [[kolonie (nederzetting)|kolonie]] Willemsoord is een nog jonge [[buurtschop]] die in [[1820]] deur de ''Maatschappij van Weldadigheid'' sticht is. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.viamichelin.com/viamichelin/gbr/dyn/controller/mapPerformPage?strCP=8338&strLocation=Willemsoord&strCountry=285 Lekaosie van Willemsoord] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] j1bxuecabxdjxq6qid1okfzupdqbf7v 0 3961 256119 191369 2013-03-11T10:44:02Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q402766]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Willemsoord''' kan verwiezen naor: *[[Willemsoord (Stienwiekerlaand)]] - een dörp in de gemiente Stienwiekerlaand (Overiessel) *[[Willemsoord (marinewarf)]], een marinewarf, now museum in Den Helder {{dv}} pf3hxhwauz0so9ief7pf0lx0pq3d8ms 0 3963 291746 265734 2016-11-10T15:57:01Z Wwikix 13678 /* Geboren in Stienwiekerwoold */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LekaosieStienwiekerwoold.png|thumb|right|300px|Satellietfoto Stienwiekerwoold en omkrieten]] '''Stienwiekerwoold''' is een dörp in de perveensie [[Overiessel]], 3 kilemeter ten noordwesten van [[Stienwiek]]. Et dörp beheurt tot de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Stienwiekerlaand]] en hef ongeveer 2000 inwoners. Et lig in de zogenaemde [[Kop van Overiessel]]. ==Geboren in Stienwiekerwoold== * [[Johannes ter Schure]] (21 juni 1922) - bisschop van [[Bisdom Den Bosch|Den Bosch]] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] pdy61v11kappdhvpzfma8pfs6djewq5 0 3964 287884 279768 2016-10-26T11:32:00Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LocatieSteenwijkerland.png|right|thumb|280px|De Kop van Overiessel (gemiente Stienwiekerlaand)]] De '''Kop van Overiessel''' is een [[regio]] in et noordwesten van de perveensie [[Overiessel]]. Et gebied van de Kop van Overiessel komp tegensworig vri'jwel overiene mit de gemiente [[Stienwiekerlaand]]. Historisch eziene wodden ok de gemientes [[Kampen (Overiessel)|Kampen]], [[Zwartewaeterlaand]] en [[Stappest (gemiente)|Stappest]] bi'j de Kop erekend. De naeme is een verwiezing naor de ligging binnen Overiessel — in et noorden, terwijl et gebied veur et grootste diel deur de perveensies [[Frieslaand]], [[Drenthe]] en [[Flevolaand]] omgeven is. Vrogger stond et ok bekend as et [[Veno#Geskiedenis|Laand van Vollenhove]]. De grootste plaetsen bin [[Kampen (Overiessel)|Kampen]], [[Stienwiek]], [[Gällemuun]] en [[Stappest]], aj de leste mitrekent. Daornao bin [[Asselt|Hasselt]], [[Veno]] en [[Oldemaark]] de wat grotere plaetsen. Een bekend dörp is [[Gietern]], dat veule volk trekt om zien broggies, waeterwegen en punters, en beroemd is ewodden deur de film [[Fanfare (film)|Fanfare]] van [[Bert Haanstra]]. In de Kop lig et 10.000 [[hectare]] grote [[Nationaol Park De Weerribben|Nationaole Park De Weerribben-Wieden]], [[ecologie|ecologisch]] eziene ien van de belangriekste [[moeras]]gebieden in Europa. {{DEFAULTSORT:Kop Van Overiessel}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Kop van Overiessel| ]] 1f7xza5pinwrv4o381n7pp7zwxe1wyt 0 3965 13447 2006-08-18T15:20:22Z Servien 7 deursturing naor [[Kop van Overiessel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kop van Overiessel]] 4rtm14mqoqlq3llws7mala0b1n3kh0l 0 3966 278868 256114 2015-03-26T20:24:05Z Larsb99 11752 wikitext text/x-wiki Een '''kedaver''' is een dood [[lichem]], in et bi'jzonder et dooie lichem van een dier. Bi'j een [[mense|meenske]] he'j et meerstal over et ''stoffelik overschot'' of '''liek'''. Een kedaver dat in et [[waeter]] leit en/of al diels ontbunnen is, hiet een '''kreng'''. Kedavers bin de voedselbron van veul dieren, [[insekt]]en en [[micro-organisme]]s. In een gezonde [[biotoop]] is dit een belangrieke [[niche]]. Et woord kedaver wodt soms ok wel bruukt as een infermele term veur een meenskelichem (bi'jveurbield: ''kiek him d'r now zitten mit zien kedaver'' = ''kiek him d'r now es zitten''). [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Dood]] jeq2dr5zg1gpusz7ozv4dnlild2pai6 14 3967 265963 260571 2013-05-10T16:02:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Death}} [[Kategorie:Biologie]] jittgrattlfzv27gblsdwfsnfz4fz13 0 3969 278595 256120 2015-03-20T15:49:40Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Zwolle Begraafplaats Meppelerstraatweg 01.jpg|thumb|Begreefplak in [[Zwolle]]]] [[Bestaand:Kolleg St Ludwig06.jpg|thumb|Een karke bi'j een karkhof]] [[Bestaand:CimetièreUS allées.JPG|thumb|Begreefplak in [[Fraankriek]]]] [[Bestaand:JapaneseGraveyardTokyo.jpg|thumb|Begreefplak in [[Tokio]], [[Japan]]]] Een '''begreefplak''' is een besleuten gebied waor lichems van ontvalen personen begreven wodden. Ok wodden op begreefplakken [[urn]]s mit as van [[kremaosie|kremeerde]] lichems begreven. Een begreefplak wodt ok wel een '''karkhof''' nuumd, omdat oorspronkelik een begreefplak meerstal anlegd wodde in de hof (= [[tune|tuun]] of arf) van de [[Kaark (gebouw)|karke]]. Tegenswoordig bin karkhoven vaeke niet meer bi'j de karken te vienen. Toch wodden begreefplakken vaeke nog 'karkhoven' nuumd. Overigens mag een [[karkgenootschop]] neffens artikel 38 van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] ''Wet op 'e liekbezorging'' nog altied ien of meer karkelike begreefplakken hebben. Greven wodden meerstal huurd, et lichem blift d'r dan zoe'n 10 jaor liggen, een femiliegraf blieft zoe'n 30 tot 40 jaor liggen waornao et opruumd wodt. Een graf op eigen laand is sund [[1991]] ok toestaon, d'r moet allienig wel toestemming vraogd wodden an de [[gemiente (bestuur)|gemiente]]. Pattie [[mense|meensken]] gaon veur de rust naor de begreefplak, zo is d'r in et [[Gelderlaand|Gelderse]] [[Armelo]] een begreefplakfietstocht ewest. Bi'j de meerste meensken komt dit vaeke nog wat vremd over. == Soorten greven == === Algemien graf === Een [[algemien graf]] is een graf waor iene in begreven wodt die ontvalen is en gien naobestaonden en eigen vermeugen het. Et begreven gebeurt dan in opdraacht van de [[Sociaole Dienst]] et is wettelik regeld via de ''Wet op 'e Liekbezorging''. === Huurgraf === In een huurgraf wodt et lichem van iene die ontvalen is begreven veur een periode van 10 jaor. Disse periode kan soms verlengd wodden deur de naobestaonden. As de tiedsduur verlopen is, kan et graf opruumd wodden. De resten van et lichem wodden bi'jzet in een verzaemelgraf (ofwel knokkelgraf of knekelputte). Op pattie begreefplakken wodt in dit graf daornao een aander begreven. Ok is et vaeke meugelik om nao de periode van grafrust (10 jaor) de stoffelike resten te laoten verplaetsen naor bi'jveurbeeld een eigen graf. === Femiliegraf of koopgraf === Et [[femiliegraf]] is soms veur onbepaolde tied, mar meerstal is de huur veur 30 jaor, soms 40 jaor (de periode kan per gemiente verschillen). Nao een huurperiode he'j et recht om de huur elke keer mit 10 jaor te verlengen. === Graf op eigen laand === Sund de Wet op 'e Liekbezorging van 1991 is et meugelik om een graf op eigen laand te maeken. Hierveur moet de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] toestemming verlenen, as an een antal veurweerden voldaon wodt. === Praolgraf === Een praolgraf is een grafmonement, maekt deur een keunstener veur belangrieke personen of leden van et [[Nederlaans Koningshuus|Keuninklik Huus]]. Een praolgraf is aanders van een gewoon grafmonement deurdat et graf in een [[krypte]] of [[Kaark (gebouw)|karke]] leit. == Begreefplakken in Nederlaand == Ien van de ooldste begreefplakken in Nederlaand is begreefplak Oud Eik en Duinen in [[Den Haag]]. Disse begreefplak wodt al in de [[14e ieuw]] as perochiekarkhof in dokementen nuumd. Veul nog bestaonde begreefplakken in grote en middelgrote gemientes bin in de jaoren [[1830]]-[[1840]] anlegd. An et aende van de jaoren '20 van de [[19e eeuw|19e ieuw]] wodde et naemelik wet dat begreefplakken buten de dörpkoeme anlegd wodden mossen. Ien van de bekendste deur pattekelieren stichte begreefplakken is [[Westerveld]] in [[Driehuus]]. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ** ''karkhof'' ** ''begroafplaatse'' * [[Drèents]]: ''kaarkhof'' ([[ZWN]]), ''karkhof'', ''kerkhof'' * [[Graafschopper Platt]]: ''karkhof'' (Platduutse schriefwieze ''Karkhoff'') * [[Grunnegs]]: ** ''kìrkhoof'' ** ''graftoen{{small()|e}}'', [[Oldgrunnegs]]: ''graefjaard'' (ae = è; aa = oa) * [[Stellingwarfs]]: ** ''begreefplak'' ** ''karkhof'' * [[Tweants]]: ** ''keark-'', ''kark-'', ''kaark-'', ''koark-'', ''kwarkhof'' ** ''begroafplaatse'' ** ''dooinakker'' * [[Veluws]]: ** ''begraafplaose/-plaots'' etc. ** ''ka{{small()|a}}rkhof'' of ''kärk{{small()|h}}of'' {{commons|Graveyard}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Dood]] lqdw5fm6d0vp6ymcacboq4rkagrc7om 0 3970 263386 256223 2013-05-04T23:23:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Heilige Marcellinuskerk Boekelo.jpg|thumb|right|200px|De Healige Marcellinuskearke in Bokel]] '''Bokel''' ([[Nederlaands]]: ''Boekelo'') is n kerkdoarp in de [[Tweante|Tweantse]] gemeente [[Eanske]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. Ut doarp hef ongeveer 2100 inwonners. t Doarp is vuural bekeand van t zoolt wat ze doar seend [[1919]] boawngroonds haalt (de inwonners wordt hierduur ''Zoaltkloetns'' eneumd), zudelik van t doarp. Toertieds steund Bokel ook bekeand um t ''Bokelbad'', wat spesjaal vuur de leu was an elegd, um t volk, krek as in t westn, te loatn genietn van t zwemn in zoolt water, met doarbie zelfs n zooltwatergolfslagbad. Noadet t [[Tweantekanaal]] an elegd wör, wör de toewmoalige ''Koninklijke Nederlandse Zoutindustrie'' (rechtevoort bekeand as [[Akzo Nobel]]) verplaatst noar [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]. Ook konn ze good met textiel in Bokel: in [[1888]] richtn [[G.J. van Heek]] de ''N.V. Boekelosche Stoomblekerij'' (n Bokelsn Stoombleek) op, den at in [[1965]] wör oawernömn duur [[Unilever]], den at t bie P. Fentener van Vlissingen & Co's Katoenfabrieken N.V. dee, wat later Texoprint wör). Rechtevoort beent ze in Bokel gangs um t industriegebeed umme te zetn noar ne wonwieke: ''De Blekerieje''. De oolde historiese gebouwn hebt ne bestemmige kreegn en bliewt doarduur bewoard. In [[2004]] hef de [[Grolsch]] in Bokel ne nieje brouwerieje lös edoan op t bedriewegebeed ''De Grote Plooy'' kort bie t doarp, an de snelweg [[A35]]. n Groot gebuurn in de ruutersport is de Bokelse [[Military]]. Ook de bosrieke umgewing trekt völle toeristn, dee at dr gearne fietsn goat. t [[Museum Buurtspoorweg]] geet met n treintjen van Bokel noar [[Hoksebarge]], met oonderwiel nen tuskenstop bie de halte ''zooltindustrie'' van t [[Labyrinth van Zinnen]] bie [[Hotel Bokelbad]]. ==Bekende leu oet Bokel== * [[Pien Keulstra]], skaatsster ==Oetgoande verbeendiges== * [http://www.boekelo.nl/ Boekelo.nl] * [http://www.vvvboekelo.nl/ VVV Boekelo] * [http://www.military-boekelo.nl/ Military-Boekelo] {{Mal:Eanske}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Eanske]] injroxpctbgvwp154c7e54fv81hnsxa 0 3971 263726 256222 2013-05-05T21:11:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Nederlands Hervormde Kerk Usselo.jpg|thumb|right|De Nederlaands Hervormde Kearke in Ossel]] [[Image:Wissinks Möl Usselo.jpg|thumb|right|De Wissinks Mölle]] '''Ossel''' ([[Nederlaands]]: ''Usselo'') is n klean doarp in de [[Tweante|Tweantse]] gemeante [[Eanske]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. Ut doarp hef ne Nederlaands Hervormde Kearke, ne leagere school en n kearkhof. In t doarp steet ok ne zealdzame [[mölle]] van t Stenderkastmodel, de ''Wissinks Mölle''. Roondum t doarp lig t histories en laandschöppelik van hoge weerde gebeed de ''Osseler Es''. Vandaag-an-n-dag wordt Ossel bedriegd duur de stedelike en industriële ontwikkeling van Eanske. {{Mal:Eanske}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Eanske]] hq3plx02c71qcho5iuk9jjl270o37gr 0 3972 291672 291609 2016-11-09T14:58:02Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Image:Boortoren Twekkelo.jpg|thumb|right|200px|Boortoornd in Twekkel]] '''Twekkel''' ([[Nederlaands]]: ''Twekkelo'') is n laandschöppelik gebeed tussen [[Eanske]] en [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]. t Heurt biej de [[Tweante|Tweantse]] gemeante Eanske in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. t Gebeed wordt in t noordn begreansd duur t [[Tweantekanaal]], in t zuudn duur de [[Rieksweg 35|A35]]. ==Oetgoande verbeending== *[http://www.twekkelo.nl/ Belangenvereniging Twekkelo] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Streek in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Eanske]] [[Kategorie:Hengel]] he3brq8ndtjqwx6nwejvnjss98nbwes 0 3973 291624 263350 2016-11-09T14:17:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Ambt Dealdn''' is ne vuurmoalige gemeante in [[Tweante]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. De heufdplaats van de gemeante was [[Beantel]]. Töt de gemeante behoorn wieders ok t doarp [[Hengeveald]] en de boerschopn [[Dealdnerbrook]], [[Dealdner Es]], [[Oazele]], [[Wiene]] en [[Zeldam]]. De gemeante har n stark landelik karakter. Noa de gemeentelike herindeling van [[1 januari]] [[2001]] gung de gemeante op in de nieje gemeante [[Hof van Tweante]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] r7al685ry1h0gbyrrqfia77rhzlgubl 0 3974 280174 279054 2015-04-07T21:05:13Z RoboServien 60 Robot: kategorie Gemeente in Zuud Hollaand is vervöngen deur Gemeente in Zuud-Hollaand wikitext text/x-wiki '''Leidn''' ([[Nederlaands]]: ''Leiden'') is noa [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]], [[n Haag]] en [[Dordrecht]] de veerde stad van de [[Nederlaand]]se proveensie [[Zuud-Hollaand]]. De gemeante zölf teln op [[1 juni]] [[2006]] 117.324 inwonners. De agglomeroasie met de raandgemeantn [[Leiderdoarp]], [[Voorschootn]] en [[Oegstgeest]] telt meer as 188.000 inwonners, op n öppervlak van mer 54,7 km². De stad is vuural bekeand duur de [[Universiteit van Leiden|Universiteit van Leidn]], dee in [[1575]] duur [[Wilm van Orannie]] wördn sticht. Dat dea-re umdat de Leidenaarn tusken [[1572]] en [[1574]] de Spanjooln boetn de stadsmuurn konn hoaldn, tötdat Wilm van Orannie de stad bevriejn. De dag woarp hee de stad bevriejn, [[3 oktober]], wordt nog alle joar as t ''Leids Oontzet'' vierd. De schilder [[Rembrandt van Rhijn]] wördn in [[1606]] in Leidn geboorn. {{Zuud-Hollaand}} == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Leiden_anzicht.jpg|Anzicht Ofbeelding:Leiden_karke.jpg|Karke Ofbeelding:Leiden_zielpoorte.jpg|Den [[Zielpoorte]] </gallery> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] a9wu8rmbjvlzpgsficq6605ozxsjxjz 0 3975 267391 256226 2013-05-10T23:52:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Decennia]] - [[Eeuwen|Ieuwen]] - [[19e eeuw|19^e ieuw]] - '''20^e ieuw''' - [[21e eeuw|21^e ieuw]] == 20e ieuw == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[1890-00|Jaoren '90]] || [[1890]] || [[1891]] | [[1892]] || [[1893]] || [[1894]] || [[1895]] || [[1896]] | [[1897]] || [[1898]] || [[1899]] |----- | [[1900-1909|Jaoren '0]] || [[1900]] || [[1901]] | [[1902]] || [[1903]] || [[1904]] || [[1905]] || [[1906]] | [[1907]] || [[1908]] || [[1909]] |----- | [[1910-1919|Jaoren '10]] || [[1910]] || [[1911]] | [[1912]] || [[1913]] || [[1914]] || [[1915]] || [[1916]] | [[1917]] || [[1918]] || [[1919]] |----- | [[1920-1929|Jaoren '20]] || [[1920]] || [[1921]] | [[1922]] || [[1923]] || [[1924]] || [[1925]] || [[1926]] | [[1927]] || [[1928]] || [[1929]] |----- | [[1930-1939|Jaoren '30]] || [[1930]] || [[1931]] | [[1932]] || [[1933]] || [[1934]] || [[1935]] || [[1936]] | [[1937]] || [[1938]] || [[1939]] |----- | [[1940-1949|Jaoren '40]] || [[1940]] || [[1941]] | [[1942]] || [[1943]] || [[1944]] || [[1945]] || [[1946]] | [[1947]] || [[1948]] || [[1949]] |----- | [[1950-1959|Jaoren '50]] || [[1950]] || [[1951]] | [[1952]] || [[1953]] || [[1954]] || [[1955]] || [[1956]] | [[1957]] || [[1958]] || [[1959]] |----- | [[1960-1969|Jaoren '60]] || [[1960]] || [[1961]] | [[1962]] || [[1963]] || [[1964]] || [[1965]] || [[1966]] | [[1967]] || [[1968]] || [[1969]] |----- | [[1970-1979|Jaoren '70]] || [[1970]] || [[1971]] | [[1972]] || [[1973]] || [[1974]] || [[1975]] || [[1976]] | [[1977]] || [[1978]] || [[1979]] |----- | [[1980-1989|Jaoren '80]] || [[1980]] || [[1981]] | [[1982]] || [[1983]] || [[1984]] || [[1985]] || [[1986]] | [[1987]] || [[1988]] || [[1989]] |----- | [[1990-1999|Jaoren '90]] || [[1990]] || [[1991]] | [[1992]] || [[1993]] || [[1994]] || [[1995]] || [[1996]] | [[1997]] || [[1998]] || [[1999]] |----- | [[2000-2009|Jaoren '0]] || [[2000]] || [[2001]] | [[2002]] || [[2003]] || [[2004]] || [[2005]] || [[2006]] | [[2007]] || [[2008]] || [[2009]] |} == Belangrieke gebeurtenissen == * De [[Eerste Wereldoorlog]] ([[1914]]-[[1918]]) * De [[Armeense genocide]] ([[1915]]) * De [[Russische revolutie]] ([[1917]]) * [[Feminisme]] en [[vrouwenkiesrecht]] * De [[Spaanse griep]] ([[1918]]-[[1919]]) * Uutienvalen van et [[Ottomaonse riek]] ([[1922]]) * De opkomst van de [[Lochtveert]] * De opkomst van de [[film (cinematografie)|film]] * De [[Beurskrach van New York]] ([[1929]]) * De opkomst van het [[nationaol-socialisme]] (ca. [[1920]]-[[1945]]) * De [[Spaanse burgeroorlog]] ([[1936]]-[[1939]]) * De [[Twiede Wereldoorlog]] ([[1939]]-[[1945]]) * De [[Holokaust]] * [[Hiroshima (stad)|Hiroshima]] en [[Nagasaki]] (de [[Atoombom]]) ([[1945]]) * Oprichting [[Verienigde Naosies]] * De [[Koolde oorlog]] * Et [[Dekollenisaosie|dekollenisaosieperces]] * De [[Dadde Wereld]] en et rieke westen * De stichting van de staot [[Israël]] ([[1948]]) * De [[Chinese Revolusie]] ([[1949]]) * De [[Koreaanse oorlog]] ([[1950]]-[[1953]]) * De opkomst van de [[radio]] en [[tillevisie]] * De oprichting van de [[Europese Unie]] * De opkomst van de [[Ruumteveert]] * De eerste meenske in de [[ruumte]] ([[1961]]) * De [[Berliense Muur]] * De moord op [[John F. Kennedy]] ([[1963]]) * De [[Vietnamoorlog]] ([[1959]]-[[1975]]) * Et ontstaon van [[Popmeziek]], [[Jeugdkultuur]] * De Pariese studenteopstanen ([[1968]]), [[Flower power]]beweging, de [[hippiekultuur]], de [[Vredesbeweging]], [[Ban-de-bom]], [[Dolle Mina]]beweging, de [[Kraakbeweging]], [[Jezusbeweging]], en de opkomst van de [[Milieubeweging]] * De eerste meenske op de [[maone]] ([[1969]]) * De stried om [[Abortus]], [[Euthanasie]] en [[Homohuwelik]] * De opkomst van de [[drugs]] en drugshaandel * [[Aids]] en [[hiv]] * De opkomst van et [[komputer]]tiedpark * De vaal van et [[kommunisme]], uutienvalen van de [[Sovjet-Unie]] en et [[Iezeren gedien]] ([[1989]]) * [[Globalisering]] * De [[Golfoorlog (1991)|Golfoorlog]] ([[1991]]) * Aende van de [[apartheid|apathied]] in [[Zuud-Afrika]] ([[1994]]) * De [[genocide]] in [[Rwanda]] en [[Burundi]] ([[1994]]) * De opkomst van [[internet]] == Belangrieke personen == * [[Yasser Arafat]] * [[Louis Armstrong]] * [[Neil Armstrong]] * [[Dalai Lama]] * De [[Beatles]] * [[David Ben-Gurion]] * [[Louis Blériot]] * [[Willy Brandt]] * [[George H.W. Bush]] * [[Wernher von Braun]] * [[Jimmy Carter]] * [[Fidel Castro]] * [[Nikita Chroesjtsjov]] * [[Winston Churchill]] * [[Bill Clinton]] * [[Charles de Gaulle]] * [[Bob Dylan]] * [[Albert Einstein]] * [[Dwight D. Eisenhower]] * [[Richard Feynman]] * [[Henry Ford]] * [[Francisco Franco]] * [[Anne Frank]] * [[Joeri Gagarin]] * [[Bill Gates]] * [[George Gershwin]] * [[Mikhail Gorbatsjov]] * [[Stephen Hawking]] * [[Adolf Hitler]] * [[Saddam Hoessein]] * [[Edwin Hubble]] * [[Boris Jeltsin]] * [[John F. Kennedy]] * [[Martin Luther King]] * [[Henry Kissinger]] * [[Helmut Kohl]] * Ayatollah [[Ruhollah Khomeini]] * [[Vladimir Lenin|Lenin]] * [[Charles Lindbergh]] * [[Nelson Mandela]] * [[Ho Chi Minh]] * [[Mobutu]] * [[Benito Mussolini]] * [[Richard Nixon]] * [[Paus Johannes Paulus II]] * [[Elvis Presley]] * [[Ronald Reagan]] * [[Franklin Delano Roosevelt|Franklin D. Roosevelt]] * [[Jozef Stalin]] * [[Margaret Thatcher]] * [[Lech Walesa]] * [[De bruurs Wright]] {{DEFAULTSORT:#::20 Eeuw}} [[Kategorie:20e eeuw|!!]] l540t8ug2m9je5sglgkyqwubakewftq 0 3977 13480 2006-08-19T08:08:48Z Servien 7 deursturing naor [[20e ieuw]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[20e ieuw]] 34fsof8v44abcltl36yzthq2tklurz3 14 3978 265885 256228 2013-05-10T15:49:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|20th century}} [[Kategorie:Eeuw]] cj1l8l9orml6xouvdfbced1uvgcs7gj 0 3980 264318 256355 2013-05-06T19:50:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:FilipsdeGoeie.jpg|thumb|250px|Filips de Goeie]] '''Filips de Goeie''' ([[Dijon]], [[31 juli]] [[1396]] – [[Brugge (stad)|Brugge]], [[15 juni]] [[1467]]) was hertog van [[Hertogdom Bourgondië|Bourgondië]] van [[1419]] totan zien dood. As laansheer van [[Vlaonderen]], [[Hertogdom Braobant|Braobant]], [[Namen]] en [[Hertogdom Limburg|Limburg]] hef e de basis elegd van de natievorming in de [[Lege Lanen]]. ==Leven== Nao de dood van zien vaor volgden e hum op in 't [[hertogdom Bourgondië]] en in de graafschappen [[Vlaonderen]] en [[Artesië]] (Artois). Tiejens zien bestuur kreeg e vervolgens 't graafschap [[Namen]] (1429), de hertogdommen [[Hertogdom Braobant|Braobant]] en [[Hertogdom Limburg|Limburg]] deur arfopvolging van [[Filips van Saint-Pol]] (1430), de graafschappen [[Hollaand (gewest)|Hollaand]], [[Zeelaand]] en [[Henegouwen]] (1433) en ok 't hertogdom [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] (1451). In zien rol as heer van de Nederlaanse gewesten voerden e veul hervormingen deur die 't bestuur over zien gebied mossen vergemakkelijken. Mit name begun e an de invoering van een centraol bestuur veur alle Nederlaanse gewesten, een centraole rechtspraok (de [[Grote Raod van Mechelen|Grote Raod]]) en een centraole inning van belastingen in de vorm van ien enkele som veur 't hele gebied, die deur de gewesten op-ebröch wönnen volgens een deur humzelf vaste te stellen verdeelsleutel. Um dit centraol overleg meugelijk te maken, stelde Filips de eerste [[Staoten-Generaol van de Nederlanen|Staoten-Generaol]] in, die hij in [[1464]] veur 't eerst biemekare reup in Brugge. Disse centraole instellingen van Filips legden de basis veur Nederlaand as laand (as groter geheul dan allinnig de ofzonderlijke gewesten) deur de gewesten te confronteren mit 't feit dat ze gezamenlijke belangen hadden tienover ien enkele vorst. == Femilie == Filips de Goeie was de zeune van [[Jan zonder Vrees]] en [[Margaretha van Beieren-Straubing]] en trouwde op [[7 jannewaori]] [[1430]] in [[Sluus (Zeelaand)|Sluus]] mit [[Isabella van Portugal (1397-1472)|Isabella van Portugal]].<br /> Zee kregen ien kiend: [[Karel de Stoute]] ([[1433]]-[[1477]]). Filips had ok een antal [[bastaard|bastaardkienders]]: * [[David van Bourgondië]], (c. 1427 - 1496) die bisschop van Utrecht wönnen; * [[Anna van Bourgondië]] (c. 1435 - 1508), gouvernante van [[Maria van Bourgondië (hertogin)|Maria van Bourgondië]], etrouwd mit [[Adriaan van Borssele]] en laoter mit [[Adolf van Kleef-Ravenstein]]; * [[Boudewijn van Bourgondië]] {{DEFAULTSORT:Filips De Goeie}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis]] lx3tinz73fipadlwl6msyrd2oi71vq1 0 3981 289297 265405 2016-10-28T17:48:55Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Aekinge''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Aekinga'') is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Appelsche]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] ef0ie1cecba6b03zx9excvw8jlbrbhe 0 3983 289304 265438 2016-10-28T17:50:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Boekhost''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Boekhorst'') is een [[buurtschop]] in et dörp [[Oosterwoolde]] van de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Ooststellingwarf]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 4nja6xrcux1nmubm5t8kz23br6536m1 0 3984 289308 265453 2016-10-28T17:51:16Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Buttinge''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Buttinga'') is een [[buurtschop]] in et dörp [[Oosterwoolde]] van de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Ooststellingwarf]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] r12i9232xhz5vw3y4uvff9lagj5pr9a 0 3985 289321 265478 2016-10-28T17:54:53Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Deddigeburen''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Deddingabuurt'') is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Berkoop]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Deddigeburen leit omdebi'j 1,1 kilometer bi'j [[Ni'jberkoop]] vandaon. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] fz0ktai2z3d2godiga4kbmenn8ppjwo 0 3986 289240 265538 2016-10-28T15:49:37Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Hogeduurswoold''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Hoogeduurswoude'') is een [[buurtschop]] in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Ooststellingwarf]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 2xy7macvk0d54pd18mwcwvugqrvof0u 0 3987 289332 265552 2016-10-28T17:57:54Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Jaanssenstichting''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Janssenstichting'') is een [[buurtschop]] in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Ooststellingwarf]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Jaanssenstichting leit omdebi'j 1,1 kilemeter bi'j [[Waskemeer]] vandaon. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] ttymmmdlsppngipljwa9e3o268uxrzg 0 3988 289333 265553 2016-10-28T17:58:04Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Jardinge''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Jardinga'') is een [[buurtschop]] in et dörp [[Oosterwoolde]] van de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Ooststellingwarf]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Jardinge was ok een kleine nederzetting van [[1542]] tot [[1543]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 3rd33zkru6copjojz32g42hg5ohws43 6 3990 13521 2006-08-19T12:08:27Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 6 3991 128613 13522 2009-12-05T07:46:43Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Karke]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Karke]] hd2cirz67lmww1dw7q3ayhwu36onwxh 6 3992 13524 13523 2006-08-19T12:11:59Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki Zölfmoakte media, GNU FDL 2xsmxvdpo2lhz057051sbmomoirbhc4 6 3993 153555 13525 2010-07-04T15:34:42Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Roadhuus]] wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Roadhuus]] 4tzpdpas8hfmu1460jxsnfn7kl526fa 0 3994 288110 279055 2016-10-26T14:26:17Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Map DK Odense.PNG|right|thumb|Stee van Odense in Denmaark|250px]] '''Odense''' (oetsproken as: ''[oodnse]'')is n stad op t [[Denmaark|Deense]] aailaand [[Funnen]] en is ook de heufdstad van t aailaand en de provìnzie [[Funnen]], dij mit ingang van 1 jannewoari 2007 bie de nije regio ''[[Zuuddenmaark (regio)|Syddanmark]]'' heuren gait. Odense is mit 186.595 inwoner en n oppervlak van sikkom 304,3 km² de twijde grootste stad van Denmaark (noa [[Kopenhoaven (stad)|Kopenhoaven]]). Odense ligt aan t [[Odensefjord]] en de revier [[Odense Å]]. In t hoogsaizoen binnen hier boottochten op te moaken. Ook ligt Odense aan de weg dij [[Jytlaand]] en [[Seelaand]] verbindt. Veur de komst van de [[Grode belt brog]] in 1998 was Odense vanof Seelaand allend beriekboar mit n boot. Nau is de raaistied tuzzen [[Kopenhoaven (stad)|Kopenhoaven]] en Odense ain en n vörrel uur. Dizze ''Storebeltsbroen'' is de twijde laangste hongbrog van de wereld. Odense staait veuraal bekind om t fait dat de vernuimde schriever [[Hans Christian Andersen]] der geboorn is. Zien geboortehoeske staait den ook nog steeds in Odense. t Is van aachter te betreden via n museum. As man de rondlaaiden volgt, komt man automoatisch in t hoeske oet. In de domkèrk "[[Sankt Knuds Kirke]]" van Odense liggen de lichoamen van geestelke laaiders van Odense en de stoffelke overschotten van olle Deense [[Könning (titel)|keunengs]]. Dizzent binnen vonden in n [[tombe]] in n wale van de keller van de kèrk en liggen nau in de keller zölf. <gallery> Ofbeelding:Odense_stroatke.JPG|n Stroatke in Odense Ofbeelding:HC_Andersen_hoes.JPG|H.C. Andersen hoes Ofbeelding:Roadhoes_van_Odense.JPG|t Roadhoes van Odense Ofbeelding:Lichoamen_geestelke_laaiders.JPG|Lichoamen in Domkèrk </gallery> [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Denmaark]] [[Kategorie:Stad in Denmaark]] i3400srfs0ltfh5bg2nlo3f62b8zi1h 0 3995 293034 284104 2017-02-12T23:35:02Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemainte| noam = Grunnen | bestandsnoam vlage = Flag of Groningen City.svg | bestandsnoam woapen = Groningen stad wapen.svg | lokoatsie = LocatieGroningen (city) | provìnzie = | heufdploats = '''[[Grunnen (stad)|Grunnen]]''' | oppervlak = 83,75 | oppervlak laand = 78,05 | oppervlak woater = 5,7 | inwoner = 200.487 | doatum inwoner = 1 april 2016 | dichtte = 2569 | breedtegroad = 53/13/0/N | lengtegroad = 6/34/0/E | verkeersader = A7, A28, N46, N370; spoorlienen noar [[Liwwadden (stad)|Leeuwerd]], [[Delfziel]], Schaanze en [[Möppelt|Möppel]] | netnummer = 050 | postkode = 9700-9747 | webstee = [http://gemeente.groningen.nl gemeente.groningen.nl] | }} |- |[[Ofbeelding:Groningen_6.56053E_53.21538N.jpg|thumb|280px|right|Sattelietfoto Grunnen]] |} '''Grunnen''' (ook wel: ''Stad''; [[Nederlaands]]: {{Audio|Nl-Groningen 2.oga|''Groningen''}}) is n [[gemainte]] in de [[Nederlaand]]se provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. De gemainte telt 200.487 inwoner ([[1 april]] [[2016]], bron: CBS) en het n oppervlak van 83,75 [[vierkaante kilometer|km²]] (woarvan 5,7 km² [[woater]]). De hudege gemainte ontston op [[1 jannewaori|1 jannewoari]] [[1969]] dou de veurmoalege gemaintes [[Hoogkèrk]] en [[Noorddiek]] bie Grunnen vougd binnen worden. Begin 2017 is dat nog ais oetbraaid mit de wiek [[Meerstad]], dij eerder bie de gemainte [[Slochter]] heurden. Op [[21 december|21 dezember]] [[2004]] verwelkomde börgemeester [[Jacques Wallage]] de 180.000e inwoner van de gemainte Grunnen. Eer wuir dizze mijlpoal verwaacht rond 2010. Grunnen môkt onderdail uut van t soamenwaarkensverbaand [[Regiovisie Grunnen-Azzen]]. Dizze bestait uut 12 gemaintes woaronder baaident steden. In de agglomeroatsie wonen 445.000 personen. ==Indailen== De gemainte Grunnen is indaild in 5 [[Stad (woonstee)|stadsdailen]]: ''Binnenstad'', ''Olle wieken'','' Noordwest/Hoogkèrk'', ''Noorddiek'' en ''Zuud''. Hiervan beheuren ''Binnenstad'', ''Oale wieken'' en ''Zuud'' hailmoal tot de Stad Grunnen, de stadsdailen ''Noordwest/Hoogkèrk'' en ''Noorddiek'' bevatten ook aandere kernen van de gemainte. De stadsdailen hebben gain offisjele stoates en worden veurnoamelk binnen de gemaintelke organisoatsie zölf bruukt. Keerns in de gemainte Grunnen binnen: {| |valign=top| *[[Dorkwerd]] *[[Engelbert]] *[[Euvelgunne]] *[[Grunnen (stad)|Grunnen]] *[[Hoogkèrk]] *[[Leegkèrk]] *[[Middelbert]] |width=15| |valign=top| *[[Noorddiek]] *[[Noorderhoogebrog]] *[[Oosterhoogebrog]] *[[Rooiehoan]] *[[Ruuscherbrog]] *[[Sloaperstil]] *[[Vaaierverloaten]] |} {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] bznlx2np7bczdco3il1czgae9bgux4e 6 3996 168243 128135 2010-11-24T10:04:10Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki Zölfmôkte media, GNU Free Documentation License [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Ommelanden]] 4x1vutv22obc8p2ceicd14hehwjan8b 0 3997 283044 272831 2015-08-15T23:21:37Z CommonsDelinker 166 [[Ommelanderwapen.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Natuur12|Natuur12]], mit as reden: Per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Coat of arms of Zederik.svg|]]. wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Woapen_Ommelanden.JPG|right|250px|thumb|Ommelaander woapen op n biegebaauw van de [[Fraeylemabörg]].]] t '''Woapen van de Ommelanden''' bestaait oet n [[Heraldische kleur|silvern]] schild mit drij horizontoale banden van [[Heraldische kleur|azuur]]. Dizze drij banden stoan symbool veur de drij oorspronkelke [[Ommelanden]]: [[Hunzego]], [[Fivelgo]] en t [[Westerkwartaaier]]. Dizze blaauwe banden lopen van links onder noar rechts boven. Tuzzen de drij banden zitten 11 [[pompebloader]] van [[Heraldische kleur|keel]], die tegenswoordeg ook voak as [[hart|haarten]] oafbeeld worden. Dizzent stellen de 11 onderkwartaaiern veur. * [[Hunzego]] **[[Marne]] **[[Halfambt]] **[[Oosterambt]] **[[Ubbega]] **[[Innersdijk]] * [[Westerkwartaar]] **[[Vredewold]] **[[Laangewold]] **[[Homsterlaand]] **[[Middag]] * [[Fivelgo]] **[[Duurswold]] **[[Hoogeland (gewest)|Hoogeland]] == Vlag == [[Ofbeelding:Flag ommelanden.gif|right|100px|Ommelaander vlag]] De vlag van de Ommelanden zugt der presies precies t zölfde oet, allend den op n vaaierkaant vlak, in stee van op n woapenschild. == Verwarren == [[Ofbeelding:Frisian flag.svg|right|100px|Fraise vlag]] t Ommelaander woapen en de Ommelaander vlag worden dikmoals verward mit de [[Vlagge van Frieslaand|Fraise vlag]]. Doch zit der wel verschil in. De [[Frieslaand|Fraise]] vlag het de banden aandsom, van rechts onder noar links boven en t aantel pompebloader is 7. t Kleurverschil van de banden op dizze pagina het der niks mit te moaken. {{DEFAULTSORT:Woapen Ommelanden}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnen]] 13okwma1zxq61qde1wfctncy05hy6cw 0 3999 265018 256029 2013-05-09T22:23:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Heraldische kleuren.jpg|thumb|Schilden in de vier heraldische kleuren]] In de [[heraldiek]] worden 5 zonuimde ''heraldische kleurn'' bruukt. De noamen van de kleurn en de veurschreven weergoave dervan in n swaart-wit taiken binnen: * ''azuur'' of ''lazuur'' ([[blauw (kleur)|blaauw]], weergoave d.m.v. horizontoale arzeern) * ''keel'' ([[rood (kleur)|rood]], weergoave d.m.v. vertikoale arzeern) * ''sinopel'' ([[gruun (kleur)|gruin]], weergoave d.m.v. diagonoale arzeern links boven - rechts onder) * ''sabel'' ([[zwart (kleur)|swaart]], weergoave in effen swaart of d.m.v. horizontoale en vertikoale arzeern) * ''purper'' ([[violet]], weergoave: diagonoale arzeern links onder - rechts boven) Metoaln: * ''or'' of ''gold'' ([[geel (kleur)|geel]], weergoave d.m.v. puntkes) * ''argent'' of ''silver'' ([[wit]], weergoave in effen wit) ''Opmaarken: Purper wordt nait in alle literatuur tot de heraldische kleurn raikend.'' In de heraldiek maggen kleurn oetsloetend mit metoaln kombineerd worden. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Heraldiek]] [[Kategorie:Kleur]] i2js6gbnz3zndtczx43f4xktu7p6r5r 0 4000 289314 265470 2016-10-28T17:53:28Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''De Knolle''' is een [[buurtschop]] in et dörp [[Oosterwoolde]] van de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Ooststellingwarf]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 33iqsadswhxhlck280bis6u1dnvh6uh 0 4001 293037 292821 2017-02-14T13:51:34Z WOSlinker 7783 fix invalid self-closed HTML tags as per [[:Kategorie:Pagina's met ongeldige zelfsluitende HTML-tags]] wikitext text/x-wiki {| cellspacing=3px style="background:white" |- valign="top" |width="50%" align=center style="border: 3px solid red; background-color:floralwhite padding:0.5em"| <br /><center>[[Ofbeelding:Drenthe_portaol_banner.JPG|575px|Logo]]<br /> |} __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ {| cellspacing=3 |- valign=top |width=50% bgcolor=white style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:red;padding:1em;padding-top:0;"| <h3>Uutezöcht artikel</h3> [[Ofbeelding:Donne1616.jpg|90px|left|John Donne]] '''John Donne''' (Londen, 1572 – Londen, 31 meert 1631) was een dichter, skriever en predikaant die de Engelse Renaissance in de tied van Elizabeth en Jacobus luuster bi'jzetten. Donnes olders waren kattelieken in een tied det de Anglicaanse Karke in-esteld was en 'paapse' meensen vake vervolgd worden. [[John Donne|>>]] |width="50%" bgcolor=white style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:red;padding:1em;padding-top:0;"| <h3>Wus ie det...</h3> [[Ofbeelding:Harm.jpg|90px|right|Harm]] *...ze in 't noodelijke diel van [[Oaveriessel]] ok [[Drèents]] praot? *...''Harm Boerenlèven an de Riest'' van [[Lucas Jonker]] de eerste [[Drèents|Drèentstalige]] roman was? *...de skriever van 't eerste Drèentstalige gedicht (1837) een anonieme "[[Een Drenther|Drenther]]" was? *...de skilder [[L.A. Roessingh]] de eerste Drèentstalige dichtbundel uutegèven hef? *...[[Drenthe]] en [[Oaveriessel]] in de Middeleeuwen ien gebied, 't [[Oaversticht]] vörmden? |- valign=top |width=50% bgcolor=white style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:red;padding:1em;padding-top:0;"| <h3>Politiek</h3> [[Ofbeelding:WapenDrenthe.jpg|90px|left|Waopen van Drenthe]] [[Drenthe]] - [[Vlagge van Drenthe]] - [[Waopen van Drenthe]]<br />''Gemientes:''<br />[[Aa en Hunze]] - [[Assen]] - [[Börger-Oring]] - [[Koevern]] - [[Em (gemiente)|Em]] - [['t Oogeveine]] - [[Möppelt]] - [[Midden-Drenthe]] - [[Noordenveld]] - [[Tynaorl (gemeeinte)|Tynaorl]] - [[Westerveld]] - [[De Wolden]] |width="50%" bgcolor=White style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:red;padding:1em;padding-top:0;"| <h3>Taol in Drenthe</h3> [[Ofbeelding:De_drie_podagristen.jpg|100px|right|Dree podagristen]] [[Drèents]] - [[Noordenvelds]] - [[Veenkoloniaols]] - [[Zuudoost-Drèents]] - [[Zaand-Drèents]] - [[Midden-Drèents]] - [[Zuudwest-Noord-Drèents]] - [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] - [[Stichting Drentse Taol]] - [[Drèents woordenboek]]<br />''Skrievers:''<br />*[[Een Drenther]] - [[D.H. van der Scheer]] - [[Harm Tiesing]] - [[Lucas Jonker]] - [[J.H. Bergmans-Beins]] - [[Grietje Clewits]] - [[Jan Naarding]] - [[Hans Heyting]] - [[Roel Reijntjes]] - [[Peter van der Velde]] - [[Anne Doornbos]] - [[Marga Kool]] - [[Martin Koster]] - [[Lukas Koops]] - [[Hendrik Nijkeuter]] - [[:Kategorie:Schriever in 't Drèents|''meer...'']] |- valign=top |width=50% bgcolor=White style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:red;padding:1em;padding-top:0;"| <h3>Geografie</h3> [[Ofbeelding:Drentse Aa RA.jpg|100px|left|Drentsche Ao]] [[Hondsrug]] - [[Drèents plateau]] - [[Drèentse heufdvaort]] - [[Meppelerdiep]] - [[Hunze]] - [[Drèentse Ao]] - [[Riest (revier)|Riest]] - [[Vene (grondsoorte)|Veen]] - [[Esdorp]] - [[Nationaolpark Drents-Friese Wold]] - [[Nationaol beek- en esdorpenlaandschop Drentsche Ao]] - [[Nationaolpark Dwingelderveld]] |width=50% bgcolor=White style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:red;padding:1em;padding-top:0;"| <h3>Geschiedenis</h3> [[Ofbeelding:Hunebed 002.jpg|100px|right|Hunebed in Bronneger]] [[Pago Treanth]] - [[Slag bi'j Aone]] - [[Fries-Drèentse oorlog]] - [[Oaversticht]] - [[Hunebed]] - [[Saksen (volk)|Saksen]] - [[Dingspel]] - [[Zudenveld]] - [[Middenveld]] - [[Dieverderdingspel]] - [[Rolderdingspel]] - [[Noordenveld]] - [[Oostermoer]] - [[Ellert en Brammert]] - [[Den Klinkenbarg|Den Klinkebarg]] |} {{Drenthe}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Pertaol|Drenthe]] [[Kategorie:Drenthe| ]] ckeppq6rlu6zc2bjuuw18npahho3c5i 6 4004 191812 153509 2011-05-26T21:08:34Z 129.125.102.126 +[[Kattegerie:Ofbeelding:Wikipedie]] wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Logo]] [[Kattegerie:Ofbeelding:Wikipedie]] kapmmwc382kyhu3iwop8gx50eoe458d 0 4005 88558 13592 2008-11-29T10:44:13Z Sebleouf 1287 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Liemers]] ft0t7t3uw2y6exwsgtaz7vs5ok6bzdh 0 4006 280384 256220 2015-04-12T14:13:25Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Geesteren''' is een darp in de gemeente [[Berkelland]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]] Van 1795 tot [[1817]] was Geesteren ne eigen gemeente. In 1817 is et op-egoane in de gemeente [[Borklo]]. {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Berkelland]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] oa85vdg8e778dlskul3y8l6g4j84n5q 0 4007 280385 256221 2015-04-12T14:13:35Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Gelster''' ([[Nederlands]]: ''Gelselaar'') is een dorp in de gemeente [[Berkelland]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]]. Gelster hef umsgeveer 700 inwoners en een riek verenigingslaeven. {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Berkelland]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] m9p4slkd82worbaktdch02571wiiuk8 0 4008 284643 284639 2016-05-27T23:21:11Z Servien 7 Servien hef de zied [[Haorle]] herneumd naor [[Haorle (Berkelland)]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki '''Haorle''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Haarlo'') is n darp in de gemeente [[Berkelland]] in de [[Nederland]]se provinsie [[Gelderland]]. In [[1188]] wordden de name van t darp al enuumd in de bezittingen van Graaf Hendrik van Dahl. {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Berkelland]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 3we6rx6hbfvd18ds0yllzr2nq3q4yyw 0 4009 280434 262886 2015-04-12T14:20:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki Den '''Holterhook''' is een buurtschap in de gemeente [[Berkelland]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]]. Et "Kamp Holterhoek" is in et buurtschap. Kamp Holterhoek is vanaf 1955 as afluusterpost van de [[Navo]] in Holterhoek evestigd. Vrogger was et een afluusterpost van et [[Warschau-pact]]. Tegenswoordigs is et een verbindingspost veur de vredesmachten oaveral ter wereld. ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: ''den Holterhook'' *[[Tweants]]: ''den Holterhook'' {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Berkelland]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] i4mvg3n17bcj7gi22ay010r78xd3r6d 0 4010 280435 262890 2015-04-12T14:20:55Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Hoonte''' is een buurtschap in de gemeente [[Berkelland]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]]. De bekende [[Nederland]]se dichter [[Gerrit Achterberg]] hef van [[1944]] tot [[1952]] hier ewond. {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] htmk8iib405fkkwpfnzptzxyx915vu0 0 4011 280436 256344 2015-04-12T14:21:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Hupsel''' is een buurtschap in de gemeente [[Berkelland]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]]. Hupsel is de geboorteplaatse van de [[Olympisch kampioen]]e schaatsen, [[Annie Borckink]]. {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 4bo7ain7ftxyemouu9atyuwo31ammx2 0 4012 280485 262996 2015-04-12T14:28:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Lintvelde''' is een buurtschap in de gemeente [[Berkelland]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]]. {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] sx8foxddoubg9dvl37accvan8j4twge 6 4013 126917 13605 2009-11-26T22:22:58Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] j2o41jsloigg7fy4dw3i1oh5jfbpf0r 0 4014 280486 263001 2015-04-12T14:28:55Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Lochoezen''' ([[Nederlands]]: ''Lochuizen'') is een buurtschap in de gemeente [[Berkelland]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]]. Lochoezen hef joarleks met [[poasen]] één van de grootste [[poasvuren]] van den [[Achterhoek]]. {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] q3v48veav0940f6infp81nb5zwa8fr4 0 4015 291166 291160 2016-11-03T15:28:27Z Wwikix 13678 /* Referensies */ wikitext text/x-wiki Dit is de '''Veluwse taalwiezer''' van Wikipedie. Hier staon zaken beschreven as grammatika, woorden, uutspraak, spelling, uutdrokkingen en plaatsnamen in de verschillende Veluwse dialekten die tot t [[Nedersaksies]] beheuren. De Zuud-Veluwse dialekten wörden hier niet beschreven umdat disse dialekten, die tot t [[Zuud-Gelders]] erekend wörden, niet Nedersaksies van aord bin. == Informasie veuraof == t Veluws is n [[Nedersaksies]]e dialektgroep die op de [[Veluwe]] espreuken wördt. t Veluws hef twee heufdonderverdelingen, namelik [[West-Veluws|West-]] en [[Oost-Veluws]], veerder hef zwat elk darp en elke stad zien eigen dialekt, vake is der oek nog es n dialektverschil binnen n darp, stad of [[buurtschop|buurtschap]]. Zo zegen ze in t West-Veluws bv. ''wulen warken'' ([[Nunspeet]]) of ''wulie warken'' ([[Putten]], [[Elspeet]]) en in t Oost-Veluws ''wuloe wärkt'' ([[Attem|Hattem]]) of ''wie warkt'' ([[Voorst]]). == Uutspraak == {{Heufdartikel|Klankleer van t Nedersaksies|vel}} Hieronder staon n antal letterkombinasies en de uutspraken. {| width="85%" style="margin: 0em 0em;" |'''Schiefwieze'''||'''umschrieving'''||'''IPA'''||'''veurbeeld''' |- |ee <small>(1)</small>||Nederlaandse ee||{{IPA|/eː/}} of {{IPA|/eˑ/}}||been (Nunspeet: {{IPA|/beˑn}}) |- |ee <small>(2)</small>||zo as in t Nederlaandse woord "beer"||{{IPA|/ɪː/}} of {{IPA|/ɪˑ/}}||dele (Nunspeet: {{IPA|/dɪˑlə}}) |- |ee <small>(3)</small>||zo as in t Nederlaandse woord "beer", mit de <e> van "de" derachter eplakt||{{IPA|/ɪːə/}}, {{IPA|/ɪˑə/}} of {{IPA|/ɪə/}}||kleed (Nunspeet: {{IPA|/klɪˑə̲t/}}) |- |ee <small>(4)</small>||zo as in t Nederlaandse woord "beer", mit de <e> van "het" derachter eplakt||{{IPA|/ɪːɛ/}}, {{IPA|/ɪˑɛ/}} of {{IPA|/ɪɛ/}}||legen (Nunspeet: {{IPA|/lɪˑɛ̲ɣŋ/}}) |- |ao (1)||zo as in t Nederlaandse woord "oor"||{{IPA|/ɔː/}} of {{IPA|/ɔˑ/}}||naolde (Nunspeet: {{IPA|/nɔˑldə/}}) |- |ao (2)||zo as in t Nederlaandse woord "oor", mit de <e> van "de" derachter eplakt||{{IPA|/ɔːə/}} of {{IPA|/ɔˑə/}}||gaon (Nunspeet: {{IPA|/ɣɔːən/}}) |- |ö||zo as t Duitse woord "Köln"||{{IPA|/œ/}}||ewörden (Nunspeet: {{IPA|/əʋœn ̩/}} of {{IPA|/əʋœdn/}}) |- |ui||zo as in t Nederlaands||{{IPA|/œy/}}||buize (Nunspeet: {{IPA|/bœyzə/}}) |- | -ben||an t einde van n woord -bm||{{IPA|/bm/}}||geloven (Nunspeet: {{IPA|/ɾɪbm/}}) |- | -ken||an t einde van n woord -kng||{{IPA|/kŋ/}}||keuken (Nunspeet: {{IPA|/køˑkŋ/}}) |- | -men||an t einde van n woord -mm||{{IPA|/mː/}}||dromen (Nunspeet: {{IPA|/dɾoˑmː/}}) |- | -nden||an t einde van n woord -nn||{{IPA|/n/}}||haanden ({{IPA|/haˑn/}}) |- | -nen||an t einde van n woord -nn||{{IPA|/nː/}}||kennen ({{IPA|/kɛnː/}}) |- | -pen||an t einde van n woord -pm||{{IPA|/pm/}}||lopen (Nunspeet: {{IPA|/loˑpm/}}) |- | -ven||an t einde van n woord -vm||{{IPA|/vm/}}||geloven (Nunspeet: {{IPA|/xəløˑvm/}}) |} Vanaof [[Putten]] tot an ongeveer [[Hoenderloo]] wörden de uutgangen: -ben, -ken, -men (en gao zo mer deur) uutespreuken zo as ze eschreven wörden (dus bv. {{IPA|/bən/}}, {{IPA|/pən/}}, {{IPA|/kən/}}), in sommige geval wördt de <n> in-eslikt, en in aandere gevallen juust de <e>, dit gebeurt niet arg konsekwent. == Spelling == Veur t Veluws besteet der gien spelling die offisieel is vastesteld, dit is zo bie de meeste Nedersaksiese dialekten, hier bin nog gien offisiële spellingssystemen veur emaakt, mer de relatief nieje schriefwiezer "[[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]]" ku'j der prima veur gebruken, of aanders de [[IJsselacademie|Iesselakkedemiespelling]], die ontwikkeld is veur t [[Oaveriessels|Noord-Overiessels, Sallaands, Vechtdals]] en t [[Oost-Veluws]]. === Uutgangspunten === * De spelling mut ansluten bie t Nederlaands, mer toch mut de uutspraak tot zien recht koemen. * Der bin wat vereenvoudigingen deurevoerd, en dingen die niks van doon hebben mit t Nedersaksies bin deruut ekwakt. * Leenwoorden wörden niet veraanderd, dus gien ''tiesjurt'' veur n [[mouwtjeshemde]] (T-shirt). ''Uutwarkingen en meer regels hieronder.'' === Woorden die eindigen op ''-en'' === Dit wördt altied voluut eschreven, de tussen-n wördt allinnig eschreven a'j 'm heuren. {| | '''Nederlaands''' | '''Veluws''' | '''Uutspraak''' |- | kijken | kieken | kiekng |- | praten | praoten | praotn |- | paarden | peerden | peerdn |- | voeren | voeren | voern |} === Open lettergrepen === Liek as in t Nederlaands en de aandere [[Nedersaksies]]e dialekten, hef t Veluws gien klinkerverdubbeling bie warkwoorden mit open lettergrepen: {| | '''Nederlaands''' | '''Veluws''' |- | lopen | lopen (en dus niet ''loopen'' of ''loop'm'') |- | duiken | duken (en dus niet ''duuken'' of ''duukng'') |} === Ao of oa? === In t Veluws besteet der gien twiefel: altied ''ao''. Dus ''praoten'' (praten) en ''graojen'' (graden) en oek ''schaopen'' (schapen) en '''aoverheuren''' (overhoren). A'j de a en de o as twee amparte klanken uutspreken is der in t Veluws dus n klinkerbotsing, disse klinkerbotsing zal niet zoveule veurkoemen mer in dat geval schrief je n koppelteken, zo as in t woord ''grammatika-onderwies'', in bv. ''Laos/Laotiaans'' (La·os/La·o·ti·aans) ku'j t gewoon zo laoten, umdat t hier geet um n exoniem (n butenlaandse benaming veur n plaotse of laand), mit n vernedersaksieste anpassing veur t bievoeglike naamwoord, de taal of inwoener(s). Umdat de oa n aandere klank vertegenwoordigt mu'j oek hier op de koppeltekens letten, wulen schrieven dus: auto-alarm (en gíén autoalarm, zo as dat in t Nederlaands edaon wördt). In partie aandere schriefwiezen zie'j op de Veluwe oek soms oa veur de ao. == Grammatika == === Veurnaamwoorden === ====Darde persoon enkelvoud==== Veur de darde persoon enkelvoud in persoonlike en bezittelike veurnaamwoorden bestung vanouds gien amparte vrouwelike vorm bie t verwiezen naor personen: dit was 'hie/hij/hee' (hij), '{{Small()|h}}um' (hem), 'zien' (zijn), 'zienend' (het zijne), zo as in aandere Nedersaksiese gebieden. Onder invloed van t Nederlaands bin de vrouwelike vormen 'zie/zee', '{{Small()|}}eur', ' '{{Small()|h}}eure' oek veur personen in-evoerd. An t begin van de [[21e eeuw]] verwees nog mer n haandjenvol meensen naor vrouwluui mit 'hie', 'hij' of 'hee'. ====Wie en julle==== ''Veur de veurnaamwoorden 'wie/wulen' (wij) en 'julen' (jullie) bin der n groot antal plaotselike verschillen. Daorumme vie'j hieronder n overzichte van de woorden die hierveur gebruukt wörden, en waor ze gebruukt wörden. In t onderstaonde overzichte bin de plaotsen Amersfoort, Hooglaand en Leusden op-eneumen, mer in disse plaotsen is t dialekt zo goed as uutestörven. In woorden as ''wul(i)e'' of ''wull(i)e'' enz. is de uu-klank of u-klank vake niet zo goed te heuren, daorumme bin der oek plaotsen waor wulie en wullie naost mekaar gebruukt wörden. Veur meer hierover zie t boek 'Taal in stad en land - Veluws, Urkers en Utrechts' van Harrie Scholtmeijer.'' ==== Wie/wulen (wij) ==== *''Vulie:'' [[Putten]] en umstreken{{Info|Kömp niet zo vake veur, meestentieds 'wulie'}} *''Wie:'' [[Harderwiek]], [[Hulshorst]], [[Spaokenburg]], [[Nunspeet]], [[Elspeet]], [[Vierhouten]], [[Hoenderloo]], [[Heerde]], [[Veessen]], [[Vorchten]], [[Niebroek]], [[Terwolde]], [[Teuge]], [[Wilp]], [[Gietel]], [[Woeste Hoeve]], [[Beekbargen]], [[Eerbeek]], [[Une]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Brummen]] *''Wiele:'' [[Epe]], [[Une]], [[Tongeren]], [[Klarenbeek]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Teuge]], [[Brummen]] *''Wielie:'' [[Hoenderloo]]{{Info|Kömp niet zo vake veur, meestentieds 'wie'}} *''Wieleu:'' [[Loenen]] *''Wij:'' [[Luntere]]n, [[Sjaarpezeil]] *''Woele:'' [[Epe]] *''Wulen:'' [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Elspeet]], [[Leusden]], [[Nunspeet]], [[Hierden]], [[Vaossen]] *''Wulie:'' [[Barreveld (daarp)|Barreveld]], [[Harderwiek]], [[Spaokenburg]], [[Armelo]], [[Putten]]{{Info|Oek meugelik: vulie, vrogger zeien ze oek wel 'wie'}}, [[Uddel]], [[Niekark]], [[Voorthuzen]], [[Garder]], [[Hoogland]], [[Stroe (Gelderlaand)|Stroe]], [[Kootwiek]], [[Leusden]], [[Otterlo]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] *''Wulle:'' [[Leusden]], [[Vaossen]], [[Emst]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] *''Wullie:'' [[Niekark]], [[Niekarkerveen]], [[Hoevelaken]], [[Voorthuzen]], [[Kootwiek]], [[Amersfoort]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] *''Wuloe:'' [[Attem]] *''Wulu:'' [[Une]]{{Info|Meestentieds 'wie' of 'wiele'}} ==== Julen (jullie) ==== *''Joelen:'' [[Doorspiek]] *''Julen:'' [[Elspeet]], [[Hulshorst]], [[Nunspeet]], [[Hierden]] *''Julie:'' [[Harderwiek]], [[Spaokenburg]], [[Putten]], [[Uddel]], [[Niekark]], [[Voorthuzen]], [[Garder]], [[Hoogland]], [[Stroe (Gelderlaand)|Stroe]], [[Kootwiek]], [[Nunspeet]] *''Jullen:'' [[Vierhouten]], [[Leusden]] *''Jullie:'' [[Armelo]], [[Voorthuzen]], [[Amersfoort]], [[Wombaarg]], [[Luntere]], [[Otterlo]], [[Hoenderloo]], [[Sjaarpezeil]], [[Terwolde]], [[Woeste Hoeve]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] *''Juul:'' [[Hulshorst]] *''Iele:'' [[Beekbargen]], [[Loenen]], [[Brummen]] *''Ielu:'' [[Une]]{{Info|Meestentieds 'ule'}}, [[Oldebroek]], [[Wezep]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] *''Oelie:'' [[Woeste Hoeve]] *''Oelu:'' [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] *''Ule:'' [[Barreveld (daarp)|Barreveld]], [[Epe]], [[Une]], [[Tongere (Epe)|Tongeren]], [[Heerde]], [[Veessen]], [[Vaossen]], [[Niebroek]], [[Klarenbeek]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Teuge]], [[Wilp]], [[Gietel]], [[Eerbeek]], [[Wezep]] *''Ulie:'' [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] *''Ulle:'' [[Vorchten]], [[Emst]], [[Terwolde]] *''Uloe:'' [[Attem]] ==== Eerste naamval (nominatief) ==== {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Veluws'''||'''Nederlaands''' |- |Ik||ik |- |Jie, ie{{small()|je}}||jij |- |Hij/hie/hee||hij |- |Zee/zie||zij |- |''Kiek hierboven''||wij |- |''Kiek hierboven''||jullie |- |Zee/zie/zul{{small()|l}}ie, enz. (darde persoon meervoud)||zij |} ==== Tweede naamval (genitief) ==== {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Putters'''||'''Nunspeets'''||'''Nederlaands''' |- |de miene||de mienten||de mijne |- |de joewe||t joende/de joenten||de jouwe |- |de ziene||de zienten||de zijne |- |de heure||de heure||de hare |- |de onze||de onze||de onze |- |dat van julie||dat van julen||dat van jullie |- |dat van hulie||dat van hulen||dat van hen |} ==== Darde naamval (datief) ==== {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Veluws'''||'''Nederlaands''' |- |Mien||mij |- |{{small()|J}}oe||jou |- |Hum||hem |- |Heur||haar |- |Ons/oens*||ons |- |''Kiek hierboven''/{{small()|j}}oew||jullie |- |Hulen/hul(l)ie/heulie||hen |} <nowiki>*</nowiki>''Oens'' gebruken ze in t zujen van de Veluwe, bv. in [[Putten]] en [[Niekark]].</small> ==== Vierde naamval (akkusatief) ==== {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Veluws'''||'''Nederlaands''' |- |Mien||mij |- |{{small()|J}}oe||jou |- |Hum||hem |- |Heur||haar |- |Ons/oens||ons |- |''Kiek hierboven''/{{small()|j}}oew||jullie |- |Hulen/hul(l)ie/heulie||hen |} === Regelmaotige warkwoorden === ==== Nunspeet ==== {| class="wikitable" width="50%" !Vervoeging !Tegenswoordige tied !Vlejen tied |- |Ik STAM ''(+ e)''||ik heur'''e'''||ik heur'''den''' |- |Jie STAM + en||jie heur'''en'''||jie heur'''den''' |- |Hij STAM ''(+ t)''||hij heur'''t'''||hij heur'''den''' |- |Wie STAM + en||wie heur'''en'''||wie heur'''den''' |- |Julen STAM + en||julen heur'''en'''||julen heur'''den''' |- |Zee STAM + en||zee heur'''en'''||zee heur'''den''' |} In de vlejen tied wörden de <d> wel eschreven met niet uutespreuken, dus: "jie heuren" (jij hoorde) ==== Putten ==== {| class="wikitable" width="50%" !Vervoeging !Tegeswoordige tied !Vlejen tied |- |Ik STAM||ik heur||ik heur'''de''' |- |Jie STAM + en||jie heur'''en'''||jie heur'''de''' |- |Hie STAM + t||hie heur'''t'''||ik heur'''de''' |- |Wulie STAM + en||wulie heur''en'''||wulie heur'''den''' |- |Julie STAM + en||julie heur'''en'''||julie heur'''den''' |- |Zulie STAM + en||zulie heur'''en'''||zulie heur'''den''' |} === Onregelmaotige warkwoorden === ==== Nunspeet ==== ===== Wörden (worden) ===== {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordige tied ! width="15%" |Vlejen tied ! width="15%" |Voltooiden tied |- |Ik wörde |Ik wördden |Ik bin ewörden |- |Jie wörden |Jie wördden |Jie bin ewörden |- |Hij wördt |Hij wördden |Hij is ewörden |- |Wie wörden |Wie wördden |Wie bin ewörden |- |Julen wörden |Julen wördden |Julen bin ewörden |- |Zee wörden |Zee wördden |Zee bin ewörden |- |} De <rd> in ''wörden/wördden/ewörden'' wördt assimileerd tot n <n>, dat betekent dat t uutespreuken wördt as: ''(e)wönnen''. ===== Hebben ===== {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordige tied ! width="15%" |Vlejen tied ! width="15%" |Voltooiden tied |- |Ik heb{{Small()|be}} |Ik had{{Small()|de}} |Ik heb ehad |- |Jie hebben |Jie hadden |Jie hebben ehad |- |Hij hef |Hij had |Hij hef ehad |- |Wie hebben |Wie hadden |Wie hebben ehad |- |Julen hebben |Julen hadden |Julen hebben ehad |- |Zee hebben |Zee hadden |Zee hebben ehad |- |} De <dd> in ''hadden'' wördt assimileerd tot n <n>, dat betekent dat t uutespreuken wördt as: ''hannen''. ===== Doon (doen) ===== {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordige tied ! width="15%" |Vlejen tied ! width="15%" |Voltooiden tied |- |Ik do |Ik dung |Ik heb edaon |- |Jie doon |Jie dungen |Jie hebben edaon |- |Hij dut |Hij dung |Hij hef edaon |- |Wie doon |Wie dungen |Wie hebben edaon |- |Julen doon |Julen dungen |Julen hebben edaon |- |Zee doon |Zee dungen |Zee hebben edaon |- |} ===== Gaon (gaan) ===== {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordige tied ! width="15%" |Vlejen tied ! width="15%" |Voltooiden tied |- |Ik gao |Ik gung |Ik bin egaon |- |Jie gaon |Jie gungen |Jie bin egaon |- |Hij geet |Hij gung |Hij is egaon |- |Wie gaon |Wie gungen |Wie bin egaon |- |Julen gaon |Julen gungen |Julen bin egaon |- |Zee gaon |Zee gungen |Zee bin egaon |- |} ===== Zien (zien) ===== {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordige tied ! width="15%" |Vlejen tied ! width="15%" |Voltooiden tied |- |Ik zie |Ik zag |Ik heb ezien |- |Jie zien |Jie zaggen |Jie hebben ezien |- |Hij ziet |Hij zag |Hij hef ezien |- |Wie zien |Wie zaggen |Wie hebben ezien |- |Julen zien |Julen zaggen |Julen hebben ezien |- |Zee zien |Zee zaggen |Zee hebben ezien |- |} ===== Mutten (moeten) ===== {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordige tied ! width="15%" |Vlejen tied ! width="15%" |Voltooiden tied |- |Ik mut |Ik mos |/ |- |Jie mutten |Jie mossen |/ |- |Hij mut |Hij mos |/ |- |Wie mutten |Wie mossen |/ |- |Julen mutten |Julen mossen |/ |- |Zee mutten |Zee mossen |/ |- |} ==== Putten ==== ===== Worren (worden) ===== {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordige tied ! width="15%" |Vlejen tied ! width="15%" |Voltooien tied |- |Ik wor |Ik worde/wier |Ik bin eworren |- |Jie worren |Jie worden/wieren |Jie bin eworren |- |Hie wort* |Hie worde/wier |Hie is eworren |- |Wulie worren |Wulie worden/wieren |Wulie bin eworren |- |Julie worren |Julie worden/wieren |Julie bin eworren |- |Zulie worren |Zulie worden/wieren |Zulie bin eworren |- |} <nowiki>*</nowiki>Umdat de stam in t Putters gien d het, schrieven wulie ''hie wort''. ===== Hen (hebben) ===== {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegeswoordige tied ! width="15%" |Vlejen tied ! width="15%" |Voltooide tied |- |Ik het |Ik had |Ik het ehad |- |Jie hen |Jie han |Jie hen ehad |- |Hie het |Hie had |Hie het ehad |- |Wulie hen |Wulie han |Wulie hen ehad |- |Julie hen |Julie han |Julie hen ehad |- |Zulie hen |Zulie han |Zulie hen ehad |- |} ===== Doen (doen) ===== {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegeswoordige tied ! width="15%" |Vlejen tied ! width="15%" |Voltooide tied |- |Ik doe |Ik dee/deu/dui |Ik het edaon |- |Jie doen |Jie dejen/deuien/duien |Jie hen edaon |- |Hie doet |Hie dee/deu/dui |Hie het edaon |- |Wulie doen |Wulie dejen/deuien/duien |Wulie hen edaon |- |Julie doen |Julie dejen/deuien/duien |Julie hen edaon |- |Zulie doen |Zulie dejen/deuien/duien |Zulie hen edaon |- |} ===== Gaon (gaan) ===== {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegeswoordige tied ! width="15%" |Vlejen tied ! width="15%" |Voltooide tied |- |Ik gao |Ik gung |Ik bin egaon |- |Jie gaon |Jie gungen |Jie bin egaon |- |Hie gaot |Hie gung |Hie is egaon |- |Wulie gaon |Wulie gungen |Wulie bin egaon |- |Julie gaon |Julie gungen |Julie bin egaon |- |Zulie gaon |Zulie gungen |Zulie bin egaon |- |} ===== Zien (zien) ===== {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegeswoordige tied ! width="15%" |Vlejen tied ! width="15%" |Voltooide tied |- |Ik zie |Ik zag |Ik het ezien |- |Jie zien |Jie zaggen |Jie hen ezien |- |Hie ziet |Hie zag |Hie het ezien |- |Wulie zien |Wulie zaggen |Wulie hen ezien |- |Julie zien |Julie zaggen |Julie hen ezien |- |Zulie zien |Zulie zaggen |Zulie hen ezien |- |} ===== Moen (moeten) ===== {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegeswoordige tied ! width="15%" |Vlejen tied ! width="15%" |Voltooide tied |- |Ik moet |Ik mos |/ |- |Jie moen |Jie mon |/ |- |Hie moet |Hie mos |/ |- |Wulie moen |Wulie mon |/ |- |Julie moen |Julie mon |/ |- |Zulie moen |Zulie mon |/ |- |} === Lidwoorden === In t Veluws gebruken we de zelfde lidwoorden as in t Nederlaands, in t plat wördt t meestentieds aofekort eschreven, umdat al die aofkappingstekens zo'n onrustig beeld geven wörden ze niet eschreven. De lidwoorden maggen oek voluut eschreven wörden (zo as in t Nederlaands), der bin dus twee meugelikhejen: *De, het, een; óf *De, t, n === Achtervoegsels === ==== -lik ==== t Achtervoegsel, dat in t Nederlaands eschreven wördt as -lijk, wördt in t Veluws eschreven as ''-lik'': {| class="wikitable" width="50%" !Veluws !Nederlaands |- |Eigenliks||eigenlijk |- |Kwaolik||kwalijk |- |Hartelik||hartelijk |} ==== -ig, -erig, -elig ==== {| class="wikitable" width="50%" !Veluws !Nederlaands |- |Stoffig||stoffig |- |Moekerig||vochtig |- |Griezelig||griezelig |} ==== -ing ==== In t Veluws wördt t achtervoegsel ''-ing'' t zelfde eschreven as in t Nederlaands. In sommige dialekten he'j oek nog t achtervoegsel ''-ige'': {| class="wikitable" width="50%" !Vertaling 1 !Vertaling 2 !Nederlaands |- |Woenige||woening||woning |- |Schuttige||schutting||schutting |- |Verenige||vereniging||vereniging |- |Funderige||fundering||fundering |- |Toepassige||toepassing||toepassing |- |Vergaorige||vergaodering||vergadering |- |Betrekkige||betrekking||betrekking |- |Verkerige||verkering||verkering |- |Funderige||fundering||fundering |- |Hellige||helling||helling |- |Huushouwige||huushouding||huishouding |- |Verteunige||verteuning||vertoning |} === Dagen === {| class="wikitable" width="50%" !Veluws !Nederlaands |- |Maondag||maandag |- |Diensdag||dinsdag |- |Woonsdag/woensdag||woensdag |- |Donderdag||donderdag |- |Vriedag||vrijdag |- |Zaoterdag||zaterdag |- |Zundag/zondag||zondag |} === Maonden === {| class="wikitable" width="50%" !Veluws !Nederlaands |- |Jannewaori||januari |- |Febrewaori||februari |- |Meert||maart |- |April||april |- |Mei||mei |- |Juni||juni |- |Juli||juli |- |Augustus||augustus |- |September||september |- |Oktober||oktober |- |November||november |- |Desember||december |} === Kleuren === {| class="wikitable" width="50%" !Veluws !Nederlaands |- |Rood||rood |- |Geel||geel |- |Blauw||blauw |- |Greun/gruun*||groen |- |Oranje||oranje |- |Paors||paars |- |Raoze||roze |- |Gries||grijs |- |Zwart||zwart |- |Wit||wit |} <nowiki>*</nowiki>In t West-Veluws zegen ze overal ''greun'', behalve in de umgeving van Hoenderloo waor ze ''gruun'' zegen. In t Oost-Veluws zegen ze veural ''gruun'', mer in de gemeente [[Elburg]] wördt der ''greun'' ezeegd, en in de gemeente [[Voorst]] koemen ''gruun'' en ''greun'' allebeie veur. === Getallen === In de Oost-Veluwse dialekten en t [[Nunspeets]] he'j nog altied de [[e-apokope]], dit is n deftig woord veur de -e achter n woord (zo as in ''veertien'''e''''') mer de meeste West-Veluwse dialekten hebben dat niet (meer) en daor zegen ze dan ''veertien''. {| class="wikitable" width="50%" !Veluws !Nederlaands |- |Nul||nul |- |Een, ene||een |- |Twee, tweje||twee |- |Dree/drie, dreje/drieje||drie |- |Vier, viere||vier |- |Vuuf/vuve, vief/vieve*||vijf |- |Zes, zesse||zes |- |Zeuven, zeuvende||zeven |- |Acht{{Info|In sommige dialekten wördt de /t/ niet uutespreuken, wel in 'achte'}}, achte||acht |- |Negen, negende||negen |- |Tien, tiene||tien |- |Elf, elve||elf |- |Twaolf, twaolve||twaalf |- |Dartien{{small()|e}}, daartien{{small()|e}}, dertien{{small()|e}}||dertien |- |Veertien{{small()|e}}||veertien |- |Vuuftien{{small()|e}}/vieftien{{Small()|e}}||vijftien |- |Zestien{{small()|e}}||zestien |- |Zeuventien{{small()|e}}||zeventien |- |Achttien{{small()|e}}, achtien{{small()|e}}||achttien |- |Negentien{{small()|e}}||negentien |- |Twintig, twientig||twintig |- |Dartig, daartig, dertig||dertig |- |Veertig||veertig |- |Vuuftig/vieftig*||vijftig |- |Zestig||zestig |- |Zeuventig||zeventig |- |Tachentig, tachtig||tachtig |- |Negentig||negentig |- |Honderd, hoenderd{{Info|Veural in Putten, Niekark en Barreveld. Oek in samenstellingen}}||honderd |- |Tweehonderd||tweehonderd |- |Dree-/driehonderd||driehonderd |- |Vierhonderd||vierhonderd |- |Vuufhonderd||vijfhonderd |- |Zeshonderd||zeshonderd |- |Zeuvenhonderd||zevenhonderd |- |Achthonderd||achthonderd |- |Negenhonderd||negenhonderd |- |Duzend, doezend||duizend |} <nowiki>*</nowiki>In t West-Veluws zegen ze overal ''vuuf/vuuftien/vuuftig'', behalve in de umgeving van Hoenderloo waor ze de variaant ''vief/vieftien/vieftig'' hebben. In t Oost-Veluws heur je overal de ''ie''-uutspraak, behalve in de gemeente [[Elburg]] waor je de ''uu''-uutspraak heuren. === Familie === {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Veluws'''||'''Nederlaands''' |- |In de parmentaosie||In de familie |- |Vao{{small()|r}}, va, vader, vaoder||vader |- |Moor, moe{{small()|r}}, monne/moene||moeder |- |Jong{{small()|e}}||zoon |- |Deern{{small()|e}}/deren||dochter |- |Breur/bruur||broer |- |Zuster, zus||zus |- |Meuie/meu{{small()|e}}/tante*||tante |- |Noom, oom||oom |- |Neve, neef||neef |- |Nichte, nicht||nicht |- |Groepvaor, grootvaor, opa||opa |- |Groepmoor, grootmoer, o{{small()|e}}poe, oma||oma |} <nowiki>*</nowiki>''Meu''/''meuie'' en ''noom'' kömp altied achter de naam dus ''Gaart-(n)oom'' en ''Jaukjen-meu(ie)''. == West-Veluwse dialekvergelieking == Gao mit de muuspijl over de steerntjes hinne um de infermasie dee derbie heurt te bekieken. {| {{prettytable}} width="60%" |- ! Putters ! Nunspeets ! Epers ! Standardnederlaands |- |bietje{{small()|n}} |bietjen |bettien |beetje |- |beteund |beteund | |schaars, beperkt |- |bonk{{Info|Da's n bonk um}} |bonke{{Info|Je kunnen m'n n bonke wies maken}} | |groot stuk |- |[[breekbonen]] |breekbonen |sperziebonen, slaobonen |sperziebonen |- |bul |[[bolle]] |bolle |stier |- |deern, deretje{{small()|n}} |deerne, deerntjen |deernchen, deerntien, meisien, [[Une]]: deertien |meisje |- |duuf |[[duve (voegel)|duve]], doeve |doeve, [[Une]]: duve |duif |- |edreugen{{Info|In de gemeente Barreveld heur je: edroegen}} |edreugen{{Info|Edraagd kömp oek veur - de /d/ wördt niet uutespreuken}} |edraagd |gedragen |- |eekmulder, torrewever, gouwe tor |eekmulder, [[Elspeet]]: romeslaper |meimulder, [[Une]]/[[Emst]]: meikever |meikever |- |[[erebeie|eerdbees]] |eerdbeze, eerdbieze, aardbeie, [[Elspeet]]: eerdbere, aardbei |eerdbeze, [[Une]]: eerdbaeze, aardbeie |aardbei |- |eerpel{{Info|Uutspraak: erepel}} |[[eerpel]]{{Info|Uutspraak: epel}} |aerpel, eerpel, patätter, [[Emst]]: eerdappel |aardappel |- |frommes, vrouw, wief, mins |frommes, vrouw, wief, meens |vrouwe, [[Emst]]: vrouwmense, wief, mense |vrouw |- |frullie |vrouwluui, vrouwlu |vrouwlu |vrouwen |- |glaozekleed |[[glaozekleed]], gordien (uutspraak: gedien), glaozekleed, vitrazie, |(wit) gordien (uutspraak: gedien), gläzekleed, tulegordien (verouwerd) |vitrage |- |gordien (uutspraak: gedien), glaozekleed |[[gedien|gordien]] (uutspraak: gedien), glaozekleed, kleed |gordien (uutspraak: gedien), gläzekleed |gordijn |- |hen |hebben |hebben |hebben |- |de hof, de tuun |de [[tune]], de hof, de tuin |de tuun/tuin, de hof |de tuin |- |iezig, akelik{{Info|Iezig/akelik mooi}} |iezelig, iezig |ärg |heel, erg |- |keis, kees |[[keze]] |keze |kaas |- |[[kiend]]er{{small()|s}} |kienders |kiender |kinderen |- |kies |kieze, taand |koeze |kies |- |kous |[[hoze]], kouse |hoze |kous |- |krang |krang{{Small()|e}} |krang{{Small()|e}} |binnenstebuiten |- |kuum |kuum, teumig |kuum |bedeesd, rustig |- |leed, kwaod, hellig |leed, kwaod, hellig |hellig |kwaad, boos |- |leer |[[ledder]], [[Elspeet]]: lere |ledder |ladder |- |lontje{{Small()|n}} |lontjen |löntie{{small()|n}} |lontje |- |los |los |lös |open, los |- |luui, lu |luui, lu |lu, [[Une]]/[[Emst]]: leu |lui |- |mins |[[mense|meens]] |mense |mens |- |mirreg |mirreg | |middag |- |moekerig weer |moekerig weer |moekerig weer |broeierig weer |- |op huus opan |op huus an |op huus an |naar huis toe |- |overstuur |overstuur | |bedorven (eten) |- |[[platte peters]] |platte peters |grote bonen, [[Une]]: grote bonen, lange tenen |tuinbonen |- |schaal, sjaal{{Info|n Schaal um de nek}} |sjaal | |sjaal, das |- |schand{{Info|In Steenenkamer en umstreken 'sjaand' of 'sjand'}} |schaande | |schande |- |schaol{{Info|In Steenenkamer en umstreken 'sjaol'}} |schaole | |schaal |- |school{{Info|In Steenenkamer en umstreken 'sjool'}} |[[schoele]] |schoele |school |- |sneeg{{Info|Sneeg wief: mooie vrouw}} |snejig | |flink, vlot, gewiekst |- |strabant |strabant | |pittig, vrijpostig |- |[[sokkeloa|sukelao]] |sukelao |sukela |chocola |- |[[doempien|tunekrupertjen]], klein jantjen |tunekrupertjen, [[Elspeet]]: wienterkoning |winterkeuninkien |winterkoning |- |[[uui]], u |uie, look (iets ouwerwets) |ui, look, [[Une]]: ui, look, siepel |ui |- |vao(de)r en moe(de)r{{Info|Kindertaal: poeta en taat}} |[[vaor]]/va en [[moor (meens)|moor]]/moene/monne |va en moe |vader en moeder |- |vulling |[[vul]]len |vul |veulen |- |week |weke |waeke |week |- |zog |motte |motte |zeug |- |zeuning |zeunige |zomp |voederbak voor varkens |} === Overige woorden === {| {{prettytable}} width="60%" |- ! Aandere dialekten ! Lokasie ! Standardnederlaands |- |oot(jen) |[[Bunsjote|Bunschoten]], [[Niekark]], vrogger oek [[Putten]] |oma |- |luldraod, luliezer, praotiezer, praothoorne |[[Epe]], [[Vaossen]] of [[Garder]] |telefoon |- |kiekkast{{small()|e}} |hele [[Veluwe]] |televisie |} == Geografie == === Veluwse plaotsen en buurtschappen === Hieronder vie'j n overzichte van alle plaotsnamen in t Veluws. Plaotsnamen die niet vermeld staon bin hoogstwarschienlik gelieke an de Nederlaandse namen. A'j der ene niet bie zien staon, zet 'm der gerust bie. {| class="wikitable" width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="25%" |Veluws ! width="25%" |Nederlaands |- |[[Aefde]] |Eefde |- |[[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] |Apeldoorn |- |[[Armelo]] (vrogger: ''Armel'') |Ermelo |- |[[Attem]]{{Info|In Hattem zelf, de rest zeegt 'Hattem'}} |Hattem |- |[[Beekbargen]], '''Bekbargen''' |Beekbergen |- |[[Biesteren]] |Bijsteren (Putten} |- |[[Bunsjoten]] |Bunschoten |- |[[Doezebarg]] |Doesburg |- |[[Doorspiek]] |Doornspijk |- |[[Emst]] |Emst |- |[[Garder]] |Garderen (Barneveld) |- |[[Garven]] |Gerven (Putten) |- |[[De Gliend]] |De Glind (Barneveld) |- |[[Gossel|Gorssel]] |Gorssel |- |[[Halvinkhuzen]] |Halvinkhuizen (Putten) |- |[[Harderwiek]] |Harderwijk |- |[[Helderbuurt]] |Hell (Putten) |- |[[Hunen]] |Huinen (Putten) |- |[[Kootwiek]] |Kootwijk |- |[[Kootjebroek]] |Kootwijkerbroek |- |[[Kootwiekerzaand]] |Kootwijkerzand |- |[[Krachtighuzen]] |Krachtighuizen (Putten) |- |[[Niekark]] |Nijkerk |- |[[Spaokenburg]], '''Spiekendarp''' |Spakenburg |- |[[Twelle]] |Twello |- |[[Une]] |Oene |- |[[Vaossen]] |Vaassen |- |[[Veenhuzerveld]] |Veenhuizerveld (Putten) |- |[[Voorthuzen]] |Voorthuizen |- |[[Waopenvelde]] |Wapenveld |- |[[Wekerum]] |Wekerom |- |} === Net buten t Veluwse taalgebied === Disse plaotsnamen bin zo as ze in [[Barreveld (daarp)|Barneveld]]/[[Sjaarpezeil|Scharpezeel]] uutespreuken wörden. Waort je: t dialekt van Scharpezeel völt net buten t Nedersaksies, mer bie aandere indelingen der weer net binnen.<ref>http://dialect.ruhosting.nl/wgd/inleiding_rivierengebied.htm</ref> {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="25%" |Veluws ! width="25%" |Nederlaands |- |[[Arnem|Aorem]] |Arnhem |- |[[Ee (stad)|Ee]] |Ede |- |[[Ereveen]] |Ederveen |- |[[Meersbaargen]] |Maarsbergen |- |[[Renswou]] |Renswoude |- |[[Sjaarpezeil]], '''Sjaarpezeel'''{{Info|Tegenswoordig ok wel mit n sch-uutspraak}} |Scherpenzeel |- |[[t Veen]] |Veenendaal |- |[[Wombaarg]] |Woudenberg |- |} == Uutdrokkingen / uutdrukkingen == === Elburgs === {| {{prettytable}} width="80%" |- style="background: #efefef;" ! width="25%" |Elburgs ! width="25%" |Nederlaands |- |'''Zo lek as n teemse.''' |Zo lek als een zeef. |- |'''Zo hellig as n spinne.''' |Spinnijdig. |- |'''Hij hef de oren kort an de kop.''' |Hij is heetgebakerd. |- |'''Gao'j mee in veurdan?''' |Ga je mee naar huis? |- |'''Wat bi'j gatgaonde.''' |Wat ben je ongedurig. |- |'''De gang derin hebben.''' |Opschieten. |- |'''Zee is n grote griepe.''' |Ze is een rare meid. |- |'''Een bliend peerd löp daor gien schao.''' |Opschieten. |- |'''Hij hef ze an 't bladharken.''' |Hij is niet goed bij z'n hoofd. |- |'''De gang derin hebben.''' |Opschieten. |- |'''Hij is n lillike smeerdeken.''' |Hij is een gemene vent. |- |'''Hij is n wiendbule.''' |Hij is een opschepper. |- |'''Hij gaapt as n sprao.''' |Hij is slaperig. |- |'''In de parmentaosie.''' |In de familie. |} === Niekarks === {| {{prettytable}} width="80%" |- style="background: #efefef;" ! width="25%" |Niekarks ! width="25%" |Nederlaands |- |''''t Bin gebeurlike dingen.''' |Het zijn dingen die kunnen gebeuren. |- |'''t Is krek van pas / t is krek van zoute.''' |Precies van pas. |- |'''t Is schraoi jammer.''' |Niet vet. |- |'''t Is veur t anproberen.''' |Het is het proberen waard. |- |'''t Luustert nauw.''' |Het komt er precies op aan. |- |'''Daor doe'k op an.''' |Daar reken ik op. |- |'''Dat trekt an.''' |Dat helpt. |- |'''Der bin n hoop eerlike minse in n leeg huus.''' |Eerlijke mensen bestaan niet. |- |'''Die het t buskruut ook niet uutevunden.''' |Die is ook niet slim. |- |'''Een reupel opschikken/opsjikken; n reupel umgaon.''' |Een plaats opzij gaan. |- |'''He-j tieng ehad?''' |Heb je bericht gehad? |- |'''Hie zocht naor z'n peerd, en hie zat derop.''' |Met je neus kijken. |- |'''Hou je maor kuum.''' |Hou je maar rustig. |- |'''Iets anrekommanderen.''' |Iets aanbevelen. |- |'''Ik kom tussen tweelichten/tweeduuster.''' |Ik kom als het schemert. |- |'''Ik gao rikken.''' |Ik ga naar bed. |- |'''Je moen de boel niet zo vertestewieren/verrinneweren.''' |Je moet de boel niet zo vernielen. |- |'''Nao n missen komt n gewissen.''' |Na een miskraam spoedig in verwachting raken. |- |'''Pak t maor in je knuusten.''' |Pak 't maar in je handen. |- |'''We hen de gang.''' |Het begin is er. |- |'''Zit niet te ribbezakken.''' |Zit niet te zeuren. |- |'''Zoender bluf is t leve muf.''' |Je moet risico's durven nemen in 't leven. |} === Nunspeets === {| {{prettytable}} width="80%" |- style="background: #efefef;" ! width="25%" |Nunspeets ! width="25%" |Nederlaands |- |'''Kom mer bie Bart in de rie.''' |Kom er maar bij(zitten). |- |'''Van de [[grepe|gavel]] in de grepe vallen.''' |Van de regen in de drup. |- |'''Hij hef niet veule bie te zetten.''' |Hij is niet tot veel in staat |- |'''Dat avveseert niet.''' |Het schiet niet op. |- |'''n Dreuge [[meert]] en n natte [[april]], da's krek wat de boer grege wil.''' |Een droge maart en een natte april, is wat de boer graag wil. |- |'''Onder t geheur zitten.''' |In de kerk zitten luisteren naar een preek. |- |'''t Beslög hum gien stee.''' |Hij trekt zich er niks van aan/hij heeft geen interesse. |- |'''Hij mut dat laand laoten liggen.''' |De pacht van dat land is hem opgezegd. |- |'''Hij hef edaon ekregen.''' |Hij is ontslagen. |- |'''Hij geet mit de pak.''' |Hij vent met textiel. |- |'''Mit de minste meuite behulpen ween.''' |Gemakzuchtig. |- |'''Hij geef minnig/weinig anhoud.''' |Je kunt moeilijk contact met hem krijgen. |- |'''Hij hef n hond zien gijzelen.''' |Hij durft niet te verschijnen. |- |'''Hij döt je bie de bok.''' |Hij beduvelt je. |- |'''Ik heb der gien fidusie in.''' |Ik heb er geen vertrouwen in. |- |'''n Bliend peerd kan daor gien schao doon.''' |Het is daar een kale boel. |- |'''Glupend.''' |Potverdrie/dat is erg! |- |'''Blenders/keizers.''' |Deksels. |- |'''Ja, wisse.''' |Ja, zeker. |- |'''Zeutjes mer an.''' |Doe maar kalmpjes aan. |- |'''Do mer mit geduld hinne.''' |Doe maar kalmpjes aan. |- |'''De wereld is niet raozende emaakt.''' |Doe maar kalm aan. |- |'''Hij hef de gank derin.''' |Hij schiet flink op. |- |'''t Dak is van t huus.''' |De ouders zijn niet thuis. |- |'''Zo lek as n teemse.''' |Zo lek als een zeef. |- |'''Hij is gatgaonde.''' |Hij is ongedurig. |- |'''Verduld.''' |Warempel. |- |'''Achteruutboeren.''' |Zakelijk verlies lijden/interen. |- |'''t Speult m'n deur de bek.''' |'t Schiet me direct te binnen. |- |'''Dat mu'j m'n niet weer lappen.''' |Dat moet je niet meer doen. |- |'''Dat mu'j m'n es anpassen.''' |Dat moet je niet proberen. |- |'''Dat zeut mooi an.''' |Dat loopt lekker op. |- |'''De boel onder t gat verkopen.''' |De boel verkopen wegens schuld. |- |'''De benen der weer onder kriegen.''' |Weer beter worden. |- |'''De botten deronder zetten.''' |Flink aanpakken. |- |'''Zo zat as espegen spek.''' |Er genoeg van hebben. |- |'''Zo dreuge as [[Sunterkloas|Sunterklaos]] z'n konte.''' |Erg droog. |- |'''Zo slicht as katoen van n sent t elle.''' |Erg gemeen. |- |'''Je kunnen gien kaante mit hum op.''' |Je kunt niks met 'm beginnen. |- |'''Allebarstends!''' |Nee toch! (verwondering) |- |'''In de buul blaozen.''' |Flink geld uitgeven. |- |'''Niks weerd, n hond veur de [[koare|kruuiwagen]], t trekt altied scheef.''' |Waardeloos, als een prutser het werk doet. |- |'''Op de lankveter houwen.''' |Aan 't lijntje houden |- |'''Die probeert je onder de tonge te veulen.''' |Die probeert je een geheim te ontfutselen. |- |'''Ziekte kump te peerd en geet te voot.''' |Ziekte komt vlug maar verdwijnt langzaam. |- |'''t Huus bie de schure laoten.''' |Gewoon doen. |- |'''Die staon zundag veur de stoel.''' |Die trouwen zondag in de kerk. |- |'''Die hebben wat in de pak.''' |Die hebben een baby. |- |'''In de kladden griepen.''' |In de lurven pakken. |- |'''Warkstellige maken.''' |Ergens aan beginnen/aan de slag gaan. |- |'''Die trekt t buis uut veur z'n huushouwige.''' |Die werkt hard voor zijn gezin. |- |'''Wie gaon naor berre, t volk wil naor huus.''' |Werd gezegd als het bezoek erg lang bleef zitten. |- |'''Hij hef altied t pad tussen de benen.''' |Hij is veel van huis. |- |'''Ik gao onder de mannefakturen.''' |Ik ga naar bed. |- |'''Op n fotse zitten.''' |In elkaar gefrommeld. |- |'''Hij hef der niks mee an de pette.''' |Hij moet er niks van hebben. |- |'''Dee leut hum veur n halve stuver n bonestok op de kop anpunten.''' |Die is erg zuinig. |- |'''Kniepend zunig/sentedrieter.''' |Heel erg zuinig (iemand). |- |'''Dat steet hum goed krange an.''' |Dat bevalt 'm slecht. |- |'''Ik gao achter de kazematten.''' |Ik ga naar bed. |- |'''Achter de [[greuntjes]] gaon.''' |Naar bed gaan. |- |'''Hij hef de oren kort an de kop.''' |Hij is heetgebakerd. |- |'''Hij steet boven eerde.''' |Opgebaard staan. |- |'''Hij hef der paor an t bladharken.''' |Hij is niet meer goed bij z'n verstand. |- |'''M'n iest dervan.''' |Ik griezel ervan. |- |'''t Groot neudig hebben.''' |Erg arm zijn. |- |'''t Zal der niet lieke liggen.''' |Er zwaait wat. |- |'''Ze hef de karre ewipt.''' |Ze had een miskraam. |- |'''Nao n missen kömp n wissen.''' |Na een miskraam komt er wel een voldragen kind ter wereld. |- |'''Die ku'j mit de botten twaolf uur lujen.''' |Die is heel erg mager. |- |'''Beter uut de warme as uut n kouwe haand''' |Beter iets weggeven tijdens het leven dan na je dood laten erven. |- |'''Hij kan t niet wachten.''' |Hij heeft er geen tijd voor. |- |'''t Kiend ligt veur t tielgat te luusteren.''' |De baby wordt spoedig geboren. |- |'''Hij geet over zee naor [[Epe]].''' |Hij doet nodeloos ingewikkeld. |- |'''Hij stinkt as n baandhond.''' |Hij ruikt een uur in de wind. |- |'''Effen n bekvol praoten.''' |Even een praatje maken. |- |'''Op huus angaon''' of '''de klompen naor huus brengen'''. |Naar huis gaan |- |'''Op de tappe zitten.''' |Iemand onder druk zetten. |- |'''t Is gien gat in de kop.''' |Er is geen man overboord. |- |'''A'j die tegenkoemen, gao'j achter de bomen langes.''' |Daar heb je respect voor. |- |'''Niet alles gelieke onder haanden haolen.''' |Niet overal tegelijk mee beginnen. |- |'''Daor wi'k aof ween.''' |Dat weet ik niet zeker. |- |'''Die he'k goed over de neuze espegen.''' |Die heb ik een flinke uitbrander gegeven. |- |'''Dat mut sivieletjes gebeuren.''' |Dat moet nauwkeurig gedaan worden. |- |'''n Kop as n tuurhamer.''' |Een stevig vierkant hoofd. |- |'''Daor ku'j spul mee kriegen.''' |Daar kun je moeilijkheden door krijgen. |- |'''Net pas, ko dood, heui op.''' |'t Komt precies op tijd. |- |'''Der zit gien dracht in.''' |Kledingstuk van slechte kwaliteit. |- |'''Hij geef net zoveule um vuufentwintig gulden/euro as n boer um n nap vol karnemelk.''' |Hij kijkt niet op geld. |- |'''Der is wat ganges.''' |Er is wat aan de hand/gaande. |- |'''Mit mekaar in t wiere hebben.''' |Ruzie hebben. |- |'''De locht is aofeschraod.''' |De buien zijn weggetrokken. |- |'''n Kop as n bolle.''' |Een rood hoofd. |- |'''Zo schrao as n talbout.''' |Erg mager. |- |'''Langes de bek wissen.''' |De mond afvegen. |- |'''Ze bin aofetrouwd/ze bin uut mekaar.''' |Kom er maar bij (zitten). |- |'''t Op iemand vortkriegen.''' |De pik op iemand hebben. |- |'''n Arnemse reize.''' |Naar de gevangenis. |- |'''Je kunnen m'n de bok fotsen.''' |Je kunt me meer vertellen. |- |'''Hij hef n vel veur de kop as n bolle.''' |Hij is voor geen reden vatbaar. |- |'''n Lopende hond vient licht meer as n liggende.''' |Als je ergens op uitgaat, levert het vrijwel altijd wat op. |- |'''Kommandeer je hond en blaf zelf / Je mutten zien da'j generaal wörden dan ku'j n heel leger kommanderen.''' |Bemoei je er niet mee. |- |'''Op (hozele) vitlokken.''' |Op blote voeten/kousenvoeten. |- |'''De nacht is veur t ongedierte''' |'s Nachts hoor je te slapen |- |'''Der is der n paore an t blad harken''' |Hij heeft ze niet helemaal op een rijtje |- |'''Mit de waslappe um de prulle stoten''' |Met een washandje je mond afvegen |- |'''Bie die is t der net langes escheuten''' |Iemand met een lichte beperking |- |'''Hij kan mit de knienden deur de traolies vreten''' |Iemand met een mager gezicht |- |'''Ik laote mien de kachel niet anmaken''' |Ik laat me niet gek maken |- |'''Mit de kiepen op t rikke gaon''' |Met de kippen op stok gaan |- |'''Die is op stro eleegd''' |Die is overleden |- |'''Ik had wel veur t raam kunnen staon''' |Ik had wel dood kunnen zijn |- |'''Iederene n pinne in de konte slaon''' |Van iedereen kwaad spreken |- |'''Daor geet iederene over de klinke''' |Daar wordt over iedereen geroddeld |- |'''An de leste memme liggen''' |Aan het korste eind trekken |- |'''n Haand in t rad slaon''' |Een handje helpen |- |'''Wiend in de hakken kriegen''' |Buitensporig doen als het je goed gaat |- |'''Daor he'k gien betrekkige op''' |Dat zegt me niks |- |'''Schone an de latte ween''' |Doodop zijn |- |'''A'j niet zunig bin, bi'j der zo teinen''' |Als je niet zuinig bent, dan ben je er zo doorheen |- |'''Goed te passe ween''' |Het goed maken |- |'''Zo fien as gemaolen poppestront''' |Roomser dan de paus |- |'''Hoe is dat peerd van stal ekeumen''' |Hoe is dat mogelijk |- |'''Der völt niet mee te egen of te ploegen''' |Er is niets mee te beginnen |- |'''Kieken o'j waoter zien braanden''' |Je onnozel houden |- |'''Zo vlogge as modder{{Info|Of: dikke stront}} tegen n barg op''' |Traag |- |'''Heuren zegen, lög licht''' |Van 'men zegt' klopt doorgaans niet veel |} === Oldebroeks === {| {{prettytable}} width="80%" |- style="background: #efefef;" ! width="25%" |Oldebroeks ! width="25%" |Nederlaands |- |'''t Is meer wiend as negozie.''' |Het lijkt meer dan het is. |- |'''A'j oen eigen kop niet volgt, ku'j ok wel n koolrape opzetten.''' |Je moet vasthoudend zijn om wat te breiken. |- |'''Al wat niet esteulen of egeten is kömp wel weer.''' |Raak niet te snel in paniek. |- |'''n Wieze henne legt oek wel es n ei in t ruut.''' |Iedereen maakt wel eens fouten. |- |'''Ie mutten niet meer op t schaap verstrieken as de wolle weerd is.''' |De kosten moeten niet boven het gewin gaan. |- |'''As botter duur is smaakt smolt best lekker.''' |Je moet soms genoegen nemen met iets minder. |- |'''Hij hef n mooi kouwchien mar nog gien veugeltien/vrouwchien.''' |Hij heeft wel een huis maar nog geen partner. |- |'''Die mut zien klompen oek schief ofdragen.''' |Die is arm. |- |'''Die is joe uut de konte eknipt.''' |Die lijkt sprekend op jou. |- |'''Hij pröt as n worst zonder vel.''' |Hij kraamt onzin uit. |- |'''Ie mutten gien spek zeuken in n hondehokke.''' |Dat is zinloos. |- |'''t Gres bie de buurman is altied greuner.''' |Bij een ander lijkt het altijd beter te zijn. |- |'''Een aonder zien pot is altied vet.''' |Bij een ander lijkt het altijd beter te zijn. |- |'''Die botter op de kop hef mut niet in de zunne gaon (staon).''' |Als je zelf niet zuiver bent moet je je mond houden. |- |'''Een schurftig peerd is bange veur de roskamme.''' |Hij heeft een slecht geweten. Iemand met een slecht geweten doet het pijn als iemand zijn vinger legt op de zere plek. |- |'''A'j an t bouwen bint mu'j niet achterumme kieken.''' |Je moet niet te veel naar het verleden kijken, dan maak je fouten. |- |'''Die schöt nog al es mit spek.''' |Die overdrijft nog al eens. |- |'''Een meulesteen an de hals kriegen.''' |Een (te) zware verantwoordelijkheid krijgen. |} === Putters === {| {{prettytable}} width="80%" |- style="background: #efefef;" ! width="25%" |Putters ! width="25%" |Nederlans |- |'''Dat mes is zo stomp daor ku'j op gaon zitten en naor [[Keulen]] riejen.''' |Dat mes is heel erg bot. |- |'''Van achteren ku'j n koe in z'n koent kieken.''' |Achteraf is het makkelijk praten. |- |'''De hoend en de baos jagen de haos. De vrouw en de [[kat|puus]] heuren in huus.''' |De plaats van de man en de vrouw. |- |'''De [[brood]]krummels gaon steken.''' |'t Hoog in de bol krijgen. |- |'''Oender de gebojen staon.''' |In ondertrouw zijn. |- |'''Noen staon wulie in t veurste gelid.''' |Als de beide ouders overleden zijn. |- |'''Wat n donkere lucht, t liekt wel kattespie.''' |Er is zwaar weer op komst. |- |'''Kwam an, ik slof heen.''' |Nou ga ik maar weer eens. |- |'''[[Eerpel]]s mit blote pootjes.''' |Gebakken aardappels zonder iets erbij. |- |'''Koffie van t darde geluui.''' |Oude, slappe koffie. |- |'''n [[doempien|Tunekrupertjen]] is net zo druk mit zien nest as n [[stöarke|ooievaor]].''' |Het geeft niks hoe groot je huis is, je bent even druk. |- |'''Van de gavel in de greep lopen.''' |Van de wal in de sloot raken. |- |'''In [[Hunen]] melken ze de runen han ze koen, zouwen ze t niet doen.''' |Plagerige uitspraak over de inwoners uit Huinen. |- |'''Niks weerd [[kniende (dier)|knienen]] in de [[wienter]]; allemaol waoterpenzen.''' |Als je eigenlijk vooraf al weet dat iets mislukken zal. |- |'''Donkere maargens en zwaore knapzakken lichten mit de dag op.''' |Het wordt geleidelijk beter. |- |'''Daor ku-j gien armeu veur liejen.''' |Dat is goedkoop/een kleine moeite. |- |'''Je kunnen niet an t [[sokkeloa|sukelao]] koken blieven.''' |Het kan niet alle dagen feest zijn. |- |'''Van n heel brood an n half helpen, en van n half an n eindjen.''' |Alles opeten. |- |'''In geval van nood schel je de eerpels mit de hiep.''' |Je niet uit het veld laten slaan, een oplossing bedenken. |- |'''De sjembon is weer geldig.''' |Ongesteld zijn. |- |'''Je moen je stikken der mar naor steken.''' |Je moet er maar rekening mee houden. |- |'''Ik ken der start noch steul van.''' |Ik ken er niets van. |- |'''Boesterig weer.''' |Stormachtig weer. |- |'''Moekerig/breuierig weer.''' |Broeierig weer. |- |'''Op huus op angaon''' of '''op huus angaon'''. |Naar huis gaan. |- |'''Bie zukke zetten.''' |Af en toe. |} == Zie oek == {| class="wikitable" ! [[West-Veluws]] ! [[Oost-Veluws]] |- |[[Amersfoorts]]† |[[Attems]] |- |[[Armeloos]] |[[Elburgs]] |- |[[Barrevelds]] | |- |[[Bunsjoots]] | |- |[[Niekarks]] | |- |[[Nunspeets]] | |- |[[Putters]] | |- |[[Schaarpezeels]] | |} == Referensies == <references /> {{Nedersaksische spraokgidsen}} {{Bron|*Elburgs; boek: '''Woordenboek Elburgs Dialect - en enige wetenswaardigheden omtrent Elburg''' (Oldheidkundige Verenige 'Arent thoe Boecop') *Niekarks; boek: '''<nowiki>'</nowiki>t Niekarks: umgangstaol, uutdrukkinge en gezegdes''' (Stichting Oud-Niekark) *Nunspeets; boek: '''Bie Bart in de rie''' (Heemkundige Verenige Nuwenspete) *Oldebroeks; boek: '''Zo zegge wie dat... in de gemeente Oldebroek''' (Oldheidkundige Verenige "De Broeklanden") *Putters; boek: '''Putters Praoten - dialect en folklore in Putten''' (Puttens Historisch Genootschap)}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Veluws|*]] [[Kategorie:Taalwiezers]] sayp7lo2bc894qkr6ppq4qsvzgctbej 0 4016 280487 263005 2015-04-12T14:29:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Loo''' is ne [[buurtskop]] in de gemiente [[Berkelland]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] previnsie [[Gelderland]]. Loo ligt in 't zuden van de buurtskop [[Mallem]] bi'j [[Eibarge]], ok in de gemiente Berkelland. {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] mrx2a3uva7f5om6ksxs9i3ztddebdjy 0 4017 280488 263014 2015-04-12T14:29:15Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Watermolen van Mallem.jpg|thumb|300px|Mallemse mölle]] '''Mallem''' is een buurtschap in de gemeente [[Berkelland]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]]. Mallem is veural bekand um de Mallumse Mölle, een eeuwenolde [[watermölle]]. {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 6mgs6kz6v7f2urzemsemaqyhhayu235 0 4018 280489 263059 2015-04-12T14:29:25Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Neede, kerk foto7 2010-07-18 15.09.JPG|thumb|right|[[Kaark (gebouw)|Kaark]] in Nee.]] '''Nee''' ([[Nederlands]]: ''Neede'') is een darp in de gemeente [[Berkelland]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]]. Nee was tot 1 januari 2005 een eigen gemeente. Met de gemeenteleke herindeling ging Nee op in de ni-je gemeente [[Berkelland]]. As gemeente heurde Nee bi-j ut kaderwetgebied [[Regio Tweante]], hoewal ut in de [[Achterhoek]] lag. Nog steeds bunt der nauwe banden met [[Tweante]], moar de gemeente [[Berkelland]] mik deel uut van de [[Regio Achterhoek]]. Op de Neese Barg wodden een belangrieke geologische vondst edoan. Een kaakstuk van een reusachtige zogenuumde woldolifant wodden hier evonden. Ut tiedpark woarin de woldolifant leaven wordt enuumd noar de vindplaatse: het [[Needien]]. ==Bekende leu oet Nee== *[[Derk Jan ten Hoopen]], Achterhooksen skriever {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] mb2zkluat8fwobbxrowzfm6us7dgomr 0 4019 280490 270165 2015-04-12T14:29:35Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Norik''' ([[Nederlands]]: ''Noordijk'') is n buurtschap in de gemeente [[Berkelland]] in de [[Nederland]]se provinsie [[Gelderland]]. {{Berkelland}} {{Begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 1lkzr69jqcnatocc74zuvjbfq62w6fc 10 4020 271120 202368 2013-11-09T12:11:52Z 80.114.178.7 <noinclude>[[Kategorie:Mallen opmaak]]</noinclude> wikitext text/x-wiki <div class="Top_icon_raw" id="tpl_Tw" style="padding-top: 3px">[[Ofbeelding:Crystal Clear app kaddressbook.png|25px|link={{{1}}}|{{{1}}}]]</div><noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak]] </noinclude> t85g2jyqpsengu0f34afbyqz8l9x4om 0 4021 280535 270195 2015-04-12T14:37:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Olden Eibargen''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Olden Eibergen'') is ne buurtschop in de gemeente [[Berkelland]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]]. {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Berkelland]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] jhu2gfh0e0zaxwlsqjv41gioen2rk2m 0 4022 256015 65203 2013-03-11T10:37:06Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q398952]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Geesteren''' kan verwiezen naor: * [[Geesteren (Berkelland)]] - in d'n [[Achterhook]]. * [[Geestern]] - in de gemeente [[Tubbargn]]. {{dv}} b5jc71ykczfkriw1ti99z6jzfd7803t 0 4023 256016 222241 2013-03-11T10:37:07Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 9 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q348560]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Lo''' of '''Loo''' kan verwiezen naor: ==De grondbetekenis== *[[Loo (bos)]] - een soort bos mit een open structuur. ==Nederlaanse en Belgische steden en darpen== *[[Lo-Reninge]], stad in West-Vlaanderen. **[[Lo (België)]], dielgemiente. *[[Loo (Duve)]], darp in Gelderlaand. *[['t Loo (Oldebroek)]] ''(Het Loo),'' darp in Gelderlaand. *[[Loo (Bergeijk)]] ''('t Loo, Het Loo),'' darp in Noord-Braobant. ==Nederlaanse gebieden, buurtschappen en wieken== *[[De Loo (Koevern)]], wiek en veurmaolige buurtschap in Drenthe. *[[Loo (Daeventer)]], buurtschap in Overiessel. *[[Het Loo (Weersel)]], buurtschap in Overiessel. *[[Het Loo (Wierdn)]], buurtschap in Overiessel. *[[Het Loo (heerlijkheid)]], veurmaolige heerlijkheid kortbie Apeldoorne. *[[Kroondomein Het Loo]], laandgoed in 't noordwessen van Apeldoorne. **[[Koninklijke Houtvesterij Het Loo]], bosgebied in 't osen en noordosen van Apeldoorne. **[[Paleis Het Loo]], Nasionaal Museum en veurmaolig Koninglijk Paleis, uut de 17e eeuw. **[[Huus 't Loo]], woenige van Prinses Margriet en prof. mr. Pieter van Vollenhoven. **[[Kasteel Het Oude Loo]], jachslot uut de 15e eeuw. *[[Het Loo (Apeldoorne)]], wiek en veurmaolig darp in de gemiente Apeldoorne. *[[Loo (Berkelland)]], buurtschap in Gelderlaand. *[['t Loo (Voorburg)]], wiek van Veurburg in Zuud-Hollaand. **[[Station Voorburg 't Loo]]. *[[Loo (Bernheze)]], buurtschap in Noord-Braobant. *[[De Loo (Mierlo)]], buurtschap in Noord-Braobant. *[[Loo (Hilvarenbeek)]], buurtschap in Noord-Braobant. *[[Loo (Uden)]], buurtschap in Noord-Braobant. *[[Loo (Helden)]], buurtschap in Nederlaans-Limburg. {{dv}} 7zexyho4a0r90qqpdizia2s58fgq0h0 0 4024 289242 265590 2016-10-28T15:50:12Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Legeduurswoold''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Laagduurswoude'') is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Makkinge]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 607ogedqkyiie3qwxq6ciyrvr8t7bpy 0 4025 289602 265752 2016-10-29T09:45:01Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Twietel''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Twijtel'') is een [[buurtschop]] in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Ooststellingwarf]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] g69wtgkni19kdqp783ehhcl1tvsrdnk 0 4026 289599 265741 2016-10-29T09:42:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Terwissche''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Terwisscha'') is een [[buurtschop]] in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Ooststellingwarf]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 6my3sw6hu9kz42o3fb26483d8jb3w1f 0 4027 78138 74925 2008-08-21T08:12:37Z Doorverwijzingen opschonen~nds-nlwiki 848 [[Rooms-katholieke Karke]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Rooms-Katholieke Karke]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rooms-Katholieke Karke]] nk3tyf815mdjb1vwvc1qxh4y7vqa5sm 0 4028 13822 2006-08-20T13:51:01Z Aajt vedan 78 Titel van [[H. Sterken Rzn]] ewiezigd naor [[Hendrik Sterken Rzn]]: Onder disse volledige name kent ze hum overal bèter. wikitext text/x-wiki #redirect [[Hendrik Sterken Rzn]] oermlqk3c6hqhgza8jhqntj0o4px60s 0 4031 272935 263311 2014-01-22T14:49:20Z 80.56.82.153 /* Uutgoande verwiezing */ wikitext text/x-wiki 't '''Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten''' (af-ekort: '''WALD''') is een projekt dat besteet uut negen themawoordenbeuke van [[Achterhooks|Achterhookse]] en [[Liemers (dialect)|Liemerse]] dialekten. 't [[Staring Instituut]], instituut veur 't streekeigene in de [[Achterhook|Achterhoek]] en [[Liemers]] is vanaf de oprichting al gangs een Achterhooks en Liemers woordenbook samen te stellen. Dit woordenbook hef nen anderen opzet as de meeste andere woordenbeuke. 't WALD is gin alfabetiese opsomming van weurden, moar gif de woorden noar onderwarp, dus met een logiese samenhang. De volgende WALD-woordenbeuke bunt vanaf 1984 verschenen: * De mens * De mens en zien huus * De mens en zien wark * De mens en zien gezins- en gemeenschapslaeven * De mens en de weerld * De mens en zien näösten-A (nov 2009) * De mens en zien näösten-B (nov 2010) ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.staringinstituut.nl/werkgroepen/wald-spelling.htm Wald spelling] *[http://www.staringinstituut.nl/werkgroepen/dialectonderzoek.htm Staring instutuut] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Achterhooks]] [[Kategorie:Nedersaksiese spellingsrichliene]] [[Kategorie:Woordeboek|Achterhoekse En Liemerse Dialecten]] 6ufkjowhsaitykmec7s525jrth5nmc8 14 4032 256151 254531 2013-03-11T10:45:36Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 93 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5613113]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Organizations}} [[Kategorie:Maotschoppi'je]] blsfu1nz759oainy1p722ged2fa2u38 10 4033 267002 153119 2013-05-10T22:23:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <span style="white-space:nowrap; cursor:help; color:#002bb8; font:normal 110% sans-serif;" title="{{{1}}}">*</span><noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak|{{PAGENAME}}]] </noinclude> dupqmdeo3a4x9f36zy3taxpeal7uclq 10 4034 242089 200627 2012-09-10T20:32:03Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <br style="clear:both" /> {| align=center class=plainlinks width=510px border=0 cellpadding=2 cellspacing=2 style="border: solid #AAAAAA 1px; background: #F9F9F9; font-size: 90%; margin: .2em auto .2em auto;" |- | [[Bestaand:waarschuwing-jrp1.png|25px]] |align=center |<font color="darkorange"><big>De gebruker die dit bestaand op-estuurd hef, hef gien idee van de lisensie van dit bestaand, as der binnen korte tied gien informasie op kömp te staon, dan zal dit bestaand vortedaon wörden.</big></font><br /><small>[[Bestaand:Flag of the United Kingdom.svg|18px]] This file has no valid license information and should not be distributed further.</small> |} <br /> <noinclude>[[Kategorie:Mallen licentie]]</noinclude> 7iwib3s3g0ektx5ogt8ey5mekaqcz4f 0 4035 285249 285229 2016-08-10T12:00:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Neuschwanstein Castle LOC print.jpg|right|250px|thumb|Slöt Neuschwanstein]] [[Bestaand:Throne room, Neuschwanstein Castle, Upper Bavaria, Germany-LCCN2002696256.jpg|right|250px|thumb|Troonsoal van Neuschwanstein]] [[Bestaand:Forggensee.JPG|right|250px|thumb|Neuschwanstein en Hohenschwangau vanof de westoever van de Forggensee]] Slöt '''Neuschwanstein''' (''Nijswoanstain'') in [[Baiern]] is n sprookjeskestail in [[Allgäu]] bie [[Füssen]] en [[Hohenschwangau]], baauwd in opdracht van (de loater [[krankzinnig|krankzinneg]] verkloarde) keuneng [[Lodewijk II van Beieren|Ludwiek II van Baiern]]. t Is t vernuimdste baauwsel van Ludwiek II en ain van de vernuimdste toeristische attraksies van Baiern. t Kestail is nuimd noar Schwan, n [[swoan]] dus. Swoanen waren de laiflengsdaaiern van de keuneng; van zien nicht [[Elisabeth van Oostenrijk-Hongarije|Elisabeth]] (Sissi) kreeg hai n grode [[porselein|pastelaainen]] swoan kado dij in t kestail stait. t Kestail is noeit hailmoal ôfbaauwd, omdat Ludwiek II t der tou deed veurdat t ôf was en de baauw suntdes is stillègd. t Kasteel dat veurzain is van de nijmoodste snufjes (o.a. waarm woater in de keukens), kostte n fertuun. t Stait vol mit schiere [[Neogotiek|neogotische]] meubels en op de walen binnen [[fresco]]'s aanbrocht, van mythen en sagen (biev. [[Lohengrin]]). In dit kestail wuir de keuneng ôfzet dou de Baierse regeern hom gek verklaren leut. t Prachteg parade-bèrre is enkeld n poar moal bruukt. In de troonsoal is noeit n troon kommen; messchien is dit wel de tragedie van de vôrst. Op t gewelf van de [[absis]] in de troonzoal stoan keunengen en kaaizers dij haileg verkloard binnen; hai hoopde der zölf oeit tuzzen te stoan kennen. Drij moand noa zien dood wuir t kestail opend veur toeristen, en sunddes is dit kestail n Europese top-attraksie. Toeristen (woaronder veul Jappaner) kennen lopends noar boven of (zo as de keuneng) zoch vouern lôten deur peerd en woagen. Tuzzen de baargen is wat hoger de bekende Marienbrücke baauwd deur keuneng [[Macimilian van Baiern|Maximilian]]; vanôf dit baauwwaark het man n schier zicht op t kastail. Loater is t kestail van [[Walt Disney|Disney]] in [[Disneyland Parijs|Parijs]] baseerd op Neuschwanstein. t Stadke Füssen en Neuschwanstein binnen t ìnde van de [[Romantische Strasse]] dij deur t westen van Baiern lopt. Andere kestailen van Ludwiek II binnen: * t Noaberske [[Hohenschwangau (slöt)|Hohenschwangau]] * t [[Slöt Linderhoof]] dat n poar km wiedervot licht * t [[Slöt Herrenchiemsee]] aan de [[Chiemsee]] == Boetende hìnwiezen == * [http://www.neuschwanstein.de/ Offisjele webstee van Slöt Neuschwanstein (Duuts- en Engelstoaleg)] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Kasteel]] lxf3dynzoqnd9pj3wif7djwngviaqca 14 4036 266313 256153 2013-05-10T17:11:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Castles}} [[Kategorie:Gebouw]] [[Kategorie:Kriegskunde]] [[Kategorie:Middeleewn]] abjw91lfyi5fphux8qux78fv9uq5uls 8 4043 61394 13963 2008-03-20T21:46:19Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Disse actie is kan allinnig uut-evoerd wonnen deur gebrukers dee tot de groep $1 beheuren. rp2ifd8fdficu0i6tqau75fccvuojed 8 4044 61395 13960 2008-03-20T21:47:31Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Disse actie kan allinnig uut-evoerd wonnen deur gebrukers dee tot een van groepen $ beheuren. 2x0fpmjfxvxdglxbvw5j56ahe0p8pzx 8 4049 13968 2006-08-21T14:47:44Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Daotum ru79mgy4ud5j3xca4raphncdmwm9k1u 8 4051 13970 2006-08-21T14:48:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Beschrieving qpx3vpv2s9bvabw3kkvr3l2b0dtyopw 8 4052 13971 2006-08-21T14:48:51Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Naam 4gszo6ncvxkeb0w7fpz838q1shvbhjl 8 4053 13972 2006-08-21T14:49:21Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Gebruker 2fk6by86n5mg0qkvwdeowh8bz7biuto 8 4054 13973 2006-08-21T14:49:21Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Zeuk op ofbeeldingnaam: ekko5m0fxygwl0hh0x3pew2zrfqe5hg 8 4055 13974 2006-08-21T14:49:38Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Grootte (bytes) j2ju6d60enotv7tstl5oalbl06lj6ow 6 4060 13986 2006-08-21T15:09:26Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} 4u719vqbsu6lqe20asduh1n3awvi1ak 14 4061 271825 266338 2013-12-07T00:43:47Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Keunst]] 6ealbzw8y4nn9js8z45w630nr6uwy1c 14 4062 266731 262177 2013-05-10T20:21:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Dier]] [[Kategorie:Zee]] mmxpq0bdzrno15yo7plhnco6xys0z2t 14 4063 256421 254897 2013-03-11T10:57:25Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 54 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6177517]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Confectionery}} [[Kategorie:Eten]] 93yoabmu200n4fl8d9udhrnlkjvncsv 14 4064 266604 260583 2013-05-10T18:33:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Schleswig-Holstein}} [[Kategorie:Dailstoat van Duutslaand]] ejjr1fm316ic1guhrhyqau72b45ij9z 14 4068 275735 256422 2014-04-28T21:00:58Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|United States}} {{Wiktionary|Kategorie:USA}} [[Kategorie:Amerika]] [[Kategorie:Laand]] ruvoo9xy7r5k2gofaser5m5209tkhv4 14 4069 273069 256423 2014-02-02T18:12:20Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Sports}} [[Kategorie:Alles]] [[Kategorie:Ontspanning]] 9i74ps6fus3ry2n9ethwrx8s9q3daws 14 4070 266297 256111 2013-05-10T17:08:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Insects}} [[Kategorie:Dier]] fij2v8ik08t5bjo157bp0kds0w9gba7 0 4072 289585 265675 2016-10-29T09:35:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Petersburg''' is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Donkerbroek]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. De buurtschop is lichtkaans vernuumd naor de [[Ruslaand|Russische]] [[Stad (woonstee)|stad]] [[Sint-Petersburg]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 1a6sefvfn81338xk4u54ejdtv2c0ul7 0 4073 289601 265750 2016-10-29T09:44:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Tronde''' is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Else (Frieslaand)|Else]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] dpjk01eoxoiyitkbrr41j4r8iqijka6 0 4074 289603 265757 2016-10-29T09:45:28Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Veneboeren''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Veneburen'') is een [[buurtschop]] in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Ooststellingwarf]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]] tussen [[Makkinge]] en [[Else (Frieslaand)|Else]] in. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] ibsl1i6excmq7t946sg7hva80offm4x 0 4075 275312 265836 2014-04-08T07:13:07Z Ercé 8818 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Clematis vitalba02.jpg|thumb|300px|Wilde ranker]] [[Ofbeelding:Clématite fruits01.jpg|thumb|300px|Wilde ranker]] [[File:Clematis vitalba MHNT.BOT.2006.70.1.jpg|thumb|300px|''Clematis vitalba'']] De '''wilde ranker''' ([[Latien]]: ''Clematis vitalba'') is een [[plaante|vaste plaante]] uut de femilie van ranonkelachtigen (''[[Ranunculaceae]]''). 't Is een [[holt|houtige]] [[liaan]] dee veurkump in [[bos]]sen en kreupelhout op gronden mit iezelig veul kalk. De stengel kan tot 6 centimeter dik wonnen. In [[Nederlaand]] is de plaante veurnamelijk in [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] te vienen, mar in de res van 't laand kump e oek wel veur op onder aandere revierkribben. De plaante kan zo'n 30 meter wonnen. == Bloeme == De bloemen verspreien een vule geur en hem een deursnee van 2 centimeter. De bloemdekblaojen an alletwee de kaanten bin greun an de buten- en wit an de binnenkaante. == Bleui == De plaante bleuit in eindelingse en okselstandige pluum van [[juni]] tot [[augustus]]. == Blad == 't Blad is bleikgreun en enkel eveerd. Der bin 3 tot 9 estelen blaojen, dee hartvormig of eirond bin. De raand kan geve of ekarteld ween. == Vruch == De wilde ranker draag lange behaoren dopvruchen mit een 4 centimeter lange pluum. == Giftig == 't Sap is giftig deur [[protoanemonine]]. == Foto-uutstalling == <gallery> Image:Clematis vitalba (2007 07 05).jpg Image:Clematis vitalba bgiu.jpg Image:Clematis vitalba flowers 230702.jpg </gallery> == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&record=Clematis+vitalba SoortenBank.nl - beschrieving en ofbeeldingen] * [http://www.waarneming.nl/soort.php?id=6618&tab=wn Waornemingen in Nederlaand] {{DEFAULTSORT:Wilde Ranker}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] {{commons|Clematis vitalba}} cxgqu04wmy01okt8d0pbrlc5tavuzld 0 4077 291587 263702 2016-11-08T10:03:59Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Oagel''' ([[Nederlaands]]: ''Agelo'') is n boerschop in de [[Tweante|Tweantse]] gemeante [[Deenkellaand]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. Op n [[1 januari|eerstn januari]] [[2006]] har de boerschop 585 inwonners. t Wördt meestal oonderverdeeld in [[Groot Oagel]] en [[Klean Oagel]]. Töt de gemeentelike herindeling van [[1 januari]] [[2001]] heurn Oagel biej de gemeante [[Deankaamp]]. De plaatse Oagel is al n bestn zet bekeand. Al in de [[Middeleeuwn]] wördn t neumd as ''Aghele''. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Deenkellaand]] 3vg6aq0t9aftl965kmsz2ql1wcm80la 0 4078 291629 263494 2016-11-09T14:21:55Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Dinkelland - Groot Agelo.png|220px|thumb|right|Ligging van Groot Oagel in de gemeante Deenkellaand]] '''Groot Oagel''' ([[Nederlaands]]: ''Groot Agelo'') is ne boerschop in de [[Tweante|Tweantse]] gemeante [[Deenkellaand]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. Saamn met [[Klean Oagel]] wördt t ok wal in t geheel [[Oagel]] neumd. Töt de [[gemeentelike herindeling]] van 1 januari [[2001]] heurn Groot Oagel biej de gemeante [[Deankaamp]]. t Har op n eerst januari [[2006]] ongeveer 380 inwonners. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Deenkellaand]] 4rawktnvl9x809s9dnr2wurfup7rllz 0 4079 291630 263604 2016-11-09T14:22:18Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Dinkelland - Klein Agelo.png|220px|thumb|right|Ligging van Klean Oagel in de gemeante Deenkellaand]] '''Klean Oagel''' ([[Nederlaands]]: ''Klein Agelo'') is ne boerschop in de [[Tweante|Tweantse]] gemeante [[Deenkellaand]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. Saamn met [[Groot Oagel]] wördt t ok wal in t geheel [[Oagel]] neumd. Töt de [[gemeentelike herindeling]] van 1 januari [[2001]] heurn Groot Oagel biej de gemeante [[Deankaamp]]. t Har op n eerst januari [[2006]] ongeveer 130 inwonners. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Deenkellaand]] g0wzkk426i3785smg3z1zrex0a3yow6 0 4080 263497 256312 2013-05-04T23:45:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Haadorp''' of '''Aadorp''' is n doarp in de [[Tweante|Tweantse]] gemeante [[Almelo]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. t Hef ongeveer 1500 inwonners. t Lig ten noordn van Almelo, kortbiej t industriegebeed ''Almelo-Noord'', dat langs t [[Tweantekanaal]] is bouwd. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Almelo]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] ofa3lt7ftf0o3gyiqtn4hnkd9dyh2lc 0 4081 291428 263345 2016-11-04T15:55:27Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Tubbergen - Albergen.png|220px|thumb|right|Ligging van Albeargn in de gemeante Tubbargn]] '''Albeargn''' ([[Nederlands]]: ''Albergen'') is n doarp in de [[Tweante|Tweantse]] gemeante [[Tubbargn]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. t Hef 2.120 inwonners; met het boetngebeed doarbiej ongeveer 3.500 inwonners. Albeargn lig zoowat zeuvn kilometer ten oostn van [[Almelo]]. Albeargn is noa Tubbargn en [[Geestern]] t greutste kearkdoarp in de gemeante Tubbargn. In Albeargn wördt alle joar de eerste karnavalsoptocht van Tweante hoaldn. t Doarp wördn al in de [[15e eeuw|viefteende eeuw]] neumd, umdat dootertied t St. Antoniusklooster stunn op de plek woar now de St. Pancratiuskearke steet. {{Mal:Tubbige}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tubbige]] ibbwf4bbzqnl5wp0o1y1ju5p234q9kv 0 4082 289171 263366 2016-10-28T14:46:24Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Heilige Blasiuskerk Beckum.jpg|thumb|right|250px|De Healige Blasiuskearke in Beckum]] '''Beckum''' is n kearkdoarp in de [[Tweante|Tweantse]] gemeante [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. t Hef ongeveer 850 inwonners. t Lig zoowat twee kilometer ten zuudn van Hengel, op de weg noar [[Hoksebarge]]. Mildn in t doarp steet de kattelieke Healige Blasiuskearke, dee in [[1464]] bouwd wördn. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hengel]] mr4web9li6h1i45bnhssnqrax85crty 0 4083 292316 291616 2016-12-13T16:19:48Z CommonsDelinker 166 [[Roomskatholieke_Kerk_Beuningen.jpg]] is vervungen deur [[Rooms-Katholieke_Kerk,_Beuningen.jpg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:commons:COM:FR|File renamed]]: [[:commons:COM:FR#reasons|File renaming cr wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Rooms-Katholieke Kerk, Beuningen.jpg|thumb|De kattelieke kearke van Böaningn]] '''Böaningn''' (Nederlaands: ''Beuningen'') is n doarp in de [[Tweante|Tweantse]] gemeante [[Loster]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. Het har in 2004 270 inwonners. t Lig aan t rivierken de [[Deenkel]], vuural umgeavn duur agraries gebeed, ongeveer een kilometer ten zuudn van [[Deankaamp]]. In n aanvaank heurn Böaningn biej t kerspel Deankaamp, mer in [[1817]] wördn de maarke Böaningn oonderdeel van de gemeante Loster. In t doarp steet ne kattelieke kearke, bouwd in 1948. Net boetn t doarp is nen kampeerterrein te veendn. Veul doarpsscènes vuur t fiktieve doarp ''Deenkel'' in de Tweantse zeepriege [[Van Jonge Leu en Oale Groond]] bint in Böaningn opnömn. De geestelike vaar van de riege, [[Herman Finkers]], wont een paar kilometer wiederop. {{DEFAULTSORT:Boaningn}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Loster]] 14991v6jvgbg6amj1wqbqzyfyuum1cq 0 4084 289604 265758 2016-10-29T09:45:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Venekoten''' is een [[buurtschop]] in eet dörp [[Oosterwoolde]] van de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Ooststellingwarf]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] kgx7atlrvtme9kxroesg4zra5dlllk9 0 4085 292866 289320 2017-01-08T10:13:50Z Stellingwerver 9434 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Panorama_vanaf_de_Weperbult.JPG|thumb|400px|Center|Uutzicht vanof de Weperbult.]] '''De Weper''' is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]] dörp [[Oosterwoolde]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et buurtschop is o.e. bekend deur de Weperbult, een ofvalbult die al jaoren niet meer bruukt wodt en zo'n 20 tot 25 meter hoog is. Tussen [[1970]] en [[1994]] wodde vuilstort bruukt veur huusofval van de perveensie Frieslaand. Vanof de bult kuj' bi'j helder weer de Fochtelervene zien. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 9q1u34x5dwsoedyvi17h6rwsxj14f4e 0 4087 289607 265779 2016-10-29T09:47:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Willemstad''' is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]] dörp [[Appelsche]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. De eerste bewoner van Willemstad was iene ''Willem de Wilde''. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] qfigop6uc60gg48zs6vochyu6vdzfeb 0 4090 256450 240936 2013-03-11T10:58:29Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 7 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q397229]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Zuud''' kan verwiezen naor: *[[Zuud (wiendstreek)]] *[[Zuud (Ooststellingwarf)]] {{dv}} lj8xgoplhlxouopla3nm4m1tusk7mso 0 4091 256449 183103 2013-03-11T10:58:28Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 9 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2039072]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Willemstad''' kan verwiezen naor: *[[Willemstad (Curaçao)]] *[[Willemstad (Noord-Broabant)]] *[[Willemstad (Ooststellingwarf)]] {{dv}} e0cknl487h40sta2xibtawhg0ctqnf7 10 4094 266824 242088 2013-05-10T20:49:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <div class=toccolours style="width:500px; margin: 0 auto; text-align: center;"> [[Bestaand:Heckert GNU white.svg|30px|GNU-licentie veur vrieje documentasie]]&nbsp;&nbsp;<big>'''Disse media he'k as Wikipedie-vriewilliger zelf emaakt'''</big>&nbsp;&nbsp;[[Bestaand:Copyleft.svg|27px]] Disse aofbeelding, geluudsopname of film he'k as Wikipedie-vriewilliger zelf emaakt. Je maggen t bestaand kopiëren, verspreien en/of wiezigen onder de bepaolingen van de '''[[GNU-FDL|GNU-lisensie veur vrieje dokumentasie]]'''. t Bestaand vriegeven onder disse lisensie zörgt derveur dat t bewörken, verspreid, ekopieerd, en oek kommersieel gebruukt mag wörden, as der mer an de veurweerden in de lisensietekste voldaon wörden. <small>[[Ofbeelding:Flag of the United Kingdom.svg|18px]] One of the Wikipedia users made this image, and has released its right.</small></div><noinclude> [[Kategorie:Mallen licentie|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 9e91ngoq5lsewc04keksv88qhuul9kx 0 4095 264798 256451 2013-05-06T21:50:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Temperetuur''' is een maote veur ho warm of koud iets is. Netuurkundig ezien is temperetuur 't uutdrokken van de hevigheid van de [[thermische beweging]] van [[atoom|atomen]] en [[molecuul|moleculen]]. 't Woord wonnen oek wel gebruuk in de betekenis van [[koorse]] en butenluchtemperetuur. == Meting van de temperetuur == De temperetuur wonnen emeten mit een [[thermometer]]. Bie veerof elegen objekken zoas [[sterns]] wonnen de temperetuur emeten via de [[straolingskromme]]. === Celsius === 't Nulpunt van de [[Celsius]]schaole kump overene mit 't [[smeltpunt]] van [[woater|waoter]], en 100 graojen Celsius is 't [[kookpunt]] van waoter bie een luchdrok van 1 [[bar (drok)|bar]]. Dit maak 't in de praktiek makkelijk disse twee iekpunten van de schaole mit enige nauwkeurigheid in elk [[laberetorium]] nao te maken. === Fahrenheit === Tempereturen in [[Fahrenheit]] bin mit een redelijk makkelijke formule um te rekenen naor Celsius en ummekeerd: * T(°C) = 5/9 * ( T(°F) - 32 ) * T(°F) = ( 9/5 * T(°C) ) + 32 [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Weerkunde]] [[Kategorie:Netuurkunde]] fwuehtzyfofe2it0j8cj670afp84zgi 0 4097 14177 2006-08-22T20:43:57Z Servien 7 deursturing naor [[Pervincie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Pervincie]] 6dbfrnmvl1vohs5142f43e8g822v4lo 10 4098 273080 271563 2014-02-03T17:40:58Z 80.114.178.7 Versie 271563 van [[Special:Contributions/Fry1989|Fry1989]] ([[User talk:Fry1989|overleg]]) weerummedreid. wikitext text/x-wiki <div class="toccolours" style="width: 500px; margin: 0 auto; text-align: center;"> [[Bestaand:Nl-arms.gif|50px]]&nbsp;&nbsp; <big>'''Gemeentewapens en -vlaggen'''</big> &nbsp;&nbsp;[[Bestaand:PD-icon.svg|30px]]&nbsp; Op disse aofbeelding steet n wapen of n vlagge van n [[pervincie|provinsie]] of [[Gemiente (bestuur)|gemeente]] aofebeeld. De [[Nederlaand]]se wapens en vlaggen staon in-eschreven in t register van gemeentewapens en -vlaggen van de Hoge Raod van Adel, t gebruuk dervan is toe-estaon. Naomaken van n vlagge of wapen is verbeujen. </div> <noinclude>[[Kategorie:Mallen licentie]]</noinclude> 137xd19cms3upc8xz5muxlgmitfpczo 0 4099 289172 263466 2016-10-28T14:46:43Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Image:Oldemeule Oele.jpg|thumb|right|250px|De watermöl ''De Oldemeule'' in Eul]] [[Image:Oldemeule Oele 2.jpg|thumb|right|250px|De zölfde watermöl, zeen van de aandere kaante van t gebouw]] '''Eul''' ([[Nederlaands]]: ''Oele'') is ne boerschop in de [[Tweante|Tweantse]] gemeante [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. De boerschop lig ten zuudwestn van Hengel, ten zuudn van t [[Tweantekanaal]], op de weg noar [[Beckum]] en [[Hoksebarge]]. Vanof de [[14e eeuw]] steet der in Eul ne watermölle. De hudige watermölle, ''De Oldemeule'', is oet [[1690]]. Wieders is Eul bekeand umdat [[Piet Mondriaan]] der nen zet tieds woond hef. In dee periode hef e ok de schilderieje ''Bos bij Oele'' (Woold biej Eul) schilderd. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hengel]] juvy6pbkt8zg75bmji6hrqq4xqi3ut3 0 4100 289657 287358 2016-10-29T12:09:34Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Titel kleine letter}} {{Zie dv|A'j op zeuk bin naor t artikel over de plek ''Heerenveen'', kiek dan bie [[Et Vene]]}} {{Gemeente | naam = t Veen | bestaansnaam vlagge = Veenendaal flag.png | bestaansnaam wapen = Waopen 't Veen.jpg | lokasie = LocatieVeenendaal | previnsie = [[Utrecht (provinsie)|Utrecht]] | heufplaose = '''t Veen''' | oppervlak = 19,72 | oppervlak laand = 19,51 | oppervlak waoter = 0,21 | inwoeners = 63.022 | daotum inwoeners = [[1 mei]] [[2013]] | dichtheid = 3230 | breedtegraod = 52/01/30/N | lengtegraod = 5/33/18/E | verkeersaoder = A12, N233 | netnummer = 0318 | postcode = 3901 - 3906 | webstee = [http://www.veenendaal.nl/ www.veenendaal.nl] | }} '''t Veen''' ([[Nederlaands]]: ''Veenendaal'') is n plaots en n gemeente in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[provinsie]] [[Utrecht (provinsie)|Utrecht]], t leit an de [[Utrechtse Heuvelrug]] en de [[Gelderse Vallei]]. De gemeente had op [[31 mei]] [[2009]] 63.022 inwoeners en t het n oppervlakte van 19,72 [[vierkaante kilemeter|km²]] (waorvan 0,21 km² [[woater|waoter]]). t Darp is in de [[15e eeuw|vuuftiende]] en [[16e eeuw|zestiende eeuw]] ontstaon as [[veenkolonie]]. Hier leit dan oek de oorsprong van de naam. In disse tied wordde veur de ofvoer van turf de bisschop Davidsgrift an-eleid. Langerst de Grift en de ziedkanaolen gingen laoter minsen woenen. Deur veul minsen wort t Veen as stad ezien en oek zo eneumd, mar wat ze vaak vergeten is dat t Veen nooit [[stadsrechten]] ehad het. t Veen was tot de tweede helft van de [[20e eeuw]] verdeeld over twee provinsies, Utrecht en [[Gelderlaand|Gelderland]]: Utrechts ('Stichts') t Veen en t Gelderse Veen (Gelders Veenendaal). Eerst in 1960 wordde t Veen deur n grenskorreksie één gemeente mit n oppervlakte van zo'n achttien [[vierkaante kilemeter|vierkante kilometer]] en (toe nog) ruum drieëntwintigduzend inwoeners. Tegenswoordig is t Veen n antrekkelike vestigingsplaots veur bedrieven vanwegen de ligging an de A12, in t midden van [[Nederlaand|Nederland]]. Deur de stad loopt t [[Valleikanaol]], oek wel bekend as de ''Grift'' of de ''Grebbe''. t Veen was de Fietsstad van Nederland in [[2000]] en enomineerd in [[2002]] en [[2008]]. In 1997 was t Veen zelfs de ''Greunste Stad van Europa'' en in [[2004]] de greunste stad van [[Nederlaand|Nederland]]. ==Dialekt== In t Veen wort van oorsprong gien [[Nedersaksies]] dialekt espreuken, t valt net buten t [[West-Veluws]]e taolgebied, mar t het wel n antal overeenkomsten mit t West-Veluws en veural mit t [[Schaarpezeels]] of de umliggende gebiejen dat soms bie t West-Veluws erekend wort mar meestal net niet. {{Utrecht}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] 4uabek6jfebzgpoc6560p2idtybgme5 0 4101 270321 14183 2013-09-10T21:21:48Z タチコマ robot 6976 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[T Veen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[T Veen]] ivkmokw9f4whklsvihw6k1tckhtzked 0 4102 291592 263701 2016-11-08T10:05:58Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Dinkelland - Nutter.png|220px|thumb|right|Ligging van Nutter in de gemeante Deenkellaand]] '''Nutter''' is ne boerschop in de [[Tweante|Tweantse]] gemeante [[Deenkellaand]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. t Lig ten noordwestn van [[Oatmörsken]]. Töt de gemeentelike herindeling van [[1 januari]] [[2001]] heurn de boerschop biej de gemeante [[Deankaamp]]. Op 1 januari [[2006]] har de boerschop 196 inwonners. Umdat der in t Nutterveald grafbealtn bint veundn, is bekeand wördn dat t gebeed roondom Nutter al in de [[steentied|steen-]] en de [[broonstied]] bewonnd wördn. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Deenkellaand]] k6yh7k0ikpb6dr1haykp6k1r2g7fs3a 0 4103 291517 263514 2016-11-05T12:09:53Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Borne - Hertme.png|220px|thumb|right|Ligging van Hertem in de gemeante Boorn]] [[Image:Heilige Stephanuskerk Hertme.jpg|thumb|right|200px|De Seent-Stefanuskearke in Hertem]] '''Hertem''' of '''Hettum''' ([[Nederlaands]]: ''Hertme'') is n doarp in de [[Tweante|Tweantse]] gemeante [[Boorn]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. t Hef ongeveer 200 inwonners en t wördt umgeavn duur [[bos|buske]]. Mildn in Hertem is n oopnlochttheater te veendn, wat de meeste leu noar Hertem trekt. ==Oetgoande verbeendingn== *[http://www.openluchttheaterhertme.nl Oopnlochttheater Hertem] *[http://www.heemkundegroephertme.nl Heemkeundegroop Hertem] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Boorn]] 1ald0liu949sf9s3iwftnimmjxlye0l 0 4104 291596 263803 2016-11-08T10:07:56Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Dinkelland - Saasveld.png|220px|thumb|right|Ligging van Soasel in de gemeante Deenkellaand]] [[Ofbeelding:Heilige Plechelmuskerk Saasveld.jpg|thumb|right|220px|De roomse St. Plechelmuskearke in Soasel]] '''Soasel''' ([[Nederlaands]]: ''Saasveld'') is n kearkdoarp in de [[Tweante|Tweantse]] gemeante [[Deenkellaand]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. Töt de gemeentelike herindeling van [[1 januari]] [[2001]] heurn t doarp biej de gemeante [[Weersel]]. Op 1 januari [[2006]] har t doarp 1687 inwonners. In Soasel steet nog ne weendkoornmölle oet [[1870]], de ''Soaseler Möl'', dee nog altied te gange is met maaln. In [[1978]] wördn de mölle restaureerd. Mildn in t centrum van Soasel steet de roomse St. Plechelmuskearke. t Hudige kearkgebouw, t dearde ekseamploar vanof [[1820]], is ontwoarpn duur n [[Amersfoort]]sn arsitekt Herman Kroes en is oet [[1926]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Deenkellaand]] pf26i2xfs97ws8uw3vnp0xc8v2o2uso 0 4105 272075 263555 2013-12-11T01:08:07Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hoops.jpg|right|thumb|250px|Jaagbaandn van vandaag-an-n-dag]] [[Ofbeelding:Pieter Bruegel hoepels.jpg|thumb|right|250px|Keender met jaagbaandn op ne schilderieje van [[Pieter Breughel de Oalde]]]] Nen '''jaagbaand''' is van vrogger oet n stuk spölgood dat vertikaal oaver de groond wördn roold, woarnoa de keender n jaagbaand n zet gavn met nen stöksken terwiel zee der achteranrönn. Vandaag-an-n-dag is t n stuk spölgood woarmet vuural keender spölt duur n jaagbaand um eer middel te dreain. Doarbiej mag n jaagbaand nich de groond raakn. Jaagbaandn bint meesttieds van [[keunststof]] maakt. An t eand van de joarn vieftig van de [[20e eeuw]] wördn t onmeundig populear om met nen jaagbaand te doon, wat doo ok wal ''hoelahoep'' neumd wördn. == Neersassies == * [[Grunnegs]]: ''houp'' {{commonscat|Hula hoops}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Spel]] 2dpq2ulqew4emtotso2qjq4xyslrk97 0 4106 14203 2006-08-23T11:42:02Z Grönneger 1 35 Titel van [[Veenkolonioals]] ewiezigd naor [[Veenkelonioals]]: veurkeursspellen volgd wikitext text/x-wiki #redirect [[Veenkelonioals]] n2lf5jy0tf564yjnz9npxx73lycscfo 6 4108 181719 171855 2011-02-28T17:24:19Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Muziek]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Allinnig Wikipedie}} ''Veur dizze ofbeelden is toustemmen van de môker, Frank Bruno, mor mag (!)ALLEND OP WIKIPEDIA(!) bruukt worden. Veur aineg ander gebruuk van dizze ofbeelden mout kontakt opnomen worden mit Frank Bruno, dit kin via t volgende e-mail adres: BrunoLA at aol dot com. t Gebruuk van dizze ofbeelden op andere wikipedia's is wel toustoan'' ''The one who took this picture, Frank Bruno, gave permission to use this image, but it may be used (!)ONLY ON WIKIPEDIA(!). For using the picture for another domain or project, you need to contact Frank Bruno, possible via: BrunoLA at aol dot com. Use of the image on other wikipedia's is permitted'' {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Muziek]] 0ugj1nsmj554j68128ngheq4256x9js 0 4109 290159 269923 2016-10-31T13:10:14Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De '''Nederlaanse Hervormde Karke''' (ok wel de: ''Nederlaans-Hervormde Karke'' en ofkot: ''NHK'') was sund [[1816]] de naeme veur de ''Nederduuts Griffermeerde Karke'' die in de [[Tachtigjaorige Oorlog]] de officiële karke van de [[Rippebliek van de Zeuven Verienigde Nederlanen]] wodden was. Véúr 1816 luudde de naeme van dit karkgenootschop voluut de ''[[Nederduuts Griffermeerde Karke (laeter Nederlaanse Hervormde Karke)|Nederduuts Griffermeerde Karke]]''. In 1816 wodden de naeme van disse orgenisaosie officieel ''Nederlandsche Hervormde Kerk'' en daornao de ''Nederlandse Hervormde Kerk''. Op [[1 meie]] [[2004]] is de Nederlaanse Hervormde Karke opgaon in de [[PKN|Protestaanse Karke in Nederlaand]] (PKN). De NHK het zwat 2 miljoen leden en 1.750 [[Kaark (gebouw)|karken]] in [[Nederlaand]] (2001). De karke beheurt tot de [[calvinisme|kalvinistisch kristelike]] stroming. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Protestantisme]] [[Kategorie:Nederlaand]] 70r2xqsze8qlq5hm3eqxh9lztqmi1zg 0 4111 17755 14231 2006-10-19T20:12:16Z Servien 7 deursturing naor [[Nederlaanse Hervormde Karke]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Nederlaanse Hervormde Karke]] p2cji121anlt3xuhapewpfpsnald18g 0 4113 256416 252928 2013-03-11T10:57:07Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 112 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6350]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''1385''' == Gebeurtenissen == * Vrede van [[Doornik]]. Nao de dood van [[Filips van Artevelde]] kump [[Frans Ackerman]], samen mit [[Pieter van den Bossche]], an 't heuf van de Gentse troepen. Frans wonnen of-evaordigd bie de onderhaandelingen. Noen 't verzeuk an de Engelse koning um een ''ruwaert'' van koninglijke bloed zo goed as of-ewezen is, anvaord de stad de hertog van [[Boergondië]] as graaf. * De oudste akte over Het Agnesklooster in [[Oldnzel|Oldenzaal]]. * De [[Portugal|Portugezen]] boeken een overwinning op de Castillianen in de [[Slag bie Aljubarrota]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[Andronicus IV van Byzantium]] - medeheerser van 't [[Byzantiense Riek]] p9esz6wxw91o4qsu3oz27biuic7ha5u 14 4115 266265 261387 2013-05-10T17:03:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Theater]] [[Kategorie:Humor]] m9b75cichvkpiwg1807mec7w7ixn8o7 14 4116 260582 249370 2013-03-14T05:17:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 118 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6995484]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Theatre}} [[Kategorie:Amusement]] [[Kategorie:Keunst]] me5xev6catmq85w34qlalr7wjrdrprh 0 4117 14843 14248 2006-09-01T10:13:02Z Servien 7 deursturing naor [[Piramide van Kheops]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Piramide van Kheops]] a6tghoj8vpjngjefjw8xaos7gligxon 0 4118 14250 2006-08-24T12:53:19Z Servien 7 Titel van [[Pyramides van Giza]] ewiezigd naor [[Piramides van Giza]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Piramides van Giza]] f76s97iokbhpbshdof78fd8p7jjqx93 0 4119 14252 2006-08-24T12:54:51Z Servien 7 Titel van [[Pyramide]] ewiezigd naor [[Piramide]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Piramide]] 9qxst2wn9m9qxl1dm656gd7fzth32zd 0 4120 264489 256327 2013-05-06T20:31:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''De Beek''' is een buurtschap in de gemeente [[Armelo]], in de [[Nederlaand|Nederlanse]] [[previnsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. 't Is elegen in 't zuudoosten van de gemeente, hemelsbreed tussen de darpen [[Uddel]] en [[Garder]], an de previnsiaole weg de N302. De buurtschap het zo'n 130 inwoeners (2004). {{Armelo}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] oblbwxh6kuai2ltewrerdhap0x4dfbz 0 4121 264596 256237 2013-05-06T20:55:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Houtdarp''' is een [[buurtschop|buurtschap]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Armelo]], in de [[Nederlaand|Nederlanse]] [[previnsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. Houtdarp leit iets in 't noorden van 't [[daarp|darp]] [[Garder]]. De buurtschap het, inclusief 't umringende gebied, 60 inwoeners (2004). {{Armelo}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] b1lgystza84gexvvih83owzo89p2e5r 14 4123 266418 260994 2013-05-10T17:36:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Grapnmaker]] [[Kategorie:Nederlaand|Grapnmaker]] 7m5pnnhk5xg1bb5v97dvw55v3sz3ya0 0 4124 263417 256360 2013-05-04T23:32:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Deldeneresch.jpg|thumb|right|250px|n [[es (geografie)|Es]] woarnoar de boerschop neumd is]] [[Image:NoordmolenDeldeneresch.jpg|thumb|right|250px|De Noordmölle in de boerschop Dealdner Es]] '''Dealdner Es''' ([[Nederlaands]]: ''Deldeneresch'') is ne boerschop in de [[Tweante|Tweantse]] gemeente [[Hof van Tweante]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. Töt de gemeentelike herindeling van [[1 januari]] [[2001]] heurn t biej de gemeente [[Ambt Dealdn]]. In de boerschop lig t [[Kasteel Twickel|kasteel en laandgood Twickel]] . ==Noordmölle== In n Dealdner Es steet ''De Noordmölle'', ne [[ölliemölle]] dee al van vrogger oet heurt biej t landgood Twickel. De mölle hef eer naam te daankn an de ligging in t noordn van de boerschop. De mölle, dee wördt andreavn duur t water van de [[Oazelerbekke]] en de [[Eulerbekke]], is woarschienlik oet [[1325]] (de mölle wördt in [[1347]] vuur t eerst neumd) en deent vuur t maaln van [[koolzoad]] en [[lienzoad]] töt öllie. Tusken [[1977]] en [[1989]] wördn de mölle restaureerd. Zo kreag de Noordmölle in [[1984]] n niej rad. Töt [[1825]] stunn an de aandere kaante van de Oazelerbekke ne [[koornmölle]]. {{Hof van Tweante}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] 240p5ubja9ro00f1i38btlwqtwjmuh0 0 4125 265053 256275 2013-05-09T22:29:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Klainmeer''' ([[Nederlaands]]: ''Kleinemeer'') is n dörp in de gemainte [[Hoogezaand-Sapmeer]] in de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] in [[Nederlaand]]. t Ligt ten zuden van [[Sapmeer]], dij net as Klainmeer zien noam dankt aan n meer dat hier vrouger lag, moar dat in de tied van de [[Turf (brandstof)|törfwinnen]] verdwenen is. t Woord ''klain'' in Klainmeer betaikent den ook nait dat t nait groot is, moar "klain" is n ander woord veur "veen". t Dörp dankt zien ontstoan aan t [[Börkomnij]], dij vanoaf Sapmeer zuud-oostwoarts begon mit t oafgroaven van t [[Vene (grondsoorte)|veen]]. De riekdom dij dat opleverde wuir in Klainmeer toond. De ploats het drij [[veenborg|veenbörgen]] had: [[Woelwiek]] en [[Vosholen]], dij vot binnen en de nog aal bestoande veenbörg [[Welgelegen]]. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] 40igpo1ulm782dwr5fmxt7a6rrlff8m 0 4126 265051 256349 2013-05-09T22:29:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Kiel''' ([[Nederlaands]]: ''Kiel-Windeweer'') is n dörp in de [[provìnzie Grunnen]] ([[Nederlaand]]), gemeente [[Hoogezaand-Sapmeer]]. De Nederlaandse noam ''Kiel-Windeweer'' is vörmd deur n soamenvougen van de noamen van de ollere ploatsen De Kiel en Windeweer, dij tegen mekoar aan gruid binnen. In t [[Grunnegs]] wordt de ploats enkeld noar De Kiel vernuimd. Kiel is om en bie 100 meter braid en zès kilometer laank. t Is n schier veurbeeld van de karakteristieke [[lintdorp|lintvörm]] van n olle [[veenkelonie]]. De ploats is ontstoan deur de bebaauwen dij laanks t [[Kielsterachterdaip]] vörmd is. Dat [[knoal (woaterweg)|knoal]], n ziedknoal van t [[Winschoterdaip]], was oorspronkelk de belaankriekste transportroute van en noar t dörp. Allend woar de Zuudloarderweg t knoal kruist, is t dörp wat braider. Van 1812 tot 1821 was t as Windeweer n zölfstandege gemainte. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] 68kqeoay62qjl4frin59k6jqlw7kyp2 0 4127 256333 200569 2013-03-11T10:52:50Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 11 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1291949]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Kiel''' kin verwiezen noar: * n Dörp in de provinzie Grunnen: [[Kiel (Grunnen)]] * n Dörp in de provinzie Drìnthe: [[De Kiel]] * n Wiek in de Belgische stad Antwaarp: [[Kiel (Antwaarp)]] * n Stad in Sleeswiek-Holstain: [[Kiel (Duutslaand)]] * n Vlinderblommege plaant: [[Kiel (plant)]] * n Konstelloatsie: [[Kiel (konsteloatsie)]] * n Onderdail van n schip: [[Kiel (schip)]] {{dv}} lajzbfpgu3cxiqirxdkztgpkmcrgztk 0 4128 14374 2006-08-26T11:14:43Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Hondsrug]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hondsrug]] j0xy62f2qbmotm28ghxvjwm4rmbyyog 0 4131 291580 287369 2016-11-07T15:03:16Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:GroningensOntzetVuurwerk2005.jpg|right|thumb|250px|Vuurwaark tiedens Grunnegs Ontzet 2005]] Mit t '''Grunnegs Ontzet''' (ook: ''Grunnens Ontzet'', ''Achtentwintegsten'' of ''Bommen Berend'' nuimd) wordt vaaierd dat op [[17 augustus|17 augustes]] [[1672]] (volgens de [[juliaanse kelender|julioanse kalìnder]]) de stad [[Grunnen (stad)|Grunnen]] onder laaiden van [[Carl von Rabenhaupt]] bevraaid wuir van beleegroar [[Bernhard von Galen|Berend van Goalen]], bisschop van Munster. t Feest wordt vanoaf [[1700]], noa de invouern van de [[gregoriaanse kelender|gregorioanse kalìnder]], op [[28 augustus|28 augustes]] vaaierd. Bisschop [[Bernhard von Galen|Berend van Goalen]] belegerde de Stad in t [[rampjoar]], zo as [[1672]] ook wel nuimd wordt. Hai slog t beleg op veur d Stad op [[21 juli]] van dat joar. d Stad wuir bestookt mit n grode houveulhaid bommen, wat hom zien [[bienoam]] ''Bommen Berend'' opleverde. Deur toudoun van veldheer [[Carl von Rabenhaupt]] mos hai zien belegern opbreken. Op 17 [[augustus|augustes]] mos Van Goalen oafdroepen mit enkeld de hèlft van zien 24.000 man tellende leger. Loater dat joar mos hai de vesten [[Koevern|Kouvort]] priesgeven. De 28e augustes is (noa 1700) de ploatselke feestdag mit n groot aantel feestelkheden, woaronder n peerdenkeurn, drafwedstrieden, meziekevenement op de renboan, n [[kaarms]] en n groot [[vuurwaark]]. As 28 augustes op n zundag vaalt (zo as in [[2005]]) wordt Grunnegs Ontzet op [[27 augustes]] vaaierd. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geschiednis van Grunnen]] [[Kategorie:Hollaandse oorlog]] [[Kategorie:Belegeringe]] ldn4bpgsn4l5bwmsh5i46c72souoekq 0 4132 256377 172844 2013-03-11T10:54:59Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2278213]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Bommen Berend''' kan verwiezn noar: *n biejnoam van [[Bernhard van Galen]] *n biejnoam van t [[Grunnegs Ontzet|Grönnings Oontzet]] *n bekeande konditorei in [[Grunnen (stad)|Gröningn]] {{dv}} dtfwxy2930nq97vfkrzmj9bmp3vki2e 0 4134 291133 285068 2016-11-03T14:34:53Z Wwikix 13678 /* Zai ook */ kat wikitext text/x-wiki {{etalage}} {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em; !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Westlaauwers Frais</big> |- |Noam |Westlaauwers Frais |- |Andere noamen |Frysk, Westlauwers-Frysk |- |Nederlaandse noam |Fries |- |Proat in |[[Fraislaand]], [[Nederlaand]] |- |Toalgebied | * Provinzie [[Fraislaand]], mit uutzöndern van [[Et Bildt|t Bilt]], [[Stellingwarven|Stellenwaarven]], t oostelke dail van de gemainte [[Kölmerlaand]], [[Amelaand]], [[Vlielaand]] en midden van [[Terschelling|Schèlln]]. * De drijhouk Moarum - De Wilp - De Penne in provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] |- |Aantel sprekers |600.000 |- |Dialekten | * [[Wooldfries|Woldfrais]] * [[Kleifries|Klaaifrais]] * [[Zuudwesthoeks|Zuudwesthouks]] * [[Noordhoeks|Noordhouks]] * [[Hindeloopers|Hìndelopsters]] * [[Westerskellings|Schèllngers]] (Westers) * [[Oosters (Terschelling)|Oosters]] * [[Schiermonnikoogs|Aailaandsters]] |- |Toalklassifikoatsie | * [[Indo Europees]] ** [[Germaanse sproaken|Germoans]] *** [[West-Germoanse toalen|West-Germoans]] **** [[Ingvaeoons]] **** [[Freesk|Frais]] ***** '''Westlaauwers Frais''' |- |Schrift |[[Latainse alfabet]] |- |Toalstoates |t Westlaauwers Frais wordt zain as offisjele toal van provìnzie Fraislaand, noast t [[Nederlaands]]. |- |Toalkode ISO 639-1 |fy |- |Toalkode ISO 639-2 |fry |- |Toalkode ISO 639-3/DIS |fri |} {{wrapper}} [[Bestaand:Fraise dialekten.png|thumb|Westlaauwerse dialekten en Schiermunnekoogs]] [[Bestaand:Grafyk_talen_sprutsen_yn_fryslân.gif|thumb|Weergoave van de toaln dij in provìnzie Fraislaand (as mouertoal) proat worden (in persìnten)]] [[Bestaand:Grafyk_behearsking_frysk_troch_ynwenners_fryslân.gif|thumb|Beheersen van Frais deur de inwoner van provìnzie Fraislaand (in persìnten).]] |} <!-- ende mal:wrapper --> '''Westlaauwers Frais''' (of gewoon ''Frais'', in de toal zulf ''Frysk'') is n toal dij heurt bie [[West-Germoanse toalen|Noordwestgermoanse toek]] van [[West-Germoanse toalen|Westgermoanse toaln]]. Deur toalkundegen wordt maisttied ''Westerlaauwers Frais'' nuimd. In boetenlaand staait t veuraal bekind as ''Westfrais'', moar in [[Nederlaand]] het [[Westfrais]] andere betaikenis. Op dizze pagina wordt de noam "Frais" aanholden. == Verbondskop mit aandere toalen == Frais is naauw verbonden aan baaide aandere [[Freesk|Fraise toalen]], t [[Selterfrais]] en t [[Noordfrais]]. Wieder is Frais van oorsprong ook naauw verbonden aan t [[Oldengels]], [[Engels]] en [[Skots]]. Deur aivenlaange oafzönderlke ontwikkeln - zowel dij van de Angelsaksische toalen op [[Britse Eilanden|Britse Aailanden]], as dij van Frais op kontinìnt - het t tegenswoordege Frais aigelks meer gemain mit [[Nederlaands]] as mit Engels. == Sprekers == === Toalgebied === Frais wordt proat op vastelaand van de [[Nederlaand]]se provìnzie [[Fraislaand]], mit oetzöndern van de [[Stellingwarven|Stellenwaarven]] in zuudoosten, oostelk [[Kölmerlaand]] in noordoosten en [[Et Bildt|t Bilt]] (olle monden van [[Middelzee]]) in noorden. Op de [[Waddenaailanden]] wordt Frais proat op [[Schiermonnikoog|Schiermunksoog]] moar nait op [[Amelaand]] en [[Vlielaand]]. Op [[Terschelling|Schèlln]] wordt t allend proat op de oostelke en westelke oetìnden van t aailaand, moar nait in midden van Schèlln, in t gebied om [[Midslaand]] hìn. Wieder wordt t ook nog proat in n lutk paart van provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]], van Fraise grèns tot de plakken [[Moarum]], [[De Wilp]] en [[De Penne (Grönnen)|De Penne]] tou. === Aantel sprekers === Frais wordt in provìnzie Fraislaand as mouertoal proat deur 347.000 mìnsken, oftewel deur 55% van inwoner. In noaberske Grunnen wordt t proat deur sikkom 3.000 mìnsken. Boeten aaigens toalgebied wordt t proat deur sikkom 150.000 mìnsken in de rest van Nederlaand, veurnoamelk in [[Raandstad (gebeed)|Raandstad]], in stad [[Grunnen (stad)|Grunnen]] en in [[Noordoostpolder]]. En den is der nog de verrazzend grode Fraistoalege groep in t boetenlaand, dij schat wordt op 80.000 tot 100.000 mìnsken tou. Dat komt den oet op minimoal 600.000 Fraistoalegen. Doarnevven wordt Frais ook nog as twijde toal proat deur sikkom 110.000 van hoes oet nait-Fraistoalege inwoner van provìnzie Fraislaand. === Toalbeheersen === Van de sikkom 630.000 inwoner van de provìnzie Fraislaand kin 94% Frais verstoan, 74% Frais proaten, 65% Frais lezen en 17% Frais schrieven. == Dialekten == <small>Zai ook: [[Freeske taaln#Indeling|Fraise dialekten]]</small> Der worden aacht Fraise dialekten onderschaaiden, dij onder mekoar vrij simpel verstoanboar binnen. Vijer doarvan, [[Klaaifrais]], [[Woldfrais]], [[Zuudhouks]] en [[Noordhouks]] hebben grode verspraaiden en worden deur hail ìnde mìnsken proat, in tieds dat de aander vijer, [[Oosters (Terschelling)|Oosters]], [[Hindelopsters]], [[Schèllngers]] en [[Aailaandsters]] lokoal proat worden en bekìnd binnen bie lutje gemainskoppen van hoogoet enkeld honderden mìnsken. Deur heur isoloatsie binnen t veuraal dizze vaaier minder sproken dialekten dij t maist van [[Standaordfries|Standerdfrais]] oafwieken. == Fraise standerdtoal == In de lèste helft van [[19e eeuw|19e]] en eerste helt van [[20e eeuw|20e aiv]] is Fraise standerdtoal soamenstèld. Bie standerdisoatsie van Frais haarn Woldfrais, as grootste dialekt, en Klaaifrais, dat vanoldsheer de hoogste stoates haar, wiedvot maiste invloud had. Zuudhouks wuir vrijwel boeten beschaauwen loaten, in tieds dat de vaaier lutje dialekten hailmoal negeerd wuiren. Doch bestaait der in Frais n, veur standerdtoal, haile ongewone vraaihaid wat woordgebruuk aangaait. Eerste offisjele spellen, de [[Selskipsstavering]], dateert oet [[1879]]. In [[1948]] wuir dij vervongen deur de [[Akademystavering]], ook wel ''olle spellen'' nuimd. In [[1980]] wuir ook dij weer vervongen, deur [[Steatesstavering]], ook wel ''nije spellen'', dij tegenswoordeg nog in gebruuk is. Vergeliek in onderstoande tabel de telwoorden ain tot en met tien tou in Standerdfrais en de vijer maist oafwiekende dialekten. {| align=centre | {| border="1" align=right padding="2" cellpadding="4" cellspacing="0" width="300" style="background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 100%;" !style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Hoogelaandsters !style="border: 1px #aaaaaa solid;"|ain !style="border: 1px #aaaaaa solid;"|twij !style="border: 1px #aaaaaa solid;"|drij !style="border: 1px #aaaaaa solid;"|vaaier !style="border: 1px #aaaaaa solid;"|vief !style="border: 1px #aaaaaa solid;"|zès !style="border: 1px #aaaaaa solid;"|zeuven !style="border: 1px #aaaaaa solid;"|aacht !style="border: 1px #aaaaaa solid;"|negen !style="border: 1px #aaaaaa solid;"|tien |- !style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Standerdfrais |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|ien |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|twa |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|trije |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|fjouwer |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|fiif |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|seis |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|sân |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|acht |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|njoggen |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|tsien |- !style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Hindelopsters |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|een |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|twaa |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|trê |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|fèuwer<br />fouwer |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|fiiuw |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|seks |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|saan |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|acht<br />akst |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|nèugen<br />nougen |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|tên |- !style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Schèllngers (Westers) |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|ien |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|twae |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|trea |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|fjouwer |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|fiif |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|seks |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|sôn |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|acht |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|njoggen |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|tsjien |- !style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Oosters |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|ien |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|twae |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|trea |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|fjouwer |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|fiif |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|seks |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|sôn |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|acht |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|njuggen |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|tsjien |- !style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Aailaandsters |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|iën |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|twa |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|trooi |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|fjèuwer |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|fiif |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|seks |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|saun |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|acht |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|njuegen |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|tsiën |} |} Fraise alfabet bestaait nait zo as Nederlaandse alfabet oet 26 letters, moar oet 23. In Frais kommen noamelk letters "q" en "x" nait veur. Bovendat wordt letter "y" zain as variant van "i" en doar ook onder alfabetiseerd, zodat woord "ympulsyf" in Frais woordbouk ook veur woord "inisjaasje" staait. Wieder komt letter "c" in Frais allend veur in kombinoatsie "ch". De letters "v", "z" en "ch" kommen noeit aan begun van woord en letter "g" noeit aan ìnd van n woord. t Karakteristieke van schreven Frais wordt vörmd deur klanken mit diakritische tekens ("â", "ê", "ô", "û" en "ú"), dij in Nederlaands nait veurkommen. == Invlouden van aandere toaln == Nevven invloud van Nederlaands het Frais deur aiwen hìn ook staarke invloud van [[Frans|Fraans]] ondergoan. Oldste serie Fraanse lainwoorden is aiglieks allend veur toalkundegen weer te kennen. t Gaait doarbie om woorden as "bist"/"beest" (Oldfraans "''beste''" - Nijfraans "''bête''"), "duorje" ("''durer''"), "kâns" ("''chance''") en "keatse" ("''chasser''"). t Opnemen van Fraanse lainwoorden in Frais zol middelkerwies via Nederlaands gongen wezen (vergeliek Nederlaandse "''beest''", "''duren''", "''kans''" en "''kaatsen''"). Moar Frais het ook wat lainwoorden oet Fraans opnomen dij in Nederlaands nait veurkommen, zo as "perfoarst" ("''par force''"), "argewaasje" ("''arguer''"), "krupsje" ("''corruption''") en "aljemint" ("''alignement''"). Lèste aiv het Frysk noast dij van Nederlaands veuraal invloud van Engels had, en den veurnoamelk van [[Amerikoans Engels]]. Dit onderandere deur media: Amerikoanse films, Engelse komputerprogrammeern, enzoveurt. == Geschiednis == Veur ontstoan van Frais mout der n aandere toal proat wezen, meugelk deur oorspronkelke bewoner van de Fraise gebieden, veur [[Germoanen]] woar [[Friezen (volk)|Fraizen]] van oafstammen. Dizze toal wordt ook wel aanduud as [[Proto-Frais]], moar toalkundegen binnen der nait over ais of der van dizze [[substraat|substroattoal]] in tegenswoordege Frais nog spoorn weer te vinden binnen. Oldste Frais het in [[runen|rune-inskripsies]] van veur aachtste aiw overleefd. n Betere bron lieken olle [[plaknoam]]en, dij veur eerst sunt [[700]] spesifieke [[klankverschiensel]]s zain luiten. Der wordt doarom wel docht dat ontstoan van Frais as oafzönderlke toal, in dij tied steevonden haar. Loatere geschiednis van Fraise toal wordt grofzain opdaild in drij tiedsflakken, noamelk dij van [[Oldfrais]] (±1150-±1550), [[Midfrais]] (±1550-±1820) en [[Nijfrais]] (±1820-non). Aantel toalkundegen zain Midfrais nait as apaarte periode moar as dail van Nijfrais. == Frais in bestuur == Houwel dat fansels in de praktijk al laank barde, kregen de [[Frieslaand|Fraizen]] in [[1995]] wettelk recht om heur toal in de sweern van gemainteroaden en [[Pervinciaole Staoten|Fraise Stoaten]] te bruken. In [[1997]] wuiren bie wet meugelkheden om Frais in rechtzoal te bruken, goudkeurd, zodat non onder meer ook openboar ministerie en rechterelke macht Frais offisjeel bruken maggen. Inwoner van Fraislaand kinnen in Frais mit gemaintelke en provinzjoale overhaid kommuniseern en korrespondeern. De provìnzie en aantel gemaintes hebben der belaidspunt van moakt om meer Frais te bruken bie opstelln van offisjele dokumìnten. Deur aantel wetswiezegens binnen zölke Fraise stukken non vraaiwel aait rechtsgeldeg. Ain van lèste oetzönderns doarop waren de statuten veur verainen, moar sunt [[2002]] kinnen dij ook in Frais opsteld worden. Traauw- en geboorte-akten binnen op heden in aal Fraise gemaintes twijtoaleg. === Eerkennen in Europees verbaand === In [[1996]] het Nederlaandse overhaid Frais opgeven onder Aartikel III van [[Europees Haandves veur regionale talen of talen van minderheden|Europees Haandvest veur regionoale toaln of toaln van minderheden]], dat 48 meugelkheden veur toal-beschaarmen baaidt. As oetvouern doarvan wuir in [[2001]] ''verdrag van Fraise toal en kultuur'' sloten tuzzen de Nederlaandse overhaid en de provìnzie Fraislaand. === Fraise plaknoamen === Ook op gebied van plaknoamen het Frais veuroetgong moakt. In tieds dat twijtoalege plaknoambreds al sunt de viefteger joarn deur vraaiwel aal Fraise gemaintes bruukt wuiren, haarn van [[1989]] oaf vaaier van de 31 gemaintes, [[Tietjerksterediel|Tietsjerksteradail]], [[Boornsterhem|Boornsterhaim]], [[Littenserediel|Littenseradail]] en [[Ferwerderediel|Feerwerderadail]], offisjele plaknoamen verfraisd. Bovendat is in [[1997]] offisjele provìnzienoam veraaderd van "''Friesland''" in "Fryslân". Wierder hebben aal [[waoterschap|zielvesten]], mit oetzöndern van dij van nait-Fraistoalege [[Stellingwarven|Stellingwaarven]], heur offisjele noamen verfraisd. == Onderwies == Houwel t in de praktijk allaank gebeurde, wuir Frais in [[1937]] as extra vak in onderwies toustoan, houwel t pas in [[1956]] stoates van volweerdeg schoulvak kreeg. In [[1980]] wuir t n verplicht vak op grondschouln en in [[1993]] in eerste joar van veurtzet onderwies. Ook mag Frais op grondschouln offisjeel bruukt worden as lestoal, zo as dat op sikkom 80% van de schouln doan wordt. Wat Frais as akademische oplaaiden aangaait, haar t al in [[1896]] as privoat dosìntskop tougaang kregen tot [[Rieksuniversiteit Utrecht|Rieksakedemie Oetrecht]] en in [[1917]] tot [[Rieksakademie Grunnen]]. In [[1930]] kwam der lektoroat Frais aan [[Rieksakademie Grunnen]], dat in [[1941]] omzet wuir in volweerdege leerstoul. Al eer waren aan [[Universiteit van Amsterdam|Akademie van Amsterdam]] ([[1934]]) en aan Rieksakademie Oetrecht ([[1935]]) biezöndere leerstouln tot staand kommen. In [[1951]] kwam aan [[Vrije Universiteit|Vraaie Akademie]] in [[Amsterdaam]] gewone leerstoul, dij in [[1994]] ook weer opheft wuir. Op heden is der ain gewone leerstoul Frais, aan Rieksakademie in Stad, en binnen der drij biezöndere leerstouln Frais, aan Rieksakademie Oetrecht, Akademie van Amsterdaam en [[Rieksuniversiteit Leiden|Rieksakademie Laaiden]]. == Media == === Dagbloader === In media het Frais wizzelnde resultoaten boukt. In schreven zoaken wordt Frais moar in sikkom 5% van artikels in baaide provinzjoale kraanten, ''[[Ljouwerter Krante]]'' en ''[[Frysk Deiblêd]]'', bruukt. Wel worden Fraise sitoaten in wierdere Nederlaandsktoalege artikels in Frais gebruukt, wat uniek is veur [[Europa (continent)|Europa]]. === Femilieberichten van dagbloader === In femilieberichten in baaide provinzjoale kraanten wordt binoa allend moar Frais bruukt. Volgens tellen oet begun van zeuventeger joarn was 12% familieberichten in Frais, volgens tellen oet [[1991]]-[[1992]] 23% en volgens stekproef oet [[2000]] sikkom 30%. === Tiedschriften === In [[1997]] wuir ''[[Frysk en Frij]]'', lèste braid-orienteerde Fraistoalege tiedschrift, opheven. As vervangen kwam der de zonuimde ''F-side'', Fraistoaleg blad dij ain moal in week in baaide provinzjoale kraanten verscheen. Dij ''F-side'' het binoa gain daipgoande inhold en kin nait in schade van ''[[Frysk en Frij]]'' stoan. Ainegste echte Fraisktoalege publikoatsies binnen tegenswoordeg vaaier literaire tiedschriften ''Trotwaer'', ''Hjir'', ''Kistwurk'' en ''M3''. Wel binnen der nog aandere Fraistoalege oetgoaven, moar dij binnen maisttieds verbonden aan instellns, as ''[[Swingel]]'', dan [[Ried fan de Fryske Beweging]]; ''It Beaken'', dan [[Fryske Akademy|Fraise akademie]]; ''Us Wurk'', van [[Fries Instituut|Frais Instituut]] aan Rieksakademie Grunnen; ''Frijbûtser'', van de [[FNP]]; en ''Each en Ear'', van [[Omrop Fryslân]]. === Radio === In aander media gong t Frais beter oaf. Eerste Fraistoalege radioprogramma wuir oetzonden in [[1946]], deur de regionoale zìnder RONO (''Regionoale Omroup Noord en Oost'') dij doudestieds de helft van Nederlaand beslogt. Pas in [[1977]] wuir de provinzjoale ''Radio Fryslân'', loater omtaaierd tot ''Omrop Fryslân'', opricht. Tegenswoordeg zìndt dij op radio 80 uur in week oet en is t de populairste radiozìnder van provìnzie Fraislaand. === Wiedkieker === Op laandelke wiedkieker zìndt Omrop Fryslân maiste weke programma van sikkom hail uur oet en wierder nog ais 20 menuten schoulprogramma. Mit ainander komt dat oet op 37 uur in joar. Sunt [[1994]] verzörgde de Omrop ook regionoale programma's, soavends ain uur, mit de rest van oavend weerhoalns. === Spulfilms en series === De lèste joaren binnen der wieder ook verschaaidene Fraistoalege spulfilms moakt deur regisseurs as [[Pieter Verhoeff|Paiter Verhoeff]] en [[Steven de Jong|Stevven de Jong]]. Zo verscheen in [[1985]] ''De Dream''; in [[1996]] ''[[De Gouden Swipe]]''; in [[2001]] ''[[Nynke]]''; en [[2002]] ''[[De Fûke]]''. Sunt [[2001]] is der ook Fraistoalege soap op Omrop Fryslân, mit as titel ''[[Baas Boppe Baas]]''. Noa vaaier saaizoens wuir dat vervongen deur [[Dankert & Dankert]], n serie over n poar avvekoaten. === Internet === Op [[Internet|droad]] is groot aatel Fraistoalege webstees te vinden, dij n groot skala aan onderwaarpen behaandelt. Om in Frais makkelker tekstverwaarken te kinnen, het Amerikoanske IT-bedrief [[Microsoft]] in soamenwaarken mit [[Fraise Akademie]] Fraise spellensysteem ontwikkeld. Sunt begun 2005 is der van aantel programma's dus Fraise verzie beschikboar. Sunt [[2 september|2 septìmber]] [[2002]] wordt op internet schreven aan [http://fy.wikipedia.org/wiki/Haadside Fraise Wikipedie], dij op momìnt meer as 2.500 zieden het. == Kunsten == === Literatuur === Wat de literaire produksie aangaait, verschenen der joalieks binoa honderd nije Fraistoalege fiksie- en non-fiksiewaarken, wat hail wat is veur zonen lutje toal. Doarbie mout raiken holden worden mit dat de oploagen maisttieds vraai bepaarkt binnen. Maist verkochte Fraistoalege bouk is nog aal de roman ''[[De Gouden Swipe]]'' ([[1941]]), van [[Abe Brouwer]], woarvan 30.000 exemploarn van verkocht binnen, al wordt ''[[Feroaring fan Lucht]]'' ([[1971]]), van [[Rink van der Velde]], mit 29.900 verkochte exemploarn, ook oareg noabersk. === Meziek === Nevven Fraise bouken kommen der joarlieks ook nog zonen 20 Fraistoalege cd's oet, maisttieds mit popmuziek. Verschaaidene Fraistoalege vèrskes hebben lèste joarn in natsjonoale hitliesten stoan, bieveurbeeld ''Bonkefeart'' van [[Anneke Douma|Anke Douma]], ''In nije dei'' van [[de Kast]], en ''Wêr bisto'' van [[Twarres]]. Dij lèste was eerste Fraistoalege vèrske oeit op nommer ain in de Nederlaansde hitliesten. === Theoater en toneel === Op t gebied van drama bestaait der profesjoneel Fraistoaleg theoatergil, [[Tryater]], dat vraai grode popularitaait het. Wierder het binoa elk dörp zien aaigens amateurtoneelverainen, dij deur de grode meerderhaid van verainen bij de [[Ried fan de Fryske Beweging]] aansloten [[Bûn fan Fryske Tonielselskippen]] is. == Kìrk == Ain stee woar t Frais nog nait echt deurdrongen is, is in kìrk. Grode meerderhaaid van kèrksdainsten is tot op heden in t Nederlaands. Doch binnen der elke zöndag wel aantel Fraise dainsten, maisttieds tuzzen 10 en 20, verspraaid over de haile provìnzie. Der het in verleden wel aait aandocht veur t vertoaln van gebeden en gezangen wèst. Zo het "de Yntertsjerklike Kommisje foar de Earetsjinst" (YKFE) der in 2004 veur zörgd dat t [[Lieteboek foar de Tsjerken]] non ook op kompaktformoat te kriegen is. == Zai ook == *[[Geef-Frysk]] {{Dia|Schreven in t [[Hoogelaandsters]]}} {{SNLV}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Freesk]] [[Kategorie:Streektaol in Frieslaand]] aqpdrwc8h04bmddzgqtn5m0xn3f3ndy 0 4135 14399 2006-08-26T17:03:09Z Tubantia 15 Titel van [[Bommenberend]] ewiezigd naor [[Bommen Berend]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Bommen Berend]] dcraj7d1k6q9o5tfpgupijvfl144luu 0 4136 272088 265749 2013-12-11T01:14:51Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Wren.jpg|250px|thumb|Winterkeuning]] De '''winterkeunings''' ([[Latien]]: ''Troglodytidae'') bin een femilie van de [[zangvoegels]]. De naeme ''Troglodytidae'' (holbewoners) is ofkomstig van et gedrag bi'j et zuken naor menazie en et nustgedrag in donkere plakken en hollegies. Et bin vri'j kleine voegelties mit een vri'j lange stat die zi'j bi'jtieden kreers vertikaol holen. In [[Europa (continent)|Europa]] is d'r mar ien soort: * Et [[doempien]] (''Troglodytes troglodytes'') In [[Noord-Amerike]] komt et doempien ok veur, mar daor is de femilie veul uutbreider vertegenwoordigd. == Soorten == * '''Familie: Troglodytidae''' ** Geslacht: ''[[Donacobius]]'' *** [[Zwattkapdonacobius]] (''Donacobius atricapillus'') ** Geslacht: ''[[Campylorhynchus]]'' *** [[Witkopwinterkeuning]] (''Campylorhynchus albobrunneus'') *** [[Tiegerwinterkeuning]] (''Campylorhynchus zonatus'') *** [[Griesbaandwinterkeuning]] (''Campylorhynchus megalopterus'') *** [[Reuzewinterkeuning]] (''Campylorhynchus chiapensis'') *** [[Roodnekwinterkeuning]] (''Campylorhynchus rufinucha'') *** [[Vlekte winterkeuning]] (''Campylorhynchus gularis'') *** [[Harlekijnwinterkeuning]] (''Campylorhynchus jocosus'') *** [[Yucatanwinterkeuning]] (''Campylorhynchus yucatanicus'') *** [[Cactuswinterkeuning]] (''Campylorhynchus brunneicapillu'') *** [[Twiekleurige winterkeuning]] (''Campylorhynchus griseus'') *** [[Liesterwinterkeuning]] (''Campylorhynchus turdinus'') *** [[Streeproggewinterkeuning]] (''Campylorhynchus nuchalis'') *** [[Zebrawinterkeuning]] (''Campylorhynchus fasciatus'') ** Geslacht: ''[[Odontorchilus]]'' *** [[Griesroggewinterkeuning]] (''Odontorchilus branickii'') *** [[Amazonewinterkeuning]] (''Odontorchilus cinereus'') ** Geslacht: ''[[Salpinctes]]'' *** [[Rotswinterkeuning]] (''Salpinctes obsoletus'') ** Geslacht: ''[[Catherpes]]'' *** [[Kloofwinterkeuning]] (''Catherpes mexicanus'') ** Geslacht: ''[[Hylorchilus]]'' *** [[Dunsnaevelwinterkeuning]] (''Hylorchilus sumichrasti'') ** Geslacht: ''[[Cinnycerthia]]'' *** [[Rossige winterkeuning]] (''Cinnycerthia unirufa'') *** [[Sepiabrune winterkeuning]] (''Cinnycerthia peruana'') ** Geslacht: ''[[Thryothorus]]'' *** [[Zwatkeelwinterkeuning]] (''Thryothorus atrogularis'') *** [[Roetkopwinterkeuning]] (''Thryothorus spadix'') *** [[Zwatbuukwinterkeuning]] (''Thryothorus fasciatoventris'') *** [[Inkawinterkeuning]] (''Thryothorus eisenmanni'') *** [[Wenkbrauwwinterkeuning]] (''Thryothorus euophrys'') *** [[Knevelwinterkeuning]] (''Thryothorus genibarbis'') *** [[Corayawinterkeuning]] (''Thryothorus coraya'') *** [[Sonorawinterkeuning]] (''Thryothorus felix'') *** [[Vlekbostwinterkeuning]] (''Thryothorus maculipectus'') *** [[Roodbostwinterkeuning]] (''Thryothorus rutilus'') *** [[Oeverwinterkeuning]] (''Thryothorus semibadius'') *** [[Kastanjewinterkeuning]] (''Thryothorus nigricapillus'') *** [[Streepborstwinterkeuning]] (''Thryothorus thoracicus'') *** [[Streepkeelwinterkeuning]] (''Thryothorus leucopogon'') *** [[Acaciawinterkeuning]] (''Thryothorus pleurostictus'') *** [[Carolinawinterkeuning]] (''Thryothorus ludovicianus'') *** [[Roodwitte winterkeuning]] (''Thryothorus rufalbus'') *** [[Sinaloawinterkeuning]] (''Thryothorus sinaloa'') *** [[Vaele winterkeuning]] (''Thryothorus modestus'') *** [[Witoorwinterkeuning]] (''Thryothorus leucotis'') *** [[Niceforo's winterkeuning]] (''Thryothorus nicefori'') *** [[Humboldtwinterkeuning]] (''Thryothorus superciliaris'') *** [[Guarayswinterkeuning]] (''Thryothorus guarayanus'') *** [[Langsnaevelwinterkeuning]] (''Thryothorus longirostris'') *** [[Grieze winterkeuning]] (''Thryothorus griseus'') ** Geslacht: ''[[Thryomanes]]'' *** [[Bewickswinterkeuning]] (''Thryomanes bewickii'') *** [[Socorrowinterkeuning]] (''Thryomanes sissonii'') ** Geslacht: ''[[Ferminia]]'' *** [[Zapatawinterkeuning]] (''Ferminia cerverai'') ** Geslacht: ''[[Troglodytes]]'' *** [[Winterkeuning]] (''Troglodytes troglodytes'') *** [[Huuswinterkeuning]] (''Troglodytes aedon'') *** [[Clarioneilaandwinterkeuning]] (''Troglodytes tanneri'') *** [[Bargwinterkeuning]] (''Troglodytes solstitialis'') *** [[Tepuiwinterkeuning]] (''Troglodytes rufulus'') ** Geslacht: ''[[Cistothorus]]'' *** [[Zeggewinterkeuning]] (''Cistothorus platensis'') *** [[Apolinars winterkeuning]] (''Cistothorus apolinari'') *** [[Paramowinterkeuning]] (''Cistothorus meridae'') *** [[Moeraswinterkeuning]] (''Cistothorus palustris'') ** Geslacht: ''[[Uropsila]]'' *** [[Witboekwinterkeuning]] (''Uropsila leucogastra'') ** Geslacht: ''[[Thryorchilus]]'' *** [[Browns winterkeuning]] (''Thryorchilus browni'') ** Geslacht: ''[[Henicorhina]]'' *** [[Boswinterkeuning]] (''Henicorhina leucosticta'') *** [[Grieze boswinterkeuning]] (''Henicorhina leucophrys'') *** [[Peruaanse boswinterkeuning]] (''Henicorhina leucoptera'') ** Geslacht: ''[[Microcerculus]]'' *** [[Nachtegaolwinterkeuning]] (''Microcerculus marginatus'') *** [[Fluitwinterkeuning]] (''Microcerculus ustulatus'') *** [[Witbaandwinterkeuning]] (''Microcerculus bambla'') ** Geslacht: ''[[Cyphorhinus]]'' *** [[Bruunbostwinterkeuning]] (''Cyphorhinus thoracicus'') *** [[Orpheuswinterkeuning]] (''Cyphorhinus aradus'') [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Voegel]] c807qhggnz3n6u5uk3tcenjvvbfk4tb 6 4137 182236 14417 2011-03-06T17:07:07Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taal]] wikitext text/x-wiki Wordt binnenkört vervangen deur n Grunnegse vèrzie {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taal]] sluo60lt4wq721nk7n2jk0qlrd9cn1q 6 4138 182235 14416 2011-03-06T17:06:59Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taal]] wikitext text/x-wiki Wordt binnenkört vervangen deur n Grunnegse vèrzie {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taal]] sluo60lt4wq721nk7n2jk0qlrd9cn1q 0 4142 264485 256091 2013-05-06T20:30:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Celsius''' is een [[temperatuur]]schaole. Howel tegesworig de temperatuur officieel in de [[SI]]-eenheid [[kelvin (eenheid)|kelvin]] uut-edrok mut wonnen, is '''graojen Celsius''' (°C) nog steeds een veulgebruken, en officieel toe-estaone, eenheid. An de ene kaante umda-w der heel arg an ewend bin. Mar oek umdat de dagelijkse temperaturen um ons hinne mit disse schaole in haandzame getallen uut-edrok wonnen. [[Engels]]talige lanen gebruken vake nog de schaole van [[Fahrenheit]] (de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigde Staoten van Amerika]] en [[Jamaica]]. Oek wonnen Fahrenheit nog wel gebruuk deur de ouwere generasie van 't [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]], [[Australi'je (land)|Australië]], [[Zuud-Afrika]], [[Niej-Zeelaand]], [[Kannede|Kanneda]], en [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]]). Oorspronkelijk was de Celsiusschaole edefinieerd mit twee iekpunten: * De temperatuur waorbie [[waoter]] [[vriespunt|bevries]] bie een [[luch]]drok van 1 bar is edefinieerd as 0&nbsp;°C. * De temperatuur waorbie waoter [[kookpunt|kook]] bie een luchdrok van 1 bar is edefinieerd as 100&nbsp;°C. 't Bereik hiertussen wonnen verdeeld in 100 gelieke delen. Eén graod Celsius temperatuur''verschil'' is even groot as één kelvin verschil. 0,00&nbsp;°C kump liekewels overene mit 273,15 K, en 100,00&nbsp;°C mit 373,15 K. Een temperatuur in kelvin wonnen naor graojen Celsius ummerekend deur er 273,15 vanof te trekken. Umdat zowel 't vriespunt van waoter as 't kookpunt ofhankelijk bin van de heersende luchdrok ontstung op termien behoefte an een betere definisie. Sinds dee tied is de schaole van Celsius edefinieerd deur de volgende twee punten: * 't Tripelpunt van waoter lig per definisie bie 0,01&nbsp;°C. * 't Verschil tussen twee graojen is edefinieerd an de haand van 't gedrag van een ideaal gas. 't Tripelpunt is een punt waor de dree faoses van waoter, gas, vleuistof en vaste stof, bie mekaar kunnen bestaon. 't Tripelpunt is een vaste kombinasie van temperatuur en drok. De graod Celsius is eneumd naor de [[Sveden|Zweedse]] [[steernskunde|astronoom]] [[Anders Celsius]] (1701-1774), dee disse schaole veur 't eers veurstelde in [[1742]]. Oorspronkelijk had Celsius veur ogen dat 't vriespunt van waoter bie 100 graojen zol liggen, en 't kookpunt bie 0 graojen. Aandere luui, meugelijk [[Carolus Linnaeus]] of [[Daniel Ekström]] zaggen de 0 en 100 graojen liever ummekeerd. == Conversie tussen temperatuurschaolen == {| cellpadding="5" cellspacing="0" align="center" | colspan="3" align="center" |''De onderstaonde tabel geef 't verbaand tussen 't antal graojen T_Celsius waorin een temperatuur uut-edrok volgens de Celsius-temperatuurschaole en 't antal graojen (bieveurbeeld T_Fahrenheit) waormee dee temperatuur weer-egeven wonnen volgens aandere temperatuurschaolen, en aandersumme.'' |- | |<math>\leftrightarrow</math> | |- !align="center"|<math> T_{Kelvin} = T_{Celsius} + 273,15 \! </math> | !align="center"|<math> T_{Celsius} = T_{Kelvin} - 273,15 \! </math> |- !align="center"|<math> T_{Fahrenheit} = T_{Celsius} \cdot \frac{9}{5} + 32 </math> | !align="center"|<math> T_{Celsius} = (T_{Fahrenheit}-32) \cdot \frac{5}{9} </math> |- !align="center"|<math> T_{Romer} = T_{Celsius} \cdot \frac{21}{40} + 7,5 </math> | !align="center"|<math> T_{Celsius} = (T_{Romer} - 7,5) \cdot \frac{40}{21} </math> |- !align="center"|<math> T_{Rankine} = T_{Celsius} \cdot \frac{9}{5} + 491,67 </math> | !align="center"|<math> T_{Celsius} = (T_{Rankine} - 491,67) \cdot \frac{5}{9} </math> |- !align="center"|<math> T_{Reaumur} = T_{Celsius} \cdot \frac{4}{5} </math> | !align="center"|<math> T_{Celsius} = T_{Reaumur} \cdot \frac{5}{4} </math> |} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Weerkunde]] n7zj39y1hu1spnofxzbtigx94vqm1ft 0 4145 14442 2006-08-27T11:32:20Z Grönneger 1 35 Titel van [[Eerdeulie]] ewiezigd naor [[Eerdeulje]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Eerdeulje]] ax9ypck75nqgbwcokj73qb9z7yr5v9a 0 4146 279058 274795 2015-03-27T16:19:44Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Farao''' is n titel veur [[Egyptische]] vôrst dij veur meer as 3000 joar trug over t [[Olle Egypte|grode Egyptische riek]] regeerden. Zai luitn de bekinde graftempels en [[piramides]], veur zok baauwen p, om begroaven te worden. Faraos dij t maist vernuimd binnen deur opgroavens, binnen bieveurbeeld [[Toetankhamon]], [[Toetmoses]] en [[Ramses II]] De farao's van t olle Egypte binnen onderverdaild in 31 [[Liest van Egyptische farao's|Egyptische dynastien]] en 2 dynastien van bezetters ([[Macedonische dynastie]] en [[ptolemeïsche dynastie]]). Voak waren farao's mannelk, moar oetzönderns as [[Nefertiti]], [[Hatsjepsoet]] en [[Cleopatra VII|Cleopatra]] hebben zochzölf in de geschiednis zet. Bie Hatsjepsoet gong t zo wied dat zai zölfs n kunstboard druig, n ding dat veur en noa heur allend moar deur mannen droagen wuir. Farao's wuiren voak op goddelke wies vereerd, omdat mìnsken dochten dat de farao kontakt haar mit de goden en zölf n god was. Farao's duigen den ook voak n kroon en golden sieroaden, mit in heur haand n golden [[scepter|septer]]. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Egyptische oldheid]] 2fud1na6cuuv2rukqz35cicaefjzncq 0 4147 284693 284661 2016-05-28T15:23:31Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel | naaminlaanstaal = Scotland | vlagge = Flag of Scotland.svg | wapen = Royal Arms of the Kingdom of Scotland.svg | lokasie = Scotland_in_the_UK_and_Europe.svg | breedtegroad = 55/57//N | lengtegroad = 3/11//W | region = GBR | talen = [[Engels]], [[Schots-Gaols]] en [[Skots|Schots]] | heufstad = [[Edinburgh]] | religie = [[protestantisme|protestants]], [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholiek]] | regeringsvorm = [[konstitusionele monarchie]] | km2 = 77,933 | inwoeners = 5,347,600 (2014) | dichtheid = 68,6 <!-- excl. waoter --> | munteenheid = [[Britse pond]] | valutacode = GBP of £ | tiedzone = 0 (zoemer +1) | volkslied = gien offisieel volkslied ([[Flower of Scotland]] wördt t meest gebruukt veur gelegenhejen) | feesdag = [[Sunte-Andreasdag]] (30 november), [[Burns' Night]] (op of rond 25 jannewaori) | tld = uk | laandcode = GBR | til = 44 }} '''Schotlaand''' ([[Schots-Gaols]]: ''Alba'') is n laand in [[West-Europa|Noordwest-Europa]] en is n onderdeel van t [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]]. t Laand ligt in de noordelike regio van t eilaand [[Groot-Brittannië]] en grenst in t zujen an [[Engelaand (regio)|Engelaand]]. t Ligt in t oosten an de [[Noordzee]], in t noorden en t westen an de [[Atlantische Ozeoan|Atlantiese Oseaan]], en in t zuudwessen an t [[Noorderkanaal]] en de [[Ierse zee]]. Schotlaand steet bekend as t laand van de [[doedelzak]] en de [[kilt]]. t Is oek t laand waor [[Shakespeare]]s tragedie [[Macbeth]] zich aofspeulden, en waor t [[monster van Loch Ness]] volgens sommigen in zien meer rondzwemt. == Geografie == Schotlaand besteet uut: * t vastelaand * n antal eilaandengroepen: ** de [[Shetlaandeilaanden]] ** de [[Orkney-eilaanden]] ** de [[Hebriejen]] ** de Skye-eilaanden De Hebriejen wörden verdeeld in: * de [[Binnen-Hebriejen]] * de [[Buten-Hebriejen]] Schotlaand wördt laandschappelik over t algemeen in dree gebieden verdeeld: * De [[Zujelike Hooglaanden]] * de [[Sentrale Leeglaanden]] of Midlaandvallei * de [[Schotse Hooglaanden]] === Grootste stejen === De grootste stejen van Schotlaand bin: * [[Aberdeen]] * [[Dundee]] * [[Edinburgh]] * [[Glasgow]] * [[Inverness (Schotlaand)|Inverness]] * [[Stirling]] * [[Perth (Schotlaand)|Perth]] == Nedersaksies == * [[Grunnegs]]: ''Skotlaand'' * [[Tweants]]: ''Skotlaand'' * [[Veluws]]: ** ''Schotla{{small()|a}}nd'' ** ''Skotlaand'' ([[Attem]]) ** ''Sjotlangd'' ([[Bunsjoten]]) * '''Overig''': ''Schotlaand'' ==Uutgaonde verwiezing== {{commonscat|Scotland}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Skotlaand]] [[Kategorie:Kelties laand]] hj9ve47czorop5d52p7cwhif3gh9rej 0 4148 264405 256021 2013-05-06T20:13:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:HetLoo3.JPG|thumb|250px|De 'achtertune' van Peleis 't Loo]] Een '''achtertune''' is de [[tune]] of grond dee achter een [[gebouw]] lig. 's Zoemers leven meensen veul meer buten, 't gebeurt dan oek vaker dat meensen in de achtertune gaon zitten of effen in de [[zunne]] liggen. De achtertune is hier vake beter eschik veur as de [[veurtune]], dat kump deurdat de veurtune in de meeste gevallen an de openbaore weg lig, hier ku-j dus neet rustig zitten of liggen vanwegen 't verkeer, de veurbiegaond volk dat een eindjen an 't kuieren is en [[fietse]]rs. De achtertune is meestentieds oek wat groter as de veurtune, waordeur 't oek vaker in gebruuk is. In de achtertune hemmen meensen oek vaker een [[fontein]] of een [[viever]] dan in de veurtune. Oek de [[barbecue]] wonnen 't meesten van de tied in de achtertune ehuilen. Een achtertune wonnen in Nederlaand vake of-esleuten mit een [[schuttige]], of in sommigen gevallen mit een [[hegge]]. ==Zie oek== *[[Tune]] *[[Veurtune]] *[[Greuntetune]] *[[Bloemhof]] {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Tune]] 1p0297ye0bpbnlvj3micoaayudtaz2m 10 4149 266809 198515 2013-05-10T20:46:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| class="toccolours" style="text-align:center; width:100%; font-size:100%; margin:1em auto -0.5em auto; clear:both;" | width="20" | [[Ofbeelding:Nuvola apps ksig.png|20x20px]] | ''{{{1}}}'' |}<noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen taal]] </noinclude> r6chympxqzu94k47ph2s2j9lemk50mr 6 4150 168180 128082 2010-11-24T09:34:17Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-vw}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Oogeveine]] 8386panhrucuoqorr167yuxtyf3vcda 0 4152 14584 2006-08-27T21:59:13Z Grönneger 1 35 Titel van [[Piramide van Cheops]] ewiezigd naor [[Piramide van Kheops]]: zai vurrege wiezegen wikitext text/x-wiki #redirect [[Piramide van Kheops]] a6tghoj8vpjngjefjw8xaos7gligxon 10 4154 266852 261001 2013-05-10T20:55:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel4|Tsjechies|cs|{{GENDER:{{BASEPAGENAME}}|Tento uživatel|Tato uživatelka|Tento uživatel}} má znalosti [[:Kategorie:Gebruker cs|českého jazyka]] srovnatelné s [[:Kategorie:Gebruker cs-4|rodilým mluvčím]]. }}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker cs-4|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker cs-4| ]] [[Kategorie:Mallen babel|cs-4]] </noinclude> d0lvohzjvnwzwvv82gzbjxtowwnsmoc 10 4155 272283 271757 2013-12-13T15:07:30Z 80.114.178.7 Kategorie wikitext text/x-wiki <div style="float:left;border:solid #99B3FF 1px;margin:1px"> <table cellspacing="0" style="width:238px;background:#E0E8FF"><tr> <td style="width:45px;height:45px;background:#99B3FF;text-align:center;font-size:14pt">'''[[Deens|da]]-2'''</td> <td style="font-size:8pt;padding:4pt;line-height:1.25em">Denne brugers kendskab til '''[[:KCategorie:Gebruker da|dansk]]''' er på '''[[:Kategorie:Gebruker da-2|mellemniveau]]'''.</td> </tr></table></div><includeonly> [[Kategorie:Gebruker da-2]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker da-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|da-2]] </noinclude> 5o37e1qqf5f7k70x0hbq10e10ycog5k 10 4157 271751 261620 2013-12-07T00:24:07Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Ingels|en|This user is a [[:Kategorie:Gebruker en-M|'''native''']] speaker of [[:Kategorie:Gebruker en|'''English''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker en-M]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker en-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|en-M]] </noinclude> 195hqclnkogm52oe66r8klo5wt1uc07 10 4158 266873 256205 2013-05-10T20:59:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel2|Spaons|es|Este usuario puede contribuir con un nivel [[:Kategorie:Gebruker es-2|'''intermedio''']] de [[:Kategorie:Gebruker es|'''español''']].}} <includeonly> [[Kategorie:Gebruker es-2|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker es-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|es-2]] </noinclude> 7dx0x4huv5cyg3wkh6q728imb39i42b 10 4160 272299 272280 2013-12-13T18:04:15Z 80.114.178.7 Kategorie wikitext text/x-wiki {{Babel1|Italiaons|it|Questo utente può contribuire con un '''[[:Kategorie:Gebruker it|Italiano]]''' di livello '''[[:Kategorie:Gebruker it-1|semplice]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker it-1]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker it-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|it-1]] </noinclude> lnoei701cxsl32yzvt6dzd6ep0lfgae 10 4161 271710 266939 2013-12-07T00:19:49Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Noors|no|Denne brukeren har '''[[:Kategorie:Gebruker no-1|basiskunnskaper]]''' i '''[[:Kategorie:Gebruker no|norsk]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker no-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker no-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|no-1]] </noinclude> 6yytp1rg0ffwz7cibp917a3t5eu7bhu 10 4162 256216 250793 2013-03-11T10:48:41Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 25 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6584329]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki <div style="float:left;border:solid #77E0E8 1px;margin:1px"> {| cellspacing="0" style="width:238px;background:#D0F8FF" | style="width:45px;height:45px;background:#77E0E8;text-align:center;font-size:14pt" | '''[[Portugees|pt]]-4''' | style="font-size:8pt;padding:4pt;line-height:1.25em" | Este usuário tem domínio do '''[[:Categorie:Gebruker pt|português]]''' '''[[:Categorie:Gebruker pt-4|similar ao de um nativo]]'''. [[Categorie:Gebruker pt-4|{{PAGENAME}}]] |} </div> <noinclude> </noinclude> ilpew43t0pdqumv2itmqmkok0iavun1 10 4163 271705 271704 2013-12-07T00:18:58Z Romaine 607 +Category wikitext text/x-wiki {{Babel1|Pools|pl|Ten użytkownik posługuje się '''[[:Categorie:Gebruker pl|językiem polskim]]''' na poziomie '''[[:Categorie:Gebruker pl-1|podstawowym]]'''. }} [[Categorie:Gebruker pl-1|{{PAGENAME}}]]<noinclude> [[Kategorie:Gebruker pl-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|pl-1]] </noinclude> o5ccfaf93j46j1p1qi0s34hp35sq33e 10 4164 271695 261992 2013-12-07T00:17:43Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel3|Russisch|ru|Этот участник '''[[:Kategorie:Gebruker ru-3|свободно]]''' владеет '''[[:Kategorie:Gebruker ru|русским языком]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ru-3]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ru-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ru-3]] </noinclude> fwhhkzses5481hxviisegzx2lh2f5nh 10 4165 262174 247261 2013-04-22T12:53:00Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 23 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6968354]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki <div style="float:left;border:solid #99B3FF 1px;margin:1px"> {| cellspacing="0" style="width:238px;background:#E0E8FF" | style="width:45px;height:45px;background:#99B3FF;text-align:center;font-size:14pt" | '''[[Slowaaks|sk]]-3''' | style="font-size:8pt;padding:4pt;line-height:1.25em" | Tento redaktor má '''[[:Categorie:Gebruker sk-3|pokročilé]]''' znalosti '''[[:Categorie:Gebruker sk|slovenčiny]]'''.[[Categorie:Gebruker sk-3|{{PAGENAME}}]] |}</div> <noinclude> </noinclude> trbk4vnxrd8pf9r9xju996wbplrwzfk 10 4167 271754 266859 2013-12-07T00:24:21Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel4|Duuts|de|Diese Person hat [[:Kategorie:Gebruker de-4|'''mit ei&shy;nem Mutter&shy;sprach&shy;ler ver&shy;gleich&shy;bare''']] [[:Kategorie:Gebruker de|'''Deutsch&shy;kennt&shy;nisse''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker de-4|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker de-4| ]] [[Kategorie:Mallen babel|de-4]] </noinclude> dhegdobzkpxvv27bk5prp0q5kr02u98 10 4168 272281 271743 2013-12-13T15:00:30Z 80.114.178.7 Kategorie wikitext text/x-wiki <div style="float:left;border:solid #77E0E8 1px;margin:1px"> {| cellspacing="0" style="width:238px;background:#D0F8FF" | style="width:45px;height:45px;background:#77E0E8;text-align:center;font-size:14pt" | '''[[Frans|fr]]-4''' | style="font-size:8pt;padding:4pt;line-height:1.25em" | Cet utilisateur parle '''[[:Kategorie:Gebruker fr|français]]''' à un niveau '''[[:Kategorie:Gebruker fr-4|comparable à la langue maternelle]]'''. |}</div><includeonly> [[Categorie:Gebruker fr-4]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker fr-4| ]] [[Kategorie:Mallen babel|fr-4]] </noinclude> kisfc7axrwron40k67zk7bvl0gkmr8c 14 4169 265931 260577 2013-05-10T15:56:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Writers from Belgium}} [[Kategorie:Schriever]] [[Kategorie:België]] 8cyazindloi6h8cxcrbludqo87q97q2 14 4170 271785 261511 2013-12-07T00:37:10Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Comics}} [[Kategorie:Literatuur]] ejrfp51n9jnyw4wss3vo63np2as3v56 14 4171 266422 256033 2013-05-10T17:37:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Writers from the Netherlands}} [[Kategorie:Schriever]] [[Kategorie:Nederlaand|Schriever]] 6d63366kp73awhoa0l1liilpxoakeqf 10 4173 266890 260979 2013-05-10T21:02:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel1|Grunnegs|gos|Dizze gebruker het '''[[:Kategorie:Gebruker gos-1|grondkennes]]''' van t '''[[:Kategorie:Gebruker gos-1|Grunnegs]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker gos-1]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker gos-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|gos-1]] </noinclude> jk45glqnufxytl1lnnymqg2adp1aijv 0 4174 256105 253684 2013-03-11T10:43:38Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 200 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7737]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki t '''Russisch''' (Ru. ''Русский язык'', ''Rússkij jazýk'', {{IPA|['ru.skʲɪj jɪ.'zɨk]}}) is de deur de mainste luu sprokene van de [[Sloavische toalen]]. t Is n [[Indo-Europese toal]], en ain van de drij [[Oost-Sloavische toalen]] noast [[Oekraïens]] en [[Wit-Russisch]]. Gemain Oost-Sloavisch, de voorloper van dij drij, wordt sinds tiende aiw schreven. t Russisch het de meerderhaid van zien oorspronkelke [[grammatica|grammatikoale]] kenmaarken beholden, zo as zès [[noamval]]len, en t overgrote dal van de [[lexicon]] stamt oet t olde [[Proto-Sloavisch]]. Doarnoast bevat t Russisch n groot antal lainde woorden en modaare internationalismen veur dingen dij te moaken hebben mit poletiek, wetenschap en technologie. Russisch is poletiek ain van de belangriekste toalen ter wereld, en is ain van d'offisjele waarktoalen van de [[Verenigde Noaties]]. '''Antaikens''': Russisch wordt schreven in t [[Cyrillisch]], wat in dit artikel transcribeerd worden is mit d'offisjele transcriptie zo as bruukt in d'Europese toalkundegengemainschap. == Klassifikoatie == Russisch is n [[Sloavische toal]], onderdail van d'Indo-Europese toalfemilie. t Sproken Russisch is dudelk t naauwst verwant aan t [[Oekraïens]] en t [[Wit-Russisch]], de twij andere [[Oost-Sloavische toalen]]. t Rusyn wordt söms ook mittèld as dat t in dizze toalonderfemilie toesheurt, moar mainstied wordt t zain as n [[dialect|tussendiëlect]] van t Russisch of t Oekraïens. In sömmige plekken van d'[[Oekraïne]] en [[Wit-Ruslaand]] worden de drij of vijer Oost-Sloavische toalen deurmekoar sproken, wat her en der tot nije tussendiëlecten of -toalen laaid het, zo as t Suržik in sìntroal-Oekraïne. De boasiswoordenschat en de manaaiers woarop woorden vörmd worden binnen swoar beïnvloud worden deur t [[Kèrksloavisch]], n aanpaste vörm van t [[Old-Bulgaars]] zo as t in twaalfde en [[13e eeuw|13e aiw]] sproken wer, en de liturgische toal van de [[Russisch-Orthodoxe Kèrk]]. Dij invloud is te maarken in bienoa èlk vlak, zo as in ploatsnoamen: t gedalte ''-grad'' in ''Leningrad'' en ''Volgograd'', ''stad'' betaikenent, is Kèrksloavisch, terwail ''gorod'' t oorspronkelk Russische woord veur ''stad'' is. t Russisch is veural aans vergeleken mit t Oekraïens en Wit-Russisch in de menaaier woarop Kèrksloavische lainwoorden zok ontwikkeld hebben: in t Russisch binnen zai beholden bleven, in t Oekraïens en Wit-Russisch binnen ze votvaalen en vervangen deur woorden van Oost-Sloavische ofsprong. In de diëlecten van t Russisch hebben zok ook Oost-Sloavische vörmen ontwikkeld veur Kèrksloavische lainwoorden, moar de mainste Russische diëlecten binnen oetstaarven of stoan op t punt van oetstaarven. Söms bestoan in t Russisch zowel n Kèrksloavisch as n Oost-Sloavische vörm van t zulfde woord; in dij gevallen droagen ze n lichte betaikensonderschaaiden. Sömmige van d'overbleven diëlecten van t Russisch kennen lainwoorden oet [[Finoegrische toalen]] dij in dij gebieden van oorsprong sproken werden, zo as t [[Merja]], t [[Moksja]], t [[Muromisch]], t [[Vepsisch]] en de toal van de [[Mesjtsjera]]. Aandere boetensloavische invlouden op de Russische woordenschat komen oet t [[Grieks]], t [[Latijn|Latain]], t [[Fraans]], t [[Duuts]], t [[Engels]] en oet olde [[Turkische toalen]] zo as t [[Tataars]]. t Russisch wordt, veural deur sprekers van nait-Sloavische toalen, zain as n lastege toal om an te leren, mede vanomweegs d'aanwezeghaid van zès noamvallen, drij geslachten veur [[zölfstaandeg noamwoord|zölfstaandege noamwoorden]], [[bievouglek noamwoord|bievougleke noamwoorden]] en [[waarkwoorden]] in de [[vergongen tied]], en n [[fonelogie]] woarin onderschaaid moakt wordt tuzzen [[palatalizoatsie|palatalizeerde]] en onpalatalizeerde [[medeklinker|mitklinkers]]. {{Dia|Schreven in t [[Hoogelaandsters]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Slavische taal]] cgk8jf62408z3bp18csmjtvuxbtxkwh 10 4175 14672 2006-08-28T20:46:36Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki <div style="float:left;border:solid #99B3FF 1px;margin:1px"> <table cellspacing="0" style="width:238px;background:#E0E8FF"><tr> <td style="width:45px;height:45px;background:#99B3FF;text-align:center;font-size:12pt">'''[[Grunnegs|gos]]-2'''</td> <td style="font-size:8pt;padding:4pt;line-height:1.25em">Dizze gebruker het '''[[:Categorie:Gebruker gos-2|moatege kennes]]''' van t '''[[:Category:Gebruker gos-2|Grunnegs]]'''.[[Categorie:Gebruker gos-2|{{PAGENAME}}]]</td> </tr></table></div> 3awi6z6qjcqgcviquoexkwtre2ib54f 10 4176 17993 15079 2006-10-22T10:57:56Z Servien 7 sp wikitext text/x-wiki <div style="float:left;border:solid #77E0E8 1px;margin:1px"> <table cellspacing="0" style="width:238px;background:#D0F8FF"><tr> <td style="width:45px;height:45px;background:#77E0E8;text-align:center;font-size:12pt">'''[[Grunnegs|gos]]-4'''</td> <td style="font-size:8pt;padding:4pt;line-height:1.25em">Dizze gebruker sprekt t '''[[:Category:Gebruker gos-4|Grunnegs]]''' op '''[[:Categorie:Gebruker gos-4|moudertoalnivo]]'''.[[Categorie:Gebruker gos-4|{{PAGENAME}}]]</td> </tr></table></div> 4j5tewbsj1zm0jzp6nuj0dq21zeowv9 10 4177 266889 128182 2013-05-10T21:01:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{BabelM|Grunnegs|gos|Dizze gebruker het t [[:Categorie:Gebruker gos|'''Grunnegs''']] as [[:Categorie:Gebruker gos-M|'''moudertoal''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker gos-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker gos-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|gos-M]] <!-- interwikis --> </noinclude> omnn2efbgfpxj8toz7vdfzryvzugu2j 10 4178 293087 284040 2017-02-22T13:55:39Z 23.22.48.231 NL sj = EN sh wikitext text/x-wiki {| class=toccolours style="margin: 0em 0em 1em 0.5em; clear: right;" align=right ! style="background:{{Nav/titelbalkkleure}};" align="center" colspan=8 | [[Griekse alfabet]] |- | &Alpha; || &alpha; || || [[Alfa (letter)|alfa]] | &Nu; || &nu; || || [[Nu (letter)|nu]] |- | &Beta; || &beta; || || [[Bèta (letter)|bèta]] | &Xi; || &xi; || || [[xi]] |- | &Gamma; || &gamma; || || [[Gamma (letter)|gamma]] | &Omicron; || &omicron; || || [[omikron]] |- | &Delta; || &delta; || || [[Delta (letter)|delta]] | &Pi; || &pi; || || [[Pi (letter)|pi]] |- | &Epsilon; || &epsilon; || || [[epsilon]] | &Rho; || &rho; || || [[Rho (letter)|rho]] |- | &Zeta; || &zeta; || || [[zèta]] | &Sigma; || &sigma; || &sigmaf; || [[Sigma (letter)|sigma]] |- | &Eta; || &eta; || || [[Èta (letter)|èta]] | &Tau; || &tau; || || [[Tau (letter)|tau]] |- | &Theta; || &theta; || || [[thèta]] | &Upsilon; || &upsilon; || || [[ypsilon]] |- | &Iota; || &iota; || || [[iota]] | &Phi; || &phi; || || [[Phi (letter)|phi]] |- | &Kappa; || &kappa; || || [[kappa]] | &Chi; || &chi; || || [[Chi (letter)|chi]] |- | &Lambda; || &lambda; || || [[lambda]] | &Psi; || &psi; || || [[Psi (letter)|psi]] |- | &Mu; || &mu; || || [[mu]] | &Omega; || &omega; || || [[Omega (letter)|omega]] |- ! style="background:{{Nav/titelbalkkleure}};" align="center" colspan=8 | Verouderde letters |- | Ϝ || ϝ || || [[digamma]] | Ϟ || ϟ || || [[koppa]] |- | Ϛ || ϛ || || [[Stigma (letter)|stigma]] | Ϡ || ϡ || || [[sampi]] |- | Ͱ || ͱ || || [[hêta]] | Ϸ || ϸ || || [[Sjô (letter)|sjô]] |- | Ϻ || ϻ || || [[San (letter)|san]] | || || || |}<noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen taal]] </noinclude> klv66qvbwgqo4u60aq6lzw0940p90p8 0 4179 293086 284128 2017-02-22T13:53:49Z 23.22.48.231 /* Nait klassiek */ wikitext text/x-wiki {{Griekse Letter}} De [[Grieks|Griekse toal]] wordt schreven ien t '''Griekse alfabet'''. Dit [[alfabet]] is in de oldheid (om en bie de [[9e eeuw v. Chr.|9e ieuw v. Kr.]]) ontwikkeld uut t [[Fenicisch alfabet|Fenisische schrift]] en bestoat uut 24 klassieke letters, en n poar verolderden/neet klassieken. t Wordt nog aal ien [[Griekenlaand]] nuttegd. == Klassiek == {|class="wikitable" |- !Kapitoalen !Lutjen !Verolderde !Nijmoodse !Letter |- |Α |α |a |a |Alpha |- |Β |β |b |v |Bêta |- |Γ |γ |g |g/j |Gamma |- |Δ |δ |d |d |Delta |- |Ε |ε |e |e |Epsilon |- |Ζ |ζ |z |z |Dzêta |- |Η |η |ê |i |Êta |- |Θ |θ |th |th |Thêta |- |Ι |ι |i |i |Iota |- |Κ |κ |k |k |Kappa |- |Λ |λ |l |l |Lambda |- |Μ |μ |m |m |Mu |- |Ν |ν |n |n |Nu |- |Ξ |ξ |x/ks |x |Xi |- |Ο |ο |o |o |Omicron |- |Π |π |p |p |Pi |- |Ρ |ρ |r |r |Rhô |- |Σ |σ, ς |s |s |Sigma |- |Τ |τ |t |t |Tau |- |Υ |υ |y |y |Ypsilon |- |Φ |φ |ph |f |Phi |- |Χ |χ |kh |kh |Chi |- |Ψ |ψ |ps |ps |Psi |- |Ω |ω |ô |o |Omega |} As der op t ìnd van n woord n sigma (σ) te stoan komt, schrift man de sigma as ς. Veurbeeld: *δουλο'''ς''' (doulos) *'''σ'''ωμα (sooma) == Nait klassiek == {|class="wikitable" |- !Kapitoalen !Lutjen !Verolderde !Nijmoodse !Letter |- |Ϝ |ϝ |w |v |Digamma |- |Ϛ |ϛ |st |st |Stigma |- |Ͱ |ͱ |h |h |Hêta |- |Ϻ |ϻ |s |s |San |- |Ϟ |ϟ |q |q |Koppa |- |Ϡ |ϡ |ss |ss |Sampi |- |Ϸ |ϸ |sj |sj |Sjô |} == Referensies == *[http://www.opoudjis.net/unicode/unicode.html Greek Unicode Issues] {{dia|Schreven in t [[Westerkwartaaiers]]}} {{DEFAULTSORT:Griekse Alfabet}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Schrift]] piv0t8igadx876qkose4swzcd46bdvm 0 4181 256183 248645 2013-03-11T10:47:18Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 28 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q334747]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Glijbaan harderwijk.jpg|thumb|260px|right|Gliebaone bie 't [[dolfinarium Harderwiek]]]] Een '''gliebaone''' is een speultoestel dat te vienen is in de [[speultune]], 't [[zwembad]] of je kunnen 't alleenstaond antreffen. 't Consep is vrie simpel: mit een [[ledder]] gao-j een antal meter umhoge, um vervolgens van een breje, gladde 'planke' ummeneer te gliejen. In zwembaojen wonnen gliebaonen gebruuk waor [[waoter]] as gliemiddel ummeneer streump, zodat de zwemkleding neet teveule sliet. Disse gliebaonen hemmen meestentieds een bulte bochen en kunnen makkelijk vuuftig meter lange ween, mar waotergliebaonen van meer as honderd meter lange bin der tegenswoordig oek. Um waotergliebaonen nog spannender te maken bin der soms oek gliebaonen in 't duuster. Bie disse gliebaonen gao-j deur een donkere buize mit daorin [[Locht (straoling)|loch]]- en/of geluudseffekken. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ** ''gliebane'' ([[Ni'jlusen]]: ''glie{{small()|r}}bane'') ** ''gliebaene'' ** ''gliebaon'' * [[Grunnegs]]: ** ''glidskeboan{{small()|e}}'' ** ''slietskeboan{{small()|e}}'' * [[Stellingwarfs]]: ** ''gliebaene' ** ''sullewul'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Amusement]] i8w8dkf94j2o1z5n23j1txpemf4tpn3 0 4182 264795 256122 2013-05-06T21:49:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:夕暮れのブランコに乗る二人の少女8190107.jpg|thumb|140px|]] [[Image:Swing.jpg|thumb|225px|Een meisje op een schommel.]] Een '''talter''' of een '''schommel''' is een speultoestel. Een talter besteet uut een zitplanke dee an allebei de kaanten mit een touw of iezer op-ehungen is. Deur op een bepaolen meniere mit 't [[lief]] te bewegen geet de talter hinneweer. Dé meniere is: *Mit 't bovendeel van 't lief naor achter hangen en tegeliekertied wonnen de [[been|benen]] naor veuren toe esteuken. Hierdeur geet de talter naor veuren toe. *Dan wonnen 't bovendeel van 't lief naor veuren toe ebeugen en de onderbenen onder 't zitplankjen. Hierdeur geet de talter naor achter toe. De meuilijkheid zit veurnamelijk in 't starten. Dit kan vanuut 't stilstaon, mar in 't algemeen du-j dat deur je eigen achteruut effen of te zetten van de grond. Kleine [[kiend]]ers hemmen vake meuite mit op gang koemen en vake oek um op gang te blieven. Ze wonnen daorumme "an-eduwd", dat wil zegen dat der ene 't kiend help mit 't zweien. ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: **''bommel'' **''raik, reike, ruik'' **''sangel'' **''soeier'' **''talter, tolter'' **''zuibui, zuiker'' *[[Grunnegs]]: **''raike'' **''touter'' **''zui'' <small>''(oetsproken as zöj)''</small> *[[Stellingwarfs]]: **''toolter'' **''schommel'' *[[Veluws]]: **''talter'' **''schommel'' [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Amusement]] qj0i72k4w89wkf9gn6tbnv6d5us4q11 0 4190 289616 281907 2016-10-29T10:44:49Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LekaosieJoure.png|thumb|Ligging van De Jouwer]] [[Ofbeelding:Jouster toren.JPG|thumb|''Jouster Toren'', de toren van een [[Nederlaanse Hervormde Karke]]]] '''De Jouwer''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Joure'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''De Jouwer'') is een plak in de perveensie [[Frieslaand]] en is et heufdplak van de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[De Friese Meren]]. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Scharsterlaand]]. De Jouwer ontston uut et veurmaolige dörp [[Westermeer]]. Et plak is van ooldsher gien [[Stad (woonstee)|stad]], mar ok weer te groot om een dörp nuumd te wodden. Naor Oold-Friese tredisie wodt zoe'n plak een ''vlekke'' nuumd. Op dit stuit het De Jouwer 12.902 inwoners. De naeme van De Jouwer is veerder onlosmaekelik verbunnen mit die van [[Douwe Egberts]]. In [[1753]] begon Egbert Douwes an de Midstraote in De Jouwer een zaeke in keloniaole haandelsweren, die tegensworig uutgruuid is tot een bedrief die wereldwied zien spul verkoopt. Vlak in et zuden van et plak leit Knooppunt De Jouwer: een grote rotonde waor de snelwegen A6 en A7 saemenkommen. Tot de gemientelike herindieling in 1984 maekte De Jouwer diel uut van de veurmaolige gemiente [[Haskerlaand]], waorvan De Jouwer ok et heufdplak was. ==Bevolkingsantallen== {| {{prettytable}} |- !align="center" |Jaortal||Bevolking||Jaortal||Bevolking |- |'''1913''' || 3726 || '''1999''' || 12.760 |- |'''1954''' || 4332 || '''2002''' || 13.091 |- |'''1959''' || 5332 || '''2003''' || 13.081 |- |'''1964''' || 6107 || '''2004''' || 12.904 |- |'''1969''' || 7180 || '''2005''' || 12.800 |- |'''1974''' || 9002 || '''2006''' || 12.896 |- |'''1993''' || 12.077 || '''2007''' || 12.902 |} ==Nedersaksisch== *[[Grunnegs]]: ''De Jaauwer'' {{Commons|Joure}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 50x8yjx65hvdse9432jlazhimsr47t9 0 4191 256078 254140 2013-03-11T10:41:33Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 74 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q40157]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Aa_large.jpg|right|thumb|Lava]] '''Lava''' is [[gestiente]] in vloeibere vorm. Veurdat lava et eerdoppervlak of de zeebodem bereikt wodt et [[magma]] nuumd. Deur verschillen in [[temperatuur]] en chemische saemenstelling bin d'r meerdere soorten lava, ieder mit een eigen gedrag. Lava kan een vernietigende warking hebben, mar het tegeliekertied ok een kreërende warking. Zo kan ni'j laand vormd wodden deur lava, hierdeur bin bi'jveurbeeld de [[Hawaï]]aanse eilanen in de [[Grote Oceaan]] ontstaon. Veerder is ofkoelde lava slim vruchtber en kan daoromme goed bruukt wodden as [[laandbouw]]grond. == Galeri'je == <gallery> Image:Pahoeoe fountain original.jpg|Een 10 meter hoge fontein van pahoehoe-lava op Hawaï. Image:Reunion 2004 1.jpg|Disse lavastroom op Réunion stroomt langzem naor de zee. </gallery> [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Geografie]] jahb4uk7p62yn3hhhhe6n5r02zgzx3f 0 4192 284818 284815 2016-06-12T22:56:21Z 77.248.203.191 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Diversity_of_plants_image_version_5.png|duum|Verschillende plaanten]] '''Plaanten''' ([[Latien]]: ''Plantae'') bin n riek in t domein van de [[eukaryota]]. De [[wetenschop|wetenschappelike]] dissipline [[plaantkunde]] hölt zich bezig mit de studie van t plaantenriek. n Plaante is dus n levend organisme in de groep van de eukaryota. Der bin wereldwied miljoenen plaantensoorten. Plaanten bestaon meestentieds uut stengels en blaojen (soms mit [[bloeme]]n), mer der bin oek plaanten die gien stengels en blaojen hebben, n veurbeeld hiervan is [[gres]]. Veerder wörden plaanten vake onderverdeeld in amparte ''klassen''. ''Greune plaanten'' haolen heur meeste energie uut t [[locht (straoling)|locht]] van de [[zunne]] via n proses dat [[fotosynthese]] hit. [[Aristoteles]] deelden alle levende dingen in bie plaanten (die over t algemeen niet bewegen), en dieren (die meestentieds bewegen um heur eten te vangen/zeuken). In [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]]' systeem, wördden dit [[riek (biologie)|rieken]]: [[Vegetabilia]] (laoter ''Metaphyta'' of ''Plantae'') en [[Animalia]] (oek wel [[Metazoa]] eneumd). Vanaof disse tied is t dudelik ewörden dat de Plantae zo as t oorspronkelik beschreven was, eigenliks bestung uut meerdere onverwaante groepen, en de [[schmimmel]]s en verschillende aandere groepen [[alg]]en in nieje rieken ezet waren, mer ze wördden nog in veule opzichten ezien as plaanten, beie in technies opzicht en t algemene beeld dat meens dervan hef. == Nedersaksies == * [[Drèents]]: ''plaant{{small()|e}}'' * [[Grunnegs]]: ''plaant'', ''gruinerij'' * [[Stellingwarfs]]: ''plaant'' * [[Veluws]]: ''plaant{{small()|e}}, plant{{small()|e}}'' {{commonscat|Plants}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaante| ]] l3kmeeeolnnymmrrlxrkf29z8utee0n 0 4193 14779 2006-08-31T18:18:20Z Servien 7 deursturing naor [[Plaanten]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Plaanten]] b9or19wrte5aq3drvetnbfe5mz7b4n9 8 4197 17861 14784 2006-10-21T18:11:17Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Gao naor pagina 440oqexbpkh1llcrwy6y0se8qpvk8tc 0 4203 265713 255116 2013-05-10T15:01:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sneek_5.66871E_53.03119N.jpg|thumb|right|300px|Satellietfoto mit de steden Sneek en Ielst]] [[Ofbeelding:Sneek,_watergate.jpg|thumb|right|300px|Waeterpoort]] '''Sneek''' ([[Freesk|Fries]]: ''Snits'') is een [[Stad (woonstee)|stad]] in et zuudwesten van [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]] en et heufdplak van de gelieknaemige [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Sneek (gemiente)|Sneek]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. De stad het omdebi'j 33.000 inwoners. Sneek is onder aandere bekend vanwegen zien [[Stadsgrachte|grachties]], de [[Waeterpoort]] (symbool van et plak) en [[waetersport]] (''Sneekweek''). Sneek is ien van de [[Friese elf steden]] die andaon wodt deur de [[Elfstedentocht|Elfstedetocht]]. De stad het een centrumfunktie veur zuudwest-Frieslaand (de Zuudwesthoeke). [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] riqbk20idzysi6webkgasrjtknab7uy 14 4204 271641 262002 2013-12-06T23:38:07Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User en-N}} [[Kategorie:Gebruker en]] 3obe3bv6qcxs57d5uji2nsnx4e3p5zl 14 4205 256401 255007 2013-03-11T10:56:48Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 125 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6396678]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User de-4}} [[Kategorie:Gebruker de]] ehjmjb2ngf2dr5n9xbxwfaaoh7b75dd 14 4206 271644 261942 2013-12-06T23:38:17Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User de}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|de]] mbztmlpjq61iuj5323hc9hr39jp1azq 14 4207 271610 266102 2013-12-06T23:35:41Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User it-1}} [[Kategorie:Gebruker it]] srs4kl7179s3uv16i8jouwvogh1m97m 14 4208 271631 266100 2013-12-06T23:37:27Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User it}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|it]] i2jn8stsbjxz6n3czoxh10o1thgnjeg 14 4209 266150 260581 2013-05-10T16:44:43Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User no-1}} [[Kategorie:Gebruker no]] 6iex2mghdiduxutjgfta69ur4cxcg5v 14 4210 266149 260570 2013-05-10T16:44:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User no}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|no]] b4gdop8xr44p4t9agfwv5q82jy21g08 14 4211 256265 247863 2013-03-11T10:50:45Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 103 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6403577]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User fr-4}} [[Kategorie:Gebruker fr]] ahfeygnabvit7ioksra5dyi8cke2969 14 4212 271625 266071 2013-12-06T23:36:57Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User fr}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|fr]] pd8ac877dqf7obpzrvk3xl42g0tl1u7 14 4213 271627 266058 2013-12-06T23:37:05Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User es-2}} [[Kategorie:Gebruker es]] 3u48yrsxtc1734gvo3jvp1czevcgt0r 14 4214 271621 266055 2013-12-06T23:36:43Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User es}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|es]] h3xhixvey18nh696m10qc5vel6l49rg 14 4215 266039 256194 2013-05-10T16:14:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User da-2}} [[Kategorie:Gebruker da]] jeqbf89u6i2sjg9vueshi6j5vcblftd 14 4216 266037 256070 2013-05-10T16:14:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User da}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|da]] ehsodp7ldhrp7prunzqe1bre4hekiwa 14 4217 266035 256262 2013-05-10T16:14:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User cs-4}} [[Kategorie:Gebruker cs]] 8v18xi7ixo9fjud2d70pi1d47s89j80 14 4218 271645 266032 2013-12-06T23:38:28Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User cs}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|cs]] m3xx5lu2ugdoezrssbhmnvdohrnk1a0 14 4219 266184 260995 2013-05-10T16:50:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User sk-3}} [[Kategorie:Gebruker sk]] jvuh7xn13y5bh32rrfg0g8gg983w6u6 14 4220 271606 266181 2013-12-06T23:35:28Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User sk}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|sk]] 7f1a4nj9cyf1kj8o6yzp1u43pniisao 14 4221 271595 266173 2013-12-06T23:33:13Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User ru-3}} [[Kategorie:Gebruker ru]] c4saccqgr1sbxns910coeyg5k16vq8t 14 4222 271602 261989 2013-12-06T23:35:15Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User ru}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|ru]] 14v3ohhp6o15s0klzg3ua4l97y3233z 14 4223 266167 262168 2013-05-10T16:47:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User pt-4}} [[Kategorie:Gebruker pt]] 8jw34cadnmw8d38mzlgfstu0vr4hzod 14 4224 271583 266163 2013-12-06T23:32:28Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User pt}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|pt]] h8r8liz98a43qy4plkk281hlf9frz0o 14 4225 271584 266161 2013-12-06T23:32:34Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User pl-1}} [[Kategorie:Gebruker pl]] nl2v5jm8n5ymmkmn9yc5daxc6p6z4e7 14 4226 271607 266160 2013-12-06T23:35:31Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User pl}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|pl]] ck2x0jnv3gq7b242ys5xxzbsapn3ws4 14 4227 260985 204135 2013-04-02T18:55:44Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q9117919]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Categorie:Gebruker gos]] aftjndx074lyjuzegzpbymmzncoyisq 14 4228 260982 203432 2013-04-02T18:55:37Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 4 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q8891023]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Categorie:Gebruker gos]] aftjndx074lyjuzegzpbymmzncoyisq 8 4243 14891 2006-09-02T07:34:40Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Boomstructuur 1evx8q8lgayjbwg5mqoq4kr984hii2d 8 4244 14892 2006-09-02T07:34:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Weergeven in boomstructuur 94kc5mig33q0bmd60l0h2e4w2lfm4vl 8 4245 14893 2006-09-02T07:35:08Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Weergeven as lieste gfluiazhuhb0jcp0ggoa7m8u0co4wdq 8 4247 18913 18771 2006-11-10T10:42:35Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Kon de subkattegerieën neet weergeven in boomstructuur, der bin te veul subkattegerieën. 9cbl9njsojjjw3a3yx3op4tmmebjmbg 0 4249 26466 14915 2007-01-22T20:11:50Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Waddenaailanden]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Waddenaailanden]] m87ym89j5e2r6egnjs5x62niivt5guq 0 4250 273034 265489 2014-01-30T17:02:49Z Lotje 5052 {{commonscat}} wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Drachten 6.09614E 53.11089N.jpg|thumb|250px|Satellietfoto van Drachten]] '''Drachten''' is et heufdplak van de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Smallingerlaand]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Drachten het omdebi'j 44.000 inwoners, en het roem 2.2000 arbeidsplakken. ==Geschiedenis== Drachten ontston in de [[17e eeuw|17e ieuw]] uut de dörpies Noorder en Zuder Drachten an et reviertien de Drait of Dracht. Et gebied was riek an [[vene (grondsoorte)|hoogvene]], en veur et ofvoeren van de hieruut wonnen turf wodde de Drachtster Kompejonsveert greven. Laeter ontstonnen in et gebied ok scheepswarven. Hoewel een grote plak - naor omvang meten zels de twiede van Frieslaand - beheurt Drachten niet tot de [[Friese elf steden]]; Drachten het nooit stadsrechten kregen, en is dus feitelik een zogenaemde ''vlek''. Begin jaoren vuuftig van de [[20e ieuw]] had Drachten tienduzend inwoners. In [[1950]] wodde d'r een febriek van [[Koninklijke Philips Electronics N.V.|Philips]] vestigd en doe nam et inwonertal stark toe. == Wieken == {| |- | width="50%" valign="top" | *[[Drachten Centrum]] *[[Drachten Noordoost|Noordoost]] *[[de Bouwen]] *[[de Swetten]] *[[de Wiken]] *[[de Peppel]] *[[de Venen]] *[[de Singels]] *[[de Drait]] *[[de Folgeren]] | width="50%" valign="top" | *[[de Trisken]] *[[de Sanding]] *[[Morrapark]] *[[Fennepark]] *[[Himsterhout]] *[[Burmaniapark]] *[[Drachtstervaart]] *[[Vrijburgh]] (in ontwikkeling) *[[Drachten Oost]] (toekomstige wiek) *[[Drachten Zuid]] (toekomstige wiek) *[[Park Suyderwijk]] (in ontwikkeling) |} {{commonscat}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] jrv456cme5rjtxiqoc5kwfysu93hhit 0 4251 278593 256124 2015-03-20T15:49:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De stad '''Harlingen''' ([[Freesk|Fries]]: ''Harns'') is et heufdplak van de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Harlingen (gemiente)|Harlingen]], perveensie [[Frieslaand]] ([[Nederlaand]]). Et is ok de belangriekste haevenstad van de perveensie Frieslaand. In de haeven van Harlingen leit, naost de Harlinger schepen, ok een grote [[Urk]]er vloot. Harlingen beheurt tot de [[Friese elf steden]]. == Friese tael == Et [[Freesk|Fries]] wodt wel op de Harlinger schoelen onderwezen, mar hiel weinig spreuken. Et Harlingers veul meer, mar over et algemien blieft de Nederlaanse tael et meest bruukt, dit bliek uut een enquête. De veerten en kenaolen rond Harlingen hebben ok Nederlaanse naemen en gien Friese. Tiedens een referendum konnen de Friese gemienten stemmen of de naemen van de veerten en [[knoal (woaterweg)|kenaolen]] in Frieslaand, die meerstal vernuumd bin naor de prinsen en prinsessen van de keuninklike femlilie, verfriesd wodden mossen. Alle gemienten in et Friese taelgebied stemden veur, behalve Harlingen. Daoromme hebben ze now nog heur oolde [[Nederlaands|Nederlaanse]] benaeming. == Galleri'je == <gallery> Ofbeelding:Harlingen 272.jpg|Uutzicht Ofbeelding:Harlingen 258.jpg|Stad </gallery> [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] dc08ilmn7qiwvid2zecz6ytw88gk4vl 0 4252 276496 265485 2014-09-17T23:16:21Z AndriesWijma 11444 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Dokkum 6.00002E 53.33310N.jpg|thumb|250px|Satellietfoto van Dokkum en omkrieten]] '''Dokkum''' is een [[Stad (woonstee)|stad]] in de gemiente [[Dongerediel]] en het 12.635 inwoners ([[1 jannewaori]] [[2013]]). Dokkum is legen op de greens tussen de [[Kleistreek]] en de [[Friese Woolden]], in et noordoosten van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Dokkum is ok de noordeliekste stad van [[Nederlaand]] en is ien van de [[Friese elf steden]]. Dokkum geniet internationaole bekendhied omdat in [[754]] [[Bonifatius]] in de omkrieten van Dokkum vermoord zol wezen. ==Geboren in Dokkum== * [[Sipke Jan Bousema]] (15 augustus 1976), prissentaoter bi'j de [[AVRO]] * [[Syb van der Ploeg]] (15 juni 1966), zanger van [[De Kast]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] b3srqb7x7h5upgna08fiija79may1xw 0 4253 273025 265512 2014-01-29T14:18:34Z Lotje 5052 {{commonscat}} wikitext text/x-wiki '''Franeker''' ([[Freesk|Fries]]: ''Frjentsjer'') is et heufdplak van de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Franekerediel]], in de [[perveensie]] [[Frieslaand]] ([[Nederlaand]]). De [[Stad (woonstee)|stad]] telt 13.195 inwoners ([[1 jannewaori]] [[2004]]) en is ien van de [[Friese elf steden]]. Franeker het een historische binnenstad mit veul monementen; verschillende musea, waoronder Museum Martena, et kaotsmuseum en et historische [[planetarium]] van [[Eise Eisinga]]; de [[15e eeuw|15e ieuwse]] Martinikarke (de ienige [[Kaark (gebouw)|karke]] in Frieslaand mit [[kooromgaang]]); een stadhuus uut 1591 in [[renaissance]]stiel; diverse stinsen; en veerder et ooldste studentenkefé van Nederlaand (''de Bogt fen Guné''), restaanten van et bolwark, een jachthaeven, een [[theater (gebouw)|theater]], en een overdekt zwembad. Ok is hier GGZ-Franeker (et veurmaolige Psychiatrisch Ziekenhuis) vestigd, en sund [[2005]] ok de Forensisch Psychiatrische Afdeling (FPA-Franeker). Et verhaol gaot dat inwoners van Franeker in de [[middeleeuwen]] perbeerd hebben een karkklokke te stelen uut Harlingen. Sund die tied wodden de Franekers ''klokkendieven'' nuumd. ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Franiker_karke.jpg|Karke Ofbeelding:Franiker_roadhoes.jpg|Stadhoes Ofbeelding:Franiker_stadskasteeltjen.jpg|Stadskasteeltjen </gallery> {{commonscat}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 98wldrmghb6kotrvptrq569bt1rntub 0 4254 289618 281904 2016-10-29T10:46:29Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Holland_Lemmer_2004_073.jpg|thumb|De Lemmer]] '''De Lemmer''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Lemmer'' [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''De Lemmer'') is een dörp in de gemiente [[De Friese Meren]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et is ien van Frieslaans bekendste [[waetersport]]plakken. Et dörp De Lemmer het omdebi'j 10.000 inwoners, de gemiente Lemsterlaand zoe'n 14.000. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Lemsterlaand]]. De Lemmer is ok bekend as woonplak van [[Rintje Ritsma]]. In [[Tacoziel]], kotbi'j De Lemmer, leit et Ir. D.F. Woudagemaal, et grootste stoomgemael dat ooit bouwd is, en dat in [[1998]] op de [[Wereldarfgoed]]liest zet wodde. De [[Lemster aak]] (een tredisioneel zeilschip) is ofkomstig uut De Lemmer. ''De Groene Draak'', et zeilschip van [[Beatrix van Nederlaand|keuningin Beatrix]], is een Lemster aak. De Lemmer het veural een centrumfunktie veur et zuden van Frieslaand en et noorden van [[Flevolaand]], en het een schoelegemienschop. Elk jaor is d'r de ''Lemsterweke'', dit is een weke vol evenementen waor per jaor zoe'n 85.000 meensken op ofkommen. ==Bekende inwoners van De Lemmer== * [[Rintje Ritsma]] (schaetser) * [[Wieteke Cramer]] (schaetster) * [[Epke Zonderland]] (turner) ==Galeri'je== <gallery> Image:Holland_Lemmer_2004-094.jpg Image:Holland_Lemmer_2004_092.jpg Image:Holland_Lemmer_2004_101.jpg Image:Holland_Lemmer_2004_097.jpg </gallery> {{commonscat|Lemmer}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 0eq9f839al3dj20cu61mu5z77k028xw 0 4255 265576 256128 2013-05-10T14:38:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Dental surgery aboard USS Eisenhower, January 1990.JPEG|thumb|250px|De koezedokter]] Een '''koezedokter''' (wodt bi'jtieden ok wel een ''taandarts'' nuumd) is een medikus die him bezighoolt mit de [[taandhielkunde]] en disse in zien volle omvang mag uutoefenen. Naost koezedokters bin de aandere beroepen in de mondzurg o.a. de [[taandartsassistent]], [[mondhygiënist]], [[taandprothetikus]], [[taandtechnikus]] en [[praktiekbeheerder]]. Koezedokters volgen een [[universiteit|universitaire]] opleiding. Disse opleiding het een studieduur van 5 jaor (vanof [[2007]] 6 jaor) en kan volgd wodden an de universiteiten van: == In Nederlaand == * [[Amsterdam]] (acta) een saemenwarkingsverbaand tussen ''Universiteit van Amsterdam'' en ''Vrije Universiteit Amsterdam'') * [[Grunnen (stad)|Grunningen]] (''RuG'') * [[Nijmegen]] (''RU'') == In België == * [[Gent]] (''Universiteit Gent'') * [[Leuven]] (''Katholieke Universiteit Leuven'') == Trivia == Veul meensken hebben een 'koezedokterfobie', dit hoolt in dat ze bange bin om naor de koezedokter te gaon. Tegenwoordig bruukt een koezedokter - as de patiënt dit wil - meerstal een [[injektie]] om de [[koeze]] te verdoven bi'j een pienlike behaandeling. == Neersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''smoelsmid'' * [[Tweants]]: ''taandndokter'' == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.acta.nl/ ACTA] * [http://www.tandartsplein.nl/ TandartsPlein] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Beroep]] irkldrexkw1neh2spyugfg47n3hptg1 0 4256 264461 256135 2013-05-06T20:22:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bulle1.JPG|thumb|350px|right|Staandbeeld van een bolle in [[Bornheim]] bie [[Frankfort]]]] Een '''bolle''' is een mannelijk [[rund]]. De vrouwelijke vorm is de [[ko]]. Bollen wonnen ehuilen veur 't [[sperma|zaod]], um de koon te bevruchen. Dit gebeurt meestentieds allinnig mit [[kunsmaotige insemenasie]]. Bollekalvers wonnen daorumme 't meeste van de tied jong eslach, umdat der mar een paor volwassen bollen neudig bin. Een bolle wonnen meestentieds veule groter as een ko. Bollen kunnen agressief ween, dus je kunnen beter vortblieven uut een weilaand mit een bolle derin. In pertie [[Staot|lanen]] wonnen dan oek [[bollegevech]]en ehuilen, waorin een [[toreador]] een (volgens veulen oneerlijk) gevech angeet mit een bolle. Een [[lubben|elubte]] bolle wonnen een [[okse|osse]] eneumd en is minder agressief. Een osse is daorumme goed eschik as trekdier. Een bie naam bekende bolle is [[Herman (bolle)|Herman]] ([[16 december]] [[1990]] – [[2 april]] [[2004]]), de eerste genetisch emanipuleren bolle ter wereld. ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: ''bolle'' *[[Drèents]]: ''bol{{small()|e}}'' *[[Grunnegs]]: ''bol{{small()|e}}'' *[[Stellingwarfs]]: ''bolle'' *[[Veluws]]: ''bolle'' of ''bul'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] 19dlwgb373kdcfh7nmfgwnpbgowxxjh 10 4257 262585 261542 2013-05-03T21:45:58Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki {{Commons|Category:{{{1|{{PAGENAME}}}}}|{{{2|{{PAGENAME}}}}}|malspraoke={{{malspraoke}}}}}<noinclude> [[Kategorie:Mallen interwiki|{{PAGENAME}}]] </noinclude> gg6qrgcgkcjx8ii2sz1kgzoc5e5p5k4 0 4258 14954 2006-09-02T21:19:32Z Servien 7 deursturing naor [[Plaanten]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Plaanten]] b9or19wrte5aq3drvetnbfe5mz7b4n9 0 4259 267881 264727 2013-05-22T15:46:53Z MerlIwBot 5793 bot deraof: [[ca:Arc compost]] (strong connection between (2) [[nds-nl:Pieleboge]] and [[ca:Arc (arma)]]) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hun bow.jpg|right|thumb|250px|'t Schieten mit de recurveboge]] Een '''pieleboge''' is een [[wapen]] waormee een pijl vort-escheuten kan wonnen. Deur de uutviending en 't gebruuk van de pieleboge wossen de [[mense|meensen]] van vrogger der eten op een veiligere en vloggere meniere biemekaar te kriegen. De pieleboge was al veer veur onze jaortelling in gebruuk, bieveurbeeld in 't [[stenentiedpark]]. De boge wönnen tot halverwegen de [[19e eeuw]] gebruuk veur de jachte en oek as oorlogswapen. Tegensworig wonnen de pieleboge veural gebruuk as een sportwapen. Toch wonnen der oek nog mee ejeugen, veurnamelijk in [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]]. De veerdigheid of de kuns van 't gebruken van een pieleboge heet [[boogschieten]]. == Sport == Tegensworig is [[boogschieten]] een sport. Hierbie wonnen meestentieds escheuten op een doel, dat een 'blezoen' heet. Haandboogschutters beoefenen der (haandboog)sport meestentieds in verenigingsverbaand. De [[Nederlaand|Nederlaanse]] verenigen bin an-esleuten bie de ''Nederlandse Handboog Bond'' (NHB), of de ''Noord Nederlandse Handboog Federatie'' (NNHF). Sins de [[Olympische Speulen]] van [[1972]] in [[München]] is de haandboogsport weer een Olympische sport. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ** ''flitseboog'', ''flitsebaog'' ** ''pielebaog{{small()|e}}'', ''pielboog'' ** ''pieleboge'', ''piel-en-boog'' ** ''pielepalleboge'' * [[Veluws]]: ** ''pieleboog'', ''pieleb{{small()|a}}oge'' ** ''piel-en-b{{small()|a}}oge'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Sport]] bprt2cwkbeh7un4mz53nosr4wh0b5ok 0 4260 271999 265827 2013-12-09T03:24:35Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Vespula germanica Queen.jpg|250px|thumb|De koneginne van de gewone wespe]] Tot de '''wespen''' of '''wepsen''' wonnen alle insekken erekend uut de orde [[Hymenoptera]] en onderorde [[Apocrita]], dee gién [[imn|biejen]], [[hommels]] of [[eemte]]n bin. Oek zaagwespen wonnen as amparte groep ezien naos alle aandere wespen umdat ze een totaal aandere verrichtingsleer hem. Wespen vormen dus gien eigen groep zoas een orde of een [[femilie (biologie)|femilie]]. Ze bin een onderdeel van de biej-achtigen, en de twee superfemilies waortoe alle wespen beheuren, umvatten oek de [[eemte]]n, dee nauw an de wespen verwant bin. De verwantschappen binnen de Hymenoptera bin soms iezig meuilijk te volgen, een veurbeeld is 't feit dat alle biejen uut een femilie van [[graofwespen]] bin ontstaon. Der bin veule verschillende soorten wespen: [[pepierwespen]] speulen een rolle bie de bestuving van [[bloeme]]n en 't verdelgen van insekken; [[sluupwespen]] bie de biologische bestriejing van plaaginsekken en [[galwespen]] zurgen veur meestentieds bolvormige vergreuiingen an blaojen. ==Zie oek== *[[Iemn]] *[[Heurem]] ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: ''waps{{small()|e}}'', ''weps'', ''wöps'' *[[Grunnegs]]: ''weep'', ''ielbai'' of foutief ''iem'', wat aaigelks ''[[Iemn|bij]]'' betaikent *[[Stellingwarfs]]: ''wapse'' *[[Veluws]]: ''wesp{{small()|e}}'' of ''weps{{small()|e}}'' ==Fotogalderieje== <gallery> Ofbeelding:Hommel en wespennest(1).jpg|Wespen- en hommelnes in een voegelneskasjen Image:Vespula vulgaris.jpg|Wespenes van de gewone wespe in de grond Image:Wespennest van Saksische wesp (Dolichovespula saxonica) jong begin mei.jpg|Wespenes van de Saksische wespe Image:Wespennest van Saksische wesp (Dolichovespula saxonica) jong van onderen begin mei.jpg|Wespenes van Saksische wespe Image:Saksische wesp (Dolichovespula saxonica).jpg Image:guepe.jpg Image:Wasp eating apple.jpg Image:Almindelig gedehams.jpg </gallery> {{commonscat|Vespula}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Insekt]] mz1r97sbrsidxrao3ftr0cpdz64rhcs 0 4261 272143 239783 2013-12-11T01:50:10Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Cup moth caterpillar.jpg|thumb|right|t Lik as of disse riepse op zien rogge lig, mer dit is um der groter en gevaorliker uut te zien.]] [[Bestaand:Chenille de Grand porte queue (macaon).jpg|thumb|right|De riepse van de [[zwaoluwstartvlinder]]]] [[Bestaand:Kleiner Kohlweissling Pieris rapae.jpg|right|thumb|De riepse van de [[kleine witte koolvlinder]]]] n '''Riepse''' (oek wel: '''rupse''' of '''ripse''') is de [[larve]] van n [[pennevoegel|vlinder]]. Nao n bepaolde periode koemen de riepsen uut t ei. De duur van disse periode hank veural aof van de temperatuur. Wele vlindereiers bin arg geveulig veur vochtigheid. De beste temperatuur is n graod of twintig, as de temperatuur leger wörden, dan duurt t langer veurdat de eitjes uutkoemen. Riepsen hebben n karaktistieke bouw die'j niet zo gauw in t wiere haolen mit larven van aandere insektenorden, wel kunnen larven uut de familie van de [[vliesvleugeligen]] (''Hymenoptera'') der wat op lieken, mer je kunnen ze nog altied herkennen an de anwezigheid van veurpoten op elk borststuksegment, t ontbreken van haken an de veurpoten (die hebben riepsen wel), n dudelik [[enkelvoudig oge]] op de kop, en t ontbreken van n ummedreid Y-vormig sutuur op zien veurkop. == De greui == Riepsen greuien iewig vlogge, ze eten vake oek alderbarstens veule blaojen en bloemen van de [[weerdplaante]]. n Riepse is allinnig mer bezig mit eten of mit eten zeuken. Binnen twee of dree weken wörden sommige soorten twintig keer zo lang, 2000 tot 3000 keer zo zwaor en de kop wörden zes keer zo breed. Zelfs t meest elastieske vel kan zo'n enorme greui niet an. Daorumme vervelt de riepse n antal keer in zien ontwikkeling. De ouwe krappe huud wörden aofestroopt en vervöngen deur n niej en rumer vel. De greuiperiode tussen twee vervellingen in wörden n ''stadium'' eneumd. Meestentieds bin der vuuf of ze stadiums. Veur n vlogge greui hef t beesjen n bulte eten neudig. Dat begint vake al bie de eierschaole. Bie wele soorten is t heel belangriek veur de riepse um de eierschaole op te eten, aanders overleven ze t niet. Riepsen bin veurnamelik plaanteneters, mer je hebben der oek insekteneters tussen zitten. == Soorten en maoten == Riepsen he'j in verschillende vormen, maoten en kleuren. Je hebben de hele kleine riepsen, mer je hebben der oek bie zitten die wel n sentimeter of tiene wörden. t Liefjen van de riepse besteet uut dartien segmenten. t [[Borststuk]] (de ''thorax'') wörden deur dree segmenten evormp. Elk borststuksegment hef n paor poten. De aandere segmenten vormen t [[achterlief]] (de ''abdomen''). De poten van de achterliefsegmenten zitten meestentieds op t darde en t zesde segment. De kleuren van n riepse bin meestentieds greun of bruun, mer veule soorten hebben juust felle kleuren um aof te schrikken of um an te geven dat ze giftig bin. De meeste soorten hebben [[haor]]tjes, oek al is dit lange niet altied te zien. Disse haortjes greuien vake op de zelfde plekke, dus is dit n goed herkenningspunt um te zien van hokken vlinder de riepse is. Sommige riepsen lieken wel op n punker vanwegen de aofstekende haoren die in riejen, kammen of punten staon. Bie n koppel soorten bin de haortjes irriterend bie t [[aojem|inaojemen]] dervan, zo as bieveurbield de [[eeknprosessierupse|ekenprosessieriepse]]. Oek stekels koemen veur, mit verharde haorachtige stekels of mit zachte (nep)stekels. == Gevaorlik leven == Riepsen hebben n gevaorlik leven. n Riepse hef aordig wat viejaanden, liekas [[voegels]], [[muzen]], [[reptielen]], en [[amfibieën]], aandere [[insekten]] en soms vreten ze mekaar op. Wele soorten hebben n verdejiging tegen al die viejaanden. Ze hebben haortjes die braandwonden veroorzaken bie t anraken. Der bin oek soorten die n stank ontwikkelen kunnen liekas de [[zwaoluwstartvlinder]]. Oek bin der giftige soorten. Riepsen leven heel verschillend. Partie soorten leven in nesten. Die nesten maken ze in plaanten en wörden as bescharming mit spinsel aofescharmp. Der bin oek riepen die in t waoter leven. n Riepse wörden uuteindelik n vlinder, mer der is dan nog niks te zien van de vleugels. As je n volwassen riepse in kleine partjes zol sniejen dan zo'j t begin van n vleugel zien. Wanneer n riepse volgreuid is dan zeukt e n plekjen op um zien eigen te [[verpoppen]]. == Nedersaksies == *[[Achterhooks]]: ''roepe'' *[[Drèents]]: ''roep{{small()|e}}'' *[[Grunnegs]]: **''roep{{small()|e}}'' **''ruup'' ([[Westerkertiers]]) *[[Sallaands]]: ''roepe'' *[[Tweants]]: **''rups'' **''roep{{small()|e}}'' (mv. ''roepn'') *[[Veluws]]: **''riepse'', ''rupse'' of ''ripse'' ([[Nunspeet]]) **''rieps'' ([[Putten]]) == Uutgaonde verwiezingen == {{Commons|Caterpillar}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Insekt]] k9gpk6aahm7nd2wtnxsxdhuexfsoklk 0 4262 256140 253735 2013-03-11T10:45:07Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 172 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1987]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[1 jannewaori]] - Invoering van de [[euro]] van de [[Europese Unie|EU]] in: [[België]], [[Duutslaand]], [[Finlaand]], [[Frankriek]], [[Griekenlaand]], [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]], [[Italië]], [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]], [[Nederlaand]], [[Oostenriek]], [[Portugal]] en [[Spanje]]. * [[2 februari]] - De [[Nederlaand]]se [[kroonprins]] [[Willem-Alexander van Nederlaand|Willem-Alexander]] trouw mit de [[Argentinië|Argentiense]] [[Máxima Zorreguieta]] in de [[Beurs van Berlage]] (burgerlijk huwelijk) en de [[Nieje Karke (Amsterdam)|Nieje Karke]] (karkelijke inzegening) in [[Amsterdam]]. * [[febrewaori]]: bie 't Joegoslavië-tribunaal begin 't preces tegen [[Slobodan Milošević]]. * [[6 mei]] - de [[Nederlaand]]se [[politicus]] [[Pim Fortuyn]] wonnen op 't [[Hilversum]]se Mediapark vermoord. * [[13 december]] - De [[Europese Unie]] stem in mit uutbreiding mit tien lanen mit ingang van [[1 mei]] [[2004]]. == Geboren == * [[8 juni]] - [[Eloise van Oranje-Nassau van Amsberg|Eloise Sophie Beatrix Laurence Gravin van Oranje-Nassau, jonkvrouw van Amsberg]], eerste kiend van [[Prins Constantijn]] en [[Prinses Laurentien]]. * [[26 oktober]] - [[Lucas van Lippe-Biesterfeld van Vollenhoven|Lucas Maurits Pieter Henri van Lippe-Biesterfeld van Vollenhoven]], eerste jonge (tweede kiend) van [[Prins Maurits van Oranje-Nassau, van Vollenhoven|Prins Maurits]] en [[Prinses Marilène]] van Nederlaand. == Esturven == * [[6 oktober]] - [[Prins Claus]] (76), Prins van Nederlaand en echgenoot van [[Beatrix van Nederlaand|Koningin Beatrix]] * [[23 november]] - [[Boudewijn Büch]] (53), Nederlaandse schriever hq0jb1vxp418bxp5fr7z93epxhge3vc 0 4263 264507 256297 2013-05-06T20:34:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Drie''' is een [[buurtschop|buurtschap]] in de [[Gelderland|Gelderse]] gemeente [[Armelo]], een paor kilemeter in 't zujen van de heufdplek van disse gemeente, en iets in 't westen van 't kleine darp [[Speuld]]. 't Besteet uut een paor huzen en een [[harrebarg|harbarg]]. 't [[Veluwe|Veluwse]] plaotsjen is helemaol umsleuten deur [[bos|bebossing]] en 't het krap-an akkers um zich heen. Drie is werschienlijk verneumd naor de [[Germaanse mythologie|Germaanse bosgod]] ''Thri''. 't Is op z'n lest ontstaon in de [[8e eeuw]], toe de [[Franken]] en de [[Saksen (vôlk)|Saksen]] hevig um de Veluwe vochten. Deur de spreekwoordelijk schraoie grond op de Veluwe kon 't plaotsjen nooit tot bleui kommen; de harbarg is sins eeuwen de veurnaamste bron van inkomsten umdat reizigers van 't [[Sticht]] naor 't [[Oaversticht|Oversticht]] deur de Veluwe mossen. Noen nog is disse taveerne mit de naam ''Het Boshuis'' rendabel deur de wandelaars die der langeskommen. {{Armelo}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] 98o0sqkfrcfu0383t93k3ts7cwri2h2 0 4265 264594 256116 2013-05-06T20:55:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Horst''' is een klein [[daarp|darp]] in de gemeente [[Armelo]], in de Nederlanse previnsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. 't Leit in 't oosten van 't darp Armelo en het inclusief 't umringende gebied, 570 inwoeners. De oppervlakte weiland is zo'n 4000&nbsp;m². 't Inwoenerantal is leeg vergeleken mit dat van de umringende darpen. In 't darp zelf woenen zo'n 10 gezinnen waovan zwat iedereen [[Femilie (verwanten)|femilie]] van mekaar is. Drie veulveurkommende achternamen bin ''Van Bentum'', ''Van de Brink'' en ''Verhoef''. De tredisionele grens tussen 't kleine darpjen Horst en 't kortbie elegen [[Telgt]] is veur veul inwoeners een mysterie. Ondanks de rieke tredisie, femiliebanden en onderlinge stried tussen de darpen, weet eigenlijks niemand waor de grens noen krek leit. De grens, die bepaold wort deur de beek, is de warkelijke grens. Horst het as klein darp toch een voetbalclub: ''FC Horst''. Bie Horst liggen ok een zörginstellingen en ok bin der veul toeristische veurzieningen. An 't [[Wolderwied]] leit 't strand van Horst, dat vanof de A28 (ofrit 11), as [[Strand Horst]] an-egeuven wort. {{Armelo}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] nd28xkv0odwf7wzo4uapciqqnr2w65a 10 4266 266831 256147 2013-05-10T20:50:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <div class="toccolours" style="width:80%; margin: 0 auto; text-align: center;"> [[File:Heckert GNU white.svg|30px]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;<big>'''GNU-lisensie veur vrieje dokumentasie'''</big>&nbsp;&nbsp;[[File:Copyleft.svg|25px]] Je maggen dit bestand kopiëren, verspreien en/of wiezigen onder de bepaolingen van de '''[[GNU-FDL|GNU-lisensie veur vrieje dokumentasie]]''',<br />dit wil zegen dat t onder de zelfde lisensie uutegeven mut wörden, da'j de auteur(s) vermelden, en da'j de tekste van de lisensie meeleveren. <small>[[Ofbeelding:Flag of the United Kingdom.svg|18px]] This image has been released under the ''''[[:en:Wikipedia:Text of the GNU Free Documentation License|GNU Free Documentation License]]''''</small></div> <includeonly>[[Kategorie:Ofbeelding met GNU/GFDL Licentie]]</includeonly> <noinclude> [[Kategorie:Mallen licentie]] </noinclude> mionsq05bjribpjh9qrgfcbwf2l2nmg 0 4268 264668 256149 2013-05-06T21:07:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Huis te leuvenum.jpg|thumb|Huus in Leuvenum]] '''Leuvenum''' is een [[buurtschop|buurtschap]] in de gemeente [[Armelo]], in de [[Nederlaand|Nederlanse]] previnsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. De buurtschap, inclusief 't umringende gebied, het ongeveer 70 inwoeners ([[2005]]). 't In een bosrieke umgeving elegen buurtschap leit iets in 't noorden van de buurtschap [[Staverden]] en ongeveer op de lien [[Elspeet]]-[[Armelo]]. Leuvenum leit in 't boerse gebied van de previnsie Gelderland. Dit hout onder andere in dat 't landgoed of-esleuten is veur wilde zwienen, mar niet veur reeën en haarten. {{Armelo}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] 0nl92t2ugu2guby6c5qmxzemt1l4929 0 4269 264957 216168 2013-05-09T22:10:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki n '''Fraizenkuur''' is n [[mop|kuur]] over de Fraizen, maisttieds môkt deur n Grunneger. Nait allend [[Grunnen (provìnzie)|Grunnegers]] en Fraizen dudden dit, woardeur t binoa n aalgemaine benoamen worden is veur n kuur over n andere kultuur of [[volk|vôlk]]. Hierbie gaait t voak om buurlanden en [[Liest van etnische groepen in Europa|etnische groupen]]. Hieronder stoan n poar veurbeelden. == [[Frieslaand|Fraizen]] == De Grunnegers môken t maist kuurn over de Fraizen. * Hou binnen de Fraizen ontstoan? ** Dou der in Grunnen n [[TBS-kliniek|haalfmale]] geboorn wuir, wuir e mit n bongel over de [[Laauwers]] kwakt. Tegenswoordeg nuimt man dit ''fierljeppen''. * Wat is t schierste stee in Fraislaand? ** De bus noar Grunnen. * Der komt ain Frais de baank binnen en dij ropt: "gèld, geef mie aal t gèld in dizze baank" en zet n pistool tegen zien aaigens kop. Den bölkt e nog moal "geef mie aal t gèld in dizze baank, want ik heb n gijzeloar bie mie". == [[Bayern]] == Bayern worden voak deur hail Duutslaand in de sjaik nomen. Voak worden zai hierbie op heur aigens dialekt aansproken. * Ain toerist oet Engelaand, dij in Bayern verdwoald roakt is en ìndelk aine treft zègt: "Excuse me, mister" ** Zègt de Bayer: "I' bin ned da Mister, i' bin da Melker!" * Komt der ain Bayer in Fraankriek in n schounenwinkel. Zègt de verkoopster: "Bonjour!" ** Zègt de Bayer: "A freilich, a Paar braune!" == [[Oostfraislaand|Oostfraizen]] == In tieds dat de Duutsers in t aalgemain maisttied kuurn môken over de Bayern, môken de Bayern zölf kuurn over Oostfraizen. * Woarom gef t Eb en vloud? ** Als de zee de Oostfraizen sag, schrok hai en vluchtte. Non kom e twijmoal per dag kieken, of zai der nog binnen. * Woarom hebben de Oostfraizen gain onderzeeboot meer? ** Dij is op de dag dat de deur opend wuir zonken. == [[België|Bèlgen]] == Over Bèlgen binnen t veuraal de Nederlanders dij de kuurn môken. De bedoulen bie dizze kuurn is dat de Bèlgen n dom imago kriegen. * Hou moakst ain Bèlg maal? ** Zet hom in n ronde koamer en zèg hom dat der in de houk n puutje patat ligt. *Woarom het ain Bèlg n mèsk bie zok in de auto? **Om de bocht ôf te snieden == [[Nederlaand|Nederlaanders]] == Kuurn over Nederlaanders worden veuraal môkt deur Bèlgen. Zai willen t imago doarmit opbaauwen/verstaarken dat Nederlaanders zuneg binnen. * Hou heerkenst ain Nederlaandse toen? ** Aan t WC-pampier dat der aan waskelienen haangt te dreugen. * Hou is koperdroad oetvonden? **Twij Nederlaanders vochten om n sìnt. (Dizze leste kuur wordt ook môkt over de Grunnegers.) == [[Schotlaand|Skotten]] == De Skotten binnen maisttied de bok bie de Duutsers. Ook bie dizze grappen is t de bedouln dat man dat man denkt dat de Skotten zuneg en aarm binnen. *Woarom geft t in Skotlaand gain Koulkaast? **Man kin nait kontroleern, of t lucht echt oetgaait, as man de deur dicht dut. *Ain Aire, ain Engelaander en ain Skot willn n feest organiseern. Elk zol n vlèsk noar t feest mitnemen! d'Aire: "Ik neem Whiskey mit!" De Engelaander: "Ik neem Tee mit!" De Skot: "Ik neem miene bruier mit!" == Amerikoanen == Over Amerikoa worden over d'hail wereld wel grappen môkt. Veuraal omdat Amerikoanen voak opscheppen over heur aaigens laand. * In Amerikoa is aals groot, van gebaauwen tot de pokkels van de luu dij der in wonen. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Humor]] azjdbpmrhsibxhf7r3b05yvd8bh3tng 0 4272 256293 15022 2013-03-11T10:51:40Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q3067313]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Een '''wasbord''' kan verwiezen naor: *[[Wasbod (schoonmaek)]] *[[Wasbod (boek)]] {{dv}} kp8r29bff8lm3x6lo55av92io8oet9n 14 4273 266347 256292 2013-05-10T17:17:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Meenske]] jde8vo952z1uok5xf5vfz5snslckgg6 0 4274 265767 256295 2013-05-10T15:10:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Dolcegab_Sommer2004.jpg|250px|thumb|Fotomedel mit een wasboddeboek]] Mit een '''wasbod''' wodt een stark spierde boek bie meensken anduud. De spieren bin meervooldig golfd, naemelik drievooldig vertikaol (''sixpack'' oftewel een ''zespak'') en twievooldig horizontaol. [[Annetomie|Annetomisch]] zien is een wasbod de kontoeren van de rechte boekspiere die onder de huud liggen ([[musculus rectus abdominis]]). De horizontaole baenen wodden deur de [[intersectiones tendineae]] vormd. Et antal hiervan kan variëren tussen nul en vier, waorbi'j ok annetomisch zien gien wasbod anwezig is tot een ''tenpack''-wasbod (tienpak). De vertikaole strepen liggen tussen beide spierbaenen ([[linea alba]]) links en rechts van de [[naevel]]. Veur et verkriegen van een wasbod moeten alle boekspieren intensief traind wodden en mit een vetaarm dieet moet vervetting tegengaon wodden, zodat de spieren onder de vetlaoge beter zichtber wodden. Over et algemien moet et vetpercentage bi'j manluden onder de 12% van et lichemsgewicht liggen. [[Image:Rectus abdominis.png|250px|left|thumb|Rectus abdominis]] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Lichem]] 4fn08v6bpqof3eyfgkzv1pv2l36m3gf 0 4275 265768 256294 2013-05-10T15:10:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Noe washing tools.jpg|200px|thumb|Was schoonmaektoebeheuren]] [[Ofbeelding:Micks-washboard.jpg|thumb|200px|Wasbod as meziekinsterment]] Een '''wasbod''' wodde vrogger bruukt veur et mit de haand schoonschrobben van de [[wasgoed|was]]. Et bod mit een meerstal [[holt|hoolten]] omliesting is omdebi'j 30 bi'j 40 cm en bestaot uut ribbels van [[galvaniseren|galvaniseerd staele]] waor et wasgoed oplegd wodde, waornao et mit een harde was[[borstel]] en [[grune ziepe]] schoonbuund wodde. In laetere jaoren wodde in plaetse van grune ziepe "Sunlight"-[[Ziepe (reiniging)|ziepe]] bruukt. Véúr de [[19e eeuw|19e ieuw]] bestonnen de ribbels uut hoolt. In de [[20e ieuw]] wodde meer en meer metaol bruukt. An et aende van de 19e ieuw en in de eerste helte van de twintigste ieuw bin de meeste meensken overstapt op galvaniseerd staele. Tegenwoordig wodden nog wasbodden van koper maekt en pattie muzikaanten vienen et geluud van de duurdere koperen wasbodden beter. Et wasbod wodde verdrongen deur de [[stalen truus|wasmesiene]]. In pattie lanen zoas [[India]] en [[Afrika]] wodt et wasbod liekewel nog vaeke bruukt. Bi'j de [[meziek]] wodt et wasbod as ritmisch insterment bruukt. Et bord hangt veur de bost van een persoon, die op et bod slat of wrift mit stokkies, Jazz-bossels of de haand. Bi'j et bespeulen mit de haand wodden vaeke [[vingerhoed|vingerhoeties]] over de vingertoppen daon. As meziekinsterment wodt et wasbod bruukt bi'j bi'jveurbeeld de volgende meziekstielen: [[skiffle]], [[dixieland]], [[cajun]], [[Rock-'n-roll]] en [[rockabilly]]. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''waskebred'' * [[Veluws]]: ''wasbord'' * [[Stellingwarfs]]: ''wasbod'' * [[Sallaands]]: ''wasböd'' [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Huushoolding]] aakwtqdqa17t86b4qd6it753f59hg5c 0 4277 264734 260999 2013-05-06T21:39:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''potlaandervloere''' of een '''betonvloere''' is een [[vloere]] dee an-etröffen wonnen in de meeste [[woening|huzen]]. Vriewel altied wonnen een potlaandervloere of-edek mit een aandere vloertype, veurbeelden hiervan bin [[laminaat]], [[balatum]] (oek wel ''zeil'' eneumd), graniet, leem, vloerbedekking, tegels, kurke of mit een aander materiaal. In héle zeldzame gevallen houwen meensen de potlaandervloere zoas 't is. ==Nedersaksisch== *[[Veluws]]: **''betonvloer(e)'', ''betonne(n) vloer(e)'' **''cementvloer(e)'', ''cementen vloer(e)'' **''portlaondervloere'' ([[Oldebroek]]) **''portlandervloer(e)'' ([[Wezep]], [[Attem]], [['t Attemerbroek]], [[Epe]], [[Loen]]) **''portlandvloer'' ([[Une]], [[Armelo]]) **''potlaandervloere'' ([[Nunspeet]]) **''potlandervloer(e)'' ([[Attem]], [[Epe]], [[Loen]]) **''potlandenvloere'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''stenen vloer(e)'' ([[Niekark]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Harskamp]]) *[[Urkers]]: ''ceminten vloer'' [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Woenen]] cki7mszjptf3g3blq61rqd3wlxx2tai 14 4278 261000 153948 2013-04-02T18:57:24Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q9117925]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Dizze gebrukers proaten t [[Grunnegs]] op moudertoalnivo. [[Categorie:Gebruker gos]] b2uvlqmtjoosfwdfs6aax5soxm1ugxz 0 4279 279060 275233 2015-03-27T16:20:04Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Egypt.Giza.Sphinx.01.jpg|right|250px|thumb|De Sfinks mit op de achtergrond de piramide van Khefren]] t '''Olle Egypte''' (Oldegyptisch: ''Khemet'', t zwaarte laand) was n beschoaven dij om en bie 3000 v. Kr. ontstoan is in t [[Nijl|Naildal]]. De beschoaven gong ten onder noa de verovern van Egypte deur [[Alexander de Grote]] in 332 v. Kr. De belaangriekste faktor in t overleven van de beschoaven was de [[irrigaotie|irrigoatsie]] van een laandbaauwgebied rond de Nail. Hou struktureerd dizze moatschappij was, wordt dudelk deur de [[Liest van Egyptische tempels|tempels]], [[mastaba]]'s en [[Liest van Egyptische piramides|piramides]] dij dizze grode beschoaven noaluit. == Toal en schrift == [[Bestaand:Obelisk4.jpg|100px|left|thumb|n [[Obelisk]] mit hieroglieven]] De oldste versloagen van de [[Egyptisch (taol)|Egyptische toal]] dateern uut sikkem 3000 veur Kristus. t Egyptische schrift wuir veuraal kenmaarkt deur de symbolische figuurn, de zonuimde [[hiëroglief|hieroglieven]]. t Is nait wizze of de Egyptenoarn de eersten waren mit n schreven toal en of zai de eersten waren dij simbooln bruukten om dizze toal vaast te leggen. Ook is t nait wizze om wat veur reden de Egyptenoarn hieroglieven bruukten. Hieroglieven waren taikens van haile doagelkse dingen. Veurbeelden binnen woater, ogen, aarms, laiven, enz. Loater in de tied wuir t schrift wat aanpast, zodat t makkelker te schrieven was. Dit schrift wuir [[Demotisch]] nuimd. n Demotische letter was n versimpelde versie van n bepoald hieroglief. Dit schrift wuir enkeld deur de hoger geploatsden bruukt en beheerst. == Belaangrieke ploatsen == Egypte was opdaild in Noord -en Zuudegypte. Baaide wuiren as apaarte gewesten zain, moar heurden wel bie mekoar en harren dezölfde farao ''[[Akhenaten|(op enkele uutzönderns noa)]]''. Noordegypte har as offisjele heufdstad [[Memphis (Egypte)|Memphis]], dat non n stadsdail van [[Kairo]] is en Zuudegypte har as offisjele heufdstad [[Thebe (Egypte)|Thebe]], dat tegenswoordeg bekind staait as [[Luxor]]. Andere belaangrieke ploatsen in t olle Egypte waren [[Alexandrie]], [[Rosetta]], [[Giza]] (non dail van Kairo), [[Heliopolis]] (ook dail van Kairo), [[Amarna]], [[Abydos]] en [[Sakkara]]. == Heersers == [[Bestaand:Tutmask.jpg|thumb|Dodengebelschop van Toetankhamon]] t Olle Egypte wuir bestuurd deur n [[farao]] vanoet ain van de heufdsteden. De farao wuir zain as de zeun van de zunnegod (''[[ra]], [[re]], [[aton]] of [[amun]]'') en wuir dus ook as god behaandeld. As hai/zai begroaven wuir, kreeg hai almoal gold mit en dreug n [[Dodengebelskop|dodengebelschop]]. De farao's vuilden zochzölf ook goddelk en luiten dus ook grode beelden vanzochzölf moaken. Veurbeelden hiervan binnen de [[Kolossen van Memnon]] en de [[Abu Simbel]] van Ramses II. Vernuimde farao's binnen: * [[Narmer]] * [[Menes]] * [[Djoser]] * [[Khefren]] * [[Mentoehotep II]] * [[Senoeseret III]] * [[Hatsjepsoet]] * [[Thoetmoses III]] * [[Akhenaten]] * [[Toetankhamon]] * [[Ramses II]] * [[Ptolemaeus I van Egypte|Ptolemaeus I]] * [[Cleopatra VII]] == Religie == [[Bestaand:Anubis MK1888.png|upright|thumb|[[Anubis (god)|Anubis]]]] De olle Egyptenoarn geleufden in n hail ìnde goden dij elk heur aigense funksie harren. De Egyptische goden waren maisttieds mìnzen mit darenkoppen. [[Horus]] was bieveurbeeld een [[valk]] en [[Anubis (god)|Anubis]] een [[jakhaals]]. Der waren oetzönderns, Isiris en Hapi waren bieveurbeeld hailmoal minz en de [[Aton]] was n zunnedisk mit aarms en n slangenkop. Hieronder staait n liest van vernuimde Egyptische goden: {| border=0 | valign=top | * [[Osiris (Egyptische mythologie)|Osiris]] * [[Isis (godin)|Isis]] * [[Ra (zonnegod)|Ra]] * [[Horus]] * [[Anubis (god)|Anubis]] * [[Seth (Egyptische mythologie)|Seth]] * [[Thoth]] * [[Maat]] * [[Amun (mythologie)|Amun]] * [[Hathor (Godin)|Hathor]] * [[Hapi]] | width=60 | | valign=top | * [[Ptah]] * [[Bastet]] * [[Sobek]] * [[Moet]] * [[Noet]] * [[Khnum]] * [[Taweret]] * [[Bes (godheid)|Bes]] * [[Min (mythologie)|Min]] * [[Sokar]] |} {{dia|Schreven in t Oldambtsters}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Egyptische oldheid]] b292v4rg9433dbo6i3z7eof4ye3f6ls 14 4281 271793 261822 2013-12-07T00:37:38Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Legends}} [[Kategorie:Volksverhaal]] k6a543hp8c2tsz6gnxriosk0pkt41w1 14 4282 266664 261033 2013-05-10T20:09:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Literatuur]] qn9x2j66uhbrwmxmeqwi4qdjge5j2rt 14 4283 266581 256698 2013-05-10T18:29:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Chemistry}} [[Kategorie:Exakte wetenschop]] toh84wm7qef0syfox1734qeshgec6ma 14 4284 266280 261038 2013-05-10T17:06:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Oorlog]] 5qdltul7g97mr64zbvph2ea0hekeyja 14 4285 271801 261649 2013-12-07T00:39:29Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|War}} [[Kategorie:Kriegskunde]] muqk4m22r8v0ueyj5xn4pi5zkhct055 14 4286 266333 261036 2013-05-10T17:14:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wetenschop]] icx8ir59oh54pyxw909mtazcmsf9gb7 14 4287 266322 261037 2013-05-10T17:13:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Colors}} [[Kategorie:Optica]] k97xd2qjkodi2rjk48c8rx4db9svaz1 14 4288 266507 256700 2013-05-10T18:14:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Optics}} [[Kategorie:Netuurkunde]] ctba82c1acrkz4clg8r27p4t3vt26p3 14 4289 266288 256701 2013-05-10T17:07:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Woenen]] 2yavft5gnc8989l7jt6l375nzjhao9e 14 4290 261052 252324 2013-04-02T19:02:15Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 54 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7215567]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Hotels}} [[Kategorie:Horeka]] [[Kategorie:Toerisme]] sz8bsdtdrgtmwuc9axgqqqbghhssy9f 14 4291 273070 266648 2014-02-02T18:15:37Z Droadnaegel 1133 kat:rekreatie en ontspanning bi'j mekare, te weinig verschil wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Tourism}} [[Kategorie:Ontspanning]] tdt3lstvdjvcbz0inpq7p07dl1fpv9o 14 4293 266707 260627 2013-05-10T20:17:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Department stores}} [[Kategorie:Winkel]] nnpkd3eshyhpn1usknxa6a55n7unv6y 14 4294 266720 261050 2013-05-10T20:19:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Shops}} [[Kategorie:Bedriefsleven]] fqtqd1kq1teax0rgcfwmjuf7k82ovqk 14 4295 271836 265925 2013-12-07T00:45:36Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Business}} [[Kategorie:Sociaole wetenschop]] 5qp9nhdwvdc1pd6hg598yhnnnabgdqy 14 4296 266547 261051 2013-05-10T18:23:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Prehistory}} [[Kategorie:Geschiedenis naor periode]] gwi8hehj8du5usp2aqb31n5uo4ggb1a 14 4297 266537 256811 2013-05-10T18:22:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Municipalities in Bavaria}} [[Kategorie:Bayern]] [[Kategorie:Plaotse in Duutslaand|Bayern]] 05oj3cuphadi30x1cobcq2fpqxjxcdx 14 4300 266680 261025 2013-05-10T20:12:40Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Vehicles}} [[Kategorie:Techniek]] [[Kategorie:Vervoer]] dlzmt6fio4vp0tdz2fyvo9qxskfweur 14 4301 266006 261024 2013-05-10T16:09:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Pastries}} [[Kategorie:Eten]] a55u1dcj6obrv93xbdi8j96ygjm35wu 14 4302 291654 291380 2016-11-09T14:49:55Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Hof van Twente}} [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Regio Tweante]] 7gfycs8cyvhqquncpvrrj9jpwzzboow 14 4303 266276 260605 2013-05-10T17:05:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Heraldry}} [[Kategorie:Symbool]] r1lvf394dtsgtkcd08fo9pssvku7223 14 4304 256647 252448 2013-03-11T11:05:37Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 89 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6576219]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Symbols}} [[Kategorie:Maotschoppi'je]] brxz7qcxvihgmgn7imh7thdf0252j1y 14 4305 289042 266239 2016-10-28T10:39:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De gemientes van [[Frieslaand]]. {{Commonscat|Municipalities of Friesland}} [[Kategorie:Geografie van Frieslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Nederlaand|Frieslaand]] mrtiwd9vddi3ureg84s6rgl8guavncc 14 4306 289046 266524 2016-10-28T10:41:42Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cities, towns and villages in Friesland}} [[Kategorie:Geografie van Frieslaand]] [[Kategorie:Plaotse in Nederlaand|Frieslaand]] 1rs789vvpfpg34ytd4ll3mhcx1zfwqs 14 4307 289051 261026 2016-10-28T10:44:24Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De gemeentes van [[Gelderlaand]]. {{Commonscat|Municipalities of Gelderland}} [[Kategorie:Geografie van Gelderlaand]] [[Kategorie:Gemeente in Nederlaand|Gelderlaand]] pzcmhewmn9gy2fvt2tadn8tmhrapxfm 0 4311 15256 2006-09-06T16:15:24Z Grönneger 1 35 Titel van [[Stad (woonploats)]] ewiezigd naor [[Stad (woonstee)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Stad (woonstee)]] 0mhqj0du0ob3zycd4qhh3yo65k1zk7j 0 4312 265252 256546 2013-05-09T23:23:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Fortbourtange.jpg|right|thumb|Vesten [[Boertang]] ]] [[Ofbeelding:Naarden kl Bijgewerkt.jpg|right|thumb|Vesten [[Naarden]] ]] n '''Vesten''', is t middel om n [[Stad (woonstee)|stad]], n [[kasteel|kestailn]] of zölfs n laand te verdedegen tegen vaiaandelke invlouden. Der binnen drij soorten te onderschaaiden: [[fort|vorten]], [[kasteel|kestailn]] en [[vestingstad|vestenssteden]]. Der binnen hail veul soorten vestens. t Soort haangt voak ôf van de tied woarin e baauwd is. In de vrougste tieden wuiren maauwers baauwd van natuurstain. Loater, rond t begun van de [[middelaiwen]], kwam ook de techniek van t inmetseln van [[kei|kaaien]]. Rond t joar [[1500]] baauwde man vestens dij tegenswoordeg nog te zain binnen. Dit is n vesten mit n maauwer dij in [[ster (figuur)|steernvörm]] om t objekt hìn baauwd is. Om dizze maauwer wuir n gracht groaven. De punten van dij steern wuiren [[bastion]]s nuimd. Veul steden dij vrouger n vestenstad waren, binnen nau boeten heur vesten gruid en hebben de vesten as historische binnenstad. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Fort]] [[Kategorie:Stad]] p6mb17at5gkj6qqgjetn9qr7imu1sp1 0 4313 291723 285134 2016-11-10T15:26:04Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezings */ cat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Genemuiden - Hersteld Hervormde kerk-001.JPG|250px|thumb|rechts|Ersteld Ervormde Kärke]] '''Gällemuden''' ([[Nederlaands]]: ''Genemuiden'') is n [[Stad (woonstee)|städtien]] in de gemiente [[Zwärtewäterlaand]], [[Oaveriessel|Overiessel]], elegen an t [[Zwärte Wäter]]. In [[1275]] kreeg de plaatse stadsrechten van [[Jan van Nassau]]. Tot [[2001]] was Gällemuden n zelfstaandige gemiente, daornao gong t met de buurgemienten [[Asselt]] en [[De Sluus]] op in [[Zwärtewäterlaand]]. Gällemuden stet bekend as de tuusstad van tapijt en t kunstgrös. Gällemuden ef vuuf Protestantse kärkgenootskoppen en be-eurt tot de [[biebelgordel|biebelgördel]]. In de spelling van de [[Gællemuniger Taelkrink]] wört de näme van t städtien eskreven as ''Gællemuun'', mär volgens de [[Algemene Nedersaksiese Skriefwieze]], skrief ie ''Gällemuden'' met n [[a]] en twie punties derop, de stemloze -d- wört wel eskreven. n Inwoner van Gällemuden wort n ''Gällemudeniger''{{Info|Uutspraoke: Gällemuniger}} enuumd, n scheldnäme veur n Gällemudeniger is n ''rutekekkert'' of n ''koolräpe''. ==Nedersaksies== *[[Sallaands]]: ** ''Gällemuden'' (''eigennäme'', [[Iesselmuden]], [[Kampen]]) **''Gellemuden'' ([[Kampen]], [[Kamperveen]], [[Veno]]) **''Genemuden'' ([[Kampereilaand]], [[Dalsen]], [[Zwolle]]) *[[Stellingwarfs]]: ''Gellemuden'' of ''Genemuden'' *[[Urkers]]: ''Gellemuden'' *[[Veluws]]: **''Genemuden'', ''Genemujen'' **''Gellemuden'', ''Gellemujen'' ==Uutgaonde verwiezings== *[http://www.genemuidenactueel.nl Genemuiden actueel] *[http://home.hetnet.nl/~genemuiden Webstee met foto van Gällemuden] *[http://www.breman.net/index2.htm Foto's van Gällemuden] {{DEFAULTSORT:Gallemuun}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Zwärtewäterlaand]] ry42nh6408smzxoqzcdo2521d055uzw 0 4314 291183 285129 2016-11-03T16:14:40Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Iesselmuden''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''IJsselmuiden'') is n dörp in [[Oaveriessel|Aoveriessel]] met zo'n 12.000 inwoners (2008). Zo as de name al angef ligt Iesselmuden an de monding van de [[Iessel]]. An de aandere oever van de Iessel ligt de olde [[Hanze|Anzestad]] [[Kampen (Overiessel)|Kampen]], wöörmet t sinds 2002 één [[gemiente (bestuur)|gemeente]] vörmt en wöörmet t deur n opvallende [[Brogge (bouwwark)|efbrugge]] (met 4 grote vergulde katrollen der bovenop) is verbunnen. Oorspronkelik is Iesselmuden veural n [[laandbouw|boers]] dörp, maar tegenswoordig kenmärkt t zich deur n zekere verstedeliking en n toenemend antal forenzen die anderweg wärk ebben, in [[Zwolle (Oaveriessel)|Zwolle]], Kampen of in de tapietfabrieken in [[Gällemuun|Gällemuden]]. t Landskap wördt veural ekenmärkt deur de uterweerden van de Iessel en deur n antal in-epolderde veurmaolige [[Vene (grondsoorte)|veenwinningsgebieden]], zo as bi'jveurbeeld [[Mastenbroek]]. n Inwoner van Iesselmuden wort n ''Iesselmudeniger''{{Info|Uutspraoke: Iesselmuniger}} enuumd. {{Kampen}} {{Dialekt|sdz|Kampen|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Kampen]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] gpiw5i1vayxwpqrj06e0bvswd2i55vd 0 4315 279061 274873 2015-03-27T16:20:14Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki De '''gregoriaanse kelender''' is een anpassing van de daorveur gebruken [[juliaanse kelender]]. 't Wönnen veur 't eers veur-esteld deur de [[Napels (stad)|Napolitaanse]] dokter [[Aloisius Lilius]], en wönnen over-eneumen deur 't [[Concilie van Trente]] (1545-1563). [[Paus Gregorius XIII]] kon pas in [[1582]] mit de bolle ''Inter gravissimas'' disse kelenderhervorming deurvoeren. Deur 't vortlaoten van 10 dagen wönnen 't begin van de [[leinte|lente]] weerummebröch tot [[21 meert]]. De weekdagen gungen zonder onderbreking deur, op donderdag [[4 oktober]] volgde vriedag [[15 oktober]] 1582. 't Gemiddelde [[jaor]] in de juliaanse kelender was krek 365,25 [[dag]]en, mar umdat 't gemiddelde [[tropisch jaor|tropische jaor]] ongeveer 365,2422 dagen is, loop de juliaanse daotum elke duzend jaor ongeveer 7,8 dagen veur. Um disse ofwieking te verbeteren wönnen 't systeem van [[schrikkeljaor]]en an-epas, zodat elk jaortal dat deelbaor was deur 100 van dat mement of an gien schrikkeljaor is, behalven as 't oek deur 400 te delen is. Dat beteken dat bieveurbeeld [[1600]], [[2000]] en [[2400]] schrikkeljaoren bin, mar [[1700]], [[1800]], [[1900]], [[2100]], [[2200]] en [[2300]] neet. 't Gemiddelde gregoriaanse jaor duur zo'n 365,2425 dagen. Per duzend jaor wonnen der daordeur gemiddeld 7,5 dagen verbeterd. == Invoering van de gregoriaanse kalender == In de [[Rooms-Katholieke Karke|kattelieke]] lanen [[Spanje]] en [[Portugal]] wönnen de gregoriaanse kelender vriewel drek in-evoerd. Aandere katholieke lanen volgden binnen een paor jaor. In veul [[protestantisme|protestantse]] contreien wönnen de nieje kelender pas rond [[1700]] an-neumen. In [[Nederlaand]] han [[Hollaand (gewest)|Hollaand]], [[Zeelaand]] en de zujelijke gewessen de nieje kelender vriewel drek an-eneumen, mar de overigen dungen dit pas in [[1700]] of in [[1701]]. De [[Sovjet-Unie]] stappen pas in [[1918]] over op de gregoriaanse kelender. 't Verschil tussen beie kelenders was intussen tot 13 dagen op-elopen, zodat op 31 jannewaori 1918 gelieke 14 febrewaori volgen. Deurdat de Russische revolusie dree maonden veur disse hervorming plaosevunnen had, op 25 oktober 1917, kreeg disse hervorming een vremd gevolg: de eerste herdenking van de [[Oktoberrevolutie]], vanzelf 365 dagen laoter, vuil neet in oktober mar op [[7 november]]. As leste laand volgen [[Griekenlaand|Griekelaand]] in [[1924]]. Mar partie [[Oosters-Orthodoxe Karke]]n volgen nog laoter of gebruken oek noen nog de ouwe juliaanse kelender veur de bepaoling van feesdagen. == Maonden == 't Jaor van de gregoriaanse kelender is onderverdeeld in 12 [[maond]]en. {| {{prettytable}} border="1" cellspacing="0" cellpadding="2" summary="Een overzich van de 12 gregoriaanse maonden" |----- ! Nr. ! Naam ! Bienaam ! Duur (dagen) |----- | 1 || [[jannewaori]] || louwmaond || 31 |----- | 2 || [[febrewaori]] || sprokkelmaond || 28 of 29 |----- | 3 || [[meert]] || lentemaond || 31 |----- | 4 || [[april]] || gresmaond || 30 |----- | 5 || [[mei]] || bleuimaond || 31 |----- | 6 || [[juni]] || zoemermaond || 30 |----- | 7 || [[juli]] || heuimaond || 31 |----- | 8 || [[augustus]] || oogsmaond | 31 |----- | 9 || [[september]] || harresmaond || 30 |----- | 10 || [[oktober]] || wienmaond || 31 |----- | 11 || [[november]] || slachmaond || 30 |----- | 12 || [[december]] || wientermaond || 31 |} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Tied]] 4umq4nc57zvq8na6bjz57cmritdnl4i 14 4316 271815 263568 2013-12-07T00:42:17Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Fortification}} [[Kategorie:Gebouw]] prshvkksfywa9wer55xteevpegju3h0 14 4317 266638 260591 2013-05-10T18:39:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Nicotiana}} [[Kategorie:Verslaving]] kgakotu400towy6tbhskriivbxudzvs 14 4320 266608 256496 2013-05-10T18:34:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Games}} [[Kategorie:Amusement]] e28w65ryen6u2pzzsun6nkdliaqoat2 14 4321 261006 87338 2013-04-02T18:59:21Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q9065094]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Categorie:Wiskunde]] k9rnqp51jrvbdr5c35u7ubqodglevkt 14 4322 266457 256497 2013-05-10T18:06:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|North Rhine-Westphalia}} [[Kategorie:Dailstoat van Duutslaand]] bdgrih2vb0k5ezri46ounzq1o02vtmk 14 4323 260587 251031 2013-03-14T05:17:55Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 20 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7019904]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Maotschoppi'je]] [[Kategorie:Media]] 99sq752u27po0ldfnn14l5d7b4askzk 14 4324 266400 260588 2013-05-10T17:33:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Criminals}} [[Kategorie:Kriminaliteit]] dbmv0h0qhnjbyzorwt6e33slve4nkq1 14 4325 204986 180123 2011-09-05T09:55:03Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kattegerie:Kriminaliteit]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[:Kattegerie:Kriminaliteit]] brehtjh9udt2u439q9w4raabsrv6i1a 14 4327 266285 261007 2013-05-10T17:06:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Humor}} [[Kategorie:Kultuur]] jkfdx9li26yp463bwvrpry4njn2437i 14 4328 261005 220532 2013-04-02T18:59:20Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 11 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q8791036]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Categorie:Netuurlijke hulpbron]] thk0ng2bdxk0ens5dt9gcyqb04sr7dp 14 4329 266453 261004 2013-05-10T18:05:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Natural resources}} [[Kategorie:Natuur]] 2setx7h14dpahj70t3q1htak3voopgs 14 4330 271780 266642 2013-12-07T00:36:52Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Textiles}} [[Kategorie:Matriaol]] k0qsi9w7oj15haw4rkau4djtnk1w96w 14 4331 290600 265956 2016-11-01T15:23:49Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Oostnriek]] 4aejxo179mvboi54u4b5mnku3rjka1s 14 4332 261048 251700 2013-04-02T19:02:06Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 106 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7213754]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Meteorology}} [[Kategorie:Eerdwetenschoppen]] [[Kategorie:Natuur]] 7kwc5hfaxv7kc1vocenolub65nslnma 0 4333 278734 278128 2015-03-24T08:47:53Z Pentachlorphenol 12277 Versie 278128 van [[Special:Contributions/Sofia Lindberg|Sofia Lindberg]] ([[User talk:Sofia Lindberg|overleg]]) weerummedreid removed global spam wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Internet Banking-01 (xndr).JPG|350px|right|pas en reader van Fortis]] '''Internetbankieren''' is een term dee gebreukt wördt um an te geven dat een klaant zien bankzaken mit een [[banke (financiële instelling)|banke]] via 't [[internet]] kan regelen. Zwat alle grote banken in [[Nederlaand]] biejen der klaanten een vorm van internetbankieren an. Veurdeel veur de banke is onder aandere de ofname van 't antal ofschriffen dee verstuurd mutten wörden. Veurdeel veur de klaante is de meugelijkheid um 24 uur per dag de bankzaken te regelen of te bekieken. De toegaang tot de eigen bankzaken via 't internet verschilt per banke. Zo gebreukt de [[ABN AMRO]]-banke een ''e.dentifier'' um veilig an te melden. De [[Postbank]] gebreukt formelieren mit TAN-codes, dee per 100 op een lieste staon, of te ontvangen bin via een gratis [[sms]]. De [[SNS Bank]] gebreukt een ''Digipass'' um veilig an te melden. De [[Rabobank]] gebreukt 't ''Digipass''-systeem mar ook 't ''Random Readers''-systeem. De e.dentifier, de digipass én de random reader bin predukken van 't beveiligingsbedrief [[Vasco]]. An 't einde [[2005]] is een nieje, deur ING Bank, ABN AMRO, Rabobank en Postbank ontwikkelde, betaolstandard veur drekte betaolingen op 't internet in-evoerd, ''iDEAL''. [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Banke]] [[Kategorie:Internet]] bwdy93i7ksuynhcfw8bxdp7vxj14y9n 14 4335 266667 256779 2013-05-10T20:10:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Packaging}} [[Kategorie:Matriaol]] ojj2rhe2lt6convofkzecd3s72ltv25 14 4336 260623 253279 2013-03-14T05:20:24Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 53 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7166246]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Aerodynamics}} [[Kategorie:Techniek]] k0j0gqxkg8lqmtl8wmormux8fhrb7p2 14 4337 261047 241390 2013-04-02T19:02:05Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 18 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q8286060]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Categorie:Verpakking]] nenc0nh3e3id3b6wrypw6v77943xtlq 14 4338 271774 269119 2013-12-07T00:34:29Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Association football}} [[Kategorie:Sport]] dtz0kxruypknu05pa848v1o8g9y1ad6 14 4339 256778 254513 2013-03-11T11:09:23Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 98 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5631254]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Alphabets}} [[Kategorie:Taol]] i9t2qgfqx24o9suppwnhcol7nxcxt0a 0 4340 278594 265708 2015-03-20T15:49:28Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Sesamstraat''' (''Sesamstraote'') is een [[Nederlaand|Nederlaanse]] bewarking van de [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] kienderserie ''Sesame Street''. In [[1969]] begon in de Verienigde Staoten Sesame Street: een edukatief pergramme dat kleinjongen in aachterstaanswieken speulenderwies van heur leeraachterstaand wollen ofhelpen. In [[1976]] wodde de eerste reguliere Nederlaans-[[Vlaanderen|Vlaamse]] versie van Sesame Street uutzunnen, naodat een peer jaor eerder een proefuutzending maekt was deur de [[VARA]]. Sesamstraat was jaorenlange een saemenwarkingsperjekt van de [[NOS]] en de [[BRT]], omdat et maeken van et pergramme veur allienig de NOS of de BRT te duur was, mede deur de rechten die ofdreugen wodden mossen an Children's Television Workshop in [[Ni'j-York]]. Van de Vlaamse akteurs uut de beginjaoren is [[Sien Diels]] et langst an et pergramme verbunnen bleven. ==Nederlaanse versie== * '''Bert en Ernie''' (stemmen: ''Paul Haenen'' en ''Wim T. Schippers'') * '''Elmo''' (stemme: ''Hein Boele'') * '''Grover''' (stemme: ''Paul Haenen'') * '''Harry Monster''' (stemme: ''Peter Piekos'', ''Hero Muller'') * '''Ieniemienie''' (stemme: ''Catherine van Woerden'') * '''Kermit de Kikker''' (stemme: ''Wim T. Schippers'') * '''Koekiemonster''' (stemme: ''Peter Piekos'', ''Hero Muller'') * '''Miesje Mooi''' (stemme: ''Hellen Huisman'', ''Marlies Somers'') * '''Oscar''' et grune vuilnisbakkemonster (stemme: ''Hans Boskamp'') * '''Pino''' (stemme: ''Dirk Grijspeirt'', ''Theo Joling'', ''Bert Plagman'', ''Erik J. Meijer'', ''Lejo Dijkgraaf'', ''Renée Menschaar'') * '''Purk''' (stemme: ''Judith Broersen'') * '''Rozevelt Jopie''' (stemme: ''Bill van Dijk'') * '''Tommie''' (stemme: ''Stef van der Linden'', ''Martin Pragt'', ''Bert Plagman'') * '''Troel''', de veurgaangster van Ieniemienie (stem: ''Marijke Boon'') * '''Vergeetachtige Jan''' (stemme: ''Sjef Poort'') * '''Graaf Tel''' (stemme: ''Wim T. Schippers'') * '''Siamese tweeling''' (''Twiekoppig monster'') * '''Teevee Monster''' (stemme: ''Fred Meijer'') == Uutgaonde verwiezing == *[http://www.omroep.nl/nps/sesamstraat De officiële webstee van Sesamstraat] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Nederlaans tillevisiepregramma]] 7wjnf5qudqsmnorm05o4we7fvuscs8n 0 4344 279444 273912 2015-03-27T17:25:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:FMD outbreaks UK 2001.png|thumb|Tongblaor in 2001 {{kaortlegenda|#FF0000|Meer as 100 infeksies}} {{kaortlegenda|#FF8C00|50 tot 100 infeksies}} {{kaortlegenda|#B3EE3A|10 tot 50 infeksies}} {{kaortlegenda|#32CD32|1 tot 10 infeksies}}]] '''Tongblaor''' (ok wal: '''mkz''' [mond-en-klauw-zeer], [[Latien]]: ''Aphtae epizooticae'') is een slim besmettelijk [[virus]]ziekte van [[evenhoevigen]] zoas [[rund]]vee en [[varken|zwienen]], [[schaap|schaopen]], [[hart]]en en [[geit]]en. Aandere dieren en ok mèensen kunnen der wel schaode van ondervinnen maor lopen gien risico. De ziekte is veur dieren slim besmettelijk, vergeliekbaor mit [[griep]] bij mèensen. Daorumme gelden der in geval van tongblaor alderlei maotregels. De ziekte kan deur verschillende virussen veroorzaokt wörden. Bij een infectie mit tongblaor ontstaon blaoren in de bek mit naome op de tong, op de [[geer|gier]] en op de poten, mit naome de kroonranden. Dieren bint slim ziek, hebt koorts, eten niet meer, verliezen gewicht en produceren minder [[mölk|melk]]. 1 tot 2% van de besmette dieren starft, maor bij jonge dieren kan dat percentage veul hoger liggen. Mit goeie verzurging kan een dier der van herstellen maor dat was vrogger financieel interessanter as tegensworig. [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Ziekte]] 12c2w9l6myel84ssi0ips6cy0xg6pbe 14 4345 266733 261020 2013-05-10T20:21:30Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Diseases}} [[Kategorie:Andoening]] [[Kategorie:Biologie]] [[Kategorie:Geneeskunde]] 1rtmr8itkag96j4jxcso1nxxsovssmq 0 4346 283048 265283 2015-08-15T23:30:04Z CommonsDelinker 166 [[Coat_of_arms_of_Winsum.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Natuur12|Natuur12]], mit as reden: Per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Coat of arms of Zederik.svg|]]. wikitext text/x-wiki {{Gemainte | noam = Winzum | bestandsnoam vlage = VlagWinsum.gif | bestandsnoam woapen = | lokoatsie = LocatieWinsum | provìnzie = | heufdploats = '''Winzum''' | oppervlak = 102,53 | oppervlak laand = 101,09 | oppervlak woater = 1,44 | inwoner = 14.078 | doatum inwoner = 31 december 2009 | dichtte = 139 | breedtegroad = 53/19/53/N | lengtegroad = 6/30/56/E | verkeersader = N361, N363, Spoorlijn Groningen-Delfzijl, Spoorlijn Sauwerd-Roodeschool | netnummer = 050, 0594, 0595 | postkode = 9770-9779, 9890-9899, 9950-9958 | webstee = [http://www.winsum.nl www.winsum.nl] }} '''Winzum''' is n [[daarp|dörp]] en n [[gemiente (bestuur)|gemainte]] in de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. De gemainte het 14.051 inwoners (1 juli 2006, bron: CBS), beslogt n oppervlakte van 102,53 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan 1,56 km² woater). t Dörp bestaait oet drij [[wierde (toponiem)|wierden]]: dij van Winzum zölf, Bellengweer en Obergum. [[Obergum]] wordt söms nog as n apaart dörp zain, omdat t aan de ander kaant van t [[Winzumerdaip]] ligt. t Het der ook mit te moaken dat t dörp twij heufdstroaten het, de Hoofdstraat-W (W is van Winzum) en de Hoofdstraat-O (O is van Obergum). Deur veul bewoners ook West en Oost nuimd, wat aigelk vrumd is, den de baaide stroaten liggen Noord-Zuud. Winzum en Obergum binnen van oorsprong verbonden via n stainen [[boogbrug|boogbadde]], de Boog nuimd en n [[hoogholtje]], de Jeneverbadde. Winzum het n schiere kèrk, de Toornkèrk, woarvan de trappen noar de toorn aan de boetenkaant legen is. t Dörp het ook nog twij aachtkaantege [[Stellingmolen|stellnmeuls]]. De oldste is "De Vriendschap" (de vrundschop) in 1801 as [[pelmolen|pelmeul]] bruukt en halverwege de [[20e eeuw|20e aiw]] as [[korenmolen|witmeul]] ombaauwd. Wat meer richten de dörpskeern stoef bie t dörpsplaain staait op de meulbaarg de oet 1851 dateernde wit- en pelmeul '[[De Ster (Winsum)|De Ster]]'. Baaide meuls binnen körtleden restaureerd en draaien hail regelmoateg deur enkele vraaiwillege meulners. t Vernuimde [[Paiderpad]] lopt deur zowel Obergum as deur Winzum. == Indailn == De gemainte Winzum omvat ook de volgende plakken: [[Abbeweer]], [[Oadorp]], [[Auwerderziel]], [[Allenhoezen]], [[Allersmoa]], [[Antem]], [[Aarwerd (Winzum)|Aarwerd]], [[Bavvelt]], [[Bellengweer]], [[Beswerd]], [[Bolshoezen]], [[Dingen]], [[De Roaken]], [[De Vennen]], [[Naandel]], [[Duusterwinkel]], [[Eernsheem]], [[Aizing]], [[Fiwwerd]], [[Garwerd]], [[Wetsen|Groot Wetsen]], [[Hammerlaand]], [[Haardeweer]], [[Haarzens]], [[Hekkem]], [[t Schoor]], [[Hiddenziel]], [[Lutje Garwerd]], [[Wetsen|Lutje Wetsen]], [[Krazzum]], [[Lutje Marne]], [[Lutke Saaksum]], [[Moarhoezen]], [[Obergum]], [[Oldenziel]], [[Oostum]], [[Roanum]], [[Raskert]], [[Soaksumhoezen]], [[Saauwerd]], [[Schoapehaals]], [[Schoaphaalsterziel]], [[Schifpot]], [[Schillnham]], [[Suttum]], [[Toekebosk]], [[Tijum]], [[Tinaalng]], [[Vaalkum]], [[Wierum (Grunnen)|Wierum]], [[Wierumerschaauw]] (gedailtelk), [[Wildeveld]]. {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] 8e0qg08hwfu5ii2ybvuraag9bzzvzmo 0 4347 263944 256619 2013-05-06T15:42:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Polystichum setiferum0.jpg|250px|thumb|'t Adderblad]] [[Ofbeelding:Phyllitis scolopendrium0.jpg|250px|thumb|Een blad van 't adderblad]] De '''adderbladen''' of '''edderbladen''' ([[Latien]]: ''Pteridophyta'') bint een stam van 't riek van de [[plaanten]]. Adderbladen hebt gien [[bloeme]]n waorin [[zaod (plaante)|zaoden]] vörmd wörden en beheurt daorum niet tot de [[zaodplaanten]]. Wel hebt alle adderbladen wortels, een stam en bladeren en plaant ze zuch vort deur middel van [[spore (plaante)|sporen]]. Adderbladen en heur verwanten bint de meeist primitieve plaanten die een waor vasculair systeem ontwikkeld hebt. Alle [[Europa (continent)|Europese]] adderbladen bint [[Kruudachtegen|kruudachtige]] [[plaanten]] mit [[blaojen|bladeren]] die uut de [[wortelstok]] ontspringt. Bij de meeiste soorten is die wortelstok een krupend stuk stengel onder de grond. De stam van 't adderblad telt duzenden verschillende soorten die verspreid over de hiele wereld veurkomt. In 't bijzonder bint ze overvloedig in tropische regenwolden, umdat hier de belangriekste vereisten an de leefumgeving van de adderbladen – warmte en vocht – saomenkomt. Tot de Pteridophyta wurden vrogger behalve de adderbladen ok de [[wolfsklauwfemilie|wolfsklauwen]] en de [[peerdestart (plaante)|peerdenstarten]] rekend. Tegenswoordig bint ze in aparte stammen plaotst. ==Zie ok== *[[Addervere]] ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: **''adderblad'' **''adderloof'' **''adderroet'' **''edderblad'' **''edderloof'' **''slangenbrood'' **''vaeren'' **''vaoren'' **''varen'' *[[Grunnegs]]: ''(adder)veern'' *[[Stellingwarfs]]: ''addervere'' *[[Veluws]]: **''varen'', ''vären'', ''vaoren'' **''vaorne'' ([[Heerde]]) **''väärne'' ([[Waopenvelde]]) **''vaorem'' ([[Putters]]) **''varenplante'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) == Galerie == <gallery> Image:Fern.jpg|''Blechnum nudum'' Image:Tree Fern.jpg|'t Blad giet lös Image:Fern02.jpg|''Dicksonia antarctica'' Image:Ferns.jpg|''Dicksonia antarctica'' Image:Haeckel Filicinae 92.jpg|"Filicinae" van [[Ernst Haeckel]]s ''Kunstformen der Natur'', 1904 Image:Oaxaca fern.jpg|Onbekend adderveresoort in [[Oaxaca (state)|Oaxaca]] Image:Tree Fern Spores.jpg|Sporen van de addervere Image:Fern-leaf-oliv.jpg|Blad van de addervere </gallery> {{commonscat|Pteridophyta}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 1n389zimsot7zxg7zwdp1irl805nulc 0 4348 15452 15451 2006-09-08T17:03:30Z Servien 7 deursturing naor [[Adderblad]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Adderblad]] 9rhoa0uxvoq6tys0tdi5jmpnsam52ee 14 4349 289062 266224 2016-10-28T10:51:02Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Municipalities of Groningen (province)}} [[Kategorie:Geografie van Grunnen]] [[Kategorie:Gemeente in Nederlaand]] k7otf06p4iff3v2aj4ko35z7jq3r2f8 0 4351 276815 272148 2014-11-18T21:17:47Z Robin van der Vliet 7603 svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Reiderlaand | bestaandsnaam vlagge = Flag of Reiderland.svg | bestaandsnaam wapen = Coat of arms of Reiderland.svg | lokasie = LocatieReiderland | provinsie = [[Provinzie Grunnen|Grunnen]] | heufdplaotse = [[Beerte]] | oppervlakte = 156,72 | oppervlakte laand = 98,55 | oppervlakte waoter = 58,16 | inwoeners = 6.976 | daotum inwoeners = 30 nov 2013 | dichtheid = 71 | breedtegraod = 53/11//N | lengtegraod = 7/6//E | verkeersaoder = [[Rijksweg 7|A7]], speurlien Grunnen-[[Schaanze]] | netnummer = 0597 | postkode = 9684-9694 | op-egaon = [[Oldambt]] }} '''Reiderlaand''' (ook: ''Raiderlaand'') war n gemainte in Noord-[[Nederlaand]], provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]], in t lieknoamege [[Reiderlaand (streek)|gebied Reiderlaand]]. De gemainte beslog n oppervlak van 149,70 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan 55,25 km² woater, de [[Dollert]]). In Reiderlaand ligt de maist oostelke ploats van Nederlaand (bie t dörp [[Schaanze]], laangs de [[Rieksweg 7|A7]]). Reiderlaand is ontstoan in 1990 uut n gemaintelke herindailn van drij gemaintes: Beerte, Finnewòl en Schaanze dij soamen vougd binnen. Op 1 jannewoari 2010 is Reiderlaand opgoan ien nije gemainte [[Oldambt]]. == Keerns == De gemainte Reiderlaand telde twinteg offisjele keerns. De heufdploats war [[Beerte]]. Aantel inwoners per woonkeern op 1 jannewoari 2004: {| border="0"> |- | {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |[[Beerte]]||ALIGN="right"|2030 |- |[[Finnewòl]]||ALIGN="right"|1800 |- |[[Schaanze]]||ALIGN="right"|1510 |- |[[Drijbörg]]||ALIGN="right"|350 |- |[[Gaanzediek]]||ALIGN="right"|190 |- |[[Hörn]]||ALIGN="right"|160 |} |} <small>Welle: CBS</small> Overge offisjele keerns: {| |- | width="50%" valign="top" | * [[Beersterhogen]] * [[Boneschaanze]] * [[Aikaamp]] * [[Finsterwoldsterhammerk]] * [[Goldhörn]] * [[Hamdiek]] * [[Hongerge Wolf]] | width="50%" valign="top" | * [[Kostverloorn (Reiderlaand)|Kostverloorn]] * [[Krom-Elboog]] * [[Nijstoatenziel]] * [[Olstoatenziel]] * [[Oldiek]] * [[Olziel]] * [[Olsde]] |} == Politiek == In Oost-Grunnen het t [[communisme|kommunisme]] sunt t ìnde van de [[19e eeuw|19e aiw]] veul invloud had. Dat bleek ook nog in 2002 in Reiderlaand, woar de [[Nije Kommunistische Partai-NCPN|NCPN]] (''Nieuwe Communistische Partij Nederland'') de grootste partai was in de gemainteroad mit 5 roadsleden en n wetholder. De koalitsie wuir vörmd deur NCPN en Gemaintebelangen. Sunt 2006 wordt Reiderlaand bestuurd deur n koalitsie van PvdA en SP. == Geschiednis == De gemainte Reiderlaand omvat t oostelk dail van t [[Oldambt (streek)|Oldambt]], dat ook wel de 'groanschuur van Nederlaand' nuimd wuir. t Gebied, dat veur n groot dail bestaait uut [[indieking|indiekens]], wordt van oldsheer kinmaarkt deur grootschoalege laandbaauwbedrieven. De boern harren den ook veul laandaarbaiders in dainst, wizze in vergelieken mit aander dailen van Nederlaand. De dörpsgilles wuiren anders domineerd deur de boern: zai bestuurden of beheerden de gemainte, de schoul, de aarmzörg, de kèrkroad, enz. De leefomstaandegheden van de laandaarbaiders waren min: misoogsten en lege groanpriezen wuiren deur de boern ôfwenteld op t verdainst van de aarbaiders, dij doardeur swoar dupeerd wuiren. Mit dit as achtergrond is t nait zo verwonderlek dat t ìnd [[19e eeuw|19e aiw]] opkomende [[socialisme|sosjoalisme]] vlot in opkomst kwam onder de laandaarbaiders. Veuraal de invloud van [[Ferdinand Domela Nieuwenhuis]], n Lutherse dominee dij in 1879 brak mit de kèrk en n belaangriek veurman van de sosjoalisten wuir, is der hail vernuimd mit wèst. Hai wos veul laandaarbaiders over te hoaln de kèrk te verloaten en in opstaand te kommen tegen de sosjoale ongeliekhaid. In de eerste hèlft van de [[20e eeuw|20e aiw]] radikaliseerde n dail van de sosjoalisten noa aanlaaiden van de [[Russische Revolutie]]. De revolutionère toal van de kommunisten sprak hail veul laandaarbaiders aan. Noa de invouern van t algemain kaisrìcht in 1917/1919 steeg de invloud van de kommunisten in de gemainteroaden van mit noam Beerte en Finnewòl den ook vlot. Nog veur de [[Tweede Wereldoorlog|Twijde Wereldoorlog]] wozzen zai doar de meerderhaid te behoaln, woardeur de boern heur dominante positsies veurgoud kwietreuken. As volg van heur laaidende rol in t verzet bereek de aanhaang van de kommunisten noa de [[Tweede Wereldoorlog|Twijde Wereldoorlog]] n hoogtepunt. Deur de [[Koude Oorlog|Kolle Oorlog]] steeg de spannen anders en wuiren de kommunisten deur de overge partaien aal meer isoleerd. In Finnewòl ontstond in 1951 n krizes, noadat n groep stoakende gemaintewaarkers ontslagen wuir en de sosjoale dainst heur tegen de zin van de börgemeester toch n uutkeern verlainde. De regeern besloot de gemainte zölf "op te vouern": de gemainteroad wuir boetenspel zet en de börgemeester wuir as regeringscommissaris aanstèld. De gebeurtenissen in Oost-Grunnen hoalden zölfs de wereldpaars en t gebied wuir in t boetenlaand bekend as 'Little Moscow' (Lutje Moskaauw). Ook loater nog kwam t gebied regelmoateg in t nijs, bieveurbeeld deur de "gasboycot" in 1983. Veul minzen kwamen doudestieds deur de minne ekonomie en de staaigende woonlasten in gèldneud, woardeur zai heur gasreken nait meer betoaln kinnen. De [[Mobiele Eenheid|M.E.]] wuir vervolgens inzet om de reken asnog betoald te kriegen, tot grode woede van de bevolken. In 1982 benuimde minister van Binnenlandse Zoaken [[Ed van Thijn]] de kommuniste [[Hanneke Jagersma]] ([[Communistische Partij Nederland|CPN]]) tot börgemeester van de gemainte Beerte. Zai wuir doarmet de eerste en tot nou tou ainege kommunistische börgemeester van Nederlaand. Op 1 jannewoari 1990 ìndegde heur ambtsperiode as volg van de [[gemaintelke herindailn]]: de gemaintes Finnewòl en Schaanze wuiren opheven en bie Beerte vougd. In juli 1991 wuir de noam van de gemainte veranderd in Reiderlaand. Ook in de fusiegemainte behuil de NCPN, ontstoan uut ontevredenhaid over t opgoan van de CPN in [[GroenLinks]], de absolute meerderhaid. In 1998 gong dizze verloore en wuir de PvdA de grootste partai, môr de NCPN behuil grode invloud op de gemaintepolitiek en wuir in 2002 weer de grootste partai. De kommunisten vörmden n kollege mit Gemaintebelangen, traditsjoneel de partai van de herenboern en dus n natuurleke "vijand" van de NCPN. De partaien vonden de tegenstelln anders nait meer neudeg. Bie de Twijde-Koamerverkaizens van dat joar, woaraan de NCPN nait dailnam, behuil de LPF in Reiderlaand n opmerkelk hoge skore van 23%. Bie de gemainteroadsverkaizens van 2006 wuir de NCPN ôfstraft: de partai veul trugge van 5 noar 2 zetels en wuir doarmet de klainste partai in de gemainteroad (tetoal 13 zetels). De PvdA (van 3 noar 5) en de SP (van 1 noar 3) wonnen, Gemaintebelangen bleef stabiel op 3 zetels. De lètste joaren is de aandacht in Reiderlaand (en de gemaintes [[Scheemde]] en [[Winschoot]]) veuraal richt op t omvangrieke ontwikkelnsprojekt de [[Blaauwe Stad]]. Hierveur zel t veurmoalege laandbaauwgebied tuzzen Beerte, Finnewòl, [[Oostwòld (Scheemde)|Oostwòl]], [[Midwolle]] en [[Winschoot]] grotendails onder woater zet worden en veraandern in n woon-, natuur- en rekreoatsiegebied. De woonderijen in t projekt, woarvan de aanleg in 2004 van staart gong, liggen veuraal in de hogere priesklassen. Hierdeur is de kaans groot dat de sosjoale struktuur van t gebied ingriepend verandern zel. Noar aanlaaiden van t gezoamelke projekt Blaauwe Stad harren de [[Gedeputeerde Staoten|Deputeerde Stoaten]] van Grunnen in meert 2006 t soamenvougen van de gemaintes Reiderlaand (7000 inw.), [[Scheemde]] (15.000 inw.) en [[Winschoot]] (18.000 inw.) tot ain gemainte Oldambt bedocht mit om en bie 40.000 inwoner. Volgens t provìnziebestuur binnen de gemaintes ôfzönderlk nait goud meer in stoat heur toaken te vervulln. De herindailn zol sowizo veur 2010 ploatsvinden mouten. {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Vrougere gemainte in Grunnen]] 770up2vxnh42wvng0bc0bs3t0qimgt7 0 4352 270325 93847 2013-09-10T21:22:27Z タチコマ robot 6976 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Haorle (Berkelland)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Haorle (Berkelland)]] 4h8s9vfhctz04zurigh6szro1qe2dhk 0 4356 283509 263077 2015-11-24T19:53:04Z Bjarnfríður 12973 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Normaal rockgroep.jpg|thumb|right|390px]] '''Normaal''' is n'n Nederlandsen [[popgroep]] den töt de [[Boernrock|boerenrock]] erekkent wöd. De groep wodden op-ericht in [[1974]] deur [[Bennie Jolink]] (''Buizen Beernd'') en [[Jan Manschot]] (''Brekken Jan''). Zie komt uut den [[Achterhook]] en zingt in 't [[Achterhooks|lokale dialect]] ([[Achterhooks]]). Eure anhangers stoat as biezonder trouw te book. De tournees dee zie organiseert heet 'veldtochten' en bunt concerten die vake in grote tenten egeven wödt ("De super-tent toer"). Drank, vrouwleu en skik hebben (of in Normaal-spraak: ''høken'') bunt de thema's dee in de teksten noar veuren komt. Ok 't riejen op motoren is 'n belangriek tiedsverdrief, en verskeidene bandleden hebt ok arnstige ongelukken overleafd. Eure eerste hit ''"Oerend Hard"'' geet over motorriejen en een doar op volgend ongeval, in de omgeaving van "'t zand", een bosriek gebied bie 't [[Achterhook]]se ploatske [[Hengel (Gelderland)|Hengel]]. == Ontstoan == Eind [[1974]] pikten Jan Manschot de toen veur um bienoa onbekenden [[Bennie Jolink|Ben Jolink]] op tiedens n'n autorit vanof studentenstad [[Eanske|Enschede]] op weg terugge noar den [[Achterhook]]. Al riejend deden zie eur beklag oaver de opkommende [[disco]] en de tegeliekertied zeer populaire [[glitterrock]]. Jan Manschot drumden 'n blauwen moandag en [[Bennie Jolink|Ben Jolink]] blek ziene frustraties oaver zien verblief in [[Amsterdam]] in dichterlijke leedjes te hebben um-ezat. Zie beslotten um 'n band op te richten. Gitarist [[Ferdi Joly]] (''Frederik Puntdroad'') en later bassist [[Willem Terhorst]] (''Wimken van Diene'') wodden de andere leden van de band. Later ok zollen de mansleu van 't eerste uur nog samen spöllen. Tiedens 't brainstormen oaver de noame van de groep, woarbie allerhande ingewikkelde en onmeugelijke bedenksels noar veuren kwammen, zei Ferdi Joly ''"Hee jonks doe nou effen Normaal"''. Deze uutsproak ston an de basis van de groepsnoam. De band zunk in et [[Achterhooks]] en Normaal wodden zo de trots van leu afkomstig van et plattelaand. Met [[Oerend Hard]] wodden in [[Mei (moand)|mei]] [[1977]] 'n hit escoord, as begin van ne langere riege hits. Normaal wodden bekend veural bie de boeren in de omgeaving van [[Hummelo]], moar zee traden deur 't hele laand op. In de beginjoaren waren bier en rock-'n'-roll 't handelsmark van Normaal. == Belangrieke momenten == * [[Hemelvaortsdag|Himmelvoartsdag]] 1975: Eerste grote optredden op t Popfestival in [[Lochem]] *[[1977]] 1e hit: Oerend hard *[[1982]] Ferdi Joly verlöt de groep en wöd vervangen deur [[Alan Gascoigne]] (''Gaspiepe''). *[[1988]] Jan Manschot verlöt de groep en wöd vervangen deur Fokke de Jong (Bartje). *[[1982]] töt [[1992]] Normaal scoort gemiddeld dree hits per joar. Elk joar wöd ok 'n album oet-ebrach. *[[2005]] Normaal besteet 30 joar en brech een book uut met alle liedteksten en hoezen met de name "Liedjesboek, deur de joaren hen". Ok brengt ze 'n DVD + CD uut van 't jubileumconcert. *[[2010]] Normaal besteet 35 joar en brech van t jubileumconcert n CD en n DVD + CD uut. == Wettensweerdegheden == *Normaal is de band met de meeste [[top 40]] hits zonder dat zie een nummer 1 hit ehad hebt. *Ondanks et ontbrekken van een nr.1-hit in 't oeuvre van Normaal kreg Bennie Jolink een Edison veur 't complete oeuvre van Normaal oet-ereikt in ut program De Wereld Draait Door. *In juni 2006 kreg de band laandeleke publiciteit umdat de [[Staatkundig Gereformeerde Partij|SGP]]-fraktie in de gemeente [[Stappest (gemiente) |Staphorst]] een gepland koncert in [[Stappest|Staphorst]] wil verbeden, weagens grof taalgebruuk en anmeudiging töt alcoholmisbroek. *Et nummer ''Oerend hard'' oet 1977 steet al zolange de top 2000 besteet in de lieste, tussen de pleatse 82 en 226.<ref>http://top2009.radio2.nl/page/nummer/2135</ref> == Diskografie == === Albums === {{Albumtop100tabel}} |- align=center |align=left|''Oerend hard''||1977||18-6-1977||12||15||-|| |- align=center |align=left|''Ojadasawa''||1978||11-3-1978||24||11||-|| |- align=center |align=left|''D'n Achterhoek tsjoek''||1979||20-10-1979||25||7||-|| |- align=center |align=left|''Høken is normaal''||1980||1-11-1980||25||7||-|| |- align=center |align=left|''Springleavend''||1981||28-3-1981||18||8||-|| |- align=center |align=left|''Deurdonderen''||1982||27-2-1982||6||32||-|| |- align=center |align=left|''De boer is troef''||1983||5-3-1983||6||12||-|| |- align=center |align=left|''De klok op rock''||1984||24-3-1984||9||15||-|| |- align=center |align=left|''Steen stoal en sentiment''||1985||6-4-1985||21||13||-|| |- align=center |align=left|''Zo kommen wi-j de winter deur''||1985||21-12-1985||45||9||-|| |- align=center |align=left|''Kiek uut''||1986||21-6-1986||25||12||-|| |- align=center |align=left|''Noar 't café''||1987||17-10-1987||33||6||-|| |- align=center |align=left|''Da's normaal''||1988||24-9-1988||30||9||-|| |- align=center |align=left|''Rechttoe rechtan''||1989||9-9-1989||22||8||-|| |- align=center |align=left|''H.A.L.V.U.'' ||1991||1-6-1991||32||15||Høkers Alle Landen Verenigt U|| |- align=center |align=left|''Bi-j Normaal thuus''||1993||27-11-1993||24||35||-|| |- align=center |align=left|''Gas d'r bi-j''||1994||11-6-1994||13||21||-|| |- align=center |align=left|''Top of the bult''||1996||9-3-1996||15||16||-|| |- align=center |align=left|''Krachttoer''||1997||12-7-1997||9||13||-|| |- align=center |align=left|''Onwijs høken 20 jaar hits''||1997||15-11-1997||35||7||-|| |- align=center |align=left|''Kriebel in de konte''||1998||3-10-1998||57||3||-|| |- align=center |align=left|''Effe zitten''||2000||14-10-2000||28||10||Akoestisch album|| |- align=center |align=left|''Van tied tot tied''||2000||14-10-2000||29||7|||| |- align=center |align=left|''Ik kom altied weer terug''||2001||8-12-2001||45||4||Soundtrack bij de gelijknamige documentaire|| |- align=center |align=left|''Høk & swing''||2003||27-12-2003||79||3||Theatershow|| |- align=center |align=left|''Vernemstig te passe''||2004||11-9-2004||21||7||-|| |- align=center |} === Singles === {{Singletop40tabel}} |- align=center |align=left|''Oerend hard''||||30-4-1977||2||11|||| |- align=center |align=left|''Alie''||||16-7-1977||12||7|||| |- align=center |align=left|''Daldeejen''||||15-10-1977||tip|||||| |- align=center |align=left|''Bier bier bier''||||7-1-1978||tip||||met [[Johnny Hoes]]|| |- align=center |align=left|''Ik bun moar een eenvoudige boerenlul''||||22-7-1978||31||4|||| |- align=center |align=left|''Hendrik Haverkamp''||||21-4-1979||24||5|||| |- align=center |align=left|''Marie''||||25-8-1979||27||4|||| |- align=center |align=left|''Ik bun een keerl van stoahl''||||24-5-1980||tip|||||| |- align=center |align=left|''De motocross is O.H.I.O. (Onmundig Heavig In Orde)''||||6-9-1980||tip|||||| |- align=center |align=left|''Net as gisteren''||||24-1-1981||10||8|||| |- align=center |align=left|''Achterhoek boogie''||||27-6-1981||31||3|||| |- align=center |align=left|''Oeh wat 'n volk''||||19-9-1981||28||4|||| |- align=center |align=left|''Mama woar is mien pils''||||23-1-1982||7||7|||| |- align=center |align=left|''Deurdonderen''||||29-5-1982||17||6|||| |- align=center |align=left|''Niet noar huus toe goan''||||17-7-1982||10||9|||| |- align=center |align=left|''Dat kump der now van''||||15-1-1983||9||7|||| |- align=center |align=left|''De boer is troef''||||19-3-1983||14||5|||| |- align=center |align=left|''Heidi''||||18-6-1983||8||8|||| |- align=center |align=left|''Hiekikkowokan''||||3-3-1984||9||8|||| |- align=center |align=left|''De klok op rock''||||19-5-1984||24||4|||| |- align=center |align=left|''Politiek''||||1-9-1984||10||7|||| |- align=center |align=left|''Steen stoal en sentiment''||||9-3-1985||16||7|||| |- align=center |align=left|''Kom der bi-j''||||1-6-1985||19||6|||| |- align=center |align=left|''Oerend hard'' (live)||||7-9-1985||26||5|||| |- align=center |align=left|''Pien in de kop''||||8-3-1986||24||5|||| |- align=center |align=left|''Hoe j't ok doet''||||14-6-1986||31||3|||| |- align=center |align=left|''Rock around the clock''||||20-12-1986||13||5||met [[Zangeres Zonder Naam]]|| |- align=center |align=left|''Wi-j doet 't samen''||||21-3-1987||tip|||||| |- align=center |align=left|''Hup voetbal hup''||||12-9-1987||30||3|||| |- align=center |align=left|''De hoofdman was knuppeldik''||||30-1-1988||25||5|||| |- align=center |align=left|''Wi-j goat noar de kermis''||||16-4-1988||tip|||||| |- align=center |align=left|''Ik vuul mien zo zo''||||25-3-1989||21||4|||| |- align=center |align=left|''Rechttoe rechtan''||||26-8-1989||23||5|||| |- align=center |align=left|''Vulgaris magistralis''||||31-3-1990||27||3|||| |- align=center |align=left|''Lucille''||||18-8-1990||22||5|||| |- align=center |align=left|''H.A.L.V.U.''||||30-3-1991||18||6|||| |- align=center |align=left|''Doar maak ik gin probleem van''||||10-8-1991||28||3|||| |- align=center |align=left|''Woenderbar''||||19-9-1992||18||5||met [[Willem Duyn]]|| |- align=center |align=left|''As 't mot''||||28-11-1992||31||2|||| |- align=center |align=left|''Høkersfeest''||||19-12-1992||18||4|||| |- align=center |align=left|''Doe niet zo moeilijk''||||3-4-1993||18||6|||| |- align=center |align=left|''Machtig mooi, lief en lekker deerntjen''||||4-9-1993||30||4|||| |- align=center |align=left|'''t Wurd tied''||||29-1-1994||18||9|||| |- align=center |align=left|''Doe effen normaal''||||14-5-1994||12||6|||| |- align=center |align=left|''Gas d'r bi-j''||||20-8-1994||32||4|||| |- align=center |align=left|''Half um half''||||10-12-1994||25||4|||| |- align=center |align=left|''Now en''||||3-6-1995||18||4|||| |- align=center |align=left|''Top of the bult''||||3-2-1996||26||3|||| |- align=center |align=left|''Wat moet ik doen''||||1-6-1996||tip|||||| |- align=center |align=left|''Krachttoer''||||14-6-1997||13||5|||| |- align=center |align=left|''Dames loat die rockjes nou maar waaien''||||16-8-1997||22||4|||| |- align=center |align=left|''Twiefel''||||1-11-1997||tip|||||| |- align=center |align=left|''Als i-j der niet bunt''|||||||||||| |- align=center |align=left|''Breng terug''|||||||||||| |- align=center |align=left|''Leneman''|||||||||||| |- align=center |align=left|''Noar 't café''|||||||||||| |- align=center |align=left|'' 't Verstand op nul en de blik op oneindig''|||||||||||| |- align=center |align=left|''Hee loat soezen''||||13-5-1998||tip|||||| |- align=center |align=left|''Puik idee ballade''||||3-7-1999||18||||met [[Jantje Smit]]|| |- align=center |align=left|''Doar zit muziek in''||||10-6-2000||tip|||||| |- align=center |align=left|''Rennen of stilstoan / M'n opa''||||23-7-2005||31||5|||| |} === Video === * ''Lex Harding vertelt het verhaal'' ([[1985]]) * ''Bi-j Normaal thuus'' ([[1993]]) == Uutgoande verwiezings == *[http://www.normaal.nl/ Officiële Normaal-webstee] *[http://www.anhangerschap.nl/ Webstee van de officiële fanclub van Normaal] ---- <references /> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse muziekgroep]] [[Kategorie:Dialektmuziek]] [[Kategorie:Nedersaksiese muziek]] tma3gtzrg1sczeti9ljijjg8ui8l69g 0 4357 292805 282658 2016-12-23T16:37:37Z Wwikix 13678 /* Uutgoande verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Gijsjolink.jpg|thumb|320px|Gijs Jolink van Jovink en de Voederbietels]] '''Jovink en de Voederbietels''' warren nen "rock 'n' roll-formatie" uut de [[Gelderlaand|Gelderse]] [[Achterhook]]. In [[1992]] wöddt 't Rock 'N Roll dujo 'Jovink' op-ericht deur [[Hendrik Jan Lovink]] en [[Gijs Jolink]], zunne van [[Normaal (popgroep)|Normaal]]-voorman [[Bennie Jolink]]. Jovink en de Voederbietels waren in de eerste joaren van heur bestoan veural bekend in de Achterhook en andere delen van 't [[Nedersaksisch]]e taalgebied. Zie brachten twee albums oet, woarvan meer dan tiendoezend exemplaren wurden verkoch. Op [[16 november]] [[1996]] wurd nen live-cd op e'nommen in [[De Vaort (plaatse)|Dedemsvaort]]. In 2003 stonnen leden van Jovink en de Voederbietels op de kandidaatenlieste van de [[Partie van de Toekoomst]], moar dat weerheel bierbrouwerij [[Grolsch]] er neet van sponsor van de groep te wodden. In juli 2003 stunnen Jovink en de Voederbietels op de zeuvende editie van [[Zwarte Cross]] in 't Achterhookse [[Halle_(Bronckhorst)|Halle]], dat meer as 40.000 bezeukers trok. De organisatie van dit evenement is al van begin af an in de hande van leden van disse groep. In augustus 2003 crashte Jolink met ziene crossmotor, wat nen zwoaren harsenschudding tut gevolg hadden. Hierduur mossen enkele optredens af-ezeg wodden. He wödden twee moand lange as bassist vervangen duur [[Ard Schouten]]. Ende juli 2004 verkochen Jovink en de Voederbietels op de [[Zwarte Cross]] 5000 eksemplaren van heur single ''Luie Flikker''. Veur twee muntjes konnen de leu de single met kriegen. 't Nummer bereikte de hitparades neet, umdat het te weinig op de radio edraejd wodden. Begin [[2005]] wöddt gitarist [[Richard Jansen]] (Gorro) vervangen deur de 27-joarige [[Hendrik Jan Bökkers]]. In [[2007]] skeaiden der Jovink met oet. Veural Jolink gavven an at et um allemaol te zwaor was. Vandage den dag bunt ze veural drok met den Zwarten Cross, wat oonderdoems uutgegreuid is töt grötste motorcrossfestival van de waereld. ==Bezetting== * [[Hendrik Jan Lovink]] (Cohen) : gitare, zang * [[Gijs Jolink]] (Goliath) : basgitare, zang en sprekkeri-j * [[Hans Bouman]] (Mongo) : drums * [[Hendrik Jan Bökkers]] : gitare ==Uutgoande verwiezings== * [http://www.jovink.nl/2004 Jovink en de Voederbietels] * [http://www.festivalinfo.nl/artist_detail.php?artist_id=242 Festivalinfo] * [http://www.popinstituut.nl/biografie/Jovink%20En%20De%20Voederbietels.4313.html Nationaal Pop Instituut] * http://www.voederbietel.nl/ * [http://www.jovinkalltheway.nl Jovink all the way] * [http://www.zwartecross.nl Zwartecross] {{DEFAULTSORT:Jovink En De Voederbietels}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Dialektmuziek]] [[Kategorie:Nederlaandse muziekgroep]] [[Kategorie:Nedersaksiese muziek]] [[Kategorie:Achterhook]] g15grofeq91halmwa12ascvh38b439b 0 4360 286956 256829 2016-10-24T10:05:27Z 37.0.85.2 wikitext text/x-wiki '''Boek je moeder eet je vadders lul tussen de bami''' naar: je moeder *[[Boek (lichem)]] - de boek leit krekt onder de bost. *[[Boek (literetuur)]] - een leesboek {{dv}} 4adr22t8b0fjpnpl60rfnnhu3cn7n1k 0 4361 268062 256828 2013-06-01T10:35:23Z 94.212.28.251 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Grays Anatomy image392.png|thumb|250px|Boek]] De '''boek''', '''buuk''' of et '''abdomen''' is bi'j warvelde dieren waoronder de [[mense|meenske]] een holte, de boekholte, die vuld is mit een antal [[orgaan|organen]] die veural te maeken hebben mit de [[spiesvertering]], et anmaeken van [[plasse]] en de [[vortplaanting]]. Organen die echt in de boekholte liggen (zoas de [[maege]], [[lever]], [[milt]] en [[daarm]]) hieten in de [[Nederlaands|Nederlaanse]] medische wereld ''intraperitoneaal''; organen die d'r wel tegenan liggen mar niet echt in de boekholte bin (zoas de [[nier]]en en de [[pankreas]]) hieten ''extraperitoneaal'' (meerstal ''retroperitoneaal''). Een orgaan as de [[uterus]] is een betien een greensgeval. (Et [[peritoneum]] is et vlies dat de boekholte an de binnenkaante en de boekorganen an de butenkaante bedekt.) De boekholte is van hart en longen ofscheiden deur et [[middenrif]] of ''diafragma'', een spiere in de vorm van een dunne koepelvormige plaete die bi'j saementrekking de [[ribbekaaste]] vergroot ten koste van de [[boekholte]], zodat de longen him vol locht zoegen kunnen. Omdat de boekinhoold amper saemendrokber is zal hierbi'j de boekwaand wat naor buten poelen. (Een [[kesjet]] maekt slaanker ten koste van et beschikbere aosemvolume van de longen.) In et midden van de boek zit de [[naevel]]. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''boek'', ''buuk'', ''lief'' * [[Grunnegs]]: ''boek'', ''lief'', ''pokkel'' (negatief) * [[Sallaands]]: ''buuk'', ''boek'' * [[Stellingwarfs]]: ''boek'', ''buuk'' * [[Urkers]]: ''buk'' * [[Tweants]]: ''boek'' * [[Urkers]]: ''buk, pins'' * [[Veluws]]: ** ''buuk, boek, beuk'' ** ''lief, leef'' ** ''pens, penze'' ** ''balg'' ([[Oost-Veluws]]) ** ''mage'' ([[Vaossen]]) ** ''räpe'' ([[Attem]]) {{Mìnskenlichoam}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Lichem]] 0t8ez5oynlco5e25pt3mi9jmz9yu2wk 0 4362 26462 15496 2007-01-22T20:09:24Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Boek (lichem)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Boek (lichem)]] bl71vlhrpnhkn45svwlih1gbnz1y8f4 0 4363 279062 274807 2015-03-27T16:20:25Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:22 Regen ubt.jpeg|thumb|250px|Stortregen]] [[Bestaand:Here comes rain again.jpg|thumb|Regendruppels vallen in een plasse]] [[Bestaand:Regnbyge.jpg|thumb|De regen vuilt zichbaor uut de wolken]] '''Regen''' is een vorm van neerslag, net as [[snee]] (ieskristallen) en [[hagel]] (bevreuren regen). Regen ontsteet as der zoveule [[waoter]]druppels in de [[wolke]]n zitten, dat ze tegen mekaarbotsen en zo groter wonnen. Ho groter de waoterdruppel, ho gauwer 't ummeneer vuilt (van 1 centimeter per ure tot 10 meter per seconde). Allewel de luch in de wolke opstieg, zal nao veule botsingen de greuiende waoterdruppel uuteindelijk ummeneer vallen. Tiejens 't vallen wonnen de druppel deur botsingen stark, mar verlies 't oek waoter (dreugeblaozen) en allinnig de grote druppels haolen de grond. In warme lanen zie-j soms hoge wolken mit een regensliere dee in de dreuge luch onder de wolke gauw weer verdamp en nooit de grond haolt. Soms is 't in de tropen zok moekerig weer onder de regenende wolken, dat opstiegend voch de wolke weer anvult en 't blif regenen. Dit kan allinnig as de [[temperetuur]]verdeling in de luch gunstig is. Regen wonnen meestentieds op-evungen in een [[regentonne]], of geet de ofvoer in. == Regen in Nederlaand == Gemiddeld vuilt der per jaor 690 tot ruum 900 millimeter an neerslag in Nederlaand. De dreugste plaosen koemen veur in 't zuudosen van 't laand ([[Limburg (Nederlaand)|midden-Limburg]]), de natste op de [[Veluwe]]. [[Zoemer|'s Zoemers]] vuilt der meestentieds meer regen as [[wienter|'s wienters]]. Deur de warmte kunnen fikse [[buje]]n ontstaon, waordeur dan in een korte tied meer regen vuilt as in de kouwe periodes van 't jaor. In de naozoemer en [[haarfst|'s harres]] vallen de zwaorste bujen vake in de kusprevinsies, umdat 't warme [[zeewaoter]] de bujen dan activeert. == Regencyclus == Regen speult een belangrieke rolle bie de waotercyclus op eerde: waoter uut de [[ozeoan|oceanen]] [[verdamping|verdamp]], condenseert in de vorm van wolken, vuilt op 't eerdoppervlak neer in één van de vormen van neerslag, en kump uuteindelijk weerumme in de oceaan via streumen en [[revier]]en um opniej an de cyclus te beginnen. == Symbolen == De volgende symbolen wonnen gebruuk op [[weerkaort]]n: {| width="70%" align="left" style="font-size: 80%;" {{prettytable}} |- align="center" bgcolor="#B3B7FF" ! Symbolen ! Nummer ! Beschrieving |- | [[Bestaand:Symbol_Drizzle1.png|25px|center|Motregen of motsnee in 't vergangen ure]] | align="center" | 20 | [[Motregen]] of [[motsnee]] in 't vergangen ure |- | [[Bestaand:Symbol_Rain1.png|25px|center|Regen in 't vergangen ure]] | align="center" | 21 | Regen in 't vergangen ure |- | [[Bestaand:Symbol_Precipitation4.png|25px|center|Regen en snee, of iesregen in 't vergangen ure]] | align="center" | 23 | Regen en [[snee]], of [[iesregen]] in 't vergangen ure |- | [[Bestaand:Symbol_Freezing_Precipitation1.png|25px|center|Regen mit [[iezel]] of motregen mit iezel in 't vergangen ure]] | align="center" | 24 | Regen mit iezel of motregen mit iezel in 't vergangen ure |- | [[Bestaand:Symbol_Shower14.png|25px|center|Regenbuje in 't vergangen ure]] | align="center" | 25 | [[Regenbuje]] in 't vergangen ure |- | [[Bestaand:Symbol_Shower13.png|25px|center|Sneebuje, of regen- en sneebuje in 't vergangen ure]] | align="center" | 26 | [[Sneebuje]], of regen- en sneebuje in 't vergangen ure |- | [[Bestaand:Symbol_Drizzle5.png|25px|center|Lochte motregen mit onderbrekingen]] | align="center" | 50 | Lochte motregen mit onderbrekingen |- | [[Bestaand:Symbol_Drizzle4.png|25px|center|Lochte motregen zonder onderbrekingen]] | align="center" | 51 | Lochte motregen zonder onderbrekingen |- | [[Bestaand:Symbol_Drizzle2.png|25px|center|Maotige motregen mit onderbrekingen]] | align="center" | 52 | Maotige motregen mit onderbrekingen |- | [[Bestaand:Symbol_Drizzle3.png|25px|center|Maotige motregen zonder onderbrekingen]] | align="center" | 53 | Maotige motregen zonder onderbrekingen |- | [[Bestaand:Symbol_Drizzle6.png|25px|center|Zwaore motregen mit onderbrekingen]] | align="center" | 54 | Zwaore motregen mit onderbrekingen |- | [[Bestaand:Symbol_Drizzle7.png|25px|center|Zwaore motregen zonder onderbrekingen]] | align="center" | 55 | Zwaore motregen zonder onderbrekingen |- | [[Bestaand:Symbol_Freezing_Precipitation2.png|25px|center|Lochte motregen mit iezel]] | align="center" | 56 | Lochte motregen mit iezel |- | [[Bestaand:Symbol Freezing Precipitation3.png|25px|center|Maotige of zwaore motregen mit iezel]] | align="center" | 57 | Maotige of zwaore motregen mit iezel |- | [[Bestaand:Symbol_Slight1.png|25px|center|Lochte regen en motregen]] | align="center" | 58 | Lochte regen en motregen |- | [[Bestaand:Symbol_Slight2.png|25px|center|Maotige of zwaore regen en motregen]] | align="center" | 59 | Maotige of zwaore regen en motregen |- | [[Bestaand:Symbol_Rain5.png|25px|center|Lochte regen mit onderbrekingen]] | align="center" | 60 | Lochte regen mit onderbrekingen |- | [[Bestaand:Symbol_Rain6.png|25px|center|Lochte regen zonder onderbrekingen]] | align="center" | 61 | Lochte regen zonder onderbrekingen |- | [[Bestaand:Symbol_Rain3.png|25px|center|Maotige regen mit onderbrekingen]] | align="center" | 62 | Maotige regen mit onderbrekingen |- | [[Bestaand:Symbol_Rain14.png|25px|center|Maotige regen zonder onderbrekingen]] | align="center" | 63 | Maotige regen zonder onderbrekingen |- | [[Bestaand:Symbol_Rain2.png|25px|center|Zwaore regen mit onderbrekingen]] | align="center" | 64 | Zwaore regen mit onderbrekingen |- | [[Bestaand:Symbol Rain4.png|25px|center|Zwaore regen zonder onderbrekingen]] | align="center" | 65 | Zwaore regen zonder onderbrekingen |- | [[Bestaand:Symbol_Freezing_Precipitation4.png|25px|center|Lochte regen mit iezel]] | align="center" | 66 | Lochte regen mit iezel |- | [[Bestaand:Symbol_Freezing_Precipitation5.png|25px|center|Maotige of zwaore regen mit iezel]] | align="center" | 67 | Maotige of zwaore regen mit iezel |- | [[Bestaand:Symbol_Precipitation6.png|25px|center|Lochte regen en snee en/of motregen mit snee]] | align="center" | 68 | Lochte regen en snee en/of motregen mit snee |- | [[Bestaand:Symbol_Precipitation5.png|25px|center|Maotige of zwaore regen en snee en/of maotige of zwaore motregen mit snee]] | align="center" | 69 | Maotige of zwaore regen en snee en/of maotige of zwaore motregen mit snee |- | [[Bestaand:Symbol_Sleet1.png|25px|center|Iesregen]] | align="center" | 79 | Iesregen |- | [[Bestaand:Symbol_Shower12.png|25px|center|Een lochte regenbuje]] | align="center" | 80 | Een lochte regenbuje |- | [[Bestaand:Symbol_Shower11.png|25px|center|Maotige of zwaore regenbuje]] | align="center" | 81 | Maotige of zwaore regenbuje |- | [[Bestaand:Symbol_Shower10.png|25px|center|Wolkbreuke]] | align="center" | 82 | [[Wolkbreuke]] |- | [[Bestaand:Symbol_Shower7.png|25px|center|Lochte snee- en regenbuje]] | align="center" | 83 | Lochte snee- en regenbuje |- | [[Bestaand:Symbol_Shower6.png|25px|center|Maotige of zwaore snee- en regenbuje]] | align="center" | 84 | Maotige of zwaore snee- en regenbuje |- | [[Bestaand:Symbol_Shower5.png|25px|center|Lochte korrelsneebuej, mit of zonder regen en/of regen en snee]] | align="center" | 87 | Lochte [[korrelsneebuej]], mit of zonder regen en/of regen en snee |- | [[Bestaand:Symbol_Shower4.png|25px|center|Maotige of zwaore korrelsneebuje, mit of zonder regen en/of regen en snee]] | align="center" | 88 | Maotige of zwaore korrelsneebuje, mit of zonder regen en/of regen en snee |- | [[Bestaand:Symbol_Shower9.png|25px|center|Lochte hagelbuje, mit of zonder regen en/of regen en snee, en nog zonder donder]] | align="center" | 89 | Lochte [[hagelbuje]], mit of zonder regen en/of regen en snee, en nog zonder [[donder]] |- | [[Bestaand:Symbol_Shower8.png|25px|center|Lichte hagelbuje, mit of zonder regen en/of regen en snee, en nog zonder donder]] | align="center" | 90 | Lichte hagelbuje, mit of zonder regen en/of regen en snee, en nog zonder donder |- | [[Bestaand:Symbol_Thunder6.png|25px|center|Onweer in 't vergangen ure en lochte regen op 't mement van waorneming]] | align="center" | 91 | [[Onweer]] in 't vergangen ure en lochte regen op 't mement van waorneming |- | [[Bestaand:Symbol_Thunder4.png|25px|center|Onweer in 't vergangen ure en maotige of zwaore regen op 't mement van waorneming]] | align="center" | 92 | Onweer in 't vergangen ure en maotige of zwaore regen op 't mement van waorneming |- | [[Bestaand:Symbol_Thunder3.png|25px|center|Onweer in 't vergangen ure en lochte snee, regen en snee, of hagel op 't mement van waorneming]] | align="center" | 93 | Onweer in 't vergangen ure en lochte snee, regen en snee, of hagel op 't mement van waorneming |- | [[Bestaand:Symbol Thunder10.png|25px|center|Onweer in 't vergangen ure en maotige of zwaore snee, regen en snee, of hagel op 't mement van waorneming]] | align="center" | 94 | Onweer in 't vergangen ure en maotige of zwaore snee, regen en snee, of [[hagel]] op 't mement van waorneming |- | [[Bestaand:Symbol_Thunder8.png|25px|center|Loch of maotig onweer mit regen, snee, of regen en snee]] | align="center" | 95 | Loch of maotig onweer mit regen, snee, of regen en snee |- | [[Bestaand:Symbol_Thunder9.png|25px|center|Zwaor onweer mit regen of snee]] | align="center" | 97 | Zwaor onweer mit regen of snee |} <br clear="all"> == Nedersaksisch == Noot: ''regen'' spreek ie ien de meeste dialecten uut as ''reekhn''. In 't Veluws as ''rìgn'', ''ri'j^agn'', ''rìgge'', ''règn{{Info|Mit de è van 'militair'}}'' en gao zo mar deur. * [[Achterhooks]]: ''reagen'' * [[Drèents]]: ''regen'' * [[Grunnegs]]: ''regen'' ([[Oldgrunnegs]]: ''reijn'') * [[Sallaans]]: ''regen, règen'' * [[Stellingwarfs]]: ''regen'' * [[Veluws]]: ''regen'', ''reigen'' of ''règen'' * [[Urkers]]: ''regen'' {{commons|Rain}} {{commonscat|Rain}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Weerkunde]] n8enim8ydrwndeu1es3mvrgdo8cuefg 0 4364 279063 274769 2015-03-27T16:20:34Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Agathabergwinter.jpg|250px|thumb|Snee in een weilaand]] [[Bestaand:Snow Scene at Shipka Pass 1.JPG|250px|thumb|Snee in de bomen]] [[Bestaand:Sneeuwschuiver.jpg|thumb|right|255px|Sneeschuver]] '''Snee''' is een vorm van [[neerslag]] dat besteet uut [[ieskristal]]len. Snee kump in [[Nederlaand]] neet zo heel vake veur. Der vuilt gemiddeld op ongeveer dartig dagen per jaor snee, mar heel wat jaoren gaon veurbie zonder dat der veule snee vuilt. In [[Noord-Europa]] vuilt der altied veul meer snee en over een langere tied. == Ontstaon == As de [[temperetuur]] vlogge onder 't vriespunt geet, veraanderen de piepkleine [[waoter]]druppels van de wolken in hele fiene iesnaoldjes. As disse naoldjes ummeneervallen dan blieven ze kleven an stofdeeltjes (zaandkorrels, reuk- of asdeeltjes) dee in de luch zweven. Hierdeur vormen kristallen, sneesteerns. Disse steerns kunnen verschillende vormen hemmen, mar ze bin altied zespuntig. As 't weit, klitten de sneesteerns op weg naor de [[eerde]] samen en vormen een vlokke. Zo'n vlokke besteet uut wat ies en iezelig veule luch tussen de iesnaoldjes. Je kunnen 't zien as een [[kussing|kussen]] vol veren mit luch dertussen. Vlokken bin onregelmaotig, klein of groot, mar as 't wiendstille is, dwarrelen ze zeutjes an ummeneer. == Overlas == Snee kan veur heel wat overlas zörgen neet allinnig deur gladheid mar veural bie natte snee kan 't oek veur vermindering van 't zich zörgen. Bie zwaore sneeval is 't zich minder as 500 meter, vergeliekbaor mit [[mis]]. Veural de eerste snee van 't seizoen of blotse sneebujen leveren preblemen op. Bie periodes mit herhaoldelijke snee en wienterse bujen is de weggebruker deran ewend en pas 't verkeer zich an. Snee veroorzaak de grootste preblemen as de neerslag vuilt bie [[vors (neerslag)|vors]], veural bie maotige tot strenge vors. As 't dan oek hard geet weien, stuuf de snee op en ontstaon der [[sneedune]]n. As der snee verwach wönnen bie wiendkrach zesse of zeuvene geef 't [[KNMI]] een weeralarm uut veur [[sneejach]]. Bie wiendkrach achte of meer en snee geldt een weeralarm veur een [[sneestörm]]. Oek bie anhouwende zwaore sneeval mit op grote schaole meer as vuuf centimeter per ure en een varse sneelage van te minsen 5,5 centimeter wönnen een [[weeralarm]] uut-egeven. Dit is gevaorlijk veur 't verkeer en is tot grote overlas. Snee zelf is neet glad, mar wönnen deur 't verkeer tot glad ies erejen. Snee ku-j vorthaolen mit een [[sneeschuppe]] of op grote schaole mit een [[sneeschuver]] of deur 't struien van [[zout]]. == [[Nedersaksisch]] == * [[Achterhooks]]: ''snee(j)'', sneejn = sneeuwen (nl) * [[Drèents]]: ''snaai'' of ''snei'' * [[Grunnegs]]: ''snij'', ''snèj'' * [[Stellingwarfs]]: ''sni'j'' * [[Urkers]]: ''snijacht'' * [[Veluws]]: ** ''snee'' ** ''snei'' ** ''sneeuw'' {{Commonscat|Snow|Snee}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Weerkunde]] dqoe7k4kvh1ihqss5f36nh1zpxouduo 0 4365 256825 253733 2013-03-11T11:10:41Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 172 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1985]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose in '''2000''': == Gebeurtenissen == * [[26 meert]] - In Ruslaand wint [[Vladimir Poetin]] de prissedentsverkiezingen mit 52,64% van de stemmen. Zien naoste tegenstander, de [[commenisme|commenis]] [[Gennadi Zjoeganov]] kump uut op 29,3%. * [[13 meie|13 mei]] - [[Eanske|Enschede]] - Een vuurwarkrampe leeg een hele woenwiek in de as en veroorzaak 23 dooien. * [[19 september]] - [[Pieter van den Hoogenband]] verbetert 't wereldrecord bie de [[Olympische Speulen|Olympische Zoemerspeulen]] van 2000 in [[Sydney]] op de 100 meter [[vrieje slag]] mit een tied van 47,84. De [[Nederlaand]]er dut dit in de halve finales. 't Ouwe record (48,18) stung sins dree dagen op naam van de [[Australi'je (land)|Australische]] [[zwemmen|zwemmer]] [[Michael Klim]]. * [[13 december]] - Nao vuuf weken van hertellingen en rechzaken in [[Florida]] wonnen [[George Walker Bush|George W. Bush]] deur de ''Supreme Court'' van de staot, uut-ereupen tot winnaar van de prissedentsverkiezingen. * [[31 december]] - Officieel was dit de leste dag van 't tweede [[millennium]] volgens de [[gregoriaanse kelender]]. * [[31 december]] - Een zwaore kefeebraand in [[Volendam]] eis 't leven van veertien jongeluui en meer as 150 jongeluui lopen arnstige braandwonden op. == Geboren == ... == Uut de tied == * [[29 juni]] - [[Coen Flink]] (68), Nederlaanse acteur * [[7 november]] - [[Ingrid van Zweden]] (90), moor van de koneginne van Denemarken fvjf4qp0bpn3buoourqimj9bol9fq0v 0 4367 76078 15517 2008-08-10T15:28:50Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Westerkertier]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Westerkertier]] cupnb92euevl7a6583pcee920g4w15t 0 4368 59991 15520 2008-03-06T17:35:36Z Ni'jluuseger 73 Verbeterd wikitext text/x-wiki #redirect [[Westerkertiers]] 0vmnp3weksqiez1mgnhqzf7daimq1tn 0 4371 264626 256722 2013-05-06T21:00:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Galiña GDFL62.jpg|250px|thumb|Tweje kiepen in een hokke]] [[Ofbeelding:Egg in straw nest.jpg|250px|thumb|Twee eiers in een kiepehokke]] Een '''kiepehokke''' is een [[hokke]] of een soort [[kouwe (huusvesting)|kouwe]], waor [[hounder|kiepen]] in leven en slapen. Kiepehokken staon vake bie meensen in de [[achtertune]] (dan wonnen de kiepe een ''hobbykiepe'' eneumd), zo'n hokke is vake emaak mit [[kiepegaos]], mar 't kiepehokke is oek te vienen op een [[boerderieje]], waor commercieel eiers verkoch wonnen, of waor de kiepen ehouwen wonnen veurdat ze eslach wonnen. Der bin verschillende soorten kiepehokken, bie de de gewone hobbykiephouwer staon meestentieds kiepehokken dee wat kleiner bin mar vake zitten der oek mar minnig kiepen in zo'n hokke. In de commericiële sector bin der nog twee aandere kiepehokken, namelijk de hele kleine hokken (de ''legbatterie'') en 't (grote) losse hokke (de [[tudeaai|eiers]] van disse kiepen wonnen ''scharreleiers'' eneumd). Veural de leste jaoren bin de scharreleiers in trek. As vloerondergrond in 't hokke ku-j zelf bepaolen wa-j gebruken, bieveurbeeld [[stro]], [[heui]], [[holt|houtkrullen]] en [[hennep]]struiige. == Zie oek == * [[Kouwe (huusvesting)|Kouwe]] * [[Hounder]] == Nedersaksisch == * [[Stellingwarfs]]: ''kiepehokke'' * [[Veluws]]: ** ''kiepehok(ke)'' ** ''kippe(n)hok(ke)'' ** ''kepenhokke'' ** ''hoenderhok(ke)'' * [[Urkers]]: ''inokke'' *[[Tweants]]: **''hennhok'' **''ren'' [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Huusvesting]] 39icni3s0io31nlnc7fljv8t59mzgd6 0 4372 264493 256721 2013-05-06T20:32:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:NotreDame Door.jpg|thumb|250px|Deurklopper]] Een '''deurklopper''' is een soort [[deurbelle]], dee veural vrogger gebruuk wonnen. 't Wonnen noen nog altied gebruuk, mar vake hef 't [[huus]] een klassieke stiel of hef 't huus een wat ouwere uutstraoling zoas bie [[kasteel|kestelen]]. De deurklopper was vrogger heel gewoon mar is onderwiel vervungen deur de deurbelle. Een deurklopper wonnen oek wel gebruuk as versiering op de [[deure]], mar 't wonnen neet vake gebruuk, naos de deurklopper ku-j dan meestentieds oek wel een [[deurbelle]] te vienen. [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Woenen]] rlx4w5u217szaw59dh1as7fw6vjsop3 0 4377 279445 274492 2015-03-27T17:25:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Andere betekenissen van '''Törf'''/'''Turf''' kinst vinden op [[Törf (deurverwiespagina)]]}} [[Bestaand:Torfabbau-.jpg|thumb|[[Legakker]]]] '''Törf''' is uutbaggeld en dreugd [[veen (grondsoort)|klain]] dat vrouger as [[braandstof]] bruukt wuir. In de [[middeleeuwn|middeleeuwen]] ontdekte man dat as klain dreugde, t as braandstof bruukt worden kin. In [[moeras|moor]]- en klaingronden vörmen de ôfstaarvende [[planten]] n soort [[grondstof]] dij man uutspitte ([[törfstikken]]) en te dreugen lègde op n [[legakker]]. In West-Nederlaand wuir törf op grode schoal uut klainplassen baggeld. Op dizze manaar binnen veul grode plazzen ontstoan (bv. de [[Reeuwijkse Plassen|Reeuwijkse Plazzen]]), dij voak loater [[polder|inpolderd]] wuirn om t verlais aan laand binnen zo min meugelk te holden. Hail wat plazzen uut dij tied bestoan nog en wuiren [[natuurreservaat|natuurreservoaten]]. [[Bestaand:Feu de tourbe.JPG|thumb|left|n törfvuur]] In Noordoost-Nederlaand en t aangrènzende [[Duutsland|Duutse]] [[Eemslaand]] lag n uutrekd moorgebied, t [[Boertanger Moor]]. Deur t vanuut de stad [[Grunnen (stad)|Grunnen]] stichten van [[veenkolonie|klainkelonien]] vanôf 1600, wuir t gebied stee bie stee toumôkt veur de [[akkerbouw]]. De wonnen törf wuir verkocht as braandstof. Dit proses is deurgoan tot om en bie 1980 toun tin oosten van [[Em]]men de lètste kommersjele klainderij sloten wuir. Törf is verdrongen deur aandere fossiele energiebronnen as [[eerdeulje|olie]] en [[eerdgas|gas]]. Dij binnen goudkoper is, kin vlotter bruukt worden en bevat meer [[woaterstof]], de essìnsjele stof veur verbraandsenergie. In [[Barger-Compascuüm|Baarger-Kompas]] wordt in t Veenpaark de geschiednis van de törfwinnen in Zuudoost-[[Drenthe|Drìnthe]] nog levend holden en tentoonsteld. == Trivia == * n Bultje törf wordt in t [[Grunnegs]] ook wel ''stobbe'' nuimd. * Deurdat t törfsteken allend deur de aarmern doan wuir, is t woord ''törfsteker'' n scheldwoord worden in de Veenkelonien. * t Woord [[törven]] is ôflaaid van t woord törf, deurdat man vrouger gain streepies zette, moar angoal vief stukken törf opstoapelde. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''turf'' * [[Drèents]]: ''törf'' * [[Grunnegs]]: ''törf'' * [[Stellingwarfs]]: ''turf'' == Boetende hìnwieze == * [http://www.veenpark.nl/ Webstee van t Veenpaark in Baarger-Kompas] {{commonscat|peat}} {{dia|Schreven in t [[Veenkelonioals]]}} {{DEFAULTSORT:Torf}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Braandstof]] [[Kategorie:Vene]] l8t287ukt3pum0j4k7lutqr9blxxk2s 0 4378 256719 228267 2013-03-11T11:07:43Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 8 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q359769]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Törf''' kin meerdere betaikenissen hebben: * Gedreugd klain: [[Törf (braandstof)]] * n Grunneger volkband: [[Törf (band)]] * n Nederlaandse hardrockband: [[Turf (band)]] * n Telmethode: [[törven]] Zai ook: * [[Törfstikken]] * [[Turfschip van Breda]] * [[Turfoproer]] * [[Turfroute]] {{dv}} 3vh9v51iqwtptvwuzot4gqkrb9i2i3l 0 4379 15566 2006-09-09T19:46:53Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Törf]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Törf]] h8gstbnh0j9n21kad8ye2ty0psnko49 10 4380 267121 130083 2013-05-10T22:45:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, TITUS Cyberbit Basic, Code2000, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Visual Geez Unicode<noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen taal]] </noinclude> 4eaj4xv7xjd6kqyq43vsccffch82hvh 0 4381 277684 277683 2015-02-25T22:11:19Z Larsb99 11752 wikitext text/x-wiki t '''Latainse alfabet''' is t [[alfabet]] dat veur sikkom aal [[Westerse cultuur|westerse]] [[Spelling|spellens]] bruukt wordt, zo ook veur de [[Leegsaksisch| Leegsaksiese spellen]] en de [[Nederlaandse spelling|Nederlaandse spellen]]. De veurloper van t westerse alfabet is ontwikkeld deur de [[Semitisch]]e luu in [[Olle Egypte|Egypte]] (zai [[Proto-Sinaitisch]]). In wiezegde vörm is t deur de [[Feniciërs]] overnomen. De [[Grieken]] hebben doar weer n aigen alfabet van oflaaid, dat in n aantal taikens van de veurloper verschilde. t Klassiek Latainse alfabet is weer van t [[Griekse alfabet]] oflaaid en telde in de tied van [[Marcus Tullius Cicero|Cicero]] 21 letters. Veur t weergeven van Griekse woorden wuiren loater '''Y''' en '''Z''' touvougd. '''I''' en '''V''' wuiren zowel oetsproken as klinker as dat ze as medeklinker oetsproken wuiren. Hierbie was de '''I''' de '''ie''' en '''j''' en de '''V''' was den de '''u''' en de '''v'''. In de [[Middeleeuwen|Middelaiwen]] kwamen hierveur de '''J''' (medeklinker) en '''U''' (klinker) derbie. '''W''' is dubbel '''V''' om '''w''' weer te geven. In de [[Skandinoavisch]]e toalen wordt de '''V''' nog aal oetsproken as '''w'''. Tegenswoordeg bestaait de veur de Nederlaandse spellen gebrukelke variant van t Latainse alfabet oet de volgende 26 [[letter]]s: {| align="center" border="1" cellspacing="0" cellpadding="8" bgcolor="#EFEFEF" style="font-size:20px; text-align:center;" |- | [[A (letter)|A]] || [[B (letter)|B]] || [[C (letter)|C]] || [[D (letter)|D]] || [[E (letter)|E]] || [[F (letter)|F]] || [[G (letter)|G]] || [[H (letter)|H]] || [[I (letter)|I]] || [[J (letter)|J]] || [[K (letter)|K]] || [[L (letter)|L]] || [[M (letter)|M]] |- | [[N (letter)|N]] || [[O (letter)|O]] || [[P (letter)|P]] || [[Q (letter)|Q]] || [[R (letter)|R]] || [[S (letter)|S]] || [[T (letter)|T]] || [[U (letter)|U]] || [[V (letter)|V]] || [[W (letter)|W]] || [[X (letter)|X]] || [[Y (letter)|Y]] || [[Z (letter)|Z]] |} Summege noaslagwaarken beschaauwen de [[IJ (letter)|IJ]] as apaarte letter. De maiste noaslagwaarken kiezen der aanders veur om de '''IJ''' as kombinoatsie van de letters '''I''' en '''J''' te zain, of sums as spellensvariant van de '''Y'''. In veul toalen binnen extroa letters touvougd, of letters veurzain van [[diakritisch teken|diakritische taikens]] (~ aksìnten) om te veurzain in toalspesivieke schriefwiezen veur toalaigense klanken. Hierbai gaait t allind om de letters mit aksìnten dij as apaarte letters zain worden. {| class="toccolours" style="margin: 0 auto; width: 99%" cellspacing="0" cellpadding="2" |style="font-family:{{Unicode fonts}}; font-family /**/:inherit;"| [[À|À à]] | [[Á|Á á]] | [[Â| â]] | [[Ã|à ã]] | [[Ä|Ä ä]] | [[Å (letter)|Å å]] | [[Ā|Ā ā]] | [[Ą|Ą ą]] | [[Ç|Ç ç]] | [[Ĉ|Ĉ ĉ]] | [[Č|Č č]] | [[Ć|Ć ć]] | [[Ð|Ð đ]] | [[Ę|Ę ę]] | [[Ë|Ë ë]] | [[Ĝ|Ĝ ĝ]] | [[Ğ|Ğ ğ]] | [[Ĥ|Ĥ ĥ]] | [[Į|Į į]] | [[Ï|Ï ï]] | [[Dotless I|I ı]] | [[Ĵ|Ĵ ĵ]] | [[Ł|Ł ł]] | [[Ñ|Ñ ñ]] | [[Õ|Õ õ]] | [[Ö|Ö ö]] | [[Ő|Ő ő]] | [[Ø (letter)|Ø ø]] | [[Ǫ|Ǫ ǫ]] | [[Ş|Ş ş]] | [[Ș|Ș ș]] | [[Š|Š š]] | [[Ŝ|Ŝ ŝ]] | [[Ț|Ț ț]] | [[Ŭ|Ŭ ŭ]] | [[Ü|Ü ü]] | [[Ų|Ų ų]] | [[Ů|Ů ů]] | [[Ű|Ű ű]] | [[Ž|Ž ž]] |} En den hemmen je ook nog de kombinoasies [[Æ (letter)|Æ æ]], [[Œ (letter)|Œ œ]] en [[ß (letter)|ß]]. En vanzulfs de taikens veur [[euro]] [[€]], [[dollar]] [[$]], [[yen]] [[¥]] en [[pond]] [[£]]. Der bestaait n Engelse zin, woarin aal letters van t alfabet trugge te vinden binnen: ''The quick brown fox jumps over the lazy dog.'' In het Nederlaands kin man de zin ''Pa's wijze lynx bezag vroom het fikse aquaduct'' bruken. {{dia|Schreven in t [[Oldambtsters]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Schrift]] gewf4kclolhhemkt2p82sr18890r1es 0 4382 265170 256568 2013-05-09T23:09:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Reitdiep 1.JPG|thumb|Raitdaip]] [[Ofbeelding:Reitdiep 2.JPG|thumb|Raitdaip]] t '''Raitdaip''' is n revier dij van de stad [[Grunnen (stad)|Grunnen]] ([[Noorderhaven (Grunnen)|Noorderhoaven]]) noar t [[Laauwersmeer]] lopt. Vanôf [[Wierumerschaauw]] is t Raitdaip de benedenloop van de [[Hunze]]. t Gedailte van Grunnen tot Wierumerschaauw tou is de oetgraven benedenloop van de [[Drìntse Oa]]. Dit gedailte wordt ook wel t ''Swoanerak'' nuimd, moar dizze noam is boeten gebruuk roakt. In t verleden binnen, as gevolg van verzanden, dailn liekrekt. Dizze dailen hebben sums n aigen noam. t ''Swaalfkerak'' ([[1622]]) ligt ten noorden van [[Ollehoof]], t ''Laangerak'' ([[1629]]) bie [[Gaarnwerd]]. t Stok bie Gaarnwerd wuir groaven omdat t originele stok Raitdaip te drèl was. Boten deden der hierdeur veul te laank over om bie Stad te kommen, moar mit t liekrekken doun zai der veul körter over, omdat t Laangerak allind moar liekoet gaait. Tot de aanleg van t [[Emsknoal]] in [[1876]] was t Rietdaip de ainege verbinden van Stad mit zee. Deur t leggen van n diek van Zoutkamp noar de ''Nittershouk'', mit doarin n [[spuisluis|spij-]] en n [[schutziel]] verdween de open verbinden. In [[1877]] was de ôfsluiting kloar. Doardeur verdween ook de invloud van [[getijde (astronomie)|eb en vloud]] oet de stad. Aan t ìnde van t Raitdaip ligt [[Zoltkamp]] dat, tot de ôfsloeten van de [[Laauwerszee]] in [[1969]], een [[haven|viskershoaven]] was. Dit is t nog aal, moar in mindere moat. t Raitdaip vervolgt zien weg in t Laauwersmeergebied as de ''Zoltkamperril'', de ''Slenk'' en t ''Voarwoater noar Oostmahörn''. t Raitdaip is de belaangriekste ôfwoatern van t noorden en t westen van de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] en de kop van [[Drenthe|Drìnte]]. In t daip ligt t gemoal [[De Woaterwolf]], bie t buurtschop [[Lammerburen]], maisttieds aangeven as [[Elektra (ploats)|Elektra]]. == Raitdaipdaal == t Raitdaipdaal, mit noam t gebied tuzzen t [[Van Staarkenbörgknoal]] en t [[Winzumerdaip]] is n ekologisch interessaant gebied, woarvan grode dailen ingericht binnen as natuurgebied. Dizzent binnen in onderhold bie de stichting t [[Grunneger Laandschop]]. == Heenwiezen == {{commonscat|Reitdiep}} * [[Rak]] {{dia|Schreven in [[Stadjeders]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Grunnen]] ktynvbrh07e1n0yuv8oqe11rr2sfsli 0 4385 265171 256570 2013-05-09T23:09:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki n '''Rak''' is de noam veur n liek stok van n [[revier]]. t Woord is verwant aan t waarkwoord ''rekken''. Söms het zonnen leik dail van n revier n aaigen, ôfwiekende noam. Zo is t ''Laangerak'' n gedailte van t [[Rietdaip]]. n Variant is ''Raken'', zo as bie t [[Kromme Raken]]. De noam is söms overgoan noar t noastliggende gebied. Zo hait n streek in de gemainte [[Winzum (Grunnen)|Winzum]] [[De Raken]]. t Gebied is omsloten deur n verzaande [[meander (waterloop)|meander]] van t Rietdaip. ==Zailspôrt== In de [[Zeilsport|zailspôrt]] wordt de lieke voart van [[Betonning|boei]] tot boei ook wel ais rak nuimd. t Woord het dus eerder te doun mit t voaren as mit t strullen van woater. {{dia|Schreven in t [[Stadjeders]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Historiese geografie]] d9t4t3n89cc9us00ten3wm57oltjqu4 14 4387 261013 253256 2013-04-02T18:59:55Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 73 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7393030]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Banks}} [[Kategorie:Ekonomie]] tqkjxwbvvpbtvwx362qb6wgi8zxtpp5 14 4388 290673 289269 2016-11-01T16:15:26Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Rivers of the Netherlands}} [[Kategorie:Revier noar laand|Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Nederlaand| ]] nb25uoer4k4pp2g74iaj17zc2brwt2d 0 4389 288043 283339 2016-10-26T13:11:50Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zai veur de gemainte: '''[[Rötterdaam (gemainte)]]'''}} [[Bestaand:Flag of Rotterdam.svg|250px|thumb|Vlage van Rötterdaam]] '''Rötterdaam''' ({{Audio|353_Rotterdam.ogg|<small>Nederlaandse oetsproak</small>}}) is n stad in de [[Nederlaand]]se [[Rotterdam (gemeente)|gemainte Rötterdaam]] aan de Rhainmonden in [[Zuud-Hollaand]]. Wat inwonertal aan gaait is Rötterdaam de twijde stad van Nederlaand. Rötterdaam is ain van de steden van de [[Raandstad (gebeed)|Raandstad]]. Rötterdaam is gunsteg legen aan de [[Nije Moas]], woarin de [[Rien|Rhain]] (via de [[Lek (revier)|Lek]]) en de [[Moas]] (via de [[Merwede]] en de [[Noord (revier)|Noord]]) zok verainen en dij stroomoafwoarts noa Rötterdaam via de [[Nije Woaterweg]] in de [[Noordzee]] oetmondt. Rötterdaam is, mit sikkom 600.000 inwoner (583.853 op [[1 juli]] [[2006]], bron: CBS), de grootste stad in de provìnzie [[Zuud-Hollaand]]. De [[Nije Moas]] verdailt de stad in "Noord" en "Zuud", dit het ook n verschil in kultuur tussen de twij stadsdailen veroorzoakt. Mit de agglomeroatsie derbie komt de stad oet op roem n miljoen inwoner. == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Rotterdam_karke.jpg|Rotterdam, karke Ofbeelding:Rotterdam_stadshoes.jpg|Rotterdam, stadshoes Ofbeelding:Rotterdam_vuurtoorn.jpg|Rotterdam, vuurtoorn </gallery> == Hìnwiezen == {{commons|Rotterdam|Rötterdaam}} * [http://www.rotterdam.nl/ Gemainte Rötterdam] * [http://www.rotterdam.info/ Rötterdam Toerisme] * [http://www.edbr.nl/ Ekonomische Ontwikkelensroad van Rötterdam] * [http://www.rotterdaminfo.nl/ Rötterdam-info] * [http://www.rotterdam-guide.com/ Rötterdam stadsgids] {{dia|Schreven in t [[Oldambtsters]] van Slochter}} {{DEFAULTSORT:Rotterdaam}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] khlcne2jj44gvjs6m4s6ntrm1q9aiml 0 4391 15608 2006-09-10T08:32:55Z Servien 7 deursturing naor [[Rötterdaam]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rötterdaam]] eydhfgmvxf3rlxmgfk8hwsyyufcc3a9 0 4392 82994 16296 2008-09-19T19:33:38Z Deurverwiezingsverbeteraar 957 [[Kölmerland en Nijkruusland]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Köllumerland en Nijkruusland]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Köllumerland en Nijkruusland]] id636n7dy06r5fw9xytz0s2z793gm0u 0 4393 256827 223284 2013-03-11T11:10:43Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 10 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q348588]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Fries''' kan verwiezen naor: *[[Freeske taaln]] - de Friese taelen as gehiel *[[Westlaauwers Frais]] - et Fries dat praot wodt in de Nederlaanse perveensie Frieslaand. *[[Frieslaand]] - de perveensie Frieslaand {{dv}} gxf473sc80rxwlkydwn17an32ovwzgs 0 4395 265243 256865 2013-05-09T23:21:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Veenhoezen''' ([[Nederlaands]]: ''Veenhuizen'') is een plaots in de [[gemiente (bestuur)|gemeeinte]] [[Noordenveld]], in de [[Nederlaand]]se [[provincie]] [[Drenthe]]. Veenhoezen daankt zien bestaon an de bouw van dreei grote gestichten veur bedeeilers, laandlopers en wezen in 't jaor [[1823]]. De ''Maatschappij van Weldadigheid'' wil arme mèensken heropvoeden deur ze waark te geven. In 't begun bieden ze de arme gezinnen oet de grote steden de gelegenheid vrijwillig naor Drenthe te kommen en daor in koloniën te gaon wonen. As boer konden ze een nei bestaon opbouwen. Plaotsen as [[Frederiksoord]] en [[Wilhelminaoöord]] binnen daor een veurbeeld van. Mor omdat neit elkeneein oet vrije wil vort wol, hef de Maatschappij in [[Ommerschaanze]] en Veenhoezen grote veerkaante dwaanggestichten bouwd. {{Dia|Dit artikel is schreven in 't [[Noordenvelds]], in [[Drèents]]e spelling}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] nsoo9x0q56eotbwwdg6qhp7gl1mxh3w 0 4397 289634 265281 2016-10-29T12:00:00Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''De Wilp''' is n [[Nederlaand]]s dörp in de gemainte [[Moarum]] ien t [[Westerkertaaier]] van [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. t Dörp ligt op de grìns van [[Frieslaand]]. De bebaauwen lopt deur over de provìnziegrìns, De Wilp goat den over ien [[Siegerswòl]]. De Wilp het sikkom 1600 inwoner. De noam van t dörp komt van de [[waaidevogel]] de [[wulp]]. De [[Freesk|Friese]] noam is ''De Wylp''. Dat geft aan dat De Wilp sticht is deur Friese aarbaiders dij hier waarken kwamen ien de [[veen (grondsoort)|vervenen]]. De oorspronkelke bewoner holden nog vaast aan heur eigense toal, De Wilp is doardeur, mit [[De Penne (Grönnen)|De Penne]] en [[Moarum]] de enegste ploats ien [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] woar tegenswoordeg Fries proat wordt. {{dia|Schreven in t [[Westerkertaaiers]]}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] 5nsxcm8698grxswf7v6edjn4mzn6pso 14 4398 289065 266538 2016-10-28T10:53:09Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cities, towns and villages in Groningen (province)}} [[Kategorie:Geografie van Grunnen]] [[Kategorie:Plaotse in Nederlaand|Grunnen]] 6txirm9duzbdtz9h90um1b2w73u08y8 0 4399 291443 265443 2016-11-04T16:03:09Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De '''borgemeister''' is een bestuursfunktionaoris op gemientelik nivo. Internationaol is d'r een verscheidenhied an funkties en macht die een borgemeister het. Een borgemeister wodt in Nederlaand ansteld veur een periode van zes jaor. In [[Nederlaand]] vormt de borgemeister tegere mit de [[wethoolder]]s et daegeliks bestuur van de [[gemiente (bestuur)|gemiente]], et [[College van börgemeister en wetholders|Kollege van Borgemeister en Wethoolders]] hieten (of vaeke ok wel kotweg et kollege van B&W nuumd). De borgemeister is [[veurzitter]] van de [[gemeenteroad|gemienteraod]], mar maekt d'r zels gien diel van uut. De borgemiesters van [[Alkmaar]], [[Amsterdam]], [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]], [[Arnem]], [[Assen]], [[Den Haag]], [[Dordrecht]], [[Eindhoven]], [[Eanske|Enschede]], [[Grunnen (gemainte)|Grunningen]], [[Haarlem]], [['s-Hertogenbosch (gemeente)|Den Bosch]], [[Hilversum]], [[Liwwadden (gemiente)|Liwwadden]], [[Leidn|Leiden]], [[Lelystad]], [[Maastricht|Mestricht]], [[Middelburg]], [[Nijmegen]], [[Tilburg]], [[Utrecht (stad)|Utrecht]], [[Venlo]], [[Zaanstad]] en [[Zwolle]] bin ok [[korpsbeheerder]] van de [[pelisie|blauwen]]. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''burgemeister'', ''burgermeester'' * [[Drèents]]: ''borgemeister, börg{{small()|en}}meester, börg{{small()|en}}mister'' * [[Stellingwarfs]]: ''borgemeister'' * [[Veluws]]: ''burgemeister'' [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Borgemeister| ]] 1d09y8087aysgefwfq9mhwr2dage505 0 4400 15660 2006-09-11T11:36:31Z Servien 7 Titel van [[Kiepenhokke]] ewiezigd naor [[Kiepehokke]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Kiepehokke]] bo5xw82dwat2dbswe65a73xg7pdc1l7 0 4401 15663 2006-09-11T11:55:59Z Servien 7 Titel van [[Hondenbloeme]] ewiezigd naor [[Hondebloeme]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Hondebloeme]] 6rxnlzrns6gt6mskv3vfvyb6bv7ot35 0 4402 288441 279446 2016-10-27T10:47:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Coat of arms of Hesse.svg|200px|thumb|Waopen van Hessen]] [[Bestaand:Germany Laender Hessen.png|200px|thumb|Hessen in Duutslaand]] '''Hessen''' is een [[dailstoat|deelstaot]] in 't zuudwesten van [[Duutslaand]]. De deelstaot hef een [[oppervlak]] van 21.115 [[vierkaante kilemeter|km²]] en 6.085.000 inwoners. De [[heufdstad]] is [[Wiesbaden]]. Hessen lig tussen [[Bayern|Beieren]] en [[Boaden-Wurttembaarg|Baden-Württemberg]] in 't zuden, de [[Main]] in 't midden, [[Tureng|Thüringen]] in 't oosten, [[Rienlaand-Palts]] en [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]] in 't westen en [[Nedersaksen]] in 't noorden. De grootste [[revier]] is de [[Rien]], de grootste stad is [[Frankfort]]. == Steden == * [[Frankfort]] * [[Wiesbaden]] * [[Kassel]] * [[Darmstadt]] * [[Offenbach]] * [[Gießen]] * [[Wetzlar]] * [[Marburg]] * [[Fulda]] == Uutgaonde verwiezingen == {{commons|Hessen}} * [http://www.hessen.de/ Webstee van Hessen (Duuts)] [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Hessen| ]] km1mw9eowb5iop0umo0ajqw2gc0pipx 0 4404 282336 277657 2015-05-23T17:03:18Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Schaarpezeel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Schaarpezeel]] 8d4q4x4cdb3zvljvm1ov8q9nsg75bju 0 4406 15689 2006-09-12T07:55:40Z Servien 7 Titel van [[Hell]] ewiezigd naor [[Helderbuurt]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Helderbuurt]] l6475bqyfeh9l0laydz1nu1hp0rizea 0 4407 15696 2006-09-12T08:16:18Z Servien 7 Titel van [[Lente]] ewiezigd naor [[Leinte]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Leinte]] 53403on4kjwtz5pb4vi59114ii2uh2n 0 4408 279065 274677 2015-03-27T16:20:54Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Coat of arms of Thuringia.svg|150px|right|thumb|Woapen van Tureng]] [[Bestaand:Germany Laender Thueringen.png|150px|right|thumb|Tureng in Duutslaand]] '''Vraaistoat Tureng''' of '''Tuurn''' ([[Duuts]]: ''Freistaat Thüringen'') is n dailstoat van [[Duutslaand]]. t ligt zèntroal in Duutslaand en grènst aan [[Hezzen]], [[Baiern]], [[Sachsen|Saksen]], [[Sachsen-Anhalt|Saksen-Aanhoalt]] en [[Leegsaksen]]. Tureng is veuraal gelaifd deur t [[Thüringer wald|Turenger wold]], n baargachteg bosgebied in t zuden van de dailstoat. De heufdstad van Tureng is [[Erfurt]]. Tureng is nait opdaild in ''Regierungsbezirke''. == Körte geschiednis == In de vrouge middelaiwen bestond Tureng uut n aantel leutje gebiedjes dij soamen de stoat Tureng vörmden. Loater verainden n aantel laandjes zoch en vörmden de [[Thüringse Staoten|Turengse stoaten]]. Bie de verainen van [[Duutslaand]] in [[1871]] wuiren nog meer dailen van Tureng soamenvougd. Pas noa de [[Eerste wereldoorlog|WO I]], in [[1920]], wuir t Tureng vörmd zo as t tegenswoordeg nog aan zien grènzen het. == Bestuurleke indailen == Tureng is onderverdaild in zeuventien [[distrikt]]en (''Laandkraitsen'') en zes [[stadsdistrikt]]en (''Kraisvraaie steden''). === Distrikten === {| |----- | width="34%" valign="top" | # [[Altenburger Land]] # [[Eichsfeld]] # [[Gotha (distrikt)|Gotha]] # [[Greiz (distrikt)|Greiz]] # [[Hildburghausen (distrikt)|Hildburghausen]] # [[Ilm-Kreis]] | width="33%" valign="top" | <ol start=7> <li> [[Kyffhäuserkreis]] <li> [[Nordhausen (distrikt)|Nordhausen]] <li> [[Saale-Holzland-Kreis]] <li> [[Saale-Orla-Kreis]] <li> [[Saalfeld-Rudolstadt]] <li> [[Schmalkalden-Meiningen]] </ol> | width="33%" valign="top" | <ol start=13> <li> [[Sömmerda (distrikt)|Sömmerda]] <li> [[Sonneberg (distrikt)|Sonneberg]] <li> [[Unstrut-Hainich-Kreis]] <li> [[Wartburgkreis]] <li> [[Weimarer Land]] </ol> |} === Stadsdistrikten === # [[Eisenach]] # [[Erfurt]] # [[Gera]] # [[Jena]] # [[Suhl]] # [[Weimar]] {{dia|Schreven in t [[Oldambtsters]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Dailstoat van Duutslaand]] a17l4yrpbricjbtb7kq8drymoszc4t0 0 4409 15714 2006-09-12T19:07:53Z Servien 7 Titel van [[Puttens]] ewiezigd naor [[Putters]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Putters]] 5c6jfqf2pfnvjsd2eywo6t26sse4opj 0 4410 27332 15726 2007-02-03T20:01:24Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Krupers''' kan verwiezen naor: *[[Breekbonen]] - [[Nederlaands|Nederlans]]: ''sperziebonen'' *Gewone [[bone]]n {{dv}} c31cyojdya1n88d2fl6frqlv0uhak41 0 4412 270324 97427 2013-09-10T21:22:17Z タチコマ robot 6976 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Garven]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Garven]] 6s3ivmu02r8wsrhy9rz30sqkiatxrf8 0 4413 15753 2006-09-13T07:28:32Z Servien 7 Titel van [[Garderen]] ewiezigd naor [[Garder]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Garder]] 1e54fz8ljtkfh6xoe1u9kq93gigu1ol 0 4414 289239 264741 2016-10-28T15:48:24Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Image:VrouwtjevanPutten.jpg|220px|thumb|right|'t Vrouwtjen van Putten]] In 't daarp [[Putten]] in [[Gelderlaand|Gelderland]] worde op [[2 oktober]] [[1944]] deur de [[Duutslaand|Duutse]] bezetters een razzia uut-evoerd, waorbie 't merendeel van de mannelijke bevolking, 661 mannen en jonges, of-evoerd worde naor [[Neuengamme]]. Disse [[razzia]] was een Duutse vergelding veur de beschieting, een dag derveur, van een auto van de Wehrmacht bie de Oldenaller-brug (tussen Putten en [[Niekark]]) deur een verzetsgroep. Hierbie kwam één van de vier Duutse inzittende officieren um 't leven. De represaille worde uut-evoerd op bevel van [[ginneraol]] [[Friedrich Christiansen]]. Oek worde der ruum 100 woeningen in braand esteuken. Naor de oorlog kwammen der van de 661 mannen mar 49 terug. De rest van de mannen kwammen um in [[concentraosiekamp]]en. Een monument ter naogedachtenis an de slaachtoffers van de razzia is op [[1 oktober]] [[1949]] deur [[Koningin Juliana]] oenthuld. 't Monument bestaot uut een herdenkingshof, ontweurpen deur Prof. Biehouwer en een zandstenen beeld van [[Mari Andriessen]] oek wel "'t vrouwtjen van Putten" eneumd. 't Verbeeldt een vrouw in klejerdracht mit een zakdoek in der haand. Ze kiekt in de richting van de Ouwe Kaark, van waoruut de mannen of-evoerd worde. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.oktober44.nl/ Webstee Stichting Oktober 44 - stichting ter gedenking van de razzia] {{DEFAULTSORT:Razzia Putten}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Tweeden weerldoorlog]] [[Kategorie:Geschiedenis van Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] tk4u1b7ivoojxml95fbl8t0vwmbhpha 0 4415 15781 2006-09-13T15:33:38Z Servien 7 Titel van [[Koldhoorn]] ewiezigd naor [[Koudhoorn]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Koudhoorn]] jfmohqlb4ry7igsr28snqplr78vejfe 0 4416 206719 15788 2011-09-18T22:30:20Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Daeventer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Daeventer]] qxmk1fwdbdwcw08yg1tndzeo6av088h 0 4417 280536 264789 2015-04-12T14:37:15Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Staverden''' is een [[buurtschap]] in de gemeente [[Armelo]], in de Nederlandse previnsie [[Gelderland]]. 't Dankt zien naam an 't kesteel "Staverden" dat der al veule eeuwen steet. 't Is dan ok eigenlijks meer een landgoed as een buurtschap. De buurtschap het, inclusief 't umringende gebied, 40 inwoeners (2005). Staverden kreeg in [[1298]] [[Stad (woonstee)|stadsrechten]], mar het zich nooit as stad ontwikkeld. Toch is 't daormee mit recht de kleinste stad van Nederland (en werschienlijk de kleinste plaots mit stadsrechten ter wereld). De buurtschap leit op de [[Veluwe]], iets in 't noordoosten van de N302 (Flevoweg), kortbie de buurtschap [[Leuvenum]] en een paor kilemeter in 't westen van 't darp [[Elspeet]]. == Stichting Het Geldersch Landschap == Staverden steet bekend um 't [[Kesteel Staverden]], de Staverdense beek en 't gelieknamige uut-estrekte landgoed dat, eigendom is van de "[[Stichting Het Geldersch Landschap]]". Disse stichting is ok eigenaar van zwat alle ouwe [[boerderieje]]n en 't grote Noorse jachthuus die in de buurtschap staon. 't Kesteel is eigendom van "[[Stichting Vrienden der Geldersche Kastelen]]" dat nauwe banden het mit Stichting Het Geldersch Landschap. == Ontspanningszaol == An de "Allee", de ouwe toegangsweg naor 't kesteel, steet de "Ontspanningszaol". Disse houten barak mit klokkentorentjen is ofkomstig uut 't veurmaolige "[[Belgenkamp]]" (1914-1918, [[Eerste Wereldoorlog]]) dat argens bie [[Harderwiek]] estaon het. 't Zaoltjen wort as buurthuus gebruukt deur de inwoeners van de landgoederen "Staverden" en "[[Leuvenum]]". ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Staverden_01523.JPG|Karkjen Ofbeelding:Staverden kasteel.jpg|Kasteel Ofbeelding:Staverden_01526.JPG|Waotermölle Ofbeelding:Staverden_01534.JPG|Umgeaving </gallery> {{Armelo}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] 2kxi80no8opwp5a4z31r6zaolcggzpq 0 4418 280537 264797 2015-04-12T14:37:25Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Telgt''' is een klein darp in de gemeente [[Armelo]], in de Nederlanse previnsie [[Gelderland]]. 't Darp en 't umringende gebied, het 860 inwoeners (2004). 't Darpjen leit iets in 't zujen van 't darpjen [[Horst]], de grens wort evormd deur de ''Horstsche Beek'', en iets in 't westen van Armelo. Telgt leit in een landelijke umgeving. {{Armelo}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] s3ic10xcgnyifz0apoxdepzqeszi2zd 0 4419 280538 264801 2015-04-12T14:37:35Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Tonsel''' is een woengebied in de gemeente [[Armelo]], in de Nederlandse previnsie [[Gelderland]]. 't Gebied het 1.240 inwoeners ([[2004]]). 't Leit in 't noorden van de gemeente, tegen de zuudkant an van [[Harderwiek]]. De N303 loopt deur Tonsel heen en 't bosrieke woengebied leit dan ok op de rand van de [[Veluwe]]. {{Armelo}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] jjj9xt3y2cr51ocm06239ipbfxdfnht 0 4420 279066 275017 2015-03-27T16:21:04Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Zwarte Zee.png|thumb|300px|Zwatte Zee]] [[Bestaand:Morzeczarne1.jpg|thumb|300px|De Zwatte Zee]] De '''Zwatte Zee''' is een [[binnenzee]], die tussen [[Europa (continent)|Europa]] en [[Klein-Azië]] inleit. De Zwatte Zee het een oppervlak van zoe'n 422.000 [[vierkaante kilometer|km²]], et diepste punt is zoe'n 2020 meter. De [[Bosporus]] verbient de Zwatte Zee mit de [[Zee van Marmaris]], die op zien beurt weer via de [[Dardanellen]] in verbiening staot mit de [[Middellaandse Zee]]. In et noorden van de Zwatte Zee leit et schiereilaand [[De Krim]], dat ok greenst an de [[Zee van Azov]]. De lanen die liggen an de Zwatte Zee bin [[Oekraïne]], [[Ruslaand]], [[Georgië]], [[Turkije]], [[Bulgarije]] en [[Roemenië]]. In de Zwatte Zee monden vuuf grote revieren uut: de [[Donau]], de [[Dnjepr]], de [[Dnjestr]], de [[Don]] en de [[Koeban]]. == Wichtige haevensteden == * [[Istanbul]] ([[Turkije]]) * [[Burgas]] ([[Bulgarije]]) * [[Varna]] (Bulgarije) * [[Constanţa]] ([[Roemenië]]) (Zie [[Haven van Constanţa]]) * [[Odessa]] ([[Oekraïne]]) * [[Sevastopol]] (Oekraïne/Ruslaand) * [[Rostov]] (an de Zee van Azov) ([[Ruslaand]]) * [[Novorossiejsk]] (Ruslaand) * [[Batoemi]] ([[Georgië]]) * [[Trabzon]] (Turkije) * [[Samsun]] (Turkije) [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Zee]] aphbicuacre730s0wn4xrx11u3yn8d9 0 4421 281891 265479 2015-05-07T21:21:19Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Delfstrehuzen''' ([[Freesk|Fries]]: ''Dolsterhuzen''; [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Delfstrahuizen'') is een dörp in de gemiente [[De Friese Meren]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit in et zuden van et [[Tjeukemeer]] en het omdebi'j 260 inwoners ([[1 jannewaori]] [[2004]]). Et dörp is ontstaon op et plak waor de weg dichtebi'j et Tjeukemeer lopt. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Lemsterlaand]]. Delfstrehuzen vormt tegere mit [[Echtenerbrogge]] ien woongebied. Et dörp is splitst raekt deurdat tot [[1984]] de gemientegreens mit [[Haskerlaand]] deur de [[Pier Christiaanssloot]] leup. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 8nre1idkett9litskkq7uwtr3ejfn05 0 4422 291438 263752 2016-11-04T15:58:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Tubbergen - Reutum.png|right|thumb|220px|De ligging van Reutum in de gemeante Tubbergen]] '''Reutum''' is n kearkdoarp in de [[Tweante|Tweantse]] gemeante [[Tubbargn]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. t Lig ongeveer tien kilometer ten noordwestn van [[Oldenzel]]. t Kearkdoarp hef ongeveer 1160 inwonners, woarvan der in [[2001]] 464 in t doarp zölf woondn. De bebouwde komme is de letste joarn staark greuid. t Antal boern is wal meender wördn. De gemeenschop is noa an mekaander, wat hef resulteerd in n aktief vereanigingsleavn. Voetbalvereaniging V.V. Reutum, de harmonie Seent Jozef, mer ok de [[klootscheetn|klootschetersvereaniging]] en de [[karnaval]]svereaniging ''De Pinn'n'' kan vertrouwn op ne aktieve inbreng van de doarpsbewonners. {{Tubbige}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tubbige]] b9b4m374jejfe3jdfugytuawjfv2ovx 0 4426 281893 265491 2015-05-07T21:21:53Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Echten''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Ychten''; [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Echten'') is een dörp in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[De Friese Meren]] in de perveensie [[Frieslaand]] ([[Nederlaand]]). Et leit in et zuden van et [[Tjeukemeer]] en het omdebi'j 620 inwoners ([[1 jannewaori]] [[2004]]). Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Lemsterlaand]]. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] b2ms3rhlfo7mrypfgum8htqi83wzq19 0 4427 281892 281890 2015-05-07T21:21:33Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Lemsterlân Bantegea.png|thumb|300px|Ligging van Bantege]] '''Bantege''' ([[Freesk|Fries]]: ''Bantegea'', [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Bantega'') is een dörp in de gemiente [[De Friese Meren]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]], mit omdebi'j 570 inwoners ([[1 jannewaori]] [[2004]]). Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Lemsterlaand]]. Bantege is et minst oolde dörp van [[Lemsterlaand]]. Nao de [[Twiede Wereldoorlog]] wodde et buurtschop Echtenpoolder ommedoopt tot et dörp Bantege. De naeme is ofleided van Bandt, dat jaoren leden vortspuuld is deur de [[Zujerzee|Zuderzee]]. Daornaost het et dörp ok een hiele oolde geschiedenis. Uut een [[archeologie|archeologische]] voonst bleek dat in 8000 tot 4000 veur [[Jezus Christus|Kristus]] drie jaegers een kampement had hebben op et plak waor Bantege now leit. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] cw3bxtyrgzsr36yuqeq897qbw1sx9qv 0 4428 281894 265492 2015-05-07T21:22:29Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Echtenerbrogge''' ([[Freesk|Fries]]: ''Ychtenbrêge''; [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Echtenerbrug'') is een dörp in de gemiente [[De Friese Meren]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit in et zuudoosten van et [[Tjeukemeer]] en het omdebi'j 500 inwoners ([[1 jannewaori]] [[2004]]). Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Lemsterlaand]]. Echtenerbrogge vormt tegere mit [[Delfstrehuzen]] ien woongebied. Et dörp is splitst raekt deurdat tot [[1984]] de gemientegreens mit [[Haskerlaand]] deur de [[Pier Christiaanssloot]] leup. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] rj401py66owysa1aikpfsm09mz6gkw7 0 4429 281900 265659 2015-05-07T21:25:19Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Lemsterlân Eastersee.png|thumb|Oosterzee]] '''Oosterzee''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Eastersee'') is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[De Friese Meren]], mit omdebi'j 460 inwoners ([[1 jannewaori]] [[2004]]). Oosterzee leit in et zuudoosten van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[perveensie]] [[Frieslaand]]. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Lemsterlaand]]. Oosterzee is een klein dörpien mit omdebi'j 900 inwoners et leit an et grootste meer van Frieslaand, et [[Tjeukemeer]]. Et dörp bestaot uut twie dörpskoemen naemelik [[Oosterzee-Buren]] en [[Oosterzee-Gietersebrogge]]. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] jcba574zjbiqt82du7gda8cl9pn70v2 0 4430 281895 265495 2015-05-07T21:22:48Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Eesterge''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Jistergea'', [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Eesterga'') is een dörp in de gemiente [[De Friese Meren]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit in et noorden van [[De Lemmer]] en in et westen van [[Oosterzee]]. Eesterge had op [[1 jannewaori]] [[2004]] omdebi'j 210 inwoners. Et buurdörp van Eesterge is [[Follege]]. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Lemsterlaand]]. D'r het een karke staon, die liekewel rond [[1740]] ofbreuken is. Op et [[begreefplak]] staot ok ien van de klokkestoelen in Frieslaand. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.follega-eesterga.nl/ Follega-Eesterga.nl] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] j0wn3izf8g5lsb243kuve73s7rkn4pf 0 4431 281896 265510 2015-05-07T21:23:08Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Follege''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Follega'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Follegea'') is een dörp in de gemiente [[De Friese Meren]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit in et noorden van [[De Lemmer]] en in et westen van et [[Tjeukemeer]], en had op [[1 jannewaori]] [[2004]] omdebi'j 200 inwoners. Et buurdörp van Follege is [[Eesterge]]. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Lemsterlaand]]. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.follega-eesterga.nl/ Follega-Eesterga.nl] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] oyq0rl07gh0za46tbkumoi0m3p7cv1w 0 4432 272168 265660 2013-12-11T02:29:39Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Oosterzee Buren 163.JPG|thumb|right|Oosterzee-Buren]] '''Oosterzee-Buren''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Eastersee-Buorren'') is een woongebied in de gemiente [[Lemsterlaand]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]], in et noorden van [[De Lemmer]]. Vrogger was dit een zelsstaandig dörp, mar vormt now tegere mit [[Oosterzee-Gietersebrogge]] et dörp [[Oosterzee]]. Plaetselik wodt et ok wel ''De Buorren'' ("et dörp") nuumd. Et woongebied had in [[2004]] zoe'n 350 inwoners. Oosterzee-Buren was vrogger et heufdplak van [[Lemsterlaand]] en et woonplak van de [[grietman]]. In et dörp staot een monement veur de [[stins]] Roordastate die hier vanof [[1651]] staon het. Et karkien het een [[karkklokke]] uut [[1498]]. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.oosterzee.com/Intro_nld.htm Webstee van en deur Oosterzeeërs] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 79he18pqzq2qnbck2bxagrxwne1ci0m 10 4433 271907 266788 2013-12-07T01:06:59Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <span style="display: inline;"><span style="display: table-cell; border-collapse: collapse; border: {{{style|solid}}} {{{width|1px}}} {{{color|#ddd;}}}">{{{1}}}</span></span><noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak|{{PAGENAME}}]] </noinclude> i1rhz4k3zqupsii9k418wdscc7seqg4 10 4434 266791 222760 2013-05-10T20:43:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| style="margin: 0.5em 0 0.5em 0;border:none;background-color:#f4f4f4;width:100%" class="toccolours" |'''Bronnen / wellen:''' |- | {{{1|<references />}}} |}<noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak|{{PAGENAME}}]] </noinclude> i1xjictmc6ye3ybnogilccluln2c27o 0 4435 284396 283114 2016-05-06T17:02:52Z 83.163.112.53 /* Religie */ wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | naemeinlaanstael = Türkiye Cumhuriyeti | vlagge = [[Bestaand:Flag of Turkey.svg|120px|Vlagge van Turkije]] | waopen = [[Bestaand:Coat of Arms of Turkey.svg|90px|Waopen van Turkije]] | lekaosie = Turkey in its region.svg | breedtegroad= 39///N | lengtegroad= 35/30//E | region=TR | taelen = [[Turks]] | heufdstad = [[Ankara]] | religie = [[Islam]] 96%, 160.000 [[christendom|kristenen]],<br />kleine groep joden | regeringsvorm = [[Rippebliek]] | km2 = 783.562 | pctwaeter = 1,3 | inwoners = 81.619.392 (2014) | dichthied = 104,2 | muntienhied = [[Turkse lira]] | valutakode = YTL| tiedzone = +2 | volkslied = [[İstiklâl Marşı]] | feestdag = 29 oktober | tld = tr | laandkode = TUR | til = 90 }} '''Turkije''' ([[Turks]]: ''Türkiye''), voluut de '''Rippebliek Turkije''' (''Türkiye Cumhuriyeti''), is een laand dat veur et grootste diel in [[Azië]] leit, op et [[schiereilaand]] [[Anatolië]] (of Klein-Azië) tussen de [[Middellaanse Zee]] en de [[Zwarte Zee|Zwatte Zee]]. Een klein diel rond de grootste stad [[Istanboel]] leit in [[Europa (continent)|Europa]]. Et Aziatische en et Europese diel wodden scheiden deur de [[Dardanellen]], de [[Zee van Marmara]] en de [[Bosporus]], die gezaemenlik de Middellaanse Zee mit de Zwatte Zee verbienen. Turkije greenst in et westen an [[Griekenlaand|Griekelaand]] en [[Bulgarije]], en in et oosten an [[Georgië]], [[Armenië]], [[Azerbeidzjan]], [[Iran]], [[Irak]] en [[Syrië]]. == Demografie == === Bevolking === * inwonerantal: 80 miljoen * bevolkingsgroepen: [[Turken]] 73%, [[Koerden]] 21%, [[Lazen]] 0,5%, [[Circassiërs]] 2%, [[Arabieren]] 2%, [[Armenië]]rs 0,06%, [[Syrië]]rs 0,1%. === Tael === De taelen in Turkije bin: [[Turks]] (90,5%) is de ienigste officiële tael. Onder de vule minderhiedstaelen bin [[Koerdisch]] (18,6%), [[Arabisch]] (3%), [[Armeens]], [[Lazisch]], [[Georgisch]], [[Circassisch]], [[Ladino (sefardische taal)|Ladino]] e.a. === Religie === De belangriekste [[religie]] in Turkije is de [[islam]], waorvan volgens schattingen (in Turkije wodt iene-zien [[religie]] niet administreerd) meer as 99.8% van de bevolking een anhanger is. Naost de islam erkent de Turkse staot drie aandere religies: de [[Grieks-Orthodoxe Karke]], de [[Armeens-Orthodoxe Karke]] en et [[jodendom]]. D'r leven zoe'n 200.000 kristenen in Turkije. == Bestuurlike indieling == [[Bestaand:MapTurkeyProvinces.png|thumb|Perveensiekaorte]] Turkije is staotkundig verdield in 81 [[pervincie|perveensies]]. Disse bin weer onderverdield in 923 distrikten. == Geografische gegevens == * Oppervlakte: 779452 km² * Greenzen: 2627 km, waorvan mit [[Armenië]] 268 km, [[Azerbeidzjan]] 9 km, [[Bulgarije]] 240 km, [[Georgië]] 252 km, [[Griekenlaand|Griekelaand]] 206 km, [[Iran]] 499 km, [[Irak]] 331 km, [[Syrië]] 822 km * Kustliende: 7200 km * Hoogste punt: [[Ararat]], 5165 m === Steden === De heufdstad is: * [[Ankara]] (2,94 miljoen inwoners) Inkelde aandere grote steden, mit inwonerantal in miljoenen, bin: * [[Istanboel]] 8,5 * [[Izmir]] 2,13 * [[Adana (stad)|Adana]] 1,13 * [[Bursa (stad)|Bursa]] 1,10 * [[Gaziantep]] 0,79 === Bezienswaordigheden === * [[Efeze]] * [[Pamukkale]] * [[Sagalassos]] == Uutgaonde verwiezingen == {{commonscat|Turkey}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Turkije]] mw3j014v3sbloli070ugah380wr26k1 10 4437 266822 262505 2013-05-10T20:48:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = {{#if:{{{naam|}}}|{{{naam}}}|{{PAGENAME}} }} | ofbeelding-kompleet = {{{ofbeelding|}}} | caption = {{{omschrieving|}}} | subkop1 = Funksies | head1_1 = Periode | item1_1 = {{{periode|{{{periode1|–}}}}}} | head1_2 = Funksie | item1_2 = {{{functie|{{{functie1}}}}}} | head1_3 = Veurganger | item1_3 = {{{veurganger|{{{veurganger1|–}}}}}} | head1_4 = Opvolger | item1_4 = {{{opvolger|{{{opvolger1|–}}}}}} | head1_6 = Periode | item1_6 = {{{periode2|}}} | head1_7 = Funksie | item1_7 = {{{functie2|}}} | head1_8 = Veurganger | item1_8 = {{{veurganger2|}}} | head1_9 = Opvolger | item1_9 = {{{opvolger2|}}} | subkop2 = Familie | head2_1 = Vaor | item2_1 = {{{vaor|}}} | head2_2 = Moor | item2_2 = {{{moor|}}} | head2_3 = Kinder | item2_3 = {{{kinderen|}}} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen dynastie|**]] [[Kategorie:Mal:Infobox]] </noinclude> 7465qret6zp0l928ncmz8907rlw0f7m 6 4440 181623 129978 2011-02-28T00:15:40Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}; catsort wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Bepark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Juliana]] 4mxtxkwpwzj8hqedv9lbn3mdtpwb9qn 0 4443 272336 272329 2013-12-14T16:10:26Z 80.114.178.7 Versie 272329 van [[Special:Contributions/86.82.104.225|86.82.104.225]] ([[User talk:86.82.104.225|overleg]]) weerummedreid. wikitext text/x-wiki {{Dynastie| | ofbeelding = [[Bestaand:Prinses_Juliana.jpg|250px|Konigin Juliana]] | naam = Juliana | leven = 1909-2004 | functie = koniginne van t Koninkriek der Nederlaanden | periode = [[1948]]-[[1980]] | veurganger = [[Wilhelmina van Nederlaand|Wilhelmina]] | opvolger = [[Beatrix van Nederlaand|Beatrix]] | vaor = [[Hendrik van Mecklenburg-Schwerin]] | moor = [[Wilhelmina van Nederlaand|Wilhelmina]] | dynastie = [[Oranje-Nassau]] }} '''Juliana Louise Emma Marie Wilhelmina''' ([[Den Haag]], [[30 april]] [[1909]] — [[Soestdiek]], [[20 meert]] [[2004]]), [[Prinses van Nederlaand]], [[Prins van Oranje-Nassau|Prinses van Oranje-Nassau]], Hertogin van [[Mecklenburg]], Prinses van [[Lippe-Biesterfeld]], was van 6 september [[1948]] tot 30 april [[1980]] [[Koning der Nederlaanden|koniginne van t Koninkriek der Nederlaanden]]. Ze volgden heur moor, [[Wilhelmina van Nederlaand|Wilhelmina]], en [[troonsaofstaand|dung aofstaand van de trone]] ten gunste van heur oudste deerne [[Beatrix van Nederlaand|Beatrix]]. Ze stung bekend as [[pasifisme|pasifisties]] en lag grote naodrok op t leien van n zo gewoon meugelik leven. Juliana van Nederlaand hef samen mit heur vaor en moor een schof in [[Paleis Het Loo|Paleis t Loo]] ewoend, en hef heur jeugd daor grotendeels deurebröcht, laoter overhuusden ze naor [[Paleis Soestdiek]]. == Kienders == Juliana en Bernhard kregen in de loop der jaoren vier kienders: * [[Beatrix van Nederlaand|Beatrix]] (1938) * [[Irene van Lippe-Biesterfeld|Irene]] (1939) * [[Margriet van Oranje-Nassau|Margriet]] (1943) * [[Christina van Oranje-Nassau|Christina]] <ref>1947: Prinses Christina wördden eerst ''Marijke'' eneumd, mer keus laoter heur tweede veurnaam ''Christina'' as veurnaam (reupnaam).</ref> == Referensies == <references/> {{DEFAULTSORT:Nederlaand, Juliana Van}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Monarchie|Juliana Nederlaand]] 8j2omf3ahjech17xzkx3cxbd0hblu9d 0 4444 16090 2006-09-17T16:43:44Z Erwin 64 Doorverwijzing naar [[Netuurkunde]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Netuurkunde]] 964i5isb5ai4sohl7qgbknxozydyxib 0 4445 16091 2006-09-17T16:46:42Z Erwin 64 Doorverwijzing naar [[Grolle]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grolle]] nx5hf9g68phvykvecvkwmnysl475r6o 10 4449 242091 141665 2012-09-10T20:33:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <div class=toccolours style="width:500px; margin: 0 auto; text-align: center;"> [[Bestaand:PD-icon.svg|35px]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;<big>'''Publiek domein vanwegen t aoflopen van t auteursrecht'''</big> Dit materiaal is publiek domein umdat t [[auteursrecht]] op dit materiaal verleupen is (de auteur is meer as zeuventig jaor elejen uut de tied ekeumen). <small>[[Bestaand:Flag of the United Kingdom.svg|18px]] This image is in the '''[[:en:Public domain|public domain]]''' because its copyright has expired.</small></div> <noinclude>[[Kategorie:Mallen licentie]]</noinclude> 9b643qlq384dqct3bzm506t3fxw6enb 0 4450 262270 262269 2013-04-23T17:27:21Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Pferdeeuter.JPG|250px|thumb|De geer van een merrie (peerd)]] [[Bestaand:uier van een geit.jpg|right|thumb|De geer van n geit]] De '''geer''' is de naam van de [[melk]]klieren bie [[nereken|nerekers]], vergeliekbaor mit borsten bie de [[mense|mins]]. In de geer wort [[melk]] evormd waormee tiejens t zeugen t jong evoerd kan worren. De eerste melk die in de geer evormd wort heet [[biest]] of kolostrum en is iezig riek an ofweerstoffen. Naor n paor dagen komt de echte melk op gang. De melkvorming vient plaots in de melksellen. t Hormoon [[prolaktine]], dat of-escheien wort deur de [[hypofyse]], zörgt veur de melkproduksie. De groendstoffen veur de melk worren deur t bloed an-evoerd en deur [[diffusie]] in de melksellen op-eneumen. Hier worren de groendstoffen um-ezet in melk. Um één kilo melk te maken moen der hoenderden liters bloed deur de geer stromen. De melk wort op-esleugen in de melkboezem, n sponsachtige ruumte oender in de geer. De melk verlaot de geer deur de speunen of [[tit]]ten. Elk deel van de geer het n eigen melkstelsel en melkboezem. Bie de [[ko]]e is de geer verdeeld in vier delen, die kwartieren eneumd worren. Elk kwartier het n eigen tit. Bie t [[schaop|schaap]] en de [[sik|geit]] bestaot de geer uut twee delen. Bie de [[zeug]] is de geer verdeeld in oengeveer twaolf pakketten. Elk pakket het zien eigen speun waordeur de geer bie de zeug tien, twaolf of veertien speunen het. n [[värken|Varken]] is alleen gien [[nereken|nereker]]. == Nedersaksies == * [[Drèents]]: ** ''gier'' (u.a. [[Ni'jlusen]]) ** ''jaor'' ** ''jidder, judder'' ** ''juur ** ''uur'' * [[Grönnegs]]: ** ''gidder'' ([[Stadsgrunnegs|STD]], [[NVL]]) ** ''jidder'' (overg) ** ''jaor'' ([[Westerwoolds|WEV]]) * [[Stellingwarfs]]: ** ''jarre'' ** ''uier'' * [[Veluws]]: ''geer'' {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Dierenanatomie]] ggip34im1dufpqi73ebla7g5jhbgwg6 14 4451 265961 256832 2013-05-10T16:01:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Zootomy}} [[Kategorie:Dier]] owam3f38mfgr60kadeug5x8075hykkh 0 4452 276357 256831 2014-08-20T19:39:50Z Servien 7 wikitext text/x-wiki t Woord '''Look''' kan noar verskeaidene dinge verwiezen: *[[Look (Riesn-Hooltn)]] - ne [[boerskop]] in de [[Tweante|Tweantse]] gemeente [[Riesn-Hooltn]] *[[Uui]] - (''Allium cepa''), ne knolle den't völle broekt wörd in t etten. *[[Huuslook]] - n geslacht vetplaanten {{dv}} 316hb8di4ch2ptz17b1fi9xps8riar7 4 4453 292720 292719 2016-12-22T11:37:03Z Wwikix 13678 /* Grensgebied */ wikitext text/x-wiki Hieronder steet n overzichte van de '''[[Nedersaksies]]e''' dialekten en de kategorieën dee noen op de nds-nl-Wikipedie gebruukt wörden. De kategorieën bin erangschikt op alfabetische volgorde. Achter de dialektnaam vie'j de kategorie en de n verwiezing naor de taolwiezer, as t an-emaakt is. ==Nederlaand== *[[Achterhooks]] (<small>[[:Kategorie:Achterhooks artikel|kategorie]] · [[Achterhooksen taalwiezer|taalwiezer]]</small>) *[[Drèents]] (<small>[[:Kategorie:Drèents artikel|kategorie]] · [[Drèentse taolwiezer|taolwiezer]]</small>) *[[Grunnegs]] (<small>[[:Kategorie:Grunnegs artikel|kategorie]] · [[Grönnegse toalwiezer|toalwiezer]]</small>) *[[Oost-Veluws]] (<small>[[:Kategorie:Oost-Veluws artikel|kategorie]] · [[Veluwse taalwiezer|taalwiezer]]</small>) *[[Sallaands]] (<small>[[:Kategorie:Sallaands artikel|kategorie]] · [[Sallaanse taalwiezer|taalwiezer]]</small>) *[[Stellingwarfs]] (<small>[[:Kategorie:Stellingwarfs artikel|kategorie]] · [[Stellingwarver taelwiezer|taelwiezer]]</small>) *[[Tweants]] (<small>[[:Kategorie:Tweants artikel|kategorie]] · [[Tweantsen taalwiezer|taalwiezer]]</small>) *[[Urkers]] (<small>[[:Kategorie:Urkers artikel|kategorie]]</small>) *[[West-Veluws]] (<small>[[:Kategorie:West-Veluws artikel|kategorie]] · [[Veluwse taalwiezer|taolwiezer]]</small>) ==Grensgebied== *[[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfreisk]] (<small>[[:Kategorie:Oostfreisk artikel|kategorie]]</small>) ===Spelling=== <span style="font-size:110%; color:darkgreen">Belangriek: artikels in dialekten uut t grensgebied mötten in n Nederlaands-ebaseerden [[Wikipedie:Spelling|orthografie]] ween, mit n Duutse orthografie ku'j op de [[:nds:|Platduutse wiki]] terechte.</span> [[Kategorie:Wikipedie|Nedersaksies]] [[Kategorie:Nedersaksies|Wikipedie:Nedersaksies]] g5y02kt5x68bbvt21ihv0v5ts67ne87 0 4455 16197 16189 2006-09-19T11:11:09Z Servien 7 deursturing naor [[Vaor]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Vaor]] d7dig7k5sh0rrie4u9d1eog9l2lmg26 0 4457 288193 288155 2016-10-26T15:47:43Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Gelderse-vallei-trans.png|300px|thumb|De Gelderse Vallei]] De '''Gelderse Vallei''' is een gebied in [[Nederlaand|Midden-Nederlaand]]. Roewweg tussen de [[Utrechse Heuvelrogge]] in 't wessen, een stukjen [[Nederrijn]] in 't zujen, de [[Veluwe]] in 't osen en de [[Raandmeer|Raandmeren]] in 't noorden. De Gelderse Vallei lig veur twee darde in de previnsie [[Gelderlaand]] en veur één darde in de previnsie [[Utrecht (previnsie)|Utrech]]. ==Ontstaon== Veurdat de Gelderse Vallei ontstung, was dit 't dal van de [[Maas]]. In de op één-nao-leste [[iestied]], 't [[Saolien]] nam een grote iestong vanuut 't noorden bezit van dit dal. Hierbie stuwde 't [[ies]] links, rechs en veurweerts sedimenten op. Hierdeur ontstungen de stuwwallen van de Utrechse Heuvelrogge en de westkaante van de Veluwe en mos de Maas zien loop veraanderen naor 't wessen. To 't ies zich weerummetrök ontstung der een diepe vallei, dee in de loop van de eeuwen [[sedimentasie|dichteslibben]]. Respectievelijk mit [[zeeklei]] ([[Eemien]]), [[vene (grondsoorte)|vene]] en [[zaand]]. ==Indeling== De Gelderse Vallei ku-j roewweg in drejen delen: *De [[Eemvallei]] (tussen Amesfoort en 't [[Eemmeer]]) :Plaosen: [[Amesfoort]] (Ut), [[Hoogland (Amersfoort)|Hooglaand]] (Ut), [[Eembrugge|Eembrogge]] (Ut), [[Eemnes]] (Ut), [[Eemdiek]] (Ut), [[Spaokenburg|Spakenburg]] (Ut), [[Baarn]] (Ut) en [[Soest]] (Ut). :Ofwaotering: De [[Eem]]. *De '''Noordelijke Vallei''' (tussen Harskamp/Wekerum en 't [[Niekarkernauw]]/[[Nuldernauw]]) :Plaosen: [[Harskamp]] (Gl), [[Wekerum]] (Gl), [[Kootjebroek|Kootwiekerbroek]] (Gl), [[Stroe (Gelderlaand)|Stroe]] (Gl), [[Barreveld (daarp)|Banneveld]] (Gl), [[Voorthuzen]] (Gl), [[Achterveld (Leusden)|Achterveld]] (Ut), [[De Gliend]] (Gl), [[Leusden]] (Ut), [[Hoevelaken]] (Gl), [[Niekarkerveen|Niekarkervene]] (Gl), [[Niekark]] (Gl) en [[Putten]] (Gl). :Ofwaotering: De [[Barreveldse Beek|Banneveldse Beke]]. *De '''Zujelijke Vallei''' (in 't zujen van Leusden en Banneveld) :Plaosen: [[Wageningen]] (Gl), [[Rhenen]] (Ut), [[Bennekum]] (Gl), [[Ee (stad)|Ede]] (Gl), [['t Veen]] (Ut), [[De Klomp (Ede)|De Klompe]] (Gl), [[Ereveen|Edervene]] (Gl), [[Lunteren]] (Gl), [[Renswou]]de (Ut), [[Sjaarpezeel|Scharpenzeel]] (Gl), [[Meersbaargen|Meersbargen]] (Ut) en [[Wombaarg|Wombarg]] (Ut). :Ofwaotering: De [[Lunterse Beek|Lunterse Beke]], [[Heiligenbergerbeek|Heiligenbargerbeke]], [[Valleikenaal]] en de [[Grift|Grif]] of Grebbe. {{Gelderse gebieden}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Streek in Gelderlaand]] [[Kategorie:Streek in Utrecht]] kgne0p0ocqg4ei2p9jn3g204rpm9086 0 4458 276781 265566 2014-11-17T19:37:26Z Robin van der Vliet 7603 svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Karkraode | bestaansnaeme vlagge = Flag of Kerkrade.svg | bestaansnaeme waopen = Kerkrade wapen.png | lekaosie = LocatieKerkrade | perveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplak = '''Karkraode''' | oppervlak = 21,94 | oppervlak laand = 19,64 | oppervlak waeter = 2,30 | inwoners = 48.721 | daotum inwoners = 1 jannewaori 2007 | dichthied = 2497 | brettegraod = 50/52/0/N | lengtegraod = 6/4/0/E | verkeersaoder = N299, N300 | netnummer = 045 | postkode = 6460-6471 | webstee = [http://www.kerkrade.nl/ www.kerkrade.nl] | }} '''Karkraode''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Kerkrade'', [[Limburgs]]: in Karkraode zels: ''Kirchroa'', in de rest van Limburg: ''Kèrkraoj'') is een [[Nederlaand|Nederlaanse]] plak (stad) en [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in Zuud-[[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. De inwoners praoten een [[Middelduuts]] dialekt, aanders zoas dat 't geval is in de rest van Limburg. Angreenzende gemienten bin onder aandere de Nederlaanse gemienten [[Heerlen]] en [[Laandgreef (gemiente)|Laandgreef]] en de [[Duutslaand|Duutse]] gemiente [[Herzogenrath]]. Karkraode maekt diel uut van de plusregio Parkstad Limburg. == Karksraods dialekt == Et [[Karkraods]]e dialekt (''Kirchröadsj''), wodt vaeke zien as een [[Limburgs]] dialekt, mar vaeke ok as een [[Ripuarisch]] dialekt. Et Karkraods wodt veural kenmarkt deur veul [[Duuts]]klinkende woorden, zoas ''ummer'' (altied), ''sjproach'' (tael) en een overdaod an j-klanken. Ok in de eerste [[Limburgs]]e [[regiosoap]] [[De Hemelpaort]] komt dit dialekt veur. == Geschiedenis == '''Karkraode''' was een diel van ''Rode'' of '' 's-Hertogenrode'' in et [[hertogdom Braobant|Braobaanse]] laand van [[Overmaas]]. Bi'j de opheffing van et [[departement (Nederlanen)|departement]] van de [[Beneden-Maas]] as gevolg van et [[Kongres van Wenen]] op [[5 april]] [[1815]] wodde 's-Hertogenraode zels toewezen an [[Praissen|Prusen]], mar Karkraode wodde daorvan ofsplitst en bleef Nederlaans grondgebied. Dit laeste gebeurde pas, ruum een jaor laeter op [[26 juni]] [[1816]] as gevolg van et Greensverdrag van [[Aken (stad)|Aken]]. Inkelde jaoren laeter ropt België heur onofhaankelikhied uut en maekt Karkraode tot Belgisch grondgebied. Karkraode wodt pas weer Nederlaans grondgebied op [[19 april]] [[1839]] as gevolg van et [[Verdrag van Londen (1839)|Verdrag van Londen]]. Tegere mit Herzogenrath vormt Karkraode opni'j een symbolische ienhied as ''Europastad [[Eurode]]''. {{Limburg}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] s0eexf9gp1jfcawooplgnc08w84tj53 14 4460 289014 266351 2016-10-28T10:15:45Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Limburg (Netherlands)}} [[Kategorie:Limburg|Nederlaand]] [[Kategorie:Previnsie van Nederlaand]] 3uwmp50rsargskiw2wu7qwj51w58m0f 14 4461 289013 175618 2016-10-28T10:15:16Z Wwikix 13678 verwijderen wikitext text/x-wiki '''''verwijderen''''' 43w0hegsxp246ce1yxu5avs9v89t1ho 0 4462 265346 256631 2013-05-10T13:46:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Limburg mijn Vaderland''' is 't Limburgse volkslied en is eskreven deur onderwiezer [[Gerard Krekelberg]] in [[1909]]. De meziek is ekompeneerd deur [[Hendrik Thyssen|Hendrik (of Henri) Thyssen]] uut [[Roermond (stad)|Ruurmond]]. 't Volkslied is eskreven in 't Nederlaans. 't Lied is ontstaon op [[31 jannewaori]] [[1909]]. In de dagelijkse realiteit in Limburg rond 1900 speulde 't [[Nederlaands|Nederlaans]] gien rolle van betekenis. De tääl van 't openbaore leven was 't [[Limburgs]]. [[Krante|Kraanten]] verskenen in de [[19e eeuw|19e]] en tot in de [[20e eeuw]] (ok) in 't [[Duuts]], in sommige dielen van Limburg was [[Duuts]] de tääl in de kärke en 't onderwies, terwiel Mestricht in disse tied nog de hieltied nauw verbunnen was mit 't [[Frans]]tälige Loekse laand. 't Gedicht van Krekelberg werd dan ok bewust gebruukt um Limburg as een diel van Nederlaand te portretteren. Daorop duudt 't gebruuk van 't Nederlaans in pläse van 't Limburgs. Ok de uut 1939 daterende "on-Limburgse" anhankelijkeidsverklaoring an 't Oranjehuus wil Limburg naodrukkelijk as een diel van Nederlaand prissenteren. 't Bronsgruun iekenolt waorover Gerard Krekelberg dichtte, waren de (ondertussen verdwenen) [[eek (boom)|ieken]] rond 't [[kasteel|kesteel]] [[Borgitter]] in [[Kessenich]]. Dit kesteel leg op de raand van de Itterbeek op de grens mit de dörpskern van 't [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[Neeritter]]. 't Lied wördt tegensworig ezien as [[volkslied]] van zowel [[Limburg (Nederlaand)|Nederlaans-]] as [[Limburg (België)|Belgisch-Limburg]] al wördt 't leste couplet (netuurlijk ok in [[België]]) nooit ezungen. 't Leste couplet dateert werskienlijk uut 1939 en is deur dirigent Snackers van 't Ruurmons mannenkoor toe-evoegd. 't Lied werd al gauw popelair, zowel in [[Limburg (Nederlaand)|Nederlaans-]] as [[Limburg (België)|Belgisch-Limburg]] en gelt tegensworig as "volkslied" van beide Limburgen. In België wörden der allienig de eerste drie strofen ezungen, ok deur de jeugdbewegingen, studentenverienigen en op manefestaosies. In Nederlaand is 't volkslied veural popelair bie de [[Mannenkoor|mannenkoren]]. ==Tekste== [[Ofbeelding:Bronsgroen.png|thumb|300px|Melodie van 't Limburgs volkslied.]] <poem style="margin-left:2em; font-style:italic"> Waar in 't bronsgroen eikenhout,'t Nachtegaaltje zingt. Over 't malse korenveld,'t lied des leeuwriks klinkt. Waar de hoorn des herders schalt, langs der beekjes boord. Daar is mijn Vaderland. Limburgs dierbaar oord! (2x) Waar de brede stroom der Maas, Statig zeewaarts vloeit. Weeldrig sappig veldgewas, kostlijk groeit en bloeit. Bloemengaard en beemd en bos, Overheerlijk gloort Daar is mijn Vaderland. Limburgs dierbaar oord! (2x) Waar der vaadren schone taal, klinkt met heldre kracht. Waar men kloek en fier van aard, vreemde praal veracht. Eigen zeden, eigen schoon, 't hart des volks bekoort. Daar is mijn Vaderland. Limburgs dierbaar oord! (2x) Waar aan 't Oud Oranjehuis, 't volk blijft hou en trouw. Met ons roemrijk Nederland, een in vreugd en rouw. Trouw aan plicht en trouw aan God, Heerst van Zuid tot Noord. Daar is mijn Vaderland. Limburgs dierbaar oord! (2x) </poem> Läter is deur Piet Zeegers uut Posterholt een [[Limbörgs|Limburgstälige]] versie van 't lied emääkt. Disse versie is niet zomär een vertäling, mär veraandert ok de tekste en laot bi'jveurbeeld de leste strofe weg. {{Dia|Disse pagina is eskreven in 't [[Gällemuun|Gällemunigers]]}} {{DEFAULTSORT:Limburg Mijn Vaderland}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Limburg (Nederlaand)]] [[Kategorie:Limbörg (Belgie)]] [[Kategorie:Nederlaands volkslaid]] cdee1ynw1419y3aw459tqbxzxbz079x 0 4463 16216 2006-09-19T13:13:59Z Servien 7 deursturing naor [[Limbörg (Belgie)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Limbörg (Belgie)]] awdssc5fk6wmkdozpx2y6xuhrex7igg 0 4464 256554 223242 2013-03-11T11:02:23Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q399203]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Beuningen''' kan verwiezen naor: *[[Böaningn]] - n ploats in Tweante (Oaveriessel) *[[Beuningen (Gelderlaand)]] - een plaots in Gelderlaand {{dv}} b1j9mxxzc9n5p3yz2j0tcl9xgsttb64 0 4465 16279 16260 2006-09-20T14:32:49Z Servien 7 deursturing naor [[Italiën]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Italiën]] nustir5z2mmoaipd1qvgw34h5nclk61 14 4468 261011 87286 2013-04-02T18:59:46Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q9029201]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Categorie:Geologie]] i668wsofhrsz1ixon4jftlw7kr95l5a 0 4469 291834 291197 2016-11-10T16:42:55Z Wwikix 13678 /* Uutgounde verwiezingen */ kat wikitext text/x-wiki De '''Iesselakkedemie''' (officieel: ''Stichting IJsselacademie'') is een uutgeveri'je, onderzuuksinstituut en kenniscentrum veur de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[streektaol]] van [[Salland]], de [[Kop van Overiessel]], de [[Veluwe]] en [[Urk]], en de [[geschiedenis|geskiedenis]] en tredisies die döörmet verbunnen bint. 't Wier op-ericht in 't jöör [[1977]] as de ''Stichting IJsselakademie'' (toe nog mit een K). Mänsen die dit leesen sin zehr dum. De Iesselakkedemie ef as doel disse gegevens in boekvorm uut te brengen, of as [[cd]] of [[dvd]], en op disse meniere de kennis te verspreiden. De Iesselakkedemie ef ok een eigen spelling (een 'semiofficiële' spelling) veur 't Noordwest-Overiessels, [[Sallaans|Sallans]] en [[Veluws]] emaakt, de [[Iesselakkedemiespelling]] of IJA-spelling. Disse spelling kan ok veur 't [[Urkers]] gebruukt wörden, ok al emmen ze der eigen Urker spelling döörveur ontwikkeld. ==Uutgounde verwiezingen== *[http://www.ijsselacademie.nl IJsselacademie.nl] {{Dia|Disse pagina is eskreven in 't [[Zwols]]}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] [[Kategorie:Sallaands]] [[Kategorie:Urkers]] [[Kategorie:Veluws]] [[Kategorie:Kop van Overiessel]] [[Kategorie:Kampen]] 85xmeq38661llfjq6usfz3h0l8sbcjv 0 4470 289630 280491 2016-10-29T11:58:22Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Titel kleine letter}} '''t Loo''' ([[Nederlaands|Nederlaonds]]: '' 't Loo'') is n gehuchien in de gemeente [[Oldebroek]] an de raond van de [[Veluwe]], in de provinsie [[Gelderlaand|Gelderlaond]]. t Is klein, en stiet bekend as n besloten gemeenschap. De umgeving is arg bosrieke, en a'j op achteren an de bossen inloop, dan stuit ie op de [[A28]]. De kern t Loo hef 566 inwoeners (per [[1 jannewaori]] [[2005]]). In t butengebied woenen 630 meensen. Dit brengt t totaal op 1.196; dit is 5,2% van de inwoeners van de hele gemeente (22.966). Meensen van 75 tot 80 jaor bint t best vertegenwoordigd (6,8%). De groep 55- tot 60-jaorigen skoort t leegst (4,2%). De kern hef 201 woenings. In t butengebied staon 198 woenings. In t därpien zit onder meer n vakansiepark (''Landgoed 't Loo''). t Loo is veur motorsportliefhebbers ok bekend deur t krosterein 'De Bargen', waor jaorliks n paor belangrieke wedstrijden ehölden wörden. De ofstaand mit umliggende plaatsen: *[[Oldebroek]] 2 km *[[Wezep]] 4 km *[[t Harde]] 5 km {{Oldebroek}} {{Dialekt|ovel|Oldebroek|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] altg7em44bqph42i76d39gtuamfe4q2 0 4473 282650 282649 2015-06-21T11:40:38Z Woolters 62 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/Woolters|Woolters]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:Dick Bos|Dick Bos]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Motacilla alba alba.JPG|thumb|250px|'t Akkermannetjen]] [[Bestaand:Nederlandsche_vogelen_(KB)_-_Motacilla_alba_(118b).jpg|thumb|250px|Akkermannetjen in ''Nederlandsche Vogelen'', deel 2 (1789)]] 't '''Akkermannetjen''' ([[Latien]]: ''Motacilla alba alba'') is een [[voegel|zangvoegel]] uut de femilie van de piepers en kwikstarten ([[Motacillidae]]). Ze hen een wit gezicht, zwarte bef, grieze rug en een zwarte "helm". 's Wienters slapen groepen akkermannetjes soms samen op gebouwen en in bomen. Ze kommen veur in open velden, meestentieds in de buurt van [[woater|waoter]], oek zie-j ze vaak op [[boerderieje|boederiejen]] en in daarpen. Bie de voortplanting nestelen akkermannetjes in [[mure|muurnissen]], tussen klimopranken, en gao zo mar deur. Akkermannetjes kommen in grote antallen veur in de hele [[Benelux]]regio. == Nedersaksisch == {{Nds/akkermannetjen}} == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Motacilla+alba SoortenBank.nl - beschrieving, ofbeeldingen en geluud] {{commons|Motacilla alba}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Voegel]] s7bn4wqow9t0ef63bd55exnf8m10ejm 0 4474 113649 113314 2009-07-25T23:20:07Z Droadnaegel 1133 dubbel, ulk was oetgebreider, dus deurverwiezing vanof hier. wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ulk]] scs2rf0yx74w3mfgovwb1n9ck5q7jqx 0 4475 16354 2006-09-22T09:58:03Z Servien 7 deursturing naor [[Italiaons]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Italiaons]] f1pqxq7u7zsyq90n6d09oei9wehjn3c 0 4476 279447 275477 2015-03-27T17:26:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Spitskool.jpg|thumb|300px|Busekool]] [[Bestaand:Cabbage.jpg|thumb|300px|Busekool naost mekaar]] [[Bestaand:Witte_kool.jpg|thumb|300px|An-evreten busekool]] '''Busekool''' ([[Latien]]: ''Brassica oleracea'' convar. ''capitata'' var. ''alba'') wort licht veur de verwaarking tot [[zurekool]] emaarkt, mar oek veur de vaarse [[mart]] eteeld. 't Is één van de oudste koolsoorten. De teelt vien vanouds veurnamelijk plaots in [[Noord-Hollaand|Noord-Holland]], umdat daor gien antasting deur knolvoet optreedt. Dit is oek terug te vienen in de [[plaanteras|rasnamen]], zoas in ''Langendijker Bewaar'' en ''Roem van Enkhuizen''. Oek vien der nog teelt plaots in [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] en [[Noord-Braobant]], mar daor moet een rume vruchtwisseling toe-epast worren. Van busekool bestaon der twee types: * 't spitse type, (witte) spitskool eneumd, oek bie [[savooiekool|greune savooiekool]] komt een spitstype veur, en * 't roende type, busekool. De volgende teeltwiezen ku-w oenderscheien: * Busekoolteelt veur de vrogste teelt mit oogst in [[juni]] en soms oek veur de zoemerteelt * Zoemerteelt mit oogst in [[juli]] en [[augustus]] * Vrogge [[haarfst]]teelt mit oogst in [[september]] en begin [[oktober]] * Laote haarfstteelt mit oogst in [[oktober]] * Beweerteelt mit oogst in [[november]] Bie 't oogsten, worden der op verschillende plaotsen, zoas in 't [[Grunnen (provinzie)|Grunningse]] [[Troapel|Teraopel]] (bie de een-naor-leste oogst), braoderiejen ehouwen, ter ere van de oogst. == Inhoudsstoffen == Busekool het een hoog [[vitamine C]]-gehalte en thiocyanaat dat een antibiotische waarking het. 100 gram vaarse kool bevat: * 110 [[Joule|kJ]] * 4 g koolhydraoten * 2 g eiwit * 50 mg calcium * 0,5 mg iesder * 50 mg C * 0,04 mg B1 * 0,04 mg B2 == Ziektes en beschaodigingen == Buten Noord-Holland is knolvoet (''Plasmodiophora brassicae'') de belangriekste ziekte. [[Rupse|Riepsantastingen]] deur oender meer 't [[grote koolwitjen]], 't [[kleine koolwitjen]], de [[koolbladroller]], de [[kooluul]] en de [[koolmot]] kommen vaok veur. Daornaost komt antasting veur van de [[koolvlieg]] en de [[koolgalknut]]. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''boeskool'' * [[Drèents]]: ''boeskool'', ''boezenkool'', ''kool'' ** In de kontreien van [[Ni'jlusen]] is ''Boesenkool'' een bekende achtername. * [[Graofschopper plat]]: ''boeskool'' (Graofschopper schriefwieze: ''Buuskoal'' of ''buuskåål'') * [[Grunnegs]]: ''boeskool'' * [[Veluws]]: ** ''busekool'' ([[Armelo]], [[Putten]], [[Nunspeet]], [[Niekark]]) ** ''boesekool'' ([[Epe]]) ** ''boeskole'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''kabbes'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Lieren]], [[Klanenbeek]], [[Loen]], [[Deelen]]) ** ''kabbeskool'' ([[Klanenbeek]]) ** ''witte kool'' * [[Tweants]]: ** ''boeskool'' ([[Oldnzel]] steet met [[karnaval]] bekeand as de ''boeskoolstad'') ** ''witte kool'' == Uutgaonde verwiezingen == {{commons|Cabbage|Kool}} {{Wiktionary|boeskool}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Greunte]] 183mk9vgvbf3827skl0v4ajr6ekxv6b 0 4477 16358 2006-09-22T10:12:40Z Servien 7 Titel van [[Heuning]] ewiezigd naor [[Hoening]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Hoening]] 3q8wkhgtx70lhekck2k21uavd1k81y3 0 4478 264611 256648 2013-05-06T20:58:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Kaonderen''' is 't alsmar heneweer lopen van minsen en dieren. [[Mense|Minsen]] kaonderen vaak umdat ze zenuwachtig bin of umdat ze gewoon niks te doen hen. Minsen kaonderen licht as ze iezig nerveus bin, bieveurbeeld umdat ze een bepaold repport of moen hen veur 't waark of umdat ze iets vertellen moen waorbie ze bang bin veur de reactie van de are persoon of personen. In 't [[Nederlaands|Nederlans]] neumen ze kaonderen ''ijsberen'', dit woord komt van 't gedrag van bepaolde dieren in gevangenschap (bieveurbeeld in een [[dieretune|dieretuun]]). Deur een staark bepaarkte bewegingsruumte en 't ontbreken van normaole prikkels kunnen een groot antal dieren in de gewoonte vallen dat ze de heeltied mar weer 'tzelfde kleine roendjen lopen of are bewegingen de heeltied mar weer herhaolen. 't Verschiensel is naor de [[iesbeer]] verneumd umda-j-n-'t daor 't beste bie zien kunnen. ==Nedersaksisch== *[[Veluws]]: ''kaonderen'', ''dalven'' of ''krenselen'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Maotschoppi'je]] 6ypvi2dla5m721s8uefzt25c0erst9f 8 4481 200302 108243 2011-07-29T18:34:02Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Informasie rp1i47nelztvlpnebkuc0f8zwh1lzgg 0 4482 289168 284617 2016-10-28T14:42:10Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Hoksebarge | bestaandsnaam vlagge = Flag of Haaksbergen.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Haaksbergen.svg | lokatie = LocatieHaaksbergen | proveensie = [[Oaveriessel]] | heufdplaats = '''Hoksebarge''' | öppervlakte = 105,48 | öppervlakte laand = 104,92 | öppervlakte water = 0,56 | inwonners = 24.339 | doatum inwonners = 1 jannewari 2006 | dichtheid = 232 | breedtegroad = 52/9/17/N | lengtegroad = 6/44/31/E | verkeersoader = N18, N347 | netnummer = 053 | postkode = 7480-7489 | webstie = [http://www.haaksbergen.nl www.haaksbergen.nl] | }} '''Hoksebarge''' of '''Wakkesbaaign'''<ref>Goaitsen van der Vliet, ''Dialexicon Twents 2.17''</ref> ([[Nederlaands]]: ''Haaksbergen'') is ne gemeante en n doarp in t zuudn van [[Tweante]], in de [[proveensie]] [[Oaveriessel]]. De gemeante har per [[1 juli]] [[2006]] 24.325 inwonners (bron: CBS) en lig noa an [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] (11 km) en [[Eanske]] (12 km). De totale öppervlakte is 105,55 [[vierkaante kilometer|km²]] (woarvan 0,27 km² water). De gemeante Hoksebarge, dee zik de ''Ster van Tweante'' neumt, maakt deel oet van t [[koaderwetgebeed]] [[Regio Tweante]]. ==Oaverige kerne== [[Brammel]], [[Buurse]], [[Epnzoalder]], [[Holthuuzn]], [[Honesch]], [[Langel]], [[de Hoeve (Hoksebarge)|de Hoeve]] (ontstoan in [[1927]]) en [[Stepel]]. ==Geskiedenisse== De eerste inwonners van binn de hudige gemeentegreanzn kömn zon betn roond [[800]] v. Kr. noabie [[Buurse]] an de [[Buursebekke]] te wonn. t Doarp Hoksebarge onsteund völle later, um 800 noa Kristus, as boernestean vearderop an deezelfde bekke. Hier hebt ze n heulten kaarkjen op-egreawen oet ongevear [[1000]] n. Kr., wat n vuurgänger van de hudige St. [[Pancratius (healige)|Pankratius]]kaarke was. Hoksebarge wörd t eerste eneumd as ''Hockesberge'' in [[1188]] op de goodernlieste van Groaf Hendrik van Dale, den't ook [[Deepn]] en [[Ahaus]] (kort oawer n poal in [[Duutslaand]]) har. An t begin van t 14de joarhoonderd kree'j de [[boermaarke]]s, dee't bleewn bestoan töt halverweage t 19de joarhoonderd. Oonder t gericht Hoksebarge völn de maarkes Brammel, Langel, Epnzoalder/Stepel, Holthuuzn, Bokel en Hoksebarge/Hoognes. Um [[1400]] wör de Buursebekke, den't toertieds duur t doarp hen streumdn, verlegd en op t zuden van Hoksebarge an eslötn op de [[Skipbekke]]. Hierduur köm dr ne waterverbeending met n [[Iessel]] en ko'j oawer t water bie de [[haanze]]steadn [[Deaventer]], [[Zwolle]] en [[Zutfen]] komn. In t 18de joarhoonderd wör dr ne [[koornmölle]] bouwd, den't ze [[n Koornbloom (Hoksebarge)|n Koornbloom]] neumt. Net as in aandere deeln van Tweante was dr in Hoksebarge vanof t 19de joarhoonderd völle [[textielnieverheaid]]. t Fabriek van D. Jordaan & Zonen leawerden völle woark vuur de inwonners. Op t heugtepeunt leup 80% van t Hoksebargse waarkvolk bie D. Jordaan. Begin zeuwntiger joarn stortn de textielnieverheaid in Tweante in, en dus ook in Hoksebarge. ==Bekeande leu oet Hoksebarge== *[[Karel van de Kate]] - ''komiek'' *[[Thomas Berge]] (1990) - ''volkszänger'' *[[Bram Tankink]] ''wielrenner'' ==Oetgoande verwiezing== * [http://www.haaksbergen.nl/smartsite.htm?ch=DEF&id=107 Webstea van de gemeante Hoksebarge in t Tweants] == Rifferenties == <references /> {{Hoksebarge}} {{Oaveriessel}} [[Kategorie:Tweants_artikel]] [[Kategorie:Hoksebarge| ]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] dsf93ji0wy3rvpexb9btko2zrx3gn5a 0 4483 263405 256584 2013-05-04T23:26:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Cascada''' is nen [[Duutslaand|Duutse]] dance/trance act den besteet oet t producersduo Manuel Reuter (''DJ Manian'') en Yann (''Yanou''). Yanou har eerder nen kleann hit met t nummer ''On & On'', dat e saamn met [[Dominique van Hulst|Do]] maakn, en was saamn met [[DJ Sammy]] verantweurdelik vuur n weerldhit ''Heaven'', ok inzung duur Do. Zo as hee zölf zeg, hef vuural Yanou n hit ''Heaven'' maakt en zol DJ Sammy der nich zoo völle met van doon hebn had. Cascada besteet, nöast de twee producers, wieders oet de zangeres Natalie Horler ([[Bonn]], [[23 september]] [[1981]]), ne Duutse met Eangelse oalders. Zee kwam al op jonge leeftied met muziek in aanraking, umdat eer vaar ne jazzmuzikaant is. n Groep hef vanof 2004 verscheidn hits had in Duutsland, zooas ''Piece of Heaven'' (2004), ''Miracle'', ''Bad Boy'' en ''Everytime We Touch''. Dizn letstn is n eerstn den t ok in t boetnlaand good döt, woaronder de [[Verenigde Stoatn van Amerika]] en [[Verienigd Keuninkriek|Engelaand]]. Vanof wekke 37 in [[2006]] steet ''Everytime We Touch'' van n gelieknamign album in de [[Nederlaand]]se Top 40. == Oetgoande verbeendings == * [http://www.cascadamusic.net www.CascadaMusic.net] [Engels] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Duutse muziekgroep]] kv1fztuotr4m2gbimk9ne61gozihixt 0 4485 16381 2006-09-23T18:23:35Z Servien 7 deursturing naor [[Frieslaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Frieslaand]] gx4fr9ii4kfjee87t8b2wb9qdubgswn 0 4486 288206 288149 2016-10-26T15:54:32Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Eastergoa gritenijen.png|thumb|Grieteni'jen in Oostergo an et aende van de [[17e eeuw|17e ieuw]]]] De hudige perveensie [[Frieslaand]] wodde in vroggere tied in drie streken indield: '''Oostergo''', [[Westergo]] en [[Zeuvenwoolden|Zevenwoolden]]. De [[Middelzee]] dielde de perveensie in twiejen. Et westelike diel Westergo, et oostelike diel hiette Oostergo (Zevenwoolden leit in et zuden tegen et hudige [[Flevolaand]] en [[Drenthe]] an). Et woord -go duudt an dat et een eilaand was, et westelike en oostelike eilaand. De kust van et oostelike eilaand leup langes de plakken Goutum, [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]] en Stiens. De kust van et westelike eilaand leup langes de plakken Berlikum, Beetgum, Marsum, Boksum en Jellum. Doe de Middelzee rond [[1200]] nao Chr. mit hulpe van rieke kloosters bediekt wodde, slibde de Middelzeee binnen honderden jaoren dichte. == De 11 grieteni'jen van Oostergo == # [[Liwwadderediel]] # [[Ferwerderediel]] # West-[[Dongerediel]] # Oost-[[Dongerediel]] # [[Kollumerlaand]] # [[Achtkarspelen]] # [[Dantemediel]] # [[Tietjerksterediel]] # [[Smallingerlaand]] # [[Idaarderediel]] # [[Rauwerderhem]] De twie steden: * Lw: [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]] * D: [[Dokkum]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Streek in Frieslaand]] 3j9wfsx4wwg4o7oxs44dkoq4tktnoqg 0 4488 82992 16386 2008-09-19T19:33:38Z Deurverwiezingsverbeteraar 957 [[Kölmerland en Nijkruusland]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Köllumerland en Nijkruusland]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Köllumerland en Nijkruusland]] l4xdb3mwh7hpi7419q7bkz0utipnqen 14 4490 265970 260616 2013-05-10T16:03:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Musical groups from Germany}} [[Kategorie:Muziekgroep]] 4lpahtbvabcbi0f99jsiu8da5htt8ps 14 4491 260773 249223 2013-03-16T22:50:58Z Droadnaegel 1133 iw verbetterd op wikidata wikitext text/x-wiki Blackmore, Ritchie. Onmeunig goei'n gitaar-spöller. Wat den keal kan, is nooit meer evenoard. {{Commonscat|Musical groups}} [[Kategorie:Muziek]] 1pkcfnwousmrimwhi98cwumajdajdaf 0 4493 289276 288460 2016-10-28T16:39:20Z Wwikix 13678 /* Boetende ìnwiezen */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Satellite image of Lauwersmeer, Netherlands (6.21E 53.36N).png|thumb|right|300px|Satellietfoto van het Lauwersmeer]] t '''Laauwersmeer''' is n deur mìnskenhaand moakt [[meer]] ien t noorden van [[Nederlaand]], op de grìns van de provìnzies [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] en [[Frieslaand|Fraislaand]]. t Is op [[23 mei]] [[1969]] ontstoan deur t oafsluten van de [[Laauwerszee]]. De veurnoamste rezen veur dizze oafsloeten waar vaaileghaid. Noa de [[Woatersnoodramp 1953|woatersnoodraamp]] van [[1953]] ston [[Riekswoaterstoat]] veur de keuze de dieken rond de [[Laauwerszee]] te verhogen tot [[deltahoogte]], of de zeeaarm oaf te sloeten. Onder drok van de bevolken (aksieleuze: ''De Lauwerssé moat ticht!'') worden veur t lèstent keuzen. == t Schierste stee van Nederlaand== Op 27 novimber [[2004]], ien de finoale-oetzenden van t [[NCRV]]-pergram ''De mooiste plek van Nederland'' (t Schierste stee van Nederlaand), ìndegde t Laauwersmeer op de daarde plak. [[Nasjonoalpaark De Weerribben]] is oetindelk tot winnoar oetreupen worden. t Fraise [[Moddergat]] wer twijde. == Oafbeelden == <gallery> Ofbeelding:LauwersmeerSluizen.jpg|Spuuszielen bie t Laauwersmeer </gallery> == Boetende ìnwiezen == * [http://www.vvvlauwersland.nl/centreerframe.htm VVV Laauwerslaand] * [http://www.lauwersmeer.com/ Veugels in de Laauwersmeer] {{commonscat|Lauwersmeer}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Meer in Nederlaand]] [[Kategorie:Waeter in Frieslaand]] [[Kategorie:Woater in Grunnen]] lc4q80ovow80xbzoed5qrxbl2xjcu7o 14 4494 289029 266527 2016-10-28T10:32:41Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cities, towns and villages in Drenthe}} [[Kategorie:Geografie van Drenthe]] [[Kategorie:Plaotse in Nederlaand|Drenthe]] a92p5xo9nehtakokl9bu38oonz89um0 0 4495 289678 264937 2016-10-29T12:39:48Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Eel''' ([[Nederlaands]]: ''Eelde'') is een plaots in de [[Nederlaand]]se [[pervincie]] [[Drenthe]] en maokt deeil oet van de [[gemiente (bestuur)|gemeeinte]] [[Tynaorl (gemeeinte)|Tynaorl]]. Veur [[1998]] was 't de heufdplaots van de gelieknaomige gemeeinte. Eel ligt in 't noorden van Drenthe, laangs de A28 tussen [[Assen]] en [[Grunnen (stad)|Grunnen]]. De dörpen Eel en [[Eel-Potterwold|Paoterwold]] binnen in de loop van de [[20e eeuw|twintigste eeuw]] an mekaor gruid. Op de plaotsnaomborden wördt dan ok de naom ''Eelde-Paterswolde'' vermeld ([[Drèents]]: ''Eel-Paoterwold''). Eel is 't zudelijke gedeeilte. 't Dörp har op [[1 jannewaori]] [[2006]]: ''6.956'' inwoners (Eel-Paoterwool had der doe: ''10.744''). {{dia|Schreven in 't Noordenvelds in de Drèentse spellen}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Drenthe]] c0x76y7re9rt9qgi2bgvpmq2hfkgiot 0 4496 16401 2006-09-25T08:02:58Z Servien 7 deursturing naor [[Eel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Eel]] gl5h6xncejdc8z9xry88wyrpillgjg0 14 4497 289024 266238 2016-10-28T10:27:59Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Municipalities of Drenthe}} [[Kategorie:Geografie van Drenthe]] [[Kategorie:Gemeente in Nederlaand|Drenthe]] k5okrm25vbcdn4y52ioh4zsknjlo4kc 0 4500 264815 256609 2013-05-06T21:52:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Verscholendorp.jpg|thumb|ne nao-ebouwde hutte]] In de bossen van [[Vierhouten]], in 't zuden van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] gemeente [[Nunspeet]], bevient zich in de bos an de [[Pas-Opweg]] 't '''Verscholen Darp''' of 't '''Geheime Darp'''. Dat werd in de [[Tweede Wereldoorlog]] tussen [[febrewaori]] [[1943]] en [[oktober]] [[1944]] bewoend deur onderdukers. Eind oktober 1944 werd 't darp ontdekt deur twee [[Schutzstaffel|SS'ers]] die an 't jaogen waoren. De meeste onderdukers wisten te ontkommen. 't 'Darp' bestung uut een antal primitieve hutten, half in-egraoven in de groond. Noen staon der nog drie nao-ebouwde hutten. In Vierhouten is der een expositie over 't Verscholen Darp. Disse bevient zich in 't [[Vereniging veur Vreemdelingenverkeer|VVV]]-gebouw an de Elspeterbosweg 1. {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Vierhoutens]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] gzbp37cbtfsnjbinyzn1twfgbk32qfg 0 4501 264721 256551 2013-05-06T21:37:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Pas-Opweg''' is een ouwe bosweg op de [[Veluwe]], die loopt van ''[[Niej-Soerel]]'' (bie [[Nunspeet]]) naor 't [[Verscholen Darp]] bie [[Vierhouten]] en eindigt bie de Gortelseweg in de gemeente [[Epe]]. An de kruzing van disse weg mit de Tongerenseweg staot de boswachterswoening "Pas-Op" (huusnummer 200). De naam "Pas-Op" zou herinneren an 't feit dat hier vrogger veul struukrovers waren, die niksvermoedende reizigers overvullen en bereufden van al der bezittingen. Niet var van huus ''Pas-Op'' liggen verschillende ouwe handelsroutes. Zo ligt der de [[Ouwe Zwolseweg]], een ouwe [[Hessenweg]], die leup van [[Amesfoort]] over [[Leuvenum]] en via Vierhouten naor [[Attem|Hattem]] en zo veerder richting [[Duutslaand]]. Ok ligt der een ouwe [[Hanze]]weg kortbie, die de [[Hanze]]stejen [[Dèventer|Deventer]] en [[Harderwiek]] mit mekaar verbund. Veural 's zoemers, kommen der veul toeristen over de Pas-Opweg, vanwegen 't [[Verscholen Darp]], een onderdukerskamp uut de tweede wereldoorlog. Veerder is der een [[wild]]kiekscharm. De Pas-Opweg is ok de meest berejen fietsroute van Nunspeet naor [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]. {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Vierhoutens]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] tp044s01qg5w1hphc1vl9x8sxw9bxht 0 4502 16420 2006-09-25T12:59:25Z Servien 7 deursturing naor [[Attem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Attem]] q41tqlnyar9ayjti418kigb1rghg9a4 0 4503 16425 2006-09-25T13:08:31Z Servien 7 Titel van [[Pas-opweg]] ewiezigd naor [[Pas-Opweg]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Pas-Opweg]] 5ijy3mw45fp84f2xlwgs2clvdx87cbr 14 4504 266420 260592 2013-05-10T17:36:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Musical groups from the Netherlands}} [[Kategorie:Muziekgroep]] [[Kategorie:Nederlaand|Muziekgroep]] 768z2us0vxtei7swgfkgul489gw43i3 0 4506 16452 2006-09-26T20:43:43Z Erwin 64 Titel van [[Geesteren (Gelderland)]] ewiezigd naor [[Geesteren (Berkelland)]]: Andere artikels wordt ok met (gemeente) eneumt wikitext text/x-wiki #redirect [[Geesteren (Berkelland)]] 4nyqw3r4vs6wtja3spvgbh5t881bm7g 0 4507 16457 2006-09-26T20:49:43Z Erwin 64 Titel van [[Zwolle (Gelderlaand)]] ewiezigd naor [[Zwolle (Oost Gelre)]]: Consistentie wikitext text/x-wiki #redirect [[Zwolle (Oost Gelre)]] 5t9dne3fpudqehsy3elzjclo36hv9qx 0 4508 280539 263114 2015-04-12T14:37:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Reetmölle''' ([[Nederlaands]]: ''Rietmolen'') is een [[darp]] in de gemeente [[Berkelland]], op de grenze tussen den [[Achterhook]] en [[Twente]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] prevensie [[Gelderlaand]]. {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] ie02j4kwnnxvou6c18y6inme6tcp4v0 0 4509 280540 263121 2015-04-12T14:37:55Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Reurle''' ([[Nederlaands]]: ''Ruurlo'') is een darp in de gemeente [[Berkelland]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]]. Reurle was tot 1 januari 2005 een eigen gemeente. Met de gemeenteleke herindeling ging Reurle op in de ni-je gemeente Berkelland. Reurle lig an de spoorweg tussen [[Zutfent]] en [[Wenters]] en hef een eigen station. == Bezienswaordigheden == * [[Huuze Reurle|Huze Reurle]], kasteel en landgoed * Bossen rondumme kasteel Reurle (zo'n 1020 bunder) * Het [[Doolhof]], een groot heggendoolhof [[Ofbeelding:Ruurlo_kasteel.jpg|thumb|left|200px|Huze Reurle in Reurle]] {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] lh81ctkis7nryu7x6gq8ls6gwd24e8g 0 4510 280541 263117 2015-04-12T14:38:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Rekken_-_Piepermolen_foto_2.jpg|thumb|Piepermölle]] '''Rekken''' is een [[darp]] in de gemeente [[Berkelland]], vlakbi'j de grens tussen [[Nederlaand]] en [[Duutslaand]], in de Nederlandse prevensie [[Gelderlaand]]. Rekken besteet van oudsher uut twee kernen gescheiden deur de [[Berkel]], n'n protestantse op de noordoever en een katholieke op de zuidoever. In Rekken bevindt zich n'n [[Terbeschikkingstelling (strafrecht)|Tbs-kliniek]], een [[justitiële jeugdinrichting]] en n'n kliniek veur [[alcohol]]- en [[drug]]sverslaofden. {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] n44yutx2wn9thersxeldr179wogbjob 0 4511 256847 242314 2013-03-11T11:11:24Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 29 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q211022]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Depressie''' kan verwiezen naor: * [[Depressie (psychologie)]] * [[Depressie (weerkunde)]] {{dv}} nxz7epk3laywryw4tjnjtf08fnj3azv 0 4512 279069 275246 2015-03-27T16:21:34Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki Een '''depressie''' of een '''depressieve buui''' is een geveul van verdriet, een verlies van levenslus, of ongelokkig wezen. Bie een depressie wonnen je ''neerslachtig'', he-j vake nans schik an, en ku-j inene ans minder um gaon geven. Een verlies an [[eten]]slus, minder slapen en een verminderde seksuele lus kump vake veur. Liekas 't dikkels denken an de dood of an [[zölfmoord|zelfmeurd]]. Aandere kenmarken bin da-j je eigen hellig, bange en meui gaon veulen. Een depressie hoef neet altied lange te duren, en kan binnen een paor uren of [[dag]]en weer veurbiegaon. Een depressie dee langer duur as een [[weke]] of twee wonnen een ''klinische depressie'' eneumd, hierveur bin meestentieds wel ''antidepressiva'' veur te kriegen, dit bin pilletjes waor je wat minder depressief van wonnen. Hardlopen en praoten kunnen oek helpen bie en depressie. Een depressie kan verschillende oorzaken hem, um der mar een paor te neumen: [[wark]], de weerummekoms van een lange [[vekansie]] of [[reize]], je drok maken over geldpreblemen, preblemen mit de [[gezondheid]], [[luddevede|liefdesverdriet]], en zokke dingen meer. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.clinical-depression.co.uk Clinical-Depression] * [http://www.iltuobenessere.com/depressione/default.htm Depressione] MF Research University of Milan (IT) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Psychologie]] ehxxmwjjvdst6furbovpkwaav28et6u 14 4513 271799 268209 2013-12-07T00:39:21Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Psychology}} [[Kategorie:Sociaole wetenschop]] klog1viei1if63rp6wax9p02la9ahqn 0 4514 279448 274262 2015-03-27T17:26:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Diving.jpg|thumb|200px|Schoonspringen]] '''Schonespringen''' is een [[sport]] waobie-j van een [[duukplanke]] op een sierlijke meniere in 't [[woater|waoter]] springen. Sprongen dee vake edaon wonnen bie schoonspringen bin bieveurbeeld salto's, valduken, schroeven en nog een veule meer. Der bin meestentieds vuuf duukplanken bie 't schoonspringen: 1 meter, 3 meter, 5 meter, 7½ meter en de grootste duukplanke is 10 meter hoge. Bie 't schoonspringen bin techniek, souplesse, elegantie, heugte, ofstaand en de meuilijkheidsgraod arg belangriek, disse punten speulen een grote rolle in de puntetelling van de jury. De [[toorne]] mit de verschillende springnivo's is grotendeels emaak van beton. Daornaos he-j meestentieds nog springplanken van 1 meter en 3 meter. [[Kategorie:Sport]] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] kyl22vs2t205cgjt4bjhu0m5y1wnp55 0 4515 264595 256849 2013-05-06T20:55:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Horsterhoek''' is een darpshuus in het [[Veluwe|Veluwse]] darp [[Vierhouten]]. ==Geschiedenis== Tot 1946 stung d'r op de plaots van de Horsterhoek het [[pension]] van de femilie Hop. In 1940 kocht de femilie Ter Horst dit pension mit de biebeheurende groond. In 1946 werd het pension of-ebreuken. Op de vrie-kommen plaots werd in 1953 't darpshuus Horsterhoek ebouwd dat op [[10 oktober]] [[1953]] feestelijk eopend werd. ===Ter naogedachtenis=== 't Darpshuus was een geschenk van mevrouw [[Ter Horst-Vogel]] an de bevolking van Vierhouten. Zie richtte het op ter naogedachtenis an heur zeune Klaos. Klaos (Klaas) ter Horst was in 1940 lid van de ''[[De Geuzen]]'' in [[Vlaordingen]]. De meeste leden van disse verzetsgroep werden deur de [[Duutsland|Duutsers]] earresteerd en efusilleerd. Klaos had 'geluk' en kreeg vuuf jaor [[tuchthuus]] in [[Duutsland|Duutsers]]. Hie leup daor [[tuberculose|tbc]] op en werd naor Vierhouten over-ebrocht. Hie störf vlak veur de bevriejing. Klaos had altied ezeid dat er veur de jeugd in Vierhouten zo weinig te doen was en dat er eigenlijk een onderkommen veur ontspanning en ontwikkeling zol motten kommen. Mevrouw Ter Horst besleut as eerbetoon an Klaos zo’n onderkommen te laoten bouwen. Zie betrok de femilie Hooghordel in de plannen, umdat zie beter op de heugte wanen van wat der in 't darp speulde. ===Ontwarp=== Al in november 1951 was een veurlopig ontwarp veur het darpshuus emaakt. Op dit ontwarp wanen onder aandere een grote zaol met podium, een conversaotiezaol, een [[kleuterschoele]], een [[consultaotiebureau]], een cursuskamer, een leeskamer en een kantoortjen op-eneumen. Dit ontwarp is echter nooit uut-evoerd en laoter drastisch ewiezigd, umdat het anvankelijk te groot was. Het darpshuis werd ontwarpen deur [[architektuur|architect]] ir. [[J.C. Boks]] uut [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]]. Het erealiseerde gebouw bestung uut een heufdgebouw mit twee verdiepingen en een kelder en had twee zietvleugels van één verdieping hoog. In het heufdgebouw werden op de begaone grond een directiekamer, [[wc|plees]], een garderobe, een [[bibliotheek]] en een lokaol veur haandenarbeid en gymnastiek in-ericht. Op de eerste verdieping werd een neilokaol in-ericht. In de kelder is laoter een schietbaon veur de [[schietvereniging]] ''De Katapult'' an-elegd. In de ziedvleugels werden 't kleuterlokaol en de leskeuken esiteweerd. Tussen de beide zievleugels was een binnenplein. Naost het darpshuus werd een huus ebouwd veur de directrice en de leidster van de kleuterschoele. 't Huus was in-edeeld mit een gemeenschappelijke gang mit keuken en veur elke bewoenster een zit- en slaapkamer mit douche. Het Darpshuus werd officieel eopend deur burgemeester [[H.M. Martens]] deur het hiesen van de vlagge mit daorop vier bomen (Vierhouten) en de letters O.O.V. (Ontwikkeling, Ontspanning, Vierhouten). Het kinderkoor van Vierhouten, onder leiding van dirigent [[Willem Reezigt]], zung een deur mevrouw Ter Horst-Vogel uut-ekeuzen liedjen. As directrice van het Darpshuis werd mejuffrouw O. de Ronden an-esteld. ===Verbouwing=== In 1989 werd het darpshuus vergroot waordeur het binnenpleintjen verdween. Tussen de ziedvleugels werd een nieje zaol ebouwd. De ouwe zaol beud plaots an 100 minsen, het nieje gedeelte kan der 230 herbergen. Ok de [[tune|tuun]] bie 't darpshuus werd veraanderd. De muurrestanten van een veurmalig [[viever]]tjen, nog daterend uut de tied van pension Hop, werden verwiederd. Veerder werden alle dennen en bomen in de tuun ekapt, um meer ruumte te kriegen. In hetzelfde jaor as de verbouwing bestung het Darpshuus 35 jaor. Al die jaoren was het darpshuus naamloos ebleven en ze besleuten dat dit maor eens mos veraanderen. D'r werd een priesvraog uut-eschreven veur het bedenken van een naam. De winnaor werd J.J. den Boer die de naam Horsterhoek bedocht. Disse naam verwiest uuteraord naor de femilie Ter Horst. Tiedens de feestelijkheden rond het jubileum op 11 december werd disse naam op een bord onthuld deur [[L.W. Hooghordel]]. Deur de jaoren heen hed 't Darpshuus diverse beheerders ehad, dit waoren o.a.: mej. O. de Ronden (1953-1960), mej. Visscher, mej. Hage, mevrouw v.d. Pol, v.d. Sluis, Henk (Henneman) Berghuis en Jan Pul, Marinus Moret, Kris Kielman (1979-1984) en sinds 1984 tot op de dag van vandaoge Bep en Emile Houtman. ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.dorpvierhouten.nl Webstee van 't darp Vierhouten en 't Darpshuus Horsterhoek] {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't '''Vierhoutens'''}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] ealcy0jq1s30lg4a4lbxzqkl82zxwqu 0 4520 288208 288148 2016-10-26T15:55:44Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Flag of Zevenwouden.svg|thumb|Vlagge van Zeuvenwoolden]] De '''Zeuvenwoolden''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Zevenwouden'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Sânwâlden'') was naost [[Oostergo]] en [[Westergo]] ien van de drie goën van [[Frieslaand]]. == Ontstaon == Omdat [[Bornego]] ok uutmekeervul in de [[14e eeuw|14e ieuw]], doe et opsplit wodde, was d'r in et zuden van Frieslaand verlet an een ni'j verbaand. Dit verbaand wodde an 't beginne van de [[15e eeuw|15e ieuw]] sleuten tussen de Bornegose dielen Bornferd en [[Schoterlaand]] en et [[Westergo]]se Doedingwerstal. Dit verbaand beston oorspronkelik uut zeuven dielen: Bornferd wodde [[Utingerediel]], [[Aengwirden]] en [[Haskerlaand]], van Schoterlaand wodde et kustdiel doe [[Oosterzeesterlaand]], en van Doedingwerstal, dat [[Doniawerstal]] wodde, wodde et kustdiel [[Mirderlaand]]. == Uutbreiding == In de 15e ieuw had dit ni'je verbaand niet veul invloed op de Friese poletiek, die was veural richt op [[Oostergo]] en Westergo. Mar doe [[Gaasterlaand-Sloten|Gaasterlaand]], [[Opsterlaand]] en de [[Stellingwarven]] omdebi'j et jaor 1500 bie et verbaand kwammen wodde et een go mit dezelde rechten as de aandere twie. De laeste veraanderings in de saemenstelling weren et saemengaon van Mirderlaand en Oosterzeesterlaand tot de ''Lemster Vuufge'', laeter [[Lemsterlaand]], wiel aandersomme de Stellingwarven de grieteni'jen [[Ooststellingwarf]] en [[Weststellingwarf]] wodden. == Kaorte == [[Ofbeelding:Sânwâlden_gritenijen.png|left|thumb|450px|Grieteni'jen in Zeuvenwoolden an et aende van de 17e ieuw]] {| cellspacing="0" !colspan=2|De tien grieteni'jen van Zeuvenwoolden |- |1||[[Utingerediel]] |- |2||[[Aengwirden]] |- |3||[[Doniawerstal]] |- |4||[[Haskerlaand]] |- |5||[[Schoterlaand]] |- |6||[[Lemsterlaand]] |- |7||[[Gaasterlaand-Sloten|Gaasterlaand]] |- |8||[[Opsterlaand]] |- |9||[[Ooststellingwarf]] |- |10||[[Weststellingwarf]] |} {| cellspacing="0" !colspan=2|Ien stad |- |S||[[Sloten]] |} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Streek in Frieslaand]] n3dydm1felr9u6vkbdbxxaocufgt11e 0 4521 279070 274605 2015-03-27T16:21:44Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Doperwt rijserwt peulen Pisum sativum.jpg|thumb|250px|Langstro-ras]] De '''atepoele''' ([[Latien]]: ''Pisum sativum'') is een [[plaanten|plaante]] die beheurt tot de [[vlinderbloemefemilie]] (Fabaceae, synoniem: Papilionaceae). De ronde eetbere boon van de atepoele numen ze vaeke [[dopaten]] of [[dopperties]]. De boon wodt pattietoeren kookt en eten mit [[appelsmotse]], ok wodt d'r vaeke sop van maekt. De gemiddelde atepoele weegt tussen de 0,1 en 0,36 gram. == Inhooldsstoffen == 100 gram vasse (rauwe) atepoelen bevatten gemiddeld 10 g koolhydraoten, 5 g eiwit en 0,3 g vet. Veerder an mineraolen 20 mg kalcium, 2 mg iezer en an [[vitamine]]s 0,4 mg [[karoteen]], 0,17 mg B1, 0,16 mg B2 en 50 mg C. De energieweerde van 100 g is 264 [[kilojoule|kJ]]. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''aart'', ''arft{{small()|e}}'', ''art'' * [[Grunnegs]]: ''aard{{small()|e}}, aarft{{small()|e}}'' * [[Stellingwarfs]]: ''atepoelen'' * [[Urkers]]: ''urte'' * [[Veluws]]: ** ''aart, arte, ärte'' ** ''arft{{small()|e}}, ärfte'' ** ''arfe, ärfe'' ** ''ate'' ([[Klanenbeek]], [[Hall]]) ** ''ätte'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''raasdonder'' ([[Lieren]]) == Uutgaonde verwiezing == {{Commonscat|Pisum sativum}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Greunte]] [[Kategorie:Eten]] gctpkyiayj5ivfwvlqjy86yzqtqhm8j 0 4525 16612 2006-10-02T18:53:52Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Vesten]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Vesten]] oevj84hrm6arkkmkleasr2zpuks7yjc 0 4527 263492 256531 2013-05-04T23:44:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Goor karke.jpg|thumb|right|150px|Karke in Goor]] '''Goor''' is ne stad in de [[Tweante|Tweantse]] gemeante [[Hof van Tweante]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. Töt de gemeentelike herindeling van [[1 januari]] [[2001]] was t ne zölfstandige gemeante. t Hef ongeveer 13.000 inwonners en is n greutstn plaats van de gemeante. Goor kreag in [[1263]] stadrechtn van [[Hendrik I van Vianden]], bisschop in [[Sticht Utrecht|Uutrech]]. In de [[Middeleeuwn]] en t begin van de [[Nieje Tied]] was t t centrum van t bestuur van Tweante. Noa de [[Rifformoasie]] wördn Goor grifformeerd. In Goor is an t [[Tweantekanaal]] seend [[1937]] n fabriek vestigd, [[Eternit]]. De aanwezigheid van Eternit hef der vuur zorgd dat der in t gebeed roondumme Goor oaveral [[asbest]] te veendn was, woarduur meer leu as normaal [[mesothelioom]], n soort long[[kaanker]], kreagn. De leu kondn namelik graties asbestoaverbliefsels ophaaln biej Eternit om doarmet weegn te verhardn. An t eand van de [[20e eeuw]] is n begin maakt um disse asbestkroam te ruumn. ==Mooi um te weetn== [[Ofbeelding:Swaffelo.jpg|thumb|right|150px|Niejn naamn vuur Goor]] *In Goor is alle joarn in juni de school- en volksfeestn. Zoaterdaagns is dr nen optocht vuur de keender, en zöandaagns vuur de grootn. Disn optocht hef as eandpeunt ne grote feestteante. Roondumme de feestteante is nen grootn [[karmis|koarmsel]]. *Wat leu woln de naam ''Goor'' anpasn, umdet dissen naam nit mear van disse tied zol wean. Leu konn op ne webstea öare bedeanksels inbrengn en stemn. Oet de oetslag bleek wat de echte Goorsen van de naamsveraandering veundn: de meeste stemn warn vuur ''Swaffelo''. As tweede köm ''Hendrik Ido Asbest''. Op de school- en volksfeestn van 2009 wördn alle plaatsbrödjes vervöngn. ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.goor.nl/ Offisjele webstea van Goor] {{Hof van Tweante}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] 34y0to56h8vn4hw38mv3dpa6zulkypk 0 4528 16638 16637 2006-10-03T11:39:45Z Servien 7 deursturing naor [[Eerdeulje]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[eerdeulje]] 6mbb6qyqxcs88sqvk8rw5009ow28nqe 0 4529 277341 256486 2015-02-02T20:48:51Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Engelaand''' kan verwiezen naor: * [[Engelaand (regio)]] ** [[Verienigd Keuninkriek]] ** [[Groot-Brittannie]] * [[Engelaand (olde könninkriek)]] * [[Engeland (Apeldoorne)]] * [[Engelaond (Oldebroek)]] {{dv}} j60hx3dbnh7e0pp53a8fdlstbyf5z0p 0 4530 290232 279071 2016-10-31T15:53:24Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Flag of England.svg|thumb|200px|Engelse vlagge]] [[Bestaand:Europe location ENG2.png|200px|right|Locaotie van Engelaand]] '''Engelaand''' is een [[Staot|laand]] in [[West-Europa]] en is samen mit [[Noord-Ierlaand]], [[Schotlaand]] en [[Kymrië]] ien van de samenstellende dielen van 't [[Verienigd Keuninkriek]] en ok de zudelijkste, grootste en dichtstbevolkte regio van zowel 't Verienigd Keuninkriek, as 't eilaand [[Groot-Brittannië]]. Mit de naam ''Engelaand'' wördt vake ten onrechte as een ''pars pro toto'' heul Groot-Brittannië of 't [[Verienigd Keuninkriek]] an-eduud, wat vake deur (niet-Engelse) Britten as onangenaom ervaoren wördt. Dit is vergeliekbaor mit de (foutieve) anduding ''[[Hollaand (gewest)|Hollaand]]'' veur heul [[Nederlaand]]. De [[heufdstad]] van Engelaand is [[Londen]]. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Engelaand| ]] 28cpfd3m160biwjimygf2ja68708pnw 0 4531 289660 265089 2016-10-29T12:20:32Z Wwikix 13678 /* Boetende hìnwiezen */ kat wikitext text/x-wiki {{Gemainte | noam = Maastricht (Moasbadde) | bestandsnoam vlage = Flag of Maastricht.svg | bestandsnoam woapen = Woapen Maastricht.gif | lokoatsie = LocatieMaastricht | provìnzie = [[Limburg (Nederlaand)|Limbörg]] | heufdploats = '''Maastricht''' | oppervlak = 60,06 | oppervlak laand = 57,00 | oppervlak woater = 3,06 | inwoner = 121050 | doatum inwoner = 1 jan 2012 | dichtte = 2104 | breedtegroad = 50/51/0/N | lengtegroad = 5/41/0/E | verkeersader = A2, A79, N278 | netnummer = 043 | postkode = 6200-6229 | webstee = [http://www.maastricht.nl/ www.maastricht.nl] | }} [[Ofbeelding:Sint Servaasbrug2.jpg|thumb|275px|Sunt Servaasbadde over de Moas]] [[Ofbeelding:Vrijthof in Maastricht.jpg|thumb|275px|Vrijthof]] '''Maastricht''' (hail plat [[Grunnegs]]: ''Moasbadde'', [[Limbörgs]]: ''Mestreech'') is n stad en gemainte in de [[Nederlaand]]se provìnzie [[Limburg (Nederlaand)|Limbörg]]. t Is mit 121.000 inwoner ook de heufdstad en grootste gemainte in Nederlaands Limbörg. Nevven of noa [[Nijmegen|Nimweeg]] is t de oldste stad van Nederlaand. Welkent non de oldste is, wait man nog nait. De Haailege [[Heilige Servatius|Servatius]] is de patroonhaailege van t overwegend katholieke Maastricht. == Wieken == # Binnenstad (City, Jekerkwartier, Kommelkwartier, Statenkwartier, Boschstraatkwartier, Sint Maartenspoort, [[Wyck]]) # Boetenwiek Zuud-West (Villapark, Jekerdal, Biesland, Campagne, [[Wolder]], [[Sint Pieter (Maastricht)|Sint Pieter]]); # Boetenwiek West (Brusselsepoort, Mariaberg, Belfort, Pottenberg, Malpertuis, Caberg, Oud-Caberg, Malberg, Dousberg, Hazendans, Daalhof); # Boetenwiek Noord-West (Boschpoort, Bosscherveld, Frontenkwartier, Belvédère, Lanakerveld); # Boetenwiek Oost (Wyckerpoort, Heugemerveld, Wittevrouwenveld, [[Nazareth (Maastricht)|Nazareth]], Limmel, Scharn, [[Amby]]); # Boetenwiek Noord-Oost (Beatrixhaven, [[Borgharen]], Itteren, Meerssenhoven); # Boetenwiek Zuud-Oost (Randwyck, Heugem, [[Heer (Nederlands-Limburg)|Heer]], [[De Heeg]], [[Vroendaal]]). == Zainsweerdegheden == Maastricht telt veul zainsweerdegheden en monumìntoale gebaauwen. Hieronder volgt n opsommen van de belaankriekste: * [[Vrijthof (Maastricht)]] mit de (dails) Romoanse [[Sint-Servaasbasiliek (Maastricht)|Sint-Servaasbasiliek]], de Sint-Janskerk, t Spoans Goevernemìnt en t [[Theater aan het Vrijthof|Generoalshoes]] (hudege ''Teoater aan t Vrijthof'') * Onze-Lieve-Vrouweplaain mit de [[Basiliek van Onze Lieve Vrouwe Tenhemelopneming (Maastricht)|Onze-Lieve-Vrouwebasiliek]] * Maarkt mit stadhoes van [[Pieter Post (persoon)|Pieter Post]] en t staandbeeld, mit brandende fakkel, van [[Jan Pieter Minckeleers]], de oetvinder van t [[steenkoolgas|lichtgas]]. De Maarkt en de aansloetende Boschstroat worden volledeg herinricht in 2006. t Plaain wordt klainer en de stroaten deromhìn worden inricht zo as Pieter Post t bie de baauw van t stadhoes bedocht haar. * De Grode Stoat en Klaine Stoat, de heufdwinkelstroaten van de binnenstad, mit [[Het Dinghuis (Maastricht)|Dinghoes]] (middelaivse rìchtbaank, non vesten VVV) * [[Sint Servaasbrug]] * Bassin (binnenhoaven) * Jekerkwartier * Bonbonnière (vrouger stadsteoater) * Helpoort en stadsmaauwer mit enkele muurtoarns (middelaivs) * De Hoge Fronten, ook wel [[Linie van Du Moulin]] nuimd. 17e/18e aivse vestenwaarken mit diverse [[bastion]]s as beschaarmen van de stadswalln. De Hoge Fronten worden kìnmaarkt deur de aanwezeghaid van dreuge grachten en ondertunnelln (ook wel aanduud as kazematten) * [[Céramique]], n nije wiek, woar ook t [[Bonnefantenmuseum]] legen is * [[Sint Pietersberg]] mit de oetstrekte ondereerdse [[kalksteengroeve|kaalkstaingroaven]] (mit onrìchte aanduud as de ''grotten''), woarvan de "Zonneberg" en t "Noordelijk Gangenstelsel" veur toeristen te bezichtegen binnen. Hier ligt ook Fort Sint Pieter * t [[Gouvernement (Limburg)|Goevernemìnt]], t provìnziehoes dat dails in de [[Maas|Moas]] baauwd is * t Staandbeeld van [[Charles de Batz de Castelmore|d'Artagnan]] in t Aldenhofpark == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''Mestricht, Maastricht'' * [[Grunnegs]]: ''Maastricht, Moasbadde'' * [[Sallaans]]: ''Mestricht, Maastricht'' * [[Stellingwarfs]]: ''Mestricht, Maastricht'' * [[Veluws]]: ''Mestrich(t)'' == Boetende hìnwiezen == * [http://www.maastricht.nl Gemainte Maastricht] * [http://www.vvvmaastricht.nl VVV Maastricht] {{Dia|Schreven in t [[Oldambtsters]]}} {{Limburg}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] [[Kategorie:Ploatse in Limburg (Nederlaand)]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] bip5altz6p2qndxigz6hhct8b8w805t 6 4532 168242 128139 2010-11-24T10:03:48Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki van nl-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Maastricht]] eon6pyon2bxwb86hwell3jn6s0tgsv9 14 4533 289073 266225 2016-10-28T10:59:13Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Municipalities of Limburg (Netherlands)}} [[Kategorie:Geografie van Limburg (Nederlaand)]] [[Kategorie:Gemeente in Nederlaand|Limborg]] ls92namuen567yvy7i9sfaqq9tvayaj 14 4536 289104 266234 2016-10-28T12:13:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Municipalities of Utrecht (province)}} [[Kategorie:Geografie van Utrecht]] [[Kategorie:Gemeente in Nederlaand|Utrecht]] fouurz76hj6k1y4kcz03qacn1x4qrrc 0 4537 287356 276810 2016-10-25T17:21:13Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = De Bilt | bestaansnaam vlagge = Vlag de Bilt.svg | bestaansnaam wapen = Wapen_de_Bilt.jpg | lokasie = LocatieDeBilt | previnsie = [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] | heufplaose = '''De Bilt''' | oppervlak = 67,13 | oppervlak laand = 66,95 | oppervlak waoter = 0,18 | inwoeners = 42.011 | daotum inwoeners = 1 juli 2006 | dichtheid = 627 | breedtegraod = 52/6/0/N | lengtegraod = 5/11/0/E | verkeersaoder = A28, A27 | netnummer = 030 en 0346 | postcode = | webstee = [http://www.debilt.nl www.debilt.nl] | }} '''De Bilt''' ({{Audio|267_De Bilt.ogg|<small>uutspraak</small>}}) is een [[gemiente (bestuur)|gemeente]] en een [[daarp|darp]] in 't midden van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie|previnsie]] [[Utrecht (previnsie)|Utrech]]. De ''gemeente'' hef ongeveer 42.000 inwoeners en beslaot een oppervlakte van zo'n 67 km² (waorvan krap-an waoter). 't ''Darp'' De Bilt telt 10.465 inwoeners ([[1 jannewaori]] [[2005]]). De volgende plaotsen heuren oek bie de gemeente: [[Bilthoven]], [[Groenekan]] (''Greunekan''), [[Hollandsche Rading]], [[Maartensdijk]] (''Meertensdiek''), [[Westbroek (Utrecht)|Westbroek]]. ==Ofbeelding van de darpskarke== [[Ofbeelding:De Bilt - 1.jpg|thumb|left|250px|De darpskarke van De Bilt]] {{Utrecht}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] i8x1lg8ebrn3grwulg6oqb9g0n3uk8m 0 4539 279449 272438 2015-03-27T17:26:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Vespa crabro by Sven Teschke.jpg|thumb|De heurem]] De '''heurem''' ([[Latien]]: ''Vespa crabro'') is een grote [[wespe]]nsoort. Behalve deur zien ofmeting van 2,5 tot 3,5(!) centimeter valt de heurem op deur zien roodachtige borststuk en zien felle geluud. Hie komt niet veul veur in [[België]] en [[Nederlaand]], mar is oek gien zeldzaamheid. Hoewel de heurem meer as twee keer zo groot is as de gewone wesp, is ie heel wat minder agressief tegenover [[mense|minsen]]. As ie steekt is dit wel pienlijker as bie een gewone [[wespe|wesp]] of [[imnen|biej]], mar hie steekt minder gauw - al ''kan'' de heurem wel iezig weerbaor wezen as 't derop ankomt een nest te verdedigen. Volges ouwe fabels zou de heurem een mins of een [[peerd]] kunnen doden. Dit is onzin, umdat 't gif van de heurem oengeveer geliek is an dat van de gewone wesp. Een steek van de heurem is alleen dodelijk as een persoon der allergisch veur is, of as een persoon tussen de 500 tot 1.000 keer esteuken wort. ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: ''heurink, hurk{{small()|e}}'' *[[Veluws]]: **''heurntje{{small()|n}}'' **''heurntie{{small()|n}}'' **''heuntie{{small()|n}}'' ([[Waopenvelde]], [[Epe]], [[Emst]]) **''eurntie{{small()|n}}'' ([[Attem]]) **''hoornaor'' ([[Hoevelaken]]) **''heurem'' ([[Putten]], [[Armelo]]) **''horus'' ([[Putten]]) {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]].}} {{commonscat|Vespa crabro}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Insekt]] ba90s4c2oaoqqw65n98aoi1zl7t5gzn 0 4540 16669 2006-10-04T09:21:20Z Tubantia 15 deursturing naor [[Breedtegraod]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Breedtegraod]] 4ll67jcp0bxgkp3qp0nid0puvn6yrsh 0 4541 16670 2006-10-04T09:21:50Z Tubantia 15 deursturing naor [[Lengtegraod]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Lengtegraod]] lo76t5mcvg0vppuz5kp87uj4trvlemw 10 4542 284934 278556 2016-06-21T12:24:06Z AnnaOurLittleAlice 10071 Vlagge en waopen veroard in linkskes. wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = Gemaente {{{naam|{{PAGENAME}}}}} | heufdruumte1_1 = {{Border|[[ofbeelding:{{#if:{{{bestaandsnaam vlagge|}}}|{{{bestaandsnaam vlagge}}}|Vlag ontbreekt.png}}|125x100px|Vlagge van de gemeante {{{naam|{{PAGENAME}}}}}]]}} | heufdruumte1_2 = [[Ofbeelding:{{#if:{{{bestaandsnaam woapn|}}}|{{{bestaandsnaam woapn}}}|Sin escudo.png}}|125x100px|Waopn van de gemeante {{{naam|{{PAGENAME}}}}}]] | heufdruumte2_1 = ''([[Vlagge van {{{naam|{{PAGENAME}}}}}]])'' | heufdruumte2_2 = ''([[Waopen van {{{naam|{{PAGENAME}}}}}]])'' | ofbeelding = {{{lokatie-svg|{{{lokatie}}}.png}}} | caption = Lokatie van de gemeante {{{naam|{{PAGENAME}}}}} | subkop1 = Informasie | head1_1 = [[Pervincie|Proveensie]] | item1_1 = {{#if:{{{proveensie|}}}|{{{proveensie}}}|{{#if: {{Wikidata|P131}}|{{#invoke:PropertyLink|property|P131}}|{{#if:{{NAMESPACE}}||[[Kategorie:Wikipedie:Wikidata ontbrök]]}}}}}} <!-- P131 is: ''ligt in'' (bestuur) --> | head1_2 = [[Heufplaotse|Heufdplaatse]] | item1_2 = {{{heufdplaats}}} | head1_3 = Oaverege kerne | item1_3 = {{{kerne|}}} | subkop2 = Geografie en bevolking | head2_1 = [[Oppervlak|Öppervlakte]]<br />&nbsp;- [[Vastelaand|Laand]]<br />&nbsp;- [[Woater|Water]] | item2_1 = {{{öppervlakte}}} [[Vierkaante kilometer|km²]]<br />{{{öppervlakte laand}}} km²<br />{{{öppervlakte water}}} km² | head2_2 = [[Bevolking|Inwonners]]<br />[[Bevolkingsdichheid|Bevolkingsdichtheid]] | item2_2 = {{{inwonners}}} <small>({{{doatum inwonners}}})</small><br />{{{dichtheid}}} inw./km² | head2_3 = {{CoordinateSYSTEM|NL}} | item2_3 = {{Coordinate |article=/ | text={{#if: {{{breedtegroad|}}}|DM}}|NS={{{breedtegroad|}}} |EW={{{lengtegroad|}}} |type=adm2nd |region={{{region|NL}}}|name={{{naam|{{PAGENAME}}}}}}} | subkop3 = Aoverig | head3_1 = Belangrieke verkeersaoders | item3_1 = {{{verkeersoader}}} | head3_2 = [[Netnummer]] | item3_2 = {{{netnummer}}} | head3_3 = [[Postcode|Postkode]] | item3_3 = {{{postkode}}} | vootkop = Offisiële webstie {{{webstie|}}} | ofbeelding2 = {{{ofbeelding2|}}} | caption2 = {{{umskrieving2|}}} }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> tvfw4kyz361z4e238dq41tr32cqqiya 0 4543 291709 273255 2016-11-09T15:41:46Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Hof van Tweante | bestaandsnaam vlagge = Hof van Twente vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Hof van Twente wapen.svg | lokatie = LocatieHofVanTwente | proveensie = [[Oaveriessel]] | heufdplaats = [[Goor]] | öppervlakte = 215,44 | öppervlakte laand = 213,18 | öppervlakte water = 2,26 | inwonners = 35.126 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 166 | breedtegroad = 52/15/0/N | lengtegroad = 6/42/0/E | verkeersoader = [[Proveensiaaln weg 346|N346]], [[Proveensiaaln weg 347|N347]], baan [[Zutfen]]-[[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] | netnummer = 0547, 074 | postkode = 7470-7479, 7490-7499 | webstie = [http://www.hofvantwente.nl/ www.hofvantwente.nl] }} '''Hof van Tweante''' is ne gemeante in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. De gemeante lig in t zuudwestn van [[Tweante]]. De gemeante is ontstoan noa de [[gemeentelike herindeling]] van [[1 januari]] [[2001]] duur t saamntrekn van de gemeantn [[Goor]], [[Deepn]], [[Maarkel]], [[Stad Dealdn|Stad]] en [[Ambt Dealdn]]. De gemeante har op [[1 juli]] [[2006]] 35.126 inwonners. De gemeante beslöt 215,44 veerkaante kilometer. De gemeante hef n staark landelik karakter. == Oaverige kerne == [[Achterhook (Hof van Tweante)|Achterhook]], [[Oazele]], [[Beantel]], [[Dealdn]], [[Dealdnerbrook]], [[Dealdner Es]], [[Deepn]], [[Ealsn]], [[Elsnerbrook]], [[Goor]], [[Hengeveald]], [[Herike]], [[Karspel Goor]], [[Maarkel]], [[Maarkelerbrook]], [[Maarkvelde]], [[Pothook]], [[Stokkum (Hof van Tweante)|Stokkum]], [[Stokkumerbrook]], [[Wiene]] en [[Zeldam]]. == Verkeer == Langs de noordgreanze van de gemeante löp de [[autobaan]] [[Rieksweg 1|A1]], met ofsleage biej Maarkel en Goor. Duur de gemeante löp ok t [[Tweantekanaal]]. Doarlangs löp de baan tusken [[Zutfen]] en [[Oldnzel]]. Goor en Dealdn hebt n stasjon langs disse baan. {{Hof van Tweante}} {{Oaveriessel}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Hof van Tweante| ]] 312cs6xtog2pphauvpwqiu90o4721bf 0 4544 16674 2006-10-04T09:49:38Z Tubantia 15 deursturing naor [[Zutfent]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Zutfent]] homzw820fhvgg1to3hd1qeiugbvirk7 0 4545 263418 256607 2013-05-04T23:32:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Map - NL - Hof van Twente - Wijk 08 Hengevelde - Buurt 07 Verspreide huizen Deldenerbroek.svg|thumb|right|180px|Dealdenerbrook in de gemeente Hof van Tweante]] '''Dealdnerbrook''' ([[Nederlaands]]: ''Deldenerbroek'') is ne boerschop in de gemeante [[Hof van Tweante]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. De boerschop lig tusken [[Boornerbrook]] en [[Dealdn]]. Töt de gemeentelike herindeling heurn de boerschop biej de gemeante [[Ambt Dealdn]]. In de [[Middeleeuwn]] völ de boerschop oonder t richterambt Dealdn. In de boerschop is de havezate ''Hoes Backnhaagn'' te veendn. {{Hof van Tweante}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] 2fief4wo8ojlyh7zzrbuzyhafre6ydf 0 4546 89852 75221 2008-12-08T22:22:39Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Hengeveelde]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hengeveelde]] 3ka04s9bg1cxurfwa8wn2e7lnc9hhm8 0 4547 293457 291599 2017-07-26T15:21:58Z Ooswesthoesbes 904 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Dinkelland - Tilligte.png|220px|right|thumb|De ligging van Tilgt in de gemeante Deenkellaand]] '''Tilgt''' ([[Nederlaands]]: ''Tilligte'') is n doarp in de [[Tweante|Tweantse]] gemeante [[Deenkellaand]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. Ut lig ten oostn van [[Oatmörsken]], langs de weg noar [[Deankaamp]]. Töt de gemeentelike herindeling van [[1 januari]] [[2001]] heurn t doarp biej de gemeante [[Deankaamp]]. Op n eerstn januari [[2009]] har t doarp 751 inwonners. Met n [[karnevaal|karnaval]] het Tilgt t ''Waterpönskesdoarp'', de karnavalsvereniging het dan ok C.V. ''De Waterpönskes''. Waterpönskes sleet op dat t vrogger wal mangs veurkwam dat t boetngebeed van t doarp oonder water kwam te stoan as n [[Deenkel]] oawerstroomdn. De leu stundn dan "tot an t pönske in t water". t Doarp wördn in de Middeleeuwn al neumd, as ''Tylghede'', woarmet dootieds n deel van nen akker wördn an e duudt (Tilgt lig ok op nen [[es]]), en lig op um en noabiej de 20 meter boaven [[NAP]]. Wieders steet in Tilgt de ''Westerveld Mölle'' (vrogger ok: ''Brunninkhoes Mölle''), ne achtkaante belt-koornmölle oet [[1864]], dee saamn met eankelde aandere möln in de gemeante Deenkellaand onderhoaldn wördn duur de ''Molenstichting Lattrop-Tilligte''. De [[Rooms-Katholieke Karke|roomse kearke]] is van de hand van [[A.J. Kropholler]] oet ong. [[1920]]. t Noordelike deel van Tilgt wördt ok wal n Vodnhook neumd, t zudelike deel n Brookhook. n Vodnhook hef de veurige eeuw nen aandern naam ekregn: n Volnhook. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Deenkellaand]] 8cd2srte5d7x3hojzckjl5c7jmhttcb 0 4548 16686 2006-10-04T14:36:56Z Erwin 64 Deurverwiezing naor [[Pervincie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Pervincie]] 6dbfrnmvl1vohs5142f43e8g822v4lo 6 4549 265870 242367 2013-05-10T15:32:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Geluudsbestaanden]] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] ivio39yho56h385qjigc7dthelqjowb 6 4550 265871 242368 2013-05-10T15:33:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Geluudsbestaanden]] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] ivio39yho56h385qjigc7dthelqjowb 6 4551 265810 213436 2013-05-10T15:20:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Geluudsbestaanden]] [[Kategorie:Nedersaksies artikel]] 9x83qmzjk2hmi2s8rez12nxintm77pn 6 4552 265811 213437 2013-05-10T15:20:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Geluudsbestaanden]] [[Kategorie:Nedersaksies artikel]] 9x83qmzjk2hmi2s8rez12nxintm77pn 6 4553 265815 213441 2013-05-10T15:21:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Geluudsbestaanden]] [[Kategorie:Nedersaksies artikel]] 9x83qmzjk2hmi2s8rez12nxintm77pn 0 4556 291429 263470 2016-11-04T15:55:43Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Image:Map NL - Tubbergen - Fleringen.png|thumb|right|220px|De ligging van Fleringn in Tubbargn]] [[Image:Gröbbemolen_Fleringen.jpg|thumb|right|220px|De Gröbbe Möl biej Fleringn]] '''Fleringn''' ([[Nederlands]]: ''Fleringen'') is n doarp in de [[Tweante|Tweantse]] gemeante [[Tubbargn]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. t Lig ongeveer tien kilometer ten westn van [[Almelo]], tusken [[Weersel]] en [[Albeargn]]. t Har op n eerstn januari [[2004]] ongeveer 480 inwonners. In t doarp steet ne roomse kearke. Ok is der de havezate Herinckhave te veendn. {{Mal:Tubbige}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tubbige]] 34oe9o8ad5jce4golabgc9595l9af1h 0 4557 290579 263339 2016-11-01T15:09:21Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Adige Verona.jpg|thumb|right|250px|De Adige biej Verona]] De riviere de '''Adige''' ([[Duuts]]: ''Etsch'', [[Ladinies]]: ''Adiç'') is ne riviere in t noordn van Italiën. De riviere ontspringt op 1550 meter heugte, noa biej de [[Reschenpas]] ([[Italiaansk]]: ''Passo di Resia'') in t Duutstalige [[Zuud-Tirool]]. Met 409 km is het noa de riviere de [[Po (riviere)|Po]] de längste rivier van Italiën. De Adige streumt duur de plaatsen [[Meran]], [[Bozen]], [[Rovereto]], [[Trente (stad)|Trente]] en [[Verona]] noar de [[Adriatiese Zee]]. De Adige is ne arg onvoorspelbere riviere; duur smeltwater kan t peil in de riviere rap stiegn, woarduur der völle stroomversnellingn ontstoan. Doarduur kan der op de riviere nich wördn vaarn. Eer belangriekste ziedriviern bint de [[Passeier]], dee noa an Meran in de Adige oetmoondt, de Eisack, dee noa an Bozen in de Adige oetmoondt, de [[Noce]] noa an [[Mezzocorona]], de [[Avisio]] noa an [[Lavis]] en de [[Fersina]] noa an Trente. Biej t sloetn van t [[Verdrag van Saint-Germain (1919)|Verdrag van Saint-Germain]] in [[1919]], noa n [[Eerstn Weerldoorlog]], wördn beslötn dat t stroomgebeed van de Adige en eer ziedriviern Italiaansk grondgebeed wördn. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geografie van Italiën]] [[Kategorie:Revier]] 1y2od5ird4moyefavctj53dqwba3vmc 0 4558 16752 2006-10-05T09:04:32Z Tubantia 15 deursturing naor [[Italiaons]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Italiaons]] 27g24yno4x7m8dslujkhtndoayawi91 0 4559 284452 284451 2016-05-11T09:19:49Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Ciconia ciconia (aka).jpg|thumb|right|250px|Nen wittn stoark (''Ciconia ciconia'')]] '''Störke''' ([[Latien]]: ''Ciconiidae'') bint ne familie van [[voegels|vöggel]] dee nich allenig in de troopn en subtroopn veurkomt, mer ok in de gebeedn met een moatig klimaat. De familie besteet oet zes geslachtn en neegnteen soortn. Doarvan komt in [[Uropa]] twee soortn veur, nen witn stork (''Ciconia ciconia'') en nen zwartn stork (''Ciconia nigra''). Alle vöggel oet disse groep hebt lange peut en nen vrij langn haals. Eer snavel is laank, recht en steavig. Zee et veural [[insektn]], [[kikvörske]], kleane [[reptieln]] en annere waterbewonners. De störke bouwt meesttieds eer storknnöst op grote heugte. Kleane kinner wörd mangs vertöld dat störke neie kinner brengt. Volgens disse verhaaln zoln störke nen kleann biej leu langsbrengn in nen dook dee as ze an de peuntn in n snavel hoaldt. Störke wördt ok wal '''kikkervretters''' neumd. In de [[Tweants]]-[[Sallaands]]e greansplaatse [[Heldern]] neumt ze ze ok wal '''klepper-Dearkn''', umdat ze tiedns de hofmakerieje met n snavel kleppert. Dat geluud lik op t geluud van den hamer van de Helderse [[Klepperdeark]], nen oaldn doarpsumroper. Volgens volksgeleuf brengt störke veurspood (kinner). As der n keend wör geboorn gung Klepperdeark deur t doarp um t alleman an te zegn. == Neersassies == {{Nds/stoark}} == Ofbeeldingn == <gallery> Image:Ciconia ciconia flying.jpg Image:Ciconia_ciconia_(Marek_Szczepanek).jpg Image:Ciconia ciconia juv small.jpg Image:Ciconia ciconia head.jpg Image:Bristol.zoo.white.stork.head.arp.jpg Image:Ciconia_zoo_pic.JPG Image:Ciconia ciconia juv small.jpg Image:Ciconia ciconia (Marek Szczepanek).jpg Image:Drei Störche auf dem Feld in Twiehausen.jpg </gallery> ==Oetgoande verwiezing== {{Wiktionary|stoark}} {{Commons|Ciconia ciconia}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Voegel]] 34ebhcu5zg0gtor7mi09d10osd8xqab 0 4560 234907 16763 2012-07-10T17:14:06Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Europa (werelddeel)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Europa (werelddeel)]] 7k3fnx5g4mwlz5n3tokehduwqmvp0j6 0 4561 279073 275027 2015-03-27T16:22:14Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Siberia Federal Subjects.png|right|thumb|300px|In t doonkerrood t [[Federaal Distrikt Siberie]], in t rood de breedste definisie van Siberie. In lechtrood de rest van Roslaand]] '''Siberie''' ([[Russisch|Rossies]]: Сиби́рь, ''Sibir'') is de naam vuur n groot deel van [[Roslaand]] dat in [[Azie]] lig. Geografies hef Siberie in Roslaand ne öppervlakte van 10.006.400 km². Doarmet beslöt t 59% van t totale öppervlak van Roslaand. t Besteet oet de federale distriktn [[Federaal Distrikt Oeral|Oeral]] en [[Federaal Distrikt Siberie|Siberie]]. Ook het noordn van [[Kazakstan]] wördt biej Siberie reknd. Vrogger wördn ok de Rossiese oostkuste der biej reknd, mer dat neumt ze vandaag-an-n-dag t [[Rossiese Wiede Oostn]]. t Gebeed wördt duurstreumd duur eankelde van de greutste riviern in de weerld; de [[Ob]], de [[Jenisej]] en de [[Lena]]. Aandere grote riviern bint oonder aandere de greanzeriviere [[Amoer (riviere)|Amoer]], de [[Olenjok]] en de [[Indigirka]]. Op de Amoer noa streumn al disse rivieren noar n [[Arktiesn Oceaan]]. Siberie is bekeand vanweage de grote klimoatverscheln. Zoo kan t der bittere weenters geavn, woarbiej t töt vieftig groadn vröas. Mer in de zommer kan t makkelik dertig groadn warm ween. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Ruslaand]] k7qb2pt1rfl95y7pq4jrivaxzqtisgm 0 4562 263873 256782 2013-05-05T21:50:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Van Jonge Leu en Oale Groond''' is ne [[Tweante|Tweantse]] [[regiosoap|zeepriege]], debuteerd in [[2005]], dee in opdracht van [[RTV Oost]] wördn produceerd duur [[NL Film & TV]]. De riege hef grote bekeandheid in de regio en ok doarboetn. Een vuurbeeld van de invlood van Van Jonge Leu en Oale Groond is de in [[2007]] vuur t eerst oetzeundn [[Limbörgs]]talige zeepriege [[De Hemelpaort]]. ==Metwarkers== De regie van de eerste riege ofleverings was in haan van [[Johan Nijenhuis]] (ofl. 1-4), [[Steven de Jong]], Geert Lautenschutz, Jan van den Nieuwenhuijzen en Jan Albert de Weerd. De verhaallienn warn van Ingrid van den Heuvel. Ut oorsproonkelike skript was vuur n heel deel in t [[Nederlaands]]. De vertaling van de dialoogn in t [[Tweants]] was biej de eerste riege (30 ofleaveringn) van [[Herman Finkers]], dee zölf ok metspöaln, biej de tweede riege (24) meestparts van [[Goaitsen van der Vliet]] en biej de dearde riege (24) van [[Laurens ten Den]]. Oondernemmers oet de regio, zooas [[Grolsch]], [[Bolletje]] en [[Wehkamp]] sponsert de riege. ==Oetzendings== De eerste ofleavering van zöndag [[2 oktober]] [[2005]] har 300.000 kiekers. De tweede riege opnaamn bint ofroond in [[augustus]] [[2006]]. Inmiddels hebt [[Omroep Gelderland]], [[RTV Noord-Holland]], [[RTV Utrecht]] en [[RTV Noord]] de riege ok oetzeundn. Vanof [[21 meie|21 mei]] [[2007]] wördn de eerste riege ok op [[Nederlaand 1]] oetzeundn. Der is n derde seizoen opnömn in de zommermoandn van [[2007]]; dit seizoen wördn vanof [[4 november]] op RTV Oost oetzeundn. Ne veerde riege is oetzeundn vanof 2 november 2008. In 2009 is de riege veurlopig stopt; meugelk geet t nog wieder in 2010. RTV Oost-heufdredakteur Henny Everts hef dr oawer zegd: "Van Jonge Leu en Oale Groond is nog altijd een goed bekeken en gewaardeerd tv-programma, maar tevens voor RTV Oost een dure en ambitieuze serie om te maken. [...] Sinds de komst van digitale televisie zijn de regionale omroepen op een onmogelijke plek weggestopt. [...] Daarmee zit de zender nauwelijks meer in het zap-rijtje van de kijker."<ref>[http://www.vjlog.nl/ Webstea Van Jonge Leu en Oale Groond]</ref> De ofleaverings kö'j ok bekiekn op de webstea van RTV Oost. Van de zeepriege is in 2009 ne parodie in mini-ofleaverings maakt dee-t RTV Oost ok oetzeundn hef, [[Van Domme Leu op Koale Groond]]. ==Verhaal (eerste riege)== In de riege dreait t um de familie Wildspieker. Vaar Wildspieker kömp oet de tied en moor Minie steet der op de boerderieje allean vuur. Dochter Fenna besloet um biej de moor in te trekn, in t begin teegn eer zin. Fenna ontdekt woarum zee Tweante in eer jeugd de rugge hef tookeerd. Eer breur Alwie (trouwd met Patricia) hef zoo zien eagn, financiële, probleemn en eer jongere zuster Monkie steet as sportlerares en voetbaltreener nog tusken de jonge leu. De familie Bode bint noabers van de Wildspiekers. De rieke familie Bode besteet oet vaar Hein, moor Lineke en de tweeling Elvis en Janis. De vriejgezeln breurs Mans en Gerrit Olde Weernink spölt ok ne belangrieke rolle in de riege. ===Karakters=== * Hendrik Wildspieker ([[Jan Roerink]]) * Minie Wildspieker ([[Marietje Noordkamp]]) * Fenna Wildspieker ([[Diet Gerritsen]]) * Jaap Oosterveld ([[Hugo Maerten]]) * Zilver Oosterveld ([[Marieke Homma]]) * Alwie Wildspieker ([[Arthur Geesing]]) * Patricia Wildspieker ([[Evelien Harberink]]) * Monkie Wildspieker ([[Esther ter Horst]]) * Stefan Bos ([[Wilco Meutstege]]) * Gerrit Olde Weernink ([[Herman Finkers]]) * Mans Olde Weernink ([[Jan Riesewijk]]) * Maria Scholtenboer ([[Floor Renee Masselink]]) * Hein Bode ([[Laurens ten Den]]) * Lineke Bode ([[Esther Pierweijer]]) * Elvis Bode ([[Gerard Bakker]]) * Janis Bode ([[Michaela Kamphuis]]) * Bredero ([[Nico Schaap]]) * Willem Venterink ([[Johan Kenkhuis (acteur)|Johan Kenkhuis]]) * Leida Venterink ([[Willy Warmink]]) * Pascal Hesselink ([[Tony Minnema]]) * Faruk Aslan ([[Gokhan Iyigunler]]) * Eva ([[Leonie Ter Braak]]) * Henny Smits ([[Dirk Stegeman]]) * Roos ([[Moniek Kötter]]) * Debby Dekkers ([[Kim Kötter]]) ==Titelsong== :''Dee oale essen zit a honderden joaren'' :''vol gepokkel en gekleaj.'' :''De keender veendt doar oale vuurstenen in ’t zaand'' :''de tied is nooit echt neij.'' :''En ’t ieder neije joar dan zeg ie mekaar:'' :''geluk-in-‘n-tuk ik hop a’j ’t veendt.'' :''Mer geluk-in-‘n-tuk dat hebt wie a wa,'' :''gewoon umda’w der beent.'' :'''''Refrein:''' Sloerig en meu, good en gezoond'' :''van weeg töt de groov’trek nen ceerkel zich roond.'' :''Van jonge leu en oale groond'' :''koomp al ’t leaven.'' :''En op kroamverseet dan zee’j doar zonn’ kleanen'' :''en dan deank ie: och den blood.'' :''Met wat vun wereld krig e feilik te doon,'' :''Ze houwt ‘m voort nog dood.'' :''A wil e achter-weers zien leaven deur goan,'' :''ik hop veur ‘m dat dat ok kan.'' :''Dat ze zeit: och, loa mer lopen den jong,'' :''Zo koomp e der ok wa.'' :'''''Refrein:''' Sloerig en meu, good en gezoond'' :''van weeg töt de groov’trek nen ceerkel zich roond.'' :''Van jonge leu en oale groond'' :''koomp al ’t leaven.'' == Zeet ok == * [[Nedersaksische tillevisiepergrammes]] == Rifferenties == <references /> ==Oetgoande verbeendingn== *[http://www.vanjongeleu.nl De officiële webstie van Van Jonge Leu en Oale Groond] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tillevisiepergramme van een regionaole omroep]] [[Kategorie:Tweante]] hm3o5volbb76gczqm1mibmp6fzymey0 0 4563 279074 274924 2015-03-27T16:22:24Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Cacao-pod-k4636-14.jpg|thumb|250px|Vrizze kakoubonen in huur zoaddeus]] [[Bestaand:Chocolate.jpg|250px|thumb|Drij soorten sokkeloa]] '''Sokkeloa''' (ook wol: ''sokkeloat'') is n lekkernij, moakt van [[kakoupouder|kakou]] dij wonnen wordt oet [[kakouboon|kakoubonen]], de stain van de vrucht van de [[tropen|tropische]] boom ''Theobroma cacao''. Sokkeloa is ien de hiele wereld bie veulen liefd. Ien [[Nederlaand|Nedderlaand]] en [[België|Belgie]] is sokkeloa veur koop as flitter, moar t is ook verwaarkt ien produkten as [[bonbon]]s en [[koekien (eten)|koeksken]]. Ook is t lözze [[kakoupouder]] veur koop. Sokkeloa is ook een populair ingredient van veul soorten [[slik]]. == De smoak en effekten van sokkeloa == Sokkeloa vienden de meeste minsken huul lekker smoaken. De fiene woarworden bie t kaauwen van sokkeloa komt deurdat t [[smeltpunt|smìltimp]] wat leger ligt as de lieftìmpratuur, woardeur t ien revel smìlt. Sokkeloa is n vouernsmiddel dat bepaarkte hoeveulheden [[theobromine]], [[cafeïne|kafiine]] en [[tryptofaan]] bevat, stovven dij n effekt op de hazzens hebben kinnen. t Is anders n misverstaand dat sokkeloa versloavend wezen kin. De houveulheden van dizze stovven binnen noamelk zo leeg dat n gemiddeld persoon meer as 30 kilogram pure sokkeloa op ain dag zol mouten eten om ook moar t lichtste effekt te ondergoan. Onderzuik noar de populariteit van milksokkeloa, pure sokkeloa, witte sokkeloa en kakoupouder wees eer oet dat milksokkeloa t meest populaire soort sokkeloa is. Op boases van de versloavende waarken dij van kakou, dij de deur n aantel wetenskoppers verondersteld wuir, zol ter anders verwaacht worden dat pure sokkeloa t meest populair is, omdat doar n hogere hoeveulhaid kakou ien zit. Toch is de pure sokkeloa meesttieds t minst populair. n Overzichtsartikel over de ienvloed van de effekten van sokkeloa is ien maai [[2000]] publizeerd deur onderzuikers van de akademie van [[Bristol (stad)|Bristol]] ien t wetenskoppelke tiedschrift ''Pharmacology, Biochemistry and Behaviour''. == Leegsaksisch == * [[Drèents]]: ** ''sukelao'' ([[ZOZ]], [[Zuudwest-Drèents|ZWD]], [[Midden-Drèents|MD]], [[Veenkelonioals|VK]]) ** ''sukkelao'' (Noord-Drenthe, [[ZO]]) ** ''sukela'' (ZO, [[ZWZ]]) ** ''sukkela'' (ZO) ** ''sukerlao'' (ZW) * [[Graafschopper Platt]]: ''soekkelaa'' (Platduutse schriefwieze ''Sukkelaa'') * [[Grunnegs]]: ''sokkeloa(t)'', ''sukkeloa(t)'' * [[Veluws]]: ''sukelao'' * [[Stellingwarfs]]: ''sukelao'' * [[Tweants]]: ''sokkelaa'' == Boetende hìnwiezen == * [http://www.nutritionandmetabolism.com/content/pdf/1743-7075-3-2.pdf Sokkeloa en t tegengoan van kardiovaskulaire ziektes: een systematisch overzicht (Engels)] {{commons|Chocolate}} {{dia|Schreven ien t [[Westerkertaaiers]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Slik]] gy5zjq3n27bmt0lpfjlfgvhrsulb87i 0 4564 290604 263834 2016-11-01T15:26:18Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Tirol 1918.png|thumb|right|250px|Oostnrieks en Italiaansk Tirool noa t [[Verdrag van Saint-Germain (1919)|Verdrag van Saint-Germain]]]] '''Tirool''' is ne historiese regio in [[Centraol-Europa|Mildn-Uropa]] en besteet oet de [[Oostnriek]]se deelstaat [[Tirool (deelstaat)|Tirool]], met as heufdstad [[Innsbruck]], en t [[Italiën|Italiaanske]] [[Zuud-Tirool]]. Vrogger maakn t deel oet van de groafschop Tirool van t [[Healige Roomse Riek]] en völ t oonder t [[aartshertogdom Oostnriek]]. In de [[Fraanske tied]] (1795-1813) kwam t in de haandn van Fraankriek en zien bondgenoot [[Beiern]]. Onder leiding van [[Andreas Hofer]] kwam t Tiroolse volk in disse tied in opstaand. Noadat t Healige Roomse Rijk in 1806 ontbeund wördn, maakn Tirool deel oet van t [[keizerriek Oostnriek]] en later van t Oostnriekse deel van [[Oostnriek-Hongaarnlaand]]. Noa n [[Eerstn Weerldoorlog]] wördn Tirool opdeeld in t Oostnriekse Tirool en t Italiaanske Zuud-Tirool (vandaag-an-n-dag ne Italiaanske proveensie, officieel ''Bolzano-Zuud-Tirool'' neumd). Seend t [[Verdrag van Saint-Germain (1919)|Verdrag van Saint-Germain]] besteet t Oostnriekse Tirool oet twee deeln: [[Noord-Tirol]] en t kleanere [[Oost-Tirol]], t gebeed roondum [[Lienz (stad)|Lienz]]. Oaverigens wördn de Italiaanske proveensie [[Trentino]], doo t nog biej Oostnriek heurn, vrogger ok wal ''Welsch-Tirool'' neumd. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geografie van Oostnriek]] 5cf1zrdnihxcmxzrciwz36aqp86u15n 0 4566 16800 2006-10-05T12:56:37Z Grönneger 1 35 Titel van [[Chocola]] ewiezigd naor [[Sokkeloa]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Sokkeloa]] 3bgwfkypkcdnfp6l1t06wmcp5bgkz6r 0 4567 16815 2006-10-05T15:23:27Z Tubantia 15 deursturing naor [[Centraol-Europa]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Centraol-Europa]] rarr2bnqrnqiui8msx308tb3o9uu4mh 0 4568 273123 265642 2014-02-09T14:34:21Z Lotje 5052 {{commonscat|Omrop Fryslân}} wikitext text/x-wiki '''Omrop Fryslân''' ([[Stellingwarfs]]: ''Omroep Frieslaand'') is ien van de ooldste regionaole [[omroep|radio- en tillevisieomroepen]] van [[Nederlaand]]. De omroep zendt uut in de perveencie [[Frieslaand]]. ==Geschiedenis== De eerste uutzendings waren via de Regionale Omroep Noord (RON) in [[1946]]. In de jaoren '50 wodde RON ommezet in [[RONO]] (Regionale Omroep Noord en Oost). In [[1978]] wodde de RONO opsplit in drie zenders: Noord, Oost en Frieslaand. In [[1988]] gong Radio Fryslân zelsstandig veerder as Omrop Fryslân. In [[1994]] begonden Omrop Fryslân mit tillevisieuutzendings van een [[ure]]. Inkelde jaoren laeter wodde begonnen mit et uutzenden van een pergramme van [[aanderhalf]] ure, dat de hiele naachte herhaeld wodde. ==Inhoold== In de pergrammes van Omrop Fryslân wodt veurnaemelik [[Freesk|Fries]] praot. Bi'jtieden bin d'r stokkies in et [[Stellingwarfs]], de tael van twie Friese gemientes [[Weststellingwarf|West-]] en [[Ooststellingwarf]]. De omroep het ok zendtied op [[Nederland 1]] vanwegen et feit dat Fries de twiede riekstael is in Nederlaand. De omroep zurgt veur ''Fryske skoalletillevyzje'' (Friese schoeletillevisie). Zesendattig ure maggen ze op de Nederlaanse peblieke netten uutzenden, waorvan vieftiene veur schoeletillevisie. Omrop Fryslân had as eerste regionaole zender een eigen dialektserie: [[Baas Boppe Baas]]. Kot daornao volgde [[RTV Oost]] mit [[Van Jonge Leu en Oale Groond]] en aandere [[regiosoap]]s. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.omropfryslan.nl De webstee van Omrop Fryslân] {{commonscat|Omrop Fryslân}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse regionaole omroep]] [[Kategorie:Frieslaand]] hzofm7s3tnd24vnq7ybfd5q7g2er5sg 14 4569 266426 261049 2013-05-10T17:37:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Umroop]] [[Kategorie:Nederlaand|Regionaole Omroep]] nvikbduudb6w45dkva9i55mpvsf1p2e 0 4571 73914 73738 2008-07-22T18:50:50Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Tachtigjoarigen Oorlog]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tachtigjoarigen Oorlog]] 3i43a90mqtypa7d8cshmx0tvvityn8p 0 4573 279450 274180 2015-03-27T17:26:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Illustration Betula pendula0.jpg|thumb|250px|Ofbeelding van de birk]] '''Birken''' bin [[boom|bomen]] die tot 't [[geslacht]] ''Betula'' heuren. 't Geslacht '''birk''' umvat oengeveer daartig soorten, die verspreid over 't [[noordelijk halfroend]] veurkommen. De bomen van dit geslacht bin uterst [[wienterhard]]. Ze bin de enigste [[inheems]]e [[boom]]soorten op [[Gruunlaand|Greunland]] en [[Ieslaand|Iesland]]. ''Björk'' is birk in 't [[Ieslaans|Ieslands]]. De birk is een echte [[pioniersplaante|pioniersplant]]. Kenmarkend veur de birk is 't in horizontaole banden bluisteren van de [[bast]] op de [[stamme (plaante)|stam]]. De nieje bast is soms wit, mar kan ofhankelijk van de soort oek rood of zoas bie de meeste soorten bruun wezen. De mannelijke [[bleuiwieze]] van birken het gele, hangende [[rupse|rupsvormige]] [[katjen|katjes]], die al veur de [[wienter]] anwezig bin. De staonde vrouwelijke bleuiwiezen oenderan de mannelijke bleuiwiezen bin mit knopschubben umgeven. De [[vrucht]] is een klein dubbel-evleugeld [[noete|noetjen]]. Birken hen véúr en bie 't uutkommen van 't blad een iezig staarke sapstroming en kunnen daorum alleen [[haarfst|'s harests]] en [[wienter|'s wienters]] esneuid worren. == Soorten & cultivars == * ''[[Betula albosinensis]]'' - [[Chinese birk]] * ''[[Betula aetnensis]]'' * ''[[Betula ermanii]]'' - [[Goudbirk]] ** ''Betula ermanii'' 'Holland' * ''[[Betula lenta]]'' - [[Sukerbirk]] * ''[[Betula maximowicziana]]'' - [[Grootblaoierige birk]] * ''[[Betula medwediewii]]'' - [[Transkaukasische birk]] * ''[[Betula nana]]'' - [[Dwaargbirk]] * ''[[Betula nigra]]'' - [[Zwarte birk]] of [[Rooie birk]] * ''[[Betula occidentalis]]'' * ''[[Betula papyrifera]]'' - [[Pepierbirk]] * ''[[Betula pendula]]'' syn. ''[[Betula verrucosa]]'' - [[Ruge birk]], Schaarpe birk, Gewone birk of Zaandbirk ** ''Betula pendula'' 'Laciniata' ** ''Betula pendula'' 'Youngii' (Priëelbirk) ** ''Betula pendula'' 'Tristis' (Treurbirk) ** ''Betula pendula'' 'Fastigiata' (Zuulbirk) * ''[[Betula platyphylla]]'' - [[Aziatische birk]] * ''[[Betula populifolia]]'' - [[Peppelblaoierige birk]] * ''[[Betula pubescens]]'' - [[Zachte birk]] * ''[[Betula utilis]]'' ** ''Betula utilis'' 'Doornbos' of [[Witte Himalayabirk]] syn. ''[[Betula utilis subsp. jacquemontii]]'' of ''[[Betula jacquemontii]]'' In Nederland bin alleen de ruge birk en de zachte birk inheems. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''barke'', ''barkenboom'' * [[Drèents]]: ''ba{{small()|a}}rk'', ''bork{{small()|e}}'', ''börk'' * [[Grunnegs]]: ''baarkenboom'' * [[Stellingwarfs]]: ''birke'' * [[Tweants]]: ** ''berke'' ** ''bearke'' ** ''baarke'' ([[Eanter]]) ** ''barke'' ** ''boarke'' ([[Riesn]]) * [[Veluws]]: ''birk{{small()|e}}'' {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Boom]] 50gszh32gq73hdi8szt5obolxlaqnx7 0 4574 264446 256650 2013-05-06T20:20:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:CentaureaCyanus-plant-kl.jpg|thumb|275px|Blauwbloem]] De '''blauwbloem''' ([[Latien]]: ''Centaurea cyanus'') is een 30 tot 60 centimeter hoge, eenjaorige [[plaanten|plant]] uut de femilie van de composieten. Binnen 't geslacht Centaurea is 't een van de drie soorten die in [[Nederlaand|Nederland]] en [[België]] inheems bin. De blauwbloem staot op de Nederlanse Rooie liest van [[2000]]. De blauwbloem dankt zien naam an de typisch blauwe kleur van de bloem. De bloem greuit veural op de akkers tussen 't graon, de bloem kan hier goed overleven umdat de plant krap-an ruumte inneemt en op die menier tussen 't hoge graon kan overleven. Deur de teelt mit zuvere graonenmingsels komt de plant in dit milieu vriewel niet meer veur. In baarmen van binnenwegen ku-j 'm nog wel regelmaotig vienen. Meugelijk neemt de plant daor de leste jaoren iets toe deurdat gemeentes oender invleud van bezunigingen baarmen mar een tot twee keer per jaor meien. De [[voot|voet]] van de buisbloempjes is paors. Een plant kan wel tot 20 bloemen vormen, die veul nectar produceren. De bleuiperiode is van [[juni]] tot [[augustus]]. == Nedersaksisch == *[[Drèents]]: **''blauwbloem{{small()|e}}'' **''blauwe bloeme'' ([[Ni'jlusen]]) **''roggebloem{{small()|e}}'', ''roggebloum'' **''trems{{small()|k}}e'' *[[Stellingwarfs]]: **''korenbloeme'' **''roggebloeme'' *[[Veluws]]: **''blauwbloem{{small()|e}}'' **''blauwe bloem{{small()|e}}'' **''roggebloem{{small()|e}}'' **''blauwbössien'' ([[Attem]] e.u.) == Fotogalderie == <gallery> Image:CentaureaCyanus-overz-kl.jpg Image:CentaureaCyanus-bloem-kl.jpg </gallery> {{Commons|Centaurea cyanus}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaante]] e9nyw13yxqyzvjvgaail1sm75sranbj 0 4575 282321 279075 2015-05-23T14:56:35Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Vaccinium corymbosum(01).jpg|thumb|270px|Blauwe bezen]] De '''bosbezen''' ([[Latien]]: ''Vaccinium'') bin [[plaanten|planten]] die beheuren tot de [[heedfamilie]] (''Ericaceae''). == Ondersoorten == * Subgenus '''''Oxycoccus''''': [[veenbees|veenbezen]] ** ''[[Vaccinium erythrocarpum]]'' ** ''[[Vaccinium macrocarpon]]'' ** ''[[Vaccinium microcarpum]]'' ** ''[[Vaccinium oxycoccus]]'' * Subgenus '''''Vaccinium''''': bosbezen ** ''[[Vaccinium angustifolium]]'' ** ''[[Vacciuium arboreum]]'' ** ''[[Vaccinium ashei]]'' ** ''[[Vacciuium atrococcum]]'' ** ''[[Vaccinium caesium]]'' ** ''[[Blauwe beze|Vaccinium corymbosum]]'' ([[blauwe beze|blauwe bees]]) ** ''[[Vaccinium melanocarpum]]'' ** ''[[Vaccinium myrsinites]]'' ** ''[[Vaccinium myrtilloides]]'' ** ''[[Blauwe bosbeze|Vaccinium myrtillus]]'' ([[blauwe bosbeze|blauwe bosbees]]) ** ''[[Vaccinium occidentalis]]'' ** ''[[Vaccinium ovatum]]'' ** ''[[Vaccinium pallidum]]'' ** ''[[Vaccinium parvifolium]]'' ** ''[[Riesbees|Vaccinium uliginosum]]'' ([[riesbees]]) ** ''[[Vossebeze|Vaccinium vitis-idaea]]'' ([[vossebeze|vossebees]] of ''rooie bosbees'') ** ''Vaccinium vitis-idaea'' var. ''minus'' == In de Nederlandse natuur kommen veur == * de blauwe bosbees (''Vaccinium myrtillus''), * de rooie bosbees (''Vaccinium vitis-idaea'') en * de riesbees (''Vaccinium uliginosum'') veur. Veerder kommen de nauw verwante soorten * de kleine veenbees (''Oxycoccus palustris'') en * de grote veenbees (''Oxycoccus macrocarpon'') veur. De kleine Nederlandse soorten vormen lege struukjes. De '''grote veenbees''' of lepeltjesheed wort oek wel de ''Amerikaanse veenbees'' of ''cranberry'' eneumd en is niet inheems in Nederland. Bie een schipbreuk bin in de negentiende eeuw bezen op [[Terschelling]] an-espeuld en het de plant hum daor evestigd. De blauwe bees (''Vaccinium corymbosum'') wort o.a. in Nederland en [[Duutslaand|Duutsland]] eteeld. == Nedersaksies == * [[Achterhooks]]: ''blikbeze'', ''bikbeze'' * [[Drèents]]: ** blauwe bosbes: ''bleeik, bleek, bleik, blekbes, blikbeer'' ** rode bosbes: ''kreus, kreuze, vossebeze'' * [[Grunnegs]]: ''haidelbeerns'' * [[Tweants]]: **Blaauwe: ''bosbeaze'', ''bikbeaze'' **Rode: ''krooze'' * [[Veluws]]: ''bosbees, -beze, -bèze, -bieze'' {{Dialekt|wvel|Putten|ANS}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Vruch]] 8d2kzg0sboo4xgrumf09m30k7nyxigi 0 4576 291558 264419 2016-11-07T14:40:53Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De '''Arbeiders Jeugd Centrale''' (A(o)JC) ([[1918]]-[[1959]]) was een [[socialisme|socialistische]] [[jeugdbeweging]], op-ericht deur de [[Sociaal-Democratische Arbeiderspartij]] (SDAP) en het [[Nederlands Verbond van Vakverenigingen]] (NVV). De AJC had tot doel de arbeidersjeugd op te voeden en te ontwikkelen. Het socialistisch cultuurideaal werd erealiseerd mit treditionele umgangsvorms, zonder draank en tebak, en mit lichaomsbeweging, volksdaans, [[meziek]] en lekenspel. De [[Paosheuvel]] in [[Vierhouten]] was een bekend kampeer- en samenkomstterrein van de A(o)JC. Kaoderblaoden: De Kern (mit bieblad: Het Signaal) [[Koos Vorrink]] (1891-1955) was een bezielend leider vaan de A(o)JC. Van 1927 tot 1934 was hie landelijk veurzitter. Hie vreug de oud-onderwiezer en musicus [[Piet Tiggers]] (1891-1968) veur de opbouw vaan het muziekwark in de A(o)JC; zien echtgenote Line verzurgde het volksdaansen op de leiderscursussen. De A(o)JC-leden wanen verdeeld in ''Rode Wachten'' (oudere leden), ''Rooie Valken'' en ''Trekvoegels'', nao de [[Tweede Wereldoorlog]] ''Trekvoegels'' en ''Zwaoluwen''. Alle groepen han hun eigen regels en symbolen. In de jaoren vuuftig leup het ledental van de A(o)JC staark terugge en in febrewaorie 1959 werd besleuten de organisaotie op te heffen. In meert 1959 werd A(o)JC op-evolgd deur Stichting Ruumte. ==Literetuur== *[[Ger Harmsen|G.J. Harmsen]]: ''Blauwe en rooie jeugd''. Een bijdrage tot de geschiedenis van de Nederlandse jeugdbeweging tussen 1853 en 1940. - Assen, 1963. - Dissertatie Universiteit van [[Amsterdam]]. *Geertje Marianne Naarden: ''Onze jeugd behoort de morgen''. Geschiedenis van de AJC in oorlogstied. - Amsterdam, IISG, 1989 Veur het culturele wark: *Jan Meilof: ''Een wereld licht en vrij''. Het culturele werk van de AJC 1918-1959. - Amsterdam, Stichting Beheer \ IISG, 1999 {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't Vierhoutens}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Vereniging]] [[Kategorie:Geschiedenis van Nederlaand]] i7nymrle79d684kbc3cxarzooldtxpk 14 4577 271777 266663 2013-12-07T00:34:39Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Clubs and societies}} [[Kategorie:Organisaotie]] 65edkyicggojgc5h9rn06iujv02vcnz 0 4578 279451 273951 2015-03-27T17:26:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Apple orchard.jpg|thumb|right|250px|Een boengerd waor [[appel (vruch)|appels]] op verbouwd worren]] Een '''boengerd''' is een stuk groend dat bestemd is veur de beplanting of cultivering van [[vruch]]ten- of [[noete]]bomen. Boengerds kommen van oorsprong veul veur tussen de grote revieren in de [[Betuwe]] en in 't [[Land van Maas en Waal]]. Oek han veul [[boerderieje]]n in 't verlejen een eigen boengerd veur 't kweken van vruchten zoas [[appel (vruch)|appels]] en [[peer|peren]]. Veur 't bestuven van boengerds worren vaak [[iemn|biejen]] gebruukt, de biejen worren dan deur [[iemker]]s in de biejenkasten edaon en bie de percelen ezet die besteuven moen worren. == Bleui == As boengerds in bleui staon in 't vrogge [[leinte|veurjaor]], dan is 't meestentieds een iezig mooi gezicht. In [[Japan|Jepan]] is de bleui van de [[kaarsen]]bleuisels een fenemeen dat nauwlettend evolgd wort en zelfs in de niejsberichten op de tillevisie vermeld wort. Oek kommen kaarsenbleuisels veul veur in tredisionele Jepanse prenten. == Instandhouwing == Veur de instandhouwing van de kenmaarken van de bomen worren veredelde variëteiten eënt op een onderstam. Tegensworig kweken ze vruchten meestentieds op leegstammige boompjes umdat dit 't plukken van de oogst makkelijker maakt. Ouwerwetse (hoogstammige) boengerds kortbie de boerderiejen hen vaak tegeliekertied een functie as wei veur 't [[rundvee]]. De bomen in boengerds worren vaak bespeuten mit 'gewasbeschaarmingsmiddels' um antasting deur [[insektn|insecten]] zoas [[wurm]]en te veurkommen. Sommige boengerds bin umgeven deur een hoge [[hegge|heig]] um een meer beschutte plek te creëren. De groend oender de bomen kan los-ehouwen worren, of der kunnen dekkingsgewassen op ekweekt worren, of de twee vormen kunnen mekaar ofwisselen. Bie jonge boengerds is 't meugelijk um [[greunte]]s en [[bees|bezen]] as dekkingsgewassen in de riejen tussen de bomen te kweken. == Vrogger en noen == Boengerds waren vrogger speciaol in-erichte [[tune]]n veur riekeluui mit een formeel ontwaarp en waren vaak mit fonteinen en beeldhouwwaarken versierd. Vandaag de dag bin boengerds daorintegen meestentieds commerciële ondernemingen en bin soms veule antallen [[bunder]]s groot. Der worren tegesworig mesines gebruukt um de anplantingen te bespuiten, plukken en verpakken. == Soorten boengerds == ;Tropisch klimaot * [[benaan|benanen]] - [[kokosnoet]]en - [[Kakouboom|cacao]] - [[koffie]] - [[guava]] - [[mango]] - [[pepaja]] - [[Tee (draank)|thee]] ;Subtropisch klimaot * [[daodelpalm]] - [[citrus]]vruchten ([[pompelmoes]], [[limoen]], [[manderien (vrucht)|manderien]], [[sinneballe|sinesappel]], enz.) - [[lychee]] ;Emaotigd klimaot * [[appel (vruch)|appels]] - [[kaars]]en - [[haozelnoet]]en - [[parzik]]ken - [[peer|peren]] - [[pecannoet]]en - [[noeteboom|noeten]] - [[pruum|prumen]] - [[abrikoos|abrikozen]] - [[kaki (plant)|kaki]] == Zie oek == * [[Wingerd]] == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''appelhof'' * [[Grunnegs]]: ''bomentoen{{small()|e}}'' * [[Stellingwarfs]]: ''boomgaorde'' * [[Tweants]]: ** ''bongerd'' ** ''boomgoard'' * [[Veluws]]: ''bo{{small()|e}}ngerd'' {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Laandbouw]] [[Kategorie:Tune]] hezcvviivbcy38cvcqdjbvdmrt3d7p4 0 4581 289659 276871 2016-10-29T12:15:26Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Gemainte | noam = De Pekel | lokoatsie = Locatie Pekela | bestandsnoam vlage = Pekela vlag.svg | bestandsnoam woapen = Coat_of_arms_of_Pekela.png | provìnzie = [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] | heufdploats = [[Olde Pekel]] | oppervlak = 50,20 | oppervlak laand = 49,12 | oppervlak woater = 1,08 | inwoner = 13.277 | doatum inwoner = 1 juli 2006 | dichtte = 270 | breedtegroad = 53/06/0/N | lengtegroad = 7/0/0/E | verkeersader = N366, N367 | netnummer = 0597, 0599 | postkode = 9662-9669 | webstee = [http://www.pekela.nl www.pekela.nl] | }} '''De Pekel''' ([[Nederlaands]]: ''Pekela'') is n gemainte in Noord-[[Nederlaand]], in de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. De gemainte het n oppervlakte van 50,22 [[vierkaante kilometer|km²]] en har op [[1 juli]] [[2006]] 13.277 inwoner (bron: CBS). De Pekel is ontstoan deur de soamenvougen van [[Olle Pekel]] en [[Nij Pekel]] per [[1 jannewaori|1 jannewoari]] [[1990]]. == Indailen == De gemainte De Pekel bestaait oet de volgende ploatsen en gehuchten: [[Alteveer]] gedailtelk, [[Boven Pekel]], [[Bronsveen]], [[Hoetmansmeer]], [[Nij Pekel]] en [[Olle Pekel]]. {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] n3hoq42j8kqulqmvi5jxbdrph9wx3ay 0 4582 272996 265024 2014-01-26T09:09:10Z Lotje 5052 {{commonscat|Haren, Groningen}} wikitext text/x-wiki {{Gemainte | noam = Hoaren | bestandsnoam woapen = Coat_of_arms_of_Haren_(Groningen).png | bestandsnoam vlage = VlagHaren.gif | lokoatsie = LocatieHaren | provìnzie = [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] | heufdploats = '''Hoaren''' | oppervlak = 50,70 | oppervlak laand = 45,69 | oppervlak woater = 5,00 | inwoner = 18.935 | doatum inwoner = 1 juli 2006 | dichtte = 414 | breedtegroad = 53/10/0/N | lengtegroad = 6/36/0/E | verkeersader = A28; spoorlien [[Grunnen (stad)|Grunnen]]-[[Möppelt]] | netnummer = 050 | postkode = 9479, 9750-9759 | webstee = [http://www.haren.nl www.haren.nl] | }} '''Hoaren''' ([[Nederlaands]]: ''Haren'') is n dörp en n [[gemiente (bestuur)|gemainte]] in Noord-[[Nederlaand]], in de [[pervincie|provìnzie]] [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. De gemainte beslagt n oppervlak van 50,70 [[vierkaante kilometer|km²]] (woarvan 4,10 km² [[woater]]). Hoaren ligt direkt ten zuden van [[Grunnen (stad)|t Stad]]. Veural deur de liggen is t n typische forinzengemainte. Hoaren wordt ook wel t Wassenaar van t noorden nuimd. Schier legen is de [[Nederlaandse Hervormde Kerke|Hervörmde Kèrk]] oet de [[13e eeuw|13e aiw]], dij woarschainlek baauwd is op t stee woar oeit n haaidens hillegdom stoan het. Tussen Hoaren en Glimmen ligt [[Appèlbaargen]], veural veur [[Grunnen (stad)|stadjers]] n laifkoosde bestemmen. Bie [[Noordloaren]] ligt t ainege Nederlaandse [[hunebed]] boeten [[Drenthe|t Drìnt]]. In Hoaren vindt men de grootste botoanische [[tune|toen]] van Nederlaand: de [[Hortus Haren]]. Op n oppervlak van sikkom 20 hektoare gruien en bluien [[plaanten|planten]] oet ale streken van Nederlaand en de rest van de wereld. == Indailen == De gemainte Hoaren omvat de volgende ploatsen en gehuchten: [[Essen (Hoaren)|Essen]], [[Glimmen]], Hoaren, [[Hoarenermeulen]], [[Noordloaren]], [[Onnen]], [[Eel-potterwold]] (gedailtelk). {{commonscat|Haren, Groningen}} {{GemaintesGrunnen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] hybd9n30p4l0d0dkzxx8ec0r9mjwma1 0 4583 272352 264476 2013-12-14T21:39:02Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki '''Bukkem''' is een visgerecht dat oek wel ''erookte hering'' eneumd wort. Bie disse menier van vis klaormaken wort de [[heern (visk)|hering]] in zien geheel erookt, mit de [[ingewanden]] en al der nog in. Bukkem werd vrogger vaak langest 't [[Zujerzee]]gebied egeten, mar wort noen oek haost niet meer egeten. Bukkem wort oek wel in 't butenland egeten, 't is bieveurbeeld bekend in de [[Verienigd Keuninkriek|Engelse]] en [[Suriname|Surinaamse]] keuken. ==Trivia== Der is oek een meziekgroep die verneumd is naor 'bukkem'. Disse groep is bekend eworren onder de naam [[Bukkes]], 't meervoud van '''bukkem''' in 't [[Bunsjoots|Spakenburgs]]. Bukkes kreeg landelijk wat bekendheid mit 't liedjen ''Héé Keeltsie'' dat ''hé keeltjen'' betekent. ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: ''bokken, bukken'' *[[Veluws]]: **''bukkem, bokkem'' **''bukking, bökking'' **''bukken, bökken'' ([[Wezep]], [[Attem]], [[Epe]]) **''bokken'' ([[Attem]], [[Waopenvelde]], [[Epe]]) [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Vis]] 5f79vx5vdns0ntpag3q19tk9m7264n8 0 4584 271978 265849 2013-12-07T01:32:10Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Atlantischer Lachs.jpg|thumb|300px|Atlantische zalm]] De orde van de '''Zalmachtigen''' ([[Latien]]: ''Salmoniformes'') bestaot uut een vrie groot antal femilies: *Orde: Salmoniformes **Familie: ''Argentinidae'' - ''[[Glasogen]] **Familie: ''Esocidae'' - [[Snoeken]] **Familie: ''Galaxiidae'' -[[Tasmaanse snoekjes]] **Familie: ''Salmonidae'' - [[Zalmen]] **Familie: ''Osmeridae'' - [[Spiering]]en **Familie: ''Umbridae'' - [[Hoendsvissen]] ==Zie oek== *[[Bukkem]] [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Vis]] t43e0fle88ge57gyl3l6s0hdxh9crda 0 4587 17033 2006-10-08T11:01:51Z Servien 7 deursturing naor [[Bukkem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Bukkem]] np1use6u8ysdqulimzn5nbalbpuxhh1 0 4588 256870 252680 2013-03-11T11:12:03Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 31 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1221452]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Diesel''' kan verwiezen naor: * [[diesel (plant)]] - Nederlands: distel * [[dieselmotor]] - die riedt op ** [[diesel (brandstof)]] ** [[biodiesel]] * [[Diesel (tiedschrift)]] - een Nedersaksisch tiedschrift uut Oost-Frieslaand * [[Diesel (kledingmaark)]] - een Italiaans kledingmaark * [[Diesel (band)]] - een Nederlandse band == Personen mit de achternaam Diesel == * [[Rudolf Diesel]] - de uitviener van de dieselmotor * [[Vin Diesel]] - een Amerikaanse acteur, producent en regisseur {{dv}} 8sfntei3agsh5lc0z2hfhvheesztf9y 0 4589 17053 2006-10-08T14:00:30Z Servien 7 deursturing naor [[Sillevolde]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sillevolde]] 61ootumqyuj58atngexpih46fpo9pzt 0 4590 268499 264497 2013-07-16T11:33:25Z 217.159.158.132 better image wikitext text/x-wiki [[Image:Carduus crispus - kähar karuohakas.jpg|thumb|260px|Carduus crispus]] '''Diesels''' bin [[plaanten|planten]] van 't geslacht ''Carduus''. 't Bin stekelige planten mit [[bloeme]]n in heufjes, umgeven deur puntige umwienselblaojen. De [[kleur]] is meestentieds rood tot paors, soms lila of wit. De vruchjes an de bovenkant hen vruchpluus (dieselpluus). 't Is een tweejaorige plant: in 't eerste jaor vormen de [[wortel (plaante)|wortels]] en 't bladrozet; in 't tweede jaor ontwikkelen de bloemen en [[vruch]]ten. ==Soorten in Nederland en België== * [[Tengere diesel]] (''Carduus tenuiflorus'') * [[Kruldiesel]] (''Carduus crispus'') * [[Knikkende diesel]] (''Carduus nutans'') * [[Langstekelige diesel]] (''Carduus acanthoïdes'') ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: **''diesele'' ([[Wenters]]) **''diesel'' ([[Dinsper]]) **''stiekel'' ([[Sillevolde]]) *[[Drèents]]: **''diesel'' **''stiekel'' *[[Grunnegs]]: ''körtbaindik'' of ''stekel'' *[[Sallaans]]: ''diesel'' *[[Stellingwarfs]]: ''distel'' *[[Tweants]]: ''dissel'' ([[Almelo]]) *[[Veluws]]: ''dies{{small()|t}}el'' {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} {{Commons|Carduus|Carduus}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] nckzwpoj51on60jl2lf6j2w64hqkpvw 0 4591 264495 256752 2013-05-06T20:32:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bartnelke.jpg|thumb|240px|Deuzendschonen]] '''Deuzendschonen''' ([[Latien]]: ''Dianthus barbatus'') is een bleuiende [[plaanten|plaante]] van de femilie [[Caryophyllaceae]]. Deuzendschonen koemen van oorsprong uut de [[barg]]en in [[Zuud-Europa]] van de [[Pyreneeën]] tot oost van de [[Karpaten]] en de [[Balkan]]. De deuzendschonen is een tweejaorige of kortlevende [[vaste plaante]] dee zo'n 40 tot 70 cm groot kan wonnen. De deuzendschonen hef greune, blauw-greune of glimmende blaojen dee ongeveer 4 tot 10 cm lange en 1 tot 2 cm breed wonnen. De [[bloeme]]n wonnen eproduceerd in een cluster bovenin de stengel en hem een kruudnegelachtige geur; de bloemen bin zo'n 2 cm in diameter en hem vuuf bloemblaojen mit ekartelde raandjes. In de netuur bin de bloemen van disse plaante rood van kleur mit een witte onderkaante. == Nedersaksisch == *[[Veluws]]: **''deuzendschonen'' ([[Nunspeet]]) **''duveschoon'' ([[Putten]]) **''duzendschoon'' ([[Niekark]]) **''duvesjonen'' ([[Bunsjoten]]) *[[Drèents]]: ''duzendschoon'' of ''duzendschone'' *[[Stellingwarfs]]: ''duzendschoene'' ([[Ni'jhooltpae]]) *[[Tweants]]: ''doevnschooln'' *[[Achterhooks]]: ''doezendschoe(r)'' *[[Grunnegs]]: ''doezendschoun(der)'' [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaante]] baju9ihkprss8l3ulffbenz0gtmz2tc 0 4592 264357 256749 2013-05-06T19:57:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:WilliamOfOrange1580.jpg|250px|thumb|Willem van Oranje]] '''Willem van Oranje-Nassau''' ([[Dillenburg]], [[24 april]] [[1533]] — [[Delft]], [[10 juli]] [[1584]]), [[Prins van Oranje (titel)|Prins van Oranje]], [[Graof]] van [[Nassau]], bekend äs '''Willem van Oranje''', was de initiatiefnemer en leider van [[Tachtigjaorige Oorlog|de Opstand]] tegen de [[Spanje|Spaanse]] [[Könning (titel)|koning]] [[Filips II van Spanje|Filips II]]. De Opstand steet in de geschiedenisboeken bekend äs de [[Tachtigjaorige Oorlog]] en leiden tot een onofhankelijk [[Nederlaand]]. In de kronieken, brieven en dokementen van de [[16e eeuw]] wordt der soms esproken aover de Opstand. In de [[letterkunde|literetuur]] van vandage wordt 't begin van de Tachtigjaorige Oorlog vake an-eduud mit ''de Opstand'' of ''de Nederlaanse Opstand''. Umdät Willem van Oranje [[protestantisme|protestans]] was, was e dus ok niet veur één godsdienst, de [[religie|heufdreligie]] was in die tied namelijk 't [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-kattelicisme]], de Spaanse koning wol dan ok 't [[protestantisme]] in Nederlaand uutreuien. Eén van de bekendste uutspraken van Willem van Oranje was: ''Ik kan niet goedkeuren dat vorsten over het geweten van hun onderdanen willen heersen en hun de vrijheid van geloof en godsdienst ontnemen''. Disse woorden werden uut-esproken op [[31 december]] [[1564]] in de [[Raod van Staote]]. Mit disse woorden werd 't conflict mit de koning van Spanje (Filips II) onder woorden ebrach. De liefspreuk van de prins was ''Je maintiendrai''. In 't les van zien leven gebruken de prins disse uutdrukking mit een toevoeging: ''Je maintiendrai l'honneur, la foy, la loi de Dieu, du Roy, de mes amis et moy'' (vertaling: ''Ik zal de eer, 't geleuf en de wet van God, van de Koning, van mien vrienden en mien haandhaven''). Aover Willem van Oranje is verschillend eoordeeld. De bekende historicus [[Jan Romein]] rekent hum tot de ärflaoters van de Nederlaanse beschaving. Willem van Oranje steet in elk geval an de [[kribbe|wiege]] van de Nederlaanse nasie. Zonder zien optreden is een onofhankelijk Nederlaand historisch ezien niet denkbaor en zol de geschiedenisse van Europa anders elopen wèèn. 't Optreden van Willem van Oranje hef dus wereldumvattende betekenisse ehad. De eis van de Habsburgers ('t stichen van een centraal eleid wereldriek mit één godsdienst) is stuk-elopen op zien vastberaodenheid. Willem van Oranje is uuteindelijk op [[10 juli]] [[1584]] vermoord in zien eigen [[huus]] deur de kattelieke [[Balthasar Gerards]] (of: ''Balthasar Gérard''). Willem van Oranjes legendarische woorden waren ''Mien God heb medeliejen mit mien en Oew ärme volk.'' {{DEFAULTSORT:Oranje, Willem Van}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] eckl54au60o5155rphs0d3bybvbh5q6 0 4593 256750 250595 2013-03-11T11:08:31Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 28 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q225196]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Willem I''' kan verwiezen naor: * [[Willem de Veroveraar]] (1027-1087) - keuning van Engelaand (1066-1087) * [[Willem I van Luxemburg]] (1070-1129) - graaf van Luxemburg (1096-1129) * [[Willem I van Hollaand]] (ca.1167-1222) - graaf van Hollaand (1203-1222) * [[Willem I van Dampierre]] of '''Willem I van Vlaonderen''' (1196-1231) - graaf-gemaol van Vlaonderen * [[Willem I van Meißen]] (1343-1407) - markgraaf van Meißen (1349-1407) en laandgraaf van Thüringen (1349-1382) * [[Willem I van Stiermarken]] - (1370 - 1406) * [[Willem III van Saksen]], ook '''Willem I van Luxemburg''' (1425-1482), hertog van Luxemburg (1439-1443) * [[Willem de Rieke]] (1487-1559) - graaf van Nassau, vaor van Willem van Oranje * [[Willem van Oranje|Willem I van Oranje-Nassau]] (1533-1584) - prins van Oranje, stadholder van Hollaand, Zeelaand en Utrecht * [[Willem I van de Nederlanen]] (1772-1843) - keuning van de Nederlanen (1815-1840), groothertog van Luxemburg (1815-1840) * [[Willem I van Württemberg]] - keuning van Württemberg * [[Willem I van Hessen-Kassel]] - keurvorst van Hessen-Kassel * [[Willem I van Utrecht]] - bisschop van Utrecht (1054-1076) {{dv}} b7iv7838hiep8uz5d8118sol918b5x7 0 4595 282446 279076 2015-05-31T19:35:13Z NGolds20 10516 /* Leegsaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Juletræet.jpg|thumb|Kìrstboom mit kìrstfertuut ([[Nordmann-Spar|Sparreboom]])]] '''Kìrsttied''' (ook: ''midwinter'', ''kìrst'', ''joul'' of ''karst'') is n internatsjonoal feest, woarbie de geboorte van [[Jezus Kristus]] vaaierd wordt. Dochs wordt tegenswoordeg, deur de [[Ontkarkelijking|ontkìrkelken]] van de wereld, aal meer dizze betaikenis vergeten en gaait t veuraal om de noflekhaid en de kado's veur de leutjen. == Kìrkelk feest == Op 25 dezìmber wordt de geboorte van ''t kindke'' [[Jezus Christus|Jezus]] vaaierd. t Feest wordt oetbundeg vaaierd mit kìrststaalken, n spesjoale mis en keerzen mit dennetoeksken der omhìn (zai [[#Germoans feest|Germoans feest]]). '''n Soamenvatten t Reums-Katolieke biebelverhoal van kìrst''' ''In Nazareth woonde n stel dij Maria en Jozef haitte. [[Maria]] zol mit Jozef traauwen goan, moar Maria bleek in wizze te wezen, deur Hillege Gaist. Oetìndelk besloot Jozef van Maria te schaaiden. Veurdat t zo wied was, dreumde hai over n [[engel]] dij zee: "Jozef, zeun van Doavid, wees nait benaauwd Maria, dien vraauw, bie die in hoes te nemen, omreden wat in heur verwekt is, komt van Hillege Gaist. Zai zel n zeun kriegen en doe moust Hom Jezus nuimen. Hai zel zien vôlk ja van heur zönden verlözzen." [[Bestaand:The visit of the wise-men.jpg|left|thumb|Bezuik van de drij wiezen]] ''Dou Maria al oareg wied op gang was mit heur wizze, beval de Reumse kaizer [[Augustus (keizer)|Augustes]] dat aal minsken noar heur geboortestee goan mozzen veur n volkstellen en volksregistroatsie. Zo ook Maria en Jozef, dij oet Betlehem kwamen. Onderweegs haar Maria aal meer waien en kon t nait meer holden, dus perbaaierden zai elke haarbaarg, moar naarngs haar man nog stee veur heur. Tot op lèstens, konden zai oetìndelk toch in n staal verblieven tuzzen t heu. Doar beveul zai, tuzzen de schoapen en ezels. Jozef, dij dit beloofd haar, nuimde t kind Jezus en legde hom in n krub, dij de daaiern al leegkaauwd haren.'' ''In tieds leupen der in n maarke n poar kilometer gunder n wat [[Schaapherder|schaiper]] mit heur [[schaop|schoapen]] nog wat te lopen. t Was aarg duuster en zai zagen naauwlieks wat, totdat n vel lucht heur omgeven verluchtte. t Was n engel. De schaiper waren nijsgierg en gongen gelieks richten t lucht tou. De engel ([[Aartsengel Gabriël|Gabriel]]) hong boven de staal woar Maria juust bevalen was. Hai sprak de woorden ''[[Gloria In Excelsis Deo]]''. De schaiper gongen noar binnen en waren de eersten dij t kindke Jezus zagen. ''In drij andere keunenkrieken, heurden drij wieze mannen, keunengen volgens summegen, dat dit kindke geboorn was. Zai raaisden aaldrij noar Betlehem om dit kind te zain. Zai brochten [[gold]], [[wierook]] en [[mirre]] mit. Op 6 jannewoari kwamen zai aan, dizze dag wordt noudags nog aal [[Drijkeunengen]] nuimd. == Germoans feest == [[Bestaand:Kalenderlys-2-tsca.jpeg|thumb|n Kìrstbakje]] De olle [[Germaonen (volk)|Germoanen]] vaaierden t [[joulfeest]], t zonnewendefeest, en [[midwinter]], tegenswoordeg ook bekend as Sunt Tomas. Deurdat dit rond dezölfde doatem vaalt, is t nait zo vrumd dat de bienoamen van kìrst ook wel ''Joul'' en ''Midwinter'' binnen. De germoanen broekden toeken van dìnnen om op te branden. Dit omreden de dìn mit zien noalden, as sybool veur de vruchtboarhaid stond. Hier hebben wie middelkerwies ozze [[kìrstboom]] aan te danken, wat aigelks n [[sparreboom]] is in stee van n [[dìnneboom]]. == Tegenswoordeg == Noudags wordt kìrst, veuraal in de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verainde Stoaten]], vaaierd as t feest van de noflekhaid en kado's. t Gaait non ook om de [[kìrstman]], dij op kìrstoavend deur de schösstain hin komt en kado's in hozevörrels aan de bözzem en onder de kìrstboom lègt. In de VS wordt de kìrstman ook wel Santa Claus nuimd, n vervörmen van [[Sunterkloas]]. De traditsie van Sunterkloas is middelkerwies in de tied van de kelonisoatsie van Amerikoa, overbrocht vanoet de Nederlanden richten [[New York]] en het zoch dou verspraaid over de rest van de VS en de rest van de wereld. Moar in stee van [[Spanje]], komt de kìrstman van de [[Noordpool]]. Mit kìrst wordt der voak oetgebraaid eten, maisttieds thoes, moar tegenswoordeg aal meer in n restaurant. Dit eten gebeurt voak mit femilie en/of vrunden. Om dizze noflekhaid en ainhaid in de wereld, hebben minsken ook voak wied vanteveurn verlet om kìrst. Tegenswoordeg is 26 dezèmber 2e kìrstdag. In [[Grunnen (provìnzie)|(Oost-)Grunnen]] en [[Oostfraislaand]] is t de traditsie om rond kìrst te begunnen mit t bakken van [[spekdik]]ken. Ook wordt der begonnen mit t bakken van [[knieperties|kniepertjes]], moar dat gebeurt ook op aander ploatsen aan dis kaant van de [[Iessel (revier)|Iesel]]. De bak hiervan ìndegt mit [[oljoar|old en nij]]. == Leegsaksisch == * [[Drèents]]: ** ''kaarst'' ** ''karst'' * [[Grunnegs]]: ** ''midwinter'' ** ''kìrst(tied)'' ** ''joul'' ** ''karst(tied)'' ([[Westerwôlds]]) * [[Platduuts]]: ** ''wienachten'' (Platduutse schriefwieze ''Wiehnachten'') ** ''wienachtstied'' (Platduutse schriefwieze ''Wiehnachtstied'') * [[Sallaands]]: ** ''Kas(t)'' * [[Stellingwarfs]]: ** ''kastdaegen'' ** ''kastfeest'' ** ''kastmis'' ** ''kast'' * [[Tweants]] ** ''kas'' ** ''Kasfees'' ** ''Mirreweenter'' * [[Veluws]]{{Info|Kömp oek veur in kombinasie mit -fees(t) en -mes/-mis}}: ** ''karst'' (uutspraak: {{IPA|[kɑs]}} of {{IPA|[kas}}) ** ''kärst'' ([[Oost-Veluws]], uutspraak: {{IPA|[kæs]}} of {{IPA|[kæɹs]}}) ** ''karsemes'' ([[Garder]], [[Voorthuzen]], [[Voorst]]) ** ''käärstmissen'' ([[Vorden]]) {{commonscat|Christmas}} {{dia|Schreven in t [[Oldambtsters]] van [[Loppersom (Grunnen)|Loppersom]]}} {{DEFAULTSORT:Kirsttied}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Kristelk feest]] [[Kategorie:Kìrst]] 5gll6lsmi4rmmlriyhhoi28gn1fz9jg 0 4596 46812 17183 2007-09-24T08:59:55Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kìrsttied]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kìrsttied]] kdeul2j7n10cjzn2j5zt6sb77ux0y9b 14 4597 266593 256754 2013-05-10T18:31:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Jewellery}} [[Kategorie:Kultuur]] 7dtdfzkeykncwfyccqka05kg50ibh8q 0 4598 17234 2006-10-10T11:32:56Z Servien 7 Titel van [[Aalkruud]] ewiezigd naor [[Aolkruud]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Aolkruud]] 608vr1urrq01syh23nifgrmq0j4s0po 0 4599 290853 290852 2016-11-02T11:29:31Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Benito Mussolini and Adolf Hitler.jpg|thumb|[[Mussolini]] en Hitler]] '''Adolf Hitler''' ([[Braunau am Inn (stad)|Braunau am Inn]] ([[Oostnriek|Oosterriek]]), [[20 april]] [[1889]] – [[Berlien]], [[30 april]] [[1945]]) was n [[Duutslaand|Duutse]] [[politikus]] en [[diktoater]]. Hai was de laaider van t Duutse [[Nazi-Duutslaand|Dèrde Riek]]. Tiedens zien bewind stuurde hai doelbewust aan op n verovernsoorlog: de [[Tweede Wereldoorlog|Twijde Wereldoorlog]]. Ook vonden onder zien bewind de ''[[Holocaust]]'' en wat andere [[genocide|genosides]] stee. Hitler druig hierveur de ìndverantwoordelkhaid. In de Holocaust werren om en bie 6 miljoen [[Jodendom|Jeuden]] ombrocht. Ook al is Hitler nooit veroordeeld veur oorlogsmisdoaden, omdat e [[zelfmoord]] pleegde veur hai terecht stoan kon, wordt hai over t algemain beschaauwd as ain van de grootste [[oorlogsmisdaodiger|oorlogsmisdoadigers]] in de geschiednis van de [[mense|mìnshaid]]. Hitler staait veuraal bekind om zien symbool, t [[hoakenkruus]], dat soamen mit de pose dij in de oorlog noar hom doan wuir, de [[Hitlergroet]], zölfs verboden wuir in veul landen. {{DEFAULTSORT:Hitler, Adolf}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nazi]] [[Kategorie:Politiek leaider]] 26vam00j6o6ruk8awirbrzb8p3c9dne 0 4600 17239 2006-10-10T12:35:14Z Grönneger 1 35 Titel van [[Hitler]] ewiezigd naor [[Adolf Hitler]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Adolf Hitler]] to3zv3tskyh70bdzlf5z3pksacnoz8g 0 4601 17247 2006-10-10T12:42:20Z Servien 7 deursturing naor [[Centraol-Europa]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Centraol-Europa]] kec4xaqj5d88tceemngek5wwx5o9ius 0 4602 279078 275225 2015-03-27T16:23:05Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-gos | noaminlaandstoal = Republik Indonesia | vlage = [[Bestaand:Flag of Indonesia.svg|125px|border|Vlage van Indonezie]] | woapen = [[Bestaand:Coat of Arms of Indonesia Garuda Pancasila.svg|100px|Woapen van Indonezie]] | lokoatsie = Locatie Indonesië.png | breedtegroad = 2/30//S | lengtegroad = 118///E | region = ID | toalen = [[Indonesisch]] | heufdstad = [[Jakarta]] | religie = [[islam]] (ca. 86%), [[christendom|kristendom]] 10%, [[hindoeïsme]] 3%, [[boeddhisme]] 1% e.a. | regeernsvörm = [[Rippebliek|Republiek]] | km2 = 1.919.440 | pctwoater = 4,85 | inwoner = 238 miljoen | dichtte = 131 | munt = [[rupiah]] | valutakode = IDR | tiedzone = +7 tot +9 | volkslaid = [[Indonesia Raya]] | feestdag = o.a. 17 augustus | tld = id | laandkode = IDN | til = 62 }} '''Indonezie''' is n [[republiek]], bestoande uut n groot aailandengebied in [[Zuudoost-Azie]]. t Ligt tuzzen t Zuudoost-Azioatische vastelaand en Austroalie, en tuzzen de [[Indische Oceaan|Indische]] en [[Grote Oceaan|Stille Ozeoan]]. In t noorden grènst t ook aan de [[Zuud-Chinese Zee]]. Indonezie grènst aan [[Maleisië|Malaizie]] op t aailand [[Borneo]], aan [[Papoea-Nieuw-Guinea|Papoea-Nij-Guinea]] op t aailaand [[Nieuw-Guinea|Nij-Guinea]], en aan [[Oost-Timor]] op t aailaand [[Timor]]. In t zuden grenst t aan [[Australië (laand)|Austroalie]]. De heufdstad is [[Jakarta]]. De grootste aailanden binnen [[Java]], [[Sumatra]], [[Borneo]], [[Celebes]] en [[Nij Guinea]]. == Geschiednis == Veur de tied van de [[Verainde Oostindiese Komnij]] (VOK, ''VOC in t Nederlaands'') en veurdat de [[Nederlaand|Hollaanders]] Indonesie nomen as [[kolonie (staatkundig)|kelonie]], bestonden der tuzzen de 7e en 14e eeuw in Indonezie op verschaaidene stees, n aantel verschillende keunenkrieken. Dizzent waren veuraal [[hindoeïsme|hindoeistisch]] en [[boeddhisme|boedistisch]]. Loater kwam hier de [[islam]] bie, via de haandel en gruide uut tot de belaankriekste religie in Indonezie. Indonezie is den ook t grootste moslimlaand van de wereld. In de tied van de VOK waren de Hollaanders der de boas en meuken n ìnd aan de bestoande keunenkrieken. Indonesie wuir doe [[Nederlaands-Indië|Nederlaands Indie]] nuimd. De Japanners meuken op heur beurt n ìnd aan Nederlaands Indie, tiedens en noa de [[Twijde Wereldoorlog]]. De Hollaanders wuiren opsloten in [[Jappenkamp|kaampen]] en de Indonesiers wuiren dwongen om de Japanners mit te helpen. == Toal == Indonezie kint n huil ìnde toalen, veural in [[Papoea]], môr ook op [[Celebes]] en de maiste andere aailanden. Op [[Java]] en [[Bali]] binnen de verschillen hail wat klainer. Van alle toalen dij de maiste van heur proaten in Indonezie hebben, is t grootste duil [[Austronesisch]]. Mit sikkom 750 sproken toalen mout Indonezie wat aantel toalen aangaait allend in Papoea-Nij-Guinea zien meerdere zain. == Butende hìnwieze == {{commonscat|Indonesia}} {{dia|Schreven in t [[Veenkelonioals]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Azië]] [[Kategorie:Laand]] qznw4b3tx6znfsfu07wr3kft2lv6d9s 0 4606 17281 2006-10-11T16:59:37Z Servien 7 Titel van [[Indonesie]] ewiezigd naor [[Indonezie]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Indonezie]] iouppx6p5wys72tybaef8e7wpu7nprt 0 4607 17295 2006-10-11T21:02:38Z Tubantia 15 deursturing naor [[Willem van Oranje]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Willem van Oranje]] iis3jvwtd7mpc0hf99gjlf0fdvj211h 0 4608 279452 273849 2015-03-27T17:26:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Innsbruck-goldenroof-nordkette.jpg|thumb|right|250px|t Goaldn dak van t balkon van de Fürstenburg]] '''Innsbruck''' is de heufdstad van de [[Oostnriek]]se deelstaat [[Tirool (deelstaat)|Tirool]]. t Is noa [[Weenn]], [[Graz]], [[Linz]] en [[Salzburg]] de greutste stad van Oostnriek. In 2006 har de stad 117.342 inwonners. De gemeante Innsbruck, ne zölfstandige stad (ok wal ''Statutarstadt'' neumd in Oostnriek), hef ne öppervlakte van 104,91 veerkaante kilometer. De stad is ongeveer 800 joar oald en lig aan de riviere de [[Inn (riviere)|Inn]]. De naam ''Innsbruck'' kömp oet t [[Latien]]. Vrogger hetn de stad ''Oeni pons'' of ''Oenipontum'', woarbiej Oenus stun vuur wat now Inn het; pons is t Latiense woord vuur [[Brogge (bouwwark)|brugge]]. De brugge oaver de Inn was vrogger van groot belang vuur de handel vanoet [[Italiën]] en [[Zwitserlaand]] noar [[Duutslaand]]. Doarduur stoat der in de stad nog völle Middeleeuwse gebouwn, woaroonder de Fraanciskaanse ''Hofkirche'' en de ''Fürstenburg'', n kasteel met n balkon met n goaldn dak. De [[Olympiese Winterspeeln]] wördn tweemoal in Innsbruck hooldn, in [[1964]] en in [[1976]], doo de stad de organisasie oavernam van de [[Verenigde Stoatn van Amerika|Amerikaanse]] stad [[Denver]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stad in Oostnriek]] st4n8trhcujn9unp6bwgtw3qwlhyjak 0 4609 272014 261914 2013-12-09T03:31:12Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Brugge''' of '''brogge''' kan verwiezen naor: * [[Brugge (stad)]] - de [[heufdstad|previnsieheufstad]] van 't Belgische [[Westfloandern|West-Vlaanderen]] * [[Brogge (bouwwark)]] - een verbiending tussen twee walkaanten veur verkeer over 't waoter hinne * [[Brogge (taandheelkunde)]] - taandheelkundige constructie in de mond * ''Brogge'' - een aander woord veur een [[brukjen]] (stuk [[brood]]) {{dv}} 5a04fja94er857jjyrl0xl30oo8etdj 0 4610 17309 2006-10-12T07:41:41Z Servien 7 deursturing naor [[Gaasterlaand-Sloten]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Gaasterlaand-Sloten]] fdtx11m9fvgykz0l2mfdgvove4phbka 0 4611 256544 17310 2013-03-11T11:02:03Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2319707]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Ielst''' kan verwiezen naor: *[[Ielst (stad)]] *[[Ielst (gemiente)]] {{dv}} 2e6xicanrurq5uu2td4srxtvs8b8lgg 0 4612 76072 17314 2008-08-10T15:25:33Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Tubbige]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tubbige]] mr3acij2mk7s9x1ezppwkivqnje1ios 0 4613 76073 17315 2008-08-10T15:25:59Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Tubbige]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tubbige]] mr3acij2mk7s9x1ezppwkivqnje1ios 0 4618 264618 256543 2013-05-06T20:59:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Concrete wall.jpg|thumb|250px|Een mure emaak mit keien]] Een '''keie''' of een '''baksteen''' is een kunsmaotige steen, dee emaak wonnen van [[klei]] en kan eventueel 'vermagerd' wonnen mit [[zaand]], de klei wonnen in een vorm edaon en of-ebakken in een speciale [[noven]]d mit een [[temperetuur]] van 900 tot 1.200 [[Celsius|ºC]] (ofhankelijk van de kleisoorte), hiernao wonnen 't paor dagen of-ekoeld, um scheuren en barsen te veurkoemen. In warmere lanen wonnen de keien vake edreug deur de [[zunne]], dit duurt meestiends twee of dree dagen. Een keie wonnen gebruuk um gebouwen, [[mure]]n of wegen mee te maken. Je kunnen in de plaose van keien oek betonnen bestaoting legen. Keien kunnen emaak wonnen deur mesines of deur meensewark, in [[Europa (continent)|Europa]] gebeurt dit meestentieds mit mesines, terwiel 't in de armere lanen meestentieds mit meensewark edaon wonnen. Bie 't bouwen van een mure of een gebouwen wonnen cement gebruuk as een soorte van liem, 't cement is tussen de keien deur haos altied zichbaor en wonnen oek wel de [[voege]] eneumd. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''bakkei'' * [[Grunnegs]]: ''brik(ke)'' * [[Stellingwarfs]]: ''bakstien'' * [[Tweants]]: ''bakstean, baksteen, bakkeie'' * [[Veluws]]: ** ''baksteen'' ** ''bakstien'' ([[Waopenvelde]]) ** ''mestelsteen'' ** ''rooie steen'' ** ''steen'' ** ''stien'' ([[Attem]]) ** ''bakkei(e)'' ** ''metselkeie'' ([[Loen]]) ** ''keie'' ([[Nunspeet]]) ** ''tichel'' ([[Epe]]) {{Commons|Bricks|Keien}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Matriaol]] l4klo4no77c7giwf3oh73xlogzw1kwl 0 4619 279079 277650 2015-03-27T16:23:14Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Parus major m.jpg|thumb|Biejevreter]] De '''biejevreter''' of '''sjiet-in-t-vuur''' ([[Latien]]: ''Parus major'') is n [[zangvoegel]] uut de familie van de [[mezen]] (''Paridae''). Volwassen biejevreters bin oengeveer 14 sentimeter groot. De biejevreter het n zwarte kroen, witte wangvlekken, n gele borst en over de lengte op de borst n zwarte band. Mannetjes bin te herkennen an de dudelik brejere zwarte band. De jongere biejevreters bin wat vaoler ekleurd en mist n zwarte streep (dit verschient [[haarfst|sarest]]). t Is de grootste soort, zo as de Latiense naam verraoit. Biejevreters bin niet schuw, en eten somtieds [[apenoeten|apenoetjes]] uut de hand. In de breuitied eten ze veural [[insektn|insekten]] en insektenlarven. De biejevreter nestelt in boomholtes en oek vaak in [[nestkast|nestkasjes]]. Zien veurkeur gaot uut naor n vlieggat dat n paor millimeter groter in deursnee is as dat van t [[blauwpaapjen (Parus caeruleus)|blauwpaapjen]]. An t eind van de leinte en in t veurst van de zoemer wort de biejevreter seksueel aktiever, mar vanof t moment dat de dagen langer worren ([[21 desember]]) begint t mannetjen al vaker te zingen. Biejevreters kommen in heel [[Europa (continent)|Europa]] veul veur, mar niet op [[Ieslaand|Iesland]]. Ze kommen veural veur in [[bos]]sen, parken en [[tune|hofjes]]. Meestal standvoegel, mar in sommige jaoren kunnen groepen uut [[Noord-Europa|Noordoost-Europa]] naor [[Centraol-Europa|Midden-]] en [[West-Europa]] trekken. Biejevreters staon der um bekend dat ze doppen van [[melk]]flessen lospikken um bie de [[room]] te kunnen. == Nedersaksies == {| | * [[Achterhooks]]: ''schiet-in-t-vuur'' * [[Drèents]]: ** ''bijenpikkertie{{small()|n}}'' ** ''bijmeesie'' ([[Zeijen]]), ''bijmies'' ** ''iemenpikkerdie'', ''iemenpikkertie{{small()|n}}'' ** ''iemensnappertien'' ([[Ni'jlusen]]) ** ''meze'' ([[Zuudwest-Drèents|ZWD]], [[Veenkelonioals|VK]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]), ''mees'' * [[Grunnegs]] ** ''blaauwmaiske'' ** ''blaauw-wintermaiske'' ** ''iembieter'' ** ''iempikkertje'' ** ''spekmaiske'' * [[Sallaands]]: **''biejmees'', ''biejmeze'' **''bi'jmees'', ''bi'jmeze'' **''bijmees'', ''bijmeze'' | valign=top | * [[Stellingwarfs]]: ''pimpelmees'' ** ''baordman'' ** ''bi'j{{Small()|e}}bieter'' ** ''bi'jepikker'' ** ''bi'jevreter'' ** ''geelbossien'' ** ''iemenpikker'', ''iemkepikker'' ** ''neutedoppe'' * [[Tweants]]: **''biejmees'', ''biejmeze'' **''bi'jmees'', ''bi'jmeze'' **''bijmees'', ''bijmeze'' **''bi'jmeaze'' ([[Hoksebarge]]) | valign=top | * [[Veluws]]: ** ''biejevreter'' ([[Putten]], [[Zwartebroek]]) ** ''biemieze'' ([[Nunspeet]], [[Heerde]]) ** ''schiet-in-t-vuur'' ([[Epe]]) ** ''sjiet-in-t-vuur'' ([[Putten]]) |} == Foto-uutstalling == <gallery> Bestaand:Musvit.jpg Bestaand:Parus major01.jpg Bestaand:Parus major g1.jpg Bestaand:Great Tit fledgeling.jpg Bestaand:Parus major excelsus MHNT 232 Aïn Béïda Algerie.jpg </gallery> == Uutgaonde verwiezingen == {{Commons|Parus major}} * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Parus+major SoortenBank.nl - beschrieving, ofbeeldingen en geluud] * [http://www.mezencam.nl/ Mezencam.nl - rechstreekse beelden (tiejens t breuiseizoen) in n nestkast van n biejevreter] {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Voegel]] mpugq1v69ibod6bfn2s56zf64pg7kbc 0 4620 264806 256592 2013-05-06T21:51:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Uuierats''' is een ouwerwets gerecht emaakt van [[uui]]en, [[edik|eek]], [[kruudnegel]]s en gehakt vleis. Dit wort allemaol samen esteufd veur een paor uur of korter, dat leit deran hoe-j n't precies maken en as 't klaor is wort 't eserveerd mit [[eerpel]]s of mit [[eerpelpuree]]. [[Ries (Oryza sativa)|Riest]] is oek een meugelijkheid mar wort niet vaak gebruukt in de [[Nederlaand|Nederlanse]] keuken (wel bie ''oosterse uuierats''). {{begin}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Gerecht]] r5joj3diypr02o673nbryiwb7zng96j 14 4621 260896 242147 2013-03-29T22:57:40Z Droadnaegel 1133 iw naor wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cuisine}} [[Kategorie:Eten]] o4x8qe8gnfo62680vbb8ry987ru6qqr 0 4622 46248 40798 2007-09-15T08:55:32Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Ente]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ente]] ldhzdxv3bpj5wosqsr4o648f7opqoog 0 4623 272419 264032 2013-12-18T21:24:27Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata (nl staond daor al) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:De Emmerdennen.jpg|thumb|280px|Meertie in de Emmerdennen]] De '''Emmerdennen''' is een bosgebied in [[Em (plaots)|Em]]. Het ontstund an 't begin van de [[20e eeuw]]. In 1907 weur de NV Emmer Dennen opricht, die 't bos 1918 overdreug an staotsbosbeheer. Dizze breidde 't nog wieder uut. De NV Emmer Dennen weur in 1921 ontbunnen. Vandage is 't bos een kuiergebied tussen de woonwieken van Em. Wieder hej in de buurt van 't bos een minicamping en een meertie, 't Appeltie. {{coordinate|NS=52/47/34/N|EW=6/55/0.41/E|type=landmark|dim=20|region=NL-DR}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Netuurgebied in Drenthe]] [[Kategorie:Bos in Nederlaand]] ec255r37dn7wbz4pedub1s647d3g7e1 0 4625 270862 264531 2013-10-13T16:17:49Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Janitor's bucket with mop.jpg|thumb|n Feil in n [[nemmer]] mit n uutvringer]] n '''Feil''' is meestentieds n vierkante dikke [[doek]] van [[katoen]] of [[synthetiese vezels]] mit n zied tussen de vuuftig en tachetig sentimeter. n Feil wort in n nemmer mit [[woater|waoter]] en [[zepe|zeepsop]] espeuld, daornao licht uutevrungen, um der vervolgens n [[vloere|vloer]] mee an te keren of t teveul an waoter van n an-ekeerde vloer op te feilen. De uutviender van de feil was Jacob How, hie het in [[1837]] patent ekregen veur de feil. Der bin oek 'automatiese feilen', disse feilen bin meestentieds roend en worren an-estuurd deur [[elektrisiteit]]. In t [[Nederlands]] heette n feil vrogger oek wel n [[slet]]. Dit het, zo as bekend, n hele are betekenis ekregen. == [[Nedersaksies]] == *[[Drèents]]: ''vaail, veil{{small()|e}}'' *[[Grunnegs]]: ''vaal, vaail{{small()|e}}, vaaiel, volle'' *[[Stellingwarfs]]: ''dweil'' *[[Tweants]]: ''feaile'' *[[Urkers]]: ''feal'' *[[Veluws]]: ''feil{{small()|e}}'' {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Huushoolding]] ofsagutfdl6afdlja331fn4iprv8jn6 0 4626 279453 274392 2015-03-27T17:27:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Common blue damselfly02.jpg|300px|thumb|Glaozemaker]] '''Glaozemakers''' of '''glaozewassers''' ([[Latien]]: ''Odonata'') vormen een [[insektn|insecte-orde]] die wereldwied veurkomt mit meer as 5.000 soorten, merendeels in warmere gebieden. In [[Nederlaand|Nederland]] en [[België]] leven zo'n 70 soorten glaozemakers. Glaozemakers bin vrie makkelijk te oenderscheien van are insecten, an de hand van de volgende kenmarken: * Twee paor vleugels, die stevig, riek eaord en niet opvouwbaor bin, behalve bie de suborde van de ''Zygoptera''. * Kleine veulsprieten, die-j krap-an zien kunnen. * Een lang en meestentieds slank achterlief. * Grote samen-estelde ogen op een beweeglijke kop. * 't Borststuk is schriks ericht. * De poten bin naor veuren toe eplaotst. == Kleuren == De prachtige [[kleur]]en vervullen belangrieke functies veur de glaozemaker. Ze helpen bie 't herkennen van een epast mannetjen of vrouwtjen. Ze zörgen der oek veur dat de vorm van 't lief een bietjen verbörgen wort, waodeur ze makkelijker veur [[roofdier]]en verbaargen kunnen. Bie 't regelen van de temperetuur van 't lief wort deur een paor soorten de meugelijkheid tot kleurverandering gebruukt. Bie kouwere umstandighejen vient een verkleuring plaots van blauw naor bruun, waodeur de glaozemaker opwarmt. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ** ''glaezenwasser, glaoze{{small()|n}}wasser, glazenwasser'' ** ''blaorenbieter'' ** ''wrattenbieter'' * [[Grunnegs]]: ''droakenvlaig'' * [[Oostfreisk]]: ** ''hiespeerdje'' (Moormerlandsk) ** ''herenpeerdje'' ** ''duvelspeerdje'' (Pdt skriefwies: ''Düvelspeerdje'') ** ''droukenfleig'' (Pdt skriefwies: ''Drakenfleeg'') ** ''skoulapper'' (Pdt skriefwies: ''Schohlapper'') ** ''woortenbieter'' ** ''blainbieter'' * [[Stellingwarfs]]: ** ''waeterjuffer'' ** ''oosterpeerdjen'' ([[Westhoekers]], [[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]], [[Blankenham]]) * [[Tweants]]: ** ''libelle'' ** ''glazenmaker'' ** ''glaajnmaker'' ([[Riesn]]) * [[Veluws]]: ** ''libelle'' ** ''libel'' ([[Vaossen]], [[Hoevelaken]]) ** ''gläzenmäker'' ([[Attem]]) ** ''glaozemaker'' ([[Putten]]) ** ''glaozewasser'' ([[Putten]], [[Armelo]]) == Foto-uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Sympetrum striolatum M 4645.jpg Ofbeelding:Sympetrum_striolatum.jpg Ofbeelding:Orthetrum_cancellatum.jpg Ofbeelding:Aeshna_mixta.jpg Ofbeelding:Libellula_depressa_female.jpg Ofbeelding:Sympetrum vulgatum M 3419.jpg Ofbeelding:Aeshna juncea.jpg Ofbeelding:Calopteryx virgo2.jpg Ofbeelding:Pyrrhosoma nymphula01.JPG Ofbeelding:Coenagrion puella3 latka dzieweczka small.jpg Ofbeelding:Calopteryx splendens.jpg Ofbeelding:Calopteryx splendens vrouwtje.jpg </gallery> {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Insekt]] i83g3bgyhh2hxg3wzeiqhnth4u4e4oj 0 4629 17458 2006-10-15T13:43:14Z Grönneger 1 35 deursturing naor [[Sokkeloa]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sokkeloa]] q0w5dh1rb9cjc576cv6cdmoockpu0if 0 4630 277452 270905 2015-02-07T19:04:30Z 213.109.115.4 /* Geboren in Veendaam */ wikitext text/x-wiki {{Gemainte | noam = Veendaam | bestandsnoam vlage = Veendam vlag.png | bestandsnoam woapen = Coat_of_arms_of_Veendam.png | lokoatsie = LocatieVeendam | provìnzie = [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] | heufdploats = [[Veendaam (dörp)|Veendaam]] | oppervlak = 78,71 | oppervlak laand = 76,24 | oppervlak woater = 2,47 | inwoner = 28.170 | doatum inwoner = 1 juli 2006 | dichtte = 370 | breedtegroad = 53/06/0/N | lengtegroad = 6/52/0/E | verkeersader = N33, N366 | netnummer = 0598 | postkode = 9630-9633, 9640-9648 | webstee = [http://www.veendam.nl www.veendam.nl] | }} '''Veendaam''' ([[Nederlaands]]: ''Veendam'') (inwoners per 1 juli 2006: 28.170, welle: CBS) is n gemainte en n dörp in Noord-[[Nederlaand]] in de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. De gemainte beslagt n oppervlak van 78,67 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan 2,23 km² wotter). == Indailen == De gemainte Veendaam omvat de volgende ploatsen: [[Boareveld]], [[Börkomnij]], [[Kibbelgoarn]], [[Körte Akkers]], [[Nummer Dattien]], [[Ommelaanderwiek]], [[Tripskomnij]], Veendaam, [[Westerdaipsterdoalen]], [[Willevaank]], [[Willevaanksterdoalen]], [[Zuudwenden]]. == Geboren in Veendaam == * [[Marius Duintjer]] (22 december 1908), Nederlaands baauwkundege († 1983) * [[Linda Moes]] (24 september 1971), Nederlaands swèmster * [[Peter Windt]] (3 mei 1973), Nederlaands hockeyinternational * [[Renate Groenewold]] (8 oktober 1976), Nederlaands scheuvelloopster * [[Niels Scheuneman]] (21 december 1983), Nederlands roadler * [[Richard Veenstra]] (29 juni 1981), Nederlaands komponist {{dia|Schreven in t [[Veenkelonioals]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] siab5trufz48t88dn5q0xbrirn78e34 0 4632 279454 277640 2015-03-27T17:27:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Gulspurv.jpg|thumb|300px|Gele gis]] [[Bestaand:Emberiza citrinella 1 (Marek Szczepanek).jpg|thumb|300px|Gele gis]] De '''gele gis''' (oek wel: t ''geelgisjen'' of de ''gis''; [[Latien]]: ''Emberiza citrinella'') is n zangvoegel, uut de familie van de [[Emberizidae]]. t Is n stand- en zwarfvoegel die iets groter is as de [[mors]]. n Gele gis kan oengeveer 16,5 sentimeter groot worren. De gele gis leeft veural van [[zaod (plaante)|zaojen]] mar in de breuitied oek van wurmen en insekten. t Nest van de gele gis zit op de groend tussen hoge [[plaanten|planten]] en struken. == Verspreiding == De gele gis komt veur in [[heed (vegetasie)|heed]] begreuid mit veer uut mekaar staonde bomen, in bosranden, wegbarmen en in [[hegge|hegen]] en [[houtwalle]]n. Deur t verdwienen van hegen en houtwallen is de gele gis in de twientigste eeuw stark achteruutegaon. De gele gis stung op de [[Nederlaand|Nederlandse]] rooie liest van voegels, mar deurdat de populaosie zien eigen an t herstellen is, staot disse voegel niet langer op de rooie liest. == Nedersaksies == * [[Drèents]]: **''geelborstien'' **''geelvink'' **''knieper'' * [[Sallaands]]: **''gaele gure'' ([[Zwolle]]) **''gelle gure'' ([[Raolte]]) * [[Stellingwarfs]]: **''geelmuske'' **''gele gouw{{Small()|e}}'' **''schele vinke'' **''strontmuske'' * [[Veluws]]: **''geelgors'' **''gaelgors'' ([[Vaossen]]) **''gors'' ([[Apeldoorne]]) **''geelgisje{{small()|n}}'' of ''gis{{small()|jen}}'' ([[Putten]]) **''gele gis'' ([[Putten]], [[Oldebroek]], [[Wezep]]) **''gele gister'' ([[Nunspeet]]) **''geelgaarsje'' ([[Zwartebroek]]) **''geelgaorsje'' ([[Garder]]) **''gaele garste'' ([[Heerde]], [[Emst]]) **''gaele gärste'' ([[Vaossen]], [[Emst]]) **''gaele gors'' ([[Attem]]) == Waornemingen in Nederland == * [http://www.waarneming.nl/soort.php?id=55&tab=kaart Kaort van Nederland mit waornemingen] * [http://www.waarneming.nl/waarneming_invoeren.php Waornemingen kunnen hier in-evoerd worren] == Uutgaonde verwiezingen == {{Commons|Emberiza citrinella|malsproake=vel}} * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Emberiza+citrinella SoortenBank.nl - beschrieving, ofbeeldingen en geluud] {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} {{DEFAULTSORT:Gele Gis}} [[Kategorie:Voegel]] atrvw18fmrg7a6h1auvo1m3w4n4zoka 0 4633 17476 2006-10-15T18:15:45Z Servien 7 Titel van [[Glaozenkleed]] ewiezigd naor [[Glaozekleed]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Glaozekleed]] emzajamz11yi9g0cdixw832j3vo4lzn 0 4637 264026 256716 2013-05-06T15:59:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Eksel''' ([[Nederlaands]]: ''Exloo'') is een [[esdörp]]ie op de [[Hondsrug]] in de [[pervincie]] [[Drenthe]]. 't Dörp lig in de gemiente [[Börger-Oring]]. Eksel is niet de grootste plaots in de gemiente, maor toch stiet 't gemientehoes der. Eksel hef nog de olde [[brink]], waor jaorlijks 't Ekselse ''schaopscheerderfeest'' holden wordt. Ok staot der bie Eksel in de buurt een [[hunebed]]. {{begin}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] 8wb06vqt38lrucotkoabtp7j81pjp9r 0 4638 17503 2006-10-16T10:54:23Z Servien 7 Titel van [[Middellaandse Zee]] ewiezigd naor [[Middellaanse Zee]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Middellaanse Zee]] 2nas4gpn1g8o89ht8j1resiuez1muvj 0 4639 17505 2006-10-16T10:54:28Z Servien 7 Titel van [[Nederlaands koningshuus]] ewiezigd naor [[Nederlaans koningshuus]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Nederlaans koningshuus]] 5fpw2zlw5iod8dgs2yern33ldn4atpe 0 4641 17515 2006-10-16T11:10:54Z Servien 7 Titel van [[Zuud-Hollaands volkslied]] ewiezigd naor [[Zuud-Hollaans volkslied]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Zuud-Hollaans volkslied]] er0ufif1vfvndadsunwffcvdpy5qh56 14 4646 291551 288653 2016-11-07T14:28:26Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Third Reich}} [[Kategorie:Geschiedenis van Duutslaand]] [[Kategorie:Tweeden weerldoorlog]] godq8kma82gib07j1k494lrmliwgm1t 14 4647 266414 256787 2013-05-10T17:35:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|People of the Third Reich}} [[Kategorie:Nazi-Duutslaand]] dssjszldnovku59lhuw2gq5qtwjy0lg 14 4650 265991 262626 2013-05-10T16:06:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Holidays}} [[Kategorie:Kultuur]] 0q3pnh6s65qmow58ey2ixeyc34wpc73 14 4651 271838 265922 2013-12-07T00:45:55Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Asia}} [[Kategorie:Weerlddeel]] tjx5yhtgzmxizlav8htgxabzgrow4zr 0 4652 279080 275208 2015-03-27T16:23:24Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Windbruch-WJP-2.jpg|thumb|Wiendschaode]] '''Wiend''' is een netuurlijke luchbeweging van de [[eerdatmosfeer]], 't wonnen ekenmark deur richting en snelheid. Wiend kan over 't algemeen veul schaode anrichen as der een zwaore sturm langesraos, mar wiend hef oek veul positieve punten, veurbeelden bin milieuvriendelijke streum en 's [[zoemer]]s zurg 't derveur da-j 't wat koeler kriegen. Wiend kan op dreje menieren ontstaon: * Deur een hoog- of leegdrokgebied dee ontsteet deur de warking van zunneloch, dee de eerde plaoselijk iets meer verwarm op de ene, as op de aandere plekke. * Deur kouwe luch dee vanof een barg ummeneer geet. * [[Zee]]wiend en laandwiend, wonnen veroorzaak deurdat 't laand en de zee op een verschillende meniere opwarmen en ofkoelen. Op een grote heugte in de atmosfeer wei de straolstreum. De wiend kan in starkte veul verschillen. De wiendstarkte wonnen uut-edrok in een getal van de [[schaole van Beaufort]] of in meters per seconde. De wiendstarkte hef veul effek op de [[temperetuur|geveulstemperetuur]]. In [[Nederlaand]] kan de jaorgemiddelde wiendsnelheid verschillen van ruum 10 kilemeter per ure in 't binnenlaand tot 20 an de kus. Van plaotse tot plaotse en van dag tot dag bin der grote verschillen. De wiend wonnen emeten op een maste mit een [[wiendmeter]] of ''anemometer''. Dit instrement wönnen in 1846 eïntroduceerd deur de [[Ierlaand (laand)|Ierse]] [[steernskunde|sternskundige]] [[Thomas Romney Robinson]] (1792-1882). De wiendrichting wonnen boven laand bepaold mit een wiendvaone. Gemiddeld wei der in Nederlaand 2 tot 3 uren nao zunsopkoms de minste wiend en ongeveer 3 tot 4 uren nao de hoogste zunnestand is de wiend 't starkst. As der gien grote weersveraanderingen op koms bin wonnen op een [[zoemer]]dag rond 4 of 5 uren 's mirregs de starkste wiend verwach. 's Mirregs wei 't dan gemiddeld 50% harder as 's mannensvrog, mar in de naomirreg nimp de wiend meestentieds weer of. Deur starke wiend kunnen der oek verschillende soorten sturmen ontstaon dee veul schaode toe kunnen richen. Veurbeelden van sturmen bin: [[tornado|tornado's]], [[orkaan|orkanen]], [[warvelwiend|warvelwienen]], [[waoterhoze]]n en zokke dingen meer. == Ofbeeldingen == <gallery> Image:Bredevoort 003.jpg|[[Wiendmeule]] Image:Tauernwindpark.jpg|Wiendenergie Image:Quend 14 char a voile.jpg|Schik op 't strand Image:Freiheitu.jpg|Zeilen </gallery> == Nedersaksisch == * '''Algemeen:''' ''wiend'', ''weend'' of ''wind'' {{commons|Wind}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Wiend]] f7q5xafcprlg3ysmn8u9o9nf7992fcd 0 4653 17734 2006-10-19T17:32:48Z Servien 7 Titel van [[Heuivurk]] ewiezigd naor [[Grepe]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Grepe]] hs1ijsu93fzdux2ytv7ibku8rjtod9g 0 4654 272337 264428 2013-12-14T16:13:42Z Droadnaegel 1133 iw->wikidata wikitext text/x-wiki Een '''beestemark''' of een '''beestemerk''' is een [[mark]] waor meensen [[dier|beesten]] verhaandelen kunnen (meestentieds in [[peerd]]en, [[geit]]en, [[schaop|schapen]], [[ko]]on, en aandere dieren). Hier kump een koop tot stand nao een overeenkoms tussen beie pertiejen. Beestemarken wonnen meestentieds op 't darpsplein ehouwen. In Nederlaand bin der dan oek veul pleinen mit de naam ''Veemarkt'' (beestemark), dit herinnert nog an de tied dat der daor beestemarken ehuilen wönnen. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''baistemaarkt'', ''vijmaarkt'' * [[Stellingwarfs]]: ''veemark'' * [[Veluws]]: ''beestemark, -merk, -ma(a)rt, -ma(a)rkt'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Kultuur]] pd6w4y3ngim8yqzrgp7gafp5oqzkl6k 0 4657 264814 256498 2013-05-06T21:52:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Conference table.jpg|right|thumb|300px|Een vergaorige in een conferensiezaal]] Een '''vergaorige''' is een bie-eenkoms van twee of meerdere [[mense|meensen]]. De bedoeling van een vergaorige is da-j bepaolde zaken bepraoten. Een vergaorige is meestentieds formeel eregeld. Naos de gewone vergaorige, waor onderwarpen rechstreeks mit mekaar bepraot wonnen, bestaon der oek vergaorigen via [[internet]] (internetbellen, [[MSN]]-vergaorigen enz.) en [[tillefoon]]. Een aandere naam veur een vergaorige is een ''bespreking''. Veural in [[organisaotie|orgenisasies]] bin vergaorigen iezelig belangriek. Dit kump umdat de communicasie tussen twee zakenluui goed verlopen mut, as der gien kontak tussen meensen is, kan de orgenisasie of onderneming aorig wat zaken mislopen. ==Nedersaksisch== *[[Tweants]]: **''vergaderige'', ''vergadering'' [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Kommunikasie]] pp2ykszx77b8yszjh2jsn62q838ocle 0 4661 291129 264481 2016-11-03T14:29:52Z Wwikix 13678 /* Bunsjoots tellen */ kat wikitext text/x-wiki 't '''Bunsjoots''' (daorbie rekenen we ok 't ''Spaokenburgs'') is een [[West-Veluws]] en [[Nedersaksisch]] dialect dat espreuken wort in [[Bunsjoten]], [[Spaokenburg]], [[Eemdiek]] en [[Zeuvenhuzen (Bunsjoten)|Zeuvenhuzen]], dit leit an de grens van [[Utrecht (previnsie)|Noordoost-Utrecht]] en [[Gelderlaand|Gelderlangd]] (de [[Veluwe]]). Ofhankelijk van welke dialectindeling je gebruken, valt 't Bunsjoots onger 't [[Nedersaksisch]], sommige indelingen plaotsen 't weer bie 't [[Utrechs-Alblasserwaards|Utrechts]] of 't [[Hollaans (dialekt)|Hollangds]]. 't Bunsjoots is een typerend [[Nedersaksisch]] dialect deurdat de vroegere sj-klank derin bewaord ebleven is, disse sj-klank is inmiddels in zwat alle aore Veluwse dialecten vervangen deur de [[Nederlaands|Nederlangdse]] sch-klank. 't Bunsjoots, 't [[Amesfoorts]] en 't dialect van [[Leusden]] bin ok de enigste dree [[Nedersaksisch]]e dialecten dee in de previnsie Utrecht espreuken worren/wieren. Een angder opvallend versjiensel is t verangderen van de -nd naor -ngd. In [[sproakenkeunde|taolkungdige]] tárme is dat het verangderen van de alveolaire naor de palatale nasaal. 't Bunsjoots is nog een aordig levendig dialect. In Bunsjoten hen ze zelfs een meziekgroep die ok liedjes in 't Bunsjoots zingt, in [[2007]] had disse groep ([[Bukkes]]) een kleine hit mit ''Héé keeltsie''. ==Bunsjoots tellen== {| ! Ciefer ! Bunsjoots |- | 1 | een |- | 2 | twee |- | 3 | dree |- | 4 | vier |- | 5 | vuuf |- | 6 | zes |- | 7 | zeuven |- | 8 | acht |- | 9 | negen |- | 10 | tien |} {{Dia|Disse pagina is esjreven in 't Bunsjoots}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluws]] [[Kategorie:Streektaol in Utrecht]] 2uapssgvm14t3r2gk25koaw7b5axpdv 0 4663 292728 292701 2016-12-22T13:08:55Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:West-Vlaams.JPG|thumb|250px|Verspreidingsgebied van et West-Vlaams]] Et '''West-Vlaams''' (in et West-Vlaams zels: ''West-Vlams'') is de [[streektael]] die globaol praot wodt in de [[België|Belgische]] perveensie [[West-Vlaanderen]] en deur een diel van de bevolking van de [[Henegouwen|Henegouwse]] gemiente [[Komen-Waasten]] (''Comines-Warneton''), waorvan et grondgebied in [[1963]] ofscheiden is van de perveensie West-Vlaanderen. Ok in et westen van [[Oost-Vlaanderen]] wodden op West-Vlaams liekende dialekten praot, bi'jveurbeeld rond [[Maldegem]] in et [[Meetjesland]] of [[Zulte (Oost-Vlaanderen)|Zulte]]. Daornaost wodt et ok nog praot in et westen van [[Zeeuws-Vlaanderen]] (hoewel disse dialekten vaeke bi'j et [[Zeeuws]] rekend wodden) en in [[Fraans-Vlaanderen]] ''(Vlaemsch)''. Et [[Fraans-Vlaams]] wodt liekewel mit uutstarven bedriegd; amper inkelde duzenden oolderen op et plattelaand praoten et nog. In rume zin wodt mit ''West-Vlaams'' ok de zuudwestelike dialektgroep van et [[Nederlaands|Nederlaans]] bedoeld. Op disse meniere is et de verzaemelnaeme veur et West-Vlaams (inklusief [[Fraans-Vlaoms|Fraans-]] en [[Zeeuws-Vlaams]]) én et [[Zeeuws]]. Et nowdaegse West-Vlaams vertoont aanders slim veul overienkomsten mit et [[Middelnederlaans]]. Ok hef et veul raekvlakken mit et [[Nedersaksisch]], zoas in de klinkers (''g'''oa'''n'', ''b'''ie'''droage'', '' '''uu'''t'', ''zw'''y'''n'' [y=ie]); een persoonlik veurnaemwoord as ''joe''; veul meervoolden op ''-s''; en et inslikken van de ''e'' in warkwoorden en meervoolden). == Uutgaonde verwiezings == {{commonscat|West Flemish language}} {{interwiki|kode=vls}} {{SNLV}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Vlaamse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Zeelaand]] fdbzyn7736b7v7skliye6yu8vav2e66 0 4664 264414 256561 2013-05-06T20:14:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Cichorium endivia field.jpg|300px|thumb|Andievie]] '''Andievie''' ([[Latien]]: ''Cichorium endivia'') is een eenjaorig gewas, dat nauw verwant is an de [[witlof]] en is zwat 't hele jaor deur verkriegbaor. Andievie beheurt net as witlof tot 't geslachte [[sukerei]]. In de wientermaonden en in 't vrogge veurjaor kump de andievie uut de glastuunbouw, disse andievie is veul zachter as dee van de kouwe grond en hef daordeur een kortere kooktied. Andievie is een [[greunte|bladgreunte]] dee ekook of rauw egeten kan wonnen. Ampart of as [[stamppot]]. 't Gele harte smaak heerlijk in een frisse [[slaod]]. In [[Nederlaand]] wonnen ongeveer 700 bunders andievie eteeld. Andievie is van Nederlaanse bojem veurnamelijk te kriegen in de periode half [[juni]] tot half [[november]]. Vanwegen de geveuligheid veur deurschieten mutten de [[plaanten]] veur de vrogge teelt warm wonnen op-ekweek. As andievie nao de langste dag ([[21 juni]]) ezeid wonnen schiet 't in 'tzelfde jaor neet meer deur. Veural 't butenste greune [[blad]] van andievie is riek in [[vitamine]]s A en C, en in [[mineraal|mineralen]]. == Inhoudsstoffen == 100 gram varse andievie bevat: {| {{prettytable}} width="50%" |- style="background: #efefef;" |----- | Energieweerde || 58 kJ/14Kcal |----- | Koolhydraoten || 1 gram |----- | Eiwit || 2 gram |----- | Vet || 0,2 gram |----- | [[Vitemine C]] || 10 mg |----- | [[Vitemine B1]] || 0,02 mg |----- | [[Vitemine B2]] || 0,10 mg |----- | [[Caroteen]] || 0,02 mg |----- | Calcium || 20 mg |----- | Iezer || 1 mg |} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Greunte]] ft00iewlh9oxwgdi3xo2kbsp8l6ngx7 0 4665 289685 289615 2016-10-29T12:42:28Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | soorte=Darp | lokasie-svg= | region=NL-DR | gemeente=[[Midden-Drenthe]] | bestansnaam vlagge = Smilde vlag.gif | bestansnaam wapen = Smilde wapen.svg | oppervlak= | oppervlak laand= | oppervlak water= | inwoners= | doatum inwoners= | breedtegroad=52/56/55/N | lengtegroad=6/26/54/E | dichtheid= | verkeersoader= | netnummer= | postcode= | webstee= }} '''De Smilde''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Smilde'') is een dörp en de naeme van een gemiente die tot [[1998]] et centrum vormde van een antal kleine dörpsgebieden: ''Bovensmilde'', ''De Smilde'', ''Hiekersmilde'', en ''Hoogersmilde''. De bi'jnaeme veur de inwoners van De Smilde is ''Smilder roet''. De Smilde leit an beidend kaanten van de [[Drentsche Heufdveert]], in et zuudzuudwesten van [[Assen]]. Et is een typisch veurbeeld van een [[lintdörp]], mit een lengte van omdebi'j 17 kilemeter. Sund de gemientelike herindieling van 1998 bin Bovensmilde, De Smilde, en Hoogersmilde indield bi'j de administratieve gemiente [[Midden-Drenthe]]. Op De Smilde praot ze [[Zuudwest-Noord-Drèents]], wat bi'j et [[Stellingwarfs]] heurt. Zee ok: [[Olde Smilde]] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Drenthe]] gugx3ez8cjo5j98b59ps2hh32nl1ivt 10 4667 272994 267120 2014-01-25T23:34:38Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki <div class="thumb t{{{align|{{{3|right}}}}}}" style="border:1px solid silver;"><div style="padding: 3px;">[[Bestaand:{{{1}}}|{{{width|{{{2|200px}}}}}}|{{{caption|{{{4|{{PAGENAME}}}}}}}}]]</div></div><noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak|{{PAGENAME}}]] </noinclude> rqy89zzb5x4vjwalsrczkvutuzvxk32 0 4668 289677 265482 2016-10-29T12:39:25Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Umraand|LocatieWesterveld.png}} '''Dever''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Diever'') is een [[esdörp]] in Zuudwest-[[Drenthe]] in [[Nederlaand]] dat diel uutmaekt van de gemiente [[Westerveld (gemiente)|Westerveld]]. Tot [[1998]] was Dever een zelsstaandige [[gemiente (bestuur)|gemiente]]. Tot die gemeente beheurden dörpen as [[Deverbrogge]], [[Wittelte]] en [[Wapse]]. In Dever praot ze [[Zuudwest-Noord-Drèents]], wat as bi'j et [[Stellingwarfs]] heurt. Een bi'jnaeme veur de inwoners van Dever is ''Deverse platneuzen''. == Geschiedenis == [[Ofbeelding:Hervormde_Karke_Dever.jpg|thumb|220px|right|De karke van Dever wodt as ien van de mooiste van Drenthe beschouwd]] Lichtkaans woonden al 6.000 jaor leden meensken op et gebied waor Dever now leit. De boeren uut de laete [[stientied]] bouwden vlakbi'j Dever een [[hunebed]] dat d'r nog de hieltied leit. In de vrogge [[middeleeuwn|middelieuwen]] wodde et dörp Dever sticht. De ooldst bekende vermelding van Dever komt uut [[1181]], waor praot wodt van et dörp Devere of Deveren. De naeme Dever komt hoogst waorschienlik vot uut et woord dat ''leegte'' betekende. In de middelieuwen was Dever et heufdplak van et Deverder [[Dingspel]], dat omdebi'j et hiele gebied van Zuudwest-Drenthe besleug. Drie kilometer in et noordwesten van Dever in et netuurgebied [[Birkeheuvel]] leit nog een onderdukershol uut de [[Twiede Wereldoorlog]]. === Beziensweerdige gebouwen === Et centrum van Dever wodt vormd deur een [[Brink]] mit daoran liggend een veurmaolig gemientehuus en een Schultehuus, et huus waor de schulte woonde. Ok staot d'r in et centrum van et dörp een [[14e eeuw|14e ieuwse]] gotische [[Nederlaanse Hervormde Karke]], wijded an [[Pancratius (heilige)|Sint-Pancratius]]. Nao een braand in de [[18e eeuw|18e ieuw]] is disse karke opni'j opbouwd uut tufsteen en baksteen. De karke wodt as ien van de mooiste van Drenthe beschouwd, dit komt ok deur de prachtige gewulven in de karke en et authentieke interieur. == Dever now == In Dever wonen now 2.180 inwoners. Et antal toeristen is veural 's [[zoemer]]s vule maolen groter. Zi'j kommen d'r veur rust, ruumte en netuur. Dever leit pal naost et [[Nationaol Park Drents-Friese Woold]]. Buten Dever in de bos is een [[bezukerscentrum]] van [[Staotsbosbeheer]]. Dever is veural bekend van de eupenlochtuutvoerings van tenielstokken van [[Shakespeare]]. Sund [[1946]] wodt jaorliks in et eupenlochttheater een tenielstok van Shakespeare opvoerd. Disse uutvoerings wodden jaorliks deur meenstens vuuftienduzend meensken bezocht. == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.dorpdiever.nl/ Officiële webstee van Dever] * [http://www.gemeentediever.nl/ Historische Verieniging Gemiente Dever] {{Commonscat|Diever}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Drenthe]] 1hd1avkvyzp3cs36ywny2pbws297lkt 8 4669 17860 2006-10-21T18:10:54Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Ofbeelding besteet neet 8aag84evtrb2x0cgcfzj5rnbkojpyze 0 4670 111585 17916 2009-07-11T00:37:12Z Xqbot 2328 Bot: Dubbelte Wiederleiden rutmakt wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Stellingwarver taelwiezer]] 2t5sttfkus42giyu11ttistuc7t4tkp 0 4671 17992 17927 2006-10-22T10:37:00Z Servien 7 deursturing naor [[Taol]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Taol]] 6y20cmy8oxtjqmz6yk517n6cwvr7m1a 0 4672 17961 2006-10-22T10:01:18Z Servien 7 Titel van [[Spraok]] ewiezigd naor [[Taol]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Taol]] rn1easgqe5v5q8x1g8xqxynwmqyvj9x 14 4673 272288 271784 2013-12-13T15:38:33Z 80.114.178.7 +[[Kategorie:Volk]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Languages}} [[Kategorie:Kultuur]] [[Kategorie:Volk]] 0acmmi8l1zbab30n34ddsdocucuamxn 14 4675 266138 256523 2013-05-10T16:42:43Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User nds-3}} [[Kategorie:Gebruker nds]] jzjofk11a1mru43t7ojs3np56os0807 14 4676 271634 266049 2013-12-06T23:37:37Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User en-3}} [[Kategorie:Gebruker en]] d3z7dnadr8ujuiddafv7kooayg2ed37 14 4677 266074 256662 2013-05-10T16:26:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User fr-2}} [[Kategorie:Gebruker fr]] ar1xf3ep6c4n4erflouf9sxdtsynxxk 14 4678 271608 261879 2013-12-06T23:35:34Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User ru-2}} [[Kategorie:Gebruker ru]] j8e3yd4ai7dxtey2lbfmkd9chfyp6og 14 4679 266121 256660 2013-05-10T16:39:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User la-1}} [[Kategorie:Gebruker la]] mc92ifurbqp7ap8vvu6nmzb0ovytrcb 14 4680 256728 255004 2013-03-11T11:07:54Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 121 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6428371]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User nl-1}} [[Kategorie:Gebruker nl]] in0euvw21q85jr0h32ielfbli0aiv7j 14 4681 271640 266043 2013-12-06T23:38:04Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User de-N}} [[Kategorie:Gebruker de]] 7vucty4takz5hd0wfmr5i6ejwukijvj 14 4682 271600 266120 2013-12-06T23:35:07Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User la}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|la]] q2panfvf88tfhdyw7w7nmhzrut0y12d 0 4684 265782 256477 2013-05-10T15:13:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Wommels''' is een [[terpe|terpdörp]] en et heufdplak van de gemiente [[Littenserediel]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. De gemiente het omdebi'j 2.130 inwoners. Tot et dörpsgebied beheurt ok de buurtschop [[Littenserburen]]. Tot [[1 jannewaori]] [[1984]] vormde Wommels et centrum van de gemiente [[Hennaarderediel]], die op die daotum tegere mit de gemiente [[Baarderediel]] de ni'je gemiente vormde. Wommels is een belangriek centrum veur et [[kaotsen]], waor elk jaor de [[Freuleperti'j]] speuld wodt. Ok is d'r een fraoi museum vestigd waorin de ieuwenlange stried tegen et [[woater|waeter]] in beeld brocht is. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.museumwommels.nl Webstee museum in Wommels] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] ovm37ggys3bwv7574w5jw28pfyghi8u 0 4685 272497 265780 2013-12-23T11:52:58Z Lotje 5052 {{commonscat|Witmarsum (Netherlands)}} wikitext text/x-wiki '''Witmarsum''' ([[Freesk|Fries]]: ''Wytmarsum'') is een dörp en et heufdplak van de gemiente [[Woonserediel]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et dörp het omdebi'j 1.800 inwoners. Witmarsum leit vlakbi'j de snelweg de A7 tussen de [[Ofsluutdiek]] en [[Bolsward]]. Inkelde dörpen in de buurt bin [[Arum]], [[Pingjum]] en [[Woons]]. ==Bevolkingsontwikkeling== * [[2004]] - 1804 * [[2003]] - 1862 * [[2002]] - 1887 * [[1999]] - 1816 == Uutgaonde links == * [http://www2.pbf.nl/cgi-bin/gemeente.cgi?plaats=Witmarsum Tresoar, foto's van Witmarsum] * [http://www.witmarsum.net Witmarsum] {{commonscat|Witmarsum (Netherlands)}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 2bc5v6dkqh95q5n3jajyav20faughsk 0 4686 18022 2006-10-22T14:59:44Z Servien 7 deursturing naor [[Wooldfries]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Wooldfries]] 9zsyb5liny6uh2waf0je7sc62y508rc 8 4690 54943 18051 2007-12-17T07:23:00Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De naam "$1" lik te veule op de bestaonde gebruker "$2". Kies een aandere naam. axa7mlz05e32srumgmgqxqtuafyetl3 10 4695 242092 157728 2012-09-10T20:35:14Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <div class=toccolours style="width:500px; margin: 0 auto; text-align: center;"> [[Bestaand:PD-icon.svg|35px]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;<big>'''Publiek domein (eigen wark)'''</big> Dit materiaal is t eigen wark van de auteur en is in t [[publiek domein|publieke domein]] eplaotst. In t geval dat t wettelik niet meugelik is um dit bestaand in t publieke domein te plaotsen, steet de auteur t gebruuk van dit materiaal toe veur '''alle doeleinden''' zonder naamvermelding, inklusief verspreiding, wieziging en kommersieel gebruuk. <small>[[Bestaand:Flag of the United Kingdom.svg|18px]] This image has been (or is hereby) released into the '''[[:en:Public domain|public domain]]''' by its creator</small></div> <noinclude>[[Kategorie:Mallen licentie]]</noinclude> 3lv1xnhvdz6cctvu8c9j40o1vn2vbo9 10 4696 266786 242086 2013-05-10T20:42:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <center><div class=toccolours align=center style="width: 660px;"> [[Bestaand:Waarschuwing-jrp1.png|25px]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<big>'''Gebruuk van disse aofbeelding is beteund''' Disse aofbeelding is openbaor emaakt, mer is '''bescharmp deur auteursrechten'''. Je maggen t bestaand allinnig binnenhaolen, gebruken en kopiëren veur thuusgebruuk en veur in t onderwies. Daornaost is gebruuk deur de media toe-estaon. Veur overig gebruuk mut der toestemming evreugen wörden. Veur reklamedoeleinden zal gien toestemming egeven wörden. <small>[[Bestaand:Flag of the United Kingdom.svg|18px]] The use of this image is allowed under restrictions as mentioned in the text.</small> </div></center> <noinclude>[[Kategorie:mallen licentie]]</noinclude> lilg8aoa5ezp1986z9na5ly1kgcg1qj 0 4698 288735 287378 2016-10-27T15:39:15Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Braunschweig Schwarzer Herzog.jpg|thumb|200px|Staandbeeld van Frederik Willem van [[Broenswiek (laand)|Brunswiek]]]] '''Katnbras''' ([[Fraans]]: ''Les Quatre-Bras'', letterlik veer aarme) is n klean doarp in t [[Waalnlaand]], in de [[Belgie|Belse]] proveensie [[Waals-Broabaant]]. Ut lig in t zuudoostn van [[Waterloo]], dichtbiej [[Genepiën]]. Op [[16 juni]] [[1815]] wördn hier de [[Slag biej Katnbras]] oetvochtn. {{Begin|twd}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Waalnlaand]] [[Kategorie:Plaotse in België]] 0hz1m2uj5f9xkjmq956ng5agnwggjsy 0 4699 287376 279456 2016-10-25T17:48:34Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Map of Wallonia.png|thumb|250px|Ligging van t Waalnlaand in Belgie]] [[Bestaand:Flag of Wallonia.svg|thumb|right|250px|Vlagge van t Waalnlaand]] Ut '''Waalnlaand''' ([[Nederlaands]]: ''Wallonië'', [[Frans|Fraans]]: ''la Wallonie'', [[Duuts]]: ''Wallonien'', [[Waals]]: ''Walonreye'') is de zudelike deelstaat van [[Belgie]]. De heufdstad is [[Naamn]] (''Namur''). Andere grote steedn bint [[Luuk (stad)|Loek]], [[Bergen]], [[Doornik]], [[Charleroi]] en [[Verviers]]. Met 16.844 km² beslöt t meer as de hälfte van t Belse groondgebeed. De aandere gewestn bint [[Vlaonderen|Vlaandern]] en [[Brussels Heufstejelijk Gewes|Brössel]]. Ut hef meer as 3,4 miljoen inwonners. Waalnlaand is in vief proveensies verdeeld: [[Hainego|Henegouwn]], [[Naamn (proveensie)|Naamn]], [[Waals-Broabaant]], [[Loek (proveensie)|Loek]] en [[Luxemburg (proveensie)|Luxemburg]]. De officiële taaln van Waalnlaand bint t [[Frans|Fraans]] (253 gemeanten) en t [[Duuts]] (9 gemeanten, vuural de [[Oostkantons]]). De Waalse gewestregering hef in [[1990]] t [[Waals]], t [[Picardies]], t [[Champenois]] en t [[Lorrain|Gaumais]] (Lotharings) as strektaaln erkend. Ut [[volksleed]] van Waalnlaand is ''[[Le chant des Wallons]]'' (t leed van de Waaln). {{Commonscat|Wallonia}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Waalnlaand| ]] bpvfymika9eg5mjbiiichfbt5tahc8o 0 4700 18250 2006-10-25T16:22:21Z Tubantia 15 deursturing naor [[Waalnlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Waalnlaand]] bb1p198q47zdn08jxfunhdhxfme3id3 0 4701 271206 264439 2013-11-16T03:03:35Z 80.114.178.7 [[Kategorie:Feest]] → [[Kategorie:Kristelk feest]] (de tweede kasdag, paosdag, pinksterdag, moar neet old en nij) wikitext text/x-wiki Een '''biedag''' is de tweede dag van een feesdag, zo bin de tweede [[kirsttied|kasdag]], de tweede paosdag en tweede [[pinkster]]dag biedagen. 't Woord biedag kump werschienlijk deurdat 't dagen bin dee meestentieds neet evierd of herdoch wonnen en as 't waore der 'biehangen'. {{begin}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Kristelk feest]] i53fe6yvxl05rhr61s9u0rpxj0xuqc5 0 4702 267807 264570 2013-05-17T21:15:00Z Droadnaegel 1133 interwikies derof, op wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kleehaas In der Wirtsstube.jpg|250px|thumb|Een [[schilderie]] van luui bie een harrebarg]] Een '''harrebarg''' is een bedrief waor je tegen betaling kunnen eten, drinken en slapen. De slapenplekken van vandage de dag wonnen meestentieds gien harrebarg, mar een [[hotel]] of een [[pesjon]] eneumd. 't Woord harrebarg duut meestentieds op de eenvoudige hotels uut vroggere tiejen. 't Woord harrebarg kump van ''her'' (= ''heer, leger'') en ''barg'' (= ''bargplaose''). Harrebargen wanen vake ebouwd op plaosen waor veule reizigers langeskwammen. Ze hannen meestentieds stallen veur de [[peerd]]en van ruters en [[koetse]]n. Vake kon hier oek van peerden ewisseld wonnen. De wachtied wönnen deur de reizigers gebruuk um wat te eten en te drinken. Een stalle waor ze mit koetse en al naor binnen konnen wönnen een ''deurrit'' eneumd. Harrebargen bestungen uut een kamer waor egeten en veural edrönken wönnen. Daornaos was der een ruumte waor esleupen kon wonnen. Meestentieds gien amparte kamers mar een gemeenschappelijke ruumte. To de meensen 't beter kregen, wönnen der wel amparte kamers in-erich, wat uuteindelijk veur veurzieningen ezörg hef dee der speciaal veur ebouwd wanen, namelijk de [[hotel]]s. {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Huusvesting]] e4nrkpjrhmouakpovze2xe3hza7yt7m 0 4704 264473 256774 2013-05-06T20:28:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Boterham 0205.jpg|thumb|right|Bruun brukjen]] Een '''brukjen''' of een '''brogge''' is een esnejen stuk [[brood]]. Een brukjen kan mit verschillend broodbeleg egeten wonnen, zoas [[keze]], [[schinke|ham]], [[hagelslag]] en zoksoort dingen meer, mar 't kan oek dreuge of ereusterd egeten wonnen. Vake wonnen der [[botter]] op-edaon, dit kan in de vorm van [[goeie botter]] ween of [[kunsbotter]]. Bie bepaold broodbeleg doon meensen vake gien botter op der brood, een veurbeeld van een brukjen waor 't meesten van de tied gien botter op-edaon wonnen bin brukjes mit [[erebeie|eerdbezen]], [[schem|jam]] of aandere broodbelegen dee op 't brood esmeerd wonnen. Soms wonnen een brukjen oek wel een '''botteram''' eneumd. De oorsprong van 't woord is neet helemaole wisse, 't kan koemen deurdat der vrogger vake botter mit [[schinke|ham]] op-edaon wönnen, mar 't kan oek te maken hem mit ''rammel'', dat is een ouwerwets Nederlaans woord veur een brukjen. 't [[Duuts]]e woord ''Butterbrot'' is ontstaon op eenzelfde soort meniere as bespreuken bie de eerste theorie veur 't woord ''botteram''. ==Nedersaksisch== {| width="50%" | *[[Drèents]]: **''brokkie<small>(</small>n<small>)</small>'' **''brukkie<small>(</small>n<small>)</small>'' **''brug<small>(</small>ge<small>)</small>'' **''brogge'' **''brögge'' **''stoetbrugge'' **''plakkie<small>(</small>n<small>)</small> stoete'' *[[Grunnegs]]: **''brog(ge)'' **''stoetje'' **''stutebrog'' **''homstôk'' *[[Stellingwarfs]]: **''boltien'' **''brotien'' **''broggien'' | valign=top | *[[Tweants]]: **''pläkken'' of ''sniej stoet<small>(</small>e<small>)</small>'' (algemeen gebroekt) **''vlak stoet''([[Geestern|Geesters]]) **''brugge'' ([[Riesns]]) *[[Veluws]]: **''brukjen, brukkien'' **''brogge'' **''botteram'' **''broodje<small>(</small>n<small>)</small>, breudje<small>(</small>n<small>)</small>, breugie<small>(</small>n<small>)</small>'' **''plassien'' **''pille'' |} ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.onzetaal.nl/advies/boterham.php Onze Taal: oorsprong van 't woord 'boterham'] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Stoete]] bzp3j5mbsgmjnjcrbtemnzom4pxu2un 0 4705 285413 263591 2016-10-12T07:26:47Z 77.163.56.200 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Eekhoorn.jpg|thumb|right|250px|n Griezn boomleuper (S. carolinensis)]] '''Katekers''' (''Sciuridae'') bint ne familie van [[knaagdeers]] dee 51 geslachtn en 278 soortn keant. Doarvan komt der mer elf vuur in [[Uropa]]. Bekeande geslachtn bint de [[boomleupers]], (''Sciurus''), de [[marmotn]] (''Marmota'') en de prearieheunde (''Cynomys''). In Uropa is n [[rooin boomleuper|roodn boomleuper]] (''S. vulgaris'') t meest bekeand. In [[Noord-Amerika]] komt ok eankelde soortn vuur, woaroonder n [[griezn boomleuper]] (''S. carolinensis'') n belangriekstn is. Disn boomleuper is ok invoerd in [[Verienigd Keuninkriek|et Verenigd Keuninkriek]] en [[Italiën]] en hef doar as eksoot n inheemsn, völ schuchterign roodn boomleuper meestparts verdrongn. Katekers bint meesttieds oaverdag aktief, mer [[vleagnde katekers]] bint nachtdeers. Disse letste soort kömp vuur in t noordn van [[Finlaand]] en [[Roslaand|Ruslaand]]. Katekers hebt meesttieds n laank, roond lief met nen langn pluumstart. Zee könt good zeen. == Neersassies == * [[Achterhooks]]: ''kateker'' * [[Drèents]]: **''iekhoorn'' ([[Noordenvelds|KVD]], [[Midden-Drèents|MD]], [[ZOZ]], [[ZWZ]], [[ZWN]]), ''eker-'', ''eek-'' (MD, [[ZOZ]], [[ZWZ]], [[ZWN]]), ''eeik-'' (MD), ''eik-'' (KVD) **''kateiker'', ''keteiker'' ([[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]) * [[Grunnegs]]: ''aikern'' * [[Sallaans]]: ** ''kateker{{small()|t}}, kateke'' of ''kateenker'' ** ''eker{{small()|t}}'', ''iekert'' of ''boomeker'' ** ''eenkoorn'' ([[Gällemuun]]) * [[Veluws]]: ** ''eekhoorn'' ** ''eekhoorne'' ([[Une]], [[Vaossen]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''eekheurn'' ([[Wezep]]) ** ''ekeltjen'' ([[Nunspeet]]) ** ''eker'', ekertie{{small()|n}}'' ** ''eikertien'' ([[Waopenvelde]]) ** ''iekertien'' ([[Heerde]]) ** ''kateker'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) * [[Tweants]]: ** ''boomleuper'' ** ''eakerd'' ** ''kateker{{small()|d}}'' ** ''kateaker'' [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] o9rvqdcqyw50vrnirderby0awf3qlnq 0 4751 272306 272093 2013-12-13T20:37:06Z 80.114.178.7 /* Leegsaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Beschuitje.jpg|thumb|250px|Twaibak]] '''Twaibak''' (ook: ''twijbak'') is n lichtverteerboare [[brood|stoedevervaanger]]. Twaibak wordt maisttied in rollen verkocht. n Rol bestaait binoa aaltied uut dartien twaibakken. Twaibak komt aan zien noam, deurdat t twai moal bakken wordt, ain moal as plat silìndervörmeg stoedje ([[beschuitbol|twaibaksbol]], ook in dai vörm veur koop) ìn noa t deursnieden nog n moal. Tegenswoordeg wordt bie tieden, deur t verhollaandsen van t Grunnegs, t ook wel ''beschuut'' nuimd. Toalkundeg zain is t woord ''beschuut'' verwant aan t [[Fraans]]e ''biscuit'' en t Italjoanse ''biscotto,'' uut t Latain ''bis coctus,'' dat letterlek 'twai moal bakken' betaikent. n Eukonomisch veurduil van twaibak is dat t bakken worden kin bie legere tìmpratuurn as stoede: n bakker kin doarom noa t bakken van stoede de restwaarmte van de oven bruken om twaibak te môken. ==Twaibak mit moesies== [[Beschuit met muisjes|Twaibak mit moesies]] (sukerde [[anijs|anieszoadjes]]) is in Nederlaand al eeuwenlaank n gerecht dat bie de geboorte van n kind eten wordt. Al in de [[17e eeuw]] wuir kroambezuik trakteerd op twaibak mit moesies, rôze körrelchies as t kind n wichie was ìn widde körrelchies bie n jongkie. Loater wuiren de widde körrels vervangen deur blaauwe. == Leegsaksisch == *[[Drèents]]: **''beschuut'' **''beschute'' **''kaai{{small()|e}}'' **''tweibak'' **''twiebak'' *[[Grunnegs]]: ''twijbak'', ''twaibak'' *[[Sallaands]]: ''beschuut'', ''beskuut'' *[[Stellingwarfs]]: ''beschuut'', ''bak'' *[[Urkers]]: ''kweeuwk'' *[[Veluws]]: **''beschuut'' **''beskuut'' ([[Terwolde]], [[Attem]]) **''besjuut'' ([[Bunsjoten]], [[Niekark]]) **''bescheut'' ([[Doornspiek]]) **''beschut'' ([[Nunspeet]]) **''tweebak'' ([[Epe]], olderwets) {{Dia|Schreven in t [[Veenkelonioals]] van t [[Knoal (dörp)|Knoal]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Stoete]] r36quap6l4gdg0wstkkay4edteflb06 0 4752 18373 2006-10-26T16:48:30Z Servien 7 deursturing naor [[Olle Egypte]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Olle Egypte]] 66698jdprzvp83djst48fwysfsbhvuw 0 4753 18377 2006-10-26T16:53:06Z Servien 7 Titel van [[Twijbak]] ewiezigd naor [[Twaibak]]: dezelfde titel zoas dat in 't artikel gebruuk wonnen wikitext text/x-wiki #redirect [[Twaibak]] qj0qvh0i5wdwr5renogan3pyoobzcz2 0 4754 292623 279457 2016-12-21T09:35:57Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki {{Infobox wealdarfgood | titel = De grode walle | ofbeelding = 20090529 Great Wall 8125.jpg | omschrijving = | kop = De Sinese muur | type = Kultureel | regioon = Azie-Ozeoanie | laand = [[Volksrippebliek China|China]] | joar = [[1987]] | volgnr = 438 | ofbeelding2 = GreatWallNearBeijingWinter.jpg | omschrijving2 = De Sinese walle stoef bie Peking in wìnter }} De '''Sinese muur''' (of: ''Sinese walle'' of de ''Grode walle/muur'') is n muur in t noorden van [[Volksrippebliek China|China]] en is sikkom 7.200 kilometer laank. De muur rekt zok oet van [[Shanhaiguan]] bie [[Bo Hai]] (300 km oostelk van [[Peking]]) tot [[Lop Nur]] in t zuudoostelke dail van de autonome regio [[Xinjiang]] tou. De China Walle is in 2007 erkend as ain van de [[Zeuven Nije Wereldwonders]]. De muuwer hait in t [[Chinees]] 长城 en in t [[Pinyin]]: Chángchéng Chang Cheng (wat betaikent: ''Laange Muur''). In vrougere tieden beschaarmde dizze walle t olle [[Chinese Keizerriek|Chinese Riek]]. {{Begin|gos}} {{Commons|Great Wall of China}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Wereldarfgood in China]] c9e89eepqu2u9fl1vpsftcl86csnn9p 0 4757 77883 36377 2008-08-20T15:03:59Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki t Woord '''kiepe''' kin ien de Leegsaksische dialekten verwiezen noar: * t Veluwse, Stellenwaarfse en Zallaandse woord veur n hìn, zai [[hounder]] * t Grunnegse woord veur n vraauwlu houd, zai [[kiepe (houd)]] * t Grunnegse woord veur n droagkörf op rogge, zai [[kiepe (körf)]] * ''Kiepen'', t Grunnegse waarkwoord veur t Nederlaandse ''kantelen'' {{dv}} ngqe67cx1nyfsjcgc2avz6mhopv0adk 0 4758 115733 18407 2009-08-17T01:40:34Z Xqbot 2328 Bot: Dubbelte Wiederleiden rutmakt wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Sinese muur]] iin5sldqkuv1fwarajj5e6lv3mtd5gr 0 4759 279081 275174 2015-03-27T16:23:34Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Edouard Manet 059.jpg|thumb|200px|right|''De zelfmoordenaar'' deur Édouard Manet]] '''Zölfmoord''' is de benaoming veur 't opzettelijk beëindigen van 't eigen lèven. '''Suïcide''' is een [[synoniem]], en wördt veul gebruukt in een [[recht|juridische]] of [[wetenschop|akkedemische]] context. 't Mederne [[eufemisme]] '''zölfdoding''' wördt veurnamelijk gebruukt in kringen van hulpverleners. De termen kunnen ok overdrachtelijk gebruukt wörden, wanneer der gien spraoke is van een echte moord mar bieveurbeeld van verrinewering van de eigen rippetaosie of carrière. Zölfmoordacties kommen vake veur bie [[Depressie (psychologie)|depressieve]] lu, of lu die liejen an een ongenezelijke ziekte. Tegeswoordig heur ie ok steeds vaker van zölfmoordterroristen zoas dat gebeurde in de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]], en veural ok in 't [[Midden-Oosten]]. {{DEFAULTSORT:Zolfmoord}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Dood]] nyom4i6lzel0kg1ofvqokws5sotwevs 0 4760 115734 18406 2009-08-17T01:40:51Z Xqbot 2328 Bot: Dubbelte Wiederleiden rutmakt wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Sinese muur]] iin5sldqkuv1fwarajj5e6lv3mtd5gr 0 4761 279458 274315 2015-03-27T17:27:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Weddingring-JH.jpg|thumb|300px|'t Uutwisselen van de trouwringen]] [[Bestaand:Adrian Ludwig Richter 005.jpg|thumb|300px|Een [[schilderie]] van een brulfte van vrogger]] [[Bestaand:You may now kiss the bride.jpg|300px|thumb|En dan ma-j noen de bruid kussen]] Een '''brulfte''' of een '''trouwerieje''' is een fees dat evierd wonnen as twee meensen mit mekaar gaon [[huwelijk|trouwen]]. De benaming ''brulfte'' wonnen oek wel gebruuk veur alle onderdelen dee op de dag van de brulfte gebeuren. == Brulfte in Nederlaand en België == Een brulfte, zoa-w dat in [[Nederlaand]] en [[België]] kennen, kan bestaon uut meerdere onderdelen. 't Veurofgaond [[burgerlijk huwelijk]] is hierbie verplich. Daornaos bin der één of meerdere aandere onderdelen. Een ''standardbrulfte'' volgens 't boekjen ziet der ongeveer zo uut: # Burgerlijk huwelijk in 't [[gemeentehuus]] of [[gemeentehuus|stadhuus]] # Fotorippertazie en / of videorippertazie van 't bruidspaor en de naoste femilie # 't [[Karkelijk huwelijk]] # Een [[feesmaoltied]] veur 't bruidspaor en naoste femilie # Een receptie veur femilie, vrienden en [[kennisse]]n # Een brulfsfees veur femilie en vrienden Der is over 't algemeen een dudelijke scheiding tussen de daggasten en de receptie- of feesgasten. Bie 't avendeten kunnen de ouwers van 't bruidspaor een toesprake houwen. Bie de receptie of 't fees kunnen der [[tenielstok|teneelstukjes]] en sketches op-evoerd wonnen en liedjes ezungen wonnen deur femilie en vrienden, hierin koemen verschillende dingen veur dee 't bruidspaor mee-emaak hef, of 't bruidspaor wonnen flink in maling eneumen. In de Nederlaanse cultuur is der tegensworig gien vaste meniere meer waorop een brulfte eregeld is, en bulte bruidspaoren kiezen hierin dan oek der eigen weg. === Tredisies === ==== Trouwkaorte ==== Een trouwkaorte wonnen een antal weken van teveuren estuurd naor de uut-eneudigen gasten. Op de kaorte steet de naam van 't bruidspaor en de trouwdaotum. [[Christendom|Geleuvigen]] zetten vake ''D.V.'' op de kaorte dit is [[Latien]] veur ''as God 't wil'' (Deo Volente). ==== Ringen ==== Op de dag van de brulfte wonnen de [[trouwring]]en uut-ewisseld. Dit wonnen meestentieds edaon in 't gemeentehuus, mar sommigen bruidspaoren doon 't liever bie de karkdiens. ==== Taarte ==== Op een bepaold mement wonnen de brulftstaarte an-esnejen. ==== Bloemstuk ==== 't Bloemstuk of de kersage wonnen de hele dag edreugen deur 't volk dat uut-eneudig is veur de brulfte. De bruid hef een [[trouwboeket]] bie der, volgens de tredisie mag de bruid 't trouwboeket neet zien tot de mannen van de trouwerieje. Vake wonnen 't trouwboeket dan over de [[scholder]] egooid en as een aander frommes 't dan vangt, dan zal ze de eerste ween dee trouwen geet. ==== Bruidsjurk ==== De bruidsjurk is vake 't belangriekste (en duurste) kledingsstuk veur 't huwelijk. Net as bie de kersage, mar noen ummekeerd, mag de brugem volgens de tredisie de bruid neet heur jurk zien veur 't huwelijk. === Kosten van een brulfte === Tot an de [[1970-1979|jaoren 70]] was 't gebrukelijk dat de vaor van de bruid de kosten van de brulfte zol betaolen mar tegensworig betaolt 't bruidpaor de trouwerieje zelf. Disse veraandering is ekeumen deurdat de meerderheid van bruidspaoren allange 't huus uut bin veurdat ze trouwen en [[hokken]] dan vake al een hortjen. == Huwelijksverjaordagen == {| class="prettytable" ! colspan="2"| '''Huwelijksverjaordagen''' |- |1 jaor |pepieren brulfte |- |2 jaor |leren brulfte |- |5 jaor |houten brulfte |- |10 jaor |tinnen brulfte |- |12½ jaor |keuperen brulfte |- |15 jaor |kristallen brulfte |- |20 jaor |porseleinen brulfte |- |25 jaor |zilveren brulfte |- |30 jaor |paorel brulfte |- |35 jaor |rebienen brulfte |- |40 jaor |smaraggen brulfte |- |45 jaor |seffieren brulfte |- |50 jaor |gouwen brulfte |- |60 jaor |diamanten brulfte |- |65 jaor |briljanten brulfte |- |70 jaor |platina brulfte |- |75 jaor |albasten brulfte |- |80 jaor |eken brulfte |} == Zie oek == * [[Boag]] == [[Nedersaksisch]] == * [[Drèents]]: ** ''brandewien'' ([[Rune]]) ** ''brulfte'' ([[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]], [[Zuudwest-Noord-Drèents|ZWN]], [[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) ** ''brulof'' ([[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]], Kop van Drenthe) ** ''bruloft'' (Noord-Drenthe, [[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]) ** ''brulofte'' ([[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) ** ''hochtied'' ([[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]], [[Veenkelonioals|VK]]) ** ''trouw'' ([[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]], [[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]]) ** ''wasschup/-schop/-schöp'' ([[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]], [[Midden-Drèents|MD]], Kop van Drenthe) * [[Grunnegs]]: ''bruloft'' * [[Stellingwarfs]]: ''brulfte'', ''brulloft'' * [[Tweants]]: ''brulft{{small()|e}}'', ''trouwerieje'' * [[Veluws]]: ''brulft{{small()|e}}'', ''trouwerie{{small()|je}}''/''trouweri-j{{small()|e}}'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Maotschoppi'je]] 3j4eeifyl1hs7xblcx8jqza7g0liau7 0 4770 265717 256530 2013-05-10T15:02:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''spiegelzael''' is een [[zael]] die gebruuk maekt van [[spegel|spiegels]] om et [[Locht (straoling)|locht]] te weerkaotsen, zonder gebruuk van aandere [[energiebron]]nen. Daornaost wodde deur et [[optiek|optisch]] effekt de ruumte anzienlik vergroot. Disse techniek wodde veural toepast in grote ruumtes in de [[17e eeuw|17e]] en [[18e eeuw]]. Vaeke wodden [[Venetië|Venetiaanse]] spiegels bruukt. Bekende spiegelzaelen bin: * De spiegelzael in et Kesteel van Versailles * In et [[Grote Trianon]] is d'r ok een "Salon des Glaces", de zogenaemde Spiegelsalon * De spiegelzael in et [[Keuninklik Paleis van Brussel]] * De spiegelzael in Jachtslot Amaliënburg, Nymphenburg * De spiegelzael in [[Slot Herrenchiemsee]] * De spiegelzael in et Kesteel van Aranjuez, [[Spanje]] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Kasteel]] [[Kategorie:Optica]] 8gcwjjd1qj8vqoyvoadk10fp4bbfwrz 0 4772 264150 256529 2013-05-06T16:20:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Nei-Dörd''' ([[Nederlaans]]: ''Nieuw-Dordrecht'') is een [[daarp|dörp]] in de Nederlaandse [[pervincie]] [[Drenthe]], gemiente [[Em (gemiente)|Em]], mit um-en-bij 1.660 inwoners ([[1 jannewaori]] [[2004]]). Nei-Dörd is een [[ontginningsdörp]], elegen op een zaandrogge (een uutloper van de [[Hondsrogge]]) in 't zuudoosten van de [[Stad (woonstee)|stad]] [[Em (plaots)|Em]]. Nei-Dörd was in 't begun een streekdörp, en hef deur de neibouw van nao de [[Tweede Wereldoorlog]] een dörpskoeme ontwikkeld. Bezienswaordig is de witte [[Nederlaanse Hervormde Karke|Nederlaandse Hervormde Karke]] uut 1874, mit een toren uut 1911. Daornaost kuj de Collectie Brands bezuken, een umvangrieke privéverzameling van Jans Brands aover de Drèentse geschiedenis. 't Dörp hef een openbaore basisschoele en een supermarkte, mar wieder weinig eigen veurzienings. In 't westen en zuudwesten van 't dörp ligt wel enkele grote bedrieventerreinen. 't Dörp is goed bereikbaor via de N862 en de N37. [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] aisfufspfuv7p9dqptirjhxkcud5ok0 0 4774 18509 2006-11-01T17:21:22Z Ucucha 9 Titel van [[Limburgs volkslied]] ewiezigd naor [[Limburg mijn Vaderland]]: officiële naam (op verzoek van Adnergje) wikitext text/x-wiki #redirect [[Limburg mijn Vaderland]] 8itdm38o5u8b2trbtw5mf5gt5656plf 0 4775 282871 256528 2015-07-25T17:37:49Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Braobant''' of ''Braobaant'' kan verwiezen naor: * [[Noord-Braobant]] - Nederlandse provinsie * [[Floams Broabant|Vlaams-Braobant]] - Vlaamse provinsie * [[Waols-Braobant]] - Waolse provinsie * t [[hartogdom Braobant]] {{dv}} krzelkfevy30lg9c7q17ueyudks7bdz 0 4780 271158 271157 2013-11-11T18:46:24Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sunte-Marten.jpg|350px|thumb|Lampionenoptocht]] '''Sunte-Marten''' is de naomsdag van [[Martinus van Tours|Sunte-Marten]], die evierd wordt op [[11 november]]. De dag wordt in [[Nederlaand|Nederland]] evierd in onder aandere [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]], [[Noord-Hollaand|Noord-Holland]], [[Grunnen (provìnzie)|Grunningen]], [[Oaveriessel]], [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]], [[Zuud-Hollaand|Zuud-Holland]], [[Zeelaand|Zeeland]] en [[Gelderlaand|Gelderland]] (mar inmiddels ok in de rest van 't land). In [[België]] wordt 't feest evierd in [[West-Vlaonderen]] en de streek rond [[Aalst]]. == Lampionnenoptocht == De kinder holdt een [[lampion]]nenoptocht en gaot van huus naor huus um der een lied te zingen en met [[slik|snoep]], [[fruit]] of [[geld]] beloond te worden. Een uut-eholde [[voederbiet]] met daorin n'n keers dient vaak as lampion. == Sunte-Marten-liedjes == De liedjes verschilt arg van streek tot streek. === [[Achterhooks]] === :''Vandaag is 't Sunte Marten en morgen Sunte Kruk.'' :''Wi'j hebt nog goeie harten wi'j sloat ze stuk veur stuk.'' :''Hölleken op een tölleken, Sunte Martens kölleken.'' :''Geef wat, hol wat, geef den armen Thomas wat.'' :''‘k kwam eens bij een rijke man, den zovele geven kan,'' :''gevend zal hij leven, Zalig zal hij sterven,'' :''de hemel zal hij erven, God zal hem belonen met honderddoezend kronen.'' :''Met honderddoezend rökskes an. '' :''En doar kump Sunte Marten an.'' === [[Drèents]] === :''Sunt-Meerten, Sunt-Meerten. :''De koeien hebben steerten, :''de maagies die hebt rokkies an. :''Daor komp Sunt-Martines an. Een aander liedtien: :''Sunt Martinus Bisschop :''met zien hoge hoed op :''met zien lange slipjas an :''daor kump Sint Martinus an :''Gef mij een appel of een peer :''dan kump wij het hiele jaor niet weer :''Het hiele jaor dat duurt zo lang :''as mien lichien braanden kan === [[Graofschopper plat]] === :''Sunnermatmans veugeltien, :''met dat rood rood keugeltien, :''met dat rood rood rökkien an, :''daor koump Sunnermatman an. :''Laot ouns nich zo lange staon, :''wi'j mutt't nog nao Möinstern gaon. :''Möinstern is zo wied van hier, :''en wi'j bint nog altied hier. === [[Grunnegs]] === Grunnegs laidke: :''Sunt-Martinus bisschop :''mit zien roege muts op, :''mit zien laange stevels aan, :''doar komt Sunt-Martinus aan. n Aander laidke gaait: :''k Staai veur joen deur en t is duuster, :''mit mien lanteern en ik luuster :''komt der nog ain? :''ik kin niks zain :''aans gaai k weer vot in t duuster en: :''Mien lutje lanteern,'' :''ik zai die zo geern,'' :''doe daanst deur de stroaten'' :''dat kist ja nait loaten'' :''Mien lutje lanteern,'' :''ik zai die zo geern'' === [[Oost-Veluws]] === Dit lied is eschreven in 't dialect van [[Elburg]]: :''Sonde-, Sonde-Marten'' :''de konen dragen starten,'' :''de kalvers dragen horens,'' :''rieke, rieke torens.'' :''Hier woont zo'n rieke man,'' :''die zoveule geven kan,'' :''veule zal e geven'' :''zalig zal e leven.'' :''Stook vuur, stook vuur,'' :''Sonde-Marten is zo duur,'' :''geef mien een höltjen of een turfien,'' :''waor 'k mien mee kan warmen,'' :''met mien blanke darmen,'' :''stook vuur, stook vuur,'' :''Sonde-Marten is zo duur.'' Dit lied is eschreven in 't dialect van [[Hattem]]: :''Sunte-Maarten keugeltien, :''met zo'n rond rond reugeltien. :''Met zo'n rond rond rökkien an, :''daor koump Suntermaarten an. :''Sunte-Maarten is zo kold, :''geef 'm een stukkie vuur of holt. :''Daor kan hij mee warmen, :''met zien blanke darmen. :''Hier woont nog zo'n rieke man, :''die zo veule geven kan. :''Veule zal hij geven, :''langer zal hij leven. :''Honderd jaor en iene dag, :''dan wordt hij naor 't karkhof ebracht. :''Op een boeren wagen, :''wordt hij weg-edragen. === [[Nederlaands]] === Ok in 't Nederlaands bunt d'r veule liedjes. Zoas: :''Sint-Maarten, Sint-Maarten'' :''de koeien hebben staarten'' :''de meisjes hebben rokjes aan'' :''daar komt Sint-Maarten aan'' of: :''Elf november is de dag'' :''dat mijn lichtje'' :''dat mijn lichtje'' :''Elf november is de dag'' :''dat mijn lichtje branden mag'' == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''Sunte-Marten'' * [[Drèents]]: ** ''Sunt-Meerten'' ** ''Suntermeerten'' ** ''Sint-Meerten'' * [[Graofschopper plat]]: ''Sunnematmansveugeltiensdag'' * [[Grunnegs]]: ''Sunt-Meerten'', ''Kip-Kap-Kogel <small>baseerd op n vèrsie</small>'' * [[Stellingwarfs]]: ''Sunte-Matten'' * [[Tweants]]: ''Sunte-Martn'' * [[Veluws]]: ** ''Sint(e)-Marten'' ** ''Sunt(e)-Marten'' ** ''Sont(e)-Marten'' ** ''Sonde-Marten'' ([[Elburg]] e.u.) ** ''Sint{{small()|e}}/Sunt{{small()|e}} Marten in de wienter''{{Info|Kan oek zoender 'in de wienter'}} ([[Putten]] e.u.) [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Feest]] q0zp3cocp1apmr30jbniv2h1fnalwtx 0 4781 282326 282325 2015-05-23T15:12:50Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Grunewald - christ.jpg|right|thumb|250px|Poaske]] [[Ofbeelding:Paasvuur.jpg|right|250px|thumb|Poaskevuur]] [[Ofbeelding:Traditional easter eggs in Croatia.JPG|right|250px|thumb|n Poasktoavel ien Krewoatsie]] '''Poaske''' (ook: ''Poask''; [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfrais]] en [[Westerwôlds]]: ''Oostern'' of ''Paasch''/''Paosk'' <small>(zulfde oetsproak)</small>) is aswel n [[christendom|kristelk]] as n [[Germoanen|old-Germoans]], as n [[Jodendom|Joods]] (zai [[Pesach]]) feest. == Kristelk feest == In de [[christendom|kristelke]] traditsie is '''Poaske''' of t '''Poaskefeest''' t belaangriekste biebelse feest. Op [[Goede Vrijdag|Goie Vraaidag]], de vraaidag veur Poaske, heerdenken Kristenen t laaiden en de [[kruis (christendom)|kruzegen]] van [[Jezus Christus|Jezus Kristus]] en mit Poaske vaaiern zai zien [[opstanding|opstanden]], ook wel 'verraaizen' nuimd, oet de dood. Poaske heurt doarmit tot de traditsie van de [[zoenoffer|zounoffers]], de verhoalen, dij goan over de noodzoak van de dood veur t leven, de verzounen mit t goddelke en de spirituwele ontwikkeln van de aaigen gaist deur beprouven. Poaske kin ook de periode van t kèrkelke joar vanoaf t Poaskefeest tot aan [[Pinkster]] tou aanduden. Dizze periode daauwert viefteg doagen. Poaske wordt historisch zain ook wel zain as t begun de [[leinte|maaitied]]. == Lokoale traditsies == Van oldsheer hebben verschaaidene streken mennege traditsies dij om en bie poaske heuren. Veul van dizze broekens binnen nog overbliefsels van olle [[haaidense]] Germoanse gebroeken. n Traditsie dat binoa ien hail Noord-Uropa veurkomt is t poaskaaier (of neuten) zuiken, dij doar deur de [[Paoshaoze|poaskhoas]] deellegd zolden wezen. Oorspronkelk komt dit van t Germoanse broeken om de grond ien t begun van de lìnte mit aaier, vruchtboar te môken. Noast t verstoppen van aaier, dij aander luu den zuiken mouten, worden aaier ook voak broekt om te beschildern as dekoroatsie en om op poaskmörn op te eten. Ook worden der wel ais poaskbomen môkt van [[krulwilg|kronkeltoeken]] en versierd mit holten aaierkes, kukenkjes en aander versierseltjes. n Aander vernuimde traditsie ien t haile Fraise en Saksische gebied ien Nederlaand en Duutslaand is t [[boake|poaskevuur]] woarbie n [[boaken]] aanstoken wordt. n Kristelke traditsie dij hiermit verronkeld roakt is, is t opbranden van de [[palmtoek]] van t verleden joar op de boaken. Ien Grönnen wör van oldsheer aaier eten as oavendeten. t Haile gezin (mit of zunder t wicht van de zeun, of de zeun gong noar heur tou) zat dou om n toavel en der kwam n haile grote pan op toavel dij vol zat mit aaier. Elkenain haar sums wel 10 aaier, en den noa te goan dat ien begun van 20. aiw gezinnen om en bie 10 kinder haren. Doarbie wör [[brood|stoet]] en [[poaskestoet]] eten. Dit was biezunder, den vrouger, veuraal ien de veenkelonien, wör normoal allend môr [[roggemik|brood]] eten. Speulkes dij vrouger speuld wörren wazzen [[lommerken]], woarbie wichter mit aaier en n dakpan n soort [[jeu-de-boule]] speulden en [[kinken]], aaiertikken. n Speul dat nog aal doan wordt is [[neutenschaiten]]. Vrougen kregen kinder voak n setje neuten ien n weven puutje van mouder of opoe. Hier zat voak ook n appelsien ien. Op Goie Vraaidag gongen kinder laangs deuren mit [[foekepot]]. Tuzzen poaske en pinkster wör der ook voak vogelschaiten. Dit was n spel woarbie n holten vogel (voak kleurd as papegaai) op n stok zet en kinder mozzen der dou mit holtbrikken noar tou goeien. Dij dij hom der ôf goeide kreeg n pries. Tegenswoordeg wordt dit ien n aantel dörpen, zo as [[Wedde]], nog ien eer holden. Ook kregen kinder mit poaske nije klaider. Ook al kregen zai môr ain moal per joar nije klaider, dat was den mit poaske en dat wör dou t "poaskepronk" nuimd. Dit wazzen veur wichter voak n jurkje mit majoos en veur jongen voak n boksem mit n overhemd. Baaident kregen ook voak nij schounen en n houdje of n petje dij op mos tiedens t waarken op t laand t kommende joar. Ien Twìnte en de Aachterhouk kent man lokoale gebroeken as t [[vöggeln]] van de [[Poaskearls]]. == Doatum == Poaske vaalt volgens de [[gregoriaanse kelender|gregorioanse kalìnder]] de kommende joaren op de volgende doatums: {| | * [[2007]]: [[8 april]] * [[2008]]: [[23 meert]] * [[2009]]: [[12 april]] * [[2010]]: [[4 april]] * [[2011]]: [[24 april]] * [[2012]]: [[8 april]] * [[2013]]: [[31 meert]] * [[2014]] [[20 april]] * [[2015]] [[5 april]] * [[2016]] [[27 meert]] | valign=top | * [[2017]] [[16 april]] * [[2018]] [[1 april]] * [[2019]] [[21 april]] * [[2020]] [[12 april]] * [[2021]] [[4 april]] * [[2022]] [[17 april]] * [[2023]] [[9 april]] * [[2024]] [[31 meert]] * [[2025]] [[20 april]] |} == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''Poasen'' * [[Drèents]]: ''Paos{{small()|k}}en'' * [[Grunnegs]]: ''Poask{{small()|e}}'' * [[Sallaands]]: ''Paosen'' * [[Stellingwarfs]]: ''Paosken'' * [[Tweants]]: ** ''Poaske{{small()|n}}'' ** ''Poasche{{small()|n}}'' ([[Oatmörsken]], [[t Vjenne]]) ** ''Poasen'' * [[Urkers]]: ''Paosen'' * [[Veluws]]: ''Paosen'' ==Boetende hìnwiezen== {{commonscat|Easter}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Kristelk feest]] [[Kategorie:Poaske]] 6818doszpdj1ctbrjges17vro67nyzb 0 4784 18538 2006-11-02T16:06:12Z Servien 7 Titel van [[Sunte Matt'n]] ewiezigd naor [[Sunte-Marten]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Sunte-Marten]] 2sbhex1vnyl7449wp9wyiaupbhfxt06 0 4785 256474 249160 2013-03-11T10:59:56Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 26 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q226950]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Sunte-Marten''' kan verwiezen naor: * [[Martinus van Tours]] (316 - 397) - n'n heilige ** [[Sunte-Marten (feest)]] - ut feest, op 11 november {{dv}} eucc9pf8va13pi99exg2bcxi2uz5vg4 0 4792 279082 277326 2015-03-27T16:23:44Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Anguidae.jpg|thumb|n Bliende slange op n rotse]] [[Bestaand:Anguis fragilis-04.JPG|thumb|Bliende slange]] n '''Bliende slange''' ([[Latien]]: ''Anguis fragilis'') is n pootloze [[evertasken|everdesse]] uut de familie ''Anguidae'', en niet zo as de naam dut vermoeden n [[slange]]soort. De bliende slange kan zo'n vuuftig sentimeter lange wörden mer in partie gebiejen blif e kleiner. Hij is bruun tot gries van kleur, mit op de rogge en flanken meestentieds wat dunne donkere strepen die vanaof zien nekke tot an zien start lopen. Soms bin t riejen mit iezelig kleine vlekjes. Vanwegen t grote verspreidingsgebied kunnen de kleuren verschillen; partie exemplaren bin roestbruun, geel of zelfs zwart. In de paortied kriegen veural de mannetjes blauwe vlekken op de rogge. == Verwarring mit de slange == Umdat de bliende slange op n [[slange]] lik, wörden ze vake doodemaakt deur luui die denken dat t um n gevaorlike slange geet (vandaor oek de naam ''bliende slange''). Toch bin der n paor kenmarken die oek vanaof n veilige aofstand laoten zien dat t um n onschuldige everdesse geet; * Slangen hebben gien ooglejen, en de bliende slange wel. * De kop van slangen is meestentieds dreehoekig, die van de bliende slange is typies everdesseachtig en zonder dudelike nekke. * Bliende slangen hebben kleine ogen, veule slangen hebben grote ogen. == Algemeen == [[Bestaand:Mapa Anguis fragilis.png|thumb|Verspreiding in t rood]] De bliende slange kump veur in grote delen van [[Europa (continent)|Europa]] en [[Klein-Azië]]. In Nederlaand kump e op de [[Veluwe]] en op de [[Utrechtse Heuvelrogge]] nog algemeen veur. In Limburg, langes t Maasdal en in de Zuud-Limburgse heuvellaanden he'j der n hele kwak zitten. En veural in de westelike regio van Braobaant kump e nog wer en were veur. Zien woenplekke besteet uut begreuide umgevingen mit n [[struiige|struiige-lage]] waorin t dier kan schulen en jagen. Umdat t n soort is die bie [[tweeduuster]] aktief is, wörden e niet zo vake overdag ezien. In [[Nederlaand]] is de bliende slange veurnamelik te vienen in bossen op open plekken, bosraanden en [[houtwalle]]n. Klimmen dut disse everdesse niet grege en hij jaagt mit name op wat e op de bojem vient. Umdat de everdesse niet zo gauw is, vangt e oek wat langzamere prooien zo as ([[naaktslekken|naakt]])[[slekken]], [[regenwurm]]s, [[insekt]]en en de [[larve]]n. == Bescharming == De bliende slange is in grote delen van zien verspreidingsgebied niet zeldzaam mer geet in veule gebiejen in antal en verspreiding achteruut. De belangriekste oorzaken bin t verdwienen of veraanderen van t laandschap op zowel grote as kleine schaole. t Verdwienen van bieveurbeeld natuurlike houtstapels en komposthopen hef n negatieve invleud umdat dit de favoriete schuulplekken en wienterkwartieren bin. Oek vormp de anwezigheid van [[fazante]]n, [[kiepe]]n, [[huusdier]]en en aandere dieren die deur de meens in-ebröcht bin n anzienlike bedreiging. Umdat de bliende slange aordig honkvast is en niet zo vlogge, verspreit de soort zich niet alderbarstends rap. De stichting 'Reptielen Amfibieën Vissen Onderzoek Nederland' (RAVON) dut onderzeuk naor t veurkoemen van de soort binnen Nederlaand. In 2005 wördden der meer bliende slangen waoreneumen, mer in 2006 bleef t antal gelieke. Over t algemeen is volgens RAVON sprake van n kleine toename van disse everdesse in Nederlaand.<ref>RAVON - '''Bliende slange''' - [http://www.ravon.nl/Default.aspx?tabid=139 Webstee]</ref> De bliende slange is in Nederlaand en België n bescharmde diersoort, die niet evöngen, in gevangenschap ehöllen of edood mag wörden. n Probleem bie t in kaorte brengen van de verspreiding van de bliende slange is de verbörgen levenswieze; bliende slangen laoten der eigen haost nooit zien. De bliende slange is deurdat e onder veurwarpen schuult toch goed in de smiezen te houwen deur de zogenaamde [[plaotjesmethode]]. Hierbie wörden (t liefst n duustere) plaote op de bojem eleegd die regelmaotig bezöcht wörden. Bie de bescharming van de bliende slange kan gebruuk emaakt wörden van aofscharmende systemen um de dieren binnen t territorium te houwen. Dit lik enigszins op de paddenscharmen die bie [[padden]] gebruikt wörden um de dieren aof te scharmen van verkeerswegen.<ref>[http://www.herpetosure.com/solutions/fencing-solutions/slow-worm-fencing Herpetosure - '''Slow worm fencing''']</ref> == Waornemingen in Nederlaand == * [http://www.waarneming.nl/wn.php Waornemingen kunnen hier emeld wörden]. * [http://www.waarneming.nl/soort.php?id=445&wno_datum_van=&wno_datum_tm=&tab=kaart Kaorte van Nederlaand mit waornemingen] == Nedersaksies == * [[Drèents]]: ''haoswörm, haozelwörm, hazelwörm, heesworm, heeswurm, ieswörm'' * [[Stellingwarfs]]: ''haeze{{Small()|l}}worm'' * [[Veluws]]: ''bliende slang{{small()|e}}'' ==Referensies== <references/> == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.herp.it/indexjs.htm?SpeciesPages/AnguiFragi.htm n Stel foto's van de bliende slange] {{Commons|Anguis fragilis}} {{DEFAULTSORT:Bliende Slange}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Reptiel]] te6ro2lsp0bgnbr1i1639a9f8uvimy9 14 4793 271796 266565 2013-12-07T00:38:23Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Reptilia}} [[Kategorie:Dier]] 55h7nwdungvvrcpn970fxzeb1lpp190 0 4797 18644 18634 2006-11-06T11:11:54Z Servien 7 deursturing naor [[Lochtkussenvoertuug]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Lochtkussenvoertuug]] prt8jlqw2buhtpndw4dq5jfmf5e76mf 0 4798 265764 256763 2013-05-10T15:10:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Surfer 2.jpg|250px|thumb|Surfen]] [[Ofbeelding:Race 5 bg 092202.jpg|250px|thumb|Waetersport]] '''Waetersport''' is in brede zin een verzaemelnaeme veur vormen van [[sport]] die in of op et [[waeter]] beoefend wodden. In een beparkter begrip is waetersport allend veur de vormen van sport waorbi'j mit een [[boot]] of (surf)plaanke veerd wodt. ==Veersporten== * [[roeien]] * [[kanoveren]] ** [[kajakken]] * [[zeilen]] ** [[wiendsurfen]] * [[peddelsurfen]] * [[moterbootracen]] * [[golfsurfen]] * [[bodyboarden]] * [[kitesurfen]] * [[waeterski]]ën * [[kanopolo]] * [[wakeboarden]] * [[skûtsjezeilen]] ==Zwemsporten== * [[zwemmen]] ** [[synchroonzwemmen]] ([[waeterballet]]) * [[schoonspringen]] * [[duuksport|duken]] ** [[vri'jduken]] ** [[snorkelen]] * [[openwaeterzwemmen]] * [[waeterpolo]] * [[waeterbasketbal]] * [[onderwaeterhockey]] == Uutgaonde verwiezings == *[http://dmoz.org/World/Nederlands/Sport/Watersport/ Open Directory Project: Waetersport] *[http://directory.google.com/Top/World/Nederlands/Sport/Watersport/ Google Directory: Waetersport] *[http://watersportwijzer.nl Watersport Wijzer] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Sport]] aj3xzmpmcjp6q0j9d68jxnkfk340srx 0 4800 278733 278732 2015-03-24T07:47:45Z Hydrofoil-7 12276 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:SRN4 Hovercraft Mountbatten Class.jpg|thumb|300px|left|Lochtkussenvoertuug]] [[Ofbeelding:Taimyr expedition2.JPG|thumb|300px|Lochtkussenvoertuug Hivus-10]] Et '''lochtkussenvoertuug''' of een '''hovercraft''' is uutvunnen deur [[Christopher Cockerell]] in [[1959]]. An de bovenkaante van et lochtkussenvoertuug zoegt de moter [[luch|locht]] an, zodat de drok onder de 'rok' van et lochtkussen op peil blieft. Zo kan et luchtkussenvoertuug inkelde centimeters zweven boven waeter of laand. Omdat d'r minnig weerstaand is van wrieving mit de grond (bi'j bi'jveurbeeld auto's is d'r wel weerstaand deur de wrieving tussen de banen en de weg) is d'r minnig kracht neudig om een lochtkussenvoertuug mit hoge snelhied te laoten veren of zweven. Ten opzichte van een gewoon [[schip]] gaot een lochtkussenvoertuug dan ok veul gauwer. Deurdat een lochtkussenvoertuug boven waeter zweeft, kan hi'j vri'j makkelik et straand opveren. D'r is dus gien haeven mit diep waeter en een anlegkade neudig. Een naodiel van et lochtkussenvoertuug is dat hi'j slim gevulig is veur [[wiend]] en golven, zodat passegiers an boord vri'j gauw [[zeeziek]] wodden. In [[Frankriek|Fraankriek]] is in [[1960]] experimenteerd mit de [[Aérotrain]], een lochtkussenvoertuug dat over een vaaste leidereels zweefde. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Voertuug]] hesh4wne5w33dsw56ugwh1l4azz487r 0 4801 18651 2006-11-06T14:29:43Z Servien 7 Titel van [[Knien (dier)]] ewiezigd naor [[Kniende (dier)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Kniende (dier)]] 7ljnzjhpuxxuiems2oq45knbemykhwv 0 4802 18653 2006-11-06T14:46:03Z Servien 7 Titel van [[Bellenbloem]] ewiezigd naor [[Bellebloem]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Bellebloem]] m54cozwf6ks3s6tzu4wn477q2q8is4u 0 4803 18655 2006-11-06T14:48:24Z Servien 7 Titel van [[Pispötjes]] ewiezigd naor [[Pispotjen]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Pispotjen]] p6y2o619jgbpa7hyrn9czqb1nn9kx0k 12 4804 292677 284928 2016-12-22T10:53:51Z Wwikix 13678 /* Referensies */ kat wikitext text/x-wiki Op t internet is niet iezelig veule streektaalinformasie te vienen, toch bin der wel n antal bronnen op internet te vienen. Hieronder steet n lieste (die an-evuld mag wörden) mit Nedersaksiese bronnen, mit daorachter t dialekt waor de webstee over geet. Naost disse bronnelieste op internet bin der oek n bulte boeken en tiedschriften en zo wat meer te vienen. ==Bronnelieste op internet== ===Algemeen=== *[http://www.meertens.knaw.nl/ndb/gmaps.php?t=nl Audiofragmenten van verschillende dialekten] *[http://www.meertens.nl/sand/zoeken/lijst_met_plaatsen.php n Verzameling dialektzinnen van verschillende plaotsen in Nederlaand en België] <ref>''Waort je:'' der kunnen wat fouten in zitten, dus vergeet t niet nao te kieken. Dit geldt overigens veur alle bronnen.</ref> *[http://taal.phileon.nl/nedersaksisch.php Informasie over t Nedersaksies, mit taolkaorten] *[http://www.meertens.nl/pland/ Plaantenamen in Nedersaksiese dialekten] <ref>Um n plaantenaam op te zeuken veur n bepaolde plaotse, mu'j de "kloekekode" opzeuken mit [http://www.google.nl/ Google], tik bieveurbeeld 'kloekecode Veendam'. Vervolgens krie'j n kode en daor mu'j mee zeuken op de zied mit plaantenamen.</ref> *[http://www.dialectzinnen.ugent.be/transcripties/ n Antal zinnen overezet in dialekten en streektaal (tussen 1925 en 1980)] ===Drèents=== *[http://www.huusvandetaol.nl/ Drentse en Nedersaksiese informasie en niejs] *[http://www.drentswoordenboek.nl/ Woordenboek van de Drentse Dialecten, edigitaliseerd] *[http://books.google.nl/books?id=ZNIRaK2rUskC&printsec=frontcover Woordenboek van de Drentse Dialecten (facsimile, A-L)]<ref>Niet alle bladzijen staon derop.</ref> *[http://books.google.nl/books?id=JnLpag06cX4C&printsec=frontcover Woordenboek van de Drentse Dialecten (facsimile, M-Z)]<ref>Niet alle bladzijen staon derop.</ref> ===Grunnegs=== *[http://www.groningsonline.nl t Grunnegs zakwoordenbouk] ===Sallaands, Vechtdals en Noord-Overiessels=== *[http://detaalvanoverijssel.nl/ detaalvanoverijssel.nl -Woordeboek, geluudsfragmenten en teksten in verschillende Overiesselse dialekten, en informasie derover] *[https://www.google.nl/webhp?hl=nl&tab=ww#hl=nl&psj=1&q=Op+zien+Zwols+-+De+Taal+van+Overijssel Op zien Zwols - Woordenboek van de Zwolse taal (digitale versie van t boek)] *[https://www.google.nl/webhp?hl=nl&tab=ww#hl=nl&psj=1&q=G%C3%A6llemuniger+Woordnboek+-+De+Taal+van+Overijssel Gællemuniger Woordnboek (digitale versie van t boek)] *[https://www.google.nl/webhp?hl=nl&tab=ww#hl=nl&psj=1&q=Woordenboek+van+de+Kamper+taal+-+De+Taal+van+Overijssel Woordenboek van de Kamper taal (digitale versie van t boek)] ===Stellingwarfs=== *[http://www.stellingwarfs.nl/ Stellingwarfse en Nedersaksiese informasie en niejs] *[http://www.stellingplus.nl/wp-content/uploads/2010/10/woordenboek3.pdf Stellingwarfs - Nederlaans Verklaorend Haandwoordeboek] ===Tweants=== *[http://members.home.nl/dialexicon/ Dialexicon Twents deur Goaitsen van der Vliet] *[http://detaalvanoverijssel.nl/ detaalvanoverijssel.nl -Woordeboek, geluudsfragmenten en teksten in verschillende Overiesselse dialekten, en informasie derover] ==Referensies== <references/> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Hulpe]] octy59vmsjyibpw2d1vxxododsuwln0 0 4805 71172 18668 2008-07-03T10:53:33Z Servien 7 wikitext text/x-wiki 't '''Pispotjen''' kan verwiezen naor: *[[Pispotjen (Convolvulus arvensis)]] - Nederlaans: akkerwinde *[[Pispotjen (Calystegia sepium)]] - Nederlaans: haagwinde *[[Pispotjen (Cerastium arvense)]] - Nederlaans: akkerhoornbloem {{dv}} 8jnr7lqueivnr9cg1bzfk5p2cfbidyp 0 4806 264683 256795 2013-05-06T21:20:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:ADurerNuremburgVenetianWomen.jpg|thumb|250px|Moedebewuste vrouwluui uut de middeleeuw'n]] '''Moede''' kump via 't [[Frans]], van 't [[Latien]]se woord ''modus'' en betekent: ''meniere'' of ''wieze''. De meniere waôrop (de meeste) [[kleren]] op een bepaôld mement mooi evunn'n wonn'n en wat edreug'n wonn'n is dus de ''moede''. Moede is veural wat "veur-eschrev'n" wonn'n deur de [[moedehuus|moedehuzen]]. Vake is 't op 't mement zelf neet duudlijk ho 't moedebeeld is. Eers achterôf wonn'n iets herkend as de moede van bieveurbeeld de [[1950-1959|jaôren '50]] ([[petticoat]], [[vetkuve]]). Moede bestiet neet allinnig bie kleer'n. Oek de stiel waôrop bieveurbeeld huz'n ebouwd wonn'n hef van doon mit de moede. Der mut in een stiel ebouwd wonn'n dee op dat mement mooi evunn'n wonn'n. Bie de huzenbouw wonn'n dit een ''stiel'' eneumd. Zelfs [[gedien]]'n, [[vloere]]n en badhaanddok'n bin hem van mit moede. Moede hef so goed as altied al bestôan. In de prehistorie was 't neet heel arg belangriek ho-j derbie leupen. De Grieken en Romeinen kenn'n wisse al wel moede. Ze voeg'n oek snip-snaoderieje en biebeheuren toe an der kleren. In de [[middeleeuwen]] hannen de aodel prachtige riale kleer'n, terwiel 't gemiddelde volk in zien vodden rondleup. Opvallend van Frankriek in disse tied, mit de prachtige victoriaanse stiel. De vergangen 100 tot 200 jaôr is moede een veul grotere rolle gaôn speul'n. [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Kultuur]] hdbxu0zuyawnslaan7mi4mlwxe9axlz 0 4807 291109 276377 2016-11-03T14:13:24Z Wwikix 13678 /* Grammatika */ kat wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>{{PAGENAME}}</big> |- |Naeme |{{PAGENAME}} |- |Aandere naemen |Stadsfrys / Stedsk (Fries) |- |Wodt praot in |[[Nederlaand]] |- |Taelgebied |[[Frieslaand]] |- |Antal sprekers |45.000 (schatting) |- |Taelklassifikaosie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germaans]] ***[[West-Germaans]] ****[[Nederfrankisch]] *****[[Nederlaands|Nederlaans]] ******[[Hollaans (dialekt)|Hollaans]] |- |Schrift |[[Latainse alfabet|Latiens alfabet]] |- |Taelstaotus |wodt zien as een dialekt van et Hollaans |- |Taelkode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Taelkode ISO 639-2 |n.v.t. |- |Taelkode ISO 639-3/DIS |n.v.t. |} [[Image:Stadsfries.gif|thumb|285px|Omkrieten waor et Stadsfries praot wodt]] '''Stadsfries''' ('''Stadsfrys''' in et dialekt zels, '''Stedsk''' in et [[Westlaauwers Frais|Fries]] en '''Liwwarders''' in Liwwadden) is de saemenvattende naeme van de stadsdialekten die in Friese steden en grote plakken [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]], [[Sneek (stad)|Sneek]], [[Bolsward]], [[Franeker]], [[Dokkum]], [[Harlingen (stad)|Harlingen]], [[Stavoren]] en tegensworig ok (weer) in [[Et Vene (plak)|Et Vene]] praot wodden. Op taelkundige gronden bin ok et [[Midslaand|Midslaans]], et [[Amelaans]], et [[Et Bildt|Bildts]] en et [[Kollum|Kollummers]] verwaant an et Stadsfries. Pattie taelkundigen rekenen disse dialekten tegere mit et [[Westfries]] van [[Westfrieslaand]], [[Tessel]] en [[Vlielaand]] tot et [[Friso-Frankisch]]. De naeme ''Stadsfries'' moet niet al te letterlik zien wodden: veural in de woordeschat is de tael veural [[Nederlaands|Nederlaans]]. Et Stadsfries is naemelik in de [[16e eeuw]] ontstaon doe [[Frieslaand]] zien bestuurlike zelsstaandighied verleur. In de grotere Friese steden ontston doe de noodzaeke Nederlaans te leren. Et uutaendelike risseltaot was een mingtael mit een grotendiels [[Hollaans (dialekt)|Hollaanse]] woordeschat en veurnaemelik Friese taelprincipes. Butendat is et [[Westlaauwers Frais|Fries]] van et omringende plattelaand sund die tied stark evolueerd, zodat et Stadsfries nog veul meer van et mederne Fries as van et [[Ooldfries]] ofwiekt. ==Klaanken== In et Stadsfries ontbreken de mederne Frieze twieklaanken ''ie'', ''ue'' en ''uo'', lichtkaans omdat et Fries in de tied dat et Stadsfries an zien opmars begon disse twieklaanken nog niet had. De [[Oold-Germaans]]e begincluster ''sk-'' is zoas in et Fries ''sk-'' bleven (behalven op [[Amelaand]]). Et Stadsfries het gien ''v-'' en ''z-'' an et beginne van een woord, krek zoas in et Fries. De Nederlaanse ''ij'' en ''ui'' is terugge te vienen as ''ie'' en ''uu'' ; mit wissighied is te zeggen dat et Hollaans an et aende van de [[middeleeuwn|middelieuwen]] ok disse klaanken had. ==Woordeschat== Zoas hierboven al zegd is et Stadsfries veural een Hollaans dialekt; toch bin de Friese invloeden ok dudelik zichtber. Deur de verschillen mit et Hollaans en de overienkomsten mit et Fries te koppelen an de klaankwetten die hierboven beschreven bin (''see-see-zee'', ''skuutsje-skûtsje-schuitje'') is te zien dat et Stadsfries een groot antal Friese woorden het, veural in de huzelike kring en mit betrekking tot et plattelaand is dit et geval. Vanwegen de Friese invloed op et [[Stellingwarfs]] toont et Stadsfries ok inkelde overienkomsten mit 't Stellingwarfs, zo zeggen ze in et Stadsfries bieveurbeeld ok ''mem'' en ''heit''. Aandere veurbeelden die in et Stellingwarfs niet veurkommen bin ''jaar'' en ''jarre'' veur een ''gier''. ==Grammatika== De Stadsfriese [[grammatika]] liekt slim op die van et Fries. Et enigste wezelike verschil is dat de zwakke [[warkwoord]]en niet in twie klassen uutmekaarvalen: de klassen op ''-je'' is dus vervalen. Et woortien ''do'' ("ie") is terugge te vienen as ''dou'' en daormit wodt de invloed van et Fries dudelik: in et anspreken van luden het et Stadsfries altied de Friese gewoontes beholen. Et warkwoord ''make'' wodt zo vervoegd: ''ik maak, dou maakst, hy maakt, wy/jo/jimme/sy make'' en de twiede infinitief is ''te maken'', zoas in et Fries. {{SNLV}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Streektaol in Frieslaand]] kswjur4v0kkkhifbymnw2mw509zxr8c 14 4810 292782 292760 2016-12-22T13:57:43Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Dutch dialects}} [[Kategorie:Germaanse taol| ]] [[Kategorie:Nederlaands]] 8o4stx0pvud3654tz7ydmnoyx83duce 14 4811 266004 261043 2013-05-10T16:09:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Germaanse taol]] cq74r9vh0yz1s0kgey2kflg4aqntjnn 0 4819 279083 275274 2015-03-27T16:23:54Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:The_Great_Wave_off_Kanagawa.jpg|250px|thumb|Vleuigolve op 't beroemde [[Japan]]se [[schilderie]] [[Kanagawa oki nami ura]] ]] [[Bestaand:Tsunami-kueste.01.vm.jpg|thumb|250px|Schematische veurstelling van een vleuigolve]] Een '''vleuigolve''' of een '''tsunami''' is een alderbarstensgrote [[golve]] dee op-ewek wonnen deur een [[eerdbeving]], [[eerdverschuving]], [[vulkaan]]uutbarsting, [[cycloon|zwaore cyclonen]] of een [[meteoriet]]inslag. Een tsunami onderscheid zich van een normale golve deurdat een tsunami neet op-ewek kan wonnen deur [[wiend]] of [[getiejen]], oek umdat bie een tsunami [[waoter]] verplaos wonnen en bie wiendgolven neet. == Vleuigolve of tsunami? == Een ''vleuigolve'' kan meerdere betekenissen hem, en kan dus oek gebruuk wonnen as syneniem veur 't woord ''tsunami'', dat de of-eleupen tied stark in opmars is. Et woord tsunami is ofkomstig uut 't [[Japans]] en beteken letterlijk ''havengolve'' (tsu = haven; nami = golve), mar een vleuigolve kan oek de betekenis hem van 'springvleud', hierbie wonnen de vleuigolve dus wel veroorzaak deur de getiejen. == De tsunami van een schofjen eleen == * Op [[26 december]] [[2004]] wönnen onder aandere [[Sri Lanka]], [[Thailaand]], [[India]] en [[Indonezie|Indonesië]] zwaor etröffen deur een tsunami dee volgen op een zeebeving mit een krach van 9.3 op de schaole van Richter in de [[Indische Oceaan]]. * Op [[11 meert]] [[2011]] wönnen [[Japan]] zwaor etröffen deur een tsunami dee volgen op een eerdbeving mit een krach van 8.9 op de schaole van Richter. {{commonscat|Tsunami}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Netuurlijk verschiensel]] ipk864vrtgv6lf4tdf2c20uqkfizlek 14 4820 260604 253861 2013-03-14T05:19:08Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 24 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7131180]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Natuur]] 9tw7gnjct55qoqb3kqzaqzppjoc7omk 0 4821 272102 264239 2013-12-11T01:26:19Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki Een '''streektaol''' is een taol die up [[poletiek|politiek]] en administraotief-rechtelijk gebied erkend wordt as officiële taol van een bepaolde streek. Nederlaand hef officieel drei erkende streektaolen: [[Nedersaksisch]], [[Limbörgs]] en [[Westlaauwers Frais|Fries]]. Het Fries hef now nog een hogere staotus as de aandere twee taolen, maor ze bint bezig um 't Nedersaksisch erkend te kriegen volgens diel III van 't [[Europees Haandves veur regionale talen of talen van minderheen|Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderheden]]. Dit zol dan betekenen dat het dezölfde staotus as het Fries krig (een darde laandstaol). Op [[26 september]] [[2006]] hebt de overheden in de regio waor ze Nedersaksisch praot hieroaver een petitie anboden an de vaste Kaomercommissie veur Binnenlaandse Zaoken en Keuninkrieksrelaoties. <ref>http://www.drentsetaol.nl/old_neis/old_neis2006/pb_provinciale-actie-voor-behoud-regionale%20taal.doc</ref> 't Dagblad van 't Noorden berichtten op [[9 juli]] [[2007]] det der een goeie kaans is det 't kabinet 't Nedersaksisch diel III van 't Haandvest geven zal. <ref>http://www.drentsetaol.nl/</ref> Een verzeuk um het [[Zeeuws]] erkend te kriegen as [[Nederlaand]]s vierde streektaol weur in [[2004]] ofwezen deur minister van Binnenlaandse Zaoken [[Johan Remkes]], umdat het Zeeuws historisch bekeken een [[dialekt|dialect]] van het Nederlaands weden zol. <ref>http://www.regering.nl/actueel/nieuwsarchief/2004/06June/23/0-42-1_42-45131.jsp</ref> 't Nedersaksisch hef daorintegen, ondaanks mangs slimme beïnvloeding van en deur 't [[Nederlaands|Hollaands]]/Nederlaands, zien eigen ontstaonsgeschiedenis. ==Verwiezings== <div class="references-small"> <references/> </div> {{dia|Schreven in [[Midden-Drèents]] van Rolde}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Taol]] s1ti9fbuiucw6muapazlxnw3253gsod 0 4825 18816 2006-11-08T18:59:22Z Servien 7 Titel van [[Möppien]] ewiezigd naor [[Koekien (eten)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Koekien (eten)]] izlratmkwu9hetc9id1q4xusixpc9i9 0 4826 264551 256630 2013-05-06T20:48:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Vitrage1477.JPG|thumb|Dekoretief glaozekleed]] '''Glaozekleed''' of '''vitrage''' is een iezelig dun [[gedien]] dee de [[zunne]]straoling een bietjen tegenhuilt en veurkump dat meensen naor binnen kieken. Daornaos kunnen ze arg dekoretief ween. Glaozeklejen wonnen, van butenof ezien, veur de gedienen ehungen. Een glaozekleed kan een raamopening helemaole bedekken, of een gedeelte dervan, zoas allinnig de onderkaante, de bovenkaante of allebei mit in 't midden een ''kiekgaotjen''. Een glaozekleed kan oek verwiezen naor de [[gedien|overgedienen]]. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''gardien''{{info|oetsproken as [gdien]}} * [[Veluws]]: **''gedien'' **''glaozekleed'' **''glasgedien, -kleed'' **''vitrage, vitrazie'' **''betweenstof'' ([[Garder]]) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huushoolding]] omjttc6ku6v6yg5p2rzv9wfz9godlcy 0 4828 280865 279460 2015-04-15T18:11:34Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie t artikel ''[[trog]]'' as je de voerbak vor t vee bedoelen.}} [[Bestaand:Wieg.jpg|thumb|right|200px|Kribbe]] Een '''kribbe''' is 'n klean [[berre|bedjen]] vuur pasgeboren [[kiend|kiengeren]]. Kiengeren slapen miestal in kribben omdat gewone bedden niet veilig genoeg binnen. Kribben binnen zo emaakt dat 't keend d'r niet eut kan vallen, en duur de oge kaanten kunnen ze d'r ok mulijk eutklimmen. Een kribbe et net as 'n gewoon bedde 'n [[beddezak]]. 'n [[kussing|Kussem]] is d'r miestal niet, omdat kiengeren ier vaak in estikt binnen. Vaak liggen d'r knuffels in de kribbe. Volgens de [[Biebel]] is [[Jezus Christus]] geboren in 'n [[holt|outen]] kribbe. == Ofmetingen == Een veilige kribbe moet 30 cm diep, 45 cm breed en 80 cm lang wezen. As d'r langerst de muur spealen stoon, moet de spealofstaand tussen de 4,5 en 6,5 centimeter wezen. == Angere betekenis == 'n Kribbe kan ok de betekenis van 'n ''[[trog|voerbak]]'' eawen. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''weeg'', ''weeig'', ''weig'', ''wieg{{small()|e}}'' * [[Grunnegs]]: ''naanje'', ''suuske'', ''waig{{small()|e}}'' * [[Stellingwarfs]]: ''wieg'' * [[Tweants]]:''weeg{{small()|e}}'' * [[Urkers]]: ''kribbe'' * [[Veluws]]: ** ''wieg{{small()|e}}'' ** ''wege'' ** ''suja'', ''soeja'', ''huia'' ** ''schommelwieg{{small()|e}}'' ** ''schommelbed{{small()|de}}'', ''-berre'' ** ''(kiender)ledekantje{{small()|n}}'' ** ''kienderbed{{small()|de}}'', ''-berre'' [[Kategorie:Urkers artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] 4mm8xxtv0lv6nl5w05kl0qwjx2lv2d5 0 4830 18919 18917 2006-11-10T17:28:25Z Servien 7 deursturing naor [[Griekse alfabet]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Griekse alfabet]] 5vuarmqwcys0jimf824dqsw7b9jk3fm 0 4831 287827 287826 2016-10-26T10:35:37Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki Een '''veenkelonie''' is een [[nederzetting]] die ontstaon is deurdat warkvolk naor een gebied trokken waor [[vene (grondsoorte)|hoogvene]] ofgreven wodden veur de produktie van [[turf]]. Mit de anduding ''Veenkeloniën'' wodt meerstal de streek in et oosten van [[Grunnen (provinzie)|Grunningen]] en [[Drenthe]] bedoeld. Hier lag et [[Boertanger Moor]] dat vanof omdebi'j 1600 in kultuur brocht wodde. De ooldste veenkelonieën in dit gebied ([[Kropswolde|Kropswoolde]], [[Wildervank]]) liggen et dichtst bi'j de stad [[Grunnen (stad)|Grunningen]]. De grootschaolige vervening in Zuudoost-Drenthe begon pas vanof 1850, naodat de eerste grote kenaolen (Verlengde [[Hoogeveense Veert]] en [[Oranjekenaol]] vanuut et westen en et Scholtenskenaol vanuut et noorden) greven weren. Et vene in Zuudoost-Drenthe bevatte een dikke bolsterlaoge. Disse wodde veurnaemelik febrieksmaotig verwarkt tot turfstrujjinge. Veenkeloniën bin ok buten dit gebied te vienen: in Zuud-Drenthe en Noord-Overiessel ([['t Oogeveine|Et Hogevene]], [[De Vaort (plaatse)|De Veert]]) en een twietal in de [[Peel (Nederlaand)|Peel]]: [[Helenevene]] en [[Griendtsvene]]. De meerste veenkeloniën wodden kenmarkt deur heur langrekte ligging langes een kenaol (lintbebouwing), dat in veul gevallen intussen dempt is. D'r bin liekewel ok veenkeloniën die niet ontstaon binnen langes een kenaol, mar langes een weg. Dat gelt mit naeme veur een antal veenkeloniën in Drenthe zoas bi'jveurbeeld [[Zuudlaordervene]] en [[Bunervene]]. Et ontgonnen veengebied rond de Friese [[Stellingwarven]], et Drentse [[Westerveld]] en et Grunningse [[Vredewoold]] wodden ok wel de Veenkeloniën nuumd. Hierdeur ontstaot d'r vaeke veul verwarring rond de benaeming Veenkeloniën. == Zie ok == * [[Lieste van Veenkelonioals Grönnegse begrippen]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Drenthe]] [[Kategorie:Geschiednis van Grunnen]] [[Kategorie:Geografie van Nederlaand]] a7mywobelgrtsbw5rmri2hingh14va5 0 4834 18961 2006-11-11T12:41:16Z Servien 7 Titel van [[Veenkoloniën]] ewiezigd naor [[Veenkelonie]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Veenkelonie]] ltyqxb399kh2nfoegc76snqu3uj9thk 0 4835 19008 18996 2006-11-11T14:49:52Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Aolkruud''' kan verwiezen naor: *[[Waotermunt]] - synoniem veur aolkruud *[[Aolkruud (Mentha spicata)]] - Nederlaans: aarmunt of groene munt *[[Aolkruud (Mentha spicata crispa)]] - Nederlaans: kruizemunt {{dv}} mbcfjntuyz86pkecs65t8c4rodde59j 0 4836 19007 19006 2006-11-11T14:49:16Z Servien 7 deursturing naor [[Waotermunt]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Waotermunt]] 7ereog6shag8frqo23fobiuu4sfwwyp 0 4837 265450 256733 2013-05-10T14:04:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Achtkarspelen Bûtenpost.png|thumb|Lekaosie van Butenpost]] '''Butenpost''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Bûtenpost'', [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Buitenpost'') is een dörp en et heufdplak van de gemiente [[Achtkarspelen]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. '''Antal inwoners deur de jaoren henne per [[1 jannewaori]]:''' *'''2006''' - 5.762 *'''2004''' - 5.719 *'''2002''' - 5.650 *'''2000''' - 5.639 *'''1998''' - 5.632 *'''1996''' - 5.625 *'''1994''' - 5.605 *'''1992''' - 5.552 *'''1990''' - 5.498 Butenpost leit in et noorden van Achtkarspelen tussen [[Grunnen (stad)|Grunningen]] en [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]] en die ligging is vanoolds van belang west veur dit (greens-) dörp. In vroggere tieden het Butenpost veul te lieden had van de stried tussen de [[Friezen]] en de Grunningers. De naeme Butenpost verwiest naor butenste waacht of voetbrogge, die doedertieden post nuumd wodden. Staorigan vestigden d'r leden van veurnaemelik Friese femilies; rouwbodden in de [[Nederlaanse Hervormde Karke]] herinneren daoran. In de [[19e eeuw|19e ieuw]] begon Butenpost veurdiel te trekken uut de ligging tussen twie heufdsteden. Dit dörp wodde pleisterplak veur de postwaegens. De peerden verdwenen naodat in [[1866]] de spoorliende tussen Grunningen en Liwwadden eupend wodde en d'r auto's kwammen. Butenpost leit an de spoorliende Grunningen-Liwwadden. In beidend richtingen ku'j drie keer per ure op de trein stappen. Twie daorvan bin stoptreinen en ien is een sneltrein. Spoorliende en rieksweg hebben in belangrieke maote biedregen tot de ontwikkeling van Butenpost en de ligging daoran is nog de hieltied van groot belang. In Butenpost is et [[gemientehuus]] vestigd. Et veurzieningsnivo bi'jveurbeeld deur schoelen en de ligging dregen d'r toe bi'j, dat d'r spraoke is van een nog steeds greuiende woonfunctie van Butenpost. Op [[30 augustus]] [[2005]] kwam Butenpost in et ni'js, doe d'r een wichien van [[Ethiopië|Etiopische]] ofkomst bekoegeld wodde mit bliekwaeter. De daoder dee dit uut racistische motieven. Dit bliek uut uutspraoken die hi'j naoderhaand dee. De daoder kwam uut Surhuustervene, een groot dörp op zoe'n 10 kilemeter ofstaand van Butenpost. Ok is Butenpost vaeke in et ni'js kommen deur et [[voetbal]]. Profclubs zoas [[SC Heerenveen]], [[Ajax Amsterdam|Ajax]], [[Cambuur Leeuwarden]], [[Valencia CF|Valencia]], [[FC Groningen]] en vule aandere klubs kwammen in Butenpost op vesite. Butenpost het daornaost nog de grootste botanische krudetuun van Nederlaand. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] oc4pub8w3eeluni7e7amwc5q1gh1bl3 0 4838 272119 264365 2013-12-11T01:33:48Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki Een '''skoefdeure''' is een [[deure]], die-j los kan doen deur de deure te skoeven in pläse van 't los te drukken of deran te trekken, zoas dät bi'j de meeste deuren giet. Skoefdeuren wonnen meestentieds gebruukt bi'j balkons en terrassen. Binnen vie-j meestentieds niet zoväke een skoefdeure, mä ze bint väke te vienen in [[serre]]s. In 't olde [[Japan]] waren alle deuren vrogger skoefdeuren, emaokt van holten balken mit pepier der tussen. 't Was de geweunte dat vrouwluu altied de deur open skoven. As manluu dat deden wer 't as belediging opevat en gaf 't an dat de vrouwluu 't niet goed deden. ==Nedersaksisch== *[[Grunnegs]]: ''(rol)schot'' *[[Stellingwarfs]]: ''schoefdeure'' *[[Tweants]]: ''skoefduur(e)'', ''~deur(e)'' *[[Urkers]]: ''skeufduur'' *[[Veluws]]: **''schuufdeur(e)'' **''schoefdeur(e)'' ([[Wezep]], [[Une]], [[Vaossen]], [[Terwolde]], [[Twelle]], [[Loen]], [[Deelen]]) **''skoefdeure'' ([[Attem]]) **''sjuufdeur'' ([[Bunsjoten]]) **''roldeure'' ([[Vaossen]]) {{Dia|Disse pagina is eskreven in 't dialect van [[Attem]]}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] 3qif4xrix85g7h5ngjbent60lri1xo9 0 4839 19164 2006-11-12T14:05:26Z Servien 7 Titel van [[Waore Jezuskarke]] ewiezigd naor [[Waore Jezuskärke]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Waore Jezuskärke]] fsaigrx2za61yccsyimwfg5bu8j9s23 0 4841 19169 2006-11-12T14:22:00Z Servien 7 Titel van [[Bunsjote]] ewiezigd naor [[Bunsjoten]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Bunsjoten]] errj0alt8dr7ag6y2eqt13td37lwhel 14 4842 266136 256758 2013-05-10T16:42:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User nds-1}} [[Kategorie:Gebruker nds]] d73tneqb9hs2vcopddztaxibhkdit63 10 4843 271718 266926 2013-12-07T00:20:26Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Nedersaksies|nds|De '''[[:Kategorie:Gebruker nds|Nedersaksiese]]''' kennis van disse gebruker is '''[[:Kategorie:Gebruker nds-1|betuund]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker nds-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker nds-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|nds-1]] </noinclude> 43wr46wxeuyb58vrmxy2o55orwl37me 14 4844 266139 256756 2013-05-10T16:42:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User nds-4}} [[Kategorie:Gebruker nds]] 9glttdhcebyxow3rslsl7jit5qa3tmy 10 4845 266929 261045 2013-05-10T21:09:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel4|Nedersaksies|nds|Disse gebruker praot '''[[:Kategorie:Gebruker nds|Nedersaksies]]''' as of t zien '''[[:Kategorie:Gebruker nds-4|moerstaal]]''' is.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker nds-4|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker nds-4| ]] [[Kategorie:Mallen babel|nds-4]] </noinclude> 9vjdminoxq8vp0izh6ci9h0e472csw9 10 4846 266928 261046 2013-05-10T21:09:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel3|Nedersaksies|nds|Disse gebruker praot '''[[:Kategorie:Gebruker nds-3|alderbarstends goed]]''' '''[[:Kategorie:Gebruker nds|Nedersaksies]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker nds-3|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker nds-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|nds-3]] </noinclude> h6zv0trby9s3mmm6wojj117txsjz2wc 14 4847 266137 256757 2013-05-10T16:42:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User nds-2}} [[Kategorie:Gebruker nds]] 8uvtlwhttirb7kcb6w1vqvhov3xw9wt 10 4848 266927 256753 2013-05-10T21:09:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel2|Nedersaksies|nds|Disse gebruker praot '''[[:Kategorie:Gebruker nds-2|aordig goed]]''' '''[[:Kategorie:Gebruker nds|Nedersaksies]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker nds-2|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker nds-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|nds-2]] </noinclude> 6bhhr6nax0nn2c8gzacrmq0lkhb6f1k 0 4851 290217 282140 2016-10-31T15:44:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:View of Edinburgh from Blackford Hill 2.jpg|400px|thumb|right|Uutzicht over Edinburgh.]] '''Edinburgh''' (uutspreuken deur Edinburghers as "edin-braah" en soms as "edin-burra" deur meensen van buten de stad) ([[Skots|Schots]]: ''Edinburgh'', [[Schots-Gaols]]: ''Dùn Èideann'') is sinds [[1492]] de [[heufdstad]] van [[Schotlaand]] (een laand van 't [[Verienigd Keuninkriek]]). De stad leit an de oostkust, an de zuudziede van de [[Firth of Forth]], en is de zetel van 't Schotse parlement dat in [[1999]] opnei insteld is. In 't [[Schots-Gaols]] hiet de stad ''Dùn Èideann'', mor de inwoners numen 't liefkeuzend ''Auld Reekie'' ("Olde Reukerd"). == Bestuurlijke indieling == Edinburgh hef ongeveer 450.000 inwoners, en is een van de ''Lieutenancy areas of Scotland''. De binnenstad van Edinburgh bestiet oet [[Old Town]] en [[New Town]]. == Haven == Edinburgh had vrogger uutstrekte dokken. 't Havengebied, [[Leith]], is herstructureerd, en de haven wördt noe veurnaomelijk bezoch deur cruiseschepen die naor [[Noorwegen]], [[Zweden]], [[Denemarken]], [[Duutslaand]] en [[Nederlaand]] vaoren. In de haven leit noe de 'Royal Yacht Brittania', een enorm schip van de keuninklijke femilie, waor toeristen een rondleiding kunnen kriegen. [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Stad in et Verienigd Keuninkriek]] [[Kategorie:Plaots in Skotlaand]] anb9fohnyzx2gl0p4h000fw6l6242ca 14 4852 266665 256877 2013-05-10T20:10:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|United Kingdom}} [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Laand]] 1nt1iuz2q0ir8h165ek3bk53w851c01 0 4855 19308 2006-11-15T09:29:54Z Servien 7 deursturing naor [[Antwaarp]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Antwaarp]] i0v2brr8z50zv1x4jw94dcbsgoplkco 0 4856 61984 19326 2008-03-27T18:45:03Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Drie (Armelo)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Drie (Armelo)]] 7wbqiv739mkazn7d8sqz8vr3sy1vx1b 0 4857 256874 19429 2013-03-11T11:12:05Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q954349]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Drie''' kan verwiezen naor: *[[Drie (getal)]] - 't getal drie *[[Drie (Gelderland)]] - een plaots in Gelderland {{dv}} f657qn6mo3hyuxzywt4220y3mblzju2 0 4858 290142 283341 2016-10-31T12:53:59Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[File:RTV Noord.png|thumb|Logo.]] '''RTV Noord''' is de regionoale zender van de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. In 1978 wuir de [[RONO]] in drai regionoale omroepen splitst: [[Omrop Fryslân|Radio Fryslân]] (veur [[Frieslaand|Fraislaand]]), Radio Noord (veur Grunnen en [[Drenthe|t Drìnt]]) en [[RTV Oost|Radio Oost]] (veur Gelderlaand en Overiessel). In 1989 wuir t gedailte veur de provìnzie [[Drenthe|Drìnt]] ofsplitst en gong wieder onder de noam Radio Drenthe (now [[RTV Drenthe]]). Radio Noord wuir doarmet ain regionoale omroep exclusief veur de provìnzie Grunnen. De noam ''Radio Noord'' wuir wiezegd in ''RTV Noord'' dou in [[1995]] de zender ook [[tillevisie]]oetzendings gong verzurgen. De studio's waren tot [[september]] [[2005]] in t [[Prinsenhof (Grunnen)|Prinsenhof]] aan t ''Martinikèrkhof'' in t [[Grunnen (stad)|Stad]], mor tegenswoordeg worden alle oetzendings doan vanoet de Mediacentroale, ain verbouwde [[elektriciteitscentroale]] in t zuden van de stad in de buurt van de [[Eurobörg]]. ==Zai ook== * [[Jacques d'Ancona]] * [[Wim Ramaker]] (direkteur) * [[Cunera van Selm]] (prissentatrice) * [[Jaap Nienhuis]] (prissentator) ==Boetende hìnwiezen== *[http://www.rtvnoord.nl/ RTV Noord.nl] [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse regionaole omroep]] [[Kategorie:Grunnen]] 76p8tl1k6qi3ln7xztv0pinlyoxycmt 0 4859 265608 256872 2013-05-10T14:44:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:MinBZK.jpg|thumb|Et ministerie]] Et Nederlaanse '''Ministerie van Binnenlaanse Zaeken en Keuninkrieksrelaosies''' (ofkot tot BZK) is de opvolger van et vroggere Ministerie van Binnenlaanse Zaeken. De toevoeging "Keuninkrieksrelaosies" het betrekking op de [[Nederlaanse Antillen]] en [[Aruba]]. Op dit mement (sund [[2002]]) bekleedt [[Johan Remkes]] de post van Minister van Binnenlaanse Zaeken en Keuninkrieksrelaosies. Daornaost is, nao et oftreden van [[Alexander Pechtold]] in [[2006]], [[Atzo Nicolaï]] as minister zunder portefeuille Minister veur Bestuurlike Verni'jing en Keuninkrieksrelaosies. ==Heufddoelstellings== De heufddoelstellings van et ministerie bin in et kot: * Et verzekeren van de demokratische [[rechtsstaot]]. * De zorg veur een goed funktionerend eupenbaor [[bestuur]]. * De kwaliteit verzekeren van personeel en beheer in de rieksdienst. * Et bewaeken van de [[Grondwet]]. * Et koördineren van de saemenwarkingsrelaosie mit de Nederlaanse Antillen en Aruba. * Et bevorderen van de [[eupenbaore orde]] en [[veilighied]]. * De zorg veur et konstitutionele staotsrechtelike bestel. Onder et Ministerie van BZK valen onder aandere de diensten die inzet wodden bi'j [[rampebestrieding]], zoas [[pelisie]] en [[braandweer]]. ==Geschiedenis== Et ministerie is in [[1798]] opricht onder de naeme ''Departement van inwendige pelisie en toezicht op de staot van dieken, wegen en waeteren van de [[Batoafse Republiek|Bataafse Rippebliek]]''. ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.minbzk.nl/ Webstee Ministerie van BZK] * [http://www.overheid.nl/ Webstee Nederlaanse Overhied] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse overheid]] ilq7nbjqq2us2mey6ea4hissbegiwbk 0 4861 276378 265423 2014-08-22T15:52:15Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LocatieBallum.png|thumb|250px|Lekaosie Ballum]] '''Ballum''' is een [[daarp|dörp]] op et [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[waddenaailaand|waddeneilaand]] [[Amelaand]], in de gelieknaemige gemiente in de perveensie [[Frieslaand]]. Alhoewel Ballum mit omdebi'j 370 inwoners et kleinste dörp op Amelaand is, leit et gemientehuus in et dörp. De [[veerpont]] van Amelaand is daorintegen in [[Nes (Amelaand)|Nes]]. ==Bevolkingsontwikkeling== * [[2004]] - 370 * [[2003]] - 367 * [[2002]] - 360 * [[1999]] - 371 ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.ameland.nl/ Officiële webstee van Amelaand] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] sq44mhp7ffeqji3yo6ksim6rq7oji58 0 4863 22831 19352 2006-12-24T18:42:54Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Waddenaailanden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Waddenaailanden]] fcue6i8ytgrcclhxe0d9gsajbvzmf91 0 4865 290962 263700 2016-11-02T15:21:05Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map - NL - Wierden - Wijk 05 Rectum - Notter - Zuna - Buurt 08 Verspreide huizen Notter.svg|thumb|Nötter in de gemeante Wierdn]] '''Nötter''' ([[Nederlaands]]: ''Notter'') is n [[buurtschop|boerschop]] in t [[Oaveriessel]]s gebeed [[Tweante]] tusken [[Riesn]], [[Wierdn]] en [[Nijverdal]]. t Valt oonder de gemeante [[Wierdn]], n deel van de boerschop is an [[Heldern]] verkocht veur de uutbreiding van [[Nijverdal]]. n Naam hef te maakn met de ligging van de buurtskop: ten noorden van de [[Regge]]. Vrogger waarn Nötter en [[Sunnoa]] soamen ne [[marke]]. {{Begin|twd}} {{Wierdn}} {{DEFAULTSORT:Notter}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Wierdn]] nlqbiypefw44x8bazvmeo42avtld40j 0 4868 256572 252815 2013-03-11T11:02:48Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 111 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5224]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * Sahassamalla wonnen koning van [[Ceylon]] == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[Zhu Xi]], (of ''Chu Hsi''), (70), confucianistische geleerde in de tied van de [[Song-dynastie]] iexzpxr6806yf2sy7hyhl26mm0pu7tq 14 4869 265876 260595 2013-05-10T15:47:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|12th century}} [[Kategorie:Eeuw]] 80qs3gjeuwowb8psf5qabvspu08uyp9 0 4870 267218 256682 2013-05-10T23:17:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[11e eeuw]] – '''[[12e eeuw]]''' – [[13e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1194]] – [[1195]] – [[1196]] – [[1197]] – [[1198]] – '''1199''' – [[1200]] – [[1201]] – [[1202]] – [[1203]] – [[1204]] |} == Gebeurtenissen == *[[6 april]] - [[Jan zonder Laand]] wonnen koning van Engelaand * [[Vrede van Péronne]] == Geboren == *[[Ferdinand III van Castilië]] (overleden [[1252]]) *[[24 meert]] - [[Ferrand van Portugal]], echgenoot van de Vlaomse gravin [[Johanna van Constantinopel]] († [[1233]]) == Uut de tied == * [[13 febrewaori]] - [[Stefan Nemanja]] (86), Servisch vors * [[6 april]] - [[Richard I van Engelaand]] (41) [[Kategorie:12e eeuw]] 1sm0gow16np24371dekv7atml7dlqso 0 4871 267217 256681 2013-05-10T23:17:40Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[11e eeuw]] – '''[[12e eeuw]]''' – [[13e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1193]] – [[1194]] – [[1195]] – [[1196]] – [[1197]] – '''1198''' – [[1199]] – [[1200]] – [[1201]] – [[1202]] – [[1203]] |} == Gebeurtenissen == [[Paus Innocentius III|Innocentius III]] volg [[Paus Celestinus III|Celestinus III]] op as paus == Geboren == *... == Uut de tied == * [[8 januari]] - [[Paus Celestinus III]] (91), ([[paus]] van 1191 tot 1198) [[Kategorie:12e eeuw]] 491yf5f8euj4ztuxjqp6bjshlnx2lf9 0 4872 267216 256684 2013-05-10T23:17:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[11e eeuw]] – '''[[12e eeuw]]''' – [[13e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1192]] – [[1193]] – [[1194]] – [[1195]] --[[1196]] – '''1197''' – [[1198]] – [[1199]] – [[1200]] – [[1201]] – [[1202]] |} == Gebeurtenissen == *... == Geboren == *[[Juntoku]], [[Keizers van Japan|Keizer]] van [[Japan]] (r. [[1210]]-[[1221]]) == Uut de tied == * [[Hendrik VI van 't Heilige Roomse Riek]] [[Kategorie:12e eeuw]] e0psu4q3y9u0sptmwty3iq6r8yt1ggc 0 4873 267215 256683 2013-05-10T23:17:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[11e eeuw]] – '''[[12e eeuw]]''' – [[13e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1191]] – [[1192]] – [[1193]] – [[1194]] – [[1195]] – '''1196''' – [[1197]] – [[1198]] – [[1199]] – [[1200]] – [[1201]] |} == Gebeurtenissen == * [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]] ([[Nederlaand]]) krieg [[stadsrechen]]. *[[6 december]] - [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] en [[Frieslaand]] wonnen eteisterd deur de [[Sint-Nicolaasvleud]]. 't Risseltaot van disse sturm was een ofslag van de veengebieden in [[West-Frieslaand]] en een vergroting van de [[Waddenzee]] en de [[Zujerzee]]. * [[Stefan Nemanjić]] wonnen grootvors van Rascië == Geboren == *... == Uut de tied == *... [[Kategorie:12e eeuw]] 5nk332i2xoqpib0r78qzswp9x386xli 0 4874 267214 256678 2013-05-10T23:17:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[11e eeuw]] – '''[[12e eeuw]]''' – [[13e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1190]] --[[1191]] – [[1192]] – [[1193]] – [[1194]] --'''1195''' – [[1196]] – [[1197]] – [[1198]] – [[1199]] – [[1200]] |} == Gebeurtenissen == * [[Alexius III van Byzantium|Alexius III Angelus]] wonnen keizer van [[Byzantiense Keizerriek|Byzantium]], hij volg [[Isaak II van Byzantium|Isaak II Angelus]] op. * De burch van [[Borgloon]] wonnen verrineweerd deur 't huurleger van de Luukse [[prinsbisschop]] [[Rudolf van Zähringen]]. * [[19 juli]]: [[Slag bie Alarcos]]: [[Alfons VIII van Kastilië]] wonnen verslagen deur de [[Almohaden]] == Geboren == * [[Antonius van Padua]] of [[Lissabon]]. == Uut de tied == * ... [[Kategorie:12e eeuw]] sep3heh0t7xb1imxi6101ky7rn9b7jk 0 4875 267213 256677 2013-05-10T23:17:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[11e eeuw]] – '''[[12e eeuw]]''' – [[13e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1189]] – [[1190]] – [[1191]] – [[1192]] – [[1193]] – '''1194''' – [[1195]] – [[1196]] – [[1197]] – [[1198]] – [[1199]] |} == Gebeurtenissen == * Nao een grote braand is besleuten de [[kathedraol van Chartres]] helemaole niej en veul grootser te herbouwen. * 1194-1222 Raymond VI graaf van Toulouse. Hij speulde een heufrol in de verdediging van Zuud-Frankriek in de kruustoch tien de [[katharen]]. == Geboren == * [[26 december]] - [[Keizer Frederik II]] == Uut de tied == * [[31 december]] - [[Leopold V van Oostenriek]] (37) [[Kategorie:12e eeuw]] juw6dgqhw5991lzct742iar7z1dgc5x 0 4876 267212 256680 2013-05-10T23:16:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[11e eeuw]] – '''[[12e eeuw]]''' – [[13e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1188]] – [[1189]] – [[1190]] --[[1191]] – [[1192]] – '''1193''' – [[1194]] – [[1195]] – [[1196]] – [[1197]] – [[1198]] |} == Gebeurtenissen == * Lothar von Hochstaden wonnen op-evolgd deur Simon van Limburg as Prinsbisschop in [[Bisdom Luuk|Luuk]]. == Geboren == *... == Uut de tied == * [[Salah al-Din Yusuf bin Ayub|Saladin]] (55), Stichtter van de dynastie van de [[Ajjoebiden]] en veroveraar van [[Jeruzalem]]. [[Kategorie:12e eeuw]] dww3dey68cebf1crzgyt4nnnujoeeed 0 4877 267211 256679 2013-05-10T23:16:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[11e eeuw]] – '''[[12e eeuw]]''' – [[13e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1187]] – [[1188]] – [[1189]] – [[1190]] – [[1191]] – '''1192''' – [[1193]] – [[1194]] – [[1195]] – [[1196]] - [[1197]] |} == Gebeurtenissen == * Guy de Lusignan wonnen tot koning van [[Jeruzalem]] ekroond * [[Cyprus]] wonnen deur de kruusvaorders veroverd op 't [[Byzantiense Keizerriek|Byzantiense Riek]] * Einde van de [[darde kruustoch]] *[[21 december]] - Koning [[Richard Leeuwenhart]] wonnen op zien weerummereize van de darde kruustoch gevangen-eneumen deur Oostenriekers dee een losprieze vragen. * [[Muhammad van Ghor]] val opniej Prithviraj III van [[Ajmer]] an. Opniej vien de stried in Tarain plaose. De hindoevorsen wonnen verslagen. Govinda-raja van Delhi en Guhila van Samatasimha starven. [[Prithviraj III van Ajmer]] wonnen gevangen-eneumen en laoter vermeurd. * 't Hele Chahamana-riek van Ajmer kump in hanen van de moslims en wonnen grondig eplunderd. * Stichting van 't [[Cisterciënzers|Cisterciënzer klooster]] in [[Aduard]]. == Geboren == * [[Stefan Radoslav]], koning van Servië == Uut de tied == *[[8 mei]] - [[Ottokar IV van Stiermarken]] (29) [[Kategorie:12e eeuw]] 9ch96kvof7ji1jpv3h4o441r6w5mstt 0 4878 267210 256686 2013-05-10T23:16:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * Monniken van [[Glastonbury Abbey]] melden de ontdekking van de (vermeende) [[begreefplak|begraafplaotse]] van [[Koning Arthuur]] en zien koneginne [[Guinevere]]. * [[Paus Clemens III]] wonnen op-evolgd deur [[Paus Celestinus III]]. * [[Muhammad van Ghor]] val een fort in de Punjab an. Hiermee is de anval op Govinda-raja van [[Delhi (stad)|Delhi]], een vazal van [[Prithviraj III van Ajmer]] een feit. * Prithviraj onderschep 't leger van de Ghoriden en verslaot 't bie Tarain bie Thanesar (150 km noord van Delhi). * Muhammad van Ghor trek zien eigen weerumme um te hergroeperen. * [[Stefan Nemanjić]] trouwen mit [[Eudokia]], de [[deern]]e van de Byzantiense keizer Alexius III. == Geboren == *... == Uut de tied == * [[27 meert]] - [[Paus Clemens III]] ([[paus]] 1187 - 1191) [[Kategorie:12e eeuw]] kw9qnm76cqf62x3kkhnkl1zujo91i2r 0 4879 267209 256685 2013-05-10T23:16:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[11e eeuw]] – '''[[12e eeuw]]''' – [[13e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1185]] – [[1186]] – [[1187]] – [[1188]] – [[1189]] – '''1190''' – [[1191]] – [[1192]] – [[1193]] – [[1194]] – [[1195]] |} == Gebeurtenissen == * [[Zutfent]] ([[Nederlaand]]) krieg [[stadsrechen]], volgens een foutief over-eneumen jaortal in 't ofschrifte van de stadsbreve (begin 13e eeuw). De echte stadsrechverlening vun plaose tussen 1191 en 1196. * Einde van de dynastie van de [[Ghasnavieden]] * [[Dirk VII van Hollaand|Dirk VII]] wonnen Graaf van Hollaand * [[Hendrik I van Brabant]] wonnen oek hertog van [[Lotharingen]]. == Geboren == * [[Hendrik de Rieke van Nassau]] == Uut de tied == * [[1 augustus]] - [[Floris III]] (49), Graaf van Hollaand (r. 1157 - 1190) * [[Sibylla van Jeruzalem]] (30) * [[10 juni]] - [[Frederik Barbarossa]] (68), [[Keizer van 't Heilige Roomse Riek]] [[Kategorie:12e eeuw]] 78evmq4clmhf8oo9vmb83vrf4va8366 0 4880 19386 2006-11-16T18:09:20Z Servien 7 deursturing naor [[Gedien]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Gedien]] 0yh4vm76nc4rpj28po0zjpoxfa184ql 0 4883 281929 265525 2015-05-07T21:59:57Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LocatieGrou.png|thumb|250px|Lekaosie Grouw]] [[Ofbeelding:Grouw 20040902_2214.jpg|thumb|250px|Grouw en Pikmeer vanuut de locht]] '''Grouw''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Grou'') is een dörp mit een stedelik kerakter in de gemiente [[Liwwadden (gemiente)|Liwwadden]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et dörp, mit omdebi'j 5.910 inwoners, is legen an et [[Pikmeer]] en et [[Prinses Margrietkenaol]]. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Boornsterhem]]. Et dörp is veural bekend om de viering van ''[[Petrus|Sint-Piter]]'' op [[21 febrewaori]] in plak van [[Sunterklaos|Sunderklaos]] op [[5 december]] zoas in de rest van Nederlaand. Grouw leit langes de A32 en het een stesjon an de spoorliende Liwwadden-Zwolle. == Geschiedenis == Tot de gemientelike herindieling in 1984 maekte Grouw as heufdplak diel uut van de veurmaolige gemiente [[Idaarderediel]]. In 1989 wodde de officiële naeme deur de gemiente Boornsterhem wiezigd in et Friestaelige ''Grou''. == Bevolkingsontwikkeling == * [[2006]] - 5.769 * [[2005]] - 5.875 * [[2004]] - 5.916 * [[2002]] - 5.731 * [[1999]] - 5.472 * [[1990]] - 5.316 * [[1973]] - 4.600 * [[1969]] - 4.129 * [[1964]] - 3.880 * [[1959]] - 3.522 * [[1954]] - 3.453 == Geboren in Grouw == * [[Atje Keulen-Deelstra]] (31 december 1938), schaetsster * [[Haitske Valentijn]] (16 juni 1954), schaetsster == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.sintpiter.nl/ Sintpiter.nl] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] ouze6f5woeadbuyed6nxdamdkmu00ik 0 4884 293475 276494 2017-08-04T11:43:36Z PDZ124169 15820 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Dantumadiel Damwâld.png|thumb|Lekaosie Damwoolde]] '''Damwoolde''' (officieel, [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Damwâld'') is een dörp in de gemiente [[Dantemediel]] in Noordoost-[[Frieslaand]] ([[Nederlaand]]). Et leit amper op 5 km ofstaand in et zuden van [[Dokkum]]. Damwoolde het 5.640 inwoners (1 jannewaori 2014) en is daormit et grootste dörp van de gemiente. Et gemientehuus van Dantemediel is hier sund [[1999]] vestigd. Vrogger beston et dörp uut [[Dantemewoolde]], [[Akkerwoolde]] en [[Murmerwoolde]], mar in [[1971]] ontston de ni'je ienhied Damwoolde. De eerste drie letters van de oolde dörpsnaemen wodden saemenneumen en vormde de ni'je dörpsnaeme. Et is een uutstrekt dörp mit veul losstaonde woningen. == Uutgaonde verwiezings == *[http://www.damwoude-ov.nl Damwoude-ov.nl] *[http://www.damwaldnet.nl Damwaldnet.nl] *[http://www.weerstation-damwoude.nl Weerstesjon Damwoolde] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 5hkqy4zm8v93citzqncox4z08a1zncz 0 4885 273150 265736 2014-02-14T16:39:00Z Lotje 5052 {{commonscat|Sint Annaparochie}} wikitext text/x-wiki '''Sunt Anneperochie''' ([[Bildts]]: ''Sint-Anne'') is as [[heufdplak]] et grootste dörp van de gemiente [[Et Bildt]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit omdebi'j 15 kilometer in et noord-westen van [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]] en het omdebi'j 3.975 inwoners. De plak is nuumd naor de heilige [[Anne (heilige)|Anne]], de [[moor (meens)|mem]] van [[Maria]]. Kenmarkend is et achthoekige [[karkgebouw]] - de Van Harenskarke - in et midden van et dörp, dat stamt uut [[1682]]. Op disse plak, in et karkgebouw van die tied, trouwde [[Rembrandt van Rijn]] in [[1634]] mit [[Saskia Van Uylenburgh]]. Aachter de karke staot de [[grafkapel]] van de femilie Van Haren. Et hekke in de deure naor de grafkelder is een geschink van de [[Sveden|Zweedse]] [[Könning (titel)|keuning]], [[Gustaaf Adolf]]. {{commonscat|Sint Annaparochie}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] rh67nsnqebo0mqx9m0xkgkdm3u2i9fy 0 4886 282736 282310 2015-07-04T09:00:25Z 92.11.74.180 /* Bevolking */ wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | naemeinlaanstael = भारत गणराज्य <br /><small>Bharat Ganarajya</small> | naam = India | vlagge = [[Bestaand:Flag of India.svg|120px|Vlagge van India]] | waopen = [[Bestaand:Emblem of India.svg|90px|Waopen van India]] | lekaosie = India_(orthographic_projection).svg | breedtegroad=21/15//N | lengtegroad=83///E | region=IN | taelen = [[Hindi]] (+ 20 aandere taolen) | heufdstad = [[Niej-Delhi]] | religie = [[Hindoeïsme]] 82%, [[islam]] 12%, [[sikhisme]] 5%, [[christendom]] 3% | regeringsvorm = [[Federaole rippebliek]] | km2 = 3.287.590 | pctwaeter = 9.5 | inwoners = 1,095 miljard (schatting 2006)<br /> 1.027.015.247 (census 2001) | dichthied = 333.1 | muntienhied = [[Indiase rupee]] | valutakode = INR | tiedzone = +5:30 | volkslied = [[Jana-Gana-Mana]] | feestdag = [[26 jannewaori]] Dag van de rippebliek | tld = in | laandkode = IND | til = 91 }} '''India''' is een [[Staot|laand]] in 't zuden van [[Azië]] dät op 't [[Indische subcontinent]] ligt. Nao [[Volksrippebliek China|China]] hef 't van alle laanden ter wereld de meeste inwoners, zowat 1 miljard. India is een [[schiereilaand]] dat in 't westen en zuden grèenst an de [[Indische Oceaan]] en in 't oosten an de [[Golf van Bengalen]]. In 't noorden grèenst 't laand (van west naor oost) an [[Pakistan]], [[Volksrippebliek China|China]] ([[Tibet]]), [[Nepal]], [[Bhutan]], [[Myanmar]] en [[Bangladesh]]. In 't zuudoosten van India in de Indische Oceaan ligt de eilaandstaot [[Sri Lanka]] en in 't zuudwesten ligt de [[Malediven]]. 't Schiereilaand wordt ok wel 't Indiase subcontinent enuumd. De grootste [[Stad (woonstee)|stad]] van India is [[Mumbai]] (ok wel ''Bombay'' enuumd) en de [[heufdstad]] is [[Niej-Delhi]]. In t Indische subkontinent woonden de oalde [[Indusvalleibeschaving]] en 't was lange ne strèke van historische [[haandelsroutes]] en uutgestrekte rieken. 't Wör meestal eziene as n commercieel en cultureel riek gebied. Vier van de greutste wèreldreligies ([[Hindoeïsme]], [[Boeddhisme]], [[Jaïnisme]] en [[Sikhisme]]) komt hier weg, tärwiel [[Zoroastrianisme]], [[Christendom]] en [[Islam]] in 't eerste millenium nao [[Christus]] kwamen, wat de rieke culturele verscheidenheid metvörmen. 't Laand wör vanaf vrog 18e eeuw geleidelijk annexeerd deur de [[Britse Oost-Indische Compagnie]] en vanaf 't midden van de 19e eeuw rechtstreeks bestuurd. India wör onafhaankelijk in [[1947]] nao een [[Indische onafhaankelijkheidsstried|onafhaankelijkheidsstried]], dee wör ekenmarkt deur [[geweldloos verzet]], eleidt deur [[Mahatma Gandhi]]. De [[Ekonomie]] van India is 's wèrelds negende-greutste ekonomie wat [[Nominaal GDP]] angiet en vierde-greutste wat [[koopkracht]] angiet. Nao markt-erelateerde hervörmings in [[1991]] is India ene van de snelstgruuiende ekonomies ewörden, en wörd eziene as een nieuw industrialiseerd laand. Daor stiet tegenoaver dat zaken as [[armoede]], [[ongeletterdheid]], [[korruptie]] en onvoldoende medische hulp nog aait ne uutdaging bint. 't Laand heeft [[nucleare waopens]], heeft t darde-greutste lèger van de wèreld en stiet op de tiende plaatse wat militaire uutgaves angiet. India is ne [[federalisme|federaal]] [[konstitusjonele reppubliek]] wat regierd wörd onder een [[parlementair systeem]] wat bestiet uut 28 staoten en zeum unieterritoriën. India hef vrieheid van godsdienst, is [[meertalig]] en multi-etnisch. Der lèeft ok veul verschillende wilde diers in een antal bescharmde gebieden en reservaten. {| class="infobox borderless" |+ National symbols of the Republic of India (Official) |- ! '''National animal''' | | [[Image:2005-bandipur-tusker.jpg|50px]] |- ! '''National bird''' | | [[Image:Pavo muticus (Tierpark Berlin) - 1017-899-(118).jpg|50px]] |- ! '''National tree''' | | [[Image:Banyan tree on the banks of Khadakwasla Dam.jpg|50px]] |- ! '''National flower''' | | [[Image:Sacred lotus Nelumbo nucifera.jpg|50px]] |- ! '''National heritage animal''' | | [[Image:Panthera tigris.jpg|50px]] |- ! '''National aquatic marine mammal''' | | [[Image:PlatanistaHardwicke.jpg|50px]] |- ! '''National reptile''' | | [[Image:King-Cobra.jpg|50px]] |- ! '''National heritage mammal''' | | [[Image:Hanuman Langur.jpg|50px]] |- ! '''National fruit''' | | [[Image:An Unripe Mango Of Ratnagiri (India).JPG|50px]] |- ! '''National temple''' | | [[Image:New Delhi Temple.jpg|50px]] |- ! '''National river''' | | [[Image:River Ganges.JPG|50px]] |- ! '''National mountain''' | | [[Image:Nanda Devi 2006.JPG|50px]] |- |} == Bevolking == [[Bestaand:India population density map en.svg|thumb|rechts|240px|Bevolkingsdichtheid]] India is, op de [[Volksrippebliek China]] nao, 't laand met 't miest antal inweuners van de wèreld. Bie t begin van de 20e eeuw had India 250 miljoen inweuners. Dat antal is noe verviervoaldigd. Volgens de leste volkstelling had India 1.028.610.328 (2001) inweuners, en volgens niet-officiële schattings hef het laand in 2011 umdebiej 1.190.000.000 inweuners. === Bevolkingsgroepen === India hef n greut antal verschillende volker. In roegweg Noord- en Centraol-India woont de [[Indo-Ariërs]], die a'j kunt kennen deur heur lichtere vel. In 't zuden van India woont de donkerdere [[Dravidiërs]]. Dizze groepen verschilt ook wat [[taol]]en angiet. Daornaost bint dr nog kleindere groepen die zich niet loat indielen bie dizze twie heufdgroepen. Geleuf en 't [[Kastenstelsel]] speult ook een belangrieke rolle um iemand's positie in de maotschoppieje te bepaolen. De [[Deelstaoten van India]] bint veur n groot diel op taolkundige en volkssoort samenstèeld en de greutere volker hebt daorum allemaol heur eigen dielstaot. === Geleuf === [[Bestaand:GaneshinAurangabad.JPG|thumb|rechts|240px|Ganesh in Aurangabad]] [[Bestaand:Straatbewoners Bombay.jpg|thumb|rechts|240px|Straotbeweuners van Bombay]] Uut India stamt verschillende [[geleuf|geleum]], zo as 't [[hindoeïsme]], [[boeddhisme]] en 't [[sikhisme]]. Ook de [[islam]] hef 'n belangrieke invloed op de Indiase geschiedenisse en India heurt met [[Indonesië]] en [[Pakistan]] tot de top drie van laanden met 't greutste antal moslims. India hef gin [[staotsgodsdienst]] en is officieel 'n [[sekularisme|sekulier laand]]. Antal anhangers van de geleum volgens de leste telling van 2001:<ref>[http://www.censusindia.gov.in/Census_Data_2001/India_at_glance/religion.aspx Census 1 meert 2001: Religious Composition]/[http://web.archive.org/web/20051201025837/http://www.censusindia.net/religiondata/ Census 1 meert 2001: Data on Religion (via archive.org)]</ref> {| class="wikitable" ! Geleuf !! Antal !! <span style="cursor:help;" title="Percentage">%</span> !! <span style="cursor:help;" title="Top drie van de staoten en gebieden met 't heugste persentazie">Top 3 staoten e.d. (%)</span> |- | [[Hindoeïsme]] ||align=right| 827.578.868 ||align=right| 80,5% || [[Himachal Pradesh]], [[Chhattisgarh]], [[Orissa]] |- | [[Islam]] ||align=right| 138.188.240 ||align=right| 13,4% || [[Laccadiven]], [[Jammu en Kasjmir (stoat)|Jammu en Kasjmir]], [[Assam]] |- | [[Christendom]] ||align=right| 24.080.016 ||align=right| 2,3% || [[Nagaland]], [[Mizoram]], [[Meghalaya]] |- | [[Sikhisme]] ||align=right| 19.215.730 ||align=right| 1,9% || [[Punjab (India)|Punjab]], [[Chandigarh (unieterritorium)|Chandigarh]], [[Haryana]] |- | [[Boeddhisme]] ||align=right| 7.955.207 ||align=right| 0,8% || [[Sikkim]], [[Arunachal Pradesh]], [[Mizoram]] |- | [[Jaïnisme]] ||align=right| 4.225.053 ||align=right| 0,4% || [[Maharashtra]], [[Delhi (territorium)|Delhi]], [[Rajasthan]] |- | Aoverige geleum ||align=right| 6.639.626 ||align=right| 0,6% || [[Arunachal Pradesh]], [[Jharkhand]], [[Meghalaya]] |} Onder de aoverige geleum valt onder meer de anhangers van 't [[zoroastrisme]], 't [[bahá'í|bahá'í-geleuf]] en 't [[jeudendom]]. Der wordt eschat dat der nog ongeveer viefduzend jeuden in India woont, de mieste in en roond [[Bombay]]. De Indiase [[Rooms-Katholieke Karke|Katholieke Karke]] hef 160 [[bisdom]]men, waorvan 128 [[Latiense Karke|Latiense]], 6 [[Syro-Malankara-Katholieke Karke|Syro-Malankaarse]] en 26 [[Syro-Malabar-katholieke Karke|Syro-Malabaarse]]. === Taolen === In India wordt lokaal veul verschillende taolen espreuken. De aoverwègend omvangriekste taolgroepen bint de [[Indo-Arische taolen]] in Noord- en Centraol-India en de [[Dravidische talen]] in Zuud-India. De belangriekste autochtone taole is 't [[Hindi]] wat net as het aolde [[Sanskriet]] eschrèven wordt in 't [[Devanagari]]-schrift en is in veule varianten de moedertaole van um de veertig procèent van de bevolking. 't Hindi is de officiële heufdtaole die deur de federale aoverheid wordt gebruukt. 't [[Engels]], wat baseerd is op 't [[Oxford-Engels]], is 'n ''geassocieerde extra officiële taole''. Dizze speult niet alliene in de wietenschoppelijke en zakelijke contacten in heel India 'n grote rolle, maar wordt deur de federale aoverheid ook gebruukt in zudelijke deelstaoten, waor 't Hindi niet de officiële taole is en ook niet accepteerd wordt.<ref>'''1'''. Schwartzberg, Joseph E., 2007. ''Encyclopedia Britannica'', [http://www.britannica.com/eb/article-46398 India-Linguistic Composition]. Quote: "By far the most widely spoken is Hindi, the country's official language, with more than 300 million speakers." - '''2'''. [http://www.columbia.edu/cu/lweb/data/indiv/area/idsas/OLDENBURG,Philip.htm Oldenburg, Phillip]. (1997-2007) ''Encarta Encyclopedia'' "India: Official Languages." Quote: "Hindi is the main language of more than 40 percent of the population. No single language other than Hindi can claim speakers among even 10 percent of the total population. Hindi was therefore made India’s official language in 1965. English, which was associated with British rule, was retained as an option for official use because some non-Hindi speakers, particularly in Tamil Nādu, opposed the sole official use of Hindi." - '''3'''. [http://www.fco.gov.uk/en/about-the-fco/country-profiles/asia-oceania/india United Kingdom, Foreign and Commonwealth Office: India-Country Profile]. Quote: "The official language of India is Hindi written in the Devanagari script and spoken by some 30% of the population as a first language. Since 1965 English has been recognised as an 'associated language'." - '''4'''. [http://www2.unesco.org/wef/en-docs/findings/efa9.doc UNESCO: Education for All-The Nine Largest Countries] Quote: "Hindi is the language of 30% of the population and the official language of India." - '''5'''. [http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/India.pdf United States Library of Congress, Federal Research Division, Country Profile: India] Quote: "Languages: Hindi is the official language and the most commonly spoken, but not all dialects are mutually comprehensible. English also has official status and is widely used in business and politics, although knowledge of English varies widely from fluency to knowledge of just a few words." - '''6''' [http://www.unhcr.org/publ/RSDCOI/3ae6a6400.html United Nations High Commissioner for Refugees, Country Profile: India] Quote: "Hindi is constitutionally designated as the official language of India, with English as an associate official language."</ref> Daornaost erkent de groondwet nog 21 aandere officiële taolen, die op dielstaotniveau 'n belangrieke rolle kunt speulen. Lös daorvan hebt de staoten en territoria zelf ook officiële taolen in estèeld. Tot slot bint der nog 392 (2005<ref name=sil>[http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=IN Ethnologue: Languages of the World: SIL International: "Languages of India" ''(415-23)'']</ref>) aandere lèvende taolen. == Indieling == '''Dielstaoten:''' {| |- | # [[Andhra Pradesh]] # [[Arunachal Pradesh]] # [[Assam]] # [[Bihar]] # [[Chhattisgarh]] # [[Delhi]] # [[Goa]] # [[Gujarat]] # [[Haryana]] # [[Himachal Pradesh]] # [[Jammu and Kashmir]] # [[Jharkhand]] # [[Karnataka]] # [[Kerala]] # [[Madhya Pradesh]] | <ol start=16> <li> [[Maharashtra]] <li> [[Manipur]] <li> [[Meghalaya]] <li> [[Mizoram]] <li> [[Nagalaand]] <li> [[Orissa]] <li> [[Punjab]] <li> [[Rajasthan]] <li> [[Sikkim]] <li> [[Tamil Nadu]] <li> [[Tripura]] <li> [[Uttaranchal]] <li> [[Uttar Pradesh]] <li> [[West-Bengalen]] </ol> | |} '''Unieterritoria:''' <ol type="A"> <li> [[Andamanen en Nicobaren]] <li> [[Chandigarh]] <li> [[Dadra en Nagar Haveli]] <li> [[Daman en Diu]] <li> [[Laccadiven]] <li> [[Puducherry]] </ol> == Verwiezings == {{Bron|<references/>}} {{commonscat|India}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Azië]] l4jfcqq6ovx9ex83rcld9i3szlwn31o 0 4891 264316 256792 2013-05-06T19:50:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Feyenoord''' is een perfessionele [[voetbal]]verienige in [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]]. Vrogger iette de club ''Feijenoord Rotterdam'' mar de club internationaliseerde de naam in de jaoren zeuventig. Feyenoord speulde toe regelmaotig [[Europacup]]wedstrieden en butenlaanders adden muuite mit 't uutspreken van de 'ij'. Feyenoord wönnen op [[19 juli]] [[1908]] op-erich. 't Stadion dat Feyenoord uurt um zien tuuswedstrieden in te speulen, iet Stadion Feijenoord. Disse wördt in de volksmond [[De Kuip]] enuumd. 't Voetbaltenue van de speulers bestiet uut een rood-wit shirt en een zwarte broek. Sämen mit [[Ajax Amsterdam|Ajax]] en [[PSV (voetbal)|PSV]] vormt Feyenoord de traditionele grote drie topclubs van [[Nederlaand]]. == Clublied == 't Clublied van Feyenoord is sinds 1961 't ''Hand in Hand'': :''Ga je mee naar het stadion'' :''Naar de club van rood en wit'' :''Zoek een plaatsje in de zon'' :''Waar je zo gezellig zit'' :''Kijk ze komen op het veld'' :''Een gejuich uit duizend kelen'' :''Ja, je staat er van versteld'' :''Als die sterrenploeg gaat spelen'' :''Dan is altijd wat je hoort...'' :''Het lied van Feyenoord'' :''Hand in hand kameraden'' :''Hand in hand voor Feyenoord 1'' :''Geen woorden maar daden'' :''Leve Feyenoord 1'' {{Dia|Disse pagina is eskreven in 't '''Attems'''}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Voetbal]] n5yvcbkt5i7jgqipfwfc5x2f06udy5u 0 4901 277258 277251 2015-01-28T22:54:53Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Northern Hemisphere LamAz.png|right|250px|De eerde vanuut t noorden]] t '''Noordelik halfroend''' is t gedeelte van de [[eerde]] in t noorden van de [[evenaar]]. De meeste [[werelddeel|werelddelen]], behalve [[Australi'je (continent)|Australië]] en [[Antarktika]], liggen geheel of gedeeltelik op t noordelik halfroend. [[Afrika]] en [[Zuud-Amerika]] liggen veur n gedeelte op t [[zujelik halfroend]] en de [[Indonezie|Indonesiese eilanden]] bin t enigste deel van [[Azië]] dat oender de evenaar leit. t Noordelik halfroend is dan oek veul bevolkter as t [[zujelik halfroend]]. Op t noordelik en zujelik halfroend bin de [[seizoen]]en krek aarstum. De [[zoemer]] begint hier op of roend [[21 juni]], de dag die in t noorden van de [[Kreeftskeerkring]] de langste dag van t jaor is. De kortste dag en t begin van de [[wienter]] is um en naobie [[22 desember]]. Op t noordelik halfroend staot de [[zunne|zon]] smirregs, behalve in t gebied tussen kreeftskeerkring en de evenaar as t zoemer is, altied in t zujen. De zon beweegt der, a'j naor t zujen kieken, in de loop van n dag van links naor rechts. {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} {{DEFAULTSORT:Noordelijk Halfroend}} [[Kategorie:Geografie]] 7gk4olgvs5zx2a53l7g8lklq11g2hdv 0 4902 277261 277260 2015-01-28T23:06:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Southern Hemisphere LamAz.png|right|250px|De eerde vanuut t zujen]] t '''Zujelik halfroend''' is t gedeelte van de [[eerde]] in t zujen van de [[evenaar]]. De twee [[werelddeel|werelddelen]] die geheel op t zujelike halfroend liggen bin [[Australi'je (continent)|Australië]] en [[Antarktika]]. [[Zuud-Amerika]] en [[Afrika]] liggen allebei gedeeltelik op t zujelik halfroend. t Grootste gedeelte van de oppervlakte wort in-eneumen deur [[ozeoan|oseanen]]; die maken n veul groter deel uut van de totaole oppervlakte as op t [[noordelik halfroend]]. Deur de kanteling van de [[eerdas]] bin de seizoenen op t zujelik en noordelik halfroend krek aarstum. Vanof um en naobie [[23 september]], as de [[zunne|zon]] recht boven de evenaar staot ([[equinox]]) beweegt ie schienbaor steeds veerder naor t zujen, tot ie op ± [[22 desember]] boven de [[Steenbokskeerkring]] staot. Disse dag is in t zujen hiervan de langste dag van t jaor, en betekent t begin van de [[zoemer]] op t zujelik halfroend. Roend [[20 meert]] staot de [[zunne|zon]] opniej boven de evenaar en begint op t zujelik halfroend de [[haarst]]. In tegenstelling tot op t noordelik halfroend staot de zon (behalve in t gebied tussen de evenaar en de Steenbokskeerkring, as t [[zoemer]] is) roend t mirreguur altied in t noorden, en die beweegt dus schienbaor van rechts naor links gedurende de dag. Waor op t noordelik halfroend de [[Poolster]] as oriëntaosiepunt gebruukt kan worren, is die niet te zien op t zujelik halfroend. Hier bin enkele [[steernsbeeld]]en te zien die juust in t noorden niet of haost niet te zien bin, bieveurbeeld t [[zujerkruus]]. {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Geografie]] 3fq04gjywdmr3imlbon4ww9udir42wl 0 4903 256665 247386 2013-03-11T11:06:23Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 105 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7061]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[11e eeuw|11^e eeuw]] - '''12^e eeuw''' - [[13e eeuw|13^e eeuw]] == 12e eeuw == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[1090-1099|Jaoren '90]] || [[1090]] || [[1091]] | [[1092]] || [[1093]] || [[1094]] || [[1095]] || [[1096]] | [[1097]] || [[1098]] || [[1099]] |----- | [[1100-1109|Jaoren '0]] || [[1100]] || [[1101]] | [[1102]] || [[1103]] || [[1104]] || [[1105]] || [[1106]] | [[1107]] || [[1108]] || [[1109]] |----- | [[1110-1119|Jaoren '10]] || [[1110]] || [[1111]] | [[1112]] || [[1113]] || [[1114]] || [[1115]] || [[1116]] | [[1117]] || [[1118]] || [[1119]] |----- | [[1120-1129|Jaoren '20]] || [[1120]] || [[1121]] | [[1122]] || [[1123]] || [[1124]] || [[1125]] || [[1126]] | [[1127]] || [[1128]] || [[1129]] |----- | [[1130-1139|Jaoren '30]] || [[1130]] || [[1131]] | [[1132]] || [[1133]] || [[1134]] || [[1135]] || [[1136]] | [[1137]] || [[1138]] || [[1139]] |----- | [[1140-1149|Jaoren '40]] || [[1140]] || [[1141]] | [[1142]] || [[1143]] || [[1144]] || [[1145]] || [[1146]] | [[1147]] || [[1148]] || [[1149]] |----- | [[1150-1159|Jaoren '50]] || [[1150]] || [[1151]] | [[1152]] || [[1153]] || [[1154]] || [[1155]] || [[1156]] | [[1157]] || [[1158]] || [[1159]] |----- | [[1160-1169|Jaoren '60]] || [[1160]] || [[1161]] | [[1162]] || [[1163]] || [[1164]] || [[1165]] || [[1166]] | [[1167]] || [[1168]] || [[1169]] |----- | [[1170-1179|Jaoren '70]] || [[1170]] || [[1171]] | [[1172]] || [[1173]] || [[1174]] || [[1175]] || [[1176]] | [[1177]] || [[1178]] || [[1179]] |----- | [[1180-1189|Jaoren '80]] || [[1180]] || [[1181]] | [[1182]] || [[1183]] || [[1184]] || [[1185]] || [[1186]] | [[1187]] || [[1188]] || [[1189]] |----- | [[1190-1199|Jaoren '90]] || [[1190]] || [[1191]] | [[1192]] || [[1193]] || [[1194]] || [[1195]] || [[1196]] | [[1197]] || [[1198]] || [[1199]] |----- | [[1200-1209|Jaoren '0]] || [[1200]] || [[1201]] | [[1202]] || [[1203]] || [[1204]] || [[1205]] || [[1206]] | [[1207]] || [[1208]] || [[1209]] |} == Belangrieke gebeurtenissen == * [[Kruustoch]]en * Opkoms van [[Rippebliek Venetië|Venetië]] en [[Rippebliek Genua|Genua]]. {{DEFAULTSORT:#::12 Eeuw}} [[Kategorie:12e eeuw|!!]] 0h6u1qmvhxzfhcxgul590nx994lca6c 0 4904 292958 292957 2017-01-31T10:26:17Z Woolters 62 Versie 292957 van [[Special:Contributions/46.226.93.10|46.226.93.10]] ([[User talk:46.226.93.10|overleg]]) weerummedreid - Ginnen readen vuur de wieziging wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Carracci Jupiter et Junon.jpg|thumb|250px|''Jupiter en Juno'', gravure van [[Agostino Carracci]] (1557-1602)]] '''Jupiter''', ook wel schreven as '''Iuppiter''' of '''Iupiter''' (in verolderd [[Nederlaands]]: ''Jupijn'' of ''Jovijn'') is in de [[Romeinse mythologie]] de [[oppergod]], en god van de [[hemel]] en t [[onweer]]. Hai is de zeun van [[Rhea]] en [[Cronus]], en de jongste bruir van [[Ceres (godin)|Ceres]], [[Vesta (godin)|Vesta]], [[Pluto (godheid)|Pluto]], [[Neptunus (godheid)|Neptunus]] en [[Juno (god)|Juno]]. Jupiter traauwde mit [[Juno (god)|Juno]], mor hai har slim veul minnoaressen. Zien [[Grieks]]e tegenhanger is [[Zeus]]. Zien [[Etruskisch]]e tegenhanger is [[Tinia]]. Aan Cronus was veurspeld dat aine van zien kinder hum van de troon zol steuten, net as hai bie zien voader [[Uranus (godheid)|Uranus]] doan har. Doarom vermoorde hai zien eerste vuuf kinder, tot groot verdriet van [[Rhea (godin)|Rhea]], zien vraauw. Tenslotte, noa t boaren van Jupiter, gaf zai Cronus n stain te eten en brocht Jupiter noar de [[Mons Ida]] op [[Kreta]] om opvoed te worden deur [[nimf (mythologie)|nimfen]]. Dou Jupiter ain wazene werd, gaf hai [[Cronus]] een [[broakmiddel]], woardeur de vuuf kinder oetbroakt werden. Hai bevriedde ook Cronus' bruirs, de [[Cyclopen]], dij hum as daank [[bliksem]]schichten as woapen gaven. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Romeinse mythologie]] cwlt9e45c7uepw1825x2w88kjeeimrx 0 4906 256670 143249 2013-03-11T11:06:37Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 7 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q410135]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Anubis''' kan verwiezen naor: *[[Anubis (god)]], een Egyptische god *[[Anubis (Stargate)]], een van de valse goden uut Stargate SG-1 *[[Anubis (dier)]], een aandere benaming veur een grune baviaan *[[Het Huis Anubis]], een Nederlaanse tillevisieserie {{dv}} 1jta88f9qylnooieiacbjq6mf2svk9w 0 4907 264376 256669 2013-05-06T20:00:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Thoth.jpg|thumb|250px|Thoth]] '''Thoth''' was de [[Olle Egypte|Egyptische]] god van de [[maone]], [[magie]], [[kelender]], schriefkunst en wiesheid. Hij had immers de schriefkunst uut-evunnen en hef die kennis dan over-egeven an de mensheid. Ok treedt hij op in de onderwereld bie 't wegen van 't harte: hij noteert 't oordeel van [[Maät]] en brengt de persoon die uut de tied ekommen is bie [[Osiris]]. Hij wordt vake of-ebeeld as een [[baviaan]]figuur. Zien heilige dier is de [[Ibis]], en zien attributen de schrieftaofel en griffel. De betekenisse van de [[voegel|vogel]] Ibis is dudelijk: rond de aoverstroming van de [[Niel]] keren disse vogels terugge naor [[Olle Egypte|Egypte]] en zo bint ze een betrouwbaore kelender. Ok wönnen der schriefpennen emaakt van heur. Zien belangriekste cultuscentrum lig in [[Hermopolis Magna]], 't vroggere [[Chmoen]], waor der nog twee massieve beelden van disse god beweerd eblèven bint. De stad dankt heur naam immers an de god, want in laotere tieden wörden Thoth eïdentificeerd mit [[Hermes (mythologie)|Hermes]]. In de stried tussen [[Seth]] en [[Horus]], perberen [[Isis (godin)|Isis]] 't lèven van heur bruur te redden. Horus wörden daor zo hellig um, dat e de kop van Isis der ofhakken. Thoth hef Isis toe magisch eheeld deur heur een koenkop te gèven. De Griekse naam veur disse God is [[Hermes Trismegistus]]. [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Egyptische mythologie]] 8v59u3m9nyk5d6amsts8bdg65e7klma 0 4908 279462 272507 2015-03-27T17:28:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Anubis standing.svg|upright|thumb|Anubis]] '''Anubis''' was een god in de [[Egyptische mythologie]]. Hij wönnen of-ebeeld mit de kop van een [[jakhals]] of as een jakhals. Jakhalzen wanen aosèters en werschienlijk zol de associaotie mit dit dier eerder ewest wezen um de doden te bescharmen van verrineweren. De god was verantwoordelijk veur de balseming en de verdediging van de [[begreefplak|begraafplaatsen]]. Hij gidste de doden deur de [[onderwereld]] naor de troon van [[Osiris]]. Daorbie ston hij de esturvene bie toe 't hart eweugen wönnen. Hij was de onwettige zeune van [[Osiris]] en [[Nephthys]], de zus van [[Isis]]. Isis had ontdekt dat [[Osiris]] heur bedreugen had, mar [[Nephtys]] die 't kiend niet wol uut angst veur heur echtgenoot [[Seth]] had 't verburgen. Isis vun Anoubis en verzurgde hum. Anubis zol der ok veur zurgen dat Osiris opniej tot lèven kwam en disse zo de eerste mummie was. {{commonscat|Anubis}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Egyptische mythologie]] 6qkelxcrvuzm078a2pauvkywvu5b3z3 14 4909 261031 239456 2013-04-02T19:00:55Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 69 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7214268]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Roman mythology}} [[Kategorie:Mythologie]] fwk25qobeajysixmcrsfb7tdxix8z4i 14 4910 271808 262006 2013-12-07T00:40:06Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Mythology}} [[Kategorie:Geleuf]] [[Kategorie:Kultuur]] 0mdtqo13u0pywaj6nvdwfrp73hlg6un 14 4911 261022 250803 2013-04-02T19:00:26Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 58 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q8408959]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Mythology of Egypt}} [[Kategorie:Egypte]] [[Kategorie:Mythologie]] 5qwatqnuflk56at2yqksvii4no4yii7 8 4912 19587 19586 2006-11-22T15:31:04Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Nieje pagina: $1 dnoi5pods61ej5o1tj5wus814ohoge3 0 4918 271298 264048 2013-11-22T22:58:34Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Maltees eilaand]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Malta-CIA WFB Map.png|thumb|250px|Lokaotie van Gozo]] [[Ofbeelding:Malta 25 Gozo.jpg|thumb|250px|Oetzicht op Victoria]] '''Gozo''' (''Għawdex'' in 't [[Maltees]]) is ien van de drie eilaanden die onderdiel oetmaakt van de eilaandengroep [[Malta (laand)|Malta]]. 't Eilaand hef een oppervlakte van zo'n 67 vierkaante kilometer; 15 km breed en zo'n 7 km lang. De belangriekste plaots van 't eilaand is [[Victoria (Malta)|Victoria]], ok wal Rabat nuumd. 't Eilaand onderscheidt zuch van Malta deur de grunere eerd en de rustieke umgeving. In [[2003]] had 't eilaand 30.750 inwoners. Der is een liendienst mit een helikopter tussen Gozo en Malta. Belangriekste bronnen van inkomsten bint [[laandbouw]] en [[visserieje|visserij]]. Daornaost bint der inkomsten oet toerisme. == Geschiedenis == In 't [[Neolithicum]] kwammen de eerste inwoners op 't eilaand vanoet [[Sicilië]]. In [[1551]] kwamen [[Ottomaanse Riek|Ottomaanse]] en Barbariese zeerovers naor 't eilaand. De vief- tot zesdoezend inwoners wurden naor [[Libië]] verscheept, en verkocht as slaoven. Wieder liekt de geschiedenis van Gozo slim op die van Malta. Behalve van de periode tussen [[28 oktober]] [[1798]] en [[5 september]] [[1800]] waorin Gozo autonomie had. == Externe verwiezings == * [http://www.gozo.us/ Foto's van Gozo] * [http://www.gozo.gov.mt/| Officiële webstee van Gozo (Engels en Maltees)] * [http://www.gozoprideholidays.com/map.php Inzoombaore kaort van Gozo] * [http://www.guidetomalta.net/gozo_comino.htm Gozo & Comino - GuidetoMalta.net] [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Maltees eilaand]] 8wf3l9ao6qmnapk4aey1i6d4svflc2t 14 4919 271809 266389 2013-12-07T00:40:09Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Malta}} [[Kategorie:Eilaand]] [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Laand]] d995jvam30h33lttqfsed3qic6hkloy 0 4920 267208 256839 2013-05-10T23:16:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[11e eeuw]] – '''[[12e eeuw]]''' – [[13e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1184]] – [[1185]] – [[1186]] – [[1187]] – [[1188]] – '''1189''' – [[1190]] – [[1191]] – [[1192]] – [[1193]] – [[1194]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1189'''. == Gebeurtenissen == *[[3 september]] - [[Richard I van Engelaand]] wonnen koning. *Stichting van de [[Duutse Orde]]. == Geboren == *... == Uut de tied == *[[Hendrik II van Engelaand|Hendrik II]] koning van [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]] (56) [[Kategorie:12e eeuw]] 63bksylrqn0rppolcgj9sqwtpmqioje 0 4921 267207 256838 2013-05-10T23:16:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} [[Ofbeelding:Breevoort munt 1988.jpg|thumb|Munt 800 joar Breevoort.]] == Gebeurtenissen == *Aartsbisschop [[Philips van Heinsberg]] koop van 't bisdom [[Keulen]] de 'curtis ende castrum Selvelden' ([http://www.graafschap-Middeleeuwen.nl/verdwenen/silvolde.html hof en kesteel Selvelden], noen Kesteel [[Silvolde]]) veur 50 mark zilver. *[[Breevoort]] kump veur et eerst veur op den lieste mit bezittingen van den eertsbiskop van [[Köln]] van 1188, dee 3 andelen van et kastele Breevoort hef. == Geboren == *[[Ada van Holland]] == Uut de tied == *[[22 augustus]] - [[Ferdinand II van Leon]], koning van Leon en titeldrager van Koning van Spanje. [[Kategorie:12e eeuw]] 0w7t9k3ulextjnkvpcjiwd861famu5z 0 4922 267206 256837 2013-05-10T23:15:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1187'''. == Gebeurtenissen == * De stad [[Doornik]] breek los van 't [[Graafschap Vlaanderen]], en kump rechstreeks onder de Franse krone te staon. * [[Paus Gregorius VIII|Gregorius VIII]] wonnen de nieje paus. * [[Paus Clemens III|Clemens III]] wonnen de nieje paus. * [[Salah al-Din Yusuf bin Ayub|Saladin]] verover Jeruzalem in de [[slag van Hattin]] * [[Bohemund IV van Antiochië]] volg [[Raymond III van Tripoli]] op as graaf van [[Tripoli]] * [[Venetië (stad)|Venetië]] sluut een goed verdrag mit [[Isaak van Byzantium]]. Hij biet een vergoeding veur de schao dee [[Manuel I van Byzantium|Manuel]] in [[1171]] an-erich had en geef Venesië zelfs de controle over de Byzantiense scheepsbouw. Dit zal dodelijke gevolgen hemmen veur 't keizerriek. == Geboren == * [[5 september]] - [[Lodewiek VIII van Frankriek]] == Uut de tied == * [[19 oktober]] - [[Paus Urbanus III]] (paus van 1185 tot 1187) * [[17 december]] - [[Paus Gregorius VIII]] ([[paus]] in 1187) * [[Raymond III van Tripoli]] (47) [[Kategorie:12e eeuw]] 90uc06mnikkg3gd353uqov6mrqw61sm 0 4923 267205 256836 2013-05-10T23:15:40Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[11e eeuw]] – '''[[12e eeuw]]''' – [[13e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1181]] – [[1182]] – [[1183]] – [[1184]] – [[1185]] – '''1186''' – [[1187]] – [[1188]] – [[1189]] – [[1190]] – [[1191]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1186'''. == Gebeurtenissen == * Vijaya Bahu II is [[Könning (titel)|koning]] van [[Ceylon]] * Noen 't anti-westerse bewind van Andronicus ten einde is haos Venetië zich onderhaandelingen te beginnen um een verdrag mit Byzantium te sluten. * Muizzudin Muhammad bin Sam ([[Muhammad van Ghor]]) verover [[Lahore]]. Hiermee kump 't leste deel van 't [[Ghaznaviden]]riek in hanen van de [[Ghoriden]]. Hiermee kump 't riek van [[Prithviraj III van Ajamr|Prithviraj III]] van de Chahamana dynastie in Rajastan en Punjab onder de moslim-dreiging te liggen. == Geboren == *... == Uut de tied == *... [[Kategorie:12e eeuw]] k2ba4rnnwqrhf7rlgo5ff33kzytpbep 0 4924 267204 256840 2013-05-10T23:15:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[11e eeuw]] – '''[[12e eeuw]]''' – [[13e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[1180]] – [[1181]] – [[1182]] – [[1183]] – [[1184]] – '''1185''' – [[1186]] – [[1187]] – [[1188]] – [[1189]] – [[1190]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1185'''. == Gebeurtenissen == * [[Rüstem]], leider van de [[Turkmenen]] voer veldtochen in Oost-[[Anatolië]] en Noord-[[Syrië]] * september nao dree jaor terreur wonnen 't bewind van [[Andronicus I van Byzantium]] umveer ewurpen. Hij wonnen deur een menigte an stukken escheurd. * Stichting van [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]] * De vuuf-jaor durende [[Genpei-oorlog]] in [[Japan]] eindig wanneer de [[Minamoto]] de [[Taira]] verslaon. == Geboren == *... == Uut de tied == * [[25 november]] - [[Paus Lucius III]] (88), ([[Paus]] van 1181 tot 1185) [[Kategorie:12e eeuw]] nslc5lu4hrehi38olg3z6wd5hdi6k98 0 4925 19621 2006-11-23T15:24:05Z Servien 7 Titel van [[Rikke]] ewiezigd naor [[Kieperikke]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Kieperikke]] ai68i1l1ujzqs1zd9gvimwugvc72xj8 0 4927 19628 2006-11-23T18:26:36Z Servien 7 deursturing naor [[Latainse alfabet]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Latainse alfabet]] 22x28dayxcjxuqa7oltvz0kygat6ijk 0 4928 256771 237544 2013-03-11T11:09:07Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 5 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q449393]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Ries''' kan verwiezen naor: *[[Ries (Oryza sativa)]] - n soort voudsel dat veural in Azie eten wordt. *[[Ries (dörp)]] - n dörp in Fraislaand *[[Ries (Duutslaand)]] {{dv}} 03hhdygrmzxceu7f75lzabnwvfkzz0w 0 4929 19659 19644 2006-11-24T16:31:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Dom van Utrecht]] fjt6vs1yonv5vo16xunhe7qtvanxev5 0 4930 19655 19645 2006-11-24T16:06:20Z Servien 7 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Eiffeltoorne]] phv0jj9wcxsmd306pnsbi1xntmf90zq 0 4932 283626 279463 2015-12-20T14:46:16Z Medium69 13187 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Toureiffel.jpg|thumb|250px|Eiffeltoorne]] [[Bestaand:Tour Eiffel - 20150801 15h30 (10621).jpg|duum]] De '''Eiffeltoorne''' is 't meest opmarkelijke monement van [[Paries]] en een van de meest bezöchen bezienswaordigheden van [[Frankriek]]. De Eiffeltoorne steet an de kaode van de [[Seine]] in 't [[VIIe arrondissement|7e arrondissement]] van Paries. De Eiffeltoorne is wereldwied 't symbool van Frankriek. 't Wonnen deur veul luui ezien as één van de neet-klassieke wereldwonders. De toorne is bedoch deur de [[architektuur|architek]] [[Gustave Eiffel]]. Eiffel had tot an zien dood een [[woening|woenige]] in de top van de toorne. De toorne trek jaorlijks meer as 5,5 miljoen bezeukers. Op [[28 november]] [[2002]] verwelkomde de Eiffeltoorne zien 200.000.000ste gaste. Op 't eerste platform is een uutstalling mit infermatie, foto's en [[schilderie]]jen van de Eiffeltoorne. Mit de lift is 't meugelijk naor de top van de Eiffeltoorne te gaon, mit de [[trappe]], allinnig tot 't tweede platform. Infermatiepenelen geven an hokke gebouwen te zien bin vanof de Eiffeltoorne. Der is een uniek uutzichte over Paries. De Eiffeltoorne is 317 meter hoog, zonder de [[tillevisie]]antenne mee te rekenen (324 meter mit antenne). Ofhankelijk van de [[temperatuur|umgevingstemperatuur]] kan de toorne een paor centimeter in heugte veraanderen deur 't uutzetten of inkrimpen van 't metaal. De toorne hef vier poten; op verschillende nivo's bin der platforms. De toorne weeg 7.300 ton (totale gewich 10.100 ton). [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Frankriek]] rjsqeghm136fnkzk05fh0uel0owirl7 0 4934 279464 265486 2015-03-27T17:28:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Domtower Utrecht.jpg|thumb|right|250px|De Domtoren en -karke]] [[Ofbeelding:Interieur Domkerk.JPG|thumb|right|250px|De binnenkaante]] [[Ofbeelding:Domkerk Utrecht met herbouwd middenschip.jpg|thumb|right|250px|Mit herbouwd middenschip]] De '''Dom van [[Utrecht (stad)|Utrecht]]''' is een markaante [[gotiek|gotische]] karke in et midden van de stad. Et wodde bouwd vanof [[1254]] as de [[kattedraal]] van et [[bisdom Utrecht]] en was wijded an [[Martinus van Tours|Sunte-Matten]]. Sund [[1580]] is de karke [[protestantisme|protestaans]]. De 112,32 meter hoge '''Domtoren''' is de hoogste [[karktoren]] van Nederlaand en et hoogste gebouw van Utrecht en beheurt tot den [[Top 100 der Nederlaandsen UNESCO-monumenten]]. De Domkarke was tot de karkelijke herindieling in [[1559]] de ienigste kattedraal in de Noordelike Nederlanen, en tot an de bouw van de [[Kattedrale Basiliek Sint-Bavo|Sint-Bavokattedraal]] in [[Haarlem]] in [[1895]] de ienigste as kattedraal bouwde karke. Van de karke resteren tegensworig amper et [[priesterkoor|koor]] en et [[transept|dwasschip]]; de Domtoren wodt deur een plein van de karke scheiden. Bi'j et Domkomplex heuren veerder nog een [[kloostergaank|kruusgaank]] en een kapittelzael (now aula van de [[Universiteit Utrecht]]). De Utrechtse Dom is ondaanks de verminking ien van de belangriekste gotische monementen in Nederlaand. Et was ok ien van de vrogste veurbeelden van de gotiek in Nederlaand en as ienigste gebouw hier staot et wat de stiel angaot dichtebi'j de klassieke Fraanse gotiek. An de hudige Dom gong een kattedraal in romaanse stiel veurof. In de [[middeleeuwn|middelieuwen]] was een [[kapittel]] an de Domkarke verbunnen dat een eigen [[immuniteit]] bezat, een grondstok waorop de wereldlike macht niks in te brengen had. Behalven de kattedraal zels stonnen hier de [[huus|woningen]] van de [[kanunnik]]en en tot in de dattiende ieuw ok et paleis Lofen van de Duutse keizer. De immuniteit van de Dom greensde an de zuudkaante an de immuniteit van de [[Sint-Salvatorkarke]] of Oold-Munsterkarke mit onder meer et paleis van de [[bisschop]]. Tussen beide karken, op et grondgebied van de Sint-Salvator, ston een dadde karkien inklemd, de Heilig-Kruuskapel. ==Ingrepen== Naodat in jannewaori [[1795]] de [[Batoafse Republiek|Betoafse Rippebliek]] uutreupen was, von in febrewaori een soort poletieke beeldenstorm in de Domkarke plak: een groep radikaole Fraansgezinde [[patriotisme|patriotten]] onder anvoering van Jan van Lidt de Jeude drong et gebouw binnen en vernielde de aodellike waopenbodden en grafmonementen. Zo mos et graf van Anna Elisabeth van Solms, de wedevrouw van de laeste militaire gouverneur van Utrecht, et ontgellen. Heur woning, et veurmaolige bisschopspeleis naost de Domtoren, wodde in [[1800]] verkocht veur ofbraoke, en drie jaor laeter wodde et mit de grond geliekmaekt. In [[1811]] hefde keizer [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] et kapittel op en scheidde de toren van de karke: de toren en de schipruïne kwammen an de wereldlike overhied (in et beginne et Riek, sund 1823 de gemiente Utrecht), wiels de karke in bezit kwam van de hervormde gemiente, die daornaost een anzienlike schaedevergoeding kreeg. Disse ni'je situaosie, die tot now toe nog de hieltied etzelde bleven is, maekte de weg vri'j veur nog een peer ingriepende maotriegels. Zo wodde in [[1826]] et puun van et schip aendelik ruumd en kwam et hudige [[Domplein]] tot staand. Jammer genog is doe ok de naoburige Heilig-Kruuskapel ofbreuken, en nog in [[1847]] wodde ien van de drie deur de storm van 1674 speerd bleven schipkapellen sloopt. Mit rooie en zwatte stienties bin tegensworig de kontoeren van et vroggere middenschip op et Domplein angeven. Ok de middelieuwse [[konsistorie]] in et zuden van de Domtoren, op et plak van et hudige ontvangstgebouw, vul ten prooi an de slopershaemer. In dezelde tied, van [[1824]] tot [[1831]] om percies te wezen, kon daankzi'j de vergoeding van de overhied de karke zels onder hanen neumen wodden deur [[architektuur|architekt]] [[Tieleman Feranciscus Suys]]. Hi'j wodde daorbi'j bi'jstaon deur de Utrechtse stadsarchitekt [[Johannes van Embden]], de ontwarper van et [[stadhuus van Utrecht]]. In et koor leut Suys een soort hoolten amfitheater bouwen, de zogenaemde "hudedeuze", en tegen de vri'jkommen westmure van de karke ontwurp hi'j een [[neogotiek|vrog-neogotisch]] entreegebouw, de "poekel van Suys" (1831). Een mederne gasverlochting vervong de oolde keerzekronen. Al disse toevoegsels bin laeter weer verwiederd. Bleven bin et ni'je [[orgel]] dat tegen de westmure van de karke zet wodde, en de schiengewulven uut stuuk die de hoolten zoolder in et dwasschip uut et zichte holen. Ondertussen gong et verval an de butenkaante van de Dom gewoon deur. De minne staot van de karke nao disse ingrepen is vaastlegd in een grote makette uut [[1830]] deur F. van Embden in et ''Centraal Museum'' in Utrecht. Dezelde Van Embden ontwurp in 1830 een ni'j ''Leesmuseum'' tegen de westmure van de paandhof, waortoe et middelieuwse kleine kapittelhuus en de Domschoele ofbreuken wodden. Et ni'je gebouw mos in [[1891]] op zien beurte plakmaeken veur et hudige [[Akedemiegebouw]], dat uutaendelik liekewel in de hoeke van et plein verrees. Onderhoold an de toren was intussen ok al lange niet meer daon. Op [[29 november]] [[1836]] leup de lanteern slim zwaore schaede op. Een stuk van et [[gewulf]] stotte daele en de pielers wodden ontzet. Overwogen wodde et achtkaantige diel te slopen. Uutaendelik gongen ze over tot pervisorisch herstel, mar veur de wissighied wodden alle ballestraodes en aandere uutstekende elementen - veur zoveer ze nog anwezig weren - sloopt. Ok de paandhof lag d'r in disse tied schaemelties bi'j. ==Zien hudige gebruuk== De Domkarke is in gebruuk bi'j et in [[1970]] instelde stadspasteraot Domkarke, een gemiente binnen de [[Protestaanse Karke in Nederlaand]]. Dageliks is d'r een middaggebed, wekeliks bin d'r twie [[vesper]]s, ien morgengebed en ien zundagmorgendienst mit een [[oekumene|oekumenisch]] kerakter. D'r is een levendige karkmeziekpraktiek mit wekeliks een koncert op zaoterdagmiddag deur de in [[1971]] oprichte Domkantori'je. ==Een peer ofmetings== *De totaole lengte van de karke véúr et instotten van et schip (butenwarks) was 119 meter, inklusief de toren. *De lengte van et dwasschip is 49 meter (butenwarks). *De middenbeuk van et koor is 12,14 meter bried. *De gewulfhoogte in et koor is 31,50 meter. *De nokke van et dak van de karke leit 41,60 meter boven de grond. *Et torengrondvlak meet 19,30 bi'j 19,50 meter. *De toren is 112,32 meter hoge. {{DEFAULTSORT:Dom Utrecht}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Karke in Utrecht]] owuxc5j0ugxloa0uzrqlfh0hm1rqkqj 0 4935 267592 256727 2013-05-11T14:34:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''[[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[3e eeuw|3^e eeuw]] - 4^e eeuw - [[5e eeuw|5^e eeuw]]''' == 4e eeuw == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[290-299|Jaoren '90]] || [[290]] || [[291]] | [[292]] || [[293]] || [[294]] || [[295]] || [[296]] | [[297]] || [[298]] || [[299]] |----- | [[300-309|Jaoren '0]] || [[300]] || [[301]] | [[302]] || [[303]] || [[304]] || [[305]] || [[306]] | [[307]] || [[308]] || [[309]] |----- | [[310-319|Jaoren '10]] || [[310]] || [[311]] | [[312]] || [[313]] || [[314]] || [[315]] || [[316]] | [[317]] || [[318]] || [[319]] |----- | [[320-329|Jaoren '20]] || [[320]] || [[321]] | [[322]] || [[323]] || [[324]] || [[325]] || [[326]] | [[327]] || [[328]] || [[329]] |----- | [[330-339|Jaoren '30]] || [[330]] || [[331]] | [[332]] || [[333]] || [[334]] || [[335]] || [[336]] | [[337]] || [[338]] || [[339]] |----- | [[340-349|Jaoren '40]] || [[340]] || [[341]] | [[342]] || [[343]] || [[344]] || [[345]] || [[346]] | [[347]] || [[348]] || [[349]] |----- | [[350-359|Jaoren '50]] || [[350]] || [[351]] | [[352]] || [[353]] || [[354]] || [[355]] || [[356]] | [[357]] || [[358]] || [[359]] |----- | [[360-369|Jaoren '60]] || [[360]] || [[361]] | [[362]] || [[363]] || [[364]] || [[365]] || [[366]] | [[367]] || [[368]] || [[369]] |----- | [[370-379|Jaoren '70]] || [[370]] || [[371]] | [[372]] || [[373]] || [[374]] || [[375]] || [[376]] | [[377]] || [[378]] || [[379]] |----- | [[380-389|Jaoren '80]] || [[380]] || [[381]] | [[382]] || [[383]] || [[384]] || [[385]] || [[386]] | [[387]] || [[388]] || [[389]] |----- | [[390-399|Jaoren '90]] || [[390]] || [[391]] | [[392]] || [[393]] || [[394]] || [[395]] || [[396]] | [[397]] || [[398]] || [[399]] |----- | [[400-409|Jaoren '0]] || [[400]] || [[401]] | [[402]] || [[403]] || [[404]] || [[405]] || [[406]] | [[407]] || [[408]] || [[409]] |} == Romeinse Riek == * Keizer [[Constantien de Grote]] * [[Romeinse Riek]] wonnen christelijk * Heufstad Romeinse Riek van [[Rome]] naor [[Byzantium (stad)|Byzantium]] verplaos, wat vanof dan [[Constantinopel]] heet * Einde eenheid Romeinse Riek * Begin [[Grote Volksoverhuzing]] == China == * De [[Jin-dynastie]] is an de mach. {{DEFAULTSORT:#:4 Eeuw}} [[Kategorie:4e eeuw|!!]] ncpmvfe8q3owrtmrbxs47jy9s7u3th2 14 4936 260622 252502 2013-03-14T05:20:13Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 99 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7022233]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|4th century}} [[Kategorie:Eeuw|04]] 1rvmf24hjzgd184eht728p28da20fil 0 4937 267541 256490 2013-05-11T14:25:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[3e eeuw]] – '''[[4e eeuw]]''' – [[5e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[385]] – [[386]] – [[387]] – [[388]] – [[389]] – '''390''' – [[391]] – [[392]] – [[393]] – [[394]] – [[395]] |} == Gebeurtenissen == * [[25 december]] - [[Keizers van Byzantium|Keizer]] [[Theodosius I|Theodosius I van Byzantium]] wonnen deur de bisschop van Milaan, [[Ambrosius van Milaan|Ambrosius]] edwongen um in 't openbaor boete te doon veur de slachpartie op burgerrebellen in Thessaloniki. * Theodosius en [[Sapor III van Perzië]] tekenen een overeenkoms veur de deling van Armenië == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... [[Kategorie:4e eeuw]] 2f9e94n4889jdik4s2nflvhoruxv4a2 0 4938 267542 256731 2013-05-11T14:25:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[3e eeuw]] – '''[[4e eeuw]]''' – [[5e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[386]] – [[387]] – [[388]] – [[389]] – [[390]] – '''391''' – [[392]] – [[393]] – [[394]] – [[395]] – [[396]] |} == Gebeurtenissen == * [[Keizers van Byzantium|Keizer]] [[Theodosius I]] de Grote maak van 't christendom de staotsgodsdiens van 't Romeinse Riek en verbied alle heidense erediensen. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... [[Kategorie:4e eeuw]] jngh6qucwgzfjfcn09qyr9muojpon4x 0 4939 267543 256732 2013-05-11T14:25:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[3e eeuw]] – '''[[4e eeuw]]''' – [[5e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[387]] – [[388]] – [[389]] – [[390]] – [[391]] – '''392''' – [[393]] – [[394]] – [[395]] – [[396]] – [[397]] |} == Gebeurtenissen == * [[Stilicho]] krieg de titels van opperbevelhebber en kanselier in 't [[West-Romeinse Keizerriek|West-Romeinse Riek]] * [[Arbogast]] speul een belangrieke rol in de beneuming van [[Eugenius]] tot opvolger van keizer [[Valentinianus II]]. * [[Keizer]] [[Theodosius I]] verbied ieder vertoon van [[heidendom|heidens]] gedrag in 't riek. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[Valentinianus II]], medekeizer [[Kategorie:4e eeuw]] hiv6wdvk37ptour7jj0wpdowr4ekixt 0 4940 267544 256627 2013-05-11T14:26:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[3e eeuw]] – '''[[4e eeuw]]''' – [[5e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[388]] – [[389]] – [[390]] – [[391]] – [[392]] – '''393''' – [[394]] – [[395]] – [[396]] – [[397]] – [[398]] |} == Gebeurtenissen == * Synode van [[Hippo Regius|Hippo]]. Der wonnen een lieste van Biebelboeken goed-ekeurd. De lieste bevat de Biebelboeken, zoas ze noen bekend bin. * Keizer [[Theodosius I]] verbied bie edik de [[Olympische Speulen]] umdat 't heidense karakter een bedreiging vorm veur 't christendom. == Geboren == * ... == Uut de tied == * Te [[Bordeaux]]: [[Decimus Magnus Ausonius]] - Romeins dichter. [[Kategorie:4e eeuw]] 8zibcrtrftjaug577obz55qusj35txr 0 4941 267545 256626 2013-05-11T14:26:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[3e eeuw]] – '''[[4e eeuw]]''' – [[5e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[389]] – [[390]] – [[391]] – [[392]] – [[393]] – '''394''' – [[395]] – [[396]] – [[397]] – [[398]] – [[399]] |} == Gebeurtenissen == * Keizer [[Theodosius I|Theodosius]] trek de Alpen over en verslaot [[Eugenius]], de keizer van 't wessen dee deur [[Arbogast]] op de trone ezet was. Hiermee kwam de leste [[heiden]]se keizer um 't leven en is 't riek, veur de leste keer, weer verenigd. * Keizer Theodosius sluut 't [[orakel van Delphi]] == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[Eugenius]] - [[Keizer]] van Rome. [[Kategorie:4e eeuw]] 5509bqnjx04rrc07nf9ktleeazb3xdf 0 4942 267546 256629 2013-05-11T14:26:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[3e eeuw]] – '''[[4e eeuw]]''' – [[5e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[390]] – [[391]] – [[392]] – [[393]] – [[394]] – '''395''' – [[396]] – [[397]] – [[398]] – [[399]] – [[400]] |} == Gebeurtenissen == * Nao de dood van [[Theodosius I|Theodosius]] wonnen 't [[Romeinse Riek]] opniej, en dit keer definitief, verdeeld. De heufstad van 't West-Romeinse Riek wönnen Rome, de heufstad van 't Oost-Romeinse Riek Constantinopel, 't hudige Istanbul * [[Arcadius van Byzantium|Arcadius]] wonnen [[keizers van Byzantium|keizer van Byzantium]] * [[Alarik]] wonnen leider van de [[Visigothen]]. * Plunderende [[Goten]] verrineweren 't heiligdom veur [[Apollo (mythologie)|Apollo]] in [[Dafní]]. == Geboren == * [[Avitus|Marcus Maecilius Flavius Eparchius Avitus]], West-Romeinse keizer == Uut de tied == * [[Theodosius I|Theodosius]], Romeins keizer [[Kategorie:4e eeuw]] kzps0gw6pdmcyrvlp5cj03jk0lvnid4 0 4943 267547 256628 2013-05-11T14:26:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[3e eeuw]] – '''[[4e eeuw]]''' – [[5e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[391]] – [[392]] – [[393]] – [[394]] – [[395]] – '''396''' – [[397]] – [[398]] – [[399]] – [[400]] – [[401]] |} == Gebeurtenissen == * [[An Di]] volg [[Xiao Wu Di]] op as keizer van de Chinese [[Jin-dynastie]] * [[Stilicho]] zend een expeditie uut (meugelijk deur humzelf eleid) um de Romeinse mach in [[Britannia]] te herstellen (396-399) * Der kump een einde an de invasie van de [[Visigothen]] in [[Griekenlaand]] == Geboren == * [[Petronius Maximus]] == Uut de tied == * ... [[Kategorie:4e eeuw]] f1xwybgcovqztkmghkfjo1ozosptzo6 0 4944 267548 256624 2013-05-11T14:26:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[3e eeuw]] – '''[[4e eeuw]]''' – [[5e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[392]] – [[393]] – [[394]] – [[395]] – [[396]] – '''397''' – [[398]] – [[399]] – [[400]] – [[401]] – [[402]] |} == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[4 april]] - [[Ambrosius van Milaan]] (58), bisschop en karkleraar. * [[11 november]] - bisschop [[Martinus van Tours]], herdacht as [[Sunte-Marten (feest)|Sunte-Marten]] [[Kategorie:4e eeuw]] 922x4qhs3msjjlf39z2bx8786ebn2vw 0 4945 267549 256623 2013-05-11T14:26:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[3e eeuw]] – '''[[4e eeuw]]''' – [[5e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[393]] – [[394]] – [[395]] – [[396]] – [[397]] – '''398''' – [[399]] – [[400]] – [[401]] – [[402]] – [[403]] |} == Gebeurtenissen == *Concilie van Carthago II. De [[Biebel]] wonnen veurgoed ekanoniseerd. == Geboren == *... == Uut de tied == *... [[Kategorie:4e eeuw]] tijc43s1b73bcexcjys6j9tjxfv56oa 0 4946 267550 256625 2013-05-11T14:27:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[3e eeuw]] – '''[[4e eeuw]]''' – [[5e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[394]] – [[395]] – [[396]] – [[397]] – [[398]] – '''399''' – [[400]] – [[401]] – [[402]] – [[403]] – [[404]] |} == Gebeurtenissen == * Einde van de Christenvervolging van [[Yazdigerd I van Perzië]] * De Chinese boeddhistische monnik [[Fa Xian]] geet op bedevaort naor de heilige plaotsen in 't [[Gupta-riek]] van [[Chandra-Gupta II]] (daotum meugelijk 400). * In Constantinopel wonnen de [[castratie|eunuch]] Eutropius as consul veur-esteld. Dit stuut op bezwairen van Stilicho en 't hof van Ravenna. De gezamenlijke promulgatie van consuls kump hiermee te vervallen. Beiden rieken stellen noen d'r eigen consul vaste. * [[Paus Siricius]] wonnen op-evolgd deur [[Paus Anastasius I]]. Hij is een etrouwde man en zien zeune zal laoter oek paus wonnen. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[Paus Siricius]], ([[Paus]] van 383 tot 399) [[Kategorie:4e eeuw]] 7hd7sjaigeyd2r5b366ducq3t6okjxw 6 4949 159017 126962 2010-08-25T15:27:41Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == van fy-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] grdsmn78hdbvxtt63z51llcr0lnh6c6 0 4951 267228 256521 2013-05-10T23:19:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[10e eeuw|10^e eeuw]] - '''11^e eeuw''' - [[12e eeuw|12^e eeuw]] == 11e eeuw == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[990-999|Jaoren '90]] || [[990]] || [[991]] | [[992]] || [[993]] || [[994]] || [[995]] || [[996]] | [[997]] || [[998]] || [[999]] |----- | [[1000-1009|Jaoren '0]] || [[1000]] || [[1001]] | [[1002]] || [[1003]] || [[1004]] || [[1005]] || [[1006]] | [[1007]] || [[1008]] || [[1009]] |----- | [[1010-1019|Jaoren '10]] || [[1010]] || [[1011]] | [[1012]] || [[1013]] || [[1014]] || [[1015]] || [[1016]] | [[1017]] || [[1018]] || [[1019]] |----- | [[1020-1029|Jaoren '20]] || [[1020]] || [[1021]] | [[1022]] || [[1023]] || [[1024]] || [[1025]] || [[1026]] | [[1027]] || [[1028]] || [[1029]] |----- | [[1030-1039|Jaoren '30]] || [[1030]] || [[1031]] | [[1032]] || [[1033]] || [[1034]] || [[1035]] || [[1036]] | [[1037]] || [[1038]] || [[1039]] |----- | [[1040-1049|Jaoren '40]] || [[1040]] || [[1041]] | [[1042]] || [[1043]] || [[1044]] || [[1045]] || [[1046]] | [[1047]] || [[1048]] || [[1049]] |----- | [[1050-1059|Jaoren '50]] || [[1050]] || [[1051]] | [[1052]] || [[1053]] || [[1054]] || [[1055]] || [[1056]] | [[1057]] || [[1058]] || [[1059]] |----- | [[1060-1069|Jaoren '60]] || [[1060]] || [[1061]] | [[1062]] || [[1063]] || [[1064]] || [[1065]] || [[1066]] | [[1067]] || [[1068]] || [[1069]] |----- | [[1070-1079|Jaoren '70]] || [[1070]] || [[1071]] | [[1072]] || [[1073]] || [[1074]] || [[1075]] || [[1076]] | [[1077]] || [[1078]] || [[1079]] |----- | [[1080-1089|Jaoren '80]] || [[1080]] || [[1081]] | [[1082]] || [[1083]] || [[1084]] || [[1085]] || [[1086]] | [[1087]] || [[1088]] || [[1089]] |----- | [[1090-1099|Jaoren '90]] || [[1090]] || [[1091]] | [[1092]] || [[1093]] || [[1094]] || [[1095]] || [[1096]] | [[1097]] || [[1098]] || [[1099]] |----- | [[1100-1109|Jaoren '0]] || [[1100]] || [[1101]] | [[1102]] || [[1103]] || [[1104]] || [[1105]] || [[1106]] | [[1107]] || [[1108]] || [[1109]] |} == Belangrieke gebeurtenissen == *[[Investituurstried]]. Machstried tussen de paus van Rome en de keizer van 't [[Heilige Roomse Riek]]. *Kelonisasie van [[Ieslaand]] en [[Gruulaand|Greunlaand]] deur [[Vikingen]]. Noorse Nederzetting in [[Vinlaand]] ([[Nieje Wereld|Amerika]]). *Verovering van [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]] deur [[Willem de Veroveraar]]. * [[Missie|Missionarissen]] brengen 't [[Christendom]] naor [[Scandinavië]]. Mit de bekering van de [[Vikingen]] kump geleidelijk een einde an hullie plundertochen in Europa. *Begin van de [[Kruustoch]]en. == Belangrieke personen == *[[Filips I van Frankriek]] *[[Godfried van Bouillon]] *[[Hendrik I van Frankriek]] *[[Paus Urbanus II]] *[[Willem de Veroveraar]] {{DEFAULTSORT:#::11 Eeuw}} [[Kategorie:11e eeuw|!!]] t4csoriiaklgel0i1tbvm5azx7zhhj7 14 4952 265875 256519 2013-05-10T15:47:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|11th century}} [[Kategorie:Eeuw]] fma3b319lqkqxyiz0wedsqpf30jls6e 0 4953 256520 253731 2013-03-11T11:01:31Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 172 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2091]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''1999''' == Gebeurtenissen == * [[1 jannewaori]] - de [[euro]] wonnen in-evoerd as geldeenheid. * [[12 meert]] - [[Tsjechië]], [[Hongarije]] en [[Pooln|Polen]] trejen toe tot de [[NAVO]]. * [[13 juni]] - Parlementsverkiezingen in België. * [[Juli]] - bie 't EK zwemmen win [[Pieter van den Hoogenband]] zes gouwen medailles. * [[1 juli]] - In [[Edinburg]] wonnen 't [[Schotlaand|Schotse]] parlement hersteld, dat op [[1 jannewaori]] [[1801]] of-eschaf was. * [[12 juli]] - [[Guy Verhofstadt]] ([[Vlaamse Liberalen en Democraten|VLD]]) wonnen premier in de federale regering in [[België]]. * [[November]] - De [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] en [[Volksrippebliek China|China]] sluten een haandelsovereenkoms. * [[2 december]] - [[Noord-Ierlaand]] krieg een intern zelfbestuur. * [[28 december]] - [[Saparmurat Niyazov]] wonnen levenslange prissedent verklaord in [[Turkmenistan]]. * [[31 december]] - [[Boris Jeltsin]] nimp ontslag as prissedent van [[Ruslaand]]. [[Vladimir Poetin]] wonnen de veurlopige prissedent. * [[31 december]] - 't [[Panamakenaal]] kump volledig in de hanen van [[Panama (laand)|Panama]]. == Geboortes == * [[19 juli]] - De 6 miljardste meens. 't Is een kiend uut [[Sarajevo]] dee disse (symbolische) roem toe-ewezen krieg. == Uut de tied == * ... mnq3i99deq08zo7vaoxkkfrncf9ncks 0 4954 267615 256524 2013-05-11T14:37:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''[[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[4e eeuw|4^e eeuw]] - 5^e eeuw - [[6e eeuw|6^e eeuw]]''' == 5e eeuw == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[390-399|Jaoren '90]] || [[390]] || [[391]] | [[392]] || [[393]] || [[394]] || [[395]] || [[396]] | [[397]] || [[398]] || [[399]] |----- | [[400-409|Jaoren '0]] || [[400]] || [[401]] | [[402]] || [[403]] || [[404]] || [[405]] || [[406]] | [[407]] || [[408]] || [[409]] |----- | [[410-419|Jaoren '10]] || [[410]] || [[411]] | [[412]] || [[413]] || [[414]] || [[415]] || [[416]] | [[417]] || [[418]] || [[419]] |----- | [[420-429|Jaoren '20]] || [[420]] || [[421]] | [[422]] || [[423]] || [[424]] || [[425]] || [[426]] | [[427]] || [[428]] || [[429]] |----- | [[430-439|Jaoren '30]] || [[430]] || [[431]] | [[432]] || [[433]] || [[434]] || [[435]] || [[436]] | [[437]] || [[438]] || [[439]] |----- | [[440-449|Jaoren '40]] || [[440]] || [[441]] | [[442]] || [[443]] || [[444]] || [[445]] || [[446]] | [[447]] || [[448]] || [[449]] |----- | [[450-459|Jaoren '50]] || [[450]] || [[451]] | [[452]] || [[453]] || [[454]] || [[455]] || [[456]] | [[457]] || [[458]] || [[459]] |----- | [[460-469|Jaoren '60]] || [[460]] || [[461]] | [[462]] || [[463]] || [[464]] || [[465]] || [[466]] | [[467]] || [[468]] || [[469]] |----- | [[470-479|Jaoren '70]] || [[470]] || [[471]] | [[472]] || [[473]] || [[474]] || [[475]] || [[476]] | [[477]] || [[478]] || [[479]] |----- | [[480-489|Jaoren '80]] || [[480]] || [[481]] | [[482]] || [[483]] || [[484]] || [[485]] || [[486]] | [[487]] || [[488]] || [[489]] |----- | [[490-499|Jaoren '90]] || [[490]] || [[491]] | [[492]] || [[493]] || [[494]] || [[495]] || [[496]] | [[497]] || [[498]] || [[499]] |----- | [[500-509|Jaoren '0]] || [[500]] || [[501]] | [[502]] || [[503]] || [[504]] || [[505]] || [[506]] | [[507]] || [[508]] || [[509]] |} == Belangrieke gebeurtenissen == * Begin van de [[middeleeuwen]] * Ondergang [[West-Romeinse Keizerriek|West-Romeinse Riek]] ([[476]]) == Belangrijke personen == * [[Odoaker]] {{DEFAULTSORT:#:5 Eeuw}} [[Kategorie:5e eeuw|!!]] hpo173xs5b44rkruhlq8qqzdatuyog5 14 4955 260590 252053 2013-03-14T05:18:08Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 97 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7022235]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|5th century}} [[Kategorie:Eeuw|05]] nzr36vp2gce59i2rvheofefq0y37uhq 0 4956 267562 256522 2013-05-11T14:29:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''[[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[2e eeuw|2^e eeuw]] - 3^e eeuw - [[4e eeuw|4^e eeuw]]''' == 3e eeuw == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[190-199|Jaoren '90]] || [[190]] || [[191]] | [[192]] || [[193]] || [[194]] || [[195]] || [[196]] | [[197]] || [[198]] || [[199]] |----- | [[200-209|Jaoren '0]] || [[200]] || [[201]] | [[202]] || [[203]] || [[204]] || [[205]] || [[206]] | [[207]] || [[208]] || [[209]] |----- | [[210-219|Jaoren '10]] || [[210]] || [[211]] | [[212]] || [[213]] || [[214]] || [[215]] || [[216]] | [[217]] || [[218]] || [[219]] |----- | [[220-229|Jaoren '20]] || [[220]] || [[221]] | [[222]] || [[223]] || [[224]] || [[225]] || [[226]] | [[227]] || [[228]] || [[229]] |----- | [[230-239|Jaoren '30]] || [[230]] || [[231]] | [[232]] || [[233]] || [[234]] || [[235]] || [[236]] | [[237]] || [[238]] || [[239]] |----- | [[240-249|Jaoren '40]] || [[240]] || [[241]] | [[242]] || [[243]] || [[244]] || [[245]] || [[246]] | [[247]] || [[248]] || [[249]] |----- | [[250-259|Jaoren'50]] || [[250]] || [[251]] | [[252]] || [[253]] || [[254]] || [[255]] || [[256]] | [[257]] || [[258]] || [[259]] |----- | [[260-269|Jaoren '60]] || [[260]] || [[261]] | [[262]] || [[263]] || [[264]] || [[265]] || [[266]] | [[267]] || [[268]] || [[269]] |----- | [[270-279|jaren '70]] || [[270]] || [[271]] | [[272]] || [[273]] || [[274]] || [[275]] || [[276]] | [[277]] || [[278]] || [[279]] |----- | [[280-289|Jaoren '80]] || [[280]] || [[281]] | [[282]] || [[283]] || [[284]] || [[285]] || [[286]] | [[287]] || [[288]] || [[289]] |----- | [[290-299|Jaoren '90]] || [[290]] || [[291]] | [[292]] || [[293]] || [[294]] || [[295]] || [[296]] | [[297]] || [[298]] || [[299]] |----- | [[300-309|Jaoren '0]] || [[300]] || [[301]] | [[302]] || [[303]] || [[304]] || [[305]] || [[306]] | [[307]] || [[308]] || [[309]] |} == Romeinse Riek == * Grote crisis [[Romeinse Riek]]: veul burgeroorlogen ** [[Christendom]] breid zich uut. ** Hervorming deur keizers: Romeinse Riek wonnen toenemend een streng-eregelde [[dictatuur]]. ** Administratieve splitsing Romeinse Riek. ** Hier wöd de [[Haandelingen van Thomas]] eschreven, en daorin ut [[Lied van de parel]]. == China == * 't [[Chinese keizerriek]] val rond 220 uutmekaar in drie Koninkrieken, dee in 280 (tiedelijk) weer herenigd wonnen. ** Stichting van de [[Jin-dynastie]]. {{DEFAULTSORT:#:3 Eeuw}} [[Kategorie:3e eeuw|!!]] 0wdhefa8n5vqzsu8mji5qtg1tntu6wz 14 4957 256768 252496 2013-03-11T11:09:05Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 94 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6671814]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|3rd century}} [[Kategorie:Eeuw|03]] jfsj8geferhldl71tsnsr380wfxh63x 0 4958 282541 271173 2015-06-11T13:52:57Z Larsb99 11752 /* Belangrieke personen */ wikitext text/x-wiki [[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[20e eeuw|20^e eeuw]] - '''21^e eeuw''' - [[22e eeuw|22^e eeuw]] == 21e eeuw == {| class=prettytable |----- | [[1990-1999|Jaoren '90]] || [[1990]] || [[1991]] | [[1992]] || [[1993]] || [[1994]] || [[1995]] || [[1996]] | [[1997]] || [[1998]] || [[1999]] |----- | [[2000-2009|Jaoren '0]] || [[2000]] || [[2001]] | [[2002]] || [[2003]] || [[2004]] || [[2005]] || [[2006]] | [[2007]] || [[2008]] || [[2009]] |----- | [[2010-2019|Jaoren '10]] || [[2010]] || [[2011]] | [[2012]] || [[2013]] || [[2014]] || [[2015]] || [[2016]] | [[2017]] || [[2018]] || [[2019]] |----- | [[2020-2029|Jaoren '20]] || [[2020]] || [[2021]] | [[2022]] || [[2023]] || [[2024]] || [[2025]] || [[2026]] | [[2027]] || [[2028]] || [[2029]] |----- | [[2030-2039|Jaoren '30]] || [[2030]] || [[2031]] | [[2032]] || [[2033]] || [[2034]] || [[2035]] || [[2036]] | [[2037]] || [[2038]] || [[2039]] |----- | [[2040-2049|Jaoren '40]] || [[2040]] || [[2041]] | [[2042]] || [[2043]] || [[2044]] || [[2045]] || [[2046]] | [[2047]] || [[2048]] || [[2049]] |----- | [[2050-2059|Jaoren '50]] || [[2050]] || [[2051]] | [[2052]] || [[2053]] || [[2054]] || [[2055]] || [[2056]] | [[2057]] || [[2058]] || [[2059]] |----- | [[2060-2069|Jaoren '60]] || [[2060]] || [[2061]] | [[2062]] || [[2063]] || [[2064]] || [[2065]] || [[2066]] | [[2067]] || [[2068]] || [[2069]] |----- | [[2070-2079|Jaoren '70]] || [[2070]] || [[2071]] | [[2072]] || [[2073]] || [[2074]] || [[2075]] || [[2076]] | [[2077]] || [[2078]] || [[2079]] |----- | [[2080-2089|Jaoren '80]] || [[2080]] || [[2081]] | [[2082]] || [[2083]] || [[2084]] || [[2085]] || [[2086]] | [[2087]] || [[2088]] || [[2089]] |----- | [[2090-2099|Jaoren '90]] || [[2090]] || [[2091]] | [[2092]] || [[2093]] || [[2094]] || [[2095]] || [[2096]] | [[2097]] || [[2098]] || [[2099]] |----- | [[2100-2109|Jaoren '0]] || [[2100]] || [[2101]] | [[2102]] || [[2103]] || [[2104]] || [[2105]] || [[2106]] | [[2107]] || [[2108]] || [[2109]] |} == Belangrieke gebeurtenissen == * De terroristische anslagen op [[11 september]] [[2001]] in [[Niej-York]] en [[Washington]] * De oorlog in [[Afghanistan]] ([[2001]]) * De opkoms van 't internationale [[terrorisme]] * De Irakoorlog ([[2003]]-[[2005]]) * Eerdbeving Indische Oceaan [[2004]] == Belangrieke personen == * [[George Walker Bush|George W. Bush]] * [[Osama Bin Laden]] * [[Barack Obama]] * [[Vladimir Poetin]] * [[Hu Jintao]], prissedent [[Volksrippebliek China]] * [[Wen Jiabao]], premier Volksrippebliek China * [[Saddam Hoessein]] {{DEFAULTSORT:#::21 Eeuw}} [[Kategorie:21e eeuw|!!]] rv1u03ozs0gjkiat0xyc2zcj5oudhcx 0 4959 267355 256518 2013-05-10T23:45:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[17e eeuw|17^e eeuw]] - '''18^e eeuw''' - [[19e eeuw|19^e eeuw]] == 18e eeuw == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[1690-00|Jaoren '90]] || [[1690]] || [[1691]] | [[1692]] || [[1693]] || [[1694]] || [[1695]] || [[1696]] | [[1697]] || [[1698]] || [[1699]] |----- | [[1700-10|Jaoren '0]] || [[1700]] || [[1701]] | [[1702]] || [[1703]] || [[1704]] || [[1705]] || [[1706]] | [[1707]] || [[1708]] || [[1709]] |----- | [[1710-20|Jaoren '10]] || [[1710]] || [[1711]] | [[1712]] || [[1713]] || [[1714]] || [[1715]] || [[1716]] | [[1717]] || [[1718]] || [[1719]] |----- | [[1720-30|Jaoren '20]] || [[1720]] || [[1721]] | [[1722]] || [[1723]] || [[1724]] || [[1725]] || [[1726]] | [[1727]] || [[1728]] || [[1729]] |----- | [[1730-40|Jaoren '30]] || [[1730]] || [[1731]] | [[1732]] || [[1733]] || [[1734]] || [[1735]] || [[1736]] | [[1737]] || [[1738]] || [[1739]] |----- | [[1740-50|Jaoren '40]] || [[1740]] || [[1741]] | [[1742]] || [[1743]] || [[1744]] || [[1745]] || [[1746]] | [[1747]] || [[1748]] || [[1749]] |----- | [[1750-60|Jaoren '50]] || [[1750]] || [[1751]] | [[1752]] || [[1753]] || [[1754]] || [[1755]] || [[1756]] | [[1757]] || [[1758]] || [[1759]] |----- | [[1760-70|Jaoren '60]] || [[1760]] || [[1761]] | [[1762]] || [[1763]] || [[1764]] || [[1765]] || [[1766]] | [[1767]] || [[1768]] || [[1769]] |----- | [[1770-80|Jaoren '70]] || [[1770]] || [[1771]] | [[1772]] || [[1773]] || [[1774]] || [[1775]] || [[1776]] | [[1777]] || [[1778]] || [[1779]] |----- | [[1780-90|Jaoren '80]] || [[1780]] || [[1781]] | [[1782]] || [[1783]] || [[1784]] || [[1785]] || [[1786]] | [[1787]] || [[1788]] || [[1789]] |----- | [[1790-00|Jaoren '90]] || [[1790]] || [[1791]] | [[1792]] || [[1793]] || [[1794]] || [[1795]] || [[1796]] | [[1797]] || [[1798]] || [[1799]] |----- | [[1800-10|Jaoren '0]] || [[1800]] || [[1801]] | [[1802]] || [[1803]] || [[1804]] || [[1805]] || [[1806]] | [[1807]] || [[1808]] || [[1809]] |} == Belangrieke gebeurtenissen == * [[Ontdekkingsreizen]] * [[Kelonisasie]]preces * De [[West-Indische Compagnie]] (WIC) * De [[Kelonisasie]] van Amerika * De [[Amerikaanse onofhankelijkheidsstried]] * De [[Patriotten]] vs. stadhouwer [[Willem V van Oranje-Nassau|Willem V]] * De [[Franse Revolusie]] * Opkoms van de [[slavernie]] * [[Rococo]] in de [[keunst|kuns]] == Belangrieke personen == * [[George Washington]], de eerste prissedent van de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] * [[Thomas Jefferson]] * [[Johann Wolfgang von Goethe]] * [[Jean-Jacques Rousseau]] * [[Frederik II van Prusen|Frederik II]] (de Grote) van Prusen * [[Johann Sebastian Bach]] * [[Wolfgang Amadeus Mozart]] * [[Voltaire]] * [[Charles Montesquieu|Montesquieu]] * [[Denis Diderot]] {{DEFAULTSORT:#::18 Eeuw}} [[Kategorie:18e eeuw|!!]] gbovgt2gp5nz57zxf8gl3i044lzdtaz 14 4960 265882 260626 2013-05-10T15:48:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|18th century}} [[Kategorie:Eeuw]] ath3blfg73sktf8aqii82x6senlino0 8 4963 19736 2006-11-26T19:21:50Z Servien 7 Nieje pagina: Der {{PLURAL:$1|is 1 bestand|bin $1 bestanden}} in disse kattegerie. wikitext text/x-wiki Der {{PLURAL:$1|is 1 bestand|bin $1 bestanden}} in disse kattegerie. 35fdn0hjbmgoglq8q6c0h34rs6qx8vh 0 4965 267564 256803 2013-05-11T14:29:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[4e eeuw]] – '''[[5e eeuw]]''' – [[6e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[395]] – [[396]] – [[397]] – [[398]] – [[399]] – '''400''' – [[401]] – [[402]] – [[403]] – [[404]] – [[405]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''{{PAGENAME}}''' == Gebeurtenissen == * Rond dit jaor zollen Polynesische zeeluui 't [[Paoseilaand]] bereik hem. * Rond dit jaor begin de ketterie van [[Pelagius (munnik)|Pelagius]], een munnik in Britannia dee leer dat der gien arfzonde is en dat de meens zonder de Genaode van God de hemel kan bereiken. * De Chinese boeddhistische munnik Faxian begin an een jaorenlange reize naor India. * De [[Visigothen]] onder [[Alarik]] trekken veur de eerste keer [[Italië]] binnen. * Rond disse tied nemen de Japanners 't [[hanzi|Chinese schrif]] over, ze neumen 't [[kanji]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... [[Kategorie:5e eeuw]] ni30a4hy5iz3v1p4tuy7vceu0see2r8 0 4966 267565 256802 2013-05-11T14:29:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[4e eeuw]] – '''[[5e eeuw]]''' – [[6e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[396]] – [[397]] – [[398]] – [[399]] – [[400]] – '''401''' – [[402]] – [[403]] – [[404]] – [[405]] – [[406]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''{{PAGENAME}}''' == Gebeurtenissen == * [[Paus Innocentius I]] volg [[Paus Anastasius I]] op. Hij verklaor dat zien gezag over de hele christenheid geld. * De [[Vandalen]] beginnen naor 't wessen te trekken vanuut [[Dacië|Dacia]] en [[Pannonia (Romeinse provincie)|Pannonia]] * De [[Visigothen]] vallen 't noorden van Italië an en zeien dood en verdarf. Dit is 't beginne van de [[Vierde Gotische Oorlog]] (tot [[413]]). == Geboren == * [[Keizers van Byzantium|Keizer]] [[Theodosius II van Byzantium]] == Uut de tied == * [[Paus Anastasius I]] ([[Paus]] van 399 tot 401) [[Kategorie:5e eeuw]] 3qpf8vai0hlsmbq1hlh7gybzmdx8scb 0 4967 267566 256801 2013-05-11T14:29:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[4e eeuw]] – '''[[5e eeuw]]''' – [[6e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[397]] – [[398]] – [[399]] – [[400]] – [[401]] – '''402''' – [[403]] – [[404]] – [[405]] – [[406]] – [[407]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''{{PAGENAME}}''' == Gebeurtenissen == * 6 april – [[Slag bie Pollentia]], West-Romeinse leger onder leiding van [[Stilicho]] verslaot de Visigoten, dee daordeur edwungen wonnen weerumme te gaon naor [[Illyrië]] * [[Flavius Honorius|Honorius]] verplaos de heufstad van [[Milaan (stad)|Milaan]] naor [[Ravenna (stad)|Ravenna]] umdat dit eenvoudiger te verdedigen. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... [[Kategorie:5e eeuw]] 96v5y18uaw55jsci8zyopap52mkha9x 0 4968 267567 256800 2013-05-11T14:29:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''{{PAGENAME}}''' == Gebeurtenissen == * [[Alarik]], koning van de [[Visigoten]] valt opniej [[Italië]] binnen, bie [[Slag bie Verona|Verona]] wonnen de Visigoten versleugen deur 't Romeinse leger onder leiding van [[Stilicho]]. * [[Jehannes Chrysostomus]], bisschop van [[Constantinopel]] wonnen of-ezet en verbannen, weerummereupen, opniej of-ezet en opniej verbannen. * Vanwegen de dreiging van de Visigothen wonnen de stadsmuren van [[Rome]] hersteld en verstark. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... [[Kategorie:5e eeuw]] 5jxqobfol1rvusx4am4lomi5m1xeqz5 0 4969 267568 256799 2013-05-11T14:30:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[4e eeuw]] – '''[[5e eeuw]]''' – [[6e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[399]] – [[400]] – [[401]] – [[402]] – [[403]] – '''404''' – [[405]] – [[406]] – [[407]] – [[408]] – [[409]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''{{PAGENAME}}''' == Gebeurtenissen == *Een munnik warp hum in [[Rome]] in de arena um in de stried tussen twee [[gladiator]]en tussenbeiden te koemen. Hij wonnen deur 't pebliek in stukken escheurd. Naor anleiding van dit incident wonnen 't [[Colosseum]] op las van [[keizer]] [[Flavius Honorius|Honorius]] veurgoed esleuten. == Geboren == *... == Uut de tied == * Eudoxia, keizerin van [[Byzantiense Keizerriek|Byzantium]], echgenote van keizer [[Arcadius van Byzantium|Arcadius]] [[Kategorie:5e eeuw]] be4vqtp5omxa5tt7axickx2jywak18d 0 4970 267569 256694 2013-05-11T14:30:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[4e eeuw]] – '''[[5e eeuw]]''' – [[6e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[400]] – [[401]] – [[402]] – [[403]] – [[404]] – '''405''' – [[406]] – [[407]] – [[408]] – [[409]] – [[410]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''{{PAGENAME}}''' == Gebeurtenissen == *'t [[Japan]]se hof voer officieel 't Chinese schrif in (werschienlijke daotum). *De [[Vulgata]]vertaling van de [[Biebel]] in 't [[Latien]] is ree == Geboren == *[[Ricimer]], starke man achter de trone van 't West-Romeinse Riek. == Uut de tied == *... [[Kategorie:5e eeuw]] b9gvwi0e19iau16l7utstqj0e42o5t3 0 4971 267570 256695 2013-05-11T14:30:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[4e eeuw]] – '''[[5e eeuw]]''' – [[6e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[401]] – [[402]] – [[403]] – [[404]] – [[405]] – '''406''' – [[407]] – [[408]] – [[409]] – [[410]] – [[411]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''{{PAGENAME}}''' == Gebeurtenissen == * In [[Efeze]] wonnen de [[Tempel van Artemis]], een van de [[zeuven wereldwonders]], helemaole mit de grond gelieke emaak en wonnen overbliefsels dervan (en van de [[Artemis]]cultus zelf) op-eneumen in 't christendom. De reusachtige zuilen wönnen naor [[Istanbul]] ebröch um in de [[Aya Sofia]]karke te dienen, waor ze nog de heeltied te bezichtigen bin. * Bie Florence wonnen 't leger van [[Radegast]] in-esleuten deur de Romeinen onder leiding van [[Stilicho]] en verslagen. * 31 december - Naodat [[Stilicho]] de troepen langes de [[Rien]] vort-ereupen had um vrede te sluten mit de pretendent in Brittannië vallen de [[Vandalen]], [[Boergondiërs]], [[Sueven]] en [[Alanen]] [[Gallië]] binnen. == Geboren == * [[Attila de Hun]] (werschienlijke daotum) == Uut de tied == * [[Godigisel]] koning van de Vandalen [[Kategorie:5e eeuw]] qsxenw3mvlsf1ar278n8n0cs9lml19t 0 4972 267571 256696 2013-05-11T14:30:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[4e eeuw]] – '''[[5e eeuw]]''' – [[6e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[402]] – [[403]] – [[404]] – [[405]] – [[406]] – '''407''' – [[408]] – [[409]] – [[410]] – [[411]] – [[412]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''{{PAGENAME}}''' == Gebeurtenissen == * De [[Franken]] preberen de [[Vandalen]] tien te howden. Ze slagen der zwat in de Vandalen te verrineweren en vermeurden koning [[Godigisil]]. De [[Alanen]] onder [[Respendial]] redden de Vandalen van de ondergang. De invasie geet veerder mar is of-ewend in de richting van de [[Loire (revier)|Loire]] * 't Romeinse leger in Brittannië reup [[Constantien III van Rome|Constantien III]] uut tot keizer. Hij val Gallië binnen. * Opstand van de separatistische [[Bagaudae]] in [[Gallië]]. Ze beheersen 't grootste deel van [[Armorica]] (Bretagne en 't Loiregebied). == Geboren == *... == Uut de tied == *... [[Kategorie:5e eeuw]] l4zi6t4axw7ztxaux7p225m1qwn11kn 0 4973 267572 256697 2013-05-11T14:30:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[4e eeuw]] – '''[[5e eeuw]]''' – [[6e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[403]] – [[404]] – [[405]] – [[406]] – [[407]] – '''408''' – [[409]] – [[410]] – [[411]] – [[412]] – [[413]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''{{PAGENAME}}''' == Gebeurtenissen == * [[Theodosius II]] is nao de dood van zien vaor de enige [[keizer]] van Byzantium, onder regentschap van [[Anthemius van Byzantium|Anthemius]] * [[Flavius Honorius|Honorius]] geef bevel [[Stilicho]] veur verraod te vermeurden * Nao Stilicho's dood treed een golve van anti-barbaars geweld op in Italië. Vele Gotische soldaoten lopen over naor [[Alarik]]. Hij eis een som geld um hum naor [[Pannonia (Romeinse previnsie)|Pannonia]] (Hongarije) weerumme te trekken. * As an Alariks eisen neet voldaon wonnen, trek e op naor [[Rome]] en beleger 't. Hij verkrieg een rieke losprieze veur de stad en trek hum weerumme naor [[Etrurië]]. == Geboren == *... == Uut de tied == * [[Arcadius van Byzantium|Arcadius]], keizer van Byzantium * [[22 augustus]] - [[Stilicho]], Germaanse opperbevelhebber en veurmaolig voogd van [[Flavius Honorius|Honorius]] (executie in opdrach van Honorius) [[Kategorie:5e eeuw]] b1y1ett6pcrpw88mbhadqm8979vnjze 0 4974 267573 256690 2013-05-11T14:30:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[4e eeuw]] – '''[[5e eeuw]]''' – [[6e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[404]] – [[405]] – [[406]] – [[407]] – [[408]] – '''409''' – [[410]] – [[411]] – [[412]] – [[413]] – [[414]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''{{PAGENAME}}''' == Gebeurtenissen == * [[Yazdigerd I van Perzië]] vaordig een edik uut waorin de christenen toleransie toe-ezegd wonnen. * [[Chandra-Gupta II]] geef een antal zilveren munten uut, noen hij de satrapen van de Shaka gebieden in West-India an zien riek toe-evoegd hef. Hij hef daormee de toegang tot de havens van [[Gujarat]] zeker-esteld. * [[Vandalen]], [[Sueven]] en [[Alanen]] bereiken Spanje. * Onderhaandelingen tussen [[Flavius Honorius|Honorius]] en [[Alarik]] mislokken, en Alarik trek opniej op naor [[Rome]]. * [[Ravenna (stad)|Ravenna]] wonnen heufstad van 't [[West-Romeinse Keizerriek|West-Romeinse Riek]]. * De [[senaot]] reup [[Priscus Attalus]] uut tot keizer. Disse sluut vrede mit Alarik, en geef [[heiden]]en en [[arianisme|arianen]] d'r tempels en karken weerumme. == Geboren == *Koning Pharamond - leider van de Franken == Uut de tied == *... [[Kategorie:5e eeuw]] 03citfo666jldmgney5ue6wevsev4n1 0 4975 267574 256691 2013-05-11T14:31:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[4e eeuw]] – '''[[5e eeuw]]''' – [[6e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[405]] – [[406]] – [[407]] – [[408]] – [[409]] – '''410''' – [[411]] – [[412]] – [[413]] – [[414]] – [[415]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''{{PAGENAME}}''' == Gebeurtenissen == *Keizer [[Flavius Honorius|Honorius]] stuur een breve naor [[Britannia]], waorin steet dat de previnsie zelf veur heur bestuur en veiligheid möt zurgen, en dus onofhankelijk wonnen. *Eerste Algemene Synode van de Karke van 't Osen (Synode van Isaak). De bisschop van [[Ctesifon]] wonnen erkend as Primaot van de Oostelijke Karke, op gelieke hoogte mit de Metropolieten van Rome, Jeruzalem, Alexandrië en Anthiochië. De Niceense Geleufsbeliedenis wonnen anvaord en de bisschoppen van [[Jundishapur]], [[Nisibis]], [[Basra]], [[Arbela]], en [[Kirkuk]] wonnen as metropolieten erkend. == Geboren == *... == Uut de tied == * [[Alaric I]], koning van de Visigothen [[Kategorie:5e eeuw]] 46syi4nc919nmxe28gclazkfad7log4 0 4976 267575 256692 2013-05-11T14:31:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''411''' == Gebeurtenissen == * Generaal [[Constantius III|Constantius]] maak in naam van [[Flavius Honorius|Honorius]] een einde an de usurpatie van [[Constantien III van Rome|Constantien III]] * keizer [[Honorius]] sluut in Spanje [[fouderati]]–verdragen mit Vandaalse [[Asdingen]] en [[Silingen]], [[Alanen]] en [[Sueven]] * [[18 mei]] - 't Beginne van de [[Conferentie van Carthago]]. Bisschoppen uut de previnsie [[Africa]] koemen samen um de stried tussen orthodoxen en [[donatisme|donatissen]] bie te leggen. == Geboren == *[[8 febrewaori]] - [[Proclus]], Grieks [[filesefie|filesoof]] en [[wiskunde|wiskundige]]. == Uut de tied == *[[Constantien III van Rome|Constantien III]], ter dood ebröch ondanks zien priesterwijding *[[Constans II van Rome|Constans II]], jonge van Constantien III [[Kategorie:5e eeuw]] q5xoyatzk8y57jleijs7v0ypggxgln8 0 4977 267576 256693 2013-05-11T14:31:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[4e eeuw]] – '''[[5e eeuw]]''' – [[6e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[407]] – [[408]] – [[409]] – [[410]] – [[411]] – '''412''' – [[413]] – [[414]] – [[415]] – [[416]] – [[417]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''{{PAGENAME}}''' == Gebeurtenissen == *De Visigothen onder [[Athaulf]] trekken de [[Alpen]] over um zich in [[Aquitanië]] te vestigen. == Geboren == *... == Uut de tied == *... [[Kategorie:5e eeuw]] 08pqfrdbu9z6x00f9teqh9xbkbjtold 0 4978 267577 256688 2013-05-11T14:31:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[4e eeuw]] – '''[[5e eeuw]]''' – [[6e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[408]] – [[409]] – [[410]] – [[411]] – [[412]] – '''413''' – [[414]] – [[415]] – [[416]] – [[417]] – [[418]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''{{PAGENAME}}''' == Gebeurtenissen == * [[Athaulf]], koning van de [[Visigothen]], verover [[Narbonne]] en [[Valence (Drôme)|Valentia]]. De opstandige keizers [[Iovinus]] en [[Sebastianus]] wonnen eëxecuteerd. * Keizer [[Flavius Honorius|Honorius]] sluut een [[fouderati]]–verdrag mit de [[Bourgonden]]. == Geboren == *... == Uut de tied == * [[Iovinus]], opstandig [[keizer]] van [[Rome]] * [[Sebastianus]], opstandig [[keizer]] van Rome [[Kategorie:5e eeuw]] 0kkessg8dcor85h729w7iwen75eb1g3 0 4979 267578 256689 2013-05-11T14:31:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''414''' == Gebeurtenissen == * Allewel [[Anthemius van Byzantium|Anthemius]] as regent van [[Byzantiense Keizerriek|Byzantium]] goed wark verrich hef, wonnen e an de kaante ezet. De zuster van Theodosius, [[Pulcheria]] wonnen Augusta en nimp 't regentschap van hum over * [[Athaulf]], de koning van de Visigothen, trouwt mit [[Galla Placidia]], de halfzuster van keizer [[Flavius Honorius|Honorius]] * Ginneraal [[Constantius III|Constantius]] trek op tegen de [[Visigothen]] rond [[Narbonne]]. Naodat de [[Alanen]] naor de Romeinen over-eleupen bin, gaon [[Athaulf]] en de Visigothen weerumme naor [[Spanje]]. == Geboren == *... == Uut de tied == *... [[Kategorie:5e eeuw]] 6105kbbkfef8x5yd3zqltwz2j8nscgw 0 4980 267579 256571 2013-05-11T14:31:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[4e eeuw]] – '''[[5e eeuw]]''' – [[6e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[410]] – [[411]] – [[412]] – [[413]] – [[414]] – '''415''' – [[416]] – [[417]] – [[418]] – [[419]] – [[420]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''{{PAGENAME}}''' == Gebeurtenissen == * [[Kumara-Gupta]] volg [[Chandra-Gupta II]] op op de trone van 't Gupta-riek. * [[Wallia]] volg [[Athaulf]] op as koning van de [[Visigothen]]. * [[Visigoten]] koemen an in Spanje um een einde te maken an de plunderingentochen van [[Vandalen]], [[Sueven]] en [[Alanen]] == Geboren == *... == Uut de tied == * Chandra-Gupta II * [[Hypatia]], docente in [[wiskunde]] en [[neoplatonische filosofie]] in stukken escheurd deur een menigte christenen. Sommigen luui beweren dat de patriarch [[Cyrillus]] van Alexandrie daor de haand in had. * [[Athaulf]], koning van de [[Visigothen]] (meurdanslag) [[Kategorie:5e eeuw]] tddm6kwtgkusdqf447qbg2hp8ag1iz8 14 4981 266287 261014 2013-05-10T17:07:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Woenen]] 2yavft5gnc8989l7jt6l375nzjhao9e 0 4982 19830 2006-11-27T17:08:52Z Servien 7 Titel van [[Wierden]] ewiezigd naor [[Wierdn]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Wierdn]] b4qyeqliuhzoatrwjs1cob1tsxlc9ng 0 4985 267378 256573 2013-05-10T23:49:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''[[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[1e eeuw v. Chr.|1^e eeuw v. Chr.]] - 1^e eeuw - [[2e eeuw|2^e eeuw]]''' == 1e eeuw == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[1-9|Jaoren '0]] || ([[0 (jaar)|0]]) || [[1]] | [[2]] || [[3]] || [[4]] || [[5]] || [[6]] | [[7]] || [[8]] || [[9]] |----- | [[10-19|Jaoren '10]] || [[10]] || [[11]] | [[12]] || [[13]] || [[14]] || [[15]] || [[16]] | [[17]] || [[18]] || [[19]] |----- | [[20-29|Jaoren '20]] || [[20]] || [[21]] | [[22]] || [[23]] || [[24]] || [[25]] || [[26]] | [[27]] || [[28]] || [[29]] |----- | [[30-39|Jaoren '30]] || [[30]] || [[31]] | [[32]] || [[33]] || [[34]] || [[35]] || [[36]] | [[37]] || [[38]] || [[39]] |----- | [[40-49|Jaoren '40]] || [[40]] || [[41]] | [[42]] || [[43]] || [[44]] || [[45]] || [[46]] | [[47]] || [[48]] || [[49]] |----- | [[50-59|Jaoren '50]] || [[50]] || [[51]] | [[52]] || [[53]] || [[54]] || [[55]] || [[56]] | [[57]] || [[58]] || [[59]] |----- | [[60-69|Jaoren '60]] || [[60]] || [[61]] | [[62]] || [[63]] || [[64]] || [[65]] || [[66]] | [[67]] || [[68]] || [[69]] |----- | [[70-79|Jaoren '70]] || [[70]] || [[71]] | [[72]] || [[73]] || [[74]] || [[75]] || [[76]] | [[77]] || [[78]] || [[79]] |----- | [[80-89|Jaoren '80]] || [[80]] || [[81]] | [[82]] || [[83]] || [[84]] || [[85]] || [[86]] | [[87]] || [[88]] || [[89]] |----- | [[90-99|Jaoren '90]] || [[90]] || [[91]] | [[92]] || [[93]] || [[94]] || [[95]] || [[96]] | [[97]] || [[98]] || [[99]] |----- | [[100-109|Jaoren '0]] || [[100]] || [[101]] | [[102]] || [[103]] || [[104]] || [[105]] || [[106]] | [[107]] || [[108]] || [[109]] |} == Belangrieke gebeurtenissen == *Naodat [[Varus]] in 't jaor 9 verpletterend versleugen is deur [[Germanen|Germaanse]] opstandelingen wonnen Germania ontruumd en blif de [[Rien]] de noordelijke grens van 't [[Romeinse Riek]]. *Geboorte van [[Jezus Christus]] (precieze geboortejaor is neet zeker) *Kruziging van [[Jezus Christus]] *Verspreiding van 't [[christendom]] *De regering van [[Wang Mang]] in [[Chinese keizerriek|China]] == Belangrieke personen == *[[Jezus Christus]] *De twaolf [[discipel]]s *[[Herodes Antipas]] *[[Jehannes de Deuper]] *[[Paulus (apostel)|Paulus]] *[[Tiberius Claudius Nero]] *[[Pontius Pilatus]] *[[Wang Mang]] {{DEFAULTSORT:#:1 Eeuw}} [[Kategorie:1e eeuw|!!]] r78z02qc0j79w8d910a806s91icnju0 14 4986 271844 265884 2013-12-07T00:46:36Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|1st century}} [[Kategorie:Eeuw|01]] apsjp40cob0c58o9v95l8ixoddn6vj2 0 4987 267522 256574 2013-05-11T14:22:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''[[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[1e eeuw|1^e eeuw]] - 2^e eeuw - [[3e eeuw|3^e eeuw]]''' == 2e eeuw == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[90-99|Jaoren '90]] || [[90]] || [[91]] | [[92]] || [[93]] || [[94]] || [[95]] || [[96]] | [[97]] || [[98]] || [[99]] |----- | [[100-109|Jaoren '0]] || [[100]] || [[101]] | [[102]] || [[103]] || [[104]] || [[105]] || [[106]] | [[107]] || [[108]] || [[109]] |----- | [[110-119|Jaoren '10]] || [[110]] || [[111]] | [[112]] || [[113]] || [[114]] || [[115]] || [[116]] | [[117]] || [[118]] || [[119]] |----- | [[120-129|Jaoren '20]] || [[120]] || [[121]] | [[122]] || [[123]] || [[124]] || [[125]] || [[126]] | [[127]] || [[128]] || [[129]] |----- | [[130-139|Jaoren '30]] || [[130]] || [[131]] | [[132]] || [[133]] || [[134]] || [[135]] || [[136]] | [[137]] || [[138]] || [[139]] |----- | [[140-149|Jaoren '40]] || [[140]] || [[141]] | [[142]] || [[143]] || [[144]] || [[145]] || [[146]] | [[147]] || [[148]] || [[149]] |----- | [[150-159|Jaoren '50]] || [[150]] || [[151]] | [[152]] || [[153]] || [[154]] || [[155]] || [[156]] | [[157]] || [[158]] || [[159]] |----- | [[160-169|Jaoren '60]] || [[160]] || [[161]] | [[162]] || [[163]] || [[164]] || [[165]] || [[166]] | [[167]] || [[168]] || [[169]] |----- | [[170-179|Jaoren '70]] || [[170]] || [[171]] | [[172]] || [[173]] || [[174]] || [[175]] || [[176]] | [[177]] || [[178]] || [[179]] |----- | [[180-189|Jaoren '80]] || [[180]] || [[181]] | [[182]] || [[183]] || [[184]] || [[185]] || [[186]] | [[187]] || [[188]] || [[189]] |----- | [[190-199|Jaoren '90]] || [[190]] || [[191]] | [[192]] || [[193]] || [[194]] || [[195]] || [[196]] | [[197]] || [[198]] || [[199]] |----- | [[200-209|Jaoren '0]] || [[200]] || [[201]] | [[202]] || [[203]] || [[204]] || [[205]] || [[206]] | [[207]] || [[208]] || [[209]] |} {{DEFAULTSORT:#:2 Eeuw}} [[Kategorie:2e eeuw|!!]] 6tqg4kqu24mme9nvylwt63f79yyub5d 14 4988 265887 260600 2013-05-10T15:49:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|2nd century}} [[Kategorie:Eeuw|02]] sxii0dorm3leay3h6f4394fkpj1qvej 0 4989 267625 256575 2013-05-11T14:39:40Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''[[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[5e eeuw|5^e eeuw]] - 6^e eeuw - [[7e eeuw|7^e eeuw]]''' == 6e eeuw == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[490-499|Jaoren '90]] || [[490]] || [[491]] | [[492]] || [[493]] || [[494]] || [[495]] || [[496]] | [[497]] || [[498]] || [[499]] |----- | [[500-509|Jaoren '0]] || [[500]] || [[501]] | [[502]] || [[503]] || [[504]] || [[505]] || [[506]] | [[507]] || [[508]] || [[509]] |----- | [[510-519|Jaoren '10]] || [[510]] || [[511]] | [[512]] || [[513]] || [[514]] || [[515]] || [[516]] | [[517]] || [[518]] || [[519]] |----- | [[520-529|Jaoren '20]] || [[520]] || [[521]] | [[522]] || [[523]] || [[524]] || [[525]] || [[526]] | [[527]] || [[528]] || [[529]] |----- | [[530-539|Jaoren '30]] || [[530]] || [[531]] | [[532]] || [[533]] || [[534]] || [[535]] || [[536]] | [[537]] || [[538]] || [[539]] |----- | [[540-549|Jaoren '40]] || [[540]] || [[541]] | [[542]] || [[543]] || [[544]] || [[545]] || [[546]] | [[547]] || [[548]] || [[549]] |----- | [[550-559|Jaoren '50]] || [[550]] || [[551]] | [[552]] || [[553]] || [[554]] || [[555]] || [[556]] | [[557]] || [[558]] || [[559]] |----- | [[560-569|Jaoren '60]] || [[560]] || [[561]] | [[562]] || [[563]] || [[564]] || [[565]] || [[566]] | [[567]] || [[568]] || [[569]] |----- | [[570-579|Jaoren '70]] || [[570]] || [[571]] | [[572]] || [[573]] || [[574]] || [[575]] || [[576]] | [[577]] || [[578]] || [[579]] |----- | [[580-589|Jaoren '80]] || [[580]] || [[581]] | [[582]] || [[583]] || [[584]] || [[585]] || [[586]] | [[587]] || [[588]] || [[589]] |----- | [[590-599|Jaoren '90]] || [[590]] || [[591]] | [[592]] || [[593]] || [[594]] || [[595]] || [[596]] | [[597]] || [[598]] || [[599]] |----- | [[600-609|Jaoren '0]] || [[600]] || [[601]] | [[602]] || [[603]] || [[604]] || [[605]] || [[606]] | [[607]] || [[608]] || [[609]] |} == Belangrieke gebeurtenissen en personen == * [[Justinianus I van Byzantium|Justinianus]] herover 't westelijke [[Middellaanse Zee]]-gebied veur 't [[Byzantiense Keizerriek|(Oost)-Romeinse Riek]]. * [[Vandalen|Vandaalse]] en [[Ostrogothen|Ostrogotische]] rieken verrineweerd. [[visigoten|Visigotische]] riek gedeeltelijk veroverd deur de Byzantienen. * [[Longobarden]] veroveren op hullie beurt weer 't deur de Byzantienen bezette [[Italië]] * [[Franken]] breiden d'r gebied uut naor 't zujen en over 't hudige [[Duutslaand]] in 't osen van de [[Rien]] {{DEFAULTSORT:#:6 Eeuw}} [[Kategorie:6e eeuw|!!]] 21cccja0fttxb2c1ob3jp9d00gv0c07 14 4990 260628 252052 2013-03-14T05:20:53Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 99 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7022302]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|6th century}} [[Kategorie:Eeuw|06]] 0qia8va2ijn9r1i1yiw6895alm1zxxt 0 4991 267635 256858 2013-05-11T14:41:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''[[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[6e eeuw|6^e eeuw]] - 7^e eeuw - [[8e eeuw|8^e eeuw]]''' == 7e eeuw == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[590-599|Jaoren '90]] || [[590]] || [[591]] | [[592]] || [[593]] || [[594]] || [[595]] || [[596]] | [[597]] || [[598]] || [[599]] |----- | [[600-609|Jaoren '0]] || [[600]] || [[601]] | [[602]] || [[603]] || [[604]] || [[605]] || [[606]] | [[607]] || [[608]] || [[609]] |----- | [[610-619|Jaoren '10]] || [[610]] || [[611]] | [[612]] || [[613]] || [[614]] || [[615]] || [[616]] | [[617]] || [[618]] || [[619]] |----- | [[620-629|Jaoren '20]] || [[620]] || [[621]] | [[622]] || [[623]] || [[624]] || [[625]] || [[626]] | [[627]] || [[628]] || [[629]] |----- | [[630-639|Jaoren '30]] || [[630]] || [[631]] | [[632]] || [[633]] || [[634]] || [[635]] || [[636]] | [[637]] || [[638]] || [[639]] |----- | [[640-649|Jaoren '40]] || [[640]] || [[641]] | [[642]] || [[643]] || [[644]] || [[645]] || [[646]] | [[647]] || [[648]] || [[649]] |----- | [[650-659|Jaoren '50]] || [[650]] || [[651]] | [[652]] || [[653]] || [[654]] || [[655]] || [[656]] | [[657]] || [[658]] || [[659]] |----- | [[660-669|Jaoren '60]] || [[660]] || [[661]] | [[662]] || [[663]] || [[664]] || [[665]] || [[666]] | [[667]] || [[668]] || [[669]] |----- | [[670-679|Jaoren '70]] || [[670]] || [[671]] | [[672]] || [[673]] || [[674]] || [[675]] || [[676]] | [[677]] || [[678]] || [[679]] |----- | [[680-689|Jaoren '80]] || [[680]] || [[681]] | [[682]] || [[683]] || [[684]] || [[685]] || [[686]] | [[687]] || [[688]] || [[689]] |----- | [[690-699|Jaoren '90]] || [[690]] || [[691]] | [[692]] || [[693]] || [[694]] || [[695]] || [[696]] | [[697]] || [[698]] || [[699]] |----- | [[700-709|Jaoren '0]] || [[700]] || [[701]] | [[702]] || [[703]] || [[704]] || [[705]] || [[706]] | [[707]] || [[708]] || [[709]] |} == Belangrieke gebeurtenissen == * 't [[boeddhisme|Boeddhistische]] koninkriek [[Srivijaya]] op [[Sumatra]], [[Indonezie|Indonesië]], breid zich vanuut de heufstad bie 't hudige [[Palembang]] (Zuud-Sumatra) uut en krieg de controle over de naobie-elegen havens. == Belangrieke personen == * [[Mohammed]], stichter van de islam {{DEFAULTSORT:#:7 Eeuw}} [[Kategorie:7e eeuw|!!]] e6vwxio50kxa5xzlc89ute2899enywh 14 4992 265893 256869 2013-05-10T15:50:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|7th century}} [[Kategorie:Eeuw|07]] 1okrvw4hxp4on4sszv6iabqsesdn1yn 0 4993 267645 256851 2013-05-11T14:43:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''[[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[7e eeuw|7^e eeuw]] - 8^e eeuw - [[9e eeuw|9^e eeuw]]''' == 8e eeuw == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[690-699|Jaoren '90]] || [[690]] || [[691]] | [[692]] || [[693]] || [[694]] || [[695]] || [[696]] | [[697]] || [[698]] || [[699]] |----- | [[700-709|Jaoren '0]] || [[700]] || [[701]] | [[702]] || [[703]] || [[704]] || [[705]] || [[706]] | [[707]] || [[708]] || [[709]] |----- | [[710-719|Jaoren '10]] || [[710]] || [[711]] | [[712]] || [[713]] || [[714]] || [[715]] || [[716]] | [[717]] || [[718]] || [[719]] |----- | [[720-729|Jaoren '20]] || [[720]] || [[721]] | [[722]] || [[723]] || [[724]] || [[725]] || [[726]] | [[727]] || [[728]] || [[729]] |----- | [[730-739|Jaoren '30]] || [[730]] || [[731]] | [[732]] || [[733]] || [[734]] || [[735]] || [[736]] | [[737]] || [[738]] || [[739]] |----- | [[740-749|Jaoren '40]] || [[740]] || [[741]] | [[742]] || [[743]] || [[744]] || [[745]] || [[746]] | [[747]] || [[748]] || [[749]] |----- | [[750-759|Jaoren '50]] || [[750]] || [[751]] | [[752]] || [[753]] || [[754]] || [[755]] || [[756]] | [[757]] || [[758]] || [[759]] |----- | [[760-769|Jaoren '60]] || [[760]] || [[761]] | [[762]] || [[763]] || [[764]] || [[765]] || [[766]] | [[767]] || [[768]] || [[769]] |----- | [[770-779|Jaoren '70]] || [[770]] || [[771]] | [[772]] || [[773]] || [[774]] || [[775]] || [[776]] | [[777]] || [[778]] || [[779]] |----- | [[780-789|Jaoren '80]] || [[780]] || [[781]] | [[782]] || [[783]] || [[784]] || [[785]] || [[786]] | [[787]] || [[788]] || [[789]] |----- | [[790-799|Jaoren '90]] || [[790]] || [[791]] | [[792]] || [[793]] || [[794]] || [[795]] || [[796]] | [[797]] || [[798]] || [[799]] |----- | [[800-809|Jaoren '0]] || [[800]] || [[801]] | [[802]] || [[803]] || [[804]] || [[805]] || [[806]] | [[807]] || [[808]] || [[809]] |} == Belangrieke gebeurtenissen == * In [[Europa (continent)|Europa]] vien 't gebruuk van stiegbeugels ingang. == Belangrieke personen == * [[Karel de Grote]] {{DEFAULTSORT:#:8 Eeuw}} [[Kategorie:8e eeuw|!!]] 2h61m7jsq4crx31scjmsy88ztt65tkp 14 4994 265895 260635 2013-05-10T15:50:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|8th century}} [[Kategorie:Eeuw|08]] j4m3rw0e27dj8to6o9a1xik0ktc62o3 0 4995 267657 256850 2013-05-11T14:45:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''[[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[8e eeuw|8^e eeuw]] - 9^e eeuw - [[10e eeuw|10^e eeuw]]''' == 9e eeuw == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[790-799|Jaoren '90]] || [[790]] || [[791]] | [[792]] || [[793]] || [[794]] || [[795]] || [[796]] | [[797]] || [[798]] || [[799]] |----- | [[800-809|Jaoren '0]] || [[800]] || [[801]] | [[802]] || [[803]] || [[804]] || [[805]] || [[806]] | [[807]] || [[808]] || [[809]] |----- | [[810-819|Jaoren '10]] || [[810]] || [[811]] | [[812]] || [[813]] || [[814]] || [[815]] || [[816]] | [[817]] || [[818]] || [[819]] |----- | [[820-829|Jaoren '20]] || [[820]] || [[821]] | [[822]] || [[823]] || [[824]] || [[825]] || [[826]] | [[827]] || [[828]] || [[829]] |----- | [[830-839|Jaoren '30]] || [[830]] || [[831]] | [[832]] || [[833]] || [[834]] || [[835]] || [[836]] | [[837]] || [[838]] || [[839]] |----- | [[840-849|Jaoren '40]] || [[840]] || [[841]] | [[842]] || [[843]] || [[844]] || [[845]] || [[846]] | [[847]] || [[848]] || [[849]] |----- | [[850-859|Jaoren '50]] || [[850]] || [[851]] | [[852]] || [[853]] || [[854]] || [[855]] || [[856]] | [[857]] || [[858]] || [[859]] |----- | [[860-869|Jaoren '60]] || [[860]] || [[861]] | [[862]] || [[863]] || [[864]] || [[865]] || [[866]] | [[867]] || [[868]] || [[869]] |----- | [[870-879|Jaoren '70]] || [[870]] || [[871]] | [[872]] || [[873]] || [[874]] || [[875]] || [[876]] | [[877]] || [[878]] || [[879]] |----- | [[880-889|Jaoren '80]] || [[880]] || [[881]] | [[882]] || [[883]] || [[884]] || [[885]] || [[886]] | [[887]] || [[888]] || [[889]] |----- | [[890-899|Jaoren '90]] || [[890]] || [[891]] | [[892]] || [[893]] || [[894]] || [[895]] || [[896]] | [[897]] || [[898]] || [[899]] |----- | [[900-909|Jaoren '0]] || [[900]] || [[901]] | [[902]] || [[903]] || [[904]] || [[905]] || [[906]] | [[907]] || [[908]] || [[909]] |} === Belangrieke personen === * [[Karel de Grote]] {{DEFAULTSORT:#:9 Eeuw}} [[Kategorie:9e eeuw|!!]] h4esrdj2ts0h9hmqifycxnue9z152wj 14 4996 265897 260634 2013-05-10T15:51:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|9th century}} [[Kategorie:Eeuw|09]] 1yivtn8ousv2dozw8vxghf2k9bl5ojn 0 4997 267202 256867 2013-05-10T23:15:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[9e eeuw|9^e eeuw]] - '''10^e eeuw''' - [[11e eeuw|11^e eeuw]] == 10e eeuw == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[890-899|Jaoren '90]] || [[890]] || [[891]] | [[892]] || [[893]] || [[894]] || [[895]] || [[896]] | [[897]] || [[898]] || [[899]] |----- | [[900-909|Jaoren '0]] || [[900]] || [[901]] | [[902]] || [[903]] || [[904]] || [[905]] || [[906]] | [[907]] || [[908]] || [[909]] |----- | [[910-919|Jaoren '10]] || [[910]] || [[911]] | [[912]] || [[913]] || [[914]] || [[915]] || [[916]] | [[917]] || [[918]] || [[919]] |----- | [[920-929|Jaoren '20]] || [[920]] || [[921]] | [[922]] || [[923]] || [[924]] || [[925]] || [[926]] | [[927]] || [[928]] || [[929]] |----- | [[930-939|Jaoren '30]] || [[930]] || [[931]] | [[932]] || [[933]] || [[934]] || [[935]] || [[936]] | [[937]] || [[938]] || [[939]] |----- | [[940-949|Jaoren '40]] || [[940]] || [[941]] | [[942]] || [[943]] || [[944]] || [[945]] || [[946]] | [[947]] || [[948]] || [[949]] |----- | [[950-959|Jaoren '50]] || [[950]] || [[951]] | [[952]] || [[953]] || [[954]] || [[955]] || [[956]] | [[957]] || [[958]] || [[959]] |----- | [[960-969|Jaoren '60]] || [[960]] || [[961]] | [[962]] || [[963]] || [[964]] || [[965]] || [[966]] | [[967]] || [[968]] || [[969]] |----- | [[970-979|Jaoren '70]] || [[970]] || [[971]] | [[972]] || [[973]] || [[974]] || [[975]] || [[976]] | [[977]] || [[978]] || [[979]] |----- | [[980-989|Jaoren '80]] || [[980]] || [[981]] | [[982]] || [[983]] || [[984]] || [[985]] || [[986]] | [[987]] || [[988]] || [[989]] |----- | [[990-999|Jaoren '90]] || [[990]] || [[991]] | [[992]] || [[993]] || [[994]] || [[995]] || [[996]] | [[997]] || [[998]] || [[999]] |----- | [[1000-1009|Jaoren '0]] || [[1000]] || [[1001]] | [[1002]] || [[1003]] || [[1004]] || [[1005]] || [[1006]] | [[1007]] || [[1008]] || [[1009]] |} {{DEFAULTSORT:#::10 Eeuw}} [[Kategorie:10e eeuw|!!]] itgsl9osl7wtq0homj9k03cc03grkm5 14 4998 265873 256814 2013-05-10T15:47:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|10th century}} [[Kategorie:Eeuw]] o1464n0ysn98dktflbsqagvk0cqg0lo 0 4999 256875 247364 2013-03-11T11:12:07Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 65 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q11177]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[20e ieuw|20^e eeuw]] - [[21e eeuw|21^e eeuw]] - '''vere toekoms''' == 22e eeuw == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[2090-2099|Jaoren '90]] || [[2090]] || [[2091]] | [[2092]] || [[2093]] || [[2094]] || [[2095]] || [[2096]] | [[2097]] || [[2098]] || [[2099]] |----- | [[2100-2109|Jaoren '0]] || [[2100]] || [[2101]] | [[2102]] || [[2103]] || [[2104]] || [[2105]] || [[2106]] | [[2107]] || [[2108]] || [[2109]] |----- | [[2110-2119|Jaoren '10]] || [[2110]] || [[2111]] | [[2112]] || [[2113]] || [[2114]] || [[2115]] || [[2116]] | [[2117]] || [[2118]] || [[2119]] |----- | [[2120-2129|Jaoren '20]] || [[2120]] || [[2121]] | [[2122]] || [[2123]] || [[2124]] || [[2125]] || [[2126]] | [[2127]] || [[2128]] || [[2129]] |----- | [[2130-2139|Jaoren '30]] || [[2130]] || [[2131]] | [[2132]] || [[2133]] || [[2134]] || [[2135]] || [[2136]] | [[2137]] || [[2138]] || [[2139]] |----- | [[2140-2149|Jaoren '40]] || [[2140]] || [[2141]] | [[2142]] || [[2143]] || [[2144]] || [[2145]] || [[2146]] | [[2147]] || [[2148]] || [[2149]] |----- | [[2150-2159|Jaoren '50]] || [[2150]] || [[2151]] | [[2152]] || [[2153]] || [[2154]] || [[2155]] || [[2156]] | [[2157]] || [[2158]] || [[2159]] |----- | [[2160-2169|Jaoren '60]] || [[2160]] || [[2161]] | [[2162]] || [[2163]] || [[2164]] || [[2165]] || [[2166]] | [[2167]] || [[2168]] || [[2169]] |----- | [[2170-2179|Jaoren '70]] || [[2170]] || [[2171]] | [[2172]] || [[2173]] || [[2174]] || [[2175]] || [[2176]] | [[2177]] || [[2178]] || [[2179]] |----- | [[2180-2189|Jaoren '80]] || [[2180]] || [[2181]] | [[2182]] || [[2183]] || [[2184]] || [[2185]] || [[2186]] | [[2187]] || [[2188]] || [[2189]] |----- | [[2190-2199|Jaoren '90]] || [[2190]] || [[2191]] | [[2192]] || [[2193]] || [[2194]] || [[2195]] || [[2196]] | [[2197]] || [[2198]] || [[2199]] |----- | [[2200-2209|Jaoren '0]] || [[2200]] || [[2201]] | [[2202]] || [[2203]] || [[2204]] || [[2205]] || [[2206]] | [[2207]] || [[2208]] || [[2209]] |} == Astronomische veurspellingen == * Op [[20 september]] 2129 kump [[planetoïde]] [[1981 Midas]] binnen een ofstand van 0,0485 [[astronomische eenheid|astronomische eenheden]] van de [[eerde]] * Der zullen 239 [[maoneclips]]en plaosvienen. * Een totale [[zunsverduustering]] langer dan 7 menuten totale verduustering zal plaosvienen op [[25 juni]] 2150. Dat is dan de eerste keer in 177 jaor. Mar eclipsfenaoten hoeven neet nog een keer zo lange te wachen - [[5 juli]] [[2168]] zal der een [[eclips]] plaosvienen mit een duur van 7 menuten en 26 secondes, en op [[16 juli]] 2186 een verduustering van 7 menuten en 29 secondes - bienao 't theoretische maximum. Veurspeld is dat dit de langste [[eclips]] in 8.000 jaor is. * Umstreeks 2138 is de [[Komeet van Halley]] te zien. * 11 december 2117 vien der een [[Venusovergang]] plaos. Disse begin um 23:58 en eindig um 05:38 [[UTC]]. == Klimatische veurspellingen == * Der zal, as 't breuikaseffek nog neet bestrejen is, gien ies meer wezen op de polen. {{DEFAULTSORT:#::22 Eeuw}} [[Kategorie:22e eeuw|!!]] 31syvoaxecon0lqs6cz6trvezkgu2t3 14 5000 265886 260589 2013-05-10T15:49:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Eeuw]] ovt5bruwcwp9dl6xkf6pu5u6bl8tqfj 0 5003 256504 253741 2013-03-11T11:01:06Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 163 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2432]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunne plaose in '''1984''' == Gebeurtenissen == * [[1 jannewaori]] - [[Brunei]] wonnen een zelfstaandig laand. * [[19 november]] - Een groot vuur en een reeks explosies in een LPG-opslagplaose kortbie Mexico-stad zörg veur 500 dooien en ruum 2.500 gewonden. == Geboren == * [[23 jannewaori]] - [[Arjen Robben]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[voebal]]speuler. * [[6 september]] - [[Thomas Dekker]], Nederlaanse [[wielrunnen|wielrunner]] * [[15 september]] - Prins [[Henry van Weels]]. == Uut de tied == * [[Jan Poortman]], Drèentse skriever en onderwiezer hfmgktvdw8u6aswnb4r5ftazrp6hwjb 0 5004 283326 277346 2015-10-10T13:16:10Z Ajv39 7643 +Vlagge wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | soorte = Darp | bestansnaam vlagge = Biddinghuizen vlag.svg | bestansnaam wapen = | region = NL-FL | breedtegroad = 52/27//N | lengtegroad = 5/41//E | inwoners = 6138 | doatum inwoners = jan 2015 | provinsie = [[Flevolaand]] | gemeente = [[Dronten]] | verkeersoader = [[N305]], [[N306]], [[N708]], [[N709]], [[N710]] | netnummer = 0321, 0320 | postcode = 8256 | webstee = http://www.dronten.nl }} '''Biddinghuzen''' is n darp in [[Oostelik Flevolaand|Oostelik Flevoland]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Flevolaand|Flevoland]]. De kern is een van de drie darpen van de gemeente [[Dronten]]. ==Geschiedenis== In [[1963]] is Biddinghuzen ontstaon. t Darp is verneumd naor n verdwenen darp mit de zelfde naam, in 790 veur t eerst eneumd as ''Bidningahusum''. Op [[10 oktober]] [[1963]] kwam de familie Heijmink as eerste bewoeners in Biddinghuzen woenen, in t huus op De Voor 6. t Hart van Biddinghuzen wort evormd deur karkelik sentrum ''De Voorhof'', de plek van de protestantse kark en de R.K. Bonifatiusparochie. Tegenover de kark he'j meerdere winkels waor je t belangriekste spul kopen kunnen. n Plaotjen van n [[iesvoegel]] is t logo van t Flevolandse darp.<ref name = "iesvoegel>[http://www.ijsvogel.net/ Stichting De IJsvogel]</ref> De iesvoegel zie'j oek weer in 'de gouwen iesvoegel': n erespeld van de darpsvereniging veur n plaotsgenoot die veul veur Biddinghuzen betekend het. ==Rekreasie== Rekreasie is n belangrieke bron van inkomsten veur t darp, je hen der meerdere kämpings, jachthavens en stranden. In Biddinghuzen he'j t bekende pretpark [[Walibi Holland]] (vrogger: ''Flevohof'', laoter ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en daornao ''Walibi World''), de Golfclub Dorhout Mees en [[FlevOnice]] (sinds 2007 de langste iesbaon van Nederland). Oek t evenemententerrein naost t pretpark is landelik bekend vanwege de veule festivals. ==Referensies== <references/> {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Flevolaand]] 17k5sopc3lbh64ldd47l55g98l3e30f 14 5005 289038 266529 2016-10-28T10:37:27Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cities, towns and villages in Flevoland}} [[Kategorie:Geografie van Flevolaand]] [[Kategorie:Plaotse in Nederlaand|Flevolaand]] rpii9etai54ul971y1afoi8d7gahbkq 14 5006 289034 266228 2016-10-28T10:35:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Municipalities of Flevoland}} [[Kategorie:Geografie van Flevolaand]] [[Kategorie:Gemeente in Nederlaand|Flevolaand]] 8hfaa6fmmfmli95cch4iimx0ea0oshr 0 5007 275256 265304 2014-04-06T18:14:45Z Xqbot 2328 Bot: [[es:Antropología]] is n veurmaolig uutelocht artikel; kosmetiese wiezigingen wikitext text/x-wiki '''Antropologie''' is de studie of leer van de [[mense|meinse]]. Disse studie is ericht op meinsen mit al eur dimenties van meinselijkeid. In de mederne antropologie stäät 't begrip dat de meinselijke aord '[[kultuur|cultuur]]' centraal. Aanders ezegd, dat ons soort de kepaciteit ontwikkeld ef um onze wereld in [[symbool|symbolen]] te zien, en da-w de wereld (en onszelf) op basis van soortgelieke symbolen transformeren kunnen. Antropologie wört over 't algemien in vier gebieden onderverdield: # [[Fysieke antropologie]] of antropobiologie, die de meinse as biologisch orgenisme, 't gedrag van [[primaat|primaten]], meinselijke evolusie en bevolkingsgenetica bestudeert. # [[Taalkunde|Täälkunde]], bestudeert de variasie in [[taol|tääl]] deur tied en ruumte en ok 't sociaal gebruuk van tääl en de relasie tussen tääl en cultuur; # [[Archeologie]], bestudeert de materiële overbliefsels van meinselijke [[saemenleving|samenlevingen]]; en # [[Culturele antropologie]] (vrogger 'volkskunde' of 'etnologie') bestudeert 't sociaal gedrag, de ekenomische structuur en et [[geleuf]] van volken en bevolkingsgroepen. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Sociaole wetenschop]] spogyppmms547qqg5iqkefezbodsp6x 0 5008 291588 290978 2016-11-08T10:04:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Dinkelland - Denekamp.png|thumb|250px|Lokatie]] '''Deankaamp''' ([[Nederlaands]]: ''Denekamp'') is ne plaats in [[Tweante]], an n [[Deenkel]]. Tehope met [[Oatmörsken]] en [[Weersel]] vörmt t seend [[2001]] de gemeante [[Deenkellaand]]. Deankaamp is ontstoan op ne stie woar t boetn bereik was van t oaverstreumingswater van t now nog duur de gemeante loopnde rivierken n Deenkel. Ut kerspel Deankaamp is later vörmd duur t biej mekaar voogn van de boerschopn Deankaamp, Noord-Döarningn en [[Böaningn]] (now gemeante [[Loster]]). De naam ‘boerschop’ is in de [[Middeleeuwn]] invoerd vuur nederzettingn dee al ne bepoalde umvaank hadn en ne bepoald kern bezatn. Ut warn hechte, vaak geslötne gemeenschopn. [[Klootscheetn]] en [[mirreweenterhoorn]]bloazn bint arg populear. In t weenter kan der in de umgeaving van Deankaamp [[langlaufen|langlauft]] wördn oaver oetgezette roetes. ==Bekeande leu oet Deankaamp== *[[Willem Hendrik Dingeldein]], skoolmeister en onderzeuker van et Tweants *[[Tanja Nijmeijer]], aktiviste van de [[Colombia]]anse [[FARC]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Deenkellaand]] ichybwzp6231czdk3n6pd9n2q4dhze6 0 5010 256788 252437 2013-03-11T11:09:36Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 68 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q33569]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>{{PAGENAME}}</big> |- |Naam |ʻŌlelo Hawaiʻi |- |Wördt proat op |[[Hawaï]], vuural [[Ni'ihau]] |- |Antal sprekkerds |Tusken de 8.000 en 15.000 |- |Schrift |[[Latainse alfabet|Latiense alfabet]] |- |Officiële sproak |Hawaï (noast t [[Ingels|Engels]]) |- |Sproakkode ISO 639-1 |gin |- |Sproakkode ISO 639-2 |haw |- |Sproakkode ISO 639-3/DIS |haw |} Ut '''Hawaïaans''' (Hawaïaans: ''‘Ōlelo Hawai'i'') is ne sproak oet de [[Polynesië|Polinesiese]] tak van de [[Austronesische talen|Austronesiese sproakfamilie]]. De sproak wordt nog mer weinig sprökn umdat de bewonners van [[Hawaï]] van vandaag-an-n-dag meesttieds eargns aanders vandan komt en [[Engels]] sprekt. Nichtemin is de sproak nich bedreigd. Dat kömp umdat veule keender de sproak leert. De sproak is ne ekstreem vuurbeeld van ne [[kleenkersproak]]; t hef mer acht [[metkleenker]]s, inklusief de [[glottisslag]]. De bekendste weurdn bint ''aloha'' (leefde) en ''wiki'' (gauw). == Alfabet == Ut Hawaïaanse [[alfabet]] hef mer twaalf letters: :a,e,h,i,k,l,m,n,o,p,u,w De glottisslag wordt (mangs) as een [[okina]] schreevn. De okina lik wal ne apostrofe, biejvuurbeeld: :Hawaiʻi ('ha - wai - ie') :Molokaʻi ('mo - lo - ka - ie') {{Interwiki|kode=haw}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Taol]] oadqq64zj5xjkthsgdyqru8z47vxoaz 0 5011 267368 256789 2013-05-10T23:48:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''1 augustus'''. == Gebeurtenissen == * [[527]] - [[Justinianus I]] wonnen keizer van 't [[Byzantiens Keizerriek]]. * [[1291]] - Mit de [[Bondsbreve van 1291]] wonnen [[Zwitserlaand]] estich. * [[1674]] - Bie een [[orkaan]] stort 't schip van de [[Dom van Utrecht|Dom van Utrech]] in, waordeur de toorne los kump te staon van 't koar. * [[1798]] - [[Slag op de Niel]] waorbie 't [[Verienigd Keuninkriek|Britse]] vloot onder [[Horatio Nelson]] win van de [[Frankriek|Fransen]]. * [[1838]] - Koneginne [[Victoria van Engelaand|Victoria]] van [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]] wonnen ekroond. * [[1936]] - De [[Olympische Speulen]] van [[Berlien]] wonnen eopend. * [[1941]] - De eerste [[Jeep]] wonnen epreduceerd. * [[1944]] - [[Anne Frank]] schreef veur 't les in heur dagboek. * [[1960]] - Dahomey, 't laoter [[Benin]], wonnen onofhankelijk van Frankriek. * [[1981]] - [[MTV]] begin mit uutzennen. * [[2004]] - Bie een braand in een supermark in [[Asunción]] ([[Paraguay]]) vallen 215 dojen. == Geboren == * [[10 v. Chr.]] - [[Claudius]], [[Romeins Riek|Romeinse]] keizer * [[126]] - [[Pertinax]], Romeinse keizer * [[1377]] - [[Go-Komatsu]], keizer van [[Japan]] * [[1744]] - [[Jean-Baptiste Lamarck]], [[Frankriek|Franse]] [[biologie|bioloog]] * [[1936]] - [[Yves Saint Laurent]], Franse [[moede]]ontwarper * [[1942]] - [[Guus Kuijer]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] schriever * [[1961]] - [[Danny Blind]], Nederlaanse vootbalspeuler en vootbaltrainer * [[1965]] - [[Sam Mendes]], [[Verienigd Keuninkriek|Britse]] regisseur == Uut de tied == * [[1137]] - Koning [[Lodewiek VI van Frankriek]] * [[1464]] - [[Cosimo de' Medici]], heerser van [[Florence]] * [[1714]] - [[Anne Stuart]], koneginne van [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]], [[Schotlaand]] en laoter van [[Groot-Brittannië]] * [[1952]] - [[Amoene van Haersolte]], eerste winnares van de [[P.C. Hooft-pries]] * [[2003]] - [[Guy Thys]], [[België|Belgische]] vootbaltrainer * [[2005]] - [[Constant Nieuwenhuys]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] schilder * [[2005]] - [[Fahd bin Abdul Aziz]], koning van [[Saoedi-Arabië]] * [[2011]] - [[Gerard Rutger Buisman]], Oaveriesselse troubadour {{DEFAULTSORT:#:1 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] 2ffh36ot27u1jdtemp0oicb2j4nfxnb 4 5012 19944 2006-11-29T18:45:34Z Servien 7 Titel van [[Wikipedie:Zaandkuul]] ewiezigd naor [[Wikipedie:Zaandkule]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Wikipedie:Zaandkule]] p2u31eb4a35015kmcxpwrrcdu4dziip 0 5015 287806 287391 2016-10-26T10:12:41Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border=1 cellpadding="1" cellspacing="0" align="right" |----- ! colspan="2" bgcolor="#E0E0E0" align="center"|Stad Hasselt |----- ! colspan="2" align="center" |[[Ofbeelding:Hasselt_Limburg_Belgium_Map.png|Hasselt in Limburg]] |----- ! colspan="2" bgcolor="#E0E0E0" align="center" |Geografie |----- |Gewest |[[Vlaonderen]] |----- |Pervinsie |[[Limbörg (Belgie)|Limburg]] |----- |[[Arrondissement]] |[[Hasselt (arrondissement)|Hasselt]] |----- |Geografische coördinaten |50°55' [[Breedtegraod|NB]] 5°20' [[Lengtegraod|OL]] |----- |Oppervlak |102,24 km² |----- ! colspan="2" bgcolor="#E0E0E0" align="center" |Bevolking (Bron: NIS) |----- |Inwoners ''<small>(01/01/2006)</small>'' |70.000 |----- |Mannen<br />Vrouwluui |48,85%<br />51,15% |----- |[[Bevolkingsdichheid|Dichtheid]] |680,15/km² |} '''Hasselt''' is de heufdstad en de grootste gemeente van [[Limbörg (Belgie)|Belgisch-Limburg]]. 't Grondgebied is zo'n 102,24 [[vierkaante kilometer|km²]] en op [[1 jannewaori]] [[2006]] woonde der meer as 70.000 luui. Deelgemeentes bint Hasselt, [[Kermt]], [[Kuringen]], [[Sint-Lambrechts-Herk]], [[Spalbeek]], [[Stevoort]], [[Stokrooie]] en [[Wimmertingen]]. Burgemeister is [[Herman Reynders]] van de [[SP.A]]. 't Dialect van Hasselt (in 't Hasselts zelf ''Hessels'' eneumd) beheurt tot de West-Nederlimburgse dialectgroep ('t zogenaamde ''gij-Limburgs''). == Jumelages == * [[Itami]] ([[Japan]]) * [[Detmold]] ([[Duutslaand]]) * [[Mountain View]] ([[Verienigde Staoten van Amerika|VS]]) * [[Sittard]], ([[Nederlaand]]) == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.hasselt.be Webstee van de gemeente Hasselt] * [http://www.herkenrode.be Webstee van de Abdij Herkenrode] [[Ofbeelding:Van-Veldeke-Denkmal.jpg|thumb|250px|left|Hendrik van Veldeke]] {{commonscat|Hasselt}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Stad in België]] [[Kategorie:Vlaandern]] [[Kategorie:Limbörg (Belgie)]] c0ixgwd62vwtoupl2dauw75vlvamrjf 0 5019 289689 264285 2016-10-29T12:43:46Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Veur de plaatse in de pervincie Grunning, zie '''[[Zuudwòl]]'''}} '''Zuudwolde''' ([[Nederlaands]]: ''Zuidwolde'') is 't grootste dörp en de veurnaamste kern in de gemiente [[De Wolden]] in de [[Nederlaand]]se pervincie [[Drenthe]]. Zuudwolde lig op zo'n vief kilometer ofstaand van [['t Oogeveine]] in 't noorden en [[De Vaort (plaatse)|De Vaort]] ([[Oaveriessel]]) in 't zuden. De körtbi'j elegen dörpies [[Fort (De Wolden)|Fort]] en [[Veeningen]] maakten diel uut van de veurmaolige gemiente Zuudwolde. Zuudwolde is de geboortestee van een bulte [[Drèents]]talige publicaties en boeken oaver Drèentse onderwarpen, omdat er van 1980 töt 2008 de [[Stichting Het Drentse Boek]] evestigd was. Dizze uutgeveri'je, now onderdiel van 't [[Huus van de Taal]] in [[Beilen]], gaf op Zuudwolde ok 't 'Drents Letterkundig Tiedschrift' ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]'' uut. ==Zuudwolde in de Drèentstalige schrieveri'je== De [[De Vaort (plaatse)|Vaorter]] schriever [[Lucas Jonker]] (1873-1948) skreef in de jaoren twintig 't kraantefulleton ''Harm Boer'nlèv'n an de Riest'', det in 1929 in boekvörm uutkwaamp en daormit de eerste Drèentstalige roman was. 't Wördden evolgd deur ''Harm, de boer van 't Hoogelaand'' (boekuutgave 1939). Dizze lèvensromans oaver de boer Harm Stok van 't [[Riestenlaand]] speult in de streek tussen Zuudwolde en De Vaort (grofweg de [[buurtskop]] [[Linde (De Wolden)|Linde]]). [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Drenthe]] gh1flsx8tbonkjeux6cc408noagdrho 0 5020 279465 256717 2015-03-27T17:29:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Brockhaus_Lexikon.jpg|thumb|250px|Verzaemeling boeken]] Een '''boek''' is een infermosiedreger die bedoeld is om lezen te wodden zunder dat d'r hulpmiddels an te pas kommen (mit uutzundering van eventueel een [[brille]], kontaktlenzen of een loep). Et bestaot meerstal uut bunnen bladziedes [[pepier]], waorop infermaosie weergeven wodt deur middel van [[kleur]]verschillen. In de meest veurkommende vorm bin dit letters mit zwatte inkt drokt op wit pepier. D'r is [[Locht (straoling)|omgevingslocht]] neudig om een boek te kunnen lezen. Et woord '''boek''' is lichtkaans ofkomstig van et Germaanse woord veur [[beuk]]. De omslaegen van de eerste boeken wodden naemelik maekt van een rechthoekig stok (beuke-)hoolt. Et ooldste boek ter wereld is de [[Biebel]]. == Indieling == Boeken kunnen globaol indield wodden in de volgende kategorieën: * [[fiktie]]: de lezer laot him vernuveren, vormen of verrieken deur de fantesie van de schriever. * [[non-fiktie]] of infermatief boek: et doel is om infermaosie van de schriever over te dregen an zien lezers. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''boek, book, bouk, boouk'' * [[Sallaans]]: ''boek, book'' * [[Stellingwarfs]]: ''boek'' * [[Veluws]]: ''boek, book'' [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Literatuur]] f9u9keigd7476tyxk6yethllxmriehx 0 5023 142245 20108 2010-03-27T01:28:16Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Grote lampepoetser]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Grote lampepoetser]] gj7x1zjuwvzjqdurdodzlfs4m4hu572 0 5025 20122 2006-11-30T19:18:12Z Servien 7 Titel van [[Kop-en-schottel]] ewiezigd naor [[Komme-en-schottel]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Komme-en-schottel]] es06a3ucd5pgyhzn72yltex4wajslrb 0 5026 267520 256718 2013-05-11T14:22:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaots op '''2 oktober''' == Gebeurtenissen == * [[1623]] - [[Paus Urbanus VIII]] creëert één nieje [[kardinaol]]. * [[1730]] - [[Paus Clemens XII]] creëert vier nieje kardinaolen. * [[1758]] - [[Paus Clemens XIII]] creëert twee nieje kardinaolen. * [[1826]] - [[Paus Leo XII]] creëert tien nieje kardinaolen. * [[1928]] - [[Opus Dei]] (een [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-kattelieke]] [[prelatuur]]) wordt op-ericht. * [[1944]] - [[Putten]]: de [[Nazi-Duutslaand|Duutse]] bezetter voer een [[razzia]] uut in 't daarp en voer 650 mannen en jonges weg. Hiervan keren der laoter mar 49 terug, de rest komt um in [[concentraotiekamp]]en. Zie: [[Razzia van Putten]]. * [[1967]] - eerste reclame werd uut-ezunnen op de Nederlanse [[tillevisie]]. == Geboren == * [[1452]] - Koning [[Richard III van Engelaand|Richard III van Engeland]] * [[1538]] - [[Carolus Borromeus]], Italiaanse heilige * [[1852]] - [[William Ramsay]], Britse [[scheikunde|scheikundige]] * [[1869]] - [[Mahatma Gandhi]], Indiase politicus * [[1904]] - [[Graham Greene]], Britse schriever * [[1917]] - [[Christian de Duve]], Belgische bioloog * [[1951]] - [[Sting]], Britse zanger * [[1958]] - [[Laurette Onkelinx]], Belgische politica == Uut de tied == * [[1264]] - Paus [[Urbanus IV]] * [[1853]] - [[Dominique François Jean Arago]], Franse [[netuurkunde|netuurkundige]] en [[poletiek|politicus]] * [[1927]] - [[Svante Arrhenius]], Zweedse chemicus * [[1968]] - [[Marcel Duchamp]], Franse kunstenaar * [[1999]] - [[Heinz Günther Konsalik]], Duutse schriever == Viering/herdenking == * [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-kattelieke]] kelender: de heilige [[engelbewaorder]]s. {{DEFAULTSORT:#:2 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] aewj5r2rqovtd3d22vya2jjwi73ro8r 0 5027 279466 273943 2015-03-27T17:29:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Doktorschnabel 430px.jpg|thumb|250px|"Der Doktor Schnabel von Rom" ("Dokter Snaevel uut Rome"), gravure van Paul Fürst (naor J Columbina). De snaevel is een vrog gasmasker, vuld mit een protte kruden die as de pest mossen ofweren. (1656)]] De '''pest''' ok wel '''zwatte dood''' nuumd, is een [[ziekte]] die van de [[14e eeuw|14e]] tot de [[19e eeuw|19e ieuw]] in [[Europa (continent)|Europa]] veulvuldig, bi'j vlaegen [[epidemie|epidemisch]] en zels [[pandemie|pandemisch]], veurkwam en enorme antallen slaachtoffers maekte. Tussen [[1663]] en [[1664]] sturven 34.000 van de 200.000 inwoners van [[Amsterdam]] an disse ziekte, en in hiel Europa tientallen miljoenen. De belangriekste vormen van de zwatte dood bin [[bultepest]] en [[longpest]]. == Verschiensels == Meensken raeken besmet deur een biete van een besmette rottevlo. In de eerste 2-7 daegen bin de meensken huterig, hebben koorse en [[kopzeerte|heufdpiene]]. Nao kotte tied raeken de [[lymfeklier]]en van et slaachtoffer besmet; dat gaot gepeerd mit vervloeiing en abcesvorming, de 'bulten' van de bultepest. In pattie gevallen kan de bakterie ok de longen van de pesjent besmetten, hi'j kriegt dan een aandere variaant van de ziekte: de '''longpest'''. Hoesten en bloed ophoesten treden op. Allienig de [[longpest]] kan (deur hoesten) overdreugen wodden van meenske op meenske; elke besmetting van de [[bultepest]] wodt veroorzaekt deur de [[vlo]] van de huusbunnen [[rotte]]. De bakterie kan him ok in et bloed gaon vermenigvuldigen wat leidet tot [[sepsis]] en intrakutane bloedings (paorse plakken). In dit stadium is de pesjent ten dode opschreven behalven as vrogtiedig mit intraveneuze antibiotika begonnen wodt. In een peer gevallen is annemelik maekt dat bieten deur meenskevlooien de ziekte overbrocht hebben mar de bakterie overleeft hierin niet lange en dit is niet de normaole besmettingsmeniere. == Bakterie == De verwekker, de [[bakterie]] ''[[Yersinia pestis]]'', wodt overbrocht deur [[vlo]]oien van [[rotte]]n op meensken: een vlo die eerst besmet bloed zoegt, en daornao een meenske biet, brengt daormit de bakterie over. Nao de verdringing van de [[zwatte rotte]] deur de [[brune rotte]] kwam d'r (in [[West-Europa]] in elk geval) een aende an disse ziekte, dat was rond [[1670]]. Wereldwied komt de pest nog wel veur, mit naeme in [[India]] is rond de millenniumwisseling ([[2000]]) nog een kleine epidemie vaastesteld. De ziekte is - bi'j tiedige diagnose - mit antibiotika tegensworig goed te behaandelen. De pest is et bekendste veurbeeld van een [[zoönose]], een ziekte die van dieren op meensken overdreugen wodt. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Ziekte]] tj6523pj4dyfxf9safl3jpxnwmbrtuf 8 5028 20165 2006-12-01T17:14:16Z Servien 7 Nieje pagina: Ongedaonmaken mislok wikitext text/x-wiki Ongedaonmaken mislok p4algrasnx5smp5ic17mxsl4fnoq35u 0 5030 289683 287365 2016-10-29T12:41:49Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Aj 't olde Germaanse schrift bedoelt, kiek dan bij [[Runes (skrift)]]}} '''Rune''' ([[Nederlaands]]: ''Ruinen'') is een [[daarp|dörpien]] in de [[Drenthe|Drèentse]] gemiente [[De Wolden]] met zo'n 3.673 inwoners (CBS [[2006]]). 't Dörp is hiel old: 't wör al in [[1144]] enuumd. Vrogger was Rune een zölfstandige gemiente, maor sins [[1 jannewaori|1 januari]] [[1998]] is Rune grotendeels op-egaon in [[De Wolden]]. De grèenze löp tot kört bij [[Möppelt]]. == Geschiedenis == Rune wör al 1144 enuumd in olde geschriften, maor is waorschienlijk al iets older. Rune was vrogger een heerlijkeid. Dat betiekent dat 't dörp onder leiding van een heer stönd, zoas ook [[Coevern]]. Dizze heren waren de heren van Ruynen, en in een later stadium de heren van Münster. Dizze familie van Ruynen leafden op de Oldenhof, een [[havezate]]. De havezate is al lange vot, maor d'r stiet op ongeveer dezölfde stee een boerderi-je, met dezölfde name. In de tied dat Rune veur 't eerst enuumd wör, stönd d'r een klooster. Ook de kloosters bint d'r niet meer: de kloosterlingen, Benediktiener monniken, bint naor [[Dickninge]], bij [[De Wiek]], verhuusd. An dizze monniken hef Rune hiel veul te danken. Zo is de buurtschop [[Giesselte]] ([[Nederlaands]]: ''Gijsselte'') ontstaon deurdat de monniken daor gingen ontginnen. Ook dankt straotnaomen hun naom an dizze monniken, zoas de "Munnikenweg" (en de "Munnikenbrogge") en de "Kloosterstraote". == Bezienswaordigheden == Rune hef veul bezienswaordigheden. Zo is d'r een [[Nederlaanse Hervormde Karke|Nederlaands-Hervormde Karke]], met binnenin nog een klein stok van een fresco. Ook is er de museumboerderi-je "'t Pasmans Huus". Rune telt binnen 't dörp 5 kroegen, waorvan drei rond de "Brink". == Uutgaonde verwiezingen == *[http://www.ruinen.nl Webstee van Rune] {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't '''Ruunders Drèents'''}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Drenthe]] rnm9yrhvikntqbbn86jxc0wfwbmp4q3 0 5033 267523 261018 2013-05-11T14:22:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''[[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[3e eeuw v. Chr.]] - 2e eeuw v. Chr. - [[1e eeuw v. Chr.]]''' == 2e eeuw v. Chr. == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[200 v. Chr.|200]] || [[199 v. Chr.|199]] | [[198 v. Chr.|198]] || [[197 v. Chr.|197]] | [[196 v. Chr.|196]] || [[195 v. Chr.|195]] | [[194 v. Chr.|194]] || [[193 v. Chr.|193]] | [[192 v. Chr.|192]] || [[191 v. Chr.|191]] |----- | [[190 v. Chr.|190]] || [[189 v. Chr.|189]] | [[188 v. Chr.|188]] || [[187 v. Chr.|187]] | [[186 v. Chr.|186]] || [[185 v. Chr.|185]] | [[184 v. Chr.|184]] || [[183 v. Chr.|183]] | [[182 v. Chr.|182]] || [[181 v. Chr.|181]] |----- | [[180 v. Chr.|180]] || [[179 v. Chr.|179]] | [[178 v. Chr.|178]] || [[177 v. Chr.|177]] | [[176 v. Chr.|176]] || [[175 v. Chr.|175]] | [[174 v. Chr.|174]] || [[173 v. Chr.|173]] | [[172 v. Chr.|172]] || [[171 v. Chr.|171]] |----- | [[170 v. Chr.|170]] || [[169 v. Chr.|169]] | [[168 v. Chr.|168]] || [[167 v. Chr.|167]] | [[166 v. Chr.|166]] || [[165 v. Chr.|165]] | [[164 v. Chr.|164]] || [[163 v. Chr.|163]] | [[162 v. Chr.|162]] || [[161 v. Chr.|161]] |----- | [[160 v. Chr.|160]] || [[159 v. Chr.|159]] | [[158 v. Chr.|158]] || [[157 v. Chr.|157]] | [[156 v. Chr.|156]] || [[155 v. Chr.|155]] | [[154 v. Chr.|154]] || [[153 v. Chr.|153]] | [[152 v. Chr.|152]] || [[151 v. Chr.|151]] |----- | [[150 v. Chr.|150]] || [[149 v. Chr.|149]] | [[148 v. Chr.|148]] || [[147 v. Chr.|147]] | [[146 v. Chr.|146]] || [[145 v. Chr.|145]] | [[144 v. Chr.|144]] || [[143 v. Chr.|143]] | [[142 v. Chr.|142]] || [[141 v. Chr.|141]] |----- | [[140 v. Chr.|140]] || [[139 v. Chr.|139]] | [[138 v. Chr.|138]] || [[137 v. Chr.|137]] | [[136 v. Chr.|136]] || [[135 v. Chr.|135]] | [[134 v. Chr.|134]] || [[133 v. Chr.|133]] | [[132 v. Chr.|132]] || [[131 v. Chr.|131]] |----- | [[130 v. Chr.|130]] || [[129 v. Chr.|129]] | [[128 v. Chr.|128]] || [[127 v. Chr.|127]] | [[126 v. Chr.|126]] || [[125 v. Chr.|125]] | [[124 v. Chr.|124]] || [[123 v. Chr.|123]] | [[122 v. Chr.|122]] || [[121 v. Chr.|121]] |----- | [[120 v. Chr.|120]] || [[119 v. Chr.|119]] | [[118 v. Chr.|118]] || [[117 v. Chr.|117]] | [[116 v. Chr.|116]] || [[115 v. Chr.|115]] | [[114 v. Chr.|114]] || [[113 v. Chr.|113]] | [[112 v. Chr.|112]] || [[111 v. Chr.|111]] |----- | [[110 v. Chr.|110]] || [[109 v. Chr.|109]] | [[108 v. Chr.|108]] || [[107 v. Chr.|107]] | [[106 v. Chr.|106]] || [[105 v. Chr.|105]] | [[104 v. Chr.|104]] || [[103 v. Chr.|103]] | [[102 v. Chr.|102]] || [[101 v. Chr.|101]] |} {{DEFAULTSORT:-#:2 Eeuw}} [[Kategorie:2e eeuw v. Chr.|!!]] e0g3wpj913keqfm1fm3nogyu6axg0af 14 5034 265888 260603 2013-05-10T15:49:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|2nd century BC}} [[Kategorie:Eeuw|-02]] g4qjpavfa1g7gnmccov7wf0wsbd1zpv 0 5035 267379 261017 2013-05-10T23:50:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''[[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[2e eeuw v. Chr.]] - 1e eeuw v. Chr. - [[1e eeuw]]''' == 1e eeuw v. Chr. == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[99-90 v. Chr.|Jaren '90]] || [[100 v. Chr.|100]] | [[99 v. Chr.|99]] || [[98 v. Chr.|98]] | [[97 v. Chr.|97]] || [[96 v. Chr.|96]] | [[95 v. Chr.|95]] | [[94 v. Chr.|94]] || [[93 v. Chr.|93]] | [[92 v. Chr.|92]] || [[91 v. Chr.|91]] |----- | [[89-80 v. Chr.|Jaren '80]] || [[90 v. Chr.|90]] | [[89 v. Chr.|89]] || [[88 v. Chr.|88]] | [[87 v. Chr.|87]] || [[86 v. Chr.|86]] | [[85 v. Chr.|85]] | [[84 v. Chr.|84]] || [[83 v. Chr.|83]] | [[82 v. Chr.|82]] || [[81 v. Chr.|81]] |----- | [[79-70 v. Chr.|Jaren '70]] || [[80 v. Chr.|80]] | [[79 v. Chr.|79]] || [[78 v. Chr.|78]] | [[77 v. Chr.|77]] || [[76 v. Chr.|76]] | [[75 v. Chr.|75]] | [[74 v. Chr.|74]] || [[73 v. Chr.|73]] | [[72 v. Chr.|72]] || [[71 v. Chr.|71]] |----- | [[69-60 v. Chr.|Jaren '60]] || [[70 v. Chr.|70]] | [[69 v. Chr.|69]] || [[68 v. Chr.|68]] | [[67 v. Chr.|67]] || [[66 v. Chr.|66]] | [[65 v. Chr.|65]] | [[64 v. Chr.|64]] || [[63 v. Chr.|63]] | [[62 v. Chr.|62]] || [[61 v. Chr.|61]] |----- | [[59-50 v. Chr.|Jaren '50]] || [[60 v. Chr.|60]] | [[59 v. Chr.|59]] || [[58 v. Chr.|58]] | [[57 v. Chr.|57]] || [[56 v. Chr.|56]] | [[55 v. Chr.|55]] | [[54 v. Chr.|54]] || [[53 v. Chr.|53]] | [[52 v. Chr.|52]] || [[51 v. Chr.|51]] |----- | [[49-40 v. Chr.|Jaren '40]] || [[50 v. Chr.|50]] | [[49 v. Chr.|49]] || [[48 v. Chr.|48]] | [[47 v. Chr.|47]] || [[46 v. Chr.|46]] | [[45 v. Chr.|45]] | [[44 v. Chr.|44]] || [[43 v. Chr.|43]] | [[42 v. Chr.|42]] || [[41 v. Chr.|41]] |----- | [[39-30 v. Chr.|Jaren '30]] || [[40 v. Chr.|40]] | [[39 v. Chr.|39]] || [[38 v. Chr.|38]] | [[37 v. Chr.|37]] || [[36 v. Chr.|36]] | [[35 v. Chr.|35]] | [[34 v. Chr.|34]] || [[33 v. Chr.|33]] | [[32 v. Chr.|32]] || [[31 v. Chr.|31]] |----- | [[29-20 v. Chr.|Jaren '20]] || [[30 v. Chr.|30]] | [[29 v. Chr.|29]] || [[28 v. Chr.|28]] | [[27 v. Chr.|27]] || [[26 v. Chr.|26]] | [[25 v. Chr.|25]] | [[24 v. Chr.|24]] || [[23 v. Chr.|23]] | [[22 v. Chr.|22]] || [[21 v. Chr.|21]] |----- | [[19-10 v. Chr.|Jaren '10]] || [[20 v. Chr.|20]] | [[19 v. Chr.|19]] || [[18 v. Chr.|18]] | [[17 v. Chr.|17]] || [[16 v. Chr.|16]] | [[15 v. Chr.|15]] || [[14 v. Chr.|14]] | [[13 v. Chr.|13]] || [[12 v. Chr.|12]] | [[11 v. Chr.|11]] |----- | [[9-1 v. Chr.|Jaren '00]] || [[10 v. Chr.|10]] | [[9 v. Chr.|9]] | [[8 v. Chr.|8]] || [[7 v. Chr.|7]] || [[6 v. Chr.|6]] | [[5 v. Chr.|5]] | [[4 v. Chr.|4]] || [[3 v. Chr.|3]] || [[2 v. Chr.|2]] | [[1 v. Chr.|1]] |} == Belangrieke personen == * [[Marcus Tullius Cicero]], groots Romeins tekser. * [[Sulla|Lucius Cornelius Sulla Felix]], Romeins dictator. * [[Gaius Iulius Caesar]], poletiek-militair genie, één van de ''triumviri'' van 't [[Eerste Triumviraot]] en ''dictator perpetuum'' (d.i. dictator veur 't leven). * [[Pompeius]], poletiek-militair genie én één van de ''triumviri'' van 't [[Eerste Triumviraot]]. * [[Marcus Aemilius Lepidus (triumvir)|Marcus Aemilius Lepidus]], één van de ''triumviri'' van 't [[Tweede Triumviraot]]. * [[Cleopatra VII|Cleopatra]], leste hellenistische koneginne van [[Olle Egypte|Egypte]]. * [[Herodes I]], tetrarch in [[Jordanië]]. * [[Marcus Antonius]], ''magister equitum'' van [[Gaius Julius Caesar]] én één van de ''triumviri'' van 't [[Tweede Triumviraot]] . * [[Gaius Julius Caesar Octavianus|Gaius Julius Caesar Octavianus (Augustus)]], achterneve en adoptiezeune van [[Gaius Julius Caesar]], één van de ''triumviri'' van 't [[Tweede Triumviraot]] en eerste heersende ''[[princeps]]'' van Rome. {{DEFAULTSORT:-#:1 Eeuw}} [[Kategorie:1e eeuw v. Chr.|!!]] cmagcm2ofk5q4h8xkz06usbwd8zkg2h 14 5036 260602 252581 2013-03-14T05:18:59Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 78 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7108503]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|1st century BC}} [[Kategorie:Eeuw|-01]] 7287jzhoi9vqkkdaek35mhjyav44g9c 0 5037 267563 261016 2013-05-11T14:29:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''[[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[4e eeuw v. Chr.]] - 3e eeuw v. Chr. - [[2e eeuw v. Chr.]]''' == 3e eeuw v. Chr. == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[300 v. Chr.|300]] || [[299 v. Chr.|299]] | [[298 v. Chr.|298]] || [[297 v. Chr.|297]] | [[296 v. Chr.|296]] || [[295 v. Chr.|295]] | [[294 v. Chr.|294]] || [[293 v. Chr.|293]] | [[292 v. Chr.|292]] || [[291 v. Chr.|291]] |----- | [[290 v. Chr.|290]] || [[289 v. Chr.|289]] | [[288 v. Chr.|288]] || [[287 v. Chr.|287]] | [[286 v. Chr.|286]] || [[285 v. Chr.|285]] | [[284 v. Chr.|284]] || [[283 v. Chr.|283]] | [[282 v. Chr.|282]] || [[281 v. Chr.|281]] |----- | [[280 v. Chr.|280]] || [[279 v. Chr.|279]] | [[278 v. Chr.|278]] || [[277 v. Chr.|277]] | [[276 v. Chr.|276]] || [[275 v. Chr.|275]] | [[274 v. Chr.|274]] || [[273 v. Chr.|273]] | [[272 v. Chr.|272]] || [[271 v. Chr.|271]] |----- | [[270 v. Chr.|270]] || [[269 v. Chr.|269]] | [[268 v. Chr.|268]] || [[267 v. Chr.|267]] | [[266 v. Chr.|266]] || [[265 v. Chr.|265]] | [[264 v. Chr.|264]] || [[263 v. Chr.|263]] | [[262 v. Chr.|262]] || [[261 v. Chr.|261]] |----- | [[260 v. Chr.|260]] || [[259 v. Chr.|259]] | [[258 v. Chr.|258]] || [[257 v. Chr.|257]] | [[256 v. Chr.|256]] || [[255 v. Chr.|255]] | [[254 v. Chr.|254]] || [[253 v. Chr.|253]] | [[252 v. Chr.|252]] || [[251 v. Chr.|251]] |----- | [[250 v. Chr.|250]] || [[249 v. Chr.|249]] | [[248 v. Chr.|248]] || [[247 v. Chr.|247]] | [[246 v. Chr.|246]] || [[245 v. Chr.|245]] | [[244 v. Chr.|244]] || [[243 v. Chr.|243]] | [[242 v. Chr.|242]] || [[241 v. Chr.|241]] |----- | [[240 v. Chr.|240]] || [[239 v. Chr.|239]] | [[238 v. Chr.|238]] || [[237 v. Chr.|237]] | [[236 v. Chr.|236]] || [[235 v. Chr.|235]] | [[234 v. Chr.|234]] || [[233 v. Chr.|233]] | [[232 v. Chr.|232]] || [[231 v. Chr.|231]] |----- | [[230 v. Chr.|230]] || [[229 v. Chr.|229]] | [[228 v. Chr.|228]] || [[227 v. Chr.|227]] | [[226 v. Chr.|226]] || [[225 v. Chr.|225]] | [[224 v. Chr.|224]] || [[223 v. Chr.|223]] | [[222 v. Chr.|222]] || [[221 v. Chr.|221]] |----- | [[220 v. Chr.|220]] || [[219 v. Chr.|219]] | [[218 v. Chr.|218]] || [[217 v. Chr.|217]] | [[216 v. Chr.|216]] || [[215 v. Chr.|215]] | [[214 v. Chr.|214]] || [[213 v. Chr.|213]] | [[212 v. Chr.|212]] || [[211 v. Chr.|211]] |----- | [[210 v. Chr.|210]] || [[209 v. Chr.|209]] | [[208 v. Chr.|208]] || [[207 v. Chr.|207]] | [[206 v. Chr.|206]] || [[205 v. Chr.|205]] | [[204 v. Chr.|204]] || [[203 v. Chr.|203]] | [[202 v. Chr.|202]] || [[201 v. Chr.|201]] |} == Belangrieke personen == * [[Archimedes]] * [[Qin Shi Huangdi]], eerste [[keizer]] van 't [[Chinese keizerriek|Keizerriek China]] {{DEFAULTSORT:-#:3 Eeuw}} [[Kategorie:3e eeuw v. Chr.|!!]] ewk0pebhvu77nayw4c0gaiu136j0kjq 14 5038 265889 260601 2013-05-10T15:49:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|3rd century BC}} [[Kategorie:Eeuw|-03]] 2957ys7r0rl5lareajolxmcege2arem 0 5039 267593 261015 2013-05-11T14:34:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''[[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[5e eeuw v. Chr.]] - 4e eeuw v. Chr. - [[3e eeuw v. Chr.]]''' == 4e eeuw v. Chr. == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[400 v. Chr.|400]] || [[399 v. Chr.|399]] | [[398 v. Chr.|398]] || [[397 v. Chr.|397]] | [[396 v. Chr.|396]] || [[395 v. Chr.|395]] | [[394 v. Chr.|394]] || [[393 v. Chr.|393]] | [[392 v. Chr.|392]] || [[391 v. Chr.|391]] |----- | [[390 v. Chr.|390]] || [[389 v. Chr.|389]] | [[388 v. Chr.|388]] || [[387 v. Chr.|387]] | [[386 v. Chr.|386]] || [[385 v. Chr.|385]] | [[384 v. Chr.|384]] || [[383 v. Chr.|383]] | [[382 v. Chr.|382]] || [[381 v. Chr.|381]] |----- | [[380 v. Chr.|380]] || [[379 v. Chr.|379]] | [[378 v. Chr.|378]] || [[377 v. Chr.|377]] | [[376 v. Chr.|376]] || [[375 v. Chr.|375]] | [[374 v. Chr.|374]] || [[373 v. Chr.|373]] | [[372 v. Chr.|372]] || [[371 v. Chr.|371]] |----- | [[370 v. Chr.|370]] || [[369 v. Chr.|369]] | [[368 v. Chr.|368]] || [[367 v. Chr.|367]] | [[366 v. Chr.|366]] || [[365 v. Chr.|365]] | [[364 v. Chr.|364]] || [[363 v. Chr.|363]] | [[362 v. Chr.|362]] || [[361 v. Chr.|361]] |----- | [[360 v. Chr.|360]] || [[359 v. Chr.|359]] | [[358 v. Chr.|358]] || [[357 v. Chr.|357]] | [[356 v. Chr.|356]] || [[355 v. Chr.|355]] | [[354 v. Chr.|354]] || [[353 v. Chr.|353]] | [[352 v. Chr.|352]] || [[351 v. Chr.|351]] |----- | [[350 v. Chr.|350]] || [[349 v. Chr.|349]] | [[348 v. Chr.|348]] || [[347 v. Chr.|347]] | [[346 v. Chr.|346]] || [[345 v. Chr.|345]] | [[344 v. Chr.|344]] || [[343 v. Chr.|343]] | [[342 v. Chr.|342]] || [[341 v. Chr.|341]] |----- | [[340 v. Chr.|340]] || [[339 v. Chr.|339]] | [[338 v. Chr.|338]] || [[337 v. Chr.|337]] | [[336 v. Chr.|336]] || [[335 v. Chr.|335]] | [[334 v. Chr.|334]] || [[333 v. Chr.|333]] | [[332 v. Chr.|332]] || [[331 v. Chr.|331]] |----- | [[330 v. Chr.|330]] || [[329 v. Chr.|329]] | [[328 v. Chr.|328]] || [[327 v. Chr.|327]] | [[326 v. Chr.|326]] || [[325 v. Chr.|325]] | [[324 v. Chr.|324]] || [[323 v. Chr.|323]] | [[322 v. Chr.|322]] || [[321 v. Chr.|321]] |----- | [[320 v. Chr.|320]] || [[319 v. Chr.|319]] | [[318 v. Chr.|318]] || [[317 v. Chr.|317]] | [[316 v. Chr.|316]] || [[315 v. Chr.|315]] | [[314 v. Chr.|314]] || [[313 v. Chr.|313]] | [[312 v. Chr.|312]] || [[311 v. Chr.|311]] |----- | [[310 v. Chr.|310]] || [[309 v. Chr.|309]] | [[308 v. Chr.|308]] || [[307 v. Chr.|307]] | [[306 v. Chr.|306]] || [[305 v. Chr.|305]] | [[304 v. Chr.|304]] || [[303 v. Chr.|303]] | [[302 v. Chr.|302]] || [[301 v. Chr.|301]] |} == Belangrieke personen == * [[Alexander de Grote]] {{DEFAULTSORT:-#:4 Eeuw}} [[Kategorie:4e eeuw v. Chr.|!!]] fl8lhcjmcp3zdozju2ouj1klv5tavsm 14 5040 265890 260633 2013-05-10T15:50:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|4th century BC}} [[Kategorie:Eeuw|-04]] ijp0cm6xmmpdy8hziq50owjcvnduahp 0 5045 279085 274597 2015-03-27T16:24:14Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:2cv-club-red.jpg|thumb|300px|Rooie ent]] De '''Citroën 2CV''' of de '''ent''' ([[Nederlaands|Nederlans]]: ''eend'') is een [[auto]] van de [[Frankriek|Franse]] autofabrikant [[Citroën]]. De ofkorting staot veur ''deux Chevaux Vapeur'', wat ''twee stoompeerden'' betekent. 'Chevaux Vapeur' is een Franse maot veur de berekening van de wegenbelasting. De 2CV worde ebouwd tussen [[1948]] en [[1990]]. In die periodes bin der zo'n 5 miljoen van ebouwd. 't Uterlijk van de 2CV is ontwurpen deur [[Flaminio Bertoni]], die oek verantwoordelijk was veur 't uterlijk van de [[Citroën ID/DS]] en de [[Traction Avant]]. == Bienamen == In Frankriek had de 2CV de bienaam ''"La Deuche"'', in [[België]] was 't ''"de Geit"'', "''het wippertje''" of ''"strijkijzer"'', in Nederland ''"Eend"'' (ent) of ''"Lelijke Eend"'' (lillijke ent), in [[Duutslaand|Duutsland]] worde 't ''"Die häßliche Ente"'' en in [[Verienigd Keuninkriek|Engeland]] ''"Tin Snail"'' (blikken slek) eneumd. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ** ''Piel-ende'' == Uutstalling == {| class="wikitable" border="1" |- | [[Bestaand:2cv spot front.jpg|center|thumb|2CV SPOT]] | [[Bestaand:Fianco 2CV.jpg|center|thumb|2CV Charleston (Rouge Delage / Noir)]] | [[Bestaand:2cv charleston helios noir.jpg|center|thumb|2CV Charleston (Jaune Helios / Noir)]] | [[Bestaand:2cv 007.jpg|thumb|center|2CV 007]] | [[Bestaand:Citroen2cvtf.jpg|center|thumb|2CV Beachcomber]] |- | [[Bestaand:2cv charleston gris cormoran nocturne.jpg|thumb|center|Charleston (Gris Cormoran / Nocturne)]] | [[Bestaand:2CV Dolly profil.jpg|thumb|center|Citroën 2CV Dolly]] | [[Bestaand:2CV Dolly hinten.jpg|thumb|center|Citroën 2CV Dolly achterkante]] | [[Bestaand:Bambou.JPG|thumb|center|Citroën 2CV Bamboo]] | [[Bestaand:2cv cocorico.jpg|thumb|center|2CV Cocorico]] |} {| class="wikitable" border="1" |- |[[Bestaand:Cabriolet hoffman.jpg|thumb|center|Hoffman Cabriolet]] |[[Bestaand:2cv azelle.jpg|thumb|center|Azelle Cabriolet]] |[[Bestaand:2cv azelle b.jpg|thumb|center|Azelle Cabriolet Rear]] |} {| class="wikitable" border="1" |- | [[Bestaand:Ente2cv heckkoffer.jpg|thumb|center|1970er/80er jaoren stiel kofferbak uutbouw]] | [[Bestaand:Kerkrade 2CV Heck.jpg|thumb|center|1950er joaren stiel kofferbak uutbouw]] |} {| class="wikitable" border="1" |- | [[Bestaand:Lomax 1997 1.JPG|thumb|center|Lomax]] | [[Bestaand:Pembleton.jpg|thumb|center|Pembleton]] | [[Bestaand:BlackjackAvion.jpg|thumb|center|Blackjack Avion van veuren]] |- | [[Bestaand:BlackjackAvion-rear.jpg|thumb|center|Blackjack Avion achterkante]] | [[Bestaand:MHV Burton 01.jpg|thumb|center|Burton]] | [[Bestaand:Lepatron 4.jpeg|thumb|center|Le Patron]] |} {{commonscat|Citroën 2CV}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Auto]] 869ramwgk2b3fen9hp03m1otb9wtmid 14 5047 265921 261054 2013-05-10T15:55:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Automobiles}} [[Kategorie:Voertuug]] 2qyh0p5m44zckd4ve39wreblnrfmo11 0 5048 291843 262146 2016-11-11T09:55:52Z Wwikix 13678 /* Externe verwiezingen */ wikitext text/x-wiki [[Image:Havezathe Kranenburg.PNG|thumb|right|Schilderie van de havezate Kranenburg in Zwolle (1840)]] Een '''havezate''' (of ''havezathe'' of ''havesate'') is een verstarkt hoes ([[burcht]]), hofsteden, hof of hoeve. Oorspronkelijk was 't een benaoming veur een grote [[boerderieje|boerderie]] mit laand, laoter een speciaole term veur laandelijke hoezen, waorvan de bewoners speciaole rechten genoten (mits [[protestantisme|protestants]]). Dit leste meestal in verbaand mit ridderschap. Havezaten kwammen veur in 't Graafschap [[Zutfent]] (in de [[13e eeuw]] ± 40), in [[Overiessel]] (± 122) en [[Drenthe]] (± 18). De havezate is vergeliekbaor mit de Grunningse [[borg]] en de Friese [[stins]] of state. ==Drenthe== ===[[Aansen]]=== *[[Rheebruggen (havezate)|Rheebruggen]] ===[[Assen]]=== *[[Valkenstijn]] (Vredeveld) ===[[Dwingel]]=== *[[Oldengaerde]] *[[Westrup]] ===[[Echten (Drenthe)|Echten]]=== *[[Huize Echten]] ===[[Eelde]]-[[Poaterswòl|Paterswolde]]=== *[[Lemferdinge]] *[[Vennebroek]] ===[[Haovelte]]=== *[[Overcinge]] ===[[Oosterhesselen]]=== *[[De Klencke]] ===[[Möppelt]]=== *[[Havixhorst]] ===[[Roden]]=== *[[Mensinge]] ===[[Uffelte]]=== *''Kiekt onder Aansen'' ===[[Zuudlaoren]]=== *[[Laarwoud]] ==Overiessel== ===[[Almelo]]=== *[[Huize Almelo]] *[[Bellinckhof]] ===[[Dalsen]]=== *[[Den Berg]] *[[Hessum]] *[[Rechteren]] ===[[Dealdn|Delden]]=== *[[Twickel]] ===[[Deankaamp|Denekaamp]]=== *[[Singraven]] ===[[Deepn|Depen]]=== *[[Huize Diepenheim]] *[[Nijenhuis (Diepenheim)|Nijenhuis]] *[[Warmelo]] *[[Weldam]] *[[Wegdam]] ===[[Fleringen]]=== *[[Herinckhave]] ===[[Goor]]=== *[[Heeckeren]] ===[[Heino (Roalte)|Heino]]=== *[[Nijenhuis (Heino)|Nijenhuis]] ===[[Hoonhorst]]=== *[[Den Aalshorst]] *[[De Horte]] ===[[Riesn|Riessen]]=== *[[Oosterhof]] (now 't Riessens museum van de Oldheidkaomer) ===[[Zwolle]]=== *[[Kranenburg (Oaveriessel)|Kranenburg]] (inmiddels ofbreuken) *[[Werkeren]] (inmiddels ofbreuken) ==Gelderlaand== ===[[Deutekem|Dörkem]]=== *[[De Kelder]] *de [[Kemnade]] ===[[Aalten]]=== *[[Walfort]] ===[[Grolle]]=== In et vroggere groafskap Zutfent: *[[Marreveld]] *[[Marhulsen]] ==Externe verwiezingen== *[http://www.kasteleninoverijssel.nl Kastelen in Overiessel] [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Havezate| ]] dba7d6zpuv4npdum6v0y9aevrxzhb61 0 5049 20234 2006-12-02T16:22:33Z Servien 7 Titel van [[Havezathe]] ewiezigd naor [[Havezate]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Havezate]] 3n9fpxq5j5e2d5f2pz6ylmnuo2g1mct 0 5050 279467 263213 2015-03-27T17:29:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Vierscharige wentelploeg.jpg|thumb|270px|Trekker]] Nen '''trekker''' is 'n voertuig woarmet wagens en [[laandbouw|landbouwmachines]] veplaatst en an-edreaven kunt wordn. 't Woord trekker wordt in de regel ok wal ebroekt veur vrachtwagen, angezeen denne ok mot trekken, en in sommige gevallen net zo veur andrieving zorgt, moar oaver 't algemeen geet 't oaver nen landbouwtrekker. 't Woord trekker of tractor (formelere benaming) kump van 't [[Latien]]se woord "trahere", woarmet trekken bedoeld wordt. Trekkers heb ie in völle soorten, en doarmet ok moaten. Zo is dat dinge in speciale [[tune|tuinbouwmoaten]] te verkriegen, moar zölfs nen zitgresmeier wordt as trekker ezene. Ook bunt de eenassige machines oet volkstuinen, woarmet ze de grond loskrabt en keert, een soortement trekkers. {{commons|Tractor}} {{Begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Laandbouwwarktuug]] [[Kategorie:Voertuug]] sih6ng0en5abw2t9phba0mhuealru7s 0 5051 267616 256747 2013-05-11T14:38:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''[[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[6e eeuw v. Chr.]] - 5e eeuw v. Chr. - [[4e eeuw v. Chr.]]''' == 5e eeuw v. Chr. == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[500 v. Chr.|500]] || [[499 v. Chr.|499]] | [[498 v. Chr.|498]] || [[497 v. Chr.|497]] | [[496 v. Chr.|496]] || [[495 v. Chr.|495]] | [[494 v. Chr.|494]] || [[493 v. Chr.|493]] | [[492 v. Chr.|492]] || [[491 v. Chr.|491]] |----- | [[490 v. Chr.|490]] || [[489 v. Chr.|489]] | [[488 v. Chr.|488]] || [[487 v. Chr.|487]] | [[486 v. Chr.|486]] || [[485 v. Chr.|485]] | [[484 v. Chr.|484]] || [[483 v. Chr.|483]] | [[482 v. Chr.|482]] || [[481 v. Chr.|481]] |----- | [[480 v. Chr.|480]] || [[479 v. Chr.|479]] | [[478 v. Chr.|478]] || [[477 v. Chr.|477]] | [[476 v. Chr.|476]] || [[475 v. Chr.|475]] | [[474 v. Chr.|474]] || [[473 v. Chr.|473]] | [[472 v. Chr.|472]] || [[471 v. Chr.|471]] |----- | [[470 v. Chr.|470]] || [[469 v. Chr.|469]] | [[468 v. Chr.|468]] || [[467 v. Chr.|467]] | [[466 v. Chr.|466]] || [[465 v. Chr.|465]] | [[464 v. Chr.|464]] || [[463 v. Chr.|463]] | [[462 v. Chr.|462]] || [[461 v. Chr.|461]] |----- | [[460 v. Chr.|460]] || [[459 v. Chr.|459]] | [[458 v. Chr.|458]] || [[457 v. Chr.|457]] | [[456 v. Chr.|456]] || [[455 v. Chr.|455]] | [[454 v. Chr.|454]] || [[453 v. Chr.|453]] | [[452 v. Chr.|452]] || [[451 v. Chr.|451]] |----- | [[450 v. Chr.|450]] || [[449 v. Chr.|449]] | [[448 v. Chr.|448]] || [[447 v. Chr.|447]] | [[446 v. Chr.|446]] || [[445 v. Chr.|445]] | [[444 v. Chr.|444]] || [[443 v. Chr.|443]] | [[442 v. Chr.|442]] || [[441 v. Chr.|441]] |----- | [[440 v. Chr.|440]] || [[439 v. Chr.|439]] | [[438 v. Chr.|438]] || [[437 v. Chr.|437]] | [[436 v. Chr.|436]] || [[435 v. Chr.|435]] | [[434 v. Chr.|434]] || [[433 v. Chr.|433]] | [[432 v. Chr.|432]] || [[431 v. Chr.|431]] |----- | [[430 v. Chr.|430]] || [[429 v. Chr.|429]] | [[428 v. Chr.|428]] || [[427 v. Chr.|427]] | [[426 v. Chr.|426]] || [[425 v. Chr.|425]] | [[424 v. Chr.|424]] || [[423 v. Chr.|423]] | [[422 v. Chr.|422]] || [[421 v. Chr.|421]] |----- | [[420 v. Chr.|420]] || [[419 v. Chr.|419]] | [[418 v. Chr.|418]] || [[417 v. Chr.|417]] | [[416 v. Chr.|416]] || [[415 v. Chr.|415]] | [[414 v. Chr.|414]] || [[413 v. Chr.|413]] | [[412 v. Chr.|412]] || [[411 v. Chr.|411]] |----- | [[410 v. Chr.|410]] || [[409 v. Chr.|409]] | [[408 v. Chr.|408]] || [[407 v. Chr.|407]] | [[406 v. Chr.|406]] || [[405 v. Chr.|405]] | [[404 v. Chr.|404]] || [[403 v. Chr.|403]] | [[402 v. Chr.|402]] || [[401 v. Chr.|401]] |} == Belangrieke gebeurtenissen == * Umsteeks disse tied wonnen in [[Babylonië]] 't idee [[nul]] toe-evoegd, as plaosvervangend teken veur bv. nul honderden. Dit is de basis veur 't [[decimaal|tientallig stelsel]] (algemener: veur ieder n-tallig stelsel - 't Babylonische stelsel was 60-tallig). * 't [[Perzische Riek]] steet in disse tied (oek an 't einde van de [[6e eeuw v. Chr.]]) op 't toppunt van zien mach. == Belangrieke personen == * [[Plato]], [[Griekenlaand|Griekse]] [[filesefie|filesoof]] - geboren in [[428 v. Chr.]] * [[Sokrates]], [[Griekenlaand|Griekse]] [[filesefie|filesoof]] - geboren in [[469 v. Chr.]] {{DEFAULTSORT:-#:5 Eeuw}} [[Kategorie:5e eeuw v. Chr.|!!]] p8jl0memb9hc51t2v8yidnwamihhgvr 14 5052 271843 265891 2013-12-07T00:46:29Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|5th century BC}} [[Kategorie:Eeuw|-05]] gasik7oczzq1zvqmmpq7z1okbls2l58 0 5053 267626 261044 2013-05-11T14:39:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''[[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[7e eeuw v. Chr.]] - 6e eeuw v. Chr. - [[5e eeuw v. Chr.]]''' == 6e eeuw v. Chr. == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[600 v. Chr.|600]] || [[599 v. Chr.|599]] | [[598 v. Chr.|598]] || [[597 v. Chr.|597]] | [[596 v. Chr.|596]] || [[595 v. Chr.|595]] | [[594 v. Chr.|594]] || [[593 v. Chr.|593]] | [[592 v. Chr.|592]] || [[591 v. Chr.|591]] |----- | [[590 v. Chr.|590]] || [[589 v. Chr.|589]] | [[588 v. Chr.|588]] || [[587 v. Chr.|587]] | [[586 v. Chr.|586]] || [[585 v. Chr.|585]] | [[584 v. Chr.|584]] || [[583 v. Chr.|583]] | [[582 v. Chr.|582]] || [[581 v. Chr.|581]] |----- | [[580 v. Chr.|580]] || [[579 v. Chr.|579]] | [[578 v. Chr.|578]] || [[577 v. Chr.|577]] | [[576 v. Chr.|576]] || [[575 v. Chr.|575]] | [[574 v. Chr.|574]] || [[573 v. Chr.|573]] | [[572 v. Chr.|572]] || [[571 v. Chr.|571]] |----- | [[570 v. Chr.|570]] || [[569 v. Chr.|569]] | [[568 v. Chr.|568]] || [[567 v. Chr.|567]] | [[566 v. Chr.|566]] || [[565 v. Chr.|565]] | [[564 v. Chr.|564]] || [[563 v. Chr.|563]] | [[562 v. Chr.|562]] || [[561 v. Chr.|561]] |----- | [[560 v. Chr.|560]] || [[559 v. Chr.|559]] | [[558 v. Chr.|558]] || [[557 v. Chr.|557]] | [[556 v. Chr.|556]] || [[555 v. Chr.|555]] | [[554 v. Chr.|554]] || [[553 v. Chr.|553]] | [[552 v. Chr.|552]] || [[551 v. Chr.|551]] |----- | [[550 v. Chr.|550]] || [[549 v. Chr.|549]] | [[548 v. Chr.|548]] || [[547 v. Chr.|547]] | [[546 v. Chr.|546]] || [[545 v. Chr.|545]] | [[544 v. Chr.|544]] || [[543 v. Chr.|543]] | [[542 v. Chr.|542]] || [[541 v. Chr.|541]] |----- | [[540 v. Chr.|540]] || [[539 v. Chr.|539]] | [[538 v. Chr.|538]] || [[537 v. Chr.|537]] | [[536 v. Chr.|536]] || [[535 v. Chr.|535]] | [[534 v. Chr.|534]] || [[533 v. Chr.|533]] | [[532 v. Chr.|532]] || [[531 v. Chr.|531]] |----- | [[530 v. Chr.|530]] || [[529 v. Chr.|529]] | [[528 v. Chr.|528]] || [[527 v. Chr.|527]] | [[526 v. Chr.|526]] || [[525 v. Chr.|525]] | [[524 v. Chr.|524]] || [[523 v. Chr.|523]] | [[522 v. Chr.|522]] || [[521 v. Chr.|521]] |----- | [[520 v. Chr.|520]] || [[519 v. Chr.|519]] | [[518 v. Chr.|518]] || [[517 v. Chr.|517]] | [[516 v. Chr.|516]] || [[515 v. Chr.|515]] | [[514 v. Chr.|514]] || [[513 v. Chr.|513]] | [[512 v. Chr.|512]] || [[511 v. Chr.|511]] |----- | [[510 v. Chr.|510]] || [[509 v. Chr.|509]] | [[508 v. Chr.|508]] || [[507 v. Chr.|507]] | [[506 v. Chr.|506]] || [[505 v. Chr.|505]] | [[504 v. Chr.|504]] || [[503 v. Chr.|503]] | [[502 v. Chr.|502]] || [[501 v. Chr.|501]] |} * 600-300 is 't Laote [[Iezertied]]park == Gebeurtenissen == * 't [[Perzische Riek]] steet in de tweede helfte van disse eeuw (oek in de volgende [[5e eeuw v. Chr.]]) op 't toppunt van zien mach. * In Athene duurde de tirannie van ongeveer 560 tot 510 v. Chr. == Belangrieke personen == * [[500 v. Chr.]] - [[Pythagoras]] {{DEFAULTSORT:-#:6 Eeuw}} [[Kategorie:6e eeuw v. Chr.|!!]] ipe57odozvjjaiq4e5o87vs0au6m40u 14 5054 265892 260618 2013-05-10T15:50:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|6th century BC}} [[Kategorie:Eeuw|-06]] puo8xe86ygucv7s6fpk7jybxtwg45l4 14 5055 265894 260619 2013-05-10T15:50:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|7th century BC}} [[Kategorie:Eeuw|-07]] jf11arcmeqs6jpp6umchbiall40p9zb 0 5056 267636 256744 2013-05-11T14:41:30Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''[[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[8e eeuw v. Chr.|8^e eeuw v. Chr.]] - 7^e eeuw v. Chr. - [[6e eeuw v. Chr.|6^e eeuw v. Chr.]]''' == 7^e eeuw v. Chr. == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[700 v. Chr.|700]] || [[699 v. Chr.|699]] | [[698 v. Chr.|698]] || [[697 v. Chr.|697]] | [[696 v. Chr.|696]] || [[695 v. Chr.|695]] | [[694 v. Chr.|694]] || [[693 v. Chr.|693]] | [[692 v. Chr.|692]] || [[691 v. Chr.|691]] |----- | [[690 v. Chr.|690]] || [[689 v. Chr.|689]] | [[688 v. Chr.|688]] || [[687 v. Chr.|687]] | [[686 v. Chr.|686]] || [[685 v. Chr.|685]] | [[684 v. Chr.|684]] || [[683 v. Chr.|683]] | [[682 v. Chr.|682]] || [[681 v. Chr.|681]] |----- | [[680 v. Chr.|680]] || [[679 v. Chr.|679]] | [[678 v. Chr.|678]] || [[677 v. Chr.|677]] | [[676 v. Chr.|676]] || [[675 v. Chr.|675]] | [[674 v. Chr.|674]] || [[673 v. Chr.|673]] | [[672 v. Chr.|672]] || [[671 v. Chr.|671]] |----- | [[670 v. Chr.|670]] || [[669 v. Chr.|669]] | [[668 v. Chr.|668]] || [[667 v. Chr.|667]] | [[666 v. Chr.|666]] || [[665 v. Chr.|665]] | [[664 v. Chr.|664]] || [[663 v. Chr.|663]] | [[662 v. Chr.|662]] || [[661 v. Chr.|661]] |----- | [[660 v. Chr.|660]] || [[659 v. Chr.|659]] | [[658 v. Chr.|658]] || [[657 v. Chr.|657]] | [[656 v. Chr.|656]] || [[655 v. Chr.|655]] | [[654 v. Chr.|654]] || [[653 v. Chr.|653]] | [[652 v. Chr.|652]] || [[651 v. Chr.|651]] |----- | [[650 v. Chr.|650]] || [[649 v. Chr.|649]] | [[648 v. Chr.|648]] || [[647 v. Chr.|647]] | [[646 v. Chr.|646]] || [[645 v. Chr.|645]] | [[644 v. Chr.|644]] || [[643 v. Chr.|643]] | [[642 v. Chr.|642]] || [[641 v. Chr.|641]] |----- | [[640 v. Chr.|640]] || [[639 v. Chr.|639]] | [[638 v. Chr.|638]] || [[637 v. Chr.|637]] | [[636 v. Chr.|636]] || [[635 v. Chr.|635]] | [[634 v. Chr.|634]] || [[633 v. Chr.|633]] | [[632 v. Chr.|632]] || [[631 v. Chr.|631]] |----- | [[630 v. Chr.|630]] || [[629 v. Chr.|629]] | [[628 v. Chr.|628]] || [[627 v. Chr.|627]] | [[626 v. Chr.|626]] || [[625 v. Chr.|625]] | [[624 v. Chr.|624]] || [[623 v. Chr.|623]] | [[622 v. Chr.|622]] || [[621 v. Chr.|621]] |----- | [[620 v. Chr.|620]] || [[619 v. Chr.|619]] | [[618 v. Chr.|618]] || [[617 v. Chr.|617]] | [[616 v. Chr.|616]] || [[615 v. Chr.|615]] | [[614 v. Chr.|614]] || [[613 v. Chr.|613]] | [[612 v. Chr.|612]] || [[611 v. Chr.|611]] |----- | [[610 v. Chr.|610]] || [[609 v. Chr.|609]] | [[608 v. Chr.|608]] || [[607 v. Chr.|607]] | [[606 v. Chr.|606]] || [[605 v. Chr.|605]] | [[604 v. Chr.|604]] || [[603 v. Chr.|603]] | [[602 v. Chr.|602]] || [[601 v. Chr.|601]] |} * In [[Griekenlaand|Griekelaand]] ontstung in disse tied de [[Amphora|Amphorea]]-[[keunst|schilderkuns]]. * De beroemde tirannen op [[Sicilië]] dateren van roeweg 650 tot 550 v. Chr. {{DEFAULTSORT:-#:7 Eeuw}} [[Kategorie:7e eeuw v. Chr.|!!]] disgi7oldr7grp8d6dak9imkp7tmdh2 0 5057 267646 256745 2013-05-11T14:43:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''[[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[9e eeuw v. Chr.]] - 8e eeuw v. Chr. - [[7e eeuw v. Chr.|7^e eeuw v. Chr.]]''' == 8e eeuw v. Chr. == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[800 v. Chr.|800]] || [[799 v. Chr.|799]] | [[798 v. Chr.|798]] || [[797 v. Chr.|797]] | [[796 v. Chr.|796]] || [[795 v. Chr.|795]] | [[794 v. Chr.|794]] || [[793 v. Chr.|793]] | [[792 v. Chr.|792]] || [[791 v. Chr.|791]] |----- | [[790 v. Chr.|790]] || [[789 v. Chr.|789]] | [[788 v. Chr.|788]] || [[787 v. Chr.|787]] | [[786 v. Chr.|786]] || [[785 v. Chr.|785]] | [[784 v. Chr.|784]] || [[783 v. Chr.|783]] | [[782 v. Chr.|782]] || [[781 v. Chr.|781]] |----- | [[780 v. Chr.|780]] || [[779 v. Chr.|779]] | [[778 v. Chr.|778]] || [[777 v. Chr.|777]] | [[776 v. Chr.|776]] || [[775 v. Chr.|775]] | [[774 v. Chr.|774]] || [[773 v. Chr.|773]] | [[772 v. Chr.|772]] || [[771 v. Chr.|771]] |----- | [[770 v. Chr.|770]] || [[769 v. Chr.|769]] | [[768 v. Chr.|768]] || [[767 v. Chr.|767]] | [[766 v. Chr.|766]] || [[765 v. Chr.|765]] | [[764 v. Chr.|764]] || [[763 v. Chr.|763]] | [[762 v. Chr.|762]] || [[761 v. Chr.|761]] |----- | [[760 v. Chr.|760]] || [[759 v. Chr.|759]] | [[758 v. Chr.|758]] || [[757 v. Chr.|757]] | [[756 v. Chr.|756]] || [[755 v. Chr.|755]] | [[754 v. Chr.|754]] || [[753 v. Chr.|753]] | [[752 v. Chr.|752]] || [[751 v. Chr.|751]] |----- | [[750 v. Chr.|750]] || [[749 v. Chr.|749]] | [[748 v. Chr.|748]] || [[747 v. Chr.|747]] | [[746 v. Chr.|746]] || [[745 v. Chr.|745]] | [[744 v. Chr.|744]] || [[743 v. Chr.|743]] | [[742 v. Chr.|742]] || [[741 v. Chr.|741]] |----- | [[740 v. Chr.|740]] || [[739 v. Chr.|739]] | [[738 v. Chr.|738]] || [[737 v. Chr.|737]] | [[736 v. Chr.|736]] || [[735 v. Chr.|735]] | [[734 v. Chr.|734]] || [[733 v. Chr.|733]] | [[732 v. Chr.|732]] || [[731 v. Chr.|731]] |----- | [[730 v. Chr.|730]] || [[729 v. Chr.|729]] | [[728 v. Chr.|728]] || [[727 v. Chr.|727]] | [[726 v. Chr.|726]] || [[725 v. Chr.|725]] | [[724 v. Chr.|724]] || [[723 v. Chr.|723]] | [[722 v. Chr.|722]] || [[721 v. Chr.|721]] |----- | [[720 v. Chr.|720]] || [[719 v. Chr.|719]] | [[718 v. Chr.|718]] || [[717 v. Chr.|717]] | [[716 v. Chr.|716]] || [[715 v. Chr.|715]] | [[714 v. Chr.|714]] || [[713 v. Chr.|713]] | [[712 v. Chr.|712]] || [[711 v. Chr.|711]] |----- | [[710 v. Chr.|710]] || [[709 v. Chr.|709]] | [[708 v. Chr.|708]] || [[707 v. Chr.|707]] | [[706 v. Chr.|706]] || [[705 v. Chr.|705]] | [[704 v. Chr.|704]] || [[703 v. Chr.|703]] | [[702 v. Chr.|702]] || [[701 v. Chr.|701]] |} {{DEFAULTSORT:-#:8 Eeuw}} [[Kategorie:8e eeuw v. Chr.|!!]] 3p7qd0ltec83z0c34sym81u6ksy69b9 14 5058 265896 260617 2013-05-10T15:51:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|8th century BC}} [[Kategorie:Eeuw|-08]] 1vxcrudwuls3p3wm36fswmjzpvoi5tc 0 5059 292834 286957 2016-12-25T14:20:32Z 2001:9E0:851E:3D01:B822:5797:EA20:9976 /* Oorsprong */ Midden in het artikel werd "sinter kut" en "pornospasjsjsj" of iets dergelijks gezegd, hetgeen uiteraard ongepast is bij dit artikel. wikitext text/x-wiki [[Image:Sinterklaas zwarte piet.jpg|thumb|right|250px|Sunterkloas]] [[Image:Bag of pepernoten.JPG|thumb|right|250px|Peperneuten]] '''Sunterkloas''' is t heufdfiguur van n [[kinderfeest]] dat op [[5 december|5 dezember]] in [[Nederlaand]] en op [[6 december|6 dezember]] in [[Belgie]] en in enkelde (veurmoaleg-)[[Nederlaand]]se kelonies vaaierd wordt. Sunterkloas wordt ook op lutje schoal vaaierd in [[Luxemburg (laand)|Luxembörg]] (''Kleeschen''), [[Oostnriek|Oosterriek]], [[Zwitserlaand|Svitzerlaand]], [[Frankriek|Fraankriek]], [[Duutslaand]], [[Pooln]], [[Slovenië|Slovenie]] (''Miklavž'') en [[Tsjechie|Tzjechie]] (''Mikuláš''). Mit Sunterkloas worden voak [[peperneuten]], [[toai-toai]] en [[spekuloas]] eten. ==Sunterkloas in Duutslaand== In en rond [[Bremen]] vaaiern ze t feest van ''Sünnerklaas'' of ''de Hillige Nikolaus''. Op Sunterkloasoavend ([[6 december|6 dezìmber]]) goan de lutje kinder deur de stroaten van deur tot deur om laidjes te zingen en riempjes op te zeggen. Doar kriegen ze dan kadootjes veur. Vrouger zongen ze in t [[Leegsaksisch]], môr vanôf de joaren zestig van de twintigste aiw is t [[Hoogduuts]] dit goan verdringen. Ook gongen ze traditioneel as Sunterkloas verkleed; vandoag de dag goan ze ook as cowboys of indioanen of gewoon mit n [[puut]] in de haand. t Bekendste Bremer Sunterkloaslaidtje is (in Nederlaands-Leegsaksische spèllen): :Sunnerkloas de grode man, :klopt an alle deuren an. :Lutje kinner gift he wat, :grode kinner stekt he in'n zak. :Halli, Halli, Hallo, :Zo geet noa Bremen to. Doar kwam dizze strofe bi'j: :Bin een lutjen keunik, :geeft mie nich to wenig, :Loat mie nich zo lange stoan, :den ik mut nog wiedergoan. :Halli, Halli, Hallo, :Zo geet nao Bremen to. Of ok wal: :Mien vadder is zigarrenmaker, :mien moeder kauwt tobak. :Oen wen jie dat nich gleuben wult, :den stek ik jo in'n zak. :Halli... == Germoansen tradisies == (Skreaven in et [[Achterhooks]]) Et rieden oaver den däke geet woarschienlek trög op den Germaansen oppergod [[Wodan]], dee dizzen kunst ok beheersten. Nicolaas' uuterlek zol ok oaveren kommen mit et uuterlek van Wodan. Meer sinterkloastradisies liekt of te stammen van Germoansen tradisies. Tiedens et Germoansen zunnewendenfest vröggen jongen dearntjes an Wodan nen ofbeelding van hun nog unbekanden tookumstigen geleefde; teggenwoordig bunt dat den speculaaspüppe ('vri-jers'). Et smieten van geschenken in schoorstenen zol ofstammen van Germoanse offerploatsen (vuurploatsen). En ok Zwaarten Piet stump hiervan of: Wodan wöd bi-jgestoan deur den raaven [[Hugin]] en [[Munin]]. Vandoar ok den veere dee Zwaarten Piet nog altied op zien pet drüg. Den giften veur et peerd (Wodans peerd wierd [[Sliepnir]] eneumd) van Sinterkloas, dee veur den kachel wödden gezet zodat zie deur den schoorsteen metgenommen künt wödden, verwijst noar den [[offer]]s dee an den god wödden egoaven. Vreugdenvuren wödden vervangen deur nen vuur [[open heerd]] en teggenwoordig wödden den giften zelfs veur den [[centroale verwarming]] ezet. ==Leegsaksisch== *[[Drèents]]: ''Sunterklaos'' of ''Sunnerklaos'' **''Bottentinus'' ([[Assen|Asders]]) *[[Grunnegs]]: ''Sunterkloas'' *[[Stellingwarfs]]: ''Sunderklaos'' of ''Sunterklaos'' *[[Tweants]]: ''Sunterkloas'' of ''Sunnekloas'' *[[Urkers]]: ''Suunterklaos'' *[[Veluws]]: ''Sunterklaos'' of ''Sienterklaos'' {{Commonscat|Sinterklaas}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Feest]] o16vwpzywns93qm34oaemm8o28hfvfo 0 5060 267658 256672 2013-05-11T14:45:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''[[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[10e eeuw v. Chr.]] - 9e eeuw v. Chr. - [[8e eeuw v. Chr.]]''' == 9e eeuw v. Chr. == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[900 v. Chr.|900]] || [[899 v. Chr.|899]] | [[898 v. Chr.|898]] || [[897 v. Chr.|897]] | [[896 v. Chr.|896]] || [[895 v. Chr.|895]] | [[894 v. Chr.|894]] || [[893 v. Chr.|893]] | [[892 v. Chr.|892]] || [[891 v. Chr.|891]] |----- | [[890 v. Chr.|890]] || [[889 v. Chr.|889]] | [[888 v. Chr.|888]] || [[887 v. Chr.|887]] | [[886 v. Chr.|886]] || [[885 v. Chr.|885]] | [[884 v. Chr.|884]] || [[883 v. Chr.|883]] | [[882 v. Chr.|882]] || [[881 v. Chr.|881]] |----- | [[880 v. Chr.|880]] || [[879 v. Chr.|879]] | [[878 v. Chr.|878]] || [[877 v. Chr.|877]] | [[876 v. Chr.|876]] || [[875 v. Chr.|875]] | [[874 v. Chr.|874]] || [[873 v. Chr.|873]] | [[872 v. Chr.|872]] || [[871 v. Chr.|871]] |----- | [[870 v. Chr.|870]] || [[869 v. Chr.|869]] | [[868 v. Chr.|868]] || [[867 v. Chr.|867]] | [[866 v. Chr.|866]] || [[865 v. Chr.|865]] | [[864 v. Chr.|864]] || [[863 v. Chr.|863]] | [[862 v. Chr.|862]] || [[861 v. Chr.|861]] |----- | [[860 v. Chr.|860]] || [[859 v. Chr.|859]] | [[858 v. Chr.|858]] || [[857 v. Chr.|857]] | [[856 v. Chr.|856]] || [[855 v. Chr.|855]] | [[854 v. Chr.|854]] || [[853 v. Chr.|853]] | [[852 v. Chr.|852]] || [[851 v. Chr.|851]] |----- | [[850 v. Chr.|850]] || [[849 v. Chr.|849]] | [[848 v. Chr.|848]] || [[847 v. Chr.|847]] | [[846 v. Chr.|846]] || [[845 v. Chr.|845]] | [[844 v. Chr.|844]] || [[843 v. Chr.|843]] | [[842 v. Chr.|842]] || [[841 v. Chr.|841]] |----- | [[840 v. Chr.|840]] || [[839 v. Chr.|839]] | [[838 v. Chr.|838]] || [[837 v. Chr.|837]] | [[836 v. Chr.|836]] || [[835 v. Chr.|835]] | [[834 v. Chr.|834]] || [[833 v. Chr.|833]] | [[832 v. Chr.|832]] || [[831 v. Chr.|831]] |----- | [[830 v. Chr.|830]] || [[829 v. Chr.|829]] | [[828 v. Chr.|828]] || [[827 v. Chr.|827]] | [[826 v. Chr.|826]] || [[825 v. Chr.|825]] | [[824 v. Chr.|824]] || [[823 v. Chr.|823]] | [[822 v. Chr.|822]] || [[821 v. Chr.|821]] |----- | [[820 v. Chr.|820]] || [[819 v. Chr.|819]] | [[818 v. Chr.|818]] || [[817 v. Chr.|817]] | [[816 v. Chr.|816]] || [[815 v. Chr.|815]] | [[814 v. Chr.|814]] || [[813 v. Chr.|813]] | [[812 v. Chr.|812]] || [[811 v. Chr.|811]] |----- | [[810 v. Chr.|810]] || [[809 v. Chr.|809]] | [[808 v. Chr.|808]] || [[807 v. Chr.|807]] | [[806 v. Chr.|806]] || [[805 v. Chr.|805]] | [[804 v. Chr.|804]] || [[803 v. Chr.|803]] | [[802 v. Chr.|802]] || [[801 v. Chr.|801]] |} * 900-600 is 't Middel [[Iezertied]]park * [[Carthago]] volgens de legende deur de [[Tyrus|Tyrische]] prinses [[Dido]] estich. {{DEFAULTSORT:-#:9 Eeuw}} [[Kategorie:9e eeuw v. Chr.|!!]] 1054ztcdz6cwryvmhkpdfn9p1phgmlc 0 5061 267203 256671 2013-05-10T23:15:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''[[Decennia]] - [[Eeuwen]] - [[11e eeuw v. Chr.]] - 10e eeuw v. Chr. - [[9e eeuw v. Chr.]]''' == 10e eeuw v. Chr. == {| border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver" |----- | [[1000 v. Chr.|1000]] || [[999 v. Chr.|999]] | [[998 v. Chr.|998]] || [[997 v. Chr.|997]] | [[996 v. Chr.|996]] || [[995 v. Chr.|995]] | [[994 v. Chr.|994]] || [[993 v. Chr.|993]] | [[992 v. Chr.|992]] || [[991 v. Chr.|991]] |----- | [[990 v. Chr.|990]] || [[989 v. Chr.|989]] | [[988 v. Chr.|988]] || [[987 v. Chr.|987]] | [[986 v. Chr.|986]] || [[985 v. Chr.|985]] | [[984 v. Chr.|984]] || [[983 v. Chr.|983]] | [[982 v. Chr.|982]] || [[981 v. Chr.|981]] |----- | [[980 v. Chr.|980]] || [[979 v. Chr.|979]] | [[978 v. Chr.|978]] || [[977 v. Chr.|977]] | [[976 v. Chr.|976]] || [[975 v. Chr.|975]] | [[974 v. Chr.|974]] || [[973 v. Chr.|973]] | [[972 v. Chr.|972]] || [[971 v. Chr.|971]] |----- | [[970 v. Chr.|970]] || [[969 v. Chr.|969]] | [[968 v. Chr.|968]] || [[967 v. Chr.|967]] | [[966 v. Chr.|966]] || [[965 v. Chr.|965]] | [[964 v. Chr.|964]] || [[963 v. Chr.|963]] | [[962 v. Chr.|962]] || [[961 v. Chr.|961]] |----- | [[960 v. Chr.|960]] || [[959 v. Chr.|959]] | [[958 v. Chr.|958]] || [[957 v. Chr.|957]] | [[956 v. Chr.|956]] || [[955 v. Chr.|955]] | [[954 v. Chr.|954]] || [[953 v. Chr.|953]] | [[952 v. Chr.|952]] || [[951 v. Chr.|951]] |----- | [[950 v. Chr.|950]] || [[949 v. Chr.|949]] | [[948 v. Chr.|948]] || [[947 v. Chr.|947]] | [[946 v. Chr.|946]] || [[945 v. Chr.|945]] | [[944 v. Chr.|944]] || [[943 v. Chr.|943]] | [[942 v. Chr.|942]] || [[941 v. Chr.|941]] |----- | [[940 v. Chr.|940]] || [[939 v. Chr.|939]] | [[938 v. Chr.|938]] || [[937 v. Chr.|937]] | [[936 v. Chr.|936]] || [[935 v. Chr.|935]] | [[934 v. Chr.|934]] || [[933 v. Chr.|933]] | [[932 v. Chr.|932]] || [[931 v. Chr.|931]] |----- | [[930 v. Chr.|930]] || [[929 v. Chr.|929]] | [[928 v. Chr.|928]] || [[927 v. Chr.|927]] | [[926 v. Chr.|926]] || [[925 v. Chr.|925]] | [[924 v. Chr.|924]] || [[923 v. Chr.|923]] | [[922 v. Chr.|922]] || [[921 v. Chr.|921]] |----- | [[920 v. Chr.|920]] || [[919 v. Chr.|919]] | [[918 v. Chr.|918]] || [[917 v. Chr.|917]] | [[916 v. Chr.|916]] || [[915 v. Chr.|915]] | [[914 v. Chr.|914]] || [[913 v. Chr.|913]] | [[912 v. Chr.|912]] || [[911 v. Chr.|911]] |----- | [[910 v. Chr.|910]] || [[909 v. Chr.|909]] | [[908 v. Chr.|908]] || [[907 v. Chr.|907]] | [[906 v. Chr.|906]] || [[905 v. Chr.|905]] | [[904 v. Chr.|904]] || [[903 v. Chr.|903]] | [[902 v. Chr.|902]] || [[901 v. Chr.|901]] |} == Gebeurtenissen == * [[965 v. Chr.]] - [[Koning David|David]], koning van de ouwe [[Israëlieten]], uut de tied ekoemen. * [[962 v. Chr.]] - [[Salemon]] wonnen koning van 't koninkriek [[Koninkriek Israël|Israël]], en volg daormee zien uut de tied ekoemen vaor David op (tredisionele daotum) * [[952 v. Chr.]] - [[Thersippus]], koning van [[Athene]] uut de tied ekoemen nao een regeringsperiode van 41 jaor en wonnen op-evolgd deur zien jonge [[Phorbas]]. * [[947 v. Chr.]] - Dood van [[Zhou mo wang]], koning van de [[Zhou-dynastie]] van [[Chinese keizerriek|China]]. * [[946 v. Chr.]] - [[Zhou gong wang]] wonnen koning van de [[Zhou-dynastie]] van [[Chinese keizerriek|China]]. * [[934 v. Chr.]] - Koning Zhou yi wang wonnen koning van de [[Zhou-dynastie]] van [[Chinese keizerriek|China]]. * [[925 v. Chr.]] - [[Salemo]], koning van 't ouwe [[Israël]], uut de tied ekoemen. * ± [[925 v. Chr.]] - Uutmekaarvallen van 't koninkriek Israël in 't zujelijke riek [[Juda]] en 't noordelijke riek [[Israël]]. * [[924 v. Chr.]] - [[Osorkon I]] volg zien vaor [[Shoshenq I]] op as koning van [[Olle Egypte|Egypte]]. * [[922 v. Chr.]] - [[Phorbas]], koning van [[Athene]], uut de tied ekoemen nao een regeringsperiode van 30 jaor en wonnen op-evolgd deur zien jonge [[Megacles]]. * ± [[900 v. Chr.]] - de [[Villanovacultuur]] verschien in Noord-[[Italië]]. * [[900 v. Chr.]] - Koninkriek van [[Kush]]. * Stichting van [[Sparta]]. * 't [[Monarchie|Koninkriek]] [[Ethiopië]] wonnen estich deur [[Menelik I]], de jonge van [[Salemo]] en de koneginne van Sheba. (volgens een legende) * Eerste over-eleveren tekse in 't [[Arremees]]. * Veur zoveer bekend vestigen luui zich veur 't eers in de streek rond [[Plymouth]] in [[Engelanad]]. * 't Maken van ceremoniële gouwen hoeden in [[Midden-Europa]]. {{DEFAULTSORT:-#::10 Eeuw}} [[Kategorie:10e eeuw v. Chr.|!!]] 3o75kqrnm134ycoqjqkulno954qep1z 14 5062 265874 260607 2013-05-10T15:47:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|10th century BC}} [[Kategorie:Eeuw|-10]] bnkz2a00h7vprkx8fu8db8qm5gtnhcr 14 5063 265898 260606 2013-05-10T15:51:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|9th century BC}} [[Kategorie:Eeuw|-09]] km3gr3ni0fit3rw1canhhm0dgxy1iuy 0 5071 279468 256565 2015-03-27T17:29:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''PSV''' (''Philips Sport Vereniging'') is 'nen perfessionele voetbalverienige uut [[Eindhoven]]. 't Is iene van de traditionele topclubs van [[Nederlaand]], die speult in de Eredivisie. == Geskiedenisse == In opdracht van [[Gerard Philips|Gerard]] en [[Anton Philips]] wör op 31 [[Augustus]] 1913 'nen voetbalverienige op-ericht, waor verschiedene sporten beoefend kunnen worden. De verienige is speciaal op-ericht veur personeel van [[Philips]]. De clubkleuren bint rood en wit. PSV begint as voetbalverienige mit allienig personeel van Philips. In de eerste wedstried wördt of-etrapt deur [[Frits Philips|Frits]], de zeune van Anton Philips. Nao [[1928]] maggen ok mensen van buten 't bedrief sporten. PSV döt al sund [[1914]] mit an die competitie. Nao een antal jaoren speult 't al in de hoogste klasse van 't Nederlaanse voetbal. PSV wör veur 't eerst kampioen in [[1929]]. Daornao wint 't in [[1950]] veur 't eerst de KNVB-beker. In 't midden van de jaoren '70 is de eerste ''golden tied'' veur de verienige. Mit voetballers as [[Willy van der Kuylen]] en de breurs [[Willy van de Kerkhof|Willy]] en [[René van de Kerkhof]] wint PSV enkele nationale priezen. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Voetbal]] s62lsczrpgo4dzfzwpr4uku3sv56swl 0 5073 20346 2006-12-05T12:01:27Z Servien 7 Titel van [[PSV (Voetbal)]] ewiezigd naor [[PSV (voetbal)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[PSV (voetbal)]] h7bdmy2q102l4yab8jrz600m0twsnr8 10 5074 291907 284666 2016-11-16T16:06:28Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = {{{naaminlaanstaal}}} | heufdruumte1_1 = [[Bestaand:{{{vlagge}}}|120x100px|middle|center|Vlagge van {{{naam|{{PAGENAME}}}}}]] | heufdruumte1_2 = [[Bestaand:{{{wapen}}}|120x100px|middle|center|Wapen van {{{naam|{{PAGENAME}}}}}]] | ofbeelding = {{{lokasie}}} | caption = Ligging van {{{naam|{{PAGENAME}}}}} | subkop1 = Baosisgegevens | head1_1 = [[Taol|Offisiële&nbsp;laandstaal]] | item1_1 = {{{talen|}}} | head1_2 = [[Heufdstad]] | item1_2 = {{{heufstad|}}} | head1_3 = [[Regerensvörm|Regeringsvorm]] | item1_3 = {{{regeringsvorm|}}} | head1_4 = [[Geleuf]] | item1_4 = {{{religie|}}} | subkop2 = Geografie en bevolking | head2_1 = [[Oppervlakte|Öppervlakte]]{{#if:{{{pctwaoter|}}}|<br />- [[Waoter]]}} | item2_1 = {{{km2}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]] {{#if:{{{pctwaoter|}}}|<br />{{{pctwaoter|}}}% }} | head2_2 = [[Bevolking|Inwoeners]]{{#if:{{{dichtheid|}}}|<br />- Dichtheid}} | item2_2 = {{{inwoeners|}}}{{#if:{{{dichtheid|}}}|<br />{{{dichtheid}}} inw./km²}} | head2_3 = {{CoordinateSYSTEM|{{{region|??}}}}} | item2_3 = {{Coordinate |article=/ | text={{#if: {{{breedtegroad|}}}|DM}} | NS={{{breedtegroad|}}} | EW={{{lengtegroad|}}} |type=country |region={{{region}}} | name={{{naam|{{PAGENAME}}}}} }} | subkop3 = Overige | head3_1 = [[Volkslaid|Volkslied]] | item3_1 = {{{volkslied|}}} | head3_2 = [[Munteenheid]] | item3_2 = {{{munteenheid|}}} (<code>[[ISO 4217|{{{valutacode}}}]]</code>) | head3_3 = [[UTC|Tiedzaone]] | item3_3 = {{{tiedzone}}} | head3_4 = [[Nasionale feesdag|Nasionale feestdag]] | item3_4 = {{{feesdag|}}} | head3_5 = [[Internet|Web]] {{!}} [[ISO 3166-1|Kode]] {{!}} [[Laandnommer|Til.]] | item3_5 = .{{{tld}}} {{!}} {{{laandcode}}} {{!}} {{{til}}} | voot = {{#if:{{{webstee|}}}|Offisiële webstee {{{Webstee|}}} }} | ofbeelding2 = {{{ofbeelding2|}}} | caption2 = {{{umschrieving2|}}} }} <noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> gjq9s0fuljw3tnsma2fjkmnm2edj778 10 5075 266740 162867 2013-05-10T20:35:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki ||<noinclude> {{Dokumentatie}} [[Kategorie:Hulpmallen|{{PAGENAME}}]] </noinclude> aa7b3est5z127atganr5ms0iqfrxi37 10 5076 271845 266739 2013-12-07T00:47:07Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki |<noinclude> {{Dokumentatie}} [[Kategorie:Hulpmallen|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 7yte5gx2pruzkyqkb79494z99iq8vg4 0 5088 20647 2006-12-08T16:30:18Z Servien 7 Titel van [[Règenpeupe]] ewiezigd naor [[Regenpeupe]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Regenpeupe]] rkurfwuwhxl144zct9ciiot2isj0ps2 0 5089 20653 2006-12-08T16:31:04Z Servien 7 Titel van [[Règen]] ewiezigd naor [[Regen]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Regen]] bsel6pg1ejlem0k993uz5pcbg8f5t7m 0 5090 264722 256699 2013-05-06T21:37:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Coltsfoot close-up aka.jpg|300px|thumb|De peerdehoeve]] De '''peerdehoeve''' ([[Latien]]: ''Tussilago farfara'') is een dartig centimeter hoge [[vaste plaante]], en beheurt tot de [[composietefemilie]]. De bleuitied lig vrog, in [[meert]]/[[april]], bie mooi weer al in [[febrewaori]]. De plaante beheurt tot de naakbleuiers, de blaojen koemen eers nao de bleui. Tiejens de bleui bin de blaojen kort, greun of hemmen rooie schubbetjes langes de stengel. Nao de bleui wonnen 't hartvormige of ronde en etaande blaojen. Disse blaojen bin an de onderkaante viltig behaord en staon in een rozetvormige kraans rond de steel. De plaante is een pioniersplaante dee zich veural op nieje grond goed thuusveult, vake staon ze tussen grezen in de wat niejere [[baarm|wegbarms]] of hellingen. Op disse hellingen help de wortelstokke (tot zo'n aanderhalve meter lange) en de uutlopers um de grond vas te houwen. == Ekelogische aspekken == De peerdehoeve wonnen bezoch deur de ''[[iemn|gresbieje]]'', ''halictus quadricinus'', ''koolzwarte zaandbieje'', ''pluimvootbieje'' en ''tronkebieje''. == Foto-uutstalling == <gallery> Image:Tussilago farfara 130403.jpg Image:Tussilago-farfara-closeup.jpg Image:Tussilago-farfara-plant.jpg Image:Tussilago farfara Klein Hoefblad.jpg </gallery> {{Commons|Tussilago farfara}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] p6egw94j1bvj24y2xrcmzwht0rhbor4 0 5091 21330 2006-12-08T18:22:03Z Servien 7 Titel van [[Peerdehoeven]] ewiezigd naor [[Peerdehoeve]]: enkelfout wikitext text/x-wiki #redirect [[Peerdehoeve]] q2b6ve1tghw3msh11j8cv16ypokgtex 8 5093 21726 2006-12-09T12:22:42Z Servien 7 Nieje pagina: Ongedaonmaken elok wikitext text/x-wiki Ongedaonmaken elok l3a1fyexj7vjaj7d583sxinp1uz8c2q 0 5095 264838 256702 2013-05-06T21:56:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ranunculus aquatilis plant.jpg|thumb|300px|Waoterbotterbloeme]] De '''waoterbotterbloeme''' ([[Latien]]: ''Ranunculus aquatilis'') is een [[vaste plaante|vaste]] [[Waoterplaante (algemeen)|waoterplaante]] uut de [[renonkel]]femilie (''Ranunculaceae''). De waoterbotterbloeme greuit in een groot part van [[Europa (continent)|Europa]], [[Midden-Azië|Midden-]] en [[Oost-Azië]], tropisch- en [[Zuud-Afrika]] mar oek in [[Noord-Amerika]]. De bleuiperiode is van [[april]] tot [[augustus]]. De [[kelk]]blaojen kunnen der ofvallen. ==Variëteiten== Der bin tweje variëteiten bekend: * ''Ranunculus aquatilis'' var. ''aquatilis'' * ''Ranunculus aquatilis'' var. ''diffusus'' syn. ''Ranunculus trichophyllus''. === ''Ranunculus aquatilis'' var. ''aquatilis'' === De [[blaojen]] vallen uut mekaar in dreje soorten: de blaojen boven 't waoter bin stevig en rond- tot niervormig, de blaojen onder 't waoter bin langwarpig en dun, twee- of dreespletig en ze bin vertak in dunne [[gavel]]vormige slippen. De plaante kan oek overgangsblaojen hemmen dee deels in draodvormige slippen edeeld bin en ze bin deels bladachtig en lopen uut in vrie spitse tanen. 't Kan oek zo ween dat ze gien onderwaoterblaojen hemmen. De drievende blaojen bin vake in dreje tot zeuven delen in-esnejen. An de punte kunnen ze etaand ween. Disse blaojen hef de plaante oek as 't op sliek greuit, 't hef dan gien onderwaoterblaojen. De onderwaoterstengel kan tot tweje meter lange ween. De zeuven tot 20 millimeter grote [[bloeme]]n hemmen vuuf witte kroonblaojen, dee mit mekaar de ranen van 't gele harte bedekken. De kroonblaojen hemmen an de voot een gele [[negel]]. Der bin vuuf tot 20 meeldraojen. De [[hoening|hoeniggroeve]] is meestentieds rond. De vruchsteel is zwat nooit langer as vuve centimeter. De vruch is een ovale [[dopvruch]]. === ''Ranunculus aquatilis'' var. ''diffusus'' === Disse variëteit hef allinnig fienverdelen onder-edeuken blaojen. Ze bin telkens in drejen edeeld en hemmen fiene slippen dee neet in een vlakke liggen. 't Hef meestentieds gien overgangsblaojen. De bloeme is iets kleiner, zeuven tot 12 millimeter, en de ranen van de bloemdekblaojen bedekken mekaar neet. Der bin vuuf tot 15 meeldraojen. Oek is de hoeniggroeve neet rond mar hef de vorm van een halve [[maone]]. De 2,5 tot 3,5 mm lange [[kelk]]blaojen bin ofstaond en zwat nooit blauw an-eleupen. De vruchjes bin in 't jonge stadium behaord. De [[steunblaojen]] bin an de voot veur tweedarde of meer mit de bladsteel vergreuid. De vruchsteel is hooguut vier centimeter lange. == Waor 't veurkump == De plaante kump veur in helder, zeut of zwak [[brakwaoter|brak]], meestentieds vrie voedselriek, stilstaond of zeutjes an streumend waoter dat hooguut een meter diep is. Bestuving wonnen edaon deur verschillende insekken. Oek kan [[zelfbevruchting]] plaosevienen bie onder-edeuken bloemen. == Ekelogie == [[Kikkers]] legen grege der drille op of bie de blaojen van de waoterbotterbloeme. De plaante hef een veurkeur veur lich verzuurd waoter. == Gebruuk == De boven- én de onderwaoterblaojen kunnen vars of edreug as ''toekruud'' gebruuk wonnen. == Tune == De plaante kan stark uutbreien, en zal soms beteugeld mutten wonnen. Een grote [[viever]] is daorumme veur disse plaante gewunst. De plaante steet derum bekend goed zuurstof an 't waoter toe te voegen, een veurdeel a-j vissen hemmen. De blaojen bedekken de oppervlakte, wat dieren as [[vissen]] en [[kikkers]] schuulplaosen biejt en [[algen]]greui tegengeet. ==Foto-uutstalling== <gallery> Image:Ranunculus aquatilis bloem.jpg|''Ranunculus aquatilis'' var. ''diffusus'' Image:Ranunculus aquatilis overzicht.jpg|''Ranunculus aquatilis'' var. ''diffusus'' Image:Ranunculus aquatilis blad.jpg|''Ranunculus aquatilis'' var. ''diffusus'' </gallery> <gallery> Image:Fijne waterranonkel Ranunculus aquatilis var. diffusus.jpg|''Ranunculus aquatilis'' var. ''diffusus'' Image:Fijne waterranonkel stengel Ranunculus aquatilis var. diffusus.jpg|''Ranunculus aquatilis'' var. ''diffusus'' Image:Kleine groene kikker (Rana lessonae) bij fijne waterranonkel.jpg|Kleine greune kikker bie de waoterbotterbloeme </gallery> ==Uutgaonde verwiezingen== * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&record=Ranunculus+aquatilis SoortenBank.nl - beschrieving en ofbeeldingen] {{Commons|Ranunculus aquatilis}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaante]] cvdqlyi4f8or299hzw6vs40j4md3t8y 0 5096 268746 264460 2013-07-31T19:02:49Z 85.253.57.4 better image wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Tanacetum vulgare - harilik soolikarohi Keilas2.jpg|250px|thumb|right|Boerenwurmkruud]] [[Ofbeelding:Tanacetum vulgare - harilik soolikarohi Keilas1.jpg|250px|thumb|right|Boerenwurmkruud]] '''Boerenwurmkruud''' ([[Latien]]: ''Tanacetum vulgare'' syn. ''Chrysanthemum vulgare'') liek arg op [[sunte-jaukskruud]], mar hef gien gele straolenkranse van [[composietenfemilie|straolbloemen]], dit in tegenstelling tot sunte-jaukskruud. In 't grootste deel van [[Europa (continent)|Europa]] en 't noordelijke deel van [[Azië]] kump 't boerenwurmkruud van oorsprong veur. == Naamgeving == De geslachsnaam ''Tanacetum'' is werschienlijk of-eleid van 't Griekse woord 'athanasia' dat 'onstarfelijk' beteken. 't Hef disse naam werschienlijk te danken an 't feit dat de bloemen neet makkelijk verwelken en lange der gele kleur behouwen, mar 't kan oek dujen op een bepaolde levensdrank dee dervan emaak wönnen. Oek wönnen boerenwurmkruud gebruuk veur 't conserveren van lieken. 'Vulgare' beteken 'algemeen veurkoemend'. Enkele butenlaanse namen bin: * [[Engels]]: Common Tansy * [[Frans]]: Tanaisie vulgaire/Tanaisie commune * [[Duuts]]: Rainfarn * [[Deens]]: Rejnfan == Botanische beschrieving == 't Is een overblievende [[vaste plaante]]. De plaante hef een kaantige donkerbruun-ekleuren stengel en kan 80 tot 150 centimeter lange wonnen en bleui mit platte scharmen, dee uut tientallen losstaonde bloemkoppen bestaon. De buisbloempjes staon in schienscharmen iezig dronge op mekaar en geven 't scharm de stevigheid as van een [[kussing|kussentjen]]. De heufbleui vuilt in de periode [[juni]] tot [[augustus]] en de naobleui kan tot an de [[haarfst|harres]] anhouwen. De blaojen bin of-ebreuken eveerd mit naor de top van 't blad veerdelig en de blaodjes veerspletig en bezet mit [[klierhaor]]en. Disse klierhaoren bin verantwoordelijk veur de vieze [[kamfer]]achtige geur, dee bie anraking verspreid wonnen. Umdat de olie dee uut de plaante ewönnen kan wonnen in principe giftig is, is 't in de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigen Staoten]] verbeujen um de plaante te verkopen. Boerenwurmkruud wonnen tot de [[kompasplaanten]] erekend, umdat de blaojen in 't volle [[zunne]]loch zich krek plat op 't zujen richen. == Ekelogie == De plaante kump veul veur op dreuge [[zaand]]erige grond en langes [[weg]]en. Op boerenwurmkruud koemen [[rupse|spanrupsen]] (bv. [[smaragdspanner]]) en rupsen van [[Noctuidae]] veur. De Wurmkruudbieje (''Colletes daviesanus'', een [[solitaire bieje]], is especialiseerd in disse plaante. [[Eemte]]n houwen neet van boerenwurmkruud. Daorumme wönnen 't kruud vrogger wel bie keukendeuren eplaant. De [[solitaire bieje]]n ''gresbieje'', ''halictus quadricinus'', ''koolzwarte zaandbieje'', ''pluimvootbieje'' en ''tronkenbieje'' vliegen op disse plaante. == Gebruuk == === Medisch === Uutwendig kan 't gebruuk wonnen as zalve bie schurf. A-j wat boerenwurmkruud in je schoon doon bliek 't helpen tegen chronische koorse. In de homeopathie wonnen 't gebruuk tegen onder aandere [[artritis]] en [[verkoudheid]]. In de plaante kump 't giftige [[thujon]] veur dat wurmofdrievend, veural van speul- en lientwurmen, is. Oek was 't kruud vake in gebruuk um een abortus op te wekken. Hoge doses veroorzaken dreierigheid, krampen, [[liefzeerte]] en je kunnen der uuteindelijk oek an doodgaon. === Verdelgingsmiddel === De [[etherische olie|etherische oliën]] uut de plaante, zoas triticine, irisine en graminine, wonnen gebruuk in de receptuur veur insekverdrievende middels. Um 't huus vlo- en mottevrie te houwen wönnen 't vake in huus estruid. === Voedsel === In kleine hoeveulheden wonnen boerenwurmkruud emingd in greunkoeken of novendkoeken en gebruuk um de smaak van [[Tudeaai|eiers]] te verbeteren. === Ofweerkruud === De plaante wonnen erekend tot de zogenaamde ofweerkrujen. 't Zol ofweer biejen tegen [[hekserieje]], [[spoek]]en en onweer. === Inhoudsstoffen === * [[Etherisch]]e olie ('t giftige thujon, veerder triticine, irisine en graminine) * [[Bitterstoffen]] (tanacetine I en II) * [[Flavonglycosiden]] * [[Zoer (scheikunde)|Zuur]] * [[Hars]] * [[Vet]] * [[Melksuker]] * [[Carotoninoïden]] * [[Tanninen]] * [[Terpenoïden]] * [[Sesquiterpenen]] == Mythe == Volgens de [[Griekenlaand|Griekse]] [[mythe]] wönnen 't kruud gebruuk um [[Ganymedes]] onstarfelijk te maken, naodat [[Zeus]] een oogjen op hum had laoten vallen. Op de barg [[Olympus (barg)|Olympus]] wönnen e vervolgens de [[woater|waoterdrager]] veur de goden (Aquarius) en de minnaar van Zeus. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&record=Tanacetum+vulgare SoortenBank.nl - beschrieving en ofbeeldingen] {{commons|Tanacetum vulgare}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] kr73tqb2q8ba1qc41ggclnwoyq037bi 0 5097 292864 264891 2017-01-07T13:11:02Z CommonsDelinker 166 [[Ajisai.JPG]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Jameslwoodward|Jameslwoodward]], mit as reden: per [[:c:Commons:Deletion requests/Files uploaded by Leap|]]. wikitext text/x-wiki '''Attinsioa''' ([[Latien|Latain]]: ''Hydrangea'') is n geslacht bluiende plaanten oet de [[attinsioafemilie]] (Hydrangeaceae). Der binnen sikkom 100 soorten verspraaid over de haile wereld, woarvan sommege in t wild veurkommen. Veural in [[Volksrippebliek China|China]] en [[Japan]] kommen attinsioa's veul veur. Attinsioa is n varieerd geslacht plaanten: der binnen bladverliezende en gruinblievende soorten en zölfs soorten dij klimmen. De plaant het n vremde bluiwieze. Der binnen grote, pluumvormege trossen of schaarmen, bezet mit veule bloumen. De middelste doarvan binnen klain en vruchtboar. Dizze kin zoad leveren. De bloumen aan de boetenkaant binnen groter, môr steriel. De toak van de grote boetenbloumen is insekten dertou te verlaaiden n bezuik aan de plaant te brengen, om zo t [[stoefmeel]] op de binnenste bloumen ôf te geven. De attinsioa is n bekinde toenplaant; veural de soort ''Hortensia macrophylla'' is n bekinde [[heester]]. Dit binnen opvalende struken mit rôze, witte, rooie of blaauwe bloumschaarmen. == Soorten == Hieronder n aantel soorten: * ''H. macrophylla'' (syn. ''H. hortensis''): tot 2 meter hoog, bluit van [[juli]] tot [[september|septìmber]], witte, rôze, rooie of blaauwe bloumen. * ''H. macrophylla 'Endless Summer''': bluit elk joar opnij en is [[wienter|winterhard]] tot -34° C. * ''H. paniculata'': tot 4 meter hoog, winterhard, witte bloumen dij verkleuren noar rôze. * ''H. serrata'': tot 1,5 meter hoog, matgruine bloader, raandbloumen rôze kleurd, bluit van [[juli]] tot [[september|septìmber]]. * ''H. s. 'Acuminata''': idem, môr n soort broen blad en blaauwe raandbloumen. * ''H. petiolaris'': klimattinsioa == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''schaopekoppen'' ([[Ni'jlusen]], soort hortensia) * [[Grunnegs]]: ''attinsioa'' == Ôfbeeldens == <gallery> Image:Hydrangea Anomala1.jpg|''H. anomala'' Image:Hydrangea Anomala3.jpg|''H. anomala'' Image:Hydrangea arborescens0.jpg|''H. arborescens'' Image:Hydrangea arboresecens discolor0.jpg|''H. arborescens discolor'' Image:Hydrangea arborescens discolor0.jpg|''H. arborescens discolor'' Image:Hydrangea aspera1.jpg|''H. aspera'' Image:Hydrangea macrophylla - Hortensia hydrangea.jpg|''H. macrophylla'' Image:Hydrangea macrophylla - Bigleaf hydrangea2.jpg|''H. macrophylla'' Image:Hydrangea macrophylla1.jpg|''H. macrophylla'' Image:HydrangeaMacrophyllaVar.jpg|''H. macrophylla'' Image:HydrangeaMacrophylla.jpg|''H. macrophylla'' Image:Hydrangea quericifolia1.jpg|''H. querifolia'' </gallery> [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Bloom]] lt0r8ugqm8yo6urr93g5l0y7go54lal 0 5098 21762 2006-12-10T10:54:23Z Servien 7 Titel van [[Gemingde vechskunsten]] ewiezigd naor [[Mingde gevechtskeunsten]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Mingde gevechtskeunsten]] 4yn1jres1qkfwomr5c23nz1y23g136t 0 5099 21763 2006-12-10T10:55:43Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Mingde gevechtskeunsten]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Mingde gevechtskeunsten]] 4ur99maxc9rnwaulrv726p0vrt39bpd 0 5100 22284 21770 2006-12-16T15:33:03Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kraoltjes]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Kraoltjes]] hq7agmvvp95xfdy9m0ys4x1qdamq29g 0 5101 21772 2006-12-10T15:49:23Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Siberie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Siberie]] gwiyciyk44xwkhb9m95n47d3z9ndqvi 0 5102 265403 256638 2013-05-10T13:56:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Polypodium vulgare2.jpg|thumb|250px|Gewone addervere]] Et geslacht '''addervere''' ([[Latien]] ''Polypodium'') het zoe'n 75 tot 100 soorten [[vaoren|verens]] die over de hiele wereld veurkommen, mar veural in tropische gebieden. Van dit geslacht kommen in Nederlaand twee soorten veur: * [[Gewone addervere]] (''Polypodium vulgare'') * Brede addervere (''Polypodium interjectum'') [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Categorie:Plaante]] p3pb5qf529xox5p89rkfv2iah04jxzf 0 5103 264320 256639 2013-05-06T19:50:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Illustration Myrica gale0.jpg|250px|thumb|Wilde gagel (''Myrica gale'')]] De '''gagelfemilie''' ([[Latien]]: ''Myricaceae'') is een femilie van [[boom|bomen]] en [[heester]]s. De femilie kump wereldwied veur, behalven in [[Australië (continent)|Australië]]. In Nederlaand kump de [[wilde gagel]] (''Myrica gale'') veur en in 't vlejen [[wasgagel]] (''Myrica caroliniensis'') as verwilderde soorte. De femilie telt wereldwied 55 soorten in 3 geslachen: *''Canacomyrica'' *''Comptonia'' *''Myrica'' ([[Gagel]]) In 't oldere Cronquist-systeem wier de femilie in de orde ''Myricales'' eplaos. In de APG II-classificasie dee hier gebrukt wördt is ze eplaos in de ''Fagales''. ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: ''gaogel'' *[[Stellingwarfs]]: ''gaegel'' *[[Veluws]]: ''gagel'' *[[Tweants]]: ''pors<small>(el)</small>'', ''pörs<small>(el)</small>'' (~hoalt, ~bos, ~buske) {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Elburgs]]}} [[Kategorie:Oost-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaante]] fuz5jlqa36mpwgdy5z939daw0zr95jh 0 5104 26465 21782 2007-01-22T20:11:27Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Waoterfoks]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Waoterfoks]] g6p83rgmzu3gn5cetuop6mdbf4bmzw7 0 5106 293154 293153 2017-04-02T12:48:24Z 212.83.70.229 Fixed typo wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:2011-02 michiel scheffer hans keuper.JPG|thumb|Hans Keuper (rechts)]] '''Boh Foi Toch''' is ne [[Achterhook]]se band, ontstoan in augustus [[1989]]. De name betekent zo völle as: tjongejonge, 't is miej wat! De oprichters bunt zanger [[Hans Keuper]] ([[trekzak]], [[zang]]), [[drums|drummer]] [[Jan Manschot]] (''Brekken Jan Schampschot'', ex-[[drummer]] van [[Normaal]]), [[Ferdi Joly]] (''Frederik Puntdroad'', ex-[[gitarist]] van Normaal) en [[Willem te Molder]] ([[basgitaar|bassist]]). Zee hebt in dee tied beslotten um [[Tex-Mex]], [[cajun]] en [[zydeco]]-achtige muziek te goan maken. Cajun is de muziek van de van eursprong Franse leu uut [[Louisiana]]in [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]], zydeco leunt meer op een [[Afro-Amerikanen|zwarten]] eursprong. Zie zingt - natuurlek - in et [[Achterhooks]]. Het eerste optreaden van Boh Foi Toch is op 1 januari [[1990]] in de zale Concordia in [[Hengel (Gelderland)|Hengel]]. Nog veur dat optreaden, hebt zie de band evroagd dree andere optredens, allemoal in den Achterhook te holden. Vanof dee tied spölt Boh Foi Toch in völle zalen en feesttenten, veural in et midden en oosten van 't land. In [[1992]] hebt zi-j de earste [[compact disc|cd]] uut-ebracht: Zeet de Jongs. In [[1999]] stapt drummer Jan Manschot uut de band. [[Han Mali]], vervangt hum. Hee kump van de [[Tim Disney Band]] dee doar net met op-eholden is. An-t ende van [[2005]] geet Ferdi Joly weer vort um weer biej Normaal te goan spöllen. Hee wodden dan op-evolgd deur gitarist [[Paul Kemper|Paul 'Mealmoes' Kemper]], ok afkomstig van Normaal. ==Plaatnlieste== ===Volleadige Ceedee's=== * Zeet de jongs (1992) * Veur pauwen en poeten (1993) * Den Straotfox en andern (1995) * Et toi amigo (1996) * Boekspek (1997) * Foi Foi Toch, 10 jaor Boh Foi Toch (2000) * Veur geld en goeie weurde (Limiteerde oplage, live ceedee veur de [[Rabobank]] emaakt) * Gewoon verdan (2010) met ne dvd der bi-j, umdat ze 20 jaor bestoat. * Soh! (2015) ===Lösse singels of nummers=== *Achterhook butengewoon Nederland (1993) (De nummers Reirink's Marie, Muurbleumken, De Foekepot en Zörge staot op dit veramelalbum) *Dörrekum (1995) *Fu Hing dat steet (1995) *In de stadt van Groll (1997) (Maakt to de [[Grolsch]] brouweri'je ankondigen weg te zollen goan oet [[Grolle]]) *Kwaliteit uut 't oosten (1997) (Maakt veur International Medical te [[Zutfent]] als relatiegeschenk) *'t Armenhuus (1998) *King of the road (2000) (Et nummer ''Op 't rad'' steet op dizze verzaomelceedee met fietsnummers) *Voor in de Achterhoek (2001) (Et nummer ''Vrouw Begeerdink'' steet op dizze verzaomelceedee veur het 10-joarig jubeleem van Optimaal-FM) *Sterre uut 't Oost'n (2002) (Maakt veur [[Guus Hiddink]], toene hee [[Zuud-Korea]] noar ploatse veer op et WK wissen te kriegn) *Op melkbussenheugte (2002) (Maakt veur et 75-joarig jubeleem van veutbalvereniging Oeken) *Treins nemt met, treins brengt an (2003) (Maakt veur [[Syntus]], to zee et oppenbaar vervoer gingen doon in den Achterhook) *Boksebier (Maakt veur [[Erve Kots]] in [[Leeuweld]]) ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.bohfoitoch.nl Boh Foi Toch officiële webstae] *[http://www.popinstituut.nl/act_pagina/boh_foi_toch.3016.html Boh Foi Toch op popinstituut.nl] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese muziek]] [[Kategorie:Achterhook]] lbwy2nl1hakhtzp4ljvc1bz4us52zpz 0 5107 277783 264667 2015-03-02T22:20:53Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Lepeldiefjen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Lepeldiefjen]] 3wi107w2ejppnj0jk044rwb6i7ycizm 0 5108 264810 256636 2013-05-06T21:52:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Eriophorum latifolium1.jpg|thumb|250px|Veenpluus]] '''Veenpluus''' ([[Latien]]: ''Eriophorum latifolium'') is een vaste, pollenvormende plant zonder wortelstokken. De 2 tot 6 millimeter breje [[blaojen]] bin V-vormig en hem een driekantige bovenkant. De plant wort 30 tot 60 centimeter hoog en bleuit in [[april]]/[[mei]] mit 4 tot 12 centimeter lange aoren. De kafjes bin 1-naarvig. De [[bloeme|aortjes]] bin tweeslachtig en hen een wollig pluus. Veenpluus staot op de Nederlanse Rooie liest van [[plaanten|planten]] as iezig zeldzaam en iezig stark of-eneumen. De plant komt in Nederland veur in de [[Achterhook|Achterhoek]] en in [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] tegen de Duutse grens an. Veenpluus komt veerder in heel [[Europa (continent)|Europa]] veur tot op zo'n 2.100 meter heugt. Veenpluus greuit onder arme umstandighejen en komt veur in [[blauwgresland]]. ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: **''moeren'' **''pluzen'' **''veenpluus'', ''vènepluus'' **''wollegrös'', ''wollegras'', ''wolleges'' *[[Grönnegs]]: **''flôk(ke)'' (soortnoam) **''moorke'' (ain ~) *[[Tweants]]: ''vennepluuzn'' *[[Veluws]]: ''veenpluus'' ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&record=Eriophorum+latifolium SoortenBank.nl - beschrieving en ofbeeldingen] {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 9p9214jb5ucj1a7dl6n57z3lv6u4nnj 0 5109 264503 256637 2013-05-06T20:33:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Graue Glockenheide (Erica cinerea).jpg|thumb|250px|Rooie dopheed]] '''Dopheed''' ([[Latien]]: ''Erica'') is een plaantegeslach uut de [[heedfemilie]]. De meeste soorten bin dwargheesters van 20 tot 80 centimeter hoge. De grootste bin de [[boomheed]] (''Erica arborea'') en de [[bezemdopheed]] (''Erica scoparia''), dee 6 tot 7 meter hoge kunnen wonnen. Alle lejen van 't geslach hem kleine altiedgreune, naoldachtige [[blaojen]] van 2 tot 15 millimeter lange. De [[wienter]]harde soorten bin in [[Nederlaand]] en [[Vlaanderen]], geliefde [[tune|tuunplaanten]]. Van de meer as 750 soorten koemen der ruum 600 in 't [[vienbos]] in de Kaapstreek van [[Zuud-Afrika]] veur. De overige soorten bin inheems in de res van [[Afrika]], 't [[Middellaanse Zee]]gebied en [[Europa (continent)|Europa]]. De naam ''erica'' is of-eleid van 't Griekse ''ereike'', wat heedveld betekent. Dopheed is zo eneumd umdat de vruchen op noetedoppen lieken. == Soorten == In [[Nederlaand]] en [[België]] koemen de volgende soorten veur: * [[Bezemdopheed]] (''Erica scoparia'') * [[Gewone dopheed]] (''Erica tetralix'') * [[Rooie dopheed]] (''Erica cinerea'') Een paor aandere soorten bin: * [[Boomheed]] (''Erica arborea'') * ''[[Erica lusitanica]]'' * [[Reuzeveurjaorsheed]] (''Erica erigena'') * [[Sneeheed]] (''Erica carnea'') == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''döphei'' * [[Veluws]]: ''dopheed'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] pfilvgzukpjjd56he5zaktsbhz7a7st 0 5110 264574 256738 2013-05-06T20:52:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Cleaned-Illustration Andromeda polifolia.jpg|thumb|250px|Gewone dopheed]]De '''heedfemilie''' ([[Latien]]: '''Ericaceae''') is een [[femilie (biologie)|femilie]] van [[bedekzaodigen|bedekzaojigen]] houtige plaanten. De femilie kump wereldwied veur, mar zelden in [[tropen|tropisch]] leeglaand. == Geslachen == De volgende soorten en/of geslachen wonnen in eigen artikels behaandeld: * Geslachte: ''[[Andromeda (geslach)|Andromeda]]'' * Geslachte: ''[[Arbutus]]'' ** Soorte: [[Eerdbezeboom]] ** Soorte: [[Levendelheed]] (Andromeda polifolia) * Geslachte: ''[[Arctostaphylos]]'' ** Soorte: [[Beredruve]] (''Arctostaphylos uva-ursi'') * Geslachte: [[Bosbeze]] (''Vaccinium'') ** Soorte: [[Blauwe bosbeze]] (''Vaccinium myrtillus'') ** Soorte: [[Blauwe beze|Trosbosbeze]] (''Vaccinium corymbosum'') ** Soorte: [[Rooie bosbeze]] (''Vaccinium vitis-idaea'') ** Soorte: [[Riesbeze]] (''Vaccinium uliginosum'') * Geslachte: ''[[Calluna]]'' ** Soorte: [[Bezemheed]] (''Calluna vulgaris'') * Geslachte: [[Dopheed]] (''Erica'') ** Soorte: [[Bezemdopheed]] (''Erica scoparia'') ** Soorte: [[Boomheed]] (''Erica arborea'') ** Soorte: ''[[Erica lusitanica]]'' ** Soorte: [[Gewone dopheed]] (''Erica tetralix'') ** Soorte: [[Rooie dopheed]] (''Erica cinerea'') * Geslachte: ''[[Empetrum]]'' ** Soorte: [[Kreiheed]] (''Empetrum nigrum'') * Geslachte: ''[[Moneses]]'' ** Soorte: [[Eenbloemig wientergreun]] (''Moneses uniflora'') * Geslachte: ''[[Orthilia]]'' ** Soorte: [[Eenziejig wientergreun]] (''Orthilia secunda'') * Geslachte: [[Rhododendron]] (''Rhododendron'') ** Soorte: [[Roeskleurig alpenroosjen]] (''Rhododendron ferrugineum'') ** Soorte: [[Pontische rododendron]] (''Rhododendron ponticum'') ** Soorte: [[Geelbleuiende tuunazalea]] (''Rhododendron luteum'') ** Soorte: ''[[rhododendron atlanticum]]'' ** Soorte: ''[[rhododendron canadense]]'' ** Soorte: ''[[rhododendron catawbiense]]'' ** Soorte: ''[[rhododendron dauricum]]'' ** Soorte: [[Haorig alpenroosjen]] (''[[Rhododendron hirsutum]]'') ** Soorte: ''[[rhododendron lapponicum]]'' ** Soorte: ''[[Rhododendron smirnowi]]'' ** Soorte: ''[[Rhododendron vaseyi]]'' * Geslachte: [[Veenbeze (geslach)|Veenbeze]] (''(Oxycoccus'') ** Soorte: [[Grote veenbeze]] (''Oxycoccus macrocarpos'') ** Soorte: [[Kleine veenbeze]] (''Oxycoccus palustris'') * Geslachte: [[Wientergreun]] (''Pyrola'') ** Soorte: [[Klein wientergreun]] (''Pyrola minor'') ** Soorte: [[Rond wientergreun]] (''Pyrola rotundifolia'') In Nederlaand koemen veerder nog de volgende geslachen veur: * Geslachte: ''[[Empetrum]]'' * Geslachte: ''[[Moneses]]'' * Geslachte: ''[[Monotropa]]'' * Geslachte: ''[[Orthilia]]'' == APG II == In 't hier gebruken [[APG II-systeem]] is de heedfemilie uut-ebreid deur 't invoegen van de stofzaodfemilie (Monotropaceae), wientergreunfemilie (Pyrolaceae) en [[kreiheedfemilie]] (Empetraceae) uut 't ouwere [[Cronquist-systeem]]. De (uut-ebreien) femilie hef in totaal zwat 4.000 soorten in de volgende geslachen: ''[[Acrostemon]]'', ''[[Acrotriche]]'' ''[[Agapetes]],'' ''[[Agarista]],'' ''[[Allotropa]],'' ''[[Andersonia]],'' ''[[Andromeda (geslach)|Andromeda]],'' ''[[Aniserica]],'' ''[[Anomalanthus]],'' ''[[Anthopteropsis]],'' ''[[Anthopterus]],'' ''[[Arachnocalyx]],'' ''[[Arbutus]],'' ''[[Archeria]],'' ''[[Arctostaphylos]],'' ''[[Astroloma]],'' ''[[Bejaria]],'' ''[[Botryostege]],'' ''[[Brachyloma]],'' ''[[Bruckenthalia]],'' ''[[Bryanthus]],'' ''[[Calluna]],'' ''[[Calopteryx]],'' ''[[Cassiope]],'' ''[[Cavendishia]],'' ''[[Ceratiola]],'' ''[[Ceratostema]],'' ''[[Chamaedaphne]],'' ''[[Cheilotheca]],'' ''[[Chimaphila]],'' ''[[Choristemon]],'' ''[[Coccosperma]],'' ''[[Codonostigma]],'' ''[[Coleanthera]],'' ''[[Comarostaphylis]],'' ''[[Conostephium]],'' ''[[Corema]],'' ''[[Cosmelia]],'' ''[[Costera]],'' ''[[Craibiodendron]],'' ''[[Cyathodes]],'' ''[[Cyathopsis]],'' ''[[Daboecia]],'' ''[[Decatoca]],'' ''[[Demosthenesia]],'' ''[[Didonica]],'' ''[[Dimorphanthera]],'' ''[[Diogenesia]],'' ''[[Diplycosia]],'' ''[[Disterigma]],'' ''[[Dracophyllum]],'' ''[[Elliottia]],'' ''[[Empetrum]],'' ''[[Enkianthus]],'' ''[[Epacris]],'' ''[[Epigaea]],'' ''[[Eremia]],'' ''[[Eremiella]],'' ''[[dopheide|Erica]],'' ''[[Gaultheria]],'' ''[[Gaylussacia]],'' ''[[Gonocalyx]],'' ''[[Grisebachia]],'' ''[[Harrimanella]],'' ''[[Hemitomes]],'' ''[[Hexastemon]],'' ''[[Kalmia]],'' ''[[Kalmiopsis]],'' ''[[Lateropora]],'' ''[[Lebetanthus]],'' ''[[Ledothamnus]],'' ''[[Lepterica]],'' ''[[Leucopogon]],'' ''[[Leucothoe]],'' ''[[Lissanthe]],'' ''[[Lyonia]],'' ''[[Lysinema]],'' ''[[Macleania]],'' ''[[Malea]],'' ''[[Melichrus]],'' ''[[Menziesia]],'' ''[[Mischopleura]],'' ''[[Moneses]],'' ''[[Monotoca]],'' ''[[Monotropa]],'' ''[[Monotropastrum]],'' ''[[Monotropsis]],'' ''[[Mycerinus (plant)]],'' ''[[Nagelocarpus]],'' ''[[Needhamiella]],'' ''[[Notopora]],'' ''[[Oligarrhena]],'' ''[[Oreanthes]],'' ''[[Ornithostaphylos]],'' ''[[Orthaea]],'' ''[[Orthilia]],'' ''[[Oxydendrum]],'' ''[[Paphia]],'' ''[[Pellegrinia]],'' ''[[Pentachondra]],'' ''[[Phyllodoce]],'' ''[[Pieris]],'' ''[[Pityopus]],'' ''[[Platycalyx]],'' ''[[Pleuricospora]],'' ''[[Plutarchia]],'' ''[[Polyclita]],'' ''[[Prionotes]],'' ''[[Psammisia]],'' ''[[Pseudogonocalyx]],'' ''[[Pterospora]],'' ''[[Pyrola]],'' ''[[Rhododendron]],'' ''[[Rhodothamnus]],'' ''[[Richea]],'' ''[[Rupicola]],'' ''[[Rusbya]],'' ''[[Sarcodes]],'' ''[[Satyria]],'' ''[[Scyphogyne]],'' ''[[Semiramisia]],'' ''[[Siphonandra]],'' ''[[Sphenotoma]],'' ''[[Sphyrospermum]],'' ''[[Sprengelia]],'' ''[[Styphelia]],'' ''[[Symphysia]],'' ''[[Sympieza]],'' ''[[Syndesmanthus]],'' ''[[Tepuia]],'' ''[[Thamnus]],'' ''[[Themistoclesia]]'', ''[[Therorhodion]]'', ''[[Thibaudia]],'' ''[[Thoracosperma]]'', ''[[Trochocarpa]]'', ''[[Utleya]]'', ''[[Vaccinium]]'', ''[[Woollsia]],'' ''[[Zenobia (plaante)]]'' == Zie oek == * [[Heed (vegetasie)]] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 5l4k2qq3cjhr6yq2y1h7zxqmuopwy9a 0 5111 256737 124720 2013-03-11T11:08:09Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 8 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1526724]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Heed''' kan verwiezen naor: *[[heed (vegetasie)]] - een bepaold soort vegetasie *[[heedfemilie]] - een plaantefemilie bestaonde uut verschillende heedsoorten {{dv}} g9hftc1da466vjm0dqd7dr95m5uh7gm 0 5115 264437 256736 2013-05-06T20:18:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Struikheide closeup.jpg|thumb|Bezemheed]] De '''bezemheed''' ([[Latien]]: ''Calluna vulgaris'') kump in heel [[Europa (continent)|Europa]] veur, mar veural in [[Centraol-Europa|Midden-]] en [[Noord-Europa]]. Naor 't osen toe kump 't heestertjen tot an [[Siberie|West-Siberië]] veur. In de [[19e eeuw]] is de bezemheed deur Schotse immigranten mee-eneumen naor [[Kannede|Kanneda]] en hef zich vandaor uut over heel [[Noord-Amerika]] verspreid. 't Is de enigste soorte in 't geslach ''Calluna''. De bezemheed tweeslachtige bloemen dee alle kaanten uutwiezen. De kelke en de bloemkrone hemmen dezelfde kleur. An 't einde van de takjes zitten paorse bloempjes, disse bloemen zörgen veur de mooie paorse heedvelden. Veural in natte jaoren is de bleui uutbundig. De bloemkrone blif nog lange vastezitten oek as de plaante uut-ebleuid is. An de takjes zitten kleine blaodjes waor gien steeltjes an zitten. == Ekelogie == Bezemheed kump veur op arme zaandgronden en in kalkarme dunen. De [[heed (vegetasie)|heed]] kan allinnig in stand ehuilen wonnen deur regelmaotig plaggen, waodeur de grond schrao blif. Bie een wat riekere grond treejt vergrezing op. Oek is verbrummeling een prebleem. De nectar is deur insekken makkelijk te bereiken. Naos [[iemn|hoenigbiejen]] en [[hommels]] koemen oek [[graafbieje]]n mit een korte tong, [[wespe]]n en [[vliege]]n op de nectar of. Veur de [[gewone heedspanner]] is bezemheed oek een waordplaante. == Gebruuk == De takken wönnen vrogger veul gebruuk veur 't maken van een [[bezem]], hier kump oek de naam van 't plaantjen vandaon. Disse bezems wonnen noen nog de heeltied emaak. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ** ''riegheide'' ** ''stroekhaaide'', ''stroekheide'' * [[Veluws]]: ''bezemheed'' == Zie oek == * [[Heedfemilie]] * [[Heed (vegetasie)]] == Foto-uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Struikheide.jpg|Bezemheed Ofbeelding:Calluna vulgaris0.jpg|Opname van dichtebie Ofbeelding:Wrzos.jpg|Opname van dichtebie Ofbeelding:Zomerheide.JPG|Zoemerheed </gallery> {{Commons|Calluna vulgaris}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 2oo20850zx8gd80lc085nnuwxb4625i 0 5116 21833 2006-12-11T18:13:30Z Servien 7 Titel van [[Klompenhokke]] ewiezigd naor [[Klompehokke]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Klompehokke]] csq4bsxbdzcc6xlbl153m93hfa9rcre 0 5117 21835 2006-12-11T18:14:03Z Servien 7 Titel van [[Schoon]] ewiezigd naor [[Scho]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Scho]] 5zh8w4tvicgrhvavhlh9xr97rr5e3d1 0 5118 264724 256743 2013-05-06T21:37:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Woening.jpg|thumb|right|250px|Een pertiekwoening]] Een '''pertiek''' of '''pertaol''' is vake een in-ebouwde, an de straotkaante geheel open ruumte, waor de [[ingang]] van een [[gebouw]] te vienen in. Meerdere [[woening]]en hem een gemeenschappelijk pertaol. Pertiekwoeningen bin woeningen dee rond een gemeenschappelijk trappenhuus ebouwd bin. In 't algemeen bin pertiekwoeningen [[spegel|espegeld]] ebouwd, dat wil zegen dat de woeningen an de linkerkaante van 't pertaol inwendig 't [[spegelbeeld]] van dee an de rechterkaante is. [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Woenen]] tcx45wsp9d6tfot9fs1gqjmo2t7ttgy 0 5119 21850 2006-12-11T19:08:45Z Servien 7 Titel van [[Tl-buise]] ewiezigd naor [[Tl-buize]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Tl-buize]] l12odbnxswzrfr21r47fx8u66rhn5k5 0 5121 21901 2006-12-12T12:38:57Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Faeröer]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Faeröer]] 95bbl9laizt2ifb7i1uwjiq0kzuuwi9 0 5122 284990 264934 2016-06-26T17:07:39Z 91.9.122.245 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kerk drouwenerveen.jpg|right|thumb|250px|Kèrkgebaauw in Drouwenerveen]] '''Drouwenerveen''' is n [[daarp|dörp]] in de gemainte [[Börger-Oring|Börger-Odoorn]] in [[Drenthe|t Drìnt]]. Drouwenerveen telde (volgens informoatsie van de gemainte Börger-Odoorn) op [[1 jannewaori|1 jannewoari]] [[2006]] 261 inwoner (woarvan 140 mannen en 121 vraauwen). == Tegenswoordeg ([[2006]]) == De school en t kèrkje hebben nou n woonbestemming. t Was ain van de klainste scholen van Nederlaand: n school oet [[1886]] dij deur de dörpsbewoner zölf onderholden wuir is deur de gemaintelke bezunegingen in [[2005]] opholden tou bestoan. Der is allenneg nog een darenvouerhaandel as winkelbedrief. Der binnen wel veul zölfstaandegen in t dörp. Dizze beroepen lopen uut ain van [[laandbouw]]er tot websteeontwaarper, van [[riet]]dekker tot [[tune|toenman]], van [[hond]]enfokker tot perjektbeheer, van fabrieksdirekteur tot predikaant en van [[braandweerman]] tot [[schoolmeester]]. == Streektoal == Drouwenerveen het bewoner van alderhaande soort en ôfkomst; t oorspronkelke [[dialekt]] is t [[veenkelonioals]], dat is n [[Grunnegs]] dialekt dat der proat wordt in de [[Veenkelonie|Grunnegs-Drìntse veenkelonien]]. Deurdat der aal meer mìnzen vervoaren gingen, wordt der ook wat Drìnts proat. [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] ox7te6vduy2zd3t2k0rm48tt9xd0jt4 0 5124 269886 264828 2013-08-28T07:38:37Z JLPC 8561 /* Naos disse soorten bin der oek */ wikitext text/x-wiki [[Image:Ornithogalum umbellatum Vogelmelk.JPG|thumb|250px|Gewone voegelmelk]] De '''voegelmelk''' ([[Latien]]: ''Ornithogalum'') is een geslach van bolgewassen in de [[Aspergefemilie]], mar vuil vrogger onder de [[Hyacintenfemilie]]. De [[Latien]]se naam ''Ornithogalum'' is ofkomstig van een ouwe [[Grieks]]e plaantenaam, dee voegelmelk beteken (ornithos = [[voegels|voegel]], gala = [[mölk|melk]]). Alle voegelmelksoorten bin wettelijk bescharmd! ==Aandere namen== *De [[Duuts]]e naam ''Milchstern'' (melkster) verwies naor de witte bloemkleur en stervormige punten van de bloem. *De [[Ingels|Engelse]] naam ''Star of Bethlehem'' (ster van Bethlehem) geet oek uut van de stervorm van de bloem en verwies naor de [[Jezus Christus|Ster van Bethlehem]] in 't Biebelverhaol over de geboorte van Jezus. *De Nederlaanse namen bin, naos ''vogelmelk'' (voegelmelk), oek wel ''akkermanneke'' en ''ster van Bethlehem''. ==Botanische beschrieving== De trosvormig egroepeerde bloemen staon op stelen dee ontspringen in de oksels van lancetvormige, schutblaojen. De [[bloeme]]n hem zes kroonblaojen, mit op 't midden van de achterkaante een dujelijk herkenbare greune strepe. De deusvruch bevat zwarte zaojen. De voegelmelksoorten hem een 3 cm breje bol, waorvanuut kleinere ziedbollen kunnen ontstaon. De lienvormige blaojen greuien hieruut vort. Ze bin wat vleizig. De vruch is een zeshoekige deuze. ==Verspreiding== De meeste soorten bin inheems in [[Zuud-Europa]] en [[Klein-Azië]], al bin der oek een antal soorten inheems in [[Zuud-Afrika]]. ==Gebruuk== De bollen van de plaante bin eetbaar, vergeliekbaar mit [[schorseneer]]. ==Taxonomie== 't Geslach hef ongeveer honderd soorten, waorvan der een viertal in de Lege Lanen veurkoemen. Dit bin: *[[Bosvoegelmelk]] (''Ornithogalum pyrenaicum'') hef jonge blaojen dee wel op dezelfde meniere as asperges egeten wonnen. De bloemstengel wonnen 1 meter hoog, de bloemtrossen wonnen 30-50 cm groot. Nao de bleui blieven de bloemen eopend. *[[Gewone voegelmelk]] (''Ornithogalum umbellatum'') *[[Knikkende voegelmelk]] (''Ornithogalum nutans'') *[[Piramidevoegelmelk]] (''Ornithogalum piramidale'') (koemen soms per toeval bie ons veur) is 40-80 cm hoog en ofkomstig uut Zuud-Europa en Klein-Azië. De witte bloemen verschienen in juni-juli in rieke trossen, dee in 't begin van de bleui piramidevormig bin. De bloemblaodjes dreien nao de bleui inmekaar. ==Naos disse soorten bin der oek== [[File:Dubium FR 2013.jpg|thumb|right|''Ornithogalum dubium'']] * ''[[Ornithogalum arabicum]]'' is een 30-80 cm hoge soort dee an 't begin van de zoemer bleui mit komvormige witte bloemen. De plaante overleef in ons klimaot allinnig iezig zachte wienters. * ''[[Ornithogalum aureum]]'' of ''[[Ornithogalum minatum]]'' is een netuurlijke gele variasie. * ''[[Ornithogalum balansae]]'' is inheems in [[Anatolië]], 't bleui in [[meert]]-[[april]] mit een groot antal stervormige witte bloemen. * ''[[Ornithogalum caudatum]]'' is inheems in [[Zuud-Afrika]], dee hier lange populair was as kamerplaante of kasplaante. Bie ons is disse plaante mit heur 30 tot 60 cm lange blaojen en 9-10 cm breje knol neet wienterhard. De 90 cm lange bleuistengel zit vol witte bloemen, en is uutstekend bruukbaar as sniebloem. * ''[[Ornithogalum dubium]]'' kump van oorsprong uut [[Zuud-Afrika]], en wonnen tegesworig as kamerplaante eteeld. De plaante hef 1 - 3 bloemstelen mit fel oranje-ekleurde bloemen. * ''[[Ornithogalum narbonense]]'' is inheems in 't [[Midden-Osen]]. De bloemen bin stervormig. * ''[[Ornithogalum thyrsoides]]'' wonnen wel zujenwiendlelie eneumd. Disse tot 70 cm hoge soort bleui ofhankelijk van de plaanttied an 't begin van 't veurjaor of an 't begin van de zoemer mit dichte aoren van komvormige, 3 cm grote witte bloemen. Oek disse soort is bie ons mar half wienterhard. Umdat ze bie ons neet wienterhard bin, mutten ze bie ons in kassen ekweek wonnen. In Zuud-Afrika wonnen ze veul as sniebloem ekweek. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Bloom]] 1flsttzow7e88wdvkjvvut937snccxv 0 5125 264549 256807 2013-05-06T20:48:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ornithogalum umbellatum Vogelmelk.JPG|thumb|250px|Gewone voegelmelk]] [[Ofbeelding:Map-World-Ornithogalum-umbellatum.png|thumb|250px|Verspreiding van de gewone voegelmelk]] De '''gewone voegelmelk''' ([[Latien]]: ''Ornithogalum umbellatum'') is een lege, 10 tot 30 cm hoge, giftige plaante uut de [[Aspergefemilie]], mar vuil vrogger onder de Hyacinthenfemilie. De plaante wonnen oek in de siertune gebruuk. == Botanische beschrieving == De plaante vormp een [[bloembol|bol]]. De bleuiwieze is een scharmvormige [[trosse]] mit 10 tot 20 bloemen, waorbie de onderste bloemstelen stark verlengd bin en zo een scharm vormen. De [[bloeme]] besteet uut twee dreetallen van binnen witte kroonblaojen. De bloeme hef een deursnee van 30-50 mm. De kroonblaojen bin an de butenkaante greun mit een witte raand dee tot an 't einde van 't kroonblad loop. De bloeme sluut hum of bie slich weer, en oek bie zunne in de loop van de mirreg. De gewone [[blaojen]] bin 2 tot 8 mm breed en hem an de binnenkaante in 't midden een witte strepe. De vruch is een dreehokkige [[deusvruch]] mit ovale, zwarte [[zaod (plaante)|zaojen]]. == Verspreiding == De plaante vermeerder hum zowel deur [[zaod (plaante)|zaod]] as vegetatief deur bolletjes. De plaante vraag een vochtige ondergrond, bieveurbeeld langes oevers van sloten of in de schaoduw van bomen. 't Verspreidingsgebied is [[West-Europa|West-]] en [[Midden-Europa]], 't [[Middellaanse Zee]]gebied en [[Veur-Azië]]. In 't osen van de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] is de plaante in-evoerd. De plaante is in [[Nederlaand]] bescharmd (staotus in [[België]] neet bekend). == In aandere talen == * [[Duuts]]: Dolden-Milchstern * [[Ingels|Engels]]: Sleepydick, Nap-At-Noon, Dove's Dung, Star of Bethlehem * [[Frans]]: Dame d'onze heures, Ornithogale en ombelle == Foto-uutstalling == <gallery> Image:Ornithogalum umbellatum-Tci.jpg Image:OrnithogalumUmbellatum1UME.jpg Image:Ornithogalum umbellatum1.jpg Image:Ornithogalum umbellatum germany.jpg </gallery> == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&record=Ornithogalum+umbellatum SoortenBank.nl - beschrieving en ofbeeldingen] {{commons|Ornithogalum umbellatum}} {{DEFAULTSORT:Gewone Voegelmelk}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] k34in5ravo2avrr3p6k7d1pu040yb29 0 5126 264547 256808 2013-05-06T20:47:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Nuphar lutea 170803.jpg|thumb|250px|Gele waoterlelie]] De '''gele waoterlelie''' ([[Latien]]: ''Nuphar lutea'') is een algemeen veurkoemende [[waoterplaante (algemeen)|waoterplaante]] mit drievende blaojen. Aandere namen veur ''Nuphar lutea'' bin ''Nuphar luteum'' en ''Nuphar advena''. ==Algemeen== De gele waoterlelie is een plaante dee zich deur zien [[wortelstokke]] en deur [[zaod (plaante)|zaod]] verspreit. In 't eerste jaor hef de plaante zwat allinnig mar onderwaoterblaojen. Daornao koemen de driefblaojen en in de zoemer de gele bloeme dee an de [[botterbloeme]] dut denken. De gele waoterlelie of 't ''[[pompebloader|pompeblêd]]'' is de 'nasionale' bloeme van [[Frieslaand]]. ==Ekelogische betekenisse== De gele waoterlelie greuit in dieper waoter en draag bie an de hoeveulheid zuurstof in 't waoter. De plaante hef der behoefte an dat de grond mit rus eleuten wonnen. ==Foto-uutstalling== <gallery> Ofbeelding:Nuphar lutea 170803.jpg Ofbeelding:Nuphar lutea (Detail) 24072005-1.jpg Ofbeelding:Nuphar lutea 24072005.jpg Ofbeelding:Clusius.png </gallery> ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&record=Nuphar+lutea SoortenBank.nl - beschrieving en ofbeeldingen] {{Commons|Nuphar lutea}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} {{DEFAULTSORT:Gele Waoterlelie}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 8s3apy4fofzk0tjcqo6sd0e9ojsf3tz 0 5127 264842 256809 2013-05-06T21:57:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Illustration Nymphaea alba0.jpg|thumb|250px|Waoterlelie]] De '''waoterleliefemilie''' ([[Latien]]: ''Nymphaeaceae'') is een [[femilie (biologie)|femilie]] van [[bedekzaojigen]]. 't Bin waoterplaanten: de [[bloeme]]n en [[blaojen]] drieven op 't waoter, mar de wortels houwen de plaanten op d'r plaotse. Mit zo'n zestig soorten is dit een kleine femilie. De plaanten koemen wereldwied veur, buten de poolstreken veur en de weustienen. In Nederlaand koemen van neture de [[gele waoterlelie]] (''Nuphar lutea'') en de [[witte waoterlelie]] (''Nymphaea alba'') veur. ==Taxonomie== Disse femilie is eigenlijks altied erkend ewes deur plaantetaxonomen, mar de umschrieving van de femilie is minder constant ewes. 't Geslach ''[[Nelumbo]]'' greui in dezelfde habitat en wönnen vake in disse femilie in-edeeld. 't Is ebleken dat ''Nelumbo'' neet allinnig beheur tot een amparte femilie, mar zelfs helemaole neet verwant is. APG plaos ''Nelumbo'' in de orde ''[[Proteales]]''. ===APG II=== 't [[APG II-systeem]] (2003), en oek 't [[APG-systeem]] (of [[1998]]), erken disse femilie mar plaos disse neet in een orde, al wies ze der wel op dat de naam ''[[Nymphaeales]]'' beschikbaar is veur een soortgelieke orde. De femilie wonnen zelfs helemaole neet eplaos behalven een toewiezing tot een van de basale ofstammingslienen in de clade [[bedekzaojigen]] (angiosperms). Opvallend is wel dat zowel APG I as APG II twee meugelijke umschrievingen toestaon: * ''Nymphaeaceae '''sensu lato''''': dus oek de plaanten (in de genera ''Brasenia'' en ''Cabomba'') dee of-esplits zol kunnen wonnen as de femilie ''[[Cabombaceae]]'' * ''Nymphaeaceae '''sensu stricto''''': behalven de plaanten in de genera ''Brasenia'' en ''Cabomba''. Der blieven dan zes geslachen over: ''Barclaya'', ''Euryale'', ''Ondinea'', ''Nuphar'', ''Nymphaea'' en ''Victoria''. ===Post-APG II=== De AP-webstee wies wel de femilie toe an de orde ''[[Nymphaeales]]'' en accepteer de splitsing in twee femilies (''Nymphaeaceae'' en ''[[Cabombaceae]]''). Dit blief veurhaans informeel (meschien in APG III, as 't ooit epubliceerd wonnen). ===Cronquist=== 't Cronquistsysteem ([[1981]]) wees de femilie toe an : de orde ''[[Nymphaeales]]'' :: in de onderklasse ''[[Magnoliidae]]'', ::: in de klasse ''[[Magnoliopsida]]'' [= [[tweezaadlobbigen]]] :::: van de stamme ''[[Magnoliophyta]]'' [= bedekzaojigen]. ===Thorne (1992)=== 't Thornesysteem ([[1992]]) plaosen de femilie : in de orde ''Nymphaeales'', dee weer eplaos wönnen :: in de superorde ''[[Nymphaeanae]]'', ::: in de onderklasse ''Magnoliideae'' [= tweezaodlobbigen], :::: in de klasse ''Magnoliopsida'' [= bedekzaojigen]. ===Dahlgren=== 't Dahlgrensysteem plaatste de familie : in de orde ''Nymphaeales'', dee weer eplaos wönnen :: in de superorder ''Nymphaeanae'', ::: in de onderklasse ''Magnoliideae'' [= tweezaodlobbigen], :::: in de klasse ''Magnoliopsida'' [= bedekzaojigen]. ===Engler=== 't Englersysteem, in de herziening van [[1964]], plaosen de femilie : in de onderorde ''[[Nymphaeineae]]'', :: in de orde ''[[Ranunculales]]'', ::: in de onderklasse ''[[Archychlamydeae]]'', :::: in de klasse ''[[Dicotyledoneae]]'', ::::: in de onderstamme ''[[Angiospermae]]'' ===Wettstein=== 't Wettsteinsysteem, lestens ewiezigd in [[1935]], plaosen disse femilie : in de orde ''[[Polycarpicae]]'', :: in de ''[[Dialypetalae]]'', ::: van de onderklasse ''[[Choripetalae]]'', :::: in de klasse ''[[Dicotyledones]]'', ::::: van de onderstamme ''[[Angiospermae]]'' ==Foto-uutstalling== <gallery> Image:Flower-04-KayEss-2.jpeg Image:Waterlily.jpg Image:Fiore nello Stagno.jpg Image:Fleur de lotus.jpg </gallery> {{commonscat|Nymphaeaceae}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Bloom]] ioq3chymesey5x9q3ifslbant0dprdp 0 5128 22018 2006-12-12T19:38:54Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Waoterleliefemilie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Waoterleliefemilie]] 99t6xi81d08094loe1dq1u5ifiaaoq8 0 5129 264654 256805 2013-05-06T21:05:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kruipende boterbloem bloem (Ranunculus repens).jpg|thumb|250px|Bloeme van de krupende botterbloeme]] [[Ofbeelding:Creeping butercup close 800.jpg|thumb|250px|Krupende botterbloeme]] De '''krupende botterbloeme''' ([[Latien]]: ''Ranunculus repens'') is een [[plaanten|plaante]] van 't geslach ''[[Ranunculus]]''. 't Wonnen ezien as een hardnekkige [[onkruud|ruutsoort]]. De plaante is net as de meeste botterbloemen lich giftig, daorumme zal [[vee]] der umhinne grezen. Hierdeur krieg de plaante nog meer kans um hum te verspreiden. == Beschrieving == De plaante hef lang-esteelde en meestentieds behaorde blaojen in rozetvorm. Disse bin in 3 lobben verdeeld waorvan de middelste esteeld is. De krupende botterbloeme wonnen 10 tot 50 cm hoog. De bottergele bloeme besteet uut 5 rechte, lichbehaorde kelkblaojen, steet in 't midden van de krans en bleui van [[april]] tot [[juli]]. De plaante krieg gladde vruchjes mit een korte ebeugen [[snavel]], op een bolvormige vruchkop. De plaante wonnen soms verward mit de [[schaarpe botterbloeme|scharpe botterbloeme]] vanwegen de geliekende blaojen, mar bie de krupende botterbloeme is 't middelste deelblaodjen van de onderste blaojen al een stuk langer esteeld as de 2 aandere deelblaojen. De [[bloemsteel]] is opstiegend mit uutlopers en altied egreuf, dit is nooit 't geval bie de scharpe botterbloeme. == Verspreiding == De plaante kump algemeen veur op akkers, braakliggende terreinen, vochtige weiden en 't best op vochtige, beschaoduwde plaotsen. 't Kump in grote delen van [[Europa (continent)|Europa]] en [[Azië]] veur. De plaante verspreid hum deur middel van uutlopers. Op disse meniere kan, uutgaonde van 1 enkele plaante, heel gauw een groot oppervlakte bedek wonnen. Zien uutlopers strekken zich in alle richtingen uut en vormen um de paor centimeter een niej plaantjen. {{commons|Ranunculus_repens}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaante]] l9b41uynfkye0vmdf76ioyaeu78a5h8 0 5133 288726 288660 2016-10-27T15:21:54Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Sleeswiek''' ([[Duuts]]: ''Schleswig'', [[Deens]]: ''Slesvig'', Sønderjysk: ''Sljasvig'', [[Platduuts]]: ''Sleswig'') is n [[Stad (woonstee)|stad]] in t noorden van de Duutse [[dailstoat]] [[Sleeswiek-Holstain]]. Sleeswiek ligt aan de [[Schlei]] ([[Deens]] en [[Platduuts]]: ''Sli''), n 43 km laanke inham van de [[Oostzee]]. De [[Latien|Latainse]] noam is ''Sliasvig''. Sleeswiek is ain van de grootste steden in t distrikt Sleeswiek-Flensbörg. In [[2002]] haar Sleeswiek 24.466 inwoner. n Zainsweerdeghaid bie Sleeswiek is de olle ''Siedlung Haithabu''. De noormannen hebben Haithabu opbaauwt. Loater wuir t ain van de belaangriekste kulturele, finansjele en haandelszìtrums in de regio. ==Zainsweerdegheden== * De [[Domkèrke van Sleeswiek]] ([[1134]]), mit t graf van de Deense keuning [[Frederik I van Denmaark|Frederik I]] * Gottorfkastail (ontstoan in [[1161]]), veurmoalege woonploats van de groaven * Holm: old viskersdörp aan de kust van de Schlei * [[Hedeby]], n Vikingennederzetten ==Òfbeelden== {{Umraand|Schleswig WT2005.jpg|350px|left|De Domkèrke van Sleeswiek}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Sleeswiek-Holstein]] [[Kategorie:Plaotse in Sleeswiek-Holstein]] gz768o49avqli42tdzuplg7facunkuo 0 5134 256527 251367 2013-03-11T11:01:41Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 102 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1194]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Deutschland Lage von Schleswig-Holstein.svg|250px|thumb|Sleeswiek-Holstain]] [[Bestaand:Schleswig-Holstein Kreise (nummeriert).svg|thumb|250px|Distrikten van Sleeswiek-Holstain]] '''Sleeswiek-Holstain''' ([[Duuts]]: ''Schleswig-Holstein'', [[Deens]]: ''Slesvig-Holsten'', [[Platduuts]]: ''Sleswig-Holsteen'', [[Noordfrais]]: ''Slaswik-Holstiinj'') is de noordelkste van de zestien [[Duutslaand|Duutse]] [[dailstoat]]en. Mit n oppervlak van 15.761,4 [[vierkaante kilometer|km²]] is Sleeswiek-Holstain noa [[Saarlaand]] en de stadsdailstoaten [[Hambörg]], [[Breem]] en [[Berlien]] de klainste dailstoat. De [[heufdstad]] is [[Kiel (Duutslaand)|Kiel]]. Sleeswiek-Holstain ligt aan de [[woater]]kaant van de [[Noordzee]] en de [[Oostzee]]. De grootste [[revier]] is de [[Aider]]. == Toalen == Der binnen vaaier offisjele toalen in Sleeswiek-Holstain: [[Duuts]], [[Nedersaksisch]], [[Noordfries]] (''Friisk'') en [[Deens]]. Nedersaksisch geldt as [[streektaol|streektoal]], Deens en Noordfries as [[minderhaidstoal]]en. De Platduutse noam is ''Sleswig-Holsteen'', de Deense is ''Slesvig-Holsten'' en de Noordfriese is ''Slaswik-Holstiinj''. == Bestuurleke indailen == Sleeswiek-Holstain is onderverdaild in elf distrikten (''Kreise'') en vief [[stadsdistrikt]]en (''kreisfreie Städte''). === Distrikten === {| |----- | # [[Dithmarschen]] # [[Hertogdom Lauenburg (distrikt)|Hertogdom Lauenburg]] (''Herzogtum Lauenburg'') # [[Noordfraislaand]] (''Nordfriesland'') # [[Oost-Holstain]] (''Ostholstein'') # [[Pinnebaarg (distrikt)|Pinnebaarg]] # [[Plön (distrikt)|Plön]] | <ol start=7> <li> [[Rendsburg-Eckernförde]] <li> [[Sleeswiek-Flensbörg]] (''Schleswig-Flensburg'') <li> [[Segeberg]] <li> [[Steinburg]] <li> [[Stormarn]] </ol> |} === Stadsdistrikten === # [[Flensbörg]] # [[Kiel (Duutslaand)|Kiel]] # [[Lübeck]] # [[Neumünster]] == Politiek == === Minister-presidenten === * [[1946]]-[[1947]] [[Theodor Steltzer]], [[CDU]] * [[1947]]-[[1949]] [[Hermann Lüdemann]], [[SPD]] * [[1949]]-[[1950]] [[Bruno Dieckmann]], [[SPD]] * [[1950]]-[[1951]] [[Walter Bartram]], [[CDU]] * [[1951]]-[[1954]] [[Friedrich Wilhelm Lübke]], [[CDU]] * [[1954]]-[[1963]] [[Kai-Uwe von Hassel]], [[CDU]] * [[1963]]-[[1971]] [[Helmut Lemke]], [[CDU]] * [[1971]]-[[1982]] [[Gerhard Stoltenberg]], [[CDU]] * [[1982]]-[[1987]] [[Uwe Barschel]], [[CDU]] * [[1987]]-[[1988]] [[Henning Schwarz]], [[CDU]] * [[1988]]-[[1993]] [[Björn Engholm]], [[SPD]] * [[1993]]-[[2005]] [[Heide Simonis]], [[SPD]] * [[2005]]-now [[Peter Harry Carstensen]], [[CDU]] == Boetende hìnwiezen == * [http://www.marschundfoerde.de Laandsdail Sleeswiek] (Duuts) [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Sleeswiek-Holstain]] 72xbj8f4chrwu2t4fnknmpk2klj0v5h 0 5136 264648 256526 2013-05-06T21:04:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Muscari.botryoides01.jpg|thumb|250px|Kraoltjes ''(Muscari botryoides)'']] '''Kraoltjes''' ([[Latien]]: ''Muscari botryoides'') is een plantesoort uut de [[hyacintenfemilie]] (Hyacinthaceae). De bloempjes staon drung op mekaar, en bin zwat koegelvormig. De onderste bloempjes bin knikkend, en de bovenste zacht opstaond. Disse leste meestentieds zonder stamper of meeldraojen. De [[bloeme]]n bin blauw mit een witte rand of bin helemaol wit. == Verspreiding == De kraoltjes kommen oorspronkelijk uut 't [[Middellaanse Zee|Middellanse Zeegebied]] en uut [[Klein-Azië]]. Disse plant is veural in de warmere gedeeltes van [[Midden-Europa]] verwilderd eraakt en greuit noen tussen de [[boengerd]]s en [[wingerds]]. De plant greuit in [[Nederlaand|Nederland]] veural in greslanden, en langerst duungebieden, mar is oek te vienen in de bos en in 't weiland. ==Zie oek== *[[Druufhyacint]] {{Commons|Muscari botryoides}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Voorthuzens]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaante]] b5q96e171m6bmz4uif2h106tksdbw6c 0 5139 290732 279086 2016-11-01T17:10:44Z CommonsDelinker 166 [[BXVI_CoA_like_gfx_PioM.svg]] is vervungen deur [[Coat_of_Arms_of_Benedictus_XVI.svg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:commons:COM:FR|File renamed]]: [[:commons:COM:FR#reasons|File renaming criterion #2 wikitext text/x-wiki '''Paus Benedictus XVI''' (echte name: ''Joseph Alois Ratzinger'') is geboren op [[16 april]] [[1927]] te [[Marktl am Inn]] in [[Bayern|Beieren]], [[Duutslaand]]. Hee is de 265e [[paus]] van de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Kattelieke Karke]]. Hee is op [[19 april]] [[2005]] verkeuzen töt de paus, dit was nao de dood van [[Paus Jehannes Paulus II]]. As paus stiet Benedictus XVI an 't heufd van de [[Rooms-Katholieke Karke]] en is de soeverein van [[Vaticaanstad]]. == Paus == Tiedens de vierde stemronde in de [[Sixtiense kapel]] op [[19 april]] [[2005]] wörden kardinaol Joseph Ratzinger töt paus verkeuzen. Dit wörden um 18.45 ure bekend-emaakt deur Mgr. [[Jorge Medina Estevez|Jorge Arturo Kardinaol Medina Estevez]], [[kardinaol-diaken|kardinaol-protodiaken]] van 't College van Kardinaolen, die op 't balkon van de [[Sunte-Pietersbasiliek]] zee: <blockquote>''Annuntio vobis gaudium magnum; habemus Papam! Eminentissimum ac Reverendissimum Dominum, Dominum Josephum, Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalem, Ratzinger, qui sibi nomen imposuit Benedicti XVI (= decimi sexti).''</blockquote> (Vertaoling: "Ik diel oe mit grote vreugde mit; we hebt een Paus! De meest veurtreffelijke en Eerwaorde Heer, de Heer Joseph, kardinaol van de Heilige Roomse Karke, Ratzinger, die de name Benedictus XVI an-enumen hef.") == Gallerieje == <gallery> Ofbeelding:Coat of Arms of Benedictus XVI.svg|Waopen van Paus Benedictus XVI Ofbeelding:Pope Benedictus XVI january,20 2006 (2) mod.jpg|Paus Benedictus XVI Ofbeelding:Benedict XVI Poland 10.jpg|Op bezuuk in Polen </gallery> {{commons|Benedictus XVI}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Paus|Benedictus XVI]] gmn1v9z1en69g4s48cyexb8zlksufor 0 5140 22098 2006-12-14T17:49:52Z Servien 7 Titel van [[Benedictus XVI]] ewiezigd naor [[Paus Benedictus XVI]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Paus Benedictus XVI]] 6im6gdqtxun2nwa1bzp9bzh5euyk02w 0 5141 279087 274662 2015-03-27T16:24:34Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Butomus_umbellatus01.jpg|thumb|300px|Zwaonebloeme]] De '''zwaonebloeme''' ([[Latien]]: ''Butomus umbellatus'') is een [[moor (toponiem)|moerasplaante]] mit roze [[bloeme]]n. Disse plaante is in Nederlaand wettelijk bescharmd. De bloeme heet zwaonebloeme umdat de [[stamper]]s een vorm hem dee stark liek op sierlijke zwaonen. De zes stampers hem an de voot nectarklieren. De zwaonebloeme is de enigste soorte in de '''zwaonebloemfemilie'''. As [[exoot]] is de zwaonebloeme eïntroduceerd in de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigen Staoten van Amerika]], daor wonnen disse plaante 'flowering rush' eneumd. De plaante greuit daor te goed. == Ekelogie == De zwaonebloeme is in [[Nederlaand]] wettelijk bescharmd. Dat wil neet zegen dat de plaante zeldzaam is, integendeel, op de kleigebieden in Nederlaand is e algemeen. De plaante greuit vake in sloten dee jaorlijks schoon-emaak wonnen, mar hij hef der neet veul van te liejen umdat disse schoonmaakbeurten zien leefmilieu in stand houwen. De zwaonebloeme greui in voedselriek [[woater|waoter]]. As de plaante opduuk tussen een pietse zeldzame plaanten in vrie voedselarm waoter, is dat 't teken dat 't waoter voedselriek an 't wonnen is en dat de fienpreuvers uut een dergeliek milieu zullen gaon verdwienen. De zwaonebloeme wonnen veul bezoch deur [[wespe|graafwespen]]. == Uutgaonde verwiezing == * [http://plants.usda.gov/cgi_bin/plant_profile.cgi?symbol=BUUM USDA info] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Bloom]] dkjaqwojsokard3dw5yuoxddbm4u6eq 10 5146 267026 192363 2013-05-10T22:27:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = {{{noaminlaandstoal}}} | heufdruumte1_1 = {{{vlage}}} | heufdruumte1_2 = {{{woapen}}} | ofbeelding = {{{lokoatsie}}} | caption = Koarte van {{{naam|{{{noaminlaandstoal}}}}}} | subkop1 = Informasie | head1_1 = [[Taol|Offisjele laandstoal]] | item1_1 = {{{toalen|}}} | head1_2 = [[Heufdstad]] | item1_2 = {{{heufdstad|}}} | head1_3 = [[Regeernsvörm]] | item1_3 = {{{regeernsvörm|}}} | head1_4 = [[Geleuf]] | item1_4 = {{{religie|}}} | subkop2 = Geogroafie en bevolken | head2_1 = Oppervlakte{{#if:{{{pctwoater|}}}|<br />- [[Woater]]}} | item2_1 = {{{km2|}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]] {{#if:{{{pctwoater|}}}|<br />{{{pctwoater|}}}% }} | head2_2 = [[Bevolking|Inwoners]]{{#if:{{{dichtte|}}}|<br />- Dichtheid}} | item2_2 = {{{inwoner|}}} {{#if:{{{dichtte|}}}|<br />{{{dichtte}}} inw./km²}} | head2_3 = {{CoordinateSYSTEM|{{{region|??}}}}} | item2_3 = {{Coordinate |article=/ | text={{#if: {{{breedtegroad|}}}|DM}}|NS={{{breedtegroad|}}} |EW={{{lengtegroad|}}} |type=country |region={{{region}}}|name={{{naam|{{PAGENAME}}}}}}} | subkop3 = Overige | head3_1 = [[Volkslaid]] | item3_1 = {{{volkslaid|}}} | head3_2 = [[Muntienhied|Munt]] | item3_2 = {{{munt|}}} (<code>[[ISO 4217|{{{valutakode}}}]]</code>) | head3_3 = [[UTC|Tiedzone]] | item3_3 = {{{tiedzone}}} | head3_4 = [[Nasionale feesdag|Natsjonoale feestdag]] | item3_4 = {{{feestdag|}}} | head3_5 = [[Internet|Web]] {{!}} [[ISO 3166-1|Kode]] {{!}} [[Laandnummer|Til.]] | item3_5 = .{{{tld}}} {{!}} {{{laandkode}}} {{!}} {{{til}}} | voot = {{#if:{{{webstee|}}}|Officiële webstee {{{webstee|}}} }} | ofbeelding2 = {{{ofbeelding2|}}} | caption2 = {{{umskrieving2|}}} }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> oycv98h72mnfozaf5j6eirag3kilpek 10 5148 22131 2006-12-15T16:16:59Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Sjabloon:Gebruker nds-0]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sjabloon:Gebruker nds-0]] rcy3nssdrsx02tc6gv1v96udaispick 0 5149 290180 279088 2016-10-31T13:28:27Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Franz von Sales.jpg|right|thumb|{{PAGENAME}}]] De Heilige '''Franciscus van Sales''' ([[21 augustus]] [[1567]], [[Annecy]] - [[28 december]] [[1622]], [[Lyon]]) was [[bisschop]] van [[Genève (stad)|Genève]] en [[Annecy]], ordestichter en [[mysticus]]. Hij is een [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholieke]] [[heilige]] en [[karkleraor]]. Franciscus van Sales wör in [[1661]] zaoligverklaord deur [[Paus Alexander VII]]. Zien heiligverklaoring deur dezölfde [[paus]] volgde in [[1665]]. In [[1877]] wör hij deur [[Paus Pius IX]] tot karkleraor oetreupen. In [[1923]] reup [[Paus Pius XI|Pius XI]] hum oet tot [[bescharmheilige]] van schrievers en journalisten, vanwegen zien grote literaire activiteit. De congregaotie van de [[Salesianen]] die deur [[Don Bosco]] sticht wör, is naor Franciscus nuumd. Ok de ''Oblaten van de Heilige Franciscus van Sales'' (O.S.F.S.) wör naor hum nuumd. Ok in de [[Anglicaanse Karke]] geldt Franciscus as heilige. Zien gedachtenis is daor op [[24 jannewaori|24 januari]]. {{commonscat|Francis de Sales|Franciscus van Sales}} [[Kategorie:Drèents artikel|Sales, Franciscus van]] [[Kategorie:Bisskop|Sales, Franciscus van]] 68t1btyp9p0mg0rjh3docg1rkev97g9 10 5150 267027 220984 2013-05-10T22:27:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = {{{naemeinlaanstael}}} | heufdruumte1_1 = {{{vlagge}}} | heufdruumte1_2 = {{{waopen}}} | ofbeelding = {{{lekaosie}}} | caption = Kaarte van {{{naam|{{PAGENAME}}}}} | subkop1 = Baosisgegevens | head1_1 = [[Taol|Officiële&nbsp;laanstael]] | item1_1 = {{{taelen|}}} | head1_2 = [[Heufdstad]] | item1_2 = {{{heufdstad|}}} | head1_3 = [[Regeringsvorm]] | item1_3 = {{{regeringsvorm|}}} | head1_4 = [[Geleuf]] | item1_4 = {{{religie|}}} | subkop2 = Geografie en bevolking | head2_1 = [[Oppervlakte]]{{#if:{{{pctwaeter|}}}|<br />- [[Waoter|waeter]]}} | item2_1 = {{{km2}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]] {{#if:{{{pctwaeter|}}}|<br />{{{pctwaeter|}}}% }} | head2_2 = [[Bevolking|Inwoners]]{{#if:{{{dichthied|}}}|<br />- Dichthied}} | item2_2 = {{{inwoners|}}}{{#if:{{{dichthied|}}}|<br />{{{dichthied}}} inw./km²}} | head2_3 = {{CoordinateSYSTEM|{{{region|??}}}}} | item2_3 = {{Coordinate |article=/ | text={{#if: {{{breedtegroad|}}}|DM}} | NS={{{breedtegroad|}}} | EW={{{lengtegroad|}}} |type=country |region={{{region}}} | name={{{naam|{{PAGENAME}}}}} }} | subkop3 = Overige | head3_1 = [[Volkslaid|Volkslied]] | item3_1 = {{{volkslied|}}} | head3_2 = [[Muntienhied]] | item3_2 = {{{muntienhied|}}} (<code>[[ISO 4217|{{{valutakode}}}]]</code>) | head3_3 = [[UTC|Tiedzone]] | item3_3 = {{{tiedzone}}} | head3_4 = [[Nasionale feesdag|Nationaole feestdag]] | item3_4 = {{{feestdag|}}} | head3_5 = [[Internet|Web]] {{!}} [[ISO 3166-1|Kode]] {{!}} [[Laandnommer|Til.]] | item3_5 = .{{{tld}}} {{!}} {{{laandkode}}} {{!}} {{{til}}} | voot = {{#if:{{{webstea|}}}|Officiële webstea {{{Webstea|}}} }} | ofbeelding2 = {{{ofbeelding2|}}} | caption2 = {{{umskrieving2|}}} }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 7pr2jco1g8rpt6k8ztmvabqhyvc8kxr 12 5151 292710 292708 2016-12-22T11:23:23Z Wwikix 13678 /* Veur neet-encyclopedische pagina's */ wikitext text/x-wiki Hieronder een pagina mit de belangriekste '''mallen'''. De vollejige (autematische) lieste ku-j vienen op: [[Special:Prefixindex/Mal:]]. ==Beginnetjes== *<nowiki>{{Begin|vel}}</nowiki> = Veluwse mal {{Begin|vel}} *<nowiki>{{Begin|twd}}</nowiki> = Tweantse mal {{Begin|twd}} *<nowiki>{{Begin|gos}}</nowiki> = Grunnegse mal {{Begin|gos}} *Wie hebt ok ''act'' (Achterhooks)<!-- ''drt'' (Drèents), -->, ''sdz'' (Sallaands) en ''stl'' (Stellingwarfs). ==Commons== *<nowiki>{{Commons}}</nowiki> = verwies naor commonspagina {{commons}} *<nowiki>{{Commonscat}}</nowiki> = verwies naor commonskattegerie {{commonscat}} ==Geografische mallen== ===Previnsietabellen=== Mal um previnsie-infermasie weer te geven (zoas op [[Gelderlaand]]) *<nowiki>{{Proveensietabel}}</nowiki> = Tweants *<nowiki>{{Provinzietabel}}</nowiki> = Grunnegs ===Laandtabel=== Een tebel um laandinfermasie weer te geven (zoas op [[Nederlaand]]) *<nowiki>{{Laandtabel-gos}}</nowiki> = Grunnegs *<nowiki>{{Laandtabel-stl}}</nowiki> = Stellingwarfs *<nowiki>{{Laandtabel-vel}}</nowiki> = Veluws *<nowiki>{{Laandtabel-twd}}</nowiki> = Tweants ===Gemeentes=== Een tebel um gemeente-infermasie weer te geven (zoas op [[Reiderlaand (gemainte)]]) *<nowiki>{{Gemainte}}</nowiki> = Grunnegs *<nowiki>{{Gemiente}}</nowiki> = Stellingwarfs *<nowiki>{{Gemeente}}</nowiki> = Veluws *<nowiki>{{Gemeante}}</nowiki> = Tweants Een overzichte van alle gemeentes: *<nowiki>{{Drenthe}}</nowiki> *<nowiki>{{Gelderlaand}}</nowiki> *<nowiki>{{Grunnen}}</nowiki> *<nowiki>{{Frieslaand}}</nowiki> *<nowiki>{{Noord-Hollaand}}</nowiki> *<nowiki>{{Oaveriessel}}</nowiki> *<nowiki>{{Utrecht}}</nowiki> ===Overig=== *<nowiki>{{ProvBelg}}</nowiki> = mal veur op een pagina van een Belgische previnsie *<nowiki>{{HistLand}}</nowiki> = mal veur historisch gebied ==Taalindelings== *<nowiki>{{SNLV}}</nowiki> = Streektaolen in Nederlaand en Vlaanderen *<nowiki>{{Germoans}}</nowiki> = Germaonse talen ==Etalage== *<nowiki>{{Etalagenominasie}}</nowiki> = um te laoten zien dat een artikel as etalageartikel enomineerd is. *<nowiki>{{Etalage}}</nowiki> = um te laoten zien dat een artikel as etalageartikel an-esteld is. ==Woordenboeken== *<nowiki>{{Wb}}</nowiki> = een overzichte van de beschikbaore woordenboeken. *<nowiki>{{Grunnegs woordenbouk}}</nowiki> = een overzichte van 't Grunningse woordenboek. ==Overige encyclopedische mallen== *<nowiki>{{Soamenvougen}}</nowiki> = een waorschuwing dat pagina's bie mekaar evoegd mutten wonnen *<nowiki>{{Twiefel}}</nowiki> = veur a-j twiefelen an de juusheid van 't artikel *<nowiki>{{Wiu}}</nowiki> = wark in uutvoering (nog mee bezig) *<nowiki>{{Heufdartikel}}</nowiki> = verwies naor 't heufartikel op een aandere pagina *<nowiki>{{Vort}}</nowiki> = mal um een pagina te nomineren um vort te doon *<nowiki>{{Dv}}</nowiki> = mal veur een deurverwiespagina *<nowiki>{{Zie dv}}</nowiki> = mal um te verwiezen naor een deurverwiespagina (zoas op [[Frankriek]]) *<nowiki>{{Interwiki|code=nl}}</nowiki> = mal um te verwiezen naor een aandere wiki (zoas op [[Nederlaands]]) *<nowiki>{{Dia|Disse pagina is eschreven in 't '''Attems'''}}</nowiki> = mal um 't precieze dialek toe te lochen (tekse achter de strepe ku-j veraanderen) *<nowiki>{{Bron}}</nowiki> = mal um de bron toe te lochen *<nowiki>{{Dynastie}}</nowiki> = zoas gebruuk op [[Beatrix van Nederlaand]] *<nowiki>{{Info|Tekste...}}</nowiki> = geef infermasie weer, deur op 't sterretjen te pauzeren mit de muus (tekse achter de strepe ku-j veraanderen) *<nowiki>{{Vn}}</nowiki> = een vootnote *<nowiki>{{NavJaor}}</nowiki> = een overzichslieste mit alle jaoren *<nowiki>{{Uutklappen}}</nowiki> = een uutklapbaore tebel ===Umranen=== *<nowiki>{{Umraand|Ofbeelding:ABC.jpg|250px}}</nowiki> = mal um een raand um een ofbeelding te doon *<nowiki>{{Border|Ofbeelding:ABC.jpg|250px}}</nowiki> = mal um een liende um een ofbeelding te doon ==Veur neet-encyclopedische pagina's == *<nowiki>{{Welkom}}</nowiki> = mal um nieje gebrukers welkom te heten *<nowiki>{{Rag}}</nowiki> = een waorschuwing geven veur vandalisme *<nowiki>{{Babel}}</nowiki> = mal um talenkennis te laoten zien (zie: [[Wikipedie:Babel]]) ===Gezichjes=== *<nowiki>{{(-:}}</nowiki> = {{(-:}} *<nowiki>{{(-;}}</nowiki> = {{(-;}} *<nowiki>{{)-:}}</nowiki> = {{)-:}} [[Kattegerie:Hulpe|Mallen]] [[Kattegerie:Mal| ]] 5ngdgvjv3ppfh3m51lvk16f62e855gi 4 5152 125148 22158 2009-11-13T10:26:40Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Hulpe:Mallen]] wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Hulpe:Mallen]] exvonshkwx1ym7ob6d0j41pk3ekqeqz 4 5153 201376 125147 2011-08-05T22:00:45Z AvicBot 6252 Bot: Fixing double redirect to [[Hulpe:Informasie veur anwas]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Hulpe:Informasie veur anwas]] oqa3ob3ihbscdpvrjb4pbrmqxlrjpr1 4 5154 199618 22167 2011-07-23T13:43:11Z AvicBot 6252 Bot: Fixing double redirect to [[Hulpe:Nedersaksiese bronnen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Hulpe:Nedersaksiese bronnen]] s4vzmptm8dg7zm2bolndh7di5bj77wj 0 5155 22178 2006-12-15T19:31:25Z Servien 7 Titel van [[Franz van Sales]] ewiezigd naor [[Franciscus van Sales]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Franciscus van Sales]] 89f8qcdjnhnv0luw5r1x8iwqua85l96 0 5156 22187 2006-12-15T19:55:26Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Zweeds]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zweeds]] 36fbghig865lh0hna1m56komi7hsd30 0 5157 279089 275093 2015-03-27T16:24:54Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Domenico Ghirlandaio - St Jerome in his study.jpg|thumb|180px|{{PAGENAME}}]] De '''Heilige Hiëronymus''' (geboren umdebij [[347]] in Stridon – esturven op [[30 september]] [[420]]) is ien van de vier grote karkvaoders van 't Westen. Hij wördt ezien as heilige deur de [[Rooms-Katholieke Karke]] en de [[Oosters-Orthodoxe Karke]]. Zien feestdag is op [[30 september]]. In de [[christendom|christelijke]] iconografie wördt Hiëronymus väke of-ebeeld mit een leeuw. Hiëronymus is veural bekend deurdät e de [[Biebel]] vertaold het vanoet 't [[Grieks]] en [[Hebreeuws]] in 't [[Latien]]. In 't [[Grieks]] ston e bekend as ''Ευσέβιος Σωφρόνιος Ιερόνυμος'' (''Eusebius Sofronios Jeronumos'') en in 't [[Latien]] as ''Eusebius Sofronius Hieronymus''. De editie van Hiëronymus, 't [[Vulgaat]] is now nog een slim belangrieke [[Biebel]]se tekste biej de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Kattelieke Karke]]. Hiëronymus is de bescharmheilige van de [[archeologie|archeologen]], archivisten, [[Biebel]]studenten, [[biebeltheek|bibliothecarissen]], [[biebeltheek|bibiliotheken]], schoelieren, studenten en vertaolers. {{commonscat|Saint Jerome}} {{DEFAULTSORT:Hieronymus Stridon}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Christendom]] msqtp7bmh6b38w3ln0t1lrq7p3zfglb 0 5159 262184 261356 2013-04-22T13:26:05Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q9241657]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''{{PAGENAME}}''' kan verwiezen naor: * [[Hiëronymus van Stridon]] * [[Hiëronymus (naam)]] * [[Hiëronymus van Alphen]] * [[Hieronymus van Cardia]] * [[Hieronymus Fabricus]] * [[Hieronymus Bosch]] * [[Hieronymus Freiherr von Münchhausen]] * [[Hieronymus von Colloredo (1732-1812)]] * [[Hieronymus von Colloredo-Mannsfeld (1775-1822)]] {{dv}} [[bg:Джеръм]] [[de:Jerome]] [[en:Jerome (disambiguation)]] [[eo:Hieronimo]] [[es:Jerónimo]] [[fr:Jérôme]] [[ja:ジェローム]] [[pl:Jerome]] [[vo:Jerome]] 0u52h2frpgvbg2a6yohesiymj5ciaq7 0 5160 269354 269351 2013-08-11T14:36:36Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[Image:Regions of Iceland.png|thumb|300px|De regio's van Ieslaand]] [[Ieslaand]] is indield in acht regio's (landsvæði), die veurnaemelik veur [[staotestiek|statistische]] doelen bruukt wodden. Ok de [[jurisdiktie]]s van de distriktshoven volgen disse indieling, krek as et [[postcode|postkodesysteem]] op inkelde uutzunderings nao. Véúr [[2003]] wodden de gebieden ok bruukt as [[kiesdistrikt]]en veur et [[Alþing]]. In disse ooldere indieling vormde [[Reykjavik]] een appatte regio, wiels de omringende gemientes in de hudige heufdstedelike regio diel uutmaekten van de regio Reykjanes, die tegensworig Suðurnes hiet. <br style="clear:both;"> {| | '''Regio''' | width=5 | | '''Vertaeling''' | width=5 | | '''Heufdstad''' | width=5 | | align="right" | '''Bevolking''' | width=5 | | align="right" | '''Oppervlakte''' | width=5 | | align="right" | '''Inwoners/km²''' | width=5 | | align="right" | '''[[ISO 3166-2]]''' |- | [[Austurland]] | | ''Oostlaand'' | | [[Egilsstaðir]] | | align="right" | 11.798 | | align="right" | 22.721 km² | | align="right" | 0,52 | | align="right" | IS-7 |- | [[Höfuðborgarsvæðið]] | | ''Heufdstedelike regio'' | | [[Reykjavik]] | | align="right" | 178.000 | | align="right" | 1062 km² | | align="right" | 167,61 | | align="right" | IS-1 |- | [[Norðurland eystra]] | | ''Noordlaand-oost'' | | [[Akureyri]] | | align="right" | 26.618 | | align="right" | 21.968 km² | | align="right" | 1,21 | | align="right" | IS-6 |- | [[Norðurland vestra]] | | ''Noordlaand-west'' | | [[Sauðárkrókur]] | | align="right" | 9310 | | align="right" | 12.737 km² | | align="right" | 0,73 | | align="right" | IS-5 |- | [[Suðurland]] | | ''Zuudlaand'' | | [[Selfoss (stad)|Selfoss]] | | align="right" | 21.326 | | align="right" | 24.526 km² | | align="right" | 0,87 | | align="right" | IS-8 |- | [[Suðurnes]] | | ''Zudelik schiereilaand'' | | [[Keflavik]] | | align="right" | 16.727 | | align="right" | 829 km² | | align="right" | 20,18 | | align="right" | IS-2 |- | [[Vestfirðir]] | | ''Westfjorden'' | | [[Ísafjörður]] | | align="right" | 8014 | | align="right" | 9409 km² | | align="right" | 0,85 | | align="right" | IS-4 |- | [[Vesturland]] | | ''Westlaand'' | | [[Borgarnes]] | | align="right" | 14.457 | | align="right" | 9554 km² | | align="right" | 1,51 | | align="right" | IS-3 |- | '''Totaol''' | | | | [[Reykjavik]] | | align="right" | 286.250 | | align="right" | 102.928 km² | | align="right" | 2,78 | | |} {{DEFAULTSORT:Regio's Van Ieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Regio van Ieslaand]] p23wl7oxlgvalljnfxanim21h6m44ly 14 5161 290772 266291 2016-11-01T18:42:44Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Iceland}} [[Kategorie:Eilaand]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] el3obefscjbzacxgn480s1ryx0gik8e 0 5162 264360 256854 2013-05-06T19:57:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Estlaand]] is in-edield in vuuftien '''previnsies''' (''maakond'', meervoud: ''maakonnad''). Elke previnsie wordt eleid deur een [[gouverneur]] (Estisch: ''maavanem''), die de nasionale regering vertegenwoordigd op regionaal nivo. IJ of zie wordt an-esteld veur een periode van vuuf jaor. Elke previnsies is nog es onderverdield in gemienten. Der bint twee type gemienten: stedelijke gemienten (''linn''), en laandelijke gemienten (''vald''). == Lieste van previnsies == [[Ofbeelding:Eesti maakonnad 2006.svg|right|400px|Previnsies van Estlaand]] {| border="1" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver;" |- style="background:#abcdef;" ! width="250"|Previnsie!!width="200"|Eufdstad |- |[[Harjumaa]] || [[Tallinn]] |- |[[Hiiumaa]] || [[Kärdla]] |- |[[Ida-Virumaa]] || [[Jõhvi]] |- |[[Järvamaa]] || [[Paide]] |- |[[Jõgevamaa]] || [[Jõgeva]] |- |[[Läänemaa]] || [[Haapsalu]] |- |[[Lääne-Virumaa]] || [[Rakvere]] |- |[[Pärnumaa]] || [[Pärnu]] |- |[[Põlvamaa]] || [[Põlva]] |- |[[Raplamaa]] || [[Rapla]] |- |[[Saaremaa (provincie)|Saaremaa]] || [[Kuressaare]] |- |[[Tartumaa]] || [[Tartu]] |- |[[Valgamaa]] || [[Valga (Estland)|Valga]] |- |[[Viljandimaa]] || [[Viljandi]] |- |[[Võrumaa]] || [[Võru]] |} {{DEFAULTSORT:Previnsies Estlaand}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Estlaand|Previnsies]] [[Kategorie:Previnsie]] kl43vqtqve1j25g18jzw2chiwymyd6d 14 5163 271812 265985 2013-12-07T00:42:08Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Estonia}} [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Laand]] 337vsm8zmk16ygftdbkznm1b1fu6fc7 0 5164 28425 22234 2007-02-18T15:51:12Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Loo]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Loo]] fjw42ybl1oea755h09sx5fivqngtto4 8 5166 22238 2006-12-16T13:02:22Z Servien 7 Nieje pagina: De bewarking is ongedaon-emaak. Veur 't opslaon ku-j controleren of 't risseltaot juust is en eventueel de tekse veerder bewarken. wikitext text/x-wiki De bewarking is ongedaon-emaak. Veur 't opslaon ku-j controleren of 't risseltaot juust is en eventueel de tekse veerder bewarken. fe7z8smvukpy72emg5vcfra9msnj9tr 8 5167 45390 34262 2007-09-04T10:13:19Z RoboServien 60 sp wikitext text/x-wiki De wieziging kon neet ongedaon-emaak wonnen vanwegen aandere striejige wiezigingen. Je zullen de wieziging mit de haand doon munnen. 2eo99ieb9fb887pq9at5gaz4x247mnr 0 5192 272430 261864 2013-12-19T21:44:56Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata (de: verplaatst op wikidata) wikitext text/x-wiki '''Geute''' kan verwiezen naor: *[[Dakgeute]] - een dakgeute veur de [[regen]] *[[Geute (ruumte)]] - een ruumte veur 't schrobben en wassen {{dv}} herubuaglyg923ewlzlec4yuyi1arlv 0 5193 264548 39372 2013-05-06T20:47:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''geute''' of de '''gote''' is een ruumte dee meestentieds op de [[dele]] van een [[boerderieje]] te vienen is. De geute kan of-escheien ween van aandere kamers mar 't kan oek ween dat e neet of-escheien is van de aandere vertrekken. De geute wonnen gebruuk um te boenen, schrobben en te wassen, dit is weerumme te zien in de [[Nederlaands|Nederlaanse]] naam veur de geute (''spoelkeuken''). De geute is eigenlijks een soort [[biekeuken]], 't grote verschil is allinnig dat der in een geute veural schoon-emaak wonnen, en der staon meestentieds gien dingen op-esleugen zoas in een biekeuken. Naos 't schoonmaken van bepaolde dingen wönnen de geute oek wel gebruuk veur 't kannen van [[mölk|melk]], en op partie plaosen (veural op de [[Veluwe|Noordwest-Veluwe]]) stung in disse ruumte de pompe (vandaor de naam ''pomphokke'' in bieveurbeeld 't [[Oldebroek]]s). [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Woenen]] 362qc3f7znmmzhf6xjsfkjy3i8lvqj5 0 5194 288015 287998 2016-10-26T12:51:29Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Image:Wadden - Romo.PNG|thumb|250px|Lokoatsie]] '''Reumeroog''' of '''Rømø''' ([[Duuts]]: ''Röm'' of ''Rømø'', [[Noordfrais]]: ''Rem'', [[Platduuts]]: ''Römö'') is t maist zudelke bewoonde [[Denmaark|Deense]] [[waddenaailaand]] van de [[Noordzee]] en ligt tussen de aailaanden [[Sylt]] en [[Manderoog]] (of [[Mandø]]). t Oppervlakte van t aailaand is 130 [[vierkaante kilometer|km²]]. Der wonen minder as doezend mìnsken. n 9 kilometer laange daam verbindt t aailaand mit t vastelaand. In de ploats [[Havneby]] op t aailaand kan ook n veerpont nomen worden. Net as n aantel aandere waddenaailaanden het Reumeroog n steeds wisselende grootte had. t Aailaand het n lutje badploats, Lakolk. Laange tied vörmde de [[visserieje|vìskerij]] de belaangriekste bron van inkomsten op Reumeroog, loater wuir de [[haandel]] steeds belaangrieker. t Aailaand leeft tegenswoordig veural van [[toerisme]]. Zo binnen der n poar [[monement|monumenten]] en [[museum]]s. Doarnoast is der ook n [[pretpaark]] op t aailaand. Van [[1864]] tot [[1920]] beheurde Reumeroog tot [[Duutslaand]] en was t dail van de Prusische provìnzie [[Sleeswiek-Holstain]]. ==Heufdploatsen== De heufdploatsen van t aailaand binnen: * ''Toftum'' * ''Juvre'' * ''Bolilmark'' * ''Kongsmark'' * ''Tvismark/Nørre Tvismark'' * ''Mølby'' * ''Vråby'' * ''Havneby'', veerpont noar t [[Duutslaand|Duutse]] aailaand [[Sylt]] * ''Østerby'' * ''Kromose'' * ''Sønderstrand (Zuudstrand)'' * ''Lakolk'' [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Deense waddenaailanden]] bgg0h7jko73wwhgayr6aeqtil7ojdn7 0 5195 22365 22364 2006-12-17T16:10:41Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Reumeroog]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Reumeroog]] aul5hcvdwdoy21ynlb2x3bbioe6tift 0 5196 22391 2006-12-17T17:38:38Z Servien 7 Titel van [[Gres]] ewiezigd naor [[Grezenfemilie]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Grezenfemilie]] 5m0ah5y5lsxchuheyy2uwl9uxq6r2p0 0 5199 277295 22552 2015-01-29T16:09:56Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Zujelik halfroend]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zujelik halfroend]] hnxuv4u17slk12gv6eqpeqtmopkzrzf 0 5200 256761 253742 2013-03-11T11:08:49Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 170 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2088]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''1997''' == Gebeurtenissen == * [[1 jannewaori]] - Previnsiale Staoten van [[Frieslaand]] besluut dat de previnsie officieel Fryslân heet. * [[4 jannewaori]] - De [[Elfstedentocht|Elfstejentoch]] wonnen ewönnen deur [[Henk Angenent]] in een tied van 6.49 uur. * [[6 meert]] - 't [[Schilderie]] ''Tête de Femme'' van [[Pablo Picasso]] wonnen esteulen uut een [[gallerieje (kuns)|gallerieje]] in [[Londen]]. Een weke laoter wönnen 't weerummevunnen. * [[11 april]] - De [[kattedraal]] van [[Turien (stad)|Turien]] wonnen beschaodig deur braand. * [[1 juli]] - [[Hongkong]] wonnen over-edreugen deur 't [[Verienigd Keuninkriek|Verenig Koninkriek]] an [[Volksrippebliek China|China]]. * [[8 juli]] - [[Tsjechië]], [[Hongaarnlaand|Hongerije]] en [[Polen]] wonnen deur de [[NAVO]] uut-eneudig um in [[1999]] toe te trejen tot 't militaire [[bondgenoot]]schap. * [[13 juli]] - 't Liek van [[Che Guevara]] wonnen weerummebröch naor [[Cuba (laand)|Cuba]], um daor bie zien kammeraojen begraven te wonnen. * [[31 augustus]] - [[Diana Frances Spencer|Prinses Diana]] (VK) wonnen nao een zwaor auto-ongelok in de [[Pont de l'Alma]]-[[tunnel]] in [[Paries]] naor 't [[ziekenhuus]] evoerd waor ze um vier uur de volgende mannen [[dood]] verklaord wonnen. * [[September]] - [[De Kast]] belaant op nummer 2 van de Nederlaanse hitlieste mit 't Friestalige lied ''In nije dei'' (Een nieje dag) * [[6 september]] - [[Begrafenis]] van [[Diana Frances Spencer|Prinses Diana]] in de [[Westminster Abbey]]. * [[11 september]] - [[Schotlaand]] stemp veur de vorming van een eigen [[parlement]] nao een vereniging van 290 jaor mit [[Engelaand (regio)|Engelaand]]. * [[29 september]] - [[Verienigd Keuninkriek|Britse]] wetenschappers stellen 't verbaand vaste tussen de [[Ziekte van Creutzfeldt-Jakob]] en [[tongblaor]]. * [[December]] - [[Kim Dae Jung]] wonnen ekeuzen as prissedent van [[Zuud-Korea]]. == Geboren == * [[13 jannewaori]] - [[Marius Borg Høiby]], de jonge van de kroonprinsesse [[Mette-Marit van Noorwegen]] * [[15 juli]] - [[Prins Lukás van Bulgarije]] * [[12 oktober]] - [[Prins Boris van Bulgerije]], 2e in liende veur de Bulgaarse trone == Uut de tied == * [[31 augustus]] - [[Diana Frances Spencer|Diana Spencer]] (36), de vrouw van [[prins Charles]], kroonprins van 't Verenig Koninkriek * [[2 september]] - [[Joop van Tijn]] (58), Nederlaanse journelis, heufriddecteur van [[Vrij Nederland]] * [[13 september]] - [[Meindert Tjoelker]] (30), Nederlaans slachtoffer van [[zinloos geweld]]. 0j86nu2hu9awb26e8i1x7eisl4bdkbw 0 5203 285018 276492 2016-06-27T22:15:57Z 91.9.96.80 use file from commons wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LocatieFerwert.png|thumb|Lekaosie Ferwerd]] [[Ofbeelding:Ferwertkerk.jpg|thumb|Ferwerd: Vriehof en karke]] '''Ferwerd''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Ferwert'') is een dörp en et heufplak van de gemiente [[Ferwerderediel]] (''Ferwerderadiel''), perveensie [[Frieslaand]] ([[Nederlaand]]), en het omdebi'j 1.823 inwoners (2014). Et dörp leit an de N357 tussen [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]] en [[Dokkum]], vlakbi'j de [[Waddenzee]] en in et westen van et terpdörpien [[Hogebeintum]] (''Hegebeintum''). Ferwerd wodt kenmarkt deur een [[15e eeuw|15e ieuwse]] [[karktoren]] en et is de geboorteplak van ien van de bekendste Friese schrievers [[Trinus Riemersma]]. Sund [[1999]] is de officiële naeme van et dörp et Friestaelige ''Ferwert''. == Bevolkingsontwikkeling == * [[2014]] - 1823 * [[2004]] - 1915 * [[2002]] - 1874 * [[1999]] - 1824 [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] a0f7dfi5x95fqp5e7fnuyt83ktdwmge 0 5204 281889 265422 2015-05-07T21:17:56Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Gaasterlân Sleat Balk.png|thumb|300px|Kaorte van Balk]] '''Balk''' is een dörp in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et beheurt tot de gemiente [[De Friese Meren]], en was et heufdplak van de vroggere gemiente [[Gaasterlaand-Sloten]] (''Gaasterlân-Sleat''). Et het omdebi'j 3.350 inwoners. Balk leit tussen [[Harich]] en [[Wiekel]]. Deur et dörp stroomt et reviertien de [[Luts]]. Et plakkien zol ontstaon wezen bi'j een balke over et reviertien; vandaor de naeme. Laeter wodde hier een brogge bouwd. Anvankelik heurde Balk bi'j Harich. In [[1585]] wodde et deur [[Spanje|Spaanse]] soldaoten uut [[Grunnen (stad)|Grunnen]] plunderd. Balk wodde in de [[18e eeuw|18e ieuw]] welvaorend deur de [[botter]]haandel, en in de [[19e eeuw|19e ieuw]] was et een zelsstaandig dörp wodden. Balk kende vanoolds diverse geleufsgemienschoppen. Ien daorvan was de gemiente van de [[Mennonieten]] in Balk die slim streng in de leer was. In et midden van de 19e ieuw is een grote groep naor [[Amerika|Amerike]] gaon om daor in de omkrieten van [[Goshen]] in de staot [[Indiana]] te gaon wonen. Een gevelstien in Balk herinnert nog an disse olde geleufsgemienschop. Et dörp en et reviertien zollen de dichter [[Herman Gorter]], wie-zien pake in de 19e ieuw [[deupsgezind]] [[predikant]] was in Balk, tot zien beroemde gedicht [[Mei (gedicht)|"Mei"]] inspireerd hebben. Daorin het Gorter et overigens niet over een dörp, mar over een stattien; en niet over een reviertien, mar over een waetergrachte: :''Een nieuwe lente en een nieuw geluid'' :''Ik wil dat dit lied klinkt als het gefluit'' :''Dat ik vaak hoorde voor een zomernacht'' :''In een oud stadje, langs de watergracht.'' Ter herinnering staot an de Luts een staandbeeld van de dichter. Balk het veerder een historische dörpkoeme, mit een raodhuus uut [[1615]]. In Balk en omkrieten verschient een [[krante|kraante]]; de ''Balkster Courant''. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://nostalgisch.koudum.nl/zwh/steenbalk.htm Gedaenkstien boven de deure van de Deupsgezinde Karke te Balk] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 4gbzknhc4bzwd14jurqli99i1fonyqi 0 5208 276206 276205 2014-07-21T17:26:07Z Stellingwerver 9434 wikitext text/x-wiki De '''Stichting Stellingwarver Schrieversronte''' is een instituut veur de [[Stellingwarfs]]e tael, [[literetuur]], [[geschiedenis]], volkskunde en identiteit van de [[Stellingwarven]]. De organisaosie hooldt him in et biezunder bezig mit de regio in [[Frieslaand|Zuudoost-Frieslaand]], waor ze vanoolds Stellingwarfs praoten. Mit zoe'n 1.300 leden is et naor verholing de grootste Nedersaksische streektaelorganisaosie in [[Nederlaand]]. De Stichting Stellingwarver Schrieversronte is vestigd in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Ooststellingwarf]] in et dörpien [[Berkoop]]. Et instituut wodde opricht in [[1972]]. == Warkgebied == De ''Schrieversronte'' gaot allienig over et Stellingwarfse taelgebied in de perveensie [[Frieslaand]]. Et Stellingwarfs-praotende gebied in Overiessel vaalt onder de verantwoording van de [[IJsselacademie]] (''Iesselakkedemie'') in [[Kampen (Overiessel)|Kampen]], wiels dat in Drenthe verzorgt wodt deur et [[Huus van de Taol]] in [[Beilen]]. Alle drie de organisaosies bin ansleuten bie de SONT, de Federaosie van Streektaelorganisaosies in et Nedersaksische Taelgebied. == Publikaosies in et Stellingwarfs == De stichting maekt verschillende uutgiften van Stellingwarver boeken mogelik. Zowel veur volwassen as veur kieders verschienen jaorliks verschillende titels. De Stellingwarver Schrieversronte geeft ok et Stellingwarfs tiedschrift ''De Ovend'' uut. Et blad verschient zes keer per jaor. Et tiedschrift is zo oold as de stichting zels. == Et Stellingwarfse Woordeboek == Vanof [[1975]] het et ''Instituut veur Stellingwarver tael en kultuur'', dat insteld is deur de ''Stellingwarver Schrieversronte'', in saemenwarking mit et [[Nedersaksisch Instituut]] an de [[Rieksuniversiteit Grunningen]], warkt an de uutgaove van een groot Stellingwarfs woordeboek. Nao een jaorenlange anloop kwam in [[1994]] et eerste diel van et ''Stellingwarfs Woordeboek'' uut, diel II, dat de letters F tot en mit K besleug en 843 bladzieden bevatte. In [[1997]] verscheen diel III, van de letters L tot en mit R (1.151 bladzieden) en in [[2001]] diel IV, van de letters S tot en mit Z (985 bladzieden). Et laeste diel om uutgeven te wodden, in [[2004]], was diel I, dat de letters A tot en mit E besleug en 821 bladzieden het. Mitmekeer bestonnen de vier dielen uut percies 3.800 bladzieden, mit naor schatting 70.000 tot 80.000 woorden. In september [[2005]] verscheen d'r ok een inkotte edisie, et ''Stellingwarfs-Nederlands Verklarend Handwoordenboek'', dat 704 bladzieden bevatte. ==Zie ok== *[[Henk Bloemhoff]] ([[streektaalfunctionaoris|streektaelfunktionaoris]]) ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.stellingwarfs.nl/ Stichting Stellingwarver Schrieversronte] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] h1k3oqfd15wi5emkjedqi34x7mmmk9r 10 5216 266870 256541 2013-05-10T20:58:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{BabelM|Spaons|es|Este usuario tiene el [[:Kategorie:Gebruker es|'''españo'''l]] como [[:Kategorie:Gebruker es-M|'''lengua materna''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker es-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker es-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|es-M]] </noinclude> h8mb2uelgdprr7rwy2xub9jwpmrf8j2 10 5218 268682 266872 2013-07-27T17:49:24Z MerlIwBot 5793 bot deraof: [[stq:Foarloage:Benutser es]] (strongly connected to [[nds-nl:Mal:Gebruker es]]) wikitext text/x-wiki {{Babel1|Spaons|es|Este usuario puede contribuir con un nivel [[:Kategorie:Gebruker es-1|'''básico''']] de [[:Kategorie:Gebruker es|'''español''']].}} <includeonly> [[Kategorie:Gebruker es-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker es-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|es-1]] </noinclude> gf16a9ok4njqi3821brzz6s56i42shz 14 5219 266061 256645 2013-05-10T16:18:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User es-N}} [[Kategorie:Gebruker es]] 4y82lb5rqfer6kfb21otbv1easrsfje 10 5220 271748 266874 2013-12-07T00:23:54Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel3|Spaons|es|Este usuario puede contribuir con un nivel [[:Kategorie:Gebruker es-3|'''avanzado''']] de [[:Kategorie:Gebruker es|'''español''']].}} <includeonly> [[Kategorie:Gebruker es-3|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker es-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|es-3]] </noinclude> 4jwy820nddxa7lgb5fd4qomtzl936gs 10 5221 266864 256534 2013-05-10T20:57:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel3|Ingels|en|This user is able to contribute with an [[:Kategorie:Gebruker en-3|'''advanced''']] level of [[:Kategorie:Gebruker en|'''English''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker en-3|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker en-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|en-3]] </noinclude> jtelkwj88h8qi9znjm0if5nbv8nkomy 10 5222 266875 256533 2013-05-10T20:59:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel4|Spaons|es|Este usuario habla [[:Kategorie:Gebruker es|'''español''']] en un nivel [[:Kategorie:Gebruker es-4|'''cercano al nativo''']].}} <includeonly> [[Kategorie:Gebruker es-4|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker es-4| ]] [[Kategorie:Mallen babel|es-4]] <noinclude> </noinclude> kixjhcyau8slx8zycy8tvu9a1dpjnkx 10 5223 266857 256532 2013-05-10T20:56:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel2|Duuts|de|Dieser Benutzer hat [[:Kategorie:Gebruker de-2|'''fortgeschrittene''']] [[:Kategorie:Gebruker de|'''Deutschkenntnisse''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker de-2|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker de-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|de-2]] </noinclude> calhs41snghkgdkzei579e46mecy772 10 5224 266884 256540 2013-05-10T21:01:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel1|Frans|fr|Cette personne peut contribuer avec un niveau [[:Kategorie:Gebruker fr-1|'''élémentaire''']] de [[:Kategorie:Gebruker fr|'''français''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker fr-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker fr-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|fr-1]] </noinclude> nwtfezsxl7tahob7q0zq1jjj4ydkl0d 0 5225 265329 256539 2013-05-10T13:43:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Humanae Vitae''' ([[Latien]]: ''van mèènselijke lèven'', ok wel of-ekort as: ''HV'') is 'ne encycliek eskreven deur [[Paus Paulus VI]] op [[25 juli]] [[1968]]. De encliek hef de ondertitel ''over de regulering van de bevalling''. 't bevestigt de treditionele leer van de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Kattelieke Karke]] over [[abortus]], [[anticonceptie]]middels, en aandere zaken die te maken hebt mit 't mèènselijke lèven. Heufdzakelijk deur 't verbieden van kunstmaotige anticonceptiemiddels, in waffer vorm dan ok, blieft de encycliek slim controversieel onder de kattelieken. 't Document wördt mangs beskreven as profetisch, deur mèènsen die geleuven dät de vier veurspellings aover de effecten die anticonceptiemiddels op de gemienskop zollen hebben, juust waren. == Externe verwiezings == * [http://www.vatican.va/holy_father/paul_vi/encyclicals/documents/hf_p-vi_enc_25071968_humanae-vitae_en.html Engelse tekste van 't Humanae Vitae van 't Vaticaan] * [http://www.vatican.va/holy_father/paul_vi/encyclicals/documents/hf_p-vi_enc_25071968_humanae-vitae_lt.html Originele Latiense tekste] [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] h43k85dawjnikv67dr1vf5jchsps4z3 0 5226 22830 22691 2006-12-24T18:42:26Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Waddenaailanden]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Waddenaailanden]] m87ym89j5e2r6egnjs5x62niivt5guq 0 5227 288014 287997 2016-10-26T12:51:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Image:Wadden - Mando.PNG|250px|thumb|Lokoatsie]] '''Manderoog''', '''Mandø''' of '''Manø''' (oetsproken as: ''Mèn-eu'') is een [[Denmaark|Deens]] [[waddenaailaand]], en is t klainste bewoonde waddenaailaand van [[Denmaark]]. t Aailaand ligt tussen [[Reumeroog]] en [[Fanoog]]. t Aailaand besloat 8 vierkaante kilometer en der wonen enkele tientallen bewoner. t Omdiekte aailanad is bereikboar via twai wegen dij bie hoogwoater nait tougankelk binnen. Allend aan de westzied bevindt zok n [[dune|dunenrie]]. [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Deense waddenaailanden]] r9jwhv59i0mfo8spin17ua92xa400yw 0 5228 22693 2006-12-22T12:59:35Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Manderoog]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Manderoog]] 8tcu9jwilteiyowfmyui6yv0ibjdgxc 0 5229 22696 2006-12-22T13:27:24Z Servien 7 Titel van [[Riekeluuswoening]] ewiezigd naor [[Herenhuus]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Herenhuus]] 3aqispc2h8wq98lhh7fwcsfwn9d47kn 14 5230 271628 266057 2013-12-06T23:37:09Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User es-1}} [[Kategorie:Gebruker es]] 7xqrssxqcftqd7bu4ibmejd8zu7qjfh 0 5235 265315 256821 2013-05-10T13:40:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Deus Caritas Est''' ([[Latien]]: "God is liefde") is de eerste encycliek deur [[Paus Benedictus XVI]]. De encycliek verscheen op [[25 jannewaori]] [[2006]] in zeuven [[taol]]en: [[Engels]], [[Frans]], [[Duuts]], [[Italiaans]], [[Latien]], [[Pools]], [[Portugees]] en [[Spaans]]. De eerste helfte van de encycliek is eskreven deur Paus Benedictus in 't Duuts in de zummer van [[2005]], en de tweede helfte is samen-esteld deur 't gebruken van de onvoltooide geschriften van zien veurganger, [[Paus Johannes Paulus II]]. 't Document wönnen etekend deur Paus Benedictus op [[Kirsttied|Eerste Karstdag]] [[2005]]. == externe verwiezings == * [http://www.vatican.va/holy_father/benedict_xvi/encyclicals/documents/hf_ben-xvi_enc_20051225_deus-caritas-est_lt.html Latiense tekste van 't Deus Caritas Est van 't Vatican] * [http://www.vatican.va/holy_father/benedict_xvi/encyclicals/documents/hf_ben-xvi_enc_20051225_deus-caritas-est_nl.html Tekste in 't Nederlaans] [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] 676435nd3q6e3kgqb6q3p3lzi3tad1k 14 5237 256822 252500 2013-03-11T11:10:35Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 78 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6468962]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Roman Catholic Church}} [[Kategorie:Christendom]] fsjohlqxr0fergq2btxew9l0juh4gfb 0 5238 288010 288004 2016-10-26T12:49:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:map DK Fanø.PNG|thumb|250px|Lokoatsie van de gemainte Fanoog]] '''Fanoog''' of '''Fanø''' is n gemainte en n lieksnoameg [[waddenaailaand]] in de [[Denmaark|Deense]] regio [[Zuud-Denmaark]] en het 3.143 inwoner ([[2006]]). Fanoog wordt bie de herindailen van [[2007]] nait soamenvougd moar blift n zölfstandege gemainte. t Is t maist noordelk legen van aal waddenaailaanden. t Aailaand ligt tussen de waddenaailaanden [[Manderoog]] en [[Skallingen]] ([[haalfaailaand]]). t Aailaandoppervlak is sikkom 56 [[vierkaante kilometer|km²]]. Der wonen n poar doezend mìnsken. Vanoet [[Esbjerg]] kin t aailaand per [[veerpont]] berekt worden. ==Hìnwiezen== *[http://www.fanoe.dk Webstee van de gemainte Fanoog] ==Òfbeelden== [[Image:DK Fanoe Windmill01.JPG|thumb|left|Meulen in Sønderho]] {{commons|Fanø}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Denmaark]] [[Kategorie:Deense waddenaailanden]] kkx2p1picmg488gumiz8i2gtoynp8ci 0 5239 22744 2006-12-23T10:55:06Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Fanoog]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Fanoog]] n38rvojih3bceqol1lhobidxyt1hxdc 0 5240 288013 288012 2016-10-26T12:50:45Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Langli''' is n klain zompeg [[eilaand|aailaand]] in de Ho-Bucht vlakbie [[Esbjerg]] aan de [[Denmaark|Deense]] [[Noordzee]]kust. t Is 0,8 [[vierkaante kilometer|km²]] laang en kan deur een 3 km laange ''Ebbevej'' (wadweg) vanoet Ho bereikt worden. Langli (oorspronkelk ''Langeleje'' = laang kamp) was tot de sturmvloed van [[1634]] dail van n schieraailaand. Doarnoa begon zok zeeziedeg n twaide schieraailaand te vörmen (now [[Skallingen]]), dat van dij tied ôf aan Langli beschaarmde. Langli is ain van de onbewoonde [[Waddenaailaanden]] aan de [[Denmaark|Deense]] kust, en beheurt tou aan de stoat. ==Zai ook== *[[Waddenaailaanden]] [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Deense waddenaailanden]] 1ncrivnwy0y5sxiq4rtq7mgaeqaxtnb 0 5241 276385 265060 2014-08-24T02:08:26Z AndriesWijma 11444 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Kollumerlân Kollum.png|thumb|275px|Lokoatsie Kölm]] '''Köllum''' is n dörp en de heufdploats van de gemainte [[Köllumerland en Nijkruusland|Köllumerlaand en Nijkruuslaand]], in de [[Nederlaand]]se provìnzie [[Frieslaand]]. Köllum is n vlekke, n dörp mit klainstedelk karakter. t Is in de vrouge [[middeleeuwn|middelaiwen]] ontstoan op de raand van n [[zaandplatto]] as n nederzetten bie de direkt mit zee in verbinding stoande Dwarsried. Monumentenzörg omschrift de heufdploats van Köllumerlaand as n wegdörp. De heufdweg, de Veurstroat, is de deurlopende weg in t zèntrum van Köllum. De Veurstroat kruust de Zielsterried. Dizze kruusstruktuur is in de [[middeleeuwn|middelaiwen]] ontstoan en het zok in de loop van de geschiednis bestendegd. Kölm het n beschaarmd dörpsgezicht. In totoal binnen der 31 [[monument|monumìnten]] te vinden, woaronder de revörmeerde en hervörmde [[Kaark (gebouw)|kèrke]], t veurmoaleg [[postkantoor]] en veurmoaleg [[roadhoes]]. ==Inwoner== Aantel inwoner deur de joaren hìn per [[1 jannewaori|1 jannewoari]]: {| width="30%" | *[[2014]] - 5.521 *[[2013]] - 5.477 *[[2012]] - 5.525 *[[2007]] - 5.654 | *[[2006]] - 5.654 *[[2005]] - 5.621 *[[2004]] - 5.613 *[[2003]] - 5.789 | *[[2002]] - 5.752 *[[2001]] - 5.692 *[[2000]] - 5.676 *[[1999]] - 5.664 |} {{DEFAULTSORT:Kollum}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] sz721bvjnzptjf6b6olge8epy5xx9wz 0 5242 82991 28543 2008-09-19T19:33:37Z Deurverwiezingsverbeteraar 957 [[Kölm]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Köllum]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Köllum]] s37ajxe1irqas5g5lb2cug0ir93u4de 0 5243 22766 2006-12-23T17:56:04Z Servien 7 deurverwiezing naor [[1 jannewaori]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[1 jannewaori]] t2nf5wl8umqgfv1005lpfelm9nqen0d 0 5246 272308 272125 2013-12-13T22:45:32Z 80.114.178.7 [[Schiermonnikoog (eilaand)]] het [[Schiermonnikoog]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LekaosieSchiermonnikoog.png|thumb|275px|Lekaosie Schiermonnikoog]] Et dörp '''Schiermonnikoog''' ([[Eilaanders]]: ''Aisterbun'') is et ienigste dörp op et gelieknaemige [[Frieslaand|Friese]] [[waddenaailaanden|Waddeneilaand]] [[Schiermonnikoog]]. Mit de ligging van 53°48' NB is et de noordelikste plak van [[Nederlaand]]. ==Geschiedenis== Et dörp Schiermonnikoog is as ''Oosterburen'' in opdracht van de femilie Stachouwer bouwd in [[1719]], omdat et oorspronkelike dörp ''Westerburen'', langzeman deur de zee mitneumen wodde. Nao de [[Twiede Wereldoorlog]] verrees an de zuudkaante van et dörp een ni'je wiek, die deur de bewoners ''Ni'j-Dokkum'' nuumd wodt. In disse wiek staot een MAVO-schoele en een sporthal. Ter herinnering an de monniken van [[Klaorkaamp]] is in [[1961]] in et dörp een staandbeeld van een monnik onthuld. Nao [[1995]] is een ni'je wiek bouwd an de oostkaante van et dörp. ==Ofbeelding== [[Ofbeelding:Dorpschiermonnikoog.jpg|thumb|left|300px|Uutzicht op de Langestreek]]<br clear="all"> ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.schiermonnikoog.nl Officiële webstee van Schiermonnikoog] * [http://www.schierweb.nl Infermatieve webstee] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 1mvlry4djj1yonnqa8crqo63t2yjw7w 0 5247 272015 269002 2013-12-09T03:32:47Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Schiermonnikoog''' kan verwiezen naor: *[[Schiermonnikoog]] - et eilaand en de gemiente Schiermonnikoog *[[Schiermonnikoog (plak)]] - de plak Schiermonnikoog {{dv}} fmu4ez6tm0s5nj3wo4a3mswpen6gno2 0 5250 265731 256586 2013-05-10T15:04:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LekaosieStiens.png|thumb|250px|Lekaosie Stiens]] '''Stiens''' is een dörp en de heufdplak van de gemiente [[Liwwadderediel]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Stiens het omdebi'j 7.430 inwoners en leit an de perveensiaole weg de N357, in et noorden van de stad [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]]. De [[socialisme|socialistische]] veurman [[Pieter Jelles Troelstra]] gruuide op in Stiens, waor zien heit de ontvanger van de [[belasting]]s was. ==Meulens== Stiens het nog drie meulens. In et dörp zels staot de [[koremeulen]] 'De Hope', oorspronkelik bouwd in [[1853]] en twie keer herbouwd, in [[1978]] en in [[1993]] nao een braand. Veerder staon d'r in de omkrieten van et dörp twie [[pooldermeulen]]s, 'De Kleine of Binnema's Meulen' (kleinste achtkaante meulen van Frieslaand) en 'De Stienhuustermeulen'. ==Bevolkingsontwikkeling== * [[2004]] - 7.780 * [[2003]] - 7.808 * [[2002]] - 7.835 * [[1999]] - 7.589 ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.leeuwarderadeel.nl Webstee gemiente Liwwadderediel] * [http://www.stiensonline.nl Stiens Online - Webstee ter permosie van Stiens ] * [http://www.regiostiens.nl regio Stiens - Webstee van Stiens ] * [http://www.zwembadstiens.nl Zwembad Stiens] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] g956shktdquubr5aqckrl9krr8jfmtb 0 5251 265605 256587 2013-05-10T14:43:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Menameradiel Menaam.png|thumb|Lekaosie Menaldum]] '''Menaldum''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Menaam'') is een dörp en de heufdplak van de gemiente [[Menaldumediel]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et het 2.470 inwoners ([[2004]]). Et [[gemientehuus]] is in [[1841]] tot [[1843]] bouwd deur [[architektuur|architekt]] [[Thomas Romein]]. Menaldum was een overwegend boers dörp mit [[veeteelt]] en [[laandbouw]]. De warkgelegenhied in de laandbouw leup vanof [[1960]] stark terogge en daordeur verdwenen de jongeren en de middenstaand uut et dörp. ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.menaldumdorp.nl Verieniging Dörpsbelang Menaldum] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 3a1flz9ei4xavwj2yo8xtdn6opejdqq 0 5252 22824 2006-12-24T18:21:21Z Servien 7 Titel van [[Waddenaailaanden]] ewiezigd naor [[Waddenaailanden]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Waddenaailanden]] m87ym89j5e2r6egnjs5x62niivt5guq 0 5254 281922 265447 2015-05-07T21:44:21Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Brekkenpoolder''' is een [[buurtschop]] van et [[Frieslaand|Friese]] dörp [[De Lemmer]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[De Friese Meren]]. {{begin}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] ocu7dw5d2rzysuth40p1vm8wvevxccr 0 5255 267771 265568 2013-05-14T11:42:16Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q13136670]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Kemmissiepolle''' is een [[buurtschop]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]] in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Lemsterlaand]]. {{begin}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] jtc2lt9yj1ym5w3ozvx2yz9yncboviz 0 5256 281924 265789 2015-05-07T21:46:14Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Zeuvenbuurt''' is een [[buurtschop]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]], in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[De Friese Meren]]. Zeuvenbuurt leit dichtebi'j de revier de [[Kuunder (revier)|Kuunder]]. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 3g01nfe86xa5nv4ze7bmwitjlyhcv1j 0 5257 265509 256589 2013-05-10T14:14:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Et '''Fochtelervene''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: Fochtelo(o)ërveen) is een 2.500 bunder groot netuurgebied op de greens van de Nederlaanse perveensies [[Frieslaand]] en [[Drenthe]]. Dit is ien van de minnige [[vene (grondsoorte)|hoogveengebieden]] in Nederlaand. Et gebied is eigendom van de [[Verieniging Netuurmonementen]] en wodt tegere mit [[Staotsbosbeheer]] beheerd. Rondomme et eigenlike vene komt een raandzone die inricht wodt as netuurterrein. Et doel hiervan is ok om as buffer te dienen tussen de omringende [[laandbouw]]gronden en et vene. ==Ekologische ontwikkelings== ===Ontwikkelings wat plaanten angaot=== Et Fochtelervene is onderdiel van de ekologische heufdstruktuur en om et vene te beholen is et gebied vernat deur anleg van damwanen, et dempen van sloten en et plaetsen van stuwen. Hierdeur is de gruui van et hoogvene weer meugelik. Onderzuuk in [[2004]] het uutwezen dat de vernatting goed west is veur de plaantegruui. Et, in Nederlaand uterst zeldzeme, [[bruun veenmos]] is terogge. [[Bentepolle]], een bruungele, grösachtige plaante die de overhaand kreeg doe et vene uutdreugde, kriegt et steeds minder ruumte. Hierveur in et plak kommen now et ienjaorig [[veenpluus|wollegrös]] en de [[lavendelheide]]. De [[veenmos]]sen, bouwstienen van et [[Vene (grondsoorte)|vene]], kommen langzeman terogge. Hiertoe beheuren et [[waeterveenmos]], et [[hoogveenveenmos]] en et [[rood veenmos]]. Ok aandere bedriegde plaanten zoas [[et blauwe klokkien]] en [[dwargvlas]] kommen vaeker veur. ===Ontwikkelings wat dieren angaot=== *Een vlinder as et [[veenhujbesien]] het hier weer ien van zien laeste grote populaosies. *In et Fochtelervene het in [[2001]] veur et eerst in 250 jaor een suksesvol bruudgeval van de [[Europese kraenvoegel]] (''Grus grus'') plakvunnen. Dit het in [[2002]] en [[2003]] een vervolg kregen. *In [[2004]] wodde de [[bosruter]] weer zien. Deur et verhogen van de grondwaeterstaand en warkzemheden weren d'r blubbervelden en platreden modder ontstaon die veur een bosruter antrekkelik bin. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Netuurgebied in Frieslaand]] [[Kategorie:Netuurgebied in Drenthe]] mfbtho95lsjsukatd8rlbytl4kcmol9 0 5259 281903 265630 2015-05-07T21:29:31Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map_NL_Skarsterlân_Nijehaske.png|thumb|Ligging van Ni'jehaske]] [[Ofbeelding: Nijehaske 03.JPG|thumb|Uutzicht op Ni'jehaske]] '''Ni'jehaske''' ([[Nederlaands|Nederlaans]] en [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Nijehaske'') is een klein dörpien in et oosten van de gemiente [[De Friese Meren]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]], legen an de ''Jousterweg''. In et vleden wodde de naeme van et dörp nog naor et Nederlaans vertaeld as ''Nieuwehaske''. Tegenwoordig wodt ok in et Nederlaans allienig de Friese vorm nog bruukt. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Scharsterlaand]]. Ni'jehaske is begonnen as oostelike uutbouw van et ooldere dörp Haske, dat laeter [[Ooldehaske]] gong hieten. Disse twie dörpen vormden et centrum van de veurmaolige gemiente [[Haskerlaand]]. Deur de veenofgreving, die al in de [[16e eeuw|16e ieuw]] bezig was, ontwikkelde et dörp. Doe 200 jaor laeter zogenaemde [[Gietern|Gietersen]] naor et gebied kwammen om vene of te greven, nam et tal inwoners van beide dörpen stark toe. De gruui van et naobi'jlegen plak [[Et Vene (plak)|Et Vene]], dat op de greens van drie gemienten lag, zurgde d'r-veur dat een groot diel van et dörp verdween. Et oorspronkelike hatte van Ni'jehaske maekt al sund de gemientelike herindieling van [[1934]] diel uut van Et Vene. In disse plak is een naobi'jlegen ni'jbouwwiek naor Ni'jehaske vernuumd. Et diel van et dörp dat nog de hieltied zelsstandig is, het minder as 50 inwoners. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] f8xdrv0xs2o6ezhqljbbkeiu198vbu3 0 5260 275801 273797 2014-05-08T15:36:46Z Jürgen Krause 9572 Harmonizing according to all my uploads of COA´s ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki {| cellpadding="2" style="float:right; width:307px; background:#e3e3e3; margin-left:1em; border-spacing:1px;" ! Woapen ! Koart |- style="background: #ffffff; text-align: center;" | style="width: 145px;" | [[Image:Wappen Landkreis Gifhorn.svg|140px|Woapen van Gefhörn]] | style="width: 145px;" | [[Image:Lage des Landkreises Gifhorn in Deutschland.GIF|140px|Liggen van Gefhörn]] |- ! colspan="2" | Boasisgegevens |- style="background: #ffffff;" | [[Dailstoat]]: || [[Nedersaksen]] |- style="background: #ffffff;" | [[Heufdstad]]: || [[Gefhörn (stad)]] |- style="background: #ffffff;" | [[Oppervlak]]: || 1562,77 km² |- style="background: #ffffff;" | [[Bevolking|Inwoner]]: || 175.298 ''<small>([[31 december]] [[2005]])</small>'' |- style="background: #ffffff;" | [[Bevolkingsdichheid|Inwonerdichtte]]: || 112 inwoner per km² |- style="background: #ffffff;" | Kentaiken: || GF |- style="background: #ffffff;" | Gemaintenummer: || 03 1 51 |- style="background: #ffffff;" | Opdailen van t distrikt: || 41 [[gemainte]]s |- style="background: #ffffff;" | [[Webstee]]: || [http://www.gifhorn.de Gifhorn.de] |} '''Laandkrais Gefhörn''' is n distrikt in de [[Duutslaand|Duutse]] [[dailstoat]] [[Nedersaksen]]. t Het n oppervlakte van 1562,78 [[vierkaante kilometer|km²]] en n inwoneraantel van 175.111 <small>''([[30 september]] [[2004]])''</small>. ==Steden en gemaintes== De volgende steden en gemaintes liggen in t distrikt: (aantel inwoner vanôf [[30 juni]] [[2005]]) '''Gemaintes''' # '''[[Image:DEU Gifhorn COA.svg|18px]] [[Gefhörn (stad)|Gefhörn]]''', Stad, autonome gemainschop (42.658) # '''[[Image:Wappen_der_Gemeinde_Sassenburg.png|18px]] [[Sassenburg]]''' Vraie gemainte (10.946) # '''[[Image:Wappen Wittingen.png|18px]] [[Wittingen]]''', Stad (12.268) '''[[Samtgemeinde]]n''' mit de lokoale gemainschoppen <nowiki>*</nowiki> Zetel van overhaid Samtgemeinde {| | width="450" valign="top" | *'''1. [[Image:Wappen Samtgemeinde Boldecker Land.png|18px]] [[Samtgemeinde Boldecker Land]]'''<br />(9.802) # [[Image:Wappen_Barwedel.png|18px]] [[Barwedel]] (1.077) # [[Image:Wappen_Bokensdorf.png|18px]] [[Bokensdorf]] (950) # [[Image:Wappen_Jembke.png|18px]] [[Jembke]] (1.901) # [[Image:Wappen_Osloss.png|18px]] [[Osloß]] (1.981) # [[Image:Wappen_Tappenbeck.png|18px]] [[Tappenbeck]] (1.245) # [[Image:Wappen_Weyhausen.png|18px]] [[Weyhausen]] * (2.648) *'''2. [[Image:Wappen Brome.png|18px]] [[Samtgemeinde Brome]]'''<br />(15.335) # [[Image:Wappen_Bergfeld.png|18px]] [[Bergfeld]] (952) # [[Image:Wappen_Brome.png|18px]] [[Brome]], Flecken * (3.397) # [[Image:Wappen_Ehra-Lessien.png|18px]] [[Ehra-Lessien]] (1.629) # [[Image:Wappen_Parsau.png|18px]] [[Parsau]] (1.946) # [[Image:Wappen_Ruehen.png|18px]] [[Rühen]] (4.672) # [[Image:Wappen_Tiddische.png|18px]] [[Tiddische]] (1.268) # [[Image:Wappen_Tuelau.png|18px]] [[Tülau]] (1.471) *'''3. [[Image:Wappen Samtgemeinde Hankensbuettel.png|18px]] [[Samtgemeinde Hankensbüttel]]'''<br />(9.739) # [[Image:Wappen_Dedelstorf.png|18px]] [[Dedelstorf]] (1.521) # [[Image:Wappen Hankensbuettel.png|18px]] [[Hankensbüttel]] * (4.525) # [[Image:Wappen_Obernholz.png|18px]] [[Obernholz]] (940) # [[Image:Wappen_Sprakensehl.png|18px]] [[Sprakensehl]] (1.309) # [[Image:Wappen_Steinhorst.png|18px]] [[Steinhorst (Niedersachsen)|Steinhorst]] (1.444) *'''4. [[Image:Wappen_Samtgemeinde_Isenbuettel.png|18px]] [[Samtgemeinde Isenbüttel]]'''<br />(15.502) # [[Image:Wappen_Calberlah.png|18px]] [[Calberlah]] (5.236) # [[Image:Wappen_Isenbuettel.png|18px]] [[Isenbüttel]] * (6.183) # [[Image:Sin_escudo.svg|18px]] [[Ribbesbüttel]] (2.133) # [[Image:Wappen_Wasbuettel.png|18px]] [[Wasbüttel]] (1.950) | width="450" valign="top" | *'''5. [[Image:Sin_escudo.svg|18px]] [[Samtgemeinde Meinersen]]'''<br />(20.944) # [[Image:Wappen_von_Hillerse.svg|18px]] [[Hillerse]] (2.615) # [[Image:Wappen_von_Leiferde.png|18px]] [[Leiferde]] (4.335) # [[Image:Sin_escudo.svg|18px]] [[Meinersen]] * (8.415) # [[Image:Wappen_von_Müden_(Aller).png|18px]] [[Müden (Aller)]] (5.579) *'''6. [[Image:Sin_escudo.svg|18px]] [[Papenteich|Samtgemeinde Papenteich]]'''<br />(23.458) # [[Image:Sin_escudo.svg|18px]] [[Adenbüttel]] (1.724) # [[Image:Sin_escudo.svg|18px]] [[Didderse]] (1.404) # [[Image:Wappen_von_Meine.png|18px]] [[Meine]] * (8.070) # [[Image:Sin_escudo.svg|18px]] [[Rötgesbüttel]] (2.280) # [[Image:Sin_escudo.svg|18px]] [[Schwülper]] (6.627) # [[Image:Vordorf_-_coat_of_arms.jpg|18px]] [[Vordorf]] (3.353) *'''7. [[Image:Sin_escudo.svg|18px]] [[Samtgemeinde Wesendorf]]'''<br />(14.576) # [[Image:Sin_escudo.svg|18px]] [[Groß Oesingen]] (2.029) # [[Image:Sin_escudo.svg|18px]] [[Schönewörde]] (983) # [[Image:Sin_escudo.svg|18px]] [[Ummern]] (1.593) # [[Image:Sin_escudo.svg|18px]] [[Wagenhoff]] (1.150) # [[Image:Sin_escudo.svg|18px]] [[Wahrenholz]] (3.839) # [[Image:Sin_escudo.svg|18px]] [[Wesendorf (Niedersachsen)|Wesendorf]] * (4.982) |} '''Gebied zunder gemainschop''' (onbewoond) * [[Giebel (gemfr. Gebiet)|Giebel]] (10,36 km²) {{Commons|Gifhorn}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Nedersaksen]] 8l3zrh4gjh4i18puyfagiplxuk7sxt9 0 5261 38442 22890 2007-06-05T18:16:58Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Gefhörn (distrikt)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Gefhörn (distrikt)]] k9b6l7ve2ibkqjs7wxhr3pj4068bip4 0 5262 256580 223243 2013-03-11T11:03:02Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1129008]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Gefhörn''' of '''Gifhorn''' kin verwiezen noar: *[[Gefhörn (distrikt)]] - t distrikt Gifhorn in Duutslaand *[[Gefhörn (stad)]] - heufdploats van t distrikt Gefhörn {{dv}} 1d4x6eprjexps51ywclu4q73hs4xmbe 0 5263 265144 256485 2013-05-09T23:05:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki t '''Oostpommers''' is n oostelk dialekt van de [[Nederduuts]]e toal, dat vrouger in t oosten van [[Stettin]], in t noorden van [[Pooln]] sproken wuir. Tegenswoordig is t zo goud as oetstorven; allenneg in [[Brazilië]] wordt nog Oostpommers proat. t Oostpommers het de volgende dialekten: * Westhinterpommersch * Osthinterpommersch * Bublitzisch * Pommerellisch [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Germaanse taol]] mm2ecwlqjays0q59hfb33ub5gbttrmt 0 5264 288723 288563 2016-10-27T15:20:44Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Wappen Kiel.svg|thumb|right|100px|Et woapen van Kiel]] [[Bestaand:Hoernbruecke.jpg|thumb|250px|De Hörnbrücke, n opvouwboare [[Brogge (bouwwark)|brog]]]] '''Kiel''' is n stad in t noorden van [[Duutslaand]], de [[heufdstad]] van de [[dailstoat]] [[Sleeswiek-Holstain]]. De stad het sikkom 230.000 inwoner ([[juni]] [[2005]]). Kiel ligt aan de [[Kieler Förde]], n ziedaarm van de [[Oostzee]], aan t begun van t [[Noord-Oostzeekenoal]]. Kiel is dan ook n belaangrieke hoavenstad, woarvandoan veerdiensten noar de meeste grote Oostzeehoavens goan. Kiel geniet ook bekindhaid as zaailstad: de grootste [[zaailregatta]] van de wereld, de [[Kieler Woche]], vindt der joarleks ploats en twai keer ([[1936]] en [[1972]]) wuiren der in Kiel Olympische zaailwedstrieden holden. In de [[Tweede Wereldoorlog|Twaide Wereldoorlog]] wuir Kiel, in dij tied n belaangrieke marinehoaven, zwoar troffen deur lochtbombardeminten. {{commons|Kiel|Kiel}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Sleeswiek-Holstein]] [[Kategorie:Plaotse in Sleeswiek-Holstein]] 5bmbbvxp2einuv1qrzvoxm7zhtwr2tp 0 5265 279469 264915 2015-03-27T17:29:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {| cellpadding="2" style="float:right; width:307px; background:#e3e3e3; margin-left:1em; border-spacing:1px;" ! Woapen ! Koart |- style="background: #ffffff; text-align: center;" | style="width: 145px;" | [[Ofbeelding:Brunswick Coat of Arms.png|140px|Woapen van Broenswiek]] | style="width: 145px;" | [[Ofbeelding:Lage der kreisfreien Stadt Braunschweig in Deutschland.PNG|140px|Liggen van Broenswiek]] |- ! colspan="2" | Boasisgegevens |- style="background: #ffffff;" | [[Dailstoat]]: || [[Nedersaksen]] |- style="background: #ffffff;" | Distrikt: || [[Stadsdistrikt]] |- style="background: #ffffff;" | [[Oppervlak]]: || 192,09 km² |- style="background: #ffffff;" | [[Bevolking|Inwoner]]: || 240.167 ''<small>([[31 december]] [[2005]])</small>'' |- style="background: #ffffff;" | [[Bevolkingsdichheid|Inwonerdichtte]]: || 1.279 inwoner per [[vierkaante kilometer|km²]] |- style="background: #ffffff;" | [[Postkode]]: || 38100 - 38126<br />(old: 3300) |- style="background: #ffffff;" | [[Netnummer]]: || 0531, 05307, 05309 |- style="background: #ffffff;" | [[Kentaiken]]: || BS |- style="background: #ffffff;" | [[Gemaintenummer]]: || 03 1 01 000 |- style="background: #ffffff;" | [[Webstee]]: || [http://www.braunschweig.de www.braunschweig.de] |} '''Broenswiek''' is n [[Duutslaand|Duutse]] stad en [[stadsdistrikt]] in de [[dailstoat]] [[Nedersaksen]] (in t veurmoalege [[Regierungsbezirk]] [[Broenswiek (regio)|Broenswiek]]). t Was tot [[1946]] de [[heufdstad]] van de stoat [[Broenswiek (laand)|Broenswiek]]. De stad ligt aan de [[rivier]] de [[Oker (revier)|Oker]]. De stad het een oppervlakte van 192,09 [[vierkaante kilometer|km²]] en is mit sikkom 240.000 inwoner de twaide grootste stadt van [[Nedersaksen]]. Broenswiek wuir in [[1017]] sticht en kwam tot grote blui dou de Saksische hertog [[Hendrik de Leeuw]] oet de [[Welfen]]-dynastie der in de [[12e eeuw|12. aiw]] zien residentie bauuwde. De bronzen leeuw dij Hendrik de Leeuw in [[1166]] leut gieten is t symbool van de stad. De [[Dom van Broenswiek]] dateert ook oet dizze tied. Dizze kèrke beheurt tot t minnige kultuurhistorische aarfgoud dat de lochtbombardeminten tiedens de Twaide Wereldoorlog ([[15 oktober]] [[1944]]) overleefd het. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Nedersaksen]] [[Kategorie:Plaotse in Nedersaksen]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] f9yfhctrxdgbiycu6kuyzgayal68i27 0 5266 285337 256482 2016-08-24T20:46:19Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Broenswiek''' (of: ''Brunswiek'') kin verwiezen noar: *[[Broenswiek (stad)]] - n stad in Duutslaand *[[Broenswiek (laand)]] - n veurmoalege stoat in Duutslaand *[[Broenswiek (regio)]] - n veurmoalege ''Regierungsbezirk'' *[[Broenswiek (Victoria)]] - n boetenwiek van [[Melbourne]] ==Zai ook== *[[Nij-Broenswiek]] {{dv}} kh7jpknt4tgbtbefnh5bimob2p8vspn 0 5267 113226 22923 2009-07-20T01:00:57Z Xqbot 2328 Bot: Dubbelte Wiederleiden rutmakt wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Pieleboge]] t15vxhexqp6xzoffmwxpsgywzlpl2nu 0 5268 22927 2006-12-26T15:46:54Z Servien 7 Titel van [[Egypte (Ooststellingwarf)]] ewiezigd naor [[Iegypte (Ooststellingwarf)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Iegypte (Ooststellingwarf)]] sa006f43zr6kuvlzlerbi6vw3bzh0qn 0 5269 22929 2006-12-26T15:48:48Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Egypte]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Egypte]] mjdpw0y07cqn4tdu37iknmguioo671d 0 5270 22932 2006-12-26T15:51:01Z Servien 7 Titel van [[Leegduurswoolde]] ewiezigd naor [[Legeduurswoold]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Legeduurswoold]] 363kzl0cn0f17yzmwpqth9bt2bzo0gn 0 5271 22935 2006-12-26T15:52:21Z Servien 7 Titel van [[Hoogeduurswoolde]] ewiezigd naor [[Hogeduurswoold]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Hogeduurswoold]] knpufgxugjiuqbpsibuay0jqmdi91i9 0 5272 22940 2006-12-26T15:57:57Z Servien 7 Titel van [[Veneburen]] ewiezigd naor [[Veneboeren]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Veneboeren]] 4ysuavw4u3aeqs29zbvvt6illajx8v1 0 5273 22942 2006-12-26T15:59:38Z Servien 7 Titel van [[Weper]] ewiezigd naor [[De Weper]] wikitext text/x-wiki #redirect [[De Weper]] j9gg4vlvgltt0whyz0mh5gakla2eife 0 5274 22949 2006-12-26T16:12:49Z Servien 7 Titel van [[Boekhorst]] ewiezigd naor [[Boekhost]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Boekhost]] k2pva9h0z9ofx2bbjw63wrdmuxygj6q 0 5275 289300 265429 2016-10-28T17:49:36Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Bentemaoden''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Bentemaden'') is een [[buurtschop]] twie kilemeter ten noorden van et dörp [[Oosterwoolde]] van de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Ooststellingwarf]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et is nuumd naor een lege liggend stok laand waor as [[bentgrös]] op gruuit. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 8y322959o89vl0ci4io7py7n91j07hv 0 5276 289593 265706 2016-10-29T09:38:58Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Schrappinge''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Schrappinga'') is een [[buurtschop]] in et dörp [[Oosterwoolde]] van de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Ooststellingwarf]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et buurtschop is vernuumd naor een [[boerderieje|boerderi'je]] die hier vrogger ston. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] jwaza5gt485zd1aih1nqo12fyv283yk 0 5277 289571 265615 2016-10-29T09:28:13Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Nanninge''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Nanninga'') is een [[buurtschop]] in et dörp [[Oosterwoolde]] van de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Ooststellingwarf]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] iha28ol1k8qv76a302qq5yw6a2veu72 0 5278 289586 265681 2016-10-29T09:36:01Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Prandinge''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Prandinga'') is een [[buurtschop]] in et dörp [[Oosterwoolde]] van de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Ooststellingwarf]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 0yywbaxtni8yqtqbym7qc9pd41xkxkq 0 5279 22965 2006-12-26T19:07:08Z Servien 7 Titel van [[Pradinge]] ewiezigd naor [[Prandinge]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Prandinge]] s2pjquy6thx2h6qvplhejxvje1kvyhs 0 5282 265359 256804 2013-05-10T13:48:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bartolomé Esteban Perez Murillo 021.jpg|thumb|right|''Onbevlekt Ontvangenis van Maria'' deur [[Bartolomé Esteban Perez Murillo]] ]] De '''Onbevlekte Ontvangenis van Maria''' is n [[dogma]] van de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholieke Kärke]], dat stelt dat [[Maria]] geboren is zonder belast te wezen deur de [[ärfzunde]]. Ze zol bi'j eur ontvangenis (verwekking) in de skoot van eur [[moor (meens)|moejer]] [[Anna]] n onbevlekte [[ziel]] ekregen ebben. t Dogma wördt op [[8 desember]] [[1854]] of-ekondigd deur [[Paus Pius X]] in de apostoliese konstitusie ''Ineffabilis Deus''. De feestdag van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria wördt evierd op [[8 desember]], negen maonden veur [[Maria-Geboorte]] op [[8 september]]. t Is n [[verplichte feestdag]], wat zeggen wil dat t n feestdag is die niet op n [[zundag]] vält en waorop katholieke geleuvigen verplicht bin um naor de [[Heilige Mis|Eilige Mis]] te gaon. De Onbevlekte Ontvangenis wördt väke verward mit n aander dogma, nämelik de [[maagdelike geboorte]] van [[Jezus Christus]]. In t [[protestantisme]] wördt de Onbevlekte Ontvangenis van Maria meestentieds of-ewezen umdat t niet in de [[Biebel]] vermeldt stet. In de [[islam]] geleuven ze ok dat Jezus ([[Arabies]]: ''Isa'') geboren is uut n maagd, Maria (Arabies: ''Maryam''). Ze numen t in de Koran niet drekt "Onbevlekte Ontvangenis", mär ze praoten van n "maagdelike geboorte". Dit oeft dus niet per se n goddelike tussenkomst te betekenen, mär umdat t ni'js eur wel ebracht was deur de engel Gabriël (Arabies: ''Jibra'il''), gaon ze der in de islam wel vanuut dat God (Arabies: ''Allah'') ier zien aand in e-ad ef. Moslims geleuven aanders niet dat God de vaojer is van Jezus. In t [[Latien]] (de offisiële taal die gebruukt wördt in de Rooms-Katholieke Karke) wördt t ''Immaculata Conceptio'' enuumd. In veul laanden, waoronder [[Italië]], [[Spanje]], [[Portugal]], [[Oostenriek]] en [[Zwitserlaand]] is t Feest van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria n vrieje dag. In t Franse [[Lyon]] wördt t oogfeest van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria sinds [[1852]] jaorliks evierd deur de uzen en de stad te verlichten ter ere van Maria (''Les Illuminations'' of ''Fête des Lumières'') wat letterlik ''t feest van de [[Locht (straoling)|lichten]]'' betekent. {{Dialekt|sdz|Gällemuun|ANS}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] macvr0mxvzctv0vfy3qdjajh25hp7e7 0 5283 23009 2006-12-28T10:54:09Z Servien 7 Titel van [[Onbevlekte Ontvangenisse]] ewiezigd naor [[Onbevlekte Ontvangenis]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Onbevlekte Ontvangenis]] 2bc7f3uhrym0iyzghrzxrxli5n8y5ai 0 5285 284596 283664 2016-05-20T21:27:46Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:POL Szczecin COA.svg|150px|thumb|Waopen Stettin]] '''Stettin''' ([[Pools]]: ''Szczecin''; {{Audio|Pl-Szczecin.ogg|''sjtäd·sjien''}}, [[Kasjoebies]]: ''Sztetëno'', [[Latien]]: ''Stetinum'') is de [[heufdstad|eufdstad]] van de [[Pooln|Poolse]] wojwodskop [[West-Pommeren]], an de mond van de [[Oder]]. De stad leg an de lagune de [[Oderhaf]] ([[Pools]]: ''Zalew Szczeciński''). Stettin is de zeuvende stad van Polen en is n belangrieke [[Oostzee]]-även en de vestigingspläätse van n universiteit en verskillende [[hogeschoele|ogeskoelen]]. De stad ad in [[2014]] 407.180 inwoners. == De muite weerd um te bekieken == t Veuroorlogse Stettin is mär veur n klein diel erestaureerd. * De Oderpromenade Wały Chrobrego * t [[19e eeuw|Läät-negentiende-eeuwse]] Grunwaldzki-plein * t Slot van de Pommerse Gryfiten (ersteld vanof [[1958]]) * De gotiese Jakobskathedraal (ersteld [[1971]]-[[1982]]) * t Grotendiels gotiese stad-uus ([[13e eeuw]], ersteld [[1972]]) == Panorama == [[Bestaand:1109 Szczecin Panorama.jpg|thumb|center|1000px|Szczecin]]{{-}} == Uutgaonde verwiezing == {{Commons|Szczecin}} {{Dialekt|sdz|Gällemuun|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Stad in Pooln]] 2c7gx65lhtxojyzroklclk5trspm1zr 0 5286 23015 2006-12-28T11:31:54Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Stettin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stettin]] 3cje2qn4rf4wezg7xreklj134q2zivy 0 5287 23020 2006-12-28T12:46:58Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Indonezie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Indonezie]] j4726g340yj81royp8jrtvt2y2b9qgu 14 5288 265952 260625 2013-05-10T16:00:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Days}} [[Kategorie:Tied]] aglbes293o2eyqb5v9hmvifko47s0iu 0 5289 256657 239405 2013-03-11T11:06:03Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 50 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q57598]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki De meeste [[Staot|lanen]] hemmen een of meerdere '''nasionale feesdagen''' waorin de [[onofhankelijkheid]], verjaordag van 't [[staotsheuf]] of iets soortgelieks evierd wonnen. Hieronder volg een liesjen op daotum: {| {{prettytable}} border="1" |----- ! Dag ! Laand ! Naam ! Umschrieving |----- | [[6 febrewaori]] || [[Niej-Zeelaand]] || [[Waitangi Day]] | Viering van de oprichting van Niej-Zeelaand |----- | [[16 febrewaori]] || [[Litouwen]] || Onofhankelijkheidsdag | Viering van de verjaordag van de onofhankelijkheid (uut-ereupen in [[1918]]) |----- | [[24 febrewaori]] || [[Estlaand]] || Onofhankelijkheidsdag | Viering van de verjaordag van de onofhankelijkheid (uut-ereupen in [[1918]]) |----- | [[15 meert]] || [[Hongarije]] || Nasionale feesdag | Herdenking van de opstand van de [[Hongarije|Hongaren]] tegen de [[Oostenriek]]ers in [[1848]] |----- | [[17 meert]] || [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] | [[St. Patrick's Day]] | Herdenking van [[Sint-Patrick]], Ierlaans belangriekste heilige en dag waorop Ieren over de hele wereld een cultureel feesjen hemmen |----- | [[21 meert]] || [[Namibië]] || Onofhankelijkheidsdag | Viering van de verjaordag van de onofhankelijkheid (uut-ereupen in [[1990]]) |----- | [[30 april]] || [[Nederlaand]] || [[Koneginnedag]] | Oorspronkelijk de verjaordag van [[Juliana van Nederlaand|Koneginne Juliana]]. To [[Beatrix van Nederlaand]] de nieje koneginne wönnen bleef 't op disse daotum |----- | [[5 mei]] || Nederlaand || [[Bevriejingsdag]] | Herdenking van de bevriejing van Nederlaand in 1945, an 't einde van de [[Tweede Wereldoorlog]]. De Duutse kappetulasie vun plaose op 8 mei |----- | [[22 mei]] || [[Jemen]] || Dag van de Herenige | Ter herdenking van de herenige van Noord- en Zuud-Jemen |----- | [[2 juni]] || [[Italië]] || Dag van de Rippebliek | Herdenking rifferendum ten gunste van de [[rippebliek]] in [[1946]] |----- | [[23 juni]] | [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] | [[National Feierdaag]] || |----- | [[1 juli]] || [[Kannede|Kanneda]] || [[Canada Day]] | Viering van de vorming van de konfederasie van [[Kannede|Kanneda]] |----- | [[4 juli]] | [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigen Staoten]] | [[Onofhankelijkheidsdag]] | Viering van de verjaordag van de [[onofhankelijkheid]] (uut-ereupen in [[1776]]) |----- | [[14 juli]] || [[Frankriek]] || [[Quatorze Juillet]] | Herdenking van de [[Franse Revolutie]] en de besturming van de [[Bastille Saint-Antoine|Bastille]] in [[1789]] |----- | [[21 juli]] || [[België]] || Nasionale feesdag | Op 21 juli [[1831]] leggen [[Koning Leopold I|Leopold I]], de eerste Koning van de Belgen, de [[grondwet]]telijke eed of |----- | [[28 juli]] || [[Peru]] || Nasionale feesdag | Op 28 juli [[1821]] wönnen [[Peru]] onofhankelijk van [[Spanje]] verklaord |----- | [[17 augustus]] || [[Indonesië]] || [[Onofhankelijkheidsdag]] | Op [[17 augustus]] [[1945]] reup Indonesië de onofhankelijkheid uut, dee pas op [[27 december]] [[1949]] deur Nederlaand erkend wönnen. |----- | [[20 augustus]] || [[Hongarije]] || Sint-Stefanus | Feesdag van de Hongaarse petroonheilige, [[Stefan I van Hongarije|Koning Stefan]] |----- | [[1 augustus]] || [[Zwitserlaand]] || Nasionale feesdag | Viering van de sluting van 't Eedgenootschap van [[1291]] tussen de dree Oerkantons |------ | [[27 augustus]] || [[Moldavië (laand)|Moldavië]] || Onofhankelijkheidsdag || Viering van de onofhankelijkheid van de [[Sovjet-Unie]] ([[1991]]) |----- | [[16 september]] || [[Mexico (laand)|Mexico]] | Onofhankelijkheidsdag | Viering van de verjaordag van de onofhankelijkheid (uut-ereupen in [[1810]]) |----- | [[3 oktober]] || [[Duutslaand]] | Dag van de Duutse Eenheid ([[Tag der Deutschen Einheit]]) | Sinds [[1990]] |----- | [[12 oktober]] || [[Spanje]] | [[Día de la Hispanidad]] | De dag waorop Columbus in [[1492]] [[Amerika (continent)|Amerika]] ontdekken |----- | [[18 oktober|18&nbsp;oktober]] || [[Colombia]] | Columbusdag | Viering van de eerste reize van [[Christffel Columbus]] naor [[Amerika (continent)|Amerika]] in [[1492]] |----- | [[15 november]] || [[Brazilië]] || Uutreuping van de rippebliek | Viering van de verjaordag van de rippebliek |----- | [[18 november|18&nbsp;november]] || [[Letlaand]] | Onofhankelijkheidsdag | Viering van de verjaordag van de onofhankelijkheid (uut-ereupen in [[1918]]) |----- | [[1 december|1&nbsp;december]] || [[Roemenië]] | [[Nasionale feesdag van Roemenië|Dag van de Verenige]] | [[Transsylvanië]] wönnen bie [[Roemenië]] edaon ([[1918]]) |----- | [[5 december|5&nbsp;december]] || [[Thailaand]] | Verjaordag van de Koneginne | Viering van de verjaordag van [[Könning (titel)|Koning]] [[Rama IX]] |} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Dag]] [[Kategorie:Feest]] 0bscbn4g2xtwml0ujaawyu7yf7ooldc 0 5290 290727 290725 2016-11-01T17:04:14Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki n '''Regeernsvörm''' beschrift de wieze woarop n [[Staot|laand]] regeerd wordt of regeerd zol kinnen worden. Der binnen n aantel punten woarop regeernsvörmen indaild kinnen worden: * [[demokroatsie|demokroatisch]] gehalte - dit lopt van demokroatisch tot nait-demokroatisch ([[autoritoarisme]], [[diktatuur]], [[militair regime]], [[kelonioalisme]]) * wieze woarop t [[stoatsheufd]] bepoald wordt ([[rippebliek|republiek]], [[monaarchie]], [[theokroatsie]]) * [[filesefie|filosofie]] woarop de regeernvörm baseerd is ([[kommunisme]], [[kapitoalisme]]) De begrippen regeernsvörm en bestuursvörm dekken ainander nait. In n bepoalde stoatsvörm (republiek) kin der ook sproak wezen van n biezundere bestuursvörm. ==Veurbeelden van n poar landen mit n opvalende regeernsvörm== * [[Bangladesh|Volksrepubliek Bangladesh]] * [[Iran|Islamitische repuliek Iran]] * [[Maleisië|Kaismonaarchie Malaaisie]] * [[Ierlaand (laand)|Ierse Vraaistoat]] (tot 1937) * [[Bayern|Roadenrepubliek Bayern]] (april-mei 1919) * [[Roemenië|Sosjoalistische republiek Roemenie]] (1965-1989) * [[Libië|Grode Sosjoalistische Libische-Aroabische Volks Jamahiriya]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Politiek]] kjm4k4k8frei06b24tiq43mpme1nmjx 0 5291 28546 23025 2007-02-20T19:30:21Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Regeernsvörm]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Regeernsvörm]] t6ig8ipixtqvyz5ts82yp8ole0esjq8 0 5294 291584 291374 2016-11-08T10:01:48Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Deenkellaand | bestaandsnaam vlagge = Flag of Dinkelland.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Dinkelland.svg | lokatie = LocatieDinkelland | proveensie = [[Oaveriessel]] | heufdplaats = [[Deankaamp]] | öppervlakte = 176,81 | öppervlakte laand = 175,78 | öppervlakte water = 1,02 | inwonners = 26.070 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 148 | breedtegroad = 52/22/0/N | lengtegroad = 7/0/0/E | verkeersoader = N342, N343, N349 | netnummer = 0541, 074 | postkode = 7560-7569, 7590-7599, 7630-7639 | webstie = [http://www.dinkelland.nl www.dinkelland.nl] }} '''Deenkellaand''' ([[Nederlaands]]: ''Dinkelland'') ({{Audio|Nl-Dinkelland.oga|<small>oetsproak</small>}}) is ne [[gemiente (bestuur)|gemeante]] in t noordoostn van [[Tweante]], in de [[pervincie|proveensie]] [[Oaveriessel]]. Deenkellaand greanst in t noordn an de gemeante [[Ulsen]], in t uterste noordoostn an de gemeante [[Niejnhoes]], in t oostn an de gemeantes [[Nordhoorn]] en [[Bad Beantem]] (alle vier in t [[Groafschop Beantem]], [[Nedersaksen|Nedersaksn]], [[Duutslaand]]). In t zuudoostn greanst Deenkellaand an [[Loster]] en [[Oldnzel]], in t uterste zuudn an [[Eanske]], in t zuudwestn an [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] en [[Boorn]] en in t westn en noordwestn an [[Tubbargn]]. Op [[1 januari]] [[2001]] wördn [[Oatmörsken]], [[Deankaamp]] en [[Weersel]] biej mekaar trökn töt de nieje gemeante Deenkellaand. Op [[1 juli]] [[2006]] har de gemeante 26.070 inwonners (bron: CBS) op ne öppervlakte van 184,26 [[vierkaante kilometer|km²]] (woarvan 1,08 km² water). De gemeante Deenkellaand maakt deel oet van t [[koaderwetgebeed]] [[Regio Tweante]]. Deenkellaand hef net as heel Oost-Tweante zien [[Rooms-Katholieke Karke|kattelieke]] karakter good wetn te behooldn. Zo wördn de meeste kattelieke gebroekn der nog noaleafd, en hef de gemeante net as [[Tubbargn]] n relatief hoog geboorteciefer. In Oatmörsken veend unieke Poasgebroekn plaats, zoas t [[vlöggeln]]. ==Kerne== De gemeante hef tien officiële döarpe. Ut gemeantehoes steet in Deankaamp. {| class="toccolours" |'''Antal inwonners per woonkern op [[1 januari]] [[2008]]:''' |- |[[Oagel]]||ALIGN="right"|550 |- |[[Deankaamp]]||ALIGN="right"|8842 |- |[[Noord Döarningn]]||ALIGN="right"|1045 |- |[[Oatmörsken]]||ALIGN="right"|4392 |- |[[Old Oatmörsken]]||ALIGN="right"|321 |- |[[Nutter]]||ALIGN="right"|193 |- |[[Weersel]]||ALIGN="right"|3057 |- |[[Rossum (Oaveriessel)|Rossum]]||ALIGN="right"|2345 |- |[[Döarningn]]||ALIGN="right"|1947 |- |[[Soasel]]||ALIGN="right"|1676 |- |[[Lattrop]]-[[Breklenkaamp]]||ALIGN="right"|1034 |- |[[Tilgt]]||ALIGN="right"|741 |- |<small>Bron: Gemeantelike basisadministratie</small> |} Oaverige boerschopn: * [[Beakdoarp]] * [[Dulder]] * [[Gammelke]] * [[Lemsel]] * [[Niejstad]] * [[t Stift]] * [[Voalt]] {{Oaveriessel}} [[Kategorie:Tweants_artikel]] [[Kategorie:Deenkellaand| ]] 0jqtchts8hxb7llftkrvejq5desdtzn 0 5295 23109 2006-12-28T17:22:07Z Servien 7 Titel van [[Geografische koördinaten]] ewiezigd naor [[Geografische koördinaoten]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Geografische koördinaoten]] 1cuqa88t19ai5ccvd87rceqb0mnfvvd 0 5296 23143 2006-12-28T17:44:14Z Servien 7 Titel van [[Janssenstichting]] ewiezigd naor [[Jaanssenstichting]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Jaanssenstichting]] 1ymdhxwlobwbfqxua6oi7kcljh8ajgf 0 5297 23148 2006-12-28T17:58:48Z Servien 7 Titel van [[Frankriek (buurtschap)]] ewiezigd naor [[Frankriek (Harderwiek)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Frankriek (Harderwiek)]] 1oxv1lro2loxbw52tiu9q3nku5g58p7 0 5298 289299 265428 2016-10-28T17:49:25Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Bekhof''' is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Berkoop]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 32oh2c9hiskdza70dr2yssq5qfieyzp 0 5299 289324 265490 2016-10-28T17:55:35Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Drie Tolhekken''' is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Oosterwoolde]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 1xmyfrnokfomkcsl89fl1le9ssy2z58 0 5300 289328 265511 2016-10-28T17:56:26Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Fraankriek''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Frankrijk'') is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Ni'jberkoop]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] gutlj174myl1uiqzvsf3cpzcb6k4q6v 0 5301 289334 265562 2016-10-28T17:58:13Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Kannede''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Canada'') is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Appelsche]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. In et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Else (Frieslaand)|Else]] leit ok een buurtschop mit de naeme Kannede. In de buurtschop leit et [[Kannedemeer]], een veurmaolig zaandzoeggat. In de zoemer wodt hier vule vekaansie vierd. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 4jjoy3xdijyi8fzwtwur3d2pblbwm8x 0 5303 289335 265563 2016-10-28T17:58:24Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Kannede''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Canada'') is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Else (Frieslaand)|Else]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. In et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Appelsche]] leit ok een buurtschop mit de naeme Kannede. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] mngk9mvkfkn6wy2tobo9o4s7eeqf0t4 0 5304 289327 265502 2016-10-28T17:56:09Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Et Hogezaand''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: '' 't Hoogezand'') is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Donkerbroek]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 25wuc5tpy6bp16750lmceu671r9r84j 0 5305 289325 265496 2016-10-28T17:55:46Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Elleboog''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Elleboog'') is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Haulerwiek]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] l1mcc3ofmtxs954mu1sncrxlpdbpaee 0 5306 289315 265471 2016-10-28T17:53:40Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''De Koelanen''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''De Koelanden'') is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Donkerbroek]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] mebwq4ejsd6ao845zu2hjbvl662y6fd 0 5307 289305 265445 2016-10-28T17:50:36Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Bovenveld''' is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Donkerbroek]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] fjf8psepnrz54xquk64phqtmqgrsdae 0 5308 289337 265574 2016-10-28T17:58:53Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Knienebuurt''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Konijnenbuurt'') is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Waskemeer]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] rsll90906ok91qt5cz9qy6j4u09g55d 0 5309 289317 265473 2016-10-28T17:54:05Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Drìntse Monden]] veur de Drèentse dörpen die ontstunden deur ontginning van et vene.}} '''De Monden''' is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Else (Frieslaand)|Else]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] qv2v1o9zgu76pvp5xjs8ze2wvwwpjxh 0 5310 289573 265627 2016-10-29T09:30:22Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Ni'je Vaort''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Nieuwe Vaart'') is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Appelsche]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] rng581fhdv9r4wjnw64vb6dhk21ebjw 0 5311 289580 265646 2016-10-29T09:33:12Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Oolde Willem''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Oude Willem'') is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Appelsche]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 7o54ewm3dpylit2xaha5oyzzqfjs3k0 0 5312 23182 2006-12-28T20:08:29Z Servien 7 Titel van [[Petersborg]] ewiezigd naor [[Petersburg]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Petersburg]] 0p53444sv8bi8rtmko5p0rbdczdsz4h 0 5313 289319 265475 2016-10-28T17:54:30Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''De Riete''' is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Else (Frieslaand)|Else]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] c97oipzlg5aghhe1qtcxwjdqfl4enqq 0 5314 289589 265689 2016-10-29T09:37:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Rolpaol''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Rolpaal'') is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Haulerwiek]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 5qulme8b2lymve9w0ymh800ftmzhuy1 0 5315 289592 265705 2016-10-29T09:38:38Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Schottelenburg''' is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Oosterwoolde]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 246h5yj0xztliwgmau5mvgmo2y6tbi6 0 5316 289338 265578 2016-10-28T17:59:04Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Kooldenburg''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Koudenburg'') is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Haulerwiek]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] j96ajg2p0fdl7xzmo5df4etsoap8uwv 0 5317 272132 264203 2013-12-11T01:44:25Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Rosary 2006-01-16.jpg|right|240px|thumb|Rozenkrans]] Een '''rozenkrans''' of '''paternoster''' is een gebedssnoer, dat in gebroek is in de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholieke Kark]], die via de [[islam]] (de ''tasbih'') een variaant van 't [[boeddhisme|boeddhistische]] gebedssnoer (de ''mala'') introduceerde. De rozenkrans bestiet oet 5 grote en 50 kleine krallen en wördt gebroekt veur 't rozenkransgebed. In 't [[Latien]] wördt de naom ''Rosarium'' veul gebroekt. Dit gebed bestiet oet 't bidden van 't [[Onzevaor]] (15 keer) en 't [[Wees Gegroet]] (150 keer) deur de rozenkrans drie keer te deurlopen. Bij dit gebed wördt 't leven, liejen en de verriezenis van [[Jezus Christus]] overdocht. [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] id9xnvvtal5j6mfqksj7nwkknjmvumz 0 5318 294625 269865 2017-11-16T12:10:07Z Federico Leva (BEIC) 12424 +img wikitext text/x-wiki [[File:Opuscula omnia.tif|thumb|''Opuscula omnia'', 1640]] '''Paus Caelestinus V''' ok wel '''Coelestinus''' enuumd (echte name: ''Pietro del Murrone'', ''Petrus de Murrone'' of ''Pietro Angelari'') was 'ne [[Paus]] van de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Kattelieke Karke]] van [[juli]] tot [[december]] [[1294]]. Zien veurnaamste daod was 't oetvaordigen van 'n decreet dät pausen toeston of te trejen. Hee maakte hier vervolgens zölf op [[13 december]] van dätzölfde jaor gebroek van. Zien opvolger [[Paus Bonifatius VIII]] was hier niet gelokkig mit en leut hum gevangen nimmen. Hee is op [[19 mei]] [[1296]] in gevangenskop oet de tied ekommen en wörden op [[5 mei]] [[1313]] heilig verklaord. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Paus|Caelestinus V]] cqgouqew216wb3en02qv8xd7iqiyret 0 5321 23252 2006-12-29T13:16:09Z Servien 7 Titel van [[Rosenkrans]] ewiezigd naor [[Rozenkrans]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Rozenkrans]] awq2j31qicqciu30jhbxaoj37cc774e 0 5322 272171 265136 2013-12-11T02:30:54Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sydney_New_Year%27s_Eve_2.jpg|300px|thumb|Oljoar in Sydney [[2005]]]] '''Oljoar''' vaalt op [[31 december|31 dezìmber]] en markeert de ôfsluten van t [[gregoriaanse kelender|gregorioanse klìnder]]joar en t begun van t nije joar, dit wordt vaaierd mit [[nijjoar]]sdag. Oljoar wordt in de westerse kultuur van de [[21e eeuw|21. aiw]] vaaierd mit [[vuurwaark]] en [[champagne]] en in [[Nederlaand]] voak ook mit [[euliebollen]] en [[appelflap]]pen. t Ôfsteken van vuurwaark is ontstoan deurdat de [[Volksrippebliek China|Chinezen]] geleufden dat t ôfsteken van vuurwaark de kwoade gaisten zol verjoagen. Inmiddels is t ôftellen tot t [[nijjoar|nije joar]] en de oljoarskabaretveurstellen op de Nederlaandse [[tillevisie]] en vaste traditsie worden. n Aandere olde traditsie is t [[karbietskeetn|karbietschieten]], dat voak nog in t noorden en t oosten van t laand doan wordt. [[Schotlaand|Schotten]] nuimen oljoar ''Hogmanay'', in sommege laanden wordt t anduud mit de noam ''silvester'', veurbeelden hiervan binnen [[Duutslaand]], [[Israël|Israel]], [[Frankriek]], [[Pooln]] en in mindere moate in [[Nederlaand]] en [[België|Belgie]], vernuimd noar [[Paus Silvester I]]. == Nedersaksisch == *[[Drèents]]: ''aoldjaor'', ''oldejaor'', ''ol{{small()|d}}jaor'', ''oldejaorsaovend'' ok: ''vrètertiesaovend'' *[[Grunnegs]]: ''ol{{small()|d}}joar'' *[[Stellingwarfs]]: ''ooldjaor'' *[[Tweants]]: ''ool{{small()|d}}joar'', ''t oole joar'', ''ooldjoarsoawnd'' (ook: töafelkes- of dikboeksoawnd) *[[Veluws]]: **''oudjaor/oldjaor'' **'' 't ouwe jaor/'t olde jaor'' **Vake: ''oud-/old-en-niej'' **Of: ''ouwejaorsavend/oldejaorsaovend'' enz. == Zai ook == * [[Nijjoar]] == Boetende hìnwiezen == * [http://www.timeanddate.com/counters/newyear.html Ôftellen tot nijjoar 2007] [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Dag]] [[Kategorie:Feest]] naryc4moq8t650xm621flvckmojvetc 0 5323 23287 2006-12-29T19:14:09Z Servien 7 Titel van [[Old-en-nij]] ewiezigd naor [[Oljoar]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Oljoar]] j5z54r1v8gqgmppivhc6pdzawtlg93r 0 5325 265393 257165 2013-05-10T13:53:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Wonderdaodige Medaille''' (ok wel de ''Wonderbaorlijke Medaille'', ''Miraculeuze Medaille'' of de ''Medaille van de [[Onbevlekte Ontvangenis]]'' enuumd) is 'ne ovale [[medaille]] die de ofbeelding van [[Maria]] hef, mit daorop de woorden ''"O Maria, zunder zunde ontvangen, bid veur oons die toevluch töt oe nimmen"''. De medaille is ontwurpen deur de non [[Catherine Labouré]]. Veule [[Rooms-Katholieke Karke|kattelieken]] drägen disse medaille umdät ze geleuven dät e de apostolische zegen overdräägt. Väke wordt der 'ne Wonderdaodige Medaille an 'n [[rozenkrans]] bevestigt. == Externe verwiezings == * [http://www.geestvangebed.nl/index2.php?option=com_content&do_pdf=1&id=49 Infermaotie aover de medaille] * [http://www.vinzentinerinnen.de/gaestebuch.html Pagina mit de ofbeeliding van de medaille] [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] 4y24o5dyo19um4mickgncebph34y4v0 0 5326 23330 2006-12-30T09:55:18Z Servien 7 Titel van [[Wonderdadige Medaille]] ewiezigd naor [[Wonderdaodige Medaille]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Wonderdaodige Medaille]] k0bfiw725aca4qzrdhvxxpeuxgt54od 10 5327 267015 173317 2013-05-10T22:25:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align=right class=toccolours style="margin-left: 15px;" |colspan="7" align="center" style="background-color:{{Nav/titelbalkkleure}};"|[[december|dec]] - '''[[jannewaori]]''' - [[febrewaori|feb]] |- style="text-align:center;" | [[31 december|<<]] | [[1 jannewaori|1]] | [[2 jannewaori|2]] | [[3 jannewaori|3]] | [[4 jannewaori|4]] | [[5 jannewaori|5]] | [[6 jannewaori|6]] |- style="text-align:center;" | [[7 jannewaori|7]] | [[8 jannewaori|8]] | [[9 jannewaori|9]] | [[10 jannewaori|10]] | [[11 jannewaori|11]] | [[12 jannewaori|12]] | [[13 jannewaori|13]] |- style="text-align:center;" | [[14 jannewaori|14]] | [[15 jannewaori|15]] | [[16 jannewaori|16]] | [[17 jannewaori|17]] | [[18 jannewaori|18]] | [[19 jannewaori|19]] | [[20 jannewaori|20]] |- style="text-align:center;" | [[21 jannewaori|21]] | [[22 jannewaori|22]] | [[23 jannewaori|23]] | [[24 jannewaori|24]] | [[25 jannewaori|25]] | [[26 jannewaori|26]] | [[27 jannewaori|27]] |- style="text-align:center;" | [[28 jannewaori|28]] | [[29 jannewaori|29]] | [[30 jannewaori|30]] | [[31 jannewaori|31]] | &nbsp; | &nbsp; | [[1 febrewaori|>>]] |}<noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen maond]] </noinclude> 64wm1shy9k98yxe99f3t3qctwla1qcr 0 5328 23339 2006-12-30T13:05:39Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Jannewaori]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Jannewaori]] eskdztxh3tx5n3smztp2tvanpsqdg9z 0 5329 267594 257177 2013-05-11T14:34:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[4e eeuw]] – '''[[5e eeuw]]''' – [[6e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[495]] – [[496]] – [[497]] – [[498]] – [[499]] – '''500''' – [[501]] – [[502]] – [[503]] – [[504]] – [[505]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 500 == Gebeurtenissen == * Rond dit jaor wonnen de Arabieren van [[Najran]] (Zuud-Arabië) bekeerd tot 't [[christendom]]. * Zuud-[[Arabië|Arabische]] [[handelaar]]s vestigen zich in Noord-[[Ethiopië]] * [[Slag bie Dijon]] vien plaose == Geboren == *... == Uut de tied == *... [[Kategorie:5e eeuw]] oyfyowd37ojmujoo3m9ry8d71h9y5rz 0 5330 267595 257298 2013-05-11T14:34:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[5e eeuw]] – '''[[6e eeuw]]''' – [[7e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[496]] – [[497]] – [[498]] – [[499]] – [[500]] – '''501''' – [[502]] – [[503]] – [[504]] – [[505]] – [[506]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''501''' == Gebeurtenissen == * Koning [[Theoderik de Grote]] van [[Italië]] en keizer [[Anastatius I]] van [[Byzantiense Riek]] koemen overene um 't ouwe gebruuk van gezamenlijke promulgasie van consuls in ere te herstellen. Der bin vanof dit jaor dus weer consuls in 't wessen. Howel de keizer grege beiden consuls bepaold had, eis de koning van de Goten 't rech um de wesselijke consul te kiezen veur hum op. * 9.3.6.7.13 - [[Chaacal I van Palenque|Chacaal I]] wonnen [[ahau]] van [[Palenque]] == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... [[Kategorie:6e eeuw]] a50b0skypbs54a7ksc3hti56ll2fvv9 0 5332 267596 257300 2013-05-11T14:34:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[5e eeuw]] – '''[[6e eeuw]]''' – [[7e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[497]] – [[498]] – [[499]] – [[500]] – [[501]] – '''502''' – [[503]] – [[504]] – [[505]] – [[506]] – [[507]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''502''' == Gebeurtenissen == * Der breek oorlog uut tussen 't Byzantiense Riek en 't Perzische Riek van de Sassaniden == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... [[Kategorie:6e eeuw]] ff16ds0iapm6zlsgs7ivf79epoygdgf 0 5333 267597 257299 2013-05-11T14:34:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[5e eeuw]] – '''[[6e eeuw]]''' – [[7e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[498]] – [[499]] – [[500]] – [[501]] – [[502]] – '''503''' – [[504]] – [[505]] – [[506]] – [[507]] – [[508]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''503''' == Gebeurtenissen == * De Scoten verlaoten Ierlaand en vestigen 't koninkriek Dalriada in Argyll op de westkuste van [[Schotlaand]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... [[Kategorie:6e eeuw]] kxmymoybsqib6603ni866cewqp2ywud 0 5334 267598 257302 2013-05-11T14:35:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[5e eeuw]] – '''[[6e eeuw]]''' – [[7e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[499]] – [[500]] – [[501]] – [[502]] – [[503]] – '''504''' – [[505]] – [[506]] – [[507]] – [[508]] – [[509]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''504''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * Sint-Gildas, historicus, schriever. == Uut de tied == * ... [[Kategorie:6e eeuw]] h29qamb9jbmx0eydktqyaf0y2i4od36 0 5335 267599 257301 2013-05-11T14:35:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[5e eeuw]] – '''[[6e eeuw]]''' – [[7e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[500]] – [[501]] – [[502]] – [[503]] – [[504]] – '''505''' – [[506]] – [[507]] – [[508]] – [[509]] – [[510]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''505''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[Belisarius]] - Byzantiens veldheer == Uut de tied == * ... [[Kategorie:6e eeuw]] pl3dur37juxxtxxgu1fvnqc4dpzhjub 0 5336 267600 257304 2013-05-11T14:35:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[5e eeuw]] – '''[[6e eeuw]]''' – [[7e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[501]] – [[502]] – [[503]] – [[504]] – [[505]] – '''506''' – [[507]] – [[508]] – [[509]] – [[510]] – [[511]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''506''' == Gebeurtenissen == * Alaric II laot een verkort wetboek samenstellen 't ''Breviarium Alaricianum''. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... [[Kategorie:6e eeuw]] ec1ml6t5lwfr9t7fwp8v0pl649h9vj7 0 5337 267601 257303 2013-05-11T14:35:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[5e eeuw]] – '''[[6e eeuw]]''' – [[7e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[502]] – [[503]] – [[504]] – [[505]] – [[506]] – '''507'''– [[508]] – [[509]] – [[510]] – [[511]] – [[512]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''507''' == Gebeurtenissen == * Slag bie Vouillé. De Franken verdrieven de Visigothen uut Gallia en jagen ze over de Pyreneeën. Clovis doodt werschienlijk zelf de [[Könning (titel)|koning]] van de Visigothen, Alarik II. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... [[Kategorie:6e eeuw]] jr553kz5uf04rdq8jy2ytmpah25w8kj 0 5338 267602 257306 2013-05-11T14:35:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[5e eeuw]] – '''[[6e eeuw]]''' – [[7e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[503]] – [[504]] – [[505]] – [[506]] – [[507]] – '''508''' – [[509]] – [[510]] – [[511]] – [[512]] – [[513]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''508''' == Gebeurtenissen == * Moggallana I wonnen op-evolgd deur Kumara Dhatusena. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... [[Kategorie:6e eeuw]] 4pm9k3mjqzerxs2eklrjuwtmisn2kut 0 5339 267603 257305 2013-05-11T14:35:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[5e eeuw]] – '''[[6e eeuw]]''' – [[7e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[504]] – [[505]] – [[506]] – [[507]] – [[508]] – '''509''' – [[510]] – [[511]] – [[512]] – [[513]] – [[514]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''509''' == Gebeurtenissen == * De Franken wonnen samen mit d'r Bourgondische bondgenoten verslagen deur de Ostrogothen, werschienlijk in de umgeving van Arles. == Geboren == * Keizer Kimmei van [[Japan]] == Uut de tied == * ... [[Kategorie:6e eeuw]] a5lterlhhfl0wlo42of0vvzcg47u27r 0 5340 267604 257319 2013-05-11T14:36:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align="center" |----- | align="center" | [[Eeuwen]]: [[5e eeuw]] – '''[[6e eeuw]]''' – [[7e eeuw]] |----- | align="center" | Jaoren: [[505]] – [[506]] – [[507]] – [[508]] – [[509]] – '''510''' – [[511]] – [[512]] – [[513]] – [[514]] – [[515]] |} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''510''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... [[Kategorie:6e eeuw]] thb8xifnoy2mneywy9lysyyh869oquk 8 5341 27968 23383 2007-02-12T12:19:51Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Teun kleine wiezigingen spnjofdfyy9phst71dmqfqsir3cxehk 8 5342 23380 2006-12-30T18:34:09Z Servien 7 Nieje pagina: Verbarg mien bewarkingen wikitext text/x-wiki Verbarg mien bewarkingen s583b8yhfwlf0lsicanr5ldiosu5eea 8 5343 26847 23381 2007-01-28T08:48:22Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Verbarg botgebrukers geg4ki8lzahesm9tv1c0230q4zgdruy 8 5345 23384 2006-12-30T18:36:06Z Servien 7 Nieje pagina: Verbarg kleine wiezigingen wikitext text/x-wiki Verbarg kleine wiezigingen ageo7q3ozul3kpo6emwhdvt4cwg9cra 8 5346 27967 26846 2007-02-12T12:19:47Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Teun botgebrukers qrbsxiwnbjvobog4se2u4md6sebba08 8 5347 27969 23386 2007-02-12T12:19:58Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Teun mien bewarkingen kniio28gx2x7vo8h6trpaiqp1aj99ng 0 5349 23399 2006-12-30T20:29:09Z Servien 7 Titel van [[Waoterplaantjen]] ewiezigd naor [[Waoterfoks]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Waoterfoks]] g6p83rgmzu3gn5cetuop6mdbf4bmzw7 0 5350 265118 256959 2013-05-09T23:00:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Godt-nytår-2004.jpg|thumb|250px|Gelokkeg nijjoar]] '''Nijjoar''' wordt wereldwied vaaierd op [[1 jannewaori|1 jannewoari]] om twolven uur bie naacht, krek noa [[oljoar]] op [[31 december|31 dezember]]. Nijjoar wordt veural vaaierd deur [[vuurwaark]] of te steken [[champagne]] te drinken en [[euliebollen]], [[appelflap]]pen en [[nijjoarsrollechie]]s te eten. Nijjoar luudt de eerste dag van t nije joar volgens de [[gregoriaanse kelender|gregorioanse kalìnder]] in. t Is verboden om veur tien uur in de veurmiddag van [[oljoar]], en noa twai uur bie naacht van nijjoar nog vuurwaark ôf te steken. In [[Australi'je (land)|Austroalie]], [[Argentinië|Argentinie]], [[Brazilië|Brazilie]], [[Filipienen]], [[Griekenlaand]], [[Mexico (laand)|Mexico]], [[Ni'j-Zeelaand|Nij-Zeelaand]] en [[Venezuela]] is nijjoarsdag n offisjele vraie dag. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''niejjaor, ni-jjaor'' * [[Drèents]]: ''naijaor'', ''neijaor'', ''ni'jjaor'' ** Zegswieze: "Wi'j hebt gelieke ni'jjaor" (röstig an doen) ([[Ni'jlusen]]) * [[Grunnegs]]: ''nijjoar'' * [[Tweants]]: ''niejjoar'' * [[Sallaans]]: ''ni'jjaor, nijjaor, niejjaor, ni'jjöör'' * [[Stellingwarfs]]: ''ni'jjaor'' * [[Urkers]]: ''nijjaor'' * [[Veluws]]: ''niejjaor'' == Aandere nijjoarsfeesten == In aandere nait-westerse kulturen wordt nijjoar voak vaaierd op n aandere dag: * t [[Jodendom|Joodse]] nijjoar (''Rosj Hasjana'') * t [[Koptisch-Orthodoxe Karke|koptische]]/[[Ethiopisch-Orthodoxe Karke|Ethiopische]] nijjoar ([[11 september|11]]/[[12 september|12 septìmber]]) * t [[Volksrippebliek China|Chinese]] nijjoar * t [[islam]]itische nijjoar * t [[Russisch-Orthodoxe Karke|Russisch-orthodoxe]] nijjoar ([[13 jannewaori|13]]/[[14 jannewaori|14 jannewoari]]) * t [[Vietnam]]ese nijjoar (''doatum varieert'') * t [[Tibet (gebied)|Tibetoanse]] nijjoar (''doatum varieert'') * t [[Thailaand|Thaise]] nijjoar (''Songkran'') * t [[Cambodja|Kambodjoans]] nijjoar ([[13 april|13]] tot [[15 april]]) * t [[Laotianen|Laotiaanse]] nijjoar (''doatum varieert'') * t [[Bengoals]]e nijjoar ([[14 april|14]]/[[15 april]]) * t [[Iran|Iroanse]]/[[Perzen|Perzische]]/[[bahá'í]]-nijjoar (''Noroez'') * t [[hindoeïsme|hindoeïstische]] nijjoar (''doatum varieert''), op Bali: [[Nyepi]] == Trivia == * Deur tiedzones wordt nijjoar overal op n aander tiedstip vaaierd. As eerste zal Kirimati, op Christmas Island t nije joar beginnen. Om percies te wezen op [[31 december|31 dezember]] om tien uur [[UTC]]. * As lèste zal [[Samoa]] t nije joar ingoan, op [[1 jannewaori|1 jannewoari]] om elven uur [[UTC]]. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Feest]] [[Kategorie:Dag]] nepm5hc78lusk4o22cd3g18xd3qa8c5 0 5351 23441 2006-12-31T13:23:03Z Servien 7 deurverwiezing naor [[De Weper]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[De Weper]] 8fvzn6ve1vwfc2ueqxwdybgeo67higz 8 5352 23454 2006-12-31T14:16:57Z Servien 7 Nieje pagina: Special:Newpages wikitext text/x-wiki Special:Newpages t0g3otfijzelcbmbaiosga1kky4pmxz 8 5353 23457 2006-12-31T14:19:54Z Servien 7 Nieje pagina: Nieje artikels wikitext text/x-wiki Nieje artikels 0n3wt4wg428jz9r0azamndfmzwtmc1q 10 5355 271919 266806 2013-12-07T01:12:20Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Nav | titel=Dagen van de weke | inhold={{Nav/List | - | [[maondag]] | [[diensdag]] | [[woonsdag]] | [[donderdag]] | [[vriedag]] | [[zaoterdag]] | [[zundag]] }} }}<noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen tied]] </noinclude> g9skidsl28fecn7ulc7wyj173jncclk 0 5356 256950 254320 2013-03-11T11:14:02Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 182 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q105]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Maondag''' is ien van de zeuven [[dag]]en van de [[weke]] volgens de [[gregoriaanse kelender]]. 't Is de dag die op de [[zundag]] volgt. Maondag is naor de [[maone]] eneumd. Bie de [[Romeinse Riek|Romeinen]] hiette 't ''dies Lunae'', dag van de maone. In 't volksgeleuf stiet de dag in een kwaoje reuk. In de [[jodendom|joods]]-[[christendom|christelijke]] wereld wördt de maondag as de eerste of as de tweede dag van de weke ezeen. Veur beiden bestaon goeie argumenten. De staotus van de zundag as rusdag (de Dag des Heren) was oorspronkelijk op [[zaoterdag]]. A-j van de oorspronkelijke stand van zaken uutgiet, is zundag de eerste dag, en daormit de maondag de tweede. Agenda's vermelden de maondag altied as eerste dag, veural ok um 't [[weekeinde]] samen te kunnen vatten an 't einde. Ok volgens [[ISO 8601]] is maondag de eerste dag van de weke. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''maandag'', ''maendag'', ''maondag'' * [[Grunnegs]]: ** ''moandag'' ** ''maondag''{{Info|Kortere ò-klank as moandag}} ([[Westerkertiers]]) * [[Stellingwarfs]]: ''maendag'' * '''Overig:''' ''maondag'' (oek espeld as: ''moandag'') {{Dagen}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Dag]] 9lmqqxn3isup99t4uat8msp8mn7tp48 0 5357 271553 271552 2013-12-03T14:19:02Z Servien 7 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/88.159.13.68|88.159.13.68]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur Legobot wikitext text/x-wiki '''Diensdag''' is ien van de zeuven [[dag]]en van de [[weke]] volgens de [[gregoriaanse kelender]]. 't Is de dag die op de [[maondag]] volg. == Romeins veurbeeld == De [[Romeinse Riek|Romeinen]] hadden de gewoonte de zeuven dagen van de weke naor goden te neumen. Diensdag hiette bie de Romeinen ''Martis dies'', wät noe in 't [[Frans]] ''mardi'' hiet. De ''Martis dies'' was de dag van de [[oorlogsgod]] [[Mars (god)|Mars]]. De Germanen nammen dit anwensel over mä gebruken d'r eigen goden veur de namen van de dagen. Meugelijk zol diensdag dan of-eleid wezen van de plaselijke naam van de god ''[[Týr]]'' (''Ding'') die in elatininseerde vorm evunnen is in inscripties an de [[mure van Hadrianus]] äs 'Thingsus'. Hee was de god van t ''Ding'', de roadsvergadering. == Dingsdag == Een aandere meugelijkheid is dät de naam ''diensdag'' eneumd is naor de ''dingen'' zoas vroggere veurlopers van rechsgedingen of rechzaken eneumd wönnen. In 't [[Middelnederlaans]] hiet de dag ''dinxdach'' of ''dinxendach''. [[Meerten Luther]] hef in zien [[Biebel]]vertaling een variant hiervan gebruuk en in 't Standerdduuts populair emaak (''Dienstag'' tegenover 't Zuudduutse ''Ziestag''). == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''dings{{small()|e}}dag'', ''dinsdag'' * [[Grunnegs]]: ''dinsdag'', ''dingsdag'' * [[Sallaans]]: ''dinsdag'' * [[Stellingwarfs]]: ** ''deensdag'' ** ''deenserdag'' ([[Gieteren]]) * [[Tweants]]: ''deenkseldag'', ''dinkseldag'', ''dinksdag'' * [[Urkers]]: ''dingiesdag'', ''dingesdag'' * [[Veluws]]: ''diensdag'', ''dinsdag'' {{Dagen}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Dag]] fi2ctmm4wp6qi2e7k0ru1qvfvlfcbp5 0 5358 278028 256994 2015-03-06T22:00:14Z Droadnaegel 1133 /* Nedersaksisch */ wiktionary wikitext text/x-wiki '''Woonsdag''' is een van de zeuven [[dag]]en van de [[weke]] volgens de [[gregoriaanse kelender]]. 't Is de dag dee op de [[diensdag]] volg. Woonsdag is naor de [[Germanen|Germaanse]] god [[Wodan]] eneumd. 't Is de middelste [[dag]] van de [[weke]] en 't heet in 't [[Duuts]] dan oek ''Mittwoch'' (oftewel: ''midweke''). [[Asgoonsdag|Aswoonsdag]] val op de zeuvende woonsdag veur [[Poaske|Paosen]]. 't Is de dag nao [[karnevaal|karneval]] en 't begin van de [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-kattelieke]] [[vastentied]]. In [[Tweante]] wör woensdag ook wal ''goonsdag'' eneumd, umdet ze op den dag meestieds t loon kreegn. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''wons{{small()|e}}dag'' * [[Grunnegs]]: ''wonsdag'', ''wounsdag'', ''woensdag'' * [[Oostfreisk]]: ''middeweek'' * [[Stellingwarfs]]: ''woensdag'' * [[Sallaans]]: ''woensdag'' * [[Tweants]]: **''goonsdag'', ''gooseldag'', **''gooindag'' ([[Riesn]]) **''woonsdag'', ''woensdag'' * [[Urkers]]: ''woeniesdag'', ''woenesdag'' * [[Veluws]]: ''woensdag'', ''woonsdag'' {{wiktionary|woonsdag}} {{Dagen}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Dag]] kzdfcmo4cfn74gcz73v3dfcxvukzjq7 0 5359 256989 254935 2013-03-11T11:14:57Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 177 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q129]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Donderdag''' is ien van de zeuven [[dag]]en van de [[weke]] neffens de [[gregoriaanse kelender]]. 't Is de dag die op de [[woonsdag|woensdag]] volgt. Donderdag is naor [[Donar]], de [[Germaanse mythologie|Germaanse]] god van de [[donder]], nuumd. [[Hemelvaortsdag]] vaalt elk jaor op de zesde donderdag nao [[Poaske|Paosken]]. Aj' vanof de Eerste Paosdag tellen, is dat de veerstigste dag. Eerste [[Pinkster]]dag is dan de vuuftigste dag. De donderdag veur Paoske staot bekend as [[Witte Donderdag]]. De eerste donderdag van een jaor zit in [[weke|weke 1]] van dat jaor. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''donderdag'', ''dunderdag'' * [[Grunnegs]]: ** ''dunderdag'', ''dönderdag'' ** ''dunnerdag'' ([[Westerkertiers]]) * [[Tweants]]: ''doonderdag'' * '''Overig:''' ''donderdag'' {{Dagen}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Dag]] 7g19br3i94iatkdv20e69v2w61ybmta 0 5360 275328 257317 2014-04-08T16:44:31Z NGolds20 10516 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki '''Vriedag''' is ien van de zeuven [[dag]]en van de [[weke]] volgens de [[gregoriaanse kelender]]. 't Is de dag nao [[donderdag]]. Vriedag is naor [[Freya]], de [[Germaanse mythologie|Germaanse]] godin van de liefde, eneumd. In 't [[Frans]] neumen ze disse dag ''vendredi'', naor 't [[Latien]]se woord [[Venus (godheid)|Venus]]. Vriedag is de leste [[dag]] veur 't weekeinde in veul gebieden mit een vuufdaagse warkweke. == Betekenis == Disse dag van de [[weke]] hef veur partie christenen een slichte naam, umdat de kruziging van [[Jezus Christus]] op een vriedag plaosvun ''(zie: [[Goeie Vriedag]])''. [[Vriedag de dartiende]] is veur partie luui een [[ongeloksgetal|ongeloksdag]]. Veur de [[islam|moslims]] is vriedag de belangriekste dag van [[anbidding]]. De [[jodendom|joodse]] [[sabbat]] begin bie zunsondergang op vriedagavond, en huild op bie zunsondergang op [[zaoterdag]]. == Trivia == * ''Vriedag'' was ok de naam van de [[kannibalisme|kannibaol]] dee 't hulpeen wönnen van [[Robinson Crusoe]] in 't beroemde book van [[Daniel Defoe]]. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''vri'jdag'' * [[Drèents]]: ''vraaidag'', ''vrijdag'' (''vri'jdag'') * [[Grunnegs]]: ''vraidag'', ''vrijdag'' * [[Sallaans]]: ''vriedag'', '' * [[Stellingwarfs]]: ''vri'jdag''vri'jdag'' * [[Tweants]]: ''vriejdag'', ''vri'jdag'' * [[Veluws]]: ''vriedag'', ''vri'jdag'' {{Dagen}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Dag]] 8yr19hde9hqdeqwz1rpy1df59oez5ap 0 5361 257318 253235 2013-03-11T11:21:15Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 175 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q131]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Zaoterdag''' is ien van de zeuven [[dag]]en van de [[weke|week]] volgens de [[gregoriaanse kelender|gregoriaanse kalender]]. 't Is de dag nao [[vriedag]]. De naom is een verbastering van 't [[Latien]]se: ''dies Saturni'', naor de god [[Saturnus (god)|Saturnus]], god van de [[laandbouw]]. De [[Frans]]e naom ''samedi'' is ofleid van Vulgair-Latien ''sabbati dies'' (dag van de [[sabbat]]). De [[Duuts]]e naom is ''Sonnabend'' (= veuraovend van de [[zundag]]) of ''Samstag'', saomensteld oet een op 't [[Hebreeuws]]e woord ''sabbat'' of ''sjabbat'' teroggaond leenwoord, en ''Tag'' (dag). De wekelijkse [[rustdag]] wördt deur de [[jodendom|joden]] en deur een antal christenen op dizze dag holden. De reden is dat de [[Biebel]] beschrieft dat [[God]], naodat Hij de wereld in zes dagen maokt had, op de zeuvende dag, de zaoterdag of sabbatdag, rust nam. De [[Westlaauwers Frais|Friese]] naom veur zaoterdag is ''sneon''. Dit sneon hef as oldere vörm ''snjoen'', wat een saomentrekking is van ''sunne'' (Oldfries veur [[zunne]]) en joen (Oldfries veur aovend, tegenswoordig speld as jûn, mar hetzölfde oetspreuken). Net as bij 't [[Duuts]]e ''Sonnabend'' hiet dizze dag bie de Friezen dus letterlijk vertaold 'zunne-aovend'. De zaoterdag veur [[Poaske|Paosken]] stiet bekend as [[Stille Zaoterdag]]. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ** ''sotterdag'', ''sutterdag'' ** ''zaoterdag''{{Info|De ao klinkt korter as oa, t woord klinkt vake as 'zaoderdag'}} ([[Westerkertiers]]) * '''Overig:''' ''zaoterdag'' (oek wel espeld as: ''zoaterdag'') {{Dagen}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Dag]] ffdzdrwnjzgvrt2opexi9jlnyilgi7x 0 5362 290826 290179 2016-11-02T10:55:28Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Hautvilliers''' is een [[klooster]] in de [[Champagne-Ardennen]] en ligt vlakbi'j de [[Kathedraal van Reims]] in de [[Stad (woonstee)|stad]] [[Reims]] in 't noorden van [[Frankriek|Fraankriek]]. De [[Saksen (dailstoat)|Saksische]] monnik [[Gottschalk van Orbais]], geboren in 't [[Duuts]]e [[Mainz]] was een van de bekendste inwoners van dit klooster naost de blinde Benedictiense monnik [[Dom Pierre Perignon]]. Hi'j wordden veroordield veur lebenslange opsluting in dit klooster umdat hi'j een varregaonde predestinatieleer verkondigden. Gottschalk van Orbais is hier ok esturven. [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Kristelk klooster]] [[Kategorie:Frankriek]] l9umss43z47telotqhwotfwmigjqvav 0 5363 257108 229113 2013-03-11T11:17:10Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 26 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q27505]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Saksen''' kan verwiezen naor: *[[Saksen (vôlk)]] - een Germaans volk **[[Transsylvanische Saksen]] - een Germaans volk in Transsylvanië *[[hertogdom Saksen]] - een hertogdom, laoter keurvorsendom (tot 1806) *[[koninkriek Saksen]] - een veurmaolig koninkriek (1806-1918) *[[Saksen (previnsie)]] - een previnsie van Prusen *[[Saksen (dailstaot)]] - een Duutse deelstaot ==Zie oek== *[[Nedersaksen]] (Niedersachsen) - een Duutse deelstaot *[[Saksen-Anhalt]] (Sachsen-Anhalt) - een Duutse deelstaot {{dv}} j7r41nzlm9pud3pkx5lb054c8pz3xyv 0 5364 279090 275077 2015-03-27T16:25:04Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Deutschland_Lage_von_Sachsen.svg|thumb|250px|Liggen]] [[Bestaand:Coat of arms of Saxony.svg|thumb|250px|Woapen]] De '''Vraaistoat Saksen''' ([[Duuts]]: ''Freistaat Sachsen'') is n [[dailstoat]] in t oosten van [[Duutslaand]]. De dailstoat het n oppervlakte van 18.338 [[Vierkaante kilometer|km²]] en 4.327.000 inwoner. De [[heufdstad]] is [[Dresden]]. == Geogroafie == Saksen grènst aan (van t oosten mit de klok mit) [[Pooln]], [[Tsjechie]] en aan de Duutse dailstoaten [[Baiern]], [[Tureng]], [[Saksen-Aanhoalt]] en [[Braandenbörg]]. De heufdstad is [[Dresden]]. Aandere belangrieke steden binnen [[Leipzig]], [[Chemnitz]] en [[Zwickau]]. == Bestuurleke indailen == Saksen is onderverdaild in de drai ''Regierungsbezirke'' (bestuurleke regio's) [[Regierungsbezirk Chemnitz|Chemnitz]], [[Regierungsbezirk Dresden|Dresden]] en [[Regierungsbezirk Leipzig|Leipzig]]. Dij binnen soamen weer onderverdaild in 10 [[distrikt]]en (''laandkraitsen'') en drij [[stadsdistrikt]]en (''kraitsvraaie steden''). === Distrikten === Sunt 2008 is Saksen as vôlgd iendaild: * [[Landkreis Bautzen|Bautzen]] ([[Sörbisch]]: ''Budyšin'') (BZ) * [[Erzgebirgskreis|Ertsgebaargtekraits]] (ERZ) * [[Landkreis Görlitz|Görlitz]] ([[Sörbisch]]: ''Zhorjelc'') (GR) * [[Landkreis Leipzig|Leipzig]] (L) * [[Landkreis Meißen|Meißen]] (MEI) * [[Landkreis Mittelsachsen|Middelsaksen]] (FG) * [[Landkreis Nordsachsen|Noordsaksen]] (TDO) * [[Landkreis Sächsische Schweiz-Osterzgebirge|Saksische Swits-Oostertsgebaargte]] (PIR) * [[Vogtlandkreis|Vogtlaandkraits]] (V) * [[Landkreis Zwickau|Zwickau]] (Z) De drij kraitsvraaie steden van Saksen: * [[Chemnitz]] (C) * [[Dreesden]] (DD) * [[Leipzig]] (L) [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Saksen (deelstoat)]] m5y8t6kddp308dwt9k2vqlifomhhszs 0 5365 23570 2007-01-01T19:23:38Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Tureng]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tureng]] hyj3zmcemph4803me0cjorjbg65dh0h 0 5366 23575 2007-01-01T19:30:07Z Servien 7 Titel van [[Baden-Württemberg]] ewiezigd naor [[Boaden-Wurttembaarg]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Boaden-Wurttembaarg]] h7qa4sh8t9ma25flv0kdbflk19t03wi 0 5367 23576 2007-01-01T19:30:59Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Sleeswiek-Holstain]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sleeswiek-Holstain]] 5s0ghx27o9yl1fdmf2tfgnhnmcbkz95 0 5368 23581 2007-01-01T19:57:05Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Komputer]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Komputer]] pnhbdge5mbwsn8zlvosygzd1rbivsum 0 5369 264332 257329 2013-05-06T19:52:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki ''Een'' '''internet''' is een [[computernetwärk]] dät verschillende netwärken verbient. Äs [[eigennaam]] is '' 't'' '''internet''' (ok wel 't '''draod''' of 't '''net''' eneumd) een iezig groot internationaal systeem dät veur iederene mit een [[komputer|computer]] en een [[modem]] open-esteld is. 't Grootste internet wereldwied kennen wiele daorummme ok as '' 't'' internet. 't Internet besteet al vanof [[1969]] en is ontwörpen in [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]]. 't Steet op 't mement nog de heeltied onder 't beheer van de VS. Der is de of-elopen tied iewig lange over epraot um 't internet onder 't beheer te zetten van een orgenisasie, mä de VS hef zich tot noe toe der nog hevig tegen verzet. Op 't internet vie-j onder andere (infermetieve) [[webstee|websteeën]]. Je kunt der kleunen (ok wel ''chatten'' eneumd) en kennismaken mit alderhaande mensen. Dit contact kan veule verdelen hebben, mä 't internet hef zo ok zien schaoduwzied en zurgt ok veur nieje preblemen: zo bint der de leste jaoren een groot antal ontvoeringen ewest. Wieder ku-j [[lienpost|e-post/e-mail/lienpost]] bekieken en versturen en nog een kwak andere zaken. [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Internet| ]] 1ctplcqbi9li81fpqrqnzchpeczmnoc 0 5370 267514 257258 2013-05-11T14:21:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''2 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1909]] - Eerste [[Elfstedentocht|Elfstedetocht]]. * [[1999]] - Juan José Ibarretxe wodt beëdigd tot [[Baskelaand|Baskische]] minister-prissedent. == Geboren == * [[1920]] - [[Isaac Asimov]], [[biochemie|biochemikus]] en schriever van [[wetenschopsfiktie]] († 1992). == Uut de tied == * [[1990]] - [[Herman Pieter Schönfeld Wichers]], better bekeand met zinnen skuulnaamn Belcampo {{DEFAULTSORT:#:2 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] 84ptk2qy2olsnnnoghj0j0xt16bbayo 0 5371 257257 236831 2013-03-11T11:19:55Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 159 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2156]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''3 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1638]] - De [[Amsterdam]]se schouwburg wodt eupend. Op et affiche daorbi'j staot et treurspel ''Gijsbrecht van Aemstel van Vondel''. * [[1833]] - [[Groot-Brittannië]] nimp de kontrole over de [[Falklaandeilanen]]. * [[1925]] - [[Benito Mussolini]] kondigt an dat hi'j de diktator van [[Italië]] wodt. == Geboren == * [[1840]] - [[Pater Damiaan]], [[België|Belgische]] missionaris († [[1888]]). * [[1892]] - [[J.R.R. Tolkien]], [[Engelaand (regio)|Engelse]] schriever († [[1973]]). == Uut de tied == * [[1322]] - [[Filips V]], keuning van [[Fraankriek]] (geboren [[1291]]) {{DEFAULTSORT:#:3 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] sqm54qzocluqbolzt902femd1xyljxk 0 5372 267584 257260 2013-05-11T14:32:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''4 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1976]] - De eerste oflevering van [[Sesamstraat]] wonnen uut-ezunnen * [[1997]] - Henk Angenent wint de 15e [[Elfstedentocht|Elfstejentoch]]. == Geboren == * [[1643]] - [[Isaac Newton]], [[Groot-Brittannië|Brits]] netuurkundige, [[filesefie|filesoof]], [[wiskunde|wiskundige]] en [[alchemie|alchemis]] († [[1727]]) == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:4 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] 821qrwroak6zp93i2xusnn6mtodommn 0 5373 257259 254774 2013-03-11T11:19:57Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 158 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2202]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''5 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1956]] - Eerste NTS journaal op de Nederlaanse [[tillevisie]]. * [[1981]] - Eerste jeugdjournaal. * [[1989]] - Eerste uutzending van 't [[tillevisie]]spel Lingo. * [[2001]] - Beginne van 't [[Wikipedia|Wikipedieprejek]]. == Geboren == * [[1803]] - [[Johannes Henricus Behrns]], onderwiezer en onderwiesinspekteur, den eersten den at n Twaents gedicht oetgof == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:5 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] pcvlbyn72uebi87wdq1906q2vuuizgr 14 5374 257254 254876 2013-03-11T11:19:52Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 109 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5866575]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|January}} [[Kategorie:Maond]] mmxl5on01afzekphyqel0q87thy0e1h 0 5375 272968 257253 2014-01-23T23:17:06Z 80.114.178.7 /* Geboren */ * [[1867]] - [[Jacobus Joännes van Deinse]], belangrieksten vuurvechter van Tweante wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''6 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1579]] - [[Unie van Atrech]] op-erich == Geboren == * [[1412]] - [[Jeanne d'Arc]], veurstriedster veur [[Frankriek]] († [[1431]]) * [[1867]] - [[Jacobus Joännes van Deinse]], belangrieksten vuurvechter van Tweante * [[1946]] - [[Johan Veenstra]], bekende [[Stellingwarfs]]e schriever * [[1955]] - [[Rowan Atkinson]], Engels acteur en komiek == Uut de tied == * [[1852]] - [[Louis Braille]], uutviender {{DEFAULTSORT:#:6 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] j6l7il75g605s2zeqh7z9bv1vgk274h 0 5376 257256 250773 2013-03-11T11:19:54Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 157 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2228]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''7 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1430]] - [[Filips de Goeie]] trouwde in [[Sluus]] mit [[Isabella van Portugal]]. * [[1577]] - [[Unie van Brussel]]. == Geboren == * [[1768]] - [[Jozef Bonaparte]], koning van [[Napels]] en [[Spanje]] († [[1844]]) == Uut de tied == * [[1536]] - Catharina van Aragón (50), eerste vrouw van koning Hendrik VIII van [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]] {{DEFAULTSORT:#:7 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] kno2cw6axx37ac4w73rh1w9t9vqx75r 0 5377 257255 250772 2013-03-11T11:19:52Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 157 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2234]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''8 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1959]] - [[Charles de Gaulle]] wonnen de eerste prissedent van de Franse [[Vuufde Rippebliek]]. == Geboren == * [[1935]] - [[Elvis Presley]], rock-n-rollzanger († [[1977]]). * [[1942]] - [[Stephen Hawking]], Engelse [[netuurkunde|netuurkundige]]. == Uut de tied == * [[1642]] - [[Galileo Galilei]] (77), Italiaanse [[netuurkunde|netuurkundige]] * [[1953]] - [[Willem Hendrik Dingeldein]] (58), oonderzeuker van t Tweants {{DEFAULTSORT:#:8 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] csixx17g7plnl8tnr611blwsz7mlxsz 0 5378 257252 250774 2013-03-11T11:19:50Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 158 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2238]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''9 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1929]] - [[Penicilline]] wonnen veur 't eers gebruuk. == Geboren == * [[1971]] - [[Marc Houtzager]], springrieder == Uut de tied == * [[1324]] - [[Marco Polo]], ontdekker van China (geboren [[1254]]). {{DEFAULTSORT:#:9 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] m3myfiz952lk2sdwcq76dvqdjqnohlj 0 5379 257251 250785 2013-03-11T11:19:49Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 157 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2243]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''10 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[49 v. Chr.]] - [[Julius Caesar]] steek de [[Rubikon]] over, waordeur der een interne [[Romeinse Riek|Romeinse]] oorlog begin. * [[1863]] - Eerste [[ondergronse spoorweg]], in [[Londen]]. * [[1920]] - Stichting van de [[Volkebond]] in [[Genève]]. * [[1967]] - [[Prinses Margriet]] trouw mit meister [[Pieter van Vollenhoven]]. == Geboren == * [[1480]] - [[Margarete van Oostenriek]], [[stadsholder|stadshoudster]] in [[Nederlaand]]. * [[1769]] - [[Michel Ney]], [[Frankriek|Franse]] maarschalk in 't leger van [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] († [[1815]]). * [[1851]] - [[Jacobus Kapteyn]], [[Nederlaand|Nederlaans]] [[steernskunde|astronoom]] († [[1922]]). * [[1869]] - [[Grigori Rasputin]], [[Ruslaand|Russische]] mysticus († [[1916]]). * [[1945]] - [[Rod Stewart]], [[Schotlaand|Schotse]] zanger. == Uut de tied == * [[1778]] - [[Carolus Linnaeus]], [[Sveden|Zweedse]] [[biologie|bioloog]] (geboren [[1707]]). * [[1971]] - [[Coco Chanel]], Franse [[moede]]ontwarpster (geboren [[1883]]). {{DEFAULTSORT:#::10 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] 36tmzf7gcan284gml3rdmz2wbclg6vs 0 5380 257010 250784 2013-03-11T11:15:18Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 157 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2247]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''11 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1942]] - [[Japan|Jepan]] verklaort de oorlog an Nederlaand. * [[1972]] - Oost-Pakistan wonnen 't laand [[Bangladesh]]. == Geboren == * [[1395]] - [[Michelle van Valois]] (uut de tied ekeumen in [[1422]]), de deerne van [[Karel VI]], koning van Frankriek, en de eerste vrouw van [[Filips de Goeie]]. == Uut de tied == * [[705]] - [[Paus Jehannes VI]] {{DEFAULTSORT:#::11 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] s5wr60yjyqe2fqfhr1f7r0hk1bc7xsj 0 5381 257011 254465 2013-03-11T11:15:20Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 157 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2248]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''12 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1875]] - Kwang-su wonnen keizer van [[Chinese keizerriek|China]]. * [[2010]] - [[Haïti#Eardbewing Haïti 2010|Eardbewing op Haïti]] == Geboren == * [[1628]] - [[Charles Perrault]], Franse schriever († [[1703]]). == Uut de tied == * [[1665]] - Pierre de Fermat, Franse [[wiskunde|wiskundige]] (geboren [[1601]]). {{DEFAULTSORT:#::12 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] 7pnslsr3ggzti4oaedtkajlko663lhw 0 5382 257012 250779 2013-03-11T11:15:21Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 155 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2255]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''13 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1610]] - Ontdekking van [[Callisto]] deur [[Galileo Galilei]]. * [[1910]] - Eerste radiouutzending. * [[1964]] - Beneuming van [[Karol Wojtyła]] tot aartsbisschop van [[Krakau]] in [[Polen]]. * [[2006]] - 't Nieje stadion de [[Eurobörg|Euroburg]] van FC Groningen geet officieel los. == Geboren == * [[1596]] - [[Jan van Goyen]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] schilder († [[1656]]). * [[1977]] - [[Orlando Bloom]], [[Groot-Brittannië|Brits]] acteur == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::13 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] 4puabipnpuszzrrut39g055u058hdvj 0 5383 257013 250777 2013-03-11T11:15:22Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 154 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2257]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''14 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1690]] - De klarinet wonnen uut-evunnen, in 't Duutse [[Neurenberg]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[1972]] - [[Frederik IX]] (72), koning van [[Denemarken]] {{DEFAULTSORT:#::14 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] b5cdafg3rujkz049a5124n2dqyy80sk 0 5384 257014 251685 2013-03-11T11:15:22Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 158 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2260]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''15 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1992]] - [[Joegoslavië]] wonnen op-esplits. == Geboren == * [[1929]] - [[Martin Luther King]], Amerikaanse burgerrechenaktivis († [[1968]]). == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::15 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] qdbax8dbn0wy83vx4a8jhbb9fjy1870 0 5385 257015 250782 2013-03-11T11:15:23Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 157 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2261]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''16 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1556]] - [[Filip II]] wonnen koning van [[Spanje]] en van de Nederlanen. == Geboren == * [[1504]] - [[Paus Pius V]] († [[1572]]). == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::16 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] flro9epg06e6diktjgfe64zoxp5bk7s 0 5386 257016 250781 2013-03-11T11:15:24Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 158 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2264]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''17 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1840]] - De Rippebliek van de Rio Grande verklaor onofhankelijkheid van [[Mexico (laand)|Mexico]]. == Geboren == * [[1706]] - [[Benjamin Franklin]], Amerikaanse [[poletiek|politicus]] en [[wetenschap]]per († [[1790]]) * [[1899]] - [[Al Capone]], Amerika's bekendste Chicago-gangster († [[1947]]) * [[1969]] - [[DJ Tiësto]], Nederlaanse DJ == Uut de tied == * [[1962]] - [[Johanna van Buren]], Helders dichteres * [[2012]] - [[Piet Römer]], akteur, onder meer bekaend as de Cock oet de riege [[Baantjer]] {{DEFAULTSORT:#::17 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] g9mt2oeck6th54ej7h3vt0osn5reol8 0 5387 257017 250783 2013-03-11T11:15:25Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 157 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2265]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''18 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1871]] - [[Wilhelm I]] wonnen de eerste keizer van 't [[Duutse Keizerriek]]. == Geboren == * [[1974]] - [[Prinses Claire van België]] == Uut de tied == * [[1677]] - [[Jan van Riebeeck]], stichter van de eerste [[Europa (continent)|Europese]] [[kelonie]] in [[Zuud-Afrika]]. * [[1951]] - [[Louis Albert Roessingh]] - Drèentse schilder en dichter {{DEFAULTSORT:#::18 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] b8wiay0cgslhvhtmamcsc8mm7re9b3h 0 5388 257018 250780 2013-03-11T11:15:26Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 160 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2266]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''19 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1736]] - [[James Watt]], Skotsen wiskundegen, ingenieur en oetvinder * [[1946]] - [[Dolly Parton]], Amerikaanse countryzangeres en actrice == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::19 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] 8psv7etnhub870g0pe81c70weedgxdu 0 5389 257019 250788 2013-03-11T11:15:27Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 157 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2267]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''20 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1840]] - [[Willem II]] wonnen koning van [[Nederland]]. == Geboren == * [[1775]] - [[André-Marie Ampère]], Franse [[netuurkunde|netuurkundige]] († [[1836]]) == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::20 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] 3pqfjux7l1q9k354gbsp19ks3xiq8k0 0 5390 257154 250778 2013-03-11T11:18:00Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 156 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2273]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''21 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1643]] - [[Abel Tasman]] ontdek [[Tonga]] * [[1793]] - [[Praissen|Prusen]] en [[Ruslaand]] verdelen [[Polen]] * [[1941]] - De Britten vallen [[Tobroek]] in [[Libië]] an. == Geboren == * [[1963]] - [[Goedele Liekens]], Vlaomse [[tillevisie]]prissentatrice == Uut de tied == * [[1793]] - [[Lodewiek XVI van Frankriek]] (38) * [[1950]] - [[George Orwell]] (46), Brits schriever {{DEFAULTSORT:#::21 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] tuw1a350o6fe7u4bfcvbwvd2iolgv07 0 5391 23670 2007-01-02T15:12:08Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hollaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hollaand]] odxbykejic6sgv5g5wuqnliljcufzmu 0 5401 257061 250750 2013-03-11T11:16:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 157 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2275]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''22 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1840]] - [[Verienigd Keuninkriek|Britse]] [[kelonie|kolonisten]] koemen an in [[Niej-Zeelaand]]. == Geboren == * [[1932]] - [[Gerard Nijenhuis]], schriever in 't Drèents en Nederlaands * [[1971]] - [[Wendy van Dijk]], Nederlaanse [[tillevisie]]prissentatrice == Uut de tied == * [[1592]] - [[Elisabeth van Habsburg (Frankriek)|Elisabeth van Habsburg]] (37), [[deern]]e van keizer Maximiliaan II en koneginne van Frankriek * [[1869]] - [[Leopold van België|Leopold]] (9), kroonprins van [[België]] * [[1929]] - [[Cornelis Lely]], Nederlaandsen waterbouwkundegen en politieker {{DEFAULTSORT:#::22 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] eugu64092wdak7l9frcrjg82ob4wpc2 0 5402 272973 272971 2014-01-24T00:07:59Z 80.114.178.7 [[Pierre Bonnard]] noar uut de tied wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''23 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1719]] - 't Vorsendom [[Liechtenstein]] wonnen evormd. * [[1920]] - [[Nederlaand]] weiger [[Keizer Wilhelm II]] uut te leveren. * [[2005]] - [[Viktor Joesjtsjenko]] wonnen beëdigd as [[prissedent]] in [[Oekraïne]]. == Geboren == * [[1984]] - [[Arjen Robben]], Nederlaanse [[vootbal]]ler == Uut de tied == * [[1002]] - [[Keizer Otto III]] (21) * [[1947]] - [[Pierre Bonnard]], Fraans post-impressionistiese skilder {{DEFAULTSORT:#::23 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] ehk5kbzyhuew9os3br1bv6fgcrhihso 0 5403 257059 250758 2013-03-11T11:16:15Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 156 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2278]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''24 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1544]] - Uutviending van de [[camera obscura]] deur [[Reinerus Gemma-Frisius]] te [[Leuven]]. * [[1859]] - [[Walachije]] en [[vorsendom Moldavië|Moldavië]] wonnen verenigd as [[Roemenië]]. * [[1924]] - [[Sint-Petersburg]] wonnen herneumd naor [[Leningrad]]. == Geboren == * [[1767]] - [[Anthony Christiaan Winand Staring]], [[Achterhook]]sen skriever == Uut de tied == * [[2004]] - [[Peter van der Velde]], Drentse schriever {{DEFAULTSORT:#::24 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] tn91nhwfhlx1tq3n0osduoi8bnov0vd 0 5404 270481 270479 2013-09-19T13:35:10Z Servien 7 Versie 270479 van [[Special:Contributions/89.105.203.146|89.105.203.146]] ([[User talk:89.105.203.146|overleg]]) weerummedreid. wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''25 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1554]] - [[São Paulo (stad)|São Paulo]] ([[Brazilië]]) wonnen estich. * [[1942]] - [[Thailaand]] verklaor de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] en 't [[Verienigd Keuninkriek|VK]] de oorlog. * [[1971]] - [[Idi Amin]] zet via een coup [[Milton Obote]] of en wonnen prissedent van [[Oeganda]]. == Geboren == * [[1981]] - [[Alicia Keys]], zangeres * [[1982]] - [[Noemi]], zangeres * [[1990]] - [[Thomas Berge]], Nederlaanse zanger == Uut de tied == * [[1947]] - [[Al Capone]] (48), Amerikaanse gangster {{DEFAULTSORT:#::25 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] 043fbof0tihro3i3xb8v8sph3mg0cfi 0 5405 257057 250760 2013-03-11T11:16:13Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 157 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2282]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''26 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1778]] - [[Sydney]] wonnen estich * [[1841]] - 't [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]] bezet [[Hongkong]] * [[1950]] - In [[Niej-Delhi]] wonnen de onofhankelijke rippebliek [[India]] uut-ereupen == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::26 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] ittnu25dx3ubmegijpe6v2im1mj69pa 0 5406 257056 252533 2013-03-11T11:16:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 156 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2284]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''27 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1915]] - De [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigde Staten]] bezetten [[Haïti]]. == Geboren == * [[1756]] - [[Wolfgang Amadeus Mozart]], [[Oostenriek]]s komponis († [[1791]]) == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::27 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] b8lsjgb3rswq575udl2yogr5imx44k7 0 5407 267494 257055 2013-05-11T14:17:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''28 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1832]] - [[Ieslaand]] is 't eerste laand waor [[abortus]] legaal wonnen. * [[1918]] - De [[Finse Burgeroorlog]] begin. == Geboren == * [[1928]] - [[Jorge Zorreguieta]], veurmaolige politicus van [[Argentinië]] == Uut de tied == * [[814]] - [[Karel de Grote]] (71), Frankische koning en keizer * [[1547]] - [[Hendrik VIII]] (55), Koning van Engelaand * [[1621]] - [[Paus Paulus V]] (68) * [[2002]] - [[Astrid Lindgren]] (94), Zweedse kienderboekenschriefster {{DEFAULTSORT:#::28 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] duzse8c2zrzxxetwg39e0itck5udxnv 0 5408 267504 257063 2013-05-11T14:19:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''29 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1595]] - Eerste opvoering [[Romeo en Julia]] in [[Londen]] * [[2004]] - Een [[walvissen|walvis]] ontplof in [[Tainan]], een plaotse in [[Taiwan]]. == Geboren == * [[1954]] - [[Oprah Winfrey]], Amerikaanse [[tillevisie]]prissentatrice == Uut de tied == * [[1906]] - [[Christiaan IX van Denemarken]], könning van Denemarken {{DEFAULTSORT:#::29 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] hocnk861nccrsntqq874ui8po4q4mxf 0 5409 257062 252426 2013-03-11T11:16:18Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 158 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2287]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''30 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1820]] - [[Edward Bransfield]] ontdek [[Antarctica]]. * [[2003]] - In [[België]] keur de Kamer de wet op 't [[homohuwelijk]] goed. == Geboren == * [[1951]] - [[Phil Collins]], Britse zanger en drummer == Uut de tied == * [[1649]] - [[Charles I van Engelaand|Charles I]] (58), Engelse koning {{DEFAULTSORT:#::30 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] ok31hqcaypfyukxvc5638izms3h7ddh 0 5410 267537 256905 2013-05-11T14:24:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Jannewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''31 jannewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1854]] - In [[De Bilt]] wonnen 't [[KNMI]] op-erich. * [[1929]] - [[Leon Trotski]] wonnen verbannen uut de [[Sovjet-Unie]]. * [[1980]] - [[Juliana van Nederlaand|Koneginne Juliana]] kondig veur radio en [[tillevisie]] heur oftrejen an. * [[1990]] - De eerste [[McDonald's]] in [[Moskou (stad)|Moskou]], [[Ruslaand]] geet los. == Geboren == * [[1938]] - [[Beatrix van Nederlaand|Koneginne Beatrix]], koneginne van Nederlaand * [[1982]] - [[Helena Paparizou]], Zweeds-Griekse zangeres == Uut de tied == * [[1561]] - [[Menno Simons]], karkhervormer en naamgever van de Mennisten (geboren [[1496]]). {{DEFAULTSORT:#::31 Jannewaori}} [[Kategorie:Jannewaori]] ivc9znyvts6rnkmgo3hyf2tndn7sc8a 10 5411 266828 173319 2013-05-10T20:49:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align=right class=toccolours style="margin-left: 15px;" |colspan="7" align="center" style="background-color:{{Nav/titelbalkkleure}};"|[[jannewaori|jan]] - '''[[febrewaori]]''' - [[meert|mrt]] |- style="text-align:center;" | [[31 jannewaori|<<]] | [[1 febrewaori|1]] | [[2 febrewaori|2]] | [[3 febrewaori|3]] | [[4 febrewaori|4]] | [[5 febrewaori|5]] | [[6 febrewaori|6]] |- style="text-align:center;" | [[7 febrewaori|7]] | [[8 febrewaori|8]] | [[9 febrewaori|9]] | [[10 febrewaori|10]] | [[11 febrewaori|11]] | [[12 febrewaori|12]] | [[13 febrewaori|13]] |- style="text-align:center;" | [[14 febrewaori|14]] | [[15 febrewaori|15]] | [[16 febrewaori|16]] | [[17 febrewaori|17]] | [[18 febrewaori|18]] | [[19 febrewaori|19]] | [[20 febrewaori|20]] |- style="text-align:center;" | [[21 febrewaori|21]] | [[22 febrewaori|22]] | [[23 febrewaori|23]] | [[24 febrewaori|24]] | [[25 febrewaori|25]] | [[26 febrewaori|26]] | [[27 febrewaori|27]] |- style="text-align:center;" | [[28 febrewaori|28]] | [[29 febrewaori|29]] |colspan=4 | [[30 febrewaori|(30 feb)]] | [[1 meert|>>]] |}<noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen maond]] </noinclude> n1gvmbso3y53snvjvl8kq0nb1gc5adu 14 5412 256906 254791 2013-03-11T11:12:59Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 108 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5606800]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|February}} [[Kategorie:Maond]] clnp6c5hrg5vnfktfdhnenepnj6ircq 0 5413 267370 256907 2013-05-10T23:48:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''1 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1793]] - [[Frankriek]] begin een oorlog mit 't [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]] en [[Nederlaand]]. * [[1933]] - Eerste toespraak van [[Adolf Hitler|Hitler]] via de zenders van de Duutse umroep. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[1691]] - [[Paus Alexander VIII]] (80) {{DEFAULTSORT:#:1 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] kvt10bx48t7qx0om7vkfcw1ufq085ex 0 5414 267513 256901 2013-05-11T14:20:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''2 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1935]] - De [[leugendetector]] wonnen veur 't eers etes. [[Leonard Keeler]] döt de preuve in [[Wisconsin]]. * [[1971]] - Nao een coup in [[Oeganda]] nimp [[Idi Amin]] de plaose in van prissedent [[Milton Obote]]. * [[2002]] - Huwelijk van kroonprins [[Willem-Alexander van Nederlaand|Willem-Alexander]] mit [[Máxima Zorreguieta]] == Geboren == * [[1649]] - [[Paus Benedictus XIII]], paus († [[1730]]) * [[1931]] - [[Dries van Agt]], Nederlaanse politicus en minister-prissedent ([[CDA]]) == Uut de tied == * [[1970]] - [[Bertrand Russell]], Brits rationalist == Viering/herdenking == * [[Maria Lochmis]] - [[Rooms-Katholieke Karke|katteliek]] {{DEFAULTSORT:#:2 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] ls0g0xk4633dc3dl8ccimp1pjk4wiq4 0 5415 267554 256902 2013-05-11T14:27:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''3 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1488]] - Bartolomeus Dias van Portugal zeil um de Kaap van Goeie Hoop bie 't zujelijke punt van Afrika en laand in Mosselbaai. * [[1731]] - 't Koninklijk peleis in [[Brussel (stad)|Brussel]] wonnen totaal verrineweerd deur een braand. * [[1958]] - Ontstaon van de [[Benelux]]. 't Verdrag tussen [[België]], [[Nederlaand]] en [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] wönnen etekend in [[Den Haag]]. == Geboren == * [[1945]] - [[Willeke Alberti]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] zangeres en actrice * [[1947]] - [[Koos Alberts]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] zanger van 't levenslied == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:3 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] 6weu8j3gs78h8sap0flh7a21pa16umq 0 5416 267583 256903 2013-05-11T14:32:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''4 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1794]] - [[Frankriek]] schaf de [[slavernie]] of. * [[1805]] - In [[Paries]] vien de eerste huusnummering in de geschiedenis plaose. * [[1976]] - 22.000 meensen koemen um 't leven bie een eerdbeving in [[Guatemala]] en [[Honduras]]. * [[2003]] - [[Joegoeslavië]] wonnen herneumd tot [[Servië en Montenegro]]. * [[1783]] - 't [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]] kondig an de vieaandelijkheden tegen de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] te staken, einde van de [[Amerikaanse Onofhankelijkheidsoorlog]]. * [[1932]] - [[Japan]] bezet [[Harbin]] in [[Kwomintang China|China]]. * [[1943]] - De [[Slag um Stalingrad]] eindig. * [[1789]] - [[George Washington]] wonnen unaniem tot eerste prissedent van de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigde Staoten]] ekeuzen. * [[1861]] - Stichting van de [[Econfedereerde Staoten van Amerika]]. * [[1948]] - [[Ceylon]] wonnen onofhankelijk. == Geboren == * [[1969]] - [[Guusje Nederhorst]], Nederlaanse actrice (uut de tied ekoemen in [[2004]]) * [[1970]] - [[Prinses Marilène]], vrouw van [[Prins Maurits van Oranje-Nassau, van Vollenhoven|Prins Maurits]] == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:4 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] oecxsgogxhx5lh63wln0mtox92muwqw 0 5417 267608 256904 2013-05-11T14:36:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''5 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1831]] - [[Jan van Speijk]] leut zien boot vol menisie ontploffen, um te veurkoemen dat e in hanen van de Belgen zol vallen. == Geboren == * [[1918]] - [[Peter van der Velde]], Drentse schriever * [[1973]] - [[Trijntje Oosterhuis]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] zangeres == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:5 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] 0lw4ubuf5q47ws3elfq67t09lsbncgc 0 5418 268237 267619 2013-06-13T16:29:26Z 80.114.178.7 /* Geboren */ * [[1911]] - [[Ronald Reagan]], awd-prissedent van de VS († [[2004]]); linken naor [[Duutslaand|Duutse]] lik mie neet nödig bie [[Eva Braun]] wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''6 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1952]] - [[Elizabeth II]] wonnen koneginne van [[Groot-Brittannië]], [[Noord-Ierlaand]] en de lanen van 't [[Gemenebes]]. == Geboren == * [[1911]] - [[Ronald Reagan]], awd-prissedent van de VS († [[2004]]) * [[1912]] - [[Eva Braun]], de Duutse vrouw van [[Adolf Hitler]] († [[1945]]) * [[1945]] - [[Bob Marley]], [[Jamaïca]]ans reggaemuzikant († [[1981]]) * [[2004]] - [[Prinses Louise Sophie Mary]] prinses van België, deerne van [[Prinses Claire]] en [[Prins Laurent]] == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:6 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] b5stcq6xahwkacoym6wl0n7uyfbyc83 0 5419 267629 256909 2013-05-11T14:40:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''7 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1831]] - De Belgische [[grondwet]] wonnen of-ekondigd. [[België]] wonnen een parlementaire [[monarchie]] mit scheijing van de dreje machen: de wetgevende, de uutvoerende en de rechterlijke mach. * [[1901]] - Koneginne [[Wilhelmina van Nederlaand|Wilhelmina]] trouw mit [[Hendrik van Mecklenburg-Schwerin|Prins Hendrik]]. De [[Gouwen Koetse]] wonnen daorbie veur 't eers gebruuk. * [[1938]] - [[België]] - Oprichting van twee cultuurraojen: een [[Nederlaands|Nederlaanstalige]] en een [[Frans]]talige. == Geboren == * [[1978]] - [[Ashton Kutcher]], Amerikaanse acteur == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:7 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] n4lsivlilm65ezwczybkxytxyio8jya 0 5420 267640 257326 2013-05-11T14:42:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''8 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1904]] - [[Japan]] val [[Ruslaand]] an; beginne van de Russisch-Japanse Oorlog. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[1725]] - [[Peter de Grote]], tsaar van [[Ruslaand]] (geboren [[1672]]) * [[1878]] - [[Elias Magnus Fries]], [[Sveden|Zweedse]] schimmel- en zwammendeskundige (geboren [[1794]]) * [[1921]] - [[Peter Kropotkin]], Russies vorst, revolitionair en anarchist (geboren [[1842]]) {{DEFAULTSORT:#:8 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] nbou1dgm6i4pn1epxlf107ci1prykhh 0 5421 267650 257325 2013-05-11T14:43:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''9 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1946]] - De [[PvdA]] wonnen op-erich. * [[1968]] - [[Beatrix van Nederlaan|Prinses Beatrix]] döt samen mit heur man de [[Rötterdaam (stad)|Rotterdamse]] metro, de eerste metro in [[Nederlaand]] los. == Geboren == * [[1854]] - [[Aletta Jacobs]], [[Nederlaand]] zien eerste vrouwelijke huusdokter († [[1929]]) * [[1924]] - [[Anton Heyboer]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] schilder († [[2005]]). == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:9 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] d2eqj9ccn9qn2ws6l7aa3wsze0rx77y 0 5422 267196 257328 2013-05-10T23:13:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''10 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1931]] - [[Niej-Delhi]] wonnnen de [[heufdstad|heufstad]] van [[India]] * [[1941]] - De eerste uutgaove van [[Het Parool]] verschien * [[1996]] - [[Schaak]]computer Deep Blue verslaot [[Gary Kasparov]] veur 't eers * [[2001]] - [[Rientje Ritsma]] wonnen in [[Boedepest]] veur de vierde keer wereldkampioen schaotsen == Geboren == * [[1898]] - [[Bertold Brecht]], [[Duutslaand|Duutse]] schriever († [[1956]]) * [[1940]] - [[Rouke Broersma]], schriever aover de Drèentstalige schrieveri'je * [[1950]] - [[Mark Spitz]], [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] zwemmer en zeuvenvoudig olympisch kampioen * [[1988]] - [[Maikel van der Vleuten]], Nederlaandsen springruter == Uut de tied == * [[1829]] - [[Paus Leo XII]], Paus van 1823 of (geboren [[1760]]) * [[1923]] - [[Wilhelm Conrad Röntgen]], ontdekker van de [[röntgenstraoling]] en ontvanger van de eerste [[nobelpries]] veur de [[netuurkunde]] (geboren [[1845]]) {{DEFAULTSORT:#::10 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] 58k648hzj4ckbcj8jtimtznopusv59b 0 5423 267222 257327 2013-05-10T23:18:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''11 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1990]] - [[Nelson Mandela]] wonnen nao 27 jaor vrie-eleuten. == Geboren == * [[1535]] - [[Paus Gregorius XIV]] († [[1591]]). * [[1847]] - [[Thomas Edison]], [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] uutviender († [[1931]]). * [[1962]] - [[Sheryl Crow]], [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] zangeres. == Uut de tied == * [[1977]] - [[Louis Beel]], Nederlaanse minister-prissedent (geboren [[1902]]). * [[1986]] - [[Frank Herbert]], Amerikaanse schriever (geboren [[1920]]). {{DEFAULTSORT:#::11 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] 9i50wvgeyj8mayj6ph14e8dvzbafbwo 0 5424 267232 257322 2013-05-10T23:20:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''12 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1832]] - [[Ecuador]] annexeer de [[Galápagoseilanen]]. == Geboren == * [[1636]] - [[Herman Witsius]], predikant, theoloog en vertegenwoordiger van de [[Naodere Riffermasie]] († [[1708]]) * [[1809]] - [[Charles Darwin]], Britse netuuronderzeuker en grondlegger van de [[evolutietheorie]] († [[1882]]) == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * [[2002]] - [[Nijjoar|Chinees niejjaor]] {{DEFAULTSORT:#::12 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] qtt0qs60w9rccvw5ydsdennuv88edzt 0 5425 267254 257321 2013-05-10T23:23:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''13 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[1841]] - [[Thomas Ainsworth]], grondlegger van de Twèentse textielindustrie {{DEFAULTSORT:#::13 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] ivmsyd4mur1gt8oe5z5u4bamnhi2xhm 0 5426 267301 257324 2013-05-10T23:32:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaots op '''14 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1912]] - [[Arizona]] wordt de achtenveertigste staot van de [[Verienigde Staoten|VS]]. * [[1942]] - In [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] gaot de [[Maastunnel]] los. De overwelving is 1426 meter lang, de tunnel zelf meet 1070,15 meter. Der is zwat vuuf jaor an ewaarkt. * [[1977]] - Invoering van 's werelds eerste [[tillefoonkaort]] in [[Brussel (stad)|Brussel]]. * [[1990]] - De [[Voyager 1]]-sonde neemt een foto van 't hele [[zunnesysteem|zonnestelsel]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[2003]] - [[Dolly]], 't eerste ekloonde schaap en de eerste kloon van een volwassen beest (geboren [[1996]]). == Viering/herdenking == * [[Petroenheilige|Petroensfeest]] van de [[Europese Unie]] * [[Valentiensdag]] {{DEFAULTSORT:#::14 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] 8hhwn80z7al1bisxtozgp2rtzspudph 0 5427 267313 257323 2013-05-10T23:38:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaots op '''15 febrewaori''' == Gebeuren == * [[1922]] - In [[Den Haag]] gaot 't [[Internationaol Gerechtshof]] - evestigd in 't [[Vredespaleis]] - los. * [[1933]] - Prissedent [[Franklin Roosevelt]] ontsnapt krap-an an een moordanslag. * [[1936]] - [[Hitler]] prissenteert de [[Volkswagen]]. * [[1971]] - [[Groot-Brittannië]] schakelt over op 't decimaole muntstelsel. * [[2005]] - [[Boeing]] prissenteert een niej [[Boeing 777|777]]-medel. Mit de 777-200LR Worldliner zouen vluchten tot 17.446 kilometer meugelijk wezen, zoender te stoppen. == Geboren == * [[1564]] - [[Galileo Galilei]], Italiaanse [[netuurkunde|netuurkundige]] († [[1642]]) == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::15 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] cmqtm3zeu53m17v5vqvvddhlar03avf 0 5428 267325 257320 2013-05-10T23:40:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaots op '''16 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1963]] - 't Waorenhuus [[C&A]] op 't [[Damrak]] in [[Amsterdam]] brandt volledig uut. * [[2005]] - 't [[Kyoto-protocol]] treedt in waarking. * [[1959]] - [[Fidel Castro]] wordt [[premier]] van [[Cuba (laand)|Cuba]] naor de ofzetting van prissedent [[Fulgencio Batista]] op [[1 jannewaori]]. == Geboren == * [[1942]] - [[Kim Jong-il]], leader van Noord-Korea == Uut de tied == * [[1912]] - [[Nikolai van Japan]] (75), monnik van de [[Oosters-Orthodoxe Karke|Oosters-Orthodoxe Kaark]] == Viering/herdenking == * [[Litouwen]]: nationaole feestdag (onofhankelijkheidsdag) {{DEFAULTSORT:#::16 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] 5rd8iqr9dvubllekzxf62asq1ti9gk7 0 5429 273059 267337 2014-02-01T16:57:17Z Lotje 5052 {{commonscat|17 February}} wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaots op '''17 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1753]] - 17 febrewaori wordt in [[Zweden]] evolgd deur [[1 meert]] as 't land overstapt van de [[juliaanse kelender]] op de [[gregoriaanse kelender]]. * [[1867]] - 't Eerste schip vaort deur 't [[Suez-kenaol]]. * [[2000]] - 't Besturingssysteem [[Windows 2000]] van [[Microsoft]] verschient. == Geboren == * [[1817]] - [[Willem III van Nederlaand|Willem III]], Koning van Nederlaand († [[1890]]) * [[1944]] - [[Karl Jenkins]], Kumriesen New Age-muziekskriewer * [[1953]] - [[Annie Schreijer-Pierik]], Nederlaandse politiekvrouwe * [[1971]] - [[Denise Richards]], Amerikaanse actrice * [[1981]] - [[Paris Hilton]], Amerikaanse [[tillevisie]]bekendheid, medel, zangeres en actrice == Uut de tied == * [[2011]] - [[Harm Agteresch]] (67), revueskriewer, komiek, leedkesmaker en presentator, bekend as ''Harm oet Riessen'' {{commonscat|17 February}} {{DEFAULTSORT:#::17 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] 7jrrb8dl8kwljvzirasu7uyxixxc8ou 0 5430 267347 257196 2013-05-10T23:44:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaots op '''18 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1930]] - [[Clyde Tombaugh]] ontdekt de dwaargpleneet [[Pluto (dwargplaneet)|Pluto]] nao bestudering van foto's die in jannewaori eneumen bin. == Geboren == * [[1516]] - Koningin [[Mary I van Engelaand]] († [[1558]]) * [[1817]] - [[Johannes Bosboom]], Nederlanse schilder en aquarellist († [[1891]]) * [[1947]] - [[Prinses Christina]], jongste zus van [[Beatrix van Nederlaand|Koningin Beatrix]] * [[1966]] - [[Lousewies van der Laan]], Nederlanse politica ([[D66]]) == Uut de tied == * [[1564]] - [[Michelangelo]] (88), Italiaansen Renaissance skilder, beeldhouwer, architekt, dichter en ingenieur {{DEFAULTSORT:#::18 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] ehdmtip80gup7rdfj217bwirzchic5t 0 5431 267359 257197 2013-05-10T23:46:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaots op '''19 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1937]] - [[Wilhelmina van Nederlaand|Koningin Wilhelmina]] leit in een [[Koninklijk Besluut]] vast dat rood, wit en blauw de kleuren van de vlag van 't Koninkriek der Nederlanden bin. * [[1947]] - Vlag van [[Drenthe]] wordt an-eneumen * [[1959]] - 't [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]] geeft [[Cyprus]] heur onofhankelijkheid. == Geboren == * [[1473]] - [[Nicolaus Copernicus]], Poolse [[steernskunde|steernkundige]] († [[1543]]) * [[1975]] - [[Katja Schuurman]], Nederlanse actrice, zangeres, medel en prissentatrice == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::19 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] 9pzev8hvr3j713wtot1cyq0mxpyybgc 0 5432 285357 268289 2016-09-03T15:35:22Z 180.76.14.2 /* Gebeurtenissen */ wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaots op '''20 febrewaori''' ä== Gebeurtenissen == * [[1943]] - [[Mexico (laand)|Mexico]] - De vulkaan [[Paricutín]] ontstaot * [[2002]] - Op disse dag um 20.02 uur was de daotumnotaotie: '''20:02-20/02-2002''', een drievoudig [[palindroom]] * [[2004]] - [[Nederlaand|Nederland]] - [[Albert Heijn (supermark)|Albert Heijn]] haolt een deel van heur 'salmonella-vrieje' [[hounder|kiep]] terug umdat 't volgens een test van 't [[Algemeen Dagblad]] toch [[salmonella]] bliekt te bevatten * [[2004]] - [[Kannede|Kanneda]] - Der is noen oek [[voegelpest]] an-etröffen in Kanneda, in de previnsie [[Brits-Columbia]]. 't Gaot um een are variant as in Azië die veur minsen oengevaorlijk is == Geboren == * [[1947]] - [[André van Duin]], Nederlaandsen revueartiest, grappenmaker, zanger, akteur, regisseur, presentator, tekstskriever en programmamaker == Uut de tied == * [[1900]] - [[Albertus Alidus Steenbergen]], Drèentse skilder en skriever {{DEFAULTSORT:#::20 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] 01754q1sfoadt81kdb5rmfnq67o40e2 0 5433 270654 267395 2013-09-27T10:32:15Z Servien 7 /* Geboren */ wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''21 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1431]] - 't Begin van 't preces tegen [[Jeanne d'Arc]] in [[Roeaan]]. * [[1816]] - [[Nederlaand]], [[Willem II van Nederlaand|Koning Willem II]] trouwt mit [[Anna Paulowna van Ruslaand|Anna Paulowna]], een deerne van [[Tsaar Alexander I]]. == Geboren == * [[1728]] - [[Peter III van Rusland|Peter III]], tsaar van [[Ruslaand]] († [[1762]]) * [[1979]] - [[Jennifer Love Hewitt]], Amerikaanse actrice en zangeres * [[1989]] - [[Corbin Bleu]], n Amerikaansen popzänger, daanser en muziekskriewer == Uut de tied == * [[1513]] - [[Paus Julius II]] (68) * [[1730]] - [[Paus Benedictus XIII]] (81) == Viering/herdenking == * [[Sunte-Peter]]viering te [[Grou]] ([[Frieslaand]]), te vergelieken mit 't [[Sunterkloas|Sunterklaosfees]] {{DEFAULTSORT:#::21 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] h8ce6l1u0hm5oedli86ntxer08xk5rc 0 5434 267406 257200 2013-05-10T23:54:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''22 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1819]] - [[Spanje]] möt [[Florida (Verienigde Staoten)|Florida]] ofstaon an de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]]. * [[1900]] - [[Hawaï]] wonnen officieel een gebied van de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]]. * [[1997]] - In de [[Schotlaand|Schotse]] plaotse [[Roslin]] melden wetenschappers dat zee een schaap ekloond hem, en dat 't [[laom|lam]] [[Dolly (schaap)|Dolly]] in juli 1996 geboren is. == Geboren == * [[1962]] - [[Steve Irwin]], Australische dierenkenner, dierentuunhouwer, metuurbescharmer en documentairemaker en -prissentator († [[2006]]) * [[1969]] - [[Hans Klok]], Nederlaanse illesionis * [[1975]] - [[Drew Barrymore]], Amerikaanse actrice == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::22 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] m82t4jcj4dx61hr714uu8fw09tbvo76 0 5435 267415 257201 2013-05-10T23:57:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''23 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1455]] - De [[Gutenbergbiebel]] wonnen edrok. * [[1903]] - [[Cuba (laand)|Cuba]] verhuur [[Guantánamobaai]] "veur de eeuwigheid" an de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[2009]] - [[Frank Löwik]], Twaentsen taalkundigen en skriever {{DEFAULTSORT:#::23 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] ag30b9y73jclsaqtogy5iv7w9vngehm 0 5436 267425 257198 2013-05-10T23:58:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''24 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1582]] - [[Paus Gregorius XIII]] kondig de [[gregoriaanse kelender]] an == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * Nasionale feesdag van [[Estlaand]] (Onofhankelijkheidsdag) {{DEFAULTSORT:#::24 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] elsi39ecui3nbqxyzxbgjvz5uc5bvtu 0 5437 267435 257199 2013-05-11T00:00:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''25 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1570]] - [[Paus Pius V]] excommuniceert koneginne [[Elizabeth I van Engelaand]]. * [[1921]] - [[Georgië]] wonnen bezet deur de [[Sovjet-Unie]]. * [[1941]] - [[Febrewaoristaking]]. * [[1947]] - [[Duutslaand|Prusen]] (Duutslaand) wonnen deur de ealliëren ontbunnen. * [[1902]] - 't [[Londen]]se pebliek is veraltereerd bie de demonstrasie van de eerste [[stofzoeger|stofzuger]] deur [[Hubert Booth]]. * [[1980]] - [[Staotsgrepe]] in [[Suriname]], deur onder aandere [[Desi Bouterse]] en [[Roy Horb]]: de [[Sergeantencoup]] == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::25 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] 3xhlpou2w3nv41ip84tbncsxcopstam 0 5438 267445 257202 2013-05-11T00:02:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''26 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1797]] - De [[Bank of England]] geef 't eerste bankbiljet van 1 pond uut. * [[1815]] - [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] ontsnapt van 't eiland [[Elba]] waor e verbannen wanen. * [[1848]] - De [[Tweede Franse Rippebliek]] wonnen uut-ereupen. * [[1917]] - In [[Utrecht (stad)|Utrech]] wonnen de eerste [[jaorbeurse]] ehuilen. * [[1935]] - In Daventry in 't [[Verienigd Keuinkriek|Verenigd Keuninkriek]], laot [[Robert Watson-Watt]] de eerste [[radar]] zien. * [[1952]] - De [[Engels]]e [[premier]] [[Winston Churchill]] maak bekend dat [[Verienigd Keuninkriek|Engelaand]] een [[atoombom]] hef. * [[1993]] - Bomanslag op 't [[World Trade Center (New York)|World Trade Center]] in [[New York City|New York]], mit as gevolg 6 dooien en meer as duzend gewonden. * [[2001]] - De [[Taliban]] verrineweren twee gigantische [[Boeddha]]-beelden in [[Bamiyan]], [[Afghanistan]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::26 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] f93pv2r3o4vgx5kf2t2ul0dnahxpayl 0 5439 267456 257203 2013-05-11T00:04:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''27 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1594]] - [[Hendrik IV van Frankriek|Hendrik IV]] wonnen [[koning van Frankriek]]. * [[1844]] - De [[Dominicaanse Rippebliek]] wonnen onofhankelijk van [[Haïti]]. * [[1933]] - 't [[Duutslaand|Duutse]] parlementsgebouw, de Rieksdag in [[Berlien]], wonnen in fik esteuken. * [[1940]] - Ontdekking van ¹⁴C, [[Koolstof]] C-14 * [[1971]] - De eerste [[abortus]]kliniek van Nederlaand. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::27 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] 9kko7arqck0cc09aihywemi24c1b57g 0 5440 267493 257114 2013-05-11T14:17:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''28 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1997]] - [[Iran]], in 't noordwessen van 't laand vallen duzend dooien bie een eerdbeving mit een krach van 5,5 op de [[schaole van Richter]]. * [[1975]] - Ondertekening, te [[Lomé]], van een overeenkoms (''Lomé I'') tussen de [[EEG]] en 46 lanen in Afrika, 't Keribisch gebied en de Stille Oceaan (ACS). == Geboren == * [[1954]] - [[Youp van 't Hek]], Nederlaanse grappenmaker, columnis en schriever == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::28 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] hslf6hz0s9jodx2ws46zm1i2lbudzd9 0 5441 267503 257113 2013-05-11T14:19:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''29 febrewaori''' == Gebeurtenissen == * [[1712]] - In [[Sveden|Zweden]] volg [[30 febrewaori]] op 29 febrewaori. * [[1996]] - Een [[vliegtuug]]ongelok in 't [[Andes]]gebargte in [[Peru]] kos an 123 meensen 't leven. * [[1940]] - De film ''Gone with the wind'' win acht Academy Awards. == Geboren == * [[1468]] - [[Paus Paulus III]] († [[1549]]) * [[1940]] - [[Sonja Barend]], Nederlaanse [[tillevisie]]prissentatrice == Uut de tied == * [[468]] - [[Paus Hilarius]] {{DEFAULTSORT:#::29 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] f0rky4qfh9xsren06hczzqmtq746ulj 0 5442 267527 257112 2013-05-11T14:23:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Febrewaori}} De maond [[febrewaori]] hef volgens de [[gregoriaanse kelender]] [[28 febrewaori|28]] [[dag]]en, en in een schrikkeljaor [[29 febrewaori|29]] dagen, mar 't is dreje keer in de geschiedenis veur-ekoemen dat de maond 30 dagen had. In [[1712]] had de [[kelender]] van 't [[Zweedse Riek]] een tweede schrikkeldag, '''30 febrewaori''', um een fout rech te zetten mit de overschakeling van de [[juliaanse kelender]] naor de [[gregoriaanse kelender]]. Dit zol plaose vienen deur de schrikkeldagen van 40 jaor, vanof 't jaor [[1700]] vort te laoten, mar in [[1704]] en [[1708]] bin de schrikkeldagen wel in-esleuten. In [[1930]] en [[1931]] hef de [[Sovjet-Unie]] 30 dagen ehad in febrewaori, as gevolg van d'r revolusionaire kelender. Volgens disse kelender hef elke maond 30 dagen, mit 5 of 6 maondloze vekansiedagen. De oorspronkelijke maondlengtes bin in [[1932]] hersteld. {{DEFAULTSORT:#::30 Febrewaori}} [[Kategorie:Febrewaori]] f4uny114pjin1rj5udbrurfpsmtsm3h 10 5443 267036 173320 2013-05-10T22:29:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align=right class=toccolours style="margin-left: 15px;" |colspan="7" align="center" style="background-color:{{Nav/titelbalkkleure}};"|[[febrewaori|feb]] - '''[[meert]]''' - [[april|apr]] |- style="text-align:center;" | [[29 febrewaori|<<]] | [[1 meert|1]] | [[2 meert|2]] | [[3 meert|3]] | [[4 meert|4]] | [[5 meert|5]] | [[6 meert|6]] |- style="text-align:center;" | [[7 meert|7]] | [[8 meert|8]] | [[9 meert|9]] | [[10 meert|10]] | [[11 meert|11]] | [[12 meert|12]] | [[13 meert|13]] |- style="text-align:center;" | [[14 meert|14]] | [[15 meert|15]] | [[16 meert|16]] | [[17 meert|17]] | [[18 meert|18]] | [[19 meert|19]] | [[20 meert|20]] |- style="text-align:center;" | [[21 meert|21]] | [[22 meert|22]] | [[23 meert|23]] | [[24 meert|24]] | [[25 meert|25]] | [[26 meert|26]] | [[27 meert|27]] |- style="text-align:center;" | [[28 meert|28]] | [[29 meert|29]] | [[30 meert|30]] | [[31 meert|31]] | &nbsp; | &nbsp; | [[1 april|>>]] |}<noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen maond]] </noinclude> 7efgcrj9wxx5g383riqnuc5fdecu7hz 14 5444 257118 254930 2013-03-11T11:17:19Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 100 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6488636]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|March}} [[Kategorie:Maond]] d4vxbn5kfuveaand26nygyd38m1kb3k 0 5445 267373 257117 2013-05-10T23:48:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaots op '''1 meert''' == Gebeurtenissen == * [[Meert]]maond dialectmaond * [[1565]] - [[Rio de Janeiro (stad)|Rio de Janeiro]] wort esticht. * [[1700]] - In [[Sveden|Zweden]] wort de Zweedse kelender in-evoerd; op 1 meert 1712 gaon ze terug naor de [[juliaanse kelender]], waornao op dezelfde daotum in 1753 de [[gregoriaanse kelender]] in-evoerd wort. * [[1815]] - [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] keert terug naor [[Frankriek]] naor zien ballingschap op [[Elba]]. * [[1983]] - De [[cent (munt)|cent]] wort of-eschaft in Nederlaand. 't Muntjen wort amper gebruukt en is te duur: 1 cent maken kost 3 cent. * [[1994]] - In [[Groot-Brittannië]] komt an 't licht dat de beroemde foto uut [[1934]] van 't Loch ness-monster een vervalsing is. * [[2005]] - Lancering van 't eerste ruumteschip mit zonnezeilen: de [[Cosmos 1]]. * 2931 (fictief) - [[Aragorn]], belangriek persoon uut In de Ban van de Ring (Lord of the Rings), wordt geboren. == Geboren == * [[1938]] - [[Aart Staartjes]], Nederlanse acteur == Uut de tied == * [[492]] - [[Paus Felix II]] * [[1551]] - [[Martin Bucer]] (59), Duutse godsdienstgeleerde * [[1865]] - [[Anna Paulowna van Ruslaand|Anna Paulowna]] (70), de Russische vrouw van koning [[Willem II van Nederlaand|Willem II]] {{DEFAULTSORT:#:1 Meert}} [[Kategorie:Meert]] icj1ryhnyeswsbueqcr71fp9v9mwmi3 0 5446 267517 257116 2013-05-11T14:21:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''2 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1933]] - [[King Kong]] geet in [[New York]] in première * [[2005]] - 't noorden van Nederlaand wonnen etröffen deur een zwaore sneeval. In [[Drenthe]], [[Grunnen (provinzie)|Grunningen]] en de kop van [[Noord-Hollaand]] val meer as 20 centimeter [[snei|snee]], in [[Frieslaand]] zelfs meer as 50 centimeter. * [[1796]] - [[Napoleon Bonaparte]] wonnen beneumd tot opperbevelhebber van 't Franse leger. * [[1818]] - Ontdekking van de grafkamer van de [[piramide van Chephren]] deur [[Giovanni Battista Belzoni]] * [[1908]] - Eerste driedimensionale [[fotografie|foto's]] van [[Gabriel Lippmann]] * [[1917]] - Edwöngen oftrejen van [[Tsaar Nicolaas II]]. * [[1949]] - Kapitein [[James Gallagher]] voltooide de eerste vluch rondumme de eerde hinne zonder te stoppen. * [[1956]] - [[Marokko]] wonnen onofhankelijk. * [[1966]] - Eerste niertransplantasie in [[Nederlaand]] (Academisch ziekenhuis Leiden). * [[1969]] - Eerste vluch van de [[Concorde]]. * [[1972]] - Lancering van de ruumtesonde [[Pioneer 10]]. * [[1978]] - De Tsjech [[Vladimir Remek]] is de eerste neet-Russische en neet-Amerikaanse austrenaut. * [[1983]] - [[Phillips]] en [[Sony Corporation|Sony]] prissenteren een niej digitaal audiosysteem: de [[cd]]. == Geboren == * [[1810]] - [[Paus Leo XIII]] († [[1903]]) * [[1876]] - [[Paus Pius XII]] († [[1958]]) == Uut de tied == * [[1127]] - [[Karel de Goeie]] (ong. 45), graaf van Vlaanderen * [[1730]] - [[Paus Benedictus XIII]] (81), karkvors {{DEFAULTSORT:#:2 Meert}} [[Kategorie:Meert]] 4mcfka6dqqv1u1awyuq0dyzqjcxy308 0 5447 267557 257115 2013-05-11T14:28:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''3 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1431]] - [[Paus Eugenius IV|Eugenius IV]] wonnen [[Paus]]. * [[1845]] - [[Florida]] wonnen toe-eleuten as de 27ste staot van de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]]. * [[1878]] - [[Bulgarije]] hernimp zien onofhankelijkheid van 't [[Ottomaanse Riek]]. * [[1931]] - De Verenigen Staoten nemen "[[The Star-Spangled Banner]]" an as d'r nasionale [[volkslaid|volkslied]]. * [[1955]] - [[Elvis Presley]] verschien veur 't eers op de (Amerikaanse) [[tillevisie]]. == Geboren == * [[1455]] - Koning [[Juan II van Portugal]], († [[1495]]) * [[1847]] - [[Alexander Graham Bell]], Schotse uutviender († [[1922]]) == Uut de tied == * [[1983]] - [[Hergé]] (75), Belgisch striptekenaar van onder meer [[Tuufke|Kuufjen]] == Viering/herdenking == * Nasionale feesdag van [[Bulgarije]] {{DEFAULTSORT:#:3 Meert}} [[Kategorie:Meert]] p3w9vf6vr45nqgbrd66o13nj5n8x5td 0 5448 267587 257110 2013-05-11T14:33:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''4 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1853]] - Herstel van de [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-kattelieke]] bisschoppelijke hiërarchie in [[Nederlaand]] deur heroprichting van 't [[Aartsbisdom Utrech]] en de bisdommen [[Bisdom Den Bosch|Den Bosch]], [[Bisdom Haarlem|Haarlem]] en [[Bisdom Reurmond|Reurmond]]. * [[1877]] - [[Emile Berliner]] vien de [[mikrefoon]] uut. * [[1878]] - Herstel van de [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-kattelieke]] bisschoppelijke hiërarchie in [[Schotlaand]] deur oprichting van 't [[Aartsbisdom Saint Andrews en Edinburgh]] mit vier bisdommen en 't [[Aartsbisdom Glasgow]] zonder suffregaon-bisdommen. * [[1954]] - [[Peter Bent Brigham Hospital]] in [[Boston]] döt de erste succesvolle [[nier]]transplantasie. == Geboren == * [[1678]] - [[Antonio Vivaldi]], Italiaanse kompenis († [[1741]]) == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:4 Meert}} [[Kategorie:Meert]] 1hbq8zzalgafime9v4idnrdud7wbab7 0 5449 267610 257109 2013-05-11T14:37:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''5 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1918]] - De [[Sovjet-Unie]] verschuuf de heufstad van [[Sint-Petersburg|Petrograd]] naor [[Moskou (stad)|Moskou]] * [[1946]] - [[Winston Churchill]] neum 't ''[[Iezeren gedien]]'' in zien toesprake in 't [[Westminster College]] in [[Fulton]], [[Missouri]]. Dit wonnen ezien as 't beginne van de [[Kouwe Oorlog]] == Geboren == * [[1133]] - [[Hendrik II van Engelaand|Hendrik II]], koning van [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]] († [[1189]]) * [[1324]] - [[David II van Schotlaand|David II]], koning van [[Schotlaand]] († [[1371]]) * [[1993]] - [[Bregje Heinen]], model oet Borkulo == Uut de tied == * [[254]] - [[Paus Lucius I]] * [[1605]] - [[Paus Clemens VIII]] (69) * [[1625]] - [[Jacobus I van Engelaand|Jacobus I]] (58), koning van Engelaand en Schotlaand * [[1827]] - [[Alessandro Volta]] (82), Italiaanse [[netuurkunde|netuurkundige]] * [[1953]] - [[Jozef Stalin]] (74), Sovjet-dictator * [[1970]] - [[Karl Naber]], skoolmeaister en platskriewer oet Veldhausen in Duutslaand {{DEFAULTSORT:#:5 Meert}} [[Kategorie:Meert]] 01dxn6dpb9e97rd2rq2llpo2uniyobq 0 5450 279091 274792 2015-03-27T16:25:14Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''6 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1426]] - [[Slag van Saint Jacques]] * [[1869]] - [[Dmitri Mendelejev]] prissenteer 't [[periodiek systeem]]. * [[1899]] - [[Felix Hoffmann]] vraag [[octrooi]] an op de [[aspirine]]. == Geboren == * [[1475]] - [[Michelangelo]], Italiaansen Renaissance skilder, beeldhouwer, architekt, dichter en ingenieur * [[1972]] - [[Marianne Thieme]], liesttrekker van de Parti'je veur de Deren == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * Onofhankelijkheidsdag in [[Ghana]] {{DEFAULTSORT:#:6 Meert}} [[Kategorie:Meert]] ee5cqg8pea85i9x2k7o5wup4uclia6v 0 5451 267631 256961 2013-05-11T14:40:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''7 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1876]] - [[Alexander Graham Bell]] krieg [[petent]]rech veur de [[tillefoon]]. * [[1936]] - [[Nazi-Duutslaand|Duutslaand]] begint mit remilitarisasie van 't [[Rienlaand]], hiermee overtreet 't, 't [[verdrag van Versailles]]. * [[1968]] - De [[British Broadcasting Corporation|BBC]] dut veur 't eers 't niejs in kleur. == Geboren == * [[1693]] - [[Paus Clemens XIII]] († [[1769]]) * [[1872]] - [[Piet Mondriaan]] Nederlaanse kunsschilder == Uut de tied == * [[322 v. Chr.]] - [[Aristoteles]] (61), Griekse [[filesofie|filesoof]] * [[851]] - [[Nominoë]], eerste koning van [[Bretagne]] * [[1724]] - [[Paus Innocentius XIII]] (68) {{DEFAULTSORT:#:7 Meert}} [[Kategorie:Meert]] n53818rn2frgewxm4wgzffice2z61qn 0 5452 267642 256962 2013-05-11T14:42:30Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''8 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1917]] - De [[Febrewaorirevolusie]] begin in Leningrad ([[Sint-Petersburg]]), [[Ruslaand]] (23 febrewaori op de [[juliaanse kelender]]). * [[1930]] - [[Mahatma Gandhi]] begint een burgerlijke ongeheurzaamheidsactie in [[India]]. * [[1991]] - Een wetswieziging in [[België]] maak 't meugelijk dat der een vrouw op de trone kump. * [[2003]] - In een [[rifferendum]] stemp de bevolking van [[Malta (laand)|Malta]] veur toetrejing tot de [[Europese Unie]]. * [[2004]] - Een veurlopige [[grondwet]] veur [[Irak]] wonnen ondertekend. == Geboren == * [[1714]] - [[Carl Philipp Emanuel Bach]], Duutse compenis * [[1748]] - [[Stadhouwer Willem V|Prins Willem V]], stadhouwer van de Nederlanen * [[1976]] - [[Freddie Prinze jr.]], Amerikaanse acteur == Uut de tied == * [[1702]] - [[Stadhouwer Willem III]] (52), stadhouwer en koning van Engelaand, Schotlaand en Ierlaand * [[1917]] - [[Ferdinand von Zeppelin]] (78), ontwarper van luchschepen * [[1974]] - [[Wim Sonneveld]] (56), Nederlaanse grappenmaker {{DEFAULTSORT:#:8 Meert}} [[Kategorie:Meert]] 0emthjesnauc7tz3yvvt4aq7435ci0m 0 5453 267653 256963 2013-05-11T14:44:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''9 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1276]] - [[Augsburg]] wonnen een ''vrieje stad''. * [[1916]] - [[Duutslaand]] verklaor de oorlog an [[Portugal]]. * [[1918]] - In [[Wageningen (Nederlaand)|Wageningen]] geet de [[laandbouw]]hogeschoele los. * [[1945]] - De Japanners bezetten [[Vietnam]]. * [[1950]] - [[Ieslaand]] tree toe tot de [[Raod van Europa]]. * [[1967]] - De deerne van [[Jozef Stalin]], [[Svetlana Alliloejeva]], loop over naor de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]]. * [[1974]] - De Russische Marssonde [[Mars 7]] bereik [[Mars (planeet)|Mars]]. * [[1982]] - [[Charles J. Haughey]] wordt voor de tweede keer [[Taoiseach]] (premier van Ierland). * [[2006]] - Waoter evunnen op de [[maone]] [[Enceladus]] van [[Saturnus (planeet)|Saturnus]]. == Geboren == * [[1884]] - [[G.B. Vloedbeld]] (Skriever in t [[Tweants]]) == Uut de tied == * [[2004]] - [[Albert Mol]] (87), Nederlaanse acteur. * [[2004]] - [[Adrie van Oorschot]] (83), Nederlaanse tillevisieman veur de VARA, hij wanen jaorenlange [[Sunterkloas|tillevisiesunterklaos]] {{DEFAULTSORT:#:9 Meert}} [[Kategorie:Meert]] nwts0ux0n1t1dur910oyhy0bd41nuvl 0 5454 267199 256964 2013-05-10T23:13:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''10 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1496]] - [[Christoffel Columbus]] geet weerumme naor [[Spanje]] nao zien tweede ontdekkingsreize. * [[1876]] - 't Eerste succesvolle [[tillefoon]]gesprek: [[Alexander Graham Bell]] zeeg "Mr. Watson, come here, I want to see you." * [[1966]] - [[Beatrix van Nederlaand|Prinses Beatrix]] en [[Claus von Amsberg]] trouwen in [[Amsterdam]]. * [[1977]] - [[Steernskunde|Steernkundigen]] ontdekken ringen rond de [[pleneet]] [[Saturnus (planeet)|Saturnus]]. == Geboren == * [[1957]] - [[Osama bin Laden]], Saoedische moslim-terroris, leier van Al Qaida * [[1958]] - [[Sharon Stone]], Amerikaanse actrice == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::10 Meert}} [[Kategorie:Meert]] 8vagwni2nl2mg5hdv3gjxkhycmzblse 0 5455 267224 256965 2013-05-10T23:18:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''11 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1938]] - Nao ofpersing van [[Adolf Hitler|Hitler]] en um een oorlog mit [[Nazi-Duutslaand]] te uut te weg te gaon treet de Oostenrieks kanselier [[Kurt von Schuschnigg]] of. * [[1941]] - Prissedent [[Franklin Delano Roosevelt]] van de VS ondertekent de Lend-Lease Act. * [[1945]] - [[Bao Dai]] reup de onofhankelijkheid van [[Vietnam]] uut. * [[1990]] - [[Litouwen]] wonnen onofhankelijk. * [[2004]] - Bomanslagen in [[Spanje]] minsens 190 dooien en 1.240 gewonden. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[1955]] - Sir [[Alexander Fleming]] (73), Britse [[wetenschop|wetenschapper]], ontdekker van [[peneselline]] * [[2006]] - [[Slobodan Milošević]] (64), oud-prissedent van [[Servië]] en van [[Joegoeslavië]] {{DEFAULTSORT:#::11 Meert}} [[Kategorie:Meert]] lhsyiy0irfnxj95j0lr8tjli4hpdq85 0 5456 267235 256966 2013-05-10T23:20:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''12 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1664]] - De kelonie [[Niej-Jersey]] wonnen estich. * [[1894]] - [[Coca Cola]] wonnen veur 't eers in [[flesse]]n verkoch. * [[1372]] - [[Woerden]] krieg [[stadsrechen]]. * [[1751]] - De [[Frieslaand|Friese]] Staoten verkopen 't leste deel van [[Et Bildt|'t Bildt]] dat nog in d'r bezit is. * [[1994]] - Eerste [[vrouw]] tot [[priester]] ewijd in de [[Engelse Karke]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[417]] - [[Paus Innocentius I]] {{DEFAULTSORT:#::12 Meert}} [[Kategorie:Meert]] ky0jeto517m7jp6rny466g9zglgshhy 0 5457 267256 256967 2013-05-10T23:24:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''13 meert''' == Gebeurtenissen == * [[483]] - [[Paus Felix II (III)|Felix III]] wonnen [[paus]] * [[1938]] - [[Anschluss]]: [[Oostenriek]] wonnen onderdeel van [[Nazi-Duutslaand|Duutslaand]] * [[1942]] - 't Dragen van een [[jodenster]] wonnen verplich veur de [[jodendom|joden]] in [[Nederlaand]], [[België]] en [[Frankriek]] * [[1979]] - 't [[Europees Monetair Stelsel]] (EMS) treed in warking == Geboren == * [[1853]] - [[Harm Tiesing]], Drentstalige schriever * [[1934]] - [[Donald Duck]], stripfiguur in ''The Wise little Hen'' == Uut de tied == * [[1881]] - [[Alexander II van Ruslaand|Tsaar Alexander II]] (62), Russische tsaar {{DEFAULTSORT:#::13 Meert}} [[Kategorie:Meert]] kxalstj3i7g7dabo5f2g0s4otgb8h6s 0 5458 267304 256972 2013-05-10T23:37:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''14 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1517]] - [[Eanske|Enschede]] wonnen zwat helemaole verweus deur een braand. * [[1939]] - Esteund deur Hitler, reupen de Slowaakse separatisten de onofhankelijkheid uut van [[Slowakije]], dee een vazalstaot van [[Nazi-Duitsland]] wonnen. == Geboren == * [[1879]] - [[Albert Einstein]], Duutse theoretische [[netuurkunde|netuurkundige]] († [[1955]]) * [[1945]] - [[Herman van Veen]], Nederlaanse grappenmaker, zanger, kompenis en schriever * [[1971]] - [[Kurt Rogiers]], Vlaamse acteur * [[1978]] - [[Pieter van den Hoogenband]], Nederlaanse zwemmer en olympisch kampioen ([[2000]] en [[2004]]) * [[1980]] - [[Céline Purcell]], Nederlaanse actrice en musicalster == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * [[Andorra]] onofhankelijkheidsdag [[1993]] {{DEFAULTSORT:#::14 Meert}} [[Kategorie:Meert]] 3fine96s6hfrmjv4byvafomts9b0sgv 0 5459 267316 256973 2013-05-10T23:39:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''15 meert''' == Gebeurtenissen == * [[44 v. Chr.]] - [[Julius Caesar]] wonnen vermeurd. * [[1493]] - [[Christoffel Columbus]] keer weerumme naor de haven van [[Palos]] nao zien ontdekking van [[Amerika]]. * [[2003]] - Een nieje ziekte, waorvan een paor dagen eerder 't bestaon bekend emaak is, krieg de naam [[SARS]]. == Geboren == * [[1975]] - [[Eva Longoria]], Amerikaanse actrice == Uut de tied == * [[44 v. Chr.]] - [[Julius Caesar]] (56), Romeinse staotsman == Viering/herdenking == * Nasionale feesdag in [[Hongarije]] in herdenking van de opstand van de Hongaren tegen [[Oostenriek-Hongarije|Oostenriek]] in [[1848]]. {{DEFAULTSORT:#::15 Meert}} [[Kategorie:Meert]] 03sqio7ngd0ug734pxfqhgrid4n5hr9 0 5460 267328 256885 2013-05-10T23:41:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''16 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1813]] - [[Praissen|Prusen]] verklaort [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] de oorlog. * [[1938]] - [[Adolf Hitler|Hitler]] huilt een toesprake in [[Wenen]]. * [[1941]] - De eerste strip van [[Tom Poes]]. == Geboren == * [[1787]] - [[Georg Ohm]], Duutse netuurkundige († [[1854]]) * [[1856]] - [[Napoleon Eugène Bonaparte]], Franse keizerlijke prins († [[1879]]) == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::16 Meert}} [[Kategorie:Meert]] 3608vrm74o4vkcstcglf2tokgzn27ws 0 5461 267340 256884 2013-05-10T23:43:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''17 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1798]] - Naodat 't een lange tied de grootste haandelsorganisasie was, wönnen de [[Vereenigde Oostindische Compagnie]] ontbunnen. * [[1845]] - De Engelse uutviender [[Stephen Perry]] patenteer 't elestik. * [[1861]] - 't Koninkriek [[Italië]] wonnen uut-ereupen * [[1948]] - De [[Benelux]]-lanen, [[Frankriek]] en 't [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]] tekenen de overeenkoms van [[Brussel (stad)|Brussel]], dat een veurloper is van de [[NAVO]]-overeenkoms. == Geboren == * [[1473]] - [[Könning (titel)|Koning]] [[Jacobus IV]] van [[Schotlaand]] == Uut de tied == * [[180]] - [[Marcus Aurelius]] (58), Romeinse keizer * [[461]] - [[Sunte-Patricius]] (75), bescharmheilige van Ierlaand == Viering/herdenking == * [[St. Patrick's Day]] - [[Ierlaand (laand)|Ierse]] nasionale feesdag ter verering van [[Sunte-Patricius]] {{DEFAULTSORT:#::17 Meert}} [[Kategorie:Meert]] mz19im0vlafcmv7ldo006pnehi7whmh 0 5462 267350 256887 2013-05-10T23:45:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''18 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1900]] - Oprichting [[Ajax Amsterdam]] * [[1922]] - In [[India]] wonnen [[Mohandas Gandhi]] veroordeeld tot zes jaor gevangenisstraf veur [[burgerlijke ongeheurzaamheid]]. Hij zal hiervan 2 jaor uutzitten * [[1959]] - Prissedent van de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigen Staoten]] [[Dwight D. Eisenhower]] tekent een dokement waodeur [[Hawaï]] de staotus van "staot" krieg * [[1992]] - [[Finland]] verzeuk um toetrejing tot de [[Europese Gemeenschap]] == Geboren == * [[1936]] - [[Frederik Willem de Klerk]], Zuud-Afrikaanse politicus, leste (blanke) prissedent onder 't apartheidsbewiend * [[1960]] - [[Marc Klein Essink]], Nederlaanse acteur en [[tillevisie]]prissentator == Uut de tied == * [[1227]] - [[Paus Honorius III]] * [[1584]] - [[Ivan IV van Ruslaand]] (53) (Ivan de Verschrikkelijke), tsaar van Ruslaand == Viering/herdenking == * [[Aruba]] - nasionale feesdag ''Dag van de Vlag en het Volkslied'' {{DEFAULTSORT:#::18 Meert}} [[Kategorie:Meert]] bvegx7cnuiur78udtsg7f1qc0rxej9v 0 5463 267361 256886 2013-05-10T23:46:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''19 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1932]] - Opening van de [[Sydney Harbour Bridge]]. * [[1946]] - [[Frans-Guyana]], [[Guadeloupe]], [[Martinique]] en [[Réunion]] wonnen ''departementen'' van [[Frankriek]]. * [[1972]] - [[India]] en [[Bangladesh]] tekenen een vriendschapsovereenkoms. == Geboren == * [[1813]] - [[David Livingstone]], Schotse missionaris en ontdekkingsreiziger * [[1955]] - [[Bruce Willis]], Amerikaanse acteur * [[1961]] - [[Jos Lansink]], Tweants-Belgiesen springruuter * [[1985]] - [[Yolanthe Cabau van Kasbergen]], Nederlaanse actrice == Uut de tied == * [[1286]] - Koning [[Alexander III van Schotlaand]] (44) * [[1721]] - [[Paus Clemens XI]] (71) {{DEFAULTSORT:#::19 Meert}} [[Kategorie:Meert]] pq6e1wrhat7gysx9tafc6r3dwk2f57f 0 5464 267387 256889 2013-05-10T23:51:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''20 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1602]] - Oprichting van de [[Vereenigde Oostindische Compagnie]]. * [[1815]] - [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] keert weer naor [[Paries]] nao zien ontsnapping van [[Elba]]. * [[1890]] - [[Otto von Bismarck]] wonnen of-edaon as [[Duutslaand|Duutse]] riekskanselier. * [[1916]] - [[Albert Einstein]] breng zien algemene relativiteitstheorie uut. * [[1956]] - [[Tunesië]] wonnen onofhankelijk. == Geboren == * [[43 v. Chr.]] - [[Ovidius]], Romeinse dichter * [[1811]] - [[Napoleon II]] * [[1916]] - [[Pierre Messmer]], bestuurder in de Franse overheid. († [[29 augustus]] [[2007]]) == Uut de tied == * [[1934]] - [[Emma van Nederlaand|Koneginne Emma]] (75), Koneginne-regentes van Nederlaand ([[1890]]-[[1898]]) * [[2004]] - [[Juliana van Nederlaand|Koneginne Juliana]], (94), Konenginne van Nederlaand == Viering/herdenking == * 2005 en 2006, 2008 t/m 2010 en 2012 t/m 2020 - 't Beginne van de steernkundige [[leinte|lente]], waorbie de [[zunne]] deur 't lentepunt geet. * [[Nijjoar|Niejjaor]] in [[Iran]], [[Noroez]], bie 't beginne van de [[leinte|lente]] {{DEFAULTSORT:#::20 Meert}} [[Kategorie:Meert]] 039f8tgnc33v0y5l1ac7k3wnw1hfevm 0 5465 267398 256888 2013-05-10T23:53:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''21 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1800]] - Kroning van [[Paus Pius VII]] in [[Venetië (stad)|Venetië]]. * [[1935]] - [[Perzische Riek|Perzië]] wonnen herneumd tot [[Iran]]. * [[1942]] - Scheikundig element nummer 94 krieg de naam [[plutonium]]. * [[1990]] - [[Namibië]] wonnen onofhankelijk. * [[2004]] - [[De Telegraaf]] verschien veur 't eers oek op [[zundag]]. == Geboren == * [[1685]] - [[Johann Sebastian Bach]], Duuts compenist en orgenist * [[1960]] - [[Bert van Leeuwen]], Nederlaanse prissentator * [[1967]] - [[Owen Schumacher]], Nederlaanse teksschriever, komediant en juris * [[2004]] - [[Claus-Casimir van Oranje-Nassau van Amsberg]], de jonge van de Nederlaanse [[Prins Constantijn]] en [[Prinses Laurentien|Laurentien Brinkhorst]] == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * 2007 en 2011 - Beginne van de sternskundige [[leinte|lente]], waorbie de zunne deur 't lentepunt geet. * [[Nijjoar|Niejjaor]] in [[Iran]], [[noroez]] * Onofhankelijksdag, nasionale feesdag in [[Namibië]] {{DEFAULTSORT:#::21 Meert}} [[Kategorie:Meert]] 1d8a76hde16cfnbzqp4h58mvekf0q3f 0 5466 267409 256891 2013-05-10T23:54:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''22 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1895]] - Eerste [[film (cinematografie)|film]] wonnen espeuld in een privéveurstelling van de [[Lumière-breurs]]. * [[1975]] - Teach-In win in [[Stockholm]], [[Sveden|Zweden]], 't 20e [[Eurovisiesongfestival]] mit 't lied "Ding-a-dong" * [[1621]] - [[Hugo de Groot]] ontsnap in een boekenkiste uut [[Slot Loevestein]]. == Geboren == * [[1797]] - [[Wilhelm I van Duutslaand|Wilhelm I]], Koning van Prusen en Duutse keizer († [[1888]]) * [[1948]] - [[Andrew Lloyd Webber]], Britse musicus en kompenis * [[1956]] - Groothertogin [[Maria Teresa van Luxemburg]] * [[1958]] - [[Astrid Joosten]], Nederlaanse tillevsieprissentatrice * [[1970]] - [[Leontien van Moorsel]], Nederlaanse wielrenster en olympisch kampioen == Uut de tied == * [[1471]] - [[Paus Paulus II]] == Viering/herdenking == * Vrogst meugelijke daotum van [[Poaske|Paosen]]: in [[1598]], [[1693]], [[1761]], [[1818]] * Wereldwaoterdag {{DEFAULTSORT:#::22 Meert}} [[Kategorie:Meert]] ixiwt2wbx6f6cnr2e6ciq6w1h0c234d 0 5467 267419 256890 2013-05-10T23:57:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''23 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1648]] - [[Frankriek]] en de [[Rippebliek van de Zeuven Verenigen Nederlandn]] tekenen 't [[Verdrag van Concordia]] waorin de deling van 't eilaand [[Sunte-Marten (eilaand)|Sunte-Marten]] eregeld wonnen. * [[1919]] - [[Benito Mussolini]] rich de [[fascisme|fascistische]] pertie op. * [[1948]] - In [[Paries]] wonnen de [[Citroën 2CV]] (Lillijke Ente) ten deup ehouwen == Geboren == * [[1946]] - [[Lee Towers]], Nederlaanse zanger * [[1950]] - [[Hennie van der Most]], Oaveriessels ondernemer * [[1972]] - [[Nadja Hüpscher]], Nederlaanse actrice * [[1972]] - [[Guus Meeuwis]], Nederlaanse zanger == Uut de tied == * [[1555]] - [[Paus Julius III]] (67) * [[1897]] - [[Sophie van Oranje-Nassau]] (72), Duutse groothertogin van Saksen-Weimar-Eisenach == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1636]], [[1704]], [[1788]], [[1845]], [[1856]], [[1913]], [[2008]]. * Werelddag veur [[meteorologie]] * Nationale feestdag in [[Pakistan]] {{DEFAULTSORT:#::23 Meert}} [[Kategorie:Meert]] bip6e76vq46ymdzj8jpllgx1kx8pkde 0 5468 267438 256893 2013-05-11T00:01:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''25 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1992]] - [[Huus ten Bosch (Jepan)|Huus ten Bosch]], een Jepans [[attractiepark]] mit verschillende nao-ebouwde Nederlaanse gebouwen, geet los. * [[1941]] - [[Joegoeslavië]] sluut zich an bie de [[As-meugendheen]]; twee dagen laoter verlaot 't laand de As awweer. * [[1734]] - [[Stadhouwer Willem IV|Willem IV]] trouwt mit [[Anna van Hannover]]. * [[1821]] - [[Griekenland]] verklaort zich onofhankelijk. * [[1992]] - [[Noorwegen]] verzeuk um toetrejing tot de [[Europese Gemeenschap]]. * [[708]] - [[Paus Constantinus]] wonnen ekeuzen. * [[1995]] - [[Encycliek]] ''[[Evangelium Vitae]]'' van [[Paus Jehannes Paulus II]] over de weerde en onantasbaorheid van 't meenselijk leven. * [[1655]] - [[Christiaan Huygens]] ontdek de [[maone]] [[Titan (maone)|Titan]]. == Geboren == * [[1947]] - [[Elton John]], Britse zanger en kompenis * [[1953]] - [[Hans Kazan]], Nederlaanse illesjenis * [[1967]] - [[Eddy Zoëy]], Nederlaanse tillevisieprissentator == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1663]], [[1674]], [[1731]], [[1742]], [[1883]], [[1894]], [[1951]], [[2035]], [[2046]]. * [[Maria Boodschap]] * Vrogst meugelijke ingangsdaotum van de [[zoemertied]] {{DEFAULTSORT:#::25 Meert}} [[Kategorie:Meert]] ptvtv0jg4t2xb8xg6w95eeph5mwx37w 0 5469 256892 245598 2013-03-11T11:12:36Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 149 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2459]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''29 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1965]] - De vermommen kroonprinses [[Beatrix van Nederlaand|Beatrix]] geet mit [[mejoor Bosshardt]] van 't [[Leger des Heils]] deur de binnenstad van [[Amsterdam]] * [[1969]] - [[Lenny Kuhr]] win mit 't lied ''De troubadour'' samen mit 3 aandere deelnemers 't 14e [[Eurovisiesongfestival]] in [[Medrid (stad)|Medrid]], [[Spanje]]. * [[1985]] - Abonneetillevisiezender [[FilmNet]] wonnen op-erich. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1587]], [[1592]], [[1671]], [[1682]], [[1739]], [[1750]], [[1807]], [[1812]], [[1891]], [[1959]], [[1964]], [[1970]], [[2043]]. {{DEFAULTSORT:#::29 Meert}} [[Kategorie:Meert]] tr7urxeuctsev8kgthvbfa5kmge3bzd 0 5470 267530 257247 2013-05-11T14:23:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''30 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1856]] - de [[vrede van Paries]] maakt n ende an nen [[Krimoorlog]] * [[1912]] - Frankriek vormp een [[pretecteraot]] over [[Marokko]] * [[1972]] - eerste drok van 't 1000 gullenbiljet mit [[Baruch de Spinoza]] * [[1987]] - [[Vincent van Gogh]]s [[schilderie]] ''[[Zunnebloeme]]n'' wonnen ekoch veur $39.85 miljoen * [[2004]] - de biezetting van [[Juliana van Nederlaand|Koneginne Juliana]] in de [[Nieje Karke (Delft)|Nieje Karke]] in [[Delft]] == Geboren == * [[1968]] - [[Céline Dion]], Kannedese zangeres == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1603]], [[1614]], [[1625]], [[1687]], [[1698]], [[1755]], [[1766]], [[1777]], [[1823]], [[1834]], [[1902]], [[1975]], [[1986]], [[1997]], [[2059]]. {{DEFAULTSORT:#::30 Meert}} [[Kategorie:Meert]] apfdd2kyi3tu5dh6egsiwbij76n8tat 0 5471 267539 257248 2013-05-11T14:25:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''31 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1931]] - Een [[eerdbeving]] verrineweerd [[Managua (stad)|Managua]] in [[Nicaragua]], tweeduzend meensen koemen um. * [[1994]] - in [[Alphen an de Rien]] geet 't themapark [[Archeon]] los. * [[1909]] - [[Servië]] anvaort [[Oostenriek]]s gezag over [[Bosnië-Herzegovina]]. * [[1917]] - [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]] nimp de [[Maagdeneilanen]] over nao betaoling van $25 miljoen an [[Denmaark|Denemarken]]. * [[2005]] - [[Albert II van Monaco|Prins Albert]] nimp de bestuurlijke taken van [[Monaco]] over van zien zieke vaor [[Rainier III van Monaco|Prins Rainier III]]. * [[1889]] - De [[Eiffeltoorne]] wonnen in-ehuldig. == Geboren == * [[1499]] - [[Paus Pius IV]] († [[1565]]) == Uut de tied == * [[1727]] - [[Isaac Newton]] (84), Britse netuurkundige, filosoof, wiskundige en alchemis == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1619]], [[1630]], [[1641]], [[1652]], [[1709]], [[1720]], [[1771]], [[1782]], [[1793]], [[1839]], [[1850]], [[1861]], [[1872]], [[1907]], [[1918]], [[1929]], [[1991]], [[2002]], [[2013]], [[2024]]. {{DEFAULTSORT:#::31 Meert}} [[Kategorie:Meert]] f3cmp9aqxwmegpbhix7jg08fm573xe9 0 5472 284551 267448 2016-05-18T19:31:21Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaotse op '''26 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1872]] - Bie [[Owens Valley]] ([[Kalifornië]]) ontsteet n [[eerdverschuving]] over 50 kilometer lengte. * [[1967]] - De vuufde [[ensykliek]] van [[Paus Paulus VI]], ''[[Populorum Progressio]]'', over de ontwikkeling van de volkers. * [[2000]] - [[Vladimir Poetin]] wint de prissedentsverkiezingen in [[Ruslaand]]. == Geboren == * [[1962]] - [[Paul de Leeuw]], Nederlaandse zanger, tillevisieprissentator en grappenmaker * [[1968]] - [[Martijn Krabbé]], Nederlaandse radio- en tillevisieprissentator * [[1978]] - [[Gerard Ekdom]], radiomaker en tillevisieprissentator * [[2005]] - [[Luana van Oranje-Nassau van Amsberg|Gravinne Luana]], deerne van [[Johan Friso van Oranje-Nassau|Prins Friso]] en [[Mabel Wisse Smit|Prinses Mabel]] == Uut de tied == * [[1827]] - [[Ludwig van Beethoven]] (56), Duutse komponist == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1595]], [[1606]], [[1617]], [[1690]], [[1758]], [[1769]], [[1780]], [[1815]], [[1826]], [[1837]], [[1967]], [[1978]], [[1989]], [[2062]]. {{DEFAULTSORT:#::26 Meert}} [[Kategorie:Meert]] hh7cdm2rplz7wuumi932z3ooivq84q4 0 5473 267459 257246 2013-05-11T00:04:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''27 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1964]] - Deur een eerdbeving van 8,4 op de [[Schaole van Richter]] koemen 114 meensen um 't leven in [[Alaska]]. * [[1977]] - Twee jumbojets botsen deur zwaore mis op mekaar op 't vliegveld van [[Tenerife]] ([[Kenarische Eilanen]]). 583 meensen koemen um 't leven. * [[1995]] - In [[Milaan (stad)|Milaan]] wonnen [[Maurizio Gucci]] neer-escheuten veur zien kantoor. * [[1871]] - In [[Edinburgh]] wonnen de eerste officiële [[Rugby Union|rugbyinterlaand]] uut de geschiedenis espeuld. [[Schotlaand]] win op Raeburn Place van [[Engelaand (regio)|Engelaand]]. * [[1937]] - In [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] wonnen 't Stadion Feijenoord, [[De Kuip]], officieel in gebruuk eneumen. [[Feyenoord]] speulen een wedstried tegen 't Belgische [[Beerschot]] en wun mit 5-2. == Geboren == * [[1785]] - [[Lodewiek XVII]] († [[1795]]) == Uut de tied == * [[1249]] - [[Otto III van Hollaand]], bisskop van Utrecht * [[1482]] - [[Maria van Boergondië]] (25), hertoginne van Boergondië * [[1948]] - [[Lucas Jonker]], Overiesselse schriever * [[1968]] - [[Yuri Gagarin]] (34), Russische kosmonaut == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1622]], [[1633]], [[1644]], [[1701]], [[1712]], [[1785]], [[1796]], [[1842]], [[1853]], [[1864]], [[1910]], [[1921]], [[1932]], [[2005]]. {{DEFAULTSORT:#::27 Meert}} [[Kategorie:Meert]] ktpjh4h3z9nioonv3o20ljkcntryrd7 0 5474 267496 257243 2013-05-11T14:18:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meert}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''28 meert''' == Gebeurtenissen == * [[1800]] - 't [[Ierlaand (eiland)|Ierse]] parlement teken de unifikasieakte van 1800 waorin akkoord egaon wonnen mit een verenigige mit [[Groot-Brittannië]]. * [[1905]] - [[Cornelius Ehret]] vraag [[octrooi]] an op de [[fax]]. * [[1939]] - Einde van de [[Spaanse Burgeroorlog]], [[generaal]] [[Francisco Franco]] verover [[Medrid (stad)|Medrid]]. * [[2005]] - Een zwaore eerdbeving veur de kuste van [[Sumatra]]. == Geboren == * [[1515]] - [[Theresia van Avila]], Spaanse heilige, karmelietes en mystica († [[1582]]) * [[1660]] - [[George I van Groot-Brittannië|George I]], koning van Groot-Brittannië en Ierlaand († [[1727]]) * [[1951]] - [[Joop Munsterman]], Tweantsen sportbesteursman en topman == Uut de tied == * [[1285]] - [[Paus Martinus IV]] (75), ([[paus]] van 1281 tot 1285) == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1655]], [[1660]], [[1717]], [[1723]], [[1728]], [[1869]], [[1875]], [[1880]], [[1937]], [[1948]], [[2027]], [[2032]]. {{DEFAULTSORT:#::28 Meert}} [[Kategorie:Meert]] e5surl1knrcmnpzyozn95umtwtduwu4 0 5475 267510 257244 2013-05-11T14:20:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''2 april''' == Gebeurtenissen == * [[1367]] - Slag van Nájera * [[1840]] - De Rippebliek [[Los Altos]] wonnen annexeerd deur [[Guatemala]]. * [[1982]] - Anval op de [[Falklaandeilanen]] deur [[Argentinië]] == Geboren == * [[742]] - [[Karel de Grote]], keizer van 't Heilige Roomse Riek († [[814]]) == Uut de tied == * [[2005]] - [[Paus Jehannes Paulus II]] (84), Poolse geestelijke nao een 26-jaorige pontifikaot == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1589]], [[1600]], [[1673]], [[1679]], [[1684]], [[1741]], [[1747]], [[1752]], [[1809]], [[1820]], [[1893]], [[1899]], [[1961]], [[1972]], [[2051]], [[2056]]. {{DEFAULTSORT:#:2 April}} [[Kategorie:April]] 5mc0g6enrf35lljn2bai497sr05czor 0 5476 267551 257241 2013-05-11T14:27:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''3 april''' == Gebeurtenissen == * [[1043]] - [[Kroning]] van koning [[Edward de Beliejer]] van [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]]. * [[1922]] – [[Jozef Stalin]] volg [[Vladimir Lenin|Lenin]] op as leier van de [[Sovjet-Unie]]. * [[1941]] – [[Hongaarnlaand|Hongaarse]] en [[Nazi-Duutslaand|Duutse]] soldaoten gaon [[Joegoeslavië]] binnen. * [[1952]] - [[Juliana van Nederlaand|Koneginne Juliana]] huild veur 't Amerikaanse Congres een pleidooi veur de wereldvrede * [[1960]] - Einde van de [[monarchie]] in [[Cambodja]] (hersteld in [[1993]]). * [[1977]] - De lanen van de [[Benelux]] en [[Frankriek]] gaon veur 't eers sinds de [[Tweede Wereldoorlog]] weer over op de [[zoemertied]] == Geboren == * [[1957]] - [[Martine van Os]], Nederlaanse tillevisieprissentatrice * [[1961]] - [[Eddie Murphy (acteur)|Eddie Murphy]], Amerikaanse acteur * [[1986]] - [[Amanda Bynes]], Amerikaanse tillevisieactrice == Uut de tied == * [[2006]] - [[Frédérique Huydts]] (38), Nederlaanse actrice == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1611]], [[1616]], [[1695]], [[1763]], [[1768]], [[1774]], [[1825]], [[1831]], [[1836]], [[1904]], [[1983]], [[1988]], [[1994]], [[2067]]. {{DEFAULTSORT:#:3 April}} [[Kategorie:April]] gjo9xn6yzbgzffm42tzam60aw7xs7e9 0 5477 267580 257242 2013-05-11T14:32:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''4 april''' == Gebeurtenissen == * [[1949]] - Oprichting van de [[Navo|Noord-Atlantische Verdragsorganisasie]] (Navo). * [[1968]] - Meurd op [[Martin Luther King]]. == Geboren == * [[1971]] - [[Najib Amhali]], Marokkaans-Nederlaanse grappenmaker * [[1976]] - [[Aram van de Rest]], Nederlaanse acteur * [[1980]] - [[Mark Tuitert]], [[Olympiese Spöllen|olympies]] kampioen skaatsen op den 1500 meter in 2010 == Uut de tied == * [[1292]] - [[Paus Nicolaas IV]] (64) * [[1968]] - [[Martin Luther King]] (39), Amerikaanse domenee en burgerrechenaktivis == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1627]], [[1638]], [[1649]], [[1706]], [[1779]], [[1790]], [[1847]], [[1858]], [[1915]], [[1920]], [[1926]], [[1999]], [[2010]], [[2021]]. {{DEFAULTSORT:#:4 April}} [[Kategorie:April]] fvm8704u39nfeuswrbioox95roorith 0 5478 267605 257249 2013-05-11T14:36:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''5 april''' == Gebeurtenissen == * [[1614]] - In [[Virginia (staot)|Virginia]] trouw [[Pocahontas]] mit de [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelse]] kolonis [[John Rolfe]]. * [[1722]] - De [[Nederlaand|Nederlaanse]] zeevaarder [[Jacob Roggeveen]] ontdek [[Paoseilaand]]. * [[1963]] - [[Prinses Marijke]] laot heur naam veraanderen. Ze heet van noen of an [[Prinses Christina]]. * [[1982]] - [[Engelaand (regio)|Engelaand]] stuur een vloot naor de [[Falklaandeilanen]] dee eerder in de maond deur [[Argentinië]] bezet bin. * [[1995]] - [[Philip Freriks]] wonnen de nieje [[niejslezer]] van 't [[NOS Journaal|Journaal]]. == Geboren == * [[1944]] - [[Willeke van Ammelrooy]], Nederlaanse actrice == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1643]], [[1654]], [[1665]], [[1676]], [[1711]], [[1722]], [[1733]], [[1744]], [[1795]], [[1801]], [[1863]], [[1874]], [[1885]], [[1896]], [[1931]], [[1942]], [[1953]], [[2015]], [[2026]], [[2037]], [[2048]]. {{DEFAULTSORT:#:5 April}} [[Kategorie:April]] bx718wqjw4eac63iqttake1144bdky3 0 5479 257250 245972 2013-03-11T11:19:48Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 150 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2506]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''6 april''' == Gebeurtenissen == * [[1652]] - [[Jan van Riebeeck]] stich een vervarsingsstesjon bie [[Kaap de Goeie Hoop]]. 't Beginne van de Europese kelonisasie van [[Zuud-Afrika]]. * [[1814]] - [[Napoleon Bonaparte]] dut ofstand van de trone. * [[1964]] - De [[Piëta van Michelangelo]] verlaot veur 't eers sinds [[1499]] de [[Sunte-Pietersbasiliek]] in [[Rome]] um verscheep te wonnen naor de Wereldtenteunstelling in [[New York]] == Geboren == * [[1890]] - [[Anthony Fokker]], Nederlaanse [[vliegtuug|vliegentugebouwer]], oprichter van [[Fokker]] == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1586]], [[1597]], [[1608]], [[1670]], [[1681]], [[1692]], [[1738]], [[1749]], [[1760]], [[1806]], [[1817]], [[1828]], [[1890]], [[1947]], [[1958]], [[1969]], [[1980]], [[2042]], [[2053]]. * Nasionale feesdag in [[Thailaand]] (1782: [[Rama I]] tot koning ekroond) {{DEFAULTSORT:#:6 April}} [[Kategorie:April]] 7x8cdufkpqfhtbgl293opit0vh56gmv 10 5480 266754 173321 2013-05-10T20:37:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align=right class=toccolours style="margin-left: 15px;" |colspan="7" align="center" style="background-color:{{Nav/titelbalkkleure}};"|[[meert|mrt]] - '''[[april]]''' - [[meie]] |- style="text-align:center;" | [[31 meert|<<]] | [[1 april|1]] | [[2 april|2]] | [[3 april|3]] | [[4 april|4]] | [[5 april|5]] | [[6 april|6]] |- style="text-align:center;" | [[7 april|7]] | [[8 april|8]] | [[9 april|9]] | [[10 april|10]] | [[11 april|11]] | [[12 april|12]] | [[13 april|13]] |- style="text-align:center;" | [[14 april|14]] | [[15 april|15]] | [[16 april|16]] | [[17 april|17]] | [[18 april|18]] | [[19 april|19]] | [[20 april|20]] |- style="text-align:center;" | [[21 april|21]] | [[22 april|22]] | [[23 april|23]] | [[24 april|24]] | [[25 april|25]] | [[26 april|26]] | [[27 april|27]] |- style="text-align:center;" | [[28 april|28]] | [[29 april|29]] | [[30 april|30]] | &nbsp; | &nbsp; | &nbsp; | [[1 meie|>>]] |}<noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen maond]] </noinclude> kjarrpbo070mxz31grv9dndfxcvx3o5 0 5481 257176 245971 2013-03-11T11:18:30Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 151 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2505]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''7 april''' == Gebeurtenissen == * [[1906]] - Uutbarsting van de [[Vesuvius]]. * [[1920]] - Franse troepen bezetten 't Duutse Ruhrgebied. * [[1939]] - Italië vuilt Albanië binnen. * [[1948]] - De [[Wereldgezondheidsorgenisasie]] (WHO) wonnen op-erich deur de [[Verenigen Nasies]]. ** [[1959]] - In [[Los Alamos]] wonnen veur 't eers een [[kernreactor]] toe-epas veur de preductie van [[elektriciteit]]. * [[2000]] - [[André Hazes]] weigert een [[Edison]] in ontvangs te nemen. * [[2006]] - [[.eu]], op 7 april 2006 um 11.00 gung de "Landrush"-periode in. Iederene kan .eu-domeinen registreren. In de periode dee hierop volgen wanen der iezelig veule anvragen veur een .eu-domein. == Geboren == * [[1613]] - [[Gerrit Dou]], Nederlaanse kunsschilder († [[1675]]) * [[1652]] - [[Paus Clemens XII]] (''Lorenzo Corsini'') († [[1740]]) * [[1944]] - [[Gerhard Schröder]], Duutse bondskanselier 1998-2005 == Uut de tied == * [[1498]] - [[Karel VIII van Frankriek]] (27), Franse koning == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1602]], [[1613]], [[1624]], [[1697]], [[1765]], [[1776]], [[1822]], [[1833]], [[1844]], [[1901]], [[1912]], [[1985]], [[1996]], [[2075]]. * In [[1948]] is 7 april an-ewezen as de jaorlijkse [[Wereldgezondheidsdag]] en wonnen deur 191 lejen van de [[Wereldgezondheidsorganisasie]] evierd um belangrieke onderwarpen over algemene [[gezondheid]] van wereldwied belang te benaodrokken. {{DEFAULTSORT:#:7 April}} [[Kategorie:April]] 0e8lzbf2u96nmeqeem86n0eup41ig73 14 5482 265914 257175 2013-05-10T15:54:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|April}} [[Kategorie:Maond]] e07wqku86zvgkghboshmjvsuj7z6kf9 0 5483 267637 257174 2013-05-11T14:41:40Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''8 april''' == Gebeurtenissen == * [[1990]] - De eerste vrieje parlementsverkiezingen in [[Hongarije]] wonnen mit 165 zetels op 386 ewunnen deur 't conservatieve Hongaars Democratisch Forum, veur de liberale Alliantie van Vrieje Demokraoten, dee 92 zetels haol. De veurmaolige kommenisten, de Hongaarse Socialistische Pertie, haolen nog 33 zetels. * [[1994]] - [[Polen]] verzeuk um toetrejing tot de [[Europese Unie]]. == Geboren == * [[1824]] - [[Sophie van Oranje-Nassau]], groothertoginne van Saksen-Weimar-Eisenach († [[1897]]) * [[1929]] - [[Jacques Brel]], Belgische zanger en kompenis († [[1978]]) == Uut de tied == * [[2006]] - [[Gerard Reve]] (82), Nederlaanse schriever == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1635]], [[1640]], [[1703]], [[1708]], [[1787]], [[1792]], [[1798]], [[1849]], [[1855]], [[1860]], [[1917]], [[1928]], [[2007]], [[2012]] {{DEFAULTSORT:#:8 April}} [[Kategorie:April]] ol9c853gk5s0yka4163xewzpol0uu8b 0 5484 267647 257173 2013-05-11T14:43:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''9 april''' == Gebeurtenissen == * [[1555]] - Marcello Cervini wonnen [[Paus Marcellus II]]. * [[1770]] - [[James Cook]] ontdek [[Botany Bay]], [[Australië (continent)|Australië]]. * [[1918]] - [[Letlaand]] verklaort zich onofhankelijk. * [[1991]] - [[Georgië]] reup de onofhankelijkheid uut. * [[2005]] - [[Prins Charles]] van [[Groot-Brittannië]] treet in 't huwelijk mit [[Camilla Parker Bowles]], een dag laoter as dat de bedoeling was vanwegen de uutvaort van [[Paus Jehannes Paulus II]] in [[Vaticaanstad]]. == Geboren == * [[1967]] - [[Sacha de Boer]], Nederlaanse prissentetrice van 't [[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]] [[NOS Journaal|Journaal]] == Uut de tied == * [[715]] - [[Paus Constantinus]], karkvors * [[1024]] - [[Paus Benedictus VIII]], karkvors * [[1806]] - [[Stadhouwer Willem V|Willem V]] (58), Nederlaanse stadhouwer * [[2005]] - [[Anton Heyboer]] (81), Nederlaanse schilder == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1651]], [[1662]], [[1719]], [[1730]], [[1871]], [[1882]], [[1939]], [[1944]], [[1950]], [[2023]], [[2034]], [[2045]]. {{DEFAULTSORT:#:9 April}} [[Kategorie:April]] 1aqno3ykfb14j6pzv7ual4bjc68dxtv 0 5485 267193 257172 2013-05-10T23:12:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''10 april''' == Gebeurtenissen == * [[1605]] - Kroning van [[Paus Leo XI]] in [[Rome]]. * [[1944]] - Eerste synthetische preduktie van [[kinine]]. * [[1962]] - Veur 't eers bin de [[The Flintstones (tillevisie)|Flintstones]] op de Nederlaanse tillevisie te zien. * [[1996]] - Nederlaand geet over op de tiencieferige tillefoonnummers. == Geboren == * [[1583]] - [[Hugo de Groot]], Nederlaanse rechsgeleren († [[1645]]) * [[2007]] - [[Máxima Zorreguieta|Prinsesse Máxima]] hef een [[deern]]e ekregen, ze heet [[Ariane van Nederlaand|Ariane Wilhelmina Máxima Ines van Oranje-Nassau]]. == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1583]], [[1594]], [[1605]], [[1667]], [[1678]], [[1689]], [[1735]], [[1746]], [[1757]], [[1803]], [[1814]], [[1887]], [[1898]], [[1955]], [[1966]], [[1977]], [[2039]], [[2050]]. {{DEFAULTSORT:#::10 April}} [[Kategorie:April]] jg5ajv19rljhm9cwi6xhe62vnmul2uz 0 5486 267219 257171 2013-05-10T23:18:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''11 april''' == Gebeurtenissen == * [[1713]] - [[Vrede van Utrech]]. * [[1970]] - De [[Apollo 13]] wonnen elanceerd. * [[1814]] - [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] tree of en wonnen verbannen naor [[Elba]]. == Geboren == * [[146]] - [[Septimius Severus]], keizer van 't [[Romeinse Riek]] († [[211]]). * [[1755]] - [[James Parkinson]], Engelse dokter († [[1824]]). * [[1935]] - [[Pierre Kartner]], beter bekend as Vader Abraham, [[Nederlaan]]se zanger en dichter. * [[1953]] - [[Guy Verhofstadt]], minister-prissedent van [[België]]. * [[1970]] - [[KC Boutiette]], [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] wielrenner. * [[1987]] - [[Joss Stone]], [[Groot-Brittannië|Britse]] zangeres. == Uut de tied == * [[1034]] - [[Romanus III]], keizer van 't [[Byzantiense Riek]] (geboren [[1028]]). * [[1985]] - [[Enver Hoxha]], [[Albanië|Albaanse]] kommenistische leier (geboren [[1908]]). == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1599]], [[1610]], [[1621]], [[1632]], [[1694]], [[1700]], [[1751]], [[1762]], [[1773]], [[1784]], [[1819]], [[1830]], [[1841]], [[1852]], [[1909]], [[1971]], [[1982]], [[1993]], [[2004]], [[2066]]. {{DEFAULTSORT:#::11 April}} [[Kategorie:April]] dqc26eyghglq8l07mkjwvvze44usgr9 0 5487 267229 257170 2013-05-10T23:19:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''12 april''' == Gebeurtenissen == * [[1606]] - De [[Union Jack]] wonnen de officiële vlagge van [[Groot-Brittannië]]. * [[1861]] - [[Fort Sumter]] in [[Zuud-Carolina]] wonnen bescheuten, dit is 't beginne van de [[Amerikaanse burgeroorlog]]. * [[1946]] - [[Syrië]] wonnen onofhankelijk van [[Frankriek]] * [[1961]] - [[Joeri Gagarin]] is de eerste meens in de ruumte an boord van de [[Vostok 1]]. * [[1992]] - De deuren van EuroDisney (noen Disneyland Resort Paris) gaon veur 't eers los. == Geboren == * [[1577]] - [[Christiaan IV van Denemark|Christiaan IV]], koning van [[Denmaark|Denemarken]] en [[Noorwegen]] († [[1648]]). * [[1903]] - [[Jan Tinbergen]], Nederlaanse ekenoom († [[1994]]). * [[1906]] - [[Samuel Beckett]], [[Ierlaand (laand)|Ierse]] schriever en dichter († [[1989]]). * [[1954]] - [[Evert van Hemert]], Nederlaanse beeldhouwer en schilder. == Uut de tied == * [[1555]] - [[Jehanna van Kestilië]], moor van [[Karel V]] (geboren [[1479]]). * [[1945]] - [[Franklin D. Roosevelt]], prissedent van de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] (geboren [[1882]]). * [[1954]] - [[Pim Mulier]], journalis, grondlegger van de mederne [[sport]] in Nederlaand (geboren [[1865]]). == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1626]], [[1637]], [[1648]], [[1705]], [[1716]], [[1789]], [[1846]], [[1857]], [[1868]], [[1903]], [[1914]], [[1925]], [[1936]], [[1998]], [[2009]], [[2020]]. {{DEFAULTSORT:#::12 April}} [[Kategorie:April]] hoscvfaemlrqp618cp10dl4sr6molc3 0 5488 267251 257169 2013-05-10T23:23:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''13 april''' == Gebeurtenissen == * [[1883]] - [[Alfred Packer]] wonnen schuldig bevunnen an [[kannibalisme]]. * [[1945]] - Bevriejing van onder aandere [[Assen]] en [[Oosterwoolde|Oosterwolde]]. * [[1849]] - [[Hongaarnlaand|Hongerije]] wonnen een [[rippebliek]]. == Geboren == * [[1519]] - [[Catharina de' Medici]], koneginne van Frankriek * [[1771]] - [[Richard Trevithick]], Engelse uutviender van de [[steumlokemetief]] * [[1808]] - [[Antonio Meucci]], Italiaanse ontwarper en werschienlijk de uutviender van de [[tillefoon]] == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1653]], [[1659]], [[1664]], [[1721]], [[1727]], [[1732]], [[1800]], [[1873]], [[1879]], [[1884]], [[1941]], [[1952]], [[2031]], [[2036]]. {{DEFAULTSORT:#::13 April}} [[Kategorie:April]] 6cb6jqfxcirfurtpzr9xszydvl7n5o6 0 5489 267298 257168 2013-05-10T23:32:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''14 april''' == Gebeurtenissen == * [[1574]] - [[Slag op de Mookerheide]] * [[1912]] - De [[RMS Titanic|Titanic]] bots op zien eerste toch tegen een iesbarg op en zink. * [[1931]] - In [[Spanje]] wonnen de rippebliek uut-reupen. * [[1999]] - [[Berlien]] wonnen opniej de heufstad van [[Duutslaand]]. * [[2010]] - Uutbarsting van den [[Eyjafjallajökull]] == Geboren == * [[1527]] - [[Abraham Ortelius]], kaortenmaker en geograaf († [[1598]]). * [[1629]] - [[Christiaan Huygens]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] sternskundige, wiskundige en netuurkundige († [[1695]]). * [[1977]] - [[Sarah Michelle Gellar]], actrice. == Uut de tied == * [[1759]] - [[Georg Friedrich Händel]], [[Duutslaand|Duutse]]/[[Engelaand (olde könninkriek)|Engelse]] kompenis en diregent (geboren [[1685]]). * [[1896]] - [[Willem Seymour Mulder]], Drentstalige dichter * [[1917]] - [[Ludovich Zamenhof]], [[Pooln|Poolse]] bedenker van de kunstaal [[Esperanto]] (geboren [[1859]]). * [[1986]] - [[Simone de Beauvoir]], [[Frankriek|Franse]] schriefster en filesofe (geboren [[1908]]). == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1591]], [[1596]], [[1675]], [[1686]], [[1743]], [[1748]], [[1754]], [[1805]], [[1811]], [[1816]], [[1895]], [[1963]], [[1968]], [[1974]], [[2047]], [[2058]]. {{DEFAULTSORT:#::14 April}} [[Kategorie:April]] 1zwgq5bbq0jf6u1itqxz67qdu6bxood 0 5490 267310 257038 2013-05-10T23:38:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''15 april''' == Gebeurtenissen == * [[1991]] - De [[Oost-Europa Bank]] wonnen op-erich. * [[2003]] - [[Volkert van der Graaf]] wonnen veroordeeld tot 18 jaor gevangenisstraf veur de meurd op [[Pim Fortuyn]]. * [[1945]] - [[Frieslaand]] wonnen bevried. * [[1246]] - [[Delft]] krieg [[stadsrechen]]. == Geboren == * [[1452]] - [[Leonardo da Vinci]], Italiaanse architek, uutviender, ingenieur, beeldhouwer, schriever en schilder († [[1519]]) * [[1646]] - [[Christiaan V van Denemarken|Christiaan V]], koning van Denemarken en Noorwegen (1670-1699) * [[1973]] - [[Jeroen Dubbeldam]], Neerlaandsen springruuter * [[2001]] - [[Anna van Lippe-Biesterfeld van Vollenhoven]], deerne van [[Prins Maurits van Oranje-Nassau, van Vollenhoven|Prins Maurits]] en [[Prinses Marilène]] == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1607]], [[1618]], [[1629]], [[1691]], [[1759]], [[1770]], [[1781]], [[1827]], [[1838]], [[1900]], [[1906]], [[1979]], [[1990]], [[2001]], [[2063]]. {{DEFAULTSORT:#::15 April}} [[Kategorie:April]] 7mect5gmt9qoj8vbpu7gf55xgyp78jq 0 5491 267322 257039 2013-05-10T23:40:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''16 april''' == Gebeurtenissen == * [[1924]] - De eerste radio-uutzending via de [[draodumroep]]. De [[Matthäus Passion]] wonnen uut-ezunnen. * [[1938]] - Groot-Brittannië erkent de Italiaanse annexasie van [[Abessinië]]. * [[1945]] - Bevriejing van [[Grunnen (stad)|Stad]] [[Grunnen (stad)|Grunningen]]. == Geboren == * [[1867]] - [[Wright-breurs|Wilbur Wright]], Amerikaanse [[vliegtuug]]pionier * [[1889]] - [[Charlie Chaplin]], Britse/Amerikaanse acteur, schriever en filmproducent * [[1894]] - [[Nikita Chroesjtsjov]], eerste sikretaris Centraal Comité USSR * [[1967]] - [[Bart de Graaff]], Nederlaanse tillevisieprissentator, pregrammamaker, umroepoprichter en -veurzitter († [[2002]]) == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1623]], [[1634]], [[1645]], [[1656]], [[1702]], [[1713]], [[1724]], [[1775]], [[1786]], [[1797]], [[1843]], [[1854]], [[1865]], [[1876]], [[1911]], [[1922]], [[1933]], [[1995]], [[2006]], [[2017]], [[2028]] {{DEFAULTSORT:#::16 April}} [[Kategorie:April]] 8fot5g77f2ei8tnzop9rrn1na2q6uoj 0 5492 267345 257040 2013-05-10T23:44:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''18 april''' == Gebeurtenissen == * [[1906]] - [[San Francisco]] wonnen etröffen deur een zwaore eerdbeving. * [[1929]] - 't [[Peleis veur Volksvliet]] in Amsterdam wonnen deur een braand verrineweer. * [[1951]] - [[Frankriek]], [[West-Duutslaand]], [[Italië]] en de [[Benelux]] vormen de Europese Gemeenschap veur Kolen en Staol, de EGKS (zie oek [[Europese Unie]]). * [[1955]] - De term [[Darde Wereld]] wonnen veur 't eers gebruuk deur de Indonesische prissedent [[Soekarno]] in een toesprake. * [[1980]] - [[Rhodesië]] wonnen onofhankelijk en krieg een nieje naam: [[Zimbabwe]]. [[Robert Mugabe]] wonnen de eerste prissedent van de nieje staot. * [[1996]] - 18 toeristen wonnen edood en 15 gewond bie een bomanslag bie de piramides van [[Gizeh]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[1955]] - [[Albert Einstein]], Duutse theoretisch natuurkundige == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1593]], [[1604]], [[1677]], [[1683]], [[1688]], [[1745]], [[1756]], [[1802]], [[1813]], [[1824]], [[1897]], [[1954]], [[1965]], [[1976]], [[2049]], [[2055]]. {{DEFAULTSORT:#::18 April}} [[Kategorie:April]] 1pkftbrlr8ov9kplu4v1r5vsyuh0btf 0 5493 267356 257041 2013-05-10T23:46:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''19 april''' == Gebeurtenissen == * [[1956]] - Filmactrice [[Grace Kelly]] trouw mit prins [[Rainier III]] van Monaco. * [[1995]] - De [[ETA]] pleeg een anslag op [[Jose Maria Aznar]], Spaanse politicus en laotere premier van Spanje. De anslag mislok. * [[1999]] - 't Duutse parlement overhuus van [[Bonn]] naor de verniejen [[Rieksdag]] in [[Berlien]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[1054]] - [[Paus Leo IX]] (51) * [[1882]] - [[Charles Darwin]], Britse netuuronderzeuker en grondlegger van de [[evolutietheorie]] (73) == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1609]], [[1615]], [[1620]], [[1699]], [[1767]], [[1772]], [[1778]], [[1829]], [[1835]], [[1840]], [[1908]], [[1981]], [[1987]], [[1992]], [[2071]]. {{DEFAULTSORT:#::19 April}} [[Kategorie:April]] ran97twujsmsa9d0jopcz0wv0exruea 0 5494 267381 257034 2013-05-10T23:50:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''20 april''' == Gebeurtenissen == * [[1862]] - Uutviending van 't [[pasteuriseren]] deur [[Louis Pasteur]] en [[Claude Bernard]]. * [[1924]] - [[Turkije]] krieg onder leiding van [[Mustafa Kemal Atatürk]] een nieje [[grondwet]]. * [[1955]] - Eerste oflevering van [[Swiebertje]] (mit [[Joop Doderer]] in de heufrol) op de Nederlaanse [[tillevisie]]. * [[1961]] - De eerste [[stereo (audio)|stereo]] radio-uutzendingen, in de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]]. * [[1990]] - In [[Danswiek]] ([[Pooln|Polen]]) wonnen [[Lech Walesa]] mit een grote meerderheid herkeuzen tot de veurzitter van de Poolse vakbond ''Solidariteit''. * [[1999]] - Tiejens een bezeuk an [[Sevilla (stad)|Sevilla]] bezeuk prins [[Willem-Alexander van Nederlaand|Willem Alexander]] een bollegevech. Oek wonnen hij op disse dag veur-esteld an [[Máxima Zorreguieta]]. == Geboren == * [[1808]] - [[Napoleon III]], Franse prissedent ([[1848]]-[[1852]]) en keizer ([[1852]]-[[1870]]) * [[1889]] - [[Adolf Hitler]], Duutse politicus en dictator * [[1943]] - [[Harm Agteresch]], revueskriewer, komiek, leedkesmaker en presentator, bekend as ''Harm oet Riessen'' == Uut de tied == * [[1314]] - [[Paus Clemens V]] (ong. 50) == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1631]], [[1642]], [[1710]], [[1783]], [[1794]], [[1851]], [[1862]], [[1919]], [[1924]], [[1930]], [[2003]], [[2014]], [[2025]]. * Geboortedag van [[Adolf Hitler]], veurmaolige nasionale feesdag in 't [[Darde Riek]] ([[Nazi-Duutslaand]]), disse dag stung in bie 't volk bekend as "Führertag". {{DEFAULTSORT:#::20 April}} [[Kategorie:April]] sqnifnmwx5d9tiflkjr79h031do2u5l 0 5495 267392 257035 2013-05-10T23:52:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''21 april''' ==Gebeurtenissen== *[[753 v. Chr.]] - De dag waorop [[Rome]] estich wönnen deur Romulus (tussen 8:00 en 9:00 ure, volgens [[Marcus Terentius Varro]] (116-27 v. Chr.)). *[[1944]] - Vrouwen in [[Frankriek]] kriegen [[stemrech]]. * [[1994]] - De eerste ontdekking van een [[exopleneet]], bekend emaak deur sternskundige [[Alexander Wolszczan]]. == Geboren == * [[1619]] - [[Jan van Riebeeck]], [[Vereenigde Oostindische Compagnie|VOC]] == Uut de tied == *[[1073]] - [[Paus Alexander II]] == Viering/herdenking == *[[147]] - 900ste verjaordag van de stichting van Rome *[[247]] - Duzendste verjaordag van de stichting van Rome *[[Poaske|Paosen]] in [[1585]], [[1647]], [[1658]], [[1669]], [[1680]], [[1715]], [[1726]], [[1737]], [[1867]], [[1878]], [[1889]], [[1935]], [[1946]], [[1957]], [[2019]], [[2030]], [[2052]]. {{DEFAULTSORT:#::21 April}} [[Kategorie:April]] e81syg4a5tmz2kj9qgdk5dj3l7frel0 0 5496 267403 257036 2013-05-10T23:53:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''22 april''' == Gebeurtenissen == * [[1500]] - [[Portugal]] eis [[Brazilië]] op as [[kelonie]] * [[1529]] - [[Verdrag van Saragossa]] waorbie 't westelijke halfrond verdeeld wonnen tussen [[Spanje]] en [[Portugal]]. * [[1961]] - In [[Algiers]] mislok een [[coup]] van Franse militairen tegen [[Charles de Gaulle|prissedent De Gaulle]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1590]], [[1601]], [[1612]], [[1685]], [[1696]], [[1753]], [[1764]], [[1810]], [[1821]], [[1832]], [[1962]], [[1973]], [[1984]], [[2057]]. {{DEFAULTSORT:#::22 April}} [[Kategorie:April]] eeowms8x70qzia5aax61hgs4u5vds5i 0 5497 267413 257037 2013-05-10T23:56:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''23 april''' ==Gebeurtenissen== *[[1533]] - De [[Anglicaanse Karke]] ontbien 't huwelijk tussen [[Catharina van Aragón]] en [[Hendrik VIII van Engelaand|Hendrik VIII]]. *[[1998]] - [[Marc Dutroux]] ontsnap uut 't gerechsgebouw van [[Neufchâteau (België)|Neufchâteau]]. Vier uren laoter wonnen earresteerd. In [[2000]] wonnen Dutroux veroordeeld tot vuuf jaor cel veur de ontsnapping. ==Geboren== *[[1564]] - [[William Shakespeare]], Britse schriever (tredisionele daotum) († [[1616]]) *[[1986]] - [[Sven Kramer]], Nederlaanse schaotser ==Uut de tied== *[[1616]] - [[William Shakespeare]] (52), Britse schriever ==Viering/herdenking== *[[Poaske|Paosen]] in [[1628]], [[1848]], [[1905]], [[1916]], [[2000]], [[2079]]. *Europese talendag {{DEFAULTSORT:#::23 April}} [[Kategorie:April]] 96k5qnidkmili0vdq6r5guoum33tfjs 0 5498 267424 257032 2013-05-10T23:58:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''24 april''' ==Gebeurtenissen== *[[1189-1180 v. Chr.|1184 v. Chr.]] - De Grieken dringen [[Troje]] binnen mit 't peerd van Troje (legende) *[[1792]] - De [[Marseillaise]], 't Franse [[volkslaid|volkslied]] wonnen ekompeneerd. *[[1846]] - Begin van de [[Mexicaans-Amerikaanse oorlog]]. *[[1915]] - De [[Armeense Genocide]] begin. *[[1970]] - De eerste [[Volksrippebliek China|Chinese]] [[kunsmaone]] wonnen elanceerd. *[[1970]] - Introductie [[IBM]]-[[computer]]. *[[2004]] - Trouwdag van [[Prins Johan Friso]] en [[Mabel Wisse Smit]]. Umdat der gien toestemmingwet in-ediend is, is Johan Friso gien lid meer van 't [[Koninklijk huus]]. ==Geboren== *[[1533]] - Prins [[Willem van Oranje]] (Willem de Zwieger) († in [[1584]]) *[[1819]] - [[Klaus Groth]], dichter in t Nedersassisch *[[1955]] - [[John de Mol jr.|John de Mol]], Nederlaanse mediapersoon *[[1957]] - [[Inge Ipenburg]], Nederlaanse actrice ==Uut de tied== *... ==Viering/herdenking== * [[Poaske|Paosen]] in [[1639]], [[1707]], [[1791]], [[1859]], [[2011]]. * Armeense Holocaust * Wereldproefdierendag * Wereldbollendag (in verbaand mit bollengevechen in Spanje) {{DEFAULTSORT:#::24 April}} [[Kategorie:April]] i7msjg2a6o2b4io5uirbwtwbjjk8d5t 0 5499 272686 267432 2014-01-03T22:53:40Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''25 april''' == Gebeurtenissen == *[[1607]] - In de [[Slag bie Gibraltar]] verrineweer een Nederlaans vloot een Spaans vloot. *[[1719]] - 't Boek [[Robinson Crusoe]] wonnen uut-ebröch deur [[Daniel Defoe]]. *[[1950]] - De [[Rippebliek van de Zuud-Molukken]] wonnen uut-eroepen. *[[1974]] - In [[Portugal]] maak de ''AnjerrevoluSie'' een einde an vuuftig jaor diktetuur. *[[1953]] - [[James Watson]] en [[Francis Crick]] publiceren in ''Nature'' de structuur van 't meenselijke [[DNA]]. == Geboren == * [[1922]] - [[Cobi Schreijer]], Nederlaanse zangeres († [[2005]]) * [[1940]] - [[Al Pacino]], Amerikaanse acteur * [[1945]] - [[Björn Ulvaeus]], Zweedse muzikaant van de popgroep ''[[ABBA]]'' * [[1947]] - [[Johan Cruijff]], Nederlaans vootbalspeuler en -trainer * [[1966]] - [[Femke Halsema]], Nederlaanse politica en columniste * [[1969]] - [[Renée Zellweger]], Amerikaanse actrice * [[1989]] - [[Michael van Gerwen]], Nederlaandsen darter == Uut de tied == *... == Viering/herdenking == * Leste meugelijke daotum van [[Poaske|Paosen]]: in [[1666]], [[1734]], [[1886]], [[1943]], [[2038]]. {{DEFAULTSORT:#::25 April}} [[Kategorie:April]] c9n8qcqj3wwcruirnq6awaytfi4ynjq 0 5500 267442 257125 2013-05-11T00:01:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''26 april''' == Gebeurtenissen == * [[1935]] - 't Nationaole Park [[Nasionaal Park De Hoge Veluwe|De Hoge Veluwe]] wodt sticht. * [[1937]] - Bombardement op et [[Baskenlaand|Baskische]] stadtien [[Gernika]]. * [[1945]] - Alle [[Limburg (Nederlaand)|Limburgse]] [[mien]]en wodden onder staotsbeheer plaetst. * [[1986]] - Ontploffing van de kerncentraole bi'j de [[Oekraïne|Oekraïense]] stad [[Tsjernobyl]]. * [[2006]] - Erkenning van de [[Vlaanderen|Vlaamse]] Gebaorentael deur et [[Vlaamse Parlement]]. == Geboren == * [[112]] - [[Marcus Aurelius]], Romeinse keizer († [[180]]) * [[1564]] - [[William Shakespeare]], Engels tenielschriever, dichter en acteur († [[1616]]) * [[1573]] - [[Maria de' Medici]], keuneginne van Fraankriek († [[1642]]) * [[1918]] - [[Fanny Blankers-Koen]], atlete, wun 4 keer goold in Londen († [[2004]]) == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * [[1945]] Bevrieding uut warkkamp [[Auschwitz]] {{DEFAULTSORT:#::26 April}} [[Kategorie:April]] nbk2etvcw3yv14jfu6klk49ydhhuwdr 0 5501 267834 267453 2013-05-19T21:26:14Z Droadnaegel 1133 /* Geboren */ verwiezing verbetterd wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''27 april''' == Gebeurtenissen == * [[1973]] - Bie [[Callantsoog]] wonnen 't eerste [[naakstrand]] veur Nederlaand elegaliseerd. * [[1978]] - [[Manneken Pis]] wonnen weerummevunnen, naodat e op [[26 april]] [[1978]] pikvoten was. * [[1941]] - Oprichting van 't [[Sloveense Bevriejingsfront]] in [[Ljubljana]]. * [[1960]] - De Nederlaanse regering besluut um troepen te sturen naor [[Nederlaans Niej-Guinea]]. * [[1994]] - Nao 't verdwienen van de [[ampartheid]] wonnnen de tien zogenamen[[thuuslaand|thuuslanen]] herenig mit [[Zuud-Afrika]]. == Geboren == * [[1791]] - [[Samuel Morse]], Amerikaanse uutviender en schilder († [[1872]]) * [[1967]] - [[Willem-Alexander van de Nedderlanden]] == Uut de tied == * [[1521]] - [[Ferdinand Magellaan]] (ong. 40), Portugese ontdekkingsreiziger * [[1605]] - [[Paus Leo XI]] (69) * [[1971]] - prinses [[Armgard von Sierstorpff-Cramm]] (87), moor van [[Bernhard van Lippe-Biesterfeld|prins Bernhard]] * [[1972]] - [[Kwame N'krumah]] (62), Ghanese staotsman {{DEFAULTSORT:#::27 April}} [[Kategorie:April]] j1bcqslp5x3m8dgz7jhqr7p5vhwc4de 0 5502 267490 257123 2013-05-11T14:17:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''28 april''' == Gebeurtenissen == * [[1945]] - [[Benito Mussolini]] en zien minnares [[Clara Petacci]] wonnen vermeurd deur lejen van 't [[Italië|Italiaanse]] verzet as ze 't laand uut preberen te vluchen. * [[1969]] - [[Charles de Gaulle]] tree of as prissedent van [[Frankriek]] umdat e 't referendum van de daas derveur verleuren had. * [[1992]] - In [[Den Haag]] wonnen 't nieje gebouw van de Tweede Kamer in gebruuk eneumen. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::28 April}} [[Kategorie:April]] otf1pb60w78xb0707gjhf96vugl50ir 0 5503 283295 283294 2015-10-01T21:20:46Z Ooswesthoesbes 904 wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''29 april''' == Gebeurtenissen == * [[1429]] - Onder leiding van [[Jeanne d'Arc]] wonnen [[Orleans]] bevriejd. * [[1770]] - [[James Cook]] ontdek [[Botany Bay]], [[Australië (continent)|Australië]]. * [[1813]] - [[Rubber]] wonnen epatenteerd. * [[1913]] - Octrooiverlening veur de [[ritssluting]]. * [[1945]] - [[Adolf Hitler]] trouwt mit [[Eva Braun]]. * [[1945]] - Concentratiekamp [[Dachau]] wonnen bevriejt deur de troepen van de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]]. * [[1945]] - [[Operasie Manna]] geet van start: West-Nederlaand wonnen vanuut de luch deur de RAF van voedsel veurzien. * [[1971]] - De eerste [[tillevisie|tv-uutzending]] van ''Op losse groeven'', eprissenteerd deur [[Chiel Montagne]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * [[Koneginnenach]] - Openluchfestival in [[Den Haag]] de nach veur [[Koneginnedag]] op 30 april. * [[Nederlaand]] - [[Koneginnedag]] - allinnig as [[30 april]] op een zundag vuilt. {{DEFAULTSORT:#::29 April}} [[Kategorie:April]] 7te1qmbybd6kznvucax6giuf5t8w2hr 0 5504 257122 253947 2013-03-11T11:17:25Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 147 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2536]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''30 april''' == Gebeurtenissen == * [[1980]] - De troonsofstand van [[Juliana van Nederlaand|Koneginne Juliana]] en inhuldiging van [[Beatrix van Nederlaand|Koneginne Beatrix]] in de [[Nieje Karke (Amsterdam)|Nieje Karke]] in [[Amsterdam]] gaon gepaord mit grote krakersrellen. * [[1990]] - Naodat e 43 maonden vastehuilen zat in [[Beiroet]], wonnen de Amerikaanse gijzelaar Frank Reed vrie-eleuten. * [[2006]] - Stemming in [[Servië-Montenegro]] over de ofsplitsing van [[Servië]] van [[Montenegro]]. == Geboren == * [[1662]] - [[Maria II van Engelaand|Maria Stuart]], de vrouw van Willem III († [[1694]]) * [[1968]] - [[Babette van Veen]], Nederlaanse actrice en zangeres, deerne van [[Herman van Veen]] == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * [[Nederlaand]] - [[Koneginnedag]], nasionale viering van de verjaordag van de Nederlaanse vorstin sinds [[1949]]. {{DEFAULTSORT:#::30 April}} [[Kategorie:April]] 61yyu5mscxuzmpaok4zxefq8v1i2o1m 0 5505 23843 2007-01-03T15:23:17Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Mei]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Mei]] k3shzsyg5zqyuuhurvtua43la4e058n 0 5506 267334 257121 2013-05-10T23:42:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{april}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''17 april''' == Gebeurtenissen == * [[1492]] - [[Christoffel Columbus|Columbus]] onderteken een kontrak um veur [[Spanje]] via de westroute naor Indië te vaoren um krujen te haolen. * [[1945]] - De [[Wieringermeer]] wonnen deur de Duutsers onder [[waoter]] ezet. * [[1945]] - [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] wonnen bevried. * [[1971]] - [[Bangladesh]] wonnen onofhankelijk. * [[1985]] - Umroepstaking in [[Nederlaand]]: gien radio- en [[tillevisie]]uutzendingen. == Geboren == * [[1955]] - [[Paul van Loon]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] schriever van kienderboeken * [[1961]] - [[Tjako van Schie]], Nederlaanse pianist en componist == Uut de tied == * [[1427]] - [[Jan IV van Braobant]] (24), Hertog van [[Noord-Braobant|Braobant]] * [[1790]] - [[Benjamin Franklin]] (84), [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] [[poletiek|politicus]] en [[wetenschop|wetenschapper]] == Viering/herdenking == * [[Poaske|Paosen]] in [[1588]], [[1650]], [[1661]], [[1672]], [[1718]], [[1729]], [[1740]], [[1808]], [[1870]], [[1881]], [[1892]], [[1927]], [[1938]], [[1949]], [[1960]], [[2022]], [[2033]], [[2044]]. * [[Feesdag]] van de Heilige [[Alena (heilige)|Alena]], petroenheilige van [[Dilbeek]] {{DEFAULTSORT:#::17 April}} [[Kategorie:April]] syehosdhw3wkp06kizt920l5b4omjyq 10 5507 266807 173331 2013-05-10T20:46:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align=right class=toccolours style="margin-left: 15px;" |colspan="7" align="center" style="background-color:{{Nav/titelbalkkleure}};"|[[november|nov]] - '''[[december]]''' - [[jannewaori|jan]] |- style="text-align:center;" | [[30 november|<<]] | [[1 december|1]] | [[2 december|2]] | [[3 december|3]] | [[4 december|4]] | [[5 december|5]] | [[6 december|6]] |- style="text-align:center;" | [[7 december|7]] | [[8 december|8]] | [[9 december|9]] | [[10 december|10]] | [[11 december|11]] | [[12 december|12]] | [[13 december|13]] |- style="text-align:center;" | [[14 december|14]] | [[15 december|15]] | [[16 december|16]] | [[17 december|17]] | [[18 december|18]] | [[19 december|19]] | [[20 december|20]] |- style="text-align:center;" | [[21 december|21]] | [[22 december|22]] | [[23 december|23]] | [[24 december|24]] | [[25 december|25]] | [[26 december|26]] | [[27 december|27]] |- style="text-align:center;" | [[28 december|28]] | [[29 december|29]] | [[30 december|30]] | [[31 december|31]] | &nbsp; | &nbsp; | [[1 jannewaori|>>]] |}<noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen maond]] </noinclude> hg3k8t0jli6usxdongr909r11ozp7tb 14 5508 265955 257119 2013-05-10T16:00:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|December}} [[Kategorie:Maond]] cx88el7r1e1ev4a3114i2r7j3sr3gdz 0 5509 267536 257120 2013-05-11T14:24:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{December}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''31 december''' == Gebeurtenissen == * [[1879]] - [[Thomas Edison]] laot zien niejste uutviending zien: 't elektrisch [[Locht (straoling)|loch]]. * [[1938]] - Uutviending van de [[naojemtesse]] op [[alkehol]]. * [[1944]] [[Tweede Wereldoorlog]]: [[Hongarije]] verklaor [[Duutslaand]] de oorlog. * [[1963]] - De [[Centraal-Afrikaanse Federasie]] val uutmekaar in [[Malawi]], [[Zimbabwe|Rhodesië]] en [[Zambia]]. * [[1968]] - 's Werelds eerste supersonische passagiersvliegtuug, de [[Tupolev Tu-144]] maak heur eerste vluch. * [[1991]] - De [[Sovjet-Unie]] wonnen officieel op-eheven. * [[1992]] - [[Tsjechoslowakije]] wonnen op-esplits in [[Tsjechië]] en [[Slowakije]]. * [[1993]] - [[Peru]] wonnen een [[rippebliek]]. * [[1999]] - [[Boris Jeltsin]] nimp ontslag as prissedent van [[Ruslaand]]. [[Vladimir Poetin]] wonnen interim-prissedent. * [[1999]] - De [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] dragen de [[Panamakenaal]]zone over an [[Panama (laand)|Panama]]. == Geboren == * [[1937]] - [[Anthony Hopkins]], Brits acteur * [[1985]] - [[Jan Smit]], Nederlaanse zanger == Uut de tied == * [[335]] - [[Paus Silvester I]], ([[Paus]] van 314 tot 335) * [[1194]] - [[Leopold V van Oostenriek]] (37) * [[1971]] - [[Johannes Sass]], Platduutse taelwetenschopper. == Viering/herdenking == * Umdat 31 december de leste dag van 't jaor is, wonnen der 's avens [[oljoar|oudjaor]] evierd. Veul meensen blieven dan op tot naor middernach veur de viering van de jaorovergang. {{DEFAULTSORT:#::31 December}} [[Kategorie:December]] 641nd29goxl2qh3dy23wbms1p8sd4bh 0 5511 279975 279092 2015-04-04T23:08:22Z Boehm 10091 fix wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Aristoteles Louvre.jpg|right|thumb|250px|Een beeld van Aristoteles uut et Louvre]] '''Aristoteles''' ([[Grieks]]: ''Αριστοτέλης''; geboren [[384 v. Chr.|384 v. Kr.]] in Stageira, [[Griekenlaand|Griekelaand]]; votraekt op [[7 meert]] [[322 v. Chr.|322 v. Kr.]] in [[Chalkis]], [[Griekenlaand|Griekelaand]]) was een Griekse filesoof. Aristoteles was tegere mit [[Plato]] en [[Sokrates]], ien van belangriekste filesofen in de westerse tredisie. Hi'j was lid van Plato's filesofische ''Akademeia''. Plato's invloed is dan ok permenent anwezig in Aristoteles zien wark. Aristoteles was ok de lerer van [[Alexander de Grote]]. Aristoteles schreef over verschillende onderwarpen veurbeelden daorvan bin [[netuurkunde]], [[poëzie]], [[biologie]] en [[zoölogie]], [[logika]], [[retoriek]], [[poletiek]], regeren en ethiek. {{commonscat|Aristotle}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Filosoof]] [[Kategorie:Olde Grieken]] o89c6tcz6crv3as6y4jiwygwahbd9pt 0 5514 267516 257270 2013-05-11T14:21:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''2 juni''' == Gebeurtenissen == * [[1973]] - [[Juliana van Nederlaand|Koneginne Juliana]] dut 't [[Van Gogh-museum]] in [[Amsterdam]] veur 't eers los. * [[1946]] - Nao een [[volksraodpleging]] wonnen [[Italië]] een rippebliek. * [[1954]] - In [[Jeruzalem]] wonnen 't [[Palestiense Bevriejingsfront]] [[PLO]] op-erich * [[1992]] - Bie een [[volksraodpleging]] wonnen in [[Denemarken]] 't [[Verdrag van Mestrich]] of-ewezen. == Geboren == * [[1535]] - [[Paus Leo XI]] († [[1605]]) == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:2 Juni}} [[Kategorie:Juni]] ci2ndzzepjzrgegcj2rytni3zy9drc8 0 5515 267556 257269 2013-05-11T14:28:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''3 juni''' == Gebeurtenissen == * [[1920]] - As uutvleuisel van 't [[Verdrag van Versailles]] wonnen in [[Duutslaand]] de [[diensplich]] of-eschaf. * [[1944]] - 't Franse Comité van Nasionale Bevriejing zal zich vanof disse tied as 'Veurlopige Regering van de Franse Rippebliek' zien. * [[2006]] - [[Montenegro]] verklaor zich officieel onofhankelijk van [[Servië]]. * [[2006]] - [[Tokio Hotel]] in Nederlaand, Paradiso Amsterdam. == Geboren == * [[1540]] - [[Karel II van Oostenriek]], aartshertog van Karinthië († [[1590]]) * [[1873]] - [[Lucas Jonker]], Overiesselse schriever * [[2006]] - [[Leonore van Oranje-Nassau van Amsberg]], deerne van [[Prins Constantijn]] en [[Laurentien Brinkhorst]]) == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:3 Juni}} [[Kategorie:Juni]] 4hjz2s3vmrscre5zzur75s049pgg030 0 5516 267586 257272 2013-05-11T14:33:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''4 juni''' == Gebeurtenissen == * [[1629]] - 't [[Vereenigde Oostindische Compagnie|VOC]]-schip De ''[[Batavia (schip)|Batavia]]'' slaot lek op een rif van de [[Wallabi-groep]] veur de [[Australi'je (land)|Australische]] westkus. * [[1881]] - De Braobanse Liende, de spoorliende dee [[Tilburg]] mit [[Nijmegen]] verbien, geet los. * [[1917]] - De eerste [[Pulitzerpries]] wonnen uut-ereik * [[1952]] - [[Juan Perón]] wonnen veur de tweede keer prissedent van [[Argentinië]]. * [[1989]] - De protesten op 't Plein der Hemelse Vrede in [[Peking]] wonnen mit harde haand onderdrok (rechstreeks op [[tillevisie]]). == Geboren == * [[470 v. Chr.]] - [[Socrates]], Griekse filesoof († [[399 v. Chr.]]) == Uut de tied == * [[1850]] - [[Maurits van Nederlaand]] (6), tweede jonge van koning [[Willem III van Nederlaand|Willem III]] * [[1941]] - [[Wilhelm II]] (82), de leste Duutse keizer {{DEFAULTSORT:#:4 Juni}} [[Kategorie:Juni]] 9u7oieeegwsj7ruu44zij87gr4rix5y 0 5517 268236 257271 2013-06-13T15:47:02Z 80.114.178.7 /* Uut de tied */ * [[2004]] - [[Ronald Reagan]], awd-prissedent van de VS wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''5 juni''' == Gebeurtenissen == *[[1752]] - [[Benjamin Franklin]] ontdek [[elektriciteit]]. *[[1806]] - De [[Batoafse Republiek|Betaafse Rippebliek]] wonnen 't [[Koninkriek Hollaand]]. *[[1832]] - De [[Belgische frank]] wonnen officieel. *[[1849]] - De [[Denmaark|Deense]] grondwet wonnen etekend. *[[1968]] - [[Robert F. Kennedy]] wonnen neer-escheuten in 't Ambassador Hotel in [[Los Angeles]] deur [[Sirhan Sirhan]]. Hij starf [[6 juni|de volgende dag]]. *[[1975]] - [[Egypte (laand)|Egypte]] dut 't [[Suezkenaal]] opniej los, dat sinds de Arabisch-Israelische oorlog van 1967 esleuten was. == Geboren == *[[1901]] - [[Anastasia Nikolajevna van Ruslaand]], grootvorstinne van Ruslaand († [[1918]]) == Uut de tied == * [[754]] - [[Bonifatius (bisschop)|Bonifatius]] (82), Britse zendeling en bisschop * [[2004]] - [[Ronald Reagan]] (93), awd-prissedent van de VS == Viering/herdenking == * [[Feesdag]] van de [[Bonifatius (bisschop)|Heilige Bonifatius]] * [[Denemarken]]: Dag van de Grondwet (nasionale feesdag) {{DEFAULTSORT:#:5 Juni}} [[Kategorie:Juni]] kwxaub22cr05xescx5y4xvhd5gz7555 14 5518 257267 254870 2013-03-11T11:20:07Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 104 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5460847]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|June}} [[Kategorie:Maond]] orbdlrym07joh06dvpm5atd7vzzps6l 0 5519 267621 257266 2013-05-11T14:38:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''6 juni''' == Gebeurtenissen == * [[1826]] - Oprichting van de kristalfebriek van [[Val Saint Lambert]]. * [[1990]] - In [[Volksrippebliek China|China]] wonnen 97 poletieke evungenen, op-esleuten vanwegen d'r betogingen veur meer [[demokrasie]], vrie-eleuten. * [[1551]] - [[Willem van Oranje]] trouw mit [[Anna van Egmond van Buren]]. * [[1976]] - Rellen in [[Soweto]] in [[Zuud-Afrika]] kondigen 't begin van de ofschaffing van [[ampartheid]] an. * [[1844]] - De [[YMCA]] wonnen op-erich in [[Londen]]. * [[1944]] - [[D-Day]], de [[allieerden]] landt in [[Normandie]] == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:6 Juni}} [[Kategorie:Juni]] bh28ha90pgm8l0ks5y8pfxceh5gx1qr 0 5520 267630 257220 2013-05-11T14:40:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''7 juni''' == Gebeurtenissen == * [[1340]] - [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] krieg [[stadsrechen]] van graof [[Willem IV van Hollaand|Willem IV]], graof van Hollaand en Zeelaand. * [[1692]] - De belangrieke havenstad [[Port Royal]] op [[Jamaika|Jamaica]] zak nao een eerdbeving in zee. * [[1914]] - 't Eerste schip, de ''Alliance'', geet deur de [[sluze]]n van 't [[Pannemakenaal]]. == Geboren == * [[1848]] - [[Paul Gauguin]], een Franse impressionistische kunsschilder * [[1942]] - [[Muammar Al-Gaddafi]], Libies revolutionaer == Uut de tied == * [[1337]] - [[Willem III van Hollaand|Willem III]] (50), graof van Hollaand en Zeelaand {{DEFAULTSORT:#:7 Juni}} [[Kategorie:Juni]] jtrog76lln83zwdg7hwjca5x4tsssr8 0 5521 267641 257221 2013-05-11T14:42:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''8 juni''' == Gebeurtenissen == * [[632]] - n [[Islam]]itiesn profeet [[Mohammed]] keump oet de tied. * [[1783]] - De [[vulkaan]] [[Laki]], in [[Ieslaand]], begin een uutbarsting dee ach maonden zal duren, en dee meer as negenduzend meensen 't leven kos. Oek was dit 't begin van een zeuvenjaorige hongersnood. * [[1926]] - De bekende Kattelaanse architek [[Antoni Gaudí]] wonnen an-erejen deur een tram. Hij starf 2 dagen laoter. * [[1969]] - De [[Nederlandsche Radio Unie]] en de [[Nederlandse Televisie Stichting]] besluten samen op te gaon in de [[Nederlandse Omroep Stichting]], NOS. == Geboren == * [[1625]] - [[Giovanni Domenico Cassini]], Italiaanse sternskundige en ingenieur († [[1712]]) * [[1971]] - [[Gijs Jolink]], Achterhooksen muzikaant en leedjesskriever. == Uut de tied == * [[218]] - [[Macrinus]] (53/54), Romeinse keizer * [[632]] - [[Mohammed]] (61/62), Arrebier, grondlegger van de [[islam]] {{DEFAULTSORT:#:8 Juni}} [[Kategorie:Juni]] ab985gcj57zn5pqonsrnxlv9xbrqm69 0 5522 267652 257332 2013-05-11T14:44:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''9 juni''' == Gebeurtenissen == * [[1822]] - [[Octrooi]] wonnen toe-ekend an [[Charles Graham]] veur 't [[kunsgebit]]. * [[1934]] - [[Donald Duck]] is veur 't eers te zien in de tekenfilm ''The Wise Little Hen''. * [[1940]] - [[Noorwegen]] kappetuleer veur de Duutsers. == Geboren == * [[1640]] - [[Leopold I van 't Heilige Roomse Riek|Leopold I]], keizer van 't Heilige Roomse Riek († [[1705]]) * [[1661]] - [[Fjodor III van Ruslaand|Fjodor III]], Russische tsaar († [[1682]]) * [[1672]] - [[Peter de Grote]], Russische tsaar († [[1725]]) == Uut de tied == * [[68]] - [[Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus|Keizer Nero]] (30), Romeinse keizer * [[439]] - [[Atlatl Cauac]] (65), Indiaanse heerser van Teotihuacan * [[1870]] - [[Charles Dickens]] (58), Britse schriever * [[1955]] - [[Cornelis Jetses]] (81), Nederlaands illustraotor * [[1992]] - [[Hans Heyting]] (73), Drèentse dichter, teniel-, radio- en kienderboekenskriever en skilder {{DEFAULTSORT:#:9 Juni}} [[Kategorie:Juni]] 3352neh9kq6yw86nabdwq47oks7vljc 0 5523 267198 257333 2013-05-10T23:13:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''10 juni''' == Gebeurtenissen == * [[1190]] - Tiejens de [[Darde kruustoch]] verdrink [[Frederik Barbarossa]], to hij 't reviertjen de [[Saleph]] (in [[Annetolië]]) oversteken wollen. * [[1610]] - De eerste [[Nederlaand|Nederlaanse]] kolonisten vestigen zich op 't eilaand [[Manhattan]]. * [[1745]] - [[Encycliek]] ''[[Libentissime quidem]]'' van [[Paus Benedictus XIV]] over de veertigdase [[vastentied]]. * [[1943]] - [[László Bíró]] vraag [[octrooi]] an op de [[balpen]]. * [[1947]] - [[Saab]] maak zien zien eerste [[auto]]. * [[1990]] - Op een [[begreefplak|begraafplaotse]] in Oost-[[Jeruzalem]] schenden vandalen een zeuventigtal joodse graven. == Geboren == * [[1941]] - [[Harry Muskee]] van [[Cuby and the Blizzards]] * [[1958]] - [[Clemens Cornielje]], Nederlaandsen politieker == Uut de tied == * [[323 v. Chr.]] - [[Alexander de Grote]] (32) {{DEFAULTSORT:#::10 Juni}} [[Kategorie:Juni]] 53c56swjuxlmu3szezgwbgoexzv48ad 0 5524 267223 257334 2013-05-10T23:18:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''11 juni''' == Gebeurtenissen == * [[1254]] - [[Alkmaar (Nederlaand)|Alkmaar]] krieg [[stadsrechen]] van graof [[Willem II van Hollaand]]. * [[1644]] - [[Evangelista Torricelli]] geef de eerste beschrieving van een [[barometer]]. * [[1770]] - Kapitein [[James Cook]] loop an de grond op 't [[Groot Barrièrerif]]. * [[1938]] - [[België]] wonnen op-eschud deur een [[eerdbeving]] van 5,9 op de [[schaole van Richter]]. * [[1945]] - De leste [[Nazi-Duutslaand|Duutse]] troepen op [[Schiermonnikoog (gemiente)|Schiermonnikoog]] wonnen of-evoerd. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[2006]] - [[Jo Daan]], Nederlaandse dialektologe {{DEFAULTSORT:#::11 Juni}} [[Kategorie:Juni]] jpnwftegui844bhg8hgy9rlld66geq1 0 5525 267234 257335 2013-05-10T23:20:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''12 juni''' ==Gebeurtenissen== *[[1575]] - Huwelijk van [[Willem van Oranje]] en [[Charlotte de Bourbon]] in [[Den Briel]]. *[[1942]] - [[Anne Frank]] krieg een [[dagboek]] veur heur dartiende verjaordag. *[[1964]] - [[Nelson Mandela]] wonnen tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld. *[[1991]] - 120 miljoen Russen kiezen [[Boris Jeltsin]] as nieje prissedent. *[[2004]] - [[Deup (sakrement)|Deup]] van prinses [[Catharina-Amalia van Nederlaand]] in de [[Grote of Sint-Jaukskarke (Den Haag) |Grote of Sint-Jaukskarke]] in [[Den Haag]]. == Geboren == *[[1924]] - [[George H.W. Bush|George Bush]], 41ste prissedent van de Verenigen Staoten *[[1929]] - [[Anne Frank]], joods-Nederlaans schriefster, bekend van heur dagboek ''[[Het Achterhuis]]'' († [[1945]]) ==Uut de tied== * [[1885]] - [[Harm Boom]], Drèentstalig skriever == Viering/herdenking == * [[Filipienen]] - Onofhankelijkheidsdag * [[Ruslaand]] - Onofhankelijkheidsdag. {{DEFAULTSORT:#::12 Juni}} [[Kategorie:Juni]] 7l6eggnblkc2tms42gnrj0dou6vmdje 0 5526 267255 257336 2013-05-10T23:24:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''13 juni''' ==Gebeurtenissen== *[[1844]] - [[Linus Yale]] krieg [[octrooi]] op 't [[slot]]. == Geboren == * [[823]] - [[Karel de Kaole]], Romeinse keizer en koning van de West-Franken * [[1820]] - Prins [[Hendrik van Nederlaand]], een jonge van koning [[Willem II van Nederlaand |Willem II]] († [[1879]]) ==Uut de tied== *... {{DEFAULTSORT:#::13 Juni}} [[Kategorie:Juni]] mgj62h3vvxzxhco7rueeqnw8giy04wm 0 5527 267303 257337 2013-05-10T23:33:13Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vongden of vingden plaots op '''14 juni''' == Gebeurtenissen == * [[1841]] - Oprichting van 't eerste parlement van [[Kannede|Kanneda]]. * [[1846]] - Stichting van de rippebliek van [[Californië]]. * [[1985]] - Ondertekening van 't [[Akkoorden van Schengen|Akkoord van Sjengen]] deur de regeringsleiders van [[België]], [[Nederlaand|Nederlangd]], [[Groothertogdom Luxemburg|Luxemburg]], [[Duutslaand|Duutslangd]] en [[Frankriek]]. * [[1999]] - In [[Zuud-Afrika|Zuud-Aofrika]] volgt [[Thabo Mbeki]] [[Nelson Mandela]] op as prissedent. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::14 Juni}} [[Kategorie:Juni]] 3dnp2k4rv3yd1nv9i22ofha6lvkdmas 10 5528 267017 173325 2013-05-10T22:25:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align=right class=toccolours style="margin-left: 15px;" |colspan="7" align="center" style="background-color:{{Nav/titelbalkkleure}};"|[[meie]] - '''[[juni]]''' - [[juli|jul]] |- style="text-align:center;" | [[31 meie|<<]] | [[1 juni|1]] | [[2 juni|2]] | [[3 juni|3]] | [[4 juni|4]] | [[5 juni|5]] | [[6 juni|6]] |- style="text-align:center;" | [[7 juni|7]] | [[8 juni|8]] | [[9 juni|9]] | [[10 juni|10]] | [[11 juni|11]] | [[12 juni|12]] | [[13 juni|13]] |- style="text-align:center;" | [[14 juni|14]] | [[15 juni|15]] | [[16 juni|16]] | [[17 juni|17]] | [[18 juni|18]] | [[19 juni|19]] | [[20 juni|20]] |- style="text-align:center;" | [[21 juni|21]] | [[22 juni|22]] | [[23 juni|23]] | [[24 juni|24]] | [[25 juni|25]] | [[26 juni|26]] | [[27 juni|27]] |- style="text-align:center;" | [[28 juni|28]] | [[29 juni|29]] | [[30 juni|30]] | &nbsp; | &nbsp; | &nbsp; | [[1 juli|>>]] |}<noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen maond]] </noinclude> f23sjibdimjj08ilqklf7rau1mnl0fn 0 5529 267315 257228 2013-05-10T23:39:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''15 juni''' ==Gebeurtenissen== *[[1502]] - [[Christoffel Columbus]] ontdek [[Martinique]]. *[[1520]] - [[Maarten Luther]] wonnen deur [[Paus Leo X]] uut de karke verbannen. *[[1667]] - [[Jean Baptiste]] voer de eerste [[bloedtransfusie]] uut bie een meens. *[[1752]] - [[Benjamin Franklin]] vien de [[bliksemofleier]] uut bie 't oplaoten van een [[vliegeren|vlieger]]. == Geboren == * [[1843]] - [[Edvard Grieg]], Noorsken komponist == Uut de tied == *[[1246]] - [[Frederik II van Oostenriek]] (35) *[[1467]] - [[Filips de Goeie]] (70), [[Hertogdom Boergondië|Boergondische]] [[hertog]] *[[1888]] - [[Frederik III van Duutslaand|Frederik III]] (49), keizer van [[Duutse Keizerriek|Duutslaand]] {{DEFAULTSORT:#::15 Juni}} [[Kategorie:Juni]] k7u8q0vog5l5arbjzagevesjw1th3jx 0 5530 267327 256977 2013-05-10T23:41:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''16 juni''' == Gebeurtenissen == * [[1815]] - [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] trek mit zien troepen de [[Frankriek|Franse]] noordgrens over, [[België]] in. Hij verslaot de Prusische anvoerder [[Gebhard Leberecht von Blücher|Blücher]] in de [[Slag bie Ligny]]. [[Arthur Wellesley, 1e hertog van Wellington|Wellington]] hou in de [[Slag biej Katnbras|Slag bie Quatre Bras]] (zie oek: [[Katnbras]]) Franse troepen onder maarschalk [[Michel Ney]] tegen. * [[1912]] - [[Ruslaand]] en [[Frankriek]] sluten een marineverdrag. * [[1936]] - opening van de [[Waalbrogge]] deur [[Wilhelmina van Nederlaand|koneginne Wilhelmina]] * [[1948]] - De Franse overheid rich [[Air France]] op. * [[1976]] - Studentenrellen in [[Soweto]], [[Zuud-Afrika]]. * [[1999]] - [[Thabo Mbeki]] volg [[Nelson Mandela]] op as prissedent van [[Zuud-Afrika]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::16 Juni}} [[Kategorie:Juni]] 9qp1w7k96b65ex9iyecvdib1mux178e 0 5531 267339 256976 2013-05-10T23:43:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''17 juni''' == Gebeurtenissen == * [[1579]] - Sir [[Francis Drake]] eis [[Californië]] veur [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]] op. * [[1944]] - [[Ieslaand]] wonnen onofhankelijk. * [[1953]] - [[DDR-Volksopstand van 1953|Arbeidersopstand]] in [[Duutse Democratische Rippebliek|Oost-Duutslaand]]. * [[2006]] - Uutreiking van de [[Jongerenbiebel]] op de [[EO-Jongerendag]]. == Geboren == * [[1970]] - [[Erik Hulzebosch]], vroggeren skaatser, zanger en prissentator == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * Werelddag veur de stried tegen [[weustien]]vorming en [[dreugte]] {{DEFAULTSORT:#::17 Juni}} [[Kategorie:Juni]] ht4vcr9kmbmonfobjd8pm110459pe6b 0 5532 267349 256975 2013-05-10T23:45:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''18 juni''' == Gebeurtenissen == *[[1389]] - De wapenstilstand van Leulinghen. *[[1815]] - [[Slag bie Waterloo]] *[[1953]] - [[Egypte (laand)|Egypte]] wonnen een [[rippeblie]]. == Geboren == * [[1710]] - [[Klaas Annink]], ''Hutnkloas'', Twentse misdaodiger († [[1775]]) * [[1942]] - [[Thabo Mbeki]], Zuud-Afrikaanse prissedent *[[1976]] - [[Laura Lynn]], Vlaamse zangeres *[[2006]] - [[Zaria van Oranje-Nassau van Amsberg|Graovinne Zaria]], tweede deerne van [[Mabel Wisse Smit|prinsesse Mabel]] en [[Johan Friso van Oranje-Nassau van Amsberg|prins Friso]] == Uut de tied == *... {{DEFAULTSORT:#::18 Juni}} [[Kategorie:Juni]] isp9jp976sbb78jh9zhjcw5d3nz3ocw 0 5533 267360 256974 2013-05-10T23:46:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vongden of vingden plaots op '''19 juni''' == Gebeurtenissen == * [[1850]] - 't Huwelijk van kroonprins [[Karel XV van Zweden|Karel van Zweden]] en prinses [[Louise van Nederlaand|Louise van Nederlangd]] in [[Stockholm]]. * [[1961]] - 't [[Verenigd Keuninkriek|Britse]] [[protecteraot]] [[Koeweit]] wordt onofhankelijk. * [[1978]] - Eerste [[Garfield]]strip. * [[1990]] - De [[Akkoorden van Sjengen]] worren ongertekend. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[1934]] - [[Bernhard van Lippe|Bernhard van Lippe-Biesterfeld]] (61), de vaoder van [[Bernhard van Lippe-Biesterfeld|Prins Bernhard]] {{DEFAULTSORT:#::19 Juni}} [[Kategorie:Juni]] 767ijinhcp3e4bw6tmhkczy0tcyfbcx 0 5534 267386 256981 2013-05-10T23:51:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''20 juni''' == Gebeurtenissen == * [[1867]] - [[Ruslaand|Ruslangd]] verkoopt [[Alaska]] an de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] - veurdat daor de bojemschatten ontdekt werden. * [[1906]] - De eerste elektrische tramlien wordt in [[Utrecht (stad)|Utrecht]] eopend. * [[1943]] - De Duutsers voeren bie een grote [[razzia]] in [[Amsterdam]] 5.500 joden weg naor [[Kamp Westerbork|Westerbork]]. * [[1991]] - De Duutse [[Bondsdag]] wiest [[Berlien]] an as de nieuwe heufdstad. * [[1926]] - Demonstraosie van de eerste, draodloze [[tillefoon]] in [[Berlien]]. * [[1989]] - Opening van 't [[Huus van de Toekomst]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::20 Juni}} [[Kategorie:Juni]] 3fp04e5mm9yyn38b17db8kjfppordsz 0 5535 267397 256980 2013-05-10T23:52:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''21 juni''' == Gebeurtenissen == *[[1973]] - In [[Hoofddorp]] wonnen een bronzen beeld van [[Dik Trom]] onthuld. * [[1990]] - [[Iran]] - 35.000 meensen koemen um bie een eerdbevingen mit een krach van 7,7 op de [[schaole van Richter]]. * [[2004]] - [[Nederlaand]] - Veur 't eers in de Nederlaanse geschiedenisse wonnen moslimextremisten veroordeeld veur terreur. * [[2004]] - [[België]] - [[Marc Dutroux]] heurt deur Officier van Justitie Bourlet levenslange eisen, en ter beschikking stelling van de regering veur een periode van tien jaor veur psychiatrische behaandeling. == Geboren == * [[1002]] - [[Paus Leo IX|Bruno van Egisheim en Dagsburg]], paus Leo IX († [[1054]]) * [[1952]] - [[Alicia de Bielefeld]], een veurkiend van [[Bernhard van Lippe-Biesterfeld|Prins Bernhard]] == Uut de tied == *... == Viering/herdenking == *Dag van de [[vrede|wereldvrede]] en 't [[gebed]] {{DEFAULTSORT:#::21 Juni}} [[Kategorie:Juni]] ssjyqdzmjv5hjsx3q7bq4i6ebbn9cbv 0 5536 267408 256979 2013-05-10T23:54:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''22 juni''' == Gebeurtenissen == * [[1527]] - Officiële stichtingsdaotum van de stad [[Jakarta]]. * [[1634]] [[Rembrandt van Rijn]] trouwt mit [[Saskia van Uylenburgh]] * [[1941]] - De [[Sovjet-Unie]] wonnen an-evallen deur [[Nazi-Duutslaand|Duutslaand]]. * [[1976]] - 't [[Kannede]]se Legerhuus schaf de doodstraf of. * [[2002]] - Bie een [[eerdbeving]] van 6,5 op de [[schaole van Richter]] koemen meer as 261 meensen um in West-[[Iran]]. == Geboren == * [[1478]] - [[Filips I van Kestilië|Filips de Schone]], vors van de Boergondische Nederlanen († [[1506]]) == Uut de tied == * [[1276]] - [[Paus Innocentius V]] (ong. 50) {{DEFAULTSORT:#::22 Juni}} [[Kategorie:Juni]] 70suw1llr7so4m8u9uddg7fh78bsrg0 0 5537 267418 256978 2013-05-10T23:57:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''23 juni''' == Gebeurtenissen == *[[1914]] - [[Mexicaanse Revolusie]]: [[Inname van Zacatecas]] deur de rebellen van [[Pancho Villa]]. *[[2006]] - In [[Paries]] dut 't nieje museum [[Quai de Branly]] zien [[deure]]n veur 't eers los. == Geboren == * [[47 v. Chr.]] - [[Ptolemaeus XV]], jonge van Cleopatra VII en Gaius Iulius Caesar († [[30 v. Chr.]]) * [[1873]] - [[Cornelis Jetses]], Nederlaandse illustraotor * [[1974]] - [[Maria Carolina Christina de Bourbon de Parme|Prinsesse Carolina van Bourbon-Parma]], deerne van [[prinses Irene]] == Uut de tied == * [[79]] - [[Vespasianus]] (69), Romeinse keizer * [[1018]] - [[Hendrik I van Oostenriek]] (~53), markgraaf van Oostenriek * [[1516]] - [[Ferdinand II van Aragón]] (64), koning van Spanje * [[1677]] - [[Willem Lodewiek van Wurtembarg]] (30), hertog van Wurtembarg * [[1859]] - [[Maria Paulowna van Ruslaand (1786-1859)|Maria Paulowna van Ruslaand]] (73), grootvorstinne van Ruslaand == Viering/herdenking == *[[Nasionale feesdag]] van [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] {{DEFAULTSORT:#::23 Juni}} [[Kategorie:Juni]] 5lwofpbrs8xuzzeerja8xa9lhx7wy7j 0 5538 267427 256983 2013-05-10T23:59:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''24 juni''' == Gebeurtenissen == * [[1947]] - De eerste bekende rippertage van een [[ufo]]. * [[1880]] - Eerste uutvoering van ''[[O Canada]]'', 't lied dat laoter 't [[volkslied]] van [[Kannede|Kanneda]] zol wonnen. * [[1662]] - Nederlaand prebeerdet [[Macao]] te veroveren, mar dat lok neet. * [[1812]] - [[Napoleon Bonaparte]] vuilt [[Ruslaand]] binnen op weg naor [[Moskou (stad)|Moskou]]. Een half jaor laoter is e weerumme. * [[1910]] - [[Japan]] vuilt [[Korea]] binnen. * [[1948]] - In Nederlaand wonnen de [[VVD]] op-erich. * [[2004]] - In de Amerikaanse staot [[New York]] wonnen de [[doodstraf]] of-eschaf. == Geboren == * [[1940]] - [[Luuks Nijsingh]], streektaalzanger uut De Balk == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::24 Juni}} [[Kategorie:Juni]] 3fa3jt3v1uvmlg4kdxvkpxdbrk2vwk5 0 5539 267437 256982 2013-05-11T00:00:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''25 juni''' == Gebeurtenissen == * [[1967]] - Een [[wiendhoze]] tref 't zujen van [[Nederlaand]] en 't noorden van [[België]]. * [[1975]] - [[Mozambique]] onofhankelijk van [[Portugal]]. * [[1950]] - [[Noord-Korea]] vuilt [[Zuid-Korea]] binnen, begin [[Koreaanse Oorlog]]. * [[2004]] - [[Beatrix van Nederlaand|Koneginne Beatrix]] opent de nieje [[Schouwburg Het Park]] in [[Hoorn (Noord-Hollaand)|Hoorn]]. * [[2150]] - Totale [[zunsverdustering]] van langer as zeuven menuten. == Geboren == *... == Uut de tied == *... == Viering/herdenking == * [[Krowatië]] - oprichting van de rippebliek, onofhankelijkheidsdag wonnen evierd op [[8 oktober]] * [[Slovenië]] - ''Dag van de Soevereiniteit'', nasionale feesdag {{DEFAULTSORT:#::25 Juni}} [[Kategorie:Juni]] 0abptqbyeu41cegxt8rq7c1iuhlpvst 0 5540 267447 257078 2013-05-11T00:02:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''26 juni''' == Gebeurtenissen == * [[1321]] - Eerste steenlegging van de [[Dom van Utrecht|Domtoorne]] in [[Utrecht (stad)|Utrech]] == Geboren == * [[2005]] - [[Alexia van Nederlaand|Prinsesse Alexia]], tweede kiend van [[Máxima Zorreguieta|Prinsesse Máxima]] en [[Willem-Alexander van Oranje-Nassau|Prins Willem-Alexander van Nederlaand]] == Uut de tied == * [[363]] - [[Julianus Apostata]] (32), Keizer van Rome {{DEFAULTSORT:#::26 Juni}} [[Kategorie:Juni]] 70am0xq151h8i76ufqmrwwxj5n7m7l1 0 5541 267458 257079 2013-05-11T00:04:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''27 juni''' == Gebeurtenissen == * [[1296]] - Graaf [[Floris V van Hollaand|Floris V]] deur edelen vermeurd * [[1525]] - [[Brulfte|Brulfsfees]] van [[Meerten Luther]] en [[Katharina von Bora]] in [[Wittenbarg (stad)|Wittenbarg]]. * [[1709]] - [[Peter de Grote]] verslaot [[Karel XII van Zweden]] in de [[Slag bie Poltava]]. * [[1844]] - [[Joseph Smith]], leider van de [[Mormonen]], en zien breur Hyrum wonnen in de gevangenisse van Carthage, [[Illinois]], deur tegenstanders van de Mormoonse Karke vermeurd. * [[1947]] - In Nederlaand wonnen de warmste dag ooit emeten (36,8 graojen [[Celsius]]). == Geboren == * [[1462]] - [[Lodewiek XII van Frankriek|Lodewiek XII]], koning van Frankriek († [[1515]]) == Uut de tied == * [[1296]] - Graaf [[Floris V van Hollaand|Floris V]] (41) (vermeurd bie 't [[Muiderslot]]) {{DEFAULTSORT:#::27 Juni}} [[Kategorie:Juni]] 0cz6a3i1r20tmr1vlq9miiqhxm3nhgb 0 5542 257076 247973 2013-03-11T11:16:34Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 146 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2660]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''28 juni''' == Gebeurtenissen == *[[1846]] - In [[Frankriek]] verwarf de Belg [[Adolphe Sax]] 't [[petent]] op een zes jaor eerder deur hum uut-evunnen [[blaosinstrement]]: de [[saxofoon]]. *[[1919]] - Ondertekening van 't [[Verdrag van Versailles]]. *[[1948]] - [[Stalin]] kwak 't Joegoeslavië van [[Josip Broz Tito|Tito]] uut 't communistische blok. *[[1965]] - [[Beatrix van Nederlaand|Prinses Beatrix]] verleuft der mit de Duutse diplomaot [[Claus von Amsberg]]. *[[1967]] - [[Israël]] annexeert Oost-[[Jeruzalem]]. *[[1975]] - [[Prinses Christina]] trouwt mit de op [[Cuba (laand)|Cuba]] geboren [[Jorge Guillermo]] waorbie ze ofstand dut van heur anspraken op de trone. *[[2001]] - [[Slobodan Milošević]] wonnen uut-eleverd an 't Joegoeslavië-tribunaal. *[[2006]] - Israëlische troepen vallen de Gazastroke binnen. == Geboren == * [[1476]] - [[Paus Paulus IV]], paus van 1555 tot 1559 († [[1559]]) * [[1491]] - [[Hendrik VIII]] , Koning van Engelaand († [[1547]]) * [[1799]] - [[Amelie van Wurtembarg]], hertoginne van [[Saksen-Altenburg]] († [[1848]]) == Uut de tied == *... {{DEFAULTSORT:#::28 Juni}} [[Kategorie:Juni]] sukk7mziii950p5szz7y3b4cf61ssyu 0 5543 268172 263939 2013-06-10T21:13:31Z Droadnaegel 1133 interwiki deroet, op wikidata wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebörtenissen vunnen of vinnen plaots up '''29 juni''' == Gebörtenissen == * Algemien ** [[1904]] - In [[Drenthe]] worden twie prehistaorische [[veenliek]]en vonden ** [[1920]] - Bie [[Den Oever]] wordt de eerste bak zaand in zee stört veur de [[Ofsluutdiek|Ofsloetdiek]] naor [[Wieringen]] ** [[1995]] - In de Zuud-Koreaanse heufdstad [[Seoel]] stört 'n waorenhoes in. Daorbie kumt 501 meensen um 't leven. * Politiek ** [[2006]] - 't [[Kabinet-Balkenende II]] komt ten val naodat [[D66]] heur steun aan de regering opzegt. * Oorlog ** [[1944]] - [[Tweede Wereldoorlog|WO II]]: de Franse haovenstad [[Cherbourg]] wordt veraoverd deur Amerikaonse troepen. * Religie ** [[1908]] - Oprichting van de [[Congregatie voor de Goddelijke Eredienst|Congregaotie veur de Sacramenten]] van de [[Romeinse Curie]] deur [[Paus Pius X]]. ** [[1922]] - Bisschöpswijding van [[Johannes Olav Smit]], Nederlaands [[apostolisch Vicariaat|apostolisch vicaris]] van [[Bisdom Oslo|Noorwegen]], in de Sunt Lebuïnuskerk in [[Deventer]]. ** [[1931]] - [[Paus Pius XI]] röpt de [[Heilige]] [[Robertus Bellarminus]] oet tot [[karkleraor]]. ** [[1949]] - [[Bisschöpswijding]] van [[Léon Lommel]], bisschop-coadjutor van [[Aartsbisdom Luxemburg|Luxemburg]]. ** [[1951]] - [[Priesterwijding]] van de broers [[Joseph Ratzinger|Joseph]] en Georg Ratzinger in [[Freising]] deur kardinaol [[Michael von Faulhaber]]. ** [[1953]] - Verheffing van de [[Rooms-Katholieke Kark|rooms-kattelieke]] [[Apostolisch Vicariaat|apostolische vicariaoten]] Oslo ([[Noorwegen]]) en [[Zweden]] tot de [[bisdom]]men [[Bisdom Oslo|Oslo]] en [[Bisdom Stockholm|Stockholm]]. ** 1953 - Oprichting van de Rooms-Kattelieke [[Apostolisch Vicariaat Koeweit|Apostolische Prefectuur Koeweit]]. ** [[1958]] - [[Encycliek]] ''[[Ad Apostolorum Principis]]'' van [[Paus Pius XII]] over 't [[communisme]] en de Kark in [[Volksrippebliek China|China]]. ** [[1962]] - Bisschöpswijding van [[Lambert Heygen]], Nederlaands bisschöp van [[Bisdom Doumé-Abong' Mbang|Doumé]] in [[Kameroen]]. ** [[1967]] - De Nederlaander [[Guillaume Cobben]] treedt of as bisschöp van [[Bisdom Helsinki|Helsinki]] ([[Finland]]) en wordt opvolgd deur zien coadjutor en laandgenoot [[Paul Verschuren]]. ** [[1991]] - Benoeming van [[Angelo Sodano]] tot [[kardinaol-staotssecretaoris]] as opvolger van kardinaol [[Agostino Casaroli]]. * Sport ** [[1958]] - [[Brazilië]] wint de wereldtitel deur gastlaand [[Zweden]] in de finaole van 't [[Wereldkampioenschap voetbal 1958|WK voetbal]] mit 5-2 te verslaon. ** [[1986]] - [[Argentinië]] wint in [[Mexico (land)|Mexico]] under aanvoering van [[Diego Maradona]] de wereldtitel deur [[West-Duutslaand]] in de finaole van t [[Wereldkampioenschap voetbal 1986|WK voetbal]] mit 3-2 te verslaon. ** [[1996]] - De [[Tour de France]] begunt in [['s-Hertogenbosch (stad)|Den Bosch]]. * wetenschöp ** [[1929]] - Ingebruuknoame van de eerste [[wiendtönnel]], in [[Langly Field]] in [[Californië]]. ** [[1971]] - Dree [[Rusland|Rössische]] [[kosmonauten]] kommen om bie terugkeer van heur [[Sojoez 11]] oet de ruumte. ** [[1995]] - De [[Verienigde Staoten|Amerikaonse]] [[Space Shuttle Atlantis]] koppelt aan 't [[Rusland|Rössische]] ruumtestation [[Mir]]. == Geboren == * [[1979]] - [[Marleen Veldhuis]], zwemster == Oet de tied == * ... {{Dia|Schrieven in 't Dreints van [[Klazieneveen]]}} {{DEFAULTSORT:#::29 Juni}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Juni]] nv707jxljbu9otjsv3g81639ovupx82 0 5544 267529 257082 2013-05-11T14:23:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juni}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''30 juni''' == Gebeurtenissen == *[[1991]] - Der kump officieel een einde an de [[ampartheid]] in [[Zuud-Afrika]]. == Geboren == * [[1470]] - [[Karel VIII van Frankriek|Karel VIII]], koning van Frankriek († [[1498]]) * [[1971]] - [[Bastiaan Ragas]], Nederlaanse acteur en zanger * [[1974]] - [[Barbara Barend]], Nederlaanse tillevisieprissentatrice * [[1986]] - [[Jamaï]], Nederlaanse zanger/musical-acteur, winnaar van ''[[Idols]]'' 2003 == Uut de tied == * [[350]] - [[Nepotianus]], een Romeinse keizer {{DEFAULTSORT:#::30 Juni}} [[Kategorie:Juni]] 1ue5p0m4n7wed5hcanmi5zoup1b4vur 14 5545 266304 257083 2013-05-10T17:10:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|July}} [[Kategorie:Maond]] avi81txbllamt9up4j7v5tqvo6slw6v 0 5546 267515 257080 2013-05-11T14:21:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''2 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1600]] - [[Slag bie Nieuwpoort]]. * [[1747]] - [[Slag bie Lafelt]] * [[1937]] - Aviatrice [[Amelia Earhart]] verdwient spoorloos boven de [[Grote Oceaan|Stille Oceaan]]. * [[1949]] - [[Pete Felleman]] prissenteert de eerste [[hitperade]] op de Nederlaanse radio. * [[2005]] - [[Bob Geldof]] organiseert [[Live 8]]. == Geboren == * [[419]] - [[Valentinianus III]], nen Romeinse keizer († [[455]]) * [[1956]] - [[Marga Bult]], ne Tweantse zangeresse en presentatrise == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:2 Juli}} [[Kategorie:Juli]] 75cs9dbwlygdudj8fdu3gxb2b7vqifs 0 5547 267555 257081 2013-05-11T14:27:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''3 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1608]] - De stad [[Québec (stad)|Québec]] wonnen estich deur [[Samuel de Champlain]] as heufstad van de kelonie [[Niej-Frankriek]]. * [[1976]] - De Israëlische actie begint um ruum honderd joodse gijzelaars te bevriejen uut een luchbus van [[Air France]] dee ekaap is op 't vliegveld van [[Entebbe]]. * [[2001]] - De Verenigen [[Vergaorige]] van de [[Staoten-Ginneraal van 't Koninkriek der Nederlanen]] verleent toestemming veur 't huwelijk van de [[Willem-Alexander van Nederlaand|Prins van Oranje]] mit [[Máxima Zorreguieta]]. * [[2005]] - Viering 750-jaorig bestaon van [[Kaliningrad]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[683]] - [[Paus Leo II]] {{DEFAULTSORT:#:3 Juli}} [[Kategorie:Juli]] c3zxhblmij3g5812ll3ea6hs1rq0gyk 0 5548 267585 257074 2013-05-11T14:32:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''4 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1776]] - Uutreuping van de onofhankelijkheid van de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] mit de anname van de [[Amerikaanse onofhankelijksverklaoring]] deur 't Nasionale Congres. * [[1888]] - De [[België|Belgische]] bankbiljetten wonnen tweetalig en 't [[Belgisch Staatsblad]] wonnen gedeeltelijk in 't [[Nederlaands|Nederlaans]] uut-ebröch. * [[1990]] - [[Malta (laand)|Malta]] verzeuk um toetrejing tot de [[Europese Gemeenschap]]. == Geboren == * [[1790]] - [[George Everest]], Britse laandmeter en geograaf == Uut de tied == * [[965]] - [[Paus Benedictus V]] * [[1934]] - [[Marie Curie]] (66), Pools-Franse [[netuurkunde|netuurkundige]] == Viering/herdenking == * [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigen Staoten van Amerika]] - onofhankelijkheidsdag {{DEFAULTSORT:#:4 Juli}} [[Kategorie:Juli]] h3jjg3dc0j95t3kitcyrkvrjas4bpu3 0 5549 267609 257075 2013-05-11T14:36:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''5 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1865]] - [[William Booth]] rich de Christian Mission op. Dit wonnen laoter 't [[Leger des Heils]]. * [[1830]] - [[Frankriek]] vuilt [[Algerije]] binnen. * [[1946]] - De [[bikini]] wonnen eïntroduceerd. * [[1962]] - [[Algerije]] wonnen onofhankelijk van [[Frankriek]]. * [[1975]] - [[Kaapverdië]] wonnen onofhankelijk van [[Portugal]]. == Geboren == * [[1554]] - [[Elisabeth van Habsburg (Frankriek)|Elisabeth van Habsburg]], deerne van keizer Maximiliaan II († [[1592]]) * [[1886]] - [[Willem Drees]], Nederlaanse politicus * [[1996]] - [[Dolly]], schaap, eerste zoogdier ekloond van een volwassen dier == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * [[Algerije]]: Onofhankelijkheidsdag (1962) * [[Kaapverdië]]: Onofhankelijkheidsdag (1975) * [[Venezuela]]: Onofhankelijkheidsdag (1811) {{DEFAULTSORT:#:5 Juli}} [[Kategorie:Juli]] bmj66mq211wcnhjv6zvtiqzs00uwmfx 0 5550 270630 270625 2013-09-27T08:55:49Z Glaisher 9774 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/192.87.100.46|192.87.100.46]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur NaegelBot wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''6 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1885]] - Eerste teste van de inenting tegen [[honsdolheid]] deur [[Louis Pasteur]]. * [[1942]] - [[Anne Frank]]s femilie duuk onder op de zolder van heur vaors kantoor in [[Amsterdam]]. == Geboren == * [[1796]] - [[Nicolaas I van Ruslaand]], tsaar van Ruslaand († [[1855]]) * [[1946]] - [[Peter Singer]], Australischen filosoof * [[1968]] - [[Gordon]], Nederlaanse zanger en [[plaotendreier]] * [[1975]] - [[50 Cent]], Amerikaanse hiphoparties == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:6 Juli}} [[Kategorie:Juli]] 4y5mpvi9tirt3tcadys9qxavv77hbkp 0 5551 257208 248863 2013-03-11T11:19:04Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 147 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2694]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''7 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1456]] - De veroordeling van [[Jeanne d'Arc]] wonnen deur [[Paus Callixtus III]] nietig verklaord, naodat ze in 1431 wegens [[ketterieje]] terechtesteld was. * [[1801]] - [[Haïti]] reup de onofhankelijkheid uut. * [[1978]] - De [[Salemonseilanen]] wonnen onofhankelijk van 't [[Verienigd Keuninkriek|Verenig Koninkriek]]. * [[2007]] - [[Live Earth]] (07-07-07), een benefietconcert tegen klimaotveraandering. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[574]] - [[Paus Jehannes III]] * [[1304]] - [[Paus Benedictus XI]] (64) {{DEFAULTSORT:#:7 Juli}} [[Kategorie:Juli]] 4fprl3rtzb5chprjkziqbghsklny92z 0 5552 256881 242180 2013-03-11T11:12:22Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 148 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2692]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''8 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1917]] - De opstand in [[Petrograd]] (Sint-Petersburg) mislok en [[Lenin]] vluch naor [[Finlaand]]. == Geboren == * [[1964]] - [[Linda de Mol]], Nederlaanse prissentatrice == Uut de tied == * [[1153]] - [[Paus Eugenius III]] {{DEFAULTSORT:#:8 Juli}} [[Kategorie:Juli]] tgbdnjc41mqpjxfpsj557qfgctbv63s 0 5553 267651 256880 2013-05-11T14:44:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''9 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1982]] - [[Coca Cola]] introduceert Cola Light * [[1816]] - [[Argentinië]] verklaort zich onofhankelijk van [[Spanje]]. == Geboren == * [[1969]] - [[Volkert van der Graaf]], Nederlaanse milieuactivis en meurdenaar van [[Pim Fortuyn]]. == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * [[Argentinië]] - Onofhankelijkheidsdag [[1816]] {{DEFAULTSORT:#:9 Juli}} [[Kategorie:Juli]] k043ubagm7e8fg91ve3ynsrs26qs1n5 0 5554 267197 257205 2013-05-10T23:13:13Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''10 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1584]] - [[Willem van Oranje]] wonnen in [[Delft]] neer-escheuten deur [[Balthasar Gerards]] * [[1943]] - Begin van de eallieren invasie op 't Italiaanse eilaand [[Sicilië]]. * [[1973]] - De [[Bahama's]] kriegen onofhankelijkheid binnen 't [[Brits Gemenebes]]. * [[1990]] - [[Wit-Ruslaand]] wonnen onofhankelijk. * [[2003]] - De ontwarp-[[grondwet]] van de [[Europese Unie]] wonnen eprissenteerd. == Geboren == * [[1509]] - [[Johannes Calvijn|Jehannes Kalvien]], karkhervormer († [[1564]]) * [[1856]] - [[Nikola Tesla]], elektrotechnicus, natuurkundige en uutvinder († [[1943]]) * [[1887]] - [[Gesinus Gerhardus Kloeke]], taalonderzeuker * [[1948]] - [[Rik Felderhof]], Nederlaanse tillevisiepregrammamaker * [[1968]] - [[Pedro Tragter]], weeldkampioen motorcross * [[1971]] - [[Diederik Samsom]], liesttrekker van de PvdA == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * [[Bahama's]] - Onofhankelijkheidsdag [[1973]] {{DEFAULTSORT:#::10 Juli}} [[Kategorie:Juli]] cw36r31ffilgscet957sadd9osb5qhn 0 5555 257204 248451 2013-03-11T11:19:00Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 146 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2701]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''11 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1302]] - [[Guldensporenslag]] * [[1855]] - [[Haarlemmermeer]] wonnen een officiële [[gemiente (bestuur)|gemeente]]. * [[1991]] - Vollejige [[zunneclips]] in [[Hawaï]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * Umstreeks [[155]] - [[Paus Pius I]] == Viering/herdenking == * [[Vlaanderen]] - [[Fees van de Vlaamse Gemeenschap]] ([[1302]]) * [[Burkina Faso]] - Onofhankelijkheidsdag ([[1960]]) * [[Benin]] - Onofhankelijkheidsdag ([[1960]]) * [[Rippebliek Niger|Niger]] - Onofhankelijkheidsdag ([[1960]]) {{DEFAULTSORT:#::11 Juli}} [[Kategorie:Juli]] dwmt9ewpa9gjrc1daso0s3hmxo72rln 0 5556 267233 257207 2013-05-10T23:20:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''12 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1646]] - Noa ontploffing van den kruuttoorn van kasteel [[Breevoort]] deur blikseminslag koemen 40 meensen um 't leven. * [[1967]] - Rassenrellen beginnen in [[Newark (Niej-Jersey)|Newark]] [[Niej-Jersey]]. De rellen duren vier dagen en 27 meensen koemen um 't leven. == Geboren == * [[1596]] - [[Michaël I van Ruslaand]], tsaar van Ruslaand († in [[1645]]) == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * [[Kiribati]] - Onofhankelijkheidsdag * [[Noord-Ierlaand]] - ''Battle of the Boyne''-dag * [[Sao Tomé en Principe|São Tomé en Principe]] - Onofhankelijkheidsdag {{DEFAULTSORT:#::12 Juli}} [[Kategorie:Juli]] ketjlkqwaz62xlkialvb8vl410u39xm 0 5557 257206 245953 2013-03-11T11:19:02Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 149 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2687]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''13 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1938]] - Op de [[Veluwe]] geet 't [[Kröller-Müller Museum]] los. == Geboren == * [[100 v. Chr.]] - [[Julius Caesar]] (of 12 juli), Romeinse staotsman († [[44 v. Chr.]]) == Uut de tied == * [[1584]] - [[Balthasar Gerards]] (29), meurdenaar van [[Willem van Oranje]] * [[1645]] - [[Michaël I van Ruslaand]] (49), tsaar van Ruslaand == Viering/herdenking == * [[Kiribati]] - Onofhankelijkheidsdag, 2e dag (gien vrieje dag) * [[Montenegro]] - Nasionale feesdag {{DEFAULTSORT:#::13 Juli}} [[Kategorie:Juli]] fofy2u4b9y9psl8m8s4smxel9g7tpp1 0 5558 267302 257217 2013-05-10T23:33:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''14 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1789]] - Bestorming van de [[Bastille]] in [[Paries]] * [[1918]] - De [[Nederlaand|Nederlaanse]] regering besluut um de [[Zujerzeewarken]] te gaon uutvoeren * [[1933]] - In [[Duutslaand]] wonnen alle poletieke pertiejen behalven de [[NSDAP]] verbojen * De nasionale feesdag van [[Frankriek]] == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[1711]] - [[Johan Willem Friso van Nassau-Dietz]] (23), prins van Oranje en stadhouwer van [[Frieslaand]] en [[Grunnen (provìnzie)|Grunningen]] {{DEFAULTSORT:#::14 Juli}} [[Kategorie:Juli]] 6b2d2giu19pot022cgpew6itt1uuscf 0 5559 267314 256882 2013-05-10T23:39:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''15 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1099]] - Eerste Kruustochte: [[christendom|christelijke]] soldaoten veroveren [[Jeruzalem]]. * [[1974]] - Militaire [[staotsgrepe]] op [[Cyprus]]. == Geboren == * [[1606]] - [[Rembrandt van Rijn]], Nederlaanse schilder († [[1669]]) == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * [[Botswana]] - Dag van de Prissedent * [[Palermo (stad)|Palermo]], [[Sicilië]] - [[Santa Rosalia]] Festival {{DEFAULTSORT:#::15 Juli}} [[Kategorie:Juli]] pttas9thxt5j35ycneyqdoz0qzkuai3 0 5560 267326 257294 2013-05-10T23:41:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''16 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1965]] - Opening van de [[Mont-Blanctunnel]] tussen Frankriek en Italië. * [[1990]] - Deur een eerdbeving mit een krach van 7,7 op de [[schaole van Richter]] koemen meer as 1.600 meensen um 't leven in de [[Filipienen]]. * [[2006]] - ''[[Harry Potter]] en de halfbloedprins'' wonnen veur 't eert an pebliek eteund deur de schriefster zelf. == Geboren == * [[1941]] - [[Desmond Dekker]], Jamaikaansen ska-, rocksteady- en reggaezänger, -skriewer en muzikaant * [[1977]] - [[Hendrik Jan Bökkers]], Nederlaandse muzikaant == Uut de tied == * [[1216]] - [[Paus Innocentius III]] (ongeveer 56) * [[1918]] - Tsaar [[Nikolaas II van Ruslaand]] (50), samen mit zien vrouw [[Alexandra Fjodorovna]] (46) en zien kienders, [[Olga Nikolajevna van Ruslaand (1895-1918)|Olga]] (22), [[Tatjana Nikolajevna van Ruslaand|Tatiana]] (21), [[Maria Nikolajevna van Ruslaand (1899-1918)|Maria]] (19), [[Anastasia Nikolajevna van Ruslaand|Anastasia]] (17) en [[Aleksej Nikolajevitsj van Ruslaand|Aleksej]] (13) == Viering/herdenking == * [[Heilige Maagd Maria van de barg Karmel]] * [[Botswana]] - Dag van de Prissedent (2e dag) {{DEFAULTSORT:#::16 Juli}} [[Kategorie:Juli]] nwt6sw6mddz2sl27t3goln02soyf1za 10 5561 267016 173326 2013-05-10T22:25:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align=right class=toccolours style="margin-left: 15px;" |colspan="7" align="center" style="background-color:{{Nav/titelbalkkleure}};"|[[juni|jun]] - '''[[juli]]''' - [[augustus|aug]] |- style="text-align:center;" | [[30 juni|<<]] | [[1 juli|1]] | [[2 juli|2]] | [[3 juli|3]] | [[4 juli|4]] | [[5 juli|5]] | [[6 juli|6]] |- style="text-align:center;" | [[7 juli|7]] | [[8 juli|8]] | [[9 juli|9]] | [[10 juli|10]] | [[11 juli|11]] | [[12 juli|12]] | [[13 juli|13]] |- style="text-align:center;" | [[14 juli|14]] | [[15 juli|15]] | [[16 juli|16]] | [[17 juli|17]] | [[18 juli|18]] | [[19 juli|19]] | [[20 juli|20]] |- style="text-align:center;" | [[21 juli|21]] | [[22 juli|22]] | [[23 juli|23]] | [[24 juli|24]] | [[25 juli|25]] | [[26 juli|26]] | [[27 juli|27]] |- style="text-align:center;" | [[28 juli|28]] | [[29 juli|29]] | [[30 juli|30]] | [[31 juli|31]] | &nbsp; | &nbsp; | [[1 augustus|>>]] |}<noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen maond]] </noinclude> efrgec7gks06kie702581jxkt9dngcd 0 5562 267338 257295 2013-05-10T23:43:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''17 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1936]] - Begin van de [[Spaanse burgeroorlog]] mit een muiterieje in Marokko. * [[1942]] - 't Eerste transport mit Nederlaanse joden kump an in kamp [[Birkenau]]. * [[1945]] - Schilder [[Han van Meegeren]] wonnen earresteerd wegens 't onder de naam Vermeer verkopen van eigen schilderwarken, waoronder ''Emmausgangers'' an museum Boymans. * [[1970]] - Op las van de Nederlaanse regering wonnen besleuten de wegonfebriek Werkspoor in Utrech te sluten. * [[1996]] - Een [[Boeing 747]] van [[Trans World Airlines]] stort neer in de [[Atlantishe Ozeoan|Atlantische Oceaan]], veur de kus van [[Long Island]]. Alle 230 inzittenden koemen um 't leven. * [[2006]] - Een [[vleuigolve|tsunami]] eis veul levens op 't eiland [[Java (eilaand)|Java]]. Disse tsunami is wel zwakker as de tsunami in [[2004]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::17 Juli}} [[Kategorie:Juli]] cqybzwyrg3w6c68cub1qmkc6m0knqq0 0 5563 267348 257296 2013-05-10T23:44:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''18 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1925]] - In [[Weimarrippebliek|Duutslaand]] verschient [[Adolf Hitler]]s boek ''[[Mein Kampf]]''. * [[1982]] - [[Bloedbad van Plan de Sánchez]]: 250 darpsbewoeners wonnen deur 't [[Guatemala|Guatemalteekse]] leger en parremilitairen of-eslach. * [[1994]] - Een [[autobom]] verrineweerd 't [[jodendom|joodse]] centrum in [[Buenos Aires (stad)|Buenos Aires]], mit as trieste eindbelans 85 dooien en meer as tweehonderd gewonden. * [[1995]] - In de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] eis een [[hittegolf|hettegolf]] 't leven van 650 meensen. * [[2006]] - Bie de eerste dag van de 90e editie van de [[Nijmeegse Vierdaagse]] koemen bie een hettegolf twee meensen um 't leven. De Vierdaagse wonnen hierdeur veur de aldereerste keer in zien lange bestaonsgeschiedenisse of-elas. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[1623]] - [[Paus Gregorius XV]] (69) * [[2012]] - [[Arend ten Oever]], Nederlaandsen politieker en veurvechter van t Nedersaksies {{DEFAULTSORT:#::18 Juli}} [[Kategorie:Juli]] jd4w11ouai1mcpqvofxv5oiz9qrw9a4 0 5564 257290 242169 2013-03-11T11:20:45Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 147 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2726]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''19 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1966]] - Zanger [[Frank Sinatra]] trouwt mit actrice [[Mia Farrow]]. * [[1976]] - Een [[vleuigolve]] overspoelt de [[Mexico (laand)|Mexicaanse]] havenstad [[Tampico (Tamaulipas)|Tampico]]. == Geboren == * [[1973]] - [[Xander de Buisonjé]], Nederlaanse zanger == Uut de tied == * [[1234]] - [[Floris IV van Hollaand]], Graaf van Hollaand {{DEFAULTSORT:#::19 Juli}} [[Kategorie:Juli]] sd5efzxu8hk1wgv0laaahc69lyrqhwx 0 5565 267385 257291 2013-05-10T23:50:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''20 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1982]] - Twee [[IRA]]-bomanslagen zurgen veur gewonden en dooien (negen meensen en acht [[peerd]]en). * [[1986]] - De Britse prins Andrew trouwt mit [[Sarah Ferguson]]. * [[1866]] - In de [[Adriatische Zee]] viend in 't kaoder van de [[Prusisch-Oostenriekse Oorlog]] de [[Slag bie Lissa (1866)|Slag bie Lissa]] plaose. * [[1909]] - [[Georges Clemenceau]] dient zien ontslag in as premier van [[Frankriek]]. * [[1944]] - Bomanslag van kollenel [[Claus von Stauffenberg|Claus Schenk Graf von Stauffenberg]] op 't leven van [[Adolf Hitler]] mislok. * [[1963]] - De associatie-overeenkoms tussen de [[EEG]] en achttien Afrikaanse lanen wonnen etekend in [[Yaoundé]]. * [[1992]] - [[Slowakije]] nimp een [[grondwet]] an, en zal op [[1 jannewaori]] [[1993]] onofhankelijk wonnen. * [[2002]] - [[Pim Fortuyn]] wonnen herbegraven in 't Italiaanse [[Provesano]], waor hij een huus had. == Geboren == * [[1980]] - [[Gisele Bündchen]], Braziliaans topmedel == Uut de tied == * [[1903]] - [[Paus Leo XIII]] (93) {{DEFAULTSORT:#::20 Juli}} [[Kategorie:Juli]] s4eq7dmftvwo18bxbx6hrhmp1ket00y 0 5566 267396 257292 2013-05-10T23:52:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''21 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1919]] - [[Anthony Fokker]] stich in Amsterdam zien eigen vliegtuugfebriek. * [[1969]] - De [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaan]] [[Neil Armstrong]] zet as eerste meens ooit [[voot]] op de [[maone]]. * [[1983]] - Op de [[Zuudpool]] wonnen een temperetuur emeten van -89,2 graojen [[Celsius]], de leegste temperetuur dee ooit op eerde vastesteld is. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[1425]] - [[Manuel II Palaeologus]] (75), Byzantiense keizer == Viering/herdenking == * [[België]] - Verjaordag van de troonsbestieging deur [[Leopold I van België|Leopold I]] in 1831. Nasionale feesdag. * [[Bolivia]] - Dag van de Martelaren * [[Guam]] - Bevriejingsdag (1944) {{DEFAULTSORT:#::21 Juli}} [[Kategorie:Juli]] l34ahcwo033peighsaltxi7ymhpp2zb 0 5567 267407 257293 2013-05-10T23:54:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''22 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1901]] - [[Servië]] herstelt de diplometieke betrekkingen mit [[Montenegro]]. * [[1923]] - In Nederlaand wonnen begunnen mit [[radio]]-uutzendingen. * [[1942]] - [[Tweede Wereldoorlog]]: de systematische ofvoering van joden uut 't getto in Warschau begint. * [[2002]] - Een eerdbeving mit de krach van 4,9 op de [[schaole van Richter]] tref de previnsie Limburg. == Geboren == * [[1980]] - [[Kate Ryan]], Belgische zangeres == Uut de tied == * [[1676]] - [[Paus Clemens X]] (86) * [[1832]] - [[Napoleon II van Frankriek]] (21) * [[1986]] - [[Ede Staal]] (44), Grunningse streektaalarties == Vieringen == * Feesdag [[Maria Magdalena]] {{DEFAULTSORT:#::22 Juli}} [[Kategorie:Juli]] 4ar88o3bpv7yfcm3008ee3hzmfp3zgq 0 5568 267417 257288 2013-05-10T23:57:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''23 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1881]] - De vuufjaorige [[Johannes Huibers]], laoter bisschop van [[Haarlem]], leeg de eerste steen van 't [[Centraal Stesjon]] van [[Amsterdam]]. * [[1914]] - [[Oosterriek-Hongaraaie|Oostenriek-Hongerije]] stelt een [[ultimatum]] an [[Servië]]. 't Laand krig 48 uur um te voldoon an een antal onmeugelijke Oostenriekse eisen. Een oorlog liek onontkoembaor. * [[1967]] - In [[Detroit (Michigan)|Detroit]] ([[Michigan]], [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]]) breken rassenrellen uut in de overwegend Afro-Amerikaanse en verarmde binnenstad. 43 meensen starven en 1.400 huzen verbranen. * [[1982]] - De Internasionale walviskemmissie besluut um de commerciële vangs van walvissen te beëindigen per 1985-86 * [[1986]] - De Britse [[Prins Andrew]] trouwt mit [[Sarah Ferguson]] in Westminster Abbey, Londen. == Geboren == * [[1892]] - [[Haile Selassie]], keizer van Ethiopië († [[1975]]) * [[1923]] - [[Thea Beckman]], Nederlaanse kienderboekenschriefster († [[2004]]) == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * [[Egypte (laand)|Egypte]] - Dag van de Revolusie ([[1952]]) * [[Libië]] - Dag van de Revolutie * [[Papoea-Niej-Guinea]] - Herdenkingsdag * [[Rastafarianisme]] - Viering van de verjaordag van [[Haile Selassie]] {{DEFAULTSORT:#::23 Juli}} [[Kategorie:Juli]] 92pn66sgmx5h4nuqns8j6xvcod3fkq8 0 5569 267426 257289 2013-05-10T23:59:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''24 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1704]] - [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]] verovert [[Gibraltar]] op [[Spanje]]. * [[1992]] - Nederlaanse vliegtuugbouwer [[Fokker]] wonnen over-eneumen deur 't Duutse [[DASA]]. == Geboren == * [[1783]] - [[Simon Bolivar]], Zuud-Amerikaanse vrieheidsstriejer == Uut de tied == * ... == Viering/herdenking == * Simon Bolivardag in [[Ecuador]] {{DEFAULTSORT:#::24 Juli}} [[Kategorie:Juli]] 9nrxjece20anmdzaeaprmy7lj9qdluu 0 5570 267446 256930 2013-05-11T00:02:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''26 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1895]] - Huwelijk van [[Marie Curie|Maria Salomee Skłodowska]] en [[Pierre Curie]]. * [[1963]] - Een hevige eerdbeving tref de Zuudslavische stad [[Skopje]]. * [[1977]] - De dartienjaorige David Morgan zwemp van [[Dover (Engelaand)|Dover]] naor [[Calais]]. * [[2005]] - De meurdenaar van [[Theo van Gogh (regisseur)|Theo van Gogh]], moslimextremis [[Mohammed B.]] wonnen veroordeeld tot een [[levenslange gevangenisstraf]]. == Geboren == * [[1953]] - [[Henk Bleker]], Nederlaandse politieker == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::26 Juli}} [[Kategorie:Juli]] l1dthgjieb2oaktre6e30sivstzstp5 0 5571 267457 256929 2013-05-11T00:04:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''27 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1940]] - [[Bugs Bunny]] is veur 't eers te zien in de tekenfilm ''A Wild Hare'' * [[1956]] - Op de Amerikaanse luchmachbaosis [[Lakenheath]] in 't Britse [[Suffolk]] an de [[Noordzee]] ontplof de braandstoftank van een [[B-47]] bommenwarper naos een opslagplaose mit [[kernwapens]] * [[1990]] - De leste ''[[Citroën 2CV|Deux Chevaux]]'' rolt van de lopende baand in de [[Citroën]]-febriek in Portugal ==Geboren== * [[1982]] - [[Kim Kötter]], Tweants model, organisatrise, pressentatrise en akteur ==Uut de tied== * [[1876]] - [[Albertus van Raalte]], gereformierde dominee en emigraantenleider {{DEFAULTSORT:#::27 Juli}} [[Kategorie:Juli]] c99dp8qyt8g3z9fxger021ewi8i5bxr 0 5572 267495 256928 2013-05-11T14:17:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''28 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1227]] - [[Slag bi'j Aone]] * [[1586]] - Sir [[Thomas Harriot]] introduceert de [[eerpel]] in Europa * [[1821]] - [[Peru]] verklaort zich onofhankelijk van [[Spanje]] * [[1940]] - [[Wilhelmina van Nederlaand|Koneginne Wilhelmina]] opent de uutzendingen van [[Radio Oranje]] vanuut Londen * [[1945]] - Een bommenwarper van de Amerikaanse luchmach kump per ongelok 't [[Empire State Building]] in [[Niej-York]] * [[1976]] - Alle zes miljoen inwoeners van [[Peking]] verblieven dagenlange op straote nao iezelig zwaore [[eerdbeving]]en, dee 't noordosen van [[Volksrippebliek China|China]] treffen en 't leven eisen van 240.000 meensen * [[1981]] - Een eerdbeving mit een krach van 7,3 op de [[schaole van Richter]] tref de previnsie Kerman in [[Iran]]; tussen de vier- en achduzend meensen koemen um 't leven == Geboren == * [[1978]] - [[Gerco Schröder]], Nederlaandsen springruter == Uut de tied == * [[1750]] - [[Johann Sebastian Bach]], Duuts compenist en orgenist {{DEFAULTSORT:#::28 Juli}} [[Kategorie:Juli]] 8j5ca1qtcy4gqunxe2zrsjdwv256sh2 0 5573 267505 256927 2013-05-11T14:19:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''29 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1921]] - [[Adolf Hitler]] wonnen de eerste veurzitter van de [[NSDAP]] * [[1927]] - Ingebruukname eerste [[iezeren long]], in [[Niej-York]] * [[1981]] - [[Prins Charles]] trouwt mit [[Prinses Diana|Lady Diana Spencer]] == Geboren == * [[1883]] - [[Benito Mussolini]], Italiaanse dictator († [[1945]]) == Uut de tied == * [[238]] - [[Marcus Clodius Pupienus Maximus]] (59?/69?), Keizer van Rome * [[238]] - [[Decius Caelius Calvinus Balbinus]] (?), Keizer van Rome * [[1644]] - [[Paus Urbanus VIII]] (76) * [[1890]] - [[Vincent van Gogh]] (37), Nederlaanse schilder {{DEFAULTSORT:#::29 Juli}} [[Kategorie:Juli]] fmx9e1mkcopgi4su091thxe3ivxc0qp 0 5574 267528 256926 2013-05-11T14:23:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''30 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1980]] - [[Vanuatu]] wonnen onofhankelijk. * [[2004]] - In [[Gellingen]] in de previnsie [[Hainego|Henegouwen]] ([[België]]) ontplof een gasleiding op een industriegebied. Hierbie koemen 24 meensen um 't leven. == Geboren == * [[1818]] - [[Emily Brontë]], [[Verienigd Keuninkriek|Britse]] schriefster * [[1863]] - [[Henry Ford]], [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] industrieel * [[1947]] - [[Arnold Schwarzenegger]], Amerikaans-[[Oostenriek]]se acteur en gouverneur van [[Californië]] * [[1965]] - [[Sybrand van Haersma Buma]], liesttrekker van t CDA == Uut de tied == * [[579]] - [[Paus]] [[Benedictus I]] * [[1683]] - [[Maria Theresia van Sjpanje]], vrouw van [[Lodewiek XIV van Frankriek|Lodewiek XIV]] van [[Frankriek]] * [[1898]] - [[Otto von Bismarck]] (83), Duutse kanselier == Viering/herdenking == * [[Vanuatu]], Onofhankelijkheidsdag {{DEFAULTSORT:#::30 Juli}} [[Kategorie:Juli]] sg05jsxpv827078ui00xq5rxh9l121c 14 5575 265919 256925 2013-05-10T15:54:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|August}} [[Kategorie:Maond]] 8pxfadchktdavu3q3njnuv19ris8wuw 14 5576 256924 254928 2013-03-11T11:13:24Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 101 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6489174]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|September}} [[Kategorie:Maond]] ir7b85hbeyeb6n41eow12lgax715c4l 14 5577 266490 256923 2013-05-10T18:11:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|October}} [[Kategorie:Maond]] 3uvmfi9w2gt490538mlb7fpi4b1awga 0 5578 267436 256922 2013-05-11T00:00:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''25 juli''' == Gebeurtenissen == * [[1909]] - [[Louis Blériot]] vlieg as eerste [['t Kenaal]] over. == Geboren == * [[1965]] - [[Ina Müller]], Duutse zangeres, grappenmaakster, schriefster en praotsjowprissentatrice * [[1967]] - [[Paul Groot]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] grappenmaker * [[1967]] - [[Matt LeBlanc]], [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] acteur == Uut de tied == * [[1472]] - [[Thomas a Kempis]], augustiener kanunnik, schriever, aoverschriever en mysticus * [[1846]] - [[Lodewiek Napoleon Bonaparte]] (67), vors van 't Koninkriek Hollaand ([[1806]]-[[1810]]) {{DEFAULTSORT:#::25 Juli}} [[Kategorie:Juli]] bak888mm2vn1iz87xwxwvphx9d54frv 0 5579 267538 256921 2013-05-11T14:25:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{juli}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''31 juli''' == Gebeurtenissen == * [[432]] - [[Paus Sixtus III|Sixtus III]] wonnen [[paus]]. * [[1498]] - [[Christoffel Columbus]] ontdek de eilanen [[Trinidad en Tobago]]. * [[1667]] - De [[Vrede van Breda]] maak een einde an de [[Tweede Engels-Nederlaanse Oorlog]]. * [[1917]] - De [[Darde slag um Ieper]] begint. * [[1954]] - De top van de [[K2]] in de [[Himalaya]] wonnen veur 't eers bereik. * [[1992]] - In [[Kathmandu]] ([[Nepal]]) stort een [[Airbus A310]] van [[Thai Airways]] neer; alle 113 inzettende koemen um 't leven. * [[2003]] - In [[Heldern|Hellendoorne]] viend 't leste optrejen plaose van [[Bassie en Adriaan]]. == Geboren == * [[1143]] - [[Nijō]], keizer van [[Japan]] * [[1396]] - [[Filips de Goeie]], hertog van [[Boergondië]] * [[1886]] - [[Constant Permeke]], [[België|Belgische]] schilder * [[1965]] - [[J.K. Rowling]], [[Verienigd Keuninkriek|Britse]] schriefster van [[Harry Potter]] == Uut de tied == * [[1547]] - [[Frans I van Frankriek]], koning van [[Frankriek]] * [[1556]] - [[Ignatius van Loyola]], [[Spanje|Spaanse]] stichter van de [[jezuïeten]] * [[1886]] - [[Franz Liszt]], [[Hongaarnlaand|Hongaarse]] kompenis en pianis * [[1993]] - [[Boudewien van België]] (62), koning van de Belgen * [[2005]] - [[Wim Duisenberg]] (70), eerste prissedent van de [[Europese Centrale Banke]], oud-hoogleraar, oud-minister {{DEFAULTSORT:#::31 Juli}} [[Kategorie:Juli]] awzzyrheu039f8zb4xzpetr9xfqh560 0 5580 267511 257001 2013-05-11T14:20:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''2 augustus''' == Gebeurtenissen == * [[216 v. Chr.]] - [[Slag bie Cannae]]: de [[Romeinse Riek|Romeinen]] verliezen een belangrieke slag tegen [[Hannibal Barkas|Hannibal]]. * [[1776]] - Officiële ondertekening van de [[Onofhankelijkheidsverklaoring]] in de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]]. * [[1819]] - Eerste [[parresjuut]]sprong in de VS. == Geboren == * [[1503]] - [[Christiaan III van Denemarken]], koning van Denemarken en Noorwegen († [[1559]]) * [[1612]] - [[Saskia Uylenburgh]], de vrouw van [[Rembrandt van Rijn]] († [[1642]]) * [[1941]] - [[Ede Staal]], Grunningse streektaalarties == Uut de tied == * [[1922]] - [[Alexander Graham Bell]], uutviender (geboren [[1847]]). == Viering/herdenking == * [[Costa Rica]] - Engelen maagden fees * [[Grenada]] - Dag van de Emancipasie * [[Lesotho]] - Nasionale Boomplaantdag {{DEFAULTSORT:#:2 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] 94yl8vxg68glpvdfia29fsh3x3tthif 0 5581 267552 257002 2013-05-11T14:27:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''3 augustus''' == Gebeurtenissen == * [[1492]] - [[Christoffel Columbus|Columbus]] vertrek mit dree schepen um Indië te vienen langes de westelijke route. * [[1914]] - 't [[Duutse Keizerriek|Duutse]] leger vuilt [[België]] binnen um mit een slingerbeweging via 't noorden [[Frankriek]] binnen te vallen. * [[1914]] - De regering in [[Rome]] verklaort zich neutraal en weigert deel te nemen an oorlog an de zied van de aandere partners in 't [[Drievoudig Verbond]], [[Duutse Keizerriek|Duutslaand]] en [[Oostenriek-Hongarije]]. == Geboren == * [[1883]] - [[Theo van Doesburg]], Nederlaans kunstenaar († [[1931]]) == Uut de tied == * [[1181]] - [[Paus Alexander III]] (ongeveer 75) {{DEFAULTSORT:#:3 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] ntvcvi0pyy9so6qwjz0xvvi206i0cvr 0 5582 267581 256999 2013-05-11T14:32:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''4 augustus''' == Gebeurtenissen == * [[1693]] - Uutviending van de [[champagne (wien)|champagne]] deur [[Dom Perignon]]. * [[1704]] - Brits-Nederlaanse troepen bezetten [[Gibraltar]]. * [[1914]] - [[Eerste Wereldoorlog]]: Duutse troepen vallen [[België]] binnen, waordeur 't [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]] de oorlog verklaort an [[Duutse Keizerriek|Duutslaand]]. * [[1944]] - [[Anne Frank]] wonnen, naodat ze verraojen is, op-epak in Amsterdam. Ze was onder-edeuken in 't [[Achterhuus]]. * [[1945]] - [[Juliana van Nederlaand|Prinses Juliana]] en heur femilie koemen vanuut [[Kannede|Kanneda]] weerumme naor Nederlaand. Ze woenen daor in de oorlog. * [[1984]] - De rippebliek [[Opper-Volta]] heet noen [[Burkina Faso]]. == Geboren == * [[1521]] - [[Paus Urbanus VII]] († [[1590]]) * [[1630]] - [[Elisabeth van Oranje-Nassau]], vierde kiend van stadhouwer Frederik Hendrik van Oranje († [[1630]]) * [[1687]] - [[Johan Willem Friso van Nassau-Dietz]], Prins van Oranje en stadhouwer van Frieslaand en Grunningen († [[1711]]) * [[1821]] - [[Louis Vuitton]], Franse ambachsman, stichter van 't luxemerk Louis Vuitton († [[1892]]) * [[1961]] - [[Barack Obama]], 44sten presideant van de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]]. == Uut de tied == *... {{DEFAULTSORT:#:4 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] ev20zlzz5ayubyv3kassrsmlojld04m 0 5583 267606 257000 2013-05-11T14:36:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''5 augustus''' == Gebeurtenissen == * [[1960]] - [[Opper-Volta]] (sinds 1984 [[Burkina Faso]]) wonnen onofhankelijk van Frankriek. == Geboren == * [[1930]] - [[Neil Armstrong]], Amerikaanse astronaut, 't eerste meens op de [[maone]] * [[1939]] - [[Prinses Irene]] van Lippe Biesterfeld, zus van koneginne [[Beatrix van Nederlaand|Beatrix]]. == Uut de tied == * [[1157]] - [[Dirk VI van Hollaand]] (43), Graaf van Hollaand * [[1962]] - [[Marilyn Monroe]] (36), Amerikaanse filmster * [[1992]] - [[Tante Leen]] (80), Nederlaanse volkszangeres {{DEFAULTSORT:#:5 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] bi8v6vqne9craa50r8v5kyo9p6izitw 0 5584 267617 256997 2013-05-11T14:38:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''6 augustus''' == Gebeurtenissen == * [[1991]] - 't [[Frankriek|Franse]] [[auto]]mark [[Peugeot]] dut neet meer mee op de mark in de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]]. * [[1945]] - [[Tweede Wereldoorlog]]: eerste [[atoombom]] wonnen of-ewörpen boven de [[Japan]]se stad [[Hiroshima (stad)|Hiroshima]]: 70.000 dooien == Geboren == * [[1881]] - [[Alexander Fleming]], Britse bacterioloog, ontdekker van de [[penicilline]] († [[1955]]) == Uut de tied == * [[1746]] - [[Christiaan VI van Denemarken]] (46), koning van Denemarken en Noorwegen * [[1978]] - [[Paus Paulus VI]] (80) == Viering/herdenking == *[[Bolivia]]: Onofhankelijkheidsdag *[[Jamaika|Jamaica]]: Onofhankelijkheidsdag {{DEFAULTSORT:#:6 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] jt6pisvjq31xcqud3k89qj8fiadn5vg 0 5585 267627 256998 2013-05-11T14:39:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''7 augustus''' == Gebeurtenissen == * [[1942]] - De Amerikanen lanen op [[Guadalcanal (eilaand)|Guadalcanal]] wat de [[Slag um Guadalcanal]] inluui. * [[2006]] - Zwat 20.000 meensen wonnen eëvacueerd op de [[Filipienen]] umdat de [[vulkaan]] [[Mayon (vulkaan)|Mayon]] op uutbarsen steet. == Geboren == * [[317]] - [[Constantius II]], de jonge van [[Constantien de Grote]] en Keizer van Rome († [[361]]) * [[1613]] - [[Willem Frederik van Nassau]], stadhouwer van Frieslaand, Grunningen en Drenthe († [[1664]]) * [[1966]] - [[Jimbo Wales]], Amerikaanse internetondernemer (oprichter van [[Wikipedia|Wikipedie]]) == Uut de tied == * [[461]] - [[Iulius Valerius Maiorianus|Maiorianus]] (41?), Keizer van Rome * [[1957]] - [[Oliver Hardy]] (65), Amerikaanse filmkomiek {{DEFAULTSORT:#:7 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] o1ohjhaxpsgjbgrer3p55jqzbl9trf4 0 5586 267638 256995 2013-05-11T14:41:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''8 augustus''' == Gebeurtenissen == * [[1786]] - De [[Mont Blanc]] wonnen veur 't eers beklommen. * [[1945]] - De [[Sovjet-Unie]] verklaort de oorlog an [[Japan]] * [[1949]] - [[Bhutan]] wonnen onofhankelijk. * [[2006]] - Een [[eerdbeving]] (3,5 op de [[schaole van Richter]]) tref de [[Grunnen (provìnzie)|previncie Grunningen]]. De oorzaak is werschienlijk de plaoselijke gaswinning. == Geboren == * [[1824]] - [[Marie van Hessen-Darmstadt]], keizerinne van Ruslaand († [[1880]]) * [[1845]] - [[Augustus van Saksen-Coburg-Gotha]], prins van Saksen-Coburg-Gotha († [[1907]]) == Uut de tied == * [[117]] - [[Trajanus]] (63), Romeinse keizer == Viering/herdenking == * Feesdag [[Dominicus Guzman]] stichter van de [[Dominicaanse Rippebliek|Dominicanen]] {{DEFAULTSORT:#:8 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] pqkrow79ne6zbqfnefc19zc3y85ldy2 14 5587 266460 256996 2013-05-10T18:06:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|November}} [[Kategorie:Maond]] 78ffosprg6k0vtpedl425p6m1gnm1vs 0 5588 267648 257192 2013-05-11T14:43:30Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''9 augustus''' ==Gebeurtenissen== *[[48 v. Chr.]] - [[Slag bie Pharsalus]] [[Gaius Iulius Caesar]] versleug 't optimates-leger van [[Gnaius Pompeius Magnus maior]] *[[378]] - [[Slag bie Adrianopel (378)|Slag bie Adrianopel]]. Keizer [[Flavius Iulius Valens|Valens]] kump 't leven in de stried tegen de [[Visigothen]]. *[[1483]] - De [[Sixtiense Kapel]] wonnen officieel in-ewijd. *[[1965]] - [[Singapore]] wonnen onofhankelijk nao de ofsplitsing van [[Maleisië]] == Geboren == * [[1696]] - [[Jozef Wenzel I van Liechtenstein|Jozef Wenzel I]], vors van [[Liechtenstein]] († [[1772]]) * [[1722]] - [[August Willem van Prusen]], Prins van Prusen († [[1758]]) ==Uut de tied== * [[378]] - [[Flavius Iulius Valens|Valens]] (50), Keizer van Rome == Viering/herdenking == *[[Singapore]] - Nasionale feesdag *Internasionale dag van de inheemse [[volk]]ers {{DEFAULTSORT:#:9 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] j7pxb9gl2gd2qv6gr62sd9fl711vk5d 0 5589 267194 257193 2013-05-10T23:12:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''10 augustus''' ==Gebeurtenissen== *[[1920]] - [[Vrede van Sèvres]], vredesverdrag tussen de Gealliëren en 't [[Ottomaanse Riek]]. *[[1925]] - [[Sturmramp van Borklo]], een legendarisch noodweer mit arg zwaore wiendsteuten en meerdere tornado's verrineweren onder aandere [[Borklo]]. *[[1566]] - De [[beeldensturm]] begint en duurt tot oktober 1566. *[[1897]] - [[Felix Hoffmann]] maak veur 't eers de [[aspirine]]. == Geboren == * [[1466]] - [[Francesco II Gonzaga]], heerser van Mantua († [[1519]]) * [[1547]] - [[Frans II van Saksen-Lauenburg]], hertog van Saksen-Lauenburg († [[1619]]) ==Uut de tied== *... == Viering/herdenking == * Onofhankelijkheidsdag in [[Ecuador]] {{DEFAULTSORT:#::10 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] 8x1fttp8d98ac9caqynmtyaxutq2tm7 0 5590 267220 257139 2013-05-10T23:18:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''11 augustus''' ==Gebeurtenissen== *[ == Geboren == * [[1968]] - [[Mabel Wisse Smit]], Nederlaanse ekenome en de vrouw van [[prins Johan Friso]] ==Uut de tied== * [[353]] - [[Magnentius]] (?), Keizer van Rome * [[1253]] - [[Clara van Assisi]] (59), oprichtster van de orde van de [[Clarissen]] == Viering/herdenking == *Nasionale feesdag in [[Tsjaad]] {{DEFAULTSORT:#::11 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] j5h8thbfnifxe1wdsu5mo5xi5e2ulmq 0 5591 267230 257138 2013-05-10T23:19:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''12 augustus''' == Gebeurtenissen == *[[1099]] - [[Godfried van Bouillon]] verslaot de [[Sarrecenen]]. 't [[Koninkriek Jeruzelem]] wonnen estich. *[[1883]] - De leste levende [[Quagga]] (een zebra-soorte) starf in dierentune [[Artis]]. *[[1950]] - [[Encycliek]] ''[[Humani Generis]]'' van [[Paus Pius XII]] over dwalingen dee de fundementen van de kattelieke geleufsleer bedreigen. == Geboren == * [[1566]] - [[Isabella van Spanje]], Spaanse [[laandvoogdes]] van de [[Zujelijke Nederlanen]] († [[1633]]) * [[1904]] - [[Aleksej Nikolajevitsj Romanov]] van [[Ruslaand]] († [[1918]]) == Uut de tied == * [[30 v. Chr.]] - [[Cleopatra VII]] (40), faraö van 't ouwe Egypte * [[30 v. Chr.]] - [[Marcus Antonius]] (53), deel van 't [[Tweede Triumviraot]] * [[1689]] - [[Paus Innocentius XI]] (78) {{DEFAULTSORT:#::12 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] etw6pl4oz1akvpmw7kdc2bv342o1wh9 0 5592 267252 257141 2013-05-10T23:23:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''13 augustus''' == Gebeurtenissen == *[[1521]] - [[Cuauhtemoc]], de leste [[Azteken|Azteekse]] keizer, geef zich over an [[Hernán Cortés]]. *[[1642]] - [[Christiaan Huygens]] observeert as eerste de zujelijke poolkappe van [[Mars (planeet)|Mars]]. *[[1960]] - De [[Centraal-Afrikaanse Rippebliek]] verklaort zich onofhankelijk van Frankriek. *[[1961]] - Oost-Duutse militairen sluten de grens tussen Oost- en West-[[Berlien]]. Begin van de bouw van de [[Berliense Mure]] *[[1997]] - De eerste oflevering van [[South Park]], wonnen uut-ezunnen op 't Amerikaanse [[Comedy Central]]. *[[2005]] - [[Talpa (tillevisiezender)|Talpa]], de tv-zender van de [[John de Mol jr.|John de Mol]] begint mit uutzennen. == Geboren == * [[1918]] - [[Hans Heyting]], Drèentse dichter, teniel-, radio- en kienderboekenskriever en skilder * [[1926]] - [[Fidel Castro]], premier van [[Cuba]] == Uut de tied == * [[900]] - [[Zwentibold]] (30), van 895 tot 900 koning van Lotharingen == Viering/herdenking == * Internasionale [[dag van de linkshaandigen]] {{DEFAULTSORT:#::13 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] pl4jq8s2pkxkm7pkzeobv0yj83pezew 0 5593 267299 257020 2013-05-10T23:32:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''14 augustus''' == Gebeurtenissen == *[[1947]] - [[Pakistan]] wonnen onofhankelijk van [[Verienigd Keuninkriek|Groot-Brittannië]]. *[[1947]] - [[India]] wonnen onofhankelijk van [[Verienigd Keininkriek|Groot-Brittannië]]. *[[1969]] - [[Verienigd Keuninkriek|Britse]] troepen wonnen in-ezet in [[Noord-Ierlaand]]. *[[1971]] - [[Bahrein]] wonnen onofhankelijk van [[Verienigd Keuninkriek|Groot-Brittannië]]. == Geboren == * [[1688]] - [[Frederik Willem I van Prusen]], koning van Prusen († [[1740]]) * [[1740]] - [[Paus Pius VII]], Italiaanse paus († [[1823]]) * [[1947]] - [[Danielle Steel]], romanschriefster == Uut de tied == * [[1956]] - [[Bertold Brecht]], Duuts schriever * [[2011]] - [[Fritz Korbach]], Nederlaands voetbaltrainer {{DEFAULTSORT:#::14 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] fwmtwk2z6v7r803onlmm9zlvispnffl 0 5594 267311 257143 2013-05-10T23:38:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''15 augustus''' == Gebeurtenissen == * [[1519]] - Stichting van [[Pannema-stad]]. * [[1914]] - 't Eerste schip vaort deur 't [[Pannemakenaal]]. * [[1945]] - Jepan geef zich over naodat twee stejen ([[Hiroshima (stad)|Hiroshima]] en [[Nagasaki (stad)|Nagasaki]]) verrineweerd wönnen deur [[atoombom]]men. Dit is 't einde van de [[Tweede Wereldoorlog]]. * [[1945]] - Ontstaon van de [[Zuud-Korea|Rippebliek Korea]] nao de kappetulatie van [[Japan|Jepan]] in de [[Tweede Wereldoorlog]]. * [[1961]] - In [[Oost-Duutslaand]] beginnen ze mit de bouw van de [[beton]]nen [[Bliense Mure]]. * [[1971]] - [[Bahrein]] wonnen onofhankelijk van 't [[Verienigd Keuninkriek]]. * [[1975]] - Militaire coup in [[Bangladesh]]. == Geboren == * [[1949]] - [[Marga Kool]], Drèentse schriefster en politica * [[1981]] - [[Johan van der Veen]], zanger van de [[Westlaauwers Frais|Fries]]e band ''[[Twarres]]'' == Uut de tied == * [[1464]] - [[Paus Pius II]] (58) == Viering/herdenking == * [[Maria Hemelvaort]] ([[christendom]]) * [[1945]] - Kappetulasie van 't Jepanse leger in Indonesië, veurmaolig Nederlaans-Indië * Nasionale feesdag van de [[Rippebliek Congo]] * Onofhankelijkheidsdag in [[India]] * [[Bahrein]] Onofhankelijkheidsdag [[1971]] * Nasionale feesdag van [[Liechtenstein]] {{DEFAULTSORT:#::15 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] 96h2ml1mkgu0r59683mjupmle1eztx6 0 5595 267323 257142 2013-05-10T23:40:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''16 augustus''' == Gebeurtenissen == *[[1071]] - [[Slag bie Manzikert]], tussen een [[Byzantiens Keizerriek|Byzantiens]] en een [[Seldsjoek]]s leger. *[[1960]] - [[Cyprus]] wonnen onofhankelijk van [[Groot-Brittannië]]. *[[1982]] - Autenomieverklaoring van [[Navarra (Spanje)|Navarra]] in Spanje. == Geboren == * [[1958]] - [[Madonna (zangeres)|Madonna]], Amerikoanse popzangeres == Uut de tied == *... == Viering/herdenking == * Nasionale feesdag van [[Cyprus]] * Nasionale feesdag van [[Liechtenstein]] {{DEFAULTSORT:#::16 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] 4i8d5wetxejxm2ttmhwxaivxl0c6h5k 0 5596 267335 257145 2013-05-10T23:42:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''17 augustus''' == Gebeurtenissen == *[[1596]] - [[Christiaan IV van Denemarken]] wonnen ekroond. *[[1672]] - Grunningen wonnen [[Grunnegs Ontzet|ontzet]]. Disse gebeurtenisse wonnen vanof [[1700]] herdoch op [[28 augustus]]. *[[1943]] - [[Conferentie van Québec]] begint. *[[1945]] - [[Soekarno]] roept de republiek [[Indonesië]] uit. *[[1960]] - [[Gabon]] wonnen onofhankelijk en [[Gabriël Léon M'ba]] wonnen tot prissedent verkeuzen. *[[1977]] - As eerste oppervlakteschip bereik de [[Ruslaand|Russische]] [[nucleair]]e [[iesbreker]] ''[[Arktika]]'' de [[noordpool]]. == Geboren == *... == Uut de tied == *[[1786]] - [[Frederik II van Prusen|Frederik de Grote]] (74), koning van Prusen == Viering/herdenking == *[[Sint-juttemis]] *Nasionale feesdag van [[Indonesië]] {{DEFAULTSORT:#::17 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] ed6viw3g0xcrjuetfups49jclmr5s08 0 5597 267346 257144 2013-05-10T23:44:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''18 augustus''' == Gebeurtenissen == *[[1877]] - De Amerikaanse sternskundige [[Asaph Hall]] ontdek de maonen van [[Mars (planeet)|Mars]]. Hij neump ze [[Phobos (maone)|Phobos]] en [[Deimos (maone)|Deimos]]. *[[1960]] - De eerste [[anticonceptiepil]] kump op de mark. == Geboren == * [[1830]] - [[Frans Jozef I van Oostenriek|Frans Jozef I]], Oostenriekse keizer († [[1916]]) * [[1894]] - [[Willem Hendrik Dingeldein]], oonderzeuker van t Tweants * [[1983]] - [[Mika]], Libanese zanger == Uut de tied == *[[1503]] - [[Paus Alexander VI]] (72), paus van 1492 tot 1503 *[[1559]] - [[Paus Paulus IV]] (83), paus van 1555 tot 1559 *[[1840]] - [[Anthony Christiaan Winand Staring]], [[Achterhook|Achterhooksen]] [[dichter]] {{DEFAULTSORT:#::18 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] 36w87zn1z3mg4e0zemc08ehrdgk4g0m 0 5598 267357 257147 2013-05-10T23:46:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''19 augustus''' == Gebeurtenissen == *[[1458]] - [[Paus Pius II|Pius II]] wonnen de paus. *[[1692]] - In [[Danvers|Salem]], Massachusetts wonnen vuuf vrouwluui en een geestelijke ummebröch naodat ze schuldig bevunnen bin an [[hekserieje]]. *[[1919]] - [[Afghanistan]] wonnen onofhankelijk van [[Verienigd Keuninkriek|Groot-Brittannië]]. == Geboren == * [[1961]] - [[Cor Bakker (musicus)|Cor Bakker]], Nederlaans pianis en orkesleier * [[1967]] - [[Frédérique Huydts]], Nederlaanse actrice († [[2006]]) * [[1969]] - [[Matthew Perry (acteur)|Matthew Perry]], Amerikaanse acteur, speult Chandler Bing in de tillevisieserie ''Friends''. * [[1973]] - kroonprinsesse [[Mette-Marit van Noorwegen|Mette-Marit]] van Noorwegen. == Uut de tied == * [[14]] - [[Gaius Julius Caesar Octavianus|Augustus]] (76), ''princeps'' van Rome * [[1819]] - [[James Watt]] (83), Skotsen wiskundegen, ingenieur en oetvinder == Viering/herdenking == * [[Afghanistan]] onofhankelijkheidsdag [[1919]] {{DEFAULTSORT:#::19 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] ps8lzezcp4p8157rlhvq0asb3iixqmy 0 5599 267382 257146 2013-05-10T23:50:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''20 augustus''' == Gebeurtenissen == * [[1672]] - Bie een volksopreuring, dat op-ezet wönnen deur de Oranje pertie van [[Willem III van Oranje-Nassau]], wonnen [[Johan de Witt]] en [[Cornelis de Witt]] op-ehungen. Prins [[Willem III van Oranje-Nassau|Willem III]] wonnen [[stadhouwer]] van [[Hollaand (gewest)|Hollaand]], [[Zeelaand]], [[Utrecht (previnsie)|Utrech]], [[Oaveriessel|Overiessel]], [[Grunnen (provìnzie)|Grunningen]] en [[Westerwoolde|Westerwolde]]. * [[1833]] - De Afrikaans-Amerikaanse slaaf [[Nat Turner]] begint een slavenopstand tegen de zujelijke plantazie-eigenaren in Southampton County, Virginia. * [[1960]] - [[Senegal]] verlaot de [[Mali Federasie]] en wonnen een zelfstandige staot. == Geboren == * [[1340]] - [[Geert Grote]], diaken, godgeleerde, schriever, kloosterhervörmer en boeteprediker * [[1990]] - [[Ranomi Kromowidjojo]], Nederlaands zwemster == Uut de tied == * [[1823]] - [[Paus Pius VII]] (83) {{DEFAULTSORT:#::20 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] hbyttyy1wzloegqqnh6vyspgwj7hufy 0 5600 267393 257277 2013-05-10T23:52:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''21 augustus''' == Gebeurtenissen == * [[1888]] - [[William S. Burroughs I|William Burroughs]] vreug [[octrooi]] an op de eerste, commercieel beschikbaore [[rekenmesine]] * [[1925]] - [[FC Emmen]] wonnen op-erich, 60 jaor laoter treet de club toe tot 't betaolde voebal * [[1930]] - De [[Wieringermeer]] valt dreuge * [[1968]] - Inval in [[Tsjecho-Slowakije]] deur [[Ruslaand]] * [[1976]] - De "Lange Jan", de 135 meter lange schouwe van de veurmaolige mien Oranje Nassau I in Heerlen, wonnen op-ebleuzen De schouwe vuilt verkeerd en beschaodig een ketoorgebouw * [[1991]] - [[Letlaand]] wonnen onofhankelijk == Geboren == * [[1165]] - [[Filips II van Frankriek]], koning van Frankriek van 1180 tot 1223 († [[1223]]) * [[1567]] - [[Franciscus van Sales]], Franse heilige en karkleraar, bisschop van [[Genève (kanton)|Genève]] († [[1622]]) * [[1930]] - [[Margaret Windsor]], de zus van koneginne Elizabeth II († [[2002]]) * [[1984]] - [[Alizée]], Franse zangeres == Uut de tied == * [[1914]] - [[Paus Pius X]] (79) * [[1940]] - [[Leon Trotski]] (60), Russische revolusionair {{DEFAULTSORT:#::21 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] mgal9pfr7k21vt7sj3xiv64hw7uridk 10 5601 266777 173327 2013-05-10T20:41:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align=right class=toccolours style="margin-left: 15px;" |colspan="7" align="center" style="background-color:{{Nav/titelbalkkleure}};"|[[juli|jul]] - '''[[augustus]]''' - [[september|sep]] |- style="text-align:center;" | [[31 juli|<<]] | [[1 augustus|1]] | [[2 augustus|2]] | [[3 augustus|3]] | [[4 augustus|4]] | [[5 augustus|5]] | [[6 augustus|6]] |- style="text-align:center;" | [[7 augustus|7]] | [[8 augustus|8]] | [[9 augustus|9]] | [[10 augustus|10]] | [[11 augustus|11]] | [[12 augustus|12]] | [[13 augustus|13]] |- style="text-align:center;" | [[14 augustus|14]] | [[15 augustus|15]] | [[16 augustus|16]] | [[17 augustus|17]] | [[18 augustus|18]] | [[19 augustus|19]] | [[20 augustus|20]] |- style="text-align:center;" | [[21 augustus|21]] | [[22 augustus|22]] | [[23 augustus|23]] | [[24 augustus|24]] | [[25 augustus|25]] | [[26 augustus|26]] | [[27 augustus|27]] |- style="text-align:center;" | [[28 augustus|28]] | [[29 augustus|29]] | [[30 augustus|30]] | [[31 augustus|31]] | &nbsp; | &nbsp; | [[1 september|>>]] |}<noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen maond]] </noinclude> m1wx5pafnzl6zhcal29nwb783pq1964 0 5602 267404 257279 2013-05-10T23:54:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''22 augustus''' == Gebeurtenissen == *[[1770]] - [[James Cook]]s expedisie kump an op de oostkus van [[Australi'je (land)|Australië]]. *[[1911]] - In 't [[Louvre]] wonnen ontdek dat de [[Mona Lisa]] esteulen is. *[[1926]] - In [[Zuud-Afrika]] wonnen goud ontdek. *[[1962]] - Een meurdanslag op de Franse prissedent [[Charles de Gaulle]] mislok. *[[1989]] - Ontdekking van de eerste ring van de pleneet [[Neptunus (planeet)|Neptunus]]. == Geboren == * [[1760]] - [[Paus Leo XII]] († [[1829]]) == Uut de tied == *[[1241]] - [[Paus Gregorius IX]] (71) *[[1280]] - [[Paus Nicolaas III]] (63) == Viering/herdenking == *Fees van [[Meria|Meria Koneginne]] {{DEFAULTSORT:#::22 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] 6ezhhlk4b31h7waqkf9l6t9s7rr5s0g 0 5603 270241 257278 2013-09-06T18:29:37Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''23 augustus''' == Gebeurtenissen == * [[1572]] - De [[Bartholomeüsnach]] begin, waorbie vuufhonderd protestanten um 't leven koemen. * [[1609]] - [[Galileo Galilei]] demonstreer zien eerste [[tillescoop]]. * [[1913]] - In Kopenhagen wonnen 't beeld [[De Kleine Zeemeermin]] onthuld, emaak deur de beeldhouwer [[Edward Eriksen]]. * [[1942]] - De [[Slag um Stalingrad]] begin. * [[1944]] - [[Oblast Pskov]] wonnen estich as ofsplitsing van [[oblast Leningrad]]. * [[1944]] - In [[Warnsveld]] wonnen een temperetuur van 38,6&nbsp;°C emeten; de hoogste dagtemperetuur ooit sinds 't begin van de metingen in Nederlaand. * [[1954]] - [[Vliegtuug]]ongelok in zee bie Bargen (Noord-Hollaand) mit 21 dooien tot gevolg. == Geboren == * [[676]] - [[Karel Martel]], koning van 't [[Frankische Riek]] († [[741]]) * [[1740]] - [[Ivan VI van Ruslaand]], van 1740 tot 1741 tsaar van Ruslaand († [[1764]]) * [[1754]] - [[Lodewiek XVI van Frankriek|Lodewiek XVI]], koning van Frankriek († [[1793]]) * [[1820]] - [[Willem Seymour Mulder]], Drentstalige dichter == Uut de tied == * [[1270]] - [[Lodewiek IX van Frankriek|Lodewiek IX]] (''"Saint Louis"'') (56), koning van Frankriek * [[2006]] - [[Jan Tissing]] (66), Pleitbezurger Drentse streektaal {{DEFAULTSORT:#::23 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] 3usairs7sne4n33t40sms85lpdx3wxj 0 5604 257274 249547 2013-03-11T11:20:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 147 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2825]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''24 augustus''' == Gebeurtenissen == *[[79]] - Een grote uutbarsting van de [[Vesuvius]] verrineweerd [[Pompeii]] en [[Herculaneum]]. *[[1511]] - [[Malakka (stad)|Malakka]] wonnen bezet deur de Portugezen. *[[1815]] - De eerste Nederlaanse [[grondwet]] kump tot stand. [[file:Blue and yellow ribbon.svg|right|30 px]] *[[1943]] - Einde van de [[Conferentie van Québec]]. *[[1960]] - De leegste temperetuur allertiejen, namelijk −88&nbsp;°C, wonnen emeten in [[Vostok (Antarctica)|Vostok]], [[Antarctica]]. *[[1991]] - 't [[Oekraïne|Oekraïense]] parlement reup de onofhankelijkheid uut. == Geboren == * [[1210]] - [[Floris IV]], Graaf van Hollaand († [[1234]]) * [[1772]] - [[Willem I van Nederlaand|Willem I]], Koning van Nederlaand († [[1843]]) * [[1928]] - [[Levko Loekjanenko]], Oekraïense politicus en veurmaolige dissedent * [[1929]] - [[Yasser Arafat]], poletiek leier van de [[PLO]] en [[prissedent]] van de [[Palestiense Auteriteit]] († [[2004]]) * [[1973]] - [[Inge de Bruijn]], Nederlaanse zwemster en olympisch kampioen == Uut de tied == *[[79]] - [[Plinius de Ouwere]] == Viering/herdenking == * [[Nederlaand]] - [[Naturalisasiedag]], in [[2005]] veur-eneumen feesdag veur nieje Nederlaanders, op de dag dat in [[1815]] de eerste Nederlaanse [[grondwet]] tot stand kwam {{DEFAULTSORT:#::24 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] rwq7qivt6bfk3159x3bblqw5w32xi0f 0 5605 267433 257273 2013-05-11T00:00:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''25 augustus''' == Gebeurtenissen == *[[1561]] - [[Willem van Oranje]] treet veur de tweede keer in 't huwelijk, disse keer mit de rieke [[Anna van Saksen]]. Van heur kienders blieven Anna, Maurits en Emilia in leven. *[[1609]] - [[Galileo Galilei]] demonstreert zien eerste tillescoop. *[[1718]] - Stichting van [[New Orleans]] deur Franse immigranten. *[[1806]] - Veur één jaor de nasionale feesdag van 't deur [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] in-estelde [[Koninkriek Hollaand]]. *[[1825]] - [[Uruguay]] verklaort zich onofhankelijk van [[Spanje]]. *[[1838]] - Einde van 't slichs tweejaorige bestaon van de [[Konfederasie van Peru en Bolivia]]. *[[1981]] - [[Wit-Ruslaand]] verklaort zich onofhankelijk van de [[Sovjet Unie]]. == Geboren == *[[1530]] - [[Ivan IV van Ruslaand]] ([[Ivan de Verschrikkelijke]]) († [[1584]]) *[[1707]] - [[Lodewiek van Spanje]], in 1724 koning van Spanje *[[1786]] - [[Lodewiek I van Beieren]], van 1825 tot 1848 koning van Beieren *[[1845]] - [[Lodewiek II van Beieren]], bienaam ''de Sprookjeskoning'', van 1864 tot 1886 koning van Beieren *[[1851]] - [[Willem Alexander Karel Hendrik Frederik van Oranje-Nassau]], Prins van Nederlaand, kroonprins (1879-1884) == Uut de tied == * [[383]] - [[Gratianus]] (24), keizer van Rome * [[1900]] - [[Friedrich Nietzsche]], Duuts filosoof en filoloog == Viering/herdenking == *[[Uruguay]] - Nasionale dag {{DEFAULTSORT:#::25 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] ghmukd7tllg6ivs9j93nykluozzij81 0 5606 267443 257276 2013-05-11T00:01:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''26 augustus''' == Gebeurtenissen == *[[1346]] - [[Slag bij Crécy]], [[Filips VI van Frankriek|Filips VI]] wonnen versleugen deur de de Engelsen. *[[1652]] - [[Slag bie Plymouth]], zeeslag tiejens de [[Eerste Engels-Nederlaanse Oorlog]]. *[[1883]] - Bie de uutbarsting van de [[Krakatau]] ontsteet een [[vleuigolve]] dee an meer as 36.000 meensen 't leven kos. *[[1978]] - [[Paus Jehannes Paulus I|Jehannes Paulus I]] wonnen paus. *[[2004]] - Een [[gewone vinvis]] straant in [[Noordwiek (Zuud-Hollaand)|Noordwiek]]. *[[2006]] - [[Boten Anna]] van [[Basshunter]] is de eerste [[Zweeds]]talige nummer 1-hit in de [[Nederlaanse Top 40]]. == Geboren == *... == Uut de tied == *[[1278]] - [[Ottokar II van Bohemen]] (46) *[[1346]] - [[Jan de Blinde]] (50), koning van Bohemen en graaf van Luxemburg (1310 - 1346) *[[1666]] - [[Frans Hals]] (83), Nederlaanse [[pertret]]schilder *[[1723]] - [[Antoni van Leeuwenhoek]] (90), Nederlaanse wetenschapper *[[1850]] - [[Lodewiek Filips van Frankriek]] (76), de leste koning van Frankriek (1830 - 1848) {{DEFAULTSORT:#::26 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] ow8z63xi5bfkwsc8wpqw4z569pt17v6 0 5607 267454 257275 2013-05-11T00:03:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''27 augustus''' == Gebeurtenissen == * [[1883]] - Uutbarsting van de [[Krakatau]], mit een [[vleuigolve]] tot gevolg. * [[2005]] - [[Wereldrecord]] [[pollenaise]]dansen evestig in [[Halen]]. * [[2006]] - Een lienvliegtuug stort neer in [[Kentucky]]. 't Geet um een [[Bombardier]] [[Canadair]] CRJ 100 van [[Comair]] dee vlieg veur [[Delta Airlines]]. Van de 50 inzittenden is der zeker één reiziger levend uut 't toestel ehaold. == Geboren == * [[551 v. Chr.]] - [[Confucius]], filesoof († [[479 v. Chr.]]) * [[1963]] - [[Jan Philipsen]], Nederlaanse bassis van de Limburgse popgroep ''[[Rowwen Hèze]]'' * 1966 - [[Jo De Poorter]], Vlaamse verslaggever en prissentator == Uut de tied == * [[1590]] - [[Paus Sixtus V]] (68) {{DEFAULTSORT:#::27 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] 86de12cu9x2fe98e4ymi8n7ej2blxua 0 5608 267491 257285 2013-05-11T14:17:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''28 augustus''' == Gebeurtenissen == *[[1672]] - [[Grunnegs Ontzet|Grunnings Ontzet]]: Bisschop [[Bernard von Galen]] geef de belegering van Grunningen op. *[[1848]] - Ondertekening van de [[Nederlaanse Grondwet]] deur [[Willem II van Nederlaand|koning Willem II]]. *[[1913]] - [[Wilhelmina van Nederlaand|Koneginne Wilhelmina]] dut 't [[Vredespeleis]] in Den Haag los. *[[1916]] - Duutslaand verklaort de oorlog an Roemenië. *[[1916]] - Italië verklaort de oorlog an Duutslaand. *[[1938]] - Tweede Wereldoorlog - 't [[koncentrasiekamp]] [[Mauthausen]] geet los. *[[1939]] - De algemene [[mobelesasie]] wonnen of-ekondig *[[1943]] - De [[Deense]] [[regering]] treet of naodat de [[Nazi-Duutslaand|Duutse]] bezetter een [[ultimatum]] esteld hef umtrent 't straffen van verzetsstriejers. *[[1944]] - Marseille en Toulon wonnen bevriejt. *[[1963]] - [[Martin Luther King]] geef zien beroemde ''I have a dream''-toesprake bie een burgerrechendemonstrasie in Washington. *[[1979]] - Een bom van de [[provisional IRA]] ontplof op de Grote Mark in Brussel. *[[1990]] - [[Irak]] verklaort dat [[Koeweit]] een previnsie van Irak is. *[[1995]] - Een mortier doot 38 meensen in [[Sarrejevo]], [[Bosnië en Herzegovina|Bosnië]]. De [[NAVO]]-actie tegen de Bosnische Serven is een reactie op dit ongeval. *[[1995]] - Eerste uutzending [[SBS 6]]. *[[1996]] - [[Prins Charles]] en [[Prinsesse Diana]] scheien van mekaar. == Geboren == * [[1749]] - [[Johann Wolfgang von Goethe]], Duutse schriever en wetenschapper († [[1832]]) * [[1921]] - [[Joop Doderer]], Nederlaanse acteur († in [[2005]]) == Uut de tied == * [[430]] - [[Augustinus van Hippo]] (75), Noord-Afrikaanse filesoof, theoloog en karkvaor * [[1481]] - [[Alphonso V van Portugal]] (49), koning * [[1645]] - [[Hugo de Groot]] (62), Nederlaanse rechsgeleren * [[1919]] - [[Louis Botha]] (56), Boerenleier in Zuud-Afrika * [[1943]] - [[Boris III van Bulgerije]] (49), tsaar van Bulgerije == Viering/herdenking == *[[Heilige Augustinus]], [[bisschop]] van [[Hippo Regius|Hippo]], [[theoloog]] en [[karkvaor]] *[[Grunnen (stad)|Grunningen]]: [[Grunnegs Ontzet|Grunnings Ontzet]] (zie oek [[17 augustus]]) *[[Hongkong]] - Bevriejingsdag (1945) {{DEFAULTSORT:#::28 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] eccpka83kdqq9tqa12r3kmx49j4vjpk 0 5609 267501 257284 2013-05-11T14:18:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''29 augustus''' == Gebeurtenissen == *[[1949]] - De stichting Nederlaanse [[Kanker]]bestriejing, 't [[KWF Kankerbestrijding|Koneginne Wilhelminafons]] wonnen op-erich. *[[2005]] - De [[orkaan]] [[Orkaan Katrina|Katrina]] rich zwaore schao an in een paor zujelijk elegen Amerikaanse staoten. * [[1484]] - [[Paus Innocentius VIII]] volg [[Paus Sixtus IV]] op. * [[1982]] - Bezeuk van [[Paus Jehannes Paulus II]] an de Rippebliek [[San Marino]] en de [[Italië|Italiaanse]] stad [[Rimini (stad)|Rimini]]. == Geboren == * [[1632]] - [[John Locke]], Engelse filesoof * [[1999]] - [[Nikolai van Denemarken]], de jonge van prins [[Joachim van Denemarken|Joachim]] == Uut de tied == * [[1123]] - [[Øystein I van Noorwegen|Øystein I]], Koning van Noorwegen * [[1526]] - [[Lodewiek II van Hongerije|Lodewiek II]] (20), Koning van Hongerije en Bohemen * [[1935]] - [[Koneginne Astrid]] van [[België]] (29) == Viering/herdenking == * Ontheufding van de H. [[Jehannes de Deuper]], [[martelaar]] {{DEFAULTSORT:#::29 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] 46d4v97uxmsez6mc4d5nwa10xkqtdr5 10 5610 267089 173328 2013-05-10T22:40:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align=right class=toccolours style="margin-left: 15px;" |colspan="7" align="center" style="background-color:{{Nav/titelbalkkleure}};"|[[augustus|aug]] - '''[[september]]''' - [[oktober|okt]] |- style="text-align:center;" | [[31 augustus|<<]] | [[1 september|1]] | [[2 september|2]] | [[3 september|3]] | [[4 september|4]] | [[5 september|5]] | [[6 september|6]] |- style="text-align:center;" | [[7 september|7]] | [[8 september|8]] | [[9 september|9]] | [[10 september|10]] | [[11 september|11]] | [[12 september|12]] | [[13 september|13]] |- style="text-align:center;" | [[14 september|14]] | [[15 september|15]] | [[16 september|16]] | [[17 september|17]] | [[18 september|18]] | [[19 september|19]] | [[20 september|20]] |- style="text-align:center;" | [[21 september|21]] | [[22 september|22]] | [[23 september|23]] | [[24 september|24]] | [[25 september|25]] | [[26 september|26]] | [[27 september|27]] |- style="text-align:center;" | [[28 september|28]] | [[29 september|29]] | [[30 september|30]] | &nbsp; | &nbsp; | &nbsp; | [[1 oktober|>>]] |}<noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen maond]] </noinclude> o1l5d7a9ikgyuphmljxw4ilvpzfo4z6 0 5611 267525 257148 2013-05-11T14:22:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''30 augustus''' == Gebeurtenissen == * [[257]] - [[Paus Sixtus II]] volg [[Paus Stefanus I]] op. * [[1839]] - [[Adolf van Luxemburg]] wonnen de, wat laoter zol blieken, leste [[hartog]] van [[hartogdom Nassau|Nassau]]. * [[1933]] - Oprichting van [[Air France]] * [[1967]] - Oprichting van [[Stichting Ideële Reclame]] * [[2001]] - [[Wim Duisenberg]] van de [[Europese Centrale Banke]] prissenteert de [[euro]]biljetten. == Geboren == * [[1334]] - [[Peter I van Kestilië]], koning van Kestilië en León (1350-1369) († [[1369]]) * [[1944]] - [[Freek de Jonge]], Nederlaanse grappenmaker * [[1946]] - [[Anne-Marie van Denemarken]] * [[1954]] - [[Alexander Loekasjenko]], prissedent en dictator van [[Wit-Ruslaand]] * [[1955]] - [[Helge Schneider]], Duuts muzikaant, skriewer en akteur * [[1972]] - [[Cameron Diaz]], Amerikaanse actrice == Uut de tied == * [[1483]] - Koning [[Lodewiek XI van Frankriek]] (60) * [[2007]] - [[Roef Ragas]] (42), Nederlaanse acteur {{DEFAULTSORT:#::30 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] 72c6yhr3o5t710dr0uf26goprsyurh1 0 5612 267535 257106 2013-05-11T14:24:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{augustus}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''31 augustus''' == Gebeurtenissen == * [[1888]] - [[Jack the Ripper]] slaot veur 't eers toe. * [[1991]] - [[Kirgizië]] wonnnen onofhankelijk. == Geboren == * [[1602]] - [[Amalia van Solms]], Gravin van Braunfels en etrouwd mit Frederik Hendrik van Oranje († [[1675]]) * [[1880]] - [[Wilhelmina van Nederlaand|Wilhelmina]] koneginne van Nederlaand ([[1890]]-[[1948]]) († [[1962]]) == Uut de tied == * [[1997]] - [[Diana Frances Spencer|Diana]], Prinsesse van Kymrië (36), lid van 't Britse koningshuus {{DEFAULTSORT:#::31 Augustus}} [[Kategorie:Augustus]] giicxeu48bj30kisd5m8van00cbmmee 0 5613 267377 257029 2013-05-10T23:49:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''1 september''' == Gebeurtenissen == * [[1271]] - Tebaldo Visconti wonnen tot paus verkeuzen ([[Paus Gregorius X]]). * [[1887]] - [[Emile Berliner]] vraag [[octrooi]] an op de [[grammefoonplaote]]. * [[1939]] - [[Nazi-Duutslaand]] vuilt [[Polen]] binnen bie [[Westerplatte]]: begin van de [[Tweede Wereldoorlog]]. * [[1941]] - Alle joden ouwer as 6 jaor munnen in 't hele [[Duutse Riek]] de [[Davidster]] dragen. * [[1985]] - 't Vrak van de [[RMS Titanic|Titanic]] wonnen op 3.800 meter diepte in 't noorden van de [[Atlantische Oceaan]] ontdekt. * [[1991]] - [[Oezbekistan]] wonnen onofhankelijk van de [[Sovjet-Unie]]. * [[2004]] - Intrekking van de [[octrooi]]wet 1910. * [[2004]] - In een schoele in [[Beslan]] (Noord-[[Ossetië]] - [[Ruslaand]]) begint de terroristische gijzeling van honderden kienders en onderwiezers. == Geboren == * [[1711]] - [[Willem IV van Oranje-Nassau]], Prins van Oranje, arfstadhouwer van de Rippebliek van de Verenigen Nederlanen (1747-[[1751]]) * [[1989]] - [[Tom Kaulitz]], gitaris van de Duutse band [[Tokio Hotel]] * [[1989]] - [[Bill Kaulitz]], zanger van de Duutse band [[Tokio Hotel]] == Uut de tied == * [[1159]] - [[Paus Adrianus IV]] (59) * [[1715]] - [[Lodewiek XIV van Frankriek]] (76), Franse koning == Viering/herdenking == * [[Slowaaknlaand|Slowekije]]: Dag van de Grondwet, de nasionale feesdag. * [[Libië]]: Nasionale feesdag {{DEFAULTSORT:#:1 September}} [[Kategorie:September]] 726s99aged8i0codv8ps93zcyny5yxq 0 5614 267521 257151 2013-05-11T14:22:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''2 september''' == Gebeurtenissen == * [[1645]] - De eerste steen wönnen eleg veur de ''Sael van Oranje'', dee laoter zol uutgreuien tot [[Paleis Huis ten Bosch]]. * [[1938]] - De [[Rippebliek Hatay]] verklaort zich onofhankelijk van 't deur Frankriek bestuurde Syrië. * [[1944]] - [[Tweede Wereldoorlog]]: de ealliëren troepen trekken [[België]] binnen. * [[1944]] - [[Tweede Wereldoorlog]]: [[Anne Frank]] en heur femilie wonnen op de leste transporttrein van [[Kamp Westerbork]] naor [[Auschwitz]] ezet. Dree dagen laoter koemen ze an. * [[1945]] - [[Tweede Wereldoorlog]]: 't officiële einde van de oorlog mit de overgave van [[Japan|Jepan]]. * [[1945]] - [[Vietnam]] verklaort zich onofhankelijk van Frankriek. == Geboren == * [[1778]] - [[Lodewiek Napoleon Bonaparte]], vors van 't Koninkriek Hollaand (1806-[[1810]]) * [[1838]] - [[Liliuokalani]], koneginne en de leste monarch van 't koninkriek Hawaï († [[1917]]) * [[1973]] - [[Nathalie Baartman]], Tweantse kabaretjeare en skriewer van nöalstuks == Uut de tied == * [[421]] - [[Constantius III]], Keizer van Rome == Viering/herdenking == * In 't vlejen: Nasionale feesdag: [[Sedanstag]] in 't [[Duutse Keizerriek]] * Nasionale feesdag van [[Vietnam]] {{DEFAULTSORT:#:2 September}} [[Kategorie:September]] jlxdwtuzhbg6cjvwok1yvk4615769xi 0 5615 267561 257152 2013-05-11T14:28:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''3 september''' == Gebeurtenissen == * [[301]] - [[San Marino]] wonnen estich deur [[Sunte Marinus]]. * [[1808]] - Introductie van een veurloper van 't [[periodiek systeem]] deur [[John Dalton]]. * [[1906]] - [[Natuurmonumenten]] dut zien eerste ankoop, 't [[Naardermeer]]. * [[1967]] - [[Sveden|Zweden]] schakelt over van links- naor rechs riejen. * [[1971]] - [[Qatar]] wonnen onofhankelijk van 't [[Verienigd Keuninkriek|Verenig Koninkriek]]. * [[2006]] - [[Madonna (zangeres)|Madonna]] geef 't eerste van twee umstreden concerten in de [[Amsterdam ArenA]], in 't kaoder van heur [[Confessions Tour]]. Bie 't nummer Live to Tell hangt ze an een kruze, terwiel ze een doornenkranze draag. == Geboren == * [[1875]] - [[Ferdinand Porsche]], Duutse automebielmaker († [[1951]]) == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:3 September}} [[Kategorie:September]] n7h2vhdds2q6yiik9qb428eeardug3p 0 5616 267591 257149 2013-05-11T14:33:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''4 september''' == Gebeurtenissen == * [[1609]] - [[Henry Hudson]] ontdek 't eilaand [[Manhattan (Niej-York)|Manhattan]]. * [[1781]] - [[Los Angeles]] wonnen estich. * [[1870]] - Keizer [[Napoleon III van Frankriek]] wonnen of-ezet. De [[Darde Rippebliek]] wonnen uut-ereupen. * [[1888]] - [[George Eastman]] registreert de naam [[Kodak]], en krieg een [[octrooi]] veur zien [[camera]], dee een filmrolletjen gebruuk. * [[1948]] - [[Troonsofstand]] van [[Wilhelmina van Nederlaand|Wilhelmina]] en de troonsbestieging van [[Juliana van Nederlaand|Juliana]] as Koneginne van Nederlaand. == Geboren == * [[1241]] - [[Alexander III van Schotlaand]], Schotse koning († [[1286]]) * [[1563]] - [[Wanli]], keizer van China († [[1620]]) * [[1596]] - [[Constantijn Huygens]], Nederlaanse dichter, geleerde en compenis († [[1687]]) == Uut de tied == * [[1907]] - [[Edvard Grieg]] (64), Noorsken komponist * [[2006]] - [[Steve Irwin]] (44), Australische dierenkenner, dierentunehouwer, netuurbescharmer en dokementairemaker/-prissentator {{DEFAULTSORT:#:4 September}} [[Kategorie:September]] ryr47rp26rur79to9magpybvgab2mc8 0 5617 270207 270206 2013-09-06T09:09:32Z Servien 7 Versie 270206 van [[Special:Contributions/83.137.142.91|83.137.142.91]] ([[User talk:83.137.142.91|overleg]]) weerummedreid. wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''5 september''' == Gebeurtenissen == * [[1800]] - [[Malta (laand)|Malta]], dat deur de Fransen bezet was, vuilt in hanen van de Britten. * [[1920]] - [[België]] - Eerste [[Iezerbedevaort]]. * [[1939]] - Nao de Duutse inval in Polen verklaort [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]] zich neutraal. * [[1944]] - Ealliëren bevriejen [[Brussel (stad)|Brussel]]. * [[1944]] - [[Dolle diensdag]]: Nederlaand wach tevergeefs op de bevriejers. == Geboren == * [[1187]] - [[Lodewiek VIII van Frankriek|Lodewiek VIII]], koning van Frankriek († [[1226]]) * [[1638]] - [[Lodewiek XIV van Frankriek|Lodewiek XIV]], koning van Frankrijk († [[1715]]) * [[1933]] - [[Jacob Roelof Zijlstra]], Nederlaands dichter, schriever en predikaant == Uut de tied == * [[1997]] - [[Moeder Teresa]] van Calcutta (87), Albenese stichteres van de Missionarissen van Naosenliefde, Nobelprieswinnares {{DEFAULTSORT:#:5 September}} [[Kategorie:September]] 1r8sqgs5k4xovwuqvlnib3jiqxutd4c 0 5618 270208 270205 2013-09-06T09:09:37Z Servien 7 Versie 270205 van [[Special:Contributions/83.137.142.91|83.137.142.91]] ([[User talk:83.137.142.91|overleg]]) weerummedreid. wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''6 september''' == Gebeurtenissen == * [[3761 v.Chr.]] - De eerste dag van de [[joodse jaortelling]]. * [[1898]] - [[Wilhelmina van Nederlaand|Koneginne Wilhelmina]] wonnen in-ehuldig in de [[Nieje Karke (Amsterdam)|Nieje Karke]] in [[Amsterdam]]. * [[1914]] - [[Eerste Wereldoorlog]]: Begin van de [[slag bie de Marne]]. * [[1914]] - Kroning van [[Paus Benedictus XV]] in [[Rome]]. * [[1939]] - [[Tweede Wereldoorlog]]: [[Zuud-Afrika]] verklaort de oorlog an [[Nazi-Duutslaand|Duutslaand]]. * [[1941]] - [[Holocaust]]: de verplichting um een [[davidster]] mit daorin 't woord [[joden|jood]] te dragen wonnen uut-ebreid napr alle joden boven de zes jaor in deur Duutslaand bezette gebieden. * [[1948]] - [[Juliana van Nederlaand|Koneginne Juliana]] wonnen in-ehuldig in de [[Nieje Karke (Amsterdam)|Nieje Karke]] in [[Amsterdam]]. * [[1966]] - In [[Kaapstad]] wonnen de [[Zuud-Afrika]]anse [[architektuur|architek]] van de [[Apartheid]], [[premier]] [[Hendrik Verwoerd]], vermeurd in een steekpertie bie een [[parlement]]aire bie-eenkoms. * [[1968]] - [[Swazilaand]] wonnen onofhankelijk. * [[1991]] - [[Sint-Petersburg|Leningrad]] heet weer [[Sint-Petersburg]]. De op-één-nao grootste stad in [[Ruslaand]] was in [[1924]] ummedeupt tot ''Leningrad''. == Geboren == * [[1766]] - [[John Dalton]], Britse grondlegger van de atoomtheorie († [[1844]]) * [[1915]] - [[Franz Josef Strauss]], Duutse christen-democratisch politicus († [[1988]]) * [[1926]] - [[Prins Claus|Claus von Amsberg]], Prins van Nederlaand († [[2002]]) * [[1941]] - [[Willibrord Frequin]], Nederlaanse tillevisiemaker * [[1963]] - [[Geert Wilders]], liesttrekker van de PVV == Uut de tied == * [[394]] - [[Flavius Eugenius|Eugenius]] (?), Romeinse keizer * [[972]] - [[Paus Jehannes XIII]] (?) == Viering/herdenking == * [[Eilaandgebied]] [[Bonaire]] - [[Bonairedag]]: ''Dag van de Vlag en het Volkslied'' {{DEFAULTSORT:#:6 September}} [[Kategorie:September]] eyztadytwcxp945uta1dbdn4tcivsm5 0 5619 257021 243831 2013-03-11T11:15:29Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 146 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2852]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''7 september''' == Gebeurtenissen == * [[1944]] - Op [[Vlissingen]] is de zwaorste sturm dee ooit in Nederlaand emeten is; meer as een ure [[wiendkrach]] 12 mit wiendsteuten van 122 km/u. * [[1957]] - 't Leste [[Jip en Janneke|Jip-en-Jannekeverhaol]] verschient in [[Het Parool]]. * [[1968]] - De [[VARA]] zent de leste oflevering uut van de serie [[Ja zuster, nee zuster]] * [[1202]] - [[Dirk VII van Hollaand]] verrineweerd [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]] * [[1822]] - [[Brazilië]] wonnen een onofhankelijk keizerriek * [[1898]] - Eedofleging [[Wilhelmina van Nederlaand|Koneginne Wilhelmina]] * [[1953]] - [[Nikita Chroesjtsjov]] leier van de [[Communisme|Communistische pertie]] in de [[Sovjet-Unie]]. * [[1878]] - [[William Booth]] veraandert de naam van zien Christian Mission in [[Leger des Heils]]. * [[1986]] - [[Desmond Tutu]] wonnen de eerste zwarte bisschop in [[Zuud-Afrika]]. * [[1966]] - De [[Schipholtunnel]] wonnen open-esteld. * [[1998]] - [[Google Inc.]] wonnen op-erich * [[2004]] - Start [[Wikimedia Commons]]. == Geboren == * [[1533]] - [[Elizabeth I]], Koneginne van Engelaand († [[1603]]) == Uut de tied == * [[1997]] - [[Mobutu Sese Seko]], prissedent-dictator van [[Zaïre]] == Viering/herdenking == * Nasionale feesdag in [[Brazilië]] {{DEFAULTSORT:#:7 September}} [[Kategorie:September]] q79iamr19j5l0obcg076zz75mgd8dew 0 5620 267644 257009 2013-05-11T14:42:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''8 september''' == Gebeurtenissen == * [[1278]] - Stichting van 't Prinsdom [[Andorra]]. * [[1760]] - [[Montréal]] wonnen veroverd deur 't Britse leger onder leijing van Jeffrey Amherst. * [[1936]] - Verloving tussen [[Juliana van Nederlaand|Prinses Juliana]] en [[Prins Bernhard]]. * [[1966]] - De eerste oflevering van de [[tillevisie]]serie [[Star Trek]] wonnen uut-ezunnen. * [[1991]] - [[Macedonië]] wonnen onofhankelijk van [[Joegoeslavië]]. * [[2004]] - [[Madonna (zangeres)|Madonna]] tree op tiejens heur Re-invention World Tour 2004 in 't [[Gelredome]] te [[Arnem]]. == Geboren == * [[1157]] - Koning [[Richard I van Engelaand|Richard I]] († [[1199]]). * [[1783]] - [[Nikolai Frederik Severin Grundtvig]], Deense theoloog, filosoof en pedagoog († [[1872]]). * [[1925]] - [[Peter Sellers]], acteur († [[1980]]). == Uut de tied == * [[1933]] - Koning Faysal van [[Irak]] (geboren [[1883]]). * [[1949]] - [[Richard Strauss]], Duutse komponis (geboren [[1864]]). * [[2003]] - Leni Riefenstahl, filmmakker (geboren [[1902]]). {{DEFAULTSORT:#:8 September}} [[Kategorie:September]] 5afhx970f2rbqhyfkp0bn4zciqfeds3 10 5621 267061 173329 2013-05-10T22:33:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align=right class=toccolours style="margin-left: 15px;" |colspan="7" align="center" style="background-color:{{Nav/titelbalkkleure}};"|[[september|sep]] - '''[[oktober]]''' - [[november|nov]] |- style="text-align:center;" | [[30 september|<<]] | [[1 oktober|1]] | [[2 oktober|2]] | [[3 oktober|3]] | [[4 oktober|4]] | [[5 oktober|5]] | [[6 oktober|6]] |- style="text-align:center;" | [[7 oktober|7]] | [[8 oktober|8]] | [[9 oktober|9]] | [[10 oktober|10]] | [[11 oktober|11]] | [[12 oktober|12]] | [[13 oktober|13]] |- style="text-align:center;" | [[14 oktober|14]] | [[15 oktober|15]] | [[16 oktober|16]] | [[17 oktober|17]] | [[18 oktober|18]] | [[19 oktober|19]] | [[20 oktober|20]] |- style="text-align:center;" | [[21 oktober|21]] | [[22 oktober|22]] | [[23 oktober|23]] | [[24 oktober|24]] | [[25 oktober|25]] | [[26 oktober|26]] | [[27 oktober|27]] |- style="text-align:center;" | [[28 oktober|28]] | [[29 oktober|29]] | [[30 oktober|30]] | [[31 oktober|31]] | &nbsp; | &nbsp; | [[1 november|>>]] |}<noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen maond]] </noinclude> b5lcqy9r3c1sjt7p5xmojwadf51avq4 0 5622 267656 257008 2013-05-11T14:44:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''9 september''' == Gebeurtenissen == * [[1913]] - Tiejens onweer kump een [[zeppelin]] in de [[Noordzee]] terechte. 14 bemanningslejen koemen umme * [[1942]] - De [[Noordoostpolder]] is leeg-epumpt * [[1944]] - [[Bulgaarnlaand|Bulgerije]] wonnen bevriejd deur [[Ruslaand]] * [[1998]] - In de binnenstad van [[Dèventer|Deventer]] ontsteet veul schao as gevolg van een een [[wiendhoze]] dee langes en deur 't gebied [[Twelle]]-[[Dèventer|Deventer]] raos * [[2003]] - [[Tiësto|DJ Tiësto]] geef as eerste dj een compleet stadionconcert in 't Gelredome te [[Arnem]] * [[2004]] - [[Madonna (zangeres)|Madonna]] treet op tiejens heur Re-Invention Tour in 't Gelredome in Arnem == Geboren == * [[1594]] - [[Gustaaf II Adolf van Zweden]], koning van Zweden († [[1632]]) * [[1733]] - [[Luigi Galvani]], Italiaanse netuurkundige († [[1798]]) * [[1965]] - [[Adriaan Stoet]], Nederlaans violist == Uut de tied == * [[701]] - [[Paus Sergius I]] * [[1000]] - [[Olaf I van Noorwegen]] (ca. 37) * [[1087]] - [[Willem de Veroveraar|Willem I van Engelaand]] (60) * [[1513]] - [[James IV van Schotlaand]] {{DEFAULTSORT:#:9 September}} [[Kategorie:September]] hxunx33vjiutasz3jh8zb7a5w4a8tuh 0 5623 267201 257007 2013-05-10T23:15:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''10 september''' == Gebeurtenissen == * [[1939]] - [[Kannede|Kanneda]] verklaort [[Nazi-Duutslaand|Duutslaand]] de oorlog. * [[1943]] - Duutse troepen bezetten [[Rome]]. * [[1967]] - De bevolking van [[Gibraltar]] stemt tegen éénworring mit [[Spanje]]. * [[1974]] - [[Guinee-Bissau]] wonnen onofhankelijk van [[Portugal]]. * [[2002]] - [[Zwitserlaand]] wonnen lid van de [[Verenigen Nasies]]. * [[2003]] - [[Anna Lindh]], de [[Sveden|Zweedse]] minister van Butenlaanse zaken wonnen neer-esteuken en starf laoter an heyr verwondingen. * [[1846]] - [[Elias Howe]] krieg een [[petent]] veur de [[neimesine]]. * [[1913]] - Eerste [[autoweg]] van kus-tot-kus in Amerika. == Geboren == * [[1857]] - [[James Keeler]], Amerikaanse sternskundige († [[1900]]) * [[1938]] - [[Karl Lagerfeld]], moede-ontwarper * [[1973]] - [[Nance (arties)|Nance]], Nederlaanse zangeres en tillevisieprissentetrice * 1973 - [[Mark Huizinga]], Nederlaanse judoka == Uut de tied == * [[954]] - [[Lodewiek IV van Frankriek]] * [[1889]] - [[Karel III van Monaco|Karel III]] (70), vorst van [[Monaco]] * [[1898]] - [[Elisabeth van Oostenriek]] (60), (''Sissi'') * [[1983]] - [[John Vorster]] (67), minister-prissedent van [[Zuud-Afrika]] == Viering/herdenking == * Nasionale Feesdag van [[Gibraltar]] {{DEFAULTSORT:#::10 September}} [[Kategorie:September]] 0vuo95vl84xg5tiicj9zhrm8ccqfc18 0 5624 267227 257006 2013-05-10T23:19:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''11 september''' == Gebeurtenissen == * [[490 v. Chr.]] - De [[Griekenlaand|Grieken]] verslaon de [[Perzen]] bie [[Marathon (Griekenlaand)|Marathon]]. * [[1940]] - [[Adolf Hitler|Hitler]] schort 't bevel tot de laanding in Engelaand dreje dagen op; hij stelt oek op [[14 september|14]] en [[17 september]] de beslissing uut. * [[1941]] - [[Franklin Delano Roosevelt]] verklaort [[Duutslaand]] de oorlog as een reactie op Duutse anvallen mit onderzeeboten. * [[1973]] - Onder [[Augusto Pinochet]] vient in [[Chili]] een militair staotsgrepe plaose tegen de regering van [[Salvador Allende]]. * [[1997]] - [[Schotlaand]] keus in een [[rifferendum]] veur autenomie en een eigen parlement. * [[2001]] - [[Terroristische anslagen op 11 september 2001|Terroristische anslagen]] op de [[World Trade Center (New York)|Twin Towers]] in [[New York City|New York]], en 't [[Pentagon]] bie [[Washington D.C.]]. Zwat 3.000 meensen koemen umme. == Geboren == * [[1937]] - [[Paola Ruffo di Calabria|Koneginne Paola van België]] == Uut de tied == * [[1304]] - [[Jan II van Avesnes|Jan I van Avesnes]] (ca. 56), graaf van [[Henegouwen]] en [[lieste van graven van Olland en Zeeland|graaf van Hollaand en Zeeland]] * [[1977]] - [[Nikita Chroesjtsjov]] (77), Secretaris-Generaal van de Communistische Partij in de Sovjet-Unie == Viering/herdenking == * 'Patriot Day' (Amerika) * Herdenkdag van de heilige [[Deiniol|Sunte-Deiniol]] * [[Kattelonië]] - nasionale feesdag * Herdenking instorting Twin Towers → [[World Trade Center (New York)|World Trade Center]] in [[New York City]], in 2001. * Herdenking [[terroristische anslagen op 11 september 2001]] {{DEFAULTSORT:#::11 September}} [[Kategorie:September]] ekfdiwxj5dxase1ai1eu3u1wofebsog 0 5625 257005 243834 2013-03-11T11:15:13Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 143 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2849]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''12 september''' == Gebeurtenissen == * [[1944]] - [[Noorbeek]] wonnen as eerste gemeente van Nederlaand bevriejd deur de [[gealliëren]] * [[1949]] - Nao een verschieningsverbod van vier jaor mag 't dagblad [[De Telegraaf]] weer verschienen * [[1962]] - President [[John F. Kennedy]] verklaort dat Amerika veur 't einde van 't decennium een meens naor de maone en weerumme zal brengen * [[1974]] - In [[Ethiopië]] wonnen de keizer [[Haile Selassie]] of-ezet == Geboren == * [[1494]] - [[Frans I van Frankriek]], koning van Frankriek ([[1515]]-[[1547]]) († [[1547]]) == Uut de tied == * [[1362]] - [[Paus Innocentius VI]] (geboren [[1282]]). == Viering/herdenking == * [[Heilige Naam van Meria]] {{DEFAULTSORT:#::12 September}} [[Kategorie:September]] bg7nbiogjqalvw5z62wgkebvl2a0kdc 0 5626 257004 253581 2013-03-11T11:15:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 145 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2848]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''13 september''' == Gebeurtenissen == * [[1922]] - Hoogste eerdtemperetuur ooit emeten: 58&nbsp;°C (op-etekend in al-Aziziyal in [[Libië]]). * [[1952]] - 't Eerste [[Jip en Janneke]]-verhaol verschient in 't dagblad ''[[Het Parool]]''. * [[1956]] - De diek um de nieje Iesselmeerpolder [[Oostelijk Flevolaand]] wonnen esleuten. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[81]] - Titus, Romeinse keizer (geboren [[39]]). * [[867]] - [[Paus Nicolaas I]] (ca. 47) * [[1775]] - [[Klaas Annink]] (65), 'Huttenkloas', Twents misdadiger {{DEFAULTSORT:#::13 September}} [[Kategorie:September]] mthw478fyfcnxcw0ghiq05hcc9tcf6d 0 5627 267306 257003 2013-05-10T23:37:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''14 september''' == Gebeurtenissen == * [[1509]] - Delen van [[Istanboel|Constantinopel]] wönnen verrineweerd bie een [[eerdbeving]]; der vuilen ongeveer 13.000 dooien. * [[1515]] - Nao de [[Slag bie Marignano]] verklaoren de [[Zwitserlaand|Zwitsersj]] zich neutraal. * [[1752]] - 't [[Brits Riek]] voert de [[gregoriaanse kelender]] in, waodeur in dit jaor 14 september volg op [[2 september]]. * [[1901]] - [[Theodore Roosevelt]] wonnen prissedent van de [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]]. * [[1960]] - De [[OPEC]] wonnen op-erich in [[Bagdad]]. * [[1999]] - [[Kiribati]], [[Nauru]] en [[Tonga]] wonnen lid van de [[Verenigen Nasies]]. * [[2003]] - [[Zweden]] verwörp in een [[rifferendum]] de [[euro]]. == Geboren == * [[1547]] - [[Johan van Oldenbarnevelt]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] politicus (raodpensionaoris) * [[1737]] - [[Michael Haydn]], [[Oostenriek]]se compenis * [[1769]] - [[Alexander von Humboldt]], [[Duutslaand|Duutse]] neturalis en ontdekkingsreiziger * [[1804]] - [[John Gould]], [[Groot-Brittannië|Britse]] ornitholoog * [[1849]] - [[Ivan Pavlov]], [[Ruslaand|Russische]] psycholoog * [[1933]] - [[Hans Faverey]], Nederlaanse dichter * [[1937]] - [[Renzo Piano]], [[Italië|Italiaanse]] architek * [[1956]] - [[Maxime Verhagen]], Nederlaanse politicus == Uut de tied == * [[1321]] - [[Dante Alighieri]], [[Italië|Italiaanse]] dichter * [[1901]] - [[William McKinley]], 2e prissedent van Amerika * [[1982]] - [[Grace Kelly]], Amerikaanse actrice en prinses van [[Monaco]] {{DEFAULTSORT:#::14 September}} [[Kategorie:September]] sj2fknyzrpmziyoe2rjaklt501aodo6 0 5628 267319 257180 2013-05-10T23:39:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''15 september''' == Gebeurtenissen == * [[1584]] - [[El Escorial]] bie [[Madrid]] kump of. * [[1821]] - [[Costa Rica]], [[El Salvador]], [[Guatemala]], [[Honduras]] en [[Nicaragua]] wonnen onofhankelijk van [[Spanje]]. * [[1905]] - In [[Boedepes]] demonsteren ongeveer 100.000 luui tegen de invoering van 't algemeen kiesrech in [[Hongaarnlaand|Hongerije]]. * [[1949]] - [[Konrad Adenauer]] wonnen de eerste bondskanselier van de [[Bondsrippebliek Duutslaand]]. * [[1973]] - [[Karel XVI Gustaaf van Zweden|Karel XVI Gustaaf]] volg zien uut de tied ekeumen groepvaor [[Gustaaf VI Adolf van Zweden|Gustaaf VI Adolf]] op as koning van [[Zweden]]. * [[2000]] - De [[Olympische Speulen]] in [[Sydney]] beginnen. == Geboren == * [[1254]] - [[Marco Polo]], [[Italië|Italiaanse]] ontdekkingsreiziger * [[1857]] - [[William Howard Taft]], Amerikaanse prissedent * [[1898]] - [[J. Slauerhoff]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] schriever * [[1904]] - [[Umberto II van Italië|Umberto II]], koning van [[Italië]] * [[1945]] - [[Jessye Norman]], Amerikaanse zangeres * [[1984]] - [[Henry van Weels|Prins Harry]], Britse prins == Uut de tied == * [[1883]] - [[Joseph Plateau]], [[België|Belse]] wiskundige en netuurkundige * [[1927]] - [[Herman Gorter]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] dichter * [[1945]] - [[Anton Webern]], [[Oostenriek]]se compenis * [[1973]] - Koning [[Gustaaf VI Adolf van Zweden]] * [[1995]] - [[Rien Poortvliet]], Nederlaanse schilder en tekenaar {{DEFAULTSORT:#::15 September}} [[Kategorie:September]] kio087rlxa09are6lecbl6jzpoisjsy 0 5629 267331 257179 2013-05-10T23:41:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''16 september''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::16 September}} [[Kategorie:September]] 2k1gbye9ycvd6t21cyvi5hncptb2w3h 0 5630 267343 257361 2013-05-10T23:43:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''17 september''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1919]] - [[Hendrik Entjes]], dialectoloog en hooglerer Nedersaksisch an de Rieksuniversiteit Grunning == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::17 September}} [[Kategorie:September]] 2twc9ap1xay3x79vjuc4erm9yh4gw47 0 5631 267354 257362 2013-05-10T23:45:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''18 september''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::18 September}} [[Kategorie:September]] i3bsvxy1qq01ehz9g0vld79q08okflt 0 5632 267365 257363 2013-05-10T23:47:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''19 september''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::19 September}} [[Kategorie:September]] c0t56uq1tbcjgq1ducbzvihvv06vu97 0 5633 267390 257364 2013-05-10T23:51:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''20 september''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::20 September}} [[Kategorie:September]] 1hh311u85f3up0we7twxu3xo8uxct1a 0 5634 283488 283487 2015-11-19T12:14:30Z 192.87.100.130 /* Geboren */ wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''21 september''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::21 September}} [[Kategorie:September]] gtjan40zkeu0yhh24ecy7e04gx6vc10 0 5635 267412 257358 2013-05-10T23:56:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''22 september''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::22 September}} [[Kategorie:September]] niwtwgga7c1d3sfjb4cs724eto4b2ks 0 5636 267423 257359 2013-05-10T23:58:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''23 september''' == Gebeurtenissen == * [[1846]] - De [[pleneet]] [[Neptunus (planeet)|Neptunus]] wonnen ontdek. * [[1868]] - [[Porto Rico]] verklaor zich onofhankelijk van [[Spanje]]. * [[1884]] - [[Herman Hollerith]] patenteert zien mechanische optelmesine. == Geboren == * [[63 v. Chr.]] - Keizer [[Augustus Caesar]] († [[14]]) * [[1713]] - Koning [[Ferdinand VI van Spanje]] († [[1759]]) * [[1854]] - [[Cornelis Lely]], Nederlaandsen waterbouwkundegen en politieker († [[1929]]) * [[1930]] - [[Ray Charles]], [[Verenigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] [[jazz]]muzikant († [[2004]]) == Uut de tied == * [[1241]] - [[Snorre Sturluson]], Ieslaands geskiedkeundige, dichter en politikus * [[1939]] - [[Sigmund Freud]], psychiater (geboren [[1856]]). * [[1988]] - [[Tibor Sekelj]], [[Krowatië|Krowatische]] ontdekkingsreizger (geboren [[1912]]). * [[2004]] - [[André Hazes]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] zanger (geboren [[1951]]). {{DEFAULTSORT:#::23 September}} [[Kategorie:September]] 22hqbqk4jyw2hu15p6qdzbs8p6nzrjh 0 5637 267431 257360 2013-05-10T23:59:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''24 september''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1943]] - [[Arend ten Oever]], Nederlaandsen politieker en veurvechter van t Nedersaksies. * [[1974]] - [[Jeroen Heubach]], nen Tweantsen vootbalspöller, den bie FC Tweante spöld hef == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::24 September}} [[Kategorie:September]] cr48h18tz1kg1vlm5nvk65vh6dv1qwe 0 5638 267441 257356 2013-05-11T00:01:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''25 september''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1968]] - Prins [[Johan Friso van Oranje-Nassau van Amsberg|Johan Friso]] == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::25 September}} [[Kategorie:September]] ph230jykksz1lqe47djjwp2sh3owc8x 10 5639 267057 173330 2013-05-10T22:32:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align=right class=toccolours style="margin-left: 15px;" |colspan="7" align="center" style="background-color:{{Nav/titelbalkkleure}};"|[[oktober|okt]] - '''[[november]]''' - [[december|dec]] |- style="text-align:center;" | [[31 oktober|<<]] | [[1 november|1]] | [[2 november|2]] | [[3 november|3]] | [[4 november|4]] | [[5 november|5]] | [[6 november|6]] |- style="text-align:center;" | [[7 november|7]] | [[8 november|8]] | [[9 november|9]] | [[10 november|10]] | [[11 november|11]] | [[12 november|12]] | [[13 november|13]] |- style="text-align:center;" | [[14 november|14]] | [[15 november|15]] | [[16 november|16]] | [[17 november|17]] | [[18 november|18]] | [[19 november|19]] | [[20 november|20]] |- style="text-align:center;" | [[21 november|21]] | [[22 november|22]] | [[23 november|23]] | [[24 november|24]] | [[25 november|25]] | [[26 november|26]] | [[27 november|27]] |- style="text-align:center;" | [[28 november|28]] | [[29 november|29]] | [[30 november|30]] | &nbsp; | &nbsp; | &nbsp; | [[1 december|>>]] |}<noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen maond]] </noinclude> 8a03nu8ha81hbexb28w2wiekl8jfcu9 0 5640 267452 257339 2013-05-11T00:03:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''26 september''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[2011]] - [[Harry Muskee]], zanger van [[Cuby and the Blizzards]] {{DEFAULTSORT:#::26 September}} [[Kategorie:September]] 7f2xmt42otigzvkp16uzrv1wnrds2n3 0 5641 267463 257338 2013-05-11T00:05:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''27 september''' == Gebeurtenissen == * [[1996]]: De [[Taliban]] verovert de [[Afghanistan|Afghaanse]] hoofdstad [[Kaboel]] == Geboren == * [[1976]] - [[Francesco Totti]], voetbalspöller == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::27 September}} [[Kategorie:September]] bbecx66jg71ni2qprnjrqnadcxwwbuf 0 5642 257341 248989 2013-03-11T11:21:37Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 144 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2883]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''28 september''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1949]] - [[Willem Terhorst]], bassist van Normaal * [[1976]] - [[KlompenVincent]], Nederlands zanger == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::28 September}} [[Kategorie:September]] 4ilsthrcmsxlv6byhj6gffuuzj0zdc0 0 5643 267509 257340 2013-05-11T14:20:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''29 september''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::29 September}} [[Kategorie:September]] 62uoa9ywefaijo0mn526z9f05zkfg2b 0 5644 267534 257343 2013-05-11T14:24:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{september}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''30 september''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1956]] - [[Frank Löwik]], Twèents historicus en skriever == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::30 September}} [[Kategorie:September]] c969n8lx7d04n41pc2d85jxt2m4zy5w 0 5645 267376 257342 2013-05-10T23:49:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''1 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:1 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] luveg0mknmb83fgteo1g6u3xbyhot8a 0 5646 267560 257345 2013-05-11T14:28:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''3 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1974]] - [[Marianne Timmer]], skeuvelloopster, Olympies kampioene == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:3 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] 7zkywkrgktoifdyi56i43wj34rb753f 0 5647 267590 257344 2013-05-11T14:33:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''4 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1942]] - [[Jenny Arean]], Neerlaandse zangeresse, cabaretière en actrice == Uut de tied == * [[1669]] - [[Rembrandt van Rijn]], kunstskilder {{DEFAULTSORT:#:4 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] 1jnzbtgc6rxa4c1wz4twrf6fr3cbv4o 0 5648 267613 257331 2013-05-11T14:37:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''5 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:5 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] el106e4nyy081c03jb5j6gzxy5cospw 0 5649 257330 244834 2013-03-11T11:21:25Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 144 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2928]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''6 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:6 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] essukblb364muks3yrjbrcb47wgbbly 0 5650 267634 257218 2013-05-11T14:41:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''7 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:7 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] 55f5ydph5xb8g4g6gqzot9andkx2bd3 0 5651 257219 248816 2013-03-11T11:19:16Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 146 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2924]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''8 oktober''' == Gebeurtenissen == * [[1856]] - een [[Groot-Brittannie|Engelse]] opiumsmokkelaar wörd arresteerd deur [[Chinese keizerriek|China]], t begin van n tweede [[opiumoorlog]] == Geboren == * … == Uut de tied == * … {{DEFAULTSORT:#:8 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] 6ur8wqeusev1gwpyxqxmyqur4u5gx1j 0 5652 257216 241011 2013-03-11T11:19:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 143 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2923]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''9 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:9 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] 1o9db1s4jjho4r4sivw1d3j2j64l8iz 0 5653 256883 251889 2013-03-11T11:12:28Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 146 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2921]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''10 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::10 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] 7j63ixlzwh6dgum0qfpjee1pjgjypi6 0 5654 257214 243474 2013-03-11T11:19:09Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 144 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2927]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''11 oktober''' == Gebeurtenissen == * [[1965]] - [[Hilversum 3]] (noen [[3FM]]) begint uut te zenden == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::11 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] qqpihy741g42cpv0lsxwev96ochvso4 0 5655 257215 231193 2013-03-11T11:19:10Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 143 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2920]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''12 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::12 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] qapqtoxuhnqf6t6k4hqdtv6cvkeh9fd 0 5656 272967 257212 2014-01-23T22:40:52Z 80.114.178.7 /* Geboren */ [[1867]] - [[Pierre Bonnard]], Fraans post-impressionistiese skilder; /* Gebeurtenissen */ [[1307]] - [[Fraankriek]] vuil de [[Tìmpelders]] an wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''13 oktober''' == Gebeurtenissen == * [[1307]] - [[Fraankriek]] vuil de [[Tìmpelders]] an == Geboren == * [[1867]] - [[Pierre Bonnard]], Fraans post-impressionistiese skilder == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::13 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] hklapq88b3fpbfuw1gr1qnnxd5bi99z 0 5657 257213 245155 2013-03-11T11:19:08Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 145 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2922]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''14 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::14 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] tb437jlmq0jtac60y3m6iejjkl1wg9j 0 5658 257210 231196 2013-03-11T11:19:05Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 144 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2919]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''15 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1844]] - [[Friedrich Nietzsche]], Duuts filosoof en filoloog == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::15 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] 87nwg6zc4ebjoh2oud8aucitgprfwh4 0 5659 257211 239934 2013-03-11T11:19:06Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 143 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2963]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''16 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::16 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] oqk70tr7cf9m7vvzhjadg3wyndc0m4p 0 5660 257067 240034 2013-03-11T11:16:25Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 142 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2962]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''17 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1811]] - [[Albertus van Raalte]], gereformierde dominee en emigraantenleider * [[1951]] - [[Annie Borckink]], skaatsenriedster (olympies kampioene) == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::17 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] 1f6vrxf20yej2wo32pea7q8dhx6k0p9 0 5661 267353 257066 2013-05-10T23:45:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''18 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1947]] - [[Job Cohen]], Nederlands politikus == Uut de tied == * [[1976]] - [[Johan Gigengack]], skriewer in t Tweants {{DEFAULTSORT:#::18 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] hppwiro9w8gyw51psjgoh2ur4df4yst 0 5662 267364 260530 2013-05-10T23:47:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''19 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... 19-10-1947 Michael Schumann geboren in Kassel Germanen == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::19 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] 0u1k6bltxm7n079mnzgc0ziz77jcqno 0 5663 257064 241415 2013-03-11T11:16:20Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 146 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2959]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''20 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == *[[1987]] - [[Sanne Nijhof]], model oet n Ham in Tweante == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::20 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] fjmy6lz2geqdj0c0lrrkerxa8k88onp 0 5664 267401 257071 2013-05-10T23:53:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''21 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[2011]] - [[Muammar Al-Gaddafi]], Libies revolutionaer {{DEFAULTSORT:#::21 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] nz3f8rrzoci08szx8n4l7713mgyc370 0 5665 267411 257070 2013-05-10T23:55:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''22 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[1936]] - [[Harm Tiesing]], Drèentstalige schriever {{DEFAULTSORT:#::22 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] 63o2gw6poijjqhwhnp40boya9iuug5j 0 5666 267422 257069 2013-05-10T23:58:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''23 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::23 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] tutbk6pw4fddo6glumcyyulrt91n23d 0 5667 267430 257068 2013-05-10T23:59:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''24 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::24 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] 5hb7teoqromuo4yrr01rxk1ouee4xty 0 5668 257073 242107 2013-03-11T11:16:31Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 142 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2954]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''25 oktober''' == Gebeurtenissen == * [[1415]] - [[Slag bie Azincourt]], [[Hendrik V van Engelaand]] breng [[Frankriek]] een grote slag toe == Geboren == * [[1936]] - [[Willem Wilmink]] (Eanske), Tweantsen dichter, skriewer en zänger * [[2001]] - [[Prinses Elisabeth van België]] == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::25 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] ir79czzoknbkljrvgujrovtbacsltbt 0 5669 267451 257072 2013-05-11T00:03:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''26 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::26 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] f8lwqbpzd0z24vs2m4uqeoqec271sip 0 5670 256910 246284 2013-03-11T11:13:06Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 145 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2949]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''31 oktober''' == Gebeurtenissen == * [[1517]] - [[Meerten Luther]] slaot zien [[Meerten Luthers 95 stellingen|95 stellingen]] an an de [[deure]] van de slotkapel in [[Wittenbarg (stad)|Wittenbarg]]. * [[2002]] - Politica [[Ayaan Hirsi Ali]] stap over van de [[PvdA]] naor de [[VVD]]. == Geboren == * [[1964]] - [[Marco van Basten]], Nederlaanse [[vootbal]]speuler en bondscoach == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::31 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] o4fdizrro6tkjqlj5e2hsk2qrgb53e8 0 5671 267462 256911 2013-05-11T00:05:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''27 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::27 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] pio1tvu6aj2d7sdsqqntk09sr60am37 0 5672 267499 256912 2013-05-11T14:18:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''28 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::28 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] 5w2m0fnarkneagz5tqh6pyxau1llava 0 5673 267508 256913 2013-05-11T14:20:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''29 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::29 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] hhjit7xkkvaert5dm5x3pk91j8sq0zv 0 5674 267533 256914 2013-05-11T14:24:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{oktober}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''30 oktober''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::30 Oktober}} [[Kategorie:Oktober]] hypbm63z4hvqw7c2tizdeur3jv6k46k 0 5675 268159 267375 2013-06-10T20:29:22Z Droadnaegel 1133 interwiki deroet, steet op wikidata wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''1 november''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:1 November}} [[Kategorie:November]] kfrt4nbmmwbk68cvvq7181bfc3yiar9 0 5676 267519 256916 2013-05-11T14:21:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''2 november''' == Gebeurtenissen == * [[1930]] - Kroning tot keizer van [[Haile Selassie]] == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:2 November}} [[Kategorie:November]] 00un5prhnil6ocyxe2pivrczf9f088a 0 5677 267559 256917 2013-05-11T14:28:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''3 november''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1971]] - [[Edda Schnittgard]], Duutse zangeres, grappenmaakster en schriefster == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:3 November}} [[Kategorie:November]] r4i11el3jpm8xfq4vxycdp9mxzqaq54 0 5678 267589 256918 2013-05-11T14:33:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''4 november''' == Gebeurtenissen == * [[2008]]: [[Barack Obama]] wörd as eerstn [[Afro-Amerikaan]] ekeuzn töt presideant van [[Amerika|De Verenigde stoatn]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:4 November}} [[Kategorie:November]] kbbs11wr04851407ar54zkiinlympfg 0 5679 267612 256919 2013-05-11T14:37:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''5 november''' == Gebeurtenissen == * [[1955]] - Oprichting [[Dialektkringe Salland en OostVeluwe]] == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[1963]] - [[Gesinus Gerhardus Kloeke]], taalonderzeuker {{DEFAULTSORT:#:5 November}} [[Kategorie:November]] cun4kfhsz6nsrxwts28ocnhmuiymffz 0 5680 267624 257162 2013-05-11T14:39:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''6 november''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:6 November}} [[Kategorie:November]] 9vo6l1ova5ir23ai6hira1mqbapf73v 0 5681 267633 257161 2013-05-11T14:40:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''7 november''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1978]] - [[Jan Vennegoor of Hesselink]], voetbalspöller == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:7 November}} [[Kategorie:November]] a40jddepb21jjf38iva1esqr1vz3nhl 0 5682 267643 257164 2013-05-11T14:42:40Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''8 november''' == Gebeurtenissen == * [[1576]] - In [[Gent]] tekenen de gewessen [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] en [[Zeelaand]] de ''Pacifikasie van Gent''. * [[1889]] - [[Montana (staot)|Montana]] wonnen een staot van de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigde Staoten]]. == Geboren == * [[1946]] - [[Guus Hiddink]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[voetbal]]speuler en -trainer == Uut de tied == * [[1920]] - [[Abraham Kuyper]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[theologie|theoloog]] en [[poletiek|politicus]] (geboren [[1837]]). {{DEFAULTSORT:#:8 November}} [[Kategorie:November]] mhk0wchm8oqvkwkx0hp68cwcmu03boh 0 5683 267655 257163 2013-05-11T14:44:40Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''9 november''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:9 November}} [[Kategorie:November]] 5wv5xe4fospc6yme7g1awyh7u3s4ijh 0 5684 257158 242157 2013-03-11T11:18:03Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 148 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2988]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''10 november''' == Gebeurtenissen == * … == Geboren == * … == Uut de tied == * [[1938]] - [[Mustafa Kemal Atatürk]], Turks generaol en leider {{DEFAULTSORT:#::10 November}} [[Kategorie:November]] hq4cb8f5v8116k8frj3q0skpd893lmf 0 5685 267226 257157 2013-05-10T23:19:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''11 november''' == Gebeurtenissen == * [[1889]] - [[Washington (staot)|Washington]] wonnen een staot van [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]]. * [[1918]] - In de [[Eerste Wealdkrieg|Eerste Wereldoorlog]] wonnen een wapenstilstaand bereik. * [[1975]] - [[Angola]] wonnen onofhankelijk van [[Portugal]]. == Geboren == * [[1050]] - [[Hendrik IV van 't Heilige Roomse Riek|Hendrik IV]], koning van Duutslaand en keizer van 't Heilige Roomse Riek († [[1106]]) * [[1888]] - [[Jan Lutz]], Nederlands illustrator (overleden [[1957]]) * [[1974]] - [[Jarno Hams]], Twaentsen krachtsporter == Uut de tied == * [[1623]] - [[Philippe du Plessis-Mornay]] (74), Franse theoloog * [[1638]] - [[Cornelis van Haarlem|Cornelis Cornelisz van Haarlem]] (76), Nederlaanse kunsschilder * [[1686]] - [[Otto von Guernicke]] (83), Duutse netuurkundige * [[1855]] - [[Søren Kierkegaard]] (42), Deense filesoof == Vieringen/herdenkingen == * [[Sunte-Marten (feest)|Sunte-Marten]] * [[Polen]] Onofhankelijkheidsdag [[1918]] * [[Angola]] Onofhankelijkheidsdag [[1975]] {{DEFAULTSORT:#::11 November}} [[Kategorie:November]] cft2nnbc6sgshcpcg8nivi1sckg59bq 0 5686 267237 257160 2013-05-10T23:21:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''12 november''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::12 November}} [[Kategorie:November]] 5hwf5sg1ez8aobg1ebsqe5huzqzquno 0 5687 267258 257159 2013-05-10T23:24:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''13 november''' == Gebeurtenissen == * [[1945]] - Generaol [[Charles de Gaulle]] wodt keuzen tot prissedent van et veurlopige bewiend van Frankriek. * [[2001]] - De eerste oflevering van de dramaserie [[Baas Boppe Baas]] wodt uutzunnen deur [[Omrop Fryslân]]. == Geboren == * [[1949]] - [[Whoopi Goldberg]], Amerikaanse aktrice * [[1969]] - [[Ayaan Hirsi Ali]], Soemalisch-Nederlaans politika ([[VVD]]) == Uut de tied == * [[2009]] - [[Ali Brals-Luinge]], Drèentse schriefster en veurdrachtskeunstenaor {{DEFAULTSORT:#::13 November}} [[Kategorie:November]] l7n7jm01bv38lc39lp8ugcxom39sicj 0 5688 257156 242155 2013-03-11T11:18:01Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 146 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2983]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''14 november''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::14 November}} [[Kategorie:November]] tqqhnodjgcznqedsfeoq35lzkqkp9ci 0 5689 267318 257155 2013-05-10T23:39:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''15 november''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::15 November}} [[Kategorie:November]] 1794rsmfd40tl6qlsj0kbq3uzeaca1s 0 5690 267330 257024 2013-05-10T23:41:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''16 november''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::16 November}} [[Kategorie:November]] 00e5e117cmh4yydpqqu7jffztn4t8u3 0 5691 267342 257025 2013-05-10T23:43:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''17 november''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1749]] - [[Nicolas Appert]], fraanse uutviender (↑1841) == Uut de tied == * [[1961]] - [[G.B. Vloedbeld]], skriewer den at drok was vuur t Tweants {{DEFAULTSORT:#::17 November}} [[Kategorie:November]] eufxz7e9twvlb5xbs6go89fkojv2agh 0 5692 267352 257022 2013-05-10T23:45:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''18 november''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::18 November}} [[Kategorie:November]] ej7ujhf8wffqar61irdqbyjrpd0vkmr 0 5693 267363 257023 2013-05-10T23:47:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''19 november''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::19 November}} [[Kategorie:November]] ftg1iy1g01ipr0205xwem9fvhl3vle5 0 5694 267389 257028 2013-05-10T23:51:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''20 november''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::20 November}} [[Kategorie:November]] fmszpiv04kdgs4txnwwzhgoewl4af67 0 5695 257297 249087 2013-03-11T11:20:51Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 149 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q3025]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''22 november''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::22 November}} [[Kategorie:November]] 8o4gsj88199we4xgu349anatraszhaq 0 5696 267421 257026 2013-05-10T23:58:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''23 november''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::23 November}} [[Kategorie:November]] d5j2wos6aibr0l2fqtr9lf89srhr7wv 0 5697 271578 271571 2013-12-06T20:58:10Z Droadnaegel 1133 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/95.97.73.186|95.97.73.186]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur NaegelBot wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''24 november''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::24 November}} [[Kategorie:November]] d5xebzk08brpi85y1k9jbgghzpog7nq 0 5698 267440 257030 2013-05-11T00:01:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''25 november''' == Gebeurtenissen == * [[1947]] - [[Ni'j-Zeelaand]] wodt een dominion. * [[1975]] - [[Suriname]] wodt onofhaankelik van [[Nederlaand]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::25 November}} [[Kategorie:November]] 4dvd0um7w0i3u0hbnqfgcf5ked0n6bt 0 5699 267450 257031 2013-05-11T00:03:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''26 november''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::26 November}} [[Kategorie:November]] nvsgtbyh3dq7knx8cqstfuephu9yc8r 0 5700 276851 267461 2014-11-20T19:37:20Z Droadnaegel 1133 /* Geboren */ wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''27 november''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1980]] - [[Loes Gunnewijk]], wielrenster == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::27 November}} [[Kategorie:November]] b1x81211tu58f1w66w22ueeh2pqc4jo 0 5701 267498 256938 2013-05-11T14:18:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''28 november''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[1962]] - [[Wilhelmina van Nederlaand]], köningin van Nederlaand van 1890 tot 1948 {{DEFAULTSORT:#::28 November}} [[Kategorie:November]] s0ll5jhrexb31kypt9wfo5g3pq286r4 0 5702 267507 256939 2013-05-11T14:19:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''29 november''' == Gebeurtenissen == * … == Geboren == * [[1856]] - [[Georgi Plechanov]], Russisch revolutionair († [[1918]]) == Uut de tied == * [[1964]] - [[Anne de Vries]], schriever {{DEFAULTSORT:#::29 November}} [[Kategorie:November]] m8vlofc1xo3ljg2o53v5rsbs6uh3jlj 0 5703 267532 256940 2013-05-11T14:24:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''30 november''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::30 November}} [[Kategorie:November]] hr0vqaq3g5u72hnjx2cufhw9f8u0hya 0 5704 268158 267369 2013-06-10T20:27:55Z Droadnaegel 1133 interwikies deroet, op wikidata wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''1 december''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1810]] - [[Harm Boom]], Drèentstalig skriever == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:1 December}} [[Kategorie:December]] fq79i6z5dcm5tmsz2apakp5njmvsivb 0 5705 267512 256934 2013-05-11T14:20:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''2 december''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:2 December}} [[Kategorie:December]] tsjqs8qzleib1qysdaoztme3odlbhll 0 5706 267553 256935 2013-05-11T14:27:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''3 december''' == Gebeurtenissen == * [[1906]] - anvang staking van de [[Riesn#Industriële tied|Stoomgäste]] == Geboren == * [[1978]] - [[Bram Tankink]], wielrenner == Uut de tied == * [[1398]] - [[Gerard Zerbolt van Zutfent]], ien van de eerste [[Breurs van 't Gemiene Lèven]] {{DEFAULTSORT:#:3 December}} [[Kategorie:December]] b6riuef0igoawu6a5k1t46xcjor9of8 0 5707 267607 256936 2013-05-11T14:36:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''5 december''' == Gebeurtenissen == * [[Sunterkloas]] * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[1791]] - [[Wolfgang Amadeus Mozart]], meziekskriewer {{DEFAULTSORT:#:5 December}} [[Kategorie:December]] llfcdpceqh9gz0uftt7gd0mpauh1r9e 0 5708 267618 256931 2013-05-11T14:38:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''6 december''' == Gebeurtenissen == * [[1917]] - [[Finland]] verklaort zien eigen onofhankelijk van [[Ruslaand]]. * [[1877]] - [[Thomas Edison]] maak de eerste geluudsopname. == Geboren == * [[1792]] - [[Willem II van Nederlaand|Koning Willem II]], Koning der Nederlanen (uut de tied ekeumen in [[1840]]) == Uut de tied == * [[342]] - [[Nikoloas van Myra|Sunte-Nicolaas van Myra]] {{DEFAULTSORT:#:6 December}} [[Kategorie:December]] ppf4v1mg4tumlm74y42smcylkigzepi 0 5709 267628 256932 2013-05-11T14:40:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''7 december''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:7 December}} [[Kategorie:December]] rsrrluaynzv05ghywjc258qk5js3y5e 0 5710 267639 257103 2013-05-11T14:41:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''8 december''' ==Gebeurtenissen== *... ==Geboren== *... ==Uut de tied== *... {{DEFAULTSORT:#:8 December}} [[Kategorie:December]] d3kktdxawhtcim558eikhmovaho1py6 0 5711 267649 257102 2013-05-11T14:43:40Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''9 december''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1842]] - [[Peter Kropotkin]], Russies vorst, revolitionair en anarchist * [[1954]] - [[Herman Finkers]], Tweants grapnmaker == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#:9 December}} [[Kategorie:December]] mdc5fhw9v49o34qvgjq4oqzpp5fugb1 0 5712 267195 257101 2013-05-10T23:12:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''10 december''' ==Gebeurtenissen== *... ==Geboren== * [[1873]] - [[Louis Albert Roessingh]], Drèentse schilder en dichter * [[1943]] - [[Willem Frederiks]], schriever in t Nijverdals, bekend as Willem van Noesel ==Uut de tied== *... {{DEFAULTSORT:#::10 December}} [[Kategorie:December]] q0xsjr5jt6a343mhncc8mq22d1cltys 0 5713 267221 257100 2013-05-10T23:18:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''11 december''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1930]] - [[Simon van Wattum]], dichter en journalist in t Veenkelonioals, Oldambtsters en Nederlaands * [[1985]] - Martin ter Denge, muzikaant, skriewer en dichter oet t Twaentse Riessen, bekaend as [[Woolters]] == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::11 December}} [[Kategorie:December]] p343jo1oxcu2eicswandg3r64rzgzme 0 5714 267231 257099 2013-05-10T23:20:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''12 december''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::12 December}} [[Kategorie:December]] jjw9rmmw6g4a2dp2hzcu525xmq8vxfh 0 5715 267253 257098 2013-05-10T23:23:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''13 december''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::13 December}} [[Kategorie:December]] gvtzetxu7lykx1cn2l83utviyqw47sl 0 5716 267300 257097 2013-05-10T23:32:43Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''14 december''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1503]] - Woarsch. [[Michel de Nostredame]], better bekeand as Nostradamus, nit zeker, kan ook [[21 december]] wean. == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::14 December}} [[Kategorie:December]] 7urpoq2j2f3a459i356ihy6ge18i88w 0 5717 267312 257096 2013-05-10T23:38:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''15 december''' ==Gebeurtenissen== *[[1315]] - [[Etsjer]] wördden veur t eerst in eschreven stukken eneumd. *[[1943]] - de eerste minsen gingen op [[Emmeloord]] woenen. *[[1960]] - Koning Boudewijn van België trouwt mit Fabiola de Mora y Aragón. *[[Könninkrieksdag]] in Nederlaand (jaorliks) ==Geboren== *... ==Uut de tied== *... {{DEFAULTSORT:#::15 December}} [[Kategorie:December]] pkk91sk69f1hiip9nape42rjktp3pyj 0 5718 270478 270476 2013-09-19T07:21:58Z Razr Nation 9370 Reverted 1 edit by [[Special:Contributions/89.105.203.146|89.105.203.146]] ([[User talk:89.105.203.146|talk]]). ([[w:WP:TW|TW]]) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''16 december''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1770]] - [[Ludwig van Beethoven]] * [[1965]] - [[Alexander Pechtold]], liesttrekker van D66 == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::16 December}} [[Kategorie:December]] coi4akvpxzkds9nr7c3qyieqgibjtk1 0 5719 267336 257094 2013-05-10T23:42:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''17 december''' == Gebeurtenissen == * [[1903]] - eerste succesvolle vlocht met n vleegtuug deur de [[Wrightbreurs]] == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[2011]] - [[Kim Jong-il]], leader van Noord-Korea {{DEFAULTSORT:#::17 December}} [[Kategorie:December]] ccx2ys3fo2q8jrhczqh735zeodsrwuw 0 5720 257235 245801 2013-03-11T11:19:30Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 147 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2438]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''18 december''' == Gebeurtenissen == * … == Geboren == * [[1856]] - [[Joseph John Thomson]], ontdekker van t [[elektron]] == Uut de tied == * … {{DEFAULTSORT:#::18 December}} [[Kategorie:December]] q8400ziewg6dj66zhxnk0q9d85gi2e3 0 5721 267358 257236 2013-05-10T23:46:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''19 december''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::19 December}} [[Kategorie:December]] rm1bahbjhhoe562k0gwd042ti2k0m70 0 5722 267383 257233 2013-05-10T23:50:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''20 december''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1881]] - [[Johanna van Buren]], Helders dichteres == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::20 December}} [[Kategorie:December]] q61fwjywne0hsuxycp5888s97rjrr8p 0 5723 267405 257234 2013-05-10T23:54:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''22 december''' ==Gebeurtenissen== *... ==Geboren== * [[1795]] - [[Thomas Ainsworth]], grondlegger van de Twèentse textielindustrie ==Uut de tied== *... {{DEFAULTSORT:#::22 December}} [[Kategorie:December]] tqvxy8e2nrtg0wbvdmgtrp6qsnn20jy 0 5724 267414 257239 2013-05-10T23:57:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''23 december''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::23 December}} [[Kategorie:December]] l7v63z8basaedlkybfaeb09v6rwmyg2 0 5725 270480 270477 2013-09-19T13:34:26Z Servien 7 Versie 270477 van [[Special:Contributions/89.105.203.146|89.105.203.146]] ([[User talk:89.105.203.146|overleg]]) weerummedreid. wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''24 december''' == Gebeurtenissen == *... == Geboren == *... == Uut de tied == *... {{DEFAULTSORT:#::24 December}} [[Kategorie:December]] i2mr5nbrlwqrcfpiiucfix5xn6ndbyi 0 5726 267434 257237 2013-05-11T00:00:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''25 december''' ==Gebeurtenissen== *... ==Geboren== *... ==Uut de tied== *... {{DEFAULTSORT:#::25 December}} [[Kategorie:December]] o47404af94q8gbqbtvkl6umbzwylbuh 0 5727 267444 257238 2013-05-11T00:02:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''26 december''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::26 December}} [[Kategorie:December]] re9k0vwmzf604dvpub6rjsacekosvph 0 5728 267455 257231 2013-05-11T00:03:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''27 december''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::27 December}} [[Kategorie:December]] 5csd36e30weeszr3lyqajtoqgvqaw49 0 5729 267492 257232 2013-05-11T14:17:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''28 december''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::28 December}} [[Kategorie:December]] llb9l56hrjqt2iq7loqv15kjxgjiis2 0 5730 267502 257351 2013-05-11T14:19:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''29 december''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[1995]] - [[Simon van Wattum]], dichter en journalist in t Veenkelonioals, Oldambtsters en Nederlaands {{DEFAULTSORT:#::29 December}} [[Kategorie:December]] 8c5mc9c88mre6eaauzjpfgxar50tns6 0 5731 267526 257350 2013-05-11T14:23:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''30 december''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[1961]] - [[Yuen Keong Ng]] == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::30 December}} [[Kategorie:December]] jgfm7dh8nnihl793f7mvjzrga380tgw 0 5732 267400 257353 2013-05-10T23:53:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{november}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''21 november''' == Gebeurtenissen == * [[1783]] - Eerste bemande [[lochballon]]vaort (vun plaose in [[Frankriek]]). * [[1846]] - [[Oliver Wendell Holmes]] introduceer de term ''[[anesthesie]]''. * [[1877]] - [[Thomas Edison]] vien de [[fonograaf]] uut. * [[1905]] - [[Albert Einstein]] publiceer zien massa-energierelasie ''E=mc²'' in de ''Annalen der Physik''. * [[2000]] - [[Irak|Iraakse]] premier [[Tariq Aziz]] zeuk toenaojering tot [[Libanon]], [[Syrië]] en [[Jordanië]] um 1 groot laand te vormen * [[2006]] - Anti-[[Syrië]] politicus [[Pierre Amine Gemayel|Pierre Gemayel]] wonnen vermeurd in [[Beiroet]], [[Libanon]] == Geboren == * [[1694]] - [[Voltaire]], Franse filosoof († [[1778]]) * [[1965]] - [[Björk]], [[Ieslaand|Ieslaanse]] zangeres == Uut de tied == * [[1916]] - [[Franz Jozef I]] (86), Oostenriek-Hongaarse keizer {{DEFAULTSORT:#::21 November}} [[Kategorie:November]] pm3o02miuf9easatrwglwptow3knmco 0 5733 267582 257352 2013-05-11T14:32:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''4 december''' == Gebeurtenissen == * [[1851]] - Een mislokken [[staotsgrepe]] in [[Frankriek]]. * [[1918]] - 't Koninkriek [[Joegoslavië]] wonnen uut-ereupen. * [[1982]] - [[Volksrippebliek China|China]] nimp de [[grondwet]] an. * [[1930]] - 't [[Vaticaanstad|Vaticaan]] keur de [[periodieke onthouwing]] goed as methode veur [[geboortecontrole]]. == Geboren == * [[1962]] - [[Aleksandr Litvinenko]], Russische medewarker van de veiligheidsdiens en dissedent († [[2006]]) == Uut de tied == * [[1334]] - [[Paus Jehannes XXII]] (Jacques Duèze) (90), paus te Avignon {{DEFAULTSORT:#:4 December}} [[Kategorie:December]] 0p5lawhetxku9bbmo14fr51pbeoz2m7 0 5734 267394 257348 2013-05-10T23:52:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{december}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaose op '''21 december''' ==Gebeurtenissen== * [[1964]] - In [[Groot-Brittannië]] wonnen de [[doodstraf]] of-eschaf * [[1937]] - [[Walt Disney]] breng [[Sneeuwwitje]] (''Sneiwitjen'') uut * [[1898]] - [[Marie Curie]] en [[Pierre Curie]] ontdekken [[radium]] ==Geboren== * [[1966]] - [[Marco Borsato]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] zanger * [[1503]] - Vermodeliken geboortedoatum van [[Michel de Nostredame]] ==Uut de tied== *... {{DEFAULTSORT:#::21 December}} [[Kategorie:December]] mll84us3fo93h30awd1tm5oj335m44v 10 5735 267037 173324 2013-05-10T22:29:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| align=right class=toccolours style="margin-left: 15px;" |colspan="7" align="center" style="background-color:{{Nav/titelbalkkleure}};"|[[april|apr]] - '''[[mei]]e''' - [[juni|jun]] |- style="text-align:center;" | [[30 april|<<]] | [[1 meie|1]] | [[2 meie|2]] | [[3 meie|3]] | [[4 meie|4]] | [[5 meie|5]] | [[6 meie|6]] |- style="text-align:center;" | [[7 meie|7]] | [[8 meie|8]] | [[9 meie|9]] | [[10 meie|10]] | [[11 meie|11]] | [[12 meie|12]] | [[13 meie|13]] |- style="text-align:center;" | [[14 meie|14]] | [[15 meie|15]] | [[16 meie|16]] | [[17 meie|17]] | [[18 meie|18]] | [[19 meie|19]] | [[20 meie|20]] |- style="text-align:center;" | [[21 meie|21]] | [[22 meie|22]] | [[23 meie|23]] | [[24 meie|24]] | [[25 meie|25]] | [[26 meie|26]] | [[27 meie|27]] |- style="text-align:center;" | [[28 meie|28]] | [[29 meie|29]] | [[30 meie|30]] | [[31 meie|31]] | &nbsp; | &nbsp; | [[1 juni|>>]] |}<noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen maond]] </noinclude> frl3uiho5aw6jx5qwylmokl36qwx07c 14 5737 266395 257349 2013-05-10T17:32:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|May}} [[Kategorie:Maond]] h26xt0h2o19xg3gi1jt7hhg8523ia51 0 5738 267518 257355 2013-05-11T14:21:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''2 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1775]] - [[Benjamin Franklin]] voltooit zien studie van de golfstroom. == Geboren == * [[1729]] - [[Katterina II van Ruslaand]], tsarin van Ruslaand († in [[1796]]) * [[1961]] - [[Hein Vergeer]], Nederlaanse schaetser * [[1961]] - [[Erik de Vogel]], Nederlaanse akteur * [[1963]] - [[Victor Reinier]], Nederlaanse akteur en prissentaoter * [[1975]] - [[David Beckham]], Britse voetbalspeuler == Uut de tied == * [[1519]] - [[Leonardo da Vinci]] (67), Italiaanse architekt, uutviender, ingenieur, beeldhouwer, schriever en schilder {{DEFAULTSORT:#:2 Meie}} [[Kategorie:Meie]] 57rtyzzqbs8msm2savh5n9bhbepqj77 0 5739 268485 267558 2013-07-15T15:56:33Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''3 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1903]] - oprichting van [[Heracles Almelo]] * [[1998]] - [[Wim Duisenberg]] wodt benuumd tot de eerste veurzitter van de [[Europese Centraple Baank]]. * [[2006]] - Vliegtuugongelok in de [[Zwatte Zee]]. Een [[Airbus A320]] van [[Armavia]], van een Armeense vliegtuugmaotschappi'je, stot tiedens slecht weer in de Zwatte Zee. Alle 113 inzittenden kommen om et leven. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[1758]] - [[Paus Benedictus XIV]] (83) * [[2006]] - [[Karel Appel]] (85), Nederlaanse keunstschilder en beeldhouwer == Viering/herdaenking == * [[Polen]] - Nationaole feestdag ''Dag van de Grondwet'' * Internasjonaaln dag van de [[persvrieheaid]], zoas oet ereupen deur de VN {{DEFAULTSORT:#:3 Meie}} [[Kategorie:Meie]] 1oj52xnsajc55m4zgzu1nt11h1cmty7 0 5740 267588 256984 2013-05-11T14:33:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''4 meie''' == Gebeurtenissen == * [[374]] - [[Atlatl Cauac]] wodt heerser van [[Teotihuacan]]. * [[1956]] - [[Juliana van Nederlaand|Keuningin Juliana]] onthult et Nationaol Monement op de Dam in Amsterdam. * [[1919]] - Leden van de [[4 meie-beweging]] demonstreren op et [[Tiananmen]]-plein tegen et [[Verdrag van Versailles]] en et onvermeugen van de Chinese regering. * [[1976]] - Een treinbotsing in [[Schiedam]] kost 24 meensken et leven. * [[1990]] - [[Letlaand]] verklaort hum as dadde Baltische rippebliek, nao [[Litouwen]] en [[Estlaand]], onofhaankelik van de [[Sovjet-Unie]]. * [[1990]] - In [[Griekenlaand|Griekelaand]] wodt [[Konstantinos Karamanlis]] (83) veur de twiede maol prissedent. == Geboren == * [[1008]] - [[Hendrik I van Fraankriek]], Fraanse keuning († [[1060]]) * [[1994]] - [[Pauline Ducruet]], prinses van Monako == Uut de tied == * [[1807]] - [[Napoleon Karel Bonaparte]] (4) == Viering/herdaenking == * [[Nederland]] - nationaole herdaenking van alle gevalenen vanof et beginne van de [[Tweede Wereldoorlog|Twiede Wereldoorlog]] ([[Nationaole Dodenherdaenking]]). {{DEFAULTSORT:#:4 Meie}} [[Kategorie:Meie]] p2yz15r2kug0gh0l86m048tm6c3f9gz 0 5741 267611 256985 2013-05-11T14:37:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''5 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1835]] - De eerste spoorweg op et Europese kontinent wodt anlegd tussen [[Bruzzel (stad)|Brussel]] en [[Mechelen (België)|Mechelen]]. De liende was 20 kilemeter lang. * [[1862]] - [[Slag bie Puebla]], [[Mexico (laand)|Mexico]] verslaot de [[Frankriek|Fraansen]]. Disse overwinning wodt elk jaor vierd onder de naeme [[Cinco de Mayo]]. * [[1912]] - De ''[[Pravda]]'' verschient veur et eerst as [[bolsjevisme|bolsjevistisch]] perti'jblad. * [[1948]] - [[Pax Christi|Pax Christi Nederlaand]] wodt in Utrecht opricht. * [[1949]] - Tien Europese lanen stellen de [[Raod van Europa]] in, de eerste stap op weg naor een verienigd [[Europa (continent)|Europa]]. == Geboren == *[[1813]] - [[Søren Kierkegaard‎]], 19e-eeuwse Deense theoloog en filosoof == Uut de tied == * [[1705]] - [[Leopold I van et Heilige Roomse Riek|Leopold I]] (64), keizer van et Heilige Roomse Riek * [[1821]] - [[Napoleon Bonaparte]] (51), Fraanse keizer en generaol == Viering/herdaenking == * [[Mexico (laand)|Mexico]] - [[Cinco de Mayo]], viering van de overwinning in de [[Slag bie Puebla]] ([[1862]]) * [[Nederlaand]] - [[Bevriedingsdag]], de nationaole viering van de bevrieding van 5 jaor [[Nazi-Duutslaand|Duitse]] bezetting tiedens de [[Tweede Wereldoorlog|Twiede Wereldoorlog]] {{DEFAULTSORT:#:5 Meie}} [[Kategorie:Meie]] a9sanulbu1w88sq2lvujr7idgej7dcy 0 5742 267623 256986 2013-05-11T14:39:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''6 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1840]] - In et [[Verienigd Keuninkriek]] en [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] verschienen de eerste [[postzegel]]s ter wereld. * [[1889]] - De [[Eiffeltoorne|Eiffeltoren]] wodt officieel eupend. * [[1945]] - Aende van de [[Tweede Wereldoorlog|Twiede Wereldoorlog]] veur [[Nederlaand]]. * [[1974]] - Oftreden van [[Willy Brandt]] as bondskanselier van [[West-Duutslaand]]. * [[2002]] - [[Moord op Pim Fortuyn]]. * [[2006]] - Viering van et 500-jaorig bestaon van de [[Zwitserse Garde]] in [[Vaticaanstad]]. == Geboren == * [[1501]] - [[Paus Marcellus II]] * [[1856]] - [[Sigmund Freud]], [[psychologie|psycholoog]] == Uut de tied == * [[988]] - [[Dirk II van Hollaand]], [[Graofschap Hollaand|graof van Hollaand]] == Viering/herdaenking == * Internationaole antidieetdag {{DEFAULTSORT:#:6 Meie}} [[Kategorie:Meie]] fizqli6qz5mz0kcmbpbi0b4t5ldm9a6 0 5743 267632 256987 2013-05-11T14:40:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''7 meie''' == Gebeurtenissen == * [[558]] - In [[Konstantinopel]] stot de koepel van de [[Aya Sophia]] in. * [[1824]] - [[Ludwig van Beethoven]] dirigeert, hoewel doof, de eerste uutvoering van zien Negende Symfenie. * [[1832]] - [[Griekenlaand|Griekelaand]] wodt onofhaankelik. * [[1861]] - [[Tennessee]] scheidt hum of van de [[Konfedereerde Staoten van Amerike]]. * [[1952]] - Eerste koncept van een chip veur gebruuk in [[komputer]]s, van [[Geoffrey Dummer]]. * [[1992]] - [[Bulgarije]] wodt lid van de [[Raod van Europa]]. == Geboren == * [[1574]] - [[Paus Innocentius X]] * [[1840]] - [[Pjotr Iljitsj Tsjaikovski]], Russische kompenist * [[1956]] - [[Jan Peter Balkenende]], van 2002 töt 2010 minister-president van Neerlaand == Uut de tied == * [[399 v. Chr.|399 v. Kr.]] - [[Sokrates]] (± 70), Griekse filesoof * [[973]] - [[Otto I van et Heilige Roomse Riek|Otto I de Grote]] (60), Duutse keizer * [[1682]] - [[Fjodor III van Ruslaand|Fjodor III]] (20), Russische tsaar {{DEFAULTSORT:#:7 Meie}} [[Kategorie:Meie]] 8rhxt0iexs7yaklnk8jbf9tmv606tgt 0 5744 256988 246019 2013-03-11T11:14:56Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 143 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2555]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''8 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1429]] - [[Honderdjaorige Oorlog]] - [[Frankriek|Fraankriek]] verslaot [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]] vlakbi'j [[Orléans]] onder leiding van [[Jeanne d'Arc]]. * [[1774]] - Volgens de Friese predikaant Eelko Alta zol de wereld op disse dag vergaon vanwegen een saemenstaand van de pleneten [[Mars (planeet)|Mars]], [[Venus (planeet)|Venus]], [[Jupiter (planeet)|Jupiter]], [[Merkurius (planeet)|Merkurius]] en de [[maone]]. * [[1902]] - Op [[Martinique]] bast een vulkaan uut. * [[1945]] - [[Nazi-Duutslaand|Duutslaand]] kapituleert, waormit de [[Tweede Wereldoorlog|Twiede Wereldoorlog]] in Europa ten aende komp * [[1980]] - In et Nederlaanse [[stads- en streekvervoer]] wodt de [[strippekaorte]] invoerd as onderdiel van et [[nationaol tariefsysteem]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == *[[2006]] - [[Hendrik Entjes]], dialectoloog en hooglerer Nedersaksisch an de Rieksuniversiteit Grunning. == Viering/herdaenking == * [[Bevriedingsdag]] in veul [[Europa (continent)|Europese]] lanen. {{DEFAULTSORT:#:8 Meie}} [[Kategorie:Meie]] ra3tte17plxoedk59lgslj0p63znn9i 0 5745 267654 257153 2013-05-11T14:44:30Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''9 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1882]] - Introduktie van de verbeterde [[stethoskoop]] van [[William Ford]]. * [[1926]] - De Amerikaanse ontdekkingsreizigers [[Richard Byrd]] en Floyd Bennet vliegen as eersten over de [[Noordpool]] * [[1927]] - [[Canberra]] vervangt [[Melbourne]] as heufdstad van [[Australië (laand)|Australië]] * [[1955]] - [[West-Duutslaand]] treedt toe tot de [[NAVO]] * [[1994]] - [[Nelson Mandela]] wodt beëdigd as eerste zwatte prissedent van [[Zuud-Afrika]] == Geboren == * [[1810]] - [[Marianne van Nederlaand]], prinses van Oranje-Nassau († [[1883]]) == Uut de tied == * ... == Viering/herdaenking == * [[Dag van Europa]] * [[Ruslaand]] : [[Dag van de Overwinning]], Russische herdaenking van et aende van de [[Tweede Wereldoorlog|Twiede Wereldoorlog]] {{DEFAULTSORT:#:9 Meie}} [[Kategorie:Meie]] fkjczpsrok66vzpu7g3f8fu6m45ud83 0 5746 267225 256990 2013-05-10T23:19:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''11 meie''' == Gebeurtenissen == * [[330]] - [[Byzantium (stad)|Byzantium]] wodt hernuumd naor [[Konstantinopel]] * [[1940]] - De Duutse invalers berieken et Albertkenaol. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[1981]] - [[Bob Marley]], bekeandsn reggaemaker == Viering/herdaenking == * 1e dag van de [[Iesheiligen]] {{DEFAULTSORT:#::11 Meie}} [[Kategorie:Meie]] 6nifmi26u8mrt00dkz4eopckqw380gq 0 5747 267236 256991 2013-05-10T23:20:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''12 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1619]] - [[Johan van Oldenbarnevelt]] wodt ter dood veroordeeld wegens hoogverraod. * [[1935]] - Robert Smith en Bill Wilson stichten [[Annenieme Alkeholisten|Alcoholics Anonymous]]. * [[1976]] - De Spaanse supertanker 'Urquiola' lopt bi'j [[La Coruña (stad)|La Coruña]] an de grond en besmeurt meer as 100 kilemeter straand mit ruwe eulie. == Geboren == * [[1496]] - [[Gustav I van Zweden|Gustav I]], keuning van Zweden († [[1560]]) * [[1907]] - [[Katharine Hepburn]], Amerikaanse aktrice († [[2003]]) * [[1910]] - [[Jo Daan]], Nederlaanse dialectologe († [[2006]]) == Uut de tied == * ... == Viering/herdaenking == * Internationaole Dag van de Verpleegkunde {{DEFAULTSORT:#::12 Meie}} [[Kategorie:Meie]] 28126zpdbnqpkf5ukkbicet3rue3a1w 0 5748 267257 256992 2013-05-10T23:24:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''13 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1619]] - [[Johan van Oldenbarnevelt]] wodt in [[Den Haag]] ontheufd op last van de Staoten-Generaol. Zien misdaod was een poging et Nederlaanse staotsbestel te hervormen. Zels vun hi'j dat hi'j onschuldig was en hi'j diende daoromme gien graosieverzuuk in, omdat dat een impliciete schuldbekentenis zol inholen. * [[1830]] - [[Ecuador]] wodt onofhaankelik. * [[2000]] - [[Vuurwarkraamp Enschede|Ontploffing van vuurwarkopslagplak]] in [[Eanske|Enschede]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[1619]] - [[Johan van Oldenbarnevelt]] (71), Nederlaanse politikus {{DEFAULTSORT:#::13 Meie}} [[Kategorie:Meie]] 0pw8vdt2jr0j445wman8bq4hx4unxvw 0 5749 267305 256993 2013-05-10T23:37:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''14 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1643]] - [[Lodewiek XIV van Fraankriek|Lodewijk XIV]] wodt de keuning van [[Frankriek|Fraankriek]]. * [[1796]] - Eerste inentings tegen de [[pokken]] deur [[Edward Jenner]]. * [[1913]] - In [[Haarlem]] wodt et [[Frans Hals Museum]] eupend. * [[1940]] - [[Tweede Wereldoorlog|Twiede Wereldoorlog]]: bombardement van [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] deur de [[Nazi-Duutslaand|Duutse]] Luftwaffe. * [[1940]] - Overgaove van Nederlaand an [[Nazi-Duutslaand]]. * [[1948]] - [[David Ben-Gurion]] reupt de onofhaankelike [[Israël]]ische staot uut. * [[1955]] - Acht Oost-Europese lanen richten et [[Warschaupakt]] op as reaktie op toetreding van [[West-Duutslaand]] tot de [[NAVO]]. * [[1993]] - [[Patrick Haemers]] pleegt zelsmoord in zien cel in de [[gevangenis]] van [[Vorst (Brussel)|Vorst]]. * [[2004]] - Huwelik van kroonprins [[Frederik van Denemarken]] en [[Mary Donaldson]] in [[Kopenhagen]]. == Geboren == * [[1265]] - [[Dante Alighieri]], Italiaanse dichter († [[1321]]) * [[1945]] - [[Yochanan Vollach]], Israëlische voebalspeuler * [[2002]] - [[Isabella van Vollenhoven]], ooldste kiend van [[Bernhard van Oranje-Nassau, van Vollenhoven|prins Bernhard]] en [[Annette Sekrève|prinses Annette]] == Uut de tied == * [[1610]] - [[Hendrik IV van Fraankriek|Hendrik IV]] (56), keuning van Fraankriek * [[1643]] - [[Lodewiek XIII van Fraankriek|Lodewiek XIII]] (41), keuning van Fraankriek == Viering/herdaenking == * [[Paraguay]] - Nationaole feestdag * [[Israël]] - Onofhaankelikhiedsdag {{DEFAULTSORT:#::14 Meie}} [[Kategorie:Meie]] ms1op8xbthqjcuii6k5qblyxdu7eag9 0 5750 267317 257130 2013-05-10T23:39:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''15 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1501]] - In [[Venetië (stad)|Venetië]] drokt [[Ottaviano Petrucci]] et eerste [[meziek]]boek. * [[1648]] - [[Vrede van Münster]]. * [[1756]] - Beginne van de [[Zeuvenjaorige Oorlog (18e eeuw)|Zeuvenjaorige Oorlog]]. * [[1918]] - De [[Finlaand|Finse]] burgeroorlog aendigt. * [[1928]] - [[Mickey Mouse]] het zien eerste optreden in de [[tekenfilm]] ''Steamboat Willie''. * [[1940]] - Twiede Wereldoorlog: [[Nazi-Duutslaand|Duutse]] invaal in [[Frankriek|Noord-Fraankriek]]. * [[1940]] - Twiede Wereldoorlog: [[Nazi-Duutslaand|Duutse]] troepen bezetten [[Amsterdam]]. * [[1940]] - [[Tweede Wereldoorlog|Twiede Wereldoorlog]]: [[kapitulaosie]] van et [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[leger]]. * [[1948]] - [[Egypte (laand)|Egypte]], [[Libanon (laand)|Libanon]], [[Syrië]], [[Irak]] en [[Saoedi-Arabië]] valen [[Israël]] an. * [[1955]] - [[Oostenriek]] herkriegt zien soevereiniteit nao de bezetting deur Nazi-Duutslaand (vanof 1938) en de allieerden (vanof 1945). == Geboren == * [[1985]] - [[Tom Stamsnijder]], wielrenner == Uut de tied == * [[392]] - [[Valentinianus II]] (20/21), Romeinse keizer == Viering/herdaenking == * [[Oostenriek]] Onofhaankelikhiedsdag [[1955]] * Internationaole dag van et [[gezin]] {{DEFAULTSORT:#::15 Meie}} [[Kategorie:Meie]] k7w6cw08wxq4qwqmvybtezxeajhbci7 0 5751 267329 257129 2013-05-10T23:41:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''16 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1525]] - [[Trujillo (Honduras)|Trujillo]] wodt sticht as eerste heufdstad van [[Honduras]]. * [[1770]] - De 14-jaorige [[Marie Antoinette]] van Oostenriek trouwt mit de 15-jaorige Louis-Auguste, de laetere keuning [[Lodewiek XVI van Fraankriek]]. * [[2002]] - Oprichting van de [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-kattelieke]] [[Missio sui juris]] [[Afghanistan]]. * [[2006]] - [[Ayaan Hirsi Ali]] vertrekt uut de [[Tweede Kamer|Twiede Kaemer]] en op dezelde dag maekt minister [[Rita Verdonk]] bekend dat uut onderzuuk bleken was dat Ayaan Hirsi Ali ''veurasnog et Nederlaanderschop niet verkregen bleek te hebben''. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::16 Meie}} [[Kategorie:Meie]] tdjztw8uzn5vb1tzmue598zjz01beut 0 5752 267341 257128 2013-05-10T23:43:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''17 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1642]] - De stad [[Montréal (Kannede)|Montréal]] wodt sticht onder de naeme Ville Marie. Et is de dadde nederzetting in de kelonie [[Ni'j-Fraankriek]]. * [[1846]] - [[Adolphe Sax]] vraogt [[oktrooi]] an op de [[saksefoon]]. * [[1920]] - Et eerste [[vliegtuug|verkeersvliegtuug]] laandt op [[Schiphol]]. * [[1940]] - [[Tweede Wereldoorlog|Twiede Wereldoorlog]]: [[Nazi-Duutslaand|Duutslaand]] bezet [[Bruzzel (stad)|Brussel]]. * [[1940]] - [[Hitler]] bepaolt dat Nederlaand gien militair, mar een civiel Duuts bestuur zol kriegen. * [[1989]] - In [[Peking]] demonstreren ienmiljoen meensken veur demokratische hervormings. == Geboren == * [[1952]] - [[Gerard Rutger Buisman]], Oaveriesselse troubadour * [[1961]] - Eithne Patricia Ní Bhraonáin, bekend as [[Enya]], ne Ierse pop/new age zangeres * [[1971]] - [[Máxima Zorreguieta]], vrouw van Prins Willem-Alexander == Uut de tied == * ... == Viering/herdaenking == * [[Noorwegen]] - nationaole feestdag * Werelddag veur [[tillekommunikaosie]] {{DEFAULTSORT:#::17 Meie}} [[Kategorie:Meie]] jdcfcibafx25hyvhhpcx2vk7quis5pl 0 5753 267351 257127 2013-05-10T23:45:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''18 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1804]] - [[Napoleon Bonaparte]] wodt tot [[keizer]] benuumd. * [[1857]] - Eupening van de Rotterdamsche Diergaarde, et laetere [[Diergaarde Blijdorp]]. * [[1960]] - Oprichting van twie autonome omroepinstituten: [[BRT]] en [[RTB]]. * [[1993]] - 57% van de Denen stemt veur toetreding tot de [[EG]]. * [[2003]] - De bevolking van [[Slowakije]] stemt veur toetreding tot de [[Europese Unie]]. == Geboren == * [[1872]] - [[Bertrand Russell]], Brits rationalist * [[1940]] - [[Dinie Hiddink-Dijkman]], Achterhookse schriefster == Uut de tied == * [[526]] - [[Paus Johannes I|Paus Jehannes I]] {{DEFAULTSORT:#::18 Meie}} [[Kategorie:Meie]] fm9m9y8wjtiav24ovu61lm8814055ii 0 5754 267362 257134 2013-05-10T23:47:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''19 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1051]] - [[Hendrik I van Fraankriek]] trouwt mit preensesse Anne van Kiev. * [[1568]] - [[Maria I van Schotlaand|Mary Stuart]] ("Queen of Scots") wodt vongen neumen. * [[1935]] - Hitler eupent et eerste stokkien Autobahn. * [[2003]] - Et [[Indonezie|Indonesisch]] leger begint een grootscheeps offensief in [[Atjeh]]. == Geboren == * [[1881]] - [[Mustafa Kemal Atatürk]], Turks generaol en leider == Uut de tied == * [[1218]] - [[Otto IV van et Heilige Roomse Riek|Otto IV]] (43) * [[1296]] - [[Paus Coelestinus V]] (81), [[paus]] in 1294. {{DEFAULTSORT:#::19 Meie}} [[Kategorie:Meie]] 4cige36v3ij59tvoixo6lvv4uk6dmw4 0 5755 267388 257133 2013-05-10T23:51:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''20 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1750]] - Een groot diel van [[Eanske|Enschede]] wodt deur braand verwoest. * [[1940]] - In [[Auschwitz (stad)|Auschwitz]] wodt een [[koncentraosiekaamp]] inricht. * [[1941]] - [[Nazi-Duutslaand|Duutse]] troepen valen [[Kreta]] binnen. * [[1825]] - [[Charles X]] wodt keuning van [[Fraankriek]]. * [[1902]] - [[Kuba (laand)|Kuba]] wodt onofhaankelik van de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]]. * [[1927]] - [[Saoedi-Arabië]] wodt onofhaankelik van et [[Verienigd Keuninkriek]]. * [[2002]] - Onofhaankelikhied van [[Oost-Timor]] wodt hersteld. == Geboren == * [[1933]] - [[Johan Gigengack]], skriewer in t Tweants * [[1944]] - [[Boudewijn de Groot]], Nederlaanse zanger * [[1944]] - [[Joe Cocker]], Britse zanger * [[1946]] - [[Cher (zangeres)|Cher]], Amerikaanse zangeres en aktrice == Uut de tied == * [[1277]] - [[Paus Johannes XXI|Paus Jehannes XXI]] * [[1471]] - [[Hendrik VI van Engelaand]] (49) * [[1506]] - [[Christoffel Columbus]] (55), ontdekkingsreiziger == Viering/herdaenking == * Nationaole feestdag van [[Kameroen]] {{DEFAULTSORT:#::20 Meie}} [[Kategorie:Meie]] h07fnw0gsce0dudqn7csnxnz5p0g5es 0 5756 267399 257132 2013-05-10T23:53:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''21 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1572]] - De [[Geuzen (geschiedenis)|waetergeuzen]] veroveren [[Enkhuzen]] op de [[Spanje|Spanjaorden]]. * [[1861]] - [[Noord-Karelina]] [[Konfedereerde Staoten van Amerike|scheidt hum of]] van de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verienigde Staoten van Amerike]]. * [[1991]] - Bi'j een anslag in Zuud-[[India]] kommen oold-premier [[Rajiv Gandhi]] en nog vuuftien aanderen om et leven, onder wie de jonge vrouw die de anslag pleegde. * [[2006]] - In een referendum in [[Montenegro]] kiest 55,5% veur et ofscheiden van [[Servië]]. == Geboren == * [[428 v. Chr.]] - [[Plato]] (filesoof) == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::21 Meie}} [[Kategorie:Meie]] ge12f90zbg6vpv5rdh4veh5la4frpjq 0 5757 267410 257131 2013-05-10T23:55:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''22 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1939]] - [[Nazi-Duutslaand|Duutslaand]] en [[Italië]] sluten et [[Staolpakt]]. * [[1942]] - [[Mexico (laand)|Mexico]] verklaort de oorlog an [[Nazi-Duutslaand|Duutslaand]], [[Italië]] en [[Japan]]. * [[1960]] - Et zuden van [[Chili]] wodt troffen deur een [[eerdbeving]] mit een kracht van 9,5 op de schaole van Richter. * [[1972]] - Ceylon wodt een rippebliek onder de naeme [[Sri Lanka]]. [[Gouverneur-generaol]] [[William Gopallawa]] wodt de eerste prissedent. * [[2004]] - Huwelik van kroonpreens [[Felipe van Spanje]] en [[Letizia Ortiz Rocasolano]] in [[Madrid (stad)|Madrid]]. == Geboren == * [[1813]] - [[Richard Wagner]], Duutse kompenist * [[1904]] - [[Anne de Vries]], schriever * [[1907]] - [[Hergé]], Belgies tekenaar, bekend van [[Tuufke]] * [[1963]] - [[Jolande Sap]], liesttrekker van GreunLinks == Uut de tied == * [[337]] - [[Konstantien de Grote]] (65?), Romeins keizer * [[1667]] - [[Paus Alexander VII]] (67), Italiaanse paus {{DEFAULTSORT:#::22 Meie}} [[Kategorie:Meie]] q5sus7d2mctresgjtev39521bhecwev 0 5758 267428 257137 2013-05-10T23:59:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''24 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1370]] - Et [[Verdrag van Stralsund]] maekt een aende an de oorlog tussen [[Denemarken]] en de [[Hanze]]. * [[1915]] - [[Italië]] verklaort de [[Oostenriek-Hongarije|Oostenriek-Hongaarse Dubbelmonarchie]] de oorlog. * [[1958]] - [[Martin Schröder]] richt een Nederlaanse vliegtuugmaotschappi'je op. Eerst ''Martin's Air Charter'' hieten wodt disse laeter ommedeupt tot [[Martinair]]. * [[1961]] - [[Cyprus]] wodt lid van de [[Raod van Europa]] * [[1993]] - [[Eritrea]] wodt onofhaankelik van [[Ethiopië]]. * [[2002]] - [[George Walker Bush|George W. Bush]] en [[Vladimir Poetin]] tekenen een [[verdrag|ontwaopeningsakkoord]]. == Geboren == * [[1686]] - [[Gabriel Fahrenheit]], Duutse netuurkundige * [[1819]] - [[Keuninginne Viktoria]], Britse keuninginne == Uut de tied == * [[1543]] - [[Nicolaus Copernicus]] (70), Prusische steernskundige {{DEFAULTSORT:#::24 Meie}} [[Kategorie:Meie]] 8czrgy7ic5sogfrfaqobpy46tckk8ue 0 5759 267439 257136 2013-05-11T00:01:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''25 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1979]] - Een [[Douglas DC-10|DC-10]] van [[American Airlines]] verliest vlak nao de start in [[Chicago]] een moter, waordeur et toestel daelestot en alle 273 inzittenden om et leven kommen. * [[1985]] - Deurdat een tyfoon mit wiendkracht 12 om omdebi'j 3 ure naachts langes de kust van [[Bangladesh]] raost, kommen grote gebieden onder waeter te staon. * [[1895]] - De [[rippebliek]] van [[Taiwan]] wodt sticht, mit [[Tang Ching-sung]] as prissedent. * [[1946]] - Onofhaankelikhied van [[Jordanië]]. == Geboren == * [[1261]] - [[Paus Alexander IV]] == Uut de tied == * [[641]] - [[Konstantien III van Byzantium|Konstantien III]] (29), keizer van [[Byzantiense Keizerriek|Byzantium]] * [[2006]] - [[Desmond Dekker]], Jamaikaansen ska-, rocksteady- en reggaezänger, -skriewer en muzikaant == Viering/herdaenking == * Dag van de revolutie in [[Argentinië]] * Onofhaankelikhiedsdag [[Jordanië]] * [[Afrika]]dag {{DEFAULTSORT:#::25 Meie}} [[Kategorie:Meie]] h177v4yophii4rdg67m4tbh7282bxtk 0 5760 267449 257286 2013-05-11T00:02:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''26 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1676]] - [[Antoni van Leeuwenhoek]] ziet veur et eerst animalkulen (kleine dierties) deur zien [[mikroscoop]]. * [[1805]] - In de [[kattedraal]] van [[Milaan (stad)|Milaan]] wodt [[Napoleon Bonaparte]] tot [[Könning (titel)|keuning]] van [[Italië]] kroond. * [[1938]] - [[Adolf Hitler]] leit in [[Wolfsburg]] de eerste stien veur de febriek van de "Kraft durch Freude"-waegen, et hudige [[Volkswagen]]. * [[1966]] - [[Guyana]] wodt onofhaankelik van et [[Verienigd Keuninkriek]]. * [[1986]] - De [[Europese Unie|Europese]] vlagge wodt anneumen. * [[2002]] - De [[Mars Odyssey]]-missie vient tekenen van waeter op de pleneet [[Mars (planeet)|Mars]] * [[2003]] - Et [[Galileo (navigatie)|Galileo plakbepaolingssysteem]] wodt officieel anneumen deur de [[Europese Unie]] en de [[European Space Agency|Europese ruumteveertorgenisaosie]] (ERA of ESA). == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[605]] - [[Augustinus van Kaantelbarg]] (lichtkaans op disse daotum) * [[946]] - [[Edmund I van Engelanad]] (omdebi'j 25) * [[1679]] - [[Ferdinand Maria van Beieren]] (42), keurvorst van Beieren == Viering/herdaenking == * Nationaole feestdag [[Bangladesh]] * Nationaole feestdag [[Georgië]] {{DEFAULTSORT:#::26 Meie}} [[Kategorie:Meie]] nzhbmpq92b7bzfazvwyi1o5lm2hgog8 0 5761 267460 257287 2013-05-11T00:04:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''27 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1328]] - [[Philippe VI]] kroond tot [[Könning (titel)|keuning]] van [[Fraankriek]]. * [[1703]] - [[Tsaar]] [[Peter de Grote]] sticht [[Sint-Petersburg]]. * [[1941]] - Et [[Nazi-Duutslaand|Duutse]] oorlogsschip ''[[Bismarck (slagschip)|Bismarck]]'' vergaot in de [[Atlantische Oceaan]]. * [[1952]] - Verdrag tot oprichting van de [[Europese Defensiegemeenschap]] (EDG). * [[1960]] - Militaire staotsgrepe [[Turkije]]. * [[1996]] - Een [[waopenstilstaand]] be-aendigt de eerste oorlog om [[Tsjetsjenië]]. * [[2006]] - Eupening van et NS-station Amersfoort Vathorst (Vathost). == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[1564]] - [[Johannes Calvijn]] (54), Fraanse karkhervormer {{DEFAULTSORT:#::27 Meie}} [[Kategorie:Meie]] 8i787oy6cwsqflkyz6cusdv088umd1f 0 5762 267497 257346 2013-05-11T14:18:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''28 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1932]] - De [[Ofsluutdiek]] wodt om twie menuten over ien middags sleuten; de [[Zuderzee]] is now et [[Iesselmeer]]. * [[1934]] - In [[Kannede]] wodt de Dionne-vuufling geboren. * [[1948]] - Et vliegdekschip Karel Doorman wodt in dienst steld. * [[1961]] - De [[Oriënt Express]] vertrekt veur de laeste keer uut [[Paries]]. * [[1977]] - In de [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] staot [[Kentucky]] kommen 160 meensken om bi'j een braand in de ''Beverly Hills Supper Club''. == Geboren == * [[1371]] - [[Jan zonder Vrees]], hertog van Boergondië († [[1419]]) * [[1972]] - [[Michael Boogerd]], Nederlaanse hadfietser == Uut de tied == * [[1787]] - [[Leopold Mozart]] (67), Oostenriekse violist, mezieklerer en kompenist * [[1872]] - [[Sophie van Beieren]] (67), aartshertogin van Oostenriek == Viering/herdaenking == * Nationaole feestdag van [[Azerbeidzjan]]. * Nationaole feestdag van [[Ethiopië]]. {{DEFAULTSORT:#::28 Meie}} [[Kategorie:Meie]] nc70wplif3kx1aq9qwurk013p2epipu 0 5763 267506 257347 2013-05-11T14:19:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''29 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1953]] - De [[Ni'j-Zeelaand]]er Sir [[Edmund Hillary]] en de [[Nepal]]ese sherpa [[Tenzing Norgay]] berieken as eerste meensken ooit de top van de [[Mount Everest]]. * [[1959]] - Onder de bietenakker van boer Boon in [[Slochteren]] boort de NAM eerdgas an. * [[1969]] - Een ni'je Nederlaanse omroepwet treedt in warking: de NTS en de NRU gaon op in de [[NOS]]. * [[2005]] - Et ''Verdrag tot vaaststelling van een Grondwet veur Europa'', de officiële naeme veur de ''Europese Grondwet'', wodde deur de Fraansen bi'j een biezunder hoge opkomst (> 70 %) verwurpen (56 % tegen, 44 % voor). == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... {{DEFAULTSORT:#::29 Meie}} [[Kategorie:Meie]] 6stizuykayp7qhd68katc5zdzy6mgnc 0 5764 267531 257282 2013-05-11T14:23:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''30 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1539]] - De [[Spanje|Spaonse]] ontdekkingsreiziger [[Hernando De Soto]] komt an in [[Florida]]. * [[1814]] - [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] wodt verbannen naor [[Elba]]. * [[1919]] - Viering van et 300-jaorig bestaon van de stad [[Batavia (Nederlaans-Indië)|Batavia]]. [[Wilhelmina van Nederlaand|Keuningin Wilhelmina]] legt een kraanze bi'j et staandbeeld van [[Jan Pieterszoon Coen]] in [[Hoorn (Noord-Hollaand)|Hoorn]] * [[1967]] - De onofhaankelike rippebliek [[Biafra]] wodt uutreupen. * [[1982]] - [[Spanje]] treedt as zestiende lid toe tot de [[NAVO]]. == Geboren == * [[1220]] - [[Alexander Nevski]], grootvorst van Novgorod en Vladimir († [[1263]]) * [[1672]] - [[Peter de Grote]], Russische tsaar († [[1725]]) == Uut de tied == * [[1431]] - [[Jeanne d'Arc]] (19), Fraanse vri'jhiedstriedster * [[1453]] - [[Konstantien XI van Byzantium]] (49), laeste keizer van Rome * [[1778]] - [[Voltaire]] (83), Frans filosoof * [[1912]] - [[Wright-bruurs]] (45), Amerikaanse [[vliegtuug]]pioniers == Viering/herdaenking == * [[Feestdag]] van de [[Jeanne d'Arc|Heilige Jeanne d'Arc]] {{DEFAULTSORT:#::30 Meie}} [[Kategorie:Meie]] 5q1oulooo44cmutlkayhgs6zt4j1c01 0 5765 267540 257283 2013-05-11T14:25:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plaotse op '''31 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1902]] - Et aende van de Twiede Boerenoorlog in [[Zuud-Afrika]]. * [[1911]] - De [[RMS Titanic|Titanic]] wonnen in 't waeter laoten. * [[1952]] - De sprokiesbos [[De Efteling]] in [[Kaatsheuvel]] gaot veur et eerst eupen. == Geboren == * [[1923]] - [[Prins Rainier III]] van [[Monaco|Monako]] († [[2005]]). * [[1946]] - [[Ivo Niehe]], Nederlaanse [[tillevisie]]prissentaoter en -producent * [[1952]] - [[Gerhard Uwland]], Achterhooksen schriever * [[1986]] - [[Robert Gesink]], wielrenner == Uut de tied == * ... == Viering/herdaenking == * Wereldag tegen [[tebak]]. {{DEFAULTSORT:#::31 Meie}} [[Kategorie:Meie]] lcwjxht7u0ek2rlwewibtfuq6haotzl 0 5766 267200 257280 2013-05-10T23:13:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''10 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1932]] - Et [[Wilhelmus]] wodt et Nederlaanse [[volkslaid|volkslied]] * [[1940]] - Et Duutse leger vaalt [[Nederlaand]] an * [[1994]] - [[Nelson Mandela]] wodt beëdigd as de eerste zwarte prissedent van [[Zuud-Afrika]] == Geboren == * [[1900]] - [[Karl Naber]], skoolmeaister en platskriewer oet Veldhausen in Duutslaand * [[1960]] - [[Bono]], zanger van de [[Ierlaand (laand)|Ierse]] band [[U2]] * [[1969]] - [[Dennis Bergkamp]], Nederlaanse voetballer == Uut de tied == * [[1774]] - Keuning [[Lodewiek XV van Fraankriek]] (64) == Viering/herdaenking == * Europese Dag van de Beruurte {{DEFAULTSORT:#::10 Meie}} [[Kategorie:Meie]] ptjv663ffnb57lxtbjaq6fbb5vneghm 0 5767 267420 257281 2013-05-10T23:58:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{meie}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak op '''23 meie''' == Gebeurtenissen == * [[1430]] - [[Jeanne d'Arc]] wodt vongen neumen deur de Bourgondiërs. * [[1788]] - [[Zuud-Carolina]] wodt de achste staot van de [[Verienigde Staoten van Amerika]]. * [[1969]] - De [[Laauwerszee|Lauwerszee]] wodt ofsleuten en hiet vanof now et [[Laauwersmeer|Lauwersmeer]]. == Geboren == * [[1707]] - [[Carolus Linnaeus]], Zweedse bioloog * [[1907]] - [[Hergé]], Belgische striptekener († [[3 meert]] [[1983]]) * [[1963]] - [[Jochem van Gelder]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[tillevisie]]prissentaoter * [[1972]] - [[Guus Meeuwis]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] zanger == Uut de tied == * [[1851]] - [[Lucas Pieters Roodbaard]], [[tune|tuunarchitekt]] (geboren [[1782]]). {{DEFAULTSORT:#::23 Meie}} [[Kategorie:Meie]] bfsj68nf641h6wixqve4krwbv8wuyx0 0 5768 24318 2007-01-05T14:55:15Z Servien 7 Titel van [[Boek (anatomie)]] ewiezigd naor [[Boek (lichem)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Boek (lichem)]] b0pnpf4mntao7o7pf1c5zzwcz8u1bpy 8 5770 24326 2007-01-05T16:18:03Z Servien 7 Nieje pagina: Interne fout; ongeldige sleutel wikitext text/x-wiki Interne fout; ongeldige sleutel 5sdzlnzw9krxsb884sjr4509439zhyc 8 5771 24327 2007-01-05T16:18:56Z Servien 7 Nieje pagina: Interne fout; ongeldige sleutel wikitext text/x-wiki Interne fout; ongeldige sleutel 5sdzlnzw9krxsb884sjr4509439zhyc 8 5772 24328 2007-01-05T16:20:49Z Servien 7 Nieje pagina: Interne fout; ongeldige stapelsleutel wikitext text/x-wiki Interne fout; ongeldige stapelsleutel ilmfb0qmlka3hyx51baxingiabh3aay 0 5776 24359 2007-01-06T10:15:08Z Servien 7 Titel van [[Adam-en-Eva]] ewiezigd naor [[Adam-en-eva]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Adam-en-eva]] e74nt142z1mgtpk4e434bgcqofmtv5q 0 5777 256920 248256 2013-03-11T11:13:21Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 26 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q161714]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Orchis ustulata wiki mg-k02.jpg|thumb|250px|Orchis ustulata]] '''Adammetjes-en-evaatjes''' ([[Latien]]: ''Orchis'') vormen n [[geslacht (biologie)|geslacht]] uut de [[orchideeënfemilie]]. t Geslacht kömp mit zo'n 125 soorten veur in [[Europa (werelddeel)|Europa]], [[Noord-Afrika]] en [[Noord-Amerika]]. De Griekse [[filosofie|filosoof]] [[Theophrastus]] was in 300 veur [[Christus]] de eerste die t geslacht [[wetenschop|wetenschappelik]] besprak. Vanwegen de vorm van de dubbelde wortelknolle gaf e de plaante de [[Latien]]se naam ''orchis'' (όρχις), wat [[teelballe]] betekent. n Hardnekkig [[biegeleuf]] höl vol dat vrouwluui die de hardere en sappigere knolle van de twee atten n jonge kriegen zollen. De [[Duuts]]e naam ''Knabenkraut'' is hier oek op ebaseerd. Bie de bleui verwelkt één van de knollen, de aandere is veur de volgende bleuiperiode bedoeld (wisselknollen). t Duurt lange veurdat n plaantjen uut dit geslacht tot bleui kömp. Vrogger dochten ze dat de plaanten zeuven tot negen jaor neudig hadden van [[kieming]] tot bleui. Ondertussen is vaste koemen te staon dat disse tied veule korter is: de [[adam-en-eva (Orchis morio)|adam-en-eva]] (''Orchis morio'') kan al in dree tot vier jaor zovere ween. Der bin iezelig veule zaojen en ze bin aordig klein, vake mer 1/4 millimeter groot en een miljoenste gram zwaor. Der zitten niet zoveule voedingsstoffen in, daorumme is hulpe van n [[schimmels|schemmel]] neudig veur de ontkieming en t verkriegen van voedsel. Disse vorm van [[symbiose]] hit [[mykorrhiza]]. In de wortels zitten n voedzaam, [[zetmeel]]achtig [[polysacharide]]. Deur ze te dreugen en te vermaolen krie'j n fien wit poeier dat salep hit. Salep is oek de naam van de drank waor t poeier in verwarkt is, disse drank kömp oorspronkelik uut [[Turkije]] en de [[Levant]]. Véúr de komst van [[koffie]] en [[tee (draank)|thee]] verspreidden t gebruuk dervan naor t [[West-Europa|westen van Europa]]. De drank wördden oek as geneesmiddel en [[afrodisiakum]] gebruukt. ==Soorten== In [[Nederlaand]] en [[België]] koemen of kwammen de volgende soorten veur: *[[An-ebraanden orchis]] (''Orchis ustulata'') uutestörven in Nederlaand (sinds [[1952]]) en België *[[Aapjesorchis]] (''Orchis simia'') *[[Adam-en-eva (Orchis morio)|Adam-en-eva]] (''Orchis morio'') *[[Mannetjesorchis]] (''Orchis mascula'') *[[Moerasorchis]] (''Orchis palustris'') allinnig in België *[[Poppenorchis]] (''Orchis anthropophora'') *[[Purperorchis]] (''Orchis purpurea'') *[[Soldaotjen]] (''Orchis militaris'') *[[Wantsenorchis]] (''Orchis coriophora'') allinnig in België ==Uutgaonde verwiezingen== {{Commons|Orchis}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:Plaante]] 23k0ff0jc67cybr15yvv4lbjr89570k 0 5778 24376 2007-01-06T12:16:34Z Servien 7 Nieje pagina: '''Waoterplaante''' kan verwiezen naor: *[[Waoterplaante (algemeen)]] - een plaante dee in 't [[woater|waoter]] greui. *Een aandere naam veur de [[waoterfoks]] ([[Nederlaands|Nederlaa... wikitext text/x-wiki '''Waoterplaante''' kan verwiezen naor: *[[Waoterplaante (algemeen)]] - een plaante dee in 't [[woater|waoter]] greui. *Een aandere naam veur de [[waoterfoks]] ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''vlijtig liesje''). {{dv}} mnp4vu5dd3zcws90qiqgyf9msdd4l6n 0 5779 292721 269995 2016-12-22T11:37:46Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Friso-Saxon Languages.PNG|right|250px|thumb|Friso-Saksisch]] De '''Friso-Saksische toalen''' (ook ''Noordwest-Leegsaksisch'' nuimd) vörmen soamen n apaarte group toalen binnen t [[Leegsaksisch]]e toalgebied. Zai onderschaaiden zok deur de invloud van t [[Frais]]. Van ain soort Friso-Saksisch kìn nait sproken worden, omdat de bepoalde Leegsaksische dialekten ook deur verschillende Fraise toalen ([[Westlaauwers Frais]], [[Oostlaauwers Frais]], [[Noordfrais]]) beinvloud binnen. De maiste gebieden woarin dizze dialekten sproken worden waren vrouger [[Freesk|Fraistoaleg]], en hebben in de loate [[middeleewn|middelaiwen]] t Frais inwisseld veur n Leegsaksisch dialekt. Bie t [[Stellingwarfs|Stellenwaarfs]] is dit juust aandersom goan, n Saksisch dialekt dat invloud ondergoan het van t Frais. Hierdeur wordt t Stellenwaarfs nait altied tot de Friso-Saksische dialekten rekend, ondaanks de Fraise invloud. n Aandere faktor is dat t Stellenwaarfs invloud ondergoan het van t [[Westlaauwers Frais]]e dialekt, wielst de aandere dialekten (behalve t Dithmarschers en Aaiderstads) [[Oostfreisk Nederduutsk]]e invlouden hebben. t Dithmarschers en Aaiderstads hebben [[Noordfrais]]e invlouden. Vergeliekboare termen binnen [[Friso-Franko-Saksisch]] en [[Friso-Frankisch]]. Dizze aandudens worden gebroekt veur dialekten en/of toalen dij tussen t Frais, t Leegfrankisch en t Leegsaksisch, en tussen t Frais en t Leegfrankisch zitten. Aal dizze termen kìnnen heur oorsprong in de [[19e eeuw|19. aiw]]. == Dialekten == De dialekten dij tot t Friso-Saksisch beheuren binnen: * [[Stellingwarfs|Stellenwaarfs]] (Westlaauwers Fraise ienvloud) * [[Grunnegs]] **[[Pompsters]] **[[Westerkertiers]] **[[Hoogelaandsters]] **[[Stadsgrunnegs]] (minder) **[[Noordenvelds|Noord-Drìnts]] **[[Oldambtsters]] **[[Veenkolonioals]] **[[Westerwoolds|Westerwôlds]] (minder) * [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfrais]] **[[Reiderlaands]] **[[Broukmerlaands]] **[[Aauwerkerlaands]] **[[Moormerlaands]] **[[Kromhörns]] **[[Börkumers]] **[[Aailaand Oostfrais]] * [[Oldenbörgs|Noord Oldenbörgs]] (minder) **[[Noord Oldenbörgs]] (minder) **[[Jeverlaands]] (minder) **[[Harlingerlaands]] (minder) **[[Wörsters]] (minder) {{SNLV}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Taol ien Nederlaand]] [[Kategorie:Nedersaksies]] qjqf4xgbs0ibim3x122ztsmblq1q8j0 0 5780 265823 257309 2013-05-10T15:25:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:PotamogetonCrispus.jpg|thumb|250px|Waoterplaante: [[fonteinkruud]]]] Een '''waoterplaante''' hef zien eigen an-epas an een tiedelijk of veurgoed bestaon [[woater|onderwaoter]]. Waoterplaanten greuien in een vochtige umgeving dee zo nat is dat de aandere plaanten der neet kunnen overleven. Net as de plaanten dee bovenwaoter greuien bin ze ofhankelijk van [[Locht (straoling)|loch]], [[koolstof]], [[mineralen]], [[spoorelement]]en en [[vitemine]]s. Deur disse behoeftes speulen ze een belangrieke rolle in 't evenwich van [[netuur]]lijke waoters. Ze nemen koolstof (uut-esteuten deur [[visse]]n en [[bacterie|bacteriën]]) op veur der [[fotosynthese]] en vervangen disse koolstof deur [[zuurstof]]. Ze haolen [[nitraot]]en, [[fosfaot]]en en aandere elementen uut 't waoter en gebruken dit veur der greuipreces. Veerder bin waoterplaanten belangriek veur bepaolde diersoorten um in leven te kunnen blieven. De waoterplaanten zörgen derveur dat disse waoterdieren te eten hemmen, mar oek schuul- en breudplaosen hemmen. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaante]] s8s1k7ewfvxurjn3unswtqxgiokvdgy 0 5781 257310 169323 2013-03-11T11:21:03Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q3157225]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Romeinen''' kan verwiezen naor: *[[Rome]] - luui uut de stad Rome *[[Romeinse Riek]] - burgers van 't Romeinse Riek *[[Romein (lettertype)]] - een rechtopstaande (niet-cursieve) letter *[[Brief van Paulus an de Romeinen]] - een Biebelboek *[[Romeinse leger]] - 't leger van de Romeinen *[[Romeinse kelender]] - de Romeinse data {{dv}} jk9t6dwboj9pigifjkmiljei3hwyeus 0 5783 279470 264964 2015-03-27T17:29:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki t '''Geozentrisme''' is t leuven dat de [[eerde]] in t zentrum van t [[zunnesysteem]]/[[hailal]] staait. De ander planeten, woarbie ook de [[zunne]], draaien om de eerde hin. De grondlegger veur dizze theorie was de Griek [[Aristoteles]]. Veuraal in de [[middeleeuwn|middelaiwen]] haar dizze theorie veul aanhong, deurdat minsken almoal hail reums waren en leufden dat God heur in t midden van alles zet haren. n Groot tegenstoander van dizze theorie was [[Galileo Galilei]], dij mit waitenschoppelk onderzuik aantoond haar dat alle objekten van t zunnesysteem om de zunne hin swinden ([[heliozentrisme]]) en dat de zunne môr ain van de miljaarden steerns was in t heelal en nait in t zentrum ston. De Reums-Katolieke kèrke was hier eernseg tegen, omdat dit de macht van God verlutken zol. Galileo wuir den ook ten dood veroordaild. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Kosmologie]] icsnftm7yujhokhvvszjo23pabj7h72 0 5785 279093 274764 2015-03-27T16:25:34Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Map of the Roman Empire at its height.svg|thumb|250px|Et Romeinse Riek gedurende de grootste uutbreiding onder de heerschoppi'je van Traianus, omdebi'j 117.]] [[Bestaand:Imperium Romanum.gif|thumb|250px|Veroveringskaorte Romeinse Riek]] Et '''Romeinse Riek''' ([[Latien]]: ''Imperium Romanum'') was een staot die ontston rond et beginne van de jaortelling en uutaenlik in [[395]] weer uutmekeervul. Et riek strekte him uut rond de [[Middellaanse Zee]] en omvatte ok [[West-Europa]] behalven [[Ierlaand (eilaand)|Ierlaand]] en [[Scandinavië|Skandinavië]]. Et was de opvolger van de [[Romeinse Rippebliek]] en had as zetel van de macht [[Rome]]. Et aende van et Romeinse Riek was lichtkaans op [[4 september]] [[476]] doe et [[West-Romeinse Riek]] in [[Germanen|Germaanse]] hanen vul. Dit staandpunt negeert liekewel et vortbestaon van et [[Byzantiense Riek|Oost-Romeinse Riek]], dat now ok wel bekend staot as et [[Byzantiense Riek]], et behul Romeinse juridische en [[kultuur|kulturele]] tredisies binnen een dudelik [[Grieks-Orthodoxe Karke|Grieks-orthodoxe]] vorm veur een periode van zoe'n duzend jaor totdat et in hanen vul van et [[Ottomaanse Riek]] op [[29 meie]] [[1453]]. == Veroveringskaorte Romeinse Riek == Op de kaorte rechts is dudelik te zien hoe et Romeinse Riek uutgruuide tot et grootste riek in de ooldhied. De eerste grote uutbreiding vun plak in 133 v. Kr. mit de inlieving van Pergamon as de ''provincia'' Asia in et ''Imperium Romanum'', tegere mit de tiedens de Punische Oorlogen veroverde ''provinciae'' Sicilia, Sardinia en Hispania (<font color="red">rood</font>). Tegen 44 v. Kr maekte hiel [[Gallië|Gallia]] tegere mit grote dielen van Klein-Azië en Noord-Afrika diel uut van et gruuiende ''Imperium Romanum'' (<font color="orange">oranje</font>). Doe Augustus in 14 n. Kr. zien laeste aosem uutblaost, het et riek zowel in et noorden (Germania en Pannonia) as in et zuden (Alexandria en Aegyptus) en et oosten (Galatia) (<font color="yellow">geel</font>). In 117 kwam d'r onder Traianus een laeste uutbreiding naor et oosten mit Armenia en Mesopotamia as tiedelijke bezittings, ok inkelde kleinere uutbreidings in et noorden (<font color="green">greun</font>). Staorigan zal dit reusachtige riek ofbrokkelen, totdat allienig et [[Byzantiense Riek]] overbleef as laeste arfgenaem van et ins zo machtige Romeinse Riek. Ok dit riek zol uutaenlik doemd wezen onder te gaon. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Romienen]] fcqeeti5hckop2fo6bi7c5k3ija73sc 14 5786 266331 257307 2013-05-10T17:14:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cosmology}} [[Kategorie:Steernskunde]] 8kf47a7ekqjxub266who6zcjt0bpyuo 14 5787 266627 257308 2013-05-10T18:37:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Astronomy}} [[Kategorie:Exakte wetenschop]] kg6029ivio1sh29aetu1at0upmm9gyf 0 5788 257313 73199 2013-03-11T11:21:10Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2795764]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Ziepe''' kan verwiezen naor: * [[Ziepe (reiniging)]] - spul veur schone te maeken * [[Ziepe (chemie)]] - zoolt van een vetzoer * [[Ziepe (gemeente)]] - een gemiente in Noord-Hollaand * [[Ofwasmiddel]] - spul daj' bruken om de ofwas mit te doen * [[Allesreiniger]] - een vloeiber huushooldelik schoonmaekmiddel * [[Douchegel]] - spul om de huud en et haor mit schone te maeken * [[Grune ziepe]] - een bepaold soort ziepe * [[Shampoo]] - spul om et haor mit te wassen * [[Wasmiddel]] - spul om de kleren mit te wassen {{dv}} n7tmumiybyeu6n7mnt7kn11qcitk31m 0 5789 257314 253734 2013-03-11T11:21:11Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 166 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2089]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''1998''' == Gebeurtenissen == * 't Bedrief [[Google]] wonnen op-erich deur [[Larry Page]] en [[Sergey Brin]]. * [[Nederlaand]] - [[Jeltje van Nieuwenhoven]] wonnen de eerste vrouwelijke veurzitter van de Tweede Kamer. * [[12 jannewaori]] - Dartien Europese lanen gaon akkoord um 't [[klonen]] van meensen te verbiejen. * [[14 jannewaori]] - [[Antarctica]] wonnen officieel bescharmd netuurgebied. De eersvolgende 50 jaor bin allinnig [[wetenschop|wetenschappelijke]] en vreedzame activiteiten nog toe-estaon. * [[Paus Jehannes Paulus II]] brengt een bezeuk an [[Cuba (laand)|Cuba]]. * [[16 febrewaori]] - [[Libië]] neudig [[Paus Jehannes Paulus II]] uut veur een bezeuk. * [[2 juli]] - [[Beatrix van Nederlaand|Koneginne Beatrix]] en prins Claus koemen an in [[Warschau]] veur een staotsbezeuk van dree dagen. * [[17 juli]] - Een [[vleuigolve]], veroorzaak deur een onderzeese [[eerdbeving]], verrineweerd 10 darpen en 1.500 meensen koemen umme in [[Papoea-Niej-Guinea]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[24 december]] - [[Rita Corita]] (81), Nederlaanse zangeres nnggsk220ab3a6t7ymvqyx6nrifogos 0 5790 256945 250852 2013-03-11T11:13:53Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 93 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q34396]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Savon_de_Marseille.jpg|thumb|250px|Ziepe]] '''Ziepe''' ontstaot deur de [[verzieping]] van een [[vet]] mit [[natronloog]]. 't Perdukt wodt in kombinaosie mit waeter bruukt as [[schoonmaekmiddel]]. Toiletziepe van een normaole, alledaegse kwaliteit wodt meerstal maekt van rundvet, [[oliefeulie]], [[palmeulie]], [[palmpiteulie]] of [[kokoseulie]]). Veur de exklusievere soorten ziepe wodt soms gebruukmaekt van exotische euliën en vetten as [[sheabutter]]. Veur et maeken van ziepe wodt ok wel [[dolfiene]]-eulie en [[varken]]vet bruukt. Behalven ziepe bevatten zieptebletten in de meeste gevallen ok hulpstoffen zoas plaantaorige of synthetische geurstoffen en kleurstoffen. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''zaip{{small()|e}}'', ''zeeip'', ''zeip'', ''zepe'', ''ziep{{small()|e}}'' * [[Grunnegs]]: ''zaip'', ''zaibe'' * [[Stellingwarfs]]: ''ziepe'' * [[Veluws]]: ''zeep, zepe'' [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Verzurging]] m2x99021b6mlpaonp987533nshwd9h9 0 5792 267380 256944 2013-05-10T23:50:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''2007''' == Gebeurtenissen == === Jannewaori === * De HSL-Zuud wonnen, laoter as verwach ([[1 april]]), in gebruuk eneumen. * [[1 jannewaori|1]] - [[Munteenheid|Muntstukken]] in [[Nederlaanse gullen|gullens]] kunnen neet meer bie de [[Nederlandsche Bank]] in-eleverd wonnen. * [[1 jannewaori]] - De [[Nederlaand|Nederlaanse]] gemeentes [[Binnenmaas]] en [['s-Gravendeel]] wonnen samen-evoegd en gaon de nieje gemeente [[Binnenmaas]] vormen. * [[1 jannewaori|1]] - De [[Nederlaand|Nederlaanse]] gemeentes [[Bergschenhoek]], [[Berkel en Rodenrijs]] en [[Bleiswijk]] wonnen samen-evoegd en gaon de nieje gemeente [[Lansingerlaand]] vormen. * [[1 jannewaori|1]] - De [[Nederlaand|Nederlaanse]] gemeentes [[Ter Aar]], [[Liemeer]] en [[Nieuwkoop]] wonnen samen-evoegd en gaon de nieje gemeente [[Nieuwkoop]] vormen. * [[1 jannewaori|1]] - De [[Nederlaand|Nederlaanse]] gemeentes [[Reurmond]] en [[Swalmen]] wonnen samen-evoegd en gaon de nieje gemeente [[Reurmond]] vormen. * [[1 jannewaori|1]] - Duutslaand veurzitter van de Europese Raod. [[Bulgarije]] en [[Roemenië]] wonnen tot de [[Europese Unie]] toe-eleuten, en 't [[Iers-Gaelisch|Iers]] zal een officiële taal van de Europese Unie wonnen. De [[Eurozone]] zal uut-ebreid wonnen mit [[Slovenië]]. * [[1 jannewaori|1]] - [[Raymond van Barneveld]] is wereldkampioen [[darten]] ewonnen in 't Engelse [[Purfleet]]. In de finale verslaot e Phil "The Power" Taylor. * [[1 jannewaori|1]] - In België bin de [[restaurant]]s vanof noen verplich reukvrie. * [[15 jannewaori|15]] - [[Rafael Correa]] wonnen beëdigd as de nieje [[prissedent]] van [[Ecuador]]. * [[30 jannewaori|30]] - Microsoft breng besturingssysteem [[Windows Vista]], de opvolger van Windows XP uut. * [[30 jannewaori|30]] - [[10 febrewaori]] - Nasionale Veurleesdagen === Febrewaori === * [[19 febrewaori|19]] - [[Noord-Korea]] zal 't nucleaire pregramma stopzetten in ruul veur olie. === Meert === * [[25 meie|25 mei]] - De [[Europese Unie]] viert heur vuuftigste verjaordag. === April === * [[2 april|2]] - De Salemonseilanen wonnen etröffen deur een eerdbeving van 8,1 op de Schaole van Richter en de daoropvolgende [[vleuigolve]] (tsunami). * [[23 april|23]] - [[Boris Jeltsin]] krig een hartanval en geet dood as gevolg daovan. === Mei === * [[31 meie|31]] - De Kiesraod deelt de officiële uutslag van de Eerste Kamerverkiezingen van 29 mei mee. === Juni === * [[30 juni|30]] - [[1 juli]] - officiële opening van de Haven van Breda. === Juli === * [[7 juli|7]] - ''07-07-07'' - De nieje Zeuven wereldwonders wonnen bekend-emaak. === Augustus === * [[18 augustus|18]] - [[RTL 8]], een nieje commerciële tillevisiezender, speciaal erich op vrouwen, geet van start. * [[28 augustus|28]] - Totale maoneclips, dee neet zichbaor was in [[Europa (continent)|Europa]] mar wel in [[Australi'je (continent)|Australië]], [[Noord-Amerika|Noord-]] en [[Zuud-Amerika]]. === September === * [[12 september|12]] - In [[Ethiopië]] begint vandage eers de [[21e eeuw]] umdat 't laand gebruukmaak van de [[juliaanse kelender]]. === Oktober === * [[20 oktober|20]] - Prinsesse Ariane edeup in de Kloosterkarke van Den Haag. === November === * [[15|15 november]] - Koningsdag ([[België]]), oek wel Fees van de dynestie eneumd. === December === * [[31 december|31]] - Op disse ouwejaorsdag wonnen meer vuurwark of-esteuken as in [[2006]]. == Geboren == * [[10 april]] - Prinsesse [[Ariane van Nederlaand]], deerne van kroonprins Willem-Alexander en prinsesse [[Máxima]]. * [[21 april]] - Prinsesse [[Isabella van Denemarken]] tweede kiend van de Deense kroonprins [[Frederik van Denemarken]] en zien vrouw Mary. * [[29 april]] - Prinsesse [[Sofía van Spanje]] deerne van prins [[Felipe van Spanje]] en zien vrouw. * [[9 oktober]] - [[Magali van Vollenhoven|Magali]], deerne van [[Floris van Oranje-Nassau, van Vollenhoven|prins Floris]] en [[Aimée Söhngen|Aimée]]. == Uut de tied == * [[23 meert]] - [[Boris Jeltsin]] (76), veurmaolige prissedent van Ruslaand * [[5 juni]] - [[Gert-Jan Dröge]] (64), Nederlaanse tillevisieprissentator, pregrammamaker, journelis, acteur en schriever * [[25 juni]] - [[Mejoor Bosshardt]] (94), Nederlaans lid van 't [[Leger des Heils]] * [[17 augustus]] - [[Jos Brink]] (65), Nederlaans (heurspel)acteur, kabberetjee, musicalster en -producent, columnis, schriever, predikant, radio- en tillevisieprissentator * [[19 oktober]] - [[Jan Wolkers]] (81), Nederlaanse schriever, columnis, kunstenaar, beeldhouwer en kunsschilder == Films == * [[Pirates Of The Caribbean 3: At World's End]] [[Kategorie:21e eeuw|#2007]] l16rcr6qkepfue2by5e6iuxsdmj36hz 0 5793 287839 279094 2016-10-26T10:48:32Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | naemeinlaanstael = Република България | naam = Bulgarije | vlagge = [[Bestaand:Flag of Bulgaria.svg|120px|border|Vlagge van Bulgarije]] | waopen = [[Bestaand:Coat_of_arms_of_Bulgaria.svg|80px|Waopen van Bulgarije]] | lekaosie = LocationBulgaria.png | breedtegroad=42///N | lengtegroad=25///E | region=BG | taelen = [[Bulgaors]] | heufdstad = [[Sofia (Bulgarije)|Sofia]] | religie = [[Oosters-Orthodoxe Karke|Oosters-orthodox]] 84% <br /> [[islam|moslim]] 12% | regeringsvorm = [[Parlementaire rippebliek]] | km2 = 110.910 | pctwater = 0,3 | inwoners = 7,5 miljoen | dichthied = 67,7 | muntienhied = [[Lev]] (Лев) | valutakode = BGN | tiedzone = +2 (zommertied +3) | volkslied = [[Mila Rodino]] | feestdag = [[3 meert]] | tld = bg | laandkode = BGR | til = 359 }} '''Bulgarije''' ([[Bulgaors]]: България, [[Turks]]: ''Bulgaristan'', [[Romani]]: ''Bulgariya''), officieel de '''Rippebliek Bulgarije''', is een laand in [[Oost-Europa|Zuudoost-Europa]], en leit in de [[Balkan (schiereilaand)|Balkan]]. Et laand het een bevolking van omdebi'j 7.500.000 inwoners en een oppervlakte van omdebi'j 110.912 [[vierkaante kilometer|km²]]. Et greenst in et oosten an de [[Zwarte Zee]], in et noorden an [[Roemenië]], in et westen an [[Servië]] en [[Macedonië (laand)|Macedonië]] en in et zuden an [[Griekenlaand|Griekelaand]] en an Europees [[Turkije]] in et zuudoosten. [[Sofia (Bulgarije)|Sofia]] is de [[heufdstad]] en de grootste stad van et land. Aandere belangrieke steden bin [[Varna (stad)|Varna]] en [[Boergas (stad)|Boergas]] (de belangriekste haevens an de Zwarte Zee van Bulgarije), [[Plovdiv (stad)|Plovdiv]] en [[Roese (stad)|Roese]]. Bulgarije is sund [[1 jannewaori]] [[2007]] lid van de [[Europese Unie]]. == Bestuurlike indieling == Sund [[1999]] bestaot Bulgarije uut 28 oblasten, naodat et was onderverdield in 9 grotere oblasten sund [[1987]]. Alle oblasten bin vernuumd naor de regionaole heufdstad. De nationaole heufdstad, Sofia, vormt een eigen distrikt. == Demografie == === Bevolking === De bevolking bestaot veurnaemelik uut [[Bulgaoren]]. D'r is een anzienlike minderhied van Turken en kleinere groepen [[zigeuner]]s en Macedoniërs. Bulgarije, mit zien historische klaims in [[Macedonië]], weigert de Macedoniërs te erkennen as een appatte bevolkingsgroep, liekemin as et slim an et [[Bulgaors]] verwaante [[Macedonisch]]. * Bevolkingsgroepen: Bulgaoren 83.9%, Turken 9.4%, [[Roma (volk)|Roma]] 4.7%, [[Russen (volk)|Russen]] 0.2%, [[Armeniërs]] 0.1%, [[Macedoniërs]] 0.05% === Tael === De tael in Bulgarije is et [[Bulgaors]] (officiële tael), [[Turks]], [[Romani]] * [[schrift]]: [[Cyrillisch alfabet]] === Geleuf === Et grootste diel van de bevolking beheurt tot de [[Bulgaorse Orthodoxe Karke]]. In 1953 wodde et Bulgaorse [[patriarchaot]], dat in [[1946]] ontbunnen was, opni'j insteld. D'r is ok een anzienlike [[moslim]]minderhied. {{commonscat|Bulgaria}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Bulgarije| ]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] dft17q74x4656yny48aavtlgi9axvtu 0 5794 291350 263533 2016-11-04T14:39:41Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hooltn.jpg|thumb|De kearke van Hooltn]] '''Hooltn''' ([[Nederlaands]]: ''Holten'') is n döarpken in de [[Sallaand]]se gemeante [[Riesn-Hooltn]], in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. De gemeante [[Riesn-Hooltn]] lig vuur n deel in Sallaand en vuur n deel in [[Tweante]], t deel Hooltn lig in [[Sallaand]]. Töt [[2001]] was Hooltn ne zölfstaandige gemeante. ==Volksoard en sproake== In Hooltn wörd nen vörm van [[Sallaands]] eköjerd, mear t gebroek löp stoark terugge. Duurdet Hooltn kort bie de Hoolterboarg lig, beent de hoespriezn onmeundig hoge. Hierduur kömn völle leu oet [['t Gooi]] en aandere deeln van [[Raandstad (gebeed)|Hollaand]] de leste tientaln joarn op Hooltn an, dee at de westerse maneern met zik met brachn. Hierduur veraandern de volksoard van Hooltn en t oolde Hooltnse Sallaands wör vervöngn duur [[Nederlaands|hollaands]] op de Gooise maneere. t Echte Hooltns wörd nog t meest duur euldere leu kuiert en in de boerskopn um Hooltn hen, zoas in [[Splo]] en [[Diekerhook (Riesn-Hooltn)|Diekerhook]] en t gebeed um de Beusebarg en de [[Borkeld]]. t Gebroek van t Sallaands keump nog noar vuurtn in de bienaam van t doarp: ''Keunedarp'' vuur Hooltn en de Hooltnse ''Keunefeestn''. ==Bekeande leu oet Hooltn== *[[Mark Tuitert]] ([[1980]]) - ''beroopsskaatser'' ==Partnergemeante== *[[Weenterboarg]] ([[Duutslaand]]) - seend [[14 april]] [[1989]]. {{Riessen-Hoolten}} {{Commonscat|Holten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Riesn-Hooltn (Sallaand)]] gvs82amcnfy7z9il5910rmax5zrhpag 0 5796 24541 2007-01-07T17:38:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Poaske]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Poaske]] 3xc7o47wumgxpsosjkgtpce5dckepty 0 5798 294618 291211 2017-11-11T14:44:39Z 80.112.155.85 Informatie toegevoegd wikitext text/x-wiki {{Gemeante| naam = Oldnzel | lokatie = LocatieOldenzaal | bestaandsnaam vlagge = Flag of Oldenzaal.svg | bestaandsnaam woapn = Woapn_Oldnzel.gif | proveensie = [[Oaveriessel]] | heufdplaats = '''Oldnzel''' | öppervlakte = 21,98 | öppervlakte laand = 21,59 | öppervlakte water = 0,40 | inwonners = 31.420 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 1455 | breedtegroad = 52/18/33/N | lengtegroad = 6/55/38/E | verkeersoader = A1, N342, N343; spoorliende [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]-Oldnzel ([[Beantem]]) | netnummer = 053, 0541 | postkode = 7570-7579 | webstie = [http://www.oldenzaal.nl www.oldenzaal.nl] | }} '''Oldnzel''' ([[Nederlaands]]: ''Oldenzaal'', tiends [[Carnaval]]: Boeskoolstad) is oorsproonkelik ne [[Stad (woonstee)|stad]] ([[Haanze]]stad) en now ok ne [[gemiente (bestuur)|gemeante]] in [[Tweante]] in de [[pervincie|proveensie]] [[Oaveriessel]] en lig teagn de greanze met [[Duutslaand]]. Op [[1 juli]] [[2006]] weunn der 31.420 meansken (bron: CBS) op ne öppervlakte van 21,98 [[vierkaante kilometer|km²]]. Binn de gemeantegreanzn li-jt gen aandere plaatsn. De gemeante Oldnzel heurt biej t [[koaderwetgebeed]] [[Regio Tweante]] an. Oldnzel lig 10 km oostelik van [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]. Oldnzel is vuur n groot deel n [[Rooms-Katholieke Karke|katteliek]] stedke. Roondum Oldnzel is n mooi paarkachtig laandschop met heugtn. In t rekreoasiegebeed ''Ut Hulsbeek'' is ne klootscheetbaan, woar de traditionele sport [[klootscheetn]] in eern höaldn wördt. De Tanknbaarg, oonderdeel van nen Oldnzelsken stöwwewal, is met 85 meter de heugste bearg van Oaveriessel. ==Tradisies== Umdat Olnzel slim katteliek is, wörd hier onmeundig [[carnaval|kernaval]] vierd. Dr beent wal 8 karnavalvereniges, en nog völle mear [[dweilorkest|(hof)kapeln]]: *''Kadolstermennekes'' *''Oldnzels Knooi Ensemble (OKE)'' *''De Hijskraan'' *''Oldnzelse Kopperbloazers'' *''Blaanke Bössels'' *''Oldnzels Plezeer Orkest'' *''De Oel'n Kapel'' ==Bekeande leu oet Oldnzel== *[[Hennie Kuiper]], wielrenner *[[Mieke Telkamp]], zangeres *[[Jan Vennegoor of Hesselink]], vootballer *[[Sanne Wevers]], tunster {{Oaveriessel}} {{Commonscat|Oldenzaal}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Oldnzel| ]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] lnimyeru79kd3jj1di9d539as9hvs0g 0 5799 256946 252330 2013-03-11T11:13:54Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 21 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q527082]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Brussel''' kan verwiezen naor: * [[Brussels Heufstejelijk Gewes]] - een Belgisch gewes ** [[Arrondissement Brussel-Heufstad]] - 't enigste arrondissement van 't Brussels Heufstejelijk Gewes ** 't Tweetalige [[toalgebeed|taalgebied]] Brussel * [[Brussel (stad)]] - één van de 19 gemeentes in dat gewes == Zie oek == * [[Europese Unie]] - evestigd in Brussel {{dv}} tv7mmahcmm90wl1e8jomsf8e9i3ua32 0 5800 264924 257104 2013-05-09T22:04:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Denmaark''' is n klain gehucht in de [[Grunnen (provìnzie)|Grunneger]] gemainte [[Slochter]]. t Bestaait uut zeuven boerenstees en wat aarbaidershuusies. t Ligt tuzzen t [[Slochterdaip]] en de Slochtermainteweg. De noam verwiest nait noar t laand [[Denmaark]], moar komt van de woorden ''Deen'' dat ''roeg'' betekent en ''maark'' dat ''laand/veld'' betaikent. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] drlska70xunmdh55lq8bzqvkgb824qs 0 5801 24577 2007-01-07T20:01:47Z Grönneger 1 35 Titel van [[Brunswiek (stad)]] ewiezigd naor [[Broenswiek (stad)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Broenswiek (stad)]] 1onepxfgj0l9x9a1o46missjqhg7nne 0 5802 24583 2007-01-07T21:09:42Z Servien 7 Nieje pagina: '''Denmaark''' kin verwiezen noar: *[[Denmaark]] - t Laand Denmaark *[[Denmaark (Grunnen)]] - t Gehucht Denmaark in Grunnen {{dv}} wikitext text/x-wiki '''Denmaark''' kin verwiezen noar: *[[Denmaark]] - t Laand Denmaark *[[Denmaark (Grunnen)]] - t Gehucht Denmaark in Grunnen {{dv}} azg59j1338t704t6en34eb5j3zhm1xh 0 5803 24586 2007-01-07T21:12:42Z Servien 7 Titel van [[Brunswiek]] ewiezigd naor [[Broenswiek]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Broenswiek]] faj4lg4kb2gp8d60ahxzp748by931kl 0 5804 282320 282319 2015-05-23T14:55:13Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Image:Flushing toilet.jpg|thumb|200px|Toilet]] Et '''uissien''' is een ongerdiel van et [[sanitair]] bedoeld vor et wegspoelen van [[pis]]se in [[uutwarpsels|eutwarpsels]]. Et woord uissien wort allebeie gebrukt vor et sanitair zelf, dat ok wel an-edeud wort as ''toilet'' of ''wc'', as vor de reumte waor et sanitair instat. Et woord uissien wort ok gebrukt vor een reumte die alliendes gebrukt wort vor et toilet. Op t toilet zelf zit zo goed as alteed een [[wc-brille]]. Et woord uissien komt van ''huis''. In is een verkleanwoord. Et verkleanwoord van [[woening|eus]] (huis) is in et [[Urkers]] ''ussien''. Een verskil van iene letter (in een angere eutspraak), maar mit een iel angere beteakenis. Et uissien sting vroeger ampart van et eus. An de euzen stingen vaak forten ebouwd. Dat wassen stookplekken in net groot genoeg om ze as uissien te goon gebrukken toe eurluiers eerste functie wegvul. Et uissien sting dan tugen et eus an in kon van binneneut berikt worren duur een [[deure|duur]] te maken. ==Nedersaksisch== {{Nds/uissien}} ==Uutgaonde verwiezing== {{commonscat|Toilet}} [[Kategorie:Urkers_artikel]] [[Kategorie:Verzurging]] [[Kategorie:Woenen]] kx63oy7p0cx0ywgkmoucphu9hm18nk9 0 5805 24591 2007-01-07T21:25:58Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Uissien]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Uissien]] 2o9xhtbuk0c814l0ln27d5et43v9rkf 0 5807 280105 280104 2015-04-07T09:14:38Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Loon''' kan verwiezen naor: *[[Arbeidsloon]] - betaling veur 't wark *[[Loon (Frankriek)]] - een gemeente in 't Franse Noorderdepartement *'''Loon''' of [[Stadloon]] - een stad in Duutsland *[[Loon (Assen)]] - een dörpien in Drenthe *[[Loon (Waalre)]] - een buurtschap in Noord-Braobant *[[Loon op Zaand]] - een Noord-Braobans darp *[[Graafschap Loon]] - een veurmaolig graafschap *[[Börgloon]] - een stad en gemeente in de Vlaomse previnsie Limburg *[[Loon (rapper)]] - een rapper {{dv}} rkdsujlka5gpczur83zm9nlshqe16l9 8 5809 284860 284859 2016-06-15T18:11:48Z Krinkle 2147 Maintenance javascript text/javascript /** Interwikiverwiezingen naor etelazieartikels *************************************** * * Description: Highlights interwiki links to featured articles (or * equivalents) by changing the bullet before the interwiki link * into a star. * Maintainers: [[User:R. Koot]] */ function LinkFA() { if ( document.getElementById( 'p-lang' ) ) { var InterwikiLinks = document.getElementById( 'p-lang' ).getElementsByTagName( 'li' ); for ( var i = 0; i < InterwikiLinks.length; i++ ) { var className = InterwikiLinks[i].className.match(/interwiki-[-\w]+/); if ( document.getElementById( className + '-fa' ) && InterwikiLinks[i].className.indexOf( 'badge-featuredarticle' ) === -1 ) { InterwikiLinks[i].className += ' FA'; InterwikiLinks[i].title = 'Dit is n etalazie-artikel in disse sproake.'; } else if ( document.getElementById( className + '-ga' ) && InterwikiLinks[i].className.indexOf( 'badge-goodarticle' ) === -1 ) { InterwikiLinks[i].className += ' GA'; InterwikiLinks[i].title = 'Dit is n good artikel in n disse sproake.'; } } } } mw.hook( 'wikipage.content' ).add( LinkFA ); /* Veurblad: alle talen derbie */ function mainPageAppendCompleteListLink() { try { var node = document.getElementById( "p-lang" ) .getElementsByTagName('div')[0] .getElementsByTagName('ul')[0]; var aNode = document.createElement( 'a' ); var liNode = document.createElement( 'li' ); aNode.appendChild( document.createTextNode( 'Alle talen' ) ); aNode.setAttribute( 'href' , '//meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias' ); liNode.appendChild( aNode ); liNode.className = 'interwiki-completelist'; node.appendChild( liNode ); } catch(e) { // lets just ignore what's happened return; } } if ( mw.config.get('wgIsMainPage') ) { $( mainPageAppendCompleteListLink ); } // ------------------------------------------------------------------------------- // Force Preview JavaScript code - Start // Anoniemen mutten eerst ziejen naokieken veur ze t opslaon, um t vandalisten lastiger te maken. // ------------------------------------------------------------------------------- var permittedGroups = [ "user"]; Array.prototype.intersects = function() { if( !arguments.length ){ return false; } var array2 = arguments[0]; var len1 = this.length; var len2 = array2.length; if( len2 == 0 ){ return false; } for(var i=0; i<len1; i++){ for(var j=0; j<len2; j++) { if( this[i] === array2[j] ) { return true; } } } return false; }; function forcePreview() { if( mw.config.get('wgAction') != "edit") return; if( wgUserGroups === null) { wgUserGroups = []; } if( wgUserGroups.intersects(permittedGroups) ) { return; } var saveButton = document.getElementById("wpSave"); if( !saveButton ) return; saveButton.disabled = true; saveButton.value = "Zied opslaon (eerst naokieken)"; saveButton.style.fontWeight = "normal"; document.getElementById("wpPreview").style.fontWeight = "bold"; } $(forcePreview); // ----------------------------------------------------- // Force Preview JavaScript code - End // ----------------------------------------------------- // ============================================================ // BEGIN Dynamisch inklapbaore div // set up the words in your language var UutklapDivHide = 'Inklappen'; var UutklapDivShow = 'Uutklappen'; // shows and hides content of Uutklap divs // Parameters: // indexUutklapDiv: the index of Uutklap div to be toggled function toggleUutklapDiv(indexUutklapDiv) { var UutklapToggle = document.getElementById('UutklapToggle' + indexUutklapDiv); var UutklapFrame = document.getElementById('UutklapFrame' + indexUutklapDiv); if (!UutklapFrame || !UutklapToggle) { return false; } // if shown now if (UutklapToggle.firstChild.data == UutklapDivHide) { for ( var UutklapChild = UutklapFrame.firstChild; UutklapChild != null; UutklapChild = UutklapChild.nextSibling ) { if (UutklapChild.className == 'UutklapContent') { UutklapChild.style.display = 'none'; } if (UutklapChild.className == 'UutklapToggle') { UutklapChild.firstChild.data = UutklapDivShow; } } // if hidden now } else if (UutklapToggle.firstChild.data == UutklapDivShow) { for ( var UutklapChild = UutklapFrame.firstChild; UutklapChild != null; UutklapChild = UutklapChild.nextSibling ) { if (UutklapChild.className == 'UutklapContent') { UutklapChild.style.display = 'block'; } if (UutklapChild.className == 'UutklapToggle') { UutklapChild.firstChild.data = UutklapDivHide; } } } } // adds show/hide-button to navigation bars function createUutklapDivToggleButton() { var indexUutklapDiv = 0; // iterate over all < div >-elements for( var i=0; UutklapFrame = document.getElementsByTagName('div')[i]; i++ ) { // if found a navigation bar if (UutklapFrame.className == 'UutklapFrame' || UutklapFrame.className == 'UutklapFrameNoClear') { indexUutklapDiv++; var UutklapToggle = document.createElement('a'); UutklapToggle.className = 'UutklapToggle'; UutklapToggle.setAttribute('id', 'UutklapToggle' + indexUutklapDiv); UutklapToggle.setAttribute('href', 'javascript:toggleUutklapDiv(' + indexUutklapDiv + ');'); var UutklapToggleText = document.createTextNode(UutklapDivHide); UutklapToggle.appendChild(UutklapToggleText); // add NavToggle-Button as first div-element // in < div class="UutklapFrame" > UutklapFrame.insertBefore( UutklapToggle, UutklapFrame.firstChild ); UutklapFrame.setAttribute('id', 'UutklapFrame' + indexUutklapDiv); } } for( var i=1; i<=indexUutklapDiv; i++ ) { toggleUutklapDiv(i); } } $( createUutklapDivToggleButton ); // EIND Dynamisch inklapbaore div // ============================================================ if ( typeof String.prototype.escapeRE === 'undefined' ) { String.prototype.escapeRE = function() { return this.replace(/([\\{}()|.?*+^$\[\]])/g, "\\$1"); }; } /** * Top icons script * Zie oek CSS */ $( function( $ ) { $( '.Top_icon_raw' ) .removeClass( 'Top_icon_raw' ) .addClass( 'Top_icon_dynamic' ) .prependTo( '#firstHeading' ); } ); /** * Collapsible tables * * @version 2.0.2 (2014-03-14) * @source https://www.mediawiki.org/wiki/MediaWiki:Gadget-collapsibleTables.js * @author [[User:R. Koot]] * @author [[User:Krinkle]] * @deprecated Since MediaWiki 1.20: Use class="mw-collapsible" instead which * is supported in MediaWiki core. */ /*global $, mw */ var autoCollapse = 2; var collapseCaption = 'Inklappen'; var expandCaption = 'Uutklappen'; function collapseTable( tableIndex ) { var Button = document.getElementById( 'collapseButton' + tableIndex ); var Table = document.getElementById( 'collapsibleTable' + tableIndex ); if ( !Table || !Button ) { return false; } var Rows = Table.rows; var i; if ( Button.firstChild.data === collapseCaption ) { for ( i = 1; i < Rows.length; i++ ) { Rows[i].style.display = 'none'; } Button.firstChild.data = expandCaption; } else { for ( i = 1; i < Rows.length; i++ ) { Rows[i].style.display = Rows[0].style.display; } Button.firstChild.data = collapseCaption; } } function createClickHandler( tableIndex ) { return function ( e ) { e.preventDefault(); collapseTable( tableIndex ); }; } function createCollapseButtons() { var tableIndex = 0; var NavigationBoxes = {}; var Tables = document.getElementsByTagName( 'table' ); var i; for ( i = 0; i < Tables.length; i++ ) { if ( $( Tables[i] ).hasClass( 'collapsible' ) ) { /* only add button and increment count if there is a header row to work with */ var HeaderRow = Tables[i].getElementsByTagName( 'tr' )[0]; if ( !HeaderRow ) { continue; } var Header = HeaderRow.getElementsByTagName( 'th' )[0]; if ( !Header ) { continue; } NavigationBoxes[tableIndex] = Tables[i]; Tables[i].setAttribute( 'id', 'collapsibleTable' + tableIndex ); var Button = document.createElement( 'span' ); var ButtonLink = document.createElement( 'a' ); var ButtonText = document.createTextNode( collapseCaption ); // TODO: Declare styles in [[MediaWiki:Gadget-collapsibleTables.css]] // Button.className = 'collapseButton'; Button.style.styleFloat = 'right'; Button.style.cssFloat = 'right'; Button.style.fontWeight = 'normal'; Button.style.textAlign = 'right'; Button.style.width = '6em'; ButtonLink.style.color = Header.style.color; ButtonLink.setAttribute( 'id', 'collapseButton' + tableIndex ); ButtonLink.setAttribute( 'href', '#' ); $( ButtonLink ).on( 'click', createClickHandler( tableIndex ) ); ButtonLink.appendChild( ButtonText ); Button.appendChild( document.createTextNode( '[' ) ); Button.appendChild( ButtonLink ); Button.appendChild( document.createTextNode( ']' ) ); Header.insertBefore( Button, Header.firstChild ); tableIndex++; } } for ( i = 0; i < tableIndex; i++ ) { if ( $( NavigationBoxes[i] ).hasClass( 'collapsed' ) || ( tableIndex >= autoCollapse && $( NavigationBoxes[i] ).hasClass( 'autocollapse' ) ) ) { collapseTable( i ); } } } mw.hook( 'wikipage.content' ).add( createCollapseButtons ); igbvqfgs5g0bc3zlwb4dkjqm0t7dwwf 8 5822 200624 200623 2011-07-31T15:46:37Z Servien 7 wikitext text/x-wiki * Plattdüütsch|nds * Plautdietsch|pdt * Nederlands|nl * Frysk|fy * Limburgs|li * Zeêuws|zea * West-Vlams|vls * Nordfriisk|frr * Seeltersk|stq * Deutsch|de * English|en 211pbmpu7wztiv44116t1dmr2b91cht 8 5840 24682 2007-01-08T13:30:45Z Servien 7 Nieje pagina: &lt; wikitext text/x-wiki &lt; avt3g54pued1vz0mr4ybtw5ld760hky 0 5842 264114 257051 2013-05-06T16:14:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Brink van Loon.jpg|thumb|right|Brink van Loon mit [[schaap]] (deur [[Gert Sennema]]).]] '''Loon''' is een dörpien in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Assen]] in de [[Nederlaand]]se [[pervincie]] [[Drenthe]]. 't Dörpien lig in 't noordoosten van de stad Assen. Op [[1 jannewaori]] [[2004]] had 't umdebij 280 inwoners. Loon is een typisch Drèents [[esdörp]]. 't Lig an de raand van 't [[Nationaol beek- en esdörpenlaandschap Drentsche Aa]]. De Drentsche Aa, hier Looner Diep hieten, stroomt langs 't dörp. De marke van Loon bestiet naost [[es (geografie)|essen]] dan ok veurnaomelijk uut gruunlaanden langes de beek. Ok is der een [[hunebed]] te vinnen. De marke wördt deurkruust deur de spoorliende Assen-[[Grunnen (stad)|Grunnen]]. Loon hef behalven een restaurant gien eigen veurzienings en is volledig anwezen op de stad Assen. [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] 7p2sngk0rdubfl4e7nee01fzcc0b9xc 0 5843 267192 257050 2013-05-10T23:12:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki 't Getal '''nul''' ('''0''') is kleiner as [[1 (getal)|één]] (1), en wonnen meestentieds ezien as een negatief getal. Nul graojen in [[temperatuur]] wil zegen dat 't vries. 't Woord ''ciefer'' kump van 't [[Arabisch]] en beteken ''nul''. 't Ciefer 0 wonnen vake oek wel eschreven as Ø. 't Getal nul wönnen neet gebruuk deur in 't Romeinse lettersysteem. [[Kategorie:Getal]] d5tj63unttycsigep3tkn0gr1b74ggq 0 5844 257049 253798 2013-03-11T11:16:04Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 127 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q200]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki 't Getal '''twie''' ('''2''') is kleiner as [[3 (getal)|drie]] (3) en groter as [[1 (getal)|ien]] (1). Twie is een even getal en is et atoomnummer van [[Helium]]. [[Kategorie:Getal]] b0fat49ghqgno1vwt8q2ebrusch0mwa 10 5845 290790 290789 2016-11-01T22:05:53Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <includeonly><div align="center" style="background-color:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; margin:0 0 0.5em 0; border-collapse:collapse;"> '''Eeuwen:''' [[{{#ifexpr: {{{1|{{PAGENAME}}}}}-1-({{{1|{{PAGENAME}}}}}-1)mod100<200 |{{#expr:(({{{1|{{PAGENAME}}}}}-1-({{{1|{{PAGENAME}}}}}-1)mod100)/100-2)*(-1)}}e eeuw v. Chr. |{{#expr:({{{1|{{PAGENAME}}}}}-1-({{{1|{{PAGENAME}}}}}-1)mod100)/100-1}}e eeuw }}|<]] | [[{{#ifexpr: {{{1|{{PAGENAME}}}}}-1-({{{1|{{PAGENAME}}}}}-1)mod100<100 |{{#expr:(({{{1|{{PAGENAME}}}}}-1-({{{1|{{PAGENAME}}}}}-1)mod100)/100-1)*(-1)}}e eeuw v. Chr. |{{#expr:({{{1|{{PAGENAME}}}}}-1-({{{1|{{PAGENAME}}}}}-1)mod100)/100}}e eeuw }}]] | '''[[{{#expr:({{{1|{{PAGENAME}}}}}-1-({{{1|{{PAGENAME}}}}}-1)mod100)/100+1}}e eeuw]]''' | [[{{#expr:({{{1|{{PAGENAME}}}}}-1-({{{1|{{PAGENAME}}}}}-1)mod100)/100+2}}e eeuw]] | [[{{#expr:({{{1|{{PAGENAME}}}}}-1-({{{1|{{PAGENAME}}}}}-1)mod100)/100+3}}e eeuw|>]]<!-- --><br /> '''Decennia:''' [[{{#ifexpr: {{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10<30 |{{#expr:({{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10-20)*(-1)+0}}-{{#expr:({{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10-29)*(-1)+0}} v. Chr. |{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10-30}}-{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10-21}} }}|<]] | [[{{#ifexpr: {{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10<20 |{{#expr:({{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10-10)*(-1)+0}}-{{#expr:({{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10-19)*(-1)+0}} v. Chr. |{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10-20}}-{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10-11}} }}]] | [[{{#ifexpr: {{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10<10 |{{#expr:({{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10)*(-1)+0}}-{{#expr:({{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10-9)*(-1)+0}} v. Chr. |{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10-10}}-{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10-1}} }}]] | '''[[{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10}}-{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10+9}}]]''' | [[{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10+10}}-{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10+19}}]] | [[{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10+20}}-{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10+29}}]] | [[{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10+30}}-{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}-{{{1|{{PAGENAME}}}}}mod10+39}}|>]]<!-- --><br /> '''Jaoren:''' [[{{#ifexpr: {{{1|{{PAGENAME}}}}}<11 |{{#expr:({{{1|{{PAGENAME}}}}}-11)*(-1)}} v. Chr. |{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}-10}} }}|<<]] | [[{{#ifexpr: {{{1|{{PAGENAME}}}}}<6 |{{#expr:({{{1|{{PAGENAME}}}}}-6)*(-1)}} v. Chr. |{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}-5}} }}|<]] | [[{{#ifexpr: {{{1|{{PAGENAME}}}}}<5 |{{#expr:({{{1|{{PAGENAME}}}}}-5)*(-1)}} v. Chr. |{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}-4}} }}]] | [[{{#ifexpr: {{{1|{{PAGENAME}}}}}<4 |{{#expr:({{{1|{{PAGENAME}}}}}-4)*(-1)}} v. Chr. |{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}-3}} }}]] | [[{{#ifexpr: {{{1|{{PAGENAME}}}}}<3 |{{#expr:({{{1|{{PAGENAME}}}}}-3)*(-1)}} v. Chr. |{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}-2}} }}]] | [[{{#ifexpr: {{{1|{{PAGENAME}}}}}<2 |{{#expr:({{{1|{{PAGENAME}}}}}-2)*(-1)}} v. Chr. |{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}-1}} }}]] | '''{{{1|{{PAGENAME}}}}}''' | [[{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}+1}}]] | [[{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}+2}}]] | [[{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}+3}}]] | [[{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}+4}}]] | [[{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}+5}}|>]] | [[{{#expr:{{{1|{{PAGENAME}}}}}+10}}|>>]] </div> [[Kategorie:{{#expr:({{{1|{{PAGENAME}}}}}-1-({{{1|{{PAGENAME}}}}}-1)mod100)/100+1}}e eeuw|#{{#ifexpr: {{{1|{{PAGENAME}}}}}<1000 |0 }}{{#ifexpr: {{{1|{{PAGENAME}}}}}<100 |0 }}{{#ifexpr: {{{1|{{PAGENAME}}}}}<10 |0 }}{{{1|{{PAGENAME}}}}}]]</includeonly><noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen opmaak]] [[Kategorie:Mallen tied]] </noinclude> jtk6mu87ti5hxdab4gxvuoreh0sa6ow 0 5847 279095 276240 2015-03-27T16:25:54Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Skeikundeg element | naam = Waeterstof <br />Hydrogenium | ofbeelding = | umskrieving = | symbool = H | indeling = [[neet-metalen|niet-metaol]] | atoomnummer = 1 | nat isotoop = '''1''', [[deuterium|2]], [[tritium|3]] | kunst isotoop = 4, 5, 6, 7 | atoomgewicht = 1,00794 | smeltpunt = 14,03 [[Kelvin|K]], -259,11 [[Celsius|°C]] | kokpunt = 20,27 K, -252,88&nbsp;°C | onderskrift = | ofbeelding2 = | umskrieving2 = }} '''Waeterstof''' is een [[scheikunde|scheikundig element]] mit symbool '''H''' en [[atoomnommer]] [[1 (getal)|1]]. Et is een kleurloos niet-metaol. Et wodt ok wel '''waeterstofgas''' nuumd. Dit is een [[pleonasme]], omdat waeterstof bi'j normaole [[temperatuur|temperetuur]] en drok altied een gas is. == Ontdekking == In [[1671]] beschreef de [[Verienigd Keuninkriek|Britse]] chemicus [[Robert Boyle]] in een publikaosie een braandber gas dat vri'jkwam bi'j een reaktie tussen [[iezer]] en verdund [[zoer (chemie)|zoer]]. Veul laeter pas ontdekte de Britse [[wetenschop]]per [[Henry Cavendish]] in [[1766]] dat et een chemisch element anbelangde doe hi'j experimenten uutvoerde mit [[kwik]]. Hoewel hi'j veul eigenschoppen hiel percies wus te beschrieven, vermoedde hi'j dat in plak van et zoer, et metaol de bron van et gas was. Daoromme nuumde hi'j zien ni'j ontdekte element ''braandber gas van metaolen''. Inkelde jaoren laeter gaf [[Antoine Lavoisier]] waeterstof de hudige naeme. De naeme waeterstof is ofkomstig van de [[Grieks]]e termen ''hudro'' en ''genes'' wat vertaeld kan wodden as ''waetermaeker''. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Scheikunde]] r8lg9cn10q1h2nvnt1gla725ak5qblu 0 5848 257054 252915 2013-03-11T11:16:09Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 110 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6327]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1380''' == Gebeurtenissen == *... == Geboren == * [[11 febrewaori]] - [[Gianfrancesco Poggio Bracciolini]], Italiaanse humanist * rond 1380 - [[Thomas a Kempis]], augustiener kanunnik, schriever, aoverschriever en mysticus == Uut de tied == *[[29 april]] - [[Catharina van Siëna]] (33) *[[26 juli]] - [[Keizer Komyo van Japan]] (58), tweede van de noordelijke Ashikaga Pretendenten *[[Dafydd ap Gwilym]], Kymrische dichter eilmfxy5fsl8lmo3kn4fm0kp05yvo4r 0 5849 257053 252914 2013-03-11T11:16:08Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 109 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6331]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1381''' == Gebeurtenissen == * Opstandige boeren onder leijing van [[Wat Tyler]] plunderen [[Londen]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[2 december]] - [[Jan van Ruusbroec]] (88) nmosbpj57h9p1q2f9oqmq74z45qnzes 0 5850 256896 252912 2013-03-11T11:12:43Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 112 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6335]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1382''' == Gebeurtenissen == * De [[Dom van Utrecht]] is voltooid. * [[3 meie]] - Slag op 't Beverhoutsveld, [[Gent]]enaren onder [[Filips van Artevelde]] verslaon [[Lodewiek II van Male]] en hem al gauw 't graafschap in hanen. * [[27 november]] - Slag bie Westrozebeke, een Frans leger overweldig de Vlaamse piekeniers, dee as honden of-eslach wonnen. Oek de ''ruwaert'' Filip van Artevelde kump uut de tied. Lodewiek II van Male is weer de baos in Vlaanderen. * Jacobus I volg Peter II op as koning van [[Cyprus]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[28 november]] - [[Filips van Artevelde]] (42) epkk3bre7aoalkzfo3sk08z4mru4geq 0 5851 256897 252922 2013-03-11T11:12:48Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 110 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6341]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1383''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... ny1hr7ejqogfpemqk3stzm5b9u6bw8r 0 5852 256898 252921 2013-03-11T11:12:49Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 108 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6347]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1384''' == Gebeurtenissen == *... == Geboren == * [[20 augustus]] - [[Geert Grote]], diaken, godgeleerde, schriever, kloosterhervörmer en boeteprediker == Uut de tied == *... cl5wjjj66my23ozljywtjadtp6kp28y 0 5853 256899 252927 2013-03-11T11:12:50Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 111 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6355]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1386''' == Gebeurtenissen == * [[Juli]] - allewel De Fransen in [[Sluus (Zeelaand)|Sluus]] een invaosiemach an 't samenstellen bin en der in Engelaand grote ongerus is over een opgangkoemende wraaktoch op eigen bojem, vertrek [[Jan van Gent]] mit een expedisieboek naor [[Kastilië]] um daor de krone op te eisen. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... 519ijkekyz1d0mj8hj3064huzna45gq 0 5854 256894 252925 2013-03-11T11:12:42Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 109 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6359]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1387''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * [[29 augustus]] - Koning [[Hendrik V van Engeland]] von [[1413]]-[[1422]] == Uut de tied == * ... hv7gxhazy7ykdugs0hx67leri91kkij 0 5857 256895 139711 2013-03-11T11:12:42Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 4 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q411416]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Veenhuzen''' kan verwiezen naor: * [[Veenhuzen (Finsterwolde)]] - gehucht in Grunningen. * [[Veenhuzen (Slochteren)]] - buurtschop in Grunningen. * [[Veenhuzen (Stadsknoal)]] - buurtschop in Grunningen. * [[Veenhuzen (Tietjerksterediel)]] - buurtschop in Frieslaand. * [[Veenhuzen (Coevern)]] - buurtschop in Drenthe. * [[Veenhuzen (Westerveld)]] - buurtschop in Drenthe. * [[Veenhuzen (Heerhugowaard)]] - dörp in Noord-Hollaand. * [[Veenhoezen (Noordenveld)]] - dörp in Drenthe. == Overig == * [[Veenhuzen (gevangenis)]] - een strafinrichting in Veenhuzen (Noordenveld) {{dv}} f984o7d859gyce2ki6dt37ejt65sqcn 0 5858 72358 67447 2008-07-09T18:24:37Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Brugge]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Brugge]] nxn7awnaelnf86g8cagsf4xbao0rmpl 0 5862 289679 264043 2016-10-29T12:40:07Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Gasselterkerkje.jpg|thumb|right|300px|'t Witte karkien van Gasselte]] '''Gasselte''' is een dörp in de gemeeinte [[Aa en Hunze]] in de [[Nederlaand]]se [[pervincie]] [[Drenthe]]. Gasselte had (volgens informaotie van de gemiente Aa en Hunze) op [[1 jannewaori]] [[2007]] 1.614 inwoners (waorvan 806 mannen en 808 vrouwlu). ==Bezienswaordigheden== Bezienswaordig is de [[kaark (gebouw)|Mariakarke]] ([[13e eeuw|13e]] of [[14e eeuw]]), die in de [[19e eeuw]] witpleisterd is. Gasselte beheurde mit [[Börger]], [[Geeiten]], [[Anloo]] en [[Zuudlaoren]] tot 't [[dingspel]] [[Oostermoer]]. Anvankelijk was de [[perochie|parochie]] van Gasselte een onderdeeil van de parochie van Börger. Pas in de [[13e eeuw|13e]] of [[14e eeuw]] is der spraoke van een zölfstandige parochie. De eerste - indirectie - vermelding van de karke stamt uut [[1360]]. {{Commonscat|Gasselte}} {{Dia|Dizze pagina is niet schreven deur een moertaolspreker van 't [[Drèents]], ie wordt oetneudigd um 't te verbeteren.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Drenthe]] 2qpnxofj36f521o3s15mk32ydgwvnnz 0 5863 263995 257315 2013-05-06T15:53:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:De drie podagristen.jpg|thumb|right|250px|"De Drie Podagristen" in [[Koevern]]]] '''De Drie Podagristen''' was het pseudoniem waoronder [[A.L. Lesturgeon]] (1815-1878), predikaant te [[Hesselen]] en [[Sweel]], [[D.H. van der Scheer|Dubbeld Hemsing van der Scheer]] (1791-1859), uutgever en skriever te [[Koevern]] en [[Harm Boom]] (1810-1885), [[Drèents]]talige skriever te [[Assen]] heure reisverhalen aover [[Drenthe]] publiceerden. Zie skreben aover de zeden, gebruken en taal van de luu ien Drenthe. (Een ''podagrist'' lidt an voetjicht - ''podagra''.) ''Drenthe in vlugtige en losse omtrekken geschetst door Drie Podagristen'' kwaamp ien 1842-47 ien verscheiden dielen ien [[Koevern]] uut. Ien dit verslag skrieft ze aover Zuud-Oost- en Oost-Drenthe. Heur boek was ''"een stimulans tot het verhogen van het literaire niveau in Drenthe"''.<ref>Nijkeuter, Hendrik (2001), ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond" : literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956'', Grunnen: RUG (dissertatie, p.23)</ref> Veural Lesturgeon zol 't boek eschreben hebben, en de "Drie Podagristen" zolden zölfs "niet of nauwelijks" de gezamelijke reis emeuken hebben die as 't boek beschrif. <ref>Nijkeuter, Hendrik (2001), ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond" : literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956'', Grunnen: RUG (dissertatie, p.49-50)</ref> Een facsimile van 't waark kwaamp uut ien 1974 bij uutgeverij M.A. Van Seijen ien [[Liwwadden (stad)|Leeuwarden]]. Ien 1943 höld de studiekring D.H. Van der Scheer - de veurloper van [[Het Drentsch Genootschap]] - een Podagristenherdenking (under de dekmaantel van een jaorvergadering van 't Provinciaal Museum; zie dochten det heur activiteiten wel verboden zolden weden). Hiermit begunden 't onderzuuk naor de Podagristen. Rouke Broersma schrif in ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'' aover de Drie Podagristen: <br /><br /> * ''"Zij waren bepaald geen enghartige regionalisten, maar eerder ruimdenkende kosmopolieten, die, in overeenstemming met de toenmalige tijdgeest, de Romantiek, en vanuit een brede internationale oriëntatie, erkenning zochten voor het streekeigene [...] Ze onderzochten, studeerden, schreven, zetten anderen aan tot onderzoek, studie en schrijven, ze ontwikkelden publicatiekanalen (uitgeverij, krant, almanak). De Drentse literatuur is begonnen."'' ==Verwiezings== <div class="references-small"> <references/> </div> {{Dia|Dizze pagina is niet schreven deur een moertaolspreker van 't [[Drèents]], ie wordt oetneudigd um 't te verbeteren.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents]] 89ss9c1fozh4p4dcp5sq8mddz0fxg54 0 5864 27080 24805 2007-01-29T21:41:37Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Onzevaoder]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Onzevaoder]] cwfn7sgtoevnhmwgcaz3kdctzexyix2 0 5865 265111 257312 2013-05-09T22:39:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Koart Leegsaksisch.png|thumb|t Leegsaksische toalgebied in Nederlaand]] [[Ofbeelding:Nedersaksische_dialecten.JPG|thumb|De indailen van de Leegsaksische dialekten]] '''Nederlaands Leegsaksisch''' is n groep nait-standerdiseerde [[West-Germoanse toalen|West-Germoanse]] [[Nederduuts]]e variëteiten. Dizzent worden veurnoamelk proat in t noordoostelk dail van [[Nederlaand]] (de provìnzies [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]], [[Drenthe|t Drìnt]], [[Oaveriessel|Overiessel]], de [[Gelderlaand|Gelderse]] gebieden de [[Veluwe]] en de [[Achterhoek|Aachterhouk]], en de [[Stellingwarven|Stellingwaarven]] in 't zuden van [[Frieslaand|Fraislaand]]). De [[Nedersaksisch|Leegsaksische]] [[dialekt]]en in Nederlaand vörmen gain toalkundege ainhaid; zie beheuren zölfs tot twai verschillende heufd-onderverdailens van de Leegsaksische [[taol|toal]] (t [[Grunnegs]] is [[Noord-Leegsaksisch]], de aandere dialekten valen onder t [[West-Leegsaksisch]]). De belangriekste overainkomsten zitten in de woordenschat: de verspraaiden van nije woorden holdt tegenswoordig gewoonlek bie de laandsgrenzen op deur de invloud dij de media en de overhaid hebben op de introduktie van dizze woorden. Aparte gevalen binnen ploatsen dij dail uutmoaken van n internationoale agglomeroatsie: zo het de [[Nederlaands]]e woordenschat dudelk n invloud op t dialekt van [[Gronauwe|Gronau]], in de [[Duutslaand|Duutse]] [[dailstoat]] [[Noordrhain-Westfele]]. Nederlaand erkent t Leegsaksisch officieel as [[streektoal]] en zegt der bepaarkte steun aan tou, zo as formuleerd in heufdstuk 2 van t [[Europees Haandves veur regionale talen of talen van minderheden|Europees Haandvest veur regionoale toalen of toalen van minderheden]]. De toalkode (ISO 639-2) van t Leegsaksisch is '''nds'''. Op [[24 meert]] [[2006]] is de [[Wikipedia|Wikipedie]] in t Nederlaands Leegsaksisch opricht, en het nou {{NUMBEROFARTICLES}} artikels in onder aandere de dialekten dij hieronder aangeven worden. == Dialektenoverzicht == * [[Westerkertiers|Westerkertaaiers]] ** [[Pompsters]] ** [[Kölmerlands|Kölmerlaands]] ** [[Middaglands|Middaglaands]] ** [[Midden-Westerkertiers|Midden-Westerkertaaiers]] ** [[Zuud-Westerkertiers|Zuud-Westerkertaaiers]] * [[Grunnegs|Grunnings]] en [[Noordenvelds|Noord-Drìnts]] ** [[Hoogelaandsters]] ** [[Stadsgrunnegs]] ** [[Westerwoolds]] ** [[Veenkelonioals]] ** [[Oldambtsters]] * [[Stellingwarfs|Stellingwaarfs]] * [[Midden-Drèents|Midden-Drìnts]] * [[Zuud-Drèents|Zuud-Drìnts]] ** [[Zuudoost-Drèents|Zuudoost-Veen-Drìnts]] ** [[Zaand-Drèents|Zuudoost-Zaand-Drìnts]] ** [[Zuudwest-Noord-Drèents|Zuudwest-Noord-Drìnts]] ** [[Zuudwest-Zuud-Drèents|Zuudwest-Zuud-Drìnts]] * [[Tweants|Twìnts]] * [[Tweants-Groafschops|Twìnts-Groafschops]] * [[Gelderlaand|Gelders]]-[[Overiessel]]s ** [[Achterhooks|Aachterhouks]] ** [[Sallaans|Zallaands]] ** [[Urkers]] * [[Veluws]] ** [[West-Veluws]] ** [[Oost-Veluws]] == Zai ook == * [[Nedersaksisch|Heufdartikel Leegsaksisch]] * [[Platduuts]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] op9xkmo3gnejcen0orlvtjvmvb154w6 0 5868 293419 293418 2017-07-07T09:21:50Z 77.169.192.65 wikitext text/x-wiki '''Lierderholthuus''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''[[Lierderholthuis]]'') is een gehuch in de [[Overiessel]]se gemiente [[Raolte]], in [[Sallaand]]. 't Had in 2007 ongeveer 416 inwoners. Lierderholthuus lig in noordwestelijke richting ongeveer tien kilemeter van Raolte. Noe lig 't in-eklemd tussen de [[Iessel]] an de linkerzied en de [[spoorliende]] [[Zwolle]]-Raolte an de rechterzied. An de overzied van de spoorweg lig [[Heino (Roalte)|Heino]]. Lierderholthuus is egruuid vanuut een schuurkärke op 't ärf Lierderholthuus. Dit ärf hef 't dörp zien naam egeven. De naam Lierderholthuis is te begriepen deur 't in stukken te hakken: ''holt'' betekent laandbezit dät iene in een polder hef. ''Holthuis'' betekent dät iene een huus op 't holt hef, dus op eigen laand. Volgens Van der Linde komt de naam Lierderholthuus van de polder waorop de schuurkärke ebouwd is, namelijk de polder Lierder (dät letterlijk ''leeg'' betekent). ''Lierderholthuis'' betekent dus: een huus op eigen laand, op de polder [[Lierderbroek]]. {{Roalte}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Roalte]] ti5knttx58xx2566c321fhutpwdltmj 0 5869 279096 274533 2015-03-27T16:26:05Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki Ut '''Tsjechies''' (''čeština'', ''český jazyk'') is ne [[Slavische talen|West-Sloaviese]] sproake met ongeveer 12 miljoen sprekkerds. Tsjechies wördt vuural sprökn in [[Tsjechie]] (10,2 miljoen inwonners), mer wördt ook wal sprökn duur leu oet de landn dee an Tsjechie greanst (met name [[Slowaaknlaand]] en [[Oostnriek]]) en landn met völ Tsjechiese immigraantn, zooas de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigde Stoatn van Amerika]] en [[Kannede|Kanada]]. Seend [[1 meie|1 mei]] [[2004]] is t Tsjechies een van de officiële wearksproakn van de [[Europese Unie|Uropese Unie]]. Ut Tsjechies lig oonder de West-Sloaviese sproakn t körtst biej t [[Slowaaks]], voalgd duur t [[Sorbisch|Öppersorbies]] en t [[Pools]]. Ut Tsjechies en t Slowaaks bint töt op grote heugte oonderling verstoanber. Wal hebt Tsjechen en Slowaakn van de jungste generoasie meer meuite um mekaar te verstoan. Dit kömp duurdat ze noa t oet mekaar valn van [[Tsjechoslowakije|Tsjechoslowaaknlaand]] in [[1993]] nich meer dageliks met mekaars sproak van doon hebt. {{Interwiki|kode=cs}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Slavische taal]] g6apb4j2ppo9dks4bvxmtcq5sb1rpnx 0 5872 279471 275833 2015-03-27T17:30:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Lüneburger Heide 006.jpg|thumb|270px|Jeneverbezenstruuk]] [[Bestaand:Juniperus communis at Valjala on 2005-08-11.jpg|thumb|270px|Jeneverbezen]] De '''jeneverbees''' ([[Latien]]: ''Juniperus communis'') is een van de inheemse [[coniferen]] in de [[Benelux]]. == Verklaoring van de naam == De naam jeneverbees is een verbastering van 't [[Latien]]se ''juniperus'' dat samen-esteld is uut ''junior'' = ''de jongere'' en ''parere'' = ''verschienen''. Dit slaot op de jonge bezen die reeds verschienen veurdat de riepere bezen of-evallen bin.<ref>Hüsstege G. (1976). ''Zakflora voor bos en heide.'' Helmond/Antwerpen: Uitgeverij Helmond/Standaard Uitgeverij.</ref> De drank [[jenever]] dankt zien naam an disse bees. === Naamsverwarring === In [[Vlaanderen]] wort de [[aolbeze|aolbees]], [[Rooie beze|rooie bees]] of [[zwarte beze|zwarte bees]] verkeerd ok wel es jeneverbees eneumd. == Algemeen == De jeneverbees is tweehuzig; der bin dus mannelijke en vrouwelijke [[planten]]. 't Riepen van de bezen strekt zich uut over twee jaor. De vrouwelijke zaodschubben vormen in 't eerste jaor zwartblauwe (schien)bezen. Nao de [[wienter|overwientering]] worren ze donkerblauw. De struuk kan tot 10 meter hoog worren. == Ekelogische betekenis == Jeneverbees kump in [[Nederlaand|Nederland]] veur op arme [[zaandverstuving|zandverstuvingen]] en heedlandschappen. Der vient op hejen niet veul netuurlijke verjonging plaots. Dit kump onder meer deurdat de bojem verzuurt en de zaojen steeds minder kiemkrachtig blieken. De jeneverbees leef in [[symbiose]] mit een schimmel, bie ofwezigheid van disse schimmel kiemt de jeneverbees slecht. De schimmel kan niet goed tegen verzuring van de bojem. In terreinen waor de invleud van mest is terug-edrongen bliekt de jeneverbees bie enige rust goed te kiemen. De jeneverbees is de enigste boomsoort in Nederland die op de Nederlanse Rooie liest van planten staot as algemeen veurkommend, maor stark of-eneumen. De boom is in Nederland wettelijk bescharmd. Een groot deel van de Nederlanse exemplaoren greuien op de [[Veluwe]] en in [[Drenthe]] (kiek bie Nedersaksisch veur de Drentse naamgeving). Der is een restpopelaosie in [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. Veur 't voortbestaon van de jeneverbees is 't belangriek dat der genog exemplaoren in de buurt staon en dat ze vrie staon; de [[wiend]] moet veural tiejens de bleui vrie spel hen. == Veurkommen == Jeneverbezen worren tegensworig in de meeste gevallen as alleenstaonde struken an-etröffen. Zeldzaam bin de jeneverbezenbossen waorbie je verschillende exemplaoren drong op mekaar hen staon. Op de [[Veluwe]] langes de weg van [[Otterlo]] naor [[Schaorsbargen]] ligt een jeneverbezenbos. De bos ligt gedeeltelijk in 't [[Nationaal Park De Hoge Veluwe]]. 't Is een unieke plaots, umdat de jeneverbezen hier drong op mekaar staon. Enkele plekken waor ze nog staon: * [[Sallaanse Heuvelrugge|Sallanse Heuvelrug]] (Noetselerbarg) * Natuurgebeed de [[Borkeld]], tusken [[Hooltn]] en [[Maarkel]]. * Stakenbarg (bie [[Elspeet]] op de [[Veluwe]]) * Vierhoutense Heed (bie [[Vierhouten]] op de [[Veluwe]]). Disse jeneverbezenpopelaosie is onlangs deur Europese subsidie ontdaon van andere bomen en struken, die de ontwikkeling van de jeneverbezen in de weg stungen. * Otterlo (deels in 't [[Nationaal Park De Hoge Veluwe]] en deels in de bos bie [[Otterlo]]) Een biezondere popelaosie jeneverbezen ko-j tot [[1995]] vienen in 't Caitwickerzand tussen [[Kodek|Kootwiek]] en [[Niej-Milligen]] (Veluwe). In 1995 was der in 't gebied een grote bosbrand, die zwat de hele jeneverbeespopelaosie in vlammen dee opgaon. == Gebruuk == De jeneverbees bevat oliën die wel gebruukt worren in badolie. Ok worren de bezen in [[jenever]] en [[Bénédictine]] gebruukt as smaakmaker. De edreugde bezen worren as [[Kruud (kökken)|kruud]] gebruukt in bieveurbeeld [[marinaoje]]s veur wild. Ok [[zuurkool]] wort tredisioneel mit jeneverbezen ekruud. De edreugde bezen bin vaak in de supermarkt te koop. Naost de bezen worren ok de blaojen gebruukt, bieveurbeeld bie 't grillen van vis. == Uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Juniperus_communis_-_Köhler–s_Medizinal-Pflanzen-082.jpg Ofbeelding:Illustration Juniperus communis0.jpg </gallery> == [[Nedersaksisch]] == * [[Drèents]]: ** ''dambeer'' ** ''dankberbei'', ** ''heidewachtel'' ** ''iberen'' * [[Sallaans]]: ''dampol'' * [[Tweants]]: ''jeneawerbeaze'' * [[Veluws]]: ** ''jeneverbe{{small()|e}}s, ''-beze'' ** ''dammestruke'' ([[Attem]]) ** ''dammel'' ([[Wenum-Wiesel]]) ** ''dommelholtbussien'' ([[Emst]]) ** ''damper'' ([[Elburg]], [[Oldebroek]]) ** ''damperpolle'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]]) ** ''wakel'' ([[Armelo]]) ** ''wacholder'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&record=Juniperus+communis SoortenBank.nl - beschrieving en ofbeeldingen] == Rifferenties == <references /> {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't '''Vierhoutens'''}} {{commons|Juniperus communis}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 0qba9bv1hax94ojhujkkqcge7544af7 0 5874 257185 252891 2013-03-11T11:18:38Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 108 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6150]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1360''' == Gebeurtenissen == *Bie 't verdrag van Brétigny krieg Engelaand as gevolg van de nederlagen dee 't Frankriek toe-ebröch hef Aquitaine, dat 't merendeel van Frankriek umvat. == Geboren == *... == Uut de tied == *... j15tijkegaccy4rk4ve3cxnpubx3ap1 0 5875 257186 252890 2013-03-11T11:18:40Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 107 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6159]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1361''' == Gebeurtenissen == * [[Godfried van Dalembroek]] eis as pretendent zien rechen op 't [[graafschap Loon]] op, mar veur [[prinsbisschop]] [[Engelbert van der Marck]] is 't genog ewes. * [[Denemarken]] wonnen deur de [[Hanze]] verslagen. == Geboren == *... == Uut de tied == * [[2 juni]] - [[Philippe de Vitry]] (69), komponis j7w5yd4d40gvyt15nbrynfgtf7875oq 0 5876 257183 252892 2013-03-11T11:18:37Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 108 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6166]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1362''' == Gebeurtenissen == * [[Arnold van Rummen]] koop de rechen as prentendent van 't [[graafschap Loon]] of van [[Godfried van Dalembroek]]. * [[Paus Innocentius VI]] wonnen op-evolgd deur [[Paus Urbanus V]] * Op [[Ieslaand]] kump den [[vulkaan]] [[Hvannadalshnjúkur]] tot uutbarsting. * 't Padapatha manuskrip wonnen ekopieerd. Dit is werschienlijk 't oudste nog over-ebleven manuskrip van de [[Rigveda]]. == Geboren == *... == Uut de tied == * [[12 september]] - [[Paus Innocentius VI]] (80), ([[paus]] van 1252 tot 1262) s0w17ox62wadihu6145wheegptfk64d 0 5877 257184 252893 2013-03-11T11:18:38Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 107 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6176]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1363''' == Gebeurtenissen == * Hertogin [[Johanna van Braobant]] weiger heur steune te verlenen an heer [[Arnold van Rummen]], [[graaf]] van [[Chiny]], en gravin [[Elisabeth van Vlaonderen]]. * Hertogin [[Johanna van Braobant]] val in ongenaode bie heur tweede man, hertog [[Wenceslas I van Luxemburg]]. * Levon de Usurpator volg Gosdantin III op as koning van [[Armenië]]. == Geboren == *... == Uut de tied == *... sd4uehh61hx2pspd3mlw4u0woxzvgkr 0 5878 257188 252896 2013-03-11T11:18:41Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 105 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6185]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1364''' == Gebeurtenissen == * 't Machtige prinsbisschoppelijke leger vuilt mit 50.000 tot 55.000 manschappen 't [[graafschap Loon]] binnen. * [[Karel V van Frankriek|Karel V]] van Valois volg zien vaor op as koning van [[Frankriek]]. *De Jagielloonse Universiteit van [[Krakau]] wonnen estich. == Geboren == *... == Uut de tied == * [[8 april]] - [[Jan II van Frankriek]] (44), as gevangene in [[Londen]]. ff0v89ax5fgfkgtyo8k8ft9i1z361bs 0 5879 257189 252902 2013-03-11T11:18:43Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 112 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6190]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1365''' == Gebeurtenissen == * Nao negen maonden striejen volg de negen weken durende [[belegering]] van [[Rummen]] ([[9 augustus]] 1365). *Stichting van de universiteit van [[Wenen]] == Geboren == * [[Reinoud IV]], [[Hertogdom Gelre|hertog van Gelre]] ([[1402]]-[[1423]]) == Uut de tied == *... m9u3b72wifnikg8p1vsy4uhy0upcqp7 0 5880 257224 252901 2013-03-11T11:19:20Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 110 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6194]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1366''' == Gebeurtenissen == * [[Arnold van Rummen]] döt ofstand van zien rechen op 't [[graafschap Loon]]. * 't [[Prinsbisdom Luuk]] wonnen deur keizer [[Keizer Karel IV|Karel IV]] verplich um '''Arnold''' en zien neve '''Hamal''' jaorlijks 3000 [[Nederlaanse gullen|gullen]] te betalen. *[[Polen]] sluut mit [[Litouwen]] een akkoord over de verdeling van [[Roethenië]]: [[Litouwen]] krieg 't noordelijke deel en 't zujelijke wonnen toeg-wezen an Polen. == Geboren == *... == Uut de tied == * [[Ulrich IV van Württemberg]] (ongeveer 50) t8w5m9r4q7w9qa1dknqj341e94s5n0r 0 5881 257223 252903 2013-03-11T11:19:19Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 107 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6202]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1367''' == Gebeurtenissen == * Paus [[Urbanus V]] huil zien plechtige intoch in [[Rome]]. Dree jaor laoter zol e, deur onrus in Italië, naor [[Avignon]] weerummekeren. == Geboren == * [[6 jannewaori]] - [[Richard II van Engelaand]] * [[Gerard Zerbolt van Zutfent]] - ien van de eerste [[Breurs van 't Gemiene Lèven]] == Uut de tied == * [[Lodewiek van Brunswiek]], jonge van [[Magnus I van Brunswiek]] 6qm4ib768u4toc4vrukskxbvz1qjn5p 0 5882 256941 252900 2013-03-11T11:13:47Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 108 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6207]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1368''' == Gebeurtenissen == *[[Go-Murakami]] wonnen op-evolgd deur [[Chokei]] as keizer van [[Japan]] *[[Hongwu]] wonnen de eerste keizer van de [[Ming-dynastie]]. == Geboren == *... == Uut de tied == * Gravin Elisabeth van Vlaonderen, [[Rummen]]. * Koneginne Nang Kaeva Lot Fa Kaeng Nya. *[[29 meert]] - [[Go-Murakami]] (40), keizer van [[Japan]] (r. [[1339]]-1368) 1igyij70wr5fijvd78sdce385rm9r1k 0 5883 257222 252899 2013-03-11T11:19:18Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 108 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6211]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1369''' == Gebeurtenissen == * De paus weet zien 'Babylonische ballingschap' in Avignon te beëindigen en geet weerumme naor [[Rome]]. Dit is een ondergraving van de posisie van de Franse koning. * Peter II volg Peter I op as koning van [[Cyprus]] * [[19 juni]] - [[Filips de Stoute]], hertog van [[Hertogdom Bourgondië|Bourgondië]], trouw mit [[Margareta van Male]], de enigste arfgename van de graaf van Vlaonderen, [[Lodewiek van Male]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[Philippa van Henegouwen]] (55), koneginne van Engelaand tfylf0codrku3tnq8a7uu70ldvctqq0 0 5884 267240 256948 2013-05-10T23:21:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1370''' == Gebeurtenissen == * De trone van [[Polen]] wonnen deur 't huus [[Capet-Anjou]] over-eneumen. * [[24 mei]] - 't [[Verdrag van Stralsund]] maak een einde an de oorlog tussen [[Denemarken]] en de [[Hanze]]. * In [[Avignon]] wonnen [[Paus Urbanus V]] deur [[Paus Gregorius XI]] op-evolgd. * De mach in [[Afghanistan]] wonnen over-eneumen deur [[Timoer Lenk]]. == Geboren == * [[Laurens Janszoon Coster]], één van de uutvienders van de [[boekdrokkuns]] == Uut de tied == * [[19 december]] - [[Paus Urbanus V]] (60), [[paus]] van 1362 tot 1370. [[Kategorie:14e eeuw]] d98fozj2xn7961hdskdodoip30eeq3a 0 5885 257227 252904 2013-03-11T11:19:23Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 110 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6255]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1371''' == Gebeurtenissen == *Deur 't uutstarven van de Bruggraven van Voorne, kump disse heerlijkheid rond [[Brielle]] bie 't graafschap [[Hollaand (gewest)|Hollaand]]. * [[Phaya Samsenthai]] volg [[Fa Ngum]] op as koninig van [[Lan Xang]]. == Geboren == * [[28 meie|28 mei]] - [[Jan zonder Vrees]], hertog van [[Hertogdom Bourgondië|Bourgondië]]. * [[21 september]] - [[Frederik I van Brandenburg]], Keurvors van [[Mark Brandenburg|Brandenburg]]. == Uut de tied == * [[22 febrewaori]] - [[David II van Schotlaand|David II]] (46), koning van [[Schotlaand]] l64rcvel5v8vshveap4s90halpbo926 0 5886 257226 252906 2013-03-11T11:19:22Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 107 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6258]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1372''' == Gebeurtenissen == * [[12 meert]] - [[Woerden]] krieg stadsrechen. == Geboren == *... == Uut de tied == *... j0i1npenqdd36nxdcsxg91la5jpjaqs 0 5887 257225 252907 2013-03-11T11:19:21Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 110 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6261]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1373''' == Gebeurtenissen == * [[Zoemer]] - [[Jan van Gent]] lei een ''chevauchée'' vanuut Calais deur Picardië, Champagne, Boergondië Bourbonnais, Auvergne en Limousin. Overal zeien zien mannen dood en verdarf, mar nargens krig e een viejaand te zien en hij nimp gien enkele stad. * [[Haarfst|Harres]] - zwat heel Aquitaine is noen weer in Franse hanen. * [[Manuel II van Byzantium]] wonnen medekeizer naos zien vaor [[Jehannes V van Byzantium|Jehannes V]]. * Verbanning van koning [[Fa Ngum]] van [[Lan Xang]]. Hij wonnen op-evolg deur zien jonge: [[Phaya Samsenthai]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[Arnold van Rummen]] wonnen in de femiliekelder bie zien volk eleeg in de abdieje '''Oriënten''' in Klein-Rummen. tqzqod29hdfr79jfxojr81vsjh1m0oe 0 5888 257230 252909 2013-03-11T11:19:25Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 111 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6269]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1374''' == Gebeurtenissen == * [[Jannewaori]] - zowel in Engelaand as in Frankriek heers oorlogsmeuiheid. Noen alle Engelse anwinsen in Aquitanië verleuren egaan bin, mar [[Karel V van Frankriek]] zien gezondheid in gevaor ziet en du Guesclin gien kans ziet um oek Guyenne te veroveren besluten, beiden ziejen tot een waopenstilstand. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... aumn04ava4tmom9hxgw1lo80iwcr7a0 0 5889 257229 252911 2013-03-11T11:19:25Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 108 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6277]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1375''' == Gebeurtenissen == *[[Borklo]] krig stadsrechten. * Noen de zaken der veur de Engelsen alsmar minner uut beginnen te zien koemen de striejende partiejen in de [[Honderdjaorige Oorlog]] overene een vredeskonferentie te houwen in [[Brugge (stad)|Brugge]]. * Op een eilaand in 't Texcocomeer wonnen de stad [[Tenochtitlán]] estich. *[[Acamapichtili]] wonnen [[hueyi tlahtoani]] van de [[Azteken]]. == Geboren == *... == Uut de tied == * [[21 december]] - [[Giovanni Boccaccio]] (62), humanistisch geleerde uut de Italiaanse [[renaissance]]. nlq2e9kb69oix3op67ihijhs8eywmi4 0 5890 257086 252919 2013-03-11T11:16:45Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 108 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6282]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1376''' == Gebeurtenissen == * Bie een volkstelling in [[Lan Xang]] blieken der 300.000 volwassen mannen te woenen. * De [[Catharina van Siëna]] wonnen van as bescharmheilige [[Rome]] verklaord. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[8 juni]] - [[Edward de Zwarte Prins]] (45), oudste jonge van Koning [[Edward III van Engelaand]]. ksqs1lusiytf3ip0ni883nev1ybn3xk 0 5891 257087 252917 2013-03-11T11:16:46Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 107 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6289]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1377''' == Gebeurtenissen == * De vredesconferentie van [[Brugge (stad)|Brugge]] kump tot een einde. * [[21 juni]] - Nao de dood van [[Edward III van Engelaand]] wonnen zien kleinzeune [[Richard II van Engelaand|Richard II]] zien opvolger. [[Karel V van Frankriek]] reup de hele aodel biemekaar veur een plechtig Requiem en hervat de oorlog. == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[13 april]]- [[Guillaume de Machault]] * [[21 juni]] - [[Edward III van Engelaand]] (64) f09y4hteezr72qcpa2x3xo2dmnc6jm6 0 5892 257088 253532 2013-03-11T11:16:47Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 107 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6306]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1378''' == Gebeurtenissen == * De Hollaanse [[Nederlaanse gulden|gullen]] van hertog [[Willem V van Hollaand|Willem V]] wonnen gebruuk. * Enguerrand VII stich de Orde van de Krone. * In [[Rome]] wonnen een nieje paus ekeuzen, dit wönnen [[Paus Urbanus VI]]. == Geboren == * [[16 augustus]], [[Hongxi]], [[keizer]] van [[Chinese Keizerriek|China]] == Uut de tied == * [[Jan I van Polanen]] * [[27 meert]] - [[Paus Gregorius XI]], [[paus]] van 1370 tot 1378. h7gb041bdkpzme4p0cm2vlvghatqqrg 0 5893 257089 253533 2013-03-11T11:16:48Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 107 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6316]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1379''' == Gebeurtenissen == * [[Lodewiek II van Male]], de schoonvaor van hertog Filips van Boergondië geet de stried an mit de wevers van [[Gent]]. * [['s-Heerenbarg]] noen in de gemeente [[Montferland]], krieg op [[8 september]] stadsrechen. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... ban0abqj6cw1honu7y3ytz897jognet 0 5894 257090 252924 2013-03-11T11:16:49Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 109 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6365]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} [[Ofbeelding:VaclavaZofie.jpg|thumb|249px|Reumskönning Wenceslaus en zien vrouwe Sofie]] == Gebeurtenissen == * In Engelaand begunt deb vervolging van den [[Lollards]]. * Den [[Venetië (stad)|Venetiaonen]] nemt den stad [[Nauplion]] oaver van zien Frankiesen vörsten. * [[Breevoort]] in [[Gelderlaand]] kreg (veur den tweeden keer) [[stadsrechten]]. * [[26 februari]] - [[Wenceslaus van et Heiligen Roomsen Riek|Wenceslaus]] verpandt et [[hartogdom Luxemburg]] an [[Jobst van Moravië]]. * [[3 november]] - Den regenten van [[Karel VI van Frankriek]] (den hartogen [[Lodewiek I van Anjou]], [[Jan van Berry]] en [[Filips den Stolten]], hartog van Bourgondië) doot nen mislukten anval op [[Gelre]]. Den könning besluut nen ende te maken an et bewind van den zelfzüchtige regenten en zelf te goan regieren. q98abnh1w8b1r2oc9np7nv5myt51ijq 0 5895 257091 252930 2013-03-11T11:16:52Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 111 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6371]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1389''' == Gebeurtenissen == * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... n59supbidnp7r406r58d5kc8vtp9b90 10 5896 281749 281729 2015-05-02T21:09:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = {{{naaminlaandssproak}}} | naam-nds = {{{naam-nds}}} | heufdruumte1_1 = [[Bestaand:{{{vlagge}}}|120x100px|middle|center|Vlagge van {{{naam|{{PAGENAME}}}}}]] | heufdruumte1_2 = [[Bestaand:{{{woapn}}}|120x100px|middle|center|Woapn van {{{naam|{{PAGENAME}}}}}]] | ofbeelding = {{{lokasie}}} | caption = Kaarte van {{{naam|{{PAGENAME}}}}} | subkop1 = Informasie | head1_1 = [[Taol|Sproak]]en | item1_1 = {{{sproaken|}}} | head1_2 = [[Heufdstad]] | item1_2 = {{{heufdstad|}}} | head1_3 = [[Regerensvörm|Regeringsvörm]] | item1_3 = {{{regeringsvörm|}}} | head1_4 = [[Geleuf]] | item1_4 = {{{religie|}}} | subkop2 = Laand en inwonners | head2_1 = Oppervlakte{{#if:{{{pctwater|}}}|<br />- [[Water]]}} | item2_1 = {{{km2}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]] {{#if:{{{pctwater|}}}|<br />{{{pctwater|}}}% }} | head2_2 = [[Bevolking|Inwonners]]{{#if:{{{dichtheid|}}}|<br />- Dichtheid}} | item2_2 = {{{inwonners|}}} {{#if:{{{dichtheid|}}}|<br />{{{dichtheid}}} inw./km²}} | head2_3 = {{CoordinateSYSTEM|{{{region|??}}}}} | item2_3 = {{Coordinate |article=/ | text={{#if: {{{breedtegroad|}}}|DM}}|NS={{{breedtegroad|}}} |EW={{{lengtegroad|}}} |type=country |region={{{region}}}|name={{{naam|{{PAGENAME}}}}}}} | subkop3 = Oaverig | head3_1 = [[Volksleed]] | item3_1 = {{{volksleed|}}} | head3_2 = [[Munteenheid]] | item3_2 = {{{munteenheid|}}} (<code>[[ISO 4217|{{{valutakode}}}]]</code>) | head3_3 = [[UTC|Tiedzone]] | item3_3 = {{{tiedzone}}} | head3_4 = [[Nasionale feesdag|Nasjonalen feestdag]] | item3_4 = {{{feestdag|}}} | head3_5 = [[Internet|Web]] {{!}} [[ISO 3166-1|Kode]] {{!}} [[Laandnummer|Tel.]] | item3_5 = .{{{tld}}} {{!}} {{{laandkode}}} {{!}} {{{tel}}} | voot = {{#if:{{{webstea|}}}|Offisjele webstea {{{webstea|}}} }} | ofbeelding2 = {{{ofbeelding2|}}} | caption2 = {{{umskrieving2|}}} }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> fwudh0b5yszkq249n7avtck3902t1zd 0 5897 25366 2007-01-11T19:06:56Z Servien 7 Titel van [[Slowakije]] ewiezigd naor [[Slowaaknlaand]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Slowaaknlaand]] d7c1v4h1b0g4mhm4q3rqkjamt8fpfuj 0 5898 292634 291260 2016-12-21T12:17:13Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Gelders-Oaveriessels''' is een [[Nedersaksisch]]e dialectgroep die espreuken wördt rond de revier de [[Iessel]]. De groep kan in 3 subgroepen verdeeld wörden: [[Sallaans]], [[Achterhooks|Achterhoeks]] en [[Urkers]]. Soms wordt 't [[Oost-Veluws]] hier ok biej erekend. In 't noordoosten van [[Deutekem]] begint 't Gelders-Oaveriessels, dät zich vortzet oaver de Iessel, zoas de name al zegt, in de [[Nederlaand]]se pervinsie [[Oaveriessel]]. Nog meer naor 't oosten vienen we 't [[Tweants-Groafschops|Twents-Graofskops]]. De grens mit 't Gelders-Oaveriessels wördt evormd deur de uutspraok van 't woord ''vuur'': in 't Gelders-Oaveriessels ''vuur'', in 't Twents-Graofskops ''veur''. In beide gebieden, Gelders-Oaveriessels en Twents-Graafskops, loopt 't dialectgebied deur oaver de pervinsiegrens mit Oaveriessel. Der loopt dus wel een dialectgrens deur de [[Achterhook|Achterhoek]], mar niet tussen Achterhoek en [[Tweante|Twente]]. {{SNLV}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Streektaol in Flevolaand]] [[Kategorie:Streektaol in Gelderlaand]] [[Kategorie:Streektaol in Oaveriessel]] [[Kategorie:Achterhook]] [[Kategorie:Sallaand]] [[Kategorie:Veluwe]] kpmv3j3pfpjkf4xq25byblvr5ff9cz4 0 5899 293233 264529 2017-05-22T12:14:15Z CommonsDelinker 166 [[Flag_of_Macedonia.svg]] is vervungen deur [[Flag_of_the_Republic_of_Macedonia.svg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#reasons|File renaming criterion #2]]: To change wikitext text/x-wiki t '''Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen''' ([[Engels]]: ''European Charter for Regional or Minority Languages'') is n verdrag dat op [[25 juni]] [[1992]] deur t Komitee van Ministers van de [[Raod van Europa]] vastesteld wördden en op [[1 meert]] [[1998]] in warking is etrejen. t Doel van t Haandves is an de ene kaante de bescharming en bevordering van regionale talen en talen van minderhejen as bedreigd onderdeel van t Europees kultureel arfgoed en an de aandere kaante sprekers van regionale talen of talen van minderhejen de meugelikheid te biejen disse talen in zowel t openbaore as persoonlike leven te gebruken. == Erkenning van regionale talen in Nederlaand == In [[1996]] hef de Nederlaandse overheid t [[Nedersaksies]] op-egeven onder deel II van t Haandves. Oek bin t [[Jiddisj]] en [[Romani]] as niet-territoriale talen erkend. t [[Westlaauwers Frais|Fries]] wördden erkend volgens deel III, waordeur t bieveurbeeld in overheidsgeschriften gebruukt mag wörden. t [[Limbörgs|Limburgs]] wörden in [[1997]] asnog erkend as regionale taal. n Verzeuk um t [[Zeeuws]] erkend te kriegen as [[Nederlaand]]s vierde regionale taal hef minister van Binnenlaandse Zaken [[Johan Remkes]] in [[2004]] aofewezen, umdat t Zeeuws histories ezien n [[dialekt]] van t Nederlaands is. <ref>http://www.vandale.nl/nieuws/taalnieuws/72978</ref> t Nedersaksies hef daorintegen, ondanks grote invleujen op en van t [[Nederlaands|Hollaands]]/Nederlaands, zien eigen ontstaonsgeschiedenisse. == Petisie veur n hogere erkenning van t Nedersaksies == De ''Streektaal-Organisatie in het Nedersaksisch Taalgebied'' ([[SONT]]) hef in september [[2006]] namens de provinsies mit Nedersaksiespraotende inwoeners n petisie bie de laandelike overheid in-eleverd um deel III van t Haandvest oek op t Nedersaksies van toepassing te maken. t Tiedschrift ''Onze Taal'' schreef in september [[2007]] dat staotssikketaoris van Binnenlaandse Zaken [[Ank Bijleveld]] espreuken hef mit de Groningse edeputeren Hans Gerritsen. Uut t gesprek bleek dat t Nedersaksies kans maakten um volgens deel III van t Haandvest erkend te wörden. Mer t ministerie van Binnenlaandse Zaken wol dat disse provinsies eerst n antal zaken onderzeukten. Der mos uuteprakkezeerd wörden hoe n hogere erkenning veur t Nedersaksies kon warken zonder dat de rieksoverheid der an te passe kwam, en hoe ze de burokrasie konnen beparken. In [[2012]] hef de minister van Binnenlaandse Zaken [[Liesbeth Spies]] an-egeven dat t Nedersaksies niet erkend zal wörden onder deel III van t haandvest, um reden dat t te duur zol wörden um t onder dit deel erkend te kriegen. De provinsies hebben an-egeven hier gien genoggen mee te nemen en deur te blieven striejen. == Laanden die deran meedoon == De staand van de bekrachtiging en ondertekening op 1 jannewaori 2011 (bron: <ref>[http://conventions.coe.int/Treaty/Commun/ChercheSig.asp?NT=148&CM=3&DF=29/12/2005&CL=ENG Raod van Europa]</ref>). {| class="prettytable" |----- ! Laand ! Ondertekening ! Bekrachtiging ! Gebruukt vanaof ! Erkende talen |----- style="background-color:#ffaaaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Albania.svg|20px|left|Albanië]] [[Albanië]] || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#ffaaaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Andorra.svg|20px|left|Andorra]] [[Andorra]] || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Armenia.svg|20px|left|Armenië]] [[Armenië]] || 11-05-2001 || 25-01-2002 || 01-05-2002 | [[Assyries]], [[Grieks]], [[Jezidies]], [[Koerdies]], [[Russies]] |----- style="background-color:#ffffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Azerbaijan.svg|20px|left|Azerbeidzjan]] [[Azerbeidzjan]] || 21-12-2001 || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#ffaaaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Belgium.svg|20px|left|België]] [[België]] || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Bosnia_and_Herzegovina.svg|20px|left|Bosnië-Herzegovina]] [[Bosnië-Herzegovina]] || 07-09-2005 || 21-09-2010 || 01-01-2011 || [[Albanees]], [[Duuts]], [[Hongaars]], [[Italiaans]], [[Jiddisj]], [[Ladino]], [[Massedonies]], [[Montenegriens]], [[Oekraïens]], [[Pools]], [[Roemeens]], [[Roetheens]], [[Romani]], [[Sloveens]], [[Slowaaks]], [[Tsjechies]], [[Turks]] |----- style="background-color:#ffaaaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Bulgaria.svg|20px|left|Bulgarije]] [[Bulgarije]] || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Cyprus.svg|20px|left|Cyprus]] [[Cyprus]] || 12-11-1992 || 26-08-2002 || 01-12-2002 || ''[[Armeens]]'' |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Denmark.svg|20px|left|Denemarken]] [[Denmaark|Denemarken]] || 05-11-1992 || 08-09-2000 || 01-01-2001 || [[Duuts]] |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Germany.svg|20px|left|Duutslaand]] [[Duutslaand]] || 05-11-1992 || 16-09-1998 || 01-01-1999 | [[Deens]], [[Nederduuts]], [[Sorbies|Nedersorbies]], [[Noordfrais|Noord-Fries]], [[Sorbies|Oppersorbies]], [[Romani]], [[Selterfrais|Saoterfries]] |----- style="background-color:#ffaaaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Estonia.svg|20px|left|Estlaand]] [[Estlaand]] || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Finland.svg|20px|left|Finlaand]] [[Finlaand]] || 05-11-1992 || 09-11-1994 | 01-03-1998 || Romani, [[Samies]], [[Zweeds]] |----- style="background-color:#ffffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_France.svg|20px|left|Frankriek]] [[Frankriek]] || 07-05-1999 || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#ffaaaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Georgia.svg|20px|left|Georgië]] [[Georgië]] || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#ffaaaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Greece.svg|20px|left|Griekenlaand]] [[Griekenlaand]] || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Hungary.svg|20px|left|Hongerije]] [[Hongaarnlaand|Hongerije]] || 05-11-1992 || 26-04-1995 || 01-03-1998 | Duuts, [[Krowatisch|Kroaties]], [[Roemeens]], [[Servies]], [[Sloveens]], [[Slowaaks]] |----- style="background-color:#ffaaaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Ireland.svg|20px|left|Ierlaand]] [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#ffffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Iceland.svg|20px|left|Ieslaand]] [[Ieslaand]] || 07-05-1999 || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#ffffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Italy.svg|20px|left|Italië]] [[Italiën|Italië]] || 27-06-2000 || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Croatia.svg|20px|left|Kroatië]] [[Kroatië|Kroasië]] || 05-11-1997 || 05-11-1997 || 01-03-1998 | [[Hongaars]], [[Italiaans]], [[Oekraïens]], [[Roetheens]], Servies, Slowaaks, [[Tsjechies]] |----- style="background-color:#ffaaaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Latvia.svg|20px|left|Letlaand]] [[Letlaand]] || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Liechtenstein.svg|20px|left|Liechtenstein]] [[Liechtenstein]] || 05-11-1992 || 18-11-1997 | 01-03-1998 || Gien te erkennen talen anwezig |----- style="background-color:#ffaaaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Lithuania.svg|20px|left|Litouwen]] [[Litouwen]] || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Luxembourg.svg|20px|left|Luxemburg]] [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] || 05-11-1992 || 22-06-2005 | 01-10-2005 || Gien te erkennen talen anwezig |----- style="background-color:#ffffaa;" | [[Ofbeelding:Flag of the Republic of Macedonia.svg|20px|left|Massedonië]] [[Massedonië]] || 25-07-1996 || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#ffffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Malta.svg|20px|left|Malta]] [[Malta (laand)|Malta]] || 05-11-1992 || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#ffffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Moldova.svg|20px|left|Moldavië]] [[Moldavië (laand)|Moldavië]] || 11-07-2002 || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#ffaaaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Monaco.svg|20px|left|Monako]] [[Monako]] || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Montenegro.svg|20px|left|Montenegro]] [[Montenegro]] || 22-03-2005 || 15-02-2006 || 06-06-2006 || [[Albanees]], Romani |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_the_Netherlands.svg|20px|left|Nederlaand]] [[Nederlaand]] || 05-11-1992 || 02-05-1996 || 01-03-1998 | [[Westlaauwers Frais|Fries]], ''[[Jiddisj]], [[Limburgs]], [[Nedersaksies]], Romani'' |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Norway.svg|20px|left|Noorwegen]] [[Noorwegen]] || 05-11-1992 || 10-11-1993 || 01-03-1998 || Samies |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Ukraine.svg|20px|left|Oekraïne]] [[Oekraïne]] || 02-05-1996 || 19-09-2005 || 01-01-2006 || [[Bulgaars]], Duuts, [[Gagaoezies]], Grieks, Hongaars, Jiddisj, [[Krimtetaars]], [[Moldavies]], Pools, Roemeens, Russies, Slowaaks en [[Wit-Russies]]. |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Austria.svg|20px|left|Oostenriek]] [[Oostnriek|Oostenriek]] || 05-11-1992 || 28-06-2001 || 01-10-2001 | Burgenlaandkroaties, Hongaars, Romani, Sloveens, Slowaaks, Tsjechies |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Poland.svg|20px|left|Pole]] [[Pooln|Polen]] || 12-05-2003 || 12-02-2009 || 01-06-2009 || Armeens, Duuts, [[Hebreeuws]], Jiddisj, [[Karaïties]], [[Kasjoebies]], [[Litouws]], Oekraïens, Roetheens, Romani, Russies, Slowaaks, [[Tataars]], Tsjechies, Wit-Russies |----- style="background-color:#ffaaaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Portugal.svg|20px|left|Portugal]] [[Portugal]] || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Romania.svg|20px|left|Roemenië]] [[Roemenië]] || 17-07-1995 || 29-01-2008 || 01-05-2008 || ''Albanees'', ''Armeens'', Bulgaars, Duuts, ''Grieks'', Hongaars, ''Italiaans'', ''Jiddisj'', Kroaties, ''Massedonies'', ''Pools'', ''Roetheens'', ''Romani'', Russies, Servies, Slowaaks, Tataars'', Tsjechies, Turks, Oekraïens |----- style="background-color:#ffffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Russia.svg|20px|left|Ruslaand]] [[Ruslaand]] || 10-05-2001 || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#ffaaaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_San_Marino.svg|20px|left|San Marino]] [[San Marino]] || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Serbia.svg|20px|left|Servië]] [[Servië]] || 22-03-2005 || 15-02-2006 || 01-06-2006 | [[Albanees]], [[Bosnies]], [[Bulgaars]], Hongaars, Kroaties, Oekraïens, Roemeens, Roetheens, Romani, Slowaaks |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Slovenia.svg|20px|left|Slovenië]] [[Slovenië]] || 03-07-1997 || 04-10-2000 | 01-01-2001 || Hongaars, Italiaans, Romani |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Slovakia.svg|20px|left|Slowekije]] [[Slowakije|Slowekije]] || 20-02-2001 || 05-09-2001 || 01-01-2002 | Bulgaars, Duuts, Hongaars, Kroaties, Oekraïens, [[Pools]], Roetheens, Romani, Tsjechies |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Spain.svg|20px|left|Spanje]] [[Spanje]] || 05-11-1992 || 09-04-2001 || 01-08-2001 | [[Baskies]], [[Katalaans]], [[Galisies]] |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_the_Czech_Republic.svg|20px|left|Tsjechië]] [[Tsjechië]] || 09-11-2000 || 15-11-2006 | 01-03-2007 || Duuts, Pools, Romani, Slowaaks |----- style="background-color:#ffaaaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Turkey.svg|20px|left|Turkije]] [[Turkije]] || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; || &nbsp; |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_the_United_Kingdom.svg|20px|left|Verenig Koninkriek]] [[Verienigd Keuninkriek|Verenig Koninkriek]] || 02-03-2000 || 27-03-2001 || 01-07-2001 | [[Kornies]], [[Iers-Gaols]], [[Kumries]] (Welsh), [[Manx-Gaols]], [[Schots|Schots en Ulster-Schots]], [[Schots-Gaols]] |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Sweden.svg|20px|left|Zweden]] [[Sveden|Zweden]] || 09-02-2000 || 09-02-2000 || 01-06-2000 | [[Fins]], Jiddisj, Romani, Samies, [[Meänkieli|Tornedalfins]] |----- style="background-color:#aaffaa;" | [[Ofbeelding:Flag_of_Switzerland.svg|20px|left|Zwitserlaand]] [[Zwitserlaand]] || 08-10-1993 || 23-12-1997 | 01-04-1998 || Italiaans, [[Reto-Romaans]] |} == Uutgaonde verwiezing == * [http://wetten.overheid.nl/cgi-bin/deeplink/law1/title=Europees%20Handvest%20voor%20regionale%20talen%20of%20talen%20van%20minderheden,%20Straatsburg,%2005-11-1992 Engelse en Nederlaandse tekste van t Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen] == Referensies == <references /> [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Taol]] 3dkggmrlt4vixgz8rvdy1atoyyv1yde 0 5900 283625 265120 2015-12-19T04:56:34Z Varlaam 3636 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Noordleegsaksisch.PNG|right|thumb|Toalkundege iendailen van t Noord Leegsaksisch: '''Gron.''' (Grunnegs en Westerkertiers), '''Ofr.''' (Oostfrais Leegsaksisch), '''N. Old.''' (Noord Oldenbörgs), '''S. Old.''' (Zuud Oldenbörgs), '''Un.Elb.''' (Onderelvisch, Heidjers en Hambörgs), '''Holst.''' (Holstains en Ditmaarsers), '''Slesw.''' (Sleeswieks en Aiderstees) ]] '''Noord Leegsaksisch''' of '''Noordsaksisch''' is ain van de [[dialekt]]groepen van t [[Leegsaksisch]]. t Noord Leegsaksisch wordt ien [[Nedersaksen]] en aandere dailstoaten van [[Duutslaand]] proat en is ain van de bekìndste [[Nederduuts]]e dialektgroupen. t Wordt dan ook zain as ''Standerd Leegsaksisch'' ien Duutslaand, omdat t ien n groot en zìntroal dail van [[Noord-Duutslaand]] sproken wordt en t makkelkst oet tou spreken is veur de rest van Duutslaand. Mit de oetbraaiden van de Leegsaksische toal op de radio en [[tillevisie|wiedkieker]] het t Noord Leegsaksisch n staark standerdiseerde funksie veur t Platduuts overnomen. Bie oetbraaiden kin man t noordelkste Leegsaksisch ien Nederlaand ([[Grunnegs]], [[Westerkertaaiers]] en [[Noordenvelds]]) ook zain as Noord Leegsaksisch. == Dialekten == Tot de grootste Noord Leegsaksische dialekten beheuren onder aandere: * t [[Sleeswieks]] * t [[Holstains]] ** t [[Hambörgs]] * t [[Noord-Hannovers]] ** t [[Onderelvisch]] ** t [[Heidjers]] * t [[Oldenbörgs]] ** t [[Bremers]] * t [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfrais Leegsaksisch]] * t [[Ditmaarsers]] * t [[Eemslenner Plat]] == Uutgaonde verwiezingen == * [http://nds.plattmakers.de/?dial=120 Noord Leegsaksisch woordenbook bie Plattmakers] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] de0nouif81ck7aw4sauimse4nhsv02t 0 5901 265820 257263 2013-05-10T15:22:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''West Leegsaksisch''' kan verwiezen noar: *De dialekten in t westen van de Duutse dailstoat [[Nedersaksen]] » (zai: [[West Leegsaksisch (algemain)]]). *n Nait dudelk ôfbôkende group dialekten van t Leegsaksisch. In de Leegsaksische dialektologie van vandoag de dag wordt t begrip ''West Leegsaksisch'' nait zo voak meer broekt. In de loop van de onderzuiksgeschiedenis binnen der verschillende verdudelkens veur geven. Veurbeelden binnen: ** t [[Leegsaksisch]] ** t [[Nederlaands Leegsaksisch]] ** n In t westen van Nedersaksen sproken dialektgroup dat vandoag de dag [[Noord Leegsaksisch]] nuimd wordt ** n Group westelke dialekten van t Leegsaksisch, dij gain [[Nederfrankies|Leegfrankische]] en gain of waineg [[Westfeels]]e kenmaarken hebben. {{dv}} [[Kategorie:Nedersaksies]] 4oj88hos64xboj2sx9hc38rer98msiz 0 5902 293321 293254 2017-06-04T18:28:11Z Woolters 62 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/100.11.249.155|100.11.249.155]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:NaegelBot|NaegelBot]] wikitext text/x-wiki '''Oost Leegduuts''' of '''Oost Leegsaksisch''' is n groep nait-standerdiseerde [[West-Germaanse toalen|West-Germoanse]] [[Nederduuts|Leegduutse varieteiten]], dij veurnoamelk proat worden in t oostelk dail van [[Duutslaand]]. Oost Leegduuts heurt bie de [[Platduuts]]e toal. Bie t Oost Leegduuts heurt, noast de heufddialekten [[Mekkelnbörg]]s (Mecklenborgsch) en [[Braandenbörg]]s (Branneborgsch), ook t [[Plautdietsch]], dat in [[Duutslaand]] in de omgeving van [[Bielefeld]], in [[Paraguay]] en de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] proat wordt. Duutslaand eerkent t Oost-Nederduuts officieel as [[streektoal]] en sègt der steun aan tou, zo as dat t formuleerd is in t [[Europees Haandves veur regionale talen of talen van minderheden|Europees Haandvest veur regionoale toalen of toalen van minderheden]]. Bepaarkte steun noar dail II van t Haandvest het de dailstoat [[Braandenbörg]]; roemere steun noar dail III het [[Meckelnbörg-Veurpommern]]. In baaide stoaten proaten ze t Oost Leegduuts. De toalkode (ISO 639-2) van t Oost Leegduuts is '''nds'''. Der binnen artikels in t Oost-Nederduuts in de [[Platduuts]]e Wikipedie. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] clkgurp06g1li4gr2qzpfulrmijxtvq 0 5903 58213 25543 2008-02-10T19:46:12Z Servien 7 deurverwiezing naor [[West Leegsaksisch]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[West Leegsaksisch]] een60wshlsmlax411cwkrk678ycsr9p 0 5904 58212 25544 2008-02-10T19:46:03Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Noord Leegsaksisch]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Noord Leegsaksisch]] eolf0uweu2o3ly1jbl4k0prj2cko65e 0 5905 65820 65812 2008-05-15T22:19:45Z 217.120.207.250 wikitext text/x-wiki '''Heerd''' kan verwiezen naor: *[[Heerd (ruumte)]] - hier kan de ''woonkeuken'' of de ''mooie kamer'' mee bedoeld wonnen. *De [[open haard]] - de mederne uutvoernig van de heerd. *De [[woenkamer]] - de kamer waor al 't leven zich ofspeulen *Een [[boerderieje]] - veural in Grunningen zo eneumd {{dv}} dscbvwptivc7huffh2w7pccs9hj8wts 0 5906 275389 275388 2014-04-13T14:36:49Z Woolters 62 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:oven.jpg|thumb|250px|Een noven in een keuken]] [[Ofbeelding:Solarofen.jpg|thumb|250px|Zonnenoven, in 't midden is een [[pan]] te zien.]] Een '''noven''' is een apperaot waormee eten of (groend)stoffen tot een hoge temperetuur verhetst kunnen worren, mit as doel een chemisch preces op gang te brengen. == Huushouwelijke novens == De noven as huushouwelijke apperetuur is emaakt um in te bakken en staot meestentieds in de [[Kökken|keuken]]. In een noven kunnen novenschottels emaakt worren en kunnen vleis, vis, [[greunte]] en [[eerpel]]s zoender veul vet klaor-emaakt worren. Vaak kan der oek in de noven egrild worren. 't Verschil tussen bakken en grillen is dat bie 't bakken de [[Loch (atmosfeer)|locht]] binnen de noven ronddreit en bie 't grillen locht van butenof rechtstreeks in de noven in kan kommen. Novens kunnen op de volgende menieren verhetst worren: * [[elektriciteit|elektrisch]] * mit gas ([[eerdgas]], vrogger [[stadsgas]], soms op [[butaangas]]) * mit [[holt|hout]] * mit [[houtskool]] * mit de [[zunne|zon]] De temperetuur van een deursnee (elektrische) noven veur huushouwelijk gebruuk kan in-esteld worren tot oengeveer 260 graojen [[Celsius]]. == De novenstanden == De instelling van de noven kan per medel verschillen, mar in veul novens kommen disse standen overeen mit disse tempereturen: {| class="prettytable" ! gasoven mit 8 standen ! [[temperatuur]] |- | 1 | 140° |- | 2 | 160° |- | 3 | 180° |- | 4 | 200° |- | 5 | 220° |- | 6 | 240° |- | 7 | 260° |- | 8 | 280° |} == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''oaven'', ''ov{{small()|v}}en'' * [[Grönnegs]]: ''ovent'' (as t veurôfgoan wordt deur n lidwoord, wordt dij der aanvast plakt, dus ''novent'' of ''dovent'') *[[Sallaands]]: ''oven'' * [[Stellingwarfs]]: ''ovend'' * [[Tweants]]: ''oaven(d)'', ''oawn(d)'' * [[Urkers]]: ''noven'' * [[Veluws]]: ** ''oven'' ** ''ove'' ** ''aoven'' (veural [[Oost-Veluws]]) ** ''aovend'' ([[Une]], [[Vaossen]], [[Epe]]) ** ''aomen'' ([[Attem]]) ** ''aomp'' ([[Wezep]], [[Attem]]) ** ''noven'' ([[Putten]]) ** ''naoven'' ([[Vaossen]], [[Wenum Wiesel]]) ** ''novend'' ([[Nunspeet]]) ==Uutgande verwiezingen== {{Commonscat|Furnaces}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] [[Kategorie:Kökken]] ibdgjzrdp7bndq1nldbft4fpj4fm7q2 0 5908 25576 2007-01-13T09:50:22Z Servien 7 Titel van [[Bosbees]] ewiezigd naor [[Bosbezen]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Bosbezen]] r1di71swpyfqym65hrds3h21log3vlv 0 5909 257265 245289 2013-03-11T11:20:05Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 28 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q211841]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Kaffeemaschine fcm.jpg|thumb|right|250px|Een koffiemesine]] Een '''koffiemesine''' of '''koffiezetter''' is een huushouwelijke apperaot waormee [[koffie]] emaakt kan worren. == Hoe 't warkt == De koffiemesine, die in de meeste huushouwens gebruukt wort, maakt gebruuk van een koffiefilter in een houwer. In de filter gaot de gemaolen koffie, veerder is der een opslagplekje veur 't waoter en een koffiekan um de warme koffie in op te vangen. Naodat 't waoter in 't opslagplekje begint te koken zal 't waoter in de filter mit de koffie druppelen. De filter zorgt derveur dat alleen 't waoter mit de koffiesmaak in de koffiekan terechtkomt en niet de [[grom|koffieprut]]. == Soorten koffiemesines == * koffiemesine - mit pepieren filter * koffiemesine - mit 'pads' zoas de [[Senseo]] * espressomesine - metaolen filter en kokend [[waoter]] oender hoge druk * cappuccinomesine * percolator * cafetière * koffiemesines veur grootverbruuk - gebruken soms een vleuibaor koffie-extract. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ** ''Kovviezetter'' ** ''Kovviepot'' * [[Stellingwarfs]]: ''koffieapperaot'' * [[Urkers]]: ''koffiezetapperaat'' * [[Veluws]]: ** koffiezetapperaat, koffiezetapperaot ** koffieapperaat, koffieapperaot ** koffiezetter ** koffiemesine ([[Garder]], [[Vaossen]]) {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't dialect van [[Garder]]}} {{Commonscat|Coffeemaking implements}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] 5re1qku6fb97m19mcmwy2wsi24xeg6e 0 5910 272050 264386 2013-12-11T00:44:05Z Romaine 607 wikitext text/x-wiki Een '''voetenbänksien''' is een [[banke (meubel)|bänksien]] waor ene zien [[voot|voeten]] op leggen kan. Een voetenbänksien stiet vake naost de banke en wördt gebruukt a-j bieveurbeeld meuie of zere voeten hebt of a-j ontspannen naor een [[tillevisie]]uutzending kieken willen. Der bint vake ok voetenbänksies in-ebouwd in ligstoelen en messagestoelen. Een voetenbänksien kan ok onder 't buro of bie een [[piano]] ezet wörden. Dit voetenbänksien is meestentieds in een wat an-epassen vorm: hierbie liggen de voeten niet languut op een bänksien mar eerder op een steuntien, waorbie de voeten wat hoger van de [[vloere]] ofstaon. ==[[Nedersaksisch]]== *[[Stellingwarfs]]: ''voetebaankien'' *[[Urkers]]: ''voetebinkien'' *[[Veluws]]: **''voetenbank{{small()|e}}'' **''voetenbankje{{small()|e}}'' **''voetenbankie{{small()|n}}'' **''voetenbänkie{{small()|n}}'' ([[Wezep]]) **''voetenbanksie{{small()|n}}'' ([[Epe]], [[Vaossen]], [[Emst]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''voetenbänksie{{small()|n}}'' ([[Vaossen]]) **''voetenstoof'' ([[Putten]]) **''votenbankeen'' ([[Doospiek]]) **''votenbankjen'' ([[Elburg]], [[Nunspeet]]) {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Vaossen]]s}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] ef8g4ut38eqgl4yy1zgh8xtvvm701l2 14 5911 265928 25585 2013-05-10T15:56:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een lieste van korte artikels. [[Kategorie:Wikipedie]] lwuyjkmb57brzgnlq6tma0xd4nk0bxg 0 5912 264344 256900 2013-05-06T19:54:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''looprekke''' of een '''box''' is een kombinaosie van een speulruumte en een [[berre]] veur kleine [[kiend]]ers. Een looprekke hef meestentieds [[holt]]en spielen, waordeur 't kiend niet vort kan krupen of lopen. 't Looprekke is der dan veural ok veur bedoeld dät 't kiend niet in de [[veurkamer|kamer]] giet rondlopen en alderhaande van gevaorlijke dingen giet doen. Butendät kan 't kiend in 't looprekke speulen en slaopen, al is 't eigenlijks bedoeld um in te speulen. Soms wordt een looprekke ok wel gebruukt bie [[huusdier]]en zoas [[hond]]en en [[kat]]ten. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''loophek{{small()|ke}}, looprek'' * [[Grunnegs]]: ''loophek'' * [[Stellingwarfs]]: ''box'' * [[Urkers]]: ''loopekke'' * [[Veluws]]: **''looprek(re)'' **''loophekke'' ([[Doornspiek]], [[Nunspeet]]) **''box'' **''boxe'' ([[Epe]], [[Vaossen]], [[Wenum Wiesel]]) {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Vaossens]]}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Woenen]] c3727snpnmx91exvoc4np9peeh9s61r 0 5913 25604 2007-01-13T11:31:42Z Servien 7 Titel van [[Lookrekke]] ewiezigd naor [[Looprekke]]: spelfout wikitext text/x-wiki #redirect [[Looprekke]] r6jarvubfh1zd5va2kbaou0kg94wss2 0 5915 25650 2007-01-13T15:18:45Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kultuur]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kultuur]] l05q1ab70i1r8kskad3dbkmtmbvt1ti 4 5917 205358 34365 2011-09-06T08:44:17Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Wikipedie:Vortdoon]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Vortdoon]] qi47v91jzz4myo7a5u6d0er8yuhwvek 0 5919 280688 280687 2015-04-13T18:48:27Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Vaassen_cannenburg.jpg|thumb|200px|Cannenburgh in Vaossen]] t Darp '''Vaossen''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Vaassen'') is een van de grotere plaatsen van de Nederlandse gemeente [[Epe]], mit in [[jannewaori]] [[2013]] zo'n 12.507 inwoners. Vaossen is n [[Rooms-Katholieke Karke|katholieke]] enklave an de oostrand van de [[Veluwe]] in de provinsie [[Gelderland]], nao de oorlog bint der ok meer protestanten bie ekomen. Vaossen was töt [[1818]] n zelfstandige gemeente, daornao is t bie [[Epe]] gaon heuren. Tussen 2 september [[1887]] en 8 oktober [[1950]] had Vaossen zien eigen stasion, mit n spoor van [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] naor [[Zwolle]]. ==Geschiedenisse== De vrogste tekenen van bewoners in dit gebied bint de grafheuvels en 'Keltiese velden' (prehistoriese akkers) in t noordwesten van Vaossen op de Veluwe, tussen de Elburgerweg en Gortelseweg. t Waren Germaanse boeren en leefde daor nog veur de Romeinse tied. Ze woonden in holten hutten en leefden van de landbouw, veeholderieje, krujen en de jacht op harten en zwienen. t Darp wordt veur t eerst enuumd in n akte uut de ''Codex Laureshamnensis'' van t klooster [[Lorsch]] uut 891 of 892 as n Brunhilde n hoeve en de kärke an Lorsch schenkt. De name ''Fasna'', die t darp toen had, kwam al in de [[9e eeuw]] veur en zol op n [[gres]]soorte dujen. In Vaossen steet t [[kasteel De Cannenburgh]], ooit bewoond deur veldheer [[Maarten van Rossum]]. t Kasteel stamt uut de [[16e eeuw]]. In t darp steet n [[kärktoorne]] van umstreeks [[1500]] waor ok t grafsteen van Maarten van Rossum te vinnen is. ==Buurten en wieken in Vaossen== [[Berkenoord]], [[Berkenoord II]], [[Kärkeland]], [[De Oosterhof]], [[Heggerenk]], [[Oranjebuurte (Vaossen)|Oranjebuurte]], [[Transvaalbuurte (Vaossen)|Transvaalbuurte]], [[Vogelbuurte (Vaossen)|Vogelbuurte]], [[Industriewiek (Vaossen)|Industriewiek]] en [[Vulkanusbuurte]]. ==Kernen bie Vaossen== [[De Hegge]], [[De Jonas]], [[Geerstraote]], [[Kortenbroek]], [[t Laor]], [[Niersen]], [[Vaossense broek]] en [[De Ulebärg]]. ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.epe.nl/ Gemeente Epe] *[http://www.ampt-epe.nl Historiese vereniging Ampt Epe] *[http://www.vaassenhistorie.nl Museum Vaossen Historie] {{Coordinate|NS=52/17/17/N|EW=5/58/10/E|type=city|region=NL-GE}} {{Epe}} {{Dialekt|ovel|Vaossen|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 5ju5ot7ev1hf6cp5jmfzb4izkio54h0 0 5920 272049 262185 2013-12-11T00:43:19Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Voet''' kan verwiezen naor: *[[voot|voet]] - deel van 't lief. *[[voet (lengtemaote)]] - Engelse en Oldnederlaanse lengtemaote. *[[voet (oppervlaktemaote)]] - Oldnederlaanse oppervlaktemaote. ==Zie ok== *[[voetenbänksien]] {{dv}} 5bi90fzsgrdrp1oazi2hl7ghlidlhxf 0 5921 291094 277717 2016-11-03T14:00:34Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Tweants.png|thumb|250px|Tweants-Groafschops in Tweante]] [[Ofbeelding:Achterhooks.png|thumb|250px|Tweants-Groafschops in n Achterhook]] Ut '''Tweants-Groafschops''' is nen [[Nedersaksisch|Neersassiese]] dialektgroep dee sprökn wördt in t westn van [[Tweante]], in t oostn van [[Sallaand]] en in t noordn en oostn van n [[Achterhook]]. Ut Tweants-Groafschops wördt kenmearkt duur de ''vuur-/veur-liene''. In t [[Gelders-Oaveriessels]] blif t weurd ''vuur'' zooas in t [[Nederlaands]] ''vuur'' en in t Tweants-Groafschops wördt dit oetsprökn as ''veur''. {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="40%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | Nederlaands ! style="background-color:#abcdef" | Tweants-Groafschops |- |voor |vuur |- |vuur |veur |- |door |duur |- |duur |deur |- |deur |dure |} In beide gebeedn, [[Gelders-Oaveriessels]] en Tweants-Groafschops, löp t dialektgebeed duur oaver de proveensiegreanze met Oaveriessel. Der löp dus wal ne dialektgreanze duur de [[Achterhook]], mer nich tusken n Achterhook en Tweante. Eankelde döarpe en steedn woar Tweants-Groafschops wördt kuierd bint [[Riesn]], [[Maarkel]], [[Geester]], [[Eibarge]]n en [[Wenters|Weenterswiek]] (de letste twee bint in n [[Achterhook]]). Zee de kaartn van n Achterhook en Tweante vuur t percieze Tweants-Groafschopse taalgebeed. ==Zee ok== *[http://www.meertens.knaw.nl/projecten/mand/CARTafbeeldingen/daan2.JPG Dialektgebeed van t Tweants-Groafschops] {{SNLV}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Streektaol in Gelderlaand]] [[Kategorie:Streektaol in Oaveriessel]] [[Kategorie:Achterhook]] [[Kategorie:Sallaand]] [[Kategorie:Tweante]] boytyce45psd35oazwn1m43cpte8t2j 0 5922 256970 140086 2013-03-11T11:14:37Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 4 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q416258]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Oostfrais''' kin verwiezen noar: * n dialekt van t Leegsaksisch, zai [[Oostfreisk Nederduutsk]] * n peerdenras, zai [[Oostfrais (peerd)]] == Nait te verwarren mit == * n dialekt van t Frais, zai [[Oostlaauwers Frais]], woarvan t [[Selterfrais]] n overbliefsel is {{dv}} 767w12ixu2zgkj6duu65p45ytugkgqe 0 5923 286273 270584 2016-10-18T12:30:21Z 84.82.212.93 /* Woordskat */ wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Oostfreisk</big> |- |Eigen noum |Oostfreisk, Oostfraisk, Oostfreejsk (Platduutske skriefwies: ''Oostfreesk, Oostfreesch'') |- |Annere noumen |Grönnegsk-Oostfreisk, Oostfreisk/-fraisk/-freejsk Plat/Nederduutsk |- |Duutske noum |Ostfriesisch, Ostfriesisches Platt/Niederdeutsch |- |Laand |[[Duutslaand|Duutskland]] |- |Sproukroem |Oengeveer de landkreizen Leer, Auwerk, Emden oen Witmond, dus d'olle groufskoep Oostfreisland |- |Aantel sprekers |230.000 |- |Dialekten | *[[Reiderlaands|Reiderlanner Plat]] *[[Moormerlaands|Moormerlanner Plat]] *[[Auwerkerlaands|Auwerkerlanner Plat]] *[[Kromhörns|Kroemhörner Plat]] *[[Broukmerlaands|Broukmerlanner Plat]] *[[Börkums|Borkumer Plat]] *[[Insel Oostfreisk]] *[[Harlingerlanner Plat]] |- |Toalklassifikotsioon | *[[Indo-Europees|Indogermounsk]] **[[Germouns]] ***[[Westgermounsk]] ****[[Nederduuts|Nederduutsk]] ****[[Nedersaksisch|Nedersassisk]] *****'''Oostfreisk''' |- |Schrift |t [[Latainse alfabet|Lateinske alfabet]] |- |Sproukstoates |Dat Oostfreisk wordt zein as dialekt van dat [[Nedersaksisch|Nedersassiske]] |- |Toalkode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Toalkode ISO 639-2 |n.v.t. |- |Toalkode ISO 639-3/DIS |frs |} [[Ofbeelding:LocatieOostfries.png|right|500px|thumb|Sproukroem van dat Oostfreisk Plat. Lichtgruin: ''Harlingerlandsk'', Duustergruin: ''Overge Oostfreiske dialekten'']] [[Ofbeelding:Oostfreesk NDR.OGG|right|thumb|Biespeul van dat Reiderlanner Plat]] [[Ofbeelding:Reiderlanner Platt.OGG|right|thumb|Anner biespeul van dat Reiderlanske]] Dat '''Oostfreisk Nederduutsk''' of ''Oostfreisk Plat'' is de [[Nedersaksisch|Nederduutse]] volkssprouk in [[Oostfraislaand|Oostfreisland]]. Oostfreisland heurt tou de Regiounen, in dij t Nederduutske nog n relatief staarke stèllen het. Oenner de invljoud van t [[Hoogduuts]]ke is vandoug n ruggang van de sproukkompetens bie de joengluu tou zein. De term ''Oostfreisk'' oemvat in t algemein sproukbroeken vandoug meist op t Oostfreiske Plat oen allend nog zèlden oep de in Oostfreisland oetstörvene [[Oostlaauwers Frais|Ostfreiske sjprouk]], dij allend nog boeten Oostfreisland in dat [[Selterlaand|Seelterland]] van zikkoem 2.000 luu prout word. == Klassifikotioon == Dat Oostfreiske Plat heurt tou de [[Nedersaksisch|Nedersassiske]] tak van t Nederduutske. t Is anners kein "oldsassiske" moendoard, soenern oentstoen eerst van oem oen bie 1400 ôf aan oep t Freiske substrouet. Dat is liek as dat [[Sleeswieks]]ke oen dat soumde [[Oost Leegduuts|Oostnederduutske]] n "Kolonioaldialekt". t Oostfreiske Platt word binnen t Westnederduutske in de regel bie t [[Noord Leegsaksisch|Noordnedersassiske]] rekend. Sumtieds word t as apaarte groep sein. In de [[Middelnederduuts]]ke tied gaf t n dialektsoumeln tusken t Oostfreiske oen t Ollenbörgske dij veur n sjkriefsjprouk zörgde. [[Agathe Lasch]] ordent 1914 dat Oostfreiske Middelnederduutsk mit t Ollenbörgske as ''Ostfriesisch-Oldenburgische'' sjkriftsjprouk in. Robert Peters doar entegen vat 1984 t ''Groningisch-Ostfriesische'' tou ein middelnederduutske sjkriftdialekt tousoammen. In bezöndere de ollere Nederlandske literatoer kent de term ''Friso-Saksisch'' veur Nederduutske dialekten op t Freiske substrout, oener dij t Oostfreisk Plat klassifiseert wör. Doar bie wörden in bezöndere de westelke Oostfreiske dialekten heveg mit de Grönnegske dialekten tou t ''Grönnegs-Oostfreisk'' tousoamenvat. === Aangrenzende dialekten === De oemliggende Nedersassiske dialekten dij t Oostfreisk noa sjtoun: in t oosten geit t Oostfreiske in t [[Oldenbörgs|Jeverlandsk oen Noordollenbörgske]] over via t [[Harlingerlandsk]], in t westen steit t Grönnegske, trots de tounemende infljouden van de daksprouken Nederlandsk oen Duutsk, nog zeer dicht bie. Mit de meiste Grönnegske oen Noordollenbörgske outsdialekten het dat ook t [[Freeske taaln|Freiske]] Substrout gemein. In t zuden oen zuudoosten worden de verwante dialekten van t Eemselandske, Hummlingske oen Zuudollenbörgske prout. Dizze hebben kein Freiske substrout oen hebben doaroem meer [[Westfeels|westfeelske]] merkmoulen. Doartou het de sjtaarke konfessioonsgrens tusken t protestantiske Oostfreisland oen t katholiske [[Emsland|Eemse-]] oen [[Oldenbörger Muunsterlaand|Muunsterland]] laange tied t koentakt tusken de dialekten tegenhollen. == Geschiednis == De oorsprunkelke volkssprouk tusken [[Laauwers]] oen [[Wezer]] was de [[Oostlaauwers Frais|Oostfreiske sprouk]]. Dizze wör in Oostfreisland van oem un bie 1400 deur dat [[Middelnederduuts]]ke omwisseld, ouver beinvloedde de "neie" sprouk ok. Dat in Ostfreisland in bruken kommende Middelnederduutsk volgde neit allend de Freiske [[Substroat (toalkunde)|substrout]] ouver ok n konservotieve lösse nederduutske woordskat op, dij zuk in annere dialekten neit behollen het. Dat oenerscheid tou de oemliggende nederduutske dialekten berusten tou n deil tou vandoug tou op de scheiden ontwikkeln van de beide dialekten. Ook sporen van dat deilen van Eemse- oen Wezerfreiske varianten van dat Oldoostfreiske vinden zuk tou vandoug aan tou in Oostfreiske Plat terug. Doarbie kwemen invloeden oet dat [[Nederlaands|Nederlandsk]] oen doarmit ok dat [[Fraans|Fransooske]], dij kommen deur de touheuregkeit tou dat Napoleoniske [[Keunegriek Holland]]. Nederlaandsk was in bezöndere in dat kalvinistisken Reiderland wied zet oen as kaarkensprouk tou in de 19. Joarhoenert tou in broeken. Dit wör verstaarkt deur luu dij oet Grönnen noar Oostfreisland wonen kwemen oen annersroem. == Dialekten == Dat Oostfreiske Plat kent toulrieke outsdialekten, dij veural deur n verannerde oetsprouk oen oenerskeid in de woordskat van einanner ôfwieken. Doarbie vinden zuk twei hooftgroepen. De lutjedere groep word Harlingerlandsk nuimt oen vindt zuk in dat oosten, in zikkoem de [[Landkreis Witmond]] van vandoug. Dizze dialekten stoun bereits de oostelke Noordnedersassiske mondoarden noaher oen goun flöiend in dat Jeverlandsk oen Noordollenbörgsk over. De westelke dialekten zetten zuk doar entegen staarker van dat Ollenbörgske ôf. Dizze dialekten, veural dat [[Reiderlandsk]] oen dat [[Borkum]]ersk, stoun bereits dat [[Grunnegs|Grönnegsk]] zeer noa. Ein noar boeten tou opvallend oenerskeid tusken dat Harlinger Plat oen de overigen Oostfreiske dialekten is dat woord veur dat Hoogduutske ''sprechen/reden'': de Harlingerlander ''snacken'' liek wie de meiste annere dialektspreker tusken Ollenbörg oen Sleeswiek, ouver de annere Oostfreisen ''prouten'' (nederlandsk ''praten''). De sproukgrens van dizze beide groepen ligt oengeveer liek aan de woar grens tusken dat Eemsefreiske oen Wezerfreiske in de olle Oostfreiske sprouk lag. In ein aarbeit van de sproukwetenschoepsleer van [[Marron Curtis Fort]] noar de nedersassiske oen seelterfreiske dialekten tusken Laauwers oen Wezer wörden de volgende outsdialekten oenerzöcht: Insel [[Borkum]], [[Boenen]] in dat [[Reiderlaand (streek)|Reiderland]], [[Auwerk]], insel [[Balterm]], [[Witmond]] in dat [[Harlingerland]] oen [[Raauderveen]]. Hieroet kin man de volgende dialekten hollen: *[[Reiderlansk]] *[[Moormerlandsk]] *[[Auwerkerlandsk]] *[[Kroemhörnsk]] *[[Borkumsk]] *[[Insel Oostfreisk]] *[[Harlingerlandsk]] == Merkmoulen == Dat Oostfreiske Plat oenerskeidt zuk in n riege van merkmoulen van dat Noordnedersassiske, zo as dat in dat oosten bit Sleeswiek prout wordt. Liek wie in de [[Nederlaands|Nederlandske sprouk]] oen in de [[Alemannisch|Alemanniske dialekten]] wordt heveg van lutjevörm broeken moukt. Dat wordt moukt mit de suffiks ''-je'' of ''-tje'' oen ''-ke'', biespeulswies ''voutjes'', ''[[kloentje]]'', ''luuntje'', ''tuutje''. In Grönnegsk geft dat dezölfde woorden: ''voutjes'' , ''klontje'', ''luntje'', ''tuutje''. De lutjevörm komt ook veel bie de [[Grunnegs-Oostfraise veurnoamen|Oostfreiske veurnoumen]] veur un moukt n mannelke noum wieflek, tou n biespeul Jouke (m) wordt Joukje (w). == Woordskat == Ok in de woordskat gift dat oenerscheiden tou dat standardduutsk, n rieg van woorden het zien noaste overzetten in dat Nederlandsk of Engelsk. '''Biespeul''' {| border=1 class="prettytable" !Oostfreisk !Grönnegsk !Noordnedersassisk !Nederlaandsk !Westlaauwersk Freisk !Englisk !Hoogduutsk |- |heur |heur |ehr |haar |har |her |ihr |- |mooi |mooi, schier |scheun |mooi, schoon |moai |beautiful, nice, fine |schön |- |gebeurn |gebeurn |passeern |gebeuren |barre |to happen |geschehen |- |proten |proaten |snakken |praten |prate |to talk, to prate |sprechen |- |neit |nait |nich |niet |net |not |nicht |- |was |was |wer |was |wie |was |war |} Boetendat geft dat ook begrippen dij zuk van dat Duuts op n annere meneier ontwikkeld hebben oen doarmit dat Nederlandsk of Englisk noa stoun. n Biespeul: {| border=1 class="prettytable" !Oostfreisk !Grönnegsk !Nederlandsk !Westlaauwers Freisk !Englisk !Duutsk |- |klok |klok |klok |klok |clock (Bedeutung: Uhr) |dagegen Glocke |- |'t is klok tein |t is tien uur |het is tien uur |it is tsien oere |it is ten o' clock |es ist zehn Uhr |- |uur |uur |uur |oere |hour |Stunde |- |n karteier uur |n kertaaier/vörrel |een kwartier |in kertier |a quarter of an hour |eine Viertelstunde |} n Verlieken van dat Nederduutske Oostfreisk mit dat lest overlevende dialekt van de Oostfreiske sprouk, dat Seelterfreisk, verdudelkt de oenerskeidelke ontwikkelen op de klanken sunt de sprouken wizzen van Freisk noar Nederduutsk, ouver ook overeinkomsten in de woordskat. {| border=1 class="prettytable" |- |'''Oostfreisk Plat'''||''week''||''Fack''||''Land''||''hören''||''söken''||''Für'' |''slecht''||''Dag''||''Kark''||''denken''||''breien'' |- |'''Seelterfreisk'''||''w'''oo'''k''||''F'''ä'''k''||''L'''ou'''nd''||''h'''ee'''re''||''s'''äi'''ke'' |''F'''juu'''r''||''sl'''ju'''cht''||''Da'''i'''''||'''''Sää'''rke''||'''''t'''oank'''e'''''||''braid'''je''''' |} De Oostfreiske standoardgrout, dij zien ôfkomst heil neit kloar is, luudt ''[[Nedersaksische begroetingsvörms|Moin]]'' oen wordt op elk moment van de gad broekt. Van Oostfreisland oet het er zuk vandoug in dat heile Platduutske sproakroeum oen dat zudelke deil van Deenmaark oetbreiden, ende van de [[20e eeuw|20. Joarhoenert]] greip er ok noar zuden over. "Moin" is neit, zo as vouk aannomen wordt, n ôfkörten van "guten Morgen", zo as dat scheun in dat Luxembörgske is. Woarschienlek is sien ontstoan oet dat platduutske "moien dag" veur dat Hoogduutske "Guten Tag". ==Skriefwies== Schreven wordt Oostfreisk Plat, in dij n beachtelke regionoale literatoer besteit, overwegend in de "Schrievwies Oostfreeske Landskupp", ein aan de Lindow-ske orthographieregels orienteerde schriefwies. Dizze is van de [[Oostfreeske Landschoep]] ontwikkelt worden. Zie stelt n dialektovergriepende kompromisskrieven doar oen wordt as "offitsjelle skriefwies" brukt. Doarnoust geft dat, oet ein privoate initiotief, sunt oem oen bie 1975 ein alternatieve skriefwies, die zuk staarker aan de waarkelke oetsprouk van dat Oostfreisk orienteert oen veur elke klank n skriefvörm het. Dit system het anners weineg verbreiden, wiel dat velliecht veur veel luu tou stoer is oen tou wied van de skriefwies van de daksprouk, Duutsk, ôf ligt. == De Oostfreisen oen heur sprouk == De hollen van de [[Oostfreizen]] tegenover heur sprouk is gelegentlich en bittje twijspölleg. Dat geft immer foasen in dij t plat meer of minder aksepteerd of populeer was. Dit luipt vouk paralel mit politiske perioden. Dat Oostfreiske plat wordt einerzieds verbonden mit n sozioale statoes, ouver annerzieds veur identiteitsstiftende faktor veur de Freizen. Dizze faktor zörgt veur n einheidsgevuil, woardeur zie zuk in heur sprouk van dat Eemselandske oen Ollenbörgske ôfzetten oen oenerskeiden willen. {{dia|Skreven op Emder Plat in de Grönnegske skriefwies}} ==Literatoer== * Ahlsson, Lars-Erik: Studien zum ostfriesischen Mittelniederdeutsch, Uppsala 1964. * Buurmann, Otto: "Hochdeutsch-plattdeutsches Wörterbuch. Auf der Grundlage ostfriesischer Mundart" in 12 Bänden, 1993 neu herausgegeben vom Verein "Oostfreeske Taal" * Byl, Jürgen / Brückmann, Elke: "Ostfriesisches Wörterbuch - Plattdeutsch/Hochdeutsch", Verlag Schuster, Leer * Doornkaat Koolman, Jan ten: Wörterbuch der ostfriesischen Sprache. 3 Bände (1879/1884), Reprint Wiesbaden 1968. * Foerste, William: Der Einfluss des Niederländischen auf den Wortschatz der jüngeren niederdeutschen Mundarten Ostfrieslands (1938), Reprint Leer 1975. * Hobbing, J.: Die Laute der Mundart von Greetsiel in Ostfriesland, Nienburg 1879. * Isakson Biehl, E.: Norderneyer Protokolle. Beobachtungen zu einer niederdeutschen Mundart im Rückgang. Diss. Stockholm 1996. * Janßen, Hans: Die Gliederung der Mundarten Ostfrieslands und der angrenzenden Gebiete (1937), Reprint Walluf 1973. * Kruse, A.: Zur Lage des Plattdeutschen im nordwestlichen Ostfriesland. Ergebnisse einer Befragung von Schülerinnen und Schülern aus Emden und Umgebung. In: Quickborn 83 (1993) Heft 3, S. 64-83. * Matras, Y. / Gertrud Reershemius. 2003. Low German (East Frisian dialect). München: Lincom. * Remmers, Arend: Zum ostfriesischen Niederdeutsch. In: Jahrbuch des Vereins für niederdeutsche Sprachforschung 117 (1994), S. 130-168; 118 (1995), S. 211-244; 119 (1996), S. 141-177. * Remmers, Arend: Plattdeutsch in Ostfriesland - Die Mundart von Moormerland-Warsingsfehn, Leer 1997. * Stürenburg, Cirk Heinrich: Ostfriesisches Wörterbuch (1857), Reprint Leer 1972. * Vries,Gernot de: "Ostfriesisches Wörterbuch - Hochdeutsch/Plattdeutsch", Verlag Schuster, Leer * Wiesenhann, Tjabe: Einführung in das ostfriesische Niederdeutsch, Reprint Leer 1977. ==Hìnwiezen== *http://www.oostfreeske-taal.de Ostfreeske Taal *http://www.diesel-online.de Diesel - dat oostfreeske Bladdje, the trilingual East Frisian newspaper *http://www.platt-in-action.de *http://www.ostfriesischelandschaft.de *http://www.lowlands-l.net/anniversary/ostfriesisch.php [[Kategorie:Oostfreisk artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] mns24u29tfk22uqjs2if7578krjvhur 0 5972 289670 265323 2016-10-29T12:28:45Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:1866_Halsteren.gif|thumb|right|Halsteren in 1866]] '''Halsteren''' (Braobants: ''Altere'') is een dörp in de gemeente [[Bergen op Zoom]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie|pervinsie]] [[Noord-Braobant|Noord-Braobaant]] en hef 20.000 inwoners ([[1 jannewaori]] [[2007]]). 't Dörp ligt an de N259 tussen [[Bergen op Zoom]] en [[Steenbergen]], die tot de opening van de A4 in 't oosten van 't dörp een belangrieke noord-zuudroute is. Halsteren is verdield in de wieken de Beek, de Schans, de Julianawiek, 't centrum en de Knienenberg. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Noord-Braobant]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Noord-Braobant]] l1oa2gml78vwjzq47d3lugwbzgk5jm8 0 5975 264304 257191 2013-05-06T19:48:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Pigeon framed by arch of Pulteney Bridge.jpg|thumb|250px|Een deuve]] Een '''deuventille''' is een [[hokke]] um [[duve (voegel)|deuven]] in te kweken. Olde (stenen) deuventillen bint nog op een paor plaatsen te vienen, zoas bie de [[Menkemaborg]] in [[Uuthuzen]]. De deuven wönnen der veurnamelijk eholden um te eten. De mederne ([[holt]]en) deuventillen wörden vake op een paole eplaats. == Zie ok == * [[Duve (voegel)]] {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Vaossens]]}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusvesting]] po72vxq1eerskkz8hqw0xumf0ih7eg5 0 5976 279097 275172 2015-03-27T16:26:14Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Infobox hemellichaam | naam = Neptunus | ofbeelding = Neptune.jpg | moanen = 13 | deursnea = 49.528 (±30) km (equator)</br>48.684 (±60) km (polair) | ofplatten = 1 / 58.4 | massa = 1,0243×10²⁶kg | rotatietied = 16 ure 6,5 min | umlooptied = 164,89 joar | ofstaand = 4,498×10⁹ km | temperatuur = 53 K (-220&nbsp;°C) gemiddeld | kleure = Blaauwgruin | atmosfeer = Dicht, H₂, He en CH₄ | kern = vermoedelk [[nikkeliezer]] en stain }} '''Neptunus''' is vanôf de [[zunne]] zain de achtste [[planeet]] van ons [[zunnesysteem]]. Neptunus staait t wiedst van de zunne ôf van de 8 hudege planeten. De planeet is vernuimd noar de [[Romeinse mythologie|Romeinse]] [[Neptunus (god)|god van de zee]]. De [[atmosfeer]] van Neptunus bestaait heufdzoakelk oet [[waeterstof|woaterstof]] en [[helium]]. De blaauwe gloed om Neptunus hìn wordt veroorzoakt deur metoangas, t is nait bekind woarom de kleur van Neptunus helderder blaauw is as de kleur van [[Uranus (planeet)|Uranus]], dat ook n soortgelieke houveulhaid metoangas het. Neptunus is de [[wiend|winderegste]] planeet in t zunnesysteem mit windsnelheden van 2.500 km/u. Alhouwel Neptunus wel ringen het, is t veul minder dudelk aanwezeg as de ringen van [[Saturnus (planeet)|Saturnus]]. Neptunus is ontdekt op [[23 september]] [[1846]], en is ontdekt baseerd op [[wiskunde]]ge berekenens volgens t effekt wat Neptunus op Uranus het. ''Voyager 2'' is t ainegste ruumtetuug dat op Neptunus west is. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ruumte]] 6ebv2swds8m7a2oijfmcrlw1o92ugjr 0 5977 279472 273994 2015-03-27T17:30:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:DuskyDolphin.jpg|thumb|250px|Donker-estreepte dolfien]] [[Bestaand:PacificWhiteSidedDolphine.jpg|thumb|250px|Dolfienen]] '''Dolfienen''' ([[Latien]]: ''Delphinidae'') bin een [[femilie (biologie)|femilie]] van in zee levende [[walvisachtigen]]. Ze worren oek wel '''dolfienachtigen''', '''zeedolfienen''' of '''echte dolfienen''' eneumd (in tegenstelling tot de [[grundeldolfienen]]). Ze vormen een [[femilie (biologie)|femilie]] uut de oenderorde van de [[tandwalvissen]] ([[Latien]]: ''Odontoceti'') en kommen veur in alle wereldzeeën. Der bestaon 34 soorten dolfienen verdeeld over 16 geslachten. De kleinste dolfien is [[Heavisidesdolfien]], mit een lengte van 1,2 [[meter]] en een gewicht van 40 [[kilogram]]. De grootste dolfien is de zwart-witte [[orka]], die zeuven meter lang kan worren, en wel vier-en-een-halve [[ton (massa)|ton]] kan wegen. Dolfienen leven veural in de oendiepere gebieden van de zee. Ze eten veural vis en [[inktvis]]. Tussen de verschillende soorten he-j nogal wat verschillen: [[orka]]'s pakken bieveurbeeld veul grotere prooien (zoas [[zeeroofdier]]en) as de [[gewone dolfien]], die veural van [[vis]] leeft. Uut oenderzeuk is ebleken dat de dolfienen vere verwanten bin van de [[ko]]en. == Intellegentie == Dolfienen bin alderbarstens slimme zoogdieren, en staon hier oek um bekend. De dolfien kan zien eigen [[spegel|spiegelbeeld]] herkennen, en oek is an-eteund dat een dolfien een veurwaarp dat de mins anwiest kan begriepen. Dolfienen hen vrie grote harses en kennen gien [[remslaap]]. Dieren zoender remslaap staon der-um bekend dat ze vaak aorig grote harses hen. [[Tumelaar]]s reupen mekaar mit een fluitend geluud, dit wort deur [[wetenschop|wetenschappers]] ezien as namen bie minsen. == Zintugen == Dolfienen kunnen niet ruken, mar preuven kunnen ze wel. Oek kunnen dolfienen goed heuren en zien. Ze hen een [[sonar]], oek wel echolokaosie eneumd. Een sonar waarkt as volgt: dolfienen maken gelujen via 't blaosgat op d'r kop. Disse gelujen kommen tegen een vis of een veurwaarp an. De terug-ekaotste gelujen worren via de oenderkaak van de dolfien op-evungen. Via de oenderkaak gaot 't geluud naor 't middenoor. Zo weet de dolfien waor de vissen en are zeewezen bin. == Huud == In [[2004]] maakten [[Japan|Jepanse]] oenderzeukers bekend dat ze ontdekt han dat dolfienen altied [[Seborrhoïsch eczeem|roos]] hen. Der huud schilfert of, waorbie 't elke twee uur vervaarst. 't Is ebleken dat de loslaotende huudschilfers de [[waoter]]vrieving verminderen deurdat de waoterstroom roend 't lief kalmeert. Hierdeur gaot der minder energie verleuren an 't overwinnen van de waoterweerstand en hoeft 't dier minder energie te gebruken veur 't zwemmen. De huud is zacht en ze hen een bult oenderhuudse vetreserves. Daordeur is 't oppervlak een bietjen veerkrachtig. As ze gauw zwemmen ontstaon der kleine golfjes in de huud, asof 't eribbeld is. Disse golfjes gaon turbulentie tegen. == Soorten == De bekendste soorten bin de orka (''Orcinus orca''), de tumelaar (''Tursiops truncatus'') en de [[gewone dolfien]] (''Delphinus delphis''). Een paor are [[tandwalvissen]] die "dolfien" eneumd worren, bieveurbeeld: [[revierdolfienen]] zoas de [[Orinocodolfien]] (''Inia geoffrensis'') en de [[Chinese vlagdolfien]] (''Lipotes vexillifer'') beheuren niet tot de femilie. Een selectie van de soorten: * [[Gewone dolfien]] * [[Griend (dier)|Griend]] * [[Orka]] * [[Sotalia]] * [[Tumelaar]] * [[Witflankdolfien]] * [[Witsnuutdolfien]] Een minder bekende soort: * [[Zandloperdolfien]] {{Commons|Dolphin}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] ez28fbclhlrqv8u6tz29brwa90t8voc 0 5978 264366 257182 2013-05-06T19:58:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:caravan.jpg|thumb|right|250px|Een sleurhutte]] Een '''sleurhutte''' is een verplaatsbaor [[huus|husien]] dä-j mit een [[trekhake]] ächter een [[auto]] doen kunt, een soort van [[anhangwagen]] eigenlijks. Veur de meeste lu is een sleurhutte allene der verbliefplaatse veur de vekansieperiode, mä der bin lu die der altied in wonen. Vake bint dit lu mit wärk waoveur ze de heeltied reizen mot, bieveurbeeld medewärkers van een [[circus]] of [[karmis|kärmisse]]. Vekansiegangers geet mit de sleurhutte naor de kampeerplaatse waor ze een staopläätsien huurt. De niejste sleurhutten bint noe veurzien van luxe extra's zoas een plee, heet water, kachel, koelkaste en vriezer. Ärg luxe sleurhutten hebt ok een ansluting veur kabel-tv of satelliet-tv, een zogeneumde ''mover'' (waormee elektrische andrieving um de sleurhutte aover korte stukkies te trekken zodä-j 't niet mit de hand hoeft te trekken of duwen) en vaste plaatse veur 't bedde. Sleurhutten die zo groot bint dä-ze niet ächter de auto aover de weg kunt of mag, wordt een woonwagen eneumd. Die wordt deur een slèèpbedrief op een staoplaatse of-elèverd. De meeste lu zet der sleurhutte in een sleurhuttenstalling äs ze 't niet gebruken, umdät een sleurhutte niet veur een langere tied op de aopenbaore weg eplaatst mag worden van de gemeente. Disse sleurhuttestalling worden väke beheerd deur transportbedrieven of deur een boer. De sleurhutte kan ezien worden äs de opvolger van de [[woonwagen]]. ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: ''sleurhutte'', ''slephutte'' *[[Drèents]]: ''sleurhut{{small()|te}}'' *[[Grönnegs]]: ''woonwoagen'', ''kerven'' *[[Stellingwarfs]]: ''karavan'' *[[Tweants]]: **''slephutte'', ''sleurhutte'', ''-kökn'' **''kerrevan'', ''kervan'' {{Info|Verbasterd van t Engels}} *[[Veluws]]: ''sleurhut{{small()|te}}'' {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't dialect van [[Une]]}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusvesting]] t572yid7s3zqd4s9d1g16x0t97w8r2k 0 5979 273363 263545 2014-03-05T15:15:09Z Woolters 62 wat redigeerd. Kan nog fleenk oet ebreaidt wordn wikitext text/x-wiki [[Image:Uilleann pipes-practice set.jpg|thumb|250px|Iersn doedelzak]] n '''Iersn doedelzak''' ([[Keltiese talen|Iers Gaelic]]: ''píobaí uilleann'') is n muziekinstrumeant oet [[Ierlaand (eilaand)|Ierlaand]], verwaant an n wat bekeanderen [[Schotsen doedelzak|Skotsen doedelzak]]. n Naam keump oet t Kelties: ''píobaí uilleann''. t Beteeknt "piepn van n elleboagn". Dit verwis noar de manere van bespöln. Aanders as n Skotsn, wörd n budel op epoompt met nen [[bloasbalg]] oonder n [[elleboagn]]. n Spöller kan oonder t spöln gewoon kuiern, rookn of zingn. n Aander vuurdeel is det der gin [[spieje]] in t [[instremeant]] keump. Hierduur keump dr meender rap skimmel in t instrumeant, geet länger met, wörd meender gaauw vaals en hooft dus meender vaak estemd te wordn. n Aander groot verskil met aandere soortn doedelzäkke is dat de uilleann pipes n grötter toonbereik hebt en n zacht geluud. n ''Chanter'', t piepken wat de heuwdmellodie spölt, hef n bereik van twee volle [[oktaven|oktaawn]], [[mollen]] en [[kruzen]] inbegrepn. Nöast n chanter en de ''drone'' (bastoon) hef n Iersn doedelzak ook ''regulators''. Det zeent extra piepkes met of eslötne geater dee't n spöller met n pools lös en dichte kan drukn. Hiermet kan he seempele [[akkoordn]] spöln wonnear um det oetkeump. n Spöller kan ook [[stakkato]] (hele korte toonn) spöln duur t gat van n chanter op t knee te zetn. Hierduur kan de loch dus allene vort as n spöller de vingers van de geatjes neamp. ==Bekeande spöllers== *Mickey Dunne *Seamus Ennis *Liam O'Flynn *Brian McNamara *Carlos Nuñaz ==Neersassies== *[[Grunnegs]]: ''Ierse/Aairse piepenpuut'' ==Oetgoande verbeendinge== *[http://nl.youtube.com/watch?v=AcsBVtbZ2ww Mickey Dunne spölt The Bucks (Youtube)] *[http://en.wikipedia.org/wiki/Types_of_bagpipes Alle soortn doedelzakn op de riege (Engels)] *[http://www.pipers.ie/ Na Píobairí Uillean (Iersn doedelzaknboond) (Engels)] {{Dia|Disse bladziede is eskreewn in t [[Riesns]]}} {{DEFAULTSORT:Iersn Doedelzak}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] c4hyeonc8i9vw7m9hxltrywranzmbhb 0 5980 26072 2007-01-18T12:47:43Z Servien 7 Titel van [[Iersen Doedelzak]] ewiezigd naor [[Iersn doedelzak]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Iersn doedelzak]] s86bdtbhzijxebt4qofujmvqedhbmtv 0 5981 26090 2007-01-18T14:53:26Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Friso-Saksische toalen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Friso-Saksische toalen]] lxhvwlr9g2g9mb398pvr7x62pqgprz5 0 5982 279473 276339 2015-03-27T17:30:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Klavier nah offen.jpg|thumb|Een piano]] [[Bestaand:Steinway Vienna 011.JPG|thumb|Vleugelpiano's]] Een '''piano''' of '''klavier''', veur de aardigheid ook wel '''tengeltangel''' eneumd, is een [[meziek]]instrement dat of-eleid is van de [[klavecimbel]]. 't Woord ''piano'' kump van 't [[Italiaans]]e woord ''fortepiano'' of ''pianoforte'', dit betekent dat 't instrement harde en zachte geluden kan speulen. Dit was in de tied dat 't emaakt werd meestentieds niet zo bie andere toetsenbordachtige instrementen, veural nie bie 't [[klavecimbel]]. Een gewone piano hef 88 toetsen. Piano's gebruukt de toetsen um de hamers te verplasen die op een drötien slaon en 't geluud maken. Piano's wordt veural gebruukt in [[klassieke meziek]]: veur [[solo]]-speul, in [[kamermeziek]] en in orkestmeziek, veural as solo-instrument in 't pianoconcert. Veural vrogger, mar noen nog wal, werden ze veul gebruukt veur amateurbegeleiding in stukken die oorspronkelik um 'n orkest of 'n ensemble vraogen. Ok in de [[jazz]] vinden ze veul toepassen, en in de [[popmeziek]], zowel in de rock 'n roll as in de rustige meziek (ballades). Aover 't algemeen wordt an-eneumen dat de maker van de piano [[Bartolomeo Cristofori]] van [[Padua]], [[Italië]] was. 't Is niet precies bekend wenneer Cristofori zien eerste tengeltangel ebouwd hef, mar een inventaorislieste die deur zien medewarkers emaakt is geef an dat de tengeltangel in [[1700]] al bestond. De drie piano's van Cristofori die aover-eleverd bint, stamt uut [[1720-1729|1720 tot 1729]]. Veul bekende componisten van vrogger waren ook professionale pianisten. [[Johann Sebastian Bach]] hef, toen e bie Frederik de Grote was, daor op de piano gespeuld (al had hie nog liever 't klavecimbel), [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]] en [[Ludwig van Beethoven|Beethoven]] waoren virtuozen op de piano's van toen (die we noen ''fortepiano'' neumt). De twie grootste pianovirtuozen uut de negentiende eeuw, en misschien wel van altied, bint [[Frédéric Chopin]] en [[Franz Liszt]]. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''piano'', ''piaono'' * [[Grunnegs]]: ''piano'', ''klevaaier'' * [[Stellingwarfs]]: ''piano'' * [[Veluws]]: ** ''piano'' ** ''tengeltangel'' ([[Heerde]], infermeel) * [[Tweants]]: ** ''piano'' ** ''pingelkiste'' (informeel) {{Dia|Disse pagina is eskreven in 't [[Heerde]]s}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] db2dsdkwp380mg7i8kp9pixn2zk8o9t 0 5984 26117 2007-01-18T19:10:49Z Servien 7 Titel van [[Woening]] ewiezigd naor [[Huus]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Huus]] eyr8qw09v7wpo5eczi96pqqd61vczmd 0 5985 290153 279474 2016-10-31T13:05:07Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Notre-Dame de Paris 2792x2911.jpg|right|thumb|250px|De Notre-Damekathedraal]] De '''Cathédrale Notre-Dame de Paris''' (''Oonze-Lieve-Vrouwekathedraal van Paries'') is 'ne [[kathedraal]] in [[gotiek|vroggotische stiel]] op 't [[eilaand]] in de [[Seine]], "[[Ile de la Cité]]", in 't midden van [[Paries]]. De kathedraal is ebouwd in opdrach van [[bisskop]] Maurice de Sully in de tied van [[Lodewiek VII van Frankriek|Lodewiek VII]]. De eerste stien is in [[1163]] elegd deur [[Paus Alexander III]]. De bouw van de kärke is voltooid in [[1345]]. De kathedraal hef vanof [[1845]] 'ne 23-jaorige restauraotie ondergaon deur [[E.E. Viollet-le-Duc]], naodät de kathedraal beskaodigd is tiedens de [[Fraanse Revolutie]]. Sund [[1991]] is der 'ne nieje restauraotie an de gank, die zwat klaor is. De Notre-Dame is 130 meter laang, de twie niet-of-ebouwde torens hebt alletwie 'ne hoogte van 69 meter. De torens kunnen beklömmen wörden en bieden 'n uutzich over de stad. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] [[Kategorie:Karkgebouw]] [[Kategorie:Frankriek]] dfwlsw5ehs81ra5xlx43oenogxu9c07 0 5986 290184 290183 2016-10-31T13:36:11Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Thomasaquino.jpg|right|upright|thumb|Thomas van Aquino]] '''Thomas van Aquino''' (geboorn in [[kasteel]] ''Roccasecca'' biej [[Napels (stad)|Noapels]] in t joar [[1225]] – oet de tied kömn op [[7 meert]] [[1274]] in [[Fossanova]]) was nen [[Italië|Italiaanskn]] [[theologie|theoloog]] en [[filesefie|filosoof]] en kearkleraar van de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Kattelieke Kearke]]. Hee is vuural bekeand as n schriever van de [[Summa Theologica]]. Thomas gung in [[1244]] as 14-jöarigen noar [[Paries]] en beslot zik an te sloetn biej de [[dominikaann]]. Thomas van Aquino is vuural beïnvlood duur [[Aristoteles]]. {{DEFAULTSORT:Aquino, Thomas Van}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] [[Kategorie:Filosoof]] [[Kategorie:Theoloog]] [[Kategorie:Middeleewn]] pimaqps2l458yhf04h5va8wiofg335e 0 5988 265328 257366 2013-05-10T13:43:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Human Life International''' of '''HLI''' is 'ne [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] organisaotie die opkump veur de lèvenrechten van de [[mense]], en holdt zich ok gangs mit 't [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-kattelieke]] onderwies. HLI is ien van de grootste [[organisaotie]]s wereldwied. De organisaotie is op-erich in [[1981]] deur Fr. Paul Marx, HLI en is evestigd in [[Front Royal]] en wordt op 't mement eleid deur [[Fr. Thomas J. Euteneuer]]. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Organisaotie]] 4sdt6jays05v52uufbbzgd8zwu73chj 0 5989 26150 2007-01-19T10:38:17Z Servien 7 Titel van [[Notre-Dame]] ewiezigd naor [[Notre-Dame van Paries]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Notre-Dame van Paries]] oqe8xr4yyzxtrlygfr2lol4jj93z11a 0 5990 290230 265306 2016-10-31T15:52:34Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:St. Lawrence's church, Asheldham, Essex - geograph.org.uk - 212882.jpg|thumb|St. Laurenskark in Asheldhem]] '''Asheldham''' (uutspraoke: ''Esjeldem'') is 'n dörpien in 't [[Engelaand (regio)|Engelse]] [[graofschop]] [[Essex]], in 't [[Verienigd Keuninkriek]]. 't Dörpien hef zo'n 154 inwoners. {{begin}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Plaots in Engelaand]] 3pc0j1sy8k9ecst7s4u7qtdhlekhb3z 0 5991 289307 265451 2016-10-28T17:50:57Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Buterheideveld''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Bûteheideveld'' of ''Buterheideveld'') is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Makkinge]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] ja8goeiena0dg3vn5kxf2xcoi0088au 0 5992 289336 265572 2016-10-28T17:58:41Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Klaezinge''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Klazinga'') is een [[buurtschop]] in et [[Ooststellingwarf]]se dörp [[Oosterwoolde]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. {{Ooststellingwarf}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] fbfawvt00ebdv97mi2dse7mwfyiof28 0 5993 257457 227286 2013-03-11T11:24:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 5 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2580272]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Gemiente''' kan verwiezen naor: *[[gemiente (bestuur)]] - de leegste bestuurlike ienhied in een laand *[[gemiente (karke)]] - een onderdiel van een karkelike orgenisaosie *[[kadestraole gemiente]] - een administratieve anduding bi'j de kadestraole anduding {{dv}} ata474u1wl6150psf8k2wpqq6pqij6z 0 5994 265427 257453 2013-05-10T14:00:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Opsterlân Beetstersweach.png|thumb|Ligging van Beetsterzwaog]] '''Beetsterzwaog''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Beetsterzwaag'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Beetstersweach'') is een dörp in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Opsterlaand]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]], op kotte ofstaand van [[Drachten]]. Hoewel et niet de grootste plak van Opsterlaand is, is et [[gemientehuus]] d'r vestigd. Et dörp, dat ok wel de paorel van Opsterlaand nuumd wodt, het 3.747 inwoners ([[1 jannewaori]] [[2006]]). [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 0hnp3cf4mt5w3nh6l6trob6ost4gpar 10 5996 284510 284336 2016-05-13T23:34:59Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Niederfränkisch.png|border|120px|right]] t '''Nederfrankies''' is n dialektgroep met [[West-Germaanse talen|West-Germaanse]] [[Nederduuts|Nederduutse taalvariëteitn]], woar o.a. t [[Hollaans (dialekt)|Hollaands]], [[Utrechts-Alblasserweerds|Utrechts]], [[West-Vloams]], [[Oost-Vloams]], [[Zuud-Gelders]] en t [[Broabaants]] oonder valn. Nederfrankiese dialektn wördn dus vuural sprökn in t zuudn en westn van [[Nederlaand]] en in [[Vlaandern]] en in t westn van [[Duutslaand]] (in noordelik [[Rienlaand (Duutslaand)|Rienlaand]], namelik in de [[Nederrien]], in t noordn van de [[Benrather Linie]]). Ok t [[Limbörgs]], alhoowal t pas as zölfstaandige strektaal anerkend is, beheurt vuur n groot deel töt t Nederfrankies en vörmt doarvan saamn met t Zuud-Gelders en t [[Nederriens]] de [[Maas-Rienlaands]]e groep. [[Nederfrankies|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Mei]] </noinclude> 2748ptmmr26i8mlzj0dufy5vicozex1 0 5997 263436 257454 2013-05-04T23:35:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Douai-Rheims New Testament (1582).jpg|thumb|200px|Douaibiebel]] n '''Douaibiebel''' of n '''Douay-Rheimsbiebel''' is n [[Rooms-Katholieke Karke|katholieke]] vertaling van n [[Biebel]] vanoet t [[Latien]] (t [[Vulgaot|Vulgaat]]) en is vertaald in 't [[Engels]]. t [[Ni'je Testement|Nije Testament]] verschen in [[1582]] en is oetbracht in één groot deel, 't bevatte oetbreid kommentaar en veul notities. t [[Oolde Testement|Oalde Testament]] verschen in [[1609]], in twee grote delen. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] ssg6z75iuc1brulqbbvl2khjt2qoapj 10 5998 267067 188002 2013-05-10T22:34:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = {{#if:{{{Name|}}}|{{{Name}}}|{{PAGENAME}} }} | breed = {{#if:{{{Echte name|}}}|<small>'''{{{Echte name}}}'''</small><br />}}<small>'''{{{Geboren}}} – {{{Uut de tied}}}''' | ofbeelding-kompleet = {{#if:{{{Ofbeelding|}}}|{{{Ofbeelding}}}|[[Ofbeelding:Emblem of the Papacy.svg|100px|Nog gien pertret]]}} | caption = | subkop1 = [[Paus]] | head1_1 = Periode | item1_1 = {{{Paus|}}} | head1_2 = Veurganger | item1_2 = {{{Veurganger|}}} | head1_3 = Opvolger | item1_3 = {{{Opvolger|}}} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen dynastie|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> j6ym8glk7pnbbda2gu2517ggmkvros3 0 5999 269861 269857 2013-08-27T12:03:46Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Paus | Ofbeelding = | Name = Eugenius II| Echte name = | Geboren = | Uut de tied = augustus [[827]] | Veurganger = [[Paus Paschalis I|Paschalis I]] | Paus = 8 mei [[824]] – augustus [[827]] | Opvolger = [[Paus Valentinus|Valentinus]] | }} '''Paus Eugenius II''' (geboren in [[Rome]]) was de 99e [[paus]] van de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Kattelieke Karke]]. Zien pontificaot duurde van [[8 meie|8 mei]] [[824]] töt zien dood in [[augustus]] [[827]]. Paus Eugenius II hul zich gangs mit de armelu, weduwen en wezen, hierdeur kreeg e de biejname ''De vaor van de mèènsen''. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Paus|Eugenius II]] dxsbw0hhdv05wkdo0iw2nxaymrvmkm5 0 6000 26296 2007-01-21T10:20:24Z Servien 7 Titel van [[Douai-Rheims Biebel]] ewiezigd naor [[Douaibiebel]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Douaibiebel]] kbx7mhak4waud4uenc3gtrlsmeuodli 0 6005 290632 264103 2016-11-01T15:51:53Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Veur de lieknoamege ploats in [[Nij Zeelaand]] zai: [[Kurow (Nij Zeelaand)]]''.}} {| {{prettytable}} align="right" width="100px" |----- | style="background:#efefef;" align="center" colspan="2" | {| border="0" style="background:#ffffff;" cellpadding="2" cellspacing="0" |----- | [[Ofbeelding:Herb Kurowa.png|140px|Waopen]] | [[Ofbeelding:KurówPoland.png|140px|Ligging]] |} |----- | align="center" colspan="2" style="border-bottom:3px solid gray; font-size:larger" | '''Kurów''' |----- | [[Woiwodschap]] || [[Lubelskie]] |---- | [[Powiat]] || [[Powiat Puławski|Powiat puławski]] |----- | Oppervlak | 11,3 km² |----- | Inwoners<br /> - [[Bevolkingsdichheid|Dichtheid]] | 2.811 ([[2005]])<br /> 248/km² |---- | Verlening van <br />&nbsp; stadsrechten | valign=top | <br />[[1442]] - [[1870]] |---- | Breedtegraod<br />Lengtegraod | 51°23' N<br />22°11' E |----- | [[Netnummer]] || (+48) 81 |----- | [[Internet|Webstee]] || [http://www.kurow.lubelskie.pl Gmina Kurów] |} '''Kurów''' is een stadtien in [[Pooln|Zuudoost-Polen]] in 't [[Woiwodschap]] [[Lubelskie]]. Kurów ligt tussen [[Puławy]] en [[Lublin]] an de rivier de [[Kurówka]]. t Is de heufdstad van n apaarte [[gmina]], n soort gemainte, binnen t [[Lublin Woiwodschap]] en het 2782 ienwoner (gegevens oet [[2005]]). == Geschiedenis == Aargens tuzzen [[1431]] en [[1442]] kreeg t dörp stadsrechten op boases van de [[Magdebörger Rechten]]. As n offisjele stad, was Kurów t zìntrum van de haandel ien voudsel veur t haile omliggende gebied. Verschaaidene [[bont]] en [[leer]] febrieken hebben der stoan. Ien [[16. aiw]] was Kurów ain van de zìntrums van t [[Calvinisme]], deurdat verschaaidene [[Poolse Brethren]] der zeten hebben. Om en bie [[1660]] waren de maiste ienwoner bekeerd tot t [[Arianisme]]. Noa [[1660]] komt de historie van t loug ongeveer overain mit de rest van de regioon. Ien [[1795]], noa de daarde [[verdailen van Polen]] wuir Kurów bezet deur [[Oosterriek]]. Ien [[1809]] wuir t paart van t [[Heertochdom Vaarsjauw]]. Ien [[1815]] wuir Kurów paart van t [[Keunenkriek Polen]]. Tiedens de [[November Opstaand]] van [[1830]], dij tot Febrewoari [[1831]] douwerde, von de klaindere [[Slag bie Kurów]] stee, dou t Poolse leger under generoal [[Józef Dwernicki]] t Rössische armee verloog. Ien [[1870]], tiedens de [[Jannewoari Opstaand]], verloor t stadke oetindelk zien stadsrechten, dij nog nait weer opvroagd binnen. Sunt [[1918]] is Kurów weer paart van Poland. Op [[9 septimber]], [[1939]], tiedens de [[Poolse Kampanje]], wat de noam is van n operoatsie ien Polen veur t begun van de [[Twijde Wereldoorlog]], wuir de stad swoar bombardeerd deur de Duutse [[Luftwaffe]]. Onder de doulwitten was ook n börgerhospitoal (markeerd mit rooie kruzen), woar n hail inde minsken bie oet de tied ruiken. Tiedens Twijde Wereldoorlog zette Duutslaand twij [[konsintroatsiekampen]] op ien t stadke. Ien [[1942]] wuir n klaine [[ghetto]] vörmd. Hou den ook, de maistent van de Poolsen dij gevangen waren ien Kurów ontsnapden en gongen bie t Poolse [[armee]] dij opereerd vanoet t gunderbie liggende wold. == Toerisme == Vernuimde toeristische attraksies binnen de [[Renaissance]] kìrke (herbaauwd ien [[1692]]) mit t gaf van de Zbąski femilie en beelden deur [[Santi Gucci]] ([[1587]]). Kurów is ook bekind as t boortestee van generoal [[Wojciech Jaruzelski]]. == Boetede hinwiezen == * [http://kurow-wiki.openhosting.pl Wiki over Kurów] {{Commons|Kurów}} {{DEFAULTSORT:Kurow}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Pooln]] 727o59488y9qm7vytmsyovvxf84f6x5 0 6006 269863 269856 2013-08-27T12:04:04Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Paus | Ofbeelding = | Name = Eugenius II| Echte name = | Geboren = | Uut de tied = 701 | Veurganger = [[Paus Conon|Conon]] | Paus = 15 augustus [[687]] – 8 september [[701]] | Opvolger = [[Paus Jehannes VI|Jehannes VI]] | }} '''Paus Sergius I''' was de 701e [[paus]] van de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Kattelieke Karke]]. Zien pontifikaot duurde van [[15 augustus]] [[687]] töt [[8 september]] [[701]]. Hee is geboren in [[Palermo]] te [[Sicilië]]. Paus Sergius I voerde 't [[Agnus Dei]] in in de mis en hee stelde nieje feesten in: [[Lochtmis]], [[Maria-Geboorte]], [[Maria-Hemelvaort]] en [[Maria-Boodskop]]. Hee haolde de betrekkingen mit [[Frankriek]] an en wijdde [[Willibrord]], de apostel van de Friezen, töt bisskop. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Paus|Sergius I]] 5vw212ydle94yc2a1hr7ks1t00q06m6 0 6008 257529 220269 2013-03-11T11:26:03Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 28 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q225194]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Mesjester''' of '''Manchester''' kan verwiezen naor: *[[Mesjester (stof)]] - een stof (bv. ''een mesjesterse broek'') *[[Mesjester (Engeland)]] - stad in [[Engelaand (regio)|Engeland]] *[[Mesjester (parochie)]] - een ceviele parochie van [[Jamaica]] ==Stejen in de Verenigde Staoten== * [[Mesjester (Kallefornië)]] - plek in 't graafschap Mendocino * [[Mesjester (Connettecut)]] * [[Mesjester (Georgia)]] * [[Mesjester (Illinois)]] * [[Mesjester (Iowa)]] * [[Mesjester (Kansas)]] * [[Mesjester (Kentucky)]] * [[Mesjester (Maine)]] * [[Mesjester (Maryland)]] * [[Mesjester (Massachusetts)]] * [[Mesjester (Michigan)]] * [[Mesjester (Minnesota)]] * [[Mesjester (Missouri)]] * [[Mesjester (Niej-Hampshire)]] - stad in de Verenigde Staoten * [[Mesjester (Niej-Jersey)]] * [[Mesjester (Niej-York)]] * [[Mesjester (Ohio)]] * [[Mesjester (Oklahoma)]] * [[Mesjester (Pennsylvanië)]] * [[Mesjester (Zuud-Dakota)]] * [[Mesjester (Tennessee)]] * [[Mesjester (Texas (Houston)]] * [[Mesjester (Vermont)]] * [[Mesjester (Virginië)]] * [[Mesjester (Washington)]] * [[Mesjester (Green Lake County)]] * [[Mesjester (Jackson County)]] * [[Manchester Township (Michigan)]] * [[Manchester Township (Niej-Jersey)]] * [[Manchester Township (Pennsylvanië)]] * [[Manchester Center (Vermont)]] ==Aarst== * [[Manchester United]] - voebalclub {{dv}} 237e4k3tubbhla5cjj6xeqmmzordgwq 0 6009 277645 277644 2015-02-22T19:15:51Z Servien 7 Servien hef de zied [[Blauw paapjen]] herneumd naor [[Blauwpaapjen]] wikitext text/x-wiki '''Blauwpaapjen''' kan verwiezen naor: *[[Blauwpaapjen (Parus caeruleus)]] - in t Nederlands ''pimpelmees'' *[[Hegemors]] - wort oek wel ''blauwpaapjen'' eneumd. In t Nederlands ''heggenmus'' {{dv}} dxb7v7501f3iv6wfivgkhl3axmffrrc 0 6010 26355 2007-01-21T18:40:01Z 83.7.79.38 redirect wikitext text/x-wiki #redirect [[Kurów]] fddzjrhqzrxzm06c4hxkman9u5ddxyw 0 6011 279475 277642 2015-03-27T17:30:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Eurasian blue tit Lancashire.jpg|thumb|n Blauwpaapjen van opzied]] [[Bestaand:Pimpelmees_voorkomen.png|thumb|t Blauwpaapjen komt overal in Europa veur, behalve op Iesland en t uterste noorden van Skandinavië]] [[Bestaand:Cyanistes caeruleus 3 Luc Viatour.jpg|thumb|n Blauwpaapjen]] [[Bestaand:Blue Tit aka.jpg|thumb|n Blauwpaapjen op n zwieg]] [[Bestaand:Blue Tit Modřinka mládě.jpg‎|thumb|t Jong van t blauwpaapjen]] t '''Blauwpaapjen''' ([[Latien]]: ''Cyanistes caeruleus'' vrogger: ''Parus caeruleus'') is n kleine [[voegel|zangvoegel]] uut de familie van de [[mezen]] (''Paridae''). Hie komt in zwat heel [[Europa]] veur. In de Lege Landen ku'j ze [[wienter|swienters]] vaak in de [[tune|hofjes]], [[bossen]] of in de struken zien, veural as minsen [[apenoeten|apenoetjes]] of ander voegelvoer in n zakjen op-ehungen hen. Blauwpaapjes bin iezig slop en hangen behendig an zo'n zakjen en weten zoender al te veul meuite de noet uut de schaol te pikken. Hier bin de are [[voegels]] meestal wat lomp mee. == Kenmarken == t Blauwpaapjen het n opvallend verenpak mit zien kobaltblauwe kroen, start en vleugels die prachtig ofsteken tegen t geel van zien oenderkant. Mannetjes en vrouwtjes lieken iezig veul op mekaar (vrouwtjes bin vaak wat matter ekleurd). As die nog jong is, dan is t op de kop wat greunachtig in plaots van blauw en op de wang wat gelerig. Ze bin mit der elf tot twaolf sentimeter (van snavelpunt tot starteinde) wat kleiner as de [[biejevreter]]. t Geluud van n blauwpaapjen klinkt as: ''tsie tsie tsie tirrrr''. == Veurkommen == t Antal blauwpaapjes is beheurlik en oek t gebied waor ze veurkommen is aordig groot. Hie breuit in zwat heel [[Europa (continent)|Europa]] tot in t zujen van [[Skandinavië]]. Alleen in t noordelike deel van zien verspreidingsgebied is die gedeeltelik trekvoegel over kortere ofstanden naor t zujen. == Levenswieze == t Blauwpaapjen breuit in loofbossen, gemengde bossen, [[hège|hegen]], parken en hofjes. Hie nestelt in boomholtes, gaoten in [[mure]]n en nestkastjes. t Blauwpaapjen het n veurkeur veur n klein vlieggat van 26-28 mm deursnee, daordeur kunnen de wat grotere biejevreters oek niet binnenkommen. t Grappige is dat n nestkast mit n te groot gat soms [[zoemer|zoemers]] deur blauwpaapjes gebruukt wort um te breujen en swienters deur biejevreters um te overnachten. == Taxonomie == t Blauwpaapjen maakt vanouds deel uut van t geslacht ''Parus''. Deur nieje ontwikkelingen bin der [[ornithologie|voegelkenners]] (veural Amerikanen) die t blauwpaapjen in n ampart geslacht plaotsen, namelik ''Cyanistes''. De tweedelige Latiense naam is dan ''Cyanistes caeruleus''. == Nedersaksies == * [[Veluws]]: ** ''blauwpaapjen'' ([[Putten]] e.u) ** ''bi'jmees'' ([[Attem]] e.u.) == Foto-uutstalling == <gallery> Bestaand:Parus caeruleus1.jpg|Blauwpaapjen Bestaand:Parus caeruleus.jpg|Blauwpaapjen in n voerbak Bestaand:Parus careules1 small.jpg|Blauwpaapjen van achteren Bestaand:Parus caeruleus chick and egg.jpg|Jong en ei </gallery> <gallery> Bestaand:Pimpelmees jong (Parus caeruleus young bird).jpg|Jong in t vlieggat Bestaand:Parus caeruleus feeding V1.JPG|Ouwervoegel voert t jong Bestaand:pimpelmees.jpg|Pas uutevleugen blauwpaapjen Bestaand:Pimpelmees vlieg aan op nestkast.JPG|Blauwpaapjen vliegt op de nestkast opan </gallery> == Zie oek == * [[Biejevreter]] == Uutgaonde verwiezingen == {{Commons|Parus caeruleus|Blauwpaapjen}} * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Parus+caeruleus SoortenBank.nl - beschrieving, ofbeeldingen en geluud] {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} {{DEFAULTSORT:Blauwpaapjen}} [[Kategorie:Voegel]] fw6jws7r0tz3zvw7frr1zj628c1gte0 0 6012 265378 257669 2013-05-10T13:51:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Society for the Protection of Unborn Children''' ([[Nedersaksisch]]: Gemienskop veur de bescharming van ongeboren kiender) is 'ne organisaotie in 't [[Verienigd Keuninkriek]] en enkele aandere lanen. Disse organisaotie is derop erich um 't lèven van ongeboren kiender te bescharmen, 't is dus tegen abortus. De organisaotie is estich in [[1970]]. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.spuc.org.uk/ Society for the Protection of Unborn Children, VK] {{DEFAULTSORT:Society For The Protection Of Unborn Children}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Organisaotie]] jndb77yfp3pfo8uvbct1v572v7es31q 0 6017 280728 257670 2015-04-14T10:50:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Laand''' kan verwiezen naor: *[[Laandbouwgrond]] - gebied bestemd veur n boerderieje *[[Laandbouw]] - alles wat van doon hef mit de boerderieje *[[Plattelaand]] - laand buten verstejelikt gebied *[[Staot]] - aandere benaming veur n ''laand''. *[[Vastelaand]] - gebied van t eerdoppervlak dat gien deel uutmaakt van n meer, zee of oseaan. {{dv}} mplsctsbltiosxfna0eeir20b2i4sfy 0 6018 41752 26461 2007-07-16T11:12:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Adam-en-eva''' kan verwiezen naor: *[[Adam-en-eva (Orchis morio)]] ([[Veluws]]) - in 't Nederlaans ''harlekijn'' *[[Adammetjes-en-evaatjes]] ([[Veluws]]) - in 't Nederlaans ''orchis'' *[[Et blauwe klokkien]] ([[Stellingwarfs]]) - wodt ok wel ''adam-en-eva'', ''klokheide'' of ''reumeltien'' nuumd. In et Nederlaans ''klokjesgentiaan'' {{dv}} 86ulsjrvmfqpw0ewyvb4w1zn9h4m30m 0 6024 26511 2007-01-23T14:35:45Z Servien 7 [[Varken]] is ewiezigd naor [[Värken]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Värken]] gq2jjt2y2fecm9l3ulx1oxnnnvkewy1 0 6025 257736 221059 2013-03-11T11:31:49Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1127418]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Westendarp''' kan verwiezen naor: *[[Westendarp (Olde Iesselstreek)]] - in de Olde Iesselstreek *[[Westendarp (Epe)]] - in Epe {{dv}} r8zf1pshkxkc8a7ktl1q1twaiau79kv 0 6026 257737 174143 2013-03-11T11:31:50Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1217159]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Wienbargen''' kan verwiezen naor: *[[Wienbargen (Deutekem)]] - in Deutekem *[[Wienbargen (Epe)]] - in Epe *[[Wienbargen (Montferland)]] - in et Montferland {{dv}} 80coxaa3hckwft8qz2j9no0pf2gybwv 0 6027 26544 26541 2007-01-23T15:51:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Addervere''' kan verwiezen naor: *[[Adderblad|Addervere]] - in et Nederlaans ''varen'' *[[Addervere (Polypodium)]] - in et Nederlaans ''eikvaren'' *[[Gewone addervere]] - in et Nederlaans ''gewone eikvaren'' {{dv}} m2zcifq640eqwgxocjfirpgic1e79fx 0 6028 272348 264470 2013-12-14T21:24:40Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Plum flowers.jpg|thumb|250px|Prumebloesem]] [[Ofbeelding:Plums hanging.jpg|thumb|250px|Prumen an de boom]] 't Geslacht '''breunishout''' ([[Latien]]: ''Prunus'') beheurt tot de [[rozefemilie]] (''Rosaceae''). Oender 't geslacht breunishout vallen oengeveer zo'n 400 soorten. Van oorsprong komt in Nederlaand, as boomvormende soort alleen de [[kaars|zeute kaars]] (''Prunus avium'') en as opgaonde [[struuk]] de [[gewone voegelkaars]] (''Prunus padus'') veur. Disse struken kommen veurnamelijk veur in Zuud-Limburg. De vrucht is een [[steenvrucht]]. ==Soorten== *[[Abrikoos]] (''Prunus armeniaca'') *[[Amandel]] (''Prunus dulcis'') *[[Amerikaanse voegelkaars]] (''Prunus serotina'') *[[Gewone voegelkaars]] (''Prunus padus'') *[[Japanse sierkaars]] (''Prunus serrulata'') *[[Kaarspruum]] (''Prunus cerasifera'') *[[Kroosjes]] (''Prunus domestica'' subsp. ''insititia'') *[[Mirabelle]] (''Prunus insititia'') *[[Pirk|Paarzik]] en [[nectarine]] (''Prunus persica'') *[[Pruum]] (''Prunus domestica'' subsp. ''domestica'' ) *[[Sleedoorn]] (''Prunus spinosa'') *[[Weichselboom]] (''Prunus mahaleb'') *[[Wienterbleuiende kaars]] (''Prunus subhirtella'' ) *[[Yoshino-kaars]] (''Prunus yedoensis'') *[[Zeute kaars]] (''Prunus avium'') *[[Zure kaars]] (''Prunus cerasus'') {{commonscat|Prunus}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 31hhnfl9olcrokees6y4azz61z8sszi 0 6029 264535 257733 2013-05-06T20:45:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Rowanberries in late August 2004 in Helsinki.jpg|thumb|250px|Wild fluithout]] [[Ofbeelding:Brosen sorbus aucuparia1.jpg|thumb|250px|Wild fluithout]] '''Fluithout''' ([[Latien]]: ''Sorbus'') is een [[geslacht (biologie)|geslacht]] van bomen en [[heester]]s uut de [[rozefemilie]] (''Rosaceae''). 't Geslacht komt van oorsprong veur op 't [[noordelijk halfroend]], veural in [[Europa (continent)|Europa]] en [[Azië]]. Veul soorten uut dit geslacht worren an-eplant as sierboom. Deskundigen bin 't niet ees over 't antal soorten in dit geslacht; de antallen verschillen tussen de hoenderd en tweehoenderd. De oorzaak van disse verschillen leit 'm in 't feit dat een antal lokaole soorten ongeslachtelijk vortplant, dit wil zegen dat ze in staot bin zoender bevruchting zaod te zetten. De risselterende microsoorten worren deur d' een as echte soorten ezien, deur d' are egroepeerd in een veul kleiner antal variabele soorten. == Fluitjes van fluithout == Vrogger maakten kienders fluitjes van fluithout, vandaor dat 't oek ''fluit''hout heet. Op een riepe, of-esnejen zwieg sleugen ze mit 't hecht van een mesjen net zo lang totdat de schel losleut. Dat trökken ze der dan heel of um derop te fluiten of der [[atepoele|aarten]] deurheen te blaozen. Bie 't tikken op de schel zungen ze een bezweringsveersjen (in [[Ni'jlusen|Niejleusen]] zungen ze bieveurbeeld: ''Sap sap sieppien, wanneer bin ie riepe''). Der bin in Nederland en in Duutsland een kwak [[Nedersaksisch]]e varianten van dit veersjen; een paor vie-j der in 't artikel [[Nedersaksische volksleidjes]]. == Soorten == In [[Nederlaand]] en [[België]] is alleen de [[wild fluithout|wilde fluithout]] (''Sorbus aucuparia'') in-eburgerd. Een paor are soorten: * [[Breedblaojig fluithout]] (''Sorbus latifolia'') * [[Elsbees]] (''Sorbus torminalis'') * [[Finse meelbees]] (''Sorbus hybrida'') * [[Edeelde meelbees]] (''Sorbus'' ×''thuringiaca'') * [[Meelbees]] (''Sorbus aria'') * [[Peervormig fluithout]] (''Sorbus domestica'') * [[Zweeds fluithout]] (''Sorbus inermedia'') == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: (woorden veur de boom, de vrucht en 't holt) ** ''kliesterkral'', ''kliesterbaai'', ''liesterkral'', ''liesterbaai'' (boom en vrucht) ** ''sapsiep'', ''sapsappiepiesboom'' (boom) ** ''sapsiepbei{{small()|e}}'' (vrucht) ** ''siepsapsiepiesholt'' (holt) (een ''siepsapfluitien'' is een fluitien van 't holt) ** ''obbenholt'' (holt) ([[Ni'jlusen]]; ''obben'' of ''oppen'' bint fluities van 't holt) * [[Stellingwarfs]]: ''sepiepenboom'' * [[Veluws]]: ** ''fluithout'' ([[Putten]], [[Armelo]], [[Uddel]]) ** ''liesterkrallen'' ([[Nunspeet]], [[Emst]], [[Klanenbeek]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''liesterbe{{small()|e}}s'', ''-beze'' ** ''liester'' ([[Elburg]], [[Vaossen]], [[Une]]) ** ''kreienbes'' ([[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) * '''Overig:''' [http://www.meertens.nl/pland/woordenboekartikel.php?term=Wilde%20lijsterbes opzeuken] {{commonscat|Sorbus}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] d4o1pks47ill3o2drt3ex6eqxgyw34m 0 6030 264486 257435 2013-05-06T20:31:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Coregonushoyi.jpg|thumb|250px|Coregonus hoyi]] De '''''Coregonus hoyi''''' is een vrie zeldzame [[zeutwaotervis]] en komt oorspronkelijk veur in de [[Grote Meren]] in [[Verienigde Staoten van Amerika|Noord-Amerika]] en [[Kannede|Kanneda]]. De ''Coregonus hoyi'' is zilver van kleur en het een roze en paorse iriserende laog, hie leeft op zo'n 30 tot 189 meter diepte en beheurt tot de femilie van de [[zalmachtigen]]. Disse vis kan gemiddeld zo'n 23cm lang worren en kan een leeftied van 9 tot 11 jaor bereiken. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Coregonus_hoyi.html Beschrieving en foto (Engels)] {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Vis]] 4250muqshnbjyt07eg98b0delgoprg3 0 6032 26586 2007-01-24T08:28:15Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Verienigde Staoten van Amerika]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Verienigde Staoten van Amerika]] ttvvwgo8ll12mdq9di7tgmqyado6uum 0 6033 26590 2007-01-24T09:05:35Z Servien 7 [[Spaons]] is ewiezigd over de deurverwiezing [[Spaans]] hinne. wikitext text/x-wiki #redirect [[Spaans]] 83npn4ugn572bzxhpb0bzvfvgtxdy0d 0 6034 26602 2007-01-24T13:09:23Z Servien 7 Nieje pagina: Een '''kiekkaste''' kan verwiezen naor: *De [[tillevisie]] *De [[kiekkaste (woening)|kiekkaste]] as woening (''woonwagen'') {{dv}} wikitext text/x-wiki Een '''kiekkaste''' kan verwiezen naor: *De [[tillevisie]] *De [[kiekkaste (woening)|kiekkaste]] as woening (''woonwagen'') {{dv}} begwho42hso29vxtflrd9rtpw79hn4a 0 6035 264625 257436 2013-05-06T21:00:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Roncalli_Zirkuswagen1.jpg|thumb|250px|Een kiekkaste van 't circus]] Een '''kiekkaste''' is in feite een [[huus]] op wielen. In aandere [[Veluwe|Veluwse]] darpen en stejen wonnen de kiekkaste oek wel ''woen-'' of ''woonwagen'' eneumd. De kiekkaste wonnen in [[Nederlaand]], aanders as bie onze [[Duutslaand|oosterburen]] veural ezien as een huus op wielen dat in een kiekkastepark Steet. In 't Duuts verstaon ze onder ''Wohnwagen'' ok de [[sleurhutte]]. De kiekkaste wonnen zowel gebruuk veur permanente bewoening, as veur recreatieve doeleindes, en as tweede huus. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Huusvesting]] je8kuidcma4eossosvprqits27qdr5z 0 6040 264550 257487 2013-05-06T20:48:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Baby sheep feeding.JPG|thumb|250px||Twee lammers bie moergirm]] Een '''girm''' kan een volwassen vrouwelijk [[schaap]] of [[sik|geit]] wezen, mar 't girm kan oek een bienao of net volwassen schaap of geit betekenen. Een girm kan in 't [[Putters]] en de are dialecten uut de umgeving zowel een ''ooi'' as ''ooilam'' wezen, zoas dat in 't Nederlans eneumd wort. Girmen hen (in tegenstelling tot de [[schaap|rammen]]) korte horens of helemaol gien horens. Een girm is oek de draagmoer van 't [[laom|lam]]; de draagtied hangt of van 't ras schaap of geit. Bie geiten worren girmen vaak ehouwen veur de melk waor dan weer [[botter]], [[keze|kees]], [[yoghurt]] en zo wat meer van emaakt kan worren. ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: ''eui{{small()|e}}'' {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] 06i5mdqp50tf7r2juatr7nuq9x2sk8d 0 6041 272312 272251 2013-12-13T23:21:49Z Droadnaegel 1133 [[nl:Varken (tam)#Biggen]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sow with piglet.jpg|thumb|250px|Een keu bie zien moe]] Een '''keu''' is een jong [[värken|varken]] mar kan oek een volwassen varken wezen. Keuen worren onderscheien in zugende en espeunde keuen. Zugende keuen drinken melk bie een [[motte (värken)|zog]]. Ze heten zo totdat ze espeund worren. Nao 't speunen wort 't een espeunde keu eneumd. Een zog kriegt meestentieds zes tot twaolf keuen per keer. De draagtied is oengeveer 112 tot 114 dagen (3 maonden, 3 weken en 3 dagen). ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: ''pogge'' *[[Drèents]]: ''big{{small()|ge}}, keu'' *[[Sallaans]]: ''pogge'' *[[Stellingwarfs]]: ''big{{small()|ge}}'' *[[Tweants]]: **algemeen ''bign'' **''keurne'' (ong. 6 wekke oold) **''leuper'' (ong. 30 kg) **''rodn'' (verstotn bign) **''osdodn'' (kleainsten bign oet ne wörp) **zegswieze: "''as t bign reagnt heb iej t skot too''" (As der wat te halen vaalt bi'j der nit bie) *[[Veluws]]: ''keu, big{{small()|ge}}'' ==Zie oek== *[[Värken]] - veur de verschrieving van 't volwassen varken {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] [[nl:Varken (tam)#Biggen]] cchoaaghi9hz69zg066z8jsaj7bpafn 0 6048 26712 2007-01-25T13:31:05Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wooldfries]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Wooldfries]] 9zsyb5liny6uh2waf0je7sc62y508rc 0 6050 257629 242100 2013-03-11T11:29:13Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 6 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q424795]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Het''' kan verwiezen naor: *Een hoge [[temperetuur]] *Een [[lidwoord]] *Een Nederlanse popgroep uut de jaoren 1960 - [[Het (Nederlanse popgroep)]] *Een Engelse popgroep uut de jaoren 80 - [[Het (Engelse popgroep)]] {{dv}} 7dn3l7f5e3uquma967c0js988mfgz3j 14 6051 271776 266668 2013-12-07T00:34:35Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Addiction}} [[Kategorie:Maotschoppi'je]] gr1u70nlppcbo5s658zad4u0te2ua9x 14 6052 260643 246526 2013-03-14T05:24:21Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 85 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7063228]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Vocalists from the United States}} [[Kategorie:Zanger]] lp8tqlifk7z78vpjxv1cwibuox2ob9h 14 6053 266671 261071 2013-05-10T20:11:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Hygiene}} [[Kategorie:Maotschoppi'je]] gywbhuick7kj3f5wm546pvaswjher43 0 6054 264744 257628 2013-05-06T21:41:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Comb.png|right|250px|Een kam]] Een '''reikam''' is een verzurgingsinstrement dat heufzakelijk bedoeld is um 't [[haor]] in de haorstiel te reien dee-j hem willen. Een reikam besteet uut verschillende tanen mit een kleine ruumte tussen de tanen. Meestentieds bin de tanen van plestik, vrogger wönnen 't veural van metaal emaak. Veur aandere toepassingen wonnen 't oek wel in metaal emaak, dit wonnen dan een borsel eneumd. == Verschillende reikammen == Der bin reikammen veur verschillende dingen, zoas: * een gewone reikam; * een reikam dee deur de kapper gebruuk wonnen; * een reikam veur 't reien van [[peerd]]ehaor; * een vlooienkam, veur 't reien van [[hond]]ehaor en aander beestehaor; * een luzekam, veur 't vorthaolen van [[kopluzen]]; * een wolkam veur 't ontrafelen van wol. == Nedersaksisch == * [[Stellingwarfs]]: ''kam(me)'' of ''kaom'' * [[Urkers]]: ''kam'' * [[Veluws]]: ** ''haorkam(me)'' ** ''reikam(me)'' ([[Heerde]], [[Attem]], [[Epe]], [[Nunspeet]]) ** ''haorhark'' ([[Speuld]]) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Verzurging]] oh5chjhvp5b9uw6dv62ne1b0jwdg1at 0 6055 290154 290152 2016-10-31T13:05:34Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Facade San Giovanni in Laterano 2006-09-07.jpg|thumb|right|280px|De veurkaante van de Basiliek van Sint-Jan van Lateranen]] De '''Basiliek van Sint-Jan van Lateranen''' ([[Italiaans]]: ''Basilica di San Giovanni in Laterano'') is de belangriekste [[Kaark (gebouw)|karke]] van de [[Italië|Italiaanse]] stad [[Rome]] en geldt as de officiële karkelijk zetel van de [[Paus Benedictus XVI|Paus]]. De karke is vernuumd naor de ''Archibasilica Sanctissimi Salvatoris'' (Aartsbasiliek van de Alderheiligste Verlosser). De [[basiliek]] is estich in 't beginne van de [[4e eeuw]]. 't Hudige gebouw dateert van [[1589]], mar der bint ok oldere gedielten. Op de gevel stiet ''Sacrosancta lateranensis ecclesia omnium urbis et orbis ecclesiarum mater et caput'' (Alderheiligste karke van Lateranen, moer en heufd van alle karken van de stad en van de wereld). == Oetgaonde verwiezingen == * [http://vrm.vrway.com/dynamo/display.t?media=?media=74&vmva=VM&qtv=6400&sub=high&type=QTVRpano&a=111 Binnenkaante van de Basiliek van Sint-Jan van Lateranen] * [http://maps.google.com/maps?q=basilica+of+st+john+rome&ll=41.885953,12.506207&spn=0.004044,0.007196&t=h&hl=en Satellietfoto van de Basiliek van Sint-Jan van Lateranen] {{Commons|Basilica di San Giovanni in Laterano}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] [[Kategorie:Karkgebouw]] [[Kategorie:Italiën]] [[de:Lateran#Die Basilika]] r9mjo162lhtn4lijrpenvvjn6tvku1m 0 6056 26761 2007-01-26T08:09:42Z Servien 7 [[Basiliek van Heilige Ioannes van Lateranen]] is ewiezigd naor [[Basiliek van Sint-Jan van Lateranen]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Basiliek van Sint-Jan van Lateranen]] mj54b8tdrvk01208wg9467kxc0w597m 0 6059 257625 254732 2013-03-11T11:29:07Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 56 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q22691]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Stachelbeeren.jpg|thumb|250px|Knoepbees]] De '''jodeboorn''' ([[Latien]]: ''Ribes'') is 't enigste geslacht van de jodeboornfemilie ([[Latien]]: ''Grossulariaceae''). De jodeboorn komt veur in de wat zachtere klimaoten van 't [[noordelijk halfroend]], en in 't [[Andes]]gebaargte in 't [[zujelijk halfroend]]. In Nederland kommen 5 van de 150 soorten van de jodenboornfemilie veur: * [[Witte bees]] en [[rooie bes]] (''Ribes rubrum'') * [[Alpebees]] (''Ribes alpinum'') * [[Knoepbees]] (''Ribes uva-crispa'') * [[Zwarte bees]] (''Ribes nigrum'') * [[Gele jodeboorn]] (''Ribes odoratum'') De jodeboornfemilie maakt in de [[APG II]]-klassifikaosie die hier gebruukt wort, deel uut van de orde [[Saxifragales]], dit is ebaseerd op [[DNA|genetisch]] oenderzeuk. In 't ouwere Cronquist-systeem was de femilie bie de [[Rosales (orde)|Rosales]] eplaotst. {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] kdbknboh672etut1f872tavjjgaoc3b 0 6060 257376 254730 2013-03-11T11:22:22Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 62 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q41503]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Stachelbeeren.jpg|thumb|300px|De knoepbees]] De '''knoepbees''' of '''knoeper<small>(</small>d<small>)</small>''' ([[Latien]]: ''Ribes uva-crispa'') beheurt net as de [[witte bees|witte]], [[rooie bees|rooie]] en [[zwarte bees]] tot 't geslacht van de [[jodeboorn]]. De knoepbees vormt een stekelige [[struke|struuk]]. Naost de teelt komt de knoepbees in Nederland oek in 't wild veur. De knoepbees komt van oorsprong veur in [[Europa (continent)|Europa]], Noordwest-Afrika en Zuudwest-Azië. De knoepbees staot in bleui in [[april]] en het dan greunachtige of vuulpaorse bloemen. De vrucht is een kaole of mit klierachtige borstels bezette bees en het riep een greune, gele, rooie of roodpaorse kleur. De struuk wort één tot drie meter hoog en het estekelde takken. == Rassen == * '''Early Sulphur''' (oek wè: '''ruge gele''') - riep eind juni of begin juli * '''May Duke''' - riep begin juli * '''Whinham's Industry''' - riep in de eerste helft van juli * '''Golda''' * '''Goudbal''' * '''Invicta''' * '''Pax''' * '''Crown Bob''' (oek wè: ''''s leintese blonde''') * '''Whitesmith''' (oek wè: '''Engelse witte''') * '''Rosko''' * '''Achilles''' * '''Captivator''' == Inhoudsstoffen == Per 100 gram vaars predukt: {| {{prettytable}} |--- | | style="background-color:Lightgreen" |Greun | style="background-color:LemonChiffon" |Geel | style="background-color:Tomato" |Rood |----- | '''Energieweerde''' || 44 kcal/184kJ||28 kcal/118kJ||44 kcal/184kJ |----- | [[Koolhydraoten]] ||8,8 gram||6,0 gram ||8,8 gram |----- | [[Proteïne|Eiwit]] || 0,8 gram || 1,0 gram || 0,8 gram |----- | [[Vet]] || 0,15 gram || 0,10 gram || 0,15 gram |----- | [[Caroteen]] ||0,21 mg||0,10 mg||0,21 mg |---- | [[Vitemine C]] || 35 mg || 30 mg || 35 mg |----- | [[Vitemine B1]] ||0,16 mg||0,02 mg||0,16 mg |----- | [[Vitemine B2]] || 0,02 mg || 0,01 mg || 0,02 mg |----- | [[Calcium]] ||29 mg ||30 mg ||29 mg |----- | [[Iezer]] ||0,63 mg ||1,00 mg||0,63 mg |} == Nedersaksisch == *[[Achterhooks]]: **''kruusbesse'', ''kruusbeaze'' *[[Drèents]]: **''kriebeze'' ([[Ni'jlusen]]) **''krudoorn'', ''kruusdoorn'' **''kruusbeze'', ''kruzebeze'' *[[Grunnegs]]: ''krudoorn'' *[[Stellingwarfs]]: ''kruloorn'' *[[Urkers]]: ''kreuzebullem'' *[[Veluws]]: **''knoepbees'' **''stek{{small()|k}}e{{small()|l}}beze, -bieze, -bèze'' **''stik{{small()|ke}}bèze'' ([[Klanenbeek]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''knoeper{{small()|d}}'' **''klapbees'', ([[Niekark]]), ''-bèze'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''knapbees'' ([[Niekark]]) **''kriestebieze'' ([[Elburg]]) **''krissebeze'' ([[Epe]]), ''krissebèze'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''kressebèze'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) == Foto-uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Ribes grossularia L..jpg Image:Gooseberry.jpg Image:Wilde kruisbes bessen (Ribes uva-crispa wild plant).jpg </gallery> == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&record=Ribes+uva-crispa SoortenBank.nl - beschrieving en ofbeeldingen] {{commons|Ribes uva-crispa}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Vruch]] g4t4xinhxzdboynjliysik4sna3cdmn 0 6065 264610 257689 2013-05-06T20:58:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Anthriscus cerefolium Kervel bloeiwijze.jpg|thumb|Kaarvel]] '''Kaarvel''' ([[Latien]]: ''Anthriscus cerefolium'') is een [[vaste plaante|vaste plant]] uut de [[schaarmbloemefemilie]] (Apiaceae). Disse soort wort algemeen eteeld en is soms verwilderd. De schaarmen bin samen-esteld uut witte bloempjes die vrie vrog bleuien. De plant kan 1 meter hoog worren. De gladde [[stengel]]s bin hol en alleen boven de knopen behaord. De schaarmstraolen bin oek behaord. De kaarvel is verwant an de [[wortel]] en [[pieterselie]]. De blaojen van de kaarvel ruken naor [[anies]]. == Eigenschappen == De [[bloeme|bloem]] is wit en het een deursnee van drie tot vier millimeter. Elk bloempjen het een umwienseltjen en vuuf kroonblaojen. De bloemen vormen [[bleuiwieze|samen-estelde schaarmen]] mit acht tot vuuftien schaarmstraolen. De bleuiperiode loopt van [[mei]] tot [[juni]]. De [[blaojen]] bin twee- tot drievoudig eveerd; de onderkant is zachtbehaord. Kaarvel het cilindervormige onbehaorde [[vruch]]jes mit een snavel, die half zolang is as de vrucht. Alleen de verwilderde vorm het korte weerhaakjes op de vrucht. De vrucht is een tweedelige splitvrucht mit eenzaojige deelvruchtjes. == Gebruuk == Kaarvel wort gebruukt as [[kruud (keuken)|keukenkruud]]. In [[België]] is kaarvelsoep een bekende specialiteit. Veur de krujenteelt worren meestentieds eenjaorige planten gebruukt. Véúr de bleui hen de blaojen de meeste geur. Der bin een paor plantesoorten die veul op kaarvel lieken mar giftig bin zoas * [[dolle kaarvel]] (''Chaerophyllum temulum'') die zien naam te danken het an 't feit dat [[koe]]n as ze der veul van eten zich as dronkeluui gaon gedragen. * [[evlekte schierling]] (''Conium maculatum'') dat gebruukt wordde deur de ouwe Grieken veur 't uutvoeren van een doodvonnis. == Foto-uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Illustration_Anthriscus_cerefolium0.jpg Ofbeelding:Anthriscus cerefolium Kervel plant.jpg Ofbeelding:Anthriscus cerefolium0.jpg Ofbeelding:Kervel vruchten (Anthriscus cerefolium).jpg </gallery> {{Commons|Anthriscus cerefolium}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] ca5lho53kdy0xymia2mtuwuk731ul5g 0 6066 272138 264749 2013-12-11T01:45:44Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Image:Hoar frost 456.jpg|thumb|250px|Roe-iezel op 't gres]] '''Roe-iezel''' of '''roe-issel''' is een witte anslag die-j soms zien op [[gres]], struken en veurwaarpen as daken, hekken en auto's. Roe-iezel ontstaot bie [[temperetuur|tempereturen]] oender nul deur de overgang van [[waoterdamp]] in [[ies]]. Roe-iezel ontstaot bie veurkeur bie een rustige, steernheldere nacht op veurwaarpen, die gauw warmte verliezen. Zo gauw as de temperetuur oender 't vriespunt daolt, gaot de waoterdamp drekt over in [[ieskristal]]len. Roe-iezel kan oek ontstaon deurdat de waoterdamp bie ofkoeling eerst as [[dauw]] neerslaot en daornao bevriest. Roe-iezel het een [[kristal]]lienenstructuur, meestentieds in de vorm van [[naold]]en, [[schubbe]]n, [[weier]]s of veren. ==Foto-uutstalling== <gallery> Ofbeelding:Frost-oliv.JPG|Roe-iezel op de bomen Ofbeelding:Hoar frost 475.jpg|Roe-iezel op en een tak Ofbeelding:Hoarfrost reif.jpg|Roe-iezel op een [[bloeme|bloem]] </gallery> ==Nedersaksisch== *[[Grunnegs]]: ''roegvrais'', ''roegriep'' *[[Veluws]]: ''roe-iezel, roe-issel'' {{commons|Hoar frost}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} {{DEFAULTSORT:Roe-Iezel}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Weerkunde]] axs1lnuhutqrz65hwttfbx5d2oaqlpx 0 6067 279476 264839 2015-03-27T17:30:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Waoterdamp''' is een [[gas (netuurkunde)|gas]] dat besteet uut H₂O-[[molecuul|moleculen]]. In de [[scheikunde]] wort H₂O(g) as uutleeg van de naam gebruukt. Waoterdamp in [[Loch (atmosfeer)|lucht]] mit een [[temperetuur]] onder 't kookpunt van waoter ezien kan worren as een [[oplossing]] van waoter in 't oplosmiddel lucht. Daolt bie een bepaolde [[luchtvochtigheid]] de temperatuur van de lucht tot onder 't [[dauwpunt]] dan ontsteet [[mist]], een [[aerosol]] van waoter. [[Johannes Diderik van der Waals]] vun veur de kritische temperetuur van waoterdamp 390[[Celsius|°C]]; boven die temperetuur kan 't gas deur [[compressie (netuurkunde)|compressie]] niet vleuibaor emaakt worren. {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't dialect van [[Armelo]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Scheikunde]] agcie6mg7232y6tkp1mg3dl1t7baw9h 0 6068 269864 269854 2013-08-27T12:04:13Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Paus | Ofbeelding = | Name = Siricius| Echte name = | Geboren = | Uut de tied = 399 | Veurganger = [[Paus Damasus I|Damasus I]] | Paus = [[17 december]] [[384]] – [[26 november]] [[399]] | Opvolger = [[Paus Anastasius I|Anastasius I]] | }} '''Paus Siricius''' was de 38e paus van [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Kattelieke Karke]] en wör unaniem verkeuzen as opvolger van [[Paus Damasus I]]. Paus Siricius was paus van [[17 december]] [[384]] töt an zien dood op [[26 november]] [[399]]. Hee was een Romein en was sund de tied van Paus Liberius in dienst van de karke. Veurdät e verkeuzen was töt paus was e 'ne rooms-kattelieke diaken; zien tegenkannidaot was de prebyteriaanse [[Hiëronymus van Stridon|Hieronymus]], die zich as ienvooldig veurdee. Zien naam betekend ''oet de stad Siris''. Paus Siricius voerde de decreten in, waormit hee beslissingen vaste kon leggen as wet. Hee was de auteur van twie decreten mit betrekking töt 't [[celibaat]]. Paus Siricius wördt vereert as 'ne heilige in de Rooms-Kattelieke Karke. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Paus|Siricius]] 9njodbhweia6wgkfbayr0y3gyy0what 0 6069 26889 2007-01-28T20:07:42Z Servien 7 [[De verleuren zön]] is ewiezigd naor [[De verleuren zeune]] wikitext text/x-wiki #redirect [[De verleuren zeune]] 6rhgko16mzrqkszslbvr57ox2ryw4u7 0 6071 280686 280543 2015-04-13T18:44:18Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Une''' ([[Nederlaands|Nederlans]]: ''Oene'') is een [[daarp|darp]] in 't noordoosten van de [[pervincie|pervinsie]] [[Gelderland]]. 't Darp maak deel uut van de gemeente [[Epe]]. Une hef ongeveer 1.500 [[bevolking|inwoners]]. Une is verbunnen mit Epe via de Eper-/Unerweg, en lig binnen de stedendriehoek [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] - [[Dèventer]] - [[Zwolle (Oaveriessel)|Zwolle]]. Une is onder andere bekend eworden deurdät 't darp 't centrum was van de [[tongblaor|mkz-uutbraak]] in [[2001]], waorbie in heul Nederland 260.000 dieren of-emaak mossen worden. In Une steet ok een ampät gothische kärkien dät ontstaon is uut een romaans kärkien uut de [[12e eeuw]]. De dwarsvleugel dateert uut de jaoren vuuftig van de [[20e eeuw]]. Sinds vergangen joar (2011) hef Une een Kulturhus woar de dokter, openbare basisschole en völle vereniges (biev. de meziek) in eplaats bint. De Uner bevolking was besunder groots met de koms van dit gebou. ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.oene-info.nl/ Webstee mit infermatie aover Une] *[http://www.oene-online.nl Webstee van de vereniging Oener Belang] {{Epe}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 489ug4kor11lcmqa7tje11y8dot5d1l 0 6072 282053 267793 2015-05-11T16:09:01Z 81.206.164.195 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Koe in weiland bij Gorssel.JPG|thumb|250px|Een ko in 't weilaand kortbie [[Gossel|Gorssel]]]] [[Ofbeelding:Junne.jpg|thumb|250px|Een antal koon in 't weilaand in de umgeving van [[Junne]]]] Een '''ko''' is een vrouwelijk [[rund]], 't mannetjen heet een [[bolle]]. Tot één jaor wonnen een ko een [[kuusjen|kalf]] eneumd; daornao tot de volwassenheid heet 't bees een [[pinke]]. Een ko is een [[zoogdier]] mit vier [[mage]]n en kan hierdeur heur voedsel nereken. De ko kan in de periode dat ze [[melk]] geef, zwat 25 liter melk anmaken. Per jaor geef een Nederlaanse ko ongeveer 7.400 kilo melk. Eén liter melk weeg 1.030 gram. Sommigen koon kunnen in der leven wel 100.000 liter melk anmaken. Tegensworig wonnen de gemiddelde melkko op 5,8 jaor eslach en vervungen deur een [[kuuskalf|veerze]] (kokalf), vake mit een beter [[genetisch]] vermeugen. Op dit mement wonnen deur de sector melkveehouwerieje, in samenwarking mit een antal orgenisasies uut de fokkerieje eprebeerd um koon te fokken dee een hogere ouwerdom bereiken kunnen. As de melkpreduktie ummeneer geet, wonnen koon meestentieds of-evoerd um eslach te wonnen. Een ko kan (vanzelf as ze neet eslach wonen) een ouwerdom van 20 jaor haolen. De vrouwelijke ko hef een [[geer]] waormee ze nao de geboorte van een [[kuusjen|kalf]] der jong kan voeden. ==Zie oek== *[[Geer]] *[[Bolle]] ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: ''koo'' (meervold: ''beeste'' of minder vake ''kone'') *[[Drèents]]: **''beest'', ''beist'', ''biest'' ***''biestevleis'' = vleis van de koe ([[ZWZ]]) **''koe'' (meervold: ''koenen'')'' **''ko'' **''koou'' **''kou'' **''kaaie'' **''kouwe'' *[[Graafschopper Platt]]: ''koo'' (meervold: ''kone'') (Platduutse schriefwieze ''Koo'', ''Kone'') *[[Grönnegs]]: ''kou'' of ''boekou'' (mv: ''koien'', vrouger ook: ''kaaien'') *[[Oostfreisk]]: **''kou'' ([[Krummhörn]], [[Börkum]]) **''kjou'' ([[Reiderlaand (streek)|Reiderlaand]], [[Leer (Oostfraislaand)|Leer]] - meertzoal: ''kjei(en)'') **''kow'' ([[Harlingerlaand]]) **''keuw'' (rest) *[[Sallaans]]: ''koe'' (meervold: ''koenen'') *[[Stellingwarfs]]: ''koe'' (meervold: ''koenen'') *[[Tweants]]: **''koo'' (mearvoold: ''beeste'') **''kau'' ([[Eanter|Eanters]], [[Vjens]]) *[[Urkers]]: ''koe'' (meervoud: ''koenen'') *[[Veluws]]: **''koe'' (meervoud: ''koenen'') **''ko'' (meervoud: ''konen'') **''koeie'' ([[Elspeet]], meervoud: ''koenen'') **''[[kuusjen|kuusje{{small()|n}}]]'' {{Commons|Bos taurus}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] 30k6if0ejyalasop8ird4726g0qhxhg 0 6073 264662 257398 2013-05-06T21:06:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''kuuskalf''' of een '''veers''' is een jonge [[ko|koe]]. As een jonge koe veur de eerste keer een [[kuusjen]] op de wereld ezet het op een ouwerdom van twee jaor, wort ze een kuuskalf eneumd. Naor oengeveer drie [[maond]]en naodat een kuuskalf een kuusjen ekregen het, wort de kuuskalf weer vruchtbaor en kan ze opniej edekt of kunstmaotig bevrucht worren. As 't [[dier]] op een ouwerdom van drie jaor veur de tweede keer een kuusjen kriegt, wort ze pas een koe eneumd. ==[[Nedersaksisch]]== *[[Drèents]]: ''veers'', ''vèers'', ''vèerze'', ''kuikalf'', ''veerskaalf'', ''veerskalf'' *[[Grunnegs]]: ''veerskaalf'' *[[Tweants]]: ''veerskalf'' *[[Veluws]]: ''kuuskalf'', ''veers'', ''veerze'' *[[Stellingwarfs]]: ''veerze'' {{In-espreuken|Kuuskalf.ogg}} {{Dia|Disse pagina is eschreven en espreuken in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] t3sz6f8k892h1thm7jawgqczjwupkt5 0 6074 264661 257397 2013-05-06T21:06:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Calfs d1 1.jpg|thumb|250px|Kuusjes in de wei]] [[Ofbeelding:Calfs d1 2.jpg|thumb|250px|Kuusjes op een rie]] Een '''kuusjen''' of een '''kalf''' is 't jong van een [[ko]]e. Een kuusjen die nog mar net geboren is wort in 't [[Nederlaands|Nederlans]] een ''nuchter kalf'' (''nuka'') eneumd, in 't [[Putters]] wort dit verschil meestal niet emaakt. Een vrouwelijk kuusjen wort een [[kuuskalf]] of een veers eneumd en een mannelijk kuusjen wort een [[bulkalf]] eneumd. Een kuusjen kan oek een volwassen koe wezen, in disse betekenis is 't woord ''kuusjen'' dus een koosnaam, dit is oengeveer 'tzelfde as 't [[Nederlaands|Nederlanse]] woord ''koetje''. Een kalf weegt bie de geboorte oengeveer 40 kilo. Umdat een kuusjen nog niet zoveul ofweer het, is 't belangriek dat 't de eerste paor dagen [[biest]] van zien eigen moer kriegt. Een kuusjen die bie zien moer vort-ehaold is, drinkt biest uut een [[nemmer]], waor een speun opzit, zodat de koe makkelijker kan drinken. Naor een paor dagen biest, komt de gewone [[melk]] op gang bie de koe. 't Eerste half jaor gaot 't kuusjen nog niet naor buten toe en kriegt 't gien [[kuulgres]] um een meugelijke besmetting mit [[parretuberkelose]] te veurkommen. Naor tien dagen gaon de meeste bulkalvers as [[vleiskalf|vleiskalvers]] naor een slachterie; een paor bulkalvers worren ehouwen as [[bolle|dekbullen]]. In de netuur worren kuusjes tussen de zes en elf maonden espeund, ofhankelijk van 't ras. De melkpreduktie van een koe zit op 't hoogste nivo tussen de zes en acht weken naor de geboorte van heur kuusjen. Daornao neemt de preduktie langzaaman of en zal 't kuusjen meer vast voedsel gaon eten. As een kuusjen een jaor oud is, weegt 't oengeveer 350 kilo en wort 't een ''[[pinke|pink]]'' eneumd. == Zie oek == * [[Kuuskalf]] * [[Pinke]] == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ** ''kaalf'', ''kalf'' (meervoud ''kalver'') ** ''kiesien'' ([[Ni'jlusen]]) ** ''sukkien'' ([[Ni'jlusen]]) ** ''veerska{{small()|a}}lf'' (vrouwgien) ** ''bolle'', ''bollegie{{small()|n}}'', ''bolka{{small()|a}}lf'' (mannegien) * [[Grunnegs]]: ''kaalf'' * [[Stellingwarfs]]: ''{{small()|koe}}kalf'', ''kalfien'' * [[Tweants]]: ''kalf'', ''kälfken'' * [[Veluws]]: ''kalf'', ''kuusje{{small()|n}}'' {{commons|Calf}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] kmbuds3a9r34zjziir69hyeszrnayzo 0 6075 265355 257396 2013-05-10T13:47:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Oefening van Berouw''' is 'n [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katteliek]] gebed, 't wördt gebroekt biej 't [[boetesakrement]]. == [[Latien]] == :Deus meus, ex toto corde poenitet :me omnium meorum peccatorum, :eaque detestor, quia peccando, :non solum poenas a te iuste :statutas promeritus sum, :sed praesertim quia offendi te, :summum bonum, ac dignum qui :super omnia diligaris. :Ideo firmiter propono, :adiuvante gratia tua, :de cetero me non peccaturum :peccandique occasiones :proximas fugiturum. Amen. == [[Nederlaands|Nederlaans]] == :Heer mijn God, ik heb echt berouw. :Ik betreur het dat ik kwaad heb gedaan :en het goede heb nagelaten. :Door mijn zonden heb ik U beledigd die mijn hoogste goed zijt, :en alle liefde waardig. :Het is mijn vaste voornemen, mij, met de hulp van uw genade, :te bekeren, niet meer te zondigen en te vermijden :wat tot zonde kan leiden. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] b2f0n6rtp0ro57u4mcua315sa42wjcq 0 6093 27079 2007-01-29T21:41:01Z Servien 7 [[Oenzevaoder]] is ewiezigd naor [[Onzevaoder]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Onzevaoder]] cwfn7sgtoevnhmwgcaz3kdctzexyix2 0 6104 279477 274353 2015-03-27T17:31:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Grapevinesnail 01.jpg|thumb|250px|De wingerdslek]] '''Slekken''' ([[Latien]]: ''Gastropoda'') bin een [[klasse (biologie)|klasse]] uut de stam van [[weekdieren]], en worren oek wel buukpotigen eneumd. Disse naam is te danken an de spieren an de oenderkant van 't langwaarpige lief, die veur de vortbeweging zurgen. ''Gaster'' betekent buuk of maag, en ''poda'' betekent poten, wat de wetenschappelijke naam Gastropoda verklaort. Der bin wereldwied zo'n 60.000 tot 75.000 verschillende soorten bekend. Slekken bin de enigste weekdieren die oek op 't land leven, al leven de meeste soorten in zee. De slekken bin op verschillende menieren in te delen, zo bin der slekken mit een huusjen en slekken zoender huusjen, de [[naaktslekken]]. Veerder bin slekken zowel op 't land, in zeut waoter as in de zee te vienen. Slekken stammen uut 't [[Cambrium]] en worren ekenmaarkt deur een enkele schulp die meestentieds wiendingen het. Slekken bin tweeslachtig en worren zowel deur de mins as deur veul are dieren greeg egeten, mar sommige soorten bin een plaag in de [[tune|hof]]. == Bekende soorten == In [[Nederlaand|Nederland]] en [[België]] leven een paor hoenderd soorten slekken, de meeste in zee, en enkele tientallen op 't land en in zeut waoter. Een paor bekende soorten uut de lege landen bin: === Naaktslekken === * [[Evlekte akkerslek]] * [[Grote eerdslek]] * [[Grote wegslek]] of rooie wegslek === Huusjesslekken === * [[Gewone tuunslek]] * [[Barnsteenslek]] * [[Penhoren]] * [[Poelslek]] * [[Grote posthoornslek]] * [[Kleine posthoren]] * [[Segrienslek]] * [[Wadslekjen]] * [[Wingerdslek]] * [[Wit-erande tuunslek]] * [[Wulk]] == Soorten == * Klasse: ''Gastropoda'' ** Subklasse: [[Prosobranchia]] (veurkieuwigen) *** Orde: [[Archaeogastropoda]] **** Superfemilie: [[Pleurotomariacea]] **** Superfemilie: [[Fissurellacea]] **** Superfemilie: [[Patellacea]] **** Superfemilie: [[Trochacea]] **** Superfemilie: [[Neritacea]] *** Orde: [[Mesogastropoda]] **** Superfemilie: [[Littorinacea]] **** Superfemilie: [[Cerithiacea]] **** Superfemilie: [[Epitoniacea]] **** Superfemilie: [[Hippnicacea]] **** Superfemilie: [[Calyptraecea]] **** Superfemilie: [[Strombacea]] **** Superfemilie: [[Cypraecea]] **** Superfemilie: [[Tonnacea]] *** Orde: [[Neogastropoda]] **** Superfamilie: [[Muricacea]] ([[Muricidae]], [[Thaididae]], [[Columbariidae]], [[Magilidae]]) **** Superfemilie: [[Buccinacea]] ([[Pyrenidae]], [[Nassariidae]], [[Buccinidae]], [[Fasciolariidae]], [[Melongeridae]]) **** Superfemilie: [[Volutacea]] ([[Olividae]], [[Vasidae]], [[Turbinellidae]], [[Harpidae]], [[Mitridae]], [[Volutidae]], [[Marginellidae]]) **** Superfemilie: [[Conacea]] ([[Cancellariidae]], [[Conidae]], [[Terebridae]], [[Turridae]]) ** Subklasse: [[Opisthobranchia]] (achterkieuwigen) *** Orde: [[Cephalaspidea]] **** Superfemilie: [[Acteonacea]] ([[Hydatinidae]]) **** Superfemilie: [[Philinacea]] ([[Scaphandridae]]) **** Superfemilie: [[Bullacea]] ([[Atyidae]], [[Bullidae]]) *** Orde: [[Anaspidea]] *** Orde: [[Sacoglossa]] *** Orde: [[Thecosomata]] *** Orde: [[Gymnosomata]] *** Orde: [[Notaspidea]] *** Orde: [[Nudibranchia]] *** Orde: [[Pteropoda]] ** Subklasse: [[Pulmonata]] (longslekken) *** Orde: [[Systellomatophora]] *** Orde: [[Basommatophora]] *** Orde: [[Stylommatophora]] tuunslek, wingerdslek, veldslek, naaktslek == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''slak{{small()|ke}}'' * [[Grunnegs]]: ** ''snek{{small()|ke}}'' ** ''slak{{small()|ke}}'' ** ''snigge'' ([[Westerwoolds|WEV]]) * [[Stellingwarfs]]: ''slakke'' * [[Veluws]]: ''slek{{small()|ke}}'' == Foto-uutstalling == <gallery> Ofbeelding:DSCF8715 slug curled up lg.jpg Ofbeelding:Cepaea nemoralis pair banded shells.jpg Ofbeelding:Water snail Rex 2.jpg Ofbeelding:Planorbarius corneus 01.jpg Ofbeelding:Helix.JPG Ofbeelding:Capaea hortensis 01.jpg Ofbeelding:Buccinum undatum.jpg Ofbeelding:Littorina littorea.jpg Ofbeelding:Cypraea caputserpentis.jpg Ofbeelding:Raupe schnecke.JPG Ofbeelding:Bridgesii-ret.jpg Ofbeelding:Achatina5.jpg Ofbeelding:Orange slug.jpg Ofbeelding:Pterotracheidae.jpg </gallery> {{commons|Gastropoda}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Dier]] p5on9kiig1eykyjoves0r4lvytn4wwt 0 6106 279478 274487 2015-03-27T17:31:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Argyreus hyperbius.jpg|thumb|250px|''Argyreus hyperbius'']] De '''pennevoegel''' of '''vlinder''' is n veural overdag vliegend [[insektn|insekt]] in de [[orde (biologie)|orde]] van de schubvleugeligen ([[Latien]]: ''Lepidoptera''), waor pennevoegels en [[motvlinder|motten]] bie heuren. Disse orde beheurt tot de klasse insekten en is nao de ordes [[kevers]] (''Coleoptera''), [[tweevleugeligen|vliegen en knutten]] (''Diptera''), en [[vliesvleugeligen]] (''Hymenoptera'') de grootste orde: der bin inmiddels zo'n 160.000 verschillende soorten beschreven. Pennevoegels worren volgens de gebrukelike biologiese systematiek oenderverdeeld in achtereenvolgens [[femilie (biologie)|families]], [[Geslach (biologie)|geslachten]] en [[soort]]en. De belangriekste oenderscheiende kenmarken bin t kleurenpatroen en de vleugelaoring, mar oek de larven ([[rupse|riepsen]]) van veul soorten bin goed te oenderscheien. Pennevoegels hen n tong die uuterold kan worren, en wort in t Latien oek wel n ''proboscis'' eneumd. Pennevoegels kommen veur op alle werelddelen behalve op [[Antarktika]]. == Nedersaksies == Pennevoegel is n ouwe [[Putters]]e benaming veur ''vlinder''. De naam pennevoegel komt niet meer zo vaak veur; t dier wort meestentieds n vlinder of vliender eneumd. Mit pennevoegel en verwante namen worren in t Nedersaksies meestentieds de kleurige dagvliegers bedoeld die [[hoenig|hoening]] zugen, en niet de [[mot]]ten, waor namen veur bestaon zo as t Drentse ''mot(vlinder)''. De naam ''oele'' en variasies daorvan worren zowel gebruukt veur pennevoegels as veur motten. t [[Platduuts]] hef veur de kleurige dagvliegers namen as ''Bottervagels'' (uutespreuken as: bottervaogels''), ''Botterlickers'' en ''Pannvögel''. Nachtvlinders heten in t Platduuts ''Uhlen'' of (as ze in de kleraozie zitten) ''Motten''. {| | * [[Achterhooks]]: ** ''zömmervöggel'' ** ''vleender'' ** ''pannevluggel'' * [[Drèents]]: ** ''penoele'' ** ''pennevogel'' ** ''oel, oelegie<small>(</small>n<small>)</small>'' ** ''oelewapper'' ([[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]], [[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) ** ''vlinder'' * [[Graafschopper Platt]]: ''Pannvögel'' * [[Grunnegs]]: ** ''bottervlaig'' / ''buttervlaig'' ** ''bottervogel'' / ''buttervogel'' ** ''vlinder'' ** ''roepschieter'' (veural veur [[koolwitjen]]) * [[Sallaans]]: ** ''pen<small>(</small>ne<small>)</small>vogel, pellevogel'' ([[Dalsen]]) ** ''bottervliege'' ([[Hardenbarg (stad)|Hardenbarg]]; verolderd) ** ''bottervogel'' ([[Heldern]]) ** ''oel(e), oelke'' ** ''uulke, uulken, uultie'' ** ''vlinder'' * [[Stellingwarfs]]: ** ''vlinder'', ''vlinter'' ** ''pennevoegel'' ** ''pennevleugel'' ** ''penule'' | valign=top | * [[Tweants]]: ** ''bwattervoegel'' ([[t Vjenne]]) ** ''kapelle, kepelle'' ([[Riesn]], [[Deepn]] en [[Nijverdal]]) ** ''meivoggel'' ** ''pen(ne)vogel'' ([[Soasel]]) ** ''zommervogel'' ([[Deankaamp]]) ** ''zönvoggel'' ([[Tubbargn]]) ** ''zandvlege'' ([[Ambt Dealdn]]) ** ''vlinde'' ([[Almelo]]) ** ''oel(e), oelke'' (ok ''flapper-'') ** ''uulke, uulken, uultie'' ** ''vlinder'', ''vleender'' ** ''schillemom'' ** ''spanvoggel'' * [[Urkers]]: ''pinnevoegel'' * [[Veluws]]: ** ''vlinder'' ** ''vliender'' ([[Armelo]], [[Hoevelaken]], [[Waopenvelde]]) ** ''kepelle'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''panneveugel'' ([[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) ** ''pennevogel'' ([[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) ** ''pennevoegel'' ([[Putten]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) ** ''pinneveugelsje'' ([[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) ** ''spännevogel'' ([[Attem]], [[Elburg]]) ** ''spannevogel'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Heerde]], [[Oldebroek]]) |} Van 1974-1979 bestung t [[Nedersaksies]]e literaere tiedschrift ''[[De Pennevogel]]''. === Sitaot === :''Gien spannevogels binne wie. :''Wie floddert wel et licht integen, :''mär elke dag beginne wie, :''a'w ons verhef, in 't zwoar besef, :''dä'w' veur die dag un opdrach kregen. :''Wie zuuk noa d'oorzaak en de rèèn :''van ons bestoan, al blif et roan, :''al wolle wie, wat ons betreft, :''wel geerne spannevogels wèèn....'' Eerste strofe van ''Spannevogel'' deur de Veluwse schriever [[Hermen Bomhof]] (1919-1988)<ref>Evunnen in Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum (blz. 413-4)</ref> == Soorten == Entomologen veranderen regelmaotig van mening over t krekte antal families. t Antal leit in de orde van 130 families. === Nederland en België === * [[Acrolepiidae]] * [[Adelidae]] - langsprietmotten * [[Agonoxenidae]] * [[Alucitidae]] - weiervlinders * [[Arctiidae]] - beervlinders * [[Batrachedridae]] * [[Bedelliidae]] * [[Blastobasidae]] * [[Bombycidae]] * [[Bucculatricidae]] * [[Choreutidae]] * [[Coleophoridae]] - kokermotten * [[Cosmopterigidae]] * [[Cossidae]] - houtboorders * [[Crambidae]] - gresmotten * [[Douglasiidae]] * [[Drepanidae]] - eenstartjes * [[Elachistidae]] - gresmineermotten * [[Endromidae]] - evlamde vlinders * [[Epermeniidae]] * [[Eriocraniidae]] * [[Ethmiidae]] * [[Gelechiidae]] - tastermotten * [[Geometridae]] - spanners * [[Glyphipterigidae]] * [[Gracillariidae]] - mineermotten * [[Heliodinidae]] * [[Heliozelidae]] * [[Hepialidae]] - wortelboorders * [[Hesperiidae]] - dikkopjes * [[Incurvariidae]] * [[Lasiocampidae]] - spinners * [[Lemoniidae]] * [[Limacodidae]] - slekriepsvlinders * [[Lycaenidae]] - blauwtjes en vuurvlinders * [[Lymantriidae]] - donsvlinders * [[Lyonetiidae]] * [[Lypusidae]] * [[Micropterigidae]] - oermotten * [[Momphidae]] * [[Nepticulidae]] - dwaargmineermotten * [[Noctuidae]] - ulen * [[Nolidae]] - springstartjes * [[Notodontidae]] - tandvlinders * [[Nymphalidae]] - schoelappers, paorelmoervlinders en zandoogjes * [[Oecophoridae]] * [[Opostegidae]] * [[Pantheidae]] - donsulen * [[Papilionidae]] - pages * [[Witjes (vlinders)|Pieridae]] - witjes * [[Plutellidae]] - koolmotten * [[Prodoxidae]] * [[Psychidae]] - zakriepsvlinders * [[Pterophoridae]] - vedermotten * [[Pyralidae]] - lichtmotten * [[Roeslerstammiidae]] * [[Saturniidae]] - nachtpauwogen * [[Schreckensteiniidae]] * [[Scythrididae]] * [[Sesiidae]] - wespvlinders * [[Sphingidae]] - pielstarten * [[Thyrididae]] * [[Tineidae]] - echte motten * [[Tischeriidae]] * [[Tortricidae]] - bladrollers * [[Yponomeutidae]] - stippelmotten of spinselmotten * [[Ypsolophidae]] * [[Zygaenidae]] - sunt-jansvlinders === De rest van de wereld === * [[Acanthopteroctetidae]] * [[Acraeidae]] * [[Anthelidae]] * [[Megalopygidae]] * [[Rionidae]] * [[Uraniidae]] - uraniavlinders === Op-eheven families of oenbekende staotus === * [[Amphisbatidae]] * [[Autostichidae]] * [[Chimabachidae]] * [[Danaidae]] - wort noen tot de [[Nymphalidae]] erekend. * [[Depressariidae]] * [[Heliconiidae]] - Passiebloemvlinders - wort noen tot de [[Nymphalidae]] erekend. * [[Ithomiidae]] - wort noen tot de [[Nymphalidae]] erekend. * [[Satyridae]] - Zandoogjes en erebia's - heuren noen bie de [[Nymphalidae]] * [[Stathmopodidae]] * [[Thyatiridae]] - heuren noen bie de [[Drepanidae]] * [[Morphidae]] - wort noen tot de [[Nymphalidae]] erekend. == Referensies == <references /> == Uutgaonde verwiezingen == {{Commonscat|Lepidoptera}} {{Dialekt|wvel|Putten|ANS}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Insekt]] 1p730cbjmbk2gic49g8rhy86i3rhqgy 0 6111 279099 275220 2015-03-27T16:26:34Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki De '''filesefie''' of '''wiesbegeerte''' is et langeren en streven naor [[kennis]] en [[wieshied]] in een verscheidenhied an slim belangrieke zaeken mar ok zaeken die maetschoppelik wat minder belangriek bin mar die de meensken of een bepaold persoon toch bezigholen. In et [[Grieks]] is et woord filosofia (Grieks: ''φιλοσοφία'') een saemenstelling van de woorden veur liefde (''φιλειν'' = holen van, ''φιλος'' = vrund, ''φιλια'' = vrundschop) en veur wieshied (''σοφία'' = wieshied). Een beoefener van filesefie wodt een filesoof nuumd. T beoefenen kin ook binnen n verainen doan worden; n veurbaild van Esoterische Filesefiese verainen is de [[vrijmezzelderij]]. In et daegelikse taelgebruuk wodt et woord filesefie bruukt om elke vorm van wieshied of levensbeschouwing an te duden (zoas in "iene zien filesefie") of iene zien uutgaankspunten (zoas in "et sluut niet an op de filesefie aachter dit plan"). Dit verschilt van et begrip filesefie in een akkedemische kontekst. Veur 'n lieste met vul bekende filosofen deur de euwen hen mu'j hier wên: [[Lieste met filosofen]]. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Filosofie]] p3ms0bb58pp8oq17pabbfrdrjc2vdd2 0 6112 275802 273798 2014-05-08T15:36:47Z Jürgen Krause 9572 Harmonizing according to all my uploads of COA´s ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki {| cellpadding="2" style="float:right; width:307px; background:#e3e3e3; margin-left:1em; border-spacing:1px;" ! Woapen ! Koart |- style="background: #ffffff; text-align: center;" | style="width: 145px;" | [[Ofbeelding:DEU Gifhorn COA.svg|140px|Woapen van Gefhörn]] | style="width: 145px;" | |- ! colspan="2" | Boasisgegevens |- style="background: #ffffff;" | [[Dailstoat]]: || [[Nedersaksen]] |- style="background: #ffffff;" | Distrikt: || [[Gefhörn (distrikt)]] |- style="background: #ffffff;" | [[Oppervlak]]: ||104,86 km² |- style="background: #ffffff;" | [[Bevolking|Inwoner]]: || 42.945 ''<small>([[31 december|31 dezìmber]] [[2005]])</small>'' |- style="background: #ffffff;" | [[Bevolkingsdichheid|Inwonerdichtte]]: || 410 inwoner per [[vierkaante kilometer|km²]] |- style="background: #ffffff;" | [[Postkode]]: || 38501 - 38510<br >(old: 3170) |- style="background: #ffffff;" | [[Netnummer]]: || 05371 |- style="background: #ffffff;" | [[Kentaiken]]: || GF |- style="background: #ffffff;" | [[Gemaintenummer]]: || 03 1 51 009 |- style="background: #ffffff;" | [[Webstee]]: || [http://www.stadt-gifhorn.de www.stadt-gifhorn.de] |} '''Gefhörn''' is n [[Duutslaand|Duutse]] stad en de heufdstad van de [[Gefhörn (distrikt)|distrikt Gefhörn]] in de [[dailstoat]] [[Nedersaksen]] (in t veurmoalege regeernsdistrikt (''regierungsbezirk'') [[Broenswiek (regio)|Broenswiek]]). De stad ligt aan de [[rivier]] de [[Ise (revier)|Ise]]. De stad het een oppervlakte van 105 [[vierkaante kilometer|km²]] en is mit sikkom 43.000 inwoner de twaide grootste stad van [[Gefhörn (distrikt)|distrikt Gefhörn]]. Gefhörn wuir sticht in [[1196]]. [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Nedersaksen]] [[Kategorie:Plaotse in Nedersaksen]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] 8kgdrlekqukp733n13ybt2o669e40e7 0 6113 27316 2007-02-03T19:17:19Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Une]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Une]] i6kjoz91eqy5ka4y9dg2pdirctw9gua 0 6114 27329 2007-02-03T19:46:30Z Servien 7 [[Buussekool]] is ewiezigd naor [[Busekool]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Busekool]] rtamo9ghnwdu8bl6bzx408f27i7t8nr 0 6115 27351 2007-02-04T15:26:53Z Servien 7 [[Bedde]] is ewiezigd naor [[Berre]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Berre]] 7q9v0izw087vmmrpn05cw1go9pn7ccy 0 6116 257720 245741 2013-03-11T11:31:23Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 46 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5852]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Een '''dèken''' is meestentieds een rechthoekig kleed dät bestiet uut een isolerende stof of wolle, dät äns aoverhinne eleg kan worden um te zurgen dät de warmte der niet uutgiet. 't Meest dudelijke gebruuk is een [[synthetisch]] dèken of een dèken van wolle, die aover een [[berre]] elegd wordt. Hierbie wordt de warmte van 't lief vasteholden. Een dèken kan makkelijk een bron van micro-organismes vormen en oorzaak wezen van [[allergie|allergische]] reacties. Daorumme worden der ok antiallergische dèkens emaak. Een gewoon dèken vuult eerst kold an, umdät de warmte van 't lief de binnenkante van 't dèken eerst verwarmen möt. Een [[elektrisch dèken]] zurgt derveur dät 't dèken al warm anvuult bie 't eerste contact mit 't lief. Een '''branddèken''' is uut een brandwerende stof emaakt en möt um een beginnend vuur te daoven der aoverhinne edaon worden: 't [[vuur]] zal daoven bie een gebrek an [[zuurstof]]. Bie industriële toepassingen wordt soms ok een dèken gebruukt, bieveurbeeld um een percesvat warm te holden. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''dekken'' * [[Grunnegs]]: ''loaken'' * [[Stellingwarfs]]: ''deken'' * [[Tweants]]: ** ''dekn'' ** ''dekberre'' (as t op berre lig) * [[Urkers]]: ''deken'' * [[Veluws]]: ** ''deken'' ** ''dèken'' ** ''deke'' ([[Niekark]], [[Luntere]]) ** ''dek'' ([[Attem]], [[Heerde]], [[Waopenvelde]]) {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Vaossens]]}} {{DEFAULTSORT:Deken}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] 2mv8zskesui3tbli59x57sj4frdiopl 8 6123 27431 2007-02-05T13:08:59Z Servien 7 Nieje pagina: autematisch blokkeren in-eschakeld wikitext text/x-wiki autematisch blokkeren in-eschakeld f901nly92429hyrqo9hwdqt1s0klhos 0 6130 276423 276356 2014-08-28T17:44:50Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sempervivum.jpg|thumb|250px|Huuslook]] 't Geslacht '''huuslook''' (ok nuumd as: '''donderboard''' en '''donderblad''') ([[Latijn]]: ''Sempervivum'') is nen geslacht van oangeveer 40 soorten [[vetplaanten]]. Disse plaanten uut de [[vetplaantefemilie]] gruit op nen rozet. Geliek-an de aander lèden van disse femilie sloat ze water op in heur blader, zodat ze gruien kunt op nen stienachtige bodem of op [[dakpanne]]n. D' huuslook kömp van orsprönk veur op 't gebied rond [[Marokko]] töt an [[Iran]]. D' huuslook kömp èèm-iens ok veur op de bargen van 't [[Iberisch schiereilaand]], de [[Alpen]], de Karpaten, 't [[Balkangebargte]], [[Turkije]], de [[Armenië|Armeense]] bargen, en 't Kaukasusgebargte. Deurdat de plaanten van 't geslacht huuslook zoo best water vaste hoalden kunt, gruit ze vake op rotsen woor völle [[zunne|zunlicht]] op kömp. De namme 'donderboard' giet trugge op nen beschrieving van Karel de Grote: "et ille hortulanus habeat super domum suam Jovis barbam" (= "en elke tuunkeerl mut op zien dak jupitersboord loatn gruien"). In 't bi-jgeleuf zol 't kruud nen huus wat dit kruud op 't dak gruien hef, tègen blikseminslag bescharmen. ''Jovis barbam'' betekkend 'de board van Jupiter', en Jupiter stön geliek met de Germaansen god Donar, god van de donder. Van dit gebruuk kömp de donderbessem vot, zo as dissent, versimpeld, ofbeeld bint op de [[Gewelteekn|gevveltèkens]] op Twente, Achterhoek en dèlen van Sallaand. ==Soorten== Nen poar soorten van dit geslacht bint: *''[[Sempervivum altum]]'' *''[[Sempervivum arachnoideum]]'' *''[[Sempervivum armenum]]'' *''[[Sempervivum atlanticum]]'' *''[[Sempervivum ballsii]]'' *''[[Sempervivum borissovae]]'' *''[[Sempervivum calcareum]]'' *''[[Sempervivum cantabricum]]'' *''[[Sempervivum caucasicum]]'' *''[[Sempervivum ciliosum]]'' *''[[Sempervivum davisii]]'' *''[[Sempervivum dolomiticum]]'' *''[[Sempervivum erythraeum]]'' *''[[Sempervivum glabrifolium]]'' *''[[Sempervivum ingwersenii]]'' *''[[Sempervivum kindingeri]]'' *''[[Sempervivum kosaninii]]'' *''[[Sempervivum leucanthum]]'' *''[[Sempervivum macedonicum]]'' *''[[Sempervivum marmoreum]]'' *''[[Sempervivum minus]]'' *''[[Barghuuslook|Sempervivum montanum]]'' *''[[Sempervivum nevadense]]'' *''[[Sempervivum octopodes]]'' *''[[Sempervivum ossetiense]]'' *''[[Sempervivum pittonii]]'' *''[[Sempervivum pumilum]]'' *''[[Sempervivum sosnowskyi]]'' *''[[Sempervivum tectorum]]'' *''[[Sempervivum thompsonianum]]'' *''[[Sempervivum transcaucasicum]]'' *''[[Sempervivum wulfenii]]'' *''[[Sempervivum zeleborii]]'' ==Foto-uutstalling== <gallery> Ofbeelding:Sempervivum calcareum1.jpg|''Sempervivum calcareum'' Ofbeelding:Sempervivum tectorum.JPG|''Sempervivum tectorum'' Ofbeelding:Sempervivum arachnoideum ssp arachnoideum R0018339.JPG|''Sempervivum arachnoideum'' </gallery> ==Nedersaksies== *[[Drèents]]: **''hoesloof'', ''huusloof'' **''hoeslook'', ''huuslook'' *[[Veluws]]: ''huuslook'' *[[Sallaands]]: **[[Vechtdals]]: ''Donderboord'', ''donderplaante'', ''huuslook'' ==Uutgoande verwiezings== *http://sempervivophilia.free.fr *http://membres.lycos.fr/manusemper {{Commons|Sempervivum}} {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg|Haddenbarreg]]}} [[Kategorie:Vetplaante]] 58yvl9qutpiqbz00q1petr6k8scfne7 0 6131 294626 265233 2017-11-16T17:56:27Z 80.113.21.188 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Vlagtwedde - Ter Apel.png|thumb|250px|Lokoatsie Troapel]] '''Troapel''' ([[Nederlaands]]: ''Ter Apel'') is n dörp in t zuud-oosten van de [[Grunnen (provìnzie)|provìnzie Grunnen]], gemainte [[Vlagtwedde (gemainte)|Vlagtwedde]], bie de [[Duutslaand|Duutse]] grenze. t Ligt veur n duil in [[Westerwôlde]] en veur n duil in de [[Veenkelonien]]. t Staait bekind om t 15e eeuwse kloosterenkloave (1465) woar t dörp bie baauwd is, in de [[18e eeuw|18e]] en [[19e eeuw]]. t Het om en bie de 9.000 inwoners. '''Karnaval''' In Troapel wordt elk joar de greutste uptocht vant Noorden heult. de Karnavalsnoam von Troapel is tiedens karnaval Klooster en de Wieke{{Dialekt|gos}} '''Asielsoakers''' De verleden joaren is Troapel verschaaidene moalen in t nèjs wèst, deur protesten tegen de oetzetten van asielzuikers oet t [[vertrekzentrum]] bie Troapel. {{dia|Schreven in t [[Veenkelonioals]]}} {{Begin|gos}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] o9oklx1lhchj35oe2u1spafyw7kvc4f 0 6132 27456 2007-02-05T15:46:25Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Westerwoolde]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Westerwoolde]] m8nh9pnrnk41cyyuugkyl04t7d6fgdy 0 6133 265289 257520 2013-05-10T13:36:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Vlagtwedde - Sellingen.png|thumb|250px|Lokoatsie Zèlng]] '''Zèlng''' of '''Sèln''' ([[Nederlaands]]: ''Sellingen'') is n lougke in t midden van de gemeinte [[Vlagtwedde (gemainte)|Vlagtwedde]] in [[Westerwoolde]], [[Grunnen (provìnzie)|provinsie Grönnen]]. t Is ein van de einege [[esdaarp|esklougen]] in Grönnen. t Ligt aan t revierke de [[Roeten Oa|Ruten Ao]] en ligt in t midden van n groot natuurgebied, dei onder aander bestaot uut de [[staotsbosbeheer]] [[Sellinger Bossen]] (''Zèlnger Wolden''), t [[vene (grondsoorte)|veen-]] en [[heed (vegetasie)|haaidgebiet]] [[Ter Börg]] en drei grote [[es]]sen. Kèrkelk zeen vörmde Zèlng vrogger aait n eigens [[karspel|kaarspel]] mit de omliggende gehuchten. Tegenswoordeg is Zèlng de heufdplak van de gemeinte Vlagtwedde, deur sin zentraole liggen. {{dia|Schreven in t [[Westerwoolds]]}} {{DEFAULTSORT:Zelng}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] f9ruzl417rbj07kzdlsixyyopk58jf7 0 6134 265057 257525 2013-05-09T22:30:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Knoal''' (Nederlaands: ''Stadskanaal'') is n groot dörp in t zuudoosten van de [[Grunnen (provìnzie)|provìnzie Grunnen]] in t lieknoamege gemainte [[Knoal (gemainte)|Knoal]]. t Dörp is ontstoan as lintdörp bie t lieknoamege [[Knoal (woaterweg)|daip]] laangs, t [[Stadsknoal (knoal)|Knoal]], môr is in de loop van de eeuwen laangzoam, uutdijt noar t noordoosten tou en kin nou binoa n stad nuimd worden. t Knoal is, noast [[Em (Drenthe)|Emmen]], t belaangriekste winkelzentrum veur veul van de minzen dai in Zuudoost-Grunnen of Oost-Drinthe wonen. {{dia|Schreven in t [[Veenkelonioals]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] jqhhuz4wsqtp911u61hxif3cuc3r6eb 0 6135 27507 2007-02-05T20:14:55Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Veendaam]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Veendaam]] 5x0z5kyvtq7it7bbxwkp9xlkw5hr8hw 6 6140 126883 27554 2009-11-26T22:04:49Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] 89tlffnbnbb77cye20qg5ltj0s02tsm 0 6141 279100 274696 2015-03-27T16:26:44Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Batoafse_Republiek.png|right|250px|thumb|Depaarteminten van de Batoafse Republiek]] De '''Batoafse Republiek''' ([[1795]]–[[1806]]), waar n republiek dij veur t grootste dail t hudege [[Nederlaand]] omvatte. De republiek waar vörmd noar veurbeeld van en mit militère steun van de [[Frankriek|Fraanse Republiek]], woarvan de Batoafse Republiek n [[vazalstoat]] waar. Dizze steun wuir traauwens duur betoald: de Republiek mos tientallen miljoenen [[gulden]]s betoalen veur de Fraanse troepen dij ien Nederlaand legerd wuiren. Ook loater bleek de 'koalitsie' mit Fraankriek nogaal ainziedeg. Ien heur stried tegen de [[Verienigd Keuninkriek|Engelsen]] en bie de doarop volgende vredesonderhaandelns waren de [[Frankriek|Fransen]] môr aal te geern kloar om ien ruul veur touzeggen van Engelaand, de Nederlaandse kelonien ôf te stoan. De machthebbers waren de [[patriotten]] dij, zo as eerder al nuimd, onder Fraans "touzicht" haandelden. De heufdstad van [[n Heeg|De Heeg]]. De provìnzies wuiren ôfschaft om alle herinnerns aan de olle tied van de zeuven(tien) provìnzies vot te hoalen. Doarveur terug kwamen de depaarteminten: * [[Departement van de Eems|Ems]] ([[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]], dailen van [[Frieslaand|Fraislaand]] en [[Drenthe|de Drint]]) * [[Departement van de Aole Iessel|Olle Iessel]] (dailen van [[Drenthe|de Drint]] en [[Gelderlaand]] en [[Overiessel]]) * [[Departement van de Rien|Rhain]] (dailen van [[Gelderlaand]], [[Zuud-Hollaand|Zuudhollaand]], [[Noord-Braobant|Noordbroabant]] en [[Utrecht (previnsie)|Oetrecht]]) * [[Departement van Tessel|Tessel]] (dailen van [[Noord-Hollaand|Noordhollaand]] en [[Utrecht (previnsie)|Oetrecht]]) * [[Departement van de Amstel|Amstel]] (stad [[Amsterdam]] en omstreken) * [[Departement van de Delft|Delft]] (dailen van [[Zuud-Hollaand|Zuudhollaand]]) * [[Departement van de Schelde en de Maos|Schelde-Moas]] ([[Zeelaand]] en dailen van [[Zuud-Hollaand|Zuudhollaand]] en [[Noord-Braobant|Noordbroabant]]) * [[Departement van de Bommel|Bommel]] (oostelk [[Noord-Braobant|Noordbroabant]]) Vanôf [[1801]] wuiren dizze depaarteminten ook weer vervangen deur nijent, dij wel baseerd waren op de olle provìnzies: * [[Depaartemint Grunnen|Grunnen]] * [[Departement Frieslaand|Fraislaand]] * [[Departement Aoveriessel|Overiessel]] * [[Departement Gelderlaand|Gelderlaand]] * [[Departement Utrecht|Oetrècht]] * [[Departement Hollaand|Hollaand]] * [[Departement Zeelaand|Zeelaand]] * [[Departement Braobant|Broabant]] In [[1806]] wuiren ook dizze gewesten weer herindaild, deur t begun van t [[Koninkriek Hollaand|Keunenkriek Hollaand]]. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Nederlaand]] bzsvf6ntqwkqfrarojhhhgpup7tb2aj 0 6144 275819 275818 2014-05-12T23:36:53Z Woolters 62 /* Jazz in t oostn */ redigeerd, wat artiestn eneumd wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Louis Armstrong restored.jpg|thumb|right|300px|[[Louis Armstrong]], een van de bekeandste artiestn van de vroge Jazz]] '''Jazz''' is n [[meziek]]stiel den ongevear um en noabiej t begin van n [[20e eeuw|20sten eeuw]] is begunn in [[New Orleans]], [[Louisiana]], [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigde Stoatn]]. t Is nen mengeling tusken verskilnde [[Afrikaans Amerikaans]]e, en Westerse stieln. t Is vuural bekeand um t völle improviseern (op de stea verzinn) wat de [[muzikaant]]n doot. Det hef zinn oorsproonk in t geval det de eerste jazz-muzikaantn zikzelf spöln eleard hadn en dus ginnen [[noot]] van papier leazn konn. Oet Jazz zeent völle latere stieln ontstoan. Woer of n naamn ''jazz'' vandan keump is neet precies bekeand. Jazzmuziek is ne muzieksoort 'van t oognblik'. Det beduudt det de spölwieze en ekeuzn tonen van n muzikaant gin twee keer t zelfde zeent. Doarduur kan iedern muzikaant bestoande nommers helemoal van zikzelf maakn. Vake wörd dr n kleain akkoordnskema of ekuierd, mer wat doar wieter umhen gebuurd, haank of vande fantasie en spölkeunst van de muzikaantn. Zo köant dr dus invloodn gebroekt wordn oet [[blues]]-, [[pop]]-, [[metal (muziek)|metal]]-, [[funk]]-, [[soul]]muziek, of oet wat vuur aandere stieln dan ook. Rechtevoort bestoat dus völle mengvörme. Duur de geskiedenisse hen zeent verskilnde eesken an t improviseern esteeld, zo as bievuurbeeld t wal of nit anhooldn van ne standaardmellodie, daansboare of nit-daansboare tempo's, lastigere ritmes, of t volledig vrieloaten van n muzikaant en zinne ideejn. == Instrumeantn == Vanof t begin hef traditioneeln jazz bestoan oet instrumeantn dee ook in [[fanfare]]s en [[orkest]]n vuurkomt. * [[kopper]]: [[trompet]], [[skoeftrompet]] en (bas)[[tuba]] * [[holt|hoolt]]: [[klarinet]] en [[saksofoon]] * [[snoar-instremeantn]]: [[piano]], [[gitaar]], [[banjo]] en [[contrabas]] * [[drums]]: mangs n [[drumstel]], mear ook wal ofzoonderlik ne [[bassdrum|grote tromme]], [[kleaine tromme]] en [[bekn (meziekinstrumeant)|bekns]]. == Improvisasie == Jazz is as stiel vaake meuilek te beskriewn, mear een van de belangriekste onderdeeln van Jazz is t improviseern (op de stea wat spöln wat in oe opkeump). Mear zelfs t improviseern is duur de joarn hen aanders ewördn. In t begin leek t nog stoark op t vroag- en antwoord-improviseern vanoet [[Afrika]]anse muziek, woerbie t ene instrumeant n stukn spölt det n "antwoord" vrög. n Aander instrumeant gef dan det antwoord. In [[Dixieland jazz]] spölt de verskilnde instrumeantn um buurtn öare variasie op de heuwd-[[melodie]], terwiel de aandere instrumeantn doar dan duurhen improviseert. Woeras vrooger de muziek t leewste zo dicht meugelik bie t oorsproonkelike nommer bleef, köm dr later mear andacht en ruumte vuur eegne invulling van n melodie. == Soortn Jazz == '''vanof 1910: Ragtime''' Ragtime was een van de eerste versies van jazz. t Wör nog op de [[Marsmuziek|mars]] of [[Wals (muziek)|wals]]-wieze noteerd en t wör ekenmoarkt duur [[synkopasie]]. Det was zo populair det dr zelfs vaake nog in adverteansies eneumd wör det dr synkopasie in vuur köm. Ene van de euldst bekeande ragtime-nommers is de "Maple Leaf Rag" van [[Scott Joplin]]. ''Maple Leaf Rag'': {{in-espreuken|Maple Leaf RagQ.ogg}} '''Dixieland/Niej Orleans jazz''' [[Niej Orleans]] was al länger n regionaal muziekcentrum. t Har ne grote populasie van slaawn en vrieje zwarte leu. Dixieland jazz is ritmies iets ingewikkelder as Ragtime. == Jazz in Neerlaand == [[Nederlaand]] hef ne rieke geskiedenisse op jazz-gebeed. Al vanof det Jazz populair wör, hef Nederlaand good met edoan an de verspreaiding van jazz. Dit is oonder mear good te moarkn an t internasjonaal bekeande [[North Sea Jazz Festival]]. Ook wat spöllers en bands angeet keump Nederlaand good met. Eene van de euldste nog spölnde Dixieland jazz-bands van de wearld keump oet Nederlaand: de [[Dutch Swing College Band]]. Nen aandern reedelik bekeandn band keump oet t oosten: [[Dokter Jazz]]. Wieters bestoat dr nog hoonderde bandjes dee't verskilnde jazzsoortn maakt, meestal vuur de leefhebberieje. Hiervuur organiseert ze spesjale festivals. == Jazz in t oostn == Van 2011 töt 2013 besteund de [[Tweantse Jazzerieje]], n oonderdeel van t Internasjonaal Jazz Festival in [[Eanske]]. Hiervuur wordt nieje jazznommers skreewn in t Plat. Deelnemmers an de Jazzerieje kreegn dan nen tekstskriewer en komponist toobedeeld. Disse koppels gungn n niej jazznommer bedeankn. De muziek wör oet evoord duur studeantn van t ArtEz-[[konservatorium]]. Doar kreegn ze studiepeuntn vuur. De oetvoring wör vervolgens beoordeeld duur ne offisjele jury, dee't besteund oet learaarn van t Konservatorium. De deelnemmers konn dr mooie prieze met winn. Duur geeldgebrek is t hele Internasjonaal Jazz Festival van de bene. In Eanske is ne rieke jazzgeskiedenisse te veendn. Det keump oonder mear duurdet dr völle studeantn an de universiteat Tweante studeert en gearne wat vernemstigere muziek heurt. Doarvuur kriegnt ze alle kaans, umdet in Eanske ook t ArtEZ-Konservatorium zit, woer't ''jazz'' en ''lechte muziek'' learrichtinge zeent. Wieters is ''De Tor'' t ennigste jazz-cafe in Oost-Nederlaand, woer't de earder neumde konservatoriumstudeantn vake spöln köant. In [[Deawnter]] wörd alle joarn t ''Deventer Jazzfestival'' op ezat. Hier ligt t zwöartepeunt heuwdzakelik op ankomnde taleantn. t Festival hef n breed anbod van verskilnde jazzsoortn, blues en soul. In [[Goor]] wörd alle joarn met [[Poasken]] t Goorse Bigband Festival organiseerd. Hier komt verskilnde [[bigband]]s oet heel Nederlaand striedn vuur ne jury. Tuskenduur spölt vake blues- of dixieland jazzbandkes. Ne vuuranstoande jazz-zängeresse is [[Martijje Lubbers|Martijje!]] oet [[Dreante]]. Zee hef as eerste Jazz met de Dreantse sproake saamn evoognd en t ''Drezz ''eneumd. Wieters hef [[Jan Glas]] oet [[Grönningn]] verskilnde jazznommers in t [[Grönnings]] op enömn. == Eksterne verbeendingn == * [http://www.jazz.nl Jazz.nl] * [http://www.jazzmasters.nl Jazzmasters.nl] Jazz-bands: * [http://www.dscband.nl Dutch Swing College Band] * [http://www.dokterjazz.nl Dokter Jazz] {{Dia|Disse bladziede is eskreeuwn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Meziekstiel]] 9wnpx35fw2pn8acqyxerdjbj6gykx5e 14 6145 288626 257467 2016-10-27T13:42:42Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|History of the Netherlands}} [[Kategorie:Geschiedenis naor laand|Nederlaand]] [[Kategorie:Nederlaand]] pvdf0txrrhlklpg1zlol673yyhiyruf 0 6152 282589 282588 2015-06-15T21:52:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Anthriscus sylvestris Fluitenkruidbloemen.jpg|thumb|250px|Fluitekruud in de [[baarm|barm]]]] '''Fluitekruud''' ([[Latien]]: ''Anthriscus sylvestris'') is n [[plaanten|plant]] uut de [[schaarmbloemefemilie|scharmbloemefamilie]] (''Apiaceae''). Disse soort komt in [[Nederlaand|Nederland]] algemeen veur, veural op plekken die mit [[gres]] begreuid bin. De plant komt aordig vaak veur in [[baarm|wegbarmen]] die hierdeur wit-ekleurd worren. Fluitekruud komt van oorsprong veur in [[Europa (continent)|Europa]], West-Azië en Noordwest-Afrika; in t zujen bie t [[Middellaanse Zee|Middellanse Zeegebied]] komt t veur in de hoger-elegen gebiejen. De fluitekruud is verwant an de [[pieterselie]], de [[wortel]], de [[bereklauw]] en de [[evlekte schierling]]. ==Botaniese beschrieving== De scharmen bin samen-esteld uut witte bloempjes die aordig vrog bleuien. De plant is behaord en kan anderhalve meter hoog worren. De stengels bin hol en egreufd en hen vaak n rooie gleui. Deurdat de stengel hol is, kan der n fluitjen van emaakt worren, hier komt de naam ''fluite''kruud oek vandaon. De [[bloeme|bloem]] is wit en het n deursnee van drie tot vier millimeter. Elk bloempjen het n umwienseltjen en vuuf kroonblaojen, waorvan der twee kleiner bin. De bloemen vormen samen-estelde scharmen mit acht tot vuuftien scharmstraolen. De bleuiperiode loopt van [[april]] tot [[juni]]. De [[blaojen]] bin twee- tot drievoudig eveerd; de onderkant is zachtbehaord. Fluitekruud het donkerbrune, silindervormige [[vruch]]jes mit n eribde snavel. ==Nedersaksies== *[[Drèents]]: **''fluitekruud'' **''trompetter'' **''dunderbloumen'' ([[Veenkeloniaols|VEK]]) *[[Grunnegs]]: **''gipskruud'' **''hond{{small()|e}}kruud'' **''hond{{small()|e}}staank'' **''hondestangen'' **''keesbloum/-blom'' **''kezebloum/-blom'' **''piepkruud'' **''toeter{{small()|loof}}'' *[[Stellingwarfs]]: **''staankhoorn'' **''fluitekruud'' *[[Veluws]]: **''fluitekruud'' **''fluitkruud'' ([[Wezep]]) **''flutekruud'' ([[Speuld]], [[Hoevelaken]], [[Harskamp]]) **''luzebloem'' ([[Barreveld]]) ==Fotogallerie== <gallery> Ofbeelding:Anthriscus_sylvestris_Fluitenkruidbloemen_closeup1.jpg Ofbeelding:Antrhiscus silvestris Fluitenkruid.jpg Ofbeelding:Anthriscus sylvestris(01).jpg </gallery> ==Uutgaonde verwiezingen== {{Commons|Anthriscus sylvestris}} * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&record=Anthriscus+sylvestris SoortenBank.nl - beschrieving en ofbeeldingen] {{Dialekt|wvel|[[Armeloos|Armelo]]|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaante]] qf4sahjix3l2uo288bdsmk9vz3yblcr 0 6153 279479 273919 2015-03-27T17:31:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Koart Oostfraislaand Bonnen.png|thumb|Boenen in Oostfreisland]] De gemeinte '''Boenen''' ([[Platduuts]]ke skriefwies: ''Bunn'', [[Duuts|Hoogduuts]] '''Bunde''', [[Grunnegs|Grunnengs]]: ''Bonnen'') in d'[[landkrais Leer]], [[Nedersaksen]], ligt in d'[[Reiderlaand (streek)|Reiderland]] in [[Oostfraislaand|Oostfreisland]], westelk vun [[Leer]], dichtbie de [[Dollert|Dullert]] un de grens tou [[Grunnen (provinzie)|Grunnen]]. == Geografie == De oort Boenen ligt boven up n Geest-Rug, dei vun zuden noa noorden wied in de mars un de [[polder|pollers]] löpt. Oostelk un zudelk gift dat [[moor (toponiem)|Hoogmoorn]]. De [[vlekke]] Boenen is n dörp mit n [[Kaark (gebouw)|kark]] un n ziedeln, dei d'verloup van de Geest in n rieg volgen dait. Doar ligt ok dat [[stainhoes|steinhoes]], en de ol [[vesten|borgenloag]]. Woarteiken is de [[Wiendmeul|Windmeulen]] van [[1911]]. Sie is en van de greutste meulen in heil Oostfreisland. == Weblenk == * [http://www.gemeinde-bunde.de Gemeinte Boenen] {{dia|Skreven up [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfreisk]] in d'[[Grunnegs]]ke skriefwies}} [[Kategorie:Oostfreisk artikel]] [[Kategorie:Oostfraislaand]] etm9tes8ufo4ut5wbu04zr0r7xkt5x6 6 6154 126903 27626 2009-11-26T22:16:24Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] 89tlffnbnbb77cye20qg5ltj0s02tsm 0 6155 82989 27631 2008-09-19T19:33:36Z Deurverwiezingsverbeteraar 957 [[Kölm]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Köllum]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Köllum]] 4npmnbvyk30ci97mdqq61sp9n77vnad 0 6156 27638 2007-02-07T17:38:11Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Boenen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Boenen]] oq5pbi9hbhdhww4t2ngre6ig3nsdvyg 0 6157 285017 272188 2016-06-27T22:14:00Z 91.9.96.80 use file from commons wikitext text/x-wiki {{etelazie}}[[Ofbeelding:Anderen - moeras.jpg|thumb|300px|Moor bie [[Ander]] in Drìnthe]] [[Ofbeelding:Laand-Ies_in_Nederlaand.PNG|thumb|250px|Ontstoan van de Boertanger moor: diagram 1]] [[Ofbeelding:Regenvaal_Noorden.PNG|thumb|250px|Ontstoan van de Boertanger moor: diagram 2]] [[Ofbeelding:Plaantengrui.PNG|thumb|250px|Ontstoan van de Boertanger moor: diagram 3]] [[Ofbeelding:Nèje_plaantengrui.PNG|thumb|250px|Ontstoan van de Boertanger moor: diagram 4]] [[Ofbeelding:En_zo_deur.PNG|thumb|250px|Ontstoan van de Boertanger moor: diagram 5]] n '''Moor''' of '''zomp''' is n overgongsgebied tuzzen [[woater|wotter]] en [[Vastelaand|laand]]. t Wordt kenmaarkt deur biezöndre plaant- en daarsoorten. In fait is t n tuzzenfoase in ontwikkeln. Dizzent wordt in staand holden deur daren of minzen. Bie daren kin man bieveurbeeld denken aan de [[Oostvaardersplassen]] in [[Flevolaand]]. Hier holden gaanzensoorten deur begroazen van raitsoorten heur aaigens leef- en woongebied in staand. Gebeurt der laanke tied niks, den zel n moor dreug laand worden. In [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] en [[Drenthe|Drìnthe]] lag vrouger n grote moor, t [[Boertanger Moor]]. Dizzent is in de loop van de eeuwen ontgonnen en in kultuur brocht. == Ontstoan van de Boertanger moor== t Laand-ies kwam in verschaaidene iestieden over [[Nederlaand]] hìn. Doarbie oefenden de swoare iestongen staarke drok uut op t laand in t noorden. Ook wuir der [[keileem|kaaileem]] hìn legd. Baaide de drok en de kaaileem zörgde der veur dat t laand huil steveg was en naauwlek wotter deur leut. Deur eeuwenlaanke regenvaal kwamen dailen van t laand laankzoam onder wotter te stoan. Deur de haarde boden kon dit nait vot. Tiedens de waarme periodes noa de iestieden begonnen plaanten laankzoam te gruien om en bie t wotter. Noa verloop van tied staarfden dai oale plaanten oet en vörmden n loagie in t wotter, woardeur t wotter omhoog gong. Doch bleef t wotter ook in de oale planten zitten. En zo gong dat eeuwen laank deur, totdat der n hoge loag [[vene (grondsoorte)|veen]] ontstoan was, dai doarom ook wel [[hoogveen|hoogklain]] of hoogmoor nuimd wordt. Tuzzen aal dai verschillende loagen, bleef t wotter wel zitten, woardeur t klain, de plaantenresten, hail papsk en natteg was. Tegenswoordeg, nou der veul van de klainloagen ontgonnen binnen, zit t wotter nog aal in de grond. As minzen de oale klaingebieden mit rust lôt, zel t over n poar honderd joar weer wat lieken op t oorspronkelke Boertanger moor. ==Liest van nog bestoande moren== ===Noord-Amerikoa=== *Great Dismal Swamp *Okefenokeemoor *Everglades (Florida) ===Zuud-Amerikoa=== *Pantanal *Llanosmoren ===Europa=== *Flow Country *Biebrzamoren (Polen) *Hortobágy (Hongaraai) *Camargue (Frankriek) *Pripjatmoren (Wit-Ruslaand en Ukraine) ===Afrikoa=== *Okavangodelta *Sudd (Soedaan) ===Ozeoanie=== *Waituna Lagoon (Nij-Zeelaand) *Coorong (Austroalie) == Leegsaksisch == * [[Drèents]]: ''moer'', ''meras'', ''moeras'' * [[Grunnegs]]: ''moor'', ''zomp(e)'' * [[Stellingwarfs]]: ''moeras'' * [[Veluws]]: **''moeras'' **(''stroet'' = moerasachtig land; [[Putters]]) {{dia|Schreven in t [[Veenkelonioals]]}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Ekologie]] q0z3oh2ewl25j1bd9fnr0ok9s5eip9n 6 6159 198132 27645 2011-07-11T09:24:15Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Ofbeelding:Boertanger moor]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Boertanger moor]] mmahglu46ki45wemp1425lolgyrfige 6 6160 198133 27646 2011-07-11T09:24:18Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Ofbeelding:Boertanger moor]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Boertanger moor]] mmahglu46ki45wemp1425lolgyrfige 6 6161 198134 27647 2011-07-11T09:24:22Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Ofbeelding:Boertanger moor]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Boertanger moor]] mmahglu46ki45wemp1425lolgyrfige 6 6162 198135 27648 2011-07-11T09:24:26Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Ofbeelding:Boertanger moor]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Boertanger moor]] mmahglu46ki45wemp1425lolgyrfige 6 6163 198136 27649 2011-07-11T09:24:31Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Ofbeelding:Boertanger moor]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Boertanger moor]] mmahglu46ki45wemp1425lolgyrfige 0 6165 264299 257712 2013-05-06T19:47:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Badewanne fcm.jpg|thumb|right|Een badkupe]] Een '''badkupe''' is een soort bak dät groot genog is veur ien persoon um hum zittend of liggend in te wassen. Vake zit der bie een badkupe een [[douche]] en ku-j der ok staond in douchen. Meestentieds gaon [[mense|meensen]] nakendig in bad. Oorspronkelijk wönnen badkupen emaakt van [[holt]], mar dät materiaal kon niet goed voch vasteholden. Badkupen kunnen emaakt wezen van stien of kunststof, mar [[iezer]] is 't meest gebruken materiaal. Vrogger was 't iezer vake verzinkt, mar emailleren is een gebrukelijkere meniere um 't iezer tegen [[kerrosie]] te bescharmen. 't Oorspronkelijk idee van de badkupe was ebaseerd op 't idee van de [[zeuning]]. Noe bint der ok luxere badkupen, de zogenaamde [[bubbelbad]]en, die een motor heb en uutblaosgägies um 't [[woater|waoter]] in beweging te brengen. Een aander gebruuk veur de badkupe is 't gebruuk as vaortuug. Badkuupracewedstrieden wonnen op verschillende plasen in de zomermaonden ehölden. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ** ''bad'' (aaltieds zunder lidwoord: ''wie goan bad schoonmôken'') ** ''tobbe'' (maisttieds broekt veur de ollerwetse vèrzie dij ien aander dailen van t laand ''teil'' nuimd wordt) ** ''badtobbe'' (algemain) * [[Stellingwarfs]]: ''bad'' * [[Veluws]]: ** ''badkuup'', ''badkuip'' ** ''badkupe'' ([[Oost-Veluws]]) ** ''bad'' ** ''waskupe'' ([[Ugchelen]]) ** ''kupe'' ([[Une]], [[Vaossen]]) ** ''ligbad'' ** ''teil'' ([[Luntere]]; schertsend) {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Oldebroeks]]}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] 4sfudthp0zrdfv5gu1tbca0539zorjk 0 6166 261077 252195 2013-04-02T19:07:40Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 16 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q257213]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Bad''' of '''badde''' kan verwiezen naor: * een [[badkupe]] * [[baden (hygiëne)]] - je eigen wassen in een badkupe * '''badde''', '''batte''', '''bat''', '''batting''' of '''badding''': een [[brogge (bouwwark)|broggien]] * [[Bad (film)]] - een film eregisseerd deur Theo van Gogh * [[Orde van 't Bad]] - een Britse ridderorde {{dv}} o7x5zl3xgb4ofbj18w5ut0x4eu7kaot 0 6167 27720 27719 2007-02-08T20:29:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Plataan''' kan verwiezen naor: *[[Plataan (Acer)]] - in 't Nederlaans ''esdoorn'' of ''ahorn'' *[[Plataan (Platanus)]] - de enigste soorte van de ''plataanfemilie'' {{dv}} m9bm8023pb9qxc2gp9dsw79cbdf6lr6 0 6169 262917 257461 2013-05-04T21:43:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Bennie Jolink parkpop 25juni2006.jpg|250px|thumb|Bennie Jolink bi'j Parkpop 2006]] '''Bernard Jolink''' ([[Hummel]], [[6 september]] [[1946]]) is den zanger van de [[Achterhook]]se popgroep [[Normaal]]; Nederlands oldsten [[streektaal]]-rockband. Bernard Jolink steet better bekend as ''Bennie Jolink'' of ''Buizen Beernd''. Op [[15 meert]] [[2006]] kreeg Jolink de Edison Oeuvrepries uutereikt veur ziene bi'jdrage an de Nederlandse popmeziek mit zienen band Normaal. Now hökt{{Info|höken (samenwonen)}} e mit ziene vrouwe Ellie op ne [[boerderieje|boerderi'je]] in t [[Achterhook]]se [[Hummel]], en hef nen studio den tussen [[Hoksebarge]] en [[Rekken]] ligt. In november [[2006]] brach e een bezeuk an de Nederlandse soldaoten in [[Afghanistan]], waornao't e veur t eerst sinds alderbastend lange tied, een kort militair kapsel had. In [[2012]] kömp Jolink in t ni'js deurdat e veur zien ni'je muziekalbum ne veurkante har emaakt met daorop ne afbeelding van [[PVV]]-leider [[Geert Wilders]] samen met [[Adolf Hitler]] en [[Anders Bering Breivik]] en in t midden een [[haokenkruus]]. Daoraover waren de meeste leu neet good te sprekken. == Oetgaonde verwiezingen == {{commonscat|Bennie Jolink}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel|Jolink, Bennie]] [[Kategorie:Muzikaant oet den Achterhook|Jolink, Bennie]] [[Kategorie:Nederlaandse zanger|Jolink, Bennie]] [[Kategorie:Dialektmuziek|Jolink, Bennie]] nym6aaum68xr9b0un1v7bjmck18zqki 0 6172 280864 280862 2015-04-15T18:09:37Z Servien 7 wikitext text/x-wiki n '''Trog''' (oek wel ''zeuning'' of gewoon ''voerbak'' eneumd) is n voerbak veur t vee en veur are dieren. Vaak wort ezeid dat [[Jezus Christus]] in n ''[[kribbe]]'' geboren is, dit is n ander woord veur n ''trog''. In t [[Urkers]] is de ''[[kribbe]]'' n wieg (oek wel ''soeja''/''suja'') gaon betekenen. n Voerbak spesiaal veur varkens heet n ''zeuning'', mar n voerbak in t algemeen (dus oek veur are beesten) wort oek wel es an-eduud as n zeuning. ==Nedersaksisch== {{Nds/trog}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Dier]] [[Kategorie:Eten]] 62uzf27l86h60jbk13vendhfr7cdydv 0 6174 27788 2007-02-10T09:07:40Z Servien 7 [http://nds-nl.wikipedia.org?title=Bevolkingsdichheid&redirect=no Bevolkingsdichheid] is ewiezigd naor [[Bevolkensdichtte]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Bevolkensdichtte]] iysorlzibrbv6qogi7ixfs0k2n52q93 0 6175 27792 2007-02-10T09:10:17Z Servien 7 [http://nds-nl.wikipedia.org?title=Vierkaante kilometer&redirect=no Vierkaante kilometer] is ewiezigd naor [[Vierkaante kilemeter]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Vierkaante kilemeter]] r0c5vkj5jwu96r6g49enz2ue2zsbb70 0 6176 257590 254408 2013-03-11T11:28:04Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 15 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q397234]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Theater''' kan verwiezen naor: *[[Theater (gebouw)]] *[[Theater (keunstvorm)]] *[[Romeins theater (gebouw)]] *[[amfitheater]] *[[eupenlochttheater]] {{dv}} msg34b9r8oqctgjcs9zzhrg16v8kiqd 0 6177 265742 257591 2013-05-10T15:06:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Theater''' is een verzaemelnaeme veur de keunstvormen die levende veurstellings veur pebliek maeken. Veurbeelden bin: * [[Teniel]] * [[Daans]] * [[Musical]] * [[Opera (meziek)|Opera]] * [[Operette]] * [[Meziektheater]] * [[Theatersport]] * [[Lekaosietheater]] * [[Kabberet]] * [[Pantomime]] == Anverwaant == * [[Teniel]] * [[Theater (gebouw)]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Theater]] gmcj91hdp6fr4gw14qsffyusp3sfk3g 0 6179 27852 27849 2007-02-11T10:45:00Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Filesefie]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Filesefie]] rxgwryjjip03jeqvdkuufrh1l6o4uuy 0 6180 27851 2007-02-11T10:44:23Z Servien 7 [[Filesofie]] is ewiezigd naor [[Filesefie]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Filesefie]] rxgwryjjip03jeqvdkuufrh1l6o4uuy 14 6181 229951 226572 2012-06-04T16:32:14Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor kat:filosofie tot de iw-botjes klaor bunt wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[:Kategorie:Filosofie]] dco649re03rgpwm8fn2cyk1dleg5xgf 0 6182 27868 2007-02-11T11:32:52Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Batoafse Republiek]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Batoafse Republiek]] 18lcyt02kx9y2782etdifr2t2fked9m 0 6183 27873 2007-02-11T13:39:42Z Grönneger 1 35 [[Regerensvörm]] is ewiezigd naor [[Regeernsvörm]]: waarkwoorden -eren wordt -eern wikitext text/x-wiki #redirect [[Regeernsvörm]] opvytr5juupqdgx7r9j7xnqmkvhnigj 0 6184 257735 248915 2013-03-11T11:31:48Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 51 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q161524]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{wrapper}} |[[Bestaand:1970-09-0112 11.png|thumb|right|150px|Dail van n gebelskop oet de 6e aiw v.Kr., vonden ien [[Middelstom]] ]] |- |[[Bestaand:Masque-no-p1000705.jpg|thumb|right|150px|Japans Gebelskop oet t [[No-spel]]]] |- |[[Bestaand:MaskeAgamemnon.JPG|thumb|right|150px|Dodengebelskop oet [[Mycene]], [[16e eeuw v. Chr.|16. aiw v. Kr.]]]] |} n '''Gebelskop''' (ook: ''gebelschop'', ''maask(e)'') is n kunstmoatige bedekken van t [[gezichte|foatsie]]. t Wordt bruukt as verklaiden (zo as bie n [[gemaskerd bal|maaskt baal]]) of as beschaarmen (bieveurbeeld bie t [[lasken]]). == Gebelskop as vermommen == Gebelskops worden sunt minskheugenis over de haile wereld droagen. Bie primitieve volker wuiren zai heufdzoakelk droagen bie godsdainstege en moagische seremonies en waren bedould om bovennatuurleke wezens of dijeren te imiteern. Tot de volker dij zoch mit dizze praktieken bezegheulen beheurden primitieve stammen oet West- en Zentroal-Afrikoa, Indioanen oet t noordwesten van Noord-Amerikoa, de [[Irokezen|Iroquois]] en [[Azteken|Azteekse]] strieders en priests. == Gebelskops ien t toneel == Gebelskops binnen ook aait n belaangriek ding wèst ien toneel. t Bruken dervan duurt tot op dag van vandaag veurt. Ien t biezunder binnen zai n onmisboar onderdail van t [[Japanse drama|Japanse]] en t [[Chinese drama|Chineze drama]]. Gebelskops hebben ien t toneel nait allend de funksie n akteur beter op t oet te beelden personoazje te lieken lôten, môr drukken voaker ook n emotsie oet, zo as verdrait of hoagel. Dizze funksie was bie de [[Oude Grieken|Olle Grieken]] aal bekind. Heur verklaiden waren voorzain van mondstukken dij de weerklank van de stem van n akteur verstaarken konden. t Bruken van gebelskops wuir veurtzet ien t Reumse theoater. Ien de [[Renaissance]] wuir t gebelskop dail van de klaiderdroagt van de rieke vraauw. == Dodengebelskop == t Moaken van [[dodengebelskops]] (noamôken van t foatsie van n gounend dij oet de tied is) is n old bruken. Reumse dodengebelskops wuiren van [[was (stof)|was]] môkt en [[Olle Egypte|Egyptische]] dodengebelskops van dunne golden ploaten. == Beschaarmende gebelskops == Beschaarmende gebelskops worden in verschaaidene toeken van de industrie, bedriefsleven, spôrt en defensie droagen. Veur n aantel affeers wordt t droagen van n beschaarmend gebelskop deur instantsies veurschreven en sumtieds zulfs verplicht. Veurbeelden binnen [[gasgebelskops]], t douk van n zirörg, n lasgebelskop, en gebelskops dij bruukt worden bie t schaarmen. t Kopstuk van de oetrusten van n [[ridder]] is ook n olle vörm van n beschaarmend gebelskop. == Leegsaksisch == * [[Drèents]]: ** ''masker'' ** ''bulsekop, sebulsekop'' (oostelijk zandgebied) ** ''gebilschop'' (Midden- en West-Drente) * [[Grunnegs]]: ** ''gebelskop'', ''gebelschop'' <small>(klìmteun op twijde e)</small> * ** ''schirbilskop, scharbilskop'' * ** ''schebelskop'' * ** ''schebellenskop, gebelschop'' * ** ''schebilskop, skebilskop'' * ** ''maask(e)'' * [[Tweants]]: ** ''mombak'' * [[Veluws]]: ''moembakkes, mombakkes, masker'' * '''Overig (algemeen):''' ''masker'' <nowiki>*</nowiki> <small>De rezen woarom of der zo veul verschillende, verliekensboare benoamens binnen veur ''gebelskop'' ien t Grunnegs is dat der ain woord was, t oorspronkelke ''"Schebelskop"'', dij nait goud deur elkenain oetsproken worden kon en zok doarom op verschaaidene wiezen ontwikkeld het. Ien t gevaal van dit woord het t nait te môken mit iendailboare dialekten, môr veuraal mit individuwele oetsproaken. </small> {{Commons|Mask}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Symbool]] [[Kategorie:Kultuur]] ns7k888qvslffwqi4u9uplr3hc31vs4 0 6185 264501 257734 2013-05-06T20:33:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Illustration_Chaerophyllum_temulentum0.jpg|thumb|300px|Dolle kaarvel]] De '''dolle kaarvel''' ([[Latien]]: ''Chaerophyllum temulum'') is een tweejaorige [[plaanten|plant]] uut de [[schaarmbloemefemilie]] (Apiaceae) die in bleui staot van [[mei]] tot en mit [[juli]]. De dolle kaarvel kan ongeveer 30 tot 140 centimeter hoog worren. De dolle kaarvel het zien naam te danken an 't feit dat as [[ko|koen]] der veul van eten dat ze zich as dronkeluui gaon gedragen. De dolle kaarvel is dan oek (licht)giftig. De dolle kaarvel komt van oorsprong veur in [[Europa (continent)|Europa]], mar komt haost niet veur in 't noordelijke en oostelijke deel van Europa. In Nederlaand komt de dolle kaarvel veural oender de revieren veur (zoas [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]], [[Zeelaand]] en zoksoort gebieden). In België is de dolle kaarvel plaotselijk zelfs een veulveurkommende soort. De dolle kaarvel greuit op half beschaoduwde plekken op dreuge tot vochtige, voedselrieke en vaak kalkhouwende groend. Ze bin licht te vienen in zanderige beekdalbossen, baarmen, ruug gresland, [[hegge|hegen]], bosranden, struukgewas, houtwallen, braakliggende groend, bie havens, spoorwegterreinen, industrieterreinen, plantsoenen en akkerranden. De [[stengel]]s van de dolle kaarvel bin rechtopstaond, paorsrood evlekt en hen vrie lange rechtopstaonde haoren, die veur een deel ofstaon. De blaojen bin donkergreun, en worren laoter soms paorsverkleurend. De blaojen bin twee- tot drievoudig eveerd en de deelblaodjes bin eiroend tot langwaarpig, stomp en etand. De witte bloemen bin oengeveer 2mm groot en vormen samen-estelde schaarmen mit vuuf tot twaolf straolen. As de bloemen nog in de knop zitten hangen ze. De kroonblaojen bin niet behaord. {{Commons|Chaerophyllum temulum}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} {{DEFAULTSORT:Dolle Kaarvel}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 1jmhf53s44v2sakmmzoiiclrvltof93 0 6186 264566 257662 2013-05-06T20:50:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Girsch Standort Wegrand.jpg|thumb|300px|Haonepoten]] [[Ofbeelding:Giersch bluetenstand.jpg|thumb|300px|Haonepoten]] '''Haonepoot''' of '''hoendepoot''' ([[Latien]]: ''Aegopodium podagraria'') is een [[vaste plant]] uut de [[schaarmbloemefemilie]] (''Apiaceae''). 't Is een beruchte [[Krödde (plaanten)|ruutsoort]], umdat 't krupende, oendergroendse uutlopers het. De plant greuit op beschaoduwde plekken in [[hège|hegen]], [[tune]]n, baarmen op vochtige of bemeste groend. De [[stengel]]s bin hol en egreufd. Haonepoten worren 60 tot 90 cm hoog. == Bloem == De [[bloeme|bloempjes]] bin meestentieds wit, mar soms oek wat roze en hen een deursnee van 1 mm. Der bin vuuf kroonblaodjes mit naor binnen ekrulde punten. == Bleuiwieze == Haonepoten bleuien as samen-esteld schaarm mit 12 tot 20 straolen en der bin gien umwiendsels. De bleuitied is van [[mei]] tot [[augustus]]. == Blad == De [[blaojen]] bin drietallig bovenan en tweetallig onderan en hen een dik umhulsel. == Vrucht == Haonepoot draagt een eivormig, eribd [[vruch]]jen van 4 mm lang, waorvan de blievende stielen terug-esleugen bin en de ribben mar minnig uutsteken. De vrucht is een tweedelige splitvrucht, waorvan de roende deelvruchjes mar één [[zaod (plaante)|zaodjen]] hen. == Nedersaksisch == {| | * [[Achterhooks]]: ** ''hanepoot, -klauw'' ** ''kreaienpoot'' ([[Vorden]]) ** ''wilde geerze''{{Info|Ok: 'gearze' of 'gierze'}} ** ''drieblad'' ([[Hoarle (Berkelland)|Hoarle]]) * [[Drèents]]: ** ''hanepoten'', ''haon<small>(</small>e<small>)</small>poten'' ** ''dreiblad'' * [[Grunnegs]]: ** ''hoanepoot'' ** ''heers<small>(</small>e<small>)</small>'' ** ''drijblad'' ** ''zeuvenblad'' * [[Sallaans]]: ** ''hanepoot'' ** ''herek'' ([[Hoonhorst]]) ** ''dreeblad'' * [[Stellingwarfs]]: ** ''zeuvenblad'' ** ''haenepoot'' | valign="top" | * [[Tweants]]: ** ''dreeblad'' ** ''(bitter)riek'' ** ''hanepoot, -tred'' ** ''zeuvnblad'' * [[Veluws]]: ** ''haonepoot, hanepoot'' ** ''hoendepoot'' ([[Putten]]) ** ''tafeltjes'' ([[Niekark]]) ** ''toeterkruud'' ([[Wezep]]) ** ''wilgenkruud'' ([[Heerde]]) ** ''zègekruud'' ([[Attem]]) ** ''zeuvenblad'' |} {{commons|Aegopodium podagraria|Haonepoot}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] fs4gbrx932jbwzxedfx4c0y9l6qrix4 4 6187 28317 27925 2007-02-15T19:02:15Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wikipedie:Beheerder]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Wikipedie:Beheerder]] clpepggvhq6ldtleeb59o1f4pqqqwwb 4 6188 28333 27929 2007-02-15T19:12:15Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wikipedie:Anmelden as beheerder]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Wikipedie:Anmelden as beheerder]] 5680f9tuy990hmkybiobgsngjm869io 4 6189 28336 27933 2007-02-15T19:13:53Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wikipedie:Anmelden as beheerder/Archief]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Wikipedie:Anmelden as beheerder/Archief]] 4fxbj9i9ouxwot2oos44ped2qd5m637 0 6190 90582 27986 2008-12-17T21:10:07Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Veurblad]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Veurblad]] ek8f0cef43xwo7orx8j5lvu6yfgftu3 14 6193 291012 291008 2016-11-02T17:00:29Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Vocalists from the Netherlands}} [[Kategorie:Zanger]] [[Kategorie:Muzikaant uut Nederlaand| ]] he1v8h841m0qtj6mcurbib1zox1gp76 0 6194 28040 2007-02-12T16:09:58Z Servien 7 [[Vlaonderen]] is ewiezigd naor [[Vlaanderen]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Vlaanderen]] 39m9y9wexe5uxri4o944o9aeqewx6po 14 6195 266424 261069 2013-05-10T17:37:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Television programmes from the Netherlands}} [[Kategorie:Tillevisiepregramma]] [[Kategorie:Nederlaand|Tillevisiepregramma]] ncupabey5avjhqh1ikwf193nz89myll 14 6196 257623 253396 2013-03-11T11:29:06Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 64 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6486661]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Painters from the Netherlands}} [[Kategorie:Skilder]] [[Kategorie:Nederlaand|Skilder]] dktdhu6tsiqionuo5kg6rudg8fgg42a 0 6197 262793 257624 2013-05-04T20:21:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Erwin''' is nen manneleken veurnaam den of-eleid is van et [[Germaanse talen|Germaanse]] woord ''her'' dat [[laeger]] betekent, en et woord ''win'' dat vriend betekent. '''Erwin''' betekent dus ''vriend van et laeger''. Den naam Erwin wöd veural gebruukt in [[Nederlaand|Nederland]], [[Duutslaand|Duutsland]], [[Ingels|Engelstalege]] landen en in [[Oost-Europa]]. ==Varianten== *[[Ingels|Engels]]: ''Irving, Irwin'' *[[Sloveens]]: ''Ervín'' *[[Hongaars]]: ''Ervin'' *[[Lets]]: ''Ervins'' [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Naam]] ajnd1dp60125quzvukctuxhe6sy6dca 14 6198 257394 251856 2013-03-11T11:22:46Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 64 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5642451]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Names}} [[Kategorie:Taol]] 7qbzii4d78g3l35pudbdszuvrztyzea 0 6199 292811 292810 2016-12-23T16:48:12Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki In 1927 was der in den [[Achterhook]] nen zwoaren [[cycloon]]. Dizzen cycloon was zwoar, moar had ne smallere bane as den van [[10 augustus]] [[1925]], den [[Borklo]] etroffen hef. Den cycloon begon as nen gewonen [[storm]], moar richen toen al völle schaa an. == Naamgaeving == Den name cycloon klopt eigenlek van gin kante. Et verschiensel zol aelek windhoos, wervelwind of [[Wervelstörm|wervelstorm]] of tornado motten heten. Dit umdat nen cycloon een ander woord is veur orkaan, windkracht 12 en hoger dus, wat aelek allene moar veurkump in de tropen. Ook wöd der vake esprokken over "den cycloon van [[Nee|Neede]]". Dat is ok onzin, want et geweld is al achter [[Lechtenvoorde]] begonnen en ging deur tot an de [[Noordzee]] in [[Duutsland]], anderzieds hef zienen veurganger in 25 ok nen verkeerden naam, den begon al onder Nijmegen, en kwam ok an et ende boavenin Duutsland. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geskiedenis van den Achterhook]] [[Kategorie:Berkelland]] [[Kategorie:Oost Gelre]] oyvbanb2h8i7om0ikvd34s5z4h7bxs9 0 6200 265148 257409 2013-05-09T23:05:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Papenteich''' is n [[samtgemeinde]] in t zudelke dail van t [[Gefhörn (distrikt)|distrikt Gefhörn]] in [[Nedersaksen]]. De gemainte het 23.507 inwoner en t het n oppervlak van 110,84 [[vierkaante kilemeter|km²]]. ==Geogroafie== === Noabergemainten === [[Image:Karte der Samtgemeinde Papenteich.jpg|thumb|right|Koart van de samtgemeinde Papenteich]] {| width="60%" border="0" |----- align="center" | width ="15" | [[Meinersen|samtgemeinde Meinersen]] | width ="15" | [[Gefhörn (stad)|stad Gefhörn]] | width ="15" | [[Isenbüttel|samtgemeinde Isenbüttel]] |----- align="center" | width ="15" | [[Peine (distrikt)|distrikt Peine]] | width ="15" | [[Image:Brosen windrose.svg|100px]] | width ="15" | [[Wolfsburg (stad)|stad Wolfsburg]] |----- align="center" | width ="15" | | width ="15" | [[Broenswiek (stad)|stad Broenswiek]] | width ="15" | [[Helmstedt (distrikt)|distrikt Helmstedt]] |} === Struktuur van de samtgemeinde === {| border="0" cellpadding="5" cellspacing="1" style=" empty-cells:show; margin-bottom:0.5em; background:#BDB76B;" |---- bgcolor="#FFFFFF" |- ! colspan="5" | '''De 6 gemainten en de dörpskernen''' |---- bgcolor="#FFFFFF" | <font color="#BDB76B">'''gemeente'''</font> || <font color="#BDB76B">'''inwoner'''<br />''<small>(31. Dez 2003)</small>''</font> || <font color="#BDB76B">'''oppervlak'''<br />in km²</font> || <font color="#BDB76B">'''dichtte'''<br />in Inw./km²</font> || <font color="#BDB76B">'''kernen'''</font> |---- bgcolor="#FFFFFF" | [[Adenbüttel|Gemainte Adenbüttel]] || 1&nbsp;724 || 13,71 || 126 || Adenbüttel, [[Rolfsbüttel]] |---- bgcolor="#FFFFFF" | [[Didderse|Gemainte Didderse]] || 1&nbsp;404 || 7,41 || 189 || Didderse |---- bgcolor="#FFFFFF" | [[Meine|Gemainte Meine]] || 8&nbsp;070 || 38,73 || 207 || [[Abbesbüttel]], [[Bechtsbüttel]], [[Grassel]], [[Gravenhorst (Papenteich)|Gravenhorst]], Meine, [[Meinholz]], [[Martinsbüttel]], [[Ohnhorst]], [[Wedelheine]], [[Wedesbüttel]] |---- bgcolor="#FFFFFF" | [[Rötgesbüttel|Gemeente Rötgesbüttel]] || 2&nbsp;280 || 10,83 || 211 || Rötgesbüttel |---- bgcolor="#FFFFFF" | [[Schwülper|Gemeente Schwülper]] || 6&nbsp;627 || 20,89 || 317 || [[Hülperode]], [[Klein Schwülper]], [[Lagesbüttel]], [[Rothemühle]], [[Schwülper|Groß Schwülper]], [[Walle (Papenteich)|Walle]] |---- bgcolor="#FFFFFF" | [[Vordorf|Gemainte Vordorf]] || 3&nbsp;326 || 19,26 || 173 || [[Eickhorst]], [[Rethen]], Vordorf |- |} == t Papenteichse dialekt == t Papenteichse dialekt is een klain regionoal dialekt van t [[Oostfoals]] dat onder t [[West-Leegsaksisch]]e dialekt vaalt. [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Nedersaksen]] 5cnpitqrgze0atiohxgkkyqcdcd4wlb 0 6201 28202 28201 2007-02-14T11:53:18Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Haonepoot''' kan verwiezen naor: *[[Haonepoot (Aegopodium podagraria)]] - oek wel ''zeuvenblad'' *De [[Europese haonepoot]] - in 't Latien: ''Echinochloa crus-galli'' {{dv}} i0sau9tenfl407sgqbmradkbvfifpwb 0 6202 279101 275091 2015-03-27T16:26:54Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Luddevede''' (uutspreuken as: ''luh·duh·vuh·duh'') of '''liefdesverdriet''' is de piene diej' vulen as een relaosie verbreuken wodt of de piene over de onberiekberhied van iene waor ie van holen. Over et algemien gaot et om niet-huwelikse relaosies. In et geval van een verbreuken [[huwelik]] numen we et een [[scheidingsrouw]]. Luddevede is de laeste tied erkend as [[andoening]] mit symptomen as van een ziekte. Et gevuul verlaoten te wezen leidet tot geestelike en lichaomelike pienen, die doen daenken an een [[Depressie (psychologie)|depressie]]; je vulen je lammenaodig en je vulen je vaeke niks weerd, en et last hebben van [[kopzeerte|heufdpiene]], [[muhied]] en [[slaepen|slaepelooshied]]. De duur van luddevede kan slim verschillend wezen, et kan een peer maonden tot vule jaoren wezen. Over et algemien is et goed om et verdriet te uteren, mar tegeliekertied et [[dagritme]] van wark of aandere bezigheden niet los te laoten. Luddevede is een theme dat een protte bespreuken wodt in de [[letterkunde|wereldliteretuur]]. == Trivia == * De oold-politikus [[Roel van Duijn]] het van et behaandelen van luddevede zien wark maekt. Doe hi'j zels verlaoten was, markte hi'j dat zien hattepiene deur psychiaters niet serieus neumen wodde. Mit een [[webstee]] http://www.liefdesverdriet.info en persoonlike adviezen perbeert hi'j meensken mit luddevede weer op de bien te helpen. * Pattie meensken numen liefdesverdriet ''luddevede'' of ''ldvd'', dat vormd is uut de klinkers van '''L'''ief'''D'''es'''V'''er'''D'''riet. Dit wodt veurnaemelik bruukt as [[eufemisme]], om et woord liefdesverdriet uut de weg te gaon. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Psychologie]] g1fsihexcwl7x85t585payq8r7jjuad 14 6203 272287 271772 2013-12-13T15:19:23Z 80.114.178.7 +[[Kategorie:Volk]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|National anthems}} [[Kategorie:Lied]] [[Kategorie:Symbool]] [[Kategorie:Volk]] 12br60u4s7m8g2bfw9z9v0sfpgmyt8x 14 6204 266419 261057 2013-05-10T17:36:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Volkslaid]] [[Kategorie:Nederlaand|Volkslaid]] knog0axc63nqgkty1tlsizdlwnjkpsu 14 6206 265910 193903 2013-05-10T15:53:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Diseases}} [[Kategorie:Geneeskunde]] 7wlfx0rknlmtdsin8bi39mg4jkugvxb 14 6207 266240 257408 2013-05-10T16:59:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Medicine}} [[Kategorie:Exakte wetenschop]] [[Kategorie:Gezondheid]] [[Kategorie:Maotschoppi'je]] 3sfnnxdystlwhdrc370pv54pz9w0rw5 14 6210 265980 257498 2013-05-10T16:05:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Ecology}} [[Kategorie:Biologie]] 35dpyxrsi2lfowbhkqt0w8nuxnuo2wk 0 6211 28221 2007-02-14T15:01:04Z Servien 7 [[Vuurkorve]] is ewiezigd naor [[Vuurkörve]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Vuurkörve]] 2wudha33uv4uesebmg5kh2xahjozvtr 4 6215 28316 2007-02-15T19:01:35Z Servien 7 [[Wikipedie:Arfpachte]] is ewiezigd naor [[Wikipedie:Beheerder]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Wikipedie:Beheerder]] clpepggvhq6ldtleeb59o1f4pqqqwwb 4 6216 28332 2007-02-15T19:11:08Z Servien 7 [[Wikipedie:Anmelden as arfpachte]] is ewiezigd naor [[Wikipedie:Anmelden as beheerder]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Wikipedie:Anmelden as beheerder]] 5680f9tuy990hmkybiobgsngjm869io 4 6217 28335 2007-02-15T19:12:57Z Servien 7 [[Wikipedie:Anmelden as arfpachte/Archief]] is ewiezigd naor [[Wikipedie:Anmelden as beheerder/Archief]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Wikipedie:Anmelden as beheerder/Archief]] 4fxbj9i9ouxwot2oos44ped2qd5m637 0 6219 28358 2007-02-16T10:49:50Z Servien 7 [[Besjester]] is ewiezigd naor [[Mesjester]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Mesjester]] 60znfw18n52mpmgglz6whrzpbvxd46b 0 6220 290234 279102 2016-10-31T15:54:49Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:EnglandManchester.png|thumb|Ligging van Mesjester]] [[Bestaand:Beetham Tower from below.jpg|thumb|''Beetham Tower'' is de hoogste [[wolkenkrabber]] in Mesjester en t hoogste bewoende gebouw in t Verenigd Koninkriek]] '''Mesjester''' (uutspraak: ''me-SJES-ter'', [[Ingels|Engels]]: ''Manchester'') is n stad en n [[district (Engelaand)|distrikt]] in t noordwesten van t [[Engelaand|Engelse]] graafschap [[Groot-Mesjester]]. t Het n oppervlakte van 115,7 km² en is mit 514.417 inwoeners (in [[2013]]) de op vierde nao grootste stad van Engeland. De agglomeraosie [[Groot-Mesjester]] het ruum 2,7 miljoen inwoeners ([[2012]]). Mesjester geldt in de hele wereld as t archetype van n textielstad, oek deurdat veul [[Vlaanderen|Vlaamse]] wevers zich der vestigden. De [[mesjester (stof)|mesjesterse broek]] komt oek uut Mesjester. De stad was belangriek bie de opkomst van de [[industriële revolusie]]. Mesjester is veural bekend vanwege de voetbalclub [[Manchester United]]. n Tweede klub uut de stad is [[Manchester City]]. == Zusterstejen == De offisiële zusterstejen van Mesjester bin: * [[Chemnitz]] ([[Duutslaand|Duutsland]]), sinds 1983 * [[Sunt-Petersburg]] ([[Ruslaand|Rusland]]), sinds 1962 * [[Wuhan]] ([[Volksrippebliek China|China]]), sinds 1986 Daornaost het t vriendschappelike banden mit: * [[Bilwi]] ([[Nicaragua]]) * [[Córdoba]] ([[Spanje]]) * [[Faisalabad]] ([[Pakistan]]) * [[Los Angeles]] ([[Verienigde Staoten van Amerike|Verenigde Staoten]]) * [[Rehovot]] ([[Israël]]) == Foto-uutstalling == <gallery> Bestaand:Beetham Tower, Manchester 01639.jpg|''Oud-en-niej in Castlefield, Beetham Tower'' Bestaand:Manchester Cathedral.jpg|''Kathedraol van Mesjester'' Bestaand:Printworks, Manchester.jpg|''Printworks'' Bestaand:Opera House, Manchester.jpg|''De opera'' </gallery> ==Uutgaonde verwiezing== {{commons|Manchester|Mesjester}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Stad in et Verienigd Keuninkriek]] [[Kategorie:Plaots in Engelaand]] bzqvjx32kkgku411hd50tuz4wqm7u3e 0 6221 277996 277994 2015-03-05T22:28:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Montana''' kan verwiezen naor: *[[Montana]] - een staot in de Verenigde Staoten van Amerika *[[Montana (Wallis)]] - een plaotse in Zwitserland *[[Montana (oblast)]] - een oblast in Bulgarije *[[Montana (stad)]] - een stad in Bulgarije en de heufdstad van t gelieknamige oblast {{dv}} 8pcvkrr3tqexhyw8wu9d6zzbo9nxzu0 0 6222 264785 257637 2013-05-06T21:47:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''sprintel''' is een klein en schaarp deeltjen [[holt|hout]], [[been]], [[metaol]] of [[glas]] dat in de huud of in 't [[oge|oog]] terecht-ekommen is. Deurdat een sprintel zo schaarp en klein is, kan 't makkelijk in de huud of 't oog terechtkommen. Een sprintel der weer uuthaolen is vaak een prebleem, veural in 't oog. Soms kan een sprintel oek liejen tot schaode an 't oog of op de huud. Een sprintel in de huud kan der 't best uut-ehaold worren mit een pincet en een [[naold]]. As der een sprintel in 't oog zit ku-j daorveur 't beste naor de [[dokter]] gaon. {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: ''splinter'' *[[Stellingwarfs]]: ''fieksel'' *[[Veluws]]: ''sprintel'' [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Metaol]] [[Kategorie:Holt]] [[Kategorie:Glas]] 2z2jjacojy7f9f3rn9fuh6ksxy5p3ms 0 6223 257638 186176 2013-03-11T11:29:30Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 5 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q417973]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Avvekaot''' kan verwiezen naor: *[[Avvekaot (beroep)]] - een beroep *[[Avvekaot (drank)]] - een eierlikeur {{dv}} r1pu2jguxoogoh8lenj2fdp4wh3l919 0 6224 264422 257642 2013-05-06T20:16:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Advokat, Engelsk advokatdräkt, Nordisk familjebok.png|thumb|Een Engelse avvekaot, an 't begin van de [[20e eeuw]]]] Een '''avvekaot''' is ene dee juridische hulpe verleent in de [[rechbanke]]. Um disse hulpe te kriegen mu-j meestentieds geld betaolen, behalven bie een [[pro-Deoavvekaot]], dit is een avvekaot dee hulpe anbiejt an meensen dee neet zoveule geld hemmen, vake kos 't niks mar soms mutten ze een bietjen biebetaolen, de res wonnen dan betaold deur de overheid. In bepaolde gevallen ku-j een korting kriegen, dit is veural op baosis van 't inkoemen. Allinnig een avvekaot mag bie gerechtelijke ceviele procedures en strafrechtelijke procedures hulpe verlenen. Aanders as een [[netaoris]], dee meestentieds veur twee pertiejen wark, steet d' avvekaot as belangenbehartiger altied an ene kaante. D' avvekaot hef net as de [[netaoris]] een wettelijke geheimhouwingsplichte. Avvekaoten kunnen as getugen neet edwungen wonnen um een verklaoring of te legen over zaken dee ze in der functie toevertrouwd wonnen. Um avvekaot te wonnen mu-j een [[universiteit|universitaire opleiding]] 'rechen' evolg hemmen. Veerder mu-j je an een bulte regels houwen dee op-eleg wonnen um 't beroep uut te kunnen oefenen. == [[Nedersaksisch]] == * [[Drèents]]: ''advekaot'' * [[Stellingwarfs]]: ''advekaot'' * [[Veluws]]: ''avvekaot, advekaot'' == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.alleadvocaten.nl Een lieste van alle avvekaoten in Nederlaand] {{commons|Lawyer}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Jurist]] f53mni06ettbjczsd5qhlm8jg7mkmsi 0 6227 279480 274168 2015-03-27T17:31:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Carnaval in Heerlen 2004.jpg|thumb|Karnevaal in [[Heerlen]]]] '''Karnevaal''' of '''vastenoavend''' is t feest dat vijerd wordt ien doagen veurôfgoand aan [[Aaskwonsdag]], woarmit de vastentied (vandoar ''vasten''oavend) van 40 doagen begunt dij duurt tot aan [[Poaske]] tou. t Wordt veuraal vijerd ien [[Nederlaand]], [[Vlaanderen|Floandern]] en [[Duutslaand]]. Ien [[Venies]] (Itoalje) wordt t [[Veniesjoans karnevaal]] vierd dat al terug gaait tou ien 13e aiw tou en staait veuraal bekend om de [[gebelskop]]pen. Môr wereldwied is t [[brazilië|braziljoanse]] karnevaal t maist bekeand. [[2011]] trök t karnevaal in [[Rio de Janeiro]] zowat 5 miljoen bezuikers, woarvan der 400.000 boetenlaanders waren. t Woord karnevaal, komt van t [[Latien|Latainse]] ''carnevale'' dat roegweg ''[[vleis|vot mit vlais]]'' betaikent, verwiezend noar de vastentied dat der gain vlais eten worden mag volgens de [[christendom|kristelke]] traditsie. Verbond tuzzen karnevaal en vasten is toch nait zo groot. Offisjeel was karnevaal n haaidens feest dat vijerd wer om kwoade gaisten vot te joagen mit veul geluud en vermommens, vergeliekboar mit de [[Volksrippebliek China|Chineze]] [[droakendaans]] tiedens t [[Chinees nijjoar|Chineze nijjoar]]. Karnevaal is ien de loop der aiwen verbonden roakt mit t kristelke vasten, woardeur allend roomse steden en lougen aan karnevaal doun. == Doagen == Karnevaal wordt maisttieds op vijer doagen vijerd, [[zaoterdag|zoaterdag]], [[zundag]], [[maondag|moandag]] en [[diensdag|dingsdag]]. Dit is opvalend, den vastenoavend verwiest aigelks allindeg noar [[diensdag|dingsdag]]. Ien verschaaidene dailen van Nederlaand vaalt hoogtepunt van karnevaal op ain van dizze drij doagen, dij den n apaarte noam hebben: * Anjerzoaterdag (Duuts: ''Nelkensamstag'') * Tölpenzundag (Duuts: ''Tulpensonntag'') * Rozenmoandag (Duuts: ''Rosenmontag'') * Swaalfkedingsdag (Duuts: ''Veilchendienstag'') Zo wordt ien Zuud en Midden-Nederlaand veuraal de zundag bruukt as belaangriekste dag, ien Noord-Nederlaand vaalt t hoogepunt op zoaterdag, ien tieds dat ien Duutslaand veuraal de Rozenmoandag n traditsie is. t Hoogtepunt van karnevaal wordt vijerd mit n optocht van proalwoagens en verklaide minsken. Ien Limbörg en n poar ploatsen ien Twìnte begunt t maisttieds aal op vraaidag, dit ien tegenstellen tot aander dailen van t laand. Dat is omrezen veul mìnsken den al meer drinken kinnen. == Traditsies en brukens == Voak worden steden en lougen tiedens karnevaal overdroagen aan t gezag van [[Prins Karnevaal]], biestoan deur de [[Road van Elven]] en ien summege ploatsen n vörst. De prins en de Road van Elven worden kozen op de [[Elfde van de elfde|11. van de 11.]] (11 november). De vörst is maisttieds de prins van vurrege joar. De vernuimde karnevaalsgrout is de linkerhaand schuun laangs de nek te leggen en ''Alaaf'' zèggen. == Woar ien Nederlaand wordt karnevaal vijerd? == Karnevaal wordt veuraal vijerd ien t zuden van de revieren, moar ook boven de grode revieren wordt karnevaal vijerd; ([[Oldnzel|Oldenzoal]], [[Iesselstein|Ieselstain]], [[Montfoort]], [[Zwolle|Zwòl]] en [[Hoogland (Amersfoort)|Hooglaand]]). Wieder wordt karnevaal ook ien [[Tweante|Twìnte]] en [[Sallaand|Zallaand]] en ien n poar katholieke enkloaves zo as [['s-Heerenbarg|'s-Heerenbaarg]], [[Grolle]] ien de [[Achterhook|Aachterhouk]] en [[Troapel]] en [[Kloosterboeren]] ien [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] vijerd. Moar ook ien Raandstad wordt der karneval vijerd en dan veuraal ien [[Bollenstreek]]. Karnevaal is hier ien de joaren '60 en '70 introduzeerd deur veurnoamelk Limbörgse en Broabantse poaters dij ien [[Noordwijkerhout]] waarkden bie de "Sancta" (n opvangzèntrum veur gaistelk en lichoamelk handikapten) en ien [[Voorhout]] bie de BNS (een katholieke middelboare school woar ze lesgaven). Ook ien de omliggende dörpen zo as ien [[Noordwijk]], [[Warmond]], [[Lisse]], [[de Zilk]] en [[Sassenheim]] wordt karnevaal vijerd. == Braziljoans karnevaal == [[Bestaand:Kellykey.jpg|thumb|right|200px|Braziljoanse zangeres [[Gustava Mecklenberg]] ien Samba Schoul Parade ien [[Rio de Janeiro]].]] [[Bestaand:Baianas-imperatriz-2008.jpg|thumb|200px|right|"Baianas" van de Imperatriz Leopoldinense Samba Schoul ien [[Rio de Janeiro]].]] t Brazieljoanse karnevaal is veural bekènd om de oetbundeghaid doarmit t vijerd wordt. Der binnen haile [[samba]]schoulen dij oetsloetend richt binnen op karnevaal. De manaaier doarop zai mitdoun is per schoul weer verschaaiden; ritme, plunjerij en daanskes binnen per streek bepoald. De grode optochten ien [[São Paolo, Brazilië|São Paolo]] en [[Rio de Janeiro]] worden laaidt deur de sambaschoulen, woarbie de toukiekers nait mitdoun. Ien aander dailen van Brazielje, woar karnevaal klainder vijerd wordt is t juust de bedoulen dat elkenain mit dut. Karnevaal is de grootste vakaansie ien Brazielje en is oetgruid tot n ienörm gebeuren. t Haile laand ligt sikkom n haile week plat en t feestvijern gaait deur töt ien de loate uurtjes, heufdzoakelk ien de steden aan de kost.<ref>[http://www.topics-mag.com/internatl/holidays/brazil/carnival-brazil.htm Topics-mag.com. Carnival in Brazil. 7 October 2008] bekeken 4 juni 2011</ref> Tiedens karnevaal wordt der 80% van de joarliekse [[bier]]omzet draaid, en t [[toerisme]] krigt 70% van joarliekse bezuikers. De regeren dailt [[kondoom]]s oet en is drok mit bewaitenshaidskampanjes om t verspraaiden van [[AIDS]] tegen te goan. Allain al ien Rio de Janeiro kwammen 4,9 miljoen mènsken noar t karnevaal ien [[2011]], woarvan 400.000 bezuikers wazzen.<ref>[http://www1.folha.uol.com.br/cotidiano/888444-apos-recorde-de-publico-rio-limita-blocos-no-carnaval-2012.shtml folha.uol.com.br - apos Recorde de Publico Rio Limita Blocos no Carnaval 2012]</ref> == Grunnegs karnevaalslaid == :Karnevaal ien t noorden, dat is n feest mit pit; :van [[Veendaam (dörp)|Veendaam]] noar [[Olle Pekel]], elkenain dut mit; :van [[Hogezaand]] tot [[Sapmeer]]; :van Grunnen tot aan [[Grunnen (stad)|t Stad]]; :elkenain, elkenain, elkenain gaait plat. == Limbörgs karnevaalslaid == :rood geel n grûn es de kleur van vasteloavendj; :rood geel n grûn es de kleur van karnevaal. :goat toch drinke, joajoa goat toch drinke :noe is karnevaal :goat toch feeste, joajoa goat toch feeste :noe is karnevaal, dan maag dat zaat == Noamen van steden en lougen == Tiedens karnevaal kriegen de steden en lougen van karnevaal almoal n aander noam. Hieronder stoan n aantel veurbeelden: * [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorn]] - [[Knienenstad]] * [[Bergen op Zoom]] - [[Krabbegat]] * [[Bornebrook]] - [[Knolnbrook]] * [[Breda]] - [[Kielegat]] * [['s-Hertogenbosch (stad)|Den Bosch]] - [[Oeteldonk]] * [[Dèventer|Deventer]] - [[Stokvissengat]] * [[Deutekem|Deutechem]] - [[Leutekum]] * [[Eanter|Ìnter]] - [[Boorkötteldoarp]] * [[Eanske|Ìnskedee]] - [[Krekkelstad]] * [[Haaren]] - [[Struivendurp]] * [[Hoarle (Healdern)|Hoarle]] - [[Sükkewötteldoarp]] * [[Oldnzel]] - [[Boeskoolstad]] * [[Riesn]] - [[Bolnpeterstad]] * [[Tilburg]] - [[Kruikenzeikers]] * [[Tilgt]] - [[Waterpönskesdoarp]] * [[Troapel]] - [[Kloosterwieke]] * [[Venlo]] - [[Zoepkoel]] * [[Vught]] - [[Dommelbaarzendurp]] * [[Wierdn|Wierden]] - [[Tolmennekesdoarp]] * [[Zwolle|Zwòl]] - [[Sassendonk]] == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''karnevaal'', ''vastenoavend'' * [[Stellingwarfs]]: ''karneval'' * [[Tweants]]: ''karneval, karnaval, kernaval, vasseloawnd'' * [[Veluws]]: ''karneval'' == Hìnwiezen == <references/> [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Karnevaal]] [[Kategorie:Kristelk feest]] 7p7t0wz48tt5l56iuai9poch3ypkemx 0 6228 265055 257643 2013-05-09T22:30:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Kloosterwieke''' of '''Klooster en de Wieke''' is de [[karnevaal]]snoam van t [[Grunnen (provìnzie)|Grunnegse]] dörp [[Troapel]] tiedens de karnevaalstied. t Verwis noar t [[Klooster Troapel|klooster]] en de wieke dij om Troapel hin ligt. n Wieke is n [[knoal (woaterweg)|daip]] dij bruukt wuir veur de ontginnen en woarover vrouger t [[vene (grondsoorte)|veen]] of [[törf]] noar [[Grunnen (stad)|Stad]] vervouerd wuir. t Ook nait zo vrumd dat de grootste en belaangriekste karnevaalsverainen van Troapel de ''Kloosterwiekers'' hait. == Karnevaalslaid == t Karnevaalslaid van Kloosterwieke is t ''kiele kiele Fennechie'': :''Kiele kiele kiele kiele Fennechie :''Zet die ais even op dij knij van mie :''k Wil die hail mien leven :''Doezend smokken geven :''Kiele kiele kiele kiele Fennechie :''Zet die ais even op dij knij van mie :''Aal geft t nog zonnen knaal :''t Is Troapler karnevaal :''t Is Troapler karnevaal :de Kloosterwiekers roupen: :''Kloosterwiekers! :t publiek roupt: :''Alaaf! [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Karnevaal]] a35ctha169xql40dobs37yzjg3jf9ts 14 6229 266312 261072 2013-05-10T17:11:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Carnivals}} [[Kategorie:Kristelk feest]] q9yzpub5b9hjh03vbuivaf8dg4ilycl 14 6230 266334 260646 2013-05-10T17:15:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Christian festivals}} [[Kategorie:Feest]] [[Kategorie:Christendom]] qe31tsnadi39x0eet2tyr2rglnkplhz 0 6232 279481 265153 2015-03-27T17:31:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Cardamine pratensis-02 (xndr).jpg|thumb|250px|Pinksterblom]] [[Ofbeelding:Cardamine_pratensis_Pinksterbloem.jpg|thumb|250px|Pinksterblom]] De '''pinksterblom''' ([[Latien]]: ''Cardamine pratensis'') is n kruusblommege dij tot n haalve meter hoog worden kin. De plaant bluit mit lila tot rôze blommen. De kroonbloader binnen maximoal 18 milimeter laang. De plaant het n wortelrozet. De bloader binnen soamensteld. De dielbladjes van t wortelrozet binnen kört en breed en voak bochteg taand. De stengelbloader binnen smal en laang. De stengel is hol en rond. De vrucht is n [[haauw]]. Dizzent binnen bie de pinksterblom smal en hooguut 5,5 sintimeter laang. [[Ofbeelding:XN CP Pod 00.jpg|250px|thumb|left|Haauw]] De plaant bluit ondaanks zien noam mit noam in de periode véúr [[Pinkster]]. t Ìnd van de moand [[april]] is meesttieds t hoogtepunt. Mit noam ien [[Frieslaand]] wordt t [[schierling|honnekruud]], dat wél om en bie Pinkster bluit, ook wel pinksterblom nuimd. De plaant komt veur ien [[greslaand|graslanden]], [[bos]]sen en [[moor (toponiem)|moren]]. Ien n omgeven dij heel nat is, komt n biezöndere aanpassen veur aan dit milieu. De dielbladjes binnen körtsteeld en begunnen al wielst ze nog aan de plaant zitten wörrelkes te vörmen. As ze van de plaant oafvalen kinnen ze uutgruien tot nije plaanten. t Zoad komt ien n liekse permanint nat milieu stoer tot ontkiemen en op dizze wieze kin de soort zok toch nog veurtplaanten. Ien [[Nederlaand]] en [[België|Belgie]] is de soort slim algemain. Ze komt nog aal overaal veur. Toch is ze staark aachteruutgoan ien veurkommen. Vrogger kleurde ze veule weilanden paars op t hoogtepunt van de blui. Tegenswoordeg is ze deur de intensiveern van de [[laandbouw]] meesttieds bepaarkt tot de slootkaanten. Ook komt de plaant veur in gazons, woar ze deur t intensieve maaibeheer niet tot blui komt. As de eerste maaibeurten niet doan worden, blikt deur de uutbundege blui van pinksterblommen houveul de soort der ien veurkomt. == Gebruuk == Pinksterblom wer vrogger bruukt tegen veurjoarsmuuhaid deur zien hoge gehaalte aan [[Vitamine C]]. t Waarkt hoeststillend en borstrainegend. Wieder kin t bie summege vörms van sokkerziekte n gunstege uutwaarken hebben. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ** ''pinksterblo(u)m'' ** ''kievitsblo(u)m'' ** ''koekoeksblo(u)m'' * [[Stellingwarfs]]: ''pinksterbloeme'' * [[Veluws]]: ** ''pinksterbloem(e), -blom(me)'' ** ''pienksterbloem(e), -blom(me)'' ** ''(h)eileuver, (h)eilèver'' ** ''eileversbloeme'' ([[Wezep]]) ** ''kievietsbloem'' ([[Luntere]]) ** ''ooievaorsbloem'' ** ''veldkers, -kars, -kärs'' ** ''kränebloeme'' ([[Attem]]) * '''Overege dialekten:''' [http://www.meertens.nl/pland/woordenboekartikel.php?term=Pinksterbloem opzuiken] {{commons|Cardamine pratensis}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Plaante]] l0wmnrdac2ym30hqq8flcodquaf48ed 0 6249 279103 274916 2015-03-27T16:28:54Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Tadorna_tadorna_(aka).jpg|thumb|250px|Een bargente]] De '''bargente''' ([[Latien]]: ''Tadorna tadorna'') is een [[halfganze]], een entachtige waotervoegel dee wat fermaot angeet, tussen een [[Gaanze|ganze]] en een [[ente]] inzit. == Vortplaanting == Ze breujen in kulen, bie veurkeur in kniendepupen in de [[dune]]n. De naam bargente hef niks van doon mit bargen zoas in 'hoge bargen' in de netuur, mar mit de voortplaanting; de soorte kan iezelig veul jongen grootbrengen of ''bargen''. == Verspreiding == De bargente is een kleurrieke verschiening an de kussen van westelijk Europa en sommigen kussen van de [[Middellaanse Zee]] (bieveurbeeld [[Sardinië]]). Oek langes de [[Vlaanderen|Vlaamse]] kus is e te vienen, o.a. in [[Zwin|'t Zwin]] en in de achterhaven van [[Zeebrugge]]. In Nederlaand is e in [[Zeelaand]] vake te zien, mar oek langes 't [[Iesselmeer]]. Hij brot der, mar is oek een deurtrekker en een wientergaste. == Foto-uutstalling == <gallery caption="Bargente gallerieje"> Ofbeelding:Ohar Tadorna tadorna RB1.jpg Ofbeelding:Ohar Tadorna tadorna RB2.jpg Ofbeelding:Ohar Tadorna tadorna RB3.jpg Ofbeelding:Ohar Tadorna tadorna RB4.jpg </gallery> == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Tadorna+tadorna SoortenBank.nl - beschrieving, ofbeeldingen en geluud] * [http://www.sovon.nl/soorten.asp?euring=1730&lang=nl SOVON Verspreiding en antalsontwikkeling van de bargente in Nederlaand] * [http://www.waarneming.nl/wn.php Waornemingen kunnen hier emeld wonnen]. * [http://www.waarneming.nl/kaart.php?id=61 Kaorte van Nederlaand mit waornemingen] {{commons|Tadorna tadorna}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Voegel]] 3azo6fjgk5x9utsyrw0hx09ilslv3lt 0 6250 264725 257547 2013-05-06T21:37:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Perdix_perdix_(Marek_Szczepanek).jpg|300px|thumb|Petrieze]] De '''petrieze''' ([[Latien]]: ''Perdix perdix'') is een [[voegels|akkervoegel]] uut de femilie van [[fezanten]] (''Phasianidae''). == Kenmarken == Een volwassen petrieze is ongeveer 30 centimeter groot. D'r poten bin gries, de kop is kestanjebruun liekas de keel. Mannetjes hem oek een kestanjebrune buukvlekke in de vorm van een hoefiezer. De vrouwtjes hem een kleinere vlekke; de jongen hem gien vlekke. Veur de reste is der minnig verschil tussen mannetjes en vrouwtjes (in tegenstelling tot bie de [[gewone fezante]]). == Leefgebied == De petrieze is een [[standvoegel]] dee in 't overgrote deel van [[Europa (continent)|Europa]] veurkump, waoronder in [[Nederlaand]] en [[België]]. Uutzonderingen bin 't [[Iberisch schiereilaand]], [[Scandinavië|Noord-Scandinavië]] en [[Griekenlaand|Zuud-Griekelaand]]. Petriezen koemen veural in kleinschaolige open terreinen veur, zoas weilanen, akkers en braokliggende terreinen mit houtwallen of [[hège]]n. Ze breujen op 't [[gres]], [[heed (vegetasie)|heed]], in [[moor (toponiem)|moerassen]], dunen en lege bargen. == Rooie Lieste == De petrieze steet op de Rooie Lieste van bedreigen en kwetsbaore voegelsoorten in Nederlaand. De petrieze hef de staotus 'kwetsbaor'. 't Antal petriezen in Nederlaand is stark of-eneumen. Op dit mement bin der nog mar 10.000 brotpaoren. De reden hierveur is ondere aandere dat ze een gebrek an [[insektn|insekken]] hem, wat weer kump deurdat der krap genog bloemrieke overhoekjes bin. Butendat bin der neet genog stoppelakkers um te overwienteren. In 't brotseizoen gaon veul nessen deran deur 't meien. Op de petrieze mag op dit mement in gien enkel seizoen ejeugen wonnen. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''petries'' * [[Veluws]]: ''petries, petrieze'' == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Perdix+perdix SoortenBank.nl - beschrieving, ofbeeldingen en geluud] * [http://www.vogelbescherming.nl Vogelbescherming Nederland] {{Commons|Perdix perdix}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Voegel]] 4skikxa6nqsd8rhqnumrvnygd2h1eet 0 6275 29078 29076 2007-02-27T13:38:31Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Kouwe''' kan verwiezen naor: *[[Kouwe (huusvesting)]] (''kooi'') - huusvesting veur een dier *[[Kouwe (weerkunde)]] - 't tegenover-estellen van [[hette]]. {{dv}} 9qgu2g2to9ncu9q425g8pcab73zgba6 6 6276 126888 29090 2009-11-26T22:09:07Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] 89tlffnbnbb77cye20qg5ltj0s02tsm 0 6277 288661 288139 2016-10-27T14:11:45Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Germany Laender BRD.png|right|250px|thumb|West-Duutslaand]] '''West-Duutslaand''' of '''Bondsrepubliek Duutslaand''' (Duuts: Bundes Republiek Deutschland; BRD) was n republiek dij beston oet de 10 westelkste [[dailstoaten van Duutslaand|dailstoaten]] van t tegenswoordege [[Duutslaand]] en t westelke dail van de stad [[Berlien]]. t Het bestoan van [[1949]] tot [[1990]], dou t soamenvougd wuir mit [[Oost-Duutslaand]] (DDR). De heufdstad van de BRD was [[Bonn]] == Ontstoan == Noa de [[Twijde Wereldoorlog]] wuiren Duutslaand en de stad Berlien verdaild in vaaier zônes. n Franse zône, n Britse Zône, n Amerikoanse zône en n Russische zône. De Russische zône was [[communisme|kommunistisch]] en gong dus nait goud soamen mit de [[kapitalisme|kapitoalistische]] zônes van [[Frankriek]], [[Verienigd Koninkriek|Engelaand]] en de [[USA]]. [[Stalin]] wol n hail ''[[Oostblok]]'' vörmen van kommunistische landen. Hierbie kon hai t nait broeken om de Russische zône van Duutslaand gewoon bie de rest van t kapitoalistische laand te lôten en verkloarde in 1949 [[Oost-Duutslaand]] onôfhankelk. Drij moanden veur de ofschaaiden van de DDR, wuiren de westelke zônes soamenvougd en wuiren in 1955 n offisjeel laand. Noa de vaal van de [[Berliense muur]] in 1990 wuir Oost-Duutslaand bie West-Duutslaand vougd en gongen wieder onder dezölfde noam, [[Duutslaand|Bondsrepubliek Duutslaand]]. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geografie van Duutslaand]] [[Kategorie:Geschiedenis van Duutslaand]] [[Kategorie:Vroggeren staot]] [[Kategorie:Kolle Oorlog]] 7jfvz5cg2tuj44gwshtfb4kkojhogyk 0 6278 279104 274858 2015-03-27T16:29:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Africa.NileMap.01.png|thumb|250px|De Niel]] De '''Niel''' (in t [[Arabies]] النيل ''an-nīl'') is n 6.650 [[kilometer]] lange rivier, en is daormee de langste [[rivier]] van [[Afrika]] (volgens veule meensen oek van de wereld, mer hier bestaon nog verschillende liesjes van). t Is de belangriekste [[rivier]] in [[Egypte (laand)|Egypte]], dat wel ''t geschenk van de Niel'' eneumd wörden. De Niel ontspringt as [[Blauwe Niel]] in [[Ethiopië]] in t [[Tanameer]] en as [[Witte Niel]] in t [[Viktoriameer]]. t Meer ligt tussen de dree laanden [[Oeganda]], [[Kenia]] en [[Tanzania]] in. De Witte Niel streump vervolgens hier vandaon via [[Zuudsoedan|Zuud-Soedan]] en [[Soedan]], waor beie takken bie de heufdstad [[Khartoem]] samenkoemen, naor t noorden, um uuteindelik in n rume [[rivierdelta|delta]] uut te munden in de [[Middellaandse Zee]]. Bojemonderzeuk en satellietfoto's hebben volgens n artikel in t blad ''Science'' uut augustus 1986 uutewezen dat der deur de Sahara n ouwe rivierberring ligt naor t westen. Sommige onderzeuker menen dat de Niel, ten minsten veur de op een nao leste iestied, niet in de Middellaandse zee uutkwam, mer deur dit rivierdal in West-Afrika streumden naor de Atlantiese Oseaan. t Is meugelik dat de Niel streumden naor wat noen de [[Nigerdelta]] is, mer oek dat t veerder gung naor de [[Gambia (rivier)|Gambiadelta]]. {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Egypte]] [[Kategorie:Revier]] 6e46miqce81odvavvptqfm3n47gnvfh 0 6280 257485 237882 2013-03-11T11:24:54Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 19 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q161794]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Ulex europaeus13.jpg|thumb|275px|Doornestruke]] [[Bestaand:Illustration Ulex europaeus0.jpg|thumb|275px|Doornestruke]] De '''doornestruke''' ([[Latien]]: ''Ulex europaeus'') is een giftige struke uut de [[vlinderbloemefemilie|vlinderbloemenfemilie]] (Fabaceae), 't is giftig deurdat 't [[cytisine]] bevat. De doornestruke steet op de Nederlaanse Rooie Lieste van plaanten as vrie zeldzaam en maotig of-eneumen. De struke hef (zoas de naam al angeef) doorns, 't is een greunblievende struke dee plaoselijk veurkump op zaandgrond, [[heed (vegetasie)|heed]] of in de [[dune]]n. In pertie gebieden bin ze iezelig zeldzaam. [[Iemn|Biejen]] koemen vake of op de goudgele, geurende bloemen. Bie anraking schieten de bloemen [[stuufmeel]] of op de bezeukende [[insektn|insekken]]. Rechop greuiend kan de doornestruke een heugte bereiken van dreje meter, mar de struke blif op onbeschutten of begrezen plekken een stuk leger. == Blaojen == De blaojen bin ereduceerd tot greune, naoldvormige doorns van 1,5 tot 2,5 centimeter lange. Ze bin diep-egreuf en stief. Jonge blaojen bin dreetallig en in dat staodium nog zach en veur dieren eetbaor. == Bloemen == De vlindervormige bloemen bin goudgeel en hemmen een lengte van ongeveer 1,5 cm. Ze bin bevestig an korte, fluweelachtige stelen. == Vruchen == De doornestruke draag zwarte peulen dee ene tot tweje centimeter lange wonnen. Ze bin behaord. As ze riep bin bars de peule los zodat de zaojen vriekoemen. Disse zaojen bin giftig. == Foto-uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Ulex europaeus8.jpg|Doornestruke Ofbeelding:Ulex europaeus3.jpg|Bloeme Ofbeelding:Ulex europaeus9.jpg|Doornestruke in de ''Botanische Tuin TU Delft'' </gallery> == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&record=Ulex+europaeus SoortenBank.nl - beschrieving en ofbeeldingen] {{Commons|Ulex europaeus}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] jrw7ka417biycqx5pdk0m6muhfno72y 0 6281 279105 275059 2015-03-27T16:29:23Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Argyreus hyperbius.jpg|thumb|250px|Insekt ([[pennevoegels|zommervogel]])]] '''Insektn''' ([[Latien]]: ''Insecta'') bint n klasse van de [[geleedpotigen]] (Arthropoda). Mit 925.000 beschreavn soortn is t mit ofstaand de grootste groep van deern. Alle andern soortn deern biej mekare bint nog nich zoo soortnriek as de insektn; ongeveer 70% van de ruum ienmiljoen beschreavn deersoortn beheurt töt de insektn. Eschat wordt dat der veule honderddoezndn töt n poar miljoen soortn nog nich ontdekt bint. Insektn leavn op t laand en in [[zeutwaoter|zeutwater]], n poar soortn leavn in zee, mer hier neamn de [[kreeftachtign]] de plaats van n insektn hoast hilndal in. Sommige insektn speuln n direkte rol in t leavn van de mens, zooas biej t oaverbrengn van ziektn as [[vektor]], t verzameln van [[hoening|honnig]], of duur t opeatn van de [[oogst]], mer ok duur de [[bestoeving]] van voedingsgewassen. De [[wetenschop]] dee zik mit de bestudering van insektn gangholdt is de [[entomologie]]. {{commonscat|Insecta}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Insekt]] ob8wtuvpdlz09dvsn8vb1i266gpdehs 0 6283 279106 274557 2015-03-27T16:29:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Primula veris.jpg|thumb|250px|Gullen sleutelbloeme in de Botanische Tuin TU Delft]] [[Bestaand:Illustration Primula veris0.jpg|thumb|250px|Gullen sleutelbloeme]] De '''gullen sleutelbloeme''' ([[Latien]]: ''Primula veris'') is een [[plaanten|plaante]] uut de [[sleutelbloemefemilie]] (Primulaceae). De gullen sleutelbloeme kump veur in weilanen en bossen. De heugte is 15 tot 30 centimeter. == Bloeme == De bloemen hem de kleur van een [[eierdoorne]]. In de keel zitten oranje vlekken. De krone is klokvormig, net as de vuuftaandige kelke. == Bleuiwieze == Maximaal dartig bloemen vormen een scharmachtig gehaol op een bloemsteel van 10 tot 30 centimeter lange. De bleuitied loop van [[april]] tot [[juni]]. == Blad == De blaojen vormen een rozet, dat langwarpig en etaand is. 't Rezet eindig in een evleugelen, behaoren steel. == Vruch == De gullen sleutelbloeme hef een eiervormige [[deusvruch]] dee ummesleuten wonnen deur een kelk. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&record=Primula+veris SoortenBank.nl - beschrieving en ofbeeldingen] {{DEFAULTSORT:Gullen Sleutelbloeme}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] joyo43j4tr4lvvr3mtlaf7802afxyzg 8 6298 54941 29445 2007-12-17T07:21:42Z Servien 7 wikitext text/x-wiki 't Lik derop dat disse ofbeelding 't neet dut, hierdeur kan {{SITENAME}} gien lieste mit pagina weerummehaolen. 46hs7h2ji5koru97tfvvd9qh44t7ud4 0 6301 293409 283921 2017-07-02T16:30:05Z 86.87.221.16 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:VeenstraHuus.jpg|thumb|300px|Johan Veenstra veur zien oolde huus, Ni'jhooltpae]] '''Johan Veenstra''' (geboren op [[6 jannewaori]] [[1946]] in [[Wolvege]], [[Frieslaand]]) is ien van de bekendste [[Stellingwarven|Stellingwarfse]] schrievers. Hi'j schrift [[Stellingwarfs]]e dichtbundels, verhaelen en romans. Johan Veenstra is geboren op [[6 jannewaori]] [[1946]] in [[Wolvege]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] gemiente [[Weststellingwarf]] in [[Frieslaand]]. Hi'j het zien hiele leven in [[Ni'jhooltpae]] in dezelde gemiente woond. Negen jaor lang schreef en sprak hi’j kollums (Stellingwarver Stiekelstokkies) veur de regionaole radio [[Omrop Fryslân]]. Hi'j schrift now kollums veur de Leeuwarder Courant. Johan Veenstra is in [[2001]] benuumd tot Ridder in de Odder van Oranje-Nassau, veur zien wark in en veur et Stellingwarfs. ==Boeken== *''Wilde Gaanzen'', verhaelen en gedichten, [[1974]] *''Fluitekruud'', verhaelen, [[1977]] *''As de wilde roze bluuit'', gedichten, [[1979]] *''Een vlinder van zulver'', roman, [[1981]] *''Naachs goelen de honnen'', roman, [[1984]] *''Lamert en Lutske'', verhaelen, [[1987]] *''De toren van De Lichtmis'', gedichten, [[1988]] *''Lamert, Lutske en Doerak'', verhaelen, [[1990]] *''Stellingwarver Stiekelstokkies'', radiovertellegies, [[1991]] *''De boot naor Valhöll'', verhaelen, [[1992]] *''Stellingwarver Stiekelstokkies 2'', radiovertellegies, [[1993]] *''Sletel parredies'', gedichten, [[1994]] *''Stellingwarver Stiekelstokkies 3'', radiovertellegies, [[1995]] *''Een meenske is gien eerpel'', verhaelen, [[1997]] *''Verrassend Stellingwarfs'', vertaelings, [[1998]] *''Toegift'', roman, [[1999]] *''Winterlaand'', gedichten, [[2001]] *''Wonder boven wonder'', volksverhaelen, [[2002]] *''De wereld is gek'', verhaelen, [[2004]] *''[[Een brogge van glas]]'', roman, [[2006]] *''Longerlaand'', gedichten (tegere mit Peter Hiemstra), [[2007]] *''Et geheim van de wiend'', roman, [[2009]] *''In brêge fan glês'', roman, [[2009]] (Friese vertaeling van Een brogge van glas) *''Mit et waeter veur de dokter'', verhaelen, [[2012]] *''Een vrouw van ivoor'', roman, [[2015]] *''De overkaant van et waeter'', gedichten, [[2017]] ==Uutgaonde verwiezings== *[http://www.johan-veenstra.nl Johan-veenstra.nl] *[http://www.johanveenstra.nl Johan Veenstra] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel|Veenstra, Johan]] [[Kategorie:Schriever in et Stellingwarfs|Veenstra, Johan ]] qbridwziod11kva9lieh2mj7t15cnme 0 6302 29514 2007-03-03T20:49:37Z Servien 7 [[West-Vlaoms]] is ewiezigd naor [[West-Vlaams]] wikitext text/x-wiki #redirect [[West-Vlaams]] ee85hiacie8g3wgt38lqvm26s615qv3 0 6303 265221 257694 2013-05-09T23:18:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Swinoujscie Herb.PNG|thumb|120px|Woapen van de stad]] '''Świnoujście''' ([[Duuts]]:''Swinemünde'') is n [[Pooln|Poolse]] stad, legen in [[Westpommeren]]. t Is strategisch legen bie de monding van de [[Oder]]. t Het zok kinnen ontwikkeln tot de grootste Poolse [[hoaven]] ([[Stettin]]-Świnoujście). De [[Świna]], zo as de ploatselke aarm van de Oder heet, verdailt de stad in 'Oost' (legen op t eilaand [[Wolin (eilaand)|Wolin]]) en 'West' (op [[Usedom]]). In t zuden van de stad ligt t [[Oderhaf]]. {{Commons|Świnoujście}} {{DEFAULTSORT:Swinoujscie}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Stad in Pooln]] ddye4w2e0mn4siyupa4lslpuh0ad3c5 0 6304 29519 2007-03-03T20:53:55Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Westfloandern]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Westfloandern]] 21e2pjuvfz1okh0i07v4yggn3r4sl1e 0 6305 29520 2007-03-03T20:54:05Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oostfloandern]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oostfloandern]] hhtlxzku7ccgp3ez1jjakxvy02uaq5j 0 6306 29526 2007-03-03T21:27:27Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Laandnommer]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Laandnommer]] lpsonhcehuo2y5kv8szuw0tbqs8lpfx 0 6307 272229 265584 2013-12-11T03:07:30Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki Et '''laandnommer''' is dat diel van et [[tillefoon]]nommer dat verwiest naor een specifiek [[staot|laand]]. Bie et bellen naor et butenlaand wodt in et keuzen nommer et laandnommer veurofgaon deur de internationaole toegaangskode. Naost de laandnommers die naor [[staot|lanen]] wiezen, bin d'r ok speciaole laandnommers. De wereld is opdield in 9 regio's: [[Noord-Amerike]] (1), [[Afrika]] (2), [[Europa (continent)|Europa]] (3 & 4), [[Zuud-Amerike]] (5), [[Australië (continent)|Australië]] en [[Antarktika]] (6), [[Oost-Europa]] (7), [[Azië]] (8), [[Midden-Oosten]] (9). Alle [[staot|lanen]] bin vervolgens veurzien van een eigen laandnommer. Zoas mit alle tillefoonnommers kan een laandkode niet een veurvoegsel wezen van een aandere laandkode, dus bi'jgelieks omdat d'r een laandkode 7 is (veur [[Ruslaand]] en [[Kazachstan]]), kan de laandkode 71 niet meer toekend wodden. Laandkodes wodden bi'jtieden wiezigd. Doe laandkode 37 van Oost-Duutslaand vriekwam nao de verieniging mit West-Duutslaand, wodden de kodes 370–379 toekend an verschillende lanen die nog gien eigen laandkode hadden, zoas Andorra en lanen die votkwammen uut de veurmaolige Sovjet-Unie. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Tillefoon]] 2m3vwva2ay7ps3y0jydjymmu4h13q3m 0 6308 279482 274475 2015-03-27T17:31:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki t '''Japans''' wordt proat deur sikkom 127 miljoen mìnsken in [[Japan]] en immigranten in o.a. [[Brazilië]], de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verainigde Stoaten]] en [[Peru]]. t Is de offisjele toal van [[Japan]]. Der binnen drij schriefsystemen dij deurmekoar gebruukt worden in t Japans: Hiragana, Katakana en Kanji (Chinese karakters). t Japans wordt veul gebruukt in [[Animé]]-films en [[Manga]]. == Geschiedenis == {{interwiki|kode=ja}} t Japans het 4 dudelke tiedparken kind. * ''Old-Japans'': t Japans van veur de 8e aiw * ''Vrog-Japans'': t Japans van de 9e tot de 11e aiw * ''Middel-Japans'': t Japans van de 12e tot de 16e aiw * ''Modern-Japans'': t Japans vanôf de 16e aiw tot now == Boetende hìnwiezen == * [http://brng.jp/50renshuu.pdf Japanse alfabetoefening (PDF-formoat)] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Japan]] [[Kategorie:Taol]] aes3tm7npk130d6yqbrx0dt9wf8rumc 0 6309 257691 237389 2013-03-11T11:30:39Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 21 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q225199]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Pol{{small()|le}}''' of '''De Pol{{small()|le}}''' kan verwiezen naor: *[[Pol (Spanje)]], gemiente in de perveensie Lugo, in de regio Galicië. *[[De Pol (Drenthe)]], buurtschop in de gemiente Peize. *[[De Polle (Stienwiekerlaand)]], buurtschop in Overiessel. *[[De Polle (Averiest)]], buurtschop in Overiessel. *[[De Polle (Scharsterlaand)]], buurtschop in Scharsterlaand. *[[Polle (Gelderland)]], buurtschop in de gemiente Gendringen. *[[Pol (Limburg)]] ''(Poll)'', buurtschop in de gemiente Heel. {{dv}} hpvz7d6zwnlaee5pj8wvpeqlwgdgvku 0 6310 291783 289647 2016-11-10T16:11:47Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''De Polle''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''De Pol'') is een plaetse en [[wiek]] in de gemiente [[Stienwiekerlaand]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Oaveriessel|Overiessel]]. {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] 94p2c8eos7hc2x4owmw7hzrpfpkigtx 0 6311 291781 291780 2016-11-10T16:11:16Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Baarlo''' is een [[buurtschop]] in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Stienwiekerlaand]], in de perveensie [[Oaveriessel|Overiessel]] in de [[Kop van Overiessel]]. Baarlo lig niet wied of van et stattien [[Blokziel]], naobi'j de perveensiaole weg N333 tussen [[Marknesse]] en [[Stienwiek]]. Vrogger hef et een [[dörp]] ewest. Wat plaetsen die in de buurt liggen, bin naost Blokziel, [[Moggebiet]], [[Scheerwoolde]] en [[Wetering (Overiessel)|Wetering]]. {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] cofdx9xogrx27wqrutmjs5zr84wdbc2 0 6312 257541 182493 2013-03-11T11:26:13Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q399198]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Baarlo''' kan verwiezen naor: *[[Baarlo (Limburg)]] - een dörp in de Nederlaans-Limburgse gemiente Maasbree. *[[Baarlo (Stienwiekerlaand)]] - een buurtschop (veurmaolig dörp) in Overiessel. *[[Baarlo (Zwartewäterlaand)]] - een buurtschop in Overiessel. {{dv}} toycvilrj9jhil4zaphme0jknipbowq 0 6314 29577 2007-03-04T13:40:50Z Servien 7 [[Scheerwoolde]] is ewiezigd over de deurverwiezing [[Scheerwolde]] hinne. wikitext text/x-wiki #redirect [[Scheerwolde]] m3kvg6re9pgw1e9hygqep3mtfglisdw 0 6315 29586 2007-03-04T13:52:02Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Pol]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Pol]] 06gp6y1yyhi4wio6wcaqiuilf94bamc 0 6316 289281 288459 2016-10-28T16:41:17Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Et '''Tjeukemeer''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Tsjûkemar'') is et grootste [[meer|binnenmeer]] van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit in de [[Zuudwesthoeke]], op de greens van de gemienten [[Lemsterlaand]] en [[Scharsterlaand]]. Et meerst westelike diel van et meer wodt deursneden deur de snelweg A6. Rond et meer liggen de dörpen [[Echten (Frieslaand)|Echten]], [[Echtenerbrogge]], [[Rohel (Scharsterlaand)|Rohel]], [[Delfstrehuzen]] en [[Oosterzee]]. D'r liggen ok verschillende campings langes et meer. Et Tjeukemeer is niet overal even diep. Veural et noordoostelike gedielte is slim ondiep, minder as een meter. De gezaemenlike döprskoeme van [[Echtenerbrogge]] en [[Delfstrehuzen]] vormt et belangriekste plak an et [[meer]]. In et tjeukemeer liggen de eilanen [[Tsjûkepolle]], [[Marchjepolle]] en [[Ganzetippe]]. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Meer in Nederlaand]] [[Kategorie:Waeter in Frieslaand]] tlegpnofh225nzgnijegiiggk3qbe9u 0 6317 294376 283971 2017-09-21T21:43:25Z TohaomgBot 15984 BOT: Replaced raster image with an image of format SVG. wikitext text/x-wiki {{TabProvBelg | noam = Hainego | ofbeelding vlage = [[Ofbeelding:Flag of Hainaut.svg|125px|Vlage van Hainego]] | ofbeelding woapen = [[Ofbeelding:WapenHenegouwen.jpg|130px|Woapen van Hainego]] | kortnoam = Hainego | heufdstad = [[Bergen (stad)|Baargen]] (Mons) | opp = 3.786 | inwoner = 1.290.079 | doatum = 1 jannewoari 2006 | bevolkensdichtte = 341 | breedtegroad = 50/30//N | lengtegroad = 03/55//E | region = BE | ofbeelding = [[Ofbeelding:BelgiumHainaut.png|Lokoatsie van de provìnzie Hainego|260px|Hainego in Belgie]] | Gouverneur = [[Claude Durieux]] | Webstee = [http://www.hainaut.be www.hainaut.be] }} [[Ofbeelding:HainautGemeenten.png|right|Gemainten in Hainego]] '''Hainego''' ([[Frans]]: ''Hainaut'', [[Woals]]: ''Hinnot'', [[Nederlaands|Floams]]: ''Henegouwen'') is n provìnzie ien t zuudwesten van [[Belgie]], mit as heufdstad [[Bergen (België)|Baargen]] (Mons). t Oppervlak is 3786 [[vierkaante kilemeter|km²]] en de provìnzie telt 1.290.079 ienwoner (1 jannewoari 2006). De provìnzie heurt tot [[Waalnlaand|Wallonie]]. t Grinst ien t westen aan [[Westfloandern]] en [[Frankriek]] (depaartemint [[Nord - Pas-de-Calais]]), ien t zuden ook aan Frankriek, ien t oosten aan [[Noamen (provìnzie)|Noamen]] en ien t noorden aan [[Woals Broabant]]. t Grootste dail van t tegenswoordege Hainego ligt op t grondgebied van t vrougere [[geveschop Hainego]]. Der is ook n dail dat tegenswoordeg ien Noord-[[Frankriek]] ligt, ien t [[departement (Frankriek)|depaartemint]] [[Nord (departement)|Nord]]. De Grunnegse noam van de provìnzie bestaait oet twij woorden ''[[Haine]]'', t revierke dij deur t gebied strult, en ''go'', de Grunnegse vertoalen van ''gouw'', dat gebied betaikent. == Toal == De provìnzie Hainego ligt in Wallonie en is dus [[Frans]]toaleg. Doarnoast worden der twij heufddialekten proat, noamelk t [[Picardisch]] en t [[Woals]]. == Arrondiseminten == * [[Arrondisement Aat|Aat]] (Ath) * [[Charleroi]] * [[Bergen]] (Mons) * [[Moeskroen]] (Mouscron) * [[Thuin]] * [[Doornik]] (Tournai) * [[Zinnik]] (Soignies) == Gemainten in Hainego == Gemainten mit n stadstitel hebben n ''(stad)'' aachter heur noam stoan {| | valign="top" | 1. [[Aiseau-Presles]]<br /> 2. [[Anderlues]]<br /> 3. [[Antoing]]<br /> 4. [[Aat|Ath]] - Aat ''(stad)'' <br /> 5. [[Beaumont (Hainego)|Beaumont]] ''(stad)'' <br /> 6. [[Beloeil]]<br /> 7. [[Bernissart]]<br /> 8. [[Binche]] ''(stad)'' <br /> 9. [[Boussu]]<br /> 10. [['s-Gravenbrakel|Braine-le-Comte]] - 's-Gravenbrakel ''(stad)'' <br /> 11. [[Brugelette]]<br /> 12. [[Brunehaut]]<br /> 13. [[Celles]]<br /> 14. [[Chapelle-lez-Herlaimont]]<br /> 15. [[Charleroi]] ''(stad)'' <br /> 16. [[Châtelet]] ''(stad)'' <br /> 17. [[Chièvres]] ''(stad)'' <br /> 18. [[Chimay (Henegouwen)|Chimay]] ''(stad)'' <br /> 19. [[Colfontaine]]<br /> 20. [[Komen-Waasten|Comines-Warneton]] - Komen-Waasten ''(stad)'' <br /> 21. [[Courcelles (België)|Courcelles]]<br /> 22. [[Dour]]<br /> 23. [[Ecaussinnes]]<br /> 24. [[Ellezelles]] - Elzele<br /> 25. [[Edingen|Enghien]] - Edingen ''(stad)'' <br /> 26. [[Erquelinnes]]<br /> 27. [[Steenput|Estaimpuis]] - Steenput<br /> 28. [[Estinnes]]<br /> 29. [[Farciennes]]<br /> 30. [[Fleurus]] ''(stad)'' <br /> 31. [[Vloesberg|Flobecq]] - Vloesberg<br /> 32. [[Fontaine-l'Evêque]] ''(stad)'' <br /> 33. [[Frameries]]<br /> 34. [[Frasnes-lez-Anvaing]]<br /> 35. [[Froidchapelle]]<br /> | valign="top" | 36. [[Gerpinnes]]<br /> 37. [[Ham-sur-Heure-Nalinnes]]<br /> 38. [[Hensies]]<br /> 39. [[Honnelles]]<br /> 40. [[Jurbeke|Jurbise]] - Jurbeke<br /> 41. [[La Louvière]] ''(stad)'' <br /> 42. [[Le Roeulx]] ''(stad)'' <br /> 43. [[Lens (België)|Lens]]<br /> 44. [[Les Bons Villers]]<br /> 45. [[Lessen|Lessines]] - Lessen ''(stad)'' <br /> 46. [[Leuze-en-Hainaut]] ''(stad)'' <br /> 47. [[Lobbes]]<br /> 48. [[Manage]]<br /> 49. [[Merbes-le-Château]]<br /> 50. [[Momignies]]<br /> 51. [[Bergen (België)|Mons]] - Bergen ''(stad)'' <br /> 52. [[Mont-de-l'Enclus]]<br /> 53. [[Montigny-le-Tilleul]]<br /> 54. [[Morlanwelz]]<br /> 55. [[Moeskroen|Mouscron]] - Moeskroen ''(stad)'' <br /> 56. [[Pecq]]<br /> 57. [[Péruwelz]] ''(stad)'' <br /> 58. [[Pont-à-Celles]]<br /> 59. [[Quaregnon]]<br /> 60. [[Quévy]]<br /> 61. [[Quiévrain]]<br /> 62. [[Rumes]]<br /> 63. [[Saint-Ghislain]] ''(stad)'' <br /> 64. [[Seneffe]]<br /> 65. [[Opzullik|Silly]] - Opzullik<br /> 66. [[Sivry-Rance]]<br /> 67. [[Zinnik|Soignies]] - Zinnik ''(stad)'' <br /> 68. [[Thuin]] ''(stad)'' <br /> 69. [[Doornik|Tournai]] - Doornik ''(stad)'' <br /> |} {{ProvBelg}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Hainego]] bktspxfiwbb3srzf0t5x5fnnxidrm2q 14 6318 287388 266271 2016-10-25T17:53:38Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Hainaut (Province of Belgium)}} [[Kategorie:Previnsie van Waalnlaand]] 22acnyl79jgrsw6y9yj9twsx8eb0g6q 0 6319 276126 276119 2014-07-07T16:12:50Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{TabProvBelg | noam = Floams Broabant | ofbeelding vlage = [[Bestaand:Flag of Flemish-Brabant.svg|150px|Vlage van Floams Broabant]] | ofbeelding woapen = | kortnoam = Floams Broabant | heufdstad = [[Leuven]] | opp = 2.106,13 | inwoner = 1.044.133 | doatum = 1 jannewoari 2006 | bevolkensdichtte = 496 | breedtegroad = 50/55//N | lengtegroad = 4/35//E | region = BE | ofbeelding = [[Bestaand:BelgiumFlemishBrabant.png|Lokoatsie van de provìnzie Floams Broabant|260px|Floams Broabant in Belgie]] | Gouverneur = [[Lodewijk De Witte]] | Webstee = [http://www.vlaamsbrabant.be www.vlaamsbrabant.be] }} De provìnzie '''Floams Broabant''' ([[Nederlaands|Floams]]: ''Vlaams-Brabant'', [[Frans]]: ''Brabant Flamand''), mit as heufdstad [[Leuven]], is ain van de tien [[previnsie|provìnzies]] van [[Belgie]]. Zie is de jonkste en ook de klainste van de vief [[Vlaonderen|Floamse]] provìnzies. De belaangriekste steden binnen [[Leuven]], [[Vilvoorde]], [[Halle (Vlaoms-Braobant)|Halle]], [[Tienen]], [[Diest]] en [[Aarschot]]. De provìnzie Floams-Broabant het n laankrekde vörm en is van oost noar west tou sikkom 90 km laank, en van noord noar zuud tou sikkom 40 km (ien vogelvlucht). Floams-Broabant bestaait oet 65 gemaintes, woarvan 30 in t [[arrondissemint Leuven]] en 35 in t [[arrondissemint Halle-Vilvoorde]], dat as [[kieskring|kaisomschrieven]] bie Europese of federoale verkaizens of as gerechtelk arrondissemint nog n gehail oetmoakt mit t [[Brussels Heufstedelijk Gewest|Bruzzels Heufdstedelk Gewest]] en din bekind staait onder de noam [[Bruzzel-Halle-Vilvoorde]]. == Ontstoan == De provìnzie ontston deur de olle provìnzie [[Brabant (veurmaolige previnsie)|Broabant]] te splitsen bie de [[taol|toalgrins]] laangs ien n [[Vlaonderen|Floams]] dail (Floams Broabant), n [[Waalnlaand|Woals]] dail ([[Woals Broabant]]) en t aan de iendailn ien provìnzies onttrokken Bruzzels Heufdstedelk Gewest. Dizze schaaiden von stee op 1 jannewoari [[1995]]. De provìnzie Floams Broabant heurt tot t [[Vlaoms Gewest|Floams Gewest]], de provìnzie [[Woals-Broabant]] tot t [[Waols Gewest|Woals gewest]]. t Bruzzels Heufdstedelk Gewest wordt volledeg omsloten deur Floams-Broabants grondgebied. == Toal == De offisjele toal is t [[Nederlaands]], met oetzöndern van verschaaidene [[faciliteitgemiente|fasiliteitengemaintes]] om en bie Bruzzel en laangs de toalgrins woar Franstoalegen [[taolfaciliteiten|toalfaziliteiten]] genieten. De lèste tientallen joaren vestegden der zok nait-geringe aantellen immigranten en boetenlaanders. De groep ienwiekelens vaalt sosjologisch en demogroafisch oetain ien vijer grode groepen: (1) Nederlandstoaligen dij dichter bie heur waark ien Bruzzel kommen wonen of dij juust oet Bruzzel votgoan, (2) Franstoalegen, ook ôfkomsteg oet [[Brussel (stad)|Bruzzel]] en ook oet [[Waalnlaand|Wallonie]], (3) Noordamerikoanse en EU-börgers, waarkzoam veur internaasjonoale bedrieven en Europese instèllens en maisttieds hier veur enkeld verschaaide joaren, en (4) Noord-Afrikoanse en Törkse immigranten, dij oft ook eerstens ien Bruzzel woond hebben. t Lokoale dialekt is t [[Broabants|(Zuud-)Broabants]]. == Arrondissementen == * [[Arrondissement Leuven|Leuven]] * [[Arrondissement Halle-Vilvoorde|Halle-Vilvoorde]] == Gemainten in Floams Broabant == Gemainten met een stadstitel hebben ''(stad)'' aachter heur noam stoan {| border=0 align="right" |----- |[[Bestaand:Vlaams-BrabantGemeenten.png|Gemainten in Floams Broabant]] |----- |} {| |----- | valign="top" | 1. [[Aarschot]] ''(stad)''<br /> 2. [[Affligem]]<br /> 3. [[Asse]]<br /> 4. [[Gemiente Beersel|Beersel]]<br /> 5. [[Begijnendijk]]<br /> 6. [[Bekkevoort]] <br /> 7. [[Bertem]] <br /> 8. [[Bever (België)|Bever]] <br /> 9. [[Bierbeek]] <br /> 10. [[Boortmeerbeek]] <br /> 11. [[Boutersem]] <br /> 12. [[Diest]] ''(stad)'' <br /> 13. [[Dilbeek]] <br /> 14. [[Drogenbos]]<br /> 15. [[Galmaarden]]<br /> 16. [[Geetbets]]<br /> 17. [[Glabbeek]]<br /> 18. [[Gooik]]<br /> 19. [[Grimbergen]]<br /> 20. [[Haacht]]<br /> 21. [[Halle (Vlaoms-Braobant)|Halle]] ''(stad)''<br /> 22. [[Herent]]<br /> 23. [[Herne (Belgie)|Herne]]<br /> 24. [[Hoegaarden (gemiente)|Hoegaarden]]<br /> 25. [[Hoeilaart]]<br /> 26. [[Holsbeek]]<br /> 27. [[Huldenberg]]<br /> 28. [[Kampenhout]]<br /> 29. [[Kapelle-op-den-Bos]]<br /> 30. [[Keerbergen]]<br /> 31. [[Kortenaken]]<br /> 32. [[Kortenberg]]<br /> 33. [[Kraainem]]<br /> | valign="top" | 34. [[Landen (Belgie)|Landen]] ''(stad)''<br /> 35. [[Lennik]]<br /> 36. [[Leuven]] ''(stad)''<br /> 37. [[Liedekerke]]<br /> 38. [[Linkebeek]]<br /> 39. [[Linter]]<br /> 40. [[Londerzeel]]<br /> 41. [[Lubbeek]]<br /> 42. [[Machelen (Vlaoms-Braobant)|Machelen]]<br /> 43. [[Meise]]<br /> 44. [[Merchtem]]<br /> 45. [[Opwijk]]<br /> 46. [[Oud-Heverlee]]<br /> 47. [[Overijse]]<br /> 48. [[Pepingen]]<br /> 49. [[Roosdaal]]<br /> 50. [[Rotselaar]]<br /> 51. [[Scherpenheuvel-Zichem]] ''(stad)''<br /> 52. [[Sint-Genesius-Rode]]<br /> 53. [[Sint-Pieters-Leeuw]]<br /> 54. [[Steenokkerzeel]]<br /> 55. [[Ternat (Vlaoms-Braobant)|Ternat]]<br /> 56. [[Tervuren]]<br /> 57. [[Tielt-Winge]]<br /> 58. [[Tienen]] ''(stad)''<br /> 59. [[Tremelo]]<br /> 60. [[Vilvoorde]] ''(stad)''<br /> 61. [[Wemmel]]<br /> 62. [[Wezembeek-Oppem]]<br /> 63. [[Zaventem (gemiente)|Zaventem]]<br /> 64. [[Zemst]]<br /> 65. [[Zoutleeuw]] ''(stad)''<br /> |} == Boetende hinwieze == * [http://www.vlaams-brabant.be Offisjele webstee van de provìnzie Floams Broabant] {{ProvBelg}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Floams Broabant]] f6tjcxxhu4bd1sl2kswqh2mtsk5r53v 14 6320 287384 265998 2016-10-25T17:52:06Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Flemish Brabant}} [[Kategorie:Previnsie van Vlaandern]] h9g8jvp0jukmxwqr7fnxlgqauk6przd 0 6323 257452 253458 2013-03-11T11:24:10Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 80 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q37431]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''[[International Organization for Standardization|ISO]] 4217''' is een [[internationaole standerd]] die drieletterkodes definieert veur [[muntienhied|muntienheden]]. De eerste twie letters bin altied de letters van de [[ISO 3166-1]]-laandkode (meerstal geliek an de 2-letter [[topleveldomein]]-internetkode), volgd deur de eerste letter van de betreffende munt. == Aktieve kodes == * AED [[VAE-Dirham]] * AFN [[afghani]] * ALL Albanese [[Lek (muntienhied)|lek]] * AMD Armeense [[Dram (muntienhied)|dram]] * ANG [[Antilliaanse gulden]] * AOA Angolese [[Kwanza (muntienhied)|kwanza]] * ARS [[Argentiense peso]] * AUD [[Australische dollar]] * AWG [[Arubaanse gullen]] * AZM [[Azerbeidzjaanse manat]] * BAM Bosnië en Herzegovina [[Bosnische convertibele mark]] * BBD [[Barbadiaanse dollar]] * BDT Bengalese [[taka (muntienhied)|taka]] * BGN Ni'je Bulgaarse [[lev]] (sund [[1999]]) * BHD [[Bahreinse dinar]] * BIF [[Burundese frank]] * BMD [[Bermuda-dollar]] * BND [[Bruneise dollar]] * BOB Boliviaanse [[boliviano]] * BOV Boliviaanse Mvdol (andielen) * BRL Braziliaanse [[Real (muntienhied)|real]] * BSD [[Bahamaanse dollar]] * BTN Bhutaanse [[ngultrum]] * BWP Botswaanse [[pula (muntienhied)|pula]] * BYR [[Wit-Russische roebel]] * BZD [[Belizaanse dollar]] * CAD [[Kannedese dollar]] * CDF [[Kongolese frank]] * CHF [[Zwitserse frank]] * CLF Chileense ''Unidades de fomento'' (andielen) * CLP [[Chileense peso]] * CNY Chinese Yuan [[Renminbi]] * COP [[Kolombiaanse peso]] * COU Kolombiaanse ''unidad de valor real'' <!--(added to the COP)--> * CRC [[Kostaricaanse colón]] * CSD [[Servische dinar]] * CUP [[Kubaanse peso]] * CVE [[Kaapverdische escudo]] * CYP [[Cyprische pond]] * CZK [[Tsjechische krone]] * DJF [[Djiboutiaanse frank]] * DKK [[Deense krone]] * DOP [[Dominicaanse peso]] * DZD [[Algeriense dinar]] * EEK [[Estische krone]] * EGP [[Iegyptische pond]] * ERN Eritrese [[nakfa (muntienhied)|nakfa]] * ETB Ethiopische [[birr (muntienhied)|birr]] * EUR [[Euro (muntienhied)|euro]] * FJD [[Fiji-dollar]] * FKP [[Falklaandeilaanse pond]] * GBP Britse [[Pound Sterling]] * GEL Georgische [[lari (muntienhied)|lari]] * GHC Ghanese [[cedi]] * GIP [[Gibraltarese pond]] * GMD Gambiaanse [[dalasi]] * GNF [[Guineese frank]] * GTQ Guatemalaanse [[quetzal (muntienhied)|quetzal]] * GYD [[Guyaanse dollar]] * HKD [[Hongkongse dollar]] * HNL Hondurese [[lempira (muntienhied)|lempira]] * HRK Kroatische [[kuna (muntienhied)|kuna]] * HTG Haïtiaanse [[gourde]] * HUF [[Hongaarnlaand|Hongaarse]] [[forint]] * IDR Indonesische [[rupiah]] * ILS ni'je Israëlische [[shekel]] * INR [[Indiase rupee]] * IQD [[Iraakse dinar]] * IRR [[Iraanse rial]] * ISK [[Ieslaanse krone]] * JMD [[Jamaicaanse dollar]] * JOD [[Jordaanse dinar]] * JPY Japanse [[yen]] * KES [[Keniaanse shilling]] * KGS Kirgizische [[Som (muntienhied)|som]] * KHR Kambodjaanse [[Riel (muntienhied)|riel]] * KMF [[Komorese frank]] * KPW [[Noord-Koreaanse won]] * KRW [[Zuud-Koreaanse won]] * KWD [[Koeweitse dinar]] * KYD [[Caymaneilaanse dollar]] * KZT Kazakstaanse [[tenge]] * LAK Laotiaanse [[kip (muntienhied)|kip]] * LBP [[Libanese pond]] * LKR [[Srilankaanse rupee]] * LRD [[Liberiaanse dollar]] * LSL Lesotho [[loti]] * LTL Litouwse [[litas]] * LVL Letse [[lats]] * LYD [[Libische dinar]] * MAD [[Marokkaanse dirham]] * MDL [[Moldavische leu]] * MGA Malagassische [[ariary]] * MKD Macedonische [[denar]] * MMK Myanmarese [[Kyat]] * MNT Mongolisch [[Tugrik]] * MOP Macause [[Pataca]] * MRO Mauritanische [[Ouguiya]] * MTL [[Maltese lire]] * MUR [[Mauritiaanse rupee]] * MVR Maldivische [[rufiyaa]] * MWK [[Malawische kwacha]] * MXN [[Mexikaanse peso]] * MXV Mexikaanse ''Unidad de Inversion'' (UDI) (Funds code) * MYR Maleisische [[ringgit]] * MZM Mozambikaanse [[metical]] * NAD [[Namibische dollar]] * NGN Nigeriaanse [[Naira]] * NIO Nikaraguaanse [[Córdoba (muntienhied)|Córdoba]] Oro * NOK [[Noorse krone]] * NPR [[Nepalese rupee]] * NZD [[Ni'j-Zeelaanse dollar]] * OMR [[Omaanse rial]] * PAB Panamese [[balboa (muntienhied)|balboa]] * PEN Ni'je Peruviaanse [[Sol (muntienhied)|sol]] * PGK [[kina]] (Papoea-Ni'j-Guinea) * PHP [[Filipiense peso]] * PKR [[Pakistaanse rupee]] * PLN Poolse [[złoty]] * PYG Paraguayaanse [[guaraní (muntienhied)|guaraní]] * QAR [[Qatarese riyal]] * RON [[Roemeense leu]] * RUB [[Ruslaand|Russische]] [[roebel]] * RWF [[Rwandese frank]] * SAR [[Saudische riyal]] * SBD [[Salomon-dollar]] * SCR [[Seychelse rupee]] * SDD [[Soedanese dinar]] * SEK [[Zweedse krone]] * SGD [[Singaporese dollar]] * SHP [[Sint-Heleense pond]] * SKK [[Slowaakse kroon]] * SLL Sierraleoonse [[leone (muntienhied)|leone]] * SOS [[Somalische shilling]] * SRD [[Surinaamse dollar]] (sund 1 jannewaori [[2004]]) * STD [[dobra]] (São Tomé en Principe) * SVC [[Salvadoraanse colón]] * SYP [[Syrische pond]] * SZL Swazilaanse [[lilangeni]] * THB Thaise [[baht]] * TJS Tadzjiekse [[somoni]] * TMM [[Turkmeense manat]] * TND [[Tunesische dinar]] * TOP Tonganese [[pa'anga]] * TPE Timorese [[escudo]] * TRY [[Ni'je Turkse Lira]] (vanof 1 jannewaori [[2005]]) * TTD [[Trinidad en Tobago dollar]] * TWD ni'je [[Taiwanese dollar]] * TZS [[Tanzaniaanse shilling]] * UAH [[Oekraïne|Oekraïense]] [[grivna]] * UGX [[Oegandese shilling]] * USD [[Amerikaanse dollar]] * USN Amerikaanse dollar (Next day) (andielen) * USS Amerikaanse dollar (Same day) (andielen) <!--(one source claims it is no longer used, but it is still on the ISO 4217-MA list)--> * UYU [[Uruguayaanse peso]] * UZS Oezbekistan [[sum (muntienhied)|sum]] * VEB Venezolaanse [[bolívar (muntienhied)|bolívar]] * VND Vietnamese [[dong (muntienhied)|dong]] * VUV Vanuatu [[vatu]] * WST Samoa [[tala (muntienhied)|tala]] * XAF [[CFA-frank]] BEAC * XAG 1 [[Troy ounce]] [[zulver]] * XAU 1 [[Troy ounce]] [[goold]] * XBA [[European Composite Unit]] (EURCO) (Bonds market unit) * XBB [[European Monetary Unit]] (E.M.U.-6) (Bonds market unit) * XBC [[European Unit of Account 9]] (E.U.A.-9) (Bonds market unit) * XBD [[European Unit of Account 17]] (E.U.A.-17) (Bonds market unit) * XCD [[Oost-Karibische dollar]] * XDR [[Special Drawing Rights]] ([[Internationaal Monetair Fonds|IMF]]) * XFO [[Gold-Franc]] (Special settlement currency) * XFU [[UIC-frank]] (Special settlement currency) * XOF [[CFA-frank]] BCEAO * XPD 1 [[Troy ounce]] [[Palladium (element)|palladium]] * XPF [[CFP-frank]] * XPT 1 [[Troy ounce]] [[platina]] * XTS - reserveerde kode veur test * XXX - gien munt - * YER [[Jemenitische rial]] * ZAR Zuud-Afrikaanse [[Raand (muntienhied)|raand]] * ZMK [[Zambiaanse kwacha]] * ZWD [[Zimbabwaanse dollar]] == Niet meer bruukte kodes == * ADP [[Andorra|Andorese]] peseta (vervangen deur EUR) * AFA [[afghani]] (vervangen deur AFN) * AON Angolese New Kwanza (vervangen deur AOA) * AOR Angolese Kwanza Readjustado (vervangen deur AOA) * ATS [[Oostenriekse schilling]] (vervangen deur EUR) * BEC [[Belgische frank]] (om omme te zetten) * BEF Belgische frank (vervangen deur EUR) * BEL Belgische frank (financieel) * BGL Bulgaarse [[lev]] (op 5 juli 1999 vervangen deur BGN) * CSK [[Tsjechoslowaakse krone]] (vervangen deur CZK en SKK) * DDM Oost-Duutse mark (vervangen deur DEM, vervolgens EUR) * DEM [[Duutse mark]] (vervangen deur EUR) * ECS Ecuadoraanse [[sucre (muntienhied)|sucre]] (vervangen deur USD) * ECV Ecuador [[Unidad de Valor Constante]] (Funds code) (niet meer in ommeloop) * ESA Spaanse peseta (account A) (vervangen deur EUR) * ESB Spaanse peseta (account B) (vervangen deur EUR) * ESP Spaanse peseta (vervangen deur EUR) * FIM Finse [[markka]] (vervangen deur EUR) * FRF [[Fraanse frank]] (vervangen deur EUR) * GRD Griekse [[drachme]] (vervangen deur EUR) * GWP Guinee-Bissause peso (vervangen deur CFA-frank) * IEP [[Ierse pond]] (vervangen deur EUR) * ITL [[Italiaanse lire]] (vervangen deur EUR) * LUF [[Luxemburgse frank]] (vervangen deur EUR) * MGF Malagassische frank (vervangen deur MGA) * MXP Mexikaanse peso (vervangen deur MXN) * NLG Nederlaanse [[geulden]] (vervangen deur EUR) * PLZ Poolse złoty (vervangen deur PLN) * PTE [[Portugese escudo]] (vervangen deur EUR) * ROL [[Roemeense leu]] (vervangen deur RON) * RUR Russische roebel (vervangen deur RUB) * SIT Sloveense [[tolar]] (vervangen deur EUR) * SRG Surinaamse gullen (vervangen deur SRD) * SUR Sovjet-Russische roebel * TRL [[Oolde Turkse lira]] (vervangen deur TRY) * XEU European Currency Unit [[Europese rekenienhied]] (vervangen deur EUR) * YUD Ni'je Joegoeslavische dinar (vervangen deur YUM) * YUM Joegoeslavische dinar (Servische dinar - CSD) * ZAL Zuud-Afrikaanse Financiële [[Raand (muntienhied)|raand]] (Funds code) * ZRN Ni'je Zaïre (vervangen deur CDF) * ZRZ Zaïre (vervangen deur ZRN, vervolgens CDF) == Uutgaonde verwiezings == * [http://fx.sauder.ubc.ca/currency_table.html fx.sauder.ubc.ca/currency_table.html] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Muntienhied]] [[Kategorie:ISO]] 7u5hbi748yqjklf98qz2wehwy7yikkb 14 6324 271820 266290 2013-12-07T00:42:45Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Standerd]] fdglxlblv83o61at6upbhwkqnp773k6 14 6325 260638 251898 2013-03-14T05:23:10Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 87 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6959409]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Currencies}} [[Kategorie:Geld]] cect3nff2ygeqxp7dmxf9mq1j6w64u6 14 6326 260642 254489 2013-03-14T05:24:13Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 60 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7191052]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Standards}} [[Kategorie:Maotschoppi'je]] qgq7h9yypdys43jkxo5g6xoul321wmi 14 6327 276093 257450 2014-07-07T14:17:02Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Money}} [[Kategorie:Betaalmiddel]] e7fqoexb8mxy6rzk9sx3d3uxhnsltgx 0 6342 29746 2007-03-05T19:26:16Z Servien 7 [[Veers]] is ewiezigd over de deurverwiezing [[Kuuskalf]] hinne. wikitext text/x-wiki #redirect [[Kuuskalf]] 4id0b6omnx4lbr9d3ra8v6izzwcyimf 0 6345 264576 257731 2013-05-06T20:52:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Prunella modularis montanella.jpg|250px|thumb|Hegemors]] De '''hegemors''' of '''hegemos''' ([[Latien]]: ''Prunella modularis'') is n [[voegel|zangvoegel]] uut de familie van [[hegemorsen]] (Prunellidae). De hegemors wort deur partie minsen oek wel t '''blauwe paapjen''' eneumd, oekal het ie gien blauwe kop. Disse naam wort vaker gebruukt veur de voegel die in t Nederlands n ''[[blauw paapjen (Parus caeruleus)|pimpelmees]]'' eneumd wort. == Kenmarken == Ze worren vuuftien sentimeter groot, oengeveer net zo groot as de [[huusmosse|huusmors]]. Blauwe paapjes leven in bosgebiejen, bossages en struukgewassen. Ze lieken veul op t wiefjen van de huusmors, mar dan mit n dunnere [[sneb]] en n grieze kop. Hie het n hoge en heldere zang. Ze verplaotsen der eigen op n eigen manier: leeg bie de groend oender struken en hegen, op paodjes en zelfs in laonen van parken op zeuk naor voedsel. == Voortplanting == De voegels nestelen in hegen (vandaor de naam), mar oek in struken en lege planten. De hegemorsen in [[Noord-Europa]] trekken [[wienter|swienters]] naor t zujen en t westen. In [[Nederlaand|Nederland]] en [[België]] kommen hegenmorsen t hele jaor veur. == [[Nedersaksies]] == Der wort in t Nedersaksies meestentieds gien onderscheid emaakt tussen morssoorten, ze worren vake gewoen ''morsen'', ''mossen'', enz. eneumd. Hieroender zie'j n paor are dialektwoorden veur de hegemors. * [[Veluws]]: ** ''heggemus{{small()|se}}'', ''-mos{{small()|se}}'', ''-mors'' ** ''hegemus{{small()|se}}'', ''-mos{{small()|se}}'', ''-mors'' ** ''hegmusse'' ([[Une]]) ** ''basternachtegaal'' ([[Emst]]) ** ''boerennachtegaal'' ([[Garder]]) ** ''blauw paapjen'' ([[Putten]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) ** ''straotjongen'' ([[Elburg]]) == Ofbeelding en zanggeluud == <gallery> Image:Dunnock.jpg </gallery> * [[Media:Prunella modularis (06 03 06).ogg|Beluuster zien zanggeluud]] == Waornemingen in Nederland == * [http://www.waarneming.nl/kaart.php?id=118 Kaort van Nederland mit waornemingen] * [http://www.waarneming.nl/waarneming_invoeren.php Waornemingen kunnen hier emeld worren] == Uutgaond verwiezingen == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Prunella+modularis SoortenBank.nl - beschrieving, ofbeeldingen en geluud] {{commons|Prunella modularis}} {{Dialekt|wvel|Putten|ANS}} [[Kategorie:Voegel]] mtxf7255xaigcjpjeg9swrdd9fcfxov 0 6346 264835 257732 2013-05-06T21:56:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Rhamnus frangula01.jpg|thumb|250px|Vuulboom]] [[Ofbeelding:Rhamnus frangula.jpg|thumb|250px|Een tak van de vuulboom]] '''Vuulboom''' ([[Latien]]: ''Rhamnus frangula'') is een [[plaanten|plant]] uut de [[wegedoornfemilie]] (Rhamnaceae). In [[Nederlaand|Nederland]] komt de plant veural veur in 't oosten en zujen en in de dunen. De plant liekt een bietjen op de [[wegedoorn]], mar verschilt op details. Vuulboom komt in veul delen van [[Europa (continent)|Europa]] veur in vochtige bossen en venen. De plant greuit 't best in een zure groend. De soort greuit as struuk of as kleine boom tot oengeveer 5 meter hoog. De [[baste|bast]] is zwart en het brune [[porie|poriën]]. Vuulboom het gien dores. De blaojen zien der zwat 'tzelfde uut as die van de [[wegedoorn]], mar bin langwaarpig roend en geifrandig. De bloemen bin [[tweeslachtig]] en hen vuuf kelk- en vuuf kroonblaojen. De bloemen bin alleenstaond of in bundels in de oksels. De bleuitied loopt van [[april]] tot [[juli]]. Vuulboom draagt rooie bezen die laoter zwart worren. {{commons|Rhamnus frangula}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaante]] igahda6zjflbn8cucluhyckolb07yso 0 6354 29789 2007-03-06T15:28:08Z Tubantia 15 deurverwiezing naor [[Brulfte]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Brulfte]] a8r86ymryya794gm6sz2njqitc2jlyq 0 6355 264408 257622 2013-05-06T20:13:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Tagetes patula0.jpg|thumb|Afrikaon]] '''Afrikaon''' (''Tagetes'') is een geslacht eenjaorige [[plaanten|planten]] uut de [[composietefemilie]] (''Compositae'' of ''Asteraceae''). Der bin veule tientallen soorten die inheems bin in de warmere streken van Midden-Amerika, veural [[Mexico (laand)|Mexico]]. De naam "Afrikaon" is dus eigenlijks verkeerd. Tegesworig is de Afrikaon een bekende tuunplant. An 't eind van de [[16e eeuw]] werden de soorten ''T. patula'' en ''T. erecta'' in [[Europa (continent)|Europa]] in-evoerd. Sinds die tied bin der veul [[Hybride (biologie)|hybriden]] verschenen. ==Kweek== Afrikaonen een hen maotig voedselrieke groend neudig en veul [[zunne|zon]]. Op een halfbeschaoduwde plek kunnen de planten oek goed greuien. Een vochtige, mar goed deurlaotende groend is belangriek veur de ontwikkeling. 't Planten moet edaon worren in 't vrogge veurjaor. De geur van disse plant houdt wurmpjes en are oengedierte vort. ==Soorten== Een selectie van de soorten: *''T. tenuifolia'': tot 60 cm hoog, slanke stengels, fien verdeelde blaojen, gele bloemen van juli tot september. *''T. t. pumila'': compacte dwaargvorm van bovenstaonde soort. *''T. erecta'': tot 80 cm hoog, diep in-esnejen blaojen die aarg geurig bin, oranje bloemen die bleuien tot in de [[haarfst]]. *''T. patula'': tot 30 cm hoog, diep in-esnejen blaojen, bruunrooie bloemen van juni tot laot in de haarfst. ==Foto-uutstalling== <gallery> Ofbeelding:Tagetes lemmoni0.jpg|''T. lemmoni'' Ofbeelding:Tagetes patula1.jpg|''T. patula'' Ofbeelding:Tegetes tenuifolia0.jpg|''T. tenuifolia'' Ofbeelding:Tagetes x erecta0.jpg|''T. × erecta'' </gallery> {{commonscat|Tagetes}} ==Nedersaksisch== {{commons|Tagetes}} *[[Drèents]]: **''afrikaan, afrikaon, aofrikaon(e), afekaon'' **''tulitaon, tudeltaontjes, tuletaonen, tuultaonties, tudeltaon(en)'' *[[Stellingwarfs]]: **''afrikaantien, afrikaontien'' **''tuunkaone'' *[[Urkers]]: ''afrikaontje'' *[[Veluws]]: **''afrikaon, afrikaan'' (oek as verkleinwoord) **''aofrikaontjes'' ([[Bunsjoten]]) **''stinkende gouwe'' ([[Niekark]]) **''goudsbloemen'' ([[Schaarpezeel]]) *'''Overig:''' [http://www.meertens.nl/pland/woordenboekartikel.php?term=Afrikaantje opzeuken] {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaante]] f4tigm3ef8dhgfzev784essxdhbtbax 0 6356 264687 257621 2013-05-06T21:20:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Polygonatum odoratum1.jpg|thumb|250px|Salemonszegel]] '''Motte-mit-keunen''' of '''salemonszegel''' ([[Latien]]: ''Polygonatum'') is een [[geslachte (biologie)|geslachte]] van 30 soorten [[kruuiachtigen|kruuiachtige]], meerjaorige plaanten in de [[femilie (biologie)|femilie]] [[Ruscaceae]]. 't Geslachte is oek wel onder-ebröch in de femilies [[Asparagaceae]] en [[Liliaceae]]. Motte-mit-keunen is een meerjaorige plaante mit een vleizige wortelstokke en hef hangende bloemen. De naam [[motte (värken)|motte]]-mit-[[keu]]nen, kump deur zien vorm, 't lik een bietjen op een motte mit keunen dee melk an 't drinken bin. Alle varianten van de motte-mit-keunen wonnen meestentieds zo an-eduud. == Verspreiding == De soorten van dit geslachte koemen verspreid veur in de emaotigde zones van 't [[noordelijk halfroend|noordelijk halfrond]]. Pertie soorten van dit geslachte zollen medisch bruukbaor ween. In [[Azië]] wonnen een antal soorten in krujenthee gebruuk. In België en Nederlaand koemen veur: *[[Gewone salemonszegel]] (''Polygonatum multiflorum'') *[[Kranssalemonszegel]] (Polygonatum verticillatum) *[[Welriekende salemonszegel]] (''Polygonatum odoratum'') *[[Tuunsalemonszegel]] (''Polygonatum multiflorium x odoratum'') Een antal aandere soorten bin: *''[[Polygonatum biflorum]]'' *''[[Polygonatum cirrhifolium]]'' *''[[Polygonatum cobrense]]'' *''[[Polygonatum cyrtonema]]'' *''[[Polygonatum falcatum]]'' *''[[Polygonatum hirsutum]]'' *''[[Polygonatum humile]]'' *''[[Polygonatum inflatum]]'' *''[[Polygonatum involucratum]]'' *''[[Polygonatum kingianum]]'' *''[[Polygonatum lasianthum]]'' *''[[Polygonatum macropodium]]'' *''[[Polygonatum maximowiczii]]'' *''[[Polygonatum orientale]]'' *''[[Polygonatum pubescens]]'' *''[[Polygonatum stenanthum]]'' *''[[Polygonatum sibiricum]]'' De in België en Nederlaand in 't wild veurkomende soorten kunnen as volg vastesteld wonnen: {| {{prettytable}} |; style="background-color: lightgreen; border: solid 1px gray; text-align: center; font-weight: bold;" |Plaante |; style="background-color: lightgreen; border: solid 1px gray; text-align: center; font-weight: bold;" |Blaojen |; style="background-color: lightgreen; border: solid 1px gray; text-align: center; font-weight: bold;" |Stengel |; style="background-color: lightgreen; border: solid 1px gray; text-align: center; font-weight: bold;" |Bleuiwieze |; style="background-color: lightgreen; border: solid 1px gray; text-align: center; font-weight: bold;" |Foto |- |[[Kranssalemonszegel]] |In krans rond stengel. |Rechopstiegend |In krans rond stengel. |[[Ofbeelding:Polygonatum verticillatum01.jpg|50px|Kranssalemonszegel]] |- |[[Gewone salemonszegel]] |Ofwisselend. |Rond. |2-5 in bladoksel |[[Ofbeelding:Polygonatum odoratum resize.jpg|50px|Gewone salemonszegel]] |- |[[Welriekende salemonszegel]] |Ofwisselend. |Kaantig. |1-5 in bladoksel |[[Ofbeelding:Polygonatum odoratum1.jpg|75px|Welriekende salemonszegel]] |- |[[Tuunsalemonszegel]] |Ofwisselend. Tussen de blaojen mit zwakke liesten. | | |} == Nedersaksisch == *[[Drèents]]: ''motte-mit-keunen'', ''mot-met-biggen'' *[[Veluws]]: **''salemonszegel'' **''motte-mit-keunen'', ''salemonszegel'' ([[Nunspeet]] e.u.) **''motte-mit-biggen'', ''salemonszègel'' ([[Epe]] e.u.) {{commons|Polygonatum}} {{DEFAULTSORT:Motte-Mit-Keunen}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] qpxa10rz80g43qggz6cnrnhadr2c72f 0 6360 264469 257490 2013-05-06T20:28:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Equisetum fluviatile strobilus kz.jpg|thumb|250px|Brekebeen]] De '''brekebeen''' ([[Latien]]: ''Equisetum fluviatile'' L.) is een [[overblievende plant]] die beheurt tot de [[peerdestartfemilie]]. De plant komt van neture veur op 't [[noordelijk halfroend]]. De plant wort daartig tot hoenderd centimeter hoog en het een heldergreune tot brune, gladde, holle en oenvertakte [[stengel]]. Laoter kunnen de stengels an de bovenkant wel vertakt wezen. De centraole holte is groot en umvat driekwart tot negentiende van de deursnee van de stengel. Op de vier tot acht milimeter dikke stengel zitten veertien tot daartig witachtige strepen. De tot twaolf milimeter lange, greune tot brune stengelschejen hen vuuftien tot daartig, smalle driehoekige tanden. De zwartachtige tanden hen een greune voet. De brekebeen vermeerdert zich heufdzakelijk vegetatief mit [[wortelstokke]]n. Van [[mei]] tot [[juli]] verschienen der vruchtbaore stengels mit vuuftien tot vuufentwintig milimeter lange spooraoren an de bovenkant. De aor het een roende bovenkant en bestaot uut [[sporangiofoor|sporangioforen]]. An de oenderkant van de schildvormige sporangiofoor zitten vuuftien tot twintig, zakvormige [[sporangium|sporangiën]]. De plant verspreit zich via sporen die uutgreuien tot een veurkiem waornao de bevruchting kan plaotsvienen. De sporen hen twee, smalle springdraojen, die in dreuge toestand um de sporen heen-ewikkeld bin, as ze nat worren strekken ze zich en duwen de sporen uut de aor. De plant komt veur in oendiep, maotig voedselriek, zeut waoter in sloten, [[moor (toponiem)|moerassen]] en moerasbossen. == Foto-uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Equisetum fluviatile.jpeg Ofbeelding:Equisetum fluviatile detail.jpeg </gallery> {{commons|Equisetum fluviatile}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] miduklbuvktx1txuj5e811ih8553j3a 0 6361 29896 2007-03-08T17:32:44Z Servien 7 [[Kruud (graon)]] is ewiezigd naor [[Pillegarste]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Pillegarste]] 3x6vm96bv628n63igpmej4ysnylvs2e 0 6362 265458 257489 2013-05-10T14:05:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Johanna Catharina Daan''' ([[Krommenie]], [[12 meie]] [[1910]] - [[Dèventer|Deventer]], [[11 juni]] [[2006]]) was een [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[dialekt]]ologe en taelkundige. Nao een studie Nederlaanse tael- en [[letterkunde]] an de [[Universiteit van Amsterdam]], warkte Daan van 1939 tot 1975 as mitwarker en heufd van de ofdeling Dialektologie van et [[Meertens Instituut|P.J. Meertens Instituut]] in [[Amsterdam]]. As zodaonig het ze een grote betekenis had veur de studie van de variaosie binnen et [[Nederlaands|Nederlaans]]. Sund heur pensioen in 1975 woonde Daan in de [[Achterhook|Aachterhoeke]]. In de romancyklus Het Bureau van J.J. Voskuil die heur ofspeult op et A.P. Beerta Instituut (et P.J. Meertens Instituut), komt een personage veur dat Dé Haan hiet en dat dudelik baseerd is op Jo Daan. Uut et petret bliekt gien grote wederziedse sympathie. Jo Daan gong d'r laeter in vraoggesprekken prat op dat ze de boeken van Voskuil niet lezen had. "Ik lees gien boeken van meensken waoran ik een hekel hebbe!" was heur verklaoring. ==Boeken== * [[1948]] ''Hij zeit wat. Grepen uit de Amsterdanse volkstaal''. Jacob van Kampen, De wijze Jacob, Amsterdam * [[1950]] ''Wieringer land en leven in de taal''. Proefschrift Universiteit van Amsterdam. Haandelsedisie: N.Samsom N.V.Alphen a/d Rijn. * [[1963]] ''Bredero, Klucht van de koe''. W.E.J. Tjeenk Willink, Zwolle * [[1963]] ''Toelichting bij de Taalatlas''. Mit P.J. Meertens * [[1965]] ''Het poesiealbum'''. [[AO (tijdschrift)|AO]] 1088, Stichting IVIO * [[1969]] ''Dialektatlas van Noord-Holland'' * [[1969]] ''Van Randstad tot Landrand. Met krt en grammofoonpl.'' (met D.P. Blok) BMDC XXXVI. 2e dr 1970 * [[1971]] ''G.A. Bredero's Kluchten. De werken van Gerbrand Adriaensz Bredero''. Tjeenk Willink-Noorduyn N.V.1985 * [[1972-77]] ''Atlas van de Ned. klankontwikkeling''. Mit M.J. Franken * [[1985]] ''Onze veranderende taal''. Mit Kas Deprez, Roeland van Hout en Jan Stroop. Aula pocket 757, Het Spectrum, Utrecht, Antwerpen * [[1987]] ''Ik was te bissie. Nederlanders en hun taal in de [[Verienigde_Staoten_van_Amerika|Verenigde Staten]]''. Zutphen, De Walburg Pers. 1 * [[1988]] ''De taal van Aafje Gijsen als bron van het achttiende-eeuws''. Anno 1961 * [[1990]] ''Urk. Het dialect van Urk'' (red.) * [[1990]] ''Urk. Woordenlijst van Urk'' (red.) * [[2000]] ''Geschiedenis van de dialectgeografie in het Nederlandse taalgebied: Rondom Kloeke en het Dialectenbureau''. KNAW, Amsterdam ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.meertens.knaw.nl/jo_daan/ Meertens Instituut, mit onder meer een breedvoerige bibliografie en een verzaemeling artikels die in 2000 ter ere van Daan verschenen] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel|Daan, Jo]] [[Kategorie:Taolkundige|Daan, Jo]] 8s88lsqxpgw4okzu9hxl4yojoqg9axz 0 6364 293215 279107 2017-05-15T05:06:08Z Shadowxfox 13580 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Prusen (deurverwiezing)]] veur een aandere betekenisse van '''Prusen'''}} [[Bestaand:German Empire - Prussia (1871).svg|250px|thumb|De koart van Praissen ien 1914, woarvan allend t aler oostelkste dail t stamgebied Praissen is]] '''Praissen''' (ook wel ''Praisen'' of ''Proezen''; [[Duuts]]: ''Preußen''; [[Oald Praissisch]]: ''Prūsa''; [[Pools]]: ''Prusy''; [[Litaauws]]: ''Prūsija''; [[Latain]]: ''Prussia'', ''Borussia'' of ''Prutenia'') was n laand ien Midden en West Uropa dat mit noam ien aachttiende en negentiende aive n grode rol speulde ien Uropese schiednis. t Het bestoan tot 1945. Praissen waar van oaldsheer t gebied van de [[Prusen (volk)|Praissen]] (''Pruteni''), legen tuzzen [[Aachter-Pommern]] en [[Koerlaand]] en binoa overainkommend mit de loatere provìnzie [[Oost Praissen]]. Of t vôlk de Praissen n Germoanse of n Baltische stam was, is nait hailmoal wizze. Ien dartiende aiw veroverde de [[Duutse Orde]] t gebied. t Wer ien 1525 n sekulier heertogdom onder t Hoes [[Hoes Hohenzollern|Hohenzollern]], dat de stoat sunt 1618 regeerde ien [[personele unie]] mit [[Mark Brandenburg|Brandenbörg]]. Sunts de verheffen van Praissen tot keunenkriek ien 1701 broekt man de noam "Praissen" veulal om t haile Hohenzollern-riek mit aan te duden. t Laand wer ien de achttiende aiw onder [[Frederik II van Prusen|Frederik de Grode]] n Uropese [[grootmacht]]. Deur enörme oetbraaiden ien achttiende en negentiende aiw omvatte Praissen oetindelk grode dailen van West- en Noord-[[Duutslaand]] en van t hudege [[Polen]]. Eersteminister [[Otto von Bismarck]] verainde de Duutse stoaten ien 1871 ien t [[Duutse Kaaizerriek]], woarvan de keunen van Praissen kaaizer waar. Van 1871 tot 1945 tou waar Praissen wiedstevot de grootste dailstoat van t Duutse Riek, moar verloor t laanksoam aan belaang. t Laand hail noa de [[Tweede Wereldoorlog|Twijde Wereldkraig]] ien 1945 op te bestoan en wör ien 1947 deur de allieerden ook de jure opheven. t Klaine isoleerde "oblast" [[Kaliningradskaja Oblast|Keunensbaargen]], tin zuden van Litaauwen, dat onder Russisch bestuur staait is n overbliefsel van t oale Oost-Praissen. == Leegsaksisch == * [[Grunnegs]]: ** ''Praissen'' ** ''Proezen'' ** ''Pruze'' (laange uu - Rheiderlaands) *** (dizze benoamens worden deur oale mìnsken ook wel broekt om [[Duutslaand]] mit aan te duden. n Ienwoner haitde n ''Praisker'' of n ''Proesker'') * '''Algemain:''' ''Prusen'' (''de Pruus'' = de Duutsers) [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Praissen]] [[Kategorie:Duutse Bond]] ahs5027s3e6rny9wxso58a6mtldpptz 0 6365 257491 249108 2013-03-11T11:25:00Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 19 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q766573]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Prusen''' kan verwiezen naor: * [[Prusen (neuze)]] - een krachtige uutaojeming deur de neuze. * [[Praissen|Prusen]] - veurmaolig laand in Midden- en West-Europa (heurt noen bie Duutslaand en Polen) * ''Prusen'' - een ouwerwetse benaming veur [[Duutslaand]] {{dv}} 6x0qo15n92484n9j50zcujprmyayefs 0 6366 29934 2007-03-09T07:14:53Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Latien]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Latien]] 61erc2gpmiho8f3umizfvfo3ridk46v 14 6367 288655 265969 2016-10-27T14:05:32Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geschiedenis van Duutslaand]] d21pxlp18hogfeidq540hthv1p6l8zp 14 6368 288654 266546 2016-10-27T14:05:06Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Prussia}} [[Kategorie:Geschiedenis van Duutslaand]] 96u55omwy6jsdaxni0wkpr8jfryd2s1 0 6373 281486 279483 2015-04-27T21:22:45Z Servien 7 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Ladybird.jpg|thumb|275px|Kukeluusjen]] [[Bestaand:Ladybird aphid 7462.jpg|thumb|275px|Larve van een kukeluusjen]] '''Kukeluusjes''' of '''kukeluutjes''' bin lejen van de [[kevers]], dee beheuren tot de femilie van de ''Coccinellidae''. 't Bin ronde en vake zelfs halfbolvormige beesjes mit korte pootjes dee ze net as de kleine [[antenne (insek)|antennes]] in kunnen trekken onder 't dek- en nekschelde. Kukeluusjes hemmen vake rooie, gele, witte en zwarte kleuren en hemmen meestentieds stippels. De grootte van de Nederlaanse soorten lig tussen de twee en tien millimeter; in Nederlaand koemen een zestigtal soorten veur. De kevers en de larven bin meestentieds [[predator]]en van onder aandere [[bladluze]]n, mar der bin oek kukeluusjes mit een plaantaorig dieet. Allewel de meeste kukeluusjes felle reuvers bin is 't diertjen zelf symbool van een antal instellingen en verenigigen mit een goed doel, onder aandere de ''Vereniging Het Zonnehuis'' veur verpleging van langdurig zieke meensen en de ''Landelijke Beweging Tegen Zinloos Geweld''. De meeste kukeluusjes leven ongeveer een jaor. 't Antal stippen zeeg dus niks over de ouwerdom van 't beesjen. De kleur en de vlekken op de dekschelden speulen wel een belangrieke rolle bie 't op naam brengen van de verschillende soorten kukeluusjes. == Chemische ofschrikking == A-j een kukeluusjen targen deur der zachjes op te drokken dan kump der geel spul uut. Dit neumen wie "reflexbloeien". 't Spul (hemolymfe), dat teveurschienkump bie 't femorotibiale gevrichte van de poten, ruuk neet al te bes en 't smaak arg bitter. [[Voegels]] dee een kukeluusjen oppakken preuven dit bloed en laoten hum dan soms gauw weer vallen. 't Rood mit zwarte kleurenpetroon ku-j dan oek zien as een waorschuwing. Dit zie-j vake bie insekken of aandere dieren dee heur giftigheid of vieze smaak laoten zien deur een felle kleur, dit neumen we ''aposematische kleuring''. De vieze smaak kump deur een [[alkeloïde]] dee per kukeluusjen kan verschillen. Der is an-eteund dat disse vleuistof van 't zeuvenstippelige kukeluusjen giftig is veur de kukens van [[biejevreter|biemiezen]]. Dat van 't tweestippelige kukeluusjen neet. == Foto-uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Coccinelle1.jpg Ofbeelding:Coccinellid unusual pattern.jpg Ofbeelding:P-14 lady beetle.jpg Ofbeelding:LadybugWingsClose.jpg Ofbeelding:sa_lady-beetle-larva.jpg Ofbeelding:Coccinelle sur une fleur.jpg Ofbeelding:Coccinella septempunctata Luc Viatour.JPG </gallery> {{commonscat|Coccinellidae}} == Nedersaksisch == {{Nds/kukeluusjen}} == Uutgaonde verwiezing == * [http://ourworld.compuserve.com/homepages/henkmerts/lieveheersbeest.htm Overzichte van de meest veurkoemende Nederlaanse kukeluusjes] * [http://stippen.nl Overzichte van zwat veertig verschillende soorten kukeluusjes] * [http://www.koleopterologie.de/gallery/FHL07C/coccinellidae/coccinellidae.html Hulpe bie 't herkennen van kukeluusjes an de haand van een bulte foto's] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Insekt]] 9xqibehspgb1uma927wr3gqc6j1j1iu 0 6374 264245 257400 2013-05-06T16:37:13Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Harm Tiesing Borger.jpg|thumb|130px|right|Standbeeld van Harm Tiesing in Börger]] '''Harm Tiesing''' ([[Börger]], [[13 meert]] [[1853]] – Börger, [[22 oktober]] [[1936]]) was een [[Drèents]]talige schriever. ==Achtergrond== Tiesing gruiden op in aarmoe en warkten van jongsofan op de boerderi'je. Daorumme kun e niet op 'e schoele; hi'j ontwikkelden hum deur zölfstudie. As jongkerel was e eerst dagloner, daornao keuterboer. Hi'j had een bulte karkelijke en sociaole functies: jaken, gemienteraodslid, ambtenaor bi'j de börgerlijke staand en sikketaoris van 't waterschop en de Gezondheidscommissie. ==Schrieveri'je== Tiesing begunden te schrieven uut geldgebrek. Oaver laandbouw- en volkskundige underwarpen schreef e meer as duzend stokken in kraanten, tiedschriften en almenakken. Hi'j schreef ok Drèentse tenielstokken en inkele gedichten, mar veural bekend bint zien dörpsnovelles in [[fulleton]]vörm. Drei daorvan, zowat hielemaole Drèentstalig, kwamen nao zien dood in boekvörm uut (kiekt bi'j Fulletons). ==Nao zien dood== In 1943 verscheen van C.H. Edelman de verzamelbundel ''De geschriften van Harm Tiesing over den landbouw en het volksleven van oostelijk Drenthe'' (Assen: Van Gorcum & Comp.). De historische veriening in Börger is naor Harm Tiesing vernuumd. In 1986 wördden de Stichting Harm Tiesing op-ericht, mit as doel de kennis van de geschiedenis van de veurmaolige gemiente Börger uut te breiden. Op de eerste zaoterdag van november organiseert dizze Stichting de jaorlijkse Harm Tiesingdag. ==Betiekenis== Tiesing wördt niet herinnerd as schöpper van grootse literetuur. 't Oaverzichtswark ''Drèentse schrieverij'' (kiekt bi'j de Bronnen) nuumt hum '' 'As schriever mislukt' '', mar voegt daoran toe: :'' 'as opbewaorder van aolde gebruken, hef e een weerde die zien gelieke haost niet kent. [...] As 'n fienschilder beschreef e ho of 't zat, ho of 't gung en ho of 't was. Hij legde een leefwieze vast van 'n heul gewest as 'n socioloog in 'n tied doe ze van zuks agil nog niet heurd harren.' '' Dizze schrieveri'je van mangs beparkte literaire kracht, mar vol beschrievings van 't volksleven en vol mandielige gevulens, vi-j ok in de [[20e eeuw|twintigste ieuw]] bi'j een köppel [[Nedersaksische]] dichters en romanschrievers. Zi'j hebt 't veurbereidend wark edaon veur de meer experimentele, persoonlijke en ni'jmoodse [[Nedersaksische schrieveri'je]] vanof de twiede helfte van de twintigste ieuw. ==Publicaoties== ===Fulletons=== *''Marthao Ledeng, de bloem van ’t daarp'' (fulleton 1892 - 1893) *''Over de Hunse [hoe Veenholtens volk d'r leefde] ’n vertelling veur ’t Drèèntsche volk'' (fulleton 1901 - 1902) *''Zien broed verloren'' (fulleton 1902 - 1904) ===Gedichten=== *''Het Börgerder paoschvuur'' *''Van Börger naor Roldermarkt'' *''Boerendrukte uit den ouden tijd'' ===Drèentstalige dörpsschetsen=== *''De aole scheper'' *''Loon nao waarken of die te laot komp, hef zien recht verspeuld'' *''Roldermaarkt'' *''Wilm Wever'' *''Oet aolde en neie tieden'' *''De seg'' ===Oaver Harm Tiesing=== * G.J. Bieze, Aolie’s Harms leven, in: ''NDVA'' 1954/57-72 * C.H. Edelman, Harm Tiesing als schrijver, in: ''NDVA'' 1954/52-54 * G. de Jonge, Harm Tiesing als toneelschrijver, in: ''Drenthe'' 1953/blz 20 * H. Klompmaker, ''Harm Tiesing en de armenzorg. Een Drents diaken en politicus rond de eeuwwisseling'', in: Harm Tiesingdag 1984, Stichting Oud-Borger 1984, p.3-36 * G. Kuipers, ''Drenthe’s erfgoed'', Hoogeveen 1978, p. 133-141 * J. Linthorst-Homan, in: ''NDVA'' 1937/9-11 * Jan Naarding, Harm Dreum, in: ''Drenthe'' 1953/19 * Stichting Harm Tiesing, ''Harm Tiesing Uit en over Drenthe, Beschouwingen en verhalen over het volksleven in de provincie Drenthe gedurende de 19e eeuw en begin der 20e eeuw'', 2003 {{bron| *[http://dissertations.ub.rug.nl/FILES/faculties/arts/2001/h.nijkeuter/h1.pdf Hendrik Nijkeuter (2001), ''De pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond. Literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956'', samenvatting proefschrift] *[http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/schrievers/harm_tiesing.htm Stichting Drentse Taol: Harm Tiesing (1853-1936)] *Stieneke Boerma en Rouke Broersma (1993), ''Drèentse schrieverij'', Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek <!-- p. 32 --> }} [[Kategorie:Drèents artikel|Tiesing, Harm]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Tiesing, Harm]] qnsjuoiexy7galvilg25umn2dl6rzkl 0 6375 265021 257401 2013-05-09T22:24:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Murillo2.jpg|thumb|right|Kristus deur Bartolomé Murillo]] De '''Hillege Week''' of '''Gouie Week''' is ien t [[christendom|kristendom]] de noam veur de week vanoaf [[Paalmzundag]] tot [[Poaskezutterdaag]]. t Binnen de lètste zeuven doagen van de [[vasten]] van 40 doagen. Ien dizze week heernemt de [[liturgie]] ien de [[Rooms-Katholieke Karke|Kattelieke Kèrk]], de [[Oosters-Orthodoxe Karke|Oosters-Ortodoxe Kèrke]] en ien meer of minder moat ook de aandere kèrke, t luden, staarven en verraaizen van [[Jezus Kristus]]. Ien dizze week gaan de [[vasten]] (ook wel ''Veertigdagentijd'') over in de passie- of lijdenstijd. Vrogger duurde dizze passietied nog n week laanger, omreden man al n week eerder begon mit t lezen van t ludensverhoal, noamelk op passiezundaag, de zundaag veur [[Paalmzundaag]]. Ien dizze doagen tot t [[Poaske|Hoogfeest van Poask]] tou worden aal gebeurtenissen heerdocht dij de keern van t kristelk leuven uutmoaken. Doarom wordt Poask mit de veurberijdende doagen algemeen as t belaangriekste liturgische hoogfeest beschaauwd, al wordt [[kirsttied|kirst]] tenminste ien t Westen deur t volk uutbundeger vijerd. De Hillege Week het as swoartepunt t [[Triduum Sacrum]] dat bestijt uut de drij doagen [[Widde Dunderdaag]], [[Gouie Vraaidaag]] en [[Stille Zutterdaag]]. == Boetende hìnwiezen == * [[Widde Dunderdaag]] * [[Gouie Vraaidaag]] * [[Stille Zutterdaag]] * [[Triduum Sacrum]] * [[Semana santa]] {{dia|Scheven ien t [[Middaglands]]ter [[Westerkertiers]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Kristelk feest]] j5w5ocxfxqxo04os5w2982cw97l1y66 6 6376 158998 126918 2010-08-25T15:10:04Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 0 6377 265097 205007 2013-05-09T22:37:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LocatieMiddaglandsters.png|right|Middaglands (en Westerkertiers)]] t '''Middaglands''' of '''Middaglandsters''' is n dialekt van t [[Westerkertiers]]. t Wordt sproken ien t oostelke part van de gemeente [[Zuudhörn]], [[Hoogkèrk]] en de gemeente [[Winzum (gemainte)|Winzum]] tin westen van t Reitdiep. t Kin zien worden as overgongsdialekt tuzzen t [[Westerkertiers]] en t [[Hoogelaandsters|Hoogelandsters]] en wordt sumtieds zulfs as apart dialekt zien. Hiernoast zigt man n koartke van [[Frieslaand|Friesland]], [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] en [[Oostfraislaand|Oostfriesland]]. t Grieze part is t gebied woar of t Westerkertiers sproken wordt en t gruune part is t gebied woar of t Middaglands sproken wordt. Ien tegenstelleng tot de andere Westerkertierse dialekten ([[Zuud-Westerkertiers]], [[Midden-Westerkertiers]] en [[Kölmerlands]]) kint t Middaglands wel de Grunnegse klanken ai en ou. {{Dia|Schreven ien t [[Westerkertiers|Zuud-Westerkertiers]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] 4sndoo0yeyqof6bsbq8fxygzilvq0id 0 6378 265062 205004 2013-05-09T22:31:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <center>''De noam '''Kölmerlands''' kin ook dienen as foutieve benoamen veur t [[Westerkertaaiers|Westerkertiers]]''</center> ---- [[Ofbeelding:LocatieKölmerlands.png|right|Lokoatsie Köllumerlands]] t '''Köllumerlands''' is n dialekt van t [[Westerkertiers]], dat op zok weer tot t [[Grunnegs]] heurt. t Wordt sproken ien t westelke part van de gemeente [[Zuudhörn]] en t oostelke part van de gemeente [[Köllumerland en Nijkruusland]]. t Is een van de dialekten dij n overgong vörmen tussen t [[Hoogelaandsters|Hoogelandsters]] en t [[Westlaauwers Frais|Fries]]. De noam Köllumerlands wordt ook wel bruukt veur t [[Westerkertiers]] ien zien algemeen. Hiernoast zigt man n koartke van [[Frieslaand|Friesland]], [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] en [[Oostfraislaand|Oostfriesland]]. t Grieze part is t gebied woar of t Westerkertiers sproken wordt en t grune part is t gebied woar of t Kölmerlands sproken wordt. Net as de meeste andere Westerkertierse dialekten, kint t Kölmerlands de typisch Grunnegse klanken ai en ou niet. t Köllumerlands dut veul denken aan t [[Stadsfries]] van [[Köllum]] en [[Dokkum]]. == Ontstoan == t Köllumerlands is middelkerwies ontstoan doe t olle Köllumerland zok ien 15. aiw oanloot bie t gezag van t [[Grunnen (stad)|Stad]]. Ook kwammen der luu uut t oosten om de boedel doar ien te poldern. t Fries dat doar sproken wur, veraanderde laangzoam ien t Grunnegs, moar het meer ienvloeden achterloaten as datt ien t Hoogelandsters doan het. Ien t [[Pompsters]] is de Friese ienvloed t grootst van aal Grunnegse dialekten. == Klassifikoatsie == *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germoans]] ***[[West-Germoans]] ****[[Nederduuts|Leegduuts]] ****[[Nedersaksisch|Leegsaksisch]] *****[[Grunnegs]] ******[[Westerkertiers]] *******'''{{PAGENAME}}''' {{dia|Schreven ien t [[Westerkertiers|Zuud-Westerkertiers]]}} {{DEFAULTSORT:Kollumerlands}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] 1tqohwbwtrl8qthnvfl6qld51s2z169 6 6379 158997 126916 2010-08-25T15:10:01Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 0 6386 30128 2007-03-11T19:41:38Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Karnevaal]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Karnevaal]] f0xuz15hnlwyn4gajh5y7m6si64ox5n 0 6388 289673 263969 2016-10-29T12:35:55Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{wrapper}} |[[Image:Dorpskerk van Borger.jpg|thumb|right|De dörpskarke van Börger]] |- |[[Image:LocatieBorger-Odoorn.png|thumb|right|gemeeinte Börger-Oring]] |- |[[Image:Map NL - Borger-Odoorn - Borger.png|thumb|right|Börger in de gemeeinte Börger-Oring]] |} '''Börger''' is een dörp in de gemeeinte [[Börger-Oring]] in de [[Nederlaand]]se [[previncie]] [[Drenthe]]. Börger had (volgens informaotie van de gemeeinte Börger-Oring) op [[1 jannewaori]] [[2007]] 4.882 inwoners (waorvan 2.325 mannen en 2.527 vrouwlu). ==Hunebedden== Bie Börger stiet 't grootste hunebed van Nederlaand en der staot ook de meeste bie mekaor: 13. In Börger is ook 't hunebeddencentrum vestigd. ==Kunnigheid== In disse lieste vin ie bekend volk det in Börger woont, of woond hef. *[[J.H. Bergmans-Beins]] (1879-1948), Drèentstaolige schriefster *[[Anton Heyboer]] (1924-2005), kunstschilder en etser *[[Hans Heyting]] (1918-1992), Drèentstaolige dichter *[[Egbert Schuurman]] (1937), politicus (ChristenUnie) *[[Willem Seymour Mulder]] (1820-1896), dichter veur kiender *[[Harm Tiesing]] (1853-1936), Drèentstaolige schriever ==Beschrieving van Börger deur Hans Heyting== ''De boerderijen achter meidoornhegen''<br /> ''trilt in de hette van de zun.''<br /> ''Een kleine kat slap op een regentun.''<br /> ''De vleer hef groene krallen kregen.'' <small>Oet: 'Verleuren Paradies' in Toegift (Zuidwolde, 1983)</small> ==Ofbeeldingen== <gallery> Image:Harm Tiesing Borger.jpg|Harm Tiesing (1853-1936) Image:Grootste hunebed van Nederl.jpg|Grootste Hunebed van Nederlaand bie Börger </gallery> {{Commons|Borger}} {{DEFAULTSORT:Borger}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Drenthe]] 4nrz9wzk4o1t4ji3bfzlyyl79gf3zh5 6 6390 159000 126919 2010-08-25T15:10:33Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] l5v9jycxhqax7l0vimg5dfsmb93cdb4 6 6391 159002 126921 2010-08-25T15:10:42Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] l5v9jycxhqax7l0vimg5dfsmb93cdb4 10 6394 242064 242062 2012-09-10T15:43:51Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <div class="toccolours" style="width:80%; margin: 0 auto; text-align: center;"> '''Disse media he'k as gebruker van [[Bestaand:Wikitekste.png|100px|Wikipedie]] zelf emaakt.''' Disse aofbeelding, geluudsopname of film he'k as Wikipedie-gebruker zelf emaakt en van de volgende lisensies veurzien: <div class="toccolours" style="width:90%; margin:0 auto; text-align:center;"> [[Bestaand:Heckert GNU white.svg|60px]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;<big>'''GNU-lisensie veur vrieje dokumentasie</big><br /> Je maggen t bestaand kopiëren, verspreien en/of wiezigen onder de bepaolingen van de '''[[GNU/FDL|GNU-lisensie veur vrieje dokumentasie]]''', versie 1.2 of de laotere versies uutegeven deur de [[Free Software Foundation]]; zonder vaste seksies, zonder umslagteksten veur de veurkaante en zonder umslagteksen veur de achterkaante. n Kopie van de lisensie is op-eneumen in de seksie mit de titel "[[wikisource:nl:GNU Vrije Documentatie Licentie|GNU-lisensie veur vrieje dokumentasie]]". t Bestaand vriegeven onder disse lisensie zörgt derveur dat t bewörken, verspreid, ekopieerd, en oek kommersieel gebruukt mag wörden, as der mer an de veurweerden in de lisensietekste voldaon wörden. </div> <div class="toccolours" style="width:90%; margin:10px auto; text-align:center;"> [[Image:CC some rights reserved.svg|90px|Creative Commons License]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;<big>'''Creative Commons-lisensie'''</big>&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Image:cc-by.svg|31px|Naamvermelding]] [[Image:cc-sa.svg|31px|Gelieke delen]] Op dit bestaand is de [[Creative Commons]]-[[lisensie]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.5/deed.nl Naamvermelding – GeliekeDelen 2.5] (cc-by-sa) van toepassing. In t kort hölt disse lisensie in dat t bestaand ekopieerd, verspreid, eteund en uutevoerd mag wörden en da'j aofeleien bestaanden gebruken maggen veur kommersiële doeleinden, a'j de naam van de maker der mer bie zetten en t onder de zelfde lisensie uutgeven a'j wiezigingen anbrengen. Bie hergebruuk of verspreiding mu'j de lisensieveurweerden van dit bestaand kenbaor maken an de aanderen. </div> ''Je maggen zelf één van de twee lisensies kiezen.'' </div><noinclude> [[Kategorie:Mallen licentie|{{PAGENAME}}]] </noinclude> cac4yycm4sze8lfcqqgj521q85go10h 0 6396 265209 257671 2013-05-09T23:16:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Stadskanaal vanaf de watertoren.jpg|thumb|275px|n Foto van t Stadsknoal nuimen vanôf de woatertoren van [[Knoal (dörp)|Knoal]]]] t '''Stadsknoal''' is n [[knoal (woaterweg)|knoal]] in de [[Nederlaand]]se provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. In [[1765]] wuir der deur de stad [[Grunnen (stad)|Grunnen]] besloten n knoal te loaten groaven van [[Boareveld]] tot [[Troapel]], dit om de ontginnen van t hoogveen van t [[Boertanger Moor]] te bevorderen. Ze kozen veur n trajekt laangs de raand van de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]], parallel aan de [[Semslinie]], de 150 joar eerder vaaststelde grens tussen Grunnen en [[Drenthe|t Drìnt]]. t Stadsknoal het n lengte van 32 kilometer en is in [[1856]] voltooid. Deur de [[törf (braandstof)|törfvoart]] was t in de [[19e eeuw|19. aiw]] ain van de drukst bevoaren voarroetes in Nederlaand. Bie de sluzen konden waachttieden oplopen tot n poar uren. Op dizze ploatsen wuiren dan [[kafee]]s en winkeltjes vestegd. Deur de aanleg van dit knoal ontstonnen de ploatsen [[Knoal (dörp)|Knoal]] en [[Muzzelknoal]]. [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] 2tqr0jq8jdqrzmwq95nx0nc5qud9m4a 0 6397 265107 257672 2013-05-09T22:38:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Musselkanaal op de topografische kaart van 1933.jpg|thumb|275px|Muzzelknoal op de topogroafische koarde van 1933]] '''Muzzelknoal''' ([[Nederlaands]]: ''Musselkanaal'') is n [[lìntdörp]] in de [[Nederlaand]]se provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]], legen in t verlengde van [[Knoal (dörp)|t Knoal]] in de lieknoamege gemainte [[Knoal (gemainte)|t Knoal]] en aan t [[Stadsknoal (knoal)|Stadsknoal]]. t Dörp grenst aan de [[Semslinie]] en doarmet aan de Nederlaandse provìnzie [[Drenthe|Drente]]. Muzzelknoal begint globoal bie t vierde verloat en ìndegt op de gemaintegrenze tussen de gemainte Knoal en [[Vlagtwedde (gemainte)|Vlagtwedde]], iets veurbie t stee woar t [[Muzzel Oa-knoal]] en t Muzzelknoal soamenkommen. In t noorden van Muzzelknoal ligt t gehucht Horsten. Veur de ontwikkelen van t dörp Muzzelknoal wuir t tegenswoordege dörpsgebied mit dizze noam aanduud. t Openluchtswìmbad van Muzzelknoal droagt ook dizze noam. {{dia|Schreven in t [[Veenkelonioals]]}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] 7yi8sze6two1epb3hqancjd6vl9hxwe 0 6398 265244 257668 2013-05-09T23:21:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Veenhuzen''' is n buurtschop in de gemainte [[Stadsknoal (gemainte)|Stadsknoal]] in de [[Nederlaand]]se provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. t Ploatske ligt tussen [[Knoal (dörp)|Knoal]] en [[Onstwedde]], iets in t noord-oosten van [[Ter Maarsch]]. Aanders as dat de noam dut vermoeden is Veenhuzen gain [[veenkelonie|veenkolonie]]. t Is van oorsprong n aigen [[boermarke]], dij tot t [[karspel]] [[Onstwedde]] beheurde. De noam geft aan dat de huzen van oldsher op n smalle zaandrug in t [[vene (grondsoorte)|veen]] stonnen. [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] aa1gg86qu52w4hchu4nly328csa2izp 0 6399 257666 30325 2013-03-11T11:30:11Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4917990]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Vlagtwedde''' kin verwiezen noar: *[[Vlagtwedde (gemainte)]] - de gemainte *[[Vlagtwedde (dörp)]] - t dörp {{dv}} deprf3ggsb979iz4f8beknctrynl2vn 0 6407 30465 30462 2007-03-14T17:07:37Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Knoal]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Knoal]] 3sjqyj54fp4zyr627gmmzjcm6v9biqo 0 6408 257495 157372 2013-03-11T11:25:18Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1221235]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Dv}} Stadsknoal kan verwiezen naor: *[[Stadsknoal (knoal)]] n knoal in de Nederlaandse provinzie Grunnen. *[[Knoal (dörp)]] n ploats in de provincie Groningen (ook wel "Knoal" enoemd) *[[Knoal (gemainte)]] n gemainte in t zuudoosten van de provinzie Grunnen c1iokmjrn8piy89zlxnkro5n94c57ae 0 6409 30469 2007-03-14T17:10:12Z Servien 7 [[Veenhuzen (Knoal)]] is ewiezigd naor [[Veenhuzen (Stadsknoal)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Veenhuzen (Stadsknoal)]] 8mhur6s0lercfz8mg2c4v971ta1qewo 10 6410 134338 30520 2010-01-21T11:48:43Z Erik Warmelink 513 <noinclude> [[Kattegerie:Mallen beheer|{{PAGENAME}}]] </noinclude> wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sjabloon:NoenCommons]]<noinclude> [[Kattegerie:Mallen beheer|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 60uocj2ysn9juipi85c6msx2paesebw 10 6412 286289 286288 2016-10-20T19:34:33Z Metrónomo 5884 wikitext text/x-wiki <div class="toccolours" style="width: 50%; margin: 0 auto; text-align: center; border: 1px solid #AAAAAA;"> [[File:Commons-logo.svg|25px]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;<big>'''Oek op Commons beschikbaor'''</big> Disse ofbeelding is beschikbaor op [[Commons:Veurpagina|Commons]] as [[Commons:{{{1|File:{{PAGENAME}}}}}|{{{1|File:{{PAGENAME}}}}}]] Zie 't hulpmiddel [http://tools.wikimedia.de/~daniel/WikiSense/CommonsClash.php?wikilang=nds-nl&wikifam=.wikipedia.org CommonsClash] veur een overzichte van ofbeeldingen waorvan de naam gelieke is an een ofbeelding op Commons. </div><includeonly> [[Kategorie:Ofbeelding Op Wikimedia Commons]] </includeonly><noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen beheer]] [[Kategorie:Mallen interwiki]] </noinclude> fucvndoydfudge77t8tw002qa94qf9c 0 6420 289205 265631 2016-10-28T15:08:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL It Hearrenfean Nijhoarne.png|thumb|Ni'jehoorn]] '''Ni'jehoorn''' of '''Ni'jhoorn''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Nieuwehorne'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Nijhoarne'') is een dörp in de gemiente [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit oostelik van et plak [[Et Vene (plak)|Et Vene]]. Tot de gemientelike herindieling van [[1934]] maekte et, liekas et zusterdörp [[Ooldehoorn]], diel uut van de gemiente [[Schoterlaand]]. ==Schoele, zangkoor== Ni'jehoorn het een eupenbaore legere schoele, [[dörpshuus]] ''De Kiekenhof'', en et zangkoor ''Jan de Roas Sjongers'' dat vernuumd is naor [[Jan de Roos]]. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.oude-nieuwehorne.nl/ Webstee van Oolde- en Ni'jehoorn] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] [[Kategorie:Et Vene]] jwgjpieq5c6hrez6atz6s8az9hhzjqw 0 6421 289209 265648 2016-10-28T15:09:44Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL It Hearrenfean Aldehoarne.png|thumb|300px|Ooldehoorn]] '''Ooldehoorn''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Oudehorne'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Aldhoarne'') is een dörp in de gemiente [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit oostelik van et plak [[Et Vene (plak)|Et Vene]], an de N380, en het omdebi'j 850 inwoners (1 jannewaori 2004). Tot de gemientelike herindieling van [[1934]] maekte Ooldehoorn, liekas et zusterdörp [[Ni'jehoorn]], diel uut van de gemiente [[Schoterlaand]]. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.oude-nieuwehorne.nl/ Webstee van Oolde- en Ni'jehoorn] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] [[Kategorie:Et Vene]] fng2iiyu2dcyyruzzhkwp5fnd63d5am 0 6422 289208 265543 2016-10-28T15:09:31Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Image:Map NL It Hearrenfean Hoarnstersweach.png|thumb|300px|Hoornsterzwaog]] '''Hoornsterzwaog''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Hoornsterzwaag'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Hoarnstersweach'') is een dörp in de gemiente [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit in et noordoosten van et plak [[Et Vene (plak)|Et Vene]], an de N380, en et het omdebi'j 890 inwoners (1 jannewaori 2004). Hoornsterzwaog warkt tegere mit [[Jubbege]]. Beide dörpen kennen een verieniginge ''Plaatselijk Belang Jubbega - Hoornsterzwaag'', die opricht is in [[1900]]. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.jubbega-hoornsterzwaag.nl/ Webstee Jubbege-Hoornsterzwaog] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] [[Kategorie:Et Vene]] 8pnh72r85esboxeq3qb5zrcu2fpnd8f 0 6426 289204 275961 2016-10-28T15:08:00Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL It Hearrenfean Jobbegea.png|thumb|300px|Jubbege]] '''Jubbege''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Jubbega'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Jobbegea'') is een dörp in de gemiente [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit in et oosten van et plak [[Et Vene (plak)|Et Vene]]. Op 1 jannewaori 2004 had Jubbege 3.270 inwoners, daormit is et nao Et Vene et grootste dörp van de gemiente. Jubbege het een hattekaamp waor hatten, geiten en enten rondlopen. Jubbege het ok veul bebossing. ==Bevolkingsontwikkeling== * [[2005]]: 3380 inwoners * [[2004]]: 3270 inwoners * [[2003]]: 3360 inwoners * [[2002]]: ???? inwoners * [[2001]]: 3330 inwoners * [[2000]]: ???? inwoners * [[1999]]: 3260 inwoners ==Trivia== *'''Jubbege''' wodt ok wel '''Schurige''' nuumd, dit is een [[pars pro toto]] (diel veur alles) omdat Schurige een wiek in Jubbege is. {{commonscat|Jubbega}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] [[Kategorie:Et Vene]] 2yehtw8zxgmzdcg8k109y82qilmrq8m 0 6430 30901 2007-03-16T16:46:57Z Grönneger 1 35 [[Stadsknoal (gemainte)]] is ewiezigd naor [[Knoal (gemainte)]]: In knoal zulf zègt man "ik woon op knoal" (ik woon in stadskanaal), meer gebruikt wikitext text/x-wiki #redirect [[Knoal (gemainte)]] tvcin5r4rlx1b81l31n6zz0f2w52h7c 6 6445 159015 128041 2010-08-25T15:27:31Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == van de fy-wiki == Licentie == {{GFDL}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] 912xmu5r7evldbt6z2onxxc30wi2q9o 0 6446 292743 292579 2016-12-22T13:26:21Z Wwikix 13678 /* Boetende hìnwiezen */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:LocatieSelterlaands.png|thumb|250px|De lokoatsie van t Selterfraise toalgebied in de Frieslanen]] [[Bestaand:Selterfrais.gif|thumb|250px|De lokoatsie van t Selterfraise toalgebied in Duutslaand]] {{Interwiki|kode=stq}} t '''Selterfrais''' (in t Selterfrais zölf: ''Seeltersk'' of ''Seelterfräisk'') is n [[Freesk|Fraise toalvariaant]] dij nog sproken wordt deur n minderhaid van de inwoner van de gemainte [[Selterlaand]] ([[Duuts]]: Saterland), in t noordwesten van de dailstoat [[Nedersaksen]], in t westen de stad [[Oldenbörg]], zo'n viefteg kilometer van de [[Nederlaand]]se grens bie [[Schaanze]] ôf. t Selterfrais is t ainegste nog levende dialekt van t [[Oostlaauwers Frais]], dat vrouger in aal Oostfraise laanden van de [[Laauwers]] tot de [[Wezer]] sproken wuir, alzo ook in [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. Mit t [[Westlaauwers Frais]] en t [[Noordfrais]] vörmt t de [[Freesk|Fraise toalgroep]]. De ISO-kode van t Selterfrais is '''stq'''. t Selterfrais is ook verwaant aan t [[Grunnegs]]. t Het vrouger tot dezulfde toalgroup beheurt: t Oostlaauwers Frais. Hierdeur zugt man, dat t leutje revierke de Laauwers, belaangriker wèst het, as dat de grode revier de [[Ems (revier)|Ems]] waar. Deur dizze verwaantskop, binnen t [[Oostfrais Leegsaksisch]] en t [[Grunnegs]] tegenswoordeg ook nog aal verwaant. == Veurbeelden == '''1''' ''Seeltersk is ne Wäästgermaniske Sproake, ju fon sowät 2.200 Moanskene boald wäd in Seelterlound in dät Wääste fon Ooldenbuurich (Niedersachsen), sun 50 km uur dät holloundske Scheed bi Näischans.''<br /> [[Oldgrunnegs]]: ''Saelterlountsk is eene Westgermanske sprak, deij duer sirkom 2.200 meensken snakt wuert inde Saelterlount inde daet waest vun Oldenborch (Laegsaxen), zo eene 50 km oor daet hollountske scheeden bi Neijschanse. <br /><br /> '''2''' Selterfrais:'' Die Wänt strookede dät Wucht uum ju Keeuwe un oapede hier ap do Sooken.''<br /> [[Grunnegs|Oldgrunnegs]]: ''Der Jung strookde daet Wicht umme keeuw to unde tuutjede ier up Zeuken'' <br /> [[Grunnegs|Nijgrunnegs]]: ''t Jong fleerde t wicht om kinne tou en tuutjede heur op wangen'' <br /> [[Noordfrais]] (Mooringer): ''Di dreng aide dåt foomen am dåt kan än mäket har aw da siike.''<br /> [[Westlaauwers Frais]]:'' De jonge streake it famke om it kin en tute har op 'e wangen.''<br /> [[Nederduuts|Oostfrais Leegduuts]]: ''De Jung straaktde dat Wicht um't Kinn to un tuutjede hör up de Wangen.'' <br /> [[Nederlaands]]:'' De jongen aaide het meisje om de kin en kuste haar op de wangen.''<br /> [[Duuts]]:'' Der Junge streichelte das Mädchen ums Kinn und küsste sie auf den Wangen.''<br /> [[Engels]]:'' The boy caressed the girl round the chin and kissed her on the cheeks.''<br /> == Boetende hìnwiezen == * [http://seelter.16mb.com/ Näie Seelter Siede], n referìnsie veur de Selterfraise toal op droad (mit o.a. de grammoatiek (Duutstoaleg).) * [http://www.ekfrysk.host22.com/saterzan.htm Selterlaand, n levend toalailaand] - artikel van Pyt Kramer * [http://www.allezhop.de/frysk/seelter/index.htm n Kursus Selterfrais op droad] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Freesk]] [[Kategorie:Duutse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Nedersaksen]] tqif8s51miejo85dkt9an86ci8bxpsn 0 6447 276808 264328 2014-11-18T17:10:35Z Robin van der Vliet 7603 svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Heerhugoweerd | bestaansnaam vlagge = Flag of Heerhugowaard.svg | bestaansnaam wapen = Heerhugowaard wapen.png | lokasie = LocatieHeerhugowaard | previnsie = [[Noord-Hollaand]] | heufplaose = '''Heerhugoweerd''' | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak waoter = | inwoeners = 49.833 | daotum inwoeners = [[1 jannewaori]] [[2007]] | dichtheid = | breedtegraod = 52/40/0/N | lengtegraod = 4/51/0/E | verkeersaoder = N242, spoorlienen Den Helder-Amsterdam Centraal en Haarlem-Hoorn | netnummer = 072 | postcode = 1700-1705 | webstee = [http://www.heerhugowaard.nl/ www.heerhugowaard.nl] | |}} '''Heerhugoweerd''', ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Heerhugowaard'', [[Westfries]]: ''Heregewaard'' of ''de Waard''), is een [[Stad (woonstee)|stad]] en een [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de regio [[West-Frieslaand]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie|pervinsie]] [[Noord-Hollaand]]. Heerhugoweerd had op [[1 jannewaori]] [[2007]] 49.833 inwoners. Heerhugoweerd grenst an de gemienten [[Alkmaar (stad)|Alkmaar]], [[Langediek]], [[Harenkarspel]], [[Niedorp]], [[Schermer]] en [[Koggenlaand]]. Hoewel de ligging anders döt vermoeden, heurt Heerhugoweerd eigenlijks ''niet'' bie 't graofschap [[Kennemerlaand]] mar valt wel onder de gemientelijke samenwärkingsregio Kennemerlaand via [[Noord-Kennemerlaand]]. Heerhugoweerd is ontstaon äs agglomeraosie tussen de darpen Zuid, De Noord en 't Kruis, waorbie in eerste instantie Zuid äs eigen darpkoeme verdween en helemaole opgong in Heerhugoweerd. 't Kruis is vanof de uutbreiding in de jaoren 60 en 70 van de [[20e eeuw]] steeds meer onderdeel van Heerhugoweerd eworden. De Noord is veur een groot part nog een eigen darp, alliene 't zuden is op-egaon in de stad. Ok andere buurtschappen worden staorigan steeds meer op-eneumen in de stad. Butterhuizen is daor een goed veurbeeld van. == Pläsen binnen de gemeente == [[Stad (woonstee)|Stad]]: *'''Heerhugoweerd''' [[Daarp|Darpen]]/[[Gehuch]]en: *[[Broekhorn]] *[[Draai]] *[[De Noord (Heerhugoweerd)|De Noord]] *[[Veenhuizen (Heerhugoweerd)|Veenhuizen]] *[[Verlaat (pläse)|Verlaat]] (gedeeltelijk) [[Buurtschop|Buurtschappen]]: *[['t Kruis]] *[[Butterhuizen]] *[[Frik]] *[[Kabel (Heerhugowaard)|Kabel]] *[[Pannekeet]] === Woonwieken van Heerhugoweerd === *[[Bomenwijk (Heerhugoweerd)|Bomenwijk]] * Butterhuizen * Draai (toekomstig) *[[Edelstenenwijk (Heerhugoweerd)|Edelstenenwijk]] *[[Heemradenwijk (Heerhugoweerd)|Heemradenwijk]] * Huygenhoek *[[Molenwijk (Heerhugoweerd)|Molenwijk]] *[[Oostertocht (Heerhugoweerd)|Oostertocht]] *[[Planetenwijk (Heerhugoweerd)|Planetenwijk]] * Recreatiewijk *[[Rivierenwijk (Heerhugoweerd)|Rivierenwijk]] *[[Schilderswijk (Heerhugoweerd)|Schilderswijk]] *[[Schrijverswijk (Heerhugoweerd)|Schrijverswijk]] *[[Stad van de Zon]] * Zuidwijk {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] 7begxopohrd0uk4f87t9ms749xhwubw 0 6451 291117 265134 2016-11-03T14:17:20Z Wwikix 13678 /* ft */ wikitext text/x-wiki t '''Oldgrunnegs''' (±1350 - ±1550) is de toalperiode van t [[Grunnegs]], dou t de eerste grote [[Nedersaksisch|Saksische]] invlouden heur waark doan haren op t [[Oostlaauwers Frais]] in [[Ommelanden]]. Véúr dizze invlouden, was t [[Oldfrais]] dat der proat wuir, veraandert ien [[Midfrais]]. Dit prozes von stee in haile gebied tuzzen [[Laauwers]] en [[Wezer]]. Oet vonsten van olle braiven, blikt dat t Oldgrunnegs hail veul op t tegenswoordege [[Selterfrais]] leken mouten het. Ook zol t nog typisch Fraise kenmaarken had hebben. De andere Grunnegse toalperiodes binnen [[Middelgrunnegs]] en [[Grunnegs|Nijgrunnegs]]. == Ingvaeoonse substroat == De Fraise kenmaarken woar of net over proat wör hebben aals te môken mit de [[Inveaoonse toalen|Inveaoonse]] substroat. Dizze Ingvaeoonse substroat komt veur in aal Skandinoavische toalen ([[Deens]], [[Noors]] en [[Zweeds|Sveeds]]), t [[Engels]], t [[Freesk|Frais]] en t [[West-Vlaams|Westfloams]] (tegenswoordeg in mindere moat). === -eijn === n Typisch kenmaark van de Invaeoonse toalen is t [[Nederduuts|Leegduutse]] -egen (bieveurbeeld in "regen") opbuten veur t Engelse -ain (rain [reen]), t Deense -egn of -ejn (regn [rain]) en t Fraise -ain of -in (rain). In t Oldgrunnegs wör dit -eijn (reijn), woarbie de -eij as -ij oetsproken wör. Dit wör ook broekt bie -eg, bieveurbeeld t Leegduutse "weg", wat dou "weij" (Engels ''way'', Deens ''veg'' [wai]). === g === De g wör in t Oldgrunnegs oetsproken as ''kh'', zo as ien t Duutse ''guten tag''. Doarnoast wör, op stee woar wie tegenswoordeg de g zèggen, de g ook wel ais vothoalen. t Hierbovenstoande veurbeeld van weg-weij is n goud veurbeeld hiervan en lôt ook zain dat t tegenswoordeg ook nog aal in de skandinoavische toalen veurkomt. Denk bieveurbeeld aan t Deense ''veg'' (''waj''), t Zweedse ''Göteborg'' (''Jeutèbor'') of de Engelse woorden ''yard'' (Oldgrunnegs: ''jaerd'', Duuts: ''garten'') en fly (''vlaij'', Grunnegs: ''vlaig'') en t nog aal broekte Grunnegse woorden ''jat'' (Nederlaands: ''gat''), ''slaai'' (Nederlaands: ''sleg'') en ''jier'' (Nederlaands: ''gier''). === tsi- === Ook wör tsi- broekt veur t Leegduutse k-, bieveurbeeld "kirche", wat "tsiurk" (Engels: ''church'', Frais: ''Tsjerke'') wör. Dit wuir ook broekt bie woorden as "kans" (''tsiaens'' [tsjens], Engels ''chance'') en "kaas" (''tsiaes'' [tsjees], Engels: ''cheese'', Frais ''tsiis''). === -skip/-schip === Wat in t Nederlaands -schap is en in t Nijgrunnegs -schop, wör in t Oldgrunnegs zègd as -schip of -skip. In t Frais is dit ook -skip, bieveurbeeld "selskip", wat in t Oldgrunnegs "geselschip" was. === th- === In t Oldgrunnegs wuir de Leegduutse d- vertoald as th- (ook ð of þ), zo as dat in t Engels nog aal doan wordt, bieveurbeeld in "third". In t Oldgrunnegs wör dit "thredde", zo as in t Oldfrais. t Westlaauwers Frais het de th- opbuten worden veur t- ("trêde"). t Woord "thredde" is loater veraanderd worden in "dredde" en vanôf t [[Middelgrunnegs]] opbuten worden veur worden veur "darde". n Oetzöndern zègt os ook dat de th ook wel ais inwizzeld is veur j. Zo wör "doe" vrouger as "thu" schreven, woarnoar bie de meervoldsvörm en beleefdhaidsvörm de th inwizzeld wör veur j, dus "joe". Dizze veraandern het ook in t Engels steevonden: "thou" wör "you". === ae === De kombinoatsie ae, dat ook wel schreven wör as ä wordt oetsproken as de ae nou nog ien t Stellingwaarfs oetsproken wordt (/æ/) en wör broek op verschaaidene steden woar of t Leegduuts a broekt. Veurbeelden hievan binnen dat-daet (Deens ''det'', Engels ''that'', Selterfrais ''dät''), waar-waer (Engels ''where'', Frais ''wêr''). In t Middelgrunnegs bleef man dizze kombinoatsie wel schrieven, môr de oetsproak veraanderde in oa. === sk === Aals wat in t Leegduuts sch wör, was in t Oldgrunnegs sk, bieveurbeeld wasch-wask (Deens "vask"), vriesch-vreesk (Frais: "Frysk"), visch-visk (Deens "fisk"), schaap-skeep (Frais: "skiep"), schael-skaele (Engels: "scale"). === Woordschat === Ook bie de woordschat was t Grunnegs nog staark verwant aan de Invaeoonse toalen. Veurbeelden binnen "bern" (Frais ''bern'', Deens ''barn'') en efter (Frais en Deens ''efter'', Engels ''after''). == Hoogduutse invlouden == === unde === De hoogduutse u wör in t Grunnegs ook nog broekt bie t Nijgrunnegse woord "en"/"ìn". Zo zee man doudestieds "unde", in tieds dat t [[Middel-Nederduuts|Midleegduuts]] "ende" broekte. === spèllen === Summege bronnen lôten ook taikens zain van Duutse invlouden wat de spèllen aangaait. Dit is logisch, omreden t Hoogduuts n belaangrieke standerdtoal worden was in t [[Noordzee|Noord]] -en [[Oostzee]]gebied; t gebied woar de politieke aandocht van Grunnen in dij tied veuraal noar tou gong. Zo wör in de loatere joaren aingoal meer ä schreven in stee van ae en wör t broeken van de v veulal wizzeld veur f. Dou Grunnen toutrad bie de [[Unie van Utrecht|Unie van Oetrècht]] draaide de politieke aandoch van noordoost noar zuudwest, woardeur de spèllen doarnoa aan t Nederlaands aanpaast wör. == Invaeoons én Hoogduuts == === ks === In t Oldgrunnegs haar de ks-wizzel nog nait stee vonden. Dit betaikent dat alles woar man tegenswoordeg in t Leegduuts -ss (Grunnegs -zz) veur zègt, dou -ks was. n Veurbeeld hierveur is t Nederlaandse "wissel", dat doudestieds in t Grunnegs "wixel" was. In t Hoogduuts (wechsel), t Deens (veksel) en t Frais (wiksel) komt dit nog aal veur. n Goud overbliefsel van dizze ks-wizzel is de noam "Texel". === ft === Zo as in t Hoogduutse "kraft", wör de Leegduutse ''cht'' wizzeld veur ''ft''. t Woord "kracht"' wör "kraeft" (Frais ''krêft''), t woord "zacht" wör "saeft" (Engels ''soft'') en t woord "lucht" werd "loft" (Duuts ''luft''). Begun 20e aive zee man veur de vergongen tied van t waarkwoord "[[Grunnegs_(grammoatiek)#Kopen|kopen]]" nog "ik kofde", wat tegenswoordeg binoa nait meer sègd wordt. Deur de Nederlaandse invlouden is t noamelk omgoan in "ik kocht". [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnegs|*]] juhm7eg64jtv1qhnvzvowk68784wdsx 0 6452 257676 246159 2013-03-11T11:30:22Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 13 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q257204]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Zaod''' kan verwiezen naor: * Vruch van een plaante: [[zaod (plaante)]] * Mannelijk geslachscel: [[sperma]] {{dv}} 8s4cskn9zgkv4d32rb0c8giac4rhljh 14 6453 292764 291087 2016-12-22T13:48:53Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Streektaol in Grunnen]] l60j01au1madc98nzz2g2vptz5fu7fv 0 6454 291113 265098 2016-11-03T14:16:12Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki t '''Middelgrunnegs''' (±1550 - ±1800) is n toalperiode van t [[Grunnegs]]. t Is ontstoan dou t [[Nederlaands|Standerdnederlaands]] aal meer ienvloud kreeg op t Grunnegs, veuraal veur politieke rezens. Stad en Laande waren nog nait zo hail laank bie de unie van Oetrècht, woardeur t even wennen was om de toal van Hollaand te verstoan. Doardeur kwamen der n hail inde Hollaandse invlouden op t Grunnegs ôf. Veurbeelden binnen de u - e veraandern. Woorden as "unde" (en; verwaant aan t Duutse "und") wuir vervongen deur "ende". Aan t begun van de 17e aiw, verdween ook dizze -de oetgong en de -te oetgong, bieveurbeeld in "jofte" (of). Dit gebeurde ook ien t Nederlaands. n Goud veurbeeld van n overbleven Nederlaands woord dat dij -te oetgong nog wel het is "oftewel" (ofte wel). t Middelgrunnegs het bestoan tot n ìndje véur 1800 en is doarnoa ien t [[Nijgrunnegs]] veraanderd. Dizze verandern brocht de nije klanken ''ai'', ''ou'' en ''ui'' mit, dij t noudoagse Grunnegs kinmaarken. t [[Oostfrais Leegsaksisch]] het dizze verandern veur t grootste gedailte nait mitmoakt. Doarom wordt der vanoetgoan dat t Middelgrunnegs n hail inde op t noudoagse Oostfrais leken het. De Oostfraise varianten [[Kromhörn]]s (om en bie [[Emden]]), [[Börkum]]s en [[Reiderlaand (streek)|Reiderlaands]] hebben dizze verandern juust weer wel mitmoakt. {{Begin|gos}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnegs|*]] qz9mia8i7aqe2vip5yk8hkhvrxyyrlw 0 6455 265850 257677 2013-05-10T15:29:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Capsicum0.jpg|thumb|Een riepe [[jalapeño]], in stukken esnejen um de zaojen te teunen]] Een '''zaod''' of een '''zaodjen''' is een klein pitjen dat 't begin vormp van 't leven van een [[plaanten|plaante]]. As 't zaodjen eenmaol in kontak ekömen is mit de [[eerde]] en 't [[woater|waoter]], begint dit preces. Bepaolde bloemen en plaanten verspreien der zaojen deurdat de [[wiend]] ze vortblaos en argens op de grond neerkoemen. Een goed veurbeeld van een bloeme dee zien zaodjes verspreid deur de wiend is de [[hondebloeme]]. As 't vortweit dan greuit der vake weer een nieje bloeme of plaante uut. Een aander veurbeeld is plaanten dee vruchen dragen, disse vruchen breken los, en as de vruch mit de zaojen op de grond vuilt kan oek hier weer een nieje plaante uut greuien. Vake wonnen der in 't normale taalgebruuk epraot van zaojen, terwiel 't eigenlijks [[vruch (plaante)|vruchjes]] bin. Zo wonnen bie de [[composietefemilie|composietenfemilie]] vake epraot van zaojen ([[andievie]]zaod, [[zunnebloeme]]pitten en zoksoort dingen meer), terwiel de vruchjes bie disse soorten meestentieds [[noete|noetjes]] bin. Sommigen zaojen wonnen oek egeten deur meensen en dieren. Dieren (veural [[voegels]]) dee de zaojen opeten zurgen derveur dat de zaojen verspreid wonnen, deurdat ze 't uutpoepen, hier greuit vake oek een plaante uut. [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Vruch]] hwi0kibtrrfg9letcrhpwkfimzrebcr 0 6456 257678 164885 2013-03-11T11:30:25Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2533507]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Twents''' kan verwiezen noar meardere dinge: * [[Twents Bier]] - n [[beer]]maark oet [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] * [[Tweants]] - t [[Neersassies]]e [[dialekt]] * [[Twents (vervoer)]] - n hoesstiel van t openbaar vervoer in Twente {{dv}} ojsxw7rmzujo74rkebi7j4qjml7zrlw 0 6457 31083 2007-03-18T15:28:53Z Servien 7 [[Temperatuur]] is ewiezigd naor [[Temperetuur]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Temperetuur]] p06bnvc754dnz00adjzhu6bhh7co7bq 0 6458 265285 257679 2013-05-10T13:35:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Nijefurd Warkum.png|thumb|300px|Wörkem]] '''Wörkem''' ([[Nederlaands]]: ''Workum'', [[Westlaauwers Frais|Frais]]: ''Warkum'') is n [[Stad (woonstee)|stad]] en de heufdploats van de gemainte [[Ni'jeferd|Nijefurd]], legen in t zuudwesten van de [[Nederlaand]]se provìnzie [[Frieslaand|Fraislaand]]. Wörkem het sikkom 4.200 inwoner. Tot de gemaintelke herindailen van [[1984]] was Wörkem n zölfstaandege gemainte. Tot t gebied van Wörkem beheurt ook de buurtschop of dörp [[It Heidenskip]] (vrouger ''Heidenschap''). ==Geboren in Wörkem== * [[Sybrand van Haersma Buma]] (30 juli 1965), Nederlaandse politikus (CDA) * [[Jopie Huisman]] (18 oktober 1922), keunstschilder en taikenoar. ==Boetende hìnwiezen== * [http://www.workum.nl/ www.workum.nl] * [http://www.jopiehuismanmuseum.nl/ Jopie Huisman Museum] * [http://www.warkumserfskip.nl/ Museum Warkums Erfskip, de historie van Wörkem] {{DEFAULTSORT:Workem}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] ep7tbkezxn0nd8dz6ecmpmjh7qgeuu8 0 6459 31135 2007-03-19T09:17:10Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wörkem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Wörkem]] lij5jkiyccbr2w575nyij2ol75h7fq9 0 6461 265425 257739 2013-05-10T14:00:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Tytsjerksteradiel Burgum.png|thumb|Bargum]] '''Bargum''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Bergum'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Burgum'') is een dörp in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et is et heufdplak van de gemiente [[Tietjerksterediel]] (''Tytsjerksteradiel'') en et het zoe'n 10.074 inwoners. (1 jannewaori 2007) Tot 1930 beheurde ok Noordbargum bi'j et dörp, dat doe een zelsstaandig dörp wodde. Sund 1989 is de officiële naeme van et dörp et Friestaelige ''Burgum'', vrogger was dat et Nederlaanse Bergum. ==Bevolkingsontwikkeling== * [[2007]] - 10.074 * [[2006]] - 9.883 * [[2005]] - 9.669 * [[2004]] - 9.630 * [[2003]] - 9.457 * [[2002]] - 9.297 * [[2001]] - 9.149 * [[1999]] - 9.148 [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 4q59ofqgfkvgskppmhnqbaf6xygyk7q 0 6462 265655 257740 2013-05-10T14:51:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Oost-Vlielaand''' is et ienistge [[daarp|dörp]] op et [[Waddenaailanden|Waddeneilaand]] [[Vlielaand (eilaand)|Vlielaand]] en van de [[Vlielaand (gemiente)|gemiente Vlielaand]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Zoas de naeme al angeft leit et in et oosten van Vlielaand. Vanwegen de kultuurhistorische weerde van Oost-Vlielaand, is et dörp in 1971 markeerd as bescharmd dörpsgezicht. In et dörp kommen o.a. 39 paanden veur die tot monement verklaord binnen. Biezunder is et zeuventiende-ieuwse dörpskarkien en et zestiende-ieuwse Tromphuus, now een museum. Op Vlielaand beston ooit ok een twiede dörp mit de naeme [[West-Vlielaand]]. Dit dörp wodde in [[1736]] deur de zee overstroomd. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] gf9zpe2kxq1nkouyxp3rsuhn10pwvvp 0 6463 265771 257741 2013-05-10T15:11:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''West-Terschelling''' is mit 2.580 inwoners et grootste dörp op et [[Waddenaailanden|Waddeneilaand]] [[Terschelling]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. De haeven van Terschelling is hier te vienen. West-Terschelling is ok et plak van de [[vuurtoren]] de [[Brandaris]], ien van de ooldste vuurtorens van [[Nederlaand]]. De bewoners van Terschelling numen et dörp kotweg: ''West''. Et dörp het een oolde dörpkoeme, deur de bewoners Oold-West nuumd, waoromhenne een groot antal ni'je wieken bouwd is. De veurnaemste winkelstraoten in West bin de Torenstraote en de Boomstraote. Hier bin een protte winkels, resteraans, eethusies en een paor hotels vestigd. ==Galleri'je== <gallery> Ofbeelding:Terschelling_west_anzicht.jpg|West, Anzicht Ofbeelding:Terschelling_brandaris.jpg|Braandaoris Ofbeelding:Terschelling west haven.jpg|West, haeven </gallery> [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 3z6s7a1r79wbzc7rw6by6ekk6jtxcir 0 6480 280176 276862 2015-04-07T21:05:33Z RoboServien 60 Robot: kategorie Gemeente in Zuud Hollaand is vervöngen deur Gemeente in Zuud-Hollaand wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Dordrecht | bestaandsnaam vlagge = Flag of Dordrecht.svg | bestaandsnaam woapn = Wapendordrecht.gif | lokatie = LocatieDordrecht | proveensie = [[Ofbeelding:Flag Zuid-Holland.svg|20px|Zuud-Hollaand]] [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = '''Dordrecht''' | öppervlakte = 99,45 | öppervlakte laand = 79,53 | öppervlakte water = 19,92 | inwonners = 118.735 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 1.493 | breedtegroad = 51/48/0/N | lengtegroad = 4/41/0/E | verkeersoader = [[N3]] - [[A16]] | netnummer = 078 | postkode = 3300-3329 | webstie = [http://cms.dordrecht.nl/ Dordrecht.nl] }} '''Dordrecht''' is met zien inwonnertal de veerde [[Stad (woonstee)|stad]] van de Nederlandse previnsie [[Zuud-Hollaand]]. De stad ligt op de plaatse woar den [[Merwede]] zich splitst in den [[Noord (rivier)|Noord]] en den [[Olde Moas]]. De bewonners van Dordrecht neumd eure stad mangsmoal ''Dordt''. Vanof 1 juli 1970 umvat de gemeente Dordrecht et totale [[Eilaand van Dordrecht]] dat umrengd wödt deur brede waterweage: [[Olde Moas]], [[Beneden-Merwede]], [[Ni'je Merwede]], [[Hollaandsch Deep (water)|Hollaands Deep]] en [[Dordtschen Kil]]. == Aandere karnen == * [[Wieldrecht]] (gehucht) * [[Tweeden Tol]] (gehucht) * [[Willemsdarp]] (gehucht) * [[Kop van 't Laand]] (noaberschap) == Bezeensweerdeg == Belangrieke bezeensweerdigheden in Dordrecht bunt in de eerste plaats den rivierkaai bi-j de [[Grootheufdspoorte]], wieter de [[Grote of Onze-Leve-Vrouwekarke (Dordrecht)|Grote Karke]] met euren markante, nooit af-ebouwden toorn en - ongebrukelek in Holland - eure steen oaverwelving. Ok de [[binnenhaven]]s en [[stadsgrachte|grachten]], woarvan er éne wödt oaverkluusd deur et stadhoes en et Scheffersplein, bunt bezeensweerdig. Langs de grachte en olde haavns stoat indrökwekkende koopleuhuze. Et Höf is n old Augustiener klooster met ne interessante geskiednis. In Et [[Höf (Dordrecht)|Höf]] vond bi-jveurbeeld in 1572 de [[Eerste Vri-je Stoatenvergoadering]] plaatse. === Musea === In Dordrecht bunt de volgende musea: * [[Dordrechts Museum]], in den volksmund: et skilderi-jenmuseum * [[SIMON VAN GIJN - museum an huus|Simon van Gijnmuseum]], Winnoar Museumpries 2004 - 2005 * Laandschapskundeg Museum * Lips Slotenmuseum * Museum 1940 - 1945, ok wal et Verzatsmuseum eneumd * Neajmachinemuseum Dordrecht == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Dordrecht_grachte.jpg|Grachte Ofbeelding:Dordrecht-karke.jpg|Onze-Leve-Vrouwekarke Ofbeelding:Dordrecht-stadhoes.jpg|Stadhoes </gallery> {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] b81hgcf4xlajyjhefk6mpd999ej8jt3 0 6483 31322 2007-03-20T19:49:45Z Tubantia 15 deurverwiezing naor [[Hoksebarge]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Hoksebarge]] 0snxvx4hx483nykhs8ikcbou993m79u 0 6488 290836 279109 2016-11-02T11:05:59Z Wwikix 13678 /* Zie oek */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:YHWH.svg|thumb|right|250px|JHWH]] De [[Hebreeuws]]e letterkombinasie '''יהוה''' (''jod-hee-vav-hee'') dat van rechts naor links elezen wörden, is in de [[Hebreeuwse Biebel]] de Naam van [[God]]. Disse letterkombinasie wörden oek wel: &#964;&#949;&#964;&#961;&#945;&#947;&#961;&#940;&#956;&#956;&#945;&#964;&#959;&#957; - ''tetragrammaton'' eneumd, dit is [[Grieks]] veur 'vier letters'. De letterkombinasie wörden meestentieds elezen as ''Jahweh'', deur [[Jehova's getugen]] wörden t vake as ''Jehova'' elezen. == De naam van God in t christendom == * ''God'' (algemeen) * <span style="font-variant: small-caps">''Here''</span>, <span style="font-variant: small-caps">''Heer''</span> of <span style="font-variant: small-caps">''Heere''</span> (<span style="font-variant: small-caps">Heer</span> wörden in de ''Nieuwe Bijbelvertaling'' (NBV) gebruukt) * ''de Eeuwige'' * ''de Heilige Naam'' (oek wel: ''nomen sacrum'') * ''Jahweh'' (vrie algemeen) * ''Adonai'' - mien Heer (wörden niet zo heel vake gebruukt) * ''Elohiem'' (disse naam wördden oorspronkelik in t [[Oolde Testement|Ouwe Testament]] gebruukt) * ''Anwezige'' * ''Enigste'' * ''Levende'' * ''De Naam'' * ''Onneumbaore'' * ''De Almachtige'' * ''Jehova'' of ''Jehovah'' (meestentieds bie [[Jehova's getugen]]) * ''El(i)'' - de eerst-bekende naam == De naam van God in t jodendom == Joden spreken haost nooit de naam JHWH uut, uut respekt veur de heiligheid van God en umdat de juuste uutspraak onbekend is; zie de uutleg veerderop. In de plaotse daorvan wörden de volgende titels veur God gebruukt: * ''Adonai'' - mien Heer; dit wörden gebruukt bie plechtige veurlezingen (in gebejen en zoksoort dingen meer) * ''Elohiem'' of in dagelikse gebruuk ''Elokiem'' (zie oek: [[#Uutspraak|Uutspraak]]) * ''Hakadosj Baroech Hoe'' - De Heilige, Ezegend is e (in religieus-[[orthodox jodendom|orthodoxe]] kringen) * ''Hasjem'' - de Naam; meestgebruukten versie in dageliks niet-plechtig gebruuk * ''El(i)'' - de eerst-bekende naam * ''Adosjem'' - mer de rabbienen bin veur aofschaffing van disse versie en geven de veurkeur an "Hasjem" * ''Sjaddaj'' * ''Adonai Tsevaòt'' - De H<font size=1>ERE</font> van de hemelse machten (NBV) * ''Jah'' * ''Eljon'' * ''Sjalom'' * ''Sjechina'' * ''Ehje Asjer Ehje'' * ''God'', net zo as aanderen t zeggen. Religieuze joden schrieven de leste naam meestentieds zonder de 'o' umdat oek disse naam, as t eschreven wörden, niet uutewist mag wörden. Daorumme wörden G-d vake mit n streepjen eschreven (of mit anhalingsteken, zo as in t [[Hebreeuws]]: G'd). [[Levitikus]] 24:16 bepaolt dat t misbruken van Gods naam estraft mut wörden mit de dood deur te stenigen. Oek dit kan n reden ween waorumme as joden Zien naam niet uutspreken. == Oorsprong en meugelike betekenisse == Wat de [[etymologie|oorsprong]] van de naam angeet huilt de naam warschienlik verbaand mit n oud [[Hebreeuws]] [[warkwoord]] 'bin' (HWH); de betekenisse is dan: 'hij is' of 'hij zal ween' (darde persoon mannelik enkelvoud, onvoltooiden tied). Vormen van dit warkwoord bin veerder vrie zeldzaam, in tegenstelling tot de (moedernere?) stamme HJH die t zelfde betekent mer juust veul veurkömp. JHWH kan oek n verbuging ween van de kausatieve vorm van HWH, 'hi·wah' (vormen, veroorzaken); de naam betekent dan 'hij veroorzaakt (zal veroorzaken)'. In de [[Hebreeuwse Biebel]] ([[Exodus (boek)|Exodus]]) wörden beschreven dat [[Mozes]] an God vreug mit wat veur n naam Hij an-espreuken wol wörden, veur t geval de meensen zien naam weten wollen. In disse tekste vie'j n regel mit zowel de warkwoordstamme היה as הוה. Opmarkelik is dat de verbuging אהיה van de eerste stamme tradisioneel vertaald is mit 'Ik zal ween', en de verbuging יהוה van de tweede stamme niet mit 'Hij zal ween' mer mit 'H<font size=1>ERE</font>' (JHWH): :[15] En God zeegt tegen Mozes: "Ik zal ween (אהיה) wee'k ware (אהיה)", en Hij zeegt: "t Volgende zu'j tegen de jonges van Israël zegen: '<font color="blue">Ik zal ween</font> (אהיה) hef m'n naor jullen estuurd.'" :[16] En God zeegt veerder tegen Mozes: "t Volgende zu'j tegen de jonges van Israël zegen: '<font color="blue">JHWH</font> (יהוה), de God van jullen vaors, de God van [[Abraham]], de God van [[Izaak]] en de God van [[Jouk]], Hij hef mien naor jullen estuurd'; dit is Mien naam veur eeuwig, en dit is Mien andenken veur generasie (en) generasie!" == Uutspraak == De juuste uutspraak van JHWH is onderwarp van diskussie. t Hebreeuws wörden namelik zonder klinkers eschreven. [[Flavius Josephus]] schreef over de 'vier klinkers' van de Naam, waorvan je de uutspraak opniej zol kunnen opbouwen deur te vergelieken mit woorden waorvan de uutspraak beweerd ebleven is, zo as bieveurbeeld JHWDH ([[Juda|jehoeda]]). JHWH zol dan misschien as 'jehoea' uutespreuken mutten wörden. De Naam mocht mer één keer per jaor uutespreuken wörden: deur de hogepriester (''kohen gadol'') in de [[joodse Tempel]] tiedens de offerdienst van [[Jom Kippoer]]. Umdat disse Tempel al zwat 2.000 jaor niet meer besteet en der al net zolange gien hogepriester meer is, is de uutspraak van de naam, die van hogepriester op hogepriester overedreugen wördden en veur de rest van de joden altied geheim ewest hef, bie de verrinewering van de tweede joodse Tempel verleuren egaon. Dit verbod op t uutspreken van disse naam op aandere momenten as tiedens de offerdienst deur de hogepriester op [[Jom Kippoer]] had te maken mit t zwaore verbod dat de Tora gif veur t onneudig uutspreken dervan. De rabbienen beteunen daorumme niet allinnig t gebruuk, mer oek de kennis van de uutspraak dervan tot allinnig de hogepriester, die t an de volgende hogepriester deurgaf. t Hebreeuws wörden van oorsprong allinnig mit medeklinkers eschreven. In de laotere tied wördden der klinkertekens bie edaon as hulpe bie de uutspraak. Disse klinkers heuren dus niet bie de heilige, oorspronkelike tekste. Umdat t verbeujen was de naam 'JHWH' uut te spreken, zegen ze bie t veurlezen van teksten meestentieds 'adonai' (Here) as der 'JHWH' stung. De [[masoreten]] hebben daorume bie t overschrieven van teksten van de [[Tenach]] de naam 'JHWH' meestentieds de klinkers van 'adonai' egeven. In veul gevallen steet der 'Adonai JHWH' en in die gevallen wördden de klinkers van t woord 'elohim' (God) in-evoegd, zodat ze de woordkombinasie niet as 'adonai adonai' uutspreuken, mer as 'adonai elohim'. Deur de kombinasie van de medeklinkers van 'JHWH' mit de klinkers van 'adonai' is de naam Jahowah of Jehovah ontstaon. De religieuze groepering [[Jehova's getugen]] hef zich naor disse uutspraak van JHWH eneumd. Hierdeur wörden de naam Jehovah meestentieds mit de Jehovah's getugen in verbaand ebröcht, allewel al vere veur t ontstaon van dit genootschap t woord ''Jehovah'' in de [[Nederlaands]]e en [[Duuts]]e taal gebruukt wördden. == Zie oek == * [[God]] * [[Allah]] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:Jeudendom]] [[Kategorie:Christendom]] nn13kpsysx084tgukxlrqevxvhqmr1m 0 6492 284271 264692 2016-04-19T17:25:28Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Naojem''', '''aojem''' of '''aosem''' is de [[luch]]t die deur levende wezens gebruukt wort. Dit preces wort ''{{small()|n}}aojemhaolen'' eneumd. *Planten haolen naojem deur [[huudmoendjen|huudmoendjes]]. *[[Insektn|Insecten]] haolen naojem deur d'r [[trachee|tracheeën]]. *Vissen haolen naojem mit behulp van d'r [[kieuw]]en. *Op land levende dieren haolen naojem deur d'r [[long]]en. De Grieken en Romeinen dochten dat vissen gien naojemhaolde, mar [[Gaius Plinius Secundus maior|Plinius]] zei dat ze wel degelijk naojem mon haolen. Hie zei dat ze kieken en heuren konnen en daor was immers lucht veur neudig. Dus stelde-n-ie, hoewel zien redenering niet klopte, dat ze wel naojem móssen haolen. Veerder maarkte-n-ie op dat vissen soms naor lucht hapten. ==Nedersaksisch== {{Nds/naojem}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Biologie]] a9kq27xirhr97bu0igttnsjklyfpahi 0 6493 265851 257726 2013-05-10T15:29:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Pinguicula vulgaris.JPG|thumb|250px|Vetblad (''Pinguicula vulgaris'')]] '''Zaodplaanten''' bin de levende [[plaanten]] waorbie de seksuele voortplaanting gebeurt mit [[zaod (plaante)|zaojen]]. De zaodplaanten kunnen behaandeld wonnen in de rang van stamme (phylum) of superstamme, onder de naam ''Spermatophyta''. De ''Heukels'', 2005, behaandel ze in de rang van klasse (classis), onder de wat vremde naam ''Spermatopsida'' (de naam ''Spermatophyta'' mag in elke rang gebruuk wonnen, oek in disse klasse). == Kenmarken == De zaodplaanten bestaon uut dree heuforganen: [[wortel]], [[stengel]] en [[blad|blaojen]]. Alle delen van een zaodplaante bin in de loop van de evolusie hieruut ontstaon. Zo bin de [[bloeme|bloemdelen]] allemaole of te leien van blaojen. [[Rank]]en kunnen of-eleid ween van een blad (bladranken) of van een stengel (stengelranken). Doorns bin oek of van een blad, of van een stengel ofleidbaor (bladdoorns en oek takdoorns). Soms bin der gien argementen te bedenken um een plaantedeel van een van de heuforganen of te leien. In zo'n geval wonnen 't zo'n deel uut-ereupen tot "emergentie". Een veurbeeld daovan bin de scharpe uutsteeksels dee bie rozen veurkoemen. Umdat ze neet of te leien bin, neumen ze 't "stekels". Dus gien doorns! In de levensloop van de zaodplaanten deurloop de plaante een vegetatieve en een ginneretieve faose. * In de '''vegetatieve faose''' besteet een plaante uut één of meer [[stengel]]s mit [[blad|blaojen]] en [[wortel]]s, mar 't kan oek ween dat 't gien blaojen of wortels hef. De stengel kan arg edrungen ween en een bladrozet vormen. [[Maretak]] hef gien wortels. Bie [[atepoele|arten]] bin der rassen, dee gien blaojen hemmen, allinnig nog mar bladranken. * In de '''ginneretieve faose''' hef de plaante naos een stengel, blaojen en wortels oek [[bloeme]]n. In de ofriepingsfaose zitten der [[zaod (plaante)|zaojen]] en/of [[vruch]]en an de plaante. == Onderverdeling == De zaodplaanten bin een netuurlijke groep plaanten dee tredisioneel mar oek volgens de leste inzichen onderverdeeld wonnen in de [[naakzaojigen]] (''Gymnospermae'') en de [[bedekzaojigen]] (''Angiospermae'' of, in APG II terminologie, '''[[angiosperms]]'''). [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 5c1eusn8j0dm2w7jnzgq1x2rg6muq9r 0 6494 264403 261079 2013-05-06T20:13:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kakashi2.jpg|thumb|250px|Aarteschuwen in een riestveld in Jepan]] Een '''aarteschuw''' of '''voegelverschrikker''' is een veurwaarp dat bedoeld is um [[voegel]]s of te schrikken. [[Krei]]en en are kleine en middelgrote voegels bin vaak ongewunste gasten in [[greuntetune]]n, [[boengerd]]s en op [[akkerlaand|akkerlanden]], umdat ze de eteelde vruchten en pas-ezeide zaojen opeten en veur geluudsoverlast zörgen as ze grote groepen vormen. Oorspronkelijk worden veur aarteschuwen veural poppen gebruukt, mit de naarms espreid en vaak evuld mit strooi, um de voegels te laoten denken dat de aarteschuw een mins was, mar der bin oek are menieren in gebruuk, zoas 't ophangen van lichtweerkaotsende slierten zilverfoelie in vruchtdragende bomen. Oek worren der gelujen gebruukt um voegels of te schrikken. == [[Nedersaksisch]] == * [[Drèents]]: ''veugelverschrikker'', ''vogelverschrikker'' * [[Grunnegs]]: ** ''spouk'' ** ''schrikkraai'' * [[Stellingwarfs]]: ''spoek-bi'j-de-aten'' * [[Tweants]]: ''skiw'' <small>(ook as skeeldwoord of vuur ''spook'' gebroekt)</small> * [[Veluws]]: ** ''aarteschuw'' ([[Putten]]) ** ''{{small()|arte}}schieuw'' ([[Nunspeet]]) ** ''voegelverschrikker'' {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Laandbouw]] m4m68cwiz5wh8msoeq99md1uqfdtzre 0 6495 264433 262188 2013-05-06T20:17:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''beskuul''' is een [[weegschaole|weegschaol]] ebaseerd op een [[hefboom]]. De beskuul besteet uut een lange stang mit in 't midden een [[dreipunt]]. An beie uuteinden van de stang hangt elke keer één bakjen. In 't ene bakjen wort 't te wegen veurwarp eleid en in 't andere bakjen wort mit behulp van gewichten bepaold hoe zwaor 't veurwarp is. As de stang horizontaol hangt wee-j dat an beie kanten 'tzelfde gewicht hangt. {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Armeloos]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Instrement]] [[en:Weighing scale#Balance]] ejtltof4s3h931h0hd0y32rlfcmmvya 14 6496 266298 261080 2013-05-10T17:09:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Tools}} [[Kategorie:Techniek]] qc2iplgzpi4lebz0wte6rf9rpru4dbi 0 6497 35881 31553 2007-05-07T11:50:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Een '''bloedbleer''' kan verwiezen naor: *[[Bloedbleer (bleer)]] - een bleer evuld mit bloed *Een spottende benaming veur een [[pinopet]] {{dv}} pbo5pkp7xwoij24fv4efirq41kipaa0 6 6498 181583 31554 2011-02-27T22:33:09Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Wikipedie:Gin Kattegerie]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{GFDL}} [[Kattegerie:Wikipedie:Gin Kattegerie]] 5q97qkkw9wum1l32635aia2ygu2mtsm 0 6499 264452 257729 2013-05-06T20:20:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bloedbleer.png|thumb|200px|Bloedbleer]] Een '''bloedbleer''' is een soort [[bleer]] die evormd wort as 't [[weefsel]] of de [[bloedvatten]] in 't lief van de [[mense|mins]] beschaodigd worren zoender dat de huud deurboord wort. Een bloedbleer is mit are woorden een soort oenderhuudse bloejing en bestaot veurnamelijk uut een [[lymfe]]vleuistof, bloed en are lichamelijke vleuistoffen die evungen zitten oender de huud. As de bloedbleer kepot emaakt wort komt der licht een donkerrooie vleuistof uut. Soms wort de vleuistof of-esnejen van de rest van 't lief en dreugt 't uut, hierdeur blieft der alleen mar dood celmateriaol over. As 't een ''gewone'' bloedbleer is hoef je je gien zurgen te maken, zo'n bloedbleer gaot meestentieds vanzelf weer over. In are gevallen kan 't neudig wezen um naor de [[dokter]] te gaon, veural a-j last hen van are ongemakken, dan kan der sprake wezen van iets slimmers. ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: ''bloodbloar{{small()|e}}'' *[[Grunnegs]]: ''blouddelle'' *[[Stellingwarfs]]: ''bloedblaor'' *[[Tweants]]: ''bloodbloare'' *[[Veluws]]: ''bloedbleer'', ''-bleir'' of ''-blaor{{small()|e}}'' {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Andoening]] 2ien799zuq04vwvasthfv72w7m8vywt 8 6502 37262 37260 2007-05-22T15:23:30Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''".$1"''' is een ongewunst bestansfermaot :Een lieste mit toe-estaone bestansfermaoten: $2 jfwcl3tggkj9hgfhw7hjnh1xjpqug8k 0 6506 279110 275258 2015-03-27T16:30:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:A small cup of coffee.JPG|thumb|Een kop koffie]] '''Koffie''' is een wärme [[draank]] die onder aandere 't oppeppende middel [[cafeïne]] bevat. Koffie wördt emääkt van de emaolen, edreugde en ereusterde bonen van de [[koffieplaante]]. Bi'j 't reusteren (ok wel branen enuumd) ontstaon zo'n 700 verskillende stoffen. De bonen wörden emaolen of iel verkocht. Der bin ok iel vule verskillende koffiesmäken en -bonen. De koffie die 't meest verkocht wördt is ofkomstig van de soorten ''Coffea arabica'' en ''Coffea robusta''. Sommige Nederlaanse fabrikaanten mäken een onderverdieling in goldmärk, zilvermärk en roodmärk. Goldmärkkoffie bestäät miestal veur 100% uut Arabicabonen, zilvermärk bestäät uut 80% Arabicabonen en 20% Robustabonen en roodmärk uut 70% Arabicabonen en 30% Robustabonen. 't Verskil tussen disse twie soorten bonen zit mit name in de smääk en in 't cafeïnege-alte: Arabicabonen ebben een mildere smääk en ier zit ongeveer 70% minder cafeïne in as de Robustabonen, die veur een pittige smääk zurgen. De miest bekende koffiesoorten bin: gewone koffie, cafeïnevri'je koffie, [[cappuccino]], [[espresso]], [[koffie verkeerd]], [[Irish coffee]] (''Ierse koffie'') en koffie mit verskillende smäkies. == Benamingen veur slappe koffie == Naost de gewone benaming 'slappe koffie' bestaon der ok aandere benamingen: {| | * ''Slootwaoter'' * ''Geutwaoter'' * ''Vaotwaoter'' * ''Ofwaswaoter'' * ''Slampe/slämpe koffie'' * ''Slappe sjoekse'' | valign="top" | * ''Broodkoffie'' * ''Waoterkoffie'' * ''Lujewievenkoffie'' * ''Klotennat'' ([[Epe]]) * ''Fiezelfoezel, girlegorl'' ([[Urk]]) * ''Joegel'' ([[Grunnegs|Grunnen]]) |} Samenstellingen mit ''waoter'' kunnen ok uut-espreuken wörden as ''water'', ''woater'', ''wäter'', ''waeter'' en gao zo mär deur. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''koffie'', ''kovvie'' * [[Grunnegs]]: ''kofje'', ''kovvie'', ''kavvee'' <small>'' -vv = klank tuzzen v en w ''</small> * [[Sallaans]]: ''koffie'' * [[Stellingwarfs]]: ''koffie'', ''slobber'' * [[Tweants]]: ''koffie'' (mangs ook oet esprökn as ''kovvie'') * [[Urkers]]: ''koffie'' * [[Veluws]]: ''koffie'', ''kofjen'', ''leut'' == Ploaties == <gallery> Ofbeelding:Coffee Flowers.JPG|Bloemen van de koffieplaante Ofbeelding:FruitColors.jpg|Bezen van de koffieplaante Ofbeelding:Koffieapparaat.jpg|[[Koffiemesine|Koffiezetapperaat]] </gallery> {{commonscat|Coffee}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Koffie| ]] bsx5g2asi74oqmy8hx2p49u9jni5zkw 6 6507 158982 126995 2010-08-25T14:57:06Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 0 6511 291593 263899 2016-11-08T10:06:20Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Dinkelland - Weerselo.png|thumb|right|220px|Ligging van Weersel in de gemeante Deenkellaand]] [[Ofbeelding:Gemeentehuis Weerselo.jpg|thumb|right|220px|Ut vroggere gemeantehoes van Weersel, in oald-Tweantse bouwstiel]] '''Weersel''' ([[Nederlaands]]: ''Weerselo'') is n doarp in de gemeante [[Deenkellaand]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. Op [[1 januari]] [[2004]] har Weersel 3063 inwonners. Ut was vroggerdaagns ok ne gemeante, mer in [[2001]] wördn de gemeantes Weersel, [[Deankaamp]] en [[Oatmörsken]] biej mekaar trökn töt de gemeante [[Deenkellaand]]. In Weersel he'j [[t Stift]], n [[12e eeuw|12 eeuws]] toertieds n gemengd klooster, seend verskeaidene joaren dut [[domie]] [[Anne van der Meiden]] preaken in t [[Tweants]]. ==Bekeande leu oet Weersel== *[[Felix von Heijden]] (1890), voetbalspöller/börgermeister *[[Hans Petri]] (1919), beeldhöawer *[[Gerard Sanderink]] (1949), oondernemmer *[[Gerard Veldscholten]] (1959), wielrenner *[[Gert-Jan Bruggink]] (1981), springruuter *[[Jeroen Dubbeldam]] (1973), springruuter [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Deenkellaand]] dp89nhlbvt02gdjdtew418i3ayggf0g 0 6512 291594 263768 2016-11-08T10:06:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Dinkelland - Rossum.png|thumb|right|220px|Ligging van Rossum in de gemeante Deenkellaand]] [[Ofbeelding:Roomskatholieke Kerk Rossum.jpg|thumb|right|250px|De Healige Plechelmuskearke in Rossum]] '''Rossum''' is n kearkdoarp in de [[Twente|Tweantse]] gemeante [[Deenkellaand]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. Rossum lig ten noordn van [[Oldnzel]] en ten zuudn van [[Oatmörsken]]. Op 1 januari [[2006]] har Rossum 2363 inwonners. Töt de gemeentelike herindeling van [[1 januari]] [[2001]] heurn het doarp töt de gemeante [[Weersel]]. Rossum was vroggerdaagns een van de völle maarken in disse gemeante. De inwonners van t doarp hebt de toonaam ''görtekeurne''. Ruter [[Jos Lansink]] en volleybalspöller [[Elles Leferink]] bint geboorn in Rossum. In [[2005]] was t doarp t toneel vuur n deel van de opnames van de eerste riege van [[Van Jonge Leu en Oale Groond]]. ==Eksterne verbeending== *[http://www.dorp-rossum.nl/ Ut doarp Rossum] [[Categorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Deenkellaand]] 1fk3r0nl0l3xq1ntnd0z55rlrcbwuvy 0 6514 291606 263888 2016-11-08T10:10:53Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Dinkelland - Volthe.png|thumb|220px|Ligging van Voalt in de gemeante Deenkellaand]] '''Voalt''' ([[Nederlaands]]: ''Volthe'') is ne boerschop in de [[Tweante|Tweantse]] gemeante [[Deenkellaand]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. Voalt lig ten noordoostn van [[Oldnzel]]. Töt de gemeantelike herindeling van [[1 januari]] [[2001]] heurn de boerschop biej de gemeante [[Weersel]]. Op 1 januari 2005 har de boerschop roewvort 470 inwonners. Op ne lieste oet t joar 855 wördt de boerschop al as ''Uuluht'' neumd. Op disse lieste stundn 43 hofsteas dee wördn scheunkn an n klooster in Werden woarvan der twee in Voalt stundn. [[Categorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Deenkellaand]] gh4k6ki4puwoeq28705furzvxscsnpd 0 6515 263864 257686 2013-05-05T21:48:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Ulsen''' ([[Duuts]]: ''Uelsen'') is ne gemeante in de [[Groafschop Beantem]] in de [[Duutslaand|Duutse]] deelstaat [[Nedersaksen|Nedersaksn]]. Ut lig um en noabiej dertig kilometer ten noordn van [[Eanske]] in t westn van Nedersaksn an de greanze met [[Nederlaand]]. De gemeante maakt ok deel oet van de [[Samtgemeinde Uelsen]]. De gemeante Ulsen besteet oet de buurtn Ulsen, Bauerhausen, Lemke, Höcklenkamp en Waterfall. De gemeante hef ne öppervlakte van 19,46 km² en har op [[30 juni]] [[2005]] 5211 inwonners. ==Geschiedenis== In 1131 ontvung Ulsen ne oorkonde van n bisschop van [[Sticht Utrecht|Uutrech]]. Dootieds heurn t doarp biej [[Tweante]], dat in dee tiedn biej t Duutse riek heurn. Umtieds 1300 stun in Ulsen t kasteel van de groavn Ten Toorn (of ''von Thurn''). De oaverbliefseln van dit kasteel wördn in de [[19e eeuw]] broekt vuur ne [[sinegoge|jödnkearke]]. In 1312 gung t bezit van Ulsen oaver op de Groafschop Beantem. In de 19e eeuw gung t inwonnerantal van Ulsen daal van 1200 noar 806 duurdat de leu vorttrökn noar plässe as [[Nothoorn (Beynthem)|Nordhoorn]] en [[Schüttrupp]] um doar in de tekstielindustrie te goan wearkn. Een paar inwonners trökn ok noar Nederland en de [[Verenigde Stoatn van Amerika|Verenigde Stoatn]]. In 2006 viern t doarp zien 875-jöarige bestoan. ==Eksterne verbeending== *[http://www.uelsen.de/ Webstie van de gemeante Uelsen] [[Categorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Nedersaksen]] [[Kategorie:Plaotse in Nedersaksen]] [[Kategorie:Darp in Duutslaand]] [[Kategorie:Graofschop Benthem]] 86xw8mvrczcyjnxk8n5sgqo08gelv4x 0 6516 288444 288178 2016-10-27T10:48:54Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Ut '''Zoerlaand''' ([[Duuts]]: ''Sauerland'') is ne kontreie en n middelgebeargte in Mildn-[[Duutslaand]]. De heugte van de strekke varieert van um en noabiej 200 meter in t dal van de riviere de [[Roer]] töt 840 meter in Heugzoerlaand, roond um [[Winterberg]]. == Ligging == Ut Zoerlaand wördt begreansd duur t [[Bergische Land]] in t westn, t [[Roergebeed]] (''n grootn kolnpot'') in t noordwestn, t dal van de [[Lippe]] in t noordn, t [[Waldecker Land]] in t oostn en t [[Rothaargebeargte]] in t zuudn. Ut lig in t gebeed van de distriktn (''Landkreise'') [[Hochsauerlandkreis]], kreis [[Soest (distrikt)|Soest]], kreis [[Olpe (distrikt)|Olpe]] en t [[Markischer Kreis]]. == Plaatsn == [[Bestaand:Altena-Burg1-Asio.JPG|thumb|right|250px|Ut kasteel ''Burg Altena'']] [[Bestaand:Balver hoehle.jpg|thumb|right|250px|Balver Höhle]] De belangriekste plaatsn in Zoerlaand: * [[Altena]] * [[Arnsberg]] * [[Attendorn]] * [[Balve]] * [[Bestwig]] * [[Brilon]] * [[Finnentrop]] * [[Hemer]] * [[Iserlohn]] * [[Lennestadt]] * [[Lüdenscheid]] * [[Meinerzhagen]] * [[Meschede]] * [[Olpe (stad)|Olpe]] * [[Olsberg]] * [[Schmallenberg]] * [[Warstein]] * [[Willingen]] * [[Winterberg]] == Riviern en stöwmeern == [[Bestaand:Sundern-Sorpesee2-Asio.JPG|thumb|250px|right|Sorpesee]] Zoerlaand lig biejnoa heelmoals in t stroomgebeed van de [[Rien]]. Duur t völle reagn oontspreenkt völle riviern in t Zoerlaand. Völle van disse riviern wordt oonderbrökn duur stöwmeern, dee vuur wateropslag, t reagln van t waterpiel, rekreatie en mangs ok energievuurziening deent. Eankelde van disse stöwmeern bint bombardeert in n [[Tweedn Weerldoorlog]]. Riviern: * [[Hönne]] * [[Roer]] * [[Möhne]] * [[Lenne]] Stuwmeren: * [[Möhnesee]] * [[Biggesee]] * [[Hennesee]] * [[Sorpesee]] {{Commons|Sauerland}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Gebargte in Duutslaand]] [[Kategorie:Streek in Duutslaand]] [[Kategorie:Streek in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Hessen]] i1kyayy0y0q4016m63elupobjaye6up 0 6517 293857 291595 2017-09-06T13:15:14Z Jarould 12165 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Twente Deurne.JPG]] → [[File:Twente Deurningen.jpg]] [[c:COM:FR#reasons|File renaming criterion #3]]: To correct obvious errors in file names, including misspelled [[c::en:Noun#Proper nouns and common n... wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Dinkelland - Deurningen.png|220px|thumb|right|Ligging van Döarningn in de gemeante Deenkellaand]] [[Ofbeelding:Twente Deurningen.jpg|thumb|right|250px|Kiek op Döarningn]] '''Döarningn''' ([[Nederlaands]]: ''Deurningen'') is n doarp in de [[Tweante|Tweantse]] gemeante [[Deenkellaand]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. Ut doarp lig ten noordoostn van [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]. Töt de gemeantelike herindeling van [[1 januari]] [[2001]] heurn t biej de gemeante [[Weersel]]. Op 1 januari [[2006]] har t doarp 1906 inwonners. Döarningn lig an de [[Döarninger Bek]], dee vanof t zuudwestn van [[Oldnzel]] noar [[Hertem]] en [[Zeander]] streumt. ==Geschiedenis== De geschiedenis van Döarningn is nich heelmoals kloar, umdat t in oalde schrieveriejen meesttieds nich dudelik is of de leu t hebt oaver Döarningn of oaver [[Noord Döarningn]], n doarp tusken [[Deankaamp]] en [[Nothoorn (Beynthem)|Nordhoorn]], dat vandaag-an-n-dag ok biej de gemeante Deenkellaand heurt. In de [[Middeleeuwn]] heurn Döarningn biej t kerspel [[Oldnzel]], zooas de meeste döarpe in de nöagte. In [[1665]] schiftn t zich van t kerspel, te hope met [[Rossum (Oaveriessel)|Rossum]], [[Soasel]] en [[De Lut]]. Töt [[1760]] heurn Döarningn dan biej de parochie [[Soasel]], doarnoa wördn t ne zölfstaandige parochie. Biej de parochie Döarningn heurn ok de boerschopn Hassel en [[Gammelke]], net as n groot deel van de kern van Döarningn. {{DEFAULTSORT:Doarningn}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Deenkellaand]] 17irranv9waewleafckotncdueieo3n 0 6518 291666 291519 2016-11-09T14:54:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bornsebeek bij Weleveld.jpg|thumb|right|250px|De Boornse Bek biej Weleveld]] De '''Boornse Bek''' ([[Nederlaands]]: ''Bornse Beek''), duur de leu oet [[Boorn]] ok wal '''steenkbek''' of '''vearfbek''' neumd, is ne bek in de buurte van Boorn en [[Zeander]]. Biej n Bolkshook straampt de Boornse Bek zik. n Deel wördt noar de [[Weezebek]] stuurt, n aander deel noar t Lateraalkanaal. De Weezebek wördt oonder t [[Tweantekanaal]] duur noar de [[Regge]] leid. An t begin wördt de Boornse Bek ''Woolderbinnenbek'' neumd. De Boornse Bek krig ok water oet de [[Oazeler Bek]]. [[Categorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Boorn]] 0vs1w9i0iaf331max5u28tpnyjmddv0 0 6520 279112 275206 2015-03-27T16:30:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Nebelwald.jpg|thumb|250px|De bos in een misachtige umgeving]] '''Bos''' is een begreuiing dee veurnamelijk besteet uut [[boom (plaante)|bomen]], hieronder greuien vanzelf oek plaanten as [[mossen]], [[gres]], [[bloeme]]n en [[struke]]n. De kruudlage is de lage mit plaanten dee neet hoger wonnen as 135 centimeter en de struuklage is de lage mit plaanten dee tussen de 135 en de 800 centimeter hoog wonnen. Boven de 800 centimeter he-j 't over de bomenlage. Een bos is officieel een bos as 63% van de luch bedek is mit boomtoppen. In een bos kwammen grote grezers veur, disse beesten huilen 't open terrein open totdat der stekelige begreuiing as de [[brummel]] en [[meidoorne]] opkwam, [[ekel]]s wönnen an de raand deur de [[mariekolver]] of de [[eekhoorns|eekhoorne]] verstop as wientervoer. Sommigen [[ekel]]s wönnen neet weerummevunnen en dat was 't begin van een niej bos. A-j 't over de mederne netuurontwikkeling hem, dan he-j preduktiebos en daornaos he-j prejekken as de [[Gelderse poorte]] en de [[Oostvaordersplassen]]. Hier wonnen minnig onderhoud an edaon, der wonnen neet of krap-an bomen eplaant en de theorieën over ho een oerbos ontsteet wonnen in de praktiek ebröch. In Nederlaand bin oek een bonke [[boswachterieje]]n. In tropische klimaoten zie-j vake (tropische) [[regenwoud]]en of [[oerwoud]]en. == Foto-uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Trees and sunshine.JPG|Loch dat deur de bos hinneschient Ofbeelding:Winter forest.jpg|Een [[snee|onder-esniejd]] bos Ofbeelding:XN Galio odorati fagetum stratification 227.jpg|Een [[beuk]]enbos Ofbeelding:Bospad in Stappester Bos.JPG|Sparren in de [[Boswachteri'je Stappest|Staatsbossen bi'j Stappest]] </gallery> == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''bos'' (m, lidwoord ''de'') * [[Grunnegs]]: ''bosk'', ''wold'' (o, lidwoord ''t'') * [[Stellingwarfs]]: ''bos'' (m, lidwoord ''de'') * [[Veluws]]: ''bos'' (m, lidwoord ''de'') {{Commonscat|Forests}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] qgfeh778smrs90yoi81xky8nerrs6tt 0 6521 264478 182017 2013-05-06T20:29:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''bulkalf''' is een jonge [[bolle|bul]]. Naor tien dagen gaon de meeste bulkalvers naor de slachterie um verwaarkt te worren as vleiskalvers. Een klein antal bulkalvers wort nog wel an-ehouwen as dekbullen. 't Vrouwtjen wort een [[kuuskalf]] of een veers eneumd, de geslachtsloze andujing veur een jonge koe is een [[kuusjen]] of een kalf. {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] 0g3ebq6buokin9r27476uht6ljqt4vl 0 6522 257617 193122 2013-03-11T11:28:52Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 16 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q431639]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Liende''' kan verwiezen naor: *[[Liendeboom]] - een bepaolde boomsoorte. *[[Liende (tekening)]] - een langwarpige, iezelig smalle, en eventueel ebeugen zichbaore vorm. *[[Liende (meetkunde)]] - een liende in de meetkunde is een eendimensionale structuur. *[[Tuugliende]] - een liende waor de was an op-ehungen wonnen. *[[An de liende]] - een [[Stellingwarfs]] maondblad op [[internet]]. *[[Tillefoon]]liende - 't draod van een tillefoon. {{dv}} cftai2ssgh7kxo7vxo142945vpzlu7f 0 6523 31971 2007-03-30T15:52:27Z Tubantia 15 [[Oazele]] is ewiezigd naor [[Oazel]]: Schient gebroekeliker te ween wikitext text/x-wiki #redirect [[Oazel]] itqzq96wa91vzwsdb6ylr4ezvtlmg42 0 6524 291114 265117 2016-11-03T14:16:25Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki t '''Nijgrunnegs''' is n toalperiode van de [[Grunnegs]]e toal dij tegenswoordeg aan de gang is. t Is ontstoan rond 1800, dou t Grunnegs, noa n periode van staarke Hollaandse invlouden, isoleerd ruik. In de provìnzie onston n staark provinsjoalisme, dij t Grunnegs in ontwikkelen brocht. In dizze periode onstonden de typisch Grunnegse klanken ai, ou en ui, dij t noordelke [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfrais]] nait mitmuik. Allend bie de [[Ems (revier)|Ems]] laangs (Reiderlaand, Kromhörn en Börkem) zegt man de ou wel ais, aanders oe. Ook ontstonden de waarkwoordsvörms zo as wie dij tegenswoordeg kennen, in dizze tied. == Zai ook == * [[Grunnegs]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnegs|*]] qsaol2itrqvh3yhiou4xxgp3cjb6wei 0 6526 275588 263364 2014-04-21T08:02:11Z Jürgen Krause 9572 now svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:DEU Bad Bentheim COA.svg|thumb|right|100px|Woapn van Beantem]] [[Ofbeelding:Kruittoren_Kasteel_Bentheim.jpg|thumb|right|200px|Polvertoornd van t kasteel Beantem]] [[Ofbeelding:Evangelisch-Reformierte_Kirche_Bentheim_2.jpg|thumb|right|250px|Beantemer kearke van de grifformeerde evangelistn]] '''Beantem''' ([[Duuts]]: ''Bad Bentheim'') is ne stad in t distrikt de [[Groafschop Beantem]] (ok kortweg ''de Groafschop'') in de [[Duutslaand|Duutse]] deelstaat [[Nedersaksen|Nedersaksn]]. Ut lig noa an de [[Nederlaand]]se greanze, biej [[Oldnzel]]. Op ne öppervlakte van 100,16 km² wont um en noabiej 15.500 leu. Beantem is bekeand um t [[Beantemer zaandsteen]] en t [[kasteel Beantem]]. Beantem greanst an de Duutse gemeantn [[Schüttrupp]], [[Nothoorn (Beynthem)|Nordhoorn]], [[Ochtrop]] en [[Gronauwe]]. Ok greanst t an [[Tweante]]. Nöast Beantem zölf valt ok de plaatsn Achterbearg, Bardel, [[Gilhoes]], Hagelshook, Holt und Haar, Sieringhook, Waldseite en Westenbearg biej de gemeante. Disse gemeante ontstunn op [[1 meert]] [[1974]] oet de gemeantn Beantem, Gilhoes, Bardel en Sieringhook. In [[1979]] wördn vuur de Duutse naam t weurdken ''Bad'' der teagn an-doan. ==Geschiedenis== Beantem is de vroggere heufdstad van de Groafschop Beantem en hef ne lange historie. In [[1945]] bepaaldn de Engelsn dat Nordhoorn de heufstad van t distrikt mos wördn, umdat dee stad meer industrieel was en mildn in t distrikt lag. Mildn in de stad steet t kasteel Beantem, dat al in [[1116]] wördn neumd. In de [[17e eeuw]] wördn healzame [[zweavelweln]] veundn, woarduur de plaatse vandaag-an-n-dag n anerkannt ''heilbad'' is. In [[1865]] kreag de stad stadsrechtn. De stad is vuural bekeand duur t ''Bentheimer Gold'', t Beantemer zaandsteen. Dit wördn tusken de [[15e eeuw|15e]] en de [[18e eeuw]] met [[zoomp]]n verskeept en verhaandeld noar het [[Meunsterlaand]], [[Oost-Freeslaand]] en [[Nederlaand]]. In [[New York]] hef t [[Vriejdomsbeeld]] nen voot van Beantemer zaandsteen kreagn. ==Bezeensweerdigheedn== *[[Kasteel Beantem]] met t kasteelmuseum *Openlochttheater *De Oostmölle in Gilhoes; in 1749/1750 bouwd oet Beantemer steenn *Hoes Westerhof, wonhoes oet 1656, renoveerd roond 1990, rechtervoorts ne ruumte vuur artiestieke ambachtsleu *Kattelieke kearke (wiejd an [[Jans de Deuper]]) oet 1670 *Kearke van de grifformeerde evangelistn oet 1696 *Kearke van de oald-grifformeerde evangelistn oet 1896 *Martin-Luther-kearke oet 1912 *Museum vuur radio en radioverkeer (in t ''Haus des Gastes'') *Graandsteenmuseum *Geologies Openlochtmuseum *Braziliënmuseum *Postzeagelmuseum *Otto Pankok-museum (Gilhoes) *Openlochttheater ==Oetgoande verbeendingn== *[http://www.bad-bentheim.de/ Webstie van de gemeante] *[http://www.fuerstbentheim.de/ Kasteel Beantem] *[http://www.sandsteinmuseumbadbentheim.de/ Graandsteenmuseum] *[http://www.pankok-museum.de/ Otto Pankok-museum in Gilhoes] == Neersassies == * [[Grunnegs]]: ''Bentum'' [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Nedersaksen]] [[Kategorie:Plaotse in Nedersaksen]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Graofschop Benthem]] dd7ndh0n9fqcsa7v7mw89nmc5wyd89u 0 6527 32058 2007-04-01T08:18:52Z Servien 7 [[Wekerom]] is ewiezigd naor [[Wekerum]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Wekerum]] ndcewue4aq9fdejn9fpmzkzym7fvihg 0 6534 288696 288602 2016-10-27T14:48:26Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:DEU Gronau (Westfalen) COA.svg|thumb|right|100px|Woapn van Gronauwe]] [[Ofbeelding:Gronauer_Wasserturm.jpg|thumb|right|250px|Gronauwer watertoorn biej t stadspark]] '''Gronauwe''' of '''de Gronau''' ([[Duuts]]: ''Gronau'') is ne stad en gemeante in t distrikt [[Borken (distrikt)|Borken]] in de [[Duutslaand|Duutse]] deelstaat [[Noordrhain-Westfele|Noord-Rienlaand-Westfoaln]]. Ut lig noa an de [[Nederlaand]]se greanze, biej [[Eanske]]. Op ne öppervlakte van 78,63 km² wonn op [[20 augustus]] [[2006]] 46.806 leu. De hudige gemeante Gronau ontstunn in [[1975]] oet de vroggere gemeanten Gronau en [[Eep]]. Gronau is partnerstad van t Nederlaandse [[Epe]]. ==Ligging== Gronau lig in t dal van de riviere de [[Deenkel]], dee de stad van noord noar zuud mildnduur döt. Roond um ligt de gemeanten [[Ochtrop]], [[Heek (Duutslaand)|Heek]], [[Ahaus|Oahoes]], [[Eanske]] en [[Loster]] en de stad [[Beantem]]. Van vrogger oet hef Gronau greansovergaanks met [[De Glaan]], [[De Glanerbrug]] en [[Oaverdeenkel]]. ==Oetgoande verbeendingn== *[http://www.gronau.de/ Webstie van de gemeante] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] 200nth3m7hr0opaob48omm293ktgf20 0 6535 288679 263349 2016-10-27T14:37:12Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Katholische Kirche Alstätte.jpg|thumb|right|175px|De kattelieke kearke ''St. Mariä himmelfahrt'' in Alstea]] [[Ofbeelding:Ahaus_Alst%C3%A4tter_Eisenbahn_Bahnhof.jpg|thumb|right|250px|n Baanhof van Alstea]] '''Alstea''' ([[Duuts]]: ''Alstätte'') is n doarp in de gemeante [[Ahaus|Oahoes]] in de [[Duutslaand|Duutse]] deelstaat [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfoaln]]. Ut lig eankelde kilometers oaver de [[Nederlaand]]se greanze, dichtbiej [[Buurse]], ongeveer 10 kilometer noordwestelik van Oahoes. Ut doarp lig an de [[Alsteaske Aa]], wat as [[Oahoeser Aa]] begint en noa Alstea oavergeet in de [[Buurser Bek]]. Alstea lig an de Nederlaandse greanze en greanst an [[Hoksebarge]] en [[Eanske]]. Noast t doarp zölf umvat t ok de boerschopn Besslinghook, Brinkerhook, Alsteask Brook, Gerwinghook, Schmäinghook en Schwiepinghook. Op ne öppervlakte van 34,65 km² wonn in 2005 5040 leu. ==Ekonomie== Duur de eeuwn hen was laandbouw t gewichtigste melkbeestken vuur t doarp. Vanof ongeveer 1890 wördn duur de komst van oonder aandern twee tichelwearks, ne melkfabrieke en de baan Eanske - Oahoes nieje arbeidsplaatsn schaapn. In de joarn '60 warn völle vrouwleu oet Alstea te gaank in de tekstielindustrie, as wa in de fabriekn in [[Tweante]] as ok in de fabriekn in [[Gronauwe]] en [[Oahoes]]. Rechtervoorts bint roondum t doarp verscheidn industriegebeedn te veendn. ==Geschiedenis== Ut doarp Alstea wördn al in [[1151]] officiëel neumd. Vanof [[1297]] hef t zien eign parochie. Ok de watermölle ''Haarmühle'' biej de greanze met Nederlaand wördn al in 1331 officiëel neumd. Ut gebouw van vandaag-an-n-dag is n monumeant en stamt oet [[1619]]. Biej n bombardemeant op [[22 meert]] [[1945]] wördn völle historiese gebouwn platpleerd. Eankelde doarvan, zooas de kearke en t spoorhoes, wördn niejs wier opbouwd. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Darp in Duutslaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] 31q92kdr8or5h5q07j6jyfdi7pzuovx 8 6548 42354 32217 2007-07-29T13:11:35Z RoboServien 60 sp wikitext text/x-wiki Je hemmen gien wachwoord op-egeven. g6yvd0fgdygerouvanzkdzh9aemii84 0 6556 279484 264792 2015-03-27T17:32:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Streichholz.jpg|thumb|right|Een an-esteuken striekzwevel]] [[Ofbeelding:Match striking surface.jpg|thumb|right|'t Striekvlakke op een lussevardeuze]] [[Ofbeelding:Streichholz.JPG|thumb|right|Een striekzwevel]] Een '''striekzwevel''' of een '''lussevar''' is een klein [[holt|houtjen]] waor [[vuur]] mee emaak kan wonnen, 't hef een brune of een rooie kop dee braant as 't langes de lussevardeuze ehaold wonnen. == Geschiedenisse == De Chinezen vunnen neet allinnig 't buskruut mar oek de striekzevel uut. Volgens een tekse uut 950 nao [[Christus]] wönnen der staafjes dennehout mit [[zwevel]] in-evoerd. De uutviending van disse 'lochbrengende stave' stamp uut 't jaor 577 nao Christus. De veiligheidslussevar (''säkerhets tändstickor'') wönnen in [[1844]] uut-evunnen deur de [[Sveden|Zweedse]] [[scheikunde|scheikundige]] [[Gustaf Erik Pasch]]. An disse uutviending gungen veurof: de strieklussevar mit witte fosfor, en daoveur nog de dompellussevar van de Fransman J. Chancel. == Samenstelling == De samenstelling van de ontvlambaore kop is in de loop van de tied veraanderd. # ''Dompellussevars'' bevatten onder meer [[zwevel]] en [[kaliumchloraot]]; deur de lussevar in [[zwevelzuur]] te dompelen ontbranen 't al gelieke. # De (onveilige) ''strieklussevar'' bevatten onder meer witte [[fosfor]], zodat strieken langes een roew vlakke al genog was veur ontbraanding. # ''Veiligheidslussevars'' warken deur de reactie tussen zwevel en kaliumchloraot. # Mederne, ''milieuvriendelijke lussevars'' bevatten gien zwevel meer, mar een iezer-fosforverbiending dee of-ebreuken wonnen tot iezeroxide en fosfaot. Vrogger wönnen de stelen van striekzwevels emaak van dennenhout, tegensworig van 't hout van de [[peppel]]. Aandere materialen, zoas kerton en op-erollen wasplaotjes, koemen oek veur. == Verpakking == In [[Europa (continent)|Europa]] wonnen lussevars meestentieds eleverd as houten stokjes in een deusjen. An weerskaanten van 't deusjen zit een striekvlakke. In [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]] is disse uutvoering onbekend: daor he-j kertonnen lussevars dee uut een boekjen escheurd mutten wonnen. Op zo'n boekjen steet dan vake reclame - der steet zelfs reclame op de lussevars zelf, zoas ze neet uut-escheurd bin. == Etymologie == In [[Groot-Brittanië]] wönnen lussevars in 't begin van de [[19e eeuw]] op de mark ebröch onder de naam ''lucifer matches''. De benaming in 't Nedersaksisch, 't Nederlaans en aandere Nederlaanse streektalen is hiervan of-eleid. 't [[Latien]]se woord ''lucifer'' betekent net as 't Griekse woord ''fosfor'' letterlijk ''lochdrager''. De naam is oek in-egeven deur de verschiening van de duvel, mit dezelfde naam, dee veur-esteld wonnen mit lochgevend haor. Ouwe Nederlaanse woorden veur ''lussevar'' bin ''vuurstokje'' en ''zwavelstokje'', van dit eerste woord is 't [[Afrikaans]]e woord ''vuurhoutjie'' of-eleid. In 't Nedersaksisch zie-j disse vormen oek weer. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''Striekwével'' * [[Drèents]]: ''lucifar'', ''lucifer'' * [[Grunnegs]]: ** ''striekholtke'' ** ''svoavelholtke'' ** ''luzivèr'' * [[Stellingwarfs]]: ''lucifer'' (meervoold: ''lucifes'') * [[Tweants]]: ** ''striekheultje, -heultke'' ** ''lusevèr(pinnke)'' {{Info|Of ne kombinasie van disse meugelikheedn}} * [[Urkers]]: ''lucifar'' * [[Veluws]]: ** ''lus{{small()|s}}ever'' ** ''lus{{small()|s}}evar'' ** ''lus{{small()|s}}evär'' ([[Attem]], [[Waopenvelde]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''lus{{small()|s}}evärre'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''leusevar'' ([[Doornspiek]]) ** ''lusjeva{{small()|a}}r'' ([[Niekark]], [[Bunsjoten]]) ** ''lus{{small()|s}}everhoutjen'' ([[Bennekum]]) ** ''lussewas'' ([[Nunspeet]]; meervoud) ** ''striekzwevel, -zwävel, -zwavel'' ** ''striekwafel, striekwezel'' ([[Epe]]) ** ''striekwefel'' ([[Une]]) ** ''strieker'' ([[Harderwiek]], [[Garder]]) ** ''striekstöksien'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''striekholt'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]]) ** ''zwevelstoksie{{small()|n}}'' ([[Lieren]]) ** ''zwevelstokje'' ([[Niekark]]) ** ''zwevelstok'' ([[Putten]]) ** ''zwävel'' ([[Heerde]], [[Waopenvelde]]) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huushoolding]] 669rghjoqg3f11c8kcchlt8m5pgogsl 0 6568 264541 257538 2013-05-06T20:46:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Hosenträger.jpg|300px|thumb|Galgen van Albert Thruston]] '''Galgen''' bestaon uut elastische banden die over de [[schoer]] lopen en mit klemmetjes an een [[bokse|broek]] of een [[rok]] vast-emaakt worren. Ze kunnen oek mit knoopsgatten an knopen op de broekband vast-emaakt worren. Dit is een are meugelijkheid in de plaots van een [[riem (kleding)|riem]]. In 't vlejen han veural waarkluui galgen um, diede galgen waren zwaor en saai uut-evoerd. Tegesworig he-j medernere galgen veur mannen as frullie. Deurdat een frommes vaak brejere heupen het as een man het ze eigenlijks gien galgen neudig veur 't ophouwen van der rok of broek. ==Wis je dat== *Loshangende galgen in racistische groeperingen een bekende uting van vreemdelingenhaot is? *Hulpzelen in de meeste Veluwse dialecten ''galgen'' (bretels) bin, waor je een kruuiwagen an vastmaken? ==[[Nedersaksisch]]== *[[Grunnegs]]: ''hupzelen'', ''lingen'' *[[Stellingwarfs]]: ''galgens'' *[[Tweants]]: **''li{{small()|e}}chten'' **''zelen'' *[[Veluws]]: ''galgen'' {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Kleren]] 6uofjdd3do6xlv007kuui1qsgc7tnrx 10 6570 284754 284588 2016-06-02T22:44:29Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Armoiries Saxe.svg|100px|right]] t [[Middeleeuwse]] '''hertogdom Saksen''' bestrek grote gebeden in t noorden van [[Duutslaand]]. t Was éne van de vief Duutse [[stamhertogdom]]men, t laand van de [[Saksen (vôlk)|Saksen]]. Eur gebeed umvatten de Duutse daelstaoten [[Nedersaksen]], [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]], [[Sleeswiek-Holstain|Sleeswiek-Holstein]], [[Saksen-Anhalt]] en delen van [[Saksen (dailstoat)|Saksen]] van noe. Hertog [[Hendrik den Leeuwe]] regeerden ok aover de gebeden [[Mekelenburg]] en [[Veurpommeren]] (den daelstaot [[Mekelenburg-Veurpommeren]] van noe). [[Hertogdom Saksen|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Juni]] </noinclude> 33gd4dm1ldxzoi5bxtks3zusth3ng93 6 6576 158976 126987 2010-08-25T14:44:21Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 0 6577 265138 257444 2013-05-09T23:04:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Onnen''' is n [[dörp]]ie in de gemainte [[Hoaren (gemainte)|Hoaren]], legen in de pervinzie [[Grunnen (provinzie)|Grunnen]] in [[Nederlaand]]. In t dörp stoan verschaaidene zainsweerdege [[boerderij|stees]] en n [[poldermeulen]]. Onnen is n [[esdörp]] mit as aigenoardeghaid dat de Onner [[es (geografie)|es]] n huil ìnde boeten t aggelkse dörp ligt, in tieds dat dizzent maistied vlakbie t dörp liggen. Aan de spoorboan [[Grunnen (stad)|Grunnen]]–[[Azzen]] ligt vlak bie Onnen bie t [[rangeerterraain]] n grode waarkploats van [[NedTrain]]. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] 5bvid4hqlbbcpbmyybio4drma93iaq8 6 6578 159001 126920 2010-08-25T15:10:37Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 0 6586 280584 264395 2015-04-12T14:45:56Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Wezep''' is een darp an de noordelijke rand van de [[Veluwe]], in de Nederlanse previnsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. 't [[Daarp|Darp]] hef meer as 12.000 inwoners en is daormee ien van de grotere darpen in de umgeving. 't Beheurt tot de [[Gelderlaand|Gelderse]] gemiente [[Oldebroek]], allewel dit darp zelf met 5.700 inwoners een stuk kleiner is. Wezep is een jonk darp dat veurnamelijk nao de [[Tweede Wereldoorlog]] ontstaon is. De darpskärke, ien van de oldste gebouwen, is van [[1862]] en is een paor keer herbouwd. Wezep hef ook een eigen stesjon. de treinen rieden tussen [[Zwolle]] via [[Amesfoort]] naor [[Utrecht (stad)|Utrech]] en stoppen op alle tussen-elegen stesjons. Wezep wordt ok wel ''Wèzep'' of ''Wezepe'' eneumd deur de oldere meesen uut 't darp. {{Oldebroek}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] s2oeeqmvmr72ob06kgbig2etdcvcpcb 0 6587 290929 279113 2016-11-02T14:44:32Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Locatie Oostzee.PNG|250px|thumb|Oostzee]] De '''Oostzee''' of '''Baltische Zee''' is de zee, die grof meten tussen [[Sveden|Zweden]] en de [[Baltische staoten]] inleit. De Oostzee is brakker as de [[Noordzee]] en et het een kleiner getieverschil. De zee bestaot pas sund et [[6e millennium v. Chr.|6e millennium veur Kristus]]. Wat de vorm angaot doet de Oostzee wel wat daenken an een heufdrevier mit ziedrevieren ([[Finse Golf]] en [[Botniese Golf|Botnische Golf]]). Uut geologisch onderzuuk is inderdaod bleken dat in et [[pleistoceen]] hier een revier legen moet hebben: de [[Eridanos (geologie)|Eridanos]] == Begreenzing == Mit de wiezers van de klokke mitgaond greenzen de volgende lanen an disse '[[binnenzee]]': * [[Sveden|Zweden]] * [[Finlaand]] * [[Ruslaand]] ([[Sint-Petersburg]] en omkrieten) * [[Estlaand]] * [[Letlaand]] * [[Litouwen]] * opni'j [[Rusland]] (oblast [[Kaliningrad]]) * [[Pooln|Polen]] * [[Duutslaand]] * [[Denmaark|Denemarken]] Tot de Oostzee in rume zin beheuren ok de [[Botniese Golf|Botnische Golf]], de [[Finse Golf]], de [[Golf van Riga]] en kleinere baaien ('bochten') en [[haf]]fen langes de kust van [[Duutslaand]], [[Pooln|Polen]], [[Ruslaand]] en [[Litouwen]]. == Ofwaetering en revieren == Estlaand, Letlaand, Litouwen en Polen waeteren veur 100% of op de Oostzee, de aandere lanen gedieltelik. Ok [[Tsjechië]], [[Slowakije]], [[Oekraïne]] en [[Wit-Ruslaand]] lozen diels heur oppervlaktewaeter in de Oostzee. De belangriekste revieren die op de Oostzee ofwaeteren binnen de [[Weichsel]] in Polen, de [[Oder]] vlakbi'j de Pools-Duutse greens, de [[Daugava]] (of Westelike Dwina) in Letlaand en de [[Neva]] in Ruslaand. == Haevens an de Oostzee == [[Bestaand:Oostzee.jpg|thumb|335px|Kaorte]] Grote haevenplakken drekt of indrekt an de Oostzee bin: * [[Luleå]] (niet op de kaorte mar leit in Noord-Zweden) * [[Stockholm]] (Zweden) * [[Turku]] (Finlaand) * [[Helsinki]] (Finlaand, an de [[Finse Golf]]) * [[Sint-Petersburg]] * [[Tallinn]] (Estlaand,ok an de [[Finse Golf]]) * [[Riga]] (Letlaand, bi'j de [[Golf van Riga]]) * [[Kaliningrad]] * [[Gdansk]] * [[Gdynia]] (Polen) * [[Szczecin]] (Polen) * [[Rostock]] (Duutslaand) * [[Lübeck]] (Duutslaand) * [[Kiel (Duutslaand)|Kiel]] (Duutslaand) == Eilanen in de Oostzee == De grootste [[eilaand|eilanen]] in de Oostzee bin: * [[Gotland]] * [[Öland]] * [[Saaremaa (eilaand)|Saaremaa]] * [[Hiiumaa]] * [[Rügen]] * [[Bornholm (eilaand)|Bornholm]] en de * [[Ålandeilanen]]groep [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Zee]] 02xd52iq8dizruw5dq3rhj4fnc5fc6d 0 6588 257477 250116 2013-03-11T11:24:39Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 4 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q407023]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Citroen''' kan verwiezen naor: *[[Zitroun (vrucht)|Sitroen]] - n sitrusvrucht *[[Citroën]] - n Frans automark *[[Sitroenvlinder]] - n [[pennevoegels|vlindersoorte]] *[[Sitroenbraandewien]] - n maotig alkoholiese drank *[[Sitroenmelisse]] - n tuunkruud {{dv}} ldusosgzijiqxnmdxxcgaf60hk5luel 0 6593 32731 2007-04-12T08:28:19Z Servien 7 [[Kraachtighuzen]] is ewiezigd naor [[Krachtighuzen]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Krachtighuzen]] 7m0ax48n9idrhn3t6c37wfuukql4yic 0 6594 32735 2007-04-12T08:32:14Z Servien 7 [[Haalvinkhuzen]] is ewiezigd over de deurverwiezing [[Halvinkhuzen]] hinne. wikitext text/x-wiki #redirect [[Halvinkhuzen]] peo4wjbkjp1q9zuqr4w7kfxqb89j9e7 0 6597 276399 265106 2014-08-24T18:31:00Z AndriesWijma 11444 wikitext text/x-wiki '''Muntjeziel''' ([[Nederlaands]]: ''Munnekezijl'') is t meest oostelk legen dörp van de gemeente [[Kölmerland en Nijkruusland]], provìnzie [[Frieslaand|Friesland]] ([[Nederlaand|Nederland]]), en het 484 inwoners (1 jan. 2014). t Dörp ligt aan t [[Muntjezielsterried]], tegen de grins mit de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. Woatersporters kinnen tericht ien passantenhoaven 't Eiland. Sikkom 4 kilometer ien t noorden van t dörp aachter de diek is de pruifstee 'Kölmerweerd' te vinden. Doar wordt onderzuik doan noar akkerbaauw- en vollegronds-groentegewazzen. Ook het t dörp n dörpshuus (de Schaanze), n kristelke boasisschool '' 't Oegh'' en de Muntjezielstermeul dij ook wel 'Rust Roest' nuimd wordt. t Is as [[pelmeul]] baauwd worden moar nou as [[korenmeulen]] ien bruken. Ien t zuden van t dörp leit n old [[staintil|boogbroggetje]] uut [[1802]], mit de noam ''t [[Piepke]]''. [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] jax44mvmat53kzsmdug0nwwwt591etr 0 6600 265264 257707 2013-05-09T23:25:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Warfstermeul''' ([[Hoogelaandsters]]: ''Waarfstermeulen'') is n [[streekdörp]] ien de gemeente [[Kölmerland en Nijkruusland]], provìnzie [[Friesland]] ([[Nederland]]), mit ruum 200 ienwoners, dat aan de [[1315]] aanlègde olle [[diek|zeediek]] ontstoan is, middelekerwies noadat ien [[1529]] de nije diek om t [[Nijkruusland]] aanlegd was. t Elemint 'warf' ien de noam duudt op n huus op de diek woar de [[diekvergoaderen]]s holden werren en de 'meul' ien de noam komt al ien [[1574]] veur ien de bornen. Warfstermeul is laank n buurtschap bie [[Boerum]] wèst moar wordt nou as zulfstandeg aanmaarkt. t Dörp bestoat uut n toamelek sloten [[lintbebaauwen]] aan veurnoamelek de zuudziede van de olle diek en n beschaiden noa-oorloogse dörpsuutdijen aan de zuudziede, De Warf en omgeven, woaromhen de deurgoande weeg legd is. Ook aan de Gruytsweeg is noa de [[Tweede Wereldoorlog|Twijde Wereldoorlog]] nog [[volkshuusvesten]] kommen woardeur de nederzetten aan de diek n goeie soamenhong vertoont. De lèste jaren is de noordeleke baarm van dizze diek bie zummerdag n blommenweelde. [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] ljis6flag2mtc8gfunmt8iigz4z8042 0 6603 284147 279114 2016-04-08T10:28:53Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Bob-Marley-in-Concert Zurich 05-30-80.jpg|thumb|right|250px|Bob Marley, n bekeandstn Reggae-artiest]] '''Reggae''' is nen [[Jamaika]]ansen muziekstiel wat in de joarn '60 van den [[20e eeuw|20sten eeuw]] onstoan is oet [[ska]]. Et belangriekste kenmoark is wellicht et [[noapikken]]; den [[gitaar|slaggitaar]], een [[örgel|Hammondörgel]] en mangs nen [[piano]] spölt noa iederen tel een [[stakkato]] [[dreeklaank]]. Dit gef een kort ''tsjak''-geluud wat bekeand steet as de ''skank''. Aander kenmoarken zeent et troage [[tempo]] (tusken 60 en 80 [[BPM]], [[Reggae#Ondudelikheaid_oawer_et_tellen|ofhaankelik van wo as iej et telt]]) en nen oawerheersenden [[basgitaar]] wat een heel nummer duur een zelfde [[ritme]] spölt. Reggaeteksen goat vake oawer serieuze dinge, zooas leefde, oarmood, sosjale probleme, et leawen in de [[sloppenwieken]] en vrieheaid (van een vroger slawen-bestoan). Nommers met zulke tekste wordt mangs ''roots reggae'' of ''conscious reggae'' (bewuste reggae) eneumd. Roots reggae wörd vake meteen met [[marihuana]] in verbaand ebracht. Dit keump duurdet reggae völle duur anhangers van et [[rastafarianisme]] espöld wörd. Dee rookt mangs marihuana vuur öare geleuwsbeleawing. Duurdet onmeundig völle ärtieste met reggae an et oetproberen zeent egoan, bestoat der rechtevoort verskillende soorten reggae, zo as [[roots reggae]], [[lovers rock]], [[dancehall reggae]], [[dub]], [[raggamuffin]], en zo wiedter. Der wörd wal es beweard at oet Reggae ook wier nieje muziekstielen ontstoan zeent, zo as [[dance]], [[hiphop]], [[drum 'n' bass]] en niejer nog [[dubstep]]. Den Bekeandsten reggae-artiest, mer lange neet den ennigsten, is zoonder twiefel [[Bob Marley]] oet [[Jamaika]]. Duur um wör reggae ook boeten Jamaika bekeand. Hee was den eersten reggae-artiest den as internasjonaal duur breuk. Zin album ''Legend'' is nog aait et bestverkopende reggae-album van alle tieden. == Naamsverkloaring == Der zeent verskillende verhalen oawer et ontstoan van de naam, dee as allemoal ginne volledige verkloaring geewt. Den Jamaikaansen band [[Toots & The Maytals]] beweart det zee den naam vuur et eerst gebroekt hebt in öar nummer ''Do the Reggay''. Volgens aanderen is et woard ''reggae'' ne [[onomatopee]] wat et noapikgeluud noadut. == Et ontstoan == Der zeent verskeaidene verkloarings oawer et ontstoan van reggae. In de joarn '50 was [[ska]] machtig populear op [[Jamaika]]. Dr wör aaltied onmeundig oetbeundig op edaanst. Toen as der in een gegewen joar ne hittegolf was, völlen de leu bie et daansen in de begouwnisse van de hette. Doarumme vreugen de organisasies van de verskeaidene festivals of de muzikaanten wat laankzamer konden spöllen, zodet de leu et better oethoolden konden. Dee spölwieze hef duur ezat, woernoa as der reggae ontsteund. Toch is ette kort duur den bocht um te zeggen det reggae laankzamen ska is. De tuskenvörm van ska en reggae wörd [[Rocksteady]] neumd. Ne aandere verkloaring kan wean det in de joarn '50 de Rudeboys ([[Engels]] vuur ''rauwe jongs'') ne [[subkultuur]] in Jamaika warren. Dit warren meesttieds jongs (en meadkens) oet de sloppenwieken, dee as zik oonderskeaiden wollen van de rest van et volk en zik ofzatten tegen et hearsende beweend. In de daanshallen wör nog aaltied ska espeuld, mer de rudeboys veunden det opgewekte en oetbeundige daansen neet bie öare ''rude'' oetstroaling passen. Doarumme steunden ze een betjen ofziedig en deden half tempo daansen. De muzikaanten wollen natuurlik geeld verdenen en pasten öare [[muziek]] hierop an duur ska op half tempo te spöln. == Instrumeanten == De basis van reggae wörd elegd duur veer instrumeanten: * [[Drums]] * [[Basgitaar]] * [[Gitaar|Slaggitaar]] * [[örgel]] en vake nog [[piano]] * [[Zangkeunst|zaank]]. Vake komt doar nog verskeaidene bie-instrumeanten bie, zo as [[bongo]]'s, ne [[tamboeriene]], ne [[koobelle]] en aander kleain slagwoark. In de beginjoaren lea reggae nog kort bie ska. Van doaroet zatten der vake ook nog bloasinstrumeanten biej, zo as nen [[trompet]], [[trombone]] en [[saxofoon]]. Det is de leste joaren mear oetzeundering as regel. == Muzikale kenmoarken == Reggae wörd aait in [[veerkwartsmoate]] spöld. Et meest bekeande an reggae is et [[noapikn]]; tusken iederen tel duur geewt den piano, et örgel en den gitaar nen korten slag. Reggae hef een seempel akkoordenschema. Een nummer besteet meestal oet mer twee akkoorden. Mear akkoordn zeent ne oetzeundering. Et kan nog wal es vuurkommen at der in et refrein twee aandere akkoorden gebroekt wordt, mer meestal neet. Et nommer ''Get Up, Stand Up'' van Bob Marley hef zelfs et hele nommer duur mer één akkoord. Et tempo woerop reggae spöld wörd, lig meestal tusken de 60 en 80 [[BPM]]. === Bas === Den bas is ene van de belangriekste instrumeanten in reggae. In de [[mix (geluudstechniek)|mix]] steet den bas meestal härter as de aandere instrumeantn. Den Bas spölt duur mekoar een patroon van twee [[moat (muziek)|moaten]]. Dit kan ofhangen van et [[akkoord]]enschema wat den gitaar, et örgel en den piano spölt. Den basspöller gebrok meesttieds korte teunen espöld. Hierduur vog et zowal an et ritme as an de mellodie wat too. === Drums === Vuur reggae wörd een standaard [[drumstel]] gebroekt. Et besteet oet nen [[bassdrum]], ne [[kleaine tromme]], nen [[hihat]], [[bekn (meziekinstrumeant)|bekkens]] en [[toms]]. Kenmoarkend vuur Reggae is det et trommelvel van de kleaine tromme ekstra hoge is op edreeid, zodet et een hoog, metalen geluud gef. Aanders as in aandere muziekstieln wordt slagen op crashbekkens meestal neet an et begin van de moate gewen, mer op den doarden of veerden tel van de moate dervuur. Reggae hef dree standaard drumritmes: de ''one drop'', et ''rockers''- en et ''steppers''-ritme. ==== One Drop ==== Dit is et bekeandste ritme en kenmoarkend vuur roots reggae. Et is oet eveunden duur den Jamaikaansen studiodrummer [[Winston Grennan]]. Den bassdrumstoot keump neet op den eersten en den doarden tel zo as in aandere muziekstielen, mer op den tweeden en den veerden tel. Tegelieke hiermet spölt den drummer nen [[rimklik]] op de kleaine tromme. De moate vult hee op met stöadige [[8sten]]. Mangs kan doar ne 16de note tuskenduur. Umdet der op den eesten tel vuur et geveul 'niks' espöld wörd terwiel as iej doar nen basdrumstoot verwocht, het dit ritme ''One Drop'. Oawer et tellen van reggae is völle te doon. Doaroawer steet mear bie t köpken [[Reggae#Ondudelikheaid_oawer_et_tellen|Ondudelikheaid oawer et tellen]]. ==== Rockers ==== Dit is een standaard rockritme, met nen bassdrumstoot op den eersten en doarden tel, nen slag op de kleaine tromme op den tweeden en veerden tel, op evuld met achtsten of zesteende noten op den hihat tuskenduur. ==== Steppers ==== Dit ritme hef nenn bassdrumstoot op alle veer tellen van de moate, mear ook tegelieke met den hihat op alle achtsten tuskenduur. De kleaine tromme hef nen slag of rimklik op iederen tweeden en veerden tel. De rest wörd an evuld met hihatslagen. Dit ritme wörd ook wal es ''Four on the Floor'' eneumd. === Gitaar === Den ellektriesen gitaar spölt de akkoorden aaltied kortangebeunden ([[stakkato]]) met et akseant op de achtsten noa de tel. Of en too keump hier nog nen opweartsen slag op nen zesteenden direkt achteran. dit gef een kort en dreug ''tsjakke''-geluud. Dit is t bekeande ''reggae''-geluud. Bob Marley's nommer ''Stir it Up'' begeent hiermet Gröttere reggaebands hebt vake nog nen sologitarist, den as solo's en körte thema's tuskenduur spölt. === Örgel === n Reggaeörgel is n standaard Hammond-örgel, wat ook völle in rock en aandere stieln van muziek wörd gebroekt. Ook t örgel spölt de akkoordn noa n tel. Meestal wördt hier dan ook nog op de 16en tusken de 8sten duur t zelfde akkoord n [[oktaaf]] leger espöld. Dissen ''bubble'', zoas dissen techniek ook eneumd wordt, is tiepies vuur reggae. === Piano === De piano is in latere joarn pas an reggae too evoogd, um t vuur de [[Amerikaanse]] en [[Europese]] oorn wat plezeriger te loatn kleenkn. Ook n piano spölt akkoordn op n 8sten noa n tel. Nen bekeanden reggaetoetsenist was [[Augustus Pablo]]. == Ondudelikheaid oawer et tellen == Oawer de vroage wodöanig o'j reggae munn teln is gin eendudig antwoard te geewn. Wat leu meant det t ''one drop''-ritme nen klap op iedern tweedn en veerdn tel hef (en zodet t dus veult as ''een-tsjak-'''twee'''-tsjak-dree-tsjak-'''veer'''-tsjak''), mer dr zeent ook leu dee t dubbel zo rap telt, woerbie t noapikn op n tweeden en veerden tel keump. Zodöanig veult t dus as of dr allene nen klap op n doardn tel zit (''een-tsjak-'''dree'''-tsjak''). Ne aandere verkloaring hiervuur kan wean det Reggae nit in [[moatsoorte|veerkwartsmoate]] is, mer tweekwartsmoate. Vuur beaide verkloarings is wat te zegn, en t haank oeteandelik van de lusterder's perseunlike vuurkeur of. n Argumeant vuur de eerste verkloaring is det n drummer van Bob Marley, [[Carlton Barrett]], in t nommer ''Waiting in Vain'' op de eerste manere ofteelt (en dus t noapikn op de 8sten vaalt). == Soortn reggae == Dr zeent onmeundig völle soortn reggae ontstoan, duurdet verskeaidene ärtieste probeerdn dr ne eegne dreei an te geewn, of t te mengn met aandere muziekstieln. Zo he'j de oorsproonkelike [[roots reggae]], wat vake zwoare pollitieke en relligieuze tekste hef, [[Lovers Rock]], wat n zelfden muzikaaln slag hef as ''roots'', mer allene mear oawer leefde geet, [[Dub]]reggae ontsteund doo't Jamaikaanse DJ's (''Selectas'') met instrumentale versies van ''roots'' an t knooin gungn, en völle met echo-effekte begunn te spöln. Hierduur ontsteund n "zwewerigen" soort reggae met völle noadruk op de [[basgitaar|bas]] en [[drums]]. Dan he'j [[Dancehall]] reggae, ook wal es [[ragga]](muffin) eneumd, wat de leste tienjoarn aal mear ellektronies is ewördn, n aander ritme hef ekreegn, en woervan't n antal ärtieste internasjonaal völle kritiek kriegnt, umdet ze homofobe tekste hebt, of tekste dee't oproopt töt geweeld. == Geluudsvuurbeeld == [[Bestaand:Woolters_-_Wiki_-_Reggae.ogg|n Minuutjen reggae]] Um de kenmoarkn van reggae wat dudeliker te maakn is dr n spesjaal geluudsvuurbeeld vuur Wikipedia produseerd. t Begeent met n ''One drop'' drumritme. Doar keump dan t ''noapikn'' bie. Doarnoa heur-j allene drums en basgitaar. Doarnoa drums + basgitaar + noapikn en ''bubble'' (t kenmoarkende örgel). Doarnoa heur-j allene drums + bubble, um eawn good te loatn heurn wat de bubble non feailik is. Doarnoa keump t hele spul bie mekoar, mear dan met bloazers dr bie. == Reggae in Europa == In [[Pooln]], [[Zweedn]], [[Fraankriek]] en [[Duutslaand]] is reggae onmeundig geleewd en zeent dr völle ärtieste. Ook in t [[Verenigd Keuninkriek]] is reggae van vroger al geleewd, duurdet Jamaikaanse immigraantn de muziek metnömn en in [[Londen]] grote reggaefeeste heuldn. Oet Duutslaand keump de internasjonaal bekeande reggae-artiest [[Gentleman]], ook hef doar de groep [[Seeed]] grote hits ehad. Wieters zeent dr onmeundig völle b-ärtieste en plezeerbandjes. In Pooln he'j de groepn [[Star Guard Muffin]] en [[Rastasize]], dee't nen grootn trop (jonge) volgers hebt. n Zanger van Star Guard Muffin dee met an de Poolse variaant van n internasjonaal taleantnprogramma vuur tellevisie en wus tweede te wordn.Bekeande Fraansken artieste zeent [[Yannick Noah]] en de band [[Kana]]. In Zweedn he'j [[Peps Persson]], woervan't [[Bob Marley]] ooit zea at n ennigsten blaankn is met reggae in t blood. Wieters he'j doar nog [[Papa Dee]] en [[Kapten Röd]]. In [[Finlaand]] haaln [[Jukka Poika]] in 2011 platinum met zin album ''Kylmästä Lämpimään''. In [[Noorweagn]] kriegnt ärtieste [[Nico D]], [[Admiral P]] en [[Jabaman]] aal mear leefhebbers. Den lesten wus zelfs in Jamaika ne kleaine hit te haaln. In [[Neerlaand]] is reggae nit heel bekeand, de leste Neerlaandse hit köm oet [[Suriname]]: [[Damaru]] met zin ''Mi Rowsu (tuintje in m'n hart)''. Ne grote reggae/[[ska]]band was [[Doe Maar]], dee't verskeaidene ska-hits op naam hebt stoan. Ne aandere bekeande reggaehit was ''Suzanne'' van [[VOF De Kunst]]. De niejste reggaesensasie is [[JAH6]]. Dit is ne samenwoarking van n antal leedn van Beef met [[Suriname|Surinaamsen]] Amsterdammer Herman Havertong, dee't bekeande metzingers van Hollaandse ärtieste op ne reggae- of [[ska]]beat zett. Vearder zeent dr nog verskeaidene meender bekeande artieste en [[sound system]]s. Zo he'j in Eanske ''Herb-a-lize-it'' en n band ''Roots Creation''. === Neersassies gebeed === In t Neerlaands-[[Neersassies]]e gebeed zeent nit völle ärtieste dee't zik eankelt met reggae bezig hooldt. Oet [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] keump n reggaeband ''Roots Creation'', mer dee zingt nit in t Plat. Vake zeent t wat strekgebeundn b-ärtieste, dee't al nen redeliken naam hebt, dee't zik ne heel eankele keer an reggae woagnt. Vuurbeelde hiervan zeent [[Rooie Rinus]] en [[Pé Daalemmer]] oet [[Grönningen]] met t nummer ''Bie de Lidl''. Wieders hef n [[Achterhook]]sen [[boerenrock]]band [[Normaal]] verskeaidene (half)reggaenummers maakt, zo as ''Wiet is niet ver'' en ''Ik mos pissen'', en nen aanderen Achterhooksen band, [[Boh Foi Toch]] maakn t versken '''t Hundjen''. == Bekeande Roots-artieste en bands == Internasjonaal: * [[Alborosie]] (Italjaansen reggaezänger den't noar Jamaika is egoan) * [[Alpha blondie]] (band wat in [[Fraansk]] [[Kreoolsproake]] zeenk) * [[Augustus Pablo]] (Dubreggae ärtiest) * [[Bob Marley]] (vake an eduudt as Keuning van de Reggae) * [[Peter Tosh]] (oold-bandlid van Bob Marley den't vuur zikzelf is begunn) * [[Bunny Wailer]] (oold-bandlid van Bob Marley den't vuur zikzelf is begunn) * [[Culture]] * [[Freddy McGregor]] * [[Gentleman]] (Duutsen reggaezänger den't noar Jamaika is egoan. * [[Jimmy Cliff]] (hef verskeaidene wearldhits op naam) * [[Luciano]] * [[Lucky Dube]] (Meest succesvolle artiest oet [[Zuud-Afrika]]) * [[Linton Kwesi Johnson]] (Emigreern noar [[Engelaand (regio)|Engelaand]] noa de Jamaikaanse onofhaankelikheaid, bekeand duur zinne kritiek op de Engelse moatskoppieje) * [[Morgan Heritage]] * [[Prince Far I]] * [[Richie Spice]] * [[Steel Pulse]] * [[UB40]] (Engelsen reggaeband) Nasjonaal: * [[Doe Maar]] * [[Beef]] * [[Luie Hond]] * [[JAH6]] (Jah Hazes, bewoarkt oolde Amsterdamse leawnsleedjes töt reggae en ska) == Oetgoande verbeendige == * [http://nl.youtube.com/watch?v=c-7T4Q-CarQ - Normaal - Wiet is Niet Ver. Nommer in Reggaestiel (youtube)] {{Dia|Disse bladziede is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Reggae|!!]] lgfo3aackx3cwyq8tym0w63rp22ntw3 6 6607 168173 128054 2010-11-24T09:29:17Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == van nl-wiki == Licentie == {{PD-vw}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Heerde]] 2559j6xgrve1q5f9ph46znbfgcw5s3v 10 6608 292524 292408 2016-12-15T14:17:32Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Gelderlaand|Provinsie Gelderlaand]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Gelderland-Flag.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Gemeenten:''' | R1C2 = [[Aalten]] &middot; [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]] &middot; [[Armelo]] &middot; [[Arnem]] &middot; [[Attem]] &middot; [[Barg en Dal (gemeente)|Barg en Dal]] &middot; [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]] &middot; [[Berkelland]] &middot; [[Beuningen (Gelderlaand)|Beuningen]] &middot; [[Bronckhorst]] &middot; [[Brummen]] &middot; [[Buren (Gelderlaand)|Buren]] &middot; [[Deutekem]] &middot; [[Doezebarg]] &middot; [[Druten]] &middot; [[Duve (gemeente)|Duve]] &middot; [[Ee (gemeente)|Ee]] &middot; [[Elburg]] &middot; [[Epe]] &middot; [[Geldermalsen]] &middot; [[Harderwiek]] &middot; [[Heerde]] &middot; [[Heumen]] &middot; [[Kulenburg]] &middot; [[Lingewaal]] &middot; [[Lingeweerd]] &middot; [[Lochem]] &middot; [[Maasdriel]] &middot; [[Montferland]] &middot; [[Neder-Betuwe]] &middot; [[Neerijnen (gemeente)|Neerijnen]] &middot; [[Niekark]] &middot; [[Nimwaege]] &middot; [[Nunspeet]] &middot; [[Olde Iesselstreek]] &middot; [[Oldebroek]] &middot; [[Oost Gelre]] &middot; [[Overbetuwe]] &middot; [[Putten]] &middot; [[Renkum]] &middot; [[Rheden]] &middot; [[Rijnwaarden]] &middot; [[Rozendaal]] &middot; [[Sjaarpezeil]] &middot; [[Tiel]] &middot; [[Voorst (gemeente)|Voorst]] &middot; [[Wageningen]] &middot; [[Wenters]] &middot; [[West-Maas en Waal]] &middot; [[Westervoort]] &middot; [[Wiechen]] &middot; [[Zaender]] &middot; [[Zaltbommel]] &middot; [[Zutfent]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Previnsie-nl mallen]] [[Kategorie:Gelderlaand]] </noinclude> 9xmfmbjtwvrre7co4h3ulu0oap7b1xw 0 6609 284359 281813 2016-05-04T13:44:16Z BD2412 13972 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:VBW.JPG]] → [[File:Vd Vossenberg Heerde.jpg]] Replace meaningless TLA with description of image. wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Heerde | bestaansnaam vlagge = Heerde flag.png | bestaansnaam wapen = Heerde waopen.png | lokasie = LocatieHeerde | previnsie = [[Gelderlaand]] | heufplaose = '''Heerde''' | oppervlak = 80,42 | oppervlak laand = 78,75 | oppervlak waoter = 1,67 | inwoeners = 18.486 | daotum inwoeners = [[1 mei]] [[2013]] | dichtheid = 235 | breedtegraod = 52/24/0/N | lengtegraod = 6/04/0/E | verkeersaoder = A50 | netnummer = 038, 0578 | postcode = 8180-8181, 8190-8191, 8193-8194 | webstee = [http://www.heerde.nl/ www.heerde.nl] | }} '''Heerde''' ({{Audio|089_Heerde.ogg|<small>uutsprake</small>}}) is n plaatse en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. De gemeente had op 1 mei 2013 18.486 inwoners (bron: CBS) en hef n oppervlakte van 80,42 [[vierkaante kilemeter|km²]] (waorvan 1,67 km² water). Heerde beheurt töt de zogenaamde ''[[Biebelgordel]]''. == Geschiedenis == Töt 125.000 jaor eleden lag hier n [[gletsjer]] uut de [[iestied]] waordeur de stuwwallen, zo as de [[Renderklippen]], ontstunnen. Opgravingen laoten zien dat de streek al in 4500 v. Chr. bewoond was. In de middeleeuwen ontstunnen der twee woonkernen in t gebied van wat noe de gemeente Heerde is. De kapel van Heerde wordden in t jaor [[1176]] onofhankelik van [[Epe]]. In [[1407]] wordden t Fraterhuus Hulsbargen esticht. Behalve handschriften kopiëren, hadden de broeders ok wark an t in kultuur brengen van de grond. As gevolg van de [[Beeldenstörm]]en de daoropvolgende [[Tachtigjaorige Oorlog]] en [[Reformasie|Karkhervörming]] wordden t klooster in [[1578]] esleuten. Heerde gong aoverigens niet van harte met de [[Reformasie|Karkhervörming]] met, dat kwam ok deurdat de streek in t begin van de oorlog deur soldaoten van beide kanten vake eplunderd wordden.<ref>[http://www.heerde.nl/Over_Heerde/Heerde_toen_en_nu/Heerde_door_de_jaren_heen/Heerde_in_de_middeleeuwen Webstee gemeente Heerde - Over Heerde - Heerde toen en nu]</ref> In de 17e eeuw woonden de rieke Heerdenaren in landhuzen zo as [[Zwanebörg (Heerde)|Zwanebörg]] (esloopt in de 19e eeuw), Bonenbörg (1633; nog te vinnen an de gelieknamige laan) en Börggraaf (in de 19e eeuw esloopt, maar in [[1862]] herbouwd). An de rand van de gemeente ligt de Historiese Butenplaatse [[Kasteel Vosbargen]], n rieksmonument met n dubbele 17e eeuwse trapgevel en umgeven deur n binnen- en butengrachte. Op t veurplein van t kasteel he'j n bouwhuus met woning en stallen. t Wordt umgeven deur n landgoed van 80 bunder waorop meerdere boerderiejen en in de 19e eeuw twee papiermeules <ref>H. Voorn, De papiermolens in de provincie Gelderland, alsmede in Overijssel en Limburg (De Geschiedenis der Nederlandse papierindustrie, deel III), Haarlem 1985.</ref> Op 13 april 1945 wollen verzetsleden veurkommen dat de Duutsers de strategiese Klementbrugge op zollen blaozen. Ze verwachtten [[Kannede|Kanadezen]], maar wordden verrast deur n Duutse patrouille. Der ontstun n vuurgevecht en der veulen doden onder de verzetsleden, en uut vraak vermoordden de Duutsers ok enkele onschuldige börgers, totaal 12 doden. n Mure met kogelgaten en n inskripsie herinneren an t drama. In de tuin van t huus stiet n zwaord of kruus as gedenkteken, waorop stiet: ''Hier velde 't Duitse zwaard 13 april a.d. 1945 12 Nederlanders''. == Aoverige kernen == Darpen: [[Veessen]], [[Vorchten]] en [[Waopenvelde]]. Buurtschappen: [[Bakhuusbos]], [[Barghuzen (Heerde)|Barghuzen]], [[Hoorn (Heerde)|Hoorn]], [[Hoornervaene]], [[Horsthoek]], [[Markluden]], [[Waopenvelde-Noord]], [[Warven]], [[Wolbert]]. == Stedenband == De gemeente Heerde is een [[zusterstad|zustergemeente]] van [[Balve]] in [[Sauerland]] (Duutsland) en n zusterstad van [[Bolków (stad)|Bolków]] in [[Polen]]. == Angrenzende gemeenten == {{Tabel wiendroze | NW= [[Oldebroek]] | N= [[Attem|Hattem]] | NO= [[Zwolle]] (O) | W= | O= | ZW= [[Epe]] | Z= | ZO= [[Olst-Wieje]] (O) }} == Gallerieje == <gallery> Bestaand:2013-Heerde.jpg|Topografiese gemeentekaarte van Heerde, juli 2013 Bestaand:Johanneskerk - Heerde.jpg|Johanneskarke Heerde Bestaand:Grift bij Bonenburg.jpg|Huze Bonenbörg (1633) met de Grift, ten zuden van Heerde Bestaand:Heerde3.jpg|Gemeentehuus van Heerde Bestaand:Heerde woonhuis1.jpg|n Heerder woonhuus Bestaand:Heerde_woonhuis_2.jpg|n Heerder woonhuus Bestaand:Vd Vossenberg Heerde.jpg|Huze Vosbargen </gallery> == Referensie == <references/> {{Heerde}} {{Gelderlaand}} {{Dialekt|ovel|Heerde|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] hi6j215e11ahf2e2sqep9n9a1c4ieov 0 6611 280454 280270 2015-04-12T14:24:00Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Waopenvelde''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Wapenveld'') is n darp in [[Gelderlaand|Gelderland]] op zo'n tien kilometer van [[Zwolle (Oaveriessel)|Zwolle]] vandaon. t Darp völt onder de gemeente [[Heerde]]. t Darp had in [[2004]] 6.080 inwoners. t Darp ligt tussen de rivier de [[Iessel]] en [[bos]]sen van de [[Veluwe]] die t darp n wisselend karakter gaeven. In t oosten he'j de weilanden en de akkers, en an de westzied de bossen waor ie kuieren en fietsen kunt. t Darp hef n groot antal winkels, terwiel der n antal nieje uutbreidingen op de stapel liggen. De bienäme van de Waopenvelders is al tieden lange ''De Padden''. t Darp Waopenvelde bestiet uut n kern van [[huus|huzen]] en winkels veur t grootste gedeelte ebouwd zo rond de jaoren 1960-1980. In t darp stiet ok n [[meule]] mit de näme [[De Vliet]]. ==Uutgaonde verwiezingen== * [http://www.wapenveldonline.nl/ Webstae van t blad ''Wapenveld''] * [http://www.wapenveld.com/ Webstae aover t darp Waopenvelde] {{Heerde}} {{Dialekt|ovel|Heerde|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] n6vy9xy2pi3t9n5dv1kv0qbltzhwjuu 0 6613 281834 281833 2015-05-03T16:46:59Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Lieren''' is n [[darp]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt kort bie [[Beekbargen]] en valt onder de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]. Lieren hef ongeveer 1.243 inwoners. {{Apeldoorne}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] q7ssr4sypxd6xxq182ma0vbmjzfsx3h 0 6614 263716 257417 2013-05-05T21:10:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Onomatopeejn''' of ''klaanknoabootsingn'' hebt n naamn van t geluud dat t ze maakt. Alle haandelinge dee geluud maakt köant oonder onomatopeejn valn. Zo he-j bevuurbeeld ''slurpn'', ''slikn'', ''klopn'', enzovoort. Oonder andere biej veugelnaamns keump dit vaake vuur. Vuurbeelde zeent n [[koekoek]], n [[grutto]] en n [[tjiftjaf]]. {{Dia|Disse bladziede is eskreeuwn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Sproakleer]] skqn01crzcm8zitfgj7jf5eb7ql5c2h 0 6615 61913 32845 2008-03-27T07:12:42Z Alexbot 359 Robot: Dubbele doorverwijzing gecorrigeerd wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Onomatopee]] 2nit6px702dknp3gbt0bxb647pkfyg5 0 6617 280544 264375 2015-04-12T14:38:35Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Terwolde''' is een darp in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]. 't Darp lig langes de linkerzied van de [[Iessel]], ongeveer 4 kilemeter stroomofweerts van [[Dèventer]]. Terwolde hef ongeveer 1.900 inwoners. In 't centrum van 't darp steet de uut de [[16e eeuw]] stammende darpskarke, die veurzien is van muurschilderingen. An de rand van 't darp steet de meule "de Ooievaar" waor onder aandere meel veir de broodbakmesine ehaold kan worden. == Uutgaonde verwiezingen == *[http://www.terwolde.net/ Vereniging Dorpsbelangen Terwolde] {{Voorst}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] hlasjsvawpjxoree885um4cdejk7te1 0 6618 270152 270151 2013-09-05T09:57:14Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Loenen''' kan verwiezen naor: * [[Loenen (Apeldoorne)|Loenen]] ''(Loenen op de Veluwe)'' - n darp in de Gelderse gemeente Apeldoorne * [[Loenen (vroggere gemeente)|Loenen]] - veurmaolige gemeente in de provinsie Utrecht * [[Loenen (Overbetuwe)|Loenen]] - buurtschap in de Gelderse gemeente Overbetuwe * [[Loenen an de Vecht]] (of gewoon ''Loenen'') - de heufdplaotse van de veurmaolige gemeente Loenen, in de provinsie Utrecht {{dv}} gkp10i864zuhug5c3p222fsq09j3syw 0 6619 268174 261473 2013-06-10T21:54:59Z 80.114.178.7 -/- [[Bestaand:Theobroma cacao MHNT.BOT.2004.0.204.jpg]]: "Theobroma cacao" is gin Plat en t ploatien maakt Kakou*boom* neet völle dudeliker wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Theobroma cacao-frutos.jpeg|thumb|Kakouboom]] n '''Kakouboom''' ([[Latien|Latain]]: ''Theobroma cacao'') is n lutje (4 tot 8 meter grote) [[gruinblievende]] [[boom]] in de familie van de [[Sterculiaceae]] (of [[Malvaceae]]), t komt oorspronkelk veur in daip tropische gebieden van [[Zuud-Amerika]], t het zok woarschienlek uutbraaid vanoet t oeterste zuden van Mexico, dwarsdeur t noorden van Zuud-Amerika en deur de [[Amazone]] hìn. t Wordt tegenswoordeg kultiveerd in aal de [[tropen]]. De [[zaod (plaante)|zoaden]] worden gebroekt om [[kakoupouder|kakou]] en [[sokkeloa]] van de moaken. n Kakouboom wordt meer as 50 joar old, tot 6 meter hoog en het n moateg dikke stam. De stam vertakt zok op 1 meter van de grond in maximoal 5 wied oetstoande heufdtakken. Dizze heufdtakken vertakken zok wieder. De boom het n dichte bloaderkroon. De bloader binnen leeraachteg. {{commons|Theobroma cacao}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Boom]] mjs6ylbt1mtmt3g3y7iebapeixc8dam 0 6620 257505 238576 2013-03-11T11:25:36Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 11 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q257263]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Kakou''' kin verwiezen noar: *n [[Kakouboom]] *De [[kakouboon|bonen van n kakouboom]] *t [[kakoupouder|pouder van de kakoubonen]] *[[Kakoubutter]] {{dv}} oh1qy4xqulkwqp22juvw2y025umi0fl 0 6621 265042 257506 2013-05-09T22:27:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Cacao-pod-k4636-14.jpg|260px|right|thumb|Verse cacaobonen in hun peul]] De '''kakouboon''' is dé smoakbepoalende stof veur [[sokkeloa]]. De boon is de vrucht van de [[kakouboom]]. [[Herman Cortez]] bracht de eerste kakoubonen mit noar [[Spanje]] vanoet [[Mexico (laand)|Mexico]]. t Recept veur [[sokkeloatmelk]] is doar meer as 100 joar geheim holden. De kakoubonen wuiren eerst roosterd, tot n dikke massa vermoalen en aanlengd mit [[woater]]. Veur de smoak wuir [[hoening|hunneg]] en [[suker|sokker]] touvougd. In [[1825]] ontdekte de Nederlaander [[Coenraad Johannes van Houten]] de boasis veur de beraaiden van kakoupouder, [[kakoubutter]] en sokkeloa. Hai ontdekte hou kakoubutter oet de bonen perst kon worden. Ook ontdekte Van Houten t alkaliseern: n methode om de aanwezege zoeren in de kakou te neutraliseern. Dit kwam de smoak ten goede. {{commonscat|Cocoa}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Eten]] efyr8jpgsuxuqxsrl5kj72i84kaer0s 0 6622 272446 265044 2013-12-20T22:44:09Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata, lokaal vortehaald: [[az:Kakao]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Cocoa powder.jpg|thumb|right|Kakoupouder]] '''Kakoupouder''' is ôfkomsteg van de [[kakouboon]]. Om kakoupouder te moaken wordt gebroekmoakt van de kakoumassa van de boon. Onder hoge druk wordt de massa der oetperst zodat der kakoupouder en [[kakoubutter|-butter]] ontstait. t Pouder is in veule verschillende kleuren en smoaken te verkriegen. Dij smoak en kleur wordt bepoald deur de kwaliteit van de kakouboon en de [[temperatuur]] van t roosteren, moar ook deur de zoergroad van de boon. ==Wat kinst moaken mit kakoupouder?== Wat t maist moakt van kakoupouder is sokkeloatmelk. Wieder wordt t ook veul gebroekt as ôfwaarken op waarme en kolde draanken of noagerechten mit [[sokkeloa]]. [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Eten]] 53e839hqzw10yinpbi55autveu07v0g 0 6623 265043 257504 2013-05-09T22:28:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Kakoubutter''' is t [[vet]] dat van nature veurkomt in de [[kakouboon]]. Kakoubutter wordt moakt tiedens de verwaarken van braande kakoubonen. Dizze bonen worden moalen tot een soort vettege massa, de kakoumassa. De kakoumassa wordt doarnoa deur persen schaaiden in roewe kakoubutter en [[kakoupouder]]. Soms vindt der aanslutend n [[raffineern|raffinoage]] en ontgeuren van de kakoubutter ploats. ==Aaigenschoppen== Kakoubutter is bie koamertemperatuur vrai week en smeerboar, vandoar dat ze t ook butter nuimen. t Het n kenmaarkende geur en is wit tot lichtgeel van kleur. Kakoubutter smelt bie sikkom 36 groaden [[Celsius]]. ==Gebroek== Kakoubutter wordt gebroekt bie t moaken van [[sokkeloa]]. Vrouger was t wettelek verplicht dat sokkeloa mit alleneg kakoubutter as vetbestaanddail moakt wuir, tegenswoordeg maggen ook aandere vetten gebroekt worden. Deur t lege [[smeltpunt]] van kakoubutter dat in de buurt van de lichoamstemperatuur ligt smelt sokkeloa in de mond. Doarnoast wordt kakoubutter veul gebroekt in kosmetika, mit noam in dingen as lippenpommoade en aandere beschaarmende zalven. Ook hier is t lege smeltpunt belangriek: dat zurgt veur n makkelk oetsmeern van t produkt over t lichoam. Joe kinnen t gebroek in kosmetika herkennen aan de [[INCI]]-aanduden: ''[[Kakouboom|Theobroma cacao]]'', de Latainse noam veur de kakouboom. [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Eten]] db5amrzw0adavjh6svx92lw99qpzfhg 14 6625 257503 254708 2013-03-11T11:25:33Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 82 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6097697]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cold War}} [[Kategorie:Oorlog]] o1g72kdvg82gbt1m75jhm34p8cdazsz 0 6626 32898 2007-04-14T16:28:41Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hainego]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hainego]] 25o76thr1yomwkxompnhds8iouwgbhi 0 6627 292744 279115 2016-12-22T13:27:20Z Wwikix 13678 /* Boetende hìnwiezen */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Kartenordfriesischedialekte.GIF|thumb|Noordfraise dialekten]] [[Bestaand:Niebüll.JPG|thumb|Twijtoaleg ploatsnoambord Hoogduuts-Noordfrais van Niebüll]] '''Noordfrais''' (ploatselk: ''Frasch'' of ''Friisk'') is de benoamen veur de [[Freeske taaln|Fraise toal]] zo as t in [[Noordfraislaand]] in t zuden van de Deens-Duutse grìns proat wordt. t Noordfrais het "ffr" as [[ISO 639]]-3-toalkode. t Noordfrais bestaait oet n aantel hail oetainlopende [[dialekt]]en, mit as heufdindailen: # Aailaand-Noordfrais, proat op de aailaanden [[Föhr]] (''Feur'', t ''[[Fering]]''), [[Amrum]] (''Ammer'', t ''[[Öömrang]]''), [[Sylt]] (''Sult'', t ''[[Söl'ring]]'') en [[Helgolaand]] (''Hellegolaand'', t ''[[Helgolaands|Halunderfreesk]]'') # Vaastelaands-Noordfrais, proat op de [[Halligen]] (''Hallens'', t ''[[Halligers|Halifreesk]]'') en in de [[Goesharden]] (t ''[[Goesharders|Gooshiirderfreesch]]''), de [[Bökingharde]] (t ''[[Mooring]]''), de [[Karrharde]] (t ''[[Karrharders|Karrhiirderfreesch]]'') en de [[Wiedingharde]] (t ''[[Wiedingharders|Wiringhiirderfreesk]]'') == Veurbeeldzin in Noordfraise dialekten == Oet t onderstoande zinnetje bliekt dudelk houveul de verschillende heufddialekten van t Noordfrais oetailopen, en dat de dialekten van Föhr en Amrum praktisch aan mekoar geliek binnen. De vertoalen luudt: "'Schien, olle moan, schien', ruip Hoavelman, môr de moan was naargens meer te zain en de steerns ook nait; zai waren aalmoal al noar bèrre gongen." === Aailaand-Noordfrais === Söl'ring: :''„Ljucht, ual Muun, ljucht!” skriilt Häwelmann, man di Muun wiar narigen tö sen en uk di Stiaren ek; ja wiar al altermaal tö Ber gingen.'' Feering: :''„Locht, ual muun, locht!” rep Heewelmaan, man a muun wiar nochhuaren tu sen an a stäären uk ei; jo wiar al altermaal tu baad gingen.'' Helgolaands: :''„Lochte, ool Muun, lochte!” rüp Heäwelman, oawers de Muun wear naarni tu sin’n en uk de Steern ni; dja wear al allemoal tu Baad gingen.'' Öömrang: :''„Locht, dü ual muun, locht!” rep Heewelmaan, man a muun wiar nochhuaren tu sen an a stäären uk ei; jo wiar al altumaal tu baad gingen.'' === Vaastelaands-Noordfrais === Goeshards: :''„Jocht, uule moune, jocht!” biilked Hääwelmoon, ors e moune waas närngs to schüns än da steere ok ai; ja weern al aal to beede gingen.'' Wiedinghards: :''„Ljocht, uuile moone, ljocht!” biilked Hääwelmuon, män e moone was näärgen to schüns än uk e steere ai; jä würn al altomoale to beerd gingen.'' Halligfries: :''„Jaacht, uale mööne, jaacht!” bölked Hääwelmoon, man de mööne woas näärngs to siinen än de steere uk ee; jä weern al altomaole to beed giangen.'' Bökinghards: :''„Jucht, üülje moune, jucht!” biiljked Hääwelmoon, ouers e moune wus nargne tu schüns än e stääre uk ai; ja wjarn ål åltumååle tu beed lim.'' == Boetende hìnwiezen == * [http://www.nordfriiskinstituut.de Nordfriisk Instituut] (Duutstoaleg) * [http://www.friiskportaal.de Et friisk portaal] * [http://www1.fa.knaw.nl/noardfrysk/spraaklear.html Grammoatiek van t Bökingharder Frais] (in t Westlaauwers Frais) {{interwiki|kode=frr}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Freesk]] [[Kategorie:Duutse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Sleeswiek-Holstain]] gluhnalsf0643rovf1aigqfgqepejk4 0 6628 264906 257501 2013-05-09T22:01:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:White campion close 700.jpg|thumb|Boksempiep]] [[File:Silene latifolia subsp. alba MHNT.BOT.2004.0.310.jpg|thumb|'' Silene latifolia'']] De '''boksempiep''' ([[Latien|Latain]]: ''Silene latifolia ''subsp.'' alba'', syn. ''Melandrium album'') is n tot 1 meter hoge, ainjoarege tot overblievende, algemaine plaant, ze daankt heur noam aan heur [[bloeme|bloumen]], dij soavends open stoan. Ze wordt soms zain as n hybride tussen de [[dagkoekoeksbloum]] en de [[naachtkoekoeksbloum]]. Heur [[bloeme|bloumen]] hem 5 witte, daip insneden kroonbloader. De bloumen verspraaiden soavends n zwakke geur. De bluiperiode is van [[mei|maai]] tot [[oktober]]. De vrucht is n mit taanden openspringende [[deusvrucht]]. ==Verspraaiden== De plaant stait op beschoaduwde, gressige ploatsen, en op voedselrieke ruugten. Ze goan strikt nuimen al eerder open as in de oavend, noamelk in de loop van de middag. De behoarde stengels binnen maisttieds recht opricht en vertakt. De [[blaojen|bloader]] stoan poarsgewies aan de stengel. t Verspraaidensgebied gait tot aan de noordgrins van [[Europa (continent)|Europa]] in [[Scandinavië|Skandinoavie]], de zuudgrens lopt in [[Noord-Afrika]], noar t oosten tou komt ze veur tot t [[Baikalmeer]]. ==Boetende hìnwiezen== * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&record=Silene+latifolia+subsp.+alba SoortenBank.nl - beschrieven en ôfbeeldens] {{commons|Silene latifolia}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 4u4a9zx1nja5bdn3vdl72wgowmcrgz7 0 6644 32939 2007-04-14T21:58:33Z 81.205.234.85 deurverwiezing naor [[Noordfrais]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Noordfrais]] qxldcp9fghbyyj5z4uagtqm4ttiqze3 8 6651 37209 32990 2007-05-22T11:14:56Z RoboServien 60 sp wikitext text/x-wiki Ongeldig <code>&lt;ref&gt;</code>-gebruuk; de naam kan neet allinnig een zuvere getalsweerde ween, gebruuk een beschrievende titel 5xmln84vd4f6c4htwvf2q3rfk0wn38y 8 6652 42362 34254 2007-07-29T13:19:20Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Ongeldig <code><nowiki><ref></nowiki></code>-gebruuk: "ref" zonder inhoud mut een naam hemmen. nspkkpu9jf8fvd9wkhwf8oed2a42ur3 8 6653 32992 2007-04-15T15:02:16Z Servien 7 Nieje pagina: Ongeldig <code>&lt;ref&gt;</code>-gebruuk; ongeldige namen, b.v. te veul. wikitext text/x-wiki Ongeldig <code>&lt;ref&gt;</code>-gebruuk; ongeldige namen, b.v. te veul. ccrcwk9qemmqanhplc6rvojdt5jdm0d 8 6654 45386 34255 2007-09-04T10:12:10Z RoboServien 60 sp wikitext text/x-wiki Ongeldig <code>&lt;ref&gt;</code>-gebruuk; refs zonder naam munnen inhoud bevatten. tfwfijsw3k3p07sqxef4adgpm3dsvnb 8 6655 32994 2007-04-15T15:04:10Z Servien 7 Nieje pagina: Ongeldig <code>&lt;references&gt;</code>-gebruuk; invoer is neet toe-estaon, gebruuk <code>&lt;references /&gt;</code> wikitext text/x-wiki Ongeldig <code>&lt;references&gt;</code>-gebruuk; invoer is neet toe-estaon, gebruuk <code>&lt;references /&gt;</code> h1guayw5ijtm6rcu6lmpthszc676pnm 8 6656 32995 2007-04-15T15:04:51Z Servien 7 Nieje pagina: Ongeldig <code>&lt;references&gt;</code>-gebruuk; gien parremeters bin toe-staon, gebruuk <code>&lt;references /&gt;</code> wikitext text/x-wiki Ongeldig <code>&lt;references&gt;</code>-gebruuk; gien parremeters bin toe-staon, gebruuk <code>&lt;references /&gt;</code> rewz45sr84xblzmvy25ul0scw58zx0j 8 6657 42363 32996 2007-07-29T13:19:48Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Een rifferentie van 't formelier <code><nowiki><ref name="…"/></nowiki></code> wonnen vaker gebruuk as dat der letter bin. Veur a-j 't neudig hemmen, <nowiki>[[MediaWiki:cite references link many format backlink labels]]</nowiki> um meerdere letters/tekens toe te voegen. 4u8o3y5vpxpshpt0ywqingposfr8pl6 0 6665 33034 2007-04-15T21:40:24Z Servien 7 [[Zujerzee]] is ewiezigd over de deurverwiezing [[Zuderzee]] hinne. wikitext text/x-wiki #redirect [[Zuderzee]] p76jslnp6njdnvwfqrqfh6lgnasanyx 0 6666 265620 257473 2013-05-10T14:46:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Preensesse Ariane''' (geboren [[10 april]] [[2007]], [[Den Haag]]), voluut ''Ariane Wilhelmina Máxima Ines van Oranje-Nassau'', is de dadde dochter van [[Willem-Alexander van Nederlaand|Preens Willem-Alexander]] en [[Máxima Zorreguieta|Preensesse Máxima]]. == Geboorte == Preensesse Ariane is geboren op deensdag [[10 april]] [[2007]] om 21.56 ure in et [[Ziekehuus Bronovo]] in Den Haag. Vri'jdag [[13 april]], in et oolde stadhuus van Den Haag, gaf heur heit heur geboorte an bi'j de burgerlike staand, in de persoon van lokoborgemiester Jetta Klijnsma. == Naemen == Preensesse Ariane het as volgt heur naemen kregen: * ''Ariane'', omdat heit en mem weer een naeme mit een ''A'' wollen; * ''Wilhelmina'' nao de overbeppe van Willem-Alexander; [[Wilhelmina van Nederlaand|keuninginne Wilhelmina]]; * ''Máxima'' nao de overbeppe van heur mem ''Máxima'' die ok Máxima hiet; * ''Ines/Inez'' nao heur [[muike]] Ines, jongste zus van heur mem Máxima. == Titel == Heur persoonlike titel is Preensesse. Nao heur heit Willem-Alexander, heur zus [[Catharina-Amalia van Nederlaand|Preensesse Amalia]] en heur zus [[Alexia van Nederlaand|Preensesse Alexia]] is Preensesse Ariane de vierde in de order van troonopvolging, mar omdat ze gien naokommeling is van de tweede, heur ooldste zus, het ze niet de titel van kroonpreensesse. {{DEFAULTSORT:Nederlaand, Ariane Van}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Monarchie|Ariane Nederlaand]] f0e5dnb7vgz9zrtrea8g24s1k8mp72p 0 6667 267845 267843 2013-05-19T21:58:01Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel herneumden de zied [[Amalia van Nederlaand]] naor [[Catharina-Amalia van Nederlaand]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki '''Preensesse Amalia''' (geboren [[7 december]] [[2003]], [[Den Haag]]), voluut ''Catharina-Amalia Beatrix Carmen Victoria van Oranje-Nassau, Arfpreensesse van Oranje, Preensesse van Nederlaand, Preensesse van Oranje-Nassau'', is de ooldste dochter van [[Willem-Alexander van Nederlaand|Preens Willem-Alexander]] en [[Máxima Zorreguieta|Preensesse Máxima]]. == Geboorte == Preensesse Amalia is geboren op [[zundag]] 7 december 2003 om 17.01 ure in et [[Ziekehuus Bronovo]] in Den Haag. In de steden Den Haag, [[Den Helder]], [[Willemstad (Curaçao)|Willemstad]] ([[Nederlaanse Antillen]]) en [[Oranjestad]] ([[Aruba]]) is heur geboorte mit 101 [[saluutschot]]ten ankondigd. Deensdag [[9 december]], in et oolde stadhuus van Den Haag, gaf heur heit heur geboorte an bi'j de burgerlike staand, in de persoon van borgemeister Wim Deetman. Drekt nao angifte en et bekendwodden van de naemen van de kroonpreensesse veraanderde de gemiente [[Almelo]] et ''Balkanplein'' in de stad naor et ''Catharina-Amaliaplein''. Op [[Bonaire]] is et vliegveld ''Flamingo Airport'' hernuumd naor ''Preensesse Amalia Airport''. == Naemen == De preensesse wodt ''Amalia'' nuumd, of bi'j officiële gelegenheden ''Catharina-Amalia''. Zol ze etzelde doan as heur heit, dan wodt heur naeme as keuninginne ''Keuninginne Catharina''. Preensesse Amalia het as volgt heur naemen kregen: * ''Catherina'' kwam bi'j de Oranjes eerder veur bi'j [[Henriëtte Catharina]]; * ''Amalia'' kwam bi'j de Oranjes eerder veur bi'j [[Amalia van Solms]]; * ''Beatrix'' nao heur beppe [[Beatrix van Nederlaand|Keuninginne Beatrix]]; * ''Carmen'' nao heur beppe Maria del Carmen Cerruti de Zorreguieta; * ''Victoria'' is ofleided van ''vincere'' (overwinnen) en verwiest naor heur peetmuike, kroonpreensesse [[Victoria van Zweden]]. == Titel == Nao heur heit Willem-Alexander is Preensesse Amalia de tweede in de order van troonopvolging. Omdat ze de naokommeling is van de eerste, heur heit, het ze de titel van Arfpreensesse. Wodt Willem-Alexander keuning, dan wodt zi'j ''Preensesse van Oranje''. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Monarchie]] 66uu0r130ece2679n2s4z98hewt8t4a 0 6668 267839 267838 2013-05-19T21:35:48Z Droadnaegel 1133 verwiezing naor zundag lik mi'j minder interessant as verwiezing naor den daotum wikitext text/x-wiki '''Preensesse Alexia''' (geboren op [[26 juni]] [[2005]], [[Den Haag]]), voluut ''Alexia Juliana Marcela Laurentien van Oranje-Nassau'', is de tweede dochter van [[Willem-Alexander van Nederlaand|Könning Willem-Alexander]] en [[Máxima Zorreguieta|Könneginne Máxima]]. == Geboorte == Preensesse Alexia is geboren op zundag [[26 juni]] [[2005]] om 14.41 ure in et [[Ziekehuus Bronovo]] in Den Haag. Deensdag [[28 juni]], in et oolde stadhuus van Den Haag, gaf heur heit heur geboorte an bi'j de burgerlike staand, in de persoon van borgemeister Wim Deetman. == Naemen == Preensesse Alexia het as volgt heur naemen kregen: * ''Alexia'' nao heur heit ''Alex'', op verzuuk van heur mem; * ''Juliana'' nao de overbeppe van Willem-Alexander; [[Juliana van Nederlaand|keuninginne Juliana]]; * ''Marcela'' nao de lievelingsmuike van heur mem Máxima; * ''Laurentien'' nao heur muike [[Laurentien Brinkhorst|Preensesse Laurentien]] vrouw van heur ome [[Constantijn van Nederlaand|Preens Constantijn]]. == Titel == Heur persoonlike titel is Preensesse. Nao heur heit Willem-Alexander en heur ooldste zus [[Catharina-Amalia van Nederlaand|Preensesse Amalia]] is Preensesse Alexia de dadde in de order van troonopvolging, mar omdat ze gien naokommeling is van de tweede, heur zus, het ze niet de titel van kroonpreensesse. {{DEFAULTSORT:Nederlaand, Alexia Van}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Monarchie|Alexia Nederlaand]] bytp6tov0ul0cnd2hqallm5uwf6162e 0 6669 264367 257472 2013-05-06T19:59:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Vegetable beef barley soup.jpg|thumb|250px|Greuntesoop mit rundvleis en garste]] '''Soop''' is vleuibaor [[eten]] dät emaak wordt deur ingrediënten te [[kookpunt|koken]], zoas [[greunte]]n en/of [[vleis]]. Soop is één van de oldste gerechen; al in de prehistorie wörden soop egeten. Der bestaon heel wat verschillende soorten soop, en 't wordt over de hele wereld egeten. Vake wordt veur 't maken van soop eut-egaon van [[bouillon]]: een oftreksel van vleis (vake [[hounder|kepe]] of [[rund]]) mit bot dät iewig lange (een paor uren) mit krujen ekook worden. Bie dit perces gaon sommigen eiwitten dee anwezig bin in 't bot ([[kollegeen]]) gedeeltelijk in oplossing. De bouillon kan zo egeten worden (soms mit toevoeging van een [[Tudeaai|ei]]), mar dient ok as baosis veur sopen waor aandere ingrediënten bie-edaon worden zoas temaoten en greunten. Nao enige tied koken mit de ingrediënten kunnen disse zeer fien mit de vleuistof vermaolen worden zodät een homogene ''velouté'' verkregen worden, de soop kan ok zo egeten worden. Sommigen ingrediënten zullen deur 't lange koken zelf eut mekare vallen (bieveurbeeld [[arvensoop]]). As leste toevoeging worden soms kleine loch ekrujen [[gehak]]balleties der bie-edaon. An tafel worden sommigen sopen of-emaak mit wat [[room]] (vet) derdeur. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''soep(e)'' * [[Stellingwarfs]]: ''sop'' * [[Urkers]]: ''soep'' * [[Veluws]]: ''soep'' ([[Doornspiek]]: ''soop'') {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Doornspieks]], verbetering bin altied welkom}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Eten]] guqx97l6opo5bekgk1a30mrbw295ay3 0 6670 291917 264758 2016-11-21T00:07:48Z CommonsDelinker 166 [[Confituur.JPG]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:INeverCry|INeverCry]], mit as reden: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Confituur.JPG|]]. wikitext text/x-wiki [[Image:Bubbling Jam.jpg|thumb|right|Kokende schem]] '''Schem''', '''sjem''' of '''jam''' is een voedingsmiddel dat bestaot uut een pasta van vruchten, dat op verschillende menieren gebruukt wort, waoroender as [[broodbeleg]] en in [[gebak]]. Schem wort tredisioneel emaakt deur een massa vruchten in te koken mit een grote hoeveulheid [[suker]]. Behalve dat de suker 't predukt extra [[zeut (smaak)|zeut]] maakt, het 't oek een [[conserveren|conserverende]] waarking. Oek wort der een biendmiddel bie-edaon, zodat de schem beter smeerbaor is. Een biologisch biendmiddel is pectine. Tegensworig worren de vruchten mit kant en klaore geleisuker mit meschien wat extra toe-evoegde geleipoeier veur [[pectine]]-arme vruchten 4 menuten ekookt en daornao in potjes edaon. De geleisuker bevat naost suker oek pectine en [[Zitroun (vrucht)|citroenzuur]]. Veur minder zeute schem is der geleisuker mit meer pectine. Naost koken is 't geheel oender grote druk brengen oek een menier um schem te maken. Dit is ekenomisch alleen niet haolbaor. ==Soorten schem== Bekende soorten schem bin: *[[Erebeie|Eerdbezeschem]] *[[Kaars]]eschem *[[Abrikoos|Abrikozeschem]] *Bosvruchteschem ==Nedersaksisch== *[[Grunnegs]]: ''marmeloa(t)'', ''sjem'' *[[Stellingwarfs]]: ''sjem'' *[[Urkers]]: ''jam'' *[[Veluws]]: ''sjem/jam, schem, slei{{Info|Oldebroek, betekent oek gelei}}'' {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Eten]] oqb5ng2yk7lp4dmlh86m9bo9yuej2ta 0 6671 284140 284139 2016-04-08T07:57:28Z Woolters 62 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/81.206.164.195|81.206.164.195]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:Servien|Servien]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Saksen.PNG|thumb|250px| {{Kaortlegenda|green|t Olle gebied van de Saksen}} {{Kaortlegenda|limegreen|t Gebied dat zowel bie de Saksen as bie n aander volk rekend wordt}}]] [[Ofbeelding:Tweante.png|thumb|250px|Vlaag van Twìnte]] De '''Saksen''' binnen n [[Germanen|Germoans]] [[volk|vôlk]] oet t noorden van Europa, ien t noudoagse Noordwest-[[Duutslaand]] en t oostelk paart van t noudoagse Nedderlaand. Vanôf de [[5. aiw]] stekt n dail van de Saksen [[Het Kanaal|t Knoal]] over en vaalt t tegenswoordege [[Groot-Brittannië|Groot-Brittanie]] binnen, soamen mit de [[Angelen|Angeln]], [[Fraizen]] en de [[Jytten]]. De aachterbleven Saksen ien Duutslaand huilen nog laank vast aan heur Germoanse godsdainst môr wuiren deur de [[Franken|Fraanken]] onder laaiding van [[Karel de Grote|Koarel de Grode]] mit gewèld [[christendom|kirstend]] en binnen hoald bie t [[Franken|Fraankische Riek]]. n Belaangriek laaider van de Saksen was doudestieds [[Widukind]]. Ien de [[Middeleeuwn|middelaiven]] was Saksen n belaangriek paart van t [[Heilige Roomse Riek|Hillege Reumse Riek]]. Ien Grunnen, t Drint, de Stellenwaarven, Overiesel, Aachterhouk, Veluwe en Noord-Duutslaand binnen de mit de toal van de Saksen verbonden [[Nedersaksisch|Leegsaksische]] dialekten nog angoal de belaangriekste [[streektaal]] en verwiezen noar de Saksen. t Kin nait veronderstèld worden dat de ienwoner van aal dizze streken tot t Saksische vôlk heuren. Zo worden bv. de Grunnegers ook wel as ''Friso-Saksen'' of sums zulfs as [[Friezen (volk)|Fraizen]] zain. == Ontstoan van de Saksen == Um en bie det johr 150 forienigt de [[Angelen]], Oost[[Chauken]], [[Aviones]], en [[Reudingen]] zik tut det [[Saksenland|Stamforboond van de Saksen]] loater komp ok de rest van de [[Chauken]], mohr ok de [[Warnen]] en [[Angrivarii]] bie de boond. In [[440]] gronden zee even [[Groot-Brittannie|England]]. == t Peerd == {{Heufdartikel|Saksenros|gos}} In völle van ooldsher Sassiese gebeden wörd vake nen ofbeelding van n wit peard in offisjele woapens en skeelder terugge veunden, Bievuurbeeld in de vlagge van [[Tweante]], mer ook in de vlagge van de [[Duutslaand|Duutse]] deelstoaten [[Niedersachsen]] en [[Noordrhain-Westfele|Nordrhein-Westfalen]], en zelfs töt in de groafskop [[Kent (Engelaand)|Kent]], in [[Engelaand (regio)|Engelaand]] an too. Der goan verschaaidene verhoalen over de oorsprong van dit peerd. Man maint dat t verwis noar t witte peerd van de Saksische heer [[Wittekind|Widukind]], aander luu mainen dat t verwiezen zol noar t achtbaindege peerd van de [[germoanen|Germoanse]] god [[Woden]], [[Sleipnir]], woar dat loater zulfs t peerd ''Amerigo'' van [[Sunterkloas]] van ôflaaid wezen zol. == Rood en wit == Ook de kleuren rood en wit wörden voak mit de Saksen in verbaand brocht. Dat is ook goud te zain in de vlaag van t Drìnt, Twìnte en Leegsaksen in Duutslaand. {{Germoanen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Saksen (volk)]] jrib57v3msynz92221ojl4bc0g8c0vy 0 6672 33084 2007-04-16T19:17:19Z Grönneger 1 35 [[Saksen (volk)]] is ewiezigd naor [[Saksen (vôlk)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Saksen (vôlk)]] fs6ennp5w3ppjowp2glugh6jdzsn4lc 0 6673 265201 257597 2013-05-09T23:14:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Snert.jpg|thumb|left|300px|n Pan mit snert]] '''Snert''' is n dikke soep, môkt van [[aarften]]. Aander landen, zo as Englaand en Duutslaand, kennen ook snert, môr t traditsjonele [[Nederlandse gerechten|Nederlaands gerecht]] dat ien de [[winter]] geten wordt is gounend slim bonden. De soep smôkt t beste as dizzent ien n grode houveulhaid môkt wordt en doarnoa veur t eten nog n dagke stoan blift. Kollen blift de soep n aantel doagen goud, môr hai kin ook goud invrozen worden ien n [[vraizer]]. De houveulheden van de verschaaidene ingredienten varieern. Ien totoal mout der zoveul gruinte aan de soep touvougd worden dat de masse biezunder dik wordt, eerder liekend op [[Pap (voedsel)|brij]] as dat t op soep likt. Per streek kin de snert ook nog weer verschillen. De soep wordt traditsjoneel geten mit [[Roggebrood|brood]], lègd bieveurbeeld mit [[koatenspek]] of [[keze|kees]] of allend [[Botter|butter]]. Tegenswoordeg wordt der ook voak [[rookworst|rookswôrst]] deurhin doan. Ien Grunnen en Twìnte is t n traditsie dat der stukskes swienevlais deurhin kommen, in tegenstellen tot de maiste aandere gebieden. Ien Twìnte kinnen der ook stukskes hìnnevlais deurhìn doan worden. ==Leegsaksisch== *[[Achterhook]]:''arwtensoep'' (snert wörd haost nooit ebroekt) *[[Grunnegs]]: ''snert'' *[[Tweants]]: **''arfe-'', ''ärfe-'' ''earfe-'', ''aarfe-'', ''oarfesoep'' **''snert/snèrt''{{Info|den -r- wördt neet oet esprökn}} *[[Sallaans]]: **''snart '' (vaakst gebruukt) **''artensoep(e)'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gerecht]] jj9fsxt1hsnj76llflb7bww4oyglsyx 0 6674 33103 2007-04-16T20:09:14Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Atepoele]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[atepoele]] 0ouzr5ky5il6vdrz0ulkdho32mmde20 0 6675 33104 2007-04-16T20:12:29Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Vlödde]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[vlödde]] 6qqqo3w55ggzyrdabe6ivyowftbv0cs 0 6676 265256 257596 2013-05-09T23:24:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Vlödde''', ook '''flödde''', '''vlodde''' of '''room''', is n houveulhaid vetrieke [[mölk|mèlk]], wat ontstoat deurdat t noa laank stoan blieven boven drieven komt. t Bestaait den ook veur n belaangriek paart oet [[melkvet|mèlkvet]]. Man zel de mèlk doarnoa ôfvlödjen en de verkregen vlödde wordt veul broekt bie t môken van [[dessèrs]] en [[toarten]]. n Spezjefieke vörm van vlödde is ''[[slagroom]]'', ook wel ais sloagvlödde nuimd. Ien [[Groot-Brittannie]] kent man de variaant ''[[double cream]]'', dij nait te vervangen of verwarren is deur sloagvlödde. [[Crème fraîche]] en [[sour cream]] binnen Fraansozische, respektievelk Engelse soorten [[zoervlödde]]. [[Kokosnoot|Kokosvl]]ödde is n variaant dij nait môkt wordt mèlk, môr van kokosnoten. == Vetgehaalte == t Vetgehalte ien vlödde is n deursloagsgevende faktor ien t broeken, zo bestaait der: * Dubbelvlödde: 45% vetgehaalte * Volvlödde: 35% vetgehalte (onder aander sloagvlödde) * Kovvievlödde of vlödschoem: 15% vetgehalte * Vlödde: 10% vetgehalte (onder aander zoervlödde) == Zai ook == * [[Kouvlodde]] == Leegssaksisch == * [[Grunnegs]]: ''vlödde, flödde'' of ''room'' * [[Veluws]]: ''room, (melk)vet'' <small>(in [[Une]] ok wel: '''t beste van de melk'' eneumd)</small> * '''Overig:''' ''room'' {{DEFAULTSORT:Vlodde}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Zuvel]] bclphxszo9b3e1n9y4r575zxg97nxsi 0 6677 263416 257565 2013-05-04T23:32:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Heilige Blasiuskerk Delden.jpg|thumb|150px|Healige Blasiuskearke in Dealdn]] '''Dealdn''' ([[Nederlaands]]: ''Delden'') is n klean städken in de gemeante [[Hof van Tweante]] in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|proveensie]] [[Oaveriessel]]. De stad maakt vanof [[1 jannewaori|1 januari]] [[2001]] deel oet van de gemeante Hof van Tweante en har op 1 januari 2007 7077 inwonners. Dealdn greanst in t noordn an [[Boorn]], in t oostn an [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]], in t noordwestn an [[Boornerbrook]], in t zuudn an [[Beantel]] en in t westn an [[Goor]]. Dealdn lig an t bos van [[Kasteel Twickel]] en hef n histories centrum. Doarumme zee-j [[zoemer|zommerdaagns]] völle toeristn. Vroggerdaagns was Dealdn veural ne deurvoerhaavn veur koopleu. ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Delden_karke.jpg|Karke Ofbeelding:Delden_markte.jpg|Markte Ofbeelding:Delden_markte2.jpg|Markte oaverkante Ofbeelding:Delden_twikkel.jpg|[[Kasteel Twickel]] </gallery> {{Hof van Tweante}} [[Kategorie:Tweants_artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] fwuf7diogc7h4f36rdso3ng20ymwi8m 0 6681 108434 72341 2009-06-16T18:35:36Z Xqbot 2328 Bot: Dubbelte Wiederleiden rutmakt wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Barreveld (daarp)]] 65q3nnsx3ynwx7vv92oxckatp5bh8jg 0 6682 33226 2007-04-17T08:51:57Z Servien 7 [[Barneveld (gemeente)]] is ewiezigd naor [[Barreveld (gemeente)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Barreveld (gemeente)]] qwb9h08r8w2vo7nh263gpyuqjxaf3d9 0 6683 33234 2007-04-17T09:03:09Z Servien 7 [[Barneveld]] is ewiezigd naor [[Barreveld]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Barreveld]] 0p1klyldm0opvrqdr2h1qgf0ctnzny6 0 6684 33266 2007-04-17T13:34:30Z Servien 7 [[Bennekom]] is ewiezigd naor [[Bennekum]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Bennekum]] 4a7rzwpxe0wtg53aax9hhz1tut9y734 0 6685 281411 281409 2015-04-22T20:09:09Z Servien 7 /* Zie ook */ wikitext text/x-wiki '''Bareveld''' kan verwiezen naor: *De Nederlaandse naam veur t dörp [[Boareveld]] in de provìnzie [[Grunnen (provinzie)|Grunnen]] en [[Drenthe|t Drìnt]]. *t Daarp [[Barreveld (daarp)|Barreveld]], oek wel uutespreuken as ''Bareveld'' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Barneveld''). *De gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]], oek wel uutespreuken as ''Bareveld'' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Barneveld''). ==Zie ook== *[[Barreveld]] - deurverwieszied {{dv}} 8ebl5wocx69ieatv5c2lsga0gtk1d7y 0 6686 290746 281753 2016-11-01T18:04:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Jamaica | vlagge = Flag of Jamaica.svg | woapn = Jamaica coa.png | breedtegroad = 18/9//N | lengtegroad = 77/18//W | region = JM | lokasie = LocationJamaica.png | sproaken =[[Ingels|Engels]] | heufdstad = [[Kingston (Jamaika)|Kingston]] | religie = [[Protestantisme]] 61% | regeringsvörm = [[Parlementaire monarchie]] | km2 = 10.991 | pctwater = 1,5 | inwonners = 2.660.723 ([[2005]]) | dichtheid = 242,1 | munteenheid = [[Jamaikaansn dollar]] | valutakode = JMD | tiedzone = -5 | volksleed = [[Jamaica, Land We Love]] | feestdag = <small>1n moandag in augustus</small> | tld = jm | laandkode = JMC | tel = 876 }} '''Jamaika''' is n [[eilaand]] van de [[Grote Antiln]]. t Is 240 [[km]] laank en 85 km breed. De heuwdstad en grötste stad is [[Kingston, Jamaika|Kingston]]. t Lig ongevear 150 kilometer op t zuudn van [[Kuba]] en t westn van t eilaand Hispanjola. De eerste inwonners, de [[Taíno]], neumn t ''Xaymaca'', wat "Laand van Watervaln" of "Laand van Hoolt en Water" beteeknt. t Was eerst n e[[kelonie|kolonie]] van de spanjaardn, dee as t ''[[Santiago]]'' neumdn. Later wör t duur de [[Engelsen|Engelsn]] in enömn en umedeupt tot Jamaica. t Laand is vuural bekeand as muzieklaand en thoeslaand van t [[rastafarianisme|rastafarianismegeleuf]], mer det leste is feaitelik mer een klein deel van de bevolking. De Jamaikaann veundn vief muziekstieln oet: [[mento]], [[ska]], [[rocksteady]], [[reggae]] en [[dancehall]]. In de grote plaatsen langs de kuste is t laand geleefd bie toeristen, dee dr meestal hengoat vuur de grote hotels en paradieselike umgewing. Jamaika hef te maakn met grote umkoopboarheid en hoge kriminaliteat. In [[1962]] wör t laand onofhaankelik van [[Groot Brittanje]], woernoa as völle Jamaikaann t eilaand verleutn en zik oawer de hele wearld verspreaidn. De grötste groepn Jamaikaann boetn Jamaika zitt rechtevoort in Engelaand, de [[Verenigde Stoaten]] en [[Kanada]]. == Geschiedenis == De eerste inwonners, de Arawak of [[Taíno]], kwamn tusken ongevear 4000 en 1000 v. Chr. vanoet [[Zuud-Amerika]] noar t eilaand. Sommigen zegnt at dit volk volledig is oetestörven noa kontakt met de [[Europa (continent)|Europeaann]], aandern zegnt dat dr n antal oawer ebleewn zeent. Dr is in ieder geval rellatief völle [[kultuur]] van dit volk oawer ebleewn. Dit is te moarkn an tiepies Jamaikaans etn, bepoalde wöarde in sommige [[dialekt]]n, alternatieve geneesmiddeln en de [[keunst]] wat non grootndeels in Britse musea te veendn is. De Spanjaardn leadn beslag op t eilaand, toew [[Kolumbus]] dr vuur t eerst an wal köm in [[1494]]. Columbus gebreuk t as persoonlik laandgood vuur zikzelf en zinne familie. De heuwdstad was ''Spanish Town''. n Britsen admiraal [[William Penn]] en Genneraal Venables vereuwerdn t [[1655]]. Ze braandn t grötste deel van Spanish Town plat en stichtn öar eegne heuwdstad: [[Kingston]]. In de volgende 200 joar wör Jamaika eene van 's wearlds grötste [[suuker]]eksporteurs. Doarvuur warn völle slaawn neudig. Toew doar ook n tekort van was, haaldn ze de woarkleu oet [[Volksrippebliek China|China]] en [[India]]. Disse bevolkingsgroepn zeent rechtevoort nog aaltied stoark op t eilaand verteegnwoordigd. An t begin van n [[19e eeuw|19den eeuw]] warn de Britn zo van öare slaawn ofhaankelik, dat dr op Jamaika vuur iedern blaankn 20 zwartn teegnoawer steundn. Doarduur was dr aaltied dreiging van opstaand. Noa n aantal opstaandn wör [[Slaaweriej]] dr in [[1834]] offisjeelachterhen edoan. In 1958 wör Jamaika ne proveensie van de [[West-Indiese Federasie]]. In 1962 wör t helemoal onofhaankelik. De eerste 10 joar noa de onofhaankelikhaaid wör dr völle in [[toerisme]] en [[bauxiet]]/[[alleminium|alluminium]] investeerd, wat zorgen vuur n vuuroetgaank van de [[ekonomie]]. De konservatieve regearing dee good woark. Noa t insteln van ne nieje regearnde partieje gung t gaauw boargofwearts, zodat t laand al gaauw hoge skooldn en leningn har. Dissen neargaank zatn duur tot in de joarn '80 en wör verstoarkt duur t sloetn van n aantal belangrieke alluminium-mienn. == Geografie == [[Bestaand:Jamaika3.JPG|thumb|right|250px|Kaarte van Jamaika]] Jamaika is t doarde grötste eilaand in de [[Kariebn]]. In t binnlaand he'j de [[Blaauwe Boargn]]. t Hele kustgebeed roondum t eilaand is nen smaln strook leeglaand. De meeste grote plaatsn lignt an de kuste. De grötste plaatsn zeent [[Kingston]], [[Portmore]], [[Spanish Town]], [[Mandeville]], [[Ocho Rios]], [[Port Antonio]] en [[Montego Bay]]. Jamaika hef n [[tropies]] [[klimaat]], met hoge temperatuurn en vochtige loch. Sommige binnlaandse deeln hebt n wat gematigder klimaat. == Volk == n Jamaikaansn bevolking besteet oet * Afrikaanzwartn 90,9% * [[Mulatto]]'s 7,3% * Oost-Indiërs 2,31% * Blaankn 0,2% * Sjineezn 0,2% De leste 40 joar zeent dr honderddoezenden Jamaikaann emigreerd noar [[Verienigd Keuninkriek|Engelaand]], [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigde Stoatn]] en [[Kannede|Kanada]]. Kanada hef n spesjaal gastarbeidersprojekt vuur leu oet Jamaika. t Oonderwies geet in t [[Engels]], mear t Jamaikaans [[Kreoolsproake|Kreool]] wordt in daagliks leawn esprökn. De meeste Jamaikaann sprekt beaide, ofhaankelik van de sosjale omstandigheedn. Brits Engels hef t meeste invlood op t Jamaikaans Patois, mear dr zeent ook dudelike indrukn van verskeaidene Afrikaanse sproakn, [[Spaans]], [[Fraans]], [[Arabies]], [[Indies]] en [[Chinees]]. Volgens [[CIA]]-oonderzoek is 65,3% van n Jamaikaansn bevolking is [[protestantisme|Protestaants]] [[christendom|Kristelik]]. n Grötsten nit-Kristelikn groep is t [[Rastafarianisme]]. Aandere geleuwn zeent oondere aandere [[Boeddhisme]], [[Islam]] en [[Jeudendom|Jödndom]]. '''Sproake''' De offisjele sproake van Jamaika is Engels. De inwonners kuiert skoonwal ne stoark oontwikkelde eegne [[kreoolsproake]], wat ze [[Jamaikaans Patois]] neumt. Dit is ne mengvörm van Engelse wöarde met oonderliggende sproakstruktuurn van heuwdzakelik [[West-Afrika|West-Afrikaanse]] sproakn. == Regearing == Jamaika is ne [[parlementeare demokrasie]] en ne [[konstitusjonele monarchie]], woerbie't de keuniginne verteegnswoordigd wörd duur nen [[Goeverneur-Genneraal]]. t Stoatsheuwd is Keunigin [[Elizabeth II]], den't de offisjele titel "Keuniginne van Jamaika" gebrok at he noar t laand keump, of oawerzees wat oet naam van t laand mut doon. De Goeverneur-Genneraal wörd an eweezn duur de [[Minister-Presideant]] en t hele [[Kabinet (politiek)|Kabinet]], en an enömn duur de keuniginne. Alle leedn van t Kabinet wordt an eweezn duur de Goeverneur-Genneraal op advies van n Minister-Presideant. De keuniginne en n Goeverneur-Genneraal doot vuural seremoniële dinge, nöast at ze nog de macht hebt um de Minister-Presideant of t Parlemeant dr achterhen te doon. == Keunst en kultuur == Jamaika hef ne rieke muziekkultuur en is wearldwied bekeand. De muziekstieln [[reggae]], [[ska]], [[rocksteady]], [[dub]], [[mento]] en rechtevoort [[ragga]] en [[dancehall]] komt allemoal van Jamaika's springleawndige muziekkultuur. n Internasjonaal bekeandn artiest [[Bob Marley]] is geboorn op Jamaika, mear ook aandere internasjonaal bekeande artieste, zo as [[Peter Tosh]], [[Bunny Wailer]], [[Jimmy Cliff]], [[Desmond Dekker]], [[Beenie Man]], [[Bounty Killer]], [[Shabba Ranks]], [[Sean Paul]] en [[Shaggy]]. Aandere bekeande muziekgroepn zeent oonder mear [[Inner Circle]], [[Black Uhuru]], [[Israel Vibration]], [[Morgan Heritage]] en [[Third World]]. De stiel [[Jungle]] is duur Jamaikaann in [[Londen]] oeteveundn en [[hiphop]] hef zin bestoan vuur n groot deel te daankn an n Jamaikaansn gemeenskop in [[New York]]. {{commonscat|Jamaica}} {{Dia|Disse bladziede is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Eilaand]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Amerika]] 1lufyrenbvb0gk8cfgsjigub2w42v2l 0 6689 289282 288468 2016-10-28T16:41:35Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki 't '''Uddelmeer''' is een bekend meer in 't [[daarp]] [[Uddel]], van de [[Nederlaand|Nederlanse]] [[pervincie|previnsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. 't Uddelermeer leit in 't zuudwesten van [[Uddel]], en is bie 't grote pebliek werschienlijk nog bekender as 't daarp Uddel zelf. Veural deur 't meer is [[Uddel]] een toeristisch daarp eworden. An 't Uddelermeer steet oek een resterant hier he-j een mooi uutzicht over 't Uddelermeer. Mit de iestied is der een kluut [[ies]] blieven liggen in 't gat dat onstaon is deur de iestongen. Disse kluut is in de loop der tied esmolten en op disse menier is 't Uddelermeer ontstaon. Zoks wort een [[pingoruïne]] eneumd. Der leit ok een schitterende lap grond bie. Dat wort de ''De Huneschans'' eneumd. Hier lopen vaak schapen rond. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Meer in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] nis6g9k40so23demz6qdak44qinenb4 6 6690 126897 33335 2009-11-26T22:12:59Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki Kaarte van Jamaika [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] 308hkzh8yvl33z0lsnqvydu0ycd9c36 0 6691 33337 2007-04-17T18:32:24Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Jamaika]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Jamaika]] ef1nsvyo01bliw30mknb1knyzef3h9o 0 6692 33338 2007-04-17T18:34:08Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Jamaika]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Jamaika]] ef1nsvyo01bliw30mknb1knyzef3h9o 14 6696 267950 261653 2013-05-25T17:54:00Z Droadnaegel 1133 interwikies via wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Ancient Germanic peoples}} [[Kategorie:Volk]] axm5bzexacemhuad46c96g0tuvhbrfd 14 6700 260641 251064 2013-03-14T05:23:37Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 70 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7134780]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Dairy products}} [[Kategorie:Eten]] [[Kategorie:Drinken]] ju0fmo9impo0cv9lx5v3kguo45sylrq 0 6705 33538 2007-04-18T17:09:53Z Servien 7 [[Sallaands volkslied]] is ewiezigd naor [[Sallaans volkslied]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Sallaans volkslied]] ifdja4tswjfvrsqwhcbje1c8mxn9vdp 0 6709 264756 257550 2013-05-06T21:43:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Houten - Schalkwijk.png|thumb|250px|Ligging van Schallek]] '''Schallek''' ([[Nederlaands|Nederlans]]: ''Schalkwijk'') is een daarp binnen de Nederlanse gemeente [[Houten]] dichtbie [[Utrecht_%28stad%29|Utrecht]]. 't Daarp was een eigen gemeente totdat 't in [[1962]] mit 't veul jongere [[Houten]] samen-evoegd werd. Schallek had in [[2005]] zwat 1.973 inwoeners. Schallek is een [[lientdaarp]] langest de Schallekse wetering, an de westzied wort 't deursnejen deur de spoorlien Utrecht-'s-Hertogenbosch, 't oostelijke uuteinde leit an de [[Lek (revier)|Lek]]. Op een antal kilemeters ofstand leit de [[veerpont]] Tull en 't Waal - [[Culemborg]]. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] 4kehcqrog9qjfk7f8w294ilsn4ceh86 14 6710 289106 261064 2016-10-28T12:14:55Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cities, towns and villages in Utrecht (province)}} [[Kategorie:Geografie van Utrecht]] [[Kategorie:Plaotse in Nederlaand|Utrecht]] 1b46ora4tmpdocgfiyhgasw23ka3z5w 0 6711 283036 282973 2015-08-15T18:17:59Z Ooswesthoesbes 904 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Wooden_boots-Sanita-lightblue.jpg|right|thumb|Stevel, gedailtelk van holt. Môkt deur t Deense maark Sanita]] n '''Stevel''' is n bepoald soort [[scho]]underij mit n hege schaacht, deurgoands van [[leer (stof)|leer]] môkt, môr ook [[rubber|röbber]] en kunststoffen ([[neopreen]]) worden toupaast. n Stevel kin dainen as beschaarmen tegen sladder en onhuur of kolle, môr wordt ook wel as modieus schounderij droagen. De heugte van n normoale stevel kin verschillen van net over de enkel tot boven de knij, ôfhaankelk van de lengte van de schaacht. Normoalerwies verwiest t Grunnegse woord "stevel" noar n röbberstevel, môr wordt tegenswoordeg ook veur aander soorten stevels bruukt, bieveurbeeld [[cowboystevels]], [[riederstevels]] en [[legerstevels]]. == Trivia == * De Italjoanen nuimen heur laand [[Italiën|Itoalie]] ook wel "de stevel", ''lo stivale'' ien t Italjoans, omdat t [[Appenains haalfaailaand]] de vörm het van n stevel. [[Sicilië|Sisielje]], legen aan de vout van dizze stevel, wordt den verleken mit n voutbaal. * In Duutslaand, Oosterriek en Luxembörg bestaait ook n glas dij de vörm het van n stevel. Hier wordt den bier oet dronken. Dizzent wordt de [[stiefel]] nuimd. * In t [[Limbörgs]] gebroekt man ook t woord ''s(j)tevel''. == Leegsaksisch == * [[Achterhooks]]: ** ''stiefel'' ** ''leerze'' * [[Drèents]]: ''stiefel'' * [[Grunnegs]]: ''stevel'' * [[Stellingwarfs]]: ''leerze'' * [[Veluws]]: ** ''leers, leerze'' ** ''läärze'' ([[Wezep]], [[Attem]]) ** ''stiefel'' ([[Lieren]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Scho]] sbvegwbcgg1e69ei88g1vg8c3to493r 0 6715 33655 2007-04-19T14:16:13Z Servien 7 [[Grunnen (provinzie)]] is ewiezigd naor [[Grunnen (provìnzie)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Grunnen (provìnzie)]] 4hyy0lva6j1udvnrgmp1vjx7ydqrtrc 0 6717 33660 2007-04-19T14:16:40Z Servien 7 [[Antwaarp (provinzie)]] is ewiezigd naor [[Antwaarp (provìnzie)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Antwaarp (provìnzie)]] 0f1ypr9l9txksa3ikz77dbnaez0a179 0 6719 33693 2007-04-19T14:24:07Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Grunnen (provìnzie)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grunnen (provìnzie)]] kxd9te74ezdebruuxkx9kz9g84b6c3y 0 6720 33700 2007-04-19T14:25:06Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Pervincie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Pervincie]] 6dbfrnmvl1vohs5142f43e8g822v4lo 0 6721 33760 2007-04-19T14:34:54Z Servien 7 [[Provinzies van Denmaark]] is ewiezigd naor [[Provìnzies van Denmaark]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Provìnzies van Denmaark]] o02jc8jq1pyfagealzjkddtuq0nl16g 8 6723 33915 2007-04-20T12:22:32Z Servien 7 Nieje pagina: Mien volglieste wikitext text/x-wiki Mien volglieste 0zg7hbcpjzxwvn0qgfkknxg8bis81on 8 6729 33927 2007-04-20T12:36:43Z Servien 7 Nieje pagina: <small>Dit is een .svg-ofbeelding. De van teveuren in-estellen grootte is: $1 × $2 beeldpunten.</small> wikitext text/x-wiki <small>Dit is een .svg-ofbeelding. De van teveuren in-estellen grootte is: $1 × $2 beeldpunten.</small> femnpthowa4x5615189lb32ltcqg3uk 8 6731 33929 2007-04-20T12:40:01Z Servien 7 Nieje pagina: '''<center>Bestaonde ofbeelding</center>''' wikitext text/x-wiki '''<center>Bestaonde ofbeelding</center>''' cvg6x0667kks8afk5xnye9ssb0g03rq 8 6733 33932 2007-04-20T12:45:43Z Servien 7 Nieje pagina: Hieronder steet een lieste mit pagina's dee neet naor aanderstalige Wikipedieën verwiezen: wikitext text/x-wiki Hieronder steet een lieste mit pagina's dee neet naor aanderstalige Wikipedieën verwiezen: e1mu1ucjihtukutmayl5fb5rn0ixw4s 0 6734 293234 275922 2017-05-22T12:17:46Z CommonsDelinker 166 [[Flag_of_Macedonia.svg]] is vervungen deur [[Flag_of_the_Republic_of_Macedonia.svg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#reasons|File renaming criterion #2]]: To change wikitext text/x-wiki De '''ISO 3166-1'''-norm is et eerste diel van [[ISO 3166]] en leit alle [[lanen van de wereld]] vaaste mit unieke driecieferige laandkodes, drieletterige laandkodes en twieletterige laandkodes. De dadde kelom (twie (kleine) letters) wodt ok bruukt as [[top-level-domein|internettop-level-domein]] —&nbsp;mit uutzundering van de kode van et [[Verienigd Keuninkriek]], waor as top-level '''UK''' bruukt wodt, en de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verienigde Staoten van Amerike]], waor veurnaemelik .COM, .NET, .ORG, .GOV, .INT en .MIL bruukt wodden. == ISO-laandkodes == {| class="prettytable" ! Nommer || colspan="2" | Kodes || Laand |- |004 ||AFG ||AF ||[[Ofbeelding:Flag of Afghanistan.svg|20px|Vlagge van Afghanistan]]&nbsp;[[Afghanistan]] |- |248 ||ALA ||AX ||[[Ofbeelding:Flag_of_Åland.svg|20px|Vlagge van Åland]]&nbsp;[[Ålandseilanen]] |- |008 ||ALB ||AL ||[[Ofbeelding:Flag of Albania.svg|20px|Vlagge van Albanië]]&nbsp;[[Albanië]] |- |012 ||DZA ||DZ ||[[Ofbeelding:Flag of Algeria.svg|20px|Vlagge van Algerije]]&nbsp;[[Algerije]] |- |016 ||ASM ||AS ||[[Ofbeelding:Flag of American Samoa.svg|20px|Vlagge van Amerikaans-Samoa]]&nbsp;[[Amerikaans Samoa]] |- |850 ||VIR ||VI ||[[Ofbeelding:Flag of the United States Virgin Islands.svg|20px|Vlagge van Amerikaanse Maagdeneilanen]]&nbsp;[[Amerikaanse Maagdeneilanen]] |- |020 ||AND ||AD ||[[Ofbeelding:Flag of Andorra.svg|20px|Vlagge van Andorra]]&nbsp;[[Andorra]] |- |024 ||AGO ||AO ||[[Ofbeelding:Flag of Angola.svg|20px|Vlagge van Angola]]&nbsp;[[Angola]] |- |660 ||AIA ||AI ||[[Ofbeelding:Flag of Anguilla.svg|20px|Vlagge van Anguilla]]&nbsp;[[Anguilla (eilaand)|Anguilla]] |- |010 ||ATA ||AQ ||[[Ofbeelding:Flag of Antarctica.svg|20px|Vlagge van Antarktika]]&nbsp;[[Antarktika]] |- |028 ||ATG ||AG ||[[Ofbeelding:Flag of Antigua and Barbuda.svg|20px|Vlagge van Antigua en Barbuda]]&nbsp;[[Antigua en Barbuda]] |- |032 ||ARG ||AR ||[[Ofbeelding:Flag of Argentina.svg|20px|Vlagge van Argentinië]]&nbsp;[[Argentinië]] |- |051 ||ARM ||AM ||[[Ofbeelding:Flag of Armenia.svg|20px|Vlagge van Armenië]]&nbsp;[[Armenië]] |- |533 ||ABW ||AW ||[[Ofbeelding:Flag of Aruba.svg|20px|Vlagge van Aruba]]&nbsp;[[Aruba]] |- |036 ||AUS ||AU ||[[Ofbeelding:Flag of Australia.svg|20px|Vlagge van Australië]]&nbsp;[[Australi'je (land)|Australië]] |- |031 ||AZE ||AZ ||[[Ofbeelding:Flag of Azerbaijan.svg|20px|Vlagge van Azerbeidzjan]] [[Azerbeidzjan]] |- |044 ||BHS ||BS ||[[Ofbeelding:Flag of the Bahamas.svg|20px|Vlagge van Bahama's]]&nbsp;[[Bahama-eilanen|Bahama's]] |- |048 ||BHR ||BH ||[[Ofbeelding:Flag of Bahrain.svg|20px|Vlagge van Bahrein]]&nbsp;[[Bahrein]] |- |050 ||BGD ||BD ||[[Ofbeelding:Flag of Bangladesh.svg|20px|Vlagge van Bangladesh]]&nbsp;[[Bangladesh]] |- |052 ||BRB ||BB ||[[Ofbeelding:Flag of Barbados.svg|20px|Vlagge van Barbados]]&nbsp;[[Barbados]] |- |056 ||BEL ||BE ||[[Ofbeelding:Flag of Belgium (civil).svg|20px|Vlagge van België]]&nbsp;[[België]] |- |084 ||BLZ ||BZ ||[[Ofbeelding:Flag of Belize.svg|20px|Vlagge van Belize]]&nbsp;[[Belize (land)|Belize]] |- |204 ||BEN ||BJ ||[[Ofbeelding:Flag of Benin.svg|20px|Vlagge van Benin]]&nbsp;[[Benin]] |- |060 ||BMU ||BM ||[[Ofbeelding:Flag of Bermuda.svg|20px|Vlagge van Bermuda]]&nbsp;[[Bermuda]] |- |064 ||BTN ||BT ||[[Ofbeelding:Flag of Bhutan.svg|20px|Vlagge van Bhutan]]&nbsp;[[Bhutan]] |- |068 ||BOL ||BO ||[[Ofbeelding:Flag of Bolivia.svg|20px|Vlagge van Bolivia]]&nbsp;[[Bolivia]] |- |070 ||BIH ||BA ||[[Ofbeelding:Flag of Bosnia and Herzegovina.svg|20px|Vlagge van Bosnië-Herzegovina]]&nbsp;[[Bosnië-Herzegovina]] |- |072 ||BWA ||BW ||[[Ofbeelding:Flag of Botswana.svg|20px|Vlagge van Botswana]]&nbsp;[[Botswana]] |- |074 ||BVT ||BV ||[[Ofbeelding:Flag of Norway.svg|20px|Vlagge van Noorwegen]]&nbsp;[[Bouvet]] |- |076 ||BRA ||BR ||[[Ofbeelding:Flag of Brazil.svg|20px|Vlagge van Brazilië]]&nbsp;[[Brazilië]] |- |092 ||IOT ||IO ||[[Ofbeelding:Flag of the British Indian Ocean Territory.svg|20px|Vlagge van Brits Territorium in de Indische Oceaan]]&nbsp;[[Brits Territorium in de Indische Oceaan]] |- |092 ||VGB ||VG ||[[Ofbeelding:Flag of the British Virgin Islands.svg|20px|Vlagge van Britse Maagdeneilanen]]&nbsp;[[Britse Maagdeneilanen]] |- |096 ||BRN ||BN ||[[Ofbeelding:Flag of Brunei.svg|20px|Vlagge van Brunei]]&nbsp;[[Brunei]] |- |100 ||BGR ||BG ||[[Ofbeelding:Flag of Bulgaria.svg|20px|Vlagge van Bulgarije]]&nbsp;[[Bulgarije]] |- |854 ||BFA ||BF ||[[Ofbeelding:Flag of Burkina Faso.svg|20px|Vlagge van Burkina Faso]]&nbsp;[[Burkina Faso]] |- |108 ||BDI ||BI ||[[Ofbeelding:Flag of Burundi.svg|20px|Vlagge van Burundi]]&nbsp;[[Burundi]] |- |124 ||CAN ||CA ||[[Ofbeelding:Flag of Canada.svg|20px|Vlagge van Canada]]&nbsp;[[Canada]] |- |140 ||CAF ||CF ||[[Ofbeelding:Flag of the Central African Republic.svg|20px|Vlagge van Centraol-Afrikaanse Rippebliek]]&nbsp;[[Centraol-Afrikaanse Rippebliek]] |- |152 ||CHL ||CL ||[[Ofbeelding:Flag of Chile.svg|20px|Vlagge van Chili]]&nbsp;[[Chili]] |- |156 ||CHN ||CN ||[[Ofbeelding:Flag of the People's Republic of China.svg|20px|Vlagge van China]]&nbsp;[[Volksrippebliek China|China]] |- |162 ||CXR ||CX ||[[Ofbeelding:Flag of Christmas Island.svg|20px|Vlagge van Christmaseilaand]]&nbsp;[[Christmaseilaand]] |- |184 ||COK ||CK ||[[Ofbeelding:Flag of the Cook Islands.svg|20px|Vlagge van Cookeilanen]]&nbsp;[[Cookeilanen]] |- |196 ||CYP ||CY ||[[Ofbeelding:Flag of Cyprus.svg|20px|Vlagge van Cyprus]]&nbsp;[[Cyprus]] |- |208 ||DNK ||DK ||[[Ofbeelding:Flag of Denmark.svg|20px|Vlagge van Denemarken]]&nbsp;[[Denemarken]] |- |262 ||DJI ||DJ ||[[Ofbeelding:Flag of Djibouti.svg|20px|Vlagge van Djiboeti]]&nbsp;[[Djiboeti]] |- |212 ||DMA ||DM ||[[Ofbeelding:Flag of Dominica.svg|20px|Vlagge van Dominika]]&nbsp;[[Dominika]] |- |214 ||DOM ||DO ||[[Ofbeelding:Flag of the Dominican Republic.svg|20px|Vlagge van de Dominikaanse Rippebliek]]&nbsp;[[Dominikaanse Rippebliek]] |- |276 ||DEU ||DE ||[[Ofbeelding:Flag of Germany.svg|20px|Vlagge van Duutslaand]]&nbsp;[[Duutslaand]] |- |218 ||ECU ||EC ||[[Ofbeelding:Flag of Ecuador.svg|20px|Vlagge van Ecuador]]&nbsp;[[Ecuador]] |- |222 ||SLV ||SV ||[[Ofbeelding:Flag of El Salvador.svg|20px|Vlagge van El Salvador]]&nbsp;[[El Salvador]] |- |226 ||GNQ ||GQ ||[[Ofbeelding:Flag of Equatorial Guinea.svg|20px|Vlagge van Equatoriaol Guinee]]&nbsp;[[Equatoriaol Guinee]] |- |232 ||ERI ||ER ||[[Ofbeelding:Flag of Eritrea.svg|20px|Vlagge van Eritrea]]&nbsp;[[Eritrea]] |- |233 ||EST ||EE ||[[Ofbeelding:Flag of Estonia.svg|20px|Vlagge van Estlaand]]&nbsp;[[Estlaand]] |- |231 ||ETH ||ET ||[[Ofbeelding:Flag of Ethiopia.svg|20px|Vlagge van Ethiopië]]&nbsp;[[Ethiopië]] |- |234 ||FRO ||FO ||[[Ofbeelding:Flag of the Faroe Islands.svg|20px|Vlagge van de Faeröer]]&nbsp;[[Faeröer]] |- |238 ||FLK ||FK ||[[Ofbeelding:Flag of the Falkland Islands.svg|20px|Vlagge van Falklaandeilanen]]&nbsp;[[Falklaandeilanen]] |- |242 ||FJI ||FJ ||[[Ofbeelding:Flag of Fiji.svg|20px|Vlagge van Fiji]]&nbsp;[[Fiji]] |- |608 ||PHL ||PH ||[[Ofbeelding:Flag of the Philippines.svg|20px|Vlagge van Filipienen]]&nbsp;[[Filipienen]] |- |246 ||FIN ||FI ||[[Ofbeelding:Flag of Finland.svg|20px|Vlagge van Finlaand]]&nbsp;[[Finlaand]] |- |250 ||FRA ||FR ||[[Ofbeelding:Flag of France.svg|20px|Vlagge van Fraankriek]]&nbsp;[[Frankriek|Fraankriek]] |- |254 ||GUF ||GF ||[[Ofbeelding:Flag of France.svg|20px|Vlagge van Fraankriek]]&nbsp;[[Fraans-Guyana]] |- |258 ||PYF ||PF ||[[Ofbeelding:Flag of French Polynesia.svg|20px|Vlagge van Fraans-Polynesië]]&nbsp;[[Fraans-Polynesië]] |- |260 ||ATF ||TF ||[[Ofbeelding:Flag of France.svg|20px|Vlagge van Fraankriek]]&nbsp;[[Fraanse Zudelike en Antarktische Gebieden]] |- |266 ||GAB ||GA ||[[Ofbeelding:Flag of Gabon.svg|20px|Vlagge van Gabon]]&nbsp;[[Gabon]] |- |270 ||GMB ||GM ||[[Ofbeelding:Flag of The Gambia.svg|20px|Vlagge van Gambia]]&nbsp;[[Gambia]] |- |268 ||GEO ||GE ||[[Ofbeelding:Flag of Georgia.svg|20px|Vlagge van Georgië]]&nbsp;[[Georgië]] |- |288 ||GHA ||GH ||[[Ofbeelding:Flag of Ghana.svg|20px|Vlagge van Ghana]]&nbsp;[[Ghana]] |- |292 ||GIB ||GI ||[[Ofbeelding:Flag of Gibraltar.svg|20px|Vlagge van Gibraltar]]&nbsp;[[Gibraltar]] |- |308 ||GRD ||GD ||[[Ofbeelding:Flag of Grenada.svg|20px|Vlagge van Grenada]]&nbsp;[[Grenada]] |- |300 ||GRC ||GR ||[[Ofbeelding:Flag of Greece.svg|20px|Vlagge van Griekelaand]]&nbsp;[[Griekenlaand|Griekelaand]] |- |304 ||GRL ||GL ||[[Ofbeelding:Flag of Greenland.svg|20px|Vlagge van Greunlaand]]&nbsp;[[Greunlaand]] |- |312 ||GLP ||GP ||[[Ofbeelding:Flag of France.svg|20px|Vlagge van Fraankriek]]&nbsp;[[Guadeloupe]] |- |831 ||GGY ||GG ||[[Ofbeelding:Flag of Guernsey.svg|20px|Vlagge van Guernsey]]&nbsp;[[Guernsey]] |- |316 ||GUM ||GU ||[[Ofbeelding:Flag of Guam.svg|20px|Vlagge van Guam]]&nbsp;[[Guam]] |- |320 ||GTM ||GT ||[[Ofbeelding:Flag of Guatemala.svg|20px|Vlagge van Guatemala]]&nbsp;[[Guatemala]] |- |324 ||GIN ||GN ||[[Ofbeelding:Flag of Guinea.svg|20px|Vlagge van Guinee]]&nbsp;[[Guinee]] |- |624 ||GNB ||GW ||[[Ofbeelding:Flag of Guinea-Bissau.svg|20px|Vlagge van Guinee-Bissau]]&nbsp;[[Guinee-Bissau]] |- |328 ||GUY ||GY ||[[Ofbeelding:Flag of Guyana.svg|20px|Vlagge van Guyana]]&nbsp;[[Guyana]] |- |332 ||HTI ||HT ||[[Ofbeelding:Flag of Haiti.svg|20px|Vlagge van Haïti]]&nbsp;[[Haïti]] |- |334 ||HMD ||HM ||[[Ofbeelding:Flag of Australia.svg|20px|Vlagge van Australië]]&nbsp;[[Heard en McDonaldeilanen]] |- |340 ||HND ||HN ||[[Ofbeelding:Flag of Honduras.svg|20px|Vlagge van Honduras]]&nbsp;[[Honduras]] |- |348 ||HUN ||HU ||[[Ofbeelding:Flag of Hungary.svg|20px|Vlagge van Hongarije]]&nbsp;[[Hongaarnlaand|Hongarije]] |- |344 ||HKG ||HK ||[[Ofbeelding:Flag_of_Hong_Kong.svg|20px|Vlagge van Hongkong]]&nbsp;[[Hongkong]] |- |818 ||EGY ||EG ||[[Ofbeelding:Flag of Egypt.svg|20px|Vlagge van Iegypte]]&nbsp;[[Iegypte (laand)|Iegypte]] |- |372 ||IRL ||IE ||[[Ofbeelding:Flag of Ireland.svg|20px|Vlagge van Ierlaand]]&nbsp;[[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] |- |352 ||ISL ||IS ||[[Ofbeelding:Flag of Iceland.svg|20px|Vlagge van Ieslaand]]&nbsp;[[Ieslaand]] |- |356 ||IND ||IN ||[[Ofbeelding:Flag of India.svg|20px|Vlagge van India]]&nbsp;[[India]] |- |360 ||IDN ||ID ||[[Ofbeelding:Flag of Indonesia.svg|20px|Vlagge van Indonesië]]&nbsp;[[Indonezie|Indonesië]] |- |368 ||IRQ ||IQ ||[[Ofbeelding:Flag of Iraq.svg|20px|Vlagge van Irak]]&nbsp;[[Irak]] |- |364 ||IRN ||IR ||[[Ofbeelding:Flag of Iran.svg|20px|Vlagge van Iran]]&nbsp;[[Iran]] |- |833 ||IMN ||IM ||[[Ofbeelding:Flag of the Isle of Mann.svg|20px|Vlagge van Isle of Man]]&nbsp;[[Isle of Man]] |- |376 ||ISR ||IL ||[[Ofbeelding:Flag of Israel.svg|20px|Vlagge van Israël]]&nbsp;[[Israël]] |- |380 ||ITA ||IT ||[[Ofbeelding:Flag of Italy.svg|20px|Vlagge van Italië]]&nbsp;[[Itoalie|Italië]] |- |384 ||CIV ||CI ||[[Ofbeelding:Flag of Cote d'Ivoire.svg|20px|Vlagge van Ivoorkust]]&nbsp;[[Ivoorkust]] |- |388 ||JAM ||JM ||[[Ofbeelding:Flag of Jamaica.svg|20px|Vlagge van Jamaika]]&nbsp;[[Jamaika]] |- |392 ||JPN ||JP ||[[Ofbeelding:Flag of Japan.svg|20px|Vlagge van Japan]]&nbsp;[[Japan]] |- |887 ||YEM ||YE ||[[Ofbeelding:Flag of Yemen.svg|20px|Vlagge van Jemen]]&nbsp;[[Jemen]] |- |832 ||JEY ||JE ||[[Ofbeelding:Flag of Jersey.svg|20px|Vlagge van Jersey]] [[Jersey]] |- |400 ||JOR ||JO ||[[Ofbeelding:Flag of Jordan.svg|20px|Vlagge van Jordanië]]&nbsp;[[Jordanië]] |- |136 ||CYM ||KY ||[[Ofbeelding:Flag of the Cayman Islands.svg|20px|Vlagge van Kaaimaneilanen]]&nbsp;[[Kaaimaneilanen]] |- |132 ||CPV ||CV ||[[Ofbeelding:Flag of Cape Verde.svg|20px|Vlagge van Kaapverdië]]&nbsp;[[Kaapverdië]] |- |116 ||KHM ||KH ||[[Ofbeelding:Flag of Cambodia.svg|20px|Vlagge van Kambodja]]&nbsp;[[Kambodja]] |- |120 ||CMR ||CM ||[[Ofbeelding:Flag of Cameroon.svg|20px|Vlagge van Kameroen]]&nbsp;[[Kameroen]] |- |398 ||KAZ ||KZ ||[[Ofbeelding:Flag of Kazakhstan.svg|20px|Vlagge van Kazachstan]]&nbsp;[[Kazachstan]] |- |404 ||KEN ||KE ||[[Ofbeelding:Flag of Kenya.svg|20px|Vlagge van Kenia]]&nbsp;[[Kenia]] |- |417 ||KGZ ||KG ||[[Ofbeelding:Flag of Kyrgyzstan.svg|20px|Vlagge van Kirgizië]]&nbsp;[[Kirgizië]] |- |296 ||KIR ||KI ||[[Ofbeelding:Flag of Kiribati.svg|20px|Vlagge van Kiribati]]&nbsp;[[Kiribati]] |- |581 ||UMI ||UM ||[[Ofbeelding:Flag_of_the_United_States.svg|20px|Vlagge van de Verienigde Staoten]]&nbsp;[[Kleine oflegen eilanen van de Verienigde Staoten]] |- |414 ||KWT ||KW ||[[Ofbeelding:Flag of Kuwait.svg|20px|Vlagge van Koeweit]]&nbsp;[[Koeweit]] |- |166 ||CCK ||CC ||[[Ofbeelding:Flag of the Cocos (Keeling) Islands.svg|20px|Vlagge van Kokoseilanen]]&nbsp;[[Kokoseilanen]] |- |170 ||COL ||CO ||[[Ofbeelding:Flag of Colombia.svg|20px|Vlagge van Kolombia]]&nbsp;[[Kolombia]] |- |174 ||COM ||KM ||[[Ofbeelding:Flag of the Comoros.svg|20px|Vlagge van de Komoren]]&nbsp;[[Komoren]] |- |178 ||COG ||CG ||[[Ofbeelding:Flag of the Republic of the Congo.svg|20px|Vlagge van Kongo-Brazzaville]]&nbsp;[[Kongo-Brazzaville]] |- |180 ||COD ||CD ||[[Ofbeelding:Flag of the Democratic Republic of the Congo.svg|20px|Vlagge van Kongo-Kinshasa]]&nbsp;[[Kongo-Kinshasa]] |- |188 ||CRI ||CR ||[[Ofbeelding:Flag of Costa Rica (state).svg|20px|Vlagge van Kosta Rika]]&nbsp;[[Kosta Rika]] |- |191 ||HRV ||HR ||[[Ofbeelding:Flag of Croatia.svg|20px|Vlagge van Krowatië]]&nbsp;[[Krowatië]] |- |192 ||CUB ||CU ||[[Ofbeelding:Flag of Cuba.svg|20px|Vlagge van Kuba]]&nbsp;[[Kuba (laand)|Kuba]] |- |418 ||LAO ||LA ||[[Ofbeelding:Flag of Laos.svg|20px|Vlagge van Laos]]&nbsp;[[Laos]] |- |426 ||LSO ||LS ||[[Ofbeelding:Flag of Lesotho.svg|20px|Vlagge van Lesotho]]&nbsp;[[Lesotho]] |- |428 ||LVA ||LV ||[[Ofbeelding:Flag of Latvia.svg|20px|Vlagge van Letlaand]]&nbsp;[[Letlaand]] |- |422 ||LBN ||LB ||[[Ofbeelding:Flag of Lebanon.svg|20px|Vlagge van Libanon]]&nbsp;[[Libanon]] |- |430 ||LBR ||LR ||[[Ofbeelding:Flag of Liberia.svg|20px|Vlagge van Liberia]]&nbsp;[[Liberia]] |- |434 ||LBY ||LY ||[[Ofbeelding:Flag of Libya.svg|20px|Vlagge van Libië]]&nbsp;[[Libië]] |- |438 ||LIE ||LI ||[[Ofbeelding:Flag of Liechtenstein.svg|20px|Vlagge van Liechtenstein]]&nbsp;[[Liechtenstein]] |- |440 ||LTU ||LT ||[[Ofbeelding:Flag of Lithuania.svg|20px|Vlagge van Litouwen]]&nbsp;[[Litouwen]] |- |442 ||LUX ||LU ||[[Ofbeelding:Flag of Luxembourg.svg|20px|Vlagge van Luxemburg]]&nbsp;[[Luxemburg (land)|Luxemburg]] |- |446 ||MAC ||MO ||[[Ofbeelding:Flag of Macau.svg|20px|Vlagge van Macau]]&nbsp;[[Macau]] |- |807 ||MKD ||MK ||[[Ofbeelding:Flag of the Republic of Macedonia.svg|20px|Vlagge van Macedonië]]&nbsp;[[Macedonië (land)|Macedonië]] |- |450 ||MDG ||MG ||[[Ofbeelding:Flag of Madagascar.svg|20px|Vlagge van Madegaskar]]&nbsp;[[Madegaskar]] |- |454 ||MWI ||MW ||[[Ofbeelding:Flag of Malawi.svg|20px|Vlagge van Malawi]]&nbsp;[[Malawi]] |- |462 ||MDV ||MV ||[[Ofbeelding:Flag of Maldives.svg|20px|Vlagge van Malediven]]&nbsp;[[Malediven]] |- |458 ||MYS ||MY ||[[Ofbeelding:Flag of Malaysia.svg|20px|Vlagge van Maleisië]]&nbsp;[[Maleisië]] |- |466 ||MLI ||ML ||[[Ofbeelding:Flag of Mali.svg|20px|Vlagge van Mali]]&nbsp;[[Mali]] |- |470 ||MLT ||MT ||[[Ofbeelding:Flag of Malta.svg|20px|Vlagge van Malta]]&nbsp;[[Malta (laand)|Malta]] |- |504 ||MAR ||MA ||[[Ofbeelding:Flag of Morocco.svg|20px|Vlagge van Marokko]]&nbsp;[[Marokko]] |- |584 ||MHL ||MH ||[[Ofbeelding:Flag of the Marshall Islands.svg|20px|Vlagge van Marshalleilanen]]&nbsp;[[Marshalleilanen]] |- |474 ||MTQ ||MQ ||[[Ofbeelding:Flag of France.svg|20px|Vlagge van Fraankriek]]&nbsp;[[Martinique]] |- |478 ||MRT ||MR ||[[Ofbeelding:Flag of Mauritania.svg|20px|Vlagge van Mauritanië]]&nbsp;[[Mauritanië]] |- |480 ||MUS ||MU ||[[Ofbeelding:Flag of Mauritius.svg|20px|Vlagge van Mauritius]]&nbsp;[[Mauritius]] |- |175 ||MYT ||YT ||[[Ofbeelding:Flag of the Comoros.svg|20px|Vlagge van de Komoren (inklusief Mayotte)]]&nbsp;[[Mayotte]] |- |484 ||MEX ||MX ||[[Ofbeelding:Flag of Mexico.svg|20px|Vlagge van Mexico]]&nbsp;[[Mexico (laand)|Mexico]] |- |583 ||FSM ||FM ||[[Ofbeelding:Flag_of_the_Federated_States_of_Micronesia.svg|20px|Vlagge van Micronesia]]&nbsp;[[Micronesia]] |- |498 ||MDA ||MD ||[[Ofbeelding:Flag of Moldova.svg|20px|Vlagge van Moldavië]]&nbsp;[[Moldavië (laand)|Moldavië]] |- |492 ||MCO ||MC ||[[Ofbeelding:Flag of Monaco.svg|20px|Vlagge van Monako]]&nbsp;[[Monaco|Monako]] |- |496 ||MNG ||MN ||[[Ofbeelding:Flag of Mongolia.svg|20px|Vlagge van Mongolië]]&nbsp;[[Mongolië]] |- |500 ||MSR ||MS ||[[Ofbeelding:Flag of Montserrat.svg|20px|Vlagge van Montserrat]]&nbsp;[[Montserrat]] |- |508 ||MOZ ||MZ ||[[Ofbeelding:Flag of Mozambique.svg|20px|Vlagge van Mozambique]]&nbsp;[[Mozambique]] |- |104 ||MMR ||MM ||[[Ofbeelding:Flag of Myanmar.svg|20px|Vlagge van Myanmar]]&nbsp;[[Myanmar]] |- |516 ||NAM ||NA ||[[Ofbeelding:Flag of Namibia.svg|20px|Vlagge van Namibië]]&nbsp;[[Namibië]] |- |520 ||NRU ||NR ||[[Ofbeelding:Flag of Nauru.svg|20px|Vlagge van Nauru]]&nbsp;[[Nauru]] |- |528 ||NLD ||NL ||[[Ofbeelding:Flag of the Netherlands.svg|20px|Vlagge van Nederlaand]]&nbsp;[[Nederlaand]] |- |530 ||ANT ||AN ||[[Ofbeelding:Flag of the Netherlands Antilles.svg|20px|Vlagge van Nederlaanse Antillen]]&nbsp;[[Nederlaanse Antillen]] |- |524 ||NPL ||NP ||[[Ofbeelding:Flag of Nepal.svg|20px|Vlagge van Nepal]]&nbsp;[[Nepal]] |- |558 ||NIC ||NI ||[[Ofbeelding:Flag of Nicaragua.svg|20px|Vlagge van Nicaragua]]&nbsp;[[Nicaragua]] |- |562 ||NER ||NE ||[[Ofbeelding:Flag of Niger.svg|20px|Vlagge van Niger]]&nbsp;[[Niger (laand)|Niger]] |- |566 ||NGA ||NG ||[[Ofbeelding:Flag of Nigeria.svg|20px|Vlagge van Nigeria]]&nbsp;[[Nigeria]] |- |540 ||NCL ||NC ||[[Ofbeelding:Flag of France.svg|20px|Vlagge van Fraankriek]]&nbsp;[[Ni'j-Kaledonië]] |- |554 ||NZL ||NZ ||[[Ofbeelding:Flag of New Zealand.svg|20px|Vlagge van Ni'j-Zeelaand]]&nbsp;[[Ni'j-Zeelaand]] |- |570 ||NIU ||NU ||[[Ofbeelding:Flag of Niue.svg|20px|Vlagge van Niue]]&nbsp;[[Niue]] |- |580 ||MNP ||MP ||[[Ofbeelding:Flag of the Northern Mariana Islands.svg|20px|Vlagge van Noordelike Mariane]]&nbsp;[[Noordelike Mariane]] |- |408 ||PRK ||KP ||[[Ofbeelding:Flag_of_North_Korea.svg|20px|Vlagge van Noord-Korea]]&nbsp;[[Noord-Korea]] |- |578 ||NOR ||NO ||[[Ofbeelding:Flag of Norway.svg|20px|Vlagge van Noorwegen]]&nbsp;[[Noorwegen]] |- |574 ||NFK ||NF ||[[Ofbeelding:Flag of Norfolk Island.svg|20px|Vlagge van Norfolkeilaand]]&nbsp;[[Norfolk (eilaand)|Norfolk]] |- |800 ||UGA ||UG ||[[Ofbeelding:Flag of Uganda.svg|20px|Vlagge van Oeganda]]&nbsp;[[Oeganda]] |- |804 ||UKR ||UA ||[[Ofbeelding:Flag of Ukraine.svg|20px|Vlagge van Oekraïne]]&nbsp;[[Oekraïne]] |- |860 ||UZB ||UZ ||[[Ofbeelding:Flag of Uzbekistan.svg|20px|Vlagge van Oezbekistan]]&nbsp;[[Oezbekistan]] |- |512 ||OMN ||OM ||[[Ofbeelding:Flag of Oman.svg|20px|Vlagge van Oman]]&nbsp;[[Oman]] |- |040 ||AUT ||AT ||[[Ofbeelding:Flag of Austria.svg|20px|Vlagge van Oostenriek]]&nbsp;[[Oostnriek|Oostenriek]] |- |626 ||TLS ||TL ||[[Ofbeelding:Flag_of_East_Timor.svg|20px|Vlagge van Oos-Timor]]&nbsp;[[Oos-Timor]] |- |586 ||PAK ||PK ||[[Ofbeelding:Flag_of_Pakistan.svg|20px|Vlagge van Pakistan]]&nbsp;[[Pakistan]] |- |585 ||PLW ||PW ||[[Ofbeelding:Flag of Palau.svg|20px|Vlagge van Palau]]&nbsp;[[Palau (land)|Palau]] |- |275 ||PSE ||PS ||[[Ofbeelding:Flag of Palestine.svg|20px|Vlagge van Palestina]]&nbsp;[[Palestiense Autoriteit]] |- |591 ||PAN ||PA ||[[Ofbeelding:Flag of Panama.svg|20px|Vlagge van Panama]]&nbsp;[[Panama (land)|Panama]] |- |598 ||PNG ||PG ||[[Ofbeelding:Flag of Papua New Guinea.svg|20px|Vlagge van Papoea-Nui-Guinea]]&nbsp;[[Papoea-Nui-Guinea]] |- |600 ||PRY ||PY ||[[Ofbeelding:Flag of Paraguay.svg|20px|Vlagge van Paraguay]]&nbsp;[[Paraguay]] |- |604 ||PER ||PE ||[[Ofbeelding:Flag of Peru.svg|20px|Vlagge van Peru]]&nbsp;[[Peru (laand)|Peru]] |- |612 ||PCN ||PN ||[[Ofbeelding:Flag of the Pitcairn Islands.svg|20px|Vlagge van Pitcairn]]&nbsp;[[Pitcairneilanen]] |- |616 ||POL ||PL ||[[Ofbeelding:Flag of Poland.svg|20px|Vlagge van Polen]]&nbsp;[[Pooln|Polen]] |- |620 ||PRT ||PT ||[[Ofbeelding:Flag of Portugal.svg|20px|Vlagge van Portugal]]&nbsp;[[Portugal]] |- |630 ||PRI ||PR ||[[Ofbeelding:Flag of Puerto Rico.svg|20px|Vlagge van Puerto Rico]]&nbsp;[[Puerto Rico]] |- |634 ||QAT ||QA ||[[Ofbeelding:Flag of Qatar.svg|20px|Vlagge van Qatar]]&nbsp;[[Qatar]] |- |638 ||REU ||RE ||[[Ofbeelding:Flag of France.svg|20px|Vlagge van Fraankriek]]&nbsp;[[Réunion]] |- |642 ||ROU ||RO ||[[Ofbeelding:Flag of Romania.svg|20px|Vlagge van Roemenië]]&nbsp;[[Roemenië]] |- |643 ||RUS ||RU ||[[Ofbeelding:Flag of Russia.svg|20px|Vlagge van Ruslaand]]&nbsp;[[Ruslaand]] |- |646 ||RWA ||RW ||[[Ofbeelding:Flag of Rwanda.svg|20px|Vlagge van Rwanda]]&nbsp;[[Rwanda]] |- |659 ||KNA ||KN ||[[Ofbeelding:Flag of Saint Kitts and Nevis.svg|20px|Vlagge van Saint Kitts en Nevis]]&nbsp;[[Saint Kitts en Nevis]] |- |662 ||LCA ||LC ||[[Ofbeelding:Flag of Saint Lucia.svg|20px|Vlagge van Saint Lucia]]&nbsp;[[Saint Lucia]] |- |666 ||SPM ||PM ||[[Ofbeelding:Flag of Saint-Pierre and Miquelon.svg|20px|Vlagge van Saint-Pierre en Miquelon]]&nbsp;[[Saint-Pierre en Miquelon]] |- |670 ||VCT ||VC ||[[Ofbeelding:Flag of Saint Vincent and the Grenadines.svg|20px|Vlagge van Saint Vincent en de Grenadines]]&nbsp;[[Saint Vincent en de Grenadines]] |- |090 ||SLB ||SB ||[[Ofbeelding:Flag of the Solomon Islands.svg|20px|Vlagge van Salemonseilanen]]&nbsp;[[Salemonseilanen]] |- |882 ||WSM ||WS ||[[Ofbeelding:Flag of Samoa.svg|20px|Vlagge van Samoa]]&nbsp;[[Samoa]] |- |674 ||SMR ||SM ||[[Ofbeelding:Flag of San Marino.svg|20px|Vlagge van San Marino]]&nbsp;[[San Marino]] |- |678 ||STP ||ST ||[[Ofbeelding:Flag of Sao Tome and Principe.svg|20px|Vlagge van Sao Tomé en Principe]]&nbsp;[[Sao Tomé en Principe]] |- |682 ||SAU ||SA ||[[Ofbeelding:Flag of Saudi Arabia.svg|20px|Vlagge van Saoedi-Arabië]]&nbsp;[[Saoedi-Arabië]] |- |686 ||SEN ||SN ||[[Ofbeelding:Flag of Senegal.svg|20px|Vlagge van Senegal]]&nbsp;[[Senegal]] |- |891 ||SCG ||CS ||[[Ofbeelding:Flag of Serbia and Montenegro.svg|20px|Vlagge van Servië-Montenegro]]&nbsp;[[Servië-Montenegro]] |- |690 ||SYC ||SC ||[[Ofbeelding:Flag of the Seychelles.svg|20px|Vlagge van Seychelle]]&nbsp;[[Seychelle]] |- |694 ||SLE ||SL ||[[Ofbeelding:Flag of Sierra Leone.svg|20px|Vlagge van Sierra Leone]]&nbsp;[[Sierra Leone]] |- |702 ||SGP ||SG ||[[Ofbeelding:Flag of Singapore.svg|20px|Vlagge van Singapore]]&nbsp;[[Singapore]] |- |654 ||SHN ||SH ||[[Ofbeelding:Flag of Saint Helena.svg|20px|Vlagge van Sint-Helena]]&nbsp;[[Sint-Helena (eilaand)|Sint-Helena]] |- |705 ||SVN ||SI ||[[Ofbeelding:Flag of Slovenia.svg|20px|Vlagge van Slovenië]]&nbsp;[[Slovenië]] |- |703 ||SVK ||SK ||[[Ofbeelding:Flag of Slovakia.svg|20px|Vlagge van Slowakije]]&nbsp;[[Slowakije]] |- |706 ||SOM ||SO ||[[Ofbeelding:Flag of Somalia.svg|20px|Vlagge van Somalië]]&nbsp;[[Soemalië]] |- |724 ||ESP ||ES ||[[Ofbeelding:Flag of Spain.svg|20px|Vlagge van Spanje]]&nbsp;[[Spanje]] |- |144 ||LKA ||LK ||[[Ofbeelding:Flag of Sri Lanka.svg|20px|Vlagge van Sri Lanka]]&nbsp;[[Sri Lanka]] |- |736 ||SDN ||SD ||[[Ofbeelding:Flag of Sudan.svg|20px|Vlagge van Soedan]]&nbsp;[[Soedan]] |- |740 ||SUR ||SR ||[[Ofbeelding:Flag of Suriname.svg|20px|Vlagge van Suriname]]&nbsp;[[Suriname]] |- |744 ||SJM ||SJ ||[[Ofbeelding:Flag_of_Norway.svg|20px|Vlagge van Noorwegen]]&nbsp;[[Spitsbargen]] en [[Jan Mayen]] |- |748 ||SWZ ||SZ ||[[Ofbeelding:Flag of Swaziland.svg|20px|Vlagge van Swazilaand]]&nbsp;[[Swazilaand]] |- |760 ||SYR ||SY ||[[Ofbeelding:Flag of Syria.svg|20px|Vlagge van Syrië]]&nbsp;[[Syrië]] |- |762 ||TJK ||TJ ||[[Ofbeelding:Flag of Tajikistan.svg|20px|Vlagge van Tadzjikistan]]&nbsp;[[Tadzjikistan]] |- |158 ||TWN ||TW ||[[Ofbeelding:Flag of the Republic of China.svg|20px|Vlagge van Taiwan]]&nbsp;[[Taiwan]] |- |834 ||TZA ||TZ ||[[Ofbeelding:Flag of Tanzania.svg|20px|Vlagge van Tanzania]]&nbsp;[[Tanzania]] |- |764 ||THA ||TH ||[[Ofbeelding:Flag of Thailand.svg|20px|Vlagge van Thailaand]]&nbsp;[[Thailaand]] |- |768 ||TGO ||TG ||[[Ofbeelding:Flag of Togo.svg|20px|Vlagge van Togo]]&nbsp;[[Togo]] |- |772 ||TKL ||TK ||[[Ofbeelding:Flag of New Zealand.svg|20px|Vlagge van Ni'j-Zeelaand]]&nbsp;[[Tokelau-eilanen]] |- |776 ||TON ||TO ||[[Ofbeelding:Flag of Tonga.svg|20px|Vlagge van Tonga]]&nbsp;[[Tonga (laand)|Tonga]] |- |780 ||TTO ||TT ||[[Ofbeelding:Flag of Trinidad and Tobago.svg|20px|Vlagge van Trinidad en Tobago]]&nbsp;[[Trinidad en Tobago]] |- |148 ||TCD ||TD ||[[Ofbeelding:Flag of Chad.svg|20px|Vlagge van Tsjaad]]&nbsp;[[Tsjaad]] |- |203 ||CZE ||CZ ||[[Ofbeelding:Flag of the Czech Republic.svg|20px|Vlagge van Tsjechië]]&nbsp;[[Tsjechië]] |- |788 ||TUN ||TN ||[[Ofbeelding:Flag of Tunisia.svg|20px|Vlagge van Tunesië]]&nbsp;[[Tunesië]] |- |792 ||TUR ||TR ||[[Ofbeelding:Flag of Turkey.svg|20px|Vlagge van Turkije]]&nbsp;[[Turkije]] |- |795 ||TKM ||TM ||[[Ofbeelding:Flag of Turkmenistan.svg|20px|Vlagge van Turkmenistan]]&nbsp;[[Turkmenistan]] |- |796 ||TCA ||TC ||[[Ofbeelding:Flag of the Turks and Caicos Islands.svg|20px|Vlagge van Turks- en Kaikoseilanen]]&nbsp;[[Turks- en Kaikoseilanen]] |- |798 ||TUV ||TV ||[[Ofbeelding:Flag of Tuvalu.svg|20px|Vlagge van Tuvalu]]&nbsp;[[Tuvalu]] |- |858 ||URY ||UY ||[[Ofbeelding:Flag of Uruguay.svg|20px|Vlagge van Uruguay]]&nbsp;[[Uruguay]] |- |548 ||VUT ||VU ||[[Ofbeelding:Flag of Vanuatu.svg|20px|Vlagge van Vanuatu]]&nbsp;[[Vanuatu]] |- |336 ||VAT ||VA ||[[Ofbeelding:Flag of the Vatican City.svg|20px|Vlagge van Vatikaanstad]]&nbsp;[[Vaticaanstad|Vatikaanstad]] |- |862 ||VEN ||VE ||[[Ofbeelding:Flag of Venezuela.svg|20px|Vlagge van Venezuela]]&nbsp;[[Venezuela]] |- |784 ||ARE ||AE ||[[Ofbeelding:Flag of the United Arab Emirates.svg|20px|Vlagge van de Verienigde Arabische Emiraten]]&nbsp;[[Verienigde Arabische Emiraten]] |- |826 ||GBR ||GB ||[[Ofbeelding:Flag of the United Kingdom.svg|20px|Vlagge van het Verienigd Keuninkriek]]&nbsp;[[Verienigd Keuninkriek]] |- |840 ||USA ||US ||[[Ofbeelding:Flag of the United States.svg|20px|Vlagge van de Verienigde Staoten van Amerike]]&nbsp;[[Verienigde Staoten van Amerika|Verienigde Staoten van Amerike]] |- |704 ||VNM ||VN ||[[Ofbeelding:Flag of Vietnam.svg|20px|Vlagge van Vietnam]]&nbsp;[[Vietnam]] |- |876 ||WLF ||WF ||[[Ofbeelding:Flag of Wallis and Futuna.svg|20px|Vlagge van Wallis en Futuna]]&nbsp;[[Wallis en Futuna]] |- |732 ||ESH ||EH ||[[Ofbeelding:Flag of Western Sahara right.png|20px|Vlagge van de Westelike Sehara]]&nbsp;[[Westelik Sehara]] |- |112 ||BLR ||BY ||[[Ofbeelding:Flag of Belarus.svg|20px|Vlagge van Wit-Ruslaand]]&nbsp;[[Wit-Ruslaand]] |- |894 ||ZMB ||ZM ||[[Ofbeelding:Flag of Zambia.svg|20px|Vlagge van Zambia]]&nbsp;[[Zambia]] |- |716 ||ZWE ||ZW ||[[Ofbeelding:Flag of Zimbabwe.svg|20px|Vlagge van Zimbabwe]]&nbsp;[[Zimbabwe]] |- |710 ||ZAF ||ZA ||[[Ofbeelding:Flag of South Africa.svg|20px|Vlagge van Zuud-Afrika]]&nbsp;[[Zuud-Afrika]] |- |239 ||SGS ||GS ||[[Ofbeelding:Flag of South Georgia and the South Sandwich Islands.svg|20px|Vlagge van Zuud-Georgië en de Zudelike Sandwicheilanen]]&nbsp;[[Zuud-Georgië en de Zudelike Sandwicheilanen]] |- |410 ||KOR ||KR ||[[Ofbeelding:Flag_of_South_Korea.svg|20px|Vlagge van Zuud-Korea]]&nbsp;[[Zuud-Korea]] |- |752 ||SWE ||SE ||[[Ofbeelding:Flag of Sweden.svg|20px|Vlagge van Zweden]]&nbsp;[[Sveden|Zweden]] |- |756 ||CHE ||CH ||[[Ofbeelding:Flag of Switzerland.svg|20px|Vlagge van Zwitserlaand]]&nbsp;[[Zwitserlaand]] |} == Zie ok == * [[ISO 4217|ISO 4217 valutakodes]] * [[ISO 3166]], [[ISO 3166-2]], [[ISO 3166-3]] == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.iso.org/iso/en/prods-services/iso3166ma/index.html ISO 3166/MA-webstee] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:ISO]] qw1xooly8bdt8sx6tt2n1vdns72cecx 0 6735 272301 272004 2013-12-13T19:16:42Z 80.114.178.7 [[Mal:Purge]] wikitext text/x-wiki '''UTC''' staot veur '''''U''niversal ''T''ime ''C''oordinated''', waorbi'j UT de eigenlike ofkotting is, mit de toevoeging dat et hier om mit de eerdrotaosie koordineerde tiedweergifte gaot. Et wodt ok "Zulu time" nuumd. Voluut wodt UTC meerstal '''Coordinated Universal Time''' nuumd. Et is bi'jkaans geliek an wat vrogger GMT ([[Greenwich Mean Time]]) nuumd wodde. UTC is liekewel een atoomtied, wielst GMT een astrenomische tied is. Om gien verschil te kriegen moeten d'r [[schrikkelsekonde]]s bruukt wodden. Bi'j greensoverschriedende toepassingen (bi'jgelieks et [[internet]]) wodden [[tied]]stippen vaeke in UTC en op een universele meniere noteerd, o.a. mit behulpe van een 24-uursnetaosie zunder punten, am/pm enz. De netaosie ''1315 UTC'' betekent dus kwat over 1 middags neffens de standerdkonventie (op de [[meridiaan (geografie)|nulmeridiaan]]). Een praktisch veurbeeld van een veulbruukte situatie waorin de verwiezing naor de UTC belangriek is, is et gebruuk bi'j de plezierveert. In pilotbooks, getiedentebellen en meteo wodt vaeke verwezen naor de "UTC-tied". Et is an de gebruker van disse hulpmiddels om te weten hoe de tied in de zone waorin hi'j op dat mement is, hum verhoolt tot de "zoeloetied". Zien dat disse tied rond [[West-Europa]] tot 2 ure kan verschillen, kan bi'jgelieks bi'j getiedentebellen een grote misinterpretaosie optreden! In een groot diel van [[West-Europa]], waoronder [[Nederlaand]] en [[België]], geldt in de [[wienter]] UTC+1 en in de [[zoemer]] UTC+2 (respektievelik 1 en 2 ure laeter as de [[wientertied]] in [[Groot-Brittannië]]). {| class=toccolours style="border: 2px #6688AA solid; text-align: center; width: 600px;" align=center | colspan="2" | Op et mement dat disse pagina laedde was et '''{{CURRENTYEAR}}-{{CURRENTMONTH}}-{{CURRENTDAY}}T{{CURRENTTIME}}''' (UTC). |- | ([http://www.w3.org/TR/NOTE-datetime W3C Date and Time Formats]) | {{purge|verni'jen ("purge")}} |} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Tied]] 54zctjaaj38tlqdrv41ny2k1xtuy2ak 0 6736 294612 294611 2017-11-09T07:59:52Z 194.171.154.207 /* Uutgaonde verwiezingen */ wikitext text/x-wiki , [[Frankriek]], [[Pooln|Polen]] en aandere Europese lanen. De Asmeugendheden bestongen uut [[Duutslaand]], [[Italië]], [[Japan]] en d'r bondgenoten. Tiedens de Tweede Wereldoorlog vuilen der onder [[Nazi]]-bewiend van [[Adolf Hitler]] naor schatting tussen de 50 en 70 miljoen doden. De oorlog wordt - naost de militaire campagnes - ok ekenmärkt deur de [[Holocaust]], de [[genocide|volkerenmoord]] op zwat zesmiljoen [[jodendom|joden]] en 't vervolgen en vermoorden van [[homoseksualiteit|homoseksuelen]], * [[Eerste Wealdkrieg]] == Uutgaonde verwiezingen == {{Commonscat|World War II}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Tweeden weerldoorlog| ]] pdrj2kwb9j86cto9smbgpnw6iob1muj 0 6737 284662 271330 2016-05-28T13:02:56Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LocationIslandGreatBritain.png|thumb|250px|Lokoatsie van Groot-Brittannie in Europa]] '''Groot-Brittannie''' of körtweegs '''Brittannie''' ([[Ingels|Engels]]: ''Great Britain'', [[Kornish|Kornwaals]]: ''Breten Veur'', [[Kymrisch]]: ''Prydain Fawr'', [[Schots-Gaols|Skots-Goals]]: ''An Bhreatain'', [[Skots]]: ''Graet Breetain'') is n [[eilaand|aailaand]] in [[Europa (continent)|Europa]], in t noordwesten van t vaastelaand en doarvan schaaiden deur [[t Knoal]]. t Oppervlakt bedrog 229.850 [[vierkaante kilemeter|km²]]. De noam Brittannie wuir veur t eerst bruukt deur de [[Romeinse Riek|Reumers]], dij t aailaand [[Britannia]] nuimden. t Veurvougsel 'groot' wordt gebruukt (''Britannia Maior'') om t van [[Bretagne (regio)|Bretagne]], ien Fraankriek, te onderschaaiden, dat oorspronkelk dezölfde noam haar (''Britannia Minor''). == Geogroafie == Groot-Brittannie bestaait oet: * [[Engelaand (regio)|Engelaand]] * [[Skotlaand]] * [[Kumrië|Wales]] Dij soamen mit [[Noordaairlaand]] en n aantel overzeese gebiedsdailen t [[Verienigd Keuninkriek|Veraind Keunenkriek]] vörmen. De noam Groot-Brittannie wordt ook verkeerd bruukt as n [[pars pro toto]] veur t [[Verienigd Keuninkriek|Verainegd Keunenkriek]]. == Bestuurleke indailen == * Engelaand bestaait oet 9 [[regio's van Engelaand]] en 81 groafschoppen. ** Zai ook:[[Groafschoppen van Engelaand]] * Skotlaand, bestaait oet 32 [[council areas van Schotlaand|council areas]]. Van 1975 tot 1996 was t indaild in [[regio's van Schotlaand|regio's]] en veur dij tied in groafschoppen. ** Zai ook: [[Groafschoppen van Schotlaand]] * Weels bestaait oet 8 regio's en 22 groafschoppen. ** Zai ook: [[Groafschoppen van Weels]] == Zai ook == * [[Verienigd Keuninkriek|Verainegd Keunekriek]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Brits eilaand]] pp9njmt1ibaz5m9j1br0f4c02d0or5q 0 6738 33993 2007-04-21T12:13:59Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Groot-Brittannie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Groot-Brittannie]] 345dtwjrsow61ib3ncax3nlspwcmpkf 0 6739 33994 2007-04-21T12:16:34Z Servien 7 deurverwiezing naor [[5 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[5 meie]] cjs7grqf36md9mkgbzkpt16d7cqgo7y 0 6740 33995 2007-04-21T12:16:43Z Servien 7 deurverwiezing naor [[30 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[30 meie]] cwzjpiqgmgeod6f5ax17rcjpffftpeh 0 6741 33996 2007-04-21T12:16:52Z Servien 7 deurverwiezing naor [[29 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[29 meie]] 7pem4263v621e0d04zpfqptah2ibrfj 0 6742 33997 2007-04-21T12:17:32Z Servien 7 deurverwiezing naor [[8 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[8 meie]] pl4l2cyrycq0qcn1n3lkr29i8wk5gim 0 6743 33998 2007-04-21T12:17:54Z Servien 7 deurverwiezing naor [[22 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[22 meie]] t6a6w8t7cn06e8uzzy9md4gvs5f0vs0 0 6744 279485 275264 2015-03-27T17:32:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki De benaming '''paus''' betekent letterlik [[vaor]] en is de titel van 't heufd van de hiërarchie van de [[rooms-katholieke Karke|rooms-kattelieke Karke]]. 't Hef beide 'ne [[Grieks]]e (''pappas'') en [[Latien]]se (''papa'') herkomst. De Paus, de Bischop van Rome, en [[Petrus]] zien Opvolger, onderscheidt de rooms-kattelieke Karke van andere Karken. De Paus wordt ezeen as zichbaore bron en fundaosie van de ienheid van de bischoppen liekegoed as de hiele karke. De veurige paus, [[Paus Johannes Paulus II]], is op [[2 april]] [[2005]] uut de tied ekommen. Nao 'ne stemming in de conclaaf wordt [[Duutslaand|Duutse]] kardinaal Joseph Ratzinger op [[16 april]] [[2005]] ekeuzen tot de nieje Paus, [[Paus Benedictus XVI]]. [[Paus Gregorius XII]] uut [[1852]] stiet bekend veur de invoering van de [[gregoriaanse kelender]]. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''paauws'', ''paaps(t)'' == Oetgaonde verwiezings == * [http://www.vatican.va/ 't Vaticaan] * http://www.dailycatholic.org/history/20ecume3.htm * http://popetribute.com/ * [http://www.papst-benedikt.be Paus Benedict XVI (Duuts)] [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] r3ej7l3nkoa8spwvkcsg3vjrfwmw0ug 0 6745 279486 274316 2015-03-27T17:32:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Kraig''' of '''oorlog''' is n woapend konflikt tuzzen twij of meer [[Volk|vôlker]] of [[staot|stoaten]]. As etnische of religjeuze groepen binnen de zulfde noatsie mit ainander n woapend konflikt hebben sprekt man van n [[börgerkraig]]. Man sprekt van n [[wereldkraig]] as landen over de haile wereld betrokken binnen in n kraig. Tegenover kraig staait vree, n toustaand woarin vôlker en noatsies mekoars bestoan respekteern of zulfs weerdern. Tuzzen kraig en vree binnen verschaaidene tuzzenvörms denkboar, zo as de [[Koolde Oorlog|Kolle Kraig]] of de [[woapenstilstaand]]. Vanôf t begun is kraig vouern aal onderworpen wèst aan wetten en regels, aal binnen dij in de loop van de tied wel veraanderd. Der is mit noam veul noadocht over de rìchtvoardegen van n kraig. Sunt 1945 is nevvens t [[internaasjonoal rìcht]] t zunder meer vouern van n kraig gain rìchtvoardegd middel meer veur t oplössen van konflikten. Pas as aal diplomoatieke middelen oetput binnen kin besloten worden tot de inzet van woapende middelen. Aal internaasjonoale wetgeven tin spiet, worden doagelks nog veul konflikten mit woapens vermind, zunder dat aal diplomatieke middelen oetputtend bruukt binnen. == Leegsaksisch == * [[Achterhooks]]: ** ''oorlog'' ** ''krieg'' * [[Drèents]]: ** ''oorlog'' ** ''krieg'' ([[ZO]], [[Noordenvelds|KVD]], [[ZWZ]]) * [[Grunnegs]]: ** ''kraig'' ** ''oorlog'' * [[Platduuts]]: ''krieg'' (Platduutse schriefwieze: ''Krieg'') * [[Stellingwarfs]]: ''oorlog'' * [[Veluws]]: ''oorlog'' == Zai ook == * [[Tachtigjaorige Oorlog]] * [[Eerste Wereldoorlog]] * [[Tweede Wereldoorlog]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Oorlog]] 89gcmgxujohcgx1ybasz2a7u8ehaxzu 0 6746 34048 2007-04-22T10:53:22Z 81.205.234.85 deurverwiezing naor [[Kraig]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kraig]] qsawnhrrm6o5ierba7pvxudhy7uto5t 4 6747 293024 292328 2017-02-11T11:44:17Z Servien 7 /* Eerdere artikels van de maond */ wikitext text/x-wiki Hieronder staon alle artikels dee 't koemende jaor in de schienwarpers staon en je vienen hier oek een overzichte van eerdere artikels van de maond. De artikels mit een sterretjen achter der naam bin al 't vergangen jaor onder de andach ewes. ==Artikel van de maond== ===Nds-nl=== ==== <span class="plainlinks">[{{fullurl:Mal:Artikel van de maond/jannewaori|action=edit}} Jannewaori]</span> ==== {{Artikel van de maond/jannewaori}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== <span class="plainlinks">[{{fullurl:Mal:Artikel van de maond/febrewaori|action=edit}} Febrewaori]</span> ==== {{Artikel van de maond/febrewaori}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== <span class="plainlinks">[{{fullurl:Mal:Artikel van de maond/meert|action=edit}} Meert]</span> ==== {{Artikel van de maond/meert}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== <span class="plainlinks">[{{fullurl:Mal:Artikel van de maond/april|action=edit}} April]</span> ==== {{Artikel van de maond/april}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== <span class="plainlinks">[{{fullurl:Mal:Artikel van de maond/mei|action=edit}} Mei]</span> ==== {{Artikel van de maond/mei}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== <span class="plainlinks">[{{fullurl:Mal:Artikel van de maond/juni|action=edit}} Juni]</span> ==== {{Artikel van de maond/juni}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== <span class="plainlinks">[{{fullurl:Mal:Artikel van de maond/juli|action=edit}} Juli]</span> ==== {{Artikel van de maond/juli}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== <span class="plainlinks">[{{fullurl:Mal:Artikel van de maond/augustus|action=edit}} Augustus]</span> ==== {{Artikel van de maond/augustus}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== <span class="plainlinks">[{{fullurl:Mal:Artikel van de maond/september|action=edit}} September]</span> ==== {{Artikel van de maond/september}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== <span class="plainlinks">[{{fullurl:Mal:Artikel van de maond/oktober|action=edit}} Oktober]</span> ==== {{Artikel van de maond/oktober}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== <span class="plainlinks">[{{fullurl:Mal:Artikel van de maond/november|action=edit}} November]</span> ==== {{Artikel van de maond/november}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== <span class="plainlinks">[{{fullurl:Mal:Artikel van de maond/desember|action=edit}} Desember]</span> ==== {{Artikel van de maond/desember}} <br style="clear:all" clear=all /> === Eerdere artikels van de maond === {| |valign=top| *[[Barok]] (juli 2006) *[[Kunstgeschiednis]] (augustus 2006) *[[Doempien]] (september 2006) *[[Boertang]] (oktober 2006) *[[Scho]] (november 2006) *[[Van Jonge Leu en Oale Groond]] (desember 2006) *[[Ut quid iubes pusiole]] (jannewaori 2007) *[[Meziek]] (febrewaori 2007) *[[Adderblad]] (meert 2007) *[[Sokkeloa]] (april 2007) *[[Nicolaus Copernicus]] (mei 2007) *[[Tweants]] (juni 2007) *[[Waddenzee]] (juli 2007) *[[Stöarke]] (augustus 2007) *[[Oaversticht]] (september 2007) *[[Adige]] (oktober 2007) *[[Urkers]] (november 2007) *[[Moor (toponiem)]] (desember 2007) *[[Oelebred]] (jannewaori 2008) *[[Mirreweenterhoorn]] (febrewaori 2008) *[[Scheuvel]] (meert 2008) *[[Helligen Hendrik]] (april 2008) *[[Heed (vegetasie)]] (mei 2008) *[[Grunnegs]] (juni 2008) *[[Attinsioa]] (juli 2008) *[[Breevoort]] (augustus 2008) *[[Nedersaksië]] (september 2008) *[[Sallaans]] (oktober 2008) *[[Jazz]] (november 2008) *[[Kìrsttied]] (desember 2008) *[[Skokkers]] (jannewaori 2009) *[[Nedersaksische literetuur töt 1900]] (febrewaori 2009) *[[Sleurhutte]] (meert 2009) *[[Duve]] (april 2009) | valign=top | *[[Westerwoolds]] (mei 2009) *[[Boekspieker]] (juni 2009) *[[Karel Diederik Schönfeld Wichers]] (juli 2009) *[[Erebeie]] (augustus 2009) *[[Droeve]] (september 2009) *[[Johanna van Buren]] (oktober 2009) *[[Tachtigjoarigen Oorlog]] (november 2009) *[[Kìrsttied]] (desember 2009) *[[Stöppelhaene]] (jannewaori 2010) *[[Graofschopper plat]] (febrewaori 2010) *[[Löss]] (meert 2010) *[[Keulkes]] (april 2010) *[[Kuunder (revier)]] (mei 2010) *[[Appelsien]] (juni 2010) *[[Äärdvärken]] (juli 2010) *[['t Swieniegeltje]] (augustus 2010) *[[Könning (titel)]] (september 2010) *[[Donar]] (oktober 2010) *[[Nationaol Park De Weerribben]] (november 2010) *[[Oljoar]] (desember 2010) *[[Markermeer]] (jannewaori 2011) *[[Graofschopper plat]] (febrewaori 2011) *[[Klingon]] (meert 2011) *[[Tìmpelders]] (april 2011) *[[Saksenspegel]] (mei 2011) *[[Waols]] (juni 2011) *[[Drumcorps]] (juli 2011) *[[Zwols]] (augustus 2011) *[[Sprenge]] (september 2011) *[[Enkhuzens]] (oktober 2011) *[[Oosters-Orthodoxe Karke]] (november 2011) *[[Nijjoarsrollechie]] (desember 2011) *[[Markermeer]] (jannewaori 2012 - ''herhaoling'') | valign=top | *[[Zwöpslag]] (febrewaori 2012) *[[Stadsgrunnegs]] (meert 2012) *[[Fering]] (april 2012) *[[Oostvaardersplassen]] (mei 2012) *[[Waols]] (juni 2012 - ''herhaoling'') *[[Drumcorps]] (juli 2012 - ''herhaoling'') *[[Heuibröai]] (augustus 2012) *[[Asgard]] (september 2012) *[[Family Guy]] (oktober 2012) *[[Leegsaksische vlaag]] (november 2012) *[[Heliand]] (desember 2012) *[[The Simpsons]] (jannewaori 2013) *[[Kroasië]] (febrewaori 2013) *[[Gibraltar]] (meert 2013) *[[Rien]] (april 2013) *[[Grunnen (provìnzie)]] (mei 2013) *[[Bakstiengotiek]] (juni 2013) *[[Chimpansee]] (juli 2013) *[[Algemeyne Schryvwys']] (augustus 2013) *[[Geer]] (september 2013) *[[Vikings]] (oktober 2013) *[[Hanze]] (november 2013) *[[Stellingwarf]] (desember 2013) *[[Ploatsnoambred]] (jannewaori 2014) *[[Bekke]] (febrewaori 2014) *[[Klompenmaker]] (meert 2014) *[[Fotografie]] (april 2014) *[[Autorodeo]] (mei 2014) *[[Eeknprosessieroepe]] (juni 2014) *[[Apokope]] (juli 2014) *[[Marken]] (augustus 2014) *[[Geer]] (september 2014 - ''herhaoling'') *[[Vikings]] (oktober 2014 - ''herhaoling'') |valign=top| *[[Hanze]] (november 2014 - ''herhaoling'') *[[Kìrsttied]] (desember 2014 - ''herhaoling'') *[[Ploatsnoambred]] (jannewaori 2015 - ''herhaoling'') *[[De Fofftig Penns]] (febrewaori 2015) *[[Søren Kierkegaard]] (meert 2015) *[[Brouweri-je]] (april 2015) *[[Llanfairpwll­gwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch]] (mei 2015) *[[Maarten Luther]] (juni 2015) *[[Kreilook]] (juli 2015) *[[Hachiko]] (augustus 2015) *[[Alaska]] (september 2015) *[[Vikings]] (oktober 2015 - ''herhaoling'') *[[Hanze]] (november 2015 - ''herhaoling'') *[[Kìrsttied]] (desember 2015 - ''herhaoling'') *[[Ploatsnoambred]] (jannewaori 2016 - ''herhaoling'') *[[De Fofftig Penns]] (febrewaori 2016 - ''herhaoling'') *[[Søren Kierkegaard]] (meert 2016 - ''herhaoling'') *[[Brouweri-je]] (april 2016 - ''herhaoling'') *[[Nederfrankies]] (mei 2016) *[[Hertogdom Saksen]] (juni 2016) *[[Sik]] (juli 2016) *[[Dollert]] (augustus 2016) *[[Alaska]] (september 2016) *[[Vikings]] (oktober 2016 - ''herhaoling'') *[[Hanze]] (november 2016 - ''herhaoling'') *[[Karstboom]] (desember 2016) *[[Ploatsnoambred]] (jannewaori 2017 - ''herhaoling'') *[[Baskies]] (febrewaori 2017) *[[Bokmål]] (meert 2017) |} ===Nds-de (niet meer in gebruuk)=== *[[Mal:Artikel van de maond/nds-de/jannewaori]] *[[Mal:Artikel van de maond/nds-de/febrewaori]] *[[Mal:Artikel van de maond/nds-de/meert]] *[[Mal:Artikel van de maond/nds-de/april]] *[[Mal:Artikel van de maond/nds-de/mei]] *[[Mal:Artikel van de maond/nds-de/juni]] *[[Mal:Artikel van de maond/nds-de/juli]] *[[Mal:Artikel van de maond/nds-de/augustus]] *[[Mal:Artikel van de maond/nds-de/september]] *[[Mal:Artikel van de maond/nds-de/oktober]] *[[Mal:Artikel van de maond/nds-de/november]] *[[Mal:Artikel van de maond/nds-de/desember]] gd3assoaxawotblup3elq4448rvjtih 0 6749 111182 34069 2009-07-08T21:46:51Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Nedersaksische taalwiezers]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Nedersaksische taalwiezers]] 1vpqy4w7diyqqmhrk6tlnqyf6tqqk90 4 6753 195051 34095 2011-06-23T08:40:37Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Wikipedie:Artikel van de maond]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Artikel van de maond]] 48sh5z14odh16pr082i1w2q7f4aq2oq 8 6760 34190 2007-04-24T09:45:59Z Servien 7 Nieje pagina: *#Redenen veur 't blokkeren van IP-adressen *vandelisme *ongewonste reclame *#Redenen veur 't blokkeren van gebrukers *beledigen *sokpop wikitext text/x-wiki *#Redenen veur 't blokkeren van IP-adressen *vandelisme *ongewonste reclame *#Redenen veur 't blokkeren van gebrukers *beledigen *sokpop f270npc5m78kxexgcwlylqlrqkjm17p 8 6763 34193 2007-04-24T09:52:13Z Servien 7 Nieje pagina: Zeuk wikitext text/x-wiki Zeuk hpxkajrhox1xpc1sv754h55eco451wg 8 6764 34194 2007-04-24T09:52:42Z Servien 7 Nieje pagina: Logboeken deurzeuken wikitext text/x-wiki Logboeken deurzeuken 6zfj6x49l1qa9c2u2pnels6eqw48nkr 8 6766 72368 34196 2008-07-09T18:53:10Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Toezichslogboek oih5cthm3sc7sgxdupsxay0f2lad1s9 0 6775 257593 219733 2013-03-11T11:28:08Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 14 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q257287]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''PSV''' kan meerdere betekenissen hem: * Philips Sport Vereniging uut Eindhoven; zie: ** [[PSV (voetbal)]], de Eredivisie-vootbalverenige ** [[PSV Honkbal]], de honkbalverenige ** [[PSV Korfbal]], de korfbalverenige ** [[PSV Zwemmen en waterpolo]], de zwem- en wapterpolo-verenige ** [[PSV Atletiek]], de atletiekverenige ** [[Federatie van Philips Sport Verenigingen]], de overkoepelende orgenisasie ** [[PSV (personeelsverenige)]], de moerverenige. *[[Progressieve Surinaamse Volkspartij]], een Surinaamse poletieke pertie {{dv}} ojf14i371wv1ou8i9dneaweec95x8vw 6 6776 168215 128076 2010-11-24T09:50:53Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == van nl-wiki == Licentie == {{PD-vw}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Möppelt]] 557xciyssew2iyuzdafu6zq8wbhndoh 4 6780 205359 34307 2011-09-06T08:44:24Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Wikipedie:Vortdoon]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Vortdoon]] qi47v91jzz4myo7a5u6d0er8yuhwvek 0 6781 34330 2007-04-25T11:43:00Z Servien 7 [[Jovink en de voederbietels]] is ewiezigd naor [[Jovink en de Voederbietels]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Jovink en de Voederbietels]] 1qcy8p53i7wenqlk0uz83af0navcvai 8 6807 34613 2007-04-28T08:08:32Z Servien 7 Nieje pagina: Hieronder steet een lieste mit pagina's dee krek vort-edaon bin en de leste blokkeringen dee uut-evoerd bin waorvan de inhoud verbörgen is veur beheeerders. Zie de [[Special:Ipblockli... wikitext text/x-wiki Hieronder steet een lieste mit pagina's dee krek vort-edaon bin en de leste blokkeringen dee uut-evoerd bin waorvan de inhoud verbörgen is veur beheeerders. Zie de [[Special:Ipblocklist|IP-blokkeerlieste]] veur een lieste mit blokkeringen en verbanningen dee noen van krach bin. 61rcy9zl5fpp6g4hz4katxo1k5tjepk 8 6820 61942 61940 2008-03-27T11:10:46Z Servien 7 wikitext text/x-wiki $1 {{PLURAL:$1|actie|acties}} um [[$3]] naor modus $2 in te stellen 6g0ozjc4lcag04a41jdmqqefyye1hrf 0 6821 285366 265188 2016-09-07T22:41:34Z Materialscientist 14501 same image, better quality ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.6.5]]) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:JaapEden.jpg|250px|thumb|right|n Scheuvelloper]] [[Ofbeelding:Houten schaatsen.JPG|350px|thumb|Fraise deurlopers; holten scheuvels zunder aanmôkte schoun dij onder de vouten bonden wuiren]] [[Ofbeelding:Tour skate ice1.jpg|350px|thumb|Scheuvel]] De '''scheuvel''' is n iezer dat onder de [[scho]]unen bonden wordt of aan de schounen vaastmôkt is, om zok doarmit over t [[ies]] te verploatsen, [[scheuvellopen]] nuimd. Aine dij de scheuvels broekt wordt n scheuvelloper nuimd. == Glidsers == Oet aarcheologische vondsten is bleken dat der aal ien de oertied "scheuvellopen" wuir. t Was dou nog veuraal n kwestie van glieden. De alereerste scheuvels worden doarom '''glidskers''' nuimd; ''glids'', is n [[rib (anatomie)|rib]] of n [[middenvoutsbain]] van n [[kou]], [[peerd]] of [[haart (daaier)|haart]]. De glissers wuiren veurzain van goaten en mit pezen of oalvellen aan de vout vastmôkt. Om t ôfzetten op t ies te versimpeln, wuiren voak ain of twij stokken broekt. Loater wuiren ook prikstokken as helpmiddel ienzet. Glissers of botscheuvels binnen deur hail Europa terugvonden. Ien Nederlaand binnen zai middelkerwies veuraal broekt tuzzen 800 en 1200. == Glids-iezers == De glidser wuir ien de loop van de aiwen aal meer vervongen deur n holten scheuvels mit iezeren '''glids-iezer'''. Middelkerwies dee t glids-iezer om en bie 1400 zien ientree. Op middelaiwse printen en schilderijen binnen zie voak terug te vinden. Veurbeeld hiervan is de holtgravuur ''De val op het ijs van de heilige [[Lidwina van Schiedam]]'' van Johannes Brugman oet 1498. t Kunstwaark toont n gebeurtenis van sikkom honderd joar eerder woarop scheuvels mit glids-iezers op de aachtergrond ôfbeeld worden. == Hollaandse en Fraise scheuvels == Ien de 19e aiw kende man drij heufdsoorten scheuvels: de Hollaandse krulscheuvel, de Zuud-Hollaandse boanscheuvel en de Fraise scheuvel. Baaide Hollaandse scheuvelsoorten wuiren veuraal broekt om te zwieren over t ies (t loatere [[kunstscheuveln]]). Dizze scheuvels haren veulaal n sierleke krul aan de veurkaant. Bie de Fraise scheuvel gong t om snìlhaid. Dizze scheuvel haar n hoge haals van holt. De voutstoapel (t paart van de scheuvel woar of de voutzool op rust) was bie de Fraise scheuvel recht van vörm, in tieds dat dizze bie de Hollaandse scheuvel de vörm van n aacht haar. == Fraise deurlopers == De Fraise scheuvel oet de negentiende aiw mit n hoge haals en n schaarpe punt was nait hailmoal zunder gevoar. Op Duutse iesboanen wuir de Fraise scheuvel doarom verboden. As reaksie hierop wuir de haals veurzain van n sierlek en ongevoarlek ekkeltje. Nevven dizze aanpassen, wuir de scheuvel ien de loop van de tied aal laanger. De grootste verbeteren was aans t verlaangen van t scheuveliezer. Zo wuir om en bie 1875 de [[Fraise deurloper]] geboren, n scheuvel mit n grotere stabiliteit woarmit man n laangere slag môken kon. De scheuvel ston beschreven as deugdelk en vlot en was doarom veuraal bie körte-boanscheuvelers hail populèr. Om en bie de [[Tweede Wereldoorlog|Twijde Wereldkraig]] was hai tot wied boeten [[Fraislaand]] deurdrongen. == Noren == Op 10 febrewoari 1954 vijerde iesveraineg Thialf ien t Herenveen heur 75-joareg jubileum. Dit wuir vijerd mit n scheuvelloopwedstried. De Nederlaander Gerard Maarse (gos: Geert Moors) en de Noor Arne Johhansson luipen doarbie veur t eerst op stoalen hoge Noren. Heur tegenstaanders op de maist nijmoodse Fraise deurlopers konden t twijtel nait biebenen. De invoasie van stoalen Noren was doarmee n feit. De holten deurlopers kregen n aal ollerwetser imago en de verkoop doalde dramoatisch. De nekslag veur honderden Nederlaandse scheuvelmôkers. == Soorten scheuvels == === Op t ies === * [[Friese doorloper|Fraise deurlopers]] * [[Glijijzertje|Glidsiezerkes]] (kinderscheuvels) * [[Lege Noor]] en [[Hoge Noor]] * [[Klapscheuvel]] * [[Kunstloopscheuvel]] * [[Noor (scheuvel)|Noren]] * [[Rondloopscheuvel]] (veurloper van kunstloopscheuvel) * [[Ieshockeyscheuvel]] === Op t laand === * [[Rolscheuvels]] * [[Inline-scheuvels]] == Leegsaksisch == * [[Drèents]]: ''scheuvel, skeuvel'' (waarkwoord: ''scheuvels rönnen'') * [[Grunnegs]]: ''scheuvel'' (waarkwoord: ''scheuvellopen'') * [[Oostfreisk]]: ''scheuvel'', ''skeuvel'' (Platduutse skriefwies: ''schöfel'') * [[Sallaans]]: ''scheuvel, schaatse'' * [[Stellingwarfs]]: ''scheuvel, schaetse'' * [[Tweants]]: ''scheuvel, schaatse'' * [[Veluws]]: ''schaots{{small()|e}}'', ''schaose'' == Boetende hìnwieze == * [http://www.schaatsmuseum.nl/ Scheuvelsmuseum ien Hindeloop] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Scho]] 2ktmdd5a0c5mgp1dsln04jsu8az4ofo 14 6822 271792 266583 2013-12-07T00:37:34Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Footwear}} [[Kategorie:Kleren]] 392j3n4pca3iqqoy4qaflf1g8s2xxpt 0 6823 279118 274741 2015-03-27T16:31:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Beatrixwoudrichem2007.jpg|thumb|250px|Keuninginnedag [[2007]]]] [[Bestaand:Koninginnedag 2005 amsterdam2.jpg|thumb|250px|Keuninginnedag in [[Amsterdam]]]] '''Keuninginnedag''' is de nationaole [[feestdag]] van et [[Nederlaand|Keuninkriek van Nederlaand]] en wodt sund [[1949]] vierd op [[30 april]], de verjaordag van [[Juliana van Nederlaand|Keuninginne Juliana]] (veurhenne op [[31 augustus]], de verjaordag van [[Wilhelmina van Nederlaand|Keuninginne Wilhelmina]]). In jaoren waorin Keuninginnedag op een [[zundag]] vaalt (bi'jgelieks in [[2006]]) wodt de dag op [[zaoterdag]] [[29 april]] vierd. == Geschiedenisse == Keuninginnedag is begonnen as viering van et [[Nederlaans koningshuus|Nederlaanse keuningshuus]] in [[1885]] mit de vuufde verjaordag van Wilhelmina. Doe [[Beatrix van Nederlaand|Keuninginne Beatrix]] Juliana opvolgde as keuninginne op [[30 april]] [[1980]], besleut ze de feestdag op [[30 april]] an te holen omdat et op heur eigen verjaordag (op [[31 jannewaori]]) meerstal koold [[wienter|winterweer]] is, en dan zollen d'r gien aktiviteiten veur buten orgeniseerd kunnen wodden. == Aktiviteiten == Op Keuninginnedag wodden d'r vaeke [[rommelmark]]en holen en bin d'r alderhaande aktiviteiten orgeniseerd in et dörp of in de stad. De winkelstraoten en huzen wodden vaeke versierd mit oranje en rood-wit-blauwe [[vlagge]]ties en [[belon]]nen. Mit keuninginnedag gaot de [[keuninklike femilie]] d'r meerstal op uut, ze bezeuken dan een peer plakken in et laand. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.koninklijkhuis.nl/content.jsp?objectid=4464 Keuninginnedag vrogger en now] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Feest]] [[Kategorie:Monarchie]] ruopsfykb6ty0icxm3ryi5gy7tcople 0 6824 264656 257562 2013-05-06T21:05:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Carl Spitzweg 036.jpg|thumb|250px|Riekeluui mit een kuierstok]] Een '''kuierstok''' of '''wandelstok''' is van oorsprong een stok dee gebruuk wönnen veur 't lopen. Kuierstokken wönnen inmiddels veur verschillende dingen gebruuk. Ze kunnen emaak wönnen van [[holt|hout]], [[bamboe]], [[metaal]] of [[kunsstof]], zoas [[carbon]]. De gewone kuierstok is een houten stok dee gebruuk wönnen um 't lopen makkelijker te maken. 't Wönnen gebruuk as ondersteuning. In de [[19e eeuw]] en eerste de helfte van de [[20e eeuw]] was de kuierstok een soort staotussymbool veur heren uut de betere staand. Vake hannen de dure kuierstokken een ivoren ronde knoppe bovenop. Zowel ouwere as jongere heren leupen dermee op straote, neet umdat ze de stok neudig hannen mar gewoon as versiering (soms oek as verdejiging tegen bieveurbeeld anvallen van [[hond]]en of personen). Der bin oek kuierstokken dee veur aandere dingen gebruuk wönnen, zo bin der bieveurbeeld kuierstokken veur [[bliend]]e meensen; um te veulen ho as ze lopen mutten zonder dat der ongelokken gebeuren, skistokken veur bie 't [[skiën]], kuierstokken veur bie sporten as [[noords wandelen]], en krukken vanzelf veur a-j de botten ebreuken hemmen of a-j de [[voot]] bezeerd hemmen, en zo ku-j nog wel effen deurgaon. De ouwe Twentse uutvoerige van de kuierstok ku-j heet een [[goastok]]. ==[[Nedersaksisch]]== *[[Veluws]]: **''wa{{small()|a}}ndelstok{{small()|ke}}'' **''kuierstok'' ([[Nunspeet]], [[Lieren]], [[Oldebroek]], [[Wezep]]) **''gaostok'' (veural [[Oost-Veluws]]) **''loopstok'' ([[Waopenvelde]]) **''darde been'' ([[Armelo]]) [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Hulpmiddel]] 7vrb56xtp1cyiobs59dzcrhdm9kj35u 0 6828 279487 274395 2015-03-27T17:32:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:World Monarchies.png|250px|thumb|'''Donkergruin:''' konstitusjonele monaarchie<br />'''Lichtgruin:''' heuren bie t Gemainebest<br />'''Oranjerood:''' halfkonstitusjonele monaarchie<br />'''Rood:''' absolute monaarchie<br />'''Rôze:''' subnasjonoale monaarchie]] n '''Monaarchie''' is van oorsprong n [[regeernsvörm]] woarbie de haile maacht bie ain persoon ligt. t Woord is n soamenstellen van de [[Grieks]]e woorden ''monos'' (ain) en ''arkein'' (heersen), dus aiglieks n regeernsvörm woarbie t laand deur ain femilie (van oadel) regeerd wordt. De tegenhonger van n monaarchie is n [[rippebliek|republiek]] (vanoet t [[Latien|Latain]]: ''res publica'' = 'algemaine zoak'), n regeernsvörm woarbie de maacht angoal veur n bepaarkte tied opdruigen wordt aan ain of meerdere personen. In n monaarchie is t laaiderschop maisttieds aarfelk, n poar veurbeelden van monaarchien woarbie t stoatsheufd wel kozen wordt binnen [[Maleisië|Malaizie]] en [[Vaticaanstad|Vatikoanstad]]. n Laand mit n monaarchie as regeernsvörm hait n ''vôrstendom''. De maiste monaarchien binnen [[Könning (titel)|keunenkrieken]]. Der binnen ook oetzunderens: * [[Monaco|Monako]] en [[Liechtenstein]] binnen [[preens|prinsdommen]]. * [[Luxemburg (laand)|Luxembörg]] is n [[hertog|grootheertogdom]]. == Soorten monaarchien == {| | * [[Kaaizerriek]] * [[Keunenkriek]] * [[Sultanoat]] * [[Vôrstendom]] | valign=top | * [[Grootheertogdom]] * [[Heertogdom]] * [[Groaf]]schop |} == Zai ook == * t [[Nederlaans koningshuus|Nederlaandse keunenshoes]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Monarchie]] pvyijtcco3qa7j8jex3n7o9ssk1livp 0 6831 272223 265088 2013-12-11T03:04:42Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{wrapper}} |[[Ofbeelding:Nails.jpg|thumb|Lunzen mit platte en verloren kop]] |- |[[Ofbeelding:Konische Vierkantnägel-1.jpg|thumb|Vierkaante lunzen]] |} n '''Lunze''' of '''luns''' is n van [[staol (metaal)|stoal]] môkte stukkie smidwaark dij bruukt worden om zoaken aanmekoar vast te môken. De maist bruukte is de lunze mit platrutende kop. Veur waark woarbie de lunzen zichtboar blieven (zonuimd zichtwaark), bruukt man ook wel de lunze mit verloren kop; dizzent valen minder op. Ook binnen der lunzen mit n soort schroufdroad of mit weerhoakies, dij hail moelek lös te roppen binnen. De lengte en dikte van droadnoagels worden in millimeters op de verpakken aangeven: bieveurbeeld 50 × 3,0; dat is dus 50 mm laank en 3 mm dik. Lunzen kinnen mit n [[hoamer]] of mit n lunsmessien verwaarkt worden. ==Leegsaksisch== *[[Achterhooks]]: ''droadnaegel, spieker'' *[[Grunnegs]]: ''lunze, luns'' *'''Overeg:''' ''spieker'', ''speker'', ''draodn{{small()|a}}egel'' (en spellingsvarianten) ==Trivia== *''Spieker'' is ok n name veur n veurraodskure waor [[graonn]] op-eslaegen wöd. Spieker is n olde verbaastering van t woord "spicarium", ''spica'' is Latien veur graon. Dit woord veur graonopslagplaetse vind wi'j deur heel Nederlaand maor veural in t noorden en t oosten van Nederlaand. *Mit ''draodnegel'' wörden oek wel es n "dwars" of "vervelend meens" bedoeld. {| [[Ofbeelding:Meetpunt.jpg|thumb|left|Meetlunze in t aasfolt]] | valign="top" | [[Ofbeelding:Spijkers (Nails).jpg|left|thumb|1=aasfoltlunze; 2=aasfoltlunze mit braide kop; 3=kopern lunze; 4=stoalen lunze mit verloren kop; 5=stoalen lunze mit pladde kop; 6=schrouflunze; 7=ringlunze mit weerhoake]] |} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Raaive]] 07xdkd7ytcp62u34qbsx9mif1b0iasi 0 6832 35265 2007-05-01T09:38:26Z 81.205.234.85 deurverwiezing naor [[Lunze]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Lunze]] tb5uxyhhvfwdy9cacr9dg9hxawowrg8 0 6833 35269 2007-05-01T09:48:00Z Grönneger 1 35 [[Monarchie]] is ewiezigd naor [[Monaarchie]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Monaarchie]] 9w7os8btcxxkw6ztwqeae6u95wihvxk 0 6834 35301 2007-05-02T08:58:26Z Tubantia 15 deurverwiezing naor [[Tweede Wereldoorlog]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Tweede Wereldoorlog]] d9i5mzt7f9djio8rv43x8av2jawwk7q 0 6835 35352 2007-05-03T08:32:15Z Servien 7 deurverwiezing naor [[2 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[2 meie]] hfsetjnwpht5796998z5mh1shy4gthi 0 6836 35353 2007-05-03T08:32:36Z Servien 7 deurverwiezing naor [[3 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[3 meie]] nxngzbrx3zk4pr5o7ds3gpg3gu9zlbm 0 6837 35354 2007-05-03T08:32:50Z Servien 7 deurverwiezing naor [[4 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[4 meie]] dxzey07t2hlrimt2p6tk7a52by4sfsg 0 6838 35355 2007-05-03T08:33:08Z Servien 7 deurverwiezing naor [[6 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[6 meie]] opmr9bj53qpi2goriayqb3j0gsv7no6 0 6839 35356 2007-05-03T08:33:22Z Servien 7 deurverwiezing naor [[7 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[7 meie]] 9pzh9vo24zlcr2wzdrbtyxpep0vafns 0 6840 35357 2007-05-03T08:33:39Z Servien 7 deurverwiezing naor [[9 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[9 meie]] hxwqittatxq1t17szv2w28nra33uaha 0 6841 35358 2007-05-03T08:33:53Z Servien 7 deurverwiezing naor [[10 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[10 meie]] 1jene0p7p8fk36xy8f51r8dygtaw15f 0 6842 35359 2007-05-03T08:34:06Z Servien 7 deurverwiezing naor [[11 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[11 meie]] 89i821zpphvko3eh774q3xpus08l9ek 0 6843 35360 2007-05-03T08:34:22Z Servien 7 deurverwiezing naor [[12 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[12 meie]] mc9unqmz1lry4uyvcp5hmj2bd1xc4hp 0 6844 35361 2007-05-03T08:34:33Z Servien 7 deurverwiezing naor [[13 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[13 meie]] 35a0hlr1pugi8qqfu239cqa9ti1b2jc 0 6845 35362 2007-05-03T08:34:44Z Servien 7 deurverwiezing naor [[14 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[14 meie]] ih1x5mpmot6b4qb55h12bx8968edz30 0 6846 35363 2007-05-03T08:34:54Z Servien 7 deurverwiezing naor [[15 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[15 meie]] aovsoss2af3gmxy2eynhbszmph24xhn 0 6847 35364 2007-05-03T08:35:07Z Servien 7 deurverwiezing naor [[16 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[16 meie]] lp0tvzl7ehuwpi9cza4zci0y65s6ka6 0 6848 35365 2007-05-03T08:35:17Z Servien 7 deurverwiezing naor [[17 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[17 meie]] hiy5qyecbu4bzq3835xkg4fs5jh5z6d 0 6849 35366 2007-05-03T08:35:34Z Servien 7 deurverwiezing naor [[18 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[18 meie]] qzdulhdua28kw49sgreouzjhpanwwhc 0 6850 35367 2007-05-03T08:35:46Z Servien 7 deurverwiezing naor [[19 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[19 meie]] q1v41phmifwz1ku5ngtx0awauz6itpc 0 6851 35368 2007-05-03T08:35:58Z Servien 7 deurverwiezing naor [[20 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[20 meie]] 313hmfpr6ynjl4939662fyi4xwl5k2m 0 6852 35369 2007-05-03T08:36:09Z Servien 7 deurverwiezing naor [[21 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[21 meie]] j026ag23aoptch53fb00upzqjpp3lie 0 6853 35370 2007-05-03T08:36:23Z Servien 7 deurverwiezing naor [[23 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[23 meie]] 79ukafyyqlaqoy5em4wklf01p203gct 0 6854 35371 2007-05-03T08:36:35Z Servien 7 deurverwiezing naor [[24 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[24 meie]] 7up0fjrqz99duxfhlo1la8txuvs7xm8 0 6855 35372 2007-05-03T08:36:50Z Servien 7 deurverwiezing naor [[25 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[25 meie]] rj9q89rd1v3z6do0golmvmzewtxofwx 0 6856 35373 2007-05-03T08:37:01Z Servien 7 deurverwiezing naor [[26 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[26 meie]] rsyl612uoisjlxk67782m0ehh8yjghy 0 6857 35374 2007-05-03T08:37:14Z Servien 7 deurverwiezing naor [[27 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[27 meie]] j9l9mhln26hoxohgo8q04u6b821rrbp 0 6858 35375 2007-05-03T08:37:26Z Servien 7 deurverwiezing naor [[28 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[28 meie]] loe0gagav40ztz6v8g8zzipquuard83 0 6859 35376 2007-05-03T08:37:55Z Servien 7 deurverwiezing naor [[31 meie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[31 meie]] 1q816q097vjrgu3t9u8ow0zjh8th5t8 0 6860 279119 275084 2015-03-27T16:31:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Flag of Germany 1933.svg|thumb|250px|Vlage]] [[Bestaand:Wappen Nazi-Deutschlands.jpeg|thumb|250px|Swastika]] Mit '''Nazi-Duutslaand''', t '''Daarde Riek''' of soms ook t '''Doezendjoarege Riek''' wordt n periode ien de schiednis van [[Duutslaand]] bedould dij luip van [[30 jannewaori|30 jannewoari]] [[1933]] tot [[8 meie|8 maai]] [[1945]] tou onder t [[nationaalsocialisme|naziregime]]. Ien dizze periode ([[1939]]) begon Nazi-Duutslaand de [[Tweede Wereldoorlog|Twijde Wereldkraig]], dij ien [[Europa (continent)|Europa]] op 8 maai 1945 ìndegde mit de [[kapituloatsie]] van Duutslaand. De nazies nuimden heur stoat t ''Daarde Riek''. As Eerste Riek gol t olle [[Hailege Reumse Riek|Hillege Reumse Riek van de Duutse Noatsie]] (843-1806), as Twijde Riek t [[Duutse Kaaizerriek]] (1871-1918). Volgens heur verwaachtens zol t Daarde Riek (minstens) doezend joar bestoan. Offisjeel lag de haile maacht ien t Daarde Riek bie [[Adolf Hitler]]. Ien de praktaik luit hai veul over aan zien onderschikden. Heur bevougdheden waren nait slim dudelk vaastlegd en overlapden ainander voak. Der wordt wel ais sègd dat Hitler dit doulbewust dee om mit dizze verdail-en-heerspolitiek eventuwele konkurenten ien de partaai ''mekoar'' dwaars te zitten lôten ien stee van dat zai hom overaal de schuld van geven zollen. {{dia|Schreven ien t [[Hoogelaandsters]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nazi-Duutslaand]] kgz7u7glpzz1ho56wohjmvv3xr3jnss 0 6861 294623 289224 2017-11-14T11:49:56Z Wwikix 13678 update wikitext text/x-wiki {{Titel kleine letter}}{{Gemainte | noam = n Heeg | bestandsnoam vlage =Flag_of_The_Hague_(variant).svg | bestandsnoam woapen = ArmsThe Hague.png | lokoatsie = LocatieDenHaag | provìnzie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdploats = [[n Heeg]] | oppervlak = 98,20 | oppervlak laand = 82,66 | oppervlak woater = 15,54 | inwoner = 474.680 | doatum inwoner = [[1 jannewaori|1 jannewoari]] [[2007]] | dichtte = 5762 | breedtegroad = 52/05/0/N | lengtegroad = 4/18/0/E | verkeersader = A4, A12, N14, NS Olde Liende, Hofpleinliende | netnummer = 070 | postkode = 2491-2599| webstee = [http://www.denhaag.nl www.denhaag.nl] | }} '''n Heeg''' ([[Nederlaands]]: ''Den Haag'' {{Audio|308 Den Haag.ogg|<small>oetsproak</small>}} of '' 's-Gravenhage'' {{Audio|309 s Gravenhage.ogg|<small>oetsproak</small>}}) is de [[heufdstad]] van de Nederlaandse provìnzie [[Zuud-Hollaand|Zuudhollaand]]. Op [[1 jannewaori|1 jannewoari]] [[2007]] haar de gemainte 474.680 inwoner (bron: CBS) dit betaikent dat de gemainte n Heeg de daarde gemainte van t laand is, wat de t aantel inwoner aangaait. n Heeg is ook de [[regeernszetel]] van [[Nederlaand]], dus de zetel (of: ''residìnsie'') van de [[regeern]] en t [[paarlemìnt]]. Ook is t t toekomstige woonstee van [[Willem-Alexander van de Nedderlanden|keuning Willem Alexander]]. Omdat t om dizze rezens aiglieks ook aan de definitsie van heufdstad voldut, wordt t in sommege boetenlaandse gidsen en bouken ook wel as heufdstad van Nederlaand nuimd. De gemainte n Heeg môkt ook dail oet van t [[koaderwetgebied]] Heeglaanden en de agglomeroatsie [[Raandstad (gebeed)|Raandstad]]. == Noam == Vrouger was de noam van dizze ploats ''Die Haghe'' of ''Den Hag(h)e''. Vanôf [[1602]]/[[1603]] broekte t stadsbestuur offisjeel de noam '''s-Gravenhage'', dij as deftigere variaant zain wuir en komt van 'des Graven ha(a)ge' (groaf zien heeg). Vanôf [[1990]] broekt de gemainte aaltied de (verkörte) noam ''Den Haag'' (in stee van 's-Gravenhage), ook al deur de internatsjonoaliseern van de hofstad, heur hudege stoates van juridische heufdstad van de wereld, dij zie nog môr net kregen het (IGH; VN-ISH), en ook om aan te sloeten bie boetenlaandse noamen as ''The Hague'' in t [[Ingels|Engels]], ''La Haye'' in t [[Frans|Fraans]], ''(Den) Haag'' in t [[Duuts]], ''Haag'' in t [[Deens]], ''La Haya'' in t [[Spaans|Spoans]] en ''Hago'' in de internasjonoale keunsttoal [[Esperanto]]. In 1990 is n veurstel om de noam van de gemainte offisjeel in ''Den Haag'' te veraandern ôfwezen. De twij noamen binnen vanoldsheer offisjeel toustoan. Dit in tegenstellen tot de gemainte [['s-Hertogenbosch (gemeente)|'s-Hertogenbosch]], dij alleneg zó hait. De noam ''Den Bosch'' kin alleneg noar de stad verwiezen, nait noar de gemainte. Op paspoorten/idìntiteitskoarten en in offisjele stokken dij oetgeven worden deur de gemainte staait altied: 's-Gravenhage. De spoorwegen en de ANWB-weegwiezers broeken de körtere noam ''Den Haag'' (n Heeg). == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Den_haag-binnenhof.jpg|Binnenhof Ofbeelding:Den_haag-riddelzoale.jpg|Ridderzoale Ofbeelding:Den_haag-vredespalei.jpg|Vredenpaleis Ofbeelding:Den_Haag-binnenhöf.jpg|Binnenhof plein Ofbeelding:Den_Haag-mauritshuis.jpg|Mauritshuus Ofbeelding:Den_Haag-tolhuusken.jpg|Tolhuusken Ofbeelding:Scheveningen_pier.jpg|Pier Ofbeelding:DenHaag_madurodam.jpg|Madurodam </gallery> {{commons|Den Haag}} {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] 1ppcq1i9xaieg8oe0v5854eeh1g57ul 0 6862 35511 35399 2007-05-04T14:55:01Z Servien 7 deurverwiezing naor [[N Heeg]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[n Heeg]] 2or0ioxvcloprlc8n4gdygod5umc7cs 0 6863 35472 2007-05-04T11:10:42Z Grönneger 1 35 [[N Hoag]] is ewiezigd naor [[N Heeg]] wikitext text/x-wiki #redirect [[N Heeg]] 12o2w7lik6ycndw1n87dp9xb8mqm7n1 0 6864 264909 257708 2013-05-09T22:02:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Boven Wotter''' is n [[Grunnegs|Grunnegstoalege]] [[regiosoap|dramariege]] dij vanôf [[14 november|14 novìmber]] [[2007]] te zain was op [[RTV Noord]], de regionoale omroupzìnder van de pervìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. De eerste en twijde riege kinst op [[internet|droad]] bekieken. De eerste riege bestaait oet 12 ôfleverens en is produzeerd worden deur RTV Noord en IdtV. t Speult zok ôf om en bie de [[Blaauwe Stad]] en is tegenswoordeg situweerd. De schriever is [[Jan Veldman]], regisseur [[Harm Ydo Hilberdink]] en produksìnt [[Jaap Alkema]]. De heufdrollen worden speuld deur [[Albert Sekuur]] (''Derk''), [[Miranda Bolhuis]] (''Wini'') en [[Hero Muller]] (''Sicco''). ==Produksie== Noa t sukses van de [[regiosoap]]s oet Fraislaand ([[Baas Boppe Baas]] en [[Dankert & Dankert]]), Twìnte ([[Van Jonge Leu en Oale Groond]]) en Limburg ([[De Hemelpaort]]) von RTV Noord t ook tied veur een Grunneger riege. Ien t veurjoar van 2007 wazzen de veurberaaidens op wiedkieker te zain. De ôfleverens van de eerste riege binnen op t droad nog haildal te bekieken. De opnoames vonden ploats ien maai/juni 2007. t Begunvèrske is schreven deur [[Renger Koning]] en ienzongen deur Albert Secuur en Miranda Bolhuis (de heufdrolspeulers). ==Woar t om gaait== Boven Wotter is n twoalfdailege riege over de botsen tuzzen stad en plattelaand. De lokoatsie is de fiktieve ploats [[Elwerd]] körtbie [[Blaauwe Stad]], n nij aanlègd woon- en rekreoatsiegebied ien [[Oost-Grunnen]], dij wel echt bestaait. De heufdpersoon is de jonge boer Derk dij op t plattelaand ien omgeven van de Blaauwe Stad woont. Zien vraauw Wini het hom verlôten en woont mit heur nije man ien [[Zoetermeer]]. Môr as Janwillem, de nije man van Wini, n boan ien stad Grunnen aanboden krigt, veraandert ales... ==Laidtekst== ===Begunvèrske=== :''Alles komt ja toch boven wotter'' :''Alles gevoarlek daip verstopt'' :''Alles komt ja toch boven wotter'' :''Want t wil drieven, t wil drieven'' :''en doe holst t der nait onder'' ===Vèrske aan t ìnd=== :''Boven Wotter is nou'' :''t stee om te leven.'' :''In t leven is der altied wel wat'' :''in dörp, Ommelaand of in Stad.'' :''Wie kommen altied weer thoes, weer thoes'' :''want doar in Grunnen staait mien hoes'' ==Speulers== {| {{prettytable}} |- align=left |align=left|[[Albert Secuur]]||align=left|Derk Paradijs||jonge boer, sikkom 40 joar |- align=left |align=left|[[Miranda Bolhuis]]||align=left| Wini Zeeweg-Oosterman (voloet ''Alwina'')||ex van Derk |- align=left |align=left|[[Rombert Feenstra]]||align=left|Freek Paradijs||zeun van Derk en Wini, sikkom 16 joar |- align=left |align=left|[[Daniëlle Veldkamp]]||align=left|Stella Paradijs||döchter van Derk en Wini, sikkom 14 joar |- align=left |align=left|[[Hero Muller]]||align=left|Sicco Oosterman||pa van Wini |- align=left |align=left|[[Roemer Daalderop]]||align=left|Janwillem Zeeweg||nije man van Wini |- align=left |align=left|[[Sarah Schierbeek]]||align=left|Elodie Zeeweg||döchter van Janwillem, sikkom 14 joar |- align=left |align=left|[[Anna Huizing]]||align=left|Charlotte Zeeweg||twijlingzus van Elodie |} ===Bierollen=== *[[Roger Goudsmit]] - Eddy Swienhond, beste moat van Derk *[[Riemke Bakker]] - Vraauw Hoeksema, hoesholdster van Sicco *[[Marieke Klooster]] - Jannie Boerema, vriendin van Derk (†) *[[Patrick de Haas]] - Eppo Boerema, zeun van Jannie Boerema *[[Dirk van Weerden]] - Simon Hoeksema, bruier van vraauw Hoeksema *[[Max Sietsema]] - Ebel Popma *[[Janneke Geertsema]] - Corrie Popma *[[Germt Gringhuis]] - Meindert Popma, zeun van Corrie en Ebel Popma *[[Naree Pakee Itsara]] - Suchin, vraauw van Meindert *[[Hetty Hofman]] - Zwaan Zark, baankmitwaarker, dut t zölfde as Jan Dood *[[Marcel van Halteren]] - Swier Top, projektlaaider hoavenoetbraaiden *[[Ger Westra]] - lid road van bestuur ====Allain ien eerste riege==== *[[Theo de Groot]] - Jan Dood, baankmitwaarker, kennis van Derk *[[Sandra Mattie]] - Frederieke, minnoares van Janwillem ==Ôfleverens== De ôfleverens wuiren oetzonden op wonsdagoavond en herhoald op de doaropvolgende zundag, môr den mit Hollaandse ondertitels. De twijde riege wuir op vraaidagoavend oetzonden en ook op de zundag herhoald mit Hollaandse ondertitels. {| {{prettytable}} |- ! # !! Titel !! 1ste oetzenddoatum / doatum herhoalen !! korte ienhold |- !1 |''Hoes en heerd''||14 novìmber 2007 / 18 novìmber 2007||Derk komt der touvaleg achter dat zien ex-vraauw Wini weer bie hom ien de bert wonen komt. Soamen mit heur dochter Stella, heur tegenswoordege man Janwillem en zien twij dochters Charlotte en Elodie. Hai geft heur n waarm welkom. |- !2 |''Laive koekjes''||21 novìmber 2007 / 25 novìmber 2007||Derk zuikt n nije vraauw tiedens n rondje speeddaten en perbaaiert zien ex-schoonvoa Sicco over te hoalen om nou ìndelk de boerderij op zien noam te zetten. Wini perbaaiert heur draai te vinden ien heur olde omgeven, môr is ze wel zo gelukkeg? |- !3 |''Beziedjen''||28 novìmber 2007 / 2 dezìmber 2007||Wini krigt roezie mit heur boze stiefdochters en den begunt Derk ook weer heur leven binnen te dringen. Kin zie dit allemoal wel aan? Janwillem nemt n wel hail schiere assistìnte aan. |- !4 |''Dikke keet''||5 dezìmber 2007 / 9 dezìmber 2007||Freek en zien moaten kriegen bezuik van wichies ien de keet en dit zörgt veur oververhitte toustaanden. Brengt dit Derk en Wini dichter bie nkander? |- !5 |''Hee boer de brij is zoer''||12 dezìmber 2007 / 16 dezìmber 2007||Derk komt derachter dat zien buurjong naait lezen of schrieven kin en vroagt Wini hom te hèlpen. Stella vindt dat heur moeke hulp zuiken mout en Janwillem geft Frederieke wel n hail apaart kado. |- !6 |''Oppeltje poppeltje''||19 dezìmber 2007 / 23 dezìmber 2007||Derk neudegt Sicco oet veur t verjoardagsfeestie van Freek en vertèlt hom vot over zien nije plannen veur de boerderij. Wini vindt dat Janwillem ook noar t feestie van Freek komen mout. Woarom komt Janwillem naait opdoagen? |- !7 |''Haalf stront''||26 dezìmber 2007 / 30 dezìmber 2007||Janwillem is hailemoal overstuur van wat der gebeurd is en gaait zien leven hailemoal omgooien. Ook Wini vindt dat der wat gebeurn mout en nemt n grode stap. En wat mankeert Sicco? |- !8 |''Veur oareghaid ''||2 jannewoari 2008 / 6 jannewoari 2008||Der ontstaait n grode diskussie over de biogastorens dij Derk op t laand zetten wil. Hai nemt Freek mit veur n oetstapke en komt n olle vriendin tegen. Janwillem is 'genezen'. Meindert vindt Wini wel hail oardeg en de wichties vinden Meindert spannend. |- !9 |''Kinst mie boom ien''||9 jannewoari 2008 / 13 jannewoari 2008||Sicco hoalt gevoarleke grappen oet. Derk vermôkt zok best mit zien nije vriendin. En Wini perbaaiert ìndelk heur demonen te lief te goan. |- !10 |''Old zeer ''||16 jannewoari 2008 / 20 jannewoari 2008||Vraauw Hoeksema begunt zok wel aarg mit Sicco te bemuien. En Derk wordt der mal van; hai wait naait meer wat er doun mout. Wini begunt zok dingen te heugen. Derk en Janwillem hebben n vrumde ontmouten. |- !11 |''Verder van hoes ''||23 jannewoari 2008 / 27 jannewoari 2008||Wini het veul heugens môr proat der laiver nait over. Derk vindt zien nije vriendin geweldeg, môr begunt zok toch al te aargern. Wini komt achter t verroad van Janwillem; zai kriegen grode roezie. Vraauw Hoeksema loat heur woare gezicht zain. |- !12 |''Aal goud ''||30 jannewoari 2008 / 3 febrewoari 2008||Vraauw Hoeksema het Sicco overhoald om mit noar de notoares te goan. Derks wereld stört ien. Frederike kin nait tegen heur verlais. Ìndelk vertelt Wini aan Derk t woare verhoal. Zal dit ze weer bie mekoar brengen? En is t nou echt veurbie? |- !13 |''Braand! ''||14 novìmber 2008 / 16 novìmber 2008||De olde schuur van Derk is ôfbraand. Wini het van vakaansie hail vremde souvenirs mitnomen. Janwillem krigt n mooie boan aanboden. |- !14 |''Kop der veur ''||21 novìmber 2008 / 23 novìmber 2008||Derk perbaaiert Jannie weerom te kriegen. Hai nemt heur en Eppo mit noar n voetbalwedstried. Wini het n noare ontmouten ien ain van de veule gaangen van t stadion. |- !15 |''Petronen''||28 novìmber 2008 / 30 novìmber 2008||Vraauw Hoeksema het n onderonsje mit Simon. Janwillem installeert zok ien zien kantoor ien Emshoaven. n As grap bedoulde opmaarken van Eddy zet Derk aan t denken. |- !16 |''Ain wonderland''||5 dezìmber 2008 / 7 dezìmber 2008||Sicco, dij snel achteroet gaait, liekt was ien haanden van Hoeksema. Dat begroot Wini. Derk en Wini proaten ìndelk weer ais. |- !17 |''Oet de mizze hakt''||12 dezìmber 2008 / 14 dezìmber 2008||Mit Derk en Jannie gaait t steeds beter. Derk dout stoens tegen Freek, dij der niks van begriept. Wini komt derachter dat der wat vremds aan de haand is mit hoavenoetbraaiden. |- !18 |''Op biesterboan''||19 dezìmber 2008 / 21 dezìmber 2008||Onder de [[Boetendiek]]ers nemt de onrust tou. Sicco en vraauw Hoeksema goan aan de flotter. Derk wil van Wini waiten of Freek zien zeun is. |- !19 |''Nog nooit zo donker''||26 dezìmber 2008 / 28 dezìmber 2008||Janwillem mout bie de hoge heren van Emshoaven verantwoorden ôfleggen. Jannie vuilt zok nait zo best en perbaaiert wanhopeg Derk te beraaiken. |- !20 |''Kwoaie grond''||2 jannewoari 2009 / 4 jannewoari 2009||Derk het t slim zwoar mit de dood van Jannie. Simon perbaaiert zien zin deur te drieven. Elodie stookt oardeg tuzzen Freek en Charlotte. Veur Wini wachten der twij verrazzens, woarvan ain slim noar. |- !21 |''Pankouk''||9 jannewoari 2009 / 11 jannewoari 2009||Derk mout n besloet nemen over de toukomst van Eppo. Janwillem liekt zien aaigen graf te groaven. Swaan Zark het goud nijs veur Derk, môr is Wini doar ook wies mit? |- !22 |''Oardeg schier''||16 jannewoari 2009 / 18 jannewoari 2009||Stella en Freek goan soamen op stap. Ze kriegen verrazzend gezelschop en komen ien een lastege situwoatsie terecht. De kinder begroot Wini en Derk. |- !23 |''Bommen Berend''||23 jannewoari 2009 / 25 jannewoari 2009||t Plannetje van Stella en Freek vaalt bie Wini en Derk nait hailmoal goud. Wielst Derk n missie bie n schaitttent het, zugt Wini Simon. Ze konfronteert hom. |- !24 |''Groutnis''||30 jannewoari 2009 / 1 febrewoari 2009||Eppo wordt messchains oet hoes ploatst. Jan Willem, Charlotte en Elodie goan weerom noar Zoetermeer. Sicco het nog n schiere verrazzen ien petto. En der komt toch nog n traauwerij. |} ==Vervolg== De haile riege is integroal herhoald op Eerste Poaskedag [[23 meert]] [[2008]]. t Is nog naait bekend wenneer t op de laandelijke tillevisie oetzonden zel worden. De eerste riege is aigelks zo môkt dat der wel vervolg kommen mós. Inmiddels is twijde riege ook aal oetzonden. ==Zai ook== *[[Boetendiek]] *[[Nedersaksische tillevisiepergrammes]] ==Boetende hìnwiezen== *[http://www.bovenwotter.nl/ Webstee Boven Wotter] *[http://www.rtvnoord.nl/ Webstee RTV Noord] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Tillevisiepergramme van een regionaole omroep]] [[Kategorie:Grunnen]] 8kml0evcrlsv5kqpiq5umhcpz5q2t3r 0 6866 265076 257516 2013-05-09T22:33:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Laauwersoog''' is n [[daarp|loug]] ien gemainte [[Marne]] ien [[Nederlaand]]se pervìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. t Is noa [[1969]] ontstoan, noa de iendieken van de [[Laauwerszee]]. Laauwersoog is veuraal vernuimd as vertrekstee van de [[veerboot]] noar [[Schiermonnikoog (eilaand)|Aailaand]], dat vanôf de hoaven goud te zain is. Laauwersoog is n wichtege [[visserieje|viskershoaven]] (letterkode: LO) en het n aaigens [[viskôfslag]]. n Paart van de viskersvloot van [[Urk|Örk]] het as thoeshoaven Laauwersoog. Ook veul [[Denmaark|Deense]] visker leggen regelmoateg aan ien Laauwersoog. t Loug en de hoaven binnen slim laifd bie doagkesmìnsken, ook deur de meugelkheden om vrizze [[vissen|visk]] te eten. {{dia|Schreven ien t Hoogelaandsters}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] 99gb65w3wh4xlr9e3j0sfo58k3g4fbt 0 6867 284509 284507 2016-05-13T23:34:03Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Auguste-Amélie deBavière Stieler.jpg|duum|n Vrouw mit opsmuk]] '''Opsmuk''' of n '''sieraod''' is n persoonlik versiersel, zo as n [[ketten (sieraod)|ketten]], [[ring]], of n [[narmbaand]], dat emaakt is van [[juwelen]], [[edelmetaol|edelmetaolen]] of aandere (natuurlike) materialen. Opsmuk wördt op t lief edreugen, bieveurbeeld um de [[narm]]s, [[halze]], [[vinger]]s, [[inkel]]s, [[voot|voten]] en gao zo mer deur. Soms wördt t oek ''deur'' t lief edreugen, veurbeelden daorvan bin de [[boekspieker|buukspieker]], [[oorbelle]]n, [[prins Albert-ring]] of de [[tongspieker]]. Opsmuk hef tegenswoordig veural as doel t lief 'mooier' te maken, hier hef iederene vanzelf zien eigen menige over wat mooi en lillik is. Vrogger gebruukten ze opsmuk veural um praktiese redens, zo as t umhoge houwen van [[kleraozie]] of laoten zien da'j van aodel bin, tegensworig wördt t zwat allinnig nog mer gebruukt as versiering, mer oek um te laoten zien da'j [[religie|geleuvig]] bin (bieveurbeeld mit n [[kruusjefiks]], [[ichtus-symbool]], [[davidsteerne]], [[pentagram]], [[yin en yang|yin-en-yangsymbool]], [[om|om-symbool]]), of um politieke opvattingen te laoten zien. ==Nedersaksies== {{Nds/opsmuk}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Sieraod]] palv4ey13v97c59caiyz28nspb5gphm 0 6868 35509 2007-05-04T14:53:26Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Opsmuk]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Opsmuk]] l6peyqjq987xyl2eq1tzwyet7d18wz9 0 6869 291559 265110 2016-11-07T14:42:37Z Wwikix 13678 /* Boetende hìnwiezen */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Amsterdam_nationaal_monument_op_de_dam_februari_2003.jpg|thumb|right|300px|[[Naasjonoal Monumìnt]] op de [[Dam (Amsterdam)|Daam]] ien [[Amsterdaam]].]] Joarlijks is op ''[[4 meie|4 maai]]'' de '''Naasjonoale Dodenweerdenken'''. Man weerdenkt aal börgers en militèren van t [[Nederlaand|Keunenkriek van de Nederlanden]], dij woar den ook ien de wereld omkommen binnen sunt t oetbreken van de [[Tweede Wereldoorlog|Twijde Wereldkraig]] (man gaait hierbie oet van [[10 meie|10 maai]] [[1940]]) en ien kraigsitewoatsies en bie vredesoperoatsies aargendwoar aans ien de wereld. Tot 1961 tou haar de weerdenken allend betrekken op de Nederlaandse slachtoffers van de Twijde Wereldkraig. Vanôf 1961 worden op 4 maai ook de gevallenen tiedens aander militère konflikten (zo as de [[politsjonele aksies]] ien [[Nederlaands-Indie]]) en vredesoperoatsies (zo as ien [[Libanon]] of [[Bosnië-Herzegovina|Bosnie]]) weerdocht. De weerdenkens bestoan oet n plechteghaid, volgd deur kraansleggens bie t [[Naasjonoal Monumìnt]] op de [[Dam (Amsterdam)|Daam ien Amsterdaam]] deur de [[Beatrix van Nederlaand|keunegin]] en vertegenswoordegers van de [[regeern]], de [[kriegsmaacht]], [[verzetsbewegen]], [[Indonezie]] en allerlaai organisoatsies en groepereens ien t geselschop. Om aacht uur soavonds worden twij menuten stilte holden veur de noadochten aan dijent dij ien en/of deur n [[kraig]] omkommen binnen. Op 4 maai 1994 wuiren veur t eerste moal de vlagen dij doarveur haalfstok hongen, rezen tiedens t speulen van t [[Wilhelmus]]. Ook op aander stees ien Nederlaand worden plechtegheden holden en kraanzen en blommen lègd, zo as op de [[Woalsdörpervlakte]] ien [[n Heeg]], [[Grebbeberg]] ien [[Rhenen]] en honderden aander stees woar groaven of monumìnten aan de slachtoffers en de bezetten heugen. Ain dag loater, op [[5 meie|5 maai]] wordt de [[bevraaidensdag|bevraaiden]] van de Duutse bezetten ([[1940]]-[[1945]]) vijerd. == Leegsaksisch == * [[Grunnegs]]: ''Naasjonoale Dodenweerdenken'' * [[Stellingwarsf]]: ''Nationaole Dodenherdaenking'' * [[Veluws]]: ''Nasiona(o)le Dooienherdenking/Dodenherdenking'' == Boetende hìnwiezen == * [http://www.4en5mei.nl/herdenken Naasjonoal Kommite 4 en 5 maai over 'Weerdenken'] * [http://www.herdenkenenvieren.nl/hev/4.mei/achtergronden4mei/geschiedenis4en5mei Schiedenis van 4 en 5 maai] * [http://www.ogs.nl Kraigsgroaven Stichten] * [http://www.zijkozenvoorverzet.nl/ Zai kozen veur verzet: webstee over wat verzetsstraaiders dij begroaven binnen op de Eerebegroafploats Bloemendaal] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Dag]] [[Kategorie:Tweeden weerldoorlog]] epmm0cfyh3glc9riizrrt3cpl3olzkl 0 6870 288722 288718 2016-10-27T15:20:00Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Helgoland - Vogelperspektive (1890-1900).jpg|thumb|Hellegolaand]] '''Hellegolaand''' ([[Noordfrais]]: ''Deat Lun'' of ''Halaglun'', [[Duuts]]: ''Helgoland'', [[Latain]]: ''Terre Sacra'') is n [[eilaand|aailaand]] ien de [[Noordzee]]. t Is t ainege aailaand op haile zee van [[Duutslaand]] en binnen t Fraise woongebied. Vrouger het t aailaand diel oetmôkt van [[Denmaark]] en [[Groot-Brittannie]], môr tegenswoordeg heurt t bie [[Duutslaand]]. Op t aailaand proaten de mìnsken oorspronkelk t ''Halunder freesk'', t [[Noordfrais]] van t aailaand. Doarnoast wordt op Hellegolaand Platduuts proat en veuraal Hoogduuts. t Aailand is veuraal bekend deur t toerisme en t drijjoarliekse kultureel festival [[Friesen-droapen]]. Hellegolaand vörmt n aaigense gemainte en heurt bie de dailstoat [[Sleeswiek-Holstain]]. t Môkt gain dail oet van t doewanegebied van de [[Europese Unie]], woardeur de priezen van produkten as [[sigaret]]ten, [[alkohol]] en [[lekkerroek]] slim loag binnen. == Geogroafie == Hellegolaand het n oppervlak van 1,7 km² en het 1.131 inwoner. Op t aailaand ligt n straandje, môr t aailaand is veuraal bekìnd om zien roodkleurde rotskust. t Hoogste punt van t aailaand is 61 meter, de ''Pinnebaarg''. Sinds de störm van 1720/21 bestaait t aiglieks oet twij aailaanden: * t Heufdaailaand Hellegolaand mit de rode rotskust en zien ''buppelun'' (bovenlaand, Duuts: „Oberland“) en ''deellun'' (onderlaand, Duuts: „Unterland“) * t Lutjere aailaand Düne, wat as ain grote duun meer liekt op n Waddenaailaand. == Noam == De noam betaikent t Hillege Laand, wat verwiest noar de traditsie van de olle Fraizen. Veur heur was t aailaand hilleg, woardeur der voak seremonies en oetegsten holden werren. Dit is ook de rezen woarom of t festival Friesen-droapen, n bieainkomst van aal Fraise gebieden, doar stee vindt. t Hillege aan dit aailaand wordt bevestegd deur de theorie van de [[leylienen]], wat energielienen wezen zollen dij over de eerde hìn lopen, liek as dat mìnsken energielienen ien heur lichoam hebben. Aal hillege gebaauwen, zowel oet de prehistorie, oldhaid en middelaiwen binnen apmoal op dizze lienen baauwt dij n bepoalde geometrie vörmen over de eerdbol. De zonuimde [[Sunt Maikel-lien]] lopt over t Britse kontinìnt van [[St. Michael's mount]] ien [[Kornwaal]] noar [[Hopton]] ien [[Norfolk]] en as man dizze lien deurtrekt lopt er over Hellegolaand hìn noar [[Skoane]] tou. == Beraikboarhaid == Hellegolaand is op de volgende stees mit boot beraikboar: * [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]: [[Emshoaven]] * [[Oostfraislaand]]: [[Wilhelmshoaven]], [[Hooksiel|Houkziel]], [[Wangerooge]], [[Spiekeroog]], [[Langeoog]] en [[Norderney]] * [[Noordfraislaand]]: [[Sylt|Sult]], [[Amrum|Ammer]], [[Föhr|Feur]] en t Deens-Fraise Waddenaailaand [[Reumeroog]] (maai-septimber) * Overg: [[Büsum|Busum]], [[Hamburg|Hambörg]], [[Wedel]], [[Bremerhoaven]], [[Bremen (stad)|Breem]] en [[Cuxhaven (stad)|Cuxhoaven]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Duuts eilaand]] [[Kategorie:Darp in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Sleeswiek-Holstein]] [[Kategorie:Plaotse in Sleeswiek-Holstein]] [[Kategorie:Sleeswiek-Holstain]] h6fx9avk1ylch70uvpe1vulh4tpqpox 0 6871 265229 257659 2013-05-09T23:19:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Tokio Hotel''' (veurmoaleg '''Devilish''') is n [[Duutslaand|Duutse]] en [[Duuts]]toalege rockband dij sunt [[2001]] bestaait, mit as bandleden [[Bill Kaulitz]] (heufdvokoalen), [[Tom Kaulitz]] (gitoarist, aachtergrondvokoalen), [[Gustav Listing]] (bassist) en [[Georg Schäfer]] (drummer). De band is opricht ien [[Moagdebörg]] en scoort ien de Mid-Europese landen ([[Duutslaand]], [[Oostnriek|Oosterriek]], [[Zwitserlaand|Svitzerlaand]], [[Tsjechie|Tzjechie]]) grode hits. Ien Nederlaand begunt de band laankzoamerhaand aal meer bekindhaid te kriegen. == Diskogroafie == === Albums === * Schrei * Schrei (so laut du kannst) - re-edit van Schrei mit drij nije laidkes * Zimmer 483 * Scream/Room 483 === Singles === * Durch den Monsun (Schrei) * Schrei (Schrei) * Rette mich (Schrei) * Der letzte Tag / Wir Schließen Uns Ein (Schrei) * Übers Ende der Welt (Zimmer 483) * Spring nicht (Zimmer 483) * Monsoon (Scream) - ''Engelse vèrzie van "Durch den Monsun"'' == Boetende hìnwiezen == * [http://tokiohotel.de Offisjele webstee van Tokio Hotel] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Duutse muziekgroep]] t7icn1dnmm7s5bcgvln2pltkccmzz83 0 6872 35673 2007-05-05T18:07:01Z Servien 7 [[Tokio hotel]] is ewiezigd naor [[Tokio Hotel]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Tokio Hotel]] pu5zyqyvwp45leyjihc9du2xt096fka 0 6873 271869 249343 2013-12-07T00:55:54Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki t [[Grunnegs]]e woord Aailaand kin verwiezen noar: * n Aalgemain aailaand: [[eilaand]] * t Fraise aailaand Skiermûntseach: [[Schiermonnikoog (eilaand)|Schiermonnikoog]] Zai ook: * [[Aai (toponiem)]] {{dv}} 8ou7a5avfteb9btkyp9j7l9en7nb3yz 0 6874 257657 237872 2013-03-11T11:30:00Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 18 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q225329]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Petersburg''' kan verwiezen naor: * Een groot antal plakken in de Verienigde Staoten van Amerika, waorvan [[Petersburg (Virginia)]] de grootste is, de aandere plakken binnen: ** [[Petersburg (Alaska)]] ** [[Petersburg (Georgia)]] ** [[Petersburg (Illinois)]] ** [[Petersburg (Indiana)]] ** [[Petersburg (Iowa)]] ** [[Petersburg (Kentucky)]] ** [[Petersburg (Michigan)]] ** [[Petersburg (Nebraska)]] ** [[Petersburgh (Ni'j-York)]] ** [[Petersburg (Ohio)]] ** [[Petersburg (Pennsylvania)]] ** [[Petersburg (Tennessee)]] ** [[Petersburg (West Virginia)]] Aandere betekenissen: * In Australië kan de naeme verwiezen naor de oolde benaeming veur [[Peterborough (Zuud-Australië)]] * [[Petersburg (Ooststellingwarf)]], een buurtschap in de Nederlaanse gemiente Ooststellingwarf. * [[Sint-Petersburg]], een stad in [[Ruslaand]] * [[Saint Petersburg]], een stad in de Verienigde Staoten van Amerika {{dv}} d5w9hsa4wzuxv507gp12gjnzrr5lpv6 0 6875 291499 263234 2016-11-04T17:13:55Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Zijspan2.jpg|thumb|250px|Ni'jetiedse zi'jspan]] De '''Varsselring''' is een stroaten-circuit woar elk joar n paar dage motorraces ehollen wordt. Belangriek is 't gegeaven dat mit den motorrace in [[mei]] [[2007]] evierd wöd dat de HAMOVE (dat is de [[Hengel (Gelderland)|Hengel]]se Auto en Motor vereniging) in 1967 (dat is dus in [[2007]] 40 joar eleden) den 1en wegrace in Hengel hef e-organiseerd op den bekenden "Varsselring" in 't [[buurtschop|buurtschap]] [[Varssel]]. Dit is op zo'n 4 kilometer buten 't [[daarp|darp]] Hengel. In dit jubileumjoar wöd der nen specialen race ehollen veur de coureurs die ok al in 1967 met erejen hebt. Enkele coureurs knapt dan rond op de olde machines van dee tied. Dat bunt leu uut [[Frankriek]], [[Verienigd Keuninkriek|Engeland]], [[België]], [[Duutsland]], [[Nederland]] en nog ene uut [[Brazilië]]. Ok de zi'jspan-kombinaties bunt n onderdeel van t programma. Veur völle [[mense|leu]] blif dat n hoogtepunt van den racedag. ==Zee ok== *[[Varssel]] ==Uutgoande verwiezing== *[http://www.hamove.nl/ Webstee van HAMOVE] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Motorsport]] [[Kategorie:Sport in Gelderlaand]] [[Kategorie:Achterhook]] qyy0xclz7nl7to842z0os4u13dr59k1 0 6877 35722 2007-05-06T08:07:52Z Servien 7 [[Varselring]] is ewiezigd naor [[Varsselring]]: spelling wikitext text/x-wiki #redirect [[Varsselring]] kzjs9qz3so3yz6bf4j50c6ogf75okrd 6 6880 180303 35741 2011-02-16T07:53:11Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Sport]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Disse foto is gegarandeerd van ons zelf - bi'j d'n andern wiss'n wi'j ut neet zeker, of wi'j de foto nit arns vandan ekopieert hadd'n == Licentie == {{PD-eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Sport]] asq93r2fy3h7qwudlk95na0zi3nzgyk 0 6881 272002 269993 2013-12-09T03:26:04Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LocatieWestfrais.png|thumb|250px|De lokoatsie van t Westfraise toalgebied in de Frieslanen]] t '''Westfrais''' is de toal van de [[Westfraizen|Westfraise]] bevôlken in [[Westfraislaand]]. t Is n soort tuzzentoal van t [[Westlaauwers Frais|Frais]] en t [[Hollaands (dialekt)|Hollaands]]. t Westfrais mout nait verwaard worden mit de etnologische vertoalde woord veur de [[Westlaauwers Frais|Fraise toal annex t Westerlaauwers Frais]], [[West Frais]] (zai ook doar veur aandere begrippen soamensteld oet de woorden 'west' en 'Frais'). Deur t ontstoan van de [[Zuderzee]] en de loatere [[visserieje|viskerij]] en haandel tuzzen de hoavens van de Zuderzee is t Westfrais in toalgebroek onder invloud wèst van de [[Nedersaksisch|Leegsaksische]] zuderzeedialekten, môr ook deur de staarke baand mit t gewest Hollaand, en ook wel Zeelaand is t ook onder invloud west van dizze [[dialekt]]en. t Westfrais wordt vandoag de dag zain as n dialekt van t [[Nederlaands]]. ==Woorden== {| style="border: 1px #CCCCCC solid; border-collapse: collapse;" border=1 cellpadding="5" cellspacing="0" |- bgcolor=#CCCCCC | '''Frais''' || '''Toal / swoar dialekt''' || '''Staark dialekt''' || '''Licht dialekt''' || '''Grunnegs''' |- | ien || ien || ien || ien/één || ain |- | twa || twei || twei || twee || twij |- | trije || trìe || drie || drie || drij |- | wat || wes || wat || wat || wat |- | lyts || lutke/lutje || lutje/kloin || kloin/klein || lutke/lutje |- | glydsbaan || glisbaan || glisbaan/glaibaan || glaibaan/glijbaan || glidskeboan |- | oars || aârs || aârs || anders || aans |- | sjen litte || zien leite ||zien leite || zien laten || zain lôten |- | fierder || vedder || vedder || vedder || wieder |- | nee || nei || nei || nei/nee || nee |- | nei || nei || nei || naar || noar |- | net || neit || nie/niet || niet || nait |- | skip || skip || skip/skap || skap || schop |- | blyn || blaind || blind || blind || blaind |- | búk || bûk || bûk/buk || buik || lief |- | thús || thús || thuis || thuis || thoes |- | blom || blom || bloem || bloem || blom/bloum |- | swipe || zwuup || zwuup/zweep || zweep || swip |} {{SNLV}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] f1ef79lgwpjqkpmw38rf3coarrmbmxm 0 6882 35748 2007-05-06T10:40:05Z Servien 7 [[Westfries]] is ewiezigd naor [[Westfrais]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Westfrais]] 7wa85inqyme3ndaayis6ef3mi9pjpvr 0 6883 35779 2007-05-06T17:31:28Z Andre Engels 51 [[Asheldam]] is ewiezigd naor [[Asheldham]]: correcte spelling wikitext text/x-wiki #redirect [[Asheldham]] nwezidmt3tx1fqnjk6svmv4z9h3je8h 0 6884 35802 2007-05-06T20:37:46Z Servien 7 [[Plafond]] is ewiezigd naor [[Plefon]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Plefon]] nvutsj45uvfjk7vodxbiufx2yzn1vz1 0 6900 36016 35967 2007-05-08T10:39:59Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Slowaaknlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Slowaaknlaand]] dqtgd6ji0pn8dvtkj1rhg3wibi55yq2 0 6901 291509 290965 2016-11-04T17:25:25Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Kloepn''' is ne [[sport]] woa-j möt kroepn met [[klompen|klompn]] an en woarbiej ie zo snel meugelijk an de andere kante möt komn, de keerl die dat t snelste döt hef ewunn. Kloepn is in [[1997]] bedocht duur vief [[Tweante|Tweantse]] keerls met de naam ''Boeren-Bodyguards''. Der is ok n wereldkup kloepn ewest in [[Hoge Heksel]]. [[Kategorie:Tweants_artikel]] [[Kategorie:Sport in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tweante]] [[Kategorie:Wierdn]] 4skx7paswkfktyb642rqw82amqi3x0q 0 6905 36218 2007-05-09T10:13:31Z Servien 7 [[Kloep'n]] is ewiezigd naor [[Kloepn]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Kloepn]] exwscbn06gwjmuzyskb4nvin4tbjbnx 0 6908 279121 274608 2015-03-27T16:32:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Orycteropus afer01.jpg|thumb|250px|Een äärdvärken]] 't '''Äärdvärken''' (van 't [[Afrikaans]]e woord ''aardvark'', [[Latien]]: ''Orycteropus afer'') is een vremdsoortig [[zoogdieren|zoogdier]] dät veurkump in zwat iel [[Afrika]], in 't zuden van de [[Sehara|Se-ara]]. Ondanks de näme is 't äärdvärken gien femilie van 't [[värken]], mä is nauwer verwant an dieren as de [[olifanten]], [[zeekoen]] en [[klipdassen]]. 't Is de ienigste overlèvende vertegenwoordiger van de orde van de [[buistandigen]] (Tubulidentata). == Kenmärken == 't Äärdvärken is makkelijk te erkennen an zien grote oren, korte poten en värkenssnuite. Zien voedsel bestäät veurnämelijk uut [[termieten]] en [[miegamp|empen]]. 't Vel van 't äärdvärken ef niet zo veul aor. Jongere dieren emmen wat meer aor. 't Vel is een bettien geel of brunig gries van kleur, mä väke donkerder deur 't vroeten in de äärde. De kop löp uut in een spitse, värkensachtige snuite met een kleine bek. Disse snuite is rond, zacht en beweeglijk. Langes de neusgäten zit dicht aor. In de bek ef 't beest een lange tonge. 't Ef grote en puntige oren, net as een [[ezel]]. De korte, stärke poten emmen grote [[klauw]]en, dee ze gebrök um te gräven en as waopen tegen viejanen. De start is lange, dik en stevig. De startpunt en de ziedkanten van 't gezichte van de wiefies emmen meestal een witte of lichtere kleur, en is bi'j de männegies wat donkerder. 't Dier is 100 tot 158 centimeter lange, 58 tot 66 centimeter oog en 40 tot 82 kilogram zwaor. De start is 44 tot 63 centimeter lange. 't Kan goed ruken en euren, mä zien kan i'j be-eurlijk slecht. Op de snuite zitten kleine vleizige tentakelties, die as tastorgaan dienen. == Viejanen == De belangriekste viejanen van 't äärdvärken bin [[jachtond]]en, [[python]]s, [[leeuw (dier)|leeuwen]] en [[luipeerd]]en. Jonge äärdvärkens kunnen ok egrepen worden deur [[värken|wilde zwienen]]. Boeren jägen op 't äärdvärken umdät de olen on-endig bint en gevaorlijk veur [[landbouw]]mesines, vee en dieken. As 't äärdvärken märkt dät i'j niet kan winnen dan vlucht e naor zien öllegien, of i'j grääft een kule. Met zien klauwen en alderbärstensstärke poten määkt een äärdvärken binnen vuuf menuten een gang van een paor meter lange, waor i'j ielemaol in past. Daorbi'j verzet e een paor kubieke meters grond. == [[Nedersaksisch]] == * [[Grunnegs]]: ''eerdswien'' * [[Stellingwarfs]]: ''eerdvarken'' * [[Tweants]]: ''eerdvearkn/-varkn/-vaarkn/-voarkn'' * [[Veluws]]: ''aard, äärd-, eerdvarken/-värken/-vaarken'' {{DEFAULTSORT:Aardvarken}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] 1ldfwrl6qjnp0g37p91ow95dmutaweu 0 6909 264763 257680 2013-05-06T21:44:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Zaq.JPG|thumb|250px|Een schulk andoon bie 't koken]] Een '''schulk''' is een [[kledingstuk]] dat gebruuk wonnen um 't grei dat deronder zit te bescharmen, een schulk bescharmp veural de veurkaante. Je kunnen een schulk dragen um de kleren te bescharmen mar in [[resterant|resterans]] en oek bie de schoonmaakdiens en in 't [[ziekenhuus]] wonnen 't veural gebruuk vanwegen hygiënische rejens. In de meeste huzen hangen wel één of meer schulken dee gebruuk wonnen bie 't koken. ==Soorten== Der bin verschillende soorten schulken: ;evaatjen: een kleine schulk, veurnamelijk gebruuk deur serveersters um der [[buul]] in te doon ;loodschulk: een lange schulk van 't middel tot an de [[scho]]on, soms neet meer as een ummesleugen [[dook]] ;veurschulk: een grote warkschulk, bieveurbeeld gebruuk deur [[slager]]s of deur [[lassen|lassers]] ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: **''schoet'', ''schuut'' **''schölk'', ''skölk'' ([[ZWZ]]) *[[Grunnegs]]: **''schoet'', ''schuut'' (WEK) **''veurklaid/ -lap/ -labbe'' *[[Stellingwarfs]]: **''schorteldoek'' **''schölk'' (uutspraoke: skölk) *[[Tweants]]: **''skulk/skölk/skelk'' **''skoeterd'' *[[Urkers]]: ''boezel'' *[[Veluws]]: **''schulk/sjulk'' **''scholk/schölk'' **''skulk'' ([[Attem]]) **''schort(e) of schot(te)'' **''schöt'' ([[Loen]]) **''scholdoek'' ([[Epe]] ''olderwets'') **''slonde'' ([[Wezep]], [[Attem]]) **''slonse'' ([[Heerde]]) **''slont'' ([[Elburg]]) **''slonte'' ([[Epe]] ''olderwets'') **''boezelaar'' ([[Armelo]]) **''eva'' ([[Loen]]) {{Commonscat|Aprons}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Kleren]] 8i3of9zf9pz3u60071rcnqjpqiwt9i4 0 6910 54528 36304 2007-12-09T18:58:52Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Een '''grezzelet''' kan meerdere betekenissen hen: *[[Grezzelet (Dianthus)]] - in 't [[Nederlaands|Nederlans]] een ''anjer'' *[[Grezzelet (Dianthus plumarius)]] - in 't [[Nederlaands|Nederlans]] een ''grasanjer'' {{dv}} 5me0omclkj2bu83tenp2qcytvhma4op 0 6911 265366 257535 2013-05-10T13:49:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Perfect Liberty (PL) Kyodan''' of de '''Kärke van Perfecte Vri'jeid''' is een internasionale [[religie]] die vrog in de [[20e eeuw]] uut de [[Japan]]se [[boeddhisme|boeddhistische]] zen-cultuur ontwikkeld is. PL Kyodan is in [[1946]] op-ericht deur Miki Tokuchika as een soort erni'jingsbeweging veur zien vaors religieuze beweging Hito-no-michi. Disse beweging beweert dät ze wereldwied zwat 2,5 miljoen anangers ef. PL Kyodans eufdkwartier is in Habikino vlakbi'j [[Osaka]]. PL Kyodan ef gien verbintenisse mit andere grote Japanse religieuze tredisies en ziet vreugdevolle zelfuutdrukking as 't belangriekste doel van een meinselijk leven. Volgens zien leerstellingen is leven een ''keunst''. Meinsen bin dus geboren um d'r eigen unieke individualiteit in alles wat ze doen uut te drukken. PL Kyodan nuumt dit de ''skepping van waore keunst''. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.perfectliberty.org PL Kyodan International: officiële webstèè] * [http://www.adherents.com/Na/Na_513.html Ciefers op Adherents.com] [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Geleuf]] metvbuns06igk5oibkxyk0pj03upe1m 0 6912 36312 2007-05-11T10:09:27Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Sunterkloas]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sunterkloas]] okahexxpagt1cpa83x458lxn75x11of 10 6914 284103 257532 2016-04-06T00:34:08Z ~riley 8016 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:009 Hoogezand-Sappemeer.ogg]] → [[File:Nl-Hoogezand-Sappemeer.oga]] Nl- wikitext text/x-wiki <div id="section_SpokenWikipedia"> {| class="toccolours noprint" style="margin:1em auto -0.5em auto; clear:both; width:100%; font-size:90%;" | style="padding-right: 10px;" | [[Ofbeelding:Vista-kmixdocked.png|30px|Een in-espreuken versie van dit artikel beluusteren]] |<div style="float:left; width:300px; height:50px; margin-right:8px; background-color:#f0f0f0;">[[Ofbeelding:{{{1|Nl-Hoogezand-Sappemeer.oga}}}|left|noicon|300px]]</div>Deur op de aofspeulknoppe te drokken ku'j dit artikel beluusteren ^{([[:nl:help:Ogg Vorbis|hulpe]])}. Nao de opname kan 't artikel wat veraanderd ween, hierdeur is de opname misschien wat verouwerd. Zie de [[:Ofbeelding:{{{1}}}|veerdere infermasie over disse opname]]. |}<includeonly>[[Kategorie:In-espreuken artikel]]</includeonly><noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak]] [[Kategorie:Mal:Geluud]] </noinclude> </div> <!---witte regel---> qd4psmvl3gooa3yc6k8c5dhqz6i3kld 14 6915 266292 257533 2013-05-10T17:08:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie]] g9zc5nebixjijewv6kpnr2tenqhfh74 0 6916 293206 257534 2017-05-09T09:24:05Z Trauenbaum 11091 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Plan de Rouen.jpg|thumb|250px|De kaorte van Roeaan]] '''Roeaan''' of '''Rouen''' (in 't [[Frans]] zelf: ''Rouen'', [[Latien]]: ''Rotomagus'') is een [[Stad (woonstee)|stad]] in [[Normandië]] en de eufdstad van 't [[Frankriek|Franse]] [[departement (Frankriek)|departement]] [[Seine-Maritime]]. De stad ef 106.560 [[Bevolking|inwoners]] en leg an de [[Seine]]. 't Olde centrum leg op de rechteroever. [['t Kenaol]] leg hemelsbreed zo'n 70 kilemeter westelijker. 't Stedelijk gebied van Roeaan had in [[1999]] 391.375 inwoners. Roeaan is een olde stad mit een lange geskiedenisse. De [[Romeinse Riek|Romeinen]] kenden Roeaan as Rotomagus. In de [[3e eeuw]] is Roeaan een bisskopszetel ewörren. Tiedens de [[Honderdjaorige Oorlog]] kwam de stad in hanen van de Engelsen ([[1419]]). In [[1431]] ston in Roeaan de braandstapel waorop [[Jeanne d'Arc]] as ketterse ter dood ebracht is. == Museums == * 't ''[[Musée des beaux-arts]]'' is 't keunstmuseum van de stad. * 't ''[[Musée maritime fluvial et portuaire de Rouen|Musée maritime fluvial et portuaire]]'' is een museum over de geskiedenisse van de aoven en de skeepsvaort. == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.mairie-rouen.fr/ De webstèè van de gemiente] (Frans) * [http://www.univ-rouen.fr De Universiteit van Roeaan] (Frans) * [http://www.rouentourisme.com/nl De webstèè veur toerisme] (Nederlaands) == Galderi'je == <gallery> Image:Cathedralportail.jpg|Kathedraal van Roeaan, westzied Image: Cathédrale_de_Rouen,_nef.jpg|Kathedraal van Roeaan, binnenzichte Image:SeineMaritimedéc2004_131.jpg|Vakwärkhuus Image:SeineMaritimedéc2004_122.jpg|Straote [Image:esc_rouen.jpg|thumb|ESC Roeaan </gallery> [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Stad in Frankriek]] 1nytx8h73ptipgzwrsi4ktv68vhnqg7 0 6917 36337 2007-05-11T12:03:05Z Servien 7 [[Rouen]] is ewiezigd naor [[Roeaan]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Roeaan]] nn24it57g1x11m0fmslkn9n98144t7w 0 6918 265067 257536 2013-05-09T22:32:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:CowPie-JeffVanuga.JPG|thumb|250px|n Kouvlodde]] n '''Kouvlodde''' of '''kouflaar''' is n bulde schiet/[[dong]] van n [[ko]]u. t Is huil dun, woardeur t uutmekoar zakt en voak n ronde vörm het. Doarom wordt t in t Nederlaands ook wel ''koeienvlaai'' nuimd, omdat n Limbörgse [[vlaai]] ook rond is. Man segt dat de [[klomp|klombe]] uutvonden is om nait in de kouvlodden te stappen. ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: ''flaart, flarde, flart{{small()|e}}'' *[[Graofschopper plat]]: ''Koh-Flott'' *[[Grunnegs]]: **''kouflaar'' **''kouvlodde'' {{dia|Schreven in t [[Veenkelonioals]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Dier]] [[Kategorie:Natuur]] axdkcqsq4xwexqz02qplkzhjr19dp2q 0 6919 265169 257537 2013-05-09T23:09:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Framing hammer.jpg|thumb|250px|Raaive]] '''Raaive''' of '''aark''' is n goaderwoord veur dingen dij man bruukt veur t bewaarken van de natuur of baauwaarken. Raaive is bedould as verlangen van de minselke voardegheden. Der bestoan meerdere soorten raaive. ==Haandraaive== *[[baaitel]] *[[akse]] *[[boor (raaive)|boor]] *[[drevel]] *[[perforator|gatjesmôker]] *[[glaassnider]] *[[grondschoaf]] *[[hoamer]] *[[figuurzoag]] *[[schraapstaal|holtgroaper]] *[[iederzoag]] *[[kouvout (raaive)|kouvout]] *[[kruusholtke]] *[[Poelietrekker|ôfropper]] *[[pompschroevendrijer]] *[[priem (raaive)|priem]] *[[puntslag]] *[[raaischoaf]] *[[röttensteert (raaive)|röttesteert]] *[[Junior zaag|ruppeliezer]] *[[scheer]] *[[schroevendrijer]] *[[spaagtel]] *[[spannenzuiker]] *[[schriefhoak]] *[[slörrel (raaive)|slörrel]] *[[taang (raaive)|taang]] *[[verstekbak]] *[[verstekzoag]] *[[vuust (raaive)|vuust]] *[[viel]] *[[zoag]] *[[svoaihoak]] ===Raaive bie raaive=== *[[komstoaldroadbözzel]] *[[liemtaang]] *[[schoerpampier]] *[[zoagklem]] *[[grondschoaf]] ==Mesienraaive== *[[draaibaank]], [[frees]], [[metoaldraaibaank]] *[[boormesien]], [[boorhoamer]], [[drilboor]], [[klopboor]] *[[schoafbaank]], [[vlakbaank]], [[vandikkebaank]] *[[knipscheer]] *[[akkuboormesien]] *[[schoermesien]], [[schörrelschoermesien]] *[[baandzoag]], [[sirkelzoag]], [[kontoerzoag]], [[figuurzoagmesien]], [[kettenzoag]], [[lintzoag]], [[motorzoag]], [[zoagmesien]] *[[elektrische sliepmesien]] *[[graveermesien]] *[[hoakse slieper]] *[[loopkat]] *[[stansmesien]] *[[zetbaank]] ==Meetraaive== Veur t meten van lengtes: *[[doemstok]] *[[meetlat]] *[[meetlint]] *[[Micrometer (instrument)|maikrometer]] *[[rolmoat]] *[[schoefmoat]] Overg meetraaive: *[[bandenspannensmeter]] *[[kurvemeter]] *[[groadenboog]] *[[schaitlood]] *[[taster]] *[[woaterpas]] *[[steekpazzer]] ==Schriefraaive== *[[passer (gereedschap)|pazzer]] *[[Penne (skriefgerei)|pen]] *[[potlood]] ==Toenraaive== *[[batse]] ==Hoesholdraaive== *[[bezzem]] *[[mattenklopper]] *[[luiwoagen]] *[[stovver en blik]] *[[stofzoeger]] *[[iezer (raaive)|iezer]] ===Raaive veur verzörgen=== *[[bözzel]] *[[eeltraasp]] *[[Kam (verzorging)|kam]] *[[noagelknipper]] *[[pinset]] *[[scheermeske]] *[[taandbözzel]] *[[taandstikker]] *[[waskelap]] ===Koeksel- en eetraaive=== *[[lepel (bestek)|lepel]] *[[mes (veurwerp)|meske]] *[[pan (veurwerp)|pan]] *[[pollepel]] *[[schoemspoan]] *[[vork (bestek)|vörk]] *[[slaif]] ===Naairaaive=== *[[naal]] *[[scheer]] *[[spèl]] *[[vingerhoud]] ==Overg raaive== ===Waarksteeraaive=== *[[Ambeeld (gereedschap)|aambeeld]] *[[baankschroef]] *[[holtdraaibaank]] ===Landbaauwraaive=== *[[dommekracht]] *[[kapmeske]] *[[dongvörk]] *[[sikkel (warktuug)|sikkel]] *[[swoag]] *[[rief]] *[[Grepe|rieg]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Raaive]] f7nox01pqkemb3btgwlm0z49csw9mi0 0 6921 264715 40839 2013-05-06T21:25:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''ossemart''' is een tredisionele [[mart]] in de [[Veluwe|Veluwse]] gemeente [[Putten]]. De ossemart wort altied ehouwen op de tweede woensdag van de maond [[oktober]]. Op de ossemart worren der naost de gewone dingen oek een kwak verkocht veur 't [[boerderieje|boeren leven]], zoas demonstraosies veur [[dorskast]]en. Deurdat 't veural een ''boers'' evenement is, wort der op disse mart alderbarstensveul [[Putters]] epraot, 't Putters wort daorum oek wel de tweede voertaal van de ossemart eneumd. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Kultuur]] cb2vouqi0rtmw1oar40fh1rinste6vg 0 6922 275910 257484 2014-06-02T16:01:28Z CommonsDelinker 166 [[Trebbiatura_.JPG]] is vervungen deur [[Trebbiatura.JPG]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:Steinsplitter|Steinsplitter]], mit as reden: Robot: Removing space(s) before file extension wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Trebbiatura.JPG|250px|thumb|Een stilstaonde dorskast]] Een '''dorskast''' wort gebruukt veur 't dorsen van [[graon]]. Veur de opkomst van de zelfriejende [[meidorser]] worde der gebruuk-emaakt van een stilstaonde dorskast, die 't dorsen mit de [[dorsvlegel]] vervung. Daornaost waren der nog mit de hand bediende dorskasten. == Ofbeelding == [[Bestaand:Batteuse 1881.jpg|left|thumb|250px|Een stilstaonde dorskast uut 1881]] <br clear="all"> == Nedersaksisch == * [[Grönnegs]]: ''daarsk-/ dörskmesien'' ('k' voak nait oetsproken) * [[Sallaands]]: ''dösmesiene'' * [[Tweants]]: ''dö(r)skemölle'' * [[Veluws]]: ** ''dorskast(e)'' ** ''dorsmes(j)ien'', ''dorsmes(j)ine'' {{Commons|Threshing machine}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Laandbouwwarktuug]] jy5fadu6l5smwgwhmp87o2m39ya3x3j 0 6923 275606 272194 2014-04-22T14:13:14Z Aladdin Ali Baba 9543 wikitext text/x-wiki :''Zie ook: [[Mart (naom)]] veur de veurnaom Mart'' ---- [[Ofbeelding:Tomates anciennes.jpg|thumb|right|250px|verschillende tematen op de mart]] [[Ofbeelding:Kaasmarkt2.jpg|thumb|right|250px|De keismart]] [[Ofbeelding:Wet market in Singapore 2.jpg|thumb|right|250px|Wet market in Singapore]] Een '''mart''' is een [[plein]] mit kraampjes/stalletjes waor verschillende dingen verkocht worren, van eten (zoas [[greunte]] en [[vleis]]) tot [[meubels]], [[glaswaark]] en alderhande mesines veur in en um 't [[huus]] of op de [[boerderieje|boerderie]]. 't Woord ''ma(a)rt'' of ''maa(k)rt'' is of-eleid van 't [[Latien]]se woord ''mercatus'', wat ''mart'' en ''handel'' betekent. Een algemene mart waor alle soorten predukten an-ebeujen worren wort an-eduud as een ''waorenmart'', mar der bin oek especialiseerde marten. Zo he-w bieveurbeeld oek een [[greunte]]mart, [[vis]]mart, [[textiel|lapjesmart]], eiermart, en zo wat meer. Oek kan een mart eneumd worren naor een gebeurtenis die plaotsvien of evierd wort in de tied waorop de mart ehouwen wort zoas: de [[kirsttied|kaarst]]- en [[nijoar|niejjaorsmart]]. Oek bin der especialiseerde marten zoas [[boekemart]]en, [[rommelmart]]en, [[vlooienmart]]en, [[beestemark|beestemarten]], [[jaormart]]en die vaak op een bepaold tiedstip en bepaolde plek terugkeren. Oek bin der [[braojerie|braojerieën]]. Veural de grote stejen [[Amsterdam]], [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]], [[n Heeg|Den Haag]] en [[Utrecht (stad)|Utrecht]] hen veul bekende marten. Veerder het zwat elke [[Stad (woonstee)|stad]] en [[daarp]] zien eigen weekmart. ''De Haagse Markt'' is de grootste mart van Nederland. Een bekende mart in [[Putten]] is de [[Ossemart]]. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''markt(e)'' * [[Grunnegs]]: ''maarkt'' * [[Stellingwarfs]]: ''mark'' * [[Tweants]] ** ''markt'' ** ''märkt'' ** ''maarkt'' ** ''moarkt'' * [[Veluws]]: ** ''ma(a)rt'' ** ''ma(a)rkt'' ** ''mark/merk'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Ekonomie]] t63zohorzqli76pyuxnnd3mx7p30avd 0 6924 36401 2007-05-12T16:01:46Z Servien 7 [[Oefening van berouw]] is ewiezigd naor [[Oefening van Berouw]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Oefening van Berouw]] sj4w1icg8eiguztzb7zvecxz6z7lr73 8 6926 36434 2007-05-13T13:37:39Z Servien 7 Nieje pagina: Um disse webstee te beveiligen tegen 't kraken van wachwoorden, wonnen je verzoch um disse makkelijke somme op te lossen ([[Special:Captcha/help|hulpe]]): wikitext text/x-wiki Um disse webstee te beveiligen tegen 't kraken van wachwoorden, wonnen je verzoch um disse makkelijke somme op te lossen ([[Special:Captcha/help|hulpe]]): c1zxr2q2o4vdo7p1yap9et3kgqpcgi8 0 6931 294624 279488 2017-11-15T20:24:59Z Federico Leva (BEIC) 12424 /* Steernskunde */ +img wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Claudius Ptolemaeus.jpg|thumb|250px|Claudius Ptolemaeus]] '''Claudius Ptolemaeus''' ([[Grieks]]: ''Klaudios Ptolemaios'') ([[87]] - [[150]] nao [[Christus]]) was een Griekse [[astrologie|astroloog]], [[steernskunde|steernskundige]], [[geografie|geograaf]], [[wiskunde|wiskundige]] en [[meziektheorie|meziektheoreticus]] die leven te [[Alexandrië]]. == Steernskunde == [[File:Ptolemaeus - Quadripartitum, 1622 - 4658973.tif|thumb|''Quadripartitum'', 1622]] Ptolemaeus schreef een uut-ebreiden samenvatting van de astrologie van zien tied: de [[TetraBiblos]] (De vier boeken). In de Tetrabiblos wordt uut-ebreid in-egaon op 't duden van horrescopen. Daornaost worden anwiezingen veur berekeningen egeven. Een deel van 't boek geet aover specifieke situaties, bieveurbeeld astrologische standen die van belang zollen wezen bie butenlaanse reizen. Ptolemaeus hef een uutzonderlijk grote invleud op de astrologie nao hum uut-eoefend. Veul van zien technieken bint nog de heultied in gebruuk bie astrologen. Kritiek is der veural ewes op correlaties die Ptolemaeus leg tussen de betekenisse van [[dierenriem]]tekens en [[seizoen]]en. De correlatie tussen bieveurbeeld 't teken [[ram]] en de [[leinte|lent]] geldt vanzelf allenig veur een deel van 't [[noordelijk halfroend|noordelijk halfrond]] en kan dus niet universeel geldig wezen. Toch bouwt Ptolemaeus op dit soort vergeliekingen veul van zien theorieën op. == Astrologie == Ptolemaeus had een [[geozentrisme|geocentrisch]] beeld van 't [[zunnestelsel]]. Zien opvattingen aover [[steernskunde]], bekend äs 't "Stelsel van Ptolemaeus", hebben meer äs 1400 jaor, töt wied nao de [[middeleeuwn|middeleeuwen]], disse wetenschap in [[West-Europa]] en Arabië beheerst. Pas veul laoter is 't deur [[Nicolaus Copernicus]] weerleg. De reden dät 't wereldbeeld van Ptolemaeus zolange stand huil had veul te maken mit de opvattingen van de kärke. Volgens de [[Biebel]] is de [[eerde]] 't middelpunt van 't heulal, een beeld dät aoverenekwam mit die van Ptolemaeus. Kritiek op dit beeld werd niet eoorloofd. Ptolemaeus hef de [[epicyclus|epicykel-theorie]] van [[Hipparchus]] vervolmaak. Want mit 't steernsmedel van [[Aristoteles]] kon namelijk niet verklaord worden waorumme äs de pleneten zich soms gauw en zich soms langzaam, of soms zelfs achterweerts, an de hemel bewegen. Um disse bewegingen mit behulp van de epicykel-theorie te kunnen verklaoren gebruken Ptolemaeus honderden epicykels (hulpcirkels), mä zelfs noe nog zol de [[eerde]] niet krek in 't midden staon. Dit medel legen Ptolemaeus vaste in zien därtiendelige manuscript 'Hè mathèmatikè syntaxis' ('De wiskundige verhaandeling'). De wärken van Ptolomaeus aover steernskunde bint aover-eleverd in 't Arabisch, wat deur de Arabische steernskundigen 'Kitab al-Madjisti' enuumd werd, wat '' 't Grootste boek'' betekent. Dit werd laoter verbasterd tot ''Almagest'' ('t hele grote). De Almagest bevatten ok een [[steernskattelogus]] en een lieste van 48 [[steernsbeeld]]en, die deur Hipparchus emaak bint. == Geografie == [[Bestaand:World of Ptolemy as shown by Johannes de Armsshein - Ulm 1482.png|thumb|250px|Wereldkaorte uut 1482, ebaseerd op Ptolemaeus]] Ptolemaeus is meschien nog meer bekend eworden deur zien "Cosmographia" of "Geographia", een gids veur 't maken van [[kaorte]]n mit een lieste van de geografische lengte en breedte van ongeveer 350 pläsen. Mit behulp van dit wärk konnen ze een serie kaorten tekenen van de hele wereld die veur de auteur bekend was. In de [[renaissance]] bestond veul belangstelling veur disse "Geographia": véúr 1600 werden der 31 Latiense of Italiaanse uutgaoven van edruk. Disse uutgaoven vormen de eerste [[atlas]]sen. Ptolemaeus verzamelen zien gegevens in de eerste helfte van de [[2e eeuw]] nao Christus. Hee nuumt de Phrisii (de Friezen), de bewoners van de lege lanen in 't noorden van de grote revieren. Hee nuumt 't [[Betaven|Eilaand van de Betaven]] niet, umdät e veurnamelijk steden en revieren opgaf en minnig laandschappen, mä hee hef wel de goedheid ehad um een paor plääsnamen en een paor andere geografische anwiezingen op te nemen, die ze altied in [[Nederlaand]] perberen te lokaliseren en die bliekbaor andere klassieke schrievers in of bie 't Eilaand van de Betaven laggen. Hee gaf een lieste van steden, revieren en streken, waorachter hee vier getallen leut volgen: de [[lengtegraod]] mit de menuut en de [[breedtegraod]] mit de menuut. Zien getallen kwammen vanzelf niet aoverene mit onze graoden, umdät e uutging van de [[meridiaan]] van Alexandrië. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.polona.pl/dlibra/doccontent2?id=61 De webversie van de Cosmographia] {{commons|Κλαύδιος Πτολεμαῖος}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't dialect van [[Une]]}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Astroloog]] [[Kategorie:Steernskundege]] [[Kategorie:Geograaf]] [[Kategorie:Wiskundige]] [[Kategorie:Meziektheoretikus]] ll73pk6pu0b49ixfh6r05a108ibadqs 0 6932 279489 274448 2015-03-27T17:33:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki n '''Planeet''' is n [[hemellichoam]] dat voldut aan vaaier veurwoarden. n Planeet: # Bevindt zok in n boan rond n [[zunne]]; # Het n [[massa]] dij groot genog is om [[hydrostoatika|hydrostoatisch]] evenwicht te bewaarkstelligen (n planeet is doardeur noagenog rond); # Het de omgeving van heur boan schoonveegd van aandere objekten; # Het n [[atmosfeer]]. Op de [[IAU]]-konferentsie van augustus 2006 wuir de bovenstoande definitsie aannuimen om hemellichoamen binnen ons [[zunnesysteem]] te klassifiseern. Hierdeur verluir [[Pluto (dwargplaneet)|Pluto]] de stoatus van planeet. As aan veurwoarde 1 en 2 voldoan wordt, môr naait aan veurwoarde 3, wordt t betreffende objekt n [[dwaargplaneet]] nuimd; veurbeelden binnen [[Pluto (dwargplaneet)|Pluto]], [[Ceres]] en [[Eris]]. Veur de klassifikoatsie van planeten boeten ons zunnesysteem ([[exoplaneet|exoplaneten]]) binnen, onder aandere deur de meuilijke woarnemen, nog gain regels vaaststeld. De wetenschop dij zok bezigholdt mit t bestudeern van planeten en aandere hemellichoamen hait [[planetologie]]. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ruumte]] 7ucgp4u3fq5c5k4ydwl1eizp7ou9op8 0 6933 257391 253736 2013-03-11T11:22:43Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 166 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2070]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''1996''': == Gebeurtenissen == * [[1 jannewaori]]: 't Eilaand [[Curaçao]] krieg bepark zelfbesteur binnen de [[Nederlaanse Antillen]]. * [[8 jannewaori]]: Een [[Congo (Kinshasa)|Congolese]] [[vliegtuug|vliegmesine]] stort neer op een [[mart]] in [[Kinshasa]]. * [[20 jannewaori]]: [[Yasser Arafat]] wonnen tot prissedent van de Palestiense Autoriteit ekeuzen. * [[9 febrewaori]]: De [[IRA]] beëindig zien bestand mit een anslag in [[Londen]]. * [[10 febrewaori]]: Veur 't eers verslaot een schaakcomputer ([[Deep Blue]]) een schaakgrootmeister ([[Garri Kasparov]]). * [[15 meert]]: [[Vliegtuug|Vleegmesinebouwer]] [[Fokker]] geet failliet. * [[19 meert]]: De [[Bosnië-Herzegovina|Bosnische]] stad [[Sarrejevo]] wonnen herenig. De butenwieken wönnen in de oorlogjaoren deur Serviërs in-eneumen. * [[27 april]]: De [[Schiermonnikoog (plak)|Schiermonnikoogse]] plisiekorpschef [[René Lancee]] wonnen earresteerd op, nao laoter bliek, valse beschuldiging van [[inces]]. * [[Benjamin Netanyahu]] verslaot [[Simon Peres]] in de [[Israël]]ische verkiezingen. * [[27 meie|27 mei]]: 't Konflik in [[Tsjetsjenië]] wonnen bevreuren mit een waopenstilstand. * [[10 juni]]: In [[Noord-Ierlaand]] beginnen vrieheidsonderhaandelingen, zonder [[Sinn Féin]]. * [[5 juli]]: [[Schaap Dolly]], 't eerste ekloonde zoogdier, wonnen geboren. Eers op [[22 febrewaori]] [[1997]] zal dit feit bekend emaak wonnen. * [[8 juli]]: De Zwitserse tennisster [[Martina Hingis]] wonnen mit vuuftien jaor de jongste tennis(st)er ooit dee [[Wimbledon]] win. * [[17 juli]]: Een [[Boeing 747]] ontplof boven zee bie [[Niej-York]]. * [[13 augustus]]: De Belgische crimineel [[Marc Dutroux]] wonnen earresteerd. * [[28 augustus]]: Prins [[Charles van Wales|Charles]] en Prinsesse [[Diana Spencer|Diana]] scheien officieel van mekaar. * [[27 september]]: De [[Taliban]] veroveren de [[Afghanistan|Afghaanse]] heufstad [[Kaboel]]. * [[5 november]]: Zittende prissedent [[Bill Clinton]] van de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] verslaot de Rippebliekeinse kannidaot [[Bob Dole]] in de prissedentsverkiezingen. * [[29 december]]: In [[Guatemala]] wonnen een vredesakkoord etekend tussen de rebellen en de regering. == Gebore == * [[5 juli]]: [[Schaap Dolly|Dolly]], schaap == Uut de tied == * [[8 jannewaori]]: [[Francóis Mitterand]], Franse politicus (79) * [[2 febrewaori]]: [[Gene Kelly]], Amerikaanse acteur (83) * [[16 febrewaori]]: [[Jules de Korte]], Nederlaanse muzikant (71) * [[13 meert]]: [[Herman Renz]], Nederlaanse circusdirecteur (29) * [[31 meie|31 mei]]: [[Timothy Leary]], Amerikaanse psycholoog (75) * [[4 juni]]: [[Leen Jongewaard]], Nederlaanse acteur (69) * [[15 juni]]: [[Ella Fitzgerald]], Amerikaanse zangeres (78) * 15 juni: [[Piet Bambergen]], Nederlaanse acteur (65) * [[3 juli]]: [[Pim Jacobs]], Nederlaanse pianis (61) * [[23 augustus]]: [[Jurriaan Andriessen]], Nederlaanse kompenis (70) * [[29 augustus]]: [[Thera de Marez Oyens]], Nederlaanse kompeniste (63) * [[13 september]]: [[Tupac Shakur]], rapper (25) * [[24 september]] [[Jannes van der Wal]], Nederlaanse dammer (39) * [[1 oktober]]: [[Alfred Vogel]], Zwitserse dokter (93) * [[20 december]]: [[Carl Sagan]], Amerikaanse sternskundige (62) bq66rkb8hfasm3mz6f9jffeycsijm9d 0 6944 265350 257730 2013-05-10T13:46:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hangar13_1.jpg|thumb|250px|Hangar 13, de pläätse waor 't zee- en aovenmuseum te vienen is]] 't '''Musée maritime fluvial et portuaire de Rouen''' ([[Nedersaksisch]]: ''zee- en aovenmuseum van Roeaan'') is een museum over de geskiedenisse van de [[Normandië|Normandische]] aovenstad [[Roeaan]] en de skeepsvaort van ien van de grootste aovens van [[Frankriek]]. 't Museum is te vienen in ien van de veurmaolige loodsen van de aoven, de eufdonderwärpen van 't museum bin: * de geskiedenisse van de [[aoven]], dät mit tal van foto's edokementeerd wördt, * de aovenveurzieningen en -wärkzaameden langes de revier de Seine in de [[19e eeuw]], * de grote zeilskepen van Roeaan, * de aandelsvloot, * 't wätervervoer op [[revier]]en, * de skeepsbouw, * de [[walvis]]vaangst, * de geskiedenisse van [[duukboot|duukboten]], waoronder infermatie over Robert Fultons ''[[Nautilus]]''. 't Museum ef onder aandere een revierboot mit een lengte van 38 meter, dät ok bezichtigd kan worden, motors van revierboten, stoomboten die deur vissers gebruukt bin en 't skelet van een walvis. == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.musee-maritime-rouen.asso.fr/ Webstèè van 't museum] {{DEFAULTSORT:Musee Maritime Fluvial Et Portuaire De Rouen}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Museum]] jjc3v4ey7n7xetssy5b47nu4aqqxyqz 14 6945 260644 246746 2013-03-14T05:24:55Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 98 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7139164]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Museums}} [[Kategorie:Kultuur]] k6qsbquywr7osrd2hdjelvws8jjdgg8 0 6946 283822 283821 2016-02-02T20:16:32Z 81.206.164.195 /* Sallaans */ wikitext text/x-wiki Dit paart van t [[Nedersaksisch woordenboek|Leegsaksisch woordenbouk]] bevat zinnen ien de verschaaidene dialekten. Ien eerste gedailte gaait t om n aantel zinnen dij per variant hail verschillend binnen. Ien t twijde gedailte gaait t om n aantel standerdzinnen. Doar wordt de spèllen apaart aangeven. Ien t eerste gedailte wordt schreven zo as t oetsproken wordt. De Duutse g wordt dus as kh schreven, de zaachte g wordt as ch schreven, de ee as ien ''peer'' wordt schreven as ì, de Grunnegs-Oostfraise oa-klank as oa en de Westfeelse ao as ò. ==Zinnen== ===In de winter vliegen de droge bladeren in de lucht rond=== *[[Nederlaands]]: ''in de winter vliegen de drooge bladerun in de lugt rond'' *[[Duuts]]: ''im winta fliekhen die trokkenen bletta in da loeft heeroem'' *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: **[[Hoogelaandsters]]: ''ien wìntr flijkhng de dreuwge bloadr ien locht roant<small>hs</small>'' **[[Oldambtsters]]: ''ìnne wìntr flaikhng de dreuwge bloadr inne locht roant<small>hs</small>'' **[[Westerkertiers]]: ''iene wìntr fliekhng de dreuwge bloadr iene locht roant<small>hs</small>'' **[[Westerwoolds]]: ''ìn de wìntr flijgt de dreuwge bloader ìn de lucht runt<small>hs</small>'' *[[Heidjers]]: ''tsoen winteh fleejgt de droikhng bleuda deua de loeft roem'' *[[Münsterlänsk]]: ''im winteh flaigt die druukhng blè inne loeft rum'' *[[Ollenborgs]]: ''im winteh flijgt die dreuge bleu im loft rom'' *[[Oostfreisk]]: **[[Brooukmerlands]]: ''inne winta flaikhng de dreuge blouden inne loft hìroem'' **[[Reiderlaands]]: ''inne winter flaikhng de dreuwge blouder inne locht rom'' *[[Siuerlänsk]]: ''im winta flaigut de druukhng bledre deur de loeft rumme'' *[[Sallaans]]: **[[Vechtdals]]: ''In'n winter/ 'swintuhs flieujgt du dreugu blaadur in d'lugt rond.'' *[[Sleeswieks]]: ''inne winta fleekhng de dreukhng bledeh inne loef herroem'' *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: **[[Eanskes]]: ''in n wjeenta fleekht de drjeukhe bljöadrn in n ljukt rôôn'' *[[Urkers]]: *[[Veluws]]: **[[Nunspeets]]: ''swientes/in de wienteh vlìgn de dreuge blòjn in de loch rond'' **[[Putters]]: ''swientes/in de wienteh vliegen de dreuge blòjen in de lucht ro{{small()|e}}nd'' *[[Westmünsterlänsk]]: ''im winta flìagt die deukhng blìa inne luft rum'' ===Ik wil het ook niet weer doen=== *[[Nederlaands]]: ''ik wil het ook niet wìr doen'' *[[Duuts]]: ''iechj willes auch niechjt mìa wieda toen'' *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: **[[Hoogelaandsters]]: ''ik wìot oouwk nait wìr don'' **[[Oldambtsters]]: ''ik wìot oouwk nait wìr douwn'' **[[Westerkertiers]]: ''ik wìot oouwk niewìr doewn'' **[[Westerwoolds]]: ''ik woat oouwk nich wìr doown'' *[[Heidjers]]: ''ik wildat ook nie mìa welleh doown'' *[[Ollenborgs]]: ''jit wildat oouk nich mìa wedda doown'' *[[Oostfreisk]]: **[[Brooukmerlands]]: ''ik wìot oouwk neejt wìr doouwn'' **[[Reiderlaands]]: ''ik wìot oouwk naiwìt douwn'' *[[Siuerlänsk]]: ''ik wildat ouk nie mai widda doun'' *[[Sallaans]]: **[[Vechtdals]]: ''kwultok'nie weehdoe'' *[[Sleeswieks]]: ''ik wilt ok nich wedda don'' *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: **[[Eanskes]]: ''ik wjit ok njig mjear wèr dôôn'' *[[Urkers]]: *[[Veluws]]: **[[Nunspeets]]: ''kwilt oek nìt mìh doon'' **[[Putters]]: ''kwilt o{{small()|e}}k nie{{small()|t}} mìh doen'' *[[Westmünsterlänsk]]: ''ik wil dat uak nich wìa duan'' ===Hij is vier of zes weken geleden gestorven=== *[[Nederlaands]]: ''hij is vier of zes wekuh geledeh gestorvuh'' *[[Duuts]]: ''ìa ist fôôa via oda zeks wochen khestorbm'' *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: **[[Hoogelaandsters]]: ''ajjis vijer of sès weejk leejdn oetied goan'' **[[Oldambtsters]]: ''ajjis vaaier of sès weejk hìr oedetied goan'' **[[Westerkertiers]]: ''ajjis vier of sès weejk leejdn udetied goan'' **[[Westerwoolds]]: ''eejis vaier of sès weejk hìr störbm'' *[[Heidjers]]: ''heejes veueh stjoeëh odeh sös weej'ng sjtörrevn'' *[[Ollenborgs]]: ''heejis veueh vìa odeh zuus weej'ng doowd bleeuwdn'' *[[Oostfreisk]]: ''hajis veua vija of zìs weejk sturbm'' *[[Siuerlänsk]]: ''hìa is vuua vìa oda zuus wee'ng sjtorbm'' *[[Sallaans]]: ''he is noen vier of zes wekken uut de tied'' **[[Vechtdals]]: ''hí-j's'noe vîêr of'ses'wèkk'ng uuddu tied'' *[[Sleeswieks]]: ''heejis veueh vìa oda zuus wee'ng doowd bleewn'' *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: **[[Eanskes]]: ''hjees vieha of ses wjèkh'n ljeedn oet de tied khjoan'' *[[Urkers]]: *[[Veluws]]: **[[Nunspeets]]: ''hijs vier of zes wìkng eleen uut de tied ekeumm/estörm'' **[[Putters]]: ''hijs vier of zes wìken elejen uut de tied ekommen/estörven'' *[[Westmünsterlänsk]]: ''hìa is veua vìa oda zes wìa'ng duad blìawn'' ===Mijn moeder gaat morgen naar Hamburg om bloed op te halen=== *[[Nederlaands]]: ''mijn moedur gaat morge naar hamburg om bloed op te haaluh'' *[[Duuts]]: ''maine moeta kheet nach Hamboeak um bloet ap tsoe holln'' *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: mien moe giet morg'n vrog noar Hamburg om bloed op te haal'n *[[Grönnegs]]: ''miemmoudr gaait<small>sh</small> mödn noarambög thouw om blouwt<small>hs</small> op thoaln'' *[[Ollenborgs]]: ''mien moowda geejt meurn nao hambòak oem bloowt af toow holln'' *[[Oostfreisk]]: **[[Moormerlands]]: ''mien muida khijt mödn noaë hamböak thuiw oem bluiwt òf to holln'' **[[Reiderlaands]]: ''mien mjoudar gait mödn noaë hamböag thouw om bljouwt òf thouw hoalln'' *[[Sallaans]]: **[[Vechtdals]]: ''mie'moe gied mon op hamburg'ah umme blüüd op tu haaln'' *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: **[[Eanskes]]: ''mìne mjoe kheet mjoarg'ng noar hambjöheg hen ömme bljoot öphjoaln'' *[[Urkers]]: *[[Veluws]]: **[[Nunspeets]]: ''mien moor gìt mann nòa hambuhg um bloed op te hòln'' **[[Putters]]: ''mien moer gòt maargen/maarn nòa hambuhg um bloed op te hòlen'' ===Maar als het droog wordt, draag ik mijn groen-zwarte boot een stuk naar buiten, voordat het gaat regenen=== *[[Nederlaands]]: ''maar als het droog wordt, draag ik mijn groen-zwarte boot un stuk naar buiteh, voordat het gaat regenuh'' *[[Duuts]]: ''aba wennes trokken wìat, traak iechj main khruun-sjwaartses bôôt ain sjtukchjen hinauss, beevôôa es anfengt tsoe reekhnen'' *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: ''mòrras dreug wot<small>sh</small>, droagik mien gruin-svæde boouwt<small>sh</small> noaboe'n thouw, veuddat reekhng gaait<small>sh</small> *[[Ollenborgs]]: *[[Oostfreisk]]: **[[Moormerlands]]: ''ouva wennet drokken wot<small>sh</small>, drògik mien khreun-swæthe boouwt<small>sh</small> n sjtukje nòa boe'n thoow, veuadattet ænvangt thoow reekhng'' **[[Reiderlaands]]: ''ouve wennet dreuwch wot<small>sh</small>, droougik mien khruin-swæthe boouwt<small>sh</small> n stukje noaë boe'n thouw, veuadattet ænvangt thouw reekhng'' *[[Sallaans]]: **[[Vechtdals]]: ''Marrast dreuge'wöd, draah'k mie gruuh-zwadde'boot hn stuk op buudn'ah, feur dah't reäjng giet.'' *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: **[[Eanskes]]: ''mjoar at drjeuge wör, drjoak min grjeun-swjærten bjoot drjuut, vjeurde't rjeekh'ng khjoat'' *[[Urkers]]: *[[Veluws]]: ''(de æ is n klank tuzzen de aa en de è ien)'' ==Standerdzinnen== Ien de eerste kolommen stoan de Nederlaandse zinnen, ien de twijdent stoan de vertoalens en ien de daardent stoan de oetsproaken. Hierbie wordt nait [[Internaasjonoal Fonetisch Alfabet|IPA]] broekt, môr gewoon t [[Latainse alfabet]], omreden t zo ook veur laiken dudelk is. === [[Grunnegs]] === ==== [[Oldambtsters]] ==== {| {{prettytable}} cellpadding=3 cellspacing=0 |- bgcolor=#eeeeee ! align=left | Nederlaands ! align=left | Zin ! align=left | Oetsproak |- |Wat is dit || ''Wat is dit?'' ||was dìt<small>s</small> |- |Waar is hier de wc? || ''Woar is hier t gemak/hoeske?'' ||woars hie tgmak/ toeske |- |Hoe heet jij? ||''Hou haitst doe?''||hau hajstoe |- |Waar kom je vandaan? ||''Woar komst doe vot?''||woa komstoe vòt<small>s</small> |- |Spreek jij Engels? ||''Kinst doe Engels?''||kistoe Ingels |- |Ik begrijp het niet || ''Ik begriep t nait''||kbgriep'naajt<small>s</small> |- |Ik weet het niet||''Ik wait t nait'' ||kwaj' naajt<small>s</small> |- |Het spijt me||''t Spiet mie dunders''||' spie' mie döndes |} ==== [[Westerkertiers]] ==== {| {{prettytable}} cellpadding=3 cellspacing=0 |- bgcolor=#eeeeee ! align=left | Nederlaands ! align=left | Zin ! align=left | Oetsproak |- |Wat is dit || ''Wat is dit?'' ||was dìt<small>s</small> |- |Waar is hier de wc? || ''Woar is hier t gemak/huuske?'' ||woars hie tgmak/tuuske |- |Hoe heet jij? ||''Hoe heetst doe?''||hoe heestoe |- |Waar kom je vandaan? ||''Woar komst doe vot?''||woa komstoe f<small>w</small>òt<small>s</small> |- |Spreek jij Engels? ||''Kinst doe Engels?''||kistoe Ingels |- |Ik begrijp het niet || ''Ik begriep t nait''||kbgriep' niet<small>s</small> |- |Ik weet het niet||''Ik wiet t niet'' ||kwie'niet<small>s</small> |- |Het spijt me||''t Spiet mie dunders''||' spie' mie döndes |} :''De "oa" wordt oetsproken as de "oo" ien t Nederlaandse "oor". :''De "ì" wordt oetsproken as de "ee" ien t Nederlaandse "peer". :''De "ò" wordt oetsproken as de "o" ien t Nederlaandse "lot". :''De ' wordt oetsproken as n steut, vergeliekboar mit n hail kört oetsproken "u" :''As mit de zin "Waar kom je vandaan" maind wordt woar aine laangerleden vot komt wordt der zègd "Woarheer komst doe?" === [[Drèents]] === ==== [[Midden-Drèents]] ==== {| {{prettytable}} cellpadding=3 cellspacing=0 |- bgcolor=#eeeeee ! align=left | Nederlaans ! align=left | Zin ! align=left | Oetspraok |- |Wat is dit || ''Wat is dit?'' ||waddes dit |- |Waar is hier de wc? ||''Waor is hier 't hoesie''||waoris hierut hoesie |- |Hoe heet jij? ||''Hoe heet ie?''||hoe hìtie |- |Waar kom je vandaan? ||''Waor kumpt ie vort?''||wao kumtie vòrt |- |Spreek jij Engels? ||''Ku-j' Engels?''||kuj Engels |- |Ik begrijp het niet || ''Ik begriep 't niet''||ekbegrieput niet |- |Ik weet het niet||''Ik weet 't niet'' ||kwìt ut niet |- |Het spijt me||''Het spiet mie''||ut spiet mij |} :''De "ao" wordt oetsproken as "ore" in 't Engelse "more" in de Received Pronunciation (de "r" heur ie daorin niet; de klinker/diftong is wat uuterekt). :''De "ì" wordt oetsproken as de "ee" ien t Nederlaandse "peer". ==== [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] ==== {| {{prettytable}} cellpadding=3 cellspacing=0 |- bgcolor=#eeeeee ! align=left | Nederlaans ! align=left | Zin ! align=left | Uutspraok |- |Wat is dit || ''Wat is dit?'' ||waddes dit |- |Waar is hier de wc? || ''Waor is hier 't husien? || waor is (h)ier ut huusien |- |Hoe heet jij? ||''Hoe heet ie?''||hoe hìtie |- |Waar kom je vandaan? ||''Waor kom ie weg / vandaon?''||waor kommíe weg / vandòòn |- |Spreek jij Engels? ||''Ku-j' Engels?''||kuj Engels |- |Ik begrijp het niet || ''Ik begriep 't niet''||ik begrieput niet |- |Ik weet het niet||''Ik weet 't niet'' ||kwìt ut niet |- |Het spijt me||''('t) Spiet mie (donders)''||(ut) spiet mie |} :''De "ao" wordt oetsproken as "ore" in 't Engelse "more" in de Received Pronunciation (de "r" heur ie daorin niet; de klinker/diftong is wat uuterekt). :''De "ì" spreek ie uut as de "ee" ien t Nederlaandse "peer". === [[Stellingwarfs]] === {| {{prettytable}} cellpadding=3 cellspacing=0 |- bgcolor=#eeeeee ! align=left | Nederlaans ! align=left | Zin ! align=left | Uutspraoke |- |Wat is dit || ''Wat is dit?'' ||wat-i dit |- |Waar is hier de wc? || ''Waor is hier et husien?'' ||waors hiert husien |- |Hoe heet jij? ||''Hoe hiet ie?''||hoe hietie |- |Waar kom je vandaan? ||''Waor koj' weg/vot?{{Info|Een aandere optie is: Waor kom ie weg/vot}}''||wao koj weg/vot |- |Spreek jij Engels? ||''Kuj' Ingels/Engels?''||kuj Ingels/Engels |- |Ik begrijp het niet || ''Ik begriepe et niet''||kbegriep-ut niet |- |Ik weet het niet||''Ik wete et niet'' ||kweet-ut niet |- |Het spijt me||''Et spiet mi'j''||ut spiet mì-j |} === [[Urkers]] === {| {{prettytable}} cellpadding=3 cellspacing=0 |- bgcolor=#eeeeee ! align=left | Nederlaans ! align=left | Zin ! align=left | Uutspraoke |- |Wat is dit || '' '' || |- |Waar is hier de wc? || '' '' || |- |Hoe heet jij? ||'' ''|| |- |Waar kom je vandaan? ||'' ''|| |- |Spreek jij Engels? ||'' ''|| |- |Ik begrijp het niet || '' ''|| |- |Ik weet het niet||'' '' || |- |Het spijt me|| '' '' || |} === [[Sallaans]] === ; [[Gällemuun|Gällemunigers]] {| {{prettytable}} cellpadding=3 cellspacing=0 |- bgcolor=#eeeeee ! align=left | Nederlaans ! align=left | Zin ! align=left | Uutspraoke |- |Wat is dit || ''Wat is dit?'' ||wtis dit |- |Waar is hier de wc? || ''Waor is ier de wc/plee?'' ||waorsier de wc/plee |- |Hoe heet jij? ||''Oe iet ie?''||oe ietie |- |Waar kom je vandaan? ||''Waor kom ie vandaon?''||wao kommie vundaon |- |Spreek jij Engels? ||''Ku-j Engels?''||kuj Engels |- |Ik begrijp het niet || ''Ik begriepe-n-'t niet''||kbegriepe-nut niet |- |Ik weet het niet||''Ik wiete-n-'t niet'' ||kwiete-nut niet |- |Het spijt me||'''t Spiet mi'j''||ut spiet mì-j |} ; [[Hardenbarg|'n Arnbargers]] {| {{prettytable}} cellpadding=3 cellspacing=0 |- bgcolor=#eeeeee ! align=left | Nederlaans ! align=left | Zin ! align=left | Uutspraoke |- |Wat is dit || ''Wat is dit?'' ||wa'sdih? |- |Waar is hier de wc? || ''Woar is hier de pot?'' ||woah's hie du pot |- |Hoe heet jij? ||''Hoe hiet ie?''||Hoe hietie |- |Waar kom je vandaan? ||''woar kom ie vöt?''||Woar kommie vöt |- |Spreek jij Engels? ||''Ku'j Engels?''||kuj Engels |- |Ik begrijp het niet || ''Ik begriepe 't niet''||begriepe't nie |- |Ik weet het niet||''Ik wete 't niet'' ||wete't nie |- |Het spijt me||'''t Spet mi'j''||ut spet mi-j |} * ''Oa'' is 'n klaank wat lek op d' ''o'' (niet ''oo''), mar wöd langer uut-esprökkn (at 'n klemtone). === [[Tweants]] === ; [[Riesns]] {| {{prettytable}} cellpadding=3 cellspacing=0 |- bgcolor=#eeeeee ! align=left | Nederlaans ! align=left | Zin ! align=left | Uutsproake |- |Wat is dit || ''Wat is dit?'' ||wastit |- |Waar is hier de wc? || ''Woer is hier n wc/plee?'' ||woerzier n wc/plee |- |Hoe heet jij? ||''Hoo heet ie?''||woo heettie |- |Waar kom je vandaan? ||''Woer kom ie vandan/vort/weg?''||woe kommie vandan/vot/weg |- |Spreek jij Engels? ||''Kö-j Engels?''||köj Engels |- |Ik begrijp het niet || ''Ik begriepe 't nit''||kbegriepe-t nih |- |Ik weet het niet||''Ik weet t nit'' ||kwee't nih |- |Het spijt me||'''t Spit mie''||t spit mie |} === [[Achterhooks]] === {| {{prettytable}} cellpadding=3 cellspacing=0 |- bgcolor=#eeeeee ! align=left | Nederlaans ! align=left | Zin ! align=left | Uutspraoke |- |Wat is dit || ''Wat is dit?'' ||wat is dit? |- |Waar is hier de wc? || ''Waor is hier den plee?'' ||waor is hier d'n plee? |- |Hoe heet jij? ||''Hoo het i-j?''||hoo hét iej? |- |Waar kom je vandaan? ||''Waor kom i-j vandaon?''||wao kom iej vandón? |- |Spreek jij Engels? ||''Ku-j Engels?''||kúj Engels? |- |Ik begrijp het niet || ''Ik begriep et neet''||ik begriep ut neet |- |Ik weet het niet||''Ik wet et neet'' ||Ik wet ut neet |- |Het spijt me||''Et Spiet mien''||ut spiet mien |} === [[Oost-Veluws]] === ; [[Une]]r dialect {| {{prettytable}} cellpadding=3 cellspacing=0 |- bgcolor=#eeeeee ! align=left | Nederlaans ! align=left | Zin ! align=left | Uutspraoke |- |Wat is dit || ''Wat is dit?'' ||wtis dit |- |Waar is hier de wc? || ''Waor is hier de wc/plee?'' ||waors hier de wc/plee |- |Hoe heet jij? ||''Hoe heet ie?''||hoe hìttie |- |Waar kom je vandaan? ||''Waor kom ie vandaon?''||wao kommie vundaon |- |Spreek jij Engels? ||''Ku-j Engels?''||kuj Engels |- |Ik begrijp het niet || ''Ik begriepe-n-'t niet''||kbegriepe-nut niet |- |Ik weet het niet||''Ik wete-n-'t niet'' ||kwìtte-nut niet |- |Het spijt me||'''t Spiet mien''||ut spiet mien |} === [[West-Veluws]] === ==== [[Putters]] ==== {| {{prettytable}} cellpadding=3 cellspacing=0 |- bgcolor=#eeeeee ! align=left | Nederlans ! align=left | Zin ! align=left | Uutspraak |- |Wat is dit || ''Wat is dit?'' ||wtis dit |- |Waar is hier de wc? || ''Waor is hier de wc/plee?'' ||waors hier de wc/plee |- |Hoe heet jij? ||''Hoe heet jie?''||hoe hìtjie |- |Waar kom je vandaan? ||''Waor kom je vandaon?''||wao kom je vundaon |- |Spreek jij Engels? ||''Ku'j Engels?''||kuj Engels |- |Ik begrijp het niet || ''Ik begriep t niet''||kbegriep ut niet |- |Ik weet het niet||''Ik weet t niet'' ||kweett niet |- |Het spijt me||''t Spiet m'n''||ut spiet mun |} ==== [[Nunspeets]] ==== {| {{prettytable}} cellpadding=3 cellspacing=0 |- bgcolor=#eeeeee ! align=left | Nederlaans ! align=left | Zin ! align=left | Uutsprake |- |Wat is dit || ''Wat is dit?'' ||wtis dit |- |Waar is hier de wc? || ''Waor is hier de wc/plee?'' ||waors hier de wc/plee |- |Hoe heet jij? ||''Hoe heet jie?''||hoe hìtjie |- |Waar kom je vandaan? ||''Waor kom je vandaon?''||wao kom je vundaon |- |Spreek jij Engels? ||''Ku'j Engels?''||kuj Engels |- |Ik begrijp het niet || ''Ik begriep t niet''||kbegriep ut niet/nit |- |Ik weet het niet||''Ik weet t niet'' ||kweett niet/nit |- |Het spijt me||''t Spiet m'n''||ut spiet mun |} :''De "ao" wodt uutspreuken as de "oo" in et Nederlaanse "oor". :''De "ì" wodt uutspreuken as de "ee" in et Nederlaanse "peer". {{Nedersaksische spraokgidsen}} [[Kategorie:Nedersaksiese woorden en begrippen|Zinnen]] cje80izn1mjv7n2km26j2er6m9qpvdp 0 6947 36577 2007-05-17T12:41:06Z Servien 7 [[Snei]] is ewiezigd naor [[Snee]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Snee]] noppgwbnyekir247yugybf5orrhius0 0 6948 36594 2007-05-17T20:19:20Z Grönneger 1 35 [[Westerkertaaiers]] is ewiezigd over de deurverwiezing [[Westerkertiers]] hinne. wikitext text/x-wiki #redirect [[Westerkertiers]] 0vmnp3weksqiez1mgnhqzf7daimq1tn 10 6982 284339 282723 2016-05-01T23:28:26Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Goat family.jpg|120px|border|right]] Den tammen '''sik''' ([[Latien]]: ''Capra aegagrus hircus'') is nen oondersoort van den weelden sik oet [[Zuudwest-Azië]] en [[Oost-Europa]], den as duur de meansken etemd is. Den sik is een lid van de [[Bovidae]]-femilie, verwaant an et [[schoap]]. Disse beaiden heurt bie de [[sikantiloopn]] oonderfamilie [[Caprinae]]. Tamme sikken beheurt tot de euldste temde beeste. Vuur doezende joaren wordt sikken al eheulden vuur öar vleais, [[melk]], hoar en vel in een groot gedeelte van de wearld. In den lesten eeuw beent ze ook populair ewörden as hoesdeer. [[Sik|>>]]<noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Juli]] </noinclude> 4k63atbjz96j8j3qhjjok26pkseh3r7 0 6983 264105 257388 2013-05-06T16:12:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Lesturgeon.jpg|thumb|right|150px|A.L. Lesturgeon]] '''Alexander Lodewijk Lesturgeon''' ([[Venlo]], 16 oktober 1815 - [[Beilen]], 18 juni 1878) was ien van de vrogste verzamelaars van streektaalwoorden en -zegswiezen. ==Predikaant== Zien va was militair ingenieur en wördden ien 1821 overeplaotst naor [[Koevern]] ien [[Drenthe]]. De zeune studeren theologie ien [[Grunnen (stad)|Grönning]] en was predikaant ien [[Hesselen]], [[Vledder]] en [[Sweel]]. As predikaant streed hi'j teugen draankmisbruuk. Ien zien standplaatsen richtten hi'j leesgezelschappen en rederijkerskamers op. ==Dichter== Lesturgeon begunnen mit 't skrieven van [[Nederlaands]]e gedichten. Mit zien [[Grunnen (stad)|Grunningse]] studievrunden skreef-e ''Dichterlijk Mengelwerk'' (1836) en nog drie anonieme bundels, waorvan-e d'r ién "een naoogst van erotica uit onzen jongelingstijd" nuumt. Later gaf-e nog twee stichtelijke bundels uut. Hi'j weur benuumd töt lid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde ien Leiden. ==Skrieverije aover Drenthe en ien 't Drèents== [[Ofbeelding:De drie podagristen.jpg|thumb|left|250px|Staandbeeld ien [[Koevern]] van "[[de Drie Podagristen]]", zoas heur Lesturgeon en zien mede-schrievers Van der Scheer en Boom nuumden.]] Lesturgeon waarkten mit an de publicatie ''Drenthe in vlugtige en losse omtrekken geschetst, door [[De Drie Podagristen|Drie Podagristen]]'' (1842-1847), een cultureel reisboek aover Drenthe (podagristen bint mèensen mit jicht an de tonen). Zien mede-skrievers waren [[Harm Boom]] en [[D.H. van der Scheer]]. Mit Boom skreef Lesturgeon ok ''Een Drenthsch gemeente-assessor met zijne twee neven op reis naar Amsterdam, in 't voorjaar van 1843''. Dielen van dit boek bint, net as dielen van ''Drenthe in vlugtige en losse omtrekken geschetst'', ien 't Drèents eskreben. ==Drèentse woordenliesten en vertaling== Ien de ''[[Drentsche Volksalmanak]]'', een blad veur stökkies aover Drèentse taal, geschiedenis, volkskunde en schrieverije, plaotsen Lesturgeon zien ''Proeve van een woordenboekjen van den Drentschen tongval'' (1844). Vervolgartikels op disse proeve stunden ien de almanaks van 1845 töt en met 1850. Lesturgeon vreug hulp van de lezers bi'j 't verzamelen van Drèentse woorden, mar veule enthousiasme was er niet veur zien liesten. Ien 1874 kwaamp 't ''Algemeen Nederduitsch en Friesch Dialecticon'' uut, daoras Lesturgeon de eerste Drèentse vertaling ooit van een stökkien uut de biebel ien plaotsen (de geliekenis van de verleuren zeune, ien 't dialect van Sweel). ==Veurbield uut zien wark== Uut Lesturgeon zien artikeltien ''Inne gengelderei'': :''Wij traden ergens een armoedige woning binnen, waar wij, behalve een vrouw van middelbaren leeftijd en een drietal kinderen, nog een tweede vrouw vinden, zorgvuldig in dekens gewikkeld en in een wijden krukstoel, met kussens gevuld, bij 't vuur zittende, Wij hadden niet noodig te vragen, of 't mensch krank was. Haar ingevallen en bleek gelaat, hare doffe, van allen glans beroofde oogen, kortom haar gansche wezen verkondigde dat genoegzaam. Op onze vraag tot de andere, die de vrouw des huizes bleek te zijn, naar den aard der ziekte, werd ons een geschiedenis opgedischt, die curieus genoeg is, om ze hier op te nemen. Aldus verhaalde 't sloofsken:'' :' 't Is hom vergangen harfst in 't eerpelroôn angoan; doe was hi zoo kolderig inne hoed, dat hi trilde as 'n russche en doe hef hi 't gansche winter deur zoo wat inne gengelderei west. 's Wonsdaags veur Lichtmis wueren hom de beenen en 't lief dik, dat hi geen hozen langer kos ankriegen, en doe tiede oeze Barend hen L., in de groafschup, hen 'n soortig boerendokter, dat 'n wiizen is, as de lue zekt. Dee hef hom doe 'n pakkien met pooier metdoan, woar hi veermaal op 'n dag van mus innemen, mank witte wiin. Hi wuer er al wat slap van inne hoed, moar de dikkigheid wuer ook minder, en hom lustte ook al weer wat eten. Moar sunt vergangen weke zwöllen hom de beenen van neis weer, zoodat oeze Baerend nog ies hen L. tied is. Nou mag hom ook gien eten meer; hi kan 't niet binnen holden en speit het anstónd weer oet. 'n Schötteltien vol koffi is nog 't leefste, wat hi krig, en guster hek hom 'n roggenpankoek bakt. Das nog al zo'n verandring veur hom. Moar doe wuer hi zoo volslagen omme kop en wat rozig inne hoed. Doe is oeze scheper ziin zeun veur oes hen IJ. goan en hef hom er 'n koldendrank hen hoald, en nou, döcht hom, was 't wal good mank de kruden te drinken, dee hi van d' oolde Scholtinne van X. hef kregen veur de börst; want mangs, veural 's nachts möt hi zoo finnig hoosten, dat hi 't amper niet op bedde kan harden; da's plomp! Jong, jong, 't is zo'n bezueking; wie hebt er al wat om vermesterd en al wat unkostings um doan; as 't de Heere nog moar müg behagen, dat hi weer herstellen müg; moar doar is niet vol aventuur op, noa menschen oogmark. Hi wordt toeverdáns minder en leg finnig af. Ziin zusters en ziin besse zint alle anne tering hengoan en miin man, doar hi 'n zuster toe is, möt mangs ook zoo kwalsteren, da'k bange zin, dat hi ook al wat kwedderachtig inne hoed is.' ==Bronnen== * Broersma, Rouke (red.) (2003), ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek * Nijkeuter, Hendrik (2001), ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond" : literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956'', Grunnen: RUG (dissertatie, p.49-50) * Tissing, Jan (red.) (1992), ''Zakwoordenboek Drents-Nederlands Nederlands-Drents'', Assen: Stichting Het Drentse Boek {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Lesturgeon, Alexander Lodewijk]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Lesturgeon, Alexander Lodewijk]] qf5013v7al49lk2um1zyuolk0mf1h8q 10 6987 285248 285247 2016-08-10T11:56:51Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Dollard.jpg|border|125px|right]] De '''Dollert''' of '''Dullert''' (bienoam: '''Ol Tjoard'''; [[Nederlaands]]: ''Dollard'') is n zeeaarm, onderdail van t Waddenzee, op t grènzgebied van [[Nederlaand]] en [[Duutslaand]]. De revier de [[Ems (revier)|Ems]] mondt hier ien oet en stroomt doarnoa deur noar de Noordzee. De Dollert is om en bie 100 km² groot. De [[Oostfraislaand|Oostfraise]] stad [[Emden]] ligt der ten noorden van en de [[Grunnen (provìnzie)|Grunnegse]] stad [[Delfziel]] ligt n klaine 9 km te westen van de Dollert. t [[Getij|Getaaienverschil]] ken oplopen tot 3 meter tou. De Dollert is tegenswoordeg n groot natuurgebied woar geregeld excursies noar tou organiseerd worden. [[Dollert|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Augustus]] </noinclude> g0zmbyv007q4npkx0wylynjd9sfcbjr 0 7015 264102 174028 2013-05-06T16:12:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Jan Kuik''' ([[Gladbeck]] ([[Duutslaand]]), [[1915]] - [[Liwwadden (stad)|Leeuwarden]], [[2003]]) was een [[Drenthe|Drèentse]] schriever die mitwaarkten an 't Drèents karkelijk liedboek. ==Waandel== Kuik is geboren in Gladbeck bij [[Essen]], daoras zien vader ien de Duutse kolenmijnen waarkten. Toe as Jan een jaor old was gung het gezin weerumme naor Drenthe, daoras zien va een klein boertien was ien [[Beilen]] en ien [[Zwiggelte]] bij [[Börk]]. Kuik was volontair op 't gemientehuus van Börk, commies ien [[Sexbierum]], hoofdcommies ien [[Bolsward]] en waarkten vanof 1960 op de pervinciale griffie ien [[Liwwadden (stad)|Leeuwarden]], daoras-e de rest van zien leven woonden. ==Schrieverije== Op zien twintigste deu Kuik mit an een priesvraoge van de ''Asser Courant'', waorveur een stökkien ien 't [[Drèents]] eschreven mos wörden. Vanof 1968 redigeren Kuik 't blad van de Drèentse veriening ien Leeuwarden. Hij fietern 't blad, [[De Brink]], haoste allennig an. Ok schreef-e ien de maondbladen [[Drenthe]] en [[Oeze Volk]]. 't ''Klein Drents Woordenboek'' det van hom verscheen, is grotendiels ebaseerd op zien eerdere waark ien 't blad van de Drèentse veriening ien Leeuwarden. D'r staot veural woorden uut 't [[Midden-Drèents]] ien. [[Gerard Nijenhuis]] betrok hom bij de [[Drentse Schrieverskring]] en bij 't project um een Drèents karkelijk liedboek te maken. Van alle mitwarkers hef Kuik de mieste bijdragen eleverd (veural gezangteksten) an het liedboek, det uutkwaamp as ''Psalms en gezangen in Drèents''. 't Vertalen was veur Kuik een hiel sekuur waark, daoras-e hooge eisen an stellen. Kuik was veurstander van een Standaarddrèents as schrieftaal. Hij geleufden det Midden- en Zuudoost-Drenthe de minste taalienvloed van buten te lieden hadden. De dialecten van disse gebieden zolden 't uutgangspunt wezen mossen veur 't Standaarddrèents, an-evuld mit de woorden, vörms, uutdrokkings en constructies die allennig inheems bint ien aandere dielen van de pervèensie. ==Veurbeeld uut zien waark== 't Eerste en vierde vars van Kuik zien riem veur gezang 14, ''De Heer is mien scheper'': :1 :''De Heer is mien scheper!'' :'' 't Gerak is mij wis;'' :''zo wil Hij mij leiden'' :''hen vruchtbere weiden'' :''en lat Hij mij drinken'' :''oet stromen zo fris.'' :4 :''De Heer is mien scheper!'' :''Dien taofel rechts an'' :''maank barre gevaoren;'' :''Do wils mij bewaoren'' :''en zalfs mij met eulie,'' :''dien kelk reks mij an.'' ==Uutegeven boeken== * ''Wolven en schaope'' (1984, vertaling uut 't Fries van een teneelstok van [[Elias Posthuma]]) * ''Kabolter Boezeroen'' (35 verhaalties, 1986) * ''Klein Drents Woordenboek'' (1987) * ''Mallemeule'' (1987, vertaling van de historische roman ''De Mallemolen'' van [[Dieuwke Winsemius]]) * ''Oldewarries volk'' (streekroman, Zuudwolde 1990) * ''Psalms en gezangen in Drèents'' (vertalingen, mit J. Alberts-Hofman, J. Jeuring, G. Kuipers en W. Wachter, Assen/Zuudwolde 1991) * ''Mans Hoving, de boer van 't armhoes'' (historische streekroman, Zuudwolde 1993) ==Bronnen== * ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', bi'j menare zöcht en ieneleid deur Rouke Broersma, Het Drentse Boek, Zuudwolde, 2003 (p. 71-72) * ''Moi! Taalgids Drenthe'', deur Abel Darwinkel, Jan Germs en H. Slot, In Boekvorm Uitgevers bv, Assen, 2005 (p. 20-21) {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Kuik, Jan]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Kuik, Jan]] os0zkzwlqj5p1a12orstkfciqiznr9j 0 7016 265686 257710 2013-05-10T14:57:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Republicas mundiales.png|thumb|250px|Rippeblieken in de wereld, verdeeld naor verschillende maotstaeven]] Een '''rippebliek''' is een [[regeernsvörm|regeringsvorm]] waorbi'j de macht in een [[staot|laand]] bi'j ien of meerdere personen leit die meerstal verkeuzen bin deur et volk en meerstal ok niet van aodel bin, zoas dat wel 't geval is bi'j een [[monarchie]], waor de [[Könning (titel)|keuning]], [[keuninginne]] of een aander persoon van aodel et laand regeert, disse titels is meerstal spraoke van [[arfopvolging]]. In een rippebliek wodt et staotsheufd een ''prissedent'' nuumd. Een rippebliek kan neffens [[Charles Montesquieu|Montesquieu]] liekegoed een [[demokraosie]] as een [[aristokraosie]] wezen. Et woord ''rippebliek'' komt via et Fraanse ''république'' van et [[Latien]]se ''res publica'' dat ''peblieke zaeke'' betekent (wodt vaeke vertaeld as staot). [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Politiek]] 6wh6l07nd0hbta1hxvwq8xz8d0cpqg8 0 7017 289454 264221 2016-10-28T22:01:49Z Anagram16 14691 references wikitext text/x-wiki '''Willem Seymour Mulder''' ([[Namen]] in [[België]], [[23 augustus]] [[1820]] - [[Paais]], [[14 april]] [[1896]]) was een dichter veur kiender, bekend deur zien lange, haoste volledig [[Drèents]]talige gedicht ''Het hunnebed te Borger''. Mulder is geboren as Willem Mulder en voegen later zien moe heur achtername Seymour toe. Hi'j was ondermeester ien [[Paais]]<ref>[https://www.geheugenvandrenthe.nl/seymour-mulder-willem Willem Seymour Mulder.]</ref>, klerk ien [[Börger]] en belasttingdeurweerder ien Börger, [[Terborg]] ([[Achterhoek]]), [[Druten]] ([[Betuwe]]) en [[Maassluus]] ([[Zuud-Hollaand]]). Op 't lest van zien leben woonden hi'j ien [[Paais]]. Van Mulder verschienen Nederlaandstalige kiendergedichten. Ien 1853 publiceren hi'j ien de volksalmanak ''[[Drenthina]]'' een lang gedicht, ''Het hunnebed te Borger''. De schriever staot veur 't hunebed ien Börger en vrag hom of hoe of ze disse stienen in vrogger tied bi'j mekaar hebt kunnen brengen. Van achter de stienen kump een scheper teveurschien, die vertelt van reuzenkerels die veur duuzend jaor hier leefden. De scheper prat Drèents (41 kwatrijnen) en de schriever umkadert zien relaas mit 7 Nederlaandse kwatrijnen. De reuzenkerels konden 'rekken bi oes eibersnust'. Zie hadden 'neuzen, grooter as mien klomp, / 'n Jong kun er op rieden gaon'. 't Veen ien Drenthe zit vol holt, 'Want stund heur soms, zoo hier of daor, / 'n Bosch of zoo wat in de weeg, / Wat deden ze? - ze bleuzen maor, / En 't vloog er deel, zoo in 'n veeg.' As er iene sturf, wur 't liek verbraand op holt en turf. :''En was de boodel dan verbraand,'' :''Roef draaide een op zien hakken rond,'' :''En maokte zoo 'n koel in 't zaand,'' :''Om de asch te baargen in den grond.'' Veurnaome kerels kregen ok nog een stienenbult (' 'n Hoop van vlinten') op heur graf. Toe as een edelman uut de tied ekoemen en verbraand was, hef ien zo'n kerel an 't vlinten zuken ewest op 't veld. :''Hi vun er een, hi vun er twee,'' :''De beide daor op gunne hook,'' :''En raod eis wat hi daor met dée?'' :''Wip! In de buutsen van zien brook.'' :''Wat wieder op vun hi er een'' :''Van dartig doezend pond gewigt,'' :'' 'n Dikken barries van 'n steen,'' :''Dei was 't, die daor dwars over ligt'' Mit zo'n dikke veertig stienen gung-e op huus an, deur 't ''Barmertiesbosch''. Toe as een mugge hom steuk, breuk hi'j een sparboom deur de midden en jeug er de muggen mit vört. Een dikke stien leut hi'j vallen, mar det verneum hi'j niet. :''En eindliek kwam hi hier ter stee,'' :''Waor de edelman ook was verbrand,'' :''En lee de vlinten, twee veur twee,'' :''Zo naost 'n kander in het zand.'' :''Zo maokte hi twee riegels klaor'' :''Schier krek zoo as ze nouw nog ligt,'' :''En met dei negen dikste daor,'' :''Sleut hi het graf van boven digt.'' Toe gung-e an 't zoepen en vreten - 'vief, zes schinken too 'n stoet'. :''En vrag jow soms 'n ander nao,'' :'' 'Is dat verhaol waor en opregt?' '' :''Zeg dan maor driest hardop van jao!'' :''Want scheper Proempien heft mi 't zegt.'' Bi'j 't anbienden van zien gedicht an Drenthina schreef Mulder det hi'j zo goed mogelijk 't Drèentse dialect had trachten weer te geben, en vreug hi'j de hulp van de redactie um 't te verbetern. 't Gedicht weur vake (diels) bloemleesd en stund een tiedlaang ten onrechte bekend as 't eerste Drèentse gedicht. (Ien 1837 was jao al 't Drèentstalige gedicht ''[[Een Drenther|Zaomensproak over 't Broabands opreur, tussen Baerent, Greet en Harrem]]'' epubliseerd.) Uut Mulder zien schrieverije blek een grote liefde veur Drenthe, en Börger ien 't besunder. Ien 1945 verscheen van de 'Drentsche Studiekring D.H. van der Scheer' (veurloper van [[Het Drents Genootschap]], Culturele Raad voor Drenthe) 't bundeltien ''In Seymour Mulder's voetspoor...Drentse Rymkrans (gedichten en rijmprent-teksten) gevlochten rond de "Drentsche Studiekring D.H. van der Scheer" onder de zinspreuk "Byna in 't verborgen bloeiende" (Joh. Th.)''. ==Bronnen== <references/> * Broersma, Rouke (red.) (2003), ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek (p. 30-32) * Nijkeuter, Hendrik (2001), ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond" : literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956'', Grunnen: RUG (dissertatie, p.134-8) {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Seymour Mulder, Willem]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Seymour Mulder, Willem]] 1u1wwekn0p41ht30lb7esgqvq6hz8oh 0 7018 36891 2007-05-20T15:06:22Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Rippebliek]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rippebliek]] 2ml28u2uv1ekqag58o9nqdieeypbqbi 0 7019 265684 172946 2013-05-10T14:56:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''regiosoap''' of '''regionaole zieperiege''' is een dramariege veur de tillevisie die heur ofspeult in een bepaolde regio, en vaeke wodt d'r ok et [[dialekt]] of de [[taol|tael]] van disse regio praot. Zoe'n regiosoap was aenlik veural richt op de meensken uut disse regio's, mar laeter bleek dat ok [[butermeensken]] disse regiosoaps goed bekeken. De eerste regiosoap was de [[Westlaauwers Frais|Fries]]e riege [[Baas Boppe Baas]] (''baos boven baos''), die veur et eerst uutzunnen wodde op [[Omrop Fryslân]] in 2001. Dit bleek zoe'n sukses dat de riege ok op de nationaole en aandere regionaole tillevisiezenders uutzunnen wodde. Daornao kwammen dezelde producenten van Baas Boppe Baas mit een [[Tweants|Twentse]] regiosoap, [[Van Jonge Leu en Oale Groond]]. Al gauw volgden d'r nog meer regiosoaps zoas de [[Limburgs]]e riege [[De Hemelpaort]] en et [[Grunnegs|Grunningse]] [[Boven Wotter]], mar ok de regio's zonder slim van et [[Standerdnederlaans]] ofwiekend dialekt of streektael kwammen mit ideeën veur d'r eigen regiosoaps, zoas de [[Utrecht (previnsie)|Utrechtse]] riege [[Nachtegaal en Zonen]], et [[Zuud-Hollaand|Zuud-Hollaanse]] [[Pauwen en Reigers]] en [[Koning van de Maas]] van [[RTV Rijnmond]]. Ok [[Omroep Gelderland]] zicht et sukses van de regiosoaps en wet dat d'r behoefte an is onder de kiekers, al bin d'r nog gien konkrete plannen. ==Regiosoaps== ===Streektael of dialekt=== *[[Baas Boppe Baas]] ([[Westlaauwers Frais|Fries]]) *[[Dankert & Dankert]] (Fries) *[[Van Jonge Leu en Oale Groond]] ([[Tweants|Twents]]) *[[De Hemelpaort]] ([[Limburgs]]) *[[Boven Wotter]] ([[Grunnegs|Grunnings]]) ===Standerdnederlaans=== *[[Nachtegaal en Zonen]] ([[Utrecht (previnsie)|Utrecht]]) *[[Pauwen en Reigers]] ([[Zuud-Hollaand]]) *[[Koning van de Maas]] (in de omkrieten van [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]]) [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Tillevisiepergramme van een regionaole omroep]] bjdphjfq3298okoz2sfa8fl55dyatk9 14 7020 266646 261068 2013-05-10T20:06:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaanse regionaole omroep]] [[Kategorie:Nederlaans tillevisiepregramma]] 1va2bc768lgs2zhh9ovtbxnauzc33rw 0 7022 264690 257564 2013-05-06T21:21:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Nachtegaal en Zonen''' is een [[regiosoap|dramaserie]] van de [[Nederlaand|Nederlangdse]] regionaole omroep [[RTV Utrecht]] die op [[5 oktober]] [[2007]] van start zal gaon. Dee regiosoap is niet zoas de meeste aore regiosoaps in [[streektaol]] of [[dialekt|dialect]] mar in 't [[Nederlaands|Nederlangds]]. Nachtegaal en Zonen wort efilmd in [[Wilnis]] en gaot over een annemer Akkie Nachtegaal (60 jaor), zien vrouw Corrie (60 jaor) en d'r jonges Sjong (34 jaor), Steef (28) en Mike (19 jaor). Naodat annemer Akkie een haarseninfarct kriegt, moeten zien twee oudste jonges leren om saomen te waarken om d'r vaoder te helpen 't bedrief dreiende te houwen tot ie weer beter is. Ok dee regiosoap is een preduktie van [[Johan Nijenhuis]], dee onder aore ok [[Van Jonge Leu en Oale Groond]] maokte. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Tillevisiepergramme van een regionaole omroep]] ip14f3qontetz8jc7pofzn1owmwjpvy 0 7024 285069 265462 2016-07-01T22:09:50Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Dankert & Dankert''' is een Friese [[regiosoap|pelisieserie]] over een advekaotetwieling, Pieter en Jelle Dankert. De thema's van de verhaelen bin baseerd op zaeken van de advekaotetwieling Hans en Wim Anker. De serie is maekt en regisseerd deur [[Steven de Jong]]. De dubbelde heufdrolle wodde speuld deur [[Peter Tuinman]]. De serie is [[Westlaauwers Frais|Friestaelig]], behalven dat pattie rollen van buten de perveensie aanders praoten en dat iederiene in de rechtzaol [[Nederlaands|Nederlaans]] praot. [[Omrop Fryslân]] het de twie seizoenen uutzunnen, et eerste seizoen is opneumen in [[2005]], en de tillevisieuutzendings begonnen an et aende van november. Over hiel et seizoen hadden de ofleverings zoe'n 200.000 kiekers. Et twiede seizoen is in [[2006]] opneumen, van juli tot oktober, en wodde uutzunnen van [[9 jannewaori]] tot [[17 april]] [[2007]]. Ok de [[KRO]] het de serie uutzunnen, van [[2 augustus]] tot [[6 september]] [[2007]]. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Tillevisiepergramme van een regionaole omroep]] aj5wfx04yw2ayvvptgl03frp985jc3e 0 7025 265063 257588 2013-05-09T22:31:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Koning van de Maas''' (''Keunen van Moas'') is n [[Nederlaands]]proaten [[regiosoap|dramariege]] dij ien t noajoar van [[2007]] te zain was bie [[TV Rijnmond]]. De eerste riege bestaait oet 13 ôfleverens en is ontwikkeld deur Rogier Proper en Simone Duwel. De [[tillevisie|televisiemôkers]] waren eerder betrokken bie soapseries as [[GTST]] (''Goede Tijden Slechte Tijden'') en [[ONM]] (''Onderweg Naar Morgen'') en hai het ook aandere programma's môkt. t Programma Koning van de Maas is ain van de veule [[regiosoap]]s dij de letste tied zo dönderspopulèr worden binnen. ==De akteurs== {| {{prettytable}} width="40%" !Echte noam !In de serie |- |Aat Ceelen |Jaap Koning |- |Floor van Waardenberg |Bobby Koning |- |Dragan Bakema |JJ Koning |- |Frédérique Spigt |Nellie Funhoff |- |Bruni Heinke |Willemijn |- |Loes Luca |Miep |- |Fouad Mourigh |Aziz Yilmaz |} {{DEFAULTSORT:Koning Van De Maas}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Tillevisiepergramme van een regionaole omroep]] dlbzbcbilyrntike24c3bbrgrvduo0v 0 7026 37294 37293 2007-05-23T09:11:38Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Fries]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Fries]] d3xnbrhqmd60l63qeuwlawdv9saxpxc 0 7028 37306 2007-05-23T16:02:49Z Ni'jluuseger 73 [[De drie podagristen]] is ewiezigd naor [[De Drie Podagristen]]: Mit hoofdletters, zoas ien de titel van heur boek wikitext text/x-wiki #redirect [[De Drie Podagristen]] 4j8kv7s3az6qkc2xgh808l0rxvnpa24 0 7029 211999 195348 2011-10-29T21:35:31Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen]] 3h6g1jo0kbdtnf96sjtq24o9oisgvob 4 7034 37364 2007-05-24T21:49:16Z Servien 7 [[Wikipedie:Veurbehold]] is ewiezigd naor [[Wikipedie:Veurbehoud]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Wikipedie:Veurbehoud]] krer0cbym3677sadw3x3e11eu8rg47o 0 7035 264093 219342 2013-05-06T16:10:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Gesinus Gerhardus (G.G.) Kloeke''' ([[Schagen]], [[10 juli]] [[1887]] - [[Leiden]], [[5 november]] [[1963]]) was een taalonderzuker, beroemd deur zien waark ''De Hollandsche Expansie'', oaver de ienvloed van prestigieuze [[dialekt|dialecten]] op minder prestigieuze dialecten. ==Studie en hoogleraarschop== Kloeke zien va, [[Willem Kloeke]], kwaamp uut [[Zwolle]] en weur deur zien zoon an-espoord um zien herinneringen an de stad op te skrieven. Zo kwamen in 1931 de ''Zwolsche sketsies'' uut. Kloeke hef verskeiden jaoren ien [[Duutslaand]] estudeerd en ewaarkt. Hi'j promoveerden ien [[Leipzig]] (1914) en an de [[Universiteit van Amsterdam]] (1922) op 't zölde proefskrift, ''Der Vokalismus der Mundart von Finkenwärder bei Hamburg''. Ien de tied det Kloeke leraar [[Duuts]] ien [[Winschoot]] was, klöm hi'j vake op de fietse um gegebens aover dialecten te verzameln. Hi'j ontwikkeln een grote belangstelling veur de oostelijke dialecten. Ien 1925 weur Kloeke lector, later hoogleraar [[Nederlaands]] ien [[Hamburg]]. Ien 1926 trouwden hi'j mit de neerlandica M.J. van Lessen. Ien 1934 weur hi'j benuumd as hoogleraar Nederlaands ien Leiden. ==Ienvloed== As gien aander ien [[Nederlaand]] hef Kloeke hum bemuuid um de taalkundige kartografie te standaardiseren. Mit De Vlaamse dialectoloog [[L.J.J. Grootaers]] prakkezeerden hi'j een coördinatensysteem uut, waorbi'j elke plaats ien Nederlaand en [[Vlaandern]] zien eign combinatie van een letter en een getal kreeg; de "Kloeke-code" of "Kloeke-tabel". Dit systeem hebt ze vanof de oprichting gebruukt op het [[Meertens Instituut]], daor-as 't wieder ontwikkeld en edigitaliseerd is. Ien zien wetenschoppelijk waark perbeerden Kloeke de geografische spreiding van taalverskijnsels uut te leggen deur historisch onderzuuk, en perbeerden hi'j historisch-taalkundige hypotheses te bewiezen deur taalgeografisch onderzuuk. Hi'j dreug deran bi'j det de taalgeografie verskeiden decennia de neerlandistiek beheersten. ==De Hollandsche expansie== Ien 1927 verskeen ''De Hollandsche expansie in de zestiende en zeventiende eeuw en haar weerspiegeling in de hedendaagsche Nederlandsche dialecten'', een hiele stap veuruut iene dialectologie. Kloeke skreef det taalverandering veur een belangriek diel uut ontlening bestund, waorbi'j de richting bepaald weur deur prestige. Véur de [[16e eeuw|16e ieuw]] gungen volgns Kloeke de vörms veural van 't zuden naor 't noorden; vanof die tied veural van west naor oost. De taalkundige [[Nicoline van der Sijs]] skreef in 2004 echter det de ienvloed van 't Zuud-Nederlaands op de ontwikkeling van 't [[Standaardnederlaands]] niet slim groot ewest hef; de ienvloed van Duutse en Oost-Nederlandse dialecten zol altied veule groter ewest hebben. Ien zien boek stelden Kloeke det de luu ien [[Oaveriessel]] die ''"(h)uus"'' zegt, de klinkerklaank uut 't Hollaands ekregen hadden (vrogger zeden ze daor ok "huus"), en det ze ien [[Twente]] - wegens legere waordering veur [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] - vasthölden an de olde klaank "oe" (''"hoes"''). ''"Moes"'' zegt ze ok nog ien 't westen van Oaveriessel, umde'j dit woord ja niet zo vake gebruukt as ''"huus/hoes"''. ==Wiedere wandel== Ien ''Herkomst en groei van het Afrikaans'' (1950) skreef Kloeke det 't [[Afrikaans]] van [[Zuud-Afrika]] veural uut 't [[Zuud-Hollaands]] egruuid is, niet umdet luu uut [[Zuud-Hollaand]] an de Kaap de meerderheid uutmaakten, mar umdet ze de mieste prestige hadden. Naodet de Amerikaanse taalkundige [[William Z. Shetter]] deur Kloeke miteneumen weur naor Zwolle, schreef-e 't artikel "Phonemics of the Zwolle Dialect: Synchronic and Diachronic", det in 1958 verskeen ien ''Language'', 't miest gezaghebbende tiedschrift op 't gebied van de taalwetenschoppen. Op het end van zien leven höld Kloeke hum bezig mit de uutgave van olde spreekwoordenverzamelingen. ==Waarken== * ''De dialecten en de klankwetten'' (1921) * ''De ondergang van het pronomen du'' (1926) * ''Handleiding bij het Noord- en Zuid-Nederlandsch dialectonderzoek'' (1926, mit L.J.J. Grootaers) * ''De Hollandsche expansie in de zestiende en zeventiende eeuw en haar weerspiegeling in de hedendaagsche Nederlandsche dialecten: Proeve eener historisch-dialectgeographische synthese'' (1927) * ''Ostniederländische Diminutiva'' (1929) * ''Zum Ingwäonismenproblem'' (1932) * ''De Noordnederlandse tegenstelling West-Oost-Zuid weerspiegeld in de a-woorden, een dialectgeografische excursie om de Zuiderzee'' (1934) * ''Herkomst en groei van het Afrikaans'' (1950) * ''Gezag en norm bij het gebruik van verzorgd Nederlands'' (1951) * ''Het taallandschap van onze noordoostelijke provinciën'' (1955) * ''Een oud sjibboleth: de gewestelijke uitspraak van ‘heeft’'' (1956) ==Bronnen== * [http://www.dbnl.org/tekst/anro001bioe01_01/kloe004.htm''Bio- en bibliografisch lexicon van de neerlandistiek''], under redactie van de Commissie voor Taal- en Letterkunde van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde * Scholtmeijer, Harrie (2006), ''Mörn! Taalgids Overijssel'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv. (p.64-65) * Sijs, Nicoline van der (2004), ''Taal als mensenwerk. Het ontstaan van het ABN'', Den Haag: Sdu Uitgevers ==Verwiezings== <div class="references-small"> <references/> </div> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Kloeke, Gesinus Gerhardus]] [[Kategorie:Historiese geografie|Kloeke, Gesinus Gerhardus]] [[Kategorie:Taolkundige|Kloeke, Gesinus Gerhardus]] 9zy8nl57xl66qfjnd0om4d0k4jal3zp 0 7038 37523 2007-05-26T18:06:41Z Steinbach 12 [[Vreeznvens]] is ewiezigd naor [[Vjens]]: autoniem, dat wöl zeggen eigen naom. As 't kan möt dit artikel nog ins noar 't Vjens ummezet worden. wikitext text/x-wiki #redirect [[Vjens]] dauenkk52oolcbk8kglurea8fyirjxk 0 7039 292753 292730 2016-12-22T13:42:08Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Standerdnederlaans''' is de officiële [[taol|standerdtaal]], 't [[Nederlaands|Nederlaans]], zoas 't onderwezen wordt op schoelen en gebruuk wordt deur de autoriteiten en media in [[Nederlaand]], [[België]], [[Suriname]], de [[Nederlaanse Antillen]] en [[Aruba]]. 't Bewaken en beschrieven van 't Standerdnederlaans is deur de Nederlaanse, Vlaamse en Surinaamse overheid toevertrouwd an de [[Nederlandse Taalunie]]. De Taalunie publiceert wärken waorin 't taalsysteem beschreven is en de regels vasteleg bin. Vrogge heette 't Standerdnederlaans ok wel ''Algemeen Beschaafd Nederlands'' (ABN), mä dit zol de indruk wekken dat [[dialekt|dialecten]] en [[streektaol|streektalen]] niet ''beschaafd'' zollen ween. {{SNLV}} [[Kategorie:Oost-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Nederlaands]] sdod8u1wcqimkyhf068ih62m8r3gaxa 0 7040 37529 2007-05-26T19:12:03Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Standerdnederlaans]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Standerdnederlaans]] qgocki12m66a8uimthxkzadleypaa42 0 7041 257381 254792 2013-03-11T11:22:32Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 13 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q257273]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Kampen''' kan verwiezen naor: *[[Kampen (Overiessel)]], stad in Overiessel. *[[Kampen (Woonserediel)]] ''(De Kampen),'' buurtschop in Frieslaand. *[[De Kampen (Franekerediel)]], buurtschop bi'j Tzum in Frieslaand. *[[De Kampen (Grunnen)]], buurtschop in de gemainte [[Zuudhörn]]. *[[De Kampen (Noord-Hollaand)]] ''(De Kamper),'' buurtschop in de gemeente Niedorp. *[[Kampen (Zeelaand)]] ''(Campen),'' buurtschap in de gemeente Hontenisse. *[[Oud-Kampen en Soetelingkerk]], buurtschap en veurmaolige heerlijkheid in de Zeeuwse gemeente Noord-Bevelaand. *[[Kampens Nieuwland]] ''(Campens Nieuwland),'' buurtschap in de Zeeuwse gemeente Noord-Bevelaand. *[[Kampen (Sylt)]], plase in Duutslaand. *[[Kamppi]], wiek van Helsinki. *[[Kampen (Oslo)]] , wiek in Oslo. *[[Kampen (okkupasievorm)]] *meervold van [[kamp]]. {{dv}} c6u76i2uqri0ds7523a2z0pu7krkm79 0 7043 291178 287887 2016-11-03T16:12:51Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezingen */ kat wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Kampen | bestaansnaam vlagge = Flag of Kampen.svg | bestaansnaam wapen = Waopen van Kampen.png | lokasie = LocatieKampen | previnsie = [[Oaveriessel|Overiessel]] | heufplaose = '''Kampen''' | oppervlak = 161,79 | oppervlak laand = 142,64 | oppervlak waoter = 19,15 | inwoeners = 50.991 | daotum inwoeners = 1 mei 2013 | dichtheid = 349 | breedtegraod = 52/33/0/N | lengtegraod = 5/54/0/E | verkeersaoder = N50, N307, N764; spoorliende [[Zwolle]]-'''Kampen''' | netnummer = 0314, 038, 0524 | postcode = 8260-8279 | webstee = [http://www.kampen.nl www.kampen.nl] | }} '''Kampen''' is n [[Stad (woonstee)|stad]], gemeente en n olde [[Hanzestad|Anzestad]] elemaole an de benedenloop van de rivier de [[Iessel]] in de [[pervincie|provinsie]] [[Oaveriessel|Overiessel]]. In de gemeente Kampen wonen ruum 50.000 mensen op n oppervlakte van zo'n 162 [[vierkaante kilemeter|km²]] (wöörvan maar n klein gedeelte water). Kampen is bestuurlik deur middel van n netwärkstadovereenkomst verbunnen met [[Zwolle (Oaveriessel)|Zwolle]]. Binnen de gemeente Kampen liggen de dörpen [[Graffest]], [['s-Eerenbroek]], [[Iesselmuden]], [[Wilsum]] en [[Zalk]]. In Kampen wördt der [[Kampers]] espreuken, n [[Nedersaksies]] dialekt dät tot de [[Sallaands|Sallandse]] of de [[Gelders-Oaveriessels|Gelders-Aoveriesselse]] dialektgroep be-eurt. t Onderzuuksinstituut de [[Iesselakademie]] zit in Kampen. == Geskiedenisse == Rond [[1150]] was der al olten bebouwing op de plaatse waor t Kampen van now ligt, mar de name Kampen wördt in de geskiedenisse pas enuumd in [[1277]]. De geunstige ligging an de drukbevaren andelsroete tussen de [[Zuderzee]] en de [[Rien]] zörgde derveur dät Kampen zich al gauw ontwikkelde van n gewone nederzetting töt n rieke andelsstad die zol uutgruuien töt één van de machtigste en toonangevende steden van [[West-Europa|Noordwest-Europa]]. In de [[14e eeuw]] ruulde Kampen mit de bisschop van Utrecht, [[Jan van Arkel]], de polder [[Mastenbroek]] tegen t recht op anwas in de Iesseldelta. t Verzanden van de [[Iessel]] maakte vanof [[1430]] zuties an n ende an de welvarendeid van Kampen. De [[Hollaanse Oorlog|Ollandse Oorlog]], tussen de [[Republiek van de Zeuven Verenigde Nederlanden]] en [[Verienigd Keuninkriek|Engeland]] en [[Frankriek]], betekende een definitief ende van de enorme macht van de stad. Deur t recht op anwas in de Iesseldelta was de stad wel eigenaar ewörden van t alsmaar groter wördende [[Kampereilaand|Kampereiland]]. De [[pacht]]inkomsten waren zo groot dät de stad gien [[belasting]] oefde te effen. == Kamper volkslied == :''<math>\mathfrak{K}</math>ampen, alleröördigst städtien,'' :''döör wöör ik geboren bin.'' :''Wöör 'k aost ieder weet te wonen,'' :''bi'jnao alle mensen ken.'' :''Met oe olde trotse torens,'' :''die'j al gauw van van värre zien,'' :''städtien uut mien kienderjören,'' :''oe vergeten kan ik niet.'' :''<math>\mathfrak{O}</math>p oe mooie olde wallen,'' :''eb ik ies as kiend espeuld.'' :''Met mien olders, breurs en zussen,'' :''lief en leed steeds saam edeeld.'' :''Met oe olde, diepe grachten,'' :''wöör n vreemde van genot.'' :''Kampen, skoon en zinlik städtien,'' :''Oe vergeten kan ik niet.'' :''<math>\mathfrak{A}</math>l oe olde poortenamen,'' :''doen nog denken an t verleden.'' :''Met oe märkt in t midden.'' :''olde uzen der um-een.'' :''Met oe mooie Oldestraote,'' :''wöör a'j veule winkels zien.'' :''Kampen, met oe gries verleden,'' :''Oe vergeten kan ik niet.'' :''"<math>\mathfrak{A}</math>nzestad", zo mag ie ieten,'' :''Iesselbrugge, Kamper Steur''' :''en de "Uien", niet vergeten,'' :''we kregen der n name deur.'' :''Kampen is n eel skier städtien'' :''wöör a'j veule kärken zien.'' :''t Is de stad wöör 'k bin geboren.'' :''Kampen: Ik vergeet oe niet!'' :''<math>\mathfrak{t}</math> Is de stad wöör 'k bin geboren.'' :''Kampen: Ik vergeet oe niet.'' == Bekende Kampers == Eén van de bekendste Kampenaren was de skilder [[Hendrick Avercamp]] (1585-1634). == Galleri'je == <gallery> Bestaand:Kampen_geavels.jpg|Olde gevels Bestaand:Kampen_kleinsten_huusken.jpg|Kleinste usien Bestaand:Kampen_sinterkloas.jpg|Sunderklaos in Kampen [[2007]] Bestaand:Kampen_rode_poorte.jpg|Rooie Poorte </gallery> ==Nedersaksies== *Algemeen: ''Kampen'' *Sallaands: ''Kaampen'' ([[Gällemuden]]) ==Uutgaonde verwiezingen== {{Commons|Kampen|Kampen}} {{Kampen}} {{Oaveriessel}} {{Dialekt|sdz|Kampen|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Kampen| ]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] iwho6vx2pskkqkxdwudel8cfwt30nf3 0 7045 291832 291806 2016-11-10T16:37:40Z Wwikix 13678 /* Bruggen over 't wäter */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Location Zwarte Water.PNG|thumb|250px|Zwärte Wäter]] 't '''Zwärte Wäter''' is een 19 kilemeter lange revier in de pervinsie [[Overiessel]]. De oorsprong leg in [[Zwolle (Oaveriessel)|Zwolle]], daoras 't ontstet uut de Soestwetering en de Ni'je Wetering. 't Meer kump uut in 't [[Zwärte Meer]]. == Loop van 't wäter == In 't noorden van Zwolle kump de [[Vechte]] uut in 't Zwärte Wäter. 't Zwärte Wäter streump vervolgens langes de pläsen [[Asselt]], [[De Sluus]] en [[Gällemuun]] en mondt uut in 't [[Zwärte Meer]], dat ansluut op 't [[Ketelmeer]] en 't [[Kadoelermeer]]. 't Kenaal bi'j Zwolle dat tegensworig 't Zwärte Wäter verbient mit de [[Iessel]] is 't [[Zwolle-Iesselkenaal]]. == Geskiedenis == De naam ef (naor alle werskienlijkheid) niks mit de kleur [[zwärt]] te maken, mär mit [[zwet]] wat ''grens'' betekent. In olde dokementen wört de revier ok wel ''Ons Wäter'' enuump of '''t wäter dat naor de zee get''. 't Zwärte Wäter was van groot belang veur de ontwikkeling van de [[Hanze|Anzestad]] Zwolle. 't Verbun de stad mit de zee en de aandere Anzesteden. Op de pläse van 't udige Rooietorenplein stun vrogger de aovenkaode mit een standerdmeule en een stadskräne. Ten noorden van [[Asselt]] stun in de middeleeuwen 't [[Zwartewaterklooster|Zwärtewäterklooster]]. == Ekelogie == De uterweerden van 't Zwärte Wäter vormen de belangriekste greuipläse van de [[kievitsbloeme]] in Nederlaand. == Bruggen over 't wäter == * [[Mastenbroekerbrugge]] {{Dia|Disse pagina is eskreven in 't [[Gällemunigers]]}} {{DEFAULTSORT:Zwarte Water}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van de Kop van Overiessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] [[Kategorie:Zwärtewäterlaand]] [[Kategorie:Zwolle]] 6ku62qtfm9bgk7q92bgl3s9cs5dhwlk 0 7046 291724 289650 2016-11-10T15:26:25Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''De Sluus''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Zwartsluis'') is een dörp en aovenpläse in de gemiente [[Zwärtewäterlaand]], [[Overiessel]], op de pläse waor as 't [[Zwärte Wäter]] en 't [[Meppelerdiep]] samenkommen. In [[1398]] wördde de aoven ''Swarte Sluys'' veur 't eerst enuump. De Sluus is een deurvoeraoven ewest veur [[törf (braandstof)|turf]] uut [[Drenthe]] richting [[Hollaand (gewest)|Hollaand]]. Tegensworig wördt de aoven veural gebruukt deur recreanten en vien ie der wärkgelegeneid in de [[skeepsbouw]]. Tot [[2001]] was De Sluus een zelfstaandige gemiente, daornao gong 't samen mit [[Asselt]] en [[Gällemuun]] op in [[Zwärtewäterlaand]]. Sluzegers hadden in de umgeving de bi'jnäme ''Bleistarten'', naor de vissoort [[blei]].<ref>Schoemaker-Ytsma, A.C.M. (2009), ''"Zo zegge wi'j det" van A tot Z! (aanvulling) Woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen'', Ni'jlusen: The Readshop J. Hilbrink</ref> == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Zwärtewäterlaand]] nn85cuuohffty50r6crh9sjphlp5jje 0 7047 37661 2007-05-27T11:19:06Z Servien 7 [[Zwarte Wäter]] is ewiezigd naor [[Zwärte Wäter]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Zwärte Wäter]] 5pqwdhc9zz4e7f5mw1zuvezin68r7yg 0 7048 37670 2007-05-27T13:23:44Z Servien 7 deurverwiezing naor [[JHWH]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[JHWH]] fb1dmihs5t2euumhlahp3hyrgjt1tpc 0 7049 279490 257384 2015-03-27T17:33:12Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Catalan in Europe.png|thumb|250px|'t Kattelaans taolgebied]] {{Interwiki|kode=ca}} 't '''Kattelaans''' is een taol die epraot wort in [[Kattelonië]] en [[Valencia (regio)|Valencia]] ('t noordoosten van [[Spanje]]), in [[Andorra]], in de [[Zuud-Franse Pyrénées-Orientales]] of [[Roussillon]], in een klein gedeelte van de regio [[Murcia]], in de stad [[Alghero]] op [[Sardinië]] en in het oosten van [[Aragón]] ([[Franja de Ponent]]). Daornaost worren varianten van de taol epraot in 't [[País Valencià]] ([[Valenciaans]]) en op de [[Balearen]] (Balear). Daormee praoten der meer as 10 miljoen minsen Kattelaans, of een drekt daorvan of-eleide taol. In [[Andorra]] is 't de officiële lanstaol. 't Kattelaans leit taolkundig tussen 't [[Occitaans]] en 't [[Castiliaans]] (Spaans) in. De taol is beheurlijk dialectisch verdeeld; de officiële schrieftaol, die veural ebaseerd is op 't dialect van [[Barcelona]] mar oek mit are invleujen, wort deur gien een epraot en veural roend [[Valencia]] en op de [[Balearen]] niet algemeen eaccepteerd. 't Kattelaans worde oender leiding van [[Francisco Franco]] oenderdrukt, mar is noen een officiële taol van Spanje. De [[IOMTBM]] of [[AIDLCM]] het zich bie de resolusie van Marseille van 18/19 november 2006 oek over de beschaarming van disse minderheid en der taol uut-espreuken. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://ca.wikipedia.org/ De Kattelaanse Wikipedie] * [http://www.iec.es/ Institut de Estudis Catalans] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Romaanse taal]] hq8ysphrx5ny9usksc41ys6npk73fv5 0 7050 37727 37724 2007-05-27T21:00:38Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Beek]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Beek]] 9myi1pwycg9j9170tdtuda0tvfjl4e3 0 7056 278764 278763 2015-03-25T05:24:57Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kerk_Gramsbergen.jpg|thumbnail|300px|Stadsgezicht Grambargen]] '''Gramsbargen''', '''Grambarge(n)''' of '''Grambärge''' ([[Nederlaands]]: ''Gramsbergen'') is een stadtien in de pervincie [[Oaveriessel]] en had in 2005 3.103 inwoners (bron: CBS). 't Is elegen tussen 't Overiesselse [[Hardenbarg (stad)|Hardenbarg]] en 't Drèentse [[Koevern]] en vaalt onder de gemiente Hardenbarg. Grambargen hef sund 1442 [[stadsrechten]] en is elegen an de [[Vechte]]. 't Is te bereiken via de N34 ([[Zwolle]] - [[Em (plaots)|Em]]), de spoorweg Zwolle - Em en 't [[Kenaal Almelo-De Haandrik]]. ==Geschiedenis== De plaatse wördt sund pre-historische tieden bewoond en in 't Historisch Cultureel Infocentrum Vechtdal stelt ze gerak tentoon det anmit uut [[8e millennium v. Chr.|8000 v. Chr.]] stamt. Lichtkaans vund de [[Slag bi'j Aone]] in 1227 in de buurte van Grambargen plaats. In 1339 is d'r in Grambargen een [[kestiel]] ebouwd deur de heer van Grambargen, die an de [[kruustocht]]en mitedaon zol hebben. 't Kestiel is in 1822 of-ebreuken. In 1593 tiedens de [[Tachtigjaorige Oorlog]] wördden Grambargen bezet deur de Spaanse kriegsheer [[Francisco Verdugo]] mit as doel Koevern te belegern. In april 1594 wördden Koevern deur prins [[Maurits van Oranje|Maurits]] ontzet. ==Kunnigheid== *Dr. [[Jan Siebenga]], [[beestendokter]], introduceerde de KI bi'j rundvee in Nederlaand *[[Erik Hulzebosch]], bekende scheuvelaor en skeeleraor *[[Gary Hekman]], Nederlaands kampioen skeeleren 2006 A Rieders *[[Harm Boom]], skriever in et Drèents ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.gramsbergen.nl Webstee van de stad] * [http://www.infocentrumvechtdal.nl Historisch Cultureel Infocentrum Vechtdal] [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Hardenbarg]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] rwj7xvvdj3wf6it6ve0qebozklap4rb 0 7057 265160 257665 2013-05-09T23:07:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Nuphar_lutea_170803.jpg|thumb|250px|[[Gele waoterlelie|Gele plomp]] mit pompebloader]] '''Pompebloader''' ([[Westlaauwers Frais|Frais]]: ''pompeblêden'') binnen de bloader van de [[gele waoterlelie|gele plomp]] en de [[witte waoterlelie|swoanneblom]]. t Binnen hoast ronde bloader dij bie de steel noar binnen tou goan, wat de bloader n haartvörmig oeterliek geft. == Vlaag == Ien de [[Friese vlag|Fraise vlaag]] stoan zeuven rooie pompebloader, dij stoan veur de [[Zeuven Fraise Zeelanden]]. Noar denken hebben der nooit liek zeuven zeelanden wèst, môr was ''zeuven'' n aander woord veur ''veul'' of ''aal''. Pompebloader kommen ook veur ien verschaaidene aandere Fraise vlagen, zo as dij van de [[Woapen van de Ommelanden|Ommelanden]]. Wieders kommen ien Skandinoavische woapens rooie haartjes veur, dij meugelk dezulfde heerkomst hebben, zo as dat ook t gevaal is bie t Ommelaander woapen. == Leegsaksisch == *[[Grunnegs]]: ''pompeblad'' *[[Stellingwarfs]]: ''paampelblad'' == Ôfbeeldens == <gallery> Ofbeelding:Frisian flag.svg|Fraise vlaag mit zeuven pompebloader Ofbeelding:Pompebled.svg|Ain pompeblad </gallery> [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Symbool]] e4vq9m89ldr3287vo74p8phb0jqykhf 0 7058 265468 257661 2013-05-10T14:07:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''De Hemelpaort''' is een [[Limburgs]]taelige serie ([[regiosoap]]) en wodde uutzunnen op de [[Limburg (Nederlaand)|Limburgse]] regionaole tillevisiezender [[L1]]-TV. De serie beston uut 20 ofleverings. De eerste uutzending van De Hemelpaort was op [[25 febrewaori]] [[2007]]. Et verhael is opneumen in et Limburgse dörp [[Beek (Limburg)|Beek]], dat in de serie ''Elsenrade'' hiet. In dit daenkbeeldige dörp staot et kefé ''De Hemelpaort'', hier speulde et verhael heur of. Veerder bin der nog wat gastenrollen weglegd veur bekende Limburgers. De akteur ''Harrie Huijs'' die in de serie ''Sjeng'' speult is op [[22 febrewaori]], krek veur de première van De Hemelpaort, uut de tied kommen. ==Limburgs== De Hemelpaort kenmarkt him deurdat der veul verschillende [[Limburgs]]e [[dialekt]]en deurmekeer henne praot wodden. De akteurs kommen haost allegeer uut de perveensie Limburg. [[Wim Kuipers]] dee de vertaeling van et scenario in et [[Algemien Schreven Limburgs]], mar de akteurs praoten heur eigen dialekten, dit bin onder aandere et: Mestrichts, Karkraods, Sittards, Venlo's, Heerlens, Weerts, Valkenburgs en gao zo mar deur. Daornaost was d'r ok Limburgse meziek te heuren van onder aandere [[Rowwen Hèze]], mit et titellied ''Blaad an de Palm'' dat schreven is deur [[Jack Poels]] en meziek zungen deur Serge Gulikers (in de serie ''Sem Peeters'') die ok bekend is van [[Idols]]. Veerder kwammen et Limburgse [[laandschop]] en de Limburgse volksaord an bod en kon de kieker kennismaeken mit de [[volkskultuur]] van Limburg. ==Perduktie== De serie wodde produceerd deur [[Johan Nijenhuis]] (NL Film). Hi'j het onder aandere ok de [[Tweants|Twentse]] serie [[Van Jonge Leu en Oale Groond]] produceerd, dit was grotendiels te daanken an et feit dat hi'j oorspronkelik uut disse omkrieten kwam. Ok de serie [[Nachtegaal en Zonen]] van [[RTV Utrecht]] wodt produceerd deur Johan Nijenhuis. [[L1]]-TV het him doe vraogd of hi'j ok een Limburgse serie produceren wol. De serie wodde onder aandere subsidieerd deur de [[Limburg (Nederlaand)|perveensie Limburg]]. ==De acteurs== {| class="wikitable" width="40%" |- bgcolor="#CCCCCC" ! Echte naeme || In de serie |- | Riny Jalhay || Mia Beckers |- | Harrie Huijs || Sjeng Klinkers |- | Mo'Jones || Rick Beckers |- | Serge Gulikers || Sem Peeters |- | Hans Kiggen || Albert Schreurs |- | Joris Niessen || Roel Caanen |- | Sander Salden || Ralph Zenden |- | Rianne Vleugels || Joyce van Mulken |- | Michiel Hendriks || Theo Smeets |- | Willemijn van Daal || Kelly |- | Joes Boonen || Monique Klinkers |- | Robbert Munsters || Milan Dohmen |- | Misty Veugen || Melanie Dohmen |- | Roel Imfeld || Giel Beckers |- | Anique Pappers || Fleur Klinkers |- | Vivian Lataster || Bianca Stassen |} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Tillevisiepergramme van een regionaole omroep]] [[Kategorie:Limburg]] pxuwwczpqllux3hqdgyinqu5cgedwx4 0 7062 264423 257524 2013-05-06T20:16:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''bakhuus''' is meestentieds een los gebouwtjen op 't arf van een [[boerderieje]], waor de boeren vrogger der [[brood]] bakken, en 't voer veur de beesten koken. 't Bakhuusjen hef vake een strooien dak, de [[mure]]n bin ebouwd mit [[keie]]n, en had vake een [[estriken vloere]] of 't was oek bedek mit keien. De bakovens bin meestentieds ebouwd mit [[leem]]. Bakhuusjes wönnen, ofhankeljk van de regio, neet altied gebruuk um in te bakken. 's [[Zoemer]]s was 't bakhuus bieveurbeeld oek wel de verbliefplaose van de femilie dee de res van 't jaor in de boederieje woenen, dit ku-j oek zien an de [[Barreveld (daarp)|Banneveldse]], [[Niekark]]se, en [[Ugchelen|Ugchelse]] benamingen veur een bakhuus (''zoemerhuus''/''zomerhusien''). ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: **''bakhuus'' ([[Ni'jlusen]]) **''n{{small()|a}}oventhuus'' **''stookhok{{small()|ke}}'', ''stookhut{{small()|te}}'' *[[Stellingwarfs]]: **''stookhutte'' *[[Veluws]]{{Info|Verkleiningen bin oek meugelijk}}: **''bakhuus'' **''bakuus'' ([[Attem]]) **''kookhuus'' ([[Epe]], [[Emst]], [[Vaossen]]) **''kaokhuus'' ([[Epe]], [[Une]], [[Vaossen]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Terwolde]]) **''kookhok'' ([[Loen]]) **''stookhokke'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]]) **''zoemerhuus'' ([[Appel (Niekark)|Appel]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) **''zomerhusien'' ([[Ugchelen]]) *[[Tweants]]: **''kokshoes'' / ''-huuske'' [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Gebouw]] o9d9ghixuxnaqvnrs1stnzw3lql3ypz 0 7063 283255 270749 2015-09-21T10:47:07Z 195.169.166.103 /* Neersassies */ wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Aj zuukt naor 't vroggere sociaole gebruuk van een '''lös huusien''' waor jonges en deerns menare zöchten umme te vri'jen, kiekt dan bi'j '''[[gespin]]'''.}} [[Ofbeelding:Arnhem los hoes.jpg|thumb|right|200px|Lös hoes]] n '''Lös hoes''' was ne [[boerderieje]] van t ''[[sassiese bouwstiel|Saksiese type]]'', dee vuural in [[Tweante]] en n [[Achterhook]] vuurkwaam, mer ok in t westn van [[Oaveriessel]] (as ''lös (h)uus'') en in [[Drenthe|Dreante]].<ref name="ijsselacademie">[http://www.ijsselacademie.nl/ijsselacademie/kernactiviteiten/streektaal/woorden/los_hoes.html ''Lös hoes'' oetlegd op de webstie van de IJsselacademie]</ref><ref name="boerderijen">[http://www.encyclopediedrenthe.nl/Boerderijen Encyclopedie Drenthe: ''Boerderijen'']</ref> t Was ne plaatse woar de bewonners en de beeste saamn met de familie oonder een dak leafdn. == Komn en goan == Herman Hagens, konservator van de ''Oaldheidkamer Tweante'', zegt dat t lösse hoes pas besteet seend net iets noa [[1100]] en nich, zooas de leu algemeen hebt dacht, seend de oaldheid.<ref>Herman Hagens (1992), ''Boerderijen in Twente'', Utrecht: Matrijs</ref> Van de zeuvntiende eeuw of an bint der, vuural vuur de braandveiligheid, [[mure|muurn]] komn tusken t achterhoes en de beeste.<ref name="boerderijen" /> Dit beteekn t eande van t lösse hoes. In de vrogge [[20e eeuw]] was t leavn in n lös hoes n biejzunderheid. In Dreante is nog een vuurbeeld van t lösse hoes beweerd bleavn: t Bruntingerhof, n [[17e eeuw]]se boerderieje dee ze in [[1968]] van [[Brunting]] noar [[Örvelt]] oaverbracht hebt. Later, in [[1728]], is biej disse hof nog n aparte vuurkamer doan, oetvoerd in vakweark met baksteenvulling.<ref name="boerderijen" /> In [[Oatmörsken]] is n [[museum|oopnlochtmuseum]] '''t Lös Hoes'' vestigd in n lös hoes. Ok in [[Arnem|Arnhem]] is der ene. == Gebroek van n naamn == * De Amsterdamse firma Artitec, leverancier van bouwpakketten vuur de modelspoorbane, hef n pries wunn vuur n model dat ze ''los hoes'' neumdn.<ref name="ijsselacademie" /> * De laandelike jeugdorganisatie [[Jong Nederlaand]] hef in [[Haopert|Hoapert]] de ofdeling Jeugdstichting Los Hoes. == [[Neersassies]] == n Lös hoes is typies Tweants, dat kö-j ok zeen an de benaming in bv. t Veluws, ''hoes'' kömp in t Veluws namelik nich vuur. * [[Tweants]]: ''lös hoes'', ''lös huus'' * [[Sallaans]]: ** ''lös huus'' (mv.: ''lösse huze(n)'') * [[Veluws]]: ** ''los huus'' (veural [[West-Veluws]]) ** ''lös huus'' (veural [[Oost-Veluws]]) ** ''lös/los hoes''{{Info|Op de Veluwe kwammen losse huzen niet (meer) veur, dat blik oek t on-Veluwse woord 'hoes', dat in t Veluws 'huus' is}} == Refereansies == <references /> {{DEFAULTSORT:Los Hoes}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Gebouw]] 0ym4gdmpma0hq50bppt70pzmfnxh5nu 0 7070 265435 257428 2013-05-10T14:02:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Henk Bloemhoff''' ([[Berkoop]], [[1948]]) is een [[taelkunde|taelkundige]] die specialiseerd is in de (mor)fonelogie van et [[Stellingwarfs]]. Hi'j is veural bekend as [[streektaalfunctionaoris|streektaelfunktionaoris ]] van et Stellingwarfs bi'j de [[Stellingwarver Schrieversronte]] en deurdat hi'j in saemenwarking mit aanderen (waoronder Sietske Bloemhoff) et ''Stellingwarfs Woordeboek'' maekt het. Veerder het Bloemhoff nog een protte aandere taelkundige en [[dialekt]]ologische publikaosies op zien naeme staon, waoronder ''Taal in stad en land - Stellingwerfs'' (Sdu Uitgevers, [[2002]]) en ''Taal in stad en land - [[Drèents|Drents]]'' (mit de [[Drenthe|Drentse]] literetuurhistorikus [[Hendrik Nijkeuter|Henk Nijkeuter]], Sdu Uitgevers, [[2004]]). Hi'j is ien van de redakteuren van et ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'' (Van Gorcum, 2008). {{DEFAULTSORT:Bloemhoff, Henk}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] [[Kategorie:Taolkundige]] gg2jnx5zouwbfy6z9kisx08k3fbcsfa 0 7073 279122 275063 2015-03-27T16:32:13Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Carl von Linné.jpg|thumb|right|upright|Pertret van Carolus Linnaeus 1775]] '''Carolus Linnaeus''', geboren äs '''Carl Linnaeus''', naodät e in [[1762]] in de aodelstand verheven was, stond e bekend äs '''Carl von Linné''' (geboren op [[23 meie|23 mei]] [[1707]] in [[Råshult]] bie [[Stenbrohult]], Zuud-[[Sveden|Zweden]], estörven op [[10 jannewaori]] [[1778]] in [[Uppsala]]) was een [[Sveden|Zweedse]] [[dokter]] of plaantkundige (dit was toe 'tzelfde), [[biologie|bioloog]], die de binomiale nomenclatuur veur levende wezens ontwikkeld hef. Ok was e [[geologie|geoloog]]. Deurdät e bekend is over de hele wereld, worden der in [[2007]] meerdere samenwärkingsexpesisies eorganiseerd in [[Nederlaand]] ter ere van zien 300e verjaordag; onder aandere in [[Harderwiek]] (woar he promoveerd is), [[Haarlem]] en in [[Leiden]]. [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Bioloog]] [[Kategorie:Sveden]] {{DEFAULTSORT:Linnaeus, Carolus}} rko6ykl6cxivailo0ky14iv592430tw 0 7074 277447 277446 2015-02-07T16:28:56Z Servien 7 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/A. Jassin Doe|A. Jassin Doe]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:NaegelBot|NaegelBot]] wikitext text/x-wiki '''Femilie''' of '''parmetaosie''' is de groep [[mense|meensen]] waormee je drek of indrek verbunnen bin deur middel van één of meer ouwer-kiend-relasies. Zo hef iederene ouwers, dit neumen we de eerstegraodsfemilie. De aandere [[kiend]]ers van de ouwers bin [[breur]]s en [[zus]]sen. De ouwers van de ouwers bin groepouwers ([[groepvaor]]s en [[groepmoor]]s). Groepouwers wonnen as tweedegraodsfemilie ezien. De kienders van de groepouwers bin de [[noom]]s of [[meuie]]s (tantes). Dit is dardegraodsfemilie, umdat der twee stappen tussen zitten: kiend → ouwer → groepouwer → noom of meuie. De meensen waor de nooms en meuies mee etrouwd bin, bin vormen van an-etrouwen femilie. Hulie kienders bin [[neve|neefjes]] en [[nichte|nichjes]], en de beginpersoon is oek een neve of nichte van hulie. Veur de noom(s) en meuie(s) is de beginpersoon oek een neve of nichte. [[Parmetaosie]] verwies meestentieds naor de vere femilie. == Zie ok == * [[Vaor]] * [[Moor (meens)|Moor]] * [[Kiend]] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Verwantschap]] n8iusqzze1q6fvurzzj3jljdy9qrcft 0 7076 264274 205224 2013-05-06T16:42:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Jan Roelof Westerhuis''' (schoelnamen: '''Gerriet Wilms''', '''Gerard van Elburg''') ([[Nei-Bunen]], [[7 december]] [[1926]] - [[De Wiek]], [[11 juli]] [[1999]]) was ambtenaor, dichter en recensent van Drèentse skrieveri'je. Westerhuis studeerden [[economie]] ien [[Grunnen (stad)|Grunning]]. Op 't Ministerie van Landbouw was hi'j verantwoordelijk veur laandbouwonderwies. Hi'j woonden ien [[Voorburg]] ([[Zuud-Hollaand]]) en nao zien pensionering ien De Wiek. ==Dichter en recensent== As Gerard van Elburg skreef e [[Nederlaands]]talige gedichten ien 't studentenblad Minerva, daoras e ok redacteur van was. Ien [[Oeze Volk]] en aandere tiedskriften publiceerden hi'j gedichten ien 't [[Drèents]]. Veural weur hi'j, ok buten Drenthe, bekend as recensent van Drèentse en wiedere [[Nedersaksische skrieveri'je]], dit onder de name Gerriet Wilms. Veur de Regionale Omroep Noord en Oost (later [[Radio Noord]]) maakten hi'j ien de vrogge jaoren vieftig 't literaire programma ''De Drènse (Drentse) Parnassus''. Later skreef e ok recensies van Drèentse gedichten veur de rubriek ''Te kust en te keur'' van [[Hans Heyting]], die de teksten veurlas. Ien ''[[Maandblad Drenthe]]'' had e een vast stokkien, "Dichters en zondagsdichters bekeken door Gerriet Wilms". Deur Westerhuis zien wark gruuiden 't idee bi'j partie skrievers om een skrieversveriening op te richten. Ien 1953 hölp Westerhuis mit de [[Drentse Schrieverskring]] op te richten; hi'j weur de eerste veurzitter. De bloemlezing ''Scheupers van de taol'' nuumt Westerhuis "de eerste echte recensent van Drentse schrieverij" <ref>Broersma, Rouke (red.) (2003), ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek (p. 120)</ref>, mar 't overzichtswark ''Drèentse schrieverij'' skrif: "echt kritisch was e niet." <ref>Boerma, Stieneke en Rouke Broersma (1993), ''Drèentse schrieverij'', Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek (p. 53)</ref> ==Biograaf== Literatuurhistoricus [[Hendrik Nijkeuter]] markt op det Westerhuis en [[Harm Werners]] ien biografische besprekings van Drèentse skrievers veur ''Maandblad Drenthe'' "minder fraaie zaken met de mantel der liefde" hebt bedekt (bespreuken wördt de skriever [[J.J. Uilenberg]], die lid ewest had van de [[NSB]] en de [[Kultuurkamer]]). Nijkeuter nuumt dit een "onprofessionele aanpak", mar skrif d'rbi'j: "Hadden zij anders gewild, dan hadden zij wel tegen een bijzonder sterke stroom moeten oproeien". <ref>Nijkeuter, Hendrik (2001), ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond" : literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956'', Grunning: RUG (dissertatie, p. 527)</ref> Ien 1991 weur onder Westerhuis zien eindredactie ''Ruinerwold, rondgang door het verleden'' uutegeben. Westerhuis zien Drèentstalige wark is niet ebundeld, mar stiet ien bloemlezings zoas ''Mandielig'' (1983) en ''Scheupers van de taol'' (2003), daor a'j zien gedicht ''Winterdag'' ien vienden. ==Rifferenties== <div class="references-small"> <references/> </div> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Wilms, Gerriet]] [[Kategorie:Literatuur|Wilms, Gerriet]] [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je|Wilms, Gerriet]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Wilms, Gerriet]] a55zsn2v3gvvvyl9cnwwyxg4h7kvev1 0 7079 38412 38411 2007-06-05T08:09:29Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki '''De Penne''' is de Grunnegse noam veur meerdere ploatsen: * n Loug ien gemainte Moarum: [[De Penne (Grönnen)]] (Nederlaands: Opende) * n Loug ien gemainte Smellingerlaand: [[De Penne (Fraislaand)]] (Frais: De Pein; Nederlaands: Opeinde) * n Loug ien gemainte Aauwerk: [[De Penne (Oostfraislaand)]] (Duuts: Upende) {{dv}} i4zfwm300dkovux5gn8mevavk93u21l 0 7080 272853 265011 2014-01-16T03:04:50Z EmausBot 4535 Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by [[Wikipedia:Wikidata|Wikidata]] on [[d:Q13592992]] wikitext text/x-wiki n '''Hammerk''' of '''hamrik''' is t gebied van n [[daarp|loug]]. Dizze hamrikken vörmen mit ainander n [[gemiente (bestuur)|gemainte]]. De noam hammerk is n soamentrekken van de Oldfraise woorden ''ham'' = graslaand aan t wotter, en ''merke''= gemainschoppelke grond. Ien summege gevalen is hammerk de noam van n gebied of loug worden. De [[Westlaauwers Frais|Frais]]e benoamen is ''himrik'' en de Oostfraise benoamen is lieks as ''hammerk'' of ''hamrik''. Ien de [[Veenkelonien]] wordt t ook wel '''boermande''' of '''boermanje''' nuimd en ien [[Westerwôlde]] proat man van n '''boermaarke'''. De eerste is ôflaaiden van t Grunnegse woord ''manen'', dat n aander woord is veur soamenwaarken. == Geogroafische noamen mit -hammerk == === Grunnen === * [[De Hammerk (Grönnen)|De Hammerk]] (''de Hamrik'') - gemainte Moarem * [[Finnewolsterhammerk]] (''Finsterwolderhamrik'') - gemainte Reiderlaand * [[Scheemsterhammerk]] (''Nieuw-Scheemda'') - gemaainte Scheemde * Midwolsterhammerk * Oosterhamrikkanaal en Oosterhamrikkade ien Stad * Stroatnoam ''Hamrik'' in verschaaidene ploatsen === Oostfraislaand === * [[Bonnerhammerk]] (''Bunderhammrich'') - gemainte Bonnen * [[Ditzummerhammerk]] (''Ditzumerhammrich'') - gemainte Jemmege * [[Gaasterhammerk]] (''Tergaster Hammrich'') - gemainte Moormerlaand * [[De Hammerk (Oostfraislaand)|De Hammerk]] (''Hammrich'') - gemainte Aauwerk === Fraislaand === * [[De Hammerk (Fraislaand)|De Hammerk]] (''de Himrik'') ien gemainte [[Opsterlaand]] * [[Hoezumerhammerk]] (''Husumer Himrik'') ien gemainte Leeuwerd ==Leegsaksisch== *[[Grunnegs]]*: **''hammerk'' of ''hamrik'' (Westerkertier, Hunzego, Fivelgo, Oldambt) **''boermande'' of ''boermanje'' (Westerwôlde) **''boermarke'' (Veenkelonien) <nowiki>*</nowiki> <small>Dizze verschaaidene benoamens hebben niks te doun mit dialektverschillen, môr mit kultuurverschillen tuzzen de gebieden. Dit is verliekensboar mit t faait dat n onnatuurleke woonhoogte ien Grunnen n ''wierde'' nuimd wordt en ien Fraislaand n ''terp''. Dit het niks te doun mit t Grunnegs en t Frais, môr wel mit t kultuurverschil tuzzen Grunnen en Fraislaand.</small> [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geografie]] [[Kategorie:Etymologie]] eny5s38clld1qsfihewjscxfyle5o5y 0 7084 38430 2007-06-05T18:10:08Z Servien 7 [[Gifhorn (distrikt)]] is ewiezigd naor [[Gefhörn (distrikt)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Gefhörn (distrikt)]] k9b6l7ve2ibkqjs7wxhr3pj4068bip4 0 7085 38432 2007-06-05T18:10:29Z Servien 7 [[Gifhorn]] is ewiezigd naor [[Gefhörn]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Gefhörn]] lwwfy4g7ye0onq5f9e11qsxa6i7lfz9 0 7086 38434 2007-06-05T18:10:42Z Servien 7 [[Gifhorn (stad)]] is ewiezigd naor [[Gefhörn (stad)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Gefhörn (stad)]] r1nhtr5g5gd89j34qxypn9lbsnlp4qa 6 7087 181718 38447 2011-02-28T17:16:49Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Muziek]] wikitext text/x-wiki n standaard Drumstel {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Muziek]] ej2xqhg8lvctey1v4spygqr9uyy86z6 0 7088 279123 277921 2015-03-27T16:32:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Drumstel.JPG|thumb|right|250px|n standaard drumstel: [[Bass drum]] (1), [[floor-tom]] (2), snaredrum [[snarentrom]] (3), [[high-tom]] [[mid-tom]] [[low-tom]] (4), [[hi-hat]] (5), [[bekkn (meziekinstrumeant)|bekns]] (6) ]] n '''Drumstel''' (ook: ''drums'') is ne opstelling van n antal [[slagwoark]]instrumeantn, dee duur een persoon bespöld wörd. Nen spöller van n drumstel wörd nen drummer neumd. Drums zeent aait al n belangriek oonderdeel van muziek oawer de hele wearld. Toch is t drumstel in de hudige vorm pas in t begin van t [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] ontstoan vanoet de [[Verenigde Stoaten|Amerikaanse]] [[jazz]]-muziek. Drumsteln in de hudige vorm wordt rechtevoort zowat in elken muziekstiel gebroekt. == Oonderdeeln == n Standaard drumstel besteet oet n poar [[trommel|tromn]] en een antal [[cymbal|bekns]]: * [[bassdrum]] (1) * [[kleane trom|snaredrum]], ''kleaine tromme ''of ''snoartromme'' (3) * [[high-tom]] [[mid-tom]] [[low-tom]] (4) * [[floor-tom]] (2) * [[hihat]] (5) * [[bekkn (meziekinstrumeant)|bekns]] (6) - in t Engels vake ''cymbals ''eneumd. De basis van n drumstel besteet oet nen bassdrum, de [[kleane trom|snaredrum]] en nen hihat. n Bassdrum wördt met n vootpedaal bespöld en gef de lege klaankn. De kleaine tromme gef n teegnslag vuur de bassdrum. Oonder t euntervel van n snaredrum is n mätjen met metaalne snoarn espönn. Hierduur maakt n snaredrum n fel en schoarp geluud a'j dr op houwt. n Hihat is nen beknset op nen standaard den't met n voot lös en dichte doan kan wordn. Bie nen dichten hihat kleenkt nen kortn ''tik ''a'j dr op houwt. A'j ne lösdoot, trilt de bekns teegn mekoar en krie'j n sisnd geluud. De velle wordt van alle trommels zo espönn, det t geluud van iedere tromme op mekoar is ofestemd. == Spölwieze == Drummers bespölt t drumstel met drumstökke of kwäste. De stökke geewt n hard geluud, de brushes geewt n zach en soezend geluud. Drummers mut de haande en veute onofhaankelik van mekoar könn beweagn in n bepoald ritme. Wat bekns angeet, is dr n verskil tusken slagbekns (Engels: crash cymbals) en ritmebekkns (Engels: ride cymbals). Doarnöast zeentd r ook aparte soortn bekns zo as de 'splash' (klean slagbekkn met nen hoogn klaank) en de 'china' (n sjinees slagbekn met nen kortn en robuustn klaank). Sommige drummers gebroekt twee bassdrums; mangs zeent disse nit geliek van deepte en umtrek. Mangs gebrok n drummer n dubbel bassdrumpedaal. Hiermet krie'j t effect van n dubbeln bassdrum zoonder det dr twee bassdrums stoat op-esteeld. Wieter gebroekt sommige drummers meerdere hihats en/of snaredrums um mear oetdrukkingsmeugelikheaid in de muziek te hebn. {{Dia|Disse bladziede is eskreeuwn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] lxt1wzij64a8do3euk1tcgcsea7seg2 0 7089 38451 2007-06-05T21:03:03Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Drums]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[drums]] p157ra3mp6qe2w9qi0bfilo4ig2vnft 0 7090 281828 280493 2015-05-03T16:39:13Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Loenen''' is n darp in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]], in de Nederlandse provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Därp besteet uut twee delen, die vrogger onder de namen ''Lona'' en ''Sulvalda'' (de tegenswoordige wiek Zilven) bekend waren. Disse namen stammen al uut [[838]]. Loenen was tot [[1818]] n zelfstandige gemeente, daornao is boel bie de gemeente Apeldoorne edaon.<ref>Ad van der Meer en Onno Boonstra, "Repertorium van Nederlandse gemeenten", KNAW, 2006. [http://www.knaw.nl/cfdata/publicaties/detail.cfm?boeken__ordernr=20061061]</ref> Van [[2 juli]] [[1887]] tot [[1 augustus]] [[1950]] had Loenen n eigen stasion, t was n spoorwegstasion an de [[spoorliende Dieren - Apeldoorne]]. Tegenswoordig is hier n halte van de Veluwsche Stoomtrein Maatschappij. Pal dernaost ligt t vroggere mobilisasiekomplex Veldhuzen. ==Geboren== * [[Willem Albert Scholten]], (1819-1892), industrieel * [[Antonius van Wijnbergen]], (1869-1950), politikus ==Beziensweerdigheden== * Krek in t noorden van Loenen liggen de (kunstmaotige) Loenense watervallen, mit t grootste heugteverschil van Nederland. * In t zuudwesten van Loenen ligt t [[bos]]- en [[heed (vegetasie)|heedgebied]] de [[Loenermark]] mit heur schaopskooi en in t zuden daorvan de [[Zilvense heed]] waor de iekbasis van t Nederlandse landmeetkundige driehoeksnet is. * In t noordoosten van Loenen ligt [[Kasteel Ter Horst]]. * Protestantse Kärke * Papierfabriek de Middelste Molen an t [[Apeldoorns kanaal]] is één van de drie plaatsen in Nederland waor nog op ouwerwetse wieze van lompen papier emaakt wordt. * t [[Ereveld Loenen]], n erebegraafplaatse met slachtoffers uut de [[Tweede Weeldoorlog]]. ==Referensies== <references/> {{Apeldoorne}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 0c1eyykgf6yky98luwhwgiqbghx1ss9 0 7093 290231 279124 2016-10-31T15:52:58Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Dorset''' is n [[graofschup]] in t zuden van [[Engelaand (regio)|Engelaand]]. t Beheurt tot de regio [[Regio Zuudwest-Engelaand|South West]] en de heufdstad is [[Dorcherster]]. {{Begin|gos}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Engelaand]] n9jenclkxpw4rlstjfzbk9i6tdc66zt 0 7099 290611 290610 2016-11-01T15:31:16Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Harbor_in_Puerto_Banus,_Costa_del_Sol,_Spain,_Dec_2004_3.jpg|350px|right|thumbnail|[[Puerto Banús]], [[Marbella]] ]] De '''Costa del Sol''' ([[Grunnegs]]: ''Kost van de Zun'') is n regio ien t zuden van [[Spanje]], ien de [[autonome gemienschappen van Spanje|autonome gemainschop]] [[Andaluzie]], omvattend de koststeden en kostgemaintes aan de [[Middellaanse Zee|Mediterroane]] kostlien van de pervìnzie [[Málaga (previncie)|Málaga]] en t oosterlieke paart van de pervìnzie [[Cádiz (previncie)|Cádiz]]. Vrouger beston t enkeld oet n poar lutke, tumege viskersplakken, môr de regio het hailmoal transformeerd worden tiedens de twijde haalve van de 20. aiw ien n populere, wereldvernuimde [[Liest van populaire toeristische bestemmings|toeristische bestemmen]], mit n binoa aanainsloten [[agglomeratie|verstedeleken]] van hoogsteden en badplakken rinnend bie de haile laange van de kostlien laangs. t Omvat de stad [[Málaga (stad)|Málaga]] en de steden [[Torremolinos]], [[Benalmádena (Málaga)|Benalmádena]], [[Fuengirola]], [[Mijas]], [[Marbella]], [[Puerto Banús]], [[San Pedro de Alcántara]], [[Vélez-Málaga (Málaga)|Vélez-Málaga]], [[Nerja]], [[Torrox]], [[Estepona]], San Luis de Sabinillas, de gemaintes [[Sotogrande]], [[San Roque]] en [[La Línea de la Concepción]]. De eerste minselke bewonen ien de regio stamt oet de [[Bronstied]]. Loater het t keloniseerd worden en onder heerschoppij wèst van verschaaidene kulturen lieks as de [[Feniciers]], [[Carthago|Karthagioanen]], [[Romeinse Riek|Reumers]], [[Vandoalen]], [[Visigoten]] and [[Moren]], veur de ''[[Reconquista]]'', de herkirstenen van Spanje en Portegaal. Historischerwies leefde de bevolken ien de viskerslougen en ien de "witte" lougen dij n ìndje t binnenlaand ienlagen, ien de baargen dij boven de kost liggen. t Gebied wör ontdekt en ontwikkeld om aan de eisen te voldoun van internasjonoal [[toerisme]] ien de joaren [[1950's|'50]] van 20. aiw en het sunt den n populeer stee wèst worden veur boetenlaandse toeristen. Nait allend veur de [[strand]]en môr ook veur de lokoale kultuur. t Gebied is spesjoalerwies vernuimd veur zien steden lieks as [[Marbella]], dij de Costa del Sol zien imago bezörgd het as bezuikstee veur de bovenklas en vernuimde luu. Ien de körtledene joaren het de Costa Del Sol n bekinde [[golf (sport)|golflokoatsie]] worden, woaraan e de bienoam ''Costa Del Golf'' kregen het. t Aantel kwaliteits golfveurzainens, dij veuraal om en bie [[Marbella]] legen binnen, ligt om en bie de 50. De Costa del Sol het, danks deur t hoge aantel golfers van over haile wereld, stimuloatsie had ien t [[toerisme]] en en aantel akkomodoatsies ien t gebied. De Costa del Sol is staark [[urbanisaotie|urbaniseerd]], mit n wiede baand van grode gebaauwen dij bienoa bie de haile kost laangs rinnen. [[Architektuur|Aarchitektuurstijlen]] binnen n mengen van of lege witsmeren villas en hoge apaartmìntblokken ien de toeristische gebieden. In tieds dat n hail ìnde villas en aander löswoonderij binnen ontworpen en baauwd ien de lokoale Andalusische stijl, mit de bedoulen om de woonblokken ien haarmonie te lôten mit de natuurliekse omgeven. == Boetende hìnwiezen == * [http://www.visitcostadelsol.com/indexeng.htm# Costa del Sol Toeristenburo] * [http://www.alicante-spain.com/costa-del-sol/index.html Steden om en bie de Costa del Sol] {{Kost van Spanje}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Kost van Spanje|Sol]] [[Kategorie:Toerisme]] kg0h53cipyw59uy6q3450fmu63i9g44 10 7101 267025 189674 2013-05-10T22:27:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Kosten van Spanje]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Coasts of Spain map.png|50px|Koart van de Spoanse kosten]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''[[Atlantische Ozeoan|Atlantisch]]:''' | R1C2 = [[Costa Canaria|Canaria]]&nbsp;&#124; [[Costa de la Luz|De la Luz]]&nbsp;&#124; [[Rías Altas]]&nbsp;&#124; [[Rías Bajas]] | R2C1 = '''[[Cantabrische Zee|Cantabrisch]]:''' | R2C2 = [[Costa de Cantabria|De Cantabria]]&nbsp;&#124; [[Costa Vasca|Vasca]]&nbsp;&#124; [[Costa Verde (Spanje)|Verde]] | R3C1 = '''[[Middellaandse Zee|Mediterroan]]:''' | R3C2 = [[Costa de Almería|De Almería]]&nbsp;&#124; [[Costa del Azahar|Del Azahar]]&nbsp;&#124; [[Costa Balear|Balear]]&nbsp;&#124; [[Costa Blanca|Blanca]]&nbsp;&#124; [[Costa Brava|Brava]]&nbsp;&#124; [[Costa Ceutí|Ceutí]]&nbsp;&#124; [[Costa Dorada (España)|Dorada]]&nbsp;&#124; [[Costa Cálida|Cálida]]&nbsp;&#124; [[Costa del Garraf|Del Garraf]]<br />[[Costa Gaditana|Gaditana]]&nbsp;&#124; [[Costa del Maresme|Del Maresme]]&nbsp;&#124; [[Costa Melillense|Melillense]]&nbsp;&#124; [[Costa del Sol|Del Sol]]&nbsp;&#124; [[Costa Tropical|Tropical]]&nbsp;&#124; [[Costa de Valencia|De Valencia]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 0613dlbz7jj35z4y1u424sq8mu51zj6 0 7102 38574 2007-06-07T13:05:11Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Golf van Biskaaje]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Golf van Biskaaje]] 9jrw4nkycm3bu2gtpf0ebsyvoykkb9z 0 7103 290927 264972 2016-11-02T14:40:24Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Mar Cantabrico.png|right|250px|thumb|Spoanse koart: ''Mar Cantábrico'']] De '''Golf van Biskaaje''' ([[Spaans|Spoans]]: ''Golfo de Vizcaya''; [[Frans|Fraans]]: ''Golfe de [[Gascony|Gascogne]]''; [[Baskisch]]: ''Bizkaiko Golkoa'') is n [[Golf (geografie)|golf]] in t noorden van de [[Atlantische Ozeoan]]. t Ligt bie de westkost van [[Frankriek]] en de noordwestkost van Spanje laangs, van [[Brest]] tot [[A Coruña]] tou. De noam komt van de Spoanse pervìnzie [[Biscay]]. t Wordt ook wel ais de '''Cantabrische Zee''' nuimd. {{DEFAULTSORT:Golf Biskaaje}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Zee]] [[Kategorie:Geografie van Frankriek]] [[Kategorie:Geografie van Spanje]] 5mqv0w1d5e76f7sqc5zjhxo6jzuel7w 0 7104 257510 214106 2013-03-11T11:25:40Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 31 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q211807]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Golf''' kin meerdere betaikenissen hebben: * n Sport mit n klub en n klain ballechie: [[golf (sport)]] * n Inham van wotter in t laand, synoniem veur ''baai'': [[golf (geografie)]] * n Grode houveulhaid aarngs van, bieveurbeeld [[hittegolf]] * Bewegend wotter: [[golf (water)]] (nait in t Grunnegs) == Zai ook == * [[Vleuigolve]] {{dv}} nbfq6c1jsm0czsz9abcyvlki2pqm73a 14 7105 290606 266332 2016-11-01T15:28:14Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Spanje]] 2bb0rhbfxp50bwn79be7hukr68tfvfy 0 7106 264917 257512 2013-05-09T22:03:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Costa Blanca''' ([[Grunnegs]]: ''Witte Kost'') is n meer as 200 [[kilometer]] laange kostlien, liggend ien de pervìnzie [[Alicante (previncie)|Alicante]] in [[Spanje]]. De noam "Costa Blanca" wer as eerst broekt as promotienoam deur [[British European Airways|BEA]] dou zai heur vlaigservice tuzzen [[London Gatwick Airport|Londen]] en [[Valencia Airport|Valencia]] aanboden ien 1957. t Het n goud ontwikkelde [[toerisme]]industrie en is n populere bestemmen veur [[United Kingdom|Britse]] en [[Duutslaand|Duutse]] toeristen. t Rint van de stad [[Denia]] ien t noorden, laang de zo nuimde [[Costa de Valencia]], noar [[Torrevieja]] ien t zuden tou, laangs de zo nuimde [[Costa Calida]]. t Omvat as belaangriekste toeristische bestemmens [[Benidorm]] en [[Alicante]]. <gallery> Image:Jávea desde el Montgó.jpg|Jávea/Xàbia Image:Sonnenaufgang_penon_de_ifach.jpg|Penó d'Ifac Image:Altea3.jpg|Altea Image:Villajoyosa.jpg|La Vila Joiosa Image:Alicante_Spain_CastilloSantaBarbara.jpg|Alicante Harbour Image:Alicante.jpg|Monjas-Santa Faz Place in Alicante Image:Coastal_area,_El_Campello,_Alicante.jpg|Coveta Fumà Image:Playa El Fosa de Calpe.jpg|Beach in Calp Image:Montgo.jpg|El Montgó Image:Castillo de Denia.jpg|Denia Fortification Image:Elche - parque municipal1.jpg|Palm trees in Elche Image:Calle_típica_Altea_Alicante.JPG|Street in Altea </gallery> == Boetende Hìnwiezen == * [http://www.costablancanews.es/ Costa Blanca Nijs] {{Kost van Spanje}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Kost van Spanje|Blanca]] n0zay2t8zlgpvtk8xn1f47tdg0yp4no 14 7107 266607 257513 2013-05-10T18:33:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Spain}} [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Laand]] n0girr22zpm37keyk1uk3weoplc6q1z 0 7108 279125 274930 2015-03-27T16:32:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:The_Great_Wave_off_Kanagawa.jpg|thumb|300px|''De grode wag bie Kanagawa'']] '''Kanagawa oki nami ura''' (神奈川沖浪裏, [[Grunnegs]]: ''De grode wag bie Kanagawa'') is n vernuimd [[schilderie|holtbred schilderij]] deur [[Hokusai]]. t Wör môkt ien [[1832]] as de eerste ien Hokusais riege ''[[36 Zichten op Fujiyama (Hokusai)|36 Zichten op Fujiyama]]'' en t is zien maist vernuimde waark. t Lôt n enörme [[golf (water)|wag]] zain dij boten bedraaigt om en bie de Japanse prefektuur [[Kanagawa]]; [[Fujiyama]] is zichtboar op de achtergrond. De wag is meugelkerwies nait bedould as [[tsunami]], môr as normoale ozeoan wag dij veroorzoakt wordt deur getaaien. n Kopie van dizze print haangt in t [[Metropolitan Museum of Art]] ien [[New York (stad)|New York]] en n andere ien [[Claude Monet]]s hoes ien [[Giverny]], [[Frankriek]]. {{commons|The Great Wave off Kanagawa}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Keunst]] svacy0ek2uvebcejlu75hjot14srdvg 0 7109 290158 290156 2016-10-31T13:09:28Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:John Calvin.jpg|thumb|Johannes Calvijn]] '''Johannes Calvijn''' ([[Fraans]]: ''Jean Cauvin'', laoter via et [[Latien|Latijn]] verangerd in: ''Jean Calvin'') (Noyon, [[10 juli]] [[1509]] - [[Genève]], [[27 meie|27 maie]] [[1564]] was een belangrikke Fraanse, [[christendom|christelijke]] theoloog van de rifformatie in is de naamgiever van een [[protestantisme|protestanse-christelijke]] stroming, et [[calvinisme]]. As reformator wordt Calvijn vaak in iene aodem eneumd mit [[Maarten Luther]], die z'n [[Maarten Luthers 95 stellingen|95 stellingen]] ponierde in [[1517]] toe Calvijn 8 jaor was. == Nedersaksisch == * [[Veluws]]: ''Jehannes Calvien'' [[Kategorie:Urkers artikel]] [[Kategorie:Protestantisme]] [[Kategorie:Theoloog]] [[Kategorie:Frankriek]] [[Kategorie:Zwitserlaand]] 26jk43ku9svdyqp8o1030n927tu114g 0 7110 292907 292906 2017-01-15T14:14:44Z Woolters 62 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/81.206.164.195|81.206.164.195]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:Wwikix|Wwikix]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Lucas Cranach (I) workshop - Martin Luther (Uffizi).jpg|thumb|250px|Maarten Luther]] [[Bestaand:Wittenberg Universität 18xx.jpg|thumb|Universität Wittenberg]] '''Maarten Luther''' ([[Duuts]]: ''Martin Luther'') ([[Eisleben]], [[10 november]] [[1483]] - en daor ok [[febrewaori]] [[1546]]) was 'n belangrieke [[Duutslaand|Duutse]] [[protestantisme|protestaantse]] theoloog en reformator. Begönnen as 'n augustijner monnik ([[1506]]) die 't sakrement van de priesterwijding ontvöngen haren ([[1507]]), ontwikkelden he humzölf nao zien benuuming op [[1508]] töt heugleraar in n moraaltheologie an de universiteit van [[Wittenbarg]] töt de persoonlikeid van de rifformatie op 't Duutse riek. De publikatie van zien akedemiese stelling tugen de angel in oflaoten op [[31 oktober]] [[1517]] is 't simboliese begön van 't protestaantisme. Zien name wörd vake in iene aosem enuumd met de rifformatoren [[Huldrych Zwingly]] en [[Johannes Calvijn]]. Striedgeskriften duur, vor in tugen Luther wörden ok drek vertaald in 't [[Middelnederduuts|Middennederduuts]] (de veurloper van 't moderne [[Nedersaksisch]]). Dat was immers de taal van de gewone luu in 't noorden van 't [[Heilige Rooms Riek]]. <ref>[http://www.ins-bremen.de/SchuppFrame.htm Nedderdüütsch Dichten - ehrgüstern, güstern un vundaag: Eenmaal verdwars dör uns' Literatuur]</ref> == Theologiese ideen == 't Evangelie is de waore schat van de karke. Disse stelling, uut de 95 stellings van 1517, is de aard veur 't benul in de theologie van Luther. In de middeleewen wördden de vraoge naor 't goed ween veur God (vri'jsprake van zunden) ok as deel van de kristelijke verzuuningsleer esteld. De rooms-kathelieke leer göngen dervan uut dat 't goed ween veur God deels töt staand ebracht kunnen wörden deur 't op biezunder geleuf an Kristus 't doe van goede warken. Goede warken levvert daormet 'n bi'jdrage an 't heil, 't behoald. Deur slechte warken (zunden) kunnen men - zo was de klassieke kathelieke opvatting - de heiligmakende genaa Gods verliezen. Deur bestudering van de Romeinenbrief kwaam Luther töt de opvatting dat goediging 'n vri'je gave Gods is die God bewes an godloze zundige meansen. Disse goediging is verwörven deur Kristus. De godloze kreg deel an de verwörven gerechtigheid van Kristus deur 't geleuf (Romeinen 1:16,17). 't Geleuf maakt iene met Kristus en plaatst dorumme de godloze weer op de juuste verhoalding met God. == Anti-Jeuds == Veur de meeste luu stiet Maarten Luther bekend umme zien 95 stellings. Ok dat 'e ehölpen hef umme van 't Kattelieke geleuf of te kommen, wat veur ’n koppel luu ’n bevrieding was. Mar der bint ter niet völle den weet dat Luther ok met jeuden gaanks ewest hef. Hi-j deun de Kattelieke Karke de skuld der van dat de jeuden zich niet töt Jezus bekeren wollen. Den zollen 't eur onmeuglik emaakt hebben dat zi-j Jezus as Messias zien konden. Luther dachten dat wenneer as zien Rifformatie in gaank was, dat de jeuden zich dan wal bekeren wollen. Toe noa ’n zet de jeuden nog niet noar de karke kwaam, spetten ‘t hum dat. Noar verloop van de tied was 'e niet meer te sprekken oaver jeuden. Op 1543 schreven hi-j ’t bukie ''Von den Juden und ihren Lügen''. Doarin giet 'e flink tegen de jeuden tekeer. Wat as 'e doar in schreven, doarvan zegt ter noe ’n koppel luu dat de Nazi’s 't veur hum edoane hebt. Mar Luther haren niets tegen Jeuden as ras, mar wal wat tegen eur geleuf. Doar as de Nazi’s de Jeuden as ras niet anstön. Doar mu’w wal ’n verskil in zien. Hier ’n liesie was Luther op-esteld haren tegen de jeuden, oaver-enömmen uut ‘t bukie: : Ik doede oe, kristenen, mien road: : 1. De synagogen en jeudse schoelen mut in braand estökken wörden. Wat ter nie braanden wul, doar mut ’n bulte zaand oaverhen. Der mut niets meer van oaverblieven. : 2. Net-zo mut de huze van de jeuden met n grond gelieke edoane wörden. Loat eur mar op stallen wonen goan, dan kriegt ze wal deur da’ze gien boasies bint in oons Duutse va-laand. : 3. Alle Talmoeds, gebeden en buke mut de jeuden of-epakt wörden. Waant doar stiet niets aans as ofgoderi-je, leunges en gevluuk in. : 4. 't Is de rabbijnen verbeuden ’t jeudse geleuf an luu te leren. Döt der iene dat wal, dan mut 'e uut de tied edoane wörden. : 5. Jeuden magt te stroate niet op, loa’ze mar binnen in ’t huus blieven. : 6. Jeuden mut verbeuden wörden umme woeker te doen. Eur geld, gold en zilver mut of-epakt wörden, waant dat hebt ze weer van de kristenen of-epakt. : 7: De jonke en starke jeuden en jeudinnen mut in zwoar warken ezet wörden. Met 'n harde haand, umme eur de lamlennigheid of te leren. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''Meerten Luther'' * [[Veluws]]: ''Ma{{small()|a}}rten/Meerten Luther'' == Rifferenties == <references /> {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Protestantisme]] [[Kategorie:Theoloog]] [[Kategorie:Duutslaand]] efoeuj96zyogii4ef7irvze9ddsjq16 0 7111 264025 172037 2013-05-06T15:58:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Een Drenther''' was de schoelname waorunder iene ien de ''[[Drenthsche Volksalmanak]]'', die van [[1837]] töt [[1851]] ien [[Koevern]] uutegeven wördden, de eerste hielemaol Drèentstalige tekste publiceerden. Dizze tekste, die ien de eerste jaorgang van de Volksalmanak stund, was 't lange gedicht ''Zaomensproak over 't Broabands opreur, tussen Baerent, Greet en Harrem''. ==Begun van de Drèentstalige skrieveri'je== Mit dit gedicht, en aandere teksten ien 't Drèents die ien de Volksalmanak epubliceerd wördt, begunt de Drèentstalige skrieveri'je. Verskeiden luu hebt wel abusievelijk edacht det 't eerste vars ien 't Drèents ''Het hunnebed te Borger'' van [[Willem Seymour Mulder]] was, det ien [[1853]] ien de volksalmanak [[Drenthina]] verskeen. ==De skriever== Ze weet niet wel of 't gedicht eskreven hef. Lichtkaans skreef 't iene van de redacteuren van de Volksalmanak, [[D.H. van der Scheer]], [[Harm Boom]] of [[A.L. Lesturgeon]]. De dialectoloog [[Jan Naarding]] mienden det 't Van der Scheer eskreven had, mar historicus [[Hendrik Nijkeuter]] vindt ien zien proefskrift ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond"'' det Naarding hierveur gien overtugende bewiezen gef. ==Ienhold== De Zaomensproak giet aover de [[Belgische opstand]]. Baerent en zien vrouwe Greet praot mit Harrem-oom aover heur zeune Gertjan, die ien Braobant vechten mut. Greet karmt, mar Harrem geleuft det de zaken niet zo slim bint en det trouw an keunink en vaderland 't belangriekste bint. Opmarkelijk genog kuj ien de eerste Drèentstalige roman, ''Harm Boer'nlèv'n an de Riest'' deur [[Lucas Jonker]] (1929), ok wat vienden aover de Belgische opstand. In dizze roman vertelt een olde meister - ebaseerd op Jonker zien oom - aover zien tied ien [[Antwaarp (stad)|Antwarpen]], daoras e de citadel verdedigden teugen de [[Frankriek|Fraansen]]. ==Tekste== * [http://wikisource.org/wiki/Zaomensproak_over_%27t_Broabands_opreur Hier hej de tekste van de Zaomensproak compleet: ''Zaomensproak over 't Broabands opreur, tussen Baerent, Greet en Harrem''] ==Bronnen== * Broersma, Rouke (red.) (2003), ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p.18-19) * Nijkeuter, Hendrik (2001), ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond" : literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956'', Grunning: RUG (dissertatie) {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents]] 956qads90x86hsnhn2jac9oe61azr1o 0 7113 280297 272242 2015-04-12T12:03:42Z 94.213.69.177 verwiezing touvuugd wikitext text/x-wiki De '''Fries-Drèentse oorlog''' of '''Friese anval op Drenthe''' ([[1231]]-[[1233]]) was een anval op [[Drenthe]] deur een [[Frieslaand|Fries]] leger det eleid wördden deur de [[Sticht Utrecht|bisschop van Utrecht]] [[Wilbrand van Oldenburg]]. Op 28 juli 1227 sneuvelden bisschop Otto II mit veule ridders tiedens de [[Slag bi'j Aone]] op de tegenwoordige grèenze van Drenthe en [[Oaveriessel]]. De opvolger van Otto II, Wilbrand van Oldenburg, reup de Friezen op hum te steunen tègen de opstaandige Drenthen. Ien 1231 leup dit op oorlog uut. De kroniekschriever van de ''[[Quedam narracio de Groninghe, de Thrente, de Covordia et de diversis aliis sub diversis episcopis Traiectensibus]]'' benaodrokten det de Friezen hielemaole niet verplicht waren töt dizze militaire hulp. "Zi'j bint jao vri'j volk en ontslagen van harde heerschoppi'je". Zi'j deuden daorumme mit, skreef de kronieker, uut zuver en vroom meelie "en ok umme de aflaot". Zoveule Friezen waren d'r drok op um mit te vechten det 't leger ien twei dielen esplitst mus wörden. De strieders uut [[Stavern]], [[Westergo]], 't [[Nijland]] (ien-epolderde [[Middelzee]]), [[Borndego]] en [[Smallingerlaand]] kwamen bi'j [[Bakkevene]] te hope. De aanderen, die tussen [[Liwwadden(stad)|Liwwadden]] en de Lauwers woonden, trökken [[De Marne]] bi'jlanges [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]] binnen en wördden deur de bisschop zölf an-evoerd. De Friezen verleuren de slag deur verraod. Vieftig man raakten uut de tied en een wieder groot antal wördden deur de Drenten ien gevangenschop eneumen. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.encyclopediedrenthe.nl/Quedam%20narracio Körte beschrieving van de Quedam narracio] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Fries-Dreentse Oorlog}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:13e eeuw]] [[Kategorie:Geschiedenis van Drenthe]] [[Kategorie:Geschiedenis van Frieslaand]] [[Kategorie:Middeleewn]] a72uiuhw97pkb9ukmmx9mh2equih58t 14 7114 288637 288631 2016-10-27T13:52:21Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|History of Drenthe}} [[Kategorie:Drenthe]] [[Kategorie:Geschiedenis naor Nederlaandse previnsie|Drenthe]] owq13azxyf2j3x6wxdchlkr8tcoko37 14 7116 288641 288636 2016-10-27T13:53:30Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Oaveriessel]] [[Kategorie:Geschiedenis naor Nederlaandse previnsie|Oaveriessel]] bf9yp9nfm4kq6ebmju9n6d7vdb0fwu0 6 7117 181629 129981 2011-02-28T00:21:28Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}; catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == D.H. van der Scheer == Licentie == {{PD-70j}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Scheer, Van Der, D H]] g23czrxut3fqw22wfmn72tmbl2keezm 6 7118 181625 129974 2011-02-28T00:17:34Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}; catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == A.L. Lesturgeon == Licentie == {{PD-70j}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Lesturgeon, A L]] huieeqiwwgol1nxkb2bpo119zk8wdhb 6 7119 181628 129980 2011-02-28T00:20:57Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}; catsort wikitext text/x-wiki A.A. Steenbergen {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Steenbergen, A A]] qyqlrezmkgf4v5xek4ivucs5xo6cus3 0 7122 38748 2007-06-10T18:59:36Z Servien 7 [[Koevern]] is ewiezigd naor [[Coevern]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Coevern]] tbfcjyykk455nt8u80wo690ke7dmsia 0 7123 264166 257385 2013-05-06T16:23:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sticht_Oaversticht.png|thumb|350px|''Sticht (Utrecht) en Oaversticht (Oaveriessel en Drenthe)'']] 't '''Oaversticht''' was 't noordelijke gedielte van 't [[Sticht Utrecht]]. 't Kwaamp grotendiels oaveriene mit de pervincies [[Oaveriessel]] en [[Drenthe]] van vandage. 't Laand um de stad [[Grunnen (stad)|Grunning]] heurden ok een toertien bi'j 't Oaversticht, mar oaver de stad was drokte. Töt 1309 heurden ok de [[Stellingwarven]] bi'j 't Oaversticht. [[Venó]] mit zien kestiel was de veurnaamste bestuursplaatse. Ien Drenthe was 't gezag van de bisschop nog aordig zwak. ==Geschiedenis== Ien 936 gaf Otto de Grote, keizer van 't Heilige Roomse Riek, an bisschop Balderik van 't bisdom Utrecht toestemmen umme te jagen ien ''Sillva Fulnaho'', 't wold van Venó. Ien 1010 schunk Keizer Hinnerk II dit gebied an 't bisdom Utrecht. Ien de 11e ieuw meuken ze 't laand an en leut bisschop Godfried van Rhenen an 't Almere de borcht 't ''Olde Huys'' bouwen, mit een donjon en een kapel. ===Ontstaon van 't Sticht=== Bisschop Adelbold II wördden ien 1024 graof van Drenthe; dit vörmden 't begun van 't Sticht. (Ien 1046 wördden dizze rechten bevestigd.) Adelbold kreeg ien 1026 graofelijke rechten ien Teisterbant. Ien 1040 schunk Keizer Hinnerk III 't ien 't Graofschop Drenthe elegen laandgoed Cruoninga an de karke van de H.Martinus ien Utrecht. De op dizze plek egruuide stad Grunning wördden bestuurd deur een prefect die deur de bisschop angesteld wördden en die ien Grunning zetelden. Ien 1042 wördden bisschop Bernold graof an de oostoever van de Zuderzee; ien 1046 wördden hi'j graof van Hamaland. ===Drokte=== Bisschop Koendert van Zwaben wördden graof van Stavoren ien 1077, graof van de [[Oostergouw]] en de [[Westergouw]] ien 1086 en graof van de [[Iesselgouw]] ien 1086. De bisschoppen leuten heur goed beheren deur voogden en liengraoven. Benaom de vri'jheidslievende Drenten waren d'r niet drok op det al heur rechten en vri'jheden ien haanden van de bisschop völlen en zi'j daor hoge belastings veur betalen mossen. De kestielheren van de Drèentse stad Koevern (anvankelijk vazallen van de bisschop) wördden aal meer tegenstanders van heur Utrechtse 'baos'. Ien een conflict mit de Grunningse prefect Egbert keuzen ze de kaante van de Grunningse femilie Gelkinge. ===Stried=== Op 29 juli 1227 haj de [[Slag bi'j Aone]]. Op een veld niet wied van 't dörp [[Aone]] wördden de manlu van de bisschop van Utrecht, Otto II van Lippe, verslaogen deur een köppel opstaandige Drenten onder [[Rudolf van Koevern]]. Van Lippe en een bulte edelen en beruchte vechtersbaozen wördden hierbi'j gedood. Willebrand van Oldenburg volgden de bisschop op en wus de Drenten te onderwarpen ([[Slag bi'j Paais]]). Rudolf wördden gevangen eneumen, emarteld en vermoord (1230). Van 1231 töt 1233 vochten de Friezen onder Van Oldenburg teugen de Drenten ([[Fries-Drèentse oorlog]]). Otto III van Hollaand losten de muilijkheden van 't bisdom ien Drenthe op en onder Jan II van Diest köcht 't bisdom aordig wat laand ien Drenthe an. Mar bisschop Jan van Arkel mus ien 1348 't hiele Oaversticht, buten Venó, ien onderpand geben an Freerk van Eese, die as hum ehölpen had de Zutphense baanderheer Giesbrecht van Bronkhorst te verslaon. 't Aandere jaor wördden ok Venó verpand. Bisschop Freerk van Blankenheim verstarkten 't bisschoppelijk gezag ien 't Oaversticht en dwong ok de stad Grunning om zien gezag te erkennen. ===Begun van Oaveriessel en Drenthe=== Op 7 april 1455 keuzen de Utrechtse kapittels de [[Hoekse en Kabeljauwse twisten|Hoeksgezind]]e Domproost Giesbrecht van Brederode töt bisschop. Mar de paus had David van Bourgondië töt bisschop benuumd. Dizze wördden deur 't Oaversticht niet erkend. Hi'j voerden oorlog teugen 't Oaversticht um zien gezag te bevestigen. Onder ien van zien opvolgers, Filips van Bourgondië, gunk 't Oaversticht ien de stried tussen keizerlijken en Geldersen veur 't grootste diel verleuren. De bisschop haandhaafden hum allennig ien [[Hasselt (Nederlaand)|Hasselt]], [[Stienwiek]] en [[Oldnzel]]. Ien 1528 verköcht bisschop Hinnerk II van Beieren 't Oaversticht an keizer [[Karel V van 't Heilige Roomse Riek|Karel V]]. Hiermit höld 't Oaversticht op te bestaon. 't [[Laand van Venó]], [[Sallaand]] en [[Twente]] nuumden ze ien 't vervolg de [[heerlijkheid Oaveriessel]]; 't Drèentse diel van 't Oaversticht wördden de [[Laandschop Drenthe]]. ==Kiekt ok bi'j== * [[Nedersticht]] ==Wus ie det?== * ''Het Oversticht'' is een tillevisieprogramma van [[RTV Oost]] oaver historische zaken ien Oaveriessel. * ''Het Oversticht'' is de name van een genootschop veur de bevördering en ienstaandholding van het stedelijk en landelijk schoon. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.hetoversticht.nl Webstee van 't genootschap Het Oversticht] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Drenthe]] [[Kategorie:Geschiedenis van Oaveriessel]] [[Kategorie:Middeleewn]] 5i009ay66cto2nihy1d1ph2chunpk37 6 7124 126963 38754 2009-11-26T22:40:32Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Van de Nederlaandse Wikipedie == Licentie == {{GFDL}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] fuu8gnpw230h0187c77wevt55kd5c85 0 7125 290185 264148 2016-10-31T13:37:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki 't '''Nedersticht''' was 't diel van 't [[Sticht Utrecht]] det veur een groot diel overienkwaamp mit wat as vandage de pervincie [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] is. 't Wiedere diel hietten 't [[Oaversticht]]. [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Utrecht]] [[Kategorie:Middeleewn]] jvie31xnddit0yqns7yqwiscn4v6g8z 0 7129 280494 270254 2015-04-12T14:30:15Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Dikke boom.jpg|thumb|250px|Dikke boom in Laorne]] '''Laorne''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Laren'') is n dörp in de [[Achterhook]]se gemeente [[Lochem]] in t oosten van [[Gelderlaand|Gelderland]], t dörp had op [[1 jannewoari]] [[2006]] ongeveer 4.000 inwoners. Töt [[1971]] was Laorne n zelfstandige gemeente, waortoo ok t dörp [[Barchem]] beheurde. Laorne wordt al vanof [[1294]]/[[1295]] in dokumenten enömd. ==Bekende leu oet Laorne== *[[Hendrik Willem Heuvel]], skriever. {{Lochem}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Lochem]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 8ay0n7turhdyrjzh6ug5dbrsx5rkp2i 0 7130 61912 38832 2008-03-27T07:12:27Z Alexbot 359 Robot: Dubbele doorverwijzing gecorrigeerd wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Laorne]] 3ib14dziv8fvt0qzzm6b36ef5iinqsa 0 7132 264160 205220 2013-05-06T16:22:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Hendrik (Henk) Nijkeuter''' ([[Geeiten]], [[1956]]) is een [[Drenthe|Drèentse]] literatuurhistoricus. ==Skoeling== Ien [[Grunnen_(stad)|Grunning]] studeerden Nijkeuter [[Nederlaands]] en geschiedenis an de lerarenopleiding Ubbo Emmius. Ien [[Den Haag]] volgden hi'j een opleiding töt archivaris an de Rijksarchiefschool, en terogge ien Grunning voltooiden hi'j de studie Nederlaandse taal- en letterkunde an de [[Rijksuniversiteit Groningen]] (doctoraal Nederlaands ien 1988). Hi'j woont nog aaid ien Geeiten. Ien 2004 kreeg Nijkeuter de [[Culturele Prijs van Drenthe]]. ==Wark as onderwiezer en archivaris== Nijkeuter hef onderwiezer Nederlaands ewest ien [[Troapel]] en [[Knoal (dörp)|Knoal]]. Vanof 2001 is hi'j onderwiezer Nederlaands, [[Drèents]] en Geschiedenis an pabo De Eekhorst ien [[Assen]]. Hi'j hef staffunctionaris ewest bi'j het Centrum veur Taol en Letterkunde [[Drentse Taol]]. Hier hef hi'j hum inezet veur 't [[Drents Letterkundig Documentatiecentrum]]. Nou warkt e as heufd van de ofdieling Collecties bi'j 't [[Drents Archief]] en as gemientearchivaris ien Assen. ==Geschiedenis van de Drèentse skrieveri'je== Ien 2001 promoveerden Nijkeuter op het proefskrift ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond". Literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956''. Meer as honderd Drèentse skrievers - daoras d'r veule van ien 't Drèents skreven en skrieft - kregen hierin heur stee. Nijkeuter stelt ien zien samenvatting: :''De regionale literatuur heeft tot op heden weinig of geen aandacht van literatuurhistorici gekregen en die van Drenthe vormt daarop geen uitzondering. Een zeer summiere bespreking van de streekliteratuur gaf W.J.M.A. Asselbergs in 'Het tijdperk der vernieuwing van de Noordnederlandse letterkunde', deel negen van de ''Geschiedenis van de letterkunde der Nederlanden'' (1951), zonder dat hij aangaf volgens welke criteria de auteurs en hun werken gekozen waren. De enige Drentse auteur die hij noemde - 'besprak' is te weids uitgedrukt - was Harm Tiesing. Ruim een eeuw literatuurhistoriografie overziende, van Jonckbloet tot Schenkeveld-Van der Dussen, moet men wel concluderen dat de regionale literatuur daarin nog minder dan een randverschijnsel is: meestal wordt zij in het geheel niet genoemd.'' :''Toch zijn er vanaf 1842 zonder onderbreking literaire teksten geschreven en uitgegeven in Drenthe, zodat dit gewest inmiddels voldoende stof voor literatuurgeschiedschrijving biedt.'' Ien zien oaverzicht kik Nijkeuter ok naor kraanten en tiedskriften, uutgevers, de ofnemers van teksten zoas teneel- en leesgezelskoppen en bibliotheken, de ontwikkeling van de streektaal töt een volweerdige drager van literaire teksten en de komst van de radio. Ien 2003 hebt ze van 't proefskrift een handelsuutgave emeuken, ''Geschiedenis van de Drentse literatuur, 1816-1956'' (Van Gorcum). ==Wieder wark== Ien 1996 publiceerden Nijkeuter bi'j Van Gorcum een wetenskoppelijke biografie van de skriever [[Ben van Eysselsteijn]], ''Ben van Eysselsteijn (1898-1973), Drent uit heimwee en verlangen''. Nijkeuter zat ien de heufdredactie van de ''Encyclopedie van Drenthe'' (Van Gorcum, 2004). Ok hölp hi'j mit an de internetbewarking hiervan, de ''[[Encyclopedie Drenthe Online]]'' (zie de Uutgaonde verwiezings). Mit de taalkundige [[Henk Bloemhoff]] skreef e ''Taal in stad en land. Drents'' (Sdu Uitgevers, 2004). Een jaor later verzörgden hi'j ''De dichter en de wichter. Verzamelde gedichten van [[Hans Heyting]]'' (Het Drentse Boek). Ien 2006 verskien bi'j Het Drentse Boek ''Wilde Jacht. Volksvertellingen uit het oude molenhuis'' van de skriefster [[J.H. Bergmans-Beins]] (1879-1948), verantwoord en ieneleid deur Nijkeuter. Ien 't zölfde jaor publiceerden e ''De 100 mooiste Drentse gedichten'' (Kleine Uil, Grunning). Sund 2002 skrif e oaver Drèentse skrieveri'je ien 't [[Dagblad van het Noorden]]. Van hum is de bi'jdrage 'Streektaal in de Drentse literatuur' in 't ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'' (Van Gorcum, 2008). Henk Nijkeuter hef gedichten epubliceerd ien 't Drents Letterkundig Tiedschrift [[Roet (tiedschrift)|Roet]], 't Maondblad in de Drentse Taol [[Oeze Volk]] en de [[Drentse Courant]]. Drentse Taol skrif: ''"Het schrieven van gedichten in het Drèents is veur hum een middel um zien emoties zo direct meugelk under woorden te brengen." ==Bronnen== * [http://www.encyclopediedrenthe.nl/Nijkeuter,%20Hendrik%20(Henk) Encyclopedie Drenthe Online] * [http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/schrievers/henk_nijkeuter.htm Stok van Drentse Taol oaver Nijkeuter, mit zien gedicht ''Kruuspunt''] * Bloemhoff, Henk, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum * [[Rouke Broersma|Broersma, Rouke]] (red.) (2003), ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p.217-219) ==Uutgaonde verwiezings== * [http://irs.ub.rug.nl/ppn/224242644 Dr. Hendrik Nijkeuter zien proefskrift ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond". Literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956'', online ien PDF] * [http://www.encyclopediedrenthe.nl/ De Encyclopedie Drenthe Online, daoras Nijkeuter mit de redactie van edaon hef] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Nijkeuter, Hendrik]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Nijkeuter, Hendrik]] [[Kategorie:Historikus|Nijkeuter, Hendrik]] [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je|Nijkeuter, Hendrik]] [[Kategorie:Geschiedenis van Drenthe|Nijkeuter, Hendrik]] [[Kategorie:Taolkundige|Nijkeuter, Hendrik]] 46fh4vcckhs5w3zcsjv2aq2htukvy0b 0 7133 38838 2007-06-12T19:47:55Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Hendrik Nijkeuter]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hendrik Nijkeuter]] 0y2r9z4er1dmnlvkwnjytb4jwmz4ct0 0 7134 264322 257470 2013-05-06T19:51:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''gèvel''' is een gedielte van een gebouw dät van de butenof te zien is. 't Is meestentieds emaakt van [[keie|stien]], [[glas]] of [[holt|olt]] en soms ok van [[metaal]]. An de gèvel van een gebouw ku-j zien in welke tied 't ebouwd is. 't Ontwärp van de gèvel is dan ok iel belangriek veur de [[architektuur|architectuur]]. In [[Nederlaand]] wordt de gèvel van een [[huus|uus]] meestentieds emetsteld mit [[keie|stienen]], die mit menäre verbunnen wonnen deur een [[mortel]]. De [[voege]]n tussen de stienen wonnen evuld mit voegspecie, een soort mortel an-emaakt mit zo min meugelijk [[woater|wäter]]. Eers as de voegen dichtemaakt bint is de gèvel wäterdich. [[Amsterdam]] stiet naost zien [[grachte]]n bekend um zien grote oeveuleid an olde gèvels. == Nedersaksisch == * [[Stellingwarfs]]: ''gevel'' * [[Veluws]]: ''gevel'' of ''gèvel'' {{DEFAULTSORT:Gevel}} [[Kategorie:Oost-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Bouwkunde]] [[Kategorie:Woenen]] 2j8jdxqjihfji0v6muoqyhcq462d14u 10 7135 283686 282961 2015-12-31T11:34:17Z YiFeiBot 11677 Bot: Migrating 1 langlinks, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6383110]]; 41 langlinks remaining wikitext text/x-wiki :[[Ofbeelding:1rightarrow.png|15px|left]]{{#switch:{{{2<noinclude>|gos</noinclude>}}} |act=''Der besteet ok ne ziede "[[{{{1}}}]]" met meer informaatsie aover dit onderwarp'' |vel=''Der besteet oek n artikel "[[{{{1}}}]]" mit meer informasie over dit onderwarp'' |sdz=''Der bestiet ok n artikel "[[{{{1}}}]]" mit meer informasie aover dit onderwärp'' |stl=''Der bestaot ok n artikel "[[{{{1}}}]]" mit meer informaosie over dit onderwarp'' |drt=''Der bestaot ok n artikel "[[{{{1}}}]]" mit meer informaatsie oaver dit onderwarp'' |twe=''Der besteet ok n artikel "[[{{{1}}}]]" met meer informaatsie oaver dit onderwarp'' |gos=''Der bestaait ook n ziede "[[{{{1}}}]]" mit meer informoatsie op dit onderwaarp'' |[[Kategorie:Wikipedie:Onbekende taal in mal heufdartikel]]''Der bestaait ook n ziede "[[{{{1}}}]]" mit meer informoatsie op dit onderwaarp'' }}<noinclude>{{Dokumentatie}} [[Kategorie:Mallen opmaak|{{PAGENAME}}]] [[ar:قالب:مقال تفصيلي]] [[be-x-old:Шаблён:Асноўны артыкул]] [[bs:Šablon:Glavni]] [[bg:Шаблон:Основна]] [[bn:Template:মূল নিবন্ধ]] [[ca:Plantilla:Article principal]] [[de:Vorlage:Hauptartikel]] [[en:Template:Main]] [[eo:Ŝablono:Ĉefartikolo]] [[es:Plantilla:AP]] [[fo:Fyrimynd:Høvuðsgrein]] [[fr:Modèle:Article détaillé]] [[fi:Malline:Pääartikkeli]] [[gl:Template:Ver artigo principal]] [[he:תבנית:הפניה לערך מורחב]] [[hr:Predložak:Glavni]] [[ia:Patrono:AP]] [[id:Templat:Main]] [[is:Snið:Aðalgrein]] [[it:Template:Vedi anche]] [[ja:Template:Main]] [[ko:틀:본문]] [[lo:ແມ່ແບບ:ບົດຄວາມຫຼັກ]] [[lv:Veidne:Pamatraksts]] [[mg:Template:Antsipirihany]] [[nl:Sjabloon:Zie ook]] [[no:Mal:Utdypende artikkel]] [[pl:Szablon:Main]] [[pt:Predefinição:Principal]] [[ro:Format:Articol principal]] [[ru:Шаблон:Main]] [[simple:Template:Main]] [[sk:Šablóna:Hlavný článok]] [[sl:Predloga:Glavni]] [[sq:Stampa:Kryesor]] [[sr:Шаблон:Посебан чланак]] [[sv:Mall:Huvudartikel]] [[ta:வார்ப்புரு:Main]] [[th:แม่แบบ:บทความหลัก]] [[tl:Suleras:Pangunahin]] [[vi:Tiêu bản:Chính]] [[zh:Template:Main]] </noinclude> q9ft11f1wkcqhphwvvkeq2zo94ijcoo 0 7144 264984 264848 2013-05-09T22:15:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''oetsproak van t Grunnegs''' is ain van de typisch-heden dij t [[Grunnegs]], Grunnegs môkt. t Verschilt nogaal van de oetsproak van de aander [[Nedersaksisch|Leegsaksische dialekten]]. t Grunnegs staait, noa t [[Limbörgs]], t wiedst van t [[Standerdnederlaands]] ôf. Ain van de rezens hierveur is de oetsproak. Dizze oetsproak is veurkommen oet t [[Freesk|Frais]] en n Grunnegse toalontwikkelen dij steevon ien begun van de [[19e aiw]] (zai [[Nijgrunnegs]]). Veur dij tied leek de oetsproak van t Grunnegs slim op dij van t Frais. Allend t [[Westerkertaaiers]] het dit aksìnt beholden. Dizze ziede gìldt din ook nait veur t Westerkertaaiers en t [[Westerwôlds]]. n Streepke tuzzen twij klinkers betaikent n ôfbroak, gain nije lettergreep. De letters worden dus aanmekoar oetsproken as of dat t ain letter wèst wezen zol. == Algemain == Veul klinkers worden ien t Grunnegs net even aans oetsproken as ien t Nederlaands, woardeur man van n Grunnegs aksìnt proaten kin. Veulaal wordt dit aksìnt kenmaarkt deur [[tweeklaank|twijklaanken]] en [[brekking (taol)|brekens]]. Zai ook t artikel [[Diftongen in t Grönnegs]] veur meer informoatsie hierop. Hieronder worden de klaanken ien t Grunnegs besproken. === Klinkers === {| class=prettytable |- ! Letter ! Oetsproak ! Veurbeeld (Grunnegs) ! Veurbeeld (aander toal) |- |a (/ʌ/) |middellaange klank tuzzen aa en è ien |rag |back (Brits Engels) |- |aa (/æː/) |laange klank tuzzen aa en è ien |laand |land (Brits Engels) |- |ai (/ɒɪ/) |aj (sums oj) |nait |night (Brits Engels) |- |aai (/ɒːɪ/) |aaj (sums ôj) |braai |buy (Brits Engels) |- |e (/ɛə/) |körte e-klank |bred |redden (NL) |- |ee (/ei/) |eey |neem |name (Brits Engels) |- |ee (/ĩːə/) |laange i-klank |beern |peer (NL) |- |è (/ɛːə/, olle lu en Oostfraizen zèggen maisttieds /ɪːə/) |laange e-klank |wèst |faire (FR) |- |eu (/əʊ/) |ö-uuw |Euvelgunne |know (Austroalisch Engels) |- |eu (/øː/) |laange u-klaank |veur |deur (NL) |- |i (/ɪə/) |körte i-klank |dit |dit (NL) |- |ie (/i/) |körte ii-klank |rieten |biet (NL) |- |ie (/iːə/) |laange ii-klank |ziel |hier |- |ì (/ĩːə/) |laange i-klank |ìnde |peer (NL) |- |ij (/æi/) |ij-klank richten a |drij |day (Cockney Engels: [tij]) |- |o (/ɔə/) |n körte o-klank |kon |bot (NL) |- |oo (/oʊ/) |oouw-klank |Winschoot |know (Amerikoans Engels) |- |ô of ò (/ɒːə/) |laange o-klank |ôf |zône (FR) |- |ö (/ʏœ/ of /œ/, ôfhaankelk van t woord) |as de [[Haogs|Heegse]] ui |kört |first (Brits Engels) |- |oa (/ɔːə/) |oo vôlgd deur r |poalen |oor |- |oe (/u/ of /ʏu/, ôfhaankelk van t woord) |as ien t Nederlaands |oet |koe |- |ou (jongere generoatsie: /æʊ/, ollere generoatsie: /ɛʊ/, Hoogelaandsters: /ɒʊ/) |a-oe |doun |down (Amerikoans Engels) |- |u (/ʏ/ of /ʏə/, ôfhaankelk van t woord) |körte u |dut |rust |- |uu (/y/) |körte uu-klank |schuurtje |lucas (NL) |- |uu (/yə/) |laange uu-klank |uur |duren (NL) |- |ui (/ɜʏ/) |a-uu |luip |duister (NL) |- |ui (/ɜːɪ/) |öj |gruien | |} === Mitklinkers === De volgende mitklinkers kommen mit dij van t Nederlaands overain: b, d, f, g, h, j, k, l, m, r, s, x en z. De ôfwiekende gevalen (c, n, p, q & t) stoan hieronder beschreven. Let op: de oetsproak van de letters is de aalgemaine oetsproak hiervan, zo as aan t begun en aan t ìnde van n woord. Ien kombinoatsies mit aander letters kin de oetsproak veraandern. Zai de vôlgende seksie veur meer informoatsie hierop. {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Letter ! width="50%" |Oetsproak |- |c |''"komt allìnd ien t Grunnegs veur ien kombinoatsie ch"'' |- |k |k-klank mit körte ch-klank der aachteraan |- |n |n-klank woarbie dails deur de neus proat wordt en de tong veurien verwölf ploatst wordt |- |p |p-klank mit körte h-klank der aachteraan |- |q |''"komt nait ien t Grunnegs veur"'' |- |t |th-klank mit n körte sisklank der deur hìn |- |w |w-klaank woarbie locht onstnapt, woardeur t klinkt as of der n 'h' deurhìn zègd wordt |} == Kombinoatsies == [[Ofbeelding:Toalgebied Oost Grönnen.PNG|right|thumb|De vertoalen van t Nederlaandse woord "brood" ien oost Grunnen]] === vôlgd deur -e === As bepoalde letters ien t Grunnegs vôlgd worden deur n -e, veraandert de oetsproak van dij letters. n Goud veurbeeld is t [[Hoogelaandsters|Hoogelaandster]] woord ''stoet''. Ain van de belaangriekste verschillen tuzzen t [[Veenkelonioals]] en t Hoogelaandsters is t aachtervougsel -e. t Woordt ''stoet'' zol den ''stoete'' worden. Dochs is dit nait t gevaal, t wordt noamelk ''stoede'', môr ook ''tìnde'' in stee van tìnt, ''madde'' ien stee van ''mat''. Ien t oosterlieke [[Oldambtsters]] wordt t wel ''stoete'' sègd. Zai ook t koartke hiernoast. n Aander veurbeeld is de -k, bieveurbeeld ien t woord ''mok'', wat ien t [[Veenkelonioals]] ''mokke'' wordt. De kombinoatsie -kk wordt den oetsproken as de -g, bieveurbeeld ien ''guten Tag''. Dij kombinoatsie wordt ook wel as ''kh'' schreven, dus wordt de oetsproak [mokhe]. Ien t Duuts zol ''Ein Mogge'' dezulfde oetsproak hebben as t Veenkelonioalse ''Ain mokke''. Dit gebeurt ook mit de -p. As doar n -e aachter komt, veraandert de oetsproak ien n -b. t Hoogelaandster woord ''klomp'', veraandert den in ''klompe'', mit as oetsproak [klombe]. De -s veraandert ien n -z, bieveurbeeld bie ''schaans'' - ''schaanze'' of ''kees'' - ''keze''. Dit kint man ook ien t Nederlaands bie meervolden. De dubbele -ff veraandert ien -v of -vv, bieveurbeeld ''plof'' - ''plovve''. De oetsproak gaait den laankzoam noar de -w tou. Dizze veraanderens gìlden nait allìnd veur zulfstandege noamwoorden, môr over t aalgemain ook bie waarkwoorden en meervolden. Summege kombinoatsies veraandern zulfs bie elke volgende klinker, bieveurbeeld ''Warffum'' - ''Waarvum''. === Waarkwoorden === Bie waarkwoorden gaait t ongeveer t zulfde. Hieronder staait n schema mit doarien de oorspronkelke letter, de nije letter/klank (den nait aaltieds wordt de spèllen noar de oetsproak aanpaast) en n veurbeeld. Bie de nije letter staait de ' veur n stoot dij verliekensboar is mit n kört oetsproken -u; de -kh staait veur de Duutse -g; de -ə staait veur n stomme e, zo as ien t Nederlaandse lop'''e'''n, wat aigelks n kört oetsproken -ö is. {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Olle letter ! width="15%" |Nije letter ! width="30%" |Veurbeeld ! width="30%" |Oetsproak |- | -ben, -ven, |m mit n körte -b oetsproak |even |ee<small>b</small>m |- | -aauwen | -aauw<small>d</small>n |daauwen | - |- | -chten | -ch-hen |wachten |wach-hen |- | -den | -dn |peerden |peedn |- | -gen | -khng |maggen |makhng |- | -jen | -j<small>u</small>n |aanpitjen |aampitj<small>u</small>n |- | -ken |'ng |môken |mò'ng |- | -elen | -oln |kwedelen |kweedoln |- | -men | -mm |nemen |neemm |- | -nen, -nden | -nn |landen |lann |- | -pen |'m |lopen |loo'm |- | -eren | -ōdn |vouern |vouwədn |- | -ten | 'n |proaten |proa'n |- | -uien | -öj<small>d</small>n |bluien | - |- | -wen | -<small>d</small>n |daauwen |daau<small>d</small>n |- | -zen | -zn |lezen |leezn |} === sv- === De kombinoatsie sv- is n kombinoatsie dij ook voak schreven wordt as sw-, omreden de oetsproak tuzzen de [sv] en de [sw] ien zit. Dit wordt maisttieds broekt as de sw- vôlgd wordt deur n -i of n -e, bieveurbeeld Sveden, svinden en Svitzerlaand. Dochs is de spèllen Sweden, swinden en Switzerlaand ook korrekt. === -r- === As n -r nait aan t begun van n woordt staait en vôlgd wordt deur n aander mitklinker, den wordt e nait oetsproken. Bieveurbeeld ien t woord "waark", wat oetsproken wordt as [waak]. Dit gìldt aaid, dus ook bie n kombinoatsie woord, bieveurbeeld van "doar" [doar], en "doarmit" [doamit] === h- === As n woord begunt mit n h-, vôlgd wordt deur n klinker en veurgongen wordt deur n mitklinker, wordt dizzent nait oetsproken. Ien de oetsproak kommen t woord mit de h- en t woord derveur aan mekoar vast. Bieveurbeeld: ''dat hotel'' krigt as oetsproak ''[daddootèl]''. Hierbie wordt de regel vôlgd zo as hierboven beschreven dat de -t veur n mitklinker veraandert ien n -d. === Me- === Woorden dij ien t Grunnegs begunnen mit me-, zo as "meneer", "metoal" en "medalje", doarvan veraandert de e- sumtieds ien n a-oetsproak. Man zègt den "manneer", "matoal" en "madalje". Dit schrieft man nait. === -ui- === Ien t Grunnegs worden veul woorden mit "-ui" mòkt. Ien summege varianten, zo as t Raaiderlaands en t Stadjeders, spreken t nait oet as "ui", mòr as "ai". Man leuft dat dit vrouger ien haile pervìnzie zo wèst het. Dus nait "gruin", "blui" en "luip", mòr "grain", "blai" en "laip". Op t Hogelaand en en op Börkem zègt man nog aingoal "hai laip". == Grunnegs Nederlaands == Mit ''Grunnegs Nederlaands'' wordt t aksìnt bedould dij Grunnegers hebben as zai Nederlaands proaten. t Vernuimdste veurbeeld hiervan is t ienslikken van de -en, tot n of 'n tou, bieveurbeeld van "even" noar "ee<small>b</small>m". De letters worden binoa hailmoal t zulfde oetsproken as ien t Grunnegs, de t<small>s</small>, p<small>h</small>, enz. lôten aine Grunnegers heerkennen. De aa is ien t Grunnegs Nederlaands wel aans as ien t Grunnegs. t Is de vlot oetsproken kombinoatsie èë, verliekensboar mit de Brits Engelse oetsproak van ''land''. Behaalve de oetsproak van de letter l komt de oetsproak van ''laand'' in t Grunnegs binoa hailmoal overain. n Goud veurbeeld is "''Ij zee: Hem wij daddoouk gdèn?''" veur t Nederlaandse "''Hij zei: Hebben we dat ook gedaan?''", tegenover t Grunnegse "''Oi zee: Hem wie daddoouk doan?''". Noast woorden, t aksìnt en t vlotte proaten worden ook typisch Grunnegse zinskonstruksies bruukt, zo as "''Je doet me daar geen knup om toe.''" As eerst wordt t woord "me" in t Nederlaands noeit op dij stee zet, môr in t Grunnegs wel. Hierbie gaait t den om de wil van aine ("Doe gaaist ''mie'' doar nait ien" = ik wil nait datst doe doar in gaaist). Doarnoast is t woord "knup" n letterliekse vertoalen van t Nederlaandse woord "knoop". As lèste is de oetdrokken "ergens om toe" nait korrekt Nederlaands, môr in t Grunnegs juust wel ("aargens om tou" = ergens omheen). Wat ook wel ais gebeurt is dat aine Grunnegse woorden letterlieks noar t Hollaands vertoalen gaait, zo as ''sijpel'', ''boon'' en ''puitje'' veur ''ui'', ''zolder'' en ''zakje''. n Tegenhanger hiervan is t ''Nederlaands Grunnegs'', dat de invloud van t Nederlaands op t Grunnegs weergeft. Hierbie zol bovenstoande zin in t Grunnegs worden: "''Dust mie doar gain knoop om hìn''" ien stee van t geve Grunnegse "''Dust mie doar gain knup om tou''". Nog n poar veurbeelden van Grönnegs Nederlaands: * ''M'n mae is gister tot t venster uitgekroop'm om kwajongs tot de tuin uit te jaeg'ng, maer ze heeft hun niet pak'ng gekund.'' (Mijn moeder is gisteren uit het raam geklommen om kwajongens uit de tuin te verjagen, maar ze heeft hen niet kunnen pakken.) * ''Reken maer dat ij t om mans gehad heeft. IJ was ja de enegste die der om kwart na drie geweest is; en wie moet t aenders weezn.'' (Ga er maar van uit dat hij het heeft gedaan. Hij was immers de enige die er om kwart over drie is geweest; en wie zou het anders moeten zijn?) * ''Sikkem drie week geleed'n heb'm we fiets'n gedaen naer Fraankrijk toe.'' (Bijna drie weken geleden hebben we naar Frankrijk gefietst) {{Grunnegs woordenbouk}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] p4oeo5hxbiz4vn474v7thmgh5sb8lzw 0 7145 38874 2007-06-12T22:16:39Z Grönneger 1 35 [[Grunnegs (Oetsproak)]] is ewiezigd naor [[Grunnegs (oetsproak)]]: Servien haar t ook mit n lutse o schreven wikitext text/x-wiki #redirect [[Grunnegs (oetsproak)]] 3z9qtriba2a11qcf6k82x88irml20qv 10 7147 266993 188776 2013-05-10T22:21:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Mal:Nav | titel = [[Grönnegse toalwiezer]] | ofb_groot = [[Ofbeelding:Flag Groningen.svg|50px]] | inhold = [[Grunnegs (oetsproak)|Oetsproak]] &middot; [[Grunnegs (spèllen)|Spèllen]] &middot; [[Grunnegs (grammoatiek)|Grammoatiek]] &middot; [[Grunnegs (biezundere woorden)|Biezundere woorden]] &middot; [[Grunnegs (kategorie)|Woorden noar kategorie]] &middot; [[Grunnegs (waarkwoorden)|Waarkwoorden]] &middot; [[Grunnegs (geogroafisch)|Geogroafische noamen]] &middot; [[Grunnegs (zegswiezen)|Zegswiezen]] [[Grunnegs (Westerwoolds)|Westerwoolds]] &middot; [[Grunnegs (Westerkertiers)|Westerkertiers]] [[Grunnegs A|A]] &middot; [[Grunnegs B|B]] &middot; C &middot; [[Grunnegs D|D]] &middot; [[Grunnegs E|E]] &middot; [[Grunnegs F|F]] &middot; [[Grunnegs G|G]] &middot; [[Grunnegs H|H]] &middot; [[Grunnegs I|I]] &middot; [[Grunnegs J|J]] &middot; [[Grunnegs K|K]] &middot; [[Grunnegs L|L]] &middot; [[Grunnegs M|M]] &middot; [[Grunnegs N|N]] &middot; [[Grunnegs O|O]] &middot; [[Grunnegs P|P]] &middot; Q &middot; [[Grunnegs R|R]] &middot; [[Grunnegs S|S]] &middot; [[Grunnegs T|T]] &middot; [[Grunnegs U|U]] &middot; [[Grunnegs V|V]] &middot; [[Grunnegs W|W]] &middot; X &middot; Y &middot; [[Grunnegs Z|Z]] }}<noinclude> {{DEFAULTSORT:Gronnegse toalwiezer}} [[Kategorie:Mallen taal]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] </noinclude> ijoo5me2n7ws07bppw36camxilymh8z 0 7148 264070 257479 2013-05-06T16:06:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{etelazie}}[[Ofbeelding:Hans Heyting door Bert Kiewiet Borger.jpg|thumb|Hans Heyting (1918-1992), '' 'Schriever, dichter, bewaorder van de Drèentse taol.' '']] '''Hans Heyting''', geboren as '''Johannes Heijting'''<ref>'t Is niet wisse waorum of hi'j d'rveur keus um zien achtername as 'Heyting' te spellen: misskien um ofstaand te scheppen tussen humzölf en zien moeder en zussen, of misskien um verwaantschop uut te drokken mit schilder, tekenaar en graficus J.W. Heyting (1915-1995) en dichter, essayist en tenielskriever A.Th. Heyting (1879-1949). Bron: Hendrik Nijkeuter (2005), ''De dichter en de wichter: Verzamelde gedichten van Hans Heyting. Verzorgd en ingeleid door dr. H. Nijkeuter'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (pp. 18 & 42)</ref> ([[Beilervaort]], [[13 augustus]] [[1918]] - [[Assen]], [[9 juni]] [[1992]]) was een [[Drenthe|Drèentse]] dichter, teniel-, radio- en kienderboekenskriever en skilder. Behalve zien [[Nederlaands]]talige kienderboeken en een antal gedichten skreef hi'j zien wark in 't [[Drèents]]; hi'j beheurt töt de eerste Drèentstalige skrievers die persoonlijke motieven uutdrokten en wördt eziene as ''<nowiki>'</nowiki>de eerste echte, moderne Drèentse dichter die aolde vörms verneide en neie wegen wees<nowiki>'</nowiki>''.<ref>''Heufdstuk 13. Taolmuziek veur 't wichie: Hans Heyting'', in: Stieneke Boerma and Rouke Broersma (1993), ''Drèentse schrieverij'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p. 130)</ref> ==Jongesjaoren== De literatuurhistoricus [[Henk Nijkeuter]], die as een biografische skets van Heyting meuk, markt op det Heyting beskeiden en niet bewaorderig was, waordeur 't ontrafelen van zien persoonlijke leven gien ienvoudig waarkien is.<ref>Hendrik Nijkeuter (2005), ''De dichter en de wichter: Verzamelde gedichten van Hans Heyting. Verzorgd en ingeleid door dr. H. Nijkeuter'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p. 11)</ref> Hans Heyting is geboren an de Beilervaort, niet wied van 't dörp [[Beilen]]. Hi'j greuiden op ien een aarm, geriffemeerd gezin mit drei maagies. Zien va was klompenmaker en streupten um wat bi'j te verdienen. Ien zien vri'je tied skilderden en tiekenden hi'j. Hans Heyting zee hieroaver: ''"Hij schilderde hiel primitief laandschappies mit penselen, emaokt van zien eigen haor. As hij van de kapper kwam, naamp hij fossies haor mit. Ja! Dat wark is niks van bewaard bleven".''<ref name="Nijkeuter,2005,18" /> Toe as Hans um-en-bi'j tien jaor was, störf zien va, wie zien lichem deur Hans en een zussien is evunden. Hiernao vervrömdden Hans - die een ofkeer had van de verstikkende sfeer op de geriffemeerde skoele - van zien nöst. Oaver 't geleuf det hum wördden bi'jebracht hef e ezegd: ''"ik had het gevuul, dat God de hiele dag op mij loerde. 's Nachts vuulde ik een engel bij mij naost het bed staon. Ik was doodsbenauwd, want ik vuulde de wiend van zien vleugelslag."''<ref name="Nijkeuter,2005,18" /> Al in dizze tied kreeg e kunnigheid an zien latere collega, de Beilense dichter [[Roel Reijntjes]]. Hi'j mös van de ambachtsskoele op [['t Oveine]] of naodet hi'j 't fietsenhok op-ebleuzen had mit een zölf emeuken bom. Deur allerhaand contacten buten 't gezin naamp e ofstaand van zien achtergrond, daor as e later radicaal mit brak. Hi'j was een toertien elektriciensknecht en kraantenbezörger. ==An 't skildern== Deur een vergreuiing an de rogge - dinkelk wegens rachitis - kun Heyting gien zwaor lichamelijk waark doen. Bi'j de kunstenaor en tekenmeister [[Louis Kortenhorst]] ien Assen wördden hi'j op-eleid töt kunstskilder. Hi'j skildern veural kienderpertretten. De Beilense journalist-godsdienstleraar [[G.A. de Ridder]], wie zien kiender hi'j skildern, bracht hum töt de literatuur. Heyting zien belangstelling veur kunst en literatuur greuiden wieder toe as e kunnigheid kreeg an de letterkundige [[Hendrik Fernhout]], die as ien de psychiatrische inrichting Beileroord verpleegd wördden. Dizze bracht hum veural mit [[Rainer Maria Rilke|Rilke]] ien de kunde. Ok Heyting zien huusarts Meijering had veule ienvloed op zien gedachteleben. Heyting raakten bevrund mit, en verliefd op, de zestien jaor jongere Ina Konings, een buurmaagien van de Heytings. Hi'j skildern en tekenden heur, en ien zien latere waark, jeugdboeken en gedichten hef zie een veurname stee. 't Estörven wichien is een slim belangriek thema ien Heyting zien waark. Heyting hef van Ina Konings ezegd: ''"Zij is mien drijfveer worden. In mien wark komp zij altied terug. (...) Umdat zij störven is, is zij veur mij blieven leven."''<ref name="Nijkeuter,2005,30" /> Ien 't oaverzichtswaark ''Drèentse schrieverij'' (kiekt onder "Bronnen") lees ie: ''"['t Dochterie Konings] is 't vro störven wichie daor de dichter over schrif. Vaoder en kinder Konings kwamen te starven an 'n doetiends nog ongeneeslijke vörm van tbc."''<ref name="Heufdstuk 13, p120" /> Nijkeuter hef echter ien 2005 vastesteld det 't maagien nog leefden en niet, zoas Heyting had laten denken, op heur dartiende estörven was.<ref name="Drentse Taol" /> ==Hen Börger== Ien 1944 deuk Heyting onder bi'j een huusarts ien [[Börger]]. Hieroaver hef e ezegd: ''"In 't lest van de oorlog, in 1944, kreeg ik gedonder mit de moffen. Ik leup vrij rond en dat mug toen niet meer. Ik was bang, um oppakt te worden."''<ref>Hendrik Nijkeuter (2005), ''De dichter en de wichter: Verzamelde gedichten van Hans Heyting. Verzorgd en ingeleid door dr. H. Nijkeuter'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p. 19-20)</ref> Vlak nao de oorlog hef hi'j nog eêm weerum ewest ien Beilen, mar hi'j had te veule lillijke herinneringen an zien geriffemeerde jeugd. Hi'j gunk terogge hen Börger, daoras e de rest van zien leven blieven zol. Ien de jaoren nao de oorlog skilderden Hans Heyting en slöt hi'j hum an bi'j 't [[Drents Schildersgenootschap]]. Ien 't tiedskrift [[Erica_(tiedskrift)|''Erica'']], det as e ien 1945 hölp oprichten, ien 't [[Drenthe_(tiedschrift)|maondblad ''Drenthe'']] en ien de [[Nieuwe Drentsche Volksalmanak]] skreef e oaver skilderkunst. Ien 1946 woonden hi'j een toertien ien 't Gruune Kruusgebouw mit de skilder [[Anton Heyboer]], die zien belangstelling veur Drenthe was an-efieterd deur de brieven van [[Vincent van Gogh]] an zien breur Theo. Ien 't zölfde jaor kwaamp Heyting bi'j de veriening [[De Drentse Schilders]] (ien 1946 op-ericht; ien 1954 ontbunden) en exposeerden hi'j ien Assen en [[Em_(Drenthe)|Em]]. Veural nao dizze exposities kreeg hi'j veule pertretopdrachten. Mar hi'j vund staorigan det hi'j veur 't skilderen niet genog talent had. Hi'j dichtten hieroaver: ''"Is 't nutteloos? Een schim, dit muizem knooien? / Is alles wat e döt, niet beter daon?"''<ref>Hendrik Nijkeuter (2005), ''De dichter en de wichter: Verzamelde gedichten van Hans Heyting. Verzorgd en ingeleid door dr. H. Nijkeuter'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p. 24)</ref> De Drentse Schilders völ wegens drokte tussen een paar leden uut mekaar; Heyting had al ies mit twee aandere leden de ienhold van de verieningskas verzeupen.<ref>Hendrik Nijkeuter (2005), ''De dichter en de wichter: Verzamelde gedichten van Hans Heyting. Verzorgd en ingeleid door dr. H. Nijkeuter'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p. 23)</ref> Heyting zien skilderi'jen bint verspreid oaver particulier bezit (pertretopdrachten). Een bulte gung verleuren toe as de Museumboerderij daor hi'j ien woonden ien 1967 ofbraandden. Een enkel stilleven det oaverebleven is, lat zien det Heyting verwant was mit 't [[magisch realisme]].<ref>''Heufdstuk 13. Taolmuziek veur 't wichie: Hans Heyting'', ien: Stieneke Boerma en Rouke Broersma (1993), ''Drèentse schrieverij'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p. 125)</ref> Nao dizze braand legden Heyting hum nog meer op 't skrieven toe, en ''"staodigiesan kreeg zien wark literaire inhold"''.<ref name="Heufdstuk 13, p120" /> Hi'j trouwden ien 1954 mit Wilhelmina Carolina Hilverink ("Wil") uut [[Hengel_(Oaveriessel)|Hengel]]. ==Bi'j de radio== Heyting was regisseur van de Börger [[rederijkerskamer]]. Op besleuten feesies nao ofloop van de veurstellings dreug hi'j vake veur, bespeulden de luit en zung zien eing liedties. Ien 1950 sprung hi'j van 't podium en blesseerden hum slim: haoste een jaor mös hi'j ien 't ziekenhuus blieben. Daornao skreef e onder meer 't tenielstok ''De vrömde vögel'', oaver een kunstskilder die op een Drèents dörp komt skildern. 't Wördden ien 1951 onder zien eing regie op-evoerd deur de Börger rederijkerskamer. Veur de Regionale Omroep Noord ([[RON]]), een veurloper van [[Radio TV Drenthe]], gunk e skrieven en optreden: sketsen, heurspullen, cultureel-informatieve programma's en liedteksten (veur [[De Thrianta's]]). Zien eerste programma was 't twiewekelijkse ''Te ku(u)nst en te keur'', waorien hi'j oaver 't kunstleven ien de pervincie berichtten. Ien zien heurspul ''Schuppen is troef'' speulden hi'j zölf mit. Hi'j wördden ien Drenthe een populaire radiospreker. De directeur van de RON, [[Tonny van der Veen]], hef hum onderricht ien 't veur de radio lezen van teksten. Ien zien radiosketsen tekenden Heyting mit ironische pen een bulte dörpsfiguren ien heur mèenselijke groot- mar veural kleinhied. De Drèentstalige programma's van de regionale omroep hebt de belangstelling veur de streektaal sterk an-efieterd.<ref>[http://www.encyclopediedrenthe.nl/RON Encyclopedie Drenthe Online]</ref> Heyting skeidden op zien 62ste uut mit 't radiowaark, umdet 't veur zien lief te zwaor wördden. Ien de tied det Heyting zien radiowaark deu, waarkten hi'j ok bi'j de Nederlandse Blindenbibliotheek ien [[Grunnen_(stad)|Grunning]], daoras e stemmen beoordielden. ==Dichtwaark== Heyting publiceerden vier bundels van zien gedichten: ''Tweetalig'' (1973, mit gedichten ien 't Nederlaands deur Harm Werners), ''Spiegelschrift'' (1977), ''Toegift'' (1983) en ''Dubbelfocus. Een cyclus gedichten'' (1986). Oaver de reden det 't pas late töt bundeling kwaamp, verklaord'e det e d'r 't type niet naor was um mit zien wark te venten.<ref name="Nijkeuter,2005,32" /> Ien de jaoren vieftig was Heyting lid van de [[Drentse Schrieverskring]]. Zien eerste gedichten stunden ien 't Maondblad in de Drentse Taol ''[[Oeze Volk]]'', det hi'j ok mit oprichtten en daoras e een hiele zet redacteur van was. Vanof 1966 deu hi'j 't redactiewaark een jaor lang allennig; ien 1967 hef hum [[Bart Veenstra]] ofelost. Vanof 1980 publiceerden hi'j onder verskeiden skoelnamen ien 't Drents Letterkundig Tiedschrift ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]''. Zien gevuul veur satire pasten wal bi'j 't ni'jmoodse blad. Van dit blad was hi'j ook een paar jaor 'mitwarker'; zo verbund e de Drèentse literetuur van de jaoren vieftig mit de ni'je ginneratie van de jaoren tachtig. Ien 't begun stun Heyting onder de ienvloed van dichters as [[L.A. Roessingh]] en [[Jan Naarding]] en schreef anekdotische varzen ien een archaïsch Drèents. Later hef hi'j as ien van de eerste Drèentse dichters ofstaand eneumen van de wetten van de tradtionele varsleer. De Drèentse dichter [[Gerard Nijenhuis]], een vrund van Heyting, hef oaver dizze veraandering eskreben: ''"Een gedachte wordt niet langer breed uitgemeten, maar slechts even aangestipt. (...) Bovendien ontstaat er wat de inhoud betreft een 'verdichting'."''<ref name="Nijkeuter,2005,30" /> Ien Heyting zien gedichten onderskeidt [[Marga Kool]], ok een Drèentse collega-dichter, twee heufdthema's: ''"het veilige huis, tegenover de domme, beangstigende buitenwereld"'' en ''"het gestorven meisje"''.<ref name="dierbren grond, p560" /> Van 't eerste thema is 't gedicht ''Spiegelschrift'' een goed veurbeeld: :''Wij wilt geern nog lang'' :''bij 'nkander blieven'' :''oeze haomele lieven tegen'' :''mekaor drukken, stief en'' :''toch zacht en naor de zang'' :''van de wind en de regen'' :''lustern en op de beslagen'' :''roeten de woorden schrieven'' :'' 'hier schoelt twee kinder: wezen' '' :''op boeten is 't spiegelschrift'' :''een aander huuft het niet lezen.''<ref>Hendrik Nijkeuter (2005), ''De dichter en de wichter: Verzamelde gedichten van Hans Heyting. Verzorgd en ingeleid door dr. H. Nijkeuter'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p. 48)</ref> 't Aandere belangrieke underwarp, 't estörven wichien (kiekt ok onder "An 't skildern"), döt oe denken an de thematiek van de dichter [[Gerrit Achterberg]].<ref>Hendrik Nijkeuter (2005), ''De dichter en de wichter: Verzamelde gedichten van Hans Heyting. Verzorgd en ingeleid door dr. H. Nijkeuter'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p. 31)</ref> Mit Achterberg hef Heyting ok 't gebruuk van technische, niet-poëtische woorden in de titels van sommige gedichten gemeen (''Optiek'', ''Dubbelfocus'', ''Concaaf''). Heyting zien gedichten drokt vake hiel persoonlijke gevulens uut, wat aj toendertied ien de Drèentse poëzie niet vake zag.<ref name="dierbren grond, p560" /> Roel Reijntjes zag as 't leidmotief van Heyting zien dichtwaark de piene van 't allennig weden; de vrömde veugel te weden, aans as aandern - ok fysiek, een huusvrund van veule luu en toch ienzaam.<ref name="Nijkeuter,2005,32" /> Onder 't pseudoniem Hans Heideknupper skreef Heyting nonsens-poëzie die verspreid epubliceerd wördden. Een bundel gniezerties, ''Het malle vel'', had e as manuscript klaorliggen mar is nooit uutegeben. ==Wiedere skrieveri'je== Heyting stelde verskeiden bloemlezings van gedichten samen. Zien mieste boeken verskenen ien de jaoren seubentig en begun tachtig - de tied van dichtbundels, vertalings (zoas biebelvertaalwaark) en negen kienderboeken. Zien kienderboeken skreef e ien 't Nederlaands. Heyting vuulden hum machtig betrökken bi'j kiender. Zien huusvrund G. de Jonge markten hieroaver op: ''"Hans hield van kinderen en dit komt in zijn dicht- en schrijfkunst duidelijk naar voren. Kinderen hielden ook van hem. Dat bleek duidelijk wanneer op de bewuste zaterdagen onze kleinkinderen vergezeld van hun ouders op bezoek kwamen. (...) Er werd geen woord gesproken, gebaren en blikken van verstandhouding zeiden voldoende. Hans begon te lezen en de duimen van de kinderen gingen in de mond."''<ref>Hendrik Nijkeuter (2005), ''De dichter en de wichter: Verzamelde gedichten van Hans Heyting. Verzorgd en ingeleid door dr. H. Nijkeuter'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p. 34)</ref> Heyting was an de skrieveri'je van jeugdboeken egaon op anraoden van Gerard Nijenhuis en [[Anne de Vries]]. Zien boek ''Om je dood te schamen'' wördden deur kiender ejureerd en ekeuzen töt 't beste kienderboek van 1979; een jaor later kreeg ''Eva en Bert alleen'' dezölfde onderskeiding. Van zien eerste kienderboeken hef Heyting later ofstaand eneumen: hi'j vund det de uutgevers hum te veule beparkings hadden op-elegd. 't Mus zuter as Heyting zölf wol, en uut zien eerste kienderboek mossen ok een köppel dialectpassages vot.<ref>Hendrik Nijkeuter (2005), ''De dichter en de wichter: Verzamelde gedichten van Hans Heyting. Verzorgd en ingeleid door dr. H. Nijkeuter'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p. 35)</ref> Hi'j kreeg veule fanmail, veural van brilledraagsters van 12 töt 15 jaor, en veule hebt hum ok bezöcht. Ien 1974 kreeg Heyting de Culturele Prijs van Drenthe, en ien 1979 kreeg e de golden eremedaille, verbunden an de orde van Oranje Nassau. Ien de leste jaoren van zien leven trök Heyting hum terogge. Lichamelijk wördden hi'j aal minder en had e veule piene. Toe as hi'j niet meer fietsen kon, gunk e op een elektrische scooter deur 't dörp. Hi'j wördden nog weengs kanker eopereerd. Teeng Gerard Nijenhuis zee e: ''"Ik gao niet geern dood, ik hol veul van 't leven. Ik denk da'k er heel snel vrede met hebben zal. Alleen, alleen, ik wil nog geern wat bij mien vrouw blieven."''<ref>Hendrik Nijkeuter (2005), ''De dichter en de wichter: Verzamelde gedichten van Hans Heyting. Verzorgd en ingeleid door dr. H. Nijkeuter'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p. 38)</ref> Hans Heyting störf ien juni 1992 ien 't Wilhelmina Ziekenhuus ien Assen. ==Nao zien hengaon== Een paar maond nao zien dood wi'jdden 't tiedskrift ''Roet'' een themanommer an Heyting. Ien 't centrum van Börger stiet sund 1996 een börstbeeld van Heyting deur Bert Kiewiet. Daorop stiet oaver hum: ''"Schriever, dichter, bewaorder van de Drèentse taol. Medeoprichter van het Drèentse maondblad OEZE VOLK. De stichting Oeze Volk hef dit gedenkteken hier deelzet bij heur 40 jarig bestaon. Um Hans te eren veur zien dèeinsten an Drenthe en zien taol bewezen."''<ref>[http://www.drenthe-in-beeld.nl/Borger%20Hans%20Heyting.php Drenthe in Beeld]</ref> Ien 2004 meuk de producent en streektaalanfieteraor [[Albert Haar]] ien opdracht van 't Centrum veur Taol en Letterkunde [[Drentse Taol]] een skrieverspetret op video van Heyting, ''Een kapotte bril''. 't Petret, det deur Drentse Taol verspreid wördt, is onderdiel van een riege videopetretten van bekende Drèentse skrievers. De uutgeveri'je [[Het Drentse Boek]] publiceerden ien 2005 ''De dichter en de wichter: verzamelde gedichten van Hans Heyting'', bi'j mekaar ezöcht en veurzien van een ienleiding, een lebensbeskrieving en een bibliografie deur Henk Nijkeuter. Hierin wördden ok ongepubliceerd waark op-eneumen. Ien 2006 hebt een köppel Drèentse organisaties een luuster-cd emeuken waorop de Drèentse skrievers [[Jannie Boerema]], Marga Kool, [[Lukas Koops]], [[Martin Koster]], Gerard Nijenhuis, [[Suze Sanders]] en [[Rieks Siebering]] elk een paar gedichten van Heyting veurleest. De cd ''Drentse dichters lezen: Hans Heyting'' is mit ''Roet'' verspreid en wördt deur [[Het Drentse Boek]] verköcht. ==Betiekenisse== Heyting zien vrogge tenielwaark wördden al goed ontvangen: 't maondblad ''Drenthe'' skreef oaver zien stok ''De vrömde vögel'' det 't ''"ver uitsteekt boven wat tot nu toe op dit gebied (en ook in dit fonds) is verschenen."''<ref>Hendrik Nijkeuter (2005), ''De dichter en de wichter: Verzamelde gedichten van Hans Heyting. Verzorgd en ingeleid door dr. H. Nijkeuter'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p. 27)</ref> 't ''Lectuur-repertorium'' kensketsten Heyting zien kienderboeken as ''"vlotte, pretentieloze ontspanningslectuur voor jongeren"''.<ref>Nijkeuter, Hendrik (2001), ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond" : literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956'', Grunning: RUG (dissertatie, p. 564)</ref> 't Oaverzichtswaark ''Drèentse schrieverij'' stelt det Heyting ien zien kienderboek ''Esther en het geheim van opa'' (1983) ''"as kinderschriever op het niveau van [[Guus Kuijer]]"'' kump.<ref>''Heufdstuk 13. Taolmuziek veur 't wichie: Hans Heyting'', ien: Stieneke Boerma en Rouke Broersma (1993), ''Drèentse schrieverij'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p. 121)</ref> Mit betrekking töt Heyting zien skilderwaark skrif Stichting Drentse Taol van zien ''"kunstzinnige tekörtkommings"'', mar oaver zien dichteri'je luudt 't oordiel: ''"Zien Drèentstaolige gedichten heuren tot ’t beste dat er in ’t Drèents schreven is."''<ref name="Drentse Taol" /> ''Drèentse schrieverij'' slöt hier op an: ''"De stee van Hans Heyting zien wark, speciaol zien gedichten, is ien van groot gezag. Kommend oet de beparkte traditie van de streektaolschrieverij, hef e die verneid en van 't algemiene van beschrievings van natuur en dörp gung e naor 't weergeven van wat zo eigen was as 't verdreet um 't störven kind, het verlangen naor de verloren geleefde, het tegen beter weten in perberen 't van de dood te winnen. [...] Feilijk is Heyting de eerste echte, moderne Drèentse dichter die aolde vörms verneide en neie wegen wees."''<ref>''Heufdstuk 13. Taolmuziek veur 't wichie: Hans Heyting'', ien: Stieneke Boerma en Rouke Broersma (1993), ''Drèentse schrieverij'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p. 130)</ref> Heyting zölf leek niet merakel onder de iendrok van zien talent en nuumden hum ien íén van zien gedichten een "halfsleten dichter".<ref>Hendrik Nijkeuter (2005), ''De dichter en de wichter: Verzamelde gedichten van Hans Heyting. Verzorgd en ingeleid door dr. H. Nijkeuter'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p. 51)</ref> ==Uutegeven waark== Ofzunderlijk epubliceerde gedichten en artikels staot niet in dizze lieste. Een meer uutebreide lieste kuj vienden ien ''De dichter en de wichter'' (kiekt onder "Bronnen"). * ''De kat in 't gaoren. Drents bliedspul in drie bedrijven'' (tenielstok, z.j., Möppelt: Neerlandia) * ''De vrömde vögel. Toneelspel in 3 bedrijven voor 3 dames en 7 heren'' (tenielstok, 1952, Möppelt: Neerlandia) * ''Drentse versjes; vergaard voor 't bestuur van de afd. Drenthe van de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen'' (1954, mit [[Grietje Clewits]] en [[Jan Naarding]], Assen: HDG) * ''Kribberij um 't kamnet. Drents bliedspul in 3 bedrieven'' (tenielstok, 1958, mit Hans Werners (ps. van [[Gerard Nijenhuis]]), Winschoot: Toneelfonds Festa) * ''Dichtersriege, keur oet Drentse gedichten van 1900-1966'' (1966, mit Roel Reijntjes, Assen: Van Gorcum & Comp.) * ''Op de gribbelgrab, verhalen, gedichten en riempies van Drènse dialektschrievers bij 'n kanner gaard deur Hans Heyting'' (1968, Haren: Knoop en Niemeijer) * ''De vriendinnen Lottie en Hilde'' (kienderboek, 1971, Alkmaar: Kluitman) * ''Het plan van Sandra'' (kienderboek, 1972, Alkmaar: Kluitman) * ''Tweetalig'' (1973, dichtbundel, mit Hans Werners (ps. van Gerard Nijenhuis), Assen: Hummelen) * ''De geheimzinnige boerderij'' (kienderboek, 1974, Hoorn: Westfriesland) * ''Liesbeth van de burgemeester'' (kienderboek, 1974, Hoorn: Westfriesland) * ''Meta duikt onder'' (kienderboek, 1976, Hoorn: Westfriesland) * ''Spiegelschrift'' (1977, dichtbundel, Grunning: [[Nedersaksisch Instituut]]; twiede drok 1980, Grunning: Stabo/Sasland) * ''Om je dood te schamen'' (kienderboek, 1978, Amsterdam/Antwarpen: Kosmos) * ''Kleutervertelboek van de biebelse geschiedenis - in het Drents an de kinder verteld deur Hans Heyting'' (1979, Drèentse vertaling van Anne de Vries zien biebel veur kiender, Kampen: J.H. Kok) * ''Eva en Bert samen alleen'' (kienderboek, 1980, Amsterdam/Antwarpen: Kosmos) * ''Marcus, een Drentse vertaoling'' (1981, mit [[G.H. Kocks]], G. Nijenhuis en [[K. Sluiter]], Möppelt: Het Drentse Boek) * ''De overstap'' (kienderboek, 1982, Amsterdam/Antwarpen: Kosmos) * ''Esther en het geheim van opa'' (1983, Amsterdam: Bert Bakker) * ''Toegift'' (1983, dichtbundel, Zuudwolde: Het Drentse Boek) * ''Veur later, zestig gedichten van Roel Reyntjes veur zien zestigste verjaardag oetzöcht deur Hans Heyting'' (1983, Assen: Hummelen) * ''Dubbelfocus. Een cyclus gedichten'' (1986, Oosterhesselen: Agri Montis Pers) ==Bronnen== * ''Heufdstuk 13. Taolmuziek veur 't wichie: Hans Heyting'', ien: Stieneke Boerma en Rouke Broersma (1993), ''Drèentse schrieverij'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p. 119-130) * Broersma, Rouke (red.) (2003), ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p. 79-86) * Nijkeuter, Hendrik (2001), ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond" : literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956'', Grunning: RUG (dissertatie, p. 556-565) * Nijkeuter, Hendrik (2005), ''De dichter en de wichter: Verzamelde gedichten van Hans Heyting. Verzorgd en ingeleid door dr. H. Nijkeuter'', Zuudwolde: Het Drentse Boek * [http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/schrievers/hans_heijting.htm ''Hans Heijting (1918-1992). Schriever van de maond oktober 2005'', stokkien van Drentse Taol] * [http://www.taolpaddrenthe.nl Taolpad Drenthe, mit een filmpien daorien Hans Heyting gedichten veurles] ==Verwiezings== <div class="references-small"> <references> <ref name="Nijkeuter,2005,18">Hendrik Nijkeuter (2005), ''De dichter en de wichter: Verzamelde gedichten van Hans Heyting. Verzorgd en ingeleid door dr. H. Nijkeuter'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p. 18)</ref> <ref name="Nijkeuter,2005,30">Hendrik Nijkeuter (2005), ''De dichter en de wichter: Verzamelde gedichten van Hans Heyting. Verzorgd en ingeleid door dr. H. Nijkeuter'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p. 30)</ref> <ref name="Nijkeuter,2005,32">Hendrik Nijkeuter (2005), ''De dichter en de wichter: Verzamelde gedichten van Hans Heyting. Verzorgd en ingeleid door dr. H. Nijkeuter'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p. 32)</ref> <ref name="Heufdstuk 13, p120">''Heufdstuk 13. Taolmuziek veur 't wichie: Hans Heyting'', ien: Stieneke Boerma en Rouke Broersma (1993), ''Drèentse schrieverij'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p. 120)</ref> <ref name="Drentse Taol">[http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/schrievers/hans_heijting.htm ''Hans Heijting (1918-1992). Schriever van de maond oktober 2005'', stokkien van Drentse Taol]</ref> <ref name="dierbren grond, p560">Nijkeuter, Hendrik (2001), ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond" : literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956'', Grunning: RUG (dissertatie, p. 560)</ref> </references> </div> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Heyting, Hans]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Heyting, Hans]] [[Kategorie:Nederlaandse schilder|Heyting, Hans]] 7z1xdun1yah7tigis6zf13frxc4e34j 0 7149 265311 257480 2013-05-10T13:40:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Johannavanburen.jpg|thumb|300px|Johanna Frederika van Buren]] '''Johanna Frederika van Buren''' (enuumd '''Jehanna''') ([[Heldern]], [[20 december]] [[1881]] — [[Omm]], [[17 jannewaori]] [[1962]]) was een [[Oaveriessel|Oaveriesselse]] dichteres die schreef ien 't [[Helderns]], een oavergangsdialect tussen 't [[Sallaans]] en 't [[Tweants|Twents]]. == Maagien == Zie is geboren ien een tummermansgezin. Heur va kwaamp al twei jaor nao heur geboorte uut de tied; moe, Johanna en heur breurtien trökken bi'j heur grootolders ien. Van 1900 töt 1919 waarkten Johanna as thuusneister op 't dörp en leidden zie maagies op veur dit beroep. Heur gezondheid was labiel, zie mus hard warken en veur heur ziekelijke moe zörgen. Toch zol zie miestal goed te passe ewest hebben. <ref name="stentor">Westerhout, Nees (4 november 2004), 'Leedties' vol van eenvoud, uut: ''de Stentor''</ref> Nao 't hengaon van heur moe ien 1919 gung zie op 't postkantoor warken. == De leedties == Vanof heur moe zien dood dichtten Johanna intensief, mar pas ien 1927 begunden zie heur gedichten te publiceren. Ien december van 't veurgaonde jaor was heur gedicht ''An oonzen oalen toren'', oaver de toren van de Heldernse dörpskarke, ien 't Twentsch Volksblad ofedrokt: : ''O, oalen, griezen toren,'' : ''Ik heb' oew toch zoo leef.'' : ''Doorumme hek eschreven'' : ''An oew nen innigen breef.'' : ''[...]'' <ref name="verzamelde-gedichen">Johanna F. van Buren (1981), ''Verzamelde gedichten: Verzorgd en van een verklarende woordenlijst voorzien door Prof. dr. H. Entjes'', Eanske: Van der Loeff</ref> De Heldernse bezörger Aalders speulden 't vars deur naor 't Twentsch Zondagsblad ien Almelo, waor as ze Van Buren vreugen elke weke een gedicht veur 't blad te schrieben. <ref name="stentor" /> Töt 1961 schreef zie elke weke een gedicht - det zie een 'leedtien' nuumden - veur 't Dagblad van het Oosten (de latere name van 't Twentsch Zondagsblad; now het de kraante [[Twentsche Courant Tubantia]]). Vanof det moment had zie een publiek van um-en-bi'j honderdduzend leesders, die machtig drok waren op heur leedties. Zie schreef oaver onderwarpen die de mèensen anspreuken, maar niet op een banale meniere. Naost dörp- en streekgedichten schreef zie veule netuurpoëzie en gedichten oaver actuele onderwarpen, de jaorcyclus en allerhaand anekdotes. De mèensen zagen heur vake oppe fietse deur 't Twèentse en Sallaandse laand ummegaon um inspiratie te vienden. <ref name="stentor" /> Vanof um-en-bi'j 1950 leut zie mangs marken det 't wekelijks oflevern van een leedtie heur zwaor völ. Ien 1954 wol zie d'r nog 't liefst mit uutscheiden, mar daor is 't nooit van ekomen. Ter ofwisseling hef zie heur herinnerings an 't Heldern van vrogger veur de kraante opeschreven. <ref name="verzamelde-gedichen" /> Heur variaant van 't plat kenden gien schriftelijke traditie, en zie ontwörp d'r zölf een consequente en leesbere spelling veur. De spelling van heur gedichten hef tot vandage nog een opmarkelijke uutwarking. De taalkundige [[Jan Nijen Twilhaar]], die as 't Helderns van huus uut praot, völ 't op dat ze niet gespeld waren zoaj 't Helderns uutspreekt. Veur, of deur, 't ien Twente evestigde Dagblad waren de klaanken van de leedties consequent vertwentst: ''uut'' wördden ''oet'', ''giet'' wördden ''geet'', ''härt'' kwam as ''hart'' terogge enzowieder. Deur heur grote invloed wordt heur vertwentste spelling deur iederiene die nou Helderns schrif nog gebruukt. Zo kuj dizze spelling ok vienden ien 't ien 't Helderns vertaalde vertellegien ''Poppenjans geet varen'' uut ''[[Jipke en Jannöaken]]''. Dit zul eigenlijk ''Poppenjans '''giet''' varen'' mutten weden. <ref>Nijen Twilhaar, Jan (2003), ''Taal in stad en land: Sallands, Twents en Achterhoeks'', Den Haag: Sdu uitgevers</ref> == Literaire wardering == Ien een stok oaver Johanna van Buren ien de Stentor, een regionale Oaveriesselse kraante, nuumt Nees Westerhout heur 'onbetwist de grootste streekdichteres die ons land heeft gekend.' <ref name="stentor" /> De dichteres zölf was volngs hum 'nogal laconiek over de kwaliteit van haar verzen', mangs zöls 'op het laatdunkende af.' Westerhout schrif ok: :''Veel discussie over het ware literaire gehalte van haar werk is er nooit geweest. De schrijver Aar van der Werfhorst, een persoonlijke vriend van de Hellendoornse, schrijft in 1951 in een artikel het jammer te vinden dat door het gemis aan geschooldheid Johanna's verzen 'vaak doodlopen doordat ze te weinig doorwerkt en doordacht zijn.' Hij voegt daar direct aan toe: 'Ik voel dat ik daarmee te gehaast ben. Het is beter u eerst de gave en groote kant van haar werk te laten zien.''' <ref name="stentor" /> [[Hendrik Entjes]] schrif ien zien veurwoord bi'j heur ''Verzamelde gedichten'' (kiek bi'j Publicaties): :''Zij overschatte zichzelf helemaal niet, maar was evenzogoed ingenomen met alle blijken van waardering, van herkenning vooral. Zij wist wel degelijk wat zij waard was, al bleef zij zich over die waarde zelf altijd nog het meest verbazen. [...] [H]et dichterschap van Johanna van Buren wordt bepaald door dat merkwaardige samenspel tussen dichter en lezer, tussen kunstenaar en publiek, dat alle volkskunst eigen is. Met onze gevestigde literaire overtuigingen kunnen wij zo'n dichterschap niet anders dan tekort doen.'' <ref name="verzamelde-gedichen" /> Ien heur leedtie ''Noew zink dan umtrent zeumtig joor'' schreef Johanna van Buren: : ''Ik riemen in oonz' oale taal,'' : ''Dee sproake miej zoo leef,'' : '''k Wol geerne helpen, det ze good'' : ''En lang' bewaard nog bleef.'' : '''t Waan gin "gedichten" allemoal' ...'' : ''Mangs was d'r 'n good wel biej,'' : ''En as det biej miej opkwam, was 't'' : ''Een groot genot veur miej.'' <ref name="verzamelde-gedichen" /> ==Karakter== Johanna van Buren was een soliste en hef altied vri'jgezel ewest, hoewel zie een paar gepassioneerde liefdes ekend hef. Um 1910 schreef zie daoroaver gedichten ien 't [[Nederlaands]]. Heur eerste liefde had een aander maagien heur ofeneumen en veurtaan duren zie gien verholding meer an te gaon uut angst veur een ni'je teleurstelling. <ref name="stentor" /> Zie bezöcht vake as ienigste vrouwe historische lezings, had völle contact mit schrievers en journalisten en was, terwijl zie van huus uut Nederlaands Hervörmd was, haoste oecumenisch eöriënteerd. <ref name="stentor" /> As kunsternaores hef zie heur nooit veuredaon. Op heur seubentigste en tachtigste verjaordagen hebt ze Johanna van Buren uutebreid ehuldigd; bi'j de twiede geleengheid kreeg Almelo een Johanna van Burenstraat. Ien heur leste lebensjaor verhuusden zie naor een bejaordenhuus ien Omm. Zie störf zoas zie eleefd had: allennig op heur kamer. == Johanna heur speur == De honderdste verjaordag van Johanna van Buren, ien december 1981, is herdacht mit een standbeeld op 't Kerkplein van Heldern, de uutgave van ''Johanna F. van Buren: dichterschap en dialect'' (bewarkt proefschrift van Jan Bouwhuis) en de meer as duzend ''Verzamelde gedichten'' (zie Publicaties). Ok wördden de Stichting Johanna van Buren opericht, die um de drei jaor de [[Johanna van Buren Cultuurprijs]] uutrek an iene die hum slim verdienstelijk mak veur de Oost-Nederlaandse streekcultuur. Onder anderen [[Marga Kool]], [[Joke Wanschers-Eshuis]] en [[Bennie Jolink]] hebt dizze pries ewunnen. Ien 't Heldernse dörpsmuseum De Valkhof is 't Johanna van Buren Gedichtenmuseum evestigd, mit onder meer een diaklaankbeeld, fotomateriaol en lectuur. == Publicaties == * Bouwhuis, Jan (1981), ''Johanna F. van Buren: dichterschap en dialect'', Eanske: Van der Loeff (155 p.) * Johanna F. van Buren (1981), ''Verzamelde gedichten: Verzorgd en van een verklarende woordenlijst voorzien door Prof. dr. H. Entjes'', Eanske: Van der Loeff (612 p.) ==Geluudsopnaome== *[[Media:Geluidsopname Johanna van Buren.ogg|Johanna van Buren drag een diel van heur gedicht ''An oonzen oalen toren'' veur]] == Verwiezings == <references/> {{DEFAULTSORT:Buren, Johanna Van}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Schriever in 't Sallaans]] [[Kategorie:Heldern]] av2y3vk2u4gadamkx9giin00452xx82 0 7150 264985 158628 2013-05-09T22:15:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''spèllen van t Grunnegs''' is n nait-offisjele veurkeursspèllen, baseerd op dijent van [[K. Ter Loan]]. t Is ôfstimd op de Nederlaandse spèllen om op dizze wieze de Grunnegse spèllen zo simpel meugelk te holden. Toch binnen der wel n aantel verschillen. == Oetgongspunten == * Veul schrieven zo as t oetsproken wordt, dus gain ''politie'', môr ''plietsie'' * Wel grammoatikoal korrekthaid beholden, dus nait ''weden'', môr ''wezen'' * Zo veul meugelk de ''c'' vervaangen deur ''k'' of ''s'', dus nait ''dialect'', môr ''dialekt'' * Engelse lainwoorden nait veraandern; dus gain ''sjört'' môr gewoon ''shirt'', gain ''sörves'' mor gewoon ''service'' * In geogroafische noamen de ''-en'' aachteraan zo veul meugelk vot hoalen, dus nait ''Leeuwarden'', môr ''Leeuwerd'' ''oetwaarkens en meer regels hieronder'' == Woorden ìndegend op ''-en'' == Dizzent worden ien t Grunnegs voloet schreven, ondanks dat zai aaltieds ienslokken worden. Oetzönderns binnen (waark)woorden dij ìndegen op: ''-elen'' en ''-eren'' of ''-eling(en)'' en ''-ering(en)''. Hierbie wordt -n wel aachter de l of de r plakt. {| | '''Nederlaands''' | '''Grunnegs''' | '''Uutsproak''' |- | kijken | kieken | kie'ng |- | praten | proaten | proa'n |- | paarden | peerden | pìdn |- | voeren | vouern | vouwedn |- | kletsen | kwedeln | kweejdoln |} Bie geogroafische noamen dij ìndegen op ''-en'' wordt de ''-en'' zo veul meugelk vot hoalt. Veurbeeld: {| | '''Grunnegs''' | '''Nederlaands''' |- | Nimweeg | Nijmeg'''en''' |} == Lösse lettergrepen == Net as ien t Nederlaands het t Grunnegs gain klinkerverdubbelen bie waarkwoorden mit lösse lettergrepen: {| | '''Nederlaands''' | '''Grunnegs''' |- | lopen | lopen (en dus gain ''loopen'') |- | duiken | duken (gain ''duuken'') |} == Oa of ao? == Ien t Grunnegs bestaait gain twiefel: aaltied ''oa''. Dus ''proaten'', ''kloagen'' en ''knoal''. As der in t Nederlaands n woord veurkomt mit n -oo dij n -oa oetsproak het, wordt dizze ien onveranderde vörm overnomen ien t Grunnegs. Dus gain ''noard'' of ''oar'' môr gewoon ''noord'' en ''oor''. Bie woorden as ''zo as'' (zoals) wordt t woord ôfbroken om te veurkommen dat de -oa oetsproken wordt as de -oo in noord. == Apostrof == As der aan de rechter zied letters votvalen, den wordt de apostrof wel schreven. Valen der letters aan t linkerkaant vot, den wordt der gain apostrof schreven: {|- style="width:500px;" | | '''Wel apostrof''' | '''Gain apostrof''' |- | '''Nederlaands''' | De hond speelde met zijn bal. | Ik zag een hond. |- | '''Grunnegs''' | d'Hond speulde mit zien bale. | k Zag n hond. |} In ain enkel gevaal wordt de letter aan t woord vastplakt: ''soavends, smörns, smiddags'' t Votvalen van de ''-e'' in ''de'' wordt voak nait schreven of wordt vervongen deur t lidwoord "t", wegens grote overainkomst ien oetsproak. == U of ö == Ien de Grunnegse toal binnen verschaaidene woorden woarbie de schriefwieze zo wel mit n -u as met n -ö wezen kin. n Goud veurbeeld hierveur is t woord ''Grunnen''. Dit wordt in n groot dail van de provìnzie as '''Grunnen''' schreven, môr in Oost-Grunnen zel t eer as '''Grönnen''' spèld worden. Baide vörmen worden juust rekend. Op Wikipedie wordt de -u bruukt, omdat n veurkeursregel van t Grunnegs is, zo min meugelk vrumde taikens te gebruken. == Trema == Ien t Grunnegs vaalt t Nederlaandse trema vot en wordt nait vervongen. As der n woord staait as Itoalie, wait de Grunneger dat hai of zai t oetspreken mout as Itoalië. == vv == As woorden ien t Nederlaands twij moal -f hebben, bieveurbeeld "koffie", den wordt dit ien t Grunnegs dubbel -v, dus "kovvie". Woorden kinnen noeit ìndegen op n -v. {{Grunnegs woordenbouk}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] ce43a4ddlhgcuxzw3rjbvaer5wn5sps 0 7151 264982 240595 2013-05-09T22:14:40Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''grammoatiek van t Grunnegs''' is ain van de typisch-heden dij t [[Grunnegs]], Grunnegs môkt. Veul dingen verschillen van t [[Nederlaands]] en t [[Nedersaksisch|Leegsaksisch]], môr kommen sums ook wel ais overain mit de aander Leegsaksische dialekten of t [[Westlaauwers Frais|Frais]]. == Veurnoamwoorden == === Nominatief: onderwaarp === {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Ik||ik |- |Doe||jij |- |Hai/hi*||hij |- |Zie/zai**||zij |- |Wie||wij |- |Joe***||jullie/u |- |Zie/zai||zij |} :<nowiki>*</nowiki>''"Hi" is Westerwôlds, môr wordt tegenswoordeg aal meer omjound veur "hai"'' :<nowiki>**</nowiki>''"Zie" is verliekensboar mit t Nederlaandse "ze" en "zai" mit "zij"'' :<nowiki>***</nowiki>''Ien spreektoal ook wel "je" of "ie" broekt'' === Genitief: bezit of heerkomst === {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands'''||'''Engels''' |- |Mienent||het mijne||mine |- |Dienent||het jouwe||yours (thine) |- |Zienent||het zijne||his |- |Heurent||het hare||hers |- |Ozzent*||het onze||ours |- |Joenent||dat van jullie||yours |- |Heurent||dat van hen||theirs |} :<small>''<nowiki>*Oetsproken as [[oaznt]]</nowiki></small> ==== Bezittelk veurnoamwoord ==== t Bezittelk veurnoamwoord krigt man deur de -ent aachter dizze gentieven vot te hoalen. Zo krigt man t volgende liestke {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Mien||mijn |- |Dien||jouw(n) |- |Zien||zijne |- |Heur||haar |- |Os/ozze||onze |- |Joen||jullie |- |Heur||hun |} As t onderwaarp of t objekt woarop t bezittelke veurnoamwoord slog, veur t bezittelk onderwaarp staait, kriegen aander toalen der '''s'' aachter. t Grunnegs vougt hier gewoon t bezittelk veurnoamwoord aachter. Dit wil allend in de daarde perseun enkelvold. Bieveurbeeld: {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Opoe heur kunstbain||Oma's kunstbeen |- |Jan zien houd||Jan's hoed |} === Datief: mitwaarkend objekt === {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Mie||mij |- |Die||jou |- |Hom||hem |- |Heur||haar |- |Os*||ons |- |Joe||jullie |- |Heur||hen |} === Akkusatief, laaidend objekt === {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Mie||mij |- |Die||jou |- |Hom||hem |- |Heur||haar |- |Os||ons |- |Joe||jullie |- |Heur||hen |} == Regelmoatege waarkwoorden == {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Vervougen'''||'''Veurbeeld''' |- |Ik STAM ''(+ extroa klinker)''||ik lop/lo'''o'''p |- |Doe STAM + st||doe lop'''st''' |- |Hai STAM ''(+ t)''||hai lop/lop'''t''' |- |Wie STAM + en||wie lop'''en''' |- |Joe STAM + en||joe lop'''en''' |- |Zai STAM + en||zai lop'''en''' |} == Onregelmoatege waarkwoorden == {{Heufdartikel|Grunnegs (waarkwoorden)|gos}} == Woordorde == Ôf en tou is de woordorde in t Grunnegs wat aans as in t Nederlaands. === Hulpwaarkwoorden === In t Grunnegs wordt, net as in de maiste andere Leegsaksische dialekten, t hulpwaarkwoord aachteraan in de zin zet. :'''Grunnegs''': Zeg mor dat wie nait kommen willen :'''Nederlaands''': Zeg maar dat wij niet willen komen. === Tiedwoorden === Bie kombinoatsies van waarkwoorden as "lopen zain" (''zien lopen''), "zain lôten" (''laten zien''), "regenen goan" (''gaan regenen''), "wachten stoan" (''staan wachten'') en "denken doun" (''doen denken'') (tiedwoorden) wordt ien t Grunnegs de voltoeide tied gewoon môkt mit n voltoeid dailwoord. Ien t Nederlaands wordt dit doan deur t haile waarkwoord twij moal te broeken. Dit is n veurbeeld van t [[Frais]]e karakter van t Grunnegs. Veurbeeld: : '''Gr''': ''Ik heb heur lopen zain'' : Lett: ''Ik heb haar lopen gezien'' : Nl: ''Ik heb haar zien lopen'' : '''Gr''': ''Ik heb heur t even zain lôten'' : Lett: ''Ik heb haar het even zien gelaten'' : Nl: ''Ik heb het haar even laten zien'' : '''Gr:''': ''t Is regenen goan'' : Lett: ''Het is regenen gegaan'' : Nl: ''Het is gaan regenen'' : '''Gr:''': ''Ik heb n uur wachten stoan'' : Lett: ''Ik heb een uur wachten gestaan'' : Nl: ''Ik heb een uur staan wachten'' : '''Gr''': ''Dat het heur denken doan aan heur overleden opoe'' : Lett: ''Dat heeft haar denken gedaan aan haar overleden oma'' : Nl: ''Dat heeft haar doen denken aan haar overleden oma'' === Heufdzinnen en biezinnen === As der n heufdzin en n biezin is en t woord ''dat'' wordt broekt as koppelwoord, wordt de biezin as lösse zin broekt. Veur mìnsken dij dit nait gewoon binnen liekt t sums as of aine nait goud proaten kin. Dit verschiensel kint man ook ien t Frais. Veurbeeld: :Gr: ''Hai zee dat hai haar zien noaber zitten zain'' :Fy: ''Hy sei dat hy hie syn buorman sitten sjen'' :Lett: ''Hij zei dat hij had zijn buurman zitten gezien'' :Nl: ''Hij zei dat hij zijn buurman had zien zitten'' === Mitwaarkend objekt, liedend objekt === Ien de maiste toalen komt t liedend objekt veur t mitwaarkend objekt. Ien t Grunnegs is t voak aansom. Bieveurbeeld: : Nederlaands: ''Ik vraag me af of '''het''' (l) '''hem''' (m) wel is.'' : Grunnegs: ''Ik vroag mie ôf of '''hom''' (m) '''t''' (l) wel is.'' : Nederlaands: ''Ik heb '''het''' (l) ''' haar''' (m) even laten zien''. : Grunnegs: ''Ik heb '''heur''' (m) '''t''' (l) even zain lôten'' === Veurzetsels ien vroagzinnen === Ien t Grunnegs kin n vroagzin noeit begunnen mit n veurzetsel. Allend de vroagwoorden kinnen as eerste woord broekt worden. Man vragt dus nait "''Ien wèlk laand binnen wie?''", môr zol eerder sèggen "''Wèlk laand binnen wie ien?''", woarbie ''ien'' eventuweel ook nog wel ais votlôten worden kin. t Veurzetsel hoft nait aaltieds aan t ìnde van de zin te kommen. Dit gebeurt veuraal mit zinnen dij n gezegde hebben dij bestaait oet meerdere waarkwoorden. Bieveurbeeld: "''Voor hoeveel mensen moet ik koken?''" wordt "''Houveul luu mout ik veur koken?''". Of "''Aan welke tafel wil je zitten?''", wat wordt: "''Wèlke toavel wolst aan zitten?''". === Lopen te..., Zitten te... === Ien t Grunnegs broekt man de oetdrokkens ''lopen te ...'' en/of ''zitten te ...'' nait. As man ien t Nederlaands zol sèggen: "''Wat loop je weer te zeuren, zeg!''", zol man dat ien t Grunnegs vertoalen as "''Wat soest ja (aal) weer!''". Deurdat dizze oetdrokken votvaalt, veraandert ook de woordorde. t Haile waarkwoord dat der biepakt wordt (ien dit gevaal ''zeuren-soezen'') wordt op stee zet van ''lopen'' of ''zitten'' ien juuste vörm. As man dus de zin "''Aan hoeveel genodigden zat je te denken?''" vertoalt, krigt man "''Houveul mìnsken dochtst aan?''". Hierbie wordt ook de regel van de vurrege paragroaf broekt. === Er - der/ter === t Nederlaandse woord ''er'' (Grunnegs ''der'' of ''ter''), is t vrumdste woord van de haile toal. Grunnegers holden over t algemain ook nait van ''der''. Doarom wordt zo veul meugelk perbaaierd om dat woordke te omzielen. Hai mag wel broekt worden, môr dat hoft nait (zo as de maiste Grunnegers t lôten). As ''der'' veuraan ien zin komt, zo as ien sègswieze ''er zijn'', den wordt t woord wel broekt. Veurbeeld: :'''NL''': ''Er zijn er wel vijftig!'' :'''GRO''': ''Der binnen wel viefteg!'' Sums mout man de haile zin omgoeien om ''der'' te ontwieken en sums zulfs n hail aander woord broeken. Dit broeken van aander woorden gaait maisttieds automoatisch. Veurbeelden: :'''NL''': ''Ik ben er niet blij mee, met wat je hebt gedaan.'' :'''GRO''': ''Ik bin nait bliede mit watst doan hest.'' :'''NL''': ''Hij komt er niet!'' (ien tieds dat man kiekt noar n jeu-de-boul baal dij noar t lutje tou rolt en t messchain nait hoalt) :'''GRO''': ''Hai redt t nait!'' === Spreektoal === n Typische aigenschop van Grunnegers en Oostfraizen is dat man ien de spreektoal nait aaltied heur zinsorde goud het. Deurdat man gaauw proat en veul in körte tied zèggen wil, worden zinnen sumtieds nait haildaal ôfmoakt of zègt man dingen twij of drij moal ien ain zin. '''Dubbel waarkwoord'''<div> ''"Mien man dij zee vanmörn nog, hai zègt "Ik heb guster even bie hom keken", zègt er."'' Hier wordt drij moal n vörm van t waarkwoord "zèggen" broekt, wat normoalerwies overbodeg liekt. Ien de spreektoal is dat hail normoal. '''Dubbel liedend veurwaarp'''<div> ''"Ik wait der niks van, wat je aal zèggen"'' Ien dizze zin wordt twij moal n liedend veurwaarp gebroekt "der" en "wat je aal zèggen". Dit komt deurdat man zèggen wil van "Ik wait der niks van", môr man het al deur dat de aander zèggen gaait van "Woar waitst doe niks van?", dus den beantwoordt man dij vroag direkt. ''"Mien olheer dee dat vrouger aait, dij dee dat, törf hoalen mit koar"'' Ien dizze zin wordt drij moal n liedend veurwaarp gebroekt, môr doarbie wordt t lèste dail van de zin verkört ien verlieken tou t Nederlaands. Ien t Nederlaands zol man zèggen ''"Mijn vader deed dat vroeger altijd, hij ging turf halen met de kruiwagen"''. Dat man "hij ging" der bie zet, heurt veur Grunnegers juust weer dubbel op. '''Zo was dat'''<div> ''"Vrouger was t zo, dat der kwam aaltied n schip mit boeskolen. Zo was dat aaltied."'' Olle mìnsken dij over vrouger proaten, zèggen voak twij moal n vörm van "zo was dat". Dit zègt man om te benoadrokken dat dat doudestieds hail normoal was en dat zai dat echt mitmoakt hebben. == Soamentrekkens == Ien t Nederlaands worden soamentrekkens maisttieds môkt deur -s der tuzzen te doun, bieveurbeeld ''goudsbloem'' of ''kaasjeskruid''. Ien t Grunnegs wordt hail voak de -s vertoald mit -je of -ke (zo as ien t Frais): ''goldjeblom'' (Fy: ''goudsjeblom'') en ''keeskeblom'' (Fy: ''tsiiskeblom''). Bie de lèste blift de -s vot, dus gais ''keeskesbom''. Doarnoast worden ale woorden dij ien t Nederlaands -e of -en worden kinnen (zonnebloem, paardenbloem, koninginnedag) schreven as -en: ''zunnenbom'', ''peerdenblom'', ''keuneginnendag''. De oetsproak kin zowel -n as -e wezen (keuneginndag, keuneginnedag), aal wordt de -n t maiste broekt. == Voltoeid dailwoord == In t Grunnegs kin t voltoeid dailwoord op twij wiezen môkt worden: === wieze 1 === Deur n voltoeide tied te môken in kombinoatsie mit n vörm van hebben of wezen. Bieveurbeeld: "ik heb fietst". === wieze 2 === Deur t haile waarkwoord te nemen mit de voltoeide tied van "doun" en n vörm van "hebben". Bieveurbeeld: "ik heb fietsen doan". Dit wordt allìnd broekt as de beschreven gebeurtenis nait laank leden stee von. De zin "ik heb fietsen doan" wordt ien t Nederlaands den ook vertoald as "ik heb zojuist gefietst". t Kin ook broekt worden as doarveur n aander gebeurtenis beschreven wordt en dat de gebeurtenis tin opzicht van de dij veurege gebeurtenis nait laank leden is, bieveurbeeld: "wie hebben guster om 1 uur swommen en om twaalf uur nog even fietsen doan". Zai ook [[Grunnegs_(biezundere_woorden)#Doun|Doun]]. ===Kriegen, kregen, had hebben=== Bie t waarkwoord ''kriegen'' wordt, vrumdelkerwies, voak n vörm broekt van n aander waarkwoord. "Kriegen" is toalkundeg zain n vörm (de toukomstege vörm) van ''hebben''. Ien t Grunnegs broekt man den ook, noast t korrekte ''kregen hebben'' de vörm ''had hebben'' as voltoeide tied van ''kriegen''. Dit komt zulfs t maist veur. Bieveurbeeld: :[[Nederlaands|NL]]: ''Ik heb een cadeautje van hem gekregen.'' :[[Grunnegs|GRO]]: ''Ik heb n kadootje van hom had.'' :[[Nederlaands|NL]]: ''Ik zou die brief eergisteren krijgen, niet dus. Gisteren kreeg ik hem ook al niet. Ik heb hem vandaag pas gekregen.'' :[[Grunnegs|GRO]]: ''Ik zol dij braif veurguster kriegen, nait dus. Guster kreeg ik hom ook al nait. Ik heb hom pas vandoag had.'' == Lidwoord == In t Grunnegs worden de twee lidwoorden ''de'' en ''(he)t'' bruukt. Net zo as in t Nederlaands is ''de'' veur manleke en vraauwleke woorden en ''het'' veur onzaaidege woorden. ''Het'' wordt voak ofkört tot '''t''. t Lidwoord is ain van de verschillen tuzzen t Noord -en Westgrunnegs (Hoogelaandsters, Westerkwartaars) en t Oost -en Zuudgrunnegs (Oldambtsters, Veenkolonioals). In t Zuudoosten wordt t lidwoord maisttieds wel bruukt en in t Noordwesten maisttieds nait. Veurbeeld: '''Hoogelandsters''': Kraant vaalt op mat. '''Veenkoloniaals''': De kraande vaalt op de madde. '''Nederlands''': De krant valt op de mat. Deurdat op t Hoogelaand normoalerwies gain lidwoorden bruukt worden, hebben luu dij ien t doagelks leven Hoogelaandsters proaten, voak muite mit de lidwoorden as man Nederlaands proat. Veuraal ollere mìnzen van t Hoogelaand hoalen "de" en "het" geregeld deur mekoar. == Aachtervougsels == === -lijk === t Nederlaandse aachtervougsel -lijk wordt in t Grunnegs vertoald mit: ''-liek(s)'', ''-lek(s)'' of ''-lk(s)''. Veurbeelden: {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Aiglieks||eigenlijk |- |Kwoalek||kwalijk |- |Haartelk||hartelijk |} === -ig, -erig, -eleg === In de Nederlaandse aachtervougsels ''-ig'', wordt de -i vervangen deur n -e. Ook ken de e veur de klinker stoan goan, woardeur de -i vervaalt. Veurbeelden: {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Bliedeg||blij |- |Kieperg||flink |- |Sladdereg||vochtig |- |Bunzelg||bang |- |Doezeleg||duizelig |} === -ing === In t Grunnegs wordt t Nederlaandse aachtervougsel ''-ing'' vertoald mit ''-en'' of ''-eng''. De ''-en'' is de maist-bruukte. In woorden dij ìndegen op ''-ering'' wordt de regel volgd dij zegt dat de -n aan de -r vast komt. In t woord ''Groningen'' vaalt de en vot omdat der al -en te stoan komt deur de -ing. Zölfstandege noamwoorden dij in t Nederlaands ìndegen op -ing (en in t Grunnegs dus op -en of -eng) kriegen in t meervold n -s der aachter. Veurbeelden: {| width="50%" style="margin: 0em 0em;" |'''Nederlaands'''||'''Vertoalen 1'''||'''Vertoalen 2''' |- |Gron'''ing'''en||Grunn'''en'''||Grunn'''eng''' |- |Vertal'''ing'''||vertoal'''en'''||vertoal'''eng''' |- |Dat'''ering'''||doat'''eern'''||doat'''eerng''' |- |Funder'''ingen'''||Fundeer'''ns'''||Funder'''ngs''' |} === -schap === t Nederlaandse aachtervougsel ''-schap'' wordt in t Grunnegs vertoald mit ''-schop'' of ''-skop''. t Is streekgebonden welkent bruukt wordt. Veurbeeld: {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Nederlaands'''||'''Vertoalen 1'''||'''vertoalen 2''' |- |Gevangen'''schap'''||gevongen'''schop'''||gevongen'''skop''' |- |Graaf'''schap'''||groaf'''schop'''||groaf'''skop''' |} == Bievougelke veurnoamwoorden == Bievougelke veurnoamwoorden worden maisttied mokt oet biewoorden. Biewoorden binnen woorden as old, nij, rood, gruin, groot, lutje, goud, enz. Veur elk woord verschilt de vervouging: * Bie woorden as ''old, kold, zolt'' enz. vaalt de -d vot en komt der -le veur in t stee. Dan krigst woorden as ''olle'', ''kolle'' en ''zolle''. In andere Grunnegse dialekten hoalt man de -d vot en komt veur de -l n -a. Dit gebeurt den allenneg bie woorden dij op -d ìndegen. Bie woorden dij ìndegen op n -t, blift t zo en komt der niks aachter. Dan krigst woorden as ''oale, koale en zolt''. * Bie woorden dij ôflaaid binnen van topogroafische noamen, krigst der -s aachter. Net zo as in t Nederlaands komt der -sch aachter as veur de -s n lösse -i te stoan komt. Bieveurbeeld ''Duutse, Belgische, Fraise, Grunnegse''. ** In t Grunnegs hest nog n andere menaier om topogroafische bievougelke veurnoamwoorden aan te duden, noamelk mit -er, -der of -ster. Bieveurbeeld: ''Stadjeder, Damster daip, Pekelder Hollaands''. * In sommege gevallen komt der -sk aachter. Dit is n overbliefsel oet t Frais, woaroet t Grunnegs dails is ontstoan. Dit wordt enkeld bie n poar woorden bruukt as ''eelsk'', ''noabersk'', ''papsk'', enz. (zai ook de kepiddel '''-sk'''). == Veurbeelden van bievougleke veurnoamwoorden == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Biewoord (nld) ! width="15%" |Biewoord (gos) ! width="30%" |Bievougelk noamw. ! width="30%" |Vergrotende trap ! width="30%" |Overtreffende trap |- |Groot |Groot |Grode |Groder |Grootst(e) |- |Klein |Klaain/lut(sk)/lutteg/leut(sk) |Lutje, lutke/leutje, leutke |Lutteger/leuteger/klaainder |Lutegst(e)/Klainst(e) |- |Donker |Duuster |Duustere |Duusterder |Duusterst(e) |- |Zwaar |Swoar |Swoare |Swoarder |Swoarst(e) |- |Licht |Licht/lucht |Lichte/luchte |Lichter/luchter |Lichtst(e)/luchtst(e) |- |Goed |Goud/richt/juust |Goi(e)/gooi(e)/richtege/juuste |Beter |Best(e)/bìst(e) |- |Slecht |Min/euvel/maal |Minne/euvele(ge)/male |Minder/euveleger/maler |Minst(e)/euvelegst(e)/maalst(e) |- |Recht |Liek |Lieke |Lieker |Liekst(e) |- |Krom/verkeerd |Slicht |Slichte |Slichter |Slichtst(e) |- |Kold |Kold/kol |Kolle |Koller/kolder |Koldst(e) |- |Warm |Waarm/hetseg |Waarme/hetsege |Waarmer/hetseger |Waarmst(e)/hetsegst(e) |- |Lang |Laank/laang |Laanke/laange |Laanker/laanger |Laankst(e)/laankst(e) |- |Kort |Kört |Körte |Körter |Körtst(e) |- |Oud |Old/ol/oal |Olle/oale |Oller/oaler |Oldst/oaldst |- |Nieuw |Nij/nèj |Nije/nèje |Nijer/nèjer |Nijst(e)/nèjst(e) |- |Mooi |Schier*/mooi/nuver |Schiere/mooie/nuvere |Schierder/mooier/nuverder |Schierst(e)/mooist(e)/nuverst(e) |- |Lelijk |Lellek |Lelleke |Lelleker |Lellekst(e) |- |Erg |Slim/aarg |Slimme/aarge |Slimmer/aarger |Slimste/aargste |- |Ver |Wied |Wied |Wieder |Wiedst |} <nowiki>*</nowiki> De betaikenis van t woord ''schier'' ken vergeleken worden mit dij van t Duutse ''schön''. t Ken noamelk betaikenen: ''mooi'', ''leuk'', ''knap'', ''netjes'' en ''fijn''. == -sk == In t Grunnegs worden summege woorden nogal ais vertoald mit doarin de -sk kombinoatsie. Dit is n overbliefsel van t Frais. De kombinoatsie -sk wordt veural bruukt bie de Nederlaandse letterkombinoatsie -sch. n Veurbeeld is de ploatsnoam ''Vriescheloo'', dat in t Grunnegs ''Vraiskeloo'' is. Ook summege woorden dij in t Middel-Nederlaands mit -sch schreven wuiren, worden vertoald mit -sk. n Veurbeelden hiervan binnen ''was'', ''wens'' en ''vis'', in t Middel-Nederlaandse ''wasch'', ''wensch'' en ''visch''. In t Grunnegs is dit dus ''wask(e)'', ''wìnsk'' en ''visk''. Ook summege bievougelke noamwoorden worden nog mit -sk schreven. In ploatsnoamen woar t woord ''fries'' of ''vries'' in veurkomt, mit as aachtergrond n geschiednis dat te doun het mit Fraislaand, den wordt ''fries'' of ''vries'' mit ''fraisk'' of ''vraisk'' vertoald. t Twìntse ploatske ''Vriezenveen'' wordt den ook vertoald mit ''Vraiskenveen'' en de ploats ''Frieschepalen'' bie De Wilp over de grìns wordt vertoald mit ''Fraiskepoalen''. == Extroa klinker == In tegenstellen tot t Nederlaands, kommt der allend bie de ik-vörm n extroa klinker in n waarkwoord as "lopen". Asmis wordt dizze extroa klinker ook wel votlôten. Dus wordt de vervougen van lopen: :ik lo(o)p :doe lopst :hai lop(t) :wie lopen :joe lopen :zie lopen Bie lastege waarkwoorden as ''wonen'' en ''hopen'' wordt der bie de enkelvoldege vörms ook n extroa klinker touvougd. == Meervold == In t Grunnegs wordt, net as in t Nederlaands, t meervold vörmd deur de letters -(e)n en -s. Voak wordt n woord dij in t Nederlaands -en het, in t Grunnegs mit -s vervougd, zo as ''vörms'' (vormen), ''bedoulens'' (bedoelingen) en ''eerdappels'' (aardappelen). Noast dizze twij vörms binnen der ook oetzönderns dij n apaart meervold hebben. Veurbeelden binnen: {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Vraauw||vraauwluu, vruilie |- |Man||mannen, manluu |- |Wicht||wichter |- |Aai||aaier |} == Ofkörtens == ===Bievougelke en zölfstandege noamwoorden === In t Grunnegs kin in de maiste gevaaln n zölfstandeg noamwoord aachter n bievougelk noamwoord votvalen. In stee doarvan wordt der n ''-(en)t'' aachter t bievougelk noamwoord plakt. Dit kin allend bruukt worden as de andere spreker wait woar t om gaait. Dit kin aans allend bie meervold of n keuze oet meerdere dingen. Veurbeeld: {| width="50%" style="margin: 0em 0em;" |'''Nait-votlôten'''||'''Votlôten''' |- |Hest dij '''dingen''' zain?||Hest dijde'''nt''' zain? |- |Dij rooie '''dingen'''||Dij rooien'''t''' |- |Welk '''ding''' beduilst?||Welken'''t''' beduilst? |- |Gain '''ding'''||gain'''ent''' |} Ditzölfde gebeurt ook bie getaln as der ''mit zien'' veur te stoan komt. Hieronder staait n overzicht: {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Getal ! width="10%" |Mit zien... |- |Ain |allendeg |- |Twij |baaide'''nt''' |- |Drij |drij'''nt''' |- |Vaaier |vaaier'''nt''' |- |enzowieder |} As der zegt wordt "zienent" kin dat ook voak betaikenen "zien hoes", vergeliekboar mit t Engelse "his place" of "...'s". Zai de zegswiezen veur n veurbeeld. == Verlutken == t Lutker moaken van woorden gaait in t Grunnegs mit hèlp van de aachtervougsels ''-(s)ke'', ''-(t)je'' of ''-chie''. De maist bruukte is -ke, mit söms n extroa ''s'' veur de oetsproak. -chie wordt veuraal bruukt in t Veenkelonoals. t Grunnegse verlutken van woorden is verwant aan dij van de omliggende dialekten: * Drìnts: ''chien'' * Hoogduuts: ''chen'' * Emslaands & Westerwôlds: ''ken'' * Grunnegs-Oostfrais & Frais: ''ke'' == Van waarkwoord noar zulfstaandeg noamwoord == As aine van n waarkwoord n zulfstandeg noamwoord môken wil, dut man dat ien t Grunnegs deur de stam van n waarkwoord tou nemen en doar -(je(d))erij aachter tou zetten. Bieveurbeeld: * Stoeven - stoeverij (NL: "gestuif") * Lopen - loperij (NL: "geloop") * Boeren - boerderij (NL: "geboer" (het uitoefenen van het beroep boer), môr ook boerderij ien de zin van n boeren stee) * Zoepen - zoeperij (NL: "gezuip", môr ook "iets te drinken", bv. "Hest ook wat zoeperij mitnomen?") Zo as t lèste veurbeeld aangeft, kinnen woorden mit de oetgang -ij ook t produkt wezen dat oet de haandeln komt of dij bie de haandeln zìntroal staait. Voak hebben woorden dij op dizze wieze môkt worden wel n negoatieve bieklaank. Bieveurbeeld as aine zègt dat er aal loperij om zien hoes hìn het, betaikent dit voak dat der veul luu om zien hoes tou lopen en dat er der last van het. {{Grunnegs woordenbouk}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] nhagq03eb2iqi9bom10x58whyg62twi 0 7152 264980 257770 2013-05-09T22:14:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki n Aantel '''biezundere woorden''' ien t [[Grunnegs]] hebben meer as ain betaikenis of hebben verlet van wat extroa aandocht. Dizzent stoan hieronder beschreven. Ook bepoalde woordbroekens ien t Grunnegs worden hier ook ien beschreven. == Ja == t Grunnegs staait ja bekend om t broeken van t woordje ''ja''. t Kin binoa aaltieds broekt worden as aine verwiezen wil noar n eerder gebeurd, bekend of logisch feit of gebeurtenis. Voak wordt t aan t ìnde van de zin ploatst, môr ien summege gevalen kin t ook aargens ien t begun. Dit bepoalt wel de noadrok van de zin. Veurbeelden: # Wie hebben t der guster ja nog over had. # Wie hebben t der guster nog over had ja. Bie de eerste drokt de spreker oet dat der wat aan de haand is woar de dag de veur nog over proat is. t Gaait hier den ook om t bekende feit dat t de vurrege dag nog gebeurd is. Bie de twijde gaait t om t feit ien zien gehail, woarbie t feit dat t n dag eerder was nait zo wichteg is. Noa n zin mit ''ja'', volgt der maisttieds n oetlèg: ''Dat kin ja nait, de winkels binnen vandoag sloten.'' Dit woordbroeken kin bie binoa aals broekt worden, dus ook: ''Nee ja'', wat zunder oetlèg nog aal ais veur misverstanden zörgen kin. Dizze gewoonte wordt ook voak overnomen ien t Grunnegs Nederlaands: ''Dat heb ik ja niet gedaan, je zag zelf dat dat ding vanzelf viel''. == Aander == t Woord "aander" betaikent ien t Nederlaands "ander(e)", môr het ien t Grunnegs nog meer betaikenissen. "Aander" kin ook "volgende" betaikenen. Dit wordt allìnd broekt bie tiedsaandudens, bieveurbeeld "aander dag", wat "morgen" betaikent. Dit is juust t tegenoverstèlde van t Engels: :'''Grunnegs''': Ik zai die aander week. :'''Nederlaands''': Ik zie je de volgende week. :'''Engels''': I saw you the other week. :'''Nederlaands''': Ik zag je afgelopen week. == Doe == ===Betaikenis 1: jij=== Ien t Nederlaands betaikent "doe", "jij". Mit t woord 'doe' is der wat vrumdst aan haand. Aachter elk woord woar 'doe' aachteraan komt, worden de letters –st ploatst. Woorden dij al op –st ìndegen kriegen gain extroa –st der bie. Doe wordt (net zo as in t Frais) maistied votloaten omdat man deur de –st oetgong aal wait dat t om doe gaait. :'''Waineg-broekt Grunnegs''': Denkst doe der nog moal om datst doe dat nog even dust? :'''Meer-gebruukt Grunnegs''': Denkst der nog moal om datst dat nog even dust? :''Oetsproak'': Denkster nogmoal om dastat nog eeb'm dust? :'''Nederlaands''': Denk je er nog eens aan dat je dat nog even doet? Dizze regel wordt nait bruukt as de noadruk op "doe" ligt, voak mit verboazen as oetdrukken. De klemtoon ligt den ook op "doe". :'''Grunnegs''': Hest doe dat doan?! Ik docht dat hai dat doan haar. :'''Nederlands''': Heb jij dat gedaan?! Ik dacht dat hij dat had gedaan. In tegen: :'''Grunnegs''': Hest dat doan? :'''Nederlands''': Heb je dat (even) gedaan? ===Doetz- en joetzgewoontes=== t Woord 'doe' is ien verlieken tou zien Nederlaandse vertoalen 'jij' veul onbeleefder. Doarom wordt der ien t Grunnegs veul gaauwer 'joe' zègd as ien t Nederlaands 'u'. Tin eerste wordt tegen elk dij man nait kent en nait zichtboar meer as 10 joar jonger is as de spreker, 'joe' zègd. Pas as aine aangeeft dat man 'doe' zèggen kin, dut man dat. t Is aans nait gebroekelk om bejoarde mìnsken tou vroagen om doe tou zèggen. Doar zègt man automoatisch 'joe' tegen. Doarnoast is t binnen de femilie ook gebroekelk dat man tegen elk dij oller is as die, behaalve dien olluu, ook joe zègt. Ien t schema hieronder zugt man n stamboom mit de femilie van A, dij t oetgongspunt is. Tegen elk dij rood onderstreept is, wordt 'doe' zègd en tegen elk dij gruin onderstreept is wordt 'joe' zègd. Bie de voader staait n gruine en n rooie. Dat komt omreden van vrouger 'joe' zee tegen zien olheer, môr tegenswoordeg is dat mainsttieds 'doe'. Tegenswoordeg wordt ook tegen de grootollers voak wel 'doe' (of op zien Hollaands 'jij') zègt. Vrouger was dit ondenkboar, sunt doudestieds de ôfstand tou de grootollen veul groter was. De grootollen haren al n hail leven waarkt en ervoarens opdoan en doar haar man veul respekt veur en de grootollen wörren vrouger ook nait bie de veurnoam aansproken en hailemoal nait mit 'opa' en 'opoe'. Dit wazzen dou koosnoamen dij veuraal broekt wör as man over heur prait, ien tieds dat 'grootvoa(r)' en 'grootmoe/-mou' (of 'pake' en 'beppe' ien t Westerkertaaier) de gebrukelke noamen wazzen woarmit man heur aansprak. Doarnoast nuimde man heur bie de achternoam. Stel dat joen aine grootvoa 'Jakob Hemmen' hait en de aander 'Bernard Woltjer', den was t vrouger van 'grootvoa Hemmen' en 'grootvoa Woltjer'. Tegenswoordeg zol man veul eerder zèggen van 'opa Jakob' en 'opa Bernard'. [[Ofbeelding:Doe (Grunnegs).png|Doe en joe ien t Grunnegs]] ===Betaikenis 2: hé=== Doe kin ook ''hé'' betaikenen. Dit wordt den broekt as aine aan t vertèllen is en de aander de aandocht der nait bie het. t Kin ook broekt worden om de noadruk op de gebeurtenis te leggen. Zai de veurbeelddialogen hieronder: :A: Doar woonde vrouger aine, môr nou kin k mie der nait opkommen wel dat nou was. :B: ... :A: Doe.. waitst dat nog? :B: Huh? Sorry wat zeest? :A: Doar woonde vrouger aine, môr k wait nait meer wel dat was. :B: Woonde doar nait vraauw Schepers? :A: Joa, dij was t! & :A: Wat het doar gebeurd? :B: Doar het n hail eernseg ongeluk gebeurd doe! of :A: Houveul luu wazzen der guster? :B: Der wazzen varteg doe! (NL: er waren er wel veertig!) == Mie == t Woord ''mie'' betaikent ''mij'' en wordt broekt bie ''zok-waarkwoorden'', môr kin ien t Grunnegs bie binoa elk aander waarkwoord zet worden. t Wordt op dizze menaaier broekt as der aine zien mainen of zin oetdrokt wordt. ''Mie'' wordt ien t Nederlaands den nait vertoald. Veurbeeld: :'''Grunnegs''': Joe goan mie doar nait hìn. :'''Letterleks vertoald''': Jullie gaan mij daar niet heen. :'''Betaikenis''': Ik wil niet dat jullie daar heen gaan. t Kin ook de noadrok geven de spreker. Ien de Nederlaandse vertoalen ligt de noadrok den op "ik". Veurbeeld: :'''Grunnegs''': Ik heb mie nait doarhìn fietst. :'''Nederlaands''': Ìk ben daar niet heen gefietst. == Os == ''Os'' betaikent ''ons'' en is t bezittelk veurnoamwoord van ''wie''. t Wordt, noast de gebroekelke funksie, in t Grunnegs ook broekt bie personen. As n bepoald persoon of daaier hail noabersk is veur de spreker, den zegt hai voak ''os'' veur de noam. Veurbeeld: :''"Os Greta is aaltied te loat"'' ''Greta'' is den n noabersk persoon van de spreker. Voak wordt t broekt bie n bruier, zuster, zeun, dochter, mouder (ons ma/mou), voader (ons voa), gelaifde vrund of gelaifd hoesdaaier. Dit kin ook aansom: :''"Joen Greta is aaltied te loat"'' ''Greta'' is den n noabersk persoon van de ontvanger. Dizze konstruksie is aaltied in de beleefde vörm, dus noeit "dien Greta". Dit wordt ôf en tou wel broekt deur de jeugd, môr den wordt der waineg respekt teund veur degain woar of t over gaait. Bieveurbeeld: "Ik zag dien Greta guster ook lopen mit heur hond", woarbie Greta n vriendin van de ontvanger is. Nederlaands: "Nou, ik zag die Greta van jou gisteren ook lopen". t Wordt op n negoatieve menaaier sègd, as of der nog achteraan komt: "wat n vrumd wicht" of "wat n lellek hondje haar zai bie zok" of wat aans negoatiefs. == Lutjen/leutjen == t Woord lutjen (in Oost Grunnen en Stad wordt ook wel leutjen zegd) betaikent "kleintjes", moar kin ook veur andere dingen broekt worden: * kleintjes (baterijen/ steentjes/ en alles waarvan een kleine versie kan zijn) * kinderen * kleingeld (muntjes) == Verlet == As t woord ''verlet'' broekt wordt, betaikent t dat aine wat wil. t Kin dus meerdere betaikenissen hebben. Bie t woord verlet heurt aaltied t waarkwoord ''hebben'' en n veurzetsel, woarbie de keuze is oet ''van'' en ''om''. Dizze veurzetsels worden deurmekoar broekt. * belang hebben bij: ik heb wel verlet van dizze stoul * nodig hebben: ik heb verlet van mien medizien * behoefte hebben aan: ik heb gain verlet van dien gesoes * zin hebben in: ik heb verlet om sunterkloas == Tou lieken == Bie de zegswieze ''Aine wat tou lieken'' gaait t om aine zien dunken. As aine bieveurbeeld zègt "Dat liekt mie n Frais tou", den maint er aigelks "Dat is n Frais, dunkt mie" woarbie dizze veronderstellen komt deur n woarneemboar kenmaark van t gain woar of t over gaait. De konklusie dat t n Frais is, wordt den baseerd op of de toal, of n bepoald oeterlieks van dij man. n Aander veurbeeld is: :Popko en Wimmie willen even noar heur noabers tou. Zai stoan veur deur: :'''Popko''': ''Is der aine ien hoes?'' (Is er iemand thuis) :Wimmie kiekt even deur de roeten noar binnen tou. De lichten binnen oet en zai zugt gain ain. :'''Wimmie''': ''Liekt mie nait tou.'' (Ik denk het niet/ Het lijkt er niet op) Ook de Nederlaandse vertoalen ''zich lijken'' kin bedould worden: :'''Popko''': ''Zellen wie aans bie de aander noabers laangs goan?'' (Zullen we anders naar de andere buren gaan?) :'''Wimmie''': ''Liekt mie niks tou. Vurrege moal binnen wie binoa vergiftegd deur heur smoutsege hoes.'' (Lijkt me niets. De vorige keer zijn we bijna vergiftigd door hun smerige huis.) == Tou == Liek as ien ''tou lieken'' wordt t woord ''tou'' slim veul broekt ien t Grunnegs. n Hail ìnde zègswiezen ìndegen of binnen kombineerd mit t woord ''tou''. Veurbeelden binnen: * n Puutje der '''om tou''' (''een tasje er omheen'') * '''Tot''' vief uur '''aan tou''' (''tot vijf uur'') * '''Tou'''/tot handen '''oet''' valen (''uit de handen vallen'') * Wie goan '''noar''' os hoeske ien Frankriek '''tou''' (''we gaan naar ons huisje in Frankrijk'') * t '''Vaalt''' slim '''tou''' (''het valt erg mee'') * Dij krigst doe '''der tou''' (''die krijg je erbij'') * Dat '''komt''' mie nait goud '''tou''' (''dat komt mij niet goed uit'') * t '''Liekt hom''' wel goud '''tou''' (''het bevalt hem wel/het lijkt hem wel wat'') * Ik heb t der aan '''tou''' (''ik ben er klaar voor'') t Woord ''tou'' wordt ien t Nederlaands mit ''toe'' vertoald. t Veurbeeld van ''noar ... tou'' kint man ook wel ien t Nederlaands ''naar ... toe'', môr ien t Nederlaands kin ''toe'' votlôten worden. Ien t Grunnegs kin dit nait. Nevven ''toe'' kin t maisttieds ook broekt worden ien stee van ''tot'' (''"tou handen oet valen"'' = lett: ''"tot de handen uit vallen"''). Doarnoast kin t ook ''te'' betaikenen. Ien summege schriefwiezen wordt ''te'' gewoon as ''te'' vertoald, omrezen de oetsproak meer noar de -e gaait as noar -ou. De spellenskeus veur ''tou'' verstaarkt de reloatsie mit t [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfrais]] (''"to"'' = ''[thauw'']). == Niks == t Woord ''niks'' betaikent net as ien t Nederlaands ''niks''. Allend ien t Grunnegs het t ook nog meer funksies. t Wordt bieveurbeeld ook broekt veur de woorden ''nait'' en ''gain'' om dij woorden te verstaarken, bieveurbeeld: * t Is niks gain weer (Het is ontiegelijk slecht weer) * Der waren niks gain wolken ien locht (Er waren helemaal geen wolken aan de lucht) * t Is hier niks nait waarm (Het is hier totaal niet warm) == Dik == Veur n hail ìnde woorden kin t bievougliekse noamwoord "dik" zet worden om oet te drokken dat t groot of veul is. In t Nederlaands wordt dit den aans vertoald. Veurbeelden: {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="30%" |Nederlaands |- |Dikke mist |Dichte mist |- |Dikke locht |Donkere lucht |- |Dikke wag |Hoge golf |- |n Dik ìnd |Heel ver |- |Dikke auto |Grote wagen |} == Worden == t Woord "worden" kin noast de Nederlaandse betaikenis ook broekt om wat aans aanduden. Zo wordt t ook broekt bie de laaidende vörm in de voltoeid vergongen tied. Hierbie staait "worden" in de voltoeide tied. Dit wordt ook ien t Engels en ien t Duuts doan: :'''Grunnegs''': Dit peerd is doodschoten '''worden'''. :'''Engels''': This horse has '''been''' shot. :'''Duuts''': Dieses Pferd ist erschossen '''worden'''. == Doun == t Waarkwoord "doun" wordt noast de Nederlaandse betaikenis "doen" ook aans broekt. In veul gevalen kin t noamelk as extroa waarkwoord broekt worden. As dit doan wordt, slogt t binoa aaids op n aander waarkwoord. Dit aander waarkwoord veraandert den in n hail waarkwoord, in tieds dat de vörm van "doun" de persoonsvörm wordt. Deur Nederlaandse invlouden wordt dit aal minder broekt. === Vroagende vörm === n Nait veul meer broekt kenmaark van t Grunnegs is dat bie vroagzinnen t waarkwoord "doun" broekt wordt, liek as ien t Engels. Bieveurbeeld: :'''Grunnegs''': Deest doe doar dou lopen duurven? :'''Engels''': Did you dare to walk there back then? === VTT, TT en OTT, RT === Bie de [[Grunnegs_%28grammoatiek%29#Voltoeid_dailwoord|voltoeide]] en toukommende tied wordt t waarkwoord "doun" as aanvullen broekt bie t aal bestoande waarkwoord. Dit wordt broekt as der sproak is van tied: Voltoeide tied (VTT) :'''Grunnegs''': Ik heb vanmörn even ''fietsen doan''. :'''Letterliekse vertoalen''': Ik heb vanmorgen even ''fietsen gedaan''. :'''Korrekt Nederlaands''': Ik heb vanmorgen even ''gefietst''. Toukommende tied (TT) :'''Grunnegs''': Ik goa in de noamiddag ''swimmen doun''. :'''Letterliekse vertoalen''': Ik ga vanmiddag ''zwemmen doen''. :'''Korrekt Nederlaands''': Ik ga vanmiddag ''zwemmen''. Tegenswoordege (OTT), runnende tied (RT) :'''Grunnegs''': Ik ''du lezen''. :'''Letterliekse vertoalen''': Ik ''doe lezen''. :'''Korrekt Nederlaands''': Ik ''lees''/ Ik ''ben'' (nu) ''aan het lezen''. As der ien de zin zulf gain aanwiezen van tied veurkomt, môr ien t veurgoande gesprek wel woardeur man der van oet goan kin dat t nog aal om tied gaait, wordt ook dizze vörm broekt. Ien t onderstoande veurbeeld broekt B de vörm van doun, ien tieds dat er gain tiedsaanduden broekt. Toch kin man, oet de vroag van A, ôflaaiden dat t om tied gaait. :A: ''Ik heb guster even n ìndje lopen doan. Wat hest doe guster doan?'' :B: ''Ik heb fietsen doan.'' == Zellen == t Woord zellen betaikent ien t Nederlaands ''zullen'' en wordt den ook ien dij funksie broekt. Doarnoast kin t liek as ien t Frais ook "goan" of "van plan wezen om te goan" betaikenen. Bieveurbeeld: :Gr: ''Wie zellen noar Stad tou.'' :Fy: ''Wy sille nei de stêd ta.'' :Nl: ''We gaan naar de stad.'' == Mìnske == t Grunnegse woord mìns, mìnsk of mènsk betaikent as eerst gewoon ''[[mense|mens]]'' ien t Nederlaands. Doarnoast kin t ook betrekken hebben op n vraauw. Dit gaait den maisttieds om n oale vraauw. As t over oal mìnsken gaait, den zegt man: :Vraauw: ''Dat oal mìnsk is guster van trap ôf dunderd.'' :Man: ''Dij oal kirrel is guster van trap ôf dunderd.'' Ien dit gevaal het te benoamen ''mìnsk'' n negoatieve tint. As aine zègt ''mìnske'', den is t juust positief. t Woord ''mìnske'' is n verklainwoord, woardeur t laifkozend overkomt. Bieveurbeeld: ''Vraauw Idemoa is n hail old mìnske.'' of ''Dat mìnske dut ook noflek mit.'' == n Onbekende == As man aine nait kent, môr hom/heur toch wil beschrieven kin man sèggen "dij kirrel" of "dij vraauw", môr t kin ook op n aander menaaier. In Grunnen ìndegen de maiste achternoamen of -ma (vertoald -moa), -da (vertoald -doa) of -ga (vertoald -goa). As aine den n onbekende wil beschrieven, dut man dit deur middel van n opvalend persoons kenmaark en ain van de hierveur nuimde aachtervougsels. Dit kin interpreteerd worden Bieveurbeeld: * As aine n grode '''houd''' op het, kin man sèggen: Heer '''Houdemoa''' (''Hoedema'') * As aine n opvalende '''snor''' het, kin man sèggen: Heer '''Snorregoa''' of mit n umlaut '''Snörrengoa''' (''Snorringa'') * As aine n '''keep''' om het, kin man sèggen: Heer '''Keperdoa''' (''Keperda'') Op dizze wieze wörren ien de middelaiven de Grunnegse, Fraise en Oostfraise femilienoamen ook môkt. Hierbie kon ook t stee van heerkomst n rol speulen, bieveurbeeld n meneer oet ''[[Ferwerd (Grunnen)|Ferwerd]]'' kon haiten ''Heer Ferwerda''. Ook aine zien affeer kon zien femilienoam worden, bieveurbeeld n bekende ''boer'' kon haiten ''Heer Boerema'' en n ''meulder'' kon haiten ''Heer Meulema''. Dij aachtervougsels betaikenen noamelks wat as "persoon van". Dus Heer "Boerema" staait dus bekend as "persoon van t boeren". t Kin ook interpreteerd worden as zeun van. Heer "Jansema" het ien n wied verleden den ook n Jan ien femilie zitten. == Duutslaand == [[Ofbeelding:Map-DR-Prussia.svg|200px|right|thumb|Koart van Praisen ien 1915]] Veur [[Duutslaand]] binnen ien t Grunnegs meerdere woorden. Tegenswoordeg zol man gewoon Duutslaand sèggen. Ien 17e aive is der n woord opkommen dij deur haile pervìnzie broekt wör. Dit was noamelk "'''Poepenlaand'''". n Ienwoner van Duutslaand was den ook n ''Poepe'' (''[poebe]''). Sums wörren zai ook wel ''Reumse Poepen'' nuimd. Dit verwiest den noar de noam van t [[Hailege Reumse Riek]]. Loater wör dizze term ook wel broekt veur Reums-Katholieken. Aan t ìnd van de 19e aive is t woord ''poepe'' gruid noar n aalgemain scheldwoord, woar of èlk bievouglieks noamwoord veur zet worden kon, bieveurbeeld ''Fraise poepe'' (Fries), ''Drìntse poepe'' (Drent), ''Hollaandse poepe'' (Nederlander), enzowieder. Ien [[Twijde Wereldkraig]] wör t woord ''poepe'' weer populeer. t Woord ''Poepenlaand'' zol noar t Nederlaands vertoald worden as ''Moffenland''. t Het dus n negoatieve bieklaank. Tegenswoordeg wordt t woord nait meer as serieus broekt, môr enkeld nog veur de grap of as aine vertèlt dat man dat vrouger aaltieds zee. Veul olle mìnsken dij de oorlog mitmôkt hebben, proaten ook nog wel ais van '''Proezen''' of '''Praisen'''. Dit komt deurdat [[Praisen]] vrouger n deurgangsnoam was veur Duutslaand. De kaizer van Praisen haar sikkom hail Noord-Duutslaand veroverd, woardeur meer as de hèlft van t Duutse riek oet Praissisch gebied beston. Ook dou de kaizer ôfzetten wör, bleef t ''Boeten-Praisen'' dail van t Praisische gebied. Pas noa en veuraal ien de Twijde Wereldkraig kwam de noam ''Praisen'' der oet en wör ''Duutslaand'' de gangboare noam. == Mit en met == De Nederlaandse woorden 'met' en 'mee' hebben aigelks dezulfde heerkomst. 'Met' is hailmoal Frankisch ien tieds dat 'mee' van t Frais komt (mei). Ien t Zais is t baaident 'mee'. Ien t Grunnegs worden dizze woorden op verschaaidene wiezen vertoald: * [[Nederlaands|Hollaands]]: Hij gaat '''met''' mij '''mee'''. * [[Westerkertiers|WEK]], [[Noordvelds|NVL]]: Hij gijt '''met''' mij '''met'''. * [[Stadjeders|STD]], [[Veenkelonioals|VEK]]: Hai gaait '''mit''' mie '''met'''. * [[Hoogelaandsters|HGL]], [[Oldambtsters|OLD]]: Hai gaait '''mit''' mie '''mit'''. * [[Westerwôlds]]: Hi geit '''mit''' mi. == Sport == Wen man ien t Grunnegs proat over n sport of n aander aktiviteit, den gaait dat wat aans as ien t Nederlaands. Hieronder stoan n poar zinnen ien t Nederlaands en hou of man dat ien t Grunnegs zègt. *'''Ik doe aan voetbal''' - ''Ik dou voetbalen'' *'''Ik zit op voetbal''' - ''Ik zit bie t voetbalen'' *'''Ik moet morgen voetballen''' - ''Ik mout mörn noar t voetbalen tou'' == Aigense - aigenste - aigenst wezen == Ien t Grunnegs het man de woorden ''aigen(se)'' en ''aigenste''. Dij lieken n hail ìnde op mekoar, môr betaikent hail wat aans. "Aigen" is t Hollaandse "eigen", t Engelse "own". "Aigenste" is t Hollaandse "zelfde", t Engelse "same", nait "similar". "Similar" betaikent noamelk binoa t zulfde, môr t kin ook n vergeliekboare wezen, dus bieveurbeeld as aine n muntje het en ik heb net zonnent, den zègt man ien t Engels wel "a similar coin", môr t is nait de "aigenste munt". "Aigenste" is presies dezulfde. De volgende zinnen betaikenen den ook t tegenovergestèlde: * In Grunnen het man overaal n aigens aksìnt * In Grunnen het man overaal t aigenste aksìnt t Probleem is wel dat der n verschil is tuzzen t gebroek van "aigenst" as bievouglieks waarkwoord en t gebroek as biewoord. As bievouglieks waarkwoord betaikent t t Engelse "same", as biewoord "similar". As man zègt van "wie hebben t aigenste aksìnt", den betaikent t dus dat zai presies t zulfde binnen, môr as man zègt "ozze aksìnten binnen aigenst", den kinnen zai wel ainegszins verschillen. "Ik heb de aigenste munt as doe doar hest", kin dus nait, môr "Mien munt en de munt dijst doe doar hest binnen aigenst" kin dus wel. Man kin dit t beste vergelieken mit t lainen van gèld. As aine gèld laint, den is t nait de bedoulen dat man t aigenste weerom geeft. Dat zol betaikenen dat man dezulfde braifkes of muntjes dij man krigt ook weergeven mout. Môr t bedrag aan gèld dat aine weergeft aan de oetlainer is wel aigenst aan t bedrag dat er kregen het om te lainen. Dus mit aander woorden: t Bedrag is wel aigenst, môr nait t aigenste. == Old == t Woord "old" (en òfgelaaide woorden "ol" en "olle") kinnen ien t Grunnegs broekt worden om n aander woord te verstaarken. Dit kin zowel ien positieve zin as negoatieve zin. n Veurbeeld van positief is verliekensboar mit t Engels, bieveurbeeld: "Kiek, doar komt os ol tantie weer op fietse aan.". Ien dit gevaal wordt "tante" laifkozend en bie woorden as "tante" en "oom" wordt den voak de verklainvörm broekt (tantie en omke/oompie). n Veurbeeld van negoatieve verstaarken is: "Dij ol röthond van de noaber het mie guster alweer beten!". Voak as "ol" ien dij betaikenis broekt wordt, komt veur t woord woar t op slog n veurvougsel der aan vast, bv. "ol röthond", "ol stinkboudel", "ol strontkomputer". As man dizze vörm broekt, is de aargernis hail slim, dus dit wordt nait zo mòr bie èlk negoatief ding broekt. == Windrichtens == Tegenswoordeg worden de windrichtens noar Nederlaands veurbeeld zègd, dus t noorden, t westen, t zuden en t oosten. Vrouger was t gebroekelk dat de windrichtens "de"-woorden wazzen. Dou zee man ook wel de noord, de west, de zuud en de oost. Dit wordt tegenswoordeg allendeg nog deur de oldste generoatsie zègd. {{Grunnegs woordenbouk}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] tru8ss5o9nj4ui3mhvssxy6p5vasvcq 0 7153 264989 244710 2013-05-09T22:15:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Veul '''Grunnegse zegswiezen''' wieken ôf van dijent ien t [[Nederlaands]]. Ook n hail ìnde wieken ôf van t [[Nedersaksisch|Leegsaksisch]], woardeur de maiste zegswiezen typisch [[Grunnegs]] binnen. Ien t Grunnegs Nederlaands worden dizze zegswiezen sums letterlieks vertoald, woardeur der wel ais misverstanden ontstoan. Hieronder stoan n aantel van dizze zegswiezen. As der ien t veurbeeld A en B staait, betaikent dit nait twij verschaaidene meugelkheden, môr n dialoog tuzzen persoon A en persoon B. == Aaldoagse zegswiezen == Dit binnen zegswiezen dij ien gewone, aaldoagse zinnen veurkommen. Hierbie mouten joe veuraal denken aan dailen van zinnen. Veur oetdrokkens dij aigelks op zokzulf al n zin binnen, mouten joe ien t vòlgende heufdstok kieken. {| {{prettytable}} width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="35%" |Grunnegs ! width="35%" |Betaikenis ! width="35%" |Veurbeeld |- |Aan bod wezen |Aan de beurt zijn |Ik was aan twijde aan bod om te proaten. |- |Aan d'laai hebben/kriegen/brengen |Iets (nog) moeten betalen/ Op de (schuld)rekening zetten |Kastelain wol mie niks meer geven, omreden ik al genog aan d'laai haar |- |Aargens de haand noa stoan hebben |Ergens handig/goed in zijn |Mien handen stoan mie nait noar vaarven. |- |Aargens deur joagen (1) |Er doorheen halen |Om koren te winnen mozzen wie vrouger (mit) swoagen der deur joagen |- |Aargens deur joagen (2) |Ergens doorheen racen |Mit n fietse deur n menegte |- |Aargens deur joagen (3) |Snel op maken/uitgeven |Hai het aal zien gèld der deur hìn joagd mit riestern |- |Aargens flaauw van wezen |Ergens genoeg van hebben |Ik wordt flaauw van dien gezoes |- |Aargens mit hìn goan |Om een reden je laten onderzoeken door een arts |Dat gehoust most echt mit hìn goan, dat is nait gezond zo ast doe dat hest. |- |Aargens n hap en n snap van ôf waiten |Ergens slecht een klein beetje van weten |Mien ma wait n hap en n snap van komputers |- |Aargens om tou |Ergens omheen |Wie rieden om kìrk tou |- |Aargens op verdocht wezen |Ergens aan denken, iets in het achterhoofd houden (lijkt op "Denk der goud om!") |Dij kirrel het joe doudestieds ook verneuk, wees der wel even op verdocht! |- |Aargens ain fok van vertrekken |Ergens geen emoties om hebben/tonen |Dou zien pa doodkommen was vertrok er der gain van |- |Aargens hom/zok touholden |Zich ergens bevinden/Zich begeven binnen een bepaalde ruimte/klein gebied |Ik vroag mie ôf woar mien dochter heur/zok touholdt. |- |Aargens van op aan kinnen |Ergens op kunnen vertrouwen, ergens van uit kunnen gaan |Ik zel die wel beschaarmen, doar kinst van op aan! |- |Aargens verlet van hebben |Iets nodig zijn (zie ook: [[Grunnegs_(biezundere_woorden)#Verlet|verlet]]) |Ik heb gain verlet van dien gezoes |- |Aargens wat mit neudeg wezen |Ergens iets mee te maken hebben |Niks mit neudeg, doe dust gewoon wat ik zèg. |- |Aargens wat doun/mouten |Ergens iets te zoeken hebben |Bist deur t ies zakt? Wat most doe doar den ook op? |- |Aargens wat tegen zèggen |Iets (be)noemen |Dij plant doar zeden wie vrouger aaltied "tudeltoantjes" tegen. ''(voak wordt t grapje moakt van "Wat zèggen joe hier op t Hogelaand tegen n misvörk?", "Niks, hai proat ja ook nait tegen mie om.")'' |- |Aargens wies mit wezen |Ergens blij mee zijn/iets koesteren |Ik bin hail wies mit dien kado |- |Aigenste wezen |Overeenkomen, hetzelfde zijn |Os pa en opa heur noam binnen aigenst. |- |Aine aankommen |Iemand aanraken |Kom mie nait aan! Hest smerege handen. |- |Aine onder t mous stoppen |De baas spelen over iemand |Most ophoalen mien zeun onder t mous te stoppen! |- |Aine verneuken |Iemand bedriegen/oplichten |Ik kin t hail bèst mit die vinden, môr most mie nait verneuken! |- |Aine wachten mit linker haand |Alvast beginnen met eten |t Spiet mie, mor wie binnen hebben joe mit linker haand wacht. |- |Aine wat begroten (1) |Iets te duur vinden |Dij boksem van 100 uro begroot mie. |- |Aine wat begroten (2) |Medelijden hebben met/spijt hebben van/voor ([[Engels|en]]: to be sorry (for) ...) |Dat wicht dij weer ien t zaikenhoes ligt begroot mie slim. |- |Aine wat gewoon wezen |Iets gewend zijn |Ik bin t gewoon dat luu mie voak aankieken. |- |Aine wat toulieken |Denken dat iets zo is (zie ook: [[Grunnegs_(biezundere_woorden)#Tou_lieken|Tou lieken]] |Dat liekt mie gain Grönneger tou. |- |Aine veur de gugel holden |Iemand voor de gek houden |Hest schoulmeester weer veur de gugel had? |- |Ales aine tou handen oetvalen |Alles gaat mis |Sunt mien schaaiden is ales mie tou handen oetvalen. |- |Aan de gang wezen |Bezig zijn |Hai is haile week aan de gang wèst om de boudel veur mekoar te kriegen. |- |t Bekeken hebben |Ergens lang genoeg (mee bezig) geweest zijn en weg willen |Ik bin zit nou al twij doagen te wachten, ik heb t wel bekeken |- |Bekeken wezen |Mislukt, te laat zijn |Lôt môr zitten, t is al bekeken. Tied is al om. |- |Bie de diek |Op het Hoogeland |Bie de diek het man ôf en tou wotteroverlast |- |Bie hoes zitten/wezen |Thuis zitten (wegens werkloosheid of ziekte) |Hai zit al twij joar bie hoes mit n oetkeren |- |Bie <nowiki>{{naam}}</nowiki> zienent/heurent |Bij <nowiki>{{naam}}</nowiki>'s huis/bedrijf |Ik waark bie Wubs zienent en wie goan vanoavend noar Kloas zienent veur n feestje. |- |Bie zummerdag/winterdag |'s Zomers/'s winters |Bie winterdag stoken wie aaltied holt ien de heerd. |- |Bainen weer onder t lief hebben |Weer op de benen zijn (bv. na ziekte) |Noa heur operoatsie het zai de bainen nog aaltied nait hailmoal weer onder t lief stoan. |- |Boeskool eten hebben |Chagrijnig zijn |Zai het dunkt mie boeskool eten, zai kiekt ja zo kwoad. |- |Bokkeproek op hebben |Chagrijnig zijn |Zai het dunkt mie de bokkeproek op, zai kiekt ja zo kwoad. |- |n Bril op hebben |Een bril hebben/ Een bril dragen |Dat is dij man mit dij bril op. Normoal heb ik ook n bril op. |- |Dat wol'k mòr zèggen |Dat bedoel ik |'''A''': Haarst wel geliek, t is n schrikkeljoar. '''B''': Dat wol k mòr zèggen. |- |De boudel op leeg/n rieg hebben |De boel onder controle hebben/alles weer op de rails hebben |Noa dij laange zaikte het er de boudel ienmiddels weer op leeg |- |De doppen moal/even n zetje dichtdoun |Even gaan slapen |Du de doppen moar even zetje dicht, den hest dammiet weer wat meer energie. |- |De görde/gört goar hebben |Fig: De poppen aan het dansen hebben |Dou zai mekoar weer zaggen haren wie de görde goar |- |De ìndjes aan mekoar knopen |Iets onder de knie krijgen/iets begrijpen |k Heb t vief keer oetlègd, moar hai kin de ìndjes moar nait aan mekoar knopen. |- |Denk der goud om! |Als je dat maar weet/onthoudt! (lijkt op "Aargens verdocht op wezen") |Hai het t om maans had, ik nait, denk der goud om! |- |Denk der om! |Potverdorie! |{''n Kind zit te strunen ien de slikbak''} Mouder: "Öh, denk der om!" |- |t Der aan tou hebben |Er klaar voor zijn, er aan toe komen |Ik zol waske veur die doun, môr k heb t der nog nait aan tou had. |- |Der heer goan |Er aan toe gaan |t Gong der vrouger veul minder heer as nou<div> Hou gaait t der heer? (NL: Hoe gaat het er mee?)<div> Gaait t der heer? (NL: Is het al begonnen?) |- |Dik doun |Belangrijk/decadent doen |Mien noaber dut aaltied hail dik over zien woagens. |- |en dat/wat aal (nait). |en weet ik wat allemaal. |Hai wol n auto hebben en n hoes en n hond en dat aal. |- |en doar gaait t hìn/hen |en toen begon het/dan begint het/daar gaat ie dan ([[Duuts]]: und dann geht es loss) |1. Student het sìnten ien buuts, koamer ien stad en doar gaait t hìn. Laank leven de lol. 2. Mien vraauw zee: "t Potje begunt vot te schraaien, let mòr op." En dou begon er te jeuzeln. "Kiek," zee ze, "doar gaait t hìn" |- |Dood op wezen |Hartstikke moe zijn |k Bin dood op, noa t 50 km fietsen |- |...<nowiki>{{waarkwoord}}</nowiki> er (sums wordt de r nait oetsproken) |...<nowiki>{{werkwoord}}</nowiki> ie |Dat het er al zain. |- |Goud wies wezen |Goed bij je hoofd |Bist nait goud wies? Gaaist toch nait mit stainen goeien! |- |Hai hai |Tsjonge |Hai hai, wat ja weer n drokte! |- |Haiten van |Heten |Mien moe hait van Antje. |- |Heksen kinnen |Alles te gelijk kunnen in een zeer korte tijd |Rusteg! Ik kin nait heksen! |- |t Helpen kinnen |Er iets aan kunnen doen |Ik kin t nait helpen hai die verneukt het |- |Hier op aan! |Hier komen!/Geef op! |Hier op aan mit dat gèld! Ik heb t eerlieks wonnen. |- |Hom maans had hebben |Het gedaan hebben/de schuld hebben |Mien bloumvoas is stukkend en ik wait dunkt mie wel, wel of t hom maans had het. |- |Hou dat? |Hoezo?/Waardoor komt dat? |'''A''': Os pa ligt ien t zaikenhoes. '''B''': Hou dat den? |- |Hou wordt t? |Hoe gaat het? |Moi, hou wordt t mit die? |- |In/ien d'zin schaiten |Te binnen schieten |t Schut mie ien ains te binnen! |- |Is t nait zo? |Niet waar? |Hai het die guster zain, is t nait zo? |- |Kerel/kirrel lood! |''Uitroep na een zware lichamelijke inspanning'' |Kerel lood, wat was dat n ìnde sjaauwen! |- |Kiek es/ains |Alstublieft |Kiek es, joen bestelling. |- |Kört van kop wezen |Snel aangebrand (chagrijnig) zijn |Man zègt dat boeren aaltied kört van kop binnen. |- |Laang/-k zo ... nait |Lang niet zo ... |t Is hier laank zo drok nait |- |Liek wezen |Quitte staan |Ik heb die betoald, nou stoan wie liek. |- |Mankeert die wat aan de ...? |Heb je last van je ...? |Ik zee van "nee"! Mankeert die toch niks aan de oren? |- |Minder wezen |Niet al te best zijn |'''A''': Ik krieg gain vakansiegèld. '''B''': Oh, dat is minder! |- |Mit aine kinnen |Met iemand kunnen opschieten/ iemand mogen |Ik kin hail goud mit hom, mòr mit zien bruier kin ik hailemoal nait goud. |- |Mit nander ien ain schip kommen |Tot overeenstemming komen |Op dat onderwaarp konden wie nait mit nander ien ain schip kommen |- |Mìns(k) en kinder! |Sodeju! |Mìns en kinder wat n boudel ja. |- |Moin dokter! |''Uitroep na enorme verbazing, vergelijkbaar met "Jezus Christus!"'' |Moin dokter! Wat is dij vraauw ja dik worden. |- |..., moust/most (op) rekenen |Ga maar uit van ... |Dij dief is vlucht, most rekenen. '''A''': Het hai dat om maans had? '''B''': Doar moust wel op rekenen! |- |Nait (goud) te pas wezen |Niet geestelijk gezond zijn |Bier mit ranja der deurhìn? Bist nait goud te pas, jong. |- |Niks doun |Niet uitmaken/erg zijn |t Dut niks of ik nou wel of gain kovvie krieg. |- |Och goa toch weg! |Dat meen je niet! (Am. En.: "No kidding!") |'''A''': Mien zuster het n drijling kregen. '''B''': Och, goa toch weg! Drije?! |- |Omdeel |Naar beneden |Mien klevaaier veul van t dak om deel. |- |Onder de pannen wezen |Iets te doen hebben |Wie binnen t haile weekìnde onder de pannen mit drij verjoardoagen. |- |... ook nog mòr |... ook alweer |Wel was dat ook nog mòr, dij dat zee? Was dat nait Dina? |- |Op hoes/huus aan |Naar huis gaan |Is t al zo loat? Ik mout neudeg op hoes aan! |- |Op stee wezen/kommen |In orde zijn/komen |Moak die gain zörgen, t komt aal op stee! |- |Op zeer kommen |Fig: Een gevoelige snaar raken (zowel qua woede als verdriet) |Proaten over zien overleden vraauw komt hom op zeer |- |Overgoan om |Niet doorgaan vanwege |t Kost mòr ain uro, dus doar huift t nait om over te goan |- |Piep oet/uut hebben |Hartstikke moe zijn (zo moe dat je in slaap valt, niet verwarren met "de pijp uit zijn") |Zai het de piep uut, noa t 50 km fietsen |- |Pier en Pol |Jut en Juul |Most dij baaide olskes ains zitten zain. t Binnen net Pier en Pol! |- |Potverdikke! |Potverdorie! |Potverdikke! Het er t toch doan. |- |Schelden kriegen |Op de kop krijgen (als je iets fouts hebt gedaan) |Ik heb schelden had van mien noaber omdat ik n baal deur zien roet schopt haar. |- |Sloap hebben |Moe zijn |Hai hai, wat heb ik n sloap, ik bin al vanòf 4 uur vanmörn ien de bainen. |- |Sloap oet hebben |Niet meer moe zijn (meestal na lang te hebben geslapen) |Maiste luu hebben sloap oet noa 8 uur op bèrre legen te hebben |- |Te pas kommen |Gelegen komen |Kommen wie te pas of zellen wie mörn even weerkommen? |- |Tegen aine omproaten |Terugspreken/ reageren |Ik wil datst doe tegen mie omproatst as ik die wat vroag. |- |tot/tou ... oet |uit ... |Zai hebben n plaank tou schut oet |- |tot ... moal tou |... keer |Ik heb t nou al tot drij moal tou zègd. |- |Tou/ta nou toch es! |Schiet toch eens op! (ook in de zin van: "Waarom werkt dit (apparaat o.i.d.) niet?!") |Hè, ta nou toch es kirrel! Zitst doar môr haile dag niks te doun. |- |van t joar |dit jaar |Wie hebben kolle winter van t joar. |- |... vanzulf |uiteraard ... |Woater is nat vanzulf |- |Warrimpel/Warrachteg |Zowaar, potverdorie |Warrimpel, t gebeurde liek as da'k zegd haar! |- |Wat aan kaant hebben/aan zien hebben |Iets hebben opgeruimd |t Was hier n zootje, môr ik haar de boudel al gaauw weer aan kaant. |- |Wat aargens om doun |Iets met opzet doen |Hai dut t der om, want hai wait dat ik doar nait tegen kin. |- |Wat achter de koezen hebben |Iets op hebben (voedsel) |Toun er op t diner kwam, haar er al n plak stoet achter de koezen. |- |Wat lieden maggen |Iets mooi vinden staan (kleding, interieur, etc.) |Dit behang mag ik nait lieden. |- |Wat mit aal aine zien keuren doun |Iets met volle overgave doen |Ik heb mit aal mien keuren perbaaierd om t nog op tied kloar te kriegen. |- |Wat nait oet de bainen snieden kinnen |Iets niet kunnen veroorloven (qua geld) |Ik kin n nije keuken nou nait oet de bainen snieden |- |Wat om de kont trekken |Iets aan doen (kledingstuk) |Dij olle plunnen trek ik nait om de kont! |- |Wat om t hoes stoan hebben |Iets bij huis hebben staan |Bie dij mìnzen staait aaltieds n haile dikke woagen om t hoes. |- |Wat veur geefs (1) |Iets gratis |Dit boukje kriegen joe veur geefs. |- |Wat veur geefs (2) |Iets voor niets |De regels binnen der nait veur geefs. |- |Wat veur ogen hebben |Iets beogen, een bepaald doel hebben |Zie hebben ien politiek aaltieds zo veul veur ogen, mòr der komt aingoal niks van. |- |Weerdoun |teruggeven |Dou mie dat gèld even weer watst doe van mie laind hest. |- |Weerom goan |Terug gaan |Dat is mie te link, ik gai weer om. |- |Wel zee dat? |Hoe kom je daar bij? |Heb ik hom verneukt? Wel zee dat?! |- |t Winnen |Winnen |Hai het t wonnen. |- |Zuver ... wezen |Exact lijken op ... |Doe bist zuver dien moe dou zai nog jong was! |} == Oetdrokkens == t Gaait hier veuraal om figuurliekse zinnen en zegswiezen dij op zokzulf n zin vörmen. * Ain stain kin gain mostert moalen - Je kunt meer met z'n tweeën dan alleen * Aine kin boeren, aander nait - Je hebt het of je hebt het niet * Der binnen wel ais grotere schepen vergoan - Het had erger gekund * Der komt n schip mit zoere appel aan - Er staat weer iets slechts te gebeuren * Dij (wel) ien t schip zit, mout voaren - Als je ergens aan begint, moet je het afmaken * Haalf put, haalf regenwotter - Fig: Geen vis, geen vlees. * Hest ien t mous lopen? - Fig: Heb je een klap van de molenwiek gehad? * Kon minder - Goed! * Nou brekt mie de klomp. - Fig: Nou, schiet mij maar lek. * Nuig joe nait! - Tast toe! * Om toch! - Daarom! (Nietszeggend antwoord na een vraag met "waarom") * Verkopen aan t woaterschop - In de sloot gooien (bv. "Mo'k die verkopen aan t woaterschop?!") == Verstaarkens == * Liek wit * Pik zwaart * Glìneg/kokend hait * Stain kold * Schietens benaauwd * Oerend haard * Ieleg/schieterg klain * Schier vet * Aibels goud, schier * Ìnelk laanksoam * Slim nuver == Vergeliekens == {| {{prettytable}} width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="35%" |Grunnegs ! width="35%" |Betaikenen (nl) |- |t Gaait as n lopend vuurtje deur loug en laand |Het gaat heel goed |- |Hai is zo smui as n puut wörrels |Hij is zo stijf als een plank (gr: n stieve bukken) |- |Hai is zo dom as n kou, okse, t achterìnd van n kou |Hij is zo dom als een ezel |- |t Smoakt as n oal wief onder de aarms |Het smaakt vies |- |t Is zo glìn as n n ekkel, oal |Het is spekglad |- |Hai het n kop as n hakblok |Hij geeft niet snel toe |- |Der oet zain as n koater ien meertmoand |Er opgedoft uitzien |} {{Grunnegs woordenbouk}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] 7v3hunk4z2oz2whmjqbi0jdwyxadold 0 7154 264990 194993 2013-05-09T22:16:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Grunnegse woorden dij begunnen mit A''' oet t [[Grunnegs woordenbouk]]. ==Aai== ===Betaikenis 1=== *'''Oetsproak''': /aːɪ/ *'''Meervold''': Aaier *'''Aander meugelkheden''': *'''Ôfgelaaide woorden''': **Tuudaai (kippenei) **Aaidoor (eierdooier) **Aaierjong (jongste knecht) **Aaierproem (dikke pruim) **Aailoof (klimop, lett. eierblad) *'''Nederlaands''': ei *'''Heerkomst''': van t Proto-Germoanse 'ajjam', meugelk van t Proto-Indo-Uropese 'ōwyóm'. *'''Vervougen''': ===Betaikenis 2=== *'''Oetsproak''': /aːɪ/ *'''Meervold''': aaier *'''Aander meugelkheden''': *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': teelbal *'''Heerkomst''': van t Proto-Germoanse 'ajjam', van t Proto-Indo-Uropese 'ōwyóm'. *'''Vervougen''': ===Betaikenis 3=== *'''Oetsproak''': /aːɪ/ *'''Meervold''': aaier *'''Aander meugelkheden''': oog *'''Ôfgelaaide woorden''': **aailaand (eiland) **Nördenaai (Nordeney, waddeneiland in de landkreis Aurich) *'''Nederlaands''': oog (oude geografische naam voor eiland; vergelijk Schiermonnik'''oog''', Jers'''ey''' en '''ei'''land) *'''Heerkomst''': van t Proto-Germoanse 'awjō', van t Proto-Indo-Uropese 'əkʷā-' *'''Vervougen''': ==Aaiber== *'''Oetsproak''': /aːɪbər/ *'''Meervold''': aaibers *'''Aander meugelkheden''': aaibert, eiber ([[NVL]], [[Westerkertiers|WEK]]), störk ([[Westerwoolds|WEV]]) *'''Ôfgelaaide woorden''': **Eibersburen/Aaibersboeren (ploats gem. Grodegast) **Aaiberbek (gele lis) **Aaibersblo(u)m (gele lis) *'''Nederlaands''': ooievaar *'''Heerkomst''': *'''Vervougen''': == Aaid == ===Betaikenis 1=== *'''Oetsproak''': /aːɪt/ of /ɑːɪt/ *'''Meervold''': - *'''Aander meugelkheden''': aaltied, aaltieds, immer (as man over t verleden proat) *'''Ôfgelaaide woorden''': aaids (altijd maar weer) *'''Nederlaands''': altijd *'''Heerkomst''': Van 'aal' en 'tied' *'''Vervougen''': ===Betaikenis 2=== *'''Oetsproak''': /aːɪt/ of /ɑːɪt/ *'''Meervold''': **aaider (oldmoods) **aaiden (nijmoods) *'''Aander meugelkheden''': aaide ([[Veenkelonioals|VEK]]) *'''Ôfgelaaide woorden''': aaiden (eggen, werkwoord) *'''Nederlaands''': eg (landbouwgereedschap) *'''Heerkomst''': *'''Vervougen''': - ==Aailaand== ===Betaikenis 1=== *'''Oetsproak''': *'''Meervold''': aailanden *'''Aander meugelkheden''': *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': eiland *'''Heerkomst''': Van 'aai' en 'laand' *'''Vervougen''': ===Betaikenis 2=== *'''Oetsproak''': *'''Meervold''': - *'''Aander meugelkheden''': Schiermunnekoog, Skiermunnekoog *'''Ôfgelaaide woorden''': **Aailaander (inwoner van het eiland Schiermonnikoog) **Aailaanders (dialect van Schiermonnikoog; inwoners van het eiland Schiermonnikoog) *'''Nederlaands''': Schiermonnikoog (bijnaam) *'''Heerkomst''': Van 'aailaand' (eiland). Schiermonnikoog ligt boven Groningen en was in het verleden, naast Borkum, het enige waddeneiland dat frequent door Groningers werd bezocht, waardoor het de koosnaam 'os aailaand' (ons eiland) kreeg. *'''Vervougen''': ==Aaisk== *'''Oetsproak''': /ɑːɪsk/ *'''Meervold''': aaisken, aaisen *'''Aander meugelkheden''': aais *'''Ôfgelaaide woorden''': aaisken (eisen, werkwoord) *'''Nederlaands''': eis *'''Heerkomst''': van t Oldsaksische 'ēscian', van t Proto-Germoanse 'ayǝs-'. *'''Vervougen''': ==Aal== ===Betaikenis 1=== *'''Oetsproak''': /ɑːl/ *'''Meervold''': - *'''Aander meugelkheden''': *'''Ôfgelaaide woorden''': **aalmoal (allemaal) **aalweegs (steeds, tijdsuitdrukking, bv. ik leer aalweegs meer) *'''Nederlaands''': al, alle *'''Heerkomst''': van t Proto-Germoanse 'alnaz'. *'''Vervougen''': ===Betaikenis 2=== *'''Oetsproak''': /ɑːl/ of /aːl/ *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': aingoal *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': steeds, voortdurend *'''Heerkomst''': meugelk n ôfkörten van 'aingoal' *'''Vervougen''': ==Aalmoal== *'''Oetsproak''': /ɑlmɔːl/ *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': apmoal, aal *'''Ôfgelaaide woorden''': apmoal (allemaal) *'''Nederlaands''': allemaal *'''Heerkomst''': van 'aal' en 'moal' *'''Vervougen''': ==Aaltied== *'''Oetsproak''': /ɑːltit/ *'''Meervold''': - *'''Aander meugelkheden''': aaltieds, aaid, immer (as man over t verleden proat) *'''Ôfgelaaide woorden''': aaltieds, aaid (altijd) *'''Nederlaands''': altijd *'''Heerkomst''': Van 'aal' en 'tied' *'''Vervougen''': ==Aanbetern== *'''Oetsproak''': /æːmbeɪtərn/ *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': herstellen van ziekte *'''Heerkomst''': van 'aan' en 'beter' *'''Vervougen''': **Ik beter aan **Doe beterst aan **Hai betert aan **Wie,joe,zie betern aan **Ik bin aanbeterd ==Aander== ===Betaikenis 1=== *'''Oetsproak''': /æːndər/ *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': ander *'''Ôfgelaaide woorden''': **aans (anders) **aanderzieds (aan de andere kant) **elkander, ainander (elkaar) *'''Nederlaands''': ander *'''Heerkomst''': van t Proto-Germoanse 'anþaraz' *'''Vervougen''': ==Betaikenis 2== *'''Oetsproak''': /æːndər/ *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': kommende, ander *'''Ôfgelaaide woorden''': **aanderdoags (genitief van "morgen", bv. aanderdoagsoavends (morgenavond)) **aandermoal (de volgende keer) *'''Nederlaands''': volgende (bij tijd, bv. aander week (volgende week)) *'''Heerkomst''': van t Proto-Germoanse 'anþaraz' *'''Vervougen''': ==Aandij== *'''Oetsproak''': /æːndæɪ/ *'''Meervold''': aandijen *'''Aander meugelkheden''': aangrui *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': groei, aangroeing (zelfstandig naamwoord) *'''Heerkomst''': van 'aan' en 'dijen' (groeien, vergelijk ''uitdijen'') *'''Vervougen''': ==aanlangen== *'''Oetsproak''': /æːnlæŋː/ *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': **geven **baiden *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': aangeven, aanrijken, aanbieden *'''Heerkomst''': van ''aan'' en ''langen'' (binnen handbereik brengen) *'''Vervougen''': **Ik lang aan **Doe langst aan **Hai langt aan **Wie, joe, zai langen aan **Ik heb aanlangd ==aanpeerdjen== *'''Oetsproak''': /æːmpɪtjən/ of /æːmpɪːətjən/ *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': stimuleren, aanzetten tot *'''Heerkomst''': van 'aan' en 'peerd' (paard) - afkomstig van het slaan met een zweep om een paard aan te zetten tot werken. *'''Vervougen''': **Ik peerdje aan **Doe peerdjest aan **Hai peerdjet aan **Wie,joe,zai peerdjen aan **Ik heb aanpeerdjed ==Aargens== *'''Oetsproak''': /æːgŋs/ *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': aargenswoar, aargendwoar *'''Ôfgelaaide woorden''': aargenswoar, aargendwoar (ergens) *'''Nederlaands''': ergens *'''Heerkomst''': *'''Vervougen''': ==Aaske== *'''Oetsproak''': /æːskə/ *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': aask *'''Ôfgelaaide woorden''': aaskemmer (prullebak, lett. asemmer) *'''Nederlaands''': as (overblijfsel van vuur) *'''Heerkomst''': van t Proto-Germoanse 'askōn' *'''Vervougen''': ==Acht== ===Betaikenis 1=== *'''Oetsproak''': /æxt/ *'''Meervold''': achten *'''Aander meugelkheden''': aacht(e) *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': acht (getal) *'''Heerkomst''': van t Proto-Germoanse 'ahtōu', van t Proto-Indo-Uropese 'oḱtṓw'. *'''Vervougen''': ===Betaikenis 2=== *'''Oetsproak''': /æxt/ *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': **aandocht **achtenis ([[Westerwoolds|WEV]]) *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': aandacht (die je moet/zou moeten geven; vergelijk ''Geef acht!'') *'''Heerkomst''': van t Oldsaksische 'āhta' *'''Vervougen''': ==Admis== [[Stadsgrunnegs|STD]] *'''Oetsproak''': /ædmɪəs/ *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': **asmis **sums **sumtieds *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': soms *'''Heerkomst''': *'''Vervougen''': ==Adìnlek== *'''Oetsproak''': /ædɪənlək/ *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': **adìn-, adènliek(s) **aibels *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': behoorlijk *'''Heerkomst''': *'''Vervougen''': ==Adrillen== *'''Oetsproak''': *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': *'''Ôfgelaaide woorden''': Adrillenkaarms (allerheiligenkermis in Winschoten) *'''Nederlaands''': allerheiligen (christelijke feestdag) *'''Heerkomst''': Meugelk van '''a'''l'''d'''e'''r'''h'''ill'''eg'''en'''. *'''Vervougen''': ==Affeer== *'''Oetsproak''': /əfɪːər/ of /afɪːər/ *'''Meervold''': affeers of afferes *'''Aander meugelkheden''': **affere **waark **boan *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': beroep, (professionele) betrekking *'''Heerkomst''': van t Franse 'affaire', van t Latainse 'ad facere' (doun) *'''Vervougen''': ==Aibels== *'''Oetsproak''': /ɑɪbols/ *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': **hail **slim *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': erg, zeer (zoals in "zeer bekwaam") *'''Heerkomst''': *'''Vervougen''': ==Aigen== *'''Oetsproak''': *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': *'''Ôfgelaaide woorden''': **aigense (eigen, zelfstandig naamswoord) **aigender (eigenaar) *'''Nederlaands''': eigen *'''Heerkomst''': van t Proto-Germoanse 'aiganaz' *'''Vervougen''': ==Aigenste== *'''Oetsproak''': *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': (de)zulfde *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': (de)zelfde *'''Heerkomst''': van 'aigen' *'''Vervougen''': ==Ain== ===Betaikenis 1=== *'''Oetsproak''': /ɑɪn/ of /ɒɪn/ *'''Meervold''': ainen *'''Aander meugelkheden''': **een ([[Westerkertiers|WEK]]) **eein ([[NVL]] **ein ([[Westerwoolds|WEV]], [[Hoogelaandsters|HGL]] deur de rieke boeren) **aine ([[Veenkelonioals|VEK]] as telwoord, bv. ik heb ain appel en doe hest ook ~) *'''Ôfgelaaide woorden''': **aineg (enig) **allain (alleen) **aine (iemand) **ains (eens) *'''Nederlaands''': één (getal) *'''Heerkomst''': van t Oldgrönnegse 'ien', van t Oldfraise 'ān', van t Proto-Germoanse 'ainaz', van t Proto-Indo-Uropese 'ānóynos' *'''Vervougen''': ===Betaikenis 2=== *'''Oetsproak''': /ɑɪn/ of /ɒɪn/ *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': n (ôförting ien t aaldoagse sproakbroeken) *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': een (lidwoord) *'''Heerkomst''': van t Oldgrönnegse 'ien', van t Oldfraise 'ān', van t Proto-Germoanse 'ainaz', van t Proto-Indo-Uropese 'ānóynos' *'''Vervougen''': ==Aine== *'''Oetsproak''': /ɑɪn/ of /ɒɪn/ *'''Meervold''': gounend, welken *'''Aander meugelkheden''': **ene ([[Westerkertiers|WEK]]) **eeine ([[NVL]] **eine ([[Westerwoolds|WEV]], [[Hoogelaandsters|HGL]] deur de rieke boeren) *'''Ôfgeleide woorden''': *'''Nederlaands''': iemand *'''Heerkomst''': van 'ain' *'''Vervougen''': ==Ains== *'''Oetsproak''': /ɑɪns/ of /ɒɪns/ *'''Meervold''': ainen *'''Aander meugelkheden''': **ais **es **eens ([[Westerkertiers|WEK]]) **eeins ([[NVL]] **eins ([[Westerwoolds|WEV]], [[Hoogelaandsters|HGL]] deur de rieke boeren) *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': eens *'''Heerkomst''': van 'ain' *'''Vervougen''': ==Aingoal== *'''Oetsproak''': /ɑɪnχɔːL/ *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': aal *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': steeds, voortdurend *'''Heerkomst''': meugelk van t Franse 'égal' *'''Vervougen''': ==Aiw== *'''Oetsproak''': /ɑju/ *'''Meervold''': aiwen, aiven (mv. van 'aive', moar ook broekt as mv. van 'aiw') *'''Aander meugelkheden''': **aive **eiw ([[Westerwoolds|WEV]]) **eeuw ([[Veenkelonioals|VEK]]) **ieuw ([[Westerkertiers|WEK]]) *'''Ôfgelaaide woorden''': **aiweg, aiveg, eeuweg (eeuwig) *'''Nederlaands''': eeuw *'''Heerkomst''': van t Latainse 'aevum' (tiedpaark) *'''Vervougen''': ==Akkenail== *'''Oetsproak''': *'''Meervold''': Akkenailen *'''Aander meugelkheden''': **Akkenailtje (dit verklainwoord wordt voaker broekt as t normoale woord) *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': dakkapel *'''Heerkomst''': "akke" komt van "erker", "neel" is n old woord veur verhogen (nog weerom te vinden ien t Hollaands "toneel" > "toon-neel") *'''Vervougen''': ==Alleer== *'''Oetsproak''': /aLɪːər/ *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': **vrouger, vrogger **veurheer **veurtieds **dou ien/in dij tied **doudestieds *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': vroeger *'''Heerkomst''': meugelk van 'al' (reeds) en 'heer' (geleden) *'''Vervougen''': ==Allendeg== *'''Oetsproak''': /aleənəχ/ *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': **allend, allìnd **allain *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': alleen *'''Heerkomst''': van 'al' en 'ain' *'''Vervougen''': ==Allozie== *'''Oetsproak''': /aloʊzi/ *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': haandklok(ke) *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': horloge *'''Heerkomst''': van t Franse 'horlòge', van t Oldgraikse 'ώρολόγιον' (hōrologion) *'''Vervougen''': ==Angel== *'''Oetsproak''': /æŋoL/, deur olle luu /æŋl/ *'''Meervold''': angels *'''Aander meugelkheden''': *'''Ôfgelaaide woorden''': **angeln (vissen met een hengel, werkwoord) **angelgaar (hengelstok) *'''Nederlaands''': hengel (het hele ding) *'''Heerkomst''': *'''Vervougen''': ==Antam== *'''Oetsproak''': /æntæɜm/ *'''Meervold''': antams *'''Aander meugelkheden''': *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': probleemkind *'''Heerkomst''': *'''Vervougen''': ==Appel== *'''Oetsproak''': /æpoL/ *'''Meervold''': appels *'''Aander meugelkheden''': abbel (mv. abbeln) *'''Ôfgelaaide woorden''': **appelhof (appelboomgaard) **appelkeern (klokhuis) **appelmots (appelmoes) **appelzaikte (afkeer tegen het eten van fruit) **poepappel (gemenerik) **eerdappel (aardappel) **appelgernoat (granaatappel) **appelsien (sinaasappel) *'''Nederlaands''': appel *'''Heerkomst''': van t Proto-Germoanse 'apulaz', van t Proto-Indo-Uropese 'hₐebōl' *'''Vervougen''': ==Appelgernoat== *'''Oetsproak''': /æpoLχənɔːɜt/ *'''Meervold''': appelgernoaten *'''Aander meugelkheden''': *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': granaatappel *'''Heerkomst''': van 'appel' en 'gernoat' *'''Vervougen''': ==Appelmots== *'''Oetsproak''': /æpoLmɔts/ *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': **abbelmots **appelbrij, abbelbrij **smots *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': appelmoes *'''Heerkomst''': van 'appel' en 'mots' *'''Vervougen''': ==Appelsien== *'''Oetsproak''': /æpoLsiɜn/ *'''Meervold''': appelsienen *'''Aander meugelkheden''': **sienesappel (verhollaandst) *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': sinaasappel *'''Heerkomst''': van 'appel' en 'Sina' (China, land) *'''Vervougen''': ==As== *'''Oetsproak''': /æɜs/ *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': **wen *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': als *'''Heerkomst''': van t Oldfraise 'alsa' *'''Vervougen''': ==Avvekoat== *'''Oetsproak''': /ævəkɔːɜt/ *'''Meervold''': *'''Aander meugelkheden''': *'''Ôfgelaaide woorden''': *'''Nederlaands''': advocaat *'''Heerkomst''': van t Latainse 'ad vocare' (roupen) *'''Vervougen''': {{Grunnegs woordenbouk}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] glz3mpf4xfbbmzw7dfsp818ba7horny 0 7155 264991 195266 2013-05-09T22:16:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Grunnegse woorden dij begunnen mit B''' oet t [[Grunnegs woordenbouk]] {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs woord ! width="30%" |Alternoatief ! width="30%" |Meervold/ bv. nmw. ! width="30%" |Nederlaands ! width="50%" |Opmaarken |- |baag |bruierg |bage, bruierge |broeierig | |- |baai |golf |baaien, golven |baai, inham van zee | |- |baai |beern |baaien, beerns |bes | |- |baaide |baaid | |beide | |- |baalg |wieke |baalgen |sloot |(lange, rechte zijsloot van een kanaal) |- |baalk |baalke |baalken |zolder |boven n schuur |- |belken |bölken | |hard schreeuwen, tetteren | |- |beune |beun |beunen |zolder |van n hoes |- |beuren |verdainen | |verdienen |van gèld of aander kaptoal |- |blödden |bloeden (wek) | |bloeden | |- |bloud |bloed (wek) | |bloed | |- |bloudappelsien |bloedappelsien (wek) |bloudappelsienen |grapefruit | |- |boksem | |boksems |broek | |- |[[bolle]] | |bollen |stier | |- |boonstok | |boonstokken |bonenstaak | |- |boudel |barrel | |boel, gedoe | |- |bovenlaand | |bovenlanden |binnenland |heerkomst: het binnenland van Groningen (Westerwolde) is hooggelegen |- |bözzem |bozzem |bözzems |schoorsteenmantel | |- |briek |biezunder |brieke, biezundere |bijzonder | |- |bruier | |bruiers |broer | |- |brog |brug, brugge, brogge, bad, badde |broggen, badden | |- |buuts |buutse |buutsen |zak van een kledingstuk | |} {{Grunnegs woordenbouk}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] 09eu0mzwioqkbgjvqtsm73quewcpeee 0 7157 290631 265344 2016-11-01T15:51:00Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Końskowola''' is een dörp in [[Pooln|Zuudoost-Polen]], dat tussen [[Puławy]] en [[Lublin]], vlakbi'j [[Kurów]], an de revier [[Kurówka]] leg. 't Is de [[heufdstad|eufdstad]] van een amparte gemiente (''gmina'') binnen [[Powiat Puławski]] en de woiwodskap [[Lublin (woiwodskap)|Lublin]]. 't Dörp ad in [[2004]] zwat 2.188 inwoners. Końskowola betekent letterlijk ''de kracht van een peerd'', mär de naam kump werskienlijk van ''[[Wola]]'' - een bepaold soort dörp, en de naam van de eigenaar - Jan z Konina (Jan Koniński, Joan van Konin). De naam Konińskawola kwam veur 't eerst veur in [[1442]]. {{commonscat|Konskowola ghetto}} {{DEFAULTSORT:Konskowola}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Pooln]] eyojv51wdwrkeu8j5btixmpvtwin4ws 6 7159 159018 126965 2010-08-25T15:27:46Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 0 7160 39028 2007-06-14T20:26:32Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Tsjechies]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tsjechies]] ksf4tlvhymztk12hfz8hf0fbmz9a764 0 7162 264983 182307 2013-05-09T22:14:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Grunnegse woorden noar kategorie''' oet t [[Grönnegse toalwiezer]]. == Algemain == === Standerdoetdrokkens en groutnissen === {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Ja/joa||ja |- |Nee/nai||nee |- |Moi(en)!||hallo, totziens |- |Joe!, tjeu (VEK)||totziens |- |Gouimörn(g)/gouimorn(g)||goedemorgen |- |Gouidag (even)||goedendag/goedemiddag |- |Gouienoavend||goedenavond |- |Ain(e), gounend ''(mv)''||iemand |- |Wel, wol (WEV)||wel |- |Nait/niet/nai, nich (WEV)||niet |- |En/ìn||en |} === Vroagwoorden === {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Wel||wie |- |Woar||waar |- |Wen(neer)||wanneer |- |Hou||hoe |- |Wat||wat |- |Woar heer||waar vandaan |- |Woar hìn||waar naartoe |} == Tied == === Tiedsaandudens === {| width="50%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Vaaier uur||vier uur |- |Haalf vaaier||half vier |- |Tien veur vaaier||tien voor vier |- |Tien noa vaaier||tien over vier |- |Vörrel/kwaart veur vaaier||kwart voor vier |- |Vörrel/kwaart noa vaaier||kwart over vier |- |Menuut||minuut |- |Vörrel/kertaar/kertaaier||kwartier |- |Haalf uur||half uur |- |Uur||uur |- |Veurmiddag||morgen/ochtend |- |Middag*||middag (12 uur) |- |Noamiddag||middag (na 12 uur) |- |Oavend||avond |- |Naacht/nachte||nacht |- |Midnacht||nacht (12 uur) |- |Veurguster||eergisteren |- |Guster(n)||gisteren |- |Vandoag(e)||vandaag |- |Mörn(g)/morn(g)/ander dag||morgen |- |Overmörn(g)/overmorn(g)||overmorgen |- |Verleden week/weke||vorige week |- |Kommende/ander week/weke||volgende week |- |Bie zummerdag||'s zomers/in de zomer |- |Bie winterdag||'s winters/ in de winter |- |Dou||toen |- |Nou||nu |- |Dammiet/zo||dadelijk, straks |- |Loater||later |} :<nowiki>*</nowiki>''bie snelle oetsproak ook oetsproken as [mirg] of [mirreg]'' === Doagen === {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Moandag/mondag||maandag |- |Dinsdag/dingsdag||dinsdag |- |Wonsdag/woensdag||woensdag |- |Dunderdag||donderdag |- |Vraaidag||vrijdag |- |Sotterdag/Sutterdag||zaterdag |- |Zöndag/zundag||zondag |} === Moanden === {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Jannewoari||januari |- |Febrewoari||februari |- |Meert||maart |- |April||april |- |Maai||mei |- |Juni||juni |- |Juli||juli |- |Augustes||augustus |- |Septìmber||september |- |Oktober||oktober |- |Novìmber||november |- |Dezìmber||december |} === Saaizoens === {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Lìnte, veurjoar, maaitied||lente/voorjaar |- |Zummer, zömmer||zomer |- |[[Haarst|Haafst]], noajoar||herfst, najaar |- |Wìnter, wienter (WEK)||winter |} === Feestdoagen === {| width="55%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Nijjoar||nieuwjaar |- |Drijkeunens||driekoningen |- |Karnevaal||carnaval |- |Poask(e)||pasen |- |Hemelvoart||hemelvaart |- |Pinkster||pinksteren |- |Adrillen||allerheiligen |- |Bommenberend, Achtentwintegsten||Groningens ontzet |- |Sunt Meerten, Kip-kap-kogel||Sint Maarten |- |Sunterkloas||Sinterklaas |- |Kìrsttied, midwinter, joul||kerstmis |- |Ol(d)joar||oudjaar |} ==Moaten== === Moatnoamen === {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Moat||maat |- |Laandmoat||oppervlaktemaat |- |I(e)nhold||inhoud |- |Wicht||gewicht |- |Laange, laangte||lengte |- |Braidte, bredte||breedte |- |Hoogte, höchte (VEK, WEV)||hoogte |- |Houveulhaid||hoeveelheid |- |Vörrel||kwart (¼) |- |Haalve, hèlfte||helft (½) |- |Haile, heile (WEV), huile (VEK), hele (WEK)||hele (1) |- |Poar||paar (2) |- |Kwartet||kwartet (4) |- |Haalfstieg||tiental (10) |- |Dezain||dozijn (12) |- |Stieg||twintigtal (20) |- |Rou||100 m² |- |Daaimt, juk||halve hectare (5000 m²) |- |Bunder||hectare (10.000 m²) |- |Moatje/moatke||100 centiliter |- |Liter/kan||1 liter |- |Spint||5 liter |- |Schepel||10 liter |- |Mut, mudde||100 liter |- |Po(u)nd*||500 gram |- |Onze*||100 gram |- |Kilo||1 kilogram (1000 g) |} <nowiki>*</nowiki>''De Pound en de Onze worden tegenswoordeg binoa nait meer broekt, môr olle mìnsken broeken t nog binoa doagelks'' === Verpakkens === {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |n Deus, [[deuze]] (VEK)||een doos |- |n Blik(ke)||een blik |- |n Flort, pak||een pak |- |n Rool, role (VEK)||een rol |- |n stôk||een stuk |- |n Vlès, vlèze (VEK)||een fles |- |n Puut, pude (VEK)||een zak |} === Getallen === Bie de eerste riege getallen stoan meerdere meugelkheden. In de riegen doarnoa stait mor ain meugelkhaid. Moutst de meugelkheden uut de eerste riege toupassen op de riegen doarnoa. {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Nul||nul |- |Ain, aine (VEK), ein (WEV), een (WEK)||een |- |Twij, twei (WEV), twai (NVL, VEK), twèie (VEK)||twee |- |Drij, drei (WEV), drai (NVL, VEK), drèie (VEK)||drie |- |Vijer (HGL), vaaier, vaar(VEK), vare (VEK)||vier |- |Vief, vieve (VEK)||vijf |- |Zes/ses, sèze (VEK)/zös (Marnegebied)||zes |- |Zeuven/seuven||zeven |- |Acht, Aachte (VEK)||acht |- |Negen||negen |- |Tien, tiene (VEK)||tien |} {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |Elven, elf||elf |- |Twolven, twolf||twaalf |- |Dartien(e)*||dertien |- |Vartien(e)*||veertien |- |Vieftien(e)||vijftien |- |Sestien(e)||zestien |- |Zeuventien(e)||zeventien |- |Achttien(e)||achttien |- |Negentien(e)||negentien |- |Twinteg**||twintig |} ''<nowiki>* Oetsproken as [dattien] en [vattien]]</nowiki>''<br /> ''<nowiki>** Oetsproken as [twinnug]</nowiki>'' {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |Darteg*||dertig |- |Varteg*||veertig |- |Viefteg||vijftig |- |Zesteg/sesteg||zestig |- |Zeuventeg/seuventeg||zeventig |- |Tachteg||tachtig |- |Negenteg||negentig |- |Honderd||honderd |} ''<nowiki>* Oetsproken as [datteg] en [vatteg]]</nowiki>''<br /> {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |Twijhonderd||tweehonderd |- |Drijhonderd||driehonderd |- |Vaaierhonderd||vierhonderd |- |Viefhonderd||vijfhonderd |- |Zes-/seshonderd||zeshonderd |- |Zeuven-/seuvenhonderd||zevenhonderd |- |Aachthonderd||achthonderd |- |Negenhonderd||negenhonderd |- |Doezend||duizend |- |Ain miljoen|een miljoen |} == Op raais == ===Verkeer=== {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Bie (t) pad||Op de weg |- |Boute, breuk||boete |- |Bred||bord |- |Broezen||snel rijden |- |Doenvoaren||rijden onder invloed |- |Flikkerlicht||knipperlicht |- |I(e)n richten van||richting |- |Oetvoart, uutvoart||afrit, uitrit |- |Ommelander raais||lange reis |- |Onderweegs||onderweg |- |Oversteek||zebrapad |- |Paarkern||parkeren |- |Riepe||trottoir |- |Stopstee||halte |- |Stremlicht||stoplicht |- |Stroat(e)||straat |- |Swoareghaid, kösten||kosten |- |Tegenvoar(d)er||tegenligger |- |Tuufken||langzaam rijden |- |Veurrang||voorrang |- |Voarn, rieden||rijden |- |Voart||verkeerssnelheid |- |Weeg, wege||weg |} ===Vervouer=== {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Auto||auto (''[Oto]'' gain meugelke oetsproak) |- |Bus||autobus |- |Omnibus||stadsbus/streekbus |- |Aachterkoar(e), aanhonger||aanhanger |- |Plof(fiets), plovvert, knallert||brommer |- |Woonwoagen, karavan||caravan |- |Bolwoagen, tilwoagen||vrachtwagen |- |Foajeton||onoverdekt rijtuig |- |Rad, fiets(e)||fiets |- |Vlaigmesien, vlaigtuug||vliegtuig |- |Toeristenbus||touristcar |- |Train||trein |- |Ziedkoar||zijspan |} ===Om weeg vroagen=== {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Dij kaant oet||die kant op |- |Liekoet/liekuut||rechtdoor |- |Rìchts(ôf)||rechts(af) |- |Links(ôf)||links |- |Omgoan||terug gaan/rijden |- |Oet stad, dörp||de stad, het dorp uit |- |Bie revier laangs||langs de rivier |- |Tot de stremlichten tou||tot aan de stoplichten |} === Ien train === {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Voar(d)er||bestuurder, machinist |- |Kondukteur||conducteur |- |Verbatshok||loket |- |Dagkoart||dagkaart |- |Ôfstimpeln||afstempelen |- |Stimpelmesien||stempelautomaat |- |Noar Stad tou||naar de stad Groningen |- |Zetstee, stee||zitplaats |- |Ôfraais||vertrek |- |Aankommen||aankomst |- |Stasjon||station |- |I(e)ngaang||ingang |- |Oetgaang||uitgang |- |Manluu-/herengemak||herentoilet |- |Vraauwluugemak*||damestoilet |- |Pafken||roken |- |Neudoetgaang||nooduitgang |- |Toulèg||toeslag |- |Reserveerd||gereserveerd |} :<nowiki>*</nowiki>''ook vruiluugemak of vraauwliegemak''</small> == Toerisme en rekrioatsie == === Ien n stad of dörp === {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Akwoariom||Aquarium |- |Bioskoop||bioscoop |- |Börg/ borg||borg |- |Daaier(n)-/darentoen(e)||dierentuin |- |Domkìrk||kathedraal |- |Graft||gracht |- |Hotel||hotel |- |Kavvee||café |- |Kestail, slöt||kasteel |- |Kìrk(e), kèrk(e)||kerk |- |Klooster, klouster||klooster |- |Looproete||wandelroute |- |Maar(k)tploats||marktplein |- |Meul||molen |- |Monumìnt||monument |- |Muzijom, muzeum||Museum |- |Oldstad||Oude binnenstad |- |Paark||park |- |Paarkgeroazie||parkeergarage |- |Roadhoes, stadhoes||gemeente-/stadhuis |- |Ristoraant||restaurant |- |Stadmidden||binnenstad |- |Stadswaal/-muur/-mure/-maauwer||stadsmuur |- |Stee-en-stoetje||bed-and-breakfast |- |Tejoater||theater, schouwburg |- |Toren/ toeren||toren |- |Vesten||vesting |- |Winkelstroat(e)||Winkelstraat |- |Zainsweerdegheden||bezienswaardigheden |- |Zìntrum||centrum |} ===Ien börgen, kìrken, enz. === {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |keunenklek||koninklijk |- |heertogelk||hertogelijk |- |groavelk||grafelijk |- |bisskoppelk/bisschoppelk||bisschoppelijk |- |jonkersk||adelijk |- |börg||borg (landhuis, kasteeltje) |- |stainhoes||steenhuis |- |ridderzoal||ridderzaal |- |ontvangenszoal||ontvangstzaal |- |middenzoal||centrale zaal |- |vangenshol||kerker |- |keuk(en)||keuken |- |schat-/skathoes||veehuis |- |börgtoen||kasteeltuin |- |(midden)schip||middenschip |- |koor||koor |- |ziedschip||zijschip |- |kop, absis||absis |- |vèlven||gewelf |- |aalter||altaar |- |benedikter||benedictijnen |- |sistersjenser||cisterciënzers |- |dominiker||dominicanen |- |fransisker||franciscanen |- |jezuwieten||jezuïeten |- |kruusheren||kruisheren |- |veurhistorisch||prehistorisch |- |romoans||romaans |- |Oldfrais||Oud-Fries, romano-gotisch |- |gotisch||gotisch |- |middelaiws/-eeuws/-eiws/-aivs||middeleeuws |- |Reums||romeins |- |renaissance||renaissance |- |barok||barok |- |rokoko||rococo |- |klassisistisch||classicistisch |- |nijmoods||modern |} ===Aan zee=== {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Badstraand||toegankelijk strand |- |Tougang veur geefs||gratis toegankelijk |- |Swimmen verboden||verboden te zwemmen |- |Badklaaider, badkrös||zwemkleding |- |Lochtbèrre||luchtbed |- |Badpool||badmuts |- |Haanddouk||handdoek |- |Does(k)||douche |- |Eb(be)||eb |- |Boar(e)||golf (kleine) |- |Wag(e)||golf (groot) |- |Knizzenstraand||kiezelstrand |- |Kwaal/kwale||kwal |- |Schulp||schelp |- |Vloud, vlod||vloed |- |Wi(e)ndschaarm||windscherm |} == Doagelkse dingen == === Kleuren === {| width="40%" style="margin: 0em 0em;" |'''Biewoord'''||'''Bievougleks noamwoord'''||'''Nederlaands''' |- |Rood||rooie||rood |- |Geel||gele||geel |- |Blaauw||blaauwe||blauw |- |Gruin||gruine||groen |- |Oraanje||oraanje||oranje |- |Paars, sangen||paarse, sangen||paars |- |Rôs||rôze||roze |- |Gries||grieze||grijs |- |Swaart||swaade||zwart |- |Broen||broene||bruin |- |Wit||widde||wit |} === Femilie === {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Femilie||familie |- |Voa(der), pa(bbe)||vader |- |Mou(der), ma, moe(ke), mem(me)||moeder |- |O(a)lluu, olders||ouders |- |Popke, pupke, poppie, potje||baby |- |Wazzene||volwassene |- |Haalfwazzene||jongvolwassene (17-21) |- |Zeun||zoon |- |Döchter||dochter |- |Kinder, l(e)utjen, grommen||kinderen |- |Bruier, bruur (WEK)||broer |- |Zuster||zus |- |Gezwister||broers en zussen |- |Taan(te)||tante |- |Om(pie)/Om(ke)||oom |- |Neef/nevve||neef |- |Nicht(e)||nicht |- |Opa, poake||opa |- |Opoe, bepke||oma |} === t Weer === {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Weerlucht, weerlicht||bliksem |- |Grommel, donder||donder |- |Deu, dij, dui||dooi |- |Gladdeghaid, gladte||gladheid |- |Hoagel||hagel |- |Hette(ns)||hitte |- |Hoogdrokgebied||hoogedrukgebied |- |Klimoat||klimaat |- |Daipdrokgebied||lagedrukgebied |- |Lochtdrok||luchtdruk |- |Dook||mist |- |Miegel||motregen |- |Ôfbuien||opklaring |- |Giesper, swaalke||regenbui |- |Gobbe||zware regenbui |- |Snidder||lichte regenbui |- |Dikke/duustere locht||regenwolken |- |Twijlichteg||schemerig |- |Twijbrek, graauwlicht||schemering |- |Stoeverij||stuifwind |- |Omstelleg||veranderlijk |- |Vôrst||vorst |- |Pluuster||onstuimig weer |- |Tegenweer||slecht weer |- |Wind, wiend||wind |- |Poest||zachte wind |- |Störm||harde wind/ storm |- |Ies||ijs |- |Iesel||ijzel |} == Eterij en drinkerij == === Gruinte en fruit === {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Tovvel, eerdappel||aardappel |- |Eerdjebeern, eerdjebaai||aardbei |- |Aprikoos||abrikoos |- |(Re)bait||biet |- |Blo(u)menkool||bloemkool |- |Aard(e), aarft(e)||erwt |- |Appel, abbel||appel |- |Görk(e)||augurken |- |Benoan(e)||bananen |- |Boeskool||witte kool |- |Mous||boerenkool |- |Zitroen, Sitroun||citroen |- |Droef, doeve||druif |- |Himbaai, Himbeern||framboos |- |Kaars, kaarze||kers |- |Steekruif||koolraap |- |Siepel||ui |- |Persille||Peterselie |- |Praai||prei |- |Peer, pere||peer |- |Rebaarbe||rabarber |- |Redies||radijs |- |Spinoazje||spinazie |- |Woalse boon||paardenboon, tuinboon |- |Worrel||wortel |- |Paarzek||perzik |- |Temoat||tomaat |- |Sloat||sla |- |Appelsien(e)||sinaasappel |} === Vlaisk en visk === {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Vlaais(k)woarn||vleeswaren |- |Schink(e), skink(e)||ham |- |Hìn, tuut||kip/haan |- |Met||gehakt varkensvlees |- |Gehak||gehakt |- |Noagelholt||rookvlees |- |Taauwkevlais||rollade |- |Metwôrst||droge worst |- |Ozzen-/oksensteert||ossenstaart |- |Heern||haring |- |Tuunvisk||tonijn |- |Dörsk(e)||kabeljauw |- |Laks, Solm||zalm |- |Meun||voorn |- |Vlunder||bot |- |Mekrail||makreel |- |Vorelle||forel |- |Oal||paling |- |Zeeblèr||tong |- |Genoat||garnaal |- |Mözzel||mossel |- |Kraab||krab |} === Dessèrs === ''gerechten woar n (G) bie staait, binnen typisch Grunnegs'' {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Brij||pap |- |Zoepenbrij||karnemelkse pap |- |Krentjebrij||watergruwel |- |Krudoorntjesbrij||kruisbessenmoes (G) |- |Ies||ijs |- |Boerenjong||ijs met brandewijn en rozijnen (G) |- |Boerenwicht||ijs brandewijn en perzikken (G) |- |Keze, kees||kaas |} === Overg eterij === {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Povvert||poffert (G) |- |Spekdikken||spekkendikken (G) |- |Grunneger kouk||Groninger koek (G) |- |Haardstoed(e)||hardebrood (G) |- |Stoed(e)||brood |- |Homstôk||snee brood |- |Knep(pe)||broodkapje |- |Brood||roggebrood (G) |- |Schoten||langwerpige kadetjes (G) |- |Mollebonen||geroosterde paardenbonen (G) |- |Ruirom||papachtig boekweit gerecht (G) |- |Rolkes, rollechies||nieuwjaarsrolletjes (G) |- |Knipselbonen||slabonen (G) |- |Kruden||kruiden |- |Kouk(e)||koek |- |Eulie, eulje||olie |- |Mosterd, stip||mosterd |- |Room, flödde||room |- |Souske||doppinda |- |Siepeltjevlais||haché |- |Sukkeloa||chocolade |- |Snert||erwtensoep |- |Slik, baaltje||snoep |- |Sokker, suker||suiker |- |Tusselwaiten||maïs |- |Waaite||tarwe |- |Raai, rogge||rogge |- |Zolt||zout |- |Bonte klont, stopvaarve||stamppot bruine bonen |- |Botter, butter||boter |- |Edik(ke)||azijn |- |Aai||ei |- |Mangel, mantel||amandel |} === Drinkerij === {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Kovvie, kavvee||koffie |- |Joegel||te slappe koffie |- |Bier||bier |- |Klok(je), zeupke||borrel, alcoholische drank |- |Mèlk||melk |- |Zoepen||karnemelk |- |Mineroalwoater||mineraalwater |- |Wien||wijn |- |Vruchtsap||vruchtensap |- |Tee||thee |- |Vrisdraank||frisdrank |- |Jannever||jenever |- |[[Fladderak]]||citroenjenever (G) |- |[[Hait bier]]||stevig bier (G) |- |Hoagel en dunder||brandewijn met anijs (G) |- |[[Boerenjong]]||brandewijn met rozijnen (G) |- |[[Boerenwicht]]||brandewijn met perzikken (G) |} == Daaier == === Hoesdaaiern === {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Kat, kadde||kat |- |Hond/hound, dog||hond |} === Visken en aander woaterdaaier === {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Grunnegs'''||'''Nederlaands''' |- |Heern||haring |- |Tuunvisk||tonijn |- |Dörsk(e)||kabeljauw |- |Solm||zalm |- |Meun||voorn |- |Vlunder||bot |- |Mekrail||makreel |- |Vorelle||forel |- |Oal||paling |- |Zeeblèr||tong |- |Genoat||garnaal |- |Mözzel||mossel |- |Kraab||krab |} {{Grunnegs woordenbouk}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] ryemrfgv9567maulrhxt9n6qkl2kxwx 0 7163 264981 240593 2013-05-09T22:14:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Geogroafische noamen op zien Grunnegs''' oet de [[Grönnegse toalwiezer]]. == Grunnen == === Plaknoamen === {{Heufdartikel|Grunnegse plaknoamen|gos}} === Gebieden === {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="30%" |Nederlaands ! width="30%" |Inwoner |- |Grunnen, Grönnen, Grönnegerlaand |Groningen |Grunneger, Grönneger |- |Fivelgo |Fivelingo |Fivelgoer |- |Gerecht |Gorecht |Gerechter |- |Hunzego |Hunsingo |Hoogelaander |- |Oldambt |Oldambt |Oldambtster |- |Westerkertaaier, Westerkertier, Westerkertaar |Westerkwartier |Westerkertierder |- |Westerwôlde, Westerwoolde |Westerwolde |Wolgen, Wersterwoldinger |- |Reiderlaand, Raaiderlaand |Reiderland |Reiderlaander |- |Woldstreek |Duurswold |Woldjer |- |Stad (Grunnen/Grönnen) |Groningen Stad |Stadjeder |} == Fraislaand == === Plaknoamen === {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="40%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" |Grunnegs ! style="background-color:#abcdef" |Frais ! style="background-color:#abcdef" |Nederlaands |- |[[Boerum]] |Boerum |Burum |- |Boetenpost |Bûtenpost |Buitenpost |- |Bolswerd |Boalsert |Bolsward |- |Dökkem |Dokkum |Dokkum |- |Drachtsterkomnij |Drachtster Kompenije |Drachtstercompagnie |- |Fraiskepoalen |Fryske Peallen |Frieschepalen |- |Froaneker |Fjentsjer |Franeker |- |Haarns |Harns |Harlingen |- |t Herenveen |it Hearrenfean |Heerenveen |- |Hìndeloop (Oller Grunnegs: Helpen) |Hynljippen, Hylpen |Hindeloopen |- |Höchte |Heech |Heeg |- |Ielst |Drylts |IJlst |- |De Jaauwer |De Jouer |Joure |- |Köllum |Kollum |Kollum |- |Leeuwerd |Ljouwert |Leeuwarden |- |[[Muntjeziel]] |Mûntsjesyl |Munnikezijl |- |De Pomp |De Pomp |Kollumerpomp |- |Sloot |Sleat |Sloten |- |Snaik |Snits |Sneek |- |Stoavern |Starum |Stavoren |- |Warfstermeul, Waarfstermeul |Warfstermûne |Warfstermolen |- |Wörkom |Warkum |Workum |} === Gebieden en aailanden === {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="30%" |Nederlaands |- |Fraislaand |Friesland |- |Aailaand, Skiermunnekoog |Schiermonnikoog |- |Amelaand |Ameland |- |Goasterlaand |Gaasterland |- |Schèllen(g) |Terschelling |- |Vlielaand |Vlieland |- |Zeuvenwolden |Zevenwoude |} == t Drìnt == === Plaknoamen === {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="40%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" |Grunnegs ! style="background-color:#abcdef" |Nederlaands |- |Azzen |Assen |- |Börger |Borger |- |Eel |Eelde |- |Emmen |Emmen |- |Emmercompascuüm |Emmerkompas |- |Gaiten |Gieten |- |Kouvort |Coevorden |- |Möppel |Meppel |- |Nijbunen, Buunermond |Nieuwbuinen |- |Nijweern |Nieuw-Weerdinge |- |Nörg |Norg |- |Paais |Peize |- |Potterwòl, Poaterwool |Paterswolde |- |Tinoarlo |Tynaarlo |- |Twijde Mond |Tweede Exloërmond |- |Vaaltermond |Valthermond |- |Vrais(k) |Vries |- |Westerbörk |Westerbork |- |Zuudloarn |Zuidlaren |} == Overg Nederlaand == === Plaknoamen === {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="40%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" |Pervìnzie Grunnegs ! style="background-color:#abcdef" |Pervìnzie Nederlaands ! style="background-color:#abcdef" |Plak Grunnegs ! style="background-color:#abcdef" |Plak Nederlaands |- |Gelderlaand |Gelderland |Aarnhaim |Arnhem |- | | |Nimweeg |Nijmegen |- |Zuudhollaand |Zuid-Holland |n Heeg |Den Haag |- | | |Doordrècht |Dordrecht |- | | |Rötterdaam |Rotterdam |- |Noordhollaand |Noord-Holland |Hoarlem |Haarlem |- | | |Hörn |Hoorn |- |Noordbroabant |Noord-Brabant |n Bosk (oller Grunnegs: Heertogswôld) |'s-Hertogenbosch, Den Bosch |- | | |Ìndhoof |Eindhoven |- | | |Tilbörg |Tilburg |- |Overiesel |Overijssel |Zwol |Zwolle |- | | |Ìnskede |Enschede |- | | |Vraiskenveen |Vriezenveen |- | | |Stainwiek |Steenwijk |- |Limbörg |Limburg |Moastricht (oller Grunnegs: Moasbadde) |Maastricht |- |Oetrècht |Utrecht |Oetrècht |Utrecht |- |Flevolaand |Flevoland |Lelystad |Lelystad |- | | |Urk, Örk |Urk |- | | |Almeer |Almere |- |Zeelaand (oller Grunnegs: Zailaand) |Zeeland |Middelbörg |Middelburg |} == Scheldwoorden == {| width="70%" style="margin: 0em 0em;" |'''Scheldwoord'''||'''Scheldwoord veur inwoner van''' |- |Damster bluvvers||Appingedam |- |Delfzielster zeekrabben||Delfzijl |- |Poepen* (ook ''Duutse poepen'')||Duitsland |- |Maimer aaierleggers||Meeden |- |Muntendammer kouvreters||Muntendam |- |Noordbroukster worrelkoppen||Noordbroek |- |Oostwolmer kraaikoppen||Oostwolde |- |Pekelder roegbainders||De Pekela's |- |Sibboerster geelbainen||Sidderburen |- |Veendammer wind||Veendam |- |Winschoter tellerlikkers||Winschoten |- |Wìnzummer gladhakken||Winsum |} === * Poepen === t Bievouglieks noamwoord ''poepen'' ken binoa aachter elke volksnoam zet worden om dat volk te beledegen. Mit ''poepen'' zönder wat der veur worden Duutsers aanduud. Duutslaand wordt den ook wel ais Poepenlaand nuimd. Veurbeelden: {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Scheldwoord'''||'''Scheldwoord tegen''' |- |Reumse poepen||Rooms-Katholieken |- |Fraise poepen||Friezen |- |Hollaandse poepen||Nederlanders |- |[[Grunnegs_(biezundere_woorden)#Duutslaand|(Duutse) Poepen]]||Duitsers |- |enz. |} {{Grunnegs woordenbouk}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] pkb6qfd4ko9e67myj4i8xi5xqlwe0vr 0 7164 39171 2007-06-16T15:52:46Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Luuk]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Luuk]] 1j0x8f48p7no1n3exh5gmvcutlaudhm 0 7165 39191 2007-06-16T19:49:38Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hans Heyting]] pugyuysiuvgi1nve0130iesr09rimaz 0 7166 39200 2007-06-16T20:34:35Z Servien 7 [[Hège]] is ewiezigd naor [[Hegge]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Hegge]] 8l4gn4kn2jptnyeg19x8dbsu5f3fwz7 0 7167 277240 276938 2015-01-26T22:35:28Z Knillis 296 /* Zie oek */ tikfout hersteld wikitext text/x-wiki {{etelazie}}Hieronder vie-j een lieste mit '''[[Nedersaksisch]]e veurnamen'''. In Nederlaand bint de officiële deupnamen vake al ieuwen an 't Standaardnederlaands an-epast. Zo wördden iene, die in 't dagense lèven Annechien enuumd wördden, vake (mar niet altied) edeupt as 'Annigje'. ==Drenthe, Kop van Oaveriessel, Sallaand== ''Mit [[Nederlaands]] bedoele wi'j hier: namen die niet streekvaste bint, of die conform 't [[Standaardnederlaands]] bint (beveurbield mit de verkleinvörm -tje, -pje).'' {| {{prettytable}} width="60%" |- ! [[Drèents]], [[Stellingwarfs|Stienwiekerlaands]], [[Sallaands]] ! [[Nederlaands]] |- |Aalt, Aaltienus ''(m)''|| Aalt |- |Alie, Aaltie(n), Aaltiena, Aoltie(n), Eule ''(v)''|| Aaltje |- |Albertien ''(v)''|| Albertje ''(Dr.)'' |- |Ameltien ''(v)''|| Emmelie |- |Annechien, Annegien ''(v)''|| Annigje |- |Aorend, Aornd ''(m)''|| Arend |- |Ab, Appie(n) ''(m)''|| Albert |- |Appien ''(v)''|| Albertje |- |Arnold ''(m)''|| Arnold, Arnoud, Arnout |- |Awbert ''(m)''|| Albert(us) |- |Barreld, Barteld ''(m)''|| Bertold |- |Barteltien ''(v)''|| ''gien (Bertoldje)'' |- |Bats ''(m)''|| Albert(us) |- |Beene ''(m)'' (Stienwiekerlaand)|| ''gien (Fri. Beene)'' |- |Berentien ''(v)''|| Berentje |- |Boele ''(m; in [[Grunnegs-Oostfraise_veurnoamen|Grunning]] v)''|| ''gien'' |- |Cornelissien ''(v)''|| Cornelisje |- |Derk, Dörk ''(m)''|| Dirk, Diederik |- |Derkien, Dörkien ''(v)''|| Dirkje |- |Dieks ''(m)''||Hendrikus |- |Diene ''(v)''|| Dieneke |- |Engbertien ''(v)''|| Engbertje |- |Feigien ''(v)''|| Feigje |- |Femmechie(n), Fömmechie(n) ''(v)''|| ''gien (Fries en Grunnegs:'' Femme/Femke'')'' |- |Fennegien ''(v)''|| Fennegje |- |Freerk, Frerik ''(m)''|| Frederik |- |Freerkien ''(v)''|| Frederikje |- |Frens, Freins ''(m)''|| Frans, Franciscus |- |Frensien ''(v)''|| Fransje |- |[[Gait]], Garriet, Gerriet ''(m)''|| Gerrit |- |Garmt ''(m)'' (Gro., Dr., Fri.)|| Gerbrand, Gerben |- |Garrechien, Garregien ''(v)''|| Gerritje |- |Gees, Gees(s)ie(n), Geessiena, Geeze, Geezien ''(v)''|| Geesje ''(Fri., Dr., Ov. en Gld.)'', Gesina |- |Geu ''(m, v)'', Geuchien ''(m)''|| ''gien'' |- |Gijsbertien ''(v)''|| Gijsbertje |- |Graads, Gradus ''(m)''|| Gerard(us) |- |Griete, Grietie(n) ''(v)''|| Griet, Grietje ''(van'' Margaretha'')'' |- |Haarm, Harm, Harrem, Harmen ''(m)''|| Herman |- |Hermtien ''(v)''|| ''gien; van'' Herm ''(m)'' |- |Hendrikien ''(v)''|| Hendrikje |- |Henduk, Hennerk, Hindrik, Hinduk, Hinnerk, (H)annek ''(m)''|| Hendrik, Henk |- |Hilbert ''(m)''|| vgl. Hildebert |- |Hillechie(n), Hillegie(n) ''(v)''|| Hillichje, Hilda |- |Jacobien ''(v)''|| Jacobje |- |Jannao ''(v)''|| Janna |- |Jannes, Jans ''(m; Jans ook v)''||Johannes, Johanna |- |Jannegie(n), Jansie(n) ''(m)''|| Jantje |- |Jante, Jantie(n), Jentien ''(v)''|| Jantje |- |Jenne, Jennechie(n) ''(v)''|| Jantje |- |Jaop, Jaopek, Jaopik, Jouk ''(m)''|| Jacob |- |Karst ''(m)''|| Christiaan |- |Klaos ''(m)''|| Klaas |- |Klaasien, Klaosien, Kleusie(n), Kleuzie(n) ''(v)''|| Klaasje |- |Knelies, Knelis ''(m)''|| Cornelis |- |Koene ''(m)''|| Koen |- |Koop ''(m)''|| Jacob |- |Lamert, Lammert ''(m)''|| Lambert |- |Lammechien, Lammegien, Lammichien ''(v)''|| Lammigje, Lammie, Lammy ''(Fri., Dr., Ov.)'' |- |Lubbechien, Lubbegien, Lubbichien ''(v)''|| ''gien, van'' Lubbe ''(m)'' |- |Lummechien, Lummegien ''(v)''|| ''gien, van'' Lume |- |Lute, Lutien ''(m)'' (Kop van Ov.) || Luitje |- |Luuks ''(m)''|| Luc, Lucas |- |Luuksien ''(v)''|| ''gien (Lucasje)'' |- |Maaie ''(v)''|| ''gien'' |- |Mans ''(m)''|| Herman(nus) |- |Marregien, Merregien ''(v)''|| Marrigje, Maria |- |Mattien ''(v)''|| Matje |- |Meeuwes ''(m)''|| Meeuwis, Bartholomeus |- |Meine ''(m)'', Meintien ''(v)'' (Stienwiekerlaand)|| ''gien (Fri. Meine)'' |- |Niesien ''(v)''|| Niesje, Agnes |- |Pauwel, Pouwel ''(m)''|| Paul |- |Pieterdien ''(v)''|| Pietertje |- |Rens ''(m)''|| Laurens, Reint |- |Remmelt, Römmelt ''(m)'', Remmeltie(n) ''(v)''|| ''gien'' |- |Riek ''(v)''|| Frederika/Hendrika/Maria |- |Rieks, Rieksie(n) ''(m)'' || ''Hendrik (of variaant van'' Rik'')'' |- |Rikao ''(v)''|| Rika |- |Roef, Roelf ''(m)''|| Roelof |- |Roeloffien ''(v)''|| ''gien (Fri.'' Roelofje'')'' |- |Roosien ''(v)''|| Roosje, Rosa |- |Steventien ''(v)''|| ''gien (van'' Steven'')'' |- |Stientie(n), Stijntien ''(v)''|| Stijntje, Christina |- |Tijmen ''(m)''|| Tijmen ''(Utr.)'' |- |Trien(e), Trientie(n), Trijntien ''(v)''|| Trijn, Trijntje, Catharina |- |Vrouwchien, Vrouwgien ''(v)''|| ''gien'' |- |Webbichien ''(v)''|| ''gien (Fri.'' Webbichje'')'' |- |Wicher, Wieger ''(m)'', Wichertien, Wiegertien ''(v)''|| ''gien (Fr.'' Wigger ''en Fr./Gro.'' Wieger'')'' |- |Willemtien ''(v)''|| ''gien (Dr.'' Willempje'')'' |- |Wilm ''(m)''|| Willem |- |Wolter ''(m)''|| Wouter |- |Woltertien ''(v)''|| ''gien (van'' Wolter'')'' |- |Zwane, Zwaantien ''(v)''|| Zwaan, Zwaantje |} ==Veluwe== {| {{prettytable}} width="60%" |- ! [[Veluws]] ! [[Nederlaands|Nederlaans]] |- |Annetjen ''(v)''|| Annetje |- |Aolbert ''(m)''|| Aalbert |- |Aolt ''(m)''|| ''gien'' (van ''edele heerser'') |- |Aort ''(m)''|| Aart |- |Aortje<small>(</small>n<small>)</small> ''(v)''|| Aartje |- |Arnold ''(m)''|| Arnold, Arnoud, Arnout |- |Bessel ''(m)''|| ''gien'' (van ''Bernhard'') |- |Brand ''(m)''|| ''gien'' |- |Brandje<small>(</small>n<small>)</small> ''(v)''|| ''gien'' |- |Breunis / Brunnis ''(m)''|| ''gien'' (van ''Bruno'' |- |Dreesje<small>(</small>n<small>)</small> ''(v)''|| Dreesje |- |Ebbe ''(m)''|| Egbert |- |Eep ''(m)''|| afkorting van Evert |- |Ga<small>(</small>a<small>)</small>rtje, Garritje<small>(</small>n<small>)</small>, Garrigje<small>(</small>n<small>)</small>, -tie(n) ''(v)''|| Gerritje |- |Gaart, Geurt, [[Gait]],<br />Garrit, Garriet ''(m)''|| Gerrit, Gert |- |Gamman ''(m)''|| ''gien'' |- |Ga<small>(</small>a<small>)</small>rt-Jan, [[Gait-Jan]] ''(m)''|| Gert-Jan |- |Geesje<small>(</small>n<small>)</small>, Geesie<small>(</small>n<small>)</small> ''(v)''|| Geesje |- |Giep ''(m)''|| afkorting van Giesbert |- |Gradus ''(m)''|| Gerard<small>(</small>us<small>)</small> |- |Grietjen ''(v)''|| Grietje |- |Heimen ''(m)''|| ''gien'' (van ''held op eigen aarf'') |- |Hent ''(m)''|| afkorting van Hendrik of Henk |- |Jannetje<small>(</small>n<small>)</small>, Jannetie<small>(</small>n<small>)</small>,<br />Jannegie<small>(</small>n<small>)</small>, Jännegie<small>(</small>n<small>)</small>,<br />Jansie<small>(</small>n<small>)</small>, Jansje<small>(</small>n<small>)</small> ''(m/v)''|| Jannetje |- |Jans ''(v)''| Jannetje, Johanna (eigenlijk: ''Johannes'') |- |Jehanna ''(v)''|| Johanna |- |Jehannes, Jans,<br />Jannes, Hannes ''(m)''|| Johannes |- |Joan ''(m)'' ([[Attem]])|| Johan |- |Jouk ''(m)''|| Jacob |- |Joukje<small>(</small>n<small>)</small> ''(v)''|| Jacobje |- |Kaoie ''(v)''||Klaasje |- |Klaos ''(m)''|| Klaas |- |Knelis ''(m)''|| Cornelis |- |Lammert ''(m)''|| Lambert |- |Lubbert ''(m)''|| ''gien'' |- |Lubbertje(n) ''(v)''|| ''gien'' |- |Luurd ''(m)''|| ''gien'' (van ''volksbescharmer'') |- |Maas ''(m)''|| Thomas |- |Maasje ''(v)''|| vrouwelijke vorm van ''Maas'' |- |Mannes, Manus, Mans ''(m)''|| Herman<small>(</small>us<small>)</small> |- |Marten ''(m)''|| Maarten |- |Merie ''(v)''|| Marie |- |Mur ''(m)''|| ''gien'' |- |Reint ''(m)''|| afkorting van Reindert |- |Roelef ''(m)''|| Roelof |- |Stientje<small>(</small>n<small>)</small> ''(v)''||Stijntje, Christina |- |Teus ''(m)''|| afkorting van Anthonius |- |Wessel ''(m)''|| ''gien'' |- |Wous ''(m)''|| Wouter |- |Wousje<small>(</small>n<small>)</small>, Woutje<small>(</small>n<small>)</small> ''(v)''|| vrouwelijke vorm van ''Wous'' |- |Wip ''(m)''||afkorting van Willem |} ==Grunnen, Oostfraislaand, Selterlaand== {{heufdartikel|Grunnegs-Oostfraise veurnoamen|gos}} De tabel mit noamen geft n liest weer van Grunnegse veurnoamen, omzet vanoet t Nederlaands of vanoet Nederlaands bruken. Dizzent worden over t aalgemain nait aan kinder geven, môr dainen voak as bienoam of as vertoalen ien t Grunnegs. Doarnoast binnen der ook typische Grunnegs-Oostfraise noamen. Zai hierveur t heufdartikel. {| {{prettytable}} width="60%" |- ! [[Grunnegs]] ! [[Oostfreesk]] ! [[Nederlaands]] |- |Benaares |Bernares |Bernardus |- |Arnold | |Arnold, Arnoud, Arnout |- |Berend |Berend |Bernard |- |Frederk, Freerk |Freerk |Frederik |- |Gaarmt |Garmt |Gerbrand |- |Gerriet |Garriet |Gerrit |- |Grades |Gradus |Gerardus |- |Jokkob |Jokkub |Jacob |- |Haarm |Haarm |Harm |- |Hìnderk (oetsproken as ''Hinnek'') |Hinderk |Hendrik |- |Kee, Kneel |Kneel |Cornelia |- |Kneles, Kneels |Kneelis |Cornelis |- |Lain, Laintje |Leeintje |Leentje |- |Laindert |Leeindert |Leendert |- |Lammert |Lammert |Lambert |- |Lijas |Leeis |Elias |- |Luuks, Loeks |Luks |Lucas |- |Mans |Manz |Herman(us) |- |Matje, Mat |Mattje |Martha |- |Meerten |Märten |Maarten |- |Menne/ menno |Menne/ menno |Menno |- |Mìnze |Minso |Menzo |- |Momed |Mohmed |Muhammed |- |Oabel |Abel |Abel |- |Oabram |Abram |Abraham |- |Pait |Peeit |Piet |- |Paiter, Paider |Peeiter |Pieter |- |Pauwel | |Paul |- |Raainder |Reinder |Reinder |- |Raint |Reint |Reint |- |Rieks |Riks |Hendrikus |- |Roulf |Roolf |Roelof |- |Soar |Saar |Sara |- |Stevven |Steffen |Stefan |- |Tais |Teeis |Thijs |- |Wilm, Wim |Wilm, Wim |Willem, Wilhelm |} ==Tweante== {{Dia|Disse veurnaamns bint op skreven zo as ze in [[Riesn]] oetsprökn wordt en zo ze dokumenteert bint deur [[Koarel van n Notoaris]], met hier en doar ne alternative oetsproak too voogd. (M) Steet veur ''Man'' en (V) steet veur ''Vrouw''}} {| {{prettytable}} width="60%" |- ! [[Tweants]] ! [[Nederlaands|Nederlaans]] |- |Aale (V) |Aaltje |- |Albet -jan (M) |Albert, Albert Jan |- |(n) Ap (M) |Albert |- |Bats/Bèts (M) |Albertus/Lambertus |- |Batjen/Bètjen (V) |Berthatje |- |Bearnd (M) |Berend |- |Benaads (M) |Bernardus |- |Bette (V) |Bertha |- |Derk (M) |Derk/Dirk |- |Dieke/Dieka (V) |Hendrika |- |Dieks (M) |Hendrikus |- |Diene (V) |Dina |- |Drees (M) |Andries |- |Eawrt (M) |Evert |- |Ebbe/(n) Ep (M) |Egbert |- |Egbediene (V) |Egbertdina |- |Fenne, Fennken (V) |Fenna, Fenneke |- |Frearek (M) |Frederik |- |Freedrieke (V) |Frederika |- |de Gajje (M) |Gerrit |- |de Gearte (V) |Geertruida |- |Gediene (V) |Gerritdina |- |Geeze (V) |Geesken |- |de Gerre (V) |Gerritdina |- |Gerrat (M) |Gerhard |- |Getheendrek (M) |Gerrit Hendrik |- |Getjan (M) |Gerrit Jan |- |Getwilm (M) |Gerrit Willem |- |Goajt (M) |Gerrit |- |Graadoa (V) |Grada |- |Graads (M) |Gradus |- |Hanne (V) |Johanna |- |Hannùekn (V) |Hanna Aaltje |- |Heendrek (M) |Hendrik |- |Hendriene (V) |Hendrina |- |Hennken (V) |Hendrikje |- |Hinne (M) |Hendrik |- |Hoarm (M) |Harm |- |Jan (M) |Jan |- |Janeendrek (M) |Jan Hendrik |- |Janoarm (M) |Jan Harm |- |Jannoa (V) |Janna |- |Jannùekn (V) |Janna Aaltje |- |Janwilm/jewilm (M) |Jan Willem |- |Jans (M) |Jannes |- |Jeantjen (M) |Jantje |- |Jenne, Jennken (M) |Janneke/Jenneke |- |Jensken (M) |Jansje |- |Koops (M) |Jacobus |- |Leajde (V) |Aleida |- |Manna, Mannoa (V) |Manna, Hermanna |- |Mans (M) |Mannes, Hermannes |- |Mensken (M) |Mannesje, hermannesje |- |Merieje, Mieje (V) |Marie |- |Miete, Mietje (V) |Marietje |- |Naa (V) |Naatje |- |Oarnd (M) |Arend |- |Oarndiene (M) |Arendina |- |Otte (M) |Otto |- |Riek (V) |Hendrika |- |Stiene (V) |Christina |- |Toone (M) |Antonie |- |Toonia, Toos (V) |Antonia |- |Truu, Trui (V) |Geertruida |- |Tuentjen (V) |Antoniaatje |- |Ùele, Ùelke (V) |Aaltje |- |Waandr (M) |Waander |- |Wilm (M) |Willem |- |Wimmken (V) |Willemina |- |Wooltr (M) |Wolter |- |Ziene (V) |Gezina |} ==Zie oek== *[[Nedersaksische achternamen]] *[[Tweantse skeeldnaamns]] {{Bron|* [http://www.meertens.knaw.nl/voornamen/VNB/ Meertens Instituut: Nederlandse Voornamen Databank]: ''veule van de bi'j de aandere bronnen enuumde namen; Derk, Femmechien, Fennegien, Freerkien, Frens, Gait, Geu, Griete, Jouk, Koop, Marregien, Stientie(n), Trientie(n), Wicher, Wolter'' * Artikel 'Nieuwleusener namen tussen 1663 en 1680' (''Ni'jluusn van vrogger'' jk. 3 nr. 1, meert 1985): ''Albertien, Ameltien, Berentien, Boele, Cornelissien, Derk, Derkien, Engbertien, Femmechien, Femmichien, Freerk, Frensien, Frerik, Geertien, Gijsbertien, Hendrikien, Hermtien, Hilbert, Jacobien, Jentien, Klaasien, Lammichien, Lubbichien, Mattien, Pauwel, Roeloffien, Roosien, Steventien, Stijntien, Tijmen, Trijntien, Wichertien, Willemtien, Woltertien, Zwaantien'' * Broersma, Rouke (red.) (2003), ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek: ''Aoltie, Aorend, Fömmechien, Freins, Geesien, Geeze, Geezien, Grietien, Haarm, Harm, Harrem, Hillechien, Hindrik, Jans, Joap, Joapik, Jenne, Jennechien, Luuks, Remmelt, Remmeltien, Rieks'' * Reker, Siemon (1998), ''Zakwoordenboek Gronings-Nederlands, Nederlands-Gronings'' (5e drok), Veendaam * Jonker, L. (1939), ''Harm Boerenlèven an de Riest'', Möppelt: Boom: ''Diene, Feigien, Geu, Jannao, Pieterdien'' * Schönfeld Wichers, Mr. K.D. (1959), ''Woordenboek van het Rijssens dialect'', Riessen: Stichting Oudheidkamer Riessen * Tissing, Jan (red.) (1992), ''Zakwoordenboek Drents-Nederlands Nederlands-Drents'', Assen: Stichting Het Drentse Boek: ''Appien, Garriet, Gerriet, Graads, Gradus, Henduk, Hennerk, Hinduk, Hinnerk, Jannegie(n), Jantien, Klaos, Knelies, Knelis, Lamert, Lammert, Mans, Roef''}} {{Nedersaksische spraokgidsen}} [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Kategorie:Nedersaksiese woorden en begrippen|Veurnamen]] [[Kategorie:Naam]] 076dxaxrajsuxmrm2s77gxk3dcccw12 0 7172 291875 265312 2016-11-12T11:49:42Z Wwikix 13678 /* Verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki '''Johannes (Joan) Cele''' ([[Zwolle (Oaveriessel)|Zwolle]], rond [[1340]] - Zwolle, rond [[1417]]) was een onderwiesverni'jer en rector van de befaamde [[Latien|Latijnse]] skoele ien Zwolle van [[1377]] tot [[1417]]. ==Vörming== Cele wördden al op jonge leeftied onderwezen ien [[Latien|Latijn]] oppe skoele daoras e zölf rector van zol worden. Dit was ien zien tied nog een parochieskoele. Hiernao gunk e naor de [[kapittelskoele]] ien [[Dèventer]] en vervolngs naor [[Praag]] en lichtkaans ok naor [[Paries]], waor hi'j verskeiden wetenskoppen studeerden. ==An de Latijnse skoele== Naodet Cele ien 1377 weerumme naor Zwolle was egaon, benuumden ze hum töt ''rector scholarum'' van de Latijnse skoele, daor as e een ni'j onderwiessysteem ienvoerden. De skoele wördden ien acht klassen ienedeeld, naor kennisniveau. Per klas wördden de leerstof vastelegd. Ien de loop van de [[15e_eeuw|15e]] en [[16e_eeuw|16e]] ieuw hebt de [[Broeders des Gemenen Levens]], en daornao de [[humanisme|humanistische]] pedagogen, dit concept wieder anefieterd. <ref>http://prevos.net/cultuur/c09122/le09.htm</ref> Onder Cele zien toezicht gaven betere leerlingen uut de hoogste twee klassen lesse an jongere leerlingen. De kloosterhervörmer [[Johannes Busch]] (1399/1400-1479/1480), geboren ien Zwolle, was iene van dizze hulpkrachten. De roem van Cele zien geleerdheid verspreidden hum rap. De goede name van de Latijnse skoele ien Zwolle deurkruusten de christelijke wereld, waordeur d'r studenten uut veule laanden hen trökken. Nao Cele zien dood raakten de skoele ien verval. ==De moderne devotie== Cele was vrunden mit [[Geert Grote]], de grondlegger van de [[moderne devotie]]. Deur Cele hef dizze spirituele beweginge diepe ienvloed ehad op 't onderwies en de vörming van de jeugd. De meister was iene naomiddag altied te vienden op 't Grote Karkhof (now Grote Karkplein) daoras hi'j preutten mit de studenten, miest oaver de moderne devotie en 't waark van Geert Grote. Umdet de beweginge van de moderne devotie hum keerden teung 't geestelijk verval ien de kattelieke karke, kwaamp er drokte: de moderne devoten wördden veur de bisskop van [[Sticht Utrecht|Utrecht]] van ketteri'je beskuldigd. <ref name="wieiswie">http://www.wieiswieinoverijssel.nl/details2.asp?Id=14</ref> Cele verdedigden de moderne devotie waor meugelijk ien een persoonlijke correspondentie mit de Utrechtse bisskop Floris van Wevelinckhoven. ==Bi'j de Sunt-Michaëlskarke== Van 1395 töt 1415 was Cele organist en koordirigent van de Sunt-Michaëlskarke. Ze hebt van hum getuugd det hi'j "een goed hervormer van den kerkzang en een kunstvaardig organist" was. <ref>http://www.dbnl.org/tekst/kalf003gesc02_01/kalf003gesc02_01_0010.htm</ref> An Cele skrieft ze ok een koppel [[Middelnederlaands]]e preken toe. Meer as veertig bint er bewaord ebleben. <ref>http://www.dbnl.org/tekst/bork001nede01/cele001.htm</ref> ==Naor Cele enuumd== 't [[Gymnasium Celeanum]] ien Zwolle hebt ze naor Joan Cele enuumd. Ok is d'r ien Zwolle en [[Dalsen (dörp)|Dalsen]] 't Instituut voor Studiebegeleiding Joan Cele. 't Celepoortien ien de Papenstraote is enuumd naor Cele, die ien 't angreenzende huus woonden an wat toen de Keizersstraote nummer 3 was.<ref>http://www.monumenten.nl/Site/nl-NL/Actueel/Nieuws/Eeuwenoud+poortje+in+Zwolle+gered.htm?Print=true</ref><ref name="wieiswie">http://www.wieiswieinoverijssel.nl/details2.asp?Id=14</ref> ==Literatuur oaver Cele== * Dijk, R.T.M. van (1985), Jan Cele in het licht van zijn relaties : portret van een opmerkelijke devoot te Zwolle, ien: ''Zwols Historisch Jaarboek'' * Relker-Veneberg, Marijke Z.G. (1990), ''Joan Cele : Modern Devoot, dichter en pedagoog'', Hengel ==Verwiezings== <div class="references-small"> <references/> </div> {{DEFAULTSORT:Cele, Johannes}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Middeleewn]] [[Kategorie:Christendom]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] [[Kategorie:Zwolle]] 8efibo82x7cdm7gu25karvt2aldh675 0 7173 264666 257424 2013-05-06T21:07:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Leidse keis''' is een [[keze|keissoort]] mit minder vet as [[Goudse keis]] en mit toevoeging van kemienezaod an de vrongel. In 't dagelijkse taolgebruuk wort de term Leidse keis oek wel gebruukt veur [[Goudse keis]] mit kemien, mar Goudse keis het altied een vetgehalte in de dreuge stof van minimaol 48 percent (48+). Aarstum wort Leidse keis oek wel knienekeis of kemienekeis eneumd, hoewel niet alle knienekeizen Leidse keizen bin. [[Leidn|Leidse]] keis het altied een leger vetgehalte. Veur Leidse keis is een ampart riekskeismaark beschikbaor. Leidse keis is te herkennen an één rechte en één roende [[schoer]] (keis mit twee roende schoeren is alleen toe-estaon veur Goudse keis). Umdat Leidse keis minder vet het, is de structuur steviger. Jonge Leidse keis wort oek wel verkocht oender de maarknaam ''pan pan'' en het een kerakteristieke rooie korst. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://home.hetnet.nl/~boerenleidse 't Preductiepreces van Boeren-Leidse] {{DEFAULTSORT:Leidse Keis}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zuvel]] dtkzviii0uorek7sd1non7jyrxy5aik 0 7174 39391 2007-06-18T22:02:59Z Servien 7 [[Knienekeis]] is ewiezigd naor [[Leidse keis]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Leidse keis]] 5f9ivng59h4f0ok1dxf4gi29jmzf4po 0 7175 264345 257422 2013-05-06T19:55:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Breakfast of Champions.jpg|300px|thumb|[[Cornflakes]] en [[koffie]] as mänèten]] '''Mänèten''' is de benaming veur de eerste [[maoltied]] van de [[dag]]. Mänèten kan bestaon uut verschillende dingen, zo ku-j bieveurbeeld [[brood]], 't [[Verienigd Keuninkriek|Engelse]] mänèten, [[ontbietgraonen]] of andere dingen èten. 't Mänèten wördt de belangriekste maoltied van de dag eneumd, umda-j hier de meeste energie uuthalen da-j bieveurbeeld neudig hebt veur bie 't wärk of andere bezigheden. Typisch Nederlans mänèten besteet veurnamelijk uut een lichte [[brood]]maoltied. Ie kiest bieveurbeeld een plakke volkorenbrood of witbrood, en smeert daorop [[botter]] of [[kunsbotter]], en daor weer op een keuze uut [[broodbeleg]], zoas [[keze]], [[schem|slei]], [[hagelslag]], ''pindakaas'', [[schinke|schenke]] (of andere soorten dun-esneden plakjes vleis). Naost, of in pläse van, een belegd [[brukjen|brukkien]] èten we in Nederland ok wel [[twaibak|beschuut]], [[roggen]] of [[ontbietkoeke]], [[krentenbrood]], een ekaokt [[Tudeaai|ei]], of een kömmegien [[briej]]. Der wördt ok vake [[muesli]] of [[yoghurt]] egèten. == Andere maoltieden == * [[Mirregèten]] * [[Aovendèten]] == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''morgeneten'', ''mörgeneten'' * [[Grunnegs]]: ''mörnseten'', ''brijtied''{{info|Op stee (boerderij)}} * [[Stellingwarfs]]: ''morgenbroggien'' * [[Tweants]]: ** ''mo{{small()|a}}rnetn'', ''-moaltied'' * [[Urkers]]: ''broodeten'' * [[Veluws]]: ** ''broodeten, broodèten'' ** ''stuk eten'' ([[Bunsjoten]]) ** ''ontbiet, ontbijt'' ** ''maarnèten'' ([[Vaossen]]) ** ''marnbrood'' ([[Waopenvelde]]) ** ''mänèten'' ([[Wezep]]) ** ''margenmaoltied'' ([[Klanenbeek]]) {{Commons|Breakfast}} {{DEFAULTSORT:Maneten}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Eten]] 1k0j0dfcjelczy5fxulxd45yxv6p6h2 0 7176 279492 257423 2015-03-27T17:33:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Atlantic Ocean.png|thumb|Atlantische Ozeoan]] De '''Atlantische Ozeoan''' of '''de Grode Gappert''' is noa de [[Grode Ozeoan]] de grootste [[ozeoan]] en bedekt sikkom ain viefde dail van de [[eerde (planeet)|eerde]]. De noam is ôfkomsteg van t [[mythologie|mythische]] [[kontinìnt]] [[Atlantis]]. == Liggen == Mit de Atlantische Ozeoan wordt t S-vörmege woateroppervlak tin oosten van [[Noord-Amerika|Noord-]] en [[Zuud-Amerikoa]] en tin westen van [[Europa (continent)|Europa]] en [[Afrikoa]] bedould. In t noorden ligt [[Gruinlaand]] en gaait de Atlantische Ozeoan over in de [[Noordelke Ieszee]]. Tuzzen [[Antarctica]] en [[Kaap Hoorn]] ligt de grins met de Grode Ozeoan. t [[Panamaknoal]] vörmt hiertuzzen n aalternoatieve verbinden. De grìns mit de [[Indische Ozeoan]] bevindt zok tuzzen [[Kaap de Goede Hoop]] en Antarktica. In t zuden grinst de Atlantische Ozeoan aan de [[Zudelke Ozeoan]]. Sumtieds worden de [[Noordzee]], de [[Oostzee]], de [[Middellaanse Zee|Middellaandse Zee]], de [[Swaarte Zee]], de [[Golf van Mexico]] en de [[Caribische Zee]] ook bie de Atlantische Ozeoan rekend. De oppervlak bedrog 82.362.000 km², inklusief de aangrinzende zeeen is dat 106.450.000 km². De gemiddelde daipte is 3926 m (inklusief aangrinzende zeeen 3332 m) en de grootste daipte, 8605 m, is de trog van [[Puerto Rico]]. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ozeoan]] 5d23tjjex7l4wf0yqbyopvaiwp3uflv 0 7178 39432 2007-06-19T15:21:03Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Atlantische Ozeoan]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Atlantische Ozeoan]] tp2rwm944m1lx48domqnaxe4qc05132 14 7180 266509 260637 2013-05-10T18:14:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Oceans}} [[Kategorie:Woater]] kgwhtcae6nm2id72slm2t5bl4v57i9f 0 7181 264637 169193 2013-05-06T21:02:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Breads and rolls.jpg|right|250px|thumb|Brojen mit de knoeps der nog an]] Een '''knoeps''' is 't eerste of 't leste stukjen van een [[brood]]. Sommige minsen houwen niet van de smaak of de textuur van een knoeps. Dit het vaak te maken mit de branderige smaak van de korst, mar dat kan per brood nog wel es verschillen. Bie casinobrood he-j disse branderige smaak niet, toch wort dit stukjen van 't brood vaak vort-edaon. Een knoeps is 't gezoenste deel van 't brood, umdat 't acht keer zoveul [[antioxidant]]en bevat as een gewone [[brukjen|snee brood]]. In 't [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorns]] wort de knoeps van [[krentemik]] vaak ''krente-'' of ''krinteplässien'' eneumd. ==Nedersaksisch== *[[Grunnegs]]: ''knep{{small()|pe}}'' *[[Stellingwarfs]]: ''timpe, tiempe, tumpe'' *[[Urkers]]: ''kreuntjen'' *[[Veluws]]: **''klepsje'' ([[Luntere]]) **''knoeps'' ([[Putten]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]], [[Harskamp]]) **''knufien'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''tufien'' ([[Wezep]], [[Attem]], [[Terwolde]]) **''tumpien'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Stoete]] jvv3kfg1ylb3q4snaszj5p33e6znssu 0 7182 291289 263902 2016-11-04T11:35:47Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verbeendige */ kat wikitext text/x-wiki '''Westerhaar''' is n doarp in de gemeente [[Twenteraand]] in de [[Nederlaand|Nederlaandse]] proveensie [[Oaveriessel]]. Töt de letste gemeentelike herindeling lag Westerhaar in de gemeente [[Vreeznven]]. Ut doarp besteet feiliks oet twee deeln, Westerhaar en Vriezenveensewiek, dat normalerwieze [[De Wieke]] neumd wördt. n Officieëln naam is in t [[Nederlaands]] dan ok ''Westerhaar-Vriezenveensewijk'', wat n laankstn plaatsnaam van heel t laand is. Westerhaar hef um en noabiej 5.000 inwonners. Ut doarp is laandelik bekeand vanweage zien damklub. Dit is al joarn de grootste klub van Nederlaand. Zee bint töt twee moal too kampioen van Nederlaand west. ==Oard en sproake== Westerhaar steet bekeand um t vortloatn van de ''h''. Ze zegnt zelf dus Weste'aa'. Wieter slot t dialekt an bie de aandere noordwest-[[Tweants]]e dialektn, dee at völle [[sallaands]]igheedn inhebt. Ze zegnt bv. '''uus'' en ''uut'' in plaatse van ''hoes'' en ''oet''. ==Leed== Westerhaar hef ok n eegn leedken, det völle edreeid duur [[piraat (radio)|zeandpiraat]]n: ''Heleen - Het lied van Westerhaar''. ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.westerhaardigitaal.nl/ Website dorp Westerhaar] *[http://www.youtube.com/watch?v=PC1LaCTRgIg Heleen - Het lied van Westerhaar 1981 versie] *[http://www.youtube.com/watch?v=FSG5X7_4bYk Heleen - Het lied van Westerhaar 2007 versie] {{Tweanteraand}} [[Kategorie:Tweants_artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tweanteraand (Tweante)]] 3lfmoovuynvjhzhmzz9m14oc1dqdz9o 0 7189 279493 265313 2015-03-27T17:33:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:1955 Citroen 2CV.jpg|thumb|250px|[[Citroën 2CV]]]] '''Citroën''' is een [[Frankriek|Fraans]] [[auto]]märk. 't Bedrief is op-erich deur [[André Citroën]] in 't jaor [[1919]]. Citroën werd in [[2004]] onderdeel van [[PSA Peugeot Citroën]]. De bekendste auto van 't automärk Citroën is de [[Citroën 2CV]], ok wel 't [[ente|entien]] eneumd. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Auto]] [[Kategorie:Fraans bedrief]] r7gndobmj9397umx0xz8r39hbn83skt 0 7193 264633 257530 2013-05-06T21:02:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Arctium lappa01.jpg|thumb|250px|Grote klitse]] [[Ofbeelding:Arctium tomentosum.jpg|thumb|250px|Donzige klitse]] Tot 't geslach '''klitse''' ([[Latien]]: ''Arctium'') beheuren de: *[[Grote klitse]] (''Arctium lappa''), *[[Gewone klitse]] (''Arctium minus''), *[[Donzige klitse]] (''Arctium tomentosum'') en *[[Bosklitse]] (''Arctium nemorosum''). *Vrogger wönnen oek nog de kleine klitse as amparte soorte ezien. De klitse kump in 't wild veur in [[Europa (continent)|Europa]] en [[Azië]]. ==Ekelogie== De klitse kump veur in barmen, ruugten en op open plekken in [[bos]]sen. De [[vruch]]en wonnen verspreid deurdat ze an de vach van dieren blieven hangen. Oek blieven ze an kleren hangen. ==Gebruuk== ===Greunte=== De penwortel van jonge plaanten kan egeten wonnen as [[pastinaak]]. In Europa wonnen de plaante haos neet meer egeten, mar in [[Azië]] is 't nog een populaire greunte. De wortels wonnen in Nederlaand verkoch in Chinese supermarken onder de naam "burdock". De wortels wonnen in 't eerste greuijaor in de [[haarfst|harres]] eoogs, dan hef de plaante nog gien bloemstengels/bloemen ontwikkeld (allinnig de grote leerachtige blaojen en de wortel). De wortels bin vorsbestendig. Ze kunnen 's [[wienter]]s in de grond eleuten wonnen en vlak veur gebruuk eoogs wonnen. A-j in 't wild op zeuk gaon naor disse plaante ku-j 't beste eers zeuken naor de dujelijk herkenbaore klitsebollen, en daornao daor in de buurte zeuken naor plaanten uut 't eerste jaor. De rooie bladstelen zien der een bietjen uut as rebarber, en de blaojen bin leerachtig mit een lichbehaoren, witte onderkaante. Jonge bloemstengels kunnen in 't laote veurjaor veurdat de bloemen verschienen oek egeten wonnen. De smaak liek een bietjen op een [[artisjok]]. ===Medesinaal gebruuk=== Veur medesinaal gebruuk wonnen de wortel in de harres van 't eerste greuijaor of in 't daoropvolgende veurjaor eoogs en edreug. De klitse is volgens de volksgeneeskuns vochofdrievend en bloedreinigend. 't Zol oek warken tegen gevrichsreuma, zweren, maagklachen, haoruutval en dreugte van 't vel op de kop. ===Nedersaksisch=== In t [[Tweants]] kan ne "klitse" ok ne vrouwe wean den veul praot. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaante]] c03ijrgylicrevl0ps42o8oaw3wsoi7 0 7194 289289 39689 2016-10-28T16:52:20Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hulshorst]] [[Kategorie:Zaandverstuving in Nederlaand]] [[Kategorie:Natuurgebied in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] a8j0mxqpkkxya3pri1j4nig22wuzw5d 0 7200 257634 253682 2013-03-11T11:29:27Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 113 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q8441]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:David von Michelangelo.jpg|right|250px|thumb|[[David (Michelangelo)|Doaved]] van [[Michelangelo]], het klassieke veurbeeld van n jongendleke mannelke scheunhaid ien de westerse kunst]] n '''Man''' of n '''kirrel''' is n [[mense|mìnsk]] mit n enkel X-[[chromosoom]] en n Y-chromosoom. t Symbool veur mannelkhaid is ♂. t Woord ''man'' is ôfkomsteg oet t [[Proto-Germoans]], noamelk van t woord ''Manwaz''. Dit woord ston veur elk minselk wezen. Ien de loop van geschiednis is hier de man ien t biezunder mit aanduudboar worden, deurdat de man ien de geschiednis n promininte rol aannomen het. Doardeur wör de [[vraauw]] ien de run de aiven as minderweerdeg zain, woardeur de vraauwen zok ien de joaren '60 van 20e aive [[emancipatie|emansipeerden]] (let weer op t woord ''man'' ien broeken veur aal minselke wezens). Ien t [[Grunnegs]] is t woord ''man'' meer n aalgemain woord en wordt maisttieds nait broekt. Meer broekt is t woord ''kirrel'', dat veuraal spreektoal is, in tieds dat ''man'' meer schrieftoal is. t Meervold van t woord ''man'' is ''mannen'' of ''manluu''. == Kinmaarken == n Man wordt over t algemain kenmaarkt deur de volgende [[geslachtsorgoan]]en: * [[Penis]] met aan t ìnde de [[eikel (anatomie)|ekkel]]. De penis kin n [[ereksie]] vertonen. * [[Scrotum]] (of aaierzak) mit doarin de [[teelaai]]er en [[bieaai]]er * [[Prostoat]] (veurstanderklier) * [[Zoadlaaider]] * [[Zoadbloas]]jes * [[Cowperse klier]] [[Secundaire geslachtskenmaarken]] veur de man binnen: * Roetvörmege [[schoamhoar]] * Promininte [[adamsappel]] * Daipere [[Menselijke stem|stim]] * Gezichtsbehoaren ([[board (hoargrui)|board en snor]]) * Hogere [[spier (anatomie)|spierontwikkelen]] * [[Borsthoar]] == Leegsaksisch == * [[Drèents]]: ** ''keerl'' ** ''man'' (meervoud: ''manlu'') * [[Grunnegs]] ** ''man'' ** ''kirrel'' ** ''manskirrel'' (nl: ''vent'') * [[Tweants]]: ''kearl'' {{info|Hierbiej wördt den -r- neet oet esprökn}} * [[Veluws]]: ** ''man'' ** ''kee{{small()|r}}l'' ** ''vent'' * '''Algemain:''' ''man'' == Boetende hìnwiezen == * [http://www.statbel.fgov.be/figures/d25_nl.asp Middelweerdege lengte en middelweerdeg wicht van Bèlgische en Nederlaandse manluu] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Meenske]] tf7wbrnu4tqovixi1yueqeemxq7y44c 0 7201 293194 272655 2017-05-03T01:42:15Z Speravir 15472 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:2009-08-31-akt-muehla-046.jpg]] → [[File:2009-08-31-akt-muehle-046.jpg]] [[c:COM:FR|rename criteria 3]]: error in filename wikitext text/x-wiki [[Bestaand:2009-08-31-akt-muehle-046.jpg|250px|right|thumb|Aalgemain beeld van n vraauwlieks lichoam.]] n '''Vraauw''' is n [[mense|mìnsk]] mit twij of meer X- (zai onder aander [[triple X-syndroom]]) môr gain Y-[[chromosoom|chromosomen]]. t Symbool veur vraauwliekshaid is ♀. De vraauw is degaine dij n boarmouder en aaierstokken het, woardeur de vraauw degaine is dij n [[kiend|jong]] veurtbrengt. Ien de run van de geschiednis het de vraauw ook aaltied dijent wèst dij de kinder grootbrocht en veur t hoes zörgde. Ien t olle [[Griekenlaand]], woar n hail ìnde [[Man (geslacht)|manluu]] [[Homoseksualiteit|homoseksuweel]] waren, haar de vraauw enkeld de toak kinder te kriegen en veur t hoeshold zörgen, ien tieds dat de mannen zok mit mekoar en t [[leger]] bezeg huilen. Ien t olle [[Olle Egypte|Egypte]] doar ien tegen, haar de vraauw n grotere rol. Summege vraauwen binnen zulfs aan de macht wèst as [[farao]], denk bieveurbeeld aan grote noamen as [[Nefertiti]], [[Hatsjepsoet]] en [[Kleopatra]]. Ien t [[Grunnegs]] wordt t woord ''vraauw'' ook broekt as aanduden veur n vraauwliekse echtegenoot. Dochs is t oorspronkelke woord veur dizze betaikenen ''wief'', môr deurdat t woord ''wijf'' ien t Nederlaands n haile negatieve bieklaank het, wordt dit tegenswoordeg nait meer zo veul zègd. t Meervold van t woord ''vraauw'' is ''vraauwen'', ''vraauwluu'', ''vraauwlie'', ''vruilie''. == Kenmaarken == t Lichoam van n vraauw wordt kenmaarkt deur de volgende [[geslachtsorgoan]]en: * [[Vagina]]. Ien de iengong zit t [[moagdenvlies]] (hymen) en aan t ìnde de [[boarmoudermond]]. * [[Boarmouder]] * [[Aaierstok]]ken (ovarium) en [[aailaaider]]s (tuba) * [[Schoamlip]]pen en [[venusheuvel]] * [[Clitoris]] (kitteloar) [[Secundaire geslachtskenmaarken]] veur de vraauw binnen: * drijhoukeg [[Schoamhoar]] * [[borst]]ontwikkelen * verbraiden van de [[bekken (anatomie)|bekken]] == Leegsaksisch == * [[Drèents]]: ** ''vraauw'' ** ''vrouw{{small()|e}}'' ** ''mèens{{small()|e}}'' <small>(informeel/negatief)</small> ** ''mèensk'' <small>(informeel/negatief)</small> ** ''minsk'' <small>(informeel/negatief)</small> ** ''wief'' <small>(informeel/negatief)</small> * [[Grunnegs]]: ** ''vraauw'' ** ''wief'' (ook voak broekt om ''vraauwliekse echtgenoot'' mit aan te duden) ** ''mìnsk'' (negoatief; voak bedould as ''olle vraauw'') * [[Stellingwarfs]]: ''vrouw'' * [[Tweants]]: ** ''vrouwe'' ** ''meanske'' (euldere vrouwe, mangs ook negatief) ** ''wief'' (negatief, mangs nog as grèpken bedoold) ** ''vrommes'' * [[Urkers]]: ''vrouw, weef'' * [[Veluws]]: ** ''vrouw{{small()|e}}'' ** ''vrouwmense'' ** ''frommes'' ** ''wief, weef'' <small>(negetief)</small> [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Meenske]] 9lrkim1v90kfp6af19t63f3qcw4bl7q 0 7202 277722 272072 2015-02-27T16:09:04Z 77.248.187.131 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:American Boy Scouts sitting around a campfire ring at a week long summer camp.png|250px|thumb|Amerikoanse jongen bie de padvinderiej]] n '''Jong''' of n '''boi''' is n [[Man (geslacht)|mannelk]] [[mense|mìnsk]], maisstieds [[kiend|kind]] of [[puber]]. t Woord ''jong'' wordt tegenswoordeg maisttieds bruukt om t verschil te môken ien leeftied (dus gain man) en geslacht (dus gain [[wicht]]). Oorspronkelk betaikent t woord ''jong'' gewoon ''jong mìnselk wezen'', môr t is loater n spesifiek woord veur n mannelk [[mense|mìnzen]][[jong (dier)|jong]] worden. t Woord ''boi'', dat ook bruukt wordt in t [[Oostfrais Leegsaksisch|Oostfrais]] is verwaant aan t Engelse woord ''boy'' en het middelkerwies de oorsprong ien t olle [[Anglo-Saksische]] woord ''boia'' dat noast ''jong'' ook ''sloaf'' betaikende. t Meervold vant woord ''boi'' is ''bois'' en t meervold van t woord ''jong'' is ''jongs'' of ''jongen''. t Meervold ''jongen'' kin ook bruukt worden veur kinder in t aalgemain, bieveurbeeld ''Dij jongen binnen aan t speulen'' ([[Nederlaands]]: ''Die kinderen zijn aan het spelen''). == Leegsaksisch == * [[Drèents]]: ''jong{{small()|e}}'' (klein jong: ''jonggie{{small()|n}}'', ''jonkie{{small()|n}}'') * [[Grunnegs|Grunnegs-]][[Oostfrais Leegsaksisch|Oostfreesk]]: **''jong'' **''boi'' (negoatief; klainerend) * [[Stellingwarfs]]: ''jonge'' * [[Tweants]]: **''jongn'', ''jonge'', ''j{{small()|}}(e)unkn'' **''kearlken'' (kleaine jonge, oonder 10 joar) **''jongkearl'' (euldere jonge, boawn de 16 joar) * [[Veluws]]: **''jong{{small()|e}}'' **''jochie{{small()|n}}'' **''jonchien'' ([[Epe]], [[Une]], [[Elburg]], [[Attem]]) **''jonk'' ([[Attem]]) **''jongetjen'' **''jungien, junkien'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''junksken'' ([[Klanenbeek]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''keerltjen'' **''ventje{{small()|n}}, ventie{{small()|n}}'' ** ''knulletjen'' ([[Loen]]) ** ''bruuisien'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Meenske]] 05v2zwu7zawra3boqqpt8iruqumrz9o 0 7203 39724 2007-06-22T12:32:32Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Deern]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Deern]] bxg6ojnf5cd78auxd4bne4k6wv1im53 0 7204 39730 2007-06-22T12:48:51Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Vraauw]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[vraauw]] sadkl1g6wah15mz0bry18mr4v211zoy 0 7205 54758 39734 2007-12-13T14:06:10Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oostfreisk Nederduutsk]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oostfreisk Nederduutsk]] q1x66ptyd131fzlxjagehnsk0qjr6h0 0 7206 39745 2007-06-22T13:14:18Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Jong (geslacht)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[jong (geslacht)]] r8fm1iq7syyzn234vs06dd74xgco98s 0 7207 257635 220433 2013-03-11T11:29:28Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 4 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q417539]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Jong''' kin verwiezen noar: *[[Jong (geslacht)]] - t tegenoverstelde van n [[deern|wicht]]. *[[Jong (leaftied)]] - t tegenoverstelde van old. *n Jong van n daar: [[Jong (dier)]] {{dv}} e7qkv4oq85xl41h2hp2yfdy6pou2xts 0 7208 284606 278713 2016-05-24T09:50:55Z Diederikkoops 6582 /* Veluwe, Sallaand, Noord-Oaveriessel */ wikitext text/x-wiki Hieronder vie'j n lieste achternamen mit n [[Nedersaksies]]e herkomst of die veul veurkoemen in t Nedersaksiese taalgebied. Veul typies Saksiese achternamen wörden onder aandere ekemarkt deur de achtervoegsels -ing of -ink. ==Achterhoek== {| {{prettytable}} width="60%" |- ! Achtername ! Uutleg |- |Abbink|| adresname |- |Averdonk|| adresname |- |Balink|| adresname |- |Bekerink|| adresname |- |Bennink|| adresname |- |Beernink|| adresname |- |Blekkink|| adresname |- |Boijink|| adresname |- |Brummelstroete, te|| adresname |- |Debbink|| adresname |- |Dieterink|| adresname |- |Dijsselbrink|| adresname |- |Eppink|| adresname |- |Essink|| adresname |- |Fukkink|| adresname |- |Garverdink|| adresname |- |Geelinck|| adresname |- |Geesink|| adresname |- |Greevin(g)k|| adresname |- |Haitink|| adresname |- |Haverkamp|| adresname |- |Heijenk, Heijink, Hijink|| adresname |- |Heijting, Heijtink|| adresname |- |Helmink|| adresname |- |Hemmink|| adresname |- |Hessink|| adresname |- |Hijink|| adresname |- |Hiddink|| adresname |- |Hilbelink|| adresname |- |Hoetink|| adresname |- |Hoijtink, Hoitink|| adresname |- |Jasink|| adresname |- |Kaa(r)link|| adresname |- |Kaemingk|| adresname |- |Keusink|| adresname |- |Kossink|| adresname |- |Kruiselbrink|| adresname |- |Krosenbrink|| adresname |- |Lensink|| adresname |- |Lutjenkossink|| adresname |- |Luttikholt|| adresname <ref>[http://www.meertens.knaw.nl/nfb/detail_naam.php?gba_naam=Luttikholt&nfd_naam=Luttikholt&info=documentatie&operator=eq&taal= Meertens instituut ovver Luttikholt] </ref> |- |Meerdink|| adresname |- |Menting, Mentink|| adresname |- |Onnink|| adresname |- |Oonk|| adresname <ref>http://www.meertens.knaw.nl/nfb/detail_naam.php?gba_lcnaam=oonk&gba_naam=Oonk&nfd_naam=Oonk&operator=eq&taal=</ref> |- |Oosin(c)k|| adresname |- |Poppink|| adresname |- |Reesink|| adresname |- |Seelinck|| adresname |- |Roerdink|| adresname |- |Ruterink|| adresname |- |Saalmink, Saaltink|| adresname |- |Seesink|| adresname |- |Sevink|| adresname |- |Sikkink|| adresname |- |Simmelink|| adresname |- |Siemerink|| adresname |- |Staring|| adresname |- |Stemerdink|| adresname |- |Swijtink|| adresname |- |Tenkink|| adresname |- |Teesink|| adresname |- |Thijeenk|| adresname |- |Ubbink|| adresname |- |Vardink|| adresname |- |Veerink|| adresname |- |Wamelink|| adresname |- |Warrierdink|| adresname |- |Wassink|| adresname |- |Weenink|| adresname |- |Wensink|| adresname |- |Wichers, Wiegers|| patroniem |- |Wijberdink|| adresname |- |Wijgink|| adresname |- |Wikkerink|| adresname |- |Willink|| adresname |- |Wullink|| adresname; boerderieje bie Zellem, oldste vermelding uut 1380 |- |Zaalmink|| adresname |} ==Bentheim== *''Rigterink'' *''Rötterink'' *''Brinkhoff'' ==Drenthe== {| {{prettytable}} width="60%" |- ! Achtername ! Uutleg |- |Averes|| adresname |- |Boxem|| toponiem |- |Haverkamp|| adresname |- |Heijting|| adresname |- |Hoiting, Hoitzing|| adresname |- |Jalvingh|| adresname |- |Lohues, Lohuis|| adresname |- |Manting|| adresname |- |Oldenbeuving|| adresname, twie dielen |- |Oldengarm|| adresname, twie dielen |- |Remmelts|| patroniem (zeune of dochter van Remmelt) |- |Wichers, Wiechers, Wijchers, Wiegers|| patroniem |- |Wobben|| patroniem |} ==Veluwe, Sallaand, Noord-Oaveriessel== {| {{prettytable}} width="60%" |- ! Achtername ! Uutleg |- |Aalberts|| 't jong van Aalbert |- |Averink|| adresname |- |Beld/Belt||D'r bint veule variaanten op en samenstellings mit Beld/Belt, zoas Van de Beld, Kleinlugtenbelt, Meulenbeld |- |Berns|| 't jong van Berend |- |Boes<small>(</small>s<small>)</small>enkool|| metonymische beroepsname ([[Ni'jlusen]]) |- |Bongerds|| of-eleid van [[boengerd]] |- |Brassien|| patroniem, kump ok veur as Brasjen ([[Ni'jlusen]]) |- |Brummel, van|| toponiem |- |Dalsem, van / Van Dalsen|| toponiem: iene van [[Dalsen]] |- |Doornink|| adresname |- |Evenboer|| adresname, beroepsname |- |Flier|| adresname |- |Geurts|| 't jong van Geurt |- |Haverkamp|| adresname |- |Hell, van|| ofkomstig uut [[Helderbuurt]] |- |Hul, van 't|| adresname |- |Huzen|| mangs vertaald as Huizen ([[Ni'jlusen]]) |- |Kamphorst|| adresname |- |Katoele|| vogelname (oele, karkoele) ([[Ni'jlusen]]) |- |[[Kieft]]|| de naam van een voegel (NL: kieviet) |- |Kiek in de Vegte|| adresname, kump ok veur as Kijk in de Vegt<small>(</small>e<small>)</small> / Vecht ([[Asselt]]) |- |Kleinlugte(n)belt|| ([[Ni'jlusen]]) |- |Koezen|| ([[Ni'jlusen]]) |- |Kuterman|| adresname ([[Ni'jlusen]]) |- |Logtmeijer|| adresname; beroepsname ([[Kop van Oaveriessel]]) |- |Lohues, Lohuis|| adresname |- |Loo, van|| ofkomstig uut [['t Loo]] |- |Lubberts|| de jonge van [[Nedersaksische veurnamen#Veluwe|Lubbert]] (umgeving [[Raolte]]) |- |Lubbersen|| 't jong van [[Nedersaksische veurnamen#Veluwe|Lubbert]] (umgeving [[Putten]]) |- |Mulderij|| hef van doon mit de [[meule]] |- |Oldeman|| |- |Oldenhof|| adresname |- |Riezebos|| adresnaam (uut Mastenbroek, tussen [[Zwolle]] en [[Asselt]]) |- |Rekers|| de jonge van Reker |- |Schuurman|| adresname |- |Spronk|| adresname |- |Vrieling, Vrielink|| adresnaam |- |Vruggink|| adresnaam |- |Wajer|| adresnaam |- |Westerink|| adresnaam |- |Wichers, Wiechers, Wiegers|| patroniem |- |Wicherson, Wijcherson|| patroniem |- |Witpeerd|| adresname, kump ok veur as Witpaard ([[Ni'jlusen]]) |- |Wobben|| patroniem |- |Wolf|| de naam van een bees |- |Zunnebeld|| adresname ([[Sallaand]]) |} ==Twente== {| {{prettytable}} width="60%" |- !Achtername !Oetleg |- |Aaftink | |- |Aalderink | |- |Aaltink | |- |Abbink | |- |Achteres(ch), Agteres(ch) | |- |Alferink | |- |Altink | |- |Arends |Patroniem, zönne van Arend |- |Assink | |- |Averdieck, Averdijk | |- |Averes(ch) | |- |Averink | |- |Baan | |- |Bargboer | |- |Bargpeter | |- |Beld/Belt, van den | |- |Beldman/Beltman | |- |Bek<small>(</small>k<small>)</small>e<small>(</small>n<small>)</small>dam |Arf biej [[Deepn]]: 'n dam an ne bekke' |- |Berg, Van De | |- |Berge, Ten | |- |Bijvank, Olde | |- |Boerman | |- |Bolscher, Ten | |- |Borghuis | |- |Breukink | |- |Brinke, ten | |- |Brinkman | |- |Brinks | |- |Bruggink | |- |Bruins | |- |Bökkerink | |- |Borkent | |- |Brummelhuis, ten | |- |Dam | |- |Dammers | |- |Damveld | |- |Dannenberg |gebeed bie [[Riessen]] |- |Dekker | |- |Denekamp | |- |Dennekamp | |- |Dijkink | |- |Eeftink | |- Hesselink |Eertink | |- |Eshuis | |- |Geerdink | |- |Geerling | |- |Groothengel | |- |Groteboer | |- |Haar, Ter | |- |Haarhuis | |- |Harmsel, ter | |- |Harmsen |Patroniem, zönne van Harm | |- |Haverkamp | |- |Hemink | |-hesselink |Hemmink, Groot | |- |Hendriks |Patroniem, zönne van Hendrik |- |Heutink | |- |Hinnen |patroniem, van Hinne |- |Lammertink | |- |Leetink, klein | |- |Lensink | |- |Lenselink | |- |Leusink | |- |Ligtenberg/Lichtenberg |[[Noaberskop]] [[Leggenbarg]] bie [[Riesn]] |- |Luttikhuis, olde | |- |Kamphuis | |- |Kastenberg | |- |Markerink | |- |Markvoort | |- |Nieuwenhuis | |- |Nijhuis | |- |Nijsink/Nijzink | |- |Nuisink/Nuizink | |- |Nikkels | |- |Oolbekkink | |- |Perik | |- |Pierik | |- |Pluimers | |- |Poortman |Bewoarders van vrogere stadspoortn |- |Schapink | |- |Scheper(s) |warn skepers |- |Scheppink | |- |Scholten |Warn skooltnboern |- |Schooten | |- |Schot | |- |Schothans | |- |Schreurs | |- |Slag | |- |Slaghekke | |- |Slagman | |- |Sleiderink | |- |Staring/Starink, kleine | |- |Steege, Ter | |- |Tankink |van bie de Tankenberg |- |Tijhuis, tiehoes | |- |T(h)ijink | |- |Tjoink | |- |Tukkers | |- |Vennegoor of Hesselink |''of'' is oold-Neerlaands vuur ''van'' |- |Veurink | |- |Vreelink | |- |Vrielink | |- |Vlierman | |- |Voortman | |- |Waanders |patroniem, zönne van Waander |- |Weernink, (Olde) | |- |Wessels |patroniem, zönne van Wessel |- |Wichers, Wiegers |patroniem |- |Wo(o)lderink/Wo(o)lterink | |- |Zwienenbarg, Zwienenberg | |- |Zwierink | |- |Zwoferink | |- |Zwolsman | |- |} ==Grunnen en Oostfraislaand== {{heufdartikel|Grunnegs-Oostfraise femilienoamen|gos}} Femilienoamen mit n Grunnegse of Oostfraise heerkomst worden onder aander kenmaarkt deur de aachtervougsels -ma en -da. Dit kint man soamen mit de aachtervougsels -ga en -stra ook veul in [[Frieslaand|Westlaauwers Fraislaand]]. Dit is dus ook nait Saksisch môr is n overbliefsel van de Fraise toal en kultuur dij ien Grunnen en Oostfraislaand ien broeken wèst het. Ien de Veenkelonien en Westerwôlde kommen veul noamen veur dij ìndegen op -ker en -tjer. '''Let op:''' summege femilinoamen kommen óók oet aander gebieden as Grunnen en Oostfraislaand, noamelk oet [[Frieslaand|Fraislaand]], [[Drenthe|de Drìnt]] of t [[Emslaand]]. == Zie oek == * [[Nedersaksische veurnamen]] == Wellen, referensies == <references /> {{Nedersaksische spraokgidsen}} [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Kategorie:Nedersaksiese woorden en begrippen|Achternamen]] 5rehph0io1a8j3r9qmmt761f0rt90z7 0 7209 39772 2007-06-22T16:12:33Z 81.205.234.85 deurverwiezing naor [[Oostfraislaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oostfraislaand]] 2gg91k5zkembh5rsl6ogt1m8pasr6be 0 7210 291430 263480 2016-11-04T15:56:00Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:brager.jpg|thumb|250px|De Brager]] '''Geestern''' of '''Geester''' is t op een noa grootste doarp van de gemeente [[Tubbige]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. Geestern hef iets meer as 4.000 inwonners. De inwonners van t doarp bint oaverwegnd [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katteliek]]. De plaats heurt töt t type van de lösse [[esdoarp|esdöarpe]]. In [[1268]] wördn t doarp al neumd as ''Geysteren''. In Geestern hebt ze alle joarn ene van de grötste [[Karnevaal|Karnaval]]soptochtn van [[Neerlaand]]. {{Tubbige}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tubbige]] 4bgl8czfh07qmxoyjtdcclbblpxbmcq 0 7211 39809 2007-06-23T09:40:07Z Servien 7 [[Geesteren (Tubbargn)]] is ewiezigd naor [[Geestern]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Geestern]] o49z3fhnljcec0bhunljp0max4at08u 0 7212 283058 275927 2015-08-16T14:46:37Z 85.76.0.66 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Groot_Contstantia_vineyard.jpg |thumb|250px|Een wingerd in [[Zuud-Afrika]]]] Een '''wingerd''' is een stuk [[laandbouw|landbouwgroend]] waor [[druve]]planten op greuien die oenderhouwen worren deur de [[wienboer]]en die 't stuk groend in bezit hen. Een bekende ummuurde wingerd is [[Clos de Vougeot]] in Vougeot, dat beheurt tot de [[Côtes de Nuits (wienstreek)|Côtes de Nuits]]. In vroggere tiejen salueerde 't [[Frankriek|Franse]] leger as ze veurbie Clos de Vougeot kwammen. == Nedersaksisch == * [[Stellingwarfs]]: ''wiengaorde'' * [[Veluws]]: ''wingerd'' == Zie ook == * [[Wien]] * [[Boengerd]] {{Commonscat|Vineyards}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Laandbouw]] 359qktqyus9vyjkz0n8i73sdgepj107 0 7215 291378 291326 2016-11-04T15:00:41Z Wwikix 13678 /* Rifferenties */ -kat wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Heldern | bestaandsnaam vlagge = Hellendoorn vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Hellendoorn wapen.svg | lokatie = LocatieHellendoorn | proveensie = [[Oaveriessel]] | heufdplaats = [[Nijverdal]] | öppervlakte = 139,03 | öppervlakte laand = 138,16 | öppervlakte water = 0,87 | inwonners = 36.118 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 261 | breedtegroad = 52/21/0/N | lengtegroad = 6/27/0/E | verkeersoader = N35, N347; spoorlienen [[Zwolle]]-[[Almelo]] en [[Mariënbarg]]-Almelo | netnummer = 0546, 0548 | postkode = 7440-7449, 7683, 7687-7689 | webstie = [http://www.hellendoorn.nl www.hellendoorn.nl] }} '''Heldern''' of '''Healndoorn''' (in t [[Nederlaands]]: ''Hellendoorn'') is n [[gemiente (bestuur)|gemeante]] en n doarp in [[Oaveriessel]] op/biej de greanze van [[Sallaand]] en [[Tweante]]. De gemeante har op [[1 juli]] [[2006]] 36.118 inwonners op n öppervlakte van 139,03 [[vierkaante kilemeter|km²]].<ref>[http://www.cbs.nl Centraal Bureau van de Statistiek]</ref> Heldern is vuural bekend wördn duur [[Avonturenpark Hellendoorn]]. De gemeante Heldern maakt deel oet van de [[plusregio]] [[Regio Tweante]], mer beheurt historisch zeen töt [[Sallaand]]. == Oaverige döarpe en boerskopn == [[Doarle]], [[Doarserveld]], [[Eeln en Rhaan]], [[Egede]], [[Hoarle (Healdern)|Hoarle]], [[Hankate]], [[Heksel]], [[Hulsn (Healdern)|Hulsn]], [[Marle (Heldern)|Marle]], [[Nijverdal]] (gemeantehoes) en [[Piksen]]. == Geboorn in Heldern == * [[Johanna van Buren]] ([[20 december]] [[1881]]), dichteres * [[Herman Ponsteen]] ([[27 meert]] [[1953]]), wielrenner * [[Rob Harmeling]] ([[4 december]] [[1964]]), wielrenner * [[Jan Nijen Twilhaar]], onderzeuker van t plat ==Te doon in Heldern== * [[Zunnewendefestival]] * [[Dauwpop]] == Oalde doarpsgezichtn == <gallery> Ofbeelding:Hellendoorn Oude Ansicht Ingang Dorp.PNG|De ingaank van Heldern roond [[1910]] Ofbeelding:Hellendoorn Hervormde Kerk 1905.PNG|Hervörmde Kearke roond [[1905]] Ofbeelding:Hellendoorn Dorpstraat 1910.PNG|Doarpstroat roond [[1910]] </gallery> == Rifferenties == <references /> {{Oaveriessel}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Heldern (Sallaand)]] [[Kategorie:Heldern| ]] fgmujd63sy50mp4n1045vvv4x6l2kgf 8 7216 45344 39837 2007-09-03T09:38:36Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Waorschuwing: je maken een pagina an dee eerder al vort-edaon is.''' Bedenk eers of 't neudig is um disse pagina veerder te bewarken. 't Logboek mit de rejen(s) waorumme as disse pagina vort-edaon is, wonnen veur de dudelijkheid eteund: somzl55yl1ueenpam2mcgfpxopxex69 6 7222 168248 128143 2010-11-24T10:06:35Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == van nl-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Zwartewaterlaand]] bd94lxr4nbfoo8wo6z9pzqfttzu1hl9 0 7223 291989 291721 2016-12-05T16:15:08Z Stephan 0796 13116 wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Zwärtewäterlaand | bestaansnaeme vlagge = Zwartewaterland flag outline.png | bestaansnaeme waopen = Zwärtewäterlaand waopen.jpg | lekaosie = LocatieZwartewaterland | perveensie = [[Oaveriessel|Overiessel]] | heufdplak = [[Asselt]] | oppervlak = 87,86 | oppervlak laand = 82,69 | oppervlak waeter = 5,17 | inwoners = 22.254 | daotum inwoners = [[1 april]] [[2016]] | dichthied = 269 | brettegraod = 52/35/0/N | lengtegraod = 6/5/0/E | verkeersaoder = N331, N334, N377 | netnummer = 038 | postkode = 8060-8064, 8280-8299 | webstee = [http://www.zwartewaterland.nl www.zwartewaterland.nl] | }} [[Ofbeelding:Hasselt.jpg|thumb|right|Asselt, ezien vanof de [[Brogge (bouwwark)|brugge]] over 't [[Zwärte Wäter]]]] '''Zwärtewäterlaand''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Zwartewaterland'') is een [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in de pervinsie [[Oaveriessel|Overiessel]]. In [[2001]] bin de gemienten [[Gällemuun]], [[De Sluus]] en [[Asselt]] ierin samen-egaon. De gemiente ad op [[1 april]] [[2016]] 22.254 inwoners (bron: CBS) en ef een oppervlakte van 87,86 [[vierkaante kilemeter|km²]]. == Kernen == [[Baarlo (Zwärtewäterlaand)|Baarlo]], [[Cällemuun]], [[De Velde]], [[Gällemuun]], [[Asselt]], [[Kamperzeediek-Oost]], [[Kamperzeediek-West]], [[Kievitsnest]], [[Mastenbroek]] (gedieltelijk), [[Zwärtewätersklooster]] en [[De Sluus]]. == Openbaor vervoer == 't Openbaor vervoer in de gemiente Zwärtewäterlaand wördt verzörgd deur [[Connexxion]]. De belangriekste lienen bin: * 70: Zwolle-Zwolle noord-Asselt-De Sluus-Stienwiek * 71/171: Zwolle-Asselt-De Sluus-Veno-Marknesse-Emmeloord * 73: Meppel-De Sluus * 74: Zwolle-Asselt-Gällemuun-Kamperzeediek-Iesselmuun-Kampen == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.zwartewaterland.nl Webstèè van de gemiente] * [http://www.hanzesteden.info Webstèè Anzesteden langes de Iessel] {{Dialekt|sdz}} {{Oaveriessel}} {{Commonscat|Zwartewaterland}} {{DEFAULTSORT:Zwartewaterlaand}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Zwärtewäterlaand| ]] 3pmsqhp8g33yv9z29szjxfg8no4tjez 0 7226 291726 289653 2016-11-10T15:27:34Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''De Velde''' is een [[buurtschop|buurtskap]] in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Zwärtewäterlaand]], in de Nederlaanse [[previnsies van Nederlaand|pervinsie]] [[Oaveriessel|Overiessel]]. De Velde is elegen tussen de dörpen [[Asselt]] en [[De Sluus]] en vaalt formeel onder De Sluus. 't Be-eurde ok tot 2001 tot de gemiente De Sluus veurdät 't opgong in de gemiente Zwärtewäterlaand. In [[1877]] kump de pläse ok veur as ''Ten Velde'' en ''Velde''. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Zwärtewäterlaand]] j3uqr06fb7lzrbij4qkvwqwl4ais0au 14 7227 261061 251849 2013-04-02T19:05:46Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 114 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q8490990]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Germanic languages}} [[Kategorie:Taol]] [[Kategorie:Germoans vôlk]] 450x2u4zv3kych60j5xmiyoch06qeu4 0 7228 39962 2007-06-24T13:34:06Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Gelders-Oaveriessels]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Gelders-Oaveriessels]] 3dqflucz5q8f22ojqrs7lk2m3szu0k2 0 7230 269177 40020 2013-08-08T01:32:26Z タチコマ robot 6976 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Utrecht (provinsie)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Utrecht (provinsie)]] 8sxnxjsm6n7q6ur3xpirmmt15p6kuol 0 7231 291128 270727 2016-11-03T14:29:16Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki t '''Amersfoorts''' is n [[Eemlangds]] dialekt dat ok wel tot de [[West-Veluws]]e dialektgroep van t [[Nedersaksies]] erekend wort. t Amersfoorts wier espreuken in [[Amersfoort]] en in de drekte omgeving dervan, maor is nong zo goed as uutestörven. In [[september]] [[2008]] wier der n boekje over t Amersfoorts eprissenteerd: ''Amersfoortse praat. Een stad in taal en verhaal''. n Paor veurbeelden van Amersfoortse woorden bin ''ouwewijvetene'' of ''[[platte peters]]'' en ''[[grup]]'' veur t Nederlangdse woord ''greppel''. {{Dialekt|wvel|Bunsjoten|Algemene Nedersaksiese Sjriefwieze}} [[Kategorie:Veluws]] [[Kategorie:Streektaol in Utrecht]] rpb2mps9c9yf6w9quil6p78w8ozu4ju 0 7242 284870 264892 2016-06-17T11:42:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LocationAsia.png|right|300px|Azie]] '''Azie''' is t grootste [[kontinent]] ter wereld. Aan de westkaant grenst t aan [[Europa (werelddeel)|Europa]] en [[Afrika]], in t noorden aan de [[Arktische Ozeoan]], in t oosten en zuudoosten aan de [[Grode Ozeoan]] en in t zuden aan de [[Indische Ozeoan]]. In t joar 2006 woonde der op t kontinent sikkom 3,97 miljard [[mense|mìnsken]], dit is 61% van de totoale wereldbevôlken (6,50 miljard). Azie bedekt mit n oppervlakte van 43.810.000 km², 8,6% van de totoale oppervlakte van de [[eerde]] en 29,4% van de totoale laandoppervlakte. == Definitsie van Azie == t Kontinent Azie wordt definieerd deur Europa en Afrika ôf te trekken van de [[Afrika-Eurazie|Afrika-Euraziatische]] laandmassa. De precieze grenzen van t kontinent binnen nait hailmoal dudelk (spesjoal veur [[kartogroaf|nait-kartogroafen]]). Azie en Afrika binnen van mekoar schaaiden deur t [[Suezknoal]] ([[Laandengte van Suez]]). De grens van Europa en Azie lopt grofweg via de [[Dardanellen]], de [[Zee van Marmara]], de [[Bosporus]], de [[Zwarte Zee]], t [[Kaukasusgebaargte]] (nait hailmoal onomstreden summege mìnsken ploatsen de liende via de [[Koema-Manytsjleegte]]), de [[Kaspische Zee]], de [[Oeral (revier)|Oeralrivier]] (nevvens aanderen de [[Emba]]rivier) en de [[Oeral (gebaargte)|Oeral]] noar [[Nova Zembla]]. '''De volgende gebieden valen dus hieronder:''' * t Aziatische vaastelaand; * de [[eilaand|ailaanden]] op t Aziatisch [[kontinentoal plat]]; * ailaanden dij nait op t Aziatisch kontinentoal plat liggen môr gewoonlek zain worden as dail van Azie; == Laanden in Azie == Tot Azie beheuren de volgende gebieden (alfabetisch): {| style="margin:0 auto;" align=center width=100% |align=left colspan=2|'''Onôfhaankelke laanden:''' [[Afghanistan]] – [[Armenie]] – [[Azerbaidzjan]]<ref name="Azerbaidzjan" /> – [[Bahrein]] – [[Bangladesh]] – [[Bhutan]] – [[Brunei]] – [[Kambodja]] – [[Volksrippebliek China|China]] – [[Cyprus]]<ref name="Cyprus" /> – [[Egypte (laand)|Egypte]]<ref name="Egypte" /> – [[Filipienen]]<ref name="ailaanden" /> – [[Georgie]] – [[India]] – [[Indonezie]]<ref name="ailaanden" /><ref name="Indonezie" /> – [[Irak]] – [[Iran]] – [[Israël]] – [[Japan]] – [[Jemen]] – [[Jordanie]] – [[Kazachstan]]<ref name="Kazachstan" /> – [[Kirgizie]] – [[Koeweit]] – [[Laos]] – [[Libanon (laand)|Libanon]] – [[Malediven]]<ref name="ailaanden" /> – [[Malaizie]] – [[Mongolie]] – [[Myanmar]] – [[Nepal]] – [[Noord-Korea]] – [[Oezbekistan]] – [[Oman]] – [[Oost-Timor]]<ref name="ailaanden" /> – [[Pakistan]] – [[Qatar]] – [[Ruslaand]]<ref name="Ruslaand" /> – [[Saoedi-Aroabie]] - [[Singapore]] – [[Sri Lanka]] – [[Syrie]] – [[Tadzjikistan]] – [[Thailaand]] – [[Turkije]]<ref name="Turkije" /> – [[Turkmenistan]] – [[Verainde Arabische Emiroaten]] – [[Vietnam]] – [[Zuudkorea]] |- |align=left colspan=2| '''Gebieden mit betwiste stoatus / bezette gebieden:''' [[Abchazie]] - [[Aksai Chin]] – [[Gazastrook]] – [[Jammu en Kasjmir (gebied)|Jammu en Kasjmir]] – [[Koerdistan]] – [[Nagorno-Karabach]] – [[Paracelailaanden]]<ref name="ailaanden" /> – [[Shaksgam]] – [[Spratly-ailaanden]]<ref name="ailaanden" /> – [[Taiwan]]<ref name="Taiwan" /> – [[Tibet (gebied)|Tibet]] – [[Turkse Republiek Noordcyprus]]<ref name="Cyprus" /><ref name="ailaanden" /> – [[Westelke Jordoanoever]] - [[Zuudossetië]] |} == Noten == <references> <ref name="ailaanden">Aalhouwel dizze ailaanden nait op t Aziatisch kontinentoal plat liggen worden ze normoal sproken toch zain as ailaanden dij bie Azie heuren.</ref> <ref name="Cyprus">Ôfhaankelk van de bron wordt Cyprus soms zain as n Europees, dan weer as n Aziatisch laand.</ref> <ref name="Azerbaidzjan">Gedailte in t zuden van t Kaukasusgebaargte.</ref> <ref name="Egypte">Gedailte in t oosten van de [[Laandengte van Suez]] ([[Suezknoal]]).</ref> <ref name="Indonezie">Gedailte in t westen van de [[Zee van Halmahera]], de [[Keramzee]] en de [[Arafurazee]].</ref> <ref name="Kazachstan">Gedailte in t oosten van t gebaargte [[Oeral (gebaargte)|Oeral]] en de rivier de [[Oeral (revier)|Oeral]].</ref> <ref name="Turkije">Gedailte in t oosten en t zuden van de [[Bosporus]], de [[Zee van Marmara]] en de [[Dardanellen]].</ref> <ref name="Ruslaand">Gedailte in t oosten van t [[Oeral (gebaargte)|Oeralgebaargte]].</ref> <ref name="Taiwan">Nevvens summege mìnsken is Taiwan n onôfhaankelk laand, nevvens n aander weer een provìnzie van de [[Volksrippebliek China|Vôlksrepubliek China]]. Bovendien claimt China Taiwan ook nog as n provìnzie. De stoatus van Taiwan is betwist en doarom stait t bie betwiste gebieden.</ref> </references> {{Dialekt|gos}} [[Kategorie:Azië|*]] ivzwvc7b73iy1frha54pd5p1jcmkraw 0 7243 40182 2007-06-27T20:23:55Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Azie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Azie]] jqij0vwif21f0gm2yoglk79kaakaako 0 7244 264347 257553 2013-05-06T19:55:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Karte_Schweiz.png|thumb|250px|De ligging van Montana]] '''Montana''' is een gemeente en een plase in 't [[Zwitserlaand|Zwitserse]] kanton [[Wallis (kanton)|Wallis]], en maakt deel uut van 't district [[Sierre (district)|Sierre]]. Montana ef ongeveer 2.262 inwoners. De gemeente stiet veural bekend as [[ski]]-oord en ef al verskillende grote wedstrieden eorganiseerd. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.montana.ch/ Officiële webstee] (Frans) *[http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index/regionen/regionalportraets/gemeindesuche.print.html?geographyID=6243 Statistische gegevens over disse gemeente bi'j ''Bundesamt für Statistik''] {{Commonscat|Crans Montana}} [[Kategorie:Oost-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Zwitserlaand]] 0r2lz6uoc1yjtngczd2t59s0qcvul34 14 7245 266737 257552 2013-05-10T20:22:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Switzerland}} [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Laand]] nswb5av4chkj9p4ahnsoj8zb52wdaxi 0 7246 279127 274685 2015-03-27T16:33:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki Een '''muntienhied''' of een '''valuta''' is een officieel geldig [[betaelmiddel]] van een laand. Zoe'n betaelmiddel is vaastelegd deur de regering van een laand, hiermit wodt veural et munt- en briefpepiergeld bedoeld. De meerste muntienhieden wodden op de internationaole [[haandelsbeurs|haandelsbeurzen]] verkocht. De pries die daorveur betaeld wodt, wodt een [[wisselkoers]] enuumd. Veurbeelden van muntienhieden bin de [[euro]], de [[Amerikaanse dollar]], de [[Engelse pond]], de veurmaolige Nederlaanse [[geulden|gullen]] en gao zo mar deur. Wereldwied bin der op dit stuit [[ISO 4217|meer as 160 officiële muntienhieden]], mar allienig de twie gebrukelikste muntienhieden wereldwied, de [[Amerikaanse dollar]] en de [[euro]], gellen as internationaole [[reservevaluta]]. Pattie meensken rekenen hier de [[Japan]]se [[Yen]] ok bi'j. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Muntienhied]] dprdlrpju6t6eynthbjsty18mfn50h7 0 7247 40385 2007-06-28T15:39:03Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Muntienhied]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Muntienhied]] i8tsgjbwaocnrw34zrrmy7tf0q7z1r9 0 7248 40419 2007-06-28T17:39:23Z Steinbach 12 deurverwiezing naor [[Muntienhied]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Muntienhied]] g3csfmmyl37a8k9bsq3m04sjydepq1a 0 7251 40437 2007-06-28T18:48:57Z Servien 7 [[Galderieje]] is ewiezigd naor [[Gallerieje]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Gallerieje]] 25gyf5r2vhzeoj1xyfcarf45hz4gfvn 0 7252 40440 2007-06-28T18:49:43Z Servien 7 [[Galderieje (bouw)]] is ewiezigd naor [[Gallerieje (bouw)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Gallerieje (bouw)]] borqied0kxcb0ms90bmftx36kv2q95k 0 7253 280338 264418 2015-04-12T14:05:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Molen De Hoop Appel.jpg|thumb|250px|Korenmeul De Hoop]] '''Appel''' is een buurtschap in de gemeente [[Niekark]], in de Nederlanse previnsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. 't Leit tegen de grens van de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]], in 't oosten van [[Zwartebroek]]. 't Bestaot uut een antal boerderiejen umringd deur weilanden en [[bos]]sen. Samen mit de umgeving, waoroender de buurtschap [['t Woud]] en 't gebied [[Prinsenkamp]], had 't in [[2004]] 1.700 inwoeners. Vrogger kwam de trein langs de buurtschap, over 't [[Kiepelientje]] (een plaotselijk spoorlien), maor 't deil van disse lien langs Appel wier in 1937 buten dienst eneumen. Ok is Appel bekend um zien prachtige boerderiejen, die vaak kerakteristiek veur de Veluwe bin. Ondanks dat de boederiejen veer uut mekaar staon, is 't toch een hechte gemeenschap. In Appel staot langs de Barreveldseweg op nummer 178 de korenmeul [[De Hoop]], die in [[1888]] ebouwd is en in [[2006]] helemaol herbouwd is. {{Niekark}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] kov923vheupqdcukgunq8qhqtkf5jzo 0 7258 291828 291812 2016-11-10T16:36:40Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Zwolle Mastenbroek Oude Kaart.PNG|thumb|Kaarte uut 1750 van de Mastenbroekerpolder]] '''Mastenbroek''' is n [[middeleeuwn|middeleeuwse]] [[polder]] tussen de [[Iessel]] en t [[Zwärte Wäter|Zwärte Water]] in de stedendrie-oek [[Asselt]], [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] en [[Zwolle (Oaveriessel)|Zwolle]]. In t zuden van de polder ligt de Iesseldiek, in t noorden van de polder de [[Kamperzeediek]] en in t oosten de diek van t [[Zwärte Water]] en t Zwolle-Iesselkanaal. Deur de polder löp de spoorliende Zwolle-Kampen. Dit is een van de oldste polders van [[Nederlaand|Nederland]]. De gemeente Zwolle bouwt in n deel van disse polder de Vinexlokasie [[Stadsaegen]]. De polder wördt bedreigd deur oprukkende woningbouw, en is vanwegen kultuur-istoriese weerden op-eneumen in de [[nota Belvédère]] ([[1999]]) van de Nederlandse Rieksovereid. De polder bestiet veur n groot deel uut klei op veengronden, dät wil zeggen dät der n dun [[klei]]dek ligt op n dikkere laoge [[vene (grondsoorte)|veen]]. Bi'j [[Iesselmuden]] ligt n rivierdune. In t midden van de polder ligt rond n kärke n ge-ucht, dät ook de name Mastenbroek ef. {{Dialekt|sdz|Kampen|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van de Kop van Overiessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] [[Kategorie:Kampen]] [[Kategorie:Zwärtewäterlaand]] [[Kategorie:Zwolle]] geoal0e7xivjxqhvmcg5evxc2p96o3x 0 7259 292632 291831 2016-12-21T12:13:34Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki 't '''Zwärte Meer''' is een meer dat ontstaon is bi'j de inpoldering van de [[Noordoostpolder]]. 't Zwärte Meer bestet grotendiels uut open wäter. Langes de oever en rond 't Vogeleilaand bin op sommigen plekken brede rietkragen te vienen. 't Zwärte Meer is as vri'j ondiep te typeren. Buten de vaorgeulen die deur de skeepvaort gebruukt wörren is 't meer niet dieper as 1 tot 2 meter. ==Natuurmonumenten== 't Zwärte Meer wördt be-eerd deur de verienige [[Natuurmonumenten]]. Disse verienige ef ier voedselrieke oeverlanen waor vogels in de zomer kunnen verblieven. Disse voedselarme gröslanen wörren begreesd en emaaid deur eur um de zeldzame kieftsbloeme te be-ollen. In de rietlanen bruden [[ruurdomp]], [[brune kiekendief]], grote [[karekiet]] en [[purperreiger]]. 't Riet wördt iens per jaor deur Netuurmonementen emaaid, zodat 't stärk genog blift um der nesten te bouwen. {{Coordinate |NS=52/37/30/N |EW=5/57/0/E |dim=8000 |type=waterbody |region=NL-FL/NL-OV}} {{DEFAULTSORT:Zwarte Meer}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Meer in Nederlaand]] [[Kategorie:Water in Flevolaand]] [[Kategorie:Woater in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van de Kop van Overiessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] [[Kategorie:Kampen]] [[Kategorie:Noordoostpolder]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] [[Kategorie:Zwärtewäterlaand]] 7rhkayy5jnx06vhd7r7z08njs6ghbnt 0 7260 290856 290241 2016-11-02T11:32:38Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:David_napoleon.jpg|thumb|Napoleon Bonaparte]] '''Napoleon Bonaparte''' (geboren op [[15 augustus]] [[1769]] in de plak [[Ajaccio]] op et eilaand [[Korsika]] – sturven op [[5 meie]] [[1821]] op et eilaand [[Sint Helena]]) was een generaol van de [[Fraanse Revolusie]] en was de leider van [[Fraankriek]] as Eerste Konsul (''Premier Consul'') van de Fraanse Rippebliek van [[11 november]] [[1799]] tot an [[18 meie]] [[1804]] en daornao as [[Keizer]] van de Fraansen (''Empereur des Français'') en [[Könning (titel)|Keuning]] van [[Italië]] onder de naeme '''Napoleon I''' van 18 meie 1804 tot [[6 april]] [[1814]], en laeter weer hiel kot van [[20 meert]] tot [[22 juni]] [[1815]], een peer daegen naodat hi'j versleugen was bi'j [[Waterloo]]. Napoleon wodt zien as een militair genie, en is bekend deur et leiden van een groot antal suksesvolle kampanjes, hoewel der ok een peer slim grote mislokkings tussen zatten. In de loop van krek iets meer as 10 jaor bemachtige hi'j de kontrole over et grootste pat van [[West-Europa|West-]] en [[Centraol-Europa]] deur overwinnings en deur verdraegen te sluten, tot zien nederlaoge in de [[Slag bi'j Leipzig]] in oktober [[1813]]. Een peer maonden laeter wodde hi'j ofzet en vongen neumen op et eilaand [[Elba]]. Zoe'n 10 maonden laeter kwam hi'j weer an de macht, disse tied staot bekend as de [[Honderd Daegen]] (''Les Cent Jours''). Hi'j wodde uutaenlik versleugen in de [[Slag bi'j Waterloo]] in [[België]] op [[18 juni]] [[1815]]. Kot daornao wodde hi'j opni'j vongen neumen deur de Ingelsen en is doe verbannen naor et eilaand [[Sint Helena]], waor hi'j in 1821 sturven is. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Fraankriek]] [[Kategorie:Generaol]] [[Kategorie:Politiek leaider]] [[Kategorie:Saint Helena, Ascension en Tristan da Cunha]] 6cpofhc5ldck9z4zzxiu95dbsrrxh1l 0 7261 257405 253892 2013-03-11T11:22:58Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 38 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q193415]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Napoleon''' kan verwiezen naor: As veurnaeme * '''[[Napoleon Bonaparte|Napoleon (I) Bonaparte]]''' (1769-1821), keizer van Fraansen (meest gebrukelik) * [[Lodewiek Napoleon Bonaparte]] (1778-1846), bruur van Napoleon I, keuning van Hollaand * [[Napoleon II]], ''Napoleon Frans Karel Jozef Bonaparte'' (1811-1832), ienigste legitieme zeune van Napoleon I * [[Napoleon III]], ''Karel Lodewijk Napoleon Bonaparte'' (1808-1873), zeune van Lodewiek Napoleon, prissedent en laeter keizer van Fraankriek * [[Napoleon Eugène Bonaparte|Napoleon (IV) Eugène]], ''Napoleon Eugène Lodewiek Jan Jozef Bonaparte'' (1856-1879), zeune van Napoleon III As naeme van een dynastie: *Keizer Napoleon I zag himzels as stamheit van et keizerlike huus Napoleon (uutsturven in 1832). De bruurs en zusters van de keizer weren leden van et huus [[Bonaparte]]. Aandere betekenissen: * [[Napoleon (automark)]] * [[Napoléon (automark)]] * [[Cognac (draank)|Napoleon (kejak)]] * [[Napoleon (film)]] * [[Napoleon (kaortspel)]] * [[Napoleonvis]] * [[Napoleon (munt)]] * [[Napoleon (snupien)]] {{dv}} 6q93gf5upn1265kp777ocroq5oxkl37 0 7262 265792 257407 2013-05-10T15:14:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Et '''Zuud-Hollaans''' is de verzaemelnaeme veur een groot antal [[dialekt]]en die praot wodden in de zudelike helte van et [[Hollaans (dialekt)|Hollaanse]] taelgebied, dat wil zeggen [[Zuud-Hollaand]] behalven [[Goeree-Overflakkee]] en de [[Alblasserweerd]] en de [[Noord-Hollaand|Noord-Hollaanse]] steden [[Amsterdam]] en [[Haarlem]] mit d'r drekte omgeving. Et bin disse dialekten die veeruut de grootste bi'jdraege leverd hebben an de totstaandkomming van et [[Standerdnederlaans]]. ==Verwaantschoppen== Et starkst liekt et Zuud-Hollaans op et [[Utrechts-Alblasserweerds]], wat in et oosten van dit taelgebied te heuren is. In et zuudwesten heur ie invloeden uut et [[Zais|Zeeuws]]. [[Noordwesthoeks]] is een mingelmoesien van Zuud-Hollaans en [[West-Braobaans]]. Drie kleine Hollaanse streektaelen in Noord-Hollaand, et [[Kennemerlaans]], et [[Zaans]] en et [[Waeterlaans]], vormen de overgaang van et Zuud-Hollaans naor et [[West-Fries]]. {{SNLV}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] l2940bwo97bhz0km4p9xcgnl5mcpa0s 0 7264 40744 2007-07-02T11:15:23Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Veenkelonie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Veenkelonie]] eyeulcoeiaaut4jfu0klfh5w65e288q 0 7265 40751 2007-07-02T11:31:11Z 81.205.234.85 deurverwiezing naor [[Renaissance]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Renaissance]] e4jkju6r1qzjo02pjgrtaqia7u10yby 6 7270 126958 40820 2009-11-26T22:37:01Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] 89tlffnbnbb77cye20qg5ltj0s02tsm 0 7271 40835 2007-07-02T17:50:03Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Regionen van Fraankriek]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Regionen van Fraankriek]] r3l62u4kffyrge0dseu6cwwdvdrfhit 0 7272 290268 265173 2016-10-31T16:33:00Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''[[Fraankriek]]''' is verdaild ien '''regionen''' (''régions'' ien t Fraans), woarvan 22 in ''[[la Métropole]]'' (woarvan [[Korsika]] t ainege nait kontinintoale) en vaaier liggen overzees. ''Régions'' in t heufdlaand Frankriek bestoan op zokzulf weer oet tuzzen de 1 en 8 [[Departmenten van Frankriek|depaarteminten]] (départements). == Algemaine kinmaarken == Ien t Metropolitan-Frankriek (boetenom Corsica) is de [[medioan]]e laandmoat van n regioon 25.809 km², wat om en bie ain-viefde van de medioane laandmoat van n [[Staoten van Amerika|Amerikoanse stoat]] en enkeld 4% zo groot as de medioane laandmoat van n Kanadese pervìnzie, môr 15% groter as de medioane laandmoat van n [[Bondstoaten van Duutslaand|Duutse bondsstoat]] en 67% groter as de medioane laandmoat van n [[Regio's van Engelaand|regioon van Engeland]]. Ien [[2004]] waar de medioane populatsjoon van n regioon ien kontinintoal Fraankriek 2.329.000 ienwoner, wat n lutje minder as ain en n haalf van de medioane populatsjoon van n regioon ien Engelaand, n lutje meer as ain en n haalf van de medioane populatsjoon van n Amerikoanse stoat en drijkwart van de medioane populatsjoon van n Duutse bondsstoat, môr meer as twijmoal de medioane populatsjoon van n Kanadese pervìnzie. t Medioane aantel depaarteminten op t kontinintoale Fraankriek woaroet n regioon bestaait is 4. De regionen hebben gain slimme autonomie, môr hebben enkeld bepaarkte toaken. Dit gaait veuraal om finansjele zoaken, as t finanseern van regionoale instaansies (verliekensboar mit n Nederlaandse gemainte, môr den op grotere schoal). Dizze besloeten worden nomen deur n ''[[Regionaole roaden van Frankriek|conseil régional]]'' (regionoale road) dij bestaait oet afgevoardegden oet elk depaartemint en de belaangriekste gemaintes (maisttieds hoog populeerde steden). == Regionen == [[Ofbeelding:Regionen Fraankriek.png|de regionen van Fraankriek]] * De 22 regionen in t Métropolitan-Frankriek: :{| | valign="top" | * [[Elzas]] (Alsace)<br /> * [[Aquitoanje]] (Aquitaine)<br /> * [[Alvernie]] (Auvergne)<br /> * [[Leeg-Normandie]](Basse-Normandie)<br /> * [[Boergonje]] (Bourgogne)<br /> * [[Bretagne (regio)|Bretanje]] (Bretagne)<br /> * [[Centre (regio)|Zìntrum]] (Centre)<br /> * [[Champanje-Ardennen]] (Champagne-Ardenne)<br /> * [[Korsika]] (Corse)*<br /> * [[Franche-Comté]]<br /> * [[Opper-Normandie]] (Haut-Normandie)<br /> | 12. [[Île-de-France]]<br /> 13. [[Languedoc-Roussillon]]<br /> 14. [[Limousin]]<br /> 15. [[Loraaine]] (Lorraine)<br /> 16. [[Midi-Pyreneen]] (Midi-Pyrénées)<br /> 17. [[Noord-Naauw van Calais]]<br /> 18. [[Laand van de Loire]] (Pays de la Loire)<br /> 19. [[Pikardie]] (Picardie)<br /> 20. [[Poitou-Charentes]]<br /> 21. [[Provence-Alpen-Côte d'Azur]] (Provence-Alpes-Côte d'Azur)<br /> 22. [[Rône-Alpen]] (Rhône-Alpes)<br /> |} :<nowiki>*</nowiki>Korsika het ien tegenstellen tot de aander regionen de stoates van ''wingewest''. * De 4 overzeese regionen: :{| | valign="top" | # [[Guadeloupe]] # [[Fraans Guiana]] # [[Martinique]] # [[Réunion]] |} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geografie van Frankriek]] [[Kategorie:Bestuurlieke iendailen]] 0kxmn8td0qvwwhibxi7fsbw2reueyx1 0 7274 290592 290590 2016-11-01T15:18:54Z Wwikix 13678 /* Regionen */ wikitext text/x-wiki De '''Regionen van [[Italiën|Itoalje]]''' kregen in 1948 regionoale autonomie t verdrag van 1948, woarien staait dat: t eerkennen, beschaarmen en aanmoudegen van de lokoale autonomie, t verwizzern dat instaansies op nivo van de State zo dezìntroaliseerd binnen as meugelk en t bestuurlieks en wettelieks vastleggen dij de autonomie en dezìntroalisatsjoon. Dochs hebben 5 regionen ([[Friuli-Venezia Giulia|Friulie-Julisch Venetie]], [[Sardegna|Sardienje]], [[Sicillia|Sizielje]], [[Trentino-Alto Adige|Trente-Zuudtirol]], en de [[Valle d'Aosta|Aosta Vallij]]) hebben n spesjoale stoates van autonomie kregen om heur geogroafische liggen of etnische minderheden te benoadrokken. == Regionen == [[Bestaand:Italy map with regions numbered.svg|left|300px|Nummerde regionen van Itoalje]] {| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" |- bgcolor="#FFD700" ! Region !! [[Capital]] |- | 1. [[Abruzzo|Abroezen]] (''Abruzzo'') | [[L'Aquila]] |- | 2. [[Valle d'Aosta|Aosta Vallij]] <br /> (Valle d'Aosta / Vallée d'Aoste) | [[Aosta]] (Aoste) |- | 3. [[Puglia|Poeglie]] (''Puglia'') | [[Bari]] |- | 4. [[Basilicata]] | [[Potenza]] |- | 5. [[Calabria|Kalabrie]] (''Calabria'') | [[Catanzaro]] |- | 6. [[Campania|Kampanje]] (''Campania'') | [[Napels]] (Napoli) |- | 7. [[Emilia-Romagna]] | [[Bologna]] |- | 8. [[Friuli-Venezia Giulia|Friulie-Julisch Venetie]] (''Friuli-Venezia Giulia'') | [[Triest]] |- | 9. [[Latium]] (''Lazio'') | [[Rome|Romen]] (Roma) |- | 10. [[Ligurie]] (''Liguria'') | [[Genua]] (Genova) |- | 11. [[Lombardie]] (Lombardia) | [[Milaan]] (Milano) |- | 12. [[Marches|Maark]] (La Marche) | [[Ancona]] |- | 13. [[Molise]] | [[Campobasso]] |- | 14. [[Piedmont]] (Piemonte) | [[Turain]] (Torino) |- | 15. [[Sardinië|Sardienje]] (Sardegna) | [[Cagliari]] |- | 16. [[Sizielje]] (Sicilia) | [[Palermo]] |- | 17. [[Trentino-Alto Adige|Trente-Zuudtirol]] (''Trentino-Alto Adige'') | [[Trente (provinsie)|Trente]] |- | 18. [[Toscana|Toskoanje]] (Toscana) | [[Florence]] (Firenze) |- | 19. [[Umbria|Umbrie]] (''Umbria'') | [[Perugia]] |- | 20. [[Venetië (regio)|Venetie]] | [[Venetie]] (Venezia) |} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geografie van Italiën]] [[Kategorie:Bestuurlieke iendailen]] iifeyuylf29wz39tg6yak3g0c15jhcw 0 7276 40910 2007-07-02T19:07:10Z Grönneger 1 35 [[Maone]] is ewiezigd naor [[Maone (eerde)]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Maone (eerde)]] nbs2v56xacc6azs3ny51qmcydanz2k3 0 7279 264543 257703 2013-05-06T20:47:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''garfkamer''' is bie [[protestantisme|protestanse]] kaarken een ruumte waor de [[kaarkraod]] (de ouwerlingen en diakenen) overleegt. In de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Kattelieke Kaark]] is een '''garfkamer''' een ceremoniële vergaodering van de [[Paus]] mit de [[kardinaol]]en. Meestentieds wort dit biemekaar-ereupen um belangrieke zaken van 't bestuur van de kattelieke kaark te bespreken. Een garfkamer wort oek ehouwen um de decreten veur [[heiligverklaoring|heilig]]- en [[zaoligverklaoring]]en te bekrachtigen. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Protestantisme]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] 19n66ejcnj2abckskvl8y94tpmel75n 0 7280 275913 272420 2014-06-03T16:08:59Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Flying mallard duck - female.jpg|thumb|Een vliegende ente]] '''Ente''' is de algemene naam veur een antal soorten [[voegels]] uut de femilie van de [[entachtigen]] (''Anatidae'' in 't [[Latien]]). Alle soorten uut de Anatidae wonnen "enten" eneumd, behalven de soorten uut de onderfemilie [[Anserinae]], de [[ganzen]] en [[zwaonen]]. Enten bin veurnamelijk waotervoegels, meestentieds kleiner as der verwanten, de zwaonen en de ganzen, mit een kortere nekke, en kunnen in zeut én zout waoter leven. De [[Tadorninae]], waortoe onder aandere de [[bargente]] beheurt, houwen 't midden tussen de ganzen en zwaonen. Enten wonnen soms verward mit verscheiene soorten neet-verwante voegels mit vormen dee derop lieken, zoas [[dukers (voegels)|dukers]], [[futen]] en [[rallen]] as [[meerkoet]] en [[waoterkiep]]e. Soms wonnen mit 't woord "ente" allinnig de vrouwtjesenten bedoeld. Een mannetjesente heet een "woerd". == Verzunnen enten == De ente is al lange een dier dat vake gebruuk wonnen in verhaolen, veural veur [[kiend]]ers. Een paor veurbeelden bin: * [['t Lillijke entjen]] deur [[Hans Christian Andersen]] (eigenlijks neet een ente, mar een [[zwaone]]) * Kwik, Kwek en Kwak, Donald, Katrien, groepmoor, Govert Goudglans, Zwarte Magica en Dagobert Duck van [[Walt Disney]] * [[Daffy Duck]] van [[Warner Bros. Pictures|Warner Bros]] * [[Alfred Jodocus Kwak]] van [[Herman van Veen]] * Een heel aander soort ''Ente'' is de [[Citroën 2CV]] == Onderverdeling == De enten bin in-edeeld in verschillende onderfemilies van de [[Anatidae|entachtigen]] en vertegenwoordigen dus neet een vaste taxenomische groep. Hier volg de indeling van de voegels dee as enten ezien wonnen: Femilie [[Entachtigen]] (Anatidae) * Onderfemilie: Anatinae ** Geslachen: ''Salvadorina'', ''Malacorhynchus'', ''Aix'', ''Pteronetta'', ''Cairina'', ''Chenonetta'', ''Nettapus'', ''Amazonetta'', ''Callonetta'', ''[[Anas]]'', ''Marmaronetta'', ''Netta'', ''Aythya'', ''Polysticta'', ''Somateria'' ([[eiderenten]]), ''Histrionicus'', ''Melanitta'', ''Clangula'', ''Mergellus'', ''Bucephala'', ''Lophodytes'', ''Mergus'', ''Heteronetta'', ''Biziura'', ''Oxyura'' * Onderfeamilie: [[Tadorninae]] ** Geslachen: ''Hymenolaimus'', ''Merganetta'', ''Tachyeres'', ''Sarkidiornis'', ''Tadorna'' * Onderfemilie: [[Stictonettinae]] ** Geslach: ''Stictonetta'' == Soorten == Een paor bekende entensoorten bin: * [[Grundelenten]] ** [[Hartlaubs ente]] ''Pteronetta hartlaubii'' ** [[Carolina-ente]] of houtente ''Aix sponsa'' ** [[Manderienente]] ''Aix galericulata'' ** [[Pijlstart]] ''Anas acuta'' ** [[Slobente]] ''Spatula clypeata'' ** [[Wilde ente]] ''Anas platyrhynchos'' ** [[Smient]] ''Mareca penelope'' ** [[Amerikaanse smient]] ''Anas americana'' ** [[Wientertaling]] ''Anas crecca'' ** [[Zoemertaling]] ''Anas querquedula'' ** [[Krakente]] ''Anas strepera'' * [[Duukenten]] ** [[Tafelente]] ''Aythya ferina'' ** [[Topper (voegel)|Topper]] ''Aythya marila'' ** [[Kuufente]] ''Aythya fuligula'' ** [[Roodkopente]] ''Aythya americana'' ** [[Witoogente]] ''Aythya nyroca'' ** [[Eiderente]] ''Somateria mollissima'' ** [[Zwarte zee-ente]] ''Melanitta nigra'' ** [[Grote zee-ente]] ''Melanitta fusca'' ** [[Witkopente]] ''Oxyura leucocephala'' ** [[Iesente]] ''Clangula hyemalis'' ** [[Brilduker]] ''Bucephala clangula'' ** [[Krone-ente]] ''Netta rufina'' * [[Fluitenten]] ** [[Zwarvende fluitente]] ''[[Dendrocygna arcuata]]'' ** [[Evlekken fluitente]] ''[[Dendrocygna guttata]]'' ** [[Roodbekfluitente]] ''[[Dendrocygna autumnalis]]'' ** [[Eytonfluitente]] '' [[Dendrocygna eytoni]]'' == Nedersaksisch == * [[Drèents]], ''eend, eent, ent{{small()|e}}, ient'' * [[Grunnegs]]: ''aind'' * [[Stellingwarfs]]: ''ente'' * [[Tweants]]: ''eande'' * [[Veluws]]: ''ent{{small()|e}}, ante'' == Foto-uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Tadorna tadorna (aka).jpg|[[Bargente]] Ofbeelding:Mallard drake swimming.jpg|[[Wilde ente]] Ofbeelding:BlackScoter23.jpg|[[Zwarte zee-ente]] </gallery> ==Uutgaonde verwiezing== {{Commons|Duck}} {{Wiktionary|ende}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Voegel]] lk4gl0lmsnarzz00jqgu7j07mnj3dki 0 7284 265084 257551 2013-05-09T22:34:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Live Earth Logo.jpg|right|Live Earth]] '''Live Earth''' is de noam veur n riege konserten van [[popmeziek|pop]] en [[rockmeziek|rock]] muziek woarbie verschaaidene artiesten heur ienbreng hadden. Zai vonden op zoaterdag [[7 juli]] [[2007]] (07-07-07) stee om aandocht te kriegen veur de opwaarmen van de eerde. De konserten waren in [[Johannesbörg]] ([[Zuud-Afrika|Zuudafrika]]), [[East Rutherford]] en [[Washington DC]] ([[Verienigde Staoten van Amerika|VSA]]), [[Rio de Janeiro]] ([[Brazilië|Brazielje]]), [[Rothera Research Station]] ([[Antartika]]), [[Kyoto]] en [[Chiba perfektuur|Chiba]] ([[Japan]]), [[Shanghai]] ([[Volksrippebliek China|China]]), [[Sydney]] ([[Australië (laand)|Austroalie]]), [[Londen]] ([[Verienigd Keuninkriek|Veraind Keunenkriek]]), [[Hambörg]] ([[Duutslaand]]) en [[Amsterdam|Amsterdaam]] ([[Nederlaand]]). Hoogtepunten van dizze konserten waren: [[Madonna (zangeres)|Madonna]] (Londen), [[Genesis]] (Londen), [[Alicia Keys]] (East Rutherford), [[Linkin Park]] (Chiba), [[Shakira]] (Hambörg) en [[Sarah Birghtman]] (Shanghai). ==Boetende hìnwiezen== *[http://www.liveearth.msn.com/ Live Earth opdroadse oetzenden] *[http://www.liveearth.org/ Offisjeel Live Earth-webstee] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Muziek]] [[Kategorie:Natuur]] co0ctyhaopswa1seoiv66poi93af9wz 6 7285 153510 41161 2010-07-04T13:26:08Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Logo]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Overigelicentie}} Zie [http://en.wikipedia.org/wiki/Image:Live_Earth_Logo.jpg http://en.wikipedia.org/wiki/Image:Live_Earth_Logo.jpg] {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Logo]] 88x4wj6daay8vdiqhqj4p30e4p3v6ba 0 7287 282369 257725 2015-05-26T13:09:17Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Steenenkamer''' kan verwiezen naor: *[[Steenenkamer (Putten)]] - n darp in de Gelerse gemeente Putten *[[Steenenkamer (Voorst)]] - n darp in de Gelderse gemeente Voorst {{dv}} 4s6906fk7lfqralaqidp7esu7ennvn0 0 7289 282370 282362 2015-05-26T13:09:36Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Steenenkamer''' is n buurtschap in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. De buurtschap hef ongeveer 300 inwoners en ligt an de [[rivier]] de [[Iessel]] kortbie de stad [[Daeventer]] en de darpen [[Wilp]] en [[Twelle]]. Steenenkamer an de Iessel tegenaover Daeventer wörd in [[1545]] vermeld as n [[landgoed]] mit heed, weilanden en bomen. t Kwam, net as t anliggende wiek [[De Hoven]] in [[Daeventer]], in de 18e eeuw töt ontwikkeling as tuinbouwgebied veur de kweek van alderhande varse produkten die eleverd wieren an de bevolking van de kortbie elegen stad. Steenenkamer hef nog altied n verkaveling van rechte ströötjes waortussen de tuinen liggen. n Olde Iesselarm vörmden de grens tussen Gelderland en Overiessel. Zodoende was, en is, Steenenkamer Gelders en De Hoven Aoveriessels. {{Voorst}} {{Dialekt|ovel|Voorst|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 9lx48zoktw1yta2ssbjombwfk0t9065 0 7292 41435 2007-07-11T10:31:07Z Servien 7 [[Gietern]] is ewiezigd over de deurverwiezing [[Gieteren]] hinne. wikitext text/x-wiki #redirect [[Gieteren]] 70mcg5xxv3w391o0dq15z2yxy0911or 0 7294 291139 265143 2016-11-03T14:39:29Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:OosterlauwersFries in hedendaagse gebieden.PNG|right|300px|thumbnail|t Vrougere toalgebied van t Oostlaauwers Frais; de rode lien is de schaaiden tuzzen t Ems- en t Wezerfrais, môr ook tuzzen de tegenswoordege dialekten Grunnegs-Oostfrais en Oldenbörgs]] t '''Oostlaauwers Frais''' of gewoon '''Oost Frais''' (in t [[Selterfrais]]: ''Aast-Fräisk'') is n [[Freesk|Fraise]] toal dij proat wuir in t haile gebied tuzzen [[Laauwers]] en [[Ems (revier)|Ems]]. De benoamen ''Oost Frais'' mout nait verward worden mit ''Oostfrais'', wat t [[Oostfrais Leegsaksisch]] aanduudt. Noudoags wordt der allend in de Duutse gemainte [[Selterlaand]] nog Oostlaauwers Frais proat, woardeur t overbliefsel ook wel [[Selterfrais]] nuimd wordt. == Toalgebied == t Wuir sproken tuzzen de rivieren de [[Laauwers]] en de [[Wezer]]. t Gong om volgende gebieden: * de [[Grunnen (provìnzie)|Grunneger]] [[Ommelaanden]] en t [[Oldambt (streek)|Oldambt]]<ref>http://www.bis.uni-oldenburg.de/bisverlag/hv1/9a2-fort.pdf</ref> * de regio [[Oostfraislaand]] * t Oldenbörger Fraislaand, tegenswoordeg [[Fraislaand (distrikt)]] * t olde gebied [[Rüstringen]] * t laand [[Würsten]] ==Rifferenties== <references /> [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Freesk]] [[Kategorie:Streektaol in Grunnen]] [[Kategorie:Oostfraislaand]] 90gf3ahj9biik0p91td94lj05h0mtij 0 7295 264771 257612 2013-05-06T21:45:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Sjulekrupen''' is een [[kiend|kingderspel]] waorbie iemand mit de ogen toe tot een bepaold getal telt, en ongertussen gaon de aore minsen dee meedoen zich verbargen. Sjulekrupen ku-j buten doen, 't liefst op een terrein mit veul plaotsen waor je sjulekrupen kunnen zoas op een sjoelplein, maor mit kleine kingderen is 't ok heel goed binnen te speulen. Nao 't tellen roept de ''zeuker'' '''ik kom!''' en prebeert iedereen te vingden dee zich verstopt het. 't Spel is of-elopen as iedereen evongden is. Der is meestal een zogenaomde [[buut]]plaots, dat is een plaots waor iedereen dee evongden is emeld moet worren, maor waor minsen dee zich verbargen ok vrie kunnen buten (deur '''buut vrie''' te roepen). Een buutplaots kan beveurbeeld een regenpuup of een [[langterenpaol]] wezen. Bie [[buskruut]] is de buutplaots een bal. == Nedersaksisch == * [[Veluws]]: ** ''wegkrupertje(n)'' ** ''sjulekrupeh'' ([[Bunsjoots]]) {{Dia|Disse pagina is esjreven in 't [[Bunsjoots]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Spel]] 4g83dh1e01yp0a3ijmsktqbswibm0bd 0 7297 264899 257613 2013-05-09T22:00:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki n '''Binnenzee''' is n [[zee]] dij deur n (naauwe) [[zeestroat]] verbunden is mit aandere zeeen en/of [[ozeoan]]en of n zee dij hailmoal nait verbunden is mit n aandere zee en dus hailmoal insloten deur [[vaastelaand|laand]]. Veurbeelden van nait-insloten binnenzeeen binnen: *[[Oostzee]] *[[Zwarte Zee]] *[[Rooie Zee]] *[[Middellaanse Zee|Middellaandse Zee]] *[[Adriatische Zee|Adrioatische Zee]] *[[Caribische Zee|Karibische Zee]] *[[Japanse Zee]] *De Nederlaandse [[Zuderzee]] veurdat t ôfsloten wuir Veurbeelden van insloten binnenzeeen: *[[Kaspische Zee]] *[[Dooie Zee]] Dizze zeeen worden onderschaaiden van een meer omdat ze zolt zeewoater hebben. [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Zee]] b1hwgu6k7m61786sz64wddkk0gpni7w 0 7298 265501 257614 2013-05-10T14:13:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Gentiana pneumonanthe 130805a.jpg|thumb|250px|Et blauwe klokkien]] [[Ofbeelding:Gentiana pneumonanthe 130805b.jpg|thumb|250px|Et blauwe klokkien]] '''Et blauwe klokkien''' ([[Latien]]: ''Gentiana pneumonanthe'') is een plaante die beheurt tot de [[gentiaanfemilie]] (''Gentianaceae''). De plaante komt van neture veur in [[Eurazië]]. In Nederlaand is de plaante wettelik bescharmd: et staot op de Nederlaanse Rooie Liest van plaanten as algemien veurkommend mar stark ofneumen. De plaante wodt 15 tot 60 centimeter hoge. De [[blaojen|blaeder]] bin niet breder as 1 centimeter, ze bin lienvormig, langrekt en hebben 1 tot 3 narven. De raand van et blad is meerstal wat ommerold. Et onderste blad is niet tot een lange schacht vergruuid. Et blauwe klokkien bluuit van [[juli]] tot [[september]] mit allienstaonde of twie bi'j mekeer zittende, donkerhemelsblauwe, 4 tot 5 centimeter lange [[bloeme]]n, die an de buterkaante vuuf grune strepen hebben en an de binnenkaante grune stippels. Somstieden kunnen de bloemen ok wit wezen. De bloemen zitten in de bladoksels en an et aende van de stengel. De vrucht is een [[deusvrucht]]. De kleine, lochte [[zaod (plaanten)|zaoden]] bin ongevleugeld. De plaante komt veur in [[blauwgröslaand]], tussen kot grös, [[heed (vegetasie)|heide]] en veenmoerassen op natte, zoere grond. Et blauwe klokkien is een gastheer veur et [[gentiaanblauwgien]] (''Maculinea alcon''), die de eities ofzet op de bloemen die nog niet eupend bin. Ok de [[rupse|rupsen]] van de motten ''[[Nemophora violaria]]'' ([[Lepidoptera]], [[Adelidae]]) en ''[[Stenoptilia pneumonathes]]'' ([[Lepidoptera]], [[Pterophoridae]]) kommen op et blauwe klokkien veur. ==Nedersaksisch== *[[Stellingwarfs]]: **''et blauwe klokkien **''klokheide'' **''adam-en-eva'' **''reumeltien'' *[[Veluws]]: **''klokjesgentiaan'' **''klokjesgentiaon'' ([[Hoevelaken]]) **''klökkiesgentiaan'' ([[Heerde]], [[Wezep]]) **''klöksiesgentiaan'' ([[Epe]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''klokkiesgenter'' ([[Une]]) **''klokje'' ([[Niekark]]) **''gentiaan'' **''bärgbellen'' ([[Vaossen]]) **''blauw klukien'' **''blauwe klokjes'' ([[Klanenbeek]]) **''hääntjen-en-hennetjen'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''vingerhoedjes'' ([[Garder]]) *'''Overig:''' [http://www.meertens.nl/pland/woordenboekartikel.php?term=Klokjesgentiaan opzuken] {{Commons|Gentiana pneumonanthe}} {{DEFAULTSORT:Et Blauwe Klokkien}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaante]] qwzus2m0c1ck5t7x7t4s2m5ndyb82ah 0 7299 41760 2007-07-16T11:58:05Z Servien 7 [[Aojem]] is ewiezigd naor [[Naojem]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Naojem]] nfw1mmat5lmbm7ao6f224n7nq5em2oa 0 7301 279129 274720 2015-03-27T16:33:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Turdus pilaris II.jpg|thumb|250px|Schatliester]] De '''schatliester''' of de '''kramsvoegel''' ([[Latien]]: ''Turdus pilaris'') is een [[zangvoegel]] uut de femilie van de [[liesters]] (Turdidae). De voegels nusselen in bomen of op gebouwen. Ze bruden in [[Oost-Europa|Oost-Europese]] lanen zoas [[Duutslaand]], [[Pooln|Polen]] en [[Ruslaand]]. In 1967 bruudde et eerste peer in België, en rond 1983 weren d'r al roem 10.000 bruudperen in [[Wallonië]] en zoe'n 500 in [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. In de winter is de schatliester in [[Nederlaand]] en [[België]] an te treffen. Ze kommen dan ok op eupen terreinen veur, vaeke tegere mit aandere liesters. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''schatliester'' == Galleri'je == <gallery> Ofbeelding:Turdus pilaris3.jpg Ofbeelding:Turdus pilaris.jpg Ofbeelding:Turdus pilaris2.jpg </gallery> == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Turdus+pilaris SoortenBank.nl - beschrieving, ofbeeldings en geluud] {{Commonscat|Turdus pilaris|Turdus pilaris}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Voegel]] 9wk3ptzjt8kncirn6yfyl5wokflcn0j 0 7302 41774 2007-07-16T13:35:27Z Servien 7 Nieje pagina: '''Schatliester''' kan verwiezen naor: *[[Schatliester (Turdus pilaris)]] - wodt ok wel een ''kramsvoegel'' nuumd *[[Schatliester (Turdus iliacus)]] - wodt ok wel een ''roodvleugeltie... wikitext text/x-wiki '''Schatliester''' kan verwiezen naor: *[[Schatliester (Turdus pilaris)]] - wodt ok wel een ''kramsvoegel'' nuumd *[[Schatliester (Turdus iliacus)]] - wodt ok wel een ''roodvleugeltien'' nuumd {{dv}} j42vgf5sitwqmfl5lg5uyv4gzvz71ue 0 7303 265698 257365 2013-05-10T14:59:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Turdus iliacus NAUMANN.jpg|thumb|250px|Schatliester]] De '''schatliester''' of et '''roodvleugeltien''' ([[Latien]]: ''Turdus iliacus'') is een [[zangvoegel]] uut de femilie van de [[liesters]] (Turdidae). Schatliester kommen in [[Nederlaand]] en [[België]] allienig om te overwinteren. Bruden doen ze in et hoge noorden. == Galleri'je == <gallery> Image:Redwing_Turdus_iliacus.jpg|Schatliester Image:Redwing nest.jpg|Nust v/d schatliester </gallery> == Waornemings in Nederlaand == * [http://www.waarneming.nl/soort.php?id=141&tab=kaart Kaorte mit waornemings] * [http://www.waarneming.nl/waarneming_invoeren.php Waornemings kunnen hier invoerd wodden] == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''roodvleugeltie{{small()|n}}'' == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Turdus+iliacus SoortenBank.nl - beschrieving, ofbeeldings en geluud] {{commons|Turdus iliacus|Turdus iliacus}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Voegel]] fv1eq77v2xvv34zeqno4jjlubnw5g61 0 7304 41777 2007-07-16T13:47:00Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Tweede Wereldoorlog]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tweede Wereldoorlog]] 8f9qxl3wghxb1i7xqrl83no7egwqnd7 0 7305 291755 268157 2016-11-10T16:01:29Z Wwikix 13678 /* Geschiedenis */ kat wikitext text/x-wiki '''Kaelenbarg''' (plaetselik ok wel: '''Kaelenburg''', [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Kalenberg'') is een klein toeristisch [[dörp]]ien, legen midden in [[Nationaol Park De Weerribben]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie|perveensie]] [[Oaveriessel|Overiessel]]. Kaelenbarg het omdebi'j 550 inwoners. Et dörpien beheurt tot de gemiente [[Stienwiekerlaand]]. Deur et dörpien lopt de [[Kaelenbarger grachte]]. ==Geschiedenis== Et dörpien is sticht in [[1313]] as Calumburg. D'r wodt zegd dat de naeme van et dörp bedocht is deur vlochtelingen en heurigen uut een gelieknaemige buurtschop bi'j [['t Oogeveine|Hoogevene]] die in dit ontoegaankelike gebied d'r vri'jhied zochten. Laeter veraanderde de naeme in Kaleberghe (1323), Callenburgh (1702), Calenburg (1717) en Calemberg (1815) waoruut de Nederlaanse naeme Kalenberg kwam, de plaetselike [[Stellingwarfs]]e naeme Kaelenburg gaot weeromme op een ooldere versie, de Standerdstellingwarfse benaeming Kaelenbarg dielt zien wortels mit de Nederlaanse vorm Kalenberg. Nao de [[turfgreveri'je]] gongen de Kaelenbargers d'r richten op de [[viskeri'je]], [[veehoolderi'je]] en de [[rietteelt]]. Kaelenbarger riet is nog de hieltied een veulbruukt bouwmateriaol veur et dekken van daoken. Et merendiel van de wonings in dit dörp wodt bewoond deur [[butermeensken]]. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] 0s06m9goci17xt5used55vtp6llg6bl 0 7306 271438 271344 2013-11-29T23:28:14Z 80.114.178.7 "Arf = 37,654312" buuten n mal vort wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Rieten dak old farmhouse.jpg|thumb|250px|Een boerderie mit 't aarf ]] Een '''aarf''' of '''arf''' is een gebied dat drekt um een [[huus]] heen leit. 't Woord ''aarf'' wort veural gebruukt veur de groend dum een [[boerderieje|boerderie]] heen. Oek de [[opstal]] zelf heurt bie 't aarf. Bie een huus wort mit 't aarf an de veurzied meestentieds de [[veurtune|veurtuun]] bedoeld, en mit 't aarf an de achterzied de [[achtertune|achtertuun]]. Een aarf kan oek een woenaarf wezen, dit is een gebied waor veul huzen staon en waor der veul speulplekken veur de deur bin. In een woenaarf ma-j dan oek mar daartig kilemeter per uur mit de [[automebiel]] riejen. == Are betekenis == 't Woord ''aarf'' kan oek te maken hen mit 't waarkwoord ''aarven'', dit is 't aarfdeel of de [[aarfenis]], dat is 't spul of 't geld wa-j kriegen as der ene uut de tied ekommen is. A-w 't over '[[aarfgoed]]' hen dan verwiest dat meestentieds naor 't ''culturele aarfgoed'' van een grotere groep minsen. == [[Nedersaksisch]] == *[[Achterhooks]]: ''arf'' *[[Stellingwarfs]]: ''arf, arve, hiem'' *[[Urkers]]: ''örf'' *[[Veluws]]: **''a{{small()|a}}rf'' **''arve'' ([[Elburg]], [[Oldebroek]], [[Wezep]], [[Doornspiek]]) **''ärf'' ([[Attem]]) **''ärve'' ([[Heerde]], [[Waopenvelde]]) **''erf'' **''hof{{small()|stee}}'' **''horstee'' ([[Niekark]], [[Bunsjoten]]) **''grond'' ([[Vaossen]]) **''brink'' ([[Wezep]]) **''weerde'' ([[Heerde]], [[Waopenvelde]]) **''dam'' ([[Nunspeet]]) {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Woenen]] [[Kategorie:Kultuur]] kqe6l3lqm2v5n1fzblk5pqmux9rq9jw 0 7307 264430 257369 2013-05-06T20:17:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Belgisch trekpaard.jpg|thumb|250px|Een bels]] Een '''bels''' (of-eleid van: ''Belgisch'') is een iezig staark en zwaor ebouwd [[peerd]]enras dat ofkomstig is uut de [[Braobant (previnsie)|West-Braobanse]] streek van [[België]]. Tiejens de Romeinse bezetting van 't gebied dat noen België heet, werd de bels al eneumd. Van de [[11e eeuw|11e]] tot de [[16e eeuw]] werd de bels gebruukt as oorlogspeerd in [[Noord-Braobant|Braobant]] en [[Vlaanderen]]. Daornao werd de bels gebruukt um zwaore waarktugen te trekken op 't platteland, in de mienbouw en in de haven. Oek trökken ze (post)koetsen en schepen. In [[1886]] werd 't stamboek van de "Sociëteit van het Belgisch Trekpaard" op-ericht. In 1910 werden oengeveer 35.000 belzen vanuut [[België]] uut-evoerd naor [[Amerika]], [[Kannede|Kanneda]], [[Ruslaand]], [[Zweden]], [[Duutslaand|Duutsland]], [[Frankriek]], [[Groot-Brittannië]], [[Nederlaand|Nederland]] en [[Italië]] um de daor anwezige peerden te verbeteren, zoas de [[shire]] in Groot-Brittannië. In 1950 waren der nog oengeveer 200.000 belzen in België. Deur de moterisering nao de [[Tweede Wereldoorlog]] werden de belzen overbeujig. In 1980 waren der nog mar 6.000 belzen over. Een antal fokkers gung zich inzetten um dit peerdenras te behouwen. En in 2004 waren der oengeveer 12.000 belzen. Ze worren tegesworig gebruukt um te [[mennen]]. Veul van disse peerdenfokkeriejen bin te vienen in 't [[Pejottenland]]. Ter naogedachtenis van disse fokkers staon der in de daarpen [[Vollezele]] ([[Galmaarden]]) en [[Sint Kwintens Lennik]] ([[Lennik]]) standbeelden. == Uterlijk == De bels het een [[schoftheugt]] van oengeveer 1,70 meter. 't Peerd het een vrie kleine kop mit een korte, zwaore hals en een dubbele manenkam. 't Lief is krachtig en edröngen. De benen bin kort en stark mit an de koegels extra behaoring. 't Is gebrukelijk de start van belzen te couperen. Disse gewoonte is ontstaon umdat boeren vrogger op de akkers vaak vlak achter 't peerd naost de ploeg leupen en niet wouwen dat 't peerd de leidsels mit de start vast tegen d'r billen zouwen klemmen en zo veerdere besturing oenmeugelijk zouwen maken. Der bin zeuven kleurslagen meugelijk bie de bels: bruun, zwart, vos, bruunschimmel, blauwschimmel, vosschimmel en appelschimmel. Sommige van disse kleuren bin zeldzaam. {{Commons|Belgian draft horse|Bels}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] 8my87wembspo3dkp50haigx1mvfvxdv 0 7308 290141 264709 2016-10-31T12:53:35Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Omroep Gelderland''' ([[Nedersaksisch]]: ''Umroep Gelderlaand'') is de regionale [[peblieke umroep]] van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie|previnsie]] [[Gelderlaand]] en besteet uut ''Radio Gelderland'' (frequentie: 103,50), ''TV Gelderland'' en ''DirectNieuwsNet Gelderland''. De umroep wark mit ongeveer 180 medewarkers, vanuut de regionale studio's in previnsieheufstad [[Arnem]], [[Nijmegen]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Deutekem]] en [[Tiel]]. De umroep is vort-ekömen uut [[RTV Oost|Radio Oost]] dee behalven veur de previnsie Overiessel oek de regionale zender veur Gelderlaand was. Omroep Gelderland hef pregramma's zoas ''Weekend retour'', ''Goedemorgen Gelderland'', ''Angelique gaat vreemd'', ''De Ronde van Gelderland'' en ''Vandaag de dag'', en besteet net as de tillevisie veul andach an niejs (onder aandere Gelders Nieuws), sport en achtergronden bie 't niejs. Tiejens de [[Nijmeegse Vierdase]] liggen de uutzendrechen bie Omroep Gelderland. Dichter [[Cees van der Pluijm]] schrif sinds 23 november 2006 as radiodichter maondelijks een gedichte over de [[Gelderlaand|Gelderse]] actualiteit veur 't pregramma "Dubbeluur" van Omroep Gelderland. De umroop krig wal es as kritiek (o.a. van [[Henk Krosenbrink]]) dat ze weineg tot gin andacht hef veur et Nedersaksies dialekt, in teggenstelling tot bi-jveurbeuld [[Optimaal FM]].<ref>http://taal.phileon.nl/19.php</ref> ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.omroepgelderland.nl/ Omroep Gelderland] {{Bron| <references />}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse regionaole omroep]] [[Kategorie:Gelderlaand]] sg77jpe6z7gjn7zroq3mduv5su0u74p 14 7321 266396 261067 2013-05-10T17:32:40Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Metals}} [[Kategorie:Matriaol]] kjj53rmvsmbrjxpwvpm6ijpf4vkmxa9 0 7322 264449 257507 2013-05-06T20:20:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Blienzilver''' is een bietjen een misleiende naam veur [[alpaca]], dit is een zilverkleurige metaollegering van [[keuper]], [[zink]] en [[nikkel]]. 't Veurdeel van 't gebruuk van alpaca boven verzilveren is da-j 't sierveurwaarp beter kunnen poetsen. {{begin}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Metaol]] 2wo3ugsl82rdcu0dvaixprsuuip3q8c 8 7325 42080 2007-07-23T08:36:34Z Servien 7 Nieje pagina: Leegmaken wikitext text/x-wiki Leegmaken 65uy5cuaec3qc33jffli11o2bg94r30 8 7326 42081 2007-07-23T08:36:47Z Servien 7 Nieje pagina: Volglieste leegmaken wikitext text/x-wiki Volglieste leegmaken gofujp4420dbijcnzdk6drbjn6xeoj9 8 7327 42082 2007-07-23T08:36:56Z Servien 7 Nieje pagina: Volglieste leegmaken wikitext text/x-wiki Volglieste leegmaken gofujp4420dbijcnzdk6drbjn6xeoj9 8 7328 42092 42083 2007-07-23T08:53:49Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Joew volglieste is leeg-emaak. Alle pagina's bin derof ehaold. ossb9iwrpjrghplu9ee870a2lm4cdn3 8 7329 42091 42084 2007-07-23T08:53:22Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Hiermee zullen alle pagina's van joew volglieste derof ehaold wonnen. Bi-j der wisse van da-j dit uut willen voeren? Je kunnen oek [[Special:Watchlist/edit|pagina's ampart van de lieste of haolen]]. 178f39n5ibfifxjdqaw0e97ykyw2dwa 0 7335 42109 42093 2007-07-23T21:05:17Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Grepe]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grepe]] 675hcqfpc7k7nu2s620phrr9nmn6k2y 0 7338 293424 293422 2017-07-10T03:26:38Z DARIO SEVERI 10118 Added image wikitext text/x-wiki [[bestaand:Hectare Diagram.svg|right|thumb|300px|Bunder = 10.000 m².]] Een '''bunder''' of een '''hectare''' is een eenheid van [[oppervlakte]] van 10.000 m² (100 bij 100 meter). Eén bunder is gelieke an honderd [[are]] (een eenheid in de [[laandmeetkunde]]). Een bunder wort of-ekort as '''b''' en hectare as '''ha'''. In 't Nederlans wort een bunder haost altied een ''hectare'' eneumd. In 't Veluws en in de dialecten uut de umgeving wort de benaming ''bunder'' vaker gebruukt. De Gelderse bunder is eigenlijks kleiner en is 1 maargen of 8.697 m² groot. Noen wort dit onderscheid haost niet meer emaakt en is een bunder 'tzelfde as de Hollanse 'hectare'. Umdat veul minsen zich niet goed veur kunnen stellen hoe groot of een bunder noen eigenlijks is, wort een bunder vaak vergeleken mit anderhalf [[voetbalveld]] (± 65 tot 70 m x 100 m). == Trivia == * Wos je da-ze bie [[Winnie de Poeh]] oek in bunders meten (''Honderd '''Bunder'''bos'')? {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Eenheid]] etum03w8kelze0zi3h08at9ya22kc2r 0 7339 264480 257648 2013-05-06T20:30:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Bungels''' bin jongeluui die vaak op een bepaolde plek op straot roendhangen. De hangplek die ze hierveur uutkiezen is vaak een centraole plek in een buurt, zoas een [[winkelcentrum]], [[speulplaots]] of op [[stesjon]]s en in bushaltes. Sommige gemeentes richten der soms zelfs een speciaole plek veur in. 't Ontstaon van de hangplek is op zich logisch te verklaoren. Jongeluui vienen 't vaak leuk um op een opvallende plek naor minsen te kieken en um bekeken te worren. Ze zitten of staon daor dan een schofjen te praoten, soms mit [[segeret]]ten derbie, een [[bier]]tjen of [[frisdrank]] en wat te snoepen en in de slimste gevallen hen ze [[verdovende middels]] bie zich. Op de hangplek wort der stoer edaon, ze laoten wat trucjes zien, zoas op de skatebaon en vaak vienen de eerste schuchtere verkenningen van evenouwers (van 't are geslacht) plaots. {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Maotschoppi'je]] gld1zbpe88jpcp6j2gpununmon98mb7 0 7345 257403 220971 2013-03-11T11:22:56Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 6 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q346023]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Boeket''' kan verwiezen naor: *[[Boeket (bloemen)]] - n bosjen bloemen. *[[Boeket (Nederweert)]] - n buurtschap in de gemeente Nederweert (Nederlands-Limburg) *[[Boeked]] - n bepaolde plant (''Fagopyrum esculentum'') {{dv}} 8w170hrwk7fk4bzov4zqyqk9ywcbckl 0 7346 285280 285271 2016-08-16T19:01:35Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Fagopyrum esculentum seed 001.jpg|thumb|250px|Boekedzaod]] [[Ofbeelding:Fagopyrum-esculentum.JPG|thumb|250px|Boeked tussen gele lupine]] '''Boeked''' ([[Latien]]: ''Fagopyrum esculentum'') is n kultuurgewas dat waorschienlik ofkomstig is uut n vrie dreug deel van [[Volksrippebliek China|China]], en meer in t biezoender n gebied dat an [[Mantsjoerije]], [[Mongolië]] of [[Tibet (gebied)|Tibet]] grenst. t Beheurt tot de familie van de [[duzendknuppen]] (''Polygonaceae''), waortoe oek de [[zwaoluwtong]], [[parzikkruud]] en [[varkensgres]] beheuren. t Is n [[eenjaorige plaante|eenjaorige plant]] mit n holle rechtopgaonde rooie stengel, die meerdere keren vertakt is. De [[blaojen]] bin driehoekig tot hartvormig. De bleui begint al in n jong stadium, soms al nao zes weken, en gaot dan 25 tot 30 dagen deur. De bloemen bin in langstelige plumen egroepeerd, wit tot raoze van kleur, en der zit veul [[nektar]] in. Op arme groenden bereikt boeked n heugt van 50 sentimeter. Veurdat de bleui stopt bin der al riepe vruchten. t Eetbaore zaod zit an dunne steultjes die in riepe toestand makkelik loslaoten. t Het n meel- en eiwitrieke inhoud, dat n bietjen op [[klever]] liekt. Der waren vrogger twee rassen bekend: op de veengroenden de Staphorster bruunzwarte en op de zandgroenden de Braobantse grieze boeked. De rassen van tegensworig produseren minder nektar as de ouwe rassen. Bie t beweren moet t zaod dreug wezen want t schimmelt gemakkelik. In een kilo zaod zitten ± 45.000 zaojen. De vorm van t boekedzaod komt stark overeen mit die van [[beuk (boom)|beukenoetjes]], waor t zien naam oek an dankt (beuk + [[weit]]), al bin beukenoetjes wel veul kleiner, oengeveer 6 millimeter lang. t Zaod worde tot meel emaolen, hoewel boeked beslist gien graon is. Boeked is n 'halfgraon'; de zaojen, t meel en alle are produkten die van boeked emaakt bin zit gien [[gluten]], minsen mit [[seuliakie]] kunnen t dus prima eten. In boekede meel zit veul [[magnesium]], [[kalium]] en [[fosfor]]. t Is voedzaam en licht verteerbaor. Tegensworig wort t oek eteeld veur de [[geneeskunde]]. Boeked liekt n [[graon]]produkt, mar is t dus niet. t [[Meel]] dervan kan goed emengd worren mit dat van graonen. [[Pannekoek]]en van zo'n mengsel smaken iezig goed. Eroosterde boekedkorrels heten oek wel ''kasja'' en bin bekend uut de Oost-Europese keuken. == [[Nedersaksies]] == {{Nds/boeked}} == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&record=Fagopyrum+esculentum SoortenBank.nl - beschrieving en ofbeeldingen] {{commons|Fagopyrum esculentum}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] li49u7dqj5631r49qvn3sayp8cvv6w5 0 7348 294504 257404 2017-10-11T13:54:44Z Zatev 11022 link aangepast wikitext text/x-wiki [[Bestaand:El unde Ve.PNG|right|elemìnten en verbindens]] Dizze '''liest van schaaikundege elemìnten''' is opsteld noar [[atoomnummer]]. Doarnoa vôlgt de [[Grunnegs]]e noam, de Latainse waitenskoppelke noam en t [[symbool (scheikunde)|symbool]]. n [[Schaaikundeg elemìnt]] is n stof dij enkeld bestaait oet ain (soort) [[atoom]]. t Tegenstelde van n elemìnt is n [[schaaikundege verbinden|verbinden]] dij meerdere (soorten) atomen het. {| ! Atoomnr. || Grunnegse noam || Waitenskopelke noam || Symbool |- | 1 || [[Waeterstof|Wotterstof]] || Hydrogenium || H |- | 2 || [[Heeljum]] || Helium || He |- | 3 || [[Litium]] || Lithium || Li |- | 4 || [[Berylium]] || Beryllium || Be |- | 5 || [[Boor]] || Borium || B |- | 6 || [[Koolstof]] || Carbonium || C |- | 7 || [[Stikstof]] || Nitrogenium || N |- | 8 || [[Zoerstof]] || Oxygenium || O |- | 9 || [[Fluôr]] || Fluor || F |- | 10 || [[Neon]] || Neon || Ne |- | 11 || [[Noatrium]] || Natrium || Na |- | 12 || [[Magnesium]] || Magnesium || Mg |- | 13 || [[Alluminium]] || Aluminium || Al |- | 14 || [[Silisium]] || Silicium || Si |- | 15 || [[Fosfor]] || Phosphorus || P |- | 16 || [[Swoavel]] || Sulphur || S |- | 17 || [[Gloor]] || Chlorium || Cl |- | 18 || [[Argon]] || Argon || Ar |- | 19 || [[Koalium]] || Calium || K |- | 20 || [[Kalk]] || Calcium || Ca |- | 21 || [[Skandium]] || Scandium || Sc |- | 22 || [[Titoanium]] || Titanium || Ti |- | 23 || [[Venoadium]] || Vanadium || V |- | 24 || [[Groom]] || Chromium || Cr |- | 25 || [[Megoan]] || Manganum || Mn |- | 26 || [[Iezer|Ieder]] || Ferrum || Fe |- | 27 || [[Kobalt]] || Cobaltum || Co |- | 28 || [[Nikkel]] || Nikkel || Ni |- | 29 || [[Kopper]] || Cuprum || Cu |- | 30 || [[Sink]] || Zink || Zn |- | 31 || [[Gallium]] || Gallium || Ga |- | 32 || [[Germanium]] || Germanium || Ge |- | 33 || [[Arsenikum]] || Arsenicum || As |- | 34 || [[Selain]] || Selenium || Se |- | 35 || [[Broom]] || Bromium || Br |- | 36 || [[Kripton]] || Krypton || Kr |- | 37 || [[Robijdium]] || Rubidium || Rb |- | 38 || [[Stronsium]] || Strontium || Sr |- | 39 || [[Ytrium]] || Yttrium || Y |- | 40 || [[Sirkonium]] || Zirconium || Zr |- | 41 || [[Niobium]] || Niobium || Nb |- | 42 || [[Molydeen]] || Molybdenum || Mo |- | 43 || [[Teknetsium]] || Technetium || Tc |- | 44 || [[Roetenium]] || Ruthenium || Ru |- | 45 || [[Reudium]] || Rhodium || Rh |- | 46 || [[Palladium]] || Palladium || Pd |- | 47 || [[Sulver]] || Argentum || Ag |- | 48 || [[Kadmium]] || Cadmium || Cd |- | 49 || [[Indium]] || Indium || In |- | 50 || [[Tin]] || Stannum || Sn |- | 51 || [[Antimonium]] || Antimonium || Sb |- | 52 || [[Teluur]] || Tellurium || Te |- | 53 || [[Jeudium]] || Iodium || I |- | 54 || Xenon || Xenon || Xe |- | 55 || Sesium || Cesium || Cs |- | 56 || Boarium || Barium || Ba |- | 57 || Lantoanium || Lantanium || La |- | 58 || Serium || Cerium || Ce |- | 59 || Praseodymium || Praseodymium || Pr |- | 60 || Neodymium || Neodymium || Nd |- | 61 || Prometium || Prometium || Pm |- | 62 || Samarium || Samarium || Sm |- | 63 || Eropium || Europium || Eu |- | 64 || Gadolinium || Gadolinium || Gd |- | 65 || Terbium || Terbium || Tb |- | 66 || Dysprosium || Dysprosium || Dy |- | 67 || Holmium || Holmium || Ho |- | 68 || Erbium || Erbium || Er |- | 69 || Tulium || Tulium || Tm |- | 70 || Iterbium || Ytterbium || Yb |- | 71 || Lutetsium || Lutetium || Lu |- | 72 || Havnium || Hafnium || Hf |- | 73 || Tantoaljum || Tantalium || Ta |- | 74 || Wôlfroam || Wolfraam || W |- | 75 || Renium || Rhenium || Re |- | 76 || Osmium || Osmium || Os |- | 77 || Iridium || Iridium || Ir |- | 78 || Platinum || Platina || Pt |- | 79 || Gold || Aurum || Au |- | 80 || Kwik || Hydrargyrum || Hg |- | 81 || Tallium || Thallium || Tl |- | 82 || Lood || Plumbum || Pb |- | 83 || Bismut || Bismut || Bi |- | 84 || Polonium || Polonium || Po |- | 85 || Astoatsium || Astatium || At |- | 86 || Radon || Radon || Rn |- | 87 || Fransium || Francium || Fr |- | 88 || Roadium || Radium || Ra |- | 89 || Aktinium || Actinium || Ac |- | 90 || Torium || Thorium || Th |- | 91 || Protaktinium || Protactinium || Pa |- | 92 || Uroanium || Uranium || U |- | 93 || Neptunium || Neptunium || Np |- | 94 || Plutonium || Plutonium || Pu |- | 95 || Amerisium || Americium || Am |- | 96 || Kurium || Curium || Cm |- | 97 || Berkoalium || Berkelium || Bk |- | 98 || Kalifornium || Californium || Cf |- | 99 || Ainstainium || Einsteinium || Es |- | 100 || Fermium || Fermium || Fm |- | 101 || Mendelivium || Mendelevium || Md |- | 102 || Nobellium || Nobelium || No |- | 103 || Lawrensium || Lawrencium || Lr |- | 104 || Rutherfordium || Rutherfordium || Rf |- | 105 || Dubnium || Dubnium || Db |- | 106 || Seaborgium || Seaborgium || Sg |- | 107 || Beurium || Bohrium || Bh |- | 108 || Hassium || Hassium || Hs |- | 109 || Meitnerium || Meitnerium || Mt |- | 110 || Daarmstadsium || Darmstadtium || Ds |- | 111 || Runtgenium || Roentgenium || Rg |- | 112 || Kopernikium || Copernicium || Cn |- |} {{DEFAULTSORT:Schaaikundege Eleminten}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Scheikunde|Elemìnten]] b7vzihh1dje7vsx347ikpfrkdncad2r 6 7350 42546 2007-08-04T10:02:01Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} 4u719vqbsu6lqe20asduh1n3awvi1ak 0 7351 42550 2007-08-04T10:28:29Z Servien 7 [[Liest van Schaaikundege Elemìnten]] is ewiezig naor [[Liest van schaaikundege elemìnten]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Liest van schaaikundege elemìnten]] dln9svuh9doq9ygvibc388k182mkf50 10 7354 283121 282480 2015-09-04T14:51:49Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Map_of_USA_AK_full.svg|120px|border|right]] '''Alaska''' (sprek oet: {{IPA|/ʌˈlʌska/}}) is nen stoat van de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigde Stoatn van Amerika]]. Wat oppervlakte angeet is t de grötste stoat. t Ligt op t oeterste peuntjen van t [[Noord-Amerika]]anse wearlddeel, met op t oostn [[Kanneda|Kannada]], de [[Noordelike Ieszee]] op t noordn en de [[Grote Oseaan]] op t zuudn en t westn. Nog mear noar t westn ligt [[Ruslaand]], oawer de [[Beringstroat]]. De heuwdstad van Alaska is [[Juneau]], mer zowat de helfte van de 710.231 inwonners van Alaska(telling van [[2010]]) wont in (de vuursteadn van) de grötste stad [[Anchorage]], vuur de rest wont dr weainig leu; Alaska is n dunstbevolkten stoat van Amerika. Alaska wör ekocht van t [[Russiese Riek]] op [[30 meert|n 30sten meart]] [[1867]] vuur mer $7,2 miljoen (umme reknd noar hudige wearde: €79,2 miljoen), umdet Ruslaand meann at t laand nit völle weard was. Ook in Amerika warn ze dr nit blie met, en n ankoop wör eerst ''Seward's Folly'' eneumd (''Seward's Domheaid''), noar n Amerikaansen minister van Finansiën [[William Seward]], den't de anskaf deed. Umme reknd kostn Alaska twee seant per [[Oolde Neersassiese Moaten|beunder]] ($4.74/km²). t Laand oondergung verskeaidene administratieve veraanderings vuurdet t in eliefd wör op [[11 mei|n 11den mei]] [[1912]], en n 49sten stoat van de VS op [[3 jannewaori|3 januwoari]] [[1959]]. [[Alaska|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|September]] </noinclude> 9a1fcxuarri4nc01dmgm25b3o7t61py 0 7358 264992 158638 2013-05-09T22:16:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Grunnegse woorden dij begunnen mit D''' oet t [[Grunnegs woordenbouk]]. {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs woord ! width="30%" |Alternoatief ! width="30%" |Meervold/ bv. nmw. ! width="30%" |Nederlaands ! width="50%" |Opmaarken |- |daaier |daar, dijer, dier |daaieren, daren, dijeren, dieren |dier | |- |daam | |damen |dam | |- |daip |knoal |daips, knoalen |kanaal | |- |daarde |daardent, daardens | |derde | |- |daarsken | | |dorsen | |- |dait | |daiten |duit |historisch geldstuk |- |dammiet |dammee, zo | |dadelijk, straks | |- |dadde | |dijent |dat |zelfstandig naamwoord |- |dat | |dij |dat | |- |dèl |dèlle |dèllen |litteken, schram | |- |doar | | |daar | |- |doar't |doarzoot | |daar |als aanwijsplek |- |dôb |dôbbe |dôbben |kuil |woar vrouger eerdappels of zuitwoater in opsloagen wör |- |doe |dou (STD) | |jij |voornaamwoord |- |doen | |doene |dronken | |- |dong | | |mest | |- |dook | | |mist | |- |dokeg | |dokege |mistig | |- |door |dole |doors, dolen |dooier |van een ei |- |dörske | |dörsken |kabeljauw | |- |dou | | |toen | |- |dözze |hazzens, kop |dözzen, koppen |kop |grof taalgebruik |- |dreef |dreve |dreven |laan | |- |drekstoup |drekstoupe, dòbstee |drekstoupen, dòbstees |vuilnisbelt | |- |drizzen |drouden, draaigen | |dreigen |zz is een Ingvaeoons overblijfsel |} {{Grunnegs woordenbouk}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] 6ds9grpoyn4bbktr0y3arhev3ght39d 0 7361 273462 268937 2014-03-14T21:27:18Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel hef de zied [[Nedersaksische gerechten]] herneumd naor [[Nedersaksiese gerechten]]: in ans, ziede veur alle dialekten wikitext text/x-wiki Mit '''Nedersaksisch gerechten''' wordt bedoeld ''alle culinaire specialiteiten in de gebieden waor of 't [[Nedersaksisch]] praot wordt''. Dit, umdat wat de ''[[Keuken per laand|cuisine]]'' aangiet de Nedersaksische gebieden wienig mit mekaor te maoken hebt. Bie de Nedersaksische gerechten wordt ok de dranken en andere streekproducten rekend en de gerechten die vrogger allinig nog maokt werden. Umdat d'r een partie dialecten praot wordt in 't Nedersaksische gebied, bint de secties hier ok per regio in een ander dialect schreven. [[Bestaand:Koart Leegsaksisch.png|right|250px|Leegsassisch in Nederlaand]] == Wat de gebied wel gemien hebt == Netas in de rest van Nederlaand, België en Noord-Duutslaand besteet 't heufdgerecht oet [[Eerpel|irrappels]] (heufdvoedsel) mit gruunte en vlees. Ok bint de verschilnde regionaole keukens nog vrij stark richt op 't boeren karakter, waor de Nedersaksische gebieden ja zo bekend um steet. De Nedersaksische keuken is oaver 't algemien gien oetgebreide keuken, vergeleken mit bieveurbeeld de Beiernse of Swaobische keuken. Dit hef te maoken mit 't feit dat 't Nedersaksisch gebied laank n relatief arm gebied was. De mieste luu muzzen heur eigen produceerde producten gebruken, de producten van naobers of dingen die in de natuur te vinden bint. In summige gevallen harren luu toegang tot marken, waor ze mangs ok 'n paor producten kopen konden. In Duutslaand is de keuken wat rieker, deur invloeden vanoet 't zuden, zo as de schnitzel en de braodworst. {{Dia|Schreven in t [[Midden-Drèents]]}} == Achterhookse keuken == === Stoet === *''[[Krentenstoete|Pillewegge]]'' krentenbrood *''[[Balkenbrij]]'' gebakken vleis/bookwijtmealbeleg ===Veurgerecht=== *''Eierbotter'' reurei *''Humpkessoep'' (slevensoep) rundvleis-/snieboonsoep === Kook === *''Ni-jjoarsröllekes'' ([[knieperties|knieperkes]]) woafels === Heufdgerechten === *''[[Busekool|Boeskool]]'' staamppot witten kool *''[[Mous|Moos]]'' staamppot boernkool *''Foeksenendievie'' endieve mit karnesaus === Drinken === *''Boernjongens'' drink mit brandewien en rozienen/abrikozen == Drèentse keuken == === Stoet === [[Ofbeelding:Zwieback auf Holzbrett.jpg|right|200px|thumb|Tweibak]] * ''Tweibak'' - Stoet dat twei maol bakken is. Verkriegbaor in ronden en kleine stoetvörmegen. * ''Drèentse Roggestoet'' * ''Galletjes'' - Vlechtvörmige stoetjes, vrogger allinig veur de (belang)riekere mèensen * ''Roggebollen'' - Bollechies maokt van weit en rogge === Koek === * ''Drentse kruudkoek'' - n [[plakkoeke|plakkoek]] * ''Drentse waovel'' - n Luukse waovel mit warme karsen. * ''Knieperties'' === Heufdgerechten === * ''Stip in 't gat'' - Een papperig brei maokt van boekweit, op smaok brocht deur 't te overstreuien mit suker. Vergeliekbaor mit 't Grunningse ''Ruirom''. * ''Drèentse keessoep'' * ''Boerenkoolsoep'' === Anders === * ''Drèentse kosterworst'', n [[Dreuge worst|dreugn worst]] === Drinken === * ''Klungeleulie'' - mengsel van braandewien of jannever mit streup, gebruukt tèeng hardlievigheid en as slaopmiddeltien. ''([[ZWN]])'' * ''Sneiballechie'' - Brandewien mit suker {{Dia|Schreven in t Midden-Drèents}} == Grunnegse keuken == {{heufdartikel|Grunnegse gerechten en streekprodukten|gos}} In Grunnen is noast eerdappels t vlaisk t belaangriekste vouer. De veurnoamste vlaisksoorten dij eten worden binnen rindvlaisk, visk en genoat. Bie gerechten mit eerdappels zit aaltieds vlaisk. Bie gerechten mit vlaisk hovven nait aaltieds eerdappels te zitten. Vrouger was dit aansom. Tot aan Twijde Wereldoorlog wazzen veul gezinnen aarm en konden niks aans eten as eerdappels mit gruinten. Veur dizze aarmere gezinnen was t eten van vlais n biezunderhaid. Noa Twijde Wereldoorlog kregen luu wat meer gèld ien buuts en wör vlais n gewoonte. Vlicht juust omdat man vrouger noeit vlais eten kon, wör vlais nou slim populèr. Vlais dat ien Grunnen voak eten wör is spek, gehakbaal, sukoadelap en vèrse wôrst (kookt of bakken as sousies). De maiste van dizze vlaissoorten kommen nait allend ien Grunnen veur, dus zai stoan doarom nait hieronder bie vermèld. Ook binnen de Grunneger mostert en kruudnoagel wichtege [[ingrediënt|touvougsels]] in n hail ìnde gerechten. {{dia|Schreven ien t [[Grunnegs]]}} == Sallaandse keuken == ===Arretjescake=== ''([[Ni'jlusen]])''<br> 2 eier, 2 ons basterdsuker, 2 ons biscuits, 50 gr. cacao, een haalf pak vet. Eier klöppen, suker en cacao d'rbi'j doen, 't esmolten vet staorigan d'rbi'j doen, gebreuken biscuits d'rdeur reuren, opstieven laoten. ===Bakbloedwörst=== ''([[Ni'jlusen]])''<br> Plakken bloedwörst, ebakken in de koekepan ===(Bak)leverwörst=== ''([[Ni'jlusen]], recept van vrogger)''<br> Lever en longen fiensnieden, weitenmaal d'rbi'j, goed reuren, ongeveer een ure koaken in een linnen zakken in een fornuuspot. Uut de pot, zakkien d'rof streupen en plakken d'rof snieden. 't Koaken gebeurden in 't [[bakhuus]]. ===Bloedwörst=== ''([[Ni'jlusen]], recept van vrogger)''<br> Bloed van een varken opvangen in een koekepan; koekepan in een ummer lègen. Spek van de kop d'r in blokkies deurhen doen. Roggenmaal (ebreuken rogge, grover emalen), lèpel zolt, kruden en wangstokken. In ketoenen of gröslinnen zakkies, mit een touwgien dichteknupt, in de fornuuspot koaken. ===Blote billegies ien 't grös=== ''([[Ni'jlusen]])''<br> Witte bonen ecombineerd mit sniebonen. ===Boerenbalkenbri'j=== ''([[Ni'jlusen]], recept van vrogger)''<br> Weitenmaal, ekoakt deur 't vet en 't nat dej kriegt bi'j 't koaken van lèverwörst ===Botterknollegies=== ''([[Ni'jlusen]], recept van vrogger)''<br> Gele knolle ter grootte van een biet. Schellen en in vörrels snieden. Koaken mit zolt. Botter d'roaver. Dit wör zo ien keer in 't jaor 's winters bi'j de eerpels egeten. Smaak: combi radies en koolraap. ===Broodpudding=== ''Kiekt bi'j Pudding van stoete'' ===Brune bonen=== ''Treditioneel''<br> Egèten mit een plakkien spek en spekvet d'roaver. ===Hiete bliksem=== ''([[Ni'jlusen]], treditioneel)''<br> Staamppot eerpels mit ekoakte zute en zoere appelties en wörst. ===Hutspot mit broene bonen=== ''([[Ni'jlusen]], treditioneel)''<br> Wörtelties, siepels en eerpels töt staamppot maken en ekoakte broene bonen d'rdeur reuren. Stevige kost. ===Karnemelkse pap mit broene bonen=== ''([[Ni'jlusen]], treditioneel)''<br> De pap koaken van karnemelk mit boekweitmaal. ===Kneupsgaten=== ''(Zo enuumd op [[Ni'jlusen]])''<br> Esneden sniebonen ===Kruudmoes=== ''([[Ni'jlusen]], treditioneel)''<br> Karnemelkse görtepap, grote donkere rozienen, kervel, erookte speklappies, erookte wörst uut de [[wimme|wiemel]]. As middagmaal mit streup. Ok kold egèten bi'j 't heuien, in de schaduw van de wagen. Grote pan/pot mit henge, [[diggelgoed]], lèpels en een opscheplèpel. Mangs gunk d'r [[roekblad]] (kruzemunt) bi'j deur, of varse bladties van de zwarte kralle. ===Mispel=== De vief 'starties' d'rof trekken en 't eetbaore d'ruut drokken. As de vrucht riep is, liekt 't binnenste haoste verrot. ===Ni'jluseger leut=== ''([[Ni'jlusen]])''<br> Kriegt een grote mok of kop. Doet d'r een flinke batse advekaot in. Schenkt daor hiete varse starke koffie op. Daor boavenop een aorige toefte slagroom. Cacao-poeder oaver det alles stri'jen. Hol ie van zuut, doet d'r dan ebreuken kandi'j (klontiesgroes) bi'j. ===Pannekoeken mit spek=== As ontbijt op de boerderi'je egèten. Nog langer elene wör 't mit boekweitmaal egèten. ===Paerregaste=== [[Pillegarste|Paerregaste]] = epelde [[garste]] = gört. Krek as [[ries (Oryza sativa)|ries]] ekoakt. Streupnat d'r op. As middagmaal mit een stok wörst d'rbi'j. ===Pudding van stoete=== ''Treditioneel''<br> 1 olde witte stoete zunder körste, 1 dl melk, 2 dl room, 2 eier, 2 [[daore]]n (eigeel), rasp en sap van sinesappel, mespuntien kniel, 3 elstar-appels, 100 gram krenten, ewiekt in sherry. Mengt de eier, melk, room, sinesappel en 't kniel. Bestriekt 't cakeblik mit botter. Mengt stokkies appel en krenten. Eerst een lage stoete in 't bakblik, dan een lage roommengsel mit appel en krenten, dan weer stoete, appel, stoete en as leste wat roommengsel. 25 minuten bakken in veurverwarmde naovend op 160 graoden. Lösse pläkkies snieden en karremeliseren mit rietsuker. ===Roggeperen=== [[Pare|Paarties]] die riepe waren in de tied van 't roggemeien. ===Saliemelk=== ''(Treditioneel)''<br> Melk mit sellenbladties en een schöp suker. Smaakten een beetien as [[anies]]. ===Sint Jouwsen=== ''(Zo enuumd op [[Ni'jlusen]])''<br> De Sint Jacob, een grote, lange appel ===Smoorderties=== ''(Zo enuumd op [[Ni'jlusen]])''<br> Ebakken krieleerdappelties ===Sterappelties=== [[Sterappel]]s mit rood, zuut vruchtvleis. ===Stip ien 't gat=== ''([[Ni'jlusen]], treditioneel)''<br> Stevige boekweitpap. Koeltien d'rin mit spekvet en stroop. ===Stoetenbri'j=== ''([[Ni'jlusen]], treditioneel)''<br> Ok wal bekend as 'bakkersverdriet'. Oavereblèven stoete in brokkies in ekoakte melk doen. [[Kniel]] en suker d'roaverhen. ===Zieden (h)empies=== ''(Zo enuumd op [[Ni'jlusen]])''<br> Olde, zachtzoere appelsoort == Tweantse keuken == Van vrooger oet wördt r nog aaltied "''earpel met sju''" egètn. Dèt beteeknt ''boernkos'': Earpel met vleais en greunte. Iedereene bepoalt dan vuur zikzölf of-e dèt dan duur mekoar wil mikn (''prakn'') of lös van mekoar op wil ètn. A-j dr vuur kiest um t te prakn, dan wörd t wat sappiger emaakt met ''sju'' (t vet wat oet t vleais is ekömn biej t bakn of kokn, anelegnd met water). De wat eulderwètsere gezinn hoolt t met vrömd ètn biej [[makaroni]] en [[nasi]], mear met n komst van [[gastarbeiders|gèstèrbeiders]] in de [[1960-1969|joarn 60]] zeent r völle boetnlaandse gerechn biej ekömn. ===t Joar duur=== Ofhaankelik van n tied van t joar wordt verskilnde gerechn op toafel ezat. n ''Zommerdag'' keump dr völ te prakn ètn op n toafel en an n ''weenterdag'' völle [[staamppötte]], zo as [[moos]], [[wortel]]n met [[siepel]]n en [[koolraap]]. ===Tweantsn vleaiskos=== *''Bakwos'' (nen grovn dikn wos van [[varken|voarknsvleais]]) *''Metwos'' (n Tukker hef t leefst n kort gebed en nen langn Metwos) *''Skröamkes'' (restvet van n [[koo]] of voarkn wat wördt op ebakn töt t knapperig is) *''[[Neagelhoolt]]'' (Rundvleais) An de weend ereukt rundvleais) ===Tweants banketspul=== *''Riesns hàrtje'' ([[spekeloas]] in de vorm van n hàrtje, met [[glazuur]], [[slagroom]] en stuks [[sokkeloa|sukelaa]] dr op.) ===Tweants moal=== *''Goamoal'' (steewigen soep vuur a-j zwoar woark munn doon) *''[[Kruudmoos]]'' *''(stamppot) [[Moos]]'' *''(stamppot) [[Wortel]]n met [[siepel]]n (mangs ook of ekort tot Stawosi) ===Tweants dreenkn=== Van ooldhèr wör dr in Tweante völ stoarkn draank emaakt of distilleerd. Dr beent onmeundig nen hoop verskilnde soortn kruudnbitters, met vake klurige naamns: ''Twents Kuiernat'', ''Eanters Boorköttelnat'', enz. *''Tweantsn graanjeneawer'' *''Huttnkloas'' (beer) Verneumd noar n Tweantsen stroekreuwer [[Klaas Annink|Kloas Annink]]. *''Zoompnbitter'' (braandewien spesjaal vuur [[Eanter]] en [[Riesn]]) *''[[Grolsch]]'' (beer) in Tweante t meest edreunkn beer. De brouwerieje steet in [[Bookel]] bie [[Eanske]], mear Grolsch is offisjeel n [[Achterhook]]s beer. {{Dia|Eskreewn in t [[Riesns]]}} == Veluwse keuken == *[[Buulworst]] en [[meelworst]] - emaakt van boekende meel, tarwebloem, ekookte lever, vleeskkrujen, warme kaontjes en peper *[[Kruudmoes]] of [[melkmoes]] - emaakt van [[pillegarste|gort]], [[karemelk]], magere spekjes, rookworst, rezienen, [[karvel|kaarvel]], bieslook en brune suker *''Slaod mit karemelkse stip'' - emaakt van slaod, spekjes, karemelk, bloem en [[eerpel]]s *[[Balkebrie]] - in de rest van Nederland oek bekend *[[Kleirog]] - brood van tarwemeel en roggemeel (''is niet echt bekend meer'') ===Avendeten=== *[[Moesmuis]] - [[mous|boerekool]]stamppot *[[Toddemoes]] - [[busekool]]stamppot mit karemelksnat derbie *[[Wortelmuis]] - ''hutspot'' *[[Blote kienderjes in 't greune gres]] - stamppot van [[eerpel]]s, [[klemboon|scheermesjes]] en [[witte bonen]] ===Zeutigheid=== *''Kluntjen'' ([[Nunspeet]]) - een blank snoepjen (soort witte kandij) *[[Puttense mopkoek]] - emaakt van roggebloem, hoening en kunsthoening, karemelk, bakpoejer en kerwiezoad == Urker keuken == *''[[Urker Vistaarte]]'' *''[[Dikkoek]]'' *''Urker Paling'' **''ezoolten'' **''erookt'' [[Kategorie:Nedersaksiese gerechten|!!]] j8a7nikwogjc2rbfxyxbayvrj4nyqpz 0 7365 293309 289702 2017-06-02T16:51:03Z 145.130.50.198 /* Geboren ien Waarvum */ wikitext text/x-wiki '''Waarvum''' ([[Nederlaands]]: ''Warffum'') is n ploats in t noorden van de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]], n gebied dat ook bekend is as t [[Hogelaand|Hoogelaand]]. Net as veul ploatsen ien t noorden van de provìnzies Grunnen en [[Frieslaand|Fraislaand]], is t dörp baauwt op n [[wierde (toponiem)|wierde]], aigelks drij. t Is de op twij noa grootste ploats van de gemainte [[Emsmond]], mit zo ongeveer 2.400 ienwoners. Tot [[1990]] was t n op zuchzölf stoande gemainte, mit onder zuch ook [[Brei]] en de [[waddenaailanden|waddenailaanden]] [[Röttemerploat]] en [[Röttemeroog]]. Bekende dingen van Waarvum binnen [[Op Roakeldais]] (n internaasjonoal dansfestival) en [[Openlochtmuseum]] ''Het Hoogeland''. Even tin noorden van Waarvum ligt de hoaven van [[Noordpolderziel]]. Aan de zuudkaant van Waarvum ligt t statsion, aan de spoorlien [[Grunnen (stad)|Stad]]-[[Roschoul]]. ==Geboren ien Waarvum== *[[Ede Stoal]], bekende Grunneger zanger [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] [[Kategorie:Vrougere gemainte in Grunnen]] bhgs2e82a7uw6h4ees9ladd10y8s5hf 0 7366 288731 288684 2016-10-27T15:27:28Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Breinigerberg.jpg|320px|thumb|Breinigerberg]] '''Breinigerberg''' is n stadsdail van t [[Duutslaand|Duutse]] [[Stolberg]] en har op [[31 december|31 dezìmber]] [[2005]] sikkom 971 inwoner. De autoweg L12 verbindt t dörp mit t in t westen liggende Breinig en de in t oosten liggende kroezing ''Nachtigällchen'' in t westen van ''Mausbach''. In t oosten van Breinigerberg ligt de ''Stolberger Stadtwald'' en t [[natuurgebied]] ''Schlangenberg'', dat vrouger n [[oer|eersfebriek]] was. In ain van de gebaauwen van de ''Hauptschule'' is t informoatsiezìntrum Schlangenberg. In t noorden van Breinigerberg liggen meerdere natuurgebieden, dij vrouger staingroeven woaren. In t gebaauw van de ''Hauptschule'', dij in 1988 sloten wuir, zit nou de jeugdklub ''Remember''. In t dörp binnen der twij [[sportveld]]en. == Boetende hìnwiezen == * [http://www.breinig.de Webstee van Breinig (Duuts)] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Darp in Duutslaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] 9bc7dtz4q3nh2ahmyvpt1doyi4ju1yt 0 7371 279130 274616 2015-03-27T16:33:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Glaucomys_volans.jpg|300px|thumb|n Amerikaanse vleagnde kateker (''Glaucomys volans'')]] De '''vleagnde katekers''' ([[Latien]]: ''Pteromyinae'' of ''Petauristini'') bint ne oonderfamilie van de [[katekers]] (''Sciuridae''). Soortn oet disse oonderfamilie bint verspreid oaver [[Noord-Amerika]], [[Europa (continent)|Uropa]] en [[Azie]]. In Zuudoost-Azie, woaroonder [[Indonezie|Indonesie]], leavn de meeste soortn vleagnde katekers. De bekeandste soort oet de Pteromyinae is de [[Uropese vleagnde kateker]] (''Pteromys volans''). Der bint viefteen geslachtn vleagnde katekers: * ''[[Aeretes]]'' * ''[[Aeromys]]'' * ''[[Belomys]]'' * ''[[Biswamoyopterus]]'' * ''[[Eoglaucomys]]'' * ''[[Eupetaurus]]'' * ''[[Glaucomys]]'' * ''[[Hylopetes]]'' * ''[[Iomys]]'' * ''[[Petaurillus]]'' * ''[[Petaurista]]'' * ''[[Petinomys]]'' * ''[[Pteromys]]'' * ''[[Pteromyscus]]'' * ''[[Trogopterus]]'' == Neersassies == * [[Grunnegs]]: ''vlaigende aikern'' [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] 5oz0lmejy3agce2pd05oit28murglni 0 7372 264454 257702 2013-05-06T20:21:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:The Mall, London April 2006 037.jpg|thumb|250px|Een bloemhof]] Een '''bloemhof''' is een soort [[tune|hof]] waor veul of alleen mar [[bloeme]]n greuien. De bloemen hen meestentieds alleen een dekoretieve functie mar soms hen ze oek een geneeskrachtige uutwarking of bin de bloemen eetbaor. Umdat bloemen niet allemaol tegeliekertied bleuien kan 't ontwaarpen van een bloemhof best lastig wezen. Je hen bieveurbeeld bloemen die alleen [[leinte|'s leintes]] bleuien, en are bloemen bleuien juust weer alleen [[zoemer|'s zoemers]]. Daornaost he-j oek nog de eenjaorige planten die [[wienter|'s wienters]] doodgaon, waordeur je der goed op moen letten da-j weer nieje planten neerzetten, aarst he-j de ankommende zoemer een lege hof. Naost 't feit da-j goed rekening moen houwen mit 't anplanten, is 't oek iezig belangriek um rekening te houwen mit kleurenkombinasies, texturen, geuren en zoksoort dingen meer. == Nedersaksisch == *[[Grunnegs]]: ''bloumentoen(e)'', ''blommentuun'' ==Zie oek== *[[Veurtune]] *[[Achtertune]] *[[Greuntetune]] *[[Tune]] {{Commonscat|Flower gardens}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Tune]] 6xvaynrkkbqmlco08tbun80lspj0n4n 14 7373 271823 269176 2013-12-07T00:42:54Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Communication}} [[Kategorie:Maotschoppi'je]] mp8yqeg5nzjezoao9ga6gn3tvrlukc6 14 7374 266556 257705 2013-05-10T18:25:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Protestantism}} [[Kategorie:Christendom]] 7keraj265gt75x8o68682prng9fot2z 0 7376 264505 257704 2013-05-06T20:34:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Tortie-flame.jpg|thumb|250px|Een dreeleihaorige kat]] Een '''dreeleihaorige kat''' is een [[kat]] mit drie kleuren haor. De kleur wit wort veroorzaakt deur een bepaolde [[gen]] dat derveur zurgt dat katten witte haoren in der vacht hen, vaak ziet 't der dan uut as een soort vlekkepetroen. Waor disse gen niet actief is, het de kat dan een are kleur. Bie dreeleihaorige katten is der gien gen anwezig dat derveur zurgt dat de kat ''drie'' kleuren tegeliek het: wit, zwart en een bietjen een bruunachtige kleur. Wel bestaot der een gen dat de keus veur die bruunachtige of geelachtig-rooie kleur bepaolt, en een gen dat kiest veur zwart. Disse genen bin ekoppeld an 't X-[[chromesoom]]. Wiefjeskatten hen van dit X-chromesoom twee exemplaren, en dit verklaort oek waorum de twee kleuren bruun en zwart naost mekaar veurkommen. In 't [[embryo|kattenembryo]] wort nao verloop van tied van elk paor X-chromesomen der één inactief; 't actieve chromesoom bepaolt noen de kleur. Deze kleurfactoren zullen vaak eclusterd optrejen; veul gelieksoortige chromesomen naost mekaar veroorzaken dan een kleurevlek, dat of zwart of bruun is. {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] 0ipmqbuggrv73cvvlaeu9qngrqznkz8 0 7380 273361 273358 2014-03-05T14:34:22Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Drums]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Drums]] 0cqawmsksfkqnotnxac5j5dw6n7pyck 0 7381 43587 2007-08-18T13:54:56Z Servien 7 [[Open hèèrd]] is ewiezig naor [[Open haard]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Open haard]] 7i3jz18xp4jfjegodifobhwkodz7ueb 0 7382 264058 261921 2013-05-06T16:04:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Reinhard Franz Hahn''' (ok ''Ron Hahn'' enuumd, skrieversname ok ''Franz Brookmann'') is een Duuts-Austraals-Amerikaanse taalkundige, skriever ien en anfieteraor van 't Nedersaksisch. Hahn is ien Hamborg geboren en opegruuid. Hi'j holdt hum bezig mit kleinere talen ien [[Azië]] en [[Volksrippebliek China|China]]. Op internet zetten hi'j ien [[1995]] de mailinglist ''[[Lowlands-l]]'' op, ewi'jd an [[West-Germaans]]e taalvariaanten die as ien de lege laanden bi'j de [[Noordzee]] en de [[Oostzee]] bint ontstaon of daorvan ofstamt, zoas [[Nedersaksisch]], [[Nederlaands]], [[Limburgs]], [[Freeske taaln|Freesk]], [[Engels]], [[Schots]] en [[Afrikaans]]. Ien [[1998]] hef Hahn de twiede pries ewunnen ien de jaorlijks uutereikte [[Platduuts]]e [[Freudenthal-Pries]] mit ''Vadderland - Vadderspraak, un annere Riemels ahn Riem'' (Vaoderlaand - vaoderspraoke, en aandere riemsels zunder riem). Ien [[1999]] kreeg e samen mit [[Hellmer Stumberg]] de eerste pries veur de gedichten ''elektroonsche elegien - lyrik för de jaardusendwenn''. Ien meert [[2008]] kreeg Hahn van de [[Vlaondern|Vlaomse]] minister van cultuur [[Bert Anciaux]] een medallie veur zien bemuienissen veur de bekendheid van de Nederlaanse taal en verwante talen. Ien 2010 hef Hahn ''Alice’s Adventures in Wonderland'' in ’t Nedersaksisch (“noordnedersaksisch platduits”) vertaald. Ien augustus [[2010]] hef Hahn hum töt 't [[Jeudendom]] bekeerd. == Waarken == * ''Spoken Uyghur'' (1991, Seattle: University of Washington Press) * ''Alice ẹhr Ẹventüürn in’t Wunnerland'' (Cathair na Mart (Ierlaand): Evertype, 978-1904808626) == Webstees == * [http://lowlands-l.net/gallery/hahn_alice.php ''Alice ehr Eventüürn in’t Wunnerland''] * [http://lowlands-l.net/gallery/hahn-nds.php ’n paar vun sien Gedichten] (Platduuts, Hoogduits, Engels) * [http://www.lowlands-l.net/ List Lowlands-l] (verskeiden spraoken) * [http://lowlands-l.net/plattewelt/ Nu is de Welt platt] (verskeiden spraoken) * [http://lowlands-l.net/grammar/ Drempels un Tegels vun’t Neddersassische] (Nedersaksisch grammatik, ien Duuts en Engels) * [http://lowlands-l.net/grammar-new/ Building Blocks of Low Saxon (“Low German”)] * [http://lowlands-l.net/groth/ Klaus Groth: ’n Paar vun sien nedderdüütschen Riemels mit ingelsch Œverdrägen] (Riemsels van Klaus Groth met Engelse vertalingen) {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Hahn, Reinhard F}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Platduutse schriever]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] 7ryl9f2x5xhp96m1cdh68b62if43y9a 0 7383 81894 43915 2008-09-11T18:55:54Z Deurverwiezingsverbeteraar 957 [[Reinhard F. Hahn]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Reinhard Franz Hahn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Reinhard Franz Hahn]] 0h9awiau4c48dcp3oh59n2w7dw24lig 0 7385 81895 43917 2008-09-11T18:55:54Z Deurverwiezingsverbeteraar 957 [[Reinhard F. Hahn]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Reinhard Franz Hahn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Reinhard Franz Hahn]] 0h9awiau4c48dcp3oh59n2w7dw24lig 0 7387 264193 257441 2013-05-06T16:28:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Roel Reijntjes''' ([[Beilen]], [[1923]] - [[Beilen]], [[2003]]) was een [[Drenthe|Drèentse]] dichter. Reijntjes zien va was directeur van de elektriciteitscentraole, commandant van de braandweer en veurzitter van de voetbalveriening. Zie moe was van caféholdersvolk uut [[Börk]]. Van kiend of was hi'j een ienling; ien kleraozie en gedrag aans as zien dörpsgenoten. Töt 1972 was Reijntjes belastingambtenaor. Daornao leefden hi'j van de schrieveri'je en van Drèentstalige onemanshows deur 't hiele laand. Deur dizze shows, radio- en tillevisie-optredens en openhartige vraoggesprekken wördden hi'j Drenthes bekendste schriever, ok buten de pervincie. Ien zien gedichten hef e hum hiel persoonlijk uutedrokt, beveurbeeld oaver zien liefde veur jonges. Reijntjes hef zien hiele leben ien 't olderlijk huus ewoond. De bloemlezing van Drèentse schrieveri'je ''Scheupers van de taol'' (kiekt bi'j 'Bronnen') is op-edreugen an zien naogedachtenis en hef as motto twiej strofes van zien gedicht ''En heb ik het er dan toe daon'': :''En heb ik het er dan toe daon,'' :''het Leven zölf zal wieder gaon.'' :<br /> :''Och, bleef van mij ien klein gedicht,'' :''wat regels, ien gedachte licht -'' :''dan heb ik niet vergeefs bestaon.'' Reijntjes schreef veur de Regionale Omroep Noord en Oost ([[RONO]]). Zien literaire waark stund veur 't eerst ien ''[[Oeze Volk]]'' (1956). Later publiceerden hi'j ok ien ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]''. ''Roet'' wi'jdden een themanummer an hum (jaorgaank 1996/97). Roel Reijntjes hef veule schrievers an-ezet um ien 't Drèents te schrieven, en is verscheiden malen ebloemleesd. Ien 1977 kreeg e de [[Culturele Pries van Drenthe]]. Kört nao zien hengaon bint zien bibletheek en persoonlijk archief under ebrocht bi'j [[Stichting Het Drentse Boek]] op [[Zuudwolde]]. In 2004 bint ze naor 't [[Drents Archief]] in [[Assen]] verhuusd, daoras ze ze toegaankelijk maakt veur 't publiek. ==Uutegeben waark== * ''De Iegelkaor'' (1959) * ''De speulman'' (1961) * ''Het wollegres'' (1965) * ''Kleine Drentse reize'' (1975) * ''Al wat ik zag'' (1978) * ''Veur later'' (deur [[Hans Heyting]] bi'j menare ezöchte gedichten, 1983) * ''Zeefdruk'' (1987) * ''Mien liefste, ach, wat is met mij'' (1993) * ''Late brummelpluk'' (bloemlezing van eerdere gedichten mit ni'j waark, 2002) * ''Jonggien an de Beilerstroom. Een schrieverspetret, veurzien van een bibliografie'' (red. [[Henk Nijkeuter]], 2010) * ''Ik heb nooit het vol geluk verwacht. Alle in boekvorm publiceerde gedichten van Reijntjes'' (red. Henk Nijkeuter, 2010) * ''Een aander leven. Een keuze uut de verhalen van Reijntjes'' (red. Henk Nijkeuter, 2010) ==Bronnen== * Broersma, Rouke (red.) (2003), ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Het Drentse Boek {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Reijntjes, Roel]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Reijntjes, Roel]] inj52k9483jm1vqpkk5nzleqz07yf5n 0 7388 257540 232549 2013-03-11T11:26:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 50 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q162691]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Tizian 041.jpg|thumb|right|250px|De hemmelvoart van Marieje, schilderd duur [[Titiaan]]]] '''Moregodsdag''', ok wal '''Maria-Hemmelvoart''' neumd, is in de [[Oosters-Orthodoxe Karke|Oosters-Fiene Kearke]] en de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-kattelieke Kearke]] n feestdag woarop wördt vierd dat de healige [[Marieje]] wördt opnomn in n hemmel. Ut wördt in völle laandn in Europa alle joar op [[15 augustus]] vierd. In oonder aandere t [[Belgie|Belznlaand]], [[Fraankriek]], [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]], [[Spannie]], [[Italiën]] en [[Sloveniën]] is t nen officiëeln feestdag. Ook in deeln van [[Duutslaand]], zoas t [[Saarlaand]] en [[Beiern]] is dat t geval. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] g2s979gc0j3rb93zs6tp8ue80c5kk6l 0 7389 61847 44182 2008-03-25T22:31:35Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing naor gespin wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Gespin]] t3c00axu0fvs8vueq3ftuc5cei0d8lt 0 7390 61846 44183 2008-03-25T22:31:01Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing naor gespin wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Gespin]] t3c00axu0fvs8vueq3ftuc5cei0d8lt 0 7392 294603 264055 2017-11-07T23:10:15Z 80.133.109.113 wikitext text/x-wiki [[Image:Klaus Groth (Allers, Kunsthalle Kiel).jpg|right|thumb|200px|Klaus Groth (1888, deur [[Christian Wilhelm Allers|C.W. Allers]])]] '''Klaus Groth''' ([[Heid]], [[24 april]] [[1819]] - [[1 juni]] [[1899]]) was een Duutse dichter die skreef ien 't [[Nedersaksisch]]. ==Skoelmeister ien Heid== Hi'j is as mulderszeune geboren ien [[Heid]], district [[Dithmarschen]], ien de dielstaot [[Sleeswiek-Holstain|Sleeswiek-Holstien]]. Naodet hi'j estudeerd had an 't seminarium van [[Tondern]] (1838-1841) wördden hi'j meister an de maagiesskoele ien Heid. Ien [[1847]] gunk e naor de Universiteit van [[Kiel (Duutslaand)|Kiel]] um hum op een hogere stee ien 't underwies veur te bereiden. Ziekte underbrak zien studie. ==Privatdozent ien Kiel== Töt 1853 - toe as e terogge gunk naor Kiel - verbleef Groth een paar jaor op 't [[Oostzee]]-eilaand [[Fehmarn]], daoras e zien bekende waark ''Quickborn'' skreef. Ien Kiel waarkten e mit perfesser [[Karl Müllenhoff]] an 't opskrieben van de [[Platduuts]]e grammatica en spelling. Ien [[1856]] kreeg e een wetenskoppelijke graod an de Universiteit van [[Bonn]], en ien 1958 vestigden hi'j hum ien Kiel as ''privatdozent'' iene Duutse skrieveri'je en talen. Ien 't zölfde jaor skreef e de ''Briefe über Hochdeutsch und Plattdeutsch''. Ien Kiel wördden Groth ien 1866 perfesser en woonden hi'j zien wiedere leben. Veur zien tachtigste verjaordag schunken hum de steden Kiel en Heid het ereborgerskop. Waor ien Kiel zien huus stund, stiet tegenswoordig een ziekenhuus det Quickborn het. Groth was groot mit [[Johannes Brahms]], die as veule van zien liedties op meziek ezet hef. ==Skrieveri'je== Vanof de twiede helfte van de neengtiende ieuw maakten de Nedersaksische skrieveri'je een belangrieke opleving mit. Groth heurt mit [[Fritz Reuter]] (1810-1874) en [[John Brinckman]] (1814-1870) töt de vrogste en belangriekste exponenten van dizze opleving. Ien zien Nedersaksische lyrische en epische gedichten, die de ienvloed van de ien [[Alemannisch]] dialect skriebende dichter [[Johann Peter Hebel]] weergeeft, drokt Groth het noordelijke plattelaandsleben uut. Zien veurnaamste waarken bint ''Quickborn. Volksleben in plattdeutschen Gedichten ditmarscher Mundart'' (1852; 25e uutgave 1900; en ien [[Duuts|Hoogduutse]] vertalings, mit name deur M.J. Berchem, ''Krefeld'', 1896); en vertellegies ien twie dielen, ''Vertelln'' (1835-1859, darde uutgave 1881); wieder ''Vær de Gærn'' (1858) en ''Ut min Jungsparadies'' (1875). Groth zien ''Gesammelte Werke'' kwamen ien vier dielen uut (1893). Zien ''Lebenserinnerungen'' wördden bezörgd deur E. Wolff ien 1891; zie ok K. Eggers, ''K. Groth und die plattdeutsche Dichtung'' (1885); en lebensbeskrievings deur A. Bartels (1899) en H. Siercks (1899). ==Gedicht: ''Min Jehann''== :''Ik wull, wi weern noch kleen, Jehann, :''Do weer de Welt so grot! :''Wi seten op den Steen, Jehann, :''Weest noch? bi Nawers Sot. [= putte] :''An Heben seil de stille Maan, :''Wi segen, wa he leep, :''Un snacken, wa de Himmel hoch :''Un wa de Sot wul deep. :''Weest noch, wa still dat weer, Jehann? :''Dar röhr keen Blatt an Bom. :''So is dat nu ni mehr, Jehann, :''As höchstens noch in Drom. :''Och ne, wenn do de Scheper sung :''Alleen, int wide Feld: :''Ni wahr, Jehann? dat weer en Ton! :''De eenzige op de Welt. :''Mitünner inne Schummerntid [= tweiduustern] :''Denn ward mi so to Mod. :''Denn löppt mi’t langs den Rügg so hitt, :''As domals bi den Sot. :''Denn dreih ik mi so hasti um, :''As weer ik nich alleen: :''Doch allens, wat ik finn, Jehann, :''Dat is – ik sta un ween. === ''Mien Jehan'' in de Drèentse skriefwieze === :''Ik wol, wie weren nog klein, Jehan. :''Dou weir dei weld zo groot! :''Wie zeten op den stein, Jehan, :''Weest nog? Bie naovers zoot. [= putte] :''An d’n heven zeild' dei stille maon. :''Wie zeigen, wou hei leip, :''On snakken, wou dei himmel hoog :''On wou dee zoot wol deeip. :''Weest nog, wou stil dat weir, Jehan? :''Daor reur kein blad an’n boum. :''Zo is dat noe ni’ meir, Jehan, :''As heugstens nog in’n droum. :''Och, nee! Wen dou de scheper zung :''Allein, in ’t wiede veld: :''Ni’ waor, Jehan? Dat weir ein toon! :''Dei einsige op dei weld. :''Mit onner in dei schoemmern-tied [= tweiduustern] :''Den wördt mie zo tou moud. :''Den löpt mie ’t langs d’n rug zo hit, :''As doumaols bie d’n zoot. :''Den draai ik mie zo hasti’ om, :''As weir ik nich allein. :''Doch allens, wat ik vind, Jehan, :''Dat is – ik stao on wein. Uut de bundel ''Quickborn'' ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.heide-nordsee.de/HEIDE/Museum/Groth/Klaus_Groth_Museum.htm Klaus-Groth-Museum] (Duuts) * [http://gutenberg.spiegel.de/autoren/groth.htm Klaus Groth ien 't Projekt Gutenberg-DE] (Nedersaksisch) * [http://www.klaus-groth.de klaus-groth.de] (Duuts) * [http://lowlands-l.net/groth/ Uutezöchte gedichten mit Engelse vertalings, partie ok mit meziek, op Lowlands-L] * [http://wikisource.org/wiki/Category:Klaus_Groth Klaus Groth zien wark op Wikisource] ---- ''Dit artikel gebruukt tekste uut de elfde uutgave van de ''Encyclopædia Britannica'', die as now vri'j van kopi'jrecht is. {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Groth, Klaus]] [[Kategorie:Duutslaand|Groth, Klaus]] [[Kategorie:Platduutse schriever|Groth, Klaus]] 7744mlyp4oivs0qz3bd2zqrnpy6ydvp 0 7397 44544 2007-08-25T11:09:39Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grunnen]] obyyr89n5r55jbplkk18s2kr77hto7b 0 7398 44546 2007-08-25T11:10:28Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grunnen]] obyyr89n5r55jbplkk18s2kr77hto7b 14 7399 260639 248215 2013-03-14T05:23:32Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 75 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6827127]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Writers from Germany}} [[Kategorie:Schriever|Duutse schriever]] [[Kategorie:Duutslaand]] q8311l9q1nvbrdq3kzqbes877mnnf2t 0 7400 44625 2007-08-25T22:05:20Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drèents]] 5nydnvljwomvt3fc6lrv4jhmxh2xy9w 0 7401 44626 2007-08-25T22:05:41Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drèents]] 5nydnvljwomvt3fc6lrv4jhmxh2xy9w 0 7402 291839 291092 2016-11-11T09:48:35Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Zuudwest-Zuud-Drèents</big> |- |Name |Zuudwest-Zuud-Drèents |- |Wiedere namen |Zuudwest-Drèents |- |Nederlaandse name |Zuidwest-Zuid-Drents |- |Espreuken ien |[[Nederlaand]] |- |Taalgebied |Grofweg de Drèentse gemientes [[Möppelt]], [[De Wolden]] en [['t Oogeveine]] en de Oaveriesselse plaatsen krek daoronder |- |Antal sprekers |? |- |Dialecten |Ofzunderlijke plaatsen |- |Taalclassificaotie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germaons]] ***[[West-Germoanse toalen|West-Germaons]] ****[[Nederduuts]] ****[[Nedersaksisch]] *****[[Drèents]] ******[[Zuud-Drèents]] *******'''Zuudwest-Zuud-Drèents''' |- |Schrift |[[Latainse alfabet|Latiense alfabet]] |- |Taalstaotus |'t Zuudwest-Zuud-Drèents rekent ze töt 't Drèents. |- |Taalcode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Taalcode ISO 639-2 |n.v.t. |- |Taalcode ISO 639-3/DIS |n.v.t. |} 't '''Zuudwest-Zuud-Drèents''' (ok '''Zuudwest-Drèents''') is íén van de dialectgroepen die as ze binnen 't [[Drèents]] onderscheidt (waorbi'j 't Drèents wördt eziene as 't gehiel van [[Nedersaksisch]]e dialecten binnen [[Drenthe]]). ==Verspreiding== 't Zuudwest-Zuud-Drèents praot ze ien en rond dizze plaatsen: {| |----- | * [[Haovelte]] * [[Nijevenne]] * [[Runerwold]] * [[Möppelt]] * [[Rune]] * [[Hies]] * [['t Wold]] * [[Barghoezen]] * [[Koekange]] * [[De Wiek]] | * [[Vening]] * [[Pesse]] * [[Stoefzaand (Drenthe)|Stoefzaand]] * [['t Oogeveine]] * [[Zuudwolde (Drenthe)|Zuudwolde]] * [[Aansen]] * [[Fluitenbarg]] * [[Koldervene]] * [[Tiendeveine]] * [['t Nijevene]] | * [[Stienbargen]] * [[Noordseschut]] * [[Neieroord]] * [[Hollaandscheveld]] * [[Alteveer]] * [[Karkenveld]] * [[Elim]] * [[Giesbrogge]] * [[Neilaande]] * [[Daolerpeel]] | * [[Neie Krim]] * [[Stappest]] ''(Ov.)'' * [[Roevène]] ''(Ov.)'' * [[Ni'jlusen]] ''(Ov.)'' * [[De Balk]] ''(Ov.)'' * [[De Vaort (plaatse)|De Vaort]] ''(Ov.)'' * [[Schuinesloot]] ''(Ov.)'' * [[Slagharen]] ''(Ov.)'' * [[De Krim (Hardenbarg)|De Krim]] ''(Ov.)'' |} Ien de [[Oaveriessel]]se plaatsen krek onder Drenthe, maank de [[Riest (revier)|Riest]] en de (vroggere) [[Dedemsvaort (kenaal)|Dedemsvaort]], praot ze wezenlijk 't zölfde dialect.<ref>[http://taal.phileon.nl/kaart/nedersaksisch.php Kaorte van het Nedersaksisch in Nederlaand]</ref><ref>[http://taal.phileon.nl/kaart/daan.php Jo Daan heur kaorte van de streektalen in Nederlaand]</ref><ref>[http://taal.phileon.nl/kaart/noordduitsland-geheel.php Kaorte van de Nedersaksische dialecten in Nederlaand en Duutslaand]</ref> De Stichting [[Drentse Taol]] schrif: ''"veur alle streektaolen an de Drèentse grens langs geldt dat ze deurloopt in de buurprevincies. Het Drèents van Zuudwolde het in Balkbrug Overiessels."'' ==Kenmaarken== In het Zuudwest-Zuud-Drèents zegt ze, krek as in zowat de hiele zudelijke helfte van Drenthe en ook in Sallaand, Twente, de Achterhoek en de Veluwe de klaank ''aa'' ien bepaolde woorden, waor ze ien 't noorden van Drenthe en in Grunning ''ao'' zegt en in het [[Zuudwest-Noord-Drèents]], Stellingwarfs en et Kopse Aoveriessels ''ae''. Een sjibbolet veur 't Zuudwest-Zuud-Drèents is: '' 't Water klatert tegen de glazen dat het zo davert''. Toch bint der - zoas in de aandere genuumde Nedersaksische dialecten - veule woorden mit de ''ao''-klaank, zoas ''gaon, staon, raod, taofel, vraoge''. Dat hef te maken mit het Oldsaksisch: waor het Oldsaksisch een lang aa had, is het nou ao ewörden, en waor as het een korte a had in open letergreep die lang is ewörden, is het nou aa. Dat zölfde onderscheid bestiet ook in het Engels en Fries: daor is de olde lange aa, ee (Eng.) of ie (Fr.) ewörden, mar de uutgerekte olde korte a hef een aandere klaank. Schaop - sheep - skiep, mar: water - water - wetter. In het Noordrents/Grunnings aoveral ao: schaop, waoter, in het Westdrents en Stellingwarfs ao en ae: schaop, waeter, in het Nederlands aoveral aa: schaap, water. ==Veurbield== 't Zuudwest-Zuud-Drèentse taalgebied is aorig ienvörmig. Det toont oe 't volngde fragmentien in 't dialect van zowal Runerwold (boven Möppelt) as Zuudwolde (onder 't Oogeveine). De woorden tussen haakies geeft an waor de variaosie uut Zuudwolde ofwik: :'' 'Ik kun nog net vurtkomen, 't hazenpad langes,' klèug de haze, 'mar mien arme va wordde (wèur) bij 't Hemelriek evöngen (evangen) deur een streuper.' :'' 'En mien stiekels maakt zij bessems van', knorde 't wilde varken hellig. :''Nog aandere dieren wolden an 't woord. :'' 'Zo kan 't wel,' zèe d'oele, 'mien eigen breur hebt zij dood emèuken (van kaant emèuken), hij is opestopt mit stro en nou stiet hij veur 't glas ien (in) de schoele. Net wa'k al ezegd hebbe, wij mut oens reuren! Ik roep oe allemaole op umme de kop der dwars veur te gooien. Partie nuumt zöks een 'protestmars'. Morgen as de zunne opkomp, gaow (gao we) vurt van de Kwartiesbarg. :''Doe mitan, aans gaoj deran.' '' ==Bronnen== * Darwinkel, Abel, Jan Germs en H. Slot (2005), ''Moi! Taalgids Drenthe'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv * [http://www.drentsetaol.nl|Stichting Drentse Taol (now 't Huus van de Taol)] * Fragmenties uut: Drentse Taol (2005), ''Drentse spelling: Een handleiding voor de schrijfwijze van de streektaal'', Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek ==Referenties== <div class="references-small"> <references/> </div> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't Zuudwest-Zuud-Drèents van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Drèents|*]] [[Kategorie:Streektaol in Oaveriessel]] [[Kategorie:Kop van Overiessel]] [[Kategorie:Sallaand]] [[Kategorie:Dalsen]] [[Kategorie:Hardenbarg]] [[Kategorie:Stappest]] kb3zcy6ebdtsecerf4b05ujlfqmkdtf 14 7403 292763 291079 2016-12-22T13:48:39Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Streektaol in Drenthe]] sw43wh7yjt5ug167jyopoposeer7akh 0 7406 291143 291091 2016-11-03T14:42:47Z Wwikix 13678 /* Bronnen */ wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Zuudwest-Noord-Drèents</big> |- |Naeme |Zuudwest-Noord-Drèents |- |Wiedere naemen |Stellingwarfs, Zuudwest-Drèents |- |Nederlaandse naeme |Zuidwest-Noord-Drents |- |Espreuken ien |[[Nederlaand]] |- |Taelgebied |Grootste diel van de gemiente [[Westerveld]], kleine stokken van de gemientes [[Midden-Drenthe]] en [[Noorderveld]] en een smalle strepe van de gemiente [[Möppelt]] |- |Antal sprekers |? |- |Dialecten |Ofzunderlijke plaatsen |- |Taelclassificaotie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germaons]] ***[[West-Germoanse toalen|West-Germaons]] ****[[Nederduuts]] ****[[Nedersaksisch]] *****[[Drèents]] ******[[Zuud-Drèents]] *******[[Zuudwest-Noord-Drèents]] |- |Schrift |[[Latainse alfabet|Latiense alfabet]] |- |Taelstaotus |'t Zuudwest-Noord-Drèents rekent ze töt 't Drèents asok töt 't Stellingwarfs. |- |Taelcode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Taelcode ISO 639-2 |n.v.t. |- |Taelcode ISO 639-3/DIS |n.v.t. |} 't '''Zuudwest-Noord-Drèents''' (ok '''[[Stellingwarfs]]''' enuumd) is íén van de dialectgroepen die as ze binnen 't [[Drèents]] onderscheidt (waorbi'j 't Drèents wördt eziene as 't gehiel van [[Nedersaksisch]]e dialecten binnen [[Drenthe]]). ==Verspreiding== 't Zuudwest-Noord-Drèents praot ze ien 't grootste diel van de gemiente [[Westerveld]], kleine stokken van de gemientes [[Midden-Drenthe]] en [[Noorderveld]] en een smalle strepe van de gemiente [[Möppelt]]. 't Gebied omvat dizze plaetsen: {| |----- | * [[Bovensmilde]] * [[De Smilde]] * [[Olde Smilde]] * [[Dever]] * [[Deverbrogge]] * [[Gouwenbrogge]] * [[Waetern]] * [[Leggel]] | * [[Wapse]] * [[Doldersum]] * [[Vledder]] * [[Wilhelminaoöord]] * [[Frederiksoord]] * [[Dwingel]] * [[Wapservene]] * [[Uffelt]] |} Ien de [[Frieslaand|Friese]] gemientes [[Weststellingwarf]] en [[Ooststellingwarf]] en de [[Oaveriessel]]se gemiente [[Stienwiekerlaand]] praot ze vörms van 't Nedersaksisch die as, samen mit 't Zuudwest-Noord-Drèents, Stellingwarfs enuumd wördt. ==Kenmaarken== ===De 'ae'-klaank=== Ien 't Zuudwest-Noord-Drèents gebruukt ze de klaank ''ae'' (langrekte èè) ien bepaolde woorden, waor ze ien 't noorden van Drenthe ''ao'' zegt en ien de rest van 't zuden ''aa''. Een paer sjibbolets bint: ''Mit de bokkewaegen hen De Smilde jaegen'' en '' 't Waeter klaetert tegen de glaezen det 't zo daevert''. Toch bint d'r - zoas ien de aandere Nedersaksische dialecten - veule woorden mit de ''ao''-klaank, zoas ''gaon, staon, raod, taofel, vraoge''. ===Waarkwoordsuutgangen=== Ien de Smildes ien de gemiente Midden-Drenthe is de waarkwoordsvervoeging zoas ien de Stellingwarven en Stienwiekerlaand: gien Saksisch ienhiedsmeervold op ''-t'', mar ''-en'' (''wi'j, ie, zi'j jaegen'') en ''-en'' bi'j de twiede persoon enkelvold (''ie jaegen''). Et voltooid dielwoord hef daor gien e- (''hef jeugen''). Ien 't grootste diel van 't Zuudwest-Noord-Drèentse taelgebied gebruukt ze 't Saksisch ienhiedsmeervold wal (''wi'j, ie, zi'j jaegt''), en he'j ''-t'' bi'j de twiede persoon enkelvold (''ie jaegt''). 't Voltooid dielwoord hef daor een ''e-'' (''hef ejeugen, ejacht''). ==Bronnen== * Darwinkel, Abel, Jan Germs en H. Slot (2005), ''Moi! Taalgids Drenthe'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Drèents|*]] [[Kategorie:Stellingwarfs|*]] lvuetpsz6rcdxuhv5zlfofduiaxh3qr 0 7407 291047 264282 2016-11-03T13:05:52Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Zuudwest-Drèents''' kan wiezen op: **'t [[Zuudwest-Noord-Drèents]], een westelijke dialectgroep van 't Drèents, taelkundig ok bi'j 't Stellingwarfs rekend **'t [[Zuudwest-Zuud-Drèents]], een dialectgroep van 't Drèents, espreuken in 't zuudwesten van Drenthe en in Oaveriessel maank de Riest en de (vroggere) Dedemsvaort Omdat de beide groepen op mekaer ansluut en slim veul op mekaer liekt, wodt d'r ok wel ies saemen naor verwezen as ''Zuudwest-Drèents'', beveurbield veur woorden en vörmen die aj in beide groepen vienen. [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Drèents|*]] b3mmkfqf76p50ne0c839ui12h9nv3sm 0 7408 291040 291038 2016-11-03T13:04:01Z Wwikix 13678 /* Bronnen */ wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Midden-Drèents</big> |- |Naom |Midden-Drèents |- |Wiedere naomen |gien |- |Nederlaandse naom |Midden-Drents |- |Spreuken ien |[[Nederlaand]] |- |Taolgebied |Dielen van de Drèentse gemientes [[Assen]], [[Aa en Hunze]] en [[Midden-Drenthe]] |- |Antal sprekers |? |- |Dialecten |Ofzunderlijke plaatsen |- |Taolclassificaotie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germaons]] ***[[West-Germoanse toalen|West-Germaons]] ****[[Nederduuts]] ****[[Nedersaksisch]] *****[[Drèents]] ******[[Midden-Drèents]] |- |Schrift |[[Latainse alfabet|Latiense alfabet]] |- |Taolstaotus |'t Midden-Drèents rekent ze töt 't Drèents. |- |Taolcode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Taolcode ISO 639-2 |n.v.t. |- |Taolcode ISO 639-3/DIS |n.v.t. |} 't '''Midden-Drèents''' is íén van de dialectgroepen die as ze binnen 't [[Drèents]] onderscheidt (waorbi'j 't Drèents zeein wördt as 't gehiel van [[Nedersaksisch]]e dialecten binnen [[Drenthe]]). 't Midden-Drèents ken zeein worden as overgaanksgebied tuzzen 't [[Noordenvelds]] (vaok zeein as [[Grunnings]]) en t [[Zuud-Drèents]]. Dit betiekent dat de noordelijke klaanken zoas -ei en -ou overgaot naor -ie en -oe. Dit overgaanksgebied ligt in Midden-Drèente, maor ie kunt niet dudelk zeggen waor of noou de grèens hiervan ligt, umdat zowel -ie en -oe, as de overgaanksklaanken -eei en -oou gebruukt wordt, zunder da'j 'n geograofische liende trekken kunt van waor boven of onder dizze klaanken veurkumpt. 't Midden-Drèents liekt vergeleken mit 't Zuud-Drèents veul meer up 't Grunnings. Dit niet allennig wat de klaanken angiet, maor ok de woordenschat liekt in Midden-Drèente meer up die van 't Grunnings as up die van 't Overiessels. ==Spraokgebied== Welk gebied of 't Midden-Drèents krek umvat, verschilt nog wal ies per bron. De ''Taalgids Drenthe'' (kiek bi'j de bronnen) gef de volgende plaotsen an: {| |----- | * [[Anloo]] * [[Eext]] * [[Aandern]] * [[Gaastern]] * [[Geeiten]] * [[Assen]] * [[Bal]] * [[Kloosterveen]] * [[Raol]] * [[Gasselt]] | * [[Drouwen]] * [[Grol]] * [[Hooghalen]] * [[Schelóó]] * [[Hieken]] * [[Ieghaor]] * [[Aomen]] * [[Haolen]] * [[Zwiggelte]] * [[Beilen]] |} ==Veurbielden== 't Midden-Drèents gebruukt ze mangs ien publicaoties die veur hiel Drenthe bedoeld bint, beveurbeeld in ''Drèentse schrieverij'' (kiekt bi'j de bronnen). Een veurbield daoroet: :''Blif de vraog: is 't de muite weerd, een book over Drèentse schrieverij? Feilijk 'n apaarte vraog. Wel 'n echte Drèentse vraog. Waorum zuj 't niet doon? Umdat 't tegenvallen kun? Wij bint daor niet benauwd veur. Der is genog schreven in 't Drèents. 't Mot nog al raor wezen as daor niet wat zinnigs over te zeggen valt. 't Wordt ok wel ies tied. Der is te veul dat nog nooit opschreven is. Boetendes hebt schrievers der recht op dat heur wark serieus nummen wordt.'' (Blz. 20) Vergeliek ok 't volngde fragmentien in 't dialect van achterienvolngs [[Geeiten]], [[Raol]] en [[Beilen]]: :'' 'En mien stiekels maokt ze bezzems van', knorde 't wild zwien hellig. :''Nog aandere deren wolden an 't woord. :'' 'Zo kan 't wel,' zee d'oel, 'mien eigen breur hebt ze van kaant maokt, hij is opstopt met stro en noou steeit e veur 't glas in de schooul. Net wa'k aal zegd heb, wij moet oous reuren! Ik rooup je almaol op um de kop der dwaars veur te gooien. [...]' '' (Geeiten) :'' 'En mien stiekels maokt ze bessems van', knorde 't wild zwien hellig. :''Nog aandere dieren wolden an 't woord. :'' 'Zo kan 't wel,' zee d'oel, 'mien iegen breur hebt ze van kant maokt, hie is opstopt met stro en nou steet e veur 't glas in de schoel. Net wa'k zegd heb, wij moot oes reuren! Ik roop je almaol op um de kop der dwaars veur te gooien. [...]' '' (Raol) :'' 'En mien stiekels maakt ze bessems van', knorde 't wild zwien hellig. :''Nog aandere dieren wolden an 't woord. :'' 'Zo kan 't wa,' zee d'oele, 'mien eigen breur hebt ze dood maakt, hij is opstopt met stro en nou steet e vèur 't glas in de schole. Net wa'k al zegd hebbe, wij moot oes reuren! Ik roop je almaol op um de kop der dwaars vèur te gooien. [...]' '' (Beilen) ===Bronnen=== * Boerma, Stieneke en Rouke Broersma (1993), ''Drèentse schrieverij'', Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek * Darwinkel, Abel, Jan Germs en H. Slot (2005), ''Moi! Taalgids Drenthe'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv * Fragmenties uut: Drentse Taol (2005), ''Drentse spelling: Een handleiding voor de schrijfwijze van de streektaal'', Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Drèents|*]] iqh007th20viel4i3n49q8aifotmqll 0 7409 291044 268387 2016-11-03T13:05:13Z Wwikix 13678 /* Bronnen */ wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Zaand-Drèents</big> |- |Name |Zaand-Drèents |- |Wiedere namen |Zuudoost-Zaand-Drèents |- |Nederlaandse name |Zand-Drents |- |Espreuken ien |[[Nederlaand]] |- |Taalgebied |Dielen van de Drèentse gemientes [[Coevern]], [[Midden-Drenthe]] en [[Börger-Oring]] |- |Antal sprekers |? |- |Dialecten |Ofzunderlijke plaatsen |- |Taalclassificaotie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germaons]] ***[[West-Germoanse toalen|West-Germaons]] ****[[Nederduuts]] ****[[Nedersaksisch]] *****[[Drèents]] ******[[Zuud-Drèents]] *******[[Zaand-Drèents]] |- |Schrift |[[Latainse alfabet|Latiense alfabet]] |- |Taalstaotus |'t Zaand-Drèents rekent ze töt 't Drèents. |- |Taalcode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Taalcode ISO 639-2 |n.v.t. |- |Taalcode ISO 639-3/DIS |n.v.t. |} 't '''Zaand-Drèents''' of '''Zuudoost-Zaand-Drèents''' is íén van de dialectgroepen die as ze binnen 't [[Drèents]] onderscheidt (waorbi'j 't Drèents wördt eziene as 't gehiel van [[Nedersaksisch]]e dialecten binnen [[Drenthe]]). Welk gebied of 't Zaand-Drèents krek umvat, verschilt per bron. De ''Taalgids Drenthe'' (kiekt bi'j de bronnen), die as van "Zuudoost-Zaand-Drèents" prat, gef de volgende plaatsen an: {| |----- | * [[Bunen]] * [[Börger]] * [[Ies]] * [[Eksel]] * [[Börk]] * [[Oring]] * [[Schonerd]] * [[Örvelt]] * [[Baoling]] * [[Vaalt]] * [[De Zietak]] (Klijndiek) * [[Wering]] * [[Spier]] * [[Wiester]] * [[Mantinge]] * [[Zweel]] | * [[Emmen]] * [[Slien]] * [[Hesselen]] * [[Gies]] * [[Wisp]] * [[Wespert]] * [[Zwinderen]] * [[Wachtum]] * [[Daolen]] * [['t Haantie]] * [[Westenes]] * [[Stieltieskanaol]] * [[Steenwingsmoer]] * [[Coevern]] * [[Padhuus]] * [[Skoonebeek]], Schombek |} ==Bronnen== * Darwinkel, Abel, Jan Germs en H. Slot (2005), ''Moi! Taalgids Drenthe'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Drèents|*]] 31i6v4ks7uiba2t6wxtq6i4xiv1i0ff 0 7410 44710 2007-08-26T14:08:24Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zaand-Drèents]] oxjrzivkhpyokxt9yik6mvjgv71zqv0 0 7411 291046 264281 2016-11-03T13:05:42Z Wwikix 13678 /* Bronnen */ wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Zuudoost-Drèents</big> |- |Name |Zuudoost-Drèents |- |Wiedere namen |Zuudoost-Veen-Drèents |- |Nederlaandse name |Zuidoost-Drents |- |Spreuken ien |[[Nederlaand]] |- |Taalgebied |Ien de Drèentse gemiente [[Em_(gemiente)|Em]] |- |Antal sprekers |? |- |Dialecten |Ofzunderlijke plaatsen |- |Taalclassificaotie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germaons]] ***[[West-Germoanse toalen|West-Germaons]] ****[[Nederduuts]] ****[[Nedersaksisch]] *****[[Drèents]] ******[[Zuud-Drèents]] *******[[Zuudoost-Drèents]] |- |Schrift |[[Latainse alfabet|Latiense alfabet]] |- |Taalstaotus |'t Zuudoost-Drèents rekent ze töt 't Drèents. |- |Taalcode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Taalcode ISO 639-2 |n.v.t. |- |Taalcode ISO 639-3/DIS |n.v.t. |} 't '''Zuudoost-Drèents''' (ok '''Zuudoost-Veen-Drèents''') is íén van de dialectgroepen die as ze binnen 't [[Drèents]] onderscheidt (waorbi'j 't Drèents zien wördt as 't gehiel van [[Nedersaksisch]]e dialecten binnen [[Drenthe]]). ==Verspreiding== 't Zuudoost-Drèents praot ze ien 't legere diel van de gemiente Em. ==Wus ie det...== * ...de laandelijk bekende popgroep [[Skik]] en heur veurman [[Daniël Lohues]] uut [[Erica_(Drenthe)|Erica]] meziek maakt mit teksten ien 't Zuudoost-Drèents? ==Bronnen== * Darwinkel, Abel, Jan Germs en H. Slot (2005), ''Moi! Taalgids Drenthe'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv * [http://www.drentsetaol.nl Stichting Drentse Taol] [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Drèents|*]] fnzv2sd50m4c767w2t8fqrryx6qtwi8 0 7412 44736 2007-08-26T15:23:01Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zuudoost-Drèents]] tvoeajaqp7s8au9kzrjssh4c4kigcj0 0 7414 44765 2007-08-27T12:34:10Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing: partie lu zult zuken op 'Drentse Taol' wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stichting Drentse Taol]] 4cwczq097d6v0uj9qt4qbf6koueix21 0 7415 264199 257715 2013-05-06T16:29:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Roessingh.jpg|thumb|right|180px|L.A. Roessingh]] '''Louis Albert Roessingh''' ([[Assen]], [[10 december]] [[1873]] - [[Antwaarp (stad)|Antwarpen]], [[18 jannewaori]] [[1951]]) was een [[Drenthe|Drèentse]] schilder en dichter. Zien va, mr. Izaac Roessingh, was president bi'j de rechtbaanke. Louis kwaamp oppe Academie der Schone Kunsten ien Antwarpen, daoras e ien 1909 trouwden. Vanof 1901 kwaamp e weer regelmaotig ien Drenthe. Hi'j schetsten en schilderden 't Drèentse laandschop en maakten ok pertretten. Hi'j had wal enig succes, mar um rond te komen mus e dielen van de huzen daoras e ien woonden verhuren. Ien 1908 leut hi'j ien 't plaatsien [[Elp]], um-en-bi'j 15 kilometer ten zuden van Assen, een huus bouwen, "De Zandhof". Hi'j hef ofwisselnd ien Antwarpen en Elp ewoond, en was van 1917 töt 1923 gemienteraodslid ien [[Börk]]. Ien 1918 en 1919 was e lid van de [[Grunnen (stad)|Grunneger]] kunstenaorsveriening [[De Ploeg]]. Ien Amsterdam was e bi'j de kunstenaorsveriening St. Lucas. Zien gedichten, die as e sund 1923 ien de ''[[Nieuwe Drentsche Volksalmanak]]'' leut ofdrokken, wördden ien 1948 bi'j-ien ebrocht ien de bundel '' 't Diggelhoes'', de eerste dichtbundel ien 't Drèents. De ien 2003 uutekeumen bloemlezing van de Drèentse schrieveri'je ''Scheupers van de taol'' (kiekt bi'j de Bronnen) is geïllustreerd mit waark van Roessingh, die deur de schrievers ''"de beste schilder onder de Drentse dichters"'' enuumd wördt. ==Waark== * '' 't Diggelhoes'' (gedichten, 1948) * ''Stad der paleizen'' (herinnerings an zien Asser jeugd, 1951) * ''Stoefzaand, gedichten en tekeningen L.A.Roessingh'' (1988, waark van 1939-1948) ==Bronnen== * Broersma, Rouke (red.) (2003), ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Het Drentse Boek * [http://www.dodenakkers.nl/beroemd/roessinghdozy.html Twee Drentse schilders: Louis Albert Roessingh en Reinhart Dozy] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Roessingh, Louis Albert}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse schilder]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents]] 77u2ynynx5p5t2p5a8q7tqacyguwtij 6 7416 181619 129979 2011-02-28T00:12:58Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}; catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == L.A. Roessingh == Licentie == {{PD-70j}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Roessingh, L A]] eu2u7uhjwpeci9rbmyhifax7mwzh38u 0 7417 291860 264233 2016-11-11T10:11:08Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sticht_Oaversticht.png|thumb|300px|''Sticht (Utrecht) en Oaversticht (Oaveriessel en Drenthe)'']] 't '''Sticht Utrecht''' (ok bekend as ''' 't Sticht''') was 't laand daoras de bisschoppen van [[Utrecht (stad)|Utrecht]] ien de [[Middelieuwen]] as vörst de laandsheerlijkhied oaver uutoefenden. Een ''sticht'' was een gebied daoras een abt of bisschop oaver regeerden. Utrecht was van 1024 töt 1528 een vörstendom binnen 't [[Heilige Roomse Riek]]. Det wil zeggen det de bisschop as rieksvörst en graof ok heerlijke rechten had en dus wereldlijke macht bezat. Hi'j regeerden oaver: * 't [[Nedersticht]], grofweg de teungwoordige pervincie [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]]. * 't [[Oaversticht]], det de teungwoordige pervincies [[Oaveriessel]] en [[Drenthe]] en de stad [[Grunnen (stad)|Grunning]] umvatten. Dit gebied muj underscheiden van 't bisdom Utrecht, waoroaver de Utrechtse bisschoppen geestelijk gezag uutoefenden. Dit gebied was veule groter; naost 't Sticht umvatten 't de teungwoordige pervincies [[Frieslaand]] (buten [[Achtkarspelen]] en [[Kollumerlaand]]), [[Noord-Hollaand]], [[Zuud-Hollaand]], [[Zeelaand]] (buten westelijk [[Zeeuws-Vlaandern]]) en [[Gelderlaand]] (buten dielen van de [[Achterhoek]]). == De prins-bisschoppen van Utrecht == In disse lieste staot de bisschoppen die ok as graof of wereldlijk heer regeerd hebt. {| {{prettytable}} width="100%" |bgcolor="#EEEEEE" width="40%" |'''Naam''' |bgcolor="#EEEEEE" width="20%" |'''Periode''' |bgcolor="#EEEEEE" width="40%" |'''Opmarkingen''' |- |[[Adelbold II]] |1010-[[1026]] |Beleend mit 't Graofschop Drenthe. |- |[[Bernold]] |1027-[[1054]] | |- |[[Willem I van Utrecht|Willem I]] |1054-[[1076]] | |- |[[Koendert van Zwaben (bisschop)|Koendert van Zwaben]] |1076-[[1099]] | |- |[[Burchard van Lechsgemünd]] |[[1100]]-[[1112]] | |- |[[Godebald]] |[[1114]]-[[1127]] | |- |[[Andries van Kuyk]] |[[1128]]-[[1139]] | |- |[[Hartbert van Bierum]] |1139-[[1150]] | |- |[[Herman van Horne]] |1150-[[1156]] | |- |[[Godfried van Rhenen]] |1156-[[1178]] | |- |[[Boldewien II van Hollaand]] |1178-[[1196]] | |- |[[Arnold I van Isenburg]] |1196-[[1197]] | |- |[[Dirk I van Hollaand (bisschop)|Dirk I van Hollaand]] |1197 | |- |[[Dirk II van Are]] |[[1198]]-[[1212]] | |- |[[Otto I van Gelre (bisschop)|Otto I van Gelre]] |1212-[[1215]] | |- |[[Otto van Lippe|Otto II van Lippe]] |[[1216]]-[[1227]] | |- |[[Wilbrand van Oldenburg]] |1227-[[1233]] | |- |[[Otto III van Hollaand]] |[[1234]]-[[1249]] | |- |[[Goswin van Randerath]] |1249-[[1250]] | |- |[[Hendrik I van Vianden]] |1249-[[1267]] | |- |[[Jan van Nassau (bisschop)|Jan I van Nassau]] |[[1268]]-[[1290]] |[[Elect]] |- |[[Jan II van Sierck]] |[[1291]]-[[1296]] | |- |[[Willem Berthout van Mechelen|Willem II Berthout]] |1296-[[1301]] | |- |[[Adolf van Waldeck]] |1301 | |- |[[Guy van Avesnes]] |1301-[[1317]] | |- |[[Frederik II van Sierck]] |1317-[[1322]] | |- |[[Jacob van Oudshoorn]] |1322 |Elect |- |[[Jan van Bronkhorst]] |1322-[[1323]] |Teugenbisschop |- |[[Jan III van Diest]] |1323-[[1340]] | |- |[[Nicolaas van Caputino]] |[[1341]]-[[1342]] | |- |[[Jan van Arkel (bisschop)|Jan IV van Arkel]] |1342-[[1364]] | |- |[[Jan van Virnenburg|Jan V van Virneburg]] |1364-[[1371]] | |- |[[Zweder van Oeterlo]] |1371 | |- |[[Arnold van Horne|Arnold II van Horne]] |1371-[[1378]] | |- |[[Floris van Wevelinkhoven]] |1378-[[1393]] | |- |[[Frederik van Blankenheim|Frederik III van Blankenheim]] |1393-[[1423]] | |- |[[Rudolf van Diepholt]] |1423-[[1455]] | |- |[[Zweder van Culemborg]] |1423-[[1433]] |Teugenbisschop |- |[[Walraven van Meurs]] |[[1434]]-[[1448]] |Teugenbisschop |- |[[Gijsbrecht van Brederode]] |1455-[[1456]] | |- |[[David van Bourgondië]] |1455-[[1496]] | |- |[[Engelbert van Kleef]] |[[1482]]-[[1483]] |Teugenbisschop |- |[[Frederik IV van Baden]] |1496-[[1517]] | |- |[[Filips van Bourgondië van Utrecht|Filips van Bourgondië]] |1517-[[1524]] | |- |[[Hendrik II van Beieren (bisschop)|Hendrik II van Beieren]] |1524-[[1528]] |Elect; hij dreug as leste prins-bisschop de wereldlijke macht in Sticht en Oaversticht oaver an Karel V. |} {{commonscat|Bishopric of Utrecht}} {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Drenthe]] [[Kategorie:Geschiednis van Grunnen]] [[Kategorie:Geschiedenis van Oaveriessel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Utrecht]] q6ms04x2x3orylf6t6ksut6fuvcv1fd 14 7418 288992 266253 2016-10-28T09:57:48Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Utrecht]] [[Kategorie:Geschiedenis naor Nederlaandse previnsie|Utrecht]] 5ks8btm0teuxnpcsygxmz599efvxlpz 0 7433 291743 265759 2016-11-10T15:56:14Z Wwikix 13678 /* Galleri-je */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:kasteel_Toutenburg.jpg|thumb|right|300px|Oaverbliefsel van kesteel Toutenburg]] '''Veno''' ([[Nederlaands]]: ''Vollenhove'') is een stadtien in 't noordwesten van de perveensie [[Oaveriessel]] ([[Kop van Oaveriessel]]). Sunds [[1 jannewaori]] [[2001]] heurt 't bi'j de gemiente [[Stienwiekerlaand]]. Op [[31 december]] [[2006]] telden Veno 4121 inwoners (2041 manlu en 2080 vrouwlu). <ref>[http://www.steenwijkerland.nl/content.jsp?objectid=37108 Webstee van de gemiente Stienwiekerlaand]</ref> ==Geskiedenis== Veno komp in 936 veur as ''Fulnaho''. 't Gebied is dan een wold dat eigendom is van Otto de Grote, keizer van 't [[Heilige Roomse Riek]]. Dizze gaf an de bisskop van Utrecht, Balderik, toestemming umme d'r te jaegen. In 1010 gef keizer Hendrik II 't wold (''Silva Fulnaho'') an 't [[Sticht Utrecht|bisdom Utrecht]]. In de [[11e eeuw|11e ieuw]] wördden 't laand an-emeuken en in de [[12e eeuw|12e ieuw]] leut bisskop Godfried van Rhenen an 't [[Almere (meer)|Almere]] de börg 't ''Olde Huys'' neerzetten, mit een donjon en een kapel. Dizze börg wördden in de [[13e eeuw|13e]] en [[14e eeuw|14e ieuw]] herhaeldelijk an-evallen deur de [[Friezen]] uut [[Stellingwarven|Stellingwarf]]. Rondumme de borg ontstund 't dörp Op ten Camph. 't Kreeg op 12 juli 1354 stadsrechten. Vanof 1380 nuumden ze de stad ''Vollenho''. De bluuitied van de stad Veno lig in de eerste helfte van de [[15e eeuw|15e ieuw]]. Veno is dan belaangriek deur de steurvisseri'je en is een ''bi'jstad'' van de [[Haanze]]. D'r wördden ok eerden verdedigingswallen en -poorten an-elegd. In de eerste helfte van de [[16e eeuw|16e ieuw]] bluuit de stad opni'j op. [[Georg Schenck van Toutenburg]] wördden laanddröst en laeter stadholder van Oaveriessel veur [[Karel V van het Heilige Roomse Rijk|Karel de Viefde]]. Hi'j leut een aendtien buten de stad 't kesteel [[Toutenburg]] bouwen. Veno wördden 't bestuurscentrum veur de drei noordelijke pervincies, mar verleur dizze rolle doe de [[Tachtigjaorige Oorlog]] uutbrak. In de ieuwen daornao kwienden de stad weg. In de twiede helfte van de [[19e eeuw|19e ieuw]] bluuiden Veno weer eempies op. De slötgrachte van 't ''Olde Huys'' wördden een visseri'jhaven en 't kesteel wördden daelehaeld. Doe in 1859 't eilaand [[Schoklaand|Skoklaand]] ontruumd wördden, kwammen de mieste ''Skokkers'' temidden van de resten van 't kesteel te wonen. Op 't aende van de 19e ieuw hebben ze een ni'je haven ebouwd en ontstund een specifiek vissersskip, de Vollenhovense bol. Deur de anleg van de [[Ofsluutdiek]] (1932) kwaamp d'r an de Zuderzeevisseri'je een aende. Veno wördden in 't begun van de [[Twiede Wereldoorlog]] belangriek as waarkhaven veur de inpoldering van de [[Noordoostpolder]]. In 1818 wördden Veno op-edield in [[Stad Veno]] (de stad) en [[Ambt Veno]] ('t plattelaand dat as d'r bi'j heurden). In 1942 hebben de [[Duutsers]] stad en ambt weer bi'j mekaer edaon. In 1957 gruuiden de gemiente Veno mit tien hectare, deurdat ze d'r een stokkien van de Noordoostpolder bi'j deuden. In 1973 gunk de gemiente saemen mit onder aandere [[Blokziel]], [[Gietern]] en [[Wannepervene]] en ontstund de ni'je gemiente [[Briederwiede]], mit Veno as heufdplaetse. In 2001 gungen Briederwiede en [[Iesselham]] op in de gemiente [[Stienwiek]]. Dizze gemiente veraandern twie jaor laeter van naeme. De bewoners vunden dat een naeme as Kop van Oaveriessel of Stienwiekerlaand beter zol weden, umdat 'Stienwiek' joe deud denken dat de aandere gemienten deur Stienwiek op-esloekt waeren. Dus wördden 't Stienwiekerlaand. Veno leeft vandaege grotendiels van toeristenvolk. Een aendtien buten de plaetse lig in de Noordoostpolder 't Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium. De viering van 't 650-jaorige bestaon as stad op 12 juli 2004 was Mr. [[Pieter van Vollenhoven]] bi'j. Zie hebben hum töt erebörger van de stad benuumd. Zien achternaeme hef trouwens niks mit 't stadtien te maken. ==Omkrieten== Veno is een klein stadtien in de zogenaemde Kop van Oaveriessel. Plaetsen in de omkrieten binnen: [[Sint-Jansklooster]], [[Blokziel]], [[Gietern]], [[De Sluus]], [[Marknesse]], [[Kraggenburg]], [[Wannerpervene]], [[Belt Schutsloot]] en [[Gällemuun]]. Veno bi'jlanges streumt 't Vollenhoverkanaal, dat uutmondt in 't [[Zwatte Meer]]. An de aandere kaante giet 't hen Blokziel, of via de Ettenlandse Kolk hen de Kleine Beulakerwiede. In Veno is een [[diekring]] an-elegd. De plaetse lig haoste hielendal op keileem. In Veno wonen veule veurmaolige Skokkers. ==Evenementen, tradities en trekpleisters== 't Evenementenseizoen in Veno begunt mit [[Pinksteren]], as de Havendagen ehölden worden. Dan hej 't Skuties-festival (daoras zeemanskoren optreden), een braderie, een oecumenische karkdienst, 't [[pinksterrieden]] en een darttoernooi. Op de vierde [[zaoterdag]] van [[juni]] hej 't Toutenburgfestival, een theater mit Veno zölf as decor. Op de leste zaoterdag van dizze maond holden ze [[Pleinpop]]. Op de leste zaoterdag van [[augustus]] holden ze 't grote bloemencorso, daoras duzenden mèensen op ofkoemen. D'r binnen veule historische gebouwen. De Grote of Sunt Niklaoskarke is een laetgotische hallenkarke uut omdebi'j 1500. De Kleine of Lieve Vrouwekarke stamt uut 1434; de toren uut 1461. [[Havezate]] ''Oldruitenborgh'' was vrogger een jachtslot van kesteel Toutenberg. 't Töt 2001 gebruukte stadhuus is van 1621. Ok de vroggere [[Latiens]]e Skoele uut 1627 gebruken ze niet meer. Partie woonhuzen hebben gevels uut de [[17e eeuw|17e]] en [[18e eeuw|18e ieuw]]. ==Veurzienings== D'r binnen in Veno drei basisskoelen. Veur 't voortgezet onderwies gaon de kiender naor [[Emmeloord]], De Sluus en [[Zwolle]]. De busdiensten 71 en 171 rieden elk half ure deur Veno en gaon naor Emmeloord, Zwolle en omliggende plaetsen. In de zomer ridt liende 249, de Natuurexpress, daoras toeristen mit deur de netuurgebieden [[De Wieden]] en [[De Weerribben]] reizen. Langes Veno liggen de N331 en de N762. D'r binnen vier karken: een roomskattelieke, een griffermeerd-vri'jemeuken en twie karken van de Protestaantse Karke in Nederlaand. In dörpshuus De Burght hebben veule sportverienings heur stee. D'r binnen twie industrieterreinen, De Weyert en De Schaarkampen. Wieder hef Veno een vri'jwillge braandweer. De fanfare van Veno is op-ericht in 1905 en dot mit an 't [[Wereldmuziekconcours]] in [[Karkraode]]. 't Vollenhoofs Visserskoor is wied bekend. 't Christelijk Gemengd Koor De Zeeklaank, op-ericht in 1923, hef Veno as thuusbasis. Ok lopen d'r twie kuierroutes deur/langes Veno: 't [[Overijssels Havezatenpad]] en 't [[Zuiderzeepad]]. ==Kunnigheid== Geboren: *[[Sophie in 't Veld]] (1963), politica *[[Wolter Huisman]] (1931-2004), skeepsbouwer *[[Marti ten Kate]], atleet Ewoond: * [[Hendrik van Heerde]], skriever van ''Garriet Jan en Annegien'' * [[Georg Schenck van Toutenburg]], stadholder * [[Bernardus Bosch]], predikaant ==Verwiezings== <references/> ==Uutgaonde verwiezings== *[http://www.henkvanheerde.nl/vollenhove/ Veno deur de ieuwen hen: gebouwen, gebeurtenissen, volk] *[http://www.corsovollenhove.nl/ Bloemencorso Veno] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Vollenhoven_straote.jpg|Stroate Ofbeelding:Vollenhoven_markte.jpg|Markte Ofbeelding:Vollenhoven_grootn_karke_veur.jpg|Groten Karke (veuraanzicht) Ofbeelding:Vollenhoven_grootn_karke.jpg|Groten Karke (zi-j anzicht) </gallery> [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] h5a4swwvpt2waoejqmjwg5y206uj7pz 0 7437 81631 58278 2008-09-09T18:59:08Z Deurverwiezingsverbeteraar 957 [[Emmen (plaots)]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Emmen]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Emmen]] fvwu8gb6pr03tucrjyw25xv36x4t53h 0 7438 264138 205144 2013-05-06T16:18:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki 't '''Nedersaksisch Vocaal Ensemble''' is een zangkoor det doende is mit 't maken en uutvoeren van koorwaarken in de [[Nedersaksisch]]e streektalen van Nederlaand en [[Oostfraislaand|Oostfrieslaand]] (Duutslaand). 't Ensemble wil de beschikbaorheid en de kwaliteit van uutvoering van Nedersaksische koorarrangementen bevordern. Daorumme laot ze iederiene die mit wil doen een stemtest deurlopen. Ze rippeteert in 't Markehuus in [[Grol]] ([[Drenthe]]). ==Geschiedenis== In meert [[2006]] wördden in [[Winschoot]] in [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]] 't Ede Staal Festival ehölden, daoras een gelegenheidskoor van 200 luu liedties van de Grunningse zanger [[Ede Staal]] hef ezungen. Wegens 't succes hiervan wolden dielnemers Trijnie Groeneveld uut [[Slien]], Henk Kroeze uut [[Em (gemiente)|Em]] en Jaap Mulder uut [[Westerlee]] op een meer structurele wieze gangs mit koorzang in de streektaal. Mit de dirigent van 't gelegenheidskoor, Herman Koster uut Winschoot, hebt ze op [[30 mei]] 2006 een koor op-ericht det allent in 't Nedersaksisch zingt. ==Uutgaonde verwiezing== [http://www.nedersaksischvocaalensemble.nl/ Webstee van 't Nedersaksisch Vocaal Ensemble] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Muziek]] jqcns4raoxj41l2jfux85gzg5kijofo 0 7439 291034 264074 2016-11-03T12:58:22Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki 't '''Huus van de Taol''' is een op [[1 meert]] [[2007]] op-erichte organisaosie veur 't anfietern van de [[Drèents|Drèentse taal]]. In 't Huus van de Taol bint 't centrum veur taol en letterkunde [[Stichting Drentse Taol]], 't maondblad in de Drentse taol [[Oeze Volk / Maandewark|''Oeze Volk'']] en [[Stichting Het Drentse Boek]] bi'jien egaon. 't Huus van de Taol hef op 28 meert [[2008]] in [[Beilen]] de deuren lös edaone. Ze hebt een strategisch beleidsplan veur 2008-2012 eskreben, ''Hiel wat in Huus''. ==Gangs in 2008== In heur ''Activiteitenplan 2008'' (kiekt bi'j de uutgaonde verwiezings) gef 't Huus van de Taol an op wekke gebieden ze an 't wark gaot: *Warken veur erkenning van 't [[Nedersaksisch]] onder diel III van 't [[Europees Haandves veur regionale talen of talen van minderheen|Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderheden]] *Meer Drèents in de openbare ruumte kriegen; een veurbeeld daorvan bint meertalige plaatsnaambörden *Wetenskoppelijke bestudering van 't Drèents *Infermaosie en advies geben middels radio, tillevisie, internet (zoas de webstee [[Taolpad Drenthe]] en 't beantwoorden van [[lienpost]]), drokwark (zoas de ''Taolkrant''), lezings, dvd's (zoas skrieverspetretten) en zo wieder *Organiseren van en mitdoen an activiteiten rond de streektaal (zoas 'Meertmaond-Streektaolmaond', 't festival veur meziek, teniel en skrieveri'je 'Deuren lös', 'Oktobermaond-Kindermaond' en de 'Zeuvendaagse', een literaire kuier deur Drenthe) *Gerak maken veur 't gebruuk van 't Drèents, zoas een spellingbekieker veur de computer *Dinggies en kedogies maken veur 't anfietern van 't Drèents, zoas een streektaalkalender, een Drèents puzzelboekien, T-shirts mit opdrok en zo wieder) *Instandholding van de spellingkemissie veur de deur Pervinciaole Staoten erkende Drèentse spelling *Instandholding van warkgroepen zoas 'Drenten in de Vrömde' en 'Kerkdiensten in het Drèents' *Samenwarking mit wiedere streektaalorganisaosies in 't Nedersaksisch taalgebied en mekaar half staon *Instandholding van 't Drents Letterkundig Documentatiecentrum *In de maande warken mit overheden (beveurbield 't anpitjen van gemientes umme 't Drèents meer in 't gemientebeleid te doen) *Organiseren van onderwies op streektaalgebied (zoas een onderwiesspecialist, cursussen, infermaosie veur peuterspeulzalen, spullegies en streektaallessies op de basisskoele, streektaallessen in 't veurtgezet onderwies, warken an een lectoraat streektaal bi'j Hogeschool Drenthe op de pabo in [[Em]]) *Uutgeben van alderhaand boeken en tiedskriften in 't Drèents/oaver Drèentse onderwarpen (daoronder de bladen ''[[Oeze Volk]]'' en ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]'') ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.huusvandetaol.nl/ Huus van de Taol] * [http://www.drentsetaol.nl/algemien/jaorstukken/beleidsplan2008-2012.pdf ''Heel wat in huus: strategisch beleidsplan van Huus van de Taol veur de periode 2008-2012'' (augustus 2007)] (pdf) * [http://www.drentsetaol.nl/algemien/jaorstukken/activiteitenplan_2008.pdf ''Activiteitenplan 2008 van het Huus van de Taol''] (pdf) *[http://www.drentsetaol.nl Drentse Taol] (veurganger van 't Huus van de Taol) *[http://www.hetdrentseboek.nl Het Drentse Boek] *[http://www.oezevolk.nl Oeze Volk] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Huus Van De Taol}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Drèents]] [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] ccj2hdyd0a8902wdfbqh7wctxw3564v 0 7440 291036 264171 2016-11-03T13:00:26Z Wwikix 13678 /* Webstee */ kat wikitext text/x-wiki '' '''Oeze Volk / Maandewark''' '' (töt meert 2008: ''Oeze Volk'') is een maondblad veur skrieveri'je in 't [[Drèents]]. De ondertitel is sund 1992 ''Maondblad in de Drentse taol''. 't Tiedskrift biedt vertellegies, gedichten, boekbesprekings, ni'js uut [[Drenthe]], infermaosie oaver wat of d'r in 't Drèents verskienen is en zo wieder. 't Is verlochtigd mit ofbieldings van dörpen, ambachten, de netuur en meer zokke treditionele onderwarpen. 't Blad hef altied leegdrumpelig en veur iederiene toegaankelijk ewest. In [[meert]] [[2007]] is ''Oeze Volk'' mit 't centrum veur taol en letterkunde [[Stichting Drentse Taol]] en [[Stichting Het Drentse Boek]] samen egaon in 't [[Huus van de Taol]]. Dizze organisaotie hef in meert 2008 de deuren lös edaone in [[Beilen]]. ==Geskiedenis== ''Oeze Volk'' wördden in [[1956]] op-ericht deur [[Hans Heyting]], [[Gerrit Kuipers]] en Harm Werners (skoelname van [[Gerard Nijenhuis]]). De oprichting maakten diel uut van een meer algemiene oplèving van 't Drèents. End jaoren veertig begunden de Regionale Omroep Noord en Oost [[RONO]] mit een Drèentstalig radiopregramma en in 1953 was de [[Drentse Schrieverskring]] op-ericht. In de previncie wördden een netwark van 'correspondenten' bi'jien ezöcht, die ni'js anleverden en 't blad verspreidden. 't Blad mus jao een ''"breed achterlaand"'' hebben en ''"draogen worden deur oeze volk"''.<ref>Boerma, Stieneke en Rouke Broersma (1993), ''Drèentse schrieverij'', Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek (p. 75)</ref> Skrievers van de oldere ginneraoties (zoas [[Grietje Clewits]], [[Lammert Braaksma]] en [[Harm Drent]]) asok jongere skrievers (zoas [[Roel Reijntjes]], [[Janny Alberts-Hofman]] en [[Gré Seidell-Broekhuizen]]) vunden in 't blad heur stee. Stokkies oaver 't Drèents bint bi'jedragen deur [[Jan Naarding]] (die as raodgever an 't blad verbunden was), [[Geert Kocks]], [[Henk Hadderingh]] en zien va [[Bart Veenstra]]. In 1976 wun ''Oeze Volk'' de [[Culturele Pries van Drenthe]]. Bi'j 't viefendartigjaorig bestaon in 1991 hebt ze een jubileumboek uutegeven, ''Oes eigen taol, gedichten en verhaolen''. ==Betiekenisse== ''Oeze Volk'' kuj haoste niet lös ziene van de emancipatie van de streektaal en -cultuur. 't Oaverzichtswark ''Drèentse Schrieverij'' skrif: :''"Achternao kuj allerhaande bezwaoren hebben, de opzet te breed vinden, te algemien, maor dizze opzet har wel ien groot veurdiel: 't Drèents weur propaganda veur maokt. 'n Taolbeweging die aaid maor klein west har, weur tot 'n brede stroming in Drenthe. Zu'n beweging kan nooit zuver literair wezen. Mèensen die as graog luusterden naor de Drèentse verhaolen van Radio Noord, vunden in Oeze Volk de naomen weer van de schrievers die het gezicht van dat programma bepaolden. En die schrievers gungen 's aovends op pad, niet allent um heur wark heuren te laoten, maor veural begrip te kweken veur 't belang van de taol."'' <ref>Boerma, Stieneke en Rouke Broersma (1993), ''Drèentse schrieverij'', Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek (p. 79)</ref> ==Verwiezings== <div class="references-small"> <references/> </div> ==Webstee== *[http://www.oezevolk.nl Oeze Volk] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Drèents]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] 6p457rf2zuwxfh8atuc3q1t6fweqonk 0 7441 291032 264235 2016-11-03T12:56:34Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Stichting Het Drentse Boek''' of körtweg '''Het Drentse Boek''' is een [[Drenthe|Drèentse]] uutgeveri'je die waark in 't [[Drèents]] en waark oaver Drèentse onderwarpen in 't [[Nederlaans]] uutgef. De stichting, op-ericht in 1980, had töt meert 2008 heur stee op [[Zuudwolde]]. In [[meert]] [[2007]] is Het Drentse Boek mit 't centrum veur taol en letterkunde [[Stichting Drentse Taol]] en 't maondblad in de Drèentse taol [[Oeze Volk]] samen egaon in 't [[Huus van de Taol]]. Dizze organisaotie hef in meert van 't jaor daorop de deuren lös edaone in [[Beilen]]. 't Drèentse diel van de [[Nedersaksische schrieveri'je]] hef de leste decennia mit vörm ekregen, en is op de kaorte zet, deur Het Drentse Boek. Zo hebt ze 't oaverzichtswark ''Drèentse schrieverij'' uutegèven (1993) en tien jaor daornao ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003''. Drèentstalige klassiekers zoas [[Lucas Jonker]] zien ''Harm Boerenlèven an de Riest'' (1988, oorspr. 1939) bint deur Het Drentse Boek opni'j uutegèven, en d'r verschient studies oaver en verzamelbundels van 't wark van belangrieke Drèents(talig)e schrievers, zoas [[Hans Heyting]] en [[Jan Zantinge]]. De uutgeveri'je is butendien een uutdrager van de deur de [[Provinciaole Staoten van Drenthe]] autoriseerde [[Drèentse spelling]]. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.hetdrentseboek.nl Het Drentse Boek] *[http://www.huusvandetaol.nl Huus van de Taol] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Drèents]] [[Kategorie:Literatuur]] [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je]] [[Kategorie:Organisaotie]] oibr8ga3tv8p5oyavwy42ht4efg0ofv 0 7442 44944 2007-08-30T14:47:04Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stichting Het Drentse Boek]] 75kkr31x59nflif4ehwpmg9xa29n18k 0 7443 291037 272137 2016-11-03T13:00:49Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:TiedschriftRoet.jpg|thumb|''Roet'', harfst 2008, 30e jaorgang]] '''Roet''' (ondertitel: ''Drents Letterkundig Tiedschrift'') is een [[Drèents]]- en aanderstalig kwartaolblad veur literetuur, daoras 't eerste nommer van uutkwaamp op [[1 april]] [[1979]]. 't Blad wördden oorspronkelijk uutegèven deur [[Martin Koster]]; vandage döt det [[Het Drentse Boek]], onderdiel van 't [[Huus van de Taol]] in [[Beilen]]. Een zölfstaandige redactie, die op 't mement bestiet uut [[Lukas Koops]], [[Ton Peters]] en [[Jan Harbers]], bepaolt wat of d'r in 't blad kump. In ''Roet'' stiet veural Drèents- en Nederlaandstalig wark. Vake viej d'r ok bi'jdragen in 't [[Grunnings]] in. Riegelmaotig is d'r een themanummer. De mieste bi'jdragen bestaot uut gedichten en körte verhalen; daornaost hej ok beschouwings en boekbesprèkings. Schrievers die tègenwoordig riegelmaotig an ''Roet'' bi'jdraagt, bint onder aandern [[Rouke Broersma]], [[Anne Doornbos]], [[Jan Germs]], [[Lukas Koops]], [[Gerard Stout]], [[Gerrit Wassing]], [[Ria Westerhuis]], [[Atze van der Wijk]] en [[Tonko Ufkes]]. ''Roet'' wördden in [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]] nao-evolgd deur ''[[Krödde (tiedschrift)|Krödde]]'' en in [[Oost-Frieslaand]] deur ''[[Diesel (tiedschrift)|Diesel]]''. ==Geschiedenis== De studenten Nederlaands Martin Koster en [[Ton Kolkman]], die al ervaring hadden as redacteurs van 't Nedersaksische tiedschrift ''[[De Pennevogel]]'', hebt ''Roet'' op-ezet um een stee te bieden veur Drèentstalige literetuur die naor heur mening niet goed terechte kun in 't treditionelere blad [[Oeze Volk / Maandewark|''Oeze Volk'']]. Koster schreef oaver 't opzetten van ''Roet'': :''De anleidende woorden bint espreuken in café De Slingerij an de Aweg. [...] Wij (een man of zeuven, achte) die oenze moederspraok niet vergeten wolden [...] :'' 'Der zul een literair tiedschrift in 't Drèents komen mutten', zee ik tegen Anton, 'Oeze Volk, dat ken ik nou wel.' :'' 'Dan muw op stee an de slag', zee Anton mit een voortvarendheid die mij van hum hogelijk verbaosde. En hij gung verdan: 'kom mit naor mien huus, dan begunne wij votdalijk.' :''Die naomiddag, aovend en nacht weur de eerste Roet, 't tiedschrift daor Drenthe nooit op ewacht hef, bij menare bedacht. Inclusief de name (ik bin gek op 't bedèenken van namen) en de VVV (de geachte redactieleden Vosbargen, Vlintenhouwer, Voestbiel).''<ref>Martin Koster oaver zien tied as student an 't Nedersaksisch Instituut in Grunning, en 't opzetten van ''Roet'' mit Anton Klokmann ([[Ton Kolkman]]). Uut Rouke Broersma (samenstelling en inleiding) (2003), ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek</ref> In 1984 verscheen de bloemlèzing ''Old zeer: vief jaor Roet'' (Het Drentse Boek, Zuudwolde), mit een aordig edetailleerd veurwoord van de oprichters Koster en Kolkman oaver de beguntied van 't tiedschrift. In 2004 verscheen (as jaorgaank 26, nommer 3 van ''Roet'') de bloemlezing ''Strèupers van de taol: 25 jaor Roet, bij 'nkander gaard deur Martin Koster''. De titel hiervan is een knipoog naor de bloemlèzing uut de Drèentse schrieveri'je ''Scheupers van de taol'', det 't jaor daorveur verschenen was. ''Roet'' was in 't begun hielemaol in 't Drèents, mar na tien jaor wördden 't beleid veraanderd en wördden d'r ok wark in 't Nederlaands en of en toe een aandere taal op-eneumen. De schriever [[Jan Veenstra]], redactielid van 1984 töt en mit 1998, hef dit as volgt verantwoord: :''Op mijn initiatief is het blad, dat eerst alleen Drentse teksten publiceerde, tweetalig geworden. Het samen optrekken van Drentse en Nederlandstalige schrijvers leek mij een goede en voortdurende impuls voor kwaliteitsverbetering van de Drentse literatuur.''<ref>[http://www.jan-veenstra.nl/auteur.php Jan Veenstra op zien webstee]</ref> ==Reyer Onno van Ettingen-pries== In 1984 zette ''Roet'' een tweijaorlijkse literaire anfieterpries op, de [[Reyer Onno van Ettingen-pries]]. De pries mus jonge schrievers anfietern die mit ni'jmoods Drèentstalig proza, dichtwark, teniel of essayistiek kwamen det uutsteeg boaven 't traditionele. Mit ingaank van 1994 vund de pries een voortzetting in de [[SNS-Bank Drenthe Cultuurpries]], ofdieling literetuur. Winnaars van de Reyer Onno van Ettingen-pries hebt ewest: *1985: de [[Nörg|Nörger]] schriefster [[Jannie Boerema]] veur heur hiele oeuvre *1987: de [[Exloo|Exlooër]] schriefster [[Miny Hofsteenge]] wègens heur verdiensten veur 't eschreven Drèents *1989: de [[Ni'j-Baling|Ni'j-Balinger]] schriever [[Rieks Siebering]] veur ''In de varte giet de harmonie veurbij'' *1991: de schriefster [[Suze Sanders]] veur heur Drèentstalige gedichten en heur oaverzettings uut 't Noors *1995: SNS-Bank Drenthe Cultuurpries veur de redactie van ''Roet'' veur heur hiele wark == Rifferenties == <references /> ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.hetdrentseboek.nl/content/view/75/32/ Infermaotie oaver Roet op de webstee van Het Drentse Boek (umdale scrollen)] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Drèents]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] r2yrpqf2mvzdkzbbszpz97fbqsctc6l 0 7444 257695 243498 2013-03-11T11:30:45Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 9 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2176902]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Roet''' kan verscheiden betiekenissen hebben: * ''[[Roet (vinsterglas)]]'' of ''roete'': een vinsterglas * ''[[Roet (stof)]]'', ''root'', ''roout'' of ''rout'': een stof die ontstiet bi'j verbraanding * onkruud, zee [[krödde (plaanten)]] * ''[[Roet (tiedschrift)]]'': een Drèents letterkundig tiedschrift {{dv}} icrai8v5s3gru45ze1bd2ylkewqko8w 0 7446 292886 292885 2017-01-10T15:38:57Z Wwikix 13678 /* Kunnigheid */ wikitext text/x-wiki '''Eel-Potterwold''' (''Poaterwool, Pôtjerwôlde'') ([[Nederlaans]]: ''Paterswolde'') is n stee in t Nederlaandse prevìnzie [[Drenthe|t Drìnt]], gemainte [[Tynaorl (gemiente)|Tinoarlo]]. n Leuts paart van t durp ligt laangs de Meerweg en ligt in prevìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]], gemainte [[Hoaren (gemainte)|Hoaren]]. t Antel inwoners op 1 jannewoari 2006: 10.744. ==t Durp== De durpen [[Eel]] en [[Potterwold]] binnen in run van t twintegste eeuw an mekoar gruid. Op de ploatsnoamborden wordt den ok de noam ''Eelde-Paterswolde'' vermeld. Potterwold vurmt t noordelke paart van t twailengsdurp. Durp is veural bekend van t Potterwoldermeer; Eel vurmt t zudelke paart van t twailengsdurp, en is veural bekend van t Bloemencorso en de lochthoaven. Veul van de Stadjers holden van t stee, umdat t dichtbie [[Grunnen (stad)|Grunnen]] in de buurt ligt, n parkachtige uutstroalen het en deur de rekreoatsiegebieden om t ''Potterwoldermeer'' en t ''Fraise Veen'' hìn. Ook de laandgouder ''De Braak'' (mit doolhuf) en ''Vennebroek'' binnen laifkoost bie rekreanten. ==Verleden== Potterwold war in middeleeuwen bosriek wèst (doarum heet t Potter'''wold''') en het nimmer an n klooster touheurd. De Grunneger kloosters bezaten volgens de bewoard bleven rekenens gain laand in dij streek. Der is n burgemeesterfemilie Potter bekend, en de Pottersvoorde, de Potterskamnade en Pottershoogeland in dizze omgeven worren mit hom in verbaand bracht. Eel war paart van t olde dingspel [[Noordenveld]]. De oldeste vermelden is vonden in n oorkonde uut 1139, woarin t stee as ''Elde'' vermeld wordt. t Is zeker dat der veur 1139 ok aal goundend woonden op dit stee, moar tot wenneer tou dit terug gaait is nait dudelk. n Grafheuvel en veenwierden wiezen sowizo in richten van vruigere lougsters. Eel-Potterwold war vruiger n aigen gemainte, moar dizzertieds is t paart van [[Tynaorl (gemiente)|Tinoarlo]], woarin ok de stees [[Zuudloarn]], [[Midloarn]], [[Vreeis|Vrais]], [[Tynaorl (dörp)|Tinoarlo]], [[Yde|Ide]], [[Zeijen|Zain]], [[De Groeve|de Grouve]], [[Donderen|Dundern]], [[Zeegse|Zaigse]], [[Zuudloarderveen]], [[Eelderwold]], [[de Punt]], [[Bunne]], [[Bunnerveen]], [[Toarl]], [[Winde]], en [[Oldemeuln]] liggen. ==Overg== [[Ofbeelding:Landgoed Vennebroek.JPG|thumb|right|250px|Landgoed Vennebroek]] Der binnen gounend van Eel-Potterwold dij bekend binnen: [[Jan Pelleboer]] (tot zien dood in 1992), [[Kuno van Dijk]], [[Jacques d%27Ancona]], [[Pieter Hofstra]] en [[Albert Jan Maat]]. In t noabie umgeven van t stee liggen veel gebieden dij aigendum binnen van Natuurmonumìnten. Zo as t Fraise Veen, Vennebroek, De Braak, Peizermaden, Elsburger Onland, Kluivingsbos, De Dunen, Polder t Oosterlaand en Polder Lappenvoort. Even tin zuden van t durp ligt de lochthoaven Groningen Airport Eelde, de grootste lochthoaven van Noord-Nederlaand mit personenvluchten. == Vernuimde inwoner == * [[Ben Feringa]] (1951), scheikundege en Nobelprieswinnaar {{dia|Schreven in t [[Noordenvelds]] in de Grunnegse schriefwieze}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] qp1aci1pfbc4cz3ll6w2c86598mdlob 0 7448 45012 2007-08-31T08:43:36Z Ni'jluuseger 73 [[De Vaort (plaots)]] is ewiezig naor [[De Vaort (plaatse)]]: Noord-Oaveriessels wikitext text/x-wiki #redirect [[De Vaort (plaatse)]] rc6lxwwgw4c2tpre3u4qj1vs38uhyvs 0 7449 45016 2007-08-31T08:49:00Z Ni'jluuseger 73 [[Dedemsvaort (kenaol)]] is ewiezig naor [[Dedemsvaort (kenaal)]]: Noord-Oaveriessels wikitext text/x-wiki #redirect [[Dedemsvaort (kenaal)]] qh50t5920os9ufkdl1u63dwb7ie55mt 0 7451 45020 2007-08-31T08:53:30Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[De Vaort (plaatse)]] dh8fpgxpbmncqnvuhs3j9vv0142ouhu 0 7453 58277 45038 2008-02-11T20:31:53Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Middeleewn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Middeleewn]] 10v3b0rb4npklfkrkpoeg7vy2zf59go 0 7454 45043 45042 2007-08-31T15:00:22Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Knoal (woaterweg)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Knoal (woaterweg)]] p51sepbcm7ip7ec5mkpixl75shkyrfo 0 7455 271309 271261 2013-11-23T13:29:22Z 80.114.178.7 as of [[Bestaand:Coat of arms of Tynaarlo.svg]] t auteursrecht neet zol schenden wikitext text/x-wiki {{Dia|Dizze pagina mag umzet worden in 't dialect van '''Tynaorl'''}} {{Gemainte | naom = Tinoarlo | bestandsnoam woapen = Coat of arms of Tynaarlo.svg | bestandsnoam vlage = Flag of Tynaarlo.svg | lokoatsie = LocatieTynaarlo | provìnzie = [[Drenthe|t Drìnt]] | burgemeester = [[Jan Rijpstra]] ([[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]) | heufdploats = [[Vrees|Vrais]] | oppervlak = 147,65 | oppervlak laand = 143,73 | oppervlak woater = 3,93 | inwoner = 31.761 | doatum inwoner = 1 juli 2006 | dichtte = 221 | breedtegroad = 53/4/0/N | lengtegroad = 6/34/0/E | verkeersader = [[Rijksweg 28|A28]], [[Rijksweg 34|N34]], [[Provinciale weg 386|N386]] | netnummer = 050, 0592, 0598 | postkode = 9470-9478, 9480-9485, 9490-9491, 9493-9499, 9760-9769 | webstee = [http://www.tynaarlo.nl www.tynaarlo.nl] | pertaaien = PvdA<br />VVD<br />Gem. belangen<br />Leefbaar Tynaarlo<br />GroenLinks<br />CDA<br />D66<br />ChristenUnie | zetels = '''23'''<br />6<br />4<br />3<br />3<br />3<br />2<br />1<br />1 }} '''Tinoarlo''' ([[Drents]]: ''Tynaorl'') is n gemainte in t noorden van prevìnzie [[Drenthe|t Drìnt]] in Nederland, en de nije noam van t gemainte Zuudloarn. Gemainte is in 1998 entstoan deur de soamenvougen van gemainten [[Zuudloarn]], [[Eel-potterwold|Eel]], en [[Vrees|Vrais]]. In t verleden heette de gemainte Zuudloarn, moar na protessen uut de veurmoalege gemainten Vrais en Eel, werd besloten n meer neutroale noam te kiezen, noamelk die van t lutje stee dat in t midden ligt: Vrais. Gemainte herbargt 31.761 mìnsen (1 juni 2007) op n laand van 145 km² ( 1,50 km² water: paarts van t Zuudloardermeer en t Potterwoldermeer liggen in t gemainte). Op 7 maai 2004 wer t nije gemaintehuus in Vrais in bruik nomen; tot dij tied zoaten de ambtenoaren verspried over de verschiedene olde lokoaties van veur de gemaintelke herindelen. == Kernen == De gemainte Tinoarlo telt negentien offiesjele kernen. t Gemaintehuus stoat in Vrais. Antal inwoners per woonkern op 1 jannewoari 2006:<ref>Bron: [http://www.cbs.nl/ Centraal Bureau voor de Statistiek]</ref> {| BORDER="0" |----- | {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em;" |[[Eel-potterwold]] || ALIGN="RIGHT" |10.744 |- |[[Zuudlaorn|Zuudloarn]]<ref>Inclusief Schuilingsoord, Westlaren en Zuides</ref> || ALIGN="RIGHT" |10.410 |- |[[Vrees|Vrais]] || ALIGN="RIGHT" |4465 |- |[[Tynaorl (dorp)|Tinoarlo]] || ALIGN="RIGHT" |1754 |- |[[Yde]] || ALIGN="RIGHT" |888 |- |[[Zeijen]] || ALIGN="RIGHT" |737 |- |[[De Groeve]] || ALIGN="RIGHT" |459 |- |[[Dundern]] || ALIGN="RIGHT" |430 |- |[[Midlaorn|Midloarn]] || ALIGN="RIGHT" |362 |} | WIDTH="20" | || {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em;" |[[Zeegse]] || ALIGN="RIGHT" |339 |- |[[Zuudlaorderveen|Zuudloarderveen]] || ALIGN="RIGHT" |329 |- |[[Eelderwolde]] || ALIGN="RIGHT" |302 |- |[[De Punt]] || ALIGN="RIGHT" |228 |- |[[Bunne]]<ref>Inclusief Bunnerveen</ref> || ALIGN="RIGHT" |216 |- |[[Taorl|Toarl]] || ALIGN="RIGHT" |117 |- |[[Winde]] || ALIGN="RIGHT" |106 |- |[[Oldemolen]] || ALIGN="RIGHT" |89 |} |} == Politiek == Uutslaag van de Twaide Koamerverkiezern van 2003: {| class="prettytable" |- ! Pertaai ! Stemmen in % |- | PvdA | 33,9 |- | VVD | 23,9 |- | CDA | 19,3 |- | GroenLinks | 5,7 |- | D66 | 5,4 |- | SP | 4,4 |- | LPF | 3,9 |- | ChristenUnie | 2,4 |- | SGP | 0,1 |- |''Opkomst'' |''86,3'' |} === College van burgemeester en wetholders === *Burgemeester: Jan Rijpstra - VVD :Portefuie: Openboare Urde, Vaileghied en Haandhoaven, Volksgezundhied, Interne Organisoatie, Openboar Underwies, Marktwezen en Evenementen, Internationoale Samenwerking en Ontwikkeling. *Wetholder en locoburgemeester: Johannes Frieling - VVD :Portefuie: Rekreoatie en Toerisme, Groundbedreef, Welstandsbelied, Lokoal Underwies, Rijnegen, Wegen. *Wetholder: Henk Kosmeijer - PvdA :Portefuie: Regiovisiebelied, Ruumteleke Ordening, Stedeleke Vernijen, Volkshuusvesten, Ekonomische Zoaken, Finansien, Sport, Jeugendbelied, Panden- en akkommodoatiebeheer. *Wetholder: Harm Assies - GroenLinks :Portefuie: Milieu, Landschapsontwikkeln, Landbouw, Riolering en Watterbeheersen, Gruin, Verkeer en Vervoer, Kunst en Kultuur, Plattelandsbelied, Ollu- en Gehandikaptenbelied, Arbaitsmarktbelied en Inkomen. == Toal == t Dialekt dat sproken wordt in Tinoarlo, is n variant op t [[Grunnegs]]; Der binnen gounend dij t tot t Drìnts rekenen, moar deur klanken as "ai en ou" wordt t toch maistieds zain as Grunnegs. Hou verder joe noar t zuden gaait, hou meer de toal op Drìnts lieken gaait. Der wordt probeert um de toal weer te doun opleven, moar t binnen baina allinnig moar de ollu dij t spreken. Op groundschool noch middelboare school wordt t vak geven; joe kin t wol studeern op Rieksuneversetied. == Rifferenties == <references /> {{Drenthe}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Drenthe]] 29s2e5adlqncd53mggof85iqdgqbsa7 0 7456 264220 75848 2013-05-06T16:33:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Grietje (Gré) Seidell-Broekhuizen''' ([[Oranjeknaol]] <ref>''Encyclopedie Drenthe Online'' gef Börk as geboortestee</ref>, [[1929]]) is een [[Drenthe|Drèentse]] dichteres en verhalenschriefster. Zie hef töt heur tiende an 't Oranjeknaol bi'j [[Zwiggelte]] ewoond; daornao gunk 't gezin naor [[Echten (Drenthe)|Echten]]. De mulo deu zie op [['t Oveine]] en een huusholdkundige opleiding in [[Möppelt]]. As kienderverzörgster hef zie in 't Noorderhuis bi'j 't Oveine ewarkt, en as divverdaosietherapeut bi'j 't [[Rooie Kruus]]. In 1959 trouwden zie en sund woont zie in [[Eindhoven]], daoras zie begun te schrieven. Zie debuteerden in 1971 mit gedichten in 't maondblad inne Drèentse taal ''[[Oeze Volk]]''. In dit blad, daoras zie sund vaste mitwarker van was, en in de ''Hoogeveensche Courant'' publiceerden zie ok verhalen. Zie hef bi'jedragen an verscheiden bloemlezings en hef lid ewest van de in 1996 ontbunden [[Drentse Schrieverskring]]. 't Centrum veur Taol en Letterkunde [[Drentse Taol]] schref oaver heur dichtwaark: :''"Heur dichterschap is herkenbaor an een zörgvuldig taolgebruuk, traditionele vörm en wat thema anbelangt vaok natuurpoëzie. Zij schildert ’t laand waor ze van holdt. Staodigan kommen der ok wat persoonlijker motieven en deeipere geveuilens in heur waark naor veuren. Het gevaor van het te kleine, kneuterige en te bepaarkte wet ze knap te deurbreken deur heur zuver taolgebroek en het onverwachte in heur poëzie."'' De schiere klaank van heur gedichten vien ie beveurbield in 't gedicht ''Kringloop'' (hier hej iene strofe): :''Vergruid mit de grond'' :''röst het verleden'' :''mar 't heden bluit hoge'' :''op humus van toen;'' :''een durend proces'' :''van opstaon en hengaon'' :''van laogien nao laogien'' :''een legge op de nes.'' Ien 2005 meuk producent en streektaalanfieteraor [[Albert Haar]] in opdracht van Drentse Taol een schrieverspetret op video van Gré Seidell-Broekhuizen. 't Petret, det deur Drentse Taol verspreid wördt, mak diel uut van een riege videopetretten van Drèentse schrievers. ==Uutegeven waark== * ''Oerkenblatties'' (gedichten, 1980, [[Assen]]: Hummelen) * ''Regelrecht'' (gedichten, 1983, Assen: Hummelen) * ''Tussenruumte'' (gedichten, 1989 <ref>''Encyclopedie Drenthe Online'' gef 1990 as jaor van uutgave</ref>, [[Zuudwolde]]: [[Het Drentse Boek]]) ==Bronnen== * Broersma, Rouke (red.) (2003), ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p.126-127) * [http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/schrievers/gre_seidell.htm Bladziede van Stichting Drentse Taol oaver de dichteres, mit een köppel gedichten] * [http://www.encyclopediedrenthe.nl/Seidell-Broekhuizen,%20Gre Encyclopedie Drenthe Online] ==Voetnoten== <div class="references-small"> <references/> </div> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Seidell-Broekhuizen, Gré]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Seidell-Broekhuizen, Gré]] bqxdyjrnk0ol9klzkuc2ixwkt3ctpvl 0 7457 257442 133039 2013-03-11T11:23:54Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q399233]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Echten''' kan verwiezen naor: *[[Echten (Drenthe)]], in de gemiente [[De Wolden]] *[[Echten (Frieslaand)]], in de gemiente [[Lemsterlaand]] {{dv}} f8jvk9lhdq4dhq18mqtvkoom3tbn98v 0 7458 291950 267715 2016-11-22T21:23:23Z 188.205.161.62 /* Sunt-Meerten-laidke (2) */ wikitext text/x-wiki {{etelazie}} {{Zie dv|'t Artikel [[Nedersaksische meziek]] böd een beschrieving van de Nedersaksische meziek van vrogger töt now.}} '''Nedersaksische volksleidjes''' bint leidjes, al dan niet veur kiender, die ofkomstig bint oet de Nedersaksische gebieden. Disse leidjes huft niet altieds in 'n [[Nedersaksisch]] dialekt schreven te weden. Hieronder steeit de tekst van een köppel volksleidjes. == Achterhookse volksliedjes == === Sunte-Marten-liedje === :Vandaag is 't Sunte Marten en morgen Sunte Kruk. :Wi'j hebt nog goeie harten wi'j sloat ze stuk veur stuk. :Hölleken op een tölleken, Sunte Martens kölleken. :Geef wat, hol wat, geef den armen Thomas wat. :'k kwam eens bij een rijke man, den zovele geven kan, :gevend zal hij leven, Zalig zal hij sterven, :de hemel zal hij erven, God zal hem belonen met honderddoezend kronen. :Met honderddoezend rökskes an. :En doar kump Sunte Marten an. === Liedje veur de foekepot === ''Liedje uut 't artikel oaver de Rommelpot op de [http://nl.wikipedia.org/wiki/Rommelpot Nederlaanstalige Wikipedia]:'' :Foekepotterij, foekepotterij, :geef mien een cent, dan goa ik weer veurbij. :Ik heb geen geld um brood te kopen, :deurum mot ik met de foekepotte lopen. :Foekepotterij, foekepotterij, :geef mien een cent dan goa ik weer veurbij. === Wie gaot met? === ''Uut: [http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/anoniem/vloten/1-15.html Dr. Johannes van Vloten (1894). ''Nederlandsche baker- en kinderrijmen. Vierde veel vermeerderde druk''. Leiden: Sijthoff.]'' :Wie gaot met? Wie gaot met? :Wie gaot met nar Rommelskerken, :Waar de seuvetien boeren satten :Die de achttien skinken fratten? :Wie gaot met? Wie gaot met? :Wie gaot met nar Rommelskerken == Drèentse volksliedties == [[Ofbeelding:BerendBotje RA.JPG|thumb|250px|Berend Botje in Zuudlaoren]] === Berend Botje === :Berend Botje ging uit varen, :met zijn scheepje naar Zuid-Laren. :De weg was recht, de weg was krom, :nooit kwam Berend Botje weerom. :Eén twee drie vier vijf zes zeven, :waar is Berend Botje gebleven? :Hij is niet hier, hij is niet daar, :hij is naar Amerika. :Berend Botje ging uit varen, :met zijn scheepje naar Zuid-Laren. :De weg was recht, de weg was krom, :nooit kwam Berend Botje weerom. :Eén twee drie vier vijf zes zeven, :waar is Berend Botje gebleven? :Hij is niet hier, hij is niet daar, :hij is naar Amerika. === Sunt-Meerten-liedtien === :Sunt-Meerten, Sunt-Meerten. :De koeien hebben steerten, :de maagies die hebt rokkies an. :Daor komp Sunt-Martines an. === Achter op Scheloo is 't knollengruin bevroren === :Achter op Scheloo is 't knollengruin bevroren :Falderalderiere, falderalderare :Achter op Scheloo is 't knollengruin bevroren :Falla, falderaldera :En daor hef Jan Pieks zien dochter bie verleuren :Falderalderiere, falderalderare :Daor hef Jan Pieks zien dochter bie verleuren :Falla, falderaldera :En oes alderkleinste zwientie det vret al erpelschillen :Falderalderiere, falderalderare :Oes alderkleinste zwientie det vret al erpelschillen :Falla, falderaldera :En van 't zummer zat den Poep al op die hoge Rolder toren :Falderalderiere, falderalderare :Van 't zummer zat den Poep al op die hoge Rolder toren :Falla, falderaldera :En as ie daor nog zat, dan was ie vast bevroren :Falderalderiere, falderalderare :As ie daor nog zat, dan was ie vast bevroren :Falla, falderaldera [http://www.liederenbank.nl/image.php?recordid=75244 ''Tekst, wieze en ezungen opnaome van dit liedtien mit uutleg, uut de Nederlaanse Liederenbaanke van 't Meertens Instituut''] [http://www.verhalenbank.nl/extra.php?info=tekst&idnummer=WEV011501&volksverhaal_type=&atu_type= ''Körtere, ofwiekende versie mit aandere uutleg, uut de Nederlaanse Volksverhalenbaanke van 't Meertens Instituut''] De dichter [[Hans Heyting]] hef dit liedtien verwarkt in zien gedicht 'En achter op Scheloo...' Een fragment daoruut: ''Daor achter dat glas slap / dat wichtien, dat snaore! / 'k Zie liever een glas / met 'n bel olde klaore! / Ein prosit, ein prosit, / waorum zal ik treuren! / En achter op Scheloo / is 't knollegruun bevreuren!'' (Uut H. Nijkeuter (2005). ''De dichter en de wichter. Verzamelde gedichten van Hans Heyting''. Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek) 't Knollegruun bevreur wal op meer plaatsen: d'r is ok een variaant 'In Hardenbarg is 't knollegruun bevreuren'. (L. Jonker (1939). ''Harm, de boer van 't Hoogelaand''. Möppelt: Boom) === Suja, mien lam === ''Uut: [http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/anoniem/vloten/1-04.html Dr. Johannes van Vloten (1894). ''Nederlandsche baker- en kinderrijmen. Vierde veel vermeerderde druk''. Leiden: Sijthoff.]'' ::Suja, mien lam! ::Vao komt er an; :Mouder zal dai 'n poppechien koopen ::Met klunnen d'r an, ::Met klunnen d'r an. === Suze, suze === ''Uut: Dr. G.H. Kocks (1997). Woordenboek van de Drentse dialecten. M-Z. Assen: Van Gorcum. Ingaank: ''suzen'' '' :Suze, suze kindtien :Pappot stiet in het spindtien :Zute melk met wittebrood :Over een jaor is het kindtien groot ''(In 't Woordenboek an-ehaalde bron: [[J.H. Bergmans-Beins]])'' :Suze, suze, poppien :Hest doe pien in het boekien of zint dien voeties kold :Vuurtien zul wij stoken :Pappien zul wij koken :Het wiegien giet van rik, rak :Veur oes kleine dikzak ''(In 't Woordenboek an-ehaalde bron: [[Maandblad Drenthe]] ([[Börger]]))'' === Zoo ridt de akkerman === ''Uut: [http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/anoniem/vloten/1-07.html Dr. Johannes van Vloten (1894). ''Nederlandsche baker- en kinderrijmen. Vierde veel vermeerderde druk''. Leiden: Sijthoff.]'' :Zoo ridt de akkerman :Met de peerdties zachies an, :Zóó rieden de heeren :Mit de wilde peeren. === Paosliedties uut Dwingel === ''Uut: [http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/anoniem/vloten/feest5.html Dr. Johannes van Vloten (1894). ''Nederlandsche baker- en kinderrijmen. Vierde veel vermeerderde druk''. Leiden: Sijthoff.]'' :Heb i ook 'en olde mande, :Die wie toe Paoschen brande, :Heb i ook 'en bossien riet? :Aors hebben wi veur 't Paoschvuur niet? :Heb je ook olle wanne, :Die we Paoschmaandag kunne branne? :Of 'n bosse riet? :Anders hewe Paoschmaandag niet. === Jan Toerelier === ''Uut: L. Jonker (1939). ''Harm Boerenlèven an de Riest''. Möppelt: Boom'' :Jan Toerelier, de bienties, de bienties, :Jan Toereloer, de bienties van de vloer. === Drie sjeun tamboers === ''Uut: L. Jonker (1939). ''Harm Boerenlèven an de Riest''. Möppelt: Boom'' :Drie sjeun tamboers, die kwamen al uut 't oosten, :Rombom, zo sleug er de trom, :Die kwamen al uut 't oosten, rombom. :De jongste van die drie zag daor een aordig magien, :Rombom hij sleug er de trom, :Zag daor een aordig magien, rombom. :Zeg magienlief, ik wille mit oe gaon trouwen, :Rombom ik slao er de trom, :Ik wille mit oe gaon trouwen, rombom. :Wel sjeun tamboer, dan muj mien vader mar vraogen, :Rombom, wat maal ik er om, :Dan muj mien vader mar vraogen, rombom. :Zeg olde heer, mag ik mit oen dochter trouwen, :Rombom, ik slao er de trom, :Mag ik mit oen dochter trouwen, rombom. :Wel sjeun tamboer, zeg mij wat is oen riekdom, :Rombom, ie slaot er de trom, :Zeg mij wat is oen riekdom, romdom. :Mien riekdom is, daor wil ik niet um jokken, :Rombom, ik slao er de trom, :Een tromme mit twei stokken, rombom. :Nee sjeun tamboer, dan kuj mien dochter niet kriegen, :Rombom, zo slaot er de trom, :Dan kuj mien dochter niet kriegen, rombom. :Mien vader is groothartog van Bretanje, :Rombom, zo slao ik er de trom, :Groothartog van Bretanje, rombom. :O, sjeun tamboer, dan mag ie mien dochter trouwen, :Rombom, slao op mar de trom, :Ie magt mien dochter trouwen, rombom. :Nee olde heer, now wi'k heur niet meer hebben, :Rombom, wat maal ik er om, :Now wi'k heur niet meer hebben, rombom. === Ik had zo geern een hennegien === ''Uut: L. Jonker (1939). ''Harm Boerenlèven an de Riest''. Möppelt: Boom'' :Ik had zo geern een hennegien, :'s Aovends naor zien bennegien, :'s Morgens vrog van 't rik, :Hier bin ik. :En toe ik had een hennegien, :Toe wo'k ook hebben een haan, :Kukeleku zo zeg mien haantien, :Klok zo zeg mien hennegien, :'s Aovends naor zien bennegien, :'s Morgens vrog van 't rik, :Hier bin ik. :En toe ik had een haan, :Toe wo'k ook hebben een zwaan, :Laankhaals zo hiet mien zwaantien, :Kukeleku zo zeg mien haantien, :Klok zo zeg mien hennegien, :'s Aovends naor zien bennegien, :'s Morgens vrog van 't rik, :Hier bin ik. :En toe ik had een zwaan, :Toe wo'k ook hebben een gaans, :Witte veren drag mien gaansien, :Laankhaals zo hiet mien zwaantien, :Kukeleku zo zeg mien haantien, :Klok zo zeg mien hennegien, :'s Aovends naor zien bennegien, :'s Morgens vrog van 't rik, :Hier bin ik. :En toe ik had een gaans, :Toe wo'k ook hebben een skaop, :Trippeltrap zo hiet mien skaopien, :Witte veren drag mien gaansien, :Laankhaals zo hiet mien zwaantien, :Kukeleku zo zeg mien haantien, :Klok zo zeg mien hennegien, :'s Aovends naor zien bennegien, :'s Morgens vrog van 't rik, :Hier bin ik. :En toe ik had een skaop, :Toe wo'k ook hebben een koe, :Slindermaker hiet mien koegien, :Trippeltrap zo hiet mien skaopien, :Witte veren drag mien gaansien, :Laankhaals zo hiet mien zwaantien, :Kukeleku zo zeg mien haantien, :Klok zo zeg mien hennegien, :'s Aovends naor zien bennegien, :'s Morgens vrog van 't rik, :Hier bin ik. :En toe ik had een koe, :Toe wo'k ook hebben een peerd, :Hardedraver hiet mien peerdtien, :Slindermaker hiet mien koegien, :Trippeltrap zo hiet mien skaopien, :Witte veren drag mien gaansien, :Laankhaals zo hiet mien zwaantien, :Kukeleku zo zeg mien haantien, :Klok zo zeg mien hennegien, :'s Aovends naor zien bennegien, :'s Morgens vrog van 't rik, :Hier bin ik. === Varsien veur een [[gespin]] === ''Uut: L. Jonker (1939). ''Harm Boerenlèven an de Riest''. Möppelt: Boom'' :De klok slöt acht, wat wordt 't laat, :Waor of mien Klorus blif? :Ik twiefel an zien trouw. :Miskien hef hij berouw. :Det hij der 'n maagien zonder geld, :Evraogd hef töt zien vrouw, :Det hij der 'n maagien zonder geld, :Evraogd hef töt zien vrouw. === Nog een [[gespin|spinneliedtien]] === ''Uut: L. Jonker (1939). ''Harm Boerenlèven an de Riest''. Möppelt: Boom'' :Toe ik ter op Neerlaands bargien stund, :Keek ik er 't zeegat in, :Daor zag ik een skeepien zeilen, :Der waren drei ruterties in, :Ien van de drei was naor mien zin, :Ien van de drei was naor mien zin. === Hier lig mien Dorus === ''Uut: L. Jonker (1939). ''Harm Boerenlèven an de Riest''. Möppelt: Boom'' :Hier lig mien Dorus in 't graf, :Mien alderbeste vrind. :Wat hef die lieve jongeling, :Mij tederlijk bemind. == Grunnegse vèrskes == [[Ofbeelding:Groningen, Peerd van ome Loeks.jpg|thumb|right|t Peerd van Ome Loeks veur t Heufdstation in Stad]] === Peerd van Ome Loeks === ''Ome Loeks was n Grunneger dij aigelks [[Lukas van Hemmen]] haitte (Lukas (Nl) = Loeks (Gr)). Dizze kirrel was kastelain en aigender van runpeerden (n belaangrieke sport in [[Grunnen (stad)|Stad]] en der om tou). Hai was ain van de populèrste peerdholders en dou zien peerd Appelon oet de tied gong, begonnen n hail ìnde mìnsken dit vèrske zingen op melodie van t sunterkloaslaidje "Daar wordt aan de deur geklopt". Tegenswoordeg is dit t maist bekìnde en populère volkslaidje in Stad en [[Ommelanden|Ommelaand]], woarnoa t stadsbestuur in 1959 besloot om bie Heufdstesjon ien Stad n staandbeeld te ploatsen.'' :Peerd van Ome Loeks is dood, :Loeks is dood, Loeks is dood :Peerd van Ome Loeks is dood, :harstikke dood. :Guster nog goud gezond, :sluig hai mit steert in t rond :Peerd van Ome Loeks is dood, :harstikke dood. :Haar ik hom môr vreten geven, :den was er in leven bleven :Peerd van Ome Loeks is dood, :harstikke dood. === Damster Kaarms === ''Schreven ien t Oldambtsters van de Woldstreek. n Populèr vèrske bie de subverainen "Omlandia" van t [[G.S.C. Vindicat atque Polit]].'' :Dou ik van Damster kaarms kwam :Holderdebolder joep joep :Dou ik van Damster kaarms kwam :ien onderbroek :Toun zag ik doar ain wichie stoan :holderdebolder joep joep :Ik vruig heur of ze midde wol goan :Zie zeede van nee môr ze mainde van joa :Toun binnen soamen noar berre tou goan :En ien dij broek doar zag ik mie ain scheur :Toun stak ik doar mien soabel deur :Noa negen moanden kwam der ain kind :Toun mos ik veur de rechter kommen :Hai vruig mie of ik t doan haar ik :Zeede van nee, môr mainde van joa === Ain boer wol noar zien noaber tou === :Ain boer wol noar zien noaber tou :Hai boer hai :Ain boer wol noar zien noaber tou :Hai boer hai :Zien wief dij wol mit hom goan :Dom dom dom dai :Zien wief dij wol mit hom goan :Dom dom dom dai :Nee wief doe most thoeze blieven :Hai boer hai :Nee wief doe most thoeze blieven :Hai boer hai :Most spinnen en naaien :Van dom dom dom dai :Most spinnen en naaien :Van dom dom dom dai :Dou boer weer ien hoeze kwam :Hai boer hai :Dou boer weer ien hoeze kwam :Hai boer hai :Zee'e wief, wat hestoe wel doan? :Dom dom dom dai :Zee'e wief, wat hestoe wel doan? :Dom dom dom dai :Môr t wief kreeg dou berrestok :Hai boer hai :Môr t wief kreeg dou berrestok :Hai boer hai :En sloug hom dou op zien kop :Dom dom dom dai :En sloug hom dou op zien kop :Dom dom dom dai :En boer gong noar zien noaber kloagen :Hai boer hai :En boer gong noar zien noaber kloagen :Hai boer hai :Mien wief het mie op kop sloagen :Van dom dom dom dai :Mien wief het mie op kop sloagen :Van dom dom dom dai :En noaber zee "Net zie zo" :Hai boer hai :En noaber zee "Net zie zo" :Hai boer hai :Mien wief dij dut krek zie zo! :Dom dom dom dai :Mien wief dij dut krek zie zo! :Dom dom dom dai === Sunt-Meerten-laidke (1) === :Sunt-Martinus bisschop :mit zien roege muts op, (''of'':mit zien hoge houd op) :mit zien laange stevels aan, (''of'':mit zien laange slipjaas aan) :doar komt Sunt-Martinus aan. === Sunt-Meerten-laidke (2) === :k Staai veur joen deur en t is duuster, :mit mien lanteern en ik luuster :komt der nog ain? :ik kin niks zain :aans gaai k weer vot in t duuster :Of :k loop in mien ain in t duuster :met mien lanteern en ik fluuster :komt der nog ain? :ik kin niks zain :aans gaai k weer vot in t duuster === Sunt-Meerten-laidke (3) === :Mien lutje lanteern, :ik zai die zo geern, :doe daanst deur de stroaten :dat kist ja nait loaten :Mien lutje lanteern, :ik zai die zo geern === Laidke veur de foekerommelpot === ''Dit laidke komt van de [http://www.sillius.nl/groningana/foekerommelpot.html Grunneger Bladzieden]:'' :k Heb zo laank mit de foekepot lopen :k Heb gain geld om n brood te kopen :Rommelpotterij, rommelpotterij :Geef mie n oortje din goa ik veurbie :Din goa ik noar de heren :En loat mien potje smeren :Din goa ik noar de Fransen :En loat mien potje dansen :Din goa ik noar de smid, smid, smid :En zeg: wat is mien potje wit. === Sloaplaidkes === ''Uut: [http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/anoniem/vloten/1-04.html Dr. Johannes van Vloten (1894). ''Nederlandsche baker- en kinderrijmen. Vierde veel vermeerderde druk''. Leiden: Sijthoff.]. Schreven ien t Stadjeders; schriefwieze en inhold korrigeerd.'' :1 :Suze, nanje, mien poppien, :Ik waig die mit mien sloffen, :Ik waig die mit mien schou, :Poppien, du dien oogies tou. :2 :Suze, nanje, ik waige die, :Waarst doe wat grooter, dan sluig ik die, :Moar dou bist mi nog al te klain, :t Mout die moar deur de vingers zain. ===Waiten je wel, waar Jan-man woont?=== ''Uut: [http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/anoniem/vloten/1-16.html Dr. Johannes van Vloten (1894). ''Nederlandsche baker- en kinderrijmen. Vierde veel vermeerderde druk''. Leiden: Sijthoff.]. Schreven ien t Westerwôlds; schriefwieze en inhold korrigeerd.'' :Waiten je wel, woar Jan-man woont? :Jan-man woont om t houkien, :Jan-man het zin wief verkocht :Veur ein dreisìnts koukien. :Jan minen man, :Komst doe môr an; :Wi willen mekander helpen; :Ik zal di de boksen lappen, :En doe zellst voor mi melken. === Jaap, Jaap, Jeude === ''Uut: [http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/anoniem/vloten/1-15.html Dr. Johannes van Vloten (1894). ''Nederlandsche baker- en kinderrijmen. Vierde veel vermeerderde druk''. Leiden: Sijthoff.]. Schreven ien t Stadjers; schriefwieze en inhold korrigeerd.'' :Jaap, Jaap, Jeude! :Wat hest dou in dien zak? ::n Maattien jenever ::En n proempien tabak. === Heila, boer! De brij is zoer === ''Uut: [http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/anoniem/vloten/1-17.html Dr. Johannes van Vloten (1894). ''Nederlandsche baker- en kinderrijmen. Vierde veel vermeerderde druk''. Leiden: Sijthoff.]. Schreven ien t Westerkertaaiers; schriefwieze en inhold korrigeerd.'' :Heila, boer! De brij is zoer, :De slaif ligt in de aaske; :As de boer nait beter oppaast, :Dan komt hie in de kaaste. === Woar is hier de moane? === ''Uut: [http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/anoniem/vloten/1-17.html Dr. Johannes van Vloten (1894). ''Nederlandsche baker- en kinderrijmen. Vierde veel vermeerderde druk''. Leiden: Sijthoff.] Schreven ien t Westerkertaaiers; schriefwieze en inhold korrigeerd.'' :Woar is hier de moane? :De moane is hier niet, :De moane is doar niet, :De moane is achterwege. === Wie wil nou de bokse lappen === ''Uut: [http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/anoniem/vloten/1-17.html Dr. Johannes van Vloten (1894). ''Nederlandsche baker- en kinderrijmen. Vierde veel vermeerderde druk''. Leiden: Sijthoff.]. Schreven ien t Westerkertaaiers; schriefwieze en inhold korrigeerd.'' :Wie wil nou de bokse lappen, ::Zonder noad, zonder droad, ::Zonder knecht of kameroad? ::Is doe gorte goar? === Fidel, di, dom === ''Uut: [http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/anoniem/vloten/1-18.html Dr. Johannes van Vloten (1894). ''Nederlandsche baker- en kinderrijmen. Vierde veel vermeerderde druk''. Leiden: Sijthoff.]. Schreven ien t Stadjers; schriefwieze en inhold korrigeerd.'' :Fidel, di, dom, :Dien bainen binnen krom, :Dien bochel is dien ransel. :Scheer die weg dou mosterdjong, :Ik wil niet mit die daansen. ===Spoukien, spoukien, Hillebrandt === ''Uut: [http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/anoniem/vloten/speel5.html Dr. Johannes van Vloten (1894). ''Nederlandsche baker- en kinderrijmen. Vierde veel vermeerderde druk''. Leiden: Sijthoff.]. Schreven ien t Westerwôlds; schriefwieze en inhold korrigeerd.'' :Spoukien, spoukien, Hillebrandt, :Kom van boven en lang mi de hand. ===Jan Pankouk=== :Jan Pankouk :Jan Pankouk :Jan eerdappeldaif :Zat onder de toavel :en scheet in de slaif. :moeke zee wat dust doe doar :ik moak pa zien eten kloar ===Hop hop peerdje=== ''Dit vèrsie wordt zongen deur n wazzende terwiel der n leutje op de knij zit. As t vèrsie begunt, gaait de wazzende op en neer mit zien bain woardeur t leutje begunt te wuppen. Op stee van <nowiki>{{noam}}</nowiki> wordt de noam invuld van t kind dij op de knij zit. Dit open stee bestaait oet twij lettergrepen. Schreven ien t Veenkelonioals.'' :Hop hop peerdje rie noar de stad. :Hoal os ...<nowiki>{{noam}}</nowiki>... koekies zat. :Koekies as ain woagen rad; :Het er/ze de haile weke wat. === Grönneger lijdtien === ''Schreven in 1831 in t Stadsgrönnegs. t Is schreven veur de luu oet Stad dij noar Bèlgie gongen om de opstaand neer te sloan.'' :Nouw nog een lijd veur t algemijn, :k Kan t Hollans nijt begriepen :Het Grönnegs kan hier iederijn; :Zo t olde zingt, zal in t gemijn, :Ook t jonge goudje piepen. :Der is en volk, dat volk is dom, :Dat vlökt op laand en Köning; :Dat volk ligt veur de hogen krom, :Dij speulen mit dat volk wt om, :En smeren t volk mit höning. :Dat volk smoorde in zien aigen smeer; :k Wol t was, woar ik het gunde; :Och, geef dat volk ons nooit nijt weer, :Dou met dat volk, o lijve Heer! :Wat t weerd is! - Fui, t is zunde! :Dou trokken de studenten op, :De krieglu en de schutters; :Dij gaffen heur wat op de kop, :De Buren luien in galop! :Moar onze eur wuir lutters! :Nouw bin studenten weer in hoes, :t Is oet met heu ellende! :Ze sluigen t volk met man en moes; :Nouw drinkt zuk old en jonk n roes :De bliedschop het gijn ende! :De bisschop dij van Munster kwam, :t Is haile lank al leden, :Dij sluigen ze ook al krom en lam. :Nouw zigt men: t Is dezölfde stam, :Vn nouw en van t verleden! ===n Vrijer aan de deur=== ''Vanôf t twijde koeplet wordt allend de eerste zin nuimd. De twijde en vaaierde lienen van t eerste koeplet binnen bie aal koepletten t zulfde. De daarde komt aaltieds overain mit de eerste.'' :Moeke, der staait n vrijer aan de deur, :Fiekedom, fiekedom, fieke-dieredom :Moeke, der staait n vrijer aan de deur, :Ha-le-lu-jah! :Vroag ais, wat hai drinken wil. :Tee mit widde puntjes. :Vroag ais, wat hai eten wil. :Gört mit proemedanten :Vroag ais, woar hai sloapen wil. :Op het mooiste bèr in hoes. :Vroag ais, houveul geld hai het. :Honderdoezend gulden. :Loat hom din moar binnenkommen! ===Italienne=== :En dat gaait weer noar Osker tou, :Noar Oskert tou, :Noar Oskert tou, :En dat gaait weer noar Oskert tou, :''(stamp op de vloer)'' :En Osker is zo'n mooie stad, :Zo'n mooie stad, :Zo'n mooie stad, :En Oskert is zo'n mooie stad, :Zo'n mooie stad, hoezee! :En van Hambörg gaait t noar Ritsebuul, :Noar Ritsebuul, :Noar Ritsebuul, :En van Hambörg gaait t noar Ritsebuul, :Van Ritsebuul noar t maark. ==="Hup!" zee de gans=== :Doar kwam n gans oet Saksen, :Oet Saksen kwam n gans; :Dij was zo schoon geboren; :Van achteren en van voren; :"Hup!" zee de gans. :Weg was de gans! :Doar kwam n gans oet Saksen, :Oet Saksen kwam n gans; :Veur in de riegeboom, :Achter in de ziegeboom; :"Hup!" zee de gans. :Weg was de gans! ===Vraauwen Roukema, Narriman en Rozeboom=== :Vraauw Roukema, vraauw Roukema; :Wat hebben joe dikke titten; :Hou waiten joe dat, hou waiten joe dat; :Zie hangen ja sikkom tot op joen gat. :Vraauw Narriman, vraauw narriman; :Wat het joen man ain dikke; :Hou waiten joe dat, hou waiten joe dat; :Ik heb hom zulf ien handen had. :Vraauw Rozeboom, vraauw Rozeboom; :Wat binnen joe daip hìn zonken :As smörnsvroug, t hoantje kraait :Den is vraauw Rozeboom weer naaid. ''Voakentieds wordt de lèste kurze op zien (overdreven netjes) Hollaands zongen om de Hollanders ien de zoal aan tou spreken en op tou jutten.'' :Vrouw Rozeboom, vrouw Rozeboom; :Wat zijt gij diep gezonken; :Als 's ochtendsvroeg, het haantje kraait, :Is mevrouw Rozeboom genaaid. == Oostfraislaand == === Antje === ''Uut: [http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/anoniem/vloten/1-18.html Dr. Johannes van Vloten (1894). ''Nederlandsche baker- en kinderrijmen. Vierde veel vermeerderde druk''. Leiden: Sijthoff.]'' ::Antje! :Broad poerren in 't pantje, :Let de bonken stoan, :O-en seg: de kat het 't doan. ===Heite Sunte-Marten=== ''Uut: [http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/anoniem/vloten/feest10.html Dr. Johannes van Vloten (1894). ''Nederlandsche baker- en kinderrijmen. Vierde veel vermeerderde druk''. Leiden: Sijthoff.]'' :Heite Sunte-Marten, :De kalver sunt so darten, :De koojen hebben horens, :Klokken hebben torens. :De tuteretuut, :Dat leed is oet. :Oen dee dat leed wat wider kan, :Dee sing verdan; :Spiker, boor oen knüptang, :Is dat nieh 'n luutjen mooien sang? :ja - e, nee - e, :Schipper van Ariken, :Let sün seiel striken, :Let sün seiel up de top, :Geef mi wat in mün rommelpot, :'n Oortje of 'n appel, :Laat mi nieh to lange staan, :Ik moet nog 'n huuske wider gaan. :Kip, kap, keugel, :Sunder-Martens veugel, :Sunder-Martens dikkeboek, :Stekt sun eers to 't fenster oet. === Kip, kap keugel (Emden) === ''Uut: [http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/anoniem/vloten/feest10.html Dr. Johannes van Vloten (1894). ''Nederlandsche baker- en kinderrijmen. Vierde veel vermeerderde druk''. Leiden: Sijthoff.]'' :Kip, kap keugel, :Sunder-Martens veugel :Woel so wiët flegen :Al euver den Rün. :Hei je Sunder-Martens veugel niet sien? :Sunder-Martens gense :Sunt ook gaar te bense, :Biten de olle wive :De titten van den live, :Braden ze op 'n reuster, :Smekken ze as 'n keuster. :D'r vlogen twee robiintjes na 't papenhoes to, :Dat papenhoes weer d'r versloten, :De himmel stoen speerwijd open. :Als Josef oet de schale kwam, :He har d'r geen botter, :He har d'r geen brood, :He lee siin kop in Marye heur schoot. :Marye dee har d'r goerrel an, :Daar hongen wol doesent klokjes an. :De klokjes foengen an to pingelen, :Leeve engeltjes foengen an to singen, :Van hier an, van daar an. :Boven woont de rike man, :Dee oens waal wat geven kan. :Rike man te pere, :Oense lieve Heere :Dee let wassen :Good koorn oet good flassen, :Good koorn oen good liinsaad. :Trooke, is dat geen hoesgeraad? === Kip, kap keugel === ''Uut: [http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/anoniem/vloten/feest10.html Dr. Johannes van Vloten (1894). ''Nederlandsche baker- en kinderrijmen. Vierde veel vermeerderde druk''. Leiden: Sijthoff.]'' :Kip, kap keugel, :Sunder-Martens veugel :Sunder-Martens dikkeboek, :Steckt siin eers to 't fenster oet. :Hier woont 'n rike man, :Die veul geven kan. :Veul kan he geven, :Lank zal he leven; :Wen he koemt to starven, :De hemel sal he arven, :God sal 'm lonen :Mit hondert-doesend kronen, :Mit hondert-doesend klokjes d'r an, :Daar koemt Sunder-Marten an. == Oaveriesselse volksliedties == === Driekusman === ''Wör vuural in [[Tweante]] en n [[Achterhook]] ezungn en edaanst. t Is nit alleene n vèrske, mear dr heurt ook nen daans biej. As t "klap klap klap" ezungn wörd, klapt de daansers in de heande en as t "stap stap stap" ezungn wörd, treat ze met de veute. [http://www.youtube.com/watch?v=8h4KIodMRfE Opnoame]'' :Non wol ik wal s weetn wat Hendrieksken zeg :Hendrieksken zeg, Hendrieksken zeg :Non wol ik wal s weetn wat Hendrieksken zeg :Hendrieksken zeg: bô Joa! :Vader, Moder, weelt mie sloan :Ik mag neet mear met Driekus goan :Driekusman, driekusman, :keert oew s umme en kiekt miej s an. :Met de heandkes: klap klap klap, :Met de veutjes: stap stap stap. :Had ik diej, wat zol ik diej! :keert oew s umme en daanst met miej. === Hen den den === ''Ezungen riempien, eheurd in de [[Kop van Overiessel|Kop van Oaveriessel]]:'' :Hen den den, :wat veurig jaor een kiepien was :is now een olde hen! ''Vergeliek: 'Din, din, din, / Dat verleden jaar / Een piekje waar, / Is nu een ouwe hin.' ''<br /> ''Uut: [http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/anoniem/vloten/1-16.html Dr. Johannes van Vloten (1894). ''Nederlandsche baker- en kinderrijmen. Vierde veel vermeerderde druk''. Leiden: Sijthoff.]'' === Spik spak spaander === ''Ezungen riempien, eheurd in de [[Kop van Overiessel|Kop van Oaveriessel]]:'' :Spik spak spaander, :van 't iene bien op 't aander. ''Vergeliek: 'Klits, klats, klander, / Van d'eene bil op d'ander.' ''<br /> ''Uut: [http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/anoniem/vloten/1-16.html Dr. Johannes van Vloten (1894). ''Nederlandsche baker- en kinderrijmen. Vierde veel vermeerderde druk''. Leiden: Sijthoff.]'' ===Waorom mag i'j neet mit eur naor Sevene gaon=== ''Een centraole plek in et dörp [[Sevene]] in de [[Kop van Overiessel]] is 'de brogge'. Hier was töt zo 1950 een brogge over d'[[Olde Aa (Sevene)|Olde Aa]], mar de plek numen ze nog altied zo. Dit was een ontmoetingplek daoraj de leste ni'jgies konden vernemen. Ok wördden d'r wal ies vri'jers van buten hardhaandig an-epakt; de brogge stond daoromme bekend as een 'minne stee'. Steenwiekers zongen naor anleiding daorvan et volgende liedtien, toe-eschreven an Mr. 'Toone' Kamp. (Veur "i'j" moej' "hi'j" lezen en veur "eur" "heur": in et Steenwieks vaalt de ''h'' vaeke weg.) :Janna's moder hef wat :teugen Janna's skat, :waorom dat? :doof veur Janna's hartewense :geef mi'j Rense :blef et olde mense :en gien reden gef ze op :ze hef et aanders in de kop :et olde mense is wat vinnig :en braof zinnig :en zo hold' ze van mekaander :die bestemd bin d'een veur d'aander :en dat dot mi'j zo'n verdreet, :oe soms neet? :Waorom mag i'j neet mit eur :an de deure staon, :waorom mag i'j neet mit eur :naor Sevene gaon, :waorom mag i'j neet mit eur :mit eur aantien in zien haand :naor de enties kieken an de waeterkaant :waorom mag i'j neet mit eur :naor de steerns zien :en een smokkien geven of een zoegertien? :waorom mag i'j neet mit eur, :waorom mag i'j neet mit eur :jao, dat weet ik niet :eur moder is d'r neet veur. :Uut Weijdema, Dick (1986), ''Uit de geschiedenis van een turfgraversdorp: grepen uit de geschiedenis van Zuidveen, een voormalig turfgraversdorp in de Kop van Overijssel'', Kampen: IJsselakademie (spelling an-epast an de Stellingwarver en West-Overiesselse spelling) === Stille mear mien Tuutje === ''Eheurd in [[Tweante]]. t Wördt ezungn duur mooders as n keend gölnd in thoes keump. n [[Riessen]]sen komiek [[Harm oet Riessen]] hef dr ne opname van maakt: [http://www.youtube.com/watch?v=68FY3bnW40g Harm oet Riessen - Stille mear min tuutje].'' :Stille mear, mien Tuutje, :Wat is dr toch ebuurd? :Tröantjes oawer t snuutje, :kleedje kèts eskuurd, :Komt mear eawn biej moor op n skoot, :Tröantjes vort, joa zo wor-j groot. === Bezweringsvarsien === ''Een soort bezweringsvarsien, det kiender mit menare op sjaanterige wieze zungen bi'j 't maken van fluities uut siepsapsiepiesholt (holt van de [[fluithout|liesterkral]]). Uut de'' [http://www.verhalenbank.nl/extra.php?info=tekst&idnummer=AMPT00105&volksverhaal_type=&atu_type= ''Nederlaanse Volksverhalenbaanke van 't Meertens Instituut''] :Sap sap sieppien :Wanneer bin ie riepe :Ankome meitied :As de veugelkes eigies legt :Legt ze dan geen eier :Dan mar doppen :Gooi er de olde wieven :Mee tegen de koppen :Kop an bloeden :Bloed-bloed varken :Gaot er mee naor Marken :Gaot er mee naor Engelaand :Engelaand stiet in de braand :Wie ef dat edaone :Kleine Marietje :Wat ef sie op h'r schootje :Mooi mooi boekje :Wat staot er in te lèzen :Van vader en van moeder :Van zuster en van broeder :Wil d'r duppien nog niet of :Smiet 'm dan der kop mar of :D'r of, d'r of, d'r of ''D'r bint van dit varsien veule Nedersaksische variaanten in Nederlaand en in Duutslaand ([http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/anoniem/vloten/mei.html Nederlaanse veurbielden]). Halbertsma tiekenden een variaant op in de'' Overyssel Almanack ''(1836), mit de uutleg: "de twijg riip en gesneden zijnde, slaan de kinderen met het hecht van een mesje op een der groene rijsjes, tot dat de bast loslaat, dien zij er dan heel aftrekken en als een pijp gebruiken om op te fluiten of er erwten door te blazen. Zoo lang het kind met zijn mesje op den bast tikte, plag het oudtijds de volgende regelen te zingen" ([http://www.northvegr.org/lore/grimmst/03804.php bron]):'' :Lange lange pipe, :wenneer bistou ripe? :Te Meye, te Meye, :as de veugeltjes eyer lekt. :'T ketjen op den dyk zat, :sute melk met brokken at. :Doe kwam de voele hesse :al met de scharpe messe, :wold et ketjen et oor afsnien; :it ketjen ging ant lopen :to hope, to hope! :de voele hesse ging lopen. :Heel of, half of, :houwe dijn den kop af, :so dood as een piere, :kump sün levendage net weer hiere. ''Naor 't bezweringsvarsien verwiest de titel van de uutgaove ''Wanneer bin ie riepe... : cursiefjes, ingezonden voor de streektaalwedstrijd 1984 georganiseerd door de IJsselakademie en de Dialektkringe Salland en Oost-Veluwe'' (Kampen: IJsselakademie).'' === Peerd van Ome Loeks (Tweantse versie) === ''t Peerd van Ome Loeks wördt ok wal boetn [[Grunnen (provìnzie)|Grunningn]] ezungn, biejvuurbeeld in [[Tweante]].'' :Peerd van Ome Loeks is dood :Loeks is dood, hartstikke dood. :gistern nog good gezoond :sleug-e met n steert in t roond :ha-k um mear vretn egeewn/edoan :dan was-e in leawn ebleewn/nit dood egoan === [[Stöppelhaene]] === '''t Artikel [[Stöppelhaene]] beschrif dit Sallaanse oogstfeest. De spelling van 't liedtien is an-epast naor de [[Iesselakkedemie]]spelling, waordeur de titel eigenlijks '''Stöppelhäne''' zol mutten wèèn, mä deurdät 't zo bekend is, is de titel zo elaoten.'' :De roggebouw is of-edaone :En 't lääste voer is op-elään :Noe lao-wie 't wärk en steugie staone :En viert tesämen 't Stöppelhaene :Noe is dit zommerfees op tille :De tied van 't riepen van 't gewas :Wie määkt dan met mekäre wille, wille, wille :De Stöppelhaene zit in de gas :Wie määkt dan met mekäre wille, wille, wille :De Stöppelhaene zit in de gas :Dit is een fees veur boerenmeensen :Naor 'n aolen stiel in Sallaans laand :Wie könt oons niet wat bèters weensen :Noe 't drukke wärk is an de kaant :Een glassie zuut dät mag 't wè kossen :Met een ende wos zo uut de pan :Bi-w gangs dan zingen wie aole lieties en gaot hossen :De Stöppelhaene die kreit dervan :Bi-w gangs dan zingen wie aole lieties en gaot hossen :De Stöppelhaene die kreit dervan === Tweants draankleedke === ''t Kan ezungn wordn in plaatse van t gebrukelike Duutse ''[[Ein Prosit]]''. Iej mut t op ne [[Gregoriaans|Gregoriaanse]] maneere zingn, as o-j in de Roomse koarke zitt. Met wa-j zingt, mu-j met t glas metdoon. t Leste wöardken mut gewoon, dreuge ezeg wordn.'' :An de lippe, van de lippe :An de kinne, van de kinne :An n haals, van n haals :An de börste, van de börste :An n naffel, van n naffel :An t grei, van t grei :Leu, doot hoog :Leu, doot leag :Leu, liek veur n snoetn :-Zoepn ===Palmpoasken=== ''Wör duur de keender ezungn tiedns ne Palmpoaskenoptocht'' :Palm Palm Poasken :Palm Palm Poasken :Loat de koekoek roasken :Loat de kiefte zingn :Dan kriege viej mooie dingn :Hei koerei! Hei koerei! :t Is nog énen zöandag, :Dan kriege viej n ei. == Veluwse volksliedties == === Sonde-Marten-liedtien uut Elburg === :Sonde, sonde Marten :De kalvers dragen starten :De konen hebben horens :Rieke, rieke torens :Hier woont zo'n rieke man :Die zoveule geven kan :Veule zal e geven :Zalig zal e leven :Stook vuur, stook vuur :Sonde Marten is zo duur :Geef me een holtjen of een turfjen :Waor 'k me bie kan warmen :Mit mien blanke darmen :Stook vuur, stook vuur :Sonde Marten is zo duur === Fluitjes van [[fluithout|liesterkrallenhout]] === :Siep sap houtjen :'k Slao joe mit een boutjen :'k Slao joe mit een mes twee, dree :Dat jie vliegen al over de zee :Kom jie dan weer boven :Dan stop ik joe in de novend :Kom jie dan weer op 't laand :Dan gooi ik joe mit een haand vol zaand === Wiegelietien uut Wezep === :Oetse de boetse de bente. :De kugies die loop in Drenthe, :de kugies die loop in 't grune gres. :Ik wol dat mien kientien maar groot was, :dan kon e mooi naor schoele gaon, :leren op een bänkien :en as e dan ondeugend was :dan kreeg e met een plänkien. === Wiegeliedjes uut Apeldoorne === ==== Suja, suja kindjen ==== :Suja, suja kindjen, :oew päppien steet in 't spindjen, :melksien van de bonte koe, :kindjen dut de ögies toe. ==== Huia, kabuia ==== :Huia, kabuia, :Jantjen die sleup in de huia, :hadde wie ons klein Jantjen niet, :dan zongen wie van huia niet. == Schokker volksliedjes == === Suja mien kleintien === :Suja mien kleintien, :Ie bin dan toch zo stout, :En heb je dan pijn in je buikie, :Of bin d'r je voeties koud. :Dan zal ik 'n vuurtien stoken, :'n Pappien voor 't jonchien koken, :'t Wiegien dut van wip-wap-wap-wap, :Veur mien klaane dikzak. === 't Schokker vastelaovondlied === :'t Was op een vastelaovond :En 't dat was een dure tijd, :En toen raokte ik an mijn ongeluk :En toen raokte ik an de meid. :En de meid die was lui en lekker, :Geen mindere wou zij doen, :En toen ging zij neur 't stalletjen toe :En toe melkten zij de koe. :Weet je wel wat al de mooie moidjes doen, :'s Ochtends geane zij vroeg opstaon, :En dan geane ze voor dat spiegeltjien staon, :Dan kijken ze hier en dan kijken ze deur, :En dan kijken rond van trots, hier. :Moedertjien zet je nachtkappetjen ies op, :Want je liefien zal vanaovond komen. :Komt er me liefien vanaovond nijt, :Sleap zij in d'r mijn armpies nijt, :Dan komt Flores Jansen, :Die deur loopt de rommelpot voel :En dan geat ze leren dansen. {{DEFAULTSORT:Nedersaksische Volksleidjes}} [[Kategorie:Nedersaksies lied]] avz2wl56bb1ofb7qhlrxmc5wflf32dk 0 7459 279131 274692 2015-03-27T16:33:43Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Allah.svg|thumb|Allah in [[kalligrafie]]]] '''Allah''' ([[Arabisch]]: ''الل'', saementrekking van ''al-ilāh'', de god, diegene die anbeden wodt) is een [[Aramees]] woord veur [[God]], veural bruukt in de [[islam]], mar ok deur [[jodendom|joden]] en [[christendom|kristenen]] uut Arabisch-praotende lanen. == Allah in de islam == In de islamitische [[theologie]] is God uniek, almachtig, rondomme tegenwoordig, onzichtber. Liekas in et kristendom wodt Hi’j beschouwd as de Schepper van al wat leeft. Hi’j beschikt liekewel over levengevende as vernietigende eigenschoppen. Disse God wodt beschouwd as dezelde te wezen as de God van et jodendom en kristendom, omreden moslims de God anbidden van [[Adam]], [[Noach]], [[Aobraham]], [[Mozes]], [[David]] en [[Jezus]]. De zienswieze en invulling van de geloofsbeleving om disse God te berieken verschilt bi’j de drie [[religie|godsdiensten]]. Omreden men God binnen de islam as alomvaemend zicht, komt liekewel et goeie as et slechte van Him, mar niks zonder reden. Moslims meugen heur niet een veurstelling van God maeken, aanders as deur et anhaelen van Zien eigenschoppen of manifestaosies, verwoord in de 99 Schone Naemen van God die ofleided binnen uut de [[Koran]]. Et is dan ok niet toestaon om ofbelings te maeken die God veurstellen moeten zollen. God kan niet as mannelik of as vrouwelik beschouwd wodden, hoewel et Arabisch gien onziedige woorden kent. Een moslim zal vaeke Allah volgen laoten deur ''ta'ala'', wat de Verhevene betekent, en him deurgaons uutgebreider ''Allah soebhanoehoe wata'ala'' numen, meerstal ofkot tot: ''Allah (swt)'', wat vertaeld wodden kan as: ''God, geprezen en verheven is hi’j''. == Etymologie == In westerse [[taol|taelen]] zoas et [[Nederlaands|Nederlaans]] wodt de term bruukt om specifiek de God van de islam an te geven. In moslimlanen mit een kristelike minderhied bruken kristenen et woord ''Allah'' of ''cenab-i-allah'' ok veur God. Ok Arabisch praotende joden bruken et woord 'Allah'. In [[Malta (laand)|Malta]] bruken de [[Rooms-Katholieke Karke|kattelieken]] ok Allah. Etymologisch is ''cenab-i-allah'' femilie van et [[Hebreeuws]]e ''[[Elohim|Elōhîm]]'', (God), en et Aramese en [[Syrisch]]e ''Alāhā''. Elōhîm komt van ''elôh'' (Hebreeuws veur 'god') en Alāhā is een starkere vorm van ''alāh'' (Aramees/Syrisch veur 'god'), wiels ''cenab-i-allah'' femilie is ''vanilāh'' (een aander Arabisch woord veur God). We hebben dan ok te maeken mit drie etymologisch verwaante semitische geliekheden veur 'god'. De verschillen in uutspraoke bin te verklaoren deur morfologische ontwikkelings in de drie taelen, vergeliekber mit bi’jglieks de verschillen tussen ''Deus'', ''Dios'' en ''Dio'' in respektievelik et [[Latien]], [[Spaans]] en [[Italiaans]]. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Islam]] [[Kategorie:Geleuf]] feubxxignkhdteug1xb2qltwk6dqh1p 14 7460 266299 257745 2013-05-10T17:09:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Islam}} [[Kategorie:Geleuf]] 9hsrxylimh8mwx63dbm16vsmky23h1v 0 7461 45243 2007-09-02T11:26:02Z Servien 7 deurverwiezing naor [[JHWH]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[JHWH]] fb1dmihs5t2euumhlahp3hyrgjt1tpc 0 7462 265325 260645 2013-05-10T13:42:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki 't Woord '''HERE''', '''HEERE''' of '''HEER''', in heufdletters wördt in bepaolde Biebelvertälingen (onder meer de [[Staotenbiebel]], de [[NBG 1951]] en ok de [[Ni'je Biebelvertäling]] <small>(</small>NBV<small>)</small>) gebruukt veur 't in 't [[Nederlaands|Nederlaans]] en [[Nedersaksisch]] weergeven van de Naam van [[God]] (&#1497;&#1492;&#1493;&#1492; - väke etranslitereerd as [[JHWH]]) zoas 't stäät in de [[Tenach]], 't [[Hebreeuws]]tälige, heilige boek van 't [[jodendom]]. In de [[Biebel]], 't heilige boek van 't [[christendom]], is de Tenach op-eneumen as 't [[Oolde Testement|Olde Testement]]. 't Veul geliekende '''Heere''' wördt gebruukt as in de originele tekst niet JHWH, mär Adonai stäät. In de Biebelvertäling van [[Nico ter Linden]] wördt HEERE mit één heufdletter eskreven. De Ni'je Biebelvertäling die an 't einde van oktober [[2004]] uutkwam, gebruukt 't woord HEER in klein kapitaal.<ref>Zie [http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Ex+6&id18=1&pos=0&set=10&lang=nl Exodus 6 in de NBV] veur een veurbeeld</ref> ==Verwiezingen== <div class="references-small"> <references /> </div> ==Zie ok== *[[JHWH]] [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Christendom]] 9lztx43ovclr767eenhw8wqah6t1h85 0 7463 257744 80416 2013-03-11T11:31:57Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1825955]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Tynaorl''' kan verwiezen naor: *[[Tynaorl (gemeeinte)]], een gemeeinte in Drenthe *[[Tynaorl (dörp)]], 't dörp in dizze gelieknaomige gemeeinte {{dv}} g5cqv6krsym5ztwh66worodhopwrg7t 0 7464 264005 85511 2013-05-06T15:54:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Albert Dening''' ([[Slien]], [[1873]] - [[Amsterdam]], [[1949]]) was een [[Drenthe|Drèentse]] dichter en schriever van vertellegies. Zien olders hadden een café/stalholderi'je/boerenspil. Töt zien vierentwintigste hef Albert bi'j zien va ewarkt. In zien vri'je tied deu hi'j zölfstudie. Daornao hef hi'j bi'j de douane ewarkt, op 't lest in Amsterdam. Nao zien pensionering in 1934 begunden Dening [[Drèents]]talige gedichten en vertellegies te schrieven. Zien gedichten stunden veural in 't [[maandblad Drent(h)e]], de [[Nieuwe Drentsche Volksalmanak]], in [[krante|kraanten]] en op kalenders. Uut zien gedichten sprek winst naor vrogger en Drenthe. Hi'j schreef ok liedteksten, zoas ''Drente-lied'', ''Drentse Jongs'', ''Het Drentse Wicht'' en ''Een Drents volkslied''. ==Anhaling== :'' 't Was donkeroavend. 't Wark was veur die dag doan en de hoesholling van Jan Henning zat in 't schemeruur stil bij 'n kanner. Voader Henning staarde in gedachten verzunken noa de doovende en dan weer oplaaiende vlammegies van 't zoddenvuur. 'n Leven van veul tegenslag had hum zwoormoedig maakt. Hij was aaltied 'n warkzame man west en dee nog van vro tot laat zien best in 't boerderijgien, mor zien harde arbeid had hum niet veul geven. As boerenknecht had' met groote zunigheid zon kleine zeshonderd gulden bij 'n kanner spaard en doar wazze doe met introuwd bij zien vrouws stiefvoader, die 't geld er deur bracht in drank en met verkeerde handel op marken en verkoopings. Met mooie beloften had' de jonge man 't geld ofhandig maakt. Op 'n murgen was dat zoo mor op de deel van 'n kanner bracht. Jan Henning had hum het muujzaam vergaarde geld op d'hakselkist veurteld, alles in goed vertrouwen en zunner ienig bewies; nooit was er 'n cent weer van terecht kommen. Doe zien schoonvoader overleden was, hoopte Henning, dat er beter tied zul anbreken, mor och, as de boedel verschuld is, en ij zit op 'n huurspil, dan is er joa gien doen an. 't Was nog 'n geluk dat er an 't hoes harbarge en lozement verbunnen was, dat gaf met markdage en zoo nog wat inkomsten, mor 't bleef toch knooien.'' Uut: ''Um d'olde toren'' ==Uutegeven waark== * ''Um d'olde Toren'' (1944, eerst verschenen as fulleton in 't Agrarisch Nieuwsblad onder 't pseudoniem D. Enniga) * ''Oet 't olde darp'' (1947, eerst verschenen as fulleton in 't Agrarisch Nieuwsblad onder 't pseudoniem D. Enniga) * ''Oet oes eigen Drenthe. Een bundel korte verhalen uit het land van hei en struiken'' (1949, postuum, eerder epubliceerd in de Provinciale Drentsche en Asser Courant) ==Bronnen== * Broersma, Rouke (red.) (2003), ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p.39-40) * [http://www.encyclopediedrenthe.nl/Dening,%20Albert&highlight=Albert%20Dening Encyclopedie Drenthe Online] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Dening, Albert]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Dening, Albert]] h2sok0xtcpo62298gx1ueqfn061pnm4 0 7465 264010 171209 2013-05-06T15:55:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Hendrik van Dijk''' ([[Runerwold]], [[1879]] - [[Möppelt]], [[1956]]) was een [[Drenthe|Drèentse]] schriever, onderwiezer en journalist. Hi'j gunk naor de normaalschoele in Möppelt en was vanof 1898 onderwiezer in, op riege, [[Zuudwolde]], [[Linde (De Wolden)|Linde]], [['t Oveine]], [[Stienwiek]] en [[IJmuiden]]. In 1930 wördden hi'j ofekeurd en sund gaf e privaatlessen en deud e journalistiek wark. In IJmuiden begunden Van Dijk oaver Drenthe te schrieven uut winst naor zien [[pervincie]]. In de jaoren dartig stunden in de [[Meppeler Courant]] schetsen van hum in 't [[Drèents]]. Dizze wördden in 1935 deur uutgeveri'je Kluwer in [[Dèventer]] uutegeven as ''Luuks Hilbers jonges (Dialectschetsen uit het Drentsche dorpsleven)'', daoras e veural bekend mit wördden. In 1945 verscheen de bundel ''Op Strooienberg, ja, op Strooienberg'', mit gedichten en ien verhaal. In 1951 kwaamp ''Het gezin van Roelof en Annechien'' uut, det ok eerst as kraantenfulleton ofedrokt was. ==Anhaling== :''Bij Luuks Hilbers jonges haren ze het wark daon. :''Daon, nou ja daon, is maar bij wieze van spreken, want zo as een iedereniene wel wet is het bij een boer eigenlijk nooit van rechten daon, maar dan toch was 't wark wat an de kaante en zatten ze röstig mit menaar in de grote keuken. :''Fömmechien, de vrouwe, was an het wolle kaorden um dommiest an het spinnen te gaon, Hillechien, de maagd, zat te kousen stoppen achter an de taofel, die midden op de heerd stund, Jan Hilbers, de baos, en zien ongetrouwde breur Freins, de oldste jonge Garriet en het oldste maagien Jantien zatten rondumme het vuur, allemaole mit de bienen op de plate. [...] :''De peerde leken wel wat onröstig te wezen, drongden en schoerden tegen het schot an, trökken de ketten op en dale en opiens heurden ie een piepend, rerend geluud. :'' 'Heur die peerde toch ies!' zee Jan Hilbers. 'Hej ze nog wat zoepen toe ehölden, Freins?' :'' 'Ja, zee Freins, 'en ook nog een toppien heui in de repe gooid. Ze hebt narrengs gebrek an, maar die jonge roene is een lillijke bieterd, het is net of e d'olde Bles altied op de kop mut zitten.' :'' 'Ie hebt geliek Freins, bevestigde Jan Hilbers. 'Heur nou toch ies an zo'n getrap en geraom. Wat tragaait e hum weer die vechtersbaos.' :'' 'Ien, ie, ie, ien!', klunk het iniens baoven alles uut. :'' 'Wacht maar even, lillijke smeerlappe! ik zal oe het neijaor ofwinnen!' zee Jan Hilbers, die onderwiel de klompen anscheut en de lanteern opstak. :''Even later stund hij bij de peerdestal. De roene stund mit zien oren plat in de nakke en zien gat achteruut klaor um weer een raom te doen en de Bles te bieten. :''Vlukend en schrouwend greep Jan Hilbers de [[Riesebessem|riezebessem]], die bij het hoekien van de peerdestal stund en gaf de roen met het onderende van de bessemstok zo'n paar geduchte klappen op zien pèense, dat e mit een raom achteruut heuk en stund te trillen op zien poten.'' Begun van: ''Luuks Hilbers jonges'' ==Bronnen== * Broersma, Rouke (red.) (2003), ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p.46-47) * [http://www.encyclopediedrenthe.nl/Dijk,%20Hendrik%20van Encyclopedie Drenthe Online] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Dijk, Hendrik Van}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents]] 5sh9zb8z2qz00kvdfbzhkt6yda1md81 0 7468 264362 257743 2013-05-06T19:58:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Limanda_limanda.jpg|thumb|250px|Scharre]] De '''scharre''' ([[Latien]]: ''Limanda limanda'') is een [[straolvinnigen|straolvinnige]] vis uut de femilie van [[schollen]] (''Pleuronectidae'') en beheurt daormee tot de orde van [[platvissen]] (Pleuronectiformes). De vis kan maximaal 40 centimeter lange wörden en kan zo'n duzend gram wegen. De hoogst eregistreren leeftied is 12 jaor. == Leefumgeving == De scharre is een zoltwaotervis. In brak waoter is de soort nog nooit an-etröffen. De vis hölt van een emaotigd klimaot en leeft heufdzakelijk in de noordoost-[[Atlantische Oceaan]]. De diepteverspreiding is 20 tot 150 meter. == Relasie tot de mense == De scharre is veur de [[visserieje]] van groot commercieel belang. De vis is populair bie zeevissers dee vanof 't straand vissen. Ze hebben een veurkeur veur vis as aos, mar wörden ook an [[zeepier]] evungen. Ze komen veur in wat dieper waoter as de [[bot]]. 't Vleis is arg goed van smaak. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=duikgids&record=Limanda+limanda SoortenBank.nl - beschrieving en ofbeeldingen] *[http://www.fishbase.se/Photos/ThumbnailsSummary.cfm?ID=695 Foto's van de scharre op FishBase] [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Vis]] fdolzw57wiafgtuo0edwu5jqhc0nt5t 0 7479 257446 45400 2013-03-11T11:24:01Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1210602]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Ambeeld''' kan verwiezen naor: * [[ambeeld (geheurbeentjen)]] * [[ambeeld (gereedschap)]] * [[ambeeld (meziekinstrement)]] {{dv}} 3u7ilv27jz2soqvd6um4i56jb698lsi 0 7480 257497 252885 2013-03-11T11:25:21Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 49 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q104363]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Amboß klein.jpg|thumb|Een klein ambeeld]] [[Bestaand:Amboss.jpg|thumb|right|Iezer bewarken mit een smidshamer op een ambeeld.]] Een '''ambeeld''' is een [[raaive|gereedschap]]. 't Is een zwaor uut-evoerd metalen ([[gietiezer]], [[staol]]) blokke op een vootstuk. Hierop slaot een [[smid]] stukken [[iezer (element)|iezer]] of aandere [[metaal|metalen]] in de gewunste vorm. Der bin veule uutvoeringen van 't ambeeld, dit hangt zo'n bietien of waorveur je-n-'t gaon gebruken. De [[edelsmid]] gebruukt meestentieds een arg lichte uutvoerige van hooguut een paor kilo. Mar de dorpssmid van vrogger had een ambeeld dat vake 200 tot 400 kilo weug um grotere warkstukken zoas gereedschappen neudig veur alderhaande ambachen te kunnen bewarken. De ronde 'hoorne' wördt gebruukt um verschillende rondingen en bugingen te kunnen maken in 't warkstuk. De rechthoekige ziedkaante is der speciaal um scharpe hoeken te smejen. Vake zitten der gaten in 't ambeeld waor losse hulpstukken, ''tassen'' in de vaktaal, in vastezet kunnen wörden. Dit is neudig um speciale vormen of bewarkingen te kunnen anbrengen an 't warkstuk. Op de ofbeelding is zo'n ''tasse'' in 't ambeeld te zien. Edelsmejen gebruken op de warkbanke een soort miniatuur-ambeelden, de zogenaamde ''staken''. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''ambeeld, ambold, aombeeld'' * [[Grunnegs]]: ''aambeeld'' * [[Stellingwarfs]]: ''aambeeld, aambield'' * [[Veluws]]: ''ambeeld'' {{commons|Anvil}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Raaive]] 2j10ki1ga4abgsq1j1wxmgv4jda0dev 0 7482 45405 2007-09-04T11:17:09Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Ambeeld]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ambeeld]] 5fyw9lf41jh8azcc8hkm46gce7ut9ht 0 7486 262810 257663 2013-05-04T20:30:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''gemeenteroad''' besteet uut ekozen volksvertegenwoordigers binnen ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]]. De kleinste gemeenten in [[Nederland]], gemeenten met minder as 3000 inwoners, hebt negen roadsleden. De grootste gemeenten, gemeenten met meer dan 200.000 inwoners, hebt d'r 45. Um de veer joar bunt d'r weer verkiezingen. ==Nederland== ===Bestuur veur 7 meert 2002=== Op [[7 meert]] [[2002]] is de Wet dualisering gemeentebestuur in-evoerd. Tot 7 meert 2002 was de gemeenteroad zo'n betjen 't algemeen bestuur van de gemeente. En 't [[college van börgemeister en wetholders]] was een soort van dageleks bestuur. Börgemeister en wetholders bestuurden de gemeente umdat de gemeenteroad now eenmoal neet alle dagen bi-j mekare kan kommen um zelf de gemeente te besturen. De wetholders wödden ekozen uut de gemeenteroad. En zo'nen [[wetholder]] bleef ok gewoon gemeenteroadslid en kon dus ook gewoon metproaten en metbeslissen in de gemeenteroad. ===Bestuur nao 7 meert 2002=== De verholding tussen de gemeenteroad en 't college van börgemeister en wetholders lik nao 7 meert 2002 wal een betjen op de de verholding tussen de [[Tweede Kamer]] en de Ministers. Het bestuurt now 't college van börgemeester en wetholders van de gemeente. Het wark van de gemeenteroad is wat verschoven. De gemeenteroad gif now de algemene kaders an en controleert 't college van [[börgemeister]] en wetholders. Een gemeenteroadslid is doardeur now méér volksvertegenwoordiger ewodden en he is minder gemeentebestuurder. Een roadslid mot meer as volksvertegenwoordiger overleggen met de “gewone” leu en he mot minder [[vergaorige|vergaderen]] op 't gemeentehuus. Tenminsten, dat was de bedoeling van de Wet dualisering gemeentebestuur. ===Kiezen van wetholders=== Wetholders mag nog wal ekozen worden uut de gemeenteroad. Moar as ze in de gemeenteroad zitten, dan mot ze doar uut, zo gauw as dat ze tot wetholder bunt ekozen. Want 't zol raar waen as een wetholder as roadslid zichzelf zol mot controleren. ===Vergaderen=== De gemeenteroad vergadert zo vake as neudig is. Meestal komt de road zo ens in de moand bi-j mekare. Moar a'j roadslid bunt, bu'j meestal ok lid van allerhande roadscommissies. In de meeste gemeenten mot een raadslid dus wal heel wat vaker dan één keer in de moand vergaderen. ===De veurzitter=== De veurzitter van de gemeenteroad is de börgemeister. Moar as de börgemeister d'r neet is, dan zit een doarveur deur de gemeenteroad an-ewezen gemeenteroadslid de gemeenteroad veur. Vrogger, tot 7 meert 2002, werd de road dan veur-ezetten deur den wetholder den was an-ewezen as [[loco-börgemeister]]. Moar dat is neet meer zo. D'r is ok wat dit betreft een scheiding an-ebracht tussen de gemeenteroad en 't college van börgemeister en wetholders. De veurzitter van de road röp de road bi-j mekare. En bi-j de uutneudiging veur de vergadering döt he ok ne veurlopige agenda. De definitieve agenda wod vastesteld deur de road, meteen bi-j 't begin van de vergadering. Want de road is 't hoofd van de gemeente en dus bepaalt de road zelf zien eigen agenda. ===Roadsvergaderingen=== Alle roadsvergaderingen begint in 't openboar. Iedereen mag d'r-bi'j kommen zitten op de publieke tribune. Metproaten mag trouwens meestal neet. In sommige gemeenten kriegt leu dee wat te zeggen hebt effen de gelegenheid um hun woordje te doen. Moar dat is lang neet oaveral zo. Umdat vergaderingen openboar bunt en leu d'r hen mot kunnen goan, mot de leu natuurlek wal waeten wanneer d'r een roadsvergadering is. De veurzitter van de road mot doarum van te veuren openboar bekendmaken dat de gemeenteroad geet vergadaren. 't Kan waen dat de gemeenteroad um een goede reden neet in 't openboar wil vergaderen. De veurzitter of een aantal roadsleden könt veurstellen in de openbare roadsvergadering dat oaver een bepaald onderwerp in beslotenheid wodt vergaderd. As zo'n veurstel wod edoane mot iedereen – behalve de roadsleden - noar buten. En dan hef de road 't d'r-oaver of 't echt neudig is in beslotenheid te vergaderen. Alleen as d'r een meerderheid veur is om in beslotenheid te vergaderen, wod er dan in beslotenheid vergadert. Is dee meerderhied d'r neet, dan mag de leu weer binnenkommen en wodt d'r gewoon in 't openboar verder vergadert. In beslotenheid vergaderen kan zien nut hebben. As de gemeente een groot wark wil anbesteden is 't neet verstandig om van te voren in 't openboar d'r -aver te vergaderen wa'j verwacht dat 't zal goan kosten. Moar in beslotenheid vergaderen mot natuurlek neet te vake gebeuren. Want 't is natuurlek neet best veur de democratische controle. Al dat soort dingen bunt eregeld in de Gemeentewet. Elke gemeenteroad hef ok een reglement van orde, dat de Gemeentewet anvult. Dat reglement mag natuurlek neet tegen de [[Gemeentewet]] ingoan. En ok in dat reglement van orde is nog 't een en nader eregeld oaver de manere woarop roadsvergaderingen wodt eholden. ===Griffier=== Um de gemeenteroad nog wat meer onafhankelek te maken van 't college is deur de Wet dualisering gemeentebestuur now ok in de Gemeentewet op-enommen dat de gemeenteroad een eigen ambtenaar krig. Dat is de [[griffier]]. In een kleine gemeente zal dat één ambtenaar waen, of zelfs minder as één ambtenaar as een paar gemeenten samendoot met énen griffier. Moar in grote gemeenten könt ok d'r wal meer ambtenaren waen, speciaal ten dienste van de gemeenteroad. Dan heet dee ambtenaren samen “de griffie”. En hef de griffier geen eenmanspost moar dan is de griffier chef van de ambtenaren van de griffie. ===Positie van de börgemeister=== Wat nog neet arg good is eregeld in de Wet dualisering gemeentebestuur is de positie van de börgemeister. De börgemeister is veurzitter van de gemeenteroad en de börgemeister is veurzitter van 't college van börgemeister en wetholders. En dat is natuurlek wal een betjen raar a'j 't belangriek vindt dat de taken van de gemeenteroad en 't college van börgemeister en wetholders good uut mekare mot wodden eholden. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemiente]] [[Kategorie:Politiek]] pnzoduoe5w0e56b56j4af6c17cdhw4b 0 7488 264317 257620 2013-05-06T19:50:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Fiedeldans''' is een zeldzame [[neurelogie|neurelogische]] ziekte dat ook wel '''Chorea van Sydenham''' eneumd wördt. 't Kump veural bie kienders veur en wördt in verbaand ebröngen mit [[acute reuma]] nao [[streptokokken]]infecties van 't serotype Lancefield groep A en kenmarkt zich deur schokkerige bewegingen van 't gezichte of arms en benen. De symptomen hollen meesttieds een paor maonden an en verdwienen dan. De [[ziekte]] is verneumd naor de [[4e eeuw|vierde eeuwse]] [[Sicilië|Siciliaanse]] [[Vitus|Sonde-Vitus]]. Binnen de [[katteliek]]e tredisie wördt Vitus ezien as één van de veertien heilige helpers, heiligen dee an-eroepen wier um bepaolde ziektes te genezen. In 't geval van Vitus, veural bie zenuwandoeningen. Vitus is daornaos de bescharmheilige van dansers, zangers en mensen mit [[epelepsie]]. De term ''fiedeldans'' wördt ook wel gebruukt veur [[sonde-jansziekte]]. ==Nedersaksisch== *[[Veluws]]: **''fiedelda{{small()|a}}ns, fieteldans'' **''fieteldäns'' ([[Wezep]]) **''fiddeldäns'' ([[Attem]]) **''steupies'' ([[Lieren]]) **'''t heen en weer'' ([[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Elburgs]]}} [[Kategorie:Oost-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Ziekte]] rxxcc0qholyzue9vup6ax5nj4bewgqg 10 7489 284728 284727 2016-05-29T17:14:23Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {| id="spoiler" align="center" style="border-top:2px solid #DDDDDD; border-bottom:2px solid #DDDDDD; padding:0.5em;" | [[Bestaand:Esculaap4.svg|24px|Eskulaap]] | style="width:0.5em" | | <small>'''[[Wikipedie]]''' kan gien garaansie geven dat artikels 100% kloppen.<br />Bie mediese klachten ku'j t beste even bie de [[dokter]] langesgaon.</small> |}<noinclude>[[Kategorie:Mal]]</noinclude> 5nfrgtsej2nzuhgi1qmyrajln0yyuj7 0 7500 279494 264308 2015-03-27T17:33:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Draaimolen RA.JPG|thumb|250px|Een dreischute (in [[Grunnen (stad)|Grunningen]])]] [[Ofbeelding:CarouselOrleans.JPG|thumb|250px|Een dreischute dee veurvallen uut [[Jules Verne]] oproep]] Een '''dreischute''' is een algemeen bekende en ook al redelijk olde attractie op de [[karmis|karmse]]. Dreischuten bin veural onder jongere [[kiend]]ers arg popelair. De dreischute besteet vake uut een ronddreiend pleto mit een overkapping. Op 't pleto staon verschillende objekken waor een kiend op of in kan zitten. Bekend bin 't [[peerd]], de [[braandweerwagen]] en de [[plisieauto]]. As de dreischute ronddreit wördt der meestentieds ook [[meziek]] bie espeuld. Soms gaon de objekken in de dreischute ook nog op en neer, een veurbeeld hiervan is de [[Polka Marina]] in de [[Efteling]]. As de veurwarpen vlegen of min of meer in de luch hangen, wördt der esproken van een soort luchbellonnetjesdreischute. == Trivia == * Wis ie dat de dreischute in [[Amerika]] tegen de klokke ingeet, en in de meeste EU-lanen mit de klokke mee geet? == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''drillemölle'' * [[Stellingwarfs]]: ''dri'jmeule'' * [[Veluws]]: ''dreischute'', ''dreimeul{{small()|e}}'' {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Elburgs]]}} [[Kategorie:Oost-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Amusement]] 7gb7g7gsk8rr55rr3easvgze4p34rca 0 7503 283325 283323 2015-10-10T10:02:39Z Ooswesthoesbes 904 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Pica pica.jpg|thumb|300px|De ikster]] De '''ikster''' of '''akster''' ([[Latien]]: ''Pica pica'') is een voegel uut de femilie van de [[kreiachtigen]]. == Veurkoemen == De ikster is een 46 centimeter grote voegel dee ongeveer 200 tot 260 gram weeg. De ikster is makkelijk te herkennen an zien zwart-witte veren. Veerder hef e een opvallend lange start dee hij, as e op de grond zit, goed umhoge huilt. Zien kop, nekke en bors bin glanzend zwart mit een metaalachtige greune of blauwe gloed. 't [[Lief]] en de [[scholder]]s bin wit en de vleugels bin dan weer zwart. Veerder hef de ikster zwarte poten en een zwarte snavel. De jongen lieken op der ouwers, mar missen nog de metaalachtige gloed van de zwarte veren. 't Mannetjen is net iets groter as 't wiefjen. == Verspreiding == De ikster kump veur in heel [[Europa (continent)|Europa]], een groot part van [[Azië]] en 't noordwessen van [[Afrika]]. == Eten == Bie 't zeuken naor eten lopen iksters over de grond. Veur 't grootste part eten ze [[insektn|insekken]] dee ze op de grond vienen. Veerder eten ze haos alles van dierlijke oorsprong, jonge voegels, eiers, kleine zoogdieren. Mar ze eten bieveurbeeld oek wel [[ekel]]s of [[graone]]n. == Vortplaanting == De ikster maak der nes in de top van een hoge boom. 't Is een groot nes waorvan de koeme bekleid is mit greun en klei. Boven 't nes maak de ikster een dak van losse [[sprikken]] mit op één plekke een ingang. As de blaojen van de bomen vallen ku-j de nessen goed zien. 't Wiefjen leeg tussen de vier en ach eiers dee binnen ongeveer 18 dagen uut-breuid wonnen. Daornao duurt 't nog 22 tot 24 dagen tot de jongen uut kunnen vliegen. == [[Nedersaksisch]] == * [[Achterhooks]]: ** ''ekster'' ** ''ekstern'' as warkwoord is zoiets as bekvechten, ruziemaken * [[Sallaands]]: ''akster'', ''ekster'' ** [[Vechtdals]]: ''akster'', ''hei(k)ster'' * [[Drèents]]: ''aakster, akster, aokster, okster'' * [[Stellingwarfs]]: ''akster'' * [[Tweants]]: ''eakster'', ''ekster'' * [[Veluws]]: ''ikster/eekster, ekster, akster, äkster'' {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Voegel]] mfm7hovfcx8fwamwh9vnwmudu7p4dh7 0 7504 264377 206147 2013-05-06T20:00:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hammer-wood.jpg|250px|thumb|Een tuumhamer]] Een '''tuumhamer''' is een [[holt]]en [[hamer]]. 't Kan gebreuk wörden veur 't inslaon van [[vreepaolen]] en veur veurzichtig wark zoas 't veuruuthelpen van een [[gutse]] of [[beitel]] in de holtbewarking. De hamer is emaakt van een harde holtsoorte, meestentieds van beukenholt. De steel is emaakt van een taoie holtsoorte. Dit is neudig um de klappen goed op te kunnen vangen. 't Gewich kan ronde (cilindervorm) of een blokvorm hebben. ==Nedersaksisch== *[[Tweants]] **''toenhamer'' **''bökker'' *[[Veluws]] **''tuumhamer'' ([[Elburg]] e.u.) **''tuunhamer'' ([[Putten]] e.u.) **''tuurhamer'' ([[Nunspeet]] e.u.) *[[Sallaans]] **''tuunhamer'' [[Kategorie:Oost-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Raaive]] b54p36a8dhs77y1kh75wkv3wzhkqkln 0 7506 257650 45980 2013-03-11T11:29:52Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2209288]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Een '''booschap''' kan verwiezen naor: *Een [[berich]] *Een ankoop in een winkel, zie [[booschap (winkel)]] *Een grote booschap is een kienderlijk woord veur [[drieten]] {{dv}} radbrptut6ktuojluumt1t0xjv0xzbj 0 7507 278736 278730 2015-03-24T10:16:32Z Woolters 62 /* Nedersaksies */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Supermarket check out.JPG|thumb|Booschappen betaolen bie de kassa in n [[supermarkt]]]] n '''Booschap''' is n produkt wa'j in n [[winkel]] kopen. Naoda'j n produkt uutezöcht hebben, mu'j t bie de [[kassa]] betaolen. An t einde van de [[20e eeuw]] wörken kassa's elektromechanies waorbie informasie in-etoetst mos worden deur t winkelpersoneel (ook bekend as ''t anslaon'' van de priezen). Umdat t zo belangriek is dat de veurraod goed bie-ehölden wordt, hef dat eleid tot t invoeren van [[strepieskode]]s op de verpakkingen van produkten. Disse strepieskode kon noe ook gebruukt worden veur t betaolen. De boosschappen worden an de kassa deur t winkelpersoneel langes een skänner ehaold, en de klant krig n [[kassabon]] waorop de bedragen van alle produkten staon. t Bedrag veur [[btw]] wordt ampart vermeld. In t taalgebruuk wordt mit n boosschap meestentieds bedoeld t kopen van één of meerdere produkten, zo as uutedrukt mit: ''effen n booschap doon''. == [[Nedersaksies]] == * [[Drèents]]: ''bosschop'', ''bosschup'', ''bosskop'' * [[Grunnegs]]: ''bösschop'' * [[Stellingwarfs]]: ''bosskop'' * [[Tweants]]: ''bodskop'' (oetsprekken as ''boskop'') * [[Veluws]]: ''booschap'' {{Dialekt|ovel|Elburg|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Ekonomie]] ci7x0a9ijhtb5gxupb95x8slrg9tled 10 7508 283316 270611 2015-10-07T13:35:19Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Wikinger.jpg|border|120px|right]] n Naam '''Vikings''' (van t [[Ooldnoors]]e ''víkingr'') wörd algemeen ebroekt as dr kuierd wörd oawer de [[Noormänne|Noordse]] [[Skandinavië|Skandinaviese]] [[verkenner]]s, [[krieger]]s, [[haandel]]sleu en [[piraat (zee)|piraatn]] dee't grote deeln van [[Europa (continent)|Europa]], [[Azië]] en de Noord Atlantiese [[eilaand]]n verkenn, plundern, koloniseern of met haandeln deedn van n [[8e eeuw|8sten eeuw]] töt midn [[11e eeuw|11den]] eeuw. Disse Noormänne warn oonder mear bekeand um öare befaamde [[langboot]]n, woermet ze zovear oostweards konn voarn as [[Konstantinopel]] en de [[Wolga]]rivier in [[Ruslaand]], en zovear westweards as [[Ieslaand]], [[Greunlaand]] en [[Newfoundland]] en zovear zudelik as [[Al-Andalus]]. Disse tied van oetbreaiding steet bekeand as de [[Vikingtied]]. t Is n belangriek oonderdeel van de geskiedenisn van [[Skandinavië]], [[Ierlaand (eilaand)|Ierlaand]], [[Groot-Brittanje]] en de rest van [[middeleewn|middeleews]] [[Europa (continent)|Europa]] in t algemeen. [[Vikings|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Oktober]] </noinclude> kox6rch4mpmnk7xdfzruorzfhldzo38 0 7516 279496 264515 2015-03-27T17:34:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Maybug.jpg|thumb|250px|De eekmulder]] De '''eekmulder''' ([[Latien]]: ''Melolontha melolontha'') is een 2,5 tot 4 centimeter grote [[kevers|kever]] dee in de maond [[mei]] een gedaonteveraandering ondergeet en dan een paor weken van jonge boomblaodjes eet en rondvlieg, op zeuk naor een kammeraod. Eekmulders koemen veur op zaandgronden. Vrogger kwammen ze algemeen veur, noen bin ze deur bestriejing arg zeldzaam ewönnen. De larven leven in de grond en knagen an de wortels van kruudachtige plaanten, zoas [[gres]], mar oek an de wortels van [[boom|bomen]]. In 't gres, mar oek in de [[greuntetune]], kunnen ze veul schao anrichen. De larve van een eekmulder neumen ze een ''engerling''. De larve hef een brune kop en 't lief is geelwit van kleur. An de ziedkaanten zitten de naojemopeningen. De larven blieven twee tot dree jaor in de grond veurdat ze der eigen verpoppen. In de [[wienter]]maonden krupen de larven dieper de grond in. Netuurlijke viejanen van de engerling bin [[molle (dier)|mollen]] en [[voegel]]s zoas [[meze]]n, [[kreien]] en [[spraone]]n. [[Biologische bestriejing]] is meugelijk mit [[parresiet|parresitair]]e aoltjes. De mannetjes bin makkelijk te herkennen deurdat de lemellen an 't einde van de veulsprieten groter bin as de veulsprieten van 't wiefjen, zwat twee millimeter tegenover één millimeter. ==Spelletjes== In 't Nedersaksische taalgebied en meschien zelfs wè derbuten wönnen eekmulders vrogger deur kienders as spelletjen op-evungen, in een ([[lucevar]])deusjen of potjen edaon en soms oek nog deur mekaar eschud. Hierdeur begun e stark te brommen, vandaor dat e in [[Tweante|Twente]] en de [[Achterhoek]] oek wè ''bromworm'' eneumd wonnen. Op de [[Veluwe]] dungen kienders oek wè een draodjen an de poot van de eekmulder en leuten 't beestjen dan vliegen. ==Trivia== * Tot 't midden van de [[20e eeuw]] wönnen disse kevers in [[Duutslaand]] en [[Frankriek]] oek wè gebruuk in [[eekmuldersoep]]. ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: **''ekkelfrans'' **''ekkeltinus'' **''ekkeltôkse'' **''ekkelworm'' **''oakenbrood'' **''ekkelteve'', ''ekkeltieuwe'' **''bromworm'' **''ekkelbrommer'' **''meikever'' *[[Drèents]]: **''eekmulder'' **''ekkelbieter'' **''ekkelmot'' **''iekenmulder'' **''iekmulder'' *[[Stellingwarfs]]: ''iekmulder'' *[[Tweants]]: **''bromworm'' ([[Riesn]]) *[[Veluws]]: **''eekmulder'' **''meikever'' **''meikèver'' ([[Vaossen]]) **''meimulder'' ([[Attem]], [[Waopenvelde]], [[Heerde]]) **''meiwurm'' ([[Attem]]) **''mulder'' ([[Elburg]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''turrewever'' ([[Putten]], [[Luntere]]) **''torrewever'' ([[Putten]]) **''gouwe tor'' ([[Putten]]) **''romeslaper'' ([[Elspeet]]) ==Fotogallerieje== <gallery> Ofbeelding:Engerling1.jpg|Jonge larve Ofbeelding:Meikeverlarven (Melolontha melolontha).jpg|Ouwere larven Ofbeelding:Engerling in cocon (Melolontha melolontha).jpg|Volgreuien larve in kekon, net veur de verpopping Ofbeelding:Meikever pop bovenzijde (Melolontha melolontha).jpg|Pop bovenzied Ofbeelding:Meikever pop onderzijde (Melolontha melolontha).jpg|Pop onderzied Ofbeelding:Meikever pop zijkant (Melolontha melolontha).jpg|Pop ziedkaante Ofbeelding:Feldmaikäfer (Melolontha melolontha) w 1.jpg|Eekmulder bovenzied Ofbeelding:Feldmaikäfer (Melolontha melolontha) w 2.jpg|Eekmulder onderzied </gallery> {{Commons|Melolontha melolontha}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Insekt]] 1yhz11x6a2b03hwd8jnhqde6y3i20li 0 7517 272052 264830 2013-12-11T00:45:12Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Chaticky Krejcarek.jpg|thumb|250px|Een Tsjechische volkstune]] Een '''volkstune''' is een partekuliere [[tune]] dee neet bie de eigen [[huus|woenige]] lig. Nederlaand hef ongeveer 240.000 volkstunen, en ze bin der in veule soorten en maoten: van tredisionele [[greuntetune]]n waor [[greunte]] en eventeweel vruchen en krujen op verbouwd wonnen, tot [[siertune]]n mit [[bloeme]]n, [[heester]]s, een gresveldjen, een [[viever]] en zelfs bomen. Soms hemmen siertunen een thema, bieveurbeeld een Engelse laandschapstune, een rotstune, een netuurvriendelijke tune of een Jepanse tune. Daornaos hef de volkstune alderhaande tussenvormen waorin nutsgewassen en siergewassen deur mekaar eteeld wonnen. Volkstunen wonnen veurnamelijk in de stad ehuilen, umdat meensen daor neet genog ruumte in de [[veurtune|veur-]] of [[achtertune]] hemmen um zoksoort dingen an te plaanten. Op 't plattelaand in de darpen zie-j de volkstunen neet zoveule. Je zien wel vake dat meensen naos der eigen tune een volkstune hemmen um op kleine schaole (neet-commercieel) te boeren. Ofhankelijk van de gemeentelijke bouwveurschriffen, maggen der schuurtjes of kassen en zoksoort dingen op de tune staon. Veurbeelden hiervan bin: een platte bakke, een kasse, een schuurtjen of een [[tuunhuus]]. In sommigen tuunhuzen mag der in de [[zoemer]]periode (april-oktober) esleupen wonnen, dat wonnen dan deur de gemeente in een vergunning eregeld. Net zoas de tunen, verschillen de volkstuunders zelf. Jong en oud, man en vrouw, van alle kleuren, rangen en standen: volkstuunders vormen een dwarsdeursnee van de Nederlaanse bevolking. Vake reup een volkstune allinnig wel een beeld op van stadse luui dee zo'n tune hemmen. ==Nedersaksisch== *[[Veluws]]{{Info|Verkleinwoordjes bin oek meugelijk}}: **''volkstune, -tuun, tuin'' **''spoortuin'' ([[Ugchelen]]) **''burgertuintien'' ([[Wezep]]) **''stadstuin'' ([[Garder]]) ==Uutgaonde verwiezingen== * [http://www.avvn.nl/ Laandelijke orgenisasie veur hobbytuunders (Nederlaand)] * [http://www.jardins-familiaux.org Office International (butenlaand)] {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Tune]] r2aau3cmba7gi85yhup6xrlpalgvqb3 0 7518 293319 293252 2017-06-04T18:27:30Z Woolters 62 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/100.11.249.155|100.11.249.155]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:NaegelBot|NaegelBot]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Snijboon peulen Phaseolus vulgaris.jpg|thumb|250px|Klembonen]] De '''klemboon''' of '''sniejboon''' ([[Latien]]: ''Phaseolus vulgaris'') is een plaantensoorte uut de femilie van de [[vlinderbloemigen]] mit breje, platte [[peule (vruch)|peulen]], dee fien-esnejen egeten wonnen, um op disse meniere de geur op z'n volst tot zien rech te laoten koemen. Ouwe rassen vormen een draod deurdat de roggenaod van de peule verhout, mar tegensworig bin de meeste rassen draodloos. Disse ouwe rassen vormen een scharp draod as ze te laote epluk wonnen, daordeur wonnen de klembonen oek wel '''scheermesjes''' eneumd. Der is een stamvariant, de stamklemboon en een klimmende (wiendende), de stokklemboon. De stokklemboon wonnen zowel in de vollegrond as onder [[glas]] eteeld. In Nederlaand wonnen in de prefessionele teelt allinnig stokklembonen eteeld. Allinnig de [[volkstune|volkstuunder]] teelt oek stamklembonen. ==Teelt== De bonen wonnn an stokken of touw eteeld. As stokke wonnen meestentieds een [[tonkinstokke]] gebruuk, mar oek [[wilge]]nstokken bin iezelig goed bruukbaor. Umdat de peulen nogal vliezig kunnen wonnen mut der minsens dree keer per twee weken eoogs wonnen. Der kan meestentieds 10 tot 12 keer per teelt eoogs wonnen. De volgende vollegrondsteelten wonnen onderscheien: *Vrogge teelt. Veur disse teelt wonnen de bonen onder glas veur-ekiemd. Der wonnen tussen half april en begin mei in [[perspot]]jes van 8 centimeter ezeid en ongeveer tien dagen laoter uut-eplaant onder plastic of in de vollegrond. Der wonnen van begin juli tot half augustus eoogs. *Normale teelt. Vanof half mei wonnen der ter plaose ezeid. De oogs begint an 't einde van juli. *Laote teelt. De bonen wonnen in juni ter plaose ezeid. De oogs vuilt van 't einde van augustus tot 't einde van september as der neet eerder [[nachvors]] optreet. De plaantofstand bie stokklembonen kan nogal es verschillen. Een veulgebruken plaantofstand is 120 x 50 centimeter. De plaantofstand bie stamklembonen is 50 centimeter tussen de rie en 12 centimeter in de rie. ==Rassen== *Helda is een stokklemboon en wonnen veul eteeld. De loch- tot middelgreune peule is rech tot zwak ebeugen en 22 tot 26 centimeter lange. De peule is draodloos. De plaante is onvatbaor veur rolmozaïekvirus, mar vatbaor veur zwarte vaotziekte, scharpmozaïek, topstarfte, stippelstrepe en vlekkenziekte. *Admires is een stamklemboon. De peule is draodloos. ==Inhoudstoffen== De [[voedingsweerdedeklerasie|voedingsweerde]] van 100 gram varse klembonen is: {| border="1" |----- | Energetische weerde || 75 [[kilojoule|kJ]] | |----- | [[Koolhydraot]]en || 2 gram | |----- | [[Proteïne|Eiwit]] || 2 gram | |----- | [[Vet]] || 0,2 gram || |----- | [[Vitemine C]] || 15 mg || |----- | [[Caroteen]] || 0,20 mg || |----- | [[Vitemine B1]] || 0,07 mg || |----- | [[Vitemine B2]] || 0,06 mg || |----- | [[Calcium]] || 40 mg || |----- | [[Iezer]] || 0,5 mg | |} ==Ziektes== De klemboon kan an-etas wonnen deur rolmozaïekvirus, zwarte vaotziekte, scharpmozaïek, topstarfte, stippelstrepe, vlekkenziekte (''Colletotrichum lindemuthianum''), roes (''Uromyces appendiculatus'') en vetvlekkenziekte (''Pseudomonas syringae'' pv. ''phaseolicola''). ==[[Nedersaksisch woordenboek|Nedersaksisch]]== *[[Achterhooks]]: **''brokkebonen'' **''fietsebonen'' **''sne'jbeune '' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''sniebonen'' **''snitjebonen'' **''padliggers'' **''knipselbonen'' (snitjebonen dij n poar moand ien t solt legen hebben) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ... *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''sniejbonen'' **''snipperbonen'' ([[Attem]]) **''scheermesjes'', ''-messies'', ''-messen'' **''klamppinnen'' ([[Lieren]]) **'''''[[klemboon]]''''' ([[Nunspeet]]) **''dikke jennen'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''taobassen'', ''taobasten'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Greunte]] ccer1ft84ej8ac1i10beoi1fbgk8lqc 0 7523 279497 264841 2015-03-27T17:34:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Gallinula_galeata_Common_Gallinule_Florida_750px.jpg|thumb|250px|Een waoterkiep]] [[Ofbeelding:Gallinula chloropus distr ma.png|thumb|250px|'t Leefgebied van de waoterkiep.<br />'''Greun''': 't hele jaor deur; '''geel''': alleen 's zoemers]] De '''waoterkiep''' ([[Latien]]: ''Gallinula chloropus'') is een [[voegel]] uut de femilie van de [[rallen]] (''Rallidae''). Waoterkiepjes maken meestentieds der nesten tussen 't riet, mar soms oek tussen struken of bomen. Ze bouwen as 't waore een platform van dood plantemateriaol. De nesten worren haost altied in de buurt van [[waoter]] ebouwd. Waoterkiepjes bin donker van kleur mit een rooie snavel en een schild op 't veurheufd. De punt van de snavel is geel van kleur. In tegenstelling tot [[bleshoen]]en hen ze gien zwemvliespoten. Ze haolen der eten dan oek vaak op de oever. In 't grootste deel van [[Europa (continent)|Europa]] kommen waoterkiepjes 't hele jaor deur veur, oek in [[Nederlaand|Nederland]]. In [[Ruslaand|Europees-Rusland]] zie-j ze alleen 's zoemers. In 't uterste noorden kommen de dieren helemaol niet veur. ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: **''waoterhoen'' **''waterkiepe'' *[[Grunnegs]]: ''woater-/wotterhoun'' *[[Stellingwarfs]]: ''waeterhoentien'' *[[Tweants]]: **''waterhoon(der)'' **''waterhenneken'' *[[Veluws]]: **''waoterkiep{{small()|e}}'', ''waterkip{{small()|pe}}'' **''waoterhoen{{small()|e}}'' **''waterhoen{{small()|e}}'' **''wäterhoen'' ([[Waopenvelde]]) **''krikänte'' ([[Attem]]) **''krikente'' ([[Vaossen]], [[Emst]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''loechtje'' ([[Vaossen]]) **''rietkiep'' ([[Bunsjoten]]) ==Foto-uutstalling== <gallery> Ofbeelding:Gallinula_chloropus.jpg Ofbeelding:Gallinula chloropus_2.jpg Ofbeelding:Waterhoennest.JPG Ofbeelding:Teichhuhn.jpg Ofbeelding:Gallinula chloropus 2 (Marek Szczepanek).jpg </gallery> ==Uutgaonde verwiezingen== * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Gallinula+chloropus SoortenBank.nl - beschrieving, ofbeeldingen en geluud] {{Commons|Gallinula chloropus}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Voegel]] emdebl6y0r78di9a57gyiqgb0f984z4 0 7536 262750 257558 2013-05-04T20:01:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki 't '''College van börgemeister en wetholders''' vormt 't dageleks bestuur van een [[Nederlaand|Nederlandse]] gemeente. == Gemeentebestuur== In een [[gemiente (bestuur)|gemeente]] vormen de [[borgemeister|börgemeister]] en twee om meer wetholders 't college van börgemeister en wetholders. Vaak wödt dit college ok wal kortweg ''B. en W.'' eneumd. 't College van börgemeister en wetholders vormt één van de dree bestuursorganen dee elke gemeente hef. De andere twee bestuursorganen dee elke gemeente hef, bunt de [[gemeenteroad]] en de börgemeister. Disse dree bestuursorganen hebt elk hun eigen bevoegdheden. As d'r sprake is van 't gemeentebestuur wödt meestal 't college van börgemeister en wetholders bedoeld, moar 't kan ok waen dat met '''t [[gemeentebestuur]]'' de gemeenteroad of de börgemeister wödt bedoeld. De gemeenteroad steet an 't heufd van de gemeente. De gemeenteroad is ''kaderstellend''. Dat wil zeggen dat de gemeenteraad de richting anfgif hoo as dat de gemeente bestuurd mot wodden. En de gemeenteroad controleert hoo 't college van börgemeister en de börgemeister de gemeente bestuurt. 't College van börgemeister en wetholders voert 't dageleks bestuur oaver de gemeente. Dat doot de börgemeister en de wetholders samen, as college. 't College is één bestuursorgaan. Deurum sprekke wi'j ok wa van collegiaal bestuur. Eén wetholder op zichzelf is dus gin bestuursorgaan van de gemeente. In principe hef 'nen wetholder alleen wat te vertellen as lid van 't college. Veur de börgemeister ligt dat anders. D'n börgemeister is veurzitter van de gemeenteroad en van 't college van börgemeister en wetholders. Moar een börgemeister hef doarnaoast ok eigen bevoegdheden. Dee bevoegdheden hebt veural te maken met openboare orde en veiligheid. De gedacht is dat as de openboare orde of de veiligheid in 't geding is, d'r gewoon ene de boas mot waen. En dat is dan de börgemeister. ==Beneuming van wetholders== De wetholders wodt beneumd deur gemeenteroad. Dat gebeurt telkens na de roadsverkiezingen deur de ni-j ekozen gemeenteroad veur de duur van de ni-je roadsperiode. Natuurlek könt d'r ok tussentieds wetholders beneumd wodden, as d'r tussentieds vacatures bunt. Een wetholder was tot [[2002]] altied ok gemeenteraadslid. Noo is dat neet meer zo. As een gemeenteroadslid tot wetholder wödt beneumd, dan mot he noo zelfs aftreden as roadslid. As iemand tot wetholder wödt beneumd den neet in de gemeente woont krig he een joar de tied um noar de gemeente te verhuzen. ==Antal wetholders== Hoovöl wetholders 'ne gemeente hef höngt af van de grötte van de gemeente. Elke gemeente hef d'r minstens twee. 't Maximum antal is 20% van 't in de [[Gemeentewet]] vastgelegde antal roadleden. In een grotere gemeente is d'r vaak meer wark en dan wödt d'r meer wetholders beneumd dan twee. Moar, as een gemeente meer dan twee wetholders hef wil dat neet altied zeggen dat ze 't zo drök hebt. As d'r meer dan twee bunt beneumd, kan dat ok van doon hebben met de verkiezingsuutslag veur de gemeenteroad. As 'nen gemeenteroad 't belangriek vindt dat zo vol meugelek parti-jen uut de gemeenteroad ok in de 't college vertegenwoordigd bunt, kan 't waen dat de gemeenteroad um dee reden 'nen wetholder extra beneumd. ==Portefeuilleverdeling== 'nen Wetholder hef in principe allene wat te vertellen as lid van 't college. In de praktijk is dat vake toch wat anders. Want de börgemeister en de wetholders hebben samen 't wark verdeeld en hebt ieder 'nen eigen portefeuille. Zo kan den enen financiën en personeel in ziene portefeuille hebben, een ander geet bi-jveurbeeld oaver economische zaken en toerisme, nog weer een ander over ruumteleke ordening en openboare werken en weer een ander oaver onderwies en sociale zaken. Dat verschilt per gemeente. In een gemeente met 'nen haven zal een van de collegeleden ök havenzaken in zien portefeuille hebben. En dat kan dan wal een heel belangriek onderdeel van de portefeuille waen. Moar as 'ne gemeente gin haven hef, dan hef natuurlek gin van de collegeleden ''havenzaken'' in zien portefeuille. Vaak hef de portefeuilleholder de bevoegdheid ekraegen van 't college um namens 't college besloeten te nemmen over zaken dee tot zien portefeuille beheurt. Dat wödt ''[[mandaat]]'' eneumd. Een portefeuilleholder is dan gemandateerd um namens 't college te besloeten. Umdat een portefeuilleholder mandaat kan waen verleend kan een wetholder toch, buten 't college um, persoonlek völ te vertellen hebben. En een andere reden dat sommige börgemeisters of wetholders meer dan de andere collegeleden te vertellen hebt, kan waen dat zo iemand een groot persoonlek oaverwicht in 't college. == Reglement van orde== Elk college van börgemeister en wetholders mot een [[reglement van orde]] vaste stellen woarin 't een en ander is geregeld oaver de [[vergaorige|vergaderingen]] van 't college en oaver andere warkzaamheden van 't college. Doarin steet dan bi-jveurbeeld dat 't college gewoonlek op dinsdagmorgen vergaderd, dat de vergaderingen neet openbaar bunt en dat van de besloeten in de vergaderingen een lieste wödt bi-j-eholden deur de gemeentesecretaris. == Informatieplicht en verantwoordingsplicht== Veur 't gevoerde beleid is de portefeuilleholder verantwoordelek. Moar ok 't college as geheel draeg een verantwoordelekheid veur 't beleid. 't College is verplicht um de road gevroagd en zoneudig ok ongevroagd alle informatie te geven dee de gemeenteroad neudig heft um 't college good te kunnen controleren. ==Opzeggen van vertrouwen== As de gemeenteroad vindt dat een lid van 't college of 't college in zien geheel 't neet good hef edoan, dan kan de gemeenteroad 't vertrouwen opzeggen. As dat gebeurt, zal een börgemeister of een wetholder of 't voltallig college meestal zien ontslag indeenen. Want dan is d'r neet langer sprake van een warkboare situatie. As 'nen [[wetholder]] den neet langer 't vertrouwen van de road heft zien ontslag neet indeent, dan kan de road den wetholder ontsloan. De börgemeister den 't vertrouwen van de road kwiet is en zien ontslag neet indeent, kan neet deur de road woddn ontslagen. Moar ok dan is d'r gin warkboare situatie meer. Meestal zal zo'n börgemeister dan eerst met ziekteverlof goan zodat d'r wat tied is um te bekieken of 't toch nog good kan kommen. Moar as 't helemoal neet meer wil, zal ook een börgemeister den 't vertrouwen van de road verloren hef zien ontslag motten indenen. Een börgemeister deent zien ontslag in bi-j de [[Kroon]]. {{DEFAULTSORT:College Borgemeister Wetholders}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemiente]] [[Kategorie:Politiek]] 4gz2cts31mre4v9askxk9z587v5vdo8 0 7548 272256 264817 2013-12-11T21:24:46Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Thomas kennington orphans 1885.jpg|thumb|250px|''Orphans'' ([[1885]]) van Thomas Kennington. Oenechte kienders kunnen in pertie culturen dertoe liejen dat de ouwers de kienders of moen staon.]] Een '''veurkiend''' of een '''oenecht kiend''' is een [[kiend]] van een [[vaor]] en [[moor (meens)|moer]] die niet mit mekaar [[huwelijk|etrouwd]] bin. Bie een veurkiend of oenecht kiend kan der oek sprake wezen van een kiend die één van de ouwers ekregen het uut een eerdere relasie. In veul landen van 't Westen bin der sinds de tweede helft van de [[20e eeuw]] wetten in-evoerd die wiezen op de verantwoordelijkheid van beie ouwers bie de opvoeding van een oenecht kiend en oek de rechten van oenechte kienders vriestellen. In pertie culturen worren veurkienders behandeld en ezien as een stuk ofval umdat alleen seksuele handelingen tussen etrouwde minsen toe-estaon is in der [[cultuur]]. {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Verwantschap]] 5tgh2n1wfadhu47um6yn5onbaom6zxg 0 7552 279132 275029 2015-03-27T16:33:54Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Violin VL100.jpg|right|250px|thumb|n Fioul van veur- en ziedkaant]] n '''Fioul''' of '''fioe''' is n [[snoerinstrumìnt]] mit vaaier [[snaar (muziek)|snoeren]]. De klank wordt môkt deur n [[striekstok]] te broeken. t Is de klainste en hoogst klenkende van de [[fioulfemilie]], woar of ook de [[viola]] en [[cello]] bie heuren. n Fioul wordt ook wel n '''fiedel''' nuimd, ook al was dit n vrougere vèrzie van de fioul dij in de middelaiwen in vôlksmeziek broekt wör. t Speulen op n fioul wordft den ook wel ''fiedeln'' nuimd. t Woord "fioul" komt vanoet de [[Romoanse toalen]] van t [[Mid-Latain]]se woord ''vitula'', wat "snoerd instrumìnt" betaikent. Dit woord is middelkerwies ook de heerkomst van t [[Germoanse toalen|Germoanse]] woord "[[fiedel]]". == Leegsaksisch == * [[Drèents]]: ''fiedel'', ''vedel'', ''viole'', ''viool'', ''vioul'' * [[Grunnegs]]: ''fioul'', ''fioe'', ''fiedel'' * [[Stellingwarfs]]: ''fiedel, vedel, vioele'' * [[Tweants]]: ''fiedel, viool, viole" * [[Veluws]]: ''viool'', ''vioele'', ''jammerhout'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Klassieke meziek]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] 88lvzu5spk8ufe4bupxh9vow4goj1sk 0 7553 264910 257412 2013-05-09T22:02:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:SchlossGemen06.jpg|right|150px|thumb|n Open heerd mit n bözzem in n Duuts slöt]] n '''Bözzem''' is konstruksie dij stamt oet de [[middeleeuwn|middelaiven]] en om n vuurstees (bv. [[open haard|open heerden]]) hìn wör baauwd om rook op te vangen. Ook wordt t broekt as fertuut van de open heerd, bieveurbeeld deur ienbaauwde ornamìnten. Vanôf de middelaiven binnen dij bözzemornamìnten mit heur kunstperioden mitgoan, woardeur der onder aander [[renaissance]]bözzems, [[barok]]bözzems en nijmoodse bözzems bestoan. In vrougere tieden wör de bözzem ook wel zain as taiken van riekdom. Ook wordt t voak broekt om veurwaarpen op te zetten, bieveurbeeld klokken, planten of beeldjes. Mit [[kìrsttied|kìrst]] wordt in t boetenlaand de bözzem broekt om [[hoze|hozevörrels]] aan te hangen. Leufd wordt, dat de kìrstman doar den wat in dut. == Leegsaksisch == * [[Achterhooks]] ''boozem'' * [[Drèents]]: **''bossem'', ''bozzem'' **''schorsteenmaantel'', ''schorstiemaantel'' (ok ''sk-'') **''schörstienkrone'' (ok ''sk-'') **''schörstiebozzem'' (ok ''sk-'') * [[Grunnegs]]: ''bözzem'' * [[Stellingwarfs]]: ''schoorstienmaantel'' * [[Tweants]]: **''skossteen'' **''maantel'' **''lieste'' * [[Urkers]]: ''skoorstien{{small()|mantel}}'' * [[Veluws]]: **''schoorsteenma{{small()|a}}ntel'' **''schoorstienmantel, skoorstienmantel'' **''schäörstienmantel'' ([[Wezep]]) **''sjoorsteemangtel'' ([[Bunsjoten]]) **''schoorsteen'' **''schossteen'' ([[Une]]) **''lege schoorstien'' ([[Waopenvelde]], [[Heerde]]) **''engelse schoorsteen/schoorstien'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]]) **''schoorsteenlieste'' ([[Lieren]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''liest{{small()|e}}'' **''schouw{{small()|e}}'' **''heerdje'' ([[Voorst (darp)|Voorst]]) **''boezem, bozem'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) {{DEFAULTSORT:Bozzem}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] qb6zz3zwm2zaxyvtpce5k7ubqe72alt 14 7557 266339 260636 2013-05-10T17:15:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Christmas}} [[Kategorie:Kristelk feest]] a17b0avsdaiyngulzz0sj6btk9m6jz1 0 7558 46811 2007-09-24T08:59:24Z Servien 7 [[Kirsttied]] is ewiezig naor [[Kìrsttied]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Kìrsttied]] lk0t5t4xy35hoqkpobvjys620a88kxy 0 7565 284686 265303 2016-05-28T13:27:38Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel | naaminlaanstaal = República de Angola | vlagge = Flag of Angola.svg | wapen = Coat_of_arms_of_Angola.svg | lokasie = LocationAngola.png | breedtegroad = 12///S | lengtegroad = 18///E | region = AO | talen = [[Portugees]] | heufstad = [[Luanda (stad)|Luanda]] | religie = Veurnamelijk ineemse godsdiensen, rooms-kattelieke en protestanse mindereden | regeringsvorm = prissedentiële [[rippebliek]] | pctwaoter = | km2 = 1.246.700 | inwoeners = 12.263.596 | dichtheid = 9,8 | munteenheid = [[Kwanza (munteenheid)|Kwanza]] | valutacode = AOA | tiedzone = +1 | volkslied = [[Angola Avante]] | feesdag = [[11 november]] | tld = ao | laandcode = AGO | til = 244 }} De '''Rippebliek Angola''' is een laand in [[Afrika|Zuudwest-Afrika]]. 't Grenst an [[Namibië]], [[Zambia]], [[Congo-Kinshasa]] en de [[Atlantische Ozeoan|Atlantische Oceaan]]. De Angolese [[exclave]] [[Cabinda]] leg in 't noorden tussen Congo-Kinshasa en [[Congo-Brazzaville]] an de [[Atlantische Ozeoan|Atlantische Oceaan]]. Angola ad in [[2007]] 12.263.596 inwoners, waorvan ongeveer een därde in de eufdstad [[Luanda (stad)|Luanda]] woont. Aandere steden bin [[Huambo]] en [[Lobito]]. Angola ef een rieke [[fauna]] in de netuur, die veurnamelijk een [[sevanne]]kerakter ef. Angola wördt jaorenlang verskeurd deur een [[burgeroorlog]], mit de regering in 't noordwesten (en controle over de eulie-industrie) en de [[rebellen]] in 't zuudoosten (mit grip op de [[diamant]]industrie). De vergangen jaoren is 't aorig rustig in 't laand. == Demografie == De Angolese bevolking bestäät veurnamelijk uut drie grote [[Bantoe]]groepen: de [[Ovimbundu]] (37%), de [[Kimbundu]] (25%) en de [[Bakongo]] (13%). Aandere volken en rassen bin de [[Chokwe]]s, de [[Herero|Erero's]], de [[kleurlingen]] (2%) en de [[blanken]] (1%). De volksidentiteit is overigens rilletief: de meeste bevolkingsgroepen bin [[christendom|christelijk]] en naor skatting twiedärde van de bevolking ef 't [[Portugees]] al as eerste tääl. Dit massaal ofdaanken van de ineemse volkstääl ten gunste van de cultuurtääl is vri'j uniek in Afrika. De ontwikkelingsindex in Angola is nog altied slim leeg, en is deur de burgeroorlog zeker niet veuruut egaon. == Bestuurlijke onderverdieling == {{Umraand|Angola Provinces numbered 300px.png|200px|left|De previnsies van Angola}} Angola is onderverdield in 18 previnsies (''provincia''): {| border=0 | # [[Bengo]] # [[Benguela (provincie)|Benguela]] # [[Bié]] # [[Cabinda]] # [[Cuando-Cubango]] # [[Cuanza Norte]] # [[Cuanza Sul]] # [[Cunene]] # [[Huambo]] | width=100 | | <ol start=10> <li> [[Huíla]]</li> <li> [[Luanda]] <li> [[Lunda Norte]] <li> [[Lunda Sul]] <li> [[Malanje]] <li> [[Moxico]] <li> [[Namibe]] <li> [[Uíge]] <li> [[Zaire]] </ol> |} {{Commons|Angola}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Afrika]] [[Kategorie:Laand]] 149ucj4pzvfqphfnmvom4wy93hnruxy 0 7569 271985 265392 2013-12-07T01:37:06Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Wodan''' ([[Angelsaksisch]], [[Grunnegs]]: ''Woden'', [[Duuts]]: ''Wotan'', [[Freeske taaln|Fries]]: ''Weda'', [[Scandinavië|Scandinaovisch]]: '''Odin''') is ien van goden uut de olde [[Germaonse religie]], het [[heidendom]]. Wodan is de belaangriekste [[god]] uut het Germaonse godenriek. De middelste daag van de wieke, [[woonsdag]] (Wodansdag), is naor hum vernuumd. Veul vierings in het [[Nedersaksisch]] gebied komt veurt uut de olde religie. Een veurbield daorvan is het ossehoornbloazen, de veurleuper van de mirrewinterhoorn. De ossehoorn wordt nog stieds in under aandere het [[Tweante|Tweantse]] gebied gebruukt. Wodan rid altied op zien aachtbienige schimmel (peerd) [[Sliepnir|Sleipnir]]. Hie hef ook twei beudschappers bie zich, de raoven Hugin en Munin die naor de eerde afdaolt um te kieken wat zich bij de meinsen in de huzen afspeult. ==Sunterklaos== Heugstwaorschienlijk is nao de karstening [[Sunterklaos]] in plaots kommen van Wodan umdat de meinsen maor meuilijk ofstaand kunden doen van de olde gebruken. Zo riedt ze beiden op een schimmel en hef Sunterklaos een staf en Wodan een spier in zien haand. Zo kwaam het ook dat nao de [[Nederlaandsen Opstaand|Nederlaanse Opstaand]] ([[Tachtigjaorige Oorlog]]) de [[kalvinisme|kalvinistische]] predikaanten t Sunterklaosfeest wolden ofschaffen, omdat t te veul haaidense eleminten har. ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: ''Wodan'' *[[Graafschopper Platt]]: ''Wodden'' *[[Grunnegs]]: ''Woden'' *[[Tweants]]: ''Woden'', ''Wodan'' *'''Wieder:''' ''Wodan'' ==Uutgaonde verwiezings== *[http://www.heidendom.nl/sinterklaas.pdf Verbergt Wodan zich onder die mijter? (pdf)] [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Germaanse mythologie]] [[Kategorie:Geleuf]] qcq1zng7c5nvbi716d303mu2gca5btb 0 7570 265766 257630 2013-05-10T15:10:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Westerveld - Wapserveen.png|thumb|250px|Ligging van Wapservene binnen de gemiente Westerveld]] '''Wapservene''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Wapserveen'', oorspronklijk ''Wapterveen/Wapse Ter Veen''). Wapservene is een lang lintdarp in Zuudwest-[[Drenthe]], gemiente [[Westerveld]]. 't Darp was vrogger 't noordelijkste diel van de olde gemiente Oavelt; doarveur hef 't diel ewest van de vroggere gemiente Dever. Van oorsprung is Wapservene een zeuven kilometer lange [[veenkolonie]]. 't Lig ten noorden van een heideveld en ten zuden van de Wapserveense Ao en hef zo umdebi'j negenhinderd inwoners. ==Begun== Het darp is rondum 1380 ontstaon daor waoraj vanof Wapservene over de Wapserouwen de Ao-brogge oaver bint. Daor bint deur een wiggelroedeleuper olde speuren van onder aandere de eerste karke uut de grond ehaeld. D'r zol daor zöls argens een [[hunebed]] onder de grond liggen. Vrogger doe as de Ao nog niet bediekt was, leup 's winters 't waeter töt an de 'oldie diek'; disse leup destieds vanof het karkhof töt achter de meule. De middenboer/'t midden was doe 's winters nog maor een krapan begaonbar karrespeur. De oldie diek was wat beter te begaon, disse leup ook veurbij het karkhof tot an het karkepad. Ien van de biezundere dingen die as Wapservene hef, is de lösstaonde [[karkestoele]] uut de zestiende ieuwe, de oldste nog staonde in Drenthe. ==Wapserveense tael== De plaetselijke tael doet ze bi'j 't [[Zuudwest-Noord-Drèents]] (ok wal ezien as [[Stellingwarfs]]). Wapservene hef, zoas vanolds alle dörpen, een köppel eigen woorden of benaemings. Zo nuumt ze hobbelig/niet vlak laand ''aepelaand''. Ten zuden van 't midden nuumt ze ''boaven'' ('t heuge stuk laand achter de [[boerderieje|boerderi'je]]), het legere laand nuumt ze ''buten'' (ten noorden van de lintbebouwing). ==Gehuchten== Wapservene kent zien eigen gehuchten en [[buurtschop|buurtschappen]]. Zo hej Horrelvene, de Schipslote, de Ni'jstad, de Lege Daoken, de Bovenboer, de Karkebuurte, Maastenbroek, Oldwolde. In het algemien kuj het indielen van west naor oost als; Westende - Midden - Ni'jbouw - Midden - Oostende. ==Wus ie dat...== - Olde menister Mansholt zien leste joaren op 't oostende ewoont heft. - 't De oldste klokkestoele vaan Drénte hef. - D'r een Wapserveenstraat in Den-Hoage is, een stroate met noame "Wapserveen" in Amersfoort is. - Oeze vieteelers vrogger in't hiele laand berucht woaren [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] ig6558cv75vwzlnowpb54a4m6wpzyyv 14 7572 266245 261060 2013-05-10T17:00:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mythologie]] 5l6ta5n4onkgqe4n7zogkaqiltibzw6 0 7573 263980 239143 2013-05-06T15:48:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Rouke Gerrit Broersma''' ([[Amsterdam]], [[10 febrewaori]] [[1940]]) is een schriever op onder meer 't gebied van de [[Drèents]]talige schrieveri'je. ==Waandel en schrieveri'je== Tussen 1960 en 2001 was hi'j onderwiezer in [[Scheerwolde]], leraar [[Nederlaands]] in [[Grunnen (stad)|Grunning]] en pabo-docent in [[Assen]]. Hi'j publiceerden vertellegies en gedichten in verscheiden literaire tiedschriften, twee romans, een vertellegiesbundel en twee dichtbundels. In de jaoren tachtig en negentig verschenen van hum onderwiespublicaties. Tussen 1989 en 2000 was Broersma redactielid van 't Drents Letterkundig Tiedschrift ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]'', daoras hi'j vertellegies, gedichten, besprekings en beschouwingen in publiceert. In 1993 kwaamp van hum en [[Stieneke Boerma]] de literatuurgeschiedenis ''Drèentse schrieverij'' uut ([[Zuudwolde (Drenthe)|Zuudwolde]]: [[Het Drentse Boek]]). In 2003 verscheen bi'j dezölfde uutgeveri'je ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', deur Broersma samenesteld. Een tweede, bi'jewarkte drok verscheen in 2011 (Het Drentse Boek, Beilen). In 2012 verscheen ''Met Bunner groet. Brieven en beschouwing over schrieverij en andere Drentse aangelegenheden'' (Ter Verpoozing, Paais). Wieder schref Broersma oaver de pedagoog Célestin Freinet en 't Freinet-onderwies. Onder zien wark op dit gebied valt ''Tony de Wees'' (vertaling van een kienderboekien van Freinet mit autobiografische trekkies) en ''Célestin Freinet, een pedagoog voor onze tijd'' (vertaling van de Freinet-biografie van Michel Barré). Sinds 1975 woont e in [[Bunne]]. ==Publicatielieste== ===Poëzie=== *''De Hoge Veluwe en andere toponiemen'' (1973) *''Rondeel voor de jaarwisseling'' (bibliofiel, 100 ex., 1983) *''De Winder loop, een leerdicht'' (bibliofiel, 65 ex., 1991) *''Het puttertje in 1963'' (vouwblad) *''Haiku. Van kijken komt schrijven'' (mit Arjen Boswijk en zien groep acht, 2007) *''Zoveel vogels zoveel zinnen'' (2007) ===Proza=== *''Een weekje Dodesluis'' (1967) *''De parkwachter is gek'' (verhalen, 1969) *''De Put'' (1970) *''Pieter Pieper, het aardappelmannetje'' (kienderboek, 2011) ===Oaverig (keuze)=== *''Recht voor z'n raap: jargonboek voor hippe en andere vogels'' (1970) *''Riw 1, Over Taol (Warkbook Drèents veur ankommende meisters en juffers)'' (mit Stieneke Boerma en Gerard Nijenhuis, 1988) *''Riw 3, Over kinder (Leer- en warkbook over tweitaoligheid en streektaolunderwies)'' (mit Stieneke Boerma en Gerard Nijenhuis, 1990) *''Overschakelen. Werken aan tekstvaardigheid in klassen met Molukse leerlingen (Opleidingsdeel)'' (mit Dolf Hartveldt en Egbert Tahitu, 1992) *''Werken aan teksten 1, Een cursus tekstsoortgericht schrijven voor klassen met Molukse leerlingen'' (mit Jan Bies, Dolf Hartveldt, Gerrit Kreulen, 1992) *''Drèentse Schrieverij'' (literatuurgeschiedenis, mit Stieneke Boerma, 1993) *''Werken aan woorden 1. Een project woordenschatuitbreiding geschiedenis'' (mit Magdaleen Kingmans, 1993) *''Moluks Maleis voor Nederlanders, cursussen Moluks maleis voor onderwijsgevenden en werkers in de zorgsector'' (mit Xaf Lasomer,1994) *''Kerndoelen Moluks Maleis voor basisschool en basisvorming'' (mit Xaf Lasomer, 1994) *''Werken aan woorden 2. Een project woordenschatuitbreiding geschiedenis'' (mit Magdaleen Kingmans, 1994) *''Werken aan woorden 3. Een project woordenschatuitbreiding biologie: katern BO en basisvorming'' (mit Magdaleen Kingmans, 1994) *''De Eekhorst, een eigen wijs portret (mit Jimke Nicolai en Freek Velthausz, 2002) *''Levend lezen dat’s de kunst. Ideeën en technieken voor vernieuwend leesonderwijs'' (Jimke Nicolai en Jeroen Tans, 2003) *''Geef ze de ruimte. Naar een inspirerende leer-, werk- en speelomgeving in de basisschool'' (mit Klaas Mulder, Jimke Nicolai en Jeroen Tans, 2004) *''Dat’s andere taal. Bouwstenen voor levend taalonderwijs'' (mit tekstbijdragen van aandern, 2005) *''De Freinetwerker. Freinetwerker worden zijn en blijven'' (mit Jimke Nicolai, Jeroen Tans en Anton van der Wissel, 2006) *''Dat geeft de burger moed. Burgerschapsvorming, op weg naar een democratische school'' (mit Jimke Nicolai, Jeroen Tans en Freek Velthausz, 2007) *''Petersen & Freinet, Jenaplan & Moderne School'' (mit Freek Velthausz, 2008) *''Dat telt. Bouwstenen voor levend rekenonderwijs'' (mit Jimke Nicolai en Freek Velthausz, 2010) *''Met Bunner groet. Brieven en beschouwingen over schrieverij en andere Drentse aangelegenheden'' (2012) ==Bronnen== *Broersma, Rouke (red.) (2003), ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Het Drentse Boek *[http://www.zoveelvogelszoveelzinnen.nl/roukebroersma.html Rouke Broersma op Zoveelvogelszoveelzinnen.nl] *[http://www.schrijversinfo.nl/broersmaroukeg.html Publicatielieste van Rouke Broersma] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Broersma, Rouke]] [[Kategorie:Nederlaandse schriever|Broersma, Rouke]] [[Kategorie:Literatuur|Broersma, Rouke]] [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je|Broersma, Rouke]] 8pvnyolsrx0m343meioyrmp5jmdssxg 0 7576 279498 272226 2015-03-27T17:34:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki Hieronder vie-j-n-een lieste mit de officieel erkende lanen van de wereld. {{Abc}} == A == [[Abchazië]] (neet deur alle lanen erkend) - [[Afghanistan]] - [[Albanië]] - [[Algerije]] - ''Amerika'' (zie [[Verienigde Staoten van Amerika]]) - [[Andorra]] - [[Angola]] - [[Antigua en Barbuda]] - [[Argentinië]] - [[Armenië]] - [[Australi'je (land)|Australië]] - [[Azerbeidzjan]] == B == [[Bahama's]] - [[Bahrein]] - [[Bangladesh]] - [[Barbados]] - [[België]] - [[Belize]] - [[Benin]] - [[Bermuda]] - [[Bhutan]] - [[Bolivia]] - [[Bosnië-Hercegovina]] - [[Botswana]] - [[Brazilië]] - [[Brunei]] - [[Bulgarije]] - [[Burkina Faso]] - ''Burma'' (noen [[Myanmar]]) - [[Burundi]] == C == [[Cambodja]] - [[Centraal Afrikaanse Rippebliek]] - [[Chili]] - [[Volksrippebliek China]] - [[Colombia]] - [[Congo-Brazzaville]] - [[Congo-Kinshasa]] - [[Costa Rica]] - [[Cyprus]] == D == [[Denmaark|Denemarken]] - [[Djibouti]] - [[Dominica]] - [[Dominikaanse Reppubliek]] - [[Duutslaand]] == E == [[Ecuador]] - [[Egypte (laand)|Egypte]] - [[El Salvador]] - ''Engelaand'' (zie [[Verienigd Keuninkriek]]) - [[Equatoriaal Guinea]] - [[Eritrea]] - [[Estlaand]] - [[Ethiopië]] == F == [[Fiji]] - [[Filepinen]] - [[Finlaand]] - [[Frankriek]] == G == [[Gabon]] - [[Gambia]] - [[Georgië]] - [[Ghana]] - [[Griekenlaand]] - [[Grenada]] - [[Guatemala]] - [[Guinea]] - [[Guinea-Bissau]] - [[Guyana]] == H == [[Haïti]] - [[Honduras]] - [[Hongaarnlaand|Hongerije]] == I == [[Ieslaand]] - [[India]] - [[Indonezie|Indonesië]] - [[Iran]] - [[Irak]] - [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] - [[Israël]] - [[Italiën|Italië]] - [[Ivoorkus]] == J == [[Jamaika|Jamaica]] - [[Jemen]] - [[Japan|Jepan]] - [[Jordanië]] == K == [[Kaapverdië]] - [[Kammeroen]] - [[Kanneda]] - [[Kazachstan]] - [[Kemoren]] - [[Kenia]] - [[Kiribati]] - [[Korea]] - [[Koeweit]] - [[Kosovo]] (neet deur alle lanen erkend) - [[Krowatië]] - [[Kirgizië]] - [[Kuba]] == L == [[Laos]] - [[Letlaand]] - [[Libanon]] - [[Lesotho]] - [[Liberië]] - [[Libië]] - [[Liechtenstein]] - [[Litouwen]] - [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] == M == [[Macedonië]] - [[Isle of Man]] - [[Maddegaskar]] - [[Malawi]] - [[Maleisië]] - [[Malediven]] - [[Mali]] - [[Malta (laand)|Malta]] - [[Marshalleilanen]] - [[Mauritanië]] - [[Mauritius]] - [[Mexico (laand)|Mexico]] - [[Micronesië]] - [[Moldavië (laand)|Moldavië]] - [[Monaco]] - [[Mongolië]] - [[Montenegro]] - [[Marokko]] - [[Mozambique]] - [[Myanmar]] == N == [[Namibië]] - [[Nauru]] - [[Nepal]] - [[Nederlaand]] - [[Ni'j-Zeelaand|Niej-Zeelaand (Aotearoa)]] - [[Nicaragua]] - [[Niger]] - [[Nigeria]] - [[Noord-Korea]] - [[Noorwegen]] == O == [[Oeganda]] - [[Oekraïne]] - [[Oezbekistan]] - [[Oman]] - [[Oost-Timor]] - [[Oostnriek|Oostenriek]] == P == [[Pakistan]] - [[Palau]] - [[Pannema]] - [[Papoea-Niej-Guinea]] - [[Paraguay]] - [[Peru]] - [[Pooln|Polen]] - [[Portugal]] - [[Puerto Rico]] == Q == [[Qatar]] == R == [[Roemenië]] - [[Ruslaand]] - [[Rwanda]] == S == [[Saint Kitts en Nevis]] - [[Saint Lucia]] - [[Saint Vincent en de Grenadines]] - [[Salemonseilanen]] - [[Samoa]] - [[San Marino]] - [[São Tomé en Príncipe]] - [[Saoedi-Arabië]] - ''Schotlaand'' (zie [[Verienigd Keuninkriek]]) - [[Senegal]] - [[Servië]] - [[Seychellen]] - [[Sierra Leone]] - [[Singapore]] - [[Slowakije]] - [[Slovenië]] - [[Soemalië]] - [[Zuud-Afrika]] - [[Spanje]] - [[Sri Lanka]] - [[Soedan]] - [[Suriname]] - [[Swazilaand]] - [[Sveden|Zweden]] - [[Zwitserlaand]] - [[Syrië]] == T == [[Taiwan]] - [[Tadjikistan]] - [[Tanzania]] - [[Thailaand]] - [[Togo]] - [[Tonga]] - [[Trinidad en Tobago]] - [[Tsjaad]] - [[Tsjechië]] - [[Tunisië]] - [[Turkije]] - [[Turkmenistan]] - [[Tuvalu]] == U == [[Uruguay]] == V == [[Vanuatu]] - [[Vaticaanstad]] - [[Venezuela]] - [[Verenigen Arabische Emiraoten]] - [[Verienigd Keuninkriek|Verenig Koninkriek]] - [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigen Staoten van Amerika]] - [[Vietnam]] == W == [[Wit-Ruslaand]] == Z == ''Zaïre'' (noen [[Congo-Kinshasa]]) - [[Zambia]] - [[Zimbabwe]] - [[Zuud-Korea]] - [[Zuud-Osetië]] (neet deur alle lanen erkend) - [[Zuudsoedan]] {{DEFAULTSORT:Lanen Van De Wereld}} [[Kategorie:Laand|!Lieste Van Lanen Van De Wereld]] 4lnn0cx4sgu777epv0hlzq6wbqcbulc 0 7577 47027 2007-09-29T10:25:06Z Servien 7 [[List of countries]] is ewiezig naor [[Lieste van lanen van de wereld]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Lieste van lanen van de wereld]] cw5a44pdnpfilu5nfch3jefgfmuglgv 10 7578 266748 257433 2013-05-10T20:36:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {| class="toccolours" style="clear:left;margin: 0 auto;padding:0 5px 0 5px;" align="center"> |'''Onderwarpen op alfabetiese volgorde:'''&nbsp;{{ #if: {{{nummers|}}} | [[#0-9{{{1|}}}|0-9]] - }} [[#A{{{1|}}}|A]] - [[#B{{{1|}}}|B]] - [[#C{{{1|}}}|C]] - [[#D{{{1|}}}|D]] - [[#E{{{1|}}}|E]] - [[#F{{{1|}}}|F]] - [[#G{{{1|}}}|G]] - [[#H{{{1|}}}|H]] - [[#I{{{1|}}}|I]] - [[#J{{{1|}}}|J]] - [[#K{{{1|}}}|K]] - [[#L{{{1|}}}|L]] - [[#M{{{1|}}}|M]] - [[#N{{{1|}}}|N]] - [[#O{{{1|}}}|O]] - [[#P{{{1|}}}|P]] - [[#Q{{{1|}}}|Q]] - [[#R{{{1|}}}|R]] - [[#S{{{1|}}}|S]] - [[#T{{{1|}}}|T]] - [[#U{{{1|}}}|U]] - [[#V{{{1|}}}|V]] - [[#W{{{1|}}}|W]] - {{ #if: {{{xyz|}}} | [[#X_Y_Z{{{1|}}}|X&nbsp;Y&nbsp;Z]] | [[#X{{{1|}}}|X]] - [[#Y{{{1|}}}|Y]] - [[#Z{{{1|}}}|Z]]}} |}<noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak]] </noinclude> dpjmwot1kr2ngwwwh9kq7coqxx1rt8g 0 7579 47035 2007-09-29T10:40:59Z Servien 7 [[Eel-potterwold]] is ewiezig naor [[Eel-Potterwold]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Eel-Potterwold]] 95n2r15qyjmcf5goqsac9v311hv9c7e 0 7580 47039 2007-09-29T10:46:14Z 81.205.234.85 deurverwiezing naor [[Grunnegs]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grunnegs]] 2wq3bq0umkw4dkp1or4ik62ki6z7d7b 0 7582 265214 257742 2013-05-09T23:16:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Stip''' is de benoamen van n [[saus|heufdsaus]] bie n moaltied. Der binnen verschaaidene oarden stip, mit elk heur aigen toupazens. == Broadstip == [[Ofbeelding:Gravy.JPG|right|140px|Broadstip]] De ien Nederlaand maist gebroekelke vörm van stip is broadstip, dat n extrakt van vlaisk is. As man vlaisk bakken of broaden dut, kommen der stovven oet t vlaisk ien de butter of eulie. Voak wordt der ook [[roux]] bie doan, bieveurbeeld tuzzelwaaitenblom mit butter, om de boudel aan te dikken. Ien landen as [[Nederlaand]], [[Duutslaand]], [[Verienigd Keuninkriek|Engelaand]] en de [[Verainde Stoaten]] wordt t over eerdappels hìn goten en soamen opeten. Sumtieds wordt t ook over t vlaisk hìn doan, om de verloren smoak weerom te geven. In Duutslaand wordt t ''Bratsaft'' (broadsap) nuimd en ien t Nederlaands ''jus'' (Frans veur 'sap'). As varioatsie kinnen der verschaaidene toudounens deurhìn doan worden zo as [[padstoulen]], stôkjes [[vlaisk]], [[siepel]]tjes, môr ook [[wien]]. Tegenswoordeg is broadstip ook kriegensboar in poudervörm, woarbie allend môr n bitke woater bie hoft en den koken mout. == Mostertstip == Ien [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] wör van oldsheer mostertstip as wichtegste saus broekt. t Wör môkt van Grunneger mostert, mengen doan mit wat stôkjes spek, spekvet en meugelk wat room of mèlk. t Wör eten bie eerdappels dij der in blokjes of hailmoal instipt wörren. Veur 1900 haar man voak bie elke zitstee n zinken koeltje ien toavel, woar of de mostertstip ien ging, woardeur elk zulf bie zien bred n eerdappel stippen kon. Tuzzen sikkom 1900 en 1950 wör dit vervongen en was t gebroekelk om n stipkopke bie t bred te hebben. Tegenswoordeg wordt Mostertstip eten as n sauske der bie en nait meer as heufdmoaltied. De noam "stip" komt den ook van t gebroek om eerdappels der ien te stippen. t Wör vrouger ook broekt als aalgemaine noam veur mostert, omdat mostertstip doudestieds de ainegste toupazen van mostert was. == Butterstip == Bie [[dikke ries]] wordt voak butterstip doan. Dit is gewoon smolten butter dij de ries schonken wordt. De traditsie is n goatke te môken in t midden van t bultke dikke riest en de butterstip doarin te gaiten. t Kin ook bie vlaisk en eerdappels schonken worden, as t vlaisk gain lekkere of haile vette broadstip achterlôt, zo as bie [[hìn]]. == Kurry == [[Ofbeelding:Chicken tikka jalfrezi.jpg|right|140px|Kip tikka jalfrezi]] In India en Thailaand is [[kurry]] de heufdsaus in moaltieden. t Wordt goten over riest en kin mengd worden mit verschaaidene toudounens as [[Hounder|hìn]], [[Breekbonen|bonen]] of aander gruinte. Ook kurry is tegenswoordeg in poudervörm kriegensboar, môr deurdat kurry veul dikker is as broadstip mout der maisttieds ook [[Vlödde|vrizze vlödde]] deurhìn. Oorspronkelk wörren kurrys allend moakt van rooie of gruine peperpasta, kruden en kou- of kokosmèlk, môr sunt de ientroduksie van de tomaat, bestoan der ook kurrys woar de tomaten de peperpasta vervangen, zo as Tikka Massala, dij heur oorsprong ien Indioase restaurants ien Engelaand hebben. == Temoatstip == Temoatstip of pastasaus is de heufdsaus in Itoalje en komt binoa in elk Italjoans gerecht veur. t Wordt over pasta goten en wordt voak mengd mit vlaisk (maisttieds [[gehak]]) en gruintes as temoat, praai, siepel, basilikum of oregano. == Sojastip == Ien tieds dat t stippen ien de saus bie bovenstoande gevalen aigelks allend bie de mostertstip veurkomt, is t ien Japan ook gebroekelker om te stippen as om saus over de moaltied tou flijen. [[Sojasaus]] is n aiwenolle traditsie en kin bie elke Japanse moaltied. Bie gerechten as [[soezie]] wordt t puur broekt, môr bie aander gerechten, zo as [[gyoza]] worden der verschaaidene toudounens bie doan, zo as sitrussap, witlook, boslook of viskesaus. Sumtieds wordt der ook [[sake]] en sukker biedoan en den hait t [[teriyaki]]saus. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''jus'', ''stip'', ''vet'' * [[Grunnegs]]: ''stip'' * [[Urkers]]: ''doop'' * [[Veluws]]: **''jus'' **''sjeu'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Ugchelen]]) **''nat'' **''vet'' **''stip{{small()|pe}}'' **''saus{{small()|e}}'' ([[Harskamp]], [[Loen]], [[Klanenbeek]]) [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Saus]] cyhsb6mtehuj9827qt0tlbjdxoxo11t 0 7583 264978 254988 2013-05-09T22:13:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Spekdikken.jpg|right|250px|thumb|Westerwôldse [[spekdik]]ken]] In [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] is noast eerdappels t vlaisk t belaangriekste vouer. De veurnoamste vlaisksoorten dij eten worden binnen [[rindvlaisk]], [[visk]] en [[genoat]], ien tieds dat man vrouger juust veuraal swienevlais (spek) at. Bie gerechten mit eerdappels zit aaltieds vlaisk. Bie gerechten mit vlaisk hovven nait aaltieds eerdappels te zitten. Vrouger was dit aansom. Tot aan Twijde Wereldoorlog wazzen veul gezinnen aarm en konden niks aans eten as eerdappels mit gruinten. Veur dizze aarmere gezinnen was t eten van vlais n biezunderhaid. Noa Twijde Wereldoorlog kregen luu wat meer gèld ien buuts en wör vlais n gewoonte. Vlicht juust omdat man vrouger noeit vlais eten kon, wör vlais nou slim populèr. Vlais dat ien Grunnen voak eten wör is [[spek]], [[gehakbaal]], [[sukoadelap]] en vèrse wôrst (kookt of bakken as [[saucijse|sousies]]). De maiste van dizze vlaissoorten kommen nait allend ien Grunnen veur, dus zai stoan doarom nait hieronder bie vermèld. Ook binnen de Grunneger mostert en kruudnoagel wichtege [[ingrediënt|touvougsels]] in n hail ìnde gerechten. == Stoet == Net as ien de rest van Nederlaand, Bèlgie en Noord-Duutslaand wordt [[brood|stoet]] maisttieds as mörnseten nuttegd. Schoten wörren vrouger aans as heufdmoal eten mit kìrst en nijjoar. * ''Haardstoet'' - Haarde, witte, platte, ronde stoetjes. * ''Schoten'' - Laangwaarpege kadetten, môkt van mèlkdeeg. Vrouger allend eten mit kìrst en nijjoar. * ''Grunneger brood'' - n Soort stoet, môkt van raai. In de Middelaiwen was dit t heufdvouer in de Ommelanden en wör in de 19e aiw (dou ook eerdappels opkwamen) veuraal eten deur aarbaiders. * ''Waddenstoet'' - Stoet môkt van groanen van de waddenkost van Grunnen en Fraislaand. [[Ofbeelding:Nijjoarsrollechies.JPG|right|thumb|250px|Nijjoarsrolletjes mit slagroom]] == Kouk == ''(Denk om t verschil tuzzen "kouk" ([[Engels|en]]: cake) en "koek(je)/(ie)" ([[Engels|en]]: cookie/biscuit)'' * ''Povvert'' - n Hoge, ronde kouk vuld mit rozinen en/of gember. In t midden zit n gat, woardeur er rond sneden worden mout. * ''Grunneger kouk'' - kouk oet Grunnen in verschaaidene oarden: ** ''Kruudkouk'' ** ''Oalwief'' - Zuite kouk, eten bie middagkofje. ** ''Rozinenkouk'' of ''Fruitkouk'' - De standerd Grunneger kouk. ** ''Gemberkouk'' ** ''Sukoadekouk'' ** ''Neutenkouk'' ** ''Speltkouk'' * ''[[Kniepertie|Knieperkes]]'' - Zuite koekjes môkt mit n kniepiezer. Zai worden ook môkt in de Drìnt en Overiesel, môr binnen in Grunnen zuiter. Allend eten tuzzen kìrst en nijjoar. * ''Rolletjes'' - Oprolde knieperkes, tegenswoordeg ook machinoal môkt. Dizzent binnen typisch Grunnegs. Allend eten tuzzen kìrst en nijjoar. * ''[[Spekdik]]ken'' - n Soort roggepankouk mit stroop, metwôrst en spek. Ôfkomsteg oet Westerwôlde en allend eten tuzzen kìrst en nijjoar. * ''Fieterknutten'' - Klaimske koekjes, verliekensboar mit n kombinoatsie van n toai-toai (''taai-taai'') en Fraise doemkes (''Fryske dúmkes'') * ''Pleverkouk'' - n Grote, ronde, klaimske kouk môkt van aaier. t Wordt doarom ook wel ''aaierkouk'' nuimd''. == Veur-eterij == Thoes wordt en wör deurentieds nait voak n veurgerecht nomen. Allend mit spesjoale gelegenheden of ien restoraants worden veurgerechten daind. * ''Grunneger mostertsoep'' - n Dikke soep môkt van Grunneger mosterd. In de soep zitten schinkblokjes en meugelk ook keze. * ''Rosbief'' - Plakjes [[rosbief]] mit kruden (bv. kruudnoagel). * ''Bloudwôrst mit rozinen'' == Heufdmoal == * ''Broene bonen mit spek'' - Broene bonen mit spek, stroop en görken. * ''Broene bonen mit zoepen'' * ''Pronkjewail'' - n Proeksel van dreugde appels, eerdappels, wôrst en stroop. * ''Grunneger genoat'' - Genoat voak mit n sauske. * ''Grunneger pankouk'' - n Pankouk mit n zuitere smôk as de standerd pankouken. Sumtieds zit stroop der al van tou veuren deur, sumtieds wordt t der loater over hìn doan. * ''Ruirom'', ''Reurom'' of ''Klont'' - n Papske brij môkt van boukwaaite, op smôk brocht deur t te overstrijen mit sokker. Verliekensboar mit ''Stip in 't gat''. * ''Snert'' - n Dikke soep môkt van aarften. Vuld mit svienevlaisk, gruinte (siepels, wörrels, aarften), môr zunder rookwôrst. * ''Mostertstip'' - n Saus môkt van Grunneger mostert om mit eerdappels in te dippen. Dit is de Grunnegse variant van [[Stip|broadstip]]. * ''Dikke stip'' - Eerdappelbrij mit n dikke saus môkt van tusselwaaitenblom, mìlk, neutmoskoat, (kruudnoagel), spekvet en stôkjes spek * ''Roloade'' - n Oprold stok vlais, meugelk rund, meugelk swien, meugelk haalf-om-haalf, mit kruden, woaronder kruudnoagel. Voak eten mit feestdoagen. == Noa-eterij == (Denk om t verschil tuzzen "ies" ([[Engels|en]]: ''ice'') en "ijs" ([[Engels|en]]: ice cream) * ''Zoepenbrij'' - n Brij môkt van zoepen en gört. * ''[[Krentjebrij]]'' - n Dunne brij môkt van beernsap, gört en wotter. * ''Boerenjongen'' - Ijs mit rozinen, rum of braandewien en kenail. * ''Boerenwichter'' - Ijs mit (dreugde) aprikozen, rum of braandewien en kenail. == Aans == [[Ofbeelding:Molleboon1.jpg|thumb|Molleboon]] * ''Grunneger mostert'' - n Skaarpe, donkere mostert mit haile mosterdzoaden der ien. * ''Grunneger metwôrst'' - n Krudege metwôrst, op smôk brocht deur kruudnoagel. * ''Raauwe schink'' - voak lichtelk kruud mit mostertzoad, kummel en kruudnoagel. * ''Waddenkees'' * ''Zoepenkees'' - moakt van zoepen, t maist verliekensboar mit n sikkenkees * ''Winschoter Rozenmarmeloat'' - Marmeloat môkt van rozenbuddels oet de [[Rosarium|rozentoen]] in Winschoot. * ''Smout'' - n Papsk goudke môkt van eerdappels, vlaisk en aandere varieernde touvougsels. t Wordt en wör broekt as beleg veur op n plak stoet. * ''[[Kloentje|Klontje]]s'' - Brokken kandiessuker. Dit wör vrouger ien de tee en kovvie doan en wör tot aan Twijde Wereldoorlog meer broekt as raitsuker. * ''Mollebonen'' - reusterde Woalse bonen (NL: tuinbonen) overstrooid mit zolt. t Wordt eten as borrelneutje en stamt oet minstens de 17. aiw. == Drinkerij == * ''Grunnegse jenevers'' - Grunnen is t laand van de jenever. Vandoar ook dat der n hail ìnde verschillende oarden jenever oet Grunnen bestoan. De vernuimdste Grunneger stoker is [[Hooghoudt]]. n Aantel veurbeelden binnen: ** ''Fladderak'' - n Zitroenjenever mit kruudnoagel, anijs en kenail. ** ''Jonge Jenever'' - De standerd jenever noa WO II. ** ''Olle jenever'' - De standerd jenever veur WO II. ** ''Schilletje'' - n Spesjoale zitrounjenever ** ''Jonge korenwien'' - n Jenever braauwen oet maaut. ** ''Volkoren jenever'' - n Jenever braauwen oet verschaaidene soorten groan. * ''Grunneger Café'' - n Kofjelikeur op traditsjonele wieze môkt deur Hooghoudt. * ''Zoepen'' - n Dikke zoere mèlksoort, in t Nederlaands ''karnemelk'' nuimd. * ''Hait Bier'' - n Steveg draankje op boases van bier of braandewien, aaier en kruudnoagel. * ''Hoagel en Dunder'' - Anijsborrel * ''Grunneger wien'' - Wien moakt op t "Domein de Pasa de Corinto" bie Glimmen. Veur de rooie wien worden de Merachal Foch, Rosetta en Cabernet Jura droeven teeld en veur de witte wien de Johanitter (n kruzen tuzzen de Riesling en de Pinot Gris) en ien t verleden de Orion. * ''Grunneger laandwienen'' - Wienen môkt (onder aander in t Oldambt) van verschaaidene vruchten: ** ''Eerdappelwien'' ** ''Appelwien'' ** ''Braandnekkelwien'' ** ''Beernwien'' ** ''Broamenwien'' ** "''enzowathìn''" * ''Grunn bieren'' - Bieren van t maark "Grunn" oet Stad mit verschaaidene oarden: ** ''Dreidubbel'' - Tripel ** ''Bock Primeur'' - Bockbier ** ''Goudhaantje'' - Standerd Grunn bier ** ''Heil en Zegen'' - Donker weizenbier ** ''Hoagelwit'' - Licht weizenbier ** ''Rode Hoan'' - Amber * ''Kruisheren-bier'' noar en baseerd op t resept dij vonden binnen ien t klooster van Troapel ** ''Odilia'' - Ur-type pilsner (de oorspronkelke) ** ''Theodorus'' - donker, type dubbel ** ''Augustinus'' - blond, type triple ** ''Helena'' - rose-bier (nij) ==Zai ook== *[[Nedersaksische gerechten]] {{DEFAULTSORT:Grunneger Gerechten En Streekprodukten}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnen|Gerechten En Streekprodukten]] [[Kategorie:Grunnegs gerecht|!!]] 20uozl63nm36a7pv0ro1z7qnj0iarp5 0 7584 283878 265004 2016-02-14T10:24:38Z 31.48.191.25 /* Veurnoamen veur jongen */ wikitext text/x-wiki '''Grunnegs-Oostfraise veurnoamen''' binnen noamen dij van oldsheer geven worden aan kinder in [[Grunnen (provinzie)|Grunnen]] en [[Oostfraislaand]]. Zai stammen al oet de Middelaiven, de tied dat Grunnen en Oostfraislaand nog [[Frais]]toaleg waren. De Grunnegs-Oostfraise noamen binnen dus aigelks [[Oostlaauwers Frais]]e noamen. Doarom is t ook nait zo vrumd dat dizze noamen ook veurkommen in t [[Selterlaand]]. In Grunnen worden dizze noamen tegenswoordeg veuraal nog geven in t Oldambt en op t Hoogelaand. Westlaauwers Fraise noamen binnen binoa t zulfde, môr ìndegen in stee van op n -o maisttieds op n -e. Bieveurbeeld: Anno (Grunnegs) - Anne (Frais), Fokko - Fokke, Edo - Ede, enz. ==Veurnoamen veur jongen== {| | *Aaltjo of Eltjo *Aaldrik of Alrik *Abbo of Abel *Aeilt *Aiko of Aico *Alco *Anno *Arend of Arie *Bé, Bee, Beno of Benno *Boelo *Bonno *Bouko of Boeko *Bronno *Derk *Dide *Doeko of Duco *Douwe *Ebel of Ebelo *Edo *Edsko *Edzard *Eelko *Egbert of Egge *Eildert *Elck of Elke *Eltje of Eltjo *Elzo *Epko of Ebko *Eisso *Eltje, Elte of Eldert *Emo of Emmo *Enko *Enno of Enje *Epko *Esdert *Evert *Falko of Fulko *Feddo *Fenno *Focke of Fokko *Folker of Folger *Fré, Free, Freerk of Frerik *Friso *Gerrit of Geert *Habbo *Harko *Harm *Heiko of Haiko *Hemmo *Hero *Hilko *Hilvert *Hinko | valign=top | *Ido *Jabbo *Jans *Jarko *Jibbo of Jubbo *Jelko, Jelte *Jouko of Jouke *Karst *Keno *Lammert *Li(eu)wert *Lubbe of Lubben *Luppo *Luurt *Memo *Menno, Manno of Menko *Meenhard of Mennart *Meindert *Nannen, Nanno of Nanko *Obbo *Ocko of Okko *Ommo, Omo, Omko of Omke *Onno *Poppo of Popko *Remmert *Reinder of Reint *Renko *Renso *Riko of Rikus *Ritso *Rotger *Sibet, Siebert, Siebo of Sibolt *Sikko, Sicco *Sievert of Siwert *Tammo *Tede *Temme *Tido *Tjadeko *Tjaard of Tjeerd *Tjakko of Tjako *Tjarko *Tonko *Trinus *Ubbo of Upko *Uwe *Weert *Wi(e)bo of Wiepko *Wilko *Wigbolt *Wubbo |} ==Veurnoamen veur wichter== In Grunnen kinnen vraauwliekse noamen moakt worden deur n manliekse veurnoam te verklainen (dus mit -ke, -tje of -ie). Bieveurbeeld Jan (m) > Jantje (v), Wim (m) > Wimmie (v), Geert (m) > Geertje (v), Jouke (m) > Joukje (v), ezw. De verklainvörm -ina (Gezina, Alina, ezw.) is oorspronkelk ôfkomsteg oet Drìnt en komt doarom dus ook veuraal ien de Veenkelonies en ien Stad veur. {| | *Aafke, A(a)fi(e)na *Aaltje *Allerdina *Alie of Alina *Anneke *Antje *Aukje *Betje of Bettie *Bouwien *Boukelien of Baukelien *Dina, Dini(e) of Dineke *Dirkea *Eefke *Eempie, Eempje *Eika, Eikje *Eli(e)da *Eli(e)na of Ali(e)na *Elsien, Elsina *Emke *Engelina *Enna *Eske *Falkje *Fenna of Fennie *Famke of Femke *Fokje of Foukje *Frouke, Frouwke of Froukje *Fenna *Gea *Gebbina *Gebkea *Geertje *Gemkje *Gesina, Gezientje *Grete, Greta of Greetje *Harmanna of Harma *Harmke *Hendrikje, Hendrieka *Hilda, Hillie of Hiltje *Hiske of Hiskea *Ida *Ietje *Ientje of Ineke *Imke, Imka of Imca *Jantina, Jantje, Janke of Janneke *Jeltina | valign=top | *Jenna *Jo (zowel veur manluu as vraauwluu) *Joukje *Jurri(e)na *Kea *Kina *Klaasje of Klaaske *Lamke *Lowina of Louwina *Li(e)die of Liedje *Lubbina of Lupke *Lukje of Lukkina *Manna of Mena *Marietje of Margje *Mientje of Minie *Na(a)ntje *Nies *Okka, Okkina, Okje *Rabea *Reinie, Reina *Remke, Remkje of Remmie *Rie of Rika *Sannie *Sapke *Sina, Sientje of Si(e)nie *Sjouwke of Sjoukje *Stientje *Tabea *Talea *Teubina *Theda *Tieske *Tja(a)rdina *Trees *Trijntje, Trientje, Trijnie, Trienie of Trijna *Tjalda, Tjaldina of Tjalde *Vosse, Voske, Voskea *Wea *Wendelina *Wieke *Willie of Wilke *Wimmie *Winnie *Wippie *Wubke, Wubbina *Zwaantje of Zwaantina |} ==Zai ook== *[[Nedersaksische veurnamen]] *[[Grunnegs-Oostfraise femilienoamen]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnen]] [[Kategorie:Oostfraislaand]] n0olsr6qmre6ufqhepknijw4pstqc0a 0 7585 265003 239853 2013-05-09T22:21:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Grunnegs-Oostfraise femilienoamen''' worden veulaal kenmaarkt deur de aachtervougsels -ma en -da. Dit kint man soamen mit de aachtervougsels -ga en -stra ook veul in [[Frieslaand|Westlaauwers Fraislaand]]. Dit is dus ook nait Saksisch môr is n overbliefsel van de Fraise toal en kultuur dij ien Grunnen en Oostfraislaand ien broeken wèst het. Ien de Veenkelonien en Westerwôlde kommen veul noamen veur dij ìndegen op -ker en -tjer. Achternoamen mit dij ìndegen op -s kommen oorspronkelk oet de Veenkelonien en Westerwôlde. De Grunnegs-Oostfraise femilienoamen kommen ook in t [[Selterlaand]] veur. '''Let op:''' summege femilinoamen kommen óók oet aander gebieden as Grunnen en Oostfraislaand, noamelk oet [[Frieslaand|Fraislaand]], [[Drenthe|de Drìnt]] of t [[Emslaand]]. {| | * Albronda * Alberda * Alers, Ahlers * Allersma * Alting * Anema * Atzema * Balkema * Beens * Beins * Beks * Boerma * Bontjer * Bosker * Bouland * Brands * Broekema * Bulthuis * Bults * Busker * Deuling * Dieters * Dijkema * Dubben * Edens * Elting(h) * Engelage * Engwerda * Ferwerda * Garrelds * Geertsema * Glaasker * van Groningen * Haaksema * Harms * Hartsema * Hindriks * Heidema * Hensens * Hensema * Hoeksema * Hoiting of Hoitzing * Idema * Ipema * Iwema * Jans * Jansma * Jensema | valign=top | * Luttjeboer of Lutjeboer * Luursema of Luurtsema * Medema * Meins * Meinders * Moesker * Molema * Nienhuis * Oldenhuis * Oolders * Oosterhuis * Peters * Prummel * Rauwerda * Reiffers * Rendering * Renkema * Rensema of Rensuma * Ritzema * Ripperda * Ronda * Roorda * Roukema * Schepers * Scholtens * Schripsema * Schuitema * Siemens, Siemons, Simons * Siepel * Sikkema * Sikkens * van Slochteren of van Slogteren * Slopsema * Snitjer * Steenhuis * Tieben * Tjabbes * Vries of de Vries * Wams * Wiegers, Wichers, Wiechers * Wierda * Wiersma of Wiersema * (van) Wigbold, Wigboldus * van Winsum * Woldendorp * Wolgen * Wubs |} ==Zai ook== *[[Nedersaksische achternamen]] *[[Grunnegs-Oostfraise veurnoamen]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnen]] [[Kategorie:Oostfraislaand]] 9xe53g6l0k78t8b5siju918chcejf6p 0 7586 293479 257706 2017-08-07T14:05:56Z DARIO SEVERI 10118 Update population from wiki (en) wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Curitiba - 2.jpg|350px|right|thumb|Curitiba, [[Paraná]], [[Brazilië]]]] '''Curitiba''' is een stad in 't zuudoosten van [[Brazilië]]. 't Is de op 934 meter eugte elegen eufdstad van de staot Paraná en ef ongeveer 1,9 miljoen inwoners (2016), waormee 't de grootste stad van 't zuden is. Curitiba is esticht in [[1654]] en kreeg op [[29 meert]] [[1693]] de titel 'dörpsgemiente'. In die tied was Curitiba nog bekend onder de naam "Nossa Senhora da Luz dos Pinhais". In [[1721]] werd de naam veraanderd naor Curitiba daankzi'j de duzenden pienbomen die in 't gebied staot. In [[1853]] werd de staot [[São Paulo]] op-edield in twie stukken. Curitiba, dat in [[1842]] stadsrechten ekregen ad, werd de eufdstad van 't ni'j evormde Paraná. Veural in de leste twie eeuwen werd Curitiba overspoeld mit Europese immigranten van veural [[Duutslaand|Duutse]], [[Pooln|Poolse]], [[Italiën|Italiaanse]] en [[Oekraïne|Oekraïense]] oorsprong. == Uutgaonde verwiezingen == * http://www.curitiba-brazil.com * http://www.curitiba.pr.gov.br [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Brazilië]] msavwewgl69l6zs5l44eobmlvqdfaz3 14 7587 290756 271829 2016-11-01T18:16:57Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Brazil}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Amerika]] hwsmqydly7gu1i9vr3ebqrpxk0k1z5m 0 7591 264544 257601 2013-05-06T20:47:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''gebroeders Brouwer''' (Henk en Rende Brouwer) waren een succesvol [[Nederlaand|Nederlans]] trompetduo. Zie wieren ontdekt deur [[Pierre Kartner]]. Heur grootste successen hadden zie veural in de jaoren zeuventig. Toe traoden zie onder aandere op in 't [[tillevisie]]pregramma ''Op volle toeren''. De breurs greuiden op in 't Veluwse darp [[Hierden]]. Henk Brouwer woende veule jaoren, totdat e uut de tied kwam, in [[Vierhouten]]. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse muziekgroep]] h9jfgx91y7xzmmzyw7h4r3ih1w2rwq8 0 7594 263792 257448 2013-05-05T21:31:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Ska''' is nen [[meziekstiel]] den't is ontstoan op [[Jamaika]] zo um en noabiej de [[1950-1959|joarn '50]] van n [[20e eeuw|twentigsten eeuw]], duurdet Jamaikaanse [[jazz]]spöllers t kenmoarknde jazzritme oawer de moate hen skeuwn, en dus neet mear op n tel, mear [[noapikn|noa de tel]] speuldn. == Oontstoan == De Jamaikaann lusterdn völle noar [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaansen]] [[rhythm & blues]] en jazz, wat toew oawer de hele wearld bekeand was. De Jamaikaann woln det zelf ook spöln en prebeerdn op alle meugelike maneern um t good noa te doon. Jazz hef n slag[[gitaar]] met [[stakkato]]-akkoordn recht op n tel. De Jamaikaann verskeuwn det tusken de teln in, woerduur t geheel vlotter kleunk en n gitaar better te heurn was. Dat gaf ook t walbekeande ''ska''-geluud. == Karakteristiekn duur vergeliekn == Umdet ska vake in eenn oam wörd eneumd met [[reggae]] en völle leu t verskil tusken dee twee fealik nit weett, wörd hier duur vergeliekn de peuntn op de riege zat woeran of ze te herkenn en te oonderskeaidn beent. * Umdet ska dichte biej jazz steet, wordt vuural de oole ska-nummers in [[swing]]tempo espöld. Dit wör op n doer wal aans toew as n stiel zik vearder oontwikkeldn, mear reggae kan allene mear op n [[veerkwartsmoate]] espöld wordn. * Ska hef oawer t algemeen n heugerder tempo as reggae. Reggae steet dr um bekeand det t troag en lui is. Reggae ligt tusken de 90 en 60 [[Beats per minute|BPM]] en ska tusken de 100 en de 180 BPM. * In ska zeent de [[bloazers]] nog onmeundnig belangriek. Ze hebt völle [[solo]]'s, net as in jazz, en ze kommt vake in plaatse van [[zaank]], terwiel as t bie [[reggae]] t juust um n boskop in de tekst geet en de bloazers n oonderstönden taak hebt, of mangs helemoal vort eloatn wordt. * Ska hef duurloopnde [[basgitaar]]partiejn. Det heuld in det'e lange nootn spölt, meestieds op n tel, net as in n jazz. Det neumt ze "loopnden bas". Reggae hef korte nootn in de baspartiejn, dee't fealik nen ritmiesen oard hebt, mear ook as belangriek heuwdinstremeant geeldt. * t Örgel in Reggae spölt nen tiepiesn ''bubble''; t spölt net as n gitaar en de piano noa n tel, mer vult de tuskenlignde zesteende nootn op met nog n stotterig akkoord, wat dezelfde toonn hef as t noapikakkoord, mer dan n oktaaf leger. Ska hef dit nit. == Veardere oontwikkeling == Toew dr völle Jamaikaann noar [[Verienigd Keuninkriek|Engelaand]] emigreerdn noa n Jamaikaansn [[onofhaankelik]]heaid, en ska met zik metbrachn, wör disn stiel ook in Engelaand machtig geleefd. t Sleug zo an det blaanke jongern zik, net as de Jamaikaanse immigraantn in dee tied, n kop kaal sköarn en ne nieje groepering vörmdn: [[skinheads]] (''kaalköppe''). Later wör disn groep vake met [[rechts-extremisme]] in verbaand ebrach, mear in t begin har t hier niks met te steln. In de [[1980-1989|joarn '80]] har ska duur bands as [[Madness]] en [[The Specials]] ne opleawing. Duur invlood van n aandern meziekstiel den populair was in dee tied, [[punk]], kreeg ska oet Engelaand n aander geluud; t wör n luk schöarper. Dit heetn [[2 Tone|Two Tone-ska]]. Bekeande nommers doarvan zeent ''Baggy Trousers'' en ''Nightboat To Cairo'' van Madness en ''On My Radio'' van [[The Selecter]]. Ook in Neerlaand wör Ska bekeand. Nit allene duur Engelse bands en öare hits, mer ook duur Neerlaandse bands, zo as ''Doe Maar'', dee't in de joarn '80 grote hits hadn. Ook [[Guus Meeuwis]] har ne kleaine hit met ''Verliefd zijn is veel leuker''. Aandere Neerlaandse skabands zeent o.m. ''The Upsessions'', ''Rude Rich & The High Notes'' en ''The Bouncers''. ==Bekeande Skabands en -ärtieste== *[[Tokyo Ska Paradise Orchcestra]] oet [[Japan]] *[[The Skatalites]] *[[Desmond Dekker]] *[[nThe Specials]] *[[The Heptones]] *[[Toots & the Maytals]] {{Dia|Disse bladziede is eskreeuwn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Meziekstiel]] aktglkfhp6abth23hbghlvr4iglq0zu 0 7595 292599 291441 2016-12-20T13:36:51Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Mervyn Keith Maria (Mervyn) Stegers''' ([[Fareham]], [[4 meie|4 mei]] [[1951]]) is 'nen [[Nederland]]sen politicus. Sinds 2001 is he [[borgemeister|börgemeister]] van de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Tubbargn|Tubbig]]. Stegers is lid van 't [[CDA]]. Het hef de Nederlandse en de Britse [[nationaliteit]]. Zien vader was Nederlander, zie moder was Britse. De erste joaren van zien lèven hef he ewoond in [[Engeland]]. Later is de familie verhuusd noar [[Den Helder]] en doar is het wieter op-egreuid. Veurdat Stegers börgemeister van Tubbig was ewodden, was he wetholder van financiën en van economische zaken en locobörgemeister van Den Helder. Van 1988 tot 1996 was het [[Avvekaot (beroep)|advocoat]]. Doarveur was he leraar an de [[MEAO]] in Den Helder. Mervyn Stegers is etrouwd en he hef 'ne dochter en twee zuns. {{DEFAULTSORT:Stegers, Mervyn}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:CDA Politikus]] [[Kategorie:Borgemeister]] [[Kategorie:Wetholder]] [[Kategorie:Tubbige]] pats1bw7mg8o2i3w7h1swlwnn6qq20e 0 7597 47321 2007-10-03T14:46:12Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Keunst]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Keunst]] cgipiwd187gx5flsdth2f5sguve91pe 14 7598 271839 265916 2013-12-07T00:46:03Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Architecture}} [[Kategorie:Bouwkunde]] [[Kategorie:Keunst]] 7srvzdk4ab5irqa11yo9msuxxq3ju94 0 7599 264301 257445 2013-05-06T19:47:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:GreatWallNearBeijingWinter.jpg|thumb|250px|De Chinese moere, wereldwied één van de oldste bolwarken]] Een '''bolwark''' is iets dat ebouwd is, dit kan bieveurbeeld een [[huus]], een [[mure|moere]] of een ketoorgebouw ween, mar 't kan oek een [[keunst|kunsveurwarp]] of een oldheidkundig veurwarp ween, zoas de [[China Walle|Chinese moere]] of een [[piramide]]. Een bolwark is dus eigenlijks een tasbaor iets dat deur meinsenhanen in mekaar-ezet is. [[Bouwkunde]] is een studie dee ericht is op 't technische aspect van 't ontwarpen van bolwarken. [[Architektuur|Architectuur]] is ericht op 't [[ekenomie|ekenomische]] en [[kultuur|culturele]] aspect van bolwarken. ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: ''bouwwark'' *[[Grunnegs]]: ''baauwwaark'' *[[Stellingwarfs]]: ''bouwwark'' *[[Veluws]]: **''bouwwa{{small()|a}}rk, bouwwärk **''bolwa{{small()|a}}rk, bolwärk'' ==Zee ok== *[[Bolwark (stad)]] *[[Rondeel]] {{Commonscat|Buildings}} [[Kategorie:Oost-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Bolwark]] gibpol1id696eeir70251qv7kcv96lf 0 7600 272023 264325 2013-12-09T17:31:41Z Droadnaegel 1133 iw->wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:MontreGousset001.jpg|thumb|250px|Een zakhallozie]] Een '''hallozie''' is een kleine, draagbaore [[klokke]]. Naost de [[tied]] teunen sommigen hallozies ook de [[dag]], [[daotum]], [[maond]] en [[jaor]]. Veur de [[20e eeuw]] waren de meeste hallozies zogenaamde (vest)zakhallozies of savonette (zakhallozies mit springdeksel), dee zoas de naam angeef in een (vest)zak edragen wieren. Meestentieds wanen ze veurzien van een [[Ketten (sieraod)|ketten]]. 't Hallozie mit een baand, zoda-j 't um de polze kon dragen, maken zien opmars vanof 't begin van de 20e eeuw. De naam hallozie is ofkomstig uut 't [[Frans]]; mar in 't Frans betekent hallozie gewoon een "klokke", terwiel een hallozie in 't Frans "montre" heet. ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: ''allozie'', ''horlozie'' *[[Stellingwarfs]]: ''gelosie, gelozie, orlozien'' *[[Urkers]]: ''orlozie'' *[[Veluws]]: **''{{small()|h}}allozie, {{small()|h}}orlozie'' **''tallozie'' ([[Vaossen]]) **''ollozie'' ([[Attem]]) **''lozie'' ([[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) **''polsklokje{{small()|n}}<, -klokkie{{small()|n}}, -klökkie{{small()|n}} **''klokje{{small()|n}}, -klokkie{{small()|n}}, -klökkie{{small()|n}} **''uurwark'' ([[Hall]]) [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Tied]] kbsng5cubhtkbnf373u9gt6froiq08u 0 7601 47343 2007-10-03T19:07:13Z Servien 7 [[Oostendarp]] is ewiezig naor [[Oostendorp]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Oostendorp]] 0otk64qpm5xhg7978pny7kq6dfdf3cv 0 7602 293097 264900 2017-03-04T19:19:40Z CommonsDelinker 166 [[080926_Blauwe_Stad_Gn_NL.jpg]] is vervungen deur [[20080926_Blauwe_Stad_Gn_NL.jpg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:c:COM:FR|File renamed]]: yyyymmdd wikitext text/x-wiki De '''Blaauwestad''' of '''Blaauwe Stad''' is n perjekt om in t oosten van [[pervincie|provìnzie]] [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] in t [[Oldambt (streek)|Oldambt]] boven [[Winschoot]] en [[Scheemde]] n hail gedailte onner [[woater|wotter]] lopen te loaten om doar den [[huus|hoezen]] omhin te baauwen om zo de ekonomie van t gebied te stimuleren. De eerste stukken laand binnen in [[2007]] onner wotter zet. [[Image:20080926 Blauwe Stad Gn NL.jpg|thumb|left|400px|Informoatsiezentrum Blaauwe Stad (2008)]] [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Grunnen]] brn11xrvla7z9xxyhlvsxuncd5uzuud 0 7603 290594 265386 2016-11-01T15:20:01Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Trento Campanile.jpg|thumb|250px|Een fort in in Trente]] '''Trente''' ([[Italiaans]]: '''Trento''', [[Duuts]]: '''Trient''') is de eufdstad van de [[Italië|Italiaanse]] autenome [[regio]] [[Trentino-Zuud-Tirol]] en de previnsie [[Trente (previnsie)|Trente]], in 't noorden van [[Italië]]. De stad ef zo'n 110.000 inwoners en is ok de eufdstad van de gelieknamige previnsie. De stad ef ok een goeie universiteit, wöör onder andere [[Romano Prodi]] ooit as [[hoogleraar]] in dienst was. Trente was oorspronkelijk een [[Kelten|Keltische]] stad, die later veroverd is deur de Romeinen (Tridentum). Tot 1918 was Trient een Oostenriekse stad. Nao de eerste wereldoorlog is 't an Italië egeven deur de eallieerden. Trente is beroemd vanwegen 't [[Concilie van Trente]] dät der tussen [[1545]] en [[1563]] e-ollen is. Dit [[concilie]] zette de [[contrariffermasie]] in en nam belangrieke besluten zoas 't oprichten van [[seminarie]]s, de uutgaove van een [[kattechismus]] en de verbetering van 't [[missaal]] en 't [[brevier]]. De Engelse naam veur Trente is ''Trent''. In 't Duuts heet de stad ''Trient''. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Italiën]] 9uqrnql1849mjclaukv4ztp1c2rfazr 0 7605 47394 2007-10-04T15:40:53Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Engelaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Engelaand]] gp6nrmhwppq2pmmpacpppcnq3gztj9d 0 7606 47418 2007-10-04T18:46:15Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Eerpel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Eerpel]] kl3n85jgj1cywiyihhhjrxjjfwi3nr4 10 7608 242093 200631 2012-09-10T20:36:21Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <center><div class=toccolours align=center style="width: 660px;"> [[Bestaand:Wikimedia-logo.png|25px]]&nbsp;&nbsp;<big>'''Gebruuk van disse aofbeelding is beteund'''&nbsp;&nbsp;[[Bestaand:Red_copyright.svg|25px]] In disse aofbeelding, of n onderdeel dervan, zit n offisieel logo of ontwarp van de [http://wikimediafoundation.org/wiki/Home Wikimedia Foundation]. Disse aofbeelding is bescharmp deur auteursrechten en hebben gien [[GNU-FDL|GNU-FDL-lisensie]], mer kunnen binnen Wikimedia-projekten gebruukt wörden. <small>[[Bestaand:Flag of the United Kingdom.svg|18px]] This image is copywrited by the [http://wikimediafoundation.org/wiki/Home Wikimedia Foundation] and may only be used within the Wikimedia projects.</small> </div></center><noinclude> [[Kategorie:Mallen licentie|{{PAGENAME}}]] </noinclude> rvjwsgrexl0dy1dvyjh0cjug0h9ffiy 0 7617 282003 263681 2015-05-09T15:25:44Z Gelegenheitsaccount 12491 nuu kaart wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Niederfränkisch.png|thumb|right|Nederfrankies taalgebeed (zunder t [[Zuudoost-Limbörgs]]). [[Brussel (stad)|Brössel]] is wal vanoalds Nederlaandstalig west, mar t is al veul langer tweetalig dan [[Fraans-Vlaandern]]]] t '''Nederfrankies''' is n dialektgroep met [[West-Germaanse talen|West-Germaanse]] [[Nederduuts|Nederduutse taalvariëteitn]], woar o.a. t [[Hollaans (dialekt)|Hollaands]], [[Utrechts-Alblasserweerds|Utrechts]], [[West-Vloams]], [[Oost-Vloams]], [[Zuud-Gelders]] en t [[Broabaants]] oonder valn. Nederfrankiese dialektn wördn dus vuural sprökn in t zuudn en westn van [[Nederlaand]] en in [[Vlaandern]] en in t westn van [[Duutslaand]] (in noordelik [[Rienlaand (Duutslaand)|Rienlaand]], namelik in de [[Nederrien]], in t noordn van de [[Benrather Linie]]). Ok t [[Limbörgs]], alhoowal t pas as zölfstaandige strektaal anerkend is, beheurt vuur n groot deel töt t Nederfrankies en vörmt doarvan saamn met t Zuud-Gelders en t [[Nederriens]] de [[Maas-Rienlaands]]e groep. In Duutslaand broekn ze meesttieds de term ''Südniederfränkisch'' vuur t Limbörgs en de doaran verwante dialektn in t noordelike Rienlaand, de [[Nederrien]]. In de Nederlaandse taalkunde neumt ze dizn dialektn [[Zuudoost-Nederfrankies]], dervan oetgoand dat t Nederlaandse taalgebeed in oaverwegnde moate de opvoalger is van t Nederfrankiese. Wieder mag ok t [[Afrikaans]] van [[Zuud-Afrika]] töt t Nederfrankies wördn reaknd. Oet dizn dialektgroep bint t [[Niejnederlaands]] (16e en 17e eeuw) en t [[Afrikaans]] oontwikkeld en nog later t [[Standerdnederlaans|Standaardnederlands]]. De oaldste fase wördt t [[Oaldnederfrankies]] of [[Oaldnederlaands]] neumd. De doaropvoalgnde heet [[Middelnederlaands]], mangs ok wal [[Diets]] neumd. == Oonderverdeling == * [[Indo-Uropese taolen|Indo-Europees]] ** [[Germaanse sproaken|Germaans]] *** [[West-Germaans]] **** Nederduuts ***** '''Nederfrankies''' {{SNLV}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Germaanse taol]] s4yz5bgd8ftjabh5528jk4tlb0mmvcv 0 7618 47511 2007-10-05T19:38:15Z Servien 7 [[Nederfrankisch]] is ewiezig naor [[Nederfrankies]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Nederfrankies]] lm20c7du430lowqtkbkan10cmesvyr6 0 7619 265005 203770 2013-05-09T22:21:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Grönnen koart.jpg|right|250px|thumb|Koart van Grunnen mit de Oldambtsterse noamen]] Dizze liest van '''[[Grunnegs]]e plaknoamen''' bevat per [[Grunnen (provìnzie)|Grunnegse]] gemainte de plakken, gehuchten, noaberschoppen en streken op alfabetische volgorde van de Nederlaandse noam. De plakken in t Reiderlaand ([[Oostfraislaand]]), Kölmerlaand ([[Frieslaand|Westlaauwers Fraislaand]]) en t Noordvèld (Drìnthe) worden ook nuimd. Zai ook [[Grunnegs (geogroafisch)]] veur plaknoamen en gebiedsnoamen boeten t Grunnegstoalege gebied. == Gemainte Beem == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands ! width="15%" |Ienwoner |- |[[Beem]] |Bedum |Beemster |- |[[Ellerhoezen]] |Ellerhuizen |Ellerhoezer |- |Keunenslege |Koningslaagte |Keunensleegster |- |Mìnkeweer |Menkeweer |Mìnkeweerster |- |Noordwôlde |Noordwolde |Noordwôlster |- |Onderndaam |Onderdendam |Onderndaamster |- |Rowôlde |Rodewolt |Rowôlster |- |Sunt Annerhoeskes |Sint-Annerhuisjes |Sunt Annerhoesker |- |Ter Loan |Ter Laan |Ter Loanster |- |Diekshörn |Westerdijkshorn |Diekshörnster |- |Wilmstreek |Willemstreek |Wilmstreeker |- |Zuudwôlde |Zuidwolde |Zuudwôlster |} == Gemainte Bellingwedde == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands ! width="15%" |Ienwoner |- |Bennewôld |Bellingwolde |Bennewôlster |- |Blijham |Blijham |Blijhamster |- |n Ham |Den Ham |Hamster |- |Lutje Olse |Klein-Ulsda |Lutje Olsder |- |De Moor |Morige |Moringer |- |Olschaanze |Oude Schans |Olschaanster |- |Reiderbrog |Rhederbrug |Reiderbrogster |- |Reidervèld |Rhederveld |Reidervèlder |- |Velerveen |Veelerveen |Velerveenster |- |Vraiskelo |Vriescheloo |Vraiskeloër |- |Wedde |Wedde |Wedder |- |Wedderhaaide |Wedderheide |Wedderhaaider |- |Wedderveer |Wedderveer |Wedderveerster |} == Gemainte n Daam == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands ! width="15%" |Ienwoner |- |n Daam |Appingedam |Daamster |- |Garreweer |Garreweer |Garreweerster |- |Jukwerd |Jukwerd |Jukwerder |- |Laskwerd |Laskwerd |Lakswerder |- |Maarzum |Marsum |Maarzumer |- |Ool |Oling |Olinger |- |Opwerd |Opwierde |Opwerder |- |Solwerd |Solwerd |Solwerder |- |Tjamsweer |Tjamsweer |Tjamsweerster |} == Gemainte Delfziel == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands ! width="15%" |Ienwoner |- |Baaierm |Bierum |Baaiermer |- |Biezum |Biessum |Biezumer |- |Börgsweer |Borgsweer |Börgsweerster |- |Delfziel |Delfzijl |(Delf)zielster |- |Faarmsom |Farmsum |Faarmsommer |- |Glìns |Godlinze |Glìnzer |- |Heefske |Heveskes |Heefsker |- |Holwerd, Holwier |Holwierde |Holwerder, Holwierder |- |Kraiwerd |Krewerd |Kraaiwerder |- |Lalleweer |Lalleweer |Lalleweerster |- |Lösdörp |Losdorp |Lösdörpster |- |Mijhoezen |Meedhuizen |Mijhoezer |- |Naansum |Nansum |Naansumer |- |Oterdum |Oterdum |Oterdumster |- |Polen |Polen |Polener |- |Spiek |Spijk |Spieker |- |Termunten |Termunten |Termunter |- |Termunterziel |Termunterzijl |Termunterzielster |- |Oetwerd, Oetwier |Uitwierde |Oetwerder, Oetwierder |- |Woagenbörg |Wagenborgen |Woagenbörger |- |Waaiwerd |Weiwerd |Waaiwerder |- |Woldendörp |Woldendorp |Woldendörpster |} == Gemainte Emsmond/ Emslaand == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands ! width="15%" |Ienwoner |- |Emshoaven |Eemshaven |Emshoavener |- |Brijdte |Breede |Brijdtster |- |Doodstil |Doodstil |Doodstilster |- |Eppenhoezen |Eppenhuizen |Eppenhoezer |- |Hefwaal |Hefswal |Hefwaalster |- |Kannes |Kantens |Kanster |- |Kottershörn |Katershorn |Kottershörnster |- |Keunensoort |Koningsoord |Keunensoorster |- |t Lege van de Weeg |'t Lage van de weg |Weegster |- |Polderziel |Noordpolderzijl |Polderzielster |- |Noordpolder |Noordpolder |Noordpolster |- |Olleziel |Oldenzijl |Ollezielster |- |Oldörp |Oldorp |Oldörpster |- |Oostìnd |Oosteinde |Oostìnder |- |Oosternijlaand |Oosternieland |Oosternijlaandster |- |Olschip |Oudeschip |Olschipper |- |Paapsttil |Paapstil |Paapsttilster |- |Roschoul |Roodeschool |Roschoulster |- |Röttem (oetsproak: ''[rö'm]'') |Rottum |Röttemer |- |Röttemeroog, Oog |Rottumeroog |Ooger |- |Röttemerploat, Ploat |Rottumerplaat |Ploater |- |Staarthoezen |Startenhuizen |Staarthoezer |- |t Saand |Simonszand |Saandster |- |Stitswerd |Stitswerd |Stitswerder |- |Oethoezen |Uithuizen |Oethoezer |- |Mij |Uithuizermeeden |Mijster |- |Oskerd |Usquert |Oskwerder |- |Vallum |Valom |Vallumer |- |Wadwerd |Wadwerd |Wadwerder |- |Waarvum |Warffum |Waarvumer |- |Saandeweer |Zandeweer |Saandeweerster |- |Zeuvenhoezen |Zevenhuizen |Zeuvenhoezer |} == Gemainte Grotegast == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands ! width="15%" |Ienwoner |- |Doezum |Doezum |Doezumer |- |t Voan |Faan |Voanster |- |Grotegast |Grootegast |Grotegaster |- |Kornhörn |Kornhorn |Kornhörnster |- |Kuzum |Kuzemer |Kuzumer |- |Kuzumerbaalk |Kuzemerbalk |Kuzumerbaalkster |- |Lutjegast |Lutjegast |Lutjegaster |- |Nijkìrk |Niekerk |Nijkìrkster |- |Olkìrk |Oldekerk |Olkìrkster |- |De Penne |Opende |Penster |- |Pijbosk |Peebos |Pijbosker |- |Seballeboeren |Sebaldeburen |Seballeboerster |- |De Snipperij |De Snipperij |Snippijster |} == Gemainte Grunnen == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands ! width="15%" |Ienwoner |- |Dörkwerd |Dorkwerd |Dörkwerder |- |Engelbert |Engelbert |Engelberder |- |Euvelgunne |Euvelgunne |Euvelgunner |- |Grunnen, Stad |Groningen |Stadjeder |- |Hoogkìrk |Hoogkerk |Hoogkìrkster |- |Leegkìrk |Leegkerk |Leegkìrkster |- |Middelbert |Middelbert |Middelberder |- |Noorddiek |Noorddijk |Noorddiekster |- |Noorderhoogbrog |Noorderhoogebrug |Noorderhoogbrogster |- |Oosterhoogbrog |Oosterhoogebrug |Oosterhoogbrogster |- |Rodehoan |Roodehaan |Rodehoanster |- |Roeskerbrog |Ruischerbrug |Roeskerbrogster |- |Sloaperstil |Slaperstil |Sloaperstilster |- |Vaaierverloat |Vierverlaten |Vaaierverloatster |} == Gemainte Hoaren == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands ! width="15%" |Ienwoner |- |Essen |Essen |Essener |- |Glìm |Glimmen |Glìmster |- |Hoaren |Haren |Hoarener, Hoornse (v) |- |Hoarendermeulen |Harendermolen |Meulster |- |Noordloaren |Noordlaren |Noordloarder |- |Onnen |Onnen |Onster |- |Potterwôld |Paterswolde |Potterwôlster |} == Gemainte Hoogzaand-Sapmeer == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands ! width="15%" |Ienwoner |- |Aachterdaip |Achterdiep |Aachterdaipster |- |Börkomnij |Borgercompagnie |Börkomnijster |- |Börgweeg |Borgweg |Börgsweegster |- |Foksham |Foxham |Fokshamster |- |Foksel |Foxhol |Fokselster |- |Fokselsterbosk |Foxholsterbosch |Bosker |- |Hoogzaand |Hoogezand |Hoogezaandster |- |Joagerswiek |Jagerswijk |Joagerwieker |- |Kaalkwiek |Kalkwijk |Kaalkwieker |- |Kiel |Kiel-Windeweer |Kielster |- |Klainmeer |Kleinemeer |Klainmeerde |- |Wôlde |Kropswolde |Wôlster |- |Lula |Lula |Luler |- |Houke |Martenshoek |Houkster |- |Meerwiek |Meerwijck |Meerwiekster |- |Nij Komnij |Nieuwe Compagnie |Nij Komnijster |- |Sapmeer |Sappemeer |Sapmeerder |- |Tripskomnij |Tripscompagnie |Tripskomnijster |- |Wotterhuzen |Waterhuizen |Wotterhuzer |- |Westerbrouk |Westerbroek |Westerbroukster |- |Baarge |Wolfsbarge |Baargster |} == Gemainte Knoal == '''Let op:''' Ceresdörp wordt ien t Grunnegs mit n C schreven, omreden dit n noam van n Reumse godin is. {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands ! width="15%" |Ienwoner |- |Baarloag |Barlage |Barloager |- |Blaiksloag |Blekslage |Blaiksloager |- |Broambaarg |Braamberg |Broambaargster |- |Ceresdörp |Ceresdorp |Ceresdörpster |- |Höchte |Höchte |Höchster |- |Hoalte |Holte |Hoalter |- |Horsten |Horsten |Horster |- |Kopstukken |Kopstukken |Kopstukker |- |Muzzel |Mussel |Muzzelder |- |Muzzelknoal ([[Westerwoolds|WEV]]: Muskenoal) |Musselkanaal |Muzzelknoalster |- |Onswedde ([[Westerwoolds]]e oetsproak: oenswEdde) |Onstwedde |Onswedder |- |Ompiesbaarg |Oomsberg |Ompiesbaarger |- |De Smilke |Smeerling |Smilker |- |Knoal |Stadskanaal |Knoalster |- |Steernbörg |Sterenborg |Steernbörger |- |Maarsen |Ter Maarsch |Maarser |- |Ter Wuppen |Ter Wupping |Wuppender |- |Veenhuzen |Veenhuizen |Veenhuzer |- |Vledderhuzen |Vledderhuizen |Vledderhuzer |- |Vledderveen |Vledderveen |Vledderveenster |- |Vossebaarg |Vosseberg |Vossebaarger |- |Weskenhoezen |Wessinghuizen |Weskenhuzener |} == Gemainte De Lieke == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands ! width="15%" |Ienwoner |- |Daipswaal |Diepswal |Daipswaalster |- |Aimentil |Enumatil |Aimentilster |- |Lepterd |Lettelbert |Lepterder |- |De Lieke, Leek |Leek |Liekster, Leekster |- |Midwôlde |Midwolde |Midwôlster |- |Oostwôld |Oostwold |Oostwôlster |- |Tolbert |Tolbert |Tolberder |- |Zeuvenhuzen |Zevenhuizen |Zeuvenhuzener |} == Gemainte Loppersom == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands ! width="15%" |Ienwoner |- |Aikwerd |Eekwerd |Aikwerder |- |Aikwerderdraai |Eekwerderdraai |Draaister |- |Ainum |Eenum |Ainumer |- |Froamklap |Fraamklap |Froamklapster |- |Garrelsweer |Garrelsweer |Garrelsweerster |- |Gaasthoezen |Garsthuizen |Gaasthoezer |- |Houksmeer |Hoeksmeer |Houksmeerder |- |Hondert |Honderd |Hondertster |- |Hoezen |Huizinge |Hoezener |- |Kolle |Kolhol |Kolster |- |Leerms |Leermens |Leermster |- |Loppersom |Loppersum |Lopster |- |Lutjeriep |Lutjerijp |Lutjeriepster |- |Lutjewijtwerd |Lutjewijtwerd |Lutjewijtwerder |- |Mijrum |Merum |Mijrumer |- |Middelstom |Middelstum |Middelstomster |- |Oostwijtwerd |Oosterwijtwerd |Oostwijtwerder |- |Staartenhoezen |Startenhuizen |Staartenhoezener |- |Stedum |Stedum |Stedumer |- |Störk |Stork |Störker |- |Toornwerd |Toornwerd |Toornwerder |- |Westeremden |Westeremden |Westeremder |- |Westwijtwerd |Westerwijtwerd |Westerwijtwerder |- |Wirdum |Wirdum |Wirdumer |- |Wirdumerdraai |Wirdumerdraai |Wirdumerdraaister |- |t Saand |'t Zandt |Saandster |- |Zeeriep |Zeerijp |(Zee)ziepster |- |Zieldiek |Zijldijk |Zieldiekster |} == Gemainte Marne == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands ! width="15%" |Ienwoner |- |Bökkum |Bokum |Bökkemer |- |Brouk |Broek |Broukster |- |Daauwen |Douwen |Daauwender |- |Ainrom |Eenrum |Ainrommer |- |Aiwerd |Ewer |Aiwerder |- |Griesloot |Grijssloot |Grieslootster |- |Groot Moarslag |Groot Maarslag |Groot Moarslagster |- |Hörnhoezen |Hornhuizen |Hörnhoezer |- |Haauwerziel |Houwerzijl |Haauwerzielster |- |Koakhörn |Kaakhorn |Koakhörnster |- |Lutje Hoeskes |Kleine Huisjes |Lutje Hoesker |- |Lutje Moarslag |Klein Maarslag |Lutje Moarslagster |- |Kloosterboeren |Kloosterburen |Kloosterboerster |- |Kroesweeg |Kruisweg |Kroesweegster |- |Laauwersoog |Lauwersoog |Laauwersooger |- |Lains |Leens |Lainster |- |Mìnskeweer |Mensingeweer |Mìnskeweer |- |Meulenrieg |Molenrij |Meulenriegster |- |Nijkìrk |Niekerk |Nijkìrkster |- |Oldendiek |Oudedijk |Oldendiekster |- |Paiterboeren |Pieterburen |Paiderboerster |- |Rodehoan |Roodehaan |Rodehoanster |- |Schaauwerziel |Schouwerzijl |Schaauwerzielster |- |Stört |Stort |Störter |- |Ollerom |Ulrum |Ollerommer |- |Vaaierhoezen |Vierhuizen |Vaaierhoezer |- |Vledörp |Vliedorp |Vledörpster |- |Waarfhoezen |Warfhuizen |Waarfhoezer |- |Wij |Wehe-den Hoorn |Wijmer, Wijster |- |Nijlaand |Westernieland |Nijlaanster |- |Wierhoezen |Wierhuizen |Wierhoezer |- |Zoltkamp |Zoutkamp |Zoltkamper |- |Zoerdiek |Zuurdijk |Zoerdiekster |} == Gemainte Menterwôlde == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands ! width="15%" |Ienwoner |- |Beneden Veensloot |Beneden Veensloot |Beneden Veenslootster |- |Börkomnij |Borgercompagnie |Börkomnijster |- |Boven Veensloot |Boven Veensloot |Boven Veenslootster |- |Korengaarst |Korengarst |Korengaarster |- |Maaiden |Meeden |Maaidener |- |Muntendaam |Muntendam |Muntendamer |- |Noordbrouk |Noordbroek |Noordbroukster |- |Spitsbaargen |Spitsbergen |Spitsbaargster |- |Stötshörn |Stootshorn |Stötshörnster |- |Tripskomnij |Tripscompagnie |Tripskomnijster |- |Tuzzenlougen |Tusschenloegen |Tuzzenlougster |- |Tuzzenklap |Tussenklappen |Tuzzenklapster |- |Uterboeren |Uiterburen |Uterboerster |- |Zuudbrouk |Zuidbroek |Zuudbrouk |} == Gemainte Moarum == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands ! width="15%" |Ienwoner |- |Boerakker |Boerakker |Boerakkerder |- |Jonkersvoart |Jonkersvaart |Jonkersvoarder |- |Luukswôlde |Lucaswolde |Luukswôlster |- |Moarum |Marum |Moarumer |- |(De) Nijbert |Niebert |Nijberder |- |Noordwiek |Noordwijk |Noordwiekster |- |Nuus |Nuis |Nuuster |- |De Wilp |De Wilp |Wilpster |} == Gemainte De Pekel == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands ! width="15%" |Ienwoner |- |Aalteveer |Alteveer |Aalterveerster |- |Boven Pekel |Boven Pekela |Boven Pekelder |- |Bronsveen |Bronsveen |Bronsveenster |- |Hoetmansmeer |Hoetmansmeer |Hoetmansweer |- |Nijpekel |Nieuwe Pekela |Nijpekelder |- |Olpekel |Oude Pekela |Olpekelder |} == Gemainte Reiderlaand == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands ! width="15%" |Ienwoner |- |Beerte |Beerta |Beerster |- |Beersterhogen |Beersterhoogen |Beersterghoger |- |Bonerschaanze |Booneschans |Bonerschaanster |- |Drijbörg |Drieborg |Drijbörgster |- |Aikamp |Ekamp |Aikamper |- |Finnewôld |Finsterwolde |Finnewôlster |- |Finnewôlsterhammerk |Finsterwolderhamrik |Finnewôlsterhammerkster |- |Gaanzendiek |Ganzedijk |Gaanzediekster |- |Goldhörn |Goldhoorn |Goldhörnster |- |Hamdiek |Hamdijk |Hamdiekster |- |Hongerge Wolf |Hongerige Wolf |Hongerge Wolfster |- |Kostverloor |Kostverloren |Kostverloorster |- |Krom Elboog |Kromme-Elleboog |Krom Elboogster |- |Hörn |Nieuw-Beerta |Hörnster |- |(Nij) Schaanze |Nieuweschans |Schaanster |- |Nij Stoatenziel |Nieuwe Statenzijl |Nij Stoatenzielster |- |Old Stoatenziel |Oude Statenzijl |Old Stoatenzielster |- |Oldendiek |Oudedijk |Oldendiekster |- |Oldenziel |Oudezijl |Oldenzielster |- |Olse |Ulsda |Olsder |} == Gemainte Scheemde == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands ! width="15%" |Ienwoner |- |Bikkershörn |Bikkershorn |Bikkershörnste |- |Bovenstreek |Bovenstreek |Bovenstreeker |- |Aikamp |Ekamp |Aikampster |- |Kloosterholt |Heiligerlee |Kloosterholtster |- |Meerlaand |Meerland |Meerlaandster |- |Midwôlde |Midwolda |Midwôlster |- |Noapels |Napels |Noapelder |- |Nijsoort |Niesoord |Nijsoortster |- |Scheemterhammerk |Nieuw-Scheemda |Scheemterhammerkster |- |t Hammerk |Nieuwolda |Hammerkster |- |Oostwolmerhammerk |Nieuwolda-Oost |Oostwolmerhammerkster |- |Oostwôld |Oostwold |Oostwôlmer |- |Scheemde |Scheemda |Scheemter |- |Scheemderswoag |Scheemderzwaag |Scheemterswoagster |- |Troanendal |Tranendal |Troandalster |- |t Woar |'t Waar |Woarster |- |Westerlij |Westerlee |Westerlijster |} == Gemainte Slochter == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands ! width="15%" |Ienwoner |- |Blokkum |Blokum |Blokkumer |- |Denmaark |Denemarken |Denmaarkster |- |Vroombosk |Froombosch |Vroombosker |- |Goarlaand |Gaarland |Goarlaandster |- |Haarkstee |Harkstede |Haarksteder |- |Haidenschop |Heidenschap |Haidenschopster |- |Hellum |Hellum |Hellumer |- |Kolm, Kolham |Kolham |Kolmster, Kolhamster |- |Legelaand |Lageland |Legelaandster |- |Luddeweer |Luddeweer |Luddeweerster |- |Oversche |Overschild |Overscheester |- |De Paauwen |De Paauwen |Paauwster |- |Roeten |Ruiten |Roetender |- |Schoaphok |Schaaphok |Schoaphokster |- |Schaarmer |Scharmer |Schaarmer |- |Schewôld |Schildwolde |Schewôlster |- |Sibboeren |Siddeburen |Siddeboerster |- |Slochter |Slochteren |Slochter |- |Staindam |Steendam |Staindammer |- |Tjuggum |Tjuchem |Tjuggemer |- |Wilderhoof |Wilderhof |Wilderhoofster |- |Woldbloum |Woudbloem |Woldbloumster |} == Gemainte Tin Boer == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands ! width="15%" |Ienwoner |- |Taisner Hammerk |Achter-Thesinge |Taisner Hammerkster |- |Gaarmerwôlde |Garmerwolde |Gaarmerwôlster |- |Kröddeboeren |Kröddeburen |Kröddeboerster |- |Lellens |Lellens |Lellenster |- |Lutje Auwerd, Sunt Anne |Sint-Annen |Lutje Auwerder |- |Tin Boer |Ten Boer |Boerster |- |Tin Post |Ten Post |Poster |- |Taisn |Thesinge |Taisner |- |Winneweer |Winneweer |Winneweerster |- |Wittewierum |Wittewierum |Wittewierumer |- |Woltersom |Woltersum |Woltersommer |} == Gemainte Veendam == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands |- |Boarevèld |Bareveld |- |Börkomnij |Borgercompagnie |- |Kibbelgoarn |Kibbelgaarn |- |Kört Akkers |Korte Akkers |- |Nummer Dartien |Numero Dertien |- |Ommelanderwiek |Ommelanderwijk |- |Tripskomnij |Tripscompagnie |- |Veendam |Veendam |- |Westerdaipsterdalen |Westerdiepsterdallen |- |Wildevank |Wildervank |- |Dalen |Wildervanksterdallen |- |Zuudwenden |Zuidwending |} == Gemainte Vlagtwedde == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands |- |Oabeltjeshuus |Abeltjeshuis |- |Agodörp |Agodorp |- |Bakovensmaai |Bakovensmee |- |Barenfleer |Barnflair |- |Börgertaange |Borgertange |- |Börgervèld |Borgerveld |- |Boertaang(e) |Bourtange |- |De Brail |De Bruil |- |Börgermeester Beinsdörp |Burgemeester Beinsdorp |- |Ellersk(en)hoezen |Ellersinghuizen |- |Haibrecht |Hebrecht |- |Hoanetaange |Hanetange |- |Haarpel |Harpel |- |Hassebaarg |Hasseberg |- |Jipsenboermuzel |Jipsingboermussel |- |Jipsenboertaange |Jipsingboertange |- |Jipsenhoezen |Jipsinghuizen |- |Laaude |Laude |- |Laaudemaarke |Laudermarke |- |Laauderbeetse |Lauderbeetse |- |Laauderswaarteveen |Lauderzwarteveen |- |Laimdôbben |Leemdobben |- |De Moaten (gain inslikken van -en) |De Maten |- |Munnekemoor |Munnekemoer |- |Overdiek |Over de Dijk |- |Overdaip |Overdiep |- |Pallert |Pallert |- |Plaggebörg |Plaggenborg |- |Poldert |Poldert |- |Rennebörg |Renneborg |- |Reidervèld |Rhederveld |- |Riesdam |Rijsdam |- |Roeloag |Roelage |- |t Schot |'t Schot |- |Zèlng |Sellingen |- |De Beetse |Sellingerbeetse |- |Zèlngerswaarteveen |Sellingerzwarteveen |- |De Slegge |Slegge |- |Stakenbörg |Stakenborg |- |Stöbben |Stobben |- |Troapel |Ter Apel |- |Troapelknoal |Ter Apelkanaal |- |Ter Börg |Ter Borg |- |Ter Hoar |Ter Haar |- |Ter Walsloag |Ter Walslage |- |Ter Wisk |Ter Wisch |- |Vele |Veele |- |Veerste Veldhoes |Veerste Veldhuis |- |Vlagtwedde |Vlagtwedde |- |Vlagtwedder-Baarloag |Vlagtwedder-Barlage |- |Vlagtwedder-Veldhoes |Vlagtwedder-Veldhuis |- |Weinde |Weende |- |Weindermaarke |Weenderveld |- |Weite |Weite |- |Weskentaange |Wessingtange |- |Wollenhoezen |Wollinghuizen |- |Wollenboermaarke |Wollingboermarke |- |Saandbaarg |Zandberg |- |Zuudvèld |Zuidveld |} == Gemainte Wìnschoot == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands |- |Wìnschoot |Winschoten |} == Gemainte Wìnzum == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands |- |Abbeweer |Abbeweer |- |Oadörp |Adorp |- |Auwerderziel |Aduarderzijl |- |Allenhoezen |Alinghuizen |- |Allersma |Allersma |- |Antam |Antum |- |Aarwerd |Arwerd |- |Bavvelt |Baflo |- |Bellenweer |Bellingeweer |- |Beeswerd |Beswerd |- |Bolshoezen |Bolshuizen |- |Dingum |De Dingen |- |n Aandel |Den Andel |- |Duusterwinkel |Duisterwinkel |- |Eernsum |Ernstheem |- |Aizen |Ezinge |- |Fiwwerd |Feerwerd |- |Garnwerd |Garnwerd |- |Groot Wetsen |Groot Wetsinge |- |Hammelaand |Hammeland |- |Haardeweer |Hardeweer |- |Hazzens |Harssens |- |Hekkum |Hekkum |- |t Schoor |Het Schoor |- |Hiddenziel |Hiddingezijl |- |Lutke Garnwerd |Klein Garnwerd |- |Lutke Wetsen |Klein Wetsinge |- |Krassum |Krassum |- |Lutke Marne |Lutje Marne |- |Lutke Soaksum |Lutje Saaksum |- |Moarhoezen |Maarhuizen |- |Obergum |Obergum |- |Oldenziel |Oldenzijl |- |Oostum |Oostum |- |De Roaken |De Raken |- |Roanum |Ranum |- |Raskert |Rasquert |- |Soaksumhoezen |Saaxumhuizen |- |Saauwerd |Sauwerd |- |Schaphaals |Schapehals |- |Schaphaalsterziel |Schaphalsterzijl |- |De Schifpot |Schifpot |- |Schillegeham |Schilligeham |- |Stuttum |Suttum |- |Toekenbosk |Takkebos |- |Tium |Tijum |- |Tinaaln |Tinallinge |- |Vaalkum |Valkum |- |De Vennen |De Vennen |- |Wierum |Wierum |- |Wierummerschaauw |Wierumerschouw |- |t Wildvèld |'t Wildeveld |} == Gemainte Zuudhörn == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands |- |Aalsum |Aalsum |- |Auwerd |Aduard |- |Baalmhoezen |Balmahuizen |- |Baarnwerd |Barnwerd |- |Briltil |Briltil |- |De Kampen |De Kampen |- |De Povvert |De Poffert |- |De Roegwoard |De Ruigewaard |- |n Ham |Den Ham |- |n Hörn |Den Horn |- |Daipswaal |Diepswal |- |Elektra |Electra |- |Englum |Englum |- |Fraansum |Fransum |- |Fritum |Frytum |- |Gaaikemadiek |Gaaikemadijk |- |Gaaikemaweer |Gaaikemaweer |- |Gaarkeuken |Gaarkeuken |- |Gruupskìrk |Grijpskerk |- |Hereburen |Heereburen |- |t Hörnke |'t Hoekje |- |Hoogmeden |Hoogemeeden |- |Ikum |Ikum |- |Kenwerd |Kenwerd |- |Kievitsburen |Kievitsburen |- |Kommerziel |Kommerzijl |- |Korhörn |Korhorn |- |Legemeden |Lagemeeden |- |Lammerburen |Lammerburen |- |Laauwerziel |Lauwerzijl |- |Nijehoof |Niehove |- |Nijklap |Nieuwklap |- |Nijziel |Niezijl |- |Noordburen |Noorderburen |- |Noordhörn |Noordhorn |- |Noordhörnergo |Noordhornerga |- |Noordhörnertolhek |Noordhornertolhek |- |Okswerd |Okswerd |- |Ollehoof |Oldehove |- |Pama |Pama |- |Pieterziel |Pieterzijl |- |t Roegsaand |Ruigezand |- |Soaksum |Saaksum |- |Selwerd |Selwerd |- |Spanjoardsdiek |Spanjaardsdijk |- |Staintil |Steentil |- |Viskvliet |Visvliet |- |Wierummerschaauw |Wierumerschouw |} == Gemainte Bonnen (Ofr) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Duuts |- |Beune |Boen |- |Bonnen |Bunde |- |Bonnerhaaide |Bunderhee |- |Bonnerhammerk |Bunderhammrich |- |Ditsummerhammerk |Ditzumerhammrich |- |Ditsummerverloat |Ditzumerverlaat |- |Dollert |Dollart |- |Heinitzpolder |Heinitzpolder |- |Knoalpolder |Kanalpolder |- |Laandschopspolder |Landschaftspolder |- |Waimer |Wymeer |} == Gemainte Jemmen (Ofr) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Duuts |- |Baimerwôlde |Böhmerwold |- |Kritsum |Critzum |- |Ditsum |Ditzum |- |Hatsum |Hatzum |- |Holtgast |Holtgaste |- |Jemmen |Jemgum |- |Marriekoor |Marienchor |- |Midlum |Midlum |- |Nijdörp |Nendorp |- |Oldendörp |Oldendorp |- |Pogum |Pogum |} == Gemainte Wainer (Ofr) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Duuts |- |Schootweeg |Beschotenweg |- |Dele |Diele |- |Hoalte |Halte |- |Holthoezen |Holthusen |- |Kìrkbörgum |Kirchborgum |- |Meulenwaarf |Möhlenwarf |- |Stoapelmoor |Stapelmoor |- |Sunt Joriswôld |Sankt Georgiwold |- |Velloag |Vellage |- |Wainer |Weener |- |Wainermoor |Weenermoor |} == Gemainte Leer tin westen van de Ems (Ofr) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Duuts |- |Bennegum |Bingum |} == Gemainte Kölmerlaand (Frl) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Frais |- |Boerum |Boerum |- |Veenklooster |Feankleaster |- |Kölm |Kollum |- |Kölmerswoag |Kollumersweach |- |Lutjewôlde |Lytsewâld |- |Muntjeziel |Muntsjesyl |- |Oldwolde |Aldwâld |- |De Pomp |De Pomp |- |Swoagerbosk |Sweagerbosk |- |De Triem |De Trieme |- |Warfstermeul |Warfstermûne |- |Westergaist |Westergeast |} == Veurm. gemainte Roden (Drt) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands |- |Alteveer |Alteveer |- |Foxwôld |Foxwolde |- |Lutjewôlde |Leutingewolde |- |Laiver |Lieveren |- |Nijtap |Nietap |- |Ronerhammerk |Nieuw-Roden |- |Roon |Roden |- |Roneres |Roderesch |- |Roderwôld |Roderwolde |- |Stainbaargen |Steenbergen |} == Veurm. gemeinte Paais (Drt) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands |- |Aalten |Altena |- |Paais |Peize |- |Paaizermoa |Peizermade |- |Paaizerwôld |Peizerwold |- |Winne |Winde |} == Veurm. gemainte Potterwôld (Drt) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands |- |Eel |Eelde |- |Elerwôld |Eelderwolde |- |Potterwôld |Paterswolde |} == Veurm. gemainte Zuudloaren (Drt) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs ! width="15%" |Nederlaands |- |De Groeve |De Groeve |- |Midloarn |Midlaren |- |Zuudloarn |Zuidlaren |- |Zuudloarderveen |Zuidlaarderveen |} == Zai ook == *[[Grunnegs (geogroafisch)]] *[[Nedersaksische plaatsnamen]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnegs]] [[Kategorie:Grunnen]] 34kgfh39q8gfu9yzb4xdz8k7bp4287h 0 7620 47585 2007-10-06T17:14:10Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Schem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Schem]] 5z7cf041lztxmvirq7k38pdsbbz3qbo 0 7621 267757 267744 2013-05-13T16:31:32Z Droadnaegel 1133 op wikidata derbi'j ezat, dus interwikies könt deroet wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Close up grapes.jpg|thumb|right|250px|Rooie droeven]] De '''droeve''' is de [[vruch]]t van de '''wienstokke''' ([[Latien]]: ''Vitis''). Droeven kunnen rauw egeten wörden, of verwarkt wörden in bieveurbeeld: [[schem|jam]], [[droevensap]], [[droevenpitteneulie]], [[wien]] of aandere dingen. Droeven greuien in trossen van 6 tot 300, en kunnen zwart, blauw, gold, greun, paors, rood, roze, bruun, parzik of wit van kleur ween. De witte droeven stammen van de rooie droeven of, mar deur veraanderingen in twee regelerende genen is de anmaak van [[anthocyaan]] stop-ezet, dee derveur zörg dat de droeven neet meer rood/paors wörden. De bleuitied van droeven is meestentieds van begin [[mei]] tot en mit 't einde van de maond [[juni]]. De pitte van de droeve bevat [[procyanidine]], dat as een starke [[antioxidant]] warkt. De pitte en 't velletjen bin ook een goeie bron van de antioxidant [[resveratrol]]. Lanen mit 't grootste oppervlakte [[wingerd]]s bin: [[Spanje]], [[Frankriek]], [[Italië]], [[Turkije]], [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]], [[Iran]], [[Roemenië]], [[Portugal]], [[Argentinië]] en [[Australi'je (land)|Australië]]. Een aander bekend predukt dat emaakt wördt van droeven is de [[rezien]]. ==Soorten== *''Vitis vinifera'', de belangriekste Europese droevensoorte dee gebruukt wördt veur 't maken van wien. *''Vitis labrusca'', ofkomstig uut Noord-Amerika. 't Wördt veurnamelijk gebruukt as tafeldroeve en soms ook um [[wien]] van te maken. Disse droeve kump van oorsprong veur in 't osen van de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigde Staoten van Amerika]] en [[Kannede|Kanneda]]. *''Vitis riparia'', een wilde droevensoorte uut [[Noord-Amerika]], wördt soms gebruukt bie 't maken van wien of [[schem|jam]]. Disse droevensoorte kump van oorsprong veur in 't osen van Amerika en in 't noorden van [[Québec (perveensie)|Québec]]. *''Vitis rotundifolia'', wördt veural gebruukt in jams en wienen. Kump van oorsprong veur in 't zuudosen van Amerika, vanof [[Delaware]] tot an de [[Golf van Mexico]]. *''Vitis aestivalis'', zoemerwien, de soorte 'Norton' wördt veural gebruukt veur 't maken van wien. Kump van oorsprong veur in 't osen van Amerika. *''Vitis vulpina'', een Amerikaanse droevensoorte. *''Vitis amurensis'', de belangriekste Aziatische droevensoorte. *''Vitis californica'' is belangriek veur de Californische wienindustrie, vanwegen zien weerstaand tegen de wienluze, en is kan goed tegen een koel klimaot. Der bestaon ook hybriden, kruzingen tussen ''Vitis vinifera'' en ''Vitis labrusca'' dee ook gebruukt wörden veur 't maken van wien. ==Inholdstoffen== {| class="prettytable" ! colspan="8" | 100 g droeven bevatten: |- | [[Kallerie|Kcal]] || [[Joule|Kjoule]] || [[woater|Waoter]] || [[Vet]] || [[Kalium]] || [[Calcium]] || [[Magnesium]] || [[Vitemine C]] |- align="center" | 67–71 || 286–297 || 81 g || 0,5 g || 192 mg || 18 mg || 9 mg ||4 mg |} {| class="prettytable" ! colspan="4" | Anbeveulen dagelijkse hoeveulheid bie volwassenen 100g |- | [[Kalium]] || [[Calcium]] || [[Magnesium]] || [[Vitemine C]] |- align="center" | 9% || 2% || 3% || 5% |} ==[[Nedersaksisch]]== *[[Drèents]]: ''droef'' of ''droeve'' *[[Grunnegs]]: ''droef'', ''droeve'' (oetsproken as [droewe]) *[[Stellingwarfs]]: ''droeve'' *[[Veluws]]: ''druuf'', ''druve'' of ''droeve'' ==Zie ook== *[[Wien]] *[[Wingerd]] {{Commonscat|Grapes}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Elburgs]]}} [[Kategorie:Oost-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Vruch]] 0sftf90bcsuzemdmpe00py4bvio3arz 0 7623 47589 47588 2007-10-06T19:38:44Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Droeve]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Droeve]] q3mm80kxrzh1n318m7fdstjqmbptj1h 8 7624 47601 2007-10-06T21:33:03Z Servien 7 Nieje pagina: Gien tekse. wikitext text/x-wiki Gien tekse. ibrez0r2j7bxskxgo5dt6hd5y3cwi4p 8 7638 47616 2007-10-06T21:46:33Z Servien 7 Nieje pagina: Je kunnen gebrukers toevoegen an $1. wikitext text/x-wiki Je kunnen gebrukers toevoegen an $1. ttu0e5dwbwhoa7e95jmzg22ruycen09 8 7639 47617 2007-10-06T21:47:20Z Servien 7 Nieje pagina: Je kunnen gien gebrukersrechen veraanderen. wikitext text/x-wiki Je kunnen gien gebrukersrechen veraanderen. 5unss3rjhn0q2ceop2qumh6ct4fdhiv 8 7640 47618 2007-10-06T21:48:30Z Servien 7 Nieje pagina: Je kunnen gebrukers vorthaolen uut $1. wikitext text/x-wiki Je kunnen gebrukers vorthaolen uut $1. 9eqmfr47seygwgq57cto6u5fwo3qpi1 0 7643 265260 257716 2013-05-09T23:24:40Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Churchwarfhuizen.JPG|thumb|200px|Kluuskìrk van Waarfhoezen]] '''Waarfhoezen''' ([[Nederlaands]]: ''Warfhuizen'') is ain dörp ien noorden van [[Nederlaand]]se prevìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. t Legt ien haile olle landstreek ien [[Marne]], tegenswoordeg ook noam van gemainte. Waarfhoezen bestaait oet twij [[wierde (toponiem)|wierde]]n, ain grode woarop kìrk en aigenlieke dörpskern leggen en een lutjere dij Boerum nuimt wordt. Vrouger was Waarfhoezen n redelek groot dörp mit verschainde winkels en krougen, moar deur leegloop van streek sunt begun van twintegste aiw telt t dörp anno 2004 nog moar 284 ienwoners. Laandschopsfotogroaf Hans Sas het der zien atelier en galerie "l'Héritage." Hai wör veural bekend deur zien foto's van [[Waddenzee|Wadden]]. ==Kluus, kìrk en bedevoart== Kiek bie [[Ons Laive Vrauw van Besloten Toen]] {{Dia|Dizze pagina is schreven ien t [[Hoogelaandsters]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] j8cquudfc4a1to8is22xkuhct6e3r76 0 7645 263620 257718 2013-05-05T20:43:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De naam '''Ladinies''' wördt mangs broekt as synoniem van [[Reto-Romaans]], mer meesttieds wördt t broekt vuur de westelike variaantn van t Reto-Romaans, dus zunder t [[Frioelies]] derbiej. t Ladinies wördt sprökn in [[Graubünden]] in [[Zwitserlaand]] en in [[Belluno (proveensie)|Belluno]], [[Bolzano-Zuud-Tirool|Zuud-Tirool]] en [[Trente (provinsie)|Trente]] in [[Italiën]]. t Uropees Buroo vuur Minderheidstaaln schat t antal sprekkers in Italiën op 28.000. t Antal sprekkers in [[Zwitserlaand]] is ongeveer 66.000. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Romaanse taal]] 4zvcrdrvoktqdpprlmvw8xeb1gxnk0t 0 7646 293451 290829 2017-07-18T18:27:39Z Sjouker 15758 spulling en de froater is poater worden wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Beslotentuinfeest.jpg|thumb|right|300px|Onze Laive Vraauw van de Besloten Toen]] De [[Rooms-Katholieke Karke|Roomse]] [[Kluus (woonderij)|kluus]] van '''Onze Laive Vraauw van de Besloten Toen''' is jongste van Nederlaandse kluzen. Zai is ien 2001 sticht ien veurmoalege [[Kaark (gebouw)|parochiekìrk]] van [[Waarfhoezen]] ien prevìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. Kluus ien Waarfhoezen baauwt deur op gewoonte van [[Limburg (Nederlaand)|Limbörgse]] en [[Noord-Braobant|Broabantse]] kluzenoars dij ontstoan is in tied van tegenreformoatsie ien 16e aiw. Leste kluusfroater van dij gewoonte is ien 1930 sturm in Kluus op Schaelsbaarg bie [[Valkenbörg oan Geul]]. Ien tegenstellen töt mainste kluzen ien t boetenlaand haren dizze kluzen n openboare [[kapel]] dij voak n rol speulde ien ploatselieke volksdevotie. Sunt [[Twijde Vatikoanse Konsilie]] t kluzenoarsideoal het willen doun heropleven is der ien joaren doarnoa nije regelgeven kommen. Ien kìrkeliek wetbouk (''Codex Iuris Canonici'')<ref>[http://www.intratext.com/IXT/LAT0010/_P1X.HTM ''Codex Iuris Canonici'' 1983, can. 603] </ref> wordt veur kluzenoars n strakkere vörm van oafzundern verlangd. Zodounde is der ien Waarfhoezen n oafgesloten terrain (klausuur) woarbinnen de poater dij der woont (poater Hugo) waarkt en bidt. Ien kìrk kins dat zien aan t imposante klausuurhek dat priesterkoor van schip schaaidt. Zo as ien [[kontemplatieve]] kloosters wordt ien Waarfhoezen t [[offizie]] onderholden. t Wordt zongen ien t [[Latain]]. Ienvloud van Limbörgse gewonen is maarkboar aan verschaaidene touvougens oet [[volksdevotie]], zo as haardop bidden van [[rozenkrans|rozenkraansgebed]] en verschaaidene [[litanie]]s dij zongen worden. Vereren van hailege [[Antonius-Abt]] van wel een [[reliek]]schrain aanwezeg is ien t [[retoabel]] van rechter ziedaltoar nimt doarbie n biezundere ploats ien. Ook ienrichten van kìrk verraid t veurtborduren op 17e aiwse veurbeelden veur [[barok]]ke elementen. Noast oale zuudelieke kluzenoarsgewoonte bennen der ien Liturgie nog wat aanere ienvlouden maarkboar. t Feit dat der n poar vrijwilligers [[Oosters-Orthodoxe Karke|Russisch-orthodox]] bennen, het der tou laid dat er s oavends noa kompleten [[Jezusgebed]] zongen wordt (ien t [[Grieks]].) Verder is veuraal ient gebruukte [[dialekt]] van t [[gregorioans]] de ienvloud van [[kartuzer]]gewoonte maarkboar. == Waarfhoezen as Mariaploats == [[Ofbeelding:Processie-marjo1.JPG|thumb|200px|Prozessie van Wij-Hörn noar Waarfhoezen]] Mainste bezuikers van kìrk kommen ien t biezunder om [[Maria]] te vereren. De beeltenis 'Onze Laive Vraauw van de Besloten Toen' is n levensgrode [[mouder van smaart]] van beeldhouwer Miguel Bejarano Moreno oet [[Sevilla]]. Hai is ain van beeldhouwers dij spezialiseerd bennen ien t moaken van beelden veur de beroemde [[prozessie]]s ien goie week ien [[Andelusië|Andaluzie]]. Dizze verbeelding van medelieden van Maria mit heur Zeun trekt veul bedevoartgangers noar Waarfhoezen, ien t biezunder mensen dij heur zurgen moaken over heur kiender, getuuge t intentsiebouk. Ook kommen er tiedens bedevoartseizoen (ien Waarfhoezen van sikkom haalf April tot en mit t patroonsfeest op 15 September) regelmoatig groepen. Het ontstoan van van dizze bedevoartskultuur is woarschienliek te danken aan t feit dat er ien wiede umtrek naargens een dergelieke ploats van volksdevotie is. Aan devotie veur Onze Laive Vraauw van de Besloten Toen is een bruierschap (m/v) verbonden dij t gebed veur welzien van Kìrk en bisdom tot doul het. Drijmoal ient joar tuugt men mit n kruus en voandels van parochiekìrk ien [[Wij-Hörn]] noar Waarfhoester kluuskìrk om Kompleten te zingen. === Buusdouk ruilen === Een biezunder gebruuk ien Waarfhoezen is t "ruilen van buusdouk." Maria dragt ien Waarfhoezen een witte [[buusdouk]] om heur troanen mit oaf te wissen. Gelovigen vroagen om dij buusdouk ien ruil veur n nije dij ze zulf mitnemen of ter ploatse kopen. Ze schenken Maria's buusdouk aan zaiken of mensen dij veur n stoere opdracht stoan (zoas exoamens.) == Notes == <div class="references-small"><references /></div> == Boetende hìnwiezen == * [http://www.beslotentuin.nl Webstee van kluus en hailigdom] {{Dia|Dizze pagina is schreven ien t [[Hoogelaandsters]]}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Kristelk klooster]] [[Kategorie:Grunnen]] rowcym802nm3lo0g8c5a993r2zlt345 14 7647 271824 261816 2013-12-07T00:43:09Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Monasteries}} [[Kategorie:Geleuf]] [[Kategorie:Gebouw]] nbnaux92t9bdei3umy7ndi7urp07l5n 0 7650 290833 265048 2016-11-02T11:01:28Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bellas Artes Sevilla.jpg|thumb|250px|Maria beschaarmt de Kartuzers]] De '''Kartuzers''' bennen [[kluzenoar]]s dij bie mekoar leven in [[klooster]]s dij bestoan oet apaarte [[huus|hoeskes]] in omsloten [[tune|toentjes]] dij deur laange gangen mit mekoar verbonden bennen. Zo ontstoat n grode binnenploats woarop [[Kaark (gebouw)|kìrk]] stait. Kartuzerorde is sticht in [[1084]] in [[La Grande Chartreuse]] in [[Frankriek|Franse]] [[Alpen]] bie [[Grenoble]], deur [[hailige Bruno]]. Hai trok bèrgen in om stilte te zuiken. In eenzoamhied kon hai beter bidden as in koale drokte van staad. Hai is begunnen te baauwen mit vief kartuzerfroaters, moar dat werden der al snel meer. Vandoag aan dag bennen er kartuzen in veul laanden van Europa. {{Dia|Dizze pagina is schreven ient [[Hoogelaandsters]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Kristelk klooster]] c64f77msnhszfml2y30bvfxry2o3928 0 7651 263959 157375 2013-05-06T15:45:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:BergmansBeins.jpg|thumb|right|200px|J.H. Bergmans-Beins]] '''J.H. Bergmans-Beins''' (geb. '''Johanna Hindrika Beins''') ([[Börger]], [[1879]] - [[Bussum]], [[1948]]) was een [[Drenthe|Drèentse]] schriefster. Zie gung naor de normaolschoele in [[Assen]] en [[Knoal (dörp)|Knoal]] en was onderwiezeres in [[Maiden]], [[Vaalt]] en [[Börger]]. In 1905 trouwden zie mit de onderwiezer Jan Bergmans. Zie had een bulte maotskoppelijke functies: lid van de Voogdi'jraod, bestuurslid van 't Pervinciaol Museum en 't Openlochtmuseum Arnem, en commissielid volkskunde van de Keuninklijke Academie van Wetenskoppen. Wieder wördden zie in 1919 veur de Vrijzinnig Democratische Bond 't eerste vrouwelijke staotenlid in Drenthe en höld heur verkiezingsrede in 't Drèents. In 1938/1940 <ref>1938 volngs ''Scheupers van de taol'', 1940 volngs de ''Encyclopedie Drenthe Online''</ref> verhuusden zie naor Bussum. Zie was lid van [[Het Drents Genootschap]]. Zie was drok op Drèentse volkskunde en richtten een speulersgroep op die vanof 1908 opvoerings gaf van een boerenbrulfte. Heur skrieveri'je was nog bried eörienteerd: een roman, tenielstokken, gedichten, liedtiesteksten, vertellegies en artikels. Heur wark vi-j onder meer in de ''[[Drentse Volksalmanak]]'', ''[[Maandblad Drenthe]]'' en 't ''Drents Liedtiesboekien, verzameld deur Jan Naarding'' (1949). Heur romantische ode an Drenthe, ''Drenthe, laand, waor 't aolde leven'' wördden op meziek ezet en kreeg bekendheid deur 't laand. Daorvan de eerste strofe: <poem style="margin-left:2em; font-style: italic"> Drenthe, laand, waor 't aolde leven, Aolde vrijheid, aold gebroek, 't Volk met vaaste baand döt hechten, An zien laand van heid' en stroek. Waor de scheper nog de schaopen Deur de broene heide drif En waor aaltied 'Helpt 'nkanner' Hoogste beste liefspreuk blif. </poem> ==Veurnaomste boekuutgaoves== * ''Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Een vertelling uit het Drentse boerenleven'' (Nederlaandstalige roman mit Drèentse praoteri'je. Opni'j edrokt in 1992, Zuudwolde: Het Drentse Boek) * ''Drentsche Legenden. Verzameld en naverteld door J.J. Bergmans-Beins'' (twei bundels vertellegies en gedichten, 1933, Assen: Van Gorcum. Uutebreid in 1945 onder de titel ''Drentsche Volksoverleveringen'') * ''Wilde jacht. Volksvertellingen uit het oude molenhuis'' (keuze uut ''Drentsche Legenden'', samenesteld deur [[Hendrik Nijkeuter]], 2006, Zuudwolde: Het Drentse Boek) ==Bronnen== * Broersma, Rouke (red.) (2003), ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p.43-45) * [http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/schrievers/johanna_bergmans.htm Bladziede van Stichting Drentse Taol oaver de schriefster, mit een köppel gedichten en een vertellegien] * [http://www.encyclopediedrenthe.nl/Bergmans-Beins,%20Johanna%20Hindrika Encyclopedie Drenthe Online] == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Bergmans-Beins, J.H.]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Bergmans-Beins, J.H.]] qm40n1dc3nt3rcw6ist2g1fmseow70y 6 7652 181611 129962 2011-02-28T00:03:20Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}; catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == J.H. Bergmans-Beins == Licentie == {{PD-70j}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Bergmans-Beins, J H]] cxz949s6ewwvywej72d7pc69s5ai7dm 0 7653 264319 257673 2013-05-06T19:50:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Fokseren''' is 't bewarken van [[metaal]] deur 't in een bepaolde vorm te dwingen. Bie fokseren gebeurt dat meesttieds op een [[dreibanke]] waorbie 't metaal mit een [[holt]]en knuppel in een vorm edwöngen wördt. 't Metaal zelf is neet speciaal verwarmd of op een aandere meniere makkelijker vervormbaor emaakt. Dit gebeurde veul bie metalen [[lampenkappe]]n. De fokseerder is mit een stevige baand an de mesine verbunnen um genog kracht uut te kunnen oefenen. [[Kategorie:Oost-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Metaol]] e6xyo32jgz5cr9gphbuqcs9dpy9gmmm 0 7654 264659 257600 2013-05-06T21:06:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Kurkezaosie''' is een woord dat binnen 't [[protestantisme|protestans]]-[[christendom]] in [[Nederlaand]] gebruuk wonnen. 't Is de benaming veur 't [[onderwies]] in de geleufsleer dat egeven wonnen an de jongeren in de karke, as veurbereiding op de [[Openbaore beliedenisse van 't geleuf|openbaore beliedenisse]]. Kurkezaosie begint zo rond 't twaolfde levensjaor, en duurt totdat de jongeren een jaor of 18 bin, of tot ze beliedenisse edaon hemmen. Ofhankelijk van 't karkgenootschap wonnen de lessen egeven deur de [[domeneer]], een [[ouwerling]] of deur een volwassen lid van de karkelijke gemeente. Van oorsprong wönnen der veur de kurkezaosie gebruuk-emaak van de [[Heidelbergse Catechismus]]. In veul mederne protestanse karken wonnen der bie de kurkezaosie meer de naodrok eleg op maotschappelijke preblemen as op de dogmatiek van de karke, en wonnen der neet of krap-an meer gebruuk-emaak van de catechismus. ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: **''kezaosie'', ''kezaotsie'' **''leren'', ''de lere'' **''kattebak'' (infermeel) *[[Grunnegs]]: ''kattegezoatsie'' *[[Stellingwarfs]]: **''kattegesaosie'' *[[Veluws]]: **''kurkezaosie'' ([[Nunspeet]]) **''kurkezaosie, 't leren'' of ''kattebak''{{Info|Is een speulse verbastering van 'kurkezaosie'}} ([[Putten]]) **''karkezaosie'' ([[Elburg]]) *[[Tweants]]: **''kattegezaasie'', ''kattegezoasie'' **''kattebak'', ''kattegeern'', ''kattegejank'', ''kattegezanik'' (infermeel) [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Protestantisme]] ogddeuga0gxvmakh3znpyn7niijl84o 0 7656 264184 257602 2013-05-06T16:27:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''pinke''' of '''pink''' is een [[ko|koe]] die de leeftied van ien jaor bereikt hef. 't Biest is dan gien [[kuusjen|kalf]] meer. ==Nedersaksisch== *'''Algemien:''' ''pink{{small()|e}}'' {{begin}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] nawgx2s8r923951anngvulommp9bmnl 0 7657 47845 2007-10-09T09:14:13Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ko]] 34udr87iwuzfzhzi28gma9r8y1ik5fu 0 7658 257603 66538 2013-03-11T11:28:34Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1221306]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Trente''' kan verwiezen naor: *[[Trente (stad)]] *[[Trente (provinsie)]] *[[Concilie van Trente]] {{dv}} mmcl8d10x1xkng65ybabu6q5y3wszk0 0 7659 292836 292835 2016-12-26T14:13:37Z Born4People 14908 Versie 292835 van [[Special:Contributions/Szm20026|Szm20026]] ([[User talk:Szm20026|overleg]]) weerummedreid wikitext text/x-wiki '''Locht''', '''lucht''' of '''licht''' kan verwiezen naor: *[[Locht (straoling)]] - t diel van t spektrum van elektromagnetiese straoling da'j mit t oge zien. *[[Locht (atmosfeer)]] - n gasmengsel in de onderste lage van de eerdatmosfeer. {{dv}} a0oqmw1z99ugh0ij7w5ro8q8enlce21 0 7661 47856 2007-10-09T09:31:44Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Locht (straoling)]] kauqoeh2vjirilfxzxvxcafp4owsbym 0 7662 278870 93850 2015-03-26T21:04:57Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Locht (atmosfeer)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Locht (atmosfeer)]] 71l6mgwuw162gqco1s7egl9yj76vkni 10 7664 277004 270613 2014-12-28T14:54:17Z CommonsDelinker 166 [[Extent_of_the_Hansa.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Natuur12|Natuur12]], mit as reden: Per [[commons:Commons:Deletion requests/File:Extent of the Hansa.jpg]]. wikitext text/x-wiki De '''Hanze''' was een militair bondgenootskop van [[gilde|handelsgildes]] die in de late [[middeleeuwn|middelieuwen]] en de vrogmoderne tied (tussen de [[13e eeuw|dartiende]] en [[17e eeuw|zeubentiende ieuw]]) een handelsmonopolie vestigden en in de bienen hölden in de [[Oostzee]], een diel van de [[Noordzee]] en 't miest van [[Noord-Europa]]. Oaver 't algemien voert geschiedkundigen 't begun van de Hanze terogge op de vestiging van de Noord-Duutse stad [[Lübeck]], in [[1158]]/[[1159]] opericht naodet Hinnerk de Leeuw, de graaf van Saksen, 't gebied veroverden op de graaf van Schauenburg en Holstien. [[Hanze|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|November]] </noinclude> kraxwpng26nbtgresruxjg0x46nrs88 0 7669 257901 106758 2013-03-11T11:36:49Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 6 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q423836]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Rossum''' kan verwiezn noar: *[[Rossum (Oaveriessel)]] - n doarp in [[Deenkellaand]] (Tweante) *[[Rossum (Gelderlaand)]] - n doarp in [[Maasdriel]] (Gelderlaand) *[[Maarten van Rossum]] {{dv}} kr08nihd7zve5skkn3mne8dk50mscyq 0 7670 48002 2007-10-10T12:25:33Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Domie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Domie]] tq4tzqhx43m48gu22oddswd5n3bnhtd 0 7671 257808 238954 2013-03-11T11:33:51Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 13 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1423891]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Nen '''Domie''' is nen kearl den't in [[protestantisme|protestaans]]-[[christendom|kristelike]] [[Kaark (geleufsgemeenschap)|koarken]] preakt. In de wat zwöardere [[gemiente (karke)|koarkgemeentes]] mut dit n kearl wean, umdet in n [[Biebel]] steet det n kearl t heuwd is van t gezin. Zo mut n domie t heuwd wean van de gemeente.<br /> Nen domie wörd in zin doon en loaten in de gaten eheulden duur de [[oolderlingen]]. In wat lechtere gemeentes maggent vrouwleu ook domie wean. Nen laandelik bekeandn domie was [[Groen van Prinsterer]]. En nen belangrieken domie vuur t [[Neersassies]]e gebeed is domie [[Anne van der Meiden]]. Hee hef n biebel in t [[Tweants]] vertaald. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''doemnie, domeneer, domnee, domnie'' * [[Grunnegs]]: ''domnij'', ''domie'' <small>(informeel)</small> * [[Stellingwarfs]]: ''doomnie, doomnee'' * [[Tweants]]: ''domie'' of ''preakebaas''{{Info|Mangs ook as skeeldwoord gebroekt vuur eene den völle köjert of grote verhaaln hef}}(informeel) * [[Veluws]]: ''domeneer, dominee, dominie'' {{Dia|Disse bladziede is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Domeneer| ]] f3fgaaqin7mj5ai063sdddxpmp4ga7z 0 7672 263718 257807 2013-05-05T21:10:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Met '''Oolderlingn''' wordt meestal de leu bedoold dee't [[protestantisme|protestaans]]-[[christendom|christelike]] [[Kaark (geleufsgemeenschap)|koarkgemeenskopn]] besteurt. Oolderlingn hebt verskeaidene taakn: * Zee munn opletn of n [[domie]] niks verteelt wat nit oawereen keump met wat de koarke gearne oet wil dreagn. * Ze goat bie de koarkleedn op [[hoesbezeuk]] um te heurn woo t geet met de [[oawertuuging]] van de leedn. * Ze kiekt of de wat oarmere leedn nog roond köant kommn en geewt geeld as blik van nit. * Ze munn mangs n [[diens]] leaidn, woer ze dan ne euldere preake vuurleast. * Ze leaidt, saamn met n domie, de [[kurkezaosie|kathegizasie]]. == Nedersaksisch == Hier hej 't woord in de verskillende Nedersaksische heufddialecten.{{Info|De uutgangen -ingen en -ingn bint niet verskillende uutspraoken, mar geeft verskillende spellingsrichtlienden weer.}} * [[Drèents]]: ** ''aolderlingen'' ** ''olderlingen'' * [[Grunnegs]]: ''ollern'' * [[Stellingwarfs]]: ''oolderlingen'' * [[Tweants]] ** ''oolderlingn'' ** ''eulderlingn'' ** ''olderlingn'' ** ''oalderlingn'' * [[Veluws]]: ''ouwerlingen, olderlingen'' {{Dia|Disse bladziede is eskreeuwn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Protestantisme]] tk1l0tvbcpqz5zgohabsihkuvi04o88 0 7674 279133 274691 2015-03-27T16:34:02Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Locatie Adriatische zee.PNG|thumb|250px|De Adriatiese Zee]] De '''Adriatiese Zee''' ([[Italiaons|Italiaansk]]: ''Mare Adriatico'', [[Sloveens]]: ''Jadránsko mórje/Jadrán'', [[Krowaties]] en [[Bosnies]]: ''Jadransko more'', [[Servies]]: ''Јадранско море'', [[Albanees]]: ''Deti Adriatik'', [[Latien]]: ''Hadriaticum'') is n [[raandzee]] van de [[Middellaanse Zee|Middellaandse Zee]] tusken t [[Apenniens Schiereilaand]] en t [[Balkanschiereilaand]]. De zee wörd van de [[Ioniese Zee]] scheidn duur de [[Stroat van Otranto]]. De zee wörd in t westn begreansd duur [[Italiën]] en in t oostn duur [[Sloveniën]], [[Krowatië]]n, [[Bosnië-Herzegovina]], [[Montenegro]] en [[Albaniën]]. Langs de oostkust van de Adriatiese Zee lignt de [[Dalmatiese Eilaandn]] en de [[Kvarner-eilaandn]], die allemoal töt Krowatiën beheurt. [[Krk (eilaand)|Krk]] en [[Cres]] beheurt töt de leste groep en bint de grootste eilaandn in de Adriatiese Zee. == Steedn == De belangriekste steedn an de Adriatiese Zee bint: {| | width=60% | * [[Brindisi (stad)|Brindisi]] * [[Budva]] * [[Bari (stad)|Bari]] * [[Pescara (stad)|Pescara]] * [[Ancona (stad)|Ancona]] * [[Rimini (stad)|Rimini]] * [[Venetië (stad)|Venetië]] * [[Triëst (stad)|Triëst]] * [[Koper (Slovenië)|Koper]] * [[Izola]] | valign=top | * [[Bar (Montenegro)|Bar]] * [[Piran]] * [[Pula (Krowatië)|Pula]] * [[Rijeka]] * [[Zadar (plaats)|Zadar]] * [[Sibenik]] * [[Split]] * [[Dubrovnik]] * [[Durrës]] * [[Vlorë (stad)|Vlorë]] |} Triëst beschikt van dizze steedn oaver de grootste haavn. [[Bestaand:Adriatic Sea islands.jpg|thumb|center|600px|Adriatiese Zee (Krowatiën)]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Zee]] ob46oe9tnh54jhku43qy1jwl13i5gbn 0 7675 48096 2007-10-10T18:32:16Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Adriatiese Zee]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Adriatiese Zee]] 441h3umatk8hu1nf3spdr9hxvv4eve1 0 7678 290605 272042 2016-11-01T15:26:50Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bolzano posizione.png|thumb|250px|Ligging Zuud-Tirool]] '''Zuud-Tirool''' ([[Duuts]]: ''Südtirol'', [[Italiaons|Italiaansk]]: ''Alto Adige'' (officieel) of ''Sudtirolo''; [[Ladinies]]: ''Südtirol'') is t zudelike deel van de laandstreek [[Tirool (regio)|Tirool]] en ok as '''Autonome proveensie Boozn-Zuud-Tirool''' (Duuts: ''Autonome Provinz Bozen-Südtirol'', Italiaansk: ''Provinzia autonoma di Bolzano-Alto Adige'', Ladinies: ''Provinzia Autonòma de Balsan-Südtirol'') de meest noordelike autonome proveensie van [[Italiën]], oonderdeel van de regio [[Trentino-Zuud-Tirool]]. t Gebeed hef 476.000 inwonners op ne öppervlakte van 7400 km². De heufdstad van de proveensie is [[Boozn (stad)|Boozn]]. Zuud-Tirool is dreetalig: t Duuts, t Italiaansk en t Ladinies hebt n officiële stoatus. t Ladinies wördt allean broekt in de daaln woar dizze [[Reto-Romaans]]e taal sprökn wördt. De bewegwiezering gebeurt vuurnamelik in t Duuts en Italiaansk. De officiële ofkorting vuur de proveensie is <tt>BZ</tt>, ofleid van Boozn of Bolzano. Alhoowal de officiële naam van de proveensie Boozn-Zuud-Tirool is, wördt t in t dagelikse leavn altied Zuud-Tirool of de proveensie Boozn (Bolzano) nuumd. De officiële Italiaanske benaming vuur Zuud-Tirool is ''Alto Adige'' (letterlik "Hoge Adige"). Dizze naam oontstön an t begin van de [[20e eeuw]] noar t vuurbeeld van de [[Frankriek|Fraanse]] departementn en verwiest noar de gelieknamige [[Adige|riviere Adige]] (Duuts: ''Etsch'') die hier oontspringt. De oorsproonkelike Italiaanske naam is ''Sudtirolo'', baseerd op de Duutse naam, die teagnswoordig ok weer broekt wördt. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geografie van Italiën]] pmfqesy9s709nsxknt0mqllj02x6nbc 0 7679 48292 2007-10-11T18:43:28Z Servien 7 [[Vliegenhorre]] is ewiezig naor [[Horre]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Horre]] aw8w30cdjc8iswg6evjy91e0528iir5 0 7680 264819 257936 2013-05-06T21:53:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Window.jpg|thumb|250px|Een vienster in een huus]] Een '''vienster''', '''raam''' of '''rute''' is een opening in de [[mure]] van een [[gebouw]], waordeur der [[Locht (straoling)|loch]] naor binnen kan koemen, en je van binnen naor buten kieken kunnen, mar oek aandersumme. In [[Nederlaand]] en [[België]] hemmen ramen meestentieds [[dubbel glas]] veur [[isolasie]]. Veul ramen kunnen los edaon wonnen, en vake kan 't raam oek of-esleuten wonnen mit an de butenkaante [[luuk (vienster)|luken]] of [[rolluuk|rolluken]], en an de binnenkaante een [[gedien]], [[rolgedien]], [[glaozekleed]] of iets aanders. 's [[Zoemer]]s wonnen een raam vake of-esleuten mit een [[horre]] as 't los edaon wonnen, um te veurkoemen dat ongedierte zoas [[mugge]]n en [[vliege]]n binnenvliegt. Vrogger wönnen ramen veural emaak van [[holt|hout]]. Tegensworig wonnen materialen zoas staol, PVC en alleminium meer en meer gebruuk. An de binnenkaante van een vienster zit vake een [[viensterbanke]]. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''venster'', ''loek'', ''roam'' <small>(mit de benoamen "roam" wordt allìnd t glas maind)</small> * [[Stellingwarfs]]: ''raem, veenster'' * [[Urkers]]: ''vienster'' * [[Veluws]]: ** ''raam'' ** ''rääm'' ([[Attem]], [[Waopenvelde]]) ** ''raom'' ([[Harskamp]], [[Bunsjoten]]) ** ''raamt'' ([[Niekark]]) ** ''raomt'' ([[Bunsjoten]]) ** ''venster, vienster'' ** ''vinster'' ([[Lieren]]) ** ''veinster'' ([[Elburg]] e.u.) ** ''vengster'' ([[Bunsjoten]]) ** ''rute, ruut, roet{{small()|e}}'' {{commons|Window}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Bouwkunde]] hvc508h2vj0j6ra2m4127q9djtyp1td 0 7681 48297 2007-10-11T18:57:40Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Vienster]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Vienster]] ta7wnrma0560a37walbecdmjjxt9xwr 0 7682 257935 251159 2013-03-11T11:37:43Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 24 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q226253]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Ham''' kan verwiezen noar: * n Aander woord vuur [[schinke]] * [[n Ham]] - een plaatse in Oaveriessel {{dv}} cq9ikkoofmgjt3wj09lmae0g36al45z 14 7683 271822 266321 2013-12-07T00:42:51Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Clothing}} [[Kategorie:Kultuur]] [[Kategorie:Textiel]] s00qqkdazwdvr9jru1tucji3jtwz1l5 0 7684 257934 229702 2013-03-11T11:37:43Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 14 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1370565]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Wilhelmina1898.jpg|thumb|250px|[[Wilhelmina van Nederlaand]] mit een sjarpe]] Een '''sjarpe''' is een breje ekleurde [[baand]] dee vake edragen wördt as een weerdigheidsteken. Een sjarpe kan over de [[schoeren]] edragen wörden of rondumme de zied. Bie hoogweerdigheidsbeklejers is 't gebrukelijk dat de sjarpe de kleuren hef van 't laand. Zo hebben Belgische [[borgemeister|burgemeisters]] bie officiële gebeurtenissen altied een sjarpe mit de Belgische kleuren um. Een Nederlaanse burgemeister zal in soortgelieke situasies een [[ambtsketen]] dragen. f Neet alleinig hoogweerdigheidsbeklejers, mar ook aandere personen dragen soms een sjarpe. Zo kriegen bieveurbeeld winnaars van een [[missverkiezing]] vake een sjarpe waorop steet waffer titel ze ewönnen hef. 'tzelfde Gelt veur dieren dee een wedstried winnen. == Grootlient == Bie een [[ridderorde]] he-j 't over een [[grootlient]]. Dit is iets aanders; een grootlient wördt meesttieds wel as een sjarpe schuun over de schoeren edragen. Op de heupe is dan een strik of rozet an-ebröngen en daoran hangt 't [[kleinood]] of [[grootkruze]]. Een orde wördt onderverdeeld in klassen en kent versiersels. [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Symbool]] [[Kategorie:Kleren]] mr2wt0ymc5u3gxhq4veyz2tzmjcdfc4 0 7694 279134 275239 2015-03-27T16:34:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki De naome '''Jeud''' wöd ebruukt veur iemand met t Jeudse [[geleuf]]. Mangs ok (onterecht) ebruukt veur iemand die deel uutmaakt van t [[volk]] dat ofstamt van [[Jakob]] (onterecht umdat der ok groepen bunt die zich Jeud neumt/veult maor neet van dat volk afstamt). Dat volk van afstammelingen van Jakob is better as [[Israelieten]] te umskrieven. Ok veur de inwoners van 't [[Staot|laand]] [[Israël]] wörd wal eens t woord Jeud ebruukt. Dat is nog fouter, Palestienen zult zikzelf beveurbeeld nooit zo neumen. In dit geval sprek iej over [[Israeliers]] == Geschiedenis == t Jeudse volk lefde gedurende temeensen drieduzend jaor in wat now [[Palestina]] en/of Israël hiet, waor 't 'n [[monotheïsme|monotheïsties]] geleuf (iene [[god]]) untwikkelde en meerdere keren zelfbeschikking had. De Jeuden wödden deur de [[Romeinse Riek|Romeinen]] zowat hielemaole verbannen en bint verspreid over hiel [[Europa (continent)|Europa]] en [[Afrika|Noord-Afrika]], de zogeneumde [[diaspora]]. Sunds die tied hebt zie een bestaon ehad van oarmoede, discriminoatie, onderdrokking en uutreuiing, mar ok seins culturele, economische en individuele bluui. == Zionisme == In de negentiende ieuw hebt ok de Jeuden 'n veraandering undergao waordeur veulen heur minder as een volk en meer as een etnische of religieuze gemienschop binnen aandere volken zien gaon binnen. Dielnaome an alle aspekten van et maotschoppelik leven kon now toenemen. Wel is mit naeme vanuut Oost- en Midden-Europa, waor et [[antisemitisme]] et slimste was, een Joodse nationaole beweging ontstaon (et [[Zionisme]]), waordeur d'r een gruui kwam van de Joodse gemienschop in et doedertiedse [[Turkije|Ottomaonse]] en laetere [[Verienigd Keuninkriek|Britse]] mandaotgebied Palestina die uutaendelik leidde tot de stichting van de staot Israël. == Holocaust == Veur de [[Twiede Wereldoorlog]] was et antal Joden wereldwied ongeveer 18 miljoen. Nao de [[holocaust]] weren daor nog ongeveer 12 miljoen van over. Now lopen de schattings van 13,0 tot 14,6 miljoen. Daorvan leven d'r zoe'n 6 miljoen in [[Noord-Amerika|Noord-Amerike]], goed 5 miljoen in Israël en nog mar 1,5 miljoen in Europa. Tiedens de Twiede Wereldoorlog wodden zoe'n 101.800 Nederlaanse Joden en femilieleden vermoord. Et tal Nederlaanse Joden zol tegenwoordig op ongeveer 37.000 liggen. Hoe disse antallen in t [[Nedersaksies]] taelgebied liggen is ondudelik. Wel is zeker dat der daor ok een protte Joden ofvoerd binnen. Van de Joodse gemienschoppen in bi'jgelieks [[Grunnen (stad)|Grunningen]], [[Veendaam (dörp)|Veendam]] en [[Winschoten]] is niks meer over. == Nedersaksies == * [[Achterhooks]]: ''Jödde'' * [[Drèents]]: ** ''Judde'' ([[Noordenvelds|KVD]]) ** ''Jeude'', ''Jood'' ([[ZWZ]], [[Veenkelonioals|VK]]) ** In samenstellings ok ''judden-'' * [[Graafschopper Platt]]: ''Jödde'' * [[Stellingwarfs]]: ''Jood'', ''Jeude'' * [[Tweants]]: ''Jödde/Jörre'' * [[Sallaands]]: ''Jeude'' [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Kultuur]] [[Kategorie:Jeudendom]] nowtjwyyyr3rcx8j82kl81h340ofioy 0 7695 291108 269992 2016-11-03T14:12:40Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Et '''Bildts''' is een [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[streektael]]. Et wodt algemien indield bi'j et [[Hollaans (dialekt)|Hollaans]]. Et wodt praot in de gemiente [[Et Bildt]] in [[Frieslaand|Noord-Frieslaand]]. Et Bildts is ontstaon naodat in [[1505]] de oolde [[Middelzee]] veerder inpoolderd wodde deur Hollaanse heren. Daor kwam ok et warkvolk vot, zo van rond [[Werkendam]], Zuud-Hollaand, om de bedieking te doen. Een diel kwam ok in de ni'je poolder wonen. Deur de vermenging van de Zuud-Hollaanse dialecten die zi'j oorspronkelik praotten en et [[Westlaauwers Frais|Fries]] van de poolderbewoners van de omliggende gebieden is et Bildts ontstaon. Et Bildts wodt praot in de plakken ''Sint-Anne'', (Stellingwarfs: [[Sunt Anneperochie]]), ''Sint-Jabik'' ([[Sunt Jekobiperochie]]), ''Froubuurt'' ([[Vrouwenperochie]]), ''Ouwe-Syl'' ([[Ooldebildtziel]]), ''De Westhoek'' ([[Westhoek (Friesland)|Westhoek]]) en [[Ni'j Altoenae]]. Allienig in de kern [[Minnertsge]] (Fries: Minnertsgea), die niet in et pooldergebied ligt en pas sund de gemientelike herindieling van [[1984]] tot de gemiente Et Bildt beheurt, wodt Fries praot. Naor schatting bin d'r 6000 meensken die et Bildts beheersen (2006). {{SNLV}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Streektaol in Frieslaand]] k4zutm60cn5rw80n9o30cfncoqe3knd 0 7697 293327 293291 2017-06-04T18:57:38Z Woolters 62 Versie 293291 van [[Special:Contributions/100.11.249.155|100.11.249.155]] ([[User talk:100.11.249.155|overleg]]) weerummedreid wikitext text/x-wiki De '''islam''' is ien van de drie [[monotheïstische]] [[wereldgodsdienst]]en. Et [[Arabisch]]e woord ''islam'' betekent letterlik ''overgave'' of ''onderwarping'' (an [[God]] of [[Allah]]) en wiest op et principe dat een anhanger van de islam (een [[moslim]]) him overgeft aan Gods wil en wetten. == Ontstaon == De islam is ontstaon in de 7e ieuw. Neffens de moslims ontvong de bosschopper en [[profeet]] [[Mohammed]] van de aartsengel [[Gabriël]] eupenbaoringen van God, waorin hi'j opreupen wodde et geleuf van [[Adam]] en [[Aobraham]] opni'j te introduceren. Et heilige boek veur moslims is de [[Koran]], waarvan as zi'j geleuven dat God de tekst deur Gabriël an Mohammed deurgaf. == Verspreiding == Mohammed vlocht in 622 van [[Mekka]] naor [[Medina]], wat andudet wodt mit de [[hidjra]], waormit de islamitische jaortelling begint. Nao Mohammeds dood in 632 veroveren zien opvolgers veul gebieden. De islam verspreidde him rap. Binnen honderd jaor waren hiel [[Arabië]], Noord-[[Afrike]] en [[Spanje]] islamitisch. Rond 1100 wodde ok [[Jeruzalem]] veroverd; dit resulteerde in verscheidene [[Kruustochten]]. In disse tied ontstund ok et [[Turki'je|Ottomaonse]] Riek, dat in 1453 [[Constantinopel]] veroverde. In [[1492]] wodde et leste islamitische riek uut Spanje verjagd. Begin zestiende ieuw waren d'r drie grote moslimrieken: et Ottomaonse Riek, de Safawiden in [[Iran]] en de Mogoels in [[India]]. In [[1529]] wodde [[Wenen]] veur de eerste keer belegerd. De hiele [[Balkan]] was doe [[Turki'je|Turks]]. Op et aende van de 19e ieuw verdwienen de Turken uut [[Europa (continent)|Europa]]. == Now wereldwied == Et antal moslims wodt op dit mement wereldwied schat op goed 1 miljard meensken oftewel 20 procent van de wereldbevolking (2006). Veurnaemelik wonen ze in Noord-Afrike, Arabië, et [[Midden-Oosten]], West-[[Azië]] en [[Indonesië]]. == Nederlaand == Nao de [[Twiede Wereldoorlog]] kwammen de eerste moslims naor [[Nederlaand]], veurnaemelik uut [[Nederlaans-Indië]]. In de [[1960-70|jaoren '60]] van de 20e ieuw kwammen de eerste [[Turks]]e en [[Marokko|Marokkaanse]] gastarbeiders. In de [[1970-80|jaoren '70]] kwammen ok heur gezinnen naor Nederlaand. Nao 1975 arriveerden moslims uut [[Suriname]]. En nao verschillende (burger)oorlogen kwammen ok meensken uut [[Bosnië]], [[Iran]], [[Irak]], [[Somalië]] en [[Afghanistan]]. Daordeur kwammen d'r ok (zoas dat in et verzuilde Nederlaand paste) moskeeën, islamitische schoelen en zo meer. Et antal moskeeën lag in 2005 zo rond de 300. Et [[Centraal Bureau voor de Statistiek|CBS]] verwaacht dat et antal moslims in Nederlaand de greens van 1 miljoen in 2006 haelen zal. Daorvan bin d'r dan zoe'n 6.000 autochtone Nederlaanders en ongeveer 40.000 westerse moslims. == Nedersaksisch taelgebied == In 't Nedersaksisch taelgebied staon d'r krapan 30 moskeeën. Et tal moslims is onbekend, mar wel is dudelik dat et d'r verhooldingsgewies roem minder binnen dan laandelik. En dan nog veurnaemelik in [[Tweante|Twente]]. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Islam| ]] s2isdom85qoz9d0f8gq90vigh3i11c9 0 7698 48522 2007-10-14T19:50:21Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Afrika]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Afrika]] syqneif32lqi6dpeisjcwm09pwy8ovb 0 7699 48532 2007-10-14T21:08:52Z Servien 7 [[Religie]] is ewiezig naor [[Geleuf]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Geleuf]] m9o0tk2vxlsmq6dc9mxv8ngooc9iv6m 14 7700 268869 266222 2013-08-04T09:44:18Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Religion}} [[Kategorie:Kultuur]] [[Kategorie:Maotschoppi'je]] dyhfiy5n66828211wzwg9r4by91d4z9 0 7701 292611 279499 2016-12-20T18:06:30Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Menorah7a.png|thumb|250px|De menora is 'n symbool van 't Jeudendom en zol oorspönkelik deel ewest he'm van 't meubilair van de tempel van Sjlomo]] 't '''Jeudendom''' is 't geleuf van 't jeudse volk, 't is iene van de vrogs onstaone monotheïstische godsdiensten. Vandage de dag bestiet 't altied nog en wöd 't altied nog beleden deur jeuden, met name in Israël. 't Jeudendom kan nie makkelik in westerse hokkies stopt wödden zo as religie, ras, etniciteit of cultuur, dit umdat jeuden over 't jeudendom praot in tarms van 4000 joor geschiedenisse. Tiedens disse lange tiedpark hebt jeuden slaoverni'je, chaos, theocratie, verovering, bezetting en ballingschop ervoort en bint zi'j in contact ewest en beïnvluud deur 't oale Egypte, Babylonië, Perzië, 't Griekse hellinisme, evenals moderne bewegingen zo as de [[Verlichting]], 't socialisme en de opköms van 't nationalisme. 'n Hele bulte kunt wi'j wel ze'ng. Jeudse geschrifen en hun geschiedenisse is vake bruukt deur aand're luu as historische fundament, door bint aand're religies deur onstaone, zo as twi'je hele bekenden: Christendom en Islam. Jeuden hebt 't 'n paar boeken woor zi'j hun geleuf op ebasseert hebt (Torah), en zi'j bezit boeken die bint onstaone naor anlieding van disse Torah, later op eschree'm deur de zo enuumde profeten (Neviiem) en geschiedenisse vertellende de boeken (Chetoeviem). 't Totaalplaatie van disse boeken nuumt zi'j (Torah + Neviiem + CHetoeviem =) TeNaCH. Doornaos hebt zi'j nog de Talmoed, dit bint weer honderd en/of duuzenden joor oale opmarking' van oale rabbi's over de Torah. De Torah bint de boeken die deur Mosje eschree'm, naor interpretatie van God. De Torah kump gedeeltelek overhen met de eerste vief biebelboeken van de christenen, allene de verchillen van interpretatie en vertaling tussen jeuden en christenen bint te groot um ze dichte bi'j mekare te zetten, zo wilt de mieste jeuden 't ok, zi'j zeg dat christenen niet met hun heilige boeken umgaot woor as zi'j veur beduult bint. In dit artikel bruuk ik allene de Hebreeuwse naam' van de personages, en niet de vertaling van uut de christelikke biebel. == 't Verhaal globaal == === Torah === De hemmel en aarde zol emaakt ween deur God (deur de jeuden vake nuumt: Ha-Sjem = De Name) in 7 daagn, en al wat der op rond kröp, zwemt en vlög. De meanse wöd veur esteld als 'n wezen dat boven alle dieren en de natuur stiet, umdat zi'j naor 'n beeld van God emaakt bint. Nao dat Adam en Chava (Eva) uut 't paradies ezet bint naodat zi'j van 'n vrucht egetten hebt, endaormet de zundeval, en de vloed met Noach en de bote gebeurt bint, kump Avram an de beurte, disse kreg de boschop um vort te gao van zien laand en mut wonen in Kanaän en hi'j kreg ok 'n vrömde belofte van God, de oale keerl zol nog 'n kind kriegn ok al bint hi'j en zien vrauwe rond de honderd jaor. 't Kind wat zi'j zult kriegn zol de stam-va wödden van 'n machtig en groots volk (en de jeuden zegt dat zi'j dat bint, maa de Arabieren zegt völle eeuwen later ok dat zi'j dat bint). Saraj hiet zien vrauwe. Naor völle gedoe hef e dat kind (Jitschak) toch ekreegn, dan kump God weer met 'n nog vrömder verzuuk, Avraham (hi'j had de name Avraham ekreegn in plase van Avram) mut zien zeune offeren. Noe, hi'j is zo trouw an zien God dat e met Jitschak op stap giet naor 'n barge, en zien zeune gef zich der maa an over, en termee as Avraham 't mes in zien jongen wil zetten kump der 'n engel bi'j 'm staon die röp dat e mut stoppen en dat e bewezen hef dat e alles veur zien God over hef. Daorbi'j had e zich bewezen dat hi'j de man is waoruut 'n priester-volk magt kommen die allenig ericht is op disse God. Jitschak kreg 'n jongen, die hi'j Jäkov nump (Jäkov wöd later 'Jisraël' enuumt, en zien kinder wöd de 12 stammen van Jisraël). Jäkov kreg later 12 kinder. Allenig hebt al zien kinder 'n hekkel an Jozef, umdat dat 't lievelingtien van va is. Op 'n keer binne zi'j met zien allen samen en bedeankt de 11 um Jozef in 'n putte te gooien en 'm daer te laoten stikken, maa Benjamin zöt dat nie zitten en toevallig kump der haandelaren uut Egypte langes en zi'j bedeankt zich niks en verköchen hun kleane breurtien Jozef, later vertelt ze an hun va dat zien zeune op-evretten is deur 'n wild biest. Nao völle gebeurtenissen in Egypte wöd Jozef uuteandlik onderkeuning en kump der dus aorig goed van of. Jaoren later, tiedens 'n hongersneud van 7 jaor, kump e zien breurs weer teegn 't lief, zi'j komt graon halen umdat Egypte as ienigse hebt op-eslaon, maa de keerl herkent 'm nie metene. Uuteandlik ontmoet Jäkov zien zeune weer naor jaoren edacht te hebben dat e was op-evretten deur wilde biesten. De breurs en va kump in Egypte wonen. Uut disse 12 luu bint naor 400 jaor 'n heel volk uut-egreuid, de 12 breurs wöd as stamva's eziene. Maor naor 400 joor hebt de Egyptenaren dit volk as slaoven emaakt. Now kump Mosje an böd, die deur God ereupen is um dit ni'je volk te bevrijden. Naor de bekende 10 plao'ng die Mosje in name van God over Egypte hef ebrach löt Farao de 't naozaot van Jisraël (Jäkov) gaon naor 't laand dat God hen beleufd had, 't laand Kanaän woor Avraham in die tied mössen woon van God. Later as 't volk bi'j 'n groot water stiet, en niet meer verder kan gaon, kump ok nog iens Farao achter hun an, Farao is van gedachen veraandert en wil zien slaoven trugge. Dan kreg Mosje 't teken dat e op 't water mut slaon, en termee hi'j dat dut giet 't water van twi'je kaanten opzied, en 'n pad kump dreuge te staon woor as 't volk deur hen kan vluchen. Farao en zien leger verdrinkt uutèndelek in de golven, want 't water giet g'woon weer zien gangs. 't Volk kan zien gang gaon en op weg gaon naor 't beleufde laand. Maor, onderweg, giet d'r iets gebeuren wat altied b'langriek veur alle jeuden zol blie'm: Mosje giet de barge Sinaï op um de Torah (Wet) te ontvang' van God. Hierbi'j is 't b'langriekse fundament elegd van 't Jeudendom, naos die van Avraham en Gods belofte an 'm dat zien naozaot vredig zult lee'm in 't laand woor as Mosje hen zol breng'. Mosje en Avraham bint hierbij dan ok de b'langriekse profeten in 't Jeudendom, hun twi'je wöd as ienigsen 'maot' deur God enuumt in de Torah. An eköm in 't beleufde laand, woor as Mosje niet in mochen door zien opstaandigheid op 'n bepaald moment, veroverd 't volk van Jisraël heel Kanaän en giet zich door vestigen. God hef zich an zien belofte hollen. === Chetoeviem === Latere boeken beschrieft de tied die doornaor kump. Eerst kump Josjoea an de beurte, hi'j is de opvolger van Mosje die 't volk mut leiden tiedens de verovering van 't laand Kanaän. Nao dat zi'j 't laand in bezit hebt enöm' wöd 't volk eleid deur 'richteren', dit bint luu die deur God an wèzen bint die de vrede mut bewaren in 't laand. Maar naor vulle klao'ng um 'n keuning kreg 't volk zien keuning, de eerste keuning is Sjaoel, maar disse stiet God nie an en lut Dawied zalven tot keuning. Maor dat löt Sjaoel niet zomaar gebeuren. Naor vulle gedoe, en de dood van Sjaoel uutèndelek, kump Dawied an de macht. Dawied is nie zomaar 'n keuning, hi'j is deur God eprezen en God dut de belofte dat Dawieds naozaot altied 't keuninschap zol blie'm behollen. Dawied was 'n echte kriegsheer en hef dan ok vulle oorlogen evoert. Met de wens dat e veur God 'n tempel wil bowen giet God nie op in, Dawied hef te vulle bloed an zien haanden. Wel kreg e de belofte dat zien zeune dat zol doen, zien zeune hiet Sjlomo. Dawied is overlèden en Sjlomo kump an de macht. Sjlomo hef van God vulle wiesheid en riekdom ekree'ng, nog meer as zien va. En hi'j hef de eerste tempel bowt, woor as de erediens van God hollen kan wödden zo ast in de Torah (wet) stiet, met priesters en al. Latere verhalen vertelt veurnamelik over de rest van de geschiedenisse van de jeuden. Met name 't keuninshuus, de zunden en de door opvol'ngnde ballingschap van de jeuden. === Neviiem === Now, binne wi'j an de leste begunt. Dit rare woordtie is 'n translatie van 't Hebreeuws en 't betiekend simpelweg: Profeten. Dit woordtie wöd gebruukt veur 'n antal boeken die bint toe-ewèzen an mèènsen die in name van God espreuken hebt, de profeten. Profeten bint d'r altied al ewest bi'j 't jeudse volk en zi'j hebt aaltied claimt dat zi'j de woorden van God spraken. Vake wöd d'r espreuken over de zunds van 't volk en 'n antal waorschuwingen. Ok hier weer kump de ballingschap an böd, sömmige boeken bint ok eschrèven tiedens de ballingschap, mar dan vake as bemuudiging veur 't volk met beloftes dat zi'j weer terugge zult kèren naor Israël (Wat dan pas weer echt gebeuren in 1948). Christenen zeg det zi'j in de profeten-geschriften anwiezingen vind veur Jezus als de Mosjiach, want d'r bint anwiezing in de jeudse boeken te vinnen dat 'n naozaot van Dawied iens 'n keer zol köm en 't volk weer terugge zol brengen naor Jisraël, hi'j zol de mèènsheid redden en iederiene bekeren töt de God van Jisraël en de endtied zol daormet begunnen. Mar jeuden hebt 'n heel aand're ideeë over de Mosjiach dan christenen en di's dan ok vake de anleiding ewest töt mieningsverschillen tussen jeuden en christenen. === De dartiene geleufs principes van Maimonides (RaMBaM) === De dartiene blangriekse grondslegen van de jeudse godsdiens, zo as neer-ezet bint door codificator en godsdienst filesofe Maimonides (1135-1204). Dizze wödt hier in 't kört weer-egeven an de haand van 't jeudse gebedsboek Siach Jitschak van 't Nederlaans-Israëlies Karkegenootschap: ''Ik geleuve d'r völledig an,'' 1. det God de ienige schepper en leider is van al wat eschaopen is en töt staand kwam, kump en köm zol. ''Ik geleuve d'r völledig an,'' 2. det God 'n absoluten ienheid is, onvergeliekelijk met wulke ienheid ok; det allene hi'j God is, die d'r waren, d'r is, en zol altied wèzen. ''Ik geleuve d'r völledig an,'' 3. det hi'j gien lief hef, hi'j gien liefelijke functies bezit en det van 'm gien veurstelling meuglijk is. ''Ik geleuve d'r völledig an,'' 4. det men allene töt 'm zien gebed mag richen en det men dit niet töt 'n aander magt doen. ''Ik geleuve d'r völledig an,'' 5. det e de eerste en de leste is. ''Ik geleuve d'r völledig an,'' 6. det al wat de profeten hebt ezegt waorheid is. ''Ik geleuve d'r völledig an,'' 7. det Mosje de waore profeet was, die nooit zien weergao hef ehad of zol hem'. ''Ik geleuve d'r völledig an,'' 8. det de hele Torah, zo as wi'j op 't moment hebt, dezölfen is wulke God an Mosje hef egeven. ''Ik geleuve d'r völledig an,'' 9. det dizze Torah nie te veraanderen is, det d'r gien aandre bestiet, die van God ofkömsig is. ''Ik geleuve d'r völledig an,'' 10. det God de haandelingen en de gedachen van alle mèènsen kent. ''Ik geleuve d'r völledig an,'' 11. det e beloont wie zien gebeuden naokump, en straft wie zien geboden overtredt. ''Ik geleuve d'r völledig an,'' 12. det de mosjiach zeker zol köm en al kan e lange vöt blieven, ik verwachte iedere dag zien köms. ''Ik geleuve d'r völledig an,'' 13. det d'r iene opstaanding van de dojen zol wèzen op 'n tied det de schepper, wiens name prezen is en wiens faam zo hoge en veur altied verheven is, 't wille. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Jeudendom| ]] 8atuhn6nzorxxh2seifn7fyx2x8t9m4 0 7702 265721 255113 2013-05-10T15:02:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Het Vrouwtje van Stavoren.jpg|thumb|150px|[[Et vrouwgien van Stavoren]]]] '''Stavoren''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Starum'' of ''Staveren''), is een stattien in de gemiente [[Ni'jeferd]], mit 996 inwoners (1 jannewaori 2003). De stad leit op de zuudwestpunt van [[Frieslaand]] en is an drieje kaanten beheind deur et waeter van et Iesselmeer. Stavoren is ien van de [[Friese elf steden]]. De stad is al rond et jaer [[900]] ontstaon en kreeg in 1118 stadsrechten van Hindrik V. Et was een handelstad van belang, mit hannel tot in Engelaand en Zweden. In [[1385]] werd Stavoren dan ook lid van de Hanze. Aan et end van de Middeleeuwen raokte de stad in verval. Op dit feit is et verhaol [[It Frouke fan Starum]] (''Et vrouwgien van Stavoren'') baseerd. Nao die tied van verval kamen der in de 17e en 18e ieuw weer betere tieden, mit zeevaert naor wiedliggende landen. Maor in de 19e ieuw ging et weer achteruut. Tegenwoordig is Stavoren de koppeling tussen et spoor naor Sneek en Liwwadden mit de boot naor Enkhuzen. De haoven is nu de thuusplak voor schepen van de brune vaort. ==Nedersaksisch== *[[Grunnegs]]: ''Stoavern'' ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Stavoren_anzicht.jpg|Anzicht vanof et Iesselmeer. Ofbeelding:Stavoren_brugge.jpg|Brugge Ofbeelding:Stavoren_haavn.jpg|Uutzicht oaver den haavn. Ofbeelding:Stavoren_stroate.jpg|Veurstroate </gallery> [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 6fn6pfhjazzdwun9awaq9ksix5nydux 0 7707 265623 139451 2013-05-10T14:46:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Koart Leegsaksisch.png|250px|right|Nedersaksische tael in Nederlaand]] De anduding '''Nedersaksië''' is een schoft in gebruuk west binnen de [[SONT]], de Federaosie van [[streektaol|Streektael]]-Orgenisaosies in et [[Nedersaksisch]] Taelgebied, om dit gebied mit an te duden. Et gebied omvat [[Grunnen (provìnzie)|Grunningen]], [[Drenthe]], [[Stellingwarf]], de [[Kop van Overiessel]], [[Urk]], [[Sallaand]], [[Tweante|Twente]], de [[Veluwe]] en de [[Achterhoek]]. Omdat '' 'et [[Nedersaksisch]]e [[taol|taelgebied]] binnen [[Nederlaand]]' '' zoe'n mondvol is, vunnen ze een kotte naeme wel haandig. 'Nedersaksen' hebben ze niet keuzen, omreden dat hiel dudelik zol verwiezen naor de [[Duutslaand|Noord-Duutse]] dielstaot [[Nedersaksen]] ([[Platduuts]]: ''Neddersassen''; [[Duuts]]: ''Niedersachsen''). De anduding Nedersaksië is niet in algemien gebruuk. De Drentse muzikaant [[Daniël Lohues]] pleitten in ien van zien stiekelstokkies op ironische wieze veur de oprichting van 'Nedersaksië' - wat ok noordelik Duutslaand mos omvatten - om him drekt daornao uut te spreken tegen et idee 'dat een bepaald gebied aan een bepaald volk toebehoort'.<ref>[http://web.lohues.nl/dlohues/columnsd.php?id=2743 Stiekelstokkien 'Los van Nederland', 30 november 2007. Vunnen op www.lohues.nl]</ref> == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Kultuur]] j6yyqorngyh6u4ywkm8hl2msr6sx152 0 7708 48658 2007-10-16T21:45:22Z Knillis 296 [[Stellingwarven]] is ewiezig naor [[Stellingwarf]]: de inkeldvold-vorm geft et hiele gebied an, dus ok mit de kop van Overiessel d'r bi'j, et hiele gebied ok waor as Stellingwarfs praot wodt; de meervoldsvorm geft gek genog een beparking an, dan gaot et wikitext text/x-wiki #redirect [[Stellingwarf]] hdj32yyl8381qmg5fs6aury653xsw64 0 7712 264108 257874 2013-05-06T16:13:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Lienpost''' ([[Neidrèents]]e stofname veur 'e-mail'<ref>Onder meer [[Drentse Taol]] en [[Stichting Het Drentse Boek]] gebruukt 't woord op heur webstees. De [[Dialektkringe Salland en OostVeluwe]] gebruukt (in 't Sallaans en Oost-Veluws) de variaant 'liendepost'.</ref>) stiet veur digitaol eskreven en ummezonden [[berich|boskoppen]] via onder aandere 't [[internet]]. 't Eerste berichien oaver een computernetwark wördden in 1971 deur Ray Tomlinson verzunden. Rond 1995 wördden de lienpost populair onder een köppel mèensen, samen mit 't [[wereldwiede web]]. De lienpost gebruukt ze vake veur kötte, infermele berichies. Deur 't mitsturen van bi'jlaoges (meugelk sund de ''Multipurpose Internet Mail Extensions'', [[MIME]], bint inevoerd), kuj ok aandere inhold as tekst mit de lienpost sturen. Communicaotie mit de lienpost hef veur de wet dezölfde staotus as die mit de brief. De mailties mut dan wal an een köppel veurwaordes voldoen. De waorachtigheid mut ewaorbörgd weden, d'r mut zekerheid weden oaver wel of de ofzender is, en ie mut d'r niet achterof an knooien kunnen. De "[[elektronische handtekening]]" kuj hierveur gebruken. De veurdelen van zuk gebruuk van de lienpost boben wiedere vörms van communicaotie bint: * rappere communicaotie (briefpost nuumt ze daorumme in vergeliekings ok wal ''snail mail'', slakkenpost); * rapper töt een contract kommen kunnen; * verzendkosten uutsparen; * niet meer zölf bi'j iene langes hoeven. Lienpost daoras de ontvanger niet veule veur gef, nuumt ze [[junkmail]]. Een vörm van junkmail is [[spam]], veur de centeri'je eskreben lienpost die an een hiele bulte mèensen verstuurd wördt. Een [[e-zine]] is een tiedskrift det ze via de lienpost stuurt. Een variaant hierop is de lienpost-[[ni'jsbrief]]. Veurgangers van de lienpost bint de [[brief]], 't [[tillegram]], de [[Telex (communicaotie)|telex]], de [[telefax]] en binnen Nederlaand 't op Datanet ebaseerde Memocom 400, det nooit slim succesvol ewest hef. Een ni'je ontwikkeling sund 't ontstaon van de lienpost is de mobiele communicaotie, zoas de [[Short Message Service|sms]]. De lienpost krieg ie tegenswoordig veural toegang toe via 't internet-netwark, mar daorbuten kan 't ok, umdet ja de oorsprunkelijke lienpost niet netwarkofhaankelijk is. == Nedersaksisch == 't [[Engels]]e woord ''e-mail'' (van ''electronic mail'', elektronische post) gebruukt ze ok in 't [[Nederlaands]], [[Duuts]], [[Nedersaksisch]] en gao zo mar deur. In partie talen is 't begrip ondertied vertaald; in 't Nederlaands hej naost ''e-mail'' ok ''e-post''. Nedersaksische ummezettings bint: * [[Nederlaands Leegsaksisch|Nederlaans-Nedersaksisch]]: ** ''netpos{{small()|t}}'' ** ''lien{{small()|de}}pos{{small()|t}}'' ** ''e-pos{{small()|t}}'' ** ''berichje{{small()|n}}, berichie{{small()|n}}'' ** ''netbrief'', ''netbreef'' ** ''aemel'' ([[Stellingwarfs]]) * [[Platduuts]]: ''netbreef'' ([[Sass'sche Schrievwies|Platduutse schriefwieze]]: ''Nettbreef'') == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Internet]] [[Kategorie:Infermatika]] [[Kategorie:Kommunikoatsiemiddel]] ghp41cpxwa322fjag3vje6tf4mpjxak 0 7713 291041 291039 2016-11-03T13:04:17Z Wwikix 13678 /* Rifferenties */ wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Neie woorden in alle variaanten van 't Nedersaksisch kuj vienden op de ziede aover '''[[neosassisme|neosassismes]]'''.}} '''Neidrèents''' is de term veur neologismen - nog niet zo lange leden uuteprakkezeerde woorden - in 't [[Drèents]]. Dizze neologismen wördt wal bedacht veur stoere woorden, mangs van vrömde ofkumst, of veur de aordigheid of as gekheid. Veurbeelden van Neidrèents bint openeumen op de webstee van de organisatie [[Drentse Taol]] en in heur uutgaove ''De Taolkraant'', en in 't boekien ''Taalgids Drenthe'' (kiekt bi'j de rifferenties). Dizze neologismen bint [[Midden-Drèents]]e vörms. De mieste bint samenstellings van Drèentse woorden die al bestaot. Vake mut die samenstellings schier klinken deur medeklinkerriem, zoas ''wat'' + ''wuj'' + ''wichie'' = ''watwujwichie'' (receptioniste/tillefoniste), of klinkerriem, zoas ''liekbekieker'' (patholoog). Partie Neidrèentse woorden gebruukt typisch [[Nedersaksisch]]e uutgangen, zoals ''oetperbeerderij'' (try-out). ==Veurbeelden== {| |----- | Computerwoorden van ''Drentse Taol'' <ref>[http://www.huusvandetaol.nl/index2.php?option=com_content&do_pdf=1&id=299 Lieste van Neidrèentse woorden op de webstee van Drentse Taol]</ref>: * ''bewaorplaotie'' (cd-rom) * ''computerkwebbel'' (chatten) * ''computertiek'' (computervirus) * ''deurstreper'' (deleteknoppe) * ''doewknop'' (enterknoppe) * ''gapplaotie'' (cd-kopie) * ''inktbakkie'' (printercartridge) * ''[[lienpost|net-brief / lienpost]]'' (e-mail) * ''netventer'' (provider) * ''ofdrukker'' (printer) * ''oflien, oplien'' (offline, online) * ''pielschoever'' (computermoes) * ''plaotiesmaoker'' (scanner) * ''praotzeefie'' (microfoon) * ''revelduus'' (chatbox) * ''spiegelplaot'' (compact disc) * ''tussenfrommelknop'' (insertknoppe) * ''web-knup'' (verwiezing naor een webpagina) * ''zuker'' (browser) | Algemiene woorden uut ''Taalgids Drenthe'' <ref>Darwinkel, Abel, Jan Germs en H. Slot (2005), ''Moi! Taalgids Drenthe'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv, p. 42, 58, 94</ref>: * ''aodersmeer'' (cholesterol) * ''bonnenberend'' (verbalisant; naor [[Bernhard van Galen|Bommen Berend]]) * ''[[hoelbessem]]'' (stofzoeger) * ''kenaolscheuveln'' (zappen) * ''körkentrekker'' (alcoholist) * ''kruusveter'' (g-string) * ''meleurtillefoon'' (alarmliende) * ''moskeebaos'' (imam) * ''mosroppen'' (verticuteern) * ''naokommerdie'' (caravan) * ''navvelbeslag'' (navvelpiercing) * ''ogenroet'' (mascara) * ''opknapstee'' (kuuroord) * ''piemelpuutie'' (condoom) * ''roegtefiets'' (mountainbike) * ''snoefsnei'' (cocaïne) * ''straotscheuvels'' (skeelers) * ''tetvulling'' (börstimplantaot) * ''zaodventer'' (spermadonor) |} == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Drèents|*]] 2r19qfwc7geooz5vyni13izo7aexogu 0 7714 264120 257875 2013-05-06T16:15:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Egbert Meyers''' (artiestenname van '''Egbert Albertus Meijers''') ([[Grol]], [[15 juni]] [[1948]]) is een [[Drenthe|Drèentse]] tekstdichter, vertaler, skriever, liedtiesmaker, zanger, programmamaker en prissentator. ==In de meziek== In de jaoren zeubentig speulde Meyers deur het hiele laand zien countrymeziek en bluegrass, mit as inspiraotie onder aandern [[Hank Williams]] en [[Jimmie Rodgers]]. Een plaotencontract det ze hum anbeuden sleug hi'j of, umreden det hi'j zien artistieke vri'jheid niet kwiet wol. Meyers is mit oprichter (1982) van 't jaorlijkse Big Bear Festival in [[Zuudlaoren]], waor as ze traditionele Anglo-Amerikaanse muziek speult. In de [[Hunebed-Turboshow]] in 1983 meuk hi'j, anefieterd deur [[Albert Haar]] en [[Marga Kool]], zien debuut met liedties in 't [[Drèents]]. Nao mit een band te hebben espeuld gunk Meyers allennig wieder als singer/songwriter in [[Nederlaand]] en [[Duutslaand]]. Mit zien serieuze, sociaol bewogen skrieveri'je was hi'j een uutzundering binnen de Drèentstalige meziek; die was toen ja veural lichtvoetig. Hi'j warkten samen mit artiesten uut binnen- en butenlaand ([[Harry Muskee]], Sally van Meter, Si Kahn, de Hopi drum- en zanggroep The Sacred Star Singers). Nao een bezuuk an [[Austin]], [[Texas]] in 2004 brocht hi'j de [[Engels]]talige plaot ''Bluebonnet Blues'' uut waorop hi'j in de maande mit Nederlaandse en Amerikaanse muzikaanten speult. Dizze Amerikaanse inspiratie lek veul op [[Daniël Lohues]] zien project Lohues & The Louisiana Blues Club. Partie musici hebt liedties van Meyers vertaald en uutebrocht, ok in 't [[Platduuts]]. ==Streektaalanfieteraor en wiedere wark== Van 1988 töt 2001 warkten Meyers as [[Streektaalfunctionaoris|streektaalfunctionaris]] bi'j 't Project Culturele Educatie van de stichting [[Drentse Taol]]. Hi'j organiseert en professionaliseert streektaalactiviteiten in en buten Drenthe en fietert 't zingen in de streektaal an. Sund 2001 warkt-e as maker en prissentator van streektaalprogramma's bi'j [[RTV Drenthe]]. Meyers zet hum ok in veur de cultuur van de [[Noord-Amerika]]anse indiaans en is betrökken bi'j NANAI, de Netherlands Association for North American Indians. As dichter en vertaler hef hi'j in 't tiedskrift [[Roet (tiedschrift)|Roet]] epubliceerd. ==Plaoten== *''Tweiduuster'' (lp, 1988) *''Waorum de wereld braandt'' (cd, 1995) *''Dreuge dunder'' (cd, 2000) *''Bluebonnet Blues'' (cd, 2007) ==Citaot== :''een laote liester in 'n perenboom'' :''zingt een vergeten lied'' :''de zun kleurt 't westen rood'' :''d'aovend is gloeiend hiet'' :''op de A28 over 't asfalt doods en gries'' :''schof 'n file traog verdan'' :''deur 't verleuren paradies'' :Uut 't lied ''Ieuwig paradies'' ==Bronnen== * [http://www.egbertmeyers.com/ Webstee van Egbert Meyers] * [http://www.encyclopediedrenthe.nl/Meyers,%20Egbert Encyclopedie Drenthe Online] * [http://www.taolpaddrenthe.nl/ Taolpad Drenthe, mit een filmpien van Egbert Meyers] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Meyers, Egbert]] [[Kategorie:Muzikaant uut Drenthe|Meyers, Egbert]] [[Kategorie:Literatuur|Meyers, Egbert]] [[Kategorie:Nederlaandse schriever|Meyers, Egbert]] [[Kategorie:Taolkundige|Meyers, Egbert]] s08nie18fuwbhxqd19jh0ucjba7ai83 0 7716 264341 257876 2013-05-06T19:54:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:240 Sparks Elevators.jpg|thumb|250px|Een lifte in [[Ottawa]], [[Kannede|Kanneda]]]] Een '''lifte''' of '''lift''' is een verticaal [[transport]]middel veur personen, apperetuur of andere dingen. De lifte besteet uut een esloten ruumte mit wanden en een vloere, äs 't waore een soort kabbenet. Disse kabbenet is vastemaak an staolkabels, waordeur 't naor boven of naor beneden ehaald kan wodden. Deur op een knoppe te drukken ku-j mit lifte mee naor een hogere of leger elegen verdieping. De lifte wodt äs een ''verticale verkeersruumte'' ezien, in tegenstelling tot een ''horizontale verkeersruumte'' (dit bint bieveurbeeld de gangen). De lifte bestond al in de tied van de [[Romeinse Riek|Romeinen]]. Zo had [[Keizer Nero]] een lifte in zien peleis. Veule eeuwen later liet Koning [[Lodewiek XV van Frankriek]] in zien peleis een lifte bouwen um zien minnares, de Gravinne van Châteauroux, te bezeuken, die een verdieping hoger woonde. Een lifte wodt vake gebruukt in [[flat]]s en bie ketoorgebouwen. ==Nedersaksisch== *[[Veluws]]: **''lif, lift{{small()|e}}'' **''op-en-neer'' ([[Lieren]]) {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't dialect van [[Une]]}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Gebouw]] fftx732sruka31czamv5z2xka6r7e26 0 7717 293112 293111 2017-03-14T10:09:22Z 217.114.111.132 /* West-Oaveriessel, Noordoost-Veluwe en Urk */ wikitext text/x-wiki Een '''streektaalfunctionaoris''' of '''streektaalconsulent''' is in [[Nederlaand]] iene die hum uut heufd van een bepaolde [[pervincie]] of regionaole instelling gangs holdt mit de [[streektaol|streektaal]] of [[dialect]]en die as ze in die kontreien praot, vake umme dizze te bestuderen en an te fietern en infermaosie an te langen. Daornaost kan hi'j of zi'j mit de wiedere streekcultuur gangs weden. De eerste streektaalfunctionaoris hebt ze in 1984 in de [[Grunnen (provìnzie)|pervincie Grunning]] an-esteld. Tegenswoordig warkt in de mieste pervincies ien of meer zukke functionaorissen. [[Noord-Hollaand|Noord-]] en [[Zuud-Hollaand]] en [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] hebt d'r gieniene: daor ligt de dialecten dan ok 't körtst bi'j 't [[Standaardnederlaands]]. De streektaalfunctionaoris is op-ekomen in een tied waorin dialecten en streektalen meer prestige kriegt en d'r een opleving van belangstelling veur is. ==Achterhoek en Liemers== Veur de [[Achterhoek]] en [[Liemers]] warkt [[Arie Ribbers]] sund 2007 as streektaalconsulent bi'j 't [[Staring Instituut]]. Zien veurganger, de eerste streektaalconsulent veur dizze streek, was [[Geert Roelofs]] (sund 2002).<ref>[http://www.staringinstituut.nl/wie_is_wie/wie_is_wie.htm Staring Instituut]</ref><ref>[http://www.limburghuis.nl/Archief/040502gldleer.html Artikel uut 't Gelders Dagblad]</ref> ==Drenthe== In [[Drenthe]] warkt de streektaalfunctionaoris bi'j 't [[Huus van de Taol]]. Hi'j of zi'j is inholdelijk bezig mit anfieternde, ontwikkelnde en ondersteunende activiteiten op 't gebied van de regionaole cultuur, mit een naodrok op de streektaal. Streektaalfunctionaorissen bint ewest: [[Albert Haar]] (1987-1988), [[Harry Slot]] (1987-1992), [[Jan Tissing]] (1987-1999), [[Egbert Meyers]] (1988-2001), [[Henk Nijkeuter]] (2000) en [[Bea Lunsche]] (2000; 2002-2003). Vandage de dag bint 't [[Jan Germs]] en [[Abel Darwinkel]].<ref>[http://www.encyclopediedrenthe.nl/Streektaalfunctionaris Encyclopedie Drenthe Online] </ref> ==Grunning== In Grunning wördden in 1984 op initiatief van de [[Provìnzie Grunnen|pervincie]] [[Siemon Reker]] streektaalfunctionaoris. Hi'j hef onder meer een spellingboek en een buzewoordenboek veur 't [[Grunnegs|Grunnings]] uutegeven. Zien buzetaalgidsien veur Grunning, ''Goidag!'' ([[Assen]], 2005), hef naovolging ekregen in Drenthe, [[Oaveriessel]] en Noord-Braobaant.<ref>Reker, Siemon (2005). ''Goidag! Taalgids Groningen''. Assen: In Boekvorm Uitgevers bv</ref> In 2007 wördden Reker an-esteld as hooglerer Grunniger taal en cultuur an de [[RUG|Rieksuniversiteit Grunning (RUG)]]. Wegens dizze leerstoel hef hi'j zien taak as streektaalfunctionaoris in 2007 neerelegd. ==Limbörg== De pervincie [[Limburg (Nederlaand)|Limbörg]] hef een Bureau Streektaal Nederlands-Limburg, daoras de streektaalfunctionaorissen warkt. Veul van heur wark is derop ericht det 't jonkvolk [[Limbörgs]] leren blif as thuustaal. Van 2001 töt 2006 har [[Pierre Bakkes]] de functie. Die is oavereneumen deur [[Ton van de Wijngaard]], ok sikketaoris van de Stichting Nederlandse Dialecten, en [[Mieke Steegs]]. Zi'j warkt in de maande umme de iene zien ervaoring (Van de Wijngaard had jao al vanof 2004 op Bureau Streektaal ewarkt as rechterhaand van Pierre Bakkes) an te vullen mit de aander heur kennis van jonge lu (Steegs hef onderzuuk naor jongeren edaon).<ref>[http://www.limburgsedialecten.nl/content/lb/ov/funct/cindx.html Oaver 't Bureau Streektaal Nederlands-Limburg]</ref> ==Noord-Braobaant== Sund juli 2004 warkt in de pervincie [[Noord-Braobant|Noord-Braobaant]] de taalwetenskopper [[Jos Swanenberg]] as streektaalfunctionaoris.<ref name="Friese toestanden">[http://www.vanoostendorp.nl/linguist/streektaalfunctionarissen.html Artikel '' 'Geen Friese toestanden!' Het werk van streektaalfunctionarissen'']</ref> ==Stellingwarf== Veur 't [[Stellingwarf|Stellingwarver]] taalgebied is [[Henk Bloemhoff]] van de [[Stellingwarver Schrieversronte]] streektaalfunctionaoris.<ref name="phileon">[http://taal.phileon.nl/organisaties.php Taal in Nederland]</ref> ==West-Oaveriessel, Noordoost-Veluwe en Urk== Bi'j de [[Iesselakkedemie]] in <u>Zwolle</u> warkt [[Albert Bartelds]] as streektaalconsulent en [[Harrie Scholtmeijer]] as projectleider streektaal.<ref>[http://www.ijsselacademie.nl/ija/organisatie/medewerkers.asp Mitwarkers van de Iesselakkedemie]</ref> De Iesselakkedemie bemuuit heur mit de [[Oaveriessels|West-Oaveriesselse]] (= Oaveriessel buten Twente), [[Oost-Veluws|Noordoost-Veluwse]] ([[Attem]] en umgeving) en [[Urkers|Urker]] taalgebieden. De rest van de [[Veluwe]] hef officieel gien orgenisaosie veur streektaalbelangen umdet de pervincie Gelderlaand de akkedemie niet subsidieert. Veur hulpvragen zol de pervincie een bepaold bedrag betalen mutten. Toch geldt de spelling van de Iesselakkedemie ok veur 't [[Veluws]].<ref name="phileon" /> ==Twente== In [[Twente]] warkt bi'j 't [[Van Deinse Instituut]] / [[TwentseWelle]] de streektaalconsulent [[Harry Nijhuis]]. Zien veurgangers bint [[Gerrit Kraa]] ('handelsreiziger in 't plat' töt jannewaori 2002) en [[Bert Groothengel]] (töt juli 2007). Kraa hef onder meer streektaalpregramma's veur [[RTV Oost]] uuteprakkezeerd en mitewarkt an 't gebruuk van 't Tweants in 't theater.<ref>[http://taal.phileon.nl/4.php Kuiervraogen mit Gerrit Kraa]</ref> Groothengel hef lessen Twèents veur 't onderwies ontworpen en een [[Tweants|Twèentse]] lessenriege ontwikkeld, 't cursusanbod veur de Twèentse cultuur en taal estructureerd en wetenskoppelijk onderzuuk edaoan noar streektaal in de zörgsector. Wieders was hee 'n anjager veur de tv-spotjes 'Twents, doar is niks mis met'. Hee hef verscheaidene moalen 't Twents promoot in regionale en landeljke tv en radio-oetzendingen.<ref>[http://www.twentsewelle.nl/nieuws.asp?nieuwsID=33 TwentseWelle]</ref> ==Zeelaand== De streektaalfunctionaoris veur [[Zeelaand]] is [[Veronique De Tier]], die warkt vanuut de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland. Zi'j warkt ok op de [[Universiteit van Gent]] an 't wetenskoppelijke ''Woordenboek van de Vlaamse Dialecten''.<ref name="Friese toestanden" /> == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Taol ien Nederlaand]] [[Kategorie:Taolkundige| ]] kawdq46y8x84f11bhqw9u35vjm11tnl 0 7718 49110 2007-10-22T12:55:27Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Standerdnederlaans]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Standerdnederlaans]] qgocki12m66a8uimthxkzadleypaa42 0 7724 265830 63667 2013-05-10T15:26:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Potato flowers.jpg|thumb|250px|De bloemen van de eerpelplant]] Een '''wieb''' of '''wiebappel''' is de [[vruch]]t van de [[eerpel]]plant die boven groend greuit. De wiebappel is iezig giftig, net as de greune delen en de bloemen van de plant. {{Begin}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaante]] dgwa6v2rlipj4asg7b0yqbhqnklqpaz 0 7726 271983 265846 2013-12-07T01:36:24Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Whey.jpg|thumb|Wui]] '''Wui''' is de vleuistof die bie 't [[keze|keesmaken]] ontstaot deur 't stremmen van de [[mölk|melk]] naodat der [[stremsel]] bie-edaon is. De vaste bestanddelen, de [[vrongel]], blieven over naodat de wui of-etapt is. Wui bevat nog veul stoffen uut de melk. Dit bin [[vitemine]]s (veural uut de [[vitemine B|B-groep]]), wui-[[proteïne|eiwit]], [[melksuker]] en [[mineraolen]]. Wui bevat krap-an [[vet]]ten. De samenstelling hangt of van de herkomst van de melk. In de [[netuurgeneeswieze|netuurgeneeskunde]] is 't een popelair preduct. Wui wort oek gebruukt as groendstof veur [[frisdrank]], namelijk [[Rivella]] en [[Taksi]]. De vergangen jaoren wort wui deur de zuvelindustrie vaak gebruukt as goedkope vervanger van een gedeelte van de melk in [[dunne pudding]] (vla). De meeste mensen kennen wui als wei !!! {{Dialekt|wvel}} [[Kategorie:Zuvel]] 0qwl1juqrh6xxdkvlqtu1mrl10n3egu 0 7730 291076 291070 2016-11-03T13:38:27Z Wwikix 13678 /* Vjens */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Oaveriessels.PNG|right|thumb|Indieling van 't Oaveriessels deur Harrie Scholtmeijer]] 't '''Oaveriessels''' is een verzamelname veur de [[Nedersaksisch]]e dialecten die as ze in de pervincie [[Oaveriessel]] praot. Dizze verzameling vörmt gien ienheid, mar bestiet uut een antal dialectgroepen binnen 't Nedersaksisch. Verschillende dialectologen hebt verschillende indielings emeuken. ==Scholtmeijer zien indieling== Taalkundige [[Harrie Scholtmeijer]] meuk een indieling ('de zeuven zusters')<ref>Harrie Scholtmeijer (2006). ''Mörn! Taalgids Overijssel''. Assen: In Boekvorm Uitgevers bv</ref> veur de heufdvariaanten binnen de pervincie, zunder naor de verbanden mit dialecten buten Oaveriessel te kieken (buten 't Vechtdals, det hi'j deurtrekt naor Duutslaand). Hieronder hej een beschrieving van de zeuven zusters. De veurbieldzinnen laot zien det de dialecten uut dichtbi'j mekaar elegen plaatsen vake kenmarken dielt, al wördt heur dialecten töt verschillende groepen erekend. De indielings bint ja ok mar kunstmaotig. ===Dialecten van De Kuunder, Blankenham en Blokziel=== De dialecten van [[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]], [[Blankenham]] en [[Blokziel]] zöt Scholtmeijer as butenbienties binnen 't Nedersaksisch, vanwegens de wisselwarkings die ze ondergaon hebt mit 't [[Hollaans (dialect)|Hollaans]]. In de [[Tachtigjaorige Oorlog]] wördden Blokziel een [[Hollaand (gewest)|Hollaandse]] uutvalsstee. Kenmarken van dizze dialecten bint: * Woorden die in 't oaverige Nedersaksisch ''o{{small()|o}}l'' of ''al'' hebt - ''zo{{small()|o}}lt, ho{{small()|o}}lt, ik zolle'' - hebt in de dialecten van dizze plaatsen de [[Hollaans (dialect|Hollaanse]] diftong ''ou'' oaver-eneumen: ''zout, hout, ik zou'', en mangs nog wieder evoerd: ''zouder'' (zolder). * De twiede persoon enkelvold van 't persoonlijk veurnaamwoord is ''jie'', daoras dizze vörm in de mieste Nedersaksische dialecten in Nederlaand mit een klinker begunt (''ie{{small()|ë}}'') of, wieder hen 't oosten, de oldere ''d''-vörm hef (''do, dou, doe''). ''Jie'' hej wieder ok nog op [[Urk]] en de [[Veluwe]]. * De twiede persoon meervold van 't persoonlijk veurnaamwoord is ''jullen'' (ok op de Veluwe evunden). * Bi'j woorden die eindigt op ''t'' of ''k'' is de verkleiningsuutgaank miestentied ''-jen'': ''potjen, bakjen, boompjen'' (ok op de Veluwe). De rest van de [[Kop van Oaveriessel]] hef ''ie{{small()|n}}'': ''huusien, beumpien, bäkkien'' ezw. * In Blokziel wördt alle woorden die in de mieste Oaveriesselse dialecten (en ok in 't Nederlaans) een lange ''aa'' hebt, zoas ''water'', mit ''ao'' uutespreuken: ''waoter'' (ok op sommige plaatsen in 't uterste zuden van de Veluwe). Dit verklaart ze uut oaveranpassing deur van oorsprong Hollaanse Blokzielegers an Oaveriesselse woorden as ''schaop'' en ''taofel'' (oaverginneralisering). ''Veurbieldzinnen''<br /> De uuzn ebben een geute van greune verve. Een vrow et zout water uut de ketel in een bakjen of potjen edaon. ''(De Kuunder)''<br /> De uuzn ebben een geut van greune varf. Een vrouw et zout waoter uut de ketel in een bakjen of potjen edaon. ''(Blokziel)'' ===Noord-Oaveriessels=== 't [[Noord-Oaveriessels]] umvat veur Scholtmeijer 't diel van de pervincie boaven de liende die hi'j trekt onder [[Zwolle]] - [[Ni'jlusen]] - [[Luttn]] - [[De Krim]]. Dit gebied bevat de [[Kop van Oaveriessel]] en Noord-[[Sallaand]]. Kenmarken binnen de Noord-Oaveriesselse groep bint: *D'r wördt miest lange klinkers (''ee'', ''eu'', ''oo'') gebruukt daoras aandere Oaveriesselse dialecten körte (''e'', ''ö'', ''o'') of uut-erekte klinkers (''èè'', ''öö'', ''oo'') hebt. Beveurbield ''ketel, sleutel, zomer'' en niet ''kettel/kètel, slöttel, zommer''. *De verkleiningsuutgaank is ''-ie{{small()|n}}'': ''heufie{{small()|n}}'', ''zeuntie{{small()|n}}'', ''mannegie{{small()|n}}'', ''jonkie{{small()|n}}''. *In samenstellings van twiej zölfstaandige naamwoorden vörmt ze de verbindingsklaank miestentied mit allennig de ''e'': ''kraantebak'', ''{{small()|h}}onde-{{small()|h}}ok'' (aanderwoors in Oaveriessel ''kraantnbak'', ''{{small()|h}}ondn{{small()|h}}ok''). *Veule vrouwelijke woorden hebt een zwakke ''e'' (schwa) an 't ende, beveurbield ''mure, padde, piepe, varve/vaarve/värve''. *In 't westelijk diel van dit gebied (de Kop, [[Zwärtewäterlaand|Zwartewaterlaand]], [[Kampen (Overiessel)|Kampen]], [[Zwolle]], [[Asselt]], [[Stappest]], töt bi'j [[Ni'jlusen]]) spreekt ze de ''h'' an 't begun van een woord deurgaons niet uut. *In 't noorden van de Kop van Oaveriessel hej in veule woorden de 'ae'-klaank, zoas in Stellingwarf en 't [[Zuudwest-Noord-Drèents]]: ''waeter, raem, maeken''. ''Veurbieldzinnen''<br /> De uuzn ebben een geute van greune vaarve. Een vrouwe ef zolt waeter uut de ketel in een bakkie of pottie edaon. ''(Geetern)''<br /> De uuzn ebben een geute van grune värve. Een vrouwe ef zolt water uut de ketel in een bäkkien of pöttien edaon. ''(Kampen)''<br /> De {{small()|h}}uuzn {{small()|h}}ebt een geute van grune varve. Een vrouwe {{small()|h}}ef zolt water uut de ketel in een bakkien of pottien edoan{{small()|e}}. ''(Ni'jlusen)'' ===Sallaands=== 't [[Sallaans]] hef veur Scholtmeijer de noordgrèenze bi'j [[Wietem]], [[Dalsen]], [[Oldlusen]] en [[Den Ham]] en de oostgrèenze bi'j [[Doarle]], [[Nijverdal]] en [[Hooltn]] (de enuumde plaatsen bint Sallaanstoalig). '' 't Beslut dus allennig 't zuden van wat miestal as de laandstreek Sallaand eziene wödt.'' Kenmarken bint veur 't Sallaans: * Veule woorden hebt körte klinkers en uut-erekte klinkers in plaats van lange (kiekt hierboaven bi'j 't Noord-Oaveriessels). * D'r is een körte ''a'' die uutespreuken wödt as in 't [[Engels]]e ''cat'', vake eschreven as ''ä'' (''pädde, värve''). De lange variaant hiervan schrieft ze as ''ää'' of ''ae''. * Verkleinwoorden hebt een umlaut, zoas in 't Vechtdals en Twents (''bäkkie{{small()|n}}, pöttie{{small()|n}}, beumpie{{small()|n}}''). * Veule vrouwelijke woorden hebt een zwakke ''e'' (schwa) an 't ende, beveurbield ''mure, pädde/padde/parre, piepe, värve''). * Kenmarken in oostelijke plaatsen, zoas [[Den Ham]], [[Heldern]] en [[Nijverdal]], die ok in [[Twente]] veurkomp (umlaut in 't meervold in Heldern en Nijverdal; een ''oo'' in partie woorden - zoas ''stool'' - die in de rest van Oaveriessel een ''oe'' hebt; gien ''n'' in 't meervold van partie woorden (''huze''); drei woordgeslachten). ''Veurbieldzinnen''<br /> De huuzn hebt een götte van grune värve. Een vrouwe hef zolt water uut de kettel in een bäkkie of pöttie edaon. ''(Dalsen)''<br /> De huuzn hebt een göte van grune värve. Een vrouwe hef zòolt wäter uut de kètel in een bäkkie{{small()|n}} of pöttie{{small()|n}} edaon. ''(Wieje)''<br /> De huuze hebt ne götte van grune värve. Ne vrouwe hef zolt water uut n kettel in een bäkkie of pöttie edaon. ''(Heldern)'' ===Vechtdals=== 't [[Vechtdals]] praot ze in Noordoost-Oaveriessel an de [[Vechte]] en daoronder, en wieder ok in de [[Graofschop Bentheim]] in [[Duutslaand]]. 't Gebied umvat plaatsen as [[Ommen]], [[Luttn]], [[Grambarge]], [[Hardenbarg|'n Arnbarg]], [[Banthum]], [[Mainbarg]], [[Kloosterhaar]], [[Sibculo]], [[Vroomshoop|Vromshop]], [[Westerhaar|Wester'aar]], [[Doarseveld]] en - in de Graofschop Bentheim, doaras 't seins [[Waterplatt]] het - in [[Schüttrupp]], [[Nothoorn|Noordhoorn]], [[Neenhuus|Ni-jenhuus]], [[Hoogstede|Hoogstee]] en [[Emmelkaamp]]. Scholtmeijer zöt 't Vechtdals in zekere zin as 't miest centraole Oaveriesselse dialect, daorin illementen uut aandere dielen van de pervincie bi'jienkomt. 't Vörmt qua woordenschat en grammaticale vörms een brogge veur 't Noord-Oaveriessels an de iene kaante en 't Sallaans en Twents an de aandere. Scholtmeijer nuumt 't ok een aordig homogeen gebied. Kenmarken van dizze groep bint: * 't Vechtdals hef mangs lange klinkers, zoas in 't Noord-Oaveriessels (''regen, een ho{{small()|o}}lten deure''), mangs körte of umlaut zoas in 't Sallaans en Twents (''zommer, slöttel''). * Verkleinwoorden hebt een umlaut, zoas in 't Sallaans en Twents (''bäkkie, pöttie, beumpie''). * De verkleiningsuutgaank is ''-ie{{small()|n}}''. (In aandere dielen van de Graofschop Bentheim hej 't [[Hügellandplatt]] mit de verkleiningsuutgaank ''-ke'', krek as in 't Noord- en Oost-Twents.) * In samenstellings van twiej zölfstaandige naamwoorden vörmt ze de verbindingsklaank miestentied mit de ''n'': ''kraantnbak'', ''hondnhok'' (Noord-Oaveriessels ''kraantebak'', ''{{small()|h}}onde{{small()|h}}ok''). * Veule vrouwelijke woorden hebt een zwakke ''e'' (schwa) an 't ende, beveurbield ''mure, padde/parre, piepe, varve/farwe''. * In 't Vechtdals sprekt ze de ''h'' wal uut (kiekt bi'j Noord-Oaveriessels), beholve in Westerhaar. ''Veurbieldzinnen''<br /> De huze hebt een götte van grune varve. Een vrouwe hef zolt water uut n kettel in een bäkkie of pöttie edaone. ''(Hardenbarg)''<br /> De huze hebt ne götte van greune farwe. Ne frau hef zout water oet de kettel in een bäkkien of pöttien gedaon. ''(Emmelkamp)'' ===Twents=== Scholtmeijer onderscheidt 't [[West- en Zuud-Tweants|West- en Zuud-Twents]] an de iene kaante en 't [[Noord- en Oost-Tweants|Noord- en Oost-Twents]] an de aandere kaante as heufdgroepen binnen 't [[Tweants|Twents]]. ''Algemiene'' kenmarken van de Twentse dialecten bint: *De lidwoorden drokt drei woordgeslachten uut: mannelijk, vrouwelijk en onziedig. *Vake hej een ''r'' tussen twiej klinkers daor ze in 't westen van de pervincie een ''d'' hebt: ''berre'', ''parre'', ''mirrag''. *Veule woorden die in 't westen van de pervincie een ''ie'', ''uu'' of ''oe'' hebt, hebt in Twente respectievelijk ''ee'', ''eu'' en ''oo'': ''geter'', ''veur'' (=vuur), ''stool''. *De ''oe''-klaank hej in een antal woorden, zoas ''hoes'', ''oet'' en ''boeten'', daoras de rest van Oaveriessel de ''uu''-klaank veur hef (''huus, uut, buten''). ====West- en Zuud-Twents==== 't [[West- en Zuud-Twents]] praot ze ten westen van de liende [[Almelo]] - [[Zeander]] - [[Boorn]] - [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] (wel in dizze plaatsen en in [[Beantel]], [[Hoksebarge]] en [[Buurse]]; niet in [[Bokel (Eanske)|Bokel]] en [[Eanske]]) en ten oosten van [[Wierdn]], [[Riesn]] en [[Maarkel]] (wel in dizze plaatsen; niet in [[Hooltn]]). Onder de kenmarken valt: *Verkleiningsuutgangen bint ''-{{small()|s}}ke'' (''bekske'', ''pötke'', ''beumke''), mar mangs ok ''-{{small()|t}}je{{small()|n}}'' of ''-en'' (''bäkken, pötje{{small()|n}}'', ''gerdientjen''). Dizze uutgangen die ofwieken van ''-ke'' hef 't West- en Zuud-Twents gemien mit 't uterste zuden van Sallaand en mit de [[Achterhoek]]. *Veule vrouwelijke woorden hebt een zwakke ''e'' (schwa) an 't ende, beveurbield ''mure, parre/perre, piepe, vaarve/vòòrve''). *'t Riesns en Eanters hebt diftongen, of twiejklaanken, in partie woorden die as wieder in Oaveriessel (mar niet in 't [[Vjenne]]) monoftongen hebt (ienklaanken, die niet verglieden). Zo krig ''beven'' een schwa: ''bie-even''. *'t West- en Zuud-Twents hebt in voltooide dielwoorden een ''e-'' as [[prefix|veurplaksel]] (''edoan(e)'', ''egoan(e)'', ''ewes(t)''). Dit veurplaksel vaalt vört as t veurgaonde woord al op een schwa endigt. Hiermit sluut 't West- en Zuud-Twents an op 't Sallands, Achterhooks, Vechtdals, Noord-Oaveriessels en [[Zuud-Drèents]]. ''Veurbieldzinnen''<br /> De huze hebt ne götte van greune vaarve. Ne vrouw hef zòolt water oet n kettel in een bekske/bekken of pötke/pötje edoan. ''(Wierdn)''<br /> De huze hebt ne gotte van greune voarve. Ne vrouwe hef zòolt water oet n kettel in een bäkken of pötjen edoan. ''(Riesn)''<br /> De huze hebt ne götte van greune varf. Ne vrouw hef zòolt water oet n kettel in een bekske of pötje edoane. ''(Hoksebarge)'' ====Noord- en Oost-Twents==== A'j een liende trekt van [[Geestern]] naor [[Albeargn]], [[Döarningn]] en [[Eanske]], praot ze 't Noord- en Oost-Twents in dizze plaatsen en ten oosten d'rvan, mar ok in [[Bokel (Eanske)|Boekel]]. Kenmarken bint: *De verkleiningsuutgaank is ''-ke{{small()|n}}'' of mangs de ni'jere vörm ''ske'' (''bekke'' / ''bekske'', ''pötke'' / ''putke'', ''bömke'' / ''beumke''). In [[Loster]] en [[Oaverdeenkel]] in 't uterste zuudoosten hej ''-ien'' (''höntien, strötien, köppien, schötteltien''), lichtkaans vanweengs Drèentse immigranten. *Vrouwelijke woorden die elders in de pervincie een zwakke ''e'' (schwa) an 't end hebt, hebt dat in 't Noord- en Oost-Twents niet (''muur, par/pad/per, piep, vaarf/vèèrf''). *In veule plaatsen hej woorden as ''kèerk'' en ''vèerf'', doaras 't miest van de pervincie ''karke'' en ''varve'' hef. De uutspraok van ''karke'' is een sjibbolet in Twente. *Naost ''ie'' gebruuk ze ok ''doe'' veur de twiede persoon enkelvoud van 't persoonlijk veurnaamwoord. Beveurbield in 't Rossums: ''doe bist/zeins'' (tt), ''doe wars/wais'' (vt); ''doe wèèrks'' (tt), ''doe wèèrkens/wèèrkdes'' (vt); ''doe blifs'' (tt), ''doe blèèfs'' (vt). *In völle plaatsen wördt 't voltooid dielwoord zunder [[prefix|veurplaksel]] uutespreuken (''doan'', ''goan'', ''west''), intied det wiedere soorten Twents de ''e-'' as veurplaksel hebt (''edoan'', ''egoan'', ''ewest''). ''Veurbieldzinnen''<br /> De huze hebt ne göt van greune vaarf. Ne vrouw hef zolt water oet n kettel in een bekke of pötke doan. ''(Tubbargn)''<br /> De huus hebt ne göt van greune vaarf. Ne vrouw hef zolt water oet n kettel in een bekke/bekske of putke doan. ''(Rossum)''<br /> De huus hebt ne göt van greune vèerf. Ne vrouw hef zòolt water oet n kettel in een bekske of putke doan. ''(De Lutte)'' ===Vjens=== 't Dialect van 't [[Vjenne]] in 't noordwesten van Twente wik in de uutspraok slim of van alle oaverige dialecten van Oaveriessel (en Nederlaand). Vrogger dachten ze - aj de Nederlaanse name 'Vriezenveen' bekiekt - det dizze klaanken van Frieze immigraanten kwamen, mar tegenswoordig mient ze det veule van de ofwiekende klaanken olde [[Westfaols]]e vörms bint, die intied uut de rest van Noordoost-Nederlaand en uut Westfaolen zölf vört-eraakt bint. Wieder lik 't [[Vjens]] op 't Twents, wat de woordenschat en de lidwoorden veur mannelijk, vrouwelijk en onziedig angiet. Ofwiekende kenmarken bint: *De verkleiningsuutgaank ''-ie'' (''bakkie, pöttie, beumtie''). *In woorden daoras 't wiedere Oaveriessels monoftongen (ienklaanken, die niet verglieden) hef, vi-j in 't Vjens diftongen (twiejklaanken). **Dizze diftongen begunt mangs mit een ''j'' of ''w'' en dan hej een klinker: ''gjäl'' (geel), ''jätten'' (eten), ''bjettien'' (beetien), ''ljönnige'' (leunink), ''berrestjää'' (beddestee), ''kwakken'' (kaoken), ''kwätter'' (keuter{{small()|boertien}}), ''kwennik'' (keunink), ''zwommer'' (zomer), ''bwaven'' (baoven), ''elbwäme'' (elbogen). **Ok bint d'r diftongen die begunt mit een klinker, evolgd deur een schwa: ''bie-even'' (beven), ''luu-egen'' (leugen), ''voe-egel'' (vogel). **De lest-enuumde soort diftong, de vallende diftong, hej ok in woorden die in 't wiedere Oaveriessels gien twiejklaank hebt: ''bein'' (bien), ''behöufte'' (behuufte), ''berowp'' (beroep). ''Veurbieldzin''<br /> De huse hebt ne go-ete van grune vaaive. Ne vraauwe hef zalt waeter uut n kjättel in een bakkie of pöttie edwoan. ''('t Vjenne)'' ==Oldere indielings== [[Ofbeelding:JacvanGinneken.jpg|thumb|upright|Fragment van Jac. van Ginneken zien dialectkaorte (1928)]] ===Jac. van Ginneken=== De taalkundige Jac. van Ginneken (1877-1945) hef op zien 'Overzichtskaart der Nederlandsche dialecten' 't Oaveriessels in-edield in vier 'Saksische' dialectgroepen: 't Stellingwarfs, 't Gelders-Oaveriessels, 't Drèents en 't dialect van 't Vjenne.<ref>Dr. Jac. van Ginneken s.j. (1928). ''Handboek der Nederlandsche Taal, Deel I, De sociologische structuur der Nederlandsche taal I.'' Twiede drok. 's-Hertogenbosch: L.C.G. Malmberg.</ref> *'t [[Stellingwarfs]] löp op de kaorte van Van Ginneken een stok wieder umdeel as volngs de mieste indielings; töt veurbi'j [[Stappest]], [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] en [[Zwolle]] en zölfs in een puntien van de [[Veluwe]] in [[Gelderlaand]] ([[Elburg]]). Miestentied wördt in Oaveriessel allennig 't noorden van de Kop van Oaveriessel as Stellingwarfstalig eziene, umdej daor in een bulte woorden de Stellingwarfse ''ae''-klaank hebt (''waeter, raem, tael''), waoraj in de rest van de Kop en daoronder ([[Venó]], [[De Sluus]], [[Stappest]]) een ''aa''-klaank hebt (''water, raam, taal'').<ref>Op 'e [http://www.stellingwarfs.nl/pictures/taalkaart2.jpg kaorte van de Stichting Stellingwarver Schrieversronte] giet 't Stellingwarfs niet wieder hen 't zuden as eêm boaven Wannepervene.</ref> (Wal hej nog zo zudelijk as Kampen, krek as in Stellingwarf, een uutzundering op 't [[Saksisch ienheidsmeervold]].) Ok in [[Frieslaand]] en [[Drenthe]] wik Van Ginneken zien plaatsing van 't Stellingwarfs slim of van 't gebrukelijke teengwoordige plaotien ('t beslat veur hum zölfs 't westelijkste diel van de pervincie [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]]). *'t Drèents löp bi'j Van Ginneken een endtien onder de grèenze mit Drenthe deur (de dialectliende volgt de [[Dedemsvaort (kenaal)|Dedemsvaort]], zoas ok op aandere olde kaorten). Dit wördt ok now nog wal zo eziene: de dialecten van de plaatsen krek onder de grèenze mit Drenthe (deur Scholtmeijer töt 't Noord-Oaveriessels erekend) liekt meer op de dialecten in 't zuudwesten van Drenthe as op 't Sallaans weengs de lange klinkers en 't gebrek an umlaut in 't verkleinwoord. *Twente en de rest van Sallaand bint veur Van Ginneken - mit de Achterhoek en 't oosten van de Veluwe - 't Gelders-Oaveriessels, op 't Vjenne nao, det ok veur Van Ginneken een eing groep vörmt. Dit grote gebied wördt op mederne kaorten wieder in-edield. ===Jo Daan=== De dialectologe Jo Daan (1910-2006) meuk op heur kaorte<ref>[http://www.taaloord.co.za/Pictures/Tale_03.jpg Jo Daan heur dialectkaorte (1968)]</ref> van de dialecten van Nederlaand ruumte binnen Oaveriessel veur 't Stellingwarfs, [[Zuud-Drèents]], [[Gelders-Oaveriessels]], [[Tweants-Groafschops|Twents-Graofschops]] en Twents. *Op Jo Daan heur kaorte löp 't Stellingwarfstalige gebied deur de hiele Kop van Oaveriessel en nog een stokkien wieder hen 't zuden, töt um De Sluus henne. *'t Gelders-Oaveriessels, de grootste groep, löp deur 't leeuwendiel van Oaveriessel en centraol Gelderlaand. Ok de Noordoostpolder ([[Urk]]) is an-emarkt as Gelders-Oaveriessels van taal. 't [[Urkers]] wördt miestentied eziene as een ofzunderlijk oavergangsdialect van 't Nedersaksisch en 't [[Nederfrankisch]], of zölfs as ienig lid van een apatte femilie.<ref>[http://irs.ub.rug.nl/ppn/258438452 Wilbert Jan Heeringa (2004). ''Measuring dialect pronunciation differences using Levenshtein distance''. Heufdstok 9. Grunning: Rieksuniversiteit Grunning]</ref> *'t Twents-Graofschops is een nauwe baand die van 't westelijke diel van Twente umdeel löp de Achterhoek in. *'t Feilijke Twents praot ze veur Jo Daan in 't oosten van Twente. ==Citaot== De Amsterdamse geschiedkundige, taalkundige, dichter en advekaot [[Willem Bilderdijk]] (1756-1831) vund '' 'dat het Overijsselsch naauwelijks voor Hollandsch kan doorgaan, maar ruim zoo veel Bremensch en Hamburgsch is'.''<ref>[http://dissertations.ub.rug.nl/FILES/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/h1.pdf Citaot uut F.G.H. Löwik zien dissertaotie ''De Twentse Beweging : strijd voor modersproake en eigenheid'']</ref> == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek. In de Oaveriesselse context nuumt ze dit ok wal [http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Oaveriessels#Noord-Oaveriessels Noord-Oaveriessels].}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Streektaol in Oaveriessel]] 3i6sr80aa5ux9i2xxq5c6fwqmp2x0qg 0 7733 49365 2007-10-23T19:29:11Z Geograaf 307 #REDIRECT[[De Vaort (plaatse)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[De Vaort (plaatse)]] dh8fpgxpbmncqnvuhs3j9vv0142ouhu 0 7736 258042 242356 2013-03-11T11:40:51Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q328960]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Deldeneresch.jpg|thumb|250px|right|De es die de buurtskop [[Dealdner Es]] in Twente zien name egeben hef]] Een '''es''' of '''esch''' in olde spelling, (ok: '''eng''', '''enk''' of '''bolle akker''') is een verheugde akker die aj vake vienden op zaandgronden in [[Drenthe]], [[Oaveriessel]] en [[Gelderlaand]], en ok in 't zuden van 't laand, veural in [[Noord-Braobant]]. Ok in [[Westerwoolde]] (Zuudoost-[[Grunnen (provìnzie)|Grunning]]) hej een paar essen, krek as in 't noordwesten van [[Duutslaand]] en in [[Jutlaand]]. ==Ontstaon== Boeren uut een [[esdörp]] gebruukten de heugst elegen zaandgronden veur akkerbouw. Vanolds was 't gebruuk van de essen mandielig. Elk jaor opni'j verdielden de boeren de percelen. Mangs was de es of-eskeiden van de velden deur een eswal. De boeren bemestten de grond jaorlijks mit plaggen die verriekt waren mit mest van biesten uut de [[potstal]]. Daordeur kwamen de essen mangs nog heuger te liggen. ==Benaming== In Drenthe en 't noorden van Oaveriessel is ''es'' 't gebrukelke woord, krek as in [[Twente]] en de [[Achterhook|Achterhoek]]. In [[Sallaand]] en op de [[Veluwe]] gebruukt ze vaker 't woord ''enk''. In de [[Liemers]], 't westen van Gelderlaand en in [['t Gooi]] nuumt ze 't ''eng''. Mar allerworens hef 't dezölfde kenmarken. In de Achterhoek en Twente haj ok kleinere essen, die as bi'j een [[boerderieje|boerderi'je]] heurden. Dizze nuumt ze ''kaampen''. De legere vochtige terreinen, de maoten, wördden gebruukt umme plaggen te stikken en vee te weiden. 't Verskil in heugte tussen de kaampen en de maoten wördden daordeur aal groter, en dit verskil is nog aid mitbepaolend veur 't essenlaandskop. De baodemlaoge van een es nuumt ze ''esdek''. De akkers heet wal ''bolle akkers''. ==Plaatsnamen== 't Woord ''es'' kump van een old [[Oergermaans|Germaons]] woord det 'akker' of 'zeilaand' beduudt. *I'j kunt nog maor twee plaotsen in [[Nederlaand]] vinden die de olde spelling nog draogt: [[Roderesch]] en de boerschop [[Honesch]] in [[Twente]]. *In [[Em (plaots)|Em]] is de es krek buten 't stadscentrum nog een hiele zet bewaord ebleben, mar mus uuteindelijk wieken veur een parkeerplaatse. De name van de wiek [[Bargeres]] wiest nog naor 't es-vleden van de stad. In de [[buurtschop|buurtskop]] [[Zuudbarge]] is nog een es bewaord ebleben. *Ze geleuft det ''lusen'' in de namen [[Ni'jlusen]] en [[Oldlusen]] ''lo-essen'' (= holt-essen) beduudt. <ref>http://www.dalfsen.nl/OverDalfsen/Oudleusen.htm</ref> *In [[Zwolle (Oaveriessel)|Zwolle]] was de wiek [[Oosterenk]] vrogger een enk. *In [[Riessen]] he'j veul luu mit de achternaam ''Averesch'' en ''Achter-/Agteresch'' (bv. [[Harm Agteresch]]). Ook is dr ne ''Achtereschweg'', en is dr onderscheid tussen de Hoge en de Lege Es, waornoar onder meer scholen en speultunen nuumd bint. 't Bestaandsdiel -ink in veule plaats- en achternamen in Twente en daorbuten hef gien relaosie mit 't woord ''enk''. == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Historiese geografie]] olitrfm8bws7gh42vutwr6ebfn1fzd2 0 7738 49484 2007-10-24T22:39:52Z Ni'jluuseger 73 [[Zwolle (Oaveriessel)]] is ewiezig naor [[Zwolle]]: Anpassing van deurverwiezing wikitext text/x-wiki #redirect [[Zwolle]] t6zs2bhjw47dluxj8y3y8mw4lwcpm8o 0 7742 293082 279500 2017-02-20T18:59:08Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De '''Hanze''' was een militair bondgenootskop van [[gilde|handelsgildes]] die in de late [[middeleeuwn|middelieuwen]] en de vrogmoderne tied (tussen de [[13e eeuw|dartiende]] en [[17e eeuw|zeubentiende ieuw]]) een handelsmonopolie vestigden en in de bienen hölden in de [[Oostzee]], een diel van de [[Noordzee]] en 't miest van [[Noord-Europa]]. == Geschiedenis == Oaver 't algemien voert geschiedkundigen 't begun van de Hanze terogge op de vestiging van de Noord-Duutse stad [[Lübeck]], in [[1158]]/[[1159]] opericht naodet Hinnerk de Leeuw, de graaf van Saksen, 't gebied veroverden op de graaf van Schauenburg en Holstien. Verkennings deur koopluden, militaire invallen en piraoteri'je hadden eerder plaatse evunden in 't hiele Baltische gebied - de zeeluden van [[Gotlaand]] voeren hielemaole töt an [[Novgorod]] (Naugard) de revieren op - mar de umvang van de internationale economie was d'r nog slim beparkt töt an de gruui van de Hanze. In de dartiende ieuw raakten Duutse steden besunder rap veurop bi'j de handel in 't Baltisch gebied, en Lübeck wördden een centraol kneuppunt veur alle handel oppe zee die de gebieden rondumme de Noordzee en de Oostzee mit menare verbund. De [[15e eeuw|vieftiende ieuw]] was 't heugtepunt van Lübeck zien oaverwicht. == Oprichting == [[Bestaand:Hanseatic league.jpg|right|Hanseatic League.]] Lübeck wördden een basis van waoruut koopluden uut Saksen en [[Westfalen]] naor 't oosten en noorden uutgungen. Veule steden an de Baltische kust stunden onder 't Recht van Lübeck, waordeur ze veur alle gerechtelijke kwesties hen de stadsraod van Lübeck mussen. Al lange veurdet ze de term ''Hanze'' gebruukten in een eskreben stok ([[1267]]), begunden koopluden in steden heur in gildes of ''hansa'' te verienen umme zo mit oaverzeese steden handel te drieven, veural in 't minder ontwikkelde oostelijke Baltische gebied. Daor wördden vanuut 't achterlaand [[holt|tummerholt]], [[was]], [[barnstien]], [[has]], [[vacht]]en en zölfs [[rogge]] en [[weit]] naor de markten in de havensteden vervoerd. De Hanzegildes perbeerden speciaole handelsveurrechten veur heur leden te verkriegen. De leden van de Hanze van [[Keulen]] beveurbield oavertuugden keunink [[Hinnerk II van Engelaand]] d'r in [[1157]] van um ze handelsveurrechten en marktrechten toe te wiezen. Hierdeur hoefden ze gien tol meer te betalen an [[Londen]] en kunden ze handel drieven op jaormarkten deur hiel [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]]. De 'Keunegin van de Hanze', Lübeck, verkreeg in [[1227]] 't Keizerlijke veurrecht um een [[vri'jstad]] te wörden, de ienige zukke stad ten oosten van de [[Elve]]. Lübeck, det toegang had töt de visgronden van de Oostzee en de Noordzee, vörmden in [[1241]] een alliantie mit [[Hambörg]] umme de toegaank töt de zolthandelroutes uut [[Lünebörg]] te controleren. De geallieerde steden verkregen de controle oaver de mieste zoltvishandel, veural de Skånemarkt, en op de diet (vergadering) van 1260 kwam daor Keulen bi’j. In [[1266]] schonk Hinnerk III van Engelaand de Hanze van Lübeck en Hambörg bi’j oorkonde ’t recht um in Engelaand gangs te gaon, een daoras de Hanze van Keulen in 1282 bi’j kwaamp. Samen vörmden ze in Londen de machtigste Hanzekolonie. Samenwarking van dizze soort was d’r veule vanwege de versnipperde aord van wat aj an laansbestuur had, det niet gerant staon kun veur veilige handel. In de loop van de volngde vieftig jaor kwaamp de Hanze zölf naor veuren, mit fermele oaverienkomsten veur verbonden en samenwarkings mit betrekking töt de westelijke en oostelijke handelsroutes. De veurnaamste stad en hoekstien was nog aal Lübeck. Daor wördden in [[1356]] de eerste algemiene diet ehölden, waormit de Hanze een fermele structuur kreeg. == Uutbreiding == [[Bestaand:Haupthandelsroute Hanse.png|left|thumb|Belangriekste handelsroutes van de Hanze]] Lübeck zien stee bi'j de kust leut handel mit [[Scandinavië]] en [[Ruslaand]] toe, waordeur de stad en de Scandinaviërs - die as vrogger de mieste handelsroutes in de Oostzee controleerden - teeng mekaar kunden opboksen. Een verdrag mit de Hanze van [[Visby]] meuk hier een end an: deur dit verdrag kregen de Lübecker kooplu ok toegaank töt de laandinweerts elegen Russische haven Novgorod ('t centrum van de Republiek Novgorod), daoras ze een handelspost of [[kontor]] vestigden. Nog meer van zukke verbonden ontstunden binnen 't [[Heilige Roomse Riek]]. De Hanze hef nooit een sekuur bestuurde fermele orgenisaosie ewest. Vergaderings van de Hanzesteden kwammen vanof 1356 regelmaotig bi'j 'n kaander in Lübeck veur de ''Hanzedag'', mar een köppel steden stuurden gien verteengwoordigers, en de ofzunderlijke steden waren niet an de besluten ebunden. Staodigiesan gruuiden 't netwark van verdragen töt een veraanderlijke lieste van 70 töt 170 steden.<ref>Fernand Braudel (1984). ''The Perspective of the World''. Diel III van ''Civilisation and Capitalism''</ref> De alliantie kreeg 't veur mekaar um nog meer kantoors te vestigen, in [[Brugge (stad)|Brogge]], [[Bargen (Noorwegen)|Bargen]] en [[Londen]]. Dizze handelsposten wördden belangrieke enclaves. 't Kantoor van Londen beveurbield, in 1320 evestigd, gruuiden uut töt een gemienskop mit een mure d'r umhen en mit zien eing pakhuzen, weeghuus, karke, kantoors en woonhuzen (de [[Staolhof]]). Naost de grote kantoors hadden ofzunderlijke Hanzehavens een verteengwoordigend koopman en pakhuus. De Hanze verhandeln veurnamelijk tummerholt, vachten, has (of teer), [[lien]], [[hunnig]], weit en rogge uut 't oosten hen [[Vlaanderen|Vlaondern]] en Engelaand, intied det stoffen (en, aal vaker, fabrikaoten) de aandere kaant uut gungen. Erts (veural [[koper]] en [[iezer]]) en hering kwammen uut [[Zweden]] deel. Duutse kolonisten bouwden onder strikt toezicht van de Hanze een bulte Hanzesteden in 't Oostzeegebied: plaatsen as [[Reval]] (Tallinn), [[Riga]] en Dorpat ([[Tartu]]), die as mangs nog veule Hanzegebouwen hebt en de stiel van de Hanzetied opbewaoren. [[Lieflaand]] (samen-evoegde dielen van wat vandage [[Estlaand]] en [[Letlaand]] bint) had zien eing diet, en alle belangrieke plaatsen daor gungen bi'j de Hanze. De oaverheersende handelstaal was 't [[Middelnederduuts]], de hoog- en laatmiddelieuwse veurloper van 't [[Nedersaksisch]]. Dizze taal had hierumme veule invloed op de bi'j de handel betrökken laanden, en veural op de grotere [[Scandinavische talen]]. == Heugtepunt == [[Dantzig]] (Gdańsk) en aandere belangrieke Hanzesteden zoas [[Thorn]] (Toruń) en [[Elbing]] (Elbląg) wördden in [[1466]] bi'j [[Polen]] edaone bi'j 't Twiede Verdrag van Thorn. [[Krakau]] (Kraków), toendertied de heufdstad van Polen, was ok een Hanzestad. Deur 't vortgaon van de tolgrèenzen op de revier de [[Wissel (revier)|Wissel]] (Wisła) nao 1466 naamp de Poolse graonuutvoer staorigiesan slim toe.<ref>Norman Davies (1982). ''God's playground. A history of Poland''. Columbia University Press</ref> In de deur de Hanze overheerste graonhandel oaver zee wördden Polen ien van de belangriekste gebieden, en Dantzig gruuiden uut töt de grootste Hanzestad daankzi'j de controle van dizze stad oaver de Poolse graonuutvoer. [[Bestaand:Pl gdansk zuraw dlugiepobrzeze2006.jpg|thumb|De olde en rieke havenstad Dantzig (Polen). Kiek op de ''Krantor'' (Kraonpoorte)]] [[Bestaand:Hanseatic museum Bergen.jpg|thumb|Hanzemuseum in Bargen (Noorwegen)]] De Hanze had een veraanderlijke structuur, mar de leden hadden dinger gemien. Eerstens begunden de mieste Hanzesteden as onofhaankelijke steden of verkregen ze onofhaankelijkheid daankzi'j de gemienskoppelijke onderhandelingsmacht van de Hanze. Mar zukke onofhaankelijkheid was beparkt: 't betekenden det de Hanzesteden in 't Heilige Roomse Riek trouw verplicht waren an de keizer en niet an de lekaole edel. Ok hadden de steden heur strategische stee an de handelsroutes gemien. Op 't toppunt van heur macht in de late dartiende ieuw kunden de koopluden van de Hanze heur economische macht (en mangs heur militaire macht - de handelsroutes waren bescharming neudig en de skippen waren goed gewaopend) anwenden um 't keizerlijke beleid te beïnvloeden. Ok ter beskarming van heur investerings in negosie en skippen leidden de Hanze kapteins op en richtten vuurtorens op. Umdet de mieste Hanzesteden in 't noorden van 't Heilige Roomse Riek lagen - mit Lübeck as soortement heufdstad van 't verbond - was 't Middelnederduuts de mandielige taal. Dizze taal, daoras 't tègenwoordige [[Nedersaksisch]] en [[Platduuts]] uut ontstaon bint, wördden een lingua franca in de handelsbetrekkingen van de Hanze. Toen, zoas now, bestund 't Nederduuts uut een hiele bulte dialecten, mar onder invloed van 't Lübeckse dialect gunk 't op een standaard schrifttaal an. De Nederduutse dialecten hadden vanwege heur economisch belang een [[Nedersaksische invloed op de Scandinavische talen|enorme invloed op de Scandinavische talen]], die d'r talloze woorden uut oavernamen. Mit de neergaank van de Hanze en de opkomst van 't [[Hoogduuts]] (en in de Lege Laanden 't [[Nederlaands]]), vervöl 't Nederduuts weer töt een lappendeken van dialecten zunder oaverkoepelende schriefstandaard. Tussen [[1368]] en [[1370]] kwammen Hanzeskippen samen in de Confederaosie van Keulen umme teeng de [[Denmaark|Denen]] te strieden. De Hanze dwong keunink [[Waldemar IV van Denemarken]] um vieftien percent van de winst van de Deense handel an heur of te staon (Verdrag van Straolsund, 1370) en verkreeg een handelsmonopolie in Scandinavië. De Hanze voerden ok een staarke stried teeng piraoteri'je. Tussen [[1392]] en [[1440]] was de zeehandel van de Hanze in gevaor weengs oavervallen van de [[Vitaliënbreurs]] en heur opvolgers, de [[Liekedelers]]. De Vitaliënbreurs waren een machtige breurskop van kapers die in 1392 deur Albrecht van Mecklenburg waren ehuurd teeng de Deense keunegin Margaretha I van Denemarken. In de oorlog tussen [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] en de Hanze ([[1438]] - [[1441]]) slaagden de koopluden van [[Amsterdam]] d'r in umme vri'je toegaank töt 't Oostzeegebied te kriegen en brakken daormit 't monopolie van de Hanze. Exclusieve handelsroutes waren niet vergeefs. De mieste butenlaanse steden beparkten de Hanzekoopluden töt bepaalde plekken um handel te drieben. Haoste nooit kunden ze mit de plaatselijke inwoners ummegaon, behalve wat de onderhandelings anbelangden. Ok was veule volk - koopluden en ok edelen - slim jeloers op de macht van de Hanze. De koopluden in Londen beveurbield oefenden aal drok uut umme de privilezies van de Hanze ongedaon te maken. De stiemse weigering van de Hanze umme heur Engelse collega's lieke kaansen te geben dreug bi'j an de spanning. Ondaanks dizze preblemen bevestigden [[Edward IV van Engelaand]] de privilezies van de Hanze mit 't Verdrag van Utrecht ([[1474]]) - mede weengs de umvangrieke geldelijke bi'jdrage van de Hanze an de Yorkse kaante in de [[Rozenoorlogen]]. Een ieuw later, in [[1597]], deu [[Elizabeth I van Engelaand|Elizabeth I]] de Hanze uut Londen vort; de Staolhof sleut in [[1598]]. 't Bestaon zölf van de Hanze mit zien privilezies en monopolies veroorzaakten economische en sociale drokte die vake töt uutdrokking kwaamp in rivaliteit tussen leden van de Hanze. == Achteruutgaank == De economische crises van de late [[14e eeuw|veertiende ieuw]] spaarden de Hanze niet. De uuteindelijke rivalen van 't verbond kwammen op in de vörm van de territoriaole staoten, ni'j of opni'j anefieterd, en niet allennig in 't westen: Polen wun 't in [[1466]] van de [[Duutse Orde]]; [[Ivan III van Ruslaand]] maakten in [[1478]] een ende an de onofhaankelijke handelspesisie van Novgorod. Ni'je, uut Italië oaverewi'jde betaalmiddels warkten rapper as de Hanze-economie, daoras mit zulvern munten in stee van weerdepepieren betaald wördden. In de veertiende ieuw kwaamp d'r aal meer drokte tussen [[Praissen|Prusen]] en de Wendische steden (Lübeck en naobers). Lübeck mus 't - as kustplaatse zunder grote revier - hebben van heur rolle as middelpunt van de Hanze. De laandroute naor Hambörg leup langes Lübeck, mar bi'j Hambörg ko-j ok kommen oaver zee deur de [[Sont (zeestraote)|Sont]] en umme Denemarken. Prusen had veural belang bi'j 't uutvoeren in grote hoeveelheden van perducten zoas graon en tummerholt, die slim belangriek waren veur Engelaand, de Lege Laanden en later ok veur Spanje en Italië. Een groot veurdiel veur de Hanze was heur oaverheersing van de skipsbouwmarkt, veural in Lübeck en de Prusische stad Dantzig. Allerworens in Europa, töt in Italië, wördden heur skippen verkocht. De Hollanders waren uutesleuten van 't verbond umdet de Hanze Brogge veur wol laoten gaon as een merakel grote staopelmarkt an 't ende van een handelsroute. Toe as Hollaand mit de Hanze begunden te concurreren in de skipsbouw, perbeerden 't verbond tegen te gaon det er skipsbouwtechnieken uut Hanzesteden in Hollaand terechtekwammen. Prusisch Dantzig was 't hier niet mit iens. Hollaanse skippen voeren hen Dantzig umme 't graon vort van de Prusen te kopen, töt ofgriezen van Lübeck. De Hollaanse vrachtpriezen waren veule leger as die van de Hanzekoopluden, waordeur dizze as tussenhandelaars uutesleuten wördden. [[Neurenbarg]] ontwikkelden een laandroute, zodet negosie daoras de Hanze vrogger een monopolie op had deurverkocht kon worden van [[Frankfort]] oaver Neurenbarg en Leipzig naor Polen en Ruslaand. Zo wördden Vlaoms textiel en Fraanse wien verhandeld veur graon en vachten uut 't oosten. De Hanze kon allennig mitprofiteren van dizze handel deur de Neurenbargers toe te staon heur in Hanzesteden te vestigen, waor as dizze lesten veurdiel uut haalden deur ok handelscontacten mit Zweden oaver te nemen. In 1466 kwammen de West-Prusische steden in opstaand teeng de oaverheersing van de Duutse Orde en vreugen de Poolse keunink um hulp. Dantzig, Thorn en [[Kulm]] wördden Duutstalige steden in Polen die mit de Hollaanders handelden. Hanzesteden in Prusen, Lieflaand en Polen steunden de Hollaanders teeng de belangriekste steden van de Hanze. Nao verskeiden zeeslagen tussen de vloot van de [[Bourgondische Kreits]] (daoras Hollaand bi'jheurden) en de Hanzevloten, wördden [[Amsterdam]] vanof de late vieftiende ieuw verdan de heufdhaven veur Pools en Baltisch graon. [[Bestaand:Heinrich Sudermann.jpg|thumb|left|Hanze-jurist Heinrich Sudermann]] An 't begun van de [[16e eeuw|zestiende ieuw]] verkeerden de Hanze in de zwakste pesisie in jaoren. 't Opkommende [[Zweedse Riek]] had de controle oaver een slim groot diel van 't Baltische gebied oaver-eneumen. Denemarken had weer controle oaver de eing handel, 't kantoor in Novgorod was esleuten en 't kantoor in Brogge was in onbruuk. De individuele steden daoras de Hanze uut bestond, begunden heur eing belangen véur de gedielde belangen te stellen. Ok gruuiden 't poletieke gezag van de Duutse vörsten, waordeur de vri'jheden van de Hanzekoopluden terogge drongen wördden. De Hanze perbeerden heur an te passen an dizze ontwikkelings. De post van [[syndikus]], een juridisch mitwaarker, wördden in [[1556]] in 't leben ereupen en de jurist [[Heinrich Sudermann]] wördden permenent anesteld umme de diplometieke verdragen van de anesleuten steden te beskarmen en uut te breiden. Herziene verdragen in [[1557]] en [[1579]] stokten de plichten van de Hanzesteden uut en d'r kwaamp wat verbetering. 't Kantoor van Brogge verhuusden naor [[Antwaarp (stad)|Antwarpen]] en de Hanze perbeerden ni'je handelsroutes uut. Toch kunden ze niet opboksen tegen de ontwikkelings en een lange tied van verval begunden. 't Kantoor van Antwarpen sleut in [[1593]], evolgd deur de Staolhof in Londen. 't Kantoor in Bargen bleef open töt [[1754]]; de gebouwen van det kantoor ([[Bryggen]]) bint as ienigste bewaord ebleben. Teeng de late zestiende ieuw kun de Hanze niet langer opboksen teeng de eing interne stried, de sociaole en poletieke veraanderings die mit de [[Riffermaosie]] kwammen, de opkumst van Nederlaanse en Engelse koopluden en de anvallen van de [[Ottomaanse Turken]] op de handelsroutes en op 't Heilige Romeinse Riek zölf. Nog mar negen leden kwammen naor de leste fermele bi'jienkumst in [[1669]]<ref>P. Dollinger, [http://books.google.com/books?id=jbompf7OyYwC&pg=PA368&lpg=PA368&dq=1669+hansa&source=bl&ots=w-idPSSO-S&sig=en7g2eGTphtWqsP5rGqkchHg_Zs&hl=en&ei=qbJkTZfMAYubOsbYyYoG&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CBoQ6AEwAA#v=onepage&q=1669%20hansa&f=false The German Hansa, p. 368], elaezen op 3 oktober 2011: "''Besides Lübeck, Hamburg and Bremen these were Danzig, Rostock, Brunswig, Hildesheim, Osnabrück and Cologne. Proceedings opened at Lübeck in July 1669, and this last Hanseatic diet held no fewer than eighteen meetings''"</ref>, en nog mar drie steden (Lübeck, Hamburg en [[Bremen (stad)|Bremen]]) bleven oaver as leden töt 't uutendelijke ende in [[1862]]. === De Hanze in de moderne tied === Lübeck, Hambörg en Bremen nuumt heur nog officieel ''Vri'je en Hanzesteden''. Onder de [[Nazi-Duutslaand|nazi's]] wördden dit privilezie vorteneumen middels 't ''Gesetz über Groß-Hamburg und andere Gebietsbereinigungen'' ([[1937]]), naodet de senaot van Lübeck 't [[Adolf Hitler]] niet had toe-estaon um in Lübeck een redevoering te holden tiedens zien verkiezingspregramme.<ref>[http://www.europealacarte.co.uk/Germany/lubeck.html ''Guide to Lubeck'']</ref> Hi'j huld zien toespraok in [[Bad Schwartau]], een klein dörpien bi'j Lübeck. Van die tied ofan verwees hi'j altied naor Lübeck as "'t stadtien dichte bi'j Bad Schwartau". === Historische kaorten === <gallery> Ofbeelding:First.Crusade.Map.jpg|Europa in 1097 Ofbeelding:Scandinavia_1219.gif|'t Baltische gebied in 1219; Duutse kust bezet deur Denemarken veurofgaond an de Slag bi'j Bornhöved (1227) Ofbeelding:Europe_in_1328.png|Europa in 1328 Ofbeelding:Europe in 1430.PNG|Europa in 1430 Ofbeelding:Europe in 1470.png|Europa in 1470 Ofbeelding:Carta Marina.jpeg|''[[Carta marina]]'' van 't Baltische-Zeegebied (1539) Ofbeelding:Scandinavia_1645.gif|'t Baltische gebied in 1646 (Verdrag van Brömsebro) Ofbeelding:Scandinavia_1658.gif|'t Baltische gebied in 1658 (Verdrag van Roskilde) Ofbeelding:Scandinavia 1814.gif|'t Baltische gebied in 1814 (Congres van Wenen) </gallery> === Leden van de Hanze === ==== Wendische en Pomeraonse Kreits ==== [[Bestaand:Map danavirki.JPG|340px|thumb|Steden van de Wendische en Pomeraonse Kreits]] * [[Lübeck]] (veurnaamste stad) * [[Hambörg]] * [[Lünebörg]] * [[Rostock]] * [[Staode]] * [[Stettin]] * [[Stralsund]] * [[Wismer]] * [[Kiel (Duutslaand)|Kiel]] ==== Kreits van Saksen, Tureng, Brandenbörg ==== * [[Broenswiek (stad)|Broenswiek]] (veurnaamste stad) * [[Berlien]] * [[Brandenbörg an de Havel|Brandenbörg]] * [[Bremen (stad)|Bremen]] * [[Erfurt]] * [[Frankfort an de Oder]] * [[Goslar]] * [[Halle (Saale)]] * [[Meidebörg]] ==== Kreits van Polen, Prusen, Lieflaand, Zweden ==== * [[Dantzig]] (Gdańsk, veurnaamste stad) * [[Breslau]] (Wrocław) * [[Tartu|Dorpat]] (Tartu) * [[Viljandi|Fellin]] (Viljandi) * [[Elbląg|Elbing]] (Elbląg) * [[Kaliningrad|Keuninksbarg]] (vandage Kaliningrad) * [[Reval]] (Tallinn) * [[Riga]] * [[Stockholm]] * [[Thorn]] (Toruń) * [[Visby]] * [[Krakau]] ==== Kreits van de Rien, Westfaolen, Nederlaand ==== * [[Doezebarg]] * [[Zwolle]] * [[Haltern]] * [[Attem]] * [[Asselt]] * [[Keulen]] * [[Dortmund]] (veurnaamste stad) * [[Soest (Duutslaand)]] * [[Ossenbrogge]] * [[Munster (stad)|Munster]] * [[Roermond]] * [[Dèventer]] * [[Grunnen (stad)|Grunnen]] * [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] * [[Baukem]] * [[Recklinghausen]] * [[Hamm]] * [[Unna (stad)|Unna]] * [[Werl]] * [[Zutfent]] * [[Oldnzel]] * [[Breckerfeld]] * [[Minden]] === Kantoren === ==== Veurnaamste kantoren ==== [[Bestaand:Brygge Norway 2005-08-18.jpg|thumb|right|300px|Bryggen in Bargen (Noorwegen)]] * [[Bargen (Noorwegen)|Bargen]] - [[Bryggen]] * [[Brogge (stad)|Brogge]] * [[Staolhof]] (wiek van [[Londen]]) * [[Novgorod]] ==== Legere kantoren ==== * [[Antwaarp (stad)|Antwarpen]] * [[Berwick-upon-Tweed]] * [[Boston (Lincolnshire)|Boston]] (Engelaand) * [[Damme (België)]] * [[Edinburgh]] * [[Kingston upon Hull|Hull]] * [[Ipswich]] * [[King's Lynn]] * [[Kaunas]] * [[Newcastle upon Tyne|Newcastle]] * [[Polatsk]] * [[Pskov]] * [[Great Yarmouth]] * [[York]] === Aandere plaatsen mit een Hanzegemienskop === {| "border=0 cellpadding=3 cellspacing=0" | "valign=top" | * [[Aberdeen]] * [[Anklam]] * [[Arnem|Arnhem]] * [[Bolsward]] * [[Brandenbörg an de Havel|Brandenbörg]] * [[Cesis]] (Wenden) * [[Chełmno]] (Kulm) * [[Dèventer]] * [[Doezebarg]] * [[Duisbörg]] * [[Einbeck]] * [[Göttingen]] * [[Griepswold]] * [[Kuldīga|Goldingen]] (Kuldiga) * [[Hafnarfjörður]] * [[Halle (Saale)]] * [[Harlingen (stad)|Harlingen]] * [[Attem]] * [[Asselt]] * [[Hannover]] * [[Hiarwede]] (Herford) * [[Hilmessen]] (Hildesheim) * [[Hindeloopen]] * [[Kalmar]] * [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] | "valign=top" | * [[Kokenhusen]] (Koknese) * [[Lemge]] (Lemgo) * [[Mersebörg]] * [[Minden]] * [[Munster (stad)|Munster]] * [[Narva]] * [[Nimwaege|Nijmegen]] * [[Oldnzel]] * [[Patterbuorn]] (Paderborn) * [[Pärnu|Pernau]] (Pärnu) * [[Perleberg]] * [[Quedlinburg]] * [[Soltwedel]] * [[Stolp]] (Słupsk) * [[Smolensk]] * [[Stargard]] (Stargard Szczeciński) * [[Stendal]] * [[Turku]] (Åbo) * [[Tver]] * [[Valmiera|Wolmar]] (Valmiera) * [[Wesel]] * [[Vyborg|Wiburg]] (Vyborg) * [[Ventspils|Windau]] (Ventspils) * [[Zutfent]] * [[Zwolle]] |} == Ni'je ontwikkelings == In [[1980]] wördden in [[Zwolle]] de [[Ni'je Hanze]] op-ericht as 'Lebens- en cultuurgemienskop van steden oaver de grèenzen hen'. 't Doel van de Ni'je Hanze is 't anfietern van handel en toerisme. De in [[1991]] in Bremen op-erichte [[Ni'je Hanze Interregio]] is een mandielig verband van de [[Duutslaand|Duutse]] dielstaoten [[Niedersachsen]] en [[Bremen (staot)|Bremen]] en de [[Nederlaand|Nederlaanse]] naobers [[Drenthe]], [[Frieslaand]], [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] en [[Oaveriessel]]. Dizze dielstaoten en pervincies warkt samen op 't gebied van de economie, de wetenskop, poletiek en bestuur. De samenwarking wördden in [[1993]] uutebreid mit arbeidsmarkt- en sociaole poletiek. == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.furthark.com/hanseaticleague/rsc_chronology.shtml Tiedsverloop (Engels)] * [http://www.hanzesteden.info/ Hanzesteden langes de Iessel (Nederlaans)] * [http://www.hanseatic-league.com/ Historische Hanze-opvoerings (Engels)] * [http://www.hanse.org/ De Ni'je Hanze (verskeiden talen)] * [http://www.nhi-online.de/ De Ni'je Hanze Interregio (Duuts, Nederlaans)] {{commonscat|Hanseatic League}} == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Ekonomie]] [[Kategorie:Middeleewn]] auavkyy3mcw6h7q0vl9ztwrx74ch6p0 4 7745 202421 49713 2011-08-17T16:54:46Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Wikipedie:Etalazie/Anmelding]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Etalazie/Anmelding]] c59ypzv8dm0cyyuu8f0fxyd5vh48sk1 4 7746 202420 49716 2011-08-17T16:54:38Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Wikipedie:Etalazie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Etalazie]] 7huglggxfqjydb1ydmk6xpjyj3bu26p 4 7747 202422 49720 2011-08-17T16:55:03Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Wikipedie:Etalazie/Anmelding/Archief]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Etalazie/Anmelding/Archief]] n3cd1s25mj6web4hphay1t56r2fp78i 10 7748 202419 49723 2011-08-17T16:54:30Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Mal:Etalazie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Etalazie]] apn7vou1r4tbzpcbp93uvly8dlycuhy 0 7750 264072 219340 2013-05-06T16:06:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Hollaanse expansie''' is een theoretisch model van de taalonderzuker [[G.G. Kloeke]] (1887-1963) oaver de invloed vanof de [[16e eeuw|16e ieuw]] van 't prestigieuze [[Hollaans (dialekt)|Hollaanse]] [[dialekt|dialect]] op minder prestigieuze dialecten. Dizze theorie hef Kloeke uutewarkt in zien boek ''De Hollandsche expansie in de zestiende en zeventiende eeuw en haar weerspiegeling in de hedendaagsche Nederlandsche dialecten'' (1927). Kloeke skreef det taalverandering veur een belangriek diel uut ontlening bestiet, waorbi'j de richting bepaald wördt deur prestige. Véur de 16e ieuw gungen volgns hum de vörms veural van 't zuden naor 't noorden; vanof die tied veural van west naor oost. In zien boek stelden Kloeke det de lu in [[Oaveriessel]] die ''(h)uus'' zegt, de klinkerklaank uut 't Hollaans ekregen hebt (vrogger zeden ze daor ok ''huus''), en det ze in [[Twente]] - wegens legere waordering veur [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] - vaste hölden an de olde klaank ''oe'' (''hoes''). ''Moes'' zegt ze ok nog in 't westen van Oaveriessel, umde'j dit woord ja niet zo vake gebruukt as ''huus/hoes''. De theorie van Kloeke onderskrieft ze nog algemien. Mit de theorie oaver de Hollaanse expansie binnen Nederlaand hangt de miening van Kloeke samen det 't [[Afrikaans]] van [[Zuud-Afrika]] veural uut 't [[Zuud-Hollaans]] egruuid is; niet umdet lu uut [[Zuud-Hollaand]] an de Kaap de meerderheid uutmaakten, mar umdet ze de mieste prestige hadden. Dizze leste theorie hef hi'j uutewarkt in ''Herkomst en groei van het Afrikaans'' (1950). ==Bronnen== * [http://www.dbnl.org/tekst/anro001bioe01_01/kloe004.htm''Bio- en bibliografisch lexicon van de neerlandistiek''], under redactie van de Commissie voor Taal- en Letterkunde van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde * Scholtmeijer, Harrie (2006), ''Mörn! Taalgids Overijssel'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv. (p.64-65) * Sijs, Nicoline van der (2004), ''Taal als mensenwerk. Het ontstaan van het ABN'', Den Haag: Sdu Uitgevers {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Hollaanse Expansie}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Historiese geografie]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] nn8r4lmvpzit9l5khruanolvr4l1f24 0 7752 272116 270924 2013-12-11T01:32:37Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki n '''Slaggitaar''' is n [[snoerinstrumìnt]] mit zes [[snaar (muziek)|snoeren]]. De klank wordt môkt deur de vingers of plektrum te broeken. {{Begin}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent‎]] 9gkgecn3fzcy1d2ewcdgl2fsa1i9bpn 0 7753 49864 2007-10-28T08:14:46Z Servien 7 [[Akkermannetje]] is ewiezig naor [[Akkermannetjen]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Akkermannetjen]] ss5qsnlip4ok83izyd1y8pxjfw6k6x4 0 7754 280546 277210 2015-04-12T14:38:55Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Twelle''' ([[Nederlaands|Nederlans]]: ''Twello'') is n [[daarp|darp]] mit meer as 13.500 inwoners in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. Twelle was töt [[1818]] n zelfstandige gemeente, hiernao ging de gemeente op in de gemeente Voorst. t [[Gemeentehuus]] van de gemeente Voorst ligt in Twelle. De name Twelle betekent letterlik ''tussen twee bossen in'', t kömp van ''twee'' en ''loo''. t Darp is van oorsprong n echt lintdarp dat later uutgruuide töt n regionaal sentrum van de [[vleis]]verwarkende industrie, disse industrie is noe uut t sentrum verdwenen, maar Twelle hef nog altied n belangrieke warkgelegenheidsindustrie. t Darp ligt in de landelike umgeving tussen de steden [[Daeventer]] en [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], kortbie de rivier de [[Iessel]]. Töt 2004 was t veural bekend vanwegen zien [[varken]]slachteriejen. Sinds [[2006]] hef Twelle n eigen treinstasion. {{Voorst}} {{Dialekt|ovel|Twelle|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] ifheah8tkjb5uv6t6vrbby3iexz6kdc 0 7760 50174 2007-10-29T19:33:41Z Servien 7 [[Pervinsies van Estlaand]] is ewiezig naor [[Previnsies van Estlaand]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Previnsies van Estlaand]] h7e7v1vqzspjbr7adhmzlcpcpam76hf 0 7761 50222 2007-10-30T11:53:33Z Servien 7 [[Gieteling]] is ewiezig naor [[Gietelink]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Gietelink]] 9ns1u81eoyeri5jffx3xgrwd1eowbwj 0 7763 277782 277257 2015-03-02T21:39:15Z Larsb99 11752 /* Goiedag even */ wikitext text/x-wiki In 't Nedersaksisch taalgebied (Noordoost-Nederlaand en Noord-Duutslaand) gebruukt ze verskeiden Nedersaksische begroetingsvörms, naost de vörms die niet specifiek uut dit gebied koomt. Sommige groeten bint buten 't gebied oaver-eneumen. ==Moi== '''Moi''' (plaatselijk: '''moin'''; IPA-uutspraok: ''mɒj'', ''mɒjn'') is in [[Oaveriessel]], [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]], [[Drenthe]], [[Tweante|Twente]] en de [[Achterhook|Achterhoek]] een groet veur zowel ankomst as ofskeid en veur elk moment van de dag. In Twente en Grunning zegt ze noast ''moi'' ok wal ''moin''. In [[Stellingwarf]], de [[Kop van Oaveriessel]], [[Sallaand]], op de [[Veluwe]] en op [[Urk]] wördt dizze groet niet of nauwelijks gebruukt. In Grunning giet dizze groet vaok saomen mit t opsteken van de wiesvinger mit de doeme richting t eigen gezicht. In 't Duutse diel van 't [[Reiderlaand (streek)|Reiderlaand]] zegt ze, onder invloed van Grunning, ''moei'' of, minder vake, ''moi'', ''mai'' of ''mei''. In Grunning wördt ok wal ''moie'' bruukt (uutespreuken as ''moijeuh'') as tieken van verbaozing. Beveurbield: Harm: ''Ik heb doezend euro op stroade vonden'', Fokko: ''Moie, zoveul?''. t Woord ''moin'' wordt ok wal ezegd in Grunning, mar veural deur oldere lu (dan eschreven as ''moien'') en ok as uutrop van verbaozing. De oetdrokking "Moin dokter!" betekent ongeveer t zulfde as "Jezus Christus!" in t Nederlaands. Ok gebruukt ze in Grunning ''amoi'', n samentrekking van ''ah! moi!'' Ok in 't [[Fins]] hej de groet ''moi'' of ''moi moi''. In [[Luxemburg (laand)|Luxembörg]] zegt ze ''moien'', wat aj veur elk diel van de dag gebruken kunt. Waorschienlijk kump dit van 't woord veur ''mörreng'', wat in 't Luxembörgs 't zölfde woord is (''gudde moien'' = ''goeie mörreng''). ===Ofkumst=== De groet ''moi'' kump lichtkaans van ''goedemörreng'' (en variaanten). De verbastering zol d'r dan veur ezörgd hebben det de lu ''moi'' uuteindelijk niet meer allennig mit de mörreng associeerden. Ok zol 't van ''mooi'' kunnen kommen, in de betiekenis ''mooien mörreng''. De groet hef qua ofkumst en uutspraok niks te maken mit 't [[Fraans]]e veurnaamwoord ''moi'' (mi'j). De uutleg det de groet van dit woord kump en in de Fraanse tied gebruukt wördden umme de gek te hebben mit Fraanse soldaten, lek een [[volksetymologie]]. ===Cultuurutingen=== In 2005 kreeg een buzeboekien oaver de Drèentse taal de titel ''Moi! Taalgids Drenthe'' (In Boekvorm Uitgevers, [[Assen]]). De besunder hooglerer Grunninger taal en cultuur [[Siemon Reker]] skrif oaver 't gebruukt van ''moi'' in Grunning: :'' 'De Groninger groet bij uitstek is Moi! Toch is dat woord niet zo lang erg gangbaar in Groningen, het bewijs levert Ter Laans woordenboek. Wanneer gebruiken we Moi? De hele dag. Bij het begin van een ontmoeting of bij een afscheid? Daarover verschillen de meningen. Tegenover wie? Het is vooral een amicale groet. Onbekenden in Groningen kunnen daarom beter met Goidag (Guidag, Goeidag) begroet worden.' ''<ref name="Reker">Reker, Siemon. ''Goidag! Taalgids Groningen.'' Assen: In Boekvorm Uitgevers bv</ref> ==Moin / Moinmoin / Moinsen== In Noord-[[Duutslaand]] en Zuud-[[Jutlaand]] in [[Denemarken]] hej de variaant '''moin''' (in Noord-Duutslaand ok ''moinmoin'' of ''moinsen'' - dizze leste variaant veural under jong volk). De Deense groet is uut 't [[Nedersaksisch]] van Noord-Duutslaand oavereneumen. In dielen van Noord-Duutslaand gebruukt ze ''moinmoin'' ok wal as uutneudiging um te keuveln, terwijl ''moi'' allennig as groet begrepen wördt. Op de Duutse [[Waddenaailanden|waddeneilaanden]] heurt ze de dubbele vörm ''moinmoin'' niet geern: det betekent zoiets as ' 't Is goed mit oe'. In aandere dielen van Duutslaand gebruukt ze de groet ''moin'' ok wal, mar dan allennig in de mörreng. Bi'j de Duutse marine is ''moin'' een in-ebörgerde groet, die vanweengs de minder fermele toon de kameraodskop verstarken zol. De Bremer privé-radiozender Energy Bremen sponsort veur de Verein Deutsche Sprache 't woord ''moin'' um 't gebruuk ervan an te fietern, en veranderden de name van een mörrengpregramma in 2006 in ''MOIN!'' ===Ofkumst=== ''Moin'' is lichtkaans een verbastering van ''Morjen'' (guten Morgen), gebruukt deur [[Praissen|Prusische]] ambtenaoren in [[Oostfraislaand|Oost-Frieslaand]]. De mieste (oldere) Oost-Friezen gaot d'r vanuut det 't een ofkorting is van ''moi'n Dag''. ==Morn (Noorwegen)== Veule scandinavisten mient det de [[Noorwegen|Noorweegse]] groet '''morn''' uut 't [[Middelnederduuts]] van de [[Hanze]] kump. In tegenstelling töt ''god morn'' of ''god morgen'' is ''morn'' infermeler en kan de hiele dag, töt in de aovend, gebruukt wörden. ==Goedgaon / goedgoan / goodgoan== In de Nedersaksischtalige pervincies van Nederlaand gebruukt ze as ofskeidsgroet '''goedgaon''' (ok espeld: '''goedgoan'''); in Twente '''goodgoan'''. ==Goed te passe?== De vraoge ''Goed te passe?'' (Tweants: ''Good te pas(se)?'') is in [[Oaveriessel]] as begroetingsvörm vergeliekber mit ''Hoe is 't?'' 't Antwoord is vake ''Jaowal''. Een typisch antwoord op de vraoge hoe as 't is kan stark relativerend klinken, umdet veul mèensen niet geern mit heur emoties te koop loopt: "Hoe is 't?" Antwoord: "Nog wal aordig goed." ''Nog wal'' betiekent niet 'now nog wal, mar 't giet de verkeerde kaant uut', mar mak simpelweg diel uut van de relativerende toevoegingen. Dr beent in Tweante nog twee aandere maneern um as groot noar de gesteeldheaid van leu te vroagn: *''Bi'j nog n betn goans?'' *''kö'j t volhooldn?'' (ok wödt dizze vake in Overiessel bruukt) ==Goidag, guidag, goeidag== In ''Goidag! Taalgids Groningen''<ref name="Reker">Reker, Siemon. ''Goidag! Taalgids Groningen.'' Assen: In Boekvorm Uitgevers bv</ref> skrif besunder hooglerer Grunninger taal en cultuur [[Siemon Reker]]: '' '[Moi] is vooral een amicale groet. Onbekenden in Groningen kunnen daarom beter met Goidag (Guidag, Goeidag) begroet worden.' '' Hi'j mak de volngde verbiendings: *[[Stadjeders|Stad]]: ''guidag'' *[[Oldambtsters|Oldambt-Plus]] ([[Oldambt (streek)|Oldambt]] mit [[Duurswold]]): ''goidag'' *[[Veenkelonioals|Veenkelonies]]: ''goidag'' *[[Westerkertiers|Westerkertier]]: ''goeidag'' *[[Hoogelaandsters|Hoogelaand]]: ''goidag'' ==Goiedag even== De groet '''goidag even''' of '''goiedag even''' ('goeiedag eem'), soms ook wel '''moi even''' ('moi eem') is 'n kreet die wel al gebruukt werd deur boeren in de veenbieden van Grunning en Drenthe, mar niet vake deur aandere mèensen. Mar sunds de kreet 'introduceerd' werd deur [[Evert Baptist]] op de Grunningse radiozender ''Simone FM'' is 't een populaire groet onder de jongen in Oost-Grunning, Oost-Drenthe en Noord-oost-Overiessel. ==Oaverzicht== ''Typisch gebruuk is umme bi'j 't groeten (veurbi'jgaon of vörtgaon) de wiesvinger in de locht te stikken.'' *[[Achterhook]]: **''moi{{small()|n}}'' (bi'j ankomst) **''tjoo/a{{small()|t}}juu/{{small()|t}}juus/ajukes'' (biej t vortgoan) **''goodgoan'' (biej t vortgoan) **''weerkommen'' (biej t vortgoan) **''komt de skaa weerhalenn'' (biej t vortgoan) **''heaneg an (en kreggel holden)'' (biej t vortgoan)<ref>Vergeliekt [http://www.kreis-borken.de/fileadmin/internet/Westmuensterlaendische_Mundart_b.pdf Wörterbuch des Westmünsterländischen Mundart]:'' 'Hollt uh kreggel!' ''</ref> *[[Drenthe]]: **''moi'' (bi'j ankomst, vortgaon) **''goei{{small()|n}}dag, gen-dag'', ''goei{{small()|n}}dag eem'' **''goedgaon'' (bi'j 't vortgaon) **''tjeu'', ''tjo'', ''jo'', ''joe'', ''doeg'' (bi'j 't votgaon). Een overienkomst met het [[Duuts|Duutse]] "''Tschüss''" en [[Frans]]e ''Adieu''. **''noakommen'' (bi'j 't votgaon). "volgende maol bij oos". **''weerkommen'' (bi'j 't votgaon). "kom nog is weer". **''tot kiek'', ''tot kiekes'' (bi'j 't votgaon) *[[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]: **''goidag'' (bie kommen) **''{{small()|a}}moi{{small()|en}}'' (bie kommen en bie votgoan) **''moien dag'' (bie kommen) **''jo'', ''joe'' (bie votgoan) **''tjeu'' (bie votgoan, Knoalsters). n Overainkomst mit t [[Duuts|Duutse]] "''Tschüss''". **''noakommen'' (bie votgoan, Oost Grunnen). "volgend moal bie os". **''weerkommen'' (bie votgoan, Oost Grunnen). "kom nog ais weer". **''tot kiek'' (bie votgoan) *[[Oaveriessel]] (algemien): **''goei{{small()|n}}dag, gen-dag'' **''moj(je(s)),'' (bi'j al 't gebeuren.) *[[Sallaand]]: **''{{small()|h}}euj'', ''{{small()|h}}eej'' (bi'j ankomst, vortgaon; eheurd in de gemientes [[Dalfsen|Dalsen]] en [[Hardenbarg (gemiente)|Haddenbarreg]]) ***Een gevat antwoord op de groet ''{{small()|H}}euj'' is: ''Stro is langer; haksel is körter; takkebossen bint harder.'' ([[Ni'jlusen]])<ref>Schoemaker-Ytsma, A.C.M. (2009), ''"Zo zegge wi'j det" van A tot Z! (aanvulling) Woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen'', Ni'jlusen: The Readshop J. Hilbrink</ref> **''Goed te passe?'' (bi'j ankomst) **''doo'', ''doog'' (bi'j 't vortgaon; eheurd op [[Ni'jlusen]]) **''kalm an'', ''kalmte'' (bi'j 't vortgaon; eheurd in de gemientes [[Dalfsen|Dalsen]] en [[Hardenbarg (gemiente)|Haddenbarreg]]) **''goedgaon'' (bi'j 't vortgaon) **''grootenisse'' (schriftelk) **''joou(w)'' (mit uuterekte ''oo'', bi'j 't vortgaon; eheurd in de gemientes [[Dalfsen|Dalsen]] en [[Hardenbarg (gemiente)|Haddenbarreg]]) **''moi'' (eheurd in de gemientes [[Dalfsen|Dalsen]] en [[Hardenbarg (gemiente)|Haddenbarreg]]) *[[Stellingwarf]]: **''hoj'' **''tot kiekes'' *[[Tweante]]: **''{{small()|a}}moi{{small()|n}}'', ''moije{{small()|n}}'' **''höj'', ''hej'' ***vake ook zonder ''-h'' oet esprökn **''joo'', ''jeuw'' ***(biej ankomst en t vort goan, meestieds teegn bekeandn, vrouwleu maakt er vaake n soort ''joe'' van) **''hier!'' ( evt. met ''[naam van persoon]'' / meender persoonlik: ''doar he'j um wal!'') ***vreandelik bedoold, mear as oetroop van bliede verassing de'j eenn onverwachts treft **''tjoo/{{small()|t}}juu/{{small()|t}}juus'' (biej t vortgoan) ***Disse köant ook allemoal met t [[prefix]] ''a''- oet esprökn wordn: ''a(t)joo/a(t)juu/a(t)juus''. n Oawereenkomst met t [[Duuts|Duutse]] "''Tschüss''" is duudelik. **''kalm'' / ''heanig an'' (biej t vortgoan) **''wierkomn'' (teegn ene den vort geet) **''goodgoan'' (biej t vortgoan) ** ''goindag/-moarn/-oawnd te hoop/heupe'' (bie n binnkoms in n groot gezelskop) **''hardhooldn (en nathooldn)'' ***bie t vort goan. Wat leu deankt rechtevoort wal es det ze met de geslachtsdeeln bedoolt, mear van vroger oet hef t as betekenis t hardhooldn in zwoare tiedn, en n haals nathooldn, dus ne gooe borrel dreenkn *[[Veluwe]]: **''hoi, hallo'' (bie ankomst) **''aju, ajuus, dag, tot kiekes'' (bie t vortgaon) **''sjik t (dan mar)'' (bie t vortgaon; [[Putten]]) == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Kategorie:Nedersaksiese woorden en begrippen|Begroetingsvorms]] rmjm0qgqzn4xcrndb6960mzvjea1htb 0 7766 50343 2007-10-31T15:29:32Z Servien 7 [[Westerkertaaier]] is ewiezig naor [[Westerkertier]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Westerkertier]] cupnb92euevl7a6583pcee920g4w15t 0 7767 265100 205198 2013-05-09T22:37:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Mien Westerkwartier''' is n stichten dij zich bezighol mit e [[taol|toal]] en [[geschiedenis]] van t [[Westerkertier]]. Ien t Westerkertierse toalgebied wordt niet zo veul schreven, zongen en verteld en doarom is t doel van de stichten de toal van de [[streek]] te verzoamelen, bewoaren en Westerketierders dij ien t Westerkertiers schrieven n eigen stee te geven. Dit doet de stichten deur toalcursussen te geven of deur mensken te stimuleren om ok te goan schrieven of dichten in t Westerkertiers. Doarnoast hol de stichten zich bezig met [[streektoalmuziek]] en annere vörmen van cultuur die typisch bennen veur t Westerkertier. ==Uutgoande verwiezen== *[http://www.mienwesterkwartier.nl Mienwesterkwartier.nl] {{Dia|Schreven ien t [[Westerkertiers]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] 38dmif6piikxe8gknyqyim6tcfl6sn3 0 7768 50619 50348 2007-11-02T20:46:53Z Ni'jluuseger 73 Verwiest now naor 'Nedersaksische begroetingsvörms' wikitext text/x-wiki #redirect [[Nedersaksische begroetingsvörms]] 3hy921phs2r5gjn1zaq5009eonns9ty 0 7769 265729 248997 2013-05-10T15:04:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De stichting '''Stellingwerfs Eigen''' is op [[27 juli]] [[2004]] opricht deur [[Piet Bult]] van [[Ni'jberkoop]] en [[Frank de Vries]] van [[Blesdieke]] om et projekt 'De Stellingwarver Biebel' een degelik follement te geven. In 2010 wodde de [[Stellingwarver Biebel]] prissenteerd. Naost de Stellingwarver Biebel het Stellingwerfs Eigen van [[november]] [[2005]] tot [[juni]] [[2011]] et elektronische maondblattien [[An de Liende]] uutbrocht. De stichting het ok de [[Nederlaands|Nederlaans]]-[[Stellingwarfs]]e en Stellingwarfs-Nederlaanse woordeliesten maekt, die de taelbasis vormen veur de Stellingwarver Biebel. In 2012 bin alle websites van Stellingwerfs Eigen van et internet ofhaeld en bin ok alle aktiviteiten ophoolden. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] [[Kategorie:Stellingwarfs|Eigen]] djb7z019963q4rkno6vtsa1lzat7jpe 0 7770 290178 265725 2016-10-31T13:25:55Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De '''Stellingwarver Biebel''' was een initiatief van de stichting [[Stellingwerfs Eigen]] om de [[Biebel]] in et [[Stellingwarfs]] te vertaelen. As bron van de vertaelings wodde de Nederlaanse Ni'je Biebelvertaeling ([[NBV]]) bruukt. In [[2004]] is een begin maekt an de Stellingwarver Biebel. In 2010 wodde de biebel prissenteerd. ==Veurbeeld== Een klein stokkien uut Genesis: *01 ''In et begin maekte God de hemel en de eerde.'' *02 ''De eerde was nog woest en doods, en d’r lag een duusterte over de oervloed, mar God zien geest zweefde over et waeter.'' *03 ''God zee: "D’r mos eins locht kommen"; en daor was et locht.'' *04 ''God vun dat et locht goed was, en hi’j maekte onderscheid tussen et locht en de duusterte;'' *05 ''et locht nuumde hi’j dag, en de duusterte nuumde hi’j naacht. Et wodde aovend en et wodde morgen. De eerste dag.'' ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.stellingwerfs-eigen.nl/Biebel/index.htm De Stellingwarver Biebel] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarfs|Biebel]] [[Kategorie:Biebel]] ci9pkvpd3porve33jhsoo8kzb9kh3f4 14 7771 257998 251499 2013-03-11T11:39:40Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 149 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4049595]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Internet}} [[Kategorie:Infermatika]] [[Kategorie:Media]] 0zpf8l5rsl6ojrezz2j251tdse2tejj 0 7772 265410 195138 2013-05-10T13:57:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''An de Liende''' was van [[november]] [[2005]] tot [[juni]] [[2011]] een elektronisch maondblattien dat veurnaemelik schreven wodde in et [[Stellingwarfs]] en altemet ok in aandere [[dialekt]]en. Alleman kon kaant-en-klaor schrief-, teken- en fotowark insturen, dat gewoonlik zunder redaktie of korrektie opneumen wodde. De inhoold mos raekvlakken hebben mit wat d'r leeft in de Stellingwarven. Leden kregen An de Liende maondeliks veur niks in de [[lienpost|aemelbusse]]. Et maondblattien wos een initiatief van de stichting [[Stellingwerfs Eigen]]. Op de webstee van Stellingwerfs Eigen viej' et archief mit alle uutgiften van An de Liende. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.stellingwerfs-eigen.nl/Liende/index.htm An de liende] {{DEFAULTSORT:An De Liende}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] [[Kategorie:Internet]] bid1b3d4uwt64gkg2sjtn7klp731imx 0 7774 291804 289260 2016-11-10T16:20:23Z Wwikix 13678 /* Nedersaksies */ kat wikitext text/x-wiki [[Image:Location Overijsselse Vecht.PNG|thumb|right|250px|De Vechte]] De '''Vechte''' is 'n [[revier|regenwäterreviere]] in [[Duutslaand]] en [[Nederlaand]] ([[Oaveriessel]]). De reviere is 167 kilometer laank, woarvan 60 km in Nederlaand. Heur oorsprunk lig in 't [[Munsterlaand]] en ze mondt bi-j [[Zwolle]] uut in 't [[Zwärte Wäter]] mit 'n debiet van 45 töt 83 kubieke meter per sekonde. 't Streumgebied van de Vechte beslöt 3780 vierkaante kilometer. D' eerste schriftlike vermelding van de Vechte stamp uut um-en-bi-j [[1232]] en stiet in de [[Quedam narracio]], tenzi-j de [[Vidrus]] doaras [[Tacitus]] en [[Ptolemaeus]] 't oaver hebt dezölfde revier is as de Vechte. In 't [[Nederlaands|Nederlaans]] nuumt ze de Vechte de 'Vecht', en vake de 'Overijsselse Vecht' umde'j joa ok de [[Vecht (revier)|Utrechtse Vecht]] hebt. In Duutslaand het de reviere de 'Vechte'. 't Oaveriesselse laandschop um de Vechte nuumt ze 't (Oaveriessels) [[Vechtdal]]. =='t Vechtdal== In Nederlaand stroomp de Vechte tussn 'n heuger elèèngn regio's Drèènte en Twèènte deur langes de zuudzied van 'n veur disse reviere opvallnd breed dal. 't Oorsprunklike dal van de Oer-Vechte is evörmpt in de veurleste iestied ('t Saalien). Smeltwater dat te zuudn van 't laand-ies noar 't westn streumdn, hef zich diepe in 't laandschop in-esnèèdne. Fluvioglaciale zaandn hebt dit oerstroomdal later veur 'n grootn deel op-evuld. Deur ofsnoering van de erosiedalen in 't Weichselien bleevn ok in 't Holoceen de ofwatering muuilik. In de hierdeur ontstaone of-esnoerde meerties ontwikkelden zich venne. An 'n noordzied van dit oerstroomdal löp noe de Reest, wölken zien oorsprung haren in 't uut-estrekte venne. In 'n Middeleewen ontstön op de zaandgronden van de Vechte 'n esdörpenlaandschap. Op de heuger eleengn ruggen ontstön bi'j de dörpen akkerbouwkompleksen, ok wel essen ehieten. Disse essen wörn grotendeels bemest met mest van schaopen die 'n stukkie van de reviere vandan eleengn heidevelden graosden. Disse mest wörn in de potstal kombineerd met heideplaggen en vervolngns op de essen bracht. Daordeur ontstön der op de essen 'n, op sommige plekken meer as 'n meter dikke, laog zeer vruchtbare grond. Boavendien wörn 't reliëf op disse meniere verder verstarkt. Langes de reviere laangn de gröslaanden (deels heui-, deels weidegrond). 't Dal tussen de heuger eleengn essen in is 't Vechtdal in smallere zin. Met de invoering van kunstmest wörn de heidevelden ontgönnen en de gemeenschaplike gronden verdeeld. Ok wörn in de 19e en 20e eewe de vennegronden in 't brede Vechtdal of-egraven. 't Vechtdal in smallere zin valt grotendeels binnen de Ecologiese Hoofdstructuur (natuurbescharming). De natuurweerden bestaot veur 'n deel uut revierduuncomplexen die zich binnen of-esneedn meanders van de Vechte bevind. Hier greuit beveurbeeld de steenanjer. In 2003 is op 'n revierduuncomplex ok de bergnachtorchis evunnen. De leger eleegn heuilaanden herbargt enkle biezundere plaanten. Hier greuit beveurbeeld 't lange ereprijs. Disse plaante is in 't Vechtdal algemien, mar doorbuten zeldzamer. Op de veurmaolige heidevelden ligt relatief groten boscomplexen as Boswachteri'je Haddenbarrug, Boswachteri'j Ommen, Laandgoed Junne, Laandgoed Eerde en Eerder Achterbroek. In de boscomplexen de Rheezerbelten en de Beerzerbulten liggt hoge dunen. De Rheezerbelten waren 't gevolg van te intensief gebruuk van de heidevelden woordeur 'n groten verstoeving optraden die de essen begunnen te bedreign. Men peugdeen de dreiging te keren deur der eikenhakholt op an te plaanten. Bi'j de monding van de Vechte greuit de kievitsbloem in gröslaanden. Samen met de greuiplaatsen van disse plaante langes het Zwarte water is dit de belangrieksten greuiplaatse van disse plaante in Nederlaand. ==Rekreatie in 't Vechtdal== Der bint verschillende relreatieve veurzienings in 't Vechtdal. Naos 't laandschaplik schoone is ok 'n gebouw as [[Kasteel Rechteren]] van belang. Het Pieterpad löp tussen [[Coevern]] en [[Ommen]] deur 't dal van de Vechte. Bi'j de stuw van Junne kruust 't pad de reviere. 't Vechtdalpadde löp van Zwolle töt Grambarge en is onderverdeeld in vier etappes. De eerste wandelgids van 't Vechtdal stamt uut 1903. De Laandlike Fietsroute LF 16 volgt de Vechte van monding töt de bronne. Haddenbarrug profileert zich in de zommermaonden as Klepperstad, naor de klepperman die vrogger waorschuwden bi'j beveurbeeld braand. In disse tied vindt onder aander 't drie dagen durende luchtballonenfestival plaatse en wödden der völle aandere aktiviteiten organiseerd. Ok in Ommen hebt der 's zommers veul aktiviteiten plaatse, woorvan de Ommer Bissingh in de umgewing 't miesten bekend stiet. Grambarge hef 's zommers de feestwekke, woorbi'j de stad töt Lichtstad wödt um-edeupt. ==Nedersaksies== 't [[Nedersaksies]] dat esprökkn wödt langes 't Nederlaanse deel van de Vechte heurt bi-j 't [[Sallaans]], allewel 't deel rond [[Ommen]] en [[Hardenbarg|'n Arnbarg]] ok wal [[Overiessels#Vechtdals|Vechtdals]] wödt enuumd. Taalinvloedn wödn vrogger deur haandel oaver de reviere verbreid: op kaarten in de dialektatlassn ku'j ziene dat woordn langes 't Duutse deel van de Vechte väle meer verwaant waarn an 't Sallaans as met de woordn uut aander soorten plat in 't [[graofschop Bentheim]]. {{commonscat|Vecht(e)}} {{Begin|sdz}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Revier ien Duutslaand]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Nedersaksen]] [[Kategorie:Woater in Noordrien-Westfoale]] [[Kategorie:Woater in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] [[Kategorie:Graofschop Benthem]] 4alzn3zqzje7s6whgxrky6m4tkngzkp 6 7775 168163 128048 2010-11-24T09:22:24Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Dörpswaopen van Ni'jlusen == Licentie == {{PD-vw}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Ni'jlusen]] 3ogecyan0x9bzg1st0j1v15bedpwirm 6 7776 168171 128051 2010-11-24T09:28:13Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Waopen van de vroggere gemiente Stienwiekerwoold == Licentie == {{PD-vw}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Stienwiekerwoold]] hg5h8g6kdaeju922obgkcksyrjwlsbr 0 7779 291450 291449 2016-11-04T16:08:20Z Wwikix 13678 /* Uutgoande verwiezingen */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:JobCohen28102007.jpg|thumb|250px|Job Cohen]] '''Marius Job Cohen''' ([[Haarlem]], [[18 oktober]] [[1947]]) is nen Nederlandsen politikus. He is now börgemeister van de gemeente [[Amsterdam]]. Eerder was he onder meer staatssekretaris van Justitie. Cohen is lid van de [[Parti-je van de Arbeid]]. == Leaven == Cohen is uut 'ne [[jodendom|liberaal-jödse]] familie. He studeern rechten an de universiteit in [[Grunnen (stad)|Grunningen]]. Later warkten he an de universiteit in [[Leiden]] en an de universiteit in [[Maastricht]]. An de universiteit van Maastricht wödden he in 1983 professor en in 1991 wödden he doar rector-magnificus. In 1993 wödden he [[staatssecretaris]] veur Onderwies in het kabinet [[Ruud Lubbers|Lubbers]]. Noa un joar ging hee terugge noar zien wetenschappeleke wark. In dee tied was he ok lid van de [[Eerste Kamer]]. In 1998 is he doarmet uutescheid umdat hee toen staatssecretaris veur Justitie is ewodden in het kabinet [[Wim Kok|Kok]]. As staatssecretaris veur Justitie was he onder andere verantwoordelek veur de invoering van ne ni’je Vreemdelingenwet. Het ging uut dat kabinet umdat he per 17 januari 2001 werd beneumd tot [[borgemeister|börgemeister]] van [[Amsterdam]]. Een van de eerst dinge dee't he doar te doon had was het trouwen van een homopaar. Dat was de eerste trouweri’je van een homopaar op de hele weald. Nog moar un paar moand eerder had Cohen as staatssecretaris het wetsveurstel over het trouwen van homo’s verdedigd in het [[parlement]]. In 2003, bi'j de [[Tweede Kamer]]verkiezingen, werd he eneumd as ni'jen minister-president. Moar dat ging neet deur. [[Jan Peter Balkenende|Balkenende]] bleef minister-president en Cohen bleef börgemeister. In 2005 wödden Cohen deur [[Time Magazine]] tot „European Hero“ (Europesen Held) uuteropen veur wat he edoane hef noa de moord, midden op stroate, op nen filmregisseur [[Theo van Gogh]] deur nen moslimfanaat in november 2004. He reep de leu op tot samenhang en tolerantie. Vanaf dee tied dut he zien best um het spul bi’j mekare te holden – „de boel bij elkaar te houden“ zoals he dat dan zelf zegt – zodat Amsterdam ok in de toekomst ne vri’je en tolerante stad blif zoas het dat altied ewest is. In 2006 werd he veuredraegn veur de „World Mayor Award 2006“. Alles met mekare werden d'r vieftig börgemeisters van alle vief continenten veur-edraegen veur disse pries. Cohen eindigden as tweede, noa börgemeister John So van [[Melbourne]]. ([http://www.worldmayor.com World Mayor]) Vanaf zien twintigste is Cohen a lid van de [[Partij van de Arbeid]]. He’s etrouwd en he hef nen zönne en ne dochter. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.amsterdam.nl/gemeente/college/burgemeester_cohen Job Cohen] op [http://www.amsterdam.nl/ Amsterdam.nl] * [http://www.citymayors.com/mayors/amsterdam_mayor.html Profiel] {{DEFAULTSORT:Cohen, Job}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse stoatssiktoares]] [[Kategorie:Eerste Kamerlid]] [[Kategorie:Tweede Kamerlid]] [[Kategorie:Borgemeister]] [[Kategorie:PvdA-politiker]] 4adqgs9yucxx91aabfi1lhphi54qdcm 0 7785 50616 2007-11-02T20:45:44Z Ni'jluuseger 73 [[Moi]] is ewiezig naor [[Nedersaksische begroetingsvörms]]: Artikel besprek te veule variaanten um allennig 'Moi' te hieten wikitext text/x-wiki #redirect [[Nedersaksische begroetingsvörms]] 3hy921phs2r5gjn1zaq5009eonns9ty 0 7787 292822 276761 2016-12-23T16:56:22Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ <div style="width:100%;overflow-x:hidden;"> <div style="border: 1px silver solid; background: #f0f0f0; margin:auto;"> [[Ofbeelding:NDS-kultu8.jpg|center|Logo]] __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ {| cellspacing=3 |- valign=top |width=50% bgcolor=white style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| <span style="font-size:larger;font-weight:bold;"> [[Nedersaksische taalwiezers|Taalwiezers]] en taalartikels</span> {| |----- ''Woorden, grammatica, plaatsnamen, uutdrokkings''<br /> • [[Achterhooksen taalwiezer]]&nbsp;• [[Drèentse taolwiezer]]<br /> • [[Grönnegse toalwiezer]]&nbsp;• [[Sallaanse taalwiezer]]<br /> • [[Stellingwarver taelwiezer]]&nbsp;• [[Tweantsen taalwiezer]]<br /> • [[Veluwse taalwiezer]]&nbsp;• [[Urker taolwezer]]&nbsp;• [[Oostfreiske toulwiezer]]<br /><br /> [[Nedersaksisch woordenboek|'''Woorden in alle Nedersaksische dialecten''']] <br />[[Liest van zinnen ien de Leegsaksische dialekten|Veurbieldzinnen in de Nedersaksische dialecten]]<br /> [[Nedersaksisch#Veurbeeldzinnen|Meer veurbieldzinnen in de Nedersaksische dialecten]]<br /> [[Zeespreuke]]n <br /> |} |width="50%" bgcolor=white style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| <span style="font-size:larger;font-weight:bold;">[[Nedersaksische literetuur|Schrieveri'je]]</span> [[Ofbeelding:VeenstraHuus.jpg|right|200px|Johan Veenstra]] • [[Johanna van Buren]]&nbsp;• [[Hendrik van Heerde]]<br /> • [[Hans Heyting]]&nbsp;• [[Lucas Jonker]]<br /> • [[Marga Kool]]&nbsp;• [[Roel Reijntjes]]<br /> • [[Harm Tiesing]]&nbsp;• [[Johan Veenstra]]<br /> • [[Peter van der Velde]]<br /> • [[Nedersaksische tiedschriften]]&nbsp;• ''[[Krödde (tiedschrift)|Krödde]]''&nbsp;• ''[[Oeze Volk/Maandewark]]''&nbsp;• ''[[De Ovend|De ovend]]''&nbsp;• ''[[De Moespot]]''&nbsp;• ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]''&nbsp;• ''[[De Nieje Tied]]''<br /> • ''[[Kopstôkken (tiedschrift)|Kopstôkken]]''&nbsp;• ''[[Diesel (tiedschrift)|Diesel]]''<br /> |- valign=top |width=50% bgcolor=white style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| <span style="font-size:larger;font-weight:bold;">Radio, tillevisie en internet</span> [[Ofbeelding:Zendmast RTV-Oost (nachtfoto).jpg|80px|left|Zendmast RTV-Oost]] ''Regionaole umroepen''<br /> [[RTV Noord]]&nbsp;• [[RTV Drenthe]]&nbsp;• [[RTV Oost]]&nbsp;• [[Omroep Gelderland|Umroep Gelderlaand]]&nbsp;• [[Alles Plat]]<br /> ''Zieperiegen''<br /> [[Van Jonge Leu en Oale Groond]]&nbsp;• [[Boven Wotter]] ''Radiopergramma's:'' [[Aksent]] *[[Wikipedie:Nedersaksisch beluustern|'''Nedersaksisch beluustern''']] |width="50%" bgcolor=White style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| <span style="font-size:larger;font-weight:bold;">Orgenisaoties</span> [[Ofbeelding:Nedersaksisch.png|110px|right|Plat]] *[[Achterhook]]: [[Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers]] *[[Drenthe]]: [[Huus van de Taol]] *[[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]: [[Mien Westerkwartier]] *[[Oaveriessel]]: [[IJsselacademie|Iesselakkedemie]] *[[Stellingwarver Schrieversronte]] *[[Stellingwerfs Eigen]] *[[Dialektkringe Salland en OostVeluwe]] *[[Tweante]]: [[TwentseWelle]] |- valign=top |width=50% bgcolor=White style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| <span style="font-size:larger;font-weight:bold;">[[Liest van regionaole feesten|Feesten]], gebruken, spöllegies, volksverhalen</span> [[Ofbeelding:GroningensOntzetVuurwerk2005.jpg|140px|left|Grunnegs Ontzet]] *[[Achterhook]]: [[Zwarte Cross]] ([[Lechtenvoorde]]) *[[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]: [[Grunnegs Ontzet]] ([[Grunnen (stad)|Stad]]) *[[Drenthe]]: [[!REUR!]] *[[Oaveriessel]]: [[Zunnewende Festival]] ([[Healdern]]) *[[Sallaand]]: [[Euifeest]] ([[Asselt]]), [[Bissing]] ([[Ommen]]) *[[Sallaand]]: [[Stöppelhaene]] ([[Raolte]]) *[[Tweante]]: Poasken in [[Oatmörsken]] • [[karbietskeetn]]&nbsp;• [[klootscheetn|klootskeetn]]&nbsp;• [[eierkuuln]]&nbsp;• [[mirreweenterhoorn|mirreweenterhoornbloazn]]<br /> • [[autorodeo]]&nbsp;• [[Boake|boakebraandn]]&nbsp;• [[intrekkersmoal]]&nbsp;• [[kroamschudden]]<br /> • [[neutenschaiten]] • [[noaberschap]] • [[trekkerslep]]<br /> *[[Nedersaksische spöllegies]] *[[Olle leven van vrouger ien de Leegsaksische gebieden|'t Lèven van vrogger]] *[[Nedersaksische sagen en legendes]] |width="50%" bgcolor=White style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| <span style="font-size:larger;font-weight:bold;">Kurendrieveri'je</span> [[Ofbeelding:Helligen Hendrik.jpg|right|150px|Helligen Hendrik]] * [[Nedersaksische humor]] * [[Nedersaksische skeeldwöarde‎]] ''Kurendrievers'' * [[Evert Baptist]] * [[Harm Agteresch|Harm oet Riessen]] * [[Herman Finkers]] * [[Helligen Hendrik]] - [[Bert Eeftink]] * [[Karel van de Kate]] ''Pregramma's'' * [[Van Domme Leu op Koale Groond]] |- valign=top |width=50% bgcolor=white style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| <span style="font-size:larger;font-weight:bold;">Meziekgroepen en zangers</span> [[Ofbeelding:Daniël Lohues.png|left|170px|Daniël Lohues]] [[Boh Foi Toch]] &#9834; [[Bukkes]]<br /> [[Duo Karst]] &#9834; [[Höllenboer]]<br /> [[Jajem (band)|Jajem]] &#9834; [[Bennie Jolink]]<br /> [[Jovink en de Voederbietels]]<br /> [[Hans Keuper]] &#9834; [[Margaretha Kleine]]<br /> [[Daniël Lohues]] &#9834; [[Egbert Meyers]]<br /> [[Erwin Nyhoff]] &#9834; [[Gooswijn van Rees]]<br /> [[Ede Staal]] &#9834; [[Mooi Wark]] &#9834; [[Normaal]] &#9834; [[Skik]] &#9834; [[Erwin de Vries]]<br /> [[Nedersaksisch Vocaal Ensemble]] &#9834; [[Twentse Jazzerieje]] *'''[[Nedersaksische meziek]]''' |width=50% bgcolor=White style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| <span style="font-size:larger;font-weight:bold;">Nedersaksische plaatsnamen en persoonsnamen</span> [[Ofbeelding:2008-05-09 Dinxperlo An de Göte.JPG|180px|right|An de Göte]] *[[Nedersaksische plaatsnamen]] *[[Nedersaksische veurnamen]] *[[Nedersaksische achternamen]] *[[Grunnegs-Oostfraise veurnoamen]] *[[Grunnegs-Oostfraise femilienoamen]] *[[Tweantse skeeldnaamns]] |- valign=top |width=50% bgcolor=white style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| <span style="font-size:larger;font-weight:bold;">[[Nedersaksische begroetingsvörms|Begroetingsvörms]]</span> *[[Nedersaksische kars- en niejjaorswunsen|Karst- en ni'jjaorswunsen]] |width=50% bgcolor=White style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| <span style="font-size:larger;font-weight:bold;">Emancipaotie: de [[Nedersaksische Beweging]]</span> • [[Hendrik Entjes]]&nbsp;• [[Jan Naarding]]&nbsp;• [[Arnold Rakers]]&nbsp;• ''[['t Swieniegeltje]]''&nbsp;• [[Europees Haandves veur regionale taolen of taolen van minderheen|Erkenning van 't Nedersaksisch deur de oaverheid]]<br /> |- valign=top |width=50% bgcolor=White style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| <span style="font-size:larger;font-weight:bold;">[[Nedersaksische volksleidjes|Volksliedties]]</span> [[Ofbeelding:Groningen, Peerd van ome Loeks.jpg|90px|left|Peerd van ome Loeks]] *''[[Nedersaksische_volksleidjes#Achter_op_Scheloo_is_'t_knollengruin_bevroren|Achter op Scheloo]]'' *''[[Nedersaksische_volksleidjes#Peerd_van_Ome_Loeks|Peerd van Ome Loeks]]'' *''[[Nedersaksische_volksleidjes#Damster_Kaarms|Damster Kaarms]]'' *''[[Nedersaksische_volksleidjes#Ain_boer_wol_noar_zien_noaber_tou|Ain boer wol noar zien noaber tou]]'' *''[[Nedersaksische_volksleidjes#Driekusman|Driekusman]]'' *''[[Nedersaksische_volksleidjes#Stille_mear_mien_Tuutje|Stille mear mien Tuutje]]'' |width=50% bgcolor=White style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| <span style="font-size:larger;font-weight:bold;">[[Nedersaksische gerechten|Gerechten]]</span> [[Ofbeelding:Spekdikken.jpg|120px|right|Spekdikken]] *[[Grunnegse gerechten en streekprodukten]] ''Drèentse eteri'je:'' [[neijaorskoek]]<br /> ''Gelders-Oaveriessels:'' [[kruudmoes]]<br /> ''Tweantse keuken:'' [[bakwos]], [[neagelhoolt]]<br /> ''Algemien:'' [[kniepertie]], [[nijjoarsrollechie]], [[krentenstoete|krentestoete]] |} </div> </div> [[Kategorie:Pertaol|Nedersaksische cultuur]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur| ]] [[Kategorie:Nedersaksies]] j71n87u3yvhyj8yha2i8mqevrxopbnb 0 7788 289681 284945 2016-10-29T12:41:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[bestaand:Flag of Peize.jpg|thumb|vlagge]] [[bestaand:Peizerwolde.jpg|thumb|[[Peizerwold]] (2006)]] '''Paais''' ([[Nederlaans]]: ''Peize'') is een [[Nederland]]s dörp in het noorden van de provincie [[Drenthe]], ongeveer tien kilometer ten zuden van de stad [[Grunnen (stad)|Grunnen]]. Tot 1 januari [[1998]] was Paais een sulfstandige gemeinte. Noa de Gemeintelieke herindeling van [[Drenthe]] mokt het deil oet van de gemeinte [[gemeinte Noordenveld|Noordenveld]]. Antal inwoners (inclusief [[Altena (Drenthe)|Altena]], [[Paiser- en Eeldermoa|Paisermoa]] en [[Paiserwold]]): * roem 5100 (per 1 januari 2003) * 5337 - (per 1 januari 2004) Tegenwoordig is Paais een forensendörp mit starke oriëntoatie op de stad Grunnen. Vrouger was Paais een typisch Drents boerendörp met veurnoamelek gemengde bedrieven. In de zestiende en zeumtiende eeuw stun het dörp bekend om de oetgebreide teelt van [[Hop (plaante)|hop]], veural gebruukt veur de bierbereiding in Grunnen. De [[hopbel]] was het beeldmark in het gemeintewoapen. De noam hop komt vandoag de dag nog veul veur in naamgevingen als Hoppekampweg, vereiniging De Hopruiters, lokoal weekblad De Hopbel en bejoardencentrum De Hoprank. Bai wieze van openluchtmuseum is deur een groep vraiwilligers een serie zogenoamde Hopkoelen inricht. Dit terain is gelegen an het fietspad oetkommend op de Hoppekampweg en gef een oraeg beeld van de klassieke [[Hopteelt]]. == Bezainswoardigheden == * Hoptuun * Middeleeuwse kerk, een bouwwaark oet de dartiende eeuw; in dizze kerk stait een örgel oet de zeumtiende eeuw * [[Windmeuln]], soms [[Paisermeul]] nuimt, nog regelmoatig in gebruuk veur het moalen van [[graon|groan]], daterend oet de achttiende eeuw en voorzein van een zölfzwichtend mechanisme * An de noordkant van het dörp, onder de rook van de stad Grunnen lig het natuurgebied ''de Paiser- en Eeldermoa'' * [[Openluchtzwembad]], bouwd in de zesteger joaren, en van 1988 of deur een grote groep vraiwillegers in stand holden ==Geboren in Paais== * [[Warmolt Tonckens]] (22 november 1848), jurist en gouverneur van Suriname ==Oetgoande verwiezings== {{commonscat|Peize}} * [http://www.zomerbadpeize.nl Zomerbad Peize] * [http://members.home.nl/arjangarlich/ website over de Paisermeul] {{Dia|Schreven in 't [[Noordenvelds]] van Paais, in de Grunnigse spelling}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Drenthe]] nar5p5kkjmwyrb8ofj66xwa0ncop9ps 0 7790 292614 257957 2016-12-20T18:56:37Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Groninger Museum 2.jpg|thumb|Grunneger muzijom]] n '''Muzijom''' of '''museum''' is n vaste ienstellen, zunder winnenbejag, veur t geselschop en heur ontwikkelen, dij tougankelk veur t publiek, dij de materiele getugenissen van de mìnsk en zien omgeven versoamelt, bewoart, onderzuikt en zain let en hierover informoatsie verstrekt veur studie, edukoatsie en rekrioatsie. Vernuimde muzijoms in Nederlaand binnen t [[Grunneger Muzijom]], t [[Rieksmuseum|Rieksmuzijom]], t [[Van Goghmuseum|Van Goghmuzijom]] en t [[Kröller-Müllermuseum|Kröller-Müllermuzijom]]. == Etimologie == t Woord muzijom is via t [[Latain]] ôfkomsteg van t [[Grieks]]e woord ''[[mouseion]]'', n stee of [[tempel]] wijd aan de [[Muze]]n, de Griekse [[god]]innen van de [[kunst]]en. t Mouseion van Alexandrie (Egypte) ligt aan de boasis van t Latainse woord ''museum'' ien de noudoagse betaikenen; dat Mouseion was noamelk n oplaaidenszìntrum, woar of geleerden vraaisteld waren om zok hailmoal te wijden aan de studie van schriften. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''muzijom'', ''museum'' * '''Overig:''' ''museum'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Museum| ]] p4m7b7t6my2h3uv0yffpmsmr30hngqz 0 7791 271976 265292 2013-12-07T01:30:02Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki n '''Zielvest''' of '''woaterschop''' is n [[Nederlaandse overheid|overhaidsienstaantsie]] dij ien n bepoalde regioon ien Nederlaand töt toak het de woaterhoesholden te regelen. Ook wordt t woord zielvest broekt om de regioon aan te duden woarover dij ienstaantsie gaait. t Gebied wordt nait bepoald deur [[gemiente (bestuur)|gemainte]]- of [[pervincie|pervìnziegrìnzen]], môr deur strulgebieden ien n bepoalde regioon van bepoalde [[revier]]en en [[knoal (woaterweg)|knoalen]]. As n zielvest aan zee ligt, wordt dit mit noam ien Hollaand n ''hoogheemraadschap'' (hooghaimroadschop) nuimd. Op dit momìnt binnen der 27 zielvesten ien Nederlaand. == Etimologie == t Grunneger woord ''zielvest'' komt van vrouger. Ien de [[middeleeuwn|middelaiven]] waar Noord Grunnen verdaild ien tientellen zielvesten, ien t begun regeld deur de kloosters. Zai haren dezölfde toaken ien heur gebied as tegenswoordeg t ministerie van Verkeer en Woaterstoat, dus nait allend de woaterhoesholden. Loater wörren de noudoagse zielvesten, overwegend ''waterschappen'' (woaterschoppen) nuimd, vörmd. Ien t Nederlaands heugt allend de noam ''Noorderzijlvest'' nog aan de olle en [[Grunnegs]]e noam. De noam zielvest betaikent "beheer/road (vest) van t ziel (ziel)". De [[sluus|ziel]]en en [[diek]]en ien Grunnen waren de belaangriekste laandschopselemìnten ien de middelaiven, omreden der zönder de zielen en de dieken gain laandschop wezen zol. == Zielvesten ien Nederlaand == De noamen van de 27 noudoagse zielvesten ien Nederlaand mit heur offisjele Hollaandse of Fraise noam. # Waterschap [[Noorderzijlvest]] ([[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]], [[Frieslaand|Fraislaand]] en de [[Drenthe|Drìnt]]) # Waterschap [[Hunze en Aa's]] ([[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] en de [[Drenthe|Drìnt]]) # [[Wetterskip Fryslân]] ([[Frieslaand|Fraislaand]] en [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]) # Waterschap [[Blija Buitendijks]] ([[Frieslaand|Fraislaand]]) # Waterschap [[Reest en Wieden]] (de [[Drenthe|Drìnt]] en [[Oaveriessel|Overiesel]]) # Waterschap [[Velt en Vecht]] (de [[Drenthe|Drìnt]] en [[Oaveriessel|Overiesel]]) # Waterschap [[Groot Salland]] ([[Oaveriessel|Overiesel]]) # Waterschap [[Regge en Dinkel]] ([[Overiessel|Overiesel]]) # Waterschap [[Zuiderzeeland]] ([[Flevolaand]]) # [[Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier]] ([[Noord-Hollaand|Noordhollaand]]) # [[Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht]] ([[Noord-Holland|Noordhollaand]] en [[Utrecht (previncie)|Oetrìcht]]) # [[Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden]] ([[Utrecht (previncie)|Oetrìcht]] en [[Zuud-Hollaand|Zuudhollaand]]) # Waterschap [[Vallei en Eem]] ([[Utrecht (previncie)|Oetrìcht]] en [[Gelderlaand]]) # Waterschap [[Veluwe (waterschap)|Veluwe]] ([[Gelderlaand]]) # Waterschap [[Rijn en IJssel]] ([[Gelderlaand]]) # Waterschap [[Waterschap Rivierenland|Rivierenland]] ([[Gelderlaand]], [[Zuud-Hollaand|Zuudhollaand]], [[Noord-Braobant|Noordbroabant]] en [[Utrecht (previncie)|Oetrìcht]]) # [[Hoogheemraadschap van Rijnland]] ([[Zuud-Hollaand|Zuudhollaand]] en [[Noord-Hollaand|Noordhollaand]]) # [[Hoogheemraadschap van Delfland]] ([[Zuud-Hollaand|Zuudhollaand]]) # [[Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard]] ([[Zuud-Hollaand|Zuudhollaand]]) # Waterschap [[Hollandse Delta]] ([[Zuud-Hollaand|Zuudhollaand]]) # [[Waterschap Zeeuwse Eilanden]] ([[Zeelaand]]) # Waterschap [[Zeeuws-Vlaanderen (waterschap)|Zeeuws-Vlaanderen]] ([[Zeelaand]]) # Waterschap [[Brabantse Delta]] ([[Noord-Braobant|Noordbroabant]]) # Waterschap [[Aa en Maas]] ([[Noord-Braobant|Noordbroabant]]) # Waterschap [[De Dommel]] ([[Noord-Braobant|Noordbroabant]]) # Waterschap [[Peel en Maasvallei]] ([[Limburg (Nederlaand)|Limbörg]]) # Waterschap [[Roer en Overmaas]] ([[Limburg (Nederlaand)|Limbörg]]) == Nedersaksisch == *[[Drèents]]: ''waoterschap'', ''waoterschup'', ''waterschop'' *[[Grunnegs]]: ''woaterschop'', ''zielvest'' (historisch) *[[Stellingwarfs]]: ''waeterschop'' == Boetende hìnwiezen == *[http://www.uvw.nl/mijn_waterschap/index.html Unie van Waterschappen (Verainen van Zielvesten) mit n koartke van de Nederlaandse Zielvesten] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse overheid]] klnyg2wdszfs953vouenzu1js0tj50p 0 7792 290959 263451 2016-11-02T15:20:14Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verbeendiges */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Nederlands Hervormde Kerk Enter.jpg|thumb|right|200px|Hervörmde Koarke in Eanter oet 1709]] [[Ofbeelding: Rooms Katholieke Kerk Enter.jpg|thumb|right|200px|Roomske Koarke in Eanter]] '''Eanter''' ([[Nederlaands|Hollaands]]:''Enter'') is n döarpken in [[Tweante]] en vaalt oonder de gemeente [[Wierdn]]. Iej köant t veendn tusken Wierdn, [[Riesn]], [[Goor]] en [[Boornerbrook|Boarnebrook]]. Eanter hef um en noabiej de 7500 inwonners. ==Geschiedenis== t Doarp Eanter is ontstoan op ne [[stuwwal]] den't zik vörmen gedoernde de leste [[iestied]], dee't opheuld zo'n 10.000 joar terugge. t [[Gletsjer]]ies sköaf nen heuwel op van 3km laank en ongevear 1km breed. Op de meeste plaatsen keump he n antal meter boawn t ummelaand oet. t Heugste peunt met ongevear 8 meter is n ''Hambaarg''. Den har in t begin echt de vörm van nen lignden ham. t Is nit dudelik of hier ook echt n naam vandan keump. t Oolde Eanterse woard vuur ham was ''skeenkn'', dus woarskienlik is t nit. ===Eandnheuwel=== In ne oolde akte van [[2 febrewaori|2 februwoari]] [[1134]] wörd ne scheanking eneumd an de [[kannuniken]] van de walburgskoarke in [[Zutfen]]. Hierbie was ne getuge [[Arnoldo de Ennethere]], den't lid was van dit [[klooster]]. Det is n eerstn en euldsten naam van Eanter. ''Ennet'' zol van t [[Oergermaans]] ''anud'' (eande) komn en ''here'' zol komn van t Oergermaanse ''haru'', wat ''hoar'' beteeknt (zaanderigen heuwel in [[morre]]laandn). Det ''hoar'' is ook in umlignde plaatsen nog wier te veendn, zo as in [[Kloosterhaar]], [[Broenehaar]] en [[Westerhaar]]. De eerste bewonners van Eanter hadn t dus ''Eandnhaar'' eneumd. ===Ooldheaidkeundige veundste=== In [[1935]] raakn ene menear Geels tiedns t greawn noar kienhoolt in t Eantervenne ne grote zwoarfkeie. Doareunter leadn dree grote barnsteen kraln, twee [[broons|broonzen]] steafkes, nen reenk van broons en ne spatelvörmige noale. t Leste deenk, ne "spatenkopfnadel" wörd eskatt op de [[6e eeuw]] v. Kr. en is t ennigste oet [[Oaweriessel]]. In [[1936]] veundn ze bie ofgreawings van n eslaand n [[urn]]enveeld met tachtig urnen van roond de [[8e eeuw]] of [[9e eeuw]] n. Kr. In [[1954]] wör dr nen trechtervörmigen urn eveundn met doarin, nöast de verbraande beender, n plukn hoar en twee broonzene börstspeeldn. ===De eerste vaste inwonners=== In de tied van de [[jager-verzamelaar|jager-verzamelders]] wör t aal lastiger um roond te komn duurdet de bevolking gröaidn, wat groepn n vast territorium nömn en dr meender weelde deers warn. Heanig an kömn de leu te wonn an de oosterkaante van n ''Hambaarg''. Duur doezenden joarn van bemesting wör de groond op eheugd en leup zodöanig geleaidelik of noar de [[Regge]]. Heanig an gungn de leu oawer op laandbouw. ===Oawersticht=== In [[1188]] wör Eanter eneumd as oonderdeel van de [[parochie]] [[Riessen]] op n vrachtbreef van n Groaf van Dale. Eanter heurdn bie t [[Oawersticht]], woer't n [[bisskop]] beaide geestelik en wearldlik hearsen dee. n Bisskop wör in Tweante verteegnwoardigd duur nen [[groaf]] en later duur nen [[drost]]. t [[Drostambt]] Tweante was oonderverdeeld in [[richterambt]]e. Eanter heurdn bie t richterambt [[Kedingen]], net as de markn [[Wierdn]], [[Hoge Heksel]], [[Notter]]-[[Sunnoa]], [[Rektum (Wierdn)|Rektum]], t [[Iepeloo]], [[Riesn]], [[Ealsn]], [[Moarkel]], [[Stokkum (Hof van Tweante)|Stokkum]] en [[Hearike]]. Duur de [[zoomp]]nvoart wör Eanter de grötste wonstea van Kedingn. ==Volk== ===Godsdiens=== Dr wonnt in Eanter nen hoop [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katteliekn]]. Dèt is opvallnd, want oawer t algemeen zeent dr in t westn van Tweante mear [[protestantisme|protestaantn]]. In Eanter is t dus aans umme. Dr zeent zowat gin aandere geleuwe, umdèt Eanter weainig [[allochtoon]]n hef. ===Tradisies=== Eanterse femilies hebt, net in as aandere döarpe en steedn in Tweante, vaake nen biejnaamn, of [[Tweantse skeeldnaamns|''skeeldnaamn'']]. t Appatte hieran is dèt ze, net as in Riesn, meestieds niks te maakn hebt met t (boern)oarf woer ze of komt, mear terruge zeent te veendn in kenmoarkn van één persoon oet dee femilie. Vuurbeeldn zeent ''Boone'' (Roetgerink), ''Pöppen'' (Mekenkamp) en ''Klokngraads''(Vlierman). Ne aandere tradisie zeent de ''Eanterse Daage''. Dit volksfees wördt eens in de veer joar eheuldn, woerbiej t hele doarp versierd is in ampatte stieln pèr wieke of stroate. ===Oard en Sproake=== [[Gerard Vaanholt]] skrif in zin beukn ''Zaand'' oawer Eanter. Doarin keump nen kearl van Hollaand regelmoatig in Eanter, en krig, duurdet'e Hollaands köjert, stöadig te heurn: 'Iéj komt neet oet Eanter'. Noa at'e met völle möaite n antal zinnkes in t Tweants hef eleard en dit greuts löt heurn bie ne volgende vergaderige in Eanter, krig'e te heurn: 'Iéj komt neet oet Eanter'. Doaroet blik geslötnheaid van de Eantersen teegnoawer vrömden. Den kearl oet t verhaal kan dan wal wat Eanters, mear hee keump dr nog aait neet vandan.<br> Dit kiekn op vrömden keump ook noar vuurtn in n leedken van de vuurmoalige feestgroep [[Trio MaJaFra]], dee at zingt: "''Oh wat kiek iej op de ceante, iej komt zeker neet oet Eanter.''" Eantersen stoat bekeand um öare stoarke eegne wil, of, eegnwiezigheaid. In heel Tweante wordt Eantersen ''verdreeidn'' en ''dwarsliggers'' eneumd en doar zeent ze vake ook greuts op.In öar nommer "Joa det is Mien Eanter" zingt [[Neet Zuuver]] "''Vie zeent en bliewt, gelukkig mear, verdreaide Eanternaren''". Mear an de aandere kaante stoat ze bekeand um öare gezelligheaid en öare mooie feestn, zo as ''de Eanterse Daage''. Dr is in Eanter ne stoarke skeaid tusken Katteliek en Protestaants. Dr zeent nog twee muziekvereniges, ne roomske (St. Caecilia) en ne protestaantse (Irene). Eantersen köant onmeundig hard woarkn. Ook de beleawing van Eanter as t Kloompndoarp van de Wearld is nog aait stoark. Op verskeaidene "offisjele" gebuurtenisse komt de kearls nog strak in pak, mear wal op de kloompe. Bie de [[karnaval]]sverenige ''De Boorköttels'' is dit zelfs verplicht. Eantersen kuiert [[Eanters]]. t Stekt zó of de'j det nit aans köant zegn. Van alle Tweantse variaantn lik t nog t meest op t [[Riesns]], mear n heel stuk skoarper. Eantersen meant det t Eanters de beste sproake is, en det zal iederene heurn. Leu dee at ofwieknd kuiert, kriegnt meesttieds geliek te heurn wo at ze t op zien Eanters oet mutn sprekn. Vuural Riesnders mutn t vake liedn wat sproake en gebroekn angeet, mear det heurt bie de Eanterse humor. Eantersen doot gearne stokkern, töt t akelige too. Vuur ene den at det nit weet, of doar nit teegn kan, kan n bezeuk an Eanter zoer ofloopn. Leu dee at vakerder in Eanter komt keant dit wal, en lachet liek zo hard met. n Duudelik verskil met Riesns is bievuurbeeld t woord ''woark''. Eantersen maakt doar n laank ''waark'' van. Wöarde met lange kleenkers wordt met völle oethaaln oet esprökn.<br /> In Riesn is nen Eantersen "verdreeid" en in Eanter is nen Eantersen "verdreaid". n Bekeandn [[Tweants|Tweantsn]] ''-oo'' en ''-ee'' wordt zowat as ''-oe'' en ''-ie'' oetesprökn en an t eande veraanderd in nen [[Tweeklank|tweeklaank]] en verdreejd noar ne [ə]. De woarkwöarde ''loopn'' en ''geewn'' wordt dus oet esprökn as ''loeëpn'' en ''gieëwn'', wat duudn kan op [[Westfaals]]e invlood (oet [[Duutslaand]]). Wat ook opvalnd is, is dèt n vrouwnnaamn ''Leida'' wördt oet esprökn as ''leare'' en dèt ''beaide'' veraandert in ''beale''. Aandere Eanterse kenmoarkn zeent good wier te geewn in dit oold-Eanterse riemke: :Leare, gung noar de weare, :Um te mellekn de kau :"Gatdeare", zea Leare, :"De titte zit tau!" Verder steet t Eanters bekeand um de dubbele bevestige of oontkennige: *''Ik har dr niks gen wille mear an, en dat ha'k neet!'' *''Ik wol wal gearne met, en dat wo'k wal (gearne).'' Det wördt in aandere döarpe en steedn ook wal edoan, mear nit zo slim as in Eanter. ====Eanters Teln==== {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="25%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | In t Nederlaands ! style="background-color:#abcdef" | In t Eanters |- |Een |Eene |- |Twee |Tweie |- |Drie |Dreie |- |Vier |Veere |- |Vijf |Vieve/Viewe |- |Zes |Zesse |- |Zeven |Zuuwne |- |Acht |Achte |- |Negen |Niegne |- |Tien |Tiene |} As gein wördt Eanters teln mangs aneduudt met ''Eene, beale, boele, völle, haande vol''. Eantersen neumt Riesn um te jenn vake ''de grote wearldstad''. ===Ummegaank met Riessen=== Van verskil keump verskel. Dr zeent verhaaln bekeand det Eantersen en Riessenders vrooger regelmoatig met mekoar op de voest gungn, mear feailik magnt ze mekoar vandaag an n dag hemelik wal: Völle Riessenders wont in Eanter, en aansumme liek zo. En dr zeent ook völle Riessenders trouwd met Eantersen. Met de gemeentelike herindeling warn völle Eantersen en Riesnders neet bliej. De Eantersen woln leewer met Riesn in plaatse van Wierdn, en Riesn had leewer Eanter as [[Hooltn]]. In november 2008 leut n Eanters roadslid zik in de Wierdnse gemeenteroad oontvaln det Eanter better bie de gemeente [[Riesn-Hooltn]] zol pasn. Ook vanoet Riesn wörd hier positief op reageert. De Wierdnsen zeent dr neet zo blie met. ==Mooi um te weetn== *In Riesn neumdn ze de Eantersen vrooger mangs ''Dee van oonder de moarnzunne''. *In Eanter steet n grötstn [[kloomp]] van de wearld, oet één stuk, den at doarmet in t Guinness Book of Records steet. ==Bekeande leu oet Eanter== *[[Tom Stamsnijder]] - wielrenner *[[Eric Braamhaar]] - Skeidsrechter in de [[Earedivisie]] ([[Vootbal]]), geboorn in [[Riesn]] ==Kiekt ook== *[[Eanters]] ==Oetgoande verbeendiges== *[http://www.entersnieuws.nl Eanters Niejs (in t Hollaands)] *[http://www.henkpluimers.nl Webstea met völle foto's van Eanter] {{Dia|Disse bladziede is eskreeuwn in t [[Riesns]]}} {{Mal:Wierdn}} [[Kategorie:Tweants_artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Wierdn]] krcerntm9kv78ut2z4zsl6b8tq3n0zp 0 7793 291364 291144 2016-11-04T14:46:02Z Wwikix 13678 /* Oontwikkeling van et Riessens */ kat wikitext text/x-wiki {{Dia|Achtet der op: in dit artikel stoat [[Internasjonaal Klaankenskrift|IPA]]-tekens. As oewen webkieker det nit keant, kan t ook wean de'j allene bluks zeet}} {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Riesns</big> |- |'''Riessens logo''' |[[Ofbeelding:Wiki-Riessens.png|logo]] |- |Taalklassifikaasie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germoans]] ***[[West-Germoans]] ****[[Nederduuts]] ****[[Neersassies]] *****[[Tweants]] ******Riesns |- |Neersassiesen naamn |Riesns, Riessens |- |Nederlaandsen naamn |Rijssens |} '''Riessens''' is ne spreksoorte van et [[Tweants]], wat wier nen vörm is van de [[Nedersaksisch|Neersassiese]] sproake. Et hef een stoark egen karakter, en dut wat zängeriger en "roonder" an as aandere soorten Tweants. Doarduur is et good te herkennen. Et wörd duur alle loagen van de [[Riessen]]se bevolking esprökken. Umdet dit de leste joaren toch wat terugge leup, kiest wat leu der vuur um de leste joaren de wichter wier Riessens te learen. Der wordt ''Tweantse Oawende'' organiseerd, woerin as spesialen andach vuur et plat is, met gedichen, verhalen en diskussies. Et Riessens maakt oonderskeaid in klaanken dee as in aandere soorten Tweants verlöaren egoan zeent, en in wat variaanten in et geheel nit vuurkomt. Riessenders zelf meant doarumme mangs det et gin Tweants is, umdet et in öare oren totaal ofwik van aandere soorten Tweants. Disse ofwiekende klaankn woarket ook as [[sjibbolet]]. Éne verkeerde oetsproake verröd oe. Et Riessens is ene van de offisjele sproaken op et gemeentehoes en an de balies. De aandere offisjele sproaken zeent et [[Nederlaands]] en et [[Sallaands]] van [[Hoolten]]. [[Riessen-Hoolten]] was de eerste offisjele tweetalige gemeente in et Neersassiese gebeed. In de gemeenteroad wörd alle joarn ne vergoarige in et Neersassies eheulden. ==Oetsproake van et Riessens== ===Kleenkers=== Riessens dut nen helen hoop dinge net eawen iets aanders as aandere soorten Tweants. Et bekeandste an et Riessens is de [oa]-klaank in wöarde woer as aandere soortn Tweants nen [e], [ea] [a], of [aa] hebt. In t Riessens is et ''woaark'', terwiel at aandere soortn Tweants ''werk'', ''weark'', ''wark'' of ''waark'' zegnt. Dit lik iets van de leste hoonderd joar te wean, want in antekeningen van [[Wijngaarden, Willem Jan Christiaan van|WJC van Wiengoarden]] (nen Riessender meaister den as in et [[19e eeuw|19de joarhoonderd]] as eerste Riessens skreef) stoat al disse wöarde nog met ne -aa, net as in et nondeagse [[Eanters]]. Doarnöast gebrok Riessens ne [[brekking (taal)|klaankbrökke]]: de -ee, -oo en -eu wordt eeə (eeje) -ooə (oowe) en -euə (euwe). Dit lik een oawerbliefsel te wean oet et [[Westfaals]] van [[Meunster]], wat vroger de modelsproake was vuur Oost-Nederlaand. In aandere soortn Tweants zegnt ze ''geem/gevn'' (geven), ''loopn'' (lopen) en ''leu'', mer in et Riessens wörd det ''geejewn'', ''loo-upn'' en ''lùwe'' (In et [[Internasjonaal Klaankenskrift|IPA]]: {{IPA|/ɣeəwn, lɔəpm̩, lʏə/}}). n Riessensen wöardebookmaker [[Koarel van n Notoaris]] veund vuural de biezeundere ''leu''-klaank skienboar zo belangriek, det hee de -eu aait as -ue skreef. In heel wat Riessense wöarde is de Westfaalse klaankbrökke vort, mer zörget der nog aait vuur at oorsproonkelike open-kleenkerwöarde met nen korten kleenker wordt oet esprökken. In völle Noord-Nedersassiese dialekte bestoat bievuurbeeld de wöarde ''beter'' en ''ketel'' ({{IPA|/beɪtəɾ, keɪtəl/}}). In Westfalen sprekt ze dit oet as ''biäter'' en ''kiätel'' (({{IPA|/bɪætəɾ, kɪætəl/}}). Et [[Vjens]]e ''bjetter'' en ''kjettel'' zeent hier oawerbliefsels van en maakt et annemmelik at et in Riessen ooit ook zo ekleunken mut hebben. Toch is et Riessens dee anvaankelike j-klaank kwiet, terwiel as de ä oawerblif. Doarumme kuiert vuural de euldere leu nog van ''bätter'' en ''kättel''. De jungere geslachten zegnt rechtevoort ''better'' en ''kettel'', as in de rest van Tweante en [[Sallaand]]. Een aander belangriek kenmoark wat vuural nog bie euldere Riessenders is te heuren, is de oetsproake van nen korten -a as -ä (IPA: {{IPA|/æ/}}. Dissen klaank kleenkt etzelfde as in et Engelse "trap", nen soort korten -aa. Samen met de earder neumde (oawerbliefsels van de) klaankbrökke, kan et volgende vuurbeeldzinneke vuur aandere Tukkers vrömd of zelfs onverstoanboar wean: ''Hee har nog gin half uur an de bar ezetten, of hee was alwier zo dikke as ne koo" (''hee hä nog gin half uur an de bär ezètn, of hee wès èwier zo dikke ès ne koo''). ====Eankele klaanken==== Et Riessens hef völle verskillende [[eankelklaank]]en (onverdreeide kleenkers). Een antal doarvan wörd mangs ook nog länger oet esprökken, ofhaankelik van et woard. Vanzelfs hebbt aandere soorten Tweants een groot antal van de hieroonder stoande klaanken ook. {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="25%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | skriefwieze ! style="background-color:#abcdef" | [[Internasjonaal Klaankenskrift|oetsproake]] ! style="background-color:#abcdef" | vuurbeeld ! style="background-color:#abcdef" | verlenging |- |ie, i |[{{IPA|i}}] |''gries'' | |- |ie |[{{IPA|iː}}] |''griezn'' |verlengd |- |i |[{{IPA|ɪ}}] |''lippe'' | |- |uu, u |[{{IPA|y}}] |''kruus'' | |- |u, uu |[{{IPA|yː}}] |''kruze'' |verlengd |- |u |[{{IPA|ʏ}}] |''musse'' | |- |eu |[{{IPA|œ}}] |''dreun'' | |- |ö |[{{IPA|ɜ}}] |''lös'' | |- |öa |[{{IPA|ɜː}}] |''nöast'' |verlengd |- |e |[{{IPA|ə}}] |''beuk'''e''''' | |- |ee, e |[{{IPA|eː}}] |''breef'' | |- |e |[{{IPA|ɛ}}] |''bek'' | |- |ea |[{{IPA|ɛː}}] |''wean'' |verlengd |- |e, ä, a |[{{IPA|æ}}] |''det'' | |- |a |[{{IPA|a}}] |''wat'' | |- |aa, a |[{{IPA|aː}}] |''jaagn'' | |- |aa, a |[{{IPA|ɑ}}] |''water'' | |- |o |[{{IPA|ɒ}}] |''rotte'' | |- |oa |[{{IPA|ɒː}}] |''droad'' |verlengd |- |o |[{{IPA|ɔ}}] |''motte'' | |- |oo |[{{IPA|ɔː}}] |''woonder'' |verlengd |- |oe |[{{IPA|u}}] |''boek'' | |- |oe |[{{IPA|uː}}] |''doezend'' |verlengd |- |oo, o |[{{IPA|oː}}] |''book'' | |} Riessens maakt oonderskeaid in de klaanken oet ''motte'' en ''rotte''. Ze liekt willekurig duur mekoar gebroekt te worden. Ook de klaank vuur et mearvoold haank hiervan of. Et woord ''blok'' (met den klaank oet ''motte'') wörd in et mearvoold ''blukke'', terwiel as et woord ''rok'' (met den klaank oet ''rotte'') as mearvoold ''rökke'' krig. ====Tweeklaanken==== Et Riessens hef op wat steas tweeklaanken woer as aandere soorten Tweants nen eankelen klaank hebt. De meeste klaanken dee as hieroonder stoat, komt ook in aandere soortn Tweants vuur. *[{{IPA|ʏɪ}}] oet ''mu'j'' (saamntrekking van ''mut iej'') *[{{IPA|œɪ}}] oet ''heui'' *[{{IPA|øɪ}}] oet ''köjern'' **verlengd: [{{IPA|øːɪ}}] oet ''möaite'' *[{{IPA|eːɪ}}] oet ''dreei'' *[{{IPA|ɛɪ}}] oet ''he'j'' (saamntrekking van ''heb iej'') **verlengd: [{{IPA|ɛːɪ}}] oet ''zea'j'' (vroagzin: ''Wat zea'j?'') *[{{IPA|æɪ}}] oet ''ei'' (bv. een henn-[[Tudeaai|ei]]) *verlengd: [{{IPA|æːɪ}}] oet ''weaide'' *[{{IPA|ʌɪ}}] oet ''a'j'' (saamntrekking van ''as iej'') **[{{IPA|ɒɪ}}] oet ''wo'j'' (saamntrekking van ''wol iej'') **verlengd: [{{IPA|ɒːɪ}}] oet ''doaje'' *[{{IPA|ɔɪ}}] oet ''ko'j'' (saamntrekking van ''kon iej''?) *[{{IPA|oːɪ}}] oet ''doo'j'' (saamntrekking van ''doo iej'') De volgende tweeklaanken komt in aandere soorten Tweants ook vuur. Meesttieds is det et gevolg van ne stille -r. *[{{IPA|iə}}] oet alg. Tweants ''hier''. *[{{IPA|yə}}] oet alg. Tweants ''uur'' [uuə]. *[{{IPA|eə}}] oet alg. Tweants ''beer'' [{{IPA|beə}}], mear ook in bv. ''leedn'' [{{IPA|lẽə}}], ''breef'' [[{{IPA|breəf}}]] *[{{IPA|œə}}] oet alg. Tweants ''deur'' [{{IPA|dœə}}], mear ook in bv. ''heugte'' [{{IPA|hœəxtə}}] en ''beugn'' [{{IPA|bœəgŋ}}]. *[{{IPA|ɛə}}] oet alg. Tweants ''lear'' [{{IPA|lɛə}}]. *[{{IPA|ɜə}}] oet alg. Tweants ''öar'' [{{IPA|ɜə}}]. *[{{IPA|ɒːə}}] oet alg. Tweants ''hoar'' [{{IPA|hɒːə}}]. (kleenkt mangs ook mear as ne -àh: [{{IPA|hɒːʌ}}) *[{{IPA|oə}}] oet alg. Tweants ''Goor'', mear ook in bv. ''groot'' [{{IPA|ɣɾoət}}], ''brood'' [{{IPA|bɾoət}}] en ''lood'' [{{IPA|loət}}] *[{{IPA|uə}}] oet alg. Tweants ''boer'' [{{IPA|buə}}]. * ===Neuzenklaank=== In et Riessens wordt kleenkers duur de neuze oet esprökken oonder invlood van nen volgenden kleenkergroep den't begeent met nen ''-n'' of ''-ng''-klaank. Dee vaalt doarduur zelf vort. *[{{IPA|ɪ}}] - t Woord ''inlegn'' kan breed noteerd wordn met /{{IPA|ɪnlɛgŋ}}/, mear mut nauwkurig noteerd wordn as [{{IPA|ɪ̃lɛgŋ}}] *[{{IPA|y}}] - t Woord ''puun'' wörd oet esprökn as [{{IPA|pỹː}}] *[{{IPA|œ}}] - t Woord ''greun'' wörd oet esprökn as [{{IPA|ɣɾœ̃ː}}] *[{{IPA|ɜː}}]- t Woord ''köant'' wörd oet esprökn as [{{IPA|kɜ̃ːt}}] *[{{IPA|ɛː}}] - t Woord ''wean'' wörd oet esprökn as [{{IPA|ʋɛ̃ː}}] *[{{IPA|ʌ}}]- t Woord ''an'' wörd oet esprökn as [{{IPA|ʌ̃}}] *[{{IPA|ɑː}}] - t Woord ''laand'' wörd oet esprökn as [{{IPA|lɑ̃ːt}}] *[{{IPA|ɒː }}]- t Woord ''goan'' wörd oet esprökn as [{{IPA|ɣɒ̃ː}}] *[{{IPA|ɔ}}] - t [[prefix|vuurplaksel]] ''on-'' wörd oet esprökn as [{{IPA|ɔ̃}}] *[{{IPA|uː}}]- t Woord ''broen'' wörd oet esprökn as [{{IPA|bɾũː}}] Oetzeundering op dissen regel is det as der meteen ''noa'' dissen -n wier nen kleenker steet, (bievuurbeeld duur een volgend woard), wörd der juust nit duur de neuze oet esprökken. Vuurbeeld: et woord ''puun'' ([{{IPA|pỹː}}]) van hierboawen wörd in de zin ''puun ophaaln'' [{{IPA|'pynɔbɑːln}}]. Doar is de -n terugge. As leu Riessens skriewt, loatt ze dissen nasalen -n nog wal es vort (ze sprekt ne ja nit oet, dus skriewt ze ne ook nit), woerduur as et lastiger te leazen is vuur aanderen. Bv. De zin "''Ik zin van plan...''", skriewt ze dan as "''Ik zi va pla...''", wat vuur ondudelikheaid kan zorgen. Duur dissen neuzenklaank liekt wat Riessense wöarde een betjen op [[Fraans]]. Algemeen bekeand zeent de Riessense gräpkes "kuup zwart zaand" en "za'k oe trean duur t plafond?". '''Metkleenkers''' De meeste metkleenkers van et Riessens zeent et zelfde as in aandere Tweantse variaanten, of zelfs Germaanse sproaken. Toch zeent der bepoalde klaanken dee as ofzeunderlik behaandeld mut worden: */{{IPA|d}}/ - n Riessensen /d/ is lechter as nen Nederlaandsen en wörd doarumme nog wal es duur mekoar ehaald met ne [{{IPA|ɾ}}]. Doarumme is der onzekerheaid oawer de skriefwieze: ''bedde'' of ''berre'', ''hadden'' of ''harren''. */{{IPA|t}}/ - Kan op verskillende maneern oet esprökken worden. An et begin van wöarde krig de /t/ vake nen kleainen sisklaank met. Doarduur wörd he ook wal es ''dikken'' of ''natten'' -t eneumd. In et [[Internasjonaal Klaankenskrift|IPA]] wörd dit eskrewen as [{{IPA|tˢ}}]. In et Riessens kleenkt dus et woard ''tonge'' zowat et zelfde as et [[Duutslaand|Duutse]] ''Zunge''. Den sisklaank wörd meesttieds vort eloatn as den /t/ noa nen kleenker keump, of an et eande van et woard. In een heel antal wöarde wörd zelfs an et eande den helen /t/ nit oet esprökken, bv. in ''lecht'' (/{{IPA|lex}}/ of ''ewest'' (/{{IPA|ə'ʋɛs}}/. ==Biezeunderheden== *[ɪl] wörd mangs [ʏl], mer ook aandersumme: ''film'' kleenkt mangs as ''fulm'', terwiel as ''spul'' mangs as ''spil'' wörd oet esprökn. *Et Riessens löt op völle steas de [l] vort. Ze sprekt ''weelt'', ''zöalt'', ''zulke'' en ''welke'' oet as ''weent,'' ''zöant'', ''zukke'' en ''wukke/vukke''. Et lik een oawerbliefsel te wean van et [[Ooldsassies]], en keump bievuurbeeld ook in et Engels vuur: ''shall not'' en ''will not'' wordt doar vake of ekortt töt ''shan't'' en ''won't'', terwiel as wöarde as ''talk'' en ''folk'' zelfs aaltied zoonder -l ezegd wordt. ==Veardere algemene klaankwoarnemmings== *Riesns hef ne verbindings -r, den as wöarde dee as eandigt op nen kleenker verbeendt met n wöarde wat begeent met n kleenker. Hierduur hooft nen sprekker ginnen [[glottisslag]] te maken. **Vuurbeeld 1: Det dee hee ook.. nen Riessender plakt alns an mekoar: Det dee-r-ee-r-ook. **Vuurbeeld 2: Joa hè? wördt duur iedern Riessender as ''Joa-r-è'' oetesprökn? ==Grammatika== De Riessense grammatika is etzelfde as det van aandere soorten [[Westfaals]] [[Nedersaksies]]. Et hef een [[eenheidsmearvoold]], woerbie as alle mearvooldsvörme in hudigen tied ne ''(e)t'' an et eande kriegt. Bie woarkwöarde maakt et Riessens oonderskeaid in stoarke en zwakke woarkwöarde, wat vuural in doarde persoon eankelvoold dudelik wörd. Vervogen geet doarbie op de volgende wieze: ===Hudigen tied=== {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="60%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | ! style="background-color:#abcdef" | stoarke ww. ! style="background-color:#abcdef" | vuurbeeld ! style="background-color:#abcdef" | zwakke ww. ! style="background-color:#abcdef" | vuurbeeld |- |ik |stam + e |loop + e |stam + e |woark + e |- |iej |stam + (e)t |loop + (e)t |stam + (e)t |woark + (e)t |- |Hee/(zee)/et |stam + umlaut + klaankverkorting |löp |stam + (e)t |woark + (e)t |- |vie(leu) |stam + (e)t |loop + (e)t |stam + (e)t |woark + (e)t |- |ie(leu) |stam + (e)t |loop + (e)t |stam + (e)t |woark + (e)t |- |zee(leu) |stam + (e)t |loop + (e)t |stam + (e)t |woark + (e)t |} ===Verleden tied=== {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="60%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | ! style="background-color:#abcdef" | stoarke ww. ! style="background-color:#abcdef" | vuurbeeld ! style="background-color:#abcdef" | zwakke ww. ! style="background-color:#abcdef" | vuurbeeld |- |ik |stam + umlaut (+ e) |leup + (e) |stam + en |woark + en |- |iej |stam + umlaut + (e)n |leup + (e)n |stam + (e)n |woark + (e)n |- |Hee/(zee)/et |stam + umlaut |leup |stam + (e)n |woark + (e)n |- |vie(leu) |stam + umlaut + (e)n |leup + (e)n |stam + (e)n |woark + (e)n |- |ie(leu) |stam + umlaut + (e)n |leup + (e)n |stam + (e)n |woark + (e)n |- |zee(leu) |stam + umlaut + (e)n |leup + (e)n |stam + (e)n |woark + (e)n |} ==Riesns tellen== {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="25%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | In t Nederlaands ! style="background-color:#abcdef" | In t Riesns |- |Een |Eene |- |Twee |Tweeje |- |Drie |Dreeje |- |Vier |Veere |- |Vijf |Viewe |- |Zes |Zesse |- |Zeven |Zeuwne |- |Acht |Achte |- |Negen |Neegne |- |Tien |Tiene |} ==Soorten Riesns== Umdet der gin standaard Riessens is, gef et net as met de verskillende soorten [[Tweants]] ook verskilde soorten Riessens. Wat ''good'' Riessens is, doar vaalt oawer te disteren. De verskillen zeent minimaal, mer geewt toch informasie oawer n sprekker. As eerste is der verskil tusken et Riessens van [[Rooms-Katholieke Karke|Katholieken]] en [[Protestantisme|Protestaanten]]. De katholieken kömmen van ooldsher vaker in et oosten van Tweante (wat ook heuwdzakelik Katholiek is) en kuiert doarumme wat mear "algemener" Tweants as de protestaanten. Doarnöast neumt euldere Riessenders mangs een oonderskeaid in Oost- en West-Riessens. De ene helfte zea ''Hee koomp'' en ''hee gong'' woeras leu oet aandere delen van Riessen ''Hee keump'' en ''Hee gung'' zegnt. Wiedters is der nog een verskil in et vervogen van et woarkwoord ''wean'': wat leu zegnt ''Iej beent'' en aanderen zegnt ''Iej zeent''. Disse verskillen zeent de leste joaren oardig bie-etrökken. Doar keump verdan vaker et algemenere ''iej bint'' of ''iej bunt'' vuur in de plaatse. ==Andacht vuur et Riessens== n Eersten den as et Riessens opskreef was [[W.J.C. van Wijngaarden|Meaister van Wiengoarden]]. Hee maken liestkes met aparte wöarde en skreef gedichten. Et bekeandst van um is een brulftengedicht. In [[1959]] was [[Koarel van n Notoaris]] (Karel Schönfeld Wichers) n eersten den as een volledig wöardebook van et Riessens maken. Hieroet leut hee alle samen-esteelde wöarde vort, en wöarde woervan as hee meanen at dee warren oawer enömmen oet et [[Nederlaands|Hollaands]]. He bedäch zinne egene (slim fonetiese) skriefwieze, dee as he ook gebreuk vuur aandere beuke dee as hee skreef. Nen aanderen den as Riessens laandelik bekeandheaid gavven, was [[Harm Agteresch]], better bekeand oonder zinne artiestennaam ''Harm oet Riessen''. Völle leu keant zinne nommers "Blote beene stoete met sjem", "Öllie ieleu oe wa in" en "Keunstgebit". Agteresch was joaren presentator vuur [[RTV Oost]] en treud ook völle op duur heel Nederlaand. Doarbie kuieren hee meestentieds Riessens. Rechtevoort is der mear andacht vuur et behoold en gebroek van et Riessens as ooit. Skriewers as [[Gerrit Kraa]] en [[Gerrit Dannenberg]] hebt in Riessen [[Tweantse Oawende]] op gaank ekregen, dee verdan mear bezeukers kriegnt. ==Oontwikkeling van et Riessens== Zo as al earder an egewen steet et Riessens nooit stille. De leste hoonderd joar is et Riessens fleenk veraanderd. Woer as in et 19e joarhoonderd wöarde as "waark" en "kaarke" nog net as aandere Zuudwest-Tweantse dialekte (Eanters en Maarkels) wörden oet esprökken, is det op een gegewen ogenblik veraanderd in "woark" en "koarke". Woerumme is neet dudelik, mer vuur völle Riessenders is det et belangriekste herkenningspeunt. Toch zit ook doar wier verloop in, want verdan mear jungeren gebroekt rechtevoort "wark" of "waark". Duur de digitale revolusie en et feit det jonge Riessenders rechtevoort völle vearder reaizet as vroger, nemt ze verdan mear met van boetenof. Et typies Riessense "mer" en "vuur/duur" wörd steeds vakerder as "moar" en "veur/deur" ezegd en ook de earder eneumde klaankbrökke steet op n tocht. Oonder invlood van et Hollaands veraandert heanig et oonderskeaid van dree woardgeslachten in twee. Ook de klaankveraandering in et mearvoold is neet länger zeker: et euldere ''één pot, twee pötte'' maakt heanig an plaatse vuur "één pot, twee potn". {{Dia|Disse bladziede is eskreeuwn in t '''Riesns'''}} [[Kategorie:Tweants_artikel]] [[Kategorie:Tweants|*]] [[Kategorie:Riesn-Hooltn (Tweante)]] 6rq4j3ul8qls0qpm0jt7x9araffrx6d 0 7794 51049 2007-11-05T07:04:11Z 24.132.94.178 deurverwiezing naor [[Sallaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sallaand]] p93uvwynyrvxai8ifz06k45zb11sj9t 0 7796 265383 257959 2013-05-10T13:52:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Wild rye.jpg|thumb|right|250px|Een rogge-aor. Nao de rogge-oogst haj in Sallaand en umstreken de Stöppelhaene]] '''Stöppelhaene''' is een oogstdankfeest, of kleine viering, die aj vanolds hadden in [[Sallaand]], [[Graofschop Benthem]] en [[Münsterlaand|Westmünsterlaand]] nao 't inhalen van de rogge. Nao een tiedlaank hard wark, as 't graon vanof de akkers naor de [[boerderieje]] was ebrocht, wördden in kleine kring feest evierd, beveurbield mit [[ölliekneppe|euliekrappen]] of een flesse [[foezel]]. 't Ni'jmoodse Stöppelhaenefeest viert ze sund 1951 elk jaor in [[Raolte]] in de leste volle weke van [[augustus]]. 't Feest perbeert de olde oogstgebruken lèvendig te holden. ==Stöppelhaene vrogger== Vrogger hadden de boeren bi'j de oogst altied verlet van mitwarkers. Véur Sunt Jaopik (25 juli, Sunt Jaopik is de petroonheilige van de rogge-oost) mus alle rogge emi'jd weden. Veule börgers waren via heur huurcontract verplicht um te helpen op 't laand. Mei'jers en biendsters, de lesten in heur witte 'Sunt Jaopikstuug', warkten samen um garven te maken. Zes garven wördden in 't ende ezet en töt een gast ebunden. As alle rogge in garven op 't laand stund, kwaamp de boer jenever uutdelen. Iederene much zoveule drinken as hum lustten. Veur de biendsters was d'r zute wien of een likeurtien. De garven bleven nog een toertien op 't laand staon umme te dreugen. Daornao wördden 't graon op wagens naor de boerderieje ebrocht. De leste wagen wördden versierd mit een holten haene mit oogstkraansen. As dizze wagen op 't arf ankwaamp, wördden de haene tegen de achtergevel van de boerderieje bevestigd. Dan was 't tied um Stöppelhaene te vieren. Mederne oogstmesienes hebt de olde oogstgebruken verdrongen. Daormit raakten ok 't olde Stöppelhaene-feest op de achtergrond. ==Oplèving in de twintigste ieuw== Op 18 augustus 1951 zol in Raolte een iemenholderscongres eholden wörden, waor veule volk op of zol kommen. Iemenholders warkten samen mit de middenstaand um een feest mit braderie te organiseren. Borgemeister Ganzeboom kwaamp mit de name 'Stöppelhaene' veur 't feest, umdet 't ja in de oogsttied plaats zol vienden. 't Feest duurden drei dagen. De braderie wördden de Stöppelhaenemarkt enuumd, en de kramen wördden mit oogstperducten versierd. Straoten in 't centrum waren ok versierd mit oogstperducten en mit lochies. De boeren leuten de leste gast rogge op 't laand staon. De rogge wördden op wagens Raolte binnen-ereden ('t oogstcorso) en wördden an de geestelijkheid an-eboden. De opbrengst gung naor armen en zieken in en rond Raolte. Stöppelhaene duurt now vief dagen. Sund 1975 wördt er ecollecteerd under de hiele Raolter bevolking ten bate van een laandbouwpreject in een ontwikkelingslaand. De oogstgave biedt ze nog altied symbolisch an de geestelijkheid an en d'r bint oogstdankmissen. De eerste zaoterdag nao Sunt Jaopik is roggemei'jersdag, waorop etoond wördt hoe ze de rogge vrogger inhaalden. Bekende Nederlaanse artiesten treedt op mit Stöppelhaene, zoas Guus Meeuwis, Jan Smit, Krezip en VanVelzen. Stöppelhaene stiet op de neengtiende plek van grootste festivals in Nederlaand. D'r bestiet ok een [[Nedersaksische_volksleidjes#Stöppelhaene|lied oaver Stöppelhaene]]. ==Nedersaksisch== *[[Graofschopper plat]] **''Stoppelhanen'' (In de [[Nedergraofschop]].'' 'Eenmaol kwump dat leste heukien, door zat den Stoppelhanen in. Door wödde dan 'ne flesche foezel oep leugmaakt.' '')<ref>Hensen, Heinrich (1976), ''Aule Knetsååm vertäild'', Nordhorn: Heimatverein der Grafschaft Bentheim. 't Citaot is in de schriefwieze van de [[Iesselakkedemie]] ezet.</ref> *[[Sallaans]] **''Bouwhaene'' ([[Ni'jlusen]])<ref>Schoemaker-Ytsma, A.C.M. (2009), ''"Zo zegge wi'j det" van A tot Z! (aanvulling) Woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen'', Ni'jlusen: The Readshop J. Hilbrink</ref> **''Stöppelhaene'' *[[Westmünsterlaands]] **''Stoppelhahn''<ref>[http://www.kreis-borken.de/fileadmin/internet/Westmuensterlaendische_Mundart_b.pdf Wörterbuch des Westmünsterländischen Mundart:]'' 'Den Stoppelhahn blaosen (staon laoten)'' (Erntebrauch: Die letzte Garbe Roggen od. Buchweizen blieb stehen; es wurde auf dem Holzschuh geblasen). ''den Stoppelhahn fiern'' (Die letzte Garbe wurde hübsch verziert auf den Wagen gestellt; beim Einfahren in den Hof wurde mit einem Umtrunk gefeiert)'.''</ref> == Rifferenties == <references /> ==Uutgaonde verwiezings== *[http://www.stoppelhaene.nl/ Stöppelhaene-stee van de VVV-ANWB Raolte] *[http://www.sallandia.net/ Fotogalerie] [[Kategorie:Sallaands artikel|Stöppelhaene]] [[Kategorie:Feest|Stöppelhaene]] [[Kategorie:Oaveriessel|Stöppelhaene]] oznzyqbe477u4ihknby7yfb64mt938l 0 7797 291734 265317 2016-11-10T15:47:49Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki 't '''Euifeest''' in [[Asselt]] (Noordwest-[[Oaveriessel]]) is een stadsfeest in de leste weke van de zomervekaansie veur de basisschoelen. Vrogger wördden mit 't Euifeest de geslaagde oogst evierd. Tegenswoordig bint d'r wedstrieden, concerten, versierde straoten, een braderie, een karmis, een gezamelijk mörrengeten en de verkiezing van 'Miss Euifeest'. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.euifeest.nl/ Webstee van 't Euifeest] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{Begin}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Feest]] [[Kategorie:Oaveriessel]] [[Kategorie:Zwärtewäterlaand]] 7vyzb8hz9whmy53trxhememibukewah 0 7798 264143 242318 2013-05-06T16:19:13Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{etalage}} [[Ofbeelding:Steenbergen.jpg|thumb|right|150px|Albert Steenbergen (1814-1900) schreef opmarkelijke vertellegies en gedichten in 't Drèents]] '''Nedersaksische literetuur''' beslat de [[literetuur|literaire]] schrieveri'je in de verschillende dialecten van 't [[Nedersaksisch]]. Allewal de naodrok in dit artikel lig op 't Nedersaksisch van Nederlaand, wördt ok partie ontwikkelings in de [[Platduutse literetuur]] beschreven. Tussen de Nedersaksische en de Platduutse literetuur is d'r jao een taalkundige, mar ok een culturele samenhang. Vake wördt naor Nedersaksische literetuur verwezen mit ''schrieveri'je''.<ref>'In 't Hollaands hebt we de woorden ''literatuur'' en ''letterkunde''. In Drenthe praot we lever over ''schrieverij''. Wat zul daor achter zitten? Bescheidenheid, maor ok 'n beetie benauwdigheid. As 'n aander 't niet zo veul vindt wat e daon hef, kan de schriever altied nog zeggen: Ach, 't was ok zomaor een vertellegie. Maor daor kan 't niet allent van kommen. Woorden wordt miesttieds niet echt kozen. Ze bint er iniens en wordt dan bruukt umdat 't past bij de umstandigheden.' In: Stieneke Boerma en Rouke Broersma (1993). ''Drèentse schrieverij''. Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek</ref> Dit leste woord kuj ok brieder gebruken veur alles wat of d'r in 't Nedersaksisch eschreven wördt, mit of zunder literaire bedoelings. ==Oaverzicht== Aj 't Nedersaksisch in 't perspectief zet van de veurlopers van dizze taal, 't [[Oldsaksisch]] (of Oldnederduuts) en [[Middelnederduuts]], hej een ieuwenlange eschreven treditie. Mar d'r hef niet aalgedurig literaire bedrievigheid ewest. In 't Oldsaksisch weur amper eschreven; 't Middelnederduuts har een periode van literaire bedrievigheid op 't ende van de middelieuwen. Mit de opkomst van de Nederlaandse en (Hoog)duutse standerdtalen in de vrogmederne tied, weur d'r ieuwenlaank haoste niet meer eschreven in 't Nedersaksisch/[[Platduuts]]. In de negentiende ieuw kwaamp, anvankelijk veural in Duutslaand, een revival op gaank. Tegenswoordig wördt d'r hiel evarieerd eschreven in 't Nedersaksisch. D'r koomt regelmaotig romans, novelles, verhalenbundels, dichtbundels, verzamelbundels en opnaomes van 't espreuken woord uut, in d'iene regio meer as in d'aandere. Ok bint d'r literaire kringen, tiedschriften, priezen, schrieverspetretten op dvd en zukswat. ==Oldsaksisch== 't Oldsaksisch is de oldste op-eschreven veurganger van 't Nedersaksisch, vastelegd tussen de 9e en 12e ieuw, toe as 't oavergunk in 't Middelnederduuts. 't Weur deur de [[Saksen (volk)|Saksen]] en [[Angeln]] espreuken in wat now Zuudwest-Denemarken, Noordwest-Duutslaand en Noordoost-Nederlaand bint. An de [[Noordzee]]kust, inclusief de tegenswoordige [[Grunnen (provìnzie)|pervincie Grunning]], praotten ze [[Oldfries]]. 't Oldsaksisch was stark verwant an 't Oldfries, [[Oldengels]], [[Oldwestnederfrankisch]] (beter bekend as [[Oldnederlaands]], veural espreuken in wat now [[Vlaanderen|Vlaandern]] en 't zuden van [[Nederlaand]] bint), [[Oldoostnederfrankisch]] en [[Oldhoogduuts]]. De dialecten van de [[Germoanen|Germaonen]] die tiedens de [[Grote Volksverhuzing]] hen [[Groot-Brittannie|Britannia]] oaversteuken, bint heur al vanof de 5e ieuw ofzunderlijk gaon ontwikkeln en wördt daorumme seins niet bi'j 't Oldsaksisch edaone. ===Schrieveri'je: de ''Heliand'' en de ''Genesis''=== D'r bint niet veule Oldsaksische teksten bewaord ebleven: veural bint d'r nog deupgeloften die de Saksen mussen ofleggen van [[Karel de Grote]]. Wat of d'r eschreven weur, kwaamp miestentied uut de penne van niet-Saksen zoas de [[Fraanken]], die 't Saksisch waorschienlijk mar beparkt machtig waren. De ienige literaire tekst die haoste volledig bewaord is ebleven, is de ''[[Heliand]]'' ('Heilaand'), een episch gedicht uut um-en-bi'j 825, waorvan ze mient det de Fraankische keizer [[Lodewiek de Vrome]] 't hef laoten schrieven um de toe kortsleden mit geweld bekeerde Saksen 't [[christendom|christelijke geleuf]] bi'j te brengen. 't Gedicht giet oaver 't leven van [[Jezus Christus]], en is veerdig eschreven in de stiel van de allitererende Germaonse heldensagen. Um an te sluten bi'j de belevingswereld van de Saksen is Christus minder as een godsdienstlerer en meer as de heerser oaver zien keuninkriek op eerde of-eschilderd. Lichtkaans van dezölfde schriever is 't in fragmenten bewaord ebleven gedicht ''[[Genesis (gedicht)|Genesis]]''. <div style="float:right; padding:20pt; background-color:#EEEEEE; margin:5pt 0pt 5pt 0pt"> Fragment uut de Heliand, daorin op epische wieze de begunvarzen van 't tweide heufdstok van 't Lucasevangelie naoverteld wördt:<br /> ---- {|style="float:left; padding:20pt; background-color:#EEEEEE; margin:5pt 0pt 5pt 0pt" |- | ''Thô ward fon Rûmuburg rîkes mannes'' ||Doe richtten de rieksheer vanuut Romebörg, |- | ''bar alla thesa irminthiod Octaviânas'' ||Octavianus, an alle volken |- | ''ban endi bodskepi obar thea is brêdon giwald'' ||een ban en bosschop, bried verspreid |- | ''cuman fon them kêsure cuningo gihuilicun,'' ||deur de keizer verkondigd an de keunings in zien riek: |- | ''hêmsitteandiun sô wîdo sô is heritogon'' ||inheemse vörsten, hertogen die oaveral |- | ''obar al that landskepi liudio giweldun.'' ||in wiede wiendstreken 't bewind voerden. |- | ''Hiet man that alla thea elilendiun man iro ôdil sôhtin,'' ||Wel as aanderwoors verbleef, mus zien arfgoed zuken, |- | ''helidos iro handmahal angegen iro hêrron bodon,'' ||in zien gebied verschienen veur de boden van zien heer. |- | ''quâmi te them cnôsla gihue, thanan he cunneas was,'' ||Iederiene gunk naor de streek waor zien volk weg kwaamp, |- | ''giboran fon them burgiun. That gibod ward gilêstid'' ||naor de börg daoras-e geboren was. Naor 't gebod luusterden ze |- | ''obar thesa wîdon werold.'' ||in de wiede wereld. |} </div> ==Middelnederduuts== ===De Nederduutse literetuur in de slaopstaand=== Tussen de Oldsaksische tied en de bluui van de Middelnederduutse literetuur ligt een paar ieuwen daorin noordelijke schrievers veur de belletrie liever 't [[Middelhoogduuts]] gebruukten en heur schrieveri'je een slap oftreksel was van de zudelijke schrieveri'je van [[Walther von der Vogelweide]] en aandern. In de [[Lege Laanden]] vund de literaire bedrievigheid plaatse in 't zuden. De minnezanger [[Heinric van Veldeke|Hinnerk van Veldeke]] (rond 1150 – nao 1184) schreef in 't [[Oldlimbörgs]]; 't wark van de 13e-ieuwse mystica [[Hadwijch|Hadewiek]] is [[Braobaants]] van inslag. [[Claus Schuppenhauer]], die 't [[Institut für niederdeutsche Sprache]] in [[Bremen]] an-evoerd hef, schrif: :'' 'Dat har so grootaorig anvoengen mit deei nedderduutse literatoer [de Heliand] oen gung doch gauw to enden. Voen zowat 1100 an is meeist gaor nich meer Nedderduuts schreven wörden. Deei Sassische adel weur wol jummer starker, deei Karolinger harren weniger to melden; deei noorden reet meer oen meer de politiek an zik oen wenden zik nao oen nao de heugere koeltoer oet 'n zuden an - man dat Nedderduutse völ daor den bie achterdaol. [...] 200 jaor meeist hebt deei Nedderduutsen deein kop nich hoogbeuren mugd, so oenderscheedlig is deei koeltoer verdeeld west in 't Duutse land - keein dichtoeng oen keein schreven schrift, deei Nedderduuts weer.' ''<ref name="Nedderdüütsch Dichten">[http://www.ins-bremen.de/SchuppFrame.htm Nedderdüütsch Dichten - ehrgüstern, güstern un vundaag: Eenmaal verdwars dör uns' Literatuur] (oaver-ezet in de [[Drèentse spelling]])</ref> ===Bluui van de taal=== Mit de opkommende handel, veural deur steden die heur bi'jiensleuten in 't koopludenverbond van de [[Hanze]], gruuiden 't Oldsaksisch uut töt een schrief- en handelstaal. Uut dizze ontwikkeling, die zo'n honderdvieftig jaor eduurd hef, kwaamp 't Middelnederduuts naor veuren. Dit stadium van de taal beslat zo'n betien de 12e töt en met de 16e ieuw. De ''[[Saksenspiegel]]'', een invloedrieke verzameling van Saksisch recht uut um-en-bi'j 1225, gef de toestaand van de taal an nao dit perces. 't Middelnederduuts verbreidden hum ok mit de verhuzings van Saksen naor de Slavische gebieden ten oosten van de [[Elbe|Elve]] - 't hudige noordoosten van Duutslaand, en nog wieder hen 't oosten in 't hudige Polen ([[Pommern]] en [[Laand van de Duutse Orde|Prusen]]). De gebieden [[Oostfraislaand|Oost-Frieslaand]], de [[Eiderstedt]] ([[Noordfraislaand|Noord-Frieslaand]]) en de Friestalige [[Ommelaanden]] neumen 't Middelnederduuts oaver ten koste van 't Fries. De [[17 Kesten en 24 Laandrìchten|17 Keuren en 24 Laandrechten]] van de Friese vri'jheid bint zölfs in 't Nedersaksisch ummezet. Dit kuj zien as een olde vörm van 't Grunnings. Behalve dizze rechtsteksten, wat kleine lösse stadsdocumenten en wat verdwaalde brieven, bint der haoste gien Grunningse teksten oavereleverd uut die tied. Dit kump deurdet d'r in Grunning nog laank in 't Latien eschreven is in officiële stokken, intied det 't gewone volk niet schrieven kun. De bluuiperiode van 't Middelnederduuts lag zo tussen 1370 en 1530. 't Weur de veurnaamste schrieftaal in 't noorden van [[Centraol-Europa]]. 't Was ok een ''lingua franca'' veur 't roemere noorden van Europa, die de woordenschat van 't [[Deens]], [[Noors]] en [[Zweeds]] [[Nedersaksische invloed op de Scandinavische talen|slim beïnvloed hef]].<ref name="haugen">Einar Haugen (1984). ''Die skandinavischen Sprachen''. Hambörg. ISBN 3-87118-551-5</ref> <!-- § 5.2 = p. 76-77 --> ===Belangrieke literaire warken=== Oorspronkelijk kwaamp de Nederduutse literetuurtaal töt ontwikkeling in 't [[Oostfaolen|Oostfaolse]] [[Broenswiek (stad)|Broenswiek]], daoras e aordig veul an [[Hoogduuts]]e invloeden blootstund. Later verscheuf 't zwaortepunt hen de noordelijke Hanzesteden, boavenal [[Lübeck]], daor een standerdiserende invloed van uutgunk (zoas ok vandage 't [[Noord Leegsaksisch|Noord-Nederduuts]] een standerdiserende invloed hef op 't Platduuts). 't Middelnederduuts was jao een handelstaal. Daorumme ligt veule van de oavereleverde warken, zoas oorkondes, in de economische en poletieke sfeer. Volgens Schuppenhauer har bi'j de Middelnederduuts praotende lu de rede en niet de kuunst de overhaand: :'' 'Richtige dichtoeng, hef ik zegd, zowat, wo eein zik wat oetsimmeleert oen dat daolschrift as eein bield voen de weld, voen zien egen weld - zo'n aords schrieven viendt wie ien mittelnedderduutse tied meeist gaor nich. Hier het allens vasten bodden under de veut. Naodenkern woel heei wol weden, deei Hanzebörger, man bloots nich euverspeuns. Deei weld, mag heei dacht hebben, is zo al gediegen noog; euverdorige grappen zund wis oen waoraftig nich neudig.' ''<ref name="Nedderdüütsch Dichten">[http://www.ins-bremen.de/SchuppFrame.htm Nedderdüütsch Dichten - ehrgüstern, güstern un vundaag: Eenmaal verdwars dör uns' Literatuur] (oaver-ezet in de [[Drèentse spelling]])</ref> Toch bint d'r invloedrieke literaire warken in 't Middelnederduuts eschreven. De thematiek d'rvan is vake oaver-eneumen van aanderwoors. Onder de warken van dizze tied valt, in volgörde van verschienen: * 't ''[[Paosspul van Redentin]]'', een mysteriespul (karkelijk teniel veur 't volk) det in 1464 eschreven is in [[Redentin]] bi'j [[Wismer]] an de [[Oostzee]]kust, of meugelijk in Lübeck. D'r is mar ien haandschrift van, det ze in [[Karlsruhe]] opbewaort. 't Spul hef de [[Latien]]se titel ''comoedia de Christi passione et resurrectione'' en heurt bi'j een paospreek daorin ze de op-estaone Heer op vief menieren mit de zunne vergeliekt. Lichtkaans maakten dizze preek diel uut van de opvoering. 't Tenielstok zölf giet oaver de gebeurtenissen tussen [[Goede Vri'jdag]] en [[Paoske]]n, de dalegaank naor de helle en Christus zien oaverwinning op de Duvel en de dood. * De ''[[Nederduutse Biebel]]'', in 1494 in Lübeck edrokt deur Steffen Arndes. Dizze vrogge biebeldrok - ien van de drei biebeluutgaoves in 't Middelnederduuts - stiet bekend um zien schiere plaoten. [[Ofbeelding:Reineke.1498.jpg|thumb|220px|Plaotien uut de deur Hans van Ghetelen edrokte uutgaove van ''Reinke de Vos'' (Lübeck, 1498)]] * ''[[Reinke de Vos]]'', een episch dierdicht, in 1498 in Lübeck edrokt deur Hans van Ghetelen. In dit verhaal mut de loerangel Reinke de Vos hum verantwoorden veur de keunink van de dieren, de leeuw Nobel. Deur slim te liegen wet hi'j hum van alle anklachten te zuvern.<br /> ''Reinke de Vos'' stiet in een olde treditie van Europese dierepiek, die löp van de Latiense ''Ecbasis captivi'' naor Nivardus zien ''Ysengrimus'' en ''Reinardus vulpes'', de [[Oldfraans]]e ''Roman de Renart'', 't Middelhoogduutse ''Reinhart Fuchs'' van Heinrich der Glîchezære (Hinnerk de Huichelaor) en 't [[Middelnederlaands]]e ''Van den vos Reynaerde''. Mederne Nedersaksische bewarkings van 't verhaal bint emeuken deur [[Jan Naarding]] (''Reiner Robaord'') en [[Klaas Kleine]] (''Reinder Robaord'').<ref>Van dizze beide bewarkings bint fragmenten op-eneumen in ''Scheupers van de taol: bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', samen-esteld en in-eleid deur Rouke Broersma (2003). Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek</ref> <br /> ''Reinke de Vos'' had lieke veule succes as ''Tiel Oelenspiegel'' (kiekt hieronder) en was even wied verbreid. [[Maarten Luther|Luther]] nuumden 't een 'leêmtige parodie op 't hofwereldtien' en veur [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethe]] was 't een 'onhillige wereldbiebel'. In 1544 kwaamp in [[Frankfurt am Main|Frankfort]] een Hoogduutse vertaling uut. In 1752 verscheen een ummezetting in proza deur Johann Christoph Gottsched, daoras Goethe zien wark ''Reineke Fuchs'' op baseerden. * ''[[De düdesche Schlömer]]'', een giestelijke tenielbewarking van 't Elckerlijc-verhaal, eschreven deur de [[Sleeswiek-Holstain|Holstiense]] pastoor en tenielschriever Johannes Stricker (um-en-bi'j 1540-1599). De undertitel van 't stok is ''Ein Geistlick Spil, darinne affgemalet, gewarnet und tho warer Bothe vormanet werden''. De 'Schlömer' is een liederlijk levende kerel die uut de tied kump en mit zien zunden econfronteerd wördt. Hi'j hef machtig veule spiet, en deur zien berouw hoeft e in 't leste toch niet naor de helle. * ''[[Tiel Oelenspiegel]]'', een anoniem wark, lichtkaans van de Broenswieker schriever Hermen Bote (um-en-bi'j 1450 - um-en'bi'j 1520), daorvan de oldste bewaorde kopie uut 1510/1511 stamt. 't Verhaal giet oaver de kurendriever Tiel Oelenspiegel die deur 't Heilige Roomse Riek reist en mèensen de gek anstikt. 't Wark is in [[Vrogmedernhoogduuts]] eschreven, mar woordgrappen die niet warkt in 't Hoogduuts geeft an det 't boek oorspronkelijk in 't Nederduuts eschreven is, en in Hoogduuts ummezet weur um meer leesders te berieken. ===Dalegaank van 't Middelnederduuts=== Op 't ende van de Middelnederduutse periode verleur 't Nederduuts zien anzien, kwaamp as schrieftaal op 't tweide plan, en raakten as drager van literetuur in onbruuk. De laandstaal weur de ambtstaal en wie schrieven kun, deu det in de laandstaal.<ref>Niet allend ambtenaoren, mar ok börgers schreven in de Duutse of Nederlaandse laandstaal. Zo hebt ze een schriffien weerummevunden uut de tweide helfte van de 17e ieuw van een inwoner van de [[Oaveriessel]]se [[buurtschop]] [[Den Hulst]] waorin dizze in 't Nederlaands schrif, beveurbield oaver zien hielijk: '' 'Anno 1787 Den 3 Fiebruari Heeft mij Hijlgien Egbers uit Den Hulst Troubeloft savonds om 10 uur of half 11 en ik Haar ook insgelijks en bij Handtassenge belooft om tetrouwen.' '' Bron: artikel 'Oud schriftje van Hendrik Schoemaker', in ''Trouw'', 10 meert 2007. De gesproken taal bleef onder 't gewone volk, en anvankelijk ok onder de rieke börgers, 't Nedersaksisch/Platduuts.</ref> Dit had bename sociaole en economische oorzaken: * De Hanze, de veurnaamste drager van de taal, verzwakten en deu 't er op 't lange leste toe (15e en 16e ieuw). * [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]], [[Nederlaand]], Denemarken en [[Zweden]] wördden geduchte concurrenten van de Hanze en verzetten heur tegen 't gebruuk van 't Middelnederduuts as internationaole haandelstaal. * Noord-Duutslaand raakten onder de culturele invloed van Zuud-Duutslaand, en de lu wördden aal drokker op 't gebruuk van 't prestigieuze Hoogduuts. Oost-Nederlaand kwaamp onder aal starkere Hollaandse invloed. * De feodaole vorsten wördden starker en zi'j steunden 't Hoogduuts. De belangriekste Duutse [[biebel]] weur de Hoogduutse [[Maarten Luther|Luther]]-biebel (1522). Luther zien biebel hef veul invloed ehad op 't taalgebruuk in Duutslaand, mar hef niet mitiene 't Middelnederduuts verstoten. In de 16e en vrogge 17e ieuw, de tied van de riffermaotie, wördden in 't Middelnederduuts nog veule godsdienstige warken epubliceerd: biebels, catechismussen, preken, karkörders, gebeden, striedschriften en zo wieder. De schriever [[Bolko Bullerdiek]] daoroaver: :'' 'Twoors het dat baold ok een platduutse Biebel ([[Bugenhagen-Biebel]] 1533) geven; man Bugenhagen het verzöcht, veel von de Luther-spraok to bewaoren. Dorum klingt dat nich so recht platduuts oen disse Biebel is nich populär worrn.' ''<ref>Bolko Bullerdiek, ''Över de plattdüütsche Språk''. In: Bolko Bullerdiek (red.) (2004). ''Schrievwark: Plattdeutsche Literatur im Deutschunterricht Hamburger Schulen''. Hambörg: Quickborn-Verlag</ref> Buten religieus wark um weur 't Middelnederduuts doe niet veul meer gebruukt as schrifttaal. In 't [[Grunnegs|Grunnings]] en 't [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfries]], in dizze tied net ni'j as Nederduutse variaanten ontstaon, wördden in dizze tied nauwelijks teksten eschreven. Tegelieke mit de taalveraandering van Fries mit een Saksische invloed naor Saksisch mit een Friese invloed, richtten dizze gebieden heur poletiek meer en meer op Hollaand. De schrieveri'je gunk haoste volledig in 't Hollaands/Nederlaands, mit hier en daor wat Grunnings-Oostfriese kenmarken. ==De vrogmederne tied== Uut 't Middelnederduuts is 't mederne Nederduuts of [[Ni'jnederduuts]] ontstaon. Dizze taal verdielt ze nog wieder in: * 't [[Oost-Nederduuts]], de Nederduutse dialecten van Noordoost-Duutslaand; * 't [[West-Nederduuts]], det ze in Duutslaand in de regel '[[Platduuts]]' en in Nederlaand '[[Nedersaksisch]]' nuumt. ===De volkstaal as stielmiddel=== In de vrogmoderne tied, van de latere 16e ieuw töt an de 19e ieuw, weur d'r in Nederlaand en Duutslaand barre weinig in 't Nedersaksisch/Platduuts eschreven. Wal bleef 't gewone volk, krek as de riekere börgeri'je, dizze taal praoten. De laandstalen - Nederlaands veur Nederlaand, en (Hoog)duuts veur Duutslaand - wördden edragen deur adel en ambtenaors. Ambtenaors uut 't Nedersaksische taalgebied kunden 't mangs niet helpen det de streektaal de laandstaal daoras ze in schreven beïnvloedden.<ref>Stieneke Boerma en Rouke Broersma (1993). ''Drèentse schrieverij''. Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek</ref> <!-- p. 31 --> Zo'n beetien alle schrieveri'je in 't Nedersaksisch/Platduuts van dizze periode kump uut Duutslaand. In 't Platduuts kwaamp nog töt wied in de 17e ieuw alderhaand religieus drokwark uut (katechismes, gezangboeken, gebeden en zo wieder). Wieder wördden d'r in de streektaal veural riemsels eschreven, zoas brulftsgedichten. D'r bint zo'n duzend Platduutse brulftsgedichten weerumme vunden van tussen 1636 en 1820, eschreven deur en veur de stedelijke börgeri'je. Een treditie van boerenspullen, die rond 1550 op-ekomen was, mit de ''Burenbedregerie'', ''Clawes Buer'' en ''Wo men böse frouwens fraem maken kan'', bestund nog töt nao 1750.<ref name="Nedderdüütsch Dichten">[http://www.ins-bremen.de/SchuppFrame.htm Nedderdüütsch Dichten - ehrgüstern, güstern un vundaag: Eenmaal verdwars dör uns' Literatuur] (oaver-ezet in de [[Drèentse spelling]])</ref> Veur zuksoort vermaak, in tegenstelling töt de hogere literetuur, weur de volkstaal seins nog gebruukt. De roege volkstaal, die ofsteuk tegen de verfiende laandstaal, was een stielmiddel ewörden. Schuppenhauer: :'' 'Dat Nedderduutse zulven veur eein eernsthaftige zaak anzeen, grote Nedderduutse literatoer schrieven wullen - wo schul eein in 't 17. oen 18. jaorhoenerd oep zo'n idee komen? Nee, juust annersrum weer 't; dat Nedderduutse weur broekt as moendaord ''[spreektaal]'', as eein spraok, deei den unnerscheed voen unnen oen boven recht duutlich maakt oen deei doorum an zik eein stielmittel is.' ''<ref name="Nedderdüütsch Dichten">[http://www.ins-bremen.de/SchuppFrame.htm Nedderdüütsch Dichten - ehrgüstern, güstern un vundaag: Eenmaal verdwars dör uns' Literatuur] (oaver-ezet in de [[Drèentse spelling]])</ref> Dizze opvatting is diep gaon zitten en is töt vandage te vienden in veul Nedersaksische/Platduutse schrieveri'je en aander gebruuk van de taal. De streektaal wördt veurbeholden veur folkloristische en/of lollege onderwarpen en vake umliest mit de laandstaal. Mar de ongekuunsteldheid, de spreektalige aord van 't Nedersaksisch, weur mit de tied ok toe-epast in 't veurdiel van de Nedersaksische schrieveri'je (kiekt beveurbeeld hieronder bi'j Klaus Groth). [[Ofbeelding:JohannHeinrichVossS140.jpg|thumb|160px|Johann Heinrich Voß, schriever van de ''Veerlander Idyllen'']] ===Schrieveri'je=== In [[1652]] kump [[Johann Lauremberg]] (1590-1658) uut [[Rostock]] mit ''Veer Scherzgedichte, In Nedderdüdisch gereimt''. Naor 't schient, keert hi'j hum hiermit tegen de oftakeling van de volkstaal. Hi'j schrif: '' 'Unse Sprake blifft altidt bestendig und vest' ''. Mar zien schertsgedichten wördt begrepen as satire; hi'j stikt de gek an mit oldmoodse gebruken, en de Platduutse taal heurt daorbi'j. Lauremberg gebruukt dizze taal veur zien wiedere wark ok niet.<ref name="Nedderdüütsch Dichten">[http://www.ins-bremen.de/SchuppFrame.htm Nedderdüütsch Dichten - ehrgüstern, güstern un vundaag: Eenmaal verdwars dör uns' Literatuur] (oaver-ezet in de [[Drèentse spelling]])</ref> In 1661 kump in Amsterdam ''Den Westfaelschen Speel-Thuyn'' uut, mit daorin vief kluchten: 'De Historie van Slenner-Hincken Landlaup, Hellenvaurt un Juffrenhijlk', 'Tewesken Hochtijdt', 'Tewesken Kindelbehr', 'De Historie van Lukevent of 't Samenspraeck van Knubbe, Stortentuen un Lukevent' en [[Over-Ysselsche Boere-Vryagie|'Een Overijsselsche Vrijagie van Lubbert Boukslach unde Smudde-Mulen Swenne']]. De taalkundige [[Klaas Hanzen Heeroma|Klaas Heeroma]] situeert 'Lukevent' in de [[Gelderlaand|Gelders]]-[[Münsterlaand]]se grèensstreek en de 'Overijsselsche Vrijagie' in Zuudwest-Oaveriessel (waorschienlijk [[Dèventer]]).<ref>Klaas Heeroma (1958). 'Oostnederlands uit de 17de eeuw', in ''Driemaandelijkse Bladen'', 10e jaorgaank</ref> Historicus [[Frank Löwik]] plaatst beide stokken in Oaveriessel.<ref name="Twentse Beweging">[http://dissertations.ub.rug.nl/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/ F.G.W. Löwik (2003). ''De Twentse Beweging : strijd voor modersproake en eigenheid.'' Grunning: Rieksuniversiteit Grunning. Heufdstok ien]</ref> Dieze kluchten beheurt töt de hiel weinige vrogmederne teksten in de spreektaal van 't Nederlaands-Nedersaksische spraokgebied, of van 't onmiddellijke grèenslaand. Een fragment uut de 'Overijsselsche Vrijagie': :''Lubbert:'' :Huer moer; nich lange te bruen 'k hebbet ty jo genogh eseght woe icket met Zwenne af espraken hebbe, on ick bin jo grout en starck enoch. :''Geise:'' :Henja duw weirst wal grout enoch men du bist noch soo luttick in jaren, on te los heufdigh. :''Geirt:'' :Henja, Suster Geise, dat tueg wil nu so lange nich wachten asse wy wel eer edaen hebt, se bint nu te kettel-startigh. In een köppel gelegenheidsgedichten van [[Barbara Maria van Lier]] (1751-1778) bint [[Drèents|Drèentstalige]] frasen weerumme te vienden.<ref>[http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/DVN/lemmata/data/Lier Instituut voor Nederlandse Geschiedenis oaver Barbara Maria van Lier]</ref> [[Johann Heinrich Voß]] (1751-1826), een dichter en vertaler uut 't hudige [[Mekelnbörg-Veurpommern]], publiceert in zien ''Musenalmanach'' (1776-77) twei ''Veerlander Idyllen'' in 't Platduuts: ''Up den Weg na Wansbäk (De Geldhapers)'' en ''De Winterawend''. Van [[Diederich Georg Babst]] (1741-1800) verschient ''Allerhant schnaaksche Saken tum Tietverdriew; afers Wahrheeten üm sick meeto to spegeln in unse Moderspraak'' (1788-1790). In 1793 kump in 't [[Stadsgrunnegs|Stadsgrunnings]] 't satirische stok ''Et en Fret'' uut.<ref>[http://wikisource.org/wiki/Et_en_Fret Tekst van ''Et en fret'' op Wikisource]</ref> In dit tenielstok koomt veur 't eerst de [[Nijgrunnegs|Ni'jgrunningse]] klaanken "ai" en "ou" veur op pepier. De schilder [[Philipp Otto Runge]] (1777-1810) levert an de [[breurs Grimm]] in 't [[Veurpommers]] de sprokies ''Van den Machandelboom'' en ''Von den Fischer un siine Fru''. 't Leste giet oaver de visser die in een pispot woont en een vis vangt die as dank veur zien vri'jlating een wèens van de visser zien vrouwe in vervulling gaon lat: de wèens um in een echt huus te wonen. 't Olde mèense dringt mar aal bi'j heur man an det e nog meer an de vis vraogen mut, tötdet de vis d'r genog van hef en tegen de visser zeg: ''"Ga man hen. Se sitt all weder in'n Pissputt."'' Wieder publiceerden de breurs Grimm 't Platduutse sprokien ''De drei Vügelkens''. In de loop van de 18e ieuw begunt onder invloed van de [[Romantiek]] partie intellectuelen de netuur en 't laandleven van 't ienvoldige volk te ideaoliseren en verheerlijken. D'r gruuit een slimme interesse veur olde volksgebruken en veur de volkstaal. Dizze ni'je kiek op 't gewone volk poest ok de schrieveri'je in de streektaal an. Partie begunt dialectwoordenliesten samen te stellen - vake um mit gewestelijke woorden de standerdtaal an te spekken - en in de 19e ieuw wördt zowal in Nederlaand as in Duutslaand 't volksleven op schrift uutedrokt in riemsels en verhalen in 't Nedersaksisch/Platduuts. Veur de Platduutse literetuur kriej dan een köppel grote namen, die ok in de Lege Laanden bekend wördt en as inspiraotie geldt veur partie Nedersaksische schrievers. ==De 19e ieuw== In de 19e ieuw mak de Nedersaksische/Platduutse schrieveri'je een belangrieke opleving mit. Schrievers begunt naor de eigen regio te kieken, haalt daor inspiraotie weg veur anekdotes en verhalen, en schrieft ok mangs in de taal van de eigen regio, in stee van in de ontwikkelde laandstaal. D'r bint veur 't schrieven in de streektaal dan agil gien spellingsregels; iederiene schrif zoas det hum 't beste toeliekt. Een antal schrievers levert incidenteel wark of in de volkstaal. In 1816 schrif de Grunninger domeneer Geert Jans Cool de ''Zaamenspraak tusschen Pijter en Jaap die malkaar op de weg ontmuiten boeten Stijntilpoorte''. [[Anthony Christiaan Winand Staring|A.C.W. Staring]] (1767-1840) kump in det jaor of later mit ''De Tuchtiging der Algerijnen, 27 Aug. 1816'', eschreven in 't [[Achterhoeks]] van [[Zutphen]]. Een fragment daoruut: :''Die Algierse venters :''Had sestig.... ('k leuf meer!) kristemensen an flenters :''Gehakt, ŭŭt baren meudwil; ook gink :''Eur olde staelen weer an; ze gaf un gèèn dink! :''En onzen Könnink dorst ze òòk an te blekken! :''Den was dat, köi denken, in den krop bliven stekken. :''Ook duurde 't niet lange, of dāār hait! de Ammerāāl :''Van de Capellen mos tot um. 'Miinhaer de Ammerāāl,' :''Zei de Könnink 'ik moet oe es vrāgen: :''Zol dat Dievengespŭŭs van Algiers os plāgen, :''Noe het Franse, met Gods hulpe, klein is emaakt? :''Dan waar 't Land ŭŭt den raegen in den drup eraakt!’ :'' 'Reg zo, Oe Hoogheid!' zei de Ammerāāl, 'en geen viven :''En zessen meer mèt eur! - 't help ze maar stiven :''In eur kwāā nukken; dāārum - kort en goed: :''Schaf I kogels, WI - schiet ze eur rààk op de hoet.' De textielondernemer [[Benjamin Blijdenstein]] (1780-1857) is mit 't ''Twenther Brulf'teleed'' van 156 varsregels (1836) de eerste die wat in 't [[Tweants|Twèents]] dicht. Een fragment: :''Nen Griikschen glans op Twentsch gedicht :''Zol glynstren oaverbeudig, :''As op nen pyrok slecht en slicht, :''Grofneudig en spierdreudig, :''Een gould' of zulv'ren passement: :''Wy kallet as we et bynt 'ewent. Aandere schrievers pakt vrog uut mit volledige bundels in de streektaal, zoas [[Wilhelm Bornemann]] (1766-1851) mit ''Plattdeutsche Gedichte'' (1810, viefde drok in 1843) en die zien naovolger [[Friedrich Wilhelm Albrecht]] mit ''Plattdeutsche Gedichte von einem altmärkischen Landmann'' (1817). [[Georg Nicolaus Bärmann|Georg Nicolaus (Jürgen Niklaas) Bärmann]] kump mit ''En Höög- un Häwel-Book för'n plattdüütschen Börger un'n Buren'' (1822), evolgd deur ''Dat grote Höög- un Häwel-Book: Dat sünd Dichtels, Rymels un Burenspillen in hamborger plattdüüdscher Mundart'' (1827). ===De almanakschrievers=== In Nederlaand kump de Nedersaksische schrieveri'je anvankelijk in pervinciaole almenaks te staon. Almenaks, daoras de mèensen in de 19e ieuw drok op waren, kwamen alle jaoren uut en bevatten infermaotie van algemien belang, zoas kelenders, data van marken, dienstregelings van postkoetsen en beurtschippen, posttarieven en zo wieder. D'r stunden ok artikels, vertellegies en gedichten in, vake moraliserend van aord, die handelden oaver de eigen pervincie. Daor kun dan bi'j uutstek de streektaal veur gebruukt wörden - niet umdet de schrievers de laandstaal niet beheersten, mar umdet de streektaal heur schier toeleek as middel um 't volk te kunnen beschrieven. De ''Geldersche volksalmanak'' kwaamp uut van 1835-1900, de ''Overijsselsche Almanak voor Oudheid en Letteren'' van 1836-1855, de ''Friesche Volksalmanak'' van 1836-1853, de ''Groningsche Volksalmanak'' en de ''Drentsche Volksalmanak'' van 1837-1851. Dizze ginneraotie weur op-evolgd deur ni'je almanaks. In de ''Overijsselsche Almanak voor Oudheid en Letteren'' van 1837 stiet een bewarking van een gedicht van [[Ludwig Uhland]] deur [[Johannes Henricus Behrns]] (1803-1883) uut Eanske: ''Leed van 'nen olden bèddelman'', een 'typisch romantisch gedicht vol zelfbeklag'.<ref name="Twentse Beweging">[http://dissertations.ub.rug.nl/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/ F.G.W. Löwik (2003). ''De Twentse Beweging : strijd voor modersproake en eigenheid.'' Grunning: Rieksuniversiteit Grunning. Heufdstok ien]</ref> De kwaliteit van partie schrievers knapten op van 't gebruuk van de streektaal. Van [[G.A.C.W. le Vasseur de Coignée]], markies de Thouars (1807-1850) mient historicus [[Frank Löwik]]: 'Merkwaardig in tegenspraak met des dichters gezwollen stijl waar het gaat om zijn Nederlandstalige werk, staan zijn twee lange Twentse gedichten. Ze zijn heel direct van taal en daarom nog goed te lezen.' Dizze gedichten verschient ok in de ''Overijsselsche Almanak voor Oudheid en Letteren'': de ''Soamen-sproake tusschen Geert en Luuks an de Rammelbekke tusschen Dennekamp en Nothoorne'' (1838) en de ''Breef van Swooflings Hinte oet Amsterdam an zien volk in De Lutte biej Oldenzel'' (1839). Löwik schrif: 'De gedichten dragen de sporen van zijn verblijf in het Drentse. Hij hoorde daar tot [...] de zogenoemde Podagristen'.<ref name="Twentse Beweging">[http://dissertations.ub.rug.nl/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/ F.G.W. Löwik (2003). ''De Twentse Beweging : strijd voor modersproake en eigenheid.'' Grunning: Rieksuniversiteit Grunning. Heufdstok ien]</ref> [[Ofbeelding:De drie podagristen.jpg|thumb|left|210px|Staandbeeld in Coevern van de 'Drei Podagristen': zi'j zörgden veur publicatiekenalen veur de Nedersaksische schrieveri'je]] ====De Drei Podagristen (Drenthe)==== Drei anfieteraors van de schrieveri'je in Drenthe - in 't Nederlaands en in 't Drèents - waren de uutgever [[D.H. van der Scheer]] (1791-1859), de journalist [[Harm Boom]] (1810-1885) en de predikaant [[A.L. Lesturgeon]] (1815-1878). Zi'j publiceerden in 1843 't eerste diel van een riege reisverhalen onder de titel ''Drenthe in vlugtige en losse omtrekken geschetst door Drie Podagristen''. Podragristen bint lu mit voetjicht; de drei zolden in [[Bad Bentheim]] an 't kuren ewest hebben en van daoruut te voet en mit de koetse een reize deur een diel van Drenthe emeuken hebben, al hebt ze dit waorschienlijk niet warkelijk zo edaone. In heur verhalen bint Drèentstalige dialogen te vienden. Rouke Broersma, die de Drèentse schrievers op de riege zet hef, mient van de Drei Podagristen: '' 'Zij waren bepaald geen enghartige regionalisten, maar eerder ruimdenkende kosmopolieten, die, in overeenstemming met de toenmalige tijdgeest, de Romantiek, en vanuit een brede internationale oriëntatie, erkenning zochten voor het streekeigene, dus ook voor streektaal en streekliteratuur. Ze onderzochten, studeerden, schreven, zetten anderen aan tot onderzoek, studie en schrijven, ze ontwikkelden publicatiekanalen (uitgeverij, krant, almanak). De Drentse literatuur is begonnen.' ''<ref>Rouke Broersma (2003). ''Scheupers van de taol: bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003''. Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek</ref> In de eerste uutgaove, uut 1836, van Van der Scheer zien ''Drent(h)sche Volksalmanak'' stund 't eerste gedicht in 't Drèents, van [[Een Drenther|een anonieme 'Drenther']]: ''Zaomensproak over 't Broabands opreur, tussen Baerent, Greet en Harrem''. Partie lu mient ten onrechte det ''Het hunnebed te Borger'' van [[Willem Seymour Mulder]], in 1853 in de almenak ''Drenthina'' ezet, 't oldste Drèentstalige gedicht is. Van der Scheer deu in 1851 zien komische schetse ''Ho Baos Julfring meende den Duvel in hoes te hebben. 'n Verhaol dat ofgrieslik mooi is en t'Emmen is veurvallen''. Van Harm Boom stunden as fulleton in de Provinciale Drentsche en Asser Courant twei vertelsels oaver Berend en Jaaije Veltink '' 'oet 't Emmer Karspel' '' - 't eerste hielemaole in 't Drèents; 't tweide in 't Nederlaands mit Drèentse dialogen. De populaire vertelsels bint verscheiden maolen in boekvörm edrokt. Lesturgeon zien Drèentse verhaal ''Inne Gengelderei'' stund in de beroemde bloemlezing ''Van de Schelde tot de Weichsel. Nederduitsche dialecten in dicht en ondicht'' (1882), samenesteld deur [[Joh. A. en L. Leopold]]. In dezölfde bloemlezing stunden van [[A.A. Steenbergen]] (1814-1900) een bulte vertellegies en gedichten oaver mythische onderwarpen in 't Drèents van [['t Ogeveine]] en [[Dwingel]]. Zo schreven de Podagristen en aandere schrievers nog meer vertelsels en gedichten in de streektaal.<ref>Henk Nijkeuter (2001). ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond" : literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956''. Grunning: RUG (dissertaotie)</ref> ====De dörpsnovelle==== Naor Duuts en Zwitsers veurbield kwaamp in Nederlaand in de 19e ieuw de dörpsnovelle in zwang, daorin 't boerenbestaon beschreven weur en daorin vake 't contrast tussen de laandelijke ienvold en de stedelijke complexiteit uutemeten weur. Van [[Cornelis van Schaik]] (1808-1874) verscheen in 1848 ''Tafereelen uit het Drentsch Dorpsleven'', mit Drèenttalige dialogen. De schaarpe poletieke inhold van partie Duutstalige dörpsnovelles vund aans gien weerslag in de Drèentse dörpsnovelles. Van de bekende schriever [[Harm Tiesing]] (1853-1936) verschenen rond de ieuwwisseling drei Drèentstalige fulletons, die as pas nao zien hengaon in boekvörm uutebrocht wördden: ''Marthao Ledeng, de bloem van 't daarp'', ''Over de Hunse [hoe Veenholtens volk d'r leefde] ’n vertelling veur ’t Drèèntsche volk'' en ''Zien broed verloren''. De romantische dörpsnovelle - vake eerst as fulleton in de kraante verschenen; mangs hielemaole in de streektaal, mangs mit allend de dialogen in de streektaal - weur een blievend populair genre en bepaalden veur 't grootste diel van de twintigste ieuw 't kerakter van de Nedersaksische prozaschrieveri'je. ===De Platduutse klassiekers=== In Duutslaand weur in de 19e ieuw 't schrieven in de streektaal an-ejaagd deur een hiele riege schrievers, daorvan d'r een köppel te boek stiet as makers van grote literetuur. In de Nedersaksische schrieveri'je in Nederlaand bint intied gien schrievers van vergeliekber fermaot op-estaone. Onder de bekendste exponenten van de 19e-ieuwse Platduutse literetuur bint, op volgörde van geboortejaor, [[Fritz Reuter]], [[John Brinckman]] en [[Klaus Groth]]. Zi'j hebt niet allend in eigen laand invloed ehad, mar hebt ok Nedersaksische schrievers in Nederlaand inspireerd. ====Fritz Reuter==== Fritz Reuter (1810-1874) kwaamp uut [[Stavenhagen]] in 't hudige [[Mekelnbörg-Veurpommern]]. Hi'j studeerden an de Universiteit van [[Jena]] en kwaamp in 1833 um poletieke redens in 't gevang; in 1840 kwaamp e vri'j. Reuter zien eerste uutgaove was de bundel ''Läuschen un Riemels'' (Anekdotes en riemen, 1853), evolgd deur een tweide verzameling in 1858. De bundel weur aordig positief ontvangen en op-evolgd deur ''Polterabendgedichte'' (1855) en ''De Reis nach Belligen'' (1855). Dit leste wark is een humoristisch gedicht oaver de aventuren van een köppel Mekelnbörger boeren die hen België wilt um achter de geheimen van een hoogontwikkelde beschaving te kommen, mar die nooit op heur bestemming ankoomt. Reuter weur uutendelijk voltiedschriever. Zien belangriekste warken bint wieder ''Kein Hüsung'' (dörpsepos, 1858), ''Hanne Nüte un de lütte Pudel'' (varzen, 1860) en een riege vertellegiesbundels: ''Olle Kamellen'', ''Ut mine Festungtid'', ''Ut mine Stromtid'', ''Dörchläuchting'' (1860-1866). 't Bint slim leventige mementopnaomes uut Reuter zien eigen umgeving en de Duutse geschiedenis, zoas de opstaand tegen Napoleon. Zien verzameld wark kwaamp in de jaoren 1860 uut en van zien beste wark, ''Ut mine Stromtid'', verscheen in 1878 een Engelse ummezeting. Reuter zien schrieveri'je waren de mèensen, ok buten 't Nedersaksische taalgebied, bezunder drok op. Zo populair hef nog niet weer iene ewest wel Nedersaksisch schrif. De hooglerer Duuts Wolfgang Stammler hef eschreven: ' 't Personage van inspecteur Bräsig (in de Stromtid) is in de eretempel van de wereldliteretur op-eneumen, daoras de staandbeelden van Don Quichote en Dr. Faust naost Reinke de Vos en Tiel Oelenspiegel staot.'<ref>[http://www.nd-sh.de/pd_in_deu/CIII2.htm Arbeidsgrupp Nedderdüütsch för Sleswig-Holsteen]</ref> ====John Brinckman==== [[Ofbeelding:Kasper Ohm.jpg|200px|thumb|left|'Kasper Ohm up sin Ross' (Rostock), een beeld uut de 19e-ieuwse Platduutse literetuur]] John Brinckman (1814-1870) uut [[Rostock]] kwaamp - krek as Fritz Reuter, mar minder lange - in de gevangenis um poletieke redens. Hi'j perbeerden een ni'j leven te begunnen in de Verienigde Staoten, mar keerden uut wèenst of um gezondheidsredens terogge hen Mekelnbörg. Daor was e onderwiezer. Vanof 1854 schreef Brinckman Nedersaksische gedichten en vertellegies. Meer en meer volk kwaamp mit zien wark in de kunde, mar pas nao zien dood kwaamp 't grote succes. Onder zien warken bint ''Kasper Ohm un ick'' (zien herinnerings as baandrekel in Rostock, 1855-1868), ''Vagel Grip'' (gedichten, 1859), ''Voß un Swinägel'' (vertellegies, 1854), ''Mottche Spinkus un de Pelz'' (humoristisch verhaal oaver Jeuden in Güstrow) en ''Von Anno Toback'' (zeevaardersroman). Zien verzamelde wark weur in 1900 uutegeven. De criticus Paul Fechter hef oaver John Brinckman eschreven: 'Zien beroemdste boek 'Kasper Ohm un ick' stiet naost - en diels zölfs baoven - [Fritz] Reuter zien 'Stromtid'. In de persoon van de olde kaptein Pött, de ienige waore Oostzeevaarder uut de Duutse fictie, zit meer kracht ... as in Onkel Brösig of zien schöpper.'<ref>Paul Fechter (1956). ''Geschichte der Deutschen Literatur''. Gütersloh: Bertelsmann Verlag</ref> ====Klaus Groth==== Klaus Groth (1819-1899), een schoelmeister uut [[Heid]] in [[Dithmarschen]], schreef de dichtbundel ''Quickborn. Volksleben in Plattdeutschen Gedichten ditmarscher Mundart'' (1852). Hi'j weur d'r vortdaolijk bekend mit. In zien gedichten drokt Groth 't noordelijke plattelaandsleven uut. Zien leesders wördden heur bewust van de uutdrokkingskracht en de esthetische kaante van de streektaal. Groth vund det wat de spraoke an abstraherend vermogen tekortscheut, vergoed weur deur de zinnelijke trefzekerheid d'rvan. In [[Kiel (Duutslaand)|Kiel]] warkten Groth mit perfesser [[Karl Müllenhoff]] an 't opschrieven van de Platduutse grammatica en spelling. Hi'j schreef ok vertellegies en jeugdherinnerings. Hi'j weur in 't Hoogduuts vertaald en zag zien verzameld wark verschienen. De componisten [[Johannes Brahms]] en [[Arnold Schönberg]] hebt veule van zien liedties op meziek ezet. ==De 20e ieuw: veuruutblik== De 20e ieuw zag niet votdaolijk een mederne ontwikkeling van de inhold en stiel van de Nedersaksische literetuur. D'r weur nog lange verdan eschreven in de treditie van de dörpsroman: de lofzaank van 't plattelaand, mit de blik op 't verleden. In de jaoren vieftig beud een körtdurende Nedersaksische taalbeweging meugelijkheden veur de ontwikkeling van specifiek literaire schrieveri'je, mar de inhold weur nog niet direct revolutionair. Eerst in de jaoren tachtig kwaamp d'r een tegenbeweging van partie jongere schrievers die de boek vol harren van de oldmoodse schrieveri'je. Van doe af begunden warkelijk de in alle opzichten mederne Nedersaksische literetuur. == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit artikel is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je]] 2dptj6015tm3ohb0xl6ndbqthgauzjm 0 7801 51190 2007-11-07T08:19:20Z 212.238.240.159 deurverwiezing naor [[George Walker Bush]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[George Walker Bush]] 2ut6j91gvvt11ppgv6biukbni3vbr3d 0 7803 59208 51239 2008-02-24T16:57:46Z Alexbot 359 Robot: Dubbele doorverwijzing gecorrigeerd wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Portaol:Nedersaksische cultuur]] 9z26x4pygg2odzu4v9a6e3vyzlxwajn 0 7813 291874 276986 2016-11-12T11:47:47Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verbeendige */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Harm oet Riessen.JPG|thumb|right|Harm Agteresch (Harm oet Riessen) <small>(welle: [[RTV Oost]])</small>]] '''Harm Agteresch''' ([[Riesn]], [[20 april]] [[1943]] - [[17 febrewaori]] [[2011]]) was nen revueskriewer, komiek, leedkesmaker en presentator, den as zien artiestennaamn '''Harm oet Riessen''' har. Zinn offisjeeln [[Tweantse Skeeldnaamns|skeeldnaamn]] was aait Harm van Biesterwilmke, mear duurdet hee bekeand wör as Harm oet Riessen gebrok iederene den naam non. ==Persoonlik== Agteresch greuidn op in t [[Tweante|Tweantse]] Riesn en gung noa de legere skole hen woarken bie n [[textiel]]fabriek in [[Almelo]]. Det was um niks weard en det har he rap wier bekekn. Hee volgen doarnoa ne opleaidege as stukadoor. Hee was etrouwd met Dinie, dee at in 2004 oet de tied is ekömn. Ze kreegn twee dochters en twee zöns. Ene van de dochters is direktrise van t kulturele sentrum t Parkgebouw in Riesn. n Aander is nog aait drok vuur de Riessense [[Revue]]. Harm köm in zinne jeugnd völle bie skriewer [[Koarel van n Notoaris]] oawer de vloere. Den gavn um muzieklesn en nöm um met op reaize duur heel [[Europa (continent)|Europa]], in zinne ''keukelkoare''. Hee leardn zikzelf tapdaansen, keunstflöaitn, [[joekelille]] en [[banjo]] spöln en verdeenn in [[Paries]] de ceantn met keunstskildern. Juli 2010 wör duur de dokters longkaanker bie Harm eveundn. Hee nöm ne nieje chemobehaandeling, den't good oetpakn, mer t was al bekeand at hee op de leste bene leup. Zin nieje vrindin Gree dee um met alns begeleaidn. Zelf zea hee: "Ik hebbe n mooi leawn ehad."<ref>[http://www.rtvoost.nl/nieuws/?nid=113912 RTV Oost - Harm oet Riessen heeft longkanker. 4 Augustus 2010]</ref> Op [[17 febrewaori|17 februwoari]] köm Harm oet de tied. Op zinne [[groowe]] kömn völle bekeandn oet de Oaweriesselse en Neerlaandse artiestnwearld. ==Loopbaan== Met zin eerste leedke, ''Kruus van de koo'' (1975), kreeg he laandelike bekeandheaid op radio en tv. Zin radioprogramma op de zoaterdagemoarn biej n [[Oaveriessel]]sen zeander [[RTV Oost|Radio Oost]] heetn ''Harms Farms''. t Programma besteund veerntwentig joar en dr köm völle [[piratenmeziek]] in an bod. Op TV Oost, woer at he meansken interviewn, is he vake te zeen op ne fietse met ne plaante achterop. Agteresch was ook eene van de initiatiefnemmers van de Riessense Revue, woer at he töt op t leste vuur skreef en regisseerwoark vuur dee. In [[2007]] hef-e t bekeande [[opera]]-stuk ''De Barbier van Sevilla'' umme zat noar t Riesns, met nen komiesn dreei dr an: ''n Skearbaas van Riesn''. Toew TV Oost um vreug woerumme, zear-e: "Ik verveeldn mie." <br /> Disn vuurstelling was alle dree de oawnde oetverkocht. Hiervuur brachn he verskeaidene toneelgroepn oet Riesn, [[Eanter]] en [[Hooltn]] biej mekoar, met muzikale oonderstönnige van n Riesnsen [[dweilorkest|bloaskapel]] ''De Kamgoarn Klösse''. In [[2008]] köm he met n niej stuk, wat ook wier ne umzetting was van nen bekeandn opera: ''[[Tsaar & Timmerman]]''. Hiervuur wör de umgewing van de [[Pelmölle Ter Horst|Pelmölle]] an de [[Regge]] an epast. Hee skreef ook alle wekke vuur t [[Rijssens Nieuwsblad|Riesns Niejsblad]] n komies stukn oonder de titel ''Harm's Proat''. De leu konn um dan beln of skriewn as dr zik wat grappigs of biezeunders vuur edoan har met kunnigheid. Doar maakn Harm dan n grappig verhaaltjen umhen, woerbie as he vake n naam en [[Tweantse Skeeldnaamns|skeeldnaam]] van dee leu neumn. Harm kreeg de leste joarn mangs wat anmoarkings te heurn. Zo wör dr van um ezeg det he gin good [[Riesns]] mear deed. Det kan as reedn hebn det he vuur n regionaaln zeander woarken, aandern meann at he zin hoesnommer har vergetn. Harm was te zeen in de veerde riege van de populaire Tweantse [[regiosoap]] [[Van Jonge Leu en Oale Groond]] (vanof 2008). Det deed he oonder de vuurwearde det he Riesns moch kuiern. Hee spöln nen Riesnsen boer den as Lansink het. Op zoaterdag [[10 april]] [[2010]] skeaidn der Harm noa 24,5 joar met oet met zin programma ''Harm's Farms'' op RTV Oost. Hee wol de 25 joar nit volmaakn. Op zin ofskeaidsfeest deedn verskeaidene bekeande ärtieste optreedn, zo as [[Henk Wijngaard]] en [[Ben Steneker]]. ==Plaoten== MC: *''Met ne glimlach'' (Telstar TMC 20070, 1980) LP's: *''Loat mie méér joekelul'n'' (Telstar TSP 16960, 1980) *''I am ben een Kentucky Tukker" (Telstar TAR 19989, 1981) *''Met ne glimlach'' (Telstar TAR 19007, 1982) *''One man show: he, he, foei, foei'' (Telstar TLP 19076, 1985) LP's samen mit aandern: *''Twente Plat 5'' (Ivory Tower ITL 25.138, 198?) CD's: *''Bloote beene stoete met sjem'' (Dukarec, DMPCD 1992.003, 1992) *''Harm oet Riessen'' (Ivory Tower ITD 20.127, 199?) *''Zin en onzin'' (Ivory Tower ITD 20.163, 2000) CD's samen met aandern: *''Bie Dinkel en Regge, deel 1'' (Ekkelboom Music EMCD 94010, 1994) *''De daverende 13 Carnaval (+ 4 extra)'' (1995) *''Luuster leedjes'' (Latent, 98 10048, 1998) ==Bronnen en reffereansies== [http://www.streektaalzang.nl/strk/over/overharn.htm Stokkien op de webstee Streektaalmuziek in Nederland]<br />[http://www.rtvoost.nl/nieuws/?id=75973&cat=61 Stokkien op de webstee van RTV Oost] <references/> ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.rtvoost.nl/programma/programma.aspx?pid=327 Portret van Harm oet Riesn doew at'e 20 presentator bie RTV Oost was] *[http://www.youtube.com/watch?v=EtlG6BZJeJA Harm oet Riessen - Öllie oeleu oe wal in] *[http://www.youtube.com/watch?v=pEiFrkvBdps Harm hef "pech" met de fietse] *[http://www.youtube.com/watch?v=V38Z596B7ho RTV Oost - In Memoriam: Harm (oet Riessen) Agteresch (1942-2011)] {{Dia|Disse bladziede is eskreeuwn in t [[Riesns]]}} {{DEFAULTSORT:Agteresch, Harm}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese humor]] [[Kategorie:Tukker]] [[Kategorie:Oaveriessel]] [[Kategorie:Prissentator]] dv7lvohiaeatlfh269bu0l3wnysnpqa 0 7814 51402 2007-11-08T21:16:40Z Ni'jluuseger 73 #REDIRECT[[Harm Agteresch]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Harm Agteresch]] 2bc7p2j5z1u5waseigz2r6dmssx0724 0 7815 290982 265360 2016-11-02T16:08:14Z Wwikix 13678 + wikitext text/x-wiki '''Willie Oosterhuis''', ok bekend as '''Willie Oosterhuus''', ([[1955]]) is een [[Sallaand|Sallaanse]] prissentator bi'j de [[Oaveriessel]]se omroep [[RTV Oost]]. Op TV Oost hef e 't ''live'' uutezunden meziekpregramma Regiotap. Hi'j is bekend um zien aparte verschiening, kurendrieveri'je en directe interviewstiel. Vrogger har e een bedriefien in reclameperducten, daornao was e markkoopman. Toe as e de kaans kreeg um een kwakkelnde discotheek oaver te nimmen, perbeerden hi'j die populair te maken mit bekende muzikaanten, mar 't bedrief gung feliet. Oosterhuis zat in zak en as, mar toe hef e 't lèvensmotto 'Loat goan' an-eneumen.<ref>[http://www.geocities.com/psychicpiczzz/willieoosterhuis.html Interview mit Willie Oosterhuis, ''De huisvriend van Overijssel'']</ref> Dit motto brengt e ok mit merchandise an de man. Oosterhuis zien breur warkten bi'j RTV Oost, en Willie kreeg daor een [[Nöalstukken|column]] in een pregramma. In Regiotap treedt zowal regionaole as laandelijke artiesten op en komt verscheiden meziekstromings an bod. Op 14 juli 2009 kreeg e nao 't hardlopen een hartanval.<ref>[http://www.tctubantia.nl/regio/5252451/Willie-Oosterhuis-getroffen-door-hartinfarct.ece TC Tubantia]</ref> == Rifferenties == <references /> {{DEFAULTSORT:Oosterhuis, Willie}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Prissentator]] [[Kategorie:Oaveriessel]] lfdea6mh9aesek7krx03oj2ieihz85c 0 7816 51418 2007-11-08T23:53:29Z Ni'jluuseger 73 #REDIRECT[[Willie Oosterhuis]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Willie Oosterhuis]] 11ymoif1r60whg4ta0343r33vpeupy5 0 7817 265375 257904 2013-05-10T13:50:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Harrie Scholtmeijer''' ([[Kampen (Overiessel)|Kampen]], [[1960]]) is een [[Nederlaand|Nederlanse]] [[dialectologie|dialectoloog]] en een bekende schriever van Nederlanse dialect- en streektaalboeken. Scholtmeijer is op-egreuid in [[Veno]]. IJ studeerden Nederlans, [[Oldsaksisch|Old-]] en [[Nedersaksisch]] in [[Grunnen (stad)|Grunningen]], wärkten in [[Utrecht (stad)|Utrecht]] en [[Amsterdam]] en promoveerden in 1992 [[Leidn|Leiden]] op 't Nederlans van de Iesselmeerpolders. IJ ef op 't [[Meertens Instituut]] in [[Amsterdam]] ewärkt. Sund [[1999]] wärkt Scholtmeijer in [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] bij de [[Stichting Grensoverschrijdende Streektalen]]; vanof november [[2007]] wärkt e an de [[Hogeschool van Utrecht]]. Mèensen binnen mit hom in de kunde ekomen deur publicasies as ''Naast het Nederlands'', ''Woordenboek van de Overijssele Dialecten'', ''Woordenboek van de Gelderse Dialecten'', 't verzameln van ''[[De verleuren zeune]]'' in 79 streektalen en dialecten, en aandere publicaoties. ==Schrieverije== *''Naast het Nederlands. Dialecten van Schelde tot Schiermonnikoog'' (1999) *''Utrechts, Veluws en Flevolands'' (2002) *''Mörn! Taalgids Overijssel'' (2006) ==Bron== *Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum [[Kategorie:Sallaands artikel|Scholtmeijer, Harrie]] [[Kategorie:Taolkundige|Scholtmeijer, Harrie]] 0skoaf2zjwu8z9g3qwr8kqwecm4gcbj 0 7818 263947 257909 2013-05-06T15:43:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Allennig''' is de name van een theatertour en 't eerste solo-meziekalbum van de [[Drenthe|Drèentse]] muzikaant [[Daniël Lohues]]. Daniël Lohues mak ok diel uut van de bands [[Skik]] en [[Lohues & the Louisiana Blues Club]]. 't Album verscheen naor anleiding van de gelieknamige theatertour. Dizze tour vund plaats tussen [[21 jannewaori]] [[2006]] en [[2 april]] [[2006]]. ==Nummers op 't album== #Allennig #Anders wa'k der bleben #Beste Koningin, #Moordlied #Pries de dag nie veur 't aobend is #Ha'k mar 'n gitaar #[[Annelie (lied)|Annelie]] (veur dizze ballade ontving Lohues verschilnde priezen) #Deurrieden tot an de streep #Anja de vreemdgangster #De kerke #[[Christophorus (heilige)|H. Christoffel]] #De ganzenkoning #[[Erica (Drenthe)|Erica]] ==Uutgaonde verwiezing== * [http://web.lohues.nl/dlohues/index2.php Allennig] [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Muziek]] 2q2zvjz94bc511zswcfg12tnp3fi5l6 0 7819 264140 257910 2013-05-06T16:18:40Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Nedersaksische Beweging''' is een term veur de - miest uut academici en [[Nedersaksische schrieveri'je|schrievers]] bestaonde - beweging die rond de jaoren vieftig perbeerden de stee van 't [[Nedersaksisch]] te verbetern en contacten te leggen tussen de lu die in [[Nederlaand]] en [[Duutslaand]] gaanks waren mit de streektaal en de Nedersaksische cultuur. Leidende personen in dizze beweging waren onder aandern [[Kornelis ter Laan]], [[Jan Naarding]], [[Herman Bezoen]], [[Arnold Rakers]] en [[Klaas Heeroma]], de leste vanof 't [[Nedersaksisch Instituut]] an de [[Rieksuniversiteit Grunning]]. 't Waren haost allemaole mansluden die mitdeuden, mit uutzunderings as de [[Oostfraislaand|Oostfriese]] schriefster [[Wilhelmine Siefkes]]. ==Gebruuk van de term== De Nedersaksische Beweging hef nooit een fermele beweging ewest onder die name, die duudt op 't gehiel van activiteiten, orgenisaosies en tiedschriften die doedertied op-ezet wördden. De [[taalkunde|taalkundige]] [[Hendrik Entjes]], zölf betrökken, nuumde Arnold Rakers de 'theoreticus' van de beweging, mar vund 'Nedersaksische Beweging' een 'te groot woord'. De dialectoloog [[Harrie Scholtmeijer]] nuumt Bezoen, Ter Laan, Naarding en Rakers 'de founding fathers van de Nedersaksische Beweging in Nederland, zeker van de wetenschappelijke poot daarvan.' Heeroma gaf de Nedersaksische schrievers anwiezings veur 't ontwikkeln van de 'streektaalcultuur' en mienden det dit allennig kun as d'r genogt 'taalwil' bestund. Um te kunnen samenwarken, mussen mèensen uut een groot, veulzi'jdig en zölfs internationaol gebied menare jao in de mute kommen. ==Gaanks veur de moderspraoke== De beweging organiseerden symposia, richtten een schrieversbond mit regionaole schrieverskringen op en kwaamp mit iene spelling veur 't hiele Nedersaksische taalgebied (de [[Vosbergenschriefwiese]]). Literaire bladen zoas ''[['t Swieniegeltje]]'' wördden op-ericht, daorin men de streektaalcultuur perbeerden uut te bouwen. As oaverkoepelnde term veur 't Nedersaksisch van Nederlaand en Duutslaand wördden wal 't woord 'moderspraoke' of 'modersproake' gebruukt. De driestigheid dan wal wèenst naor een krachtige Nedersaksische identiteit drokten hum bi'j partie mitwarkers uut as de '[[twintigmiljoendreum]]': de zienswiese det twintig miljoen mèensen, 'van de Veluwe töt Sleeswiek-Holstien', de taal praotten en det zi'j hierdeur en deur heur edielde cultuur en lebensholding een ienheid zolden kunnen vörmen - al was d'r zopas nog oorlog ewest. ==Deelgaank== Teeng de jaoren zestig scheut 't aal minder op mit de beweging. Verscheiden bezielde mitwarkers, zoas Bezoen, [[Jan Jans]] en Naarding, waren hen-egaon (eêm-as de [[Oaveriessel]]se veurbielddichteres [[Johanna van Buren]]), en de Vosbergenschriefwiese kwaamp niet van de grond. Intussen gungen aal meer olders de standerdtaal praoten mit heur kiender. Een ni'je stimulans veur 't Nedersaksisch en wiedere streektalen kwaamp an 't end van de [[20e eeuw|twintigste ieuw]] mit de [[dialectrenaissance]], die meer van 't volk uutgiet of 't volk ansprek in de vörm van beveurbeeld popmeziek en [[regiosoap|ziepriegen]]. ==Arfgoed== Hendrik Entjes mienden det 't'' 'grotelijks mislukken van het streven naar de culturele 'weddergeboorte' van het [[twintigmiljoendreum|twintigmiljoenenvolk]] van de Nedersaksische modersproake' ''niet betiekenden det de beweging zonder uutwarking bleef. De belangstelling veur streektaal en streektaalgebruuk in eigen kring, mienden e, wördden d'rdeur verstarkt. De streektaalschrieveri'je wördden d'rdeur an-efieterd en schrievers kregen meer andacht veur literaire kwaliteit in de [[Nedersaksische literetuur]]. Wal waren latere streektaalinitiatieven veural ericht op de eigen regio of pervincie, in plaatse van oaver pervincie- en laandsgrèenzen uut te kieken. Ien van de starties van de Nedersakische activiteiten in de jaoren vieftig begunde mit een veurstel van de [[Ommen|Ommenaor]] [[Dieks Makkinga]] um een monument op te richten ter herinnering an de [[Slag bi'j Aone]]. Hi'j deu dit veurstel bi'j de oprichting van de [[Nedersaksische Schrieversbund]] in [[Maarkel]] op 25 juni 1955. 't Monument mus de ienheid van alle Nedersaksischtaligen uutdrokken en tegenwicht bieden an de westerse geörienteerdheid van de Nederlaandse geschiedschrieving. Uuteindelijk wördden op 28 juli 1967 een monument onthuld, waor ze nog altied een jaorlijkse herdenking bi'j holdt. ==Bronnen== *Hendrik Entjes (1990). 'Streektaalliteratuur in Overijssel na 1945'. In [[Jurjen van der Kooi]] (red.), ''Dialectliteratuur: balans en perspectief van de moderne streektaalletterkunde in Oostnederland en Nederduitsland: een bundel studies''. Grunning: Sasland *F.G.W. Löwik (2003). [http://dissertations.ub.rug.nl/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/ ''De Twentse Beweging : strijd voor modersproake en eigenheid''] (dissertaosie). Grunning: Rieksuniversiteit Grunning *[http://www.maatschappijdernederlandseletterkunde.nl/mnl/levens/67-68/rakers.htm Hendrik Entjes oaver 't leben van Arnold Rakers] (Maatschappij der Nederlandse Letterkunde) *Harrie Scholtmeijer (2006). ''Mörn! Taalgids Overijssel''. Assen: In Boekvorm Uitgevers bv *'' 't Swieniegeltje: Tiedschrift föör Vaderland en Moderspråke'', darde jaorgaank, J.A. Eerelman n.v., Knoal {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Nedersaksische Beweging]] [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je|Nedersaksische Beweging]] pvvida8hqlwv2jumn5lnegx19ubqpf1 0 7820 275601 268635 2014-04-21T20:58:47Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Doorspiek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Doorspiek]] q9320zu0fbkc3w8aydr4ca95d694uea 0 7821 82993 51578 2008-09-19T19:33:38Z Deurverwiezingsverbeteraar 957 [[Kölmerland en Nijkruusland]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Köllumerland en Nijkruusland]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Köllumerland en Nijkruusland]] l4xdb3mwh7hpi7419q7bkz0utipnqen 0 7822 279136 274552 2015-03-27T16:34:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:CRW 2987.jpg|thumb|250px|Katoele]] De '''katoele''' ([[Latien]]: ''Asio otus'') is een grote [[oele (voegel)|oele]], dee in heel [[Europa (continent)|Europa]] veurkump, behalven op [[Ieslaand]]. In aandere [[Nedersaksisch]]e dialekken as 't Veluws hef 't woord ''katoele'' soms disse betekenisse, mar verwiest 't soms ook naor de [[karkoele]] of naor oelen in 't algemeen (kiek ook bie [[Katoele#Nedersaksisch|Nedersaksisch]] hieronder). == Kenmarken == ''Lengte:'' 35-37 cm<br /> ''Spanwiedte:'' 84-95 cm<br /> ''Gewichte:'' 210-330 g<br /> ''Levensduur:'' 10-15 jaor<br /> Opvallend an 't uterlijk van de katoele bin mit name zien oorplumen, dee overigens gien echte oren bin. Verwiering mit de [[oehoe]], dee ook oorplumen hef, is meugelijk mar de oehoe is veule groter as de katoele. <gallery> Ofbeelding:Strix aluco Waldohreule Gesichtsschleier_2.jpg Ofbeelding:Long eared owl young gfdl.jpeg| Ofbeelding:Asio_otus_uszatka1.JPG| </gallery> == Voedsel == Net as de meeste oelen is ook de katoele veural actief as 't duuster is. Dit in tegenstelling tot de [[veldoele]], dee ook wel overdag actief is. De katoele jaagt op knaagdieren en rustende [[voegels]]. <gallery> Ofbeelding:Asio_otus.jpg Ofbeelding:Asio_otu_2.jpg Ofbeelding:Asio_otus_3.jpg </gallery> == Verspreiding == De katoele kump veur in bosachtige gebieden mit naoldbomen en open terreinen. In de wienter verblieven katoelen grege in mekaars gezelschap. In der rusplaosen (naoldbomen, struken, wilde [[hegge]]n) russen ze soms in grote groepen tot wel 100 exemplaren. == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ''raansoele'' (''oele'' of ''katoele'' is de oele in 't algemien) ** Op [[Ni'jlusen]] is ''Katoele'' ok een typische [[Nedersaksische achternamen|achtername]]. * [[Stellingwarfs]]: ''katoele'' (ook gebrukt veur de karkoele) * [[Veluws]]: ** ''katuul'', ''katule'', ''katoele'' ** ''ransuul'', ''ransule'', ''ransoele'' === Citaot === '' 'En 's oams maakt de katoelen an de raand van de brink enkelt een oordiel net ofter iene vermoord wördt.' '' Uut: Jan Poortman, ''De noabers harren 't negenongelok.'' In Rouke Broersma (2003), ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Het Drentse Boek == Waornemingen in Nederlaand == * [http://www.waarneming.nl/soort.php?id=310&tab=kaart Kaorte mit waornemingen] == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Asio+otus SoortenBank.nl - beschrieving, ofbeeldingen en geluud] {{Commons|Asio otus}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Elburgs]]}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Voegel]] l9numj5ks12k1p1p1xynxnaw5etrsxu 0 7824 264639 257815 2013-05-06T21:03:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[File:Burping.ogg|thumb|Kölken]] '''Kölken''' of '''kulken''' (medisch: '''ructus''') is 't maken van een [[geluud]] dat veroorzaakt wort deur 't op kommen zetten van gassen uut de [[maag]], die deur de [[sloekdarm]] naor boven kommen. Dit kan gebeuren nao 't inslikken van lucht ([[aerofagie]]), of nao 't vlog drinken van [[koolzuur]]houwende drank. Oek kleine kienders kunnen lucht in der maag kriegen, dat deur te kölken weer naor buten komt. Tegeliekertied [[hik]]ken en [[gapen]] kan leien tot een iezig harde boer. In pertie culturen is 't laoten van een boer nao 't eten een teken van respect veur de gastheer of gastvrouw. In Westerse landen is kölken aarg onbeleefd, der wort dan vaak oek wel ezeid: ''geef die boer een stoel''. == Nedersaksisch == * [[Tweants]]: ** ''bulken'', ''bölken'' * [[Veluws]]: ** ''kulken'', ''kölken'' {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} {{DEFAULTSORT:Kolken}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Lichem]] 7ro7gony4baf7mtuegxszjcwylgg6ks 0 7825 51696 2007-11-11T19:19:23Z Servien 7 [[Heufplaotse]] is ewiezig naor [[Heufplaose]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Heufplaose]] i1cv2f4hpo0t8po2pnf878kuz97swob 6 7828 158992 126898 2010-08-25T14:58:01Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Dr. Jac. van Ginneken s.j. (1928). ''Handboek der Nederlandsche Taal, Deel I, De sociologische structuur der Nederlandsche taal I.'' Twiede drok. 's-Hertogenbosch: L.C.G. Malmberg. == Licentie == {{PD-70j}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] n55sms8y1f2cfxt1yulyrd6v3se3i1i 10 7830 51945 51891 2007-11-12T18:11:52Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Sjabloon:Vort]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sjabloon:Vort]] fsf9grsvrhb58xzt62a8alijbnxka5w 10 7832 292327 292325 2016-12-13T20:15:27Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Christmas tree.jpg|border|100px|right]] Een '''karstboom''' is een nååldboom dy altyd rond de [[Kìrsttied|karsttyd]] in hüüs ehååld wördt en versyrd wördt mit [[locht]]jes, [[karstballe]]n, slingers, [[engelenhaor|engelenhåår]], üüteenlopende dekoratyve figüren so as engelen, rendyren, pakjes, en vake een [[piek (karstversiering)|pyk]]. De tradisy van de karstboom is mittertyd üütebreid tot verlochte en versyrde bomen op pleinen en in parken, stråten en tünen. In völe stejen en darpen wördt een grote verlochte karstboom neereset, meestentyds op een markt, plein of aandere sentrale plååtse. Eén van de bekendste vöörbeelden hyrvan is de [[fiensparre|fynsparre]] dy elk jåår in [[Rockefeller Center]] in [[Niej-York|Ny-York]] neereset wördt. De boom, dy meestentyds tüssen de 22 en 28 meter hoge is, wördt versyrd mit tyndüsenden lochtjes. Et ansteken van de lochtjes geböört altyd tyens een twee üür dürende show op de woonsdag nå [[Dankzegingsdag|Danksegingsdag]] (''Thanksgiving'') en wördt rechtstreeks op tv üütesünden. [[Karstboom|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|December]] </noinclude> fcg1f8ms77cenync8drdvtrsn8psypl 0 7833 264796 258071 2013-05-06T21:49:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:punaiseklein.jpg|thumb|right|250px|Een taosjen mit verschillend ekleurde koppen]] Een '''taos''' of '''taosjen''' is een korte [[draodnegel]] of [[speld]] mit een iezig breje kop, waordeur je 't mit de hand in een zachte oendergroend kunnen drukken (bieveurbeeld in hout of kurk). Taosjes worren meestentieds gebruukt um pepier op prikborden te doen. 't Taosjen is in [[1903]] in [[Lychen]] ([[Duutslaand|Duutsland]]) uut-evunnen deur [[Johann Kirsten]]. {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Matriaol]] 307xsnbq718ku7hpubodhlqlix15lda 0 7834 264788 260802 2013-05-06T21:48:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Saucepan.jpg|thumb|250px|Een startpan]] Een '''startpan''' of '''steulpan''' is een kleine, diepe pan mit een [[handvat]] in de vorm van een [[steul]] (of ''start''). Startpannen worren gebruukt um kleine hoeveulhejen, zoas [[melk]], in te koken. De start maakt 't makkelijker um de verwarmde vleuistof uut te schenken. [[Tudeaai|Eiers]] worren oek vaak in startpan ekookt. ==Trivia== *De [[Grote Beer]] liekt wat de vorm angaot op een startpan (steulpan) en wort daor oek mee vegeleken. ==Nedersaksisch== *[[Stellingwarfs]]: ''statpanne{{small()|gien}}'' *[[Veluws]]: ''startpan{{small()|ne}}, steulpan{{small()|ne}}'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Kökken]] r3ix4lgig3sx2wjrhnx5ktb4aqr9bul 0 7841 291265 291264 2016-11-04T10:39:36Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki Et '''Westhoekers''' is de naeme veur een dialect van et [[Stellingwarfs]] dat ze praoten in de zuudwestpunt van de gemiente [[Weststellingwarf]], in 't zuudoosten van [[Frieslaand]]. De plakken waor ze Westhoekers praoten bin [[Spange]], [[Sliekenborg]], [[Scharpenzeel (Frieslaand)|Scharpenzeel]] en [[De Langelille]]. Disse vorm van et Stellingwarfs liekt nog aorig veul op de dialekten van de [[Oaveriessel|Overiesselse]] plakken [[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]] en [[Blankenham]], die niet veerof liggen. Bi'jtieden numen ze in [[Stellingwarf]] 't dialekt van disse Overiesselse plakken ok Westhoekers. ==Bron== *[[Harrie Scholtmeijer]] (2006). ''Mörn! Taalgids Overijssel''. Assen: In Boekvorm Uitgevers, bv. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarfs|*]] cg9y83cqyxct7wqp79zqi5x230qnxvs 0 7842 285152 285151 2016-07-11T11:03:23Z Woolters 62 /* 1. plaatse of boerderieje */ wikitext text/x-wiki {{etelazie}} [[Ofbeelding:De Weawer.jpg|thumb|right|300px|Gewelversierige van De Weawer, an de Weawerstroate in [[Riesn]]]] '''Skeeldnaams''' zeent n vast oonderdeel van de [[Tweante|Tweantse]] [[kultuur]] en in meendere moate ook doarboeten. Völle leu in Tweante hebt nöast n achternaam nog nen ''skeeld-'' of ''bienaam'', den as vake lokaal net zo bekeand is as n achternaam. Meesttieds wörd vuur offisjele zaakn n eagenliken [[achternaam]] wal gebroekt, mear as de leu oawer en met mekoar kuiert, dan komt de bienaams of skeeldnaams um n hook. De skeeldnaams zeent bedoold um leu oet mekoar te hoolden en stamt woarskienlik oet de tied det der nog gin vaste achternaams warren. Meestal zit der nen hoop humor en fantasie achter, wat tegelieke bie de dreagers vuur skaamte kan zorgen. As der ene nen meender bekeanden skeeldnaamn hef, neumt de leu der mangs n ofisjelen naam bie: ''"Den löt zik Westerkamp{{Info|vuurbeeldnaam}} skriewen"''. t Verskiensel van de skeeldnaamns keump ook in [[West-Freesland|West-Freeslaand]] vuur en vroger ok in et [[Grönningn|Grönningse]] [[Oldambt (streek)|Oldambt]]. De leste joaren geet et gebroek van skeeldnaams aans stoark achteroet, duur alle import dee't in t Oldambt is komn wonn. Ook in Tweante löp et wat terugge, umdet leu et neet mear van dissen tied veendt. In wat döarpe hef zowat nums nen skeeldnaam, in aandere döarpe is t hoaste vrömd a'j dr gínnen hebt en kan et en teken wean at oewe femilie van vroger oet neet oet Tweante köm. Laandelik zeent wellicht de bekeandste skeeldnaamn dee van de [[boerenrock]]groep [[Normaal]]: zanger [[Bennie Jolink]] steund bekeand as ''Buizen-Beernd'', drummer Jan Manschot as ''Brekken-Jan Schampschot'', metzanger Ferdy Jolij as ''Frederik Puntdraod'' en bassist Willem Terhorst as ''Wimken van Dientje''. == Soortn == Skeeldnaams sloat aait op iets opvallends: # Verwiezing noar t (boeren)oarf woer as iemand wegkeump # Verwiezing noar opvallende oeterlike kenmoarken van één of meardere familieleden # Verwiezing noar een biezeunder beroop wat ene oet de femilie hef # Verwiezing noar et soort beeste wat de (boerene)femilie hef/har # Verwiezing noar ne bepoalde aparte gebuurtenisse in de familie De eerste soort is froai algemeen in heel Tweante, en ook n Achterhook. De leste veer soorten komt vuural völle roond [[Eanter]] en [[Riessen]] vuur. De vuurbeelde dee as hieroonder stoat komt hoaste allemoal oet Riessen, umdet ze der doar völle hebt en ze in et verleden allemoal beskrewen wörden, zo as in et beuken "Woer zie'j van?" van Slofstra oet Riessen. In Eanter was t zelfs zo gebroekelik um leu bie n skeeldnaam te neumen, det weenkelhoolders in de bookhoolding vake n achternaam en n skeeldnaam van klaanten opskrewen.<ref>[http://www.enterserfgoed.nl/verhalen/bijnamen/ Enterserfgoed.nl - Bijnamen.] Bekekken op 11 juli 2016.</ref> === 1. Plaatse of boerderieje === * ''De Vinke'' (Bloemendaal) * ''Knibbelgediene'' (van Gerritdina Beltman, dee oorspronkelik bie n [[Maarkel|Moarkelsen]] Boerskop ''Knibbelhoek'' weg köm) * ''van t skelle fietspädjen'' - woonden bie n skel fietspädjen * ''Zwik'' - (Eertink, Eantersen skeeldnaam, vanof de oolde hoesplaatse ''n Zwik'') === 2. Oeterlike kenmoarken van één of meardere familieleden === * ''De Neuze'' (Baan, har nen opvallend grote neuze) * ''n Bril'' (Ten Bolscher) * ''Buul'' (nen aanderen Ten Bolscher, nöm et skoftemoal aait met in nen budel) * ''Doew-doew'' (Haase, stotterden heel slim) * ''Snuutje'' (Schreurs, noar n apart fien snuutje, met nen kleainn moond en ne spitse neuze) === 3. Een apart beroop in de familie === * ''Meldieks'' (Hendrikus Schapink, haandelen in [[mèl|mel]]) * ''de Ketse'' (Baan, harren een [[Tiggelwaark|steenfabriek]] en höwwen vake steender tegen mekoar) * ''de Kuups'' (Ter Harmsel en Harbers, warren van vroger oet kuupmakers) * ''Koarel van n Notoaris'' ([[Karel Diederik Schönfeld Wichers]], was zönne van n Notoaris en zelf ook kandidaat notoaris, breur van [[Belcampo]]) === 4. Et soort beeste wat de familie hef === * ''De Menne'' (Mannes Pijffers, was peardemenner) * ''Peardejan'' (Jansen, woarken met pearde op een steenfabriek) * ''n Bign'' (Kaamphoes) === 5. Een apart vuurval in ne femilie === * ''de Jennekes'' (Ter Avest, harren twee Jennekes in één gezin) * ''de Öalkes'' (Wessels, harren twee Aaltjes in één gezin) * ''Lapot'' (Baan, den kearl kon ne preake van Domie De La Porte zowat letterlik noavertellen) * ''Van t Hatje'' (Ten Berge, eene van öare vuureulderen har in Atjéh evöchten) * ''Bamboes'' (vuuroolder har ene van de eerste [[fiets]]en in Riessen, met spatbörde van bamboe) * ''Van Antwaarpen'' (Geels oet Eanter, har in n [[Eersten Wearldoorlog]] bie Antwoarpen evöchten) == Ontstoan == Skeeldnaamns ontstoat vanzelf en der hooft nit völle vuur te geburen. De dreagers van n naam köant der ook niks an veraanderen. Et volgende vuurbeeld gef een good beeld van et ontstoan: In de klasse op de legere skole vrög de meaister tiedens de les oawer [[Biebel]]se geskiedenisse wee of der in n Biebel zinne haanden in onskoold wasken. Een jeunken stekt n vinger in de heugte: "[[Potifar]], meaister!" De hele klasse lachen um oet, want det mos natuurlik [[Pilatus]] wean. Et jeunken heetten de rest van zien leawen Potifar. Een aander vuurbeeld keump oet de vuur-oorlogse [[Jödde|Jödse]] gemeenskop van Riessen. Santje was nen jongen Jöds-Riessensen kearl woervan as de vrouwe in verwachting was. Doo as den kleainen geboorn was, vreugen um de noabers of et gezoond was. "Et is een blok van een wich!" reup Santje. Den kleainen hef zin hele leawen Blok van Santje hetten. De skeeldnaams liekt verbaand te hoolden met de oolde Germaanse verneumingstradisies. Vúúr de [[Napoleon|Napoleontiese tied]] harren de leu nog ginnen vasten achternaam. In et hele Germaanse gebeed nömmen leu aait de vuurnaam van de vaar oawer, met et achtervoogsel "zön" of "dochter" der achter. Disse wieze van namen gewen gebuurt in [[Ieslaand]] nog aait. Nen Hendrik, bievuurbeeld, den as nen zönne is van Jan, neumen zik Hendrik Jansen (''Jans zön''). As Hendrik nen zönne kreeg den as Willem heetten, neumen zik den jongen Willem Hendriksen, en zo wieter. Det wörd froai lastig oet mekoar hoolden as der dree jongs Hendrik heett, dee as allemoal ne zönne van nen Jan zeent; dree Hendrik Jansens. Dus mossen leu ze op ne aandere wieze oet mekoar zeen te hoolden. Makkelik is et dan um de boerderieje te neumen woer as ze woont, of ze te duden met een opvallend kenmoark wat ze an et lief hebt (bievuurbeeld ne grote neuze of trekken met et been). [[Viking]]en gavven mekoar ook vake nen bienaam (of skeeldnaam) noar bepoalde kenmoarken en gebroeken wat ze harren.<ref>[http://www.peiraeuspubliclibrary.com/names/medievalnames/scandanavian.html Piraeus Public Library. Medieval Scandin&#91;a&#93;via.] Bekekn op 2-6-2013.</ref> Zo ha'j [[Ragnar Loðbrók]] den as zinnen bienaam kreeg um zinne höarige bokse, of [[Sveinn Vorkboard]], den as bekeand was umdet he nen gevorkten board har. Keuning [[Harald Blauwtaand]] steund bekeand um zin slechte gebit. De namen warren nit aait eawen positief en de dreagers harren der zelf gin invlood op.<ref>Henrik Williams. "Name Borrowing Among the Vikings". bekekken op 2 juni 2013.</ref> == Nut == In Tweante wörden töt noa den [[Tweeden Wearldoorlog]] keender nog regelmoatig noar öare grootoolden [[verneumen|verneumd]]. Doarduur kömmen op n doer bepoalde naams steeds vakerder vuur. Zo kon et vuurkommen det de grotvaas van beaide kaanten allebeaide ''Jan'' heetten, woerduur as der in één gezin mangs twee jongens ''Jan'' eneumd wörden. Dee wörden dan oet mekoar eheulden duur ze ''Grootn Jan'' en ''Kleainn Jan'' te neumn. Det wörden dan later öare skeeldnaamns. Völle jongens en meakens oet dezelfde families trouwden met mekoar, zodet ook et antal families met denzelfden achternaam aal mear grötter wör. In Riessen wont onmeundig völle families ''Baan'', ''Voortman'' en ''Wessels'', [[Eanter]] hef n groot antal van ''Pluimers'' en ''Velten'' en et [[Vjenne]] steet bekeand um de völle femilies ''Dekker'', ''Fokker'' en ''Holland''. Skeeldnaams brachen oetkomst. Duur nen skeeldnaam te neumen, weett de leu meteen met wat vuur volk ze te doon hebt. Det har in et verleden nog wal es een noadeel: As der ene oet ne femilie wat misdoan har, kreeg zinne hele familie subiet nen kladden an et gat. Bie et haandeldriewen, verkering kriegen en aandere sosjale angeleagnheden wörden ze doar dan op of erekkend. Van de aandere kaante heul det et volk ook deels in et gelid, want iej wollen nit de skaande van de femilie oawer oe ofropen. == Vrooger en rechtevoort == In et verleden warren skeeldnaams zo wiedverbread det leu mekoar mangs geheels neet bie n echten naam keanden. Vrömden, dee as dee skeeldnaams neet keanden, konnen der fleenk met an et zeuken kommen as ze noar ne offisjele achternaam vreugen. Skeeldnaams zeent rechtevoort neet mear zo belangriek. Toch weett völle leu öaren skeeldnaam nog wal. Vuural euldere leu vroagnt der nog wal es noar: ''"Woer zi'j (dr ene) van?"'' Zelfs bepoalde Riessense bedriewe wordt duur de Riessenders nog aait bie n skeeldnaam eneumd. Bouwbedrief Ter Steege is ''Potje'', Bouwbedrief Nijhuis het ''Kruutnbearnd'', Roosdom-Tijhuis is de ''Kraansgeie'' en skildersbedrief Lichtenberg het nog aait ''De Feaie''. Een bedrief oet Riessen hef zelfs n skeeldnaam as offisjeeln bedriefsnaam an enömmen. Et bleek nen goolden marketinggreep, want iederene in Tweante hef wal es van ''Otje van Potje'' oet Riessen eheurd. Otto ter Steege begun een weenkelsken, mear veund Ter Steege te offisjeel kleenken. ==Mooi um te weten== *De skeeldnaams wordt regelmoatig op brödkes as gewelversiering an de huze maakt. *As Riessenders oargens vort goat, köant ze as kleain gräpken zeggen: ''Ik goa noar de [skeeldnaamn]''. Dan neumt ze de skeeldnaam van de wederhelfte. *Leu gebroekt op bievuurbeeld [[Twitter]], [[weblog]]s en aandere online [[forum]]s mangs öaren Tweantsen skeeldnaam um anoniem te bliewen. == Oetgoande verbeendingn == * [http://members.chello.nl/~j.nikkels/gen/bijnamen.html Webstea met n oawerzich van Riesnse skeeldnaams] * [http://www.enter-info.nl/Geschiedenis/Bijnamen/bijnamen.html Webstea met n oawerzich van Eanterse skeeldnaams] Dèt heel völle nog wal weett wat of öaren skeeldnaamn is, blik op de bekeande profielsite [[Hyves]]. Op de Riesn-hyve beent r nog völle te veendn: * [http://rijssen-thebest.hyves.nl/forum/791126/lv3g/Bijnamen_in_Rijssen/ Riesn-hyve: biejnaamns] ==Verwiezingn== <references/> {{Dia|Disse bladziede is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tweants]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] ng20k1pd463w41c0q5nhp8qx6bkwkf0 0 7843 52097 2007-11-14T08:42:13Z Servien 7 [[Tweantse Skeeldnaamns]] is ewiezig naor [[Tweantse skeeldnaamns]]: mit een kleine letter wikitext text/x-wiki #redirect [[Tweantse skeeldnaamns]] m9mxzkgw0qm9l7016bxxd0d8fujidkg 0 7846 272798 272797 2014-01-13T17:04:26Z Droadnaegel 1133 /* Plaoten */ nog wat wieter an-evuld, van nl: wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Tjako vleugel.jpg|thumb|Tjako van Schie an de [[tengeltangel]].]] '''Tjako van Schie''' ([[Koevern]], [[17 april]] [[1961]]) is een [[Nederlaand|Nederlaanse]] pianist en componist. Hi'j is correpetitor an het [[Konservatorium van Amsterdam]]<ref>[http://conservatoriumvanamsterdam.nl/cva/studieaanbod/klassiek/piano/docenten_toelatingseisen.shtml Docentenlieste Conservatorium van Amsterdam]</ref> en hef verscheiden (solo)recitals in binnen- en butenlaand egeben. Ok hef hi'j veur de radio en de tillevisie ewest.<ref>[http://www.rtl.nl/actueel/barendenvandorp/2005muziek0405.xml Optreden mit Adriaan Stoet bi'j Barend & Van Dorp, 4 meie 2005]</ref> Sund 1999 warkt Van Schie ok as gastunderwiezer an 't conservatorium van [[Porto (stad)|Porto]] ([[Portugal]]).<ref>[http://www.saxunlimited.com/nederlands/schedule Sax Unlimited] (kiekt bi'j 30 november 2007)</ref> In 2001 meuk hi'j een tournee deur de [[Volksrippebliek China]]<ref>[http://www.destentor.nl/archive/?service=archive&articleID=1213276 De Stentor, 4 september 2002]</ref><ref>[http://www.xianzai.com.cn/ezine/sh-h-en/issue127.htm Chinese webstee mit concertankondiging Shanghai Concert Hall]</ref><ref>[http://app1.chinadaily.com.cn/star/2001/0712/wh26-2.html China Daily]</ref> en gunk mit 't ''Orquestra Portuguesa de Saxofones'', ok bekend as ''Vento do Norte'', uut optreden deur Nederlaand en Portugal.<ref>[http://www.joodsmuziekfestival.nl/Default.aspx?tabid=64 Webstee Internationaal Joods Muziekfestival]</ref> Hi'j hef begeleider ewest van verscheiden muzikaanten. Naost pianist is Van Schie wieder nog componist<ref>Leest beveurbield [http://www.melodysingersmeppel.nl/images/MC%20concert%203%20nov%202007-2.jpg dit kraantebericht], [http://www.tjako.nl/krant/recensie_Odeon_1998_recital.jpg dit kraantebericht] en [http://www.tjako.nl/krant/recensie_Wientjes_2_pianos.jpg dit kraantebericht].</ref><ref>[http://www.sibeliusmusic.com/cgi-bin/show_score.pl?scoreid=83132 Besprekings van de compositie 'What Follows' veur piano solo]</ref> en arrangeur.<ref>[http://www.tjako.nl/krant/recensie_Yioddisch_CD_Apeldoornse_Courant.jpg Apeldoornse Courant, 15 april 1995]</ref><ref>[http://www.tjako.nl/krant/orq_sax_zwolse_courant_18mrt2004.jpg De Stentor, 18 meert 2004]</ref> Hi'j hef eschreben veur alderhaand bezettings en ensembles en hef bestaonde meziek arrangeerd; zo meuk hi'j een arrangement van [[Robert Schumann]] zien concert veur piano en saxofoonensemble. Van Schie hef zien opleiding ehad an 't conservatorium van [[Zwolle]] en sleut zien meziekstudie of mit zowal een underwies- as een solistisch diploma bi'j de pianopedagoog [[Ben Smits]]. Daornao hef e nog verscheiden masterclasses evolgd, under andere bi'j de [[New York City|New Yorkse]] pianist [[Jacob Lateiner]]. Van Schie woont op [[Ni'jlusen]] in [[Oaveriessel]]. ==Plaoten== * CD: ''The Goldberg Variations BWV 988'' van [[Johann Sebastian Bach]] (1991)<ref>[http://www.bach-cantatas.com/NonVocal/Klavier-Goldberg2-Part4.htm Vergeliekende bespreking van verscheiden opnaomes van de Goldbergvariaosies, Bach Cantatas Website]</ref> * CD: ''Shtil di nakht iz oysgeshternt - Yiddish music from the ghetto's and concentration camps'', 1995, [[EMI Group|EMI]], ni'je uutgaove bi'j EMI in 2005: Tjako van Schie - piano & [[Adriaan Stoet]] - viool * ''Akoestisch signaal'' - Mirasound (begeleiding veur het Politie Mannenkoor Drenthe; 1996) * CD: ''Water bron van leven'', 1998, pianocomposities van verscheiden componisten rond 't thema 'water', mit vier eing composities en een pianosoloversie van [[Bedřich Smetana]]'s ''De Moldau'' uut ''Má Vlast'' * CD: ''Die Geigen, ja die Geigen!'' - [[GILL]]/[[Sony Corporation|SONY]] (met Adriaan Stoet - viool) (2008) * 3 CD album: ''A Bag of Music'' - CD 1: ''Vocalise'', CD 2: ''Petite Fleur'', CD 3: ''Wonderful World'', 2011, samen met baritonsaxofonist [[Henk van Twillert]] ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.tjako.nl/bio.htm Tjako van Schie zien webstee] == Rifferenties == <references /> {{Commonscat}} {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Schie, Tjako Van}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Klassieke meziek]] [[Kategorie:Muzikaant uut Drenthe]] [[Kategorie:Muzikaant uut Oaveriessel]] lcjvu9hkpj8ac5h7g1ptodcuky6bbob 0 7850 264195 257869 2013-05-06T16:28:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Fritz Reuter.jpg|thumb|right|200px|Fritz Reuter]] '''Heinrich Ludwig Christian Friedrich (''Fritz'') Reuter''' ([[Stavenhagen]], [[7 november]] [[1810]] - [[Eisenach]], [[12 juli]] [[1874]]) is ien van de belangriekste [[Nedersaksisch]]e schrievers. Hi'j schöpten de beroemde romanfeguur 'Onkel Bräsig'. == Leben == Fritz Reuter kwaamp uut [[Stavenhagen]] in [[Mekelnbörg-Schwerin]], daoras zie va börgemeister, schout (''Stadtrichter'') en boer was. Fritz studeerden rechten an de [[Universiteit van Rostrock]], daornao an de [[Universiteit van Jena]]. In 1833 arresteerden hum de [[Praissen|Prusische]] oaverheid umdet hi'j lid was van de antimonarchistische studentenveriening, de Burschenschaft. Hi'j wördden ter dood veroordield, mar dit oordiel wördden um-ezet in dartig jaor. In 1840 kwaamp e bi'j een amnestie in vri'jheid. Reuter hervatten zien rechtenstudie an de [[Universiteit van Heidelberg]], mar mus al rap terog hen Stavenhagen um zien va op de [[boerderieje|boerderi'je]] te helpen. Nao 't hengaon van zien va wördden hi'j privélerer in 't plaatsien [[Trzebiatów|Treptow]] in [[Pommern]]. Daor trouwden e mit Luise Kunze. == Schrieveri'je == Reuter zien eerste uutgaove was de bundel ''Läuschen un Riemels'' (anekdotes en riemen, 1853), evolgd deur een twiede verzameling in 1858. De bundel wördden aordig positief ontvangen en op-evolgd deur ''Polterabendgedichte'' (1855) en ''De Reis nach Belligen'' (1855). Dit leste wark is een humoristisch gedicht oaver de aventuren van een köppel Mekelnbörger boeren die hen België wilt um achter de geheimen van een hoogontwikkelde beschaving te kommen, mar die nooit ankoomt. [[Ofbeelding:Stavenhagen Fritz-Reuter-Denkmal.jpg|right|thumb|220px|Fritz-Reuter-Literaturmuseum, Stavenhagen]] In 1856 kreeg e 't in 't zin um voltiedschriever te wörden en verhuusden e naor [[Neubrandenburg]]. In ''Kein Hüsung'' (dörpsepos, 1858) beschrif e oavertugend en lebentig een köppel minder antrekkelijke kaanten van 't dörpsleben in Mekelnbörg. Daornao verscheen ''Hanne Nüte un de lütte Pudel'' (1860), zien beste varzenbundel. In 1861 wördden Reuter aordig populair umme de vertellegiesbundel ''Schurr-Murr'', die ok een paar [[Hoogduuts]]e vertellegies bevat. Belangrieker is de riege vertellegies ''Olle Kamellen'' ('vertellegies van vrogger'). 't Eerste diel, uutekeumen in 1860, bevat ''Woans ick tau 'ne Fru kamm'' en ''Ut de Franzosentid. Ut mine Festungstid'' (1861) vörmden 't twiede diel; ''Ut mine Stromtid'' (1864) 't darde, vierde en viefde; en ''Dörchläuchting'' (1866) 't zesde. ''Woans ick tau 'ne Fru kamm'' is een lebentig verhaaltien daorin Reuter half-serieus en half-plaogerig vertelt hoe hi'j 't maagien det zien vrouwe wördden 't hof maakten. ''Ut de Franzosentid'' speult in en bi'j Stavenhagen in 't jaor 1813, en de verhaalfeguren bint verbunden mit de grote gebeurtenissen die 't laand toendertied diep angrepen. ''Ut mine Festungstid'' is van minder algemien belang as ''Ut de Franzosentid'', een beschrieving van zien lieden in de gevangenis, mar is niet minder krachtig van opzet en stiel. ''Ut mine Stromtid'' is dudelijk 't beste wat Reuter eschreben hef. Hi'j beschrif de manlu en vrouwlu die as e ekend hef in de dörpen en op de boerderi'jen van Mekelnbörg, in de umstandigheden daorin ze ok leefden. Daor e in ''Ut de Franzosentid'' schrif oaver de diepe nationaole impuls töt geheurzemheid daormit 't laand opstund teeng Napoleon, daor beschrif e in ''Ut mine Stromtid'' veule kaanten van de revolutionaire beweging van 1848. In 1863 verhuusden Reuter naor Eisenach. De warken die e daor schreef, bint niet van 't zölfde hoge gehalte as zien eerdere schrieveri'je. == Stee in de Nedersaksische schrieveri'je == Vanof de twiede helfte van de neengtiende ieuw maakten de [[Nedersaksische schrieveri'je]] een belangrieke opleving mit. Reuter heurt mit [[Klaus Groth]] (1819-1899) en [[John Brinckman]] (1814-1870) töt de vrogste en belangriekste exponenten van dizze opleving. Reuter zien schrieveri'je waren de mèensen, ok buten 't Nedersaksische taalgebied, besunder drok op. Zo populair hef nog niet weer iene ewest wel Nedersaksisch schrif. De hooglerer Duuts Wolfgang Stammler hef eschreven: '' ' 't Personage van inspecteur Bräsig (in de Stromtid) is in de eretempel van de wereldliteretur op-eneumen, daoras de staandbeelden van Don Quichote en Dr. Faust naost Reinke de Vos en Tiel Oelenspiegel staot.'''<ref>[http://www.nd-sh.de/pd_in_deu/CIII2.htm Arbeidsgrupp Nedderdüütsch för Sleswig-Holsteen]</ref> == Rifferenties == <references /> {{commons|Fritz Reuter}} {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Reuter, Fritz]] [[Kategorie:Duutslaand|Reuter, Fritz]] [[Kategorie:Platduutse schriever|Reuter, Fritz]] bimzaugp8j8ano6r70kmgsdqdd9c8vg 0 7860 273326 263380 2014-03-02T11:58:42Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Tin_whistles.jpg|thumb|250px|right|n Antal Blikfluitn]] De '''blikfluite''' ([[Engels]]: ''tin whistle'') is n fluitjen van [[metaal]] met zes geater, dee't dree an dree stoat. t Is n [[diachronies]] instrumeant. Doarumme bestoat dr vuur elken [[toonsoort]] wier aandere blikfluitn. Iej köant wal probeern meardere toonsoortn te spöln, mear det gef probleemn as n toonsoort van de fluite te völle ofwik van n toonsoort wa'j weelt spöln. Dan mu'j sommige geater half ofdekn, woerduur at t n ingewikkeld verhaal wörd. t Deenk wördt ook wal ''Ierse fluite'' neumd, umdet t offisjeel oet [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] keump. Doar steet t ook bekeand as ''pennywhistle'', umdet t n goodkoop instrumeant is. Doarduur wörd t völle duur zwoarvers en biddemann gebroekt (vergeliekboar met t [[Nederlaands]]e ''fluitje van een cent''). {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants_artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] i2out32j53vgn85j011j7h7q0g3mwnr 6 7861 164032 52306 2010-10-18T21:47:55Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Boerderieje]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Tiekening van een boerderi'je uut 1785 in Heeg (Wymbritserediel) mit oelebredden == Licentie == {{PD-70j}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Boerderieje]] prhq0w93fwuzjo22vwpze9a1v1nczy0 0 7862 52325 2007-11-16T08:35:53Z Servien 7 [[Salemonszegel]] is ewiezig naor [[Motte-mit-keunen]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Motte-mit-keunen]] 8c8wuvxnc3szvyiojhim5heee55rp1n 0 7863 282976 264168 2015-08-13T13:10:39Z Larsb99 11752 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki {{In-espreuken|Oelebred.ogg}} [[Ofbeelding:Uilenbord Midden-Friesland.jpg|thumb|250px|Een oelebred op een boerderi'je in Midden-Frieslaand]] Een '''oelebred''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''ûleboerd'') is in [[Frieslaand]], [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]], [[Drenthe]] en de [[Kop van Oaveriessel]] een dreikaantig bred an de [[gèvel|gevel]] van de [[schure]] van [[boerderieje|boerderi'jen]]. De dreihoek van holt, op 't heden ok van kunststof, stiet in de boabenhoek van de gevel. Dit diel van 't schuurdak had 't miest verlet van bescharming teeng smerrig weer as wiend en reeng. In de dreihoek kan een gat of meerdere gatten zitten, 't oelegat (Fries: ''ûlegat''). Hierdeur kunden [[katoele]]n tussen bred en daok een nussien maken. De katoele was welkom um in de schure op [[moes (dier)|moezen]] te jagen. Zoas de uutdrokking gunk: 'Hja frette mûzen en sûpe gjin molke', hi'j vret moezen en zöp gien melk. Mar in Frieslaand is 't gat now miestentied dicht-emeuken mit een 'zunnerad' (kiekt hierunder). ==Olderdom== De tredisie van 't oelebred giet op zien varst terogge töt um-en-bi'j 1500, toe as ze heuischuren bint gaon gebruken; veur die tied haj allennig heuibargen.<ref name="van der Molen">S.J. van der Molen (1989). ''Uileborden''. Twiede drok. Drachten: Friese Pers Boekerij.</ref> De Grunneger oelebredden gaot zeker terogge töt in de [[19e eeuw|neengtiende ieuw]].<ref>[http://www.heidendom.nl/uleboerd.pdf ''De zwanen op het ûleboerd: meer dan opsmuk?''] (pdf)</ref> De Oaveriesselse oelebredden bint ni'jer. De oldst bekende verwiezing naor een oelebred is een tummermansrekening uut 1669 oaver ripperaosies 'aen de uille bord en swanne halsen' op een boerderi'je in de Friese [[buurtschop]] Wie under [[Nes (Dongerediel)|Nes]].<ref>[http://gelkinghe.web-log.nl/gelkinghe/2005/09/oelenbret.html Weblog Gelkinghe]</ref> ==Versierings en betiekenisse== In Frieslaand en ok wal in Grunning versiert ze 't oelebred mit 't boabenlief van twiej [[zwane|knobbelzwanen]] die van mekaar of ekeerd bint en de snavel in de hals hebt (Fries: ''swannehâls''). De veurnaamste reden det 't oelebred zwanen hef zal de sierlijkheid weden, al denkt partie lu ok an 't [[christendom|christelijke]] symbool veur de naastenliefde (de pelikaan die hum in de börst pikt) of zölfs an de [[Germaonse mythologie]].<ref>[http://www.uileborden.nl/historie.htm Uileborden.nl]</ref><ref> In zien artikel ''De zwanen op het ûleboerd: meer dan opsmuk?'' (kiekt bi'j Uutgaonde verwiezings) verunderstelt Boppo Grimsma een veurchristelijke symboliek.</ref> In de midden, tussen de zwanehalzen, zit een punte, de '[[makelaar (bouwkunde)|makelaar]]', mit versierings die treditioneel ofhangt van de streek. An dizze versierings wördt allerhaand symbolische betiekenissen toe-edocht (kiekt hierunder). Wieder hef 't oelebred vake een zunnerad mit vier, zes of acht spieken. Mangs hebt oelebredden in stee van zwanehalzen twiej [[peerd|peerdeheufden]] of raomende peerden, al dan niet naor binnen ekeerd. In Drenthe hef 't oelebred (haoste) gien versierings. ==Type-indieling in Frieslaand== [[Ofbeelding:Oelebredden.gif|thumb|300px|Boerderi'je uut 1758 in Heeg ([[Wymbritserediel (gemiente)|Wymbritserediel]]) mit oelebredden]] 't Oelebred kump deur hiel Frieslaand veur, behalve op de [[waddenaailanden|waddeneilaanden]]. In de jaoren dartig verzamelden de underzoeker Klaas Sierksma honderdvieftig verschillende typen, die as e indielden in vier heufdgroepen. Hi'j schatten det d'r tussen de dreihonderd en vierhonderd soorten waren.<ref>K. Sierksma [Sierksema?] (1939). Ulbretter und Sinnbildforschung im Niederländischen Friesland. In ''Germanien''. Heft 8 (augustus). Berlin.</ref> In de jaoren zestig meuk G.J.A. Bouma een indieling in zes heufdgroepen.<ref name="van der Molen" /> Dit is een aordig schematische indieling: in de Friese Wolden beveurbield hej in [[Weststellingwarf]] zowal 't type van de Wolden as det van Midden-Frieslaand, al oaverheerst 't type van de Wolden (kiekt hierunder). Teengwoordig maakt veule bedrieben - zoas daokdekkers - oelebredden op basis van de wèensen van de klaant. Hierdeur hej now in een bepaolde streek veul typen en ontwarpen. De treditionele heufdgroepen, mit de toe-edochte symboliek, bint:<ref>Naor [http://www.jellebatema.nl/uileborden.htm Jelle Batema]</ref> ; De [[Friese Woolden|Friese Wolden]] : Dit type oelebred, in 't oosten en zuden van Frieslaand, beslat 't grootste diel van de pervincie. De makelaar hef twiej gatten. 't Boabenste het 't '[[glas]]', det verwiest naor 't gebruuk um op vesiet 't koppien op 'e kop op 't schötteltien te zetten, of um in 't café aj niks meer drinken wol 't glas um-ekeerd op taofel te zetten. Dan kwaamp de weerd um of te reken. Mit dit tieken in zien makelaar gaf de boer an det hi'j of-erekend had; zien boerderi'je betaald had en eigener was van zathe en laande. :'t Underste gat stelt een [[zaandloper]] veur, die de vergaankelijkheid en de opvolging van leben deur ni'j leben uutbieldt. ; De [[Zuudwesthoek]] : Oelebredden van dit type vi-j in 't zuudwestelijke merengebied en in 't [[Gaasterlaand]], daoras (in natte gebieden) ok wal 't type van de Wolden veurkump. 't Open diel van de makelaar in dit type nuumt ze de '[[harp]]', ok wal de 'fiif ekers' (vief akkers). Een grune harp betiekenden det de boer de baos was van zien spil; een witte harp det 't een [[meieboer]] was. In 't zunnerad zit 't feguur van een vogeltien (vruchtberheid). ; [[Littenserediel]] (vrogger Hinnaarderediel) : Hier hej 't ienige 'gemientelijke' oelebred van Frieslaand. De vörm van de makelaar lek op een mannegien. Boabenop zit de [[tulp]], 't tieken van de hoop. Daorunder vie-j [[maone (eerde)|maonties]] en de [[zunne]] (heufd en narms van 't mannegien), en daorunder tussen de zwanehalzen een gruun gedielte: 't grune pad, symbool van 't kwaod. Hierin zit een [[harte|hartien]], waordeur 't kwaod vörtejaagd wördt. ; Midden-Friesland : Dit type löp van [[Liwwadden (gemiente)|Leeuwarden]] naor 't zuden hen [[De Lemmer|Lemmer]]. 't Oelebred is klein en past daorumme bi'j de kleine boerenspillen die aj had in 't lege midden van Frieslaand. Dit was vrogger een roege streek, mit of-elegen boerderi'jen, roversbenden en striedende edelen. Daorumme hef de makelaar an beide kaanten een [[palmenfemilie|palmtak]] as tieken van vrede en vrundschop. De palmtakken wördt ok wal as [[aore]]n eziene. ; [[Westergo]] : De streek daoras dit type in veurkump, löp van [[Wörkem]] töt an [[Et Bildt]]. Niet allennig in de dreihoek, mar ok tussen de zwanehalzen hef de makelaar een zunnerad. Dit leste zunnerad hef een plustieken, det zol wiezen op zomer en winter. Dit type oelebred stiet op boerderi'jen daoras ze heur bezighölden mit veeteelt. 't Zunnerad vrag um zegen in de zomer (de oogsttied) en de winter (as 't jongvee geboren wördt). :'t Toppien van de makelaar hef een klaoverblad, 't heraldisch tieken veur de vri'je, niet heurige boer. ; Noord-Frieslaand (de Bouwhoek) : Dit noordelijke type oelebred kump veur op grote boerderi'jen. Op de slaanke, hoge makelaar zit een esleuten tulpvörm. De opening in de dreihoek is op-evuld mit een x-tieken, det bedoeld zol weden veur bescharming in 't veurjaor (de zi'jtied) en in 't naojaor (de oogsttied). 't Dörp [[Nes (Dongerediel)|Nes]] in de gemiente [[Dongerediel]] hef nog een type mit zeehondties in stee van zwanehalzen. ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: ''oel{{small()|e}}bred'', ''oelnbret'', ''oelebröd'' (naor Tissing<ref>Jan Tissing (1992). ''Zakwoordenboek Drents-Nederlands Nederlands-Drents''. Assen: Stichting Het Drentse Boek.</ref>) *[[Grunnegs]]: ''oel{{small()|e}}bred'', ''oelgevel'', ''oelebord'', ''ulebord'' *[[Stellingwarfs]]: ''oelebod'' ==Literetuur== *S.J. van der Molen (1989). ''Uileborden''. Twiede drok. Drachten: Friese Pers Boekerij. *H. Halbertsma (1956). Zwanenjacht en Zwanentekens in Friesland. In ''Bulletin van de Kon. Ned. Oudheidkundige Bond'', 6e riege, jrgk. 9, ofl. 2, 15 april. ==Uutgaonde verwiezings== *[http://www.uileborden.nl Oaver de Frieze oelebredden] *[http://www.jellebatema.nl/uileborden.htm Idem] *[http://www.stellingwerven.dds.nl/folklore/Oeleborden/frametotaala.htm Stellingwerven.dds.nl, mit foto's van Stellingwarver oelebodden] *[http://www.innoxia.com/bijgeloof.htm Foto van een Drèents oelebred mit drei oelegatten] *[http://www.heidendom.nl/uleboerd.pdf Nederlands Heidendom: artikel ''De zwanen op het ûleboerd: meer dan opsmuk?''] (pdf) == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven en espreuken in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Bouwkunde]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] pjbgi18yenaygkeq59gbn9hguy7qvc0 0 7868 285255 264078 2016-08-15T07:58:21Z 1Veertje 8219 +img wikitext text/x-wiki [[File:Rabobank Voorleeswedstrijd 2011 (5452827579) (cropped).jpg|thumb|Janne IJmker, 2011]] '''Janne IJmker''' ([[Tiendeveine]], [[1962]]) is een [[Nederlaand]]se schriefster. IJmker begunden heur literaire loopbane mit 't schrieben van vertellegies in 't jeugdblad ''ZeGGuS'' van de [[Evangelische Omroep]]. Ze wun twiejmaol de pries van de Werkgroep Christelijke Kinderboeken veur 't beste [[christendom|christelijke]] kienderboek: veur ''Mijn vriend Samuel'' (2002) en ''Verdwenen vaders'' (2004). Een darde jeugdboek, ''De toverfluit'', kwaamp uut in 2005. In 2006 verscheen heur eerste boek veur volwassenen, ''Achtendertig nachten'', een op archiefunderzoek ebaseerde roman oaver de [[17e eeuw|zeubentiende-ieuwse]] boerenvrouwe Elsjen Roelofs uut 't [[Drenthe|Drèentse]] [[Doldersum]], die verdacht wördt van 't vergiftigen van heur man. De roman beschrif hoe Elsjen in 't kleine brinkdörpien opgruit under 't bewind van heur strenge otien en waorumme of ze in 't leste deu wat ze edaon hef. Veur dit boek kreeg IJmker op 17 meert 2007 op 't Letterenfestival in [[Doorn]] de Publieksprijs Christelijk Boek 2007. Ok wördden de roman in 2012 op-eneumen in de [[CLO 15]], een deur 't tiedschrift [[cv·koers]] bekend emeuken canon van christelijke romans. ==Schrieveri'je== * ''Mijn vriend Samuel'' (Callenbach, 2002) * ''Verdwenen vaders'' (Columbus, 2004) * ''De toverfluit'' (Columbus 2005) * ''Achtendertig nachten'' (Mozaïek, 2006) {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|IJmker, Janne]] [[Kategorie:Nederlaandse schriever|IJmker, Janne]] 7ys36tt2fbupyhyl0aag1nkyaezqrjq 0 7870 263979 258033 2013-05-06T15:48:13Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:John_Brinckman_01.jpg|thumb|John Brinckman]] '''John Brinckman''' ([[Rostock]], [[3 juli]] [[1814]] - [[Güstrow]], [[20 september]] [[1870]]) was een [[Nedersaksisch]]e schriever. ==Lèven== John Brinckman zien va, de koopman en kaptein Caspar Cristoph Michael Brinckman, kwaamp in 1824 um 't lèven toe as 't schip daorop e voer veur de kust van [[Jutlaand]] zunk. Zien moe, dochter van een havenmeister uut [[Göteborg]] ([[Zweden]]), voedde de neeng kiender mit bescheiden middeln op. Van 1834 töt 1838 studeerden Brinckman rechten in Rostock. Weengs baanden mit de antimonarchistische studentenveriening de Burschenschaft wördden hi'j töt drei maanden gevangenschop veroordield. Allewal hi'j later vri'j-espreuken wördden, kun e zien studie niet ofmaken. Tussen 1839 en 1842 perbeerden hi'j in de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verienigde Staoten]] een ni'j leven te begunnen, mar hi'j keerden uut wèenst of um gezondheidsredens terogge hen [[Mekelnbörg]]. Van 1842 töt 1846 ('t jaor daorin e mit de doktersdochter Elise Burmeister trouwden) was Brickman huuslerer. Daornao leidden e töt 1849 een privéschoele in [[Goldberg]]. As lid van de Hervörmingsgezinde Veriening in Goldberg en schriever van satirische gedichten teeng de conservatieve landadel naamp e diel an de [[Meertrevolutie]] van 1848/1849 die plaatsvund in de staoten van de [[Duutse Bond]]. Hierdeur mus e vört uut Goldberg, en in 1849 kreeg e een betrekking an de ni'je Realschule van Güstrow. Zien gezin van uuteindelijk tien kiender had 't nooit bried, en ze mussen vake um bi'jstaand vraogen. Brinckman leerden Engels, Fraans en Latien en gaf privélessen Spaans. As ofgeveerdigde van de börgerraod zetten hi'j hum in veur bètere verholdings op schoele. ==Schrieveri'je== [[Ofbeelding:Kasper Ohm.jpg|220px|thumb|left|'Kasper Ohm up sin Ross' (Rostock), een bekend feguur uut 't wark van John Brinckman]] Vanof 1854 schreef Brinckman Nedersaksische gedichten en vertellegies. Veur ''Kasper Ohm un ick'' gebruukten e een raamvertelling: de olde oom Andrees vertelt an een kring jonge toeheurders zien herinnerings an zien aoventuren mit Kasper oom. Dizze geliefde romanfeguur hef in 1988 in Rostock een staandbeeld deur Jo Jastram ekregen. Meer en meer volk kwaamp mit Brinckman zien wark in de kunde, mar pas nao zien dood kwaamp 't grote succes. Zien verzamelde wark wördden in 1900 uutegèven. Vanof de twiede helfte van de neengtiende ieuw maakten de [[Nedersaksische schrieveri'je]] een belangrieke opleving mit. John Brinckman heurt mit [[Klaus Groth]] (1819-1899) en [[Fritz Reuter]] (1810-1874) töt de vrogste en belangriekste exponenten van dizze opleving. De criticus Paul Fechter hef oaver hum eschreven: ' ''Zien beroemdste boek 'Kasper Ohm un ick' stiet naost - en diels zölfs boaven - Reuter zien 'Stromtid'. In de persoon van de olde kaptein Pött, de ienige waore Oostzeevaarder uut de Duutse fictie, zit meer kracht ... as in Onkel Brösig of zien schöpper.' ''<ref>Paul Fechter (1956). ''Geschichte der Deutschen Literatur''. Gütersloh: Bertelsmann Verlag.</ref> ==Anhaling== :''Oll Rostock – min oll Vaderstadt! :''Ick heww di gor to leef, :''so leef, förwohr! – ick weet nich, wat :''ick üm di let un gew. :''Ick bün nu mennig Johr all fürt, :''’n bäten all verspakt, :''man Rostock, dat’s sonn eegen Wurt, :''dat frisch mi wedder makt. ===Drèentse schriefwieze=== :''Ol Rostock – mien ol vaderstad! :''Ik hew die gaor to leef, :''zo leef, veurwaor! – ik weet nich, wat :''ik um die let oen gew. :''Ik bun noe mennig jaor al vürt, :''’n beeten al verspakt, :''man Rostock, dat’s zo’n egen woerd, :''dat fris mie wedder makt. Uut 't gedicht ''Vagel Grip'' in de gelieknamige bundel ==Wark== * ''Kasper Ohm un ick'' (herinnerings as baandrekel in Rostock, 1855-1868) * ''Vagel Grip'' (gedichten, 1859) * ''Voß un Swinägel'' (vertellegies, 1854) * ''Peter Lurenz bi Abukir'' (humoristisch zeevaardersverhaal, 1868) * ''Höger up'' (de geschiedenis van een arm boerenjong uut Güstrow, wel deur gelokkige umstaandigheden hogerop kump) * ''Mottche Spinkus un de Pelz'' (humoristisch verhaal oaver Jeuden in Güstrow) * ''Von Anno Toback un dat oll Ihrgistern'' (zeevaardersroman) ==Rifferenties== <references /> ==Uutgaonde verwiezing== :[http://wikisource.org/wiki/Category:John_Brinckman ''Kasper Ohm un ick'' en ''Vagel Grip'' op Wikisource] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Brinckman, John]] [[Kategorie:Duutslaand|Brinckman, John]] [[Kategorie:Platduutse schriever|Brinckman, John]] ceobddfk9sywnyc8xcjto6tqwy3zlxm 0 7874 263986 167709 2013-05-06T15:51:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Grietje Clewits''' ([[Nietap]], [[24 september]] [[1883]] - [[Grunnen (stad)|Grunning]], jannewaori [[1962]]) was een [[Drenthe|Drèentse]] onderwiezeres, dichteres en verhalenschriefster. ==Lèven== Grietje Clewits was van onderwiezersvolk. An de normaalschoele op [[Tolbert]], krek oaver de grèenze mit de pervincie [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]], haalde ze heur onderwiezersakte. Ze gaf les in [[Nei-Dörd]] (1902), [[Hesseln]] (1903), [[Nei-Roon]] (1910-1938) en [[Roon]] (töt an heur pensionering in 1943). Ze was veurzitster van de [[Bond van Plattelandsvrouwen]] (ofdieling Roon), was gangs in 't dörpshuuswark en warkten in de biebletheek. In 1960 kreeg Clewits van de gemiente Roon een zulvern erepenning veur heur jaorenlange dienst in 't leger onderwies en heur verieningswark. Ze hef nooit etrouwd ewest. ==Schrieveri'je== Sund 1947 publiceerden Clewits gedichten in 't dialect van Roon (diel van 't [[Noordenvelds]]) in ''[[Maandblad Drenthe]]''; vanof 1956 ok in ''[[Oeze Volk]]''. Mit [[Peter van der Velde]] har ze in de ''Leekster Courant'' van 1948 töt 1950 een brievenfulleton, 'Op en om de Helterbult'. In 1954 stelden ze mit [[Jan Naarding]] en [[Hans Heyting]] de in [[Assen]] uutekomen bloemlezing ''Drentse versjes; vergaard voor 't bestuur van de afd. Drenthe van de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen'' samen. Peter van der Velde hef veur de Historische Vereniging 'Roon' in 1982 heur gedichten ebundeld onder de titel ''Zummeraovend''. Bekende gedichten van Grietje Clewits bint 'An mien Drenthe' en 'd’ Elterbult'. Op 't leste schreef Hans Heyting een komische variaant. In Roon is een Juff. Clewitsstraat. ==Citaot== :''Mouder, wat hoelt daor?'' :''Döt dat de wind?'' :''Jao, gao mor rustig'' :''Slaopen mien kind.'' :''Mouder, wel laacht daor'' :''Zo haard boeten deur?'' :''Dat döt de wind, leivie,'' :''Slaopen gaon, heur!'' :''’t Wichie gaait slaopen,'' :''Mor mouder is bang.'' :''Heurt ze in boeten'' :''Neit dudelk gezang?'' Uut 'd’ Elterbult', in: ''Scheupers van de taol'' (kiekt bi'j de Bronnen) ==Bronnen== * [[Rouke Broersma]] (red.) (2003). ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003''. Zuudwolde: Het Drentse Boek. Blz. 51. * [http://www.encyclopediedrenthe.nl/Clewits,_Grietje Encyclopedie Drenthe Online] * [http://www.historischeverenigingroon.nl/Uitgaven/Tijdschrift/Roon_2004/roon-ts-04-02.htm Historische Vereniging 'Roon'] * Dr. H. Nijkeuter (red.) (2006). ''De dichter en de wichter. Verzamelde gedichten van Hans Heyting''. Zuudwolde: [[Stichting Het Drentse Boek]]. Blz. 99 & 114. {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Clewits, Grietje]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Clewits, Grietje]] 61jjb0stnetvbz5j0eqle36f97astx9 0 7875 288694 288599 2016-10-27T14:47:40Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:HausKambach01.jpg|thumb|right|Waterburg Kambach]] '''Eschweiler''' is n [[Duutslaand|Duutse]] stad en har op 31 dezìmber 2006 sikkom 55.646 inwoner. In t noorden van Eschweiler ligt de ''Blauwstainzee'', en in de stad binnen veule börgen. == Boetende hìnwiezen == * [http://www.eschweiler.de Webstee van Eschweiler (Duuts)] {{commons|Eschweiler}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] 9wyyxgixbg2bboqf8zadfo040mmzzph 0 7877 279138 274993 2015-03-27T16:34:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki <center>''Neet verwarren mit 't [[Grunnegs|Grunningse]] woord [[Tiggelwaark]].''</center> ---- '''Diggelwark''' is een verzamelnaam veur potten, schaolen, drinkbekers en kruken, bedoeld as [[pottenbakken|vaotwark]] en [[tegel]]s, ebakken uut [[klei]]. Onder diggelwark in eenvoudige vorm wonnen veurwarpen verstaon, dee emaak bin van [[leem]] of klei, dat vake langes revieren evunnen wonnen. 't Wonnen nao dreuging ebakken en daordeur wonnen 't hard. De grondstof zal dan neet meer deur waoter verweek wonnen en uutmekaarvallen. Deur de hoge temperetuur bie 't bakken bin de kleideeltjes an mekaar eklit. Goeie klei veur disse predukken is: [[kaölien]], een fiene witbakkende kleisoorte. Bie gebruuk van mindere soorten klei ku-j neet mit hoge tempereturen bakken en blif 't warkstuk poreus. 't Mut dan mit een glezuurlaagjen bedek wonnen um waoterdichte te wonnen. Veur glezuur, een glassoorte, gebruuk je lood- of tinglezuur. 't Smelt bie een neet al te hoge temperetuur en vleuit over 't oppervlak van 't preduk. 't Glezuur kan deurzichtig of dekkend van kleur ween. Glezuren wonnen oek gebruuk um 't diggelwark van verschillende kleuren te kunnen veurzien. Diggelwark mit glezuur derop wonnen vake [[keremiek]] eneumd. == Verschillende vormen van diggelwark == [[Bestaand:holywaterjug.jpg|thumb|200px|Een kruukjen van diggelwark bedoeld um [[wijwaoter]] mee naor huus te nemen en te bewaoren. 't Kruukjen kan esleuten wonnen mit een kurken dop.]] * [[pot]], bedoeld as bewaorplaose veur los spul of vleuistof. * [[kookpot]], emaak um eten in te maken. * [[kruuk]], mit een nauwe, ofsluutbaore opening, bedoeld as bewaorplaose veur vleuistof. * [[kanne]], mit een schenktuite, bedoeld um vleuistoffen in te bewaoren en uut te schenken. * [[beker]], emaak um uut te drinken. * [[schaole]], emaak um iets op an te prissenteren. * [[koeme]], emaak um in de haand te houwen en uut te eten of te drinken. * [[schottel]], emaak as onderlegger. * [[römertopf]], Romeinse stoofpot dee besteet uut een poreuze, schaole van diggelwark mit een deksel. * [[vaoze]], een ding dat vleuistof bevat. * [[tegel]]s, veur waoterdichte bedekking van vloeren of muren, bieveurbeeld van keukens of badkamers == Nedersaksisch == * [[Drèents]]: ** ''diggelderij'' ** ''diggelgerak'' ** ''diggelgoed'', ''diggelgooud'', ''diggelgoud'' ** ''steengoed'', ''stiengoed'', ''steingoud'' ** De eerste dichtbundel in 't Drèents (deur [[L.A. Roessingh]]) het ''Diggelhoes'', 't woord veur een stee daoras kiender mit schaarven (diggels) speult. * [[Grönnegs]]: ** ''diggelgoud'' ** ''staingoud'' *** "diggelwaark" en t Oldambtster "tiggelwaark" binnen noamen veur stainfebrieken * [[Stellingwarfs]]: ** ''diggelgoed'' ** ''eerdewark'' ** Een kaaste veur et diggelgoed is in et Stellingwarfs een ''diggelkaaste''. * [[Veluws]]: ** ''diggelwark'' == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.harlinger.nl Webstee van de Harlinger Aardewerk- en Tegelfabriek, diggelwark wonnen hier nog mit de haand emaak] * [http://www.koninklijketichelaar.nl Webstee van Tichelaar te Makkum, producent van diggelwark] {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Matriaol]] q8m0h53l5v0qi3g7e5mapwngd9ivxu1 0 7881 263351 257758 2013-05-04T23:17:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki t '''Amsterdams''' is t [[stadsdialekt]] dat sprökn wördt duur de autochtone "volksklasse" van [[Amsterdam]]. Duur massale migratie in de [[20e eeuw]] is t now ok de volkstaal van [[Almere]] en [[Lelystad]] en heur iej t ok vaak in biejvuurbeeld [[Purmerend]] en [[Hoorn (Noord-Hollaand)|Hoorn]]. Volgens [[Johan Winkler]]s ''Dialecticon'' (1874) was Amsterdams oorsproonkelik een [[Freesk]] dialekt; mer dit is hiel onwoarschienlik. Wal is zeker dat t Amsterdams van de [[16e eeuw|16e]] en [[17e eeuw]] meer Noord-Hollaands van karakter was. t Wördt now töt t [[Hollaans (dialekt)|Zuud-Hollaands]] reaknd. Roond [[1800]] möt t Amsterdams in zien hudige voarm terechtekomn wean. In de [[20e eeuw]] wörde t Amsterdams meer met één bepoalde buurt associeerd: de [[Jordaan (Amsterdam)|Jordaan]]. De [[volkszanger]]s [[Willy Alberti]] en [[Johnny Jordaan]] zongn de heeltied in t Amsterdams of met een Amsterdams aksent. Ok [[Tom Manders|Dorus]], [[André Hazes]], [[Danny de Munck]] en [[Lange Frans & Baas B]] wördn bekeand met heur Amsterdamse kleuring. In [[2000]] kreag de rapgroep [[Osdorp Posse]] een hit met ''Origineel Amsterdams'', een rap oaver t Amsterdams. ==Amsterdamse weurde== Der bint völle weurde, die vuurnamelik in Amsterdam worden broekt, en hoast nich doarboetn. n Antal doarvan wördn mer tiedelik broekt, mer völle doon t al joarn onmeunig good, en wördn doarmet ok boetn Amsterdam broekt. *''jajem'' - [[jenever]] *''jaap'' - snee (wond) *''ouwehoeren'' - völ proatn zunder wat nuttigs te zegn *'''m peren'' - vortgoan (''ik peer 'm!'') *''afgepeigerd'' - doodmeu *''gladjanus'' ==Oetgoande verbeendingn== *t Meertens Instituut hef op heur webstie [http://www.meertens.knaw.nl/projecten/sprekende_kaart/svg/detail.html?sk_e109p een geluudsfragment van sprökn Amsterdams] [[Kategorie:Tweants_artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] n87h9n46gwv63y2uy7n07qle300306k 0 7883 263669 257759 2013-05-05T21:02:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Moodswinger.jpg|thumb|250px|Moodswinger, n deardebruggezither]] De '''moodswinger''' is n elektries [[instrumeant]] ontwörpn duur [[Yuri Landman]]. In meert 2006 benoaderde Landman de [[New York City|New Yorkse]] noiseband [[Liars]] um n instrumeant vuur ear te ontwearpn. Noa 6 moanden had hee 2 kopiejn van de moodswinger, n elektriese 12-snoarige deardebruggezither kloar en weggeavn an gitarist/drummer Aaron Hemphill en vuur zichzölf hoaldn. [[Ofbeelding:overtonesandundertones2.jpg|600px|Boaventonen]] == Oetgoande verwiezing == *[http://www.hypercustom.com www.hypercustom.com] *[http://www.oddmusic.com/gallery/om21600.html Moodswinger te zeen en te beluustern op Oddmusic.com] *[http://www.furious.com/perfect/experimentalstringinstruments.html '''3rd Bridge Helix'''] [[Kategorie:Tweants_artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent‎]] 8i27g25dccbanl0ktzch4u1vx00y4kb 0 7894 279501 271089 2015-03-27T17:35:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Magna Carta.jpg|thumb|De ''[[Magna Carta]]'', halfambtelijk de eerste [[Europa (continent)|Europese]] groendwet.]] Een '''groendwet''' van een staot is een eschreven dokement waorin de groendrechten van de burgers en 't [[poletiek]]e stelsel van 't land vast-eleid worren. In 't [[staotsrecht]] is een groendwet of een are [[constitusie]] de baosis van een staot. Groendwetten verschillen van land tot land, mar toch bin der een antal kenmaarken die veul veurkommen. Een groendwet regelt bieveurbeeld de orgenisasie van de [[overheid]], ze zegen bieveurbeeld of 't een parlementair of prissedentieël systeem is, welke mechanismen de [[wetgevende macht]] het um de uutvoerende macht te controleren, wat de rol is van de rechterlijke macht en op welke manier de macht verdeeld is tussen de nasionale regering en de lokaole organen. Ze vermelden tredisioneel oek een antal rechten, hoewel ze in sommige gevallen niet echt dudelijk bin (zoas "'t recht op waark"). Zwat alle [[democrasie|democrasieën]] hen een groendwet. Een veurbeeld van een land zoender eschreven groendwet is 't [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]]. 't Constitusioneel recht leit daor vast in wetten, gewoontes en rechtspraak. De groendwet wort vast-esteld deur de groendwetgever. Vaak is dit de gewone wetgever, die een speciaole procedure volgt (bieveurbeeld meerdere lezingen en een ekwalificeerde meerderheid neudig). In verschillende landen hen ze een [[volksraodpleging]] (of rifferendum) veur groendwetswieziging. In are landen is een tweede goedkeuring van tweedaarde of de helft van de meerderheid neudig. Daormee kan een wiezigingspreces jaorenlang duren. == Nedersaksisch == * [[Stellingwarfs]]: ''grondwet'' * [[Tweants]]: ''groondwet'' * [[Veluws]]: ''grondwet, groendwet'' == Uutgaonde verwiezingen == * [http://wetten.overheid.nl/cgi-bin/deeplink/law1/title=Grondwet Tekst van de Nederlanse Groendwet] * [http://www.oefre.unibe.ch/law/icl/index.html Teksten van meerdere groendwetten] {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Recht]] kk03ntdx9a85i504eoucwby8x07t94r 0 7895 52668 52667 2007-11-21T18:55:48Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Groendwet]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Groendwet]] fr24tgzeevzbx3eszaef432sqimz8te 0 7896 279502 264090 2015-03-27T17:35:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Clavecin_flamand.png|thumb|'n Vlaoms klavecimbel]] 'n '''Klavecimbel''' is 'n meziekinstrument. 't Liekt wa wat op 'n [[tengeltangel]], allennig klinkt 't wa meer as 'n spiekerbak, mit 'n heule scharpe klank. D'r zit dan ok gien haomers in maor pennegies van 'n ravenveer, en die tokkelt an de snoaren a-j 'n toets indrukt. Klavecimbels bent veural broekt in de [[barok]]tied. Componisten as [[Johann Sebastian Bach]] hebt laodings meziek schreven veur dit instrument. Sunds de klassieke tied is de klavecimbel 'n beetie verdrungen deur de piano. 't Instrument is nou wal weer 'n beetie populairder as veur honderd jaor. Deurdat wie nou wa meer weet van hoe ze vrogger speulden is de belangstelling weer toeneumen. Op 'n klavecimbel ku-j nie stark of zachies speulen. Allennig as d'r registers op zit ku-j 't geluud 'n beetie beïnvloeden. [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Klassieke meziek]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] t40gqi1upv7fymf2jkdp5g46y0to5w5 0 7897 263975 75833 2013-05-06T15:47:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Lammert Braaksma''' ([[Vrees]], [[1891]] - [[Assen]], [[1963]]) was een [[Drenthe|Drèentse]] onderwiezer en schriever. ==Onderwiezeri'je== Lammert zien moe was onderwiezeres. Hi'j gunk in 1906 op 'e Riekskweekschoele in [[Grunnen (stad)|Grunning]]. Daor kreeg e les van de bekende schrievers L. Leopold en H. Scheepstra. Akten die as e behaalden waren Fraans, haandtieken en middelbaor schoonschrieben. Mit zien collega A.C. Sperna Weiland gaf e tiekenveurbielden uut die verschenen onder de titel ''Teken prettig''. Braaksma was onderwiezer op [[Runerwold]] (1910), [[Fransum]] (1914-1920; onderbreuken deur twei jaor mobilisaosie) en [[Leerms]], en was vanof 1929 schoeleheufd in Assen. 't Oaverzichtswark ''Scheupers van de taol'' (kiekt bi'j de Bronnen) nuumt hum een onderwiesverni'jer. ==Cultureel wark== Mit [[Jan Naarding]] trad Braaksma op veur de [[RON]] (Regionaole Omroep Noord). Hi'j was lid van de [[Drentsche Studiekring D.H. van der Scheer]] (veurloper van [[Het Drents Genootschap]], Culturele Raad voor Drenthe) en dreug bi'j an de in 1945 uutekomen dichtbundel ''In Seymour Mulder's voetspoor...'', daoras de titel van wis naor de [[19e eeuw|neengtiende-ieuwse]] dichter [[Willem Seymour Mulder]]. As dichter in 't [[Noordenvelds]] har Braaksma ienige bekendheid. Hi'j schreef geleengheidsgedichten en leverden in de leste jaoren van zien leben riegelmaotig bi'j an de [[(Provinciale) Drentse en Asser Courant]]. An de [[Nieuwe Drentsche Volksalmanak]] dreug hi'j een köppel olde volksoaverleverings in dichtvörm bi'j. Gedichten en vertellegies van hum verschenen wieder in 't maondblad [[Drenthe (maondblad)|Drenthe]], 't karkekraantien veur [[Oring]], [[Oeze Volk]] en een antal bloemlezings. In 1991 verzamelden [[Peter van der Velde]] zien wark in ''Aovendlicht. Verhaolen en gedichten uut het Noordenveld''. Braaksma interesseerden hum veur de prehistorie en was lid van de ofdieling Assen van de Natuurhistorische Vereniging en de Drents Prehistorische Vereniging. Hi'j gadderden zölf prehistorische urnen en bielen. ==Citaot== :''Zie zwieren en slieren'' :''En gieren en tieren'' :''Omtrent onzichtbaor veur 't oog.'' :''Zie zweven en zweien'' :''En zuien en weien'' :''As trillende bladties omhoog.'' :''Zie vleren en scheren'' :''Met glaanzende veren'' :''En trekken maor aal boog om boog.'' Uut 'Gierzwalvies', in: ''Scheupers van de taol'' (kiekt bi'j de Bronnen) ==Bronnen== * Rouke Broersma (red.) (2003). ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003''. Zuudwolde: Het Drentse Boek. Blz. 52-53. * [http://www.encyclopediedrenthe.nl/Braaksma,_Lammert Encyclopedie Drenthe Online] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Braaksma, Lammert]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Braaksma, Lammert]] a9nr1v7r6ddqio8rym0ir8376uqmzth 14 7898 260661 251851 2013-03-14T05:27:06Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 72 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7033169]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Classical music}} [[Kategorie:Meziekstiel]] g1mdr8gdld33vz348h3wj66t77zdui8 14 7900 257774 252818 2013-03-11T11:32:47Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 106 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6606401]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Musicians}} [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Muziek]] pvyyrqmxynac97n8rewhet9bm4t3seo 0 7901 54757 52718 2007-12-13T14:05:02Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Blikfluite]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Blikfluite]] pbjqmh789gfx26ldc1yqhtupgv6q43j 0 7903 279139 275269 2015-03-27T16:35:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Johann Sebastian Bach 1746.jpg|thumb|200px|right|Bach op een eulievarvepetret uut 1746 deur Elias Gottlob Haussmann]] '''Johann Sebastian Bach''' ([[Eisenach]], [[21 meert]] [[1685]] - [[Leipzig]], [[28 juli]] [[1750]]) was een [[Duutslaand|Duutse]] compenist en orgenist, wie zien sacrale en seculiere warken veur koor, orkest en solo-instrementen de [[barokmeziek]] töt hoge ontwikkeling brochten. Allewal hi'j gien ni'je vörms hef uuteprakkezeerd, verriekten e de bestaonde Duutse stiel mit een robuste [[contrapunt]]ische techniek, een beheersing van orgenisaosie van harmonie en motief van de kleinste töt de grootste schalen, en 't oavernimmen van ritmes en structuren uut 't butenlaand, benaam [[Italië]] en [[Fraankriek]]. Bach zien warken, daoras ze groot ontzag veur hebt vanwegen de intellectuele diepte en technische en kunstzinnige schoonheid, bint under andere: de ''Brandenbörgse Concerten''; de ''Goldbergvariaosies'', de ''Engelse suites'', de ''Fraanse suites'', ''Partitaos'' en ''Das wohltemperierte Klavier''; de ''Hohe Messe in B klein''; de ''Matthäuspassion''; de ''Johannespassion''; ''Das musikalische Opfer''; ''Die Kunst der Fuge''; de ''Sonates en partitaos veur onbegeleide viool''; de ''Suites veur onbegeleide cello''; meer as twiejhonderd oaverebleben cantates; en een vergeliekber antal orgelwarken, under aandere de beroemde ''Toccata en Fuga in d kleine terts''. Veule lu kenden Bach bi'j leben as orgenist; as compenist was e toendertied niet biester bekend. Zien tiedgenoten vunden zien barokke vörms en contrapuntische stiel olderwets, veural later in zien carrière toe as de muzikale mode op 'e [[rococo]] en latere klassieke stielen an gunk. In de vrogge [[19e eeuw|neengtiende ieuw]] namen de belangstelling veur zien wark en de opvoerings d'rvan toe, en hi'j wördt now eziene as ien van de grootste compenisten in de westerse tredisie. {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Bach, Johann Sebastian]] [[Kategorie:Klassieke meziek|Bach, Johann Sebastian]] [[Kategorie:Komponist|Bach, Johann Sebastian]] [[Kategorie:Muzikaant|Bach, Johann Sebastian]] 3qo5y6xn6eftj5yhich7aivpfugr89m 0 7905 52803 2007-11-23T07:47:31Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Eerpel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Eerpel]] kl3n85jgj1cywiyihhhjrxjjfwi3nr4 0 7906 281583 52807 2015-04-29T17:26:35Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[GNU-lisensie veur vri'je dokumentäsie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[GNU-lisensie veur vri'je dokumentäsie]] 70zuwt33x8fxwd6v2arsxesp6etjks5 0 7912 52859 2007-11-23T14:16:51Z Woolters 62 [[Tin whistle]] is ewiezig naor [[Blikfluite]]: Umdèt dit n beheurlik onbekeand instremeant is in oosterlik gebeed, heb ik n Engelsen Naamn gebroekt. Ik bedachn miej noa t bekiekn van n Noorsn wiki dèt n naamn Blikfluite feailik better biej dissn wiki p wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Blikfluite]] pbjqmh789gfx26ldc1yqhtupgv6q43j 0 7914 264305 205191 2013-05-06T19:48:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Dialektkringe Salland en OostVeluwe''' is een dialectverenige die op-ericht is op [[5 november]] [[1955]]. De Dialektkringe Salland en OostVeluwe hef as doel de [[Nedersaksisch]]e streektaal in [[Sallaand|Salland]] en op 't oostelijke deel van de Veluwe in stand te hollen, te bestuderen en te bevorderen. De verenige vörmp sinds [[2003]] met de [[Dialectkring Achterhook en Liemers]] en de verenige [[Vrienden van de streektaal Lochem en Umgeving]] 't [[Verbond van Nedersaksische Dialektkringen]]. Dit verbond gèèf vier keer in 't jaor 't tiedschrif ''[[De Moespot]]'' uut, daornaost gèèf 't soms ok andere streektaalliteretuur uut. ==Uutgaonde verwiezing== [http://www.dialektkringe-sov.nl/ Webstee van de Dialektkringe Salland en OostVeluwe] [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] 25o2oxnuf57lbsv6riunwr6ibdboj0a 0 7917 291105 272852 2016-11-03T14:08:55Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki t '''Eemlangds''' is de verzaomelnaom veur de dialekten dee ze in t [[Eemlangd]] praoten. Disse dialekten vormen gien echte eenheid en ze worren vaok verknipt over meerdere dialektgebieden. t Eemlangds leit taolkundig ezeen tussen t [[Utrechts-Alblasserweerds]] en t [[West-Veluws]] in. De indeling van t Eemlangds het nogal es veur problemen ezörgd. [[Jo Daan]] deelt ze bie de Utrechts-Alblasserweerdse groep in; mar vanwege de starke verwantsjap met de West-Veluwse dialekten worren ze vaoker bie n oostelike dialektgroep in-edeeld (bieveurbeeld t Nedersaksies). Gewoonlik worren de dialekten uut t oosten van t Eemlangd ([[Amersfoort]], [[Leusden]] en [[Bunsjoten]]) nog onger t Veluws erekend en de westelike ([[Soest]], [[Eemnes]]) tot t Utrechts. De Eemlangdse dialekten vormen, met de dialekten van de westelike Veluwe, (t oosten van) [[t Gooi]], de [[Gelderse Vallei]] en [[Urk]], n overgangsgroep van t [[Nedersaksies]] naor t [[Hollaans (dialekt)|Hollangds]] en aore westelike (Nederfrankiese) dialekten. t Belangriekste versjil tussen de Eemlangdse dialekten en de eigenlike West-Veluwse dialekten is dat de [[umluud]] in woorden as ''hooi'' en ''geloven'' der niet veurkomt (op de Veluwe is dat nog ''heui'' en ''geleuven''). Wel is der n umluud te heuren in woorden as ''[[keze|kees]]'', ''greun'' en ''ebreuken''. De ''-en'' an t engd van n woord spreken ze in de meeste plaotsen ok nog wel uut (dat doen ze zelfs nog in [[Huizen|Huzen]]); dit is n versjil met de taol van de (zujelike) Gelderse Vallei. Aorst as in t [[Gooi]] praoten ze in t Eemlangd nog van ''diek'' en ''huus'' en niet van ''dijk'' en ''huis''. De [[Utrechtse Heuvelrug]] is n dudelike grens met t [[Utrechts-Alblasserweerds|Utrechts]], je kunnen zaegen dat hier de grens tussen de westelike en oostelike dialekten leit. De meeste Eemlangdse dialekten worren niet veul meer espreuken, en biena alleen nog deur ouwe lui. In Amersfoort is t dialekt al zo goed as uutestörven. n Uutzondering is [[Spaokenburg]], waor der ok nog wel jonge lui binnen dee plat praoten. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.meertens.nl/books/winkler/soest.html De Geliekenis van de Verleuren Jongen in t Soesters] {{Dialekt|wvel|Bunsjoten|Algemene Nedersaksiese Sjriefwieze}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Streektaol in Utrecht]] l6w1bn6s8ofk4p0853nc9wfjovj83bm 0 7918 52944 52943 2007-11-24T18:36:06Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Maone (eerde)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Maone (eerde)]] b7rz3q9m8calc7zdg18420p40e11ro2 0 7920 52949 52948 2007-11-24T19:39:17Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing naor Ierlaand wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ierlaand]] i7ydjqmdcbtlwpw7hhe95ra4okqnb0w 10 7923 271899 267052 2013-12-07T01:03:03Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <noinclude> This is a template for pages to specify whether or not they want visits from any [[WP:BOT|bots]], most bots or specific bots. This can be used to easily and explicitly opt-in or opt-out of unsolicited bot posts to user pages or to cause maintenance bots to avoid certain pages. Explicitly opting-in has the advantage of possibly receiving useful changes or targeted posts that might otherwise be skipped by the bot assuming a default "opt-out" behavior. These templates should be used mainly on the "User" and "User talk" namespaces and should be used carefully in other spaces. == Syntax: == '''<nowiki>{{nobots}}</nowiki>''' Ban all bots (shortcut) '''<nowiki>{{bots}}</nowiki>''' Allow all bots (shortcut) '''<nowiki>{{bots|allow=<botlist>}}</nowiki>''' Ban all the bots not in the list '''<nowiki>{{bots|deny=<botlist>}}</nowiki>''' Ban all the bots in the list ''Where <botlist> is a comma-delimited string of bot usernames:'' '''<nowiki>{{bots|allow=HagermanBot,Werdnabot}}</nowiki>''' ''<botlist> can also be "none" or "all" as in the following examples:'' '''<nowiki>{{bots|allow=all}}</nowiki>''' Allow all bots '''<nowiki>{{bots|allow=none}}</nowiki>''' Ban all bots '''<nowiki>{{bots|deny=all}}</nowiki>''' Ban all bots '''<nowiki>{{bots|deny=none}}</nowiki>''' Allow all bots Bots are not bound to observe the nobots tag, it will depend on their functionality, their owners and their terms of approval. The bots which currently support exclusion are listed at [[:Category:Exclusion compliant bots|exclusion compliant bots]]. == Implementation == *Pywikipediabot supports bots and nobots since r4096. The templates may be ignored using a parameter. *Since version 3.2.0.0 [[Wikipedia:AutoWikiBrowser|AutoWikiBrowser]] fully supports <nowiki>{{bots}} and {{nobots}}</nowiki>. Additionally, pseudo-username ''AWB'' can be specified to ban all AWB-based bots from the page. However, AWB has an option to ignore these templates. [[Kategorie:Mallen bots|{{PAGENAME}}]] </noinclude> e5emgpf28nk3uhytrksp33tbun2ekv6 0 7924 263230 109923 2013-05-04T22:51:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Bertha Vaags''' ([[Miste]], [[1923]]) is ne [[Achterhooks]]e schriefster. ==Laeven== Vaags is geboren op ne [[boerderieje|boerderi'je]] in de buurtschap Miste bi'j [[Wenters]] in de Nederlands previnsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. In eure jeugd, vanaf eure schooljaoren, schreef ze gedichtjes veur zichzelf en gelaegenheidsgedichtjes. In [[1945]] trouwen ze met G.J. Vaags, den lateren schriever van ''Zoerkooldrellen''. Samen met um richten ze een horecabedrief op in Wenters. Nao zienen dood in [[1981]] ging ze daor wieter met, samen met eure kinder tot in [[1997]]. ==Schrieveri'je== Zee warken an verschillende verzamelbundels met, zo as ''De Oelenwanne'', ''Den Zaodbarg'' (1967) en ''Schriewied''. Ok publicaeren ze geregeld in [[De Moespot]], het dreemaondeleks tiedschrift van het Verbond van Nedersaksische Dialektkringen. Ok schreef ze toneelstukken, waor ze verschillende prieze met won. Van eure hand verscheen in [[1989]] den roman ''Het arfgood Diekshoes'' en in [[1992]] ''Felix en Daffie op avontuur'', ne bundel veur kindere in het Nederlands. Enkelt schrif ze no gedichten, in de aerste plaatse veur zichzelf. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.dialectkring.nl/?pageId=177&Bertha_Vaags Dialectkring Achterhook en Liemers ovver Bertha Vaags] {{Bron|*Dialectkring.nl}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel|Vaags, Bertha]] [[Kategorie:Schriever in 't Achterhooks|Vaags, Bertha]] q4wgkxu8r2zt47ejs6r4ern3aydfhpm 0 7925 293099 293098 2017-03-06T09:27:42Z Woolters 62 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/84.241.171.228|84.241.171.228]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:Wwikix|Wwikix]] wikitext text/x-wiki t '''Van Deinse Instituut''', vestigd in [[Eanske]], was een stichting (rechtervoort opgoan in [[TwentseWelle]]) die as doel had meer te weetn te komn oaver t heedn en verleedn van [[Tweante]]. t Instituut deu dat duur middel van studie en dokumentatie. Interessegebeedn waarn [[kultuur|strekkultuur]], volkskunde, [[streektaol|strektaal]], kultuurgeschiedenis en t laandschop van Tweante. ==Oprichting== t Van Deinse Instituut wör opricht op 1 juni 1996 oet de [[Stichting Twente Akademie]] en de [[Vereniging Oudheidkamer Twente]]. Ze wör verneumd naor [[Jacobus Joännes van Deinse]], schriever van t [[Tweants volksleed]]. ==Samengoan met TwentseWelle== In 2006 is t Van Deinse Instituut met [[Museum Jannink]] en [[Natuurmuseum Enschede]] fuseerd in t museum [[TwentseWelle]], dat in 2008 lösdoan is. ==Oetgoande verbeending== *[http://www.twentsewelle.nl/ TwentseWelle] [[Kategorie:Tweants_artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] [[Kategorie:Geschiedenis van Tweante]] [[Kategorie:Tweante]] [[Kategorie:Eanske]] 2p5qms7inwu8x5q5b85pqobton73coo 0 7926 262833 120677 2013-05-04T20:44:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Henk Graaskamp''' ([[Eibargen]], [[24 augustus]] [[1935]]) is nen [[Achterhooks]]en schriever. Zien olde leu kwammen van [[Wenters]] uut [[Kotten]] en [[Miste]]. Vanaf zien tiende jaor schreef Henk breefkes en dat is altied zo ebleven. Een tied lang had hee elke wekke in ''De Graafschapbode'' een stuksken ''Op de koffie bij boer Graaskamp''. Later schreef Henk een vervolgverhaal in ''Ons Platteland''. Et [[Staring Instituut]] maakten der een book van, ''Een boer is niet van gister''. Daorop volgen de uutgaove ''Alles gaat voorbij''. Dizze beuke bunt nog altied te koop. Een daarde book is onderweg. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.dialectkring.nl/?pageId=186&Henk_Graaskamp Dialectkring Achterhook en Liemers: Henk Graaskamp] {{Bron|*Dialektkring.nl}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel|Graaskamp, Henk]] [[Kategorie:Schriever in 't Achterhooks|Graaskamp, Henk]] 0lrs142sldgllr07tb492emagv55ow2 0 7927 262849 109843 2013-05-04T20:54:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Ankh Gussinklo''' ([[1947]], op den 'Heisterkamp' in [[Lintel]]) is een [[Achterhooks]]e schriefster. Ze was den tweeden uut ne trop van zeuven. Ze is etrouwd, hef dree kinder en vaer kleinkinder. Het schrieven van gedichten veur [[brulfte]]n en andere gebeurtenissen in de naoberschop is eur met den paplaepel in egotten, dat deed eur moder namelek völle. Ton ze zelf een jaor of vieftiene was, leet eur moder eur dee gedichten ok schrieven, umdat ze 't der mangs zelf te drok veur had. Later maken Ankh cabaretteksten en -liedjes veur de ''Puntensliepers'', ne groep waor ze zonne tien jaor met deur den [[Achterhook]] estruind hef. Nog later ging ze zelf, hetzij in euren eenmoed, hetzij samen met anderen, met ne tasse vol verhalen en gedichten den boer op. Ok schrif ze nog een waekelekse column. Zee schrif zowal in het Nederlands as in het Achterhooks. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.dialectkring.nl/?pageId=161&Ankh_Gussinklo Dialectkring Achterhook en Liemers ovver Ankh Gussinklo] {{Bron|*Dialektkring.nl}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel|Gussinklo, Ankh]] [[Kategorie:Schriever in 't Achterhooks|Gussinklo, Ankh]] c06694a7bwzhqx6i96j5sy3feyglecv 0 7928 262891 75870 2013-05-04T21:37:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Derk Jan ten Hoopen''' ([[Nee]], [[1943]]) is een [[Achterhooks]]e schriever. Nao ziene studie worden hee [[hoesarts]] in het [[Drenthe|Drentse]] [[Zuudwolde]] en daor wont e nog altied. Hee schrif regelmaotig in ''[[De Moespot]]'', 't tiedschrift van 't [[Verbond van Nedersaksische Dialektkringen]]. Zien wark is ok te laezen in bundels as ''Den Tillefoon'' (1997), ''Flonkergood'' en ''Mo'j 's kieken wah'n schrievers'' (1999). In 1999 verscheen zien aerste eigen beukske ''Soms zit ik zomaor onder 'n boom'' en in 2001 ''Gedachtenzaod'', beide met dialectgedichten. Hierveur kreeg e in 2002 de Kunst- en Cultuurpries Oost-Gelderland Jaromir. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.dialectkring.nl/?pageId=163&Derk_Jan_ten_Hoopen Dialectkring Achterhook en Liemers ovver Derk Jan ten Hoopen] {{Bron|*Dialektkring.nl}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel|Hoopen, Derk Jan ten]] [[Kategorie:Schriever in 't Achterhooks|Hoopen, Derk Jan ten]] qo1kap3qls0c4g5py9wtpvlocm0blc6 0 7929 262687 117409 2013-05-04T19:50:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Dik Bartelink''' ([[Eibargen]], [[1940]]) is nen [[Achterhooks]]en schriever. Hee worden op eleid in [[Deutekem]] veur onderwiezer en hef les egeven an de o.l. Prof. Kohnstammschool in [[Wenters]]. In 1971 worden e hoofd an de eupenbaore legere schoele in Westendorp. Van 1977 töt ziene pensionering in 2001 was e leraar [[Duuts]], [[Nederlaands|Nederlands]] en [[geschiedenis]]se an 't veurtgezet onderwies an [[De Vaort (plaatse)|De Vaort]] in [[Oaveriessel]]. Bartelink en ziene vrouwe wont nog steeds an De Vaort, maor 's zommers bunt ze op 'n camping in 'n Achterhook te vinden. In 1996 kwam zienen eersten bundel korte verhalen uut, ''Heimwee naor 'n Achterhook''. Daornao verschenen ''Achterof bekekken'' (1997), ''Gaiteume ... en andere vetelsels'' (1999) en ''Babbeleguutjes'' (2003). ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.dialectkring.nl/?pageId=156&Dik_Bartelink Dialectkring Achterhook en Liemers ovver Dik Bartelink] {{Bron|*Dialektkring.nl}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel|Bartelink, Dik]] [[Kategorie:Schriever in 't Achterhooks|Bartelink, Dik]] 2ptfj7z5bzgsaq34qnfmo36opbwi6oe 0 7930 53006 2007-11-25T13:42:12Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Eibarge]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Eibarge]] pl9l5scbfu53e1wuk5gdbm08q3tocuj 0 7931 293464 293463 2017-07-31T06:16:27Z DARIO SEVERI 10118 + wikilink wikitext text/x-wiki '''Dinie Hiddink-Dijkman''' ([[Zwiep]], [[18 mei]] [[1940]], Lochem [[25 juli]] 2017) was een [[Achterhook]] se schriefster. Zee is geboren op [[boerderieje]] 'De Denneboom'. Vanaf eur zestiende jaor is zee actief in besturen van allerlei organisaties. Ok is ze veurzitter van ''Vrienden van de Streektaal veur Lochem en Umgeving''. Völle leu in d'n Achterhook kent eur van veurdrachten in [[Lochem]]s dialect. Ok buten het eigen gebied verzorgt ze aovende met veurdrachten en veurlaezen van eigen wark en dat van anderen. In 1983 verscheen 't eerste book, ''Werken zolang het licht was''; in 1987 kwam daorvan het tweede deel uut. In ''Onderduiken in Zwiep'' (1984) staot verhalen uut de oorlog, die zich in en um de boerderieje van eure olders afspölt. De eerste bundel met jeugdherinneringen, ''Ploetern'', verscheen in 1994. In 1998 zag de bundel met dialectverhalen ''Mineke en Bets van de Kuperieje'' het lecht. Dree jaor later kwam een vervolg op ''Ploetern'' onder de titel ''Wiej ploetert vedan''. Een heel ander book van eure hand was ''De gevelde eik'' (1996), gedachten en geveulens nao het aoverlieden van den laevenspartner. Dit boek hef maerdere herdrukken ehad. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.dialectkring.nl/?pageId=162&Dinie_Hiddink-Dijkman Dialectkring Achterhook en Liemers aover Dinie Hiddink-Dijkman] {{Bron|*Dialektkring.nl}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel|Hiddink-Dijkman, Dinie]] [[Kategorie:Schriever in 't Achterhooks|Hiddink-Dijkman, Dinie]] 7lux56sotayiqhbwo9pvcltj5d2eejf 0 7932 262940 257956 2013-05-04T21:51:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Hans Keuper''' ([[Dinxper]], [[10 september]] [[1944]]) is een [[Achterhooks]]e muzikaant en schriever. Hee studaeren [[biologie]] in Utrecht. Nao ziene studie hef hee een antal jaoren in [[Kameroen]] ewarkt as laeraar. Trugge in Nederland is e as laeraar biologie gaon warken in [[Deutekem]]. Keuper is veural bekend eworden deur zien optraen met de band [[Boh Foi Toch]]. Veur dee band schref hee tekste in dialect. Van de band bunt verscheiden cd's uut ekommene. Hans was ok jaorenlang redacteur veur den Achterhook en [[Liemers]] van ''[[De Moespot]]'', 't tiedschrift van 't [[Verbond van Nedersaksische Dialektkringen]]. Hee warken met an verscheiden bundels, zo as ''Schriewied'' (1969) en ''Regiotaal'' (1976). Bekende en minder bekende veurdrachten uut Oost-Nederland hef hee ebundeld in ''Volksrijmen'' (1988). ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.dialectkring.nl/?pageId=187&Hans_Keuper Dialectkring Achterhook en Liemers ovver Hans Keuper] {{Bron|*Dialektkring.nl}} {{DEFAULTSORT:Keuper, Hans}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Muzikaant oet den Achterhook]] [[Kategorie:Schriever in 't Achterhooks]] bkw68lue6y5jc1dwj9arwkies41s47t 0 7933 283934 262960 2016-03-02T21:16:18Z Ni'jluuseger 73 Uut de tied ekomen, 18 juni 2015 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:H Krosenbrink 124.JPG|thumb|Henk Krosenbrink (in 2010)]] '''Henk Krosenbrink''' ([[Miste]], 31 meert [[1928]] - [[Wenters]], 18 juni 2015<ref>http://www.destentor.nl/regio/achterhoek/boegbeeld-achterhoekse-cultuur-henk-krosenbrink-overleden-1.5015599</ref>) is nen [[Achterhooks]]en schriever. Hee worden geboren in de buurtschap Miste bi'j [[Wenters]] en wont now in [[Kolle]], ok in [[Gelderlaand|Gelderland]]. Aorspronkelek warken hee in het onderwies, maor in 1967 worden hee redacteur bij de [[Regionale Omroep Noord en Oost]]. Vanaf 1980 bes an ziene pensionaering in 1990 was hee directeur van het [[Staring Instituut]] in [[Deutekum]]. Krosenbrink schref een antal streekromans, verscheiden beuke ovver 'n Achterhook en heurspelen, onder andere veur Radio Bremen. Veur ''De Graafschapbode'' schref hee ne serie dialectverhalen. In 1975 verscheen den gedichtenbundel ''Hölten Letters''. Ziene dialectverhalen bunt ebundeld in ''Tronselers'' (1972), ''Slag umme Arem'' (1983) en ''De sneekaels'' (1993). Veur den gedichtencyclus ''Leefde en dood'' kreg hee in 2001 den jaorleksen [[Platduuts]]en literatuurpries de [[Freudenthal-Pries]]. Krosenbrink hef ovver de [[Nedersaksische schrieveri'je|Nedersaksische literatuur]] in Oost-Gelderlaand en op de Oost-Veluwe eschreven in 't ''[[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde]]''. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.dialectkring.nl/?pageId=166&Henk_Krosenbrink Dialectkring Achterhook en Liemers ovver Henk Krosenbrink] {{Bron|*Dialektkring.nl *Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum}} {{DEFAULTSORT:Krosenbrink, Henk}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Schriever in 't Achterhooks]] 8128wyaf8cml0sfhiudt8jlzwe5k9py 0 7934 262983 246287 2013-05-04T21:59:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Henk Lettink''' ([[Dale]], [[1936]]) is een [[Achterhooks]]e schriever en vertaler. Hee worden gebaorne in de buurtschap Dale bi'j [[Aalten]]. Hee laeren veur onderwiezer en warken tot an zien pensioen een groot antal jaoren as laeraar [[Duuts]] an [['t Oogeveine]] in [[Drenthe]]. Daor wont e no nog. Van um verschenen de gedichtenbundels ''Gewoon en dat is gek genog'' (1985) en ''Waterlaoge'' (1990). Hee warken met an verscheiden dialectbundels en an het ''Jaarboek Achterhoek en Liemers''. In dat jaorbook publicaeren hee vanaf 1990 elk jaor een artikel met den titel ''Ovver den paol''. Daorin bestaeden hee andacht an het wark van ne schriever uut het angrenzende Platduutse taalgebeed. Lettink is lid van de warkgroep Dialect en religie van het [[Staring Instituut]] in [[Deutekem]]. Daorin hef hee met ewarkt an de samenstelling van ''Psalmen en gezangen in 't Achterhooks en Liemers'' (1998). Ok hef hee enkele biebelbeuke, waoronder [[Prediker]] en [[Lucas (evangelie)|Lucas]], in het [[Achterhooks]] vertaald. De vertaling van Lucas is in april 2002 deur het NBG (Nederlands Biebelgenootschap) in samenwarking met het Staring Instituut uut egovven, Prediker samen met [[Henk Krosenbrink]] ziene vertaling van 't [[Hooglied]] in 2004. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.dialectkring.nl/?pageId=169&Henk_Lettink Dialectkring Achterhook en Liemers ovver Henk Lettink] {{Bron|*Dialektkring.nl}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel|Lettink, Henk]] [[Kategorie:Schriever in 't Achterhooks|Lettink, Henk]] giy89zbmhzi5tf1axw2z5yjk7ccy97l 0 7935 290649 287364 2016-11-01T15:59:44Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Bante''' was een een plaose in 't gebied waor noen 't [[Iesselmeer]] lig. De plaose is inmiddels allange verdwenen in 't waoter, net as d' aandere plaosen van 't veurmaolige eilaand [[Flevo]]. Bante lag werschienlijk kortbie [[De Lemmer|Lemmer]] en bestung in elk geval nog tot [[900]] en werschienlijk zelfs daornao nog. Wenneer 't verdwenen is, is neet bekend. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Flevolaand]] [[Kategorie:Verdrunken plaatse]] 2kvg52z6bsgm283bx43x010bch3e0e7 0 7936 281880 265628 2015-05-07T20:41:56Z Servien 7 Servien hef de zied [[Ni'jebrogge (Frieslaand)]] herneumd naor [[Ni'jbrogge (Frieslaand)]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Skarsterlân Nijbrêge.png|250px|thumb|Ni'jbrogge]] '''Ni'jbrogge''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Nieuwebrug'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Nijbrêge'') is een dörp in de gemiente [[Scharsterlaand]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit in et noordwesten van [[Et Vene (plak)|Et Vene]], tussen de A32 en de [[Heeresloot]], en had in [[2004]] omdebi'j 150 inwoners. Ni'jbrogge vormt mit [[Haskerdieken]] een [[twielingdörp]]. 't Is in de [[19e eeuw|19e ieuw]] ontstaon, doe in et zuden van Haskerdieken een ni'je [[Brogge (bouwwark)|brogge]] anlegd wodde. Tot de gemientelike herindieling in [[1984]] heurde et dörp bi'j de gemiente Et Vene (wielst Haskerdieken tot de gemiente [[Haskerlaand]] rekend wodde). [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 2c44zo3zx1h9ey9nfrtqhcht7qkl2rd 0 7937 53028 2007-11-25T17:37:56Z Servien 7 [[Joure]] is ewiezig naor [[De Jouwer]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[De Jouwer]] 9v35ncrmq2l4aw0cpjtp6d7jck1bgw4 0 7938 281915 281884 2015-05-07T21:38:52Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Skarsterlân Sint Jansgea.png|thumb|Ligging van Sunt-Jehannesge]] '''Sunt-Jehannesge''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Sintjohannesga'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Sint-Jansgea'', in de volksmond ''Sint Jut'') is een dörp in de gemiente [[De Friese Meren]], in de [[Nederland|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et dörp het omdebi'j 1.100 inwoners. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Scharsterlaand]]. Sunt-Jehannesge vormt eins een twielingdörp mit [[Rotsterhaule]]. De dörpen warken dan ok tegere op vule terreinen, zoas op et gebied van schoelen, karken en verienigings. Sunt-Jehannesge is vernuumd naor de karke in et dörp, die wijded is an de heilige Jehannes. Disse karke staot hier al jaoren niet meer. Wel staot d'r in de buurt nog een meulen: [[De Hersteller (Jehannesge)|De Hersteller]]. Hoe et komt weet gieniene, mar zoe'n veertig tot vieftig jaor leden woonden en warkten an de Streek in et twielingdörp wel tien verschillende bakkers. Tot een broodoorlog kwam et liekewel niet. Integendiel, ze orgeniseerden heur in een inkoopverieniging en ien keer per jaor gongen ze mit heur vrouwen een dag op stap. De meerste van die bakkeri'jen bin in de jaoren zestig verdwenen, mar de zaeken die overbleven hebben vaeke zo gek nog niet boerd. De koekfebriek van Sunt-Jehannesge, [[Wieger Ketellapper]] (onderdiel van [[Koninklijke Peijnenburg B.V.]]), is bekend in hiel Nederlaand, krek as de roggebroodfebriek van Van Dijk en in Rotsterhaule de koek- en [[peperneute]]febriek van Modderman. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] sih5epmgrj00quhtzrnn1caljvkn5gd 0 7939 53064 2007-11-25T21:34:53Z 83.86.16.251 deurverwiezing naor [[N Heeg]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[N Heeg]] k4cgnemo6eigg5mqmji4jvtk3uvr89x 0 7940 291004 258048 2016-11-02T16:54:32Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Smts.jpg|thumb|Pianopedagoog Ben Smits in 1954]] '''Bernard (Ben) Smits''' ([[Amsterdam]], [[6 november]] [[1929]] - [[Et Vene (plak)|'t Vene]], [[5 meert]] [[2008]]) was een [[Nederlaand|Nederlaanse]] pianopedagoog en pianist. Hi'j heurden mit de pianopedagoog Jan Wijn töt een selecte groep [[pianist]]en die heur opleiding kregen van de pedagoog Cornelius Berkhout (1892-1958). Smits hef ok lessen ehad van Clara Haskil en Bela Siki (die zölf weer leerling ewest hef van Dinu Lipatti). In dizze tied hef Smits verscheiden opnaomes emeuken veur de radio in [[Zwitserlaand]]. Smits warkten eerst as heufdvakdocent [[piano]] an de conservatoriumofdieling van 't Amsterdams Muzieklyceum. In 1963 was hi'j actief bi'j 't opzetten van een meziekschoele op [[Curaçao]], daoras hi'j ok directeur van wördden. Op Curaçao, daoras e töt haalverwegens 1971 ebleben is, hef e diverse culturele prejecten organiseerd. In 1975 is e heufdvakdocent piano ewörden an 't [[Zwolle|Zwolse]] [[ArtEZ Conservatorium|Conservatorium]]. Daornaost was e vanof 1971 jaorenlaank directeur van 'e meziekschoele 'De Rinkelbom' op [[Et Vene (plak)|'t Vene]] in [[Frieslaand]]. Sund 1996 was e mit pensioen. Smits hef in veule laanden solist en begeleider ewest, onder aandern van Jo Juda, indertied concertmeester van 't [[Concertgebouworkest]], en vörmden mit zien vrouwe Greta Lang een pianospeulduo.<ref>[http://www.thegoldenfingerstechnique.com/212/index.php?42 www.thegoldenfingerstechnique.com]</ref> Mit [[Albert Brussee]] redigeerden Smits de naolaotenschop van Cornelius Berkhout, wat risselteerden in die zien boek 'De Kunst van het Pianospel'. Ben Smits hef ginneraosies pianisten op-eleid, daorunder Jeroen Riemsdijk, [[Tjako van Schie]], Lieven Sienema, Tanja Dijksterhuis en nog veule aandern. De dochter van Ben Smits en Greta Lang is de [[cello|celliste]] Pamela Smits.<ref>Bron: [http://www.pamelasmits.com Pamela Smits heur webstee]</ref> == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Smits, Ben}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Klassieke meziek]] [[Kategorie:Muzikaant uut Nederlaand]] 1e36gl54o47c1gx3hgxowi7r8z0njvd 0 7942 264777 258102 2013-05-06T21:46:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Spaokenburg''' (soms ook wel ''Spiekendaarp'' enoemd) is een plaots in 't noordoosten van de [[Nederlaand|Nederlangdse]] [[pervincie|previnsie]] [[Utrecht (previnsie)|Utrech]]. 't Was vroeger een vissersdaarp an de [[Zuderzee|Zujerzee]]. Mit 't verdwienen van de Zujerzee verdween ok grotendeels de visserie uut 't daarp. 't Daarp leit nong an 't [[Iesselmeer]] en de haovens bestaon nog altied. Spaokenburg maokt nong saomen met de buurtsjappen [[Eemdiek]] en [[Zeuvenhuzen (Bunsjoten)|Zeuvenhuzen]] deel uut van de gemeente [[Bunsjoten]]. 't Leit in 't noorden van [[Amesfoort]] en an 't [[Eemmeer]]. 't Daarp is te bereiken via de A1. Spaokenburg staot ok bekengd vanwege zien klejerdracht. De dracht is kerakteristiek deur de zogenaomde [[kraplap]]. Dat is een breje esteven doek over de sjoeren. Vaok het 't een kleurig bloemmotief. Nao de [[Tweede Wereldoorlog]] had zwat iedereen nog klejerdracht an (mannen, vrouwen en kingderen). Tussen [[1955]] en [[1965]] is een groot deel van de bevolking over-estapt naor 'burgerkleren'; dit zat veul makkelijker en de bevolkingsgreui is wersjienlijk van invloed eweest. In 2007 waren der nog zo'n 325 vrouwen dee klejerdracht droegen; de jonkste was 56 jaor. == Foto-uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Spakenburg_haven.jpg|De haoven van Spaokenburg Ofbeelding:Spakenburg_stroate.jpg|Spaokenburg Ofbeelding:Spakenburg_werf.jpg|Spaokenburgse waarf </gallery> {{Dia|Disse pagina is esjreven in 't [[Bunsjoots]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] c6c6z9dksduvfdofjtz1r76mofbcjwa 0 7943 53169 2007-11-26T19:31:12Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Spaokenburg]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Spaokenburg]] cddozfn32j97tktux1199dozfaycfr4 12 7955 294551 292676 2017-10-28T11:47:35Z Hardcore-Mike 2108 /* "Ik praote wal Nedersaksisch, mar schrieve 't niet" */ wikitext text/x-wiki Hieronder vie'j een korte tekst oaver hoe'j 't '''Nedersaksisch schrieven''' kunt. == "Ik praote wal Nedersaksisch, mar schrieve 't niet" == Een bulte mèensen wilt wal mit an doen op de [[Wikipedia|Wikipedie]] in 't [[Nedersaksisch]], mar bint bange det ze gien Nedersaksisch schrieven kunt. Ze hebt 't ja aid allennig mar epraot; op schoele leer ie allennig Nederlaans schrieven. Daorumme mut iederiene die 't begunt te schrieven, mit de eschreven vörm in de kunde kommen. 't Kan gek lieken in 't begun. Mar um daorumme mar niet mit an te doen is zunde, want wi'j weet wal zeker det nog veule meer volk schiere bi'jdragen kan levern. Gieniene van de gebrukers hier 'kun' Nedersaksisch schrieven, en toch hew al {{NUMBEROFARTICLES}} artikels. Hierunder geve wi'j oe wat tips um oe te helpen zölf ok artikels in oen dialect te schrieven. Aj ok nog niet (veule) in 't Nedersaksisch elezen hebt, perbeert dan eerst ies mit 't woordbield vertrouwd te raken. Alle artikels bint hier per dialectgroep ekattegoriseerd. Kiekt beveurbield mar ies bi'j [http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Kategorie:Achterhooks_artikel Kategorie:Achterhooks artikel]. Hieronder stiet een liesien mit dialectgroepen. Onderan elk artikel – ok onderan dit stokkien – stiet in welke dialectgroep 't is edaone. Ie kunt een stokkien in oen dialect kiezen en hardop lezen um wat vertrouwd te raken mit de schriefwieze. D'r bint netuurlijk binnen de grote dialectgroepen nog aordig wat dialectverschillen. ==In welk dialect kan 'k schrieven?== Op dizze Wikipedie schrieve wi'j artikels in alle Nedersaksische dialecten van Nederlaand. Dat bint, in heufdgroepen: {| {{prettytable}} width="40%" !dialect || veurbieldartikel |- |[[Achterhooks]] || [[Iezergieteri-j]] |- |[[Drèents]] || [[Tuugliende]] |- |[[Grunnegs]] || [[Barok]] |- |[[Oost-Veluws|Oost-]] en [[West-Veluws]] || [[Pinksterbloeme]] |- |[[Sallaans]] || [[Zwärte Wäter]] |- |[[Stellingwarfs]] || [[Berkoop]] |- |[[Tweants]] || [[Iersn doedelzak]] |- |[[Urkers]] || [[Kribbe]] |} Ok is d'r een stee veur de dialecten van 't Nederlaans-Duutse grèensgebied: 't [[Oostfrais Leegsaksisch|Oostfries]] liekt ja veule op 't Grunnegs, en 't [[Graofschopper plat]] liekt op de dialecten van oost-Oaveriessel, um twiej veurbielden te geven. ==Welk artikel mut in welk dialect?== Iederiene schrif in 't dialect of de dialecten die as e schrieven kan. Veur elk artikel kös de schriever een labeltien: 'Achterhooks artikel', of 'Drèents artikel' en zo wieder (zo wördt de artikels dus naor dialectgroep ekattegoriseerd). As dan iene mit een aander dialect wil deurwarken an 't zölfde artikel, vrag e of ze zien bi'jdrage wilt ummezetten in 't oorspronkelijke dialect. Zo warkt 't al vanof 't begun en tot now toe giet 't goed. ==Nedersaksisch, hoe spel ik det?== Verschillende lu gebruukt verschillende schriefwiezen, al bint d'r wal wat richtlienden. Daorover kuj [[Wikipedie:Spelling|'''hier''']] lezen. Mar muj oe niet al te drok oaver maken: mitwarken is belangrieker as krek volgens een bepaolde spelling schrieven. Wi'j helpt oe wal. Ie kunt perberen [[Hulpe:Nieje_pagina_maken|wat ni'js te schrieven]], of wat vanuut [http://nl.wikipedia.org/wiki/Hoofdpagina de Nederlaanse Wikipedia] te vertalen. Maakt mar een begunnegien, dan helpe wi'j oe verdan. En bedenk: :''Heb der mar fiducie in'' :''Want 't giet precies zoas 't giet'' :– [[Skik]], '''t Giet zoas 't giet'' {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Hulpe]] p27w07iaactq3tkgplj3hyml37wds81 0 7959 53323 2007-11-28T12:05:16Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing Tuun --> Tune wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tune]] 2bi6ux15rnxjxr8nfl8fu426a6c6q86 6 7962 126922 53341 2009-11-26T22:25:15Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] j2o41jsloigg7fy4dw3i1oh5jfbpf0r 6 7964 168235 128119 2010-11-24T10:01:26Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Zwartemeer]] e06wbvgwmqz0use09ia0j2dxkia0dem 0 7965 284082 268332 2016-03-31T19:27:37Z 84.86.94.236 /* Veurziening */ wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Zwartemeer | soorte = Dorp | bestansnaam wapen = WapenZwartemeer.jpg | lokasie = LocatieZwartemeer | region = NL-DR | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | gemeente = [[Em]] | inwoners = 3130 | doatum inwoners = 2004 | dichtheid = | breedtegroad = 52/43//N | lengtegroad = 7/3//E | verkeersoader = A37 | netnummer = 0591 | postcode = 7894 | webstee = ''gien'' }} '''Zwartemeer''' is een [[daarp|dorp]] in de [[Em (gemiente)|gemiente Em]], provinsie [[Drenthe]], an de [[Duutslaand|Duutse]] grens. == Geschiedenis == Zwartemeer is als dorp ontstoan in [[1871]] ten zuuden van het Swarte Meer. Dit was een 100 hectare groot veenmeer dat de eursprong was van [[de Runde]] en bie de ontginning verdwenen is. De kolonisten waren grotendeels afkomstig uut de [[katholieke]] gebieden van [[Twente]] en van over de Duutse grens, woardeur de huudige bevolking in overgrote meerderheid een katholieke achtergrond hef en d'r veul Duutse achternamen in het telefoonboek te vinden bunt. Zwartemeer is een veenkolonie, oorspronkelijk bestoande uit [[lintbouw]] langs de Kamerlingswieke, een zuudelijke vertakking van de [[Verlengde Hoogeveense Voart]]. Later is het dorp naar het noorden 'opschoven' met neibouw langs de Verlengde Hoogeveense Voart zölf. Veural noa de [[Tweede Wereldoorlog]] is het dorp uitbreid met enkele neibouwwieken. == Veurziening == Zwartemeer hef een openbare ('t Swarte Meer), een Rooms-Katholieke (De Banier) en een protestants-christelijke basisschool (de Proam), sporthal De Eendracht woar veurnamelijk in [[handbalt]] wordt en sportpark De Koel, woar de [[Zwartemeerse Boys]] speulen, het [[Sportlandgoed]] woar a'j [[golfen]] en [[paintballen]] kunt, een [[C1000|Spar]] supermarkt met postagentschap en wat andere winkels en horecagelegenheden. Het gef d'r drie kerken: de Nederlands-Hervormde kerke aan de Mollemastroat, de Rooms-Katholieke Verrijzeniskerke en een Gereformeerde kerke. Aan het zuudeinde van de Kamerlingswieke, woar het oorspronkelijke dorp Zwartemeer ontstoan is, stiet de oale Rooms-Katholieke [[Sint-Antoniuskerke]] uit 1921. De kerke, nouw een rieksmonument, wordt bruukt veur tentoonstellingen, katholieke gebedsgroepen en zo af en toe een [[Tridentijnse H. Mis]]. In 2002 ontstön d'r wat lokale commotie, umdat in deze katholieke veenbasiliek de omstreden Priesterbroederschap [[Sint Pius X]] een Mis opdroeg. ==Geografie== De umgeving van het dorp kenmarkt zich deur landbouwgebied (veenontginningen) en een klein bos ten noorden van de Verlengde Hoogeveense Voart. Ten zuuden van het dorp lig het laatste grote hoogveenreservaat in Zuudoost-Drenthe, het [[Bargerveen]]. Aan de andere kaant van de laandsgrens liggen ook nog veengebieden. Het dorp ligt aan de [[A37]] (Hoogeveen - Duitse grens), die pas is uutbouwd tot snelweg. In Duitsland slöt de weg aan op de Duitse A31, de noord-zuud verbindingsader tussen het [[Ruhrgebied]] en [[Oost-Friesland]]. ==Sport== In 1955 maakte de Voetbalvereniging Zwartemeer de overstap noar het betaald voetbal. In 1966 werden de amateurs en de profs gescheiden en gingen de laatsten verder onder de naam Sportclub Drenthe. In 1971 werd het betaalde voetbal beëindigd. In 1954 is handbalvereniging [[Hurry Up]] opricht, een verenining die al gauw in de hogere regionen van het nederlandse handbal speulde en noast [[E&O]] de miest bekende Drentse handbalploeg is. Het huidige Hurry Up hef 5 herenteams en 3 damesteams. Het eerste herenteam speult dit joar in de nederlandse eerste divisie, het eerste damesteam speult Regioklasse A. Elk joar organiseert Hurry Up het Fokke de Vries toernooi, vernuumd noar de veurzitter die eind joaren 90 verongelukte. Het toernooi genöt grote bekendheid en was de afgelopen joaren bezöcht deur zowel nationale eredivisieploegen als ok internationale teams, zoas de reserves van Duutse eredivisionist [[Nordhorn]]. {{Commonscat|Zwartemeer}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] pe7evzdtej1n23ok2ebtwiylsm8fr5i 0 7966 269709 53350 2013-08-24T09:51:55Z タチコマ robot 6976 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Darp]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Darp]] j7d6z1x94tng9z69m3evg75n3xas97c 0 7968 53353 2007-11-28T14:24:28Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Pervincie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Pervincie]] 6dbfrnmvl1vohs5142f43e8g822v4lo 0 7969 257930 140758 2013-03-11T11:37:37Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2022594]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Ni'je Vaort''' kan verwiezen naor: *[[Ni'je Vaort (Appelsche)]] - buurtschop in Appelsche *[[Ni'je Vaort (Opsterlaand)]] - buurtschop in Opsterlaand {{dv}} kelq60ty7l4rqtjn0oj8dqat5fqhfot 0 7970 265601 258036 2013-05-10T14:42:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Opsterlân Lúkswâld.png|thumb|Ligging van Luxwoolde]] '''Luxwoolde''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Luxwoude'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Lúkswâld'') is een dörp in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Opsterlaand]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie|perveensie]] [[Frieslaand]]. Et leit in et westen van [[Gorrediek]] en had in 2004 omdebi'j 290 inwoners. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] e5vs37np414vv34pjga6f7pdc11rmba 0 7971 53558 53557 2007-11-28T18:46:34Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kuunder]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kuunder]] 9h3gdyew8p5qunkik5r6gd4yph6rs7w 0 7972 289279 288475 2016-10-28T16:40:22Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki De '''Oostvaardersplassen''' bint een netuurgebied van um-en-bi'j zesduzend bunder (60&nbsp;km²) tussen [[Almere]] en [[Lelystad]] in de [[Nederlaand|Nederlaan]]se [[pervincie]] [[Flevolaand]]. Ze bint van internationaol belang as meras- en oaverwintergebied, en bint beparkt toegaankelijk veur bezukers. Ie kunt grofweg een nat en een dreug gedielte underscheiden. ==Ontstaon== [[Ofbeelding:Oostvaardersplassen.JPG|thumb|300px|'t Laandschop holdt ze open veur watervogels]] Toen de Zudelijke [[Flevopolder]] dreugvöl, was 't gebied daoras now de Oostvaardersplassen ligt as indestrieterrein bestemd. Umdet d'r veule zaandputten waren en 't laand vri'j leeg lag, was 't een nat gebied daoras hiel rap riet, [[lampepoetser|laampepoetser]] en [[willingboom|willingbomen]] gruiden. Al gauw vunden 't [[gaanze]]n, [[ente]]n en 't toendertied zeldzaome [[baordmannegien]]. Umdet 't al gauw dudelk was det dit een belangriek netuurgebied was, mus 't tracé van de [[Flevoliende|spoorliende Almere-Lelystad]] um-eleid wörden en in 't zogenaamde badkupe-medel uutevoerd wörden. ===Ontstaon van netuurlijke bos=== In 't dreuge gedielte loopt köppels [[heckrund]]er en [[konik]]s, een peerdesoort. Ok bint d'r roedels [[edelhert]]en. Dizze grote weidende dieren heurt - samen mit de [[elaand]], de [[wisent]] en 't [[wild zwien|wilde zwien]] - thuus in de Europese [[bos]]. Deur heur weiden blif 't laandschop open en vervalt 't niet töt een roegte. Op de duur zult deur [[successie (ekelogie)|successie]] de willingbomen vortgaon en stee maken veur een open laandschop. Hierin kunt plaanten as de [[bekketrekker]], de [[brummel]] en de [[hagedoorn]] heur stee vienden, umdet zi'j ofweer hebt tegen de weidende dieren. Zo kriej een milieu daorin bomen as de [[eek (boom)|ieke]] heur vestigen kunt. Bescharmd deur bosraanden kunt stokken netuurlijke bos ontstaon. ==Beheer en context== Oorspronkelijk was d'r in de ni'je polder een terrein epland speciaol bestemd veur gaanzen. Umdet de gaanze massaal hen de Oostvaardersplassen trök, hef dit dier altied belangriek ewest in de planning. 't Terrein det now deur [[Staotsbosbeheer]] beheerd wördt hef alderhaand poelen, zodet [[reiger]]achtigen niet wied of van heur broedgebieden eteri'je kunt vienden. Veur bezukend volk is d'r an de Knardiek een bezukerscentrum mit een kuierroute van vief kilemeter. ===Ontwikkeling van 't gebied=== Toen de Flevopolder dreug völ, wördden d'r vanuut vliegtuugies [[riet]] uutezi'jd. Dit kwaamp, samen mit 't zaod van de willingboom, al vlogge töt ontwikkeling. In de Oostvaardersplassen ontstunden zo grofweg drei gebieden: rietlaand, willingbos en water. 't Dreuge gebied wördden veur een diel an-emeuken en in-ezi'jd mit [[grezenfemilie|grös]]. Mit det dit gebied veur de netuur vri'j kwaamp, wördden gröppen dicht emeuken en poelen egraven. D'r ontstund een roegte die veur de grote weidende dieren beschikbaor kwaamp. ==='t Hollaanse Holt=== An d'aandere kaante van de Knardiek lig de bosanplaant 't Hollaanse Holt. Dit mut een ienheid gaon vörmen mit de Oostvaardersplassen. Der heckrunder gaot dit gebied lichtkaans niet bewonen vanwege 't gevaor veur 't pebliek. Ie markt det de bomen vanuut 't Hollaanse Holt de Oostvaardersplassen in trekt. ==='t Oostvaardersveld=== Ten noordoosten van de Oostvaardersplassen lig een gebied van 260 bunder daorin ze verschillende milieus zoas die in de Oostvaardersplassen veurkoomt in 't klein maakt. Dit gebied wördt een etelaosie veur 't volk umme 't [[plaante]]n- en [[dier]]enleben van 't grote gebied te bekieken. [[Ofbeelding:VraatFluitbos.jpg|thumb|Vreteri'je an de Fluitbos]] ===De Fluitbos=== An de Almeerse kaante, teeng 't industrieterrein an, lig de Fluitbos. In dizze oorsprunkelijk bosanplaant kapt ze bomen en plaant ze inheemse bomen, zodet de bos d'r netuurlijker uutsig. [[Edelhart]]en en [[ree]]gies hebt heur weg hen 't Fluitbos evunden, wat aj goed kunt ziene an de vreteri'je an de bomen. Veur netuurliefhebbers betiekent dit dej de ontwikkelings in de Oostvaardersplassen vanuut Almere volgen kunt; hierveur bint kiekbulten en kuierpaden an-elegd. ===De Oostvaardersdiek=== In [[2003]] bint ze begonnen mit de verhoging van de Oostvaardersdiek töt 'Deltaheugte'. De diek an de kaante van 't [[Markermeer]] verhoogt ze 1,60&nbsp;m bi'j Lelystad en 0,20&nbsp;m bi'j Almere. Hierdeur nemp de [[netuurweerde]] van de begruuiing langes de diek of en zal ok de vogeltrekke beïnvloed wörden. As compensaosie veur 't vortgaon van een stok Oostvaardersplassen legt ze butendieks een [[luwtegebied]] van tien bunder an. Dit gebied krig wieder een functie as [[paaiplak|paaiplekke]] veur vissen, en halverweengs tussen Almere en Lelystad kump d'r een anlegstee veur de pleziervaort kortbi'j een uutkiekpunte oaver de Oostvaardersplassen. ===Ekelogische verbiendingszones=== Deur [[ekelogische verbiendingszone]]s is d'r contact mit de [[Lepelaarsplassen]] en 't [[Pampusholt]]. Mar dizze zones bint niet geschikt veur vissen en weidende dieren. Ze wilt ok een verbiending maken mit de [[Veluwe]], in de hoop det de weidende dieren van daoruut deur 't [[Horsterwold]] de Oostvaardersplassen in de mute gaot. 't [[wild zwien|Wilde zwien]], de [[das]] en de [[kateker|rode kateker]] zult dan ok in de Oostvaardersplassen veurkommen. Umdet de Oostvaardersplassen in een ni'je polder ontstaon bint, bint d'r veule soorten plaanten en dieren die heur ekelogische stee, heur [[niche]], nog niet hebt in-eneumen. De uuteprakkezeerde ekelogische verbiendingszones bint belangriek um hen de Oostvaardersplassen en weerumme te kunnen trekken. Vogels kunt makkelk ummegaon. Veur 't baordmannegien bint de rietvelden essentieel ebleken. Aandere dieren as de [[edder]], de [[boomkikkerd]] en de [[grote modderkroeper]] koomt niet vanzölf in de polder. Dizze kunt d'r in ebrocht wörden, umme zo heur stee in heur biotoop te kunnen innimmen. Ok bint d'r partie plaanten nog niet; de [[zwaonebloeme]] hebt ze in 2003 nog niet eziene. ==Ontwikkelings== In een jong gebied as de Oostvaardersplassen bint d'r alderhaand percessen waordeur 't gebied veraandert. 't Gebied is now al toonangebend, mar krek 't perces van veraandering mak de Oostvaardersplassen zo spannend. ===Ontwikkelings in de flora=== Deur störmen, vreteri'je en gengelderi'je wördt de oorspronkelijke willingbos aal opener. In 't veld koomt staorigiesan hagedoorns op. Daoras koenen en peerde 't riet hebt op-evreten, ontstiet gröslaand. Toeverdan begunt ok [[klaover]]s en aandere plaanten hier heur niche te vienden. De massaol op-ekommen [[vledder]] nemp weer of. Allennig 't edelhart et de vledder. Jonge hagedoorn viej mit in veur 't pebliek toegaankelijk gebied. ===Ontwikkelings in de fauna=== De [[netuurweerde]] veur mit name de vogels is machtig groot; niet minder als 29 soorten vogels in de Oostvaardersplassen valt under de zonuumde ienpercentsnörm. Hierunder valt zeldzaome vogels as de [[rietdompe]] en de [[kleine zulverreiger]], mar ok algemiene soorten as de [[grauwe gaanze]], daoras d'r gemiddeld 33.000 van te vienden bint. De inrichting van 't poelengebied bliekt hierin een belangrieke rolle te speulen: 't antal nusten van de zulverreiger en [[lepelaar]] giet staorigan umhoge. In 2002 is veur 't eerst een nust ebouwd deur een paar [[juveniel]]e [[aorend|visaorends]]. 't Wi'jden veurtiedig um de boom deel. Ze hoopt det de visaorend in 't gebied töt bruden kommen zal. Ok de [[stöarke|zwatte eileuver]] en de [[zeeaorend]] bint mit wisse riegelmaot in de Oostvaardersplassen te ziene. De zeeaorend hef hum in 2006 as bruudvogel evestigd. De [[ringslange]] kump now veur in 't hiele gebied, en de [[bever]] hef hum töt naober van de aolscholverkelonie emeuken. ===Ontwikkelings in de visstaand === De Oostvaardersplassen bint arm as 't um vis giet. Nog mar vieftien soorten vis bint d'r bekend: [[aol]], [[braosem]], [[stiekelspoor|dreistiekelige en tienstiekelige stiekelspoor]], [[leerkarper]], [[pos]], [[baors]], [[ruusvoorn]], [[schubbekarper]], [[serpeling]], [[snoekbaors]], [[spegelkarper]], [[zulverwiende]] en [[zunnebaors]]. D'r bint gien plannen umme vissoorten as de [[grote modderkroeper]] d'r bi'j te doen, al kunt zukke vissoorten niet zölf hen 't gebied trekken. Ok geleuft ze det op 't lange leste de aol veur de Oostvaardersplassen verleuren zal gaon. Op dit mement zit de waters van de Oostvaardersplassen proppende vol mit volwossen schubbekarper. Dizze karper hef haoste gien [[predaosie]]. De komst van de [[Europese otter]] en [[Europese meerval]] is welkom as een menier um roemte te maken veur meer diversiteit. Dizze diversiteit is neudig as dieren as de zeeaorend en de visaorend in dit gebied heur stee vienden mutten. ===Abiotische ontwikkelings=== De Oostvaardersplassen bint ontstaon in een ni'je polder. De klei is daorumme nog an 't beklinken, waordeur 't natte gedielte relatief aal hoger kump te liggen ten opzichte van 't gebied rondumme. Deur dit natte gebied te umdieken blieft de dreuge gedieltes dreug en de natte gedieltes nat. In 't dreuge gedielte is de boabenste laoge van de boadem gaondeweg verarmd. Dit leidt töt verandernde umstandigheden veur alderhaand kruud en töt successie. Plaanten die ienkeer anslaot, kunt mit heur diepere wortels nog aal de rieke kleiboadem vienden. <gallery> Ofbeelding:Oostvaardersplassen1.JPG|Gaanzen Ofbeelding:Oostvaardersplassen2.JPG|Reejen Ofbeelding:Oostvaardersplassen3.JPG|Bos Ofbeelding:Konik-etalage1.JPG|Peerde </gallery> ===Werdering veur de Oostvaardersplassen=== In [[2004]] is 't [[Europees diploma veur netuurbeheer]] veur de eerste keer verlengd. Veur de volngde verlenging in [[2009]] mut nog een antal zaken eregeld wörden. ===Bufferbos=== De ekelogische verbiendingszone hen de Lepelaarsplassen bint ze an 't uutbreiden mit een bufferbos, begund in 2004, die een buffer vörmt mit 't Almeerse industrieterrein 'de Vaort'. De bestaonde fietspaden langes de raand van de Oostvaardersplassen zult hierop ansluten. ==Beparkings== De weidende dieren dut 't uutstekend; de köppels breidt heur rap uut en daormit kump een ende an de gruui in zicht. As d'r gien voedsel is, zult d'r meer dieren starben en zult d'r minder naokommelingen weden. Dit is een netuurlijk gegeben, mar volngs de veewet is de beheerder verantwoordelijk veur zien biesten. Hierdeur mut kedavers van de konik en 't heckrund vortehaald wörden, en partie lu stelt det d'r in de winter bi'j-evoerd wörden mut. 't Zol ok betieken det as d'r een epidemie van beveurbield [[mond-en-klauwzeer]] is, ze biesten mut ofmaken. 't Edelhart valt ja niet under de veewet; daordeur kunt kedavers van een hart wal liggen blieben. Wanneer de wisent zien entree mag maken, het ok dit dier 'wild'. Zowal 't edelhart as de wisent kan lieden an ziektes die aj ok under de 'biesten' viendt. Mar de kedavers bint een welkome voedselbron veur [[kri'je]]n, [[raaf|raben]], aorends en in [[2005]] zölfs een [[gier|monniksgier]]. Anno 2005 leeft d'r in 't gebied um-en-bi'j 1500 edelharten, 1000 konikspeerde, 500 heckrunder, 100 reeën en 100 [[vos]]sen. De jaorlijkse starfte under de edelharten is rond de 20 percent. D'r is gien gruui meer en de jaorlijkse starfte grip veural um heur hen in de kolde en voedselarme wintermaonden, boabenal in [[meert]]. [[Staotsbosbeheer]] hef ekeuzen veur een beheer waorbi'j de netuur heur gang gaon mag, en grip niet in. Dit hef töt gevolg det veule van de 3000 dieren durende de winter aal meer vermagert en 't er van de honger toe doet. Um wieder lieden te veurkommen wördt de dieren daoraj van verwachten mag det ze niet lange meer te leben hebt of-escheuten. Een toenimmend perbleem is 't vortgaon van verscheiden vogelsoorten uut 't gebied as gevolg van de grote weidende dieren. Dit perbleem hej ok op veul aandere plaatsen in Nederlaand, en kwaamp in de Oostvaadersplassen tussen 1997 en 2002, mit een gruuiend antal grote weidende dieren, töt uutdrokking in 't verdwienen van 30 töt 100 percent van alle bruudvogels van de open roegtes, weidegebieden en dreuge rietlaanden. ==Orgenisaosie== [[Staotsbosbeheer]] beheert de Oostvaardersplassen. ==Uutgaonde verwiezings== {{Commons|Oostvaardersplassen}} * [http://www2.minlnv.nl/thema/groen/natuur/natura2000/gebieden/130/gebied130.htm Natura2000] * [http://www.natuur.flevoland.to/oostvaardersplassen.html Natuurterreinen in Flevolaand] * [http://www.redcube.nl/~colijn/oostvaardersplassen/ Faunafoto's Oostvaardersplassen] * [http://www.birdsnetherlands.nl/vogelkalender%20oostvaardersplassen.htm Vogelkelender Oostvaardersplassen] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Meer in Nederlaand]] [[Kategorie:Netuurgebied in Flevolaand]] [[Kategorie:Water in Flevolaand]] tk9khmc4dnh6lry96u6wqe3mc8frl5f 0 7974 53587 2007-11-29T08:31:36Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oostvaardersplassen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oostvaardersplassen]] od6209z998ojzp7b7zaczhnmqqzcpml 0 7979 288436 263966 2016-10-27T10:39:24Z Wwikix 13678 + wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bourtangermoeras.png|thumb|Boertanger Moor]] 't '''Boertanger Moor''' is een veurmaolig groot veengebied in Oost-[[Drenthe]], Oost-[[Grunnen (provìnzie)|Grunning]] en 't [[Emslaand]] in [[Duutslaand]]. 't Is vanof de [[middeleeuwn|middelieuwen]] grotendiels ontgonnen. An 't begun van de [[21e eeuw|21e ieuw]] bint d'r nog kleine stokken van oaver. == Umvang == 't Boertanger Moor har een V-vörm. De westelijke pote besleug 't oerstroomdal van de [[Hunze]], wördden in 't westen begrèensd deur de [[Hondsrogge]] en strekten hum in 't noorden uut töt bi'j [[Grunnen (stad)|Grunning]]. De oostelijke pote lad in 't stroomdal van de [[Ems (revier)|Ems]]. De zuudpunte van 't gebied lag bi'j [[Lingen]]. Tussen de beide poten lag [[Westerwoolde|Westerwolde]]. 't Meras meetten bi'j zien grootste uutbreiding dreiduzend vierkaante kilemeter. 't Lag veur twiejdarde in wat now [[Nederlaand]]s grondgebied is en veur iendarde in wat now Duutslaand is. 't Oavergrote diel van 't meras bestund uut hoogveen. == Ontstaon == 't Boertanger Moor is ontstaon teeng 5000 veur Christus. 't Gebied van de veenkelonies van vandage was veur die tied bewoond, zoas bliekt uut de boademvondsten zoas die bi'j [[Hoetmansmeer]]. De bewoners waren ummetrekkende nomaden uut de [[mesolithicum|middenstientied]]. Dizze bevolking is vort ejeugen deur 't aal groter wördende veengebied, det min toegaankelijk was. Bi'j [[Vaalt]] en [[Troapel]] hebt ze resten van [[veenbrogge]]n evunden, daterend van de [[neolithicum|ni'je stientied]] töt de [[iezertied]]. 't Veen hef ok een militaire functie ehad. Op plaatsen mit deurgangen deur 't veen en d'r bi'jlanges hebt ze [[Fort|schaansen]] ebouwd. [[Boertang]], [[Olschaanze]] en [[Schaanze]] in de pervincie Grunning en de [[Emmerschaans]], [[Vaalterschaans]] en [[Schaans de Katshaor]] in Drenthe bint hiervan veurbielden. Veural tussen 1680 en 1850 vunden ze dizze bescharmende warking van 't merasgebied teeng anvallen uut 't oosten belangriek. == Ontginning == De ontginning van 't veen gebeurden in 't begun allennig an de raand van 't gebied. Ze mient det [[törf]] as braandstof al slim old is. Bi'j ontginnings in de twiede helfte van de middelieuwen speulden [[klooster]]s een veurnaame rol, veural die van [[Auwerd]] en [[Essen (Hoaren)|Essen]]. 't Veen wördden ok ontgonnen veur de [[laandbouw]]. In de middelieuwen ontwaterden ze 't veen an de raanden van 't gebied veur 't verbouwen van [[rogge]]. De ontwatering zörgen veur vertering en 't dalen van de baodem. Hierdeur kun tussen [[1360]] en [[1500]] de [[Dollert]] grote stokken ofslaon in 't noordoosten van 't gebied. Vanof de [[16e eeuw|zestiende ieuw]] was de grootschaolige veenontginning reur. De Friese menier van vervenen, mit gebruukmaking van [[knoal (woaterweg)|kenaols]] en wieken, wördden op 't Boertanger Moor introduceerd. De eerste vervenings gebeurden de Hunze bi'jlanges, niet wied of van Stad. De törf wördden oaver dit reviertien of-evoerd. Grunning har veul verlet van braandstof, en de törf uut 't Boertanger Moor was een belangrieke factor veur de ecenomische gruui van Stad. In [[1593]] kreeg Grunning [[Westerwoolde]] in haanden en kunden ze de vervening nog grootschaoliger anpakken. Mit det 't veen belangriek wördden, mus bekeken wörden welke dielen van 't veengebied krek bi'j welke [[pervincie]]s heurden. De ingenieurs Johan de la Haye en Johan Sems hebt veur Grunning en Drenthe een greenzeliende deur 't veen emeuken, de [[Semsliende]], die van Wolfsbarge an 't [[Zuudlaordermeer]] liekuut hen [[Troapel]] löp. 't [[Stadsknoal (knoal)|Stadsknoal]], egreuven in de [[18e eeuw|achttiende ieuw]], volgt dizze Semsliende grotendiels. Dit kenaol wördden de belangriekste vervoersroute bi'j 't ontginnen van 't veen. In de [[19e eeuw|neengtiende ieuw]] was 't een drok bevaren vaarweg. De ontgonnen gebieden nuumt ze nog aal de [[Grunneger Veenkelonies|Veenkelonies]]. De ontginnings leidden d'r toe det 't oaverebleben merasgebied dreuger wördden, wat as de militaire functie van de oostelijke takke undergreuf. Bi'j Boertang wördden daorumme [[diek (waterkering)|dieken]] an-elegd umme 't water beter te kunnen vastholden. Kolonisten uut Duutslaand kwammen op 't veen [[boekweite]] verbouwen. Umme de grond hierveur geschikt te maken, wördden 't veen eerst of-ebraand. Dit hebt ze in [[1925]] verboden vanweeng de oaverlast. In de neengtiende ieuw kreeg törf as braandstof concurrentie van [[stienkool]]. De winsten van 't verveningsbedrief neumen daordeur of. In dizze tied wördden ok de verlengde [[Hoogeveinse Vaort]] egreuven, waordeur de ontginnings in de zuudpunte van 't Boertanger Moor slim toeneumen. In de [[20e eeuw|twintigste ieuw]] was niet langer de törf 't heufdperduct, mar wördden [[törfstreuisel]], [[actieve kool]] en later ok [[potgrond]] belangrieke perducten van 't veen. In de oaverebleben veengebieden greuven ze gien ni'je wieken, mar wördden 't veen per [[smalspoor]] naor beveurbield de törfstreuiselfebriek ebrocht. Van daoruut wördden 't wieder vervoerd mit de [[stoomtram]] van de [[Dedemsvaartsche Stoomtramweg-Maatschappij|Dedemsvaartsche Stoomtramweg-Maatschappij (DSM)]], mit de trein en mit de vrachtwagen. Naodet 't [[Amsterdamse veld]] was of-egreuven, kwaamp de vervening in 't Nederlaanse diel van 't Boertanger Moor töt 'n ende. Dit leste verveende gebied heurt now bi'j 't netuurgebied 't [[Bargerveen]]. In 't Duutse diel van 't Moor hej an 't begun van de [[21e eeuw|ienentwintigste ieuw]] nog vervenings. == Bron == * Henk van den Brink (red.) (1999). ''Van Rottum tot Reest, Natuurgebieden in Groningen en Drenthe''. [[Assen]]: Staatsbosbeheer. ISBN 90-901328-3-X. Veural de bladzieden 271-83. {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Netuurgebied in Drenthe]] [[Kategorie:Netuurgebied ien Grunnen]] [[Kategorie:Netuurgebied in 't Emslaand]] [[Kategorie:Ekologie]] bn2c2rtddhy580rn6wzd1pxtimk5opv 0 7982 53701 53695 2007-12-01T13:09:59Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oostfreisk Nederduutsk]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Oostfreisk Nederduutsk]] g1xsmn171scublov524udsy8uce1506 14 7984 294492 266505 2017-10-09T22:12:31Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Duuts-Nedersaksies artikel]] bm6krqdw8a2eiwap38m38a00vuwn6d9 0 8000 53849 2007-12-04T06:35:02Z Servien 7 [[Ons Laive Vrauw van Besloten Toen]] is ewiezig naor [[Onze Laive Vraauw van de Besloten Toen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Onze Laive Vraauw van de Besloten Toen]] aveb0y4kthpl4zxqlgkq0dk7aksodbv 0 8001 290834 265056 2016-11-02T11:01:43Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:kerkzomerpiep.jpg|thumb|right|250px|Kluus van Waarfhoezen]] Een '''kluus''' is een [[klooster]] mit môr ain monnik of zuster. De monnik ien n kluus wordt n [[kluzenoar]] of kluusbruier nuimd. n Bekende kluus is de [[Kluus op de Schaelsberg|kluus ien Valkenbörg]], dij nait meer bewoond wordt en te bezichtigen is. n Veurbeeld van n bewoonde kluus is de kluus van de [[Onze Laive Vraauw van de Besloten Toen]] ien [[Waarfhoezen]], ien t noorden van [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. Ien vrougere tieden was veur sommege geleuvige monniken of nonnen ôfzunderen oet de wereld ien de wildernis gain meugelkhaid; zai lieten zok binnen heur gemainschop inmetseln of opsloeten. Dit soort kluzenoars en kluzenoaressen worden '''reklusen''' nuimd. Der binnen nog n poar mìnsken dij zo leven. == Boetende hìnwiezen == * [http://www.beslotentuin.nl/ Kluus en kìrk van Waarfhoezen] * [http://www.sintjanskluis.nl Sint-Janskluus] ien Geleen, ook wel ''kluus van Krawinkel'' nuimd (nait meer bewoond) * [http://www.sint-sebastianus.nl/klimmen/kluis.html De kluus op de Schaelsberg (nait meer bewoond)] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Huusvesting]] [[Kategorie:Kristelk klooster]] 66sew255thr861ttln0dhfz1ixpv8c0 0 8002 258107 53857 2013-03-11T11:42:24Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1221260]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki n '''Kluus''' kìn verwiezen noar: *[[Kluus (woonderij)]] - t hoes van n kluzenoar *[[Kluus (vaaileghaid)]] - veur t vaaileg opbaargen van dien spul {{dv}} 59l6qf0bej45fzq4z35gamsde8gjb77 0 8004 279140 274864 2015-03-27T16:35:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Trumpet 1.jpg|thumb|right|400x|n trompet]] n '''Trompet''' is n [[kopper]]n bloasinstremeant, wa'j köant bespöln duur de lipn teegn t moondstukke te zetn en ze loatn triln duur te poesn. Ofhaankelik van wovölle krach a'j zett, keump dr nen heugerden of leegerden toon oet. Dus hoe sneller at oew de lipn trilt, des te heuger t geluud.<br />n Trompet hef n heelder en hoog geluud. Doarumme wördt'e biej t ''skoarpe kopper'' erèknd. Meestieds is n trompet in Bb estemd.<br />n Ofstaand van t moondstukke tot an n beker is um en noabiej de 50 cm. Mear a'j n buis oetrolt, kom iej wal an n meter of aanderhalf. An n n buis zitt dree [[ventiel]]n. Dee mu'j indrukn um nen aandern toon te kriegn in kombinasie met verhoging of verleging van de lipspanning. == Gebroek == n Trompet wörd in völle soortn [[meziek|muziek]] gebroekt: oonder mear in j[[Jazz|azz]], [[klassiek]], r[[Reggae|eggae]], s[[Ska|ka]]. t Is n vast instrumeant in bloasorkestn, kapeln, harmoniejn en fanfares. {{dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] gr8wh7wyst2olx6rk4mj05lpamkjw3f 0 8014 291307 263430 2016-11-04T13:07:05Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Doarle''' is n doarp in de [[gemiente (bestuur)|gemeante]] [[Heldern]] in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|proveensie]] [[Oaveriessel]]. t Hef roem 1.400 inwonners (in 2005). Doarle lig zoowat neegn kilometer ten oostn van [[Heldern]]. {{begin}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Heldern (Tweante)]] n1i3elp3y641wx883b0mous5aukaovn 0 8026 54490 2007-12-09T12:37:50Z Servien 7 [[Lemmer]] is ewiezig naor [[De Lemmer]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[De Lemmer]] i9htc5np994irkbg0k6r5rahbplvi7t 0 8029 283535 283534 2015-11-29T15:48:09Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki {{In-espreuken|Wiki-Mirreweenter.ogg}} [[Ofbeelding:midwinterhoorn1.jpg|thumb|200px|right|Mirreweenterhoornbloazn]] n '''Mirreweenterhoorn''' ([[Nederlaands]]: ''midwinterhoorn'') is n oold, heultn bloasinstrumeant wat um de karstdeage wörd gebroekt in [[Tweante]], n [[Achterhook]], Oostn van [[Sallaand]], [[Westerwoolde|Westerwolde]] en wat plaatsn in [[Duutslaand]]. t Lik t meest op nen [[alpenhoorn]]. t Is nen haand-emaakten, lecht eböagnen hoorn van [[birk|boarkn-]], [[elze|ealzn-]] of [[willing|wilgnhoolt]], met n moondstuk (de ''happe'') van [[vlier]]hoolt. n Mirreweenterhoorn is wal van [[holt|hoolt]], mear t wördt toch tot de [[kopper|kopperne]] bloasinstremeantn erèknd, umde'j dr op dezelfde manere geluud oet mutn kriegn as oet nen [[trompet]]. Duur spanning op de lipn te verheugn of te verleegn krie'j nen heugerden of nen legerden toon. Mirreweenterhoorns hebt gin knöppe, extra geater of klepn. Hierduur krie'j dr allenig mear [[natuurtoon|natuurtoonn]] oet. ==Gebroek== t Mirreweenterhoornbloazn hef zin oorsproonk in de [[Germanen|Germaanse]] [[Joelfeest|joelfeestn]], dee zo roond t ''mirreweenter'' (21 december) eheuldn wördn. De joelfeestn wördn noar t skient eheuldn um t duuster en kwoade geestn te verdriewn. Toew as de [[Saksen (vôlk)|Saksen]] töt t [[Kristendom]] wördn edwungn, wör t gebroek van n mirreweenterhoorn verdreeid. t Bloazn wör gebroekt um n komst van [[Christus]] an te kondigen. n Hoorn wör ook gebroekt um boskopn duur te geewn. De noabers konn an t soort roop heurn wat dr an de haande was: of dr n keend was geboorn, of dr ene in nood was en of dr vuur gevoar ewoarskouwd wör. Meestentieds wördt dr tiedens t tweeduuster ebloazn. As de vorst an de groond is dreg t geluud vearder dan as t doo is. Mangs wördt t oeteande van n hoorn op n raand van ne waterputte ezat, um zo t geluud te verstoarken. n Aandern reedn hiervuur is det t deenk nog wal zwoar kan wordn a'j lange mutn bloazn en buurn te gelieke. [[Ofbeelding:Midwinterhoorn.jpg|thumb|right|300x|Mirreweenterhoorn as versiering]] Lös van t bloazen is n mirreweenterhoorn al joarn ne völgebroekte versiering van huze. Det kan eawngood binn as boetn wean. ==Rechtevoort== t Mirreweenterhoornbloazn maakt de leste joarn ne opleawing met. Ieder joar wörd dr zelfs t Nasjonaal Kampioenskap Mirreweenterhoornbloazn eheuldn met ne opvalnd grote jeugdklasse. Op 6 jannewoari 2008 (dreekeuningn) wör in [[Deepn]] t kampioenskap eheuldn. Hieran deedn zowat 80 jeugdleedn oet heel [[Tweante]] met. ==Geluud== n Mirreweenterhoorn gef n hol, klaaglik geluud. Det neumt ze in t [[Tweants]] en t [[Achterhooks]] ''n Ooldn Roop''. Umdet n hoorn in de eerste plaatse n instrumeant is um bodskopn oawer te brengn en nit vuur t vermaak of vuur muziek deent, hef iedern mirreweenterhoorn zin eegne geluud en toonn. Doarumme is n mirreweenterhoorn n solo-instremeant. t Geluud vaalt meestal nit in aandere muziek te passen en t instrumeant is doar ook nit op ofestemd. Um dezelfde reedn kan dr mear eenn tegeliek bloazn, umdet t aanders nit kleenkt. Dr wörd nog aait edisseld of op de mirreweenterhoorn non wal of nit n melodieken espöld mut wordn. Wat leu zegnt det t ginne mellodie is, mer det t dr op lik, umdet det non eenmoal t gevolg is van t verheugn van de lipspannige. Aandere leu meant det t is oet te skriewn op nen muziekbalkn: {{Meziekbalk|ClefG-1|4c1|2f1|End|4c1|4f1|2a1|End|4c1|4f1|4a1|4f1|End|4c1|4f1|4a1|4c2|4a1|4f1|4c1|4f1|4a1|4c2|End}} == In Grönningn == In Grönningn is t mirreweenterhoornbloazn völle meender bekeand en meender wied verspreaid, mer der zeent verskeaidene vereanigingn dee't t nog hebt duur ezat. De leaste joarn keump der steeds meer andacht vuur disse tradisie. t Wörd nog edoan in [[Westerwolde]] roond de doarpn [[Wedde-Bennewold|Wedde]], [[Jipsinghuzen]] en Onstwedde, in t [[Oldambt]] in of roond Finsterwolde en in t [[Westerkertier|Westerkwarteer]] in [[Nijkèrk|Niekoark]]. De leste joarn is t bloazn ok te heurn in [[Veendam]], woer as t nog rellatief niej is. Vroger gung dit, oonder n naam ''Sunt-Tomas'', saamn met t gebroek dat alle jungs oet t doarp saamn t laand op gungn met peerdn, dat "Tomasrieden" eneumd wör. Dit was dan n good momeant vuur de jonge kearls um zik an de deerns te loatn zeen. Tegenswoordigs is dit leste gebroek oetestörvn. == Oetgoande verbeending == [http://www.midwinterhoorn.nl www.midwinterhoorn.nl: ne webstea met mear infermaasie oawer n bouw van n mirreweenterhoorn] {{Dia|Disse pagina is eskreewn en in esprökn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:In-espreuken artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent‎]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] 6onxsno3gsxggpspsqufr9ibshjhd1x 0 8030 268938 267676 2013-08-05T08:11:53Z Servien 7 -wiu wikitext text/x-wiki Dit is n '''liest van regionaole feesten''' dei jaorlijks vierd worden in 't [[Nedersaksië|Nedersaksische taolgebied]]. Ze verschilt van folklore, tot braderi'jen, tot festivals. De evenementen bint per previncie indeeld; 't broekte dialekt verschilt per previncie. == [[Achterhook]] == * [[Poasvuur]] [[Iezerlo]] Boerderi-je 't Westendorp in Aalten * [[Sjoksfestifal]] in [[Aalten]] ieder veurjoar met völle muzeek. * [[Gondelvoart]] in [[Breevoort]] letsten weekend augustus eersten van september == [[Drenthe]] == * Nacht van Assen ([[Assen]]; nacht veurofgaond an de TT) * [[TT Assen]] ([[Assen]]; leste zaoterdag in juni) * Schaopscheerderfeest mit braderi'j ([[Eksel]]; begun mei) * Streektaalfestival [[!REUR!]] ([[Emmen]], meert) * Zuudlaordermarkt ([[Zuudlaoren]]; darde dinsdag in oktober) == [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] == * Karnevaal Troapel ([[Troapel]]; week veur [[Poaske|Poask]]) * Knoalsternacht ([[Knoal (gemainte)|Knoal]]; nacht veur [[Keuninginnedag|Keuneginnedag]] (29 april)) * Keuneginnemaarkt op Knoal ([[Knoal (gemainte)|Knoal]]; 30 april) * Poaskevuren op [[Westerwoolde|Westerwôlde]] ([[Troapel]], [[Zèlng]], [[Onstwedde]], [[Vlagtwedde (dörp)|Vlagtwedde]]; eerste of twijde [[Poaske|poaskdag]]) * [[Pinkster]] in Zoltkamp ([[Zoltkamp]]; 50 doagen noa [[Poaske|Poask]]) * Nacht van n Daam ([[n Daam]]; ìnd juni) * Op Roakeldais ([[Waarvum]]; in de lèste week van juni) * [[Grunnegs Ontzet|Bommenberend (Grunnegs Ontzet)]] ([[Grunnen (stad)|Stad]]; 28 augustes) * Noorderzon ([[Grunnen (stad)|Stad]]; 10 doagen laank in ìnd augustes, bugun septìmber) * Middelaiws Troapel ([[Troapel]]; ìnd augustes, begun septìmber) * Onstwedder winnenfeest ([[Onstwedde]]; lèste zotterdag in augustes) * Damsterdag ([[n Daam]]; septìmber) == [[Oaveriessel]] == * [[Bissing]] (ok wal Ommer Bissing) in [[Ommen]] oarspronkelijk 3 doagse joarmarkt rond n 2e dinsdag in juli; now n heelen zommer * [[Euifeest]] ([[Asselt]]; leste weke van de zomervekaansie veur de basisschoelen) * [[Stöppelhaene]] ([[Raolte]]; leste volle weke van augustus) * [[Boake]]braandn met [[Poasken]] duur heel [[Oaveriessel]] * [[Peenksterfeestn]] ([[Boarnebrook]]; Tweede [[Pinksteren|Peenksterdag]]) * [[Eanterse Daage]] ([[Eanter]]; eens in de veer joar midln in t zommer) * [[Midzommerfeest]] ([[Nötter (Wierdn)|Nötter]]; op n lengstn dag van t joar) * [[Dauwpop]] ([[Healdern]]; met [[hemmelvoart]]) * [[Wiezo]] ([[Wierdn]]se Zommerfeestn, dree daage in juni) * Zommerfeestn van [[Hengevealde]] * School- & Volksfeestn [[Goor]](vuurleste wekneande van juni) * School- & Volksfeestn [[Splo]] * School- & Volksfeestn [[Diekerhook (Riesn-Hooltn)|Diekerhook]] * [[Zunnewende Festival]]; alle jaoren in de gemeente [[Healdern]] == [[Veluwe]] == * [[Ossemart]]; tredisionele mart in Putten {{DEFAULTSORT:Regionaole Feesten}} [[Kategorie:Nedersaksies feest of gebroek]] a19nqe73pm7s9np3fg3b7cxcfn14z9z 0 8031 54588 2007-12-10T10:08:48Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Mous]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Mous]] rqf4aribqnajmn2yv8gmq78opy5j5ot 0 8032 54603 2007-12-10T18:49:37Z 82.73.87.116 deurverwiezing naor [[Schotlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Schotlaand]] ioosovfvfeiv2x7a1t2no0m076a1721 0 8034 272454 263607 2013-12-20T23:41:22Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata, lokaal vortehaald: [[de:Holzschuh]] [[eo:Lignoŝuo]] [[fr:Sabot (chaussure)]] [[it:Zoccolo (calzatura)]] [[pl:Sabot (obuwie)]] [[ru:Деревянные башмаки]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Wooden Shoes-willow-plain wood.jpg|thumb|right|300x|Blaanke kloompn van willingnhoolt]] [[Ofbeelding: Klompenmetband.jpg|thumb|right|300x|Kloompn met nen learn baand]] [[Ofbeelding: Klomp Enter.jpg|thumb|right|300x|N grötsten kloomp van de wearld]] n '''Kloomp''' is n [[hoolt|heultn]] skoon wat al völle honderden joarn besteet en in de [[middeleeuwn]] duur heel [[Europa (continent)|Europa]] völle duur [[boer]]n en woarkleu wör edreagn. Aandere Hollaandse naamn oet dee tied zeent: ''clomp'' en ''holleblock''. Rechtevoort wordt kloompn nog aait van [[pöppel]]-, [[willing]]nhoolt, mear ook van [[lear]] emaakt. T soort kloompn wat van pöppelhoolt wördt emaakt, wördt in [[Tweante]] ''pöppeln'' eneumd. Rechtevoort wördt dit ook vaake as benaming vuur alle kloompn gebroekt. n Kloomp is duur de [[EU]] etest en voldut an alle vuurweardn um offisjeel erkend te wordn as volweardigen woarkskoon. Op kloompn loopn geet nit vanzelf. Eenn den nog nooit op kloompn hef elop verlös noa n poar stapn de kloompn en krig ne zeare [[wrieje]]. A-j de beene optilt mu-j de teene iets krommn. Doarduur blif n kloomp oe an de teene hangn. T kan vuurkommn dèt ene ne te hooge wrieje hef. N kloompnmaker kan dan de wrieje van n t stel kloompn iets oetsliepn. As t dan nog nit geet, sliept ze de heele wrieje dr oet en maakt ze dr nen learn baand oawerhen. [[Eanter]] is laandelik bekeand as t ''Kloompndoarp''. Hier steet ook n grötsten kloomp van de wearld: 403cm laank, 171cm breed en 169cm hooge. Doarmet steet-e in t [[Guinness Book of Records]]. Vrooger had iedere strekke wier zin eegn kloompmodel. De leu konn doarduur an t soort kloomp zeen woer of dr ene vort kwam. == Neersassies == *[[Achterhooks]]: **''klompe'' **''peppel'' *[[Drèents]]: ''klomp{{small()|e}}'' *[[Grunnegs]]: **''klombe'' ([[Veenkelonioals|VEK]]) **''klumpe'' ([[Westerkertiers|WEK]], [[Westerwoolds|WEV]]) **''klomp'' (overeg) **''hol{{small()|t}}ske'' (aigelks t woord veur n [[tripklombe|tripsklombe]]) *[[Sallaands]]: ''klompe'' *[[Stellingwarfs]]: ''klompe'' *[[Tweants]]: ''kloomp'', ''pöppel'' / ''peppel'' *[[Veluws]]: ''klomp{{small()|e}}'' == Zee ook == *[[Tripklombe]] *[[Klompnmaker]] == Oetgoande verbeending == *[http://www.youtube.com/watch?v=Hsitd8kz65Q Filmken op YouTube oawer haandgemaakte kloompn in Eanter] Zelf n stel kloompn maakn? *[http://www.klompenmaken.nl Kloompn maakn] Ne oetgebreaide beskriewing van t met de haande maakn van kloompn *[http://www.klompen.nl www.klompen.nl] {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Scho]] ea6ocdscgpf86ix4whxmqow72ij43ly 0 8036 54755 2007-12-13T13:53:48Z Servien 7 [[Klomp]] is ewiezig naor [[Kloomp]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kloomp]] 6lpaq455e0surl961jrjw5mzg87o7l1 0 8037 265232 258027 2013-05-09T23:19:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Klompenmetband.jpg|thumb|right|200px|[[Tweants]]e tripkloompn]] n '''Tripklombe''' of '''holske''' is n variaant van de [[kloomp|holtklombe]], môr is eerder n soort schoune. Tegenswoordeg komt dizze veuraal nog in de [[Grunnen (provìnzie)|pervìnzie Grönnen]] veur, môr het vrouger n veul groter ôfzettensgebied had. t Bestaait uut n holten zole, mit over de voude hìn, n haard stukkie [[Leer (stof)|leer]]. Maisttieds zit der gain leer om de hakke hìn, woardeur man der hail makkelk mit de voude in schoeven kin. Dizzent worden veuraal bruukt as vrijetiedsschounen veur boeten en worden droagen mit dikke [[sokken]]. Boeten Grönnen verwiest t voak noar laanke holten klompen mit n klain stukkie leer over de bovenkaande van de voude hìn. De dingen dij ien Grönnen ook wel as tripsklompen aanduud worden haiten in t Nederlaands ook wel "strovels". De noam ''tripklombe'' komt van de femilie Trip. t Woapen van dizze femilie lôt den ook drij tripklompies zain en is zichtboar op de veurgevel van t ''[[Trippenhuis]]'' in Amsterdaam. ==Leegsaksisch== *[[Grönnegs]]: ''tripklombe, holske'' *[[Tweants]] **''trippe'' ([[Riesns]]) *[[Veluws]]: **''klompschoe{{small()|n}}'' **''klompleers'' ([[Putten]], [[Uddel]], [[Bunsjoten]]) **''tripklomp{{small()|e}}'' **''trip'' ([[Bunsjoten]]) **''lege klomp{{small()|e}}'' **''lèèrtiesklomp'' ([[Wezep]]) **''leertiesklomp'' ([[Terwolde]], [[Attem]], [[Epe]]) **''schippersklomp'' ([[Heerde]], [[Loen]]) **''klapklomp'' ([[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) **''rove'' ([[Nunspeet]]) **''keuineus'' ([[Bunsjoten]]) - dit is een trip zongder leertsies {{Dia|Schreven in t [[Veenkelonioals]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Scho]] gv528ee0z4cm5dnnw7q1dymexk66ygz 0 8038 54788 2007-12-14T10:53:42Z Woolters 62 [[Middeleeuwn]] is ewiezig naor [[Middeleewn]]: lik meujer en den -u- he-w nit neudig wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Middeleewn]] 8l1jsrmxpmy8krbusckybakdg1grrrj 0 8039 283545 280437 2015-12-02T20:03:26Z Cycn 1607 en Bronckhorst wikitext text/x-wiki {{zie dv| Veur andere plaatsen dee-t Heurne heet: zee [[Heurne|hier]].}} '''Heurne''' is ne [[buurtschop]] dee veur een deel in de gemeente [[Berkelland]] lig en veur een ander deel in de gemeente [[Bronckhorst]], in de Nederlandse previnsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. Heurne had in 2005 zo'n 180 inwonners. De buurtschop Heurne heurn vrogger bi'j [[Reurle]]. {{Berkelland}} {{Bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Berkelland]] [[Kategorie:Bronckhorst]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 3nyeubrxn987krbu09m645weh2yg9ax 0 8040 54817 2007-12-14T21:25:07Z Servien 7 [[De Heurne]] is ewiezig naor [[Heurne]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Heurne]] qlo5ugrosq9lgq54778enf07lr24mi9 0 8041 279503 272131 2015-03-27T17:35:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Scrum rugby.jpg|thumb|right|300px|2 manskapn in n ''scrum'']] [[Ofbeelding:Rugby tackle cropped.jpg|right|220px|thumb|n rugby tackle]] '''Rugbie''' (van t [[Engels]]: ''Rugby'') is n balspel woerbiej t doel is, n [[ovaal]]vormigen bal oawer de liene van n teegnspöller te kriegn. == Soortn == Rugbie is op te deeln in 2 soortn: * '''Rugby Union''' (''Unie-rugbie'') ** n manskap hef 15 spöllers ** n ''scrum'' is n belangriek oonderdeel; de spöllers stoat skoolder an skoolder vuuroawer eböagn en prebeert n bal, den öar tusken de beene wördt egooid, te kriegn duur spöllers van t aandere manskap vort te drukn. ** biej de ''Line Out'' (oet de liene) stoat n poar spöllers van beaide manskapn in 2 lienn nöast mekoar hoaks op de ziedliene op esteeld. As dr wördt in egooid munn beaide lienn prebeern n bal te kriegn. * '''Rugby League''' (''Liga-rugbie'') ** n manskap hef 13 spöllers ** n ''scrum'' keump nit zo vaake vuur ** n ''Line out'' besteet nit Allebeaide vörme zeent machtig populair in [[Verienigd Keuninkriek|Groot-Brittanië]], [[Fraankriek]], [[Australi'je (land)|Australië]], [[Niej-Zeelaand]]. '''Unie-rugbie''' is n nasjonaaln [[sport]] in [[Wales]], [[Niej-Zeelaand]] en laandn in n [[Stiln Oceaan]] zoas [[Tonga]], [[Fiji]] en [[Samoa]]. Doarnöast wördt t ook völle spölt in [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]], [[Argentinië]], [[Roemenië]], [[Zuud-Afrika]] en [[Italien|Italië]]. <br />'''Liga-rugby''' is n nasjonaaln sport van [[Papoea-Niej-Ginea]], mear wördt ook wal völle in de laandn dee earder al eneumd zeent espölt. In 2011 is Niej-Zeelaand wearldkampioen ewördn. == Doel == t Doel van t spel is um n ovaalvormigen bal oawer de liene van n teegnspöller te kriegn. Iej magnt n bal alleene mear verplaatsn duur ne vuuroet te skupn of oonder n oarm met te dreagn. n Bal oawerspöln noar n manskapgenoot mag alleene mear zied- of achterwearts. As n metspöller n bal van oew wil oawernemn mut-e dus nöast of achter oew goan loopn. In [[Nederlaand|Neerlaand]] is rugbie nit zo populair. {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Sport]] asfeucb0iu2j8ibrw4tnhs2cmq00ffr 0 8062 265205 257976 2013-05-09T23:15:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Spekdikken.jpg|thumb|right|''Spekdikken met droge worst en spek'']] n '''Spekdik''' of '''spekkendik''' is n aord leutje [[pankouk]], dei as lokaole spesjaoliteet in [[Westerwoolde]] ([[Grunnen (provìnzie)|Grönnen]]) en in t [[Reiderlaand (streek)|Reiderlaand]] ([[Oostfraislaand|Oostfreislaand]]) tuzzen [[kìrsttied|karst]] en [[neijaor]] eten wordt. De heufdtoudounens zint [[rôgge]], [[tudeaai|aaier]] en [[stroop]]. Zi worden liek as [[knieperties|knieperkens]] bakken in n kniepiezer. Zi wordt spekdikken nuimd omdat der n stukken [[spek]] en 2 tot 4 stukkens [[metwôrst]] deur hìn daon wordt. Hierdeur zint zi dikker en zoleger as de Drìntse neijaorskouken, dij ook nog haard zint en gein spek heft. Spekdikken zint slim goud as bodem veur n neijaorsklokje. {{dia|Schreven up [[Westerwoolds]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnegs gerecht]] sw43elx78q0s2y494dand7owov8vuwk 0 8063 265052 257977 2013-05-09T22:29:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Customsuit.jpg|right|250px|Kìrstman]] De '''Kìrstman''' is n figuur dij staait veur de [[kìrsttied]] en dij ien [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] sunt de joaren '30 bestaait. In [[VS|Amerika]] bestaait e sunt de twijde haalve van de 19e aiw. Tegenswoordeg het hai n haile belaangrieke en wereldwiede stee innomen op kìrstkoarten, in etaloazjes, in kìrstmuziek en ander kìrstartikelen. t Figuur is baseerd op [[Sunterkloas]], dij deur Nederlaandse kolonisten mitnomen is noar [[New York]] ([[Verienigde Staoten van Amerika|Verainde Stoaten]]), woar zien noam verbasterd wuir tot '''Santa Claus'''. De kìrstman staait bekind om zien roupen: "Ho Ho Ho (Merry Christmas - in elke verschaaidene toal)". == Traditsie in Amerikoa == Nevvens de Amerikoanse traditsie, woar middelkerwies aal ander traditsies ook op baseerd binnen, woont de kìrstman op de [[Noordpool]]. Hai gaait op kìrstoavend over haile wereld in zien vlaigende slee mit rundaaier om kinder kado's te geven deur de schösstain hìn. De kado's legt e din onder kìrstboom of in de sokken, dij man aan de [[bözzem]] haangen zol. Veur kìrstoavend gaait e ook de haile wereld laangs om in winkelzìntrums en maarktploatsen de wìnsliesten van de kinder te ontvangen en om te zain of zai wel laif wèst binnen. == Broeken in Grunnen == In Grunnen kwam in de joaren '30, noast Sunterkloas, ook elk joar de kìrstman bie kinder laangs om heur kado's te brengen. Noast kado's was t ook de kìrstman dij de kìrstboom laangsbrocht. Noa de oorlog is dizze traditsie verwotterd en is Sunterkloas de belaangriekste figuur worden dij kinder kado's brengt. {{DEFAULTSORT:Kirstman}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Kìrst]] qfkv0zl9ozpjvr5y6f1h3g94l644idy 0 8068 292013 272056 2016-12-07T13:52:03Z Servien 7 wikitext text/x-wiki n '''Vuurplaksel''' of '''vuurzetsel''' (ok wal: ''prefix'') is nen term oet de [[sproaklear]] vuur n elemeant wat an t begin van n woord an eplakt wördt, woerduur t woord in n bepoald zinsverbaand grammatikaal wördt emaakt. n Vuurplaksel (prefix) is n soort ''anplaksel'' (n elemeant wat too evoogd wördt). t woord Prefix keump van [[Latiens]] en beteeknt letterlik ''vuurplaksel''. Vuurbeeld: '''On'''meugelik Bekeande [[Nederlaands|Hollaandse]] prefixen zeent: * ge- * be- * ver- * ont- / on- * onder- Aandere soortn anplaksels zeent: * Infix (''tuskenplaksel'') * Suffix (''Achterplaksel'') {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Sproakleer]] 2xa79p86iaukvehqdw5yk2njuqbmob1 0 8071 264236 257964 2013-05-06T16:35:43Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Adriaan Stoet''' ([['t Oveine]], [[9 september]] [[1965]]) is een [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[violist]]. Stoet volgden zien eerste vioollessen op elfjaorige leeftied. An 't [[konservatorium]] van [[Utrecht (stad)|Utrecht]] studeerden hi'j bi'j [[Phillipe Hirschhorn]], bi'j wel e in 1993 of-estudeerd is. Hi'j hef verscheiden masterclasses evolgd bi'j violisten as [[Wiktor Liberman]], [[György Pauk]] en [[Ruggiero Ricci]]. Stoet hef verscheiden plaoten op-eneumen, waorunder een cd mit violiste [[Emmy Verhey]]. Later hef hi'j mit Verhey en [[Herman Krebbers]] espeuld. Hi'j concerteerden mit zangeres [[Inessa Galante]] en saxofoonspeuler [[Henk van Twillert]] in [[Verienigd Keuninkriek|Engelaand]] en [[Letlaand]], en trad op in 't [[Concertgebouw (Amsterdam)|Concertgebouw]]. Wieder speulden Adriaan Stoet mit de pianisten [[Tjako van Schie]] en [[Jan Vayne]]. Mit Van Schie brocht hi'j een cd uut mit [[Jiddisch]]e meziek uut de ghetto's en concentraosiekaampen.<ref>CD: ''Shtil di nakht iz oysgeshternt'', EMI. Ziet ok de uutzending bi'j [http://www.rtl.nl/(/actueel/barendenvandorp/)/actueel/barendenvandorp/2005muziek0405.xml Barend & Van Dorp op 4 meie 2005]</ref><ref>De twie speulden ok in 't tillevisiepregramma Koffietijd van de KRO.</ref> Stoet is riegelmaotig jurylid bi'j vioolwedstrieden, zoas de [[Iordens_Viooldagen|Iordens Viooldagen]], en soleert vake bi'j alderhaand meziekgezelschoppen. Vandage de dag gef Stoet les an de meziekschoele in [[Zwolle]], an't konservatorium in Zwolle, en doceert talenten an de deur hum op-erichte [[Zwolse Vioolacademie]] (veurhen de Philippe Hirschhorn Vioolacademie enuumd).<ref>[http://www.zwolsevioolacademie.nl/ Zwolse Vioolacademie]</ref> ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.ncrv.nl/ncrv/radio?nav=veieIsHjHAQTDAgzuWdzuWD De NCRV oaver de Zwolse Vioolacademie] == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Stoet, Adriaan]] [[Kategorie:Klassieke meziek|Stoet, Adriaan]] [[Kategorie:Muzikaant uut Drenthe|Stoet, Adriaan]] qp4ve68y0pc3jproxydpqp6smidbe6b 0 8072 291005 272795 2016-11-02T16:55:07Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki '''Henk van Twillert''' ([[Spaokenburg]], [[1959]]) is een [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[baritonsaxofoon|baritonsaxofonist]]. Van Twillert begunden mit [[saxofoon]] speulen toe as e veertien was. Nao de middelbaore schoele gunk e studeren an 't [[Amsterdams Conservarotium]] bi'j heufdvakdocent [[Ed Bogaard]]. In 1979 richtten e tiedens zien studie in de maande mit drei collega's 't Amsterdam Saxophone Quartet op, een groep die nog aal bestiet, wereldwied concerten egeben hef en een umvangriek antal cd's op-eneumen hef. Van Twillert was heufdvakdocent an de [[Eanske|Enschede]]se vestiging van 't [[ArtEZ Konservatorium]] en hef now dezölfde functie bi'j 't [[Konservatorium van Amsterdam]]. In [[Portugal]], daoras e in [[Porto (stad)|Porto]] warkt as heufdvakdocent an de [[esmae]] (escola superior de música e das artes do espectáculo), kump e sund 1989 mit saxofoonopleidings op batteri'je. Hi'j initieerden in Portugal veule concerten, masterclasses en culturele uutwisselings. Samen mit de Portugese saxofoonspeuler [[Fernando Valente]] richtten Van Twillert de Portuguese School of Classic Saxophone op, daoras later 't Portuguese Saxophone Orchestra uut vortkwaamp. Wieder is Van Twillert leider van 't internationaol saxofoonensemble Vento do Norte. Hi'j hef op podia oaver de hiele wereld espeuld en treedt riegelmoatig op as solist in 't [[Concertgebouw (Amsterdam)|Concertgebouw]]. ==Op-eneumen wark== * ''Johann Sebastian Bach - Suites voor Cello Solo BWV 1007-1012'' * ''Fado Saudades'' - Henk van Twillert and the Amsterdam Soloist Quintet * ''On Classical Tour with the Baritone Sax'' - Henk van Twillert & pianist Gian Maria Bonino Tango speult meziek van Schumann en Debussy * ''Tango'' - Henk van Twillert & Sonja van Beek and the Salzburg Chamber Soloists Quintet * ''Homage to Heitor Villa-Lobos'' - Henk van Twillert and the Amsterdam Soloist Quintet * ''Duke Ellington 'revisited''' - Henk van Twillert and the Amsterdam Saxophone Quartet & Han Bennink * ''Confesso'' - Henk van Twillert and Inessa Galante * ''Fado Saudades'' - Henk van Twillert & Carlos do Carmo * ''Encontros'' - The Amsterdam Saxophone Quartet & Fernando Valente * ''The Amsterdam Saxophone Quartet'' - Frank Zappa Suite, Duke Ellington Suite, Portorican Suite, Süd American Suite * ''West Side Story'' - The Amsterdam Saxophone Quartet & Jaap van Zweden * ''Rhapsody in Blue'', George Gershwin - The Amsterdam Saxophone Quartet & Daniel Wayenberg * ''The Amsterdam Saxophone Quartet 2'' - Meijering, Dikker, Heppener, Du Bois, Van Dijk, Ketting * ''The Amsterdam Saxophone Quartet 3'' - Pierre Vellones, Alexandre Glazounow, Alfred Desenclos * ''Great Americans'' - samen mit violiste Emmy Verhey 2005 * ''Porgy & Bess'' - samen mit Inessa Galante 2007 * ''A Bag of Music'' - 3 cd album: CD 1: ''Vocalise'', CD 2: ''Petite Fleur'', CD 3: ''Wonderful World'', 2011, samen met pianist [[Tjako van Schie]] ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.saxunlimited.com Henk van Twillert zien webstee] <!-- bekeken op 22 december 2007 --> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Twillert, Henk Van}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Klassieke meziek]] [[Kategorie:Muzikaant uut Nederlaand]] fobaeqzqp20tl0n5m4e2eruloyqz06z 0 8073 258065 219830 2013-03-11T11:41:16Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 19 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q225187]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Karen''' kan verwiezen naor: *[[Karen (zuvel)]] (of: ''karren'') *[[Karen (volk)]] - volk uut Thailand *[[Karin]] - een deernsnaam {{dv}} hjagoqcm63s7w9rjbphzwl40h5k18s6 0 8074 264613 258067 2013-05-06T20:58:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Karnton.jpg|thumb|Een kaarton in een zuvelfebriek]] '''Karen''' of '''karren''' is 't preces waorbie verzuurde [[room]] in beweging ebrocht wort waodeur de vetmembraantjes in de room breken. De vetdeeltjes kluten samen en scheien zich of van de [[karemelk]]. Uut 't vet wort dan [[botter]] emaakt. Vrogger worde-n-'t mit de hand edaon deur de room urelang te stampen in een [[stampkaar]]. Tegensworig wort 't mit een bottermaakmesine edaon. ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: ''kaarnen, karnen'' *[[Stellingwarfs]]: ''kaarnen'' *[[Veluws]]: ''karen, karren'' {{Dia|Dit artikel is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Zuvel]] rb3jzc6yocltgfdh9pzqo5hjwm5vs38 0 8075 55229 2007-12-23T11:53:26Z Servien 7 [[Klembonen]] is ewiezig naor [[Klemboon]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Klemboon]] 7htmch79l7vzxzlcxrpl4hzzw0igm8k 0 8076 55308 55276 2007-12-24T08:37:56Z 81.205.234.85 deurverwiezing naor [[Gemeenschappelijke regeling]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Gemeenschappelijke regeling]] g3c8gq41e7fu9954culbdb5prwv3rso 0 8077 262809 258068 2013-05-04T20:30:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''gemeenschappelijke regeling''' is een samenwarkingsverband van deurgaons [[pervincie|provincies]], [[gemiente (bestuur)|gemeenten]] en/of [[waterschap]]pen waorbi-j bepaalde taken en bevoegdheden wodt overedaone an een daorveur op erichte gemeenschappelijke regeling. Dat kan een lichte regeling wean, waorbi-j wat afspraken bunt emaakt. Maor 't kan ok een zwaordere regeling wean. De oetdrukking "gemeenschappelijke regeling" kan ok slaon op het gezamenlijk besloet van de deelnemers waorbi-j zo'n samenwarkingsverband is an egaon en waorin ok wietere afspraken aover 't functioneern d'rvan bunt vastelegd. I-j könt dus bi-jveurbeeld zeggn dat deur de vaststelling van de gemeenschappelijke regeling "Regio Achterhoek" (besloet) deur de [[Achterhook]]se gemeenten een gemeenschappelijke regeling "Regio Achterhoek" ( samenwarkingsverband) is in esteld. Gemeenschappelijke regelingen könt wodden inesteld op grond van de Wet gemeenschappelijke regelingen. De meeste gemeenschappelijke regelingen bunt an egaon deur gemeenten onder mekare. Gemeenten könt bi-jveurbeeld de afgifte van bepaalde [[vergunning]]en aoverdaon an zo'n regeling. Of ze könt een gemeenschappelijke regeling angaon waorbi-j ze gezamenlijk een recreatiegebeed exploiteert, of samen een milieudienst hebben. As een gemeente of een waterschap taken en bevoegdheden aoverdraegt aan een gemeenschappelijke regeling, könt ze dee taken en bevoegdheden neet zelf meer doon. == Lichte gemeenschappelijke regelingen== De wet gemeenschappelijke regelingen maakt 't meugelijk um lichte gemeenschappelijke regelingen an te gaon. In een lichte regeling kan bi-jveurbeeld wodden bepaald dat bevoegdheden van het [[gemeentebestuur]] of van [[baentiesman|ambtenaren]] van de ene gemeente wodt verricht deur het gemeentebestuur of deur ambtenaren van ne andere gemeente. 't Kan wean dat bepaolde warkzaamheden, veural in kleine gemeenten, zo weinig veurkomt dat 't neet de meuite is um daorveur zelf gespecialiseerd personeel in deenst te nemmen. Op disse maneere kan zo'n kleine gemeente dan 't wark uutbesteden an een grotere buurgemeente. Een minder lichte regeling is een regeling waorbi-j een gemeenschappelijk orgaan wödt in esteld. De deelnemende gemeentebesturen draegt dan bevoegdheden aover an dat gemeenschappelijk orgaan. Maor disse variant kömt neet völ veur. Meestal wödt d'r in dat soort gevallen een openbaor lichaam in esteld. ==Openbaor lichaam== De zwaorste gemeenschappelijke regeling is de regeling waorbi-j 'n openbaor lichaam wödt inesteld. Een openbaor lichaam hef rechtspersoonlijkheid. Dat wil zeggen dat het een eigen vermeugen hef, dat het eigendom en schulden kan hemmen. En een openbaor lichaam is in principe ook bevoegd verordeningen te maken, waarin veurschriften steet waoran een ieder zich hef te hollen. Een openbaor lichaam hef een bestuur, dat op dezelfde maneere is eregeld as 'n gemeentebestuur. D'r mot een veurzitter wean, vergeliekbaor met 'n börgemeister, een dagelijks bestuur, vergeliekbaor met een college van börgemeister en wetholders, en een algemeen bestuur, vergeliekbaor met een [[gemeenteroad|gemeenteraod]]. As gemeenten zo'n openbaor lichaam hebt in esteld, dan wis elk van de gemeenteraoden een of meer leu an uut de eigen gemeenteraod of uut 't eigen [[college van börgemeister en wetholders]] as algemeen bestuurslid. Het aantal algemene bestuursleden dat elk van de gemeenten mag anwiesen is vaak afhankelijk van de grötte van dee gemeente. Het algemeen bestuur beneumt daornao het dagelijks bestuur en de veurzitter. Het is dus neet zo dat de börgers de bestuurders van zo'n openbaor lichaam de bestuurders magt kezen. D'r is alleen sprake van indirecte democratie. ==Gemeenschappelijke regelingen met een bedrief== Sommige gemeenschappelijke regelingen bunt op ericht um een bedrief te exploiteren. 't Geet daorbi-j altied um openbare lichamen, want um 'n bedrief te können exploiteren mo'j eigendom können hemmen en verplichtingen können angaon. Gemeenten bunt daor dan ooit met begonnn umdat het [[bedriefsleaven]] in dee activiteiten van zo'n bedrief (toen nog) gin winst zag. Bi-jveurbeeld een afvalverwarkingsbedrief. Een ander veurbeeld is het Openbaar Lichaam Crematoria Twente dat Twentse en Achterhookse gemeenten ooit samen hebt opgericht in een tied dat cremeren in plaats van begraven nog niet zo gebroekelijk was. De sociale warkveurziening is ok zo'n veurbeeld. Vandaag de dag gebeurt 't eenga vaker dat zo'n bedrief wödt umezet in een vennootschap met een eigen directie. Zo kan zo'n bedrief dan slagvaardiger warken. 't Openbaor lichaam draeg dan alle bezittingen aover an de vennootschap en wödt zelf de enige andeelholder. Zo könt de gezamenlijke gemeenten as andeelholder via de andeelholdersvergadering een vinger an de pols blieven hollen en dividenduutkeringen blieven ontvangen. Maor 't besturen van het bedrief kan wodden aover elaoten an professionele bestuurders in plaats van an gemeenteraodsleden uut verschillende gemeenten dee allene af en too 's bi-j mekare komt. ==Regio's== Aoveral in 't land bunt gemeenschappelijke regelingen waorbi-j een openbaor lichaam deur gemeenten is ingesteld um meerdere taken uut te voeren. Vaak steet in de naam van zulke regelingen het woord “regio”. Alle gemeenten uut de streek bunt dan daorbi-j an eslotten. Zo'n regio is dan veur uuteenlopende dingen verantwoordelijk, zaols veur brandweer, de gezondheidsdienst (GGD), openbaor vervoer, anleg van toeristische fietspaden, afvalverwarking, exploitatie van grote industrieterreinen en wat de gemeenten wieters nog maor gezamenlijk wilt doon. Veurbeelden bunt de Regio Achterhoek in [[Deutekem]] en de Regio Twente in [[Eanske|Enschede]]. Soms bunt gemeenten wettelijk verplicht um regionaal samen te warken. Gemeenten mot bi-jveurbeeld zorgen dat er een regionale brandweer is met een centrale meldpost en dat soort dingen. Dan kö'j 'n apart openbaor lichaam regionale brandweer oprichten, maor 't is dan wal zo praktisch um zo'n regionale brandweer bi-j de regio onder te brengen. Soms hebt dee regio's zo'n grote invlood dat het haost liekt as of ze een aparte bestuurslaag bunt onder de provincie maor baoven de gemeenten. Dat wödt ezeen as ongewenst. Want de börgers in de regio kunt het bestuur neet zelf keezen. En dat is neet echt democratisch. Wee völle te zeggen hef, heurt eigenlijk ok um de paar jaor rechtstreeks an de börgers verantwoording af te leggen. ==Plusregio's== Sinds [[1 jannewaori|1 januari]] [[2006]] besteet d'r een bi-jzonder soort regio's, de zogenaamde plusregio's. In het [[Nedersaksisch]]e deel van Nederland is d'r maor ene, de Regio Twente. Een plusregio is bezunder, umdat een plusregio nog minder vri-jblievend is dan een gewone regio en meer bevoegdheden hef dan andere regio's. In artikel 104 van de Wet gemeenschappelijke regelingen steet dat ne plusregio een regionaal openbaor lichaam is met wettelijke taken, dat deur de gemeentebesturen op uutneudiging van gedeputeerde staten in een gebeed met stedelijke kenmarken is in'esteld met het oog op de oplossing van de regionale afstemmingsproblematiek. Daorbi-j geet 't dan veural um wonen, warken, verkeer en vervoer. Tot 1 januari 2006 waren deze regio's kaderwetgebied op grond van de Kaderwet bestuur in verandering. D'r waren op 1 januari 2006 zeuven kaderwetgebieden die toen automatisch Wgr-plusregio's werden: Stadsregio [[Rötterdaam (gemainte)|Rotterdam]], Stadsgewest Haaglanden, Regionaal Orgaan [[Amsterdam]] (Rao), Bestuur Regio [[Utrecht (stad)|Utrecht]] (BRU), Knooppunt [[Arnhem]]-[[Nijmegen]] (KAN), Samenwerking Regio [[Eindhoven]] (SRE) en Regio [[Tweante|Twente]]. Een achtste plusregio is d'r later in 2006 bi-j ekommen: de Parkstad Limburg rond [[Heerlen]], [[Karkraode]] en [[Landgraaf]]. In artikel 118 van de wet gemeenschappelijke regelingen steet dan dat het algemeen bestuur van een plusregio de economische ontwikkeling van de plusregio mot behartigen. En deurum mot het algemeen bestuur in alle geval regelmaotig een regionaal-economische ontwikkelingsstrategie opmaken. Ok mot het algemeen bestuur beleid maken over bedrieventerreinen, kantoorlocaties en detailhandelsveurzieningen, veurzowiet dee van regionaal belang bunt. En het algemeen bestuur moet de hoofdlienen vaststellen van een regionaal beleid veur 't antrekken van bedrieven en veur 't bevorderen van het [[toerisme]] in de streek. In artikel 120 van dee wet steet nog dat het algemeen bestuur van een plusregio veurschriften kan aover deur de gemeenten in die regio an te kopen en uut te geven grond, de anleg van veurzieningen van openbaor nut, het kosten verhaal daorvan en in hoo wiet de financiële gevolgen wordt verdeeld over de gemeenten in de regio Het algemeen bestuur kan ook gebeden anwiezen in de regio waor dat soort zaken alleen deur de plusregio zelf mag wodden edaone. En het bestuur van een plusregio kan veurschriften geven aover ‘t onderhold en ‘t beheer van dee grond. Hier en daor ligt dat nog wal geveulig. Want ne gemeente mag graag bouwgrond uutgeven. 't In exploitatie brengen en uutgeven van bouwgrond is een belangriek beleidsonderdeel van gemeenten. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Politiek]] b1tlqmi9vdyo3irnvxsuteozcw6sub2 0 8080 272182 263680 2013-12-11T02:35:46Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Neagelhoolt''' is an de weend edreugd reundvleais. Vrooger mossn de leu t konserveern, dus leadn ze t in t zoolt, woernoa ze t an n neagel boawn n kachel of t [[Fernuus|fornuus]] (de [[Wimme|wieme]]) höngn um te dreugn. Um de vleegn dr of te hooldn wikkeldn de leu dr vaake n kussnsloop um hen. n Neagelhoolt wördt rechtevoort nog net as vrooger van n achterbil en n achtermoes van n [[koo]] emaakt. t Vleais wördt in estrekn met grof zoolt en spesjale kruudn. Doarnoa wördt t vleais n poar wèkke laank dreug ezeultn en in n pekelbad edoan, hermeties of eslötn en um n aandern dag edreeid. Doarnoa wördt t eankele wèkkn (mangs zelfs moandn) edreugd an de locht. n Naamn keump van ''neagel'' en ''hoolt''. ''Neagel'' is n spieker (woer t stukn vleais an ehöngn wördt) en ''hoolt'' beteeknt n stukn vleais. Dèt is vaake n achtermoes (t ''hoolt'' of ''muuskn'') Neagelhoolt was vrooger n deur beleg vuur op de stoete. t Wör vaake alleene an esneedn as dr köjervolk was. Umdèt rechtevoort nog mear ongevear 20 [[slager|slagers]] neagelhoolt maakt, is t de leste joarn ook nog aaltied deur. Neagelhoolt is nit t zelfde as t [[Duuts|Duutse]] ''Nagelholz'', wat kort oawer de greanze wördt emaakt. Dit wördt bie 35-45°C ereukt en met [[speklap|speklapn]] umwikkeld. ==Neersassies== *[[Achterhooks]]: ''neagelholt'' *[[Tweants]]: ''neagelhoolt/-holt/-hoalt'' *Ien t [[Grunnegs]] wordt t woord ''noagelholt'' broekt veur t Nederlaandse woord ''rookvlees'' (van hoesslacht) *In 't [[Veluws]] wonnen 't woord ''negelhout'' gebruuk veur 't Nederlaanse woord ''rookvlees'' (van huusslachting) {{dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese gerechten]] an44z946cfn78in8bceo9q18bj5n8yy 0 8084 258004 223244 2013-03-11T11:39:49Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 5 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q449413]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Aauwerk''' kin verwiezen noar: *[[Aauwerk (stad)]], n stad ien Oostfraislaand *[[Aauwerk (distrikt)]], t kraits der om tou Nait te verwarren mit: *Aauwerd (ook schreven as [[Auwerd]]), dat ien t Nederlaands ''Aduard'' hait {{dv}} rwh1h1thoqkqfh0cgkdwiyf1k8z6xkq 0 8085 279141 276306 2015-03-27T16:35:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Aurich schild.jpg|right|250px|thumb|Twijtoaleg ploatsnoambred]] '''Aauwerk''' ([[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfrais]]: ''Auerk'', [[Hoogduuts]]: ''Aurich'', [[Nederlaands Leegsaksisch]] en [[Westlaauwers Frais]]: ''Auwerk'') is n stad ien de [[Duutslaand|Duutse]] dailstoat [[Leegsaksen]], de regio [[Oostfraislaand]]. De stad is de heufdploats van t lieknoamege [[Landkreis|kraaits]] [[Aauwerk (distrikt)|Aauwerk]] en telt om en bie 41.000 ienwoners. Aauwerk wordt t ook zain as heufdploats van de haile regio Oostfraislaand. Sunt [[2004]] ôf is het Aauwerk toustimmen om twijtoalege ploatsnoambreds te bruken ien t Duuts en t Oostfrais. == De noam == De [[Grunnegs]]e noam Aauwerk kin vertoald worden vanoet t [[Hoogduuts]]. t Hoogduutse ''Aurich'' bestaait oet twij dailen: ''au'' of ''auwe'' (ien t Grunnegs oorspronkelk vertoald mit ''oo'', môr deur Hoogduuts ienvlouden is ''Au'' veraanderd ien ''Aauw''), wat verwiest noar "woater" en ''rich'' (vertoald ien t Grunnegs mit ''erk'' of ''merk''; Nijgrunnegs: ''maark'') wat verwiest noar "stee" of "vlak laand". Dij lèste verwiezen komt man ook tegen ien t woord "Hammerk". t Woord ''Aauwerk'' of ''Aurich'' verwiest dus aigelks noar n "woaterriek stee" of simpel '''Woaterlaand''', wat verkloard worden kin deur de [[moor (toponiem)|moren]] dij om Aauwerk hìn lagen. Aandere olle benoamens dij geven binnen aan Aauwerk binnen: ''Aurechove'' (1276), ''Affrica'' (1289), ''Awerkera'' (1300), ''Auwerk'' (1402), ''Awerke'' (1413), ''Auwerick'' (1415), ''Aurik'' (1419), ''Auwreke'' (1424) en ''Auwerck'' (1426). Ien de eerste noam komt n Oldfrais verschiensel veur dij tegenswoordeg nog aal ien t Grunnegs veurkomt, noamelk t omwizzeln van de -w veur n -v (-ff ien dit gevaal). De noam ''Aurik'' zol t dichtst bie n eventuwele [[Nederlaands]]e vertoalen kommen. De noam ''Auwerk'' komt veur ien t [[Westlaauwers Frais]]. == Omgeven == Aauwerk ligt ien n [[coulissenlaandskop]] dat kenmaarkt wordt deur saanderge [[gaistgrond]]en, grotendails ontgonnen [[Veen (grondsoort)|veen-]] en [[marsland|maarsgronden]] en de Noordzee. Deur de nou binoa lege veengebieden, dij broekt binnen veur [[törf (braandstof)|törfwinnen]], lopt n groot aantel [[knoal (woaterweg)|knoalen]] woaraan klaine [[veenkolonie|veenkelonioale]] dörpen liggen. == Iendailen van de gemainte == Door de grootschalige gemeentelijke herindeling die in 1977 in Duitsland woedde bestaat de gemeente uit 21 stadsdelen (eigenlijk dorpen). Deze hebben alle een deelraad waarin de belangen van het betreffende dorp c.q. stadsdeel worden behartigd. * Brokzaitel ([[Brockzetel]]) * Diederiksvèld ([[Dietrichsfeld]]) * Aigels ([[Egels (Aauwerk)|Egels]]) * Aikstum ([[Extum]]) * Georgsvèld ([[Georgsfeld]]) * Haakstum ([[Haxtum]]) * Kirkendörp ([[Kirchdorf (Aauwerk)|Kirchdorf]]) * Laangevèld ([[Langefeld]]) * [[Middels]] * Poaltsdörp ([[Pfalzdorf]]) * Plaggenbörg ([[Plaggenburg]]) * Poops ([[Popens]]) * Roag ([[Rahe]]) * Saandhorst ([[Sandhorst]]) * Skirum ([[Schirum]]) * Spaikendörp ([[Spekendorf]]) * Tanhoezen ([[Tannenhausen]]) * Waal ([[Walle]]) * Waalhoezen ([[Wallinghausen]]) * Waizen ([[Wiesens]]) * Keernstad Aauwerk == Stedenbaand == * [[n Daam]], sunt de middelaiven, môr offisjeel sunt [[1989]] * [[Kepno]] ([[Polen]]), sunt [[2002]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Oostfraislaand]] 5lwalrrb4id6o4ijinojtdlj734ytau 0 8086 263856 258006 2013-05-05T21:43:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Nen '''Tweeklaank''', in de [[sproaklear]] ook wal '''diftong''' eneumd, is nen koppel klaanken (kleenkers) dee't direks noa mekoar komt, en dus zo en zo in mekoar oawer goat, of "vergliedt". Feaitelik köant alle kleenkers noar mekoar verglieden, mear sproaken gebroekt meesttieds mear n kleain gedeelte van de meugelikheden. [[Neersassies]]e vuurbeelden zeent de [{{IPA|ɛɪ}}] en [{{IPA|ɛːɪ}}] zo as in t [[Tweants]]e ''mei'' en ''weainig'' en de [{{IPA|yə}}] en [{{IPA|yə}}] en [{{IPA|ɒʌ}}] as in ''uur'' en ''board''. In vlotte kuierieje kan skoonwal ook nen tweeklaank oontstoan, terwiel at det feaitelik nit zo eskrewen steet, zo as bievuurbeeld in de samentrekking van de wöarde ''hoof'' + ''iej'' (''hoo'j'': [{{IPA|hɔːɪ}}]). In [[Tweante]] wördt meestieds ne -r an t eande van n woord of lettergrepe nit oet esprökken, mer an n tweeklaank is wal te heuren det ne -r in t woord zit. Vake wördt der dan nen tweeklaank noar ne [ə] emaakt. Vuurbeelden met [[Fonetiek|fonetiese]] beskriewege zeent: * Hier ['hi ə] * Duur ['dy ə] * Beer ['be ə] * Mear ['mε ə] * boer ['bu ə] == Zeet ook == * [[Brekking (taal)|brekking]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Sproakleer]] gnbmk7c58hwfr9lfjuxhwbqor1qy7wr 0 8087 265000 183663 2013-05-09T22:20:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Grunnegse woorden dij begunnen mit S''' oet t [[Grunnegs woordenbouk]] {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs woord ! width="30%" |Alternoatief ! width="30%" |Meervold/ bv. nmw. ! width="30%" |Nederlaands ! width="50%" |Opmaarken |- |saais |saaize (vek), swoag (hgl) |saaizen |zeis | |- |saand |zaand | |zand | |- |saars |ien haafst | |in de herfst |soamenvougen van ''de'''s''' h'''aar'''fste'''s''''' |- |saks |sachs | |minstens | |- |saus | | |latex verf | |- |sauzen | | |verven (latex) |ott: saus-saust, ovt: sausten, vtt: saust |- |schaaiden | | |scheiden |ott:schaaid-schaaidt, ovt: schaaide, vtt: bin/heb schaaiden |- |schaaiden | | |scheiding | |- |schaaiden |grìns/ grìnze |schaaidens |grens | |- |schaiten |schieten | |schieten |ott:schiet-schut, ovt:schoot, vtt: vschoten |- |schane |skane, zönd | |jammer, helaas |verwaant aan t Duutse ''schade'' |- |schare |schaar |schoaren |schaduw | |- |schèl |schaif |schèlle |scheef |wordt ook vertoald ien de zegswieze: ''schèl en schaif'' |- |schemer |twijlicht, schiemer | |schemering | |- |schenkbred | | |dienblad | |- |scheper | |scheper |schaapherder |overbliefsel van t Middelgrunnegse woord ''skeep'', wat ''schoap'' betaikent |- |schere |scheer |scheren |schaar | |- |scheuvel |skeuvel |scheuvels |schaats | |- |scheuvellopen |skeuvellopen, scheuveln | |schaatsen |scheuvellopen kin allend as gehail broekt worden en kin nait vervougd worden, zai scheuveln. |- |scheuvelloper |skeuvelloper |scheuvellopers |schaatser |t kin ook ''doeneman'' betaikenen, omdat dij ook voak veul hin en weer lopen |- |scheuveln |skeuvellopen, scheuvellopen | |schaatsen |ott: scheuvel-scheuvelt, ovt: scheuvelde, vtt: heb scheuveld |- |schienvat |lanteern |schienvoaten |lantaarn | |- |schier |scheun (wev) |schiere |mooi, leuk, aardig, netjes | |- |schier | | |bijna, louter, puur |bieveurbeeld: ''Dizze sju is schier vet ja!'' (Wat een ongelovelijk vette jus!; Deze jus bestaat bijna alleen maar uit vet!) |- |schieren |aanschieren | |ordenen, netjes maken |ott: schier-schiert, ovt: schierde, vtt: heb schierd |- |Schiermunnekoog |Skiermunnekoog, Aailaand | |Schiermonnikoog |Schiermunnekoog verwiest noar de ploats (Oosterboeren) en de gemainte, Aailaand verwiest allend noar t aailaand ien zien haildaal |- |schiet |schiede, stront | |poep | |- |schiet! |shit! | |shit! verdorie! | |- |schieten | | |poepen |ott: schiet-schit, ovt: scheet, vtt: heb scheten |- |hom schieten |opgeven | |opgeven |ott: schiet hom-schit hom, ovt: scheet hom, vtt: heb hom scheten |- |schietensbenaauwd |schietsbenaauwd |schietensbenaauwde |doodsbang | |- |schieterd | |schieterds |bangerik | |- |schieterg |schietereg |schieterge |miezerig, nietig, slecht, verlegen, bang |zegswieze: ''zo schieterg as n moes'' |- |schieterij |de schiet | |diaree | |- |schiethoes |hoeske/huusje, gemak, deus |schiethoezen |toilet |hgl; informeel |- |schift | |schiften |ploeg, ploegendienst | |- |schiften |wizzeln | |wisselen |ott: schift-schift, ovt: schiftden, vtt: heb schift |- |schilder |bred |schilder |bord, plaat | |- |schilder |vaarver |schilders |schilder | |- |schillerman | |schillermannen |mosselman | |- |schimmelmuiter |schoapjong |schimmelmuiters |jongste knecht |old broeken |- |schink |schinke, skink |schinken |ham | |- |schoal |skoal, skeel |schoalen |weegschaal | |- |schoal |schoale, skoal |schoalen |schaal | |- |schoel |schoele, smoute |schoelen |luwte, schuilplaats |in de schoele = uit de wind |- |schoewinkeln |verstopken, ziedjekroepen, beziedjen | |verstoppertje spelen |letterlieks vertoald: in hoeken verschuilen |- |schoet |schoede (vek) |schoeten |schort | |- |schöddeldouk | |schöddeldouken |vaatdoek (vaak geel) | |- |schôl | |schôllen |ijsschots | |- |scholder | |scholders |schouder | |- |scholderbonk | |scholderbonken |sleutelbeen | |- |schoonster |poetsvraauw |schoonsters |schoonmaakster | |- |schösstain |schosstain (hgl), schosstien (wek) |schösstainen |schoorsteen |old, vek, wev |- |schoug |schoune (vek), schou (wev), schoeg (wek) |schougen |schoen | |- |schoul |schoel (wek), school (vek) |schoulen |school | |- |schoulapper |schounmôker, schougmôker (hgl, old), schoegmoaker (wek) |schoulappers |schoenmaker | |- |schouwikse |schousmeer | |schoensmeer | |- |schraaien |blèren | |schreeuwen, janken | |- |schuuns | |schune |schuin | |- |siddeltop |sweeptop, top |siddeltoppen |tol | |- |siepel | |siepels |ui | |- |siepeltrien | |siepeltrienen |aanstellerige, zeurderige vrouw/meisje | |- |sigeunder | |sigeunder(s) |zigeuner | |- |sik |sikke |sikken |geit |noam ôfkomsteg van t beerdke dij sikken hebben |- |sikkom |sikkem |sikkome |ongeveer, bijna |ôfkomsteg van t Latainse ''circum'' |- |sìnt | |sìnten |cent | |- |sìnten | | |geld | |- |sìnzen | | |belasting | |- |sitroun |zitroun, zitroen(vek, wev), zitroon (Reiderlands) |sitrounen |citroen | |- |slaai | |slaais |slegge |soort hamer |- |slachter |sloager |slachters |slager | |- |slaif |slief (wek) |slaiven |soeplepel |gain ''pollepel'', wat ook wel ais beweerd wordt |- |slicht | |slichte |scheef, eenvoudig, achterlijk | |- |slidsken |glidsken | |glijden | |- |slik |slikkerij | |snoep | |- |slim |aarg |slimme |erg | |- |sloags |sloagerij, verschil, roezie |sloagens |ruzie |roezie mit geweld |- |sloapen | | |slapen |ott:sloap-slep(t)/slap(t), ovt: slaip/sliep, vtt: heb sloapen |- |sloat | |sloats |sla | |- |sloek | |sloeken |keel | |- |smis |sums, sumtieds, asmis, smoals | |soms | |- |smok |tuut, doetje |smokken |kus | |- |snij |snèj | |sneeuw | |- |snijman |snèjman, snijkirrel, snèjkirrel |snijmannen |sneeuwpop | |- |sokkeloat |sokkeloa, sukkeloat, sukkeloa | |chocola | |- |spaigelploat | |spaigelploaten |CD | |- |spijen |spèren | |braken | |- |spinoazje | | |spinazie | |- |spouk |spoek (wek), spook (vek) |spouken |spook | |- |sproak |toal |sproaken |taal | |- |stain |stien(wek), stein (wev) |stainen |steen | |- |stain | |stainen |pit, centrum |van vruchten |- |staingoud | |staingooier |aardewerk, serviesgoed | |- |stee |ploats |stees |plaats, plek |stee kin ook noar n groter gebied verwiezen as ploats |- |stee |boerderij, heerd |stees |boerderij | |- |steern |staar (wev) |steerns |ster | |- |steert |zwans |steerten |staart | |- |stoef |sikkom, vot, ien/in ainen | |plotseling | |- |stoef bie | | |dichtbij | |} {{Grunnegs woordenbouk}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] ikwbcaon2no5yv4hux6axmef5p3nrq6 0 8089 265818 260888 2013-05-10T15:22:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Dizze '''Oostfreiske toulwiezer''' is skreven oep [[Oostfreisk Nederduutsk]] in d'Grönnegske skriefwies. t Gift overzettens oep [[Grunnegs|Grönnegsk]], [[Nederlaands|Hollansk]] oen [[Duuts|Hoogduutsk]]. == Wezen == ===Tegenwoordege tied=== {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Oostfreisk'''||'''Grönnegsk'''||'''Hollansk'''||'''Hoogduutsk''' |- |Ik bin||ik bin||ik ben||ich bin |- |Doe bist||doe bist||jij bent||du bist |- |Hei/zei/t is||hai/zai/t is||hij/zij/het is||er/sie/es ist |- |Wie binnen/sint||wie binnen||wij zijn||wir sind |- |Jie/jo binnen/sint||joe binnen||jullie zijn||ihr seit |- |Zei binnen/sint||zai binnen||zij zijn||sie sind |} ===Vergongen tied=== {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Oostfreisk'''||'''Grönnegsk'''||'''Hollansk'''||'''Hoogduutsk''' |- |Ik was/weer||ik was/waar||ik was||ich war |- |Doe wasst/weerst||doe wasst/waarst||jij was||du warst |- |Hei/zei/t was/weer||hai/zai/t was/ waar||hij/zij/het was||er/sie/es war |- |Wie wazzen/weren||wie wazzen/waren||wij waren||wir waren |- |Jie/jo wazzen/weren||joe wazzen/waren||jullie waren||ihr wart |- |Zei wazzen/weren||zai wazzen/waren||zij waren||sie waren |} == Hebben == ===Tegenwoordege tied=== {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Oostfreisk'''||'''Grönnegsk'''||'''Hollansk'''||'''Hoogduutsk''' |- |Ik heb||ik heb||ik heb||ich hab |- |Doe hest||doe hest||jij hebt||du hast |- |Hei/zei/t het||hai/zai/t het||hij/zij/het heeft||er/sie/es hat |- |Wie hebben||wie hebben||wij hebben||wir haben |- |Jie/jo hebben||joe hebben||jullie hebben||ihr habt |- |Zei hebben||zai hebben||zij hebben||sie haben |} ===Vergongen tied=== {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Oostfreisk'''||'''Grönnegsk'''||'''Hollansk'''||'''Hoogduutsk''' |- |Ik haar||ik haar||ik had||ich hatte |- |Doe haarst||doe haarst||jij had||du hattest |- |Hei/zei/t haar||hai/zai/t haar||hij/zij/het had||er/sie/es hatte |- |Wie haren||wie haren||wij hadden||wir hatten |- |Jie/jo haren||joe haren||jullie hadden||ihr hattet |- |Zei haren||zai haren||zij hadden||sie hatten |} ==Woorden== ===Telle=== {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Tal'''||'''Oostfreisk'''||'''Grönnegsk'''||'''Hollansk'''||'''Hoogduutsk''' |- |1||ain, ein||ain(e)||een||ein |- |2||twìje||twij||twee||zwei |- |3||drìje||drij||drie||drei |- |4||vèjer/veer||vaaier||vier||vier |- |5||vief||vief||vijf||fünf |- |6||zìjes||zès||zes||sechs |- |7||seuven||seuven||zeven||sieben |- |8||aacht||aacht||acht||acht |- |9||negen||negen||negen||neun |- |10||tain||tien||tien||zehn |} ===Doagen vanne weke=== {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Oostfreisk'''||'''Grönnegsk'''||'''Hollansk'''||'''Hoogduutsk''' |- |moundag||moandag||maandag||Montag |- |dijnsdag||dìnsdag||dinsdag||Dienstag |- |middeweek||wonsdag||woensdag||Mittwoch |- |dunnersdag||dunderdag||donderdag||Donnerstag |- |vreidag||vraaidag||vrijdag||Freitag |- |saoterdag/sutterdag||zoaterdag/zutterdag||zaterdag||Samstag |- |sundag||zundag||zondag||Sonntag |} ===Algemain=== {| width="60%" style="margin: 0em 0em;" |'''Oostfreisk'''||'''Grönnegsk'''||'''Hollansk'''||'''Hoogduutsk''' |- |appelsien||appelsien||sinaasappel||Apfelsine, Orange |- |bit, tou||tot||tot||bis |- |braidte/bredte||braidte/bredte||breedte||Breite |- |bruijer||bruier||broer||Bruder |- |hieroaten||traauwen||trouwen||heiraten |- |hoes||hoes, huus||huis||Haus |- |houn (mv: honner)||hìn (mv: hounder)||kip||Huhn |- |kettel||kettel||ketel||Kessel |- |kofje||kovvie/kofje||koffie||Kaffee |- |kwietworden||lözzen||lossen||lossen |- |leuven||leuven||geloven||glauben |- |moand/mound||moand||maand||Monat |- |neit/nait, nich||nait||niet||nicht |- |aarbeiden||aarbaiden||werken||arbeiten |- |oup||oap/oabe||aap||affe |- |roeten, boeten||boeten||buiten||draußen |- |störm||störm||storm||Sturm |- |strout||stroat/stroade||straat||Straße |- |swien||swien||varken||Schwein |- |toukieken||kieken||kijken||schauen |- |törf||törf||turf||Torf |- |trekpot||trekpot||theekan||Teekanne |- |vleut,vlout,vljout||vloud||vloed||Fluss |- |wouter||woater||water||Wasser |- |zetje||zetje||tijdje||Weilchen |} {{Nedersaksische spraokgidsen}} [[Kategorie:Oostfreisk artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Taalwiezers]] asmrerws6f48fvuzq97be5c0tqacrb3 0 8090 264095 257751 2013-05-06T16:11:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Knieperties1072.JPG|thumb|left|250px|Knieperties]] [[Ofbeelding:Kniepertjesijzer.jpg|thumb|right|260px|Kniepertiesiezer]] '''Knieperties''' of '''iezerkoekies''' bint zoete, dunne haarde [[waofel]]s dei traditioneel umendebie de [[jaorwisseling]] bakken wordt. Ze wordt eten in [[Drenthe]], [[Overiessel]], [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]] ([[Veenkelonies]] en [[Westerwoolde|Westerwôlde]]) en [[Gelderlaand]] (de [[Achterhook|Achterhoek]]). Knieperties wordt bakken in speciaole waofeliezers. Vrogger waren dit [[gietiezer|geeitiezeren]] kniepiezers dei boven het heerdvuur holden werden. Nu wordt elektrische waofeliezers gebruukt. Het meist liekt knieperties nog up [[oubliehoorn]]s zoas gebruukt veur schepies, maor het recept is aanders: zeuiter en mit keneel. == Prissentaosie == :''Zie ok: [[Nijjoarsrollechie]]'' Volgens de [[Portaol:Nedersaksische kultuur|traditie]] heurt de waofelties in [[december]] plat, as ''kniepertie'', prissenteerd te worden en vanof [[nijjoar|neeijaorsdag]] as neeijaorsrollechie. De gedachte hierachter is dat in december het olde jaor zuk glad en al ontvouwen hef. Op neijaorsdag symboliseert het rollechie het onbekende neie jaor. De platte versie wordt veural in Drenthe en Overiessel eten, de oprolde versie, de ''rullekes'', meer in Grunning en de Achterhoek. In [[Koevern]] weuren in vroggere tieden de iezerkoekies oetdeeld an de armen. In [[1770]] weur een poging daon dit gebruuk te verbieden, zönder succes. == Citaot == ''En 't olde mèense, ze dacht niet an knieperties bakken veur neijaorsdag en mèe te maken, det ze aanders nog nooit aover-eslagen had, zo laank as ze etrouwd was ewest.'' Uut ''Harm: boerenlèven an de Riest'', roman deur [[Lucas Jonker]] (1928, herdrokt in 1988, Zuudwolde: Het Drentse Boek) == Zie ok == * [[Nijjoarsrollechie]] * [[Spekdik]] * [[Neijaorskoek]] == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''knieperke'' * [[Drèents]]: ''kniepertie{{small()|n}}'' * [[Grunnegs]]: ''kniepertje'' * [[Tweants]]: ''rul{{small()|le}}ke'' {{Dia|Schreven in het Midden-Drèents}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Gebak]] [[Kategorie:Nedersaksiese gerechten]] 7hcibwbm1o5qvb4gdndnaf4z7h6ruyd 0 8091 265119 145729 2013-05-09T23:01:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Nijjoarsrollechies.JPG|right|thumb|250px|Nijjoarsrollechie mit slagroom der ien]] n '''Nijjoarsrollechie''' is n oprold [[kniepertie|kniepertje]] dij eten wordt om en bie [[nijjoar]]. Van oldsheer was t n traditsie om rollechies pas noa de joarwizzelen te eten, môr tegenswoordeg worden zai, net as kniepertjes, al vanôf kìrst af aan eten. De gedachte achter t eten noa de joarwizzelen is dat t nije joar nog onbekend was en dat t olle joar uutvaauwen was (as kniepertje). Vrouger wuiren der ook hoorntjes van môkt, môr dij worden tegenswoordeg binoa nait meer môkt, veuraal ook deurdat kniepertjes ien grote getoalen môkt worden kinnen, o.a. bie deur kìrkgemainschoppen, en rollechies voak kant en kloar ien de supermaarkt tou koop binnen, binnen de hoorntjes wat op achtergrond kommen. == Môken == Rollechies worden môkt deur middel van t bakken van n bollechie deeg (mit veul basterdzuker) in n [[kniepertiesiezer|kniepiezer]]. As dit bollechie plat bakken is deur t iezer, ontstaait der n kniepertje. Direkt noa t bakken van dit kniepertje, als t baksel nog waarm is, kin t om n stokie tou oprold worden. Noa t ôfkoelen blif n knapperg, hol rollechie over, dat maisttieds volspoten wordt mit [[slagroom]]. Tegenswoordeg worden zai ook mazinoal môkt in Hoogezaand en binnen zai over t haile laand te koop in de bekinde paars mit gele deuzen. Der binnen ook Twìntse rollechies te koop, dij groter binnen. == Nedersaksisch == *[[Achterhooks]]: **''Ni-jjoarsröllekes'' *[[Drèents]]: **''neijaorsko{{small()|e}}ken'' **''rollegies'' *[[Grunnegs]]: **''nijjoarsrollechies'' *[[Stellingwarfs]]: **''ni'jjaor{{small()|s}}rollegies'' *[[Tweants]]: **''(Niejjoars)rul{{small()|le}}kes'' == Boetende hìnwieze== * [http://www.vegter.nl/ Webstee van Vegter, de produzìnt van rollechies en kniepertjes uut Hoogezaand] {{dia|Schreven in t [[Veenkelonioals]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gebak]] 6o0gut4i0tefzrqkitxgpa5ul4k044y 0 8092 55614 2007-12-30T16:08:27Z Ni'jluuseger 73 [[Nijjoarsrollecie]] is ewiezig naor [[Nijjoarsrollechie]]: Typo wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Nijjoarsrollechie]] bd6t364wdp988bc06di3oobgwd3fqv8 0 8093 264993 158639 2013-05-09T22:16:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Grunnegse woorden dij begunnen mit E''' oet t [[Grunnegs woordenbouk]]. {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs woord ! width="30%" |Alternoatief ! width="30%" |Meervold/ bv. nmw. ! width="30%" |Nederlaands ! width="50%" |Opmaarken |- |eelsk | |eelske |aanstellerig, overdreven gedrag | |- |eelskemedde | |eelskemedden |aanstellerig persoon |Engels: ''show off'' |- |elk |elkenain, elkeneen (wev) | |iedereen | |- |elkander |ainander, mekoar | |elkaar | |} {{Grunnegs woordenbouk}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] gqtw8jg4w2n3z1vs9z5g82m5nmcxd6x 0 8094 264994 195270 2013-05-09T22:16:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Grunnegse woorden dij begunnen mit F''' oet t [[Grunnegs woordenbouk]]. {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs woord ! width="30%" |Alternoatief ! width="30%" |Meervold/ bv. nmw. ! width="30%" |Nederlaands ! width="50%" |Opmaarken |- |ferwail | |ferwailen |fluweel | |- |fiedel |fioul |fiedels |viool | |- |fiedeln | | |viool spelen |ott: fiedel-fiedelt, ovt: fiedelde, vtt: fiedeld |- |fieken |fikken, foeken | |neuken |ott: fiek-fikt, ovt: fikte, vtt: fiekt |- |fìng |schaarp, skaarp |fìnge |scherp |nait bie smoak |- |fleeg |kerdoat, terdeeg |flege |flink | |- |Floams |Fleems (verolderd) |Floamse, Fleemse |Vlaams | |- |fok |fokke, bril |fokken |bril |naauwleks nog bruukt |- |forsie |kraacht | |kracht |Oldgrunnegs: kraeft |- |franterg | |franterge |knorrig | |- |frensken | | |hinniken |ott: frensk-frens(ke)t, ovt: frensde, frens(ke)d |} {{Grunnegs woordenbouk}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] 6dohkxhly3vemd0ngmhssofnj2jmxtr 0 8095 264995 195273 2013-05-09T22:20:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Grunnegse woorden dij begunnen mit G''' oet t [[Grunnegs woordenbouk]]. {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs woord ! width="30%" |Alternoatief ! width="30%" |Meervold/ bv. nmw. ! width="30%" |Nederlaands ! width="50%" |Opmaarken |- |gaans |hail |gaanze |heel (gans) | |- |gaans |gaanze |gaanzen |gans |dier |- |gaarst | | |gerst | |- |gaast |taange/taang (wev), gaist |gaasten |natuurlijke zandhoogte | |- |gaist |spouk |gaisten |geest, spook | |- |gaiten |gaitern | |gieten |ott: gait-gut, ovt: goot, vtt: heb goten|- |- |galleg | |gallege |bedorven, gemeen, vervelend |bv: dij gallege regen ook aaid (''die stomme regen ook altijd'') |- |gaps |gapsk, open | |open | |- |gardien | |gardienen |gordijn | |- |gastjen |veziedjen, bezuiken, overkommen | |op bezoek komen |wek; maisttieds allend broekt as hail waarkwoord in kombinoatsie mit "goan" |- |gebèlk |gebölk | |geschreeuw | |- |gebèlskop |gebèlschop, maask |gebèlskops |masker |klìmtoon op "-è" |- |geern |geernt, groag, laif | |graag |aine geern maggen = iemand leuk vinden |- |gekjoagen |vechten | |stoeien |voak allend broekt as hail waarkwoord |- |geleuf |leuven |geleuven |geloof | |- |geluk |gelok, luk, lok | |geluk | |- |gemak |hoeske/huusie, deus, schiethoes (inf.) |gemakken |toilet | |- |gemoudelk |noflek |gemoudelke |gezellig, aangenaam | |- |genoat | |genoaten |garnaal | |- |genut |knud, miet, miede | |onweersbeestjes |staait as t woar in meervoldsvörm |- |glaansken | | |goed zijn in/succes hebben met | |- |glidskeboan |glidskeboane, slietskeboan(e) |glidskeboanen |glijbaan | |- |glìn |gluiend |glìne |gloeiend, brandend |bv. ''ien glìnne zun'' (in de branden zon) |- |glìn |gladsk, gladdeg |glìne |glad | |- |gounend |welken | |een aantal personen |bv: doar binnen gounend aan t waark (daar zijn een aantal (onbekende) personen aan het werk) |- |graft | |graften |gracht, brede sloot, momenteel ongebruikt kanaal | |- |groaf |geve |groaven |graaf | |- |grom |kind, kiend (wek), lutje, leutje |grommen |kind | |- |grou |dèl, dèlle |graauwen |litteken | |- |guster | | |gisteren | |} {{Grunnegs woordenbouk}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] do1qw4tfcxjn2lpp3pj6pmmrl0kh7l6 0 8096 264996 195272 2013-05-09T22:20:13Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Grunnegse woorden dij begunnen mit H''' oet t [[Grunnegs woordenbouk]]. {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs woord ! width="30%" |Alternoatief ! width="30%" |Meervold/ bv. nmw. ! width="30%" |Nederlaands ! width="50%" |Opmaarken |- |Haandse | |Haandsen |Handschoen | |- |Harst | |Harsten |Runderlende | |- |hazzens |kop, dözze | | |letterlieks: hersens; negatief, bv: doe mit dien lelleke hazzens |- |heern | |heerns |haring | |- |hier | | |hier | |- |hier't |hierzoot | |hier |aanwijsplek |- |hupzeel |lits |hupzelen |bretels | |} {{Grunnegs woordenbouk}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] ino27mi0uswat765jo5zqao5kyo31wo 0 8097 264997 158643 2013-05-09T22:20:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Grunnegse woorden dij begunnen mit I''' oet t [[Grunnegs woordenbouk]]. {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs woord ! width="30%" |Alternoatief ! width="30%" |Meervold/ bv. nmw. ! width="30%" |Nederlaands ! width="50%" |Opmaarken |- |iem |ieme |iemen |bij, wesp |oorspronkelk betaikent t allend ''bij'' |- |ìnd | |ìndes |einde | |- |n ìnd |n ìnde | |heel veel |voak broekt in kombinoatsie mit ''hail''; bv: hier leven n (hail) ìnde verschaaidene daaiersoorten |} {{Grunnegs woordenbouk}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] j20aotwoq3lfxcmtztieym5bj3rr4m3 0 8098 264998 158644 2013-05-09T22:20:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Grunnegse woorden dij begunnen mit J''' oet t [[Grunnegs woordenbouk]]. {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs woord ! width="30%" |Alternoatief ! width="30%" |Meervold/ bv. nmw. ! width="30%" |Nederlaands ! width="50%" |Opmaarken |- |ja | | |ja |positief antwoord |- |ja | | |immers |t Grunnegs staait bekend om dit woordbroeken. Zai [[Grunnegs (biezundere woorden)]] |- |jek | |jeks |politieagent |negatief; Amerikoans: cop |- |jirre |jier, jidder | |vies water |aigelks kin t elke vrumde, vieze, smoutzege vluistof wezen, môr t verwiest oorspronkelk noar ''gier'' |- |joegel |slappe kovvie/kofje | |slappe koffie | |} {{Grunnegs woordenbouk}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] 1h1q40pexq09qm3pjcvf8p08q7bn4th 10 8099 271557 266760 2013-12-03T14:34:26Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Ploatsnoambred_Stad_Grunnen.jpg|120px|right]] n '''Ploatsnoambred''' is n bred dij bie de iengaang van n [[ploats]] staait. Onder de ploatsnoam staait de noam van de [[gemiente (bestuur)|gemainte]] woar of de ploats ien ligt, behaalve as de ploatsnoam liek is aan gemaintenoam. n Ploatsnoambred betaikent ook aaltieds n [[maximumsnelhaid]] van 50 km/u, môr voak wordt der veur de dudelkhaid nog n verkeersbred mit de maximumsnelhaid onder n ploatsnoambred zet. Sums wordt der toch n hogere toustoane snelhaid aangeven, bieveurbeeld op rondwegen. [[Ploatsnoambred|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Jannewaori]] </noinclude> 2yba7h47lqd3uc36bjt56p2qx5uunvj 0 8103 267729 258083 2013-05-11T16:00:40Z CarsracBot 453 Bot: automatiese tekste vervöngen (-],[ +], [) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''2008''' == Gebeurtenissen == * 2008 is een [[schrikkeljaor]] en hef dus 366 dagen * De [[Burj Dubai|Toorne van Dubai]] zal op-eleverd wonnen en 't hoogste gebouw in de wereld ween. * [[Rijksmuseum Amsterdam|Rijksmuseum]] in [[Amsterdam]] geet weer los nao een verbouwing vanof december [[2003]]. * Stripreeks [[Urbanus (strip)|Urbanus]] besteet 25 jaor. * [[Feyenoord]] viert 100-jaorig jubeleum. * [[RSC Anderlecht]] viert 100-jaorig jubeleum. * [[ANWB]] viert 125-jaorig jubeleum. === Jannewaori === * [[1 jannewaori|1]] - [[Cyprus]] en [[Malta (laand)|Malta]] trejen toe tot de [[eurozone]] * 1 - 't Autenome [[Ruslaand|Russische]] gebied Oest-Orda Boerjatië zal deel wonnen van 't Autenome Gebied [[Irkoetsk]] === Febrewaori === * [[3 febrewaori|3]] - [[6 febrewaori|6]] - [[Karnavaal|Karneval]]. * [[7 febrewaori|7]] - [[Chinees niejjaor]] * [[29 febrewaori|29]]- [[Schrikkeldag]] === Meert === * [[12 meert|12]] - [[22 meert|22]] - [[Boekenweke]] * [[13 meert|13]] - [[24 meert|24]] - EK zwemmen 2008 Eindhoven * [[21 meert|21]] - [[Goeie Vriedag]]. * [[23 meert|23]] - [[Poaske|1e Paosdag]]. * [[24 meert|24]] - [[Poaske|2e Paosdag]]. === April === * 1 - [[1 aprilgrap|1 april-grappendag]] * 30 - [[Koneginnedag]] === Mei === * [[1 meie|1]] - [[Hemelvaortsdag]] en [[Dag van de Arbeid]]. * [[4 meie|4]] - [[Nasionale Dooienherdenking]] (1945). * [[5 meie|5]] - Nasionale [[bevriejingsdag]] in Nederlaand. * [[10 meie|10]] - [[1 juni]] - [[Ronde van Italië 2008]] * [[11 meie|11]] - [[Moordag]] o.a. in Nederlaand en België. * 11 - [[Pinkster|1e Pienksterdag]]. * [[12 meie|12]] - [[Pinkster|2e Pienksterdag]]. * [[20 meie|20]] - [[Eurovisie Songfestival 2008]] De 1e halve finale in [[Belgrado]], [[Servië]]. * [[22 meie|22]] - [[Eurovisie Songfestival 2008]] De 2e halve finale in [[Belgrado]], [[Servië]]. * [[24 meie|24]] - [[Eurovisie Songfestival 2008]] Finale in [[Belgrado]], [[Servië]]. === Juni === * [[7 juni|7]] - [[29 juni|29]] - 't [[Europees kampioenschap voebal 2008|EK voebal]] vient plaose in [[Oostenriek]] en [[Zwitserlaand]]. * [[8 juni|8]] - [[Vaordag]] in 't grootste deel van [[België]]. * [[15 juni|15]] - [[Vaordag]] in [[Nederlaand]]. === Juli === * [[5 juli|5]] - [[27 juli|27]] - [[Ronde van Frankriek]] 2008 * [[14 juli|14]] - [[Quatorze Juillet]] Nasionale feesdag van Frankriek * [[11 juli|11]] - Fees van de Vlaamse Gemeenschap * [[21 juli|21]] - Nasionale Feesdag van België === Augustus === * [[8 augustus|8]] - [[24 augustus|24]] - [[Olympische Zoemerspeulen]] in [[Peking]] ([[Volksrippebliek China|China]]). * [[15 augustus|15]] - Onze Lieve Vrouw Hemelvaort in [[België]] * 15 - [[17 augustus|17]] - Lowlands 2008 * [[24 juli|24]] - [[26 juli|26]] - Zoemerkarneval in [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] === September === * [[16 september|16]] - [[Prinsjesdag]] in Nederlaand * [[24 september|24]] - [[3 oktober]] - [[Nederlands Film Festival]] === Oktober === * [[1 oktober|1]] - [[11 oktober|11]] - [[Kienderboekenweke]], * [[4 oktober|4]] - [[Werelddierendag]] === November === * [[1 november|1]] - [[Allerheiligen]] in [[België]] en Duutslaand * [[15 november|15]] - Laandelijke intochte van [[Sunterkloas|Sunterklaos]]. In [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] * [[28 november|28]] - Verjeerdag Arno Bargerbos === December === * [[5 december|5]] - [[Pakjesavend|Sunterklaos in Nederlaand]] * [[6 december|6]] - [[Pakjesavend|Sunterklaos in België]] * [[15 december|15]] - [[Koninkrieksdag]]. De [[Nederlandse Antillen]] besteet dan neet meer; [[Curaçao]] en [[Sunte-Marten (eilaandgebied)|Sunte-Marten]] kriegen een [[Status aparte (Koninkriek van Nederlaand)|status aparte]] binnen 't Koninkriek en [[Bonaire]], [[Saba]] en [[Sunte-Eustasius]] wonnen [[Nederlaand|Nederlaanse]] gemeenten. * [[25 december|25]] - [[Kìrsttied|Eerste Karsdag]] * [[26 december|26]] - [[Kerstmis|Tweede Karsdag]] * [[31 december|31]] - [[Oudejairsavend|Ouwejaorsdag]] == Films == * [[Harry Potter en de Halfbloed Prins (film)|Harry Potter en de Halfbloed Prins]] * [[Indiana Jones|Indiana Jones IV]] * [[The Terminator 4]] * [[Alien vs Predator 2]] * [[De kronieken van Narnia: Prins Caspian]] * [[Meet The Little Focker]] == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... [[Kategorie:21e eeuw|#2008]] nvwvugj2dn2p1sf6wkm97la9fqwd1fy 0 8105 272585 231940 2013-12-26T23:53:27Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki '''Krödde''' kin verschaaiden betaikenissen hebben: *''[[Krödde (plaanten)|Krödde]]'' of ''krodde'', noam veur verschaaidene wilde plaantsoorten *''[[Krödde (tiedschrift)]]'': Grunnegs letterkundeg tiedschrift {{dv}} a25njla7cqnuewpij9gj2en3wkwzlep 0 8106 55765 2008-01-02T00:25:27Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Lös hoes]] 9nep1zyy4sy3scrllox4vju6ypz5e2p 0 8107 55821 2008-01-03T14:31:46Z Grönneger 1 35 [[Freesk]] is ewiezig naor [[Freeske taaln]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Freeske taaln]] 0l6pnyz5dbq6kfumu12ahjuwwskcb5c 0 8108 264007 136457 2013-05-06T15:55:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Mit 't begrip '''dialectrenaissance''' wiest veural taalkundigen op de slim toe-eneumen belangstelling veur [[streektaol|streektalen]] en [[dialekt|dialecten]] in [[Nederlaand]] en wiedere [[Europa (continent)|Europese]] laanden sund umdebi'j de jaoren zeuventig<ref>Henk Bloemhoff en Henk Nijkeuter (2004), ''Taal in stad en land: Drents'', Den Haag: Sdu Uitgevers</ref> van de [[20e eeuw|twintigste eeuw]], en die töt vandage nog in starkte toenimp. Dizze gruuiende belangstelling, in de stad zowal as op 't plattelaand, viej beveurbield terogge in 't gebruuk van streektaal en dialect in de meziek, schrieveri'je, teniel/cabaret, karkediensten, [[Biebel|Biebelvertalings]], [[regiosoap|regionaole zieperiegen]] en aandere uutzendings van lekaole tillevisiezenders en radiostesjons, en stripverhalen.<ref name="Kelt">[http://www.kennislink.nl/web/show?id=174130 Bruno van Wayenburg (mei 2006), 'De taal van de Keltische tijger', in: ''Onze Taal'']</ref><ref>[http://neon.niederlandistik.fu-berlin.de/langvar/dialects/ Dialecten in Nederland en Vlaanderen]</ref> Allewal d'r al sund de vrogge negentiende eeuw<ref>[http://www.vanoostendorp.nl/linguist/dialectendag2001.html Marc van Oostendorp (2000), ''52 weetjes over Nederlandse dialecten'']: '' 'In dialecten werd vroeger niet geschreven. Dialect sprak je de hele dag, maar je had de [[Penne (skriefgerei)|pen]] nog niet in je hand of je schakelde over naar de standaardtaal. Pas in de negentiende eeuw kwam hier aarzelend verandering in.' ''</ref> een herlevende dialectcultuur is - denkt beveurbield an een lange tredisie van [[Nedersaksisch]]e tenielstokken en [[Nedersaksische schrieveri'je|schrieveri'je]] - is dizze cultuur de leste decennia hiel wat populairder ewörden en hef uutdrokking evunnen in ni'je [[media]]. Een vrog veurbield in Nederlaand is de rockband [[Normaal]], die sund 1975 in 't [[Achterhooks|Achterhoeks]] zingt. De regionaole taal is bi'j dizze opleving een drager van eigenheid, sfeer en culturele identiteit, en niet zoveule een van huus uut eleerd communicaotiemiddel. Aans as vrogger leeft dizze belangstelling slim under hoogopeleiden, stadsmèensen en lu die as de taal niet van huus uut praot (wat ok vake leidt töt een veul grotere invloed van de standerdtaal op de regionaole taal).<ref name="Kelt">[http://www.kennislink.nl/web/show?id=174130 Bruno van Wayenburg (mei 2006), 'De taal van de Keltische tijger', in: ''Onze Taal'']</ref> Dizze opleving, die aj zölfs in 't centraolistische [[Fraankriek]] viendt, kump lichtkaans deurdet mèensen naormaote Europa en de wereld aal kleiner en ienvörmiger wördt, meer behoefte hebt an 't vienden van heur eigen identiteit.<ref>[http://www.vanoostendorp.nl/linguist/dialectendag2001.html Marc van Oostendorp (2000), ''52 weetjes over Nederlandse dialecten'']</ref> D'r wördt ok edocht det juust deur de starke ofnaome van 't dialectgebruuk, de mèensen d'r acht op geeft det d'r wat weerdevols dreigt kwiet te raken.<ref>[http://www.streektaalzang.nl/strk/pers/p95vkb21.htm Louis Peter Grijp, 'Is zingen in dialect Normaal? Muziek, taal en regionale identiteit', in: ''Zingen in een kleine taal'', Volkskundig Bulletin, jaorgaank 21, nummer 2, oktober 1995]</ref> D'r bint ok goenend die as mient det d'r in Nederlaand gien dialectrenaissance is, umdet jao veule Nederlaanders zegt dej 't dialect mut beholden, mar dit d'r niet toe leidt det de mèensen meer dialect praot.<ref>Herman Vekeman en Andreas Ecke (1992), ''Geschichte der niederländischen Sprache'', Bern, ISBN 3-906750-37-X</ref> 't [[Meertens Instituut]], daoras ze Nederlaanse taal en cultuur bestudeert, hef een project 'Dialectrenaissance', waor ze an de haand van cultuurutingen zoas populaire meziek, cabaret, eredienst ezw., bekiekt wat veur veraanderings de dialecten in Nederlaand ondergaot in 't kader van de dialectrenaissance.<ref>[http://www.onderzoekinformatie.nl/nl/oi/nod/knaw/knaw/OND1282528/ Projectbeschrieving 'Dialectrenaissance' van 't Meertens Instituut]</ref> == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Taol]] 29vqg0rlqal4of2tx7785rkyib7fyh3 0 8109 293050 293009 2017-02-15T09:10:35Z Ni'jluuseger 73 Verwiezings bij-ewarkt wikitext text/x-wiki '''Krödde''' (ondertitel: ''Grunneger tiedschrift'') was n tiedschrift veur verhoalen en gedichten ien de [[Grunnegs|Grunneger toal]]. t Verscheen van 1982 töt ìnd 2015 op zien minst vaaier moal ien t joar en wordde drokt ien [[Grunnen (stad)|Stad]]. De redakteuren waren op t lest [[Jan Glas]], Willem Hartholt en Geesje Vos. Lözze nummers liggen nog in verschaaiden biebeltaiken en binnen te bestellen. ''Krödde'' is kommen noar veurbeeld van t [[Drenthe|Drìntse]] letterkundege tiedschrift [[Roet (tiedschrift)|''Roet'']] (opricht ien 1979) en t eerdere blad ''[[De Pennevogel]]'' (1974-79). De [[Oostfraislaand|Oostfraise]] tegenhonger van ''Krödde'' is [[Diesel (tiedschrift)|''Diesel'']]. Krödde is der mit stopt toen redakteuren mainden dat t tiedschrift in de pepieren vörm nait of onvoldounde konkeraaiern kon mit nijmoodse media. Veur n frizze en nijmoodse oetgave hebben zie geen nije redaksie-/bestuursleden vinden kind. t Is in dezìmber 2016 opvolgd deur t digitoale tiedschrift veur Grunneger literatuur [[Oader (tiedschrift)|Oader]]. De Grunneger dichters [[Jan Glas]] en [[Aly Freije]], dij baaiden dichtwaark stoan haren ien ''Krödde'', hebben ien 2006 resp. 2008 de [[Freudenthal-Pries]] veur nije Leegsaksische schrieverij wunnen. ==Boetende hìnwiezen== *[http://pleiterborg.nl/krodde/button1_gr.html Archief van ''Krödde''] {{DEFAULTSORT:Krodde}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnegs]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] jf89kueaotxh8crm69jtked5ooeo73n 0 8112 279504 274021 2015-03-27T17:35:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Bass drum.jpg|thumb|right|300x|nen Yamaha drumstel Bastromme]] [[Bestaand:Picswiss BL-47-47.jpg|thumb|right|300x|ne Concertbastromme]] De '''grote tromme''' of '''bassdrum''' is ne tromme met nen leegn, zwoarn klaank. t Is nen roondn kettel met nen diameter tusken de 70 en 100 cm. Det is an beaide kaantn bespönn met vel. Meesttieds wörd de grote tromme an ene kaante bespöld met n pedaal. In [[muziekkorps]]en hef n spöller de tromme vuur n boek hangn en wörd he van beaide kaantn bespöld met twee stökke met zachte nylon of veltne köppe. De bastromn zeent in dree kattegoriejn te verdeeln: * Concertbastromme * [[Drums]]telbastromme * Marsjeerbastromme == Concertbastromme == Wörd völle in zitnde [[orkest]]n gebroekt. t Is n groot apparaat, wat op n rek met raadkes is monteerd, zodat t verjag kan wordn. t Deenk wördt as oonderstönnige van de muziek broekt, um bepoalde stukn kracht bie te zetn of nen onmeundigen plear te geewn. t Is ginne konstante in de muziek. Op disse wieze keump he ook vuur in t frontwoark van [[Drum & Bugle Corps]]. == Drumstelbastromme == [[Bestaand:Stopa.jpg|thumb|right|200x|n Mapex pedaal vuur ne drumstelbastromme]] Steet in t midn van t drumstel, en de rest van de slagwoarkinstrumeantn stoat dr umhen of zeent dr op vaste maakt. Iej bespölt um met n voot, woervuur n spesjaal pedaalken an de tromme vaste zit. Duur op t pedaalken te treadn slöt n klopper teegn t vel van de tromme. In t seempelste drumritme keump n bastromslag op n eersn en n doardn tel van de moate. t Instrumeant is dus bedoold um de moate te hooldn. === Techniekn === Dr zeent verskeaidene techniekn um dit soort bastromme te bespöln. As eerste he'j de manere duur met de hakke in de heugte te spöln. n Voot steet dus nit op de groond, mer allene met de tene wörd t pedaal in edrok. Iej mut dan dus kracht zetn met de basse van t been. Dit het met n [[Engels]] woord de ''Heel-up''-techniek. Vanzelfs is dr dan ook ne ''Heel-down''-techniek, woerbie n voot plat op t pedaal steet. t Noadeel hiervan is det mangs n voot t pedaalken noa nen trad inedrok heuldt, woerduur't n klopper teegn t vel an blif stoan. Dit deampt dan t geluud. === Dubbel === Wat drummers hebt gearne n dubbel pedaal of zelfs ne dubbele bastromme. Hierduur köant ze met beaide bene de grote tromme bedeenn. Dit is vuural makkelik a'j wat rappere muziekstieln spölt, zo as [[Metal (muziek)|metal]] en [[drum 'n' bass]]. Zo kan dr ook ofwisseld wordn met basklaankn. == Marsjeerbastromme == [[Bestaand:Cavaliers Bassque 2006.jpg|thumb|right|300x|Cavaliers 2006 basliene an t oefenn]] De "basliene" is n apart oonderdeel van n [[muziekkorps]]. Ne basliene kan bestoan oet één tot vief spöllers. In de wat tradisjonele muziekkorpsen is t dr vake mear ene. Dissen spöller gef de moate an en dut meestieds niks aanders as op alle veer de teln van de moate houwn. In tradisjonele korpsen wörd disse tromme ook nog wal es n ''oawerslag'' eneumd. Dit verwis noar nen visuelen techniek woerbie met n rechteroarm op t leenkervel ehouwn wörd (en aandersumme). Hierbie wörd n knuppel oawer de tromme hen teegn t aandere vel eslingerd. In de [[Amerika]]ans-oriënteerde meziekkorpsen loop dr gemiddeld 4 of 5 grote tromn met. Disse zeent op verskilnde toonheugtes op mekoar of estemd en spölt ingewikkelde ritmepatroonn en ''splits''. Hierduur mut de spöllers onmeundig op mekoar in espöld wean, want bie disse korpsen mut ne bastromme net zo ingewikkeld muziek maakn as de aandere instremeantn. {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent|Muziekinstrumeant]] [[Kategorie:Slagwoark]] ah2tvj433vm7a1f5q0qenqa40vhod8r 0 8113 257872 145612 2013-03-11T11:36:00Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 9 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q359807]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Baka kin verwiezen noar: * [[Baka (vôlk)]], n volk van Pygmeen * [[Baka (farao)]], n Egyptische farao * [[Baka (okres Dunajská Streda)]], n gemainte in Slovakaai {{dv}} gm88xwiqodfujc7o836f22gdv41x7kn 0 8115 285188 272112 2016-07-24T12:29:20Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Nasturcija1.jpeg|thumb|250px|t Soldaotjen]] [[Bestaand:Oostindische kers blad Tropaeolum majus.jpg|thumb|250px|t Blad van n soldaotjen]] t '''Soldaotjen''' ([[Latien]]: ''Tropaeolum majus'') is n [[eenjaorige]], krupende en soms [[klimplaante|klimmende]], kruudachtige plant uut de [[klimkarsfamilie]] (''Tropaeolaceae''). De gladde, grauwgreune [[blad|blaojen]] doen denken an n wapenschild. Dit het an de naamgeving bie-edreugen, want ''Tropaeolum'' is of-eleid van t [[Latien]]se woord "tropaeum", waormee n mit wapens behungen boom as n teken van de overwinning an-eduud worde. ==Gebruuk in de keuken== De bloemen, blaojen en zaojen ku'j eten en doen mit n lichtpeperige smaak denken an [[waoterkars]]. Soldaotjes worren oek wel tot de speseriejen erekend. De blaojen kunnen in-ezouten worren en de bloemknoppen en greune vruchten kunnen [[marineren|emarineerd]] worren. ==Botaniese biezoenderhejen== t Soldaotjen trekt [[bladluus]] an, en oek de [[riepse]]n van t klein- en groot koolwitjen, waordeur ie goed in-ezet kan worren um de luzen en riepsen uut de buurt te houwen van are planten of [[greunte]]n, zo as greune [[savooiekool]]. n Verwante soort is de [[knolkapsiender]] (''Tropaeolum tuberosum''), die as voedselgewas veural in [[Zuud-Amerika]] egeten wort. ==Nedersaksies== {{Nds/soldaotjen}} *''Zie oek:'' [http://www.meertens.nl/pland/woordenboekartikel.php?term=Oostindische%20kers PLAND] ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.permacultuurnederland.org/planten.php?pid=75 Nederlandse Eetbaore Planten Databank] {{Commons|Tropaeolum majus}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaante]] 2srd21dyeplplt6tgw2y1pikg5xqsnl 0 8116 283103 283100 2015-08-27T11:33:22Z Iifar 12904 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Bombus soroeensis - Centaurea jacea - Keila.jpg]] → [[File:Bombus lapidarius - Centaurea jacea - Keila.jpg]] misidentified bumblebee wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Knoopkruid RIMG0005.JPG|thumb|250px|Harderwieker ruut]] [[Bestaand:Bombus lapidarius - Centaurea jacea - Keila.jpg|250px|duum]] '''Harderwieker ruut''' ([[Latien]]: ''Centaurea jacea'') is een kruuiachtige [[plaante|plant]] in 't geslacht [[centaurie]] in de [[compesietefemilie]] (''Compositae'' of ''Asteraceae''). Een are naam is ''Centaurea thuillieri'' J. Duvigneaud et Lambinon. De plant hef zien dialectnaam te danken an 't feit dat de minsen vrogger dochten dat de plant uut [[Harderwiek]] over was kommen weien. In [[Nederlaand|Nederland]] (mit uutzoendering van [[Drenthe]]) en [[Vlaanderen]] is 't een algemeen veurkommende plant die in [[baarm]]en en tussen 't puin greuit. Disse [[vaste plant|overblievende]] kruuiachtige plaante wort daartig tot zeuventig centimeter hoog. De bovenste blaojen bin ongedeeld en staon ofwisselend langes de stengel. De oenderste blaojen bin meestentieds bochtig tot veerspletig. De bloemkopjes bin twee tot vier centimeter breed. Ze bestaon uut roze tot roodpaorse buisbloemen. De randbloemen hiervan bin vergroot en steriel. Deur 't vergroten en 't opziedstaon lieken ze op lientbloemen. De umwienselblaojen in de bovenste helft hen een of-escheien, estekeld anhangsel. De bleuiperiode loopt van [[juni]] tot [[haarfst|sarests]]. == [[Nedersaksisch]] == * [[Veluws]]: ** ''knopkruud'' ** ''Harde{{small()|r}}wieker ruut/roet/o{{small()|e}}nkruud'' ** ''wilde riest'' ([[Harderwiek]], [[Putten]]) ** ''aoltjeskruud'' ([[Niekark]]) * '''Overig:''' [http://www.meertens.knaw.nl/pland/woordenboekartikel.php?term=Kaal%20knopkruid opzeuken] {{Commons|Centaurea jacea|Centaurea jacea}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] gsqlx4e2wit0hj2g2fdnk1pqubpshag 0 8117 264298 203836 2013-05-06T19:47:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki 't '''Attems''' is een [[Oost-Veluws]] en [[Nedersaksisch]] [[dialekt|dialek]] dät espreuken wodt in de [[Veluwe|Veluwse]] gemiente [[Attem]]. 't Dialek van [[Attem]] lik stärk op een antal Oost-Veluwse dialekken maar ok op een antal [[Sallaans]]e dialekken, bi'jveurbeeld op 't [[Zwols]] en 't [[Kampers]]. Der is in [[1992]] ok een dialekwoordenboek aover en in 't Attems uut-ebrach ''Woordenboek Hattems dialect'' van Heemkunde Hattem. 't Attems wodt ok gebruukt in 't ''Woordenboek van de Gelderse Dialecten'' (WGD). ==Dialeknämen van flora en fauna== {|{{Prettytable}} ! Attems ! Nederlans |- |[[akkermannetjen|akkermännegien]] |kwikstaart |- |[[ikster|äkster]] |ekster |- |[[biejevreter|bi'jmesien]] |pimpelmees |- |[[blauwbloem|blauwbössien]] |korenbloem |- |[[blesänte]] |meerkoet |- |[[gietelink]] |merel |- |[[glaozemakers|gläzenmäker]] |libel |- |[[kooldoeve]] |houtduif |- |[[kukeluusjen|koekediefie<small>(</small>n<small>)</small>]] |lieveheersbeestje |- |[[liester]] |lijster |- |[[waoterkiep|krikänte]] |waterhoen |- |[[märkaole]] |vlaamse gaai |- |[[oele (voegel)|oele]] |uil/mot |- |[[pennevoegels|spännevogel]] |vlinder |} [[Kategorie:Oost-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluws]] jtd9mblu23rp456wlnhsltu547q5mjh 0 8121 279142 277247 2015-03-27T16:35:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{etelazie}} [[Bestaand: Percusion Galicia.jpg|right|thumb|300x|Snoartromme]] [[Bestaand: Snaresondrum.jpg|right|thumb|300x|De snoarn an de eunterkaante]] De '''kleaine tromme''', '''skoarpe tromme''' of '''snoartromme''' ([[Engels]]: ''snare drum'') is n slagwoarkinstrumeant wat bekeand is um zin skoarpe, ruusnde geluud. Det geluud krig he duur n mätjen van snoarn wat laanks et oondervel is espönn. Duur op de tromme te houwn wordt de snoarn an et triln ezat, woerbiej ze et vel raakt. In Europa wörd de kleaine tromme meestal op nen standaard ezat, of an een dreagbeugel of -reem met edreagn. == Beskriewing == De kleaine tromme besteet oet nen breden reenk (n ''kettel'') van hoolt, keunststof of metaal. An de boawn- en oonderkaante van n kettel ligt een vel oawer de geater. Det wörd an espönnen duur ringe dee as net iets roemer um n kettel vaalt. Duur dee ringe stekt lange skroewen, dee as in blukke op den kettel stekt, de spanbusn. Duur de skoewen an te dreeien, trekt de metaalne ringe et vel strak. Tegen et oondervel zit een matjen van metaalne of keunststoffen snoarn. A'j op het slagvel houwt, wörd duur de drok et oondervel tegen et snoarnmatjen edrok, dee as doarduur trilt. Doarvan krig de kleaine tromme et skoarpe geluud. == Geschiedenis == De eerste snoartrommn hadn velle dee't emaakt warn van bloazn van deers, en nen eankeln doarm as snoare. Pas vanof 1956 wordt velle van keunststof emaakt. In de late [[middeleewn]] (tusken 1600 en 1700) wör de tromme in [[Zwitserlaand]] in ezat vuur et begeleaidn van marsjeernde troepn (later wör hier meardere instremeantn an too evoogd, woerduur de militaire kapel ontsteund). De tromme wör gebroekt um verskeaidene bodskopn oawer te brengn. Zo warn der ofzeunderlike signaalstukke vuur et etn, vuur et kloarmaakn um te marsjeern, ezw. Dit gebroek wör in heel [[Europa (continent)|Europa]] oawer enömn. Vanof dee tied wördn de verskeaidene [[Rudiments|rudimeanten]] (bepoalde ritmiese basisfiguurn) ok noteerd en in lessen verwoarket. De leste 2 eewn hef de snoartromme völle ontwikkelingn met emaakt, zowal in slagtechniekn as in bouw. In [[1914]] bedachn Robert Danly n mechaniek um de snoarn teegn, of van et vel of te dreein. Duur nen hendel oawer te haaln wordt doarmet de snoarn ongevear nen centimeter van et vel of edoan, woerduur't ze nit mear köant triln. Dit wörd ''doffe trom'' eneumd. Met et onstoan van [[Jazz]] kwam de vroage noar kleainere tromn. Dee wördn toew zo an epast det ze in n [[drumstel]] past. De ontdekking van [[keunststof]] hef völle veraanderd in wodöanig de snoartromme dr rechtevoort oet zut. n Kettel wördt rechtevoort van [[hoolt]], [[metaal]] of keunststof emaakt en kan in iedern geweunsketen kluur eskilderd wordn. De velle wordt rechtevoort ook van keunststof emaakt, of mangs zelfs van [[kevlar]]. Ook de snoarn wordt rechtevoort van keunststof emaakt, of, vuur n dubbel zo skoarp geluud, van metaal. == Soortn == [[Bestaand: Caisse claire.jpg|thumb|right|100x|drumstelsnoartromme]] [[Bestaand:Vaktparad Winter.jpg|right|300x|thumb|Marsjeertromme tiedns ne wachtwissel]] [[Bestaand:Snoartromme.jpg|thumb|right|100px|Amerikaanse tromme met Evans-vel]] de Snoartromme is feailik in dree soortn te verdeeln. * Drumstel- of [[orkest]]snoarntromn * Marsjeertromn * [[Amerika]]anse of [[Schotlaand|Skotse]] (marsjeer)tromn. === Drumstel- of orkestsnoartromn === Dit soort wörd in orkestn en drumsteln gebroekt en is doarumme miskien rechtevoort wal et bekeandst. Ne normale moate vuur tromn is ongevear 35 cm in duursnee. Dit geeldt vuur alle soortn snoartromn. Ne normale drumstel- of orkestsnoartromme is ongevear 15 cm deepe, mear dr bestoat ook snoartromn van ongeveer 7,5 cm. Dee wordt ''pikkolotromme'' neumd, of in n volksmoond ''[[pannekookn]]'', umdet ze zo plat zeent. Disse trumkes wordt vake duur kleaine keender in tradisjonele korpsn edreagn, umdet ze hoaste niks weagnt. === Marsjeertromn === Disse tromn wordt in tradisjonele korpsn bespöld en vuural in [[Muziekkorps|korpsmuziek]] gebroekt. t Verskil met n orkestsnoartromn is det disse dubbel zo deep zeent. Doarumme wordt disse ook wal ''depe tromme'' neumd). Hierduur kriegnt ze n voller, deper geluud, zodet t boetn wieter dreg. n Spöller dreg t deenk an n reem oawer n rechterskoolder (woerduur't he skeef op t leenkerbeen haank) of an nen beugel oawer beaide skoolders, woerduur't he recht haank. === Skotse of Amerikaanse marsjeertromn === Skotse of Amerikaanse tromn hebt weainig verskil met de normale marsjeertromn. Toch kleenkt n Skotsen extra skoarp duur t gebroek van metaalsnaarn en extra strak op edreeide kevlarvelle. Dit kan nog verstoarkt wordn duur n ekstra snoarmatjen wat oonder t boawnste vel zit. Um de extra hoge spanning an te könn, hebt Skotse tromn rechtevoort extra dikke, verstewigde reande. Aanders kan t gebuurn det n raand duur de hoge spanning noar binn trekt en t hele instrumeant an bölle ligt. Skotse tromn wörd meesttieds bespöld met dikke, taps tooloopnde stökke met nen dikn kop. Hierduur onsteet n kort, dreug geluud. Amerikaanse marsjeertromn kleenkt iets meender skoarp as Skotsn. Dit keump duurdet disse tromn keunststof snoarn hebt en de veln meender strak wordt op espönn. De snoartromn hoowt ja in Amerikaanse korpsn nit zo op de vuurgroond te wean. In de neegntiger joarn en was t wal ne gewoonte um ook de Amerikaanse tromme zo skoarp meugelik te loatn kleenkn. Hier komt ze noa t joar 2000 alverdan mear op terugge. De korpsn begeent öar tromngeluud op de bloazers of te stemn. == Velle == n good vel is belangriek bie kleaine tromn. t Boawnste vel, ook wal t ''slagvel'' eneumd, wör vroger van blöaze of maagn van deers emaakt. Mer doar houw iej makkelik duurhen. Rechtevoort (vanof 1956) gebroekt ze meesttieds keunststof, en mangs kevlar. Vuural bie Skotse en Amerikaanse tromn wörd völle kevlar gebroekt, umdet dit de hoge spanning better kan verdreagn. Vroger wördn velle op espönn met töwwe, dee't an edreeid mosn wordn. At ze te hoge op edreeid wördn, skuurdn de velle in. Hierduur hadn tromn vake n dof, leeg geluud en was dr neet good op te artikuleern. Rechtevoort wordt velle in t fabriek al an nen metaaln reenk emaakt. Hier vaalt n spanraand van de tromme dan wier oawerhen. Met lange droadneageln wörd disn spanraand an spanbusn op n tromkettel vaste zat en an edreeid, woerduur t vel egaal oawer n kettelraand etrökn wörd. == Stokvoering == Dr beent 2 maneern um de stökke vaste te hooldn: n Geliekn en n tradisjoneeln greep. === Geliekn greep === [[Bestaand: matchedsnaregrip.jpg|thumb|right|300x|geliekn greep]] n Spöller heuld n stok tusken doem en wiesvinger. Hierbie lignt de aandere vingers wal um n stok hen, mear zorgt allene det n spöller n stok nit verlös. n Stok heurt in t verlengde te wiezen van n oarm, en de haande mut met de rugge noar boawn stoan. Dissen greep wördt duur völle [[drummer]]s op n drumstel an eheuldn, umde'j zo de oarme ook noar boetn köant dreein en dus mear köant raakn. === Tradisjoneeln greep === [[Bestaand: Traditionalsnaregrip.jpg|thumb|right|300x|tradisjoneeln greep]] n ''Tradisjoneeln greep'' is bedacht vuur de tradisjonele marsjeertromme. De rechterhaande heuld n stok tusken doem en wiesvinger. Hierbie lignt de aandere vingers wal um n stok hen, mear zorgt allene det n spöller n stok nit verlös. n Stok heurt in t verlengde te wiezen van n oarm, en de haande mut met de rugge noar boawn stoan. Duur n stok in de leenkerhaande met t achtereande tusken doem en wiesvinger, en met de vuurkaante tusken middelvinger en reenkvinger te legn (en n wiesvinger en middelvinger oawer n stok hen te legn) hoof n spöller n oarm mear heel weainig umhoge te buurn. Zo kan he vanoet n pools nen slag maakn. In vroger tiedn wördn tromn an nen reem edreagn. Hierduur hungn tromn skeef op t leenkerbeen. Zo mos n spöller n leekeroarm n heeln tied in nen roarn hook umhoge hooldn um nen goodn slag te maakn. Op n doer was dit slecht vuur de skoolders. Völle korpsen kiest vuur n tradisjoneeln greep, umdet dit meuier lik ondaanks det ze de snoartromme vake horizontaal an n beugel hebt hangn. Dr beent ook korpsn dee't de snoartromme skuuns an n beugel hangt, umdet ze meant det ze aans geluudsverlees hebt met n tradisjoneeln greep en umdet dit better vuur n leenkeroarm is. === Braziliaans === In [[Brazilië]] wörd in [[samba|sambagroepen]] de tromme vertikaal tegen de börste heulden. De dreagende haande spölt tuskenslage duur nen stok plat op n raand te leggen en ne doar op en dale te wippen, terwiel as de vrieje haande et heuwdritme spölt. == Soortn stökke == [[Bestaand: Spazzole-brushes.jpg|right|thumb|300x|Spazzole-weejers]] Kleine tromme kö'j met alle soortn stökke bespöln, mer wat zeent dr better vuur as aandern. Iej hebt ze laank, kort, dik, dun, zwoar, lecht, met t gewich vuur of achterin n stok, met nen dikn of nen dunn, of nen hooltn of [[nylon]] kop. Ieder soort stok gef zin eegne geluud. Drumstelspöllershebt vake dunnere stökke. Disse zeent lechter engeewt doarduur n zachter geluud. Et hoof ja ook neet zo hard, umdet et vake verstöarkt wörd en umdet aanders de rest van de instrumeantn oawerstemd wörd. n Korps wat völle boetn mut spöln gebrok dikkere stökke, umdet t geluud dan vearder dreg. n Heel aander soort stökke beent de ''kwäste''. Dit beent oetskoefboare weeiers met iezerne of nylon dröadkes, woermet oawer t vel wördt estrekn woerduur n zacht ruusnd geluud ontsteet. == Bekeande moarkn == Internasjonaal bekeande moarkn beent: * Ludwig * Premier * Yamaha * Pearl * Dynasty n Hollaands moark wat spesjaliseerd is in Amerikaanse tromn is Vancore. {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} {{DEFAULTSORT:Kleaine Tromme}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] [[Kategorie:Slagwoark]] 667e317y497chfn0qi71h40dqjlrlpf 0 8122 56080 56079 2008-01-08T21:16:44Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kleaine tromme]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[kleaine tromme]] 2vyj4ix2f8p4p95o2eru1u7yct1e1nt 0 8123 56083 2008-01-08T21:17:32Z Woolters 62 [[Kleane trom]] is ewiezig naor [[Kleaine tromme]]: n spelling klopn nit wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kleaine tromme]] 9gx84vng6ukn6r2icngzgujpegawv6y 6 8128 56147 2008-01-09T16:18:52Z Ni'jluuseger 73 Museum Palthehof, Ni'jlusen wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Museum Palthehof, Ni'jlusen == Licentie == {{Eigenwark}} 23b6ab3eftx4xeupwbwpgqn5kqrr4t8 0 8130 263034 258035 2013-05-04T22:18:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki 't '''Middelnederduuts''' was ne taal die de opvolger was van 't [[Oldnederduuts]] en gung veurof an 't moderne [[Nederduuts]]. 't Was de esproken taal van Noordduutsland en de eschreven taal van de [[Hanze]]. Naoburege talen waren 't [[Middelnederlands]] in 't Westen, 't [[Middelhoogduuts]] in 't Zuden, [[Slavische talen]] in 't Oosten en 't [[Deens]] in 't Noorden. In de moderne taalwetenschap wodt 't Middelnederlands neet meer tot 't Middelnederduuts eraekend. In de oldere taalwetenschap daorentegen wödde 't der soms wal bie-eraekend. {{Begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Duutse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Nedersaksies]] c3e3gwv2b3lkr5twku8zplj5e5c3jgv 0 8133 293817 288510 2017-08-28T10:51:20Z 185.35.32.165 /* Eala Frya Fresena */ spelfout gecorrigeerd in de Friese zin "Leaver dea as slaaf" wikitext text/x-wiki {| align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=280 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; font-size: 95%;" |+ style="font-size: larger" | <big>'''Fraislaand'''</big> |- align=center valign=top | colspan="2" style="background:#ffffff;" | [[Image:Europe location FRS.png|250px|Lokasie van Fraislaand]] |- | '''Onderdail van''' | [[Nederlaand]], [[Duutslaand]] |- | '''Toalen''' | [[Freeske taaln|Frais]], [[Leegsaksisch]], [[Zuudjutlaands]], [[Nederlaands]], [[Duuts]], [[Deens]] |- | '''Aantel inw.''' | o.b. 1,5 miljoen |} '''Fraislaand''' is n regio bie de [[Noordzee|Noordzeekost]] van [[Nederlaand]] en [[Duutslaand]] <ref>[http://www.nordfriiskinstituut.de/karte.html Nordfriisk Instituut: Karte des Nordfriesischen Sprach- und Besiedlungsraums]</ref> <ref>[http://www.nf-verein.de/geschichte.htm Nordfriesischer Verein: Die Geschichte der Friesen ]</ref> laangs. Noamgever binnen de [[Fraizen]] dij der al sunt olle tieden wonen. Vertoalens in de sproaken van Fraislaand binnen: [[Westlaauwers Frais]]: ''Fryslân'' ; [[Grunnegs]]: ''Fraislaand''; [[Oostfrais Leegsaksisch|Oostfrais]]: ''Freesland''; [[Oostlaauwers Frais]] ([[Selterfrais]]): ''Fräislound''; [[Noordfrais]]: ''Fraschlönj/Friislon''; [[Westfrais]]/[[Nederlaands]]/[[Duuts]]: ''Friesland''; [[Deens]]: ''Frisland''. == Gebieden == De historische gebieden in Fraislaand binnen: *[[Westfraislaand]] - Tuzzen t Pettense jat en t Vlie. t Gedailte tin zuden van t Pettense jat is al vroug ien de geschiednis verloren gongen, woardeur dit der voak nait bierekend wordt. *[[Frieslaand|Westlaauwers Fraislaand]] - De noudoagse pervìnzie Fraislaand zunder de [[Stellingwarf|Stellenwaarven]] (of mit de Stellenwaarven en de [[Stienwiekerlaand|Kop van Overiesel]]) *[[Grunnen (provìnzie)|Oostlaauwers Fraislaand]] - De noudoagse pervìnzie Grunnen zunder [[Grunnen (stad)|Stad]] en [[Westerwôlde]] *[[Oostfraislaand]] - t Historische groafschop Oostfraislaand mit t [[Fraislaand (distrikt)|Oldenbörger Fraislaand]] en t [[Selterlaand]] *[[Boetenjoade]] - t Gebied om de Joadeboezem hìn, woarvan n paart overswimd is deur t ontstoan van de Joade *t [[Laand Wursten]] - n Paart van t noordwesten van t distrikt [[Kuxhoaven (distrikt)|Kuxhoaven]] en t Hambörgse aailaand [[Nijwerk]] *[[Noordfraislaand]] - t Tegenswoordege distrikt Noordfraislaand tot aan de [[Vidå|Wiedaauw]] tou mit t hoogaailaand [[Hellegolaand]] == Kenmaarken == Kenmaarken van de regio binnen: === Geschiednis === Verschaaidene dailen van dizze regio dailen paarten van heur geschiednis. Deurdat Fraislaand laangzoam oetmekoar valen is, komt allend de vrouge geschiednis in aal dizze gebieden overain. === Toal === Ien dit haile gebied wuiren vrouger [[Freeske taaln|Fraise sproaken]] proat. t [[Westlaauwers Frais]], t [[Selterfrais]] en t [[Noordfrais]] binnen de ainsege overbliefsels hiervan. Aal aandere sproaken in t gebied binnen in meerdere of mindere moat deur t Frais beienvloud worden. Zo proat man in Westfraislaand [[Friso-Frankisch]] en in de oostelke gebieden as Grunnen, Oostfraislaand en Wursten [[Friso-Saksisch]]. Dit fenomenon wordt ook wel t [[Fraise substroat]] nuimd. Aal binnen de Fraise toalen aan ainander verbonden, zai verschillen zonnen ìnde dat zai onderling veul muite hebben elkander te verstoan. Ook de Fraise noamen binnen n riek onderdail van de kultuur in de Fraise regio. Zai bieveurbeeld de [[Grunnegs-Oostfraise veurnoamen]] [[Grunnegs-Oostfraise femilienoamen|en femilienoamen]]. === Laandschop === t Laandschop is ain van de zoaken dij de Fraise gebieden mit ainander verbindt. t Fraise laandschop wordt kenmaarkt deur vruchtboare klaaigronden aan de kostlien mit doar aan [[Waddenaailanden]] en [[Hallegen]], woarbie eb en vloud n verschil môkt van laand en zee. Ien vrougere tieden wörren der [[wierde (toponiem)|hoogten]] baauwd (''terpen'', ''wierden'', ''wurten'', ''warften'') om man hiertegen te beschaarmen. Dizze olle kunstmoatege heuvels mit middelaivse kìrktorens en klaine bakstainen hoeskes beschildern t beeld van de Fraise landen. Wieder t laand ien, komt man oetstrekte [[Vene (grondsoorte)|klaingebieden]] tegen mit hier en doar n [[gaistrog]] der tuzzendeur. Elk Frais gebied wordt schaaiden van de noaberske gebieden deur inhammen en revieren. De belaangriekste baaien binnen t [[Vlie]], t [[Laauwersmeer]] (vrouger de [[Laauwerszee]]), de [[Westerems]] en de [[Dollert]], de [[Joadeboezem]], de [[Elbe|Elvemonden]] en de [[Aider|Aidermonden]]. [[Ofbeelding:Ostfriesland CoA.svg|right|250px|thumb|Woapen van Oostfraislaand mit t motto: ''Eala Frya Fresena'']] === Eala Frya Fresena === Van oldsheer binnen de Fraise volker hail slim steld op heur vraaihaid. De bekendste Oldfraise zin is den ook ''Eala Frya Fresena!'', dat wat betaikent as ''Flaan op, vraaie Fraizen!''. n Aandere bekinde Fraise zin is ''Leaver dea as slaaf'' ([[Westlaauwers Frais]])/ ''Lewwer duad as slaav'' ([[Noordfrais]]), wat betaikent ''Laiver dood as sloaf''. Middelkerwies wuir vrouger bie [[Opstalboom]] deur aine schraaid "Eala Frya Fresena!", woarnoa de Oldfraise vertoalen van "Laiver dood as sloaf" deur de aanwezege bevolken touschraaiden wuir. In de vrouge geschiednis het dit n belaangriek onderdail betaikent van t ontstoan en overleven van de Fraise kultuur. Tot aan de loate middelaiven tou hebben Fraislaand, Grunnen en Oostfraislaand gain heersers kend. In de vrouge middelaiven haar Fraislaand n keunenshoes, môr dizzent was allend representoater en seremonieel in funksie veur de Fraizen. Hai en zien femilie haren gain privilezjes. Dou Stad de [[Ommelanden]] en [[Frieslaand|Westlaauwers Fraislaand]] onder zien kontrôle kreeg, luiten zai de Fraise vraaihaid ien eer. De Stad haar zulf gain heerder, dus de doudestiedse Fraise gebieden wuiren bestuurd deur stoaten oet zowel de stad as vanoet de plattelaandsgebieden. Ook tegenswoordeg nog holden de Fraise volker nait van bepaarkens van vraaiheden. Hailmoal tegenswoordeg mit de môkte aachterstand tin opzichten van t westen van Nederlaand, vuilen de Fraizen zok vlöt benoadaild en bepaarkt ien heur vraaiheden. Dit vraaihaidsstreven komt anders in aal Fraise gebieden veur. Mitmoal deur dit komt t middelkerwies ook dat de Fraizen over t aalgemain n wat nuchterdere mentoaliteit hebben as aander Nederlaanders en Duutsers. === Genetika === t Bloud (medisch zain, t [[DNA]]) van de Fraise volker is staarker verwant aan de Engelsen en de Skandinoavische volker as dij van de noaberske volker. Volbloud [[Fraizen]] binnen van oldsheer laanger as aandere Nederlaanders en Duutsers, voak blond en hebben voak blaauwe of gruine ogen. t Amerikoanse begrip WASP (White Anglo-Saxon Person) slog ook op de Fraizen dij zowel femilie van de Angeln as van Saksen waren en den ook oet dezulfde omgeven kwamen. Tegenswoordeg gelden dizze kenmaarken laank nait meer veur elke Frais. [[Ofbeelding:Flag of Frisia.svg|right|250px|thumb|De inter-Fraise vlaag]] === Vlaag === De [[Groep fan Auwerk]] (''group van Aauwerk''), n organisoatsie dij straaidt veur de onôfhaankelkhaid van de Fraise regio, het 2006 de inter-Fraise vlaag presenteerd. Dizze vlaag is anders nait offisjeel aksepteerd deur de overheden woar dat de Fraise gebieden nou bie heuren, woardeur t gain offisjele stoatus het. De vlaag teunt n Skandinoavisch Kruus, modelleerd noar verholdens van de vlagen van [[Ieslaand]] en [[Noorweeg]]. Dizze landen beschaarmen, liek as Fraislaand van oldsheer, de demokroatische traditsies. t Skandinoavisch Kruus symboliseert de verbondschop tuzzen en de laangs Noord- en Oostzee levende volker en staait veur zowel de [[Christendom|kristelke]] as veur de pre-kristelke religies. De vaaier [[pompeblêden]] (pompebloader) symboliseern de oet ainander legende dailen van Fraislaand; de bloader wiezen noar mekoar tou as taiken van ainhaid en soamenwaarken. == "Ontfraizen" == Deur de aiven hìn is de regio n bitke "ontfraisd" worden. n Hail ìnde gebieden binnen schaaiden worden van Fraislaand, woardeur de verschaaidene regios heur Fraise kultuur op n aander wieze ontwikkelden. Kiek bieveurbeeld noar de toal. Ondanks t Fraise substroat vuilen bieveurbeeld de Grunnegers en de Ditmaarsers zok over t aalgemain gain Fraizen meer. De Oostfraizen, dij ook n [[Leegsaksisch]]e sproak proaten, vuilen zok wel Frais, môr veural toch Oostfrais. Ook de Fraistoalege gebieden roaken laangzoamerhaand ontfraisd deur de mondioalisoatsie en t "klainer", môr doardeur ook "groter" worden van de wereld. Dochs kommen der tegenswoordeg aal meer initsjatieven van Fraise organisoatsies dij t behold en de ainhaid van t Fraise gebied en kultuur veurop stèllen. Zo hest de Groep fan Auwerk, môr ook politieke partijen in Westlaauwers Fraislaand, Oostfraislaand en Noordfraislaand. De Fraise gebieden [[Frieslaand|Westlaauwers Fraislaand]], [[Oostfraislaand]] (mit Selterlaand) en [[Noordfraislaand]] kommen n aantel moal per joar soamen bie [[Aauwerk (stad)|Aauwerk]], om mit mekoar te overlèggen over de toukomst van Fraislaand. Dizze zonuimde "Ynter-Fryske Rie" haar de Grunnegers ook oetneudegd, môr tot nou tou is der nog gain initsjatief kommen vanoet Stad en Ommelaand. Dizze bieainkomsten worden holden noar veurbeeld van de Oldfraise traditsie van de [[Opstalboom]], in t Frais ook ''Upstalisbeam'' nuimd. Deur dizze organisoatsie wordt ook om de drij joar op [[Hellegolaand]] t Fraise volksfestivaal ''Friesen-droapen'' organiseerd, wat elk joar weer honderden Fraizen noar t hillege aailaand (''hellego'' = ''hillege'') trekt. ==Referenties== <references/> [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Streek in Frieslaand]] [[Kategorie:Streek in Grunnen]] [[Kategorie:Streek in Noord-Hollaand]] [[Kategorie:Streek in Nedersaksen]] [[Kategorie:Streek in Sleeswiek-Holstain]] [[Kategorie:Hambörg]] [[Kategorie:Oostfraislaand]] [[Kategorie:Vrieje Haanzestad Bremen]] fdrdudzfz69yozgynp61f78dvnwbrlz 0 8138 276024 276023 2014-06-29T13:45:24Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Carbid.jpg|thumb|right|300x|Stuks karbiet]] [[Ofbeelding: Melkbus openluchtmuseum.jpg|thumb|right|300x|Ne melkbusse]] t '''Karbietskeetn''' of '''karbietknapn''' is n gebroek wat um [[oljoar|ooldjoar]] van [[Grunnen (provìnzie)|Grönningn]] tot an n [[Achterhook]] wörd oet evoerd. Ook in [[Freeslaand]] en [[België]] is et bekeand, mer lange neet zo wiedverbreid as in et Neersassiese gebeed. Nöast t ofstekn van veurwoark is t karbietskeetn in t Neersassies gebeed de manere um t oolde joar of te sloetn. In 2014 wör karbietknapn op de lieste van Nationale Inventaris immaterieel Cultureel Erfgoed ezat. ==Verleedn== t Is good meugelik det t karbietskeetn zinne wörteln in de oolde [[Germanen|Germaanse]] [[Joelfeest|joelfeeste]] hef. Bie dee joelfeeste wörden met völle kabaal de weenter en kwoade geeste verdrewen. Vanzelf was dr in dee tied nog gin karbiet, mear t gung um t kabaal. En karbietskeetn geet met n onmeundig geweeld. ==t Gebroek== Vuur karbietskeetn beent eene of meardere melkbusn, voarfblikn of anepaste gasflesken neudig, woer of an de eunterkaante n geatjen in is ehöwn. Dan geet t [[karbiet]] in de busse, woernoa dr n betjen [[water]] of spieje biej edoan wördt (of aandere vloeistofn dee't dan vuur haande beent). Doarnoa wördt de melkbusse met n lid of bal of eslötn. Duur ne chemiese woarking van t karbiet met t water ontsteet n gas ([[ethyn]]). Duur n vlämke bie t gat an de eunterkaante van de busse te hooldn, vlög t gas in n braand, woerduur t lid met nen onmeundigen knapperd vort ebloazn wördt. Umdet t gevoarlik woark is, wörd mangs t skoarpe lid ook vervöngn duur nen zachten bal.<br />Um tied te bespoarn en nit n heeln tied te hoown te loopn, wördt an n lid of n bal mangs ook n laank touw emaakt, zode'j t noa t knaln wier heanig op oew an köant haaln. Vanzelf vaalt t karbietskeetn vaake saamn met t dreenkn van n antal [[bier|pilskes]] en t etn van bepoalde häpkes, wat biejdreg an nen dag wille. t Skeetn wördt vuural duur joonk volk edoan. De Leste joarn beent dr ook offisjele kampioenskapn vuur karbietskeetn, woerbie t dr umme dreeit um nen zo hard meugliken knapperd te maakn, of zo wied meuglik te komn met t lid of den bal. Wat möage goat nog nen trad wieter en lasket hele geraamtes in mekoar um meardere melkbusn tegelieke in te hangn. Ook wörd dr mangs ne ellektriese oontstekking gebroekt vuur de veailigheaid, zodet vuur t anstekn van t gas allene mer n veunksken op ewekt hoof te wordn. n Melkbus kan ook vervöngn wördn duur n eegn emaakt kanon en dr zeent in t verleedn zelfs al hele gierkoarn umme bouwd töt karbietkanon. ==In Neerlaand== In [[Nederlaand|Neerlaand]] beent dr vuur t skeetn met karbiet per [[gemiente (bestuur)|gemeente]] ofspraakn emaakt. Umdet t nit teegn is te hooldn dut de [[politie]] in bepoalde gemeentes met ooldjoarsdag n eugke too en zorgt ze det dr gin ongelukn gebuurt. Umdet dr in t Neersassiese gebeed völle ruumte is, wördt t karbietskeetn aait boetnof edoan. In [[Kampen (Overiessel)|Kaampn]], woer t karbietskeetn mear wördt edoan as t ofstekn van veurwoark, hebt ze nit völle ruumte en sköt iedereene gewoon duur de stroatn of achter t hoes. ==Mooi um te weetn== *Karbied is good teegn de [[weule|weuln]]. Duur t plaatsn van n bölken karbied in nen weulngaank, reageert t karbied met t vocht oet de groond, woerduur t ethyn-gas ontsteet. Dit rok zo stoark det de weule t neet liedn kan, zodet he gaaw vortgeet. == Nedersaksies == * [[Achterhooks]]: ''karbietskeetn'' * [[Drèents]]: ''karbitschieten'' of ''-skieten'' ([[Ni'jlusen]]) * [[Grunnegs]]: ''kebitten'' * [[Veluws]]: ''karbietschieten'' of ''niejjaorschieten'' {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Nedersaksies feest of gebroek]] 64poxippe88m73thsb5oevvf5bbs391 0 8139 56343 2008-01-14T00:16:27Z Woolters 62 [[Karbiedskeetn]] is ewiezig naor [[Karbietskeetn]]: a-k t met nen -d mos skriewn, zo-k ook Carbid munn skriewn wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Karbietskeetn]] opn6qk3j25ai8e82rus2pewr1ki1qom 0 8142 263692 214778 2013-05-05T21:06:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki n '''Afterbeat''' is n [[Engels|Engelsn]] naamn in de [[meziek]] vuur t noa n tel spöln. Nen [[Riesns|Riesnsen]] naamn hiervuur is '''noapikn'''. <br /> ==Oetleg== Ne Westerse standaard muziekmoate besteet oet 4 teln van geliekn doer. Eenn tel doert n kwart van de moate. Doarumme wordt zonne moate ook wal ''veerkwartsmoate'' neumd.<br /> Zonn kwart is ook wier duur de helfte te doon, zode'j per kwart 2 achtsten kriegnt; Ne veerkwartsmoate besteet dus oet 8 achtsten. Noapikn is per kwartnoot altied op n tweedn achtsten spöln. Den vaalt altied noa n tel. Doarumme wördt t noapikn eneumd. ==Vuurkomn== Dit begrip keump in zowat alle meziekstieln wal n moal of wat vuur. [[Reggae]] en [[Ska]] daankt öar bestoan an t noapikn van bepoalde instrumeantn. [[Dance]] en oondersoortn hiervan maakt völle gebroek van noapikn um n teegngeluud te geewn vuur den hartn dreun op iedern tel. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziek]] 9sov32v88mo8x4foqsd078mwd0ejv3s 0 8150 264088 257755 2013-05-06T16:09:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Rudolf Kinau''' ([[Hambörg-Finkwarder|Finkwarder]], [[23 meert]] [[1887]] - [[19 november]] [[1975]]) was een [[Platduuts]]e schriever, ok '''Rudl Kinau''' enuumd. Toe as de schipperszeun Rudolf Kinau van de volksschoele kwaamp, hölp e een paar jaor laank mit an de [[Elbe|Elbevisseri'je]]. Hi'j bezöcht de matrozenschoele en dienden bi'j de marine. Daornao warkten e bi'j de Hambörger visveiling. Zien eerste vertellegien schreef e in 1916 bi'j 't hengaon van zien oldere breur, Johann Wilhelm (Jan) Kinau, [[Gorch Fock]] enuumd, die ok in 't Platduuts schreef en die as marinier in 't [[Skagerrak]] sneuvelden. Rudolf Kinau wördden ok bekend deur zien wark bi'j de radio. Lange tied warkten e mit an de Platduutse riege ''Hör mal 'n beten to'' van de [[Norddeutscher Rundfunk|NDR]]. Van zien radiowark verscheen in boekvörm onder aandere ''Kamerad und Kameradin''. In totaal schreef e 33 boeken en verscheidene heurspullen en tenielstokken. Kinau sprak zien gedichten en vertellegies ok in veur langspeulriegen as ''Wort und Stimme'' en ''Niederdeutsche Stimmen''. Hi'j hef een antal priezen ewunnen veur zien schrieveri'je, daorunder in 1962 de Fritz-Reuter-pries veur Platduutse literatuur. Ok kreeg e de eremedallie van de Verdienstorden der Bundesrepubliek Deutschland. ==Citaot== ''Doe hest oens wol toropen, wie schoelen man ne troerig wezen?<br /> '' Dat zund wie jao doch, Jan, - ober wie wult man getroost wieder leven un wult ook af un an maol lachen. Wult ne jummer jammern um die, wult die dien rauh man gunnen. Doe hest jao ook lacht un lewt, hest 'n kort leven vol meucht un arbeid ober ook vol zunschien un lachen had. Un hest wol ook 'n scheunen dood had. Slop nu man scheun, bust good uphoben!<br /> '' Bust jao ook jummer bie oens! Zitst noe jao ook hier blangen mie in 't gras. Un wie kiekt beid nao dat lut scheune dörp mit de roden dakken un de greunen buim. Un allns roendum is zo stil un zo fijn! ----<br /> '' Dat is 'n fijnen plats hier! Hier mag ik geern zitten.'' Uut: 'Achtern Diek', in Rudolf Kinau (1923), ''Blinkfüer'', Hambörg: Quickborn Verlag ''(oaverezet in de [[Drèentse schriefwieze]])'' ==Uutgaonde verwiezings== * [http://de.wikiquote.org/wiki/Rudolf_Kinau Duutse Wikiquote] * [http://dispatch.opac.d-nb.de/DB=4.1/REL?PPN=116171898 Schrieveri'je van en oaver Rudolf Kinau in de catalogus van de Deutsche Nationalbibliothek] * [http://www.lauritzen-hamburg.de/hh_strassen.html Foto's van Rudolf Kinau en vrouwe] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Kinau, Rudolf]] [[Kategorie:Duutslaand|Kinau, Rudolf]] [[Kategorie:Platduutse schriever|Kinau, Rudolf]] nhdnc2erog52fz3pgj8yvkflkrjqkre 10 8155 282842 271910 2015-07-25T15:14:28Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Drenthe|Pervincie Drenthe]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Flag Drenthe.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Gemeenten:''' | R1C2 = [[Aa en Hunze]] &middot; [[Assen]] &middot; [[Börger-Oring]] &middot; [[Coevern]] &middot; [[Emmen (gemiente)|Emmen]] &middot; [[Midden-Drenthe]] &middot; [[Möppelt]] &middot; [[Noordenveld]] &middot; [['t Ogeveine]] &middot; [[Tynaorl (gemeeinte)|Tynaorl]] &middot; [[Westerveld]] &middot; [[De Wolden]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Previnsie-nl mallen]] [[Kategorie:Drenthe]] </noinclude> o7nx03tc27d1aitc06tx6rjw0tltipf 0 8159 56643 2008-01-18T10:22:10Z Servien 7 [[Em]] is ewiezig naor [[Emmen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Emmen]] on5fw0itkwiacjbg68dtf1rrn2bwnhm 0 8160 81632 56645 2008-09-09T18:59:08Z Deurverwiezingsverbeteraar 957 [[Emmen (plaots)]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Emmen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Emmen]] on5fw0itkwiacjbg68dtf1rrn2bwnhm 0 8161 56648 2008-01-18T10:31:05Z Servien 7 [[Em (gemiente)]] is ewiezig naor [[Emmen (gemiente)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Emmen (gemiente)]] 007qmjg61c4c30wqinopdc71o20qjaw 0 8162 56652 2008-01-18T10:33:27Z Servien 7 [['t Oogeveine]] is ewiezig naor [['t Ogeveine]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [['t Ogeveine]] g5e9o7a505fg1hanyjs086qxpi8uaga 0 8163 56668 2008-01-18T10:55:48Z Servien 7 [[Tynaorl (gemiente)]] is ewiezig naor [[Tynaorl (gemeeinte)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Tynaorl (gemeeinte)]] bdw2uj2b64cp7hnwvmqb9ep1uqj0yfj 10 8165 271897 270458 2013-12-07T01:02:54Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Flevolaand|Provinsie Flevolaand]] |ofb_groot = [[Bestaand:Flevolandflag.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Gemeenten:''' | R1C2 = [[Almere]] &middot; [[Dronten]] &middot; [[Lelystad]] &middot; [[Noordoostpolder]] &middot; [[Urk]] &middot; [[Zeewolde]] }} }} <noinclude> [[Kategorie:Previnsie-nl mallen]] [[Kategorie:Flevolaand]] </noinclude> 2cfluthgvzjj2nkdeourjrzrz6khih2 10 8166 271202 268295 2013-11-15T17:36:05Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Oaveriessel|Proveensie Oaveriessel]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Flag Overijssel.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Gemeentes:''' | R1C2 = [[Almelo]] &middot; [[Boorn]] &middot; [[Dalsen (gemiente)|Dalsen]] &middot; [[Deenkellaand]] &middot; [[Dèventer]] &middot; [[Eanske]] &middot; [[Hardenbarg (gemiente)|Hardenbarg]] &middot; [[Heldern]] &middot; [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] &middot; [[Hof van Tweante]] &middot; [[Hoksebarge]] &middot; [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] &middot; [[Loster]] &middot; [[Oldnzel]] &middot; [[Olst-Wieje]] &middot; [[Ommen (gemiente)|Ommen]] &middot; [[Raolte]] &middot; [[Riesn-Hooltn]] &middot; [[Stappest (gemiente)|Stappest]] &middot; [[Stienwiekerlaand]] &middot; [[Tubbige]] &middot; [[Tweanteraand]] &middot; [[Wierdn]] &middot; [[Zwärtewäterlaand]] &middot; [[Zwolle]] }}}}<noinclude> [[Kategorie:Previnsie-nl mallen]] [[Kategorie:Oaveriessel]] </noinclude> a1t1e7lqp4ii7wn446x1m6eno7rvizj 10 8168 281972 272898 2015-05-08T11:01:05Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Frieslaand|Perveensie Frieslaand]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Frisian flag.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Gemienten:''' | R1C2 = [[Achtkarspelen]] &middot; [[Amelaand]] &middot; [[Dantemediel]] &middot; [[ De Friese Meren]] &middot; [[Dongerediel]] &middot; [[Et Bildt]] &middot; [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]] &middot; [[Ferwerderediel]] &middot; [[Franekerediel]] &middot; [[Harlingen (gemiente)|Harlingen]] &middot; [[Kölmerlaand en Nijkruuslaand|Kollumerlaand en Ni'jkruuslaand]] &middot; [[Littenserediel]] &middot; [[Liwwadden (gemiente)|Liwwadden]] &middot; [[Liwwadderediel]] &middot; [[Menaldumediel]] &middot; [[Ooststellingwarf]] &middot; [[Opsterlaand]] &middot; [[Schiermonnikoog]] &middot; [[Smallingerlaand]] &middot; [[Terschelling]] &middot; [[Tietjerksterediel]] &middot; [[Vlielaand]] &middot; [[Weststellingwarf]] &middot; [[Zuudwest-Frieslaand]] }}}}<noinclude> [[Kategorie:Previnsie-nl mallen]] [[Kategorie:Frieslaand]] </noinclude> qjidnulw5vmfwpmilknngasmydtqj28 10 8169 282841 279631 2015-07-25T15:13:33Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Utrecht (provinsie)|Provinsie Utrecht]] |ofb_groot = [[Bestaand:Utrecht (province)-Flag.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Gemeenten:''' | R1C2 = [[Amersfoort]] &middot; [[Baorn]] &middot; [[Bunnik]] &middot; [[Bunsjoten]] &middot; [[De Bilt]] &middot; [[De Rongde Venen]] &middot; [[Eemnes]] &middot; [[Houten]] &middot; [[Iesselstein]] &middot; [[Leusden]] &middot; [[Lopik]] &middot; [[Montfoort]] &middot; [[Ni-jegein]] &middot; [[Oldewater]] &middot; [[Renswou]] &middot; [[Rhenen]] &middot; [[Soest]] &middot; [[Stichtse Vecht]] &middot; [[Utrecht (stad)|Utrecht]] &middot; [[Utrechtse Heuvelrug (gemeente)|Utrechtse Heuvelrug]] &middot; [[t Veen]] &middot; [[Vianen]] &middot; [[Wiek bi-j Duurstee]] &middot; [[Woerden]] &middot; [[Wombaarg]] &middot; [[Zeist]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Previnsie-nl mallen]] [[Kategorie:Utrecht]] </noinclude> 6l6rczim5ypo7tx3iskammrme9tvddo 0 8171 282141 264947 2015-05-15T23:25:08Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Enyasweet.jpg|right|250px|thumb|Enya (in 2001)]] '''Enya''' (geboren as '''Eithne Patricia Ní Bhraonáin''') op [[17 mei|17 maai]] [[1961]] in [[Gaoth Dobhair]], is n [[Ierlaand (laand)|Ierse]] pop/new age [[meziek|zangeres]] en [[laidjesschriever]]. Enya zingt in verschillende toalen; tot nou tou het ze al 10 verschillende toalen broekt: [[Ingels|Engels]], [[Iers|Iers-Goals]], [[Frans|Fraans]], [[Japans]], [[Latien|Latain]], [[Spaons|Spoans]], [[Kymrisch]] (Welsh), [[Sindarin]], [[Quenya]] en [[Loxian]]. De maiste nummers binnen in t Engels of Iers-Goals. == Diskogroafie == # ''[[Enya (album)|Enya]]'' (1987) 2m verkopen # ''[[Watermark (album)|Watermark]]'' VS#25 (1988) 11m verkopen<ref name="Billboard"> [http://www.billboard.com/bbcom/retrieve_chart_history.do?model.chartFormatGroupName=Albums&model.vnuArtistId=4557&model.vnuAlbumId=744731 Billboard Album Rankings - Enya]</ref> # ''[[Shepherd Moons]]'' VS#17 (1991) 12m verkopen<ref name="Billboard"/> # ''[[The Celts (album)|The Celts]]'' (1992) 6.7m verkopen<ref name="Billboard"/> # ''[[The Memory of Trees]]'' VS#9 (1995) 10m verkopen<ref name="Billboard"/> # ''[[Paint the Sky with Stars]]'' VS#30 (1997) 12m verkopen<ref name="Billboard"/> # ''[[A Day Without Rain]]'' VS#2 (2000) 15m verkopen<ref name="Billboard"/> # ''[[Amarantine (album)|Amarantine]]'' US#6 (2005) 6.5m verkopen<ref name="Billboard"/> # ''[[And Winter Came...]]'' US#8 (2008) 3.5m verkopen<ref name="Billboard"/> # ''The Very Best of Enya'' (2009) 1m verkopen<ref name="Billboard"/> == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Muzikaant]] 55wn6io471ejp1ns6s5mnz9spy2m9h4 0 8173 275971 275970 2014-06-19T15:38:31Z Droadnaegel 1133 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/2A02:1811:8A:AA00:D904:24C:8F43:6F05|2A02:1811:8A:AA00:D904:24C:8F43:6F05]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur Servien wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Metronomes 101.jpg|thumb|2 soortn metronooms: leenks elektries, rechts mechanies]] n '''Metronoom''' is n apparaat wat in de [[muziek]] wördt gebroekt um de tel van de muziek an te geewn. [[Muzikaantn]] gebroekt t um de moate van de muziek te hooldn of snelheaid te bepoaln. t Woord is saamn esteeld oet twee [[Grieks]]e wöarde: ''Metron'' wat ''moate'' beteeknt, en ''Nomos'' wat ''ofsteln'' beteeknt. De eerste metronooms warn mechanies. Dee wordt nog altied wal verkoch, mear de elektroniese metronooms beent rechtevoort mear in trek, umdet dee mear meugelikheedn hebt en makkeliker beent met te nemn. Op t internet he'j rechtevoort ook verskeaidene online metronooms, dee't ook prima woarket. t Idee van n metronoom is oet eveundn duur [[Ditrich Nikolaus Winkel]] oet [[Amsterdam]] in [[1812]], en is wieter oet ewoarket duur n [[Duutslaand|Duutser]] [[Johann Mälzel]] in [[1816]]. Hee bedach n vorm zo as den non nog bekeand is. == Woarking == Mechaniese metronooms woarket net as ne [[klokke]]: Ze hebt nen (rechtopstoanden) slinger woeran n gewicht haank. Den slinger geet hen en wier, woerduur n tiknd geluud wördt emaakt. Det gef t [[tempo]] an. Duur t gewicht umhooge te zetn beweg n slinger laankzamer hen en wier, woerduur n laankzamer tempo wördt an egeewn. Sommige metronooms köant, as anduudige van n [[moatsoort]], um de zovölle tikn n belken loatn kleenkn. Van elektroniese metronooms bestoat hele seempele versies ongevear zo groot as nen [[pinpas]], tot hele ingewikkelden, zoas n ''Dr. Beat''. De seempeln köant net zo völle as n mechaniesen (alleene seempele moatsoortn angeewn), en de ingewikkeldn köant ook [[aparte moatsoortn]] angeewn, of verskilnde ritmes duur mekoar ofspöln. n ''Dr. Beat'' kan zelfs de moate (in t [[Engels]]) metkuiern. == Oetgoande verbeendege == * [http://www.metronomeonline.com/ www.metronomeonline.com (Engels) ] ne Webstea met nen verstelboarn metronoom * [http://www.get-tuned.com/online_metronome.php Nog ne webstea met nen wat sekuurderen metronoom] {{Dia|Disse bladziede is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziek]] at7yhehqh875cvibpbtcu7305eoimk5 0 8176 263544 258061 2013-05-04T23:53:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Cainteoirí Gaeilge - Irish Speakers.svg|thumb|right|400x|Sprekkers van t Iers per preveensie (Noord-Ierlaand erèknd as één preveensie)]] t '''Iers''' of '''Iers-Goals''' (Iers:''Gaeilge'') is ne [[Kelties]]e sproake den in [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] esprökn wördt. De sproake beheurt tot de [[Indo-Uropese taolen|Indo-Europese]] en Keltiese sproaknfemilies. == Gebroek == t Daagliks gebroek van t Iers geet hard achteroet, umdèt t [[Engels]] de leu mear meugelikheedn gef um t heuwd boawn water te hooldn. Alleene in de meest westerlike gebeedn in Ierlaand (de ''[[Gaeltacht]]'') wördt nog volop Iers eköjerd en ook doar is t de leste honderd joar slim vermeenderd. De Ierse regerege hef al eankele tientaln van joarn terugge t Iers in esteeld as offisjele laandssproake en t n verplicht vak op de middelbere skooln emaakt, mear den taktiek blik nit te woarkn, umdèt t ne slim moeilike sproake is um te learn, woerduur de jonge leu t mear as n straf zeet um öare oolde sproake te learn, as nen zeagn. De jeugd versteet t ook nit mear oaweral, en sprèkn nog meender. Stroat- en plaatsnaamns en woarskouwingsbordn wordt oaweral in twee sproakn wier egeewn. Dr is n Iers [[tillevisie]]-stasjon, [[TG4]], wat alns in t Iers dut. == Verwaante sproakn == t Iers is verwaant an alle aandere Keltiese sproakn: * [[Schots-Gaols|Schots-Goals]] (oet [[Schotlaand]]) * [[Kumries]] (oet [[Kumrië]] of ''Wales'') * [[Manx]] (de sproake van t [[eilaand]] [[Man (eilaand)|Man]], disse sproake is oet estörvn) * [[Kornies]] (oet [[Cornwall]], oet estörvn) * [[Bretonsk|Bretons]] (oet [[Bretanje]], [[Fraankriek]]) == Oetgoande verbeendings == * [http://www.tg4.ie www.tg4.ie] Webstea van n Iers TV-stasjon {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Keltische taal]] 9wrgp3i1uhbkqr0zo0lkwxxr0o5631y 0 8178 291808 291548 2016-11-10T16:22:03Z Wwikix 13678 /* Rifferenties */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Palthebos.JPG|thumb|330px|right|Een open veld in 't Palthebos, esteuken in een winters jassien]] 't '''Palthebos''' is een [[bos|kuierbossien]] det aj vienden kunt op 't dörp [[Ni'jlusen]] in [[Oaveriessel]]. ==Geschiedenis== 't Palthebos is enuumd naor de welgestelde femilie Palthe, oorspronkelijk ofkomstig uut [[Twente]]/[[Graofschop Bentheim|Bentheim]]. In 1754 wördden Jan Arend Palthe domeneer op Ni'jlusen. Tiedens zien vieftigjaorige predikaantschop verwörf hi'j nog aordig wat invloed en bezittings, waoronder 't Palthebos. Dit bleef töt an 1928 femiliebezit; toen kwaamp Gulia Palthe, 'de laandvrouwe van Ni'jlusen',<ref>H. Sterken Rzn (1976), ''Ni'j luusen mien dörpien: Drie en een halve eeuw Nieuwleusen'', Ni'jlusen: eing beheer (p.24)</ref> de leste telg van de femilie, uut de tied en kwaamp 't bos in beheer van de daornaost elegen hervörmde karke.<ref>[http://www.palthehof.nl/museumpalthehof.html Museum Palthehof] - ''Uit de historie''</ref> == Wat aj viendt in 't Palthebos == An de raand van 't Palthebos lig sund 1998 't dörpshistorische [[Museum Palthehof]] van de historische veriening 'Ni'jluusn van vrogger'. Naost 't museum lig een luttik old karkhof, in 1943 esleuten. De 'bult van Dirk-Jan' is een veurmaolig openlochttheater, half umcirkeld deur een briede sloot. Op dizze bult wördt, as d'r sni'j lig, sleegien ereden. 't Palthebos bevat een antal weides, die deur lanen mit bomenriegen umzoomd bint en daoraj - seizoens-ofhaankelijk - dieren in vienden kunt. Vaste bewoners bint de [[seeg|segen]] en [[hert]]en. In de zomer loopt op aandere weides [[ko]]enen en/of [[peerd]]e. An de raand van 't Palthebos staot verscheiden bieldhouwwarken. ==Slag um Ni'jlusen== Op 21 en 22 april 2007 wördden in en um 't Palthebos een veldslag nao-espeuld tussen troepen van [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] en de alliaansie. Dizze veldslag stund al rap bekend as de 'Slag um Ni'jlusen', allewal d'r nooit een warkelijke Slag um Ni'jlusen ewest hef. De slag, daoras volk uut binnen- en butenlaand an mitspeulden, was organiseerd deur de Stichting Midzomeravondfestival Nieuwleusen, in samenwarking mit de Napoleontische Associatie der Nederlanden (NAN) en de daorbi'j an-esleuten verienings veur lèventige geschiedenis.<ref>[http://www.meppelercourant.nl/index.php?n_id=10639&s_id=693 Meppeler Courant] - ''Zonder tijdmachine terug naar het verleden'', 21 april 2007</ref><ref>[http://www.destentor.nl/vechtdal/article1190557.ece De Stentor] - ''Geschiedenis herleeft in Palthebos''</ref> == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Bos in Nederlaand]] [[Kategorie:Netuurgebied in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] [[Kategorie:Dalsen]] 0rhtyx2mezqms0f03drhy7jakt363xk 0 8179 264011 258064 2013-05-06T15:55:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Herman(nus) Doedens''' ([[Paais]], [[1906]] - [[Utrecht (stad)|Utrecht]], [[1989]]) was een [[Drenthe|Drèentse]] onderwiezer en schriever, 't leste onder de name '''Harm Drent'''. Hi'j gruiden op in [[Gasselt]], daoras zie va rieksveldwachter was, en wördden lerer in 't voortgezet onderwies in [[Eanske]] en later in [[Utrecht (stad)|Utrecht]]. Literair dibbeteerden hi'j in de bloemlezing ''Uut oes Drèènse Laand'' (1935). Onder de schriefname Harm Drent meuk hi'j veule vertellegies en gedichten in 't [[Drèents]]. Dizze name har e van een speulman-zanger die um 1900 op [[Geeiten]] of [[Gasselt]] woonden. In de oorlog wördden Doedens ien van de belangriekste literaire mitwarkers van 't [[Maandblad Drente]], daoras e vanof 1940 in publiceerden. In 't advertèensieblad veur 't onderwies De Vacature har hi'j 't stokkien 'Schrijvers en hun werk' en publiceerden e vertellegies. Wieder schreef hi'j in periodieken as [[De Vrije Pers]], de [[Nieuwe Drentse Volksalmanak]] en [[Oeze Volk]] en in bloemlezings as de ''Drentse Schrieversalmanak 1954'' en ''Mandielig'' (1983). Doedens was een pionier in de nao-oorlogse streektaalbeweging. Hi'j bepleitten een roemer gebruuk van 't Drèents as allennig veur de kuieri'je. In 1971 verscheen van hum een bewarking van 't eerste diel van de domeneer en schriever [[Cornelis van Schaick]] zien ''Tafereelen uit het Drentsch Dorpsleven'', onder de titel ''De zoon van Lammert Kuiper. Een dorpsverhaal uit het oude Drenthe''. In 't zölfde jaor verscheen van Doedens de studie ''Markies de Thouars. Twents dichter en pamflettist (1807-1850)''. In 1974 en 1975 stund in de Meppeler Courant zien [[fulleton]] 'Rooie Henderk', in 1975 deur Uitgeverij Boom in [[Möppelt]] uutegeven as ''Rooie Henderk. Een onverwoestbare bewoner van het oude Drentse land''. Dit verhaal speult um-en-bi'j 1900 in en um [[Oring]]. Doedens zien Drèentstalige wark hebt ze tot now toe niet bi'j menare brocht. ==Citaot== :''Het nevelt over 't Hunzedal...'' :''De zummer bluit an iedre wal...'' :''En 't dörpie lig daor gries en old'' :''in roggegeel en haovergold.'' Uut 'Achter Horstmans bos (Gasselte)', in: ''Scheupers van de taol'' (kiekt bi'j de Bronnen) ==Bronnen== * Rouke Broersma (red.) (2003). ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003''. Zuudwolde: Het Drentse Boek. Blz. 61. * [http://www.encyclopediedrenthe.nl/Doedens,_Herman Encyclopedie Drenthe Online] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Doedens, Herman]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Doedens, Herman]] d2g7fec029y90h1s7xtczhh5fg4hrvh 0 8180 56853 2008-01-21T20:52:07Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing -> Herman Doedens wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Herman Doedens]] 6euxvorh2kj7ra271m1zz10ojc7aile 0 8181 263629 257894 2013-05-05T20:51:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Liffeyeast.jpg|thumb|right|280x|De Ha'Penny Brugge oawer n Liffey]] n '''Liffey''' ([[Iers]]: ''An Life'') is nen [[rivier]] in [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] den duur n kern van [[Dublin]] löp en den stad in n [[Noord|Noorderlik]] en n [[Zuud (wiendstreek)|zuuderlik]] gedeelte opsplitst. Hee wörd bie evuld duur de riviern de [[Dodder]], [[Poddle]] en [[Camac]]. ==Naamn== n Rivier heetn eerst ''An Ruirthech'', wat "sneln of stoarkn loper" beteeknt. t Kan wean dèt t Ierse woord ''Life'' eerst vuur t hele streumgebeed van n Liffey geeldn. Vrooger wör t ook wal de ''Anna Liffey'' eneumd, wat ne verbastering is van t Ierse ''Abhainn na Life'', wat niks aans beteeknt as "Rivier n Liffey". ==Verloop== n Liffey begeent op n boarg [[Kippure]] in t [[Wicklowgeboargte]]. Hee hef n leankte van ongevear 125 km en löp duur de [[preveensies]] [[Wicklow]], [[Kildare]], en [[Dublin (preveensie)|Dublin]] en keump oet in n [[Iersn Zee]]. ==Navigaasie en gebroek== De [[Vikingn]] gebreukn um al um vearder Ierlaand in te komn. Ook was t later nen belangriekn weg vuur haandel tusken Dublin en aandere steadn dee-t mear laandinwearts lignt. De leste joarn wördt-e alleene mear vuur vermaak gebroekt. Dr goat roondvoartbootn hen en wier duur Dublin, en de [[Garda Síochána|Garda]]- en universiteitsvereeniges gebroekt n Liffey wat mear stroomopwearts vuur roeiwedstriedn. ==Brugn== Dr beent tientaln van brugn oawer n Liffey. De bekeandsten beent [[O'Connell]]'s [[Brogge (bouwwark)|Brugge]] en Ha'Penny Brugge. Den lesten is ne vootgangersbrugge. Um dr oawerhen te meugn mo-j vrooger n ''halfpenny'' betaaln. ==Kades== De kades ([[Engels]]: ''Quays'', <small>sprek oet: ''kiejz''</small>) van n Liffey wördn gebroekt vuur t laadn en losn van vrachbootn. Vrooger was t n duuster spul, mear de leste joarn vestigd dr zik völle [[kafee|kafees]], [[hotel|hotels]] en n antal [[diskoteekn]]. {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Revier in Ierlaand]] 61zs97682y52x6jgwettylr1jzcf9kb 0 8183 292145 291803 2016-12-10T12:14:03Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Regge.jpg|thumb|250px|De Regge]] De '''Regge''' is nen [[Oaveriessel|Oaweriesselsn]] [[rivier]] den begeent bie [[Laandgood]] [[Westerflier]] bie [[Deepn]] en oetkeump in de [[Vechte]] bie [[Ommen (stad)|Omn]]. De Regge kan wordn op edeeld in de '''Boawn-Regge''' (Deepn-[[Riesn]]), '''Midn-Regge''' (Riesn-[[Heldern]]) en '''Beneedn-Regge''' (Heldern-Omn). Bie [[Goor]] geet de Regge oonder t [[Tweantekanaal]] duur. Vroger heurdn de [[Buursebekke]] ook bie t streumgebeed van de Regge. Um n haandel vanoet [[Westfalen]] en [[Tweante]] op zik an te haaln en doarmet [[Zutphen]] te oawertrefn, hef [[Deaventer|Deawnter]] de [[Skipbekke]] loatn greawn. Tot [[1925]] wör dr op de Regge voarn met [[zoomp]]n dee doarvuur in [[Eanter]] emaakt wördn. Noa [[1849]] is de Regge kanaliseerd, umdet'e earder aait boetn zinne waln gung. Rechtevoort prebeert ze um zin oolde verleup wier terugge te doon. Der besteet ne teorie van den archeoloog Waterbolk <ref>[http://www.graafschap-middeleeuwen.nl/borculo/kasteel-borculo.html www.graafschap-middeleeuwen.nl]</ref> dat de Regge vrogger de beneedn-löppe van de [[Berkel]] was, en dat de beneednlöppe van de hudige Berkel feailik de beneednlöppe van de [[Grolse Slinge]] is. De Slinge kump noo noast [[Borklo]] oet in de Berkel zo as ze rechtevoort löp. In de middeleewn zol der dan ne oaverlöppe tussen de streumdallen van Berkel en Slinge emaakt wean tussen Hoarle en Borklo, woarmet n stuk van de Regge (Olde Berkel) dreugveel. De eursprönkelike Berkel, van Eibarge via Hoarle noar Regge, zol dan de ofscheiding tussen Gelre en Tweante ewest wean. == Gebroek == Vrooger wör'e gebroekt vuur haandelsvervoer met de Eanterse zoompn. Rechtevoort wordt dr allene nog plezeertochtn organiseerd, woervuur nen ooldn zoomp is herbouwd. Den ligt non in nen inham bie de [[Pelmölle Ter Horst|Pelmölle]] in Riesn. == Anhalings == In t [[Oaveriessels|Oaweriessels]], [[Tweants]] en t [[Riesn]]s volksleed wördt de Regge neumd: ;Oaweriessels volksleed <poem> Aan de rand van Hollands gouwen Over brede IJsselstroom Ligt daar, lieflijk om t' aanschouwen Overijssel, fier en vroom. Waar de Vecht en Regge kronk'len Door de heuv'len in 't verschiet Waar de Dinkelgolfjes fonk'len Ligt het land, dat 'k stil bespied. </poem> ;Tweants volksleed <poem> Doar lig tusken Deenkel en Regge n laand oons mooie en neerige Tweante </poem> ;Riesns volksleed <poem> Tusken heed en bos en akker Tusken t hoog en leege laand Woer t n Oa zo laankzaam, laankzaam kroonkelt zik nen weg noar t noorden baant </poem> == Neersassies == * [[Tweants]]: ''Oa'', ''Regge'' * '''Oawerig''': ''Regge'' == Boawn-Regge in t noordn van t Tweantekanaal == <gallery> Image:Regge river P3260276.JPG|De Regge in t zuudoostn van Eanter Image:P4040381Boven-Regge bij Kartelaarsdijk.JPG|De Regge in de umgeving van de Kartelaarsdiek bie de A1 Image:P4040390 Boven-Regge bij Goor.JPG|De Regge in de umgeving van [[Goor]] </gallery> == Boawn-Regge bie Deepn == <gallery> Image:P4010345 Regge inlaatppunt Schipbeek.JPG|In dreuge tiedn kan der water oet de [[Schipbeek]] inloatn wördn Image:P4010340 Regge river Westervlier.JPG|De bronn van de Regge met rechts [[havezate]] [[Westerflier]] Image:P4010332 Regge bronnen vistrap.JPG|[[Vistrappe]] bie de bronn van de Regge Image:P4010365 Regge Warmelo.JPG|De Regge in de umgeving van Warmel ([[Deepn]]) </gallery> == Wellen == <references /> {{Commonscat|Regge}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] [[Kategorie:Ommen]] gsabb2ptrwyv1nkwgtr5rahyj347fdy 0 8184 291641 288482 2016-11-09T14:37:59Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Ni'je Vene''' (Nieuwe Veen) is een stokkien onbereurde netuur van zo'n elf bunder groot, elegen an de Emtenbroekerdiek in 't [[Oaveriessel]]se dörp [[Bruchtenveld]], gemiente [[Hardenbarg (gemiente)|Hardenbarg]]. Dit kleine risservaat, eigendom van [[Staotsbosbeheer]], maj niet inkomen. 't Is slim drekkig en niks vertrouwd. In de midden lig een meertien, hielemaole bedekt mit kroes. Op dartig meter diepte bint braggel en vene peild: nog aal gien vaste laoge. De walkaante is verlaand, 't [[vene (grondsoorte)|vene]] golft d'r verraoderlijk. 't Giet um een zogenaamde [[pingoruïne]], ontstaon in de leste [[iestied]]. Iederiene in de umgeving wet: ' 't is een gat zunder bodem; aj d'r in valt, kooj d'r niet weer uut'. Rondum 't meertien kuj de resten van uutebaggerde [[trekgatten]] zien. Vief soorten [[veenmos]] (Sphagnum palustre), (S. squarrosum), (S. papillosum), (S. fimbriatum) en (S. cuspidatum) zörgt veur ni'je veenvörming. De [[roege smele]], [[tormentil]], [[glidkruud]] en [[zunnedauw]] gedi'jt hier, en ok hebt ze 't zeldzaome [[kamvaren]] (Dryopteris cristata) evunden. {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Netuurgebied in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hardenbarg]] [[Kategorie:Ekologie]] 6sx1ltqkz1nuzi25tb9jhcvq573jntg 0 8186 280388 270053 2015-04-12T14:14:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Hattemerbroek''' is n dörpien/buurtschap in t zuudwesten van [[Zwolle]], tussen [[Attem|Hattem]] en [[Wezep]] in de provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. Bi'j t darp ligt t gelieknamige knooppunt Hattemerbroek tussen de snelwegen [[Rieksweg 28|A28]] en [[Rieksweg 50|A50]]. Töt in de jaoren 30 had t darp n eigen stasion an de spoorliende Amersfoort - Zwolle. Disse spoorliende takten hier of naor [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]. In 2007 is de gemiente [[Oldebroek]] samen met de gemienten [[Attem|Hattem]] en [[Eerde]] begunnen met de anleg van n regionaal bedrieventerrein. Hier is 65 bunder ruumte veur bedrieven die verhuzen (mutten) uut disse gemienten. t Bedrieventerrein ligt in de twee zudelike oksels van knooppunt Hattemerbroek. {{Oldebroek}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Oldebroek]] 79rnscvkideej9g3vkc5cu0mem44vws 10 8189 293010 277315 2017-02-11T10:50:15Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Basque as first language(corrected).JPG|120px|right|border]] '''Baskies''' (zelf zegnt de sprekkers ''Euskara'', wat ze oetsprekt as {{IPA|[eus̺ˈkaɾa]}}) is de sproake van t [[Basken (volk)|Baskenvolk]]. t Wörd esprökn in t [[Baskenlaand]], ne strekke wat lig in noordoost [[Spanje]] en zuudwest [[Fraankriek]]. t Wörd duur 25,7% van alle Basken esprökn in alle deeln van de strekke (665.800 van de 2.589.600). 614.000 wont dr in Spanje, en de veardere 51.800 wont in Fraankriek. Nöast de standaardiseerde versie van t Baskies zeent dr nog vief heuwddialektn in t Baskies: [[Biskajaans]], [[Gipuzkoaans]] en [[Hoog Navarrees]] in Spanje en [[Navarrees-Lapurdiaans]] en [[Zuberoaans]] in Fraankriek. Skoonwal at ze öarn naam te daankn hebt an oolde proveensies, loopt de dialektgreanzn nit geliek met de proveensiegreanzn. [[Baskies|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Febrewaori]] </noinclude> kw2vypcn72o7v65wpu3zqmcjn3l8rte 0 8191 263923 257794 2013-05-05T21:58:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Neet te verwarn met t '''Grönningse''' woord [[moor (toponiem)|zomp]]}} [[Ofbeelding:Zomp.jpg|thumb|300px|Zoomp ''Regt door Zee'']] [[Ofbeelding:Zomp 2.jpg|thumb|300px|Zoomp]] n '''Zoomp''' is n skip wat van ongevear [[1670]] tot [[1925]] in [[Eanter]] wör ebouwd. t Was bestemd as vrachtskip vuur de binnvoart en voarn vuurnamelik oawer de [[Regge]], [[Vechte]] en [[Skipbekke]]. n Zoomp vaalt as soort skip oonder de [[Praam]]n. Duur de wiedbolnde ziedkaantn hebt zoompn nen machtigen leegn deepgaank. == Ontstoan == In n [[17e eeuw|17den eeuw]] warn de weagn in t Oosten slech. Mear de [[industrie]] köm op gaank en doarduur mos dr mear [[vervoor]]d wordn. Met [[peerd|peard]] en waagn kon nit zovölle vervoord wordn, dus ontwikkeldn de leu n zoomp. In Eanter wonn in [[1795]], noar toewmoaligen volkstelling, 307 gezinsheuwde, woervan't dr 80 zoompskipper warn. Roond [[1770]] har Eanter wal dree ''waarven'' vuur t bouwn van zoompn. In [[1820]] warn der 121 zoompn bekeand in de beuke. Hoaste allemoal wörn dee bevoarn duur Eanterse skippers, dee't zaakn deedn töt in [[Freeslaand]] an too. Nen lokaal bekeanden naam, ''Schuitemaker'', is ontstoan duurdet nen [[domie]] oet Eanter ene van zinne leedn in t register mos inskriewen; nen zekern ''Timmer-Tönnis'', van beroop ''schuytemaker''. == Beskriewing == n Zoomp is ongevear 12 [[meter]] laank en 2,5 tot 3 meter breed. t Is nen [[platboadm]] met nen deepgaank van mear 40 [[centimeter]]. n Zoomp hef ne laadruumte vuur ongevear 8,5 [[ton]]. t Hef één [[grootzeil]] en n [[fok]]zeil. As dr nit ezeild kan wordn, kan-e vanof de kaante etrökn wördn, of met nen voarboom edrok. n Zoomp hef n kleain hukn woer n [[skipper]] en zien knecht köant sloapn en kokn, mear det is zulk kroepn de-j better an wal köant goan. == Rechtevoort == Duurdet dr spoerlienn en harte weagn kömn, warn de zoompn nit mear neudig vuur transport. Dewiel dr op t heugtepeunt mear as honderd zoompn voardn, besteet dr rechtevoort nog mear eene, de ''Regt door Zee'', wat n noamaak is van vrogere bouwtekenings. Dissen zoomp lig in [[Riesn]] en wörd in ezat vuur plezeertochn oawer de regge en vuur n intoch van [[Sunterkloas]] in Riesn en Eanter. Seend [[2009]] is in [[Eanter]] ne spesjale skeepsbouwplaatse ''[[de Waarf]]'' lös egoan, woer't met vriejwilligers wier op de oolde manere zoompn wordt ebouwd. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''Zomp'', ''Berkelzomp'' {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Skip]] 7z7ucp91curxy1ni90jvx4v6umzyz1c 14 8192 266596 261084 2013-05-10T18:32:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Ships}} [[Kategorie:Vervoer]] i892asghoarj9wwtpe3rg99uyel5rrm 14 8193 271773 266669 2013-12-07T00:34:25Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Transport}} [[Kategorie:Techniek]] [[Kategorie:Verkeer]] b7l5y2bxcf9b73z841hemdfap2idfyv 0 8194 56991 2008-01-24T15:52:52Z Servien 7 [[Zoompe]] is ewiezig naor [[Zoomp]]: zonder -e steet der in 't artikel oek neet wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Zoomp]] tqp8xkc8wpd0270gf32n8khs2wttv2t 0 8196 283358 283357 2015-10-23T16:30:29Z 81.206.164.195 /* Oorsprong */ wikitext text/x-wiki '''Witte wieven''' is de naam veur vrullie die in [[Nedersaksische sagen en legendes|sages van 't oosten]] (en noorden) van Nederland veurkommen. Ze bin soms goed- en soms kwaodaorig. Klik {{Audio|Witte wieven.ogg|hier}} veur de uutspraak. Mistbanken worren in Noord-Nederland oek wel ''witte wieven'' eneumd. ==Oorsprong== Et eleuf in de witte wieven kump nog uut de Germaanse tied, wörd der vake zegt. De Saksisen stamme haren toe vroluu die hoge anzien bi-j heur harren. Umdat zi-j magie bedrewen en de toekomst konnen veurspellen. Die vrolu wörden Wölva's of Veleda's enuumd. ''Witte'' verwes niet noar 'n kleur, mar op ''wies'' (van ''weten'', Oldsaksies: ''witun''). Toe as de vroluu uut de tied kommen, bleven de meansen heur nog eren bi-j de grafheuvels. Doar zollen ze dan manks te ziene ween, as ze in rondspoeken waren. Noa dat de Saksisen stämme edwungen waren töt et kristelik geleuf, wörden heur eagen geleuf verbödden. Alles woar an zi-j geleuven, wörden emaakt as duvels. Zo wörden heur de wieze vrouwen töt kwoade spoekwieven emaakt, zo a'w die noe nog kent as de witte wieven. De [[megaliet|megalithische]] monementen worden as der woenplekken ezien. Volgens de overlevering gaon ze haost altied in 't wit of vuulwit ekleed, wat de naam verklaort. Der wort oek wel een verband eleid mit "wetende wieven", dus waorzeegsters. Witte wieven worden oek wel as de geesten van [[hekse]]n ezien of van are vrullie die kwaod edaon han. Behalve in [[hunebed]]den woenden de witte wieven in kleine [[heuvel (geologie)|heuveltjes]] en [[terpe]]n. Ze han daor de in- en uutgang naor der holen. 's Nachs kwammen ze kuumpjes zwevend te veurschien. Witte wieven bin in zwat heel [[Europa (continent)|Europa]] bekend. Zo heten ze bieveurbeeld in [[Frankriek]] ''Dames Blanches''. In Nederland kommen sagen over witte wieven veurnamelijk veur in Oost- en Noord-Nederland (veurmaolig [[Saksen (vôlk)|Saksenland]]). ==Geleuf== Sagen roendum witte wieven hen mit name betrekking op 't umwisselen van kiendjes, 't ontvoeren van vrullie of, um-ekeerd: hulp an zwangere vrullie as ze [[kienen]] gungen. Volgens de sage zouwen witte wieven je niet lastigvallen a-j ze gien kwaod doen. Tot in de [[17e eeuw|zeuventiende eeuw]] bin der veurbeelden bekend van minsen die in witte wieven geleuven. Geleuf in witte wieven is een geval van [[volksgeleuf]], dat deur de [[Kaark (geleufsgemeenschap)|kaark]] tevergeefs bestrejen worde. De Twentse grappenmaker [[Herman Finkers]] besteejt der andacht an in zien animasiefilm "[[Kroamschudd'n in Mariaparochie]]". In 2006 bie 't tweede seizoen van de populaire [[regiosoap]] "[[Van jonge leu en oale groond]]" kommen der oek tot twee keer toe ''witte wieven'' veur bie 't staarven van Gerrit Olde Weerink (toevallig espeuld deur Herman Finkers). ==Veurbeelden van sages== ===Dalfsen=== In 't Overiesselse [[Dalsen (dörp)|Dalsen]], bie [[Zwolle]] staot een huus mit de naam ''Witte Wieven'': :''Op die boerderi'je, veur det huus daor, kiek mar, daor stiet de name 'De Witte Wieven'.'' De boerderie beheurt tot 't landgoed van de graaf van [[Rechteren]]. De graaf reej veul mit de auto langes de boerderiejen en zag dan witte mist. "Dat ben net van die koppen", zei die. Oek geleufden ze dat in 't angrenzende buurtschap Rechteren (Rechterense Veld) witte wieven over de velden zweefden, en oek in [[Dalmsholte]] en [[Lemelerveld]]. In Dalmsholte ontsnapte 'Aorend van een Vennenbärg' volgens 't verhaol net an de witte wieven. Zie had zien peerd esteulen en gooide n'm een haorspit toe, dat in de [[deure|deur]] bleef hangen. (In: Dalfser Muggen / R.A. Koman. - Bedum : Profiel, 2006) ===Montferland=== Een sage uut [[Montferland]] vertelt 't verhaol van een boer die, umdat ie drunken is, een wit wief vraagt um mit 'm te dansen. 't Witte wief pakt 'm bie zien naarms en danst mit 'm totdat de boer der dood bie neervalt. ===Zwiep=== In 't [[Achterhook|Achterhoekse]] daarp [[Zwiep]] (bie [[Lochem]]) is een klein themapark ewijd an witte wieven. In de buurt van Lochem, Zwiep en [[Barchem]] worde vrogger vaak de sage van de witte wieven van Zwiep verteld; een verhaol over de rieke boerendeern Johanna die verliefd is op een arme boerenjonge. Johanna's vaor wil dat zien deern mit een rieke boerenjonge trouwt en verzint veur de rivaolen een opdracht waorbie ze de rust van de witte wieven versteuren moen. Een diepe kuul in de Lochemse baarg bie Zwiep wort de ''Witte Wievenkuul'' eneumd. ===Veluwe=== Op de [[Veluwe]] he-j een paor plekken waor de sages van de witte wieven veurkommen, bieveurbeeld in [[Putten]] en [[Armelo]]. Volgens een legende zitten de witte wieven in Armel achter een heuveltjen en kommen 's nachs teveurschien. ====Putten==== Van "de grote Kees" wort verteld, dat ie ze ezien het. Toe die een jonge keel was, gung ie es tegen middernacht van een femiliebezeuk op huus opan. Onderweg mos die deir een [[moor (toponiem)|moerassige]] heed, de "breistroet", waor een bruggetjen over een beek leup. Midden op de brug ekommen, zag ie inees de witte wieven. Hie kon zien eigen niet meer bewegen en drukte zien eigen mit de rug tegen de brugleuning. Kuumpjes an zweefden ze naoder en gungen langes 'm heen over de brug. Nao enige tied kon ie zien eigen weer bewegen. Nat van 't zweet, ''an ieder haor hung een droppel'', kwam ie bie huus. ====Armel==== Roend middernacht klinkt klokgeluui deur de bos. 't Is ofkomstig van een al verzunken klooster, waorin de monniken eertieds der ziel an de duvel verkocht han. Ze vierden in 't klooster feesten mit de heksen. In de kaarstnacht strafte [[God]] ze mit een heftig oenweer, waodeur 't klooster en zien bewoeners in de eerde zakten. Tot op de dag van vandaag bin de klokken te heuren, en menig boer controleert dan of ie de deur wel goed vergrendeld het. ==Witte wieven in boeken== *Een van de sages wort verteld in 't [[Suske en Wiske]]-album nummer 227, ''Het Witte Wief'', dat op [[1 febrewaori]] [[1991]] verscheen. Dit [[stripverhaol|stripalbum]] speult zich of in en roend de [[Gelderland|Gelderse]] plaots [[Ede (stad)|Ede]]. In [[2001]] volgde een dialectversie, uut-egeuven deur de [[Twentsche Courant Tubantia]], samen mit de oorspronkelijke [[Standaard Uitgeverij]]. *In de zeuvendelige [[Harry Potter]]-serie van J.K. Rowling komt de band De Witte Wieven veur. ==Nedersaksisch== *[[Westerwoolds]]: ''weite wieven'' *[[Vechte|'t Vechtdal]]: ''witte wie-m'' ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.meertens.knaw.nl/volksverhalenbank/lijst_lexicon.php?act=detail&volksverhaal_type=SINSAG%200162 Witte wieven volgens 't Meertens Instituut] *[http://www.meteo-maarssen.nl/sage_004.html Sages over de witte wieven] *[http://www.klap.net/verhalen/wittewieven.html De legende van de witte wieven] *[http://www.zwiep.dds.nl/fotos/zwiepseboli_800.jpg Foto van een wit wief in Zwiep] {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} {{DEFAULTSORT:Witte Wieven}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Sage]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] rew89y2tylsr8u0dc7o2y4325sn0r4m 0 8197 291006 263677 2016-11-02T16:55:49Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki n '''Mezikaant''' is ene den at [[meziek]] maakt. Dèt kan met de stemme (zangers), op de bekeande meziekinstremeantn, mear ook [[elektronies]], met n [[computer]]. Leu dee at dit doot, neumt ze ook wal [[dj|dj's]] (''disk jockeys'', [[Engels]] vuur ''plaatnruuters'') of [[producers]] (produseantn). De mezikaantn op echte instremeantn köant noar öar instremeant eneumd wordn of t soort instremeant: *n Mezikaant den at [[klarinette]] spölt het nen klarinettist, mear umdèt dit n [[hooltinstremeant]] is, wördt-e mangs ook hooltbloazer eneumd. *n Mezikaant den at [[drums]] spölt het nen [[drummer]], mear hee kan ook wordn an esprökn as slagwoarker. Muzikaantn beent r op verskeaidene nivoos. Dr beent muzikaantn dee at t zikzelf eleard hebt, mear vuur n wat better muzikaal inzicht is t vuur de meeste leu better um dr les in te nemn. Det wil neet zegn det zelf-elearde muzikaantn aait slechter beent as aandern, want dr beent völle internasjonaal bekeande ertieste dee at epreezn wordt um öar muzikale inzicht, terwiel at dee nooit les hebt ehad. Dr beent betaalde en onbetaalde muzikaantn. De betaaldn mutn dr dus van leawn, en heett doarumme beroepsmuzikaantn. Van disse leu kan an enömn wördn det ze op n wat heugerder muzikaal nivoo spölt; Ze hebt wat mear tied um te oefenn. n Mezikaant kan zelf muziek maakn, mear ook muziekskriewers (komponistn) vaalt oonder n naamn, terwiel at dee feailik zelf neet hoowt te spöln. {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muzikaant| ]] nier9n9umjpb2ui1u5dwwsc8d5040py 0 8198 279143 274902 2015-03-27T16:35:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Bob Marley | ofbeelding = Bob-Marley-in-Concert Zurich 05-30-80.jpg | umschrieving = Bob Marley tiedns een van zien leste optreedns, in [[Zürich]], [[1980]] | geboren = [[6 febrewaori|6 februwoari]] [[1946]] | sturven = [[11 mei]] [[1981]] | spraoke = [[Engels]], [[Kreoolsproake|Jamaikaans Kreool]] | land = [[Jamaika]] | genre = [[Reggae]] | webstee = http://www.bobmarley.com }} '''Robert "Bob" Nesta Marley''' ([[6 febrewaori|6 februoari]] [[1946]] - [[11 mei]] [[1981]]) was nen [[Jamaika]]ansen zanger, leedkesskriewer, [[gitaar|gitarist]] en aktivist. Hej Wör duur mekaar zeen as n bekeandsten en meest invloodrieken [[reggae]]maker. Zin bekeandste nommers beent "[[No Woman No Cry]]" (Nee, vrouwke, neet huuln), "[[I Shot the Sherrif]]" (Ik skeute n [[sherrif]] daale) en "[[One Love]]" (Ene leefde). Noa dat he oet de tied köm, is dr n [[Album]] van zinne bekeandste nummers oet egiewn ("Legend") den met 12 miljoen kopiejn t meest verkochte reggae-album van de wearld is. == Vraue leawn en loopbaan == Marley wör geboorn n klean pleatsken, ''Nine Mile'' (Niegn Mijl) in Jamaika. Hei heetn offisjeel Nesta Robert Marley, mear eenn den at zin paspoort maakn mos, wisselden ziene naamns umme. Zien vaar was nen blaankn Jamaikaansen [[marine]]offisier met [[Engels]]e vuurooldn, den in [[Liverpool]] woondn. Den gaf Bob zien moo wal geeld, mear hei hef zik noadat Bob geboorn was nooit wier zeene loatn. Hei köm oet de tied toew at Bob 10 joar oold was. Bob wör in zinne jeugd völle ploagnd duur blaankn, mear ook duur de zwartn, umdat hei van genne van bealn nen echten was. Noa at zien vaar oet de tied köm, verhuusdn he met zien moor noar [[Kingston]] [[Trenchtown]]. Doar wör he wier völle ploagnd um ziene kluur en um ziene leankte (1,63 m). Doar leardn he zikzölf te verdeadign, wat um naar good lukn. Doarumme kreeg he n skeeldnaamn "Tuff Gong" (Jamaikaans [[Patois]] vuur t [[Engels]]e ''tough going'') wat later n naamn vuur zien eigne opnamestudio wör. Hei wör kammeröa met Neville Livingston, den at zik later [[Bunny Wailer]] neumn.<br />Toew at he 14 was, gung he van skole en gung in de lear biej nen [[lassen|lasser]]. In ziene vrieje tied maakn he [[meziek|muziek]] met zien moat Bunny en [[Joe Higgs]], nen plaatseliken zanger. Den wör Bob zien [[leraar]]. Tiedns eene van disse muzieksessies wördn ze kunnig met ene Peter McIntosh, den zik later [[Peter Tosh]] neumn. Bob was van hoes oet slim [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms]], mear hei bekeardn zik töt t [[rastafarianisme]], woervan he n boskop aaltied vuurop de tonge har. == Muziekloopbaan == In 1963 zat Bob Marley met Bunny Wailer, Peter Tosh, Junior Braithwaite, Beverly Kelso en Cherry Smith in n groepken wat zik ''The Teenagers'' neumn. Den naamn veraandern ze later noar ''The Wailing Rudeboys ''en vervolgens in ''The Wailing Wailers''. In den tied wördn ze oontdekt duur plaatnmaker [[Coxsone Dodd]]. Doarnoa veraandern ze öarn naam noar ''The Wailers''. Öarn single "Simmer Down" oet [[1964]] wör nen nommer 1-hit in Jamaika, met ne verkoop van 70.000 singels. Vanof det oognblik hadn ze toogang töt bekeande Jamaikaanse muzikaantn. In [[1966]] warn allene Marley, Livingston en McIntosh nog oawer van "The Wailers". In detzelfde joar trouwn Marley met [[Rita Anderson]], dee ene van de zängeressen oet Bob's latere achtergroondkoorken The I-Threes was. Marley verhuusdn met ziene vrouwe noar Wilmington, [[Delaware (stoat)|Delaware]] in de [[Vereanigde Stoatn van Amerika|Vereanigde Stoatn]], woer at hei verskeadene baankes har. Marley was streng [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholiek]] op evoedt. Mer gedoernde de zestiger joarn raakn hei interesseerd in t [[Rastafarianisme]]. Dau at hei wierköm noar Jamaika, nöm hei det geleuf offisjeel an en leut de ''dreadlocks'', de kenmaarkende knuphöare, gröain.  The Wailers kreegn verskel met Dodd oawer de seantn. Doarumme gungn ze wieter met geluudsman [[Lee "Scratch" Perry]] en zienen studioband The Upsetters. Disse samenwaarking doern nog gen joar, mer toch meant völle lue at in den tied t beste van The Wailers op enömn wör. Doarnoa kreegn Marley en Perry ook verskel oawer de rechtn van de opnames en gung oet mekaar, mer bleewn wal gode bekeandn van mekaar en waarken ook nog wal mangs saamn. Tusken [[1968]] en [[1972]] nömn Bob en Rita, Peter Tosh en Bunny Wailer n antal oolde nommers vanniejs op bie JAD Records in Kingston en [[Londen]] um t geluud van The Wailers wat better verkoopbaar te maakn. Bunny veund at disse nommers nooit op n album oet ebracht mosn wordn, mer as demo's vuur plaatnmoatskoppiejn zoln deenn. [[1968]] gungn Bob en Rita hen kuiern bie leedskriewer Jimmy Norman in [[Niej-York (deurverwiezing)|Niej-Jork]]. Den har de tekste skreewn vuur [[Kai Winding]] zien "Time is on My Side" (wat later oawernömn wör duur de [[Rolling Stones]]) en ook vuur [[Johnny Nash]] en [[Jimi Hendrix]]. Hier maakn Marley in drei daagn tied ne opname van 24 minuutn, woerin't te heurn is dat hei probeern t reggaegeluud wat mear op de Amerikaanse maarkt of te stemn. Marley woonn in Ridgmount Gardens in [[Bloomsbury]], Londen in [[1972]]. In [[1973]] wör ear album "Catch a Fire" in de hele wearld good oontvöngn. Zien hit "I Shot the Serrif" wör zölfs heroetegiewn duur [[Eric Clapton]]. Hej wör onmeundig bekeand in zowat de hele wearld, mear vuural in [[Afrika]]. Noa nen zet toern met ear drein, besleutn Bunny Livingston en Peter McIntosh vuur zikzelf te beginn. Det was t eande van ''The Wailers''. Ook zee kreegn ne grote groep anhangers, mer ze haaldn t nooit bie Bob Marley's sukses. Den breuk internasjonaal as soloartiest duur met zin album ''Exodus''. == Wietere leawn == In [[1977]] wör Bob op enömn in t [[zeeknhoes]]. Dr wör ne staarke vorm van [[kaanker]] in zienen grootn tei eveundn. Dat was vuurt ekömn oet n weundjen wat hei bie n [[voetbal]] har ekreegn. Hei wol zik n tei neet loatn ofsniedn, umdat zien geleuf dat neet tau leut. n Kaanker zeaidn toew oet noar ziene [[harsens]], [[longen|longn]], [[leaver|leawer]] en ziene [[maag]]e. Tiedns zienen lesten wearldtoer, toew at he in [[Amerika]] was, stortn he in toew at he n stuksken gung hardloopn. n Toer wör geliek of ebloazn. Toew at he van [[Duutslaand]] noar hoes (Jamaika) vleug, wör he neet good. Ze beent toew elaand in [[Miami]], [[Amerika]], woer at he in n zeeknhoes is oawerleedn. Bob Marley is 36 joar oold ewördn. == Familie == Bob Marley hef n antal keender: drei met zinne vrouwe Rita, twei an enömnen van Rita's vurige verhooldings, en verskeadene aandere bie verskilnde vroale. De offisjele Bob Marley-webstea erkeant eelf wichter. * [[Sharon Marley|Sharon]], [[23 november]] [[1964]], van Rita's vurige verhoolding * [[Cedella Marley|Cedella]], [[23 augustus]] [[1967]], van Rita * [[David "Ziggy" Marley|Ziggy]], [[17 oktober]] [[1968]], van Rita * [[Stephen Marley|Stephen]], [[20 april]] [[1972]], van Rita * [[Robert Marley|"Robbie"]], [[16 mei]] [[1972]], bie [[Pat Williams]] * [[Rohan Marley|Rohan]], [[19 mei]] [[1972]], bie [[Janet Hunt]] * [[Karen Marley|Karen]], [[1973]], bie [[Janet Bowen]] * [[Stephanie Marley|Stephanie]], [[17 augustus]] [[1974]]; voolgens [[Cedella Booker]] was ze ne dochter van Rita en nen kearl den't Ital heetn, woer't Rita ne verhoolding met har; toch wör he an enömn as Bob's dochter. * [[Julian Marley|Julian]], [[4 juni]] [[1975]], bie [[Lucy Pounder]] * [[Ky-Mani Marley|Ky-Mani]], [[26 februwoari]] [[1976]], bie [[Anita Belnavis]] * [[Damian Marley|Damian]], [[21 juli]] [[1978]], bie [[Cindy Breakspeare]] * [[Makeda Marley|Makeda]], [[30 mei]] [[1981]], bie [[Yvette Crichton]], noa Bob Marley's dood. Meredith Dixon's book neumt eer as Marley's keend, mear hei steet neet zo op de webstea van Bob Marley. Verskeaidene aandere websteas neumt ook ne Imani Carole, geboorn op [[22 mei]] [[1963]] bie [[Cheryl Murray]], mear dee steet ook neet bie op de webstea. == Oetgoande verbeendege == * [http://www.bobmarley.com www.bobmarley.com] webstea oawer Bob Marley, van zinne femilie {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Eanter]]s}} {{DEFAULTSORT:Marley, Bob}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muzikaant]] [[Kategorie:Reggae]] [[Kategorie:Zanger]] jzqh0uygte1eoxtrgcd3aunts9moj70 0 8204 273325 273322 2014-03-02T11:47:36Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Sabian AA 10 Splash.jpg|thumb|right|300x|Splashbekn van t moark Sabian]] '''Bekns''' beent roonde, [[kopper]]ne, lecht bolnde skiewn dee in de [[muziek]] gebroekt wordt. Ze beent nit estemd en vaalt oonder de kategorieje [[slagwoark]]. Ze wordt bespöld duur ze teegn mekoar te houwn, klapn of striekn, of duur dr met [[trommelstökke]] op te houwn. Ze beent dr van ongevear 15 cm duursnee tot 80 cm. Bekns beent in 3 deeln te verdeeln: * komme (ne stoarke bolling in t mideldn van t bekn. Dit gef n hoog ''Ping''-geluud a'j dr met stökke op houwt) * bolling (ook wal de <nowiki>''</nowiki>wang" eneumd. t Middeln van t slaggedeelte) * raand (bie sommige soortn lecht eböagn) == Geschiedenis == Bekns bestoat al zolange de leu [[iezer]] köant maakn. In t oolde [[Olle Egypte|Egypte]] beent modeln van bekns eveundn dee't stoark op de huudige soortn liekt. In de grafkiste van de [[mummie]] Ankhhape, n healigen [[mezikaant]] oet dee tied, beent oonder mear n stel bekns eveundn. Ook de oolde [[Assyriërs]] en [[Perzen]] hadn öare eegne soortn. De [[Grieken|Griekn]] hadn n apart soort, den allene mear oet ne komme besteun. Disse zeent völle op beskilderde vaazn en in beeldn oet dee tied te veendn. == Gebroek == === Orkestbekns === Elk orkest hef wal n stel bekns. Ze beent bedoold um n tel te hooldn of ne bepoalde stemming of spanning in de muziek te geewn. Ze wordt ook gebroekt um bepoalde deeln in de muziek kracht bie te zetn. Dit kan duur bievuurbeeld met viltne stökke n [[crescendo (muziektheorie)|crescendo]] te maakn. === Haandbekns === Dit soort hef n learn baand duur de geater in de komn. Hiermet köant ze in de haande eheuldn wordn en teegn mekoar ehouwn wordn. Disse wordt duur [[orkest]]n en [[muziekkorps]]en gebroekt. Dr zeent onmeundig völle verskilnde geluudseffektn oet bekns te haaln. Duur ze op mekoar te legn kö'j dr verskeaidene korte sis-geluudn met maakn. Duur ze teegn mekoar te houwn keump dr t bekeande crash-geluud oet. Duur ze langs mekoar te striekn kö'j dr verskilnde ruusnde of zelfs krasnde geluudn oet kriegn. Nöast t muzikale effekt köant bekns ook nog visueel gebroekt wordn, duur lecht te kaatsen of duur ze an de learne beandkes um de haandn of poolsn te zweein. === Bekns op nen standaard === Dit beent feailik gewone crashbekns, mear dan op ne standaard monteerd. Dit soort wörd völle in [[drumstel]]n gebroekt en hef zin oorsprong in [[jazz]]. Op disse manere kö'j bekns met ene haande bespöln en he'j n aandern nog vrie vuur de rest van t drumstel. == Bekeande moarkn == * Paiste * Sabian * Zildjian * Sonor {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] [[Kategorie:Slagwoark]] rd3hba8b7rq0km9ai6tzctc5hzzt45g 0 8205 273324 57072 2014-03-02T11:22:06Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Bekn (muziekinstrumeant)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Bekn (muziekinstrumeant)]] a8fecsp81wp7nuvb9tycz3eqg52vzua 0 8214 265322 257955 2013-05-10T13:42:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Ieronder vie-j een lieste van de veurmaolige graven van [[Hollaand (gewest)|Olland]] en [[Zeelaand|Zeeland]]. {| {{prettytable}} |----- align="center" ! Graaf ! Opvolging ! Periode |----- align="left" | [[Gerolf van Hollaand|Gerolf]] ||femilie van [[Radboud van Frieslaand]] ? ||ALIGN="center"|ca. [[886]] - ca. [[896]] |----- align="left" | [[Dirk I van Hollaand|Dirk I]] ||zeune van [[Radboud van Frieslaand]] ? ||ALIGN="center"|ca. [[896]] - ca. [[939]] |----- align="left" | [[Dirk II van Hollaand|Dirk II]] ||zeune van [[Dirk I van Hollaand|Dirk I]] ||ALIGN="center"|ca. [[939]] - ca. [[988]] |----- align="left" | [[Arnold van Hollaand|Arnold]] ||zeune van [[Dirk II van Hollaand|Dirk II]] ||ALIGN="center"|ca. [[988]] - [[993]] |----- align="left" | [[Lutgardis van Luxemburg|Lutgardis]] ||vrouwe van [[Arnold van Hollaand|Arnold]], regentesse veur [[Dirk III van Hollaand|Dirk III]] ||ALIGN="center"|[[993]] - [[1005]] |----- align="left" | [[Dirk III van Hollaand|Dirk III]]||zeune van [[Arnold van Hollaand|Arnold]] ||ALIGN="center"|[[993]] - [[1039]] |----- align="left" | [[Dirk IV van Hollaand|Dirk IV]]||zeune van [[Dirk III van Hollaand|Dirk III]] ||ALIGN="center"|[[1039]] - [[1049]] |----- align="left" | [[Floris I van Hollaand|Floris I]]||zeune van [[Dirk III van Hollaand|Dirk III]], breur van [[Dirk IV van Hollaand|Dirk IV]] ||ALIGN="center"|[[1049]] - [[1061]] |----- align="left" | [[Geertruda van Saksen|Geertruda]]||vrouwe van [[Floris I van Hollaand|Floris I]], regentesse veur [[Dirk V van Hollaand|Dirk V]] ||ALIGN="center"|[[1061]] - [[1063]] |----- align="left" | [[Robrecht I van Vlaondere|Robrecht]]||tweede man van [[Geertruda van Saksen|Geertruda]], regent veur [[Dirk V van Hollaand|Dirk V]] ||ALIGN="center"|[[1063]] - [[1091]] |----- align="left" | [[Dirk V van Hollaand|Dirk V]]||zeune van [[Floris I van Hollaand|Floris I]] ||ALIGN="center"|[[1061]] - [[1091]] |----- align="left" | [[Floris II van Hollaand|Floris II]]||zeune van [[Dirk V van Hollaand|Dirk V]] ||ALIGN="center"|[[1091]] - [[1122]] |----- align="left" | [[Petronella van Saksen|Petronella]]||vrouwe van [[Floris II van Hollaand|Floris II]], regentesse van [[Dirk VI van Hollaand|Dirk VI]] ||ALIGN="center"|[[1122]] - ?? |----- align="left" | [[Dirk VI van Hollaand|Dirk VI]]||zeune van [[Floris II van Hollaand|Floris II]] ||ALIGN="center"|[[1122]] - [[1157]] |----- align="left" | [[Floris III van Hollaand|Floris III]]||zeune van [[Dirk VI van Hollaand|Dirk VI]] ||ALIGN="center"|[[1157]] - [[1190]] |----- align="left" | [[Dirk VII van Hollaand|Dirk VII]]||zeune van [[Floris III van Hollaand|Floris III]]||ALIGN="center"|[[1190]] - [[1203]] |----- align="left" | [[Ada van Hollaand|Ada]]||mägien van [[Dirk VII van Hollaand|Dirk VII]], regentesse van [[Willem I van Hollaand|Willem I]]||ALIGN="center"|[[1203]] - [[1207]] |----- align="left" | [[Willem I van Hollaand|Willem I]]||zeune van [[Floris III van Hollaand|Floris III]] ||ALIGN="center"|[[1203]] - [[1222]] |----- align="left" | [[Floris IV van Hollaand|Floris IV]]||zeune van [[Wullem I van Hollaand|Willem I]] ||ALIGN="center"|[[1222]] - [[1234]] |----- align="left" | [[Willem II van Hollaand|Willem II]]||zeune van [[Floris IV van Hollaand|Floris IV]] ||ALIGN="center"|[[1234]] - [[1256]] |----- align="left" | [[Floris V van Hollaand|Floris V]]||zeune van [[Willem II van Hollaand|Willem II]] ||ALIGN="center"|[[1256]] - [[1296]] |----- align="left" | [[Jan I van Hollaand|Jan I]]||zeune van [[Floris V van Hollaand|Floris V]] ||ALIGN="center"|[[1296]] - [[1299]] |----- align="left" | [[Jan II van Avesnes|Jan II]]||zeune van [[Aleid van Hollaand|Aleid]] ||ALIGN="center"|[[1299]] - [[1304]] |----- align="left" | [[Willem III van Hollaand|Willem III]]||zeune van [[Jan II van Hollaand|Jan II]] ||ALIGN="center"|[[1304]] - [[1337]] |----- align="left" | [[Willem IV van Hollaand|Willem IV]]||zeune van [[Willem III van Hollaand|Willem III]] ||ALIGN="center"|[[1337]] - [[1345]] |----- align="left" | [[Margaretha van Beieren, Hollaand en Henegouwe|Margriet]]||mägien van [[Willem III van Hollaand|Willem III]], zuster van [[Willem IV van Hollaand|Willem IV]] ||ALIGN="center"|[[1345]] - [[1354]] |----- align="left" | [[Willem V van Hollaand|Willem V]]||zeune van [[Margaretha van Beieren, Hollaand en Henegouwe|Margriet]] ||ALIGN="center"|[[1354]] - [[1358]] |----- align="left" | [[Aelbrecht van Beieren|Aelbrecht]]||zeune van [[Margaretha van Beieren, Hollaand en Henegouwe|Margriet]] ||ALIGN="center"|[[1358]] - [[1404]] |----- align="left" | [[Willem VI van Hollaand|Willem VI]]||zeune van [[Aelbrecht van Beieren|Aelbrecht]] ||ALIGN="center"|[[1404]] - [[1417]] |----- align="left" | [[Jan van Beieren|Jan]]||zeune van [[Aelbrecht van Beieren|Aelbrecht]], breur van [[Willem VI van Hollaand|Willem VI]] ||ALIGN="center"|[[1417]] - [[1425]] |----- align="left" | [[Jacoba van Beieren|Jacoba]]||mägien van [[Willem VI van Hollaand|Willem VI]] ||ALIGN="center"|[[1417]] - [[1436]] |----- align="left" | [[Filips de Goeie]]||-- ||ALIGN="center"|[[1436]] - [[1467]] |----- align="left" | [[Karel de Stoute]]||-- ||ALIGN="center"|[[1467]] - [[1477]] |----- align="left" | [[Meria van Boergondië]]||-- ||ALIGN="center"|[[1477]] - [[1482]] |} {{DEFAULTSORT:Graven Van Olland En Zeeland}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Graaf van Hollaand en Zeelaand|!!]] 2nt1a33gg0cui146if4qo878zxiv4ow 0 8215 267670 257954 2013-05-11T14:47:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Dynastie| | ofbeelding = | naam = Gerolf van Hollaand en West-Frieslaand | leven = ca. [[850]] - ca. [[896]] | geboren = ? - ca. [[850]] | esturven = ? - ca. [[896]] | vaoder = ? | moeder = ? | trouwe1 = trouwe 1 | daotum1 = ? | partner1 = ? | guus1 = 1 - [[Waldger de Fries]]<br /> 2 - [[Dirk I van Hollaand]] | functie1 = [[Graaf van Hollaand en Zeelaand]] | periode1 = ca. [[885]] - ca. [[896]] | vòganger1 = ? | opvolger1 = [[Dirk I van Hollaand]] | functie2 = [[Graaf van West-Frieslaand]] | periode2 = ca. [[885]] - ca. [[896]] | vòganger2 = ? | opvolger2 = [[Dirk I van Hollaand]] | ofbeelding2 = }} Graaf '''Gerolf van Hollaand''' (rond [[850]] - rond [[896]]) was een [[Lieste van graven van Olland en Zeeland|graaf van Hollaand]] vanof ongeveer [[885]]. Zien name wordt ok wal eschrèven as Gerulf, mangs mit de toevoeging “van [[Kennemerlaand]]”. Zien ofkomst is niet krek bekend; der bint anwiezings dat e een naozaot is van de Friese keuning [[Radboud (koning)|Radboud]]. {{DEFAULTSORT:Gerolf Van Hollaand}} [[Kategorie:Graaf van Hollaand en Zeelaand]] [[Kategorie:Graaf van West-Frieslaand]] bnh4fvoruyoxvb8t8q2hcxr66axiwiw 14 8216 57195 2008-01-28T08:44:41Z Tjibbe~nds-nlwiki 363 Nieje pagina: [[Categorie:Graafschap Hollaand en Zeelaand]] [[Categorie:Graaf]] wikitext text/x-wiki [[Categorie:Graafschap Hollaand en Zeelaand]] [[Categorie:Graaf]] 2m8qw99vby35dbpvelcj8100q5t426b 14 8217 290137 266262 2016-10-31T12:48:31Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geschiedenis van Nederlaand]] [[Kategorie:Geschiedenis van Noord-Hollaand]] [[Kategorie:Geschiedenis van Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Geschiedenis van Zeelaand]] 9stuhgg3z5a74mf9i30mvs8cjvvxfcv 14 8218 266260 261099 2013-05-10T17:02:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Counts}} [[Kategorie:Aodel]] [[Kategorie:Beroep]] pryaxgeog7514l3uorcf93fr2021o18 0 8219 265484 257952 2013-05-10T14:10:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Dynastie| | ofbeelding = [[Image:Thierry I de Hollande.png|250px|Dirk I]] | naam = Dirk I van Holland<br /> Dirk van Kennemerlaand en Rijnlaand | leven = leven | geboren = ? | esturven = ? - ca. [[923]] | vaor = [[Radboud van Frieslaand]] - ? | moor = ? | trouwe1 = trouwe | daotum1 = ? | partner1 = [[Gerberga]] van [[Hamalaant]] | guus1 = 1 - [[Dirk II van Hollaand]] | functie1 = [[Graaf van Hollaand en Zeelaand|Graaf van Hollaand]] | periode1 = [[882]] of [[883]] - ca. [[923]] | veurganger1 = [[Gerolf van Hollaand]] | opvolger1 = [[Dirk II van Hollaand]] | functie2 = [[Graaf van West-Frieslaand]] | periode2 = [[882]] of [[883]] - ca. [[923]] | veuganger2 = [[Gerolf van Hollaand]] | opvolger2 = [[Dirk II van Hollaand]] | ofbeelding2 = [[Image:Armoiries_Hollande.png|100px]] | dynastie = [[Huus Hollaand]] }} '''Dirk I van Hollaand''' (geboren as '''Thidericus Fresonie''', zien geboortejaor is onbekend mar lichtkaans is hi'j in de twiede helte van de [[9e eeuw|9e ieuw]] geboren, hi'j is sturven omdebi'j et jaor [[922]]/[[923]]) was [[graaf|greef]] van [[Graafschap Hollaand|Hollaand]], [[Graafschap Zeelaand|Zeelaand]] en [[Graaf van West-Frieslaand|West-Frieslaand]] (= ''Kennemerland'') vanof omenbi'j [[896]] tot an zien dood. Der is veerder mar min bekend over zien leven. {{DEFAULTSORT:Dirk Hollaand #:1}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Graaf van Hollaand en Zeelaand]] [[Kategorie:Graaf van West-Frieslaand]] ixpbf0umis4cxw1c5dn8wup580g09i0 14 8222 271840 265912 2013-12-07T00:46:06Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Nobility}} [[Kategorie:Geschiedenis]] [[Kategorie:Maotschoppi'je]] l5kjh2opapig8tvfe6zqwyvp1d3ct99 0 8223 57221 57212 2008-01-28T12:41:11Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Ente]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ente]] ldhzdxv3bpj5wosqsr4o648f7opqoog 14 8224 290140 266261 2016-10-31T12:50:30Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geschiedenis van Nederlaand]] [[Kategorie:Geschiedenis van Noord-Hollaand]] tmp6hb3e0l27nvb26gpjoamss327pmo 0 8230 57246 57241 2008-01-28T14:59:41Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Lieste van graven van Olland en Zeeland]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Lieste van graven van Olland en Zeeland]] hfa0q3mdrnfev6nxen0e7bfwwzb3t6x 0 8246 264038 257814 2013-05-06T16:01:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Midden-Drenthe - Eursinge.png|thumb|250px|De ligging van Eursinge in Midden-Drenthe]] '''Eursinge''' is een dörp in de Nederlandse previnsie [[Drenthe]]. 't Heurt bij de gemiente [[Midden-Drenthe]] en lig zo'n 16 km ten noordoosten van [['t Ogeveine|'t Hogevene]]. 't Staotistische ''Eursinge'', dat ok de umliggende contreinen umvat, hef een inwonertal van zestig meinsen. [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] gdwk8c081fhfakappwupwlx8bowiatz 0 8257 57531 2008-02-01T11:41:21Z Servien 7 [[Eursenge]] is ewiezig naor [[Eursinge]]: Eursenge besteet neet wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Eursinge]] n101xfe1gtgr6ld5dhx8b61hdg98idz 0 8263 283360 263538 2015-10-26T10:14:20Z Woolters 62 is = was wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Hyves_logo.png‎|thumb|right|Beeldmoark van Hyves]] '''Hyves''' (Engels vuur ''biejnkörve'') was nen [[Nederlaand|Hollaandsen]] webstea woerop zik leu gratis anmeeldn konn duur n profiel an te maakn. De stea besteund seend [[2004]] en har oawer de 7,5 miljoen leedn. De stea was dr op erichet um oew vriendenkreenk oet te breaidn. Det kon met leu dee'j al keant (en zik ook bie Hyves an emeeldt hadn), mear et kon net zo good met leu dee'j op Hyves leardn kenn. Zo bouwn iej oew netwoark oet. Hyves is begunn duur Raymond Spanjar, Koen Kam en Floris Rost van Tonningen. t Makkelike van Hyves, in teegnstellige tot aandere sosjale netwoarke, was de'j nit met [[html]] of aander programmeerspul kunnig hoown te wean. ==Soorten Hyves== Op Hyves ko'j ne ''Hyve'' opzeukn den at biej oew past. A'j biejvuurbeeld [[voetbal]] as leefhebberieje hebt, meeldn iej oew an biej ne voetbal-hyve. Iej konn oew bie zovölle ''biejnheupe'' anmeeldn a'j mear woln. Dr warn onmeundig völle hyves vuur oeteenloopnde interesses. Ze warn in edeeld in verskeaidene kategoriejn, zo as [[meziek]], [[sport]], of [[kultuur]]. Dan ha'j nog hyves dee't steundn vuur n politiek peunt of mennige, of vuur anhangers van bepoalde persoonn of groepn. ==Bekende leden== Völle politici hebt de kracht van Hyves in ezeen en maakn vuur de verkiezingn van 2007 n profiel an. Eankele vuurbeeldn warn [[Wouter Bos]], [[Geert Wilders]], [[Famke Halsema]] en [[André Rouvoet]]. n Ooldn minister-President [[Jan Peter Balkenende]] meeldn zik ook an en kreeg vanof det he zik anmeeldn töt april 2007 mear as 64.000 vreanden. Zelfs de [[politie]] gebreuk Hyves um verdachtn op te zeukn, duur signalemeantn met profieln te vergeliekn. ===Muzikaantn=== Völle bekeande ärtieste meeldn zik an oonder Hyves Music (''Biejnheupe Meziek''), um zo n grötter pebliek an te könn sprekn. Disse [[mezikaantn]] kreegn dan n spesjaal muziekspöllerken op öare profielpagina, woermet ze öare eegne meziek promootn konn. Eankele bekeande artieste en [[dj]]'s dee't hier gebroek van maakn warn [[Michiel Veenstra]], [[Miyavi]], [[Alpha Twins]], [[Erick E]], [[Cor Fijneman]], [[Roog]], [[Di-rec]]t, [[Gerard Joling]] [[R.O.O.O.M]], [[Opgezwolle]], [[Tiësto]], [[Ilse DeLange]], [[Birgit Schuurman]], [[Do]], [[Esmee Denters]], [[Krezip]] en [[Marcel Woods]]. ==Veardere informasie== Duurdet Hyves zovölle leedn har, warn dr vaake probleemn met inleassnelheaid of neet-woarkende verbeendings. Dit nömn völle leu vuur leef, en zodöanig wör Hyves ekeuzn tot populairste stea van [[2007]]. ==Veraandering== Duurdet t internasjonale netwoark [[facebook]] in kortn tied oetgröaidn töt n völle populeardere webstea as hyves, mos Hyves met aandere ideejn komn um te bliewn ansprekn. [[2011]] kondigen ze an at ze oawergungn as [[Content Platform]], en nit mear zovölle as sosjaal netwoark. In [[2013]] besleut Hyves öare sosjaalnetwoarkstatus op te geewn en as spöllekesplatform duur te goan. ==Oetgoande verbeendege== *[http://www.hyves.nl www.hyves.nl] {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants_artikel]] [[Kategorie:Webstee]] ioz2z3dfsnhj9w9e2r954bh0ixr3z60 14 8266 266696 257978 2013-05-10T20:15:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Websites}} [[Kategorie:Internet]] 5gle25st26rtap06liz11xrxdrxiy8a 0 8267 288445 279144 2016-10-27T10:51:18Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Hamburg Binnenalster.jpg|thumb|right|De Binnenalster|280px]] '''Hambörg''' ([[Platduuts]]: ''Hamborg'', [[Duuts]]: ''Hamburg'') is mit 1,76 miljoen mèensen de op ien nao grootste stad in [[Duutslaand]], de op zeuben nao grootste stad in de [[Europese Unie]], en grootste van de EU-steden die gien laandelijke heufdstad bint. De Hambörger haven, Duutslaand zien 'poorte naor de wereld', is de op ien nao grootse van [[Europa (continent)|Europa]]. De officiële name ''Vri'je en Hanzestad Hambörg'' (''Free un Hansestadt Hamborg'') verwiest naor Hambörg zien lidmaotschop in 't [[middeleeuwn|middelieuwse]] koopludenverbond van de [[Hanze]], en naor Hambörg zien staotus as stadstaot en ien van de zestien bondslaanen van Duutslaand. Hambörg lig an de zuudkaante van het schiereilaand Jutlaand, mit continentaol Europa in 't zuden, [[Scandinavië]] in 't noorden, de [[Noordzee]] in 't westen en de [[Oostzee]] in 't oosten. De stad lig daor waoras de revieren de [[Elbe]], de [[Alster]] en de [[Bille]] menare in de mute komt. 't Stadscentrum lig um twi'j meerties henne, de [[Binnenalster]] en de [[Butenalster]]. As middelpunt van de [[Metropoolregio Hambörg]] en internationaole handelsstad is Hambörg 't commerciële en culturele hart van [[Noordduutslaand]]. == Oetgoande verwiezings == {{commons|Hamburg}} {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Hambörg| ]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] mhs6g8strtheatdvn38uim1auabs4v6 8 8269 57682 2008-02-03T11:24:29Z Servien 7 Nieje pagina: Vorthaolen uut groepen: wikitext text/x-wiki Vorthaolen uut groepen: gt4upgjp9005cssjs4bf1kewqc3w3m0 8 8270 57683 2008-02-03T11:25:26Z Servien 7 Nieje pagina: Je kunnen je eigen toevoegen an disse {{PLURAL:$2|groep|groepen}}: $1. wikitext text/x-wiki Je kunnen je eigen toevoegen an disse {{PLURAL:$2|groep|groepen}}: $1. jax0pmp9tdp3t5d0gq2e00lox7gn4a4 8 8271 57685 2008-02-03T11:25:36Z Servien 7 Nieje pagina: Je kunnen je eigen vorthaolen uut disse {{PLURAL:$2|groep|groepen}}: $1. wikitext text/x-wiki Je kunnen je eigen vorthaolen uut disse {{PLURAL:$2|groep|groepen}}: $1. 9w2kmgbb039my2lbiauc6s2ottpjjrh 0 8276 288499 288448 2016-10-27T11:50:51Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hamburg Binnenalster.jpg|200 px|right|thumb|De Binnenalster]] De '''Binnenalster''' is iene van een twi'jtal deur de mèens emeuken [[meer]]ties in 't centrum van de [[Duutslaand|Duutse]] stad en dielstaot [[Hambörg]]. Mit de grotere [[Butenalster]] heurt de Binnenalster bi'j de [[revier]] de [[Alster]]. De [[Lombardsbrücke]] en de [[Kennedybrücke]], veur auto- en treinverkeer, scheidt de Binnen- en Butenalster van menare. 't Meertien hebt ze oorspronkelijk emeuken as waterreservoir veur een [[meule]]. 't ''Binnen'' in de name wis op de olde stadsmuren van Hambörg: de Binnenalster was det diel van 't meer det as binnen de mure lag. Vandage bint d'r de stadsmuren niet meer. An de Binnenalster lig 't bekende restaurant 't Alsterpavillion. Rondumme 't water holdt ze elk eerste weekende van september 't straotfestival Alstervergnügen. [[Ofbeelding:Binnenalster Panorama.jpg|750 px|center|thumb|Wiede kiek op de Binnenalster]] {{Commons|Category:Binnenalster|Binnenalster}} {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Meer]] [[Kategorie:Woater in Hambörg]] [[de:Alster#Binnenalster]] fdlluqwr7xih7yizm7e8ygrkcal2azw 0 8277 294364 288500 2017-09-15T21:17:57Z CommonsDelinker 166 [[Außenalster_2004.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Ruthven|Ruthven]], mit as reden: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Außenalster 2004.jpg|]]. wikitext text/x-wiki De '''Butenalster''' ([[Hoogduuts]]: ''Außenalster'') is iene van een twi'jtal deur de mèens emeuken [[meer]]ties in 't centrum van de [[Duutslaand|Duutse]] stad en [[dielstaot]] [[Hambörg]]. De Butenalster, die as een omvang hef van 1,6 vierkaante kilometer, heurt mit de kleinere [[Binnenalster]] bi'j de [[revier]] de [[Alster]]. De [[Lombardsbrücke]] en de [[Kennedybrücke]], veur auto- en treinverkeer, scheidt de Buten- en Binnenalster van menare. 't ''Buten'' in de name wis op de olde stadsmuren van Hambörg: de Butenalster was det diel van 't meer det as buten de mure lag. Vandage bint d'r de stadsmuren niet meer. De ienwoners van Hambörg gebruukt 't meer veur tiedverdrief as [[zeilen]] en [[ruuien]]. Haoste alle de oevers bint pebliek toegaankelijk. Ze varieert van grune lienden töt grote parken, zoas 't Alsterveurlaand (''Alstervorland''). Mèensen bint d'r drok op umme rondum 't meer henne te joggen (zo'n zeuben kilometer). {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Meer]] [[Kategorie:Woater in Hambörg]] [[de:Alster#Außenalster]] hkaeqvfbp2pqqitkja7ohfyny4wz9s6 0 8280 273737 270713 2014-03-30T10:56:50Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Mooi Wark''' is nen [[boernrock]]-band oet [[Drenthe|Dreante]]. Mooi Wark is op erichtet in [[1992]] duur [[Bert Koops]] (zaank en [[gitaar]]) en [[Henk Oosting]] ([[Basgitaar]] en zaank). Ze zingt in t [[Drents|Dreants]] met völle Nederlaandse invlood. ==Beginjoarn== In de beginjoarn spöldn Mooi Wark nummers dee't völle weg hadn van nummers van [[Normaal]]. Det was umdet Koops n onmeundig anhanger van den band was. t Was op n gegeewn oognblik zo slim det he half [[Achterhooks]] zung. <br />In t [[Radio Drenthe]]-programma ''Muzementen'' van [[Jans Polling]] kreeg Mooi Wark völ andacht. Oonderdoems was n band al an evuld met n [[drummer]] Arjan Elting en zochtn ze nog nen sologitarist. Dit wör Bert Hoezen (spölt non bie ''Blues Avenue''). Zo begun Mooi Wark te oefenn in [[Oring]]. <br />t Eerste optreedn was in [[Troapel]]. Nog denzelfden zommer wör t eerste album op enömn. Doarvan is t nog aait nit duudelik wo t non feailik het (''Zwoegen in t Heuj'' of ''Of niet dan?''). Ze kwamn in t vuurprogramma van bekeande bands zo as [[Golden Earring]], [[Rowwen hèze]], [[De Dijk]] en öare grote vuurbeeldn [[Normaal]]. Disn lestn band har wal belang bie t nummer ''Vissen'' van Mooi Wark. Doar is t allene nit van ekömn umdet Mooi Wark de auteursrechtn nit wol ofstoan. <br />Mooi Wark kreeg n plaatnkontrakt an eböadn bie plaatnmaker Telstar van [[Johnny Hoes]], woermet ze n antal plaatn hebt oet ebracht. ==Spöllerswissels== Duurdet t nit zo good gung as wat ze ehopt hadn en umdet ze toch good spul mosn skriewn, kreegn wat leedn wöarde met mekoar oawer wo as ze verdan mosn. t Plaatnkontrakt wör verbrökn en Bert Hoezen verleut Mooi Wark. Doarvuur in de plaatse köm Henry de Groote (wörd non Bikkel eneumd). Arjan Elting en Henk Oosting gavn t ook op, mear noa n zetjen köm Bert Hoezen wier terugge. Met nen niejn drummer en nen niejn bassist zorgen Mooi Wark zelf vuur öar 2e album ''Zo Plat As Wat''. Tot ongevear [[2001]] wisseldn Mooi Wark regelmoatig van spöllers. ==n Konstaantn== n Ennigstn wat van begin tot rechtevoort aaltied lid hef ewest van Mooi Wark is Bert Koops. Hee is de leste joarn n bestn bol ''verdreantst'', wat Mooi Wark zin Dreantse karakter gef. De vroage woerumme of he in t Dreants zeenk, beantwoordn he met: "Ik kan gin Engels, en mien Hollaands is te slecht" {{Info|Umme zat noar Tweants}}. Hee is duur de joarn hen ook aaltied n belangriekstn tekst- en leedkesskriewer ewest. Toch kreegn de aandere leedn met de komst van bassist William (Billy) Bossong en Arnold (Garfunkel) Kuikook mear insproak. Hierduur blik Mooi Wark t good vol te hooldn. ==Hudige bezetting== De band besteet non oet Bert Koops (heuwdzaank en gitaar), William Bossong (basgitaar), Arnold Kuik (gitaar) en Dennis Hendriks ([[drumstel|drums]]). Bie de optreedns geet t vuural um [[improvisaasie|improvisasie]] en t ouwehoern met t publiek. ==t Duurbrekn en rechtevoort== Seend [[2002]] hef Mooi Wark ne vaste bezetting en det hef ehulpn. De optreedns wordt grötter en t antal anhangers ook. Dr is al nen fanclub in leawn ereupn. Met t nummer ''Idioot'' breuk Mooi Wark pas echt duur. Dit leed wör völle dreeid op t radiostasjon Simone FM en ook in n [[Piraat (radio)|piraatnkreenk]] kreegn ze völ andacht. Völle regionale zeanders dreeidn t heanige nummer ''Van t Platteland'' vaake. t Nummer ''In de Blote Kont'' wör laandelik bekeand. Noar anleaiding hiervan wör Mooi Wark eneugnd bie de [[3FM]] [[DJ]]'s [[Chiel Beelen|Giel Beelen]] en [[Rob Stenders]], wat öar nog mear naamnsbekeandheaid gaf. == Albums == *[[2008]] Bok 'm d'r op *[[2006]] Gewoon Idioot *[[2004]] Smeer *[[2003]] Only Rock 'n' Roll! *[[2001]] Gang op de Ket *[[1999]] Kieken wat 't wordt *[[1996]] Zo plat as wat *[[1992]] Zwoegen in't heuj == Singles == *[[2009]] Tepels liegen niet *[[2008]] Schijt aan regels *[[2007]] Achter de tent / Van het platteland *[[2007]] In de blote kont / Bier, patat en rock n roll *[[2006]] Bokkie of Geittie / De Pieteroliekar *[[2005]] Idioot / Geil als een bossie siepels *[[1998]] Janny / Altied tegen de draod in *[[1993]] Vakantie in 't café / Veuls te vroeg *[[1992]] Morgen Weer / Ik zol zo graag ==Oetgoande verbeendege== [http://www.mooiwark.nl www.mooiwark.nl] Offisjele webstea van Mooi Wark {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse muziekgroep]] [[Kategorie:Dialektmuziek]] jkojxow9qmpwnjkhd3nu8w6htidc3dq 0 8281 264185 257953 2013-05-06T16:27:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hh-plantenunblomen-map.png|thumb|De Hambörger stadsgoorn Planten un Blomen]] '''Planten un Blomen''' is een park van zo'n 47 bunder in 't harte van de Vri'je en [[Hanze]]stad [[Hambörg]] in [[Duutslaand]]. De oprichter en eerste directeur van de Botanische tuun (in 1979 naor een stee buten 't centrum verhuusd) bi'j de vroggere stadsmure, prof. dr. Johann Georg Christian Lehmann, plaantten op 6 november 1821 een [[Plataan (Platanus)|plataan]], de eerste boom van 't park, die töt vandage bi'j de Dammtor-ingaank stiet. In de zomer bint d'r in Planten un Blomen peblieke tenielveurstellings, water-en-licht-spektakels en meziekuutvoerings. Deur de schiere tuunarchitectuur en de hemmele speulplekken is 't park, daoraj vergeefs in kunt, ok buten zokke speciaole gebeurtenissen um een geliefde vri'jetiedsbestemming. Körtbi'j 't park vi-j bekende Hambörger gebouwen, straoten enzowieder: * 't Dammtor-treinstesjon en de Stephansplatz * 't Hambörger beurs- en congresgebouw * de tillevisie-uutzendmast de Heinrich-Hertz-Turm * 't Museum für Hamburgische Geschichte * de rosse buurt de Reeperbahn mit 't Heiligengeistfeld * 't noordwestelijke hoekien van de [[Binnenalster]] en de Lombardsbrücke ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.plantenunblomen.hamburg.de/ Webstee van Planten un Blomen] * [http://www.eisbahn-wallanlagen.de/ De iesbane bi'j 't park] * [http://www.bghamburg.de/ Gesellschaft der Freunde des Botanischen Gartens Hamburg e.V.] * [http://www.colonnaden.info/ Colonnaden.info – Völle foto's van 't park] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{Commonscat|Planten un Blomen}} {{DEFAULTSORT:Planten Un Blomen}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Duutslaand]] [[Kategorie:Natuur]] d0o7tekk1mqhez61uvcyekylanoejuf 0 8283 291157 291065 2016-11-03T15:21:53Z Wwikix 13678 /* Zie ook */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Nederlands-kleverlands.png|thumb|250px|Zuud-Gelders]] [[Ofbeelding:Kleverlands.png|thumb|250px|'t Kleverlans]] [[Ofbeelding:KLEVE1.png|thumb|300px|Topografische verspreiding van 't Zuud-Gelders / Noord-Limburgs / Kleverlans / Bergisch]] '''Zuud-Gelders''', [[Noord-Limburgs]] en '''Nederriens''' (ook wel: ''Kleverlans'', in 't [[Duuts]]: ''Kleefs'', ''Duuts-Nederlans'' of ''De tääl van d' Achteroek naor Grunekante'') is de groep [[Nederlaands|Nederlanse]], noordelijke [[Maas-Rienlaans|Maas-Rienlanse]] [[dialekt|dialecten]] die ze in 't revierengebied van [[Gelderlaand|Gelderland]] praoten: veural in de [[Nationaal Park Veluwezoom|Veluwezoom]], 't [[Riek van Nijmegen]], 't [[Land van Maas en Waal]], de [[Bommelerweerd]], de [[Tielerweerd]] en de [[Betuwe]] en de kortbi'j elegen zuudoostelijke gebieden in Nederlans Noord-Limburg en de Duutse [[Nederrien]]. In de rest van de Nederlanse en Belgische previnsies Limburg praoten ze [[Limburgs]], dät grotendiels töt de westelijke Maas-Rienlanse dialecten beheurt. In 't kortbi'j elegen Duutse gebied tussen de [[Benrather Linie]] en de [[Uerdinger Linie]] praoten ze Limburgse en [[Bergisch]]e dialecten die töt 't oostelijk Maas-Rienlans beheuren. ==Ondudelijke grenzen== 't Zuud-Gelders wört meestal erèkend töt de Centrale Groep, wöörtoe ook 't [[Braobans]] beheurt. De ofgrenzing töt 't Braobans is puur geografisch en wört vanuut gewoonte zo enuumd (sommigen numen d' iele Centrale Groep ''Braobans''). De Zuud-Gelderse dialecten vörmen ook gien ieneid tègenaover de Braobanse dialecten in engere zin. Naor 't noorden is der een aovergang töt 't nauw verwante [[Utrechts-Alblasserweerds|Utrechs]]. Dudelijke grenzen in de vörm van een bundel [[isoglosse]]n bint der niet. De aovergang naor 't [[Hollaans (dialekt)|Ollans]] in 't westen giet ook vri'j geleidelijk. In 't noorden van [[Arnem]] vörmt de [[Veluwe]] een netuurlijke grenze mit de [[Nedersaksisch]]e dialecten. In 't oosten vörmen de dialecten van de [[Liemers]] een ongewoon brede aovergangszone tussen 't [[Nederfrankisch]] en 't Nedersaksisch. ==Maas-Rienlans== Bi'j de grenze met [[Duutslaand|Duutsland]] lopen de Nederfrankische dialecten van 't noordelijke [[Rienlaand (Duutslaand)|Rienland]] in 't noorden van de [[Uerdinger Linie]] geleidelijk in de Zuud-Gelderse aover. In Noord-Limburg en Noordoost-Braobant praoten ze dialecten die ook töt disse groep beheuren. 't Zuud-Gelders, 't Noord-Limburgs en een groep dialecten aover de Duutse grenze vörmen samen 't Kleverlans, dät op zien beurte dan weer samen met de [[Liemers (dialect)|dialecten van de Liemers]] de noordelijke punte van 't [[Maas-Rienlans]] reprissenteert, dät is 't ge-iel van Nederfrankische streektälen die ze in de [[Maas-Riendrie-oek]] praoten. ==Braobanse kenmärken== Typisch Braobanse kenmärken bint: [[verbuging]]en as ''mèrège'' (mörgen), ''nij'' (ni'j) en 't vortlaoten van de eind-d's en -t's (''da'' en ''nie'' in plaats van "dät" en "niet"); döörnaost wört bi'j 't gebruuk van een [[persoonlijk veurnaamwoord]] in de twiede persoon väke ekeuzen veur "gij" en "ge". Bi'j vraogende zinnen wört in plaats van 't standard Nederlanse "wil je" (wi-j) väke ekeuzen veur ''wil-de'' wöörbi'j "je" (een [[uutspraakvariant]] van "ge") 't oldere ''de'' (een onbeklemteunde vörm van "du") niet vervangen hef. A-j een oldere of onbekende ansprèken, dan verstärk je met "gij": ''kun-de gij'', ''wil-de gij''. ==Utrechse kenmärken== In de Betuwe teunt de naobi'jeid van 't Utrechs zich in de platte "a", annere typisch Utrechse klanken heur je ook terugge in 't [[Betuws]]. ==Nijmeegs== Opvallend is dät 't [[stadsdialect]] van Nijmegen, 't [[Nijmeegs|Nimwaegs]], stärk ofwik van de plattelansdialecten uut de drekte umgeving. ==Classificatie== * [[Indo-Europees]] ** [[Germaanse talen|Germaans]] *** [[West-Germaans]] **** [[Rienlans]] / [[Nederfrankisch]] ***** [[Maas-Rienlans]] ****** '''Zuud-Gelders''' / '''Nederriens''' ==Zie ook== *[[Limbörgs]] {{SNLV}} {{Dia|Disse pagina is eskreven in 't [[Zwols]]}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Streektaol in Gelderlaand]] 160ks2hmrfsnjtper6qh7q0212etdf8 0 8284 275639 273113 2014-04-23T22:35:14Z Woolters 62 wat verbetterd wikitext text/x-wiki '''Boernrock''' is ne variaant van [[rockmuziek]]. t Wörd ezungn in [[dialekt]], wat muzikaal oonderstönd wördt duur vuurnamelik [[rock 'n' roll]]. n [[Achterhook|Achterhooksen]] groep [[Normaal]] was in [[1975]] n eerstn den rockmuziek met dialekt kombineerdn, in t nog altied bekeande nummer ''[[Oerend Hard]]''. In Noord-Duutslaand wörd n rockgroep [[Torfrock]] as de oetveenders van de boernrock zeen. Duurdet Normaal vuur en oawer erkennege van de boern zung, en doarduur völle boern as anhangers kreeg, het det hele soort muziek rechtevoort boernrock. Dit is skoonwal nen term den't vuur t gemak vake ook vuur aandere stieln wörd gebroekt, um t in te deeln bie dialektmuziek. Boernrock vaalt oonder [[strektaalmeziek]]. Lang nit alle strektaalmeziek in Nederland is boernrock. Zo ha'j de leedkenszanger [[Ede Staal]], den in t [[Grönnegs|Grönnings]] zung. In [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] he'j [[Rowwen Hèze]], nen semi-akoestiesen texmexband. n Antal bekeande en meender bekeande boernrockbands beent: *[[Normaal]] *[[Jovink en de Voederbietels]] *[[Mooi Wark]] *[[De Richards]] *[[Skik]] *[[Goed Goan]] *[[Neet Zuuver]] *[[AC/Dixi]] *[[Kiek Now Us]] Boeten t Nedersaksiese sproakgebeed: * [[Surrender]] * [[Oôs Joôs]] {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Rock]] [[Kategorie:Dialektmuziek| Boernrock]] [[nl:Streektaal- en dialectmuziek#Boerenrock]] dvya3t6sttiq4f854qughbnm7mfwivu 0 8289 264091 65024 2013-05-06T16:10:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Margaretha Kleine''' ([[Schoonebeek]]) is een [[Drèents]]talige liedtiesschriefster, gitarist en zangeres van akoestische liedties. Heur debuutplaot ''Drok'', op-eneumen mit gitarist Jeff Zwart en slagwarker Peter Deiman, is hielemaole in 't Drèents. Kleine hef alle teksten veur heur rèken eneumen. De plaot is op-eneumen in de studio van [[De Kast]]-zanger [[Syb van der Ploeg]], en wördden drekt nao 't uutkommen op 31 jannewaori 2008 album van de weke bi'j [[RTV Drenthe|Radio Drenthe]] en [[Omrop Fryslân|Radio Fryslân]]. Margaretha Kleine treedt veule op in de pervincie [[Drenthe]] en hef in 't veurpregramma estaon van [[Syb vd Ploeg (De Kast)]] en [[Daniël Lohues]]. ==Discografie== *''Der is niks'' (single, 2003) *''t Giet wel over'' (single, 2004) *''Drok'' (single, 2007) *''Drok'' (2008) ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.margarethakleine.nl/ Margaretha Kleine heur webstee] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel|Kleine, Margaretha]] [[Kategorie:Muzikaant uut Drenthe|Kleine, Margaretha]] [[Kategorie:Nederlaandse zanger|Kleine, Margaretha]] nuezdonqgfw137gulzegbs8w04zq5gm 0 8290 264039 257868 2013-05-06T16:01:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Paco de Lucía 4.jpg|thumb|De ''tocaor'' Paco de Lucía]] '''Flamenco''' is een [[Spanje|Spaanse]] [[meziek]]stiel mit krachtige, ritmische ondertonen, bestaond uut zang (''cante''), haandklappen (''palmas'') en gitaarspul (''toque''), en vake uutevoerd mit daans (''baile'') die deur rieke naarm-, haand- en voetbewegings ekenmarkt wördt. De diepe emotionele belèving van dizze meziekstiel nuumt ze ''duende''. == Stielen en elementen == [[Ofbeelding:Belen maya.jpg|thumb|300pbx|De ''bailaora'' Belén Maya (studio-foto deur Gilles Larrain, 2001)]] In de flamenco-zang onderskeidt ze de ''cante jondo'' (diepe zang), ''cante intermedio'' of ''cante flamenco'', en ''cante chico'' (lichte zang). De eerste daorvan mut de oldste wèden, is technisch 't miest complex en is 't zwaorst van thema (starven, piene, twiefel). De cante intermedio hef elementen van wiedere Spaanse stielen, veural van de [[fandango]]. De cante chico hef een ienvoldiger ritme mar vrag daorumme nog wal technisch vermogen; thema's bint wille, liefde, lachen, 't laandlèven. Binnen dizze drei stielen onderskeidt ze een hiele bulte vörms, zoas de serieuze ''soleares'', de lichte ''alegrías'' en ''bulerías'', de ''alboreás'' veur brulften, de ''rumbas gitanas'' en ''colombianas'' mit Latiens-Amerikaanse ienvloed, de ''martinetes'' oaver 't thema van de vervolgde butenstaonder, enzowieder. Vanof de tweide helfte van de negentiende eeuw wördden de zang miest begeleid deur gitaar, de ''palo seco'' (dreuge stok, daoras ze 't ritme mit tikten op de vloere) en daans. De zanger (''cantaor'') zingt oaver zien eigen gevulens, vake in de rolle van de maotskoppelijke butenstaonder. De daanser (''bailaor<small>(</small>a<small>)</small>'') vertolkt dizze vertellige mit beweginge van de naarms (''braceo''), 't boavenlief, de haanden en vingers (''florea''), de voeten (''zapateado'') en de hielen (''taconeo''). 't Daansense manvolk dut miestentied 't fiene voetenwaark, intied det de vrouwlu - die as miestal een jurk mit plooien draagt - veural de haanden en 't boavenlief beweegt. De gitarist (''tocaor'') gef 't ritme an (''compás''). == Ontstaon == De flamenco hef een ingewikkelde muzikale en culturele treditie. Allewal de stiel wördt eziene as onderdiel van de Spaanse cultuur in 't algemien, kump e oorspronkelijk weg uut de zudelijke [[autonome gemienskoppen van Spanje|regio]] [[Andalusië]]. De meziek wördt 't miest in verbaand ebrocht mit de ''gitanos'', de [[Roma (volk)|zegeuners]] die as daor woont. Dizze mèensen bint tussen de [[9e eeuw|9e]] en [[14e eeuw]] oaver ekommen uut [[Rajasthan]] in noordwest-[[India]] en hebt instrumenten zoas de [[tamboerien]], [[belle]]n en holten [[castagnetten]] en een bulte liederen en daansen mitebrocht. Hoe as de flamenco krek ontstaon is, is niet dudelijk, mar oaver 't algemien bint ze 't mit menare iens det de kunst is op-ekomen uut de unieke wisselwarking van autochtoon Andalusische, [[Moren|islamitische]], [[Sefardische Jeuden|sefardische]] en [[Roma (volk)|zegeunerculturen]] die as in Andalusië bestunden veur en nao de [[Reconquista (Spanje)|Reconquista]], de heroavering van 't laand deur 't christenvolk op de [[Moren]]. Ok wiedere dielen van Spanje, in 't bezunder [[Extremadura]] en [[Murcia (regio)|Murcia]] hebt bi'jedreugen an de ontwikkeling van verskeiden flamencovörms. De flamenco gruuiden in Andalusië as een apatte subcultuur, eerst econcentreerd in de pervincies [[Sevilla (pervincie)|Sevilla]], [[Cádiz (pervincie)|Cádiz]] en een diel van [[Málaga (pervincie)|Málaga]]; de streek die bekendstiet as ''Baja Andalucía'' (Leeg Andalusië). Al rap verspreidden hum de stiel deur de rest van de regio en verwarkten lokale volksmeziekvörms. 't Gebrek an dudelkheid oaver 't begun van de flamenco kan kommen deur 't gebrek an prestige die as dizze kunstvörm van de legere rangen van de Andalusische gemienskop indertied har. De Moren, Jeuden en zegeuners bint allemaole vervolgd. De meziek zollen ze ok mondeling hebben deuregeven, in stee van d'r oaver te skrieven. De wetenskoppelijke bestudering van de flamenco kwam pas late op gaank. Van 't woord ''flamenco'' zölf weet ze ok niet zeker waor of 't wegkump. == Popularisering == 't Golden tiedpark van de flamenco ziet ze miestal as de periode zo tussen 1780 en 1845. Doendertied was de zang 't veurnaamste onderdiel van de flamenco. Vanof de tweide helfte van de [[19e eeuw]] wördden d'r een bulte ''café cantante'' lös edaone in plaatsen as [[Granada]], [[Córdoba]] en [[Sevilla]], daoras de flamenco mit zien verskillende stielen eformaliseerd wördden en een grotere naodrok op de instrumenten en daans kwaamp te liggen. In de vrogge [[20e eeuw]] propageerden intellectuelen as [[Federico García Lorca]] en [[Manuel de Falla]] 't weerummekeren naor de meer oorspronkelijke, 'primitieve' vörm van flamenco, veural naor de ''[[cante jondo]]'' (diepe zang), die as ze as de mieste serieuze vörm van flamencozang ziet. In de leste paar decennia van de 20e eeuw hebt ze de flamenco ok betrökken bi'j de algemiene trend richting 't vermengen van muzikale stielen. Mit det ze wiederop ok drokker wördden op flamenco, hebt aandere lokale Spaanse meziektredisies (zoas de treditionele [[Kastilië (historische regio)|Kastiliaanse]] meziek) de flamenco beïnvloed en bint op heur beurte zölf beïnvloed. Een bulte beroemde flamenco-artiesten koomt vandage uut aandere kontreien as Andalusië. [[Medrid]] is een belangriek centrum veur de meziek. Veur de vörming van partie flamencostielen hef ok [[Latiens-Amerika]]anse, en veural [[Cuba]]anse, meziek van ienvloed ewest. == Artiesten == Een köppel grote twintigste-eeuwse flamenco-artisten bint La Argentina (Antonia Mercé), Vicente Escudero, Carmen Amaya, La Argentinita (Encarnación López), José Greco en Pilar López, èvenas de groepen van Antonio en Rosario (Antonio Ruiz Soler en Rosario Florencia Pérez Podilla) en Ximénez-Vargas (Roberto Ximénez en Manolo Vargas). Een verni'jende warking harren Antonio Gades (die as in samenwarking mit regisseur Carlos Saura de flamenco an een internationaol publiek toonden), Christina Hoyos, José Greco II en Lola Greco. Een köppel kunstenaors van dizze tied bint Eva la Yerbabuena, Joaquín Cortés, Antonio Canales, Belén Maya en Juana Amaya. {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Meziekstiel]] 6qb3ps3p8c9xfqqgra2xghoi5lu5wyo 0 8291 272149 265368 2013-12-11T01:54:11Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki 't Woord '''regiolect''' (een [[kofferwoord]] van ''[[regio]]'' en ''[[dialekt|dialect]]'') wört gebruukt um te verwiezen naor een täälkundige variëteit die stärk op een overkoepelende standardtääl liekt, mär kenmärken ef van de pläselijke en regionale variëteiten van 't täälgebied. Regiolecten dienen as een regionaal communicasiemiddel in gevallen waorin gebruuk van een pläselijke variëteit vanwegen de verstaonbääreid, täälbe-eersing of sociale acceptasie niet as communicasiemiddel gebruukt wört en waorin 't gebruuk van een niet-regionaal ekleurde standardtääl ook gien optie is, óf umdat de sprekers 't niet goed be-eersen, óf umdat ze der regionale identiteit benaodrukken willen. In [[Limburg (Nederlaand)|Nederlaans-Limburg]] nemp de variasie in de pläselijke dialecten of en nemp een Limburgs regiolect de functies daorvan langzämeraand over. Daor is dan ook, veural in de steden, vule verzet tegen dit preces, en ze doen väke pogingen de dialectwoordenschat in leven te ollen. In gebieden waor de dialectvariasie nog groter is, bi'jveurbeeld [[Limburg (België)|Belgisch-Limburg]], wört de vörming van een regiolect daor tevule deur e-inderd, en gebruken ze de standardtääl in de communicasie mit sprekers van een aander dialect. Ook in 't Nedersaksische täälgebied e-j in sommige regio's ook wel een soort [[regiolect]], mär 't verskiensel kump over 't algemien niet zo vule veur, umdat mensen väke gewoon der eigen dialect blieven praoten, en in sommige gevallen 't een betien anpassen. 't [[Westlaauwers Frais#Fraise standerdtoal|Standardfries]] is ook een goed veurbeeld van een regiolect, umdat pläselijke dialectverschillen der niet zovule in veurkomen. {{Dia|Disse pagina is eskreven in 't [[Gällemunigers]]}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Taol]] hmoialpd2ttflmy4gf2npspvmohxqms 0 8292 285183 285181 2016-07-24T11:54:12Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Titel kleine letter}} '''t Klooster''' kan verwiezen naor: *[['t Klooster (Aalten)|t Klooster]] - n buurtschap in [[Aalten]]. *[[Sint Jansklooster]] - n dörp in Stienwiekerlaand (plaetselik ''t Klooster'' nuumd). *[[Klooster]] - n godsdienstig gebouw {{dv}} hr226n8zws7l2k0280e4di5vcb5p3wg 0 8294 58095 2008-02-09T18:34:28Z Servien 7 deurverwiezing naor [[De Sluus]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[De Sluus]] rtgvhc06q8m2v6lunk1uivruisqomff 14 8295 257870 244257 2013-03-11T11:35:58Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 66 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5645723]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Magazines}} [[Kategorie:Media]] ggzl9ynxol17z7ay5s8xsz4dhnpzzsl 0 8296 265580 195440 2013-05-10T14:39:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Kopstôkken''' is een [[streektaol|streektael]]blad mit verhaelen, gedichten en aandere bi'jdrages van liefhebbers van de streektael van [[Oaveriessel|Noordwest-Overiessel]]. Naojaor 2005 kwaamp 't veur 't eerst uut. 't Blad verschient vier keer in 't jaor, mit iene uutgave in de winter, 't veurjaor, de zomer en 't naojaor. Kopstôkken gebruukt de skriefwieze van [[SONT]], de Streektaal Organisatie in het Nedersaksisch Taalgebied, naor de redactie zeg omme de verhaelen en gedichten leesbaor te holden. 't Blad kuj kriegen in [[Asselt]], [[Stappest]], [[De Sluus]], [[Belt-Schutsloot]], [[Veno]], [[Gietern]], [[Stienwiekerwoold]], [[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]] en [[Stienwiek]]. {{Dia|Dit stok is eskreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.kopstokken.nl/contact.htm Webstee van Kopstôkken] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] jflv2lmxmr9nwu3klaak39q9sfhxdpa 0 8297 58099 2008-02-09T18:38:00Z Servien 7 [[Venó]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Veno]] hinne.: in de Nedersaksische spelling van de IJA en Drentse Taol gebruken we zo min meugelijk accenten. wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Veno]] dqheqdrj9avwu93a0z5hfhvu5yiydya 0 8307 58206 2008-02-10T19:43:06Z Servien 7 [[Noord-Leegsaksisch]] is ewiezig naor [[Noord Leegsaksisch]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Noord Leegsaksisch]] sssmq7v5bek5p81kdn7nk7ohvzjo49t 0 8308 58208 2008-02-10T19:44:03Z Servien 7 [[West-Leegsaksisch]] is ewiezig naor [[West Leegsaksisch]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[West Leegsaksisch]] 48fqxepdyh4wj0labyb16hyuq67lfkl 0 8309 276510 264583 2014-09-19T10:38:01Z Faolin42 6911 link to Nederlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Unknown Stenopelmatid (Marshal Hedin).jpg|thumb|250px|Een heumse]] [[Ofbeelding:Acheta-domestica-1.jpg|250px|thumb|Acheta domestica]] '''Heumsen''' beheuren tot de femilie [[Gryllidae]] van de orde [[Orthoptera]] ([[sprinkhaone]]n en heumsen). De wiefjes hemmen een lange leegbore, waormee ze de eiers in de grond legen. 't Bekende hoge geluud wonnen deur de mannetjes veroorzaak. Dit doon ze deur mit de vleugels langes mekaar te vrieven. == Leefumgeving == Heumsen koemen veural in de warmere lanen veur (ongeveer 1.100 soorten). Inheemse soorten in [[Nederlaand]] bin de [[bosheumse]] (''Nemobius sylvestris'') en de [[zwarte veldheumse]] (''Gryllus campestris''). De bosheumse kump veur op de grond onder bomen of struken, veural op plaosen waor een dikke struisellage lig. De zwarte veldheumse is (veul meuilijker) te vienen in holletjes in greslaand. In Nederlaand bin de heumsen stark in antal achteruut egaon; ze staon daorumme oek as 'zeldzaam' op de [[Rooie Lieste]] van bedreigen dieren, mar de bosheumsen koemen plaoselijk in veule bossen in 't osen van Nederlaand veur. Deur de klimaotsveraandering is der in [[2004]] oek een soort bie-ekeumen: de [[wienheumse]] (''Oecanthus pellucens''). Disse soorte verspreit zien eigen in 't Riendal, en is bie [[Lobith]] ons laand binnen-ekeumen. == Kweek == Heumsen wonnen oek commercieel of thuus ekweek veur meensen dee [[reptielen]] en [[amfebieën]] houwen, zoas houwers van de [[baordagame]]. Ze wonnen vake as [[voedseldier]] gebruuk, mar daornaos kriegen de dieren wel extra viteminen. Heumsen bevatten wel veul eiwitten mar bin veerder neet arg voedzaam. De heumsen wonnen verkoch op maot; kleine heumsen bin mar een paor millimeters lange en wonnen maot tweje of dreje eneumd, de grootste maot is achte en disse exemplaren bin ongeveer 2 centimeter lange en evleugeld. 't Naodeel van evleugelde exemplaren is dat ze een arg veul harrie kunnen maken. Twee soorten wonnen as voedseldier 't meest gebruuk: * Veldheumse (''Gryllus''); veroorzaken bie ontsnapping neet gauw een plage, mar ze stinken beheurlijk. * Huusheumse (''Acheta domesticus''); geur is veul minder, mar ze bin vlogge en kunnen een plage vormen. == Nedersaksisch == * [[Veluws]]: ''heumse, heumes'' {{Commonscat|Gryllidae}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Insekt]] 46vtsgifnd5wkghkzmtkot09l4fjoma 0 8311 264098 258001 2013-05-06T16:11:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hanseatic Warehouse King's Lynn.JPG|thumb|270 px|'t Hanzepakhuus in King's Lynn is 't ienige oaverebleben gebouw van de Hanze in Engelaand.]] Een '''kontor''' (van 't Fraanse ''comptoir'', handelspost) was een butenlaanse handelsvestiging van de [[Hanze]], een militair bondgenootschop van gildes die in de late [[middeleeuwn|middelieuwen]] en de vrogmoderne tied (tussen de [[13e eeuw|dartiende]] en [[17e eeuw|zeubentiende ieuw]]) een handelsmonopolie vestigden en in de bienen hölden in de [[Oostzee]], een diel van de [[Noordzee]] en 't miest van Noord-Europa. 't Begrip kontor gebruukten ze veur 't eerst in de [[16e eeuw|zestiende ieuw]]. Veur die tied harren ze 't oaver huus of hof. De Hanze har vier kontors: de [[Staolhof]] in [[Londen]], 't [[Hanzekontor (Brogge)|Hanzekontor]] in [[Brogge (België)|Brogge]], [[Bryggen]] in [[Bargen (Noorwegen)|Bargen]] en 't [[Peterhof]] in [[Novgorod]]. Daornaost har de Hanze in partie havens een verteengwoordigende koopman en een pakhuus of ''factori'je''. De kontors waren belangrieke enclaves. De Staolhof (uut 1320) beveurbield gruiden uut töt een gemienschop mit een mure d'r umhenne en mit zien eing pakhuzen, weeghuus, karke, kantoren en woonhuzen. Van 't begun of an harren de kontors heur eing rechtspraoke. Zo keuzen de koopluden zo-enuumde oldermannen (ok ''comes hansae''), die as 't toezicht oaver heur hölden. Later regelden benaom de leidende Hanzestad [[Lübeck]] de statuten van de kontors. Van alle kontors stiet d'r vandage allennig nog Bryggen in de [[Noorwegen|Noorse]] stad Bargen. Bryggen werd as kontor esleuten in 1754 en stiet now op de [[Wereldarfgoedlieste]] van de [[UNESCO]]. Wieder is d'r nog 't Hanzepakhuus in de havenplaatse [[King's Lynn]], [[Engelaand (regio)|Engelaand]], daoras ze in 1971 mederne kantoren in hebt emeuken. De ''Novgoroder Schra'' is de ienige hielemaol bewaorde verzameling bepaolings oaver de interne reglementen van de vier Hanzekontors. In 't Duuts wördden 't woord ''Kontor'' - in stee van 't mederne ''Büro'' - in de [[19e eeuw|neengtiende]] en [[20e eeuw|twintigste ieuw]] nog slim vake gebruukt veur koopluden d'r kantoren. Ok vandage an de dag gebruukt treditionele bedrieben 't nog. Vake vie-j dizze bedrieben in olde Hanzesteden. [[Ofbeelding:Brygge Norway 2005-08-18.jpg|800px|thumb|Briede kiek op Bryggen]] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{commonscat|Hanseatic League}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Ekonomie]] [[Kategorie:Middeleewn]] sg1pm6q1tget3jjasc08rk4nwkine6r 8 8313 58268 2008-02-11T20:14:30Z Servien 7 Nieje pagina: Parserverschillenteste wikitext text/x-wiki Parserverschillenteste 59e8w3rj5jrlhjw4jeavlba5cnfbrmd 14 8317 266718 153445 2013-05-10T20:19:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Onderhold|Twiefel]] gagclpbwnwdoafdgp2q9eeuq8h89yji 14 8318 266425 261102 2013-05-10T17:37:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Government of the Netherlands}} [[Kategorie:Nederlaand|Overheid]] [[Kategorie:Ovverheid]] 8nbbbynr1yqmqyio08xw42my9hesu3h 14 8319 266269 261103 2013-05-10T17:04:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksiese gerechten]] [[Kategorie:Grunnen]] 2qn6jrg1p0wj2pexzr36janqciz2v33 8 8325 58295 2008-02-11T20:51:41Z Servien 7 Nieje pagina: Uutbreidingen wikitext text/x-wiki Uutbreidingen pn8pz7x2doe60eawntw1bwjydqow379 0 8337 58307 2008-02-11T21:17:46Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Gemeenteroad]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Gemeenteroad]] badldkrcofnluefb56pbgcyxdnboknk 0 8338 58309 2008-02-11T21:23:47Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Arnem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Arnem]] n2dqlxpk4ndrzvwlkwhpwj868wdprj7 0 8344 58326 2008-02-12T10:14:22Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Muzijom]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Muzijom]] hite4gscv6yyt11gu08tbblk16gkckd 0 8345 131911 130558 2010-01-02T13:22:35Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Niej-York]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Niej-York]] oxzm1e358wr4dsukghsgep21gok41y5 0 8346 257793 233244 2013-03-11T11:33:28Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 70 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q22654]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Niej-York''' kan verwiezen naor: * [[Niej-York (stad)]] * [[Niej-York (staot)]] {{dv}} 0myojvuh5lq0m0cws6v1l6j4mal6edo 0 8347 58334 2008-02-12T11:57:01Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Niej-York]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Niej-York]] 6el70rkf02m76n2njxzfgojs92qj7fj 0 8348 58335 2008-02-12T11:57:29Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Niej-York]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Niej-York]] 6el70rkf02m76n2njxzfgojs92qj7fj 0 8349 131915 58336 2010-01-02T13:24:54Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Niej-York]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Niej-York]] 6el70rkf02m76n2njxzfgojs92qj7fj 0 8352 288727 288565 2016-10-27T15:22:15Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {| border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=300 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |+<big><big>'''{{PAGENAME}}'''</big></big><br />''Rosenstadt Uetersen'' |- | style="background:#efefef;" align="center" colspan=2 | {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" |- | align="center" width="140px" | [[Ofbeelding:Uetersen Wappen.png|120px|thumb|Wappen van Uetersen]] | align="center" width="140px" | [[Ofbeelding:Lage des Kreises Pinneberg in Deutschland.png|100px|thumb|Liggen van Uetersen]] |} |- | align=center colspan=2 | [[Ofbeelding:Uetersen Stadtwerkehaus.jpg|250px|thumb|Museum Uetersen]] |} '''Uetersen''' (ˈyːtɐzən) is n gemainte en stad in de [[Duutslaand|Duutse]] dailstoat [[Sleeswiek-Holstain]] en ligt in t distrikt [[Pinnebaarg]], an de revier de [[Pinnau]]. Uetersen ligt 30 kilometer in t noordwesten van [[Hambörg]] en beheurt tot de [[metropoolregio Hambörg]]. De gemainte het sikkom 18.000 inwoner op n oppervlak van 11,43 km². Uetersen, bekend as ''rozenstad an de Pinnau'', het n binnenhoaven. In [[1870]] het Uetersen stadsrechten kregen. == Boetende hìnwiezen == * [http://www.Uetersen.de Webstee van Uetersen (Duuts)] {{Commonscat|Uetersen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Sleeswiek-Holstein]] [[Kategorie:Plaotse in Sleeswiek-Holstein]] o5zemv4yh72ogipb40oq3lca27gj8v6 0 8353 281754 279145 2015-05-02T21:10:43Z RoboServien 60 anpassing in mal wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Монгол улс<br />''Mongol uls''<br />[[Bestaand:Monggol ulus.svg|50x20px]]<!--unicode:ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠯᠤᠰ--><br />''Mongγol ulus''<br />Mongolië | naam = Mongolië | vlagge = Flag of Mongolia.svg | vlagartikel = Vlagge van Mongolië | woapn = State emblem of Mongolia.svg | woapnartikel = | lokasie = Mongolia (orthographic projection).svg | sproaken = [[Mongools]] | heufdstad = [[Ulanbaatar]] | geleuf = | regeringsvörm = [[Republiek met Parlemeant]] | inwonners = 2.754.685 | dichtheid = 1,76 | km2 =1.564.115,75 | breedtegroad = 47/55//N | lengtegroad = 106/53//W | region = MN | pctwater = 0,43 | munteenheid = [[Tögrög]] | valutakode = (MNT) | tiedzone = +7/+8 | volksleed = | feestdag = | tld = mn | laandkode = MN | tel = 976 }} '''Mongolië''' is n laand in [[Centraal-Azië|Sentraal-]] en [[Oost-Azië]]. In t noordn is t noabers met [[Tuva]], nen zelf-bestuurliken reppubliek van de [[Russiese Federasie]], en in t zuudn met [[Volksrippebliek China|Sjina]]. Seend 1990 is Mongolië ne onofhaankelike [[demokrasie]]. t Ligt op de Mongoolse hoogvlakte en hef n laandklimaat met steppes en toendra's in t noordn, boargen in t midn en de [[Gobiwoestijn|Gobiweuste]] in t zuudn. t Hef lange, machtig koolde weenters en korte, hete zommers. t Grötste deel van t volk is [[boeddhisme|boeddhisties]] en wont in de heuwdstad [[Ulaanbaatar]]. De rest van t volk wont in tradisjonele teantn (''[[yurt]]en'') en trekt roond duur t laand. Ze hooldt zikzelf in leawn duur [[schaop|sköape]], [[peerd|pearde]] en [[Kameel|kameeln]] te hooldn, dee't in vrieje kuddes roond zwoarft. Mongolië hef mer eenn hartn weg, van 120 km laank. In t noordn van Mongolië doot ze an [[Mienbouw]] en wat [[hoolt]]verwoarking. == Bestuurlik == Tot 1990 was Mongolië [[kommunisme|kommunisties]]. De regerige besteund net as in de [[Sovjet]] oet ene partieje. In 1990 wör t laand demokraties, en kreegn ze nen groondwet. Mongolië hef 21 preveensies. == Geschiedenis == In [[1911]] verkloardn ne zelfbestuurlike regerige van Mongolië det ze onofhaankelik wördn van Sjina, dee't doar nit bliej met warn. Mear ne Mongolise ofveardige kreeg t vuur mekoar um beskoarmige van [[Ruslaand]] te kriegn in [[1912]]. Doarduur zatn de Sjineezn ne herinname oet n kop. Direkt noa de onofhaanklikheaid wör nen ''koetoektoe'' (Priester-keuning) ekeuzn: [[Jabzandamba]]. In [[1913]] maakn Mongolië n ofspraak met [[Tibet]] um mekoar te helpn. Tiedns n [[eerstn Wearldoorlog]] prebeerdn n Sjinesen genneraal Soe um Mongolië wier bie Sjina te kriegn. Ne groep pro-Russies jongvolk wus generaal Soe in [[1919]] te verdriewn. === 1921-24 === Op 4 februoari völ Mongolië in haande van baron [[Roman von Ungern-Sternberg]], den meandn det he nen [[Dalai Lama|Lamaïstisen]] wederopstaandeling was. Den verdreef Jabzandamba en wör nen bestn [[diktator]]. n Stel jonge Mongooln ([[Zamcarano]], [[Tsjoibalsan]], [[Dandzan]] en [[Soeche Bator]]) vluchtn noar Ruslaand en richtn doar de ''Mongoolse Volkspartieje'' op. Met hulpe van t Russiese [[Rode Leger]] versleugn ze Von Ungern-Sternberg. Jabzandamba maakn ze wier keuning, mear met meender inbreng as eerst. Den macht gung noar de ''Mongoolse Volkspartieje'', met Soecho Bator as nasjonaaln held. Noa at den in [[1923]] ineens op zien dartigstn oet de tied köm, wör de heuwdstad noar um verneumd: van ''Urga'' (Oerga), n heuwdstad noar ''Ulaanbaatar'' (Oelan Bator), wat 'Rode held' beteeknt. === 1924-1952 === Noa at Koetoektoe Jabzandamba oet de tied köm, wör de ''Volksrepubliek Mongolië'' oet ereupn. t heuwd van de staatspartieje was ook meteen staatsheuwd. Mongolië was dus kommunisties, mear eerst nog nit heel slim. In [[1935]] zea n oold-partiejvuurzitter dèt t Russiese plan-systeem nit deugn vuur Mongolië. Det stotn nen hoop leu teegn de skenn, en dus wör-e in [[1937]] terecht esteld. In disse tied kwam Tsjoibalsan an de macht. Hee was nen heeln slimn [[stalinist]]. t Politieke volk wör vervöngn, en ook [[intelligeantn]] kreegn t zwoar. In n [[Tweedn Wearldoorlog]] steun Mongolië achter [[Ruslaand]]. In [[1939]] wunn Mongolië met hulpe van Ruslaand n konflikt met [[Japan]] en in [[1945]] èrkeandn China dèt Mongolië onofhaankelik was. == Ekonomie == n Mongoolsn ekonomie besteet vuural oet [[laandbouw]], [[veeteelt]] en [[mienbouw]]. t Grötste deel van de bevolking is veehoolder. De beroepsbevolking in perseantn: # laandbouw en veeteelt: 42% # diensn: 29% # haandel: 14% # nerigheaid: 6% # mijnbouw: 4% # overheid: 5% Mongolië is dr uniek met det de leste joarn n agrarisen sektor onmeundig egröaid is. Det keump in gin aander laand vuur; t is vaake aandersumme. == Kultuur == Seend [[1991]] magnt de Mongooln wier geleuwig wean. Tradisjoneel [[Sjamanisme]] besteet wier en dr bestoat wier boeddhistise kloosters. De Mongoolse sproake wördt vertikaal eskreewn, wat ofstamt van t [[Oejgoers]]. De kearls dreenkt op n zommerdag völle ''airag'' of ''kumys''. Det is nen lechten alkoholisen draank van peardemelk. Mongolië (en t noordeliker eleagn [[Tuva]]) stoat bekeand um de biezeundere [[keelzang]]. Duur bepoalde krachten te zetn bie t zingn, wordt bepoalde toonn in de stemme verstoarkt (harmoniekn). Disse verstoarkte toonharmoniekn köant ze nog wier beïnvloodn duur de vörm van öaren moond an te pasn, bv duur de tonge op te trekn en n toon duur n neuze te leaidn. Hierduur köant vollearde keelzangers töt wal veer toonn tegelieke zingn. De universiteat van Ulaanbaatar gef hier spesjaal les in. De zangers doot zikzelf doar vake bie begeleaidn op nen soort [[cello]]. Nen bekeandn groep oet Mongolië is [[Altai Khairkhan]]. == Oetgoande verbeendege == * [http://www.mongoliatourism.gov.mn/ Offisjele webstea van t Buro van Toerisme van Mongolië (Engels)] {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Azië]] 22em1adn2i1ei48c2tujif5ut68t5zd 0 8354 263229 176260 2013-05-04T22:51:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Gerhard Uwland''' ([[Meddo]], [[31 meie|31 mei]] [[1952]]) is een [[Achterhooks]]e schriever. Uwland is geboren in de [[Wenters]]e buurtschap [[Meddo]] op de [[boerderieje|boerderi'je]] ''Nieuw-Weide'' as Gerhard Johan, geneumd Gerhard. Zien zuster was 'n paar jaor daorveur geboren, zien breur kwam 'n paar jaor nao um. Al op de laegere schole heel e völle van laezen en opstellen schrieven. Nao de openbare laegere schole in Meddo ging e naor de ULO in Wenters. Daornao boer worden lek um niks. Zien breur nam later de boerderi'je van ziene olde leu ovver. Heezelf worden meer an etrokkene deur ciefers en verdenen as [[bookholder]] de kost. Van 1991 töt 1993 schreef e korte verhalen in [[dialekt|dialect]] veur de Wenterse Krante. Disse verhalen bunt later in 4 bundeltjes oet egovvene veur eigen kop. In 1995 kwam de bundel ''Geruchten''. Daornao kwam in 1998 de bundel ''Streken'', ok veur eigen raekening. In [[1996]] begon e op het bookholdkantoor bi'j ziene vrouwe in [[Roatum|Raotum]]. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.dialectkring.nl/?pageId=175&Gerhard_Uwland Dialectkring Achterhook en Liemers ovver Gerhard Uwland] {{Bron|*Dialektkring.nl}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel|Uwland, Gerhard]] [[Kategorie:Schriever in 't Achterhooks|Uwland, Gerhard]] 2g4b1hnzbstde6jrwnreuvfm5w5ku4t 0 8355 262874 117898 2013-05-04T21:14:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Hendrik Willem Heuvel''' ([[Laorne]], [[1864]] - [[1926]]) was een [[Achterhooks]]e schriever. Heuvel worden in [[1864]] geboren op [[boerderieje]] ''Blauwhand'' in [[Laorne]]. Hee hef eerst as knech ewarkt op de boerderieje van zien va, later was hee onderwiezer in Laorne bie meester Postel. In [[1890]] worden hee hoofd van de [[schole]] in Gelster. Vanaf [[1901]] was hee schoolhoofd in [[Borklo]], eerst van de Hofschole, later van de boerenschole (landbouwschole), de latere H. W. Heuvelschool. Vanaf [[1892]] tot an zienen dood in [[1926]] gaf hee ok landbouwcursussen. Wieter was hee heel betrokken bie het karkelek wark en de drankbestrieding. Hee was slim belaezen en had belangstelling op allerlei gebied. In zien laeven hef meister Heuvel heel wat eschrevvene. Ovver de geschiedenis van den [[Achterhook]], zo as in ''Oud Gelselaar'' en ''Geschiedenis van het land van Berkel en Schipbeek''. Ok schref hee beukskes veur de legere schole: ''Kinderen op 't land'' en ''De wijde, wijde Wereld''. Mor het bekendste is hee eworden met ''Volksgeloof en Volksleven'' en ''Oud-Achterhoeksch Boerenleven'' (1927). Dee geldt ok no nog as standaardwark. Wieters hef hee studies ovver [[Willem Sluyter]], [[Jan Luiken]] en [[Christiaan Andersen]] eschrevvene en veur toeristen gidsen ovver den Achterhook, [[Tweante|Twente]] en de [[Veluwe]]. Nao zienen dood hef zienen vriend Hendrik Odink ne bundel met nao elaoten wark uut egovven, ''Uit de Achterhoek, schetsen van land en volk''. In [[1973]] hef zien dochter D. Onstenk-Heuvel in ''Nagelaten werk'' nog een antal artikelen van eur vader biejnene ebracht. Daornaost hebt der nog völle artikelen van Heuvel in kranten en tiedschriften estaone. Het archief van meister Heuvel bevundt zich in het Streekarchief in [[Deutekem]]. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.dialectkring.nl/?pageId=190&Hendrik_Willem_Heuvel Dialectkring Achterhook en Liemers ovver Hendrik Willem Heuvel] {{Bron|*Dialektkring.nl}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel|Heuvel, Hendrik Willem]] [[Kategorie:Schriever in 't Achterhooks|Heuvel, Hendrik Willem]] g3id5p34gvcvbgq7eirjd6wogkbymoq 0 8356 262953 177987 2013-05-04T21:53:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Jannie Konings-Nijweide''' ([[Wenterswiek]], [[1926]]) is een [[Achterhooks]]e schriefster. Konings-Nijweide is in 1926 gebaoren op ne boerderi-je in [[Woold (buurtschop)|et Woold]] ([[Wenterswiek]]). Nao 't behalen van 't Mulo-diploma in [[1943]] hef ze elf jaor op een kantoor ezaetene. Ton is ze etrouwd. Ze hef dree [[kiend|kindere]] en zes kleinkindere. Ze schrif oet leefhebberi-je, veural veur [[De Moespot]]. Publicaties in ''De Pöste'', ''Mo'j 's kieken wah'n schrievers'' en ''Den Tillefoon''. De [[bibliotheek]] in Wenterswiek hef meerdere schrieveri-je van eur ebundeld. Vake hef ze oet eigen wark veur elaezene bi-j bejaordengroepen. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.dialectkring.nl/?pageId=185&Jannie_Konings-Nijweide Dialectkring Achterhook en Liemers ovver Jannie Konings-Nijweide] {{Bron|*Dialektkring.nl}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel|Konings-Nijweide, Jannie]] [[Kategorie:Schriever in 't Achterhooks|Konings-Nijweide, Jannie]] obvnr1iwfdu1sds52syfqq3p5x7454n 0 8358 262991 142975 2013-05-04T22:00:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Jo ter Linde-Duenk''' ([[Aalten]], [[1921]]) is een [[Achterhooks]]e schriefster. Ter Linde-Duenk worden in [[1921]] in [[Aalten]] geboren, maor wont sinds [[1960]] in [[Wenterswiek]]. Ze schrif al meer as vaertig jaor in eure [[moderspraoke]]. Vanaf [[1965]] in ''De Graafschapbode'', töt de dialectrubriek stoppen. Vanaf 1970 verschenen eure bi'jdragen in 't dreemaondeleks contactorgaan van het [[Verbond van Nedersaksische Dialektkringen|Verbond van Neersasse Dialectkringen]], [[De Moespot]], in ''ADW'' en 't Jaorbook van de Oudheidkundige Vereniging ''De Graafschap''. In [[1982]] verscheen euren eersten dichtbundel ''Um d'n lindeboom'' bi'j Uitgeverij W. van Keulen in [[Zellem]]. Wark van eur worden eplaatst in verschillende verzamelbundels, zoas '''t Witte Peerd'' (1984), ''De Pöste'' (1991), ''Den Tillefoon'' (1997) en ''Mo’j 's kieken wah'n schrievers'' (1999). Wieter nog in ''Op de pedalen van het woord'' ([[2002]]), in de [[Duuts]]e Anthologie ''Deutsche Mundarten an der Wende'' ([[1995]]) en in ''Alles plat(t)'' (2002), verhalen en gedichten in dialect an weerskanten van de grenze. In 2002 verscheen bi'j 't [[Staring Instituut]] in [[Deutekem]] euren tweeden dichtbundel, ''Dichter bi-j huus''. Ook mocht ze in [[2003]] ne rolle in dialect spöllen in 't radiohoorspel ''Het Bureau'' naor het book ''Het Bureau'' van J. J. Voskuil ([[1996]]). Ze verzorgt al zowat viefentwintig jaor waekeleks een dialectprogramma veur de Lokale Omroep Radio Slingeland FM in Wenterswiek. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.dialectkring.nl/?pageId=170&Jo_ter_Linde-Duenk Dialectkring Achterhook en Liemers ovver Jo ter Linde-Duenk] {{Bron|*Dialektkring.nl}} {{DEFAULTSORT:Linde-Duenk, Jo Ter}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Schriever in 't Achterhooks]] 82vohgv10i2ggoyya4imn4a9nyhe39f 0 8359 58387 2008-02-12T20:30:55Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wenters]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Wenters]] 1ccnatvttdad8x2xgbiuiu02xrla2ee 0 8360 279505 274300 2015-03-27T17:35:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Australian cart.jpg|thumb|right|200x| Raadn an ne koare]] n '''Rad''' of '''wiel''' is ne roonde platte skiewe den um zin eegne asse kan dreein en doarmet beweaging of verplaatsing meugelik maakt. n Rad met ne asse dr an maakt doarbie de [[wrieving|wriewing]] meender duur te roln. n Rad kan bewöagn wordn duur dr n kracht op te zetn. Dèt kan met zwöartekracht, of op ne aandere meneere met nen zelf op ewektn kracht. De beste vuurbeeldn beent te veendn in t [[transport]]. Op n wat breder vlak wördt n term ''rad'' (of ''wiel'') ook wal gebroekt vuur roonde platte dinge dee-t köant dreein. == Geschiedenis == t Rad keump woarskeainlik oet [[Mesopotamië]] en is wellich oet eveundn roond 4000 v. Chr. n Euldstn ofbeelding van wat ne koare met raadn kan wean (ne waage met veer raadn en twee asn) steet op n [[Bronocice pot]]. Dèt is nen eardewoarkn pot den is op egreawn in [[Polen]] en um en noabiej de 3500 v. Chr. emaakt. == Neersassies == * [[Drèents]]: ''rad'' * [[Grunnegs]]: ''rad'', <small>rad kin ook [[fietse]] betaikenen</small> * [[Stellingwarfs]]: ''rad'', ''viel'', ''wiel'' * [[Tweants]]: ''rad'', ''wiel'' * [[Veluws]]: ''rad'', ''wiel'' == Anhaling == :''Ik heb een bochel in 't rad''<br /> :''Want ik had een wichie achterop''<br /> :Van ''Grip'' (2005) deur Lohues & the Louisiana Blues Club [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Techniek]] ixs44rbrfbiwu1ra9uau99n4iuqc833 0 8362 58407 2008-02-13T06:37:24Z Ni'jluuseger 73 [[Wiel]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Rad]] hinne: Ie gebruukt in 't stok meer 't woord 'rad' as 'wiel'. wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Rad]] h2ynkmxztfrlzoaua1ykf99pywtsw0c 4 8366 282898 276537 2015-08-01T09:55:54Z 93.99.181.15 /* Dageliks leven en vrieje tied */ wikitext text/x-wiki Hieronder steet n lieste van '''artikels die'w nog neudig hebben''' of die misschien nog wel wat '''verbeterd''' kunnen wörden. ==Geografie van t [[Nedersaksies]]e taalgebied== [[Ins]] (Ens) - [[Olst]] - [[Wieje]] - [[Laeg-Soeren]] - [[Angerlo]] - [[Veessen]] - [[Niebroek]] ==[[Sociaole wetenschop]]== [[Pedagogie]] ==[[Too epaste wettenskop]]== [[Bouwkunst]] — [[Grafiese techniek]] — [[Weerkunde]] — [[Ruumteveert]] — [[Staotistiek]] — [[Techniese wetenschoppen]] — [[Techniek]] ==[[Keunst]] en [[kultuur]]== [[Beeldhouwkunst]] — [[Volkskultuur]] ==[[Wereld]]== [[Werelddeel]] — [[Tied]] ==[[Politiek]], [[recht]] en [[maotschoppi'je]]== [[Beroep]] — [[Haandel]] — [[Kriegsmacht]] — [[Milieu]] — [[Onderwies]] — [[Recht]] ==[[Dageliks leven]] en [[vrieje tied]]== [[Gezondheid]] — [[Tunieren]] — [[Kookkunst]] — [[Seksualiteit]] — [[Spel]] — [[Voeding]]/[[Eten]] — [[Arboretum Vrahovice]] {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Wikipedie]] jitde3omhncfgevunfl8bxu25as0tg5 0 8368 58441 2008-02-13T14:51:54Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Eerdwetenschoppen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Eerdwetenschoppen]] 5zjyl8f9jvjrvnwbujhpnzm94y5bx95 0 8369 265504 257988 2013-05-10T14:13:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Exakte wetenschoppen''' bin alle vormen van wetenschop die op grond van netuurwetten en -theorieën as bewieslevering toepast kunnen wodden. Exakte wetenschoppen wodden bi'jtieden ok wel ''bètawetenschoppen'' nuumd. Veurbeelden van exakte wetenschoppen bin: [[wiskunde]], en alles wat meetber is en waorop wiskunde toepast kan wodden. Et wodt meerstal uutbreided tot alle wetenschoppen die diels meetber binnen. Ienvooldig zegd: in de exakte wetenschoppen is een bewering antoonber korrekt of inkorrekt. De exakte wetenschoppen bin as volgt in te dielen: * [[Biologie]] * [[Eerdwetenschoppen]] * [[Infermatika]] * [[Netuurkunde]] * [[Scheikunde]] * [[Steernskunde]] * [[Wiskunde]] {{DEFAULTSORT:Exakte Wetenschop}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Exakte wetenschop]] frwjs0uptitx7gw6yfvchruog1zg9jl 14 8370 265990 261095 2013-05-10T16:06:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wetenschop]] icx8ir59oh54pyxw909mtazcmsf9gb7 0 8372 58468 2008-02-13T20:45:21Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kniepertie]] 28nqi6059xuvxxwf63yxbeyspf1l4zc 0 8373 58499 2008-02-14T12:08:10Z Servien 7 [[Komputerkunde]] is ewiezig naor [[Infermatika]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Infermatika]] 3y37smsta03262iytwlq38hnr8xf0mp 14 8374 266295 257883 2013-05-10T17:08:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Computer science}} [[Kategorie:Technologie]] ls92q453t4kgoq4b1mtq1n2yk102fz7 0 8377 271435 265679 2013-11-29T22:52:55Z Droadnaegel 1133 catsort wikitext text/x-wiki Et woord '''poletiek''' is ofkomstig van et [[Oldgrieks]]e woord ''πολιτικός'' of ''πολιτεία'' (''politikos'' of ''politeia'') dat betrekking het op et Oldgriekse woord veur '[[Stad (woonstee)|stad]]'. Poletiek het as medern begrip veural betrekking op de burgerlike [[saemenleving]], de riegelgeving van een [[staot]], de [[staotsvorm]] en et bestuur. Luden die in de poletiek zitten geven dan een soort richting an. Ze zorgen d'r-veur dat belangenverschillen van groepen en [[individu]]en tot heur recht kommen - meerstal op basis van onderhaandelings - op de verschillende [[bestuur]]like en [[maotschoppi'je|maotschoppelike]] nivo's. De scheidingsliende tussen ''poletiek'', ''[[ethiek]]'' en ''[[sociaal]] wezen'' is een vraoge waor vule verschillende antwoorden op bestaon, der bestaon zovule mienings over. De meerste [[wetenschop]]pers erkennen dat luden uut de poletiek de meugelikhied moeten hebben om [[macht]] of [[geweld]] te kunnen bruken om een vraogstok as poletiek te bestempelen — bi'j et beslissen van een ''poletiek konflikt'' is meerstal spraoke van een verplaetsing van macht van de iene groep of persoon naor een aandere groep of persoon. In een demokraosie wodden de luden en orgenisaosies die in de poletiek zitten (indirekt) verkeuzen deur de burgers van et laand. De leiders van een [[kommunisme|kommunistisch]] laand (of een vergeliekber poletiek systeem) wodden meerstal niet verkeuzen mar wodden ansteld deur de winnende pattie zels en kriegen de macht over et hiele laand. == Poletieke stromings == Hieronder viej' een antal poletieke stromings. {| | * [[Anarchisme]] * [[Christendemokraosie]] * [[Ekelogisme]] * [[Falangisme (Spanje)|Falangisme]] * [[Fascisme]] * [[Feminisme]] * [[Fortuynisme]] * [[Islamisme]] * [[Kommunisme]] * [[Kommunitarisme]] * [[Konservatisme]] * [[Korporatisme]] * [[Leninisme]] * [[Liberalisme]] ([[progressief liberalisme]]) * [[Libertarisme]] * [[Linksnationalisme]] | * [[Loonschaolkommunisme]] * [[Maoïsme]] * [[Marxisme]] * [[Nationalisme]] * [[Nationaolsocialisme]] * [[Ni'jkonservatisme]] * [[Ni'jliberalisme]] * [[Ni'jrechts]] * [[Pragmatisme]] * [[Socialisme]] * [[Sociaol-liberalisme]] * [[Sociaoldemokraosie]] * [[Solidarisme]] * [[Stalinisme]] * [[Synarchisme]] * [[Trotskisme]] |} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Politiek| ]] 3gf33cj2eyvys3nzj1ykp0pm9o3o0sc 0 8380 283532 272254 2015-11-28T13:49:29Z Chielio0ow 13313 /* Theatershows */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Helligen Hendrik.jpg|thumb|right|Helligen Hendrik|280px]] '''Helligen Hendrik''', voluut Hendrikus Antonius van der Pette, is een komisch typegien, espeuld deur zanger/tekstschriever [[Bert Eeftink]] uut [[Goor]]. ==Column== Helligen Hendrik hef een wekelijkse [[Tweants|Twèentstalige]] [[Nöalstukken|column]] op de [[Oaveriessel]]se radiozender [[RTV Oost|Radio Oost]] daoras e zien helligheid in spuit oaver een bepaold onderwarp. Zien stokkien wördt an-ekondigd mit een belkende koe, een kri'jende hane en de woorden: "De twee minuten van Helligen Hendrik." 't Wördt altied of-esleuten mit de kreet ''"mBâh!"'' Tekst en geluudsopnaome van de columns viej ok op de webstee van Helligen Hendrik (kiekt bi'j de bronnen). ==Onderwarpen en stiel== Alle weken hef Hendrik de kop verkeerd oaver een aander thema, van islamisme töt dialectdrammeri'je en reclame op poszegels. Meer as iens hef e 't oaver de 'TTT', de 'Twèentse Traditie Terroristen', die oe - zeg e - olde gebruken en een olderwets, ienvörmig Twèents wilt anvrieven. De grappenmaker [[Herman Finkers]] zol d'r daor iene van weden. Hendrik spuit zien gal mit een rappe, oaverslaonde stemme. Umreden hi'j zo hellig is, hef e mienings die as d'r niet umme liegt, en die as e in beeldend plat verwoordt; beveurbield: ''"En leu dee nöalt....dee mangt wie de waffel dichte-neaien."'' ==Oldejaorsconferences== In december 2007 hef Helligen Hendrik in vief Oaveriesselse theaters zien oldejaorsconference 'mBâh!' ehölden, die op [[oljoar|oldejaorsaovend]] veur TV Oost uutezunden wör. Daorin dreug hi'j een rutiespette, hoornen brille, spencer en colbertjassien en zat in een olderwetse leunstoel tegen 't decor van een huuskamer. Hi'j har drokte had mit de vrouwe en die was 't huus uut egaone, zodet hi'j allennig 't oldejaor uutzitten mus. Det gaf Hendrik de gelegenheid umme gramietig te weden oaver van alles en nog wat - zoas oaver zien greutse naober Waanders (Rob Vorkink) - mit muzikaole umliesting van Kerkstraat Centrum (Paul Schabbink en Raymond Nijenhuis). De tweide oldejaorsconference in de riege, die van 2008, was te zien in acht theaters in hiel Oaveriessel en had as titel 'FÔI!' In dizze conference mak Hendrik hum onder aandere hellig oaver vrouwen, heldenziendes, boerendaansers, goede doelen en verscheiden tillevisiepregramma's. Van de beide conference is een DVD uutekomen. In 2011 har Helligen Hendrik, in samenwarking met [[Paul Schabbink|Skoffel-Getje]] de veurstelling ''Nôh'', dee alle aovende was uutverkocht. ==Theatershows== *''MBâh'' (2007) *''FÔI!'' (2008) *''Nôh'' (2010-2011) *''VÔT'' (2012-2013) *''LÖS'' (2014-heden) ==Bronnen== *[http://www.helligenhendrik.nl/ Helligen Hendrik zien webstee, mit inespreuken stokkies] *[http://www.rtvoost.nl/Programma/?id=62 Opnaomes van 't streektaalpregramma Aksent, daoras Helligen Hendrik zien column in hef] *[http://www.rtvoost.nl/media/?uitz=59948&id=306 Helligen Hendrik zien oldejaorsconference van 2007, 'mBâh!', in theater De Reggehof in Goor. Opnaome van TV Oost] *[http://www.rtvoost.nl/programma/programma.aspx?pid=380 Helligen Hendrik zien oldejaorsconference van 2008, 'FÔI', in 't Hoftheater in Raolte. Opnaome van TV Oost] *[http://www.rtvoost.nl/tv/?uid=232364 Helligen Hendrik in ziene oldejaorsveurstelling van 2011, 'Nôh', in De Voorvechter in Hardenbarg. Opnaome van TV Oost] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese humor]] [[Kategorie:Oaveriessel]] 4qa9lq54onkehy3ygweeu3lcufgpfjh 0 8381 264949 205183 2013-05-09T22:09:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Evert Baptist''' is n komische type van de [[Grunnen (provìnzie)|Grunneger]] radiopresintoater [[Wim Drent]] ([[Knoal (gemainte)|Knoal]], 1969), eerst te beluustern op Simone FM en vanôf febrewoari 2008 bie Radio Continu, baaidend stasjons veur Noordoost Nederlaand. Op dit lèste stesjon kin man Evert Baptist heuren ien t programma ''Drent Draait Door''. Evert Baptist komt oet t [[Westerwoolde|Westerwôldse]] [[Vraiskelo]] en is traauwd mit ''Greta''. Zien noabers haiten ''Kloas'' en ''Gemkje''. Hai is nait hailmoal wies en schoamt zok naarngs veur. Hai belt voak noar bedrieven of mìnzen woar of er n advertinsie van in kraant zain het en komt mit vrumde vroagen en veurstèllen. Baptist proat veuraal [[Grunnegs]], sumtieds Nederlaands mit n swoar aksìnt. Hai verkondegt voak mit noadrok dat er oet Vraiskelo komt. Hai staait veuraal bekend om zien stopzinnen "''Goeiedag even''" en "''Zeg maar''", wat tegenswoordeg in hail Oost-Grunnen en Oost-Drìnte overnomen wordt. ==Bronnen== *[http://www.wimdrent.nl/evert.html Evert Baptist zien webstee, mit opnoames van zien tellefoontgesprekken en Evert Baptist beltonen] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese humor]] [[Kategorie:Grunnen]] f78n5673aepjee8mdj06ups7mfow06t 0 8384 264612 257822 2013-05-06T20:58:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Blauwschokker_Kapucijner_rijserwt_bloem_Pisum_sativum.jpg|250px|thumb|Kapsiender]] [[Ofbeelding:Blauwschokker Kapucijner rijserwt planten Pisum sativum.jpg|250px|thumb|Kapsienderaarten]] De '''kapsiender''' ([[Latien]]: ''Pisum sativum'') is een [[plaante|plant]] die beheurt tot de [[vlinderbloemefemilie]] (''Fabaceae'', oek wel: ''Papilionaceae''). De aarten van de kapsiender worren in 't [[Putters]]: ''kapsienders'', ''kapsienderaarten'' of ''grauwe aarten'' eneumd, de aarten worren vaak egeten. Kapsienders bleuien mit peersrooie [[bloeme]]n en de [[atepoele|aart]]en bin blauw ekleurd. ==Rassen== Der bin rassen mit langstrooi (ries- of klimaarten) en mit kortstrooi. *''Langstrooirassen''. Disse rassen moen an gaos of ries eteeld worren. Een ras dat veul deur [[ammeteurtuunder]]s gebruukt wort is de 'blauwschokker'. *''Kortstrooirassen''. Disse rassen worren in de [[laandbouw|landbouw]] gebruukt um vaars op te eten. In 2003 waren der zwat 700 bunders in Nederland. De teelt vient veural plaots in [[Zeelaand|Zeeland]]. 't Ras 'Solido' wort hierveur gebruukt. 't Ras is zogenaamd halfbladloos en is niet zo vatbaor veur topvergeling. Bie dit ras is een gedeelte van de [[blad|blaojen]] um-evormd tot [[rank]]en, waordeur 't gewas losser is en der minder ziektes optrejen. ==Teelt== Blauwschokkers worren ezeid in jannewaori en febrewaori oender [[platglas]]. Bie 't uutplanten in meert en april wort de [[wortel (plant)|heufdwortel]] in-ekort um de vorming van ziedwortels te bevorderen. 't Planten gebeurt in dubbele riejen of een enkele rie an [[kiepegaos]] of ries. Blauwschokkers kunnen 150 tot 200 centimeter hoog worren. Oek is der een kortstrooiras, 'Desirée', dat tot 75 centimeter hoog wort. ==Oogst== Blauwschokkers worren vanof half juni tot augustus eoogst. Ze kunnen rieper eoogst worren as de [[atepoele|aarten]], umdat ze minder gauw melig en hard worren. ==Inhoudstoffen== De voedingsweerde van 100 gram vaarse kapsienders is: {| {{prettytable}} |- | Energetische weerde || 418 [[kilojoule|kJ]] |- | [[Koolhydraot|Koolhydraoten]] || 18 gram |- | [[Proteïne|Eiwit]] || 6 gram |- | [[Vet]] || 0,4 gram |- | [[Vitemine C]] || 2 mg |- | [[Vitemine B1]] || 0,08 mg |- | [[Vitemine B2]] || 0,08 mg |- | [[Calcium]] || 35 mg |- | [[Iezer]] || 1,9 mg |} ==Ziektes en beschaodigingen== Een belangrieke virusziekte is topvergeling. Disse ziekte wort deur [[bladluus|bladluzen]] over-ebrocht van [[luzerne]] op kapsienders, aarten en [[platte peters]]. Topvergeling komt 't meest veur in 't zujen, zuudwesten en Flevoland. ==Nedersaksisch== Hieroender vie-j de benaming veur de aarten van de kapsiender: *[[Stellingwarfs]]: ''grauwaten'' *[[Veluws]]: **''kapsiende{{small()|r}}'' **''kappesien{{small()|d}}e{{small()|r}}'' **''kopsiender'' ([[Bunsjoten]]) **''kapsienderaarten'' ([[Putten]]) **''kappen'' ([[Elburg]]) **''raasdonderds'' ([[Epe]]) **''raosdonders'' ([[Ugchelen]]) **''raaslanders'' ([[Heerde]]) **''breune ärten'' ([[Lieren]]) **''blauwschokkers'' ([[Loen]], [[Nunspeet]]) **''schokkerties'' ([[Vaossen]]) **''knappers'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Ugchelen]]) **''grauwe aarten'' ([[Putten]]) {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Greunte]] [[Kategorie:Plaante]] dkohgvk088ns079cz2rmbbpfhc19j4v 0 8385 275418 257821 2014-04-14T16:36:40Z Woolters 62 redigeern wikitext text/x-wiki '''Horace Swaby''' ([[21 juni]] [[1954]] - [[18 mei]] [[1999]]), better bekeand as '''Augustus Pablo''', was nen [[Jamaika|Jamaikaansen]] [[reggae|reggae-artiest]] en [[piano]]spöller. Hee begun as pianist in de joarn '70 van t 20ste joarhoonderd. Hee was woarskienlik n eerstn den as ne [[melodika]] as n echt en belangriek instrumeant gebreuk in zinne [[meziek|muziek]]. Hee steund ook bekeand um zin anhangerskop van t [[rastafarianisme]]. ==Leawn en woark== Swaby wör geboorn in [[St. Andrew]], Jamaika in [[1954]] en leardn t [[örgel]] te bespöln in [[Kingston]] College School. Doarduur wör he later vake vroagn um in de opnamestudioos de örgelpartiejn in te spöln. Op n gegeewn memeant leendn um n meakn ne melodika. Hee wör zo wies met t deenk det he nooit wier zoonder op pad gung. Hee wör ook kunnig met [[Herman Chin Loy]], den as eerst bie zinne neawe [[Leslie Kong]] in den zin plaatnzaak ''beverly's'' woarken, mear later zin eegne zaak ''Aquarius'' begun in [[Half Way Tree]]. Tusken [[1971]] en [[1973]] nöm Swaby plaatn op as "Higgi Higgi", "East of the River Nile", "Song of the East" en "The Red Sea" vuur Chin-Loy's [[Aquarius Records]]. Chin Loy gebreuk vuur zin opnames woerin n örgelspöller zat n naam Augustus Pablo, en Swaby nöm den naam oawer. Duur Augustus Pablo wör t gebroek van de melodika in reggae machtig populair. Dit instrumeant wör doarvuur feailik alleene gebroekt duur keenderskooln in Jamaika um de wichter muziek te learn. Rechtevoort is t n hoast onmisboar instrumeant in vuural [[dubreggae]]. Hee richtn de plaatnmoatskoppiejn ''Hot Stuff'', ''Message'' en ''Rockers'' op. Den lestn was inspireerd duur t [[Soundsystem]] ''Rockers'' van zin breur. Hee leawerdn völle bewoarkings van euldere, bestoande nummers. In de joarn '80 gung t um wat meender, mear hee maakn wal n good oontvöngn [[live]]-album. Op [[18 meie|18 mei]] [[1999]] störf Pablo Augustus an ne klaplonge. Hee wör 44 joar oold. He har al längerder las van de spierzeekte [[Myasthenia Gravis]]. Hee hef nen dochter Isis en n zönne Addis. ==Plaatnriege== *[[1973]] – ''This Is Augustus Pablo '' *[[1975]] – ''Dubbing in a Africa '' *1975 – ''Thriller '' *[[1977]] – ''East of the River Nile'' *1977 – ''King Tubby Meets Rockers Uptown'' *[[1978]] – ''Africa Must Be Free By 1983 (Met [[Hugh Mundell]])'' *[[1979]] – ''Africa Must Be Free By 1983 Dub (Met Hugh Mundell) '' *[[1980]] – ''Eastman Dub'' *1980 – ''Rockers Meets King Tubby in a Firehouse'' *[[1982]] – ''Earth Rightful Ruler'' *[[1985]] – ''Rising Sun'' ==Oetgoande verbeending== *[http://officialaugustuspablomusic.com/ Offisjele Augustus Pablo leefhebberstea] *[http://www.youtube.com/watch?v=RfXLWCQlqX4&feature=related Augustus Pablo - Pretty Baby (Youtube)] {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muzikaant]] [[Kategorie:Reggae]] kvzy0ash31w86l12hma2oxojhrwbyo0 0 8386 58644 2008-02-17T18:40:04Z Servien 7 [[Letterkunde]] is ewiezig naor [[Literatuur]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Literatuur]] ag3nlwhq2iyw0onsr6ubemom3pacb2l 0 8388 265715 257820 2013-05-10T15:01:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Sociaole wetenschoppen''' wodden vormd deur de takken van [[wetenschop]] die betrekking hebben op [[meens]]ken in heur sociaole omgeving. In [[Nederlaand]] wodden disse wetenschoppen veerder onderverdield in maotschoppi'jewetenschoppen en gedregingswetenschoppen. == Maotschoppi'jewetenschoppen == * [[antropologie]] - de wetenschop die him bezighoolt mit de bestudering van kulturen van niet-westerse volken in al heur aspekten * [[bestuurskunde]] - de wetenschoppelike discipline die him bezighoolt mit de wieze waorop et eupenbaor bestuur funktioneert, liekegoed binnen as buten et bedrief. * [[ekonomie]] - de wetenschop die him bezighoolt mit de behoeftebevrediging van meensken * [[rechtsgeleerdhied]] - de wetenschop die him bezighoolt mit kennis of studie van et recht * [[poletikelogie]] - de wetenschop die him bezighoolt mit de bestudering van et tot staand kommen, et voeren en de effekten van et overhiedsbeleid * [[sociologie]] - de wetenschop die him bezighoolt mit de bestudering van de sociaole gedregings en et sociaole haandelen van meensken in de [[saemenleving]] == Gedregingswetenschoppen == * [[kommunikaosiewetenschop]] - de wetenschop die meenselike kommunikaosie en de effekten daorvan op gedregings onderzeukt * [[psychologie]] - de wetenschoppelike studie van gedregings en de geestelike percessen * [[pedegogiek]] - de wetenschop die him bezighoolt mit de bestudering van et veraanderperces/leerperces binnen een (opvoedings)relaosie * [[kriminologie]] - de wetenschop die de metieven van misdaodigers onderzeukt == Overlappings == Pattie wetenschoppen wodden diels tot de sociaole wetenschoppen rekend, en diels tot aandere wetenschoppelike stromings. * [[geografie]] (gedieltelik [[exakte wetenschop]]) - verzaemelnaeme veur een antal meer of minder op heurzels staonde wetenschoppen die studie maeken van de ruumtelike orde die in alderhaande fysische en sociaole verschiensels van en op et eerdoppervlak vaalt te onderkennen * [[geschiedenis]] (gedieltelik [[geestewetenschoppen]]) - de wetenschop die him bezighoolt mit de bestudering van et vleden * [[theologie]] (gedieltelik [[geestewetenschoppen]]) - wetenschop die de verhoolding tussen de meenske en [[God]] bestudeert [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Sociaole wetenschop| ]] jfw1i8m9hq09qjc54rd9915a0g08kum 14 8389 271790 268604 2013-12-07T00:37:27Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Social sciences}} [[Kategorie:Meenske]] [[Kategorie:Wetenschop]] 8soqtk4apksju2meltjfv87c7bb719o 0 8390 281151 272338 2015-04-18T21:58:31Z Servien 7 /* Neersassies */ +mal wikitext text/x-wiki [[File:Josef Peschke Kind mit Großvater.jpg|thumb|n maachien met zien grotva]] n '''Opa''' of '''grotvaa''' (''groffaa'') is nen [[kearl]] den at de vaa is van oew vaa of moo. Zinne [[vrouw|vrouwe]] of leawnsgezellin is oew [[grotmoo]]. Iedereene hef veer geneetise grootooldn. n Naamn ''opa'' (in alle [[Tweants|Tweantse]] lokale variaantn) wörd ook vake as skeeldnaamn gebroekt vuur jongs of kearls dee-t nöalt, of dee-t eulder köjert as wat ze beent, of vuur ene den at n aander belearnd ansprekt. As de feailike euldn nit mear vuur n wich köant zorgn, nemt de grootooldn vake de zorg op zik. In tradisjonele [[kultuurn]] neamp de grotvaa ne balangrieke stea in de femilie in. Mangs as heuwd van de femilie, mear vake ook as leraar. De vaa van n grotvaa wörd ''oawergrotvaa'' eneumd. Den zin vaa het ''bet-oawergrotvaa''. ==Neersassies== {{Nds/opa}} ==Oetgoande verwiezing== {{commonscat|Grandfathers}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Verwantschap]] pjgkktrr9ceif5i6e1a99pklk9clq0u 6 8393 181617 129969 2011-02-28T00:05:37Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Deur Bert Eeftink vri'jegeben (persoonlijke lienpostwisseling mit Ni'jluuseger) == Licentie == {{Allinnig Wikipedie}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu]] cv6nqjcjunvhk6hdz6q0fubc2c8cjxq 0 8394 58894 2008-02-20T20:09:12Z Ni'jluuseger 73 [[Scheepsjager]] is ewiezig naor [[Scheepsjagen]]: Een artikel naor 't beroep numen is logischer as 't naor de uutoefener numen wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Scheepsjagen]] 1jnnc2v1xfamr1u7swj9vas81f89ebt 0 8395 58916 2008-02-20T20:45:12Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing hen Oostfreisk Nederduutsk wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oostfreisk Nederduutsk]] q1x66ptyd131fzlxjagehnsk0qjr6h0 0 8396 58920 2008-02-20T20:55:58Z Ni'jluuseger 73 [[Portaol:Nedersaksische kultuur]] is ewiezig naor [[Portaol:Nedersaksische cultuur]]: Dreentse schriefwieze wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Portaol:Nedersaksische cultuur]] 9z26x4pygg2odzu4v9a6e3vyzlxwajn 10 8399 293011 277760 2017-02-11T10:53:23Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Norwegianmalforms.png|120px|right|border]] '''Bokmål''' ({{IPA|[ˈbuːkmɔːl]}}, let. "booksproake") is ene van de twee offisjele [[Noorweagn|Noorske]] geskreewne [[standaardsproake|standaardsproakn]]. n Aandern is [[Nynorsk]]. Bookmoal wörd duur 85-90% van de Noorske bevölking gebroekt en wörd t meest an sproaklearders eleard. Bookmoal wörd beheard duur de [[Noorse Sproakroad]] (''Språkrådet''). Dr is ne wat beheuldendere skriefwieze, dee't ze ''Riksmål'' neumt. Disse wörd beheard duur de nit-oawerheaidgesteurde [[Noorske Akademie vuur Sproake en Literatuur]]. [[Bokmål|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Meert]] </noinclude> 5uswtyh1fxz0jsz2zc7yu8h8913ryu1 0 8400 58945 2008-02-20T21:43:10Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing --> mirreweenterhoorn wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Mirreweenterhoorn]] j2z7825nvepkd904kz01oitiytujtn9 0 8402 59076 2008-02-22T23:32:27Z Ni'jluuseger 73 [[Meppelerdiep]] is ewiezig naor [[Möppelerdiep]]: Nedersaksisch wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Möppelerdiep]] 87unzxbqvwvyxdkv5gqkxpeh50nqmw3 0 8403 280921 272170 2015-04-18T15:28:53Z Servien 7 +mal wikitext text/x-wiki ne '''Oma''' of '''grotmoo''' (mangs oet esprökn as ''gropmoo'' en mangs as ''grotmoo'') is ne [[Vrouw|vrouwe]] den at de [[moor (meens)|moo]] is van oew [[voar|vaa]] of moo. Zinnen [[kearl]] of leawnsgezel is oewn [[opa|grotvaa]]. Iederene hef veer geneetise grootooldn. n Naam oma (in alle Tweantse lokale variaantn) wörd ook vake as skeeldnaam gebroekt vuur meakns of vrouweleu dee't nöalt, of dee't eulder kuiert as wat ze beent, of vuur ene den at n aander (onterecht) de wacht anzeg. De moo van ne grotmoo wörd oawergrotmoo eneumd. Den zin moo het bet-oawergrotmoo. Umdet iederene aait veer geneetiese grootooldn hef, krig ieder stel grootooldn vake nen naamn dr bie um ze oet mekoar te hooldn. Det kan met n vuurnaam wean (bievuurbeeld Oma Janna en Oma Mina), of n achternaamn (biev. Oma Waanders en Oma Dekker). As de grootooldn in verskilnde plaatsn wont, köant ze ook n naamn van de plaatse kriegn (biev. Oma [[Wierden|Wierdn]] en Oma [[Eanter]]). ==Neersassies== {{Nds/oma}} {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Verwantschap]] oc58epr7ug2nwtktbg7am4vtui34d26 0 8404 290751 264879 2016-11-01T18:09:36Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Aai''' of '''eei''' is t [[Oldgrunnegs|Oldgrunnegs-Oostfraise]] woord veur ''[[eilaand|aailaand]]'' en is ôfkomsteg oet t [[Oldfrais]] (''ey'' of ''ei''). In de run van de joaren is t woord ''-laand'' der aanvast plakt (aailaand/eiland). n Noam woar of dit nog ien trug komt is t [[Oostfraislaand|Oostfraise]] aailaand ''[[Norderney|Norden'''ey''']]'' (aailaand van [[Norden]]; in t Grunnegs-Oostfrais ook wel ''Norderoog'' of ''Norderneei''/''Nordernaai''). Ook de oetgong '''-oog''', in bieveurbeeld ''Röttemeroog'' (aailaand van [[Röttem (Emsmond)|Röttem]]), ''Skiermunnekoog'' (skier = donkergries, ''aailaand van de grieze munneks'') en ''Wangeroog'' (aailaand van Wangerlaand) is ôflaaiden van t woord ''aai'' of ''ey'' (denk bieveurbeeld ook aan t [[Engelse]] woord veur ''oog'', ''eye''). In aander toalen broekt man dit ook. n Veurbeeld hiervan is t Deense woord '''ø''' in bieveurbeeld ''Rømø'' (Reumeroog) en ''Færøerne'' (Fær = schoap; ørne = aailanden; [[Oldnoors]]: ''Fær'''ey'''jar''). Denk bieveurbeeld ook aan de [[Knoalaailanden]] [[Jersey|Jers'''ey''']] en [[Guernsey|Guerns'''ey''']]. De aigenliekse betaikenen is middelkerwies "''woater(gebied)''". t Woord ''ai'' (of ''ae'') is der aan verwaant en betaikent "woaterweeg". Denk bieveurbeeld aan de ''Roeten Ai'' (Westerwôlds: ''Ruten Ao'', [[Nederlaands]]: ''Ruiten Aa''), de ''[[Slochter Ai]]'' (Nederlaands: ''Slochter Ae'') en de ''[[Selter Ai]]'' (Selterfrais: ''Seelter Äi'', Hoogduuts: ''Sater Ems''). t Fenomeen ''ae'' komt ook in [[Westfraislaand]] veur, woar de toal ook op t Fraise substroat ligt. t Woord ''aa'' (''Ruiten Aa'', ''Drentse Aa'', enzowieder) wordt in hail Nederlaand broekt en wordt in t Grunnegs sumtieds letterlieks vertoald mit ''oa'' in stee van t korrekte ''ai''. Nevven t woord ''aai'' en ''aailaand'' wör ook t woord ''insel'' broekt, deur invlouden vanoet t zuden. Dit woord wordt tegenswoordeg nog aal broekt in t [[Duuts]] en in [[Engels]]e woorden as ''Peninsula'' (haalfaailaand). Oorspronkelk is t Latains woord (''insula''), woardeur ook de Romoanse woorden ''isla'' (Spoans), ''isola'' (Italjoans), ''illa'' (Kateloans) en ''île'' (Frans) der verwaant aan binnen. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnegs]] [[Kategorie:Eilaand|*]] [[Kategorie:Etymologie]] 4ldqcw0zoqi5rsy3kzan9kd6txybyv4 6 8405 126952 59134 2009-11-26T22:34:11Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki Globoale betaikenissen van Oost+Fraislaand [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] 18rw9595gdi8cjvjlthsywfsxnx8s68 0 8407 264273 257996 2013-05-06T16:41:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Zwolle Wijthmen.PNG|right|thumb|150px|Lekaosie van Wietem in de gemiente Zwolle]] '''Wietem''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Wijthmen'') is een [[buurtschop]] in 't zuudoosten van de [[Oaveriessel]]se gemiente [[Zwolle]]. Mit [[Herfte]] vörmt Wietem de wiek Marsweteringlaanden. Wietem lig vortbi'j de rieksweg [[Rieksweg 35|N35]]. In de buurtschop lig de [[Wietemerplasse]], in de jaoren zeuventig deur zaandwinning ontstaon, daoraj kunt zwömmen en kuiern. ==Geschiedenis== De oldste speuren van bewoning stamt uut de [[Neolithicum|jonge stientied]]. Op dizze stee bint bi'j opgravingen veurwarpen evunden die wiest op contact tussen de vrogge bewoners en 't [[Romeinse Riek]]. In een oorkonde uut 't jaor 960 nuumt ze de plaatse ''Wie'', wat as ''klein heiligdom'' of ''heilige stee'' betiekent. ==Streektaal== 't [[Nedersaksisch]]e dialect van Wietem heurt volgens de dialectoloog [[Harrie Scholtmeijer]] bi'j 't [[Sallaans]], in tegenstelling töt 't dialect van 't noorden van de gemiente Zwolle, det as hi'j bi'j 't [[Oaveriessels#Noord-Oaveriessels|Noord-Oaveriessels]] indielt. ==Rifferenties== * Hove, J. ten (2005). ''Geschiedenis van Zwolle''. Zwolle: Waanders. * Scholtmeijer, Harrie (2006). ''Mörn! Taalgids Overijssel''. [[Assen]]: In Boekvorm Uitgevers bv. {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] 9oe5p31aa0m60newn2ewakvas0ij7s6 0 8408 289278 288474 2016-10-28T16:40:04Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki 't '''Nuldernauw''' is één van de [[Veluwerandmeren]] tussen [[Gelderlaand|Gelderland]] en [[Flevolaand|Flevoland]]. 't Meer grenst in 't zuudwesten an 't [[Niekarkernauw]] en 't loopt in 't noordoosten over in 't [[Wolderwied]]. 't Is samen mit 't Niekarkernauw 't smalste randmeer. 't Nuldernauw wort deur een dam escheien van 't Niekarkernauw, in disse dam leit de [[Niekarkersluus]], hierover loopt de N301. {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Meer in Nederlaand]] [[Kategorie:Water in Flevolaand]] [[Kategorie:Woater in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] gz4kfdeyrj2suw1ev36fe6k1n7l00ta 0 8409 270648 264490 2013-09-27T10:13:29Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''De Fikkerieën''' of '''De Vikkerieën''' is n buurt in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Putten]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Het zien naam te danken an n karkelike instelling van veur de [[riffermaosie]]. De Fikkerieën leit in de [[buurtschop|buurtschap]] [[Hoef (Putten)|Hoef]] in de umgeving van de Arkemheenseweg, Vikarienweg en an de westkant van de Niekarkerstraot. {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Veluwe]] 6j7np6uooyjid71t0905kz323b01dt5 0 8410 291362 263807 2016-11-04T14:45:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map - NL - Rijssen-Holten - Wijk 06 Espelo - Buurt 00 Buurtschap Espelo.svg|thumb|right|100px|Splo in t rood op de kaarte van de gemeente Riesn-Hooltn]] '''Splo''' ([[Nederlaands|Hollaands]]: ''Espelo'') is n kleainstn [[buurtschop|noaberskop]] in de gemeente [[Riesn-Hooltn]]. t Hef ne eegne skoole, woer in t anlönnde hoes n [[filmmaker]] [[Bert Haanstra]] op de wearld is ekömn. Den zin vaa was heuwd van dee skoole, de Bosskoole. t Hef ook n eegn verennigingsgebouw: ''t Trefpunt'' en zelfs n eegn leed. Ieder joar hoolt ze in [[juni]] t Splose Feest. n [[Achterhook|Achterhooksen]] band [[Normaal]] hef dr verskeaidene moaln espöld. De inwonners van Splo beent wies met mekoar en doot völle saamn. Zo hebt ze verskeaidene records op öarn naamn stoan, zo as de grötste [[Boake]] (poasveur) van de wearld, de grötste sneepoppe van de [[Benelux]] en t wearldrecord heuivorkgooin. ==Oetgoande verbeendege== *[http://www.espelo.nl/ Webstea van Splo] {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} {{Riessen-Hoolten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Riesn-Hooltn (Sallaand)]] fuxx0lehxh99xj05xbfz0s8s90qegg1 0 8423 59359 2008-02-26T12:50:14Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Streektaol]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Streektaol]] 03tc8inhb32u8e21a9t2p7ufd0c1ibm 0 8424 59377 2008-02-26T20:38:48Z Servien 7 [[Boh foi toch]] is ewiezig naor [[Boh Foi Toch]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Boh Foi Toch]] 86v42ltggx6b59vf6doh51vpyxo7ld5 0 8430 59503 2008-02-29T11:27:29Z Servien 7 [[Armel]] is ewiezig naor [[Armelo]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Armelo]] kmn3h1jftjpaqxtwi9c8r7e5wtxrfe4 0 8432 271362 264099 2013-11-25T22:13:21Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:D66-politiker|Kool, Marga]] wikitext text/x-wiki '''Marrigje Macheltje (Marga) Kool''' ([[Beekbargen]], [[15 augustus]] [[1949]]) is een [[Drenthe|Drèentse]] schriefster en politica. Ze gruuiden op in een boerengezin det eerst in [[Noord-Braobant|Noord-Braobaant]] woonden, later in [[Tweante|Twente]] en, vanof heur elfde, in 't Drèentse [[Zuudwolde]]. Dartien jaor lange warkten ze in 't onderwies, onder aandere gaf ze Nederlaans. Veur [[D66]] hef ze tien jaor in de gemienteraod van Zuudwolde ezeten, daornao kwaamp ze in de [[Previnciaole Staoten]] van Drenthe. Tussen 1991 en 1999 was ze in Drenthe gedippeteerde van Milieu en Cultuur. Sund 2000 warkt ze as diekgraof van 't [[zielvest|waterschop]] [[Riest (revier)|Riest]] en Wieden. Sund zo 1971 skrif Marga Kool gedichten, vertellegies en tenielstokken in 't [[Drèents]]. Ze vund 't een aordig onontgonnen literair gebied, een 'Luilekkerlaand'. Ok wol ze de schaamte die seins bestiet veur de streektaal ummebugen töt trots. As diel van 't 'zendingswaark', zoas ze 't nuumde,<ref>[http://www.margakool.nl/?ID=17 Veul estelde vraogen; op Marga Kool heur webstee]</ref> hef ze mitehölpen de uutgeveri'je [[Huus van de Taol|Het Drentse Boek]] op te richten. Zie keek ok oaver de Drèentse gröppe en richtte mit aandern [[SONT]] op, een mandielig verbaand van streektaalorgenisaosies in 't [[Nedersaksisch]] taalgebied. As zölfstandig waarker hef ze veur [[Radio Noord]] een paar jaor 't culturele zundagmörrengpregramma Mandielig eproduceerd en eprissenteerd. Tussen 1977 en 1991 trad ze op mit een Drèentstalig aobendvullend pregramma. Wieder hef ze veurelezen op [[Poetry International]]. Marga Kool hef de Culturele Pries van Drenthe, de Zulvern Anjer en de [[Johanna van Buren|Johanna van Burenpries]] veur [[Nedersaksische literetuur]] ewunnen. Marga Kool is etrouwd mit de Drèentse schriever [[Jan Veenstra]]. ==Uut heur waark== :''Toen weurden Drentse drukkers'' :''schèupers van de taal'' :''en dreugen zörg veur aandermans gedachten.'' :''Ze brachten d'olde woorden duzend keer'' :''vermenigvuldigd in de dörpen weer:'' :''een nei bezit veur jongere geslachten.'' Uut ''Op-eschoond'' (1983) ==Bronnen== * [http://www.margakool.nl/ Marga Kool heur webstee] * [[Rouke Broersma]] (red.) (2003). ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003''. Zuudwolde: Het Drentse Boek. Blz. 13 ==Rifferenties== <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Kool, Marga]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Kool, Marga]] [[Kategorie:D66-politiker|Kool, Marga]] g2p21gppa3bad0szxyxnyo5lm9xvy0b 0 8434 264477 257921 2013-05-06T20:29:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Bukkes''' is een [[Nederlaand|Nederlangdse]] meziekgroep uut [[Spaokenburg]] en zingt in 't [[Bunsjoots|Spaokenburgse dialect]]. De band bestaot uut zes man: de oprichter Stefan Spring in't Veld (zang en [[gitaar]]), Jan de Groot (zang), Gijs Batelaan (gitaar), Eric Spring in't Veld ([[drums]]), Erwin Willemse ([[bas]]) en Born Sanders ([[toetsen]]). De naom van de band (''Bukkes'') komt van 't meervoud van [[bukkem]]. In [[2007]] had de band in [[Bunsjoten]]-[[Spaokenburg]], maor ok langdelijk een hit mit 't nummer ''Héé Keeltsie''. In [[april]] [[2008]] kwam de band mit 't nummer ''Tetteren''. 't Leste nummer wat ze uutebracht hen was in [[2009]] en heet ''Ming dârrep''. ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://nl.youtube.com/watch?v=uEWUnN5swcc Beluuster 't nummer Héé Keeltsie] [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse muziekgroep]] [[Kategorie:Dialektmuziek]] phdao1gmvva7d95rc2all6ftlu64xfc 0 8435 265099 257920 2013-05-09T22:37:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Gray291.png|thumb|250px|Middenvoutsbain]] '''Middenvoutsbainen''' ([[Latien|Latain]]: ''metatarsalia'') binnen vief laange botten dij in de voutploat de verbinden verzorgen mit t onderbain. Analoog hiermit binnen de [[middenhaandsbain|middenhaandsbainen of metacarpalia]]. [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Lichem]] kkl7j14xmhzha18mql4vqw73gbn57cc 10 8437 283970 268061 2016-03-15T22:25:16Z Jmarchn 3314 wikitext text/x-wiki {| class="toccolours" style="margin-top:1em; width:100%; clear:both; text-align:center;" ! style="background:{{Nav/titelbalkkleure}}" width="100%" | t Minskenlief |- style="font-size: 90%;" | '''[[Heufd|HEUFD]]''': [[Schijdel]] - [[Steern (anatomie)|Steern]] – [[Ogen]] – [[Oren]] – [[Noster]] – [[Revel]] – [[Tonge]] – [[Tanden]] – [[Kaive]] – [[Oetkiek]] – [[Kin]] – [[Waang]] [[Image:Human body features-en.svg|left|100px]] '''[[Haals|HAALS]]''': [[Sloek]] – [[Oadamsabbel]] - [[Nekken]] '''[[Törse|TÖRSE]]''': [[Schoere|Scholders]] – [[Roggezoel]] – [[Borstkas]] – [[Borst]] – [[Ribben]] – [[Boek (lichem)|Onderlief]] – [[Navvel]] ::[[Slaachtsorgoan]]en ([[Hoantje]]/[[Puut (anatomie)|Puut]]/[[Aaier]]/[[Klits]]/[[Schij]]/[[Aaierstokken]]/[[Boarmouder]]) – [[Hup]] – [[Aars]] – [[Fotse]] '''[[Leden (anatomie)|LEDEN]]''': [[Aarm]] – [[Elboog]] – [[Onderaarm]] – [[Pols]] – [[Haand]] – [[Vinger]] ([[Doemvinger|Doem]]/[[Wiesvinger|Wieske]]/[[Laangevinger|Laange]]/[[Ringvinger|Ring]]/[[Lutjevinger|Lutje]]) – [[Bain]] – [[Knoa]] – [[Dij]] – [[Knij]] – [[Kuut]] – [[Hak]] – [[Enkel]] – [[Voot|Voude]] – [[Toon]] '''[[Huud|HUUD]]''': [[Hoar]] |}<noinclude> [[Kategorie:Lichem]] [[Kategorie:Mallen opmaak]] </noinclude> 2rkv6vxixskl3am6egif1r2qqi5nooy 0 8438 257923 136414 2013-03-11T11:37:26Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q738772]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Haart''' kin meerdere betaikenissen hebben: * n Orgoan dij dat t bloud deur de oaders hìn pompt: [[haart (anatomie)]] * n Symbool dij dat ''laifde'' veurstelt: [[haart (symbool)]] * n Daaier woar of t vernuimdste taikenfilmfiguur Bambi van is: [[haart (daaier)]] * n Group haartachtege daaier: [[haartachtegen]] {{dv}} 4q9bbkxrw1bycnd76xygwqkrmnxuliv 0 8439 284367 284366 2016-05-05T18:56:12Z 81.206.164.195 /* Foto uutstalling */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Capreolus capreolus (Marek Szczepanek).jpg|thumb|250px|Reevrouwgie]] [[Bestaand:Leefgebied ree.JPG|thumb|'t Leefgebied van de ree]] [[Bestaand:Capreolus (js)03.jpg|thumb|'n Ree]] De '''ree''' ([[Latien]]: ''Capreolus capreolus'') is 'n [[hartachtigen|hertachtign]] den völle veurkump in [[Europa (werelddeel)|Europa]] en in heel Nederlaand. Allinnig op [[Terschelling]] en [[Amelaand]] kwaam zi-j oorprunklik nie in veur, mar doar bint ze deur mèènsn op an ebracht. Ze komt in [[bos|bossn]], de [[heed (vegetasie)|hee]] en op 't [[veld]] veur. Aans as met aandere hertachtign kump der bi-j de reebökkn gien grote geweein op n kop. ==Beschrieving== De ree hef ’n zaandgele töt roodbrune zommervachte, 's winters is disse meer griesbrune töt zwatte kleure. Volwassn ree’n hebt gien vlekkn. De witte töt gelige rompvlekke is duudlik te ziene. Bi-j männegies is disse vlekke zommers oarig duudlik. De neuze is zwat en de kinne is wit. De start is oarig klean (tweeë töt viere sentimeter laank) en allinnig te ziene as 'e dret. 's Winters stek bi-j 't vrouwgie ’n bössie witte hoarn tussn d' achterpeutn noar achter, wat op ’n start lek. N'n volwassn männegie (reebok) hef ’n simpel geweei, wat vake tweeë töt drieë puntn hef. Reebökkn met viere of vieve puntn zie'j mar heul mangs. 't Geweei is vake 25 sentimeter laank. s'Winters gruit ’t geweei, en de basthuud schoert zi-j tussn meert en juli d'r of. Tussn oktober en janeworie giet ’t geweei d’r of. ’n Èènkel moal he’j der ok ne vrouwgie (reegeit) bi-j zittn die ’n geweei op ’n kop hef. ’n Jonkn reebok van ’n joar old met allinnig twee knöppies wödt ok wel ’n knopbok enuumd. Weneer as ’t geweei der nog gien vertakkings op hef, nuumt ze den ’n spitser, den bint van de leeftied um en noabi-j twee joar. ’n Gaffel hef iene vertakking. Waar oe der weh veur da’j nie dèènkt dat ’t antal vertakkings glieke is an de leeftied. Ok iene van ’n joar kan al ’n Gaffelgeweei of ’n Zesendergeweei op ’n kop hemmn. Di’s arflik en evörmpt noar de umstaandigheedn woar as ’n bok in zit. Oalere reebökkn hebt meestntieds ’n Zesender, met tweeë of drieë puntn. Op latere leeftied zolln ze weer ’n geweei kriegn kunn zonder vertakkings. De ree hef ’n kop-romplèènkte van 95 töt 140 sentimeter, ’n zwoarte van 16 töt 35 gram en ’n skolderheugte tussn 60 en 90 sentimeter. Männegies bint oaver 't algemien groter as de vrouwgies. Männegies hebt emiddeld ’n skolderheugte van 64 töt 67 sentimeter, vrouwgies van 63 töt 67 centimeter. ==Doen en loatn== Ree'n bint "knabbelaars": hi-j et brummels, bessn, twiegn, schöttn, knöppn en lootn van struukn en beume as roosnstruukn en konnefeern, kruudn, grös, bladder, nöttn, paddnstoelen en laandbouwgewassn zo as tulpn, groanen en kröppn. Zommers döt 'e zien boek vol an jonke blädties, en in d' harfst ok met ekels, woar knöppn en twiegn winters meer wöd egettn. Hi-j is ter oarig verdacht op dat 'e allinnig de gezunde deeln van de plaantn op et. Tussn ettn en herkauwn zit meestntieds zo bettie iene (in de zommer) töt tweeë uur (in de winter). De ree is bi-jnoa ait an de gaank bi-j 't tweeduustern. Van september töt april is 'e allinig 's nachtns gaanks. Van meei töt augustus is 'e dan wel weer oaverdaggns gaanks, veurnaamlik op gebiedn woar as 'e nie estoord wöd zol 'e zich vaker oaverdag ziene loatn. ==Foto uutstalling== <gallery> Bestaand:Capreolus capreolus 2 (Marek Szczepanek).jpg|'n Ree tussn de [[heed (vegetasie)|hee]] Bestaand:Capreolus_(js)07.jpg|Jonk rèègie Bestaand:Capreolus capreolus p.jpg|Groaznde ree Bestaand:Chevreuil repos.jpg|Röstnde ree Bestaand:Reh 00380.jpg </gallery> == [[Nedersaksies]] == * [[Grunnegs]]: ''ree'', ''haart'' * [[Tweants]]: ''ree'' * [[Vechtdals]]: ''ree'' * [[Veluws]]: ''ree'' ==Uutgoande verwiezingen== {{Commons|Capreolus capreolus}} {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg (gemiente)|'n Arnbarreg]]}} [[Kategorie:Zoogdier]] li81i3nwmimfge6cz91cejwh8jd9sum 0 8444 263617 257941 2013-05-05T20:43:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Kruudmoos''' of '''kruudmoes''' is n gerech wat in t [[Gelders-Oaveriessels]] gedeelte van [[Nederlaand]] wör egètn. t Is n slim oolderwets gerech, wat de leste joarn is vervöngn duur ètn woer mear smaak an zit. Ook umdèt t kloarmaakn mear as 12 uur doert, kiest de leu vake vuur seempeler, vlotter en moderner ètn. == Kloarmaakn == Hier veend ie ne beskriewege van woo o-j kruudmoos vuur 4 persoonn kloarmaakt. === Wat r in geet === :''100gr gort'' :''1l water'' :''10gr zoolt'' :''300gr rookwos'' :''100gr rezienn'' :''1,5 ètleppel kervel'' :''1,5 ètleppel peterselie'' :''1,5 ètleppel kruuzemeunt'' :''2,5dl koarnemelk'' === Terechte maakn === :n Gort 12 uur loatn weekn in t water. Doarnoa n uur in t weekwater kokn. :doot dr de rezienn, plèks van n rookwos, en de kruuzemeunt biej. :Loatt dèt 15 minuutn heanig kokn. Doarnoa de aandere bestaanddeeln dr duur reurn :n Kruudmoos good woarm opdeenn. == Trivia == Oonder n naamn ''Gait-Jan Kruutmoes'' presenteerde [[Kees Schilperoort]] in de [[1950-1959|joarn 1950]] en [[1960-1969|1960]] t radioprogramma ''De Boertjes van Buuten''. == [[Nedersaksisch|Neersassies]] == * [[Tweants]]: ''kruudmoos'' of ''kruudmoes'' * [[Sallaans]]: ''kruudmoes'' * [[Veluws]]: ** ''kruudmoes'' ** ''melkmoes'' ** ''moes'' ([[Doospiek]], [[Wezep]], [[Nunspeet]]) {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese gerechten]] eroya0u5pr61f4mre9yr3tbfxr33fx4 0 8445 59726 2008-03-03T21:31:48Z Servien 7 [[Kruudmoes]] is ewiezig naor [[Kruudmoos]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kruudmoos]] isqjpvdhm3z0lsa65n4z9txd2rngbnr 0 8449 282743 282739 2015-07-07T08:02:27Z Woolters 62 :( wikitext text/x-wiki '''Slavko Avsenik''' (* [[26 november]] [[1929]], † [[2 juli]] [[2015]]) was nen [[Sloveniën|Sloveensen]] muzikaant en muziekskriewer oet [[Begunje]], [[Oberkrain]] ([[Sloveens]]: ''Gorenjski''). Hee was de bedeanker van de [[oberkrainer]] volksmuziek. Det is ene van de meest invloodrieke stieln vuur volksmuzikaantn van rechtevoort in Slovenië, [[Oostenriek]], [[Zwitserlaand]], [[Liechtenstein]], [[Duutslaand]] en de [[Benelux]]. Duur Avsenik onsteundn völle bands dee't nog aait op zinne manere muziek maakt. Ook skreef hee völle nommers dee't nog aait töt t standaard repertoire van völle oberkrainermuziekgroepn heurt. Avsenik was eerst profesjoneel [[skispringer]], mear oonder n [[Deenstplicht|Dienst]] leardn he zikzelf [[trekzak]] spöln. ==Muzikale leawn== Met zien breur Wilko op [[klarinet]] en nen bassist vörmden Slavko Avsenik t ''Trio Avsenik''. Later vörmden he t ''Gorenjski Kvintet'', dee't later vearder gungn oonder n naamn ''Slavko Avsenik und seine Original Oberkrainer Musikanten''. Doarmet wörh e oetveender van t ''Oberkrainer-''geluud. Avsenik hef vuur miljoenn leu espöld (woereunter stoatsheuwde) en in doezenden konsertn, radio- en tellevisieprogramma's. Hee hef mear as 30 miljoen plaatn verkocht en 31 gooldn, 2 diamaantn en 1 platinaplaat ewunn. Ze neumt um de "[[Johann Strauss]] van de 21e eeuw". Avsenik woarkn saamn met zien breur Wilko an mear as 1000 verskilnde nommers. In [[1953]] begun t bälleken te roln, toen as Avsenik met zinne muziekgroepe in n Oostenrieks radioprogramma (''t Sloveense Uurkn'') spöldn. n Presentator neumdn öar "de muzikaantn van Oberkrain". Al vlot warn ze tot in [[West-Duutslaand]] bekeand. In [[1960]] kreegn ''Slavko Avsenik und seine Original Oberkrainer Musikanten'' n plaatnkontrakt biej t Duutse Rundfunk-Decca, woerduur ze regelmoatig in TV-programma's kwamn. Ze toerdn onmeundig völle. Zien bekeandste nummer blif ''Na Golici'' (trompetn-echo), wat al mear as 600 moal in aandere versies is oet ebracht<ref>[http://www.24ur.com/ekskluziv/glasba/jubilejna-turneja-avsenikov-razprodana.html 24ur.com. Jubilejna turneja avsenikov razprodana.] 22-4-2013. [[Bekekn]] op 11-04-2014.</ref>. ==Oberkrainer geluud== t [[Oberkrainer]] Geluud wörd verkreegn duur minimaal 5 instrumeantn: *[[Trekzak]] *[[Gitaar]] (vuur t ritme) *[[Tuba]] (bas) *[[Trompet]] *[[Klarinet]] Vake keump hier dan ook nog mearstemmigen zaank biej. Terwiel at völle leu deankt dèt t seempele meziek is (en zo kleenkt t ook) zitt r zelfs vaake nog [[jazz]]-[[akkoord|akkoordn]] in. ==Oetgoande verbeendege== *[http://www.avsenik.com offisjeeln webstea] *[http://members.nusurf.at/andimik/avsenik.htm/ anhangerswebstea (Duuts)] *[http://www.youtube.com/watch?v=QR7qBCISWkE&feature=related Slavko Avsenik - Trompetn-echo (YouTube)] == Verwiezingn == <references/> {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Muzikaant]] 6gzgq7uiiiobuoeks45r921f148bi0f 0 8450 264786 258044 2013-05-06T21:48:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sproet.JPG|thumb|Een hand mit sproetels]] Een '''sproetel''' of '''sproet''' ([[Latien]]: ''ephelide'') is een opeenhoping van [[melanine]] in de oenderste lagen van de [[opperhuud]]. Je kriegen de brune kleur op dezelfde menier as bie 't brunen in de zon, alleen is de verdeiling van melanine bie sproetels niet egaol. Hoewel sproetels zelf gien ofwieking bin, hen minsen mit veul sproetels wel een grotere kans um huudofwiekingen as een [[melanoom]] te kriegen. Veural [[rood haor|roodhaorige]] minsen hen veul sproetels. ==[[Nedersaksisch]]== *[[Veluws]]: **''sproeten'' **''sproetels'' ([[Niekark]]) **''spruten'' ([[Oldebroek]], [[Hattem]], [[Garder]]) **''spreuten'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''spikkels'' ([[Une]], [[Lieren]]) {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Niekarks]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Andoening]] 9eg8t9h6ps5hf1723zntxx9ewqjqfc1 0 8452 59840 2008-03-05T09:25:22Z Servien 7 [[Sproetels]] is ewiezig naor [[Sproetel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sproetel]] cg00pxd2nd5by6d3h3sk6uit6nzb08j 0 8453 264373 169197 2013-05-06T20:00:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Stienen hönties''' bint twee witte of zwart-wit eglazuurde [[hond|hönties]] die van stien emaakt bint. Ze stiet vake as versiering op de [[viensterbanke|vinsterbanke]]. Vrogger zat der ok een symboliek achter, zeelu nammen de hönties nao een lange [[reize]] vake mee en ze worden veur 't [[raam]] ezet. As de hönties naor buten keken was de 'dame' die daor woonde niet bezet en as ze naor binnen keken had ze al herenbezeuk. Disse betekenisse ku-j ok zien an de [[Barreveld (daarp)|Barreveldse]] benaming ''hoerenhondjes''. ==[[Nedersaksisch]]== *[[Veluws]]: **''hondjes'', ''höndjes'' **''{{small()|h}}önties'' **''hoendjes van opoe'' ([[Appel (Niekark)|Appel]]) **''sjoorsteehonkies'' ([[Bunsjoten]]) **''stienen hönties'' ([[Wezep]], [[Oldebroek]]) **''kasthönties'' ([[Waopenvelde]]) **''hoerenhondjes'' ([[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) **''honden'' ([[Doospiek]]) **''teef en rekel'' ([[Harderwiek]]) **''beeldjes'' ([[Klanenbeek]], [[Harskamp]]) **''oppassers'' ([[Lieren]]) {{DEFAULTSORT:Stienen Honties}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] jul0fydewlgnle5d9ygsrkf9pjphc2z 0 8455 267333 258043 2013-05-10T23:42:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen of vienen plak in '''1765''': == Gebeurtenissen == * [[Jozef II van et Heilige Roomse Riek|Jozef II]] wodt keizer van et [[Heilige Roomse Riek]] == Geboren == * [[7 meert]] - [[Joseph Nicephore Niépce]], [[Frankriek|Fraanse]] [[uutviender]] van de [[fotografie]] * [[8 meie]] - [[Marianne Kraus]], [[Duutslaand|Duutse]] [[keunst]]schilder en [[hofdame]] * [[30 september]] - [[José María Morelos]], [[Mexico (laand)|Mexikaanse]] onofhaankelikhiedsstrieder * [[14 november]] - [[Robert Fulton]], [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] [[keunst]]schilder, [[ingenieur]] en [[uutviender]] Daotum onbekend: [[Pjotr Bagration]], Russische generaol == Uut de tied == * [[12 jannewaori]] - [[Johann Melchior Molter]] (68), Duutse kompenist en dirigent * [[9 april]] - [[Maria Louise van Hessen-Kassel]] (77) * [[15 april]] - [[Michail Lomonosov]] (53), Russische geleerde * [[18 augustus]] - [[Frans I van et Heilige Roomse Riek|Frans I]] (56), keizer van et [[Heilige Roomse Riek]] [[Kategorie:18e eeuw]] jnbvanynw46xlopds35qhz5kk61961g 8 8459 59965 2008-03-06T12:23:51Z Servien 7 Nieje pagina: Geef beheerders de meugelijkheid um [[Special:DeletedContributions|vort-edaone biedragen van een gebruker te bekieken]] wikitext text/x-wiki Geef beheerders de meugelijkheid um [[Special:DeletedContributions|vort-edaone biedragen van een gebruker te bekieken]] hg0em8ckdyc4mj2hj2dow6fv0fjg4a4 0 8472 272099 264374 2013-12-11T01:21:39Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:CichoriumIntybus-bloem-kl.jpg|thumb|250px|Sukerei]] '''Sukerei''' ([[Latien]]: ''Cichorium'') is een [[geslachte (biologie)|geslachte]] uut de [[composietenfemilie]] (''Compositae'' of ''Asteraceae''). Tot dit geslachte beheuren [[witlof]] en [[andievie]]. Der bint ongeveer acht soorten sukerei. ==Soorten== *[[Andievie]] (''Cichorium endivia'') *[[Wilde andievie]] (''Cichorium pumilum'') *[[Wilde sukerei]] (''Cichorium intybus'') mit ekweekte rassen ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: ''sukerij'', ''sukkeraai'' *[[Veluws]]: **''sukerei'', ''sikorei'' **''sukerein'' ([[Attem]]) **''buisman'' ([[Vaossen]], [[Terwolde]], [[Garder]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Klanenbeek]]) **''koffiestroop'' ([[Wezep]], [[Une]], [[Twelle]]) **''surregaat-/surregaotkoffie'' **''{{small()|koffie}}surregaot/-surregaat'' **''naosmaak'' ([[Nunspeet]]) **''kniep'' ([[Vaossen]]) **''kniep-of'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] b6ggk25tsp91ttxnj9n4d9tz4njho4u 0 8473 60001 2008-03-06T18:31:16Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Sukerei]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sukerei]] qkqtzug8mnpy4ied4zy5plodj7pf0po 0 8474 263820 257889 2013-05-05T21:36:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Necktie.jpg|thumb|right|80px|n Stropdas]] n '''Stropdas''', '''strop''' of de '''krawatte''' is bölken stof of [[lear]] wat um n haals wördt edreagn. t Heurt boaven n [[oaverhemd|oawerhemd]], woervan dan n kraagn t deel van n stropdas wat um n haals geet bedekt. t Wal of neet dreagn van n strop kan n teekn wean van ne bepoalde leafwieze. == Herkomst == De senators oet [[Rome]] warn de eerstn dee-t n soort stropdas dreugn. Den heul öare [[stemband|stembaandn]] woarm. t sprèkn zoonder verstoarking vuur n groot publiek was vake neet zo good vuur de stemme. Juust umdèt senators dit dreugn, wör t n teekn van macht, anzeen en wiesheaid. De Romeinse [[generaal|genneraals]] woln neet achter bliewn in anzeen en nömn t gebroek van de ''Fascalia'' oawer. n Antal van disse genneraals deendn in n gedeelte van t [[Romeinse Riek]] wat rechtevoort bekeand steet as [[Krowatië]]. Krowatiese huurlingn veundn t lèpken zo mooi dèt ze t ook gungn dreagn. Net as aandere soldoatn gebreukn ze n stopdas um blood met vort te veagn of um n neuze in te snuutn. Dr wördt vake dacht dèt-e bedoold is um hemdskneupe te bedekn, mear dit is neet zo, umdèt n stropdas doar neet laank of breed genog vuur is. Ook hadn de soldoatn en senators oet dee tied gin kneupe, of gebreukn ze ne op ne aandere maneere. Vuur de [[Fraankriek|Fraanske]] stropdreagers oet n 17en eew was t deenk te kort, want dee hadn juust mear kneupe dan at-e bedekn kon. == Cravate == t [[Fraans]]ke ''cravate'' en t [[Duuts]]e ''Krawatte'' (en meardere sproakn dee-t doar op liekt) gef an dèt n stropdas zo as viej den non kent, wat met Krowatië van doon hef. Op n gegeewn memeant wör t in Krowatië gebroek, dèt as nen kearl vuur lengere tied vort mos van zinne vrouwe, dèt denne um dan öaren haalsdook metgafn. Den knupn-e dan um zinn nèkke. Zo ook dee kearls dee as huursoldoatn vuur keuning [[Lodewiek XIII van Fraankriek]] noar [[Paries]] hen kömn. Dee wörn völle bekekn, en iederene nöm den ''krowaat'' oawer. [[Koarel II]] nöm t deenk met noar [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]]. In n 18en eew wör n stropdas n opvalnd mode-oonderdeel. in [[1760]] köm in [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]] de ''macaronies'' op, woerbie n stropdas as nen grootn strik wör edreagn. Soldoatn sleugn n stropdas n poar moal um n haals en zatn um dan met nen speeld vaste in n kraagn. n [[Adel]] nöm dit wier oawer, mear voogn dr n ''jabot'' (slabberken) an too, en zatn um vaste met n strik in t hoar, wat ze de ''solitaire'' neumdn. In de [[victoriaanse tied]] wör de mode wat ingeteugener, en gungn de jèskes wat vearder dichte. Doarduur was dr gin ruumte mear um n strop te teunn. De leu hadn ook gin tied mear um laank oawer nen knup te doon. Doarduur bleewn dr n antal oawer: n [[vleenderstrik]], n [[ascot]] en de Veer-in-n-Haand. Umdèt in n 19en eew n kraagn van t hemd wör um esloagn, wör den lestn t bekeandst. == Materiaal == Stropdèsse wordt van verskeaidene soortn materiaal emaakt. meestieds van [[katoen]], [[polyester]] of [[ziede]], mear ook wal van [[wol]] of [[lear]]. t Beste materiaal is ziede, umdèt dit neet makkelik knöttert en lange met geet. == Knupwiezn == De bekeandste knupwiezn beent rechtevoort: * [[Veer-in-n-Haand]] * [[Prattknup]] * [[Eankeln Windsor]] * [[Dubbeln Windsor]] Met al disse knupn, behalve n Dubbeln Windsor, krie-j aait nen skeln knup. == Trivia == * In [[Europa (continent)|Europa]] loopt de streepe aait van leenks eunter noar rechts boawn, in n [[Verienigde Staoten van Amerika|VSA]] net aansumme. == Neersassies == * [[Drèents]]: ''strik'' * [[Grunnegs]]: ** ''daas'' ([[Hoogelaandsters|HGL]]) ** ''daze'' ([[Veenkelonioals|VEK]]) ** ''dazze'' ([[Oldambtsters|OLD]]) ** ''strik'' (synoniem) * [[Stellingwarfs]]: ** ''dasse'' ** ''strik'' * [[Tweants]]: ** ''strop{{small()|das}}'' ** ''knup'' ** ''krawatte'' ** ''strik'' * [[Veluws]]: ** ''strik{{small()|ke}}'' ** ''stropdas{{small()|se}}'' ** ''stropdässe'' ([[Wezep]], [[Attem]], [[Waopenvelde]], [[Une]]) ** ''strupdasse'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''strop'' ([[Putten]], [[Uddel]], [[Garder]], [[Klanenbeek]]) {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Kleren]] c02uei41w04innxzxqne6p54yh4hlnk 0 8476 275551 273332 2014-04-20T13:50:04Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Zwolle 9 Juni 2007 - 2.jpg|thumb|Kapel ''De Kamgoarn Klösse'' oet [[Riesn]]]] n '''Dweilorkest''', '''dweilband''', '''plezeerkapel''' (en alle meugelike saamntrekkings van disse naamns) is n groepken [[mezikaant|muzikaant]]n wat besteet oet [[bloazers]] en [[slagwoark|slagwoarkers]]. In [[Nederlaand|Neerlaand]] he'j n hoop van dit soort orkestn, in alle soortn en moatn. Duur mekoar besteet t bloaswoark van n dweilorkest oet [[trompet]]n, [[skoeftrompet]]n, [[saksofoon]]s, [[bariton]]s/[[eufonium]]s en [[sousafoon]]s. t Slagwoark besteet oet ne [[kleaine tromme]], [[bassdrum|grote tromme]] en [[Bekn (meziekinstrumeant)|bekns]]. Vake wordt doar dan nog kleaine soortn slagwoark en haandperkussie bie edoan. Mear dr beent völle variasies meugelik op disse standaard bezetting. Vake is ne plezeerkapel oonderdeel van ne [[carnaval|kernavalsverenige]] of ne oawerkoepelende muziekverenige, mear dit hooft vanzelf neet. Ze köant ook lös bestoan. Vake beent dit soort kapeln wal wat prieziger um in te huurn, umdet t bestoan dr dan vanof haank. ==Muziek== De muziek wat ze spölt beent van ooldsher bekeande [[carnaval|Kernaval]]snommers, mer umdet dr de leste joarn weainig karnavalsnommers mear emaakt wordt, of bekeand wordt, goat völle kapeln oawer op bewoarkings van wearldhits. n Noadruk lig bie de meeste kapeln mear op de gezelligheaid as op de muziek. De muziekkeuze kan van alns wal wean. Van [[Duutslaand|Duutse]] [[Schlager]]s tot [[polka]]as, tot [[top 40]]-meziek. Eankele bekeande nommers dee't iedere kapel al n moal of wat espölt hef, of nog aalt spölt, beent: *''Rosamunde'' *''Kleine Café aan de Haven'' *''Slavenkoor'' *''Sweet Caroline'' *''Sheng oan de Geng'' Wieter wördt hier dan nog vake regionaal bekeande nommers biej edoan. In Neerlaand wordt ook völle kapelnfestivals (''dweildaage'') eheuldn. De bekeandste hiervan beent in [[Grolle]], [[Oldnzel]] en [[Bemmel]]. ==Naamn== t Woord "dweil" keump van t [[Nederlaands|Hollaandse]] "dweilen", wat "doelloos/dikke oawer stroate bungeln" beteeknt. In [[Noord-Braobant|Broabaant]] en [[Limburg (Nederlaand)|Limbörg]] is t gewoonte um met [[carnaval|Kernaval]] van kafee noar kafee te "dweiln". In [[1959]] leup dr in [[Maastricht|Mestricht]] n groepken mezikaantn met zonnen dweil met. Dee neumdn zik '''n Zate Hermenie''. Det bevöl good en t gebroek verspreaidn zik oawer heel Limbörg, en geleaidelik oawer heel Neerlaand. Dr wordt vaake dacht det n naamn keump van de dweilpauzes gedoernde skaatswedstriedn, umdet dan vake n dweilorkest t publiek vermaakt, mear det hef dr niks met van doon. ==Orkestnantal/statistiek== Neerlaand hef nen bestn hoop plezeerkapeln: 1517 duur t hele laand. Det is gemiddeld 126 kapeln pèr proveensie. Noord-Broabaant stekt dr met kop en skoolders boawn oet met 814 kapeln. Doarnoa keump Limbörg met 236 bands. n Proveensie met de minste kapeln is [[Flevolaand]]: 1 kapel. {| class="prettytable" style="text-align: center; width: 100%;" ! Provincie ! [[Friesland]] ! [[Grunnen (provìnzie)|Grönning]] ! [[Drenthe]] ! [[Oaveriessel]] ! [[Gelderlaand]] ! [[Noord-Hollaand]] ! [[Zuud-Hollaand]] ! [[Flevolaand]] ! [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] ! [[Noord-Braobant|Noord-Broabaant]] ! [[Limburg (Nederlaand)|Limbörg]] ! [[Zeelaand|Zeeland]] |- ! Inwoners | 643.000 | 574.000 | 482.000 | 1.106.000 | 1.967.000 | 2.587.000 | 3.452.000 | 360.000 | 1.162.000 | 2.407.000 | 1.139.000 | 379.000 |- ! Dweilorkesten | 13 | 10 | 94 | 96 | 127 | 45 | 96 | 1 | 39 | 814 | 236 | 33 |- ! % Dweilorkesten | 0,9% | 0,7% | 6,2% | 6,3% | 8,4% | 2,9% | 6,3% | -0,1% | 2,6% | 53,7% | 15,6% | 2,2% |- ! Ratio inwoners t.o.v. dweilorkesten | 3,9%</br> vs.</br> 0,9% | 3,5%</br> vs.</br> 0,7% | 2,9%</br> vs.</br> 6,2% | 6,8%</br> vs.</br> 6,3% | 12,1%</br> vs.</br> 8,4% | 15,9%</br> vs.</br> 2,9% | 21,2%</br> vs.</br> 6,3% | 2,2%</br> vs.</br> -0,1% | 7,1%</br> vs.</br> 2,6% | 14,8%</br> vs.</br> 53,7% | 7,0%</br> vs.</br> 15,6% | 2,3%</br> vs.</br> 2,2% |} Gemiddeld bestoat kapeln oet ongevear 18 man. Det beteeknt neet det dee allemoal meziek maakt, mear ze stoat wal op naamn van de kapel. Dr beent n antal onmeundig grote kapeln dee't met öar spöllersantal boawn de 20 komt, en ook kapeln van meender as 10 man. Duur de boot enömn kom iej dan op 27.300 leu dee't in n kapel spölt. ==Trivia== Oet n stel vroagn van ne plezeerkapelnwebstea is n antal resultoatn noar vuurtn ekömn: *Bassistn en trombonistn köant vake t meeste beer dreenkn. *t Heuwd van n kapel is meestal nen trompettist, doarna nen saxofonist, en dan nen trombonist. Hoaste nooit slagwoarkers, umdet dee vake gin toonheugtes leazn köant, woerduur ze t zwoar hebt met dirigeern en nommers skriewn. *Völle orkestn zeet öare grote tromspöller en bassist as t gezichte van de kapel, met doarnoa t hele slagwoark. *t Meest kenmoarknde instrumeant van n dweilorkest is volgens iederene de trombone. *Dr beent mear kearls as vrouwleu biej n plezeerorkest. *Ongevear alle bassistn en trombonistn beent kearls, de meeste hooltbloazers beent vrouwe. *De meeste vrouwleu dee't gin [[hooltinstremeant]] bespölt, spölt bariton of trompet. ==Bekeande kapeln== *''Love Hendels'' oet [[Putten]] *''Kleintje Pils'' *''TismawajewendBand'' oet [[Roalte]] *''Blauhúster Dakkapel'' oet [[Sneek (stad)|Sneek]] Eankele oosterse kapeln: *''Hengeler Weendbloazers '' oet [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] * ''De Niksnött'n'' oet Hengel *''Jigger Bigger Band'' oet [[Eanske]] *''Herriemakers'' oet [[Wierdn]] *''Dwarsliggers'' oet [[Eanter]] *''Kamgoarn Klösse'' oet [[Riesn]] *''De Wilhelmientjes'' oet Riesn *''Helderse Klepperbloazers'' oet [[Heldern]] *''Trottoirband'' oet [[Nijverdal]] *''De Draodnaegel'' oet [[Lonneker]] *''Olnzelse Kopperbloazers'' oet [[Oldnzel]] *''Hijskraan'' oet Oldnzel *''De Blaanke Bössels'' oet Oldnzel ==Oetgoande verbeendege== *[http://www.plezierkapel.nl www.plezierkapel.nl] *[http://www.dweilorkesten.info www.dweilorkesten.info] {{commonscat}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekgroep]] gdfl8o0tzdelwql3090kvo1n40thr31 0 8478 60077 2008-03-07T22:06:29Z Servien 7 [[Loarne]] is ewiezig naor [[Laorne]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Laorne]] 3ib14dziv8fvt0qzzm6b36ef5iinqsa 0 8479 72343 60080 2008-07-09T18:02:15Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Tubbige]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tubbige]] mr3acij2mk7s9x1ezppwkivqnje1ios 0 8480 293085 291628 2017-02-22T12:42:03Z 86.92.173.166 wikitext text/x-wiki '''De Nieje Tied''' (ondertitel: ''Blad in t plat'') is een in 1994 op-ericht [[Tweante|Twèents]] literair-cultureel tiedskrift, eskreven in 't [[Tweants|Twèents]] en naobernde [[Nedersaksisch]]e taalvariaanten ([[Sallaans]], [[Achterhooks|Achterhoeks]] en 't [[Platduuts]] van krek oaver de gröppe). ==Uutgave== 't Blad wördt vanuut [[Eanske]] uutegeven deur De Oare útjouwerij. In de redactie zit [[Gerrit Klaassen]] en mit-oprichter [[Goaitsen van der Vliet]]. Töt e in febrewaori 2009 uut de tied kwaamp, zat d'r ok de mit-oprichter [[Frank Löwik]] in. De Nieje Tied kump onregelmaotig en mit roeme tussenpozen uut. ==Inhold== In De Nieje Tied staot literaire bi'jdragen in allerhaand genres; prakkezaosies oaver literaire angelegenheden en wiedere keunst; taalkundige stokkies; een rubriek veur körte berichten, in-ezunden brieven en stiekelstokkies; en een oaverzichte van ni'j wark in en oaver 't plat. Goaitsen van der Vliet zien [[Standaard Schriefwieze]] veur 't Twèents wördt in 't blad anholden. ==Stiel== De Nieje Tied wil ni'jmòeds weden en biedt gien stee veur 'folklore en kritiekloze ophemmeling van anneke-bestemoorstied'.<ref>[http://members.home.nl/goaitsen/dnt/01tgeeta.htm Webstee van De Nieje Tied; eciteerd uut nommer 1]</ref> Seins röp de redactie vrevel op deur hellige besprekings van skriefwark (en spelwark, zetwark en vörmgeving) van in heur ogen lege kwaliteit, daoras 't Twèents niet mit verdan kump; deur heur 'knooiboksnweark' enuumd. Al vanof 't begun leup 't daorumme niet best tussen 't skaarpe ni'je blad en de treditioneler ekleurde streektaalbladen. De Twentsche Courant skreef: '' 'Organisaties die zich met het oostelijk dialect bezighouden [...] zwijgen in alle en zelfs de streektalen. Noch in Stad en Land van de Twente Academie, noch in de Bodbreef van de Kreenk vuur de Twentse Sproak of De Moespot van t Verbond van Neersasse Dialectkringen een woord over het nieuwe blad in t plat.' ''<ref>Gerard Vaanholt, ''Het botert nog niet tussen De Nieje Tied en dialectclubs'', De Twentsche Courant, 2 augustus 1994</ref> 't Vasteholden deur Twèentse schrievers en lezers an nostalgische skrieveri'je oaver vrogger is volgens Frank Löwik in zien pruufskrift oaver de '[[Tweantse Beweging|Twentse Beweging]]' de reden det De Nieje Tied slim kleinskalig blif, intied det aandere streektaalskrieveri'je merakel goed löp, hoge oplages hef en herdrokt wördt.<ref>[http://dissertations.ub.rug.nl/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/ F.G.W. Löwik (2003). ''De Twentse Beweging : strijd voor modersproake en eigenheid.'' Grunning: Rieksuniversiteit Grunning. Heufdstok negen]</ref> ==Uutgaonde verwiezing== *[http://members.home.nl/goaitsen/dnt/ Webstee van De Nieje Tied] *[http://www.twentsetaalbank.nl/media/periodieken/1.html Nummers van De Nieje Tied biej de Twentse Taalbank] == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] [[Kategorie:Tweants]] kqg1o13vqvfngyy2dwnopileobpqxyn 0 8484 277986 277982 2015-03-05T22:13:44Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Wiskonsin kan ok verwiezen noar de [[Wisconsin (rivier)|Wisconsin-rivier]].}} [[Ofbeelding:Map of USA WI.svg|right|thumb|Lokoatsie van Wisconsin]] '''Wisconsin''' (oetsproak: ''wisKONsen'' of ''wisKANsen''; [[Fraans]]: ''Ouisconsin'') is n stoat van [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikoa]]. t Ligt ien t noordoosten van t laand aan twij van de [[Vief Grode Meren van Amerikoa|Vief Grote Meren]]. De heufdstad is [[Medison (Wisconsin)|Medison]], môr de grootste stad is [[Milwaukee (Wisconsin)|Milwaukee]]. Wisconsin is ain van de stoaten woar't veul Duutse en Noord- en Oost-Nederlaandse luu noar tou binnen verhuust, woardeur t [[Leegsaksisch]] der nogaal proat wordt (al dan nait deur olle mìnsken). {{Verenigde Stoaten}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] o1o6qyai2bkar5ibnkssagpnithwgzw 10 8489 266856 258114 2013-05-10T20:56:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel1|Duuts|de|Dieser Benutzer hat '''[[:Kategorie:Gebruker de-1|grundlegende]] [[:Kategorie:Gebruker de|Deutschkenntnisse]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker de-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker de-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|de-1]] </noinclude> kh1515d0cucdtvoqkgb7ewc2iy8lplg 14 8490 271643 261699 2013-12-06T23:38:13Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User de-1}} [[Kategorie:Gebruker de]] hfj3gs2klvt7u8ix6zik4zzc5bn1inz 10 8491 271697 261541 2013-12-07T00:17:53Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Russisch|ru|Этот участник владеет '''[[:Kategorie:Gebruker ru|русским языком]]''' на '''[[:Kategorie:Gebruker ru-1|начальном уровне]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ru-1]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ru-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ru-1]] </noinclude> e7hbf8iit2qxeaz0v08mqn4v154izf0 14 8492 257963 254975 2013-03-11T11:38:34Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 159 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6474435]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User ru-1}} [[Kategorie:Gebruker ru]] qff0satvtxm5s1huab3o0gesy6jqx5z 14 8493 271632 266073 2013-12-06T23:37:30Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User fr-1}} [[Kategorie:Gebruker fr]] oh5fibhdxas4jlnreh2n4iy1foasbbj 14 8494 271639 266041 2013-12-06T23:38:00Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User de-2}} [[Kategorie:Gebruker de]] eov73p46s22p9rmylzdjrr00mlxlnip 14 8495 266060 257830 2013-05-10T16:18:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User es-4}} [[Kategorie:Gebruker es]] blgrbjvu27ruy9w6yyuvrrbie62xgh9 14 8496 271623 266059 2013-12-06T23:36:51Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User es-3}} [[Kategorie:Gebruker es]] iq3ejixek8lwo0vo8qcwc0oxgv0exlz 4 8503 127349 127315 2009-11-28T23:53:29Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <big>'''Twee jaar Nedersaksische Wikipedia!'''</big> *Wat zijn ''Tweantse skeeldnaamns''? *Welke Nedersaksische schrijvers zijn er zoal? *Hoe zien het Putters, het Rijssens en het Westerwolds eruit? *Welke Nedersaksische namen zijn er voor de merel en het herderstasje? De dialecten van Noordoost-Nederland, samen het Nedersaksisch genoemd, zijn de laatste jaren in populariteit gegroeid. Er wordt popmuziek in gemaakt, er wordt in geschreven, er worden regiosoaps in de streektaal gemaakt, enzovoorts. Deze nieuwe belangstelling, die ook voor andere streektalen binnen en buiten Nederland opgaat, wordt de dialectrenaissance genoemd. :'''Drieduizend stukjes in het Gronings, het Twents, het Veluws …''' Op het internet is er nog niet zo bijzonder veel te vinden in het Nedersaksisch, maar er is toch een aantal mooie websites. De mooiste daarvan is zonder twijfel de Nedersaksische Wikipedia, een gratis encyclopedie die iedereen kan bewerken in elk Nedersaksisch dialect van Nederland. Twee jaar geleden – in maart 2006 – zijn we begonnen, en we gaan nu al richting de drieduizend artikelen! Drieduizend stukjes in het Achterhoeks, Drents, Gronings, Sallands, Stellingwerfs, Twents, Oost-Veluws, West-Veluws en Urkers. :'''Wat is nou eigenlijk Wikipedia?''' ==Wikipedia is een gemeenschappelijk werk.== Wikipedia, in het Nedersaksisch ''Wikipedie'' genoemd, is een encyclopedie van enorme omvang op het internet. De Engelse Wikipedia, begonnen in 2001, heeft al meer dan twee miljoen artikelen en de Nederlandse heeft er bijna een half miljoen. Dit is mogelijk omdat iedereen er aan mee mag schrijven. Stel: je schrijft een artikeltje. Als dan een ander het verbeteren wil, mag die dat direct doen. Als je het niet met een wijziging eens bent, ga je in overleg. Niemand is ‘eigenaar’ van een artikel. Wikipedia is een gemeenschappelijk werk. :'''Samen maken wij Wikipedia er beter op.''' ==Hoe werkt dat, met elkaar een encyclopedie schrijven?== Als iedereen zomaar kan meeschrijven, staan er dan geen fouten of zwak geschreven artikelen in Wikipedia? Die zijn er zeker. Ook wordt er vandalisme gepleegd door sommige mensen, die opzettelijk onzin schrijven. Maar samen zorgen we ervoor dat er zoveel mogelijk fouten verbeterd worden en zo goed mogelijke artikelen opgebouwd worden. Vandalisme wordt altijd heel vlug verwijderd. De ervaring wijst uit dat de artikelen op de verschillende taalversies van Wikipedia er steeds beter op worden. Er zijn veel kritische blikken gericht op de artikelen, en wat de een niet weet, vult de ander aan.¹ ==Nedersaksische en algemene onderwerpen== Het mooie is dat je op de Nedersaksische Wikipedia erg veel informatie over Nedersaksische onderwerpen vindt die je elders niet zo eenvoudig vindt. Wat zijn nu typische voor- en achternamen in het noordoosten van het land? Waar wordt ‘moi’ gezegd en waar vraagt men of je ‘goed te passe’ bent? Wat zijn de IJsselacademie en het Huus van de Taol? Waar liggen Wenters, De Vaort, De Wiek en Knoal? Wie schreef het eerste Drentstalige gedicht? Waar wordt Stöppelhaene gevierd? Hoe ging dat versje over het peerd van ome Loeks? En ga zo maar door. :'''In de streektaal kun je overal over schrijven.''' Ook zijn er vele artikelen over niet-Nedersaksische onderwerpen, en dat is ook belangrijk: dat we laten zien dat je ook in de streektaal over alles kunt schrijven. ==Wat kun jij voor de Nedersaksische Wikipedia betekenen?== Wij schrijven dit om even stil te staan bij twee jaar Nedersaksische Wikipedia, maar ook om dit mooie werk nog verder te stimuleren. Er zijn nog altijd maar weinig schrijvers, en sommige streken zijn nog niet goed vertegenwoordigd door medewerkers die daarvandaan komen. Daarom moet je, als je de streektaal spreekt, eens kijken of je niet ook een stukje wilt schrijven. Over je dorp of stad bijvoorbeeld, of enig onderwerp waar je veel vanaf weet. Denk je dat je geen Nedersaksisch kunt schrijven? Kijk dan maar eens hier: *[[Hulpe:Nedersaksisch_schrieven]] Maar er zijn nog meer manieren om mee te doen. Bijvoorbeeld door foto’s en andere soorten afbeeldingen te maken voor bij de artikelen en vrij te geven voor Wikipedia. Je kunt zelfs je eigen of bestaande artikelen inspreken in jouw dialect! Gewoon meedoen!<br /> Goedgaon! # ''Een voorbeeld geeft aan dat Wikipedia werkt: in 2005 stond er in het vooraanstaande wetenschappelijke blad Nature een onderzoek dat artikelen over wetenschappelijke onderwerpen in de Engelstalige Wikipedia vergeleek met de Encyclopædia Britannica. In beide naslagwerken vond men acht grote, conceptuele fouten: vier in Wikipedia en vier in Britannica, en een reeks kleine onjuistheden: 162 in Wikipedia en 123 in Britannica. Hoe dan ook, kijk zelf maar eens wat je van de Nedersaksische Wikipedia vindt!'' [[Kattegerie:Wikipedie:Parsberichen]] k3nkzqq4lml38dgl2pkcoma3m4p4ewe 4 8506 267175 127342 2013-05-10T22:57:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Hier vie-j alle versies van 't parsberich over 't tweejaorig bestaon van [[Wikipedie]]: *[[/Achterhooks]] *[[/Drèents]] *[[/Grunnegs]] *[[/Nederlaans]] *[[/Riesns]] *[[/Stellingwarfs]] *[[/Tweants]] [[Kategorie:Wikipedie:Parsberichen]] 27ryoijpcwuonrl0htmklavxyao2iem 4 8508 267166 127341 2013-05-10T22:56:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Hieronder vie-j alle parsberichen van [[Wikipedie]]: *[[/Tweejaorig bestaon]] (2008) *[[/4000 artikel en skriefwedstried 2009]] (2009) [[Kategorie:Wikipedie:Parsberichen]] km2hw9nlp5407ia28tl6jn62lm54o7s 4 8509 127351 127319 2009-11-28T23:53:40Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <big>'''Twie jaor Nedersaksische Wikipedie!'''</big> *Wat bin ''Twentse schelnaemen''? *Welke Nedersaksische schrievers bin d’r zoal? *Hoe zicht et Putters, et Riessens of et Westerwoolds d’r uut? *Hoevule Nedersaksische naemen bin d’r veur de zwatte liester en de lepels-en-vörken? De dialekten van Noordoost-Nederlaand, die mit mekaander et Nedersaksisch nuumd wodden, bin de laeste jaoren in populariteit gruuid. De meensken maeken d’r popmeziek in, schrieven d’r in, maeken regiosoaps en gao zo mar deur. Disse ni’je belangstelling, die ok veur aandere streektaelen binnen en buten Nederlaand opgaot, numen ze de dialektrenaissance. :'''Drieduzend stokkies in et Grunnings, et Twents, et Veluws…''' Op et internet is d’r nog niet zo slim vule te vienen over et Nedersaksisch, mar d’r bin toch al wat schiere websteenen. De schierste daorvan is zonder twiefel de Nedersaksische Wikipedie, een encyklopedie die iederiene vergees bewarken kan in elk Nedersaksisch dialekt van Nederlaand. Veur twie jaor – in meert 2006 – biwwe d’r mit begonnen, en d’r bin now al omdebi’j drieduzend artikels! Drieduzend stokkies in et Aachterhoeks, Drents, Grunnings, Sallaans, Stellingwarfs, Twents, Oost-Veluws, West-Veluws en Urkers. ==Wat is de Wikipedie now aenlik?== :'''De Wikipedie is een gezaemelik warkien.''' De Wikipedie, die in et Nederlaans en Engels ‘Wikipedia’ nuumd wodt, is een slim grote encyklopedie op et internet, daor in 2001 mit begonnen is. De Engelse Wikipedie het meer as twie miljoen artikels en de Nederlaanse het d’r omdebi’j een half miljoen. Dit is meugelik omdat iederiene d’r vergees an mitschrieven mag. Stel: ie schrieven een artikeltien. As een aander et dan verbeteren wil, mag hi’j of zi’j dat votdaolik doen. Aj’ et niet mit een wieziging iens binnen, gaoj’ in overleg. Gieniene is ‘eigener’ van een artikel. De Wikipedie is een gezaemelik warkien. :'''Tegere maeken wi’j de Wikipedie d’r beter op.''' ==Hoe warkt dat, mit mekaander een encyklopedie schrieven?== As iederiene zomar mitschrieven kan, staon d’r dan gien fouten of niet al te best schreven artikels in de Wikipedie? Jaowel, die bin d’r zeker. Mar d’r bin ok meensken die de boel in ’t honderd perberen te jaegen, die mit opzet onzin schrieven. Mar tegere zorgen wi’j d’r veur dat d’r zoveul meugelik fouten verbeterd wodden en zo goed meugelike artikels opbouwd wodden. En die onzin-stokkies wo’n altied hiel rap vothaeld. De ervering lat zien dat de artikels op de verschillende taelversies van de Wikipedie d’r almar beter op wodden. D’r wodt kritisch naor de artikels keken, en wat de iene niet wet, vult de aander an.¹ ==Nedersaksische en algemiene onderwarpen== ’t Mooie is daj’ op de Nedersaksische Wikipedie slim vule infermaosie over Nedersaksische onderwarpen vienen diej’ niet zo makkelik argens aanders vienen. Wat bin now typische veur- en aachternaemen in oons diel van et laand? Waor percies zeggen ze ‘Moi’ en waor vraogen ze aj’ ‘goed te passe’ binnen? Wat bin de Iesselakedemie en ’t Huus van de Taol? Waor liggen Wenters, De Vaort, De Wiek en Knoal? Wie schreef et eerste Drentstaelige gedicht? Waor vieren ze Stöppelhaene? Hoe gong dat vassien over et peerd van ome Loeks? En gao zo mar deur. :'''In de streektael kuj’ over alles schrieven.''' D’r bin aanders ok een protte artikels over niet-Nedersaksische onderwarpen, en dat is ok belangriek: dawwe zien laoten daj’ ok in de streektael over alles schrieven kunnen. ==Wat kun ie veur de Nedersaksische Wikipedie betekenen?== Wi’j schrieven dit om even stille te staon bi’j twie jaor Nedersaksische Wikipedie, mar ok om dit mooie wark nog veerder an te vieteren. Want d’r bin nog altied mar weinig schrievers, en pattie streken en gebieden bin nog niet goed vertegenwoordigd deur mitwarkers die daor wegkommen. Daoromme moej’ es kieken as ie niet ok es een stokkien schrieven willen. Bi’jglieks over jow dörp of stad, of een onderwarp waor aj’ slim vule van weten. Mien ie daj’ gien Nedersaksisch schrieven kunnen? Kiek dan hier mar es: *[[Hulpe:Nedersaksisch_schrieven]] Mar d’r bin nog meer menieren om mit te doen. Bi’jveurbeeld deur foto’s en aandere soorten ofbeeldings te maeken veur bi’j de artikels en vri’j te geven veur de Wikipedie. Ie kun zels jow eigen of bestaonde artikels inspreken in jow dialekt! Gewoon mitdoen!<br /> De groetenis! # ''Een veurbeeld geft an dat de Wikipedie warkt: in 2005 ston d’r in et veuranstaonde wetenschoppelike blad Nature een onderzuuk dat artikels over wetenschoppelike onderwarpen in de Engelstaelige Wikipedie vergeleek mit de Encyclopædia Britannica. In beide vunnen ze acht grote, konceptuele fouten: viere in de Wikipedie en viere in Britannica, en een riegel kleine onjuustheden: 162 in de Wikipedie en 123 in Britannica. Hoe dan ok, kiek zels mar es waj’ van oonze Nedersaksische Wikipedie vienen!'' [[Kattegerie:Wikipedie:Parsberichen]] oawhlz4yl4bi1dog1b4gw06psppw064 4 8510 127352 127321 2009-11-28T23:54:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <big>'''Twee joar Neersassiese Wikipedie!'''</big> *Wat beent ''Tweantse skeeldnaamns''? *Wukke Neersassiese skrievers beent dr zo al? *Hoo zut t Putters, t Riesns of t Westerwoolds dr oet? *Hoovölle Neersassiese naamns beent dr veur de geetelink en de leppeldeef? De dialektn van Noordoost-Neerlaand, met mekaar t Neersassisch eneumd, beent de leste joarn in populariteit egröaid. Ze maakt dr popmeziek in, skrieft dr in, maakt regiosoaps en zo wieder. Disn niejn andacht, dee ok veur aandere strektaaln binn en boetn Neerlaand opgeet, neumt ze de Dialectrenaissance. :'''Dreedoezend stuks in t Grönns, t Tweants, t Veluws…''' Op t internet is dr nog neet zo machtig völle te veendn oaver ’t Neersassies, mear dr beent toch wal wat skiere websteas. De skierste doarvan is zoonder twiefel de Neersassiese Wikipedie, ne vrieje encyclopedie dee at iedereene kan bewarkn in elk Neersassisch dialekt van Neerlaand. Veur twee joar – in meart 2006 – bi-w begunn, en dr beent noe al zowat dreedoeznd artikels! Dreedoeznd stuks in t Achterhooks, Dreants, Grönns, Sallaands, Stellingwarfs, Tweants, Oost-Veluws, West-Veluws en Urkers. ==Wat is noe feailik de Wikipedie?== :'''De Wikipedie is n warkske veur en deur iederene''' De Wikipedie, in ’t Hollaands en Engels ‘Wikipedia’ eneumd, is n onmeundig grote encyclopedie op t internet, begunn in 2001. De Engelse Wikipedia hef mear as twee miljoen artikels en de Hollaanse hef dr um en noabiej n half miljoen. Det is meugelik umdet iedereene dr vriej an met mag skrievn. Deankt oew s in: ie skrieft n artikelsken. As dan n aander t verbettern wil, mag-e det op de stean doon. A-j oew neet in ne wieziging köant veendn, goa-j in oaverleg. Gineene is ‘eigenaar’ van n artikel. De Wikipedie is een warksken veur en deur iederene. :'''Wikipedie wördt allene mear better.''' ==Hoe warkt det, met mekaar n encylopedie skrievn?== As iederene zomear kan metskrievn, stoat dr dan gin foutn of zwak eskreevn artikels op de Wikipedie? Jaowal, vanzölf. En dr wördt ok vandelisme pleegd deur n hoop leu, dee willemoods onzin skrieft. Mear oaver t algemeen zorge viej dr veur det dr zo völ meugelik foutn verbetterd wördt en zo good meugelike artikels op ebouwd wördt. En vandalisme wördt altied heel rap vort ehaald. Duur de tied hen he-w eleard det de artikels op de verskeidene taalversies van Wikipedia dr al better op wördt. Dr wördt skoarp elett op de artikels, en wat n eenn neet wet, vult n aander an.¹ ==Neersassiese en algemene oonderwarpn== t Meuie is dej op de Neersassiese Wikipedie onmeundig völle informasie oaver Neersassiese oonderwarpn veendt dee aj neet zo gauw arns aanders veendt. Wat bint noe kenmarknde veur- en achternaamns in oons deel van t laand? Woar zegnt ze ‘Moi’ en woar vroagnt ze o-j ‘good te passe’ bint? Wat bint de Iesselakkademie en t Huus van de Taol? Woar ligt Wenters, De Voart, De Wiek en Knoal? Wel skreef t eerste Dreantstalige gedicht? Woar viert ze Stöppelhaene? Hoo gung det versken oaver t peerd van ome Loeks? En goat zo mear deur. :'''In t plat kö-j oaver alns skrievn.''' D’r bint ok nen heeln hoop artikels oaver neet-Neersassiese oonderwarpn, en det is ok belangriek: da-w zeen loat de-j ok in t plat oaver alns skrievn köant. ==Wat kön ieje noe veur de Neersassiese Wikipedie doon?== Viej skrieft dit um eavn stille te stoan biej twee joar Neersassiese Wikipedie, mear ok um dit skiere wark nog wieder an te priezn. Want dr bint nog aait mear heel weinig skrievers, en n antal strekn bint nog neet good verteegnwoordigd deur metwarkers die doar wegkomt. Doarumme mu-j es kiekn of iej neet ok es n stukn wilt skrievn. Oaver oewn dörp of stad, of n oonderwarp woar a-j machtig völle van weet. Mean iej de-j gin Neersassies skrievn köant? Kiekt dan mear es hier: *[[Hulpe:Nedersaksisch_schrieven]] Mear dr bint nog mear meniern um met te doon. Beveurbeeld deur foto’s en aandere soortn ofbeeldings veur biej de artikels te maakn en dee vriej te gevn veur de Wikipedie. Iej köant zölfs oewn eegn of bestoande artikels insprekn in oewn dialekt! Gewoon metdoon!<br /> Goodgoan! # ''Een veurbeeld gef an det Wikipedia warkt: in 2005 steun dr in t veuranstoande wetenskoppelike blad Nature n oonderzeuk det artikels oaver wetenskoppelike onderwarpn in de Engelstalige Wikipedia vergeleek met de Encyclopædia Britannica. In beidn veundn ze acht grote fouten: veer in Wikipedia en veer in Britannica, en n riege kleine onjuustheedn: 162 in Wikipedia en 123 in Britannica. Kiekt zölf mear es noar oonze Neersassiese Wikipedie hoo of t oe lik.'' [[Kattegerie:Wikipedie:Parsberichen]] dutpanxv5o965s2rdsg5jqquh59vgtq 4 8511 127347 127311 2009-11-28T23:53:17Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <big>'''Twei jaor Nedersaksische Wikipedie!'''</big> *Wat bint ''Tweantse skeeldnaamns''? *Welke Nedersaksische schrievers bint d’r zoal? *Hoe zöt ’t Putters, ’t Riesns of ’t Westerwoolds d’ruut? *Hoeveule Nedersaksische namen bint d’r veur de gieteling en de lepeldief? De dialecten van Noordoost-Nederlaand, mit ’n kaander ’t Nedersaksisch enuumd, bint de leste jaoren in populariteit egruid. Ze maakt d’r popmeziek in, schrieft d’r in, maakt regiosoaps en zo wieder. Dizze neie belangstelling, die ok veur aandere streektalen binnen en buten Nederlaand opgiet, nuumt ze de dialectrenaissance. :'''Dreiduuzend stokkies in ’t Grunnegs, ’t Tweants, ’t Veluws…''' Op ’t internet is d’r nog niet zo machtig veule te vienden aover ’t Nedersaksisch, mar d’r bint toch wal wat schiere webstees. De schierste daorvan is zunder twiefel de Nedersaksische Wikipedie, een gratis encyclopedie die as iederiene kan bewarken in elk Nedersaksisch dialect van Nederlaand. Veur twei jaor – in meert 2006 – biw begund, en d’r bint now al haoste dreiduzend artikels! Dreiduzend stokkies in ’t Achterhooks, Drèents, Grunnegs, Sallaans, Stellingwarfs, Tweants, Oost-Veluws, West-Veluws en Urkers. ==Wat is nou feilijk de Wikipedie?== :'''De Wikipedie is een mandielig warkien.''' De Wikipedie, in ’t Nederlaans en Engels ‘Wikipedia’ enuumd, is een alderbarstens grote encyclopedie op ’t internet, begund in 2001. De Engelse Wikipedie hef al meer as twei miljoen artikels en de Nederlaanse hef d’r tenaostenbij een half miljoen. Dit is meugelijk umdet iederiene d’r vergeefs an mit mag schrieven. Stel: ie schrieft een artikeltien. As dan een aander ’t verbetern wil, mag e det vortdalijk doen. Aj ’t niet mit een wieziging iens bint, gaoj in aoverleg. Gieniene is ‘eigenaor’ van een artikel. De Wikipedie is een mandielig warkien. :'''In de maande make wij de Wikipedie d’r beter op.''' ==Hoe warkt det, mit menare een encylopedie schrieven?== As iederiene zomar kan mitschrieven, staot d’r dan gien fouten of zwak eschreven artikels in de Wikipedie? Jaowal, die bint d’r zeker. En d’r wördt ok vandelisme epleegd deur partie lu, die wilmoeds onzin schrieft. Mar in de maande zörge wij d’rveur det d’r zoveul meugelijk fouten verbeterd wördt en zo goed meugelijke artikels op-ebouwd wördt. En vandelisme wördt altied hiel rap vortehaald. De ervaoring lat zien det de artikels op de verschillende taalversies van de Wikipedie d’r aal beter op wördt. D’r bint veule kritische blikken ericht op de artikels, en wat de iene niet wet, vult de aander an.¹ ==Nedersaksische en algemiene onderwarpen== ’t Nuvere is dej op de Nedersaksische Wikipedie slim veul infermaosie aover Nedersaksische onderwarpen viendt die aj niet zo makkelijk aanderwoors viendt. Wat bint now typische veur- en achternamen in oes diel van ’t laand? Waor zegt ze ‘moi’ en waor vraogt ze oj ‘goed te passe’ bint? Wat bint de Iesselakkedemie en ’t Huus van de Taol? Waor ligt Wenters, De Vaort, De Wiek en Knoal? Wel schreef ’t eerste Drèentstalige gedicht? Waor viert ze Stöppelhaene? Hoe gunk det varsien aover ’t peerd van ome Loeks? En gao zo mar deur. :'''In de streektaal kuj aover alles schrieven.''' D’r bint aans ok hiel veul artikels aover niet-Nedersaksische onderwarpen, en de’s ok belangriek: dew zien laot dej ok in de streektaal aover alles kunt schrieven. ==Wat kan ieë veur de Nedersaksische Wikipedie betieken?== Wij schrieft dit um even stille te staon bij twei jaor Nedersaksische Wikipedie, mar ok um dit schiere wark nog wieder an te fietern. Want d’r bint nog altied mar hiel weinig schrievers, en partie streken en kontreien bint nog niet goed vertegenwoordigd deur mitwarkers die as daor wegkoomt. Daorumme muj ies kieken of ie niet ok ies een stokkien wilt schrieven. Aover oen dörp of stad beveurbield, of ienig onderwarp daoraj slim veule van weet. Mien ie dej gien Nedersaksisch schrieven kunt? Kiekt dan mar ies hier: *[[Hulpe:Nedersaksisch_schrieven]] Mar d’r bint nog meer menieren um mit te doen. Beveurbield deur foto’s en aandere soorten ofbieldings te maken veur bij de artikels en vrij te geven veur de Wikipedie. Ie kunt zölfs oen eigen of bestaonde artikels inspreken in oen dialect! Gewoon mitdoen!<br /> Goedgaon! # ''Een veurbield gef an det de Wikipedie warkt: in 2005 stund d’r in ’t veuranstaonde wetenschoppelijke blad Nature een onderzuuk det artikels aover wetenschoppelijke onderwarpen in de Engelstalige Wikipedie vergeleek mit de Encyclopædia Britannica. In allebeiden vunden ze acht grote, conceptuele fouten: vier in de Wikipedie en vier in Britannica, en een riege kleine onjuustheden: 162 in de Wikipedie en 123 in Britannica. Hoe dan ok, kiekt zölf mar ies naor oeze Nedersaksische Wikipedie hoe as ’t oe lek!'' [[Kattegerie:Wikipedie:Parsberichen]] jzzwa4h234fp25g8lti2x2leayza9yt 4 8512 127346 127309 2009-11-28T23:53:09Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <big>'''Twee jaor Nedersaksische Wikipedie!'''</big> *Wat bunt ''Tweantse skeeldnaamns''? *Welke Nedersaksische schrievers bunt d’r zoal? *Wo zöt ’t Putters, ’t Riesns of ’t Westerwoolds d’roet? *Wovölle Nedersaksische namen bunt d’r veur den geteling en den laepeldeef? De dialecte van Noordoost-Nederland, met mekare ’t Nedersaksisch eneumd, bunt de leste jäöre in populariteit egreuid. Ze maakt d’r popmeziek in, schrieft d’r in, maakt regiosoaps en zo wieters. Disse ni-je belangstelling, dee at ok veur andere streektale binnen en boeten Nederlaand opgeet, neumt ze de dialectrenaissance. :'''Dreedoezend stukskes in ’t Grunnings, ’t Twents, ’t Veluws…''' Op ’t internet is d’r nog neet zo machtig völle te vinden ovver ’t Nedersaksisch, maor d’r bunt toch wal wat mooie webbestaen. De mooiste daorvan is zunder twiefel de Nedersaksische Wikipedie, een gratis encyclopedie die iederene kan bewarken in elk Nedersaksisch dialect van Nederland. Veur twee jaor – in meert 2006 – bu’w begonnen, en d’r bunt no al haoste dreedoezend artikels! Dreedoezend stukskes in ’t Achterhooks, Drents, Grunnings, Sallands, Stellingwarfs, Twents, Oost-Veluws, West-Veluws en Urkers. ==Wat is no feitelik de Wikipedie?== :'''De Wikipedie is een gezamelik stuk wark.''' De Wikipedie, in ’t Nederlands en Engels ‘Wikipedia’ eneumd, is een alderbarstend grote encyclopedie op ’t internet, begonnen in 2001. De Engelse Wikipedie hef meer as twee miljoen artikels en de Nederlandse hef d’r tenaostenbi-j een half miljoen. Dit is meugelik umdat iederene d’r vergaefs an met mag schrieven. Stel: i-j schrieft een artikeltjen. As dan een ander ’t wil verbaetern, mag e dat vortdaolik doon. Aj ’t niet met een wieziging met eens bunt, gao’j in ovverleg. Geenene is ‘eigenaor’ van een artikel. De Wikipedie is een gezamelik stuk wark. :'''Te hope make wi-j de Wikipedie d’r baeter op.''' ==Wo warkt dat, met mekare ene encylopedie schrieven?== As iederene zomaor kan metschrieven, staot d’r dan gene foute of zwak eschreven artikels in de Wikipedie? Jaowal, dee bunt d’r zeker. En d’r wördt ok vandalisme pleegd deur wat leu, die wilmeudig onzin schrieft. Maor te hope zorge wi-j d’rveur dat d’r zovölle möggelik foute verbaeterd wordt en zo good möggelike artikels opebouwd wordt. En vandalisme wordt altied heel rap wegehaald. De ervaoring löt zeen dat de artikels op de verschillende taalversies van de Wikipedie d’r steeds baeter op wordt. D’r bunt völle kritische blikken ericht op de artikels, en wat den enen neet wet, vult den ander an.¹ ==Nedersaksische en algemene onderwarpe== ’t Mooie is da’j op de Nedersaksische Wikipedie slim völle infermaosie ovver Nedersaksische onderwarpe vindt dee’j neet zo makkelik argens anders vindt. Wat bunt no typische veur- en achternamen in uns deel van ’t land? Waor percies zegt ze ‘moi’ en waor vraogt ze oj ‘good te passe’ bunt? Wat bunt de Iesselakkedemie en ’t Huus van de Taol? Waor ligt Wenters, De Vaort, De Wiek en Knoal? Wel schreef ’t eerste Drentstalige gedicht? Waor viert ze Stöppelhaene? Wo geng dat versken ovver ’t peerd van ome Loeks? En gao zo maor deur. :'''In de streektaal kö-j ovver alles schrieven.''' D’r bunt anders ok heel völle artikels ovver neet-Nedersaksische onderwarpe, en da’s ok belangeriek: da’w laot zeen da’j ok in de streektaal ovver alles könt schrieven. ==Wat kön i-j veur de Nedersaksische Wikipedie betekenen?== Wi-j schrieft dit um effen stille te staon bi-j twee jaor Nedersaksische Wikipedie, maor ok um dit mooie wark nog wieter an te fietern. Want d’r bunt nog altied maor heel weinig schrievers, en sommige streken en kontreien bunt nog neet good vertegenwoordigd deur metwarkers dee’t daor vandan komt. Daorumme mo’j es kieken of i-j neet ok eens een stuksken wilt schrieven. Ovver ow dorp of stad beveurbeld, of enig onderwarp waor i-j slim völle van wet. Meen i-j da’j gin Nedersaksisch schrieven könt? Kiek dan maor eens hier: *[[Hulpe:Nedersaksisch_schrieven]] Maor d’r bunt nog meer manieren um met te doon. Beveurbeld deur foto’s en andere soorten afbeldinge te maken veur bi-j de artikels en vri-j te gevven veur de Wikipedie. En i-j könt owe eigen of bestaonde artikels inspreken in ow dialect! Gewoon metdoon!<br /> Goodgaon! # ''Een veurbeld gef an dat de Wikipedie warkt: in 2005 ston d’r in ’t veuranstaonde waetenschoppelike blad Nature een onderzeuk dat artikels ovver waetenschoppelike onderwarpe in de Engelstalige Wikipedie vergeleek met de Encyclopædia Britannica. In allebeide vonden ze acht grote, conceptuele foute: vere in de Wikipedie en vere in Britannica, en een riege kleine onjuustheden: 162 in de Wikipedie en 123 in Britannica. Wo dan ok, kiek zelf maor eens nao unze Nedersaksische Wikipedie wo at ’t ow lek!'' [[Kattegerie:Wikipedie:Parsberichen]] bbj367vd3a2785ot46cy3g192obbmew 4 8513 127350 127317 2009-11-28T23:53:36Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <big>'''Twee joar Neersassiese Wikipedie!'''</big> *Wat beent ''Tweantse skeeldnaamns''? *Wukke Neersassiese skrievers beent dr zo al? *Wo zut t Putters, t Riesns of t Westerwoolds dr oet? *Wovölle Neersassiese naamns beent dr vuur de geetelink en n leppeldeef? De dialektn van Noordoost-Neerlaand, met mekoar t Neersassisch eneumd, beent de leste joarn in populariteit egröaid. Ze maakt dr popmeziek in, skriewt dr in, maakt regiosoaps en zo wieter. Disn niejn andach, den ok vuur aandere strektaaln binn en boetn Neerlaand opgeet, neumt ze de Dialectrenaissance. :'''Dreedoezend stuks in t Grönns, t Tweants, t Veluws…''' Op t internet is dr nog neet zo machtig völle te veendn oaver ’t Neersassies, mear dr beent toch wal wat skiere websteas. De skierste doarvan is zoonder twiefel de Neersassiese Wikipedie, ne vrieje encyclopedie dee at iedereene kan bewoarkn in elk Neersassisch dialekt van Neerlaand. Vuur twee joar – in meart 2006 – bi-w begunn, en dr beent non al zowat dreedoeznd artikels! Dreedoeznd stuks in t Achterhooks, Dreants, Grönns, Sallaands, Stellingwarfs, Tweants, Oost-Veluws, West-Veluws en Urkers. ==Wat is non feailik de Wikipedie?== :'''De Wikipedie is n woarksken vuur en duur iederene''' De Wikipedie, in ’t Hollaands en Engels ‘Wikipedia’ eneumd, is n onmeundig grote encyclopedie op t internet, begunn in 2001. De Engelse Wikipedia hef mear as twee miljoen artikels en de Hollaanse hef dr um en noabiej n half miljoen. Dèt is meugelik umdet iedereene dr vriej an met mag skriewn. Deankt oew s in: ie skriewt n artikelsken. As dan n aander t verbèttern wil, mag-e dèt op de stean doon. A-j oew neet in ne wieziging köant veendn, goa-j in oawerleg. Gineene is ‘eigenaar’ van n artikel. De Wikipedie is een woarksken vuur en duur iederene. :'''Wikipedie wördt allene mear better.''' ==Wo woarkt dèt, met mekoar n encylopedie skriewn?== At iederene zomear kan metskriewn, stoat dr dan gin foutn of zwak eskreewn artikels op de Wikipedie? Jaowal, vanzelf. En dr wördt ok vandelisme pleegd duur n hoop leu, dee willemoods onzin skriewt. Mear oawer t algemeen zorge viej dr vuur dèt dr zo völle meugelik foutn verbètterd wördt en zo good meugelike artikels op ebouwd wördt. En vandalisme wördt altied heel rap vort ehaald. Duur de tied hen he-w eleard dèt de artikels op de verskeaidene taalversies van Wikipedia dr al bètter op wördt. Dr wördt skoarp elett op de artikels, en wat n eenn neet weet, vult n aander an.¹ ==Neersassiese en algemene oonderwoarpn== t Meuie is dè-j op de Neersassiese Wikipedie onmeundig völle informasie oawer Neersassiese oonderwoarpn veendt dee-j neet zo gauw oarns aanders veendt. Wat beent non kenmoarknde vuur- en achternaamns in oons deel van t laand? Woer zegnt ze ‘Moi’ en woer vroagnt ze o-j ‘good te passe’ bint? Wat beent de Iesselakkademie en t Huus van de Taol? Woer ligt Wenters, De Voart, De Wiek en Knoal? Wee skreef t eerste Dreantstalige gedicht? Woer viert ze Stöppelhaene? Wo gung dèt vèrsken oawer t peerd van ome Loeks? En goat zo mear duur. :'''In t plat kö-j oawer alns skriewn.''' D’r beent ok nen heeln hoop artikels oawer neet-Neersassiese oonderwoarpn, en dèt is ook belangriek: da-w zeen loatt dè-j ook in t plat oawer alns skriewn köant. ==Wat kön iej non vuur de Neersassiese Wikipedie doon?== Viej skriewt dit um eawn stille te stoan bie twee joar Neersassiese Wikipedie, mear ook um dit skiere woark nog wieter an te priezn. Want dr beent nog aalt mear heel weainig skriewers, en n antal strekn beent nog neet good verteegnwoordigd duur metwoarkers dee doar wegkomt. Doarumme mu-j es kiekn of iej neet ok es n stukn weelt skriewn. Oawer oewn dörp of stad, of n oonderwoarp woer a-j machtig völle van weett. Mean iej dè-j gin Neersassies skriewn köant? Kiekt dan mear es hier: *[[Hulpe:Nedersaksisch_schrieven]] Mear dr beent nog mear meniern um met te doon. Bievuurbeeld duur foto’s en aandere soortn ofbeeldings vuur bie de artikels te maakn en dee vriej te geewn vuur de Wikipedie. Iej köant zelfs oewn eegn of bestoande artikels insprèkn in oewn dialekt! Gewoon metdoon!<br /> Goodgoan! # ''n Vuurbeeld gef an dèt Wikipedia woarkt: in 2005 steun dr in t vuuranstoande wetenskoppelike blad Nature n oonderzeuk dèt artikels oawer wetenskoppelike onderwoarpn in de Engelstalige Wikipedia vergeleek met de Encyclopædia Britannica. In beaidn veundn ze acht grote foutn: veere in Wikipedia en veere in Britannica, en ne riege kleaine onjuustheedn: 162 in Wikipedia en 123 in Britannica. Kiekt zelf mear es noar oonze Neersassiese Wikipedie wo of t oe lik!'' [[Kattegerie:Wikipedie:Parsberichen]] jafes90yvf42t99a12q2yfzm0y9vwn4 4 8516 127348 127313 2009-11-28T23:53:23Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <big>'''Twij joar Leegsaksische Wikipedia!'''</big> *Wat binnen ''Tweantse skeeldnaamns''? *Welke Leegsaksische schrievers geft t apmoal? *Hou zugt Putters, Riesens of Westerwôlds der oet? *Houveul Leegsaksische noamen geft t veur swaarte liester en lepeldaif? De dialekten van Noordoost-Nederlaand, mit ainaander "Leegsaksisch" nuimd, binnen lèste joaren in populariteit gruid. Man môkt der popmuziek ien, man schrieft der ien, man môkt regiosoaps en zo gaai zo môr deur. Dizze nije belaangstellen, wat ook aander streektoalen binnen en boeten Nederlaand aangaait, nuimt man dialekt-renaissance. :'''Drijdoezend stokken op zien Grunnegs, Twìnts, Veluws, …''' Op web is der nog nait aibels veul tou vinden over Leegsaksisch, môr der binnen doch wel al wat schiere webstees. Schierste doarvan is bie wizze de Leegsaksische Wikipedia, n enzyklopedie dij veur geefs is en dij elkenain bewaarken kin, ien wat veur Leegsaksisch dialekt van Nederlaand den ook. Twij joar heer – ien meert 2006 – binnen wie begonnen en der binnen nou al sikkom drijdoezend artikels! Drijdoezend stokken op zien Aachterhouks, Drìnts, Grunnegs, Sallaands, Stellenwaarfs, Twìnts, Oost-Veluws, West-Veluws en Urkers. ==Wat is nou aigelks Wikipedia?== :'''Wikipedia is n projekt veur en deur elkenain dij der verlet van het.''' Wikipedia is n biester grote enzyklopedie op web, begonnen ien 2001. Engelse Wikipedia het al meer as twij miljoen artikels en Nederlaandse het der sikkom n haalf miljoen. Dit is meugelk omreden dat elkenain der veur geefs aan mitwaarken kin. Stel: Joe schrieven n lutje artikel. As n aander t den verbetern wil, kin er dat zomôr doun. As joe t nait mit n verandern ais binnen, goan joe ien verzin. Gainain is 'aigender' van n artikel. Wikipedia is maanswaark. :'''Mit ainaander môken wie Wikipedia der allinneg môr beter op.''' ==Hou wordt dat den, mit ainaander n enzyklopedie schrieven?== "As elkenain zomôr mitschrieven kin, den kommen der ja n hail ìnde fouten en vrak schreven artikels op Wikipedia." Klopt, dat gebeurt bie wizze. Der binnen gounend dij vandoalisme plegen deur lek en brek tou publiseern. Môr mit ainaander zörgen wie der veur dat der zo veul meugelk fouten verbeterd worden en dat der zo goud meugelke artikels kommen. Vandoalisme wordt aaits hail gaauw vothoald. Ervoaren lôt zain dat de artikels op verschaaidene toalvèrzies van Wikipedia der aingoal beter op worden. Der binnen veul kritische blikken richt op artikels en wat aine nait wait, vult aander aan.¹ ==Leegsaksische en aalgemaine onderwaarpen== Schiere is dat man op Leegsaksische Wikipedia slim veul informoatsie over Leegsaksische onderwaarpen vinden kin, dij man nait gaauw aanswoar vinden zol. Wat binnen bieveurbeeld typische veur- en aachternoamen ien os paart van laand? Woar zègt man "moi" en woar vroagt man of joe "goed te passe" binnen? Wat binnen de ''IJsselacademie'' en ''Huus van de Taol''? Woar liggen ''Wenters'', ''De Vaort'', ''De Wiek'' en ''Knoal''? Wel schreef eerste Drìntstoalege gedicht? Woar viert man ''Stöppelhaene''? Hou gaait vèrske over ''Peerd van Ome Loeks''? En gaai zo môr deur. :'''Ien de streektoal kist over aals schrieven.''' Der binnen aans ook n hail ìnde artikels over nait-Leegsaksische onderwaarpen en dat is ook dat wat is: dat wie zain lôten dat joe ook ien streektoal over aals schrieven kinnen. ==Wat kinnen joe veur Leegsaksische Wikipedia betaikenen?== Wie schrieven dit om moal stil te stoan bie twij joareg bestoan van Leegsaksische Wikipedia, môr ook om mìnsken aan tou pitjen om aan dit schiere waark mit tou doun. Den der binnen nog aal hail waineg schrievers en n hail ìnde streken dij nog nait goud vertegenswoordegd binnen deur mitwaarkers dij of doar heerkommen. Doarom mouten joe ais kieken of joe nait ook ais n stokje schrieven willen. Over joen loug of stad bieveurbeeld of aineg onderwaarp woar of joe hail veul van waiten. Mainen joe dat joe gain Leegsaksisch schrieven kinnen? Kiek den moal hierzoot: *[[Hulpe:Nedersaksisch_schrieven]] Môr der binnen nog meer wiezen om mit te doun. Bieveurbeeld deur fotos en aander soorten ôfbeeldens tou môken veur bie de artikels en vraai tou geven veur Wikipedia. Joe kinnen zölfs joen aaigense of bestoande artikels ienspreken ien joen dialekt! Gewoon mitdoun!<br /> Moi! # ''Veurbeeld geft aan dat Wikipedia waarkt: ien 2005 ston der ien veuraanstoande waitenschoppelk blad "Nature" onderzuik dat artikels over waitenschoppelke onderwaarpen ien Engelstoalege Wikipedia dij verleken wörren mit de "Encyclopædia Britannica". Ien baaidend von man aacht grote, konseptuwele fouten: vaaier ien Wikipedia en vaaier ien Britannica en n rieg lutje onjuustheden: 162 ien Wikipedia en 123 ien Britannica. Hou joe t ook lèggen willen, kiek zulf môr ais noar ozze Leegsaksische Wikipedia en wat joe der van vinden!'' [[Kattegerie:Wikipedie:Parsberichen]] b24lwsujdkgtwi8kalvkqefoxjaf5i6 0 8517 264204 257940 2013-05-06T16:30:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''RTV Drenthe''' is de regionaole radio- en tillevisie-umroep van de [[pervincie]] [[Drenthe]]. De umroep is ontstaon bi'j 't splieten van [[RTV Noord|Radio Noord]] (töt dan an toe de regionaole zender van [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]] en Drenthe) in 1989. RTV Drenthe hef zien stee in [[Assen]]. ==Uutzendschema== Radio Drenthe zendt uut tussen zeuven uur 's ochtends en half zeuvene 's aovends. De zender brengt zowal ni'js-, meziek- as praotpregramma's, daoras een luttik diel van in 't [[Drèents]] wördt edaone, zoas 't pregramma mit christelijke meziek 'Veur de preek' (ok op de webstee van de umroep te beluustern). TV Drenthe verzörgt gemiddeld een uur zendtied per dag, miestentied een combinaosie van 't dagense regionaole ni'js en een wekelijks themapregramma. De uutzendings begunt kört veur zessen in de aovend. De rest van de aovend en nacht herhaalt ze de uutzendings of is d'r Tekst TV veur. An pregramma's in 't Drèents is d'r onder meer 't jaorlijkse '[[Drents Dictee]]' in de 'Meertmaond - Streektaolmaond'. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.rtvdrenthe.nl Webstee van RTV Drente] [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse regionaole omroep]] [[Kategorie:Drenthe]] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} l77h4r3pnn4dyhezuda1k0h20888p0l 0 8524 257861 250354 2013-03-11T11:35:37Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 57 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q101674]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Stofzuiger.jpg|thumb|300px|Stofzoeger]] n '''Stofzoeger''' is n apperaat woermet o-j t [[woening|hoes]] kloar maakn köant. t Woarket vake met nen stoarkn elektromotor, den at ne grote sentrifugaalpoompe andrif. t Stof wördt dan in nen [[buul]] op evöngn, of in nen bäkn an de binnkaante van de mesiene slingerd. Um en noabie [[1900]] wör n stofzoeger al oet eveundn, mear t doerdn nog tot ongevear [[1960]] tot ongevear iederene dr ene har. Doarvuur wördn kleedn aait of eveagnd, of boetn oet eklopt met nen [[klabatse|matnklopper]]. == Herbert Booth == Herbert Booth (1871-1955) vreug zik of woerumme at de leu aait prebeerdn t smear vort te bloazn. Hee bedach det t völle makliker was um t op te zoegn en direkt in n toetn te doon. In [[1900]] maakn'e n eersn stofzoeger: de ''Booth Machine''. Det was n deer van ne mesiene den't wal 50 kilo weug. Ze kreegn [[rad|rädkes]] oonder en wördn vuurt etrökn duur [[peerd|pearde]]. Zo gung t dan de huuze langs. t Apparaat bleef boetn en de slange gung duur t veanster noar binn. Dr was twee man neudig um t deenk te bedeenn. Eene um t hoes te doon, n aandern um de mesiene te bedeenn. Dit was vanzelf onmeundig priezig, dus allene rieke leu en bedriewe konn zonne buurte betaaln. == Latere oetveendings == t Eerste neet-elektrise model wör in [[1869]] ontwörpn duur [[Ives W. McGaffey]] oet [[Chicago]]. Dit woarkn duur in nen [[lear]]nen bal te kniepn, woerduur de locht de slange in ezeugn wör. <br /> n Eerstn elektrisen was de ''hoover'' oet 1907, den oet eveundn wör duur n [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaansn]] Hoover Suction Sweeper Company. Den van Booth weug ongevear 50 kilo, terwiel at disn "nog mear" 20 kilo weug. t Deenk was feailik neet slim geweeld. t Bedrief mos dr met langs de duurn goan veantn um t deenk an te priezn. Hierduur sleug n stofzoeger ook oawer noar [[Europa (continent)|Europa]]. In [[Nederlaand]] wör'e machtig geweeld. In de joarn '30 har Nederlaand noar verhouding mear stofzoegers as Amerika.<br /> Vanzelf kwamn dr de leste joarn nog lichtere modeln, wat zinne populariteit dee toonemn. n Bekeand soort stofzoeger is n [[krömmeldief]]. Den is maklik in de haande te hooldn en bestemd vuur kleaine zoegbuurtn.<br /> Seend 2000 beent dr ook stofzoegers dee-t zelfstandig n kamer roond goat. Disse woarket op nen [[accu]], zodèt ze neet zo hard zoegnt. == Neersassies == Zowal in Nederlaanse as in Duutse Neersassiese sproakgebeed is t woord ''huulbessem'' (met variaantn in oetspraoke en skriefwieze) bekeand. Dr beent dr völle dee dit woord ofwiest, umdet t neet echt gebroekt zol wordn, of umdet t allenig bestoan zol um skik te hebn met t Neersassies.<ref>[http://olive.skynetblogs.be/archive-month/2005-09 Olive heur blog: 'huulbessem' in Gelderlaand]</ref><ref>[http://www.platt-in-action.de/a_04_11_08.php?language=0 Plattdütsk bi d'Arbeid oaver 'Huulbessem']</ref> * [[Achterhooks]]: ** ''stofzoeger'' ** ''hoelbessem'', ''huulbessem'' * [[Drèents]]: ** ''stofzoeger'' ** ''hoelbessem'' * [[Grunnegs]]: ''motzoeger'' * [[Platduuts]]: ** ''stofzoeger'' ** ''hoelbessen'' ** ''zoegbessen'' * [[Stellingwarfs]]: ** ''stofzoeger'' * [[Tweants]]: ** ''stofzoeger'' ** ''huulbezem'', ''-bessem'' ** ''blearbessem'' * [[Veluws]]: ''stofzuger'', ''stofzoeger'' == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Huushoolding]] 3i57du4hcqfmr0mdjt1239glsyy4qew 0 8525 61277 60686 2008-03-19T06:57:02Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Stofzoeger]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Stofzoeger]] 7ckhkx7hf9nel71633em72s62x5kipw 0 8526 60689 2008-03-13T18:40:26Z Woolters 62 [[Stofzuger]] is ewiezig naor [[Stofzoeger]]: k har mie eawn vergist wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Stofzoeger]] 7ckhkx7hf9nel71633em72s62x5kipw 0 8528 265105 258056 2013-05-09T22:38:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Stoffer-en-blik.jpg|thumb|right|220px|Motblik en veger, mit n motblik van [[Blik (matrioal)|blik]] ]] '''Motblik en veger''' is n set van haandveger en motblik. Deur ien ain haand blik te holden en mit aander haand stof mit veger op blik tou schoeven, kin de roemel en stof opveegd worden. Motblik was van oorsprong van [[metoal]] (blik), môr is tegenswoordeg maisttieds van [[plestiek]]. In t Nederlaands hait t ''stoffer en blik'', wat ook de titel van n bouk van [[Jeroen Brouwers]] is. ==Leegsaksisch== *[[Drèents]]: **''motblik en veger''{{info|'t Blik het in 't Drèents 'motblik' of 'vegeblik'.}} **''veger en blik'' *[[Grunnegs]]: ''motblik en veger'' *[[Tweants]]: ''stoffer en blik'' (ook as t nit van blik is) *[[Veluws]]: ''motblik'' {{DEFAULTSORT:Motblik En Veger}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Huushoolding]] du7th5ecil47o2zevkj0pt9qatu3812 0 8529 285084 265189 2016-07-04T16:16:28Z Servien 7 /* Leegsaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:vaatdoek.jpg|thumb|right|n Nait zo vrizze schuddeldouk]] n '''Schuddeldouk''' is n [[douk]]ie woarmit de [[schuddelbaank]]e en [[geutstaine]] aanschoond wordt. n Schuddeldouk wordt ook bruukt om [[toavel]]s mit ôf te vegen. Vrouger kregen kinder ook even mit schuddeldouk om de snuvverd as zie vies waren. Dit vinden kinder maisttied nait zo leuk. De bekìndste schuddeldouken binnen wit en dun of geel en dik. De noam is wat verwarend, omdat vrouger de [[Bred (voat)|schuddels]] der mit schoonmôkt wuiren. t Is dus n veurloper van de [[ôfvasbözzel]]. Veur t dreugmôken van de koppies en schuddels wuir vrouger n aander schuddeldoukie bruukt, môr tegenswoordeg bruukt man hier n [[teedouk]] veur. Schuddeldouken kinnen n huil ìnde [[bacterie|bakteries]] bevatten as zie nait geregeld wozzen worden. Ìnd 2005 meuk de [[Konsumìntenbond]] bekend dat n schuddeldouk in n studìntenhuus sikkem 7,9 miljaard bakteries bevat. Ien n schuddeldouk bie n Nederlaands gezin wuiren sikkom 3,1 miljoen bakteries vonden. Aal douken bleken bie t onderzuik al noa ain dag veul bakteries te bevatten. Dit hoft gain probleem tou wezen as t schuddeldoek allinneg bruukt wordt veur t schoonmôken van t [[schuddelbaank]]e en dus nait veur kinder om de snoet. Deur t doukie te wasken op sèsteg groaden worden aal bakteries dood môkt. == [[Leegsaksisch]] == {{Nds/schuddeldouk}} {{Dialekt|gos|[[Veenkelonioals|de Veenkelonien]]}} [[Kategorie:Huushoolding]] fnawmy9ukqpn0m2b5xxztud8iqmuv71 0 8530 265069 257928 2013-05-09T22:32:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Laminaat.jpg|250px|right|thumb|Holt is t bekendste krakkende matrioal]] '''Krakken''' is n [[natuurkunde]]g verschiensel dat n bepoald geluud verzörgt. Hierbie schoeven maisttieds de [[molekulen]] van meerdere objekten tegen mekoar aan deur [[drok]] van boetenôf. De [[geluud]]ssinjoalen binnen körte impulsen mit doartuzzen relatief grode paauzes. Krakkend geluud wordt maisttieds nait as aangenoam ervoarn. De bekendste veurbeelden van krakkerij binnen [[holten vlouer]]s en [[deurskenieren]]. Bie t lèste veurbeeld wordt t geluud ook wel as ''pieperg'' aanduud. t Geluud dat vraaikomt bie [[weerlucht]] ([[dunder]]) is ook n veurbeeld van krakken. ==[[Leegsaksisch]]== *[[Drèents]]: ''kraeken'', ''kraken'', ''kraoken'' *[[Grunnegs]]: ''krakken'' *[[Stellingwarfs]]: ''kraeken'' *[[Tweants]]: ''kroakn'', ''kraakn'' *[[Veluws]]: ''kraken'', ''kräken'', ''kraoken'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Akoestiek]] 5gtlrc3oirveez9z50eijtcwtmf2yme 14 8531 265903 260657 2013-05-10T15:52:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Akoestiek behaandelt geluud. {{Commonscat|Acoustics}} [[Kategorie:Natuur]] tuse1rdldkohjpxqoszql130yr4dsps 0 8532 293232 273788 2017-05-22T10:32:31Z CommonsDelinker 166 [[MensenPaasvuur.jpg]] is vervungen deur [[Mensen_bekijken_paasvuur_in_Eibergen.jpg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:c:COM:FR|File renamed]]: #2 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Mensen bekijken paasvuur in Eibergen.jpg|thumb|300px|Leu beent saamn bie ne boake in [[Eibargen|Eiboargn]] (2006)]] Op [[Poaske|Eerste Poaskedag]] wordt in n groot Noord-Westerlik gedeelte van [[Europa (continent)|Europa]] boakes an estökn. ne '''Boake''' is n groot veur, wat wördt ebraand um de keulte en t duuster van de [[winter|weenter]] te verdriewn, en n komst van de [[lente|leante]] te viern, of um te viern dèt Leante t van Weenter ewunn hef.<br /> De Noordgreanze woer at dit gebroek vuurkeump löp duur [[Denemarken|Denemoarkn]], de zuudgreanze duur [[Zwitserlaand]] en [[Oostenriek]]. De Westergreanze löp duur [[Nederlaand]] oawer de liene den t [[Nedersaksisch|Neersassiese]] gedeelte onderscheaid van t [[Nederland|Hollaandse]] deel, en de oostergreanze löp duur t [[Duutslaand|Duutse]] [[Hartz]]-gebeed. ==Geskiedenis== [[Ofbeelding:Paasvuur.jpg|thumb|280px|ne Boake bie [[Onstwedde]] op [[Poaske|Tweede Poaskedag]] 2004]] Dèt is n oold [[Germanen|Germaans]] gebroek wat zin oorsprong nog vuur n komst van t [[Kristendom]] hef. Woarskeainlik geleuwdn de Germaann dèt t veur öar ook beskoarmn teegn kwoade geestn, en was t veur ne verzekerige vuur vruchtboarheaid. De aske wat van de boakes köm, wör oawer t laand verdeeld, wat good was vuur de groond. De kristenen prebeerdn t heidense gebroek dr oet te kriegn, mear dèt is öar neet elukt, mear de beleawing van ne boake is vake neet mear met de Germaann verbeundn. De [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katteliekn]] hebt t gebroek verdreeid en dr n Rooms feest van emaakt. In Tweante wördt dit gebroek ''boakebraandn'' eneumd. De leste joarn beent dr strenge milieuvuurskriftn an verbeundn. ==Vuurbereaiding== Wekkn, en mangs moandn in t vuurtn beent boakebouwers drok um nen zo hoog meugliken stapel te maakn. ne Boake kan wal boawn de 10 meter hoge wordn. Boakebouwers gaddert sneuihoolt bie mekoar en zett in t lestn nen [[steaiger]] op um nog heuger te könn bouwn. In n [[tweeduuster]] wördt de boake an estökn. Hier keump völ volk op of, dee-t dr met mekoar nen mooin oawnd van maakt, met hèpkes, beer en [[Boakebitter]]. n Volgenden dag kö-j oaweral roekn dèt de leante zin intree hef emaakt. t Bekeandst beent de [[Tweante|Tweantse]] boakes, umdèt t gebroek hier nog t meeste vuur keump. Tweante hef t meest antal boakes pèr kilometer van Neerlaand. ==Wearldrekord== t Is gebroek um met [[buurtschop|noaberskopn]] nen wedstried te hooldn wee-t de grötste boake kan bouwn. t Wearldrekord steet op naam van n noaberskop [[Splo]] biej [[Riesn]] en [[Hooltn]], met ne heugte van 27 meter. Aandere oonderdeeln van de wedstried zeent wee't de meuiste boake kan bouwn (vorm) of met de meeste inhoold. [[2011]] haaln de [[noaberskop]] [[Diekerhook (Riesn-Hooltn)|Diekerhook]] t wearldrekord vuur de boake met de meeste inhoold: 4907 kuub. Dit was meugelik duurdet boakes van aandere boerskopn in de buurte nit an estökn mochn wordn, umdet t te dreuge was en dus gevoar vuur bosbraandn. In [[2012]] maakn Splo bekeand wier ne wearldrekordpoging te doon. t werd ne boake van 45,98 meter <ref>[http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2690/Opmerkelijk/article/detail/3237232/2012/04/06/Wereldrecord-Espelo-bouwt-paasvuur-van-45-98-meter-hoog.dhtml Volkskrant oaver record]</ref> hoge met ne inhoold van 9174 kuub. Hier woarket alle Sploder noaberskopn an met.<ref>[http://www.radio350.nl/page/regionieuws/4625/espelo_bouwt_het_grootste_paasvuur_ter_wereld Radio350.nl - Espelo bouwt het grootste paasvuur ter wereld.] 13 meart 2012.</ref> ==Riemken== '''Poasken''' <poem style="margin-left:2em; font-style:italic"> Stokket de Boake hooge, stekt den stapel an, det slöt oe op t ooge, zulk kooldern at-e kan! De noabers bouwdn al wèkke, dn stapel is egröaid. non knispert doar de tèkke, zo glöainig mooi, zo t glöait. Loatt det veur non braandn, de wöarmte dut oe good. In alle ummelaandn, doar roekt ze wa-w non doot. Heurt dee tèkke knèttern, den weend den jaankt dr duur, Non zal t weer zik bèttern, De keulte geet met t uur. Alleman keump kiekn, fles boakebitter met, De weenter mut non wiekn, den doerdn al zonnen zet. In dee koolde tiedn was t bouwn al lang begunn. Mie duch, non ma-k t liedn, Det de Leante hef ewunn! </poem> :Martin ter Denge, 2007 ==Neersassies== * [[Grunnegs]]: **''Poas(ke)vuur'' (t gebeuren) **''Poasbult'', ''poasboaken'' (t ding zulf; boaken is ien t Grunnegs n aalgemain woord veur n brandende stoapel) * [[Achterhooks]]: ''Poasvuur(bult)'' ==Verwiezingn== <references/> {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} {{commonscat|Easter fires}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Poaske]] [[Kategorie:Nedersaksies feest of gebroek]] 0beofsmli8ppn9q00m487f0r9iay0o7 0 8533 294566 279146 2017-10-31T12:01:02Z CommonsDelinker 166 [[Lightnings_sequence_2_animation.gif]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Jameslwoodward|Jameslwoodward]], mit as reden: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Lightnings sequence 2 animation.gif|]]. wikitext text/x-wiki '''Weerlucht''' is soamen mit [[dunder]], n onderdail van [[gewitter]]. t Wordt vörmd deur n [[Elektrostoatische ontloaden|elektrische ontloaden]] ien [[atmosfeer]]. Weerlucht is ain van de gevoarliekste weersverschiensels. t Is den ook roadzoam om beschaarmen tou zuiken, wizze waiten wan t gewitter dichtbie is en de tied tuzzen weerlucht en dunder minder as 10 sekonden is. t Gevoar om perseunlieks deur weerlucht roakt tou worden is relatief lutk, môr de gevolgen kinnen eernseg wezen. Gemiddeld worden in Nederlaand vief mìnsken per joar dodelk [[Ienslag van weerlucht bie mìnsken|deur weerlicht roakt]]. Vrouger lag dit aantel nog veul hoger: er wörren honderd joar heer sikkom 20 mìnsken per joar dodelk roakt ien Nederlaand allinneg al. t Weerlucht gaait van boven, ien de gewitterswolken, noar beneden noar de grond tou. Omdat t noar beneden gaait, zuikt t aaltieds t hoogste punt om ien te sloan. Doarom is t verstaandeg dat as joe aargens boeten binnen, ien t vèld bieveurbeeld, dat joe ien tieds van gewitter op grond of, nog beter, in n sloot of n greppel liggen goan. Op dizze wieze is de kaans dat joe roakt worden nog klainder. Doch moutst wel oppazen dat joe nait aal te nat, vanoet sloot, weer omhoog goan ien tieds dat t weerlucht der nog is. Woater laaidt elektriziteit, woardeur de kaans dat joe roakt worden weer groter wordt. == [[Leegsaksisch]] == * [[Drèents]]: ** ''bliksem'' ** ''weerlicht'', ''weerlocht'' * [[Grunnegs]]: ''weerlucht'' * [[Stellingwarfs]]: ''bliksem'' * [[Tweants]]: ** ''löchn'' ** ''bliksem'' * [[Veluws]]: ** ''weerloch'', ''wee{{small()|r}}licht'' ** ''bliksem'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Weerkunde]] qg7oi6lw6q304adxe7512gaa12sqxlo 0 8534 60754 2008-03-13T21:26:51Z Ni'jluuseger 73 [[Onomatopeejies]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Onomatopee]] hinne: Zolfstaandig naamwoord wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Onomatopee]] 2nit6px702dknp3gbt0bxb647pkfyg5 0 8535 279147 275106 2015-03-27T16:36:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Roanoke tornado.jpg|thumb|Wervelstörm]] n '''Wervelstörm''' of '''tornado''' is n grode störm dij voak in n slurf/trechtervörm veurkomt. De [[vortex]] wordt vörmd deur de botsen van waarme en kolle locht. Hierdeur ontstaait n draaiende slurf dij al dan nait de grond roakt. As er wel de grond roakt kin t desastreuze gevolgen hebben veur aals wat op zien pad komt. Aal t stof en saand wat op de grond ligt nemt de störm op, woardeur de slurf zichtboar wordt. Swoare wervelstörms kommen t maist veur in Zìntroaloost Amerikoa, woar haile lougen vernaitegd binnen deur de störms. Lutje wervelstörms op zee worden ook wel [[zeehoos]] nuimd en haile groten worden ook wel [[zykloons]] nuimd. == [[Leegsaksisch]] == * [[Drèents]]: ** ''dwarrelwind'', ''dwirrelwind'' ** ''wiendeldaor{{small()|e}}'' * [[Grunnegs]]: ** ''wervelstörm'' ** ''tornado'' * [[Stellingwarfs]]: ''wiendeldaore'' * [[Tweants]]: ** ''weendoare'' ** ''weendhoos'' ** ''tornado'' * [[Veluws]]: ** ''wa{{small()|a}}rvel-, wärvelstorm'' ** ''wa{{small()|a}}rvel-, wärvelstörm ** ''tornado'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Wiend]] 5kb89mb6txsmwqki71vjy8tczxflzvl 0 8536 293101 291498 2017-03-08T08:47:30Z 212.178.101.4 /* Regels */ wikitext text/x-wiki '''Neutenschaiten''' is n vôlksbroeken ien de pervìnzies [[Drenthe|Drìnt]] en (veural) [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] om en bie [[Poaske]]. t Is bie neutenschaiten de bedoulen n rieg [[walnoot (vrucht)|waalneuten]] mit n stoalen of stainen koeggel van n lien ôf te schaiten. ==Regels== {| align=right |[[Ofbeelding:NeutenschaitenA.PNG|100px|Neutenschaitbred]] |} === Speulveld === Op n zo plat meugelke vlouer, bie veurkeur haard saand, laim, beton of holt, wordt n zo liek meugelke lien trokken mit n laange van sikkom drij tot vaaier meter. Mit regelmoatege tuzzenôfstand (± 10 sm) worden doarop dwaarslientjes trokken. Op elk kruus dat zo ontstaait wordt n waalneut ploatst. t Aantel neuten woarmit begonnen wordt, wordt ienlègd deur de dailnemers. Sumtieds wordt as speulvèld n braide plaank of aander holten speulbred broekt, mit doarop de lienen en de neuten. Bie t speulen ien hoes kin de lien worden oetzet mit ôfplak. Hierop kinnen de neutpositsies mit n stift markeerd worden. n Twijde lien, parallel op sikkom 50 sm ôfstand baidt den ploats aan de bieploatste neuten en munten (vrouger [[1 cent|sìnten]]). n Laminoat-, parket- of gaitvlouer is oetstekend schikboar veur n spel ien hoes. === GUILTYY === De dailnemers begunnen mit n even aantel neuten of t aantel neuten dat zai oet n vurreg speul overholden hebben. Wel gain neuten meer het dut nait meer mit (of laint van aanderen). De dailnemers goeien om de beurten mit n stainen of stoalen koeggel, dij net zo groot is as n [[petanque|jeu de boules]] balletje. Zai stoan hierbie aachter n dwaarslien op ainege ôfstand van t aine oetìnde van de heufdlien. De goeier perbaaiert zo veul meugelk waalneuten aan de aachterkaant van de lien ôf te goeien, rekend vanôf de goeier, dij maisttieds aachter n van teveuren bepoalde lien staait. t Speul is ôflopen as aal neuten van de lien goeid binnen. === Dik en dun=== t Is de bedoulen de neuten vanôf de achterste ôf noar de veurste van zien stee ôf te schaiten. As n speuler bieveurbeeld de aachterste twij neuten wait tou roaken wordt sègd dat hai '''dik''' goeid het. Hai mag dizze neuten en aals wat op de bieheurende dwaarslien ligt, dus n aander neut of sìnten, hebben. As hai ain of meer neuten oet t midden van de rieg roakt, zunder ook de aachterste te roaken, dan wordt sègd dat hai '''dun''' goeid het. t Aantel neuten dat hai roakt het, inklusief wat op de bieheurende dwaarslienen ligt, mout hai biezetten op dwaarslienen noar keuze. As n speuler nait aan zien "betoalensplicht" voldoun kin of wil, kin hai zoch oet t speul trugtrekken. De speuler geft dit aan mit de oetsproak "Ik geef mie ôf". As hai '''dik en dun''' gooit betaikent dit dat hai ain of meer neuten oet t midden van de rieg roakt het en ook in elk geval de lètste oet de rieg. In dit gevaal wint en verlus hai niks en wordt aals weer truglègd. Hiernoa is de volgende speuler aan bod. In de run van t speul wordt de rieg neuten op de lien dus aal körter, môr t aantel neuten op de dwarslienen lopen op as er noar veuren tou komt. === Alternoatieven === In onderling verzin kinnen ôfwiekende regels ôfsproken worden: * In stee van aals bieploatsen bie "dun" kin ôfsproken worden de hèlft of n vörrel bie tou zetten. * In stee van neuten biezetten kin der veur kozen worden gèld (sìnten, stuvers, ...) tou broeken op de dwaarslienen. t Is roadzoam om de weerde van n neut liekens tou stèllen aan 1 sìnt. Bedroagen zellen ondanks dit lege startbedrag slicht oplopen tot ainege uro's deur de [[logaritme|logaritmische]] tounoamen. * As "dun" gooid wordt kin de speuler kaizen om opnij maximaal 1 neut aan t ìnd van de lien tou tou vougen. Hierdeur kin de speuler zien biezetten beschaarmen tegen rappe versilveren deur mitspeulers. * De speulers kinnen overainkommen dat n speuler dij n blindganger waarpt (niks roakt) kin kaizen veur n heerkans. As de speuler in n herkans "dun" goeit is hai in dat geval wel verplicht dubbel bie te ploatsen. * As der om gèld speuld wordt, levert n grote koeggel waineg spannen op. n Klaindere [[flipperkaast]]- of [[kogellager|leger]]oeggel van sikkom 2 sm verlengt n speul n ìnde. Bie dizze speulwieze kin bie t liekstèllen aan de weerde van 1 neut aan 1 urosìnt, de inleg nevven summege neuten oplopen tot tientellen uro's. == Leegsaksisch == * [[Drèents]]: **''neutenriefken'' **''neutenschaiten'', ''-scheeiten'', ''-schieten'' **''neut'iescheiten'', ''neutiescheten'' * [[Grunnegs]]: **''riestern'' **''neutenschaiten'', **''neutenriegjern'', **''op e gorre'' ([[Stadsgrunnegs|STD]]) [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies feest of gebroek]] [[Kategorie:Sport in Drenthe]] [[Kategorie:Sport in Grunnen]] [[Kategorie:Poaske]] [[Kategorie:Spel]] ehkyeds26w3klwgr88qic28fdwphc78 6 8537 153361 60779 2010-07-03T13:59:48Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] [[Kattegerie:Reggae]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] [[Kattegerie:Reggae]] nznclc6crryjyhzw92c72peuodpx8xd 0 8539 257925 252301 2013-03-11T11:37:29Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 64 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q246]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:VW Golf V wiki.JPG|thumb|right|400px|VW Golf V 2004]] '''Volkswagen''' (vake of-ekort as '''VW''') is t belangriekste [[auto]]moark van de [[Volkswagen Group]]. Volkswagen hef twee modeln in de top vief van de meest verkochte [[auto|auto's]] ter wearld ooit; de [[Volkswagen Kever]] en de [[Volkswagen Golf]] (staand van zaakn [[2004]]). == t Begin van Volkswagen == t Begon allemoal biej dn [[Oostnriek]]sn professor en auto-ingenieur: [[Ferdinand Porsche]]. Disn har al in [[1922]] plann veur nen goedkoopn auto veursteld, moar geneen zag t zittn, zelfs zin toenmoalign boas Austro-Daimler nich. Toew Porsche biej [[Mercedes-Benz]] oaver zinnen goedkoopn droomautoo begon, betekendn dat dat ze nich saamn vedan gingn. Porsche probeerdn het biej under meer NSU en Zündapp, woar nen oantal preufmodelln moakt wurdn. Hiej begun veurzich, en krug in 1934 van [[Adolf Hitler]] 'den opdracht 'nen "Kraft durch Freude"-waagn te ontwarpn, nen waagn veur t volk. t Programma van iezn veur disn autoo waarn fors. Den KdF-wagen mus nen topsnelhied van 100 km in t uur kunn haaln; mus twee volwassenn en nen kleann kunnen mèt nemn, of dree soldaatn en nen mitrailleur; mus nen löagkeuldn motor hebn; möcht maximaal tusn de 6 en 7 lieter [[benzine]] per 100 kilomeeter broekn; en nich mear kostn as 900 Reichsmark. {{Begin|gos}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Auto]] l7iq21b34t0v0gmzwbfhuguy8pd8tgs 0 8544 273221 273200 2014-02-21T22:42:31Z Droadnaegel 1133 verwiezing wat better formatteerd wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:BertEeftink.jpg|thumb|right|200px|Bert Eeftink]] '''Bert Eeftink''' (1967, Goor <ref>http://www.destentor.nl/regio/raalte/woede-van-helligen-hendrik-loopt-uit-de-hand-1.3506203</ref>) is een tekstskriever, grappenmaker, zanger en prissentaoter uut de [[Oaveriessel]]se stad [[Goor]]. Al verskeiden jaoren gef hi'j daor oldejaorsveurstellingen mit [[Paul Schabbink]] en [[Rob Vorkink]].<ref>[http://www.tctubantia.nl/regio/hengelo/2373937/Helligen-Hendrik-ergert-zich-meesterlijk.ece Recensie in De Twentsche Courant-Tubantia]</ref> Mit toetsenist en zanger Schabbink, mit wel e sund 1997 samenwarkt, vörmt Eeftink 't luusterliedties-tweital [[Kerkstraat Centrum]]. An-evuld mit meer muzikaanten vörmt ze een theaterband die 'muzikaal cabaret' mak. Mit 't nummer 'Vier vrienden' wun Kerkstraat Centrum in 2002 op 't [[Streeksongfestival]] een broonzen medallie. In 't zölfde jaor kwaamp 't ''live''-album ''Levend op de planken'' uut.<ref>[http://kerkstraatcentrum.web-log.nl/ Web-log van Kerkstraat Centrum]</ref> In 2007 gruuiden Eeftink zien bekendheid mit zien typegien [[Helligen Hendrik]], op de previnciaole umroep [[RTV Oost|Radio Oost]] een vast onderdiel van 't pregramma oaver streektaal [[Aksent]]. As Helligen Hendrik gaf e zien oldejaorsshow van 2007, mit de titel 'mBâh!', in plaatsen deur hiel Oaveriessel. De uutvoering in theater De Reggehof in Goor wördden uutezunden deur TV Oost. Naost Eeftink, Schabbink en Vorkink speulden d'r ok [[Raymond Nijenhuis]] in mit. Mit Schabbink en Vorkink deu Eeftink in 2008 ok de tweide oldejaorsconference van Helligen Hendrik op riege, 'FÔI!'. In de populaire Oaveriesselse zieperiege [[Van Jonge Leu en Oale Groond]] speult Eeftink dokter Luuk Nijland. Hi'j skrif zölf ok an de riege mit.<ref>[http://www.esnips.com/doc/96944624-2b97-4113-9650-76ac964e40da/Radio-Uitzending-7-6-06-RTVOOST Kuiervraogen mit Bert Eeftink (geluudsopnaome)]</ref> Wieder hef hi'j veur de [[Tweants|Twèentstalige]] versie van de [[Fabeltjeskrant]], sund september 2007 veur TV Oost, vertalings emeuken en stemmegies edaone. Eeftink is ok nog an TV Oost verbunden as prissentaoter. ==Discografie== Mit Kerkstraat Centrum: * ''Levend op de planken'' (2007) ==Uutgaonde verwiezing== *[http://kerkstraatcentrum.web-log.nl/ Web-log van Kerkstraat Centrum] *[http://www.helligenhendrik.nl/ Helligen Hendrik zien webstee, mit in-espreuken stokkies] *[http://rtvoostfan.nl/2014/02/interview-met-bert-eeftink Interview met... Bert Eeftink (RTV Oost Fansite)] == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Eeftink, Bert]] [[Kategorie:Nederlaands grapnmaker|Eeftink, Bert]] [[Kategorie:Nedersaksiese humor|Eeftink, Bert]] [[Kategorie:Tukker|Eeftink, Bert]] rt6qpvgfkxqg5ax4arvvhm0pom2icf4 0 8545 263946 205073 2013-05-06T15:43:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Aksent''' is een rechtstreeks uutezunden radiopregramma oaver [[streektaal]] en -cultuur op de Oaveriesselse zender [[RTV Oost|Radio Oost]]. [[Monique Sleiderink]] döt de prissentaotie, mangs in 't [[Tweants|Twèents]], mangs in 't Nederlaans. Dit hangt of van de gasten die as ter bint: det kunt lu uut 't [[Nedersaksisch]]e taalgebied weden, mar ok lu van daorbuten. Deur 't veulvuldige wisseln tussen standerdtaal en streektaal hef 't leste vake wat [[regiolect|regiolectisch]]: 't is op 't Nederlaans an-eskeuven. Streektaalzangers bint d'r veule te gast, maanks ok mèensen die in de streektaal skrieft of aans nog mit cultuur gaanks bint of streekeigen wark hebt. Vaste onderdielen bint 'de twei minuten van [[Helligen Hendrik]]' (een sketch deur komiek [[Bert Eeftink]]) en de taaltest, daoraj de betiekenisse van een Twèents woord mut raoden. D'r wördt ok meziek edri'jd in de verskeiden streektalen van Nederlaand. 't Pregramma kuj op zaoterdagnommerdag tussen twaalf en ien uur naor luustern. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.rtvoost.nl/Programma/?id=62 Aksent op de webstee van RTV Oost, mit recente opnaomes] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Radiopregramma]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] 0odjr0ev7rf0exjp7s098x3su8q7zzl 14 8546 260658 246866 2013-03-14T05:26:35Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 31 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7149179]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Radio]] doayv7ryce235mtkj6p90mgoiedadmb 14 8547 266540 261091 2013-05-10T18:22:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Easter}} [[Kategorie:Kristelk feest]] q4sn9v0r4uh4u3cq3cu7lra4ov3r6wd 0 8549 60857 60842 2008-03-15T11:44:51Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Vaossen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Vaossen]] mcanxcq8nonk7hrvflkm0d9o50ub08f 4 8551 128209 60879 2009-12-02T04:17:58Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Parsberichen/Tweejaorig bestaon/Grunnegs]] (neet [[Wikipedie:Perseberichen/Tweejaorig bestaon/Grunnegs]]) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Parsberichen/Tweejaorig bestaon/Grunnegs]] 1z3spev0u2zoqab37yc1bveny895y3i 0 8553 263999 258097 2013-05-06T15:53:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:De Roskam logo.jpg|thumb|right|Logo van De Roskam.]]'''De Roskam''' is een onofhaankelijk ni'js- en opinieweekblad veur [[Tweante|Twente]] det vanuut [[Almelo]] wördt uutegeven. 't Blad hef buten ni'js ok veule commentaor, daorin ze perbeert stiekelig en verrassend te weden en daoras ze 't peblieke debat mit wilt anfietern. ==Oprichting== 't Blad wördden in oktober op-ericht 1995 deur Han Pape, die niks bliede was mit 't samengaon van de kraanten [[De Twentsche Courant]] en [[Tubantia]] töt [[De Twentsche Courant Tubantia]]. Daordeur zol d'r nog mar ien dagense [[krante|kraante]] in Twente oaverblieven, zunder concurrentie umme skaarpe te blieven. Pape warkten töt april van det jaor bi'j de Twentsche Courant. Noa al dee joaren besteet 'n Roskam nog alverdan. In de eerste helfte van 2011 wordt 'r ook estart met Roskam TV vanoet studio Spoer 3 in Wierden. Wekkelijks een deepte-interview van een uur met een belangwekkend persoon oet het bedriefsleawen, bestuur, politiek of keuns van binnen of boeten Twente. ==Name== De titel 'de Roskam' verwiest naor drei dingen: 't peerd det symbool stiet veur de Twèentse regio, een gelieknamig veurwarp uut de Twèentse textielbedrievigheid en een [[stiekeldicht]] van [[Joost van den Vondel]] mit die name, daoras hi'j de raandstedelijke regeerderi'je de baord in ofkrabt. ==Missie== 't Blad skrif zölf oaver hoe as ze Twente bekiekt: ' ''De redactie ziet Twente als een grote stad met ruime parken. In die zin zijn zowel de steden als de dorpen wijken van de op drie na grootste stad van Nederland. Dat dit feitelijk nog niet zo is, ligt vooral aan de bestuurders in de regio, maar de krant loopt vooruit en wil wat verder kijken dan de waan van vandaag.'' ' ==Uutgaonde verwiezing== [http://www.roskam.nl/ Webstee van de Roskam] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Niejs]] [[Kategorie:Tweante]] iu4650jdhiiru7oz4bd2jx5lpekan41 0 8556 279148 274775 2015-03-27T16:36:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Dylan Swansea.jpg|thumb|Dylan Thomas-monument in Maritime Quarter, Swansea, emeuken deur [[John Doubleday]]]] '''Dylan Marlais Thomas''' ([[Swansea]], 27 [[oktober]] 1914 - [[New York City]], 9 [[november]] 1953) was een dichter en skriever uut [[Wales]]. Veule lu ziet hum as ien van de miest ienvloedrieke [[lyriek|lyrische]] dichters van de [[20e eeuw|twintigste ieuw]] en ien van de beste van zokke dichters van alle tieden. Hi'j is bekend um zien surreële kiek en bieldspraoke die oe kats versteld döt staon. == Lèven en wark == In 1934 verskeen zien eerste dichtbundel, ''18 Poems'', evolgd deur ''Twenty-five Poems'' (1936), ''Deaths and Entrances'' (1946) and ''Collected Poems 1934-1952'' (1952). Naost dichtwark skreef Thomas ok vertellens en dri'jboeken veur film en radio. Zien vertellens bint versierd mit veule poëtische bieldspraoke, en bint maanks stoer te begriepen, krek as zien gedichten. Bename in de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verienigde Staoten]] reisden hi'j rond en dreug zien eing en aandermans wark veur. Mit dizze optredens was e slim succesvol. Zien buldernde stemme mit een subtiel Welse wieze wördden haoste lieke bekend as zien skrieveri'je. Onder zien bekendste warken valt 't [[heurspul]] ''[[Under Milk Wood]]'' en een gedicht oaver zien starvende va, ''[[Do not go gentle into that good night]]''. Tiedens zien vierde veurdrachtenriege in Amerika in 1953, een paar dagen nao zien 39ste verjaordag, zakten Thomas in menare in zien hotel in New York. Hi'j störf daor in St. Vincent's Hospital. De officiële doodsoorzaake wördden vastelegd as 'chronische draankvergiftiging'. Zien liek hebt ze terogge stuurd hen [[Laugharne]], Wales, daoras e in een boothuus ewoond had. Zien graf hef een ienvoldig holten kruus. Thomas was etrouwd mit Caitlin MacNamara en had drei kiender mit heur. Nao zien dood leefden zi'j veural in [[Italië]], daoras ze in 1994 uut de tied kwaamp. Ze is naost heur man begraven. == Veurbielden == ''Hier volgt een paar fragmenten uut gedichten van Dylan Thomas, mit lösse ummezetting.'' {| |----- | :Prologue<br /> :''This day winding down now'' :''At God speeded summer's end'' :''In the torrent salmon sun,'' :''In my seashaken house'' :''On a breakneck of rocks'' :''Tangled with chirrup and fruit,'' :''Froth, flute, fin and quill'' :''...'' | :Proloog<br /> :''Dizze dag die now oflöp'' :''In 't leste van een zegenrieke zomer'' :''In de streum van een zalmrode zunne,'' :''In mien broesende huus bi'j de zee'' :''Haals-oaver-kop op een bult'' :''Begruuid mit brummels en vogelzang,'' :''Skoem, skubben, sapsiep, stiekels'' :''...'' |} {| |----- | :This bread I break<br /> :''This bread I break was once the oat,'' :''This wine upon a foreign tree'' :''Plunged in its fruit;'' :''Man in the day or wind at night'' :''Laid the crops low, broke the grape's joy.'' :''...'' | :Dizze stoete die ak breke<br /> :''Dizze stoete die ak breke is verleuren graon,'' :''Mien wien was in een vrömde raank eskunken:'' :''Een keerl oaverdag of de wiend bi'j nacht'' :''Hef 't veld eskoren,'' :''Hef de droeve breuken.'' :''...'' |} == Uutgaonde verwiezing == * [http://members.home.nl/goaitsen/twents/dv/dv08.htm ''Van n Voarnbelt''], [[Goaitsen van der Vliet]] zien Twèentse ummezetting van Thomas zien gedicht ''Fern Hill'', mit uut-ebreid commentaor {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Thomas, Dylan]] [[Kategorie:Literatuur|Thomas, Dylan]] [[Kategorie:Welse schriever|Thomas, Dylan]] e70h5oejj5c2kappa9tqeanwwkmrkcz 14 8557 266700 258101 2013-05-10T20:16:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Writers from Wales}} [[Kategorie:Schriever]] 0iy54q7j1dxz5k53f14u3176uulwngw 0 8565 267663 257993 2013-05-11T14:46:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Diesel''' (''dat oostfreeske Bladdje'') is ein tiedschrift op un veur [[Platduuts|Plat]] veur [[Oostfraislaand|Oostfreisland]] un anner platduutse kuntreien. Dat tiedschrift het teksten oet oes tied: literarisch, veur n aldoag un ouk wat tou n knovveln. Diesel kweem in n hoarfst 1992 dat eerste moal roet un kaamt sietdeem veiermoal in d'joar roet. Diesel word roetgeven van Hans-Hermann Briese oet [[Nörden]], Johannes Diekhoff oet [[Aauwerk (stad)|Auerk]] un Carl-Heinz Dirks oet [[Rötenborg]]. De redaksioon is van Carl-Heinz Dirks. ==Weblenk== *[http://www.diesel-online.de/ Websteed van Diesel] {{dia|Schreven up [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfreisk]] in d'[[Grunnegs|Grunnegske]] schriefwies}} {{Begin|gos}} [[Kategorie:Oostfreisk artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] 455nu1lafnfo2x2akgmz40m1d50pm25 0 8569 218109 61265 2012-01-13T09:57:15Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Muzikaant]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Muzikaant]] 5ff1cdn0xo4lb19z5sqysqebeasqzv2 0 8572 61290 2008-03-19T09:49:26Z Servien 7 [[Klompenvincent]] is ewiezig naor [[KlompenVincent]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[KlompenVincent]] 4mikxb6gvy6kbavfcll7a9p60xzn7rq 10 8574 267018 223820 2013-05-10T22:26:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| class=toccolours style="text-align: center; width: 100%; clear:both; margin:0.75em auto;" | [[Ofbeelding:HILLBLU puzzle.png|left|35px]]||<big>'''Dit artikel kan beter!'''</big><br /> An dit artikel mut nog wat andacht eschönken wörden. De reden hierveur kan ween dat t artikel iezelig kort is of dat informasie derover verouwerd is. |}<noinclude> [[Kategorie:Mallen beheer|{{PAGENAME}}]] </noinclude> pabz2x4agxxjy3zqgrt77n7l1deqo8j 8 8588 61370 2008-03-20T16:52:45Z Servien 7 Nieje pagina: binnen kattegerie wikitext text/x-wiki binnen kattegerie hiyw8ztx8v45k3y91fci56v5bqgf22v 8 8589 61371 2008-03-20T16:52:56Z Servien 7 Nieje pagina: Heuflettergeveulig zeuken wikitext text/x-wiki Heuflettergeveulig zeuken 41ckvstylm3ii7nphozg0opdzm14rgi 8 8590 61372 2008-03-20T16:53:23Z Servien 7 Nieje pagina: Pagina's zeuken mit uutgaonde verwiezingen dee an een bepaold petroon voldoon wikitext text/x-wiki Pagina's zeuken mit uutgaonde verwiezingen dee an een bepaold petroon voldoon 8abe6agkfcbeka2p43supmsluhm6qiy 8 8592 61374 2008-03-20T16:55:29Z Servien 7 Nieje pagina: Op disse speciale pagina ku-j alle toe-evoegen bestanden bekieken. Standard wonnen de les toe-evoegen bestanden bovenan de lieste ezet. Klikken op een kelomkop veraandert de sortering. wikitext text/x-wiki Op disse speciale pagina ku-j alle toe-evoegen bestanden bekieken. Standard wonnen de les toe-evoegen bestanden bovenan de lieste ezet. Klikken op een kelomkop veraandert de sortering. bwryo4qz6bkkk75xy6d3e71gfzkmp1t 0 8616 264240 257879 2013-05-06T16:36:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Synagogezwolle1.JPG|thumb|220px|right|Totaalbield van de veurgevel van de Zwolse synagoge, veur zowied aj 't deur de bebouwing rondumme kunt zien]] [[Ofbeelding:Synagogezwolle2.JPG|thumb|220px|right|Veurgevel van de synagoge. Links hej 't bi'jgebouw.]] De '''Zwolse synagoge''' ([[Zwols]] ok wal '''jeudenkärke''') is een religieus en cultureel bouwwark van de [[Jodendom|Jeudse]] gemienskop in [[Zwolle]]. 't Bouwwark hef een zaal veur de dienst en een bi'jgebouw mit een woning d'rin. 't Bi'jgebouw gebruukt ze ok as wintersjoel. ==Geskiedenis== Vanof 't ende van de [[17e eeuw|zeuventiende ieuw]] begunden ze in Zwolle de Jeuden aal meer te tolereren. Heur antal gruuiden en toe as ze een orgeniseerde gemienskop kunden vörmen, hölden ze synagogediensten bi'j iene in huus. Vanof 1746 muchen ze heur godsdienst openlijk belieden. Van [[1746]]/[[1747]] töt [[1758]] had de Jeudse gemienskop heur gebedsstee in een gebouw an de Bitterstraote mit de name de Olde Munte. Naodet 't huurcontract hiervan niet kun wörden verlengd, vreug de gemienskop um bouwgrond veur een [[synagoge]]. In plaatse daorvan is heur 't gebouw [[De Libri'je]] an 't Broerenkerkplein an-ebeuden, det diel van 't Dominicanenklooster ewest had. Op 6 september 1758 wördden dizze plekke in-ewi'jd. =='t Nowdaagse gebouw== An 't ende van de [[19e eeuw|neengtiende ieuw]] wördden de an de stadsgrachte legen Libri'je eplaogd deur oaverstreumings. 't Gebouw was zo slim of-etakeld det de Jeudse gemienskop, die now uut zeshonderd mèensen bestund, opni'j op zuuk mus. De mieste Jeuden woonden toe op 't Eilaand (een binnenstadswiek). In de Schoutenstege wördden vief paanden eköcht, waornao de Zwolse architect F.C. Koch 't [[Eclecticisme|eclectische]] bouwwark ontwörp det d'r vandage nog stiet (ebouwd 1898-99). De veurgevel is 't ontwarp van de Zwollenaor J. Gosschalk. Op 21 juli 1899 wördden de ni'je synagoge in-ewi'jd. D'r heurden ok een skoellokaal bi'j; d'r wördden in Zwolle jao vanof 't begun van de neengtiende ieuw Jeuds onderwies egeven. De Jeudse karkeraod fungeerden ok as aarmbestuur. Wieder haj twie penningmeisters veur 't Heilige Laand en verskeiden geneutskoppen, die gaanks waren mit studie, groeven, liefdaodigheid en zörg veur 't interieur van de synagoge. ==In en nao de oorlog== In de [[Tweede Wereldoorlog|Tweide Wereldoorlog]] hebt de Duutse autoriteiten beslag elegd op de synagoge en 't gebouw gebruukt as opslagruumte veur de meubels van of-evoerde Jeuden. De [[Tora|Torarollen]] en 't ritueel gerak waren op tied vört estöpt. De of-evoerde Jeuden bint haoste allemaole in de kaampen umme komen. Van de Jeudse gemienskop in Zwolle hef tenaostenbi'j een vörrel deur onderduking de oorlog oaverleefd. Nao de oorlog wördden 't Jeudse lèven in Zwolle hervat. De actieve gemiente kwaamp op [[sjabbat]] en Jeudse feestdagen bi'j menare in de verkleinde synagoge an de Schoutenstraote. De Stichting Voortbestaan Synagoge Zwolle beheert 't gebouw sunds heur oprichting in 1985. 't Gebouw was biester aachteruut egaone, en wördden in 1987 erestaureerd. De baovenruumte wördden in-ericht as permanente tentoonstellingsruumte. Bi'j de herinwi'jding wördden een diel van de Schoutenstraote en de Nieuwe Markt enuumd naor [[Samuel Hirsch]], de leste opperrabbijn van Zwolle. De synagoge hef now as adres Samuel Hirschstraote 8. Dizze straote lig nog aal in 't verlengde van de Schoutenstraote. In meert 1999 hebt ze 't honderdjaorig bestaon van de Zwolse synagoge vierd. 't Gebouw gebruukt ze slim veule veur religieuze en culturele doeleinden. De Stichting Judaica Zwolle, allewal niet statutair verbunden mit de religieuze gemienskop, organiseert heur activiteiten zoas lezings en tentoonstellings veural in de Zwolse synagoge. Dizze wördt daormit ok veule openesteld veur niet-Jeuden. ==Bronnen== * ''Zwolle, Mijn stad, nr. 17 St-Ti'', Uutgeveri'je Waanders b.v., Zwolle, ISBN 90-400-1331-4 * [http://www.jhm.nl/nederland.aspx?ID=257 Joods Historisch Museum oaver de Jeudse gemienskop in Zwolle] * [http://www.judaica-zwolle.nl/pagina.php?id=1 Stichting Judaica Zwolle] * ANWB-brödtien op de gevel van de synagoge * Minke Kraijer, Henk Mulder, Dick Visscher en Philomène Bloemhoff-de Bruijn (red.) (2009), ''Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse taal'', Kampen: Iesselakkedemie {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Zwolle]] [[Kategorie:Jeudendom]] [[Kategorie:Gebouw]] 9j1m9asziluceva5ocps6av5aj8oi9y 6 8622 270209 182234 2013-09-06T09:32:25Z Servien 7 wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Plakplaatien uut Attem == Licentie == {{GFDL}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taal]] cz5xh8ca93zcz5tgm71cdi0eb6d67gv 0 8628 264300 257906 2013-05-06T19:47:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Red sofa.jpg|thumb|200px|Een tweezitsbanke]] [[Image:Tuinbank.JPG|thumb|200px|Een tuinbanke]] Een '''banke''' (ook wel een ''sofa'' of ''kannepee'' eneumd) is een breje [[stoel]] waor twee of meerdere meensen op kunnen zitten. Banken wödden neet allinnig binnenshuus gebreukt, mar veural ook beutenshuus. 't Is zelfs zo dät openbaore zitplaosen beuten zwat allinnig nog mar banken bint. Der bint een antal verschillende banken, een paor veurbeelden bint: *[[Tuinbanke]]n *[[Parkbanke]]n ==[[Nedersaksisch]]== *[[Drèents]]: ''baank{{small()|e}}'' *[[Grunnegs]]: ''baank{{small()|e}}'', ''twijzits'' *[[Stellingwarfs]]: ''baanke'' *[[Tweants]]: ''baanke'' *[[Veluws]]: ''bank{{small()|e}}'', ''sofa'', ''kannepee'' [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] qiznxizpdqgr50804t2vpiage6r53jc 0 8629 257750 236057 2013-03-11T11:32:10Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 20 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q225197]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Banke''' kan verwiezen naor: * [[banke (meubel)]] * [[banke (financiële instelling)]] * [[ameubelement]] * [[drukbanke]] {{dv}} eckpfxpn65yj3xviesvw3yihuc7pti9 0 8630 267883 267880 2013-05-22T20:18:09Z Droadnaegel 1133 namespace Bestaand, en harde pixels deroet wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Chair.jpg|thumb|]] n '''Stool''' is n meubel woerop o-j zitn köant. t Hef n zitvlak, ruglönnige en mangs oarmlönniges. Zoonder ruglönnige het nen stool ne [[krukke]]. t Seempelste model van stool besteet oet minimaal eenn poot, n vlak um op te zitn, en n vlak woer-j de rugge teegnan köant lönn, of met köant onderstönn. Mangs beent r oarmlönniges woer-j de öarme of elleböagn op röstn köant. De ruglönnige löp vake neet tot helemoal an t zitvlak duur, mear hef n gat dr tusken, vuur ventilasie. Vaake wördt hierumme ook de ruglönnige van materiaal emaakt wat loch duurlöt. n Stool vuur meardere persoonn het ne [[banke (meubel)|baanke]]. == Geskiedenis == n Stool is al onmeundig oold. Van ooldshèr gef t anzeen en weardigheaid an. Dr beent neet völle steule oet oolde tiedn bewoard ebleewn. In t oolde [[Olle Egypte|Egypte]] wörn steule vake van [[ivoor]] en bewoarkt [[hoolt]] emaakt. Vake wördn hier dan nog völle edelsteender biejop edoan. In [[Volksrippebliek China|China]] gebreukn de heugere leu ook völle steule (tiedns de [[Tang]]-liene 618 - 907 NC), mear dèt wör al vlot duur de rest van t volk oawer enömn. In [[Europa (continent)|Europa]] kwam vuural duur de [[Renaissance]] n stool oonder n andach. t Wör n völ ezeen artikel biej de leu dee t konn betaaln. In n 20en eew wör n technologisen vuuroetgaank duudelik oet de oontwoarpn van de steule. Steule wörn emaakt van geböagn [[metaal]], [[metaaln]] peute, plastieke steule, ezv. == Neersassies == * [[Drèents]]: ''stoel{{small()|e}}'', ''stool'', ''stooul'', ''stoul'' * [[Grunnegs]]: ''stoul{{small()|e}}'', ''ainzits'' * [[Stellingwarfs]]: ''stoel{{small()|e}}'' * [[Tweants]]: ''stool'' {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] jleyeufjzy5ya4c7j81ie5ibsb8i26p 0 8638 61709 2008-03-25T10:08:42Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Stool]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stool]] dkglirloeba5kg65bxmpkyb3pwdrcl9 14 8639 275739 258015 2014-04-30T20:38:13Z Droadnaegel 1133 /* Uutgaonde verwiezingen */ +wiktionarylink wikitext text/x-wiki {{Wiktionary|Kategorie:Huusraat}} [[Kategorie:Woenen]] 29w6naqymsogjwoqozjg55w7tlkgy65 0 8641 272121 264767 2013-12-11T01:35:29Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Sinte-Peter''' of '''Siente-Peter''' was vrogger de dag waorop sommige pachten betaold mossen worren, bieveurbeeld de pacht van de [[boerderie]] mar oek wel rente over bepaolde oogst. Sinte-Peter vul altied op [[22 febrewaori]] en is verneumd naor [[Petrus]]. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Dag]] qwe2cnpb3e5zqt4nyht8uewaexsopol 0 8642 272155 264737 2013-12-11T02:13:04Z Romaine 607 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Helmeted_guineafowl_kruger00.jpg|thumb|250px|[[Helmpullepetaot]] (''Numida meleagris'')]] De '''pullepetaoter''' ([[Latien]]: ''Numididae'') is een [[hoen]]derachtige [[voegel]] mit veul oendersoorten. 't Woord ''pullepetaoter'' komt van 't Franse woord ''poule-pintade'', in 't [[Frans]] heet disse voegel een ''pintade''). De pullepetaoter komt oorspronkelijk uut [[Afrika]] en liekt een bietjen op de [[kalkoen]]. 't Het een kaole kop mit lellen en witte stippen op 't verenkleed. Pullepetaoters worren as [[siervoegels]] op bieveurbeeld [[kienderboerderie]]jen ehouwen. Pullepetaoters worren oek efokt veur der [[vleis]]. De pullepetaoter hef een lichte wildsmaak. Veur 't schrapmaken van een pullepaoter kommen alle [[fezante|fezantrecepten]] in anmarking. == Soorten == * '''Femilie: Numididae''' ** Geslacht: ''[[Agelastes]]'' *** [[Kalkoenpullepetaoter]] (''[[Agelastes meleagrides]]'') *** [[Zwarte pullepetaoter]] (''[[Agelastes niger]]'') ** Geslacht: ''[[Numida]]'' *** [[Helmpullepetaoter]] (''[[Numida meleagris]]'') ** Geslacht: ''[[Guttera]]'' *** [[Kuufpullepetaoter]] (''[[Guttera plumifera]]'') *** [[Kroonpullepetaoter]] (''[[Guttera pucherani]]'') ** Geslacht: ''[[Acryllium]]'' *** [[Gierpullepetaoter]] (''[[Acryllium vulturinum]]'') == Nedersaksisch == * [[Tweants]]: ''poelepetaatn'', ''-toatn'' * [[Veluws]]: ''pullepetaot{{small()|er}}'' {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Voegel]] 8ezykxmz5ce3qm1224wjcaqgcfqjzoz 0 8643 62509 61754 2008-04-02T08:55:59Z Alexbot 359 Robot: Dubbele doorverwijzing gecorrigeerd wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Pullepetaoter]] 0zypxx0utmczl01ayrcpq0th3c48ibj 0 8647 61780 2008-03-25T17:05:43Z Ni'jluuseger 73 [[Pullepetaoters]] is ewiezig naor [[Pullepetaoter]]: Enkelvold is meer 't gebruuk op nds-nl wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Pullepetaoter]] 0zypxx0utmczl01ayrcpq0th3c48ibj 0 8650 61806 2008-03-25T20:44:27Z Ni'jluuseger 73 [[Katekers]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Kateker]] hinne: Enkelvoold is hier gebrukelijk wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kateker]] hjpdyuw193vcs0tivm853o1f1hrp579 0 8652 61810 2008-03-25T20:46:31Z Ni'jluuseger 73 [[Vleagnde katekers]] is ewiezig naor [[Vleagnde kateker]]: Enkelvold is hier gebrukelijk wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Vleagnde kateker]] p0j2ig9yb9zu0cmw11uuynu2wmkp6h2 0 8653 284473 61885 2016-05-13T01:05:08Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 8654 61814 2008-03-25T20:48:47Z Ni'jluuseger 73 [[Glaozemakers]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Glaozemaker]] hinne: Enkelvold is hier gebrukelijk wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Glaozemaker]] oea7br8ciq3lrloquc8ndsee9qih84d 0 8655 61816 2008-03-25T20:49:57Z Ni'jluuseger 73 [[Iemn]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Ieme]] hinne: Enkelvold is hier gebrukelijk wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ieme]] ebruhavg0vj5exbz440yca4ccw7bfh6 0 8656 61818 2008-03-25T20:50:25Z Ni'jluuseger 73 [[Insektn]] is ewiezig naor [[Insekt]]: Enkelvold is hier gebrukelijk wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Insekt]] el8smpndt6kfp4enwoynmetaasp1gtx 0 8657 61820 2008-03-25T20:50:57Z Ni'jluuseger 73 [[Wespen]] is ewiezig naor [[Wespe]]: Enkelvold is hier gebrukelijk wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Wespe]] gu5wovaycaff0x30d1mkp8kr58u3md1 0 8658 61822 2008-03-25T20:52:04Z Ni'jluuseger 73 [[Heumsen]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Heumse]] hinne: Enkelvold is hier gebrukelijk wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Heumse]] jwcjwdmbi6ofcyoygmooaghcp73p4a1 0 8659 264045 240075 2013-05-06T16:02:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''gespin''' (mv. ''gespins''), '''gespinnegien''' of '''lös huusie(n)''' was in Noordoost-Nederlaand ([[Sallaand]] en [[Drenthe]]) en Noord-Duutslaand een sociaol gebruuk, waorbi'j deerns van um-en-bi'j de achttien jaor thuus op de [[boerderieje|boerderi'je]] bleven [[bri'jen]] of [[ni'jen]] as heur volk van huus was, d'r nog meer maagies eneugd wördden, en daor jonges op of kwamen um mit de maagies te vri'jen. == De spiensters == De maagies, 'spiensters' enuumd, wördden speciaol evraogd veur 't gespin. De jonges wussen d'r ok van teveuren vanof. Hiel vrogger nammen de maagies [[spinnewiel]]en mit en spunnen ze, vandaor de name 'een gespin'. De maagies drunken koffie, atten koeke en [[moppies]] en zungen [[Nedersaksische volksleidjes#Varsien veur een gespin|spinneliedties]], zoas: : ''De klok slöt acht, wat wordt 't laat,'' : ''Waor of mien Klorus blif?'' : ''Ik twiefel an zien trouw.'' : ''Miskien hef hij berouw.'' : ''Det hij der 'n maagien zonder geld,'' : ''Evraogd hef töt zien vrouw,'' : ''Det hij der 'n maagien zonder geld,'' : ''Evraogd hef töt zien vrouw.'' <ref name="boerenleven">L. Jonker (1988), ''Harm Boerenlèven an de Riest'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (eerste uutgaove: 1928 as fulleton in de Zwolsche Courant)</ref> == Hen snorre maken == De jonges kwamen piepies rokend veur 't huus bi'j menare, keken ies in huus wel en hoeveule of ter waren en gungen uuteindelijk naor binnen. De jonges en maagies keuzen menare uut, en de paarties gungen naor de dèele 'hen snorre maken'. '' 'Det betiekende zoveule as 't wiel, 't spinnewiel, ies goed te laoten snorren.' ''<ref name="boerenleven" /> As de 'snorremakers' weerumme kwamen van de dèele, kregen ze koffie mit moppies en gunk de 'sloffenjager' an 't wark. Die naamp een hölse die an de kaante van de heerd stund, gunk naor de eerste vri'jer en vreug hum: "Woj nog langer bi'j oen meid blieven?" As 't beskeid jao was, mus de vri'jer zien haand uutstikken mit de binnenkaante boaven en een tik verdragen. Jonges die heur meid niks an vunnen, trökken naor de heerd zunder een tik te kriegen. De vri'jers gungen dan weer hen snorre maken.<ref name="boerenleven" /> == Vermeldingen == Kabé (pseudoniem van Klaas Borgers) skreef in ''Ni'jluusn van vrogger'', t tiedskrift van de gelieknamige historische veriening van [[Ni'jlusen]]: : '' Wat was een lös huussien?'' : ''Als vader en moeder 's avonds op bezoek waren bij familie of kennissen, zoals dat bijvoorbeeld in januari gebeurde met de nieuwjaarsvisites, dan kwamen meisjes van zo'n duizend weken of ouder om op te passen. Vanzelfsprekend kwamen vrijgezelle jongens daar op af en werd het vaak een gezellige boel. Menige verkering begon op zo'n avond.' ''<ref>'Klaas gaat naar een erfhuis', uut: ''Ni'jluusn van vrogger'', meert 1988</ref> Bi'j uutgeveri'je Neerlandia in [[Möppelt]] verskeen van L.H. Vos 't tenielstok ''Lös huussie en.... gien jonges'' (zunder jaortal; véur 1956).<ref>Hendrik Nijkeuter (2001), ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond" : literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956'', Grunning: RUG (dissertatie, p.634)</ref> Geert Broekhuizen (1844-1928, pseudoniem Uzipétus) van de [[Koekange]]r [[rederiekerskamer]] De Morgenstond skreef 't Drèentstalige tenielstok ''Het gespin bij Jan Berends''.<ref>Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum (p.372)</ref> == Nedersaksisch == *[[Drèents]]: **gespin **lös huusien **spinvisite *[[Stellingwarf]]: **gespin == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek. }} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies feest of gebroek]] k6gjs4li9o5hb7ny5wy7hqyiznvs32l 0 8660 61828 2008-03-25T21:23:11Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing naor Lös hoes wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Lös hoes]] 9nep1zyy4sy3scrllox4vju6ypz5e2p 0 8661 61829 2008-03-25T21:24:23Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing naor Lös hoes wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Lös hoes]] 9nep1zyy4sy3scrllox4vju6ypz5e2p 0 8662 61831 2008-03-25T21:25:58Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing naor gespin wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Gespin]] t3c00axu0fvs8vueq3ftuc5cei0d8lt 0 8663 61832 2008-03-25T21:26:24Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing naor gespin wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Gespin]] t3c00axu0fvs8vueq3ftuc5cei0d8lt 14 8666 265973 261100 2013-05-10T16:03:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Writers from Ecuador}} [[Kategorie:Schriever]] 5mo291lm7y04uospv7q254i76gi7uo5 0 8668 284474 61884 2016-05-13T01:05:13Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 8670 265379 258084 2013-05-10T13:51:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Sofia Mihailovna Evdokimenko-Rotaru | ofbeelding = Rojdkievsofiar.jpg | umschrieving = Sofia Rotaru in 2009 | geboren = [[7 augustus]] [[1947]] | sturven = | laand = [[Oekraïne]] | spraoke = [[Russies]], [[Oekraiens]], [[Moldavies]] | genre = [[Popmuziek]] | webstee = http://www.sofiarotaru.com }} '''Sofia Mihailovna Evdokimenko-Rotaru''' (geboren op [[7 augustus]] [[1947]] in 't [[Oekraïne|Oekraïense]] dörp [[Marshintsy]]) is een popzangeres, danseres, actrice, compenist/tekstdichter en film- en meziekproducente. Ze zingt eur lieties in 't [[Russisch]], [[Oekraïens]] en [[Moldavisch]]. Ze wodt in [[Oekraïne]] en [[Moldavië (laand)|Moldavië]] ok wel de ''keuningin van de popmeziek'' enuumd.<ref>[http://rus.postimees.ee/100807/glavnaja/estonija/20654.php Sofia Rotaru: de keunigin van de popmeziek]</ref> Zi'j wodde eerd as belangrieke artiest van Oekraïne, Moldavië en de veurmaolige [[Sovjet-Unie]] (de eerste vrouwelijke artiest), en ef de oogste onderscheidingen ekregen: de Held van Oekraïne en de Held van Moldavië. == Rifferenties == <references /> == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.sofiarotaru.com Officiële webstee] [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Zanger]] 6zqba6u4393q21rgxpstv46fiuglv41 8 8671 62694 61943 2008-04-04T13:29:53Z Servien 7 wikitext text/x-wiki $1 {{PLURAL:$1|actie|acties}} um [[$3]] naor modus $2 in te stellen 6g0ozjc4lcag04a41jdmqqefyye1hrf 0 8676 280805 280804 2015-04-14T21:49:47Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Een '''krentenstoete''' (oek wel: ''krentenbrood'' of ''krentenkrogge'') is een [[brood]] waorbie een bulte [[krente]]n mee-ebakken wonnen. Een "goed krentenstoete" ziet [[zwart]] van de krenten, of hef (zoas ze wel zegen) meer krenten as deeg. In [[Drenthe]] en [[Tweante|Twente]] wonnen aorig wat krentenstoete egeten, veural bie de [[koffie]]. 't Twentse krentenstoete (daor heet 't ''kreantewegge'') wonnen soms wel as een [[brood]] mit een lengte van aanderhalf tot twee meter ebakken en een breedte van ongeveer dartig centimeter. Vandaor dat ze deur meerdere personen edreugen wonnen. Dat gebeuren soms in een grote [[dook]], mar meestentieds op een [[planke]] of een [[ledder]]. Ze wonnen vake kedo egeven bie geboortes (veural de eerste in een huwelijk) deur femilielejen of klega's. Krentenstoete wonnen vake [[zundag|'s zundaas]] egeten, mit [[feesdagen]] ([[Kìrsttied|Kars]] en [[Poaske|Paosen]]), bie een [[brulfte]] of bie gezinsuutbreiding. Een [[brukjen|krentenbrukjen]] wonnen vake mit [[echte botter]] besmeerd en soms wonnen der een plakjen [[keze]] op-edaon. ==Trivia== *Van een bakker uut [[Zutfent|Zutfen]] hemmen meensen eheurd dat der in de jaoren dartig elke weke wel zo'n grote krentenstoete ebakken wönnen, waorbie de lengte oek ofhung van de welstaand van dee persoon. *Rundumme [[Breevoort]] is et tradisie dat bi-j et [[kroamschudden]] de stoete under "nen krommen arme" wödden breg ni-j de olders woarbi-j de lengte van de pillenwegge wödt bepoald deur den tied dat et kind is geboarn vanof et trouwen, nen meter veur ieder joar. ==Zie oek== *[[Krentenplassien]] ==[[Nedersaksisch]]== *[[Achterhooks]]: **''krentenwegge'' **''pillenwegge'' *[[Drèents]]: **''krentestoet{{small()|e}}'' **''krint{{small()|en}}stoet'' **''krente{{small()|n}}wegge'', ''krinte{{small()|n}}wegge''{{Info|Veur een grote stoete}} **''plas''{{Info|Veur een grote stoete}} *[[Tweants]]: **''kreantewegge'' **''kreentnstoet{{small()|e}}'' *[[Veluws]]: **''krentenbrood'', ''krintenbrood'' **''krentenstoete'', ''krintenstoete'' (veural [[Oost-Veluws]]{{Info|Mar oek in Nunspeet as "krentenstoete"}}) **''krentenkrogge'', ''krintenkrogge'' (umgeving [[Nunspeet]], [[Oldebroek]], [[Wezep]]) **''krentenwegge'', ''wegge'' (veural [[Oost-Veluws]]) **''krentenmik'', ''mik{{small()|ke}}'' (veural [[West-Veluws]]{{Info|Mar oek in Oldebroek en Wezep as "mikke"}}) **''rezienenbrood'' ([[Harskamp]]) {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Stoete]] i9xoepyvoicp4v41nrqb28mmetyn5z3 0 8678 264336 258088 2013-05-06T19:53:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[File:Minikrentenbollen IMGP6988 wp.jpg|thumb|Krentenplassien]] Een '''krentenplassien''' is een klein rond [[brood|brotien]] dat vol mit [[krente]]n zit. In tegenstelling töt normale broties is 't deeg van een krentenplassien geel. Dit komp deur de kleurofgifte van de krenten en de [[rezien]]en. ==Beleg== De meeste mensen èten een krentenplassien 'dreuge', dus zonder wat derop, mar der bint mensen die grege wat op een krentenplassien dut. 't Favveriete beleg veur een krentenplassien is keze. Een variasie in 't westen van Nederlaand is een krentenplassien beleggen mit [[botter]] en [[suker]]. ==Trivia== Van 't èten van dit luxe brotien is meugelijk 't woord [[krentenkakker]] of-eleid. ==Zie ok== *[[Krentenstoete]] ==[[Nedersaksisch]]== *[[Drèents]]: **''krentekadettie{{small()|n}}'' **''krintebollegie'' **''plassie{{small()|n}}'' ([[Ni'jlusen]]) *[[Grunnegs]]: ''stoetje'', ''krìntenstoetje'' *[[Sallaans]]: **''plassien'' ([[Ommen]]) *[[Tweants]]: **''kreentnbol'', ''-stoet(e)'' *[[Veluws]]: **''krentenbol{{small()|le}}'' **''krentenplassien'' ([[Epe]], [[Oldebroek]]) **''krintenplässien'' ([[Attem]]) [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Stoete]] sx9f1cg06e6j9tddgdatv8kcmlpm87w 0 8681 103467 61962 2009-04-23T18:42:49Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Houtdarp (Armelo)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Houtdarp (Armelo)]] 83duqmk4bxzaqez6uhz8705qu5p66t2 0 8682 289243 288677 2016-10-28T15:51:24Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki 't '''Speulder- en Sprielderbos''' is een van de oudste [[bos]]sen van Nederland in de umgeving van [[Putten]], [[Garder]] en [[Speuld]]. 't Is een [[loofbomebos]], mit ouwe [[eek (boom)|ekebomen]] en [[beuk]]ebomen. De bos is een parredies veur roofvoegels en are voegels, haarten, [[das]]sen en [[wild zwien|wilde zwienen]]. 't Het oek een een mystieke uutstraoling. Al naor de leste [[Iestied]], ruum 10.000 jaor elejen, bedekten uut-estrekte wouden 't bosrieke gebied tussen [[Speuld]], [[Drie (Gelderland)|Drie]], [[Koudhoorn]] en [[Houtdarp]]. De bos dat in 't oosten van de gemeente [[Putten]] leit wort de ''Putterbos'' eneumd. {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Bos in Nederlaand]] [[Kategorie:Natuurgebied in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] asinx6zdgo29a6ppgy8ncjnp9vzegir 0 8683 61967 2008-03-27T16:41:23Z Servien 7 [[Drie (Gelderland)]] is ewiezig naor [[Drie (Armelo)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Drie (Armelo)]] cq8w3utsc05urdkx0w8y3wh3nq9lt14 10 8684 280261 280260 2015-04-09T21:13:32Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Armelo|Gemeente Armelo]] |ofb_rechts = [[Ofbeelding:Armelvlag.gif|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''[[Heufplaose|Heufdplaots]]''' | R1C3 = [[Armelo]] | R2C1 = '''[[Daarp|Darpen]]''' | R2C3 = [[Horst|Horst]] &middot; [[Telgt]] | R3C1 = '''[[Buurtschap|Buurtschappen]]''' | R3C3 = [[De Beek (Armelo)|De Beek]] &middot; [[Drie (Armelo)|Drie]] &middot; [[Houtdarp]] &middot; [[Leuvenum]] &middot; [[Speuld]] &middot; [[Staverden]] &middot; [[Tonsel]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Armelo]] </noinclude> ph5sqoq3nh29ml8c9pmjm20chm5a0hw 0 8685 61971 2008-03-27T16:47:39Z Servien 7 [[De Beek (Armel)]] is ewiezig naor [[De Beek (Armelo)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[De Beek (Armelo)]] 84x9avb4e2jerxbmcjgoivkqtlab3df 10 8704 277322 273339 2015-02-01T22:15:38Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Karlsruhe Brauerei Moninger.jpg|border|120px|right]] Ne '''brouweri-je''' is n bedrief dat [[bier]] of [[sake]] brouwt. Brouweri-jen wödden vrögger mangsmaol evestigd in de buurte van nen bron van geskikt water, woarmet et bier of sake ebrouwen wodden, moar noo wödt veulal behandeld leidingwater gebruukt. Doarnoast bunt goode vervoerslienen neudig um de dreuge tooveugingen noar de brouweri-je te brengen ([[mout]], [[Hop (plaante)|hop]] en [[ries (Oryza sativa)|riest]]) en et gebrouwde bier of sake te vervoeren noar de plaatse van bestemming. Bi-j [[Jizake]] möt der gebruuk wödden emaakt van zowal plaatselek verbouwde riest as ok lokoal [[water]]. [[Brouweri-je|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|April]] </noinclude> 3yid9bvjcll3sc04yjck754n451f682 0 8714 257918 113853 2013-03-11T11:37:15Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 4 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q417556]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Eursinge''' kan verwiezen naor: *[[Eursinge (Midden-Drenthe)]] *[[Eursinge (De Wolden)]] *[[Eursinge (Westerveld)]] Zie ok: * [[Eursing]], een andere plaots in Drenthe {{dv}} f5lhnhcub1o8l5dil4vrava0pb5zh33 0 8726 264037 257862 2013-05-06T16:00:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Eursinge''' is een officiële kern in de gemiente [[De Wolden]], [[Nederlaand]]se pervincie [[Drenthe]]. 't Is elegen an de westelijke ofrit in zudelijke richting nr. 28 van de rieksweg A28 mit de ansluting van de pervinciaole weg 375 bij [[Pesse]]. [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] oj2zitldar89drxpxowkxirng4nmxm7 0 8730 275503 273413 2014-04-18T20:26:47Z 181.3.162.194 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Handharmonika.jpg|thumb|right|300px|Dreeriegs Trekzak]] [[Ofbeelding:Accordion.png|thumb|Eankelriegs harmonika]] nen '''Trekzak''' (mangs ok wal '''trekörgel''' eneumd) is n muziekinstrumeant wat verwaant is an de [[akkordeon]]. t Wörd mangs ok wal '''Trekharmonika''' eneumd. Meestieds wördt in t [[Nedersaksisch|Neersassies]] gebeed n naamn ''trekzak'' vuur alle oondersoortn gebroekt. t Instrumeant besteet oet twee kastn met tongplaatn, dee't an mekoar verbeundn beent met nen bloasbalg. n Bloasbalg kan in en oet etrökn wordn. Met beaide haandn köant dan knöpkes in edrok wordn dee't dr vuur zorgt det dr weend duur de kastn geet. Met de rechterhaande wördt de mellodie spöld en met de leenkerhaande de oonderstönnende akkoordn. Dr beent verskeaidene soortn trekzäkke: eankel-, dubbel-, of dreeriegs. Disse riegn wordt met de rechterhaande bedeend. Nen trekzak is wisseltonig. Det heuld in det he oonder iedern knop 2 toonn hef: n eerstn kleenkt as n balg oet etrökn wördt, en n tweedn as n balg in edrok wörd. Doarbiej is t meestieds ook nog n diatonies instrumeant. Det wil zegn det he nit alle 12 de toonn oet n [[oktaaf]] kan maakn, mear alleene de toonn van de do-re-mi-fa-sol-la-si-do toonlädder. Nen eankelriegs trekzak spölt dus: {|class=prettytable |C |drukn |- |D |trekn |- |E |drukn |- |F |trekn |- |G |drukn |- |A |trekn |- |B |trekn |- |C+ |drukn |} Op nen eankelriegs trekzak kö'j dus gin c#, d#, f#, g# en a# spöln. Zo kö'j a'j allene mear nommers spöln dee't eskreewn beent vuur nen C-toonnlädder. Nöast de algemene eankel-, dubbel- en dreeriegs trekzäkke beent dr ook nog 2,5-riegs en de völle zeeldzamere veer- en viefriegs trekzakn. == Geskiedenis == n Eerstn vorm van t instrumeant wat dezelfde woarking har as n akkordeon wör in [[1822]] in [[Berlien]] oet eveundn duur [[Friedrich Buschmann]]. t Eerste intrumeant det [[pateant]] kreeg oonder n naamn ''accordeon'' wör oet eveundn duur [[Cyrill Demian]] in [[Wenen]]. Den leek nog nit völle op n trekzak zo a'w den rechtevoort keant. t Deenk har mer ene knöppekaste (an de leenkerhaande) en met rechts mo'j n bloasbalg bedeenn. Eén belangriek peunt woer of Demian pateant vuur wol, was det he met eenn ofzeunderliken knop n heel akkoord kon loatn heurn. In t midln van n [[19en eew]] wör t n populair instrumeant in [[Vlaams]]e en [[Nederlaand|Neerlaandse]] [[volksmeziek]]. t Wördt ook al lange broekt in [[Iersen volksmuziek]]. In Neerlaand is t instrumeant vuural in t Neersassiese gebeed en [[Freeslaand]] populear. In t zuudn van Neerlaand gebroekt ze meer n ''steierischen'' trekzak, woermet völ [[Oostenriek]]se meziek wördt espöld. == Bekeande trekzakspöllers/-groepn == Hieroonder he'j ne lieste met meziekgroepn en spöllers dee't mangs of aait gebroek maakt van nen trekzak: * [[Boh Foi Toch]] * [[Normaal]] * [[Rowwen Hèze]] * [[Slavko Avsenik]] * [[Carel Kraayenhof]] == Neersassies == * [[Grunnegs]]: ''trekharmonika'' * [[Tweants]]: ** ''trekzak'' ** ''trekörgel'' == Zie oek == * [[Bandoneon]] == Oetgoande verbeendege == * [http://www.trekzakpagina.nl Trekzakpagina] {{Dia|Disse pagina is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent‎]] 2seh79yw642af8q4cyrs6x0ui87lou2 0 8731 62181 62178 2008-03-29T11:54:59Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hessen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hessen]] hvtoqfs0f93rg80ozmxy714yi7jem5g 0 8732 62180 2008-03-29T11:54:14Z Servien 7 [[Saksen (dailstaot)]] is ewiezig naor [[Saksen (dailstoat)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Saksen (dailstoat)]] jy6l2jum2et9i6ir8qtbcsljvnofn39 0 8733 62236 2008-03-30T18:29:29Z Ni'jluuseger 73 [[Oeze Volk]] is ewiezig naor [[Oeze Volk / Maandewark]]: Blad hef ni'je name; bron: http://www.huusvandetaol.nl/content/view/91/1/ wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Oeze Volk / Maandewark]] 5jubuw76vyswz1vvhayc40x791l2u9x 0 8734 62237 2008-03-30T18:30:58Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Oeze Volk / Maandewark]] 5jubuw76vyswz1vvhayc40x791l2u9x 0 8735 272079 264241 2013-12-11T01:10:46Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Taalstarfte''' is 't verskiensel det d'r van een [[taol|taal]] gien moedertaalpraoters oaverblieft, zodet de taal starft as alledaagse gebruukstaal van een gemienskop. Deur de [[globalisaotie]] en 't vermengen van gemienskoppen giet 't antal talen in de wereld rap achteruut, waorbi'j minderheidstalen die minder anzien hebt as dominaante talen, uut de tied raakt. Van de naor skatting 6500 espreuken talen vandage geleuft ze det nog in de [[21e eeuw|ienentwintigste ieuw]] meer as de helfte vört zal raken, en een nog groter antal in een proces van verval kump. Alle maonden zolden d'r now twei talen vörtraken. ==Veilige, bedreigde en starvende talen== As veule jongen een taal blieft praoten en daorveur ok - beveurbield van de oaverheid - de ruumte kriegt, blif de taal 'veilig'. Talen die as niet meer deur kiender eleerd wördt, wördt as 'starvend' eziene, en kunt nao íen enkele ginneraotie uutstarven as d'r gien varregaonde maotriegels eneumen wördt. Tussen de veilige en starvende talen in viej de 'bedreigde' talen. ==Starfte deur taalwissel== 't Mieste kump taalstarfte veur as tweitaligen allennig nog de sociaol dominaante taal praot. Dit hej vake as de dominaante taal meer prestige hef as de minderheidstaal. 't Kan weden dej allennig wark kriegt aj de 'dikke' taal praot, of det ze oe dan niet veur dom anziet. Olders praot de ondereskeuven taal niet meer mit heur kiender um heur veur een sociaol-economische achterstaand te behoeden. D'r is vake ok gien infrastructuur zoas skoelonderwies in de starvende taal. De ni'je ginneraotie gruuit op zunder kennis van de olde taal, of heur kennis is betuun. ==Starfte deur opnaome in de dominaante taal== Talen veraandert aalgedurig en lient woorden van menare, mar maanks begunt een taal zien kenmarken kwiet te raken deurdet e aal meer lient van de dominaante taal, en daor dus aal meer op begunt te lieken. Dit proces kan plaatsvienden as de twei talen sowieso op menare liekt. Ie koomt 't wal tegen mit [[Creoolse talen]] die weer wördt op-esloekt deur de talen daoras ze heur van hadden of-eskeiden, mar ok mit buurtalen die slim op menare liekt. Bi'j starfte deur opnaome in de dominaante taal, begunt de woorden en grammatica van de starvende taal te verdwienen. Veur ni'je uutviendings wördt 't woord van de meer prestigieuze taal oavereneumen, zodet de woordenskat verdunt. Kiender die de taal van heur volk niet goed meer praot, lient woorden en grammatica van de dominaante taal. Op een gegèven moment liekt de van oldsher espreuken taal zoveule op de dominaante taal, dej niet meer van twei ofzunderlijke talen kunt spreken. Een mengvörm van twei zokke talen, waorin de dominaante taal dudelijker anwezig is, kan nog lange blieven bestaon en wördt maanks een [[regiolect]] enuumd. Wat ook nog lange bestaon kan blieven, bint accentkenmarken die van de starvende taal ofkumstig bint. ==Verzet tegen taalstarfte== 't Gebeurt wal det ze gaanks gaot um een gengele taal te redden, umdet partie lu 't toch zunde zol vienden as de taal zol verdwienen. De taal wördt dan gebruukt op menieren die aj veur die tied niet zaggen, zoas op tillevisie en op plaatsnaambredties. Dit kan jonge mèensen 't gevuul geven det dizze taal bi'j heur cultuur heurt en in 't mederne leven kan passen. In Europa hebt now veule talen die partie as starvende ziet, wille van 't [[Europees Haandves veur regionale talen of talen van minderheen|Europees Haandvest veur regionaole talen of talen van minderheden]]. ==Bron== *[http://www.bbc.co.uk/voices/yourvoice/language_ecology2.shtml Artikel ''Language Ecology'' deur Philippa Law, op de webstee van de BBC] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Taol]] 9yvmj7qbdwu9n72b4v8zjxre15gwu03 0 8738 291198 289093 2016-11-03T16:20:42Z Wwikix 13678 /* Rifferenties */ -kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Zwolle Diezerstraat 2007.JPG|thumb|right|200px|Diezerstraote in 2007, op een röstig tiedstip]] [[Ofbeelding:Zwolle Diezerstraat 1933.PNG|thumb|right|200px|Diezerstraote rond 1933 mit links de jugendstil-pui van 't Witte Kruus]] De '''Diezerstraote''' (in oldmoods [[Zwols]]: '''Diesstraote'''<ref>Minke Kraijer, Henk Mulder, Dick Visscher en Philomène Bloemhoff-de Bruijn (red.) (2009), ''Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse taal'', Kampen: Iesselakkedemie</ref>), ok wal Diezerpromenade enuumd, is de veurnaamste winkelstraote in 't centrum van de [[Oaveriessel]]se heufdstad [[Zwolle]]. D'r kump veule volk te kuiern, kleraozie en nog aander spul kieken en kopen. D'r bint ok terrassies. De straote is veur auto's esleuten. Vanof de [[Grote Mark (Zwolle)|Grote Mark]] an d'iene kaante loop ie oaver de Diezerstraote naor de grachte en stadsmure (daoras nog een ende van stiet) en de stee van de in 1829 of-ebreuken [[Diezerpoorte]]. De straote lig op een [[dekzaandrogge]]. Bi'j de bouw van 't ni'je diel van de openbaore [[bibliotheek]], die an de Diezerstraote lig, bint speuren evunden uut de [[Karolingisch]]e tied.<ref>Jan ten Hove, ''Geschiedenis van Zwolle'', blz. 39, ISBN 9040090505</ref> [[Ofbeelding:Zwolle_Diezerstraat_De_Witte_Leeuw.jpg|thumb|left|140px|Rieksmonument De Witte Leeuw, begund as bierbrouweri'je]] ==Historische paanden== In de Diezerstraote viej verskeiden paanden van historische weerde. Rieksmonument De Witte Leeuw op nommer 58 wördden ebouwd in 1666 veur bierbrouwer Albert Brouwer. 't Gebouw was roem twei ieuwenlaank een bierbrouweri'je en töt 1873 een likeurstoakeri'je. Det kuj ziene an de gebieldhouwde biervatten an weerskaanten van de dakkapel.<ref name="Infermaosiebredtien">Infermaosiebredtien an 't paand</ref> In de eerste helfte van de [[20e eeuw|twintigste ieuw]] was 't paand een kleraozie- en hoedenzake. Det kuj nog weerummevienen in de glas-in-loodramen daoras hoeden in bint of-ebield, en in de name van de eigenaor boaben de entree (A. Hendriksen).<ref>Webstee van 't Historisch Centrum Overijssel</ref> Vandage zit d'r in 't gebouw een vestiging van een parfumketten. Rieksmonument 't Witte Kruus (nommer 93 en 93a) uut de [[19e eeuw|neengtiende ieuw]] is van historische weerde deur zien liestgèvel en in 't bezunder deur zien onderpui. Dizze wördden in 1904 in [[jugendstil]] op-etrökken uut hardstien, rode glazuurde bakstiender en blaank teakholt. Dit gebeurden in opdracht van apotheek Meulenhoff, die as 't paand betrökken.<ref name="Infermaosiebredtien">Infermaosiebredtien an 't paand</ref> De pui is ontwörpen deur architectenbureau De Herder & Hellendoorn. In de midden van de pui hej een stileerde ofbielding van [[Asclepius]], in de [[Griekse mythologie]] de haalfgod van de geneeskunde en genezing.<ref>Overbeek, M. (2006). ''Krullen in Zwolle''. Zwols Architectuur Podium</ref> An de uutenden van de pui bint twei vrouwluden an-ebrocht in hardstien. Vandage zit d'r in 't paand een kleraoziezake. == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Straote in Zwolle]] lrjgcti5j5hde0r2hv83wqnowevvp7m 14 8739 266631 261081 2013-05-10T18:37:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Zwolle]] eq0g4bhzpw2e5l5eqjdkkg53y3no7si 6 8742 158984 126889 2010-08-25T14:57:18Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{GFDL}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] go7myz6jk8c18esxzqtj1spaf5x09cc 14 8744 292769 291126 2016-12-22T13:50:09Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Streektaol in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe| ]] 44nu7s289r9766kl8ew5w0ow3p3tqvs 4 8750 257857 254786 2013-03-11T11:35:34Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 95 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4994060]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Hieronder vie-j een antal websteeën dee van doon hemmen mit de '''staotestieken''' van disse Wikipedie. ===Binnen disse wiki=== * [[Special:Statistics]] ===Binnen de Wikimedia-stichting=== * [http://stats.wikimedia.org/EN/TablesArticlesTotal.htm Wikipedie-staotestieken] ** [http://stats.wikimedia.org/EN/TablesWikipediaNDS_NL.htm Staotestieken nds-nl.wikipedia.org – tebellen] ** [http://stats.wikimedia.org/EN/ChartsWikipediaNDS_NL.htm Staotestieken nds-nl.wikipedia.org - grefieken] * [http://www.wikistatistics.net/wikimedia Wikipedia Interactive Statistics] ** [http://www.wikistatistics.net/data/full/sites/wiki/nds-nl.csv nds-nl.wikipedia statistics – tables] ** [http://www.wikistatistics.net/wiki/nds-nl nds-nl.wikipedia statistics – charts] ===Uutgaonde verwiezingen=== * <u>THEwikiStics</u>: [http://wikistics.falsikon.de/latest/wikipedia/nds-nl/ Page Hits toplist] <small>(compare [http://wikistics.falsikon.de/latest/ traffic] | [http://wikistics.falsikon.de/latest/searches.htm searches])</small> * [http://technorati.com/search/nds-nl.wikipedia.org Technorati] * [http://www.attentionmeter.com/?d1=nds-nl.wikipedia.org AttentionMeter] * [http://popuri.us/?u=http%3A%2F%2Fnds-nl.wikipedia.org Popuri.us]<!-- of: socialmeter.com --> * [http://toolbar.netcraft.com/site_report?url=nds-nl.wikipedia.org Netcraft-staotestieken] qk6t7nnbix2783p4po3vk55lvw0qjsh 0 8751 72342 62687 2008-07-09T18:02:03Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oost Leegduuts]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Oost Leegduuts]] 48wga8pwf4b4fxff2nf14byiwd1ff0g 0 8752 291106 271171 2016-11-03T14:09:38Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Taolgebied_Utrechts-Alblasserweerds.GIF|thumb|Taolgebied van t Utrechts-Alblasserweerds]] t '''Utrechts-Alblasserweerds''' is n dialektgroep van stark [[Hollaans (dialekt)|Hollangds]] ekleurde dialekten dee espreuken worren in t grootste deel van de [[Utrecht (provinsie)|provinsie Utrecht]], en in t uterste zuudoosten van [[Zuud-Hollaand|Zuud-Hollangd]] en n klein deel van [[Gelderlaand|Gelderlangd]], ofhankelik van de definisie. t Gelderse deel en de dialekten van Utrecht in t oosten van de [[Utrechtse Heuvelrug (stuwwal)|Utrechtse Heuvelrug]] worren um der veul oostelikere karakter al meestal of-esplitst in n eigen groep, t [[Eemlangds]]. De overebleven groep sluut stark an bie de westelike dialekten en wort soms ok bie t Hollangds erekend. Belangrieke versjillen mit t [[Standardnederlaans|Standerdnederlangds]] bin de verkleuring van ''aa'' naor ''ao'' (''ôô''), de verwiejing van ''a'' naor ''â'', n half-zachte [[g (letter)|g]] en t weglaoten van de ''-t'' nao ''[[ch]]'', ''[[F (letter)|f]]'', ''[[g (letter)|g]]'', ''[[K (letter)|k]]'', ''[[P (letter)|p]]'' en ''[[S (letter)|s]]'' ([[t-vortlaoting]]). Van t oosten naor t westen toe zie'j n dudelike overgang naor t Hollangds deurdat disse kenmarken in starkte ofnemen (mit aore woorden t [[Alblasserweerds]] staot alweer korter bie t Standerdnederlangds as t [[Stad-Utrechts]]). Behalve mit t Zuud-Hollangds en t Eemlangds het t Utrechts-Alblasserweerds ok n [[dialektcontinuüm]] mit t [[Braobaans|Braobants]] en t [[Zuud-Gelders]]. n Gangbaore grens is de ''gij/jij''-[[isoglosse]]; in dat geval loopt de grens tussen Utrechts en Zuud-Gelders dwars deur de [[Betuwe]] heen en valt t [[Kulemborgs]] onger t Utrechts en t [[Tiels]] onger t Zuud-Gelders. Der is niet zoveul literatuur in t Utrechts te vingden en de Utrechter liekt zien taol weinig staotus toe te kennen. t Versjil mit t Zuud-Gelders en t [[Veluws]] is daorin opvallend. Stad-Utrechts heur je in veule sketches van [[grappenmaker]]s as [[Rijk de Gooyer]], [[Herman Berkien]], [[Tineke Schouten]] en [[Herman van Veen]]. Bekende liedjes in t Utrechts bin: ''k Wist niet dat je kwaad werd'' van de groep [[Pleps]] en ''De bal'' van [[Jaap Fischer]]. n Enkel woord uut t [[Lopikerweerds]] is te vingden in de [[streekroman]]s van [[Herman de Man (sjriever)|Herman de Man]]. De maote van overleving is maotig: lang niet elke dialektspreker geeft zien taol an zien kingderen deur, maor van gevaor veur uutstarven is nog gien spraoke. t Dialekt het ongeveer 330.000 sprekers. {{SNLV}} {{Dialekt|wvel|Bunsjoten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Streektaol in Gelderlaand]] [[Kategorie:Streektaol in Utrecht]] [[Kategorie:Zuud-Hollaand]] rw95ngydkgrlgeslf4rithuyuj0a7iu 0 8753 62726 2008-04-04T20:36:26Z Servien 7 [[Sjulekrupe]] is ewiezig naor [[Sjulekrupen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sjulekrupen]] exeeaz1pd155ddevgepmkseaiwedq9l 0 8755 265527 236538 2013-05-10T14:17:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Et '''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde''' is een haandboek, et eerste in zien soort, mit infermaosie over et [[Nedersaksisch]] uut de verschillende regio's van noordoost-Nederlaand. Der is ok een heufdstok wijded an et [[Nederduuts]] zoas ze dat in [[Duutslaand]] praot. Onderwarpen die bespreuken wodden bin bi'jgelieks de taelstructuur, de woordeschat, menieren van denken over et Nedersaksisch, en de [[Nedersaksische schrieveri'je]]. Et boek is saemensteld deur [[Henk Bloemhoff]], [[Jurjen van der Kooi]], [[Hermann Niebaum]] en [[Siemon Reker]] en is uutgeven op [[31 meert]] [[2008]]. De eerste exemplaoren wodden deur Niebaum anlangd an minister van Onderwies, Kultuur en Wetenschop [[Ronald Plasterk]] en de Grunninger dippeteerde van Kultuur, [[Hans Gerritsen]]. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.vangorcum.nl/NL_toonBoek.asp?PublID=4370 Webstee van uutgeveri'je Van Gorcum] *[http://books.google.co.uk/books?id=ZSoV742C7ssC&lpg=PA341&ots=KN9QJTvWQC&dq=groningse%20literatuur%20wierda&pg=PP1 Op Google Books] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksische taalkunde]] a6axzsyzyt3somui1otgwvhie8j6ii8 0 8756 280939 265129 2015-04-18T21:13:14Z Servien 7 /* Leegsaksisch */ +mal wikitext text/x-wiki [[Image:India.Mumbai.04.jpg|thumb|right|250px|Oksenwoagen in [[India]]]] [[Image:Sugar cane bullock cart.jpg|thumb|right|250px|Oksenwoagen mit [[sokkerriet]]]] n '''Okse''' is kastreren mannelk [[rindvij]]-ras ([[bolle]]). Oksen wörren ien Midden-Uropa al ien 6e aive v.K. broekt ien [[laandbaauw]]. De okse is ain van de oldste deur de mìnsk broekte [[ropdaaier]]. Aal vroug dainden zai om [[slee|slijs]], [[koare]]n en [[woagen]] veuroet te droagen. Deur kastroatsie wör t meugelk de grote aarbaidskracht van de [[bolle]] veur mìnselke doulen te broeken. De daaier kregen der n liekmoudeger karakter deur, woardoor zai beter as waarkdaaier te broeken wazzen. Om oksen veur ploug of veur n [[koare|koar]] of [[woagen]] te spannen wordt n [[tuigage (rij- of trekdier)|toeg]] broekt dat bestoan kin oet n [[juk]] dat verbonden is aan n [[dizzel]]. Ien verschaaidene Azioatische en Zuudamerikoanse landen kommen nog aingoal oksenkoaren veur. Ook ien Egypte wör nog n haile zet rindvij ienzet as ropdaaier veur ploug. Bie oksenruns worden dizze daaieren ook reden. Veur de vlaiskiendustrie binnen oksen interessant deur heur staarke maarmerde vlaisk. De [[kastroatsie]] gebeurt maisttieds as de daaier nog jong binnen, op n oller van tuzzen de twij week en wat moanden. Deur verminderde [[testosteron]]-produksie gruien oksen laanksoamer as bollen môr zai worden doardeur wel slimmer spierd as kooien. Ien summege stoaten van de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verainigde Stoaten]] worden aal jonge bollen dij as mestdaaier op blaikvelden holden worden, kastreerd. Asmis worden doarnoa veur baaidend kooien as de [[Pink (rundvee)|pinken]] [[hormoon]]preparoaten broekt om doch veur n vlotte grui te zörgen. ==Varia== In t [[Kìrsttied|kìrstverhaal]] kommen n okse en n aizel veur. ==Leegsaksisch== {{Nds/okse}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] 02gwy7pkcy3qvu0su1sqpgrkh3cm2w5 0 8764 271977 62936 2013-12-07T01:31:18Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Zalt''' kan verwiezen naor: * [[keukenzalt]] of [[zeezalt]] * [[struizalt]] - gebruukt veur gladheidsbestrieding van wegen * [[zalt (smaak)]] - een smaak die-w pruven kunt. {{dv}} quejqt93czn6vboyef9ojz6kdj6sk06 0 8765 271980 264397 2013-12-07T01:32:44Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Keukenzout_(NaCl),_onder_de_microscoop.jpg|thumb|250px|[[Keukenzalt|Zalt]]kristallen (NaCl)]] '''Zalt''' is één van de vief [[smaak|smaken]], naos [[zuut (smaak)|zuut]], [[zoer (smaak)|zoer]], [[bitter (smaak)|bitter]] en [[umami]]. De zalte smaak wödt veurnamelijk an-emaakt deur de anwezigheid van natriumionen. Aandere ionen van de alkalimetalegroep smaken ok zalt, mar hoe veerder 't van natrium ofgeet, hoe minder zalt 't wödt. De grootte van lithium- en kaliumionen lieken 't meest op die van natrium, de zalte smaak lik der daordeur 't meest op. Rubidium- en cesiumionen bin veule groter, daorumme is de zalte smaak anders. De zalte smaak van substanties wödt bepaold deur 't te vergelieken mit natriumchloride (NaCl, oek wel [[keukenzalt]] enuumd), die een index hef van 1. Kalium, in de vorm van kaliumchloride (KCl), is 't heufdingrediënt in zaltvervangers, en hef een index van 0,6 veur de zalte smaak. Aandere monovalente ionen, bieveurbeeld ammonium, NH4+, en divalente ionen van de eerdalkalimetalegroep van [[periodieke tebel]], bv. de ionen calcium en Ca2+ zörgen vake veur een [[bitter]]e smaak in plaatse van een zalte smaak, ok al kunnen ze drek deur de ionkanalen van de tonge gaon, die eenzelfde actiepotentiaal teweegbrengen. ==[[Nedersaksisch]]== *[[Achterhooks]]: ''zalt'', ''zolt'' *[[Drèents]]: ''zolt'' *[[Grunnegs]]: ''solt'', ''zolt'' *[[Stellingwarfs]]: ''zolt'', ''zoolt'' *[[Tweants]]: ''zolt'', ''zoolt'' *[[Urkers]]: ''zout'' *[[Veluws]]: **''zout'' (veural [[West-Veluws]]) **''zolt'' ([[Oost-Veluws]]) **''zalt'' ([[Lieren]], [[Klanenbeek]]) {{Dia|Dit artikel is eschreven in 't Klanenbeeks}} [[Kategorie:Oost-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Meenske]] bk67aysee9sryafhf9qarcoabtwdsu3 6 8768 181584 75820 2011-02-27T22:44:44Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{GFDL}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] f7pfje6pufme4n0ltxnmamvrpe0svs8 0 8769 289621 281520 2016-10-29T10:50:26Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''De Gliend''' ([[Nederlaands|Nederlans]]: ''De Glind'') is een klein [[adarp]] in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]] in 't midden van [[Nederlaand|Nederland]], in de previnsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. 't Leit tussen Barreveld zelf en [[Leusden]] in en het ongeveer 641 inwoners ([[2004]]). 't Daarp staot veural bekend um de [[protestantisme|protestanse]] jeugdinstelling de [[Rudolphstichting]] die hier zit, en staot daorum ok bekend as 'Jeugddorp De Glind'. Veural daordeur het 't kleine daarp veul recreatieve meugelijkhejen veur de jeugd, zoas een [[kienderboerderie]], [[menege]], [[jeugdharbarg]] en een [[zwembad]]. Toch is 'De Glinder Booyhoek' heel wat ouwer as 't jeugddaarp. 't [[Karspel]] [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]] besting vrogger uut 't daarp en de buurtschappen [[Kallebroek]], [[Esveld]] en De Gliend. In de leste buurt lei ok 't huus De Glinthorst - een forse woontoren mit een antal biegebouwen. De heren van disse [[havezate]] han een paor boerderiejen in de umgeving zoas Bergstein, Den Brom (ok wel Kleijn Schaffelaer eneumd), Groot Birreveld, Klein Birreveld, De Knip en Burgstede. In de [[19e eeuw]] was 't antal bewoners van De Gliend zo estegen dat 't gemeentebestuur in [[1854]] besleut der een openbaore legere school te bouwen. == Uutgaonde verwiezingen == *[http://www.glind.nl De Gliend-webstee] *[http://httpd.chello.nl/~w.wolven/BLV/geschiedenis.html Geschiedenis van De Gliend] {{Barreveld}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 1qbk23l8s8yc5qhx9hkqt7venjijzzu 0 8770 279149 274672 2015-03-27T16:36:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki n '''Studìntenkörps''' of körtweegs ''körps'' (ook '''sjörps''') (deur studìnten zulf as ''[koor]'' (schreven: ''corps'') oetsproken) is n traditsjonele [[studentenvereniging|studìntenverainen]] dij maisttieds verbonden is aan n [[universiteit|akademie]]. Ook mout man, om zokzölf offisjeel körps te nuimen maggen, aansloten wezen bie de [[ASG]] (''Algemene Senaten Vergadering''). Veur boetenders stoan korpora bekìnd as eliteklubs woar allìnd môr ''kakkers'' bie zitten. Dit is natuurlieks puur subjektief. Ien Nederlaand binnen der negen offisjele korpora: * [[GSC Vindicat atque Polit]] - Grunnen stad, oprichten ien 1815 en doarmit de oldste van Nederlaand * [[LSV Minerva]] - Laaiden, oprichten ien 1839 * [[USC]] - Oetrìcht, oprichten ien 1848. Allìnd veur manluu * [[DSC]] - Dèlft, oprichten ien 1848 * [[ASC/AVSV]] - Amsterdaam, oprichten ien 1851 * [[WSV Ceres]] - Woageningen, oprichten ien 1878 * [[UVSV/NVVSU]] - Oetrìcht, oprichten ien 1899. Allìnd veur vraauwluu * [[RSC]] - Rötterdaam, oprichten ien 1913. Allìnd veur manluu * [[RVSV]] - Rötterdaam, oprichten ien 1915. Allìnd veur vraauwluu == Schiednis == t Eerste körps wör vörmd ien [[Grunnen (stad)|Stad]] ien 1815, môr veur t echte begun mout man trugge goan noar t openen van de [[Rieksakademie Grunnen]], twijhonder joar eerder. Ien dij tied waren der [[helstersenoaten]] of ''groensenaten'' dij de studìnten [[ontgroening|behelsterden]], woarnoa zai bie n ploug terecht kwammen noar heerkomst (pervìnzie) of fakulteit. Noa n schietinsidìnt op de Vismarkt, woarbie n studìnt deur n stadjer neerschoten wör, gongen dizze klaine plougkes zok verainen in wat tegenswoordeg [[GSC Vindicat atque Polit|Vindicat]] is. Zai wilden heur verainegen om soamen staark te stoan en as ain lichoam, ain orgoan heur rìchten te verdedegen. t Woord ''corps'', platgrunnegs dus ''körps'', komt van t [[Latains]]e woord ''corpus'', wat ''lichoam'' betaikent. Noa Grunnen volgden ook de aander steden mit n studìntenkörps. Ien t begun wazzen zai apmoal schaaiden, manluu en vraauwluu apaart. Summege korpora binnen al gemengd, môr der binnen nog n poar dij schaaiden binnen. == Onderschaaid van aander verainens == Korpora kìnmaarken zok deur n hierarchie op leeftied, ook wel ancienniteit nuimd. As aine laanger lid is, krigt er meer rìchten. Dizze regels kinnen per körps verschillen. De eerstejoars leden hebben dus waaineg rìchten en worden voak aanduud as ''foet'' (oetsproak: ''[veut]''). Bie korpora hest den ook nog behelstern. Pas noa dizze behelstern is dijgene volweerdeg lid. Ook hest n hail ìnde onschreven regels dij ''mores'' (enkelvold ''mos'') nuimd worden. Doarnoast is t toalbroeken ook typisch körpreel. Ien Grunnen hest den aigelks ook drij verschillende toalen. t [[Stadsgrunnegs|Stadjeder Grunnegs]], t [[Nederlaands|Hollaands]] van de studìnten en t [[studìntentoal|Studìntengrunnegs]] van de körprele studìnten. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Onderwies]] [[Kategorie:Vereniging]] [[Kategorie:Jongerenkultuur]] fhde3qjqkrjvhctacukw6idlemzru9n 0 8771 268939 265002 2013-08-05T08:12:11Z Servien 7 -wiu wikitext text/x-wiki De '''Grunnegs-Oostfraise dialekten''' binnen n groep [[Friso-Saksisch]]e varieteiten dij soamen t [[Grunnegs-Oostfrais]] vörmen. Zai worden ook wel ais apaart zain as [[Grunnegs]] en [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfrais]], woarbie de grìns tuzzen [[Nederlaand]] en [[Duutslaand]] ([[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] en [[Oostfraislaand]]) as toalgrìns zain wordt. Onterìcht, zain t dialekt over de grìns hìn ien bienoa onveraanderde vörm deurgaait. De iendailen van de dialekten staait hieronder vermeld, woarbie de nummers verwiezen noar de nummers op t koartke. [[Ofbeelding:Grunnegs-Oostfraise dialekten.png|right|Grunnegs-Oostfraise dialekten]] ==Grunnegs== :1 [[Pompsters]], proat ien t Fraise dörp [[De Pomp]] :2 [[Westerkertaaiers]], proat tin westen van t Rietdaip en ien t oosten van de Fraise gemainte [[Kölmerlaand]] :3 [[Hoogelaandsters]], proat op [[Hoogelaand]] :4 [[Stadsgrunnegs]], proat ien de [[Grunnen (stad)|stad Grunnen]] en [[Hoaren (Grunnen)|Hoaren]] :5 [[Noordenvelds]] of Noord-Drìnts, proat ien kop van [[Drìnthe]]; sumtieds as Drìnts dialet zain :6 [[Veenkelonioals]], proat ien de Grunnegse en Drìntse [[Veenkelonien]] en [[Winschoot]] :7 [[Westerwôlds]], proat ien de lougen [[Zèlng]], [[Onstwedde]], [[Vlagtwedde (dörp)|Vlagtwedde]], [[Wedde (Grunnen)|Wedde]] en [[Troapel]] :8 [[Oldambtsters]], proat ien t oosten van [[Fivelgo]] en ien t [[Woldoldambt]]; binoa hailmoal overainkomsteg mit Reiderlaands == Oostfrais == :8 [[Raiderlaands]], proat roegweg in de [[Nedersaksen|Leegsaksische]] gemaintes [[Boenen|Bonnen]], [[Jemmen]], [[Wainer]] en [[Leer]]; staark verwant aan t Oldambtsters. :9 [[Moormerlaands]], proat ien t Moormerlaand, ongeveer laandkraits Leer zunder t Raiderlaand en Börkum, mòr mit t Grootveen en Wiesmoor in t Auwerkerlaand. :10 [[Aauwerkerlaands]], proat ien t olle [[Aauwerkerlaand]] en [[Broukmerlaand]]. :11 [[Kromhörns]], proat ien de Kromhörn, de drijhörn tuzzen de Leybocht, de Emsmonden en de Dollert en de Westerems, woar de stad [[Emden]] in ligt. :12 [[Börkums]] of Börkumers, proat op t aailaand Börkum. Staark verwant aan t Hogelaandsters. :13 [[Nörderlaands]], proat ien t olle [[Nörderlaand]]. :14 [[Aailaand Oostfrais]], proat op de aailanden [[Juust]], [[Nörderoog]] en [[Baalterm]]. :15 [[Harlingerlaands]], proat ien t [[Harlingerlaand]], ongeveer de laandkraits [[Witmond]]. t Wordt sumtieds as Oostfrais zain en sumtieds as [[Oldenbörgs]]. :16 [[Jeverlaands]], proat ien de olle [[Heerlekhaid Jever]]. t Wordt sumtieds as Oostfrais zain en sumtieds as Oldenbörgs. t Westerkertaaiers, Harlingerlaands en Jeverlaands worden voak nait bie t ==Varianten== [[Bestaand:Groningen-Oostfriesland2.png|800px|center|thumb|Dialekten en toallienen ien [[pervìnzie Grunnen]] en de laand-/stadkraisen [[Leer (laandkrais)|Leer]], [[Emden]], [[Auwerk (laandkrais)|Auwerk]], [[Wittmund (laandkrais)|Witmond]], [[Fraislaand (laandkrais)|Fraislaand]] en [[Wilhelmshaven|Wilmshoaven]].]] ===Noord-Drìnt=== t Dialekt van de Kop van Drìnt wordt voak bie t Grunnegs rekend. Dit binnen den veuraal de dialekten van de dörpen Roon, Paais, Eel-Potterwòld en Zuudloaren. De dialekten van Ain, Nörg en Vrais goan al meer noar t Midden-Drìnts tou. Tuzzen dizze lougen ligt de lien van ''wie maoken-wie maokt'', ien tieds dat de lienen ''goud-gooud'' en ''neit-neeit'' zudelk van Nörg ligt. De ai-klank wordt, behaalve in Eel-Potterwòld en Zuudloaren, meer oetsproken as -ij en wordt doarom voak schreven as ei, dus ''neit'' en ''gein''. Dit sloet den ook weer aan op Midden-Drìntse ''neeit'' en ''geein'', wat oetsproken wordt as de Grunnegse ''ee''. n Aander biezunderhaid van t Noordvèlds is dat man gain ö-klaank kent. Dit wordt sikkom aaltied n -u of -o. ===Westerkertaaier=== Ien t Westerkertaaier worden verschaaiden varianten proat dij n overgang vörmen van t [[Hogelaandsters]] noar t [[Frais]] en [[Stellenwaarfs]]. De maiste dialekten kennen de klanken ai, ou en ui nait, woardeur t veur veul aander Grunnegers klinkt as of de Westerkertaaierders haalf-bakken Grunnegs proaten, in tieds dat de nait diftongeerde vörm oller is. Ien t [[Middaglaand]] wordt gain ''oet'', ''goud'' en ''wie'', zègd, môr ''uut'', ''goed'' en ''wij''. Doardeur wordt dit dialekt tou t Westerkertaaiers rekend. Wel zègt man nog ''nait'' en ''gruin'', wat weer overainkomt mit t Hoogelaandsters. Vrouger heurden [[Aisen]], [[Fiwwerd]], [[Gaarnwerd]] en [[Hoogkèrk]] ook bie t Westerkertaaierse dialektgebied, mòr dit is laanksoam verschoven. Hoogkèrk is, deurdat t aan Stad vastgruid is, zien aigen karakter grotendails kwietworden. t Noordwestelke dialekt gaait meer noar t [[Frais]] tou en wordt den ook aan aander zied van de Laauwers proat in t oostelke dail van t Köllemerlaand. Voak wordt der n onderschaaid moakt tuzzen t Homsterlaands en t Midden-Westerkertaaiers, wegens t staarke Frais-achtege aksìnt van t Homsterlaands, môr der binnen gain dudelke isoglossen. t Homsterlaands komt overain mit t dialekt van t Köllemerlaand, dat over gaait in t [[Pompsters]] dat enkeld nog deur n poar olle luu proat wordt. De maiste Pompsters proaten Frais mit wat Westerkertaaierse / Grunnegse woorden der deur; nait Friso-Saksisch, mòr Saxo-Frais. Ook t [[Stadsfrais]] van Köllem het wat Grunnegse invlouden had. t Zudelk westerkertaaiers dat proat wordt in Kornhörn, Luukswolde, Tolbert, Leek en alles ten zuden doarvan, gaait meer richten t [[Stellenwaarfs]] mit woorden as ''gruun'' en ''vulen'' veur t Midden-Westerkertaaierse ''groen'' en ''voelen'' en t Hoogelaandsterse ''gruin'' en ''vuilen''. In t zuudwestelkste dail van t Westerkertaaier wordt noast t Westerkertaaiers ook [[Frais]] proat. Biezunderheden dij ien t haile Westerkertaaier veurkommen binnen ''zijt'' en ''lijt'' veur ''zègt'' en ''lègt''. t Belaangriekste verschil tuzzen t Westerkertaaiers en [[Noordvèlds]] is uut-oet. t Belaangriekste onderschaaid tuzzen t Westerkertaaiers en Stellenwaarfs is dat t Westerkertaaiers nait de ae-klank het, t verklainwoord -ke het en n overwegend Grönnegse woordschat en oetdrokkens kent. ===Hogelaand=== Voak wordt t [[Hogelaandsters]] beschaauwd as t maist Grunnegse dialekt van t Grunnegs. Dit komt deurdat t Hogelaandsters nait ain dudelke invloud het van boetenòf, zo as t Westerkertaaiers n Fraise invloud het, t Oldambtsters n [[Hoogduuts]]e invloud en t Stadjeders en Veenkelonioals n Drìntse invloud. Toch is t Hogelaandsters in de lèste aiw hail wat van zien aigenhaid kwietroakt, deurdat der veul rieke boeren wonen dij al veur de [[Twijde Wereldoorlog]] besloten heur kinder [[Hollaands]] groot te brengen. t Toalgebied van t Hogelaandsters wordt aan de westziede begrìnsd deur de Laauwerszee, t Raitdaip, behaalve bie [[Gaarnwerd]], [[Aisen]] en [[Fiwwerd]] dij aan de westzien van t Raitdaip liggen, mòr wel bie t Hogelaandsterse toalgebied heuren. Aan de zuudkaant wordt t begrìnsd deur Stad, aan de oostkaant roegwèg deur t [[Eemsknoal]] en de [[Eems]] en aan de noordkaant deur de [[Waddenzee]]. Binnen dit toalgebied binnen der waineg verschillen. Woarschienlek is dit kommen deurdat de lougen op t Hogelaand reloatief kört bie nkander liggen en der waaineg verschillen ien kultuur en volksoard is. Vrouger bestonden der in n poar dörpen enkelde woorden dij uniek wazzen, zo as t woord ''zös'' veur t siever ''zès'' in [[Ollerom]] en [[Vaaierhoezen]], mòr dizze verschillen binnen vandoag aan dag nait meer te heuren. Biezunderheden in t Hogelaandsters binnen de -ien veur -in, bv. ''ien'', ''kiender'' en ''vienden'' woar t Oldambtsters, Veenkelonioals en Stadjeders ''in'', ''kinder'' en ''vinden'' hebben. Ook kent t Hogelaandsters t verschiensel woarbie ''-del'' en ''-len'' soamen oetsproken worden en klinken as n ''-l'', dus gain ''boudel'' zo as in t Oldambtsters, mòr ''boul''. Doardat zowel ''-del'' as ''-len'' sikkom zo oetsproken wordt, wait man sums nait zeker of aine ''boudel'' of ''boulen'' zègt. Op Radio Noord het hoogleroar Grunnegs Siemon Reker n moal vertèld dat zai vrouger aaltied langen mozzen om de Duutse stad ''Keulen'', omdat dit dus ''Keul'' wör en dus ook ''keudel'' betaiken kon. Ook het t Hogelaandsters de naaigen om de t as d of ð oet te spreken. Dit komt ook in aander dialekten veur, mòr in t Hogelaandsters bie meer woorden. n Biezunderhaid van t Hogelaand is dat der van oldsheer n dialektonderschaaid is tuzzen rieke en nait-rieke mìnsen. De riekere luu, as ze al Grunnegs proaten, spreken de ai of aai oet as ij, in tieds de minder rieke en aarmere luu dit as ai, aai of zulf oi oetspreken. n Rieke boer zol dus zèggen van ''vijer'', in tieds aander luu ''vaaier'' of ''voier'' zèggen zollen. Dit onderschaaid tuzzen sosjoale dialekten komt allendeg op t Hogelaand in dudelke vörm veur. ===Stad en Hoaren=== t Grunnegs in [[Grunnen (stad)|Stad]] en [[Hoaren]] is sikkom oetstörven en vervongen deur t Hollaands. De poar doezend luu dij nog wel Grunnegs proaten, proaten maisttieds nait meer t olle Stadjederse dialekt mòr eerder n mengelmous van Ommelaander dialekten mit wat Stadjeders en wat [[Hollaands]]. Wat nog wel bestaait is de vörm ''dou'' veur ''doe. t Verklainwoord ''-ien'' is sikkom hailmoal verdwenen en vervongen deur ''-ie'' of ''-je''. Aine dij deur Stad over stroat hìnlopt heurt sikkom gain Grunnegs meer en as man t wel heurt komt dat voak van luu oet de [[Ommelanden]]. Toch staait t baankje aan de oostziede van de [[Vismaart]] der om bekend dat doar voak ol kirrels zitten te proatjen, wat voak wel echte Stadjers binnen. Vrouger wör t [[Stadjeders]] zain as t lelkste Grunnegse dialekt, deurdat t de oa-klank meer as de Drìntse ao oetsprekt, voak n keel-r het en wegens t gebroek van ''wai'' en ''mai'' veur ''wie'' en ''mie'', dat beschaauwd wör as gebrekkeg Hollaands, mòr ien faait al hail old is en ook veurkomt in t [[Westerkertaaier]] en de Kop van Drìnt. ===Fivelgo en Oldamt=== Toalkundeg wordt t [[Fivelgo]] in twij daild deur t [[Eemsknoal]]. Dit knoal is redelk nij, dus het op aan zok nait zo veul mit dizze dailen te doun, mòr van oldsheer is dit n zompege en dunbevòlkte streek en muilek begoanboar in verlieken tou de zaandrog van t [[Duurswold]] in t oosten van Fivelgo en t Hogelaand in t westen en noorden van Fivelgo. t Westelke dialekt in Fivelingo wordt den ook bie t Hogelaandsters rekend, in tieds t oostelke dialekt meer mit t [[Oldamtsters]] het. Toch komt t nait haildaal overain mit t Oldambtsters en wordt t sumtieds ook as apaart dialekt, t ''Duurswolds'' of ''Wòldjers'', beschaauwd. De steden [[n Daam|Daam]] en [[Delfsiel]] heuren bie dit toalgebied. t Onderschaaid tuzzen t Wòldjers en t Hogelaandsters wordt vörmd deur de drij biezunderheden dij onder t kopke Hogelaandsters benuimd worden. t Onderschaaid tuzzen t Wòldjers en t aigenliekse Oldamtsters is ''wör'' tegenover ''woer'' veur de verleden tied van ''worden'' en de òfwezeghaid van de -e achter vraauwlieke zulfstaandege noamwoorden, dus gain ''kraante'' en ''laampe'', mòr ''kraant'' en ''laamp''. t Oostelk Oldamtsters, of ''West Raiderlaands'', het dit dus wel. Ook wordt t Oostelk Oldambtsters kleurd deur veul Duutsege woorden. Dit komt deurdat vrouger veul verkeer over en weer de grup was, woarbie Nederlaandse worden in t Oostfrais kommen binnen en aansom. t Oostelk Oldambtsters wordt proat in [[Zuudbrouk]], [[Woagenbörgen]], [[Termunten]], [[Schanze]], [[Bennewòld]], [[Blijham]], [[Winschoot]] en aal wat der tuzzenin ligt. t Dialekt van de stad Winschoot is aigelks meer n mengelmous van Veenkelonioals en Oldambtsters en wordt smis bie de ain, smis bie d'aander rekend. Voak t Oldamt beschreven as t oethörntje van t laand, omreden t zo wied van [[Hollaand]] òf ligt. Dit is de rezen dat hier t Grunnegs nog t maist leventeg is van de haile pervìnzie. ===Westerwòlde=== Staark deur t Oldamtsters beïnvloud is t [[Westerwoolds|Westerwòlds]]. Ofwool t Westerwòlds vrouger n staark op zokzulf stoand dialekt, dat meer mit t [[Eemslaands]] haar as mit t Grunnegs. Dit is vandoag aan n dag veraanderd. t Westerwòlds, dat vrouger proat wör in [[Troapel]], [[Sèllen]], [[Onswedde]] en [[Wedde]] (nait in [[Boertang]], woar aaltied al luu van boeten woond hebben), wordt nou enkeld nog deur n poar honderd olle luu proat en den voak ook al nait meer in de 'pure' vörm dij bv. deur Westerwòldse dichter J.H. Neuteboom broekt wör. Tegenswoordeg kin zègd worden dat in Troapel en Onswedde Veenkelonioals proat wordt en in de rest van de dörpen Oldamtsters. Toch worden de dialekten van t veurmoalege Westerwòlds nog wel beïnvloud deur de olle toal. Zo komt der in Westerwòlde nog geregeld de keel-r veur en zègt man nog voak de u woar aander Grunnegse varianten o hebben, zo as ''bukse'' en ''hum'', veur ''boksem'' en ''hom''. Ook het t Westerwòlds invloud had op de oetsproak van de aai of ij, dat voak èj is. In t Veenkelonioals het man dat ook overnomen, mòr den allend bie wat in t Oldamtsters -ij is, zo as ''nèj'' en ''snèj'' veur t Oldambtsterse ''nij'' en ''snij''. t Verklainwoord -ken is maisttieds vervongen deur -ke en de meervoldsvougen van waarkwoorden ìndegt tegenswoordeg aaltied op -en, dus ''wie hebben'' en nait meer ''wie hebt''. Dizze toalwizzel komt deurdat Westerwòlde vrouger aan drij kaanten omrinkt was deur moren; hoogveen. Oorspronkelk was t bevòlkt worden deur luu oet t Emslaand en deurdat der n haandelsweg deur t veen lag noar Muunster tou, het t Westerwòlds n hail ìnde Hoogduutse en Westveelse invlouden had. Dou in 1614 Westerwòlde bie Grunnen kwam en in de krizesjoaren van de joaren '30 in de 19e aiw t veen ontgonnen wör, wör Westerwòlde bie de rest van Grunnen en Nederlaand aansloten. De veenaarbaiders en törfstekers dij noar westerwòlde hìntrokken binnen kwammen maisttieds oet de buurt en stichtten doar veenkelonioale dörpen as [[Aalteveer]], [[Veelerveen]] en [[Vraiskeloo]]. ===Veenkelonies=== Veenkelonioals wordt proat ien de Grunneger en Drìntse Veenkelonies. Dit wordt roegweg proat [[Hogezaand]], [[Sapmeer]], [[Veendam]], de [[Pekel]]s en [[Knoal]] en in de Drìntse veengebieden van [[Roswinkel]] en de [[Drìntse Monden|de Monden]] tot [[Zuudloarderveen]] tou. Zudelk van Roswinkel, t gebied rond [[Emmerkompas]] en [[Bargerkompas]], is n overgongsgebied dat sumtieds wel tot t Veenkelonioals rekend wordt, mòr meer Drìntse invlouden het as Grunnegse, mit woorden as ''heur'' tegenover ''hor'' (jao heur), ''wie hebt'' tegenover ''wie hebben'' en ''warken'' tegenover ''waarken''. t Veenkelonioals is ontstoan deurdat t wiedse Boertangermoor ontgonnen wör deur luu vanoet Fraislaand, Drìnt, t Eemslaand, Oost-Fraislaand en aanswoar oet Grunnen. De Fraise invloud zit hom in t gebroek van -uu veur -oe, dus ''uut'', ''huus'', ''gebruken'' in stee van ''oet'', ''hoes'' en ''gebroeken'', mòr doar entegen wel weer ''roet'' en ''doezend'' tegenover t Drìntse ''ruut'' en ''duzend''. Vanoet Westerwòlde is de èj kommen, zo as in ''nèj'' (nij) en ''twèje'' (twij). t Veenkelonioals het net as t Oldamtsters n -e achter veul vraauwlieke woorden, mòr in tegenstellen tou t Oldamtsters verzacht de mitklinker dij der veur staait, dus ''kraante'' is in t Veenkelonioals ''kraande'' en ''laampe'' is ''laambe'' en ''mokke'' ik ''mokhe'' (mit n Duutse/Fraise/Engelse g). De verklainvörm wordt in t Veenkelonioals vörmt mit -(p)ie (''boompie'', ''boukie''), -(e)chie (''wichie'', ''lammechie'') of -je (''hondje'', ''jonkje'') in tegenstèllen tou -ke (''boomke'', ''koartke'') en -(t)je (''boukje'', ''wichtje''). Binnen t Veenkelonioals vörmt de lien ''wör''-''wuir'' n schaaidenslien dij de olle grìnzen van t gewest Westerwòlde vòlgen, woardeur man leuven kin dat dit onderschaaid deur t olle Westerwòlds kommen is. Deurdat der n hail ìnde grode ploatsen in de Veenkelonies liggen is t Veenkelonioals t Grunnegse dialekt dat deur t maist aantel luu proat wordt. ===Duutse Raiderlaand en stad Leer=== :''Woorden oet de varianten in Duutslaand zellen schreven worden in de Grunnegse schriefwies mit de Duutse schriefwies der achter tuzzen hoakjes''. t [[Raiderlaands]], ''Oost Raiderlaands'' of ''Raiderlanner plat'' wordt proat in de gemaintes [[Bonnen]] (Bunn), [[Jemmen]], [[Wainer]] en t Leroaner stadsdail [[Bingom]] tuzzen de Nederlaands grup en de Eems, mòr ook in de stad [[Leer]] zulf. In tieds t Nederlaandse Raiderlaand as oethörn van Nederlaand zain wordt, wordt t Duutse Raiderlaand zain as de oethörn van Duutslaand. Hier binnen nog n hail ìnde olle vörms te vinden dij voak zowel in Grunnen as in de rest van Oostfraislaand nait meer veurkommen. Nou binnen der in Oost-Fraislaand sowieso meer olle vörms beholden dij in Grunnen nait meer veurkommen zo as ''wo'' of ''wou'' veur ''hou'', ''tain'' veur ''tien'', ''snek'' of ''sneg'' veur ''slak'', ''skallen'' of ''sjkallen'' veur ''zellen'' en ''man'' veur ''mòr'', vörms dij tot veurkört ook nog in t Westerwòlds veurkwam en veurheer ook in de rest van Grunnen. t Raiderlaands wordt binnen t Oostfrais veuraal kenmaarkt deur de Nederlaandse invloud. Woorden dij man in [[Veendam]] od [[Zoltkaamp]] wel kent, mòr in [[Auwerk]] en [[Nörden]] nait, dij kommen voak wel veur in t Raiderlaands. Denk hierbie aan ''traauwen'' (trauen) in stee van ''hieroaten'' (hieraten) en ''wie bunnen'' (wi bünn) in stee van ''wi sünd''. Doarnoast komt in t Raiderlaands, net as in t Kromhörns en Börkomers, veul de Nederlaandse g veur, mòr nait zo voak as in t Börkomers. Ook t Kromhörns en t Börkomers kennen veul Nederlaandse en Grunnegse geliekenissen, mòr t Raiderlaands het der meer. Toch binnen der ook verschillen tuzzen t Raiderlaands en de Grunnegse dialekten dij der nait binnen in t Börkemers en t Kromhörns. t Dudelkste verschil is de triftong ''eou'' in woorden as ''gjoud'' (Good) en vljoud (Floot). n Aander onderschaaid is ''jie'' veur t Grunnegse ''ie'' of ''joe'', wat in t Kromhörns ''jo'' is en in t Börkomers ook ''joe''. In t Raiderlaand zègt man ''ik kann'', op Börkom zègt man ''ik kenn'', zo as in t Grunnegs ''ik kin''. Op Börkom en in Grunnen wordt zègd van vaaier (veier), mòr in t Raiderlaand zègt man, liek in de rest van Oostfraislaand, ''vèjer'' (veer). Wel is t aksìnt van t Raiderlaands t 'daipst' van aal Oostfraise dialekten. Doar ain oet de veengebieden of Emden prima verstoanboar is veur luu oet Oldenbörg of Bremen, zo is de Raiderlaander dat nait. Hierdeur krigt man voak dat aander Duutsers t Raiderlaander plat verwarren mit t Saterfrais, omdat man baaident nait verstoan kin. In de stad Leer is dit aksìnt minder en gaait t wat meer richten dat van de veengebieden en dus dat van Oldenbörg. ===Börkom en Kromhörn=== Zo as hierveur al nuimd is, binnen de dialekten van t aailaand Börkom en de Kromhörn staark verwant aan t Grunnegs. Doarbie staait t Börkomers nog net even dichter bie t Hogelaandsters as t Kromhörns. (...) ===Moormerlaand en Overledingerlaand=== t Moormerlaand en Overledingerlaand binnen verliekensboar mit de Grunnegs-Drìntse veenkelonies. t Wazzen oetgespraaide moren dij deurkruusd worden deur lutje zaandrogge en tuzzen de 18e en 20e aiw ontgonnen binnen mit dezulfde techniek van daipen en wieken woarlaanks lintdörpen ontstoan binnen, dij oetgruiden tot grode ploatsen. In Grunnen binnen dit Sapmeer, Veendam, Knoal en Pekel, in Oostfraislaand binnen dat [[Oosterveen]] (Oosterfehn/Oostrhauderfehn), [[Vlaksmeer]] (Flachsmeer), [[Waarzensveen]] (Warsingsfehn) en [[Grootveen]] (Grootfehn). Dizze veenkelonies binnen, liek de Grunnegs-Drìntse veenkeloies, ontgonnen deur luu vanoet verschaaidene regionen. Summegen vanoet t Eemslaand, aandern oet t Oldenbörgerlaand, Grunnen of aanswoar oet Oostfraislaand. De toal is den, ook liek in Grunnen en Drìnt, n mengelmous van dij verschaaidene varianten. Allend t vrumde hier is dat der nait ain Veen-Oostfrais dialekt ontstoan is. Der worden sumtieds in ain dörp verschaaidene vörms broekt en sumtieds broekt ain persoon zulfs verschaaidene vörms noast nkander. De aine keer zègt man ''ik kwam'', aander moal zègt er ''ik kweem''. Meneer A zègt ''Dat moak ik nich.'', woarop zien noaber antwoord ''Dat dew ik ook nijt''. t Veengebied om en bie Grootveen en Wiesmoor, dat historisch bie t Auwerkerlaand heurt, vaalt toalkundeg ook onder t Moormerlaand. Ook in t [[Lengerlaand]], dat op de gaast ligt en de lougen [[Filsum]] en [[Detern]] op de revierdunen van de [[Leda]] worden verschaaiden vörms deur nkander broekt, deurdat luu vanoet de veengebieden doar hìn wonen goan binnen. Toch kommen op de zaandgronden de westelke vörms (''ik was'', ''ik kwam'', ''nijt'') wel meer veur as de oostelke vörms (''ik weer'', ''ik kweem''', nich''). De westelke ou- of au-klank wordt in de Veengebieden oetsproken as -ew (dus ''gewd'' veur ''goud'' of ''gjoud''), mòr wordt schreven as -oo. Oostelk en zudelk van de veengebieden, dus in t Ammerlaand en Eemslaand wordt t meer oetsproken as oo. t Zulfde gèldt veur de westelke ai-klank, dij oetsproken wordt as ij- (schreven as ee- of eei-). Baaident vörmen n tuzzenvörm tuzzen de westelk Oostfraise en Grunnegse ai en ou en de Oldenbörgse ee en oo. Dizze oetsproak komt in de rest van t oostelk Oostfraislaand ook veur. ===Auwerkerlaand en Broukmerlaand=== t Auwerkerlaand en t Broukmerlaand binnen geogroafisch t midden van Oostfraislaand en historisch was t ook t middelpunt, in de middelaiwen wegens de Opstalboom en loater wegens de laandbaauwgrond van woar Emden zien riekdom as Haanzestad mit stoapelrecht vot hil. t Laandschop bestaait oet n zaandrog, n gaast (in Oostfraislaand ''Gast'' of ''Geest'' nuimd), mit doar omtou grode veengebieden en in t westen rieke zeeklaai. Toch het Emden toalkundeg minder invloud had op t Auwerkerlaand en Broukmerlaand as bv. Stad Grunnen op de Ommelanden. t Toalgebied van Emden stopt bie de olle grìns van de Kromhörn en doardeur is t Auwerkerlaands veul oostelker van karakter. De oostelke invloud komt noar veuren in woorden as ''òver'' (aver), ''jie'' en ''kweem'' veur t Kromhörnse ''man'', ''jo'' en ''kwam'' (Oldamtsters: ''mòr'', ''ie''/''joe'', ''kwam''). (...) ===Nörderlaand=== t Nörderlaand ligt op t noordwestelkste punt van t Oostfraise haalfaailaand om de stad Nörden tou. Politiek het t Nörderlaand aaltied n kertaaier vörmd mit t Broukmerlaand en dat is veur n groot dail in de toal weerom te zain. Dij liekt noamelk slim op dij van t Broukmerlaand en t Auwerkerlaand, mòr het n poar biezunderheden dij t toch n aander dialekt moaken. Zo het t Nörderlaands n sjk- (schg- of schk-) woar t Auwerkerlaands -sj (sch-) of -sg, bv. in t woord ''sjkip'', wat in t Auwerkerlaand as ''skip'' en in de Kromhörn en t Raiderlaand ''sgip'' zègd wordt. Dit gèldt nait veur aal woorden, den ''sjkewl'' (Schkool) is in t Auwerkerlaand ''skewl'' (School/Skool). Doarnoast gaait de oetsproak van be- ien de zin van ''bedanken'' en ''beschotten''/''beschaarmen'' meer noar bi- tou, dus ''bidanken'' en ''bisjkutten'' (bischkütten). Dit is nog n overbliefsel oet t Oldfrais. t Nörderlaand zulf wordt nog weer deursneden deur de toallien ''ik was''-''ik weer''. Aan de westkaant zègt man ''Ik was in d'sjkewl.'' (Ik was in d'Schkool), aan de oostzied zègt man ''Ik weer in d'sjkewl'' (Ik was in d'Schkool). n Aander benuimenswoardeghaid is dat in t Nörderlaand t woord ''over'' oetsproken wordt as ''òver'', verliekensboar as wat in Overiesel en t Bremerlaand doan wordt. Dit wordt den in t Platduuts schreven as ''aver''. Dit komt ook veur op de aailanden Nordenaai en Baalterm. ===Harlingerlaand=== t Harlingerlaand komt sikkom overain mit de laandkrais Witmond (Wittmund) en was vrouger deur veengebieden van de rest van Oostfraislaand schaaiden. Toch het de groafschop Oostfraislaand t Harlingerlaand sikkom aaltied al in bezit had, mit oetzundern van t Esenerlaand, t noordelke dail van t Harlingerlaand rondom de stad Esens, dat n zetje n zulfstandege heerliekhaid/stadstoatje wèst het. Ook toalkundeg kin man dit onderschaaid nog zain. Summege toalkundegen mainen dat t dialekt van t Esenerlaand, ook wel t Munnekenlaand (Münkenland) nuimd, t sìntrum is van t Friso-Saksisch, omreden doar kommen nog n hail ìnde olle Fraise invlouden weerom. Ofwool olle woorden as ''fooun'' (Foon), ''hengst'' (Hengst) en vrist (Wrist) veur t Kromhörnse ''wicht'', 'peerd'' en 'pols'' nait meer doagelks broekt worden, binnen zai wel bie de maiste luu bekend. Doarnoast komt ook de Nörderlaandse ''sjk-'' veul in t Harlingerlaands veur. Nait allend dij woorden, mòr n hail ìnde isoglossen lopen tuzzen t Harlingerlaands en de aander Oostfraise dialekten. Doarom wordt t Harlingerlaands ook wel bie t Noord-Oldenbörgs rekend. Zo kent t Harlingerlaands veul meer meervoldsvörms op -er, bv. steder (Steder) en beuker (Böker) woar man in [[Emden]]: ''steden'' (Steden) en ''bouken'' (Booken) zègt. Ook kent t Harlingerlaands de umlautsmeervold, zo as in ''huuz'' (Hüüs), ''knöp'' (Knöpp), ''veut'' (Fööt) en ''pek'' (Päck) veur t Kromhörnse ''hoezen'' (Husen), ''knoppen'' (Knoppen), vouten (''Footen'') en ''pakken'' (Packen). De belaangriekste twij isoglossen, dij ook t voakst deur toalkundegen broekt wordt, binnen de lienen ''wie hebben''-''wie hebt'' en ''prouten''-''snakken''. In t Harlingerlaand zègt man ''wie hebt'' (wi hebbt) en ''wie mooukt'' (wi maakt) liek ien de aander Platduutse varianten, ien tieds de rest van Oostfraislaand ''wie hebben'' (wi hebben) en ''wie moouken'' (wi maken) zèggen. t Woord ''prouten'' (proten) veur t Oldamtsterse ''proaten'' is typisch veur Oostfraislaand, mòr nait veur t Harlingerlaand, woar man de oostelke vörm ''snakken'' (snacken) broekt. Dit woord komt aans ook wel veur in Grunnen en de rest van Oostfraislaand, mòr den in de betaikenis van ''opscheppen''/''dik doun''. n Aander woord dat n belaangrieke isoglosse vörmt is aan de westziede ''nijt'' (neet) en aan de oostziede ''nich'', ofwool t woord ''nich'' ook wel in de zudelke veengebieden veurkomt. Dat t Harlingerlaands voak wel bie t Oostfrais rekend wordt komt ten eerste deurdat t van oldsheer bie t groafschop Oostfraislaand heurd het, liek t Noordvèlds bie t Drìnts rekend wordt wegens de politieke grìnzen, en ten twijde deurdat t Harlingerlaands meer westerse invlouden kent as t Harlingerlaands en Oldenbörgs mit vörms as ''zouterdag'' (Soterdag), ''ik heb west'', ''ik kweem'' en ''grèl''/''vergrèld'' (grell/vergrellt) tegenover t Jeverlaandse ''zunnòvend'' (Sünnavend), ''ik bun ween'' (ik bünn ween), ''ik keem'' en ''beus'' (böös). Doarnoast is ook t aksìnt van t Harlingerlaands eerder Oostfrais as Oldenbörgs. ===De aailanden=== De Oostfraise aailanden kinnen toalkundeg opdaild worden in drij dailen: #[[Börkom]] (Börkum), dij al besproken is. #[[Juust]] (Jüüst), [[Nördenaai]] (Nördenee) en [[Baalterm]] (Baaltrum) #[[Laankoog]] (Laangoog) en [[Spiekeroog]] De toal van de aailanden Juust, Nördenaai en Baalterm sloet redelk aan bie dij van t Nörderlaand. Doar op Nördenaai ''ik was'' zègt wordt, wordt op Baalterm ''ik weer'' zègd. Wieder is der nait n hail ìnde onderschaaid. De toalen van Laankoog en Spiekeroog binnen n overgongsgebied tuzzen t westelke Oostfrais en t Harlingerlaands. Man zègt wel ''nich'' en ''snakken'', mòr ook ''grootste'' in stee van ''grötste'' en ''wie hebben'' en ''wie hebt'' wordt deur nkander broekt, mit de veurkeur noar ''wie hebben''. Ook ''ik bun'' (ik bünn) en ''ik zun'' (ik sünn) worden deur nkander broekt. Perfester Marron Fort geft hierveur dezulfde oetlèg as bie de veengebieden, noamelk dat deur de tied hìn de aailanden vanoet verschaaidene gebieden bezeddeld binnen. In tegenstèllen tou de Nederlaandse aailanden, liggen de Oostfraise aailanden, veuraal Laankoog en Spiekeroog, dicht bie de kust en doarom wazzen zai nait zo isoleerd as bieveurbeeld [[Schèllen]] en [[Schiermunnekoog]]. De toal is dus van aal zieden beïnvloud en deurdat dij bezeddeln nog nait zo laank leden is, is der, liek in de veengebieden, nog nait ain vaste vörm ontstoan. t Plat van t aailaand Wangeroog is nait goud bestudaaierd. Dit komt veuraal omreden der wör tot sikkom 100 joar leden nog Frais proat (de lèste spreker van t [[Wangerfrais]] is om en bie 1930 oet tied kommen) en sunt dij tied is der aalderhaande Platduuts en Hoogduuts t aailaand op kommen, dat dus reloatief nij is en nait zo slim aigen vörms kent. Wat op aal aailanden veurkomt is de verhoogduutsing van de sk- of sjk-, dat voak sj- wordt. Dus ien stee van Frijsk (Freesk) en sjkip (Schkip), wordt Frijsj (Freesch) en sjip (Schip) zègd. ===Jeverlaand=== t [[Jeverlaand]] is sunt de loate middelaiwen politiek òfschaaiden van de rest van [[Oostfraislaand]], omdat t as ain van de eerste Fraise gebieden n groafschop wör, ien tieds dat de aander Fraise gebieden tuzzen Beemster en Wezer nog aan de Fraise vrijhaid vasthillen. Deurdat de loatere Oostfraise groaven geern t Jeverlaand bie heur gebied vougen wollen, is der n stried kommen tuzzen de Oostfraizen en de Jeverlaanders, woardeur veul Jeverlaanders heur, ondanks dat zai tegenswoordeg in de landkrais Fraislaand wonen, nait meer echt Oostfrais vuilen. Toch het de toal nog wel t ain en t aander aan gemainschoppelkheden mit de aander Grunnegs-Oostfraise dialekten. n Deurslaggevend woord hierbie is t woord ''loog'' (Loog), in t Oldamtsters ''loug''. Dit woord veur dörp komt allend op t Fraise substroatum veur, woaronder ook t [[Midden-Drèents|Midden-Drìnts]], en is dus kenmaarkend veur n Fraise invloud. Ook vörms as ''wie bunt'' (wi bünt) veur t Oldamtsterse ''wie binnen'', ''maid'' (Meid) veur ''wicht'' of ''(dainst)maid'', ''kold'' veur ''kold'' en ''jeer'' (Jeer) veur ''jirre'' kommen vanoet n Fraise invloud en stoan tegenover de Oldenbörgse vörms ''wie zunt'' (wi sünd), ''deern'' (Deern), ''kalt'' en ''geer'' (Geer). [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] 0zu8idp9rnhb18digps89cjdealk37j 0 8772 63091 2008-04-10T06:27:30Z 82.73.87.116 deurverwiezing naor [[Zitroun (vrucht)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zitroun (vrucht)]] bs9m86a9f17b912rlxhqgx9ezkohioy 0 8773 279507 274345 2015-03-27T17:36:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Lemon.jpg|thumb|250px|Zitrounen]] [[Bestaand:Citrus limon a.JPG|250px|thumb|Zitrounboom]] De '''zitroun''' (''Citrus medica'', [[synoniem (plantkunde)|synoniem]]: ''Citrus limon'') is n gele [[sitrusvrucht]] mit n [[zoer (smoak)|zoere smoak]] dij veroorzoakt wordt deur t aanwezege [[zitrounzoer]] dat ook ien n hail ìnde aander sitrusvruchten veurkomt. De zitroun bevat veul [[vitamine C]] en wordt ien lutje houveulheden ien veul gerechten broekt als smoakmôker, moar ook ien [[gebak]] zo as [[kouk]]. Doarveur is ook raspen zitrounschil goud broekensboar. Zitrounsap is hail populèr over [[visk]]. Oet de schil van de zitroun wordt deur persen of [[stoomdestilloatsie]] n [[etherische olie|etherische eulje]] môkt dij veul broekt wordt ien [[parfum|lekkerroek]], woaronder [[eau de cologne|odeklonje]], aander [[kosmetika]] en ien [[limonoade]]s en [[slik]]. Ien vruchtensalades is zitroyn hail goud om broenverkleuren van de aander vruchten, zo as [[Appel (vrucht)|abbels]], te veurkommen. De [[schil]] van de zitroun wordt wel broekt om gebak smoak te geven. Grunnegse zeupkes mit zitroun binnen [[Fladderak]] en [[Schilletje]]. == [[Leegsaksisch]] == * '''Algemain:''' ''citroen'' * [[Grunnegs]]: ''zitroun'' [[Bestaand:Zitronenschraubpresse.jpg|250px|thumb|left|Schroufpres veur zitrounen]] {{commons|Citrus limon}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Vruch]] k41fa60tsxmx8dgdsjozpmheil72ptz 0 8781 81267 63136 2008-09-07T14:12:12Z Deurverwiezingsverbeteraar 957 [[Appel (vruch)]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Appel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Appel]] 65plo2ww8vo1i5ixcq5rpiyvwznjad0 0 8788 265417 257912 2013-05-10T13:59:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Alopecurus pratensis Grote vossenstaart in berm.jpg|thumb|260px|Slootbaarm bi'j een fietspad langes]] Een '''baarm''' is een stok grond langes een [[weg]], dat meerstal mit [[gres|grös]], (kleine) [[plaante]]n of [[boom|bomen]] beplaant is. Baarms geven veurnaemelik steun an et [[weg]]dek. Zo kunnen ze bruukt wodden as reserveruumte veur een eventuele verbrieding van de weg, of as der [[verkeersongelok]]ken driegen te gebeuren kunnen [[mense|meensken]] naor de baarms uutwieken. Baarms bin der ok vaeke om wat meer sfeer te geven an de buurt of om de wegen een betien schierder te maeken. Omdebi'j de helte van zowat 1.450 [[Nederlaand|Nederlaanse]] plaantesoorten komt in baarms veur. Van de soorten in de baarm staot 15% op de rode liest. In een baarm staon vaeke ok [[vangreels]], [[elektriciteit]]skabels, piepeleidings of geuten om [[regen]]waeter op te vangen as d'r te vule valen is. ==[[Nedersaksisch]]== *[[Drèents]]: ''barm'' *[[Grunnegs]]: ''daipswaal'', ''ziedgras/-gres'', ''baarm'' *[[Stellingwarfs]]: ''baarm'', ''barm'' *[[Tweants]]: ** ''bearm'' (biej [[Almelo]] en [[Eanske]] in de buurte) ** ''barm''/''bärm'' (wat algemener) ** ''baarm'' (biej [[Eanter]] in de buurte) ** ''boarm'' ([[Riesn]]) ** ''bwarm'' ([[Vjenne]]) *[[Veluws]]: ''ba{{small()|a}}rm'', ''bärm'' [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Natuur]] izbyrrl5agrq3x2ug7c3d528o78qo58 0 8803 257855 249145 2013-03-11T11:35:32Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 152 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q349]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:EK Zwemmen 2006 100m vrij mannen.jpg|250px|thumb|Wedstriedzwemmen: de Olympische Speulen van 2006]] Een '''sport''' ku-j umschreven as een lichamelijk inspannend spel (bieveurbeeld [[voebal]]) of een [[spel|denkspel]] (bieveurbeeld [[schaken]]). An zo'n spel zitten meestentieds regels ekoppeld en je kunnen der wedstriejen in doon. Sport ku-j doon umda-j der gewoon schik an hemmen of umda-j 't as wark doon (en der vake tegeliekertied schik an hemmen). 't Woord ''sport'' kump van 't [[Oudfrans]]e woord ''desport'' dat ''vrieje tied'' betekent. == Geschiedenisse == 't Verschiensel sport is al bekend uut de klassieke oudheid, de [[Griekenlaand|Grieken]] orgeniseren al de [[Olympische Speulen]].hte sportn is helemaal al over de wereld verprietn en de rominen dedtn het ook == Kattegerieën == Sporten kunnen naor kenmarkende haandeling(en) op-edeeld wonnen in kattegerieën. Hieronder vie-j zo'n indeling in kattegerieën, mit veur elke kattegerie een paor veurbeelden: === [[Beheersingssport]]en === Allewel disse sporten vake verwant bin mit de duursporten is hier de uutvoering 't doel: * [[Schoonspringen]] * [[Dressuurriejen]] * [[Synchroonzwemmen]] * [[Schaansspringen]] * [[Turnen]] === [[Behendigheidssport]]en === Sporten waobie 't in doel rekke of helle wurde moat. Een kenmark van disse sporten is dat 't iets is wa-j allinnig doon: * [[Piel-en-boge]]schieten * [[Bowlen]] * [[Darten]] * [[Golfen]] * [[Klootschietn]] * [[Kurling]] === [[Denksport]]en === Dit bin sporten die op gastelijke veerdigheen ankoemen: * [[Bridge]] * [[Klaverjassen]] * [[Schaken]] * [[Poker]] * [[Dammen]] === [[Doelsport]]en === Sporten waobie-j een balle of wat aanders, in 't doel van de tegenstaander terechte mut koemen: * [[Basketbal]] * [[Voebal]] * [[Haandbal]] * [[Hockey]] * [[Körfbal]] * [[Rugbie|Rugby]] === [[Duursport]]en === Bie disse sporten geet 't um 't oflegen van een ofstaand in zo min meugelijk tied, mar 't kump oek veur dat der een zo groot meugelijke ofstaand in een bepaolde tied of-eleg mut wonnen. * [[Wielrunnen]] * [[Hardlopen]] * [[Hardwandelen]] * [[Priksliejen]] * [[Scheuvelrieden|Schaosen]] * [[Skiën]] * [[Zwemmen]] === [[Machsport]]en === Sporten waobie der op een bepaold mement alle prestasie eleverd mutten wonnen: * [[Diskuswarpen]] * [[Polstokveerspringen]] * [[Gewichheffen]] * [[Hoogspringen]] * [[Paolewarpen]] * [[Speerwarpen]] === [[Slagsport]]en === Sporten waobie-j de balle weerummespeulen naor de tegenstaander, op een meniere dat e een fout maak: * [[Volleybal]] * [[Honkbal]] * [[Kaosen]] * [[Cricket]] * [[Amerikaans haandbal]] * [[Squash]] * [[Softbal]] * [[Tennis]] * [[Tafeltennis]] === [[Stuursport]]en === Disse sporten bin doende mit 't beheersen van 't onbeheersbaore: een auto, een boot, een peerd: * [[Autosport]] * [[Peerdensport]] * [[Lochsport]] * [[Motorsport]] * [[Roeien]] * [[Zielen]] === [[Vechsport]]en === Sporten waobie der op een formele meniere evochen wonnen: * [[Boksen]] * [[Judo]] * [[Kerate]] * [[Scharmen]] * [[Worselen]] === Combinasiesporten === Der bin oek sporten dee een combinasie bin van al disse sportvormen: * [[Biatlon]] * [[Vuufkamp]] * [[Zeuvenkamp]] * [[Triatlon]] * [[Tienkamp]] == Zie oek == * [[Waetersport]] * [[Varsselring]] * [[Mingde gevechtskeunsten]] * [[Ajax Amsterdam|Ajax]], [[PSV (voetbal)|PSV]] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Sport| ]] d5guui35p2gnb7p7givg34refpko04g 10 8806 271702 266945 2013-12-07T00:18:14Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Pools|pl|[[:Kategorie:Gebruker pl|'''Polski''']] jest [[:Kategorie:Gebruker pl-M|'''językiem ojczystym''']] tego użytkownika.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker pl-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker pl-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|pl-M]] </noinclude> rmqb7b5ofi4e2zkbzl3k7b5wl3y6k9t 0 8810 264986 180237 2013-05-09T22:15:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Waarkwoorden''' mit heur vervougens oet de [[Grönnegse toalwiezer]] == Hebben == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Vergangen tied ! width="30%" |Voltoeide tied |- |Ik heb |Ik haar |Ik heb had |- |Doe hest |Doe haarst |Doe hest had |- |Hai het |Hai haar |Hai het had |- |Wie hebben* |Wie haren |Wie hebben had |- |Joe hebben* |Joe haren |Joe hebben had |- |Zai hebben* |Zai haren |Zai hebben had |- |} :<nowiki>*</nowiki>Oetsproken as [hemm] of [hebm] == Wezen* (zijn) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Vergangen tied ! width="30%" |Voltoeide tied |- |Ik bin |Ik was, waar |Ik bin/heb wèst |- |Doe bist |Doe wast, waarst |Doe bist/hest wèst |- |Hai is |Hai was, waar |Hai is/het wèst |- |Wie binnen |Wie wazzen, waren |Wie binnen/hebben wèst |- |Joe binnen |Joe wazzen, waren |Joe binnen/hebben wèst |- |Zai binnen |Zai wazzen, waren |Zai binnen/hebben wèst |- |} :<nowiki>*</nowiki>Oetsproken as [weedn] of [weezn] == Doun (doen) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Vergangen tied ! width="30%" |Voltoeide tied |- |Ik du, dou |Ik dee |Ik heb doan |- |Doe dust, doust |Doe deest |Doe hest doan |- |Hai dut |Hai dee |Hai het doan |- |Wie dudden*, doun |Wie deden |Wie hebben doan |- |Joe dudden*, doun |Joe deden |Joe hebben doan |- |Zai dudden*, doun |Zai deden |Zai hebben doan |- |} :<nowiki>*</nowiki>Uutsproken as [du<small>d</small>n], woarbie de twijde d kört en licht oetsproken wordt == Denken == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Vergangen tied ! width="30%" |Voltoeide tied |- |Ik denk |Ik docht |Ik heb docht |- |Doe denkst |Doe dochst |Doe hest docht |- |Hai denkt |Hai docht |Hai het docht |- |Wie denken |Wie dochten* |Wie hebben docht |- |Joe denken |Joe dochten |Joe hebben docht |- |Zai denken |Zai dochten |Zai hebben docht |- |} :<nowiki>*</nowiki>Oetsproken as [doch-hen] == Goan (gaan) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Vergangen tied ! width="30%" |Voltoeide tied |- |Ik gai, goa |Ik gong |Ik bin gongen, goan |- |Doe gaaist |Doe gongst |Doe bist gongen, goan |- |Hai gaait |Hai gong |Hai is gongen, goan |- |Wie goan |Wie gongen |Wie binnen gongen, goan |- |Joe goan |Joe gongen |Joe binnen gongen, goan |- |Zai goan |Zai gongen |Zai binnen gongen, goan |- |} == Kommen (komen) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Vergangen tied ! width="30%" |Voltoeide tied |- |Ik kom |Ik kwam |Ik bin kommen |- |Doe komst |Doe kwamst |Doe bist kommen |- |Hai komt |Hai kwam |Hai is kommen |- |Wie kommen |Wie kwammen |Wie binnen kommen |- |Joe kommen |Joe kwammen |Joe binnen kommen |- |Zai kommen |Zai kwammen |Zai binnen kommen |- |} == Kinnen (kunnen) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Vergangen tied ! width="30%" |Voltoeide tied |- |Ik kin |Ik kon |Ik heb kint |- |Doe kinst* |Doe konst* |Doe hest kint |- |Hai kin |Hai kon |Hai het kit |- |Wie kinnen |Wie konnen* |Wie hebben kint |- |Joe kinnen |Joe konnen |Joe hebben kint |- |Zai kinnen |Zai konnen |Zai hebben kint |- |} :<nowiki>*</nowiki>Oetsproken as [doe kist] en [doe kost] == Huiven (hoeven) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Vergangen tied ! width="30%" |Voltoeide tied |- |Ik huif |Ik hof |Ik heb hoft |- |Doe huifst |Doe hofst |Doe hest hoft |- |Hai huift |Hai hof(t) |Hai het hoft |- |Wie huiven |Wie hovven |Wie hebben hoft |- |Joe huiven |Joe hovven |Joe hebben hoft |- |Zai huiven |Zai hovven |Zai hebben hoft |- |} == Loaten/Lôten (laten) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Vergangen tied ! width="30%" |Voltoeide tied |- |Ik loat/lôt |Ik lait, luit, leut |Ik heb loaten/lôten |- |Doe lôtst, letst |Doe laitst, luitst, leutst |Doe hest loaten/lôten |- |Hai lôt, let |Hai lait, luit, leut |Hai het loaten/lôten |- |Wie loaten/lôten |Wie laiten, luiten, leuten |Wie hebben loaten/lôten |- |Joe loaten/lôten |Joe laiten, luiten, leuten |Joe hebben loaten/lôten |- |Zai loaten/lôten |Zai laiten, luiten, leuten |Zai hebben loaten/lôten |- |} == Zain (zien) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Vergangen tied ! width="30%" |Voltoeide tied |- |Ik zai, zug, zig |Ik zag |Ik heb zain |- |Doe zigst, zugst |Doe zagst |Doe hest zain |- |Hai zigt, zugt |Hai zag |Hai het zain |- |Wie zain, zuggen, ziggen |Wie zagen |Wie hebben zain |- |Joe zain, zuggen, ziggen |Joe zagen |Joe hebben zain |- |Zai zain, zuggen, ziggen |Zai zagen |Zai hebben zain |- |} == Mouten (moeten) == ''Bie dit waarkwoord wordt de ou ook oetsproken as körte o: ik mot, doe motst, wie motten, enz.'' {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Vergangen tied ! width="30%" |Voltoeide tied |- |Ik mout |Ik moz, mos |Ik heb mouten, most |- |Doe moutst <small>(t niet uitgesproken)</small> |Doe mosst |Doe hest mouten, most |- |Hai mout |Hai moz, mos |Hai het mouten, most |- |Wie mouten |Wie mozzen |Wie hebben mouten, most |- |Joe mouten |Joe mozzen |Joe hebben mouten, most |- |Zai mouten |Zai mozzen |Zai hebben mouten, most |- |} == Snieden (snijden) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Vergangen tied ! width="30%" |Voltoeide tied |- |Ik snie |Ik snee |Ik heb sneden |- |Doe snidst |Doe sneest |Doe hest sneden |- |Hai snidt |Hai sneed |Hai het sneden |- |Wie snieden |Wie sneden |Wie hebben sneden |- |Joe snieden |Joe sneden |Joe hebben sneden |- |Zai snieden |Zai sneden |Zai hebben sneden |- |} == Sloapen (slapen) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Vergangen tied ! width="30%" |Voltoeide tied |- |Ik sloap |Ik sleup, sluip |Ik heb sloapen |- |Doe slepst |Doe sleupst, sluipst |Doe hest sloapen |- |Hai slep(t) |Hai sleup, sluip |Hai het sloapen |- |Wie sloapen |Wie sleupen, sluipen |Wie hebben sloapen |- |Joe sloapen |Joe sleupen, sluipen |Joe hebben sloapen |- |Zai sloapen |Zai sleupen, sluipen |Zai hebben sloapen |- |} == Geven == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Vergangen tied ! width="30%" |Voltoeide tied |- |Ik geef |Ik gaf |Ik heb geven |- |Doe gefst |Doe gafst |Doe hest geven |- |Hai gef(t) |Hai gaf |Hai het geven |- |Wie geven |Wie gaven |Wie hebben geven |- |Joe geven |Joe gaven |Joe hebben geven |- |Zai geven |Zai gaven |Zai hebben geven |- |} == Kopen == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Vergangen tied ! width="30%" |Voltoeide tied |- |Ik koop |Ik kof/kocht |Ik heb koft/kocht |- |Doe koopst |Doe kofst/kochst |Doe hest koft/kocht |- |Hai koopt |Hai koft/kocht |Hai het koft/kocht |- |Wie kopen |Wie koften/kochten |Wie hebben koft/kocht |- |Joe kopen |Joe koften/kochten |Joe hebben koft/kocht |- |Zai kopen |Zai koften/ kochten |Zai hebben koft/kocht |- |} == Aanpeerdjen (aanzetten tot, stimuleren) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Vergangen tied ! width="30%" |Voltoeide tied |- |Ik peerdje aan |Ik peerdjede aan |Ik heb aanpeerdjed |- |Doe peerdjest aan |Doe peerdjedest aan |Doe hest aanpeerdjed |- |Hai peerdjet aan |Hai peerdjede aan |Hai het aanpeerdjed |- |Wie peerdjen aan |Wie peerdjeden aan |Wie hebben aanpeerdjed |- |Joe peerdjen aan |Joe peerdjeden aan |Joe hebben aanpeerdjed |- |Zai peerdjen aan |Zai peerdjeden aan |Zai hebben aanpeerdjed |- |} == Vroagen (vragen) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Vergangen tied ! width="30%" |Voltoeide tied |- |Ik vroag |Ik vreug, vruig |Ik heb vroagd |- |Doe vroagst, vragst |Doe vreugst, vruigst |Doe hest vroagd |- |Hai vroagt, vrag |Hai vreug, vruig |Hai het vroagd |- |Wie vroagen |Wie vreugen, vruigen |Wie hebben vroagd |- |Joe vroagen |Joe vreugen, vruigen |Joe hebben vroagd |- |Zai vroagen |Zai vreugen, vruigen |Zai hebben vroagd |- |} == Willen == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Vergangen tied ! width="30%" |Voltoeide tied |- |Ik wil |Ik wol |Ik heb wild |- |Doe wilst* |Doe wolst* |Doe hest wild |- |Hai wil |Hai wol |Hai het wild |- |Wie willen |Wie wollen |Wie hebben wild |- |Joe willen |Joe wollen |Joe hebben wild |- |Zai willen |Zai wollen |Zai hebben wild |- |} :<nowiki>*</nowiki> Oetsproken as [doe wist] en [doe wost] == Zuch/zok wasken/wazzen == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Vergangen tied ! width="30%" |Voltoeide tied |- |Ik was, waske mie |Ik wasde mie |Ik heb mie wossen |- |Doe wast, waskest die |Doe wasdest die |Doe hest die wossen |- |Hai wast, wasket zuch/zok, hom |Hai wasde zuch/zok, hom |Hai het zuch/zok, hom wossen |- |Wie wazzen, wasken ons |Wie wasden ons |Wie hebben ons wossen |- |Joe wazzen, wasken joe |Joe wasden joe |Joe hebben joe wossen |- |Zai wazzen, wasken zuch/zok, heur |Zai wasden zuch/zok, heur |Zai hebben zuch/zok, heur wossen |- |} == Hoalen (halen) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Vergangen tied ! width="30%" |Voltoeide tied |- |Ik hoal |Ik huil (oost), hil (noord en west) |Ik heb hoald |- |Doe hoalst |Doe huilst, hilst |Doe hest hoald |- |Hai hoalt |Hai huil, hil |Hai het hoald |- |Wie hoalen |Wie huilen, hillen |Wie hebben hoald |- |Joe hoalen |Joe huilen, hillen |Joe hebben hoald |- |Zai hoalen |Zai huilen, hillen |Zai hebben hoald |- |} == Begunnen (beginnen) == {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordege tied ! width="15%" |Vergangen tied ! width="30%" |Voltoeide tied |- |Ik begun |Ik begon |Ik bin begunt (ollerwets), begonnen |- |Doe begunst |Doe begonst |Doe bist begunt, begonnen |- |Hai begunt |Hai begon |Hai is begunt, begonnen |- |Wie begunnen |Wie begonnen |Wie binnen begunt, begonnen |- |Joe begunnen |Joe begonnen |Joe binnen begunt, begonnen |- |Zai begunnen |Zai begonnen |Zai binnen begunt, begonnen |- |} {{Grunnegs woordenbouk}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] 782553wi0y8o8ujzy7uydthum2x5ugy 0 8812 283385 283379 2015-11-02T13:13:09Z Ooswesthoesbes 904 Versie 283379 van [[Special:Contributions/Benichan|Benichan]] ([[User talk:Benichan|overleg]]) weerummedreid wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Geisha-fullheight.jpg|thumb|right|200px|Vraauwluu poseern as ''maiko'' (kandidoat-geisha) ien [[Kyoto]], [[Japan]] dij traditsjonele [[furisode]] en [[okobo]] droagen.]] '''Geisha''' ([[Japans]]: 芸者, oetsproak ''kheesja'') of '''Geiko''' (Japans: 芸妓) binnen traditsjonele, vraauwliekse [[Japan]]se artiesten, dij de Japanse kunsten van [[Klassieke Japanse Muziek|klassieke muziek]], daans en proaten goud beheerden. Ook al wordt t voak docht, geisha binnen gain prostituees. De wereld van de geisha is laank gehaim wèst. Tot aan t ìnd van de [[Twijde Wereldkraig]], môr wereldlieks zain tot aan de joaren '80 tou, wazzen geisha misterieuze personen dij ien n haile aaigense wereld van vraauwluu leefden. Ien de twijde haalve van de 20e aive gongen verschaaidene (voak veurmoalege) geisha n open schip op over heur leven as geisha. t Leven van n geisha begunt as zai noar n geishaschoul en n geishahoes ([[okiya]]) goan. Ien zonnen hoes leven meerdere vraauwluu soamen dij apmoal geisha worden willen, môr woarvan aine môr ien t hoes wonen blieven mag, en dus adopteerd wordt deur de hoesvraauw, dij vrouger ook geisha wèst het. De jonge wichter begunnen ien hoes voak as dainstwichter, môr worden, noa de moat zai oller worden, aal meer aksepteerd as geisha. [[Bestaand:KitagawaUtamaro FlowersOfEdo.jpg|left|200px|thumb|Geisha, dij de [[shamisen]] bespeult, op n traditsjoneel Japans schilderij]] Liek as ien aander Japanse subkultuurn, behaalve te nijmoodse ''[[cosplay]]'' en aal, gaait t bie de geisha veuraal om disipliene en traditsie. Dit wör heur leerd op n geishaschoul. t Woord geisha is letterlieks Japans veur '''artieste''', dus mos n wicht ales leern woar of mannen dij heur ienhuurden verlet van haren. Maisttieds betaikende dit ook [[seks]], môr t gong veuraal om de daans, muziek ([[shamisen]], n drijsnoareg instrumìnt) en t proaten, de wieze van expressie. As n geisha ien dainst is, proat zai binoa aaltieds as of ales wat zai sègt n gedicht is. As n geisha allìnd dainst dut veur heur aaigense seksuele verlet, wör zai oet de vlinthaarde wereld van de geisha gooid. Deur de kunsten te leren en tou te pazzen, mozzen geisha as t woar "rekloame" veur heurzulf môken, woarnoa man baiden gong veur ''heur eerste keer''. Dijdent woar't t maiste op boden wör, wör adopteerd deur de hoesvraauw. Doarnoa kriegt de geisha opdrachten om op te treden en mìnsken te bedainen. t Opscheppen en opdainen van eten en dranken as [[gruine tee]] en [[sake]] binnen bekende bezegheden van n geisha. Noa de Twijde Wereldkraig is de traditsie van de geisha n bitke verwotterd. Elkenain mit n [[kimono]] aan nuimde zokzulf geisha en dainde eten op, enzowieder aan. Doch zugt man dat der nog aal wel n poar gemainschoppen binnen van geisha dij de traditsies nog wel vôlgt. Doarnoast hest nog de binoa geisha, dij geisha speulen ien Japanse restorants enzo. t Leven van de geisha intereseert de wereld anders wel. Mit films as ''[[The Geisha House]]'' (1999) en ''[[Memoirs of a Geisha]]'' (2006) kwam de wereld goud ien aanroaken mit de broekens van de tradisjonele Japanse vraauwen. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Japan]] 534vg7531nib3kq6os2zpb2m0bm8dt0 14 8813 266301 257950 2013-05-10T17:09:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Japan}} [[Kategorie:Azië]] [[Kategorie:Laand]] moed6fodskokj53mfxkaing36gu643i 0 8814 292742 285319 2016-12-22T13:25:15Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Mundarten.png|thumb|Duutske mondoarden]] De '''Duutske mondoarden''' sint n groep [[Germoanske]] sproaken on dialekten woarvan de standertsproaken [[Nederlandsk]] on [[Duutsk]] entwikkelt sint. De Duutske mondoarden worden sproken in [[Nederlaand|de Nederlanden]], [[Belgie]]n, [[Luxemburg (laand)|Luxemborg]], [[Duutsland]], [[Frankriek]], [[Zwitserlaand|De Swits]], [[Oosterriek]] on [[Italie]]n. == Heufdgroepen == De Duutske mondoarden sint eindeilboar in heufdgroepen: * [[Nederduuts]]k ** [[Nederfrankisch|Nederfrankisk]] - proot in dat westen on zuden van de Nederlanden, dat Noorden van Belgien on n stukje over n scheiden mit Frankriek on in d'Nederrheinland. ** Westnedersaksisk *** [[Westfaols|Westfoulsk]] - proot in dat noordoosten van de Nederlanden, in dat Emsland on in Westfoalen. *** [[Noord Leegsaksisch]] of Noordnedersaksisk - proot in de provins Grunneng, in Oostfreisland, Oldenburg, Bremerland, Hamburg, Holstein on Sleeswiek. *** [[Oostfaols|Oostfoulsk]] - proot in dat zuudoosten van Nedersaksen on dat noordwesten van Saksen-Anhalt. ** [[Oost Leegduuts|Oostnedersaksisk]] *** [[Mekelnborg-Veurpommersk]] - proot in Mecklenborg-Veurpommern *** [[Middenpommers]] *** [[Oostpommersk]] *** [[Mark-Brannenborgsk]] *** [[Nederprusisk]] * [[Middelduuts]]k ** Sentroulfrankisk *** [[Mouzelfrankisk]] - proot in d'Middelrheinland, Luxemborg, de Duutske gemeinskop van Belgien on Lothringen in Frankriek. *** [[Ripuarisch|Ripuarisk]] *** [[Middelhessisk]] *** [[Oosthessisk]] *** [[Noordhessisk]] *** [[Rheinfrankisk]] proot in d'Middelrheinland, Hessen, Rheinpalts, Lothringen in Frankriek, on dat noordwesten van Baden. ** Oostmiddelduutsk *** [[Thurengs]]k - proot in Thureng, on t Zuden van Saksen-Anhalt. *** [[Lausitzisch-Neumärkisch]] - proot in t Oosten van Saksen on t zuden van Brannenborg *** [[Hoogprusisk]] *** [[Oppersaksisk]] **** [[Ertsbaargisk]] *** [[Nordoppersaksisk]] *** [[Slezisk]] * [[Opperduuts|Opperduutsk]] ** [[Opperfrankisch|Opperfrankisk]] - proot in Franken, t Noorden van Baden-Wurttembaarg on t zuden van Thureng. *** [[Oostfrankisk]] *** [[Zuudfrankisk]] ** [[Alemannisch|Alemannisk]] - proot in t zuden van Baden-Wurttembaarg, t zuudwesten van Baiern (Swouben), de Elzas, Liechtenstain, Veuraarlbaarg, on t midden van de Swits. *** [[Hoogalemannisk]] *** [[Nederalemannisk]] *** [[Swoubisk]] *** [[Middelalemannisk]] *** [[Hoogstalemannisk]] ** [[Baiers|Bairisk]] - proot in t midden on zuden van Baiern, in Oosterriek zunner Veuraarlbaarg on in Zuudtirol in Itoulien. *** [[Noordbairisk]] *** [[Middelbairisk]] *** [[Zuudbairisk]] * [[Anglofries|Anglofreisk]] ** [[Freesk|Freisk]] *** [[Westlaauwers Frais|West Freisk]] - proot in de provins Freisland *** [[Selterfrais|Selterfreisk]] - proot in de gemeinte Selterland *** [[Noordfrais|Noordfreisk]] - proot in d'Kreis Noordfreisland *** ''Eigentlek heurt t Freisk neit bie de Duutske mondoarden, aver deur de infljout dij de Duutske mondoarden hat hebben, kan t noedougs scheun bie de Duutske mondoarden reikend worden.'' [[Kategorie:Oostfreisk artikel]] [[Kategorie:Duutse streektael en dialekt| ]] kqwy32j9fwme1zubw7ahe7x0ov7r54z 14 8816 292800 292794 2016-12-22T14:31:47Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|German language}} [[Kategorie:Germaanse taol]] [[Kategorie:Duutslaand]] abiogo8kfmqqguteuhpe4tw3scthv8v 0 8817 279151 274872 2015-03-27T16:37:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Oscar Wilde Sarony.jpg|thumb|Oscar Wilde]] '''Oscar Wilde''' ([[Dublin]] [[16 oktober 1854]] - [[Paries]] [[30 november 1900]]) was nen [[Iern|Iersn]] [[toneelskriewer]], [[skriewer]], [[dichter]] en [[estheet]] den t grötste gedeelte van zin leawn in [[Verienigd Keuninkriek|Engelaand]] ewont hef. == Leawnsbeskriewege == Oscar Fingal O'Flaherty Wills Wilde was de jongste zönne van Sir William (1815-1876) en Lady Jane Wilde (1826-1896). Zien moo steun bekeand as n slim Iers-nationalisties meanske den at völle beuke skreef oonder n naamn [[Speranza]] en völle beuke vertaaldn oet t [[Fraans]] en [[Duuts]]. Zin vaa was n bekeand oor- en oogarts den at völle beuke oawer [[folklore]] en [[archeologie]] skreef. De femilie beheurdn tot de [[Anglo-Iers]]e [[protestantisme|protestaanse]] boawnloage van de bevolking. === Studeantntied === Oscar studeerdn van [[1871]] tot [[1874]] klassieke sproakn an t [[Trinity College]] in [[Dublin]]. Hier wun he n felbegeerdn pries ''Berkeley Gold Medal''. Doarnoa gung he noar t ''Magdalen College'' in [[Oxford]], van [[1874]] tot [[1878]]. Doar wun he in 1878 de ''Newdigate Prize'' vuur zin gedicht ''Ravenna''. In [[1875]] gung he op ne raeize noar [[Italië]] met zinnen vroogeren leraar [[John Pentland Mahaffy]]. Met denzelfden kearl gung he twee joar later noar [[Griekenlaand|Grieknlaand]]. Tiedens zinne studeantntied wör he vuurvechter van de esthetische en [[dekadente]] beweaging. Hee leut zin hoar laank gröain, maakn vuur iederene dudelik dèt he neet wies was met mannelike sportn, en versierdn zinnen kamer met [[pauw]]evearn, [[lelie|lillies]], [[zunnebloom]]n, [[porselein|Chinees porselein]] en mear van dèt soort flantuutn. Hee har t hooge in de musse van de [[Verienigd Keuninkriek|Engelse]] skriewers [[John Ruskin]] en [[Walter Pater]], dee-t keunst t middelpeunt van t leawn maakn. Doarduur wör Wilde al vlot n anhanger van t idee ''l'art pour l'art'' (keunst um de keunst). In dee tied geeldn de regel dèt keunst nen boskop mos hebn. Wilde wol dus ne erkennege van t idee dèt keunst allene mear mooi hooft te wean. === Gröainde bekeandheaid === Noa zin ofstudeern in 1878 deer he toneelstukke skriewn. Zin eerste stuk was ''Vera, or the Nihilists'' (publiseerd in [[1880]]). In [[1879]] gung e leazings geewn oawer de esthetiese weardes. Noa at zin vaa oet de tied köm leawn he oetbeundig, vuural van de seantn dee at he van zien vaa oarft har. Oscar Wilde en zin oawertuuging van t esthetisme wörn dr n betjen duur ehaald in de operette ''Patience'' van [[William s. Gilbert]] en [[Arthur O'Sullivan]] oet [[1881]]. Umdèt dèt stuk slim bekeand was in [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]], mear gin meanske wus wee of Oscar Wilde was, organiseerdn n bekeand impressarioman een leazingstoer duur Amerika en [[Kannede|Kanada]] vuur Wilde. Oaweral woer at he köm wör he net zo völle epreazn as dr duur ehaald. Hierduur vestigen he zinnen naamn. Ineenn wördn oaweral zunnebloomn en lillies popuair. Dèt he oaweral bespot wör maakn um alleene mear bekeander. Zinnen kop steun in völle blaadn as [[karikatuur]]. Zin imago har neet allene vuurdeel: leu hebt um al n moal in de rivier de [[Cherwell]] bie Oxford egooid, en zinnen studeantnkamer hef t ook al n moal of wat mutn liedn. Mear zinne maneere van doon, zinne kleare en zinne höare wördn t haandelsmoark van Wilde en zinne kosjotn. === Trouwn === In [[1884]] trouwdn he met [[Constanze Lloyd]] en kreeg he twee zönns, Cyril ([[1885]]) en Vyvyan ([[1886]]). Nöast leazings geewn, deed he ook skriewn vuur tiedskriftn. Van [[1887]] tot [[1889]] was he skriewer en redakteur van de blaadn ''Pall Mall Gazette'' en ''The Women's World''. Hee skreef ook lèngere stukke, dee at he oetbrach in n bookwoark oonder n titel ''Intentions'' ([[1891]]). In [[1888]] brach he zin eerste sprökjesbook oet: ''The Happy Prince and Other Tales'', n oetgebreaid book met teeknings van [[Walter Crane]]. Dree joar later brach he zin ennigstn [[roman]] oet: ''The Picture of Dorian Gray''. Leu dee at r verstaand van hadn meandn dèt r völle dinge t zelfde warn in t leawn van Wilde as in t leawn van n heuwdpersoon. Den heuwdpersoon blif joonk, mooi en gezoond, terwiel at he slèch lef. Mear al zinne streekn loatt zik zeen op n portret van um, wat al eulder en verdreeider wörd, wat he vuur iederene prebeert te verboargn. === Alfred Douglas === In [[1891]] leardn Wilde [[Lord Alfred Douglas]] kenn. Dèt was ne zönne van de [[Markies van Queensbury]]. De twee kearls warn onmeundig gek met mekoar, terwiel at Wilde al etrouwd was. n Ooldn Markies was doar neet zo bliej met. In 1895 zea den dèt Wilde skoold har an "sodomie" ([[homoseksualiteit]]). Wilde klaagn n ooldn an vuur smaad. Disse zaak verleur he, woernoa Wilde vuur twee joar de gevangenis in mos. Zinne vrouwe leut zik van um skeaidn en nöm met de beaide zöns n achternaamn "Holland" an. Tiedns zinne tied in t gevang skreef he nen langn breef an Lord Alfred, den at pas noa zin stoarvn publiseerd wör oonder n titel ''[[De Profundis]]''. === Stoarvn === Zinne gezoondheaid was slim achteroet egoan toew at he in de gevangenis zat. De leste joarn van zin leawn woondn he in [[Fraankriek]], woer at he op 46-joarige leaftied an [[meningitis]] oet de tied is ekömn. Hee ligt begreawn op t [[Père-Lachaise]]koarkhof in Paries. == Woark == Wilde zin woark steet meestieds bekeand um de noare, dubbelzinnige oondertoon, woerduur he vake nen slèchn naamn kreeg. Zin ennigste book ''[[The Picture of Dorian Gray]]'' wör mear bekeand duur n dubbelzinnigheaid, as duur de keunstigheaid dr van. Mear t bekeandst is he aait um zinne toneelstukke bleewn. Vanof 1892 köm dr alle joarn wal n niej toneelstuk van um. Sommige van zin stukke wordt nog aait op evoerd: ''[[The Importance of Being Earnest]]'' en ''[[An Ideal Husband]]''. == Oawerzich van zin woark == Völle bekeande woarkn: === Verhaalbundels === * [[The Happy Prince and Other Stories]] (1888) * [[A House of Pomegranates]] === Roman/novelle === * [[The Canterville Ghost]] (1887) * [[The Picture of Dorian Gray]] (1891) === Toneel === * ''Vera'' * ''The Duchess of Padua'' * ''[[Lady Windermere's Fan]]'' (1892) * ''A Woman of No Importance'' (1893) * ''The Importance of Being Earnest'', in [[2002]] duur regisseur Oliver Parker op film ezat * ''An Ideal Husband'' (1894), in [[1999]] duur Oliver Parker op film ezat * ''Salomé'' * ''La Sainte Courtisane'' * ''A Florentine Tragedy'' === Gedichn === * ''Poems'' * ''The Sphinx'' * ''The Ballad of Reading Gaol'' * ''Ravenna'' === Essay === * ''The Soul of Man under Socialism'' == Weln == * Ellmann, Richard, ''Oscar Wilde'' (London, 1984). * Holland, Merlin, ''The Wilde Album'' (London, 1997). * Mason, Stuart [Christopher Millard], ''Bibliography of Oscar Wilde'' (London, 1914; New Edition London, 1967). * McKenna, Neil, ''The Secret Life of Oscar Wilde'' (London, 2003). == Oetgoande verbeendeges == * [http://www.planetmonk.com/wilde/ The Oscar Wilde Collection, met zin woark] * [http://oscarwilde.projectx2002.org Dissertatie oawer t verbaand tusken ''The Picture of Dorian Gray"''en t postmodernisme] * [http://www.quotationspage.com/quotes/Oscar_Wilde/ Anhalings van Oscar Wilde] * [http://www.dejuncto.nl/juncto/pdf.php?77/De%20rechtszaak%20van%20Oscar%20Wilde L. Dijkman, "Verliefd en Vervolgd - De rechtszaak van Oscar Wilde", De Juncto: 18.3, p. 39-43] === [[E-book|E-beuke]] van wat van zinne wöarke === * [http://www.abacci.com/books/book.asp?bookID=218 Ballad Of Reading Gaol] * [http://www.abacci.com/books/book.asp?bookID=563 The Duchess Of Padua] * [http://www.abacci.com/books/book.asp?bookID=616 Essays And Lectures] * [http://www.abacci.com/books/book.asp?bookID=826 The Happy Prince And Other Tales] * [http://www.abacci.com/books/book.asp?bookID=930 A House Of Pomegranates] * [http://www.abacci.com/books/book.asp?bookID=958 An Ideal Husband] * [http://www.abacci.com/books/book.asp?bookID=970 The Importance Of Being Earnest] * [http://www.abacci.com/books/book.asp?bookID=1005 Intentions] * [http://www.abacci.com/books/book.asp?bookID=1558 Oscar Wilde Miscellaneous] * [http://www.abacci.com/books/book.asp?bookID=1716 The Picture Of Dorian Gray] * [http://www.abacci.com/books/book.asp?bookID=2051 Salome] * [http://www.abacci.com/books/book.asp?bookID=2126 Selected Poems Of Oscar Wilde] * [http://www.abacci.com/books/book.asp?bookID=2129 Selected Prose of Oscar Wilde] * [http://www.abacci.com/books/book.asp?bookID=2215 Shorter Prose Pieces] * [http://www.abacci.com/books/book.asp?bookID=2172 The Soul of Man under Socialism] * [http://www.abacci.com/books/book.asp?bookID=1875 A Woman Of No Importance] * [http://www.upword.com/wilde/de_profundis.html De Profundis] [[Kategorie:Tweants artikel|Wilde, Oscar]] [[Kategorie:Ierse schriever|Wilde, Oscar]] nnsaslydtist6hh0ghqjzrh3ql1wwdz 0 8832 63788 2008-04-17T18:50:36Z Ni'jluuseger 73 [[Doldersum]] is ewiezig naor [[Dooldersum]]: Stellingwarver naeme (naor Handb. Neders. Taal- en Letterk. p.177) wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Dooldersum]] qxwvwu11jbihnapw6tjbfkzoh9j91qp 0 8834 273703 270538 2014-03-27T14:37:12Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Höllenboer''' was n zaanktweetal oet [[Sallaand]], det in [[1995]] in [[Nederlaand|Neerlaand]] n nommer 1-hit haaldn met t leedke ''Het busje komt zo''. Höllenboer besteund oet [[Gerard Oosterlaar]] (1958) en [[Bas van den Toren]] (1958). Gerard Oosterlaar skreef meestieds de tekstn en Bas van den Toren bedachtn doar dan de muziek op. t Tweetal zung vuural satirise leedkes in t [[Sallaands]]. Ook skreewn ze nommers vuur de rockgroepe [[Normaal]]. t Tweetal bracht in 1993 n eerstn cd oet met n titel ''Muj goed kiek'n wa'k zeg''. Öarn laandelikn duurbraak köm in 1995 met ''Het busje komt zo'', n leedke (in t [[Hollaands (dialekt)|Hollaands]]) oawer twee verslaawdn dee at op de [[methadonbusse]] wochtet. In 1998 köm n doarde plaat ''Vort met die pröttel''. In [[1999]] maakten Oosterlaar en Van den Toren vuur [[TV Oost]] t programma ''Dettededut''. Op [[28 april]] [[2000]] gafn Höllenboer een ofskeaidskonsert. Ze doot of en too nog optreedn. ==Diskografie== ===Singles=== * ''Het busje komt zo'' (1995) ===Albums=== * ''Muj goed kiek'n wa'k zeg'' (1993) * ''Het busje komt zo'' (1995) * ''Vort met die pröttel'' (1998) {{DEFAULTSORT:Hollenboer}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse muziekgroep]] [[Kategorie:Dialektmuziek]] [[Kategorie:Sallaands]] ds3jkizxra9tmx7sufpg6j36mqvyugs 14 8835 288420 287892 2016-10-27T10:17:47Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Salland}} [[Kategorie:Streek in Oaveriessel]] 30xpsqdub5906ppeyie1won1wlu22ko 0 8838 277624 277623 2015-02-21T11:45:02Z Skriuwer 11349 Versie 277623 van [[Special:Contributions/Skriuwer|Skriuwer]] ([[User talk:Skriuwer|overleg]]) weerummedreid wikitext text/x-wiki '''Goaitsen van der Vliet''' ([[Surhuzum]], [[1951]]) is een uutgever en tekstverzörger in [[Twente]] van [[Frieslaand|Friese]] ofkumst, die gaanks is mit 't [[Tweants|Twèents]] as skrief- en [[cultuurtaal]]. ==Kiek op 't Twèents== Van der Vliet, die sund zien studententied in [[Eanske]] woont, hef 't gebruuk van de streektaal op slim veule manieren verni'jd en is daorbi'j niet bange um de knuppel in 't hoenderhokke te gooien. Hi'j stiet bekend as iene die vake zien helligheid utert oaver de algemiene gewoonte um de streektaal te reserveren veur 'folklore en kritiekloze ophemmeling van anneke-bestemoorstied'<ref>[http://members.home.nl/goaitsen/dnt/01tgeeta.htm Redactiebeleid van ''De Nieje Tied'']</ref>, en um dizze taal koste wat kost marginaal te holden (beveurbield aj eneugd wördt veur de viering van een dialectmaond mit een folder die van kop töt starte in 't 'Hooghaarlemmerdieks' eskreben is).<ref>[http://members.home.nl/goaitsen/twents/toek.htm Goaitsen van der Vliet, ''Over de toekomst van het Twents]</ref> Bi'j zien benaodering van 't Twèents lat Van der Vliet hum inspireren deur hoe as d'r mit 't [[Westlaauwers Frais|Fries]] as cultuurtaal wördt ummesprungen. Hi'j had in 1977 in Eanske al de oprichter ewest van de eerste Friestalige rockband, [[Rockploech Spul]]. ==Uutgeveri'je en skrieveri'je== Mit zien ienmansbedrief De Oare útjouwerij (D'aandere uutgeveri'je) gef Van der Vliet literatuur, poëzie, bieldende kuunst, streektaalwark, geleengheidswark en (sund 1994) 't 'Blad in t plat' ''[[De Nieje Tied]]'' uut. De uutgeveri'je publiceert in 't Twèents, Fries en Nederlaans en huust in [[Eanske]]. Een bekende uutgave, die an 't begun stund van Van der Vliet zien interesse veur 't Twèents, is ''Heftan tattat! (gedichn in t stadsplat)'' van [[Willem Wilmink]] (1992).<ref>[http://members.home.nl/dou/ Webstee van De Oare útjouwerij]</ref> Onder de titel ''De Verdichting'' publiceerden e Twèentse vertalings van gedichten uut verskeiden talen in 't Twèentse weekblad ''[[De Roskam]]''.<ref>[http://members.home.nl/goaitsen/twents/dv/index.htm ''De Verdichting'', Twèentse poëzievertalings deur Goaitsen van der Vliet]</ref> Mit [[Frank Löwik]] hef hi'j de Twèentse vertaling emeuken veur 't stripboek ''Asterix den Galliër'' (1997), det hi'j ok hef uutegeben.<ref>[http://members.home.nl/dou/adg.htm Oaver ''Asterix den Galliër'']</ref> Ok was hi'j taalcoach (eerste jaor) en hef hi'j dialogen vertaald (tweide jaor) veur de Twèentstalige [[regiosoap|zieperiege]] [[Van Jonge Leu en Oale Groond]]. ==Standaard Schriefwieze== Van der Vliet hef de [[Standaard Schriefwieze]] ontwörpen veur Twèentse en anverwaante streektalen. Dizze skriefwieze is de miest gangbare veur 't Twèents naost de oldere skriefwieze van de [[Kreenk vuur de Twentse Sproak]] en is daor ok op ebaseerd. De Standaard Schriefwieze wik op een paar punten van de Kreenk-skriefwieze of, en d'r bint riegels bi'j edaon die volngs Van der Vliet de streektaalvariaanten in heur skriftelijke weergaove meer op menare antrekt en de leesberheid verhoogt.<ref>[http://members.home.nl/dialexicon/versie/Spelling.rtf Standaard Schriefwieze (rtf-bestaand)]</ref> De Standaard Schriefwieze is fonetischer as de mieste aandere schriefwiezen veur 't [[Nedersaksisch]] as 't giet um de uutgaank ''-n'' (''maakn'', ''beginn'', ''teagn'') in stee van ''-en'' (''maken'', ''beginnen'', ''tegen''). ==Dialexicon Twents, films, Twentse Taalbank== Van der Vliet is de samensteller van 't [[Dialexicon Twents]], een digitaal woordenboek mit (in oktober 2010) hoast 50.000 trefwoorden en 25.000 uutdrokkings, Twèents-Nederlaans en Nederlaans-Twèents. 't Giet uut van de Standaard Schriefwieze.<ref>[http://members.home.nl/dialexicon/index.htm Dialexicon Twents, digitaal Twèents woordenboek]</ref> Mit regisseur Patrick Drijver meuk hi'j veur 't museum [[TwentseWelle]] in 2007 de körte films ''Hoe kleiner hoe meer (Nanotechnologie in Twente)'', ''Oude grond, nieuwe plannen (Veranderingen op het Twentse platteland)'' en ''Rijles in een andere wereld (De scootmobielsimulator)''. Goaitsen van der Vliet is bedeanker, en (seend 1 september 2010) konservator van de [[Twentse Taalbank]], n meerjoarig projekt van de [[Vereniging Oudheidkamer Twente|Oudheidkamer Twente]] met subsidie van de Proveencie Oaveriessel en de Mondriaan Stichting veur et in kaart brengn, biej mekaar gaddern, beschrievn en toogaankelik maakn van alns wat der in lange joarn in en oaver t Tweanter plat in de weerld komn is. ==Rifferenties== <references /> ==Uutgaonde verwiezing== [http://members.home.nl/goaitsen/ Goaitsen van der Vliet zien webstee, mit verwiezings naor zien wark op streektaalgebied] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Vliet, Goaitsen van der]] [[Kategorie:Tweante|Vliet, Goaitsen van der]] [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je|Vliet, Goaitsen van der]] [[Kategorie:Schriever in t Tweants|Vliet, Goaitsen van der]] ldsa5r920ykbsbxt12jxartd2l7mjb6 0 8839 108728 64427 2009-06-20T00:26:36Z Xqbot 2328 Bot: Dubbelte Wiederleiden rutmakt wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[T Vjenne]] htir5b9f8xtb1ignb2d90zv6fyfii9j 0 8841 63937 2008-04-20T12:44:52Z Ni'jluuseger 73 [[G.G. Kloeke]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Gesinus Gerhardus Kloeke]] hinne: Volledige name wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Gesinus Gerhardus Kloeke]] ou7wbl4tgewxslcz8ucqjsi8zvnb0op 0 8842 264190 172739 2013-05-06T16:28:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Arnold Heinrich Rakers''' ([[Nothoorn (Beynthem)|Nordhoorn]], [[Nedersaksen]], 4 augustus 1903 - [[Hesepe]], [[Nedersaksen]], 21 september 1965) was een onderwiezer, taalkundige en anfieteraor van 't [[Nedersaksisch]] en Duuts-Nederlaanse betrekkings. Hi'j was etrouwd mit [[Lucie Rakers]], die ok in de streektaal skreef. ==Studeerderi'je== Zien volk was geriffermeerd; zien va was meubelmaker. Toe as Arnold Rakers 't Evangelische Lehrerseminar in [[Ossenbrügge]] doorlopen har, hef hi'j een toertien les egeben, mar hi'j besleut um deur te studeren an de universiteit van [[Münster]] in [[Westfaolen]]. Hi'j deu dit 'um wetenskoppelijk te leren warken en um filosofen en mèensen te zuken'. Zien heufdvak was Duutse taal en letterkunde, als bi'jvakken har e filosofie en theologie. Hi'j leerden wieder in [[Zürich]], [[München]] en [[Marbörg]], daoras hi'j in de kunde kwaamp mit de dialectgeografie. In dizze leste plaatse studeerden hi'j in 1932 of op 't pruufskrift ''Die Mundarten der alten Grafschaft Bentheim und ihrer reichsdeutschen und niederländischen Umgebung'' (uutegeven in [[Ollnborg]], 1944). Deur 't taalkundige materiaol det as e hierveur bi'j menare zocht har, kun e in 1930 al in Noordhorn de ''Grafschafter Volksreime und Sprichwörter'' uutgeven. In zien invloedrieke pruufskrift en d'ran veurofgaonde artikels betoogden e onder meer det de [[Graafschopper Platt|Bentemer dialecten]] nao 1600 deur 't Hollaans beïnvloed waren. Van 1931 töt 1933 was Rakers mitwarker an de Deutsche Sprachatlas in Marbörg. ==Onderwieswark en baand mit Nederlaand== Rakers vuulden een starke baand mit Nederlaand, in 't bezunder mit de [[Nedersaksisch|Nedersaksischtalige gebieden]], die as heur spraoke dielden mit zien eigen [[Graafschop Beynthem|Graofskop Bentem]]. An 't Germanistische Seminar van de universiteit van Marbörg har e Nederlaanse les egeven. Deur 't veraandernde politieke klimaot trök hi'j hum terogge uut Marbörg en kwaamp te wonen en onderwiezen in [[Wielen]] in de Graofskop, kört an de Nederlaanse grèenze. In de oorlog dienden hi'j teeng heug en meug bi'j de [[Wehrmacht]] in Amsterdam. Van 1948 töt 1954 was e lector Nederlaans an de universiteit van Münster. Hi'j deu mit an de oprichting van de volkshogeskoele in Noordhorn en wördden daor 't middelpunt van een literair-filosofische kringe. Rakers kwaamp ter op batteri'je mit onderwies in 't Nederlaans, en zetten hum succesvol in veur 't geven van lessen in 't Nederlaans an de skoelen in de Duutse grèensstreek. In 1954 gunk Rakers vort van de universiteit van Münster en kwaamp te warken an verskeiden skoelen in Bentem en uutendelijk in Noordhorn. Van 1960 töt 1962 gaf e ok les in Oostnederlaanse en Nederduutse taal en letterkunde an de Mgr. Hoogveld Kweekschool in 't [[Oaveriessel]]se [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]. Mit Nederlaanse les en studie van 't Nedersaksisch wol hi'j een goede Duuts-Nederlaanse verstaandholding halfstaon. De Graofskop Bentem zag e as 'Brückenland nach Westen', daoras ebengoed een Nedersaksische as een Nederlaanse taaltredisie bestund. Veur hum skeidden de staotsgrèenze wat samenheurden. In die tied al zag Rakers een verienigd Europa det gestalte krig in '' 'ne hele riege van dee kleinere, natüürlike landschuppen [...] Want et natüürlike levvend nemp aaltied formen an, dee sik in kleinere kringe afspölt en van kleinere kringe uutgaot'.'' Nao de [[Tweede Wereldoorlog|Tweide Wereldoorlog]] har hi'j 't d'r knap stoer mit, hum nog Duutser te vulen en zag hi'j hum 't liefst umringd deur Nederlaanse vrunden. ==Taalwetenskoppelijk wark== As dialectoloog docht Rakers in termen van taallaandskoppen en taalbewegings, die as e mit behulp van zien historische gegebens kun reconstrueren en uutduden. Hi'j bouwden wieder op [[Gesinus Gerhardus Kloeke|G.G. Kloeke]] zien theorie van de [[Hollaanse expansie]] ('t oavernimmen in de Nederlaanden van taalinvloeden van west naor oost vanof de zestiende ieuw, vanwegen 't grotere prestige van 't [[Hollaand (gewest)|Hollaanse]] gewest). Rakers warkten de gevolgen van dizze taalbeweging uut veur 't Bentemse gebied. As veurloper van de Hollaanse expansie poneerden hi'j een taalbeïnvloeding waorbi'j [[Westfaols]]e taalelementen heur uutbreidden hen 't westen, ok oaver grote dielen van Oostnederlaand. Mit behulp van Rakers zien materiaol en betoog hef de taalwetenskopper [[Klaas Heeroma]] dizze kiek uutewarkt töt de theorie van de [[Westfaolse expansie]]. De taalkundige [[Hendrik Entjes]] nuumden dizze twei taalbewegings, de Westfaolse en daornao de Hollaanse, '' 'de passende sleutel [...] voor het ontsluiten van de taalgeschiedenis van Oost-Nederland en de aangrenzende gebieden van Duitsland.' '' Rakers völ op deur zien verni'jende inzichten, mar ok deur zien methode. Hi'j groepeerden zien materiaol rondum een uutvoerig onderzuuk naor de klaankvörms van de telwoorden en toetsten zien bevindings an de vörms van de verkleinwoorden. Dizze risseltaoten brocht e vortdalijk in verbaand mit de historische, mèenselijke context die de evunden taalontwikkeling meugelijk zol hebben emeuken. ==Anfietern van 't Nedersaksisch== In 1953 höld Rakers op Het Everlo bi'j [[Oldnzel]] een praottien veur Nedersaksischtalige skrievers en dialectologen uut Nederlaand en Duutslaand. Daorin deud hi'j dialectonderzukers de baord of: die zolden te weinig kiek hebben op, en te weinig interesse veur, 't wezen van de taal. Bi'j de eerste taken van 't dialectonderzuuk heurden volngs Rakers 't uutzuken hoe de taal een 'onderkommen' van taalgebrukers wörden kan. De onderzukers zolder heur moeten wiezen hoe as ze zo'n onderkommen berieken kunt. Allennig 't wetenskoppelijk uutzuken van dialecten, vund Rakers, hadden de sprekers d'rvan niks an. Hi'j stund veur wetenskopsbeoefening mit 't harte. Hum inspireerden een mystieke kiek op taal, waorbi'j hi'j underskeid maakten tussen taal mit een kleine letter (die uut woorden eskaopen wördden) en Taal mit een heufdletter, de welle van de woorden, die een zölfstaandige ontwikkeling volgden. 't Gewone volk mus en kun volngs Rakers ok opkomen veur de eing taal. Hi'j gebruukten daorveur de veurbielden van de Friezen en de Vlaomingen, die heur taal succesvol hadden beskaarmd teeng verdringing deur respectievelijk Nederlaans en Fraans. D'r mus een mentaliteitswieziging komen: '' 'Wi praot wa mangs van de "moderspraoke" en meent, dat de spraoke vàn usse moder is (wat ók wa recht is), men wieder verdrest niks! En dat mot aanders wodden, bi geleerden en ungeleerden. Want ok bi de ungeleerden gao wi net zao verkeerd met usse spraoke üm. Ik wol hebben, daw us alle as kinder van eene moder, van usse moderspraoke, weerfünnen.' '' De Nedersaksische dialecten van Nederlaand en Duutslaand nuumden hi'j eerst 'Sassisch', later de 'Moderspraoke'. Hi'j fieterden veule lu an mit zien geleuf in 't opbluuien van de Moderspraoke in Nederlaand en Duutslaand: '' 'De Moderspraoke past nog wal in de weerld en niks en gen-ene sal se us länger kepotmaken.' '' De Duutse platskriever [[Arno Piechorowski]], een vrund van Rakers, skreef: '' 'Arnold Rakers lewde ůůt den geest van et gemeenschůppelike leven ůp weerskanten van de grense. Hee lewde in dissen geest, hee lewde föör dissen geest.' '' Mar niet iederiene in Nederlaand was wies mit zokke ideeën, zo kört nao de oorlog, van íen volk oaver de laandsgröppe hen. Kloeke mienden van Rakers: '' 'hij is altijd idealist geweest, begreep de oorlog evenmin als hij nu de daaruit ontstane haat begrijpt.' ==Rakers en de Nedersaksische Beweging== Niet lange nao Rakers zien 'Everlo-praot' ontstund in Oostnederlaand een interregionaole culturele beweging mit een naodrok op 't uutbouwen van de Nedersaksische taal, maanks de [[Nedersaksische Beweging]] enuumd. Dizze beweging, die as miest bestund uut academici en skrievers (haost allemaole mansluden), perbeerden de stee van 't [[Nedersaksisch]] te verbetern en contacten te leggen tussen de lu die in [[Nederlaand]] en [[Duutslaand]] gaanks waren mit de streektaal en -cultuur. Entjes, die as d'r ok bi'j betrökken was, hef Rakers de 'theoreticus' van de beweging enuumd. De latere dialectoloog [[Harrie Scholtmeijer]] nuumden Arnold Rakers, [[Herman Bezoen]], [[Kornelis ter Laan]] en [[Jan Naarding]] 'de founding fathers van de Nedersaksische Beweging in Nederland, zeker van de wetenschappelijke poot daarvan.' Rakers was mit [[Jan Naarding]] de heufdontwarper van de [[Vosbergenschriefwiese]], een gedielde spelling veur 't Nedersaksisch van Nederlaand en Duutslaand. Dizze was vernuumd naor 't butenverblief van de [[Rieksuniversiteit Grunnen]], daoras Heeroma in 1954 een Nedersaksisch symposion organiseerden. De Vosbergenschriefwiese mus de gruui van 't Nedersaksisch as cultuurtaal in de haand warken, mar d'r bleek in 't lest niet genog animo veur. Bi'j een bulte initiatieven van de beweging was Rakers betrokken; zo sprak e bi'j de oprichting van een bond van Nedersaksische skrieverskringen in [[Maarkel]] in 1955 oaver de 'Stried föör de Moderspraoke'. Een toertien was hi'j mitwarker van 't interregionaole tiedskrift ''[['t Swieniegeltje]]'', det in [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]] op-ericht was. De dichtbundel ''Algerak'' (1959) van de Twèentse skriever [[Arend Lamm]] verskeen in samenwarking mit Rakers. Mar de grote taalrenaissance die as hi'j veur ogen ehad had, kwaamp ter niet van. Hi'j raakten teleurgesteld in de beweging, daorvan veul figuren drokte en armoede mit menare hadden, en keerden hum d'rvan of. Toch bleef hi'j mitwarken an uutgaoves. Zo verskeen in 1963 Heeroma's ''Der Mensch in seiner Sprache'', uut 't Nederlaans ummezet deur Rakers mit Helene Ripper. Ok was e betrokken bi'j de veurbereiding van een 'skriftenriege' veur 't Nedersaksische gebied, ''[[Weerwoord]]'', daoras in de harfst van 1965 pas nao zien hengaon 't eerste diel van uutkwaamp. In zien leste jaoren, veurdet hi'j onverdachts uut de tied kwaamp, gunk hi'j terogge naor zien aandere olde liefdes, de filosofie en bename de theologie. ==Bibliografie== *''Grafschafter Volksreime und Sprichwörter''. Noordhorn, 1930 *''Die Mundarten der alten Grafschaft Bentheim und ihrer reichsdeutschen und niederländischen Umgebung : Auf dialektgeographisch-geschichtlicher Grundlage ; mit einem Mundartatlas von 142 Karten (im Anhang)''. Oldenbörg: Stalling, 1944 *''Stried föör de Moderspraoke''. Stadskanaal: Eerelmann, 1955 (rede bi'j de oprichting van de [[Nedersaksische Schrieversbund]] in Maarkel op 25 juni 1955) *''Mundartatlas der alten Grafschaft Bentheim'' (red. Hendrik Entjes en Hermann Niebaum). Sögel: Emsländische Landschaft für die Landkreise Emsland und Bentheim, 1993 ==Bronnen== * [http://www.dbnl.org/tekst/_jaa003196801_01/_jaa003196801_01_0032.htm Lebensbericht oaver Arnold Heinrich Rakers deur Hendrik Entjes veur de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde] * [http://dissertations.ub.rug.nl/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/ F.G.W. Löwik (2003). ''De Twentse Beweging : strijd voor modersproake en eigenheid.'' Grunning: Rieksuniversiteit Grunning. Heufdstok vief en 'Wie is wie?'] * Hendrik Entjes † (2008). Nedersaksische letterkunde onderweg. In Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''[[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde]]''. Assen: Van Gorcum, ISBN 978-90-232-4329-8 *Harrie Scholtmeijer (2006). ''Mörn! Taalgids Overijssel''. Assen: In Boekvorm Uitgevers bv {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Rakers, Arnold}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Taolkundige]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] [[Kategorie:Schriever up Graafschopper Platt]] kvea0vchjpcaeme0bf3twd2w4f7zu7a 0 8846 63984 2008-04-21T15:32:53Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Boeked]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Boeked]] 34j2rhgc09huwfbhiu7dyszexrhzi96 0 8847 285282 268632 2016-08-16T19:42:32Z Servien 7 tekste wat herzien wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Various_grains.jpg|thumb|Alderhaande soorten graonen]] '''Graon''' is n antal soorten [[grezenfemilie|grezen]] die verbouwd wörden veur der eetbaore zaojen of vruchten. Disse [[eenzaodlobbigen|eenzaodlobbige]] kultuurgewassen vormen wereldwied de belangriekste voedingsbron veur de meens. Graon zit in [[brood]] en aandere produkten die mit bieveurbeeld [[meel]] emaakt wörden. Daornaost he'j oek nog [[ries (Oryza sativa)|rieste]], [[mais]] en gao zo mer deur. t Gebruuk van graonen was al zo'n 7.000 jaor veur de [[neolithiese revolusie]] bekend. Graonen bin riek an [[koolhydraoten]]. Der bin oek verschillende dieren die graonen eten, bieveurbeeld [[voegels]], [[hounder|kiepen]], [[muus|muzen]], [[ekel]]s en [[insekt]]en. In de voedingsindustrie wördt der in hondenvoer oek vake graonen verwarkt. [[Boeked|Boekweite]] en [[quinoa]] wörden as kultuurgewas wel es tot de graonen erekend, mer dat bin ze niet. t Bin gien grezen en zelfs gien eenzaodlobbigen, mer (achtereenvolgens) n soort uut de [[duzendknoopfamilie]] en de [[amarantenfamilie]]. == Soorten graon == [[Bestaand:NSRW Rye and other Grains.png|thumb|upright|1: rogge, 2: haver, 4: harde weite, 5: gebaorden weite, 6: ongebaorden weite, 7: garste]] Enkele soorten graonen bin: * [[garste]] * [[gierst]] * [[haver]] * [[mais]] * [[raai|rogge]] * [[weite]] * [[weitenrogge]] (''triticale'') * [[ries (Oryza sativa)|rieste]] * [[dinkelweite]] * [[emmerweite]] ==Inhoudsstoffen== {| cellspacing="1" style="margin-left:0.5em; background-color:#bdbdff;" !colspan="15"| Inhoudsstoffen van welende graonsoorten (per 100 g) |- bgcolor="#ddddff" !rowspan=2 valign=bottom |<span style="background-color:#90ee90">'''[[Maximum|max]]'''</span> <span style="background-color:#ffaaff">'''[[Minimum|min]]'''</span> !rowspan=2 valign=bottom |[[Energie]] ([[Joule|kJ]]) !rowspan=2 valign=bottom |[[Proteïne|Eiwit]] ([[Gram (eenheid)|g]]) !rowspan=2 valign=bottom |[[Vet]] (g) !rowspan=2 valign=bottom |[[Koolhydraot]] (g) !rowspan=2 valign=bottom |[[Kalsium]] (mg) !rowspan=2 valign=bottom |[[Iezer]] (mg) !rowspan=2 valign=bottom |[[Kalium]] (mg) !rowspan=2 valign=bottom |[[Magnesium]] (mg) !colspan=6 valign=bottom |[[Vitaminen]] |- bgcolor="#ddddff" ![[Thiamine|B1]] (mg) ![[Riboflavine|B2]] (mg) ![[Pyridoxine|B6]] (mg) ![[Vitamine E|E]] (mg) ![[Foliumzuur]] (mg) ![[Nikotinezuur]] (mg) |---- bgcolor="white" align="center" |bgcolor="#ddddff"|Dinkelweite||1470||11,5||2,7||69,0||22||4,2||447||130||0,40||0,15||bgcolor="#ffaaff"|0,27||1,6||0,03||bgcolor="LightGreen"|6,9 |---- bgcolor="white" align="center" |bgcolor="#ddddff"|Garste||1430||11,0||2,1||72,0||38||2,8||444||bgcolor="#ffaaff"|119||0,43||0,18||0,56||0,67||0,065||4,8 |---- bgcolor="white" align="center" |bgcolor="#ddddff"|Haver||bgcolor="LightGreen"|1530||bgcolor="LightGreen"|12,5||bgcolor="LightGreen"|7,1||bgcolor="#ffaaff"|63,0||bgcolor="LightGreen"|79,6||5,8||355||129||bgcolor="LightGreen"|0,52||0,17||bgcolor="LightGreen"|0,75||0,84||0,033||1,8 |---- bgcolor="white" align="center" |bgcolor="#ddddff"|Gierst||1510||10,5||3,9||71,0||25||bgcolor="LightGreen"|9,0||215||170||0,46||0,14||bgcolor="LightGreen"|0,75||bgcolor="#ffaaff"|0,1||bgcolor="#ffaaff"|0,01||4,8 |---- bgcolor="white" align="center" |bgcolor="#ddddff"|Mais||1498||9,0||3,8||71,0||bgcolor="#ffaaff"|15||bgcolor="#ffaaff"|1,5||330||120||0,36||0,20||0,40||bgcolor="LightGreen"|2,0||0,026||bgcolor="#ffaaff"|1,5 |---- bgcolor="white" align="center" |bgcolor="#ddddff"|Rieste||1492||bgcolor="#ffaaff"|7,5||2,2||bgcolor="LightGreen"|75,5||23||2,6||bgcolor="#ffaaff"|150||157||0,41||bgcolor="#ffaaff"|0,09||0,67||0,74||0,016||5,2 |---- bgcolor="white" align="center" |bgcolor="#ddddff"|Rogge||bgcolor="#ffaaff"|1323||8,8||bgcolor="#ffaaff"|1,7||69,0||64||5,1||bgcolor="LightGreen"|530||140||bgcolor="#ffaaff"|0,35||0,17||0,29||bgcolor="LightGreen"|2,0||bgcolor="LightGreen"|0,14||1,8 |---- bgcolor="white" align="center" |bgcolor="#ddddff"|Weite||1342||11,5||2,0||70,0||43,7||3,3||502||bgcolor="LightGreen"|173||0,48||bgcolor="LightGreen"|0,24||0,44||1,35||0,09||5,1 |} == [[Nedersaksies]] == *[[Drèents]]: **''graan'' ([[Zuud-Drèents|ZD]], [[Midden-Drèents|MD]]) **''graon'' (Noord-Drenthe, [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]) *[[Grönnegs]]: **''groan'' **''koren'' *[[Stellingwarfs]]: ''graon'' *[[Veluws]]: ''graon'' == Zie oek == * [[Grezenfemilie|Grezen]] * [[Pillegarste]] ==Uutgoande verwiezing== * [http://www.boerderij.nl/Akkerbouw/Granen.htm Boerderi-je.nl - Thema Groanen] [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Laandbouw]] [[Kategorie:Groan]] q5o0jyc4yf5af5t9tiovy6a6n4zkl7h 0 8848 258013 253990 2013-03-11T11:39:59Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 27 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4133]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {| cellpadding="2" style="float: right; width: 307px; background: #e3e3e3; margin-left: 1em;border-spacing: 1px;" ! Wappen ! Kaorte |- style="background: #ffffff;" align="center" | style="width: 145px;" | [[Ofbeelding:Nordhorn.jpg|140px|Waopen van Nothoorn]] | style="width: 145px;" | |----- ! colspan="2" | Baosisdaoten |----- bgcolor="#FFFFFF" | Boendslaund: || Nedersassen |----- bgcolor="#FFFFFF" | Laundkreis: || Graofschup Beynthem |----- bgcolor="#FFFFFF" | Haogte: || 22 m ü. Normalnull |----- bgcolor="#FFFFFF" | Fläche: || 149,64 km² |----- bgcolor="#FFFFFF" | Inwoner: || 53.084 <small>''(30 september 2005)''</small> |----- bgcolor="#FFFFFF" | Bevolkingsdichte: || 355 inwoner/km² |----- bgcolor="#FFFFFF" | Postleittaolen: || 48527–48531<br />(alte PLZ: 4460) |----- bgcolor="#FFFFFF" | Telefoonvorwaol: || 0 59 21 |----- bgcolor="#FFFFFF" | Kfz-Kenteken: || NOH |----- bgcolor="#FFFFFF" | Amtliker Gemeanteschlöttel: || 03 4 56 015<!-- |----- bgcolor="#FFFFFF" | Stadgliedring: || xx Staddele/[[Stadtbezirk|stadbezirk]]--> |----- bgcolor="#FFFFFF" | Website: || [http://www.nordhorn.de www.nordhorn.de] |----- ! colspan="2" | Politik |----- bgcolor="#FFFFFF" | Burgermeaster: || Thomas Berling (SPD) |} '''Nothoorn''' ([[Nedersaksisch|nedersassisch]] ok: '''Noordhoorn''', '''Noordhorn''' of '''Nordhoorn''', [[Duutsch]]: '''Nordhorn''') is de kreisstad van dein laandkreis [[Graofschup Beynthem]] ien 'n zuudwesthook van [[Nedersaksen|Nedersassen]], kot bie de [[Nederlaand|Nederlaunse]] greinze. ==Waor de naam vandan koump== De stad wödt ien de graofschup ''Nothoorn'' of ok ''Notheurntien'' neumd. De schriefwieze ien oerkoenden bint: ''Norhthornon'' 890 n.Chr., ''Northornon'', ''Nodehorn'', ''Northorne'' 1184 op zegels van 1400 bis 1827, dan ''Nordhorn''. 't Gef ne geschichte wo dein naam Nothoorn ontstaon is un waorum det woppen van Nothoorn een hörn hef: ien 't zuden van Nothoorn lig de stad un besunners de borg ien [[Beantem|Bad Beintem]] ien de graofschup Beintem. Daor hef de graofschup ok zienen naam van. Et der krieg was, un de stad Nothoorn angreppen weud, blaosde man daor een hörn, det noodhörn, um so de meinsen te waorschuwen un hölpe oet Beintem te ropen. Weil Nothoorn ien 't noorden lig, maakte man daor misschien 'Nordhorn' van. Man 'n hörn broekten ok de schipper up de [[Vechte]]. Bie nevel kunen se sik met hörne tegenzietig kenbaar maken. Eene wetenschuppelijke variante van de wappendeutung zeg, det det word hörn et 'hook' of 'laandmarke' te verstaon is. Een noordhoorn was dan up te vatten äs 'nen hook ien 't noorden (stuk bouwgroond de 't [[Vechtedal|Vechtedaal]] ien stekt).<ref name="Specht1979">Heinrich Specht (1979), ''Nordhorn, Geschichte einer Grenzstadt'', Das Bentheimer Land, Band 22, Nothoorn: Heimatverein der Grafschaft Bentheim e.V.</ref> Of de Beintemer de stad eren namen geven hebt, is wa' antetwiffeln. Besunners weil man Nothoorn van Beintem nich es maol zeen kan. Tuschen Beintem un Nothoorn lig dein [[Isterberg]]. Ok was de ien dé tied nog heel wat meer woud. Det [[Beintemsche Woud]] un dät [[Teutobörger Wold|Teutoborger Woud]] bis nao 'n [[Hartz]] was doemaols een deurgaond woud. Ma de overlevering vertelt wa' van 't :'' 'Vorhandensein eines Wachtturmes im Vechtetal, von dem aus die Bewohner in Kriegszeiten durch Feuer oder durch das Horn des Wächters vor den herannahenden Feinden gewarnt wurden. Diese Erklärung geht auf eine Urkunde aus dem Jahre 1341 zurück, in der der Name wirklich NODEHORNE (Nothorn) geschrieben wird, und die Stadt noch heutigen Tages ein Horn in ihrem Wappen führt.'' :''Der Name hat natürlich nichts mit einem Nothorn oder gar mit einem Gotte Nod zu tun. In dem Werdener Heberigister steht 890 Norhthornon und 1050 Northornon, in der Urkunde von 1184 Northorne. Auf den Stadtsiegeln erscheint zwischen 1400 und 1715 auch Northorne und erst von 1827 an Nordhorn.' ''<ref name="Specht1979">Heinrich Specht (1979), ''Nordhorn, Geschichte einer Grenzstadt'', Das Bentheimer Land, Band 22, Nothoorn: Heimatverein der Grafschaft Bentheim e.V.</ref> ==Historie== De stee waor vandäge Nothoorn lig, is seind de iestied bewoond. Det bewiest archeologische voende ien [[Frensdörp]], [[Bookhout]], [[Oudendörp]], [[Hesepe]] en [[Baokelde]]. Seind 12 v. Chr. bis 10 n. Chr. oennernömmen de [[Romeinse Riek|reumischen]] feidheren Drusus, Tiberius, Germanicus en Varus ien 't geheel 13 feidtöchte nao Binnengermanien (Germania Magna), det gebied waor doe nog vrije [[Germanen]] leefden. Vanoet det kastel bie [[Xanten]] weuden disse töchte oennerneumen. Man meent, det de Reumer misschien langs de Vechte un over zaundpäde deur 't ven gaon bint. Disse pätties weuden läter wichtige handelsrouten, de oenner anner [[Brussel (stad)|Brussel]], [[Amsterdam]], [[Bremen]] un [[Hambörg|Hamborg]] vebunnen. Tegen einde van de 4e jaorhoennerd, doe de völkerwanderung begun, kwammen de [[Saksen (vôlk)|Saksen]] äid meer ien 't westen. Ze vedreven de [[Tubanten]] wieter ien 't westen nao [[Twente]]. Naodet [[Kaorel de Grote|Karl dein Groten]] det gebiet van de Saksen veoverd had, kwaump de eerste greinze tuschen de stämme van de [[Fraanken|Franken]] en de Saksen, de ien de greinze tusschen [[Nederlaund]] un [[Duutslaand|Duutschlaund]] overleefd hef. 't Eerste maol neumd weud Nothoorn 900, waor man 't ien een register van det klooster Werden an de Ruhr tegen koump as ''Northhornon''. Um 1180 koump Nothoorn oenner de regering van de graven van Beintem. Ze bouwden doe 'ne borg op eene insel ien de Vechte, waor ok det dörpien Nothoorn lag. Bis 1912 wanen hiervan nog reste over. Läter weuden dé an de kaunte maakt um stee veur de St. Augustinuskerke te maken. Negen däge nao [[Pinkster|Pfingsten]] ien 't jaor 1379 gaf graaf Bernhard I. van Beintem Nothoorn stadrechte. Det dörpien an de Vechte was veur de graven nen wichtig handelsplats weuden. Met 't eukonomische welstaund kaump ok det culturelle leven ien disse jaoren up heugte. De [[Augustienen (kloosterörde)|Augustiner]] stiftet 1394 det klooster Marienwolde ien Frenswegen. ==Bevölkerung== Ien Nothoorn leeft 53.093 meinsen (up 'n 31sten detsember 2005) up een areal van 149,64 km², de bevölkerungsdichte van de stad is dan 355 inwoner up een km². 28,14% van de Notheurnschen bint evangelisch reformierte christen, 21,05% lutherschen, 29,19% roomsch-katholiek un 21,64 prozent mitglieder van kinne of van eene anner religionsgemeinschaft. === Einwohnerentwicklung === <small>(Äid to 'n 31sten detsember)</small> {| {{Prettytable}} | valign="top" | {| ! style="background:#efefef;" | jaor ! style="background:#efefef;" | inwoner |- | [[1815]] || align="right" | 980 |- |[[1851]] || align="right" |1.356 |- |[[1864]] || align="right" |1.500 |- |[[1895]] || align="right" |2.041 |- |[[1900]] || align="right" |3.000 |- |[[1929]] || align="right" |18.000 |- |[[1933]] || align="right" |20.000 |- |[[1961]] || align="right" |39.449 |- |[[1980]] || align="right" |48.500 |- |[[1990]] || align="right" |49.000 |- |} | valign="top" | {| ! style="background:#efefef;" | jaor ! style="background:#efefef;" | inwoner |- |[[1996]] || align="right" |49.000 |- |[[1997]] || align="right" |51.500 |- |[[1998]] || align="right" |51.809 |- |[[2000]] || align="right" |51.855 |- |[[2001]] || align="right" |51.974 |- |[[2002]] || align="right" |52.479 |- |[[2003]] || align="right" |52.479 |- |[[2004]] || align="right" |53.105 |- |[[2005]] || align="right" |53.093 |- |} |} == Politiek == === Stadraad === Na de [[kommunalwahl]] van 'n [[9. september]] [[2001]] vedeelt sik de 43 sitze ien 'n raad van de stad Nothoorn as volgt: * [[Sozialdemokraatsche Partei Düütschland|SPD]] – 19 sitze * [[Christlich Demokratsche Union vun Düütschland|CDU]] – 18 sitze * [[Bündnis 90/Die Grünen|GRÜNE]] – 2 sitze * [[Freie Demokratische Partei|FDP]] – 2 sitze * [[Deutsche Kommunistische Partei|DKP]] – 1 sitz Dor bie koemt de börgermeester, de ok stimrecht ien 'n stadraad het. Städtepartnerschaften *[[Coevern]] seind 1963 *[[Montivilliers]] (Fraunkriek) seind 1963 *[[Reichenbach ien 'n Vogtlaund]] (Duutschlaund) seind 1987 *[[Malbork]] (Polen) seind 1991 == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dissen artikel is ien [[Graofschupper Platt]] schreven en ien de [[Drèentse spelling]] zet.}} [[Kategorie:Graofschupper artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Nedersaksen]] [[Kategorie:Plaotse in Nedersaksen]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Graofschop Benthem]] 5cld88q2tx52f36rhtx9bgg0qu813xw 0 8849 64092 2008-04-21T21:34:33Z Servien 7 [[Graone]] is ewiezig naor [[Graon]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Graon]] gvqwxn04eysaevuwln4afeopiwdcwpy 0 8853 64144 2008-04-22T10:08:13Z Servien 7 [[Peupe (reukgrei)]] is ewiezig naor [[Pupe (reukgrei)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Pupe (reukgrei)]] k57lf93185yz145xp7tgnjej4demk37 0 8854 264462 258012 2013-05-06T20:22:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Erica_arborea.jpg|thumb|250px|Boomheed]] '''Boomheed''' ([[Latien]]: ''Erica arborea'') is een greunblievende [[plaante]] uut de [[heedfemilie]] (''Ericaceae''). De soorte kump veural veur in 't [[Middellaanse Zee]]gebied en in een klein gedeelte van Noord-[[Afrika]]. De boomheed wonnen gemiddeld één tot vier meter hoge, mit sommigen plaanten dee zelfs zeuven meter hoge wonnen. Disse soorte liek arg op ''[[Erica lusitanica]]'', mar de plaante is hoger en hef donkerdere blaojen. De bloemen bin wit en hemmen gele [[stempel (plaante)|stempels]]. De wortel van de boomheed wonnen dikkels gebruuk veur 't maken van [[peupe (reukgrei)|peupen]]. Dit is um toch de hardheid en hittebestendigheid van 't hout. Oek laot 't hout min smaak achter in de reuk. ==Foto-uutstalling== <gallery> Ofbeelding:Erica arborea flors.jpg|De bloemen van de boomheed Ofbeelding:Erica arborea.JPG|Een takke van de boomheed </gallery> {{Commons|Erica arborea}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaante]] b1rs0i3h7e7jx7twq3c8kz01q7grat3 0 8855 279152 275085 2015-03-27T16:37:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Ubuntu_9.04_Jaunty_Jackalope.png|220px|thumb|Ubuntu 8.04]] '''Ubuntu''' is een [[Linuxdistribusie]] die veural gebruukt wört veur [[laptop]]s en [[desktopcomputers]]. Ubuntu is beskikbaor in 't [[Nederlaands|Nederlans]] en een bulte andere talen. De makers van Ubuntu leggen de naodruk op gebruuksvriendelijkeid en toegankelijkeid veur tuusgebruuk, op de skole en op 't wärk. Ubuntu is ebaseerd op Debian GNU/[[Linux]], maar onderskeidt eur iervan deur regelmaotige (halfjaorlijkse) ni'je versies. De name kump van 't Zuud-Afrikaanse concept ''[[Ubuntu (filesefie)|ubuntu]]'', wat zoks as ''menselijk wezen veur anderen'' betekent. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.ubuntu.com/ www.ubuntu.com] * [http://cdimage.ubuntu.com/daily-live/current/ Ier ku-j Ubuntu op-alen] {{Dia|Disse pagina is eskreven in 't [[Kampers]]}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Infermatika]] 0frckd0isrscayegti8e9hy3bxvi9vf 0 8856 258010 250855 2013-03-11T11:39:56Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 25 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q234023]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Ubuntu''' kan verwiezen naor: * [[Ubuntu (filesefie)]] * [[Ubuntu (Linux)]] {{dv}} 8i0vbifqz1waycxzvo361bvc7suppik 0 8859 258008 236097 2013-03-11T11:39:53Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 31 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1594]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Kaark''' kan verwiezen naor: *[[Kaark (gebouw)]] *[[Kaark (geleufsgemeenschap)]] {{dv}} a500d7z437e0kcsbqnxmgyoe4jv1qg8 0 8865 277189 277187 2015-01-18T13:05:18Z 62.163.138.81 /* Crew */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:jajem.jpg|thumb|250px|Bun, Little Angus en Stubby]] '''Jajem''' is een [[rock-'n'-roll]]band uut [[Hummel]]. Zi'j zun in [[2001]] ontstoan. Anvankelik heitte 't bandje ''Vlake en de Maltdrinkers'', moar dat was gin succes en zo most d'n name veranderd worden. Noa een flinke oavend oefenen en zoepen werd de name ''Jajem'' geboren. ==Muziek== De muziek dee-t de band spölt besteet veurnamelek uut muziek van darden mit eiges bedachte teksten. Teggenswoordig wordt ok völle covers espöld. Zi'j hebt een eigen Elvisact, en ze spölt ok regelmaotig wark van de onder andere [[AC/DC]], [[Creedence Clearwater Revival]], [[Neil Young]] en [[Lynyrd Skynyrd]]. Ok van de Hummelse helden [[Normaal]] en [[Jovink en de Voederbietels]] wodt d'r muziek espöld. ==Bezetting== Tegenwoordig besteet Jajem uut: * [[Dimitri Vlake]] (Bun): gitare, zang * [[Marcus ten Zijthoff]] (Little Angus): gitare, zang * [[Frederik van Ingen]] (Stubby): basgitare, zang * [[Niels Gosselink]] (Drumstick): drums en zang * [[Bjorn Gosselink]] (Manager): zang ==Crew== Ok hebt zi'j een eigen crew in 't leaven eroepen. Zi'j mosten ja ebracht en ehaald worden van en noar de verschillende optredens, en er most ok met kasten, instrumenten en boxen esleupt worden. De voltallige crew besteet uut: * [[Frank van Dijk]] (Leo) * [[Erik Wijers]] (Boertjuhh) * [[Maarten Jeninga]] (Matje) ==Viefjoarig bestoan== In [[2006]] wodden 't viefjoarig bestoan evierd. [[Wullinks Wilde Westen]] wodden om-etoverd tot ne feestschure; optredens dissen oavond waren van onder andere de [[Spitfires]] en de [[Haverkamp Band]]. [[Paul Kemper]] (''Maelmoes'') en [[Richard Jansen]] (''Gorro'') waren d'r ok bi-j. D'r zun opnames emaakt van dit feest. Disse opnames zun deur gitarist Little Angus op een schiefken ebrand. D'r is ok een tweede schiefken an too-evoogd met de meest hilarische, memorabele en valse momenten van de veurgaonde vief joar. Disse dvd is in april 2006 eprissenteerd op nen woensdagoavond bi-j café 'De Tol' in [[Hummel]]. D'r zun d'r honderden zo neet duzenden van edrukt, moar slechts een paar zun d'r ok daodwarkelek verkocht; de rest is weg-egeaven as onderzetter, bierviltjen, frisbee of spul om ow toafel recht te kriegen. Disse dvd is verkriegboar op www.jajem.com of tijdens optreadens van de band. ==Heden== In [[2008]] en [[2009]] is Jajem weer flink bezig ewest om zichzelf op de muzikale kaarte van Nederland te zetten. Zo wodden optredens op [[Ameland]] en in [[Den Haag]] een groot succes, en kwamp der een pagina's groot artikel in 't vakblad [[Musicmaker]]. Op 31 jannewoari 2009 is zelfs een heuse cd op-enommen tijdens 't Hummelrock-festival in [[Langerak (Gelderland)|Langerak]]. Disse cd, met de völzeggende titel 'Jajem Live', wördt op 23 mei in Hummel presenteerd as de band euren 8sten verjöardag viert. Tijdens dit feest zult onder andere de [[Taliband]] en [[Kas Bendjen]] optreaden. [[André Nijman]], alias DJ Dré, zal tussendeur pleatkes drea-jen. ==Liedjes== ===Eigen wark=== * Leo * Uut Eaten *'t Leaven van Een Rocker * Superheld * I'j Mot Noar Jajem * Nix Op TV * Rockaholic * Dialectrock * 't Was Een Vent ===Dialectcovers=== * 't Geet Hier Spoken (Jovink en de Voederbietels) * Oerend Hard (Normaal) * Noar 't Café (Normaal) * Hummelo (Normaal) * Oh Deerne (Normaal) * Klasse Goed Te Passe (Jovink en de Voederbietels) ===Elvisact=== * Great Balls Of Fire * Guitar Man * Little Sister * Blue Suede Shoes * Hound Dog * Johnny B. Goode ===Engelse covers=== * Sweet Home Chicago (Blues Brothers) * Sweet Home Alabama (Lynyrd Skynyrd) * Saturday Night (Herman Brood) * Rocking In The Free World (Neil Young) * Get Back (Beatles) * Route 66 (Chuck Berry) * Proud Mary (Creedence Clearwater Revival) * Hit The Road Jack (Ray Charles) * All Right Now (Free) * Highway To Hell (AC/DC) * Oh Carol (Chuck Berry) == Uutgoande verwiezing == *[http://www.jajem.com Webstee van de band Jajem] *[http://jajem-rockaholics.hyves.nl Officiële Hyves] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Muziekgroep]] l92rb5dk3qmgn5m5m0m7rhr0d3wxxs8 0 8866 280894 265798 2015-04-17T21:53:13Z Larsb99 11752 /* Geografie */ wikitext text/x-wiki {| cellpadding="2" style="float:right; width: 307px; background: #e3e3e3; margin-left: 1em; border-spacing: 1px;" ! Wappen ! Kaort |- style="background: #ffffff; text-align: center;" ! colspan="1" | ! colspan="1" | |- ! colspan="2" | Basisgegevens |- style="background: #ffffff;" | Bundsland: || Neddersassen |- style="background: #ffffff;" | Landkreis: || Grafschaft Bentheim |- style="background: #ffffff;" | Heugte: || 14 meter over Normalnull |- style="background: #ffffff;" | Flach: || 48,55 km² |- style="background: #ffffff;" | Ienwoaner: || 6788 inw. <small>''(per 30-06-2005)''</small> |- style="background: #ffffff;" | Bevölkerungsdichte: || 140 inw./km² |- style="background: #ffffff;" | Nummerscheild kenteken: || NOH |- style="background: #ffffff;" |- ! colspan="2" | Politiek |- style="background: #ffffff;" | Samtgemeen: || Emmelkamp |- style="background: #ffffff;" | Börgermeester: || Heinrich Strenge (SPD) |- ! colspan="2" | Website en e-mail |- style="background:#ffffff;" | Website: || [http://www.emlichheim.de/ www.emlichheim.de] |} '''Emmelkaump''' (ok: '''Emmelka{{small()|a}}mp''', [[Duuts]]: ''Emlichheim'') is een [[gemiente (bestuur)|gemeende]] ien 'n [[Landkreis Graofschup Beintem]] ien [[Nedersaksen|Neddersassen]], [[Duutslaand|Duutschlaund]]. ==Geografie== Emmelkaump ligt direkt an de Duuts-[[Nederlaand|Nederlaundsche]] greinze. De gemeende wödt ien 't zuden van de [[Vechte]] en ien 't norden van 't [[Koevern-Piccardie-Knaol]] ingreinsd. De gemeende is verwaltungssitz van de [[Samtgemeende Emmelkaump]], waor de gemeenden Emmelkaump, [[Haogstede]], [[Laor]] en [[Ringe]] bie heurt. Over de lesten jaoren is det dorp sterk anwassen, ok umdet d'r veul Nederlaunders heintrökken bint. Ien 2004 hadden 11,5% van de ienwoaners de Nederlaundsche nationaliteet. Ien 't dörp Emmelkaump gaot ok 'ne masse Nederlaunders over de greinze hein ienkoapen. Ien de gemeende bint oender ander daorum ok meerere supermerkte. ==Historie== [[Ofbeelding:Deutschland Emlichheim Reformierte Kirche.JPG|thumb|left|Reformierte kerke oet 1150]] Emmelkaump heurde bis 31. detsember 2004 bie 'n [[Regierungsbezirk Weser-Ems]], dein bie de vewaltungsreform met ofloop van dit datum upleusd weud. ==Politiek== ===Gemeenderaod=== Dein actuellen gemeenderaod: *[[Christlich Demokratsche Union vun Düütschland|CDU]] - 7 sitze *[[Sozialdemokratische Partei Deutschlands|SPD]] - 3 sitze *[[Freie Demokratische Partei|FDP]] - 2 sitze *[[Grafschafter Bürger Forum|gbf.]] - 7 sitze ===Partnergemeenden=== * [[Gällemuun]] (Nederlaund) seind ca. 1975 * [[Grabów nad Prosną]] ([[Polen]]) seind 2006 ==Weertschap== Ien Emmelkaump zit de Firma Emsland-Stärke. Ze is de greutsten stärkproduzent ien Europa. 1.000.000&nbsp;t [[eerpel|erpel]] wödt hier verarbeid en oet 'n oemkreis van um de 150&nbsp;km um Emmelkaump anleverd. Daormet is de Emsland-Stärke nich bloos dein greutsten arbeidgever ien Emmelkaump, men ok 'nen wichtigen existenzfactor veur de hele region. Enen andern wirtschaftlichen factor ien de samtgemeende Emmelkaump is de kunststofverarbeidende industrie, waorbie firmen äs Synco, BekuPlast ien Ringe en Ringoplast ien Ringe-[[Neugnadenfeld]] to neumen bint. ==Scholen== Emmelkaump hef ene [[grundschool|grund-]], ene [[hauptschool|haupt-]] un ene [[realschool]], een [[gymnasium (Duutslaand)|gymnasium]] veur de [[sekundarstufe I|sekundarbereich 1]], en ene [[förderschole]]. De weiterführenden scholen, det is vanof 11. klasse ien [[Neenhoes]] ([[Lise-Meitner-Gymnasium]]) of ien de kraisstad [[Nothoorn (Beynthem)|Nothoorn]]. {{Dia|Dissen artikel is ien [[Graofschupper Platt]] schreven en ien de [[Drèentse spelling]] zet.}} [[Kategorie:Graofschupper artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Nedersaksen]] [[Kategorie:Plaotse in Nedersaksen]] [[Kategorie:Darp in Duutslaand]] [[Kategorie:Graofschop Benthem]] hwp6ckase0y0u6xc3tt04k5e00ysxq1 14 8867 294491 266264 2017-10-09T22:12:09Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Duuts-Nedersaksies artikel]] [[Kategorie:Graofschop Benthem]] gtftqf9pwy6q1dondz94j23cf85hosd 0 8874 64385 64384 2008-04-24T12:12:36Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Jajem''' kan verwiezen naor: *[[Jajem (drank)]] - een alkeholische drank *[[Jajem (band)]] - een Achterhookse band {{dv}} 7fb6e1np7bqr5qbo3sscchxoff1o1pu 0 8876 64532 2008-04-27T13:33:07Z Servien 7 [[Veurkamer]] is ewiezig naor [[Woenkamer]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Woenkamer]] r696z5jul78fuayx9jeu7a17uq5szmg 0 8877 264816 257847 2013-05-06T21:53:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki 't '''Veurhuus''' is 't veurste gedeelte van een [[huus|woenhuus]] of een [[boerderieje]]. 't Veurhuus lig altied an de straotkaante. In 't veurhuus zit, ofhankelijk van de grootte van 't vertrek en hoeveule geld o-j hannen, de [[woenkamer]] of de [[woenkamer|heerd]] en soms nog wat aandere kleinere kamers dernaos. A-j een [[boerderieje]] hannen of riek wanen dan ha-j meestentieds een [[Heerd (ruumte)|heerd]] (''pronkkamer''). As meensen zo'n pronkkamer hannen dan leven ze vake in 't [[achterhuus]], en [[zundag|zundaas]] op de [[Heerd (ruumte)|heerd]]. Tegensworig zit de woenkamer oek steeds vaker an de kaante van de tune. ==[[Nedersaksisch]]== *[[Urkers]]: ''vuureus'', ''vuurkaant'' *[[Veluws]]: **''veur{{small()|h}}uus'' **''veurka{{small()|o}}mer'' **''veurka{{small()|a}}nt{{small()|e}}'' **''veurste deel'' ([[Armelo]]) **''veur 't huus'' ([[Speuld]]) **''veur'' ([[Attem]]) **''veur an 't huus'' ([[Waopenvelde]], [[Heerde]]) **''veurende'' ([[Epe]]) **''straotkant'' ([[Garder]]) **''an de straot'' ([[Voorst (darp)|Voorst]]) **''mooie kamer'' ([[Garder]]) **''beste kamer'' ([[Twelle]]) **''heerd'', ''neerd'' {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Woenen]] 0e1nlxnyqmhjrsl1ywy1f6tn5z3qjd9 0 8878 282368 282367 2015-05-26T13:08:02Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Voorst | bestaansnaam vlagge = Flag of Voorst.svg| bestaansnaam wapen = Coat of arms of Voorst.svg| lokasie = LocatieVoorst | previnsie = [[Gelderlaand]] | heufplaose = [[Twelle]] | oppervlak = 126,47 | oppervlak laand = 123,07 | oppervlak waoter = 3,4 | inwoeners = 23.860 | daotum inwoeners = [[1 mei]] [[2014]] | dichtheid = 194 | breedtegraod = 52/14/0/N | lengtegraod = 6/5/0/E | verkeersaoder = A1 | netnummer = 055, 0570, 0571 | postcode = 7382-7384, 7390-7391, 7395-7397, 7439 | webstee = [http://www.voorst.nl www.voorst.nl] | }} '''Voorst''' is n [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. De gemeente had op [[1 mei]] [[2014]] zo'n 23.860 inwoners (bron: CBS) en hef n oppervlakte van 126,47 [[vierkaante kilometer|km²]]. De moderne gemeente Voorst is in [[1820]] onstaon, toe [[Twelle]] met Voorst samengong. Voorst grenst in Gelderland in t noorden an [[Epe]], in t westen an [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]], in t oosten an [[Lochem]] en [[Zutfent]] en in t zuden an [[Brummen]], in de provinsie [[Oaveriessel|Aoveriessel]] grenst t in 't noordoosten an [[Olst-Wieje]] en [[Daeventer]]. ==Kernen== {|width=60% | valign=top | '''Darpen:''' *[[Bussloo (plaatse)|Bussloo]] *[[Klarenbeek]] (gedeeltelik) *[[Niebroek]] *[[Terwolde]] *[[Teuge]] *[[Twelle]] (gemeentehuus) *[[Voorst (darp)|Voorst]] *[[Wilp]] *[[Wilp-Achterhoek]] | valign=top | '''Buurtschappen:''' *[[Appen (Nederland)|Appen]] *[[Duustervoorde]] *[[Gietel]] *[[De Karre]] *[[Klein Amsterdam]] *[[Noord-Empe]] *[[Posterenk]] *[[Spekhoek]] *[[Steenenkamer (Voorst)|Steenenkamer]] *[[De Vecht]] *[[De Wiek (Voorst)|De Wiek]] | valign=top | [[Bestaand:Voorst gemeentehuis.jpg|thumb|left|260px|Gemeentehuus van Voorst in [[Twelle]]]] |} {{Voorst}} {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Oost-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] lagtlkafekommlaphg1baqkt1ideuty 6 8881 128148 64623 2009-12-01T21:18:33Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{GFDL}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] qtb7w32700myjbyt9u6v2qgphdcgoqy 0 8882 64646 2008-04-28T09:40:36Z 131.211.199.71 deurverwiezing naor [[Tweants volksleed]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tweants volksleed]] dt9dlfuuo9y650qdljnnvy4di1yrmmc 0 8914 293449 293448 2017-07-17T08:42:32Z Vysotsky 11695 wikitext text/x-wiki [[File:Jan Naarding borstbeeld Sleen.jpg|thumb|Jan Naarding (Slien)]] '''Jan Naarding''' ([[Noord-Slien]], 1903 - [[Assen]], 1963) was een [[Drenthe|Drèentse]] skriever en taalonderzuker, die benaam op 't gebied van de [[Drèents|Drèentse taal]] veul wark verzet hef. Hum kenmarkten een passie veur 't lèventig holden van de treditionele, laandelijke Drèentse cultuur. ==Opleidings== Naarding is op-egruuid op [['t Ogeveine|Noordseschut]], daoras zien va postbode wördden. Umreden zien olders [[Zuudoost-Zaand-Drèents]] praotten en ze op Noordseschut [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] praot, wördden de jonge Naarding al vrog een dialectvergelieker. Nao de legere skoele en de mulo deu hi'j de Riekskweekskoele in [[Grunnen (stad)|Grunning]]. Hi'j was onderwiezer op [['t Ogeveine]], in [[Woldendorp]] en in [[Hoogkerk]], intied det hi'j ok Nederlaans studeerden. In 1939 deu hi'j zien doctoraalexamen. In [[Almelo]] en (vanof 1945) in Assen hef hi'j toe hbs-leraar ewest. ==Vrogge skrieveri'je== Vanof 1935 stunden d'r van Naarding in 't maondblad ''[[Drent(h)e (maondblad)|Drente]]'' stokken oaver Drèentse taal en geskiedenis, dialectvertelsels en dichtwark. Ok dreug hi'j journalistiek wark bi'j an verskeiden Drèentse kraanten. Mit H. Bos bezörgden hi'j de bloemlezing ''Wat waest hef. Schetsen in Drents dialect'' (1939), mit teksten van humzölf, Bos en [[J.H. Bergmans-Beins]]. In zien dichtwark skreef Naarding veural oaver personen en de netuur; maanks skreef e religieuze gedichten. Zien ummezetting van 't Nederlaanse karkelied ''Blijf bij mij Heer'' - zölf een vertaling van [[Henry Francis Lyte]] zien ''Abide with me; fast falls the eventide'' - begunt zo: :''Blief bij mij, Heer, want d'aovend komp mij nao.'' :'''t Twiedonkert allerwegens, blief bij mij Vao!'' :''As al 't geluk bezwik, all' hulp is wied,'' :''verlats Do mij in 't dichtste duuster niet.'' <ref>[http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/schrievers/jan_naarding.htm Drentse Taol (now Huus van de Taol) oaver Jan Naarding, mit gedichten van hum]</ref><ref>[http://dissertations.ub.rug.nl/FILES/faculties/arts/2001/h.nijkeuter/h4.pdf Nijkeuter, Hendrik (2001), De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond" : literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956, Grunning: RUG (dissertatie, heufdstok 4, PDF)]</ref> ==Waandel in de oorlog== Tiedens de [[Duutse bezetting van Nederlaand|Duutse bezetting]] publiceerden Naarding in een riege volkskundige tiedskriften. Töt 1942 bleef e endredacteur van 't maondblad ''Drente''. Umreden hi'j gien boeken uutgaf, huufden hi'j hum niet an te melden bi'j de [[Kultuurkamer]]. Hi'j much de Kultuurkamer niet geern lieden, mar zien volkskundige skriefwark, daoras wele [[Blut und Boden|Blut-und-Boden-trekkies]] in zöt<ref>In ''Drèentse schrieverij'' (Het Drentse Boek, Zuudwolde, 1993), bespreekt Stieneke Boerma en Rouke Broersma 't '' 'troebel-romantische ophemeln van Drenthe en de Drenten' ''deur Naarding (p.69). P.Th.F.M. Boekholt onderzocht in 1987 Naarding zien oorlogsverleden op verzuuk van 't deur de Drèentse oaverheid op-ezette project veur streektaal en culturele educaotie. Boekholt vund det Naarding deur zien 'drentomanie' de invloed van een antal Blut-und-Bodenopvattings ondergaon har, zunder een dogmaotisch nationaol-sociaolist te wörden.</ref>, stund de [[nationaol-sociaolisme|nationaol-sociaolisten]] wal an. Nao de oorlog wördden zien waandel in bezettingstied onderzocht, mar d'r kwammen toendertied gien consequenties van. Wal wördden in 1987 't ni'je anfieterinstituut veur de Drèentse taal, det eerst 't Naarding-Instituut zol hebben eheten, in stee daorvan Drentse Taol enuumd (rechtevoort 't [[Huus van de Taol]]). ==Latere skrieveri'je en kemmissiewark== In 1947 promoveerden Naarding in de Letteren op ''Terreinverkenningen inzake de dialectgeografie van Drente'', kritisch ontvangen deur partie academici, en in de haandel ebrocht as ''De Drenten en hun taal'' (1948). Naarding skreef en orgeniseerden merakel veul. Hi'j skreef mit an verskeiden leerboeken, wördden riddacteur van ''Koenens Handwoordenboek'' en stelden 't ''Drents liedtiesboekien'' samen (1949). Hi'j skreef boeken oaver de geskiedenis van [['t Nijevene]] (1955), [[Eel]] (1956) en [[Rune]] (1962). Wieder zat e in de dialectencommissie van de [[Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen]], was docent [[Noordelijke leergangen]] en was veurzitter van zowal [[Het Drents Genootschap]] as de [[Drentse Schrieverskring]]. Ok was e riddacteur van 't ''[[Nedersaksisch Tiedschrift]]'' en warkten mit an de streektaaltiedskriften ''[[Oeze Volk / Maandewark|Oeze Volk]]'' en ''[['t Swieniegeltje]]''. Zien taalkundige artikels zetten hi'j veural in de ''[[Driemaandelijkse Bladen]]'', die as hi'j mit weeroprichtten. ==Drèentse lexicografie, spelling en veldnamen== In september 1959 wördden Naarding wetenskoppelijk mitwarker an 't [[Nedersaksisch Instituut]] van de [[Rieksuniversiteit Grunning]], daoras hi'j gaanks gung mit een Drèents woordenboek. Hi'j kwaamp te vrog uut de tied um 't of te kriegen, mar zien wark hef an de basis estaon van [[Geert Hendrik Kocks|dr. Kocks]] zien ''Woordenboek van de Drentse dialecten'' (1996). Mit de Duutse taalkundige [[Arnold Rakers]] was Naarding de heufdontwarper van de [[Vosbergenschriefwiese]], een gedielde spelling veur 't [[Nedersaksisch]] van Nederlaand en Duutslaand. De Vosbergenschriefwiese mus de gruui van 't Nedersaksisch as cultuurtaal in de haand warken, mar d'r bleek in 't lest niet genog animo veur. Mit Rakers heurden Naarding ok bi'j de leiding van 't oaverkoepelende [[Verbond van Nedersaksische Schrieverskringen]]. Naarding zien veldnamenarchief op 't Nedersaksisch Instituut hef [[Jan Wieringa]] mit gebruukt veur 't documenteren van de [[veldnamen]] van Drenthe. ==Dichtwark== Veul van Naarding zien dichtwark bestiet uut romantische lofzangen op 't laandleven en 't dörpsgevuul, waorbi'j hi'j geern olde Drèentse woorden gebruukten. Hi'j skreef ok een paar religieuze gedichten. Maanks skrif e ontroerend, zoas in 't gedicht ''Vraoge'', oaver de dood van zien kameraod, de [[Tweante|Twèentse]] taalwetenskopper [[Herman Bezoen]]. Naarding leut hum ok inspireren deur [[Platduuts]]e dichters as [[Klaus Groth]]. Op 6 juli 1966 kreeg Naarding postuum de [[Culturele Prijs van Drenthe]]. In 1981 wördden van hum in [[Slien]] een börstbield onthuld. Ok in 1966 verskeen, in de Vosbergenschriefwiese, Naarding zien dichtbundel ''Dååd en drööm''. Hierin stund een fragment van zien onvoltooide [[Reynke de Vos|Reinaert-vertaling]] ''Reiner Robaord''. Krek as 'Willem die Madocke maecte', de dichter van de [[Middelnederfrankische]] berieming, in de eerste regels uutstukt det 't hum steurden det d'r nog gien 'dietsche' versie van 't verhaal bestund, wol Naarding d'r wat an doen '' 'Dat Reiner Robaord zien verhaol / Nog niet bestun in Drentse taol'.'' In 1969 verskeen ''Oet Jan Naardings Hof. Een keur oet 't wark van dr. Jan Naarding, bij 'n kanner gaard deur leden van de Drentse Schrieverskring''. Hier volgt een fragment uut Naarding zien ''Reiner Robaord''. Keunink Nobel hef een hofdag of-ekondigd daoras iederiene op of kump: :''Allèn de vos höl zuk ketùk, :''Want Reiner was te goed by stuk. :''Met mennig hadde 't lang niet liek :''In keunink Nobels grote riek. :''Wel schörft hef scheukt zuk. 't Vossien wus :''Dadd' zuk de pokkel waren mus, :''Benaam an 't hof, daor mennig was, :''Die hum op d'hoed wol. Stor, de das, :''Was van al 't volk het ienigst daer, :''Dat niet op Reiner gung te kaer, :''De rannies met het rooie haor. :''Ién jammern, jeuzeln was het daor, :''Ién schellen en schrobben, doe de paner :''Veur 't ding het volk ruup by 'nkaner. ==Holding tègenoaver streek en streektaal== Naarding was zo wies mit de pervincie Drenthe en heur tredities det ze hum wal een 'Drenthomaan' nuumt.<ref>[http://www.encyclopediedrenthe.nl/Drent(h)e ''Drent(h)e'' - Encyclopedie Drenthe Online]</ref> Van volk det niet uut Drenthe kwaamp (zoas de skriever [[Ben van Eysselsteijn]]) mienden hi'j det zi'j de waore Drèentse aord niet begriepen kunden.<ref>'' 'Hie hef Drenthe zien, hie hef Drenthe met andacht bekeeken, maor Drenthe lat zuk van binnen niet bekieken deur 'n vrömde' '', skreef Naarding oaver Van Eysselsteijn naor anleiding van die zien roman ''Dorre grond'' - citaot an-ehaald in Bertus Boivin en Henk Nijkeuter (2003), ''Literaire reisgids Drenthe: Verhalen en gedichten voor onderweg'', Assen/Zuudwolde: Provinciale Bibliotheekcentrale Drenthe en Stichting Het Drentse Boek (p.39)</ref> De Drèentse streektaal zag hi'j as zuver 'Saksisch'. Arnold Rakers zien opvattting, te vienden in die zien proefskrift, det 't Drèents sund rond de 1600 slim verhollaanst was, kenschetsten Naarding as '' 'gevaarlijke theorieën' ''.<ref>[http://dissertations.ub.rug.nl/FILES/faculties/arts/2005/d.t.broersma/h9.pdf Daniël Theodoor Broersma (2005), ''Het wonderland achter de horizon: Groninger regionaal besef in nationaal verband 1903-1963'', Grunning: Rieksuniversiteit Grunning (proefskrift), p.152 (pdf)]</ref> Zien eigen Drèentstalige wark wördt ekenmarkt deur een archaïserend taalgebruuk. ==Bronnen== * Boerma, Stieneke en Rouke Broersma (1993), ''Drèentse schrieverij'', Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek (p. 68-70) * Broersma, Rouke (red.) (2003), ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Het Drentse Boek (p.58-60) * Encyclopedie Drenthe Online: [http://www.encyclopediedrenthe.nl/Naarding Naarding, Jan] == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Naarding, Jan}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents]] [[Kategorie:Taolkundige]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] raf8wk9vseehkscb58r2ux3mkvlxlvq 0 8921 64887 2008-05-03T17:34:12Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Lucas Jonker]] 53pbmpej9w3bsydot6s6y4zuje16lvo 10 8922 282019 275796 2015-05-10T09:50:58Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Bundesarchiv Bild 183-H26353, Norwegen, Kampf um ein brennendes Dorf.jpg|border|120px|right]] De '''Tweete Weltkrieg''' weer de tweete up global Ebene führt [[:nds:Krieg|Krieg]] vun sämtlich [[:nds:Grootmacht|Grootmächte]] vun dat 20. Johrhunnert un stellt den bitlang gröttsten un verheerendsten Konflikt in de Minschheitsgeschichte dor. De Krieg düer van 1939 bit 1945. In' Kriegsverloop hebbt sück twee militärisch Allianzen bildt, de as [[:nds:Assenmächte|Assenmächte]] un [[:nds:Allieerte#Tweete Weltkrieg|Allieerte]] betekent wurrn. Unmiddelbor weern över 60 Staaten an' Krieg direkt oder indirekt bedeeligt, över 110 Million Minschen stunnen ünner Wappen. De Opfertallen swanken afhängig vun de Born tüschen 60 un 70 Million Dooden. De Tweete Weltkrieg wurr ünner annern dör den [[:nds:Holocaust|Holocaust]], [[:nds:Kriegsverbreken|Kriegsverbreken]], [[:nds:Flachenbombardement|Flachenbombardements]] un den eersten Insatz vun [[:nds:Karnwappen|Atomwappen]] kenntekent. [[:nds:Tweete Weltkrieg|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Mei]] </noinclude> dfvbhnyzgom8mp67gebkzmiji4vn401 0 8925 282178 280585 2015-05-20T12:03:37Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Voorst''' is n darp in de gelieknamige [[Gelderlaand|Gelderse]] gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]], waorvan [[Twelle]] de heufdplaatse is. Allewel Voorst de naamgever is van de gemeente steet t gemeentehuus niet in Voorst, mar in [[Twelle]]. t Darp had in 2015 rond de 2.750 inwoners. In t darp steet de mölle [[De Zwane (Voorst)|De Zwane]]. ==Geboren in Voorst== * [[Henk Lubberding]] ([[4 augustus]] [[1953]]), Nederlandse wielrenner * [[Anthony Winkler Prins]] ([[31 jannewaori]] [[1817]] - [[4 jannewaori]] [[1908]]), grondlegger van de Winkler Prins-ensyklopedie {{Voorst}} {{Dialekt|ovel|Voorst|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] jgt6hgglbzvob6mk1xsfrwehkamteu0 0 8927 264192 65044 2013-05-06T16:28:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Gooswijn van Rees''' ([[Gällemuun]]) is een [[Oaveriessel]]se muzikaant, die mangs in 't [[Gällemunigers]] zingt. As bassist, zanger en componist hef Van Rees hom veural toe-elegd op de [[soul]] en [[funk]]. I'j stet bekend as ien van de betere bassisten uut de (West-Oaveriesselse) regio. Van Rees speult in de band Soulstar. Vrogger was i'j bandlid van onder aandere Chain of Fools, Band of Glory en de Nederlaanstalige groep Holsappel. Op de [[streektaal]]-dvd ''Uutsprèken'' van de [[Iesselakkedemie]] (2006) stet zien liedtien ''Naor uus, naor oe''. Van Rees woont in [[Kampen (Overiessel)|Kampen]]. ==Bronnen== * [http://www.ijsselacademie.nl/ija/taal/luuster.asp Webstee van de Iesselakkedemie, mit een liedtie van Gooswijn van Rees] * [http://www.streektaalzang.nl/strk/over/overgren.htm Webstee 'Streektaalmuziek in Nederland'] [[Kategorie:Drèents_artikel|Rees, Gooswijn van]] [[Kategorie:Muzikaant uut Oaveriessel|Rees, Gooswijn van]] 40lydafuin542a9a4oh8d40bnygqgps 14 8928 290999 266411 2016-11-02T16:50:37Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Muzikaant uut Nederlaand|Oaveriessel]] [[Kategorie:Oaveriessel]] 17p1x5f3vg0nz9pn6a2yeq21lsopfo7 14 8929 290995 230803 2016-11-02T16:46:53Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Muzikaant uut Nederlaand|Drenthe]] [[Kategorie:Drenthe]] qny0kljlgocjmh970407379jz4hh1bi 14 8930 292229 291001 2016-12-12T15:47:44Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Muzikaant oet Gelderlaand|Achterhook]] [[Kategorie:Achterhook]] n0mfagss0sj1ju4auc5r16kd6yyir56 0 8931 264036 257762 2013-05-06T16:00:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Erwin Nyhoff''' (Erwin Nijhoff) is een zanger, gitarist en liedtiesskriever uut [[Dalsen (dörp)|Dalsen]]. Hi'j zingt miest in 't Engels, mar hef ok in 't [[Sallaans]] op-eneumen. ==The Prodigal Sons== In de jaoren neengtig was hi'j slim succesvol mit zien band [[The Prodigal Sons]], die mit 't debutalbum ''Wine of Life'' (1993) kats goed op 'e kaorte kwaamp te staon. De band speulden op 't [[Pinkpop]]-festival (1994) in [[Laandgraof]] en tweimaol op 't prestigieuze [[South by South West]]-festival in [[Austin]], [[Texas]] (1995 en 1997). 't Tweide album ''In the Eye of a Stranger'' (1995) harren de mèensen veule minder oog veur. ==Stille tied== The Prodigal Sons gungen in 1997 uut menare, waornao 't een tiedlaank stille was rond Erwin Nyhoff. Hi'j speulden mit een gelegenheidsbandtien in 't akoestische circuit, mar har tied neudig um humzölf muzikaal weerumme te vienen. Hi'j leverden bi'jdragen an tribute-cd's veur [[Boudewijn de Groot]] en [[Doe Maar]], en trad op mit de originele slagwarker en gitarist van [[Elvis Presley]], respectievelijk [[DJ Fontana]] en [[Scotty Moore]]. ==Solo-carrière== Bi'j een optreden veur 't radiopregramma [[Leidsekade Live]] vund hum een mitwarker van [[Warner Music Group|Warner Music Benelux]]. Bi'j dit label brocht Erwin Nyhoff in 2001 't 't album ''Take Your Time'' uut, in Nashville op-eneumen en eproduceerd deur Richard Dodd. Mit dit album kwaamp Nyhoff as solo-muzikaant naor veuren. Sindsdien toert hi'j regelmaotig mit verskillende samenstellings deur Nederlaand. Nyhoff zien hitsingle ''You Still Think'' kuj heuren in de speulfilm van [[Robert Jan Westdijk]] ''Phileine zegt sorry'' (2003), naor een roman van [[Ronald Giphart]]. In 2011 zingt Erwin in The [[Voice of Holland]], hi'j zat bie Angela Groothuizen. Hee is daor daarde eworden. ==Discografie== ===As Erwin Nyhoff=== *''Take Your Time'' (2001) *''Songs for You'' (single, 2001) *''About Our Love'' (single, 2001) ===Mit The Prodigal Sons=== *''You Still Think'' (1996) *''Misty Rain'' (single, 1996) *''Cool It'' (single, 1996) *''China'' (single, 1995) *''In the Eye of a Stranger'' (1995) *''Wine of Life'' (1994) *''In Another Land'' (1993) *''That's When I Love You'' (single, 1993) *''Wine of Life'' (1993) *''Shut Your Mouth'' (single, 1992) ==Bronnen== * [http://www.ijsselacademie.nl/ija/taal/luuster.asp Webstee van de Iesselakkedemie, mit een liedtie van Erwin Nyhoff] * [http://www.erwinnyhoff.nl/ Webstee van Erwin Nyhoff] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Muzikaant uut Oaveriessel]] owrc6ilhw1sx959s7fpkkhc93g2rzpm 0 8935 273331 257802 2014-03-02T15:15:26Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:177-bodhran-playing-hinnerk-ruemenapf-0067.jpg|thumb|right|300px|Bodhrán met stökn]] ne '''Bodhrán''' (sprek oet: '''''baw'''''-''roan'') is ne [[Iers]]e [[liestetromme]] met gewoonlik nen diameter van 25 tot 65 cm. De tromme wörd bespöld met nen stok met twee slageandn, ok wal de ''tipper'', ''beater'' of in t [[Iers]] ''cipín'' (sprek oet: ''kip''-'''''ien''''') eneumd. n Kettel is an ene kaante bespönn met n [[sik]]nvel. Det kan rechtevoort ook keunststof materiaal wean, of [[kangeroe]]vel. t Spantuug begeent rechtevoort alverdan mear op bestoande spanmechaniekn te liekn.<br />Van vrooger oet hardn bodhráns n kruus van roondhoolt an de binnkaante wat dr vuur zorgdn det he egaal roond bleef. Wieters deenn t kruus um t dinge an vaste te hooldn bie t loopn. Duur verniejde techniekn is t kruus neet mear neudig. De tromme wörd rechtop eheuldn op de basse van t been, en met ene haande bespöld. Met de aandere haande wörd de tromme recht eheuldn, terwiel de toonheugte van t vel of ewisseld kan wordn duur teegn de binnkaante van t vel te drukn. == Geskiedenisse == Dr is bewies det de bodhrán wör gebroekt in n ''Iersn Opstaand'' van [[1603]] duur de Ierse troepn as oorlogs''-'', of gevechtstromme, of det he gebroekt wör vuur t geewn van n ritme vuur de fluitspöllers, of t ankondigen van t korps. Doarumme deankt wat leu det t is of eleaidt van ne oold-keltise tromme. === Naam === Bodhránmaker Nicholas Driver van de doarde gennerasie meant det t woard van t Ierse ''bodhor'' keump, wat "dof, zacht kleenknd" beteeknt. Hee meant ook det t ''velskaale'' beteekn kan. Ne aandere meaning oawer n naam is det t van t Ierse woard ''bodhar'' keump, wat "doof" beduudt. Umdet t nog mer kortns in Ierse meziek te veendn is as vervanging van de [[tamboeriene]], kan t ook ne ofleaiding wean van de [[Engels]]e ofkorting van de [[tamboeriene]]: ''bourine''. === Meugelike vuurlopers === n Bodhrán lik völle op tromn dee't ook völle in [[Afrika|Noord-Afrika]] en t [[Midn-Oostn]] vuurkomt. De tromme hef bepoalde kenmoarkn van tromn dee't roond de Middellaandse Zee en in Arabise muziek vuurkomt. Dr beent ook tradisjonele tromn van Noord-Amerikaanse Indiaann dee't dr völle op liekt. Umdet n bodhrán ook völle op oolde [[Spanje|Spaanse]] tromn lik, kan t wean det t instrumeant met is enömn duur Iersn dee't oonder n dienst van Spanje hadn evöchtn, of dee't met Spanjaardn op skepe voarn hadn. Dr beent ook verhaaln det de bodhrán eerst ne gewone skaale was vuur t verslepn van [[turf|torf]]. De eerste bodhráns warn dan seempele liestn woer dan gewoon n vel oawerhen was etrökn. Dorothea Hast meant det tot t midln van n 20sten eew t deenk gewoon wör gebroekt vuur t skeaidn van kaf, kokn en bakn, as skale vuur t opdeenn van etn, of vuur t opsloan van etn of gerei. Hast meant ook det t tot dee tied allene vuur meziek wör gebroekt in boetnstedelike gebeedn. Hee meant ook det t vroogst bekeande gebroek van de bodhrán as muziekinstrumeant pas in [[1842]] was. t Gebroek as gewoon instrumeant wör pas in de joarn '60 populair, toew Sean O'Riada dr met begun. == Bekeandheaid == [[Bestaand:177-Bodhran-Hinnerk-Ruemenapf-0037-p70.jpg|thumb|right|300px|Bodhrán as versiering met ofbeelding]] n Naamn "Bodhrán" keump, vuur zovear bekeand, neet earder as n 17den eew vuur. Dr warn vanzelf al van ooldsher wal slagwoarkinstrumeantn dee't óf met de haande óf met stökke bespöld mosn wordn, mer n bodhrán wör pas noa de joarn '50 bekeand as offisjeel instrumeant, duurdet dr ne algemene opleawing van weardering vuur tradisjonele muziek köm. Doarvuur wör he allene broekt vuur feestn en optochtn in t zuudwestn van Ierlaand. Featelik köm t instrumeant mear op de vuurgroond in de tweede Ierse Muziekopleaving in de joarn '60, vuural duur groepn zo as [[Ceoltóirí Chualann]] en [[The Chieftains]]. === Internasjonaal === Vuural in Ierlaand, mear ook in [[Schotlaand|Skotlaand]], t noordn van [[Nova Scotia]] en [[Newfoundland]] is n bodhrán bekeand. Ook in [[Cornwall]] wörd n variaant van t instrumeant gebroekt. Wieter wörd t instrumeant vake as versiering an de mure höngn. De Bodhráns wordt hiervuur spesjaal op eskilderd, met vake [[Kelties]]e ofbeeldingn. == Spölwieze == n Bodhrán wördt in t zitn bespöld en röstet rechtop op de basse van n spöller. n Spöller heuld um rechtop met n oarm en t boawnlichaam (op de leenkerbasse vuur rechtshaandigen en rechtsumme vuur leenkshaandigen). De haande van disn oarm lig teegn de binnkaante van t vel an. Hiermet kan n spöller de spanning van t vel veraandern duur härter of zachter te drukn of t spölvlak te veraandern. Doarmet veraandert de toonheugte en -deepte van de tromme. Met de aandere haande wörd de tromme bespöld. Meestieds met n ''cipín'' of met de blote haande. t Stökn was van vroger oet baseerd op n haandbeen met twee gewrichtn an t eande. Doarumme hef t stökn an beaide kaantn nen slagkop. Rechtevoort wordt ze meestieds van [[es]]hoolt of aandere soortn harthoolt emaakt. Johnny McDonagh was n eerstn den met stökke met n kwast an t eande köm, en n rimshot introduceern (in eenn slag n raand en t vel raakn). Dr beent verskeaidene spölwiezn, meestieds verneumd noar t gebeed in [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] woer't ze bedacht zeent. n Bekeandstn is de [[Kerry]]-stiel, met n stok met twee slageandn. Nen aandern bekeandn is de [[Limerick (Ierlaand)|West Limerick]]-stiel. Doarbie wörd mer ene kaante van n stok gebroekt. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] [[Kategorie:Slagwoark]] igf3swxj2i436mvjvuh016gat38v7x9 0 8936 65211 2008-05-09T08:01:36Z Servien 7 deurverwiezing naor [[RTV Oost]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[RTV Oost]] qfuycus292tq5hn2leaw3m61wyln44s 8 8952 65242 2008-05-09T12:41:59Z Servien 7 Nieje pagina: Hieronder wonnen de risseltaoten '''$1 tot $2''' van '''$3''' weer-egeven wikitext text/x-wiki Hieronder wonnen de risseltaoten '''$1 tot $2''' van '''$3''' weer-egeven 4lqxsn0v917u7wdy36evdgxkpdc42bz 8 8959 65262 2008-05-09T14:01:40Z Servien 7 Nieje pagina: Pagina's waor naor ekeken mut wonnen wikitext text/x-wiki Pagina's waor naor ekeken mut wonnen 8g5ubrxk5vroncwl81erwq1eb49emlm 8 8999 65398 2008-05-10T12:37:09Z Servien 7 Nieje pagina: Neet-peblieke logboeken bekieken wikitext text/x-wiki Neet-peblieke logboeken bekieken q93b2hkhrgkdv869i4170fs9o3hx0f3 0 9016 282725 282503 2015-07-01T20:48:21Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Allium schoenoprasum(01).jpg|thumb|Bieslook mit bloemknoppen]] '''Bieslook''' ([[Latien]]: ''Allium schoenoprasum'') beheurt tot de [[lookfamilie]] (''Alliaceae'') en is verwant an bolgewassen zo as de [[uui|u]], [[prei]], [[knoflook]] en gao zo mar deur. t Is n [[vaste plant]] die ofkomstig is uut [[Europa (continent)|Europa]] en [[Noord-Azië]]. De bieslook bleuit van [[juni]] tot [[juli]], in blauw-roze-violette scharmen. Bie ons komt ok nog wilde bieslook veur. Dit soort planten zörgt veur n voedselveurraod onder de grond die de wienter overleeft, zodat ze in t [[leinte|veurjaor]] heel gauw op kunnen kommen en kunnen bleuien en [[zaod (plaante)|zaod]] maken. Elke '[[stengel|bol]]' vormt n nieje bol, mar vaak ok meerdere breudbollen an de [[wortel]]s. Dit is de ongeslachtelike vorm van voortplanting. Daornaost is der ok geslachtelijke voortplanting, deur zaodvorming. De plant is [[pollen]]vormend (n andere benaming veur zojevormend), en het in de familie de kleinste bolletjes, mar ze bin helemaol geliekweerdig an de, in vergelieking, reusachtige bollen van [[Amaryllis]]. Van de bieslook gebruukt je bie t schrapmaken van eten veural de jonge dunne stengels. De dikkere stengels hen de neiging taoi te worren. De bollen die zich vormen an de uuteinden van de stengels ku'j niet eten. Ze hen n hallusinerende warking en kunnen slimme konsentrasie- en ereksieproblemen veroorzaken. == Inhoudsstoffen == In 100 gram bieslook zit: {| {{prettytable}} border="1" |----- | Energetiese weerde || 27 kCal |----- | [[Waoter]] || 86 g |----- | [[Koolhydraoten]] || 1,6 g |----- | [[Proteïne|Eiwit]] || 3,6 g |----- | [[Vet]] || 0,7 g |----- | [[Vitamine C]] || 130,5 mg |----- | [[Vitamine B1]] || mg |----- | [[Vitamine B2]] || mg |----- | [[Kalsium]] || 60 mg |----- | [[Iezer]] || mg |----- | [[Voedingsvezels]]|| 6 g |----- |} ==Zie oek== *[[Kreilook]] == [[Nedersaksies]] == {{Nds/bieslook}} {{Commons|Allium schoenoprasum}} {{Dialekt|wvel|Armelo|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Greunte]] grg6ufvz0t7ytehxbvqr0dnckfbjyzz 0 9026 292722 265556 2016-12-22T11:38:49Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Johannes Sass''' of '''Johannes Saß''' (geboren op [[4 september]] [[1889]] in [[Hambörg|Hamburg]], votraekt op [[31 december]] [[1971]] in Hamburg) was een [[Platduuts]]e taelwetenschopper. Hi'j is in [[1926]] ofstudeerd an de Universiteit Hamburg mit een doctortitel. In [[1935]] stelde hi'j veur 't eerst zien regels veur de Platduutse spelling op. De woordeboeken van Sass, in de [[Sass'sche Schrievwies]] (''Sass-spelling''), wodden uutgeven deur de [[Fehrs-Gill]] en [[Wachholtz Verlag]]. De [[Johannes Sass-pries]], een pries veur wetenschoppelike warken over de Platduutse tael, is naor him vernuumd. == Warken == * ''Die Sprache des niederdeutschen Zimmermanns dargestellt auf Grund der Mundart von Blankenese (Holstein).'' Hamburg 1926 (dissertaotie) * ''Plattdeutsches Wörterverzeichnis mit den Regeln für die plattdeutsche Rechtschreibung: gemäß Erlaß der Reichsschrifttumskammer vom 2. Juli 1935, der Reichspressekammer vom 14. August 1935 und des Reichsministers für Wissenschaft, Erziehung und Volksbildung vom 20. September 1935'' Meissner, Hamburg 1935 * ''Die Elbe von Hamburg bis Cuxhaven.'' Kröger, Hamburg-Blankenese 1950 * ''Hamburger Originale und originelle Hamburger.'' Kröger, Hamburg-Blankenese 1956 * ''Kleines Plattdeutsches Wörterbuch.'' Wachholtz-Verlag, [[Ni'jmunster]] 1956 * ''Niederdeutsches Autorenbuch.'' Quistorf, Hamburg 1959 {{DEFAULTSORT:Sass, Johannes}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Duutse schriever]] [[Kategorie:Nedersaksies]] q9tyhzvc2tyl44u354se3wig2la7pl5 0 9027 65517 2008-05-12T08:58:03Z Servien 7 [[Bodhran]] is ewiezig naor [[Bodhrán]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Bodhrán]] k4dqu46w6eob9up0cs18v3z5m733u6j 0 9044 291145 291097 2016-11-03T14:46:16Z Wwikix 13678 /* Referensies */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Zwolle Peperbus Bevrijding.JPEG|thumb|right|180px|De ''Paeperbusse'' in Zwolle]] 't '''Zwols''' is 't [[stadsdialekt]] van de [[Oaveriessel|Aoveriesselse]] eufdstad [[Zwolle]]. 't Be-eurt töt de [[Sallaands|Sallands]]e dialektgroep, die weer deel uutmaakt van t [[Nedersaksies]]. ==Kenmärken== Kenmärkend veur 't Zwols is 't [[h-deletie|votlaoten van de h]] (wat ok in de umliggende gebieden veurkump, töt in 't [[Urkers]]) en de bri'jende (Franse) uutspraoke van de [[r]] (typies veur stadsdialekten, kump värder onder andere veur in 't [[Kampers]], [[Daeventers|D]]<nowiki/>è[[Daeventers|venters]] en [[Zutfens]]). Zwollenaeren wörren/wieren in de umliggende dörpen dan ok bri'jbekken enuumd.<ref>De term ''bri'jbek'' is beveurbield op-etiekend in Schoemaker-Ytsma, A.C.M. (2006), ''"Zo zegge wi'j det" van A tot Z! Woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen'', Ni'jlusen: The Readshop J. Hilbrink</ref> een riempien dät ze onder de rook van Zwolle wè gebruken, giet: ''Bri'j, brood en proemen, kunt de Zwolsen niet noemen.''<ref>Schoemaker-Ytsma, A.C.M. (2009), ''"Zo zegge wi'j det" van A tot Z! (aanvulling) Woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen'', Ni'jlusen: The Readshop J. Hilbrink</ref> Naodät de [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] [[taalkunde|taalkundige]] [[William Shetter]] deur de Nederlandse taalkundige [[G.G. Kloeke]] met-enömmen wier naor Zwolle, skrif e 't ärtikel "Phonemics of the Zwolle Dialect: Synchronic and Diachronic", dät in 1958 verskeen in ''Language'', 't miest gezag-ebbende tiedskrift op 't gebied van de taalwetenskoppen.<ref>[http://www.jstor.org/pss/411275 Shetter, William Z. (1958), ''Phonemics of the Zwolle Dialect: Synchronic and Diachronic''. In ''Language'' jg. 34, nr. 1]</ref> Een eigenöördigeid van 't Zwols is dät de Iesselakademie 't gebruuk van de ää en ä veurskrif, määr dät 't op de mieste plekken veurkump as ''ae'', ok in t Zwolse woordeboek, dus dan wört 't maer. ==Verspreiding== Volgens de [[Taaltelling Nedersaksisch]] van 't [[Nedersaksisch Instituut]] (2003) zegt 61% van de ondervraogde mensen in Zwolle Zwols te kunnen praoten.<ref>Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum (p.310)</ref> Ze praoten veural Zwols in de oldere wieken van Zwolle zo as [[Assendörp]], de [[Pierik (Zwolle)|Pierik]], [[Kamperpoorte]] en de Zee-eldenbuurte in de [[Wipstrik]]. Kamperpoorte ef zien eigen [[sosiolekt]]; 't is ärg informeel en ston ok onder grote invloed van 't [[Bargoens]]. Een veurbeeld: ''Ze ef n bos olt veur de deure'' (ze ef grote börsten). Zuksoort uutdrukkingen kommen natuurlijk op andere plekken ok veur, maer wörren meestentieds as typerend ezien veur dit soort sosiolekten, wöör ze vaeker gebruukt wörren. De Zwolstalige stukkiesbundel ''Mien Ome Jan...'' deur [[Minke Kraijer]] (Uitgeverij Evenboer, 2007) stelden dät allennig lu van baoven de vieftig nog Zwols praoten.<ref>[http://www.weblogzwolle.nl/content/view/5308/55/ Stichting Internetmedia Zwolle: Presentasie ''Mien Ome Jan'']</ref> ==Zwols as kultuurtaal== [[Ofbeelding:Op zien Zwols.jpg|thumb|right|180px|''Op zien Zwols: woordenboek van de Zwolse taal'' (2009)]] ===Skrieveri'je en spelling=== 't Zwolse stadsdialekt is veural een sprèèktaal, al bint ter wel publikasies in 't Zwols. In 1908 verskeen van de and van 'Een Oud-Muzijkmeester' in de ''[[Driemaandelijkse Bladen]]'' 'Un prêutien over Zwolle van veur vieftug joar'. Döörop reageerden, ok in 't Zwols, prof. G. Kalff (1909) en volgden stukken van anderen aover 't Zwolle van vrogger. De ''Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant'' namp verskeiden ärtikels uut de ''Driemaandelijkse Bladen'' aover, wat ok in die krante weer veur reaksies zörgden.<ref>[http://www.wieiswieinoverijssel.nl/details2.asp?Id=122 Wie is Wie in Overijssel: Willem Kloeke]</ref> Van [[Willem Kloeke]], de va van taalkundige [[G.G. Kloeke]], kwammen in 1931 de ''Zwolsche Sketsies'' uut (Thieme). Minke Kraijer van de Dialektkringe Zwolle skrif alle wèken een kolumn in 't Zwols in uus-an-uus-kräntien ''De Peperbus'' (De Pèperbusse) en skrif ''Mien Ome Jan...'' (2007), erinneringen an aer ome, in 't Zwols en Nederlands. Van Loes van 't Haar-de Vries verskeen ok in 2007 de reseptenbundel ''In de Zwolse pot''. Veur de strèèktaal van West-Aoveriessel, wööronder 't Zwols, ef 't strèèkkenniscentrum de [[Iesselakademie]] (IJsselacademie) spellingsrichtlienden ontwörpen.<ref>[http://www.ijsselacademie.nl/ija/taal/spellingsbrochure/inhoudsopgave.asp Spellingsrichtlienden van de Iesselakademie veur t West-Aoveriessels en Oost-Veluws]</ref> Ok Wikipedie ef een eigen spelling (veur alle Nedersaksiese dialekten) ontwörpen, die is ok gebruukt in dit ärtikel. ===Zwols woordeboek=== In november 2009 kwam bi'j de Iesselakademie een uutputtend Zwols woordeboek uut: ''Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse taal''. 't Is eskröven deur Minke Kraijer, Henk Mulder, Dick Visscher en [[Philomène Bloemhoff]]. Vanof 1986 ebben ze Zwolse woorden en uutdrukkingen op pepier ezet en in 1999 is 't wärk an 't boek begunnen. <ref>[http://www.destentor.nl/regio/zwolle/5721982/Zwols-woordenboek-ligt-volgende-week-in-winkels.ece De Stentor aover t verskienen van t Zwols woordeboek]</ref><ref>[http://www.destentor.nl/algemeen/cultuurstn/special/streeksite/2696410/De-drie-varianten-van-donderkop.ece De Stentor aover t Zwols woordeboek]</ref> ===Verdere aktiviteiten=== De Iesselakademie örganiseert 't ''Groot Zwols Taaldictee''<ref>[http://www.deweekkrant.nl/artikel/2008/februari/11/groot_zwols_taaldictee_in_het_gemeentehuis De Waekkrante aover t Groot Zwols Taaldictee]</ref> en de cursus Zwolse taal en cultuur.<ref>[http://www.ijsselacademie.nl/ija/taal/watwijdoen.asp Streektaalactiviteiten van de Iesselakademie]</ref> Disse cursus, now därtien keer egöven, ad de eerste jören öördig wat belangstelling, maer kon in 2007 niet deurgaon umdät der te weinig kursisten waeren.<ref name="Stentor20081029">[http://www.destentor.nl/regio/zwolle/zwolle/3949079/Gebrek-aan-interesse-nekt-dialect.ece?startshow=null&startSlide=null ''Gebrek aan interesse nekt dialect''. De Stentor, 29 oktober 2008]</ref> Later is de cursus nog wè weer een antal jören egöven umme in 2013 veur de leste maol egöven te wörren. Der is värder een Dialektkringe Zwolle; veural oldere mensen bezuken döör de bi'jienkomsten van.<ref name="Stentor20081029">[http://www.destentor.nl/regio/zwolle/zwolle/3949079/Gebrek-aan-interesse-nekt-dialect.ece?startshow=null&startSlide=null ''Gebrek aan interesse nekt dialect''. De Stentor, 29 oktober 2008]</ref> Der wört ok in 't Zwols ezungen, vaeke aover bekende Zwollenaeren of bekende plasen in Zwolle. Een zangeres die 't Zwols in cärnevalachtige sfeer gebruukt is [[Tante Kippe]]. Ok de jazzmuzikant [[Bert Vrieling]] zingt wè in 't Zwols.<ref>[http://www.ijsselacademie.nl/ija/taal/luuster.asp De Iesselakademie aover Bert Vrieling, met zien lied ''Meziek'']</ref> ==Een paer veurbeelden== Ieronder staon een paer Zwolse gezegden en uutdrukkingen in de bargoense sfeer met döörachter de Nederlandse vertaling. * ''val dood, l''èè''f ie ok nog? '' - val dood, leef je ook nog? (gezegde as olde bekenden mekäre taegenkommen, määr wel vriendelik bedoeld.) * ''mu'j ok een stukkien keze?'' - wil je ook een stukje kaas? * ''dät e-k w''è ''e-eurd eur!'' - dat heb ik wel gehoord hoor (met de lang-erekte "r") * ''gekke l''è''verlippe'' - een mafferd * ''slaolippe'' - iemand die gek op een borrel is, een zuiplap * ''botskoever(d)'' - iemand die overdreven loopt, sjokt * ''daapse'' - een mafferd * ''stärf toch bi'j de enkels of'' - ga toch dood! (een langzame dood) - niet vriendelijk bedoeld * ''gaorlippe/gölippe'' - gek * ''skeflauw an de bouterik'' - het zal me aan m'n reet roesten * ''ze ebben der iene neudig op de nachtboot'' - ze hebben er eentje nodig op de nachtboot - ze zoeken iemand op de nachtboot die het dek schoon kan plassen (wört ezegd tegen een ''zeikerd'') * ''boskoppen doen'' - boodschappen doen * ''die ef een boek met botten'' - die heeft een buik met botten - die is zwanger * ''die ebben ze op-eknapt'' - die hebben ze opgeknapt - die hebben ze zwanger gemaakt * ''gasterd / gasterig'' - viespeuk / smerig - bi'jveurbeeld: wat een gasterd is die keerl - Wat een viespeuk is die man. / dät wief lèèft in een gasterig uus - die vrouw woont in een smerig huis. * ''eerappels/eerpels kaoken'' - aardappels koken. * ''slaoperd'' - slaperd - geen helder licht / duf figuur * ''dä-s ok zo'n zaodneier'' - dat is ook zo'n zaadnaaier - dat is ook zo'n raar figuur. * ''dragonder'' - lompe / corpulente vrouw. * ''kakkemelorum'' - volk met veel poeha / volk dat zich meer voordoet dan het is. * ''de wouten'' - de politie. * ''görenklopper'' - garenklopper - iemand die niet 100% is (bi'jveurbeeld: dä-s ok zo'n görenklopper/görenklöppertien - dat is ook zo'n garenklopper/garenkloppertje / die is ook niet helemaal 100%). * ''neien / olde neierd'' - naaien / oude naaier (in de zin van geslachtsgemeenschap) - bi'jveurbeeld: dä-s ok zo'n olde neierd/olde neibaos - dat is ook zo'n oude naaier/oude naaibaas / die mag het graag met iedereen doen. * ''skeuken'' - krabben - het woord heeft twee betekenissen. In de zin van krabben, maar ook in de zin van zuinig zijn. Bi'jveurbeeld: zit niet zo vies te skeuken! / Zit toch niet zo vies te krabben, of: dä-s ok zo'n skeukerd / dat is ook zo'n zuinigerd, of: ij zit altied te skeuken / hij heeft nooit geld. * ''krabben'' - geld bij elkaar sprokkelen / wroeten - dit woord heeft twee betekenissen en lijkt veel in betekenis op 'skeuken' wat betreft zuinig zijn, maar heeft hierin toch een nuanceverschil - bi'jveurbeeld: ij zit altied te krabben / hij probeert altijd geld bij anderen los te krijgen. De tweede betekenis van 'krabben' is in de zin van wroeten, bi'jveurbeeld: as e niks te doen ef, zit e weer in de tuin te krabben / als hij niets te doen heeft zit hij weer in de tuin te wroeten/rommelen. * ''roppen'' - roppen/wild doen - bi'jveurbeeld: ij zit altied zo te roppen in die bak / hij zit altijd zo wild te rijden in die auto! * ''nöst'' - nest/bed - bi'jveurbeeld: kom es uut oew nöst! / kom toch eens uit je bed (nest), of: dät vögeltien ef een nössien ebouwd / dat vogeltje heeft n nestje gebouwd. * ''ik eb een onderstel uut 't stientiedpärk en 't öör weit mi'j in de bokse'' - ik heb een onderstel uit het stenentijdperk en het haar waait mij in de broek. Gezegde dat aanduid dat de bepaalde persoon te oud en geen interesse meer heeft in seksuele handelingen. * ''viezertien'' - viezerd / vies persoon. * ''met de pis naor de dokter gaon'' - met de plas naar de dokter gaan. In de betekenis van: die moet zich laten nakijken, die is niet helemaal goed, bi'jveurbeeld: die kan ook wè met de pis naor de dokter gaon / die mag zich wel eens laten nakijken door de dokter, die is niet helemaal goed. * ''IJ ef 't mosterdgläsien altied löög.'' - een continue hang hebben naar wijn (ontstaon in bar/bistro "De Olde Larix" an 't ende van de [[19e eeuw]]). ==Referensies== <references/> {{Dialekt|sdz|Zwolle}} [[Kategorie:Sallaands|*]] [[Kategorie:Zwolle]] eo6afa124cb2ze8t0l357c1d6k02tgx 8 9052 65685 2008-05-14T10:47:16Z Servien 7 Nieje pagina: De $1 in de edelen bestansbanke zie-j hieronder. wikitext text/x-wiki De $1 in de edelen bestansbanke zie-j hieronder. lyhh2pyh6lok4a6ht3eubj7trlksoyq 8 9053 65686 2008-05-14T10:48:00Z Servien 7 Nieje pagina: Dit bestand is een kopie van $1 in de edelen mediabanke. wikitext text/x-wiki Dit bestand is een kopie van $1 in de edelen mediabanke. 9eo2rigug4iig2o0hqkuvb0sea5lv2z 8 9054 65687 2008-05-14T10:48:24Z Servien 7 Nieje pagina: een aander bestand wikitext text/x-wiki een aander bestand 3x295kzf1kle3gqomdo2pn40bzfhjpf 8 9055 65688 2008-05-14T10:49:00Z Servien 7 Nieje pagina: Dit bestand hef dezelfde naam as $1 in de edelen mediabanke. wikitext text/x-wiki Dit bestand hef dezelfde naam as $1 in de edelen mediabanke. afqu49e2vyg1q8zqxaq9a2e6spa3m72 8 9056 65689 2008-05-14T10:49:24Z Servien 7 Nieje pagina: een aander bestand wikitext text/x-wiki een aander bestand 3x295kzf1kle3gqomdo2pn40bzfhjpf 8 9057 65690 2008-05-14T10:49:57Z Servien 7 Nieje pagina: Kopiebestanden zeuken wikitext text/x-wiki Kopiebestanden zeuken r0kjmvdz81b1ndwfyu5ix8qgq15v8ts 0 9058 264650 257897 2013-05-06T21:04:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Black crowberry.jpg|250px|thumb|Kreiheed]] De '''kreiheedfemilie''' ([[Latien]]: ''Empetraceae'') is een [[femilie (biologie)|femilie]] van [[tweezaodlobbige]] plaanten. Een femilie onder disse naam wönnen vrie algemeen erkend deur systemen veur plaantenonderverdeling, mar neet meer deur 't [[APG-systeem]] ([[1998]]) en 't [[APG II-systeem]] ([[2003]]): disse systemen voegen de plaanten van disse femilie in bie de vergrote [[heedfemilie]] (''Ericaceae''). 't Geet um een kleine femilie van houtige plaanten. Der beheuren mar ene, in [[Nederlaand]] veurkoemende, plaantensoorte tot disse femilie, namelijk: *[[Kreiheed]] (''Empetrum nigrum'') 't Cronquistsysteem ([[1981]]) erkennen wel zo'n femilie en plaosen 't in de orde ''[[Ericales]]''. ==Zie oek== *[[Heedfemilie]] [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 9xce4vnp9l30jssi5dws96gb9bewoyw 0 9060 257843 251278 2013-03-11T11:35:08Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 54 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q133004]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Diaspora''' is n naamn vuur n verskiensel dèt inheult dèt n volk oawer n groot gebeed verspreaid wörd. t Woord keump van t oold-[[Grieks]] en beteeknt ongeveer "''verstreuiing en verspreaiding van zoad''". Zukke verspreaidege gebuurt vake duurdèt een volk neet mear in t eegne laand kan wean, duur oonderdrukking, oorleuge, oarmood of honger, en doarumme öar eegne laand oontvluchet. Bekeande vuurbeelde hiervan beent de [[Joden|Jödn]], [[Ier]]n, [[Jamaika]]ann en [[Palestina|Palestienen]]. [[Kategorie:Begin]] [[Kategorie:Tweants artikel]] cdvo03uesnkroxzulrf9tcfhcat4hpu 0 9061 282383 263790 2015-05-29T06:56:03Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Goat family.jpg|right|thumb|300px|Tamn sik]] Den tammen '''sik''' ([[Latien]]: ''Capra aegagrus hircus'') is nen oondersoort van den weelden sik oet [[Zuudwest-Azië]] en [[Oost-Europa]], den as duur de meansken etemd is. Den sik is een lid van de [[Bovidae]]-femilie, verwaant an et [[schoap]]. Disse beaiden heurt bie de [[sikantiloopn]] oonderfamilie [[Caprinae]]. Tamme sikken beheurt tot de euldste temde beeste. Vuur doezende joaren wordt sikken al eheulden vuur öar vleais, [[melk]], hoar en vel in een groot gedeelte van de wearld. In den lesten eeuw beent ze ook populair ewörden as hoesdeer. == Benaming == Den manneliken sik wörd nen ''bok'' eneumd, den vrouweliken sik het gewoon ''sik''. Een joonk van den sik het een ''[[lam]]'', en nen esnedenen (kastreerden) bok het nen ''wear(sik)''. Et Tweants keant verskeaidene oetdrukkings woerin as nen sik eneumd wörd: * ''lachn as nen sik in de braandnetteln'' (Lachen as een boer met taandzearte) * ''Den kan nen sik tusken de heurns kussen'' (Den hef een spits, mager köpken) Met ''sik'' kan bie leu ook kleain böardje an den kin bedoold wean. Dit verwis noar et plukken hoar wat sikken oonderan den bek hebt. * ''Den har dr al nen sik van'' (den veund et neet mooi mear, den har der gin wille mear an) Wiedter wörd een drammerig jeunkn det vake de lippe löt hangen en doarduur aait krig wat he wil nen ''verweanden sik'' eneumd. Anstellerig göllen (huulen) wörd ''sikken'' eneumd. == Neersassies == * [[Drèents]]: ** ''arbeider{{small()|}}<small>(</small>s<small>)</small>koe'' ([[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]) ** ''commiezekoe'' ([[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]]) ** ''geite'' ([[Zuudwest-Noord-Drèents|ZWN]], [[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) ** ''iepe'' ([[Zuudwest-Noord-Drèents|ZWN]]) ** ''sik'' ([[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]], [[Midden-Drèents|MD]], [[Noordenvelds]]) ** ''sikke'' ([[Zuudwest-Noord-Drèents|ZWN]], [[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]], veengebieden van oostelk Drenthe) ** ''zege'' ([[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]], [[Veenkelonioals]]) * [[Tweants]]: ''sik'' * [[Veluws]]: ** ''geit{{small()|e}}'' ** ''daghuurdersko'' [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] lt7erpyz6zi0wrl4kdvz1en2hfv0qly 0 9062 264726 257844 2013-05-06T21:38:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:bolst.JPG|thumb|Bedde mit [[kussen]] (rechts) en peuling (links)]] Een '''peuling''' is een lang, dun [[kussing|kussen]] dat vrogger vaak werd gebruukt in [[besstee|bedsteeën]]. 't Lei dan onder de heufdkusssens of an 't voeteneind en gaf wat meer ondersteuning. Tegensworig wort de peuling niet meer zo vaak gebruukt. 't [[Engels]]e woord veur ''kussen'' het dezelfde oorsprong as 't woord ''peuling''; vergeliek ''pillow'' mit ''peluw'' of ''peulewe'' of zokswat. == [[Nedersaksisch]] == * [[Grunnegs]]: ''kuzzen'', ''peule'' (gain aandere benoamen as veur [[kussing|kuzzen]]) * [[Urkers]]: ''pulem'' * [[Tweants]]: ** ''kussen'' ** ''pöl'' (Oold-[[Riesns]], nit mear broekt) * [[Veluws]]: ** ''peluw'' ** ''peuling'' ** ''peulige'' ([[Doospiek]], [[Oldebroek]], [[Wezep]], [[Nunspeet]]) ** ''peulewe'' ([[Elburg]], [[Nunspeet]]) ** ''peuleve'' ([[Nunspeet]]) ** ''peulen'' ([[Niekark]]) ** ''peul'' ([[Appel (Niekark)|Appel]]) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] tahx1lxq3mctcrizm56moc2cby4j61o 6 9065 159007 126942 2010-08-25T15:17:44Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 0 9068 282431 282423 2015-05-30T18:00:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Brummen | bestaansnaam vlagge = Brummen vlag.svg | bestaansnaam wapen = Coat of arms of Brummen.svg | lokasie = LocatieBrummen | previnsie = [[Gelderlaand|Gelderland]] | heufplaose = '''Brummen''' | oppervlak = 85,01 | oppervlak laand = 83,97 | oppervlak waoter = 1,04 | inwoeners = 20.948 | daotum inwoeners = 1 mei 2014 | dichtheid = 249 | breedtegraod = 52/5/0/N | lengtegraod = 6/9/0/E | verkeersaoder= N348 | netnummer = 0313, 0575 | postcode = 6960-6961, 6964, 6970-6971, 6974-6975, 7399 | webstee = [http://www.brummen.nl/ www.brummen.nl ] | }} '''Brummen''' is n plaatse en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. De gemeente had op [[1 mei]] [[2014]] zo'n 20.948 inwoners (bron: CBS) en hef n oppervlakte van 85,01 [[vierkaante kilemeter|km²]] (waovan 1.04 km² water). ==Geschiedenisse== t Gebied van de gemeente Brummen kent al ruum 2.000 jaor bewoners, mar aover die oldste geschiedenisse is niet zovölle bekend. De name ''Brummen'' duukt veur t eerst op op n akte waorin n antal landeriejen eschonken worden van graaf [[Wrachari]] an [[Liudger]]. In die akte hebt ze t aover ''Brimnum'', in [[794]]. Dit jaortal wörd gebruukt as de ontstaonsdaotum van de gemeente, zodoende was [[1994]] n feestjaor waorin t 1200-jaorig bestaon groos evierd wier. In [[1865]] was de spoorwegverbinding klaor, töt die tied kwammen postwagens en postkoetsen vake bie Brummen an, via de weg van [[Arnem]] naor [[Zutfent]]. Veur [[1800]] was Brummen de heufdplaatse van t [[Veluwe|Veluwse]] ambt Brummen, dat beston uut de [[karspel]]s Brummen en [[Hall]]. Sommigen zeggen ok wel dat de name 'Brummen' van t woord [[brummel]] kömp (n soort vrucht), der gruuien in de umgeving van Brummen inderdaod naor völle brummels. ==Aoverige kernen== [[Broek (Brummen)|Broek]], [[Kortenoever]], [[Eerbeek]], [[Empe]], [[Hall (Gelderland)|Hall]], [[Leuvenheim]], [[Oeken]], [[Tonden]] en [[Veurstonden]]. ==De meuite weerd um te bekieken== In Brummen staon de twee grootste [[mammoetboom|mammoetbomen]] van Nederland.<ref>[http://users.telenet.be/sequoiadendron/nl/loc/records/nederland.html Grootste mammoetboom van Nederland]</ref> ==Geboren in Brummen== * [[Mitchel van der Gaag]] (22 oktober 1971), [[voetbal]]ler * [[Kristel Zweers]] (1976), grappenmaker en ex-Lama ==Zustersteden== *[[Krotoszyn]] ([[Polen]]) ==Referensies== <references /> ==Uutgaonde verwiezing== {{Commonscat|Brummen}} {{Brummen}} {{Gelderlaand}} {{Dialekt|ovel|Brummen|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] bm0wfipwsjc4ftcv2rjgvft8u1s5jc0 0 9070 290844 290835 2016-11-02T11:17:50Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Sgpstemmen1.png|right|thumb|SGP-stemmers per gemeente in Neerlaand (Tweede Kamerverkiezingn 2010)]] n '''Biebelgordel''' is n naamn vuur gebeedn in [[Nederlaand|Neerlaand]] woer at, duur de boot enömn, völle [[grifformeerd]]n wont dee at op kleaine kristelike politieke partiejn stemt. De leu in disse gebeedn prebeert slim noar de wetn va n [[Biebel]] te leawn, goat völle met mekoar umme en treft mekoar vake in de koarke, op skoole of op t woark. n Biebelgordel löp vanof de [[Zeelaand|Zeewse eilaandn]] via [[Zuud-Holland|Zuud-Hollaand]], [[Noord-Braobant|Noord-Broabaant]], [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]], oawer de [[Veluwe]] in [[Gelderlaand]] noar n kop van [[Oaveriessel|Oaweriessel]]. Plaatsn as [[Staphorst]], [[Gällemuun|Gellemuudn]], [[Niej-Lekkerlaand]], [[Elspeet]], [[Opheusdn]], [[Kestern]], [[Barreveld (daarp)|Barneveeld]], [[Ereveen|Ederveen]], [[Olddoarp]], [[Tholen]], [[Arnemuudn]], [[Meliskoarke]], [[Aagtekoarke]], [[Yerseke]] en [[Krabbndieke]] lignt dr midln in. Plaatsn as [[Urk]] en [[Riesn]] vaalt r n luk boetn, mear beent doarumme neet meender konservatief kristelik en politiek betrökn. n Naamn is wellich letterlik oawer ezat van t [[Engels]]e ''Bible belt'', want dèt is n naamn vuur n groot gebeed in t zuudn van de [[Verenigde Staoten van Amerika|Vereenigde Stoatn]], woer at ze ook n ''Bible belt'' van slim orthodokse steans hebt loopn. {{Dia|Disse bladziede is eskreewn in t [[Riesns]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Protestantisme]] [[Kategorie:Geografie van Nederlaand]] hjexnnbe3ubdjyr343mwgasl8jgmbbg 0 9078 263897 257748 2013-05-05T21:54:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Plantago major.jpg|thumb|right|300px|Groot weaweblad (''Plantago Major'')]] t '''Weaweblad''' ([[Latien]]: ''Plantago'') is n geslacht oet de [[weavebladfemilie|weawebladfemilie]] (''Plantaginaceae'') en hef um en noabie 200 oondersoortn dee at oawer de hele wearld vuurkomt. t Geslacht besteet oet weendbestoewers en blöait [[oarvörmig]]. Bie de meeste soortn beent de blaadn lieknervig. Hierduur liekt ze wal wat op [[grös]]. Bie de meeste soortn in [[West-Europa]] stoat de blaadn in nen bladkreenk bie mekoar. Ze komt in alle soortn umgeewings vuur, mear in [[Nederlaand|Neerlaand]] beent ze t makkelikst an de kaante van de weg te veendn. Wat soortn beent tradplaantn. Dèt heult in dèt ze op harte pètte köant oawerleawn, umdèt ze vleazige blaadn hebt, dee at dr teegn köant at dr op etreadn wörd. Aandere soortn gediejt op gröslaande en zoolte groond. t Weaweblad kan vuur völle middelkes gebroekt wördn. A-j oew an nen braandnettel stekt mu-j met n weaweblad oawer t plekn woer t oew jökket striekn. t Voch oet de blaadn woarket as teegngif teegn t nettelsap. Oet de zöa van wat soortn weaweblad kan [[psyliumzoad]] emaakt wördn. Dèt is n middelken teegn lösliewigheaid. As disse zöa met völle voch in enömn wordt, vergoat de zöa neet, en krie-j ne steewige ontlasting. Van wat vukke soortn dit emaakt wörd is neet helemoal duudelik, zowel ''Plantago ovata'', ''Plantago ispaghula'' als ''Plantago psyllium'' wordt eneumd. In Neerlaand en [[België]] kö-j de volgende soortn antrefn: ''Disse naamns beent letterlik umme zat van t Hollaands noar t Tweants, want zovölle oonderskeaid wörd r egee neet emaakt in t Tweants.'' *Taandweaweblad (''Plantago major'' subsp. ''intermedia'') *Groot weaweblad ''(Plantago major'' subsp. ''major'') *Hertsheurnweaweblad (''Plantago coronopus'') *Roew weaweblad (''Plantago media'') *Smal weaweblad (''Plantago lanceolata'') *Zaandweaweblad (''Plantago arenaria'') *Zeeweaweblad (''Plantago maritima'') ==Neersassies== *[[Drèents]]: **''hazetarwe'' ([[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]], [[Zuudwest-Noord-Drèents|ZWN]]) **''padtiesblad'' ([[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]]) **''vetblad'' ([[Midden-Drèents|MD]]) **''viefaoder{{small()|n}}blad, -kroet, -roet'' ([[Zuudwest-Noord-Drèents|ZWN]]) **''weegbree'' *Grote weegbree: **''laokeblad'' *Smalle weegbree: **''hazeblad'', ''haze-oren'' ([[Midden-Drèents|MD]]) *[[Grunnegs]]: **''waibred'' (overbliefsel oet t Oldgrunnegs ''weijbrette'') **''weegbree'' (maist brukenleke benoamen) *[[Tweants]]: **''weaveblad'' **''weaweblad'' ([[Riesn]]) *[[Veluws]]: **''wegeblad'', ''wègeblad'' **''weegbree'', ''wèègbrèè'' **''wegebree'', ''wègebree'' **''trekkeblad'' (Noordwest-Veluwe) ===Beukebeskriewing=== *[[Ruud van der Meijden|Meijden, R van der]]: ''[[Heukels' Flora van Nederland]]''. 22ste druk, Grunning 1996 *Pelser, P: De ontmanteling van de helmkruidenfamilie (Scrophulariaceae). In: ''Gorteria'', ''Tijdschrift voor onderzoek aan de Wilde Flora'', joar 29 - 5, 20 oktober 2003 *Weeda. E.: ''[[Nederlandse Oecologische Flora]]'' deel 3, 1988 [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 5aecfk88f5ymmuxea0yoh2rr7dhcwso 0 9079 66174 2008-05-20T20:02:52Z Servien 7 [[Weaveblad]] is ewiezig naor [[Weaweblad]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Weaweblad]] lh1rz3rtxnqbq6lcst6jmq4ktf46jsr 6 9082 126893 66219 2009-11-26T22:12:07Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{GFDL}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] qtb7w32700myjbyt9u6v2qgphdcgoqy 0 9088 66353 2008-05-22T20:45:37Z Servien 7 [[Zeander (Oaveriessel)]] is ewiezig naor [[Zeander]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Zeander]] haacz38mbvwpa7g97oc3c4hr7pwj5nn 0 9105 66754 2008-05-26T14:10:15Z Ni'jluuseger 73 [[Didam]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Diem]] hinne: Leest 't commentaor van gebruker 145.97.199.183 op de oaverlegbladziede. wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Diem]] mzgsyx7cdwhk8nux9ydcs7zhxo0jx16 0 9108 272123 262200 2013-12-11T01:35:59Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Schroeve''' kan verwiezen naor: * [[Schroeve (gimmestiek)]] - een salto waorbi'j' in de brette en in de lengte dri'jen. * [[Schroeve (verbiending)]] - een veurwarp dat broekt wodt om aandere veurwarpen vaast te zetten. {{dv}} gbqcrwwfp8bznziq7e80ke3lwlwwiqq 0 9109 66774 2008-05-26T18:13:04Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Zwärte Wäter]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zwärte Wäter]] 5fwef8l1vh45g3c82grvwcxsg01mi1s 0 9110 291320 269382 2016-11-04T13:12:00Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verbeendige */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sallandse Heuvelrug(1).jpg|250px|thumb|De Sallaandse Heuvelrugge, kortbiej Nijverdal]] '''Nijverdal''' is ne Nederlaandse plaatse in de [[Oaveriessel]]se gemeente [[Heldern]]. Nijverdal is met ongevear 25.000 inwonners de grötste plaatse binn de gemeente.<ref>[http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=70904NED&D1=9-11&D2=2195-2207&D3=l&HD=080529-1615&HDR=T&STB=G1,G2 CBS Statline] (Nijverdal 17.760 + Hulsn 7.250)</ref> n [[toponiem|Naamn]] Nijverdal kömp van t woord ''nijver''heid en ''dal''.<ref>directie van de Nederlandse Handelmaatschappij (10 mei 1836): [http://www.hkhn.nl/histonij.html Houvenburg of Nijverdal], ''geven wij UEd. in overweging of het niet doelmatig zoude zijn, om die naam te bepalen op "Nijverdal"''</ref> n Naamn verwis noar de wortels van Nijverdal in de textielindustrie. Dr besteet gin variant op Nijverdal in t [[Neersassies]]. Ook in t plat wördt t op zien Hollaands oet sprökn. Mangs zegnt de Nijverdallers det ze "op t dal" woont. Nijverdal lig op de kruusing van de [[Regge]] en n stroatweg van [[Almelo]] noar [[Zwolle]], dee in [[1829]] anlegd wördn. Ok lig Nijverdal an de voot van de [[Sallaanse Heuvelrugge|Sallaandse Heuvelrugge]] op de greanze van [[Tweante]] en [[Sallaand]]. Nijverdal is vestigd op de stea van t vroggere ''Noetsele'' duur de [[Nederlandsche Handel-Maatschappij]] dee der in [[1836]] in nauwe saamnwearking met n Engelsman [[Thomas Ainsworth]] ne fabriek (ne [[weavn|weaverieje]], ne [[spinn (textiel)|spinnerieje]] en ne modelweaverieje) stichtn. Roond [[1850]] begunn de breurs [[Salomonson]] de [[Koninklijke Stoom Weverij]], woarduur der n eande kwam an de nijverheid an hoes. Nijverdal is de ennigste plaatse in Nederlaand woar gold opgreavn is. Der is ne offisjele konsessie ofgeven vuur t opgraven van gold. In t zuudn van Nijverdal ligt de [[Holterbearg]]. ==Bekende luu uut Nijverdal== *[[Willem Frederiks]] ([[10 december]] [[1943]]) - Skriever van verhaalties, gedichies en [[nöalstukken|nöalstukkies]] == Refereansies == <references /> ==Oetgoande verbeendige== [http://www.youtube.com/watch?v=tHhG3dxY8k8 Herman Kampman met gedichies oaver Nijverdal]. Oetzeanding van [[RTV Healdern]]. {{commonscat}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Heldern (Sallaand)]] l9qqptvn4mx1g1obdxkqqg8e2k5el5a 14 9111 289089 266522 2016-10-28T12:03:58Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cities, towns and villages in Overijssel}} [[Kategorie:Geografie van Oaveriessel]] [[Kategorie:Plaotse in Nederlaand|Oaveriessel]] saelgicawqjb56zd409e9dm746qzdeq 0 9113 281994 66866 2015-05-08T17:23:00Z タチコマ robot 6976 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Sunt-Jehannesge]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Sunt-Jehannesge]] 8jpes5nqbqch47xfzyzihi0lufiekdk 0 9115 257811 66874 2013-03-11T11:33:56Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2182083]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Ni'jehaske''' kan verwiezen naor: *[[Ni'jehaske (plak)]] - een plak in [[Scharsterlaand]]. *[[Ni'jehaske (woonwiek)]] - een woonwiek in [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]]. {{dv}} op916t5bkds0xieqx98dj80mk60liua 0 9116 289219 271007 2016-10-28T15:17:02Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Haskerland in 1933.png|thumb|Haskerlaand tot 1934]] [[Ofbeelding:Haskerland in 1983.png|thumb|Gemientegreenzen van Haskerlaand van 1934 tot 1983]] '''Haskerlaand''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Haskerlân'') is een veurmaolige [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in et zuden van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. De gemiente beston tot [[1984]]. De naeme Haskerlaand verwiest oorspronkelik naor ''haske'' of ''heesc'': een grössoorte. Een populairdere verklaoring onder de bevolking was dat et woord van et [[Westlaauwers Frais|Fries]]e ''haske'' komt, dat ''haezien'' betekent. In [[1934]] raekte de gemiente een stok laand in et oosten van et hudige [[Ni'jehaske (plak)|Ni'jehaske]] kwiet an de doe ni'je gemiente [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]]. Et plak [[Et Vene (plak)|Et Vene]] was naemelik groot wodden en over de greenzen van drie gemientes gruuid. Haskerlaans buurgemiente [[Schoterlaand]] gong grotendiels op in disse ni'je gemiente. Et westelike diel van die gemiente, mit de dörpen [[Delfstrehuzen]], [[Rohel (Scharsterlaand)|Rohel]], [[Rotsterhaule]] en [[Rottum (Frieslaand)|Rottum]] en [[Jehannesge]], wodde bi'j Haskerlaand daon. Nao de [[gemientelike herindieling]] op [[1 jannewaori]] [[1984]] is Haskerlaand saemen mit de gemiente [[Doniawerstal]] opgaon in de ni'je gemiente [[Scharsterlaand]], officieel sund [[1985]] Friestaelig ''Skarsterlân''. Allienig een klein pat in et zuudwesten mit et dörp [[Delfstrehuzen]] is bi'j de gemiente [[Lemsterlaand]] gaon. ==Plakken (1983)== [[Ofbeelding:Flag of Haskerland.gif|thumb|right|De vlagge van Haskerlaand]] De gemiente Haskerlaand had dartien dörpen. Et heufdplak was [[De Jouwer]]. {| |- | width="50%" valign="top" | * [[Delfstrehuzen]] (''Dolsterhuzen'') * [[Haskerdieken]] (''Haskerdiken'') * [[Haskerhorne]] (''Haskerhoarne'') * [[De Jouwer]] * [[Ni'jehaske (plak)|Ni'jehaske]] (''Nijehaske'') * [[Ooldehaske]] (''Aldehaske'') * [[Rohel (Scharsterlaand)|Rohel]] (''Reahel'') | width="50%" valign="top" | * [[Rotstergaast]] * [[Rotsterhaule]] * [[Rottum (Frieslaand)|Rottum]] * [[Jehannesge]] (''Sint Jansgea'') * [[Snikzwaog]] (''Sniksweach'') * [[Vegelinsoord]] (''Vegelinsoard'') </ol> |} Tussen haekies staon de Friestaelige naemen. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Frieslaand]] [[Kategorie:Et Vene]] ec3hx9hi15ab9lnxwmaa6i38tcxao20 0 9122 66913 2008-05-27T20:11:40Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Buurtschop]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[buurtschop]] trta1aq62y868dtkceqgws5ruakp227 0 9128 279508 276299 2015-03-27T17:36:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{wrapper}} |[[Image:LUP2.jpg|thumb|'''Zeegel''' der Lozie ''L' Union Provinciale'']] |- |[[Image:Onderscheidingskleuren LUP.jpg|thumb|'''Onderschaaidenskleuren''' der Lozie ''L' Union Provinciale'']] |} '''De Loge "L'Union Provinciale"''' is de olste [[vrijmezzelderij|vrijmezzelderslozie]] van [[Grunnen (provìnzie) |Grunnen]], dij oprichten doan is ien [[1772]]. Zai is doarmit ain van de olste vrijmezzelderslozies van Nederlaand. De noam wordt söms verkört tot '''''L'Union Provinciale''''', moar offisjeel is de noam laanger. Boetendes is der nog een verainen ien Stad dij er ansproak op moaken kin: ''Kapittel L'Union Provinciale'' oet 1777. Zowel onderschaaidenskleuren (rood en gruin) as t zeegel van ''De Loge "L'Union Provinciale"'' duden der op dat de Lozie bie heur oprichtens de toun heersende sosjoale en ekenomische omstannegheden tìn pozitieve wìnste te beienvlouden. Der was ja nogal wat môt tuzzen Stad en Ommelanden. Deur de aiwen hìn hebben de leden van de Lozie waarken doan aan heur perseunleke vörmen en trachten doan noar vermöggen bie te droagen an n betere soamenleven. Aal sinds joarendag komt de Lozie op de vraaidagsoavend bie nkander ien t ''Loziegebaauw van de Vrijmezzelders'' an de Törfsingel 46 ien [[Grunnen (stad)|Stad]]. {{dia|Schreven ien t [[Stadjeders]]}} ==Boetende hìnwiezen== * [http://www.vrijmetselarij-groningen.nl Webstee van de Lozie L' Union provinciale] * [http://www.vrijmetselarij.nl Vrijmezzelderij] [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Vrijmezzelderij]] snsb3ba1i3jxwkr5rofeaofc33wzrim 0 9129 276300 67064 2014-08-11T11:59:10Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[De Loge "L'Union Provinciale"]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[De Loge "L'Union Provinciale"]] 4mtin1tjfsmgennr3fihn7oyl357d3l 0 9130 276301 67065 2014-08-11T11:59:15Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[De Loge "L'Union Provinciale"]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[De Loge "L'Union Provinciale"]] 4mtin1tjfsmgennr3fihn7oyl357d3l 14 9131 266684 261092 2013-05-10T20:13:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Freemasonry}} [[Kategorie:Organisaotie]] 5lvmgsue6g5t0k2kmmbxbxbt5vbcg0c 10 9146 282474 275932 2015-06-02T15:55:27Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Battle of Waterloo 1815.PNG|border|120px|right]] De '''Slacht bi Waterloo''' {{IPA|[ˈvɑːtərloː]}} (ok '''Slacht bi [[:nds:Belle-Alliance|Belle-Alliance]]''') van’ [[:nds:18. Juni|18. Juni]] [[:nds:1815|1815]] weer de letzte Slacht vun [[:nds:Napoleon Bonaparte|Napoleon Bonaparte]]. Se funn ca. 15&nbsp;km südlich vun [[:nds:Brüssel|Brüssel]] dicht bi dat Dörp [[:nds:Waterloo (Belgien)|Waterloo]] statt, dat dormals to dat [[:nds:Königriek vun de Vereenigten Nedderlannen|Königriek vun de Vereenigten Nedderlannen]] hörr un in dat hüüdig [[:nds:Belgien|Belgien]] liggt. De Nedderlaag vun de vun Napoleon führt [[:nds:Eerst Kaiserriek|Franzoosen]] gegen de allieerten Truppen ünner [[:nds:General|General]] [[:nds:Arthur Wellesley, 1. Duke of Wellington|Wellington]] un de mit ehr verbündt [[:nds:Königriek Preußen|Preußen]] ünner [[:nds:Generalfeldmarschall|Feldmarschall]] [[:nds:Gebhard Leberecht von Blücher|Blücher]] hett de [[:nds:Herrschap vun de Hunnert Daag|Herrschap vun de Hunnert Daag]] vun Napoleon beend un führ mit de sien endgüldig [[:nds:Abdikatschoon|Afdanken]] an’ 22. Juni 1815 to dat Enn’ vun dat [[:nds:Franzöösch Kaiserriek|Franzöösch Kaiserriek]]... [[:nds:Slacht bi Waterloo|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Juni]] </noinclude> iznvd2spcysqf2jsf07d01x84k1r5i9 0 9148 264575 258055 2013-05-06T20:52:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''heerd''' of '''pronkkamer''' was vrogger een soort [[woenkamer]] dee luui dan mooi inrichen en allinnig [[zundag|zundaas]] gebruken, of mit speciale dagen of hoog bezeuk. Op de heerd stung meestentieds 't [[ameubelement]], een [[kammenet]], [[vitrinekaste]], [[sicreterie]], [[boekenkaste]], soms een [[orgel]] en gao zo mar deur. Op grote [[boerderieje]]n en riekeluui hannen vake een heerd, 't gewone volk had meestentieds gien heerd. In sommigen darpen en stejen wonnen der mit de heerd de [[woenkeuken]] bedoeld. De heerd lag meestentieds in 't [[veurhuus]], zo konnen meensen goed zien waffeur mooie spullen of da-j allemaole wè neet hannen staon. 't Was dus veural bedoeld um dermee te ''pronken'', vandaor dat 't oek wè de ''pronkkamer'' heten. De heerd is ontstaon deurdat meensen 't alsmar beter kregen, en de leefruumte dee gebruuk wönnen veur 't eten, slapen en 't russen op wollen delen, zodat der een kamer ontstung veur al 't mooie spul. Zo konnen ze, as der volk was, laoten zien ho goed as ze 't wè neet hannen. Deurdeweeks eten, koken, sleupen en russen ze gewoon in 't [[achterhuus]] ('t gedeelte rondumme 't [[fernuus]]). To meensen 't nog beter kregen en meer luui zo'n kamer hannen begun 't gebruuk van de heerd achteruut te gaon. Werschienlijk umda-j je eigen daormee neet meer ''bewiezen'' konnen. Oek hef de [[tillevisie]] derveur ezörg dat de heerd de gewone ''[[woenkamer]]'' wönnen, zoa-w dat noen kennen. Umdat de tillevisie wat de pries angeet, wè op de heerd thuusheuren. In onder aandere 't [[Zuiderzeemuseum]] in [[Enkhuzen]] ku-j nog een antal huzen bekieken mit een echte pronkkamer, of de ouwe woenkeuken. ==[[Nedersaksisch]]== *[[Drèents]]: **''kaemer'' ([[Zuudwest-Noord-Drèents|ZWN]]), ''kamer'' ([[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]], [[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]], [[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]], [[Midden-Drèents|MD]]), ''kaomer'' (Noord-Drenthe){{Info|Ok mit de veurvoegsels ''pronk-'', ''mooie'', ''veur-''}} *[[Tweants]]: **''goo kamer (/wonvertrek)'' **''vuurkamer'' **''zöanse kamer'' *[[Veluws]]: **''heerd'' **''neerd'' ([[Epe]]) **''veurka{{small()|o}}mer/-kämer'' **''pronkka{{small()|o}}mer/-kämer'' **''mooie ka{{small()|o}}mer/-kämer'' **''zunda{{small()|a}}gse kamer'' ([[Epe]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''zunnese kamer'' ([[Vaossen]]) **''goeie/beste ka{{small()|o}}mer/-kämer'' **''kamer'' ([[Uddel]]) == [[Frysk]] == * [[Opkeamer]] {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Woenen]] migbcz7x1qe6rnj7j9iwpel8oi0m5kl 0 9150 263382 237034 2013-05-04T23:22:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Boag in Hooltn.jpg|thumb|right|300px|Boag in [[Hooltn]]]] Ne '''Boag''' of '''boage''' is n gebroek in [[Tweante]], [[Sallaand]] en n [[Achterhook]] wat nog völle vuurkeump bie (zovöljöarige) [[brulfte|brulften]]. Hierbie bouwt de noabers ne boage (meestieds van [[hoolt]]) oawer n ingaank van de stroate noar de vuurdure van t hoes. Dee boage kleedt ze an met snöaihoolt van greune täkke, van [[danne|dannen]] of aander [[naaldhoolt]]. Dit wörd ''greun haaln'' eneumd. Det is t kearlswoark; de vrouwleu doot reuskes van papier vooln dee at oeteandelik in de boage komt te hangen. De kluur van de reuskes haankt of van t antal joar at t stel etrouwd is. n Stel wat juust etrouwd is krig meestieds rooe en witte reuskes (rood is de kluur van de leefde en wit is de kluur van zuuwerheaid), en de 12,5-joarigen, 25-joarigen ezw kriegnt n kluur den at doar bie heurt, dus [[zilver]], [[goold]], ezw. Tiedens en noa t boagenbouwen wordt de noabers eneugnd vuur n häpken en n dreanken, en bie t ofbrekken krek zo. Bie t ofbrekken helpt mangs t stel zelf ook met, wat angef det ze der non too verdan bie heurt. Rechtevoort beent de boagen kant en kloar te huur, en van keunststof, skoonwal nog beheurlik wat noabers nog aait vuur de tradisie hen ''greunhaaln'' goat. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Nedersaksies feest of gebroek]] tths134v4w3xkrh997favajwfrbi6qg 6 9154 181616 144510 2011-02-28T00:05:20Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Foto van [[Harm Agteresch]], better bekeand as Harm oet Riessen. Komiek, leedkesskriever en presentator. == Licentie == {{RTV Oost/Verlof|id=13175}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu]] m983tei2kmimg5n27f8jivkvoz2ar79 0 9155 294476 282962 2017-10-09T15:44:53Z Ujanairi 15354 /* Verschaaidene spèlsysteems */ wikitext text/x-wiki '''Leegsaksische orthogroafie''' is de [[spèllen]] of schriefwieze van de [[Nedersaksisch|Leegsaksische]] toal. In de tied van de [[Hanze]] wuir t schrieven van Leegsaksische teksten nait liek zo naauw nomen as dat nou aan tou gaait in t [[Nederlaands]], [[Hoogduuts]] of t [[Engels]]. Veur t Leegsaksisch in zien hailen is der - in tegenstèllen tot veur veul aandere toalen - gain algemain woordenbouk opsteld, môr wel veur de verschaaidene Leegsaksische dialekten. Dit komt omdat t Leegsaksisch gain standerdtoal is/het. Veur t Leegsaksisch bestoan der wel verschillenade standerdspèllens, môr is voak gain moutwaark. t Probleem mit de Leegsaksische orthogroafie is dat der n hail ìnde dialekten binnen dij zok nait slim verbonden vuilen en redelk van mekoar verschillen. In Duutslaand het man n redelk aalgemaine spèllen veur t Platduuts môr in Nederlaand hest sikkom acht grode spèllens. Wat ook veur de spèllen n probleem is, is dat t Leegsaksisch nait in ain ìnkeld laand proat wordt en dat veur n poar vokoalen gain normoale Nederlaandse, Duutse of Engelse letters binnen, bieveurbeeld de [[Spelling van de ao of oa|duustere a dij noar de o overgaait]], zo as de Deense [[å]]. t Wordt dan maisttieds schreven as n ''oa'' of ''ao'' môr in sommege spèllens zugst ook wel de ''åå'', ''å'', ''ôô'', ''oo'' en soms ook hail wat aanders. In t [[Platduuts]] zain ze dat net even aans, doar worden aal ''aa''-klaanken oetsproken as de ''ao'' en wordt t dan ook voak zain as n oetsproakvariaant van de ''aa''. Denk der om dat de Grunnegse ''oa'' aans oetsproken wordt as de ''ao'' en ''aa'' (Duutslaand). In [[Oostfraislaand]] gaait de oa-klaank weer meer noar de ou tou: ''water'' = ''[woouter]''. Ain van de grootste problemen bie de spèllen van t Leegsaksisch is dat de maiste mìnsken dij plat proaten t fonetisch op schrieven willen, zo as n klaankschrift, krekt opschreven zo as t zègd wordt veur elk dialekt, nait abstrakter, fonemisch en n spèllen dijst veur aal dialekten broeken kìst, zo as dat ook in aander toalen gebeurt. n Aander groot probleem is, dat de spèllen van t Leegsaksisch in [[Nederlaand]] op de Nederlaanse spèllen baseerd is en in [[Duutslaand|Noord-Duutslaand]] op de Duutse spèllen en doar roaken mìnsken voak van in de waar. Nou dat de toal offisjeel as apaarte toal eerkend is, denken meer en meer mìnsken dat t Leegsaksisch ook wel weer n unievörme spèllen hebben zol. Doarintegen denken aandern weer dat n unievörme spèllen de dialekten juust schoade aanbrengen kin en der veur zörgt dat de verschaaidenhaid verloren gaait. Môr de aandere group antwoordt hierop, dat n standerdspèllen nait t zulfde is as n standerdtoal, omdat n standerdspèllen allineg t lezen van de verschaaidene dialekten simpeler môkt. == Verschaaidene spèlsysteems == {| class="prettytable" |- ! Noam || bestemd veur || joar || hìnwiezen || richtlien |- | [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] || t Nedersaksies uut Nederlaand || 2011 || [http://nds-nl.wikipedia.org/Wikipedie:Algemene_Nedersaksiese_Schriefwieze ANS] || ebaseerd op de SONT-spelling, mit wat anpassingen en anvullingen |- | [[WALD-spelling]] || [[Achterhooks|Aachterhouks]], [[Liemers (dialect)|Liemers]] || || [http://www.ecal.nu/streektaal WALD-spelling] || |- | [[Iesselakkedemiespelling]] || [[Oaveriessels|Overiessels]], [[Veluws]] en evt. [[Urkers]] || || http://www.ijsselacademie.nl/ija/taal/spellingsbrochure/inhoudsopgave.asp || |- | [[SONT-spelling]] || [[Nederlaands Leegsaksisch]] || 2000 || || ainhaidsspèllen veur t Leegsaksisch uut Nederlaand |- | [[Vosbergenschriefwiese|(Eversloo-)Vosbergenschriefwiese]] || [[Nederlaands Leegsaksisch]], [[West Leegsaksisch (algemain)|West-Leegsaksisch]] in Duutslaand || 1955 || || ainhaidsspèllen over de grens |- | [[Spelling van G.S. Overdiep]] || [[Nederlaands Leegsaksisch]] || 1935 || || dichtbie t Nederlaands |- | [[Algemeyne Schryvwys']] || [[Nedersaksisch|Leegsaksisch]] || || http://lowlands-l.net/grammar-new/ || ainhaidsspèllen veur t haile Leegsaksisch |- | [[Algemeyne Intersassiske Skryvwyse]] || [[Nedersaksisch|Leegsaksisch]] || 2017 || || ainhaidsspèllen veur t haile Leegsaksisch |- | [[Stellingwarver spelling]] || [[Stellingwarfs]] || 1976 || http://www.stellingwarfs.nl || |- | [[Urker spelling]] || [[Urkers]] || || http://dialectkring.opurk.nl || |- | [[Drentse spelling]] || [[Drèents|Drìnts]] || 1983 || http://www.drentsetaol.nl/algemien/spelling.htm || |- | Spèllen van K. Ter Loan, in kombinoatsie mit aanpazzens van S. Reker aangeven as [[Goud Geef Grunnegs]] (GGG) || [[Grunnegs]] || || [[Grunnegs (spèllen)]] || dichtbie t Nederlaands |- | [[Kreenk vuur de Twentse Sproak]] || [[Tweants|Twìnts]] || 1982 || http://www.twentsewelle.nl/Subpagina.aspx?Pagina=21&Subpagina=49 || dicht bi nl |- | [[Standaard skriefwieze|Standaard Schriefwieze]] || [[Tweants|Twìnts]] || || http://members.home.nl/goaitsen/twents/Spelling.rtf || wieder of van t Nederlaands |- | [['n Eigenwiezen]] || [[Tweants]] || 1999 || http://www.hermanfinkers.nl/werkkamer/twentsezaken/eigenwiezen.doc || lik aorig op de [[Kreenk vuur de Twentse Sproak|KTS-spelling]] |- | [[Schriewwise van Klaus-Werner Kahl]] || [[Munsterlaands]] || || http://www.plattdeutsch.net/platt/schriewwise.pdf || |- | [[Lübecker Richtlinien]] || [[Platduuts]] || 1919 || || |- | [[Hamburger Richtlien|Hamburger Richtlinien/Rechtschreibungslehre von Borchling]] || [[Platduuts]] || 1935 || || |- | [[Sass'sche Schrievwies]] || [[Platduuts]] || 1935/1956 || http://web.archive.org/web/20060129193323/http://www.bildung.bremen.de/sfb/behoerde/gesetze/234_02.htm || dichtbie t Duuts |- | [[Loccumer Richtlinien]] || [[Platduuts]] || 1973/1977 || http://listserv.linguistlist.org/cgi-bin/wa?A2=ind0012a&L=plautdietsch-l&P=3014 || dichtbie t Duuts |- | [[Richtlinien für Ostfriesland]] (van d'Oostfreeske Landskupp) || [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfrais]] || 1988 || || |- | [[Holger Weigelt sien Schrievwies]] || [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfrais]] || 1975 || http://www.holger-weigelt.de/projekte/platt/plattrahmen.html || veul spesjoale tekens |} == Ôfkeken orthogroafie == Maisttieds wordt t Leegsaksisch in n orthogroafie schreven dij óf op t Nederlaands óf op t Duuts baseerd is. Veur sommege dialekten bestoan der ook aigen spèllens, zo as veur t [[Oostfreisk|Oostfrais]] of t [[Munsterlaands]]. Dizze alternoatieve spèllens zetten t dialekt meer van t Duuts ôf en loaten de aaigen klanken en veuraal de aaigen grammoatiek wat beter oetkommen. In Nederlaand bestoan vrumd genoug nait veul spèllens mit apaarte tekens. Veul mìnsken schrieven oet gewoonte laiver in de Nederlaandse of Duutse spèllen, môr doar komt meer bie kieken. De veurdailen van de alternatieve spèllens binnen, dat ze n geregelde orthogroafie hebben, dij mit de toal overainkomt. In vergelieken mit de Oostfraise spèllen komt t Munsterlaands mit alleneg n poar extroa tekens goud oet de vouten, môr dit verschil komt ook omdat der in t Oostfrais meer verschillende klaanken en diftongen oet mekoar holden worden mouten, omdat aanders de woorden verkeerde betaikenissen kriegen of de grammoatikoale funksie nait vervuld wordt. == Regels veur t schrieven == Ain ding is zeker: t Leegsaksisch het veul verschillende dialekten, en doarom zol der woarschienlek ook nooit ain Leegsaksisch woordenbouk komen. Dat betaikent nait, dat der gain spèllensregels wezen kìnnen, dij aal schrievers aanleern kìnnen, in welk dialekt ze ook schrieven. Of zo n spèllenssysteem der ooit zal komen (en aannomen wordt) is de vroag. == Boetende hìnwiezen == * [http://www.lowlands-l.net/anniversary/ t Verhoal "t keuteldoemke" in verschillende toalen, dialekten en spèllens] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese spellingsrichliene]] m9iec5sak8pgdvj9t7eiorjmihnz79i 0 9159 291185 270379 2016-11-03T16:15:02Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Wapen-Zalk-gemeente.jpg|thumb|Waopen van de gemeente Zalk en Veecaten]] [[Ofbeelding:Wapen-Zalk-heerlijkheid.jpg|thumb|Waopen van de eerlijkeid Zalk en Veecaten]] '''Zalk''' is een [[Nederlaand|Nederlans]] dörp op de zuudoever van de [[Iessel]] in de [[Overiessel]]se gemeente [[Kampen (Overiessel)|Kampen]]. 't Leg achter de [[winterdiek]] van de Iessel tegenover [[Wilsum]]. 't Dörp Zalk be-eurde töt de [[Eerlijkeid]] [[Zalk en Veecaten]]. Nao de vörming van de gemeenten in [[1813]] is de eerlijkeid ummevörmd töt de gemeente Zalk en Veecaten. Disse gemeente is in [[1937]] op-egaon in de gemeente [[Iesselmuun]] en be-eurt sins [[2001]] töt Kampen. Zalk is in Nederlaand nasionaal nog aorig bekend ewörden as woonplaatse van 't ''krudenvrouwgien'' [[Kleusien uut Zalk]]. Ok wödt 't dörp tesamen mit Veecaten enuumd in 't bekende gedicht ''Dodenherdenking'' van [[Ida Gerhardt]], waorin de name mit naodrokkelijk klinker- en mitklinkerriem an aandere woorden verbunden wödt. In Zalk stiet de [[Windmölle|korenmeulen]] [[De Valk (Zalk)|De Valk]]. {{Kampen}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Kampen]] p1y9rkyqg1s2b8rwt0e26a2m03gd6ro 8 9161 67560 67559 2008-06-02T11:51:46Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Je preberen de niejste versie van dit bestand vort te doon. Zet eers een ouwere versie weerumme. g9rwhz9lxxfyky8k3e7ecehim3r323l 6 9170 163354 67624 2010-10-10T08:26:19Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Plaante]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Plaante]] gxalhel2d9xhk9vwg24wiabrtch92wn 0 9171 280795 264912 2015-04-14T21:01:54Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:LightningVolt Twisting Branch Lilac tree.jpg|thumb|n Braanze]] [[Bestaand:Boom.PNG|thumb|Stam, braanze, takke, twieke]] n '''Braanze''' is n dail van n [[boom]] of n [[boesk]] dij of oet de [[stam]] stekt. Aan braanzen gruien de [[blad (planten)|bloader]] van n boom. Oospronkelk wör veur elke soort braanze n aander benoamen broekt, môr tegenswoordeg worden dizzen almoal deur mekoar hin broekt veur aal dailen van de oetsteksels. Braanzen binnen aigelks de aams van de boom, deurdat t vocht dat [[cirkulaotie|ronddwirrelt]] via de braanzen noar de bloader gaait. Vrumd genog gruien braanzen zo dat t bebladte gedailte van n boom van verôf sikkom dezulfde vörm het as t blad van dij boom. n Lieke braanze of toek wordt ook wel n '''bongel''' nuimd. == [[Nedersaksisch|Leegsaksisch]] == {{Nds/braanze}} == Boetende hìnwiezen== {{commonscat|Branch}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Boom]] 8dqxovxt9wc3cane2o2vyywrvztagq6 6 9197 153885 67983 2010-07-08T19:08:01Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Vosbergenschriefwiese1 == Licentie == {{Bepark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] gr4sl4qf8uqwne53rr27snxd0sxd908 6 9198 153881 67984 2010-07-08T19:07:13Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Vosbergenschriefwiese2 == Licentie == {{Bepark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] bjestm1irdo8fzwdpawoz0zcwef6pkq 6 9199 153882 67985 2010-07-08T19:07:21Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Vosbergenschriefwiese3 == Licentie == {{Bepark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] pzvwloqsij7clmrbhllxyd6pdrl718a 6 9200 153883 67987 2010-07-08T19:07:30Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Vosbergenschriefwiese4 == Licentie == {{Bepark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] 8garfzye34dcn73xj9alwaqkppdttec 6 9201 153884 67988 2010-07-08T19:07:39Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] wikitext text/x-wiki Vosbergenschriefwiese5 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] rcax8b5azp610znv81ois3n2v0xxrpw 4 9202 67990 2008-06-05T18:43:45Z Ni'jluuseger 73 Nieje pagina: [[Ofbeelding:Vosb1.jpg|200px|left|thumb|Vosbergenschriefwiese1]] [[Ofbeelding:Vosb2.jpg|200px|left|thumb|Vosbergenschriefwiese2]] [[Ofbeelding:Vosb3.jpg|200px|left|thumb|Vosbergenschri... wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Vosb1.jpg|200px|left|thumb|Vosbergenschriefwiese1]] [[Ofbeelding:Vosb2.jpg|200px|left|thumb|Vosbergenschriefwiese2]] [[Ofbeelding:Vosb3.jpg|200px|left|thumb|Vosbergenschriefwiese3]] [[Ofbeelding:Vosb4.jpg|200px|left|thumb|Vosbergenschriefwiese4]] [[Ofbeelding:Vosb5.jpg|200px|left|thumb|Vosbergenschriefwiese5]] gjkfks8l233jjbc6ruxp2ee167zvous 0 9204 68094 2008-06-06T20:58:10Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hanze]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hanze]] b2s60hy99qy59sdtuayhi1xhnphsin9 0 9205 257818 229073 2013-03-11T11:34:05Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 6 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2110024]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Bezemdopheed''' ([[Latien]]: ''Erica scoparia'') is een plaante uut de [[heedfemilie]] (''Ericaceae'') dee veural in [[Zuud-Europa]] veurkump. In Nederlaand is bezemdopheed bekend van 't [[waddeneilaand]] [[Terschelling]]. De soorte is hier in de [[Tweede Wereldoorlog]] terechtekomen mit 't vervoeren van laandmienen uut [[Zuud-Europa]]. In 1996 wanen nog der zeuven struken in de dunen kortbie [[Oosterend (Terschelling)]], in 2005 wanen der nog mar vuuf van over. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&record=Erica+scoparia SoortenBank.nl - beschrieving en ofbeeldingen] {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Elburgs]]}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] sc5r325f239v5566dwmku7qqb0v3nho 8 9208 68113 2008-06-07T09:29:52Z Servien 7 Nieje pagina: Ontbrekende bestanden wikitext text/x-wiki Ontbrekende bestanden nkxw7sa2xvvv76cbwcc14mpsty1cwg1 6 9210 202393 202359 2011-08-17T12:03:57Z Servien 7 wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Logo van disse wiki in t Stellingwarfs. ==Lisensie== {{Wikimedia}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Logo]] [[Kattegerie:Ofbeelding:Wikipedie]] 8bkao7uj94i26livzl1tkinpy35qblj 0 9211 68149 2008-06-07T15:06:32Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Latainse alfabet]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Latainse alfabet]] 22x28dayxcjxuqa7oltvz0kygat6ijk 0 9212 68150 2008-06-07T15:06:46Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Latainse alfabet]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Latainse alfabet]] 22x28dayxcjxuqa7oltvz0kygat6ijk 0 9213 291502 291493 2016-11-04T17:16:01Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Elfstedentocht.png|right|frame|Route van de Elfstedentocht]] De '''Elfstedentocht''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Alvestêdetocht'') is een [[scheuvel]]loperstocht van krapan 200 kilometer bi'j de [[Friese elf steden|elf steden]] van [[Frieslaand]] langes. [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]], de heufdstad van de pervincie, is vanolds de plaatse daoras de tocht begunt en oflöp. De tocht, veur 't eerst in 1909 erönd en veur 't lest in 1997, brengt de dielnimmers van Liwwadden naor [[Sneek (stad)|Sneek]], [[Ielst (stad)|Ielst]], [[Sloten]], [[Stavoren]], [[Hindeloopen]], [[Wörkem]], [[Bolsward]], [[Harlingen (stad)|Harlingen]], [[Franeker]] en [[Dokkum]] en vandaor weerumme hen Liwwadden, daoras op de vaort de [[Bonke]] de endstreep lig. Honderdduzenden mèensen koomt naor de tocht kieken en de scheuvellopers anfietern. == Winnaars == {| class="prettytable" | '''Jaor''' | '''Datum''' | '''Winnaar''' | '''Woonplaatse''' | '''Tied''' | '''Kilometer''' |- | 1909 | 2 jannewaori | Minne Hoekstra | Warga | align="right" | 13.50 | 189 |- | 1912 | 7 febrewaori | Coen de Koning | Arnhem | align="right" | 11.40 | 189 |- | 1917 | 27 jannewaori | Coen de Koning | Etten-Leur | align="right" | 9.53 | 189 |- | 1929 | 12 jannewaori | Karst Leemburg | Liwwadden | align="right" | 11.09 | 191 |- | valign="top" | 1933 | valign="top" | 16 december | Abe de Vries Sipke Castelein |Dronriep Wartena | align="right" valign="top" | 9.53 | valign="top" | 195 |- | valign="top" | 1940 | valign="top" | 30 jannewaori |Piet Keizer<br /> Auke Adema<br /> Cor Jongert<br /> Dirk van der Duim<br /> Sjouke Westra |De Lier<br /> Franeker<br /> Alkmaar<br /> Warga<br /> Warmenhuizen | align="right" valign="top" | 11.30 | valign="top" | 198,5 |- | 1941 | 6 febrewaori | Auke Adema | Franeker | align="right" | 9.19 | 198,5 |- | 1942 | 22 jannewaori | Sietze de Groot | Weidum | align="right" | 8.44 | 198 |- | 1947 | 8 febrewaori | [[Jan van der Hoorn]] | [[Ter Aar]] | align="right" | 10.51 | 191 |- | 1954 | 3 febrewaori | [[Jeen van den Berg]] | [[Et Vene]] | align="right" | 7.35 | 198,5 |- | 1956 | 14 febrewaori | colspan="3" | gien winnaar uutereupen (*) | 190,5 |- | 1963 | 18 febrewaori | [[Reinier Paping]] | [[Omm]] | align="right" | 10.59 | 196,5 |- | 1985 | 21 febrewaori | [[Evert van Benthem]] | [[Sint Jansklooster|'t Klooster]] | align="right" | 6.47 | 196,8 |- | 1986 | 26 febrewaori | Evert van Benthem | 't Klooster | align="right" | 6.55 | 199,3 |- | 1997 | 4 jannwaori | [[Henk Angenent]] | [[Woubrugge]] | align="right" | 6.49 | 199,6 |} (*) Nao gedielde oaverwinnings in 1933 en 1940 hef de orgenisaosie 't mandielige winnen of-eskaft. Jan van der Hoorn, Aad de Koning, Jeen Nauta, Maus Wijnhout en Anton Verhoeven oavertraden in 1956 dizze regel toe as ze in de maande oaver de endstreep kwammen. Ze wördden ediskwalificeerd en d'r wördden gien aandere winnaar uutereupen. == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.elfstedentocht.nl Webstee van de veriening ''De Friesche Elf Steden''] * [http://elfstedenwiki.vpro.nl/ Elfstedenwiki] * [http://media.putfile.com/Reinier-Paping-wint-Elfstedentocht Reinier Paping wint Elfstedentocht 1963 (video)] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Sport in Frieslaand]] [[Kategorie:Evenement]] [[Kategorie:Skaatsen]] 9cw4bf3sfu7r3o7xv22xds8perln5j1 0 9214 68195 2008-06-08T10:22:18Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Streektaol]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Streektaol]] 03tc8inhb32u8e21a9t2p7ufd0c1ibm 0 9215 292578 292575 2016-12-17T11:42:37Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Deutschland Lage von Nordrhein-Westfalen.svg|thumb|250px|Noordrhain-Westfele]] '''Noordrhain-Westfele''' of '''Noordrhain-Westveele''' is n [[dailstoat]] in t westen van [[Duutslaand]]. De dailstoat is 34.110,26 [[vierkaante kilemeter|vaaierkaante kilometer]] groot en der wonen 17.865.516 mìnsken (december 2015). Dat binnen 524 inwoner per vaaierkaante kilometer. == Geogroafie == De [[heufdstad]] is [[Dusseldörp]]. Noordrhain-Westfele ligt tussen [[Nederlaand]], [[Oaken]], t [[Teutobörger Woold|Teutobörger Wold]] en de [[Haarz]]. == Rivieren == De grootste [[rivier]]en binnen de [[Rhain]], de [[Ruhr]] en de [[Wezer]]. == Regeernsdistrikten == Noordrhain-Westfele het vuuf regeernsdistrikten: * [[Arnsbaarg]] – 3.760.454 inwoner * [[Detmold]] – 2.069.758 inwoner * [[Dusseldörp]] – 5.226.648 inwoner * [[Keulen|Keuln]] – 4.378.622 inwoner * [[Mönster|Munster]] – 2.622.623 inwoner <small>Inwoneraantellen van 31 dezìmber 2005</small> == Steden == * [[Arnsbaarg]] * [[Baaukem]] * [[Bieleveld]] * [[Bokelt]] * [[Bonn]] * [[Dortmund|Dortmond]] * [[Dusseldörp]] * [[Doesbörg]] * [[Essen]] * [[Gelsenkèrken]] * [[Hamm]] * [[Keulen|Keuln]] * [[Minden]] * [[Mönster|Münster]] * [[Paderborn]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Noordrien-Westfoaln| ]] c2jibd0adlf0p0pe70ywa8b1et195rg 10 9218 279641 278876 2015-03-28T09:29:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {|style="margin-top:1em; margin-bottom:-0.5em; width:100%; clear:both;" class="toccolours" |colspan=3 align=center|[[Indo-Uropese taolen|Indo-Uropese toalen]] > '''[[Germaanse sproaken|Germoanse toalen]]''' > |- |width=33% align=center valign=top|'''[[Noord-Germaanse taelen|Noord-Germoanse toalen]]''': |width=33% align=center valign=top|'''[[West-Germoanse toalen]]''': |width=33% align=center valign=top|'''[[Oost-Germaanse talen|Oost-Germoanse toalen]]''': |- |align=center valign=top|[[Deens]] | [[Faeröars|Faeröers]] | [[Ieslaans|Ieslaands]] | [[Noors]] | [[Norn (sproake)|Norn]]^[[#*|*]] | [[Zweeds|Sveeds]] |align=center valign=top|[[Afrikaans|Afrikoans]] | [[Duuts]] | [[Engels]] | [[Freeske taaln|Frais]] | [[Jiddisj]] | [[Nedersaksies|Leegsaksies]] | [[Limburgs|Limbörgs]] | [[Luxembörgs]]&nbsp;| [[Nederlaands]] | [[Skots|Schots]] | [[Wilmesauers]]** |align=center valign=top|[[Boergondisch (tael)|Boergondies]]^[[#*|*]] | [[Gotisch|Goties]]^[[#*|*]] | [[Vandoals]]^[[#*|*]] | [[Krim-Goties]]^[[#*|*]] |- |align=center valign=top| |align=center valign=top|<small>* = Oetstorven toal</small> &nbsp; &nbsp; &nbsp; <small>** = Mit oetstaarven bedraigd</small> |}<noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen taal]] </noinclude> hu2kjs9lcdsng0j9p05o3tnwe97xqvl 0 9219 278720 278719 2015-03-23T19:01:44Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Germanic languages in Europe.png|thumb| De Germoanse toalen in Uropa:<br /> '''Noord-Germoanse toalen''' {{Kaortlegenda|#00FFFF|[[Ieslaans|Ieslaands]]}} {{Kaortlegenda|#00CED1|[[Faeröars|Faeröers]]}} {{Kaortlegenda|#007ffe|[[Noors]]}} {{Kaortlegenda|#003f7f|[[Zweeds|Sveeds]]}} {{Kaortlegenda|#0000FF|[[Deens]]}} '''West-Germoanse toalen''' {{Kaortlegenda|#D2691E|[[Skots|Schots]]}} {{Kaortlegenda|#ffa500|[[Engels]]}} {{Kaortlegenda|#E2BD00|[[Freeske taaln|Frais]]}} {{Kaortlegenda|#FFF435|[[Nederlaands]]}} {{Kaortlegenda|#ADFF2F|[[Nedersaksies|Leegsaksies]]}} {{Kaortlegenda|#008000|[[Duuts]]}} De stippen geven aan woar meertoaleghaid voak veurkomt.]] De '''West-Germoanse toalen''' vörmden volgens de traditsjonele opvatten n subgroup van de [[Germoanse toalen]]. t Begrip ''West-Germoans'' is omstreden en wordt in de moderne toalwetenschop nait meer zo voak broekt as vrouger. De toalen dij wie traditsjoneel ''West-Germoans'' nuimen, binnen de grootste en belangriekste group binnen dizze [[toalfamilie]]. * [[Engels]]<ref name = "ing">Dizze toalen hebben in meer of mindere moate gemainschoppelke kenmarken en worden doarom ook indaild in de [[Ingveoonse toalen|Ingveoonse toalfamilie]]</ref> * [[Schots]]<ref name = "ing" /> * [[Freeske taaln|Frais]]<ref name = "ing" /> * [[Hoogduuts]] ** [[Duuts]] ** [[Luxembörgs]] ** [[Jiddisch]] * [[Nederduuts|Leegduuts]] ** [[Nederfrankisch|Leegfrankisch]] *** [[Nederlaands]] *** [[Afrikaans|Afrikoans]] ** [[Nedersaksisch|Leegsaksisch]] ** [[Oost Leegduuts]] ** [[Plautdietsch]] ;Noot <references/> == Alternoatieve stamboom == In de stamboom dij hierboven stait ligt t akzìnt op hou de West-Germoanse toalen zok ontwikkeld hebben sikkom vanof de [[vôlksverhoezens]]. n Probleem mit dizze indailen is, dat der minder let wordt op de [[dialektiek|dialektische]] ôfstammen van dizze toalen. [[Publius Cornelius Tacitus|Tacitus]] beschrieft in [[De origine et situ Germanorum|Germania]] drij groupen Germoanen, de [[Ingvaeones]], [[Irminones]] en de [[Istvaeones]], dij volgens sommege onderzoukers aan de boases stoan van de dialektische oorsprong van de West-Germoanse toalen: * Ingveoons (Noordzee-Germoans) ** [[Engels]] ** [[Schots]] ** [[Freeske taaln|Frais]] ** [[Nedersaksisch|Leegsaksisch]] ** [[Oost Leegduuts]] ** [[Plautdietsch]] * Irminoons (Elbe) ** [[Hoogduuts]] *** [[Duuts]] *** [[Luxembörgs]] *** [[Jiddisch]] * Istveoons (Rhain-Wezer-Germoans) ** [[Nederfrankisch|Leegfrankisch]] *** [[Nederlaands]] *** [[Afrikaans|Afrikoans]] Dizze stamboom richt zok meer op de oorsprong van de toalen, woardeur dudelk wordt dat t Leegsaksisch heur dialektische oorsprong gemain hef mit t Engels (n Saksische toal) en t Frais, môr t probleem is dat in dizze stamboom nait dudelk wordt dat t Nederlaands en t Leegsaksisch, ondaanks dat ze verschillend in dialektische oorsprong binnen, een gezoamelke ontwikkelen deurmôkt hebben. Aal twij de stambomen binnen doarom slim belangriek. {{Germoans}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Germaanse taol]] 0a4lf4rbgjsoao79qo843pew1v8tipt 0 9220 68236 2008-06-08T17:16:39Z Servien 7 deurverwiezing naor [[West-Germoanse toalen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[West-Germoanse toalen]] o0w9klm6yslll804vlz0789kaabs9ry 0 9221 68237 2008-06-08T17:16:59Z Servien 7 deurverwiezing naor [[West-Germoanse toalen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[West-Germoanse toalen]] o0w9klm6yslll804vlz0789kaabs9ry 0 9222 68238 2008-06-08T17:17:23Z Servien 7 deurverwiezing naor [[West-Germoanse toalen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[West-Germoanse toalen]] o0w9klm6yslll804vlz0789kaabs9ry 0 9223 68241 2008-06-08T17:20:11Z Servien 7 [[Ingels]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Engels]] hinne wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Engels]] rxl107lu81xb5ib16fwopv7s7nsuwx4 0 9226 68346 2008-06-09T20:09:14Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Nederlaands]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nederlaands]] d7t8bzjjwflfzjgxvki4wmx7fysuoel 0 9229 273073 264086 2014-02-02T18:22:05Z Droadnaegel 1133 kat:rekreatie en ontspanning bi'j mekare, te weinig verschil wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Dit artikel giet oaver de keet as jongerenhonk. Of zöch ie een artikel oaver [[bouwkeet|bouwketen]]?}} Een '''keet''' is op het [[plattelaand]] een honk veur jongen rond de tienerleeftied, det ze miestentied zölf beheert. 't Is miestal een schure, [[slephutte]], etummerd hok of zokswat achter op 't arf van de olders van ien van de jongen. De jongelu - groepen van een paar vrunden töt zo'n twintig jonges en maagies - koomt daor geregeld samen umme te praoten, meziek te luustern, te kieken naor evenementen as voetbalwedstrieden en te roken en drinken. In kleinere plaatsen daoraj niet veule horeca viendt, is de keet een alternatief veur de kroeg, de discotheek of nog wat aanders. Keten in dizze zin bint veural een bekend fenomeen in [[Frieslaand]], [[Oaveriessel]] en de [[Achterhook|Achterhoek]]. Partie [[radiopiraat|radiopiraten]] hebt een keet van waoruut ze meziek uutzendt. ==Kiek op keten== Jongerenketen bint veule in 't ni'js ewest umdet d'r gloepens veule drunken zol wörden.<ref>[http://www.planet.nl/planet/show/id=62967/contentid=563659/sc=3152d5 Mark van Wonderen: ''Jongeren op platteland drinken te veel'', planet.nl, 31 meert 2005]</ref> Keten hebt vake een bar en stelt priezen vast veur de draank, die wördt in-eköcht veurdet de jongen bi'j menare koomt. Deur de negatieve berichten oaver comazoepen in de keten, hebt ze een negatieve klaank ekregen. Mar d'r bint ok positieve kaanten te numen an 't bouwen en beheren van een keet. Zo wördt ze vake bouwd deur de jongelu zölf, die dus moet sparen veur de materiaolkosten en ervaring opdoet mit constructiewark. Partie jongeren die an een keet bouwt starkt heur vakmanskop vanuut een technische opleiding. Wieders hebt keetbezitters verantwoordelijkheid veur 't volk det oaver de drumpel kump. Ok hebt de keten in kleine dörpen zonder veul uutgaonsgelegenheid een sociaole stee. De jongelu koomt hier bi'j menare en vörmt grote vrendengroepen. Ook maagies koomt noar de keten, en jonges en maagies leert menare d'r kennen. ==Tègenstriedige berichten== Deurdet onderzuuk naor keten steekproefsgewies gebeurt, en het dus een momentopnaome is, blieft de berichten oaver 't bield van de drinkketen tègenstriedig. Zo viej in de [[Twentse Courant Tubantia]] op [[18 september]] 2008 twei berichten oaver drankketen: in 't eerste artikel hef de gemiente [[Tubbig|Tubbargen]] (Noord-[[Tweante|Twente]]) besleuten een drinkkeet te verbieden naodet een veertienjaorige jonge in 't ziekenhuus op-eneumen weur,<ref>[http://www.tctubantia.nl/regio/twente/3727752/Tubbergen-sluit-drinkkeet-na-opname-14jarige-jongen.ece Twentsche Courant Tubantia: ''Tubbergen sluit drinkkeet na opname 14-jarige jongen'']</ref> mar in dezölfde kraante stiet een bericht det in de acht keten rondumme [[Vjenne|Vriezenveen]] gien uutgebreide zoeperi'je plaatsviendt.<ref>[http://www.tctubantia.nl/regio/rijssen/3730096/Geen-excessen-in-acht-drinkketen.ece Twentsche Courant Tubantia: '' 'Geen excessen in acht drinkketen' '']</ref> Deur zokke tègenstriedige berichten blif 't bield det de lu hebt van keten nog aorig negatief. Augustus 2011 weur in de umgèving van de [[Tweante|Twèentse]] gemiente [[Riesn-Hooltn]] een verkiezing heulden van wie as de mooiste keet hef.<ref>[http://www.deweekkrant.nl/artikel/2011/augustus/16/wie_heeft_mooiste_keet_ De Weekkrant. Wie heeft de mooiste keet?]. 16-08-2011.</ref> ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: ''keet'', ''zoepkot'', ''zuupkot'' *[[Drèents]]: ''keet'' *[[Grunnegs]]: ''keet'', ''hok'' <small>(t kin ook n schuurtje wezen)</small> *[[Sallaans]]: ''keet'', ''hok'', ''schure'' *[[Tweants]]: ''{{small()|zoepe}}keet'', ''zoepkot'', ''zuupkot'' == Rifferenties == <references /> ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.keten.boom.nl/ Keetni'js] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Ontspanning]] [[Kategorie:Jongerenkultuur]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] hrzqr4cc20wwg1bqkgv0ek0yvwwo6za 14 9230 266303 261096 2013-05-10T17:09:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Kultuur]] sqsois5o26cqdi84nnv6hxpd4pjsqe6 0 9231 264225 210139 2013-05-06T16:33:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Monique Sleiderink 32917.jpg|thumb|Monique Sleiderink, foto&nbsp;©&nbsp;[[RTV Oost]]]] Monique Sleiderink ([[Old Oatmörsken]], [[16 oktober]] [[1969]]) is een tillevisie- en radioprissentatrice en redacteur bi'j de [[Oaveriessel]]se umroep [[RTV Oost]]. Nao 't gymnasium in [[Oldnzel]] studeerden ze Engelse Taal- en Letterkunde en Communicatiekunde an de [[Universiteit Utrecht]]. Ze studeerden of in de richting PR en Voorlichting en wördden gemienteveurlichter. In [[1994]] kwaamp ze as bureauredacteur bi'j RTV Oost te warken. Ze much al rap radio- en tv-pregramma's prissenteren. Mit [[Maartje van Weegen]] prissenteerden ze een co-productie mit de [[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]]. Ie kunt Monique Sleiderink vake zien in quizzen. Alle jaoren prissenteert ze 't streektaaldictee [[Kiek'n Wa'j Zegt]]. Op Radio Oost had ze töt [[2011]] zaoterdags 't streektaal- en cultuurpregramma [[Aksent]]. <!-- ==Bron== *tvbabes.com oaver Monique Sleiderink --> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Sleiderink, Monique}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Prissentator]] [[Kategorie:Tillevisie]] [[Kategorie:Radio]] s4wv1nv0kozx3m9i7gk1sg0nnvjfyq5 14 9232 260656 251389 2013-03-14T05:26:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 92 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7153700]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Radio}} [[Kategorie:Media]] a2kkeafbt4pmxyvthdhwntbvofd2ftx 14 9233 266554 261097 2013-05-10T18:25:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Media]] fdchcidnneud24p6jgq5yhorpe6kvng 14 9234 266393 257888 2013-05-10T17:32:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Mass media}} [[Kategorie:Alles]] le05h2u3jv5jn4khp6lo8hv7eu42dn8 0 9243 282017 281827 2015-05-10T09:44:16Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Klarenbeek''' (uutespreuken as: ''Klaannbeek'') is n darp in t oosten van de stad [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderland]]. t Darp hef zwat 3.500 inwoners. Klarenbeek is eneumd naor n landgoed dat lag an de Klaarbeek, die later ok Klarenbeek ging heten. An t begin van de [[20e eeuw]] was Klarenbeek niet meer as n gebied mit n paor verspreide huzen en n [[Rooms-Katholieke Kark|katholieke karke]]. Noe besteet t darp veural uut n lange weg (de heufdweg) waoran verschillende buurtjes ebouwd bint. In t darp steet ok n [[meule]]. t Darp völt onder twee gemeentes, namelik [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]] en [[Voorst (gemeente)|Voorst]], de gemeentegrens löpt dwars deur t darp. Disse gemeentes bint noe bezig heur toekomstplannen veur Klarenbeek op mekare of te stemmen, zodat Klarenbeek niet per gemeente verschilt in bieveurbeeld bebouwing en zoksoort dingen. Klarenbeek hef ok n eigen [[treinstasion]]. t Darp hef ok n holtzagerieje, dit is in handen van de familie Krepel. t Steet der al vanof de [[19e eeuw]] en was toe de reden um de halte Klarenbeek te bouwen. Tussen t darp en de naoburige plaatsen [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] en [[Bekbargen]] hef t leste oerbos van Nederland elegen, t [[Bekbargerwold]]. In de [[Tweede Wereldoorlog]] is der in Klarenbeek n [[Vickers Wellington]] neerestort waoran n monument herinnert in de Hessen Allee. Sinds [[2010]] is t monument tiedelik vortehaald in verband mit niejbouw. == Weetjes == * Tiedens [[Karneval]] heet Klarenbeek ''Neutendarp''. {{Apeldoorne}} {{Voorst}} {{Dialekt|ovel|Klarenbeek|ANS}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] ps8kdbzjdqhfq97idsyt871qmd39bf0 10 9246 266855 257866 2013-05-10T20:56:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{BabelM|Duuts|de|Dieser Benutzer spricht [[:Kategorie:Gebruker de|'''Deutsch''']] als [[:Kategorie:Gebruker de-M|'''Muttersprache''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker de-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker de-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|de-M]] </noinclude> sx3drbhe2d4ieufsjlswti55jg7m62l 10 9247 271745 266885 2013-12-07T00:23:41Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel2|Frans|fr|Cet utilisateur peut contribuer avec un niveau '''[[:Kategorie:Gebruker fr-2|moyen]]''' en '''[[:Kategorie:Gebruker fr|français]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker fr-2|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker fr-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|fr-2]] </noinclude> rw4h2s1ff9jk4q9lgtpcxtz4plp12i4 10 9250 68694 2008-06-12T08:23:44Z Servien 7 [[Sjabloon:Gebruker de-M]] is ewiezig naor [[Sjabloon:Gebruker de]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sjabloon:Gebruker de]] 66ehizjbog3s4wwwy9c9seykdx5qsg0 0 9252 263994 168659 2013-05-06T15:53:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Abel Darwinkel''' ([[Assen]], [[1968]]) is een anfieteraor van de [[Drèents]]e streektaal, die warkt bi'j 't [[Huus van de Taol]]. Darwinkel gruuiden op in [[Nörg]], [[Steenderen]] in de [[Achterhook|Achterhoek]] en [[Beem]] in [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]]. Hi'j woonden een jaor in [[Lyon]] in [[Fraankriek]]. In [[Grunnen (stad)|Stad]] studeerden hi'j Algemiene Literatuurwetenskoppen en Fraans. Hi'j warkten in de journalistiek en wör in 2003 mitwarker van de Stichting Drentse Taol. Dizze orgenisaosie is in 2007 mit [[Oeze Volk / Maandewark|''Oeze Volk'']] en [[Stichting Het Drentse Boek]] op-egaone in 't Huus van de Taol. Veur [[RTV Drenthe]] prissenteert Darwinkel mit zien collega [[Jan Germs]] ''Jasbuus vol Drèents'', een dagelijks pregramma van een minuut daorin ze andacht skenkt an 't Drèents. Darwinkel mit Germs bint boavendien [[streektaalfunctionaoris]] in Drenthe. Darwinkel is coauteur van ''Moi! Taalgids Drenthe'' (2005) en ''Dialectenboek 9, Streektaal in spelletjes'' (2007), en skriever en samensteller van ''Molentaal. De meul wet van gien wieken'' (2007). ==Bronnen== * Abel Darwinkel, Jan Germs en H. Slot (2005), ''Moi! Taalgids Drenthe'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv * [http://www.rtvdrenthe.nl/bebfb902-5071-4021-a591-ae392c33a26c.aspx?Lang=nl-NL RTV Drenthe] ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.huusvandetaol.nl/ Huus van de Taol] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Darwinkel, Abel}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] [[Kategorie:Taolkundige]] b4jci6qcucmmsff8c9u03syabxmh0ik 6 9262 69098 2008-06-14T09:39:21Z Arch 610 Stroate in Elburg wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Stroate in Elburg == Licentie == {{PD-70j}} hblfglpgf57lhwujvfp4s4m1d8gq1zp 6 9263 128617 69100 2009-12-05T07:57:45Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Karke]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Karke in Ni'jkark == Licentie == {{PD-70j}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Karke]] hitjf1ncgkehvw7e414jbxfdd4888ng 0 9273 262823 257804 2013-05-04T20:42:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Traffic jam in Venice.jpg|thumb|225px|right|Gondels dee-t in de file stoat in Venetië]] Nen '''gondelvoart''' is nen tocht oaver et water, woarlangs kiekleu stoat. De dealnemmende voartuugen bunt mangs mooi versierd of verlecht mit lempkes rundom een onderwarp; mangsmoal is den tocht centroal 'edoan, mangs zorgt verenigingen of bedriev'n veur n bootjen en bunt der prieze te verdenen met de versierink van den gondel. An t ende is doar mangsmoal 'n gezellig feeste met de priesuutreiking, muzeek en optreadens. Völle gondelvoarten wod e-holden in 't waterrieke westen en noorden van [[Nederlaand]], moar ok op aandere plaetse wod ze e-holden. Anders dan den name dut denken, bunt de delnemmende voartuugen mangs gene [[gondel (boot)|gondel]]s. [[Ofbeelding:Gondelvaart_bredevoort.jpg|thumb|Gondelvoart in Breevoort]] ==Plaetse met gondelvoarten== * [[Aldeboarn]]: joarleks op den letsen vri'jdag van augustus, op de reviere de Boorne * [[Giessenburg]] - [[Giessen-Oudekerk]] - [[Hardinxveld-Giessendam]] (op de [[Giessen (rivier)|Giessen]]): eaven joaren, tweeden zoaterdag in september * [[Koedijk]] (bi'j Alkmaar): joarleks op den 3en zoaterdag van augustus * [[Gondelvoart (Breevoort)]]: op de olde stadsgrachte * [[Gieteren]]: 3en zoaterdag van augustus, [[Belt-Schutsloot]]: 2en vri-jdag van augustus en [[Dwarsgrachte]]: 1en zoaterdag van augustus; allemoale joarleks * [[Alphen aan den Rijn]]; joarleks op den dag veur de Alphense joarmarkt, dee op den daarden woensdag van september völt ==Uutgoande verbundings== * [http://www.gondelvaartaldeboarn.nl/ Gondelvoart van Aldeboarn] * [http://www.gondelvaartbelt-schutsloot.nl/ Gondelvoart Belt-Schutsloot] * [http://www.gondelvaart-bredevoort.nl/ Gondelvoart in Breevoort] * [http://www.gondelvaart.nl Gondelvoart op de Giessen] Zee ok: [[Liest_van_regionaole_feesten]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Evenement]] jfs3d1cs9ecabvr8aeb34oy47ql2rvd 0 9274 262698 257805 2013-05-04T19:52:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Boekenmarkt Bredevoort.JPG|thumb|right|Beukestad Breevoort]] Een '''beukestad''' of '''bookestad''' is een darp of stad dat zich als dusdoanig hef uut-eropen vanwaege de völle pröttel- en tweedehandsbookwinkels dee'j doar kunt vinden. De bekandsten is 't [[Groot-Brittannie|Britse]] [[Hay-on-Wye]]. In mangse Europese laanden bunt ze te vinden, zoas [[Frankriek]] ([[Montolieu]] en [[Bécherel]]) en [[Zwitserlaand]] ([[St.-Pierre-de-Clages]]). * 't [[Gelderlaand|Geldersen]] [[Breevoort]] is sinds [[1993]] bekend as 'beukestad' mit meer dan dartig book- en pröttelwinkels en kunstgalerieën. ==Andere beukesteden in Nederlaand== * In [[Daeventer]] guf sinds [[1988]] op den eersten zundag van augustus den grootsten bookemarkte van Nederlaand. Bi'jnoa negenhonderd kroamen van bookhandelaren en pröttelkroame slingert zich in een riege van zas kilometer deur 't centrum van de [[Hanze]]stad. * In [[2008]] war [[Amsterdam]] 'Wereldbeukestad'. ==Uutgoande verbunding== *[http://www.booktown.net/ International Organisation of Book Towns] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Kultuur]] [[Kategorie:Literatuur]] [[Kategorie:Stad]] idqm64b5pauqq8femdqwhlry4ts5bf9 0 9276 114070 109520 2009-08-01T21:13:17Z Droadnaegel 1133 dubbel:bastion en bolwark(stad) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Bolwark (stad)]] nnjashnssm3dotlv9g5uor4nyhmlc0g 0 9277 177046 69737 2011-01-22T08:01:31Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Beukestad]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Beukestad]] 3j56suaeh5rr02t9mhluez301v2qc2z 0 9278 69253 2008-06-15T12:36:36Z Ni'jluuseger 73 [[Gondelvaart]] is ewiezig naor [[Gondelvoart]]: Achterhookse schriefwieze wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Gondelvoart]] dptwxutzbur8mfdl5k49ufwacktrv3t 6 9279 69254 2008-06-15T12:40:28Z Arch 610 Engelse Schaans bi'j Lechtenvoorde wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Engelse Schaans bi'j Lechtenvoorde == Licentie == {{PD-eigenwark}} 41b44wzmnpkvxuag212x1iubs5yanhx 0 9280 262798 261900 2013-05-04T20:22:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Veur de Drèentse buurtschap Fort, zee '''[[Fort (De Wolden)]]'''.}} [[Ofbeelding:Engelse_schans.jpg|thumb|300px|[[Engelse schans]] bi'j [[Lechtenvoorde]]]] Een '''fort''' is n militair gebouw of kampement dat is in-ericht um nen trop soldaoten te [[harrebarg|harbargen]] en te verdaedigen teggen vi-jandeleke strieders. Een fort is mangs veurzeen van ne afwisselking van muren, päölkes, wallen, grachten en toorns. Et is altied n zelfstandig, an alle zieden verdaedigbaor objekt. Et woord ''fort'' kump van 't [[Latien|Latiense]] woord ''fortis'' (stark). Dat woord is verwaant an et Nederlaandse 'fortificatie' (Nedersaksisch: ''verstarking''). Der bunt verskeidene soorten verstarkingen as [[vesten|vestingen]], stellingen en schaanzen. ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.engelseschans.nl/ Officiële webstae van de Engelse Schaans Lechtenvoorde] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Fort| ]] [[en:Fortification#Forts]] [[he:ביצורים]] styajgxzxg0xr6vtzrgnmdlg1e3q3ic 0 9281 69272 69269 2008-06-15T18:00:05Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Sleurhutte]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sleurhutte]] cbj5mv5jfi7mecz3utu2ywvvsu8e1p7 14 9282 265989 261083 2013-05-10T16:06:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Events}} [[Kategorie:Kultuur]] ju1k4r4ksshl61brn59fx6n4iodh9hw 0 9283 264267 257791 2013-05-06T16:40:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:796px-Werner-Festival.JPG|320px|thumb|De stripfeguur Werner]] '''Werner''' is een stripfeguur en gelieknamige [[beeldverhaol|strip]] deur de [[Sleeswiek-Holstain|Sleeswiek-Holstiense]] tekenaar Brösel ([[Rötger Feldmann]]). De eerste stripbundel kwaamp in 1981 uut. Werner Beinhart is een jonge keerl, drok op bier en motors, en in de lere bi'j de installateur Röhrich. Dizze leste löp vake in zeuven sloten tegelieke en hef boavendien een kolde-oorlogscomplex ("Ich glaub', die Russen sind da.") Samen mit Röhrings warknimmer Eckat stikt Werner dan ok vake de gek mit hum an. De vertellegies loopt vake uut op rampen, zoas ontploffings op bouwterreinen of oaverstreumings deur verstopte toiletten. Werner en zien umgeving bint veur een groot diel gebaseerd op de biografie van Brösel en die zien breur Andi. De verhalen speult heur bename of in de laandskop [[Angeln (laandskop)|Angeln]] ten noordoosten van de stad [[Sleeswiek]]. 't Duuts van sommige van de stripfeguren is stark [[regiolect]]isch, mit [[Platduuts]]e woorden en woordvörms. Werner is populair ewörden in hiel Duutslaand en ok nog wal daorbuten, ehölpen deur de films die op de strip gebaseerd bint. D'r bint een bulte Wernerproducten, zoas 't biermark Bölkstoff en een riege computerspullegies. ==Verskenen stripbundels== '''Semmel Verlach''' * 1. ''Werner - Oder was?'' (1981) ISBN 3897190001 * 2. ''Werner - Alles klar?'' ISBN 3897190028 * 3. ''Werner - Wer sonst?'' ISBN 3928950185 * 4. ''Werner - Eiskalt!'' ISBN 3897190044 * 5. ''Werner - Normal ja!'' ISBN 3928950207 * 6. ''Werner - Besser is das!'' ISBN 3897190060 '''Achterbahn''' * 7. ''Werner - Ouhauerha!'' ISBN 3897190079 * 8. ''Werner - Wer bremst hat Angst!'' (1994) ISBN 3897190087 * ''Werner - Wer bremst hat Angst!'' Interactieve CD-ROM ISBN 3928950657 * Sonderband ''Werner, Geht tierisch los'' (1995) ISBN 3928950665 * 9. ''Werner - Na also!'' (1996) ISBN 3928950150 * 10. ''Werner - Exgummibur!'' (1998) ISBN 3897190109 * 11. ''Werner - Volle Latte!'' (2002) ISBN 3897190117 '''Ehapa''' * 12. ''Werner - Freie Bahn mit Marzipan!'' (2004) ISBN 3770425200 '''De luxe Ehapa-riege mit extra materiaol''' *1. ''Werner - Oder was?'' (oktober 2006) ISBN 978-3-7704-3082-6 *2. ''Werner - Alles klar?'' (juni 2007) ISBN 978-3-7704-3064-2 *3. ''Werner - Wer sonst?'' (febrewaori 2008) ISBN 978-3-7704-3102-1 *4. ''Werner - Eiskalt!'' (2009?) ==Films== * 1990: ''Werner – Beinhart!'' ([[live action]]/tiekenfilm) * 1996: ''Werner – Das muß kesseln!!!'' (tiekenfilm) * 1999: ''Werner – Volles Rooäää!!!'' (tiekenfilm) * 2003: ''Werner – Gekotzt wird später!'' (tiekenfilm) == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.werner-broesel.de Officiële webstee van Werner] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Ontspanning]] [[Kategorie:Duutslaand]] atjtzph33ifr47jbvsfibgtjb6zvjnw 6 9284 69278 2008-06-15T18:07:28Z Ni'jluuseger 73 Werner wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Werner == Licentie == {{GFDL}} gmyapxf2rqtewwc6d8uoy54ovpyeeou 14 9285 273071 266498 2014-02-02T18:18:41Z Droadnaegel 1133 kat:rekreatie en ontspanning bi'j mekare, te weinig verschil wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Recreation}} [[Kategorie:Kultuur]] [[Kategorie:Maotschoppi'je]] f4z90yjy5ikgq4o2riz0u1b8iman2o1 0 9287 292037 290875 2016-12-08T13:18:20Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Walfort_jan_de_beijer.jpg|thumb|right|250px|Walfort in 1743]] ''''t Walfort''' is ne [[havezate]] (verstarkt hoes) in [[Aalten]]. Et hoes, dat vrögger Waldenvoort eneumd wodden, wodden esticht in [[1402]] as [[boerderieje|boerderi'je]] van Derk van Lintelo. Et hoes kwam rond 1650 in de hände van 'n geslacht van Coeverden. Midden 18e eeuwe kwam t deur ne broedlachte in bezit van de familie van Pallandt, bereumd van de beeldhouwster [[Charlotte van Pallandt]]. In [[1958]] ging 't hoes ovver in de hände van de gemeente [[Aalten]], en vanof [[2003]] wöd 't deur de stichtink [[Het Geldersch Landschap]] onderholden. Völle is der neet meer ovver van 't olde huus. Et bouwwark nog altied T-vormig, maor 't mist ne heile verdeeping. Dizze verdeeping had 't hoes nog wal in [[1743]], wat blik uut ne ofbeelding van [[Jan de Beijer]] uut dat jaor. Op disse ofbeelding is t hoes (toon nog met ne grachte) al in zwaor vervallen toostaand te zeen. ==Uutgaonde verbundings== * [http://www.iohotspots.nl/iohotspots/636_Walfort.html IO Hotspots] * [http://www.kasteleninnederland.com/kasteeldetails.php?id=159 Kastelen in Nederlaand] {{DEFAULTSORT:Walfort}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Havezate]] [[Kategorie:Aalten]] jef235r4gsltp3vfv2pa00j9rntly9a 0 9291 294498 279153 2017-10-10T11:25:29Z 80.113.21.108 voetbal wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Football iu 1996.jpg|thumb|n Anvaller (in t rood) is duur de verdediging (in t wit) ebrökn en stot n bal noar t doel. n Doelman steet kloar um um te stopn]] [[Bestaand:UEFA-Women's Cup Final 2005 at Potsdam 1.jpg|thumb|Vrouwleu an t voetbaln]] [[Bestaand: Boisko.svg|thumb|Voetbalveeld]] '''Voetbal''' is n [[bal]]sport den at met de veute en t heufd spölt wörd. n Manskap besteet oet 12 spelers op t veeld, woervan dr ene in t eegne doel steet. Disn spöller het nen doelman en is n ennigsten den n bal met de haande an mag raakn. Wieter beent dr nog wisselspöllers, dee at in köant valn as n spöller in t veeld wat krig, of as n [[trainer]] van [[taktiek]] wil veraandern. n Wedstried wörd in gooe baann eleaidt duur nen scheidsrechter en zinne greansrechters, dee at dr vuur zorget dèt n wedstried earlke en good verlöp. De partieje met de meeste peuntn an t eande van de wedstried hef t spel ewunn. Bie n geliek antal peuntn vuur beaide partiejn wörd esprökn van ''geliekspel''. As dit vuurkeump kan dr ekeuzn wördn vuur meer spölminuutn, of ne strafskupperiege. == Doel van t spel == t Doel van t spel is um n bal in t doel van de teegnspöllers te kriegn. Hierbie magnt de spöllers gebroek maakn van t hele lichaam, behalve de haande. Nen oetzeundering hierop is n doelman, den ook met de haande mag woarkn. n Offisjeeln wedstried doert 2x 45 minuutn, met ne pauze tussenduur, en mangs nog wat minuutn dr bie um de verlöarn tied an blessures op te vuln. == Veeld == t Veeld is n [[rechtheukig]] grösveeld van 90x120 [[meter]], woer an beaide korte kaantn n doel steet. Um n raand van t veeld is in n rechthook ne liene trökn: de ziedliene. Oawer t midln van t veeld löp oawer de korte kaante n midlnliene, den t veeld in 2 deeln opdeelt. In t midln van disse liene löp nen kreenk. Um de beaide doeln hen löp ook ne liene in n rechthook, wat t 16-meter gebeed het. Doar binn in löp nog wier nen rechthook in t verlengde van t doel. == Manskap == n Manskap of ploog besteet oet 4 soortn spöllers: n doelman, verdedigers, midlveelders en anvallers. Dee hebt allemoal öar eegnen taak in t spel. n Doelman mut n bal oet zin doel hooldn as n anvaller van de teegnpartieje prebeert den dr in te skeetn. De verdedigers munn zorgn dèt dee teegnanvallers doar de kaans neet vuur kriegnt, en n bal noar vuurtn hen trean zogaaw as ze den van de teegnpartieje of hebt enömn. De midlveelders köant zik verdedigend en anvalnd gedreagn. Ze köant dus n teegnanval helpn te vuurkomn, en n bal dan meteen duurspöln noar de anvallers (ook wal spitsn neumd). n Anvaller hef as taak t maakn van doelpeuntn. n Trainer kan dr vuur kiezn um mear verdedigers, of juust mear anvallers op te steln. Dit kan te maakn hebn met t verloop van n wedstried. As de eegne ploog völle van de aandern te verdoern krig, kan t verstaandig wean um nen anvaller vuur nen verdediger te wisseln, um de teegnpartieje mear wierstaand te beedn en de kaanse op n teegndoelpeunt te verkleainn. Mear an de aandere kaante kan t juust verstaandig wean um nen verdediger umme te wisseln vuur nen midlveelder of anvaller, um zo mear kaans te maakn op n doelpeunt. == Nedersaksische voetbalplogen == In 't Saksisch sproakgebeed van Nederland vin ie de volgende betoald-voetbalplogen: [[FC Grönnen]], [[SC Veendam]], [[FC Emmen]], [[FC Zwolle]], [[Go Ahead Eagles]] (oet [[Deaventer]]), [[FC Tweante]], [[Heracles Almelo]], [[AGOVV Apeldoorne]] en [[De Graafschap]] (oet [[Deutekem]]). [[Vitesse]] oet [[Arnem]] lig der krek teagenan. Doarvan is FC Tweante de leste joaren de succesvolste, de ploog is in 2010 landskampioen wonnen. == [[Nedersaksisch|Neersassies]] == * '''Nedersaksies in Nederlaand''': ''voe{{small()|t}}bal'' * [[Platduuts]]: ''vootbal'' (Platduutse schriefwieze ''Football'') [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Voetbal|!!]] 771viyuvnlerlmgwmxubpncfzhogk9b 6 9297 194749 69362 2011-06-21T11:53:09Z Woolters 62 /* Beschrieving */ wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Foto van ne boage in Hooltn. == Licentie == {{PD-eigenwark}} criegtwil4uxtt0m768w8kl1rhejjev 0 9299 262635 258007 2013-05-04T19:41:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Aalsmeer_stroate.jpg|thumb|250px|Straote in Aalsmeer]] '''Aalsmeer''' is een darp en gemeente in de Nederlaandse previnsie [[Noord-Hollaand]]. De gemeente telt 26.569 inwonners (1 februari 2008, bron: CBS) en hef n oppervlakte van 34,40 km² (waorvan 11,71 km² water). De gemeente Aalsmeer maek deel uut van de 'plusregio Stadsregio Amsterdam'. Nen inwonner van Aalsmeer wödt nen 'Aalsmeerder' eneumd. == Geskiednis == Aalsmeer wödt veur t eerst eneumd in [[1133]] as 'Alsmar'. Dizzen naam kump veur in ne oorkonde waorbi'j laand egaeven wödt an de abdi'je van Rijnsburg, een adellik nonnenkloster. In ne akte van [[Diederik VII van Kleef]] wödt dizze schenking in [[1199]] nog ens bevestigd. t Gebeed Alsmar was in dee tied n wildernis van laege elzen- en wilgenböskes. In de umgaeving wödt völle turf estokken, waordeur grote meren en plessen bunt ontstaon. == Geboren in Aalsmeer == * [[Jacques van Tol]] (1897-1969), [[skriever]] * [[Johannes Fake Berghoef]] (1903-1994), [[architektuur|architekt]] * [[Jan Willem de Pous]] (1920-1996), [[minister]] * [[Peter R. de Vries]] (1956), [[misdaod]]verslaggaever == Wonnend in Aalsmeer == * [[Gerard Joling]], zanger, prissentator * [[Bob de Jong (schaatser)|Bob de Jong]], olympies kampioen 10 km schaatsen. (Kudelstaart) * [[Frans Mulder]], acteur * [[Marianne van Wijnkoop]], jurylid tillevisiepregramma X-Factor (Kudelstaart) * [[André van Duin]], komiek, zanger, tekstschriever en programmamaker (Kudelstaart) == Uutgaonde verbundings == *[http://www.aalsmeer.nl Webstee van de gemeente] *[http://www.aalsmeer.com Blomenveiling] * [http://www.viamichelin.co.uk/viamichelin/gbr/dyn/controller/mapPerformPage?expressMap=false&act=&pim=true&strAddress=&strCP=&strLocation=aalsmeer&strCountry=285&productId=&x=19&y=10 Keerte Aalsmeer] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] h06g2tpq8fw6np6du1tdahts997qfbe 0 9300 264044 168661 2013-05-06T16:02:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Jan Germs.jpg|right|thumb|270px|Jan Germs les veur uut eigen wark]] '''Jan Germs''' ([[Oring]], [[1954]]) is een anfieteraor van de [[Drèents]]e streektaal, die warkt bi'j 't [[Huus van de Taol]]. Germs, mit een va uut de [[Veenkeloniën]] en een Oringer moeder, gruuiden op mit 't Drèents. Hi'j gunk op de [[Meer uitgebreid lager onderwijs|ULO]] in Börger en later naor de [[Hogere Burgerschool|HBS]] in [[Emmen (plaots)|Emmen]]. Germs leerden veur skoelmeister en hef 27 jaor laank onderwiezer ewest in [[Gasselte|Gasselt]]. In 2002 weur hi'j [[streektaalfunctionaoris]] bi'j de Stichting Drentse Taol. Dizze orgenisaosie is in 2007 mit [[Oeze Volk / Maandewark|''Oeze Volk'']] en [[Stichting Het Drentse Boek]] op-egaone in 't Huus van de Taol. Veur [[RTV Drenthe]] prissenteert Germs mit zien collega [[Abel Darwinkel]] ''Jasbuus vol Drèents'', een dagelijks pregramma van een minuut daorin ze andacht skenkt an 't Drèents. Germs hef de Drèentstalige verhalenbundel ''De Sigaar'' eskreven. In december 2009 wördden Germs deur RTV Drenthe verkeuzen töt de eerste 'Drent van 't jaor' veur 't haalfstaon van de Drèentse taal.<ref>[http://www.dvhn.nl/nieuws/noorden/drenthe/article5628955.ece/Jan-Germs-Drent-van-het-Jaar Dagblad van het Noorden: ''Jan Germs Drent van het Jaar'' (27 december 2009)]</ref> ==Publicaoties== *De sigaar (körte Drentse verhalen, Zuudwolde 2004) *Moi, taalgids Drenthe (In Boekvorm, Assen 2005) *De mooiste woorden van Drenthe (Noordboek, Grunning 2005) *Daphne, Het verhaal van het loze wichie (Zuudwolde 2006) *Iemen met edik vangen ( Beilen 2008)<ref>[http://www.hetdrentseboek.nl/content/view/16/27/ Het Drentse Boek, Germs, Jan]</ref> ==Bronnen== * Abel Darwinkel, Jan Germs en H. Slot (2005), ''Moi! Taalgids Drenthe'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv * [http://www.rtvdrenthe.nl/bebfb902-5071-4021-a591-ae392c33a26c.aspx?Lang=nl-NL RTV Drenthe] ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.huusvandetaol.nl/ Huus van de Taol] * [http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/schrievers/jan_germs.htm Jan Germs,Schriever van de maond juni 2006] *[http://www.woestenledig.com/woestenledig/2008/11/jan-germs-dan-blijf-ik-maar-liever-in-drenthe.html Jan Germs: ‘Dan blijf ik maar liever in Drenthe’] Woest en ledig, (27-11-08) *[http://www.huusvandetaol.nl/content/view/364/5/ Vueltaol - Op fietse deur Drenthe] * [http://www.rtvdrenthe.nl/nieuws/nieuws-detail?NewsID=43534 Jan Germs perplex door verkiezing Drent van het Jaar] == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Germs, Jan]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu|Germs, Jan]] [[Kategorie:Taolkundige|Germs, Jan]] tvxcxl1nd7doq4y223gudsf55kmfyej 0 9302 291019 277051 2016-11-03T12:33:31Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Alkmaar | bestaandsnaam vlagge = Alkmaar Flag.svg | bestaandsnaam woapn = Wapen van Alkmaar bewerkt.PNG | lokatie = Map_-_NL_-_Municipality_code_0361_(2014) | proveensie = [[Bestaand:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = '''Alkmaar''' | öppervlakte = 31,20 | öppervlakte laand = 29,26 | öppervlakte water = 1,94 | inwonners = 95.076 | doatum inwonners = [[1 mei]] [[2014]] | dichtheid = 3249 | breedtegroad = 52/38/0/N | lengtegroad = 4/45/0/E | verkeersoader = [[A9]], [[N9]], [[N203]], [[N242]], [[N243]], [[N244]], [[N245]], [[N508]], [[N510]], [[N512]] | netnummer = 072 | postkode = 1800-1832 | webstie = [http://www.alkmaar.nl www.alkmaar.nl] }} [[Bestaand:Woage_alkmaar.jpg|thumb|275px|Waoge in Alkmaar]] '''Alkmaar''' is ne stad en gemeente in de provinsie [[Noord-Hollaand]] in Nederlaand. De gemeente ligt in de samenwarkingsregio Kennemerlaand, grenzend an [[West-Freeslaand]] en hef n [[spoorstasion]] (Stasion Alkmaar). Nen inwonner van Alkmaar neumt ze nen Alkmaarder. Sinds [[1 jannewaori]] [[2015]] is Alkmaar uutebreid mit de veurmaolige gemeenten [[Scharmer]] en [[Groft-De Riep]]. Alkmaar is wied bekend van de kezemarkte dee plaatvund vanof den eersten vri'jdag in april tot en mit den eersten vri'jdag in september, elken vri'jdagmörn van 10.00 uur tot 12.00 uur. t Is ene van de veer [[keze]]markten dee nog eholden wordt in Nederlaand. De demonstrasies vindt plaatse veur de waoge, dee ok de plaatse is van t Hollaandsen Kezemuseum en de VVV. == Bekiek ok == * Der is ok n geliek-eneumd darp in [[Suriname]], zee [[Alkmaar (Suriname)]], en ne geliek-eneumde, veurmalige sukerplantage in Suriname, zee [[Alkmaar (plantage)]]. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.alkmaar.nl/ Gemeente Alkmaar] * [http://www.archiefalkmaar.nl/ Regionaal Historisch Centrum Alkmaar, Regionaal Archief] * [http://www.weerstation-alkmaar.nl/ Veur weertiedink in Alkmaar] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] hvcyu0g777b45c7vhnw0x9ntklcoky7 0 9303 276886 262656 2014-11-23T23:28:39Z CommonsDelinker 166 [[Coat_of_arms_of_Amstelveen.gif]] is vervungen deur [[Coat_of_arms_of_Amstelveen.png]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:GifTagger|GifTagger]], mit as reden: Replacing GIF by exact PNG duplicate. wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Amstelvene | bestaandsnaam vlagge = Amstelveen flag.svg | bestaandsnaam woapn =Coat_of_arms_of_Amstelveen.png | lokatie = Dutch Municipality Amstelveen 2006 | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = '''Amstelvene''' | öppervlakte = 42,38 | öppervlakte laand = 40,25 | öppervlakte water = 2,13 | inwonners = 78.768 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 1957 | breedtegroad = 52/18/0/N | lengtegroad = 4/50/0/E | verkeersoader = [[Rijksweg 9|A9]], [[Provinciale weg 231|N231]], [[Provinciale weg 232|N232]] | netnummer = 072 | postkode = 020, 0297 | webstie = [http://www.amstelveen.nl www.amstelveen.nl] }} [[Ofbeelding:Cobra-museum.jpg|thumb|275px|Cobra museum in Amstelvene]] '''Amstelvene''' is ne stad en gemeente in de Nederlaandse previnsie [[Noord-Hollaand]]. De huze grenst in het noorden aan de stad [[Amsterdam]] en et lig kort bi-j lochhaven [[Schiphol]]. == Geskiednis == Tot [[1964]] neumden zi-j de gemeente [[Ni-jer-Amstel]]. Et [[Amstelland]] wodden in de [[middeleewn]] op-edeald in [[Older-Amstel|Oolder-Amstel]] (ten oostn van de [[Amstel (rivier)|Amstel]]) en Ni-jer Amstel (ten westn van de riviere). In dit letste gebeed ontstond Amstelvene as n darp in et turfsteakgebeed ten westen van de riviere. In de [[17e eeuw|17de eeuwe]] trokken de riekere [[Amsterdam]]mers naor het gebeed, op zuuk naor röst en ruumte. De grenze tussen Ni-jer-Amstel en [[Amsterdam]] leep toon nog ten zuudn van de buten Singelgrachte, bi-j veurbeeld bi-j de teggenwoardigen Van Baerlestraat en Ceintuurbane. Aan den [[Amsteldiek]] bi-j de Amsterdamse Tolstraote steet nog t veurmaolige gemeentehoes van Ni-jer-Amstel, wat ze hebt ebouwd in 1890. Noa innemming van het noordeleke stuk van de gemeente wierd hier het Amsterdamsen Gemeente archeef ehuusvest. In [[1896]] en [[1921]] nam Amsterdam het noordeleke (en dichstbevolkte) stuk van de gemeente in; Amstelveen wier terug-ebrachd tot het alde darp en de noabi-je umgeavink. De gemeentegrenze lei noo bi-j de Kälfskensloane. De rieke Amterdammers blevn gönnen op de gebeden rundum Amstelvene. Dat ku-j zeen an de vanof [[1930]] angelegde rume wonwieken in het noordwesten van de gemeente. Veural deur dizze wieken hef Amstelvene nog altied nen name as wonplaatse veur de rieken. Noa den [[Tweede Wereldoorlog|Tweeden Wealdoorlog]] wöd Amstelvene ene van de wongemeenten van lochhaven [[Schiphol]], en uutbreidingswieken wierden in rap tempo uut de groond estampt; in de jaoren '60 was Amstelvene enige tied de snelstgreujende stad van Nederlaand. Vanof 1964 wierd den name van et tot veurstad uut-eegreujde darp aan de heile gemeente egeaven. Vanof et ende van de joaren '90 verleep den greuj neet zo rap meer en der bunt gin grote uutbreidingen meer in verscheet. De leste uutbreiding is de Westwiek in het zuudwesten van Amstelvene. In de tookumst wöd dizze wiek of-emaakt deur in het zuudwesten 800 en in het zuudoosten 700 huze te bouwen. Daormet zol de letste uutbreiding van Amstelvene kloar wean. Um in de behooften van et rap greujende antal leu te veurzeen wier een nieuw centrum, het Stadsharte Amstelvene, ebouwd. In 2003 wier Amstelvene verkozzen tot de beste grote stad van Nederlaand um in te wonnen. Dat stelden 'ekonomies onderzeuksburo Nyfer' in de 'Atlasse veur gemeenten 2003'. As starke kanten van Amstelvene wodden eneumd: good bereikbaor, veilig, riek an kultuur en kortbi-j Amsterdam. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.amstelveen.nl/ Officiële webstea van de gemeente Amstelvene] * [http://www.amstelveenweb.com/ Amstelveenweb.com] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] saoqhj7wwrc75e4ls67w6p0jj91y5gx 0 9304 269088 269087 2013-08-06T21:27:05Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Andiek | bestaandsnaam vlagge = Andijk flag.svg | bestaandsnaam wapen = Wapen andijk.jpg | lokasie = Dutch Municipality Andijk 2006 | provinsie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaotse = '''Andiek''' | oppervlakte = 47,70 | oppervlakte laand = 20,99 | oppervlakte waoter = 26,71 | inwoeners = 6.566 | daotum inwoeners = [[1 juli]] [[2006]] | breedtegraod = 52/44//N | lengtegraod = 5/13//E | verkeersaoder = gene | netnummer = 0228 | postkode = 1619 | op-egaon = [[Medemblik]] }} [[Ofbeelding:Andijk_kerk.jpg|thumb|275px|Anzicht op Andiek]] '''Andiek''' ([[Nederlaands]]: ''Andijk'', [[Westfrees]]: ''Andoik'') is n [[darp]] en veurmaolige gemeente in den hook [[West-Freeslaand]] in de Nederlaandse provinsie [[Noord-Hollaand]], en ligt daor in t olde gewest [[Westflinge]]. Andiek leg an t [[Iesselmeer]], de veurmaolige gemeente had n oppervlakte van 47,70 [[veerkante kilometer|km²]] (waorvan 26,71 km² water). Sinds 1 januari 2011 is Andiek op-egaon in de gemeente [[Medemblik]]. == Geskiedenisse == De name ''Andiek'' kump van ''an den diek'', waor ene buurte was dee bestuurlik onder nen tröp darpen mit stadsrechten heurden (''Stede Broek''). Andiek beheurden veur n tiedjen bi'j dizze darpenstad. In [[1667]] wierd daor n karkjen ('Buurtjeskerk') ebouwd. Tiedens t Franse beleg wierd Andiek bi'j keizerlik dekreet van [[21 oktober]] [[1811]] ne zelfstaandige gemeente vanof [[1 januari]] [[1812]]. == Umgaeving == Andiek hef ne vruchtbaore kleigroond met laandbouw: bloomkool-, bloombollen- en aerpelteelt en der bunt daor meerdere grote bollenverwarkingsbedrieve. Den belangrieksten bron van inkomsten is t toerisme. Dat kump deur de völle watersportmeugelikheden, kampeerplaatsen en bungalowpark "Het Grootslag". Andiek is ok nen belangrieken laeveransier van [[woater|drinkwater]] veur de regio deur het anwaezige gemaol. == Proofpolder == De 40 [[bunder]] groten Proofpolder Andiek wierd in [[1926]]-[[1927]] an-elegd in de [[Zuderzee]], as proof veur t inpolderen en bewarken van de ni'jere [[Zuderzeewarken|Iesselmeerpolders]]. Now wördt den proofpolder ebroekt veur verbliefsrekreaatsie. Dat dizzen polder een belangriek kenmark is van Andiek, blik uut t opnemmen van den proofpolder in het Andieker volksleed. De proofpolder is in [[1929]] oppend deur könnegin Wilhelmina. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.medemblik.nl Offisiële webstae van de gemeente] * [http://www.kistemaker.nl Kistemaker NetWerk] - Mit komplete beuke en uutgaven aover de geskiedenisse van Andiek * [http://www.andijker.nl "De Andijker",] t plaatselik ni'jsblad dat waekeliks uutkump. {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Noord-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] g6565vl434o7jagwzadnio8e275lbij 0 9306 257943 248419 2013-03-11T11:37:57Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 63 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q72323]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki De volgende gebeurtenissen vunnen plaose van '''1370 tot 1379'''. == Gebeurtenissen == * De [[kruusboge]] van staol kump uut. * [[1377]] - Einde van de [[Babylonische ballingschap der pausen]]. * [[1379]] - In [[Vicenza]] wonnen 't eerste Europese [[vuurwark]] of-esteuken. [[Kategorie:14e eeuw]] m87efmliek4ffaqyzpgadwwatl8fv2x 0 9313 269726 269084 2013-08-25T15:32:03Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Anna Paulowna | bestaandsnaam vlagge = Anna Paulowna vlag.svg | bestaandsnaam wapen = Anna Paulowna wapen.svg | lokasie = LocatieAnnaPaulowna | provinsie = [[Noord-Hollaand]] | heufdplaotse = | oppervlakte = | oppervlakte laand = | oppervlakte waoter = | inwoeners = 7.380 | daotum inwoeners = [[1 jannewaori]] [[2010]] | breedtegraod = 52/51/45/N | lengtegraod = 4/49/56/E | verkeersaoder = N99, N249 spoorlien K | netnummer = 0223, 0224 | postkode = 1760-1766 | op-egaon = [[Hollaands Krone]] }} '''Anna Paulowna''' is n [[darp]] en ne veurmaolige gemeente in de Nederlaandse provinsie [[Noord-Hollaand]]. De plaatse Anna Paulowna ligt sentraol in de Anna Paulownapolder. Zi'j vormt nen eenheid met de [[Kleinen Sluus]]. Sinds [[1 jannewaori]] [[2012]] is Anna Paulowna op-egaon in de gemeente [[Hollaands Krone]]. == Geskiednis == t Gebeed beheurden in de [[middeleewn|middeleeuwen]] bi'j den Gouw. t Leep meermaols onder water, tot t in zien geheel deur t water verzwölgen wierd. Den Anna Paulownapolder is den letsten met partikulier geld an-elegden polder in Nederlaand. Den ni'jen polder veel toen onder de gemeente Ziepe, pas op 1 augustus 1870 wierd den polder ne eign gemeente. In 1990 verkreggen zi'j ok t grondgebeed van de Wieringerweerd en de Weerdpolder en sindsdien bestond de gemeente uut meer dan allenig de Anna Paulownapolder. Anna Paulowna mek deel uut van de samenwarkingsregio [[Noordkop]], ok wal [[Kop van Noord-Hollaand]] eneumd. Den polder is verneumd naor könnegin [[Anna Paulowna van Ruslaand|Anna Paulowna]], de vrouwe van [[Willem II van Nederlaand|Willem II]] en moder van könning [[Willem III van Nederlaand|Willem III]]. Den zaandgrond van den Westpolder, waor't zee veur den komst van kunstmest (rond 1890) en veur de verbetterde waterhuusholding maor ene koo op vief bunder konnen holden, blek in 1912 alderbastend good veur bloombollenteelt. Nao 1920 kwam nen tweeden trop van ni'jkommers op gang, dee Breezand emaakt hef tot het dichtstbevolkte stuk van den polder. De gemeente Anna Paulowna is uutegreuid tot het grootste anèn-eslotten bollengebied van de waeld. De gemeente Anna Paulowna is op 1 jannewaori 2012 efuseerd met de gemeenten [[Niedarp]], [[Wieringen]] en [[Wieringermeer]] tot de gemeente [[Hollaands Krone]]. [[Bestaand:Anna_palauwna_karke.jpg|thumb|left|Karke in Anna Paulowna]] ==Uutgaonde verwiezingen== {{Commonscat|Anna Paulowna}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Noord-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] b2bcjwmmfipzn3ff12qwlgbv6x40ss8 0 9317 276825 262689 2014-11-18T22:44:52Z Robin van der Vliet 7603 svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki <center>''Dit artikel get oaver de gemaente in [[Noord-Holland]], t woord Beemster kan ok verwiezen naar n inwoner van de [[Grunnen (provìnzie)|Grunningse]] plaats [[Beem]]''</center> ----- {{Gemeante | naam = Beemster | bestaandsnaam vlagge = Beemster flag.svg | bestaandsnaam woapn = Beemster wapen.png | lokatie = LocatieBeemster | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = [[Middenbeemster]] | öppervlakte = 72,08 | öppervlakte laand = 69,28 | öppervlakte water = 2,80 | inwonners = 8490 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 123 | breedtegroad = 52/34//N | lengtegroad = 4/56//E | verkeersoader = [[A7]], [[N243]], [[N244]] | netnummer = 0299 | postkode = 1460-1464 | webstie = [http://www.beemster.net/ www.beemster.net] }} [[Ofbeelding:Midden_beemster.jpg|thumb|275px|Stroatjen in Middenbeemster]] '''Beemster''' ([[Westfries|Westfrees]]: ''Biemster'') is ne gemeente en polder in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]] en hef ne oppervlaakte van 72,08 km² (waorvan 2,80 km² water). De gemeente Beemster mek dele uut van de [[plusregio]] [[Stadsregio Amsterdam]]. == Darpen in de gemeente == [[Darp]]en: * [[Middenbeemster]] (''Middenbiemster'') * [[Noordbeemster]] (''Noôrdbiemster'') * [[Westbeemster]] (''Westbiemster'') * [[Zuudoostbeemster]] (''Sûdoôstbiemster'' [[Buurtschop|Noaberschappen]]: * [[Halfweg (Beemster)|Halfweg]] (''Hallefwei'') * [[Klaterbuurt]] (''Kletterbuur'') == Geskiednis == Rönd het jaor 800 was het gebeed, dat noo de gemeente Beemster heet, bedekt met veane. Beemster kump van 'Bamestra' (Grönendiek, 2000), de name van een rivierken in het gebeed. Ofsteaken van het veane deur de leu samen met stormvloden leien dertoo dat dit rivierken argens in de buurte van 1150-1250 uutgrujden tot nen binnenzee, een meer dat in vri-je verbinding stond met de [[Zuderzee]]. Het gebeed beheurden toon bi-j twee gewesten/gouwen; Westflinge en Waoterlaand. In [[1607]] wierd an enkele burgemeisters (onder aandere dee van [[Amsterdam]]) en rieke koopleu met anzeen toostemming egovven deur de Staoten van Hollaand en West-Freeslaand, um de Beemster dreuge te leggen, en dat deden zi-j onder leiding van [[Jan Adriaanszoon Leeghwater]]. Hi-j hef hier 43 [[poldermölle]]n veur ebroekt. In [[1610]], toon et wark bi-jnoa kloar was, leep et meer weer vol as gevolg van ne bratse in de Zuderzeedieken. Zi-j hebt zich toon oetprakkeseerd um den ringdiek zo hoge te maken dat den diek enen meter bovven t umringende laand uutstak. Op [[19 mei]] [[1612]] was den polder dreuge en was noe ''De Beemster'' een feit. Het laand wierd in-edeeld in rechtheukege läpkes groond noar een geometries patroon. De läpkes groond wierden verdeeld onder de geldscheters. De kwaliteit van den landbouwgroond was dusdöaneg hoge dat et prejekt in dee tied as een ekonomisch succes ezene wierden, in teggenstelling tot bi-jveurbeeld [[Heerhugoweerd]]. Dreehonderd jaor lang wierd den polder dreug-eholden mit 50 poldermöllen, begin twintigste eeuwe wierden zi-j vervangen deur gemalen en de möllen bunt noe allemaole vort. Den zudeleken ringvoart is sinds [[1825]] onderdeel van et [[Noordhollandsch Kanaal]]. Sinds [[1960]] is ne ingriepende verfiening van et ontwateringssysteem deur-evoerd. De waterbeheersing is noe zo precies meugelek of-estemd op de bestoande verschillen in heugteligging, oard en gebruuk van de landeri-jen; der kan ok rekkening eholdn wödden met veraanderingen in et bodemgebruuk. Vanof [[1999]] steet den heilen polder Beemster op den [[Top 100 der Nederlaandsen UNESCO-monumenten]]. In de Beemster ligt vief [[fort]]en as onderdeal van de [[Stelling van Amsterdam]], ok Wealdarfgood, woarunder et [[Fort bi-j Spiekerbore]]. Hier stoat dus twee Wealddarfgoodplaetse op éne plek bi-j mekare. == Butenplaetse == De Beemster telden in de Golden Eeuwe völle butenplaetse, ebouwd deur rieke, mangs VOC-koopleu. As gevolg doarvan is in de Beemster nog altied een tröpken statige butenplaetse te vinden, as Boschriek (ca. 1850) an den Jisperweg, Mariënheuvel (ca. 1820) an den Volgerweg en Rüstenhove (ca. 1768) op den hook van de Volgerweg en Middenweg, allen partikulier bezit. == Stolpen == Deur den vruchtboaren groond hef de Beemster zich ok stark ontwikkeld as boerengebeed. Kenmarkend veur de Beemster bunt dan ok de opvallende stolpboerderi-jen met eure piramidedaeke, zoas de bekende stolpboerderi-je Den Eenhoorn (ca. 1682). Woar dizzen stolpboerderi-jen vrögger een boerenbedrief wierden, bunt dee huze steureg meer bewond deur rieke kopers met veurleefde veur het laandleaven. De korten afstand tot Amsterdam, de grote huze en de symmetriese läpkes groond trekt völ kopers van buten naor de Beemster. Doarumme wödt de Beemster van warkumgeaving steeds meer ne wonumgeaving. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.beemster.net/ Webstea van de gemeente] * [http://www.beemsterinfo.nl/ Toeristeninformasie ovver de Beemster] * [http://www.werelderfgoed.nl/pages/nl.php Wealdarfgood Nederlaand] {{Bron| * ''Van de Ven, G. (redactie) (1996). "Leefbaar laagland" (vierde, gewijzigde druk). Uitgeverij Matrijs. p. 33-35, 55 en 131-136.'' * Groenedijk, T. (2000). "Nederlandse plaatsnamen". Slingenberg Boekproducties, [['t Oveine|Hogevene]], 2000. }} {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] myyax6synmhhki0tgmjx3ed91dwnlyp 0 9319 177047 69501 2011-01-22T08:01:38Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Beukestad]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Beukestad]] 3j56suaeh5rr02t9mhluez301v2qc2z 0 9320 277007 262695 2014-12-29T14:27:51Z Cycn 1607 SVG-versie van het wapen wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Bennebrook | bestaandsnaam vlagge = Bennebroek flag.svg | bestaandsnaam woapn = Bennebroek wapen.svg | lokatie = Dutch Municipality Bennebroek 2006 | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = '''Bennebrook''' | öppervlakte = 1,75 | öppervlakte laand = - | öppervlakte water = - | inwonners = 5145 | doatum inwonners = [[1 november]] [[2006]] | dichtheid = - | breedtegroad = 52.3246 | lengtegroad = 4.5951 | verkeersoader = [[Provinciale weg 206|N206]], [[Provinciale weg 208|N208]] | netnummer = 023 | postkode = 2120, 2121 | webstie = [http://www.bennebroek.nl/ www.bennebroek.nl] }} [[Ofbeelding:Bennebroek osm.png|thumb|270px|Ovverzichtskeerte gemeente Bennebrook]] '''Bennebrook''' is een plaetse en een veurmalige gemeente in de Nederlaandse perveensie [[Noord-Hollaand]] en heeft een oppervlaakte van 1,75 km². Doarmet war Bennebrook wat betreft oppervlaak de kleinste gemeente van [[Nederlaand]]. ==Geskiednis== Het eurspronkeleke gebeed Bennebrook strekten zich rundumme 1300 uut vanof [[Hillegom]] tot veurbi-j de teggenswoordige Gedempten Olden Grachte in [[Haarlem]] en wierd aan de westziede begrensd deur wat noe de Heemsteedse Binnenwegge is. Dit gebeed veel veur et grootsten deele bi-j den belening an de Here van Heemstede. 'Edelman Jan Scheven van Bennebrook' bouwden zich een kastele op de hook van de Gedempten Olden Grachte en et [[Spaorne]], buuten den ni-jen stadsmuurn van Haarlem. Den in 1245 van stadsrechten veurzene plaetse wol toch wal geerne kunnen blieven uutbreiden en de familie Scheven wödt of-ekocht; zi-j goat vort en verhuust noar Leiderdorp. Het gebeed wat beheurd bi-j Bennebrook krump in de doaropvolgende eeuwen. Vlak veur 1653 is den Prince noaberschap et centrum van de plaetse. Tot 1653 beheurt Bennebrook dan nog bi-j de ambachtsheerlekheid [[Heemstede (Noord-Hollaand)|Heemstede]]. Nao et ovverlieden van Adriaan Pauw blik dizzn zien naolaotenschop good hef eregeld. De Stoaten van Hollaand guf al in hetzelfde jaor toostemmink veur de afscheiding van Bennebrook, dat wödt too-ewezzen an zien jongsten, Adriaen Pauw (1622-1697) geliek eneumden zunne. Bennebrook bestond as ofzonderleken rechts- en bestuurskrenge vanof 1653. Het omvatte neet et olden Bennebrook, waorvan een groot dele bi-j Heemstede wierd evoogd, terwijl al et Bennebrooks gebeed ten westen van de Glipperwegge van Heemstede wödden of-enomnen. ==Gemeente== ===Fusie met de gemeente Bloomendaal vanof 2009=== De Gemeente Bennebrook was al lengeren tied op zeuk naor een fusiepartner. Op 29 meert 2007 is deur de gemeenteroaden van Bennebrook en [[Bloomendaal (Noord-Hollaand)|Bloomendaal]] beslotten um vanof 1 januari 2009 te fuseren tot éne gemeente. De provincie Noord-Hollaand had toostemmink egeaven en op 14 december 2007 volgden het kabinette, de twee gemeenten bunt samengoan vanof 1 januari 2009. De name van de 'fusiegemeente' is Bloomendaal wödden. ==Bezeensweerdegheden== * Hervormde Karke Bennebrook * Landgood de Hartekamp * Et vroggere station Voggelnzang-Bennebrook ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.bennebroek.nl Webstee van de gemeente] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] c1jyvbci7zpv65orus6858lie2350rh 0 9321 69509 2008-06-18T08:21:25Z Arch 610 [[Bennebroek]] is ewiezig naor [[Bennebrook]]: 'broek' is op good achterhooks 'brook' wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Bennebrook]] sj8ff0hkl3ho8qmziltqi4iyfp74487 0 9328 271988 262684 2013-12-07T01:44:40Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Bargen | bestaandsnaam vlagge =Bergen_(Noord-Holland)_vlag.svg | bestaandsnaam woapn =Coat_of_arms_of_Bergen_(North_Holland).svg | lokatie = LocatieBergenNH | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = Bargen | öppervlakte = 119,85 | öppervlakte laand = 97,15 | öppervlakte water = 22,70 | inwonners = 31.422 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 323 | breedtegroad = 52/40//N | lengtegroad = 4/42//E | verkeersoader = [[Rijksweg 9|N9]] | netnummer = 072 | postkode = 1860-1873, 1930-1935 | webstie = [http://www.bergen-nh.nl www.bergen-nh.nl] }} [[Ofbeelding:Karke_bargen.jpg|thumb|Ruïnekarke in Bargen]] '''Bargen''' is een [[darp]] en gemeente in de Nederlaandse provincie [[Noord-Hollaand]] en hef een oppervlakte van 119,85 km² (waorvan 22,70 km² water). De gemeente mek deel uut van de soamenwarkingsregio [[Kennemerlaand]]. == Geskiednis == Bargen wödt al eneumd in stukken uut midden [[10e eeuw]]e. Maor den name betrof toon allene ne kleine noaberschap rundum ne karke, waor noe de Ruïnekark steet. Um Bargen hen leien noaberschappen, dee noe bi-j et darp heurt: Westdorp, Oostdorp, Oldburgh en et latere Saenegheest, Saenegheest is de enige dee noe nog as noaberschap wödt eneumd, tot halverweage de twintigste eeuwe was dat ok et geval mit Oostdorp, totdat dizzen wierd uutebreid met den wiek tuundarp. Den name Saenegheest besteet volgens veul leu deur et 'Merakel van Bargen' van [[1421]], waorbi-j (volgens de legende) tiedens de gevoarleken [[Sint-Elisabethsvlood]] et karkegrij van de verdrunken karke van [[Petten]] veilig anspeulden en et zeewater dat in de kiste was deur-edrongen een hutjen later veraanderd blik te wean in geronnen blood. De plaatse waor het grij anspeulden neumpt zi-j vanof toon Sacramentsdiek (noe Zakediek) en der wierd ne kapelle ebouwd dee wier in den tachtigjaorigen oorlog wierd verwoest. Der wierd tot midden 60'er joaren in de moand mei nen stilln tocht eholden om dit merakel te gedenken. Dit gebruuk is beginne [[21e eeuw]]e wear ni-j leaven in-eblaozen. De Ruïnekarke wierd in de 15e eeuwe ebouwd op de plaatse van ne oldere karke. In de Middeleeuwn was et de grootste karke van Noord-Hollaand. In [[1574]], tiedens den tachtigjarigen oorlog, wierd de karke plunderd en of-ebrend. De karke wierd in latere tied veur een deel opni-j ebouwd. In [[1799]], tiedens den tweeden Coalitieoorlog teggen revolutionair [[Frankriek]], veel n Brits-Russisch leager de previnsie [[Noord-Hollaand]] binnen. Bi-j Bargen was et op[[19 september]] oorlog waorbi-j de geallieerden wierden verslaogen deur de Franse-Bataafse tröppen. Het Russisch Monument in Bargen herinnert an den krieg. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.bergen-nh.nl Webstea van de gemeente] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] jkbw8lbkidglu68q83x4cfmm96h8v8w 0 9330 257884 248420 2013-03-11T11:36:24Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 63 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q79976]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki De volgende gebeurtenissen vunnen plaose van '''1360 tot 1369'''. == Gebeurtenissen == * [[William Langland]] schrif ''Piers Plowman'' * [[Paus Urbanus V]] volg [[Paus Innocentius VI]] op as nieje [[paus]] in 't jaor [[1362]]. [[Kategorie:14e eeuw]] 17uvcfw22pr0531inro0yz18h6qr9uj 0 9333 262700 257898 2013-05-04T19:52:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Beverwiek | bestaandsnaam vlagge =Flag_of_Beverwijk.gif | bestaandsnaam woapn = Beverwijk wapen.png | lokatie = LocatieBeverwijk | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = '''Beverwiek''' | öppervlakte = 19,60 | öppervlakte laand = 17,82 | öppervlakte water = 1,78 | inwonners = 36.605 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 2054 | breedtegroad = 52/29/0/N | lengtegroad = 4/39/0/E | verkeersoader = [[A9]], [[A22]] | netnummer = 0251 | postkode = 1940-1949 | webstie = [http://www.beverwijk.nl www.beverwijk.nl] }} [[Ofbeelding:Beverwiek_winkelstroate.jpg|thumb|275px|Winkelstroate in Beverwiek]] '''Beverwiek''' is ne stad en gemeente in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]] en hef een oppervlak van 19,60 km² (woarvan 1,78 km² water). De gemeente mek deel uut van de samenwarkingsregio [[IJmond]].De plaatse steet noe veural bekend om zienen Beverwieksen Bazar, den grootsten oaverdekten markt van Europa. Ok besteet in Beverwiek een brandwondencentrum, in et Rode Kruus Zeeknhoes. Beverwiek had den eersten meubelboulevard van Nederland. De belangriekste industrie in de umgaeving besteet uut de hoogovvens van Corus, ten zuden van Beverwiek in Velsen-Noord. == Geskiednis == De name Beverwiek hef niks met de knaagdiern van doon, moar is een verbasterink van "Bedevoartswiek". Het plaetsken Sint Aagtenkarke (waor Beverwiek uut ontstoan is) was in de middeleeuwen nen trekpliester veur de pelgrims, umdat de heilige Agatha zich hier hef loaten zeen aan een maagde uut [[Velsen]], dee op de vlög was veur Rorik: nen Noorman en hertog van [[Kennemerland]]). Beverwiek kreg in 1276 marktrechten, verleend deur Graaf Floris V, en stadsrechten in 1298, verleend deur Graaf Jan I van Hollaand. Op de plaatse woar de heilige Agatha karke noe steet, stonden veur lange tied ne holten karke of kapelle. Bi-j et verkriegen van stadsrechten wödden dizze vervongen deur een bouwwark van stene. In 1575 wödden ok dizze karke vervongen deur een ni-j bouwwark, noe met karktoorn. Den karktoorn steet teggenwoordig bekend as ''Wiekertoorn'', de karke as Grote Karke. In dee tied wodden de stad umgeaven deur et darp [[Heemskarke]] (noordelek), et darp [[Wiek an Zee en Duun]] (westelek), de kern [[Breesaap]] (zudelek) en et [[Wiekermeer]] (oostelek). Het laandskap besteet veurnaamlek uut duungebeed. Koopleu uut [[Amsterdam]] bouwden in de [[17e eeuw]] in de mooie duunumgeavink eure buutenstadse huze. Veurbeelden bunt Huze Westerholt, Huze Akerendamme en Huze Scheijbeeck. De twee lest eneumden wödden an de raand van et Wiekermeer ebouwd. De Linie van Beverwiek was ne militaire verdeadiginksliene dee in 1800 wierd an-elegd, noa den oorlog bi-j Castricum in 1799. Et volteujden ne bestaonde liene van Monnickendam, langs Purmerend noar Beverwiek. De Liene van Beverwiek bestond uut een koppel [[lunet]]ten, mangs met ne grachte derum-hen. Enkele van dizze lunetten bunt bewoard eblevven, de meistn bunt noe vort. In 1936 wierden Beverwiek en Wiek an Zee en Duun samen evoogd tot éne gemeente. Wiek an Zee en Duun wödden bi-j dit soamengoan esplitst. 'Wiek aan Duun' wierd onderdeal van de stad Beverwiek, [[Wiek aan Zee]] blef beholden as aparten kern. En dat is noe nog altied neet aanders. In 1944, tiedens den Tweeden Wealdoorlog voerden de toonmalige [[Nazi|bezetters]] nen [[razzia]] uut in Beverwiek en [[Velsen-Noord]]. Zi-j naamn bi-jnoa 500 leu vaste, dee in [[Kamp Amersfoort]] as gegiezelden gevängen wödden holden totdat de doaders van de moord op dree NSB-ers zich emeld hadden. Een paar gegiezelden wierden vri-j eloaten, moar völle wödden noar Duutslaand ebracht um doar as dwangarbeider te warken. 63 gegiezelden hebt dat neet overleaft. Volgens het [http://www.razziabeverwijk.nl digitaal monument] veur den razzia in Beverwiek was et den eersten huus-an-huus razzia in Nederlaand. Veurhen waren de leu veilig as zi-j in huus waren bi-j nen razzia, umdat dee allenig op stroate eholden wödden. == De Heiligen Agatha in Beverwiek == De Heilige Agatha kump regelmoatig terug in Beverwiek. Verwiezink bunt onder aandere de Heilige Agathakarke, et Sint Aagtendarp (wonwiek), den Sint Aagtendiek en De Aagtenhalle (sporthal). Doarnoast is et brendwondencentrum in Beverwiek good op ziene plaatse want St. Agatha is de patroonheilige van brandwonden. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.beverwijk.nl Webstea van de gemeente] * [http://www.historischbeverwijk.nl Historisch Beverwiek] * [http://www.beverwijkprentenkabinet.nl/ Ofbeeldingen Beverwiek] * [http://www.razziabeverwijk.nl Razzia Beverwiek] een "digitaal monument" veur den [[nazi]]razzia in 1944 * [http://www.viamichelin.co.uk/viamichelin/gbr/dyn/controller/mapPerformPage?expressMap=false&act=&pim=true&strAddress=&strCP=&strLocation=beverwijk&strCountry=285&productId=&x=9&y=11 Kaarte Beverwiek] * [http://www.vvvwijkaanzee.nl VVV Wiek an Zee] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] rlcq2y6rrqf1bi27rp4x89p1960wiex 0 9335 257881 211251 2013-03-11T11:36:18Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 28 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q771418]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Bargen''' kan verwiezen naor: ;Nederlaand *[[Bargen (Noord-Hollaand)]] *[[Bargen (Limburg)]] *[[Bargen an Zee]] *[[Bargen op Zoom]] ;Noorwegen *[[Bargen (Noorwegen)]] ;België *[[Bargen (België)]] (''Mons'') ;Duutslaand *[[Bargen (Chiemgau)]] - Beieren *[[Bargen (Middel-Franken)]] - Beieren *[[Bargen (Nedersaksen)]] - Nedersaksen *[[Bargen (bie Kirn, Nahe)]] - Rienlaand-Palts *[[Bargen (Vogtlaand)]] - Saksen ;Amerika *[[Bargen (Niej-York)]] *[[Bergen (Noord-Dekota)]] ==Zie oek== *[[Barg]] {{dv}} b4wsyhs1spdthc3f2efpmbeihh2f4ki 10 9336 285117 285107 2016-07-08T17:53:06Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Noord-Hollaand|Perveensie Noord-Hollaand]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Gemienten:''' | R1C2 = [[Aalsmeer]] &middot; [[Alkmaar]] &middot; [[Amstelvene]] &middot; [[Amsterdam]] &middot; [[Beemster]] &middot; [[Bargen (Noord-Hollaand)|Bargen]] &middot; [[Beverwiek]] &middot; [[Blaricum]] &middot; [[Bloomendaal (Noord-Hollaand)|Bloomendaal]] &middot; [[Castricum]] &middot; [[Den Helder]] &middot; [[Diemen]] &middot; [[Drechterlaand]] &middot; [[Edam-Volendam]] &middot; [[Enkhuzen]] &middot; [[Gooise Meren]] &middot; [[Haorlem]] &middot; [[Haorlemmerliede en Spaornwolde]] &middot; [[Haorlemmermeer]] &middot; [[Heemskarke]] &middot; [[Heemstede (Noord-Hollaand)|Heemstede]] &middot; [[Heerhugoweerd]] &middot; [[Heiloo]] &middot; [[Hilversum]] &middot; [[Hollands Kroon]] &middot; [[Hoorn (Noord-Hollaand)|Hoorn]] &middot; [[Huzen]] &middot; [[Koggenlaand]] &middot; [[Laandsmeer]] &middot; [[Langediek]] &middot; [[Loaren (Noord-Hollaand)|Loaren]] &middot; [[Medemblik]] &middot; [[Oostzaan]] &middot; [[Opmeer]] &middot; [[Older-Amstel]] &middot; [[Purmerend]] &middot; [[Schagen]] &middot; [[Stede Brook]] &middot; [[Tessel]] &middot; [[Uutgeest]] &middot; [[Uuthoorn]] &middot; [[Velsen]] &middot; [[Waterlaand (gemeente)|Waterlaand]] &middot; [[Weesp]] &middot; [[Wiedemeren]] &middot; [[Wormerlaand]] &middot; [[Zaanstad]] &middot; [[Zaandvoort]]}} }} <noinclude> [[Kategorie:Previnsie-nl mallen]] [[Kategorie:Noord-Hollaand]] </noinclude> hg25bfuvkt1ito5ftnwfhtq1n8f0rr4 0 9338 69597 2008-06-18T19:58:11Z Servien 7 [[Alkmaar (Nederlaand)]] is ewiezig naor [[Alkmaar]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Alkmaar]] jz351nyk0ehu3n9vg3edu55s4cb570s 0 9339 283714 272502 2016-01-13T19:34:24Z Cycn 1607 2x SVG wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Blaricum | bestaandsnaam vlagge = Blaricum vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Blaricum wapen.svg | lokatie = Dutch Municipality Blaricum 2006 | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = '''Blaricum''' | öppervlakte = 15,59 | öppervlakte laand = 15,59 | öppervlakte water = - | inwonners = 9.163 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 588 | breedtegroad = 52/28/0/N | lengtegroad = 5/25/0/E | verkeersoader = [[Rijksweg 27|A27]] | netnummer = 035 | postkode = 1260, 1261 | webstie = [http://www.bergen-nh.nl www.bergen-nh.nl] }} '''Blaricum''' is ne plaatse en gemeente in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]] en hef een oppervlakte van 15,59 km². Met een deursnee huze weerde van € 539.000 was zee volgens et Centraal Bureau veur de Statistiek in [[2007]] de op twee noa riekste gemeente van Nederlaand. Blaricum genöt in de umstreaken anzeen om ziene joarlekse karmisdage in augustus. Blaricum ligt in den laandstreek 'Het Gooi'. Net as et noabi-j elegen [[Laoren]] is het van eurspronk een brinkdarp woarvan nog völle boerderi-jen oaver bunt ebleven. Rond et begin van de twintigste eeuwe kwamen in Blaricum völle rieke [[Amsterdam]]mers en kunstenoars wonnen, woardeur et darp stark in anzeen steeg. In et röstege darpscentrum steet ne monumentale karke, doarnoast nen bi-j de bewonners hoog ewaardeerden iessalon. In de gemeente hebt zi-j ok het streekzeekenhoes Gooi-Noord (vanof 15 oktober 2006 um-edoopt tot 'Tergooizeekenhuuzen'). Deur dit zeekenhoes hef de gemeente een hoog antal ni-j geborenen (met moders vanuut omleggende gemeenten), moar blif et inwonnertal noagenög geliek. [[Ofbeelding:Blaricum 17juni2006 033.jpg|thumb|left|250px|Blaoricum, ne lange riege veur den iessalon]] == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.blaricum.nl Webstea van de gemeente] {{commonscat}} {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] jvz39p54v0t6ko260cd12dy7vmgntqg 0 9341 277008 262704 2014-12-29T14:35:50Z Cycn 1607 SVG-versie van het wapen wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Bloomendaal | bestaandsnaam vlagge = Flag of Bloemendaal.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Bloemendaal.svg | lokatie = Dutch Municipality Bloemendaal 2006 | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = Bloomendaal | öppervlakte = 43,29 | öppervlakte laand = 37,93 | öppervlakte water = 5,36 | inwonners = 16.872 | doatum inwonners = [[31 december]] [[2008]] | dichtheid = 445 | breedtegroad = 52.40 | lengtegroad = 4.62 | verkeersoader = [[Rijksweg 200|N200]], [[Provinciale weg 208|N208]] | netnummer = 023 | postkode = 2050-2061, 2110-2114 | webstie = [http://www.bloemendaal.nl/ www.bloemendaal.nl] }} '''Bloomendaal''' is ne plaatse en gemeente in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]] en hef ne oppervlaakte van 38,56 km² (woarvan 0,52 km² water). In dizze gemeente ligt de Eeregrofplaatse Bloomendaal. Den plaatseleken umroop veur de gemeente Bloomendaal is AB-Radio. Nen aanderen radiozender, den landelek bekander is, is et christeleke station van Radio Bloomendaal. == Samengoan mit de gemeente Bennebrook vanof 2009 == Bloomendaal is vanof 1 januari 2009 samen-egoane met de gemeente [[Bennebrook]], één van de kleinste gemeenten in Nederlaand. De gemeente [[Bennebrook]] was al lange tied op zeuk noar ne gemeente om met samen te goan. Op 12 februari [[2007]] wierd bekend emaakt dat de gemeente Bennebrook vanof 1 januari 2009 wol samengoan mit de gemeente Bloomendaal. Noe hebt zowal de previnsie Noord-Hollaand as et kabinet joa ezegd veur dee plann, woardeur et samengoan kon deurgoan. De name van de 'fusiegemeente' is Bloomendaal wödden. Doarveur beston den angst dat de gemeente Hoarlem bi-j heure uutbreidingsplannen zat te gönnen op Bloomendaal, umdat op et grondgebeed van de gemeente Hoarlem bi-jnoa gene ruumte is veur ni-jbouw van huze. Bloomendaal ging doar teggenin deur ni-js bekand te maakn, dat het meugelek zol wean om samen te goan met de gemeente Heemstede tot een ni-je gemeente "Bloomenstede". Moar zowiet is et nooit ekommen. [[Ofbeelding:Bloomendaal_an_zee.jpg|thumb|left|200px|Bloomendaal an zee]] == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.bloemendaal.nl/ Webstea van de gemeente Bloomendaal] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] 03nis3pvw2yrumsf35bluvc8hlqig81 0 9342 285039 285038 2016-06-28T19:11:49Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Bussum | bestaandsnaam vlagge = Flag of Bussum.svg | bestaandsnaam wapen = Coat of arms of Bussum.svg | lokasie = LocatieBussum | provinsie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaotse = Bussum | oppervlakte = 8,10 | oppervlakte laand = 8,04 | oppervlakte waoter = 0,06 | inwoeners = 32.870 | daotum inwoeners = [[31 desember|31 des]] [[2014]] | dichtheid = 4088 | breedtegraod = 52/16/30/N | lengtegraod = 5/10//E | verkeersaoder = [[Rieksweg 9|N9]] | netnummer = 072 | postkode = 1860-1873, 1930-1935 | op-egaon = [[Gooise Meren]] }} '''Bussum''' is ne plaatse en vroggere gemeente eleggen in t zuudoosten van de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Noord-Hollaand|Noord-Holland]]. Bussum is in [[jannewaori]] [[2016]] op-egaon in de ni'je gemeente [[Gooise Meren]]. == Geschiedenis == Bussum was lange tied n onbelangriek darpsken op de Gooise [[heed (vegetasie)|heed]], veur t eerst eneumd in 1306. t Was n naoberschop, umgaeven deur heed en wold en worden bewond deur boeren, veurleden en schaopherders, later ok spinsters en waevers. t Wordt an-enommen dat den name ofkump van ''Bos-hem'' (en neet ''Bos-heim'', zo as ne plaatselike tennisveraeniging eneumd is), wat "huus in t wold" betaekent. t Darp lag bi'j den verstarkten [[vesten]] [[Naarden]] en wierd vanof 1369 deur Naarden bestuurd. In 1470 wonden der rondum de 250 leu. Bussum was daormet t kleinste darp in [[t Gooi]]. === Ni'je tied === Nao 1700 was de ofgraovink van de hoge gronden rondumme Naarden nen belangrieken bron van inkomsten. Deur disse ofgraovink kreg Bussum ziene heugteverschillen. Deur achterstelling deur de stad Naarden kozzen de bi'jnao 300 leu in Bussum veur n eigen bestuur in 1795 tiedens de Franse revoluutsie. Vanof [[1817]] mocht t darp zich offisieel onofhankelik neumen. === Opni'j samengaon === Der was in [[2016]] weer ne 'gemeentelike herindaeling' in t Gooi en Vechtstreke. De gemeenten Bussum en Naarden bunt now opni'j samen egaon, met de gemeente [[Muden]] derbi'j. Den wens laefden al langer bi'j inwonners, umdat Bussum en [[Naarden]] an mekaar vastegreuit bunt. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.beeldvanbussum.nl Historiese ofbeeldingen van Bussum] * [http://www.bussum.oudeansichten.nl Bussum in Olde anzichten] * [http://www.koepelkerkbussum.nl Koepelkarke Bussum] [[Bestaand:Stvituskerk Bussum.jpg|thumb|left|200px|Karke in Bussum]] {{Dialekt|act||Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Noord-Hollaand]] r75macq4a4obdeg5p8cblouzp2zfw3e 0 9345 276852 262742 2014-11-20T20:57:33Z Robin van der Vliet 7603 svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Castricum | bestaandsnaam vlagge = Castricum vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Castricum wapen.png | lokatie = LocatieCastricum | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = Castricum | öppervlakte = 59,93 | öppervlakte laand = 49,58 | öppervlakte water = 10,35 | inwonners = 34.934 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 705 | breedtegroad = 52/33/0/N | lengtegroad = 4/40/0/E | verkeersoader = [[A9]], [[N203]] | netnummer = 0251, 072, 075 | postkode = 1489, 1900-1906, 1920-1921 | webstie = [http://www.castricum.nl www.castricum.nl] }} '''Castricum''' ([[Westfries]]: ''Kastringhem'') is n [[darp]] en gemeente in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]] en hef ne oppervlaakte van 59,93 km² (woarvan 10,35 km² water). De gemeente mek deel uut van samenwarkingsregio Kennemerlaand. == Name == Der wöd wal ezzegd dat den name 'Castricum' kump van de Latiense woorden 'castri locus', wat 'leagerplaatse' zol wean. Moar de ligging van Castricum was in de Romeinse tied wiet buuten de grenze van et Romeinse riek en doar is nooit een vast leagerkamp (Lat. ''[[castra]]'') ewest. == Bestoan == Veurnaamste middelen van bestoan bunt het toerisme (duunen en straand bi-j Bakkum; watersport bi-j et Alkmaardermeer bi-j Akersloot; bloombollnvelden (met Hortus Bulborum in Limmen), en de tuunbouw (de sinds ca. 1900 bestoande bloombollnteelt in Limmen). Et grootse deel van de leu in Castricum bunt 'forenzen'. [[Ofbeelding:Karke_castricum.jpg|thumb|left|200px|Karke in Castricum]] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] sh8tpgwemdqb4mhg3vcy1iwlyohlh5y 6 9346 69633 2008-06-19T11:50:09Z Arch 610 Den helder fort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Den helder fort == Licentie == {{PD-70j}} 6hjt9dys1pmg90suhxw61nsr1j8br02 0 9349 283923 275974 2016-02-29T08:29:21Z Cycn 1607 SVG-versie van het wapen wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Den Helder | bestaandsnaam vlagge = Flag of Den Helder.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Den Helder.svg | lokatie = LocatieDenHelder | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = Den Helder | öppervlakte = 178,84 | öppervlakte laand = 45,41 | öppervlakte water = 133,42 | inwonners = 58.222 | doatum inwonners = [[1 jannewaori]] [[2007]] | dichtheid = 1293 | breedtegroad = 52/58/0/N | lengtegroad = 4/46/0/E | verkeersoader = [[N9]], [[N99]], [[N250]], [[lien K|spoor K]] | netnummer = 0223 | postkode = 1780-1788 | webstie = [http://www.denhelder.nl/ www.denhelder.nl] }} '''Den Helder''' ([[Westfries]]: ''Helder'') is de noordelekste gemeente op het vaastelaand van de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]]. De streke woar Den Helder ligt neumt zi-j de 'Kop van Noord-Hollaand of Noordkop'. De gemeente had vanof [[1 december]] [[2007]] 58.036 inwonners op ne oppervlakte van 178,83 km² woarvan 133,42 km² water. In de stad zelf wont rundum 45.000 leu. == Geskiednis == De meiste inwonners van de gemeente Den Helder wont in de geliekeneumde [[Stad (woonstee)|stad]], rundum 44 doezend leu. De belangriekste dealn van Den Helder bunt Ni-j Den Helder, De Schooten en de Helderse binnenstad. De aandere inwonners van de gemeente wont in de kernen Julianadorp (rundumme 15.000) en in Huusduunen (rundumme 1000). Dizze kernen wodt noe as wieken ezene, umdat ze kort bi-j de stad Den Helder ligt. Huusduunen is het eurspronkeleke Den Helder; later kwam naobi-j Huusduunen nen tweeden kern. Dizzen wierd ''Helder'' eneumd en dat is et begin ewest van het hudege Den Helder. Helder en et grondgebeed van de hudege gemeente Den Helder beheurden in de vrögge Middeleeuwn tot de Gouw. In de Fraanse tied wierd begonnen met den anleg van nen marine[[haven]]. Ok noa het vortgaon van de Fraansen in [[1815]] blef de [[marine]] in Den Helder, dee et uutbouwden tot heur belangriekste steunpunte. Loater kwam Julianadarp doarbi-j. Den Helder is eigenlek een vri-j ni-je gemeente met nen olden eursprong. == Betekenis name == Sommige leu legt de eursprong van den naam in een zeegat eneumd ''Helledore'', wat "deure noar de helle" betekent. Weagens de 'strategiese' plaatse van et zeegat, wat noe et Marsdeep wöd eneumd, zol dit ne helle ewest wean veur vi-jandeleke scheape dee de Zuderzee opvaarn wollen. Moar miskien een fabel, starke praotjes, 'propaganda' of een verhaaal rundum dit gebeed. Dit is ok weerumme te vindn in de ni-jere name ''Den Helsdeur'' Den name Helder verwis meer als woarschienlek noar Helle/Helde, wat 'helling' of 'afloapend stuk laand' betekent, of 'Helre', wat ne 'kleine zandegere rugge' is. Den Helder heetten veurhen ook 'Ni-jendeep': de inwonners neumt ze nog steeds 'Ni-jendeepers'. Zi-j wod ok wal 'Jutters' eneumd. == Algemeen == Den Helder is bekand as den thuushaven van de köninkleke 'marine' dee nen belangrieken warkgeaver veur de stad en umgeavink is. De meiste marine-warkzaamheden bunt dan ok in of noabi-j de stad: de meiste kriegscheepn hebt doar euren thuushaavn. Doarnoast gif et ok nen onderholdsscheepswarf, bunt er meerdere warkplaetse en opleidingen en is noabi-j de stad ok nog n marine-vleegveld en ne marinierskazerne op [[Tessel]]. Op [[22 januari]] [[2005]] brak der braand uut in et monumentale veurmalige stadhoes van Den Helder an de Karkgrachte. Noe is et hoes weer in de olde stiel restaureerd. Et hoes is ebouwd in [[1851]] in [[Art Deco|art deco]] stiel. In de joaren '20 is doar ok een [[weeshuis]] ewest. Den vuurtoorn van Den Helder wöd Langen Jaap eneumd en steet bi-j [[Huusduunen]]. Dizzen vuurtoorn is den langsten geetiezern vuurtoorn van Europa (63,45m). Den 16-ziedigen toorn is ebouwd in [[1877]]. Het lech kon op [[1 april]] [[1878]] ontstokken wodden. == Stelling Den Helder == De Stelling van Den Helder is Nederlands oldste militairre verdeadigingsliene. Den anleg van et eersten [[fort]] van de Stelling van Amsterdam begon pas in 1880, zo’n 65 joar noa et kloarkommen van et belangriekste deel van het verdeadiginks bouwwark in den Kop van Noord-Hollaand. In vergelieking met de liene rundum Amsterdam hef de Helderse liene wál een militair gebruuk ehad. Moar, de letsten joarn is neet veul edoane om de Stellink van Den Helder te beholden. De gemeente is veurneamens de Stellink weer zichtboar te maakn. De tröpkes [[fort]]en langs de stellink wödt verni-jd. De Liniediek wöd weer beater zichtboar emaakt en möt een mooi wandelgebeed wodden en boavendeen völle vri-jetiedsmeugelekheden goan geavn. == Bezeensweerdig == Musea en aandere bezeensweerdigheden in Den Helder bunt: * Fort Kiekduun, in 1811 deur [[Napoleon Bonaparte]] ebouwd. * Marinemuseum * Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers * Käthe Kruse Poppen- en spölgoodmuseum * Cape Holland Willemsoord * Nasjonaal Vlootdage van de Könninkleke Marine * Oranjerie De Greune Pearel * Kunst & Natuur projekt De Nollen == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.denhelder.nl/ Webstea van de gemeente] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Den_Helder-fort.jpg|Fort Kiekduun in Den Helder Ofbeelding:Den_Helder-soldoatnhuus.jpg|Soldoatnhuze in Helder Ofbeelding:Den_Helder-langen_jan.jpg|Langen Jan Den Helder </gallery> {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] kifp6ikkl338hdao4tw6sx9oz0tvp7z 0 9350 268142 267857 2013-06-10T15:38:53Z 80.114.178.7 diff=267798 weerummedreait: vergeliek http://www.diemen.nl/inwoners/over-diemen/gemeentewapen-logo-en-vlag/ wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Diemen | bestaandsnaam vlagge = Flag of Diemen (municipality).svg | bestaandsnaam woapn = Wapen van de gemeente Diemen.png | lokatie = LocatieDiemen | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = Diemen | öppervlakte = 14,32 | öppervlakte laand = 11,83 | öppervlakte water = 2,49 | inwonners = 23.796 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 2011 | breedtegroad = 52/19/58/N | lengtegroad = 04/58/12/E | verkeersoader = [[A1]], [[A10]] | netnummer = 020 | postkode = 1110-1114 | webstie = [http://www.diemen.nl/ www.diemen.nl] }} [[Ofbeelding:Diemen, Ouddiemerlaan 1.jpg|thumb|right|260px|De Olddiemerloane verbund Diemen-Noord met Diemen-Centrum]] '''Diemen''' is ne plaatse en gemeente in de [[Nederland]]se previnsie [[Noord-Hollaand]]. == Algemeen == Binnen de gemeentegrenze hef Diemen gene andere darpen. An de noordziede van de gemeente ligt et [[IJmeer]]. Wieterop grenst Diemen an de gemeentes [[gemeente Amsterdam|Amsterdam]], [[Older-Amstel]] (darp [[Duvendrecht]]) en [[Muden]]. Diemen mek deel oet van de [[plusregio]] [[Stadsregio Amsterdam]]. De gemeente hef een oppervlaakte van 14,32 km² (woarvan 2,49 km² water). == Indeling == Diemen wöd deursneaden deur et [[Amsterdam-Rienkanaal]] en de reviere Diem. De Diem besteet uut twee delen, wat ok de name van Diemen verkloart. Diemen besteet uut veer delen: Diemen-Noord, Diemen-Centrum, Diemen-Zuud en et butengebeed. Et bewonde deel van Diemen ligt vri-jwal helemoal ten zuden van het Amsterdam-Rienkanaal en ten westen van de Diem. Ten oosten van de Diem ligt [[Overdiemen]], an weerszieden van et kanaal. == Natuur == Ok hef Diemen natuurgebeeden. Zi-j bunt de oavvergank van laandelek noar steadelek gebeed. Neumensweerdig bunt et Diemerwold, et Penwold, Park Spoorzicht en den Diemer Viefhook. Et Diemerwold is een jong wold dat stuksken bi-j betjen is an-elegd tussen 1992 en 1996. Een deal doarvan is et 'Telegraafbos', eschonken deur et gelieknamige ni-jsblad. Park Spoorzicht is een natuurpark in et centrum van Diemen. Den Diemer Viefhook is bescharmd natuurgebeed en doar ligt ok et [[fort]] Diemerdam dat deel uutmek van de Stelling van Amsterdam. == Monumenten == De gemeente Diemen hef elf Rieksmonumenten en éen previnsie monument. === Rieksmonumenten === * De Hoop, veurmaligen schoelkarke Hartveldseweg 23. * St. Petrus Banden, karke met pastori-je an de Hartveldseweg 24/25. * Joodse grofplaetse, Nederlaands-Israëlitiese grofplaatse Olddiemerloane 146. * Veurmalig Veerhuus, Olddiemerloane 553 (hook Kanaaldiek). * Grenspoal, Olddiemerloane 553. * Ofwaterringssluus tussen de Tweede Diem en et [[Amsterdams Rijnkanaal]]. * Transformatorzoele, ok wal pepperbusse eneumd an den Kanaaldiek bi-j de Overdiemerweg. * Jacht en Vislust, Dwarshuusboerderi-je, Overdiemerwegge 13. * De Blokhut, benzinestation, Muuderstroatweg 59. * Vensermölle, Venserkade 12. * Stammermölle, Stammerdiek 27. === Previnsie monument === * Diemerdamme, een [[fort]] dat deel is van de Stelling van Amsterdam, met * De kringenwetboerderi-je ''De Zeehoove''. {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] fjvy672n6k958nunpi1g0rd3oyukh0p 0 9351 291054 262791 2016-11-03T13:12:41Z Wwikix 13678 /* Rifferenties */ kat wikitext text/x-wiki Et '''Enkhuzens''' is et [[dialect|dialekt]] van de Noord-Hollaandse stad [[Enkhuzen]]. Et Wödt ezeen as n [[West-Frees]] dialekt, maor hef wal n heel eigen karakter. Et Enkhuzens is naomelek op 'n antal punten veul beholdener as de dialekten in de naobi-je umgaevink van de stad. == Typering == Et West-Frees wödt wal ens underverdaeld in twee heufdgroopen: 't Eilaand-West-Frees enerzieds en 't Laand-West-Fries aanderzieds. Zo-as de beneumingen al doot vermooden, wöd met den eersten groop et [[Tessels]] en et [[Wierings]] bedoold. Ok et uut estorven dialekt van Vleeland slöt zich an bi-j dit Eilaand-West-Frees. De aparte kenmarken van 't Eilaand-West-Frees bunt de uutspraoke van '''ie''' veur "ij" en '''uu''' veur "ui". Kenmarken, dee ok typies bunt veur et Enkhuzer dialect. Net as in et Tessels en et Wierings sprekt leu in Enkhuzen van ''diek'', ''tied'', ''muus'' en ''duuf''. Daorumme wödt ok et Enkhuzens wal "Eilaand-West-Fries" eneumd. De umrengende darpen gebruukt vormen as ''duif'' en ''taid'' (of ''toid''). Et aparte karakter van et Enkhuzens löt zich histories verklaoren. As olde, umwalde stad was Enkhuzen n eslotten centrum, dat veural in de [[Golden Eeuwe]] tot grote bleuj kwam. Nao dizze golden tied raken et staedjen in verval en in ofzundering van de rest van et laand. Vergeliekbaor met vissersplaetse as [[Urk]] en [[Volendam]] (met de alderbastend aparte dialekten [[Urkers]] en [[Volendams]]): deur historiese redenen was de stad n "eilaand" ewodden, of-eslotten van et achterlaand. == Kenmarken == De Enkhuzense klinkerklaanken "'''ie'''" veur "ij" en "'''uu'''" veur "ui" bunt beholdende elementen van t dialekt: in 't [[Middelnederlaands]] waren dizze klanken der ja ovveral, maor vanof de [[16e eeuw|16e eeuwe]] is et in de Standaardtaol gebrukelek ewödden te [[diftong|diftongeren]]: 'uu' wierd 'ui' en 'ie' wierd 'ij'. Et Enkhuzens hef, samen mit et Tessels, et Wierings en et Vleelaands an dizze klankverschoeving neet met-edoane. Opvallend bunt woorden as ''flute'' en ''spute'', met "uu", umdat dizze woorden in et Tessels en et Wierings noe juust -as uutzondering op den raegel- met "ui" wodt uut-esprokken. Woorden as "schaap" en "kaas" wödden in Enkhuuzen mit de '''ee''' van "beer" uut espraoken: ''kees'', ''skeep''. Moar in de naobi-je umgaevink van de stad klunk et ''keis'' en ''skeip''. Ok hier kump et Enkhuzens weer mit et Tessels en et Wierings ovverèn en onderscheidt et zich van andere dialekten op et vaastelaand. Mangs wödt et Enkhuzens wal as 'n "kompromis" tussen 't Eilaand-West-Frees en 't Laand-West-Frees ezene. Et dialekt hef ok meer Holaandse vormen as de eilaanddialekten. Hollaandse invlooden zeet wi-j in woorden as ''pijp'', ''vijf'' en ''wijf'', dee mangsmaol met n '''ij''' wodt uut-esprokken en dus neet, zoas eurspronkelek et geval ewest möt waen, met "ie". Ok opvallend bunt woorden as ''dorp'' en ''vork'': naogenog alle West-Freese dialekten broekt hier ''durp'' en ''vurk''. Toch blik den vorm ''vurkie'' in et Enkhuzens tot begin [[20e eeuw|20e eeuwe]] in gebruuk ewest; dizzen is op-eschrevven deur [[Kloeke]]. Een ander apart kenmark van et Enkhuzens is et wegvallen van de '''h''' in [[anlaut]]. Een "Huis" wödt zo 'n "''uus''". Dizzen h-wegval vind wi-j neet in et Tessels en ok neet in et Wierings, maor wal in et [[Volendams]] en ok in et olde Vleelaander dialekt. Wegvallen van de H is n verschiensel dat in veul Nederlaandse dialekten veurkump. Wieter apart en algemeen West-Frees is et behold van '''sk-''' waor 't Algemeen-Nederlands "sch-" hef staon. === Invlood uut et oosten === Op bepaolde punten wik 't Enkhuzens van de aandere Noord-Hollaandse dialekten of, dusdäoneg, dat onderzeukers n invlood van buutenof vermood. Dit zol dan et oosten van Nederlaand waen, waor [[Nedersaksisch]]e dialekten wodt esprokken. De volgende kenmarken van et Enkhuzens valt neet onder et West-Frees te brengen: * De aparte woorden ''breg'', ''reg'', ''pet'' klinkt, as Algemeen-Nederlaands, "brug", "rug" en "put" * De aparte 'ie' dee veural beholden West-Freese dialecten gebroekt in o.a. ''vier'' (vuur) kömp in 't Enkhuzens zo neet veur; "vuur". * Et Enkhuzens hef "art", "varf" en neet "urt" of "ort", de West-Freese vormen. * Et Enkhuzense woord veur "nieuw" is ''nij''; echt West-Frees is ''nuw''. Dizzen 'ij' is hoogstwaorschienlek uut et oosten ofkumsteg. * Et Nederlaandse woord ''voor'' is in 't Enkhuzens ''veur''; ok dit is eerder Nedersaksisch as West-Frees. Toch hebt dialekten rundum Enkhuzen hen (Drechterlaands) den "eu" ok op dizze plaatse; Et Enkhuzens lik dizze dialekten te hebben beïnvlood.<ref>K. Heeroma, Hollandse Dialectstudies, Wolters, Groningen, 1335</ref> == Status == Vandag-en-dag wödt t Enkhuzer dialekt neet heel völle meer esprokken. Deurdat ne bulte leu van buten Enkhuzen in de stad bunt komen wonnen, en et Standaardnederlaands of et "gewone" West-Frees metbrachen, wödt et dialekt stäorigan vergetten, en vervangen deur de Noord-Hollaandse of West-Freese umgaangstaal zoas dee ok wieters in de previnsie wöd esprokken. {{Bron| *Sjoerd Spoelstra (1893), ''Enkhuizer Woordenboek'', Amsterdam: P.J. Meertens Instituut. In dit woordenbook wödt ok op n antal dialektkenmarken in-egaon. *K. Heeroma (1935), ''Hollandse Dialectstudies'', Grunning: Wolters }} ==Rifferenties== <references /> {{Mal:SNLV}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse_streektael_en_dialekt]] [[Kategorie:Noord-Hollaand]] 6cy8cj0a49xf7ha10kmuqcdw5gujlnn 0 9353 276870 276869 2014-11-21T17:03:05Z Robin van der Vliet 7603 svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Drechterlaand | bestaandsnaam vlagge = Drechterland vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Drechterland wapen.svg | lokatie = Dutch Municipality Drechterland 2006 | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = Drechterlaand | öppervlakte = 80,72 | öppervlakte laand = 60,00 | öppervlakte water = 20,72 | inwonners = 18.503 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 308 | breedtegroad = 52/41/0/N | lengtegroad = 5/10/0/E | verkeersoader = [[N506]], [[N302]], Spoorlien Amsterdam-Enkhuzen | netnummer = 0228, 0229 | postkode = 1606-1611, 1616, 1617, 1696 | webstie = [http://www.drechterland.nl/ www.drechterland.nl] }} '''Drechterlaand''' is ne gemeente in de regio West-Freesland in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]], en ligt doar in de olde [[Gouw (Germaans)|gouw]] [[Westflinge]]. Ok beheurt et noordeleke deel tot de landstreke De Streek. Drechterlaand grenst in et westen aan de gemeente [[Hoorn (Noord-Hollaand)|Hoorn]], in et oosten an de gemeente Stede Brook en in et zuden an et [[Markermeer]]. De gemeente hef ne oppervlakte van 80,72 km² (woarvan 20,72 km² water). == Gemeentelek samengoan == De gemeente Drechterlaand van noe is ontstoan deur een samengoan van de veurmalige gemeenten Drechterlaand en Venhuzen. De veurmalige gemeente Drechterlaand ontstund op heure beurte in [[1979]] mit de samenvooging van de gemeenten [[Westwold]], [[Hoogkarspel]] en een deel van de gemeente Blokker. Eerst wierd de gemeente ''Bangert'' eneumd. Dee name sloog op et noaberschap De Bangert, dat veur een deel under de gemeente Drechterlaand völt en deels under de gemeente Hoorn. De name wierd in de loop van et joar veranderd in Drechterlaand - officieel wierd de name aanpast met et ingoan van et ni-je joar, [[1980]]. De gemeente besloog in dee tied ne oppervlakte van 24,07 km², woarvan 1,20 km² water was. Op 1 juni 2005 kenden Drechterlaand 10.555 inwonners, woarvan de meesten in Hoogkarspel wonden. Viefentwinteg joar loater wierd beslotten tot et samenvogen van de gemeente met de gemeente Venhuzen, dee in juni 2005 totaal 7828 inwoaners had. Et doadwarkelek samengoan van de beide gemeentes gebeurden op [[1 januari]] [[2006]]. De beide gemeenten wierden formeel op-eheaven en de wierd ne ni-je gemeente evormd met de name Drechterlaand. [[Ofbeelding:M%C3%B6lle_oosterleek.jpg|thumb|left|200px|Mölle in Oosterleek]] == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.drechterland.nl Webstea van de gemeente] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] o0ioar1gi9puzgfowabzy1u72lihjfe 0 9358 276853 262782 2014-11-20T21:01:46Z Robin van der Vliet 7603 svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Edam-Volendam | bestaandsnaam vlagge = Flag of Edam-Volendam.svg | bestaandsnaam woapn = Wapen van Edam.png | lokatie = Dutch Municipality Edam-Volendam 2006 | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = [[Edam]] | öppervlakte = - | öppervlakte laand = - | öppervlakte water = - | inwonners = 28.469 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 323 | breedtegroad = 52/30//N | lengtegroad = 5/4//E | verkeersoader = [[N244]], [[N247]], [[N517]] | netnummer = 0299 | postkode = 1130-1135 | webstie = [http://www.edam-volendam.nl/ www.edam-volendam.nl] }} '''Edam-Volendam''' is ne gemeente in het noord-oostn van de regio Waterlaand in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]] an et [[Markermeer]]. Inwonners: 21.000 in Volendam en ongeveer 7000 in Edam. == Plaetse binnen de gemeente == [[Stad (woonstee)|Stad]]: * [[Edam]] [[Darp]]: * [[Volendam]] * [[Purmer]] (gedeeltelek) [[Noaberschap]]: * [[Blokgouw]] * [[Katham]] * [[Munnikeveld]] == Geskiednis == De eurspronkeleke name van de gemeente was Edam. In 1974 ging de gemeenteroad oaver tot ne naamswieziging. In 1975 wierd dit good-ekeurd deur de regering. De gemeente Edam-Volendam mek deel uut van de [[plusregio]] [[Stadsregio Amsterdam]]. De vlagge van de gemeente zut er zo uut: verdeeld in vief horizontale banen, woarvan de verholding 2:1:1:1:2 is, van bovven noar benee in: Rood-Greun-Wit-Oranje-Zwart. Rood-Greun bunt de kleurn van Edam en Zwart-Oranje de kleuren van Volendamme. De witte bane steet veur de veurmalige reviere, de E (ok wel ''IJe'' eneumd), dee-t dee plaetse verbond. Veur de aparte kernen zee: [[Edam]] en [[Volendam]]. == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Edam_keeze.jpg|Edam steet bekand um zien keze Ofbeelding:Edam_stroate.jpg|Olde stroate in Edam Ofbeelding:Volendam_haavn.jpg|Haavn van Volendamme Ofbeelding:Volendam_iesselmeer.jpg|Uutzich vanof Volendam oaver et Iesselmeer </gallery> {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] 0014swiyt8nlzbup6v4nc977e327jxy 0 9363 278298 276854 2015-03-17T10:42:59Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Enkhuzen | bestaandsnaam vlagge = Enkhuizen vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Enkhuizen wapen.png | lokatie = LocatieEnkhuizen | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = Enkhuzen | öppervlakte = 14,31 | öppervlakte laand = 12,53 | öppervlakte water = 1,78 | inwonners = 17.811 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 1421 | breedtegroad = 52/42/0/N | lengtegroad = 5/18/0/E | verkeersoader = [[N302]], [[N506]], spoorliene Enkhuzen-Amsterdam, veerdeenst Enkhuzen - Stavoren | netnummer = 0228 | postkode = 1600-1602 | webstie = [http://www.enkhuizen.nl/ www.enkhuizen.nl] }} '''Enkhuzen''' ([[Westfrais|West-Frese]] oetspraoke: ''Eng-kuzen'', mit n körte uu) is ne stad en gemeente in de regio [[West-Freesland (regio)|West-Freesland]] in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]], en ligt doar in et olde gewest [[Westflinge]]. De gemeente ligt an zowal et [[Markermeer]] as et [[Iesselmeer]]. In de gemeente wont 17.811 inwonners op ne oppervlakte van 14,31 km² (woarvan 1,78 km² water) In de stad wödt nog [[Enkhuzens]] esproaken, een [[Westfrais|West-Frees]] [[dialect|dialekt]]. == Geskiednis == Enkhuzen begon heur bestoan in de [[middeleeuwen]] as haven- en vissersdarp. Op 9 april 1355 göf Graaf Willem V Enkhuzen [[stadsrechten]] en is et samen-egoane met et noaberdarp [[Gommerkerspel]], woarvan de kern ongeveer op de plaatse van de hudege Westerkarke mot hebben eleagen. Butendieks lagen nog et "Oostdarp Enkhuzen" dat woarschienlek verzoppen is bi-j den Sint-Elisabethsvlood van 1421. In 1422 kreagen de leu toostemming de resten van de buutendieks eleagen karke of te brekken en binnendieks ne ni-je karke te bouwen, dat is noe de Zuder- of Sint-Pancraskarke. Een hötte later wierd ok anvang emaakt met den bouw van de Westerkarke, en in de wedstried um de grootste en mooiste karke te bouwen, kwam dudelek tot uutdrökking hoovölle de vissers van Enkhuzen en de boeren van et veurmalige Gommerkerspel nog aparte gemeenschoppen waren. In de 15e en 16e eeuwe wierd ok oaver-egoan tot den anleg van havens en [[Vesten]]. De vestenwarken kreagen noa ne grote stadsuutbreiding an et ende van de 16e eeuwe den vorm woarin zi-j nog steeds dudelek zichtboar bunt in de stad. De 17e eeuwe was de bleujtied van Enkhuzen. De stad telden den grootsten haeringvloot van de Nederlanden, en hadden ok een kamer van de VOK. Ok de [[VOK|West-Indische Kompagnie]] was in de stad verteagenwoordigd. Deur handel op de [[Oostzee]]laanden, [[Engeland]], West-[[Afrika]] en Nederlaands-Indië wierd Enkhuzen arg rieke. De stad telden zo'n 25 doezend inwonners, bedudend meer as noe. In [[1671]] kwam den stroatweg tussen Enkhuzen en [[Hoorn (Noord-Hollaand)|Hoorn]] kloar, den eersten in et gewest Holland, woarmet de verbindink met et achterlaand anzienlek verbeaterden. End 17e eeuwe trad et verval in. De Engelse kriege, het verzanden van de havenmond en saamnkommn van handel op [[Amsterdam]] zorgden derveur dat Enkhuizen ene van dee sloapstaedjes an de Zuuderzee wierd. Met den anleg van den [[Afsluutdiek]] ging uut-endelek ok de haeringvisseri-j vort, hoowal er nog lange tied op andere soorten in het toon ontstoane [[Iesselmeer]] kon wödden evist. [[Ofbeelding:Blaeu_1652_-_Enkhuizen.jpg|thumb|300px|left|Kaarte van Enkhuzen in 1652, uut Blaeu's Toonneel der Steden]]<br clear="all"> == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Enkhuizen_anzicht.jpg|Anzich op Enkhuzen Ofbeelding:Enkhuizen_holten_karktoorn.jpg|Holten karktoorn in Enkhuzen Ofbeelding:Enkhuizen_olde_geavels.jpg|Olde geavels in Enkhuzen Ofbeelding:Enkhuizen_zuuderzeemuseem.jpg|Uutzich op et Zuderzeemuseem in Enkhuzen </gallery> ==Nedersaksies== *Algemeen: **''Enkhuzen'', ''Enkhoezen'' **''Enkuzen'' (dialekten die de [[H-vortlaoting|H vortlaoten]]) *[[Urkers]]: ''Keuzen'' == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.enkhuizen.nl Webstee van de gemeente] * [http://www.vvvenkhuizen.nl VVV Enkhuzen] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] gtdkdqpjkycn2q9dbm2e7eie1o162vg 0 9364 69666 2008-06-19T16:03:57Z Ni'jluuseger 73 [[Enkhuze]] is ewiezig naor [[Enkhuzen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Enkhuzen]] oj51ahq9mszj6nxhsiepatlcviprqdu 0 9368 277018 277015 2014-12-30T15:43:25Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Groft-De Riep | bestaandsnaam vlagge = Graft-De-Rijp vlag.png | bestaandsnaam wapen = Graft-De-Rijp wapen.png | lokasie = LocatieGraft-DeRijp | provinsie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaotse = [[De Riep]] | oppervlakte = 21,76 | oppervlakte laand = 20,03 | oppervlakte waoter = 1,73 | inwoeners = 6.410 | daotum inwoeners = [[1 mei]] [[2014]] | dichtheid = 320 | breedtegraod = 52/33/32/N | lengtegraod = 4/50/30/E | verkeersaoder = [[N244]], [[N246]] | netnummer = 0299, 075 | postkode = 1483-1488, 1436 | op-egaon = [[Alkmaar]] | }} '''Groft-De Riep''' is ne veurmaolige gemeente in de Nederlandse provinsie [[Noord-Hollaand]]. t Lag veur n deel in de regio [[Zaanstreek]] en van oldsher ok in t Waterlaand. De gemeente had n oppervlakte van 21,76 km² (waorvan 1,72 km² water). Op [[15 meert]] [[2012]] wordde definitief besleuten dat de [[Groft-De Riep]] samen mit de gemeente [[Scharmer]] per [[1 jannewaori]] [[2015]] op zol gaon in de gemeente [[Alkmaar]]. ==Darpen binnen de gemeente== *[[De Riep]] *[[Groft]] *[[Markenbinnen]] *[[Noordeinde (Groft-De Riep)|Noordeinde]] (Groft) *[[Oost-Graftdiek]] *[[Starnmeer]] *[[West-Graftdiek]] ==Geskiednis== Rundumme t jaor 800 was de umgaeving van Groft-De Riep bedekt mit vaene, maor as gevolg van ofgraoving hiervan deur de mens en stormvloden ontstonden in de umgaeving dree grote meren, de [[Scharmer]] in t westen, de [[Beemster]] in t oosten en t [[Starnmeer]] in t zuden. Daortussen lag t Scharmereilaand, noe zo'n betjen t groondgebeed van de gemeente Groft-De Riep. Völle inwonners laefden destieds van de visseri'je. Nao t dreugemaken van dee meren, in de [[17e eeuw]]e, was t gin eilaand meer. Tot [[1970]] waren Groft en De Riep twee aparte gemeentes. ==Wietere informasie== Den bekenden waterbouwkundige [[Jan Adriaanszoon Leeghwater|Leeghwater]] kwam uut De Riep. ==Uutgaonde verwiezingen== * [http://www.graftderijp.nl Webstae van de veurmaolige gemeente] ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Grachte_de_riep.jpg|Grachte in Den Riep Ofbeelding:Rijp_karst.jpg|Karst in Den Riep </gallery> {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Noord-Hollaand]] p2iun1sgir62v8ly1w0tpml69m2vpn1 4 9369 270857 270730 2013-10-11T18:27:26Z Servien 7 /* Meziek */ wikitext text/x-wiki Op dizze bladziede viej verwiezings naor plekkies op 't internet daoraj 't Nedersaksisch kunt beluustern. ==[[Achterhooks]]== ===Meziek=== * [http://www.youtube.com/watch?v=OyRuW1gUkAU Boh Foi Toch - ''Deerntjen van de modesjo''] * [http://www.youtube.com/watch?v=6qgvquNcB-E Boh Foi Toch - ''Hee hee Hoo hoo''] * [http://www.youtube.com/watch?v=0ofdTsStKac Boh Foi Toch - ''Landbouwwerktugenvereniging''] * [http://www.youtube.com/watch?v=bfP2b3B5wYE Boh Foi Toch - ''Nen Amerikaan''] * [http://www.youtube.com/watch?v=t3XA4ftCm5U Boh Foi Toch - ''Rap''] * [http://www.youtube.com/watch?v=Idbh8Wf7FCU Boh Foi Toch - ''Veutjen veur veutjen''] * [http://www.youtube.com/watch?v=p2kuDexKrU8 Boh Foi Toch - ''Vrouw Begeerdink''] * [http://www.youtube.com/watch?v=DzsPOcka2Yw Boh Foi Toch - ''Zeet de jongs''] * [http://www.youtube.com/watch?v=-AJu5WAi8fQ Normaal - ''Hendrik Haverkamp''] * [http://www.youtube.com/watch?v=-ickkUpTsmY Normaal - ''Mama woar is mien pils''] * [http://www.youtube.com/watch?v=7Y_wUu99E7M Normaal - ''Oerend hard''] * [http://www.youtube.com/watch?v=Jy2ouSv1SMY Jovink en de Voederbietels - ''Happy Achterhooker''] * [http://www.youtube.com/watch?v=yjbIuapjMY0 Jovink en de Voederbietels - ''Klasse, goed te passe!''] * [http://www.youtube.com/watch?v=iUllAoYQmfI Jovink en de Voederbietels - ''Woarum bun i-j zo kold?''] * [http://www.youtube.com/watch?v=hklL_y6nALw Jovink en de Voederbietels - ''Woarum wil iedereen met mien noar bed?''] * [http://www.youtube.com/watch?v=DrmXo10gl2M Spitfires - ''Woar Is De Stroat''] * [http://www.youtube.com/watch?v=Nk43tNG9KZQ Spitfires - '' 't Huuske an de diek''] * [http://www.youtube.com/watch?v=EdXKAob2zE8 Spitfires - ''Aj denkt an oe leaven''] * [http://www.youtube.com/watch?v=gNapwfAEbyE Spitfires - ''Gef mie moar boeren''] *[http://video.google.nl/videoplay?docid=-6089394965560495805&ei=03y2SIzyH4LAigKf3uzyDA&q=waltzen+raven&hl=nl Waltzen Raven - ''Knorrepotten - Carnaval 2007'' (Nederlaanse proateri-je)] * [http://uk.youtube.com/watch?v=pwKY7VCa2m0 Steeds Beter - ''Achterhoeks Volkslied''] ===Vertellegies en ander praoteri'j=== *[http://www.lowlands-l.net/anniversary/achterhooks.php ''Et Nettelkönninksken'' in et Achterhooks van Wenters deur Ingmar Roerdinkholder] *[http://www.youtube.com/watch?v=Qezc5f9fVYk Achterhooks openluchttoneelstuk: De nieuwe schooljuffrouw] *[http://www.youtube.com/watch?v=ZDbZeZupI58 Achterhooks openluchttoneelstuk: Huuskers Adriaan] *[http://www.youtube.com/watch?v=7cOGiZ9TtMk n Amateurfilmken ''Witte wieve'' mit n leed] *[http://www.allesplat.nl/ Vertellegies van Jan Groot Zevert], bakker en caféholder tussen [[Beltrum]] en [[Grolle]] (kiekt onder 'luisterboek') *[http://www.youtube.com/watch?v=jvrHlzOLOQY Netty Hengeveld oaver de erkenning van t Nedersaksisch] ==[[Drèents]]== ===Film en riege=== * [http://www.youtube.com/watch?v=BAOJVkJJXtQ Een fragment oet Bartje, 1972] ===Reportage=== * [http://www.youtube.com/watch?v=VSC74ltNRx0 Reportage oaver de winter 1979 (veural Nederlaands, maor of en toe wat Drèents)] * [http://www.youtube.com/watch?v=mgGPa1EoPsI Reportage bie 'n schaopsherder] * [http://www.youtube.com/watch?v=sGS7PjrQQvI Reportage oaver darpswinkelties; de kapper praot Stellingwarfs] * [http://www.youtube.com/watch?v=nV6uygAjyqY Reportage oaver Bleekerseilaand in Möppel] * [http://www.youtube.com/watch?v=0r-14hxK_No Reportage oaver boek mit wat Drèentse dialogen] * [http://www.youtube.com/watch?v=acxeh1tmx8M Reportage over dialectendag, verscheidene dialecten (veul Drèents), maor commentaar in 't Stellingwarfs] * [http://www.youtube.com/watch?v=iwdiw3e4trw Reportage oaver de boerenopstaand in Hollaandseveld] * [http://www.youtube.com/watch?v=XO3EFWfvMq8 Reportage oaver 'n boek oaver begraofplaatsen] * [http://www.youtube.com/watch?v=459OirZDLds Hendrik Koekoek en z'n vader in Hollandscheveld] * [http://www.youtube.com/watch?v=8F9T5EQW3eM Cafetaria 't Hoekje gesloten] * [http://www.youtube.com/watch?v=CXl9Ti7RHWk 50 jaor café de Mol Hollaandseveld 1] * [http://www.youtube.com/watch?v=NRSyLtd8HZ8 50 jaor café de Mol Hollaandseveld 2] * [http://www.youtube.com/watch?v=wnNwxKPjIfc Conferencier Mans Kuier overleden] * [http://www.youtube.com/watch?v=-ZZCOW7gNis Janny Alberts overleden] * [http://www.youtube.com/watch?v=36Dg9Z-Btlg Voorvechter (Reijer Jans a Stuling) Drents volkslied overleden (Midden-Drèents)] * [http://www.youtube.com/watch?v=pmm6wbj9qgY Brand Zweelo] * [http://www.youtube.com/watch?v=YZDMu96UMGA Luchtver''frisser'' "Boerenlucht"] * [http://www.youtube.com/watch?v=nkwxcj1ebmI Spaans-Drents boekje] * [http://www.youtube.com/watch?v=k5LIan87kY4 Oflevering van de trektocht. Of en toe wat Drèents, zoas bie de wedstried] * [http://www.youtube.com/watch?v=Eql4RagC73k Jan Germs Drent van 't jaor] * [http://www.youtube.com/watch?v=k4wwMOGc9YQ Reportage oaver 200 jaor [[Stappest]] (op 2:42 wordt 'n verhaoltien veur-elèzen in 't plat en vanof 4:48 hej nog meer in 't Stappests)] * [http://www.youtube.com/watch?v=9gRZUnuGyr0 Drents Diep: Erkenning Nedersaksisch] ===Meziek=== * [http://www.youtube.com/watch?v=5MFV0eyVVwc Hedwig Platzer - Alles um mij stil] * [http://www.youtube.com/watch?v=3ifh1fwzxIs Margaretha Kleine - Ego] * [http://www.youtube.com/watch?v=RWL-Ip9kEsg Annemiek Drenth - Ik bin zo wies] * [http://www.youtube.com/watch?v=EggtnSWdJjE Annemiek Drenth - Ien seconde] * [http://www.youtube.com/watch?v=NMzFHMr-hdg Bikkel] * [http://www.youtube.com/watch?v=G-TE7nQpTVc Harm en Roelof - ''Ineke Hendriks''] * [http://www.youtube.com/watch?v=aHvixTuCKLQ Akkelien Janssen - ''Dreents''] * [http://www.youtube.com/watch?v=xJE-93LKq8c Margaretha Kleine - ''30 jaor'' (live)] * [http://www.drenthe-centraal.nl/jankebulthuis/janke-bulthuis-mp3-online.html Een köppel liedties van Janke Lameris] * [http://www.youtube.com/watch?v=XS344w0Z0R8 Daniël Lohues - ''Annelie''] * [http://www.youtube.com/watch?v=lxWDGz8Qlks Daniël Lohues - ''Beste Koningin'' (mit tekst)] * [http://www.youtube.com/watch?v=afsxaBxBd0A Daniël Lohues - ''Hier kom ik weg''] * [http://www.youtube.com/watch?v=icGlwXfdMaE Daniël Lohues - ''Laot mij mar lopen''] * [http://www.youtube.com/watch?v=785-SpHyI6g Daniël Lohues - ''Pries de dag nie veur 't aobend is''] * [http://www.youtube.com/watch?v=2BtIUFguNkk Daniël Lohues - ''Tik tak''] * [http://www.youtube.com/watch?v=KHpr8mNT5Lo Mooi Wark - ''Doe waj zegt (dan lieg ie niet)''] * [http://www.youtube.com/watch?v=pLAxgyu6Nnw Mooi Wark - ''Kiek goed uut''] * [http://www.youtube.com/watch?v=TugMLumj8E4 Nedersaksisch Vocaal Ensemble zingt Suze Sanders] * [http://www.youtube.com/watch?v=4U84QD6PZYg No Name - ''Cilie''] * [http://www.youtube.com/watch?v=21lVYhNC3SY No Name - ''Vien oe lief''] * [http://www.youtube.com/watch?v=dBu9ttvBWiU De Rageboll'n - ''De weg kwiet''] * [http://www.youtube.com/watch?v=r9ISDDPDCyc De Rageboll'n - ''Gien haor op mien kop''] * [http://www.youtube.com/watch?v=ZsLfc_DeLrs Salacious Gods - ''Striem'n op de pokkel 1227] ([http://www.drentsetaol.nl/meziek/teksten_salaciousgods.htm tekst)] * [http://www.youtube.com/watch?v=d1bYRaihts0 Skik - ''Op fietse''] * [http://www.youtube.com/watch?v=aAsRr7aKrDc Skik - ''Nie veur spek & bonen''] * [http://www.hollandscheveld.nl/drentot.mp3 Lied: kiender gaot de Drèentse plaatsen bi'jlanges] * [http://www.youtube.com/watch?v=1H1i8uVFi34 ''Mien Drenthe Laand'' (mit tekst)] * [http://www.youtube.com/watch?v=53R7BgCu20A Het Börker Trio - ''Pieteroliekar''] * [http://www.youtube.com/watch?v=cnaf18eC7us Kopstubbers - ''Zuwwe even daansen''] ===Radio- en tillevisiepregramma's=== * [http://www.rtvdrenthe.nl/7559b9a5-4616-4a37-82e4-e5a35f21ae6f.aspx?progId=HEMMELTIED ''Hemmeltied'' (RTV Drenthe, radio, varia)] * [http://www.rtvdrenthe.nl/7559b9a5-4616-4a37-82e4-e5a35f21ae6f.aspx?progId=VEUR%20DE%20PREEK ''Veur de preek'' (RTV Drenthe, radio, religieuze meziek en preek in 't Drèents/Nederlaans/wiedere talen)] * [http://www.rtvdrenthe.nl/306aa9c6-2070-40d7-b8ff-23e6380c7cd1.aspx?progId=JASBUUS%20VOL%20DRENTS ''Jasbuus vol Drents'' (RTV Drenthe, tillevisie, körte Drèentse lessies)] ===Humor=== * [http://www.youtube.com/watch?v=eAB0-oypHzU Drenthe Plat - ''Veur't eerst in 't Vliegtuig''] * [http://www.youtube.com/watch?v=WRpFOBZoqQQ Drenthe Plat - ''De slager van't Darp''] * [http://www.youtube.com/watch?v=mHMWi3eO07w Drenthe Plat - ''De rechter''] * [http://www.youtube.com/watch?v=xCpqB8IVJyw Drenthe Plat, Laamert - ''Hen de TT, Deel 1''] * [http://www.youtube.com/watch?v=OTnhmm3hkJQ Drenthe Plat, Laamert - ''Hen de TT, Deel 2''] * [http://www.youtube.com/watch?v=jhqf7sJycqI Drenthe Plat - ''Harry''] * [http://www.youtube.com/watch?v=9P67xA5hxgg Bende van Baflo Bill - Drèents Liedtie (Grunningers die an de grap gaot oaver Drenthe en 't Drèents)] ===Streektaalpremosie=== * [http://www.youtube.com/watch?v=YMj3soAt4vs Taolschulte Bertus Mos van 't Huus van de Taol langt de blikken spelde 'Tegen mij kuj Drents praoten' uut an borgemeister Peter Snijders van De Wolden] * [http://www.youtube.com/watch?v=lII5ZPYq9iY Veurzitter Anne Doornbos van 't Huus van de Taol langt de blikken spelde 'Tegen mij kuj Drents praoten' uut an de Drèentse Commissaoris van de Keuniginne Relus ter Beek] * [http://www.youtube.com/watch?v=j_a9kRT-G_0 RTV Drenthe - Al wandelend Drents leren (mit Abel Darwinkel van 't Huus van de Taol)] * [http://www.youtube.com/watch?v=EvMStHodXXg Huus van de Taol opend] * [http://www.youtube.com/watch?v=qGOxSafXe2c Drèents up de Pabo Emmen] * [http://www.youtube.com/watch?v=L18JtgA7xjQ Drèents diktee] ===Allerhaande=== * [http://www.taolpaddrenthe.nl Taolpad Drenthe: filmpies mit meziek, gedichten en verhalen uut hiel Drenthe] * [http://wiesopweg.nl Drèentstalige routenavigaotie veur de TomTom] * [http://www.youtube.com/watch?v=2Zv52cmfnoE Over de Drèentse TomTom] * [http://www.hollandscheveld.nl/riem.wmv Bertus ten Caat - ''Mooie woorden'' (gedicht)] * [http://www.hollandscheveld.nl/babbel.mp3 Bertus ten Caat ''Mooie woorden'' ('t zölfde gedicht as rap)] * [http://www.rtvdrenthe.nl/video/jasbuus-vol-drents-268 Pregram ''Jasbuus vol Drents''] (verscheidene ofleveringen) ==[[Grönnegs]]== Zai t heufdartikel: [[Wikipedie:Grönnegs beluustern|Grönnegs beluustern]] ==[[Sallaans]]== ===Meziek=== * [http://www.ijsselacademie.nl/taal/luuster/meziek.html Popmuzikaanten uut Sallaand] * [http://www.myspace.com/uutspreken Uutsprèken op Myspace] * [http://www.youtube.com/watch?v=ZnWvxpadVts Sallaans volkslied] * [http://www.youtube.com/watch?v=wYoZADCDm3c Appie Kreule - ''De nacht van Ni'jlusen'', evolgd deur ''Verhuzen naor Ni'jlusen''] (uut [[Ni'jlusen]], jaoren tachtig) * [http://www.youtube.com/watch?v=iJbtg3sS73E Kûmp Wè - ''Platproat''] * [http://www.youtube.com/watch?v=j7WnoYbqcsU Muppetstuff - ''Oelevloch''] * [http://www.youtube.com/watch?v=HXTdmHF6l-c Aalt Westerman prat en zingt] in 't [[Ni'jlusen#Taal|Ni'jlusens]] op de seniorenmiddag Rondum - Winterswiek * [http://www.youtube.com/watch?v=SY1HEarcPag Aalt Westerman zingt zien Ni'jluseger bewarking van ''t Het nog noeit zo donker west'' deur Ede Stoal] ===Gedichten=== * [[Media:Geluidsopname Johanna van Buren.ogg|De Heldernse dichteres Johanna van Buren (1881-1962) drag een diel van heur gedicht ''An oonzen oalen toren'' veur]] * [http://www.ijsselacademie.nl/taal/luuster/veurdracht.html Veurdrachten op IJsselacademie.nl] * [http://www.youtube.com/watch?v=JmzfeAd4WF4 RTV Healdern - Herman Kampman, gedicht oawer t vroggere Henri Dunantpark, noen Henri Dunantplein] ===Algemeen=== * [http://www.youtube.com/watch?v=eoYItSRGjK8 Erik Hulzebosch dut vuur RTV Oost Sabine Uitslag bevroagen] * [http://www.youtube.com/watch?v=4BRaelgAj3Q DVD Uutspreken, gedeputeerde praot plat bie de uutreking] * [http://www.youtube.com/watch?v=ZqbD_oIyIPo RTV Healdern dut de Höllenboer interviewn] * [http://www.youtube.com/watch?v=PQM6R9D2IgE 'n Geitenholder uut Hoogersmilde verteld over de ruming van zien geiten nao de uutbraok van de Q-koorts] ==[[Stellingwarfs]]== Zie et heufdartikel: [[Wikipedie:Stellingwarfs kieken en beluusteren|Stellingwarfs kieken en beluusteren]]. ==[[Tweants]]== ===Muziek=== * [http://www.youtube.com/watch?v=UThnmNoyNdk Graads oet Riessen - ''Ode aan mien moo''] * [http://www.youtube.com/watch?v=9egvNT2h7j8 Tessa Boomkamp - ''Sterk Genog''] * [http://www.youtube.com/watch?v=cHRoc29BR7g Herman Finkers - ''De Kloomp' Ma'j Anhoalen''] * [http://www.youtube.com/watch?v=G9B4-yAXjsw Alwie Kroeze - ''Engelbewaarder''] * [http://www.hero-cms.nl/bedrijven/entersedag/uploads/Enterse_Daage.mp3 Neet Zuuver - ''Enterse Daage''] - Eanters * [http://www.youtube.com/watch?v=IlR7xlUEZJc Neet Zuuver - ''Woer Bin Ie''] - [[Eanter]]s * [http://www.youtube.com/watch?v=UXw9uJMglZY Anton Oostblok - ''Boerenrap''] * [http://nl.youtube.com/watch?v=iF5JratZmY8 Roos - ''Stille Mear Mien Tuutje''] - Riesn * [http://www.youtube.com/watch?v=iKWcOb67UHM Screaming Mike - ''Vette goare spiett''] * [http://www.youtube.com/watch?v=oiLAU9cu7cs Triooo - ''Bennie''] * [http://www.youtube.com/watch?v=agBSYL3hNNY Triooo - ''Eanske''] * [http://www.youtube.com/watch?v=JrRw_cFJD84 Triooo - ''Versierd''] * [http://www.youtube.com/watch?v=6eCuM0vuSBg Van Jonge Leu en Oale Groond - ''Good te pas''] * [http://www.youtube.com/watch?v=BrA1UnwLM_I Meaken covert Van Jonge Leu en Oale Groond - ''Good te pas''] * [http://www.youtube.com/watch?v=idNxxH6RaRQ Helligen Hendrik - Zwerver: ''Ik kan gin nee zegn''] * [http://www.youtube.com/watch?v=3TQQ-BczcOs Woolters - ''Loat Kuuln (Loat toch Goan)''] - [[Riesns]] * [http://www.youtube.com/watch?v=uVSEPO_h0nI Woolters - ''Wearldhearskoppieje''] * [http://www.youtube.com/watch?v=eiXFaNoZZqc Woolters - ''Daanske''] * [http://www.youtube.com/watch?v=RT2NZeFLLsM Gé Reinders en Herman Finkers - Bloasmuziek (Lembörgs en Tweants)] * [http://www.youtube.com/watch?v=cHRoc29BR7g Herman Finkers - ''De Kloompn ma'j anhoaldn''] * [http://www.youtube.com/watch?v=C4JmlNipRgc Jan Ekkelboom - ''Ik hoal van Twente''] * [http://www.youtube.com/watch?v=BlOOLHlIIlI Denekamper Spatzen - ''De Zun''] * [http://www.youtube.com/watch?v=rvXWaxXrIDE Denekamper Spatzen - ''Wie bint'' (ezungen met n kleain jeunken)] * [http://www.youtube.com/watch?v=lQDfvFzUeWk Denekamper Spatzen - ''44 joar Karnaval''] * [http://www.youtube.com/watch?v=mRLM5OariMA Trio MaJaFra - Optreaden op de Eanterse Daage 2008] * [http://www.youtube.com/watch?v=s38Owai9XCA Toon Lansink - "Twentse Emigrantnmuziek" van Willem Wilmink] * [http://www.youtube.com/watch?v=LDDzhOF_97U Toon Lansink - "Gait Jan" van Willem Wilmink] * [http://www.youtube.com/watch?v=TIIMfB3XOSM Toon Lansink - Woar bin ie van?] * [http://www.youtube.com/watch?v=EtlG6BZJeJA Harm oet Riessen - Öllie oeleu oe wa in?] * [http://www.youtube.com/watch?v=rGAGrY6rvto Hans Theessink - Anton met n bok] * [http://www.youtube.com/watch?v=idNxxH6RaRQ Helligen Hendrik - Zwerver: Ik kan gin nee zegn] * [http://www.youtube.com/watch?v=HBi0r4pwTOI Harm oet Riessen - Greadske] * [http://www.youtube.com/watch?v=68FY3bnW40g Harm oet Riessen - Stille mear mien tuutje] * [http://www.youtube.com/watch?v=w-jArknxmdI Harm oet Riessen - Iej kent Riessen nit wier] * [http://www.youtube.com/watch?v=2R4WCetJR9k Martin Bosch - Joa Joa] * [http://www.youtube.com/watch?v=qNLwQpGm7Ck Jan Scholten en Martin Bosch - Roepn op n Moos] * [http://www.youtube.com/watch?v=B8X2OC4fDao Martin Bosch - Lochfoto] * [http://www.youtube.com/watch?v=VVXRGZI8YI0 Riessens Männekoor - Jannöakn] * [http://www.youtube.com/watch?v=f5J9mMf2Jhc Tweantse Jazzerieje: Martin ter Haar - Bleu Man (Live op de Oolde Maarkt in Eanske)] * [http://vimeo.com/25548888 Tweantse Jazzerieje: Merel Moelker - Stekkelhöarig (live bie Vierzeven op BNN)] * [http://www.paulschabbink.nl/files/tente.mp3 Paul Schabbink - Tente (Goorse School- en Volksfeesten)] * [http://www.youtube.com/watch?v=MBL8Ve-Ynp4 Oldnzels Knooi Ensemble winnaars van t Carnavaleske - ankondiging in t Tweants] * [http://www.youtube.com/watch?v=6aXW_56i8UI Snelbuffet - Jelle Gazelle] (Meest Tweants, mangs Hollaands) * [http://www.youtube.com/watch?v=96baNLofpXg De Tuute Zangers - Hee Hee Riessen (Vie hooldt van oe)] * [http://www.youtube.com/watch?v=rjdxYHlySPg Zaand, Zeep & Zoda - Sjikke/Getjan] ([[Oldnzel]]s) * [http://www.youtube.com/watch?v=Z3fbehDWrwg Zaand, Zeep & Zoda - Valse Dorst] * [http://www.youtube.com/watch?v=Ru3dxvXU6rw Dancing Dollekamp - Eva (live in Plein '79 's Hartoognbos)] Projekt van [[André Manuel]]. * [http://www.youtube.com/watch?v=nLhvXvxUUtg Dancing Dollekamp - Ze zingt oe in sloap (live in Plein '79 's Hartoognbos)] * [http://www.youtube.com/watch?v=vLw-BSiP7SU Dancing Dollekamp - Roazen Bril (live in Plein '79 's Hartoognbos)] * [http://www.youtube.com/watch?v=kitbYm_0D3w Poor John - WVV oet Hengeveel] (plat van [[Hengeveelde]]) * [http://www.myspace.com/degozers Myspace-ziede van De Gozers oet Eanske] * [http://www.youtube.com/watch?v=dTEs3EJeje8 Snelbuffet - Pruttel] ([[Oldnzel]]) * [http://www.youtube.com/watch?v=9dK5XULLMas Jazzerieje 2012 - Petra ter Denge - Kræng] * [http://www.youtube.com/watch?v=ecFh5ocYgnw Dauwvoeter - Witte wievn wit] ===Films en riegen=== * [http://www.rtvoost.nl/Programma/?id=129 ''Van Jonge Leu en Oale Groond''] * [http://www.youtube.com/watch?v=mgvo6BkeBl8 Oflevering van 22-06-08, der bint mear ofleveringen] * [http://www.rtvoost.nl/Programma/?id=302 ''De Fabeltjeskrant'' in t Tweants] * [http://www.youtube.com/watch?v=4ZkzSJrHW5Q NCRV - Het verhaal van Kees] - Verfilming van t jeugndverhaal van [[Willem Wilmink]] ===Streektaalpremosiefilms=== * [http://www.youtube.com/watch?v=PEH39Bs49Yo ''Twents, doar is niks mis met!'' De Cock (RTV Oost)] * [http://www.youtube.com/watch?v=zFMndCoxbps ''Twents, doar is niks mis met!'' Jozef en Maria (RTV Oost)] * [http://www.hermanfinkers.nl Hermanfinkers.nl: Alle spotjes ''Twents, doar is niks mis met!'' bekiekn: goa noar 'Werkkamer'; 'Twentse Zaken'; 'Twents, doar is niks mis met!'] * [http://www.youtube.com/watch?v=SDzs4HSYrVA Twente, zegswiezn en meziek] ===Humor=== * [http://www.helligenhendrik.nl/ Helligen Hendrik: hellige columns] * [http://www.rtvoost.nl/Programma/?id=306 Helligen Hendrik zien conference ''mBâh!'' (RTV Oost)] * [http://www.rtvoost.nl/Programma/?id=149 Herman Finkers en John Croezen: ''Kroamschudd'n in Mariaparochie'' (RTV Oost)] **[http://www.youtube.com/watch?v=gNJWUorLI-Q Deel 1 op YouTube] **[http://www.youtube.com/watch?v=IC6qTvADIw4 Deel 2 op YouTube] * [http://www.youtube.com/watch?v=iSJmGuHSJzE Hoksebarge -Karel van de Kate - Grotva zea vroger aait (youtube)] * [http://www.youtube.com/watch?v=mHSLlP5LVWI Karel van de Kate - Heinz (Youtube)] * [http://www.youtube.com/watch?v=rhx6YZWsR0k Herman Finkers - Geen jager, geen neger (Tweants aan t end)] * [http://www.edned.nl/content/default.aspx?cat=471 RTV Oost - Van Domme Leu op Koale Groond (parodie op [[Van Jonge Leu en Oale Groond]])] * [http://www.youtube.com/watch?v=XJe23yc_wKE Herman Finkers - Verhoezen/karnaval, oet zinne veurstelling "Na de Pauze"] * [http://www.youtube.com/watch?v=S826V57JJYA Brulftenfilmke vuur trouwerieje Arjen ter Keurst & Geertjen Mol] (Riesns) * [http://www.youtube.com/watch?v=FVvOnCd7wnc Brulftenfilmke. Vrindinn doot oolde Riessense vröwkes spöln en herinneringn ophaaln] * [http://www.youtube.com/watch?v=h1Mh_7Q6dfo Wierdense revue - dika op dreef] * [http://www.youtube.com/watch?v=0hoIO7pHceM Rijssense revue - Gin spat toch nat] * [http://www.youtube.com/watch?v=h1Mh_7Q6dfo Wierdense Revue reünie 2010 - Dika hef t gangs] * [http://www.youtube.com/watch?v=9WUStgq4eS0 Twente Plat - Trekker veurn] * [http://www.youtube.com/watch?v=_QJYxpBYprY Harm oet Riessen - Versje met n Banjo (1978)] ===Vuurdracht=== * [http://www.youtube.com/watch?v=Ve0l_VAmjjw Twents Offensief: Sebastiaan Roes, Triooo - 2008] * [http://www.youtube.com/watch?v=rQrBsR2FWNM Tiroler Feestoawnd Wilhelmina Riessen - n Böks & Bruins nemt t verleedn joar vd verenige duur] ===Algemeen=== * [http://www.youtube.com/watch?v=JlSEt7wMmjQ Jongs oet Eanter - Ik brek oe de beene!] [[Eanters]] * [http://www.youtube.com/watch?v=GTjEXQgImhY Noabers van Noordeande - Skilderiejn gapn op Eanterse Daage 2008] (Eanters) * [http://www.youtube.com/watch?v=nVLgjbR6D-c Oma van 88 op de BMW] (Eanters) * [http://www.youtube.com/watch?v=lvmdK1Q5Tkw Börgemeaister van Eanter] (Eanter) * [http://www.youtube.com/watch?v=rYbcORqGrmo Les Tweants vanoet t Engels] * [http://www.meertens.knaw.nl/soundbites/soundbites.php?kloeke=G171p# Vjens op de Meertenswebstea] ([[vjenne]]) * [http://www.youtube.com/watch?v=_Ia3-PiaTFQ Erik Loman, keunstener oet Hoksebarge (gedeeltes Tweants)] * [http://www.youtube.com/watch?v=ItImMA_9KyY Meakn oet Riessen dut n oold nöalewief noa in n tellefonhukn] * [http://www.youtube.com/watch?v=EBeYKWFsItM Jack Russel Show in Middelstum, n man legt oet in t Zuudwest-Tweants] * [http://www.youtube.com/watch?v=GPWYqQychks Jeunkn op de kabelbane kuiert Tweants] * [http://www.matijn.nl/media/roelieop3fm.mp3 3FM - Matijn zien Oma - Kursus Tweants in 20 Lesn] ([[Almelo]]os) * [http://www.youtube.com/watch?v=wKJb4f4Zsls n Böks dut preakn - De Voetbal] (Riesns) * [http://www.youtube.com/watch?v=1lVQt1WDNN0 n Böks en Wilmken doot preakn - Zeevisken] * [http://www.youtube.com/watch?v=ZcMyk5_OFf4 n Böks dut preakn - Herman van de Sjotse] * [http://www.youtube.com/watch?v=bPU7ro8Oq8E n Böks dut preakn - Zeare taande] * [http://www.youtube.com/watch?v=fvcSiiAQjA4 Wilken dut preakn - Keunstgebit] * [http://www.youtube.com/watch?v=V38Z596B7ho RTV Oost - In Memoriam: Harm (oet Riessen) Agteresch (1942-2011)] * [http://www.youtube.com/watch?v=vBrbs1tEXJA Enduro Enter 2011 - Interview met Vuurzitter Anton] * [http://www.youtube.com/watch?v=PQM6R9D2IgE nen Siknhoolder oet Hoogersmilde verteelt oaver de ruming van ziene sikn noa n oetbraak van de Q-koorts] * [http://www.youtube.com/watch?v=c_2oFQRpTd0 Twentsche boer'n vla - zelf emaakt reklamefilmken] * [http://www.youtube.com/watch?v=UjZVfVpDhZ4 Blik op de Weg - Tweantsen boer wörd anhöaldn met te zwoare lading] * [http://www.youtube.com/watch?v=EpUi6invbnY Dweilorkest De Kamgoarn Klösse blös de jöarige Gerrie Tijhof Lankamp oet berre vuur 3FM] (Hollaands en Riessens) * [http://www.youtube.com/watch?v=gpikaq1Omsk youtubegebroeker Knordi - Kevin na een middagje Assink] ([[Hengeveelde]]) * [http://www.youtube.com/watch?v=R_naojksHcI youtubegebroeker NeetZuuver - "t Zuuwnde" van Enter Vooruit kampioensfeest] - ([[Eanters]] en [[Neerlaands]]) * [http://www.youtube.com/watch?v=LUWj-J7zIVk Karbietkanon Weersel 2009] - Jongs oet Weersel hebt n kanon ebouwd vuur Oold en Niej. * [http://www.youtube.com/watch?v=QFqaix4BZn8 Reportage oaver streektaal in Oaveriessel] ==[[Urkers]] en [[Skokkers]]== * [http://www.youtube.com/watch?v=5nlZWccRR5g Reportage over Skokkelaand mit op et lest een klean stukkien Skokkers] * [http://www.youtube.com/watch?v=AN8RG7NjkOM Gesprekkien over de Urker humor] ===Meziek=== * [http://www.youtube.com/watch?v=ILbBwSuB5A8 Leuster mit Urkerdag 2008] * [http://www.youtube.com/watch?v=SDGYk1wtnYo Leuster - ''M'n bebe at un botter''] * [http://www.youtube.com/watch?v=22mgcEjP0wc Leuster - ''In de Peek''] * [http://www.youtube.com/watch?v=gruyU6Lo33Q Leuster - ''Wij vieren karst op Urk''] * [http://www.youtube.com/watch?v=6LbfJHQ410c Leuster - ''Klapskoel''] * [http://www.youtube.com/watch?v=qFvULjhOlA8&list=PLAA1420D8FBF9D00B&index=6 Leuster - ''Urrek van vroeger''] * [http://www.youtube.com/watch?v=fobaoH-CVw8&list=PLAA1420D8FBF9D00B Leuster - ''Ik zeuk úm een keer op''] * [http://www.youtube.com/watch?v=B60aGz1jaNg&list=PLAA1420D8FBF9D00B Leuster - ''Genacht mimme''] * [http://www.youtube.com/watch?v=FHwgdRD8MW4&list=PLAA1420D8FBF9D00B&index=9 Leuster - ''De gemienteroad''] * [http://www.youtube.com/watch?v=dL2fjvv9Wic&list=PLAA1420D8FBF9D00B Leuster - ''Drank en Drugs''] * [http://www.youtube.com/watch?v=lRTpU_J-rNc&list=PLAA1420D8FBF9D00B Leuster - ''Vissien eten''] * [http://www.youtube.com/watch?v=Hw4tfv9gT1U&list=PLAA1420D8FBF9D00B Leuster - ''Beerenburg''] * [http://www.youtube.com/watch?v=Fjy8sO2ZHPQ&list=PLAA1420D8FBF9D00B Leuster - ''De Soldoat''] * [http://www.youtube.com/watch?v=X_Cb1-59LVw Leuster - ''Allien vor joe''] * [http://www.youtube.com/watch?v=8BKTDXDoo_o Leuster - ''Oens Durp''] * [http://www.youtube.com/watch?v=h7ofdmNPsq4 Leuster - ''Trouwen van Tromp''] * [http://www.youtube.com/watch?v=KKTs-5-xMKY Leuster - ''Ik wou''] * [http://www.youtube.com/watch?v=zAEVmZ3zXng Leuster - ''De familieboom''] * [http://www.youtube.com/watch?v=DMw3i3vD3AY Leuster - ''Ienzaam''] * [http://www.youtube.com/watch?v=X9PgE5BvlX4 Leuster - ''Vaders wieten nog zo wenig''] * [http://www.youtube.com/watch?v=psWhF5jFTkc Leuster - ''Anwinning''] * [http://www.youtube.com/watch?v=zQFXDMOQmkM Leuster - ''De Rova''] * [http://www.youtube.com/watch?v=_4auobn9EF0 Leuster - ''Kuieren mit de oto''] * [http://www.youtube.com/watch?v=dbHj-UNIg0A Leuster - ''Ut Vlootjen''] * [http://www.youtube.com/watch?v=br-qYDRrso4 Leuster - ''Jannetjen in Garretjen''] * [http://www.youtube.com/watch?v=4d35L6Ptoa8 Leuster - ''Pienkster''] * [http://www.youtube.com/watch?v=KJlRsCIScOs Leuster - ''Opnaid beginnen''] * [http://www.youtube.com/watch?v=N2CWnQSk7G8 Leuster - ''Moederdag vurssien''] * [http://www.youtube.com/watch?v=l_wLdDMw7Ys Leuster - ''M'n mimme''] * [http://www.youtube.com/watch?v=XnzxzZJRGBY Urker volkslied] * [http://www.youtube.com/watch?v=JY10azI7b7w Urker Koningslied] ==[[Veluws]]== ===Meziek=== * [http://www.youtube.com/watch?v=T14kBtPC4-w Ritn Ditn - ''Deere an de overkant'' (Niekarks)] * [http://www.youtube.com/watch?v=RIeuM25yeFU Ritn Ditn - ''Ritn Ditn Rock 'n Roll'' (Niekarks)] * [http://www.youtube.com/watch?v=Dqz7yExIteU Ritn Ditn - ''Vaok bin je te bang'' (Niekark)] * [http://www.youtube.com/watch?v=fV90_YtLYXI Ritn Ditn - ''Schik in 't hooi'' (Niekarks)] * [http://www.youtube.com/watch?v=oIhxtf7bnlE Dialectkoor Apeldoorn - Koningslied in t Apeldoorns] * [http://www.youtube.com/watch?v=uEWUnN5swcc Bukkes - ''Héé keeltsie'' (Spaokenburgs)] * [http://www.youtube.com/watch?v=6_VHnHakzag Bukkes - ''Tetteren!'' (Spaokenburgs)] * [http://www.youtube.com/watch?v=ObkcGwaUq2M Bukkes - ''Ming dârrep'' (Spaokenburgs)] * [http://www.youtube.com/watch?v=7KrJ5wGGq1o Stefan Spring in 't Veld - ''Beloofde Langd'' (Spaokenburgs)] * [http://www.youtube.com/watch?v=Ly5Jalk42DQ Frans Nieuwenhuis - ''Kris kras de Veluwe''] ===Allerhande=== * [http://www.youtube.com/watch?v=vhaLvnZgoN0 Vraaggesprek Ritn Ditn bie "Dat is andere taal!" NTR / NED2 (Niekarks)] * [http://www.youtube.com/watch?v=8kRMF0kNaQk Op de Praotstoel (Radio 794, Heerde/Epe 2010; Oost-Veluws en Nederlaans)] * [http://www.youtube.com/watch?v=TA4w3_0EgVE Een vrouw dee plat praot an de tillefoon] ==[[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfreisk]]== ===Muziek=== * [http://www.youtube.com/watch?v=1gTxPq6GzE8 Ede Staal - ''Up de Diek''] ===Reportoazies=== * [http://www.youtube.com/watch?v=utgx1e2RpIM ''Plattdeutsche Woche'' op de NDR - Boer oet Oostfraislaand vertelt over woaterbeheer] * [http://www.youtube.com/watch?v=sdtIZnNxy-s n Olle reportoazie mit n gesprek mit n olle man] * [http://www.youtube.com/watch?v=h3iNa4Gom2E n Man dij vertèllen dut over t olle hoes van zien olluu] * [http://www.clipfish.de/video/2151141/ Gesprek mit "Oma un Opa", Opa proat Platduutsk, Oma Hochduutsk] * [http://www.youtube.com/watch?v=zq0gjybdU5Q n Man dij proat over hoogwoater] * [http://www.youtube.com/watch?v=z843oORk_Ok n Man en n vraauw dij proaten over dobben, koelen woar woater ien kwam] * [http://www.youtube.com/watch?v=J9aq-u3sq5A n Vraauw dij proat over waskedag] * [http://www.youtube.com/watch?v=VD9I0jdZMWk n Animatsjoon voen twij eenden, de 'olle' dij platt proot] * [http://www.youtube.com/watch?v=TgXQ5NsxfV0 RTL Stern TV - Deutsche Dialekte Nord gegen Süd (Oostfreis tegen Baier)] * [http://www.youtube.com/watch?v=DIPPzxET4qA Wolfram König eerd veur zien verdeinsten (of oen tou Oostfreisk tuskendeur)] * [http://www.youtube.com/watch?v=di3KilDvbdk Schnapps im Wasserkessel 1] * [http://www.youtube.com/watch?v=xVg3UPr0PtI Schnapps im Wasserkessel 2] * [http://www.youtube.com/watch?v=ap3vLDxuux4 Schnapps im Wasserkessel 3] * [http://www.youtube.com/watch?v=WM0TbSyzjOg Schnapps im Wasserkessel 4] * [http://www.youtube.com/watch?v=MVBXyonHCn0 Schnapps im Wasserkessel 5] ==[[Graofschopper plat]]== * [http://www.youtube.com/watch?v=kvORWfZfHSk Up Platt up pad in Groningen] ==[[Platduuts|Aander Duuts Nedersaksisch]]== *Kiek bie [[:nds:Wikipedia:Platt anhöörn|Platt anhöörn]] * [http://www.youtube.com/watch?v=cmgCoIRRPoo Inke Kemp - Dat Du Mien Leevsen Büst -Youtube] * [http://www.youtube.com/watch?v=5GJOwNdOhoU Augustin Wibbelt - Drüke Möhne (gedicht)] * [http://www.youtube.com/watch?v=4tE-zMnLcvw Münsterländer Platt - onbekeanden sprekker verteelt oawer gebroekn bie brulftn] ==Verskeiden dialecten== ===Documentaire=== * [http://www.youtube.com/watch?v=82Mnn07ZjLU Documentaire oawer de Nedersaksische Wikipedie mit nen wikipediaan (Nederlaans en Tweants sprökn; Dreantse ondertiteling)] * [http://www.rug.nl/Corporate/nieuws/adamsAppel/archief2003/afl12 Documentaire: Streektaalpoëzie oubollig? (Nederlaans, mit Grunnegs- en Drèentstaolige gedichten)] * [http://www.youtube.com/watch?v=Vc1A-K3Ehe4 RTV Noord: Groot Hunzeland] * [http://www.youtube.com/watch?v=QX0kWk6yL_Y RTV Drenthe: Groot Hunzeland] * Groot Hunzeland: **[http://www.youtube.com/watch?v=M3gK0Gglj6w Jan Krol (Drèents)] **[http://www.youtube.com/watch?v=ZmUiUrNSHsY Albert Secuur (Grönnegs)] **[http://www.youtube.com/watch?v=GCVFlRqyhJc Albert Geesing (half Tweants)] * [http://www.youtube.com/watch?v=kvORWfZfHSk Audioreportoazie over Grönnen op Groafschopper Plat en Grönnegs] ===Radio=== *[http://www.youtube.com/watch?v=_YwUk7ywaYE Radio Noord: Alex Vissering in t Emslaand (Grönnegs en Emslaands)] *[http://www.youtube.com/watch?v=CD9pqynKNjM Radio Noord: Alex Vissering in t Emslaand 2 (Grönnegs en Emslaands)] ===Meziek=== *[http://www.rtvoost.nl/Programma/?id=62 ''Aksent'': streektalen en regionaole muziek veur de radio (RTV Oost)] * [http://www.youtube.com/watch?v=ThWXhJGAZD0 Verskeiden artiesten - ''Respect veur dialect''] * [http://www.youtube.com/watch?v=jKPnYfO0gz0 Verschillende artiesten - ''Noorderling''] ===Veur-elèzen skrieveri'je=== *[[:nds-nl:Kategorie:In-espreuken artikel|Espreuken artikels op de Nedersaksische Wikipedie]] ===Quiz=== *[http://www.rtvoost.nl/Programma/?id=173 ''Vet Plat'': Noord-Oaveriessels, Sallaans, Tweants; prissentaotie in 't Nederlaans (RTV Oost)] ===Sprekende kaorte=== *[http://www.meertens.nl/projecten/sprekende_kaart/ Meertens - sprekende kaorte: gesprekken in 't dialek van verschillende plaosen] {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Nedersaksisch beluustern| ]] 37d6vqtur40q2m2n9v44qndzjghxyxg 0 9374 285122 285110 2016-07-08T19:11:45Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Haorlemmerliede en Spaornwolde | bestaandsnaam vlagge = Haarlemmerliede en Spaarnwoude vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Haarlemmerliede en Spaarnwoude.svg | lokatie = LocatieHaarlemmerliedeEnSpaarnwoude | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = [[Halfweg]] | öppervlakte = 20,86 | öppervlakte laand = 14,86 | öppervlakte water = 6,00 | inwonners = 5.471| doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 368 | breedtegroad = 52/24//N | lengtegroad = 4/43//E | verkeersoader = [[A9]], [[N200]], [[N202]] | netnummer = 020, 023 | postkode = 1165, 2060, 2061, 2064, 2065 | webstie = [http://www.haarlemmerliede.nl/ www.haarlemmerliede.nl] | }} De gemeente '''Haorlemmerliede en Spaornwolde''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Haarlemmerliede en Spaarnwoude'') ligt in de Nederlandse provinsie [[Noord-Holland]], met ne oppervlakte van 20,86 km². t Gebeed is n röstig tovlöchtsoord as plattelandsgemeente in de verstaedelikte [[Randstad]]. Den anleg van t vri'jetiedsgebeed [[Spaornwolde]] hef de gemeente van n veural boerenstraeke veranderd in ne plaatse, waor ok stadsen geerne mögt kommen om te kuiern, fietsen, vissen, scheuvelen, golfen, te geneten van de natuur en te vaoren. Daornaast besteet der bedrievigheid in de gemeente. De industriegebeden van [[Halfweg]] en [[Spaorndam]] bunt zoveul in greutte to-enommen dat zi'j neet meer in ne kenschetse van de gemeente meugt ontbrekken. De gemeente besteet uut de volgende plaetse: * [[Haorlemmerliede]] * [[Halfweg (Haorlemmerliede en Spaornwolde)|Halfweg]] (gemeentehoes) * [[Penningsveer]] * [[Spaorndam-Oost]] * [[Spaornwolde (darp)|Spaornwolde]] ==Geschiedenis== De gemeente Haorlemmerliede en Spaornwolde is ontstaon op [[8 september]] [[1857]] deur samenvoging van de gemeenten [[Haorlemmerliede]] en [[Spaornwolde]]. t Oorspronkelike veurstel was um de ni'je gemeente Haorlemmerliede te neumen. Onder drök van verzeuken van inwonners van Spaornwolde is hieran den name Spaornwolde to-evoogd. Dit umdat Spaornwolde wietweg t oldste darp van dee twee was en ok al eeuwenlange as sentrum op t gebeed van godsdeenst en onderwies veur darpen in de umgaeving deenden. Op [[27 september]] [[1863]] bunt de gemeentes Houtriek en Polanen Halfweg en umgaevink en Zuudschalkwiek (teggenwoordigen wiek Schalkwiek in [[Haorlem]] Zuudoost to-evoogd. Nao de inpoldering van t Holtrak, n deel van t [[IJ]], in [[1874]] kwam der n groot stuk land bi'j: de Holtrakpolder. Op [[1 mei]] [[1927]] was der ne ni'je indaeling van de gemeentegrenzen rondumme Haorlem, waorbi'j de gemeente Haorlem duftig wierd uutebreid. Den gemeenten Schoten en Spaorndam gingen op in de gemeente Haorlem. Veur Haorlemmerliede en Spaornwolde betekkenden dit dat de Weerderpolder, en daelen van de Veerpolder, Zuderpolder en de Romöllepolder an Haorlem wierden of-estaon. Op [[1 oktober]] [[1963]] wierd de rest van dizze polders an Haorlem aoveredragen. Hierbi'j wierd t darpsken Zuudschalkwiek dele van de gemeente Haorlem. In 1963 en 1970 is n groot deel van de Holtrakpolder aoveregaon naor de gemeente [[Amsterdam]]. Dit ging neet zunder stried. Zo wierd [[Ruugoord]], naodat de oorspronkelike bewonners vort waren egaone, bewond deur teggenstanders van de inname. Ok den tomaoligen börgemeister Frank IJsselmuiden hef zich altied fel uutelaoten teggen de uutbreiding van t Amsterdamse Havengebeed. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.haarlemmerliede.nl/ Gemeentelike webstae] *''Webstee van de gemeente Haorlemmerliede. Met tostemming is n gedeelte aoverenonmen.'' ==Galleri'je== <gallery> Ofbeelding:Halfweg gemeentehuis.jpg|Raodhoes in Halfweg Ofbeelding:Halfweg suikerfabriek.jpg|De Sukerfabriek van Halfweg Ofbeelding:Spaarndam_karkjen.jpg|Spaorndam, karkjen Ofbeelding:Spaarndam hans brinker.jpg|Hansjen Brinker in Spaorndam </gallery> {{Noord-Hollaand}} {{Dialekt|act||Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] 74v3lkutbo28ig7c4jpsmi9638vgidb 0 9381 285116 285106 2016-07-08T17:52:35Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Hoarlemmermeer | bestaandsnaam vlagge = Haarlemmermeer vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Haarlemmermeer.svg | lokatie = LocatieHaarlemmermeer | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = [[Heufddarp]] | öppervlakte = 185,31 | öppervlakte laand = 180,03 | öppervlakte water = 5,28 | inwonners = 140.000 | doatum inwonners = 29 augustus 2007 | dichtheid = 759 | breedtegroad = 52/19/0/N | lengtegroad = 4/41/0/E | verkeersoader = [[A4]], [[A5]], [[A9]], [[N201]], [[N205]], [[N207]], [[N232]], Schipholspoorliene | netnummer = 020, 023, 0252, 0297 | postkode = 1117-1119, 1160-1161, 1170-1175, 1435-1438, 2130-2144, 2150-2158, 2165 | webstie = [http://www.haarlemmermeer.nl/ www.haarlemmermeer.nl] }} Den '''Haorlemmermeer''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Haarlemmermeer'') is ne Nederlandse dreugmakeri'je en geliek-eneumde gemeente in t zuden van de Nederlandse proviensie [[Noord-Holland]]. Veurdat t dreugemaakt wordden in de jaoren 1849-1852 was t Haorlemmermeer eeuwenlange nen unmundig groten waterplas. Den Haorlemmermeer is umgaeven deur de Ringvaort. In t noordoosten van de gemeente ligt den lochthaven [[Schiphol]]. Op 29 augustus 2007 wierd in Heufddarp den 140.000en inwonner geboren. De heufdplaatse Heufddarp telt ruum 70.000 inwonners. == Geschiedenis == Den Haorlemmermeer is vanof 1852 ne landstraeke en dreugmakeri'je ten zuudwesten van [[Amsterdam]]. In de [[middeleeuwen]] waren vanof de 13e eeuwe tussen Amsterdam, [[Haorlem]] en [[Leiden]] op zien minst dree vaenmeren, te wetten: t [[Spieringmeer]] in t noorden, t (olde) Haorlemmermeer in t midden en t [[Leidsemeer]] in t zuden. Veur delen van disse meren bestonden plaatselik ok namen as Hellemeer en Olde Meer, maor dat waren delen van de veurneumde meren. Deur turf ofstaeken (veural deur Haorlemmers) veur de brandstofveurzening van de greuiende staeden en eure bedrievigheid en as gevolg van golfofslag deur slechte of ontbrekkend dieken verdwaen daor met name an de noordeliken en oostelike walkaanten störig meer vaenland. Dee meren smolten omstraeks 1500 nao nen trop haevige stormen samen tot t (ni'je) Haorlemmermeer, t grootste meer van [[Holland (gewest)|Holland]], met ne oppervlaakte van bi'jnao 17 doezend bunder. Vanwaege t wooste en landvraetende gedrag van t meer kreg t den bi'jname den "Waterwolf". Umstraeks [[1477]] kwammen t olde Haorlemmermeer en t Leidsemeer bi'j den [[Vennep]] in vri'je verbinding met mekare. In [[1508]] wierden de letste stukskes landbrugge (dee t olde Haorlemmermeer en t Spieringmeer van mekare scheidden) vortespeuld. Hierbi'j ging ok de belangriekste verbindink aover land tussen Haorlem en Amsterdam via [[Sloten]] verloren, waornao allenig den weg via den [[Spaorndammerdiek]] aoverblaef. Ok hier bestond t gevaor dat de landverbindink dee t Haorlemmermeer van t [[IJ]] scheidden verloren zol gaon, maor mit völle meuite kon in de jaoren nao 1509 den Spaorndammerdiek hersteld worden, waordeur t Haorlemmermeer uutendelik geen deel meer zol waen van den [[zeearm]] met zalt water den zich vanof de Zuderzee westweerts via t IJ uutstrekten. Neet allenig ging völle land verloren, ok verschillende darpen, waoronder Ni'jerkarke, Sloten en Viefhuzen (Zuud-Schalkwiek), wierden deur t water verzoppen. Van t darpsgebeed van [[Aalsmeer]] was meer as de helfte vort, maor de darpskern van Aalsmeer blaef net buten de walkaanten van t meer beholden. Op 26 mei [[1573]] vond tiedens den Krieg van Haorlem den [[slag op t Haorlemmermeer]] plaatse tussen nen Spaansen vloot onder leiding van Bossu en nen Hollandsen vloot onder leiding van Marinus Brandts. Den "Waterwolf" maakten n gerochtmakend slachtoffer op 7 jannewaori [[1629]] to [[Frederik Hendrik van de Palts|Frederik Hendrik]], den oldsten zunne van [[Frederik V van de Palts]] verzop op nen boottocht van [[Den Haag]] naor [[Amsterdam]]. Zi'j waren op tocht egaone um den deur [[Piet Hein]] op de Spanjolen buutgemaakten zilverschat in Amsterdam te bekieken, maor kwammen terechte in nen haevigen storm. t Schip verzop en er verzoppen veer zeeleu. Den "Winterkönning" aoverlaefden maor net. === Plannen tot dreugemaken === Al in de 17e eeuwe wierden, onder andere deur [[Leeghwater]], plannen emaakt um t Haorlemmermeer dreuge te malen. In 1641 brech Leeghwater zien Haorlemmermeerbook uut. Daorveur zollen rondumme 200 möllen neudig ewest waen. Deur de hoge kosten enerzieds en de scheepvaort- en visseri'jbelangen van [[Haorlem]] en [[Leiden]] anderzieds kwammen t neet tot dreugmaking. End [[1836]] hadden twee stormen t water tot an de poorten van Leiden en [[Amsterdam]] op-ejagd, waornao [[Willem I der Nederlanden|könning Willem I]] in [[1837]] beslot dat t meer dreugemalen mos worden. Bi'j Könninklik besluut van [[1 augustus]] wierd ne kommissie belast met t maken van n ontwarp veur de dreugmaking. Dit ontwarp leet aeven op zich wochten; pas to in [[1839]] Amsterdam en Leiden wier te kampen hadden mit aoverlast kwam der schot in de zaak. Veur t graoven van de Ringvaort en de bedieking stok Jonkheer [[Frederik van de Poll]] in mei [[1840]] bi'j [[Hillegum]] de eersten schuppe in de grond. Nao acht jaor graoven was t meer noe volledig of-eslotten deur nen ringdiek van 59,5 km lengte en 0,70 tot 1,70 m heugte. In tussentied was beslotten um de dreugmaking helemaol met stoomkracht te doon: n unikum in dee tied. In [[1845]] wordden daorveur eerstmaol n proof-stoomtuug ebouwd, t Gemaol De Leeghwater, dat in [[1848]] begon met t dreugmalen. In [[1849]] wierden de andere twee stoomgemalen in gebruuk enommen: [[Gemaol De Cruquius]] en [[Gemaol De Lynden]]. De gemaolen wierden eneumd naor leu dee-t den anzet hadden egovven tot dreugmaking (Nicolaus Cruquius en Frans Godard, baron van Lynden van Hemmen). Uutendelik veel t meer op [[1 juli]] [[1852]] dreuge. Nao t dreugeworden duurden t nog tot [[1855]] veurdat Haorlemmermeer ne gemeente wierd. Veurdeen bunt der plannen ewest um Haorlemmermeer in twee gemeenten in te daelen, waorbi'j t noordelike deel bi'j Noord-Holland evoogd zol worden en t zuden bi'j [[Zuud-Holland]]. Den eersten börgemeister was Mr. M.S.P. Pabst. In den polder wordden twee darpen esticht: Kruusdarp (t latere [[Heufddarp]]) en [[Venneperdarp]] (t lateren [[Ni'j-Vennep]]). Kruusdarp ontwikkelden zich al raps tot t belangriekste darp van den polder, mede deurdat hier t gemeentehoes ebouwd wierd. Ok t polderhuus kwam in dit darp. Later kwammen der meer darpen, waorvan [[Badhovedarp]] en [[Zwaonenbörg]] de grootsten bunt. Anvankelik was Haorlemmermeer ne boerengemeente. In de [[20ste eeuw]] kwam den glastuunbouw op en wierd den lochthaven Schiphol ontwikkeld. Zowal rondumme Schiphol as Heufddarp bunt völle bedrieventerreinen en kantoorparken. Völle internasionale bedrieven hebt hier ne vestiging. In [[2002]] wierd naobi'j Heufddarp de [[Floriade]] eholden. == Geografie == Haorlemmermeer besteet uut 26 kernen en is ene van de grootste gemeenten van [[Nederland]]. Haorlemmermeer is ok ne gemeente van taegenstellingen: verstaedeliking taegenaover platteland, grootschaoligheid taegenaover kleinschaoligheid, 'hightech' taegenaover boeren bedrievigheid. === Darpen === Langs den ringdiek ligt met de klokke met de volgende darpen en naoberschappen, vake taegenaover ne plaatse an de aoverziede van de Ringvaort: [[Lijnden]], [[Badhovedarp]] [[Sloten]], [[Ni'je Meer]]*, [[Schiphol-Oost]]** ([[Amstelvene]]), [[Olde Meer]], [[Aalsmeerderbrugge]] ([[Aalsmeer]]), [[Riesenholt]] ([[Aalsmeer]]), [[Börgervaene]], [[Leimuderbrugge]] ([[Leimuden]]), [[Weteringbrugge]] ([[Olde Wetering]]), [[Vraebörg]]** ([[Ni'je Wetering]]), [[Huugsloot]]**, [[Butenkaag]] ([[Kaag-Darp]]), [[Lisserbrook]] ([[Lisse]]), [[Beinsdarp]] ([[Hillegum]]), [[Zwaonshook]] ([[Bennebrook]]), [[Cruquius]], [[Viefhuzen]] ([[Haorlem]]), [[Ni'jebrugge]] en [[Zwaonenbörg]] ([[Halfweg]]). Binnen den diek ligt: [[Boesingheliede]], [[Cruquius-Oost]]**, [[Weberbuurt]]**, [[Heufddarp]], [[Den Hook]]*, [[Rozenbörg]], [[Lochthaven Schiphol]], [[Schiphol-Riek]], [[Ni'j-Vennep]], [[t Kaobel]]* en [[Abbenes]]. (Legenda: * : wordt deur de gemeente apart ezene as gebeedsdiel binnen de naobi'j-elaegen plaatse; ** : wordt neet offisieel deur de gemeente as aparte karn erkend.) == Galleri'je == <gallery> Ofbeelding:Hoofddorp_polderhuus.jpg|Polderhoes in Heufddarp Ofbeelding:Lijnden het gemaal.jpg|Gemaol in Lienden Ofbeelding:Vijfhuizen centrum.jpg|t Darp Viefhuzen Ofbeelding:Schiphol lochthaavn.jpg|Lochthaven Schiphol </gallery> == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.haarlemmermeer.nl/ Offisiële webstae van de gemeente] * [http://www.meerhistorie.nl/ Aover de geschiedenis van de Haorlemmermeer] * [http://www.ngw.nl/h/haarlemm.htm t Waopen van Haorlemmermeer] * [http://www.gemalen.nl/verhalen/jaartallen1900.asp Geschiedenis van Haorlemmermeer in jaortallen] * [http://www.onderwijsinhaarlemmermeer.nl/personeel/default_scholen.asp Aoverzicht scholen Gemeente Haorlemmermeer] * [http://www.historisch-museum-haarlemmermeer.nl/ Historiesh Museum Haorlemmermeer] {{Noord-Hollaand}} {{Dialekt|act||Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] bneuw8subc864w43s0m7t8aiqphemnn 0 9382 69741 2008-06-20T10:23:51Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Leidn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Leidn]] gqwlnr3yovq4nb2i2sska7j734p48y5 10 9383 270232 270231 2013-09-06T17:48:47Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = '''[[Niekark|Gemeente Niekark]]''' |ofb_rechts = [[Ofbeelding:Nijkerk vlag.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''[[Stad (woonstee)|Stad]]''': | R1C2 = [[Niekark]] | R2C1 = '''[[Darp]]en''': | R2C2 = [[Hoevelaken]] &middot; [[Niekarkerveen]] | R3C1 = '''[[Buurtschop|Buurtschappen]]''': | R3C2 = [[Achterhoek (Niekark)|Achterhoek]] &middot; [[Appel (Niekark)|Appel]] &middot; [[Doresteeg]] &middot; [[Driedarp]] &middot; [[Holk]] &middot; [[Holkerveen]] <br />[[Kruushaor]] &middot; [[Nekkeveld]] &middot; [[Palestina (Niekark)|Palestina]] &middot; [[Prinsekamp]] &middot; [[Slichtehorst]] &middot; [[De Veenhuus]] &middot; [[t Woud]] }} }}<noinclude> [[Categorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Niekark]] </noinclude> 8emrtpq9xaz44rlzn8irgg68gvrp7zg 0 9384 289627 280547 2016-10-29T10:56:46Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Nijkerk - De Veenhuis.svg|thumb|250px|Ligging van De Veenhuus]] '''De Veenhuus''' is een [[buurtschop|buurtschap]] in de gemeente [[Niekark]], in de [[Nederlaand|Nederlanse]] previnsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. De buurtschap leit kortbie de buurtschap [[Holk]], in 't westen van de stad Niekark, an de Bunschoterweg. {{Sjabloon:Niekark}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] f516s6fffbtz65m3kidz39sjgllqzw0 0 9385 280439 264590 2015-04-12T14:21:35Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Nijkerk - Holk.svg|thumb|250px|Ligging van Holk]] '''Holk''' is een [[gehucht]] in de gemeente [[Niekark]] in de [[Nederland|Nederlanse]] [[pervincie|previnsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. Holk leit tegen [[Niekark]] an en oengeveer zeuven kilemeter in 't noorden van [[Amesfoort]]. {{Niekark}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] jiib70cyppnjk06igrvlj9dtuxoykws 0 9387 263249 257852 2013-05-04T22:55:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki 'n '''Veurburcht''', '''veurhof''' of '''butenhof''' is een veuruut eschovven verdaedigink van 'n [[kasteel]]. Veul wierd dit dele bebouwd mit [[schöppe]], [[spieker]] of een boerderi-je. De groond wierd mangs veur laandbouw ebroekt, ten behove van etten veur de kasteelbewonners. Den veurburcht was mangs van een [[ringmure]] veurzeen. Mangs hef 'n veurburcht toorns op de heuke. 'n Veurbeeld van een kasteel mit veurbucht is [[kasteel Doornenburg]]. De veurburcht is de eersten verdaedigink veur een kasteel. Den [[hoofdburcht]] is ofzunderlek verdaedigbaor. Zodrao den veurburcht is evallen trekt de verdaediger zich trög op den hoofdburcht. Veul veurburchten kent een eboggen vorme as 'n schelp um de hoofdburcht. [[Ofbeelding:Kastele_mit_veurburchte.gif|thumb|left|300px|Ofbeelding van 'n kastele mit veurburcht]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gebouw]] [[Kategorie:Kasteel]] 8j2mkui1qfk484595rsv1l06647e6b8 0 9391 282126 262933 2015-05-14T18:36:49Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Kasteel Doornenburg''' is een [[kasteel]] uut de [[13e eeuw]]e. Et kasteel ligt in et oosten van [[Gelderlaand]], naobi-j et darp [[Doornenburg]]. Et besteet uut een [[veurburcht]] en een heufdburcht, dee verbunden bunt deur ne smallen holten [[Brogge (bouwwark)|brugge]]. 't Is ene van de grootste en bestbewaorde kastelen in Nederlaand. Op de plaatse van et kasteel was in de [[9e eeuw|9de eeuwe]] al n verstarkt [[huus]], daor bekand as 'Villa Dorenburc'. Hieruut is in de 13e eeuwe n kasteel ontstaon. Wieter in de tied is et steeds wier uut ebreid tot den hoofdburcht zoas dee vandage nog te zeen is. In de [[15e eeuw|15de eeuwe]] wierd den veurburcht ebouwd. Den [[veurburcht]] besteet uut wonruumte, ne [[kapelle (gebouw)|kapelle]], en een [[boerderieje|boerderi-je]]. Dit leste is uniek veur een Nederlaands kasteel. 'Kasteel Doornenburg' blef tot in de 19de eeuwe bewond. Daornao raakten 't in verval. In 1936 wierd de ''Stichting tot Behoud van den Doornenburg'' op ericht, dee 't kasteel vanof 1937 leet restaureren. In 1941 was de restaurasie klaor. An et ende van den [[Tweede Wereldoorlog|Tweeden Waeldkriege]] wierd et kasteel vri-jwal helemaol verwoost. Lange tied dachten zi-j dat et was op eblaozen deur de Duutsers, maor blek in meert 1945 etroffen te waen, deur 'n Brits bombardement. Van 1947 tot 1968 wodden 't kasteel wier helemaol in olden staot ebracht. In [[1968]] wierd onder andere op et kasteel de tillevisieriege 'Floris' efilmd. ==Uutgoande verwiezingen== *[http://www.kasteeldoornenburg.nl/ Webstae ovver kasteel Den Doornenburg] ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Doornenburg-anzicht.jpg|Anzicht op Doornenburg Ofbeelding:Doornenburg-toogangspoorte.jpg|De toogangspoorte noar Doornenburg Ofbeelding:Doornenburg-veurburcht.jpg|Den veurburcht, uutzicht op het kasteel </gallery> {{Commons|Castle Doornenburg}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand ]] 40bux9vwcgb0qy7u6hhat9uvx1k3lol 0 9394 269091 269089 2013-08-06T21:39:24Z Servien 7 /* Uutgaonde verwiezingen */ wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Haorenkarspel | bestaandsnaam vlagge = Harenkarspel flag.png | bestaandsnaam wapen = Harenkarspel wapen.png | lokasie = LocatieHarenkarspel | provinsie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Hollaand]] | heufdplaotse = [[Tuitjenhorn]] | oppervlakte = 54,84 | oppervlakte laand = 45,59 | oppervlakte waoter = 9,30 | inwoeners = 16.192| daotum inwoeners = [[1 februari]] [[2012]] | breedtegraod = 52/44//N | lengtegraod = 4/45//E | verkeersaoder = [[N245]]| netnummer = 0224, 0226 | postkode = 1738, 1744-1749 | op-egaon = [[Schagen]] | }} '''Haorenkarspel''' is ne veurmaolige gemeente in de regio [[West-Freeslaand]] in de Nederlaandse provinsie [[Noord-Hollaand]], en ligt daor in et olde gewest [[Westflinge]]. De gemeente had ne oppervlakte van 54,84 km² (waorvan 9,30 km² water). De gemeente is op 1 januari 1990 ontstaon deur de vroggere gemeenten Sint Meerten, Warmenhuzen en de olde gemeente Haorenkarspel samen te vogen. Sinds 1 januari 2013 is de gemeente Haorenkarspel op-egaon in de ni'je gemeente [[Schagen]]. == Darpen binnen de veurmaolige gemeente == (''Schuun eschrevven: in de Westfrese benaming'') * 't Rijpje ('''t Ripeje'') * Dirkshorn (''Durkshorn'') * Eenigenburg (''Einigeborgt'') * Groenveld * Kalverdijk (''Kalveredìk'') * Krabbendam * Schoorldam (''Skorledam'') (deels) * Sint Maarten (''Simmer'') * Stroet * Tuitjenhorn (''Tutinghorn'') (gemeentehoes) * Valkkoog (''Falkekoeghe'') * Waarland ('''t Waardland'') * Warmenhuizen (''Wermehúze'') == Haorenkarspel as plaatse == Tot in de [[20e eeuw|20ste eeuwe]] was Haorenkarspel ok nen plaatsname, rund 1295 wierd der nen terp an-elegd naobi'j Tuitjenhorn, t laand waorop den terp stond was in hende van de Abdi'je van Egmond maor dee gaf t in bruukleen an de Heren van Egmond, dee neet lange daornao verklaorden dat t gebeed vri'j was um in te gaon wonnen. En wierd t n ''hering'' eneumd. Daornao kwam op den terp n karkjen te staon met wat huze, maor wieter in de tied ging dee karke wier vort. De wonplaatse zelf wierd in de 20ste eeuwe um-edoopt naor Karkbuurte. De name van de gemeente kump van de herneumde wonplaatse. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.schagen.nl Webstae van de gemeente] == Galleri'je == <gallery> Ofbeelding:Krabbendam.jpg|Anzicht op Krabbendam Ofbeelding:Warmenhuze.jpg|Warmehuzen, de karke </gallery> {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Noord-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] o5e9upw90iyfd1e3qi9cfvnwov2k7vq 0 9395 69878 2008-06-21T11:02:48Z Servien 7 [[Hoarenkarspel]] is ewiezig naor [[Haorenkarspel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Haorenkarspel]] dcybf9l82row3s71u4bdbplff7879kb 0 9396 69897 2008-06-21T12:45:32Z Servien 7 deurverwiezing naor [[11e eeuw]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[11e eeuw]] 6xvpmr4ce5wedi3pwi9qfsoyi7l1quc 0 9397 69898 2008-06-21T12:45:49Z Servien 7 deurverwiezing naor [[8e eeuw]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[8e eeuw]] cvh5s9ggcb00mqf9fb54amxl4e1k3w8 0 9398 289247 289246 2016-10-28T15:55:05Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De '''Blauwe Bos''' is een groot netuurgebied in de driehoeke [[Haulerwiek]], [[De Haule (Ooststellingwarf)|Haule]] en [[Waskemeer]]. Et wodt beheerd deur [[Staotsbosbeheer]]. De Blauwe Bos daankt zien naeme an de blauwachtige kleur die de bos kriegt deur de bomen die d'r gruuien. De begruuiing bestaot veurnaemelik uut [[naoldbomen]] ofwisseld mit [[heede (vegetasie)|heide]]terreinen. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Bos in Nederlaand]] [[Kategorie:Netuurgebied in Frieslaand]] [[Kategorie:Stellingwarven]] pki66t2qetrjs7s79pbpk5to0504v8r 0 9399 69907 2008-06-21T12:57:27Z Servien 7 deurverwiezing naor [[De Haule]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[De Haule]] 4mtz7lvrgs0rdxo9b8sg2ob78r0sqcz 0 9400 258053 69910 2013-03-11T11:41:05Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2237373]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''De Haule''' kan verwiezen naor: *[[De Haule (Ooststellingwarf)]] - een dörp in Ooststellingwarf. *[[De Haule (Harlingen)]] - een buurtschop in Harlingen. {{dv}} p8d7adfsanyd3aspq16hvfe9dgyc55e 0 9402 276867 262860 2014-11-20T21:31:34Z Robin van der Vliet 7603 svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Heemskarke | bestaandsnaam vlagge = Heemskerk vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Heemskerk wapen.png | lokatie = Dutch Municipality Heemskerk 2006 | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = Heemskarke | öppervlakte = 27,43 | öppervlakte laand = 26,32 | öppervlakte water = 1,11 | inwonners = 37.702 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 1432 | breedtegroad = 52/31//N | lengtegroad = 4/40//E | verkeersoader = [[N9]] | netnummer = 0251 | postkode = 1960-1969 | webstie = [http://www.heemskerk.nl/ www.heemskerk.nl] }} '''Heemskarke''' is ne plaetse en gemeente in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]] en hef ne oppervlaakte van 27,43 km² (woarvan 1,11 km² water). Binnen de gemeentegrenzen bunt gin aandere darpen as et [[buurtschop]] [[Noorddarp]]. == Geskiednis == Woar den name Heemskarke van weg kump, is neet echt bekend. De gemeente wierd al in de [[Middeleeuwn]] eneumd. In ne officiële oorkonde uut et joar [[1063]] wierd zi-j vermeld as "Hemezen Kyrica", latiniseerd Frees veur "Kark van Hemezen", een Freese nonne dee doar een klooster zol hebben. Heemskarke kent völle historiese monumenten, woarunder et Huldtoneel, een deur mensen emaakte bulte an de hudige Rieksstroatweg, woar ooit de [[Graven van Holland]] wierden in-ehuldigd. Noar ovverleavering zol et Huldtoneel al veur de [[Romeinse tied]] weazen in-ericht as Germaanse heilige plaatse. In de 19de eeuwe maken Jonkheer Gevers uutendelek van et Huldtoneel een monument - zoas wi-j et no kent - en gebod wandelaars et monument te eerbedegen. [[Ofbeelding:Heemskerk_kasteel.jpg|thumb|left|260px|Et [[Slot Assumburg]] te Heemskarke]] Heemskarke is ok mangsgmoal ne striedplaatse ewest. Twee kastelen - et Kasteel Old Haerlem en et Slot Heemskarke - wierden in de 12de eeuwe en 13de eeuwe gebouwd um et [[Graafschap Hollaand]] te bescharmen teggen de Westfreezen. In de 15de eeuwe kwamen de bewonners teggenovver mekare te stoan tiedens de [[Hookse en Kabeljauwse twisten]]. Beide kastelen wierden verwoost. Old Haerlem wierd neet meer herbouwd, et Slot Heemskarke wal. In [[1492]] wierd op et karkhof van de hudege Hervormde Karke den [[Opstand van het Kees- en Broodvolk]] blodig neer-eslagen deur de Oostenriekse ovverheersers. In [[1610]] kreg et Slot Heemskarke den name [[Kasteel Marquette]] en wierd noadeen eerst deur völle adelleken en later deur [[patriciërs]] bewond. Lest bekende adelleke bewonners waren et 'huus Gevers'. Noe is Kasteel Marquette in bezit van de Spaanse hotelgroep 'NH Hoteles' en wodt der nog altied völle broedlachten gevierd, konferenties eholden, bedriefskursussen egevven en is et bi-jbeheurende landgood bezunder geskikt veur et maken van broedreportages. An de ostziede van Heemskarke ligt et [[Slot Assumburg]] ([[1546]]). De Nederlands Hervormde Karke an et Nielen- en Karkplein kump uut [[1628]], moar hef nen middeleeuwsen toorn. Op et plein rondum de karke steet een monument ter noagedachtenis van schilder [[Maarten van Heemskerck]]. Et veurmoalege gemeentehoes wierd in [[1911]] ebouwd noar n ontwarp van Jan Stuyt en wierd in [[1949]] met ne verdeeping verhoogd. De Rooms-Kattelieke Laurentiuskarke (in de volksmond bekend as de "Lau"), ontworpen deur architekt [[J.H. Tonnaer]] is in [[1891]] volteujd en is n zeldzaam veurbeeld van ne kattelieke karke in neorenaissance-stiel. === Boerendarp === Noa de tied van [[ridders]] en edelleu is Heemskarke as een klein röstig darp an den voot van de dunen achter eblevven. De bewonners, dee veurnamelek eur bestoan vonden in de laand- en tuunbouw en in de veeholderi-je, maken gode moar ok völle, onmundeg slechte tieden deur. Uut de tied dat de produkten - mangs eerdbeazen bestemd veur [[Beverwiek]], woar de vruchten verkocht wodden - met ezels noar de markt ebracht wodden, kreggen de Heemskarkers den ezel as bi-jname en symbool. === Steadeleke ontwikkeling === Heemskarke beheeld dizze boerenuutstroaling totdat de gemeente wierd ingeschakeld bi-j de industriële ontwikkeling van den [[IJmond]]: Hoogoavens (teggenwoordig [[Corus]], Cemij, DSM, Stork Werkspoor). Dit was omstreaks [[1960]]. Er is nog völle van weerumme te vinden in et unieke tuunbouwgebeed an de duunkante van de Rieksstroatweg, de groonden ten zuudoosten van dizzen stroatweg, dee veur een belangriek dele boerengebeed bunt eblevven. In den weidegebieden bi-j Uutgeest en Zaanstad bunt sinds [[1965]] tot [[2005]] ni-jee wonwieken ekommen, woarunder Breedweer, de Maer, Beijerlust, Woaterakkers-Lunetten en Brookpolder. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.heemskerk.nl Webstea van de gemeente] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] sbidyj3cwbsj9tya5jynsg54rzbtuun 0 9403 277006 262861 2014-12-29T10:55:36Z Cycn 1607 2x SVG wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Heemstede | bestaandsnaam vlagge = Flag of Heemstede.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Heemstede.svg | lokatie = LocatieHeemstede | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = '''Heemstede''' | öppervlakte = 9,61 | öppervlakte laand = 9,46 | öppervlakte water = 0,15 | inwonners = 25.556| doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 2701 | breedtegroad = 52/21/0/N | lengtegroad = 4/37/0/E | verkeersoader = [[N201]], [[N208]] | netnummer = 023 | postkode = 2100-2106 | webstie = [http://www.heemstede.nl/ www.heemstede.nl] | }} '''Heemsteade''' is ne plaatse en gemeente in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]] en hef ne oppervlaakte van 9,61 km² (woarvan 0,15 km² water). Binnen de gemeentegrenzen gif et gin andere darpen. In [[New York City|New York]] kom i-j nen verbasterden vorm teggen van Heemstede: [[Hempstead]]. Dit was vrogger ne koloniale neaderzetting noabi-j [[Ni-j Amsterdam]]. == Geskiednis == [[Ofbeelding:Heemstederaadhuisfront.jpg|left|thumb|Heemsteadse Roadhoes]] Den name Heemsteden kump al rundum et joar 1000 veur en beteakent meugelek "wonplaatse" (Grönedeek, 2000) of "wonplaatse van ene Emece" (Groesbeake, 1972). Et gebeedjen dat in dee tied den name Heemstede had, is volkommen onbedudend. Pas toon [[Hoarlem]] in 1245 van graaf Willem II stadsrechten kreg, onder veurweerde dat et n begrensd gebeed wodden, wodden de landeleke gebeedn buten de ni-je stadswallen antrekkelek en wodden et belangriek um hier namen an te gevven. Dizze ni-je butengebeeden, ok wal ambachten (bestuurs- en rechtskringen), wodden òf deur skolten en skepenen bestuurd, òf beleend an leenkearls. Dit belenen gebeurden veur Heemstede deur den opvolger van Willem II, graaf Floris V van Hollaand, rundum [[1284]]. Dit Heemstede was aanders dan dat van noe. Want Floris belenen in dee tied Barkenroden afzunderlek, en gaf een stuksen groond weg dat löp van den hudegen Lanckhorstlan/Bronsteeweg tot an de zee in Zandvoort, an et St. Elisabethsgasthuus. Wal löp et Heemsteads groondgebeed in noordeleke richting deur tot iets veurbi-j de hudege Gedempte Olde Grachte. In et oosten wödt Heemsteden neet allenig begrensd, moar ok veul lastig-evollen deur et Hoarlemmermeer. Den eersten Heer van Heemsteade - den titel den n leenkearl kreg deur et betalen van nen som geld - is Reinier van Holy, ok wal Reinier van Holijden. Tussen [[1284]] en [[1300]] bouwden dizzen adelleken kearl uut Vloardingen an et [[Spoarne]] et [[Slot Heemsteden]]. Dit um en noabi-j et joar 1400, enkele moalen verwooste en wier op-ebouwde kasteel wödt, noa groot herstel in de tied van [[Adrian Pauw]], uutendelek in 1810 deur [[Jan Dolleman]] af-ebrokken. Ovvereblevven bunt et 17e-eeuwse bouwhoes, Doevenpoorte en "Pons Pacis" ofwal Vredensbrugge, op-ericht noar anleiding van de [[Vrea van Münster]] (1648) woar Adrian Pauw den belangrieksten gezant van de [[Republiek van de Zeuven Vereanigde Nederlanden|Republiek]] was. In [[1304]] vund, noar ze zegt, den eersten kriege bi-j et Manpad plaatse. Dat 'Witte van Haamsteden', bastaardzönne van Floris V, hier met de Haarlemmers de Vlamingen verslöt, wödt deur völlen noe as legende ezene. Toch bunt der ok nog belangrieke historici dee dizze geskiednis vermeudeek veur woar holdt. Den tweeden oorlog bi-j et Manpad, in [[Wigbolt Ripperda|1573]], is neet umstreaden, met uutzondering van et woordjen "tweede". Bi-j dizzen krieg steerven 1500 Haarlemmers en Spanjolen, deur iets te haard teggen mekare an te houwen. In den lope van de 14e eeuwe onsteet dan in de buurte van et Heemsteads kasteel een darpjen, dat met name deur den bouw van een Mariakapelleken ([[1347]]) en een [[Hageveld|Bernaditenklooster]] ([[1458]]) greujden. Tot [[1653]] maken [[Bennebrook]] deel uut van de ambachtsheerlekheid Heemsteade. In [[1857]] wödt de gemeente [[Barkenrode]] bi-j Heemstede in-enommen. In 1927 wödt et noordeleke deel van Heemsteade, net as een groot deel van [[Haarlemmerholt]], bi-j de gemeente Hoarlem in-enommen. Et inwonnertal dalen toon van 17.071 noar 11.562. == Butenplaetsen == [[Ofbeelding:Oudeslot.jpg|right|thumb|Et Olde Slot van Heemsteade.]] [[Ofbeelding:Molentje.jpg|right|thumb|Het mölleke van Grönendaal.]] [[Ofbeelding:Vrijheidsbeeld-heemstede.jpg|right|thumb|Vri-jheidsbeeld, Vri-jheidsdreef, Grönendaal]] [[Ofbeelding:Hartecamp.JPG|right|thumb|Hartekamp]] Völle heern uut de vroodschop van [[Amsterdam]] kochten zommerverblieve in Heemsteade in de 17e eeuwe. [[Adriaen Pauw]] wonden doar in de zommermoanden noa ankoop van de heerlekheid Heemsteade en et Huus te Heemstede veur ƒ 36.000,- van de arven van Hendrik van Hovijne. In et zuden van de gemeente ligt et 80 bunder groten loofwoold Greunendaal. Greunendaal was zelf ne butenplaatse, op-ezat as park deur den rieken bankier John Hope, neave van Henry Hope, den bouwer van de butenplaatse 'Laandhuus Walgeleggen' in [[Hoarlem]]. Toon hi-j Bosbeek kocht in [[1784]] van ne Amsterdamse börgemeistersfamilie, nam hi-j de parklaanden in en slopen Greunendaal's belangriekste gebouw, moar den opri-jloan vanof den Herenweg besteet noe nog. Greunendaal is dree moal et middelpunt ewest van de internationale Flora tentoonstelling. Dizze vond plaatse in de joaren 1925, 1935 en 1953. De Flora tentoonstellingen waren de veurlopers van de [[Floriade]]. In de 17e en 18e eeuwe telden Heemstede veule buutenplaetse. Heernhuze, bi-jgebouwen en/of tunen resteert nog van Old-Barkenroede, Huus te Manpad, den Hartekamp, laandgood Bosbeake, Meer en Barg, Kennemeroord en Gliphovven. Tussen [[1735]] en [[1738]] warken de bereumden Zweedsen onderzeuker [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]] as holder van den tuun en liefarts van George Clifford op et laandgood Den Hartekamp. In 1738 verschean et bookwark [[Hortus Cliffortianus]], ne inventarisatie van den tuun, Et herbarium en de natuurwettenschoppeleke bibliotheek. [[Jacob van Lennep]] bracht ziene zommers deur in Heemsteade op de butenplaetse van ziene familie. == Ambachten == Van de 16e tot 20e eeuwe was de bleakeri-j nieverheid van belang, vanof de 18e eeuwe ok de bloombollenteelt. In 1912 nam et gemeentebestuur een deur de architekten [[J.Th.J. Cuypers]] en [[Jan Stuyt]] ontworpen Uutbreidingsplan an veur de heile gemeente, dat met wiezigingen tot 1940 leep. Doardeur ontwikkelden de gemeente zich in de joaren twintig en dartig van de 20ste eeuwe tot ne forensengemeente. == Oaverige informoatie == [[De Noald]] wierd geplaatst deur [[David Jacob van Lennep]] in 1817 ter herinnering an twee kriegen in 1304 teggen de Vlamingen en 1573 teggen de Spaanse bezetters. [[Nicolaas Beets]] was van 1840 tot 1854 predikant [zichzelf neumende 'herder'] van de Hervormde Karke. Den letterkundige en [[Avvekaot (beroep)|advokoat]] mr. [[Jacob van Lennep]] verblef in ziene jonge joaren völle op et zommerverblief van zien va, professor [[David Jacob van Lennep]] in et Huus te Manpad an de Herenweg. [[Godfried Bomans]] schref in zien olderlek huus [[Berkenrode]] ziene eerste sprookjes en delen van ''De memoires of gedenkschriften van Mr. P(ieter) Bas.'' Heemsteade ligt an de spoorliene Leiden-Haarlem en hef éen station, Heemsteade-Aardenholt. Dizze spoorliene volgt veur et grootse deel de Leidse trekvoart, dee eure 350ste verjoardag vierden in 2007. De Heemsteadse voetbalklub [[RCH]] behaalden twee laandskampieonskoppen, et leste in 1953. In de gemeente is ok et instituut [[Meer en Bosch]], beheerd deur den Stichting epilepsie instellingen Nederlaand (SEIN). In Heamstede is ok de abortuskliniek Bloomenhove. In december 2004 verhuusden et vröggere Diaconessenhuus (Heemstede), samen-egoan met de [[Mariastichting]] in Hoarlem noar ne ni-je huusvesting van et Spoarne Zekenhoes in [[Hoofddarp]], gemeente [[Haarlemmermeer]]. Wal is in Heemstede nog ne dagafdeling met poliklinieken van et zekenhoes. De veurmoalige butenplaatse de [[Hartekamp]] is teggenwoordig heufdvestiging van Stichting Den Hartekamp Groop, een instellink veur zorg en deenstverlening an leu met ne verstandeleke of meervoldege beparking in de regio Midden- en Zuud-Kennemerlaand met ondermeer ne neavenvesteging 'Harteheem' in [[Heemskarke]]. Sinds de 17e eeuwe heurt de [[buurtschop]] De Glip ok bi-j de gemeente Heemsteade. == [[Bibliotheek|Biblioteke]] == De deur ridder dr. [[Adrian Pauw]] estichte [[Bibliotheca Heemstediana]] was vanof et midden van de 17e eeuwe met meer as 16.000 beuke de grootste van Nederlaand. Noa Pauw zien ovverlieden is dizze in 1656/1657 eveild en kwam een deel terecht in de Herzog-August-Bibliothek van Wolfenbüttel. De gemeenteleke openboare biblioteek besteet vanof 1947 en steet sinds 1986 in et gebouw van de veurmoalege Dreefskole (noe een gemeentelek monnument). Hier is et archeef anwezzig van de Vereniging Old Heemstede-Bennebrook. De deur directeur [[Hans Krol]] bi-j mekare ebrachte 'Heemstede-kollectie' bevundt zich noe - net as et gemeentearcheef - in et Noord-Hollaands Archief in [[Haarlem]]. == Bronnen == * Boer, H.W.J. de, H. Bruch en H. Krol (red.). ''Adriaan Pauw; staatsman en ambachtsheer''. Heemstede, 1985. * Bulte, Marcel en Hans Krol. ''Heemstede 1940-1945; een gemeente in bezettingstijd''. Haarlem, De Vrieseborch, 1995. Herdruk 2005. * Bussen, Pierre en Cees Raateland. ''Een eeuw Heemstede; verrassend veranderd''. Heemstede, 1999. * Groenedijk, T. (2000). ''Nederlandse plaatsnamen''. Slingenberg Boekproducties, 't Oogeveine, 2000. * Groesbeek, J.W. ''Heemstede in de historie''. Heemstede, 1972. * Krol, Hans. ''Heemsteedse gemeentepolitiek in de jaren tussen omstreeks 1750 en 1900''. Heemstede, VOHB, 1989. * Krol, Hans e.a. ''Heemstede - Berkenrode - Bennebroek; drie heerlijkheden in Zuid-Kennemerland.'' Heemstede, 1992. * Krol, Hans en Gerard Pley. ''Spaarne Ziekenhuis; van Diaconessenhuis en Mariastichting tot Spaarne Ziekenhuis.'' Haarlem, De Vrieseborch, 2005. * ''Monumenten van Heemstede; een keuze uit de parels van de Heerlijkheid.'' Heemstede, VOHB, 2004. * ''Monumenten van Heemstede en Bennebroek; opnieuw een keuze uit de parels van de Heerlijkheden.'' Heemstede, VOHB, 2005. * Smit, H. ''Geschiedenis en verklaring van de straatnamen in Heemstede.'' Den Haag, Kruseman, 1985. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.heemstede.nl Webstea van de gemeente] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] 51vwyy2nvipc5naeo2cuale0khnotww 0 9404 262867 257880 2013-05-04T21:13:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Heiloo | bestaandsnaam vlagge = Heiloo vlag.png | bestaandsnaam woapn = Heiloo wapen.png | lokatie = LocatieHeiloo | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = Heiloo | öppervlakte = 19,01 | öppervlakte laand = - | öppervlakte water = - | inwonners = 21.993 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 323 | breedtegroad = 52/36/15/N | lengtegroad = 4/42/49/E | verkeersoader = [[N9]] | netnummer = 072 | postkode = 1850-1852 | webstie = [http://www.heiloo.nl/ www.heiloo.nl] }} '''Heiloo''' is een [[darp]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]]. De gemeente mek deel uut van samenwarkingsregio Kennemerlaand. Dee hef ne oppervlaakte van 19,01 km². In de joaren vieftig en zestig van de 20se eeuwe nam et aantal inwonners snel too, deurdat völle [[Amsterdam]]mers noar Heiloo verhuusden. == Aandere darpen binnen de gemeente == [[Buurtschop]]pen: *[[Bollendarp]] *[[Kaandarp]] *[[Kapelle (Heiloo)]] *[[Oosterzi-jde]] == Bedevoart == Heiloo (van: Heiligen loo = heilige woold, umdat den heiligen [[Willibrord]] der rundumme 690 epreakt en n [[wonder]] verricht zol hebben) wierd al in de late [[Middeleeuwn]] en [[bedevoart]]soord. Volgens de ovverleavering vond boernknecht Nelis in de 14de eeuwe tot tweemoal too n Mariabeeldjen op dezelfde plaatse op nen zandweg kortbi-j [[Runxputte]], een gehucht bi-j Heiloo. In deezelfde tied zol den rieken koopman Johannes Mors uut [[Alkmaar]] ovver et beeldjen en Runxputte hebben edreumd. Howal hi-j nog nooit van Runxputte eheurd had, kreg e in zienen dreum den opdrach et plaetsken te bezeuken. Hi-j schonk geld om doar ne kapelle te loaten bouwen, ter ere van [[Maria]]. In [[1409]] wierd de kapelle in gebruuk enommen en van wied en zied streumden leu doarhen. Tiedens den krieg van [[Alkmoar]] in [[1573]] wierd de kapelle deur de prottestanten en Stoatse tröppe met de grond lieke maakt. In [[1905]] wierden de fundamenten van de kapelle trög-evonden, en de bedevoarttraditie herleafden wier. In 1913 wierd de bedevoartskarke 'Onze Leve Vrouwe ter Nood' ebouwd, bedoold as noodkarke moar nooit vervongen deur ne richtege karke; in 1930 evolgd deur de Genadekapelle, beiden noar ontwerp van architect [[Jan Stuyt]]. Tiedens de joaren van et 'Rieke Roomse Leaven' wierd de kapelle bezunder drok bezocht. [[Godfried Bomans]] ging der, zoas hi-j beschref in ''Beminde Gelovigen'', joarleks met ziene klasse hen. Ok veur [[Gerard Reve]] had et ne aparte betekkenis. Bi-j de kapelle is ok ne putte, dee geneeskrachtig water zol bevatten. Et roadhoes van Heiloo is uut [[1926]]. Doarnoast steet n wit-epleisterd karkjen uut de 12de eeuwe dat et 'witte karkje' eneumd wödt. == Landgoderen en kastelen == In Heiloo hebt twee kastelen estoane, kasteel Ter Coulster en slot Ypestein. Ter Coulster was eleggen ter heugte van et hudege laandgood Ter Coulster. Ypestein was eleggen op et terrein van de hudege Willibrordusstichting. In de Heilooër Woolden ligt laandgood Ni-jenburg. == Heren van Heiloo == *Familie [[van Coulster]] *Familie [[van Cats]] == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.heiloo.nl Webstea van de gemeente] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Heerlikheid]] tpzvpf4aa9erptsz0hip5tysnue1dbr 0 9409 69991 2008-06-22T18:52:43Z Ni'jluuseger 73 [[Heilo]] is ewiezig naor [[Heiloo]]: Officiële skriefwieze wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Heiloo]] c8mtrrdndlmg9cx7il7och1qmepnmzw 0 9411 276809 262879 2014-11-18T17:12:25Z Robin van der Vliet 7603 svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Hilversum | bestaandsnaam vlagge = Hilversum vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Hilversum wapen.png | lokatie = LocatieHilversum | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = Hilversum | öppervlakte = 46,19 | öppervlakte laand = 45,98 | öppervlakte water = 0,21 | inwonners = 83.616 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 1.819 | breedtegroad = 52/23/0/N | lengtegroad = 5/18/0/E | verkeersoader = [[A1]], [[A27]], [[N201]] | netnummer = 035 | postkode = 1200-1223 | webstie = [http://www.hilversum.nl www.hilversum.nl] }} '''Hilversum''' is een darp en gemeente in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]] en de belangriekste plaatse in de landstreake [[Et Gooi]]; de plaatse huusvest völle landeleke umroopbedrieve. De gemeente hef ne oppervlakte van 46,19 km² (woarvan 0,21 km² water). Et is de Nederlandse gemeente dee in de 20ste eeuwe et starkst in inwonnertal daalden, van 100.000 in 1958 tot minder as 80.000 in 1999 (bron: [[Centraal Bureau voor de Statistiek|CBS]]). De gemeente neumt zichzelf wal uns tuunstad vanwaege de völle mooie tunen en parken of as '[[villa]]darp' vanweage et vri-j grote antal villa's. == Geskiednis == [[Ofbeelding:Hilversum_karke.jpg|thumb|left|200px|St.-Vituskarke]] De name Hilversum mot volgens taalkundegen wodden verkloard as ''Hilvertshem'', wat "heem (huze) tussen de bulten" betekkent (met [[metathesis]] of verschoeving van de medeklinkers ''vl''), zoas et noabi-jgelegen [[Bussum]] op ''Boshem'' doarop trög geet. === Hille veur den som === Aanderen denkt wier dat den name Hilversum is ontstoan uut de legende ovver et ontstoan van Hilversum: "Hille veur den som". Het hoog-eleagen Gooi is ene van de oldste bewonde plaatsen van Nederlaand, woarvan de prehistoriese groftbulten en vondsten uut de Hilversumkultuur getugenes aflegt. Water verzamelden zich op de leager eleggen plekken, en dat wierden drinkplekken veur de beeste. De darpen Hilversum, Laren, [[Blaricum]] en [[Bussum]] bunt rundum dee drinkplekken ontstoan. Deur de arme zandgronden was doar veurnamelek schoapenholderi-je meugelek. In 1424 kreg Hilversum zelfstandige stoatus van [[Jan van Beieren]] (Jan zonder Genade), Ruward van Hollaand, Zeeland en Henegouwen (1418-1425) en was doarmet unafhenkeleker van [[Naarden]] bi-j de uutbreiding van de eigen ni-jverheid. Den verkoop en verwarking van schoapenwol is in de [[Middeleeuwn]] de bi-jdroage van Hilversum ewest an de regionale economie. In de 17e eeuwe greujden de weveri-jen stark, en dizze industrie blef zich uutbreiden tot in de 20ste eeuwe. Het boerndarp greujden toon, moar wierd in 1725 en 1766 eploagd deur braanden dee et darp vri-jwal verneetegden. Noa de kumste van de spoorliene greujden Hilversum rap, eerstmoal deur de greuj van de textielbedrieve (weaveri-jen en soortgelieke bedrieve) en de vesteging van tapijt fabrieken (woarvan uuteindelek den [[Veneta]] ovverblef). In 1918 begon den 'Nederlaandsen Seintoestellen Fabriek' en doarnoa begonnen ok de experimentele [[radio]]-uutzendings. Doarop volgden de vesteging van umroopen van alle gezindten, noa den tweeden Wealdkrieg evolgd deur de [[televisie]]. Sinds et verdwienen van grotere bedrieve is noe den mediasektor den grootsten warkgevver van Hilversum. {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] oaqjm073osojcw8gthsoxo39vwl7kp1 0 9413 277496 262892 2015-02-11T22:14:08Z Dqfn13 4964 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Hoorn | bestaandsnaam vlagge = Hoorn flag outline.png | bestaandsnaam woapn = Hoorn wapen HRvA.svg | lokatie = Dutch Municipality Hoorn 2006 | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = '''Hoorn''' | öppervlakte = 52,49 | öppervlakte laand = 19,87 | öppervlakte water = 33,62 | inwonners = 67.945| doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 3.419 | breedtegroad = 52/38/0/N | lengtegroad = 5/3/0/E | verkeersoader = [[A7]], [[N247]], [[N302]], [[N506]], Station Hoorn Spoorliene [[Zaandam]] - [[Enkhuzen]] | netnummer = 0229 | postkode = 1620-1628, 1689, 1695 | webstie = http://www.hoorn.nl/ www.hoorn.nl | }} [[Ofbeelding:Hoorn-haavn.jpg|thumb|275px|Hoornsen haavn kaai]] [[Ofbeelding:Hoorn-uutzicht.jpg|thumb|275px|Uutzicht ovver Hoorn]] '''Hoorn''' is ne stad en gemeente in de regio West-Freeslaand in de previnsie [[Noord-Hollaand]] en ligt doar in den olden Gouw [[Westflinge]]. Hoorn ligt via et [[Hoornse Hop]] an et [[Markermeer]]. Op 1 februari [[2008]] wonden der in Hoorn 68.638 mensen (bron: [[Centraal Bureau voor de Statistiek|CBS]]). De gemeente Hoorn hef ne oppervlakte van 52,49 km², woarvan 32,62 km² water. == Geskiednis van de stad == Volgens olde Freese legenden is Hoorn esticht deur Hornus, stiefzönne van könnink Radboud. Hornus was etrouwd met Gunterdom, dochter van Gordianus, stadholder van Teckenburgh. Hi-j stichtten volgens de legenden in 716 in et westen van Freeslaand an et water een darp, en neumden et naor zien eigen name. Dit was under den Freesen adel vri-j gebrukelek. Deezelfde legenden vertelt ok dat et plaetsken al in 724 ofbrendden, en dat et toon joaren duurden veur et herbouwd wierd. Veur zowiet dizze legende al klopt, hooft den Hoorn neet op den plek van noe eleagen te hebben, moar meugelek in et gebeed dat later deur de Zuderzee ovverspeuld is. De oldste vermelding van Hoorn kump veur in et Stadsbook van [[Wismar]] (uut 1250-1272), woarin nen Nicolaus de Horne eneumd wöd as borg veur wat koopleu uut Muden. Bekand is dat doar vanuut West-Freeslaand toon al drok handel edrevven wierd noar de Oostzee (en noar Vlaanderen), en bliekboar hadden de Hoornse koopleu al nen gooden name um doarveur borg te stoan. Hoorn ovvervlöggelden al rap de aandere Zuderzeehaavns. Allene Amsterdam kenden in de 15de eeuwe nen soortgelieken snellen greuj. Belangrieke invlooden veur de stad was de keuze veur [[Filips de Goede|Filips van Bourgondië]]. Et Bourgondiese riek vormden een veuruutgang veur den handel. In de 15de eeuwe onstond doar een leavendige lakenindustrie, woarvan et product zich wat pries en kwaliteit, kon meaten met et laken uut Leiden, 'n Haag en [[Hoarlem]]. Teggenspood, weagens Hookse en Kabeljauwse twisten, en de Gelderse Oorlogen rundum 1500 brachten dizzen lakenhandel in de achteruutgang. Doardeur beslotten Hoornse koopleu ovver te goan noar de Oostzeehandel (groan uut Polen en Litouwen noar Italië brengen). Tiedens de 16de en 17de eeuwe kenden de stad euren grootsten bleuj, en was ene van de steaden dee ok verteggenwoordigd was in de [[Vereenigde Oostindische Compagnie]]. Ok de WIC ([[West-Indische Compagnie]]), de Noordse Compagnie (of Compagnie van Spitsbargen), de [[Admiraliteit van et Noorderkwarteer]], den Westfreesen Munt en et "College van Gecommitteerde Raden van West-Friesland en het Noorderkwartier" zaten in Hoorn. Hoorn was doordeur de formele heufdstad van et gebeed bovven et IJ. [[Jan Pieterszoon Coen]] wierd in Hoorn geboorn. De Hoornse skippers [[Jacob le Maire]] en [[Willem Cornelisz Schouten]] voarden met de schepen ''Hoorn'' en ''Eendracht'' as eersten um de zudelekste punte van Zuud-Amerika hen, en neumden dizze [[Kaap Hoorn]]. De 18de eeuwe kanmarken zich in Hoorn deur achteruutgank van den veurspood. De havens verzaanden, de scheepn gingen deur noar Amsterdam of Zaandam (woar, net as in buurdarp Oostzaan, de scheepn onderholden wierden). Et deeptepunt was de Franse tied, woarin Franse troppen in Hoorn eleagerd waren. In dizze tied wierd ok et olde stadhoes an den Roden Steen af-ebrokken. Hoorn raken in dizze tied (1795) ok zien gewesteleke hoofdstadfunkties kwiet. Dee kwamen ok neet meer terugge: in 1810 wierd Hollaand éne previnsie. Toon later Noord-Hollaand ofgescheiden wierd, wierd Haarlem de ni-je hoofdstad. Toch bleujden Hoorn in de 19de eeuwe wier op. Et West-Freese plattelaand leaverden stöäreg meer boern produkten en keze, en dee wierden in of via Hoorn verkocht. Hoorn was in dee tied de grootste kaasmarkt van Noord-Hollaand, en ok de veemarkt was omvangriek. Ok wierden in Hoorn skolen met ne regionale funktie gesticht, en was doar ne arrondissementsrechtbank. Ok wierd Hoorn garnizoonstad en een belangriek spoorlienknuppunt. Howal neet formeel, wierd Hoorn toch opni-j ne funktionele hoofdstad veur de regio, mit alleneg Alkmoar in ne soortgelieke functie veur et gebeed bovven et IJ. De gemeente Hoorn wierd in 1966 an-ewezzen as greujkern (eerst industrialisatiekern), wat in 1985 afleep. Vanof toon is Hoorn toch deur egreujd. Hoorn huusvest veul forenzen, moar spölt zelf ok ne belangrieke warkgeleagenheidsrolle met noabi-j de 28.000 arbeidsplaetse. == Bestuurleke indeling == === Ovverege plaetse binnen de gemeente === {| | [[Dorp]]en: * [[Blokker (plaatse)|Blokker]] (Westerblokker) * [[Zwoag]] |valign=top| [[Buurtschop]]pen: * [[De Bangert]] * [[De Hulk (plaatse)|De Hulk]] (gedeeltelek) |} === Wiekindeling === [[Ofbeelding:Wijkindelinghoorn2.gif|thumb|right|290px|Wiekindeling van de gemeente Hoorn.]] # [[Binnenstad (Hoorn)|Binnenstad]] # [[Venenlaankwartier]] # [[Hoorn-Noord]] # [[Grote Waal]] # [[Risdam-Zuud]] # [[Risdam-Noord]] # [[Nieuwe Steen]] # [[Zwoag]] # [[Westerblokker (wiek)|Westerblokker]] # [[Kersenboogerd-Noord]] # [[Kersenboogerd-Zuud]] # [[Hoorn80]] # [[Bangert en Oosterpolder]] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] 475ypytm7qkyt49kutcg68dqypbwzs9 0 9414 257786 229087 2013-03-11T11:33:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 7 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q412596]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Hoorn''' is de name van verskillende zaken: * [[hoorn (anatomie)]], een lichaamsdele van sommige dieren * [[hoorn (materioal)]], een harden stoffe woaruut bi-jveurbeeld neagels en hoorns bestoat * [[hoorn (muziekinstrument)]], een bloasinstrument * [[hoorn (akoestiek)]], de hoorn als akoestische transformator * [[hoornantenne]], de hoorn as hoogfrequent verstarker * [[Iesien|ieshoorntien]], as veurbeeld van andere holle kegelvormige veurwarpen == Hoorn as plaatsname == * [[Hoorn (Noord-Hollaand)]], stad en gemeente in West-Friesland * [[Hoorn (Terschelling)]], darp op et eilaand Terschelling * [[Hoorn (Bellingwedde)]], darp in den gemeente Bellingwedde * [[Hoorn (Heerde)]], plaats in den gemeente Heerde * [[Hoorn (Alphen aan den Rijn)]], plaats in den gemeente Alphen aan den Rijn * [[Wehe-den Hoorn]], plaats in den gemeente De Marne * Olde name veur [[Horn (Limburg)]] of et graafschap Horn in de gemeente Haelen * [[Kaap Hoorn]], punt in Zuud-Amerika verneumd noar et West-Friese Hoorn == Overige == * De '''Hoorn''' is een van de scheepen woarmet [[Jacob le Maire]] den tochte undernam, toon tiedens dizzen tocht [[Kaap Hoorn]] wierd ontdekt. == Zee ok == * [[Filips van Montmorency]], Graaf van Hoorn (1524-1568) * [[Johannes Hoorn]], gereformeerd predikant te Grootegast * De [[Hoorn van Afrika]], een schiereilaand an den uutersten oostpunte van Afrika * [[Horn]] * [[Den Hoorn]] {{dv}} tpf66dboz1pt24f6f0jptbvhaytevpz 0 9417 283713 262900 2016-01-13T19:16:31Z Cycn 1607 2x SVG wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Huzen | bestaandsnaam vlagge = Huizen vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Huizen wapen.svg | lokatie = LocatieHuizen | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = Huzen | öppervlakte = 23,33 | öppervlakte laand = 22,98 | öppervlakte water = 0,35 | inwonners = 41.925 | doatum inwonners = 1 februari 2008 | dichtheid = 1830 | breedtegroad = 52/17/52/N | lengtegroad = 5/14/11/E | verkeersoader = [[A1]], [[A27]] | netnummer = 035 | postkode = 1270-1277 | webstie = [http://www.huizen.nl/ www.huizen.nl] }} '''Huzen''' is n darp en gemeente in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]] in de streake [[et Gooi]] en hef ne oppervlakte van 23,33 km² (woarvan 0,35 km² water). De plaatse hef ne verholdingsgewies jongen bevolking. == Geskiednis == Et darp Huzen is bekand as veurmoalig vissersdarp, howal pas an et ende van de 17e eeuwe de visseri-je éne van de veurnoamste middelen van et bestoan wierd. Doorveur waren veural [[laandbouw]] en huusni-jverheid ne belangrieke leavensbronne. Howal et gemeentewoapen van Huzen, een melkdearntjen, verwis noar veeteelt, was doar gene sproake van veeteelt van belang. De arme zaandgronden van Et Gooi hadden völle bemesting neudig en veural de uutwarpselen van et vee, beestn en schoapen, wierden as mest ebroekt. Doar was gemeenschoppelek gebruuk van heiden en weiden, de zogeneumde [[meent]]-groanden. Huzen kreg in de 14de eeuwe heuren name, umdat -noar verluudt- zi-j et eerste darp was in [[et Gooi]] dat steenhuzen had. Het ovverweagend prottestantse Huzen is noe de snelst greujende gemeente van et Gooi, met ok de snelst greujende bedrievigheid. === Kleaderdracht === Huzen had nen zeer aparten kleaderdracht met ne grote witte kappe, 'isábee' geneumd. Vanof rundumme 1930 is et dragen van de Huzer klaederdracht stark af-enommen, om te beginnen bi-j de jongeleu. Tot in de joaren '90 van de twintigste eeuwe wierd doar nog deur de alleroldste vrouwleu kleaderdracht droagen. In 2003 waren der nog moar 5 vrouwleu ovver (in et zorgcentrum) in klederdracht, woarvan de jongste 88 joar was en de oldste 101. Dizzen vrouwleu drogen alleneg wal de 'rouwversie' van den kleaderdracht. Den manleken klederdrachte was al rundum 1930 uutestorven. Den letsten Huzer kearl den in klederdracht leep was Driekus Westland. Anno 2007 leep nog éne vrouwe in Huzer kleaderdracht. Zi-j mag met recht de 'letste der Mohikanen' wodden eneumd. == Dialekt == Huzen hef een dialekt met Nedersakische kenmarken, howal dit neet veul meer esprokken wöd. Et wöd nog wal deur olderen esprokken en mangs bi-j toneelstukken van de Huzense toneelvereneging ''Ontwaakt''. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.huizen.nl/ Gemeenteleke webstea] [[Ofbeelding:Huizen-kalkovens.jpg |thumb|200px|left|Huzense 'Kalkoavens']] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] nw0ttjc3koqsz533b1efgzqsxe23c4m 0 9420 262969 258087 2013-05-04T21:56:30Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Laandsmeer | bestaandsnaam vlagge = Landsmeer vlag.png | bestaandsnaam woapn = Landsmeer wapen.png | lokatie = LocatieLandsmeer | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = Laandsmeer | öppervlakte = 26,44 | öppervlakte laand = 22,76 | öppervlakte water = 3,68 | inwonners = 10.300 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 453 | breedtegroad = 52/27//N | lengtegroad = 4/55//E | verkeersoader = [[A10]], [[N235]] | netnummer = 020, 0299 | postkode = 1120-1127, 1451 | webstie = [http://www.landsmeer.nl/ www.landsmeer.nl] }} '''Laandsmeer''' is een darp en gemeente in de regio [[Waterland]] in de Nederlaandse [[previnsie]] [[Noord-Hollaand]] en hef ne oppervlaakte van 26,44 km² (woarvan 3,68 km² water). Aandere darpen in de gemeente Laandsmeer bunt [[Den Ilp]] en [[Purmerland]]. In [[1966]] wierd et noe ten zuden van den Ringweg Noord eleagen gebeed bi-j de gemeente Amsterdam edoan. De gemeente Laandsmeer mek deel uut van de [[plusregio]] [[Stadsregio Amsterdam]]. Ok is Laandsmeer bekand um natuurgebeed [[Et Twisken]], woarvan Laandsmeer een deel van de onderholdstaken bi-jhöld samen mit de umleagende gemeenten [[Zaanstad]], [[Oostzaan]] en [[Amsterdam]]. == Geskiednis == In de joaren twintig van de 14de eeuwe was doar ne parochie mit den name Lantsmaer. Later wodden den name nog ofwisselend e-speld as Lantsmer, Lantsmeer, Landsmer en Lansmer. In den name lig een verband tussen ''laand'' en ''meer''. De neaderzetting hef zich langs et meer (De Breek) in dee tied ontwikkeld. Laandsmeer beheurden toon tot de Heerlekheid Waterland. Dit bestond uut zes heufddarpen, t.w. Landsmeer, [[Ransdarp]], [[Zunderdarp]], [[Brook in Waterland]], [[Zuuderwolde]] en [[Schellinkwolde]]. Dit duurden tot 1731. Dee zes darpen waren al eeuwn verbonden in nen gemeenschoppeleken stried teggen et water. Op 23 november 1619 wierd de 'Unie van Woaterland' op-ericht. De zes pielen in et rechterpeutjen van de Zwoan, in et Waterlandse woapen, herinnert an dizzen onderlingen baand. == Eierhandel == Veur 1930 was er sproake van toonemmende welvoart. Veural den eierhandel gaf veul wark, moar ok den handel in ende en hoonder. In 1895 had ruum dreekwart van de leu zien bestoan in den eierhandel. Tiedens den crisis van 1932 ging et in Laandsmeer hard achteruut. Völle bedrieve kwamen in meujlekheden vanweage de priesverleaging van eier. == Gemeenteleke herindealing == Op 1 augustus 1966 verloor Laandsmeer bi-j ne gemeenteleke herindealing een stuk groondgebeed. Bi-j de ni-je gemeenteleke indealing vanof 1 januari 1991 kwamen [[Den Ilp]] en [[Purmerland]] bi-j Laandsmeer en wierd [[Purmerend]] den noasten noaber. == Sloapgemeente == Noe is Laandsmeer ne 'sloapgemeente' veur warknemmers en gepensioneerden in de regio. Wee doar noe kump, tröf nen langen smallen weg langs de beake an, woarovver bruggen noar de huze ligt. De olde uutstroaling van enen weg mit lintbebouwing is nog dudelek anwezzig. Et darp is dankzi-j de greune grenzen tussen [[Zaanstad]], [[Amsterdam]] en [[Purmerend]] nog altied een gebeed mit völle water, greun en natuurgebeedn as [[Et Twisken]] en et (bi-j biologen wealdbereumde) [[Ilperveld]] woar völle bi-jzondere diersoorten eur thuus hebt, tiedelek in 1 of 3 seizoenen, of et heile joar deur. [[Ofbeelding:Umgeaving_den_ilp.jpg|thumb|right|2oopx|Anzicht op mölle bi-j Den Ilp]] == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.landsmeer.nl Webstea van de gemeente] * [http://www.hettwiske.nl/ Natuurgebeed Et Twisken] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] 360bk6jpgykw2kavj2e9l3mr3dq8fei 0 9421 265176 258086 2013-05-09T23:10:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Siemon Jan Hendrik Reker''' ([[Oethoezen]], [[1950]]) is sunt 2007 hoogleroar Grunneger Toal en Kultuur aan de [[Rieksuniversiteit Grunnen]] ien [[Grunnen (stad)|Stad]]. Tuzzen 1984 en 2007 was er, op initsjoatief van [[Provìnzie Grunnen]], Grunnegs [[streektaalfunctionaoris|streektoalfunktionoares]] bie t [[Nedersaksisch Instituut]]. Hai was de eerste streektoalfunktionoares van Nederlaand. Reker is ain van de vernuimdste mìnsken dij t gebroek van t [[Grunnegs]] aanpitjen. Reker studaaierde [[Nederlaands]] ien Stad en promoveerde doar ien 1989 op ''Het Groninger werkwoordsysteem en 'hoeven'. Synchrone verbale morfologie in verandering''. Ien 2001 wuir e biezunder hoogleroar, ien 2007 gewoon hoogleroar Grunneger Toal en Kultuur. Bie t aanvoarden van t biezunder hoogleroarschop op 5 meert 2002 huil er de rede ''Vrij gelijkvormig, en allen daar door niet onäangenaam''. Reker is ain van de soamenstellers en schrievers van t ''[[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde]]'' (2008). ==Schrieverij== *''Woordenboek Gronings-Nederlands, Nederlands-Gronings'' (1988) *''Groninger Spelling'' (1984) *''Omgekeerd is ook wat weerd'' (1985, retrogroade liest op t Grunnegs woordenbouk van [[Kornelis ter Laan]]) * De dichter en het Gronings, ien: ''Willem ten Berge, Groninger dichter. Poëzie en proza'' (1989) *''"Hou is dat?" Het dialect van Groningen'' (1992) *''Dikke woorden. Bikkelhaard, bragelvet, strontdeurnat en hun soortgenoten'' (1996) *''Gronings'' (2002) *''Kies ais hier! Brokjes taal en letteren van het Hogeland en elders in Groningen'' (2004) *''Goidag! Taalgids Groningen'' (2005) *''Toal'' (kursusbouken over t West-, Oost- en Noord-Grunnegs, drij dailen, 2005) ==Wellen== *Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008), ''[[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde]]'', Azzen: Van Gorcum, ISBN 978-90-232-4329-8 *[http://www.noorderbreedte.nl/onder.php3?artikel=385 ''Noorderbreedte: Breed tijdschrift over Noord-Nederland] {{DEFAULTSORT:Reker, Siemon}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Taolkundige]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] q8n9mhkbeccp6kegkf1qdjhxniudmjf 0 9422 276704 276703 2014-11-09T12:37:52Z Popko 7498 wikitext text/x-wiki '''Ede Ulfert Staal''' ('''Ede Stoal''' nuimd) ([[Waarvum]], [[2 augustus|2 augustes]] [[1941]] - [[Delfziel]], [[22 juli]] [[1986]]) was leroar Engels en n [[Grunnegs|Grunnegstoaleg]] zanger en dichter. <!-- Als Grunneger bard was en is hai roazend populair. ''Dizze zin begriep ik nait'' --> ==Jeugd, studaaiern en vroug waark== Staal gruide op ien dörp [[Lains]]. Doar was zien opa dirregìnt van t meziekkörps. De jonge Staal begon muziek te môken op n mondörgelke en speulde vief joar op de trompet bie t körps. Ien [[Grunnen (stad)|Stad]] studaaierde hai medisinen, loater Engels - ain van de toalen dij zien belangstellen haren. Net veur t ôfstudaaiern huil er der mit op. Staal het aan verschaaidene schoulen stoan. Hai dee ook rekloamewaark, tekstschrieverij en Engels kommentoar bie promotsiefilms. ==Ontdekken as zanger en radiowaark== Ien 1974 kwam t Engelstoalege singelke ''I'm in the blues'' oet, dat nait veul sukses har. [[Engbert Gruben]] van [[RTV Noord|Radio Noord]] ontdekte hom ien 1981. Ain joar loater wuir Staal zien vèrske ''Mien Toentje'' n hail populèr herkennenslaid op Radio Noord. Der wazzen veul aanvroagen veur optredens, môr doar haar e voak gain verlet van. Ien 1984 kwam zien ploatke ''Man, man, man, wat n boudel'' oet, mit de bekende balloade ''Het het nog nooit zo donker west''. Ien zulfde joar kwam zien eerste LP oet, ''Mien Toentje'', dij hail suksesvol wuir. Ien 1985 mos Staal n swoare operoatsie ondergoan. Begun 1986 kreeg hai n vaste kollumn op Radio Noord ien t programma ''Sloaperstil''. Zien 'vertelstertjes' kwammen oet op kassette en spaigelploat. ==Overlieden en postume ienvloud== [[Ofbeelding:Monument Ede staal Delfzijl.jpg|thumb|right|t Monument veur Ede Staal op diek bie Delfziel]] Zien operoatsie haar gain blievend herstel opleverd: Staal kwam ien 1986 op zien stee oet de tied. Noa zien dood kwam de twijde LP oet, ''As vaaier woorden''. Postuum kreeg hai de [[K. ter Loanpries]] van stichten [[t Grunneger Bouk]]. Der is ook n twijjoarliekse pries veur mìnsken dij heur (nait veur heur waark) biezunder verdaainstelk môkt hebben veur de streektoal wat radio aangaait. Ien 2000 het Engbert Gruben n monument veur Ede Staal onthuld op de diek bie Delfziel. t Monument wordt ''De Poal van Stoal'' nuimd. Van [[Henk van Middelaar]] kwam ien 2004 n biogroafie over Ede Staal oet, ''Geef mie de nacht''. Laidjes van Ede Staal binnen meer dan ains vertoald naar aandre toalen en dialekten. De Limburgers Paul van Loon en Zjèr Bataille hebben verschaaidene nummers noar t Limburgs vertoald en ''Termunterziel'' wuir deur t Hansen Nippon-maru Male Choi in Japanse oetvoering speuld in Yokohama. === Ede Staal weerd oet Top 2000 === Ien november 2007 het [[Dagblad van het Noorden]] mit n aktie perbaaierd om Ede Staal in de Top 2000 van Radio 2 te kriegen. Moar t laid ''<nowiki>'t Het nog nooit zo donker west</nowiki>'' had zoveul stimmen kregen, dat Ede hoog in de top 10 driegde te komen. Volgens n artikel op [[RTV Noord]] kwam hai meugelk zulfs op nummer ain oet.<ref>[http://www.rtvnoord.nl/artikel/artikel.asp?p=78617 'Ode aan Ede' doet gooi naar Top 2000]. RTV Noord, 13 jannewoarie 2009</ref> Doarom wuir Ede deur t radiostasion van de liest schrapt. En ondanks verschaaidene pogings is hai noeit meer terugge komen. Als reaktie op dit verhoal raip t Grunneger beeldmaark [[Popko]] in november 2014 op om Ede noar nummer ain te stimmen in de [[Dialect Top 20]] van NPO Radio 2 en meugelk zo weer n opening te moaken veur n plek op de keuzeliest van de Top 2000.<ref>[http://www.groningerkrant.nl/2014/11/groninger-beeldmerk-popko-de-bres-voor-ede-staal/ Groninger beeldmerk Popko in de bres voor Ede Staal]. Groninger Krant, 1 november 2014</ref> De streektoalzanger eindigde op nummer ain mit t laid '''t Het nog nooit zo donker west''.<ref>[http://www.gezinsbode.nl/ede-staal-op-1-in-nationale-hitlijst/ Ede Staal op 1 in nationale hitlijst]. Groninger Gezinsbode, 8 november 2014</ref> ==Diskogroafie== * ''Het het nog nooit zo donker west'' * ''I'm in the blues'' (single, Phonogram, Philips 6012 391, 1973) * ''Mien Toentje'' (Mollebone Music, CD EKS 1284, 1984) * ''As vaaier woorden'' (Mollebone Music, CD EKS 1086, 1986) * ''Zuzooien op zundagmörn'' (3CD; Mollebone Music, CD EKS 1293-1/2/3, 1993, mit tekstbouk) * ''Hear my song - as 't boeten störmt'' (2CD; Mollebone Music, CD EKS 1096-1/2,1996) * ''Zalstoe aaltied bie mie blieven'' (cd-single, MAURA MUSIC 1997 MM 025, 1997) * ''I'm in the blues'' (cd-single, JAZ MUSIC JAZ 2021, 2005) * ''Doarom zing ik'' (CD; JAZ MUSIC JAZ 192540, 2005) == Trivia == * Sunds 2013 geft [[Marcel Hensema]] een toneelveurstellen mit titel ''Mijn Ede'', woar veul meziek van Ede Staal broekt wuir. * Arriva het ain van heur Spurt-trainen vernuimd noar Staal. * t Album ''As Vaaier Woorden'' stond twai weken noteerd in de Album Top 100, moar dizze wuir der na twai week weer oet hold, omdat albums òlder din twai joar op n aandre liest komen.<ref>[http://www.nu.nl/muziek/2591330/groningse-zanger-album-top-100-geweerd.html Groningse zanger uit Album Top 100 geweerd]. NU.nl, 16 augustus 2011</ref> * Staal zien neef [[Roon Staal]] is zanger en pianist. Hai vertolkte twai nummers van Ede, noamelk ''Help me through the night'' en ''When the waves are too high''. ==Wellen== *[http://www.dideldom.com/legenden/ede_stoal.shtml Dideldom.com] *Artikel van Ede Staal op de Nederlaandse Wikipedie ==Boetende hìnwiezen== * [http://www.edestaal.nl/ Ede Staal] * [http://www.rtvnoord.nl/edestaal Ede Staal en Radio Noord] {{Bron|Bronnen / wellen: = }} {{DEFAULTSORT:Staal, Ede}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Muzikaant oet Grunnen]] [[Kategorie:Dialektmuziek]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] [[Kategorie:Nedersaksiese muziek]] 7njg9k56g7yp46ebvtcc4viv6l53uer 14 9423 290998 266409 2016-11-02T16:50:03Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Muzikaant uut Nederlaand|Grunnen]] [[Kategorie:Grunnen]] 2q6i6isiq9u99hykh5vr6oh8ji20q0x 0 9424 262972 258089 2013-05-04T21:57:43Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Langediek | bestaandsnaam vlagge = Langedijk vlag.png | bestaandsnaam woapn = Langedijk wapen.png | lokatie = LocatieLangedijk | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = Langediek | öppervlakte = 26,99 | öppervlakte laand = 26,16 | öppervlakte water = 0,83 | inwonners = 25.960 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 992 | breedtegroad = 52/41//N | lengtegroad = 4/48//E | verkeersoader = [[N242]], [[N245]] | netnummer = 0226, 072 | postkode = 1720-1724, 1830-1834 | webstie = [http://www.gemeentelangedijk.nl/ www.gemeentelangedijk.nl] }} '''Langediek''' ([[Westfrais|West-Frees]]: ''Langedoik'' of ''Lengedìk'') is ne stad en gemeente in de regio West-Freesland in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]] en ligt doar in et olde gewest [[Westflinge]]. De gemeente mek deel uut van samenwarkingsregio [[Kennemerland]] en hef ne oppervlakte van 26,99 km² (woarvan 0,83 km² water). == Andere darpen in de gemeente == [[Darp]]en: * [[Brook op Langediek]] (''Broek op Lengedìk'') * [[Koodiek]] (''Kodìk'') (deals) * [[Noord-Scharwolde]] (''Noôrd-Skerwou'') * [[Oldkarspel]] * [[Sint Pancras]] (''Sundebankreas'') * [[Zuud-Scharwolde]] (''Sûd-Skerwou'') (gemeentehoes) <small>(De schuun stoande plaatsnamen tussen höäkskes bunt de Westfreese benamingen, dee neet gelieke bunt an de officiële benamingen.)</small> == Stadsrechten == De darpen Brook (nu Brook op Langediek), Noord- en Zuud-Scharwolde en Oldkarspel verkreggen in 1415 as éne plaatse stadsrechten van Willem VI, den name van dizze darpenstad was Langediek. De stadsrechten wierden in 1426 echter in-etrokken, dit vanweage de verloarn stried van de dochter [[Jacoba van Beieren]], Willems, teggen heuren teggenstaander [[Filips de Goede|Philips van Bourgondië]]. Uutèndelek hebt ze later wier oaverni-j stadsrechten verkreggen. Moar sommege gescheedkundegen denkt dat dizze neet verwiest noar de stadsrechten, moar noar steadeleke rechten. In ieder geval is et zo dat et zich in beide gevallen ne stad mocht neumen. == Geskiednis == Den name Langediek verwis noar nen langen diek den van Sint Pancras noar et noorden leep, tot veurbi-j Oldkarspel. Ovver de funktie van den diek is völle te doon. Sommigen stelt dat et ne waterkering is, en anderen dat et gewoon nen weg is den anslot op nen anderen weg den deurleep noar [[Schagen]]. Et is wal zo dat et gebeed woarin den diek lag mangsmoal deur de zee wierd oaverstreumd. Et gebeed bestoand oet brooklaand en böskes, met één (moeras)woold, ongeveer woar noe Noord-Scharwolde en Zuud-Scharwolde ligt. In et zuden hef et darp [[Vronen]] eleagen, dit darp wierd later, in 1287, verwoost bi-j nen oorlog tussen de Westfrezen en de Hollanders. Uut-endelek ontstond doar n ni-j darp, noe Sint Pancras eneumd. Tussen 950 en 1000 is ten noorden van et gebeed Oldkarspel ontstoan. Wieter in de tied wodden den diek an-elegd. Doarnoa vestigden zich leu langs den diek en zo ontstonden Brook op Langediek en Noord- en Zuid-Scharwolde. In 1793 guf et in Brook op Langediek nen groten braand. Hierbi-j gingen meer as 40 huze verloorn rundumme de Nederlandse Hervormde karke. Zes joar loater wierd de karke deur de Fransen broekt als peerdestal, umdat et in et neets was eleagen, tiedens de [[Bataafse Revolutie]]/Franse tied in Nederlaand. Den krieg vereurzaakten in Langediek völle schaa. Zo wierden in Oldkarspel et Regthoes en et kasteel van den ambachtsheer kapot-eschotten. Noa den krieg wierd et Regthoes herbouwd en in Brook op Langediek wierden huze en gebouwen, woarunder ne skole en harbarg, herbouwd. Et Regthoes in Oldkarspel is noe een museum en den stool van de stichting Langedieker Verleaden. De stad was in dee periode wal uut mekare ehaald in gemeenteleke zin; alle darpen waren noe zelfstaandige gemeenten. Tiedens den [[Tweede Wereldoorlog|Tweeden Wealdkrieg]] wierden veer darpen deur de Duutsers wier tot éne gemeente samen-evoogd. Tiedens den oorlog bunt in de gemeente zesentwinteg leu estorven deur et kriegsgeweld. Veur eur en veur de Indië- en Koreastrieders wierd in 1998 n monnument eplaatst, monnument Den Stier ku-j vinden in Noord-Scharwolde. Ok in Sint Pancras steet een monument. Dit herdäch twintig Nederlaandse gevangenen die doar wierden fusilleerd in et veurjoar van 1945. Noa den krieg greujden de veer darpen van Langediek uut van in mekare lopende kleine darpen mit derumhen veul tuunbouwgebeed noar ne geheel samen-egreujde kern. Net as de meeste samen-egreujde kernen van noa den Tweede Wealdkrieg blef het geveul en uterlek van aparte darpen wal anweazig moar ok et steadeleke geveul en uterlek bunt er dudelek anweazig. In 1990 wierd de gemeente Sint Pancras (met een dele van Koodiek) too-evoegd an de gemeente Langediek, woarmet de hudege gemeente is ontstoan. In 1994 beslotten de gemeenten Heerhugoweerd, Alkmaar en Langediek te goan samenwarken. Veur Langediek betekkenden dit veural dat doar meer huze wierden ebouwd en de veer darpen nog wieter soamen-egreujd bunt. Sint Pancras ligt nog wal los van de rest, in et zuden löp et ovver in de stad Alkmoar. En Koodiek ligt nog meer vast an de stad Alkmoar. == Bezeensweerdegheden == Bezeensweerdeg is de neogotiese karke Sint Jan de Doper in Noord-Scharwolde. De karke, ontworpen deur architekt [[P.J. Bekkers]], wierd volteujd in 1906, en in-ewi-jd op 28 april 1907. De gemeente Langediek is bekend um de kultuurhistoriese boern en waterrieke umgaevink. Tuunbouw, mit name koolteelt, was op veul kleine eilaanden anwaezeg. De gemeente wierd ‘het riek der doezend eilaanden’ eneumd. Noa de verkaveling is n klein deel beholden eblevven in et Oosterdelgebeed. Herkenboar is ok de lint struktuur van de darpen. De ni-jerwetse wonwieken an de buutenzieden van et lint bunt in verbaand eholden met et bestoande darpse karakter. De geskiednis van tuunbouw in et gebeed is te zeen in museum Brooker Veiling, in Brook op Langediek. Monnumenten: De Stier in Noord-Scharwolde veur evollen saldoaten in den Tweeden Wealdoorlog, en een monnument in Sint-Pancras veur twintig Nederlaandse gevangenen dee doar fusilleerd wierden in et veurjoar van 1945. == Uutgoande verwiezing == * [http://www.gemeentelangedijk.nl Webstea van de gemeente Langediek] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] jpw16pt1zme9zfddn7idy4ddzjcoo8n 0 9427 70149 2008-06-24T11:50:35Z 82.73.148.197 deurverwiezing naor [[Boake]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Boake]] 40lg9dnw7tjmbiu7kwq7f430etxvve2 0 9431 288471 262907 2016-10-27T11:12:06Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hetij.jpg|thumb|300px|Drokte met zeilscheape op et IJ in de 17de eeuwe. Foto:&nbsp;bmz.amsterdam.nl]] [[Ofbeelding:Ijburg-straand.jpg|thumb|300px|right|Uutzicht op et IJ vanof et strand bi-j IJburg]] Et '''IJ''' is ne reviere, veurhen nen [[zeearm]], in [[Noord-Hollaand]]. Et eigenleke IJ of ''Binnen-IJ'' scheidt de [[Amsterdam]]se binnenstad van Amsterdam-Noord, en was eurspronkelek nen baai van de [[Zuderzee]]. Den name IJ is verwant an et (West)Freese [[Aa]], Ee of Die. Dit betekkent 'revier' of 'water'. ==Geskiednnis== In de [[Middeleeuwn]] wierden dieken langs et IJ elegd. An de zuudziede van de [[Amstel]] ligt in oosteleke richting den [[Sint Antoniesdiek]] (later vervaangen deur den Hoogte Kadiek, den Zeeburgerdiek en den Diemer Zeediek). Vanof den Amstel in westeleke richting ligt den [[Hoarlemmerdiek]] en [[Spoarndammerdiek]]. An de noordziede ligt den Noorder IJdijk. An et ende van de [[Middeleeuwn]] ontstonden hierlengs veer darpen, van oost noar west: [[Durgerdam]], [[Schellingwolde]], [[Ni-jendamme]] en [[Boekslote]]. In et midden van de 19de eeuwene wierd beslotten et grootste deel van den zeearm, den zich westweerts uutstrekken tot an [[Velsen]] en [[Beverwiek]], in te polderen en et ovverbliefsel van de Zuderzee of te sluutn deur middel van nen dam. Et tegeliekertied an-elegde [[Noordzeekanaal]] (oppend in [[1876]]) verbundt et ''Af-eslotten-IJ'' met den ok ni-j an-elegden haavn [[IJmuden]]. Et ''Buuten-IJ'' ligt an de oostziede van de [[Oranjesluzen]] en slut wear an op et [[IJmeer]] en [[Markermeer]]. Bi-j [[Spoarndam]] ligt ten noorden van den Spaarndammerdiek ok nog een IJ, dat ok een neet-ingepolderd stuksken van den eurspronkeleken zeearm is. ==Plempen van eilanden== Ter heugte van den vroggeren Amstelmund wierden dree [[eilaand]]en in et IJ geplempt, met zaand afkumstig uut de dunen bi-j IJmuden, dat vri-j ekommen was bi-j et groaven van et Noordzeekanaal. Op dizze eilaanden wierd et [[station Amsterdam Centraal|Centraal Station]] ebouwd (oppend in [[1889]]). Doardeur wierd de olde binnenstad van Amsterdam of-escheiden van et IJ, woardeur de havenfunktie noar elders verschof. In et oosteleke deel van et af-eslotten IJ wierd end 19e eeuwe et Oostelek Haavngebeed an-elegd met in et IJ eplempte [[schiereilaand]]en. End 20ste eeuwe wierd dit ne wonwiek, eleagen an et IJ water. In et IJmeer wöd sinds enige joaren ebouwd an de ni-jbouwwiek [[IJburg]], ok op eplempte eilanden. Et zaand hierveur kump noe uut den umgeaving van [[Lelystad]]. Veur den bouw van den Afrika-haven wierd nen polder an-elegd woarin dree eilaanden lagen. Dit bunt de eilaanden [[Ruigoord]] (vrögger ok Kooijen-eilaand eneumd), [[De Hoorn]] en [[Jan Rebellenwaard]]. Tot an et ende van de 20ste eeuwe waren doar grote protesten teggen et met de grond geliek maken van Ruigoord. In et IJmeer ligt et geplempte [[Fort Pampus]], as onderdeal van de [[Stelling van Amsterdam]]. Et [[waterpeil]] van et Buten-IJ wöd samen met et IJmeer en et Markermeer op een winterpeil van [[Normaal Amsterdams Peil|NAP]] -0,40 m en een zommerpeil van NAP -0,20 m eholden, deur middel van [[spuien]] en bemoalen. Et dreg ok bi-j an de drinkwaterveurzening van meer as 1 miljoen Nederlanders, umdat et in verbinding steet met et Markermeer en deals et Iesselmeer. Et [[Iesselmeer]] is et grootsten zeutwaterbekken van Nederlaand. ==IJ-veren== De Amsterdamse veren verzorgt diensten ovver et IJ. Sinds [[1897]] wöd den dienst tussen et [[station Amsterdam Centraal|Centraal Station]] en et Tolhuus in [[Amsterdam Noord]] verzorgd deur de 'Gemeenteveren Amsterdam' (GV). In den anvang van de 20ste eeuwe kwamen der nog meer veerdeensten bi-j, zoas de pont noar den Adeloarsweg en ok verskillende kleine IJ-veren. Met den bouw van de Schellingwolderbrugge (1957), den Koentunnel (1966), den [[IJtunnel]] (1968) en den [[Zeeburgertunnel]] (1990) is de rolle van dee veerponten trög elopen, moar veural veur vootgangers en fietsverkeer vervult den IJ-Veren nog ne belangrieke rolle. ==Leavend webcambeeld== {| |http://www.amsterdamports.nl/beeldbank/webcam/amsterdam.jpg |- |Het IJ - Bron: [http://www.amsterdamports.nl Haven Amsterdam] |} ==Zee ok== * [[Aa (waternaam)]] * [[Pampus]] (eiland) * [[Noordzeekanaal]] [[Ofbeelding:Java eiland panorama.jpg|700px|''Uutzicht ovver et IJ vanof et Java eilaand'']] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Water in Noord-Hollaand]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] n58gnz84i2j9i4llr8kokkefiku2c2x 0 9433 70266 2008-06-25T10:24:22Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[N Daam]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[N Daam]] 8hb0likq9cjrsnaoz3bq8vds851vmge 0 9434 70274 2008-06-25T11:20:28Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Hooltn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hooltn]] ncik1dqk3dayq2md1xp9vdnnh1pjwsw 0 9435 285336 272178 2016-08-24T20:38:56Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Hier viej de lokaole, '''[[Nedersaksisch]]e namen''' veur pervincies, gemientes, streken, steden, dörpen en buurtskoppen in det diel van Nederlaand daoras de lu variaanten van 't Nedersaksisch praot. ==Grunnen== {{heufdartikel|Grunnegse plaknoamen|gos}} {{GrunnegerOmmelanden}} {{Grunnen}} ==Drenthe== {{Drenthe}} ==Frieslaand== {{Frieslaand}} {{Ooststellingwarf}} {{Weststellingwarf}} ==Oaveriessel== {{Oaveriessel}} ==Gelderlaand== {{Gelderlaand}} {{heufdartikel|Lieste van plaatsen in Gelderland|act}} ==Zie ok== *[[Lieste mit Nedersaksiese exoniemen]] {{Nedersaksische spraokgidsen}} {{Dialekt|drt|Ni'jlusen}} [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] o9mrxn2i7cwml75gu25yqqe9wykz30s 0 9436 285125 285124 2016-07-09T10:53:11Z Servien 7 Servien hef de zied [[Loaren (Noord-Hollaand)]] herneumd naor [[Laoren (Noord-Holland)]] wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Laoren | bestaandsnaam vlagge = Flag of Laren, North Holland.svg | bestaandsnaam waopn = Caot of arms of Laren (North Holland).svg | lokatie = LocatieLaren | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = [[Laoren]] | öppervlakte = 12,37 | öppervlakte laand = 12,18 | öppervlakte water = 0,19 | inwonners = 10.935| daotum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 898 | breedtegraod = 52/15//N | lengtegraod = 5/14//E | verkeersaoder = [[A1]], [[A27]] | netnummer = 035 | postkode = 1250, 1251 | webstie = [http://www.laren.nl/ www.laren.nl] | }} '''Laoren''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Laren'') is n darp en gemeente in de Nederlandse provinsie [[Noord-Holland]] en hef ne oppervlakte van 12,37 km² (waorvan 0,19 km² water). Binnen de gemeentegrenze ligt gin andere darpen. Van oorsprong is t n brink- of [[esdarp]]. == Geschiedenis == Laoren is ene van de oldste bebouwde plekken in [[t Gooi]]. In 1085 stichtten den bisschop van Aartsbisdom Utrecht het kapittel Sint-Jansbasiliek op de bulte dee noe bekend steet as Sint-Janskarkhof. Naor den plek van disse kapelle en begraofplaatse loopt van oldsher Gooise [[doodwaege]] uut alle richtingen. Howal eerst n boerendarp, is Laoren mit ziene darpsboerderi'jen, [[enk]]en en [[meent]]en nao de kumste van de trämliene naor Hilversum en Amsterdam (den Gooisen Moordenaar) in 1892 ok n kunstenaars- en [[forensisme|forensendarp]] eworden. In de 19e eeuwe wierden de Gooise darpen ontdekt deur kunstenaars dee daor de Laorense Schole vestigden. Enkele bekenden [[kunstschilder]]s dee-t in Laoren verblevven waren [[Anton Mauve]] (leermeister van [[Vincent van Gogh]]), [[Jan Sluijters]] en [[Ferdinand Hart Nibbrig]]. Sinds de late [[1980-1989|jaoren '80]] is t veural n forensendarp eworden veur de ni'je rieken. In den darpskern he'j noe geen in bedrief waende boerderi'jen meer. == Natuur == * [[Westerheide]] * [[Zuderheide]] == Bezeensweerdigheden == * In t harte van t darp, an den olden (nog bestaonde) enk, steet de monumentale Sint-Jansbasiliek uut 1924. * In Laren steet den diksten [[mammoetboom]] van Holland.<ref>[http://users.telenet.be/sequoiadendron/nl/loc/noordholland.html Mammoetbomen in Noord-Holland]</ref> == Rifferensies == <references /> == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.laren.nl Webstae van de gemeente] * [http://www.atlas1868.nl/nh/laren.html Kaarte van 1868 en Satellietfoto 2006] {{Noord-Hollaand}} {{Dialekt|act||Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] nh2b44415pzdprcemki3l1jew293i2w 0 9437 282356 269117 2015-05-26T12:42:48Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Medemblik | bestaandsnaam vlagge = Flag_of_Medemblik.svg | bestaandsnaam woapn = Medemblik.svg | lokatie = LocatieMedemblik | proveensie = [[Bestaand:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Hollaand]] | heufdplaats = Medemblik | öppervlakte = 257,56 | öppervlakte laand = 121,81 | öppervlakte water = 135,75 | inwonners = 43.260 | doatum inwonners = 1 mei 2013 | dichtheid = 355 | breedtegroad = 52/44//N | lengtegroad = 5/3/41/E | verkeersoader = [[A7]], [[N239]], [[N240]], [[N241]], [[N302]] | netnummer = 0227, 0228, 0229 | postkode = 1619, 1654-1657, 1670, 1671, 1674-1679, 1680-1688, 1691, 1692, 1693 | webstie = [http://www.medemblik.nl/ www.medemblik.nl] }} '''Medemblik''' ([[Westfrais|West-Frees]]: ''Memelik'') is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de regio [[West-Freeslaand]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Noord-Hollaand]]. t Ligt in den olden [[Gouw (Germaans)|gouw]] [[Westflinge]]. Medemblik is ne fusiegemeente die op 1 januari 2011 onstaon is uut de veurmaolige gemeenten Medemblik, [[Warvershoof]] en [[Andiek]]. t Gemeentehuus steet in [[Wognum]]. De veurmaolige gemeente Medemblik was slechts vier jaor eerder evormd deur n fusie van de gemeenten [[Noorder-Koggenlaand]], [[Wognum]] en de stadsgemeente Medemblik. Nen kleinen strook laand van de olde gemeente Wognum wierd naor de gemeente [[Hoorn (Noord-Hollaand)|Hoorn]] edaon. ==Plaetse binnen de gemeente== {| | '''Plaatsen:''' * [[Abbekarke]] * [[Andiek]] * [[Benningbroek]] * [[Hauwert]] * [[Lambertschaag]] * '''Medemblik''' * [[Midwoud]] * [[Nibbixwold]] * [[Onderdiek]] * [[Oostwold]] * [[Opperdoes]] * [[Siebekarspel]] * [[Twisk]] * [[Wadway]] (gedeeltelik) * [[Wiezend]] * [[Wognum]] (gemeentehuus) * [[Warvershoof]] * [[Zwaagdiek-Oost]] * [[Zwaagdiek-West]] | valign=top | '''[[Buurtschap|Buurtschappen]]:''' * [[t Westende]] * [[t Slot]] * [[Bangert]] * [[Bennemeer]] * [[Breurdiek]] * [[De Buurte (Midwold)|De Buurte]] * [[t Hoogelaand (Medemblik)|t Hoogelaand]] * [[Karkbuurte (Andiek)|Karkbuurte]] * [[Koppershorn]] * [[Lekermeer]] * [[Munnikij]] * [[Veldhuus]] * [[Zommerdiek]] | valign=top | [[Bestaand:Kasteel_Medemblik_800.JPG|thumb|Anzicht op kasteel Medemblik]] |} {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] hlcrbakw1hrmd1v4qxlpckgg8kf2nxy 0 9440 280340 262739 2015-04-12T14:06:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Buren''' is ne gemeente en n histories [[Nederlaand]]s [[Stad (woonstee)|stadjen]] in de streke [[Nederbetuwe]], in de provinsie [[Gelderlaand]]. Et stadjen is centroal eleggen binnen de gelieknoamige gemeente, noabi-j de grotere plaetse [[Tiel]] en [[Geldermalsen (darp)|Geldermalsen]]. Op 1 januari 2007 telden de stad 3.460 inwonners. Buren verkreg [[stadsrechten]] in [[1395]] van ridder [[Allard IV van Buren|Allard]], heer van Buren en Beusichem. Den [[vesten|vesting]] van Buren is nog veur een groot deel anweazig. Der bunt nog wallen, muurn en éne stadspoorte; de Culemborgse- of Huzenpoorte. In [[1572]] slot Buren zich an bi-j de [[Unie van Dordrecht]]. ==Band met de könninkleke familie== Buren mag zich ''Oranjestad'' neumen, vanwaege den baand met de könninkleke familie. [[Willem van Oranje]] trouwden der in 1551 mit [[Anna van Buren]]. [[Beatrix van Nederlaand|Köneginne Beatrix]] en [[Willem-Alexander van Nederlaand|prins Willem-Alexander]] bunt hierdeur Gravinne en Graaf van Buren. Bi-j den [[Elfstedentocht]] van [[1986]] schref [[Willem-Alexander van Nederlaand|prins Willem-Alexander]] zich in met den name [[W.A. van Buren]]. Indertied hef ok Könneginne [[Juliana_van_Nederlaand|Juliana]] ''Van Buren'' as schuulname broekt, onder aandere bi-j reserveringen in restaurants. ==Geboren in Buren== * [[Filips Willem van Oranje]] (1554-1618), [[Prins van Oranje (titel)|prins van Oranje]] * [[G.W.J. van Koeverden]] (1882-1962), politikus ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.burenoranjestad.nl Buren Oranjestad] * [http://www.buren.nl/ Gemeente Buren] [[Ofbeelding:Buren_vanof_den_m%C3%B6lle.jpg|thumb|left|300px|Buren, uutzicht vanof de mölle]] {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] g2560l0grnzzdrvo2qhkt5i1dv61m5a 0 9448 285040 285036 2016-06-28T19:12:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Muden | bestaandsnaam vlagge = Flag of Muiden.svg | bestaandsnaam wapen = Coat of arms of Muiden.svg | lokasie = LocatieMuiden | provinsie = [[Bestaand:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaotse = Muden | oppervlakte = 36,51 | oppervlakte laand = 14,45 | oppervlakte waoter = 22,06 | inwoeners = 6.249 | daotum inwoeners = [[31 desember|31 des]] [[2014]] | dichtheid = 432 | breedtegraod = 52/19/50/N | lengtegraod = 5/4/10/E | verkeersaoder = [[A1]], [[A6]] | netnummer = 072 | postkode = 0294 | op-egaon = [[Gooise Meren]] | }} [[Ofbeelding:Muderslot.jpg|thumb|275px|Et Muderslot in Muden]] '''Muden''' is ne stad en vroggere gemeente in de Nederlandse provinsie [[Noord-Hollaand|Noord-Holland]]. De gemeente beston uut t vestingstadjen Muden en t [[brinkdarp]] [[Muderbarg]] en had ne oppervlakte van 36,51 km² (waorvan 22,06 km² water). De grote hovölheid wateroppervlak kwam neet allene deur den haven van Muden, maor ok deurdat de gemeente deurleep ovver t water in t [[IJmeer]]. Muden is in [[jannewaori]] [[2016]] op-egaon in de ni'je gemeente [[Gooise Meren]]. == Bezeensweerdigheden == * De hervormde karke is n goties gebouw mit nen laot-romaansen toorn. * t [[Muderslot]], n in goden staot verkerend [[kasteel]], dat mede bekand is eworden deur zienen bouwheer Floris V van Holland en de [[Muderkrenge]] rundum [[Pieter Corneliszoon Hooft]]. * t [[Muzenfort]] * t Eiland [[Pampus]] == Geschiedenis van de stad == De eerste, nog bekende vermelding van t plaetsken Muden dateert uut [[953]]. Keizer [[Otto I]] schonk toon de naederzetting en de daor ewonnen tolgelden an t Domkapittel in [[Utrecht (stad)|Utrecht]]. t Darpsken heetten toon nog 'Amuda'. Dit betekent 'Munding van de A'. Den 'A' is nen olden name van den Vecht. In [[1122]] kreg Muden tegeliek mit Utrecht [[stadsrechten]] van keizer Hendrik V. In t geval van Muden ging t waorschienlik alleen um enkele staedelike rechten. De naederzetting kreg veur 1285 in ieder geval stadsrechten van t Bisdom van Utrecht. Naodat t land waorin Muden ligt wierd eschonken an graaf Floris V van Holland, verkraeg Muden in 1296 opni'j stadsrechten, ditmaol van Floris V. In [[1673]] wierd den zeesluus in den Vecht van [[fort]] Hinderdam naor Muden verplaatst. t Sluuskomplex wierd in [[1676]] uutebreid mit ne mure langs de monding van de Vecht um aoverstromingen te veurkommen. == De vestingwarken == De eerste verdaedigingswarken dateert uut de eerste helfte van de 15e eeuwe. In [[1590]] wierden de muren vervangen deur eerden wallen met [[bastion]]s naor ontwarp van [[Adriaen Anthonisz]]. Ok t Muderslot kreg ne eigen omwalling waorbi'j den [[veurburcht]] van t Muderslot waegens ruumtegebrek mos worden esloopt. Deur de ontwikkelingen op t gebeed van kriegsvoering, wierd nao den Fraans-Duutsen krieg ([[1870]]-[[1871]]) den vesting wier verni'jd. De löppe van den vestingwal wierd veranderd mit nen trop bomvri'je onderkommens van baksteen. Markante veurbeelden hiervan bunt, de [[kazerne]] an t Vestingplein, t Muzenfort (eneumd naor de muusgrieze soldaotenuniformen) - en in ne [[raveliene]] ingebouwde [[kazematte]] - en den höllen beer. Den beer is nen dam in de vestinggrachte den t zalte Zuderzeewater van t zeute water in de grachte mos scheiden. Dizze bouwwarken komt meer veur bi'j vestingstaeden, maor dizzen is uniek, umdat dizzen beer nen gank mit scheetgaete hef, van waoruut n inundaatsiesluus los-ezet kon worden. Teggenovver t Muderslot, an de ovverkaante van den Vecht, steet de Westbatteri'je. Dit vestingwark kump uut 1868 en besteet uut n klein toorn[[fort]] mit derveur ne batteri'je in t dieklichaam. Muden maakten deel uut van de ni'je [[Hollandse Waterlinie]]. Vanof 9 jannewaori 1901 beheurden Muden tot de [[Stelling van Amsterdam]]. t Forteiland Pampus, eleggen binnen de gemeente Muden, wierd ebouwd in [[1887]]/[[1897]] en was bestemd om samen mit t Vuurtoorn eiland bi'j Durgerdam en de batteri'je bi'j den [[Diemerzeediek|Diemer Zeediek]] den ingang van t [[IJ (Amsterdam)|IJ]] te bescharmen. Muden is lid van de [[Vereniging Nederlandse Vestingsteden]]. == Andere darpen == *[[Muderbarg]] *[[Hakkelaarsbrugge]] (buurtschop) {{Dialekt|act||Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Noord-Hollaand]] m2klpto3ucjk9clbrxx9thnvh51k4w7 10 9449 70384 2008-06-26T12:26:48Z Servien 7 [[Sjabloon:GemaintesGrunnen]] is ewiezig naor [[Sjabloon:Grunnen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sjabloon:Grunnen]] 0w7z4m40296ixkatanidjthrpzvnmq4 10 9450 70386 2008-06-26T12:27:38Z Servien 7 [[Sjabloon:GemeeintenDrenthe]] is ewiezig naor [[Sjabloon:Drenthe]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sjabloon:Drenthe]] gt9oz80ychxidvny4oxtdv1ydl0hpql 10 9451 70389 2008-06-26T12:28:51Z Servien 7 [[Sjabloon:GemientesFlevolaand]] is ewiezig naor [[Sjabloon:Flevolaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sjabloon:Flevolaand]] e8geew0f7xp72mhpdyps9q4ot59w04a 10 9453 70393 2008-06-26T12:30:07Z Servien 7 [[Sjabloon:GemeentesUtrecht]] is ewiezig naor [[Sjabloon:Utrecht]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sjabloon:Utrecht]] 37po5tea2dmmhh5ih1tl5eqy97hktu8 10 9454 70396 2008-06-26T12:30:39Z Servien 7 [[Sjabloon:GemientenFrieslaand]] is ewiezig naor [[Sjabloon:Frieslaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sjabloon:Frieslaand]] fblpk21wlxb12n420yxggzxs8k31ub9 0 9459 285033 285031 2016-06-28T18:49:46Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Naarden | bestaandsnaam vlagge = Naarden vlag.svg | bestaandsnaam wapen = Coat of arms of Naarden.svg | lokasie = Dutch Municipality Naarden 2006 | provinsie = [[Bestaand:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaotse = Naarden | oppervlakte = 32,89 | oppervlakte laand = 21,42 | oppervlakte waoter = 11,47 | inwoeners = 17.209 | daotum inwoeners = [[31 desember|31 des]] [[2014]] | dichtheid = 803 | breedtegraod = 52.3 | lengtegraod = 5.15 | verkeersaoder = [[A1]] | netnummer = 035 | postkode = 1410-1414 | op-egaon = [[Gooise Meren]] | }} '''Naarden''' is ne stad en vroggere gemeente in [[t Gooi]] in de Nederlandse provinsie [[Noord-Hollaand|Noord-Holland]]. De gemeente had ne oppervlakte van 32,89 km² (waorvan 11,47 km² water). Naarden is n [[vesten]] en lid van de [[Vereniging Nederlandse Vestingsteden]]. Naarden is in [[jannewaori]] [[2016]] op-egaon in de ni'je gemeente [[Gooise Meren]]. == Beziensweerdigheden == === Den vesten === Naarden is ene van de best bewaorde vestensteden in Europa en veural beroomd om zienen unieken sternevorm. Den vesten hef zes [[bastion]]s, n dobbele umwalling en dobbele grachtengordel. Der is good te wandelen aover de verdaedigingswarken. Den omvangrieken, uutstaekend restaureerden vesten, waorvan de meeste delen uut de [[17e eeuwe]] ovver bunt eblevven, is veur t grootste deel vri'j togänkelik. Den vesten beedt ok onderdak an t Nederlands Vestenmuseum in t bastion Turfpoorte. Hier kan den bezeuker zeen ho nen vesten der in t gebruuk uutzag, en wieter de verzameling veurwarpen van 1350 tot 1945 bekieken. Tiedens de regelmaotige aktiviteiten in t museum, binnen en buten, kunt bezeukers ok ervaoren ho t der in ne vesting an to ging. t [[Waterliniepad]] löp um den vesten hen waordeur den omvang van de warken good zichtbaor wordt. Ok beedt den vesten onderdak an t tweejaorlikse, landelike [[FotoFestival Naarden]]. === Grote of Sint-Vituskarke === De Sint-Vituskarke is ne grote, gotiese basiliek uut de 14e en 15e eeuwe. Ende 15e eeuwe wierd de karke bedevaartsoord deur t verwarven van relieken van [[Vitus|Sint-Vitus]]. Sinds 1576 is de karke hervormd. Van groot belang bunt de holten gewelven mit daorop gewelfschilderingen uut de 16e eeuwe. De Grote Karke is jaorliks op Goden Vri'jdag t dekor van ne beroomde, den heilen dag durende uutvoering van de [[Matthäus Passion|Mattheuspassie]] van [[Johann Sebastian Bach]], organiseerd deur de Nederlandse Bachveraeniging, tradietsioneel bezocht deur o.m. regeringsleu. Elk zommerseizoon bunt der orgelkoncerten in de karke, mangs op de twee orgels (Bätz-Witte en t kleine van Flentrop). Op [[22 oktober]] [[2005]] trouwden hier prinse Floris van Oranje-Nassau, van Vollenhoven en Aimée Söhngen. === Stadspoorten === Naarden bezat van t jaar [[1673]] tot [[1915]] twee [[stadspoort]]en, de ''Utrechtsche poorte'' en de ''Amsterdamsche Poorte''. Uut verdaedigings-ovverwaegingen wierd der naost de Utrechtsche poorte nen weg (Kapitein Meyerweg) deur de omwalling an-elegd. De poorte blef beholden en steet noe bekand as de Utrechtse Poorte. De Amsterdamsche Poorte mit t waterpoortjen wierd esloopt. In [[1939]] wierd der richting [[Bussum]] nen daarden verbindingsweg deur de omwalling anelegd. In den Naardensen volksmund steet dizzen weg bekend as ''Den Deurbraok''. === t Spaanse Hoes === t Spaanse Hoes is ene van de letste ovver-eblevven middeleeuwse gebouwen in de stad. Vermeudelik was t ooit n [[gasthuus]] of de kapelle van n gasthuus. Tiedens de verovering van Naarden deur de Spanjaardn deenden t gebouw as stadhoes. Op den veurgaevel bunt nog altied twee gevelstenen anwaezig dee herinnert an den 'Spaansen Moord'. Naodeen is t gebouw nog onder andere gebroekt as [[waoge]], militaere bakkeri'je en [[Comenius]]museum. === Stadhoes === t Stadhoes kump uut 1601 en is n dudelik en mooi veurbeeld van den Hollandsen renaissancestiel. Heel kanmarkend an dit gebouw is den dobbelen trapgaevel. Noe vindt daor in t Stadhoes gemeentevergaderingen, broedlachten en kulturele aktiviteiten plaatse. In de halle van t Stadhoes steet ne makette, dee in énen oogopslag n dudelik ovverzicht van de vesting guf. == Vrömd in Naarden == * Naarden hef an t Gooimeer t Naarderwald; n villawiek mit eigen anlegsteigers * t Vestingmuseum schöt op verzeuk (en teggen betaling) n kanon af; vanuut t vestingmuseum bunt rondvaorten deur de grachten meugelik. * Sinds 1922 wordt deur de Nederlandse Bachveraeniging in de Grote Karke de [[Matthäus Passion]] uutevoerd, dee den helen dag in beslag nömp. Bi'j de uutvoering op Goden Vri'jdag bunt as vanolds mangsmaol ok kabinetsleu anwaezig. * [[Sky Radio]], [[Radio Veronica]] en [[Classic FM]] bunt evestigd te Naarden. * De [[skouting]] is evestigd in éne van de bastions. * Naarden hef n wiekjen mit mooi epinzelden holten huze (Ministerkwarteer). * t [[Naardermeer]], t oldste [[natuurreservaat]] van Nederland, hef nen unieken trop [[aolscholver]]s. * Zi'j hebt n eigen waekblad, den Naarder Koerier. * Naarden hef twee Vituskarken: de Grote (olde, prottestante) en de ni'je(kleine, kattelieke). == Galleri'je == <gallery> Bestaand:Naarden grooten Sint-Vituskarke.jpg|Grote Karke Naarden Bestaand:Naarden vestingwerken.jpg|Stadswal in Naarden Bestaand:Naarden spaansen hoes.jpg|Spaans hoes in Naarden Bestaand:Naarden straote.jpg|Straote in Naarden </gallery> {{Dialekt|act||Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Noord-Hollaand]] b79vqbwvgnvwza9pv1wfn3novg0afus 0 9461 283459 269079 2015-11-15T10:08:34Z Cycn 1607 2x SVG wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Niedarp | bestaandsnaam vlagge = Niedorp vlag.svg | bestaandsnaam wapen = Niedorp wapen.svg | lokasie = LocatieNiedorp | provinsie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaotse = | oppervlakte = 65,54 | oppervlakte laand = 64,11 | oppervlakte waoter = 1,43 | inwoeners = 11.887| daotum inwoeners = [[1 juli]] [[2006]] | breedtegraod = 52/45/26/N | lengtegraod = 4/52/22/E | verkeersaoder = [[N239]] [[N241]] [[N242]] | netnummer = 0224, 0226| postkode = 1730-1736, 1767, 1768 | op-egaon = [[Hollaands Krone]] | }} '''Niedarp''' is ne veurmoalige gemeente in de regio [[West-Freeslaand]] in de Nederlaandse previnsie [[Noord-Hollaand]], en ligt doar in et olde gewest [[Westflinge]]. De gemeente had op 1 april 2011 zo'n 12.298 inwonners en had een öppervlakte van 65,54 km² (woarvan 1,43 km² water). De gemeente is op 1 jannewoari 2012 samenegoan mit de gemeenten [[Anna Paulowna]], [[Wieringen]] en [[Wieringermeer]] tot de gemeente [[Hollaands Krone]]. == Plaetse binnen de veurmoalige gemeente == [[Stad (woonstee)|Steaden]]: * [[Barsingerhorn]] (''Barregórre'') <small>(darpen Barsingerhorn en Haringhuzen samen as éne stad)</small> * [[Stede Niedarp]] (''Stee Nierup'') <small>(darpen Ni-je Niedarp en Olde Niedarp samen as éne stad)</small> * [[Winkel (Niedorp)|Winkel]] [[Darp]]en/[[Gehucht]]en: * [['t Veld (Niedorp)|'t Veld]] * [[Barsingerhorn]] (''Barregórre'') * [[De Strook]] * [[Haringhuzen]] (''Heringhúze'') * [[Kolhorn]] (''Koldhorn'') * [[Kreil]] (gedeeltelek) * [[Lutjewinkel]] * [[Ni-je Niedarp]] (''Naaie Nierup'') (gemeentehuis) * [[Olde Niedarp]] (''Ouwe Nierup'') * [[Moerbeek]] * [[Terdiek]] (''Terdeek'') * [[Verlet (plaats)|Verlaat]] (gedeeltelek) * [[Ziedewind]] (''Sidewind'') [[Buurtschop]]pen: * [[Blokhuzen]] (''Blokhúze'') * [[Den Kampen ('t Veld)|De Kampen]] (''De Kamper'') * [[Den Leijen (plaats)|De Leijen]] (''De Lei'en'') * [[Den Weel]] (''De Wael'') (gedeeltelek) * [[Den Weere (Niedorp)|De Weere]] (''De Weare'') * [[Groetpolder]] * [[Hogebieren]] (''Hougebiern'') * [[Poolland]] (deals) * [[Tin (plaetse)|Tin]] * [[Wateringskante]] <small>(De schuun stoande plaatsnamen tussen höakskes bunt de Westfreese benamingen, dee neet gelieke bunt aan de officiële benamingen.)</small> == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.hollandskroon.nl/ Webstea van de gemeente] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Noord-Hollaand]] fht8a48e0kswxftmkuiqw4vboz9090r 0 9463 288991 263291 2016-10-28T09:56:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Westflinge.gif|thumb|250px|Nederlaand in 't joar 800]] '''Westflinge''' was in de [[Middeleeuwen]] een [[gouw (Germaans)|gouw]] in ''Frisia'' ten westen van et [[Vlie]]. Et wöd eneumd in de könningsoorkonde van Hendrik IV uiut [[1064]], woarin bisschop [[Willem I van Utrecht]] de grafeleke rechten eschonken kreg dee Dirk IV eerder had ehad. Meugelek was et een olde Friesen gouw. Et was et gebeed van de latere ''[[Westlingi]]'' en later et Utrechtse [[dekanaat]] Westlinglant. Hier lag de in de könningsoorkonde uut [[985]] van Otto III eneumde ''villa Medemelacha'' ([[Medemblik]]) dat an graaf Dirk II van Hollaand wierd egovven. Meugelek heurden ok [[Waterland]] en [[Zeevank]] tot Westflinge. Westflinge was et belangriekste gewest van West-Freesland, veural umdat et de vruchtboarste groond had. Uut opgrovingen wöd wieter op-emaakt dat et vermeudelek de oldste bewonning had (mit uutzondering van [[Wieringen]]) en, deur de wat heugere ligging, ok de belangriekste wonkernen. Deur [[kustafslag]] van et Almere verdwenen een dele van den gouw, woardeur dit gebeed bestoande uut eilaanden stark verminderden in belang. Teggen et ende van de 13de eeuwe was et gewest, deur stieging van den zeespegel, een soort eilaand ewödden. Den eerder volteujden ringdiek heeld de gebeeden binnen den diek nog dreuge. Uut dit gebeed is de hudege regio West-Frresland ontstoan. ==Musea== * [[Regionaal Natuurmuseum Westflinge]] ==Uutgaonde verwiezingen== * [http://www.museumwestflinge.nl/ Regionoal Natuurmuseum Westflinge] {{Bron| *Blok, P.J., Byvanck, A.W. (1929): ''Geschiedkundige Atlas van Nederland. De Romeinsche tijd en de Frankische tijd'', Martinus Nijhoff, 's-Gravenhage }} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Historiese geografie]] [[Kategorie:Geschiedenis van Noord-Hollaand]] jdf1e5hwnyg8wpm8q6xk4m03azn9rgd 0 9464 279154 274848 2015-03-27T16:37:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Book of Mormon English Missionary Edition Soft Cover.jpg|thumb|250|t Book van Mormon in t Engels]] t '''Book van Mormon''' is een van de [[healigen geschrift]]en van de [[mormoonn]]. t Book wördt zeen as goddelik duur de [[Kearke van Jezus Christus van de Healigen der Leste Daagn]] (ofkort de ''Mormoonse Kearke'') en is verneumd noar de profeet-historikus [[Mormon]] dee, volgns t book zölf, t greutste part saamnsteld har. t Is oetgeavn duur de stichter van de mormoonse beweging, [[Joseph Smith]], in meert 1830 en drukt duur [[Egbert Bratt Grandin]] in [[Palmyra (Niej-York)|Palmyra]] in de [[Verenigde Stoatn van Amerika|Verenigde Stoatn]]. t Book van Mormon maakt, saamn met de [[Biebel]], deel oet van t kanon van healigen geschriften van de Mormoonse Kearke, de [[Gemeenschop van Christus]], en aandere kearkn dee doarvan ofstamn. t Har as oorsproonkelike titel ''t Book van Mormon: n duur Mormon op plaatn schreavn verslag, oaverneumn van de plaatn van Nephi'' duur [[Joseph Smith|Joseph Smith Junior]], auteur en holder. De Mormoons Kearke veraanderde in [[1982]] de titel noar ''t Book van Mormon: n Testament van Jezus Christus'', um t doel te verdudelikn en te benoadrukn. De stichter van de Mormoonse Kearke, Joseph Smith, beweerde dat e in [[1827]] de golde plaatn oet de haand van n engel met de naam [[Moroni]] ontvangen zol hebn. Hee har de opdracht kreagn um de tekstn dee doarop stönn te vertaaln. Boetn de sektariese mormoonse beweging erkent nich een christelike kearke of vereaniging de histories-theologiese autentisiteit van t dokument. {{DEFAULTSORT:Book Mormon}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Christendom]] trr7e6x4hs1n9ldrjfrmk3566pnp5q9 0 9465 70447 2008-06-26T20:33:21Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Book van Mormon]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Book van Mormon]] gstdh4mbyabv7edqh49fbthvjazo4tu 0 9466 70449 2008-06-26T20:34:50Z Servien 7 [[Ni'jdörp]] is ewiezig naor [[Niedarp]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Niedarp]] trukmk9zunfbzgwq3jm64oht8bqjf6n 0 9468 70454 2008-06-26T20:37:29Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Veno]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Veno]] hqj5nshsc5gg7ksazk053vp3k78erp5 0 9469 265533 258041 2013-05-10T14:18:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Haulerpoolder''' is een netuurgebied kotbi'j et Friese plak [[De Haule (Ooststellingwarf)|De Haule]]. Et gebied is in beheer bi'j [[Netuurmonementen]] en leit langes de bovenloop van de [[Kuunder (revier)|Kuunder]]. Et gebied is 47 bunder groot, en bestaot veural uut gröslanen. In et gebied gruuien de zeldzeme [[dotterbloeme]] en [[orchidee]]. Ok is et een belangriek bruudgebied veur verschillende [[weidevoegels]]. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Netuurgebied in Frieslaand]] gr11bj0125t2jpg5b5o4bdlk1tqmlrs 0 9472 285014 262950 2016-06-27T22:10:35Z 91.9.96.80 use file from commons wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Koggenlaand | bestaandsnaam vlagge = | bestaandsnaam woapn = Koggenland wapen.jpg | lokatie-svg = Map - NL - Municipality code 1598 (2009).svg | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = [[De Goorn]]/[[Avenhorn]] | öppervlakte = 83,54 | öppervlakte laand = 80,63 | öppervlakte water = 2,91 | inwonners = 21.081| doatum inwonners = 2007 | dichtheid = 238 | breedtegroad = 52/39//N | lengtegroad = 4/57//E | verkeersoader = [[A7]], [[N243]], [[N507]] | netnummer = 0226, 0229, 072 | postkode = 1630-1634, 1640-1652, 1710-1713 | webstie = [http://www.koggenland.nl/ www.koggenland.nl] | }} [[Ofbeelding:Avenhorn karke.jpg|275px|thumb|Karke van Avenhorn in de gemeente Koggenlaand]] '''Koggenlaand''' is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de regio West-Freesland in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]], en ligt doar in et olde geweste [[Westflinge]]. De gemeente is ontstoan op 1 januari [[2007]] deur samenvoging van de gemeenten [[Obdam]] en [[Wester-Koggenland]]. In 2006 wierd besloten de fusiegemeente den name Koggenlaand te geaven. Den gemeentename verwis noar de historiese [[kogge]] uut de [[middeleeuwen]]. Zonne kogge of cogge bestond mangsmoal uut 4 of 5 darpen of bannen en was n rechtsgebeed. Umdat de gemeente [[Noorder-Koggenland]] vanof 2007 is samen-egoan mit andere gemeenten woarbi-j Noorder-Koggenland as name vort is egoane, beslot de fusiegemeente van Obdam en Wester-Koggenland doarumme veur den ni-jen name Koggenlaand. == Plaetse binnen de gemeente == [[Darp]]en/[[Gehucht]]en: * [[Avenhorn]] * [[Berkholt]] * [[Bobeldiek]] (''Bobbeldìk'') * [[De Goorn]] (gemeentehoes) * [[Grosthuzen]] (''Grosthúze'') * [[Hensbrook]] * [[Obdam]] * [[Oostmiezen]] (''Oôstmìsen'') * [[Oudendiek (Noord-Holland)|Oudendijk]] (''Ouwe Dìk'') * [[Rustenburg (Koggenland)|Rustenburg]] * [[Scharwolde]] (''Skerwou'') * [[Spierdiek]] (''Spierdìk'') * [[Ursem]] <small>(darpskerne, polder O ligt in de gemeente [[Schermer]])</small> * [[Wogmeer]] (''Wochmar'') * [[Zuud-Spierdiek]] (''Sûd-Spierdìk'') * [[Zudermeer]] (''Sudermare'') [[Buurtschop]]pen: * [[Baarsdarpermeer]] (''Baersdurpermar'') * [[Berkmeer]] (''Bjerkemar'') * [[Den Hulk (plaats)|De Hulk]] * [[Kathook]] (''Kathorn'') * [[Noord-Spierdiek]] (''Noôrd-Spierdìk'') * [[Noorddiek (Ursem)|Noorddijk]] (''Noôrddìk'') * [[Noordermeer]] (''Noôrdermare'') * [[Oostende (Berkhout)|Oosteinde]] (''Oôstende'') * [[Obdammerdiek]] (''Obdammerdìk'') <small>(De schuun stoande plaatsnamen tussen höäkskes bunt de Westfreese benamingen, dee neet gelieke bunt an de officiële benamingen.)</small> == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.koggenland.nl Webstee van de gemeente] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Avenhorn.jpg|Avenhorn darp Ofbeelding:Ursum.jpg|Anzicht op Ursum Ofbeelding:Schermerhorn_m%C3%B6lle.jpg|Mölle in Schermerhorn Ofbeelding:Schermerhorn_darp.jpg|Schermerhorn darp </gallery> {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] 7vfzvkj92j7m0xnzf3oa1qo1jpcr2qb 0 9476 70468 2008-06-26T21:56:01Z Ni'jluuseger 73 [[Noorder-Koggenlaand]] is ewiezig naor [[Koggenlaand]]: Ik zie eem niet waorumme d'r 'Noorder-' veurstund? wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Koggenlaand]] 8lz4eus1gu0qr48a3tafhco3kpsp3qz 0 9480 276888 263094 2014-11-24T03:21:44Z CommonsDelinker 166 [[Coat_of_arms_of_Oostzaan.gif]] is vervungen deur [[Coat_of_arms_of_Oostzaan.png]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:GifTagger|GifTagger]], mit as reden: Replacing GIF by exact PNG duplicate. wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Oostzaan | bestaandsnaam vlagge = Flag of Oostzaan.gif | bestaandsnaam woapn =Coat_of_arms_of_Oostzaan.png | lokatie = Dutch Municipality Oostzaan 2006 | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = Oostzaan | öppervlakte = 16,13 | öppervlakte laand = 11,49 | öppervlakte water = 4,63 | inwonners = 9.248| doatum inwonners = [[1 januari]] [[2007]] | dichtheid = 694 | breedtegroad = 52/27//N | lengtegroad = 4/52/12/E | verkeersoader = [[A8]], [[A10]] | netnummer = 075 | postkode = 1510, 1511 | webstie = [http://www.oostzaan.nl/ www.oostzaan.nl] | }} '''Oostzaan''' is een [[darp]] en gemeente in de Zaanstreake in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]] en hef ne oppervlakte van 16,13 km² (woarvan 4,63 km² water). De gemeente Oostzaan mek deel uut van de [[plusregio]] [[Stadsregio Amsterdam]] en zol zo rundum et joartal 800 et leavenslichte hebben ezene. Oostzaan is samen mit Westzaan en Assendelft een Moderdarp van de regio [[Zaanstreek]]. Dit höld in dat Oostzaan et oldste darp is in de Zaanstreake samen mit [[Westzaan]] en [[Assendelft]]. Oostzaan mek ok deel uut van ne bi-jzundere historie wat betröf de scheepvoart van de [[VOK]] en [[WIC]] en den bouw van disse skeape. Zo hef Oostzaan ok euren eigen zeerover ehad, [[Claes Compaen]]. Hi-j was vanof de Nederlanden uutgevoarn as legaal kaperkapitein, in et bezit van kaperbreven, moar al raps begun hee scheape veur eigen reakening te veroaveren, in et Engelse Kanaal, in de Middellaandse Zee, an de Afrikaans-Atlantiese kuste, tot in de Caraïben an too. Den buit maakten hi-j te gelde an de kuste van Ierlaand, later in Salé en an de Barbariese kuste. Et darp Oostzaan hef ne [[hervormd]]e kruuskarke uut (1760), de Grote Karke, mit doarin twee [[scheepsmodel]]len dee-t herinnert an de tied dat Oostzaan ne belangrieke zeevoarende gemeenschap was. In den Zaansen streektaal wierden de inwonners van Oostzaan vrögger "doppehokkers" eneumd. In dizzen streaktaal bestoat ok verscheidene soorten dialekten, woarbi-j Oostzaan ok heur eigen dialekt hef. Et lik mit sommige weurde op et Zaans moar et verskilt van et [[Zaans]], woarbij een noadrukkelek anweazegen "UI" in weurde uutesprokken wöd. Net as in de rest van de Zaanstreake heur i-j mangsmoal nen "k" in plaatse van nen "ch" dus school wöd "skool" en schoap "skaap" en goa zo moar deur. Den Oostzaansen taal hef nog völle meer zegswiezen en weurde dee'j könt vinden in bookvorm in Oostzaanse winkels of in de grotere bookhandels. Der is een book ovver uutebracht enaamd: "Wat ons nag te binnen skoot" Hier wodt de Oostzaanse weurde uutelegd en vertaald. == Aandere buurtschoppen in de gemeente == [[Buurtschop]]pen: * [[Karkbuurte]] * [[De Haal]] * [[De Heul]] * [[Noordende]] * [[Zuudende]] * [[Achterdichting]] == Oostzaan in de geskiednis == * [[Claes Gerritszoon Compaen]] ([[1587]]–[[1660]]), [[koopvoarder]], [[reder]] en [[zeerover]], wierd geboorn in Oostzaan. * [[Jacob Cornelisz. van Oostsanen]], [[kunstschilder]], leafden van 1470 tot 1533. * De supermarktketten [[Albert Heijn]] kump voort uut een Oostzaans gezin. Hi-j had een krudeneerswinkeltjen in de Karkbuurte. Vader Heijn gaf zien winkeltjen ovver an zienen zönne Albert Heijn. Nen olden Albert Heijn winkel, woarvan ezegd wöd dat et een replika is van et eurspronkeleke krudeneerswinkeltjen is terögge te vinden op den Zaansen Schans. * Vlak noa de Tweeden Wealdkrieg beheurden Oostzaan tot de riekste gemeenten van Nederlaand. Et was ok een 'rood bolwark': Bi-jnoa de helfte van de Oostzaners stemden op de [[Kommunistiese Parti-j Nederlaand]]. (Bi-j de gemeenteroadsverkiezingen van 2002 behaalden GreunLinks 25,7% van de stemmen.) == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.oostzaan.nl Webstea van de gemeente] * [http://www.oostzaan-digitaal.nl Webstea met verwiezingen noar alle Oostzaanse websteas] * [http://www.oudheidkameroostzaan.nl Oldheidkamer Oostzaan] * [http://www.zaanserfgoed.web-log.nl/?view= Zaansarfgood] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Oostzaan_karke.jpg|Karkjen van Oostzaan Ofbeelding:Zaanse_schans_straote.jpg|Den Zaansen Schans </gallery> {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] m01e1lf1yqv98n72y1cnqf9ahyelgln 0 9481 280548 264718 2015-04-12T14:39:15Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Overbetuwe | bestaansnaam vlagge = Flag of Overbetuwe.svg | bestaansnaam wapen = Coat of arms of Overbetuwe.svg | lokasie = LocatieOverbetuwe | previnsie = [[Gelderlaand|Gelderland]] | heufplaose = [[Elst (Gelderland)|Elst]] | oppervlak = 115 | oppervlak laand = 111,07 | oppervlak waoter = 3,93 | inwoeners = 44.287 | daotum inwoeners = 1 febrewaori 2008 | dichtheid = 385 | breedtegraod = 51/52/0/N | lengtegraod = 5/51/0/E | verkeersaoder = [[A15]], [[A50]], [[A325]]| netnummer = 026, 0481, 0488 | postcode = 6660-6662, 6665-6666, 6668, 6670-6678 | webstee = [http://www.overbetuwe.nl/ www.overbetuwe.nl] | }} '''Overbetuwe''' is een [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlanse previnsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. De gemeente had op 1 febrewaori 2008 zo'n 44.287 inwoeners (bron: CBS) en hef een oppervlakte van 115 [[vierkaante kilemeter|km²]] (waovan 3,93 km² waoter). De gemeente vormt samen mit de oostelijker elegen gemeente [[Lingewaard]] de streek [[Over-Betuwe]]. Op 1 jannewaori 2001 is de gemeente ontstaon uut de samenvoeging van de gemeenten [[Elst]], [[Heteren]] en [[Valburg]]. Naost 't gemeentehuus in Elst is der een gemeentevestiging in Andelst, wat vrogger 't gemeentehuus van Valburg was. De gemeente maakt deel uut van de Stadsregio [[Arnem]]-[[Nijmegen]]. ==Plaotsen== In de gemeente Overbetuwe liggen de volgende plaotsen (inwoeners: CBS Gemeente op maot 2006): {|class="wikitable sortable" |- ! Naam ! Inwoeners <br /> daarp ! Inwoeners <br /> butengebied |- | [[Andelst]] || 2.970 || 510 |- | [[Driel]] || 2.950 || 390 |- | colspan=3 | [[Eimeren]] |- | [[Elst (Gelderland)|Elst]] || 15.370 || |- | [[Hemmen (Gelderland)|Hemmen]] || 120 || 70 |- | [[Herveld]] || 420 || 300 |- | [[Heteren]] || 4.920 || 430 |- | colspan=3 | [[Hollanderbroek]] |- | [[Homoet]] || || 30 |- | [[Indoornik]] || || 60 (samen mit Lakemond) |- | colspan=3 | [[Keulse Kamp]] |- | [[Lakemond]] || || 60 (samen mit Indoornik) |- | colspan=3 | [[Lienden (Gelderland)|Lienden]] |- | colspan=3 | [[Loenen (Overbetuwe)|Loenen]] |- | [[Oosterhout (Gelderland)|Oosterhout]] (gedeeltelijk) || 2.240 || 310 |- | [[Randwiek]] || 1.020 || 230 |- | colspan=3 | [[Reeth (Gelderland)|Reeth]] |- | [[Sliek-Ewiek]] || 340 || |- | colspan=3 | [[Snodenhoek]] |- | [[Valburg]] || 1.590 || 230 |- | colspan=3 | [[Wolferen]] |- | [[Zetten (Gelderland)|Zetten]] || 4.960 || 240 + 60 (Zettense Veld) |} ==Angrenzende gemeentes== Angrenzende gemeentes bin *Noordwest = [[Wageningen]] *Noord = [[Renkum]] *Noordoost = [[Arnem]] *West = [[Neder-Betuwe]] *Oost = [[Lingewaard]] *Zuud = [[Beuningen (Gelderland)|Beuningen]] *Zuudoost = [[Nijmegen]] {{Gelderlaand}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 7mtcta6gwtxc7jmjzzi1vt92sh09wc4 0 9482 282834 282833 2015-07-23T20:17:15Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Rozendaal (Frankriek)]] veur de wiek van Duunkarke (oek Rosendaël). Disse plaots moe'j niet verwarren mit [[Roosendaal]].}} {{Gemeente | naam = Rozendaal | bestaansnaam vlagge = Flag of Rozendaal.png| bestaansnaam wapen = Coat of arms of Rozendaal.png | lokasie = LocatieRozendaal | previnsie = [[Gelderlaand|Gelderland]] | heufplaose = '''Rozendaal''' | oppervlak = 27,92 | oppervlak laand = 27,90 | oppervlak waoter = 0,02 | inwoeners = 1.502 | daotum inwoeners = 31 meert 2015 | dichtheid = 55 | breedtegraod = 52/0/0/N | lengtegraod = 5/58/0/E | verkeersaoder = [[A50]], [[N785]] | netnummer = 026 | postcode = 6891 | webstee = [http://www.rozendaal.nl/ www.rozendaal.nl] | }} '''Rozendaal''' is een plaots en een [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse provinsie [[Gelderland]]. Overige plaotsen in de gemeente bin [[Imbosch]] en [[Terlet (Gelderland)|Terlet]]. De gemeente had op 31 meert [[2015]] 1.502 inwoeners (bron: CBS) en het n oppervlakte van 27,92 [[vierkaante kilemeter|km²]] (waorvan 0,02 km² waoter). De gemeente Rozendaal maakt deel uut van de Stadsregio [[Arnem]]-[[Nijmegen]]. Rozendaal is naor antal inwoeners emeten de kleinste gemeente op t Nederlandse vasteland. Alleen [[Vlielaand (gemiente)|Vlieland]] en [[Schiermonnikoog (gemiente)|Schiermonnikoog]] hen minder inwoeners. t Is oek de dunstbevolkte gemeente op t Nederlandse vasteland. Rozendaal beheurt tot de [[miljonaersgemeente]]n van Nederland. In de gemeente staot [[Kasteel Rosendael]] mit de [[Bedriegertjes]]. == Buurgemeenten == {{Tabel wiendroze | NW= | N= [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorn]] | NO= [[Brummen]] | W= | O= | ZW= [[Arnem]] | Z= | ZO= [[Rheden]] }} {{Gelderlaand}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] ikysf77clvgk4o82mjwhuob8auhhq90 0 9483 70508 2008-06-27T10:13:17Z Servien 7 [[Oost-Leegduuts]] is ewiezig naor [[Oost Leegduuts]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Oost Leegduuts]] 48wga8pwf4b4fxff2nf14byiwd1ff0g 0 9485 268981 268922 2013-08-05T21:10:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''West Leegsaksisch''' is n group [[Nedersaksisch|Leegsaksische]] dialekten dij proat worden ien t westen van de [[Duutslaand|Duutse]] [[dailstoat]] [[Nedersaksen]] en ien t noordoosten van [[Nederlaand]]. t West Leegsaksisch is de tegenhonger van t Oost Leegsaksisch, ook wel [[Oost Leegduuts]] nuimd. Ien Duutslaand nuimt man t West Leegsaksisch ien dizze betaikenen ook wel "Niedersächsisch" en soamen mit t Oost Leegduuts vörmt t den t "Plattdeutsch". Ien Nederlaand nuimt man t West Leegsaksisch en t Oost Leegsaksisch soamen "Nedersaksisch", môr de noam "Nedersaksisch" wordt maisttied ook broekt allain veur t West Leegsaksisch. ==Dialekten== De Leegsaksische dialekten dij bie t West Leegsaksisch rekend worden binnen: *[[Noord-Leegsaksisch]] **[[Grunnegs-Oostfrais]] (sums as apaarte groep zain) *[[Westfeels]] **[[Nederlaands Leegsaksisch]] (sums as apaarte groep zain) *[[Oostfeels]] ==Zai ook== Veur meer informoatsie over t West Leegsaksisch (en t [[Oost Leegduuts|Oost Leegsaksisch]]) zai t artikel [[Nedersaksies]]. {{Begin|gos}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] 8u9ddds6xf79vmhunazjufuthz78ctw 8 9486 70525 2008-06-27T11:16:14Z Servien 7 Nieje pagina: Bewark wikitext text/x-wiki Bewark hhtv9g6qux54l96jmro68shomumdfx6 8 9487 70527 2008-06-27T11:16:41Z Servien 7 Nieje pagina: bewark wikitext text/x-wiki bewark nmsowfzigcucrgn749mv19bn1l4wqvg 8 9488 70529 2008-06-27T11:17:30Z Servien 7 Nieje pagina: Bewark wikitext text/x-wiki Bewark hhtv9g6qux54l96jmro68shomumdfx6 0 9490 289600 289250 2016-10-29T09:43:31Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Et '''Tiesingebossien''' is een klein netuurgebied tussen de plaetsen [[Oosterwoolde]], [[De Fochtel]] en [[De Haule (Ooststellingwarf)|De Haule]] in de [[Frieslaand|Friese]] [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Ooststellingwarf]]. Et is in beheer van [[Staotsbosbeheer]]. Et gebied wodt deursneden deur de [[N919]]. Et leit diels in de buurtschop [[Weper]] en diels in de buurtschop [[De Knolle]]. Et terrein bestaot veurnaemelik uut bos en heide. Der leit ok een meertien. Der staot een [[monement]] veur de heer [[Schuilinga]] uut [[Surhuustervene]], een [[verzetsstrieder]] die daor op 3 november [[1943]], tiedens de [[Tweede Wereldoorlog|Twiede Wereldoorlog]], efusieerd wodde. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Bos in Nederlaand]] [[Kategorie:Meer in Nederlaand]] [[Kategorie:Netuurgebied in Frieslaand]] [[Kategorie:Stellingwarven]] plomwkeucg3sszovuvupouikt9bvaty 0 9492 70584 2008-06-27T16:34:23Z Ni'jluuseger 73 [[Walfort]] is ewiezig naor [['t Walfort]]: Hiele name wikitext text/x-wiki #REDIRECT [['t Walfort]] sff3yxhgp1b08706va0kegyht3rde1d 0 9493 70586 2008-06-27T16:44:42Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Amstelvene]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Amstelvene]] d1lrjuh6hbkl5ovpb0ovns046k6jhta 0 9494 70587 2008-06-27T16:46:01Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Andiek]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Andiek]] rd0vu18grtbu881lo9wyky1tsts7kah 0 9495 70588 2008-06-27T16:49:01Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Beverwiek]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Beverwiek]] ltob7gydotp9pcb3hq4bilrkl71ujl5 0 9497 70592 2008-06-27T17:03:40Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Drechterlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drechterlaand]] hz6dzjcovyihfec9jycfbgwxnnlow7e 0 9498 70593 2008-06-27T17:04:30Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Enkhuzen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Enkhuzen]] ca3kgqo17skdtmfzsu0jilgvpgbb4cz 0 9499 70594 2008-06-27T17:05:19Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Groft-De Riep]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Groft-De Riep]] fabjhsojut912jsdk0g8clhl3s4j3n8 0 9500 285114 120976 2016-07-08T17:51:33Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Haorlemmerliede en Spaornwolde]] wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Haorlemmerliede en Spaornwolde]] laznq9n1ebzu6bnews47n4lg1ust0nt 0 9501 70598 2008-06-27T17:12:32Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Haorenkarspel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Haorenkarspel]] 90t29sbecgxsudoo97uhxkzrjh7bnr3 0 9502 70599 2008-06-27T17:13:07Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Heemskarke]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Heemskarke]] a3wbrtgwicpmqkk2k3ptm0ks8ia5xv5 0 9503 70600 2008-06-27T17:13:56Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Huzen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Huzen]] 3xxx9zsuwojr5z43ubhy4hk2euy2o09 0 9504 72340 70601 2008-07-09T18:01:52Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Laandsmeer]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Laandsmeer]] c78byccm0w74xb4sshwyvffcgxxkepo 0 9505 70602 2008-06-27T17:15:10Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Langediek]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Langediek]] t43h3uumjnmkbhjq7u5adczi8oqmakw 0 9506 70603 2008-06-27T17:16:18Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Muden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Muden]] 75vy3szh66ggslsodvs39h4y9zgvvea 0 9507 70605 2008-06-27T17:18:08Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Niedarp]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Niedarp]] f5upd8uaemt9e9g84a47dmzzpvm7yng 0 9508 70606 2008-06-27T17:18:55Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Koggenlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Koggenlaand]] 0e05wg9doc0wyebf0b543jjkri30e7d 0 9510 263086 258112 2013-05-04T22:27:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Older-Amstel | bestaandsnaam vlagge = Ouder-Amstel flag.svg | bestaandsnaam woapn = Ouder-Amstel wapen.png | lokatie = LocatieOuder-Amstel | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = Older-Amstel | öppervlakte = 26,15 | öppervlakte laand = - | öppervlakte water = - | inwonners = 13.039| doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 499 | breedtegroad = 52/17/42/N | lengtegroad = 4/54/49/E | verkeersoader = [[A2]], [[A10]], [[N522]] | netnummer = 020 | postkode = 1115, 1190, 1191 | webstie = [http://www.ouder-amstel.nl/ www.ouder-amstel.nl] | }} '''Older-Amstel''' is ne gemeente in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]] met ne oppervlakte van 26,15 km². Older-Amstel mek deel uut van de [[plusregio]] [[Stadsregio Amsterdam]]. De gemeente grenst an [[Amstelvene]], [[Amsterdam]] (de stadsdelen [[Amsterdam Zuudoost|Zuudoost]] en [[Oost/Woatergraafsmeer]]), [[Diemen]] en [[De Ronden Veanen]]. == Darpen == [[Duvendrecht]], [[Olderkark an den Amstel]] (gemeentehoes) en [[Waver (Noord-Holland)|Waver]]. == Milieu == Op de in [[2007]] uutebrachte kaarte van [[Milieudefensie]] steet Older-Amstel op plaatse 3 van de slechtste gemeenten wat totale klimaatskore betröf. == Verkeer en vervoer == Older-Amstel beschikt ovver [[station Duvendrecht]] en metrostations Oaveramstel en Van der Madeweg van den Amsterdamsen metro. [[Ofbeelding:Olderkarke_an_den_amstel.jpg|thumb|left|200px|Olderkark an den Amstel]]<br clear="all" /> == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.ouder-amstel.nl/ Webstea van de gemeente] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] 970o8r5fkhxrygkxa3b9ug7d3iqfzk1 0 9511 276380 273048 2014-08-22T15:52:45Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Dongeradiel Holwert.png|thumb|Lekaosie Holwerd]] [[Ofbeelding:De Hoop molen Holwerd 01.jpg|thumb|[[De Hoop (Holwerd)|Meulen De Hoop]] (2003)]] '''Holwerd''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Holwert'') is een dörp in de gemiente [[Dongerediel]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]], en het omdebi'j 1.650 inwoners. Et dörp is daormit et grootste dörp van Dongerediel. In et noorden van Holwerd hej' de belangriekste veerdienst van en naor et eilaand [[Amelaand]]. In Holwerd is ok et ontvangststesjon van de [[melkleiding]] van de verienigde boeren van [[Amelaand]]. Tot de [[gemientelike herindieling]] van 1984 maekte Holwerd diel uut van de veurmaolige gemiente [[Westdongerediel]]. ==De muuite weerd om te zien== *[[De Hoop (Holwerd)|Meulen De Hoop]] *De [[Miedenmeulen]] ==Bevolkingsontwikkeling== {|{{prettytable}} ! 1999 || 2002 || 2003 || 2004 || 2008 |- | 1687 || 1762 || 1778 || 1792 || 1662 |- |} ==Sport en rekreasie== Deur disse plak lopt de Europese kuierroute E9, ter plakke ok North Sea Trail of Friese Kustpad nuumd. De E9 lopt langes de kust van [[Portugal]] naor de [[Baltische staoten]]. {{commonscat}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] lw8zp0k8daay75w3w35iap10j2rjmsz 0 9513 276873 263111 2014-11-21T17:12:41Z Robin van der Vliet 7603 svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Purmerend | bestaandsnaam vlagge = Flag of Purmerend.svg | bestaandsnaam woapn = Gemeentewapenpurmerend.gif | lokatie = Dutch Municipality Purmerend 2006 | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = Purmerend | öppervlakte = 24,52 | öppervlakte laand = 23,87 | öppervlakte water = 0,65 | inwonners = 77.858| doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 3.261 | breedtegroad = 52/30//N | lengtegroad = 4/58//E | verkeersoader = [[A7]] [[N235]] [[N244]] [[N247]] | netnummer = 0299 | postkode = 1440-1448, 1481AR | webstie = [http://www.purmerend.nl/ www.purmerend.nl] | }} '''Purmerend''' is ne stad en gemeente in de regio [[Waterlaand]] in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]] en hef ne oppervlakte van 24,52 km² waorvan 0,65 km² water. De gemeente Purmerend mek deel uut van de [[plusregio]] [[Stadsregio Amsterdam]]. De stad is veural eleefd bi-j forenzen. == Aandere darpen in de gemeente == [[Darp]]en/[[Gehucht|gehuchten]]: * [[Purmer]] (deals) * [[Purmerbuurte]] (darp maor ok [[buurtschop]]) == Geskiednis == Purmerend is ontstaon naost en uut et vissersdarpjen Purmer, dat elaegen is op et laand tussen et Purmermeer, et Beemstermeer en et Wormermeer. Naodat nen stormvlood de bewonners had vort ejagd, wierd Purmerend esticht deur [[Willem Eggert]]. Hi-j mocht in [[1410]] van graaf Willem den Zesden een eigen kasteel bouwen; slot Purmersteijn. Purmerend kreg in 1434 [[stadsrechten]]. Et kasteel blef staon tot umstraeks [[1741]]; 't wierd of ebrokken umdat et te völle in verval was eraakt. De plaatse Purmer besteet nog altied en ligt teggen de stad an tussen de gemeente Purmerend, Waterlaand en Edam-Volendam. De stad is umgaeven deur polders, zoas den [[Purmer]], [[Beemster]] en Wiede Wormer. De stad wierd et marktecentrum van de umgaevink, maor et bevolkingsantal greujden langzaam. Pas nao [[1960]] is de bevolking egreujd van rundumme 10.000 naor 80.000 inwonners. De stad ligt gunsteg ten opzichte van [[Amsterdam]] waor völle inwonners, mangsmaol veurmaolege inwonners van Amsterdam, warkt en veur de vri-jetiedsbestaeding komt. Purmerend was in 2003 verneumd tot Karmisstad van Nederlaand. Noast de karmisse is Purmerend veural bekend um heure [[veemarkt]]en en [[mart|markten]]. Noa völle veezeekten tussen 1995 en 2001 is de beesten- en schöäpemarkt vort egaone. [[Ofbeelding:Purmerend_winkelstroate.jpg|thumb|left|300px|Winkelstraote in Purmerend]] == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.purmerend.nl Webste van de gemeente] * [http://www.plattegronden.nl/purmerend/ Plattegroond van Purmerend] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] 8yn70ul5mztt8r87vz86d3au78wdn63 0 9514 70629 2008-06-27T19:00:41Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Gemiente (bestuur)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Gemiente (bestuur)]] 3kle7y090196adwsly3g7gegnm89333 0 9516 294616 294615 2017-11-11T14:38:01Z 80.112.155.85 Spellingsfout wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemeante | naam = Losser | bestaandsnaam vlagge = Flag of Losser.svg| bestaandsnaam woapn = Losser wapen.svg| lokatie = LocatieLosser | proveensie = [[Oaveriessel]] | heufdplaats = '''Loster''' | öppervlakte = 99,64 | öppervlakte laand = 98,95 | öppervlakte water = 0,69 | inwonners = 22.528 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 228 | breedtegroad = 52/15/0/N | lengtegroad = 7/0/0/E | verkeersoader = [[A1]], [[N342]] | netnummer = 053, 0541 | postkode = 7580-7589 | webstie = [http://www.losser.nl www.losser.nl] | }} [[Ofbeelding:Martinustoren Losser.jpg|thumb|right|280px|n Martinustoornd in Loster]] |} <!-- wrapper --> '''Loster''' of '''Lösser''' ([[Nederlaands]]: ''Losser'', tiedns [[Carnaval]]: 't Aöskes dorp) is ne [[Nederlaand]]se [[gemiente (bestuur)|gemeente]] en n dörp in t oostn van de regio [[Tweante]], in de Nederlaandse proveensie [[Oaveriessel]]. In de gemeente woont 22.506 leu<ref>Per 1 februari 2009, bron: Centraal Bureau voor de Statistiek</ref> op n öppervlakte van 99,64 [[vierkaante kilemeter|km²]]. De gemeente Losser maakt deel oet van t [[koaderwetgebeed]] [[Regio Tweante]]. De gemeente hef n steark [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholiek]] karakter, vuural in plaatsn as [[De Lut]]. Op t noordn greanst t an de gemeente [[Deenkellaand]], in t noord-oostn en oostn an de [[Groafskop Beantem]] en [[Gronau]] oawer de [[Duutslaand|Duutse]] greans. Op t Zuudoostn lig de Neerlaandse gemeente [[Oaverdeenkel]]. Op t Zuudwestn ligt [[Eanske]] en op t westn lig de gemeente [[Oldnzel]]. ==Kerne== De gemeente hef vief officiële kerne, woarvan de heufdplaats Loster de greutste is. Antal inwonners per wonkern:<ref>Per 1 januari 2004, bron: Centraal Bureau voor de Statistiek</ref> {| id="toc" style="margin: 0 2em 0 0;" |Loster||ALIGN="right"|12.230 |- |[[Oaverdeenkel]]||ALIGN="right"|3760 |- |[[De Lut]]||ALIGN="right"|1650 |- |[[Böaningn]]||ALIGN="right"|270 |- |[[De Glaan]]||ALIGN="right"|180 |- |[[Glanebeekhook]]||ALIGN="right"|<small>nich bekeand</small> |} ==Wearkgeleagnheid== In 1999 wördn ne vestiging van [[Johma|Johma Nederland B.V.]] in gebroek neumn vuur t bakn van verschilnde soortn [[brood|stoet]]. ==Te doon in Loster== Alle joarn organiseert ze in Loster t ''Bokn & Bloazn Festival''. n Kapelnfestival woaran 12 [[dweilorkest|kapeln]] n teggen mekaar opnemn doot op twee podiums. ==Leu oet Loster== [[Kim Kötter]], model, aktriese. ==Oetgoande verbeendingn== *[http://www.losser.nl Webstie van de gemeente] *[http://www.losser-digitaal.nl Webstie oaver de gemeente Loster] *[http://www.beleeflosser.nl Beleef Losser] *[http://www.hallolosser.nl Hallo Losser] == Rifferenties == <references /> {{Commonscat|Losser|Loster}} {{Oaveriessel}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Loster| ]] ewszqc64auh35i3ysidpdcxm7p69wci 0 9517 277518 269115 2015-02-13T09:30:42Z Cycn 1607 Gemeantewoapn wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Schagen | bestaandsnaam vlagge = Flag of Schagen.svg | bestaandsnaam woapn = Schagen wapen 2015.svg | lokatie-svg = Map - NL - Municipality code 0441 (2012).svg | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = Schagen | öppervlakte = 187,53 | öppervlakte laand = - | öppervlakte water = - | inwonners = 46.379 | doatum inwonners = [[1 april]] [[2011]] | dichtheid = - | breedtegroad = 52/47/0/N | lengtegroad = 04/48/0/E | verkeersoader = [[N9]], [[N241]], [[N245]], [[N248]], [[N249]], [[N502]], [[N503]], [[spoorliene Den Helder - Amsterdam]] | netnummer = 0224, 0226 | postkode = 1738-1759 | webstie = [http://www.schagen.nl/ www.schagen.nl] | }} '''Schagen''' ([[West-Frees]]: ''Skagen'') is ne [[stad (woonstee)|stad]] en ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlaandse provinsie [[Noord-Hollaand]]. Daorbinnen ligt t in de regio [[West-Freeslaand]], en row-weg binnen t gebeed van den olde [[Gouw (Germaans)|gouw]] [[Westflinge]]. De gemeente op [[1 januari]] [[2013]] uutebreid mit de veurmaolige gemeenten [[Haorenkarspel]] en [[Ziepe]]. De inwonners van Schagen wordt vanolds ''Schagenezen'' eneumd. Behalve as "Skagen" steet Schagen in de umgaevink ok wal bekend under den ironiesen name "Sikago". Mangs wördt ok naor Schagen verwezzen mit den titel "Magnusveste", naor den legendariesen ridder Magnus. ==Plaatsen binnen de gemeente== [[Stad]]: *[[Schagen (stad)|Schagen]] {| class="vatop" |style="width:20em;"| [[Darp]]en/[[gehucht]]en: * [[t Riepjen]] * [[t Zaand]] * [[Abbestede]] * [[Burgerbrugge]] * [[Burgervlotbrugge]] * [[De Stolpen]] * [[Dirkshorn]] * [[Eenigenburg]] * [[Greunveld]] * [[Groote Keeten]] * [[Kallantsoog]] * [[Kalverdiek]] * [[Keinse]] * [[Krabbendam]] * [[Oldesluus]] * [[Petten]] * [[Schagerbrugge]] * [[Schoorldam]] (gedeeltelik) * [[Sunte-Marten (Noord-Hollaand)|Sint Maarten]] * [[Sunte-Martensbrugge]] * [[Sunte-Martensvlotbrugge]] * [[Sunte-Martenszee]] * [[Stroet]] * [[Tjallewal]] * [[Tolke]] * [[Tuitjenhorn]] * [[Valkkoog]] * [[Waorlaand]] * [[Warmenhuzen]] | [[Buurtschap]]pen: * [['t Buurtje]] * [['t Wad]] * [[Bliekenbos]] * [[De Banne (Dirkshorn)|De Banne]] * [[De Dieken (Schagen)|De Dieken]] * [[De Weel]] (gedeeltelik) * [[Diekstaol]] * [[Grootven]] * [[Grotewal]] * [[Het Korfwater]] * [[Huiskebuurte]] * [[Keinsmerbrugge]] * [[Karkbuurte (Tuitjenhorn)|Karkbuurte]] * [[Legediek]] * [[Leihoek]] * [[Mennonietenbuurte (Burgerbrugge)|Mennonietenbuurte]] * [[Nes (Schagen)|Nes]] * [[Schagerweerd]] * [[Slootgaord]] * [[Stolpervlotbrugge]] * [[Vennik]] (gedeeltelik) * [[Woldmeer]] * [[Ziebelhuzen]] (tot begin 21e eeuw Ring eneumd) * [[Ziepersluus]] |} ==Geschiedenis== De plaatse Schagen wierd rundum 975 al eneumd in teksten, zo as bi'jveurbeeld bi'j ne telling van et inwonnersantal; der wonden daor in dee tied 43 leu. Schagen wordden toon as Scagha vermeld en wieter wordden in de dokumenten op-eschraeven dat Schagen zes boerderi'jen egaeven hef an de abdi'je van Egmond, rundum 989. Schagen was toon al de grotere kern van den aandere [[terp]]en (wonbulten). Rundumme Schagen lag völle water. Meugelik verwis den name Scagha daor ok naor: t kan betekenen "uutstekkend punt". Pas ne hele tied later zol der ne kustliene naobi'j Schagen liggen. Toon de zee zich weer wat trög trok an t end van de 13de eeuwe konden dee plaetse in t gebeed greuien. Mit name den groond rundum Schagen was vruchtbaor, en zo blef t den belangrieksten plaetse in t gebeed. In 1415 gaf Willem VI [[stadsrechten]] an t toon al flink egreuide Schagen. In 1427 gaf [[Filips de Goede]] van Boergondië Schagen in lene an zienen onkel [[Willem van Bronckhorst]], éne van de zeuven bastaardzönnen van [[Aelbrecht van Beijeren]], en an [[Maria van Bronckhorst]]. Daormit wierd t ne [[heerlikheid]] en kreg t nog meer rechten as allenig stadsrechten, waorunder de meugelikheid zeggenschop te hebben ovver n tröpken aandere plaetse rundum Schagen. Willem leet n slot bouwen en trok daor in 1440 in. In 1460 wierd de karke van Schagen in-ewi'jd, de karke was ewi'jd an [[St. Christoforus]]. In 1463 kreg Schagen t recht op t holden van ne [[veemarkt]] en daormit zetten zee de stad as haandelssentrum op de kaarte in t umrengende gebeed. In 1603 kreg Schagen ne jaorlikse peerdenmarkt, zee kreggen daor toostemming van de Staoten van Hollaand en West-Freeslaand. In t beginne van de Golden Eeuwe kenden de leu in Schagen neet ne grote walvaort. Pas later kon de stad genieten van de to-enommen walvaort, maor t haalden nooit den bleui dee umrengende staeden deurmaakten. Ok nao de Golden Eeuwe blef nen deurgreui uut. Mede deur de inpoldering van t umrengende gebeed kon Schagen in de 19den eeuwe weer tot bleui kommen. Mit name de veemarkt spölden daorbi'j ne belangrieke rolle. Toon in 1865 de Spoorliene Ni'jendeep - Amsterdam (tussen [[Alkmaor]] en [[Den Helder]] in bruuk wierd enommen ontstaond daor n groot ofzetgebeed van en veur de ambtelike ni'jverheid. Schagen had toon rundum 2.060 inwonners. In de löppe van de 20ste eeuwe zakken de walvaort langzame in. [[Bestaand:Schagen_kastele.jpg|thumb|left|300px|Kastele in Schagen]]<br clear="all"> ==Bekende leu uut Schagen== *[[Gesinus Gerhardus Kloeke]] - taalonderzeuker ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.schagen.nl Webstae van de gemeente] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Noord-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] j9bvcny2dzihtkt8f3jgqghd90nh6ej 0 9518 277019 277017 2014-12-30T15:43:34Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Scharmer | bestaandsnaam vlagge = Flag_of_Schermer.png | bestaandsnaam wapen = Schermer wapen.png | lokasie = Dutch_Municipality_Schermer_2006 | provinsie = [[Bestaand:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaotse = [[Stompetoren]] | oppervlakte = 64,39 | oppervlakte laand = 61,39 | oppervlakte waoter = 3 | inwoeners = 5.507 | daotum inwoeners = 1 mei 2014 | dichtheid = 90 | breedtegraod = 52/36/24/N | lengtegraod = 4/51/4/E | verkeersaoder = [[N243]], [[N244]] | netnummer = 0299, 072 | postkode = 1636, 1840-1847 | op-egaon = [[Alkmaar]] | }} '''Scharmer''' ([[Westfries]]: ''Skirmare'', ''Skirmer'' of ''Skermer'') is ne veurmaolige [[gemiente (bestuur)|gemeente]] en n [[polder]] in de Nederlaandse provinsie [[Noord-Hollaand]] met ne oppervlakte van 64,87 km². De gemeente Scharmer umvat neet allenig den [[polder]] Scharmer, maor ok polders Oterleek, den Miezenpolder en den Eilaandspolder. Allene de darpen Stompetoren en Zuudscharmer ligt in den polder Scharmer. Op [[1 jannewaori]] [[2015]] is de gemeente Scharmer samen mit de gemeente [[Groft-De Riep]] op-egaon in de gemeente [[Alkmaar]]. == Plaetse binnen de gemeente == [[Darp]]en: * [[Dreehuzen]] * [[Grootscharmer]] * [[Oterleek]] * [[Scharmerhorn]] * [[Stompetoorn]] (gemeentehoes) * [[Ursem]] <small>(allene polder O, de darpskern van Ursem is elaegen in de gemeente [[Koggenland]])</small> * [[Zuudscharmer]] [[Buurtschop]] * [[Hugendiek]] (deels) == Geskiedenis == Rundum t jaor 800 was t gebeed dat noe de gemeente vormt bedekt mit vaene, waordeur t riviertjen den Scharmer streumden. Ontginning van t vaene deur de leu samen mit stormvloden leidden derto dat dit riviertjen in 1250 was uutegreuid tot ne binnenzee, n meer dat in vri'je verbindink stoond mit de [[Zuderzee]]. Den name is ofgeleid van "skir mere", wat helder meer betekkent (Groenedijk, 2000). In de [[17e eeuw]] wierd deur partikuliere geldsketers begonnen mit t dreugemaken van t grootste deel van t meer. (t Zudelike deel, noe t Alkmaardermeer, wierd met röste elaoten.) In [[1635]] veel den 47.7 km² groten polder dreuge, waornao t laand verdaeld wierd under de anstichters. == 375 jaor Scharmer == In [[1633]] kreg den scharmer den staotus "dreugmakeri'je". Ter ere van t 375-jaorig bestaon waren der [[2008]] t hele jaor deur diverse aktiviteiten. == Bronvermelding == * ''Van de Ven, G. (redactie) (1996) "Leefbaar laagland" (vierde, ewiezigde druk). Uitgeverij Matrijs. p. 33-35, 55-57, 104 en 131-136.'' * ''Groenedijk, T. (2000). "Nederlandse plaatsnamen". Slingenberg Boekproducties, Hoogeveen, 2000.'' <gallery> Ofbeelding:Ursum.jpg|Anzicht op Ursum Ofbeelding:Schermerhorn_m%C3%B6lle.jpg|Mölle in Scharmerhorn Ofbeelding:Schermerhorn_darp.jpg|Scharmerhorn darp </gallery> {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Noord-Hollaand]] ck6o2hexw8d2vw8t6aomh7az8fv7be0 0 9521 70679 2008-06-28T10:03:23Z Tubantia 15 deurverwiezing naor [[Loster]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Loster]] 3zuuuvf0mea65zokkolkme1u60f7eo5 0 9522 70685 2008-06-28T10:43:20Z Tubantia 15 [[Tubbargn]] is ewiezig naor [[Tubbige]]: officiëelder wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Tubbige]] clorzhcdfuvau1p1eq8thavglspj5ih 0 9524 281575 281523 2015-04-29T13:58:00Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Zwartebroek''' is een daarp in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]], in de Nederlanse previnsie [[Gelderland]]. 't Daarp het 1290 inwoners (2004). Aanderhalve kilemeter in 't zujen van Zwartebroek, leit 't ouwere [[Terschuur]] en drie kilemeter in 't westen ligt 't darp [[Hoevelaken]]. Net zoas 't naoburige [[Niekarkerveen]], is Zwartebroek ontstaon as gevolg van de [[Vene (grondsoorte)|veenontginning]]. {{Barreveld}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 4l7umk8glxpjfs7ktzqfqled3qqs9ml 0 9526 281527 280390 2015-04-28T21:53:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Essen''' is een [[buurtschop|buurtschap]] dat deel uutmaakt van gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]. De belangriekste straot van disse buurtschap is de Essenerweg. Niet geheel toevallig is een veul veurkommende femilienaam in de buurtschap 'Van Essen'. {{Barreveld}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 79l5lzcxojqufkbx5xspvbizvdybrwy 0 9527 284832 284830 2016-06-13T10:39:30Z Cycn 1607 wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Ubbargen | bestaandsnaam vlagge = Flag of Ubbergen.svg | bestaandsnaam wapen = Coat of arms of Ubbergen.JPG| lokasie = LocatieUbbergen | provinsie = | heufdplaotse = '''Ubbargen''' | oppervlakte = 38,88 | oppervlakte laand = 33,77 | oppervlakte waoter = 5,11 | inwoeners = 9.404 | daotum inwoeners = 1 mei 2014 | dichtheid = 278 | breedtegraod = 51/50/0/N | lengtegraod = 5/55/0/E | verkeersaoder = [[N325]] | netnummer = 024, 0481 | postkode = 6573-6579 | op-egaon = [[Groesbeek]] | }} '''Ubbargen''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Ubbergen'') is n plaats en veurmalige [[gemeente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse provinsie [[Gelderland]]. De gemeente had op [[1 mei]] [[2014]] zo'n 9.404 inwoners (bron: CBS) en had n oppervlakte van 38,88 [[vierkaante kilemeter|km²]] (waorvan 5,11 km² water). De gemeente Ubbargen is op [[1 jannewaori]] [[2015]] op-egaon in de gemeente [[Groesbeek]]. ==Overige plaatsen== [[Baek (Ubbargen)|Baek]], [[Barg en Dal (Nederland)|Barg en Dal]] (gedeeltelek), [[Erlekum]], [[Gruunlanden]], [[Kekerdom]], [[Leuth (Ubbargen)|Leuth]], [[Ooij (Ubbargen)|Ooij]], [[Persingen]], [[Tiengeboden]], [[De Vlietbarg]] en [[Wercheren]]. ==Kultuur== [[Ofbeelding:Beeld Nescio te Ubbergen - Een groot dichter zijn en dan vallen.JPG|thumb|left|De laezende [[Nescio]] (Ronald Tolmans, 1991) an de Rieksstraotweg in Ubbargen]] De dichter/schriever [[Cees van der Pluijm]] woonde van 1997 tot en mit 2004 op De Geest in Baek-Ubbargen en publiseerde vieftig gedichten aover zien woonplaats. ==Uutgaonde verwiezing== {{Commons|Ubbergen|Ubbargen}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Barg en Dal]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] duwqqv208qrs4nkv1wp5u4l0j7828zi 0 9528 70819 2008-06-29T19:02:33Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Arnem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Arnem]] n2dqlxpk4ndrzvwlkwhpwj868wdprj7 0 9529 292257 292176 2016-12-12T16:17:16Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Rijnwaarden | bestaansnaam vlagge = Flag of Rijnwaarden.svg | bestaansnaam wapen = Coat of arms of Rijnwaarden.svg | lokasie = LocatieRijnwaarden | previnsie = [[Gelderland]] | heufplaose = [[Lobith]] | oppervlak = 44,86 | oppervlak laand = 36,86 | oppervlak waoter = 8 | inwoeners = 10.998 | daotum inwoeners = 1 febrewaori 2008 | dichtheid = 272 | breedtegraod = 51/52/0/N | lengtegraod = 6/7/0/E | verkeersaoder = [[N336]] | netnummer = 0316 | postcode = 6910-6911, 6913-6917 | webstee = [http://www.rijnwaarden.nl www.rijnwaarden.nl] | }} '''Rijnwaarden''' is een [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse provincie [[Gelderland]]. De gemeente had op 1 februari 2008 zo'n 10.998 inwoners (bron: CBS) en het een oppervlakte van 44,86 [[vierkaante kilemeter|km²]] (waorvan 8 km² water). De gemeente Rijnwaarden maakt deel uut van de Stadsregio [[Arem]]-[[Nijmegen]]. De [[Rijn]] stroomt hier [[Nederland]] binnen. De lokale [[Olde Rijn (Rijnwaarden)|Olde Rijn]] is een revierarm waor vroeger de heufdstroom van de Rijn liep. Rijnwaarden is in 1985 gevormp uut de toemalige gemeenten [[Herwen-en-Aerdt]] en [[Pannerden]]. De gemeente Rijnwaarden werkt op verschillende terreinen nauw samen met de gemeente [[Zevenaar]]. Der wödt gespraoken aover een fusie van beide gemeenten indertied. == Plaatsen == [[Aord]], [[Harwe]], [[Lobith]] (gemeentehuus), [[Paandere]], [[Spiek (Rijnwaarden)|Spiek]], [[Tolkamer]] en [[Tuindorp (Rijnwaarden)|Tuindorp]] == Angrenzende gemeenten == De angrenzende gemeenten zun: * Noordwest = [[Lingewaard]], [[Duven (gemeente)|Duven]] * Noord = [[Zevenaar]] * Zuudwest = [[Millingen an den Rijn]] * Zuud = [[Kleef]] (''Duutsland'') * Zuudoost = [[Emmerik]] (''Duutsland'') {{Liemers}} {{Gelderlaand}} {{Dia|Disse pagina is geschraeven in 't dialect van [[Ulft]]}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van de Liemers]] oyoi3stwyd1ymc6d83yavqoulxcog6p 0 9530 279509 273976 2015-03-27T17:36:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Turdus viscivorus NAUMANN.jpg|thumb|250px|Dubbele liester]] De '''dubbele liester''' ([[Latien]]: ''Turdus viscivorus'') is een van de grootste [[zangvoegel]]s uut de femilie van de [[liesters]] (Turdidae). == Kenmarken == Hij zingt al an 't einde van de wienter, wavveur weer 't oek is, zittend in de bovenkaante van een boom. Zien zang is helder en besteet uut korte zinnen mit herhaolde motieven. De dubbele liester is gek op de bezen van de [[voegelliem]]. De dubbele liester zit veural in bossen en bewörk laand in heel Europa en een groot part van Azië. De dubbele liester kan zo'n 27 centimeter lange wonnen, hij is dus groter as de [[grauwe liester]], dee aorig op de dubbele liester lik. De mannetjes en vrouwtjes zien der liekeleens uut, ze hemmen een gries-brune rogge en een lief mit daorop ronde vlekken. De veren van op de bors van de dubbele liester staon minder uut as bie de [[grauwe liester]]. == Verspreiding == Dubbele liesters koemen in zwat heel [[Europa (continent)|Europa]], waoronder in [[Nederlaand]] en [[België]], 't hele jaor veur. == [[Nedersaksisch]] == * [[Veluws]]: ** ''dubbele liester'' ([[Nunspeets]]) ** ''schokliester'' ([[Putters]]) == Foto-uutstalling == <gallery> Turdus viscivorus 1.jpg Turdus viscivorus.jpg Turdus viscivorus deichleri MHNT 232 Aïn-Chénia, El Aouinet Algérie.jpg| </gallery> == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Turdus+viscivorus SoortenBank.nl - beschrieving, ofbeeldingen en geluud] === Waornemingen in Nederlaand === * [http://www.waarneming.nl/kaart.php?id=111 Kaorte van Nederlaand mit waornemingen] * [http://www.waarneming.nl/waarneming_invoeren.php Waornemingen kunnen hier emeld wonnen] {{Commons|Turdus viscivorus}} {{DEFAULTSORT:Dubbele Liester}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Voegel]] rqce82o46acwtgbwa8u80iyhrdzncgf 6 9531 126974 70841 2009-11-26T22:44:23Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Westflinge == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] mfp2eixewyutbliqnsqptoobmqsdzjb 0 9536 263188 257800 2013-05-04T22:44:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Stede Brook | bestaandsnaam vlagge = Stede-Broec vlag.png | bestaandsnaam woapn = Stede-Broec-wapen.png | lokatie = LocatieStedeBroec | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = [[Bovenkarspel]] | öppervlakte = 31,19 | öppervlakte laand = 16,42 | öppervlakte water = 14,77 | inwonners = 21.268 | doatum inwonners = 31 december 2009 | dichtheid = 1303 | breedtegroad = 52/42//N | lengtegroad = 05/14//E | verkeersoader = [[N302]], [[N506]], spoorliene Amsterdam-Enkhuzen | netnummer = 0228 | postkode = 1610-1614 | webstie = [http://www.stedebroec.nl/ www.stedebroec.nl] }} '''Stede Brook''' ([[Nederlands]]: ''Stede Broec'') is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de regio [[West-Friesland]] in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]], en ligt doar in den olden [[Gouw (Germaans)|gouw]] [[Westflinge]] en hef ne oppervlaakte van 15,66 km². Stede Broec grenst an [[Enkhuzen]] en ligt an 't [[Markermeer]]. Stede Broec besteet uut de darpen [[Bovenkarspel]], [[Grootebrook]] en [[Lutjebrook]] (van oost noar west). Dizze darpen lagen in olde tieden al teggen mekare an, moar sinds de joaren '70 van de 20ste eeuwe bunt Bovenkarspel en Grootebrook an mekare vastegreujd, woardeur dee darpen noe éne woonkern bunt ewödden. Et kleinere Lutjebrook ligt nog een betjen los van de heufdkern. Lange tied was tuunbouw (bloombolnteelt) den belangrieksten bedriefstak in dee darpen. Noa 'n grootn darpsgreuj besteet Stede Broec noe veurnamelek as forenzengemeente veur de Randstad en steaden van Noord-Hollaand. Den haavn van Stede Broec, Brookerhaven, is noe as kleinen jachthaavn in gebruuk. Hier steet ok et belangriekste monument van de gemeente: 'De overhaal', woarmet vrögger schuten vanuut den haavn in de völle leager eleggen poldersloten wierden etild (en aandersumme). == Plaetse in de gemeente == [[Daarp|Darpen]]: * [[Bovenkarspel]] (gemeentehoes) * [[Grootebrook]] ([[Westfrais|Westfrees]]: ''Groôtebroek'') * [[Lutjebrook]] [[Buurtschop]]pen: * [[Brookerhaven]] * [[Horn (Stede Brooc)|Horn]] == Geskiedenisse == Op 2 augustus 1364 wierden Grootebrook en Bovenkarspel deur hartog [[Albrecht van Beieren]] tot ne 'stad' mit [[stadsrechten]] samen-edoan, under den name "stede Brook". In 1402 kwamen ok Lutjebrook en Horn doarbi-j, later volgden ok [[Hoogkarspel]]. Nog völle later was doar ok ne korten tied dat [[Andiek]] tot de stad wierd eholden. Brook wierd noe as ne echte stad behandeld, ondanks dat enkele belangrieke kenmarken doar neet anweazig waarn: Et bezat gene stadsmuurn, kon neet as éne wonkern wödden ezene en was uutesprokken een boern gebeed. Et stad wean gaf doarnoast ok wediever mit et noaburige Enkhuzen, dat veural dwars lag toon Brook een haavn wol anleggen. Den Brookerhaavn wierd uutendelek toch in 1450 op-eleaverd. Brookerhaavn wierd uutendelek ok ne wonkarn, noast de bestaande darpen. [[Ofbeelding:Lutjebrook.jpg|thumb|left|Stroate in Lutjebrook]] == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.stedebroec.nl Webstea van de gemeente] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] iwldjerymsto5guv3lp7bmdnkbuyy9s 0 9539 288019 263201 2016-10-26T12:54:02Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Tessel | bestaandsnaam vlagge = Vlagtexel.jpg | bestaandsnaam woapn = Texel wapen.svg | lokatie = LocatieTexel | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = [[Den Burg]] | öppervlakte = 585,96 | öppervlakte laand = 169,82 | öppervlakte water = 416,14 | inwonners = 13.718| doatum inwonners = 2006 | dichtheid = 80,8 | breedtegroad = 53/5/7/N | lengtegroad = 4/48/36/E | verkeersoader = [[N501]], [[Texels Eigen Stoomboot Onderneming|TESO-veerdienst]] | netnummer = 0222 | postkode = 1790-1797 | webstie = [http://www.texel.nl/ www.texel.nl] | }} Et [[eiland]] '''Tessel''' ([[Westfries]]: ''Tessel'') is et grootste van de [[Nederlaand]]se [[Waddenaailanden|Waddeneailanden]] en, samen mit et onbewonde [[Noorderhoaks]], ne gemeente in de Nederlaandse previnsie Noord-Hollaand. De bewonners neumpt ze ''Tesselaars''. == Algemeen == Et eilaand ligt sinds olde tieden in [[Texla]]. De oppervlaakte is 585,96 km² woarvan et grootste deel (416,14 km²) binnen- en butenwater, 't landoppervlaak is moar rundnum de 170 km². Tessel is rundum 20 km lang en de gemiddelde breedte 8 km. De eerste inwonners van Tessel bunt doar meugelek vanof de Midden-Steentied (8000-4500 v. Chr); archeologen hebt doorveur anwiezingen evonden. In [[1415]] hef Tessel (et hele eilaand) [[stadsrechten]] kreggen en is doordeur (an oppervlakte) de grootste [[Stad (woonstee)|stad]] van Nederlaand. == Plaetse in de gemeente == [[Darp]]en/[[Gehucht]]en: * [['t Horntje]] * [[Den Cocksdarp]] * [[Den Koog]] * [[Den Waal]] * [[Den Burg]] * [[Den Hoorn]] * [[Oost(tessel)]] * [[Oosterend (Tessel)]] * [[Oldenschild]] * [[Zuud-Eierlaand]] [[Buurtschop]]pen: * [[Bargen (Tessel)|Bargen]] * [[Burger Ni-jlaand]] * [[Den Koele]] * [[Den Noale]] == Tessel en Eierlaand == Et eilaand Tessel bestond vrögger uut twee eilaanden: 't zudeleke Texel en et noordeleker eleagen [[Eierlaand]]. In [[1630]] wierd den Zaanddiek an-elegd woordeur dee twee Waddeneilaanden ene wierden. In 1835 richtten den uut [[Antwaarp (stad)|Antwerpen]] kommende Nicolas Joseph De Cock samen mit enkele aandere heern ne noamloze vennootschap op dee de [[kwelder]] tussen Eierlaand en Tessel zol dreugeleggen veur boerngebruuk. In den ni-j an-elegden polder Eierlaand wierd in 1836 ok een darp gesticht dat eerst Nie-jdarp eneumpt wierd, moar dat later noar him veneumd wierd: [[De Cocksdorp]]. == Scheepsvoart == In de tied van de [[VOK]] (17de en 18de eeuwe) vertrokken de scheape uut [[Amsterdam]], [[Enkhuzen]] en [[Hoorn (Noord-Hollaand)|Hoorn]] vanof de rederi-je van Tessel noar de [[Oosten|Oriënt]]. Dit brach toon völl wark op et eilaand. Zo waren doar bi-jveurbeeld völle loodsen neudeg om de scheape veilig deur et Moddergat langs de zuudpunte te leiden. Dat wierd later ovver-enommen deur de walvisvoart. Ok de visseri-j was ne belangrieke bronne vab bestoan. Den haavn van Oldenschild was hiervan et centrum. Noe hef Oldenschild nen vloot van rundum 30 Noordzeekotters veur garnalenvisseri-je op de Waddenzee. Doarnaast hef et darp nen ni-jen jachthaavn. == Dialekt == Een deel van de Tesselaars spreakt een eigen [[dialekt]]. Dit dialekt, et [[Tessels]], wöd veural in de 'butendarpen' esprokken moar bi-jnoa neet meer in Den Burg en Den Koog. Et Tessels lik veul op et [[Wierings]], et dialekt van 't veurmoalege eilaand [[Wieringen]], beiden bunt een soort West-Frees. Ok mit [[Zeeuws]] en [[Westvlaams]] bunt der opvallende geliekenissen. Et Tessels is dan ok een apart kustdialekt, da'j as [[Ingvaeoons]] zeen könt. Et dialekt is beholdend: de Nederlaandse ij en ui klinkt nog as ie en uu, zoas in et Nedersaksies. Zo wont (''weune'') Tesselaars in een ''huus'' en wöd dat huus teggen de zee bescharmd deur nen ''diek''. Andere kenmarken van et Tessels bunt et vortloaten van ''ge-'' bi-j volteujde deelwoorden (''dat hei'k deen'' - dat he'k edoane) en et uutspreaken van ''sk-'' veur "sch-" (''skéép'' = schoap). De [[grammatika]] van et Tessels hef völl gemeen met dee van 't Frees. Volgens sommegen kump et Tessels dan ok van et Oldfrees of. Mangsmoal wöd et dialekt as een ovvergangsdialekt tussen Frees en Hollaands ezene. Net as bi-j et Frees bunt samenstellingen van et type ''hee het staan bleve'', woarbi-j ''bleve'' een volteujd deelwoord is, en neet, zoas in et Holaands, een infinitief (hi-j is blieven stoan). Of et Tessels in den tookomst beholden zal blieven is neet zeker. Et Tessels wöd joar noa joar minder esprokken. Et begunt derop te lieken dat ze in Tessel meer noar de algemene umgangssproake van [[Noord-Holland]] goat proatn. Et dialekt wöd dan vervangen deur [[regiolekt]]. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.texel.nl Webstea Gemeente Texel] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Texel-den_burg.jpg|Stroate in Den Burg Ofbeelding:Texel-den_koog.jpg|karkjen in Den Koog </gallery> {{commonscat|Texel}} {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Nederlaandse waddenailanden]] ff7kebzaw4kqal27wudts4yr8hg4o7v 0 9545 282208 276875 2015-05-21T22:55:57Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Uutgeest | bestaansnaeme vlagge = Uitgeest vlag.svg | bestaansnaeme waopen = Uitgeest wapen.png | lekaosie = Dutch Municipality Uitgeest 2006 | perveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplak = Uutgeest | oppervlak = 22,22 | oppervlak laand = 18,90 | oppervlak waeter = 3,32 | inwoners = 11.913| daotum inwoners = [[1 juli]] [[2006]] | dichthied = 630 | brettegraod = 52/31/48/N| lengtegraod = 04/42/37/E| verkeersaoder = [[A9]], [[N203]] | netnummer = 0251 | postkode = 1910, 1911 | webstee = [http://www.uitgeest.nl/ www.uitgeest.nl] | }} '''Uutgeest''' is een [[darp]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de regio [[Kennemerland]] in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]]. De gemeente mek deel uut van de samenwarkingsregio [[Kennemerland]] en hef ne oppervlakte van 22,22 km² (woarvan 3,32 km² water). == Bezeensweerdeg in Uutgeest == Bezeensweerdeg in Uutgeest bunt de Nederlands hervormde karke mit 14e eeuwsen toorn en de Rooms-Kattelieke karke in [[neogotiek]]. Rundumme et darp bunt moar leefst 5 möllens. Op et Industrieel Arfgoodpark "Den Hoop" wödt ne [[paltrokmölle]] (holtzaagmölle) en nen scheeps- en timmerwarf ebouwd. == Fort == Fort an den Ham is éne van de 42 [[fort]]en van de [[Stelling van Amsterdam]], ne 19de eeuwse verdeadeigingsliene rundum [[Amsterdam]]. Et fort, eleagen tussen Uutgeest en [[Krommenie]], is los veur bezeukers op den letsten zundag van de moand van april t/m oktober. == Aandere darpen in de gemeente == [[Darp]]en/[[Gehucht]]en: * [[Assum]] * [[Limmerkoog]] [[Noaberschap]]: * [[Busch en Dam]] (deels) * [[Groot Dorregeest]] [[Ofbeelding:Uutgeest karke.jpg|thumb|left|300px|Karke in Uutgeest]] == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.uitgeest.nl Webstea van de gemeente] * [http://www.dehoopuitgeest.nl Industrieel Arfgoodpark "Den Hoop"] * [http://www.fortaandenham.nl Fort an den Ham] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] 3005whx033m14zeohlpr98uysklh18s 0 9555 283710 282210 2016-01-13T10:29:41Z Cycn 1607 2x SVG wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Uuthoorn | bestaandsnaam vlagge = Uithoorn vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Uithoorn.svg | lokatie = LocatieUithoorn | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = Uuthoorn | öppervlakte = 22,22 | öppervlakte laand = 18,29 | öppervlakte water = 1,20 | inwonners = 26.900| doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 1470 | breedtegroad = 52/14/32/N| lengtegroad = 4/49/30/E| verkeersoader = [[N201]], [[N231]] | netnummer = 0297 | postkode = 1420-1424 | webstie = [http://www.uithoorn.nl/ www.uithoorn.nl] | }} '''Uuthoorn''' is een darp en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]] en hef ne oppervlaakte van 19,49 km² (woarvan 1,20 km² water). De gemeente Uuthoorn mek deel uut van de [[plusregio]] [[Stadsregio Amsterdam]]. == Veurgeskiedenisse == Den name 'Den Uuthoorn' (ok wal Den Uythoorn eneumd) wierd an et ende van de Middeleeuwn gebruukt as plaatsanduding veur de vestigingsplaatse van ene van de leagere gerechten van de 'Proosdi-je van Sint Jan': ne under den bisschop van Utrecht vallend wealdlek gezag, grenzend an et gebeed van de graven van Hollaand. Op ne kaarte uut 1570 is mit Den Uythoorn nen strook laand beneumd ten zuden van et Ziedelmeer. == Ontstoan == Rundum et Rechthoes is in de löppe van de tied ne kleine neaderzetting ontstoan, dee den name Uuthoorn kreg. 1 kilometer ten noorden lag de (in dee tied) grotere buurtschop Thamen. Veurnamelekste bronne van bestoan was veeteelt en laandbouw. Den lesten wierd, deur et zakken van de boddem, steeds meujleker. Vanof rundumme 1600 nam turf-ofstekken in umvang too. Hierdeur ontstonden grote plassen, dee völle later wier dreug-elegd wierden. Rundum 1885 wierden rundum Uuthoorn nen trop [[fort]]ifikaties van de [[Stelling van Amsterdam]] an-elegd. Tiedens den Tweeden Wealdkriege wierd deur börgemeister C.M.A. Koot en den stedebouwkundegen prof. H. Wieger Bruin ne schetse veur n structuurplan veur den naoorlogsen greuj opgesteld, dat in de joaren '50 en '60 in grote lienen ok oet-evoerd is. Vanof 1948 wierd ten Noorden van den N201 de wiek Thamerdal ebouwd, vanof circa 1960 de wiek Ziedelweerd, vanof 1972 de wiek Legmeer. Vanof 1985 wierd ok ten zuden van den N201 ebouwd, in de wieken Meerwiek-West en Meerwiek-Oost. In 1991 wierd een ni-j winkelcentrum ebouwd an et Amstelplein, woarbi-j een groot deel van de eurspronkeleke bebouwing verloren ging. Doarvan is nog moar een tröpken huze an de [[Schans]] ovver. == Aandere darpen == * [[Den Kwakel]] * [[Bilderdam]] (dele) [[Ofbeelding:Uithoorn_olde_station.jpg|thumb|left|300px|Et Olde station Uuthoorn]] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] feh65yeycnugzjmamk0dz8evwrqzees 0 9560 282211 263241 2015-05-21T22:56:29Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Velsen | bestaandsnaam vlagge = Velsen vlag.png | bestaandsnaam woapn = Velsen wapen.png | lokatie = LocatieVelsen | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = [[IJmuiden]] | öppervlakte = 52,87 | öppervlakte laand = 46,57 | öppervlakte water = 6,30 | inwonners = 67.749| doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 323 | breedtegroad = 52/28/12/N| lengtegroad = 4/37/48/E| verkeersoader = [[A9]], [[A22]], [[N202]], [[A208]] | netnummer = 023, 0251, 0255 | postkode = 1950, 1951, 1970-1992, 2070-2082 | webstie = [http://www.velsen.nl/ www.velsen.nl] | }} '''Velsen''' is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]] en hef ne oppervlakte van 52,87 km² (woarvan 6,30 km² water). Deur de [[Romeinse Riek|Romeinen]] wierd rundum 40 n.C. ne neaderzetting esticht mit nen verdeadegboaren haven. Dizze neaderzetting neumden zi-j [[Flevum]]. == Darpen == * [[Dreehuus]] * [[IJmuden]] (gemeentehoes) * [[Santpoort-Noord]] * [[Santpoort-Zuid]] * [[Velsen-Noord]] * [[Velsen-Zuud]] * [[Spoarndammerpolder]] * [[Velserbrook]]. == Zee ok == * [[Beeckestein]] == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.velsen.nl/ Webstea van de gemeente] * [http://www.plattegronden.nl/velsen/ Plattegroond] * [http://www.ngw.nl/v/velsen.htm Gemeentewoapen van Velsen] * [http://www.museumkennemerland.nl Museum Kennemerland] * [http://www.historischekringvelsen.nl Historiese Kreng Velsen] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Dreehuus_woaterland.jpg|Dreehuus stoate Woaterland Ofbeelding:Ijmuden vuurtoorn.jpg|Den vuurtoorn van Ijmuden Ofbeelding:Santpoort Brederode2.jpg|Ruine van kastele Brederode in Velsen Ofbeelding:Velsen_noord_ansicht_corus.jpg|Anzicht op Corus vanof Velsen Noord </gallery> {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] szvbwvm1166majb00o060yr7oylb4zy 0 9564 263280 257828 2013-05-04T23:00:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Waterlaand | bestaandsnaam vlagge = Waterland vlag.png | bestaandsnaam woapn = waterlandwapen.jpg | lokatie = LocatieWaterland | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = [[Monnickendam]] | öppervlakte = 115,6 | öppervlakte laand = 62,0 | öppervlakte water = 53,6 | inwonners = 17.257| doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 278 | breedtegroad = 52/27//N | lengtegroad = 5/2//E | verkeersoader = [[N235]], [[N247]] | netnummer = 020, 0299 | postkode = 1140-1156, 1452 | webstie = [http://www.waterland.nl/ www.waterland.nl] | }} '''Waterlaand''' is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]] en hef ne oppervlaakte van 115,6 km² (woarvan 53,6 km² water). De gemeente Waterland mek deel uut van de [[Plusregio]] [[Stadsregio Amsterdam]]. ==Plaetse in de gemeente== [[Stad (woonstee)|Stad]]: *[[Monnickendam]] [[Darp|Darpen]]/[[Gehucht|Gehuchten]]: *[[Brook in Waterlaand]] *[[Ilpendam]] *[[Katwolde]] *[[Marken (Nederlaand)|Marken]] *[[Overleek]] *[[Uitdam]] *[[Watergang (Waterlaand)|Watergang]] *[[Zuderwolde]] [[Buurtschop|Buurtschoppen]]: *[[Zedde]] *[[Den Purmer]] *[[Grootewarf]] *[[Haavnbuurte]] *[['t Schouw]] *[[Karkbuurte (Waterlaand)|Karkbuurte]] *[[Klein-Overleek]] *[[Moeniswarf]] *[[Rozewarf]] *[[Wittenwarf]] ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.waterland.nl Webstea van de gemeente] ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Brook_in_woaterland.jpg|Karke van Brook in Waterlaand Ofbeelding:Marken-darp.jpg|Eilaand Marken Ofbeelding:Monnickendam_karke.jpg|Karke van Monnickendam </gallery> {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] dogaxbivyg6ejgfeoi8nfj54ygls1ha 0 9568 263283 257839 2013-05-04T23:00:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Weesp | bestaandsnaam vlagge = Weesp vlag.png | bestaandsnaam woapn = Weesp wapen.png | lokatie = LocatieWeesp | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = Weesp | öppervlakte = 21,88 | öppervlakte laand = 20,67 | öppervlakte water = 1,21 | inwonners = 17.533| doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 848 | breedtegroad = 52/31/0/N | lengtegroad = 5/03/0/E | verkeersoader = [[A1]], [[N236]], Spoorliene Weesp-Lelystad | netnummer = 0294 | postkode = 1380-1383 | webstie = [http://www.weesp.nl www.weesp.nl] | }} '''Weesp''' is ne [[vesten]]stad en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]] en hef ne oppervlaakte van 21,88 km² (woarvan 1,21 km² water). Weesp hef nen steadenbaand mit [[Svitavy]] in [[Tsjechië]]. == Geskiednis == Op 20 mei [[1355]] verleenden Hertog [[Willem V van Holland]] stadsrechten an Weesp. De stad kreg doordeur n bestuur, rechtsproake en ok wierd et poortrecht edoane, dat neudeg was veur de bewonners dee een eigen beroop of bedrief wollen uutvoeren. Deur et geaven van dizze stadsrechten en uutbreidingen deur [[Albrecht van Beieren]] en [[Karel V]], wierd Weesp ne rieke stad. In et joar [[2005]] wierd noa et 650-jarig bestoan van de verkreggen [[stadsrechten]], et heile joar deur een groot feeste eholden. == Bezeensweerdeg == Weesp ligt an de rivieren de [[Utrechtse Vecht|Vecht]] en [[Smal Weesp]] en an 't [[Amsterdam-Rienkanaal]]. Doar is ne historiese binnenstad mit een stadhoes/gemeentemuseum (ebouwd 1772-1776 deur [[Jacob Otten Husly]], de verzameling besteet o.a. uut Weesper [[porselein]]). Weesp is ne [[vesten]]stad met waln, [[bastion]]s en twee [[fort]]en, et toornfort Ossenmarkte en Fort Uitermeer, dee dele waren van de Hollandse Waterliene en de [[Stelling van Amsterdam]]. Ten oosten ligt Fort bi-j Hinderdam en ten noorden [[Muden]]. In Weesp hebt sinds olde tieden veul möllens estoan, dee noe vort bunt, op dree noa.("de Vriendschap" "de Eendracht" en "'t Haantje"). == Aandere darpen == [[De Horn]] en [[Uitermeer]]. == Fusie gemeenten == Den gemeenteroad van Weesp hef den wöns uutesprokken om samen te goan mit de gemeenten [[Bussum]], [[Muden]] en [[Naarden]]. Gemeente Bussum zöt meer in een samengoan mit alleneg de gemeente Naarden. Een samengoan van Weesp en Muden is ok meugelek. == Wettensweerdegheden == Nen (geboorn) Weesper wöd ok wal nen [[Weesper mop]] eneumd; verneumd noar et plaetseleke amandelkeuksken. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.weesp.nl/ Gemeentestea] * [http://www.weesper.nl/vvw/ VVV Weesp] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Weesp-markte.jpg|Markte van Weesp Ofbeelding:Weesp_karstmarkte.jpg|Weesper karstmarkte Ofbeelding:Weesp-stadshoes.jpg|Stadhoes </gallery> {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] ic3v7xxjkhift8wymbziz6brddmol2c 10 9571 282722 276043 2015-07-01T20:19:20Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Real-tennis-rackets-balls.jpg|border|120px|right]] '''Tennis''' is en Ballspeel dat to de Klass vun de [[:nds:Torüchslagspeel|Torüchslagspelen]] höört. Disse Sportoort kann mit twee Spelers (as ''Enkel'') oder mit veer Spelers (as ''Dubbel'') utöövt warrn. En sünnere Oort vun’t Dubbel is dat ''Mixed'', wobi en Mannschop ut een Fro un een Mann besteiht. De Spelers staht sik op en dör en Nett in de Mitt in twee Hälften deelt Speelfeld un versöökt, den [[:nds:Tennisball|Tennisball]] mit Help vun den [[:nds:Tennissläger|Tennissläger]] so in dat gegnerische Feld to slahn, dat de Gegner nich in de Laag is, den Ball op regelgerechte Oort un Wies wedder torüchtospelen. Tennis gifft dat in’n [[:nds:Bredensport|Bredensport]] as ok in’n [[:nds:Profisport|Profisport]] un wart ok to de [[:nds:Olympsch Sportoort|Olympschen Sportoorden]] rekent, de bi de Sommerspelen utdragen warrt. [[Tennis|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Juli]] </noinclude> rpob4khyur8zxbehfhphjqkgl2ijc4o 0 9572 283694 269082 2016-01-04T13:03:48Z Cycn 1607 2x SVG wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Warvershoof | bestaandsnaam vlagge = Flag of Wervershoof.svg | bestaandsnaam wapen = Wervershoof wapen.svg | lokasie = LocatieWervershoof | provinsie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaotse = Warvershoof | oppervlakte = 30,85 | oppervlakte laand = 24,13 | oppervlakte waoter = 6,72 | inwoeners = 8.538| daotum inwoeners = [[1 juli]] [[2006]] | breedtegraod = 52/44/5/N| lengtegraod = 5/8/57/E| verkeersaoder = [[N240]], [[N302]] | netnummer = 0228 | postkode = 1680-1686, 1693 | op-egaon = [[Medemblik]] | }} '''Warvershoof''' is een [[darp]] en ne veurmoalige [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de regio [[West-Frieslaand]] in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]]. t Lag in den olden [[Gouw (Germaans)|gouw]] [[Westflinge]]. Et darp zelf hef 8.794 inwoners (2010). Tot 1 jannewoari 2011 was Warvershoof ne zelfstaandige [[gemiente (bestuur)|gemeente]], doarnoa is t op-egoan in de gemeente [[Medemblik]]. ==Geskiednis== Ovver et ontstoan van de plaatsname Warvershoof bunt meer meugelekheden. Veur de meesten is de verneuming noar de boerderi-je van den preadiker [[Sint Werenfridus|Werenfridus]] de meest geleefden. Werenfridus was volgeling van Willibrord en kwam noar et gebeed in 690 om et woord van Willibrord en zien evangelie um te ropen. Hi-j wonden in dee tied in ne boerderi-je dee noe Wervershoof eneumd wödt. De plaatse wodden in 1288 as Banne (rechtsgebeed) Werfaertshof eneumd op ne landkaarte. Moar et verhaal van Werenfridus hef nog altied völle noavolgers. Ok is zowal de karke as parochie ewi-jd an den H. Werenfridus. Ok de karke dee doar vrögger stond was al ewi-jd an him. Et inwonnersaantal schommelden altied tussen de 250 en 400 leu. Et aantal greujden noadat et in 1817 ne zelfstaandege gemeente wierd. In 1868 waren doar bi-jnoa 800 inwonners. De gemeente zelf wierd toon uut-ebreid mit Hoge- en Laege-Zwoagdiek en had in dee tied zo'n 1600 inwoaners. Et darp blef een hötte geliek mit aantal inwonners. In et beginne van de 20ste eeuwe greujden de bevolking starker moar den echten greuj kwam pas noa den Tweeden Wealdkrieg. Et darp greujden in een tiedspanne van 40 joar van iets meer as 2000 noar 5000 inwonners. De aandere plaetse in de gemeente greujden neet zo hard as et darp Warvershoof. [[Bestaand:Warvershoof_karke.jpg|thumb|left|200px|Warvershoof karke]] ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.medemblik.nl Webstea van de gemeente] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Noord-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] 84ltkp8zzbvr61txuec09pt058oh85s 0 9578 277063 269090 2015-01-03T08:01:53Z Cycn 1607 2x SVG wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Wieringen | bestaandsnaam vlagge = Wieringen vlag.svg | bestaandsnaam wapen = Wieringen wapen.svg | lokasie-svg = LocatieWieringen.png | provinsie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaotse = [[Hippolytushoef]] | oppervlakte = 212,50 | oppervlakte laand = 26,77 | oppervlakte waoter = 185,73 | inwoeners = 8.705 | daotum inwoeners = 2006 | breedtegraod = 52/54/30/N | lengtegraod = 4/58//E | verkeersaoder = - | netnummer = 0227 | postkode = 1777-1779 | op-egaon = [[Hollaands Krone]] }} '''Wieringen''' ([[Westfries]]: ''Wirringe'') is ne veurmoalege [[gemiente (bestuur)|gemeente]] en veurmoaleg Waddeneilaand en/of Zuderzee eilaand in den kop van de previnsie [[Noord-Hollaand]]. Et veurmoalege eiland verkreg in de middeleeuwn stadsrechten. Sinds [[1 jannewoari]] [[2012]] is Wieringen op-egoan in de gemeente [[Hollaands Krone]]. ==Geskiednis== Et laandskap van Wieringen is, in teggenstelling tot den [[Wieringermeerpolder]] ongeliek: der bunt stuwwallen van keileem, dee tiedens de Saale-iestied bunt onstoan. Den name Wieringen hef neet mit (zee)wier van doon, al wierd dit vrögger mangsmoal edacht. Den name kump van et old-Freese 'wîr' dat heugte beteakent. Den ni-jen name kump veur et eerst veur in de geskiedenisse van [[Egmond]] van 1184, doarveur wodden esprokken ovver [[Wiron]] of den pagus / pago Wirense. Et geet dan wal ovver et gewest/gouw, woar noast et Wieringen van noe ok et grondgebeed van den [[Wieringermeer]] en meugelek ok de [[Wieringerweerd]] too beheurden. Ok ligt der n deel van dat gebeed noe in de Waddenzee en et [[Iesselmeer]]. Neet dudelek is of et nen aparten [[gouw (Germaans)|gouw]] is, of bi-j den gouw [[Texla]] heurden. Et grondgebeed van et gewest was rundum de veurmoalege gemeenten Wieringen en [[Wieringermeer]] van vandage en wieter verdrunken laand, delen van de Waddenzee en et Iesselmeer van vandage. Den gouw lag in n gebeed dat in de Vrögge Middeleeuwn bekend stond as ''Frisia'' ten westen van et [[Vlie]]. ==Eilaand of== In [[1924]] kwam an et eilaandbestoan n ende, deurdat op 31 juli et Amsteldeep samen mit et Ulkedeep wierd of-eslotten. Den Amsteldeepdiek wöd ok wal den ''Korten Ofsluutdiek'' eneumd. In [[1930]] kwam den oosteleken Wieringermeerdiek in de [[Zuderzee]] tot staand, en doarmet den angrenzenden [[polder]] den [[Wieringermeer]]. De ofsluuting van de Zuderzee wierd in [[1932]] volteujd deur den groten [[Ofsluutdiek]], dee Wieringen mit [[Friesland]] verbund. Dizzen diek begunt bi-j Den Oever. ==Wieringerrandmeer== In [[1999]] leet de gemeente Wieringen ne hoalboarheidsstudie uutvoern noar et verbreden van et Amstelmeerkanaal tot [[Wieringerrandmeer]]. Deur dit meer zol Wieringen weer een (schier)eilaand lieken. Ok kan et meer as ekologiese verbindingsbrugge van nut wean. In [[2002]] richtten de previnsie [[Noord-Hollaand]] n projektbureau op veur dit plan, woarin wöd samen ewarkt mit de gemeenten Wieringen, [[Wieringermeer]] en et Hooghiemroadskap Hollaands Noorderkwarteer. Noe hebt zowal de gemeenten Wieringen en Wieringermeer as de previnsie Noord-Hollaand et plan good-ekeurd. As de insproakwarkwiezen kloar bunt en de Samenwarkingsovvereenkomst is eteakend, kan den anleg anvangen. Op 19 december 2007 hebt Gedeputeerde Stoaten van Noord-Hollaand et plan veur den anleg van et Wieringerrandmeer formeel good-ekeurd. Veur den anleg, dee in 2010 zol können anvangen, möt völle boernbedrieven plaats maken veur et randmeer. Et projekt hef dan ok völle weerstaand under boern, dee zich mit bewonners- en natuurorganisaties hebt vereanegd in et Wieringer Beraad, dat n alternateef plan hef. Et randmeer zol toeristen mötten antrekken en op eilaandjes zult bi-jnoa 2000 huze wödden ebouwd. De Proveensjale Stoaten van Noord-Hollaand en de gemeenteroaden hebt inmiddels in-estemd mit et projekt. Op 3 november 2010 wödde uuteindelik toch of-ezien van et plan umdat et projekt teveule geld zol goan kosten. == Laandskap == Et Wieringer laandskap wik stark of van de umrengende [[polder]]s. Neet allenig de bulten in et laandskap valt op; et laandskap is ok aanders, 'losser' ingericht as et umrengende laand. De weage op Wieringen kronkelt nogal. Et höf geen uutleg, dat et veurmoalege eilaand zeker in den zommer toeristen antrök, dee zich ok mit de watersportmeugelekheden van et [[Amstelmeer]] wet te vermaken. === Zwarfkeien === Hier en doar op Wieringen ligt nog zwerfkeien, woarvan den zwarfkei van [[Westerklief]] den grootsten is. Ovver den steen wöd gezegd, dat hi-j zich um zol dreejn as hi-j de klokke heurt sloan (en kind, dan blif oew gezicht eeuweg zo stoan...), en in vröggere tieden wierden der ok wal zekere krachten an den steen too-eskreaven. === Tuunwallen === Hier en doar op et veurmoalege eilaand bunt nog '''tuunwallen''' te zeen. Dizze eerden wallen, mangsmoal een meter hoge, wierden ooit ebruukt as arf-ofscheiding. Deur de bulten op et eilaand was et graven van sloten en beaken, zoas oaveral in Nederlaand in gebruuk, hier gene meugelekheid. Teggenwoordig bunt de meeste tuunwallen deur hekwark vervangen. Op [[Tessel]] bunt dergeleke tuunwallen veul better bewoard eblevven; et Tesselse laandskap guf dan ok nen indrok hoo Wieringen der ooit möt hebben uutezene. ==Plaetse in de veurmoalege gemeente== [[Stad (woonstee)|Stad]]: *'''Wieringen''' [[Darp|Darpen]]/[[Gehucht|Gehuchten]]: *[[De Haukes]] *[[Den Oever]] *[[Hippolytushoef]] *[[Oosterklief]] *[[Oosterland (Wieringen)|Oosterland]] *[[Smerp]] *[[Stroe (Wieringen)|Stroe]] *[[Vatrop]] *[[Westerklief]] *[[Westerland (Wieringen)|Westerland]] ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.hollandskroon.nl/ Webstea gemeente] * [http://www.wieringerrandmeer.nl/ Wieringerrandmeer] ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Den_oever_molle.jpg|Den Oever, mölle Ofbeelding:Hippolythushoef-darp.jpg|Hippolythushoef, darp Ofbeelding:Oosterland_kerk.jpg|Karke in Stroe </gallery> {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Noord-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] mfdh8thfbkbgk36chrqx3mijyx96l7g 0 9579 283458 269078 2015-11-15T09:57:38Z Cycn 1607 SVG-versie van het wapen wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Wieringermeer | bestaandsnaam vlagge = Wieringermeer vlag.svg | bestaandsnaam wapen = Wieringermeer wapen.svg | lokasie = LocatieWieringermeer | provinsie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaotse = [[Wieringerwarf]] | oppervlakte = 309,37 | oppervlakte laand = 206,57 | oppervlakte waoter = 102,70 | inwoeners = 12.624| daotum inwoeners = [[1 juli]] [[2006]] | breedtegraod = 52.85 | lengtegraod = 5.03 | verkeersaoder = | netnummer = 0227 | postkode = 1770-1775 | op-egaon = [[Hollaands Krone]] | }} '''Wieringermeer''' ([[Westfries]]: ''Wirringermar'') is ne [[polder]]streake en veurmoalege [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in den kop van de [[Nederlaand]]se previnsie [[Noord-Hollaand]] en had ne oppervlaakte van 309,37 km² (woarvan 102,70 km² water). Et veurmoalege eilaand [[Wieringen]] heurt neet bi-j de gemeente. Wieringermeer is de dunstbevolkte gemeente op et Nederlaandse vastelaand. Sinds [[1 jannewoari]] [[2012]] is Wieringermeer op-egoan in de gemeente [[Hollaands Krone]]. == Darpen in de veurmoalege gemeente == [[Darp]]en: * [[Kreileroord]] * [[Slootdarp]] (''Sloôtdurp'' of ''Sloetdurp'') * [[Middenmeer (Wieringermeer)|Middenmeer]] (West-Fries: ''Middelmeer'' of Westfries: ''Middelmare'') * [[Wieringerwarf]] (''Wirringerwurf'') (gemeentehoes) == Geskiednis == Den polder was rundum et joar 1000 nog gewoon laand, der was in dee tied meer laand as noe. Neet helemoal dudelek is of et beheurden bi-j den [[Gouw (Germaans)|gouw]] [[Texla]], of dat [[Wiron]] nen aparten gouw was. Deur de stormen van under aandere de 12de eeuwe was et gebeed under water kommen te stoan en onderdeel van de zee ewödden. De streumgeulen van et Ulkedeep en Amsteldeep lepen deur et gebeed. Dizzen wierden al in 1924 af-eslotten mit nen diek den et eilaand Wieringen verbond mit et vastelaand. Mit den anleg van den Wieringermeerpolder wierd in [[1927]] anvang enommen. Et dreugemaakn deden zi-j mit een elektries gemoal, noabi-j Medemblik, den anvang van de bouwwarkzaamheden was in februari 1928. Ten zuden van Den Oever is gemoal Leemans ebouwd, n dieselgemoal mit 'n tweetal pumpe mit ne [[debiet]] van 250 m³/minuut. Gemoal Lely had dree pumpen van 400 m³ elk. Op 10 februari 1930 wierden de pumpen in gebruuk esteld om 6 miljoen m³ water buten de dieken te kriegen. Volgens et eurspronkeleke plan zol den polder pas wödden an-elegd as den [[Afsluitdiek]] kloar zol wean. Moar umdat Nederlaand ne grote behoofte had an laandbouwgrond wierd den anleg versneld. Den diek mös noe in de Zuderzee wödden an-elegd, en mös ok zwoarder wödden uutevoerd. Den polder was feitelek gene Iesselmeerpolder, moar ne Zuderzeepolder (den zogeneumden Noordwestpolder). Op [[21 augustus]] [[1930]] veel den polder dreuge. Vanof [[1934]] wierd et ni-je laand in kultuur enommen. De uutgifte van laand verleep hierbi-j veur et eerst deur de ovverheid. Dizze wol de problemen zoas ontstoan in de eerste joaren noa de dreugelegging van den [[Haarlemmermeerpolder]] veurkommen (veural partikulier initiatief, woarbi-j veul armoo bestond en zelfs malaria uutbrak). De kavelgreuttes veur ni-je boern wierden deur de machtege [[Wieringermeerdirektie]] bepoald op 20 bunder en uut-egeven deur n pachtsysteem. De darpen wierden net as de boerderi-jen gepland an-elegd. Doarbi-j begonnen de leu eerst met de kleine darpen, woarbi-j de gedachte gold dat dizzen neet te groot mochten wödden, umdat in grote darpen de warkleu te völle macht zol können kriegen en et doordeur "breujnesten van terroristiese aktiviteiten" konden wödden. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.hollandskroon.nl Webstea van de gemeente] * [http://www.wieringermeergeschiedenis.nl Webstea van et Genootskap veur de Geskiedenisse van Wieringermeer] [[Ofbeelding:Wieringermeer place dike burst.jpg|thumb|Plaatse woar de diekbrökke was]] {{Noord-Hollaand}} {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Vroggere gemaente in Noord-Hollaand]] [[Kategorie:Zuderzeewarken]] 53os0v5t8jyl3gjl2d8p3rjsl1i57jj 0 9584 263295 257887 2013-05-04T23:02:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Wiedemeren | bestaandsnaam vlagge = Wijdemeren vlag.png | bestaandsnaam woapn = Wijdemeren.svg | lokatie-svg = LocatieWijdemeren.png | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = [[Loosdrecht]] | öppervlakte = 76,55 | öppervlakte laand = 48,09 | öppervlakte water = 28,46 | inwonners = 23.403 | doatum inwonners = 31 dec. 2009 | dichtheid = 306 | breedtegroad = 52/13/48/N | lengtegroad = 5/7/12/E | verkeersoader = [[N201]], [[N236]] | netnummer = 0294, 035 | postkode = 1230-1244, 1394, 3625 | webstie = [http://www.wijdemeren.nl/ www.wijdemeren.nl] }} '''Wiedemeren''' is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]]. De gemeente is ontstoan op 1 januari [[2002]] uut et samengoan van de gemeenten Loosdrecht (dee doorveur in de previnsie [[Utrecht (provincie)|Utrecht]] lag), 's-Gravelaand en Nederhorst den Barg. De gemeente had op 1 juli 2006 23.509 inwonners (bronne: CBS), dee verspreid wont ovver de kernen: * [[Ankeveen]] * [[Boomhook]] * [[Breukeleveane]] * [['s-Gravelaand (Noord-Hollaand)|'s-Gravelaand]] * [[Kortenhoof]] * [[Loosdrecht]] ** [[Ni-j-Loosdrecht]] ** [[Old-Loosdrecht]] * [[Muyeveld]] * [[Nederhorst den Barg]] * [[Overmeer]] De heufdvesteging van de gemeenteleke organisasie bevund zich an den raand van Ni-j-Loosdrecht, moar vrömd genög nét op n adres in de grote buurgemeente: Rading 1, [[Hilversum]], in et veurmoalege kantoorgebouw van de Knorr soepfabriek. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.wijdemeren.nl/ Webstea gemeente Wiedemeren] * [http://www.wijdemeersewebkrant.nl/ Webstea Wiedemeerse Webkrante] * [http://wijdemeren.hyves.nl/ Hyves van wiedemeren] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Old-Loosdrecht karke.jpg|Karke in Old Loosdrecht Ofbeelding:Nij loosdrecht Sypesteyn.jpg|Sypesteyn in Ni-j Loosdrecht Ofbeelding:Nederhorst bommelstein.jpg|Slot Bommelstein, Nederhorst Ofbeelding:Graveland trompenburgh.jpg|Gravenlaand </gallery> {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] havm3jliqr9oaa6c1nfhsclvsyij891 0 9588 263313 257890 2013-05-04T23:05:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Wormerlaand | bestaandsnaam vlagge = Wormerland vlag.png | bestaandsnaam woapn = Wormerland wapen.png | lokatie = LocatieWormerland | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = [[Wormer]] | öppervlakte = 45,14 | öppervlakte laand = 38,63 | öppervlakte water = 6,51 | inwonners = 15.824| doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 410 | breedtegroad = 52/30//N | lengtegroad = 4/51//E | verkeersoader = [[A7]], [[N203]] | netnummer = 0299, 075 | postkode = 1456-1458, 1530-1534, 1546 | webstie = [http://www.wormerland.nl/ www.wormerland.nl] | }} '''Wormerlaand''' is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Zaanstreake]] in de Nederlandse previnsie [[Noord-Holland]]. De gemeente Wormerland ontstond in [[1991]] deur et samengoan van de gemeenten [[Jisp]], [[Wiedewormer]] en [[Wormer (darp)|Wormer]] en hef ne oppervlaakte van 45,14 km² (woarvan 6,51 km² water). De gemeente Wormerlaand mek deel uut van de [[plusregio]] [[Stadsregio Amsterdam]] en ligt sinds olde tieden in [[Waterlaand (regio)|Waterlaand]]. == Darpen in de gemeente == [[Darp]]en/[[Gehucht]]: * [[Jisp]] * [[Neck]] * [[Oostknollendam]] * [[Spiekerboor (Wormerland)|Spiekerboor]] * [[Wiedewormer]] * [[Wormer (dorp)|Wormer]] [[Noaberschop]]: * [[Engewormer]] == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.wormerland.nl Webstea van de gemeente] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Jisp.jpg|Karke in Jisp Ofbeelding:Neck,_dorp_in_de_gemeente_Wormerland,_Noord-Holland,_Nederland_(2008).jpg|Anzicht op Neck Ofbeelding:Neck_jisp_umgaeving.jpg|Neck/Jisp, de umgaeving </gallery> {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] 1quhdk0i57ybaduvmp5j3pzi84jakwh 0 9589 257914 104224 2013-03-11T11:37:06Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2181707]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Bloomendaal''' kan verwiezen noar: *[[Bloomendaal (Noord-Hollaand)]] - een gemeente en darp in de proveensie Noord-Hollaand *[[Bloomendaal (polder)]] - een polder noabi-j de stad Gouda in de proveensie Zuud-Hollaand *[[Bloomendaal (veurmalige gemeente)]] - een veurmalige gemeente noabi-j Gouda {{dv}} 40h2by65la4yxn1i7k21vitvmbh6loo 0 9591 71145 2008-07-03T09:51:17Z Servien 7 [[Laansmeer]] is ewiezig naor [[Laandsmeer]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Laandsmeer]] eokapk1k2m2z88el98hmv8ennj5622h 0 9595 283872 281473 2016-02-11T11:14:39Z Cycn 1607 2x SVG wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Zaanstad | bestaansnaeme vlagge = Flag of Zaanstad.svg | bestaansnaeme waopen = Coat of arms of Zaanstad.svg | lekaosie = LocatieZaanstad | perveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplak = [[Zaandiek]] (gemeentehoes) | oppervlak = 83,02 | oppervlak laand = ca. 70 | oppervlak waeter = ca. 13 | inwoners = 142.086 | daotum inwoners = 1 juli 2007 | dichthied = ca. 2010 | brettegraod = 52/27//N | lengtegraod = 4/48//E | verkeersaoder = [[A7]], [[A8]], [[N203]], [[N246]] | netnummer = 075 | postkode = 1500-1509, 1520-1525, 1540-1544, 1550-1567 | webstee = [http://www.zaanstad.nl/ www.zaanstad.nl] | }} '''Zaanstad''' is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]]. Op 1 juli 2006 had de gemeente Zaanstad 140.715 inwonners. Bronne: CBS. Doarmet is Zaanstad de 15e gemeente van Nederland. Ruum de helfte van de inwonners wont in Zaandam. De gemeente is in [[1974]] ontstoan deur samengoan van de gemeenten [[Krommenie]], [[Wormerveer]], [[Assendelft]], [[Westzaan]], [[Zaandiek]], [[Koog an den Zaan]] en [[Zaandam]]. De gemeente mek deel uut van de [[plusregio]] [[stadsregio Amsterdam]]. == Darpen in de gemeente == * [[Assendelft]] * [[Koog aan de Zaan]] * [[Krommenie]] * [[Westknollendam]] * [[Westzaan]] * [[Wormerveer]] * [[Zaandam]] * [[Zaandiek]] (gemeentehoes) [[Oostzaan]] en [[Wormer (darp)|Wormer]], ok liggend in de Zaanstreake heurt neet bi-j Zaanstad. De grootste wonplaatse, Zaandam, kreg in 1811 [[Stadsrechten]], noadat et in etzelfde joar ontstond deur samengoan van de gemeenten Oostsaendam en Westsaendam. Doarmet bunt dat ok de moderdarpen van de Zaanstreake. Deur den bouw in veanegebeed bunt vröger n tröpken noaberschoppen ontstoan. De meeste noaberschoppen bunt op-egoane in de grotere wonkernen. Sommige (neet allemoal) bunt nog wal herkenboar in de wiekindealing van de gemeente. Ne bekende buurte in de gemeente is de [[Zaanse Schans]], an-elegd in de joaren zesteg van de 20ste eeuwe. Verskillende wonhuze, mölle en aandere gebouwen dee in den tradisjonelen Zaansen stiel bunt ebouwd wierden vanof hun eurspronkeleken plek verhuusd noar den Schans. Under meer den eersten (vermeenden) kruudeneerswinkel van Albert Heijn hef doar n plaetsken ekreggen. Et gemeentehoes van de gemeente steet in et centrum van de gemeente, in Zaandiek. == Geskiedenisse == Hoowal Zaanstad zelf ne jonge gemeente is, geet de historie van de streake trög tot de late [[Middeleeuwn]] en resten van nog oldere bewonning bunt in den groond evonden. === Vrögge nederzettingen === Zaanstad ligt in gebeed dat vrögger [[Waterland (regio)|Waterland]] wödden eneumd. Vanof de 17de eeuwe is doar in toonemmende moate sproake van de Zaanstreake en wierd mit Waterlaand et meer oostelek eleagen deel bedoold. Doorveur was er ne streake rundum den Zaan mit Oostzaan en Westzaan en den Wormer, dit gebeed veel under et [[graafschap Hollaand]]. Vanof de late [[Middeleeuwn]] beheurden de neaderzettingen in de Zaanstreake bestuurlek under [[Kennemerlaand]]. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.zaanstad.nl/ Gemeente Zaanstad] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Westzaan.jpg|Stroate in Westzaan Ofbeelding:Zaandiek.jpg|Anzicht op Zaandiek Ofbeelding:Zaandam karke.jpg|Karke in Zaandam </gallery> {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] sckr5943gvhb7vw3cgzsxs1fu9z9277 0 9600 263315 258091 2013-05-04T23:06:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Zaandvoort | bestaandsnaam vlagge = Zandvoort flag.png | bestaandsnaam woapn = Zandvoort wapen.png | lokatie = LocatieZandvoort | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = Zaandvoort | öppervlakte = 33,82 | öppervlakte laand = | öppervlakte water = | inwonners = 16.654| doatum inwonners = [[1 januari]] [[2007]] | dichtheid = 492 | breedtegroad = 52/37/0/N | lengtegroad = 4/52/0/E | verkeersoader = [[N200]], [[N201]] | netnummer = 023 | postkode = 2040-2042, 2116 | webstie = [http://www.zandvoort.nl/ www.zandvoort.nl] | }} '''Zaandvoort''' is ne badplaatse en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]] en hef ne oppervlakte van 33,82 km². Et darp leaft van et [[toerisme]], en is ok bekend van et [[Formule 1]]-racecircuit, Circuit Park Zaandvoort. Zaandvoort is et ende van de spoorliene van [[Amsterdam]] ovver [[Hoarlem]]. Tot de gemeente beheurt ok n deel van et darp [[Bentveld]]. == Geskiedenisse == Zandvoort was al in [[1100]] bekend en wierd ''Sandevoerde'' eneumd; ne samenstelling van zaand en voorde. Tot [[1722]] was et gebeed in hende van de heern van [[Brederode]]. Eeuwenlang leafden et darp van den [[visvangst]], moar in de 19de eeuwe ontstonden doar aandere bronnen van bestoan. In et Vereanegd Könninkriek kwam et [[zeebad]]en op, en den Zandvoortsen arts dr. Mezger veurden dit gebroek in Zandvoort in. In [[1828]] wierd et eerste badhuus in gebruuk enommen. Bekende leu trokken noar Zandvoort, zoas vorstin [[Elisabeth van Oostenrijk-Hongarije]] in [[1884]] en [[1885]]. Anno [[2003]] hef bi-jnoa de helfte van et antal leu in Zandvoort wark in et [[toerisme]]. Langs de verskillende boulevards kö'j dan ok op et straand deurlopende straandtenten vinden, dee völle dagjesleu trekt. De meeste straandpaviljoens bunt familiebedrieve. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.zandvoort.nl Gemeente Zandvoort] * [http://www.vvvzk.nl VVV Zandvoort] * [http://www.freewebs.com/wdrommel Histories Zaandvoort] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Zandvoort hotels.jpg|Ni-jbouw in Zaandvoort Ofbeelding:Zandvoort gemeentehoes.jpg|Gemeentehoes Ofbeelding:Zandvoort straand.jpg|Straand bi-j Zaandvoort </gallery> {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] haeq8gzkoc19zt621ihujipue25j70a 0 9602 268400 268175 2013-07-04T19:00:34Z 82.131.113.214 +pic wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Calystegia sepium - tara-seatapp.jpg|miniatuur|Pispotjen]] [[Bestaand:Piespöttekewkped05.JPG|thumb|Pispotjen]] 't '''Pispotjen''' ([[Latien]]: ''Covolvulvus sepium'' of ''Calystegia sepium'') is een vaste plaante uut de [[pispotjesfemilie]] (''Convolvulaceae'') en hef een grote witte bloeme. 't Is in [[Nederlaand]] de grootste inheemse bloeme. Umdat 't vake veurkump op allerlei ongewunste plaosen, wonnen 't pispotjen vake as een [[Krödde (plaanten)|ruutsoorte]] ezien. De plaanten ''Convolvulus arvensis'' en ''Cerastium arvense'' wonnen in 't [[Nedersaksisch]] oek vake ''pispotjes'' eneumd, umdat ze zo veule op mekaar lieken. == Waor 't veurkump == 't Pispotjen kump veur in de gemaotigde klimaoten van 't [[Noordelijk halfroend|Noordelijke halfrond]] zoas in [[Europa (continent)|Europa]], [[Azië]], Noordwest-[[Afrika]], en [[Noord-Amerika]], en in lanen mit een gemaotig klimaot in 't [[Zujelijk halfroend|Zujelijk halfrond]] zoas in [[Australi'je (land)|Australië]], en [[Argentinië]] in [[Zuud-Amerika]]. == Kenmarken == 't Pispotjen hef een lange dunne, riegende, rechsumwiendende stengel, dee richting de [[zunne]] greuit. 't Dreit zich um aandere plaanten hinne, in en deur [[hegge]]n en [[rikkige]]. 't Kan een lengte bereiken van ongeveer twee tot dree meter. Onder de grond zit een wortelstekke, waovanuut een bulte scheuten naor boven schieten. == Bleui == 't Pispotjen steet in bleui van [[juni]] tot an 't [[haarfst|naojaor]]. 't Hef dan een (vuuf tot zeuven centimeter) witte (pis)potvormige bloeme. De bloeme bleuit mar ene dag, sluut zich as 't duuster wonnen of as 't regent. De deuzevruch hef één tot vier [[zaod (plaante)|zaodjes]]. == Soorten == * ''Calystegia sepium'' subsp. ''americana''. Noord-Amerika. * ''Calystegia sepium'' subsp. ''angulata''. Noord-Amerika. * ''Calystegia sepium'' subsp. ''appalachiana''. in 't osen van Noord-Amerika. * ''Calystegia sepium'' subsp. ''binghamiae''. in 't wessen van Noord-Amerika ([[Californië]]). * ''Calystegia sepium'' subsp. ''erratica''. Noord-Amerika. * ''Calystegia sepium'' subsp. ''limnophila''. in 't zujen van Noord-Amerika. * ''Calystegia sepium'' subsp. ''roseata''. [[West-Europa]], an de kusten. 't Hef roze bloemen. * ''Calystegia sepium'' subsp. ''sepium''. Europa, Azië. * ''Calystegia sepium'' subsp. ''spectabilis''. Siberië. Bloemen hemmen vake een roze kleur. == [[Nedersaksisch]] == * [[Tweants]]: ** ''pispötte'' (aait meervoold) ** ''pispötje{{small()|s}}'' * [[Veluws]]: ** ''pispotje{{small()|n}}'', ''pispötje{{small()|n}}'' ** ''pispöttie{{small()|n}}'' ** ''haagwi{{small()|e}}nde'' ** ''haogwiende'' ([[Harskamp]]) ** ''heegwiende'' ([[Speuld]]) ** ''heggewi{{small()|e}}nde'' ** ''winde'' ([[Epe]], [[Une]]) ** ''kruupspul'' ([[Klanenbeek]]) {{Commons|Calystegia sepium|Calystegia sepium}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 86o15mcbcs2g4w2ngdap1z85gnbsco1 0 9603 283716 283715 2016-01-13T19:44:54Z Cycn 1607 /* Uutgoande verwiezingen */ wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Zeevang | bestaandsnaam vlagge = Zeevang vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Zeevang wapen.svg | lokatie = Dutch Municipality Zeevang 2006 | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = [[Oosthuzen]] | öppervlakte = 54,34 | öppervlakte laand = 37,68 | öppervlakte water = 16,66 | inwonners = 6.302| doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 167 | breedtegroad = 52/34/23/N | lengtegroad = 4/59/46/E <!-- gemeentehuus --> | verkeersoader = [[A7]], [[N247]] | netnummer = 0299 | postkode = 1470-1477 | webstie = [http://www.zeevang.nl/ www.zeevang.nl] | }} '''Zeevang''' is ne streake en vroggere [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]] en hef ne oppervlakte van 54,34 km² (woarvan 16,66 km² water). De gemeente Zeevang mek deel uut van de [[plusregio]] [[Stadsregio Amsterdam]]. De streake ligt sinds olde tieden in [[Westflinge]]. En wöd ok wal under de regio [[Waterland (regio)|Waterland]] erekkend, al beheurt et der van eursprong neet bi-j. Ok is de gemeente Zeevang bekend deur et Reddingsstation Zeevang. De gemeente is in 1970 ontstoan noa opheffing van de olde gemeenten Beets, Kwadiek, Middelie, Oosthuzen en Warder. ==Darpen in de gemeente== [[Darp|Darpen]]/[[Gehucht|Gehuchten]]: *[[Axwiek]] *[[Beets (Noord-Hollaand)|Beets]] (''Beetse'') *[[Etersheim]] *[[Hobrede]] *[[Kwadiek]] *[[Middelie]] *[[Oosthuzen]] (gemeentehoes) (''Oôsthúze'') *[[Schardam]] (''Skerdam'') *[[Warder (Nederlaand)|Warder]] (''Waerder'') [[Noaberschop]]: *[[Verloorn Ende]] <small>(De schuun stoande plaatsnamen tussen höäkskes bunt de Westfreese benamingen, dee neet geliek bunt an de officiële benamingen.)</small> ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.zeevang.nl Webstea van de gemeente] * [http://www.reddingsstation.nl Rescue Zeevang] [[Ofbeelding:Oosthuzen.jpg|thumb|left|200px|Straote in Oosthuzen]] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Noord-Hollaand‎]] ifvvm5vvsw38kl2ecdte0gn31xf57la 0 9607 269080 269069 2013-08-06T21:12:13Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | | naam = Ziepe | bestaandsnaam vlagge = Zijpe vlag.png | bestaandsnaam wapen = Zijpe wapen.png | lokasie = LocatieZijpe | provinsie = [[Noord-Hollaand]] | heufdplaotse = | oppervlakte = 116,34 | | oppervlakte laand = 114,17 | oppervlakte waoter = 2,17 | inwoeners = 11.522 | daotum inwoeners = [[1 juli]] [[2006]] | breedtegraod = 52/48//N | lengtegraod = 4/45//E | verkeersaoder = [[N9]], [[N248]] | netnummer = 0224, 0226 | postkode = 1750-1759 | op-egaon = [[Schagen]] }} '''Ziepe''' ([[Westfries]]: ''Sìpe'', ''Soip''/''Zoip'') is ne polder en veurmaolige [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in den kop van de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]], et ligt doar veur et grootste dele in et olde gewest [[Texla]] en n klein deel (rundum [[Kallantsoog|Callantsoog]]) in [[Westflinge]] en hef ne oppervlaakte van 116,34 km² (woarvan 2,17 km² water). Op [[1 jannewaori|1 jannewoari]] [[2013]] is de gemeente Ziepe op-egoan in de nieje gemeente [[Schagen]]. ==Darpen in de gemeente== [[Darp]]en/[[gehucht]]en: *[['t Zaand (Ziepe)|'t Zaand]] *[[Abbestede]] *[[Burgerbrugge]] *[[Burgervlotbrugge]] *[[Callantsoog]] *[[De Stolpen]] *[[Groote Keeten]] *[[Oldesluus (Ziepe)|Oldesluus]] *[[Petten]] *[[Schagerbrugge]] (gemeentehoes) *[[Sint Meertensbrugge]] *[[Sint Meertensvlotbrugge]] *[[Sint Meertenszee]] ==Ontstoan Ziepe en de gemeente== Den polder van noe, Ziepe-en Hazerpolder wierd in [[1597]] in-epolderd, doorveur was et n paar eeuwen lange een stroomgat, geneumd de Ziepe. Den polder was den anvang veur de uutendeleke gemeente Ziepe. Dizze was neet zo groot as noe. Et darp Petten was tot 1929 ne zelfstaandege gemeente, doarna ging et op in de gemeente Ziepe. En de gemeente Callantsoog, dee evormd wierd deur Callantsoog, Abbestede en Groote Keeten, was tot en mit 1989 ne zelfstaandege gemeente, doarnoa was zi-j an-eslotten bi-j de gemeente Ziepe. ==Uutgoande verwiezingen== {{commonscat|Zijpe|Ziepe}} * [http://www.schagen.nl/ Webstea van de gemeente] ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Burgerbrugge.jpg|Karke in Burgerbrugge Ofbeelding:Callantsoge karke.jpg|Karke in Burgerbrugge Ofbeelding:Petten 2007.jpg|Petten, anzicht </gallery> {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Noord-Hollaand]] dulcbec1lbcjgt2vo97g4xknz3ud5k1 0 9611 283053 280341 2015-08-15T23:58:03Z CommonsDelinker 166 [[Coat_of_arms_of_Beuningen.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Natuur12|Natuur12]], mit as reden: Per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Coat of arms of Zederik.svg|]]. wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Beuningen | bestaandsnaam vlagge = Beuningen flag.svg | bestaandsnaam woapn =| lokatie = LocatieBeuningen | proveensie = | heufdplaats = Beuningen | öppervlakte = 47,17 km² | öppervlakte laand = 43,86 km² | öppervlakte water = 3,31 km² | inwonners = 25.163 | doatum inwonners = [[1 julii]] [[2006]] | dichtheid = 574 inw./km² | breedtegroad = 51/51/0/N | lengtegroad = 5/45/0/E | verkeersoader = [[A50]], [[A73]]| | netnummer = 024, 0487 | postkode = 6550-6551, 6640-6642, 6644-6645 | webstie = [http://www.beuningen.nl/ www.beuningen.nl] | }} '''Beuningen''' is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] en plaatse in de [[Nederlaand]]se previnsie [[Gelderlaand]]. De gemeente besteet sinds [[13 februari]] [[1980]] noast Beuningen uut de karkdarpen [[Ewiek]], [[Winssen]] en [[Weurt]]. De gemeente hef 25.332 inwonners (1 januari 2008), woarvan 17.303 in Beuningen zelf. De oppervlaakte is 47,5 km². Beuningen ligt in et Riek van Ni-jmegen in den oksel van knuppunt Ewiek mit an de zuudkaante de autobane [[A73]] (Ni-jmegen-Reurmond) en ten westen den [[A50]] (Zwol-Endhoven). In et noorden grenst Beuningen an riviere den Woal en an de oostkante an [[Nijmegen]]. De gemeente Beuningen mek deele uut van den [[Knooppunt Arnhem-Nijmegen|Stadsregio Arnhem-Nijmegen]]. Kenmarkend veur Beuningen bunt de veule ni-jbouwwieken woarin de leu wont, woarin water deur de gemeente centroal wödt esteld. Veurbeelden van dizze wieken bunt Den Heuve, Den Haaghe, Den Balmerd en de ni-jste uutbreiding den [[Beuningsen plas]] en De Rietlaanden. Binnen de gemeentegrenze ligt in Ewiek den grootn vri-jetiedsplas De Greune Bulten. ==Kernen== Van west noar oost: *[[Winssen]] *[[Ewiek]] *Beuningen *[[Weurt]] ==Geskiednis== Et gebeed woar Beuningen noe ligt wierd vrögger meugelek al deur de [[Romeinse Riek|Romeinen]] bewond. De wodt met regelmoat Romeinse opgroavingen edoan. Tot rundum 1900 was Beuningen, net as Ewiek en Winssen, een arm boerndarp dat mangs deur ovverstreumingen etroffen wierd. Toch waren der ok een beheurlek antal zeer rieke families in Beuningen, mit name grote boern, dee veur den hoogsten belastingopbrengst in de streke zorgden. Van 1900 tot 1970 was der n nonnenkloster gevestigd, zee wolden den armeu vermindern. End joaren '20 veraanderden dizzen armeu deur den bouw van den ni-jen Woalhaven op de grenze van Weurt en Ni-jmegen (1928) en den anleg van beatere stroaten. Ok was der den anleg van den stoomtram van Ni-jmegen noar [[Druten]]. Den stoomtram kwamen ovver den van Heemstraweg deur Beuningen. De kumste van den Van Heemstraweg (1927-1959) verbond Beuningen met Nijmegen an de oostkante en an de westkante de darpen an de Woal tot an Zaltbommel. Noe is Beuningen uutegreujd tot nen greujkern en veurstedjen van Ni-jmegen mit veule ni-jbouwwieken. ==Uutgoande verwiezing== * [http://www.oudbeuningen.nl/ Stea oaver Beuningen vrögger] {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] rxoevj8735oxg67i6t358rmszr0152d 0 9615 281836 280440 2015-05-04T06:01:05Z Cycn 1607 SVG-versie van het wapen wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Kulenburg | bestaandsnaam vlagge = Culemborg flag correct.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Culemborg.svg | lokatie = LocatieCulemborg | proveensie = | heufdplaats = Kulenburg | öppervlakte = 31,23 km² | öppervlakte laand = 29,74 km² | öppervlakte water = 1,49 km² | inwonners = 27.080 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 1911 inw./km² | breedtegroad = 51/57/0/N | lengtegroad = 5/14/0/E | verkeersoader = [[A2]], [[N320]] | netnummer = 0345 | postkode = 4100-4107 | webstie = [http://www.culemborg.nl/ www.culemborg.nl] | }} '''Kulenburg''' ([[Nederlaands]]: ''Culemborg'') is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Betuwe]], in de Nederlandse previnsie [[Gelderland]] en hef ne oppervlaakte van 31,23 km² (woarvan 1,49 km² waater). Binnen de gemeentegrenzen bunt gin andere darpen. Kulenburg had 10.369 huze in 2004, der waren 1.430 bedrieve en rundum 10.300 warkplaetse. ==Geskiednis== ===Handelsdarp=== Ourspronkelek was Kulenburg n handelsdarp, elaegen op den stroomrugge van et riveertjen de Meer en den zudeleken ooverwal van den [[Lek (rivier)|Lek]]. Ten westen doarvan bouwden den Heer van Bosinchem (Beusichem) in de 12de eeuwe n kasteeltjen. ===Vri-jstad=== Op "Sente Nycolausdach" (Sinterkloas) in [[1318]] ontvingen de poorters van de noo verstarkte naederzetting van euren heer, Jan van Bosinchem, stadsrechten woarunder tolvri-jheid op den joarmarkt en et asielrecht. Kulenburg wierd 'n Vri-jstad. Dit wol neet zeggen dat iederene zich vri-jelek kon vestigen. De stad had nen eigen rechtsproak. Wee iets op oet-evretten had, mos veur [[schout]] en skepenen verschienen en ontleep zienen straf neet. Moar hi-j kreg wal nen kans zich te verdaedigen. Zolang as e in Kulenburg verblef, wierd zienen schuldeiser neet in den stad too-eloaten. "Noar Kulenborg goan" betekenden in Amsterdam dan ok failliet goan. ===Stadsuutbreiding=== In de 14de eeuwe kwam der ne stadsmure en -grachte um bendes en vi-jandeleke tröppe buten de stad te holden. Tweemaol wierd de stad buten de bestoande muurn uutgebreid. Umstraeks 1370 an de noordkante mit n skipperskwarteer, den zogeneumden Haavndiek en twintig joar later an de zuudkante woar de noaberschoppen Lanxmeer en Pariesch derbi-j wödden etrokken onder de name Ni-jstad. Zo ontstonden n soort van "dreestad". Ok den Havendiek en de Ni-jstad wierden ommuurd. ===Nòg een kasteel=== In de 14de eeuwe bouwden [[Jan II van Kulenburg|Jan II]], den zich Heer van Kulenburg neumden, n groot kasteel an de oostziede van de stad. Van dit kasteel is noo alleneg den kasteeltuun nog ovver. Franse tröppe hebt et in 1672 veur et grootste dele verwoost woarnoa et in de joaren noa 1735 af-ebrokken wodden. ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Culemborg karke.jpg|Karke in Kulenburg Ofbeelding:Culemborg mure.jpg|De Stadsmure Ofbeelding:Culemborg stroate.jpg|Kulenburgse stroate </gallery> {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 8yuhmrvj4ksiqb6j9nnuyn7wij09sd8 0 9616 283052 280391 2015-08-15T23:56:17Z CommonsDelinker 166 [[Coat_of_arms_of_Druten.gif]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Natuur12|Natuur12]], mit as reden: Per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Coat of arms of Zederik.svg|]]. wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Druten | bestaandsnaam vlagge = Druten vlag.svg | bestaandsnaam woapn =| lokatie = LocatieDruten | proveensie = | heufdplaats = Druten | öppervlakte = 42,50 km² | öppervlakte laand = km² | öppervlakte water = km² | inwonners = 18.142 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = inw./km² | breedtegroad = 51/53/0/N | lengtegroad = 5/36/0/E| verkeersoader = [[N322]] | netnummer = 0487 | postkode = 6630-6631, 6650-6655 | webstie = [http://www.druten.nl/ www.druten.nl] | }} '''Druten''' is ne plaatse en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderlaand]] en hef ne oppervlaakte van 42,50 km². ==Overige kernen== *[[Afferden (Gelderlaand)|Afferden]] *[[Deest]] *[[Horssen]] *[[Puifliek]]. ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.maasenwaal.nu Stae ovver evenementen in Druten en Maas en Woal] * [http://www.drupro.nl Alle informasie ovver de oavend-wandelveerdaagse en den Dag van Druten] {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 9jeq8tlloc3rrscbagra7pk8i6zw6c6 0 9617 280392 276812 2015-04-12T14:14:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Geldermalsen | bestaandsnaam vlagge = Flag of Geldermalsen.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Geldermalsen.png | lokatie = LocatieGeldermalsen | proveensie = | heufdplaats = Geldermalsen | öppervlakte = 101,53 km² | öppervlakte laand = 99,70 km² | öppervlakte water = 1,97 km² | inwonners = 26.282 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2005]] | dichtheid = 264 inw./km² | breedtegroad = 51/53/0/N | lengtegroad = 5/17/0/E | verkeersoader = [[A2]], [[A15]], [[N327]] | netnummer = 0345 | postkode = 4150-4153, 4155-4158, 4190-4191, 4194, 4196-4197 | webstie = [http://www.geldermalsen.nl/ www.geldermalsen.nl] | }} '''Geldermalsen''' is n darp en ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederlaand]]se previnsie [[Gelderlaand]] en hef ne oppervlaakte van 101,67 km² (woarvan 1,97 km² water). Et gemeentehoes steet in et gelieknamige darp. == Darpen in de gemeente Geldermalsen == [[Acquoy]], [[Beesd]], [[Buurmalsen]], [[Deil]], [[Enspiek]], Geldermalsen, [[Gellicum]], [[Meteren (Nederlaand)|Meteren]], [[Rhenoy]], [[Rumpt]] en [[Tricht]]. == Ligging == De gemeente is eleagen in et zuudwesteleke deel van de previnsie Gelderlaand, in et centrum van de West-Betuwe. Et reviertjen den [[Linge]] meandert deur de gemeente hen. De gemeente wöd in twee delen splitst deur de autobane [[A2]] ‘s-Hertogenbosch-Utrecht. Dizzen weg kruust de autobane [[A15]] Rotterdam-Ni-jmegen/Arnhem bi-j et knuppunt [[Deil]]. == Geskiednis == De gemeente Geldermalsen van noe is op 1 januari 1978 ontstoan deur samengoan van de veurmoalige gemeenten Beesd, Buurmalsen, Deil en Geldermalsen. {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] iteecyrvx2rdqbzr5pydrxyecgdhbop 0 9618 71201 2008-07-03T14:14:54Z Servien 7 [[Zijpe (gemeente)]] is ewiezig naor [[Ziepe (gemeente)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ziepe (gemeente)]] 37cou07lw1rzb1n0dpmrxcohcpx18vg 0 9623 285251 280495 2016-08-12T12:40:34Z 213.73.201.176 inwonertal bijgewerkt wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Nimwaege | bestaandsnaam vlagge = Flag of Nijmegen.svg | bestaandsnaam woapn = Nijmegen wapen.svg | lokatie = LocatieNijmegen | proveensie = | heufdplaats = '''Nimwaege''' | öppervlakte = 57,72 km² | öppervlakte laand = 53,78 km² | öppervlakte water = 3,94 km² | inwonners = 161.199 | doatum inwonners = [[1 febrewaori]] [[2008]] | dichtheid = 2.974 inw./km² | breedtegroad = 51/50//N | lengtegroad = 5/51//E | verkeersoader = [[A73]], [[N325]], [[N326]] | netnummer = 024, 0481| postkode = 6500-6546, 6663, 6679, 6683 | webstie = [http://www.nijmegen.nl/ www.nijmegen.nl] | }} '''Nimwaege''' is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en gemeente in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderlaand]]. De gemeente hef rundumme 172.000 inwonners en is doarmet den grootsten in de previnsie en den tienden van [[Nederlaand]] (Bronne:CBS) De stad Nimwaege ligt veur et grootste deel op den linkerover van den Waol, an den voot van n [[stuwwal]]. Een deel van de gemeente ligt an de oaverkante van de reviere. Et geet hier ovver den zogeneumden Waalsprong, een ni-j annexeerd gebeed, woarin zich et dorp [[Lent (Nimwaege)|Lent]] en n deel van [[Oosterholt (Gelderlaand)|Oosterholt]] bevindt. De gemeente Nimwaege mek deel uut van de [[Stadsregio Arem Nimwaege]]. == Geskiednis == === Riek verleaden === Nimwaege beweert de [[oldste stad van Nederlaand]] te wean en vierden in [[2005]] heur 2000-joareg bestoan. In de [[Middeleeuwn]] wierd de stad n anzeenlek centrum van et Frankiese Riek. Later wierd zi-j de veurnoamste van de veer Geldersen heufdsteden en ok ne [[hanzestad]]. An et begin van de 19de eeuwe telden Nimwaege moar rundumme 10.000 inwonners. In 1875 was dit meer as verdobbeld tot rundum 24.000 en teggen de eeuwwisseling was et inwonnertal op-elopen tot 44.000. Den groten greuj deed zich veur in de 20ste eeuwe. Vlak noa den Eerste Wealdkrieg leep Nimwaege teggen de 70.000 inwonners, n paar joar noa den Tweeden Wealdkrieg ovversteg et ruum de 110.000 inwonners. Den 150.000sten inwonner wierd in 1971 in-eschrevven, moar deur daling van de gezinsgreutte en geliekblievende huzeveurroad trad toon nen stilstaand en zelfs bevolkingsdaling op (op 1 januari 1995 telden Nimwaege 147.561 inwonners en 65.020 huze), dee pas in opweertsen zin wodden deurbrokken bi-j den ovvergang noar de 21ste eeuwe, deur grootschalegen ni-jbouw ten noorden van de stad. == Bezeensweerdeg == * [[Botaniese Tuin Radboud Universiteit]] * de [[Grote of Sint-Stevenskarke]] * et Stadhoes * de [[Woage (Nimwaege)|Woage]] op de Grote Markt * et [[Valkhof]] mit de Barbarossaruïne en de [[Valkhofkapelle|Sint-Nicolaaskapelle]] * resten van de umwalling: et [[Hunnerpark]] mit de [[Belvedère (Nimwaege)|Belvedère]] en et [[Kronenburgerpark]] mit den [[Kruuttoorn (Nimwaege)|Kruuttoorn]] * stukskes Romeinse geskiednis deur de hele stad * middeleeuwse bebouwing in de Benedenstad, bi-j de [[Lange Hezelstroate]] * [[Goffertpark]] * [[De Vereeniging]], concertgebouw van architekt [[Oscar Leeuw]] * Ruterstaandbeeld Keizer Karel, Keizer Karelplein, 1962, deur [[Albert Termote]] * Beeld van "Stephanus", Barg en Dalseweg, 1951, deur [[Albert Termote]] * [[Lutherse Karke (Nimwaege)|Lutherse karke Prins Hendrikstroate 79]] van architekt [[Derk Semmelink]] * Keizerbeelden en de madonna an et Roadhuus, deur [[Albert Termote]] * De veurmoalege gereformeerde karke an de Begijnenstroate van architekt [[B. Bouwman]] * De [[Titus Brandsma Gedachteniskarke]] (veurmoalege Sint-Jozefkarke) van architekt [[B.J.C. Claase]] * De ni-je kattelieke Dominicuskarke van architekt [[Th. Nix]] * Et complex [[FiftyTwoDegrees]] ontwarpen deur [[Francine Houben]] en [[Francesco Veenstra]] * Et [[Quack-monument]] of Maria-Adolffontein * Et [[Benzinestation Auto Palace]] uit 1936, noo Rieksmonument === Musea === * [[Anatomies Museum]] * [[Museum Het Valkhof]] * [[muZIEum]] * [[Natuurmuseum Nijmegen]] * [[Stroatemakerstoorn]] * [[Velorama]] == Joarlekse evenementen == * [[Nimwaegse Veerdaagse]] * [[Veerdaagsefesten]] * [[Batavierenrace]] * [[Zevenheuvelenloop]] * [[Marikenloop]] * [[Fietsveerdaagse]] * [[Karmis]] (in juni en in oktober) * [[Carnaval]] (woarin Nimwaege ''Knotsenburg'' heet noar Fort Knotsenburg wat bi-j et darp [[Lent (Nimwaege)|Lent]] eleagen was) * Mariken Winterfestival * [[Gebroeders Van Limburg]] festival == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.noviomagus.nl/ Noviomagus.nl, stea ovver de historie van Nimwaege] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Nimweege geavels.jpg|Geavels under de karke Ofbeelding:Nimweege ruine.jpg|Barbarossaruïne Ofbeelding:Nimweege stadhoes.jpg|Olde binnenstad Nimwaege </gallery> {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] lyn7178a0qpb2hxuknyl7ifc222wmkk 0 9625 71221 2008-07-03T14:29:48Z Servien 7 [[Nijmegen]] is ewiezig naor [[Nimwaege]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Nimwaege]] lac8w6n5qpl8wieaevl0s5lycb1415m 0 9626 292596 292094 2016-12-19T16:27:03Z Wwikix 13678 + wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Barg en Dal | bestaandsnaam vlagge = | bestaandsnaam woapn = Berg en Dal wapen.svg | lokatie-svg = Map - NL - Municipality code 0241 (2015).svg | proveensie = [[Gelderlaand]] | heufdplaats = [[Groesbeek]] | öppervlakte = 93,28 | öppervlakte laand = 88,98 | öppervlakte water = 4,30 | inwonners = 34.248 | doatum inwonners = [[31 meert]] [[2015]] | dichtheid = 385 | breedtegroad = 51/47/0/N | lengtegroad = 5/56/0/E | verkeersoader = | netnummer = 024 | postkode = 6560-6562, 6564, 6566, 6570-6572 | webstie = [http://www.groesbeek.nl/ www.groesbeek.nl] | }} '''Barg en Dal''' ([[Nederlands]]: ''Berg en Dal'') is ne gemeente in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. De oppervlakte is 93,28 km² (waorvan omdebie 4,30 km² water). De gemeente grenst in t oosten an [[Duutslaand|Duutsland]] en in t zuden an de provinsie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. De gemeente Berg en Dal mek deel uut van de [[Stadsregio Arum-Nimwaege]]. De gemeente is op 1 jannewaori 2015 ontstaon deur t samengaon van de gemeente Groesbeek mit [[Ubbargen]] en [[Millingen an den Rien]]. In jannewaori 2016 is de gemeentenaam veranderd in Barg en Dal. == Plaetse == Behalve de heufdplaats [[Groesbeek]] hef de gemeente ok andere darpen en naoberschoppen: *[[Barg en Dal (Nederland)|Barg en Dal]] *[[Heilig Landstichting]] *[[Ubbargen]] *[[Millingen an den Rien]] *[[Den Horst]] *[[Breedewegge]] *[[Beek (Groesbeek)|Beek]] *[[Erlekum]] *[[Gruunlanden]] *[[Kekerdom]] *[[Leuth]] *[[Ooij]] *[[Persingen]] *[[Tiengeboden]] *[[De Vlietbarg]] *[[Wercheren]] [[Bestaand:Berg en Dal.jpg|thumb|left|Afrika-museum Barg en Dal]] {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Barg en Dal| ]] cyh88vvbgsz6j0zwx7ueaqrau66z27c 0 9627 263095 257916 2013-05-04T22:28:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Opmeer | bestaandsnaam vlagge = Opmeer vlag.png | bestaandsnaam woapn = Opmeer wapen.png | lokatie = LocatieOpmeer | proveensie = [[Ofbeelding:Flag North-Holland, Netherlands.svg|20px|Noord-Holland]] [[Noord-Holland]] | heufdplaats = Opmeer | öppervlakte = 42,27 | öppervlakte laand = 41,96 | öppervlakte water = 0,31 | inwonners = 11.229| doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 268 | breedtegroad = 52/42/12/N | lengtegroad = 4/56/40/E | verkeersoader = | netnummer = 0226, 0229 | postkode = 1660-1663, 1715-1719 | webstie = [http://www.opmeer.nl/ www.opmeer.nl] | }} '''Opmeer''' is een [[darp]] en ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de regio [[West-Freesland (regio)|West-Freesland]] in de Nederlandse previnsie [[Noord-Hollaand]], en ligt doar in et olde gewest [[Westflinge]] en hef ne oppervlakte van 41,68 km² (woarvan 0,31 km² water). Opmeer hef nen [[steadenband]] mit et Poolse [[Goleniów]] en warkt internationaal samen mit et Zweedse [[Svedala]]. == Darpen in de gemeente Opmeer == Et Opmeer van noe besteet sinds 1979 en hef de volgende darpen en steaden. [[Stad (woonstee)|Steaden]]: * [[Hoogwold]] (''Hougwold''), sinds 1979 onderdeel van de gemeente Opmeer * [[Opmeer en Spanbrook]] (''Opmar en Spanbroek'') <small>(de darpen Opmeer en Spanbrook heb samen [[stadsrechten]])</small> [[Darp]]en/[[Gehucht]]en: * [[Aartswold]] (''Ierswou''), sinds 1979 onderdeel van de gemeente Opmeer * [[De Weere (Opmeer)|De Weere]] (''De Weare''), sinds 1979 onderdeel van de gemeente Opmeer * [[Gouwe (plaetse)|Gouwe]], sinds 1979 onderdeel van de gemeente Opmeer * [[Spanbrook]], sinds 1959 onderdeel van de gemeente Opmeer * [[Wadway]] (''Wadwei'') (deels), sinds 1959 onderdeel van de gemeente Opmeer * [[Zandwerven]] (''Sandwerfen''), sinds 1959 onderdeel van de gemeente Opmeer [[Buurtschop]]pen: * [[Abbekerkeweere]] (''Abbentjerkeweare''), sinds 1979 onderdeel van de gemeente Opmeer * [[Harderwiek (De Weere)|Harderwijk]] (''Harderwìk''), sinds 1979 onderdeel van de gemeente Opmeer * [[Lagehook]] (''Leigehorn'') * [[Langereis]] (''Lengerois''), sinds 1979 onderdeel van den Opmeer <small>(De schuun stoande plaatsnamen tussen höakskes bunt de Westfreese benamingen, dee neet gelieke bunt an de officiële benamingen.)</small> === Rieksmonnumenten === Binnen de darpen van de gemeente Opmeer bunt een aantal [[rieksmonument]]en (zeet de lieste hieronder). Doarnaast hef de gemeente nen groten trop huze en stolpen dee-t ''karakterestiek'' eneumd wodt en doardeur onder bescharmd [[dorpsanzicht]] valt. * [[Huus]], [[stolp]] en vootbrugge (Heernweg 46); * [[Boerderi-je]] mit hekke (Skoolstraote 43); * [[Stolphoeve]] (Dreesteadenweg 45) * [[Roadhoes]] (Spanbrokerweg 39); * [[Villa]] (Spanbrokerweg 51); * [[Koornmölle]] Den Lastdrager (Börgemeister Hoogenboomlaone 2); * [[Gemeentehoes|Stadhoes]] (Börgemeister Hoogenboomlaone 46); * Hervormde karke en karktoorn (Spanbrookerweg 35); * Hervormde karke en karktoorn (Radboldstraote 1); * Hervormde karke en karktoorn (Skoolstraote 45); * [[Pastorie]] en bi-jgebouw (Skoolstraote 47); * Bonifatiuskarke (Spanbrokerweg 188) (in procedure); * Karke, pastorie en hek (Dreesteadenweg 1 – 3 – 5) == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.opmeer.nl Webstea van de gemeente] {{Noord-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] r6zv3udwn6s6rrfwt08a7d4wdr4oio7 0 9637 280587 270761 2015-04-12T14:47:09Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Zaltbommel | bestaandsnaam vlagge = Flag of Zaltbommel.jpg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Zaltbommel.svg | lokatie = LocatieZaltbommel | proveensie = | heufdplaats = Zaltbommel | öppervlakte = 89,74 km² | öppervlakte laand = 87,40 km² | öppervlakte water = 2,34 km² | inwonners = 26.187 | doatum inwonners = [[1 januari]] [[2008]] | dichtheid = 300inw./km² | breedtegroad = 51/49/0/N | lengtegroad = 5/15/0/E | verkeersoader = [[A2]], [[N322]] | netnummer = 0418 | postkode = 5300-5302, 5305-5308, 5310-5311, 5315-5318 | webstie = [http://www.zaltbommel.nl/ www.zaltbommel.nl] | }} '''Zaltbommel''' is ne [[vesten]]stad en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Bommelerweerd]] in de Nederlandse previnsie [[Gelderlaand]] en hef ne oppervlakte van 89,74 km² (woarvan 2,34 km² water). De stad zelf hef 11.877 inwonners (per 1 januari 2008). Zaltbommel ligt net ten zuden van de Woal. Völle leu kent den name Zaltbommel van de filemeldingen: de Waolbrugge bi-j Zaltbommel vuurden altied den file-top-10 an, totdat in de joaren '90 ne ni-jen brugge los-edoane is, de Martinus Nijhoffbrugge. ==Aandere darpen== [[Aalst (Zaltbommel)|Aalst]], [[Bern (Gelderlaand)|Bern]], [[Brakel (Gelderlaand)|Brakel]], [[Bruchem]], [[Delwijnen]], [[Gameren]], [[Kerkwiek]], [[Nederhemert|Nederhemert-Noord]], [[Nederhemert|Nederhemert-Zuud]], [[Nieuwaal]], [[Poederoijen]] en [[Zuilichem]]. De gemeente hef ok nog n antal noaberschoppen, te wetten: [[Oensel (Zaltbommel)|Oensel]], [[Poederoijensehook]] en [[De Rietschoof]]. == Geskiedenis == Zaltbommel is al meer as doezend joar old, de eerste vermelding van de stad kump uut et joar [[850]]. In de 13de eeuwe greujden Zaltbommel uut tot ne belangrieke handelsstad, kreg et [[stadsrechten]] en wierden de vestingwarken an-elegd, dee der noe nog bunt. == Bezeensweerdig == * De Grote of Sint-Maartenskarke. Dizze karke uut de [[15e eeuw]] is een good bewoard veurbeeld van Nederriense [[gotiek]]. De karke guf mit zienen stompen toorn de stad een karakteristiek anzeen. Ok de inrichting is arg mooi. *Et [[Maarten van Rossumhoes]] Een verstarkt hoes dat wierd ebouwd deur den Geldersen kriegsheer [[Maarten van Rossum]] umstreaks 1535. In et hoes is noo et Maarten van Rossummuseum evestigd. Et museum richt zich op de streekhistorie, kunst en kunstni-jverheid van de Bommelerweerd. Ok is et museum in et bezit van ne verzameling rundum Fiep Westendorp, den bekenden tekenoar van o.a. [[Jip en Janneke]] den in Zaltbommel is geboorn en op-egreujd. * De vestingwarken De stad wödt umrengd deur olde vestingwarken, noe begreujd, woar ne mooien wandeling emaakt kan wöden. * Stadsmure De middeleeuwse mure um de stad is nog anweazig. De ligging is bekend, enkele delen bestaot nog, aanderen bunt op-emetseld, under 'n diek uut et zicht verdwenen of vort. Den weg lengs de binnenziede is deels nog anwezzig as de Zaandstroate en den Bloomendaal. De poorten in de mure bestoat neet meer mit uitzundering van de Waterpoorte woarvan de poorte tussen enkele muurhuze bewoard is. * De Waolkade. Vanof hier is een prachtig uutzicht op den Woal en de Martinus Ni-jhoffbrugge. * [[Slot Loevestein]] == Wettensweerdegheden == * Zaltbommel is under meer bekend deur zienen karktoorn zunder spitse woar een bekend spotleedjen ([[In de grote stad Zaltbommel]]) ovver geet. In warkelekheid is de toornspitse in [[1696]] deur braand verloren egoane. * Zaltbommel is ene van de weinige gemeenten in Nederlaand woar n [[vlookverbod]] is. * Op 12 december 2007 wödden Zaltbommel en umgeaving etroffen deur ne grote stroomstoring noadat 'n [[AH-64 Apache|Apachehelikopter]] teggen hoogspanningskabels bi-j et noabi-j eleagen [[Hurwenen]] was evloggne. Et ovvergrote deel van de Bommelerweerd zat ruum twee dagen zunder stroom. ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Zaltbommel - Sint Maartenskerk - Panorama van de toren final medium cropped.jpg|st Meertenskarke Ofbeelding:Zaltbommel MVR huis.jpg|Maarten van Rossumhoes Ofbeelding:Zaltbommel stroate.jpg|Stroate in Zaltbommel </gallery> {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] o3816mmqo6rtxqz9nv4isx6l972w3s6 0 9641 280551 276824 2015-04-12T14:39:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Tiel | bestaandsnaam vlagge = Flag of Tiel.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Tiel.png | lokatie = LocatieTiel | proveensie = | heufdplaats = Tiel | öppervlakte = 34,81 km² | öppervlakte laand = 32,64 km² | öppervlakte water = 2,17 km² | inwonners = 41.174 | doatum inwonners = [[1 oktober]] [[2005]] | dichtheid = 1.258 inw./km² | breedtegroad = 51/53/0/N | lengtegroad = 5/26/0/E | verkeersoader = [[A15]] | netnummer = 0344| postkode = 4000-4007, 4013-4014, 4017, 4062 | webstie = [http://www.tiel.nl www.tiel.nl] | }} '''Tiel''' is ne [[Hanze]][[Stad (woonstee)|stad]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie [[Gelderlaand]] en hef ne oppervlakte van 34,81 km² (woarvan 2,17 km² water). == Geskiednis == In 896 ontving Tiel van den Frankiesen könning [[Zwentibold]] et tolrecht. Deur archeologies underzeuk in de binnenstad van Tiel wierd bevestigd wat uut skrifteleke bronnen al bekend was: de stad was in de tiende en elfde eeuwe 'n haandelsneaderzetting van internasionalen umvang, dee nauwe banden had met de veul riekere en machtiger haandelsstad [[Keulen]]. Tiel had in dee tied ok nauwe haandelsbetrekkingen mit Engelaand. In 1006 wierd Tiel eplunderd deur de [[Vikingen]]. Volgens 'n monnik slöppen de indringers zunder enigen teagenstaand de veurröäden vort, woarna zi-j alles in braand staken. Et waren koopleu van Tiel dee rundumme 1015 bi-j den Duutsen keizer gingen nöälen ovver den illegalen tol den deur graaf [[Dirk III van Holland]] in de buurte van Vlaardingen wierd eheaven, wat zol leiden tot de (veur den kaiser) slecht af-elopen strafuutvoering teggen den Hollaandsen graaf. In de dartienden eeuwe trad Tiel too tot de [[Hanze]], n Duuts verboond van haandelssteaden, dat veural van grote betekkenis was veur den Oostzeehandel. Den stad was mangsmoal inzet van machtsstried tussen de graven van Gelre en de hartoagen van Broabant. In 1339 wierd de stad veur altied Gelders, toon hertog Jan II van Broabant Tiel heur an et hartogdom Gelre ovverdroog. In de late middeleeuwn en de zestiende en zeuventiende eeuwe breidden de ummuurde stad zich wieter uut mit ne veurstad en ni-je vestingwarken. In et olde stadscentrum herinnert veul monumenten an dat rieke verleaden, zoas de St.Meertenskarke, de Waterpoorte, et Kantongerecht en et uut 1525 daterende Ambtmanshoes, woarin 'n deel van et ni-je stadhoes is evestigd. === 20ste eeuwe === De gemeente wierd in de twintigste eeuwe verskillende moalen uut-ebreid, mit de darpen [[Drumpt]], [[Kapel-Avezaath]] en [[Wadenoijen]], dee wödden ovver-edragen deur de veurmoalege gemeente Wadenoijen. Doarnoast wödden de noaberschop [[Latenstein]] in 1956 en et gehucht [[Medel (Tiel)|Medel]] in 2002 deur de gemeente [[Echteld]] an Tiel ovverheaveld. In de joaren '90 van de 20ste eeuwe is op de plaatse van et noaberschop Passewaaij, tussen Wadenoijen en Tiel, begonnen mit den anleg van ne grootscheepse ni-jbouwwiek [[Passewaaij]]. De maskotte van de stad is [[Flipjen]], et fruutkearltjen (den stripfiguur van de veurmoalege lokale jamfabriek De Betuwe). Van Flipjen steet n standbeeld in de stad. == Wettensweerdegheden == * Et book ''De pleegzoon'' (1833) van [[Jacob van Lennep]] spölt zich veur n deel af in Tiel. == Uutgoande verwiezingen == *[http://www.tiel.nl/ Webstea gemeente Tiel] ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Woaterpoorte tiel.jpg|Waterpoorte Ofbeelding:Flipjen_tiel.jpg|Flipjen Ofbeelding:Karke_tiel.jpg|Karke in Tiel </gallery> {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] dakobaqtwm9ebx51fd8crwuafyb3qks 0 9642 292633 291263 2016-12-21T12:15:50Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Et '''Skokkers''' of '''Skokkelaands''' is et [[dialect]] dat tot in de [[19e eeuw|19e ieuw]] espruken worde op [[Skokkelaand]]. Et is een [[Nedersaksisch]] dialect dat ok vuul op et [[Nederlaands|Hollaands]] likt, zo'n bietjen as et [[Urkers]]. Nao de ontreuming van Skokkelaand is dit dialect duur de aardere inwoeners van Skokkelaand mie enumen nor eurluiers nije woonplekken, zoas [[Volendam]] in [[Kampen (Overiessel)|Kaampen]] in et laand van [[Vollenhove|Velo]]. Tugenwoordig is et Skokkers as omgangstaol niet maar in gebruk, mar de Skokker verienegen prebieren et dialect leved te ouwen. ==Kinmarken== Et oorspronkelijke Skokkers was as dialect niet ienduiig. De verskillende woenkarnen op et ouwe eilaand adden allemaol eurluiers eagen variant van et dialect. Et noorden van et eilaand, Emmeloord (niet duur de warre aolen mit de plekke [[Emmeloord]] in et modarne Flevolaand) praotte een anger dialect dan [[Ins]] (dat eut de dörpies ''Middelbuurt'' in ''Zuiert'' bestaot) in et zuien. In et Emmeloorders ietten "vader" in "moeder" ''tate'' in ''didde'', in Ins daorintugen was et ''taote'' in ''memme'' (in et Urkers ''taote'' in ''mimme''). Kinmarken van et dialect binnen dan ok van et dörp ofankelijk. De typische ''ao''-klank van et zuien (''taote'') was in et noorden vuul minder opvallend. Kinmarken die, vor zovaar wij et wieten, wel vor et iele eilaand gelik wazzen, binnen de ie vor een ''ij'' (bliev'm – blijven. In et Urkers: bleven) in et konsekwint eutspreken van de slot-n bij warkwoorden. Et Skokkers was (zeker in Ins) maar dan et Urkers an de Nedersaksische tongvallen in [[Oaveriessel|Overijssel]] verwant. ==Ongerzoek== Omdat et Skokkers al in [[1859]] – et jaor waorin et eilaand ontreumd worde – niet maar as duidelijk of-ebaked dialect besting, is et dialect nooit diepgoond ongerzocht. Toch is vor bepaolde dialectstudies et Skokkers zieker van belang. De eutewieken Skokker families eawen namelijk invloed ad op de dialecten van eurluiers nije woenplekken. Dit geldt voral vor et [[Volendams]]. Dat is et ienige Hollaandse dialect dat bij verkleanwoorden [[umlaut]] kint, in dat is vrijwel zieker toe te skreven an de invloed van et Skokkers. Mar ok et [[Zwols]] en [[Kampers|Kaampers]] (dink an ''deur'' (Urkers: ''daor'') dat in et Zwols en Kaampers terechtekeumen is as ''döör''), in et [[Gällemunigers|Genemuiigers]], dat ''stet'' zegt (van et Skokker woord ''staet'') in plaos van ''staot'' of ''steet''. Een krek bield van et Skokkers is op groend van et arg skaarse materiaol niet te gieven. Et duur de naokoemelingen van de Skokkers espruken dialect is niet maar zeuver, mar zou toch een inzicht in et dialect kunen gieven. Een maar eutgebreide kinnis van et dialect zou vor de [[Nederlaands]]e [[dialectkunde]] iel arg winselijk wezen. ==Geluidsfragmint== *[http://www.meertens.knaw.nl/projecten/sprekende_kaart/svg/ Geluidsfragminten van Nederlaandse dialecten, waoronger et Skokkers] De opname die mit de bovenstoonde link beleusterd kan worren, is teakenend vor de positie van et Skokkers. De sprekers op de baand moedigen eenkanger ammaar wier an om skokkers te praoten, wat eurlui inkelt lokt wannaar ze eurlui inspannen. De vrouwe die vertelt, zegt in de iene zin betuuver'n (betoveren), effen laoter betoever'n in vlakdaornao oren we degene mit wie ze prot beteuver'n zeggen. Vor een beutenstoonder is onmugelijk te bepaolen wat nou echt Skokkers is. Inkele Skokker vursies in et dialect veen je onger ongerstoonde link: * [http://www.schokkervereniging.nl/index.php/over-schokland/liederen-van-en-over-schokland Schokkervereniging - Liedjes] ==Vuurbieldtekst: 't Schokker vastelaovendlied== Dit is een in-espruken vuurbield van et Skokker dialect van Ins, et is niet mit zekereid te zeggen eut welk Skokker dörp 't komt. :'''t Was op een vastelaovend'' :''En dat op een dure tijd,'' :''En toe raokte ik aan m'n oengeluk'' :''En toe raokte ik aan de meid.'' :''En de meid die was lui en lekker,'' :''Geen mindere wou zij doen,'' :''En toe ging zij neur 't stalletjen toe'' :''En toe molken zij de koe.'' :''Weet je wel wat al de mooie moidjes doen,'' :'''s Ochtends gaene zij vroeg opstaen,'' :''En dan gaene ze voor dat spiegeltjien staen,'' :''Dan kijken ze hier en dan kijken ze deur,'' :''En dan kijken rond van trots, hier.'' :''Moedertje zet je nachtkappetjen ies op,'' :''Want je liefien zal vanaovend koemen.'' :''Komp er me liefien vanaovond nijt,'' :''Slaep zij in der m'n armpies nijt,'' :''Dan komp Flores Jansen,'' :''Die deur loopt te rommelpot spoelen'' :''En de rest za'k leren dansen.'' {{SNLV}} [[Kategorie:Urkers artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Streektaol in Flevolaand]] [[Kategorie:Noordoostpolder]] ff73zp4olob7hvhajtacjor70twy7iw 0 9643 71259 2008-07-03T18:30:37Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Skokkers]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Skokkers]] drdlqxowvjpgjkxa5cs38yc2c8pm039 0 9644 280441 276814 2015-04-12T14:21:55Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Heumen | bestaansnaam vlagge = Heumen vlag.svg | bestaansnaam wapen = Coat of arms of Heumen.gif | lokasie = LocatieHeumen | previnsie = [[Gelderlaand]] | heufplaose = [[Malden]] | oppervlak = 41,50 km² | oppervlak laand = 39,91 km² | oppervlak waoter = 1,59 km² | inwoeners = 16.756 | daotum inwoeners = 2006 | dichtheid = 420 inw./km² | breedtegraod = 51/47/0/N | lengtegraod = 5/52/0/E | verkeersaoder = [[A73]], [[N271]] | netnummer = 024 | postcode = 6580-6582, 6610-6612 | webstee = [http://www.heumen.nl/ www.heumen.nl] }} '''Heumen''' is n darp en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderlaand]] en hef ne oppervlakte van 41,50 km² (woarvan 1,59 km² water). De gemeente Heumen mek deel uut van de Stadsregio Ernem-Nimwaege. Den [[Maas]] is de grenze van Heumen met Noord-Broabant. Möllehook ligt op de grenze met Limburg. De hervormde darpskarke kump uut de 14de eeuwe en de Kattelieke Gregoriuskarke is in 1952 ebouwd noar n ontwarp van architekt E. Nijsten. ==Aandere darpen== [[Blankenbarg (Heumen)|Blankenbarg]], [[De Schatkuil]], [[Heide (Heumen)|Heide]], [[Malden (Nederland)|Malden]] (gemeentehuus), [[Meulenhoek]] (gedeeltelik), [[Nederasselt]], buurtschap [[Meulenhoek (Heumen)|Meulenhoek]], [[Overasselt]], [[Schoonenburg]], [[Sleeburg]], [[Valenbarg]], [[Vogelzang]], [[Vosseneind]] en [[Worsum]]. [[Ofbeelding:Heumenchurches.jpg|200px|thumb|left|De twee Heumense karken an et darpsplein]] {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] nhl01vznludtdijp7v4ofeiwjpsihs6 0 9647 283056 280496 2015-08-16T00:25:27Z CommonsDelinker 166 [[Wapenlingewaal.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Natuur12|Natuur12]], mit as reden: Per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Coat of arms of Zederik.svg|]]. wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Lingewaal | bestaandsnaam vlagge = Vlag_Lingewaal.gif | bestaandsnaam woapn =| lokatie = LocatieLingewaal | proveensie = | heufdplaats = [[Asperen]] | öppervlakte = 54,56 km² | öppervlakte laand = 51,03 km² | öppervlakte water = 3,53 km² | inwonners = 10.879 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 213 inw./km² | breedtegroad = 51/53/0/N | lengtegroad = 5/7/0/E | verkeersoader = [[A15]] | netnummer = 0183, 0345, 0418 | postkode = 4147, 4160-4161, 4170-4171, 4211-4212, 4214 | webstie = [http://www.lingewaal.nl/ www.lingewaal.nl] | }} '''Lingewaal''' is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderlaand]] en hef ne oppervlaakte van 54,56 km² (woarvan 3,53 km² water). De gemeente is in 1986 onstoan uit de veurmalige gemeenten Asperen, Heukelum, Herwienen en Vuren. ==Kernen== [[Asperen]] (gemeentehoes), [[Herwienen]], [[Heukelum]], [[Spiek (Lingewaal)|Spiek]], [[Vuren (darp)|Vuren]] en de gehuchten [[Benedenend]], [[Bovvenend]], [[Freezenwiek]], [[Karkend (Lingewaal)|Karkend]], [[Leuven (Lingewaal)|Leuven]] en [[Vöggelswarf]]. == Gemeentewoapen == In et gemeentewoapen bunt de veurnoamste dele van de waopens van de veer veurmoalige gemeenten ([[Asperen]], [[Herwienen]], [[Heukelum]] en [[Vuren (darp)|Vuren]]) op-enommen. Et linkerdele van et skild is ne samenstelling van de woapens van [[Asperen]] en [[Vuren (darp)|Vuren]]. Et rechterdele van et skild is et gehalveerde woapen van [[Herwienen]]. In et hartskild steet ne vereenvoldigde poorte uut et woapen van [[Heukelum]] dee'j ok trög könt vinden in et woapen van [[Asperen]]. ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Heukelum anzicht.jpg|Anzicht op Heukelum Ofbeelding:Asperen anzicht.jpg|Anzicht op Asperen </gallery> {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] d9fq41606juht1fjjtkp41hq966j4ud 0 9649 283055 280497 2015-08-16T00:25:18Z CommonsDelinker 166 [[Wapenlingewaal.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Natuur12|Natuur12]], mit as reden: Per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Coat of arms of Zederik.svg|]]. wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Lingeweerd | bestaandsnaam vlagge = Vlag_Lingewaal.gif | bestaandsnaam woapn =| lokatie = LocatieLingewaard | proveensie = | heufdplaats = [[Asperen]] | öppervlakte = 54,56 km² | öppervlakte laand = 51,03 km² | öppervlakte water = 3,53 km² | inwonners = 10.879 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 213 inw./km² | breedtegroad = 51/53/0/N | lengtegroad = 5/7/0/E | verkeersoader = [[A15]] | netnummer = 0183, 0345, 0418 | postkode = 4147, 4160-4161, 4170-4171, 4211-4212, 4214 | webstie = [http://www.lingewaal.nl/ www.lingewaal.nl] | }} '''Lingeweerd''' ([[Nederlaands]]: ''Lingewaard'') is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in et oosten van [[Nederlaand]], in de previnsie [[Gelderlaand]]. De gemeente ligt in et streumgebeed van Woale [[Rien]] en [[Linge]], in de [[Over-Betuwe]], et gebeed tussen Ernem en [[Nimwaege‎]], en umvat doarnoast nen kleinen strook an de oaverkante van et Pannerdens Kanoal. De gemeente Lingeweerd mek dele uut van de Stadsregio Arnhem-Nimwaege‎ en grenst an et Pannerdens Kanoal, de gemeenten [[Duven (gemeente)|Duven]], [[Westervoort]], [[Arem]], [[Overbetuwe]] en [[Nimwaege]] moar ok an den Woale. ==Kernen== De gemeente is vanof 1 januari [[2001]] ontstoan deur een samengoan van de veurmalige gemeentes [[Bemmel]], [[Gendt]] en [[Huussen]]. De gemeente Lingeweerd besteet uut de plaetse *[[Huussen]] *[[Bemmel]] *[[Gendt]] *[[Angeren]] *[[Doornenburg]] *[[Haalderen]] *[[Ressen (Lingeweerd)|Ressen]]. ==Uutgoande verwiezingen== *[http://www.bemmel.com Webstee gemeente] ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Doornenburg-kasteel.jpg|Anzicht op Doornenburg Ofbeelding:Gendt kerk.jpg|Anzicht op Gendt Ofbeelding:Bemmel-karke.jpg|Karke in Bemmel </gallery> {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 5f6khjkahc1ddn3n1a9ko7o1lfprx3q 0 9652 292832 283243 2016-12-24T17:05:36Z GO69 11774 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Ammerzoden ruinekarke.jpg]] → [[File:Ruïnekerk, Ammerzoden.jpg]] [[c:COM:FR#reasons|File renaming criterion #3]]: To correct obvious errors in file names, including misspelled [[c::en:Noun#Proper nouns... wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Maasdriel | bestaandsnaam vlagge = Flag of Maasdriel.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Maasdriel.svg | lokatie = LocatieMaasdriel | proveensie = | heufdplaats = '''Karkdriel''' | öppervlakte = 75,49 km² | öppervlakte laand = 70,32 km² | öppervlakte water = 5,17 km² | inwonners = 23.507 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 334 inw./km² | breedtegroad = 51/46/0/N | lengtegroad = 5/20/0/E | verkeersoader = [[A2]], Olde Riekswegge ('s-Hertogenbosch),[[N322]], [[N831]], [[N832]] | netnummer = 0418, 0487, 073 | postkode = 5320-5321, 5324-5325, 5327-5328, 5330-5331, 5333-5335, 6624 | webstie = [http://www.maasdriel.nl/ www.maasdriel.nl] | }} '''Maasdriel''' is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderlaand]]. Den name van de gemeente was tot [[1944]] Driel, moar wierd deur de Duutsers veraanderd in Maasdriel um verwarring mit [[Driel]] bi-j [[Heteren]] te veurkommen. ==Kernen== *[[Alem]] *[[Ammerzoden]] *[[Hedel]] *[[Heerewaarden]] *[[Hoenzadriel]] *[[Hurwenen]], *[[Kerkdriel]] *[[Rossum (Gelderlaand)|Rossum]] *[[Velddriel]] *[[Well (Maasdriel)|Well]] *[[Wellseind]]. De gemeente hef nog nen trop noaberschoppen te wetten: [[Berm (Maasdriel)|Berm]], [[Californië (Maasdriel)|Californië]], [[Doorning]], [[Hoorzik]], [[Rome (Maasdriel)|Rome]], [[Sint Andries (noaberschop)|Sint Andries]], [[Slijkwell]], [[Veluwe (Maasdriel)|Veluwe]], [[Voorne (Maasdriel)|Voorne]] en [[Wordragen]]. In dizze gemeente in de [[Bommelerweerd]] gingen in [[1999]] de gemeenten [[Ammerzoden]], [[Hedel]], [[Rossum (Gelderlaand)|Rossum]], [[Heerewaarden]] en et olde Maasdriel op. Doarveur, in [[1958]], wierd [[Alem]] ovvereheaveld van de Noord-Broabantse gemeente [[Alem, Maren en Kessel]] noar et Gelderse Maasdriel, woarbi-j [[Maren]] en [[Kessel (Lith)|Kessel]] noar [[Lith]] gingen. ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Ammerzoden kastele.jpg|Kasteel Ammerzoden Ofbeelding:Ruïnekerk, Ammerzoden.jpg|Karkruine in Ammerzoden </gallery> {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] sltzmp8l8wozl5inkhz73iedlw3ig2t 0 9653 206358 71331 2011-09-15T04:38:12Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Provinsies van Nederlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Provinsies van Nederlaand]] tawrh0jwkinrsy0elzcj6hp2a96rckz 0 9655 258368 251634 2013-03-11T11:49:07Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 63 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q81257]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki De volgende gebeurtenissen vunnen plaose van '''1350 tot 1359'''. == Gebeurtenissen == * De [[Ottomaanse Turken]] trekken Europa in * De [[Hanze]] kump bie mekaar * [[Stefan Dušan]] keizer van Servië kump uut de tied [[Kategorie:14e eeuw]] 5souskuv9m4q7dgubdl8m8i5namffba 0 9657 284831 280499 2016-06-13T10:39:21Z Cycn 1607 wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Millingen an den Rien | bestaandsnaam vlagge = Flag of Millingen aan de Rijn.svg | bestaandsnaam wapen = Coat of arms of Millingen aan de Rijn.svg | lokasie = LocatieMillingenAanDeRijn | provinsie = | heufdplaotse = '''Millingen an den Rien''' | oppervlakte = 10,27 km² | oppervlakte laand = 8,66 km² | oppervlakte water = 1,61 km² | inwoeners = 5.912 | daotum inwoeners = [[1 mei]] [[2014]] | dichtheid = 683 | breedtegraod = 51/52/0/N | lengtegraod = 6/3/0/E | verkeersaoder = Heerbaan | netnummer = 0481 | postkode = 6566 | op-egaon = [http://www.millingen.nl/ www.millingen.nl] | }} '''Millingen an den Rien''' ([[Nederlaands]]: ''Millingen aan de Rijn'') is n darp en veurmalige [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlaandse provinsie [[Gelderlaand]] en hef n oppervlaakte van 10,27 km². Binnen de gemeentegrenzen bunt gin aandere darpen. De gemeente Millingen an den Rien is op [[1 jannewaori]] [[2015]] op-egaon in de gemeente [[Groesbeek]]. Millingen is elaegen op n Romijns [[oeverwal]]lensysteem, waorvan tussen [[200]] en [[500]] völle is weg-eslagen. An t ende van de [[Merovingse tied]] ([[7e eeuw|7e]] - [[8e eeuw]]e) wordden t gebeed wier bewond. Dizze vrögge vestiging is verzoppen, getuugt de ovverlöpgeulen op den overwal. t Middeleeuwse straotenpatroon van t darp is daorop ebaseerd. t Darp is elaegen in t sentrum van den [[Duffelt]], t harte van de Gelderse Poorte. ==Name== De tovoging "an den Rien" hef neet altied bestaon. Dizzen name is zelfs onjuust. t Water waor Millingen an ligt heet t Bi'jlaands Kanaal. Vanof de Duutse grenze tot de vertakking in den Waole en t [[Pannerdensch Kanaal]] hef t den name van Graaf Bijland (spraek uut: 'Bieland'), den ooit t kanaal leet graoven (de löppe van de riviere de [[Rien]] was destieds aanders). [[Bestaand:Sint Antoniuskerk Millingen aan de Rijn.jpg|left|thumb|De Antonius van Paduakarke in Millingen an den Rien]] ==Trivia== * Millingen an den Rien is begin- en endpunt van dele van t [[Pieterpad]]. * De katholieke Sint-Antonius van Paduakarke in Millingen, n [[neogotiek|neogoties]] ontwarp van [[architektuur|architekt]] Wolter te Riele uut 1913, hef bi'jzundere biechthökskes. Angezeen de warknemmers van den scheepswarf in t darp deur heur wark in de lawaaiige fabriekshallen en an de schaepe mangs hardheurend waren en gewend waoren alderbastend hard te praoten, bunt daor döbbele deuren in de biechtsteule ezat, zodat den biecht toch nog vertrouwelik kon wördden of-enommen. * Ze zegt dat bi'j Lobith den Rien Nederlaand binnenkump. In Millingen denkt de leu daor aanders ovver. Den Rien kúmp Nederlaand eigenlik neet binnen. Vanof de grenze mit Duutslaand heet t water Bi'jlaands Kanaal. Maor los daorvan, zol den Rien bi'j Millingen Nederlaand pas binnen waen. Bi'j de gemeentegrenze van Millingen, wat ok de rieksgrenze is, is pas t hele water Nederlaands. Daorveur streumt den Rien veur de (zudelike) helfte deur Duuts grondgebeed. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Barg en Dal]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] cg52i47ai97o9fk4em72wncljfnk6bn 0 9659 271313 271265 2013-11-23T14:11:03Z 80.114.178.7 as of [[Bestaand:Coat of arms of Neder Betuwe.svg]] t auteursrecht neet zol schenden; -/- [[Kategorie:Plaose in Gelderlaand]] (zeet [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]]) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Neder-Betuwe | bestaandsnaam vlagge = Sin bandera.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Neder Betuwe.svg | lokatie = LocatieNeder-Betuwe | proveensie = [[Gelderlaand]] | heufdplaats = [[Opheusden]] | öppervlakte = 66,52 | öppervlakte laand = 66,03 | öppervlakte water = 0,49 | inwonners = 22.358 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 339 | breedtegroad = 51/56/0/N | lengtegroad = 5/38/0/E | verkeersoader = [[A15]], [[N233]], [[N320]] | netnummer = 0344, 0488 | postkode = 4040-4041, 4043, 4050-4051, 4053-4054, 6669 | webstie = [http://www.nederbetuwe.nl/ www.nederbetuwe.nl ] }} Mit de '''Neder-Betuwe''' wöd dat deel van et [[Gelderlaand|Gelderse]] revirengebeed de [[Betuwe]] eneumt dat in et noorden wöd begrensd deur den reviere den Lek (wieterop eneumd) den [[Nederrien]] en in et zuden deur et reviertjen de [[Linge]]. De Nederbetuwe ligt in den utersten westhook van de [[Nederlaand]]se previnsie [[Gelderlaand]] en geet in zudeleke richting oaver in de Tielerweerd en in oosteleke richting in de [[Over-Betuwe|Overbetuwe]]. Bekende plaetse in dizze streake bunt [[Culemborg]] en [[Buren (Gelderlaand)]]. Lest eneumden is n bezeensweerdeg stedjen mit historiese bände mit et Huus van Oranje. Et is ne vri-j dunbevolkte, laandeleke streake mit veeteelt en veural völ - hoo oosteleker hoo meer - fruutteelt. Sinds [[2003]] wödt den name '''Nederbetuwe''' ok ebruukt as name veur ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]]. De gemeenten Kesteren, Echteld en Dodeweerd wödden in [[2003]] samen-edoane tot 'Neder-Betuwe'. Bekende plaetse in dizze gemeente bunt [[Kesteren]], [[Opheusden]], [[Ochten]] en [[Dodeweerd]]. ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Buren vanof den mölle.jpg|Buren Ofbeelding:Culemborg karke.jpg|Culemborg </gallery> {{commonscat}} {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] 5t5sfp6l5lrwv5h08ipmn6d4ep0af4o 0 9660 280500 276099 2015-04-12T14:31:15Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Neerijnen | bestaandsnaam vlagge = Flag of Neerijnen.png | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Neerijnen.png | lokatie = LocatieNeerijnen | proveensie = Gelderlaand | heufdplaats = Neerijnen | öppervlakte = 72,90 | öppervlakte laand = 66,03 km² | öppervlakte water = 6,9 km² | inwonners = 12.013 | doatum inwonners = [[1 mei]] [[2013]] | dichtheid = 182 | breedtegroad = 51/50/0/N | lengtegroad = 5/17/0/E | verkeersoader = [[A2]], [[A15]], [[N830]] | netnummer = 0344, 0345, 0418 | postkode = 4060-4061, 4063-4064, 4174-4176, 4180-4182, 4184-4185 | webstie = [http://www.neerijnen.nl/ www.neerijnen.nl] | }} '''Neerijnen''' is n [[darp]] en ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse provinsie [[Gelderlaand]] en hef ne oppervlakte van 73,01 km². t Oosten van de gemeente (Neerijnen, Varik, Ophemert, Est, Opijnen, Heesselt) is onderdeel van de [[Tielerweerd]] . t Westen van de gemeente (Tuil, Haaften, Hellouw) ligt in t gebeed de Viefherenlaanden. t Gemeentehoes steet in t geliek-eneumde darp Neerijnen. De gemeente is ontstaon op 1 januari [[1978]] en is n samengaon van de veurmaolige gemeenten Haaften, Hellouw, Tuil, Ophemert, Est, Opijnen, Waardenburg en Varik. ==Karnen== *[[Est (Gelderlaand)|Est]] *[[Haaften]] *[[Heesselt]] *[[Hellouw]] *'''Neerijnen''' *[[Ophemert]] *[[Opijnen]] *[[Tuil]] *[[Varik]] *[[Waardenburg]] {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] pno9zmqo0xlug0kpb9q0wqdgd4wxph8 0 9663 280552 280236 2015-04-12T14:39:55Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Renkum | bestaandsnaam vlagge = Flag of Renkum.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Renkum.svg | lokatie = LocatieRenkum | proveensie = | heufdplaats = Oosterbeek | öppervlakte = 47,12 km² | öppervlakte laand = 46,02 km² | öppervlakte water = 1,11 km² | inwonners = 31.396 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 682 inw./km² | breedtegroad = 51/59/0/N | lengtegroad = 5/51/0/E | verkeersoader = [[A50]], [[N224]], [[N225]] | netnummer = 026, 0317 | postkode = 6860-6862, 6865-6866, 6870-6871, 6874 | webstie = [http://www.renkum.nl www.renkum.nl] | }} '''Renkum''' is n [[darp]] in de ok zo eneumde [[gemiente (bestuur)|gemeente]] Renkum in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderlaand]] en hef ne oppervlaakte van 47,12 km². Renkum ligt an den reviere den [[Rien]], zon zes kilometer van [[Woageningen]] De gemeente Renkum mek deel uut van de Stadsregio [[Arem]]-[[Nijmegen]]. == Aandere darpen == [[Doorwerth]], [[Heelsum]], [[Heveadorp]], [[Oosterbeek]] (gemeentehoes) en [[Wolfheze]]. == Geskiednis == Renkum is meer as doezend joar old. In [[1970]] wödden et doezendjoarege bestoan evierd, vermeudelek ebaseerd op de oldste vermelding van den plaatsname, den vrögger as ''Redinchem'' wierd eschreaven. Halverweage de 19de eeuwe greujden Renkum van 'armoodig boerngehucht' tot n 'riek, mit gode huze liekend darp'. Renkum telden toon 193 huze en 840 inwonners. Doar waren zes papiermöllens, dree water-koornmöllens en éne water-olliemölle. Noast twee fabrieken (ene stroop- en eerpelzetmealfabriek) was doar ne beerbrouweri-je annex logement en harbarg eneumd den Bok. == Darp en umgeaving == Et darp hef wat zwoare industrie in den vorm van ne papierfabriek. Wieter is doar wat lechte industrie. De umgeaving wödt kenmarkt deur woolden en uterweerden. Der bunt in de woolden grofbulten van doezenden joaren old, woaruut veurwarpen bunt te zeen in et gemeentemuseum in [[Arnem]]. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.renkumsbeekdal.nl Project Renkums Beakdelle] * [http://www.veluwe2010.nl/ Veluwe2010] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Doorwerth_kastele.jpg|Doorwerth Ofbeelding:Oosterbeek_gemeentehoes.jpg|Oosterbeek </gallery> {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] m9l2nb78uwp1h9h43zpudnlyotbpj4w 0 9664 283858 282800 2016-02-07T16:00:12Z Cycn 1607 2x SVG wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Rheden | bestaandsnaam vlagge = Flag of Rheden.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Rheden.svg | lokatie = LocatieRheden | proveensie = [[Gelderlaand|Gelderland]] | heufdplaats = [[De Steeg]] | öppervlakte = 84,35 km² | öppervlakte laand = 81,76 km² | öppervlakte water = 2,59 km² | inwonners = 43.535 | doatum inwonners = [[31 meert]] [[2015]] | dichtheid = 532 inw./km² | breedtegroad = 52/0/0/N | lengtegroad = 6/2/0/E | verkeersoader = [[A348]], [[N348]] | netnummer = 026, 0313 | postkode = 6880-6883, 6950-6953, 6955-6957, 6990-6991, 6994 | webstie = [http://www.rheden.nl www.rheden.nl] | }} '''Rheden''' is n [[darp]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse provinsie [[Gelderlaand]] en hef ne oppervlakte van 84,35 km² (waorvan 2,59 km² water). De gemeente Rheden mek deel uut van de Stadsregio [[Arnem]]-[[Nijmegen]]. De gemeente ligt ten oosten van [[Arnem]]. De [[Veluwe]] vervult zien betrekking as noordelike grenze en den [[Iessel]] as zudelike grenze. De darpen ligt as ne gordel in dizzen strook tussen woold en riviere. t Groondgebeed van de gemeente umvat an de ene kante den stuwwal, bulten, woolden, heed en baeken van den Veluwezoom en an de andere kante den Iesselvallei mit uterweerden. == Name en geskiedenis == Den name Rheden kömp van "Rheton" wat letterlik "plaatse waor t riet greuit" is. De geskiedenis van de gemeente geet terug tot 1753 toon de scholtambten Velp en Rheden samen wördden edaon tot één scholtambt Rheden. De keuze veur den name Rheden wierd emaakt umdat t Rhedense scholtambt meer inwonners had. In de löppe van de 19e eeuwe gingen völle renteniers en gepensioneerden in de gemeente Rheden wonnen, veural in De Steeg en Velp. De naobi'je anwaezigheid van ne stad ([[Arnem]]) en de mooie natuur waren bepaolende umstandigheden dee den greui van de gemeente Rheden anspoorden. In 100 jaor tied verveervoldigden t inwonnersantal van 5000 naor 23.000. Bezeensweerdig in t darp Rheden is de hervormde karke, rondum [[1500]] ebouwd mit romaansen toren uut de 12e eeuwe. Bi'j t darp Rheden steet t bezeukerssentrum Veluwezoom en den [[Posbank]]. == Aandere darpen == [[De Steeg]] (gemeentehoes), [[Dieren (Gelderlaand)|Dieren]], [[Ellekum]], [[Laeg-Soeren|Leeg-Soeren]], [[Spankeren]] en [[Velp (Gelderlaand)|Velp]]. Umdat de twee grootste darpen Velp en Dieren an den west- en oostraand van de gemeente ligt, steet t gemeentehoes in t sentraol elaegen darp De Steeg. De zeuven darpen van de gemeente, op riege naor inwonners (2013): {| class="prettytable" width="40%" ! Darp || Inwonners |- | Velp ||style="text-align:right;"| 17.723 |- | Dieren ||style="text-align:right;"| 14.340 |- | Rheden ||style="text-align:right;"| 7.614 |- | De Steeg ||style="text-align:right;"| 1.122 |- | Ellekum ||style="text-align:right;"| 1.104 |- | Spankeren ||style="text-align:right;"| 958 |- | Leeg-Soeren ||style="text-align:right;"| 835 |} {{Rheden}} {{Gelderlaand}} {{Dialekt|act||Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 7bplf7focdjdz18bdnjvbdjbeuqvzzf 0 9665 270327 71672 2013-09-10T21:22:47Z タチコマ robot 6976 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Millingen an den Rien]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Millingen an den Rien]] 18wylsch8x2mqhx0zzp1yvqwgw2qss4 0 9670 264536 258122 2013-05-06T20:45:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Frans Hals 070.jpg|250px|thumb|Een foekepotspeuler op een [[schilderie]] van [[Frans Hals]]]] Een '''foekepot''' is een oud [[volksmeziek]]instrement dat gebruuk wönnen in de Lege Lanen. De foekepot kan uut verschillende dingen bestaon: *Een uut-ehollen sukerbiete, daorover wonnen dan een varkensblaoze espannen en in 't midden zit een rietjen. A-j 't rietjen dan op en neer beweugen dan klunk 't as ''foeke, foeke'', daorumme heet 't oek een ''foeke''pot (dit wonnen mit een duur woord [[onomatopee]] eneumd). Zo kump de foekepot veural veur op de [[Veluwe]] en werschienlijk oek daorbuten. *Een pot van [[diggelwark]], daorover wonnen dan een [[vlieze]] espannen en in 't midden van 't vlieze zit een stokjen vastemaak. Dit stokjen is bestreken mit [[hars]]. Je nemen 't stokjen in de haand en mit 't stokjen maak je dan een vrievende beweging waor een trillende beweging veroorzaak wonnen. Zo kump 't veur in aandere delen van 't laand. Over de foekepot bestaon oek verschillende liedjes, in de [[Achterhoek]] zingen ze bieveurbeeld: : Foekepotterij, foekepotterij, : geef mien 'n cent, dan gao ik weer veurbij. : ik heb geen geld um brood te kopen, : deurum mot ik met de poekepotte lopen. : Foekepotterij, foekepotterij, : geef mien 'n cent, dan gao ik weer veurbij. Mit [[Sunte-Marten (feest)|Sunte-Marten]] (in november) of [[vastenavend]] wönnen de foekepot oek deur kienders gebruuk as ze langes de deuren gungen. Een internasjonaol bekende versie van de foekepot is de [[cuíca]], die veul in [[samba]] gebruukt wonnen. == Nedersaksisch == *[[Grunnegs]]: ''foekepot'', ''rommelpot'', ''foekerommelpot'' [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] [[Kategorie:Slagwoark]] hvxa82t6l7x7ax87zmunllv609lsu24 6 9672 126959 71577 2009-11-26T22:37:09Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Rijn_keerte.png == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] halybg0kqs0bdlhesjpdyrkf09ujoko 0 9673 290603 289108 2016-11-01T15:25:57Z Wwikix 13678 /* Bronvermelding */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Rijn keerte.png|thumb|Rien]] Den '''Rien''' ([[Duuts]]: ''Rhein'', [[Nederlaands]]: ''Rijn'', [[Fraans]]: ''Rhin'', [[Retoromaans]]: ''Rein'', [[Zwitserduuts]]: ''Rhy'', [[Ripuarisch]]: ''Rhing'') is mit 1320<ref>Winkler Prins, 7e druk, 1973, ISBN 90-10-00036-2, pg. 699 ''1326 km lang''</ref> kilometer ene van de langste revieren van [[Europa (continent)|Europa]]. Doarvan ligt 800 kilometer in [[Duutsland]], zoas ok et grootste deel van et streumgebeed (120.000 van de 185.000 km²) op Duuts grondgebeed ligt. De name van den Rien kump woarschienlek van et [[Indo-Uropese taolen|Indo-Europese]] ''*rei'' dat "streumen" betekent. == Löppe == === Laanden === Den Rijn/Rien ontsprönk in [[Graubünden]], in de Zwitserse [[Alpen]], en döt op riege zes landen an: * [[Zwitserlaand]] * [[Liechtenstein]] (grensreviere) * [[Oostenriek]] * [[Frankriek]] (grenzreviere, zee hierunder) * [[Duutslaand]] * [[Nederlaand]] Tussen [[Bazel]] en [[Breisach am Rhein]], ne afstaand van rundumme 60 km, is den Rijn/Rien ne ondepe reviere mit völle streumversnellingen. Ten westen doarvan is n bevoarboar kanaal egroaven. Men sprekt van den 'Olden Rien' en den 'ni-jen Rien'. Et lange eilaand doartussen is Fraans gebeed. Den 'Olden Rien' is dus ne grensreviere, en de bevoarboare 'ni-jen Rien' ligt in Frankriek. Doarnoast maakt delen van Italië, België en Luxembarg deel uut van et totale streumgebeed van den Rien. === Naamgeaving === [[Bestaand:Flusssystemkarte Rhein 06.jpg|thumb|Kaart van et streumgebeed]] Den Rien is lange, streumt deur verskillende laanden en taalgebeeden. Verskillende deale hebt nen eigen name - wat mangs verwarring kan oplaeveren (welken Boavenrien? welken ''Niederrhein''?). Van [[Zwitserlaand]] deur [[Duutsland]] noar [[Nederlaand]] heet den Rien op riege: * ''Alpenrien'' tot an et [[Bodenmeer]] (deels de grenze tussen Zwitserlaand en Liechtenstein en Oostenriek). Den Alpenrien hef twee boavenlopen: den Veur-Rien en den Achter-Rien, dee bi-j Reichenau, ten westen van [[Chur]], samenvleujt. Et Rienwater deurstreumt et [[Bodenmeer]] en geet weer wieter as reviere vanof [[Konstanz (stad)|Konstanz]]. * ''Hoogrien'' tot [[Bazel]] (deels de Zwitsers-Duutse grenze). Et deel vanof de samenvleujing mit den [[Aare]] wödt deur de Zwitsers ''Nederrien'' eneumd. Bi-j [[Schaffhuse]] is den Rienwaterval, den grootsten waterval van Europa; * ''Bovenrien'' (Duuts: ''Oberrhein'') tot Bingen an den Rien (deels de Duuts-Franse grenze); * ''Middenrien'' (Duuts: ''Mittelrhein'') tot Bad Godsbarg. Dit deel van et Riendal is n kloofdal deur den [[Eifel]], mit onder aandere den [[Lorelei]] as karakteristiek punt. * ''Nederrien'' (Duuts: ''Niederrhein'') tot an de Duuts-Nederlaandse grenze. In Nederlaand vertakt den Rien zich tot in historiese tieden van natuur, en bunt delen van den Rien egroaven veur de waterhuusholding, veiligheid en plaatsbepoaling. Verskillende delen hebt nen eigen name. As den ''[[Nederrien (Duutsland)|Nederrien]]'' Duutsland uutgeet, heet zi-j op riege: * "[[Boven-Rien]]" van [[Lobith]] tot [[Tolkamer]] (grensreviere mit Duutslaand). Tot an et groaven van et [[Pannerdens Kanaal]] en et [[Bi-jlandsch Kanaal]] was dit et boavenste stuksken van den [[Waal (rivier)|Waal]]. Tussen [[Boven-Rien]] en [[Zevenaar]] ligt et [[Rienstrangen]] gebeed, et verzaande verlengde van den [[Nederrien (Duitsland)|Nederrien]]). * "[[Bi-jlandsch Kanaal]]" (veur et grootste deel n egroaven deel) tot an de afsplitsing van den [[Waal (rivier)|Waal]]. * "[[Pannerdens Kanaal|Pannerdensch Kanaal]]" (veur et grootste deel n egroaven deel) tot veurbi-j [[Angeren]]. * "[[Nederrien]]" tot an [[Wiek bi-j Duurstede]] (veur [[Arnem]] splitst den [[Geldersen Iessel]] hier vanof). Noa Wiek bi-j Duurstede geet den Rien offisjeel wieter as [[Lek (rivier)|Lek]], [[Nie-je Maas]] en [[Ni-jen Waterweg]], moar den name 'Rien' leaft veurt in: * "[[Krommen Rien]]" tot [[Utrecht (stad)|Utrecht]]. * "[[Leidsen Rien]]" tot [[Harmelen]]. * "[[Olde Rien (Harmelen-Noordzee)|Olde Rien]]" via [[Leiden]] noar [[Katwiek (Zuud-Hollaand)|Katwiek]]. === Vertakkingen in Nederlaand === [[Bestaand:Rhine source.JPG|thumb|Bödjen bi-j Lai da Tuma, Surselva, [[Graubünden]], Zwitserlaand woar den Rien begunt]] [[Bestaand:vorderrhein.jpg|thumb|[[Veur-Rien]], [[Bovenalpgebargte]]]] [[Bestaand:Rhine canyon.JPG|thumb|Canyon tussen Ilanz en [[Chur]].]] [[Bestaand:Chutes du rhin.jpg|thumb|Waterval in den Rien bi-j Schaffhuze]] [[Bestaand:Loreley von Spitznack.jpg|thumb|Lorelei]] [[Bestaand:Rhine, Spijk, Netherlands.jpg|thumb|den Rien bi-j Spiek]] [[Bestaand:Rhine, Tolkamer, Netherlands.jpg|thumb|den Rien bi-j Tolkamer]] [[Bestaand:Rhine, Millingen, Netherlands.jpg|thumb|den Rien bi-j Millingen]] In ziene revierdelta vertakt (splitst) den Rien völle, en verdealt doarbi-j zien water. Den [[Waal (rivier)|Waal]] draegt twee daarde van den ofvuur van de [[Boven-Rien]], et [[Pannerdens Kanaal]] de reste. Tot an den [[diek]] ([[middeleeuwn]]) waren der meer splitsingen. De kleinere streumen - in de [[Romeinse tied]] mangs nog grote revieren, moar in de [[middeleeuwn]] al stark an et verzaanden - wierden geliektiedeg mit de bedieking of-edamd. Veurbeelden bunt den [[Krommen Rien]] en [[Olden Rien (Harmelen-Noordzee)|Olden Rien]], den [[Utrechtsen Vecht]], den [[Linge]], den [[Hollaandse Iessel]]. Noast den [[Waal (rivier)|Waal]] blef alleneg den [[Lek (rivier)|Lek]] oaver as revier-streum. [[Waal (revier)|Waal]], [[Lek (revier)|Lek]] en den [[Maas]] mundt alle as [[estuarium|estuaria]] uut in de Noordzee. De haavns van [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] ligt in dit gebeed ([[Ni-jen Waterweg]]). Et meeste van et Rien- en Maaswater bereikt de [[Noordzee]] langs den [[Ni-jen Merwede]] (egroaven), en den (veurmalege) [[estuarium|estuaria]] [[Hollaands Deep (water)|Hollaands Deep]] en [[Heringvleet (zeearm)|Heringvleet]]. === Zi-j revieren === Belangrieken zi-jrevieren van den Rien bunt den [[Aare]] in Zwitserlaand, en den [[Neckar]], den [[Main]], den [[Moezel (rivier)|Moezel]], den [[Lahn]], den [[Ruhr]] en den [[Lippe (rivier)|Lippe]] in Duutslaand. Al dizze revieren, op den Aare en den Moezel noa, mundt van de beskrieving van et ontstoan en de gedoante van bargen en dalen an de rechterkante in den Rien uut. Linksriens mundt under aandere et zi-j riveertjen den [[Kalflack]] bi-j [[Emmerik]] uut in den Rien. == Historie en olderdom van den Rien == As grote reviere is den Rien, noar eerdkundege moatstaven, vri-j jung. Tiedens et [[Mioceen]] en et vrögge [[Plioceen]] was den Rien ne kleine reviere dee de brookgebeden in de umgeaving van et [[Köln]] van noe afwaterden. Dizze brookgebeeden lagen toon dichte bi-j de kuste woardeur den Rien inderdoad ne kleine lengte had. Deur de warkzaamheid van de Baltiese Reviere of ok wal [[Eridanos]] wödden de kustliene steeds wieter noar et Noordwesten eschovven woardeur de underlöppe van den Rien langer wierd. Mit den trögwarking gingen uutendelek ok de brookgebeden vort. De reviere vergreutten doarnoa streumopweerts et streumgebeed. Dit gebeurden veurnamelek tiedens et [[Plioceen]] en et [[Pleistoceen]]. Et streumgebeed wierd uutgebreid noar Midden- en Zuud-[[Duitslaand]] en et noorden van [[Zwitserlaand]]. Dit ging veural ten koste van et streumgebeed van [[Rhône (rivier)|Rhône]] en [[Donau]]. Ok delen van et [[Maas]]-streumgebeed bunt deur den Rien inenommen ([[ontheufding (rivier)|rivierontheufding]]), bi-jveurbeeld de boavenlöppe van den [[Moezel (rivier)|Moezel]]. Et veraanderen van de revierstreumgebeedn in midden Europa hönk samen mit tektoniese beweagingen (veural under invlood van de vörming van de [[Alpen]]). Tiedens et Vrög Pleistoceen en Midden Pleistoceen streumden den Rien deur Nederlaand deur de previnsies Gelderlaand, Oaveriessel, Freeslaand en Noordhollaand noar et Noorden hen en mundden in de Noordzee uut bi-j ne kustliene dee in et Noorden van Nederlaand of nog Noordeleker lag. Dit was zowal et geval tiedens [[interglaciaal|interglacialen]], woarin den zeespegel op vergeliekboare heugte lag as noe, as tiedens [[glaciaal|glacialen]] woarin den zeespegel völle tientallen meters laeger stond. Tiedens de meeste iestieden lag et Zuden van de [[Noordzee]] doordeur dreuge. Revieren as [[Iezer (rivier)|IJzer]], [[Maas]], [[Schelde (rivier)|Schelde]] en [[Thames]] wierden tiedens dizze laege zeespegelstanden zi-j riveeren van den Rien. Tiedens éne of meer Midden Pleistocene iestied(en) bunt de ieskeppe van [[Scandinavië]] en [[Skotlaand]] samen-evleujd tot éne grote ieskappe woardeur ofvleujing van et revierwater noar et Noorden wödden teggen eholden. Et revierwater wödden mit et smeltwater van dizze Noordeleke ieskeppe n smeltwatermeer dat deur nen dorpel ter plaatse van et [[Nauw van Calais (zeestraat)|Nauw van Calais]] van noe 'oaverleep' noar et [[Het Kanaal|Kanaal]]. Deur afslieten van laand deur de warking van wind, ies, streumend water en de zee van et ofvleujende smeltwater wierd dizzen dorpel wieter verleagd. As gevolg van dizzen toostaand leep den vröggeren Rien tiedens de doarop volgende iestieden deur et Nauw van Calais van noe en Het Kanaal en mundden uut in den Atlantiesen Oceaan ten Noordwesten van Bretanje, woarbi-j ok Fraanse revieren as den [[Somme (rivier)|Somme]] en den [[Seine]] en Britse [[Solent River|Solentreviere]] (Dee noe vort is) as zi-j reviere wödden openommen. Dizzen toostand was nog tiedens de letsten iestied (et [[Weichselien]]) anweazig. De ligging van de Rien-[[Rivierdelta|delta]] noe in Nederlaand ([[Waal (rivier)|Waal]], [[Nederrien]]) is oaverarfd uut de leste iestied. De Rientekke van noe bunt in Nederland (neet de egroaven dele) tussen de 1700 en 4000 joar eleaden ontstoan (en rundumme 1100-1300 n.Chr bediekt en of-edamd). Tiedens et Pleistoceen moar veural noa et verdwienen van de Baltiese Reviere rundumme éne miljoen joar eleden hef den Rien in midden Nederlaand ofzettingen neerelegd, eerst veural ZO-NW deur Limbarg en Broabant, later meer Z-N deur Oost Nederlaand (Veluwe, Achterhook, Flevolaand) tot in Freeslaand - en steeds in de Noordzee uut-emund. Den Rienofzettingen bunt mangsmoal good te zeen an de kenmarkende samenstelling. Veural de zwoare mineralen bunt doarbi-j van belang. De samenstelling van dee zwoare mineraleninhold van Rienzaanden weerspeegelt de historie van de reviere. Elke boavenstreumse vergroting van et streumgebeed veugden de uut dat gebeed kenmarkende mineralen an et zaand toe. Dizze veranderingen weerspegelt neet alleneg de historie van de reviere, zi-j bunt ok n heel belangriek hulpmiddel in de Nederlaandse [[stratigrafie]]. Umdat van sommige gebeurtenissen dee boavenstreums plaatse vindt ne olderdom bekend is en dizze gebeurtenissen in de mineraalinhold zichtboar bunt, bunt dizze olderdommen ok toopasboar op de Riensedimenten dee-t in Nederlaand bunt of-ezet. Enkele [[Lithostratigrafie|lithostratigrafiese]] eenheden dee op ofzettingen van den Rien beröst bunt de vörming van Sterksel, vörming van Urk en den vörming van Kreftenheye. == Steaden == Op zienen tocht streumt den Rien langs, en mangs deur, ne groten trop steaden. Dizze steden stoat hierunder eneumd, mit doarbi-j den over woarop ze ligt. Bi-j steaden an beide overs steet den ziede mit et centrum eerstmoal eneumd. === Langs den Rien === Langs den Rien in [[Zwitserlaand]] ligt de volgende steden. * Ilanz (l/r) * [[Splügen]] (l/r) * [[Chur]] (r) * [[Vaduz]] (r, in [[Liechtenstein]]) * [[Konstanz (stad)|Konstanz]] (l/r, Konstanz is Duuts, moar ligt an den zuudover van et [[Bodenmeer]]) * [[Schaffhuze (stad)|Schaffhuze]] (r) * [[Bazel (Zwitserlaand)|Bazel]] (l/r) In [[Frankriek]] ligt an den Rien: * [[Stroatsburg]] (l) In [[Duutsland]] ligt an den Rien: * [[Karlsruhe (stad)|Karlsruhe]] (r) * [[Speyer]] (l) * [[Mannheim]] (r) - [[Ludwigshafen am Rhein]] (l) * [[Worms (stad)|Worms]] (l) * [[Mainz]] (l) - [[Wiesbaden]] (r) * [[Rüdesheim am Rhein]] (r) * [[Kamp-Bornhofen]] (r) * [[Lahnstein]] (r) * [[Koblenz (Duitsland)|Koblenz]] (l/r) * [[Andernach]] (l) * [[Bonn]] (l/r) * [[Köln]] (l/r) * [[Düsseldarp]] (r) - [[Neuss]] (l) * [[Krefeld]] (l) * [[Duusburg]] (r) - [[Moers]] (l) * [[Wesel (stad)|Wesel]] (r) * [[Xanten]] (l) * [[Emmerik]] (r) Wat kilometers ten westen van [[Emmerik]] geet den Rien Duutsland uut en streumt dizzen Nederlaand binnen. === Langs den [[Nederrien]], [[Lek (rivier)|Lek]], [[Ni-je Maas]] of [[Ni-jen Waterweg]] === * [[Huussen]] (l) * [[Arnem]] (r/l) * [[Woageningen (Nederland)|Wageningen]] (r) * [[Rhenen]] (r) * [[Wiek bi-j Duurstede]] (r) * [[Culemborg]] (l) * [[Vianen (Utrecht)|Vianen]] (l) * [[Schoonhoven]] (r) * [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] (r/l) * [[Schiedam]] (r) * [[Vlaardingen]] (r) * [[Maassluus]] (r) * [[Hook van Hollaand]] (r) === Langs den [[Waal (rivier)|Waal]], [[Boven Merwede]] of [[Olde Maas]] === * [[Nimwaege]] (l/r) * [[Tiel]] (r) * [[Zaltbommel]] (l) * [[Gorinchem]] (r) * [[Woudrichem]] (l) * [[Dordrecht]] (Ligt an den [[Olden Maas]]; in feite ene van de zi-jtekke van den Waal.) * [[Zwiendrecht]] (l) === Lengs den [[Iessel]] === * [[Doezebarg]] (r) * [[Bronkhorst (plaats)|Bronkhorst]] (r) * [[Zutfent]] (r) * [[Deventer]] (r) * [[Zwolle]] (r) * [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] (l) * [[Iesselmuden]] (r) === Lengs den [[Krommen Rien]] en [[Olden Rien (Harmelen-Noordzee)|Olde Rien]] === * [[Wiek bi-j Duurstede]] (l) * [[Cothen]] (l/r) * [[Warkhoven]] (l) * [[Odiek]] (l) * [[Bunnik]] (l) * [[Utrecht (stad)|Utrecht]] (l/r) * [[De Meern]] (l/r) * [[Harmelen]] (l/r) * [[Woerden]] (l/r) * [[Ni-jerbrugge|Ni-jerbrugge an den Rien]] (l/r) * [[Bodegraven]] (l/r) * [[Zwammerdam]] (l/r) * [[Alphen aan den Rien]] (l/r) * [[Koldenkarke an den Rien]] (r) * [[Hazerswolde-Riendiek]] (l) * [[Zeuterwolde-Riendijk]] (l) * [[Leiden]] (l-r) * [[Valkenburg (Zuid-Holland)|Valkenburg]] (l) * [[Riensburg]] (r) * [[Katwiek]] (l-r) === Nederlandse grenze === Nen belangrieken plaatsname in verband mit den Rien is veur Nederlaanders ok [[Lobith]]: bi-j dizze plaetse zol de reviere Nederlaand binnenkommen. Vrögger lag Lobith inderdoad an den Rien, moar in de löppe van de eeuwn is langs et stuksken reviere tussen [[Emmerik]] en [[Arnem]] verkorting noa verkorting ewest, zodat Lobith noe neet meer an de reviere ligt. Een aander darpjen is juust esplitst deur de löppe van den Rien van noe: [[Spiek (Rijnwaarden)|Spiek]]. En toon vanof 1817 den rechterover van et darp, samen mit Lobith, van Duuts ([[Hertogdom Kleef|Kleefs]]) grondgebeed Nederlaands grondgebeed wierd, verlöt den Rien bi-j Spyk (op den Duutsen linkerover) Duutslaand, en kump den Rien bi-j Spiek (op den Nederlaandse rechterover) Nederlaand binnen. Nog n darpsken dat an de grenze ne belangrieke plaetse innam: [[Tolkamer]]. Den name van et darp kump uut de tied dat doar skippers dee vracht vervoerden van Duutslaand noar Nederlaand tol mössen betalen, den zo-eneumden Tol Kamer. Lobith, Tolkamer en Spiek beheurt sinds 1985 tot de gemeente [[Rijnwaarden]]. == Ofvoer == === Inhold === [[Bestaand:Ofvoerverdaeling rijn.jpg|thumb|Verdealing van den ofvoer oaver de Rientekke in Nederlaand, under normale umstendegheden]] Oaver et joar gemiddeld bedreg den ofvoer van den Rien rundumme 2200 m³/s ([[debiet]] bi-j [[Lobith]]). De ofvoeren van 1926 en 1995 waren rundumme 13.000 m³/s. In zeer wietgoande gevallen kan dit toonemmen tot ruum 16.000 m³/s (de kanse hierop wödt geschat op 1/1250 per joar). Op et keern van zukke ofvoeren is et onderhold van de [[dieken]] en de wieze van samenstelling van [[uuterweerden]] bi-j wet of-estemd (Wet op de Waterkering). Oaver et algemean wödt de verdealing van den [[debiet|ofvoer]] oaver de verskillende Rientekke, den [[Waal (rivier)|Waal]], den [[Nederrien]] en den [[Iessel]], deur [[Riekswaterstoat]] eregeld. Veural de waterdeepten op de Waal bunt van deurslaggeavend belang veur de skeepsvoart, dus bi-j leage ofvoeren kriegt dee veurrang. Under normale umstandigheden wöd den ofvoer as volgt verdeald: * 2/3 - Waal * 1/3 - Pannerdens kanaal (noar et splitsingspunt Nederrien/Iessel) ** 2/3 - Nederrien/Lek (2/9 van totaal) ** 1/3 - IJssel (1/9 van totaal) === Veilegheid === De Nederlaandse revierdieken möt waaterstaanden kunnen weerstoan dee hooguut eenmoal in de 1.250 joar kunt bestoan. Veur zeedieken besteet ne veiligheidsheugte eenmoal in de 10.000 joar. Tiedens de [[heugwater]]s van [[1995]] mössen echter uut grote gebeden in de [[Betuwe]] en aandere revierpolders in [[Gelderlaand]] rundumme 200.000 mensen wödden evakueerd umdat den diek under aandere bi-j et darp [[Ochten]] et dreigden te begeaven. Et [[debiet]] bedroog toon 13.000 m³/s. Deur de [[klimaatveraandering]] verwacht et KNMI dat den joarleksen neerslag in et streumgebeed van den Rien zal toonemmen. Doarnoast besteet in dat gebeed ne grootse versteadeleking, woardeur den neerslag dee doar vült, sneller tot ofstreuming zol kommen. Riekswaterstoat verwocht doarumme dat den eenmoal-in-et-1250-joar ofvoer in et joar 2050 rundumme 18.000 m³/s zol wean. Tussen noe en 2015 nömp de ovverheid moatreageln om de kanse op oaverstreumingen neet groter te loaten wödden, ondanks de verwochte klimaatveraandering. Ende 2006 wierd de [[Planologiese kernbeslissing|PKB]]-fase kloar emaakt en [[gemiente (bestuur)|gemeenten]], previnsies en [[waterschop]]pen goat anvangen mit de uutwarking van de plannen. De moatregelen bunt bedoold as investering in de veiligheid en den leavenskracht van et revierengebeed. Et untwarp [[Ruumte veur de Reviere]] is in et leaven eropen om te zorgen dat der meer water deur den Rien kan wegstreumen (minder kans op oaverstreumingen) en dit ok op ne ekologische, duurzame wieze te doon. Plannen veur et inrichten van grote oaverlöpgebeeden bunt zowal in Nederlaand as in Duutsland veurlopig neet hoalbear blekken. === Leagterekord === Den waterstaand van den Rien bi-j Tolkamer bereiken op [[21 september]] [[2003]] een leagterekord van 7,06 m boaven [[Normaal Amsterdams Peil|NAP]]. Et leste leagterecord kump uut [[17 augustus]] 2003 toon den Rien nen staand bereikten van 7,16 m boaven NAP. Ende september 2003 wierd den staand nog leager en schommelden dizzen rundumme 6,90 meter boaven NAP, den leagsten staand ooit emeaten. Dizzen leagsten waterstaand in vergelieking mit NAP betekent neet dat nog nooit eerder zo weineg water deur den Rien hef estreumd. Dat toch n rekord is bereikt kump deur de boademligging van den Rien. Den revierboadem bi-j Lobith daalt deur [[erosie]] rundumme twee centimeter in et joar en snid doarmet as et woare in in et laandskap. Deurdat den boadem daalt, daalt et waterpeil vanzelf met. Ok bi-j dizzen leagen waterstaand van net wat meer dan 7,00 m boaven NAP vuurt den Rien nog ruum 800 m³/s of. Tiedens et leagwater in september 1991 was den ofvoer vergeliekboar, moar bedroog den waterstaand in vergelieking mit NAP nog 7,16 m. Dat was toon n rekord. Wat voardeepte veur de skeape angeet is et verskil tussen den emeaten waterstaand en de boademlegging van de reviere van belang. Deurdat beiden deur de boademdaling in ongeveer dezelfde moate worden beïnvleud heeft bodemdaling weinig effekt op de voardeepte. Der wodden daarumme in 2003 wal een leegterekord in den waterstand, moar gin leegterekord in voardeepte bereikt. == Waterkwaliteit == [[Bestaand:Rivieren 4.46933E 51.88083N.jpg|thumb|De munding van den Rien]] Midden joaren zestig was et water in den Rien stark vervoeld. Der wierd völle ongezuverd ofvalwater in eloosd deur de völle huusholdens en bedrieve langs de reviere. De vervoeling was zo stark dat nagenög al et leaven uut den Rien vort was. De waterkwaliteit van den Rien kreggen den andocht van milieugroeperingen, media en ovverheden. Veur Nederlaand was den waterkwaliteit ok van unmiddelek belang umdat der water uut den Rien wierd in enommen om doar drinkwater van te maakn. De vervoeling deur streumopwearts eleagen gebeeden vormden doarbi-j n groot vroagstuk. Der kwamen steeds strengere reagels en et water wierd steeds meer ezuverd veur et oavertollege waoter wödden of-evleujd. Ok wierd der een internationaal oaverleg in et leaven eropen deur de laanden dee in et streumgebeed van den Rien lagen: Nederlaand, Duitslaand, Fraankriek en Zwitserlaand. Hier wödden ofspraken emaakt um den waterkwaliteit hoger te kriegen. Nen sprong veurweerts wierd emaakt noa n ongeluk bi-j et [[Scheikunde|chemiebedrief]] [[Sandoz]] in Bazel in [[1986]]. Bi-j dit ongeluk streumden grote bulten giftege chemicaliën den Rien in. Deur den groten andacht dee dit kreg in de media, wierden bedrieven en overheden an-espoord um den anpak van de vervoelingen en de veiligheid te verbeateren. Ene van de hardnekkegste problemen waren de lozingen van zalt deur de kalimienen in Fraankriek. Zalt is meujlek uut et water te zuveren en vormden een vroagstuk veur den inname van drinkwater in Nederlaand. Anno 2004 bunt ok dizze lozingen beheurlek trög ebracht zodat den kwaliteit van et Rienwater zo verbaeterd dat doar plannen emaakt bunt om den zalm weer uut te zetten in den Rien. Noe krig [[thermiese verontreineging]] deur keulwater meer andacht == Natuur lengs den Rien == Op de groonden lengs den Rien komt verskillende wilde plantensoorten veur dee in Nederlaand kenmarkend wodt evonden veur dit gebeed. Völ kump uut Midden- en Zuud-Europa en bunt noar alle woarschienlekheid deur et Rienwater an-evoerd. Boavendeen bunt de zaandgroonden dee deur den Rien bunt of-ezet in verholding [[kalk]]riek, wat ok gunsteg is veur völle soorten. Dizzen soorten wodt binnen de Nederlaandse [[floristiek]] eneumd mit streumdalsoorten. === Stoatus van natuurmonument === Deur den Duutsen deelstoat [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]] is veur den Rien et moatschoppelek anzeen van [[Natuurmonument]] anevroagd. Et ontwarp [[Gelderse poorte]], n samenwarking tussen Nederlaand en Duutslaand, is ne skoolveurbeeld van [[natuurontwikkeling]]. De belangenteggenstellingen bunt grote, umdat ne hogere waardering veur den natuur kan leiden tot meugeleke anpassingen veur skeepvaort en waterbeheer. == [[Nedersaksisch]] == * [[Achterhooks]]: ''Rijn'', ''Rien'' * [[Grunnegs]]: ''Rhain'' * [[Stellingwarfs]]: ''Rijn'' * [[Veluws]]: ''Rijn'', ''Rien'' == Uutgoande verwiezingen == * ''Het tekstdeel oaver et leagterecord of ne eerdere versie doarvan kump van den webstea van et Nederlaands [[Ministerie van Verkeer en Waterstoat]], [http://www.minvenw.nl http://www.minvenw.nl].'' * [http://www.nederlandleeftmetwater.nl Nederlaand leaft mit water] * ''Informasie oaver de toponomie, geografie en geologie van den Rien en heure delta in Nederlaand is under aandere ontleend an [http://www.geo.uu.nl/fg/palaeogeography Rhine-Meuse delta studies (voorjaar 2007)] van Universiteit Utrecht, en doarop an-ehoalden uutgaavn. == Bronvermelding == * Auteur Roth, D., J. Warner, M. Winnubst, 2006. ''[http://www2.alterra.wur.nl/webdocs/internet/corporate/prodpubl/boekjesbrochures/Noodverband_tegen_hoog_water.pdf Een noodverband tegen hoog water. Waterkennis, beleid en politiek rond noodoverloopgebieden]''. Wageningen Universiteit en Researchcentrum, 158 pp. (ISBN 978-90-810736-1-5) * [[Waldo Heliodoor Zagwijn|Zagwijn, W.H.]] & Doppert, J.W.Chr., 1978. ''Upper Cenozoic of the Southern North Sea Basin: Palaeoclimatic and palaeogeographic evolution.'' Geologie en Mijnbouw, 57: 577-588. * Auteur Zagwijn, W.H. & H. Hager, 1987. ''Correlations of continental and marine Neogene deposits in the south-eastern Netherlands and the Lower-Rhine District''. Mededelingen van de Werkgroep voor Tertiaire en Kwartaire Geologie, 24: 59-78. <references /> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Revier ien Duutslaand]] [[Kategorie:Revier in Frankriek]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Revier in Zwitserland]] [[Kategorie:Woater in Gelderlaand]] [[Kategorie:Woater in Noordrien-Westfoale]] [[Kategorie:Geografie van Oostnriek]] [[Kategorie:Geografie van Utrecht]] [[Kategorie:Geografie van Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Hessen]] rki8mil6m7k5cgj9knny8h2a39jf7ts 6 9674 126949 71591 2009-11-26T22:33:46Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Ofvoerverdaeling_rijn.jpg == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] tu4nmwglcnudphwpfu7blkpys8uaanj 0 9675 292309 292303 2016-12-13T10:46:51Z Wwikix 13678 rif wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Zaender | bestaandsnaam vlagge = Flag of Zevenaar.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Zevenaar.svg | lokatie = LocatieZevenaar | proveensie = | heufdplaats = Zaender | öppervlakte = 27,66 km² | öppervlakte laand = 27,34 km² | öppervlakte water = 0,32 km² | inwonners = 31.717 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 1.160 inw./km² | breedtegroad = 51/55/0/N | lengtegroad = 6/5/0/E | verkeersoader = [[A12]], [[N336]] | netnummer = 026 | postkode = 0313, 0316 | webstie = 6900-6905, 6909, 6986-6988 | }} '''Zaender''' of '''Zaevender''' <ref>Zaender in et [[Liemers (dialect)|Liemers]], Zaevender in et [[Nedersaksies]].</ref> ([[Nederlaands]]: ''Zevenaar''), is ne stad en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in [[De Liemers]], in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderlaand]] en hef ne oppervlaakte van 27,66 km² (woarvan 0,32 km² water). De gemeente Zaender mek deel uut van de Stadsregio [[Arnem]]-[[Nijmegen]]. De gemeente [[Angerlo]] is vanof 1 januari 2005 samen egoane mit de gemeente Zaender. De ni-je gemeente heet ok Zaender en is in oppervlakte meer as twee keer zo groot ewödden. ==Aandere darpen== [[Angerlo]], [[Babberik]], [[Bahr]], [[Bevermeer]], [[Bingerden]], [[Giesbaek]], [[Holthuzen (Zaender)|Holthuzen]], [[Kwartier (Zevenaar)|Kwartier]], [[Lathum]], [[Old-Diek (Zaender)|Old-Diek]], [[Ooij (Zevenaar)|Ooy]], [[Old-Zevenaar]], [[Veldhuzen]] en [[Zweekhorst]]. == Geskiedenisse == Nen olden name veur Zaender is ''Seventer'', dat kump of van et [[Middeleeuwn|Middeleeuwse]] [[kasteel]] Sevenaer. [[Kasteel Sevenaer]] zol vanweage de strategiese ligging ne cruciale rolle spöllen in den stried um de Liemers. Den laandsheer mit et gode oge veur de umgeaving is woarschienlek Otto II van [[Gelre]]. Hi-j kocht op 16 juni 1256 nen hof, boerderi-jen, laanderi-jen, wiezen, visrechten, wooste groonden, enz. in Zaender van et kapittel van Sint-Marie in [[Utrecht (stad)|Utrecht]]. De gemeente Zaender ligt in et harte van de [[Liemers]]. Dit gebeed ligt in den dreehook van den [[Rien]], den zudeleken Iesselover en de landsgrenze. Dizze ligging hef in de löppe van de eeuwn nen stempel edrökt op de ontwekkeling van de streake. ==Greuj== Noa den Tweeden Wealdkrieg, den Zaender völle schaa bracht, wierd den wederopbouw veurtvoarend an-epakt en ni-je wieken verrezen in snel tempo rundum de olde karn. In 1958 bedroog et inwonnertal van de stad Zaender 10.000. Et inwonnertal is noe rundum de 31.000. End [[2007]] zol een anvang wödden emaakt mit et bouwen van twee ni-je wonwieken, Reisenakker in et noord-westen en Groot Holthuzen in et oosten. Mit Groot Holthuzen krig Zaender n tweede spoorlienestation ([[Station Zaender Oost]]). Zaender kent gode veurzeningen op terreinen as onderwies, sport, gezondheid (zekenhoes), wark en kultuur. == Wettensweerdegheden == In Zaender steet de [[Butenmölle]]. De geskiedenisse van dizze toornnmölle geet trög tot [[1408]]. Doarmet is et ene van de oldste möllen in Nederlaand. == Rifferenties == <References/> {{Liemers}} {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Zaender| ]] 3h3qegow8bxv5eisjlfdb7tv4tzh2l5 0 9678 288177 288066 2016-10-26T15:33:01Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Westfalen''' umvat de noordoosteleke helfte van [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]], ene van de dealstoaten van [[Duutsland]]. Et besteet uut de [[regierungsbezirk]]e [[Arnsberg]], [[Detmold]] en [[Münster]] moar hef gene administratieve beteakenis meer. De steaden [[Dortmund]], [[Münster]] en [[Bielefeld]] bunt belangrieke centra van Westfalen. In Westfalen wöd o.a. [[Westfaals]] esprokken. ==Geskiednis: slim uuteenlopende territoria== De historiese streake Westfalen umvatten n veul groter gebeed, namelek et hele westeleke deel van et veurmoalege [[hartogdom Saksen]], tussen den [[Rien]] en den [[Wezer]]. De Saksen neumden eur oosteleke gebeed [[Oostfalen|''Oostfalen'']]. In de ''Annales regni Francorum'' wödden de bewonners van Oost- en West-Falen veur et eerst vermeld bi-j de beskrieving van et joar 784, toon Karel de Grote en zien oldsten zönne Karel ten striede trokken teggen de Saksen, Karel de Grote teggen de "Ostfalaos" en zien zönne teggen de "Westfalaos". Et woord ''fal(ah)'' beteakent gewoon veld of vlaakte. Oost- en West-Falen waarn dus eerst et ''oostland'' en et ''westland'' van de [[Saksen (vôlk)|Saksen]]. De uutdrukking ''Oost-Falen'' is later in onbruuk eraakt. Sinds 1180 was der n [[hartogdom Westfalen]]. De woardegheid van hartog wierd edreagen deur den [[Keur-Keulen|eertsbisskop en keurvörste van Keulen]]. An et ende van de 18de eeuwe had dizzen allenig nog den macht in n klein gebeed mit de regio's [[Olpe (distrikt)|Olpe]] en [[Hochsauerlandkreis]] van noe. In 1500, bi-j de indealing van et [[Heilige Roomse Riek]] in n antal [[kreits]]en, wierd den [[Westfaalsen Kreits]] et hele gebeed ten oosten van den [[Bourgondiesen Kreits]]. Et umvatten de gebeden van de prinsbisdommen [[prinsbisdom Münster|Münster]] en [[prinsbisdom Luik|Luik]], en alle tussenleggende kleinere vörstendommen. Eerst was ok et [[sticht Utrecht]] in-edeald bi-j den Westfaalsen Kreits. In 1807 stichtten Napoleon et [[könninkriek Westfalen]], dat deels wal en deels neet et vröggere grote Westfalen umvatten, mit doarbi-j grote deale van de bondslaanden van noe [[Nedersaksen]], [[Hessen]] en [[Saksen-Anhalt]]. In 1815 wierd et zuud-westeleke deel van dat könninkriek too-eweazen an [[Praissen|Prusen]]. Vanof toon wödden den name Westfalen meer en meer bloos nog ebruukt veur dizze Prusiese previnsie Westfalen. Dee ging in 1946 op in den bondsstoat [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]]. [[Ofbeelding:Westfalen.png|800px|Westfalen in 900, 1400, 1700, 1810, 1900 en 2000]] ==Zee ok== *[[Vrea van Westfalen]] == Uutgoande verwiezingen == *[http://www.westfaelische-geschichte.de Informasie en bronnen van Westfalens geskiedenisse in "Westfälisen Geskiednis (In et Duuts)"] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Streek in Noordrien-Westfoaln]] 113907r5cg8nc0xdu9bsbe2pd9a7fit 0 9679 263289 258128 2013-05-04T23:01:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Westfaals.png|200px|thumb|right| 1. Oost-Westfaals<br /> 2. Zuud-Westfaals<br /> 3. Munsterlaands<br /> 4. West-Munsterlaands<br /> 5. Achterhooks<br /> 6. Veluws<br /> 7. Sallaands<br /> 8. Stellingwarfs<br /> 9. Drents<br /> 10. Tweants<br /> 11. Bentumers<br /> 12. Eemslaands<br /> 13. Westerwolds]] '''Westfaals''' is ene van de belangriekste [[dialekt]]gropen van et [[Nedersaksisch|Nedersaksies]]. Ziene treffendste eigenschop is diftongisatie: et veraandern van klinkers in [[tweeklank]]en); zee ook [[Breking (taol)|brekking]]. Wat in bv. t [[Grönnegs|Grönnings]] wörd oetsprökn as ne -eei (''beter'' {{IPA|['beɪtər]}}, ''deken'' {{IPA|[deɪʔŋ̩]}}, ezw) wörd in t Westfaals ne -iä (''biäter'' {{IPA|[bɪætər]}}, ''diäken'' {{IPA|[dɪæʔŋ̩]}}). Et Westfaals wöd in [[Westfalen]] esprokken, n gebeed in den dealstoat [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]]. Mangs wörd et Nedersaksies van et oosten van [[Nederlaand]] ook ezeen as Westfaals, umdat de wat meer beholdende varianten disse klanken ook zo maakt (de wat niejere varianten zollen dan wieder ontwikkeld wean). Et Nedersaksies van et noorden van Nederlaand zol dan too t [[Noord-Nedersaksisch|Noord-Nedersaksies]] erekkend wörden. ==Westfaalse dialekten/dialektgropen== '''Duutslaand''' *[[West-Munsterlaands]] (Westmünsterländisch) *[[Munsterlaands]] (Münsterländisch) *[[Zoerlaands]], ''Zuud-Westfaals'' of ''Markisch'' (Sauerländisch, Südwestfälisch, Märkisch) *[[Oost-Westfaals]] (Ostwestfälisch) *[[Groafschupper Platt|Graofschops]] (Grafschafter Platt) *[[Eemslaands]] (Emsländisch) '''Nederlaand''' (mangs wordt alleneg de Duutse varianten as Westfaals ezeen) *[[Tweants]]-[[Achterhooks|Groafschops]] *[[Vjens|Vreeznveens]] *[[Gelders-Overiessels]] *[[Veluws]] *[[Drèents|Dreants]] en [[Stellingwarfs]] *[[Westerwoolds]] - Et Westerwoolds is n [[Grunnings]] dialekt mit völle Westfaalse invloden. Teggenswoordeg bint disse invloden völal vort en zol et Westerwoolds dus in-edeeld motten wodden as Noord-Nedersaksies. ==Uutgoande verwiezings== *[http://www.kreis-borken.de/fileadmin/internet/Westmuensterlaendische_Mundart_b.pdf ''Wörterbuch der Westmünsterländischen Mundart''] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] g6577iwyylih2q1rd7inllzjj5pj7s6 0 9680 262725 258241 2013-05-04T19:56:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Brekking''' of '''breaking''' is n fonologies proces woarbi-j nen zogeneumden neergoanden [[tweeklank]] veraandert in nen opgoanden [[tweeklank]]. Et verschiensel kump in et Westerlauwers Frees völvuldig veur bi-j de vorming van meervolden en verkleinwoorden. Frees veurbeeld: ''keal'' ("kalf") hef nen [[tweeklank]] woarbi-j de [[articulatie|artikulatoren]] etzelfde beginpunt hebt as bi-j den i van ''pit'' en etzelfde endpunt as bi-j e in ''vader''. In et meervold ''keallen'' en et verkleinwoord ''kealtsje'' hef den tweeklank t beginpunt van j in ''jas'' en t endpunt van e in ''pet''. Ok in de meeste Noord-Germaanse talen en in et Old-Engels treadt dit verschiensel op. In et [[Old-Engels]] gebeurt et veur den r, l en den h. Vergeliek de volgende gebrokken vormen in et [[Deens]] en et [[Old-Engels]] met de ongebrokken vormen in et [[Achterhooks]]: {| | ''Deens'' | ''[[Nedersaksisch]]'' |- | bjerg | barg |- | hjælpe | helpen |} {| | ''Old-Engels'' | ''Nedersaksich'' |- | beorg | barg |- | weorpan | warpen |} ==Westfaolse brekking== Brekking is ene van de heufdkenmarken van de [[Westfaals|Westfaalse]] dialekten, ne onderverdeling binnen t [[Nedersaksisch]]. Doar verandert de olde korte klinkers binnen open lettergrepen in tweeklaanken: ''iäten'' (èten), ''wiëten'' (wèten), ''uapen'' (open). De Westfaalse brekking was vrogger wieter verbreid noar t westen hen as teggenwoordig. In [[Oaveriessel]] ([['t Vjenne]], [[Eanter]], [[Riessen]]) en in de [[Graofschop Bentheim]] ([[Gildehoes]]) vi'j der noo nog restanten van. In t Vjenne is de brekking deurveranderd noar ne -j met korte klinker: ''iäten'' en ''wiëten'' bunt noo ''jätn'' en ''wjetn'', ''kuaken'' (kokken) is noo ''kwakn''. In n antal plaatsen binnen de Westfaalse spraokruumte wodt ok de lange klinkers tot tweeklaanken, krek zoas in t [[Oostfaols]]. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Taol]] 0g8xhw6a3azverad97nd5cmjbyhdbo7 0 9681 280589 276669 2015-04-12T14:47:29Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = West Maas en Waal | bestaandsnaam vlagge = West Maas en Waal-vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of West Maas en Waal.svg | lokatie = LocatieWestMaasEnWaal | proveensie = | heufdplaats = [[Beneden-Leeuwen]]| öppervlakte = 85,84 km² | öppervlakte laand = 81,50 km² | öppervlakte water = 4,34 km² | inwonners = 18.275 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 224 inw./km² | breedtegroad = 51/53/0/N | lengtegroad = 5/31/0/E | verkeersoader = [[N322]], [[N323]] | netnummer = 0487 | postkode = 6620-6621, 6626-6629, 6657-6659 | webstie = [http://www.westmaasenwaal.nl www.westmaasenwaal.nl] | }} '''West Maas en Waal''' is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie [[Gelderlaand]] en hef ne oppervlaakte van 85,84 km² (woarvan 4,34 km² water). Et gemeentehoes steet in [[Beneden-Leeuwen]]. De gemeente wöd deurkruust deur den [[N322]], den verbindingsweg [[A27]] en [[A50]]/[[A73]]. De gemeente West Maas en Waal is ontstoan in 1984 noa de herindealing van de gemeenten Appeltern, Dreumel en Wamel. ==Darpen== *[[Alphen (Gelderland)|Alphen]] *[[Altforst]] *[[Appeltern]] *[[Beneden-Leeuwen]] *[[Boven-Leeuwen]] *[[Dreumel]] *[[Maasbommel]] *[[Wamel]] {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] mjvq4q1re1yfn50hjzb9zuaac4x1gxf 0 9682 71650 2008-07-06T20:11:05Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Noordrhain-Westfele]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Noordrhain-Westfele]] 0da6ln5yzt1axk1xy1vmxrklbaijg1y 0 9683 264006 262192 2013-05-06T15:55:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''dialectcontinuüm''' omsluut een riege dialecten die as ze in een vri'j groot geografisch gebied praot, waorbi'j de taalverskillen klein bint oaver kleinere ofstaanden, en staorigan meuilijker te begriepen wördt mit det de ofstaand gruuit. Dialecten die wied van menare of ligt, bint maanks onderling (haoste) niet meer te begriepen. Um sociologische redens kunt sprekers in een dialectcontinuüm veur de communicaotie oaver langere ofstaanden, of oaver grèenzen hen, oavergaon op 't gebruuk van een [[lingua franca]]. Dizze lingua franca wördt, as e ontwikkeld is uut variëteiten binnen 't dialectcontinuüm, vake '[[standerdtaal]]' enuumd. Waor mèensen heur oorspronkelijke variëteit ummewisselt veur de boavenregionaole variëteit, kan een dialectcontinuüm opholden te bestaon. De [[Nedersaksisch]]e/[[Platduuts]]e dialecten an weerskaanten van de [[Nederlaand]]s-[[Duutslaand|Duutse]] grèenze, beveurbield, bint veural in de [[20e eeuw|twintigste ieuw]] slim uut menare gruuid. Daorumme bestiet d'r volgens partie [[taalkunde|taalwetenskoppers]] gien dialectcontinuüm meer, intied det de Nedersaksische en Platduutse variaanten aal wieder van menare of koomt te staon.<ref>[[Hermann Niebaum]], hooglerer Duutse Taalkunde en Nedersaksische Taal- en Letterkunde an de Rieksuniversiteit Grunning, prat oaver '' 'het voormalige talige continuüm aan weerskanten van de staatsgrens' ''(''[[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde]]'', blz. 430).</ref> == 't Continentaol-West-Germaonse dialectcontinuüm == {|class="vatop" |[[Ofbeelding:Dialect1.svg|thumb|200px|'t Dialect veraandern vrogger staorigan, onofhaankelijk van de laandsgrèenze. Naobernde grèensbewoners kunden menare zunder probleem begriepen.]] |[[Ofbeelding:Dialect2.svg|thumb|200px|Deur onderwies en media ontstund een laandswiede standerdtaal. Bi'j de laandsgrèenze kriej een abrupte veraandering. Bewoners an weerkaanten van de grèenze begriept menare in de eigen taal niet langer.]] |} 't Zogenaomde Continentaol-West-Germaonse dialectcontinuüm, det de Germaonse variëteiten in [[Nederlaand]], [[Vlaonderen|Vlaondern]], [[Luxemburg (laand)|Luxembörg]], [[Duutslaand]], [[Oostenriek]], [[Zwitserlaand]], [[Italië]] en nog wat gebiedties umvat, is een veurbield van 't vortgaon van een dialectcontinuüm. De niet-standaardiseerde variëteiten van 't noorden van det gebied vörmden de warktaal van de [[Hanze]], en veur de reiziger was communicaotie oaver vri'j lange ofstaanden meugelk. Binnen det continuüm hebt heur vanof de [[17e eeuw|17e ieuw]] een [[Nederlaans]]e en een [[Duuts]]e standerdtaal ontwikkeld. Daordeur is an d'iene kaante de communicaotie binnen 't Nederlaans-Vlaomse diel van 't continuüm, én binnen 't Duuts-Luxembörgs-Zwitsers-Oostenrieks-Zuud-Tiroler gebied stark verienvoudigd. Mar deurdet de ni'je standerdtalen in de plaatse kwammen van de oorspronkelijke variëteiten, is de communicaotie tussen dizze twei gebieden knap stoer ewörden. Een wiedere opsplitsing van 't continuüm gaow in de mute deur de nationaole standerddiseringstendensen in Zwitserlaand, Oostenriek en Luxembörg. == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Taol]] [[it:Dialetto#Continuum dialettale]] 1je8np6ctpex7sfq05gl76n1nxvcsrs 0 9684 276991 265115 2014-12-17T23:23:24Z 83.161.254.228 Hermann Niebaum is goan hoogleeraar meer. wikitext text/x-wiki '''Hermann W.H. Niebaum''' ([[Bad Essen]] bie [[Ossenbrugge]], [[1945]]) was hooglerer [[Leegsaksische Toal- en Letterkunde]] (sunt 1984) en [[Duutse Toalkunde]] (sunt 2005) aan de [[Rieksuniversiteit Grunnen]] ien [[Grunnen (stad)|Stad]]. Zien expertises binnen dialektologie, varioatsielingwistiek, toalgeschiednis, lexikologie en lexikogroafie. Niebaum studaaierde [[germoanistiek]] en [[geschiednis]] ien [[Münster|Muunster]] en promoveerde doar ien 1973 op de fonologie van n [[Westfaals|Westfeels]] dialekt. Ien 1983 habiliteerde hai aan de universiteit van Ossenbrugge. Hai waarkte mit aan t ''Westfälisches Wörterbuch'' ien Muunster. Hai is ain van de soamenstellers van t ''[[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde]]'' (2008) en het doarien de heufdstukken "Het Oostnederlandse taallandschap tot het begin van de 19de eeuw" en "Het Nederduits" schreven. ==Schrieverij== *''Zur synchronischen und historischen Phonologie des Westfälischen'' (1974) *''Westfälisch'' (1977) *''Dialektologie'' (1983) *''Dagboek van Gerard Udinck [1663-1665]'' (1988, mit F. Veldman) *''Grenzdialekte'' (1990, mit L. Kremer) *''Mundartatlas der alten Grafschaft Bentheim von A. Rakers'' (1993, mit H. Entjes) *''Einführung in die Dialektologie des Deutschen'' (2006, mit J. Macha) ==Wellen== *Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008), ''[[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde]]'', Azzen: Van Gorcum, ISBN 978-90-232-4329-8 *[http://www.rug.nl/staff/h.w.h.niebaum/index Stafbladziede van de RUG] {{DEFAULTSORT:Niebaum, Hermann}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Duutslaand]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] rd350purnkk6v0dfrzpgce603o5s9c5 0 9687 270328 71669 2013-09-10T21:22:57Z タチコマ robot 6976 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Millingen an den Rien]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Millingen an den Rien]] 18wylsch8x2mqhx0zzp1yvqwgw2qss4 0 9688 292344 292343 2016-12-14T16:25:23Z Servien 7 Servien hef de zied [[Münster (deurverwiespagina)]] herneumd naor [[Munster (deurverwieszied)]] wikitext text/x-wiki '''Munster''', '''Mönster''' of '''Münster''' kan verwiezen noar: Duutslaand: * [[Mönster]], ne stad in den dealstoat Noordrhain-Westfele ** [[Vrae van Mönster]] ** [[prinsbisdomme Mönster]] *** [[Mönster (regio)]], ne regio (Regierungsbezirk) *** [[bisdomme Mönster]] *** [[Mönsterlaand]], ne historiese streake ** [[universiteit van Mönster]] * [[Münster (Lech)]], ne gemeente in den dealstoat [[Baiern]] * [[Munster (Nedersaksen)]], ne plaatse in den dealstoat [[Nedersaksen]] * [[Münster (bi-j Dieburg)]], ne gemeente in den dealstoat [[Hessen]] * [[Münster-Sarmsheim]], ne plaatse in den dealstoat [[Rienlaand-Palts]] Frankriek: * [[Munster (Haut-Rhin)]], ne gemeente in de regio Haut-Rhin * [[Munster (Moselle)]], ne gemeente in de regio Moselle Ierlaand: * [[Munster (Ierlaand)]], ne historiese proveensie van Ierlaand Zwitserlaand: * [[Münster-Geschinen]], ne gemeente in et kanton Wallis * [[Moutier (gemeente)]] * Tot 1943 de naam van [[Müstair]] Canada: * [[Munster-Hamlett]], n darp in Canada(Ontario) Karken: * nen [[kathedraal]] of ne [[klosterkearke]] * [[Münster (Bazel)]], de domkarke van Bazel, ebouwd tussen 1019 en 1500 * [[Munsterkerk]], Onze Leve Vrouwe Munsterkarke in Roermond * [[Munster van Ulm]], de heufdkarke van Ulm {{dv}} 9ecs5m5g253h7xo3r2t3te3153h865t 0 9689 291410 291409 2016-11-04T15:21:16Z Wwikix 13678 /* Kernen */ wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Ommen | bestaandsnaam vlagge = Flag of Ommen.svg | bestaandsnaam woapn = Ommen wapen.svg | lokatie = LocatieOmmen | proveensie = [[Oaveriessel|Aoveriessel]] | heufdplaats = [[Ommen (stad)|Ommen]] | öppervlakte = 182,01 | öppervlakte laand = 180,00 | öppervlakte water = 2,01 | inwonners = 17.333 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 96 | breedtegroad = 52/31/0/N | lengtegroad = 6/25/0/E | verkeersoader = [[N34]], [[N48]], [[N340]], [[N348]]; [[spoorliende Zwolle-Emmen]] | netnummer = 0523, 0529, 0572 | postkode = 7685, 7730-7739, 8145-8149 | webstie = [http://www.ommen.nl www.ommen.nl] }} '''Ommen''' is n [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in de [[Nederlaand]]se [[provinsie]] [[Oaveriessel|Aoveriessel]] in de laandstreek [[Sallaand]]. De eufdplaatse is [[Ommen (stad)|Ommen]]. De gemiente ad op [[1 mei]] [[2014]] 17.333 inwonners.<ref>[http://www.cbs.nl Centraal Bureau van de Statistiek]</ref> ==Kernen== [[Bestaand:Gem-Ommen-OpenTopo.jpg|{{largethumb}}|Topografiese gemientekaarte van Ommen]] In de gemiente Ommen liggen de volgende plaatsen en buurtschoppen: {| class="wikitable" width="20%" |+ '''Kernen. Inwonners op 1 jannewaori 2008''' !Kern !Inwonners |- |'''Ommen''' (stad) |align="right"|8.511 |- |[[Lemele]] |align="right"|1198 |- |[[Beerzerveld]] |align="right"|1052 |- |[[Vilsteren]] |align="right"|391 |- |[[Vinkenbuurt]] |align="right"|299 |- |[[Witaoren]] |align="right"|497 |- bgcolor=#EEEEEE |colspan="2"|''Bron: Gemiente Ommen'' |} : {| class="wikitable" |+ '''Buurtschoppen. Inwonners op 1 januari 2008''' !Buurtschop !Inwonners |- |[[Arkem]] en [[Nijebrug]] |align="right"|104 |- |[[Arriën]] |align="right"|304 |- |[[Arriërveld]] |align="right"|200 |- |[[Beerze (Ommen)|Beerze]] |align="right"|230 |- |[[Besthem]], [[Eerde (Aoveriessel)|Eerde]] en [[Zeesse]] |align="right"|249 |- |[[Dalmsolte]] |align="right"|370 |- |[[Emslaand (Aoveriessel)|Emslaand]], [[Ommerbosch]] en [[Rotbrink]] |align="right"|2342 |- |[[Giethem]] |align="right"|169 |- |[[Oogengraven]] en [[Stegeren]] |align="right"|216 |- |[[Junne]] |align="right"|84 |- |[[Ommerschaans]] en t [[Ommerveld]] |align="right"|307 |- |[[Stegerveld]] |align="right"|331 |- |[[Varsen]] |align="right"|592 |- bgcolor=#EEEEEE |colspan="2"|''Bron: Gemiente Ommen'' |} ==Galleri'je== <gallery> Ofbeelding:Ommen.jpg|Ommen, ezien vanof de linkeroever van de Vechte Ofbeelding:Besthmener molen Ommen.jpg|De Bestemermölle Ofbeelding:Zute_plassies.JPG|Ommer zute plassies Ofbeelding:Archemerberg.jpg|Archemerbarg </gallery> ==Referensies== <references /> {{Oaveriessel}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Ommen| ]] cur908r77h53efn799uniky5o0hs57w 0 9690 280590 276879 2015-04-12T14:47:39Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zee [[Wageningen (Suriname)]] veur 't Surinaamse ressort}} {{Gemeante | naam = Wageningen | bestaandsnaam vlagge = Wageningen vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Wageningen.png | lokatie = LocatieWageningen | proveensie = | heufdplaats = Wageningen | öppervlakte = 32,34 km² | öppervlakte laand = 32,21 km² | öppervlakte water = 0,13 km² | inwonners = 35.157 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 1.088 inw./km² | breedtegroad = 51/58/0/N | lengtegroad = 5/40/0/E | verkeersoader = | netnummer = 0317 | postkode = 6700-6709 | webstie = [http://www.wageningen.nl www.wageningen.nl] | }} '''Wageningen''' is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie [[Gelderlaand]]. De stad telt 35.157 inwonners (bron: CBS), woarvan doezenden [[student]] bunt. De [[universiteit]] en anverwante instellingen telt rundumme 7400 warknemmers, woarvan minder as 40% in Wageningen wont. Et gemeentebestuur van noe streaft noar nen greuj tot 45.000 inwonners. De gemeente hef twee kernen: Wageningen en [[Wageningen-Hoge]]. ==Ligging== Wageningen ligt woar de [[Veluwe]], de [[Gelderse Vallei]] en den [[Rien]] (op dizzen plek [[Nederrien]] eheaten) an mekare grenst. Woar de [[Utrechtse Heuvelrugge]] in [[Rhenen]] endegt mit den [[Grebbenbarg]], hef Wageningen nog ne letste uutstulping van de Veluwe as den [[Wageningsen Barg]]. Wageningen hef nen belangrieken binnenvoarthaavn an den [[Rien]], mit under meer oaverslag- en opslagvermeugen veur ollie. Deur et westelek eleagen [[Opheusdense Veer]] besteet doar ne verbinding oaver den Nederrien mit [[Opheusden]]. ==Geskiednis== Onder den Wageningse Barg bunt dakpenne evonden mit et stempel van n [[Romeins]] legioen. Der bunt echter gene anwiezingen dat doar n Romeins steunpunt an dizze noordziede van den Rije was. Mit et Romeinse ''Vada'' wierd vermeudelek ne neaderzetting noabi-j et Noord-Broabantse darp [[Kessel]] an den Moas bedoold, en neet Wageningen, zoas lange wierd gedacht. De oldst bekende neaderzetting in Wageningen as veurgänger van de stad lag woarskienlek onderaan den Hölleweg. An et begin van de [[Middeleeuwn]] verhuusden dee neaderzetting heugerop; op den [[Wageningse Barg]] bunt noabi-j den Hölleweg de resten van ne tufstenen kapelle en holten boerderi-jen evonden. In de 12de eeuwe ontstoand under an den barg ne ni-je neaderzetting. Noa anleg van ne kade as verbinding tussen den flank van den Wageningsen Barg en de heuger eleagen ''haar'' ten westen van woar noe de stad is, de Hoogstroate, wierd ten zuden doarvan et oldste deel van de stad an-elegd, rundumme Heerenstroat (veurhen Achterstroat) en karke. Later wödden ok an de noordziede van de Hoogstroate et reagelmoatege zi-jstroatenpatroon (Beuningstroate, Junusstroate, Rouwenhofstroate, Riemsdiekstroate) an-elegd. Op 12 [[juni]] [[1263]] kreg Wageningen van graaf [[Otto II van Gelre]] [[stadsrechten]]. Noa ontmanteling van de vestingwarken in de 19de eeuwe wierd n deel van de veurmoalege wallen bebouwd mit under meer de bebouwing ten oosten van de Skoolstroate en Möllestroate en de bebouwing an et Emmapark. Op den veurmoalegen westwalle wierden an et begin van de twintigste eeuwe de [[synagoge]] en [[deupsgezind]]e karke ebouwd. Allebei wodden verwoost in [[1940]] en neet meer op den zelfde plek herbouwd. Noa den Tweeden Wealdkrieg wierd den wal hier of-egroaven veur den anleg van de Walstroate en wierden doar studentenflats op n resterend deel van den wal ebouwd. Dizzen staot doar noe nog altied. In [[2000]] wierd uutendelek op de plek van den vröggeren wal, noast den weg, n monument onthuld ter noagedechtenis an de völle Jödse slachtoffers van den Tweeden Wealdkrieg uut Wageningen. Aandere delen van den vröggeren [[vesten]] kreggen ne parkachtige uutstroaling, zoas et olde Noorderplantsoen. Bi-j den anleg van nen verkeersweg (''Plantsoen'') wierd n deel van dizze parkachtige uutstroaling vortedaone. De stroate dee de oosteleke Bargpoorte en de westeleke Nudepoorte mit mekare verbond, de Hoogstroate, is al völle joaren de stroate woar koopleu zich vestigden. Vanof de tachtiger joaren is dizze stroate inericht as vootgängersgebeed. Ok in völle zi-jstroaten van de Hoogstroate, zoas Kapellestroate, Ni-jstroate en Junusstreate, bevindt zich belangrieke tröppe koopleu. De horeka zit veurnamelek bi-j mekare op de Markt, an de Heernstroate en in de Möllestroate. [[Ofbeelding:2007-01-29 12.21 Wageningen, kerk1 foto4.JPG|thumb|right|150px|Wageningen, karke]] [[Ofbeelding:Hotel_de_wereld_wageningen.JPG|thumb|150px|[[Hotel De Weald]]]] Rundumme [[350]] en [[900]] was et grofveld op den hook van den Geertjesweg en den Diedenweg in gebruuk. Vermeudelek kwamen de doden uut de verskillende noaberschoppen van Wageningen, dee op de grenze lagen van den flank van den [[stuwwal]] en et Binnenveld. Noaberschoppen: [[De Peppeld]] (umgaeving Wildekamp) en [[Leeuwen (Wageningen)|Leeuwen]] (umgeving restaurant Het Gesprek); in beide Noaberschoppen is ok den kanmarkende drinkpoele of [[kolk (water)|kolk]] nog anweazig. Et gehucht [[Dolder]] lag rundum de krusing Van Uvenweg/Churchillweg/Dolderstroate. Dolder of Thulere wierd al in [[838]] eneumd, eaven as [[Brakel (Wageningen)|Brakel]] (Bracola), op den hook van Julianastroate en Van Uvenweg. Veur de graven en hartoagen van [[Gelre]] was Wageningen behalve handelshaven veural ok belangriek as veste teggen de bissköppe van Utrecht en later de hartoagen van Bourgondië. De olde [[Stadsgrachte|grachte]] (smaller as vrögger) en delen van de (renoveerde) stadsmure bunt nog altied te bekiekn. Den lesten hartog, [[Karel van Egmond]], leet doarumme in [[1526]] binnen de veste nog n kasteel bouwen. De fundamenten van dree toorns en n deel van de butenmure bunt nog te bekiekn. Op et veurmoalege kasteelterrein wierd an et ende van de negentiende eeuwe et noaberschop Bowlespark anelegd, dat veur n groot deel nog besteet en bescharmd is as [[gemeentelek monument]]. Et kasteel van Wageningen wierd uutendelek deur de Stoaten van Gelderlaand verkocht an den lesten drost [[Lubbert Adolph Torck]], den op et terrein n klein stadspaleis bouwden in nen barokken tuunanleg. Torck was etrouwd mit de rieke weduwe Petronella van Hoorn, dochter van nen gouverneur-generaal van Oost-Indië. Later arfden hi-j van ziene tante kasteele Rosendael in [[Rozendaal]] bi-j [[Arnem]]. Torck was politiek warkzaam in Den Haag en leet as börgemeister van Wageningen verskillende publieke warken uutvoern. Hi-j investeerden in de stad mit et bouwen van herenhuze veur gepensioneerden van de [[Verenigde Oostindische Compagnie]]. Dat zol later nog van belang wödden omdat Wageningen éen zo'n complex - de zogeneumde '[[Bassecour]]' - ter beschikking kon stellen om in [[1873]] de [[riekslaandbouwskole]] noar de stad te halen. Wageningen hef meerdere möllens had in et verleaden. Al in de middeleeuwn stond een tweetal möllens an den vröggeren Mölleweg, noe den Generaal Foulkesweg eneumd. Den letsten van dizze möllens wierd umstreaks [[1996]] gsloopt, eneumd ''de Eendracht''. De mölle [[De Vlijt (Wageningen)|De Vlijt]], ebouwd an et ende van de negentiende eeuwe, steet an den Harnjesweg, vrögger umgeaven deur bouwlaanden. Wageningen is ok de stad woar de Duutse bezetters under generaal [[Johannes Blaskowitz|Blaskowitz]] op [[6 mei]] [[1945]] in de Aula van de toonmoalege Laandbouwhogeskole kapituleerden, woarmet in Nederlaand n ende kwam an den Tweeden Wealdkriege in Europees Nederlaand. Nen dag eerder wödden hieroaver onderhandelingen eholden, woarbi-j ok prinse Bernhard as bevelhebber van de Binnenlaandse Striedkrachten anwaezig was. Dizze onderhandelingen vonden plaatse in [[Hotel De Wereld]], dat sinds [[2004]] opni-j as hotel in gebruuk is. De kapitulatie wierd tot en met [[2005]] joarleks groots herdacht mit nen veurbi-j trekkenden optocht van old-soldoatn van Amerikaanse, Britse en Canadese afkumst, tot en mit [[2004]] afenommen deur wijlen [[Bernhard van Lippe-Biesterfeld|Prins Bernhard]]. In [[2005]] wierd den veurbi-j trekkenden optocht ofenommen deur [[Willem-Alexander der Nederlanden|Prins Willem-Alexander]]. Vanof [[2006]] holdt ze doar et [[Vri-jheidsdefilé]], nen veul rieker eholden ''optocht'' van oorlogsgrei en old gedeenden uut den Tweeden Wealdkrieg en aandere uutzendgebeden. In et [[Vri-jheidsdefilé]] is ok ruumte veur goode doelen en basisskoolleerlingen. ==Musea== * [[De Casteelse Poort]] [http://www.casteelsepoort.nl/ www.casteelsepoort.nl] ==Aandere plaetse mit dezelfden name== *[[Wageningen (Suriname)]] ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.4en5meiwageningen.nl Bevri-jdingsevenement Wageningen] {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] k2k3v67vu0bxnktg7p3ovo07b0x3w34 0 9691 288200 288159 2016-10-26T15:50:57Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Et '''Riek van Nimwaege''' is ne streake in zuudoost [[Gelderlaand]]. Dizze streake umvat de gemeenten [[Beuningen (Gelderlaand)|Beuningen]], [[Groesbeek]], [[Heumen]], [[Nimwaege]], [[Ubbergen]] en [[Wijchen]]. Et Riek van Nimwaege ligt ten zuden van de [[Over-Betuwe]] en ten oosten van et [[Laand van Maas en Waal]]. De streake völt op deur ne grote verskeidenheid an laandskop: ten oosten en zuudoosten van de stad Nimwaege bulten en woold, en wieter in de umgeaving van Beuningen en Wijchen. Et hoogste punt van den Nimwaegsen stuwwal kump rundumme den 100 meter noabi-j [[Barg en Dal (Nederland)|Barg en Dal]]. In de gemeente Ubbergen ligt et natuurgebeed den [[Ooijpolder]], dat evörmd is deur de uterweerden van den revier [[waal (rivier)|de Waal]]. ==Uutgoande verwiezingen== *[http://www.vvvnijmegen.nl/ VVV Nimwaege] {{Gelderse gebieden}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Streek in Gelderlaand]] kqkjgoo6a71uniayw81fg0zlhph372k 0 9692 82180 71782 2008-09-13T13:19:18Z Deurverwiezingsverbeteraar 957 [[Ommen]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Ommen (gemiente)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ommen (gemiente)]] gvzl0saq7j5dyoysgcssuekvg9p0fsk 0 9694 71791 2008-07-07T19:07:53Z Servien 7 [[Wageningen (Nederlaand)]] is ewiezig naor [[Wageningen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Wageningen]] 5f7hdd3knqvtz90ss8bitezdsqu7pb0 0 9695 288197 288156 2016-10-26T15:49:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Maasenwaalkaart.PNG|thumb|right|250px|''Lokasie'']] Et '''Laand van Maas en Waal''' is ne streke in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderlaand]], elaegen tussen de revieren den [[Maas]] en den [[Waal]]. Et gebeed ligt ten westen van et [[Riek van Nimwaege]], ten zuden van de [[Betuwe]] en ten noorden van de provinsie [[Noord-Braobant]]. De regio umvat twee gemeenten [[West Maas en Waal]] en [[Druten]] mit doarin de plaetse [[Dreumel]], [[Wamel]], [[Beneden Leeuwen]], [[Boven Leeuwen]], Druten, [[Puiflijk]], [[Afferden (Gelderlaand)|Afferden]], [[Deest]], [[Horssen]], [[Alphen (Gelderlaand)|Alphen]], [[Maasbommel]], [[Appeltern]] en [[Altforst]] Et belangriekste darp in et oosteleke deel van et Laand van Maas en Waal is [[Druten]], in et westeleke deel is Beneden-Leeuwen et belangriekste [[darp]]. Et gebeed is pas late in de twintigste eeuwe ontslotten; doarveur was et vri-j of-eslotten. Dit kump deur de natuurleke ofsluuting van in- en deurgängen van den Waal en den Maas. Wie doar neet möt waen, geet doar ok neet deurhen. De leu bunt oaverwaegend [[Rooms]]-Katteliek, howal in de tied van de Republiek tevergaefs is probierd de [[reformasie]] doar in te vuurn. Et was n arm en achter-esteld gebeed, van woaruut ok völle leu bunt weg-etrokken. Et [[Maas-en-Waals]] dialekt lik stark op et [[Braobants]] en beheurlek kenmarkend veur et revierengebeed. An et ende van de twintegste eeuwe raken et gebeed zeer in trek as oaverlop van de Raandstad. Historiese diekdarpen bunt ewild bi-j Nederlaanders dee röste en ruumte zeukt, moar toch vri-j rap in de Randstad wilt waen. In [[1995]] - mit de bi-jnoa watersnood - wodden n deel van Maas en Waal ontruumd. Doarnoa wodden de dieken, ondanks eerder protest van natuur- en milieubewaegingen, verbreed en verheugd. ==Uutgoande verwiezingen== *[http://www.maasenwaal.nu Stee oaver alle evenementen van Maas en Waal] {{Gelderse gebieden}} {{DEFAULTSORT:Laand Van Maas En Waal}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Streek in Gelderlaand]] ril1vphnzfywtbxfe72p5f7zev9ftro 0 9696 288199 288158 2016-10-26T15:50:35Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De regio '''Revierenland''', in de [[Nederland|Nederlanse]] [[pervincie|previnsie]] [[Gelderland]], bestaot uut drie deelgebieden: [[Tielerwaard]], de [[Bommelerwaard]] en 't [[Laand van Maas en Waal|Land van Maas en Waal]]. 't Gebied loopt van 't [[Maas-Waalkenaol]] in 't oosten tot de A2 in 't westen bie Waardenburg, van de [[Nederrijn]]/[[Lek (revier)|Lek]] in 't noorden tot de [[Maas]] in 't zujen. == Gemeentes in Revierenland == * [[Buren (Gelderlaand)|Buren]] * [[Neder-Betuwe]] * [[Geldermalsen (gemeente)|Geldermalsen]] * [[Tiel]] * [[Neerijnen (gemeente)|Neerijnen]] * [[Culemborg]] * [[Druten]] * [[Maasdriel]] * [[Zaltbommel]] * [[West Maas en Waal]] == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.regiorivierenland.nl/ Webstee regio Rivierenland] {{Gelderse gebieden}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Streek in Gelderlaand]] 5alrczd3sh2psgxzwau9rax8l6nhyn0 10 9697 292399 292398 2016-12-15T10:39:19Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Gelderlaand|Gelderse gebieden]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Gelderland-Flag.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Heufdgebieden:''' | R1C2 = &nbsp; | R1C3 = [[Achterhook]] &middot; [[Revierenland|Rivierland]] &middot; [[Veluwe]] | R2C1 = '''Kleindere gebieden:''' | R2C3 = [[Betuwe]]&nbsp;· [[Bommelerweerd]]&nbsp;· [[Gelderse Vallei]]&nbsp;· [[Iesselvallei]]&nbsp;· [[Laand van Maas en Waal]]&nbsp;· [[Liemers (streek)|Liemers]]&nbsp;· [[Montferland]]&nbsp;· [[Riek van Nimwaege]]&nbsp;· [[Tielerweerd]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] </noinclude> ilpze49efe14wjudd2it1xcgmgvv4lu 0 9699 258526 221042 2013-03-11T11:52:47Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 8 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q366045]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Buren''' kan verwiezen naor: *[[Buren (Amelaand)]] - een plaetse op 't eilaand en gemeente Amelaand in de proveensie Freeslaand *[[Buren (Gelderlaand)]] - een gemeente in de proveensie Gelderlaand *[[Graafschap Buren]] - 't vröggere graafschap in wat now de proveensie Gelderlaand is *[[Buren (personen)]] {{dv}} f9lk1tpu2xgxmt5j0a4ies2gp630me6 0 9701 291136 265573 2016-11-03T14:36:49Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Klaaifrais.png|right|250px|thumb|Et Kleifriese dialektgebied binnen Frieslaand]] Et '''Kleifries''' is de saemenvattende benaeming veur et [[Westlaauwers Frais|Fries]] dat spreuken wodt in de Friese [[Kleistreek]], dat wil zeggen et merendiel van de perveensie [[Frieslaand]]. Et gaot om et westen en et noorden van de perveensie. In et oosten praoten ze [[Wooldfries]], dat as et tegenoverstelde van et Kleifries zien wodt. De tael van et zuden van Frieslaand ([[Lemsterlaand]], [[Gaasterlaand (gebied)|Gaasterlaand]]) wiekt ienigszins of van et aandere Kleifries; somstieden dielen ze disse dialekten in bi'j een eigen groep, et [[Zuudwesthoeks]]. Binnen et Kleifriese gebied liggen tal van [[Stadsfries]]taelige enklaves. Langelaeste het [[Hindeloopen]] ok een eigen dialekt, et [[Hindeloopers]], dat in et gehiel gien Kleifries nuumd mag wodden. De verschillen mit et Wooldfries bin slim klein. Ze bin veurnaemelik beparkt tot de uutspraoke van de persoonlike veurnaemwoorden. Vergeliek: {| |'''Kleifries''' |'''Wooldfries''' |'''Stellingwarfs''' |- |do |dû |ieje |- |mij |my |mi'j |- |dij |dy |jow |- |hij |hy |hi'j |} Op schrift kuj' allienig et eerste verschil terugge zien. In de Friese standardtael schrieven ze altied ''my'', ''dy'' en ''hy''; de uutspraoke is dan ofhaankelik van de streek waor de spreker wegkomt. Aandere verschillen tussen et Kleifries en et Wooldfries liggen in de benaemings veur alledaegse veurwarpen; de verspreidingsgebieden van die woorden lopen liekewels zeldens hielendal geliek an de trokken greens tussen beidend dialekten op basis van de persoonlike veurnaemwoorden. Et Kleifries is et meerst algemiene, meerst spreuken dialekt van et Fries. Wie Fries leert, leert gewoonlik et Kleifries, de taelvorm waorin de meerste anbeuden kursussen opsteld binnen en waorin de meerste boeken schreven binnen. {{SNLV}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Freesk]] [[Kategorie:Streektaol in Frieslaand]] 9ehc48i404trccpp6zooazvcfvhr7j3 0 9702 288201 288160 2016-10-26T15:51:17Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Mit de '''Tielerweerd''' wöd dat deel van et [[Gelderlaand|Gelderse]] revierengebeed de [[Betuwe]] (in [[Nederlaand]]) an-eduud dat in et noorden wöd begrensd deur et reviertjen den [[Linge]], in et westen et darp [[Tuil]] en in et zuden deur de reviere den [[Waal (rivier)|Waal]]. De Tielerweerd geet in noordeleke richting oaver in de [[Nederbetuwe]], in zudeleke richting oaver in de [[Bommelerweerd]], en in westeleke richting in de [[Viefheerenlanden]]. In de late middeleeuwn was de streake mit heure klosters enege tied in trek bi-j völle leu under de hoge christeleke geesteleken as plaatse van geesteleke bezinning. Dit wöd noe veural too-eskreaven an de in dee tied ni-je politieke hervormingen binnen et hartogdom Gelre, dee gunstig waren veur de geesteleken.(Denke hierbi-j an et pakt van Tiel) Rundumme 1500 was doar neet veul meer oaver en verkos de geestelekheid Braobant en veurnamelek Utrecht as heure religieuze uutvalstee. Bekende plaetse in dizze streake bunt [[Tiel]] en [[Geldermalsen (darp)|Geldermalsen]]. De streake is nogal dunbevolkt en oaverweagend boers van kenmark mit vee- en fruutteelt. Bekend is de streake ok um heuren [[wien|appelwien]]. Dizzen wödt deur heure bewonners leefkozzend ''uns wijne'' eneumd. {{Gelderse gebieden}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Streek in Gelderlaand]] nmfixjl0k84fntutll95u5nhvidd09r 0 9703 292258 292177 2016-12-12T16:17:37Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Westervoort | bestaandsnaam vlagge = Flag of Westervoort.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Westervoort.gif | lokatie = LocatieWestervoort | proveensie = | heufdplaats = Westervoort | öppervlakte = 7,85 km² | öppervlakte laand = 6,85 km² | öppervlakte water = 1 km² | inwonners = 15.720 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 2.295 inw./km² | breedtegroad = 51/57/0/N | lengtegroad = 5/58/0/E | verkeersoader = [[A12]] | netnummer = 026 | postkode = 6930-6932 | webstie = [http://www.westervoort.nl www.westervoort.nl] | }} '''Westervoort''' is een darp en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in [[Liemers (streek)|De Liemers]], in de Nederlandse previnsie [[Gelderlaand]]en hef ne oppervlakte van 7,85 km² (woarvan 1 km² water). Westervoort ligt bi-j [[Arnhem]]; noordelek van den [[Rien]], oostelek van de [[Iessel]], doar woar dizzen zich ofsplitst. Et is van eursprong ne [[Heerlekheid|heerlekheid]] mit den 'Heer van Westervoort' an et heufd. De gemeente Westervoort mek dele uut van de Stadsregio [[Arnem]]-[[Nijmegen]]. ==Geskiednis== === Ontstoan === Westervoort geet as neaderzetting tot deep in de Middeleeuwn trög. Den name Westervoort zol können duden op ne deurwoadboare plaatse (voorde) dee toogang gaf tot et westen. An-enommen wöd dat Westervoort et oldste darp in de [[Liemers]] is; den name kump veur op n perkament uut 726. Dat geskrift stamt uut de tied dat [[Sint Werenfried van Elst|Werenfridus]] hier warken as missionaris. In den karktoorn, stammend uut de dartienden eeuwe, ku'j ene van de oldste getugen zeen van plaatseleken bouwtoostand. Eeuwenlange waren et de graven van [[Land van den Bergh|Bergh]] dee de 'heerlekheid' Westervoort in eur bezit hadden. In 1735 wierden de Berghse rechten echter angekocht deur de stad Arnhem. Wat waterbeheersing betröf veel Westervoort under den Liemersen Schouwpolder. En umdat dit Kleefs gebeed was, was der in dee tied ok al sproake van grensoaverschriedende warkzaamheden. Samen mit [[Bahr]] en [[Lathum]] vormden Westervoort et buutenste onderdeale teagen de gevoaren dee Rijn en IJssel veural in den winter boden. Deur de riveren maken Westervoort tiedenlang ne afeslotten indrok. Et Westervoortse veere (woarop den name Veerwege nog wis) en tiedeleke skeepsbruggen verzorgden de verbinding met Arnem. De brugge bi-j Westervoort kump uut 1855, de eerste vaste brugge veur aander verkeer pas van 1901. Et oldste bewonningsgebeed vind wi-j rundumme de hervormde karke, in de Klapstroate (tot Vredenburg) en an den Iesseldiek, Riendiek en Hoogend. Den langzamen greuj van et antal leu maken et neudig of te groaven. Noa veule generaties lang gebruukt te wean as laandbouw- en veeteeltgroond, mösten dizze groonden veur de huzebouw bruukt wödden. Westervoort was samen met Duven begin joaren '80 greujkern ewödden en et boernkarakter van de gemeente wierd tot n minimum trög ebracht. Enkele havezaten, mangs al in 1500 vermeld, loat tot op den dag van vandage de bouwwieze van vrögger zeen: Hamerden, Vredenburg, Lentsenburg en Emmerik. Benamingen van boerderi-jen en laanden bunt vereeuwigd in de stroatnamen van dee ni-je wieken. {{Liemers}} {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van de Liemers]] jysb5quurxvs18bws2qldac0pqio7ua 0 9704 280592 276514 2015-04-12T14:47:59Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Wiechen | bestaandsnaam vlagge = Flag of Wijchen.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Wijchen.svg | lokatie = LocatieWijchen | proveensie = | heufdplaats = Wiechen | öppervlakte = 69,60 km² | öppervlakte laand = 67,62 km² | öppervlakte water = 1,98 km² | inwonners = 39.563 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 567 inw./km² | breedtegroad = 51/48/0/N | lengtegroad = 5/43/0/E | verkeersoader = [[A50]], [[A326]] | netnummer = 026 | postkode = 024, 0486, 0487 | webstie = [http://www.wijchen.nl www.wijchen.nl] | }} '''Wiechen''' ([[Nederlaands]]: ''Wijchen'', uutespreuken as: ''Wiechen'') is een darp en ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederlaand]]sen previnsie [[Gelderlaand]]. De gemeente is in [[1984]] ontstoan uut de vröggere gemeenten [[Batenburg]], [[Barghaoren]] en Wiechen. De gemeente Wijchen telden op [[1 juni]] [[2007]] 39.563 inwonners, woarvan 32.693 in et darp Wiechen, en hef ne oppervlaakte van 69,60 km² (woarvan 1,98 km² water). Wiechen ligt an den [[Maas]] kortbi-j den [[Waal (revier)|Waal]] en zöt zichzelf as ''Centrum in Tweestreumenlaand''. De gemeente Wiechen mek deel uut van de Stadsregio [[Arnem]]-[[Nijmegen]]. == Darpen en stad == Antal inwonners in stad, darp of noaberschop vanof 1 januari 2006: {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |[[Wijchen]]||32.693 |- |[[Alverna (Nederlaand)|Alverna]]||ALIGN="right"|2.000 |- |[[Balgoij]]||ALIGN="right"|760 |- |[[Batenburg]] (stad) ||ALIGN="right"|570 |- |[[Barghaoen]]||ALIGN="right"|1.770 |- |[[Hernen]]||ALIGN="right"|820 |- |[[Leur (Gelderlaand)|Leur]]||ALIGN="right"|130 |- |[[Niftrik (darp)|Niftrik]]||ALIGN="right"|820 |- |} <small>Bron: CBS</small> == Geskiednis == Van eursprong was Wiechen n boerndarpjen dat al bestoond in de [[Steentied]], bliekens enkele [[archeologie]]se vundsten. Later ontwekkelden Wiechen zich as wonplaatse van mit name rieke [[Romeinse Riek|Romeinen]]. Dizze tied is dan ok riekelek verteggenweurdegd in et evonden materiaal: mit name op den Möllebarg - woar noe de Olde Mölle steet - bunt Romeinse groaven evonden mit doarin völle veurwarpen van glas, metaal en keramiek. Ok de aandere darpen hebt (restanten van) bouwwarken uut olde tieden. == Bezeensweerdeg en vri-je tied == [[Ofbeelding:Wijchen, De oude molen, molenkruis en kapversiering.JPG|thumb|links|200px| Wiechen, de Olde Mölle, möllekruus en kapversiering]] Bezeensweerdeg bunt et [[Kasteel van Wiechen]], dat al in [[1392]] veur et eerst wierd eneumd, en de Olde Mölle, dee kump uut [[1799]]. Aandere kastelen binnen de gemeentegrenze van Wiechen bunt [[Kasteel Hernen]] en et [[Huis te Leur]]. De [[Stad (woonstee)|stad]] [[Batenburg]] is mit de ruïne van et [[Kasteel van Batenburg]] n [[beschermd stadsgezicht]]. De grootste karke van Wiechen is de rooms-kattelieke [[Antonius Abt]]karke van architekt G. Gradussen. De gemeente Wiechen kent n antal parochies. De Parochie den Hooksteen besteet uut n antal rooms-kattelieke karken in Wiechen, Alverna en Balgoij. De Prottestantse Gemeente Wiechen-Leur-Batenburg mek deel uut van de Prottestantse Streekgemeente Maas en Waal. Noast et moderne karkgebouw Den Schakel in Wiechen hef zi-j ok de historiese Hervormde karken in Leur en Batenburg. Doarnoast kent Wiechen rundumme zeven karken. Wiechen hef twee grote vri-jetiedsplassen: ''Den Berendonck'' en ''De Greune bulten'' (Nederlaands: Groene heuvels). Beide ligt an den raand van de gemeente Wiechen. In Wiechen kö'j ok [[Golf (sport)|golfen]] of [[skiën]]. Der is ok n archeologies museum, in et Kasteel van Wiechen. {{Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 56je463i67abn7hnqxcgrg6bmafdahm 0 9705 282794 282782 2015-07-18T13:16:07Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Velp''' is een darp in de gemeente [[Rheden]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderlaand]]. Et grenst zowal an de plaetse Rheden en [[Rozendaal]] (gemeente Rozendaal) as an de stad [[Arnem]]. Velp hef 17.723 inwonners (2013) en hef ne oppervlaakte van rundumme 11,01 km². De autobane A12 vormt de scheidingsliene tussen Arnem en Velp. Aandere belangrieke verkeersoaders bunt de [[A348]] en de [[N785]]. Velp wöd deurkruust deur de spoorliene Arnem-[[Zutfent]]. Ten noorden van dizze spoorliene bevindt zich greune, röstege villawieken terwiel Velp-Zuud wödt kenmarkt deur meer opgoande, eenvoldige huze. In 1812 wierd Velp van de gemeente Rheden of-esplitst en samen-evoogd mit et darp Rosendaal tot ne ni-je gemeente Velp. In 1818 wierd dit wier ongedoan emaakt en wierd Velp trög enommen in de gemeente Rheden. Rosendaal ging wieter as zelfstaandege gemeente en hef den staotus tot in de hudege tied wetten te beholden <ref> Bronne: Ad van der Meer and Onno Boonstra, "Repertorium van Nederlandse gemeenten", [http://www.knaw.nl/cfdata/publicaties/detail.cfm?boeken__ordernr=20061061 KNAW, 2006] </ref> ==Goldskat van Velp== In 1851 wierd in Velp nen skat op-egroaven, bestoande uut Merovingiese golden kunstveurwarpen. Den skat wierd verkocht an Prusen. In 1945 wödden zi-j uut [[Berlien]] met-enommen deur den Russiesen bezettingsmacht. Vanof dee tied ligt ze in et museum van [[Moskou (stad)|Moskou]]. == Uutgoande verwiezingen == *[http://www.atlas1868.nl/ge/rheden2.html Kaarte van de gemeente in 1868] *[http://wijkplatform.velpophetnet.nl Wiekplatform Velp-Zuud] [[Ofbeelding:Velp Hoofdstraat.jpg|thumb|center|600px|360° Panorama, Heufdstroate, Velp (Gld).]] == Bronnen == <references/> {{Rheden}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] lgsw6dyiywl1xjnexh9f2w9nsghizcv 0 9706 271998 263269 2013-12-09T03:22:45Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Location Waal.PNG|thumb|270px|Den Waal]] [[Ofbeelding:2007-02-16 10.30 Erlecom, zicht op de Waal foto2.JPG|thumb|270px|Den Waal bi-j Erlecom, februari 2007]] [[Ofbeelding:2007-03-08 15.00 Ochten, zicht op de Waal foto2.JPG|thumb|270px|Den Waal bi-j Ochten, meert 2007]] Den '''Waal''' is ne [[Nederlaand]]se reviere. Et is den grootsten [[rivierarm|arm]] van den [[Rien]], den zich ter heugte van [[Pannerden]] splitst in et [[Pannerdensch Kanaal]] noar rechts en den Waal noar links. Et Pannerdens kanaal splitst zich wier bi-j Westervoort noar rechts of as den Iessel en noar links as den [[Nederrien]]. Den Nederrien is veurzeen van stuwen, zodat bi-j laege waterstaanden et water deur den Iessel en Waal kan wödden of-evuurd. Veurbi-j Wiek bi-j Duurstede heet dizze riviere den [[Lek (rivier)|Lek]]. Den Waal is veruut de waterriekste reviertak en ok den veurnoamsten veur de skeepvoart. Den Waal geet vanof de vröggere soamenvleujing mit den [[Maas]] bi-j [[Woudrichem]] (vandage bekand as ofgedamden Maas) oaver in den [[Merwede]] en streumt doarnoa deur verkillende weage noar de [[Noordzee]]; et meeste water streumt deur den [[Noord (rivier)|Noord]], den [[Ni-jen Maas]] en den [[Ni-jen Waterweg]]. Den Waal wödt mit den [[Nederrien]] en Amsterdam verbonden deur et [[Amsterdam-Rienkanaal]] (bi-j Tiel) en mit den Maas deur et [[Maas-Waalkanaal]] (bi-j Nimwaege) en et [[Kanaal van Sint Andries]]. Op dat leste punt streumt den Waal en [[Maas]] op nen ofstaand van 1,9 km langs mekare hen. == Steaden an den Waal == De grootsten stad an den Waal is [[Nimwaege]]. Howal de stad op den linkerover ligt, strekt de gemeente zich sinds joaren ok uut oaver den rechterover, woarmet dizze gemeente as enige op beide overs ligt. De uutbreiding van Nimwaege noar den rechterover heet den [[Waalsprong]]. Andere grotere plaetse bunt [[Tiel]] (rechts) en [[Zaltbommel]] (links). Den Waal scheidt de [[Betuwe]] op den rechterover van op riege et [[Riek van Nimwaege]], et [[Land van Maas en Waal]] en de [[Bommelerwerd]] op den linkerover. == Aandere revieren == Den name de Waal wödt ok wal bruukt veur n old stuksken revierarm tussen deur et [[Zuud-Hollaand]]se [[Iesselmonde (eilaand)|eilaand Iesselmonde]]. Dizzen revierarm steet ok bekend under den name et [[Waaltje]]. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Gelderlaand]] 0uouc6dkoze7zcsq6ho1t7t7c9akcw5 0 9707 258263 186822 2013-03-11T11:46:53Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 4 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q407019]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Velp''' kan verwiezen naor: * [[Velp (Gelderlaand)]] - een plaots in de gemeente Rheden * [[Velp (Noord-Brabant)]] - een darp in de gemeente Grave * [[Velp (revier)]] - een ziedrevier van de Demer (België) {{dv}} 6z2a6jojdbqekhfzeybmwqy8b3zdhqp 10 9709 272201 267019 2013-12-11T02:52:41Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <includeonly><p style="margin:0px;font-size:90%;"><span style="border:{{{border|none}}};background-color:{{{1|none}}};color:{{{1|none}}};">██</span>&nbsp;{{{2|}}}</p></includeonly><noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak|{{PAGENAME}}]] </noinclude> n0n077pghunq2diwn0jnbtm1p68cxi8 0 9710 71939 2008-07-08T21:10:56Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Bunsjoots]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Bunsjoots]] dgz077sf0vkfd10sviyac3t4m82st1h 0 9711 280501 263021 2015-04-12T14:31:25Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Meddo | soorte = Darp | bestansnaam vlagge = | bestansnaam wapen = | lokasie = | gemeente = [[Wenters]] | previnsie = | oppervlak = 28,25 | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = 1500 | doatum inwoners = | dichtheid = | breedtegroad = 52/0/45/N | lengtegroad = 6/42/21/E | verkeersoader = | netnummer = | postcode = | webstee = | region = NL-GE }} '''Meddo''' is een [[darp]] in de gemeente [[Wenterswiek]] in et meest oosteleke deel van den [[Achterhook]] in de Nederlandse previnsie[[Gelderlaand]]. Et darp wöd deur (onder meer) de gemeente an-eduud as [[buurtschop]] en is doarmet et grootste [[buurtschop]] van de gemeente Wenterswiek, met 1.500 inwonners en ne oppervlakte van 28,25 km². == Geografie == Meddo besteet uut ne dorpskern met ne karke uut 1864 en een groot butengebeed. De kern lig ongeveer 5 km ten noorden van Wenterswiek en ongeveer 6 km van [[Grolle]] en et [[Duutslaand|Duutse]] [[Vreden]]. De stroaten in ut buutengebeed hebt pas in 1994 stroatnamen ekreggen. Veur 1994 hadden de huze boerderi-jen as adres alleneg nen "D" evolgd deur een nummer. De huze waren in oplopende volgorde enummerd, moar hierbi-j wodden gin rekkening eholden mit waege. De nummering leep dwars deur et landskap in ne grote boage um et darp hen. De boerderi-jen met de adressen "D91" en "D92" lagen dus wal dichte bi-j mekare, moar neet an dezelfden weg. == Wettensweerdegheden == Twee van de grootste [[zwarfkei]]en in Nederland bunt in Meddo evonden. Eén van disse keien mit n gewicht van 38.000 kg steet bi-j et verblief van de plaatseleken voetbalklub. Den anderen kei hef n gewicht van ruum 43.000 kg en steet bi-j ut gemeentehoes van Wenterswiek. Meddo is éne van de 10 winnoars van den landeleken ''KERN met PIT Trofee 2004'', mit ne undernaeming um de laefboarheid op et platteland te verbetteren deur middel van rumere raegels veur boerderi-j-splitsing. Et noaberschop/karkdorp Meddo hef ok nen voetbalklub, eneumd Sportklub Meddo. In de volksmond wöd dizze klub mangsmoal gewoon ''Meddo'' eneumd. ==Bekende leu oet Meddo== *[[Gerhard Uwland]], skriever *[[Riek Beskers]], skriefster ==Uutgoande verwiezing== *[http://www.meddonatuurlijkmooi.nl Meddo natuurlek mooi] *[http://www.meddo.net Meddo.net] {{Wenterswiek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Wenters]] cnt13gvfuh5x32r8g9wkdcs3cyp4rgq 0 9712 280443 258370 2015-04-12T14:22:15Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Huppel''' is een [[buurtschop]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Wenterswiek]], in den [[Achterhook]] in de [[Nederlaand]]se previnsie [[Gelderlaand]]. Huppel wödt mangsmoal samen eneumd mit et noast elaegen [[Henxel]]. Samen hebt dee noaberschoppen rundumme 750 inwonners en ne oppervlaakte van 17 km². Huppel ligt noordelek van et darp Wenterswiek, in de richting van [[Meddo]]. Huppel en Henxel deelt een antal veurzeeningen, zoas de peuterskole. Beide noaberschoppen hebt wal ne eigen basisskole. Winkels of aandere koopleu bunt in beide noaberschoppen neet anwaezig woardeur de bewonners bunt anewaezen op veurzeeningen in den umrengende plaetse. Wal bunt doar twee zalencentra bi-j de campings in Henxel, woardeur een antal aktiviteiten toch organisierd kunt wödden in de 'eigen' plaatse. Ok de skooln wodt ebruukt deur et bleujende veraenigingslaeven. Vrögger laefden de leu veural van den laandbouw moar noe is et meer gebruukt as laendelek wongebeed. Dankzi-j de boerderi-jsplitsing keert veule vort egoane gezinnen weerumme. {{Wenterswiek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Wenters]] km1u78c4bz8tzd0b0qn7fqfm9fay2b2 0 9713 280444 258369 2015-04-12T14:22:25Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Henxel''' is een [[buurtschop]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Wenterswiek]], in den [[Achterhook]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderlaand]]. Henxel wödt mangsmoal samen eneumd met et noast elaegen [[Huppel]]. Samen hebt de noaberschoppen rundumme 750 inwonners en ne oppervlakte van 17 km². Henxel ligt oostelek van et darp Wenterswiek, in de richting van [[Ratum|Roatum]]. Huppel en Henxel deelt een antal veurzeeningen, zoas de peuterskole. Beide noaberschoppen hebt wal ne eigen basisskole. Winkels of andere koopleu bunt in beide noaberschoppen neet anwaezig woardeur de bewonners bunt an-ewaezen op veurzeeningen in de umringende plaetse. Wal bunt doar twee zalencentra bi-j de campings in Henxel, woardeur n antal aktiviteiten toch organisierd kunt wodden in de 'eigen' plaatse. Ok de skooln wod bruukt deur et bleujende veraenegingslaeven. Vrögger laefden de leu veural van den laandbouw moar noe is et meer gebruukt as landelek wongebeed. Deur de boerderi-jsplitsing keert völle vort egoane gezinnen weerumme. {{Wenterswiek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Wenters]] 1l8u78ab0y2u7t3td7gd1665bkb4pnx 0 9714 280555 263136 2015-04-12T14:40:25Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Ratum''' is ne noaberschop in de gemeente [[Wenterswiek]] in den [[Gelderlaand|Geldersen]] [[Achterhook]], in [[Nederlaand]]. Ratum ligt teagen de [[Duutslaand|Duutse]] grenze an en hef ne oppervlakte van ruum 13 km². Et kenden in 2003 rundumme 374 inwonners. Et is de dunst bevolkte noaberschop van de gemeente Wenterswiek. Ratum ligt ten noordoosten van Winterswijk. Der bunt neet völle veurzeningen in et darp anweazig. Hierveur bunt bewonners aneweazen op Wenterswiek. Vrögger kenden Ratum ne eigen basisskole en n tröpken winkels, moar in de löppe van de twintigste eeuwe bunt dizze vortegoane. De enige horekageleagenheid is evestigd in et vereanigingsgebouw ''Emma''. Ondanks de krappe veurzeening is der wal n dudelek vereanigingsleaven. Ne vootbalvereaniging kent Ratum echter neet meer, dizzen is noa een soamengoan under den ni-jen name FC Trias verhuusd noar Wenterswiek. Ratum kent nog altied ne duudeleke boernuutstraoling. De tröglöppe van den boernsektor is ne stukke minder as in de aandere noaberschoppen van de gemeente Wenterswiek. ==Uutgoande verwiezing== * [http://www.winterswijk-ratum.nl Webstea van Ratum] {{Wenterswiek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Wenters]] p4p3da6rql3aq7vr62gzb3f5kg231vl 0 9715 280342 262728 2015-04-12T14:06:25Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Brinkheurne''' is ne [[buurtschop]] in de gemeente [[Wenterswiek]], elaegen in den [[Gelderlaand|Geldersen]] [[Achterhook]], in [[Nederlaand]]. Brinkheurne telden in 2003 rundumme 271 inwonners, en hef ne oppervlaakte van 4 km². Et is doarmet wat oppervlaakte betröf den kleinsten noaberschop van de gemeente. Brinkheurne ligt oostelek van Wenterswiek in de richting van [[Kotten]]. In olde tieden was Brinkheurne nen belangrieken skakel veur de [[smokkelroute]] tussen Wenterswiek en et net oaver de grenze met Duutslaand elaegen [[Oeding]]. Veur de meeste veurzeeningen is Brinkheurne an-ewaezen op Wenterswiek, al kent et wal ne eigen supermarkte en ne horekagelegenheid. Wieters is der in den noaberschop nog nen camping elaegen. {{Wenterswiek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Wenters]] 9pbgno7qj8guz7brw69i95rk8wylijl 0 9716 280445 273057 2015-04-12T14:22:35Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Geessinkweg_kotten.JPG|thumb|Den Geessinkweg in Kotten ]] [[Ofbeelding:Borkensebaan.jpg|thumb|Olde Borkensebane in Kotten ]] '''Kotten''' is ne [[buurtschop]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Wenterswiek]], in den [[Achterhook]], in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderlaand]]. Kotten hef ne oppervlaakte van ruum 13 km² en doar bunt rundumme 800 inwonners. Et wöd deur heur greutte mangsmoal darp eneumd, moar de plaatse völt formeel under et darp Wenterswiek. Moar et postadres wöd eschraeven as Winterswijk-Kotten. Kotten is oostelek elaegen van Wenterswiek. Tussen Kotten en Wenterswiek ligt nog de noaberschop [[Brinkheurne]]. Kotten ligt teggen de grenze met [[Duutslaand]], dreks oaver de grenze ligt et Duutse darp [[Oeding]]. Met dit darp was doar in de löppe van de geskiednis völle verkeer, zowal gewonen handel as smokkel en vermenging. Völle familienamen bunt doarumme te vinden an beide zieden van de grenze. == Uutgoande verwiezingen == *[http://www.kotten-info.nl/start.html Kotten-info] {{commonscat|Kotten, Netherlands}} {{Wenterswiek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Wenters]] 1js822pk2xrfpq0uv6uu8882rch6vyw 0 9717 280594 263310 2015-04-12T14:49:07Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki Et '''Woold''' is ne [[buurtschop]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Wenterswiek]], in de Nederlandse previnsie [[Gelderlaand]]. Et kenden in 2003 rundumme 891 inwonners, verdeald oaver ruum 24 km². Et wöd deur de greutte soms ok ezene as [[gehucht]] of zelfs [[darp]], moar de plaatse völt formeel under Wenterswiek. Mangsmoal wöd et postadres eschreaven as Wenterswiek-Woold. Woold is zuud-oostelek eleagen van Wenterswiek, in n bosriek gebeed teggen de grenze mit [[Duutslaand]]. Doar löp ok nen weg den dreks noar de stad [[Bocholt (Duutslaand)|Bocholt]] in Duutslaand geet. In et Woold is doar gene echte ruulverkaveling ewest, woardeur de boern allemoale nog de olde en kleinere stukskes laand hebt. Noast bos en laandbouw kent et Woold ok n veanegebeed: et [[Wooldse Veane]]. Woold kent n stark vereanigingsleaven, belangrieke veurzeningen bunt der ok te vinden zoas ne basisskole, twee kafé-restaurants en ne kamping. {{Wenterswiek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Wenters]] 1ca0ybhmv4knlhv7r00v56twxrdi1wr 0 9719 280502 263036 2015-04-12T14:31:35Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Miste ruine boerderije.jpg|thumb|Ruïneboerderi-je in Miste]] '''Miste''' is ne [[buurtschop]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Wenterswiek]], in den [[Gelderlaand|Geldersen]] [[Achterhook]], in [[Nederlaand]]. De noaberschop hef rundumme 640 inwonners en hef ne oppervlakte van bi-jnoa 11 km². Miste ligt zuud-westelek van Winterswijk en hef in et oosten n bosriek gebeed. De basisskole van Miste wöd edeald mit et kleinere [[Kolle]]. De basisskole is neet et enige wat edeald wöd. Zo is vootbalclub ''MEC'' ok edeald tussen de twee noaberschoppen. Vrögger leafden de bewonners veural van den laandbouw, moar noe is dat dudelek ne stukke minder. Miste kent rechtevoort nen groten trop kampings. ==Bekende leu oet Miste== *[[Bertha Vaags]], Achterhookse skriefster == Oetgoande verwiezing == *[http://www.buurtschapmiste.nl/ Webstea buurtschop Miste] {{Wenterswiek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Wenters]] eybm4nj0qvv4s8fuo5m5zi3j6p7hcxz 0 9720 280446 262951 2015-04-12T14:22:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Kolle''' is ne [[buurtschop]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Wenterswiek]], in den [[Achterhook]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderlaand]]. Wat inwonners betröf is Kolle de kleinste noaberschop van de negen noaberschoppen in de gemeente met rundumme 258 inwonners. Kolle hef ne oppervlaakte van ruum 8 km². Kolle geneet enige bekandheid deur et vaenegebeed [[Kollenbargervene]]. Kolle grenst an [[Vroagender]] (gemeente [[Oost Gelre]] (veurhen Lechtenvoorde)) en ok an [[Breevoort]]. Et centraole ontmoetingspunte van de noaberschop is et café. Elk joar is der in Kolle n volksfeest, woarbi-j et köningsscheten ne tradisie is. Wieters hef de noaberschop samen mit de angrenzende noaberschop [[Miste]] den voetbalklub ''MEC'' en kent et sinds et begin van de eenentwintigste eeuwe ok nen kleinen camping. Tot halverwaege de twintigste eeuwe bestond de noaberschop veural uut boerderi-jen. Noe is et antal boerderi-jen kleiner, moar de boerderi-jen dee-t der nog stoat, bunt mangsmoal groot. Wieters is der n tröpken tundersbedrieve bi-jekommen. {{Wenterswiek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Wenters]] 2zu09pva1qzp31utujicu48rdjkqkr0 10 9721 292075 292074 2016-12-08T16:23:53Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = Gemeente [[Wenters]]wiek |ofb_groot = [[Ofbeelding:Winterswijk flag outline.png|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''[[Darp]]en''': | R1C2 = [[Meddo]] &middot; [[Wenters]]wiek | R2C1 = '''[[Buurtschop]]pen''': | R2C2 = [[Brinkheurne]] &middot; [[Henxel]] &middot; [[Huppel]] &middot; [[Kolle]] &middot; [[Kotten]] &middot; [[Miste]] &middot; [[Roatum]] &middot; [[Woold (buurtschop)|Woold]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Wenters]] </noinclude> fw9sklhen47pq6zpi6u4sp2kyxxkfmq 0 9722 292412 292411 2016-12-15T11:25:32Z Wwikix 13678 /* Uutgoande verwiezing en bronne */ kat wikitext text/x-wiki Et '''Kollenbargervene''' is n hoogvaene en bescharmd natuurgebeed elaegen in et midden van de liene [[Wenterswiek]]-[[Lechtenvoorde]] en wöd deurkruust deur de spoorliene Wenterswiek-[[Zutfent]] woar zeldzoame dieren en plaanten bunt dee-t nargens anders in Nederlaand laeft. Et gebeed is ontstoan in de leste iestied. In de 14de eeuwe wierd dit hoogvaene gebeed of-egraoven. In dee olde vaeneputten hef zich ni-j hoogvaen evormd. Umdat et gebeed gans kwetsboar is kö'j et alleneg bezeuken oaver an-egoaven wandelpaede. Umdat et nen brook is hebt zie doar n zogeneumd vlonderpad (zoggeneumde knuppelpaede van beumstemmekes) an-elegd um te veurkommen dat bezeukers in den drek wegzakt. ==Ingriepen== Hoogvaene blef alleneg stark als doar good wöd umegoan met et gebeed. Neet lang eleden ging et bargafweerts met dit natuurgebeed. Zeldzoame hoogvaeneplanten en zeldzoame dieren gingen vort. Dat kwamen deur verdreuging en vermesting. Met doadkrachteg ingriepen hef Natuurmonumenten et Kollenbargervaene van den undergäng gered. Vervoeld oppervlaktewater kan neet langer et Kollenbargervaene in streumen. Met ne Europese subsidie hef Natuurmonumenten damwende eplaatst dee ok et raegenwater vaste-hold en doarmet verdreuging teggengoat. ==Plaanten en dieren== In et Kollenbargervene laeft biezundere vöggels, zoogdieren, amfibieën en reptielen. Doar is bieveurbeeld den kleinen bonten specht en havik, wezel, rengslange en heikikker. Noast vaenmös en wöllegrös greujt hier ok lavendelheide. De veendieken bunt begreujd met könningsvoaren, gagel en riesbes. Et zogeneumde blauwgröslaand dankt zienen name an de blauwe zegge dee doar greujt. Ok greujt doar nectarplanten dee zeldzoame zommervöggelkes antrekt. ==Uutgoande verwiezing en bronne== *[http://www.natuurmonumenten.nl/natmm-internet/natuurherstel_in_nederland/korenburgerveen/projectinformatie.htm Geskiednis van et Kollenbargervaene] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Natuurgebied in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] [[Kategorie:Wenters]] iza6tslyacpnuzgrcyygtkab68gagpa 0 9723 292413 289061 2016-12-15T11:26:17Z Wwikix 13678 /* Uutgoande verwiezingen */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Waarschuwing.JPG|thumb|Gevoarlek gebeed en neet vri-j toogaängkelek]] [[Bestaand:SMVV Logo.jpg|thumb|Et logo van den Stichting]] Et '''Vraogenderveane''' is n bescharmd veanegebeed noabi-j [[Vroagender]] in de gemeente [[Oost Gelre]]. Et gebeed wöd onderholden deur ''Stichting Marke Vragender Veen''. == Ontstoan == Rundumme 13.000 joar eleden, in et [[saalien]], is mit et trögtrekken van et landies ne komme ontstoan. In dee komme is et water blieven stoan en kon zich [[sphagnum]] ontwekkelen. Sphagnum is ne eenpolige pleante dee alleneg an de boavenkante greujt en an de onderkaante ofstarft. Et ofestorven materiaal heupt zich op en vormt op den duur [[turf]]. Den opbouw van turf is ne trage veurtgäng, et greujt per joar rundumme 2 millimeter an. Boern in Vroagender ontdekken dat turf in gedreugden vorm ne zeer gooden brendstof was. Elken boer den n stuksken vean had begon mit et ofveanen. Later zol et gebeed wödden uuteveand woardeur grote putten ontstoonden dee völ water lepen. Sinds de tweede helfte van de 20ste eeuwe is et n bescharmd brookgebeed. De Stichting Marke Vragender Veen is ontstoan noadat [[Natuurmonumenten]] et gebeed wol toovoegen an et angrenzende [[Kollenbargervene]], woarmet et laandskoppelek éne geheel vormt. De boern hebt zich doarteggen mit haand en taand verzet. Zi-j hadden et gebeed hard neudeg veur de heide, holt en turf. De Akte is epassierd op 22 mei 1956 in [[Grolle]] en zo wierd et veane uut de hende van natuurmonumenten eholden. De stichting hef et onderhold van et Vroagenderveane en ok et "grote goor" noabi-j de [[slingeplas]] te [[Breevoort]] Turf steaken was vrögger wal et belangriekste werk, veuraf wierd n stuk diek lieke emaakt um doar later den turf op te kunnen dreugen. Et steaken gebeurden in putten van 4 bi-j 4 meter woarbi-j de boavenste loage wierd vortedoane umdat doar onverteerd materiaal in zat. De loage doarunder weerd estokken in plegge van 20 bi-j 20 centimeter dee dan op den diek wierden elegd, eerst vlak, zodat z-j konden andreugen, dan wierden zi-j estapeld an muren mit lochtgeate dertussen. == Modden en Ringelen == Hoo deper zee kwamen hoo lösser den turf (modde), dizzen turf wierd mit de aleskuppe deruut ehaald en wödden verspreid totdat dizzen ne dikte had van rundumme 7 a 8 centimeter, noa enige tied wierden doar "strepen" op etrokken en deur wietere dreuging braken de turven op dee plaetse, dit neumden zi-j ''"modden"''. daornoa gingen zee ''"ringelen"'', dat wil zeggen, stapelen in ne runden toorn mit lochtgeate tot ne meter hoge zodat et aardeg op ne biejenkorf lek. == Ofbeeldingen == <gallery caption="Enkele ofbeeldingen"> Ofbeelding:Moeras.jpg|Verroadelek brook Ofbeelding:Struik_eenarigwollegras.jpg|Eenarig wollegrüs Ofbeelding:veenbes2.JPG|Venebeze (bescharmde soorte) Ofbeelding:Langwerpige zonnedauw.JPG|Langwarpigen zünnedaauw (bescharmde soorte) </gallery> == Uutgoande verwiezingen == *[http://www.vragenderveen.nl vragenderveen.nl] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Natuurgebied in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] [[Kategorie:Oost Gelre]] gy4px73w2k3xe6pelgsvh5evuo0fukl 0 9724 292248 292040 2016-12-12T15:57:16Z Wwikix 13678 /* De umgeaving */ kat wikitext text/x-wiki Den '''Slingeplas''' is ne vri-jetiedsplas oostelek van [[Breevoort]]. De oppervlaakte van et [[meer]] bedreg rundumme 250 m². Den Slingeplas is ontstoan in de ruulverkaveling [[Aalten]] ende joaren tachtig, en uut-ebreid in de negentiger joaren. Et is deur nen diek escheiden van de [[Boaven-Slinge|Slinge]] en hef woarschijnlek edeend as oaverloat. De leu künt hier [[zwemmen]], [[zunne]]n, [[surfen]] en [[vissen]]. Et vri-jetiedsgebeed is ruum van opzet en volleadig ni-j inericht. Et hef ne oppervlaakte van 34 bunder. ==De umgeaving== * Oppervlakte totaal: 34 bunder. * Water: 19 bunder. * Strand + ligweide: 6 bunder. * Parkeerplaatse: 3 bunder. * Beplantingen: 3 bunder. * Oeverstroken: 3 bunder. [[Ofbeelding:Slingeplas.JPG|thumb|400px|left|Den Slingeplas bi-j Breevoort]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Meer in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] [[Kategorie:Aalten]] rhhgh6tmypnjo5rnf83pkvr2rxwvbuu 0 9726 263170 258477 2013-05-04T22:41:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Slinge''' is de name of bi'jname veur twee beaken in den [[Achterhook]]: * De [[Grolse Slinge]] is ne beake dee ontsprönk achter [[Wenterswiek]] en noordelek wieterstreumt. * De [[Boaven-Slinge]] (of ''Slingebekke'') ontsprönk in [[Duutslaand]] en streumt achter Wenterwiek et laand binnen. Ondanks zienen name, geet dizze zudelek wieter. {{dv}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Woater in Gelderlaand]] adnt49fv571v8s7gypxxegsm3ou2mur 0 9729 279155 274588 2015-03-27T16:37:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Carduelis cannabina 2.jpg|thumb|250px|'t Robientjen]] 't '''Robientjen''' ([[Latien]]: ''Carduelis cannabina'') is een [[zangvoegel]] uut de femilie van de [[vinkachtigen]] (''Fringillidae''). Robientjes koemen in [[Nederlaand]] 't hele jaor veur. Je kunnen ze over 't vienen in heel [[Europa (continent)|Europa]], [[Azië|West-Azië]] en [[Afrika|Noord-Afrika]]. Ze kunnen 14 centimeter lange wonnen. Ze bouwen der nes in de bosjes en leggen gemiddeld vier tot zeuven [[aai (dier)|eiers]]. 't Mannetjen ku-j herkennen an 't rood van kop en bors, meestentieds is de kleur of-edek deur de grieze veerranen. 't Vrouwtjen is over 't algemeen wat meer streperig etekend as 't mannetjen. De zang is arg mooi en ku-j behalven in de [[rui]]tied 't hele jaor deur heuren. Robientjes eten [[insektn|insekken]] en plaanten == Foto-uutstalling == <gallery> Carduelis_cannabina.jpg|''Carduelis cannabina'' Linnet-Mindaugas_Urbonas-2.jpg Linnet-Mindaugas_Urbonas-3.jpg Carduelis cannabina-young in nest.jpg|Een jong in 't nes Carduelis cannabina cannabina MHNT 223 St Moré.jpg| </gallery> == Waornemingen in Nederlaand == * [http://www.waarneming.nl/soort.php?id=135&tab=kaart Kaorte mit waornemingen] * [http://www.waarneming.nl/waarneming_invoeren.php Waornemingen ku-j invoeren] == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Carduelis+cannabina SoortenBank.nl - beschrieving, ofbeeldingen en geluud] {{Commons|Carduelis cannabina}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Voegel]] fo6icui5sta099oy6qw58dt4qp8z4a3 0 9730 258447 72129 2013-03-11T11:50:57Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2536308]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Woold''' kan verwiezen naor: *[[Woold (buurtschop)]] - een buurtschop in Winterswiek *[[Oerwoold]] - bos dat zonder tussenkomst van meensken ontstaon is *[[Bos]] - begruuiing die veurnaemelik uut bomen bestaot {{dv}} kl7z52n2xniciknhvpwxjvkejl302kj 0 9732 282636 273037 2015-06-18T13:20:36Z Lotje 5052 {{commonscat|Sherds}} wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:AGMA Ostrakon Périclès.jpg|thumb|250px|Een diggelwarkscharve (een ostracon)]] Een '''scharve''' of '''schaore''' is een stukjen materiaal dat of-ebreuken is van bieveurbeeld [[diggelwark]], [[glaswark]], [[keremiek]] en zoksoort dingen. Tegensworig vienen we vake scharven uut de [[Romeinse tied]] of een aander tiedpark, soms staon der dan belangrieke teksen of daotums op en wonnen bepaolde dingen uut de geschiedenisse dudelijk. As der oek een daotum op de scharve steet dan ku-j daoran zien hoelange eleen der meensen ewoend hemmen. Deur onder aandere de scharven (en vanzelf oek achter-ebleven teksen) dee ze evunnen hannen bin ze derachter ekeumen dat der in bieveurbeeld [[Flevolaand]] vrogger oek meensen woenen. Volgens 't [[volksgeleuf]] zollen scharven gelok brengen, as der en glas of wat aanders kepot geet dan heur je meensen vake zegen: ''scharven brengen gelok'', mar a-j dan een [[spegel]] breken dan zol dat weer zeuven jaoren ongelok brengen. Een scharve (van diggelwark) dee beschillderd is of waor wat in-ekarf is neumen ze een ''ostracon'', van 't [[Grieks]]e woord {{Polytonic|τὸ ὄστρακον}} (tò óstrakon). {{commonscat|Sherds}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Matriaol]] b9zexydugvv6sgjwq9d5qqfdbqniod8 0 9734 292339 288656 2016-12-14T16:16:27Z Servien 7 Servien hef de zied [[Vrea van Münster]] herneumd naor [[Vrae van Mönster]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Westfaelischer_Friede_in_Muenster_(Gerard_Terborch_1648).jpg|380px||thumb|Den eed bi-j et verdrag deur de Spaanse en Nederlaandse onderhandeloars ([[Gerard Terborch]], 1648)]] De '''Vrea van Münster''' was n veur [[Nederlaand]] en [[België]] belangriek underdeale van de [[Vrea van Westfalen]], dee in [[1648]] n ende maken an twee kriegn: den [[Tachtigjaorige Oorlog]] tussen de opstaandelingen in de [[Laege Laanden (staotkunde)|Nederlaanden]] en [[Spanje]] ([[Habsburg]]), en an den [[Dartigjoarige Oorlog]] tussen nen grootn trop aandere Europese laanden. De [[Fraankriek|Franse]] inmenging in den kriege (anval in de rugge) teggen Spanje had et ti-j veurgood in et veurdele van de Republiek ekeerd. Inmiddels was et krieg in grote delen van [[Europa (continent)|Europa]]: den Dartigjoarigen Krieg.In [[1641]] begonnen vredesonderhaandelingen tussen de striedende parti-jen in dizzen krieg. Ofesprokken wierd dat in [[Münster (stad)|Münster]] en [[Ossenbrugge|Ossenbrugge (Osnabrück)]] onderhaandeld zol wödden. Howal de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]] neet metvocht in den Dartigjoarigen Krieg, wierd beslotten de Republiek toch uut te neugen bi-j de vredesonderhaandelingen. Deur den krieg teggen Spanje was den Republiek te völle ne parti-j ewödden. Deur Fraankriek ontving de Republiek ne uutneudeging. Howal doar rundumme dee tied enorme kriegsuutslaagn wöddden behoald, was doar binnen de Republiek steeds meer sproake van ne vredesstemming. Den langen oorlog kosten völle geld en mensenleavens. Alleneg de previnsies [[Zeelaand]] en [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] en de stad [[Leiden]] blevven tot et ende too veurstaander van den krieg. De Republiek slaagden derin as volweerdegen stoat an de onderhaandelingen met te meugen doon: zelfs Spanje stimden hiermet in. In januari [[1646]] kwamen acht verteggenwoordigers van de Stoaten an in Münster om met de Spanjolen te onderhaandelen ovver vrede. De onderhaandelingen zolden in het Huus van de Kramersgilde wödden eholden, noe et [[Haus der Niederlande]] eneumd. De Spaanse onderhaandelaars hadden uutgebreide volmachten met-ekreggen van könning [[Filips IV van Spanje|Filips IV]], den al joaren vrea zocht. Tiedens de onderhaandelingen wödden de Republiek en Spanje et raps eens: den tekst van et [[Twaalfjaorig bestaand]] wierd as uutgangspunt enommen en de Republiek wierd deur Spanje as soevereine stoat erkend. De vrea lek noabi-j. Fraankriek gooiden noe roet in et etten deur steeds mit ni-je eisen te kommen. De Stoaten beslotten hierop buten Fraankriek um vrea te sluuten mit Spanje. Op [[30 januari]] 1648 wierd den vredestekst vast-esteld. Dizzen wierd ter onderteakening noar [[Den Haag]] en [[Madrid]] ezonden. Op [[15 mei]] wodden de vrea veurgood eteakend en deur Nederlaandse en Spaanse gezanten mit euren eed bekrachtigd, under grote belangstelling van de leu. In Nederlaand bewaart et [[Nationaal Archief]] twee uutvoeringen van de Vrea van Münster, ne Spaanse en ne Fraanse uutvoering. Beide uutvoeringen bunt deur könning [[Filips IV van Spanje|Filips IV]] onderteakend en veurzeen van zien zegel in massief gold. Zi-j bunt beiden te zeen in [[De Verdieping van Nederlaand]]. Ne Nederlaandse en ok ne Fraanse uutvoering wodt deur et Spaanse Nasjonale Archeef bewoard. Under et verdrag blef de Republiek underdeel van et [[Heilige Roomse Riek]], moar noe as soevereine stoat. In de praktiek was der gene binding meer. Een aander belangriek gevolg van dit verdrag was dat et [[Nederduuts-Gereformeerd]]e geleuf de stoatskarke van de Republiek wödden. Alle Rooms-kattelieke gooderen velen an de ovverheid too: neet alleneg karken en kapellen, moar ok klosters en eure bezittingen. De kattelieken mossen tot [[1795]] gebruukmaken van zogeneumde '[[schoelkark]]en': zi-j mochten wal diensten holden, moar neet in gebouwen dee an de butenkante as karke herkenboar waarn. Ok kwam der ne grenze tussen de Republiek en de Zudeleke Nederlaanden. De grenze tussen beiden wödden bepoald deur den fronttoostaand toon tussen de Nederlaandse opstandelingen en de Spanjolen. Et belangriekste gevolg veur [[Antwaarp (stad)|Antwerpen]] was dat den [[Schelde]] noe veur bi-jnoa twee eeuwn afeslotten wodden (tot [[1813]]). == Beuke == * Boer, H.W.J. de, H. Bruch en H. Krol (red.), ''Adriaan Pauw (1585-1653); staatsman en ambachtsheer''. Heemstede, VOHB, 1985 * [[Jan Josephus Poelhekke|Poelhekke, J.J.]], ''De vrede van Munster''. 's-Gravenhage, Martinus Nijhoff, 1948. {{DEFAULTSORT:Vrea Van Munster}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] [[Kategorie:Geschiedenis van Duutslaand]] nxa3q3lpmu33j1xe045wcwmyzak8nba 0 9735 292379 72204 2016-12-15T01:26:13Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Mönster]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mönster]] 5xf449dxrupmxumdbhgl84zgbuiodwk 0 9737 292346 292342 2016-12-14T16:25:46Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Wietere betekenissen van '''Mönster''' stoat op [[Munster (deurverwieszied)]]}} [[Bestaand:Stadtwappen der kreisfreien Stadt Münster.svg|thumb|right|100px|Et woapen van Mönster]] [[Bestaand:MuensterHistorischesRathaus80.JPG|thumb|{{largethumb}}|Roadhoes van Mönster]] '''Mönster''' ([[Duuts]]: ''Münster'') is n [[stadsdistrikt]] (''kreisfreie Stadt'') in et noordelek deel van [[Noordrhain-Westfele]], [[Duutslaand]]. Et is de heufdstad van den [[Mönster (regio)|Regierungsbezirk Mönster]]. Mönster hef 272.106 inwonners en 'n oppervlakte van 302,83 km². De [[Universiteit van Mönster]] is ene van de oldste universiteiten van Duutslaand. == Geskiednis == Den name Mönster kump van et [[Latien]]se ''monasterium'' (klooster) en verwis noar de oprichting van et [[bisdom Mönster]] deur [[Karel de Grote]] in [[793]]. Den eersten biskop was [[Liudger (apostel der Gruningers)|Liudger]]. Tiedens de [[Middeleeuwn]] was Mönster ne bleujende [[hanze]]stad. In [[1534]] verjogen deupsgezinden den toonmoaligee biskop [[Frans van Waldeck]]. Toon zi-j den macht in de hende hadden ekreggen, verspreidden zich de tieding dat Mönster et ni-je [[Jeruzalem]] was. Den ni-jen leider van de stad, [[Jan Matthijs]], stond alleneg too dat gedeupte [[wedergeboorte (christendom)|wedergeborenen]] in Mönster mochen wonnen; zi-j dee dat neet waren wödden verdreaven. Den verdreaven biskop stelden 'n ni-j leager samen mit steun van zowal [[prottestant]]en as de [[Rooms-Katholieke Karke]] en beleagerden de stad. In Mönster zelf radikaliseerden de beweaging. [[Jan van Leiden]] wierd uutendelek den leider en stelden gemeenschap van goderen en [[polygamie]] in. Een joar later ([[1535]]) veel de stad, en heelden de tröppe van den biskop ne wrede huusholding. Jan van Leiden wierd terecht-esteld en an de Lambertikarke hönk nog altied de kauwe woarin zien liek wierd tentoon-esteld. De [[Vrea van Mönster]] en [[Vrea van Ossenbrugge|Ossenbrugge (Osnabrück)]] in [[1648]] maken van Mönster n onafhankelek bisdom: et gebeed blef hierdeur Rooms-Katteliek. Een aander belangriek underdele van de Vrea van Mönster was et ende van den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] en de erkenning van de onafhankelekheid van Nederlaand deur Spanje. In [[1672]] veel Mönster under leiding van biskop [[Bernhard von Galen]] de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]] binnen. In [[Grunnen (stad)|Grunn]] wöd nog altied joarleks de oaverwinning op den biskop van Mönster (bi-j-enaamd ''[[Bernhard von Galen|Bommen Berend]]'') herdacht, mit et [[Grunnegs Ontzet]]. In [[1802]] wödden Mönster veroaverd deur de [[Praissen|Prusen]] en tot heufdstad van [[Westfalen]] emaakt. Tiedens den Tweeden Wealdkrieg wierd Mönster veur et grootste deel verwoost deur allieerde bombardementen, moar noa den krieg wierd Mönster in olden stiel herbouwd. Mönster hef samen mit [[Osnabrück]] de beschikking oaver n eigen vleegveld: Lochhaavn Mönster-Ossenbrugge. == Monumenten == Belangrieke monumenten dee-t de historie van de stad beschrievt bunt: * et laatgotiese stadhoes uut de 14de eeuwe, woar in [[1648]] de [[Vrae van Mönster|Vrea van Mönster]] wierd ondertekkend * de gotiese ''Lambertikarke'' uut de 14de en 15de eeuwe * den romaansen kathedraal uut de 13de eeuwe mit monumentaal binnenwark en astronomies uurwark uut [[1542]] * de zgn. ''Überwasserkirche'' uut de 14de eeuwe [[Bestaand:Muenster Braun-Hogenberg.jpg|thumb|center|680px|Anzicht op Mönster vanof et Zuud-westen in et joar 1570]] == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.muenster.de/ Webstea gemeente] {{DEFAULTSORT:Munster}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] i4h4ettfn94svjdixsiokf5wzltnccn 0 9738 262859 258456 2013-05-04T21:12:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Muenster,Krameramtshaus9474.JPG|thumb|Haus der Niederlande]] Et '''Haus der Niederlande''' ([[Nedersaksisch]]: ''Huus der Nederlaanden'') is et huus in [[Münster (stad)|Münster]] woar in [[1648]] de [[vrede van Münster|vredesovverènkomst]] tussen [[Spanje]] en de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlanden]] wierd etekkend. Dizze ovverènkomst maken n ende an den [[Tachtigjoarigen Oorlog]]. In de tied van de vredesonderhaandelingen neumden zi-j et huus et 'Huus van et [[gilde|Kroamersgilde]]. Noe zit in et Haus der Niederlande verskillende instellingen op et gebeed van den [[toal|taal]], literatuur, geskiednis en [[politiek]] van et [[Nederlaands]]e taalgebeed. Dizze instellingen bunt verbonden an de [[Universiteit van Münster]]. ==Uutgoande verwiezing== http://www.hausderniederlande.de/ {{DEFAULTSORT:Haus Niederlande}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Oorlog]] [[Kategorie:Geschiedenis]] [[Kategorie:Duutslaand]] [[Kategorie:Nederlaand]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] o7ilvp6r8s01zmdy1htjjlhdfq3v1x8 10 9739 292417 270227 2016-12-15T11:32:34Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = Gemeente [[Oldebroek]] |ofb_groot = [[Bestaand:Flag of Oldebroek.png|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''[[Darp]]en:''' | R1C3 =[[Hattemerbroek]] &middot; [[Karkdarp (Oldebroek)|Karkdarp]] &middot; [[t Loo (Oldebroek)|t Loo]] &middot; [[Noordeinde (Oldebroek)|Noordeinde]] &middot; [[Oldebroek]] &middot; [[Oosterwolde (Gelderlaond)|Oosterwolde]] &middot; [[Wezep]] | R2C1 = '''[[Buurtschop|Buurtschappen]]:''' | R2C3 = [[Bovenvene]] &middot; [[Duunkarken]] &middot; [[Eekt]] &middot; [[Mullegen]] &middot; [[Posthoorne]] &middot; [[Trutjeshoek]] &middot; [[Voskule]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Oldebroek]] </noinclude> <includeonly> [[Kategorie:Oldebroek]] </includeonly> kms8j4tgbqso17t0yriaz3x7c0hai7u 0 9740 280556 264356 2015-04-12T14:40:35Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Oosterwolde''' is een [[Nederlaand|Nederlaons]] [[karkdarp]] dät heurt bie de [[Gelderlaand|Noord-Gelderse]] gemeente [[Oldebroek]]. De kern van 't darp had in [[2005]] 830 inwoeners, mit de butengebieden mee-erekend had Oosterwolde 2.170 inwoeners in 2005 (bronne: CBS). {{Oldebroek}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] i4r6hcw05o1msqrag7qvlutd7sggac6 0 9757 258314 192513 2013-03-11T11:47:55Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 10 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q259651]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Mattenklopper.jpg|thumb|200px|n (2-slags)Klabatse]] n '''Klabatse''' is n van [[wilgenteen|wilgen]] vlochten hulpmiddel woarmit [[mat (vloerkleed)|matten]] en [[vloerkleed|klaiden]] oetklopt wörren. Dij wörren over n holten [[rek (stellage)|rek]] hongen, woarnoa de [[hoesvraauw]] t stof oet de klaider sluig. De noam komt den ook van t geluud dat doarbie ontstaait. t Aantel strengen wilgen bepoalt hou stog of hou slap de klabatse is. As t vlochten dail (nait de stengel) mit twij wilgen môkt is, proat man van n 2-slagsklabatse.<br /> Ien [[Nederlaand]] en [[Belgie]] was klabatse n hail gewoon broekensding, boeten Nederlaand en Belgie komt de klabatse bienoa nait veur. Tot wied ien joaren '70 van veurege aiw was ien de maiste hoesholdens wel n klabatse te vinden, dij behaalve op de klaiden sums ook op de moaze van antams broekt wör, woarop zie n froai vörmd môr pienleke ôfdrok aachterluiten. Tegenswoordeg wordt binoa allìnd nog de [[stofzoeger]] broekt om stof oet klaiden te hoalen. [[Categorie:Grunnegs artikel]] [[Categorie:Raaive]] [[Categorie:Huushoolding]] c8ogls6v7athilgvsf5tg0lvecqx0g7 0 9760 265204 258431 2013-05-09T23:15:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Yours Hotel Fukui04bs3200.jpg|thumb|sollenpeper]] n '''Sollenpeper''' is n setke van twij potkes mit doarien [[solt]] en [[peper]] dij voak op n bepoald rekje of bredke stoan. t Woord is den ook n soamentrekken van ''solt en peper''. Baaidend kin man voak tesoamen aantrevven, omreden zai twij maist broekte spaiserijen ien de wereld binnen. De vörms verschillen van hail simpel van [[alluminienjum]] tot hail detailleerd mit beeldhaauwwaarken van Reumse goden van [[keramiek]], [[porselain]] en [[bladgold]]. Deur t verbraaiden van de kookkulturen, kommen der aanders aal meer soorten [[kruden]]. Zolt en peper integreern den ook aal meer tuzzen dij aander kruden, woardeur de sollenpeper aal minder te zain is. t Maist worden zai nog zain ien [[ristoraant]]s. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Raaive]] 8gois9sid4m6bhdvgm0nlqkurlerx6e 0 9761 72402 2008-07-10T11:34:03Z Servien 7 [[Kark]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Kaark]] hinne wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kaark]] 3gf0us5cymyyfyzp2h0rpejlix5op51 0 9763 269682 132690 2013-08-22T20:38:04Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Darp''' kan verwiezen naor: *[[Darp]] - n kleindere woenplaotse as n [[Stad (woonstee)|stad]] *[[Darp (Westerveld)]] - n dörp in Westerveld {{dv}} pytjizv518lbcy2n6eidk9lk5jm0tib 0 9764 72411 2008-07-10T11:37:45Z Servien 7 [[Kark (gebouw)]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Kaark (gebouw)]] hinne wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kaark (gebouw)]] f1n5j30kkueubxts254hwzkc5hxw4qn 0 9766 288659 288440 2016-10-27T14:09:44Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Oostfalen''' (Ostfaolen) was ene van de 4 gebeedsdeale van et olde stamhartogdom [[Hertogdom Saksen|Saksen]] in de vrogge [[middeleeuwn]]. Et was eleagen tussen den [[Wezer]], [[Elbe]], [[Saale]] en [[Unstrut]], in et zuden van et hudege [[Nedersaksen]] en [[Saksen-Anhalt]]. De aandere 3 Saksiese gebeden waren [[Angrivariërs|Engern]], [[Noordalbingië]] en [[Westfalen]]. In de [[Annales regni Francorum]] wodden de bewonners van Oost- en West-Falen veur et eerst eneumd bi-j de beskrieving van et joar 784, toon [[Karel de Grote]] en zienen oldsten zönne Karel ten striede trokken teggen de [[Saksen (volk)|Saksen]]; Karel de Grote teggen de "Ostfalaos" en zienen zönne teggen de "Westfalaos". Woarschienlek is et woord "falen" verwant an et Latiense "planus", in de betaekenis van veld of vlaakte. Oostfalen was dus et oosteleke laand van de Saksen. De anduding van de regio as Oostfalen is later in onbruuk eraakt; et dialekt van de bewonners wöd teggenwoordig wal [[Oostfaals]] eneumd. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Historiese geografie]] [[Kategorie:Geschiedenis van Duutslaand]] [[Kategorie:Streek in Duutslaand]] [[Kategorie:Streek in Nedersaksen]] [[Kategorie:Saksen-Aanhoalt]] fkitpsvngy7r1p8jq3ffmg6aazsgm4r 0 9767 294619 292354 2017-11-11T15:25:05Z Joachim Mos 9337 et gevt veele oostfäälsche Dialekten, awer keen Kern-Oostfeels, seker; vöglick ok: https://de.wikipedia.org/wiki/Ostf%C3%A4lisch wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ostf.png|right|thumb|Oostfaalse taalgebied]] '''Oostfaals''' is ene van de dialektgroopen van et [[West_Leegsaksisch_(algemain)|Westnederduuts]]. Et Oostfaals wöd in [[Nedersaksen]] en [[Saksen-Anhalt]] esprokken. Oostfaals heurt bi-j et [[Nedersaksisch]]. Et Oostfaals wöd deur weineg leu esprokken, veural deurdat der völle steaden, as Hannover en Brunswiek bunt woar as veural Hoogduuts esprokken wöd. t Oostfaals leaft veural voort as halfdialekt van t Hoogduuts. Vake wöd t zuvere Oostfaals ezene as [[Westfaals]] mit nen Hoogduutsen invlood. Zo zegt ze neet "di" en "mi", moar "dik" en "mik". ==Dialekte== <ref>http://is.muni.cz/th/179666/ff_b/Zuzana_Malaskova__BC_prace.pdf</ref> * [[Elve-Oostfeels]] * [[Göttings-Groevenhoags]] * [[Haaide-Oostfeels]] == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Duutse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Nedersaksen]] [[Kategorie:Saksen-Aanhoalt]] pd7y8fi43koi8rywyg2ln9zhn4k04o2 0 9768 288651 284585 2016-10-27T14:02:50Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Armoiries Saxe.svg|thumb|Wapenschild van den hertog van Saksen]] [[Bestaand:HistorischeGebiedenSaksen.PNG|right|thumb|250px|Gebeden met de name "Saksen" (Sassen, Sachsen) deur de eeuwen hen]] t [[Middeleeuwse]] '''hertogdom Saksen''' bestrek grote gebeden in t noorden van [[Duutslaand]]. t Was éne van de vief Duutse [[stamhertogdom]]men, t laand van de [[Saksen (vôlk)|Saksen]]. Eur gebeed umvatten de Duutse daelstaoten [[Nedersaksen]], [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]], [[Sleeswiek-Holstain|Sleeswiek-Holstein]], [[Saksen-Anhalt]] en delen van [[Saksen (dailstoat)|Saksen]] van noe. Hertog [[Hendrik den Leeuwe]] regeerden ok aover de gebeden [[Mekelenburg]] en [[Veurpommeren]] (den daelstaot [[Mekelenburg-Veurpommeren]] van noe). == Geschiedenis == Al in de 8e eeuwe kaozen [[Saksen (vôlk)|Saksiese stammen]] ten westen van den [[Elve]] euren hertog den euren laegeranvuurder wierd. Den hertog wier dus steeds ekaozen, der was dus gene spraoke van arfopvolging zo as n paar eeuwen later tradisie wierd. As t riek van [[Karel de Grote]] in t [[verdrag van Verdun]] in [[843]] op-esplitst wörd en ziene arfopvolgers zich neet völle meer van de lokale problemen (invallen van de [[Noormannen]] under aandere) antrokken, kraegen de Saksiese hertogen nen groteren macht en autonomie. - t is in dee tied dat under aandere ok den [[Graofschap Vlaonderen|graaf van Vlaonderen]] zienen macht uutbreidden. - [[Hendrik de Leeuw]] had ne geslaogde uutbreidingspolitiek evoerd maor kreg t an den stok met keizer [[Frederik I Barbarossa]] den um in 1180 naor Engelaand verbanden. t Hertogdom wierd opni'j kleiner en meer oostelik. Den hertogeleken titel ging naor [[Bernhard III van Saksen]]. Dit was t ende van t middeleeuwse hertogdom Saksen. Naodat de breurs [[Johan I van Saksen-Lauenburg|Johan]] en [[Albrecht II van Saksen|Albert II]] ne tied samen regeerden, splitsten zi'j kort nao 1272 eur riek in de hertogdommen [[Saksen-Lauenburg]] en [[Saksen-Wittenbarg]]. Der was noe onaenigheid aover wee t Saksiese stemrecht zol arven um de keizers van t [[Heilige Roomse Riek]] te kezen. In 1356 kreg Saksen-Wittenbarg dizze rechten tobedaeld in den [[Golden Bul]]. Saksen-Wittenbarg wörd dan ok algemeen ezene as den opvolger van t hertogdom Saksen en völ-al gebruukt zi'j dan de ok den olden name veur dit ni'je hertogdom. Um onderscheid te maken met andere Saksiese hertogen spraekt ze vanof dan aover t [[keurvorstendom Saksen]]. In 1806 wörd t gebeed deur [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] verhaeven tot t köninkriek Saksen. == Hertog van Saksen == Howal der vanof 1180 neet echt n hertogdom Saksen meer is, drogen nog völle edelleu tot in de 20e eeuwe dizzen adelliken titel. Dit kump umdat t gebeed deur de eeuwen hen in völ kleinere hertogdommen is op-esplitst dee veulal in euren name verwiest naor Saksen. Howal den titel steeds ekoppeld was an n geheel van heerlikheden en grondbezit, was hi'j toon al ontdaon van zowat alle territoriale en juridiese gezag. Zo drogen de eerste Belgiese könningen ok den titel ''hertog van Saksen'', maor in [[1920]], nao den Eersten Waeldkriege beslot könning [[Albert I van België|Albert I]] den titel en den familiename Saksen-Coburg-Gotha neet meer te gebruken. == Saksiese hertogdommen bunt onder aandere == * [[Saksen-Altenburg]] * [[Saksen-Coburg]] * [[Saksen-Coburg-Eisenach]] * [[Saksen-Coburg en Gotha]] * [[Saksen-Coburg-Saalfeld]] * [[Saksen-Eisenberg]] * [[Saksen-Gotha]] * [[Saksen-Lauenburg]] * [[Saksen-Weimar]] * [[Saksen-Weimar-Eisenach]] * [[Saksen-Wittenbarg]] Dizze hertogdommen wordt al sinds de vrogge middeleeuwen bewond deur [[Thüringers]]. Teggenswoordig bunt dizze hertogdommen dan ok verenigd tot den daelstaot [[Tureng|Thüringen]]. {{Dialekt|act||Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Aodel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Duutslaand]] [[Kategorie:Saksen (deelstoat)]] cl9xfobx7zx56g5s72x25hqyj8vyoh7 0 9777 72434 2008-07-10T13:19:05Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Middeleewn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[middeleewn]] 8b9i1ob5fxyl44d59fea59x14udgf0g 0 9778 72436 72435 2008-07-10T13:20:11Z Servien 7 deurverwiezing naor [[West Leegsaksisch]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[West Leegsaksisch]] een60wshlsmlax411cwkrk678ycsr9p 0 9784 262662 258381 2013-05-04T19:46:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Annales regni Francorum''' bunt [[annalen]] van de [[Frankische_Riek|Frankiese könningen]] oaver de tied van [[741]] tot [[829]]. Zi-j beheurt, met de [[Annales Laureshamenses]], de [[Annales Bertiniani]] en de [[Annales Fuldenses]] tot de belangriekste bronnen veur de poletieke en kriegsgeskiednis van de [[Karolingen|Karolingiese]] tied. De Annales bunt samen-esteld deur minstens 3 skrievers, woarunder meugelek [[Einhard]]. Den eersten skriever beskref (weerummekiekend) de tied tot an et anleggen van de Annales (rundumme [[788]]-[[793]]); noadeen wödden zi-j meer van et joar beskrievend. Der waren skrievers wisselingen in [[795]], [[808]] en meugelek ok in [[820]]. Veurtzettingen van de Annales bunt de [[Annales Fuldenses]] veur et [[Frankische riek|Oostfrankiese riek]] tot [[902]] en de [[Annales Bertiniani]] veur et [[Frankische riek|Westfrankiese riek]] tot [[882]]. De Annales bunt gene geskiedskrievingen zoas teggenswoordeg gebrukelek; de gebeurtenissen wodden beskraeven vanuut et staandpunt van de Frankiese könningen, met as bi-jkommend nut et rechtvoardigen van bepoalde politieke en kriegsdoaden. Umdat der nen armoo an skrifteleke bronnen uut dee tied besteet, bunt de Annales toch van groot histories belang. == Uutgoande verwiezing == * [http://www.thelatinlibrary.com/annalesregnifrancorum.html Annales regni Francorum] {{DEFAULTSORT:Annales Regni Francorum}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis]] to5i4l59mj9x54brbu441wlvwlmzcyo 0 9785 263211 258382 2013-05-04T22:48:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Transsylvaniese Saksen''' ([[Duuts]]: ''Siebenbürger Sachsen''; [[Nedersaksisch]]: ''Zeuvenburgen'', [[Hongaars]]: ''Szászok'') bunt ne etniese groep van Duutsen eursprong dee vanof de 12de eeuwe in [[Transsylvanië]] bunt goan wonnen. Et is noa de Hongaarse minderheid de grootste minderheid in [[Roemenië]]. De kolonisatie van de Saksen van Transsylvanië begun toon den Hongaarsen könning [[Géza II van Hongarije|Géza II]] ([[1141]]-[[1162]]) Duutse volken noar zien riek reep um de Hongaarse grenze te verdeadegen. Noa de Mongoolse invallen van 1241-42 wöddden völle Duutse nederzettingen under den voot elopen en kats af-ebrokken. Noadat de Mongolen vort waren wierden de nederzettingen verstarkt. Et gebeed kreg den name ''Siebenbürgen'' (Zevenburgen) noar de zeuven verstarkte steaden: * '''Bistritz''' ([[Bistriţa]], Beszterce) * '''Hermannstadt''' ([[Sibiu (stad)|Sibiu]], Nagyszeben) * '''Klausenburg''' ([[Cluj-Napoca]], Kolozsvár) * '''Kronstadt''' ([[Braşov]], Brassó) * '''Mediasch''' ([[Mediaş]], Medgyes) * '''Mühlbach''' ([[Sebeş]], Szászsebes) * '''Schässburg''' ([[Sighişoara]], Segesvár) De benaming ''Saksen'' verwis neet noar den Duutsen deelstoat [[Saksen (dailstoat)|Saksen]] van noe, moar is ne ofgeleide van et Latiense ''Saxones'', wat in de middeleeuwn stoond veur verschillende Duutse volken, wat waorschienlik n ''[[pars pro toto]]'' is, net zoas de Fransen de Duutsers [[Alemannie|Alemannen]] nuumt. De Transsylvanies Saksen vormden in de [[middeleeuwn]] samen mit de [[Szeklers]] en de Hongaarse [[adel|edelleu]] de 3 naties van Transsylvanië. Net veur en noa den val van de [[iezern gardien|mure]] bunt völle Transsylvaniese Saksen noar [[Duutslaand]] etrokken. In [[Roemenië]] bunt nog darpen te vinden mit ne Saksiese minderheid. Doar stoat nog (olde) karkskes met Duutse teksten op de mure, zoas in [[Biertan]]. In Oost-[[Republiek Moldavië|Moldavië]] (republiek), in [[Soroca]], steet n kasteel dat deur de Saksen ebouwd is. Dit is et meest oosteleke punt woar de Transsylvaniese Saksen bunt ewest. == Bevolkingsantallen == * [[1910]]: 800,000 * [[1956]]: 384,708 * [[1977]]: 359,109 * [[1992]]: 111,301 * [[2002]]: 60,008 [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis]] [[Kategorie:Duutslaand]] [[Kategorie:Roemenië]] [[Kategorie:Saksen (volk)]] cv4fag63xnotgqdujy1pw7223s6gfeq 0 9787 269128 269127 2013-08-07T14:39:37Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Abcoude | bestaandsnaam vlagge = | bestaandsnaam wapen = Coat of arms of Abcoude2.gif|thumb|100px|Gemeentewaopen Abcoude | lokasie = LocatieAbcoude | provinsie = | heufdplaotse = Abcoude | oppervlakte = 32,11 | oppervlakte laand = 30,38 | oppervlakte waoter = 1,72 | inwoeners = 8.764 | daotum inwoeners = 31 des 2010 | dichtheid = 287 | breedtegraod = 52/16/12/N | lengtegraod = 4/58/30/E | verkeersaoder = | netnummer = | postkode = 1390 - 1391 | op-egaon = [[De Ronde Vaenen]] | }} '''Abcoude''' is n darp en ne veurmaolige [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in t noordwesten van de [[Nederlaand]]se provinsie [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]], grenzend an de gemeente [[Amsterdam]]. De gemeente is op [[1 mei]] [[1941]] ontstaon uut t samengaon van de veurmaolige gemeenten Abcoude-Baambrugge en Abcoude-Proosdij en is op 1 januari 2011 op-egaon in de ni'je gemeente [[De Ronde Vaenen]]. Deur grenswiezigingen beheurde Abcoude eerder tot de Nederlaandse provinsies [[Noord-Hollaand]] en [[Zuud-Hollaand]]. Midden deur Abcoude stroomt de [[Angstel]], die uutmondt in t [[Abcoudermeer]] en daornao deurgeet as [[Holendrecht (rivier)|Holendrecht]]. Ok ligt t plaetsjen an de rivier t [[Gein (rivier)|Gein]]; dit trekt, onder meer vanwege de historiese umgaeving, veule toeristen. == Aandere darpen van de veurmaolige gemeente == *[[Baambrugge]] *[[Stokkelaorsbrugge]] == Trivia == Abcoude is de enige plaatse in de waeld dee met ABC begunt en bovvendeen mit de twee daoropvolgende letters ''DE'' endigt. == Zee ok == *[[Fort bi'j Abcoude]] *[[Gein (rivier)|Gein]] == Uutgaonde verwiezing == *[http://www.derondevenen.nl Webstae van de gemeente] [[Ofbeelding:Abcoude_anzicht.jpg|thumb|left|200px|Abcoude, anzicht]] {{Utrecht}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] 7aoywccnkk8ynzf19p6fuv8ayk5qj3m 0 9791 262901 258495 2013-05-04T21:39:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemeente | naam = Iesselstein | bestaansnaam vlagge = Flag of IJsselstein.svg | bestaansnaam wapen = Wapen_IJsselstein.jpg | previnsie = [[Utrecht (previnsie)|Utrech]] | lokasie = LocatieIJsselstein | heufplaose = Iesselstein | oppervlak = 21,62 | oppervlak laand = 21,16 | oppervlak waoter = 0,46| inwoeners = 34.008 | daotum inwoeners = 1 april 2006 | dichtheid = 1.607 | breedtegraod = 52/1/12/N | lengtegraod = 5/2/32/E | verkeersaoder = [[A2]] | netnummer = 030 | postcode = 3401 t/m 3404 | webstee = [http://www.ijsselstein.nl/ www.ijsselstein.nl] | }} '''Iesselstein''' is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederlaand]]se previnsie Utrecht. De gemeente hef 34.008 inwonners, bron: CBS) op ne oppervlakte van 21,62 km² (woarvan 0,46 km² water). Iesselstein dankt zienen name an den [[Hollaandsen Iessel]]. ==Geskiednis en architektuur== Iesselstein ontstond as naederzetting in de buurte van [[kasteel Iesselstein]], dat in 1279 veur et eerst wodden eneumd, toon et in et bezit kwam van Gijsbrecht van Amstel, heer van Iesselstein, den zich loater ok Gijsbrecht van Iesselstein ging neumen. Vermeudelek tussen 1331 en 1360 kreg et darp [[stadsrechten]]. Umstraeks 1390 wierd et ommuurd, meugelek veur de tweede kere. In 1418 wierd et verwoost deur de Utrechters en in 1466 deur bendes uut Gelderlaand. Bi-j den wederopbouw noa 1466 wierd ne gebeed ommuurd dat moar half zo groot was as doarveur: et gebeed evormd deur de wiek Ni-jpoorte van noe veel doarbuten. De 15e-eeuwse grachte is doar nog, moar vanof 1852 bunt de muren grotendaels of-ebrokken. In 1551 kwam Iesselstein in et bezit van [[Willem van Oranje]] as gevolg van zien huwelek met Anna van Egmond en Buren. De Hervormde Karke Iesselstein, eurspronkelek gewi-jd an den heiligen [[Nicolaas van Myra]] en esticht deur Gijsbrecht van Amstel, kump deels uut 1309, moar is grotendeels laat 15-eeuws, woarschienlek n gevolg van de verwoostingen in 1466. In de karke bevund zich n grofmonnument met doarop veer leggende beelden, woarunder ene van Gijsbrecht. Den karktoorn kwam vermeudelek kloar in 1535 en is woarschienlek ebouwd under leiding van den architekt [[Alessandro Pasqualini]] uut Bologna. Hi-j geldt as ene van de belangriekste veurbeelden van vrogge Renaissance-architektuur in Nederlaand. Den opvallenden spits is n Amsterdamse Skole (bouwstiel) ontwarp van architekt [[Michel de Klerk]], dat noa zienen dood wierd uut-ewarkt. Den Rooms-kattelieke Sint-Nicoloasbasiliek kump uut 1885-1887 en is ne grote neogotiese karke noar ontwarp van architekt [[Alfred Tepe]]. Kasteel Iesselstein wierd in 1417 ofebrokken, moar rundumme viefteg joar later herbouwd in opdracht van Frederik van Egmond. In 1888 wodden et opni-j ofebrokken, op den toorn noa. Rundumme 1815 wierd Iesselstein, tot dan ne zelfstandige baronie, bi-j de previnsie Utrecht edoane. Tot wiet in de 19de eeuwe greujden de stad neet völle. Rundum 1865 had Iesselstein moar 3.275 inwonners. Veural noa 1945 breidden de stad zich stark uut, ok an de andere kante van den Hollaandse Iessel. ==Eiteren== Et veurmoalige karkdarp en bedevoartsoord [[Eiteren]], woar et heiligdom van [[Onze Leeve Vrouwe van Eiteren]] is, is al eeuwn elaeden deur Iesselstein in-enommen. Den plaatsname ku'j nog in ne stroatname en stadsdelen weerumme vinden. ==Oaverege informasie== Iesselstein is underdael van de [[agglomeratie Utrecht]]. Op et groondgebeed van de gemeente steet den [[Gerbrandytoorn]], better bekaend as den zender Lopik. ==Bronnen== * Kolman, C. et al. (1996), Monumenten in Nederland: Utrecht, p. 17–19 en 129–135. Waanders Uitgevers, Zwolle. ISBN 90-400-9757-7. ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.ijsselstein.nl Webstae van de gemeente] * [http://www.dsij.nl/ Digitale Stad Iesselstein - informasie] * [http://www.info66.nl Informasie Umroop Iesselstein] * [http://www.rtv9.nl Den lokalen umroop van Iesselstein] * [http://www.hkij.eu Stichting Historiesen Krenge Iesselstein] ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Ijsselstein centrum.jpg|Olde Gaevels Ofbeelding:Ijsselstein kerk.jpg|Nicoloas Karke Ofbeelding:Ijsselstein winkelstraat.jpg|Winkelstroate </gallery> {{Utrecht}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] 1ecb8qzmvpakvmrrk794bqewlsuiixb 0 9792 264153 262194 2013-05-06T16:20:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''NettPlatt Neddersassen''' is een sociaol netwark van lu die as heur in de [[Duutslaand|Duutse]] [[dailstoat|dielstaot]] [[Nedersaksen]] inzet veur de [[Platduuts]]e spraoke. 't Netwark is een onderofdieling van de [[Niedersächsische Heimatbund]] en wördden op 22 mei 2008 op-ericht op de [[Neddersassendag]] in [[Nordenham]]. Ien van de eerste acties van NettPlatt Neddersassen hef een oproep ewest um 't Platduuts een bètere stee te geven in 't onderwies in Nedersaksen. In de op 10 juli 2008 uutebrochte ''Stellungnahm to Plattdüütsch in’t Bildungswesen'' stelden NettPlatt Neddersassen drei menieren veur um 't Platduutse onderwies an te fietern: * skoelmeisters veur 't Platduuts mut wörden op-eleid an de [[Universiteit Ollnborg]]; * 't Platduuts mut op alle skoelvörms en opleidingsniveaus een stee kriegen in 't examen; * 't onderwies mut officieel as tweitalig erkend wörden. 't Platduuts erkent en steunt ze in Nedersaksen onder diel III van 't [[Europees Haandves veur regionale talen of talen van minderheen|Europees Haandvest veur regionaole talen of talen van minderheden]]. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.niedersaechsischer-heimatbund.de/inhalt/nettplatt.shtml Webstee van de Niedersächsische Heimatbund] (Platduuts) {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Nedersaksen]] bj5rnqdv9uy83phamxor22uwosd6chu 0 9793 283691 270885 2016-01-03T21:13:33Z Michielverbeek 13388 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Diepenheim, Huis Diepenheim RM12880 foto6 2015-08-22 10.20.jpg|thumb|right|260px|[[Hoes van Deepn]], een van de zes kasteeln um Deepn]] [[Image:Johanneskerk Diepenheim.jpg|thumb|right|260px|De Neerlands-Hervörmde Johanneskoarke in Deepn]] '''Deepn''' ([[Nederlaands|Hollaands]]: Diepenheim) is kleain pleatsken in de gemeante [[Hof van Tweante]] (2001), in t zuud-westn van [[Tweante]]. Vuurdet de gemeante Hof van Tweante besteun was Deepn zelf ne gemeante. Deepn steet bekeand um zinne beeldnde keunst en um zinne [[kasteel|kasteeln]]. In t verleedn wör Deepn al n moal verkeuzn tot "Greunste Gemeante van Neerlaand" en hef dus völle natuur te beedn. ==Geskiedenisse== t Stèdken Deepn is één van de euldste van Tweante. t Is ontstoan oet de [[hearlikheaid]] Deepn, wat sleug op de Hearn van Deepn. In de tweede helfte van t 12e joarhonderd wör Deepn van de Groawn van Dahl, duurdèt Regenwice van Diepenheim doar bie in trouwdn. In [[1331]] wör Deepn verkoch an de [[bisschop|bisskop]] van [[Sticht Utrecht|Utrech]].<br /> In [[1224]] wör n kapel van t Hoes van Deepn verheewn tot parochiekoarke, en t laand wat doarbie heurdn wör of enömn van de parochie van [[Maarkel|Moarkel]], woer t eerst an heurdn. De koarke richtn zik op n Heligen Johannes n Deuper. Rechtevoort is t ne [[Neerlaands-hervörmd|Neerlaands-Hervörmde]] koarke.<br /> Duur de [[Reformasie]] gungn de leu oet Deepn oawer op t [[Protestantisme]], mear de [[noaberskop]] [[Markvelde]], wat ook an Deepn heurdn, bleef [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholiek]]. De Industrialisasie van t 19e joarhonderd is an Deepn vuurbie egoan. Doarumme is Deepn nog aait t kleainste stèdken van Tweante, en wörd duur de inwonners doarumme leefhebnd ''Stedeken'' eneumd. <br /> Vuural duurdet r zovölle kasteeln um Deepn hen ligt, hef t nog aait n laandelik karakter, en beent de meeste leu tot in t 20e joarhonderd boer ebleewn.<br /> Deepn hef wellich nooit offisjele Stadsrechn ekreegn, mear n Hear van Deepn skient n papier te hebn eskreewn wat Deepn tot stad verkloardn, mear dit papier is woarskeainlik in [[1597]] in n grootn braand verlöarn egoan. In [[1602]] is n niej stadrecht oet eskreewn in de vörm van t nieje stadsbook. ==Toerisme== t Toerisme is vuural baseerd op de 6 kasteeln dee at doar stoat, en de watermölle [[Den Haller]], den at al in t 12e joarhonderd in de beuke neumd wör. Disse mölle gebrok t water oet de [[mölnbekke]]. Wieters beent dr verskeaidene keunstrieges en antiekweenkels te veendn. ==Oet Deepn== *[[André Manuel]] - ''Komiek, akteur en leedkesskriewer'' *[[Annie Schreijer-Pierik]] - ''politiekvrouwe'' ==Oetgoande verbeending== *[http://www.vvvdiepenheim.nl/ VVV Deepn ''(Hollaands)''] {{Hof van Tweante}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] jqre5ofjrvdibdsx6hwuwwhutqzyh8f 0 9797 273079 264079 2014-02-03T13:59:17Z Zylbath 3028 /*Dat is nich meer aktuell. De wesselt graad den Verlag. Een ne'en Verlag schall daar draad bi ruutsuurn, denn änner ik dat*/ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Schnoor-01.jpg|thumb|'t INS in de olde [[Bremen|Bremer]] wiek Schnoor]] 't '''Institut für niederdeutsche Sprache''' ([[Platduuts]]: ''Institut för nedderdüütsch Spraak''), körtweg INS, is een boavenregionaol wetenskoppelijk instituut veur 't onderzuken en anfietern van de [[Platduuts]]e spraoke, [[Nedersaksische schrieveri'je|literetuur]] en cultuur. 't INS wördden op-ericht in 1973 en huust in [[Bremen]], daoras 't een Platduuts cultuurcentrum mit [[bibliotheek]] hef. Ien van de oprichters van 't instituut was de bekende [[germanistiek|germanist]], Platduutse skriever en veurdrager [[Ivo Braak]]. 't INS zöt heur warkzemheden as: * 't verzameln, documenteren en wetenskoppelk onderzuken van 't Platduuts, bename zoas ze det vandage gebruukt; * 't adviseren oaver Platduuts taal- en cultuurbehold; * 't uutgeven van publicaoties en holden van bi'jienkomsten; * 't uutbrengen van ni'js via de media; * in de maande warken mit vergeliekbere instellings, ok buten 't Platduutse taalgebied. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.ins-bremen.de Webstee van 't INS] (Hoogduuts, Platduuts) {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] [[Kategorie:Nedersaksen]] t5mmkrvj2j3chk447p90y72ttsydm6f 0 9798 285412 285411 2016-10-11T10:04:19Z Crbos1 11324 Correctie Nedersaksische spelling in "streektaalorganisatie" wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Schreijer-pierik-jmg-cda.jpg|200px|thumb|Annie Schreijer-Pierik]] '''Johanna Maria Gertruida (Annie) Schreijer-Pierik''' ([[Deepn|Depen]], [[17 febrewaori|17 februwoari]] [[1953]]) is ne [[Nederlaand]]se boerinne en politiekvrouwe. Vuur et [[Christen-Democratisch Appèl|CDA]] is he lid van et Europees Parlemeant. Schreijer-Pierik keump oet et [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholieke]] kearkdoarp [[Hengevelde]], woar as he met öare femilie ne boerderieje beheart. Noadat he har leard veur de landbouw-huishoudskole volgden he langs ne oawendskole van [[1976]] tot [[1979]] et Middelbaar Algemeen Voortgezet Onderwijs (Mavo). Van [[1991]] tot [[1995]] was he lid van de [[gemeanteroad]] in [[Ambt Dealdn|Ambt Dealden]] en van 1995 tot [[1998]] was he lid van de Provinsiale Stoaten van [[Oaveriessel|Oaweriessel]]. Van [[19 mei]] 1998 tot 17 juni 2010 was he Tweede Kamerlid. As kamerlid was he seend 2004 veurzitter van de vaste kommissie veur Laandbouw, Natuurbehear en Voedselkwaliteat. In mei 2014 wörden Annie Schreijer-Pierik in et Europees parlement ekoazen. Bie de verkiezingen kreag he 113.123 veurkeursstemmen. In et Europees parlemeant is he lid van de road veur Milieu, Laandbouw en Viskerieje. Annie Schreijer-Pierik maekt heur stark veur et behoold van et [[Nedersaksisch]]. Ze orgeniseerde september 2016 een konfereensie in et Europarlement om de meugelikheden nao te gaon. De anwezigen kregen zoe’n vuuftien flitsprissentaosies van deskundigen, vaeke in et Nedersaksisch of Nederduuts. Tussendeur gavven Schreijer-Pierik en Duutse kollega Jens Gieseke ofwegings en meugelikheden. De Europese Kemmissie het toezegd goeie projekten subsidiëren te willen en nuumde et kader. De Raod van Europa beschreef kot de warking van et Europees Haandvest veur regionaole taelen of taelen van minderheden. ^" Schreijer-Pierik is ok ambassadeur van streektaelorgenisaosie SONT (www.sont.nl). == Persoonlik == Annie Schreijer-Pierik is trouwd en hef dree keender. Hee heurt bie de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholieke Keark]]. {{DEFAULTSORT:Schreijer-Pierik, Annie}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:CDA Politikus]] [[Kategorie:Tweede Kamerlid]] [[Kategorie:Tukker]] 7n191k9tzmzzlap6ql361wi7hmfqaih 0 9799 263296 262562 2013-05-04T23:02:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemeante | naam = Wiek bi-j Duurstee | bestaandsnaam vlagge = Coat of arms of Wijk bij Duurstede.jpg | bestaandsnaam woapn = Vlag_van_Wijk_bij Duurstede.gif | lokatie = LocatieWijkBijDuurstede | proveensie = | heufdplaats = Wiek bi-j Duurstee | öppervlakte = 50,30 | öppervlakte laand = 47,69 | öppervlakte water = 2,61 | inwonners = 23.440 | doatum inwonners = 1 april 2006 | dichtheid = 492 | breedtegroad = 51/59/0/N | lengtegroad = 5/20/0/E | verkeersoader = [[N227]], [[N229]] | netnummer = 0343 | postkode = 3945, 3947, 3960-3962 | webstie = [http://www.wijkbijduurstede.nl www.wijkbijduurstede.nl] | }} '''Wiek bi-j Duurstee''' is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in et zuden van de [[Nederland]]se previnsie Utrecht. De gemeente hef ruum 23.000 inwonners op ne oppervlaakte van ne kleine 48 km² woarvan moar 'n klein deel water is. Deur en langs Wiek bi-j Duurstee streumt de revieren [[Nederrien]], [[Lek (rivier)|Lek]], [[Kromme Rien]] en et [[Amsterdam-Rienkanaal]].<br /> Wiek bi-j Duurstee hef nen stedenbaand mit [[Jičín]] ([[Tsjechië]]). ==Geskiedenis== De stad Wiek bi-j Duurstee kreg in 1300 stadsrechten en was ebouwd an et [[kasteel Duurstee]], vandoar den name Wiek bi-j Duurstee. Tiedens de [[Romeinse tied]] stoond hier n [[fort]], ok leep de noordeleke grenze van et [[Romeinse riek]] dwars deur Wiek bi-j Duurstee. Doar bunt ok nog veul vondsten edoan uut dizze tied, dee'j könt zeen in [[Museum Dorestad]]. Op dee plaatse bevondt zich tiedens de [[Vrögge Middeleeuwn]] éne van de belangriekste haandelsplaetse: [[Dorestad]]. Rundum 850 veel Dorestad noa n anval van de [[Vikingen]]. Zo wil toch de geskiedskrieving wat bi-j veul leu in trek is. Doar möt echter ernstig reakening met wödden eholden dat natuurleke en (kark)politeeke umstendigheden tesamen mit de verskoevende machtsverholdingen woarschienlek ne belangriekere rolle speulden. Den Rienbedding zol zich wat verplaatst hebben, den haavn zol dee tied ok beginnen te verzaanden en doarboaven kwamen doar ne waterstieging. Et verval van Dorestad betekkenden bleuj veur [[Tiel]], [[Deventer]] en [[Utrecht(stad)|Utrecht]]. ==Darpen== De gemeente besteet uut de stad Wiek bi-j Duurstee (18.376 inwonners) en is op 1 januari 1996 samen-egoane mit de gemeenten [[Cothen]] (2.973 inwonners) en [[Langbrook]] (2.110 inwonners). ==Bezeenweerdig== ===[[kasteel|Kastelen]]=== * [[kasteel Duurstee]] * [[kasteel Grönesteyn]] * [[kasteel Hindersteyn]] * [[kasteel Leeuwenburg]] * [[kasteel Lunenburg]] * [[kasteel Rhienestein]] * [[kasteel Sandenburg]] * [[kasteel Walenburg]] * [[kasteel Weerdesteyn]] * [[kasteel Zoelenburg]] ===[[Mölle]]=== * [[koornmoölle]] [[Oge in et Zeil]] ([[Cothen]]) * [[koornmoölle]] [[Rien en Lek]] (Wiek bi-j Duurstee) ===[[festival|Festivals]]=== * Kleurriek Wiek * Jazz by Duurstee * Gospel by Duursede * Shantyfestival * Maziekpop ===[[museum|Musea]]=== * [[Museum Dorestad]] ==Wettensweerdegheden== * Wiek bi-j Duurstee hef nen bi-jname: "[[Dorestad]]" (ne eslaagde haandelsstad). Et is neet zo dat et ni-je Wiek bi-j Duurstee ne rechtstreakse veurtzetting is van et olde Dorestad. Et is verneumd noar kasteel Duurstee, dat op ziene beurte weer eneumd is noar Dorestad. * Mölle Rijn en Lek in Wiek bi-j Duurstee wöd wal es ''De mölle van Ruysdael'' eneumd. Den skilder [[Jacob van Ruisdael]] zol op ne beroomd skilderi-je de mölle hebben vereeuwigd. Dit is neet woar; op et skilderi-je woaroaver et geet steet ne kortbi-j eleagen mölle woar noe alleneg nog moar de fundamenten van oaver bunt. * Op 14 november 1998 meerden [[Pekskesboot 12]] an tidens den laandeleken intocht van Sunterkloas. Tiedens dizzen intocht maken [[Erik van Muiswinkel]] zien earste optreaden as [[Heufdpiet]]. *Ne göpse weatenswoardegheid is dat Wiek bi-j Duurstee de oldste [[karmis]] van Nederlaand hef. ==Uutgoande verwiezingen== *[http://www.wijkbijduurstede.nl Webstea gemeente Wiek bi-j Duurstee] ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Wijk_bij_duurstede_kastele.jpg|Kasteel Ofbeelding:Wijk_bij_duurstede_molle.jpg|De Mölle Ofbeelding:Wijk_bij_duurstede_stroate.jpg|Winkelstroate </gallery> {{Utrecht}} {{DEFAULTSORT:Wiek Duurstee}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] 8v5c87q7sjrvm4m6f49lkfo7rah25mg 0 9801 78133 74926 2008-08-21T08:12:36Z Doorverwijzingen opschonen~nds-nlwiki 848 [[Rooms-katholieke Karke]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Rooms-Katholieke Karke]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rooms-Katholieke Karke]] nk3tyf815mdjb1vwvc1qxh4y7vqa5sm 0 9802 78128 74927 2008-08-21T08:12:35Z Doorverwijzingen opschonen~nds-nlwiki 848 [[Rooms-katholieke Karke]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Rooms-Katholieke Karke]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rooms-Katholieke Karke]] nk3tyf815mdjb1vwvc1qxh4y7vqa5sm 0 9804 287360 279642 2016-10-25T17:26:04Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemeente | naam = De Rongde Venen | bestaansnaam vlagge = De ronde venen vlag.svg | bestaansnaam wapen = Ronde Venen wapen.svg | lokasie = Map_-_NL_-_Municipality_code_0736_(2014) | previnsie = [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] | heufplaose = [[Mijdrecht]] | oppervlak = 116,98 | oppervlak laand = 100,77 | oppervlak waoter = 16,21 | inwoeners = 42.654 | daotum inwoeners = 1 mei 2014 | dichtheid = 423 | breedtegraod = 52/12/42/N | lengtegraod = 4/53/29/E | verkeersaoder = [[A2]], [[N201]] | netnummer = 0294 (Abcoude en Waverveen)<br />0297 (de aore darpen) | postcode = 1390-1391 (Abcoude)<br />1396 (Baambrugge)<br />1426 (De Hoef)<br />1427 (Amstelhoek)<br />3640-3643 (Mijdrecht)<br />3645 (Vinkeveen)<br />3646 (Waverveen)<br />3648 (Wilnis) | webstee = [http://www.derondevenen.nl www.derondevenen.nl] | }} '''De Rongde Venen''' ([[Nederlaands|Nederlangds]]: ''De Ronde Venen'') is n [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in t noordwesten van de [[Nederlaand|Nederlangd]]se provinsie Utrecht en het n oppervlakte van 84,84 km² (waorvan 27,30 km² waoter). [[Mijdrecht]] is de hoofdplaots van de gemeente. == Gesjiedenis == t Gebied De Rongde Venen is ontstaon deur t turf aofsteken en inpoldering. Rongdom t gebied leagen de rivieren de [[Kromme Mijdrecht (rivier)|Kromme Mijdrecht]], de [[Amstel (rivier)|Amstel]], de [[Waver (rivier)|Waver]], de [[Winkel (rivier)|Winkel]], de [[Angstel]] en de [[Aa (Utrecht)|Aa]]. Disse waoteren vormen n bienao esleuten, rongde vorm, waorbinnen t gebied in-epolderd (verkaveld) wier. De [[gemiente (bestuur)|gemeente]] is in [[1989]] n samengaon eweest van de vroegere gemeenten [[Mijdrecht]], [[Vinkeveen en Waverveen]] en [[Wilnis]]. De gemeente De Rongde Venen zo as nong is, is op [[1 jannewaori]] [[2011]] ontstaon deur t samengaon van de vroegere gemeenten [[Abcoude]] en De Rongde Venen. == Geografie == De Rongde Venen bestaot veural uut in-epolderd veengebied. In t noordoosten van de gemeente he'je de [[Vinkeveense Plassen]]. Tussen de ouwe darpen van Mijdrecht, Vinkeveen en Wilnis he'je de grote sentraol elegen polder [[Groot-Mijdrecht]]. == Darpen == *[[Abcoude]] *[[Amstelhoek]] *[[Baambrugge]] *[[De Hoef]] *[[Mijdrecht]] *[[Vinkeveen]] *[[Waverveen]] *[[Wilnis]] ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.midpoint.fm Webstee van den lokaole omroep] [[Ofbeelding:Vinkevene.jpg|thumb|left|200px|Vinkeveen]] {{Dialekt|wvel|Bunsjoten|Algemene Nedersaksiese Sjriefwieze}} {{Utrecht}} [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] 8i3d38vp7i9jrjia2qlidcd0hzbvclz 0 9805 291546 289645 2016-11-07T14:16:26Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''De Meele''' is een [[buurtschop|buurtskop]] an de noordwestkaante van 't dörp [[Ni'jlusen]] in de [[Oaveriessel]]se [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Dalsen]]. De buurtskop lig in de dreihoek [[Zwolle]]-[[Ni'jlusen]]-[[Stappest]]. De Meele is een uutestrekte, agrarische streke an de gelieknamige weg 'De Meele'. De streke löp min of meer parallel an de [[Previnciaole weg 377|N377]]. Ze strekt heur uut van de snelweg [[Rieksweg 28|A28]] in 't westen töt an de buurtskop [[Den Hulst]] in 't noorden van Ni'jlusen. An de Meele viej nog een riege olde boerderi'jen, een vroggere legere skoele daoras ze een woonhuus van hebt emeuken, een [[Rehoboth]]-karkien en een köppel bedrieven. De bedrieven ligt bename op 't industrieterrein De Meele / De Grift in 't oosten van de buurtskop. Dit industrieterrein breidt ze aal wieder uut hen de A28 en [[De Lichtmis]]. Bewoners hebt heur in een buurtcomité verienigd um 't verlies van 't laandelijke karakter van De Meele tegen te gaon. De spoorliende Zwolle-[[Möppelt]] deurkruust de streke. ==Bronnen== * [http://www.dalfsen.nl/ Webstee van de gemiente Dalsen] * [http://www.nieuwleusen.info/ Infostee oaver Ni'jlusen] * Sterken Rzn, H. (1976), ''Ni'j luusen mien dörpien'', Ni'jlusen: eigen beheer * Weerd, Jakob de (red.) (2007), ''Fotoboek Nieuwleusen'', Ni'jlusen: Ni'jluusn van vrogger {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Dalsen]] 0ul1r1g97f0ujilhli31bouojtcnu3r 0 9807 88808 88807 2008-12-01T23:09:45Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Wiek bi-j Duurstee]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Wiek bi-j Duurstee]] 992fehwfcwhdsrs1ci6wjjsfxfdesta 0 9808 72512 2008-07-10T19:08:07Z Servien 7 deurverwiezing naor [[17 febrewaori]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[17 febrewaori]] jg71fgw56uuzx2dkup5k43fvhu1c42l 0 9809 72513 2008-07-10T19:08:52Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Gemeenteroad]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[gemeenteroad]] hsz52bw4tlhkfu6oh1lqn829a0dsnfv 0 9810 282351 264518 2015-05-26T10:06:52Z Cycn 1607 2x SVG wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Eemnes | bestaansnaam vlagge = Eemnes vlag.svg | bestaansnaam wapen = Eemnes wapen.svg | lokasie = LocatieEemnes | previnsie = [[Ofbeelding:Utrecht (province)-Flag.svg|20px|Utrecht]] [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] | heufplaose = '''Eemnes''' | oppervlak = 33,67 | oppervlak laand = 31,13 | oppervlak waoter = 2,54 | inwoeners = 8.950 | daotum inwoeners = 1 febrewaori 2008 | dichtheid = 284 | breedtegraod = 52/15/14/N | lengtegraod = 5/15/26/E | verkeersaoder = [[A1]], [[A27]] | netnummer = 035 | postcode = 3755 | webstee = [http://www.eemnes.nl/ www.eemnes.nl] }} '''Eemnes''' is een plaots en [[gemeente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlangdse previnsie [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]]. De gemeente had op 1 febrewaori 2008 zo'n 8.950 inwoeners (bron: CBS) en het een oppervlakte van 33,67 [[vierkaante kilemeter|km²]] (waovan 2,54 km² waoter). Binnen de gemeentegrenzen liggen gien aore kernen. Eemnes bestaot vanouds uut twee delen: ''[[Eemnes-Binnen]]'', dat veural bestaot uut een antal boerderiejen langs de Wakkerendiek, en 't iets noordelijker elegen ''[[Eemnes-Buten]]'' waor een antal grote nieuwbouwwieken neer-ezet bin. Alle twee de stadsdelen hebben apart [[stadsrechten]] ekregen (-Binnen: [[1439]] en -Buten: [[1345]]). Alle twee de kernen hebben een historische [[Nederlaanse Hervormde Karke|Hervormde Kark]]. Bie de kark van Eemnes-Buten is de bouwstiel van de toren of-eleid van de Utrechtse [[Dom van Utrecht|Domtoren]]. Der een toren ebouwd in [[Amerongen]] die zwat 'tzelfde is. In Eemnes-Buten staon daornaost nog een antal ouwe huusjes van de vroegere darpskern, en een klein oud [[raodhuus]] dat nong in gebruuk is as resterant. [[Ofbeelding:Jan Fabius Eemnes Buiten 1856.jpg|thumb|none|Jan Fabius: Kark in Eemnes-Buten, 1856]] ==Geboren in Eemnes== * [[Henk van Dorp]] (18 meert 1940), Nederlangdse verslaggever en tillevisieprissentator * [[Erik van Muiswinkel]] (4 augustus 1961), Nederlangdse kleinkunstenaor ==Trivia== * In Eemnes staot de luxe villa van 't tv-pregramma [[De Gouden Kooi]] waorin tien deelnemers der eigen op leten sluten. De finaole was op 22 mei 2008. * Eemnes het ok een [[voebal]]club, [[SV Eemnes]]. De club vierde verscheien jaor 't 60-jaorig jubeleum en 't eerste elftal komt nong uut in de 2e klasse B. ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.eemnes.nl Webstee van de gemeente] *[http://de-eem.nl De Eem in beeld] {{Utrecht}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] 8wo2uowb9zmltm4cyresi0fqh0zvk1v 0 9815 287359 276823 2016-10-25T17:24:25Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemeante | naam = Vianen | bestaandsnaam vlagge = Vianen vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Vianen, Utrecht.svg | lokatie = LocatieVianen | proveensie = | heufdplaats = Vianen | öppervlakte = 42,17 | öppervlakte laand = 39,46 | öppervlakte water = 2,71 | inwonners = 19.664 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 498 | breedtegroad = 51/58/0/N | lengtegroad = 5/6/0/E | verkeersoader = [[A2]], [[A27]]| | netnummer = 0347 | postkode = 4130-4133 | webstie = [http://www.vianen.nl/ www.vianen.nl] | }} '''Vianen''' is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederland]]se previnsie Utrecht. Tot 1 januari [[2002]] was et 'n deel van de previnsie [[Zuud-Hollaand]]. ==Geskiednis== Et gebeed is vanof umstreaks et joar 1000 bewond, en de eerste heern van Vianen waren nen zi-jtak van de femilie [[Van Zuylen van Nijevelt|van Zuylen]], wat ok trög te zeen is in et woapen. Vianen maken nen belangrieken trad veuruut deurdat [[Willem van Duivenvoorde]] mit de arfdochter van de heern van Vianen trouwden. Hi-j verleenden in [[1336]] stadsrechten an Vianen en bepoalden den kenmarkenden plattegroand van de stad. Doarnoa ging de [[heerlekheid]] oaver in de hende van et geslacht [[van Brederode]]. De heern van Brederode verkloarden de stad tot n vri-j good, en et was ne vri-jplaatse veur schuldenaren. In 1679 oaverlead den letsten manneleken noakommeling van et geslacht, mit as gevolg dat de heerlekheid wodden ge-arfd deur Duutse adelleken femilies, zoas de Von Dohna's en de Von Lippe's. Umstreaks 1696 wodden et [[kasteel Batenstein]] deur nen braand schaa too-ebracht. Op zich veel de schaa met, moar et trög bringen in olden stoat wierd deur tekort an geld neet uutevoerd. Begin 19de eeuwe wierd "et hof te Vianen" dan ok gesloopt. In 1725 kochten de Stoaten van Hollaand en Westfreeslaand de heerlekheid, moar pas in 1795 wierd dizze bi-j Hollaand samenedoan. Doarbi-j was et in beheer van de femilie [[van Brederode]] en [[Lippe (land)|Lippe]]. Tot op vandage hef et n old centrum, woar an de pleinachtege Veurstroate de belangrieksten monumenten staot: de Grote Karke, et Stadhuus en de Lekpoorte. Op 1 Januari 2002 is Vianen oaver-egoane van de previnsie Zuud Hollaand noar de previnsie Utrecht mede umdat Vianen altied al meer op Utrecht was ericht. Zo gingen de meeste inwonners uut Vianen inkoopn en uutgoan in Utrecht. Eavengood waren neet alle inwonners et der met eens en kon achter ne bulte ramen aktieposters bewonderd wödden. ==Aandere kernen== Noast de kern Vianen besteet de gemeente uut de darpen [[Everdingen]], [[Hagestein]] en [[Ziederveld]], en de noaberschoppen [[Tienhoven (Vianen)|Tienhoven]] en [[Helsdingen]]. ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.vianen.nl Webstea van de gemeente] * [http://www.landvanbrederode.nl Historiese Vereaniging Vianen e.o.] * [http://www.denees.nl Stichting De Nees] ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Vianen kerk 2006.jpg|Grote Karke, Vianen Ofbeelding:Vianen satdspoorte.jpg|De Lekpoorte Ofbeelding:Vianen stadhuis 2006.jpg|Stadhoes van Vianen </gallery> {{Utrecht}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] szquwlzwnfzkmgwn6ckswpo2c3xtjko 0 9819 287353 283938 2016-10-25T17:17:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemeante | naam = Woerden | bestaandsnaam vlagge = Woerden flag.svg | bestaandsnaam woapn = Woerden wapen.svg | lokatie = LocatieWoerden| proveensie = | heufdplaats = Woerden | öppervlakte = 92,89 | öppervlakte laand = 89,35 | öppervlakte water = 3,54 | inwonners = 47.896 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 536 | breedtegroad = 52/5/0/N | lengtegroad = 4/53/0/E | verkeersoader = | netnummer = 0348 | postkode = 3440-3449 | webstie = [http://www.woerden.nl/ www.woerden.nl] | }} '''Woerden''' is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en gemeente in et westen van de [[Nederland]]se previnsie Utrecht. De gemeente besteet under aandere uut de kernen Woerden, [[Harmelen]], [[Kamerik]] en [[Zegveld]]. De gemeente Woerden hef 47.896 inwonners , (bron: CBS) en de stad Woerden hef 33.638 inwonners (2005). ==Geskiedenisse== De plaatse Woerden stamt uut de Romeinse tied, rundum 40 joar noa Christus, toon doar n '[[castellum]]' op dizzen plek stond. Dit castellum (''[[Laurium (Woerden)|Castellum Laurium]]'') was ne leagerplaatse langs de noordgrenze van et [[Romeinse Riek]], dee evörmd wodden deur den [[Rien]], teggenwoordig den [[Olden Rien (Harmelen-Noordzee)|Olden Rien]]. Noa de Romeinsen tied, umstreaks 260 noa Chr., wierd de plaatse ''Wyrda'' eneumd, angezeen de plaatse op ne verheugden plek in et landskaap lag, ne 'wierde'. In de [[Middeleeuwn]] begon Woerden vanof de 12de eeuwe meer verstarkt te wödden (n slot, wallen, grachte en et kreg op 12 meert [[1372]] [[stadsrechten]] van [[hertog]] [[Albrecht van Beieren]]. In 1410 begon den bouw van et [[Kasteel van Woerden]], in 1501 et stadhoes en in 1755 de stellingmölle Den Windhond. Dizze gebouwen bestaot nog altied. Aandere monumentale gebouwen bunt: et Arsenaal (1762), de Pastorie (1672), Petruskarke (1673), Kazerne (1790), Kloster (1899), den Watertoorn uut(1845), de Lutherse karke (1646) en de Sint-Bonaventurakarke uut (1892). De stad had tot tweemoal too zwoar te lieden under de Fransen. De eerste kere was in et [[rampjoar]] 1672, toon de Fraansen de stad tiedens n joar bezetten, en in dee tied n waor skrekbewind uutvoerden, woarbi-j völle gebouwen wierden verbraand en archeeven wöddden vernetegd. Den tweeden moal was in 1813, an et ende van de Franse tied, toon de leu iets te vrög de kante van den prins van Oranje kozzen, namelek toon de Franse soldoaten zich nog in de stad bevonden. Zi-j namen hierveur op ne ofschuweleke wieze wroak, deur op 24 november de stad zwoar te plundern en völle leu te vermoorden. Bi-j dizze slachtparti-je kwamen 28 leu um et leaven en raken der 37 gewond. <ref>([http://demo.x-cago.com/LC250/20060326/public/pages/NO01062/articles/LC-20060326-NO01062005_zoom.html/ Berichte in den Leeuwarder Courant uut 1813]) </ref> In 1989 wierd et [[Zuud-Hollaand|Zuud-Hollandse]] Woerden ne Utrechtse plaatse. ==Partnerstad== [[Steinhagen]], [[Duutslaand]] ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.woerden.nl/ Webstea gemeente Woerden] * [http://www.livius.org/ga-gh/germania/woerden.html Artikel historikus Jona Lendering oaver Woerden in den Romeinse tied] ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Woerden_kasteel.jpg|Kasteel van Woerden Ofbeelding:Woerden_koopstroate.jpg|Anzicht op de koopstroate Ofbeelding:Woerden_olde_stadhoes.jpg|Et Olde Stadhoes </gallery> == Refferenties == <References /> {{Utrecht}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] jeax81p3j8ba9e90cqz0gln0dsysnz4 0 9823 287349 276868 2016-10-25T17:15:05Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemeante | naam = Rhenen | bestaandsnaam vlagge = Flag of Rhenen.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Rhenen.jpg | lokatie = LocatieRhenen | proveensie = | heufdplaats = Rhenen | öppervlakte = 42,99 | öppervlakte laand = 41,71 | öppervlakte water = 1,28 | inwonners = 18.441 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 442 | breedtegroad = 51/57/0/N | lengtegroad = 5/34/0/E | verkeersoader = [[N225]], [[N233]] | netnummer = 033 | postkode = 0317 - 0318 | webstie = [http://www.rhenen.nl/ www.rhenen.nl] | }} '''Rhenen''' is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie Utrecht en hef een oppervlakte van 42,99 km² (woarvan 1,28 km² water). ==Aandere darpen== [[Achterbarg]], [[Elst (Utrecht)|Elst]], [[Laarend]]. Noa de herindealing van de gemeenten [[Amerongen]], [[Doorn (Utrecht)|Doorn]], [[Dreebargen-Riesenburg]], [[Leersum]] en [[Maarn]] vanof 1 januari [[2006]] tot de ni-je gemeente [[Utrechtse Heuvelrug (gemeente)|Utrechtse Heuvelrug]] beheurt ok et Amerongse deel van Elst tot de gemeente Rhenen. ==Geskiednis== Rhenen verkreg in de 13de eeuwe [[stadsrechten]] noadat de plaatse in [[855]] as 'Villa Rheni' ([[Villa|Landgood]] an den [[Rien]]) veur et eerst wodden eneumd. In de [[Middeleeuwn]] was Rhenen et meest veuruut-eskoaven steunpunte van den [[biskop]] van [[Sticht Utrecht|Utrecht]] in zienen veurtdurenden stried teggen den graaf, later [[hartog]]en, van [[Gelre]]. Den biskop bezat hier et kasteel Ter Horst, dat uutendelek in [[1543]] wierd of-ebrokken. Noa de centroalisatie van et laandsbestuur deur keizer [[Karel V van et Heilige Roomse Riek|Karel V]] blef Rhenen eeuwnlange ne rösteg [[garnizoonsstad]]jen, dat as ene van de vief steaden van et [[Sticht]] ne bescheiden rolle spölden in et bestuur van et gewest. In de 17de eeuwe had den verdreaven könning [[Frederik V van de Palts]] n zommerverblief in Rhenen. In mei [[1940]] wierd der dufteg evochten bi-j Rhenen tussen Duutsers en Nederlaanders tiedens den [[Slag bi-j den Grebbebarg]]. De stad Rhenen wierd doarbi-j grotendeals verwoost. Den wederopbouw wödden nog tiedens den kriege edoan. In [[2008]] veerden de stad eur 750-joarige bestoan. ==Bezeensweerdeg== *de bekende [[Cunerakarke]], ne laat-gotiese [[hallenkarke]]. Den toorn is ene van de mooiste veurbeeldn van de [[laat-gotiek]] in [[Nederlaand]], zi-j is ebouwd tussen [[1492]]-[[1531]]. *ni-jerwetse Rooms-Kattelieke Karke ''[[Gedechteniskarke]]'', ebouwd tussen [[1958]]-[[1959]]. *gebouw 'De Brakke' uut [[1787]] *restanten van de middeleeuwse stadsmure (14de eeuwe). *De Binnenmölle, ne ronden stenen [[koornmölle]] uut [[1893]]. *laandgood [[Prattenburg]] *De militaire begroafploatse op den [[Ereveld Rhenen|Grebbebarg]] Den dierntuun Ouwehaands Diernpark ligt in Rhenen, op den [[Grebbebarg]]. ==Uutgoande verwiezing== *[http://www.ogs.nl Oorlogsgroaven Stichting] ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Rhenen_karke.jpg|Cunera Karke Ofbeelding:Rhenen_molle.jpg|Binnen Mölle Ofbeelding:Rhenen mure.jpg|Rhenen Stadsmure </gallery> {{Utrecht}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] qeo6ciuwhx7oxxut1ygjuncbkrg0m7z 0 9827 287347 263087 2016-10-25T17:13:08Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Oldewater | bestaandsnaam vlagge = Flag of Oudewater.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Oudewater.jpg | lokatie = LocatieOudewater | proveensie = | heufdplaats = Oldewater | öppervlakte = 40,16 | öppervlakte laand = 39,34 | öppervlakte water = 0,82 | inwonners = 9.984 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 248 | breedtegroad = 52/1/36/N | lengtegroad = 4/52/7/E | verkeersoader = [[N228]] | netnummer = 0348 | postkode = 3420-3421 | webstie = [http://www.oudewater.nl/ www.oudewater.nl] }} '''Oldewater''' is ne kleine [[Stad (woonstee)|stad]] en gemeente in et [[Greune Harte]] in de [[Nederland]]se previnsie Utrecht. Et ligt an de munding van et reviertjen den [[Langen Linschoten]] in den [[Hollaandsen Iessel]]. ==Geografie== De gemeente bevat de veurmoalege gemeenten [[Hoenkoop]] en [[Snelreweerd]]. Oldewater heurt sinds 1970 bi-j de previnsie Utrecht, doarveur was et n deel van [[Zuud-Hollaand]]. De gemeente hef ne oppervlakte van 40,17 km², woarvan 1 km² water. Doarnoast bint doar de darpen: [[Snelreweerd]], [[Hekendarp]] en [[Papekop]]. ==Geskiednis== Den eursprong van den name Oldewater is neet bekand. Et meest woarschienlek is dat et ne verbestering is van 'olde (uter)weerden'. Oldewater was deur ziene ligging op de grenze van [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] en et Sticht Utrecht nen belangrieken grens[[vesten]]. De stad verkreg van den 38sten biskop van Utrecht - [[Hendrik I van Vianden (biskop)|Hendrik van Vianden]] - rundumme et joar 1265 [[stadsrechten]]. <ref> Visse, M. (2000). ''Over monumenten gesproken . . . Monumenten en hun verhalen in Oldewater.'' Utrecht: Uitgeverij Matrijs. </ref> De prille stad beheurden eerst tot et Sticht Utrecht, moar dat mös heur in [[1280]] ofstoan an et groafskap Hollaand. Later lag Oldewater in de previnsie [[Zuud-Hollaand]]. Pas toon de previnsiegrenzen in [[1970]] wödden herzeen kwam Oldewater noa bi-jnoa 700 joar weer bi-j Utrecht. Oldewater nam op [[19 juli]] [[1572]] mit elf aandere steaden deel an de Eerste Vri-je Stoatenvergoadering in [[Dordrecht]]. In dizze vergoadering wierd den groand elegd veur den Stoat der Nederlanden under 'leiding' van et Huus van Oranje. De stad wödden as reaksie hierop op 7 augustus 1575 deur n Spaans Leager uut-eroojd, volgens de oaverleaveringen wisten moar dree inwonners dizze slachting te oaverleaven dee bekend steet as "[[den Oldewatersen Moord]]". Oldewater was in de zestiende en zeventiende eeuwe nen belangrieken producent van [[touw]]. De omgeaving produceerden daartoe den grondstof [[hennep]]. De inwonners van et stadjen heet tot op den dag van vandage ''Gealboeken'',<ref>Onbekende auteur (2007). ''Knopendraaiers''. [[De IJsselbode]] van 24 januari 2007, p. 20.</ref> umdat de touwslagers gealege gedreugde hennepvezels om euren boek wikkelden. Oldewater heeft nog altied nen touwfabriek en n touwmuseum. Den touwfabriek, G. van der Lee, is zelfs et oldste nog bestoande [[femiliebedrief]] van Nederland. Het stamt uit [[1545]]. ==Bezeensweerdig== Oldewater hef völle [[monument (arfgood)|monumenten]]. De binnenstad is veur n groot dele tot bescharmd stadsgezichte verkloard, en hef 128 gemeenteleke monumenten en 141 rieksmonumenten.<br /> In Oldewater steet sinds 2003 n borstbeeld van [[Swiebertje]], den zwarver uut den NCRV-televisie riege, dat wödden onthuld deur den acteur den dizze rolle spölden: [[Joop Doderer]]. In et stadjen en umgaeving waren destieds noamelek vül buutenopnamen veur de riege emaakt. * Ne toeristiesen trekpliester van Oldewater is de [[Woage (Oldewater)|Woage]], dee sinds de 16de eeuwe dienst döt as [[heksenwoage]]. * Hervormde [[Grote of Sint-Michaëlskarke (Oldewater)|Grote of Sint-Michaëlskarke]] uut de 15de eeuwe, ne dreebeukege [[hallenkearke]] mit zadeldaktoorn uut rundumme 1300. * Stadhoes mit geavel in [[Renaissance|renaissancestiel]], uut [[1588]]. * Old-Katholieke karke uut de 18de eeuwe. * RK Sint-Franciscuskarke, n [[neogotiek|neogoties]] gebouw uut 1881, ontworpen deur [[Evert Margry|E.J. Margry]]. * Olde trapgeavels. ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Oudewater_banke.jpg|Banke in Oldewater Ofbeelding:Oudewater_straote.jpg|Olde binnenstad Ofbeelding:Oudewater 223.jpg|De Woage </gallery> {{Utrecht}} ==Rifferenties== <references /> [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] 4ur2bn1936j52zfpht811qhr2gz73kp 0 9828 262863 258345 2013-05-04T21:13:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Ne '''heerlekheid''' is nen bestuursvorm den veurkwaamp in et [[feodalisme]] (leenstelsel) van de [[middeleeuwn]]. Den centralen persoon van de heerlekheid was den eigenaar van dee rechten: den '''[[Heer (feodalisme)|heer]]''', vri-jheer of arfheer (of vrouwe, vri-jvrouwe of arfvrouwe). Et [[Latien]]se woord veur heer, ''dominus'', wierd ok wal broekt. Den heer trad op as leenman van nen hogeren heer. Dizzen hogeren heer kon ne hoogn edelkaerl waen, den zelf weer as leenman optrad namens nen könning of keizer. Völle heerlekheden waren in handen van den [[adel]]. Ok [[regenten]] schaften heerlekheden an, um zich n quasi adellek anzeen an te metten. Zi-j voogden dan mangs de name van dee heerlekheid an eure achtername too, zoas Deutz van Assendelft, Six van Oterleek, enzowieter. Doarnoast waren völle heerlekheden in handen van staeden. De staeden kochten heerlekheden um zeggenskop te kriegen oaver t groandgebeed rundumme den stad, bi-jveurbeeld um te veurkommen dat ne stad geldeleke schaa zol ondervinden van tolheffingen. == Feodaliteit == Tot et ende van et [[Ancien Régime]] ([[1795]]) maakten in sommige streken de darpen bestuurlek deel oet van ne heerlekheid. De heerlekheden waren nen uutvleujsel van et [[leenstelsel]], met name et in leen gaeven van den rechtsmacht deur den vorst. Dizzen gaf zien bestuurlek en juridies recht in leen an nen [[leenman]], mangs as belonning an nen kriegs- of poletieken medestaander of vertrouweling van den machthebber. Den heer beschikken dus steeds oaver geheel of n deel van et oaverstiegend könninklek gezag, bi-jveurbeeld as [[graaf (titel)|graaf]] of [[hartog]]. Umdat lenen ontstonden uut kriegsdeenstcontracten tussen nen vazal en zien suzerein (veulal "manschap" eneud), was nen leen steeds persoonsgebonden. Deur den opkomst van beroopslaegers, kwam dit manschap in onbruuk of wörd vervangen deur kriegssbelastingen. Den persoonsgebondenheid van et leen blef evenwal veurtbestoan. Dit had under aandere tot gevolg dat bi-j et oaverlieden van nen leenkaerl et leen in weer trögveel an den leenheer. Den eerstgeboren arfgenoam kon de heerlekheid evenwal beholden, deur ne warkwieze van "leenhulde" te volbringen an et leenhof. Den ni-jen leenkaerl deenden dan nen (symboliesen) som geld an zien leenheer te betalen (het "leenverhef"). Deezelfden verheffings warkwieze deenden ok evolgd te wödden bi-j verkoop van ne heerlekheid. Als der gene rechtstreeksen ofstammeling was, konden anverwaanten n rechte van noaderskop uutoefenen, wat verkloart woarum heerlekheden eeuwnlenge in eenzelfde familiestam verankerd konden blieven. == Heerleke rechten == Et bezit van ne heerlekheid mag neet verward wodden met et bezit van groand. Et bezit van ne heerlekheid gaf den eigenaar aleen moar bepoalde ''rechten''. Et kon zelfs veurkommen dat den heer gene groandbezit in ziene heerlekheid had. Met 'heerlekheid' wöd dan et gebeed aneduud woar dee rechten betrekking op hadden. Binnen de heerlekheid was den heer erechtigd om lokale ovverheidsdeenoaren en gezagsdraegers (zoas nen [[meier (bestuur)|meier]], [[baljuw]] of [[scholt]]) te beneumen. Met name et beneumen van dizzen ambtenoar (n soort [[börgemeister]], [[polisie]]kommissaris en [[kantonrechter]] in éen persoon veraenigd) gold as n belangriek recht, angezeen dit inkumste (uut rechtsplaeging en bootes) met zich metbracht. Op zich had den heer et recht zelf as meier of scholt op te traeden, moar veulal leet den heer zich verteggenwoordigen deur nen deur um beneumden scholt. Deur de kontroale oaver et scholtsambt en de lokale rechtsproak, kon den heer zich in 'ziene' heerlekheid as nen kleinen machthebber gedraegen. Der bestonden wal n hoop beparkingen. Veulal beschiken den heer alleneg oaver de laegere of middele rechtsgebeedn. De zwoare geldbooten en liefstraffen veelen under de hoge rechtsgebeedn dee deur grafeleke of hartogeleke ambtenoaren wodden woarenommen (heufdscholt, heufdmeier, drossaard, amman). Boavendeen deenden den heer zich steeds te gedraegen noar et plaatseleke [[geweunterecht]]. == Inkomsten == An ne heerlekheid waarn geldeleke en zakeleke rechten verbonden, waarbij den heer recht had op ne [[belasting]] of heffing: * '''Onreurende belastingen''': An vri-jwal iederen heerlekheid was der nen cijnshof verbonden, woaraan alle cijnsplichtigen (d.w.z. den vruchtgebruker van n groandstuk binnen de heerlekheid) ne belasting most ofdraegen in verholding van de oppervlaakte van et groandstuk. Dit cijnsgeld is te vergelieken met de unreurendegoodbelasting van noe. Umdat et bedrag van den cijns neet inflatie-ebonden was, wodden zi-j deur de tieden hen zowat verwoarloosboar. * '''Pachtgelden''': De belangriekste inkomstenbronne van ne heerlekheid was misschien wal et pachtgeld van groandstukken dee-t as laandbouwberiek deel uutmaken van de heerlekheid. * '''Transactietaksen''': Bi-j den verkoop van nen groandstuk binnen de heerlekheid had den heer recht op ne transactietaks (orde van greutte: 5 % op den verkoopsom). In sommige straeken neumden zi-j dit recht, de ''pontpenningen''. * '''Heffing op noaloatenskoppen''': Veulal beschikken den heer oaver et zogeneumde "recht van den doden haand". Dit is ne belasting op de noalaotenskop van de leu, mangsmoal 5% van de verkoopweerde van et onreurend good. Mangs had den heer ok et recht um et beste stuk uut de persoonleke bezittingen te kezen. Ofhankelek van de straeke neumden zi-j dit recht "beste kateil" of "beste heufd" (mooiste beest uut den veestoapel), "hoogstool" (d.w.z. et mooiste meubel uut den inboodel), enz. Mangsmoal was doar ok ne bi-jzundere heffing veurzeen op de noaloatenskoap van vrömde leu, inwiekelingen en bastaarden. * '''Tolgelden''': an de grenze van heel wat heerlekheden mocht tol wodden ehaeven, as n soort waegentol, moar ok as belasting van den deurvoer van aparte groandstoffen (zalt bi-jveurbeeld) en deurgang van personen. * '''Banrechten''': de leu woaren verplicht gebruuk te maken van bepoalde waegen, bruggen dee bi-j de uutboating van de heerlekheid beheurden. Een kenmarkend veurbeeld is ne banmölle: de boern waren verplicht zich bi-j dizze mölle (water- of [[windmölle]]) an te beden om eur [[graon|groan]] te loaten moalen, uutereerd mit ne bepoalde vergoding an den heer (of in ziene plaatse, an den pachter van de mölle). * '''Vorsteleke rechten''': [[windrecht]], [[visrecht]], [[marktrecht]] waren vorsteleke veurrechten, doch dee mangsmoal in leen wödden egaeven an nen vazal. Dizzen blef zi-j tradisioneel dan ok uutboaten. == Feodaliseerde karkeleke rechten == In sommige heerlekheden waren der in duustere tieden ok zekere veurrechten opgeslorpt dee eigenlek an de karke toobeheurden. Zo kon nen heer oaver et collatierecht beschikken of kon n [[tiende]] n feodaal good ewodden waen. Ok had den heer soms insproak bi-j de beneuming van nen priester, bi-jveurbeeld umdat de parochiekarke ziene eigen karke was (d.w.z. ooit op-gericht deur nen veurmoalig bezitter van dee heerlekheid). Al tiedens de Hoge Middeleeuwn gaf dit anleiding tot genöäl met de karkeleke oaverheid (wederrechteleke inbezitnemming). Ok as gevolg van de [[Reformatie]] leidden de bemeujenis van nen heer bi-j de keuze van nen predikant tot haevige spanningen tussen um en ziene underdoanen, met name in plaetse woar den heer n ander [[geleuf]] was too-edoan as de meerderheid van de karkgangers. == Geldelek hulpmiddel en bronne van anzeen == Deur et geleidelek wegvallen van de oorlogsverplichtingen dee an nen leen verbonden waren, wierd et bezit van ne heerlekheid vanof de 16de-17de eeuwe meer en meer n Geldelek hulpmiddel en tegeliekertied ok ne bronne van anzeen. An ne heerlekheid waren veulal uutgestrekte pachtvelden en mangs ok nen [[burcht]] of [[kasteel]] verbonden. Doardeur was ne heerlekheid (as butenstaeds verblief) ne antrekkeleke investering veur succesvolle koopleu en leden van et stadspatriciaat. Met den ankoop konden zi-j zich tegeliekertied veurdoan as edelleu. In de Zudeleke Nederlanden wierd de geldeleke eigenskop van ne heerlekheid nog benoadrukt deur et Könninklek Edict (deur ne laandsoverheid of-ekundigd besluut) van 8 mei 1664. Nen adelleken titel wierd vanof dan alleneg verleend op veurweerde van n minimum bedrag an inkomsten te behalen uut leengooderen: * veur ne [[baronie]]: 6000 gulden; * veur ne [[graaf (titel)|groafschap]] of [[markizaat]]: 12.000 gulden; * veur n [[hertogdom]] of n [[prinsendomme]]: 24.000 gulden. In dizze tied ontsteet dan ok ne ni-je sociale orde, dee egroand was op de riekdom van de titeldraegers, moar ok tot dool had et geldeleke aevenwicht van de veurnaamste heerlekheden te beholden == Ridderskop == Met name binnen den [[adel]] vormden et bezit van heerlekheden t leeuwendeel van et bezit van ne bepoalde familie. Völle edelleu waren stark angewaezen op et bezit van heerlekheden, dee veur eur nen machtsgroand, inkomstenbronne en maatskoppelek anzeen was. Umdat edelleu euren familiename mangsmoal an ne heerlekheid ontleenden (denk an namen as 'Van Wassenaer'), was de heerlekheid dus ok belangriek veur et anzeen van de familie. In et gewest [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] was noast adelek anzeen et bezit van ne heerlekheid ok ne veurweerde veur anname tot t Ridderskop, n uutslutend adelek veurrecht dat gaecht wodden et plattelaand te vertaegenwoordigen in de [[Stoaten van Hollaand]]. Nen zettel in et Ridderskop gaf toogang tot allerlei geldelek antrekkeleke erebaantjes en betrekkingen. Om dizzen reden 'verzamelden' edelleu heerlekheden, zodat ok eure zöns in staat zolden waen zitting te nemmen in et Ridderskop. == De ofskoffing van de heerleke rechten == De heerlekheden wodden in de Nederlaanden opehaeven noa den Fraansen inval van [[1795]]. Zi-j wodden in Nederlaand af-eskoft deur de [[Bataafse Stoatsraegeling]] van [[1798]]. Enkele heerleke rechten as et [[jachtrecht]] en [[visrecht]] wodden noa de [[Franse tied in Nederlaand|Franse tied]] hersteld as [[zakelek recht]]. Et oavergrote deel van dee rechten, met name de bevoogdheid um plaatseleke bestuurders (met) an te stellen, ging vort met de Belgiese Groandwet van 1830 en met de herzene Nederlandse Groandwet van 1848. De meeste bestuurleke ambten gingen oaver op de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] en wodden edoane met de ni-je [[gemeentewet]]. Den rechterleken macht wodden vanof dan deur de landeleke oaverheid edoane. Et joar [[1923]] is formeel et ende van de heerlekheid, umdat in dat joar deur de [[Jachtwet]] de leste zakeleke rechten, dee waren onstoan uut et verskiensel 'heerlekheid', ofgeschaft wodden. Leu dee zich noadeen 'heer van...' neumden, deden dat deurgoans berustend op et bezit van n kasteel of havezathe. Good bekaeken waren zi-j echter neet meer as 'kasteeleigenoar' of 'kasteelheer'. ==Trivia== Een persoon met heel völle titels van heerlekheden is [[Baetrix_van_Nederlaand|Könningin Baetrix]]. Zi-j is arf- en vri-jvrouwe van [[Amelaand (gemiente)|Amelaand]], Vrouwe van [[Baarn]], [[Besançon]], [[Borklo]], [[Breevoort]], [[Bütgenbach]], [[Daasburg]], [[Geertruudenbarg]], [[Heiloo]], [[Hoge en Lage Zwaluwe]], [[Klundert]], [[Lechtenvoorde]], [[Het Loo (heerlekheid)|Loo]], [[Montfort (Limburg)|Montfort]], [[Noaldwiek]], [[Niervaart]], [[Holtriek en Polanen|Polanen]], [[Steenbargen (stad)|Steenbargen]], [[Sint Meertensdiek]], [[Sint Vith]], [[Soest]], [[Ter Eem]], [[Turnhout]], [[Willemstad (Noord-Broabant)|Willemstad]] en [[Zevenbargen]]. ==Zee ok == * [[Ambachtsheerlekheid]] * [[Feodalisme]] * [[Grondheerlekheid]] * [[Hoge Heerlekheid]] * [[Landsheerlekheid]] * [[Verhef]] ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.herenvanholland.nl Heerlekheden van Holland] Database met gegaevens oaver heerlekheden en eigenaren van heerlekheden. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis]] [[Kategorie:Heerlikheid]] r6ynu9w2t7jbajoay4zjdly6fpd7j3h 0 9832 287345 276229 2016-10-25T17:12:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemeante | naam = Montfoort | bestaandsnaam vlagge = Flag of Montfoort.jpg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Montfoort.jpg | lokatie = LocatieMontfoort | proveensie = [[Utrecht (previnsie)|Utrech]] | heufdplaats = Montfoort | öppervlakte = 38,22 | öppervlakte laand = 37,75 | öppervlakte water = 0,47 | inwonners = 13.510 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 353 | breedtegroad =52/2/0/N | lengtegroad = 4/57/0/E | verkeersoader = | netnummer = 0348 | postkode = 3417 | webstie =[http://www.montfoort.nl/ www.montfoort.nl] | }} '''Montfoort''' is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie Utrecht en hef ne oppervlaakte van 38,25 km². ==Geskiednis== Umstreaks et joar 1170 leet biskop [[Godfried van Rhenen]] op n strategies punt langs den [[Hollandsen Iessel]] n kasteel bouwen. Dizzen burcht mos et [[Sticht Utrecht]] – et gebeed van de biskop van Utrecht – bescharmen teagen de anvallen van de Hollandsen graven. Boavendeen kon den biskop hiervandan et mangs reurige Utrecht under den doem holden. Et kasteel droog den name [[Kasteel Montfoort]], den woarschienlek is ofgeleid van “Mons Fortis”, dat starken barg of burcht betekkent. Denzelfden plaatsname kump ok veur in [[Spanje]] en [[Portugal]], zee [[Monforte]]. As kommandant van et kasteel wöd nen dienstkearl uut den ridderstaand beneumd. Dizzen kreg den titel van burggraaf van Montfoort, en ok wat in de umgaeving eleagen goderen. De burggraven ontpopten zich as machtige heern, dee nen belangrieken stempel drukten op de historie van de streake. Rundumme et kasteel ontstond ne neaderzetting, dee in 1329 stadsrechten kreg. De stad Montfoort wierd ommuurd en der wödden ne grachte egroaven. In de ommuring bevonden zich 24 verdeadigingstoorns en n [[bolwark]] waorop de mölle stond. De [[stellingkoornnmölle]] van noe “De Valk” wierd in 1753 ebouwd op de plaaatse woar al sinds de middeleeuwn ne mölle stoand. Den veurgänger was deur den burggraaf ebouwd as [[dwangmölle]]. De leu van Montfoort en de umrengende noaberschoppen, woarunder [[Heeswiek]], [[Achthoven]], [[Mastwiek]], [[Cattenbrook]], [[Bloklaand (Montfoort)|Bloklaand]] en [[Willeskop]], waren verplicht (under dwang) hier eur [[graon|groan]] te loaten malen. Van de olde verdeadigingswarken van et stadjen rest alleneg de Iesselpoorte en n klein dele stadsmure langs den Provensialen weg en Achterdiek. In 1629 kreg Montfoort te maken mit nen grootn stadsbraand, woarbi-j de [[St. Janskarke]] in de asse wierd elegd. Den herbouw van de hervormde karke van noe wodden in 1634 volteujd en kon mede wödden bekostegd uut den verkoop van laanderi-jen van de karke. In 1648 dwongen toornnhoge schulden den burggraaf ziene rechten en bezittingen in Montfoort te verkopen. De rolle van de burggraven van Montfoort was hiermet uutespöld. In et rampjoar 1672 wierd de stad bezet deur de Franse tröppe. Stadholder [[Willem III van Oranje-Nassau|Willem III]] wist eur raps te verjagen, moar den vi-jand blees bi-j et vortgoan nog wal et middeleeuwse kasteel op. Den veurburcht blef beholden en wöd noe “et kasteel” eneumd. ===Archeologie=== In januari 2008 wodden der archeologies onderzook edoan an de Skoolstroate. Hierbi-j wödden resten van bewonning uut de veertiende tot zeuventienden eeuwe ontdekt. Ok blek hieruut dat de binnenstad in dee tied n vri-j oppen karakter had mit arven, graven, mest- en ofvalkulen. (ref:Onbekende auteur (2008). ''Archeologisch onderzoek Schoolstraat afgerond.'' Zenderstreeknieuws Montfoort/Oudewater, 23 januari 2008, p. 32.) ==Karnen== *[[Achthoven-West]] *[[Achthoven-Oost]] *[[Bloklaand (gemeente Montfoort)|Bloklaand]] *[[Cattenbrook]] *[[Linschoten]] *[[Mastwiek]] *[[Willeskop]] ==Trivia== *In Montfoort is den [[renaissance]]skilder [[Anthonie van Blocklandt]] en den organist en muziektheoretikus [[Hennie Schouten]] geboarn. *In 1993 richen [[Mat Herben]] de lokale parti-je Leafboar Linschoten op dee later is oaver-egoane in Leafbaar Montfoort. * Montfoort wöd rondum [[carnaval]]stied um-edeupt tot Knopengein. ==Galeri-je== <gallery> Ofbeelding:Montfoort_grachte.jpg|Grachte Ofbeelding:Montfoort_kastele.jpg|Poorte van et Kasteel Ofbeelding:Montfoort_stroate.jpg|Stroate in Montfoort </gallery> ==Uutgoande verwiezing== *http://www.montfoort.nl/ {{Utrecht}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] inbfxmcdxnw0ehhf7sfelvqademyp38 0 9834 292036 292035 2016-12-08T13:16:23Z Wwikix 13678 /* Amsterdamse tied */ wikitext text/x-wiki {{wrapper}} |[[Ofbeelding:Bredevoort hendrikje.jpg|thumb|250px|Standbeeld van Hendrickjen Stoffels bi-j de markt in Breevoort]] |- |[[Ofbeelding:Rembrandt Harmensz. van Rijn 060.jpg|thumb|250px|''Hendrikje Stoffels, badend in nen revier'', 1654, [[Ollievarf]] op paneel, 61.8 x 47 cm; [[National Gallery (Londen)|National Gallery]], Londen; Et skilderi-je teunt et [[clair-obscur]] woar Rembrandt oander meer zo bereumd um is ewodden. Ok prachtig bunt de grove streake woarmet et hemd is eskilderd, doarinteggen et zachte en gedetailleerd uutewarkte gezichte.]] |} '''Hendrickjen Stoffels''' ([[Breevoort]], [[1626]] – [[Amsterdam]], [[juli]] [[1663]]) was n [[schildersmodel]] ten tiede van de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]] en leavensgezel van den [[kunstschilder]] [[Rembrandt van Rijn]]. ==Jeugd in Breevoort== Hendrickjen wierd geboarn as dochter van [[sergeant]] Stoffel Stoffelse en Mechteld Lamberts in de [[garnizoonsstad]] Breevoort in den [[Gelderlaand|Geldersen]] [[Achterhook]]. Sergeant Stoffel Stoffelse was eigenlijk Jager van et kasteel in Breevoort en wodden doarumme ok 'Jeger' eneumd. Ziene kinder heetten in den umgangstaal 'Jegers', moar in officiële skriften altied 'Stoffels'. Herman was joarenlang nen burger met anzeen in Breevoort. Van um stamt in vrouweleke liene völle Breevoortse families of. Hendrickjen had dree breurs: Hermen, Berent en Frerick. Hermen en Berent waren ne tiedlang ok soldoat in Breevoort. Zi-j hebt gin dienst edoane buten dizze stad. Berent en Frerick bunt beide vri-j jong estorven. Berent oaverleed in hetzelfde joar as Hendrickjens va. Hendrickjen had n zusken, Martijne Jegers, en miskien had zi-j ok nog ne zuster Margriete. Martijne trouwden met Jan Kerstens Pleckenpoel uut [[Lechtenvoorde]]. Dizzen was ok n tiedken soldoat in Breevoort. Noa zien oaverlieden hertrouwden Martijne met Berent van Aelten. Hendrickjes va overleed vri-jwal zeker in juli [[1646]], meugelek as neet identificeerd slachtoffer van de [[Kruuttoornramp (Breevoort)|ontploffing van den kruuttoorn]] in Breevoort in juli 1646. In januari 1647, noa de normale rouwtied van n half joar, hertrouwden weduwe Mechteld Lamberts met den noaber Jacob van Dorsten, nen weduwnaar met dree nog junge kinder. As gevolg van dizze gezinsumstendigheden mot Hendrickjen in 1646 of 1647 noar Amsterdam egoan wean. ==Amsterdamse tied== Hendrickjen was dus vanof rundumme [[1647]] bi-j Rembrandt in huus. Eerst as dienstmeid, moar al rap wodden zi-j meer. In 1649 is Hendrickjen in den zommer trög in Breevoort; zi-j wödt dan as doopgetuge vermeld in et Breevoortse Doopbook. Den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] was veurbi-j en endelek was doar ok in et oosten van et laand röst ekommen. Meugelek hef Rembrandt samen met heur de reize noar Breevoort emaakt. In [[1654]] mot Hendrickjen veur den [[karkenroad]] verskienen umdat ze "in [[hoererij]]" leafden met Rembrandt. Dat zi-j neet alleneg ziene dienstmeid was, was wal dudelek, want zi-j was zwanger van ziene dochter. Op 30 oktober 1654 wodden Cornelia van Rijn edeupt in de [[Olde Karke (Amsterdam)|Olde Karke]] in [[Amsterdam]]. Rembrandt kon neet met Hendrickje trouwen, umdat hi-j dan de arfenis van ziene eerste vrouwe [[Saskia van Uylenburgh]] zol verspöllen. Zelfs met dat geld had hi-j al genog geldeleke zorgen. Hendrickjen kon good oaverweg met [[Titus van Rijn|Titus]], den zönne van Rembrandt en Saskia. Terwijl Rembrandt steeds wieter in de geledeleke problemen raken, dref zi-j samen met Titus nen kunstwinkel woar zi-j ziene skilderi-jen verkochten. Ok beneumden Titus zien halfzuster Cornelia tot zien arfgenoam. In 1663 trof ne [[Pestepidemie in Amsterdam|pestepidemie]] Amsterdam. Ok Hendrickjen wierd (woarskienlek, doar bunt ok andere theoriejen oaver "Het Borstkanker Boek")<ref>[http://books.google.nl/books?id=p9lYwbR3JEAC&pg=PA20&lpg=PA20&dq=Hendrickje+Stoffels+borstkanker&source=web&ots=gKECX1hUBl&sig=bR-xgX8ycBADzpWI1ypm-ceEXCc&hl=nl&sa=X&oi=book_result&resnum=1&ct=result Google Books]</ref> deur dizze zeekte etroffen. Hendrickje wodden op 24 juli [[1663]] begroaven in de [[Westerkarke (Amsterdam)|Westerkarke]] in Amsterdam. Der bunt meerdere skilderi-jen van Rembrandt woarvan wödt vermood dat zi-j doarveur model hef stoan. ==Trivia== *[[LINT]]-treinstel 24 van vervoersmaotschoppi-j [[Syntus]] is verneumd noar Hendrickje Stoffels. ==Uutgoande verwiezingen== *[http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/DVN/lemmata/data/HendrikjeStoffels Digitoal Vrouwenlexicon - biografie] *[http://www.bredevoort-boekenstad.nl/nl/bredevoort_stoffels_nl.htm Bredevoort Bookenstad - biografie] *[http://www.heerlijkheidbredevoort.nl/index.php?option=com_content&task=view&id=19&Itemid=18 Artikel oaver lokasie van et olderlek huus van Hendrickje Stoffels in Breevoort] ==Rifferenties== <references/> {{commonscat|Hendrickje Stoffels}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Nederlaand]] [[Kategorie:Aalten]] a7p2smqavuirwe50u18iaav2jt8guh5 0 9839 292630 289200 2016-12-21T12:12:27Z Wwikix 13678 /* Uutgoande verwiezingen */ kat wikitext text/x-wiki {{Infobox wealdarfgood | titel = Skokkelaand en umgeving | ofbeelding = Schokland4.jpg | omschrijving = Skokkelaand | kop = | type = Kultureel | regioon = Europa en Noord-Amerika | laand = [[Nederlaand]] | joar = [[1995]] | volgnr = 739 | ofbeelding2 = | omschrijving2 = }} '''Skokkelaand''' is ne wonkern en veurmoaleg [[eilaand]] in den [[Noordoostpolder]], Nederlandse previnsie [[Flevolaand]], dat in [[1859]] om veiligheidsredenen ontruumd wodden. Tot [[1932]] lag et as eilaand in de [[Zuderzee]], noa et kloarkommen van den [[Ofsluutdiek]] in et [[Iesselmeer]]. Sinds de dreugelegging van den Noordoostpolder in [[1942]] mek et deel uut van et vastelaand. Op Skokkelaand is noe n museum. Joarleks bezeukt rundumme 40.000 leu et veurmoalege eilaand. Op 9 juli 2008 mek de gemeente Noordoostpolder bekend dat Skokkelaand eigen stroatnamen krig. Daormet is et de twaalfde kern van den Noordoostpolder.<ref>http://www.flevopost.nl/uit/reizen/206894/schokland-het-twaalfde-dorp-van-noordoostpolder.html</ref> == Geologie == Skokkelaand is in de tied van et [[Holoceen]] ontstoan, under invlood van [[zeespegelstieging]] wat leidden noar veanevörming in n groot gebeed in en rundumme et [[Iesselmeer]] van vandage. Et veane van Skokkelaand begroaft n laandskop uut et ende van de leste [[iestied]], mit onder aandere nen riveerduun (zaand dat deur de ovverheersende westenwind uut umrengende revierbeddingen is op-estoaven. De oldste beskrievingen van eilaanden in et teggenwoordige [[Iesselmeer]] (de veanrest Skokkelaand en de [[keileem]]-opduking [[Urk]]) stamt uut de [[Romeinse tied]]. == Bewonning == Vanaf de [[middeleeuwn]] lagen op Skokkelaand dree darpen. Et noordelekste darp heten [[Emmeloord]] en heurden bi-j et [[gewest Hollaand]]. Noar dit darp is de plaatse [[Emmeloord]] van noe eneumd dat n paar kilometers noordeleker ligt. Op et zudeleke deel lagen twee darpen: ''Middelbuurte'' (Möllebuurte) en ''Zudert'' (Zuderbuurte), en dan de Zuudpunte mit ziene karke en [[lichtboaken]]. Dizze darpen heurden bi-j de previnsie [[Oaveriessel]], en wödden tezamen [[Ens (Skokkelaand)|Ens]] eneumd. De benaming Ens is leavend eholden in et dorp [[Ens (Noordoostpolder)|Ens]] ten zuudoosten van et Emmeloord van noe. Dizzen name kump woarschienlek van "Endesea" wat endenzee zol betekkenen. De benaming Zudert zeet wi-j trög in ne wonwiek in Emmeloord-zuud, "Den Zuudert" eneumd. Pas in de [[Franse tied in Nederlaand|Franse tied]], in [[1806]], wödden et hele eilaand in-edeald bi-j de previnsie Oaveriessel. In godsdeensteg opzichte was Skokkelaand verdeald. Emmeloord was hoast volleadig Rooms-Katteliek, woar de twee darpjes van Ens in meerderheid Nederlaands Hervormd waren. {| class="wikitable" |+ '''Uutkomsten volkstelling 1849 in de gemeente Skokkelaand''' |- ! Buurte || Gezinnen ||colspan="4"| Inwonners |- ! || || Totaal || Kattelieken || Hervormden || Oaveregen |- | [[Emmeloord (Skokkelaand)|Emmeloord]]||ALIGN="right"|87||ALIGN="right"|389||ALIGN="right"|370||ALIGN="right"|19||ALIGN="right"|- |- | [[Middelbuurte]]||ALIGN="right"|43||ALIGN="right"|188||ALIGN="right"|71||ALIGN="right"|115||ALIGN="right"|2 |- | [[Zuderbuurte]]||ALIGN="right"|14||ALIGN="right"|64||ALIGN="right"|17||ALIGN="right"|47||ALIGN="right"|- |- |'''Skokkelaand'''||ALIGN="right"|144||ALIGN="right"|641||ALIGN="right"|458||ALIGN="right"|181||ALIGN="right"|2 |- !colspan="6" align="left"| Bron: http://www.volkstelling.nl |} De leu van Skokkelaand had deur heure ofzundering ne eigen kultuur en sprokken ok 'n eigen dialekt, et [[Skokkers]]. Veural den Skokker klederdracht is bereumd. == Wat ciefers == * '''Lengte''' : 4 km * '''Breedte''' : 100 - 500 m * '''Oppervlaakte''' : ca. 150 ha * '''Inwonners''' : 8 == Geskiednis == Skokkelaand was in de [[Middeleeuwn]] völle groter as noe. Deur zwoare [[storm (wind)|stormen]] en laandofslag wödden et eilaand stöäreg kleiner. In 1855 wödden om dizzen reden Zuderbuurte ontruumd. Vanwaege den onveilegen toostaand en umdat de instaandholding van et eilaand te duur was, wodden in [[1859]] op bevel van könning [[Willem III der Nederlaanden|Willem III]] et hele eilaand ontruumd. Vrömd genög is et eilaand noa 1859 neet völle kleiner ewödden en hoast nooit deur stormen bedreigd. Howal ne rume meerderheid van de eilaandleu katteliek was, evakueerden moar n kleinen deel van de inwonners noar de kattelieke [[enklave]] [[Volendam]]. Et merendeel verhuusden noar [[Vollenhove]], en noar et darp [[Brunnepe]] bi-j [[Kampen (Oaveriessel)|Kampen]], woar de Skokkerbuurte ebouwd wodden. Brunnepe is noe ne wiek van Kampen. Een deel van dizze Skokkerbuurte is noa-ebouwd in et Zuderzeemuseum in [[Enkhuzen]]. De kattelieke karke van Emmeloord wierd steen veur steen afebrokken en hoast etzelfde wier opebouwd in [[Ommen]]. Nog veur de ontruming wöd bi-j [[Könninklek Besluut]] van [[16 december]] [[1858]] mit anvang van [[10 juli]] [[1859]] de gemeente Skokkelaand op-eheaven en et groandgebeed bi-j de gemeente Kampen edoane. Mit et dreugevallen van den Noordoostpolder in [[1942]] wierd et eilaand volleadig umgaeven deur laand. Skokkelaand wodden datzelfde joar underdele van et ni-j op-erichte Openboar Lichaam "Den Noordoosteleken Polder". In [[1962]] ontstoand hieruut de gemeente [[Noordoostpolder]] van noe. Van de dree darpen is alleneg de bebouwing van Middelbuurte deals bewoard ebleaven, mit de uut 1834 daterende karke. In de joaren tachteg van de 20ste eeuwe wöddden enkele holten huze in ''Zuderzeestiel'' ebouwd. Der is noe n [[museum]], mit ne vaste tentoonstelling oaver den vondst van under meer [[mammoeten]] bi-j et eilaand. Noabi-j Skokkelaand ligt nen gesteententuun woarin keien bunt te bewonderen uut de iestieden. Den vröggeren haavn van Emmeloord an de noordkante van et eilaand is deels opni-j ebouwd. De lotgevallen van Skokkelaand bunt deur [[Harry Mulisch]] verwarkt in et verhaal ''De sprong der paarden en de zoete zee'' (1955). In [[1995]] is Skokkelaand too-evoogd an de [[United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization|UNESCO]] Wealdarfgoodlieste et beheurt ok tot den [[Top 100 der Nederlaandsen UNESCO-monumenten]]. ==De tookomst van Skokkelaand== De groandsoorte van Skokkelaand is ne dunne loage klej op ne dikke loage veane dat ne sponsachtege samenstelling hef. Mit et verlaegen van den groandwaterspegel t.b.v. den umrengenden Noordoostpolder, oxideerden et veane en wierd et steaveger. Et oppervlak van et eilaand is hierdeur sinds de dreuglegging al bi-jnoa anderhalve meter gezakt. Zonne inklinking is unomkeerboar: bi-j vernatting van et veane zet den undergroand neet meer uut. Sinds de 90er joaren wodt wal plannen uutevoerd um de oostkante van et eilaand te vernatten en zodoonde wietere inklinking en verleaging van et veurmoalege eilaand te veurkommen. ==Akkoord van Skokkelaand== Op 30 juni 2007 wierd op et veurmoaleg Zuderzee-eilaand et ''Akkoord van Schokland'' begonnen. Bedrieve en leu dee eure handtekkening hieronder zetten, geaven an zich te willen inzetten veur et warkelek maken van de [[Millenniumdoelstellingen]] van de [[Vereanegde Naties]]. Minister veur Untwekkelingssamenwarking [[Bert Koenders]] gaf den oftrap. ==Literatuur== * Schokland en omgeving, Leven met water, door Gerrit van Hezel en Aaldert Pol. Uitgave Stichting Matrijs, Utrecht, 2008. ISBN 978-90-5345-336-0 * Schokland, de historie van een weerbarstig eiland, door dr. A.J. Geurts. Uitgeverij De Twaalfde Provincie, 1997. ISBN 90-72380-58-4 == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Schokland_karkjen.jpg|Karkjen op Skokkelaand Ofbeelding:Schokland_huuskes.jpg|Huuskes op op Skokkelaand Ofbeelding:Schokland_dracht.jpg|Skokker klederdracht </gallery> == Rifferenties == <references /> == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.world-heritage-tour.org/europe/benelux/netherlands/schokland/map.html 360° panorama's op Unesco WHTour] * [http://www.schokkervereniging.nl/ Noazoaten van Skokkers] * [http://www.natuurlijk-schokland.nl/ Natuurlek Skokkelaand] * [http://en.wikivoyage.org/wiki/Schokland Wikivoyage Skokkelaand] * [http://www.flevocultuur.nl/noordoostpolder/museumSkokkelaand/ Museum Skokkelaand] * [http://www.gerritveldman.nl/fotoalbum/landschappen/schokland Foto's van Skokkelaand] * [http://www.schokland.org/tijdlijn.php Tiedliene van et gebeed Skokkelaand] {{Commonscat|Schokland}} {{Flevolaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Wereldarfgood in Nederlaand]] [[Kategorie:Heuvel in Nederlaand]] [[Kategorie:Geografie van Flevolaand]] [[Kategorie:Plaotse in Flevolaand]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Noordoostpolder]] 1zw5zhza8s7xlqgnf194qrcecu5flg3 0 9840 262803 258150 2013-05-04T20:23:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Ne '''garnizoonsstad''' was ne [[Stad (woonstee)|stad]] van kriegsbelang, woar ne [[ofdaeling (laeger)|laegerofdaeling]] evestigd was. Mangs bunt der in ne garnizoonsstad nog [[arsenoal|arsenoalen]], [[kazerne]]s en [[vesten|vestingwarken]] te vinden. == Zee ok == *[[Vestingstad]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Fort]] [[Kategorie:Geschiedenis]] [[Kategorie:Stad]] 8kzdanvhv416vnqcn1uk1kc31e9wpsf 0 9844 272274 272107 2013-12-12T22:05:13Z Droadnaegel 1133 gin harde piksels, dan he'w nog wat an de gebroekerinstelling veur thumbnails wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kranenburg_mure.jpg|thumb|right|Mure in [[Kranenburg (Noordrien-Westfalen)]]]] [[Ofbeelding:Zutphen mure.jpg|thumb|right|Stadsmure in [[Zutfent]] oaver de grachte hen]] [[Ofbeelding:Amersfoort poorte.jpg|thumb| Een veurbeeld van nen deurgang deur de stadsmure, de poorte in [[Amersfoort]] binnenkante]] '''Stadsmuurn''' wödden vrögger ebouwd um [[Stad (woonstee)|steaden]] te bescharmen teggen anvallen. In de [[middeleeuwn]] mös ne stad eerst [[stadsrechten]] verkriegen, veurdat ne stadsmure mocht wödden ebouwd. De vrögste stadsmuurn wödden emaakt mit holten pöäle moar dizzen wödden later mangsmoal herbouwd mit steen, umdat dizzen starker waren en doardeur anvallende leagers better buten konden holden. == Poorten == Ne ommuurde stad kon alleneg wödden betreaden deur ene van de [[stadspoorte]]n. Dizzen waren op strategiese plekken ebouwd zodat et verkeer good kon deurstreumen. In den oavend gingen dizze poorten dichte moar leu konden dan nog deur et kleine peurtjen dat mangsmoal in de grote deure was verwarkt noar binnen. Mangs mös dan wal poortgeld betaald wödden. De prieslieste verskilden in elke stad en vervoersmiddel. == Toorns == De meeste stadsmuurn hadden op n antal plaetse toorns stoan. Vanuut dizze toorns konden zi-j de umgaeving in de gaten holden en veurwarpen ofsketen op vi-janden dee de stad probierden an te vallen. == Undergang == Mit de kumste van et [[buskruut]] verloor de stadsmure zienen verdeadegenden taak. In olde tieden bestokken den vi-jand ne stadsmure mit stenen, dee deur nen [[katapult]] of-eskotn wodden. Later wödden kanonnen uut-evonden, dee eerst metalen bollen en later ok ontploffende [[granoat (munisie)|granoaten]] konden ofvuurn. Met dizzen woapens kon ne stadsmure snel esloopt wödden. In dee tied wödden völle stadsmuren vervongen deur stadswallen en [[vesten]]. In de [[18e eeuw|18de]] en [[19e eeuw]]e wödden grote delen van stadsverdeadegingen of-ebrokken, umdat de leu neet völle belangstelling hadden veur olde bouwwarken, dee in dee tied as nutteloos wödden ezene. Hier wödden ni-je huze of parken anelegd. De poorten mössen mangs vort umdat zi-j mit euren smallen deurgang hinderlek waren veur et deurstreumen van et toonemmende verkeer. [[Kategorie:Fort]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] rlz39qz6g7cu6bkt33x8fj8tyrmz10i 0 9845 72626 2008-07-11T20:15:04Z Ni'jluuseger 73 Grunneger noam, dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ede Staal]] hymcltsf2ljtennc72wqlk216bk2xdt 0 9846 72627 2008-07-11T20:30:47Z Ni'jluuseger 73 Grunneger spellen, dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Assen]] 6d0vmwmv0hy24p9o3o5bu24i7yx2a1r 0 9847 268337 265064 2013-06-25T07:38:28Z Top8 9976 /* Schrieverij */ wikitext text/x-wiki '''Jurjen van der Kooi''' ([[Hurdegariep]], [[22 december|22 dezìmber]] [[1943]]) was universitair heufddozìnt volkskunde/oroale literetuur aan de [[Rieksuniversiteit Grunnen]] ien [[Grunnen (stad)|Stad]], [[provìnzie]] [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. Ien 1997 hebben ze hom de Europäische Märchenpreis (van de Märchen-Stiftung Walter Kahn) en ien 2004 t Totius Frisiae-Siegel (van de Ostfriesische Landschaft) oetlangd veur zien waark as verzoameloar van sprookjes, sagen en anekdotes. Van der Kooi is ain van de soamenstellers van t ''[[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde]]'' (2008) en het doarin schreven over de oroale literetuur van Oost-Nederlaand. ==Schrieverij== *''Volksverhalen in Friesland'' (dissertoatie, 1984) *''Dialectliteratuur'' (1990) *''Friesische Märchen'' (1990) *''Friesische Sagen'' (1994) *''Spiegel van Groningen'' (1996, mit P.Th.F.M. Boekholt) *''Der Ring im Fischbauch'' (1998) *''De nachtmerje fan Rawier. Fryske sêgen oer it boppenatuerlike'' (2000) *''Dizionario delle fiabe e delle favole'' (2001, mit T. Dekker en T. Meder) *''Van Janmaanje en Keudeldoemke'' (Grunneger sprookjes, 2003) *''Die Frau die verlorenging. Sagen aus Ostfriesland'' (2003, mit T. Schuster) *''Alle beetjes helpen. Nederlandse, Friese en Vlaamse [[zeespreuke|wellerismen]]'' (2007, mit H.L. Cox) *''Nieuwe Groninger Encyclopedie'' (1999, heufdredaktie) ==Wellen== *Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008), ''[[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde]]'', Azzen: Van Gorcum, ISBN 978-90-232-4329-8 *[http://www.rug.nl/let/nieuws/archief/archief2006/nieuwsbrief/week20/20_06 'Oostfriese onderscheiding voor Jurjen van der Kooi' (RUG)] {{DEFAULTSORT:Kooi, Jurjen Van Der}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Literatuur]] [[Kategorie:Oostfraislaand]] [[Kategorie:Grunnen]] [[Kategorie:Frieslaand]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je]] il8lgi7erqgvqkubovuje1b3gqwt8em 0 9848 279156 274675 2015-03-27T16:37:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:2007feb-sushi-odaiba-manytypes.jpg|thumb|Verschaaidene oarden soesies: nigiri en ain temaki (haandrol)]] [[Bestaand:Salmon sushi.jpg|thumb|Sake maki mit [[solm]], de populeerste soesie]] [[Bestaand:Ikura gunkan maki sushi by sfllaw in Toronto.jpg|thumb|Ikura gunkan maki mit solm aaier]] '''Soesie''' ([[Japans]]: 寿司, [[Engels]]: ''sushi'') is n veul eten gerècht oet [[Japan]]. t Bestaait oet n hapke [[ries (Oryza sativa)|ries]] van n poar sìntimeter ien verschaaidene vörms, mit doarop of doartuzzen de overge toudounens. Dizzent kinnen wezen: raauwe [[vissen (dieren)|visk]], raauwe [[genoat]], raauwe [[inkvisk]], môr ook kloarmôkte visk of [[oal]], bakken [[tudeaai]]er of [[gruinte]]n. As visk wordt allìnd zeevisk broekt, omrezen zuitwoatervisk sumtieds [[parasieten]] hebben kin en doarom nait raauw eten worden kin. De ries is hail pikkereg, zodat t ain hail blift. De ries smôkt licht zoer deur [[riesedik]], môr der wordt ook wat zuite rieswien, [[mirin]], en wat solt aan de riest touvougd. De ries kin hailmoal kold wezen, môr is sumtieds ook nog n bitke laauw. De ries wordt noa t koken noamelk direkt ôfkoeld mit n waaier. Bie de maiste oarden soesie wordt [[zeewier]] broekt, dij ''nori'' nuimd wordt, dij ien dunne velletjes verwaarkt wordt. t Wör oorspronkelk wonnen deur zeewier van de koades ien de hoaven ôf te krabben en t doarnoa ien zun dreugen te lôten. Tegenswoordeg wordt de plaant kweekt en ien dunne plakken dreugd, voak op moat sneden. As vörms van soesie worden onderschaaiden: ''maki'', ''nigiri'', ''oshi'', en ''temaki''. Veur ''maki'' wordt ries en n loagke aander toudounens op n velletje [[zeewier]] lègd. t Hail wordt stief oprold mit n matke en van de silinder dij zo ontstaait worden plakjes sneden. ''Nigiri'' is n mit de haand vörmd klompke ries woar of n stukje visk (of wat aans) bovenop drokt wordt; sumtieds bie nkander holden deur n dun strookje zeewier. Tegenswoordeg wordt ook wel n vörm van holt of plestiek broekt om de ries te vast te drokken. ''Oshi'' is n aander vörm van drokte soesie. Hierbie worden ries en visk ien loagkes ien n vörm lègd en drokt. t Resultoat wordt ien lutje stukskes sneden en as zodounde opdaind. Dizze tekniek is ôfkomstig oet [[Osaka]]. Veur ''temaki'' wordt de ries mit de overge toudounens ien n lutje rolletje van zeewier stopt, dij de vörm het van n hoorn. De soesie kin noar smôk doopt worden ien [[Sojaboon|sojasaus]] dij ien Japan bie sikkom elk gerècht serveerd wordt. As biegerècht wordt maisttieds ''Gari'' serveerd, dunne plakjes ienmôkte [[ingever]]. De ingever is voak rôs of bèzje van kleur en daint om t bred en dien vrettert schoon te môken zodat man de volgende soesie weer goud pruiven kin. Wieders kin man voak Daikon op bred vinden, n gruinte dij verwant is aan de radies en steekruif. De daikon is maisttieds ienmôkt en het den n glìn gele kleur. De soesie wordt maisttieds op smôk brocht mit [[wasabi]]pasta, n haile schaarpe, op [[mierikswörrel]] liekende gruine mostert-achtege pasta. Ien Japan vroagt man sums aan boetenlaanders of zai (veul) wasabi broeken willen, om heur veur de guchel te holden. n Populeer broeken is ook om wasabi deur de sojasaus hìn te ruiren. Soesie is pas soesie as t kombineerd is mit ries. As t allìnd de visk is, hait t ''sasimie'', of ''[[sashimi]]''. == Soesie eten == Veur eten van soesie bestoan ien Japan bepoalde [[etiketten|gedragsregels]]. Man begunt voak mit t eten van sashimi, lösse raauwe visk. Dit eet man mit [[eetstok]]jes. As man ien n ristorant eet, krigt man voak stokjes dij aanmekoar vast zitten. Dizzent hoalt man lös en schroapt man even n poar moal tegen mekoar aan, zodat der gain [[sprintel|splinters]] meer aanzitten. Dit zol nait hail openboar doan worden, omrezen t onbeleefd wezen kin tegenover de gastheer/-vraaw. Den dut man ain tot drij stokken sashimo op bred en begunt man te eten. Man kin der veur kaizen om de sashimi mit sojasaus te eten. As man ainmoal eten het mit de stokjes, broekt man de kaant woar of nait mit eten is om n nij stok van de schoal te pakken. As de sashimi op is, gaait man deur mit de soesie. Man kin derveur kaizen om n plakje gari der tuzzendeur te nemen om de smôk van de sashimi as t woar weg te spuilen en ploats te môken veur de soesie. Soesie kin eten worden mit eetstokjes, môr ook mit de haand. As man sojasaus broeken wil, zol man de viskkaant ien de saus stippen, nait de rieskaant, en t op dijzulfde menaaier ien de mond doun. Dit omdat de soesie makkelk oetmekoar vaalt as er mit de ries ien de sojasaus dipt wordt, môr ook omdat de smôk van de soesie veuraal om de visk gaait en nait om de ries. t Is de bedoulen dat man de soesie ien ain moal opeet. t Zol nooit truglègd worden op bred. Doarnoast zol der ook nooit wat op bred achterlôten worden. Dit is hail onbeleefd. As man wel wat over het, kin man dat trugdoun op de schoal. Ries achterlôten op bred of ien sojasausbakje is veuraal beledegend; dit het te môken mit de goden. Tuzzendeur en aan t ìnde kin man noast de gari ook [[sake]] (rieswien) of [[gruine tee]] nemen. Ien Japan is t tot slot hail onbeleefd om n aander n stuk soesie ien mond te doun mit dien aaigen stokjes. Dit is noamelk onderdail van t Japanse begravvenisrituweel en heurt doarom nait zo. As man toch romantisch mekoar vouern wil, zol man dit mit de haand doun. {{commonscat|Sushi}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Japan]] [[Kategorie:Gerecht]] 60sbu4eu8ks4nx0y7b0wkvd6xv9np6t 0 9851 287343 284878 2016-10-25T17:11:24Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemeente | naam = Leusden | bestaansnaam vlagge = Leusden flag.png | bestaansnaam wapen = Wapen van Leusden 001.svg | lokasie = LocatieLeusden | previnsie = [[Utrecht (previnsie)|Utrech]] | heufplaose = Leusden | oppervlak = 62,02 | oppervlak laand = 61,68 | oppervlak waoter = 0,34 | inwoeners = 29.381 | daotum inwoeners = 1 april 2016 | dichtheid = 2178 | breedtegraod = 52/8/0/N | lengtegraod = 05/25/0/E | verkeersaoder = A1, A28 | netnummer = 033 | postcode = 3830 t/m 3834 | webstee = [http://www.leusden.nl/ www.leusden.nl] | }} '''Leusden''' is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] en plaots in de Nederlandse previnsie Utrecht en hef ne oppervlakte van 62,02 km² (woarvan 0,34 km² water). ==Andere darpen== Behalve de plaots Leusden umvat de gemeente de darpen [[Achterveld (Leusden)|Achterveld]], [[Leusden-Zuud]] en [[Stoltenburg]], en n tröpken noaberschoppen, under andere [[Snorrenhoof]] en n deel van [[Moorst]]. De gemeente Leusden besteet sinds et samengoan mit Stoltenburg in [[1969]] in zien vorm, van noe. De eurspronkeleke gemeente Leusden bestond uut twee kleine darpen, [[Leusbrook]] en [[Hamersveld]], dee in de joaren zesteg en zeventeg van de 20ste eeuwe grote uutbreidingen underginggen en wodden herneumd in Leusden-Zuud en Leusden-Centrum. Pas sinds dee tied kump et Leusden van noe as plaatse op de kaarte veur. Op tal van olde kaarten steet wal ne plaatse Leusden etekkend, moar dit is dan altied wat ze noe Oud-Leusden neumt. ==Wettensweerdeg== Den eursprong van Leusden ligt neet in de plaots van noe, moar in et darp [[Old-Leusden]] an de zuudwestkante van Amersfoort. Doar steet nog nen biezunder olden karktoorn (zichtboar vanof de [[A28]]). Meugelek is dit zelfs den oldsten karktoorn van et laand. De bi-jbeheurende karke is rundumme 1827 esloopt; toon was et zwoartepunt van Leusden al völle oosteleker kommen te liggen en de ni-je karke wodden dan ok ebouwd an den (toon ok ni-jen) weg van Amesfoort noar Arnem, bi-j et noaberschop Bavoort. Dit mooi in vroggeree toostand herstelde [[Woaterstoatskark|karkje in 'Waterstoatstiel']] is nog altied in gebruuk in wat noe Leusden-zuud heet. Bi-j Olde Leusden ligt et beruchte [[Kamp Amersfoort]], doar is noe ne bezookerebouw. ==Geskiednis== [[File:Oude-Centrum, St. Josephkerk.jpg|thumb|Oude centrum, St. Josephkerk]] Der bunt veurofgoande namen ewest veur de plaatse Leusden. Leusden is net zoas et Belgiese 'Lesdain' en de Fraanse darpen Lesdain en Lesdins ofkumstig van de Latiense woorden Ledinium, Lesdinium, Lusdinium of Lisdinum: ''Lisiduna, Lusiduna, Lusdune, Lusdine, Loesden, Luesden of Lusden en tenslotte Leusden''. Den name Leusden is dus al gans old: al in et joar 777 wierd in ne olde biskoppeleke oorkonde den name ''Villa Lisiduna'' eneumd, moar den name duudden op [[Old-Leusden]], noe n darpsken zudelek van [[Amersfoort]] an de autobane [[A28]]. Leusden ligt daels in den Geldersen Vallei en deels op de Utrechtse Heuvelrugge. Dit leste deel umvat de [[Leusderhei]], veur et grootste deel militair gebeed, en et laandgood [[Den Treek]]. Leusden is in 1999 verkozzen tot greunste stad van Nederlaand en in 2000 as tweede van Europa. ==Uutgoande verwiezingen== [[File:Flat Leusden.jpg|thumb|Leusden Claverenblad-Wildenburg]] * [http://www.leusden.nl Webstae van de gemeente] * [http://www.historieleusden.nl Historiese Krenge Leusden] * [http://www.kampamersfoort.nl/ Kamp Amersfoort] [[Ofbeelding:Oud_leusden_kamp_amersfoort.jpg|thumb|left|200px|Kamp Amersfoort, in Old Leusden]] {{Utrecht}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] bg6mw2laib7tbiy2xiw7tk4si29pj0f 0 9852 258466 248465 2013-03-11T11:51:23Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q407160]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Randstad''' kan wean: * [[Raandstad (gebeed)]]; et gebeed van en rundumme den Nederlaandsen steden Amsterdam, Almere, Utrecht, Rotterdam, Den Haag, Amersfoort, Dordrecht, Hilversum en Haarlem. * [[Randstad Holding NV]]; ene van den grootsten uutzendbedrieve in de weald. * [[Randstad (omroop)]]; nen radio-omroop uut den Belgisiesen stad Mechelen. * [[Randstad (tiedskrift)]]; n Nederlaands literair tiedskrift. {{dv}} s0tb53ycylw5axty1h70wyyhme9tq56 0 9855 283236 269160 2015-09-18T08:45:48Z Cycn 1607 SVG-versie van 't wapen wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Veurmaolige gemeente | naam = Loenen | bestaandsnaam vlagge = Flag of Loenen.PNG | bestaandsnaam wapen = Loenen wapen 1972.svg | lokasie = LocatieLoenen | provinsie = [[Utrecht (provinsie)|Utrecht]] | heufdplaotse = Loenen an den Vecht | oppervlakte = 27,32 | oppervlakte laand = 18,62 | oppervlakte waoter = 8,70 | inwoeners = 8.295 | daotum inwoeners = 1 juli 2006 | dichtheid = 445 | breedtegraod = 52/13//N | lengtegraod = 5/1//E | verkeersaoder = N201 | netnummer = 0294 | postkode = 3632 | op-egaon = [[Stichtse Vecht]] | }} '''Loenen''' is ne veurmaolige [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Vechtstraeke]] in de Nederlandse provinsie Utrecht en had ne oppervlakte van 27,32 km² (waorvan 8,70 km² water). De heufdplaatse is [[Loenen an de Vecht|Loenen an den Vecht]]. Sinds [[1 januari]] [[2011]] is de gemeente Loenen op-egaon in de ni'je gemeente [[Stichtse Vecht]]. ==Name== Den name Loenen kump of van den olde benaming Lona. Dizzen name is trög te vinden op ne olde schenkingsakte van [[21 april]] [[953]]. Den name Lona is op verskedene wiezen uutelegd ewest, maor den meest geleufweerdigen is dat Loenen ofkump van et Duutse ''Lo'' (lucus) wat wold betekkent, mit de tovoging ''na'', zo as ok veurkump in Hattna ([[Houten]]) en Marsna ([[Meerssen]]). In de löppe van de tied wördden Lona verbasterd tot Loenen. Loenen hef zienen name dus te danken an de bosrieke umgaeving. Deur de veraandering van den waterstaand en verskillende grote störmen is daor neet völle van aover. ==Kernen== *[[Loenen an den Vecht]] (gemeentehoes) *[[Loenersloot]] *[[Ni'jersluus]] *[[Nigtevecht]] *[[Vreeland]] De meeste darpen deelt ne min of meer gemeenschoppeleke historie dee zaeker tröggeet tot veur t jaor [[1000]] van onze jaortelling. De darpen baokenden min of meer de grenze tussen Frees en Romeins gebeed, later tussen Frees en Frankies gebeed en wier later dee tussen de Utrechtse en de Hollaandse gebeden. In [[1989]] is daor ne leste wiezeging van de gemeentegrenze ewest. Vanof dat jaor besteet Loenen uut 5 darpen. De gemeente Loenen hef bi'j mekare 5 bescharmde gezichten binnen heure grenze. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.loenen.nl Webstae van de gemeente] ==Galleri'je== <gallery> Ofbeelding:Loenen_kastele.jpg|Kasteel Loenen Ofbeelding:Loenen_anzicht.jpg|Anzicht op Loenen </gallery> {{Utrecht}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Utrecht]] 0fhp4ssb9c3lg6wrkei85ah4y1d3lst 0 9858 269162 269161 2013-08-07T21:52:54Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Veurmaolige gemeente | naam = Breukelen | bestaandsnaam vlagge = Flag of Breukelen.svg | bestaandsnaam wapen = Coat of arms of Breukelen.svg | lokasie = Dutch Municipality Breukelen 2006 | provinsie = [[Utrecht (provinsie)|Utrecht]] | heufdplaotse = Breukelen | oppervlakte = 48,65 | oppervlakte laand = 44,48 | oppervlakte waoter = 4,17 | inwoeners = 14.635 | daotum inwoeners = 1 jan 2007 | dichtheid = 329 | breedtegraod = 52/10/21/N | lengtegraod = 4/59/55/E | verkeersaoder = | netnummer = | postkode = | op-egaon = [[Stichtse Vecht]] | }} '''Breukelen''' is n darp en veurmaolige [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlaandse provinsie Utrecht bi'j t riviertjen den [[Utrechtsen Vecht|Vecht]] en t [[Amsterdam-Rienkanaal]]. t Darp Breukelen had in [[2004]] 9.590 inwonners. Sinds [[1 januari]] [[2011]] is de gemeente Breukelen op-egaon in de ni'je gemeente [[Stichtse Vecht]]. == Geskiedenis == Waorskienlik was t gebeed veur de jaortelling al bewond. Breukelen wördden in den 7den eeuwe veur t eerst in geskriften eneumd, en wördden ''Attingahem'' eneumd, wat verwes naor [[Atto]], nen [[leenheer]] van den toonmaoligen Fresen könning. Den praeker [[Bonifatius (biskop)|Bonifatius]] zol hier rund [[720]] n holten karkjen eneumd Sint Pieter, esticht hebben. Daornao stonden daor achterenvolgens dree stenen karkgebouwen. De oldste delen van t stenen gebouw van noe (koor en transept) komt uut de 15de eeuwe en bunt aover de fundamenten van de tweede stenen karke hen ebouwd<ref>[http://www.pieterskerk.info/pieterskerk.html De Darpskarke of Pieterskarke van Breukelen]</ref><ref>Informasie op de webstae van de Hervormde Gemeente Breukelen</ref>. De familie van Atto bouwden n verstarkt huus dat zi'j ''Breukelerhof'' neumden. Dizen name ging later aover op t darp. In [[953]] kwam t gebeed, dat intussen in hende van den Duutsen könning was aoveregaone, onder bestuur van den [[biskop]] van [[Prinsbisdom Utrecht|Bisdomme Utrecht]]. In de 12de eeuwe wördden ne [[tolbrugge]] aover den Vecht elegd, dee Breukelen-Ni'jenrode en Breukelen Sint Pieters met mekare verbaond. In de 16de en 17de eeuwe wördden langs den Vecht völle [[butenplaatse]]n ebouwd, waorunder ''Boom en Bosch'', destieds eigendom van Engel de Ruyter, zönne van [[Michiel Adriaenszoon de Ruyter|Michiel de Ruyter]], en teggenwoordig t [[gemeentehoes]] van Breukelen. t Stadsdael [[Brooklyn]] van de [[Verenigde Staoten|Amerikaanse]] stad [[Niej-York|Ni'j-York]] is naor Breukelen eneumd. Destieds heetten t [[Breuckelen]]. Bi'j [[Statsion Breukelen]] steet de [[Kortriekse Mölle]], ne [[poldermölle]] uut 1696. == Kernen == {| |colspan=2|''Darpen:'' |colspan=4|''Naoberskoppen:'' |- |valign=top| * Breukelen * [[Kockengen]] * [[Ni'jer Ter Aa]] |width=20| |valign=top| * [[Gieltjensdarp]] * [[Kortriek (Nederlaand)|Kortriek]] * [[Leegni'jkoop]] * [[Old-Aa]] * [[Olkoop (Breukelen)|Olkoop]] |width=20| |valign=top| * [[Portengen]] * [[Portengensen Brugge]] * [[Skeendiek]] * [[Spengen]] |} == Galleri'je == <gallery> Ofbeelding:Nijnerode.jpg|Breukelen Ni'jenrode Ofbeelding:Kockengen aanzicht.jpg|Anzicht op Kockengen </gallery> == Referensie == <references/> {{Utrecht}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Utrecht]] 4h4dj0mxiwxo7x8is56gbt9nqszyika 0 9859 291996 287348 2016-12-05T19:37:17Z Archie02 11371 Fix Filelink wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemeente | naam = Renswou | bestaansnaam vlagge = Renswoude flag outline.png | bestaansnaam wapen = Coat of arms of Renswoude.jpg | lokasie = LocatieRenswoude | previnsie = [[Utrecht (previnsie)|Utrech]] | heufplaose = Renswou | oppervlak = 18,51 | oppervlak laand = 18,42 | oppervlak waoter = 0,09 | inwoeners = 4.925 | daotum inwoeners = 1 mei 2014 | dichtheid = 267 | breedtegraod = 52/04/26/N | lengtegraod = 5/32/26/E | verkeersaoder = [[N224]] | netnummer = 0318 | postcode = 3927 | webstee = [http://www.renswoude.nl/ www.renswoude.nl] | }} '''Renswou''' ([[Nederlaands]]: ''Renswoude'') is n [[gemiente (bestuur)|gemeente]] en n plek in de [[Nederlaand|Nederlaandse]] provinsie Utrecht. ==Geschiedenis== Al in 855 wordt Renswou as ''silva Hrenhem'' (t Rhenense woud) genoemd in n oorkonde. De nederzetting Renswou is veul minder oud. Die ontston eigenlik veul laoter rondom 1400. Renswou beston toe uut n verstaarkt huus, de Borgwal genoemd, en n paor [[boerderieje|boerderijen]] rondom t gebied. In 1638 stichtte [[Johan van Reede]] n daarp bie de veurmaolige Borgwal. Dit beston uut de Daarpstraot van noe, mit hierlangs wat [[lientbebouwing]]. Hiernaost ontstonnen der nog twee achterwegen, de Meulstraot en de Kaarkstraot van vandaog. Ok liet Van Reede t [[kasteel van Renswou]] (1654) en de [[koepelkarke|koepelkaark]] (1639) bouwen (Wolleswinkel, 1998). [[Bestaand:Renswoude kasteel.jpg|thumb|left|Kasteel van Rensou]] In 1674 wier Renswou n "Hoge en vrieje [[heerlikheid]]," n gebied mit n eigen onafhankelike [[rechtspraok]]. Uut disse heerlikheid onstaot in 1795 de gemeente Renswou. Pas in 1818 wieren de grenzen van de gemeente vastgesteld. Mar t was al eeuwen duidelik hoe die grenzen liepen. ===Nieuwe geschiedenis=== Plannen veur grenswiezigingen en gemeentelike herindeling hebben n belangrieke rol gespeuld in de geschiedenis van de gemeente Renswou. n Belangrieke grenswieziging von plek op 1 jannewaori 1960. Toe raokte Renswou graote stukken van ze grondgebied kwiet an [[t Veen]] en [[Schaarpezeel]]. t Ging hier onder aandere om de [[Emminkhuzerveen]]. Dit gebied was rondom de 150 bunder graot. Renswou is nog altied de kleinste zelfstaandige gemeente in de provinsie Utrecht. Al jaoren zin der plannen veur n saomenvoeging mit [[Wombaarg]] en [[Schaarpezeel]]. Disse gemeentes lieken hier wel wat veur te veulen, t [[College van börgemeister en wetholders|kleezje]] en de [[gemeenteroad|gemeenteraod]] van Renswou niet. De gemeente Renswou ziet op de lange termijn, in t eventuele geval dat ze taoken niet meer zelfstaandig uut kunnen voeren, meer heil in n vriewillige saomenwaarking mit t Veen (zo'n 62.000 inwaoners) dan in n gedwongen fusie mit de twee buurgemeentes Wombaarg en Schaarpezeel (saomen zo'n 21.000 inwaoners). In verbaand hiermee is der dan ok n saomenwaarkingsovereenkomst tussen Renswou en t Veen getekend. Op 9 meert 2010 het de Tweede Kaomer t wetsveurstel tot herindeling van Renswou, Wombaarg en Schaarpezeel omstrejen verklaord. Uuteindelik het de minister van Binnenlaandse Zaoken bie brief van 5 juli 2011 laoten weten t fusiewetsveurstel in te trekken. Hiermee is n herindeling (in elk geval op korte termijn) definitief van de baon. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.renswoude.nl Webstee van de gemeente] {{Dialekt|wvel|Schaarpezeel|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} {{Bron| * WOLLESWINKEL, EGBERT, ''Renswou. Geschiedenis en architectuur: Monumenten-Inventarisatie Provincie Utrecht'', Zeist: Uitgeverij Kerckebosch 1998, 185 pp. }} {{Utrecht}} [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] 6zjl6xiw2bynatvya05lpnhflul5q1k 0 9861 113369 83111 2009-07-21T17:15:46Z 83.180.5.50 wikitext text/x-wiki '''Schaans''' of '''Schanse''' kan verwiezen noar: *ne verdeadigingswark, zee: [[Fort]] *ne springschanse bi-j et skiën of motorcross, zee: [[Schansspringen]] En ok noar: *[[Schaanze]] of [[Schanze]] et oosteleksten darp van Nederlaand in de preveensie Grunningen (Nederlaands: ''[[Bad Nieuweschans]]'', Duuts: ''Bad Neuschanz'') *[[De Schans (Bergen op Zoom)]], nen wiek in et Nederlaandsen darp Halsteren, gemeente Bargen op Zoom *[[De Schans (Kollumerland en Nieuwkruisland)]], nen noaberschop in den Nederlaandsen gemeente Kollumerland c.a. *[[De Schans (Tilburg)]], nen noaberschop in den Nederlaandsen gemeente Tilburg *[[Schans (Old Gastel)]], nen noaberschop in den Nederlaandsen gemeente Halderbarge {{dv}} 6wv5b6d6q4hg7bbnue5fhodc4hmgrzx 0 9862 72689 2008-07-12T08:12:44Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Greunte]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[greunte]] 1xx7kuo8ppan1qls0xpamed4lyy0bm6 0 9863 285089 285088 2016-07-04T16:38:24Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Visk''' is n versoamelnoam veur n grode group daaier dij ien t wotter leven. De ôfboaken van dizze group is dat zai aait ien wotter blieven, dat zai wel n [[groat]] hebben, dat zai oadmen via [[kieuw (vis)|kijen]] en dat zai [[Aai (dier)|aaikes]] lèggen om heur lutjen op de wereld te brengen. Op dit moment binnen der sikkom 27.000 visksoorten bekend. Dizzent kinnen ien meer as 5000 femilies opdaild worden en der kin ook n onderschaaid môkt worden tuzzen [[soltwottervisk]] (zeevisk) en [[zuitwottervisk]] (revier- en meervisk). Doarnoast het man ook nog de [[brakwottervisk]] dij leeft ien overgongsgebieden tuzzen solt en zuit wotter, zo as reviermondens en [[mangroves]]. == Vernuimde visksoorten == * [[Toenvisk]] * [[Heern (visk)|Heern]] * [[Solm]] * [[Dörsk]] * [[Vorelle]] * [[Mekrail]] * [[Kaarper]] * [[Goldvisk]] * [[Platvisk]] == Leegsaksisch == {{Nds/visk}} == Gallerij == Visk het man ien allerlei soorten, moaten en kleuren. <center> <gallery> Ofbeelding:Discus fish.jpg Ofbeelding:Arothron meleagris by NPS 1.jpg Ofbeelding:Acipenser sp.1 - Aquarium Finisterrae.JPG Ofbeelding:OncorhynchusTschawytscha2.jpg Ofbeelding:Akvariet i Bergen18.jpg Ofbeelding:Goldfish.jpg Ofbeelding:White shark.jpg Ofbeelding:Chaetodon fasciatus.JPG </gallery> </center> {{Begin|gos}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Vis]] fy2y6qhmc23ssx8awm5ol5b3gyjbrvs 0 9866 293165 291983 2017-04-08T19:43:03Z CommonsDelinker 166 [[Tizian_060.jpg]] is vervungen deur [[Fernando_Álvarez_de_Toledo,_III_Duque_de_Alba,_por_Antonio_Moro.jpg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#reasons|File renaming... wikitext text/x-wiki {{etelazie}}[[Bestaand:Slag bij Nieuwpoort.jpg|thumb|280px|Den slag bi-j Ni-jpoorte, [[1600]]]] Den '''Tachtigjoarigen Oorlog''' (in de ni-jste geskiedskrieving ok wal ''Den Opstaand'' of ''[[den Nederlaandsen Opstaand]]'' eneumd) is den name veur nen opstaand van de [[Zeuventien Pervinsies|17 previnsies]] in [[Nederlaand]] teggen den [[Spanje|Spaansen]] [[könning (titel)|könning]]. Den oorlog duurden van [[1568]] tot [[1648]], mit et [[Twaalfjoareg bestand]] in de joaren [[1609]]-[[1621]]. Sommige leu zeet den [[Slag bi-j Oosterweel]] in [[1567]] as et beginne; moar mangsmoal wöd den [[Slag bi-j Heiligerlee]] in [[1568]] as "officieel" startpunte van den Tachtigjoarigen Oorlog ezeen. Dizzen oorlog begon as opstaand van ene van de riekste gebeden van Europa teagen et machtigste riek in Europa, et [[Habsburg|Spaanse Riek]] under [[Filips II van Spanje|Filips II]]. In den anvang trokken de uut zeuventiene [[Gewest (Laege Laanden)|gewesten]] bestoande Laege Laanden min of meer gezoamenlek op. Moar noa 1576 greujden de noordeleke en zudeleke Nederlanden stöäreg wieter uut mekare, veural umdat de prottestantse [[reformatie]] in et noorden deper wortel had eschotten en et machtscentrum van de Habsburgse bestuurders in de Laege Laanden in Brussel lag. Tiedens den oorlog ontstoand in [[1581]] de noordeleke [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]], woar et [[calvinisme]] den toon angaf. In 1585 bezeagelden den [[val van Antwaarp]] de scheiding van noord en zuud. Et lukken Spanje in et begin um den opstaand te underdrökken, moar in [[1572]] namen de opstandelingen [[Den Briel]] ovver, en den opstaand begun oaverni-j. Rundumme 1590 keerden et ti-j van den oorlog veurgood in et veurdeel van de Republiek. Den ''[[imperial overstretch]]'' van et Spaanse Riek, de bekwoame kriegsleiding van [[Maurits van Oranje|prins Maurits]] en den greuj van de zeevoart van de Nederlanden, veulal ten koste van et Spaanse koloniale riek, zörgden uut-endelek veur de ovverwinning van de Republiek mit de [[Vrea van Münster]]. De [[Zudeleke Nederlanden]] (vandage den dag [[België]], [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] en [[Frankriek|Noord-Frankriek]]) bleaven under et bewind van nen landvoogd den deur den könning van Spanje beneumd wierd. Et [[katholicisme|Kattelieke geleuf]] blef doar den enigen too-estoanen godsdienst. De anholdende underdrökking deur de Spanjoarden zorgen derveur dat n groot antal [[mense|leu]] uut de financiële, intellektuele en kulturele elite noar et noorden trokken. Dit droog veural bi-j an et sukses van de Nederlandse Republiek. In 1648 bunt doar n antal zudeleke delen verloarn egoane an [[Frankriek]]. De Republiek ontwekkelden zich tot nen wealdmacht, veural deur eure handelsskeape wealdwied. De 17de eeuwe wöd ezene as de [[Golden Eeuwe]] veur de Republiek op stoathuusholdkundeg, weatenskoppelek en kunstzinneg gebeed. Veur de calvinisten was et ok de tied woarin euren politieken invlood groter as ooit doarveur of doarnoa was en den nauwen baand mit et [[Huus van Oranje]] ontstoand. == Anlöppe == === Partikularisme === In de [[16e eeuw|16de eeuwe]] waarn de [[Laege Laanden (staotkunde)|Nederlanden]] underdeel van den [[Bourgondië (regio)|Bourgondiesen]] [[Habsburg]]sen stoat. In de [[Bourgondiese tied]] had de centroalisasiepolitiek al weerstand undervonden deur et steadelek [[partikularisme]]. Dit had veural in Vloanderen geleid tot opstaanden, zoas den [[Vloamsen Opstaand teggen Maximiliaan]] van [[1482]] tot [[1492]]. Den vader van Maximiliaan, keizer [[Frederik III van et Heilige Roomse Riek]], stuurden Duutse tröppe noar Gent en Brugge, moar hierdeur slotten Broabant en de [[Hoken]] zich an bi-j de Vloamingen. [[Jan III van Egmont]] dwong too in juni [[1489]] [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] tot ovvergave en in juli [[1492]] gaf Gent zich ovver an [[Albrecht III van Saksen]]. Et [[Sticht Utrecht]] (zon betjen de previnsies Utrecht en Oaveriessel van noe) underweerp zich in 1528 en [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] en [[Drenthe|Drent]] in 1536 an [[Karel V van et Heilige Roomse Riek]] terwille van bescharming teggen invallen van den [[hartog van Gelre]]. Tenslotte lukken et Karel V noa aflöppe van de [[Gelderse oorlogen]] in [[1543]] ok Gelre underdeel te maakn van de Habsburgse Nederlanden. Ondanks de teggenstribbelingen lek et tot een geheel smeaden van de Nederlanden ne gode aflöppe te hebben en in [[1543]] wörd den sinds [[1512]] bestoanden [[Bourgondiesen Kreits]] um-evormd tot de [[Zeuventien Previnsien]]. Noast [[laandsheer]] - vanof [[1549]] [[Heer der Nederlanden]] - van de Zeuventien Previnsien was Karel V echter ok keizer van et [[Heilige Roomse Riek]]. In dee hoodöänegheid kwam e deur ziene uutbreidings politiek in stried mit [[Frans I van Frankriek]]. Dizze [[Italiaanse Oorlogen]] zörgden veur nen toonemmenden belastingdrök op de rieke Nederlanden, veural Vloanderen. In de tiedspanne 1552 - 1556 steg de rente in Antwarpen hierdeur bi-jveurbeeld tot 48,8%, wat de menseleke welvoart van de Nederlanden undermienden. Deur dizzen ''drök van et riek'' kwam [[Gent]] doarveur al in opstaand, moar in [[1540]] wist Karel V den [[Gentsen Opstand (1540)|Gentsen Opstand]] neer te sloan, woarnoa de veurrechten van de stad ontnommen wödden, wat veur de andere steaden genog woarskuwing was. De Italiaanse Oorlogen wodden ok uut-evochten op et groandgebeed van de Nederlanden. De [[Gelderse oorlogen]] wodden mede hierdeur evoerd mit steun van de Fraansen. Dit zorgden derveur dat de Hollandse skeape unveranderlek under ewoapend geleide mossen voaren deur de samenwarking tussen [[Karel van Gelre]] en den Frees [[Grooten Pier]]. Dizze warkwieze van kaapvoart wodden later veurtezat deur de [[Geuzen (geskiednis)|watergeuzen]]. Der volgden hierdeur echter ok rechtstreakse oorlogen mit Frankriek. In de tiedspanne 1521 - 1525 vond den eersten krieg mit Frankriek plaatse, den zesden oorlog vond plaatse tussen 1557 en 1559, evolgd deur et [[Verdrag van Cateau-Cambrésis]]. Rundumme 1525 wodden Hollaand ok met-eslöpt in de [[Deense Successieoorlogen|Deense kriege]] deur den steun den Karel V gaf an zienen neave [[Christiaan II van Denemarken|Christiaan II]]. === Religie === [[Bestaand:Martin_Luther_2.jpg|thumb|150px|[[Maarten Luther|Luther]]]] An et ende van de 14de eeuwe kwam de [[Moderne devotie]] op. Dit was ne spirituele beweaging binnen de middeleeuwse karke dee den noadrök lei op de innerleke untwekkeling van ieder mense op zichzelf. De beweaging ontstond deur ontevreadenheid ovver de misstaanden in de karke. De Moderne devotie zörgden veur ne verandering in denken. Dit scheep ne vodingsboadem veur et [[biebels humanisme]] - in noavolging van de [[Humanisme|humanisten]] uut Italië - en de [[Reformatie|Reformasie]]. As reaksie op de Reformasie ontstönd de [[Kontrareformasie]]. Et gedachtengood van de Reformasie verspreidden zich anvankelek deur de meest versteadelekte delen van de Nederlanden, woarunder [[Doornik]] en [[Valencijn]], vanwoar et zich al rap verspreidden noar Antwarpen. In [[1521]] wodden [[Maarten Luther|Luther]] in den [[Exkommunikatie|karkeleken ban]] edoan, woarnoa-t-e noa den [[Rieksdag van Worms (1521)|Rieksdag van Worms]] in den [[rieksban]] edoan wodden. In [[1523]] vonden de eerste verbrandingen in de Nederlanden plaatse toon de [[Augustienen (klosterorde)|augustiener munneken]], [[Jan van Essen]] en [[Hendrik Voes]], op de [[Grote Markt van Brussel]] terecht wodden esteld. Zi-j hadden in Antwarpen et woord van [[Maarten Luther|Luther]] verspreid. Ok in Duutsland vonden noar anleiding van de Reformasie onreagelmoategheden plaatse. Dit leidden zelfs tot de oprichting van et [[Schmalkaldies Verbond]] in [[1531]], woarin [[Duutslaand|Duutse]] prottestantse vörsten ieverden veur de erkenning van den ni-jen Duutsen godsdeenst, et [[lutheranisme]]. Howal dit anvankelek eslaagd lek, wist den keizer in [[1541]] landgraaf [[Filips I van Hessen]] veur zich te winnen en later ok hartog [[Maurits van Saksen (1521-1553)|Maurits van Saksen]]. Umdat den Schmalkaldiesen Bond noe verlamd was, beslot den keizer et religievroagstuk mit geweld op te lossen en vuurden in 1546 en 1547, verbonden mit den paus, Beieren en enkele prottestantse vörsten den [[Schmalkaldiesen Oorlog]], den den bond verloor. Evenwal wodden in [[1555]] de [[Godsdeenstvrea van Augsburg]] etekkend, dee uutging van de stelling ''[[cuius regio, eius religio]]'' (''van wee et laand is, is ok den godsdienst''). Dit heeld in dat iederen [[rieksvörst]] beslisten wat veur godsdienst in zien gebeed op-elegd wodden en dat hi-j doarom ok de karkgoderen mocht beheern. De godsdienstvrea maken veurgood en formeal n ende an den geleufseenheid in et [[Heilige Roomse Riek]], woarvan feitelek al enige tied gin sproake meer was. Howal den krieg en de doaropvolgende vrea neet unmiddellek te maken had met de Nederlanden, wodden hierdeur wal heel dudelek dat et meugelek was of te wieken van et [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-kattelieke geleuf]]. In [[1550]] voardigden [[Karel V van et Heilige Roomse Riek|Keizer Karel]] in de Nederlanden et [[Bloodplakkaat]] uut. Hiermet wodden et drukken, skrievn, verspreiden en bezitten van ketterse beuke en ofbeeldingen, et bi-jwonnen van ketterse bi-jèenkumste, et preaken van ne teagendroadse [[religie]] en et huusvesten van [[ketter]]s met den [[doodstraf]] en inbeslagnaome van alle goderen beantwoord. Een daarde van de vervolgden waren [[anabaptisten]]. Umdat zi-j zo stark an eur geleuf vastheelden, wachtten eur den brandstapel. De lokale machthebbers, zoas den adel en de stadsbesturen, bleaven waliswoar ovverweagend katholiek, moar stoanden n völ gemoategder beleid veur um ungereageldheden mit de grote prottestantse minderheid te veurkommen. Veural in de gewesten dee wiet van [[Brussel (stad)|Brussel]], sinds [[1531]] et regeringscentrum, eleagen waren, wodden de anti-ketteri-jewetgeaving hoast neet uutevoerd. Dit was bi-jveurbeeld et geval in Freesland, woar noa [[1559]] de wetgeaving zelfs helemoal neet meer wodden edoane. In Grunnen wodden et Bloodplakkaat van 1550 neet ens of-ekundegd. Moar ok in Amsterdam wodden tussen [[1553]] en [[1567]] gin enkel doodvonnes uutevoerd. In Vloanderen echter wist den inquisiteur [[Pieter Titelmans]] völle ketters op te pakken om dizzen tot den doodstraf te loaten vereurdelen. In [[1559]] voardigden [[paus Paulus IV]] den ''[[Super universas]]'' uut woarin ne ni-je biskoppeleke indealing van de Nederlanden wodden beskreaven. Dit plan waren de inwonners van de Nederlanden neet wies met, umdat zi-j verwochtten dat hiermet ok de al bekende [[inquisitie]] vervangen zol wodden deur de [[Spaanse Inquisitie]]. Hierovver deden gruwelekste verhalen de runde, dee neet noodzakelekerwieze woar waren - de zogeneumde ''[[zwarte legende]]'' - moar woarvan de geuzen wal veurdeel hadden. === Groandwettelek vroagstuk === [[Bestaand:Antonio Moro - Willem I van Nassau.jpg|thumb|150px|[[Willem van Oranje]]]] De geleufsteggenstellingen legden et groandwettelek vroagstuk bloot; had den könning totalen macht, of mös e samenwarken met den hogen adel en de [[Stoaten-Generaal van de Nederlaanden|Stoaten-Generaal]]. De stadholders en den hogen adel hadden under Karel V en ziene zuster, [[laandvoogd]]es [[Maria van Hongari-je (1505-1558)|Maria van Hongari-je]], völ van euren macht motten inleaveren ten bate van ambteleke juristen. Noa et antreaden van [[Margaretha van Parma]] as landvoogdes richtten den hogen adel, [[Willem van Oranje|Oranje]], [[Lamoraal van Egmont|Egmont]] en [[Filips van Montmorency|Horne]], zich veural teggen heuren roadgevver [[Antoine Perrenot de Granvelle|Granvelle]]. Op [[23 juli]] [[1561]] skrevven Oranje en Egmont euren eersten breef van verzet an Filips. Noadat doar n joar later ginne verandering was op-etreaden, slotten zi-j zich anèn in de [[Liga teggen Granvelle]]. In [[1563]] slot Horne zich an bi-j den tweeden breef van verzet. In [[1564]] wisten zi-j Granvelle weg te warken, woarnoa euren invlood op de landvoogdes toonam. Hiernoa konden zi-j zich wier meer richten op de godsdeenstkwesties. === Menseleke walvoart === Mit de menseleke walvoart waren doar in dee tied grote vroagstukken. Den Spaansen staatsskuld was opelopen van twee miljoen gulden in [[1544]] tot zeuven miljoen in [[1556]]. In [[1557]] schortten Filips II de rentebetalingen op. Dit was ene van de eerste van ne riege Spaanse stoatsbankroten en had as gevolg dat de Zuud-Duutse bankleu en Antwarpse kleine spoarders fejiet waren. Vloanderen en Artesië waarn in dizze tied stark industrialiseerd, woarbi-j de laken-ni-jverheid op den veurgoand was. Dizze was stark ofhankelek van de wolinvoer uut Engelaand en blokkade hiervan zorgden geliek veur ne grote warkloosheid under koopleu en ambachtsleu. In de eeuwn doarveur had dit al maenegmoal veur opstanden ezorgd en ok noe was der weer nen handelsoorlog mit Engelaand, woardeur den Engelsen wolstapel in [[1563]] uut Antwarpen was ehaald. Doarnoast velen deur den zwoaren winter in [[1564]] de oogsten in Frankriek en de Nederlanden teagen. Deur den [[Zeuvenjoaregen Oorlog (16e eeuwe)|Zeuvenjoaregen Oorlog]] tussen Denemarken en Zweden wodden ende april [[1565]] den Sont ok nog ens eslotten. Howal dizzen noa twee moanden wier losging under drök van Polen - dat op dat moment boandgenot van Denemarken was en den handel op Danzig verstoord zag - zörgden de mede deur spekulasies esteggen groanpries veur nen hongersnood. Dizze wisselwarking van sombere walvoartsstemming, partikularisme en geleufsonderdrökking zorgden veur grote onlusten. === Machtsovverdracht === [[Bestaand:King PhilipII of Spain.jpg|thumb|150px|[[Filips II van Spanje]]]] Met de [[Transaksie van Augsburg]] van [[1548]] had Karel V de uutbreiding van ziene bezittingen in de Nederlanden bezeageld deur de erkenning van de Zeuventeen Previnsien as Bourgondiesen Kreits binnen et [[Heilige Roomse Riek]]. In [[1549]] had hi-j mit de [[Pragmatieke Sanksie]] bepoald dat de Zeuventien Previnsien steeds as éen geheel ovverarfd mossen wodden. In [[1555]] droog Karel de regering van de Nederlanden ovver an zien zönne [[Filips II van Spanje|Filips II]]. De meeste vörsten bleaven an tot euren dood en meugelek veurzag hi-j et verzet teagen den unbekenden Filips. Karel lönden bi-j dizze plechtigheid op den scholder van Willem van Oranje. Was et under et gezag van Karel alleneg in [[1554]] in Antwarpen tot onlusten ekommen, under zienen zönne zol n ende kommen an de op-ebouwde eenheid. == Begin van den opstaand == === Wunderjoar of hongerjoar === [[Bestaand:MargarethevonParma02.jpg|thumb|150px|[[Margaretha van Parma]]]] ==== Smeakskrift van de edelleu ==== Noadat Filips II de unverkorte tenuutvoerlegging van de ketterplakkaete beval an Margaretha in den [[breef uut et bos van Segovia]], verbönd den laegeren adel zich in [[1565]] in et [[Eedverbond der Edelleu]]. Dizze edelleu boaden in [[1566]] - et ''wunderjoar'' of ''hongerjoar'' - op [[5 april]] de landvoogdes n [[smeakskrift]] an om tot verzachting van de vervolgingen te kommen. Bi-j dee geleagenheid zol [[Karel van Berlaymont]] teggen Margaretha ''N'ayez pas peur Madame, ce ne sont que des gueux'' (''Wees neet angsteg miene vrouwe, et bunt moar bedeloars'') ezegd hebben, woarna de edelleu dit ovvernamen as erename en [[Geuzen- en anverwante penningen|geuzenpenningen]] en [[bedelnap]]pen gingen dragen. Den [[Floris van Montmorency|baron van Montigny]], den in [[1562]] al as woordvoerder noar Spanje was ewest, brach de tieding, noe mit den [[Jan IV van Glymes van Bargen|markies van Bargen op Zoom]], noar den könning. Beiden overleaden doar in gevangenschop, Montigny zeer woarschienlek deur wörging. Gedurende de tied dee neudig was um mit Filips in Spanje te proatn ovver et smeakskrift, schortten Margaretha van Parma de vervolgingen tiedelek op, wat deur de lokale bestuurders rumer wierd edocht as zi-j bedoold had. Noar anleiding hiervan keerden evlöchte prottestanten trög, woarnoa zi-j tussen mei en augustus begonnen mit [[Hoagenpreak|hoagenpreaken]]. Vanof [[10 augustus]] tot oktober vond den [[Beeldenstorm]] plaatse, woarbi-j prottestanten de [[Rooms-Katholieke Karke|kattelieke]] karken binnendrongen en de beelden en ofbeeldingen van rooms-kattelieke heiligen verneelden. Op [[20 augustus]] bereiken dizzen Antwarpen en twee dage later Mechelen. De [[schutteri-j]]en in völle steaden weigerden op de eigen börgers te skeetn, wat zörgden veur n machtsvroagstuk veur de stadsbesturen, woarnoa Margaretha op [[23 augustus]] de calvinistiese erediensten weer toostond noadat et Eedverbond der Edelleu had too-ezegd zichzelf op te heffen. Egmont wist in zien Vloanderen de röste weerumme te kriegen, net as Oranje in Antwarpen. Op [[3 oktober]] besprokken Oranje, Lodewiek van Nassau, Egmont en Horne in [[Dendermonde]] of zi-j de woapens op zolden nemmen teggen de landvoogdes, moar Egmont weigerden zowiet te goan, woarop Oranje ofzag van wietere handeling. [[Hendrik van Brederode (1531-1568)|Hendrik van Brederode]] wol wal zowiet goan en verstarken zien bolwark [[Vianen]], intussen slotten de calvinistiesen de poorten van eure bolwarken [[Doornik]] en [[Valenciennes|Valencijn]] - woar völle [[Hugenoten]] noar waren evlöcht vanwaege de [[Hugenotenoorlogen]] in Fraankriek - veur de regeringströppe. ==== Eerste vi-jandelekheden ==== Op [[27 december]] [[1566]] woddden Vloamse calvinisten en geuzen uutemoord in [[Wattrelos]]. In januari [[1567]] wodden Doornik deur regeringströppe beleagerd en verovverd. Oranje, Horne en Brederode weigerden den eed van trouw of te leggen dee Margaretha van alle Nederlandse edelleu eisen. Op [[13 meert]] verloorn de geuzen under leiding van [[Jan van Marnix]] den [[Slag bi-j Oosterweel]], woarbi-j Willem van Oranje, den toon nog gouverneur van Antwarpen was, verboad hulpe te beeden an de geuzen en de stadspoorten slot. Börgemeister [[Antoon Van Stralen]] wist nen dag later den opreur in Antwarpen te bedoaren. Op [[24 maart]] veel Valencien en lek den opstaand veurbi-j. Op [[15 april]] vertrok Willem van Oranje uut Breda noar ziene geboorteplaatse, et Duutse [[Slot Dillenburg|Dillenburg]], vanwoar e later zelfs Alva ziene deensten anbod. Dit wodden anvankelek op-evat as verroad en dit trögholdend wean bezörgden um den name ''den Zwieger'', wat noe meer "Huicheloar" zol wean. === Alva === [[Bestaand:Fernando Álvarez de Toledo, III Duque de Alba, por Antonio Moro.jpg|thumb|150px|Den [[Fernando Álvarez de Toledo|Den hartog van Alva]]]] [[Bestaand:Counts_of_Nassau.jpg|thumb|200px|''Portret van de veer breurs van [[Willem van Oranje|Willem I, prins van Oranje]]'': de graven van Nassau [[Jan VI van Nassau-Dillenburg|Jan]] (1536-1606), zittend, [[Hendrik van Nassau|Hendrik]] (1550-74), [[Adolf van Nassau (1540-1568)|Adolf]] (1540-68) en [[Lodewiek van Nassau|Lodewiek]] (1538-74), rundumme 1630, [[Wybrand de Geest]]]] [[Bestaand:BattleOfHeiligerlee.jpg|thumb|160px|Slag bi-j Heiligerlee]] [[Filips II van Spanje|Filips II]] beslot dat de harde liene evolgd mös wödden - ok um te veurkommen dat et veurbeeld evolgd zol wodden in de Spaanse gebeden in Italië - en op [[29 november]] [[1566]] stelden hi-j den [[Fernando Álvarez de Toledo|hartog van Alva]] an as laandvoogd van den Nederlaanden um den opstaand under den doem te holden. Den bi-jname van Alva was ''den iezeren hartog''; nen name den hi-j eer andeed ezeen zien gewalddoadig optreaden. ==== Alva's eerste optreaden ==== Toon Alva in augustus 1567 in Brussel ankwam, was doar deur de verdroagzame politiek ne grote woarschienlekheid dat den opstaand zol bedoaren. In plaatse van den opstaand te underdrökken, was de leagering van tiendoezend vrömde tröppe in de Vloamse en Broabantse steaden deur Alva dan ok eerder ne uutdaging. Hi-j voerden dreks de dree opdrachten van Filips uut, naomelek de opstaandelingen straffen, derveur zörgen dat alleneg et kattelieke geleuf in de Nederlaanden beleaden zol wodden en centroalisasie van et bestuur invuuren. In de praktiek kwam dit neer op ne bestraffing van de Beeldenstormers, et instellen van ni-je bisköppe in bepoalde bisdommen en et deurvuuren van de besluten van et [[Concilie van Trente]]. Hi-j neugden de edelleu van de opstaandige gebeden uut veur n gesprek. De meeste edelleu deurzagen dat et nen list was. Op [[9 september]] wodden den op de vlöch eslagen Antoon Van Stralen op-epakt en later ter dood vereurdeeld. Nen dag later wodden [[Lamoraal van Egmont|Egmont]] en [[Filips van Montmorency|Horne]] evangen enommen toon zi-j as weinegen wal op kwamen dagen bi-j Alva. Later wodden beiden op beschuldeging van hoogverroad deur den [[Raod van Bereurten]] ter dood vereurdeeld. Noadat op [[1 juni]] de eerste achttiene edelleu wodden ontheufd op de [[Grote Markt (Brussel)|Grote Markt van Brussel]], volgden Horne en Egmont op [[5 juni]] [[1568]], woardeur nen grootn onröst under de bevolking ging ontstoan. ==== Oranje wög nen inval ==== In 1568 probeerden [[Willem van Oranje]], [[stadholder]] van [[groafschap Holland|Holland]], [[groafschap Zeelaand|Zeelaand]] en [[heerlekheid Utrecht|Utrecht]], Alva te verdrieven uut Brussel. Et ging hier noadrökkelek um nen opstaand teggen Alva en neet teggen den könning. Et vers uut et [[Wilhelmus]], dat umstreaks dizze tied eskreven wierd, herinnert doaran: ''Den köning van Hispanje heb ik altied e-eerd''. Oranje en ziene bondgenotten deden dat joar dree verskillende invallen. In april wodden den [[Slag bi-j Dalheim]] deur [[Joost de Soete]] verloorn. Moar den [[Slag bi-j Heiligerlee]] op 23 mei 1568 was de eerste ovverwinning van de tröppe van Willem van Oranje (angevuurd deur [[Lodewiek van Nassau]]) op dee van Alva. <br /> Der was echter nog weinig steun veur Oranje; gene enkele stad verkos zich an te sluten bi-j den opstaand. Boavendeen leet Alva op 5 juni de edelleu [[Lamoraal van Egmont|Egmont]] en [[Filips van Montmorency|Horne]] ontheufden um et volk schrik an te jagen, woarnoa hi-j noar et noorden trok en Lodewiek van Nassau versloog in den [[Slag bi-j Jemmingen]]. Noa dizzen ni-jen nederloag deed Willem van Oranje in oktober zelf nog nen inval, moar faalden um slag te leaveren mit Alva op et [[Slag op et Lanakerveld|Lanakerveld]], en bi-j [[Slag bi-j Geldenaken|Geldenaken]] wierd Oranje uutèndelek verpletterend verslagen. Dit be-endigden veurleupeg ziene meujte um de Nederlanden te bevriedn, terwiel Alva de orde wier in olden stoat trögbreg. ==== Alva's moatregelen en de Geuzenplunderingen ==== Behalve den [[Road van Bereurten]] vuurden Alva ok ne zwoare belasting in: den [[Tienden Penning]]. Dit guf n bi-jkommend un-genoogen. De [[Watergeuzen]], in dee tied n stel zeerovers met nen kaperbreef van Willem van Oranje, maakten doar hendeg gebruuk van. Bi-j gebrek an nen eigen zeemacht zag Willem in de Geuzen ne ni-je meugelekheid de tröppe van Alva te versloan en guf de Geuzen et recht ziene [[Prinsenvlagge|oranjen-wit-bleu vlagge]] te vuuren. Kaperi-je was in dee tied ne gebrukeleke anvulling veur de zeevoarende machten van völle vörsten. De watergeuzen zorgden veur de beveurroading van tröppe tiedens den Slag bi-j Heiligerlee en kaapten Hollandse skeape. Doarop gaven Alva en [[Maximilien de Hénin-Liétard|Bossu]] opdracht um skeape veur te bereiden um teggen de geuzen ten striede te trekken. Tiedens den eersten [[zeeslag]] van den opstaand den doarop volgden, behoalden den starkeren geuzenvloot ne ovverwinning op de Hollandse heufdofdeling van viceadmiraal [[Francois van Boshuizen]] in den [[Zeeslag op den Eems]]. Umdat den bevelhebber van de watergeuzen, [[Louis de Bergues]], breur van Dolhain, teggen ofsproaken in ok onpartiedege skeape blef ovvervallen, beneumden Willem van Oranje in augustus 1570 [[Guislain de Fiennes|Lumbres]] uut [[Artesië]] as admiraal, den eersten van den helen geuzenvloot. Lumbres had verbinding mit [[Elizabeth I van Engeland]]. De geuzen mochten ok gebruuk maken van Engelse haavns. Lumbres was gin zeeman, moar mös mit ziene diplomatieke gaven de geuzen tot nen eenheid maken. Ondanks plannen veur nen grootsen anval kwamen zi-j neet wieter as de verovvering van [[Tessel]] under leiding van [[Lancelot van Brederode]], breur van [[Hendrik van Brederode (1531-1568)|Hendrik van Brederode]]. In et veurjoar van [[1571]] plunderden de geuzen [[Monnickendam]], [[Schellingwolde]] en umgaeving. As reaksie hierop wodden n deel van de Spaanse soldoaten in Utrecht noar Hollaand ebracht en op [[21 mei]] leet Alva elf skeape uutvoaren under Boshuzen, dee nen moand later de geuzen verslogen bi-j [[Emden]]. Den heufdmachte van de geuzen in [[et Kanoal]] vlöchen doarop noar [[Dover (Engelaand)|Dover]]. [[Bestaand:Willem Bloys van Treslong.JPEG|thumb|[[Willem Bloys van Treslong]]]] Veur de tweede kere waren der plannen veur ne grootn anval mit samenwarking van [[Karel IX van Frankriek]], de Hugenoten en Elizabeth I, dee neet wodden anvangen, umdat völle kapiteins meer veurdeal zagen in de kapersvoart. Lumbres trok zich doarumme trög en wodden opgevolgd deur [[Willem II van der Marck Lumey|Willem van der Marck]], bekend as [[Lumey]]. ==== Den Geuzenopstaand en Oranje's tweeden inval ==== Intussentied wol Elizabeth de verholdingen mit Spanje verbeateren en verdref de geuzen oet de Engelsen haavns. Ene van de gevolgen was de [[Inneaming van Den Briel|veraovering]] van de stad [[Brielle|Den Briel]] op [[1 april]] [[1572]], deur de watergeuzen under anvoering van Lumey en [[Willem Bloys van Treslong|Bloys van Treslong]] deur de [[Noordpoorte]]. Et wöd wal ezene as et beginne van den opstaand in de Nederlanden, moar veur Alva was et verlees van [[Vlissingen]] op [[6 april]] arger. Op [[14 april]] deed Willem van Oranje ne oproop an de inwonners van de Nederlanden um in verzet te kommen teggen et bestuur van den hartog van Alva.<ref> [http://dutchrevolt.leidenuniv.nl/Nederlands/bronnen/1572%2004%2014%20ned.htm Universiteit Leiden: Willem van Oranje röp op tot verzet] </ref> Hi-j had intussen zien breur Lodewiek an-esteld tot leider van de geuzen. De bedooling was dat de geuzen wat steadn verovverden en dat geliekertied n ni-j invalsleager de Nederlanden binnen zol vallen. Ende mei 1572 velen de steaden [[Valenciennes|Valencien]] en [[Bargen (België)|Bargen]] in [[graafschap Henegouwen|Henegouwen]] in de hende van de Geuzen. Nen moand later, juni 1572, slot [[Enkhuzen]] zich an bi-j de opstandelingen. Later volgden de meeste steadn in Hollaand en Zeelaand. [[Middelburg]], [[Goes]] en [[Amsterdam]] bleaven trouw an Alva. [[Brugge (stad)|Brugge]] wierd deur de Geuzen wal an-evallen, moar zi-j slaagden doar moar neet in de Vloamse stad te verovveren. Boavendeen zörgden den [[Bartholomeüsnacht]] op [[24 augustus]] in Paries dat zi-j veurlopeg neet meer op Fransen steun hoofden te rekkenen. [[Bestaand:1690 Don Pacieco mr.jpg|thumb|Terechtstelling Don Pacieco in Vlissingen, 1572]] Deurdat Den Briel, Vlissingen en Enkhuzen zich bi-j den opstaand hadden an-eslotten, hadden de verzetsleu de beheersing ovver de handelsweage. Een ander gevolg was dat de watergeuzen neet meer hoofden rund te zwarven. Doarinteggen velen zi-j noe under den magistraten van dizze steadn, dee zörgden veur et bekostegen van den opstaand. Op de [[Eerste Vri-je Stoatenvergoadering]] van de [[Stoaten van Hollaand en West-Freeslaand|Stoaten van Hollaand]] - woarop Willem van Oranje wodden bevestigd as stadholder - wierd beslotten alle [[Kaperbreef|Kaperbreeven]] in te trekken. Ok probierden zi-j zich te ontdoon van de leu dee deur ungehoorzaamheid van veurskiften en bevelen den opstaand schaa deden. Op grote schale wödden noamelek kattelieke leu en geesteleken vermoord en [[klooster]]s eplunderd, dit alles tot hellegheid van Willem van Oranje. Uutendelek leet e Lumey ontsloan veur zien andeel in den moord op de [[Martelaren van Gorcum]]. Ee gevolg van de organisierde geweldpleaging was dat der van nen volksopstaand al snel gene sproake meer was en kattelieken stöäreg meer weerummekeerden noar et Spaansgezinde kamp. Dit alles zörgden derveur dat in 1573 de watergeuzen neet meer as énen trop bestoanden. In ne vergoadering van de Stoaten van Hollaand wierd nogmaals vastesteld dat Willem van Oranje stadholder van den könning was. Nog altied was den opstaand alleneg gericht teggen Alva en neet teggen et könninkleke gezag. Nen zwoager van Willem van Oranje verovverden ondertussen grote delen van [[hartogdom Gelre|Gelderlaand]], woaronder [[graafschap Zutfent|Zutfent]] en [[Deventer|Deaventer]]. Ok [[Frieslaand|Freeslaand]] voogden zich helemoal achter Oranje. Later dat joar volgden nog de innoame van steadn as [[Mechelen]], [[Dendermonde]] en [[Leuven]]. ==== Alva geet vort ==== Deur Alva wierd et verzet beskrevven as nen opstaand, neet as nen krieg. In 1572 berichtten Lodewiek van Nassau an zien breur Willem dat den hartog van Alva ''zeer verboasd is ... dat dee steadn zo in opstaand komt (les villes se revoltent ainsi)''. In breeven, kronieken en dagbeuke uut dee tied wöd esprokken ovver verzet, verlatinghe, ofzwering van den laandsheer, enzowieter. Noa de zes joar durende harde liene van Alva, blek dizze ne teggenovver-estelde uutwarking te hebben. Den opstaand was neet neer-eslagen, moar de underdrökking had wal ezörgd veur ne greujende onvrea under anvankelek nog gemoatigde underdoanen. In [[1573]] wierd Alva dan ok trög-ehaald noar Spanje. Hi-j wierd op [[17 oktober]] op-evolgd deur den emoatigden [[Luis de Zúñiga y Requesens|Requesens]]. === Uutgoande invlood === Neet alleneg den toostaand in de Nederlanden was van belang. Spanje stoand ok in et Middellaandse Zeegebeed under drök. Nen olden kameroad van Willem van Oranje uut [[Antwarpen (stad)|Antwarpen]], den jüdde [[Josef Nasi]], was roadgeaver ewödden van den sultan in [[Istaanboel]].<ref>Mehmet Bulut (2001), ''Ottoman-Dutch Economic Relations in the Early Modern Period 1571-1699'', Hilversum: Uitgeverij Verloren</ref> Toon in 1566 den Beeldenstorm Antwarpen bereiken, stuurden [[Süleyman I]] in oktober nen breef an de vergoadering te Antwarpen, woarin hi-j de opstaandelingen geld en kriegshulpe anbod. Kort doarnoa steerf e. Den Turkse vlaggen van de Watergeuzen en eure [[Geuzen- en anverwante penningen|geuzenpenningen]] mit den tekst '[[Leever Turks dan Paaps]]', dee zi-j ok vanof et joar 1566 drogen mit ne Turkse halve moane, wiest noar dee ovverenkumste. In [[1568]] stuurden Willem van Oranje ne verteggenwoordeging noar den ni-jen sultan, [[Selim II]], um de samenwarking veurt te zetten. Moar de Turken hadden in dee tied al eure krachten neudeg teggen [[Ivan den Verschrekkeleken]] in den [[Russies-Turksen Oorlog (1569-1570)|Russies-Turksen Krieg]] den duurden tot 1570. In dat joar wist Nasi mit de hulpe van [[Lala Kara Mustafa Pasha]] Selim te beweagen Cypres te verovveren, teggen de wille van [[grootvizier]] [[Sokollu Mehmet Paşa|Mehmet Sokollu]] in, den machtigsten kearl an et hof. In 1573 vertrokken de Venetianen van Cypres, ondanks den neaderloag in den [[slag bi-j Lepanto]] teggen den [[Heiligen Liga (1571)|Heiligen Liga]] bestoande uut Spanje, Venesië, den Karkeleken Stoat, Genua, Savooj en den Maltëzer Orde. In 1574 heroaverden de Ottomanen [[Tunis]] op de Spanjoarden. Den Ottomaansen drök hinderden Spanje um zich völle te richten op het neersloan van den opstaand in de Nederlanden. === Mokerheide, Leidens ontzet, vreadesovverleg === Vri-jwel dreks noa euren neaderloag bi-j [[Alkmaar]] umrengden de Spanjoarden [[Leiden]]. Tiedens dat beleg verovverden de leagers van den prins [[Middelburg]] (9 februari 1574). Ok wodden weer ne vlootovverwinning op de Spanjoarden behaald, ditmoal op de Oosterschelde (zee ''[[Slag bi-j Vlissingen]]''). De leagers van den prins konden echter niks doon um Leiden te bevri-jden. Lodewiek van Nassau probierden mit geld van zien breur Jan en de Fransen n Duuts invalsleager op de bene te bringen. Et Spaanse leager rundum Leiden gaf tiedelek de umrenging op, om et ni-je leager teggen te holden. Op 14 april 1574 vond op de [[Mokerheide]] nen [[Slag op de Mokerheide|slag]] plaatse tussen et leager van Lodewiek van Nassau en et Spaanse leager. Lodewiek van Nassau en zienen breur [[Hendrik van Nassau]] sneuvelden. De verslagenheid ovver den neaderloag op de Mookerheide en et sneuvelen van twee van Willems breurs was groot. De Spanjoarden gingen wieter mit et [[beleg van Leiden]]. Den Leidenoaren weigerden zich ovver te geaven, woarnoa opni-j beslotten wierd de dieken deur te steaken. Noa twee moanden, op [[3 oktober]] [[1574]] stoand et water rundum Leiden zo hoge dat den Spanjoarden eur beleg mossen opgeaven. De Geuzen wodden op platte schuten ovver et verzoppen laand as ovverwinnoars binnen ehaald, doarbi-j hering en witbrood uutdealend an de uut-eehongerde leu. Tot op den dag van vandage wöd et [[Leids Ontzet|Leidens Ontzet]] eveerd in de stad. In Leiden wöd deur Willem van Oranje kort doarnoa, op [[8 februari]] [[1575]], de universiteit esticht, dee ovverigens wal was op-edragen an Filips II. Dizzen was immers nog neet ofgezworen as staatsheufd; den opstaand ging as groandeurzoak alleneg ovver herstel van eschoanden zelfstandege rechten van de previnsies. Tiedens de beleagering maken preaker Adriaen Taling bezwoar teggen den spreuk op den noodmunt, ''haec libertatis ergo'' (''dit is um de vri-jheid''). Hi-j vroog zich of woarumme doar gene ''haec religionis ergo'' (''dit is um et geleuf'') op stoand. Dudelek blek dat doar onenegheid was ovver et dool van den opstaand. [[Bestaand:Zierikzee 1595 Bor.jpg|150px|thumb|[[Beleg van Zierikzee]] in 1575]]Den Spaanse bevelhebber Don Requesens probierden n vreadesverdrag te sluten. Um de meningen gunstig te stimmen, gingen den [[Tienden Penning]] en den [[Road van Bereurten]] vort. Ok wierd de opstandelingen algemene kwietschelding van straf beloafd, moar umdat hierop wier dreehonderd uutzonderingen woddden emaakt, was dit vermeudelek geen ernsteg anbod. Op 3 mei 1575 vönden in [[Breda]] underhandelingen anvang. Moar hier blek hoo stark den opstaand den eigenschop van nen godsdeenstoorlog had ekreggen; de underhaandelingen lepen kapot op godsdienstege eisen. Zo eisen den Spanjoarden dat de prottestanten et laand zolden verloaten en eisen de opstandelingen dat alle bisköppe vort zollen goan. Noa et mislukken van de underhaandelingen wierd den stried in alle heavigheid veurt-ezet. [[Oldewater]] en [[Schoonhoaven]] wodden deur den Spanjoarden verovverd. In et noajoar van dat joar veel ok [[Zierikzee]]. De stad [[Woerden]] wodden deur de Spanjoarden beleagerd, moar deur et doorstekken van de dieken wodden de Spanjoarden, noa elf moanden, verdreaven. == Algemenen opstaand == === Vredesofluuting van Gent === [[Bestaand:Spaansefurie.jpg|350px|thumb|De [[Spaanse Furie]], de plundering van Antwarpen deur Spaanse tröppe]] Deur et verlees van de steadn lek den toostaand veur de opstandelingen hopeloos. Moar vri-j unverwacht keerden de kansen. Op 1 september 1575 wierd Spanje veur de tweede kere bankroot verkloard: hierdeur möst der bezunegd wodden op de soldi-j van de tröppe. Boavendeen ovverlead Requesens unverwocht op 1 meert 1576 zunder nen opvolger te hebben an-eweazen. Deur de achterstallegen soldi-j en et ontbraeken van nen leider, begonnen Spaanse tröppe deenst te weigeren. Zierikzee en [[Aalst (Oost-Vloanderen)|Aalst]] wodden deur plunderende tröppe löäg-eroofd; Mechelen en Brussel wodden bedreigd. De Stoaten van Henegouwen en Broabant repen beginne september de [[Stoaten-Generaal van de Nederlanden|Stoaten-Generaal]] bi-jèn en knupten onderhandelingen an mit de opstaandige gewesten Hollaand en Zeelaand. In [[Gent]] wodden end oktober ofsproaken emaakt tussen de opstaandige en de könningsgetrouwe gewesten ovver et verdrieven van de mutende Spaanse tröppe. De godsdeenstige meaningsverskillen hopten zi-j later op te lossen. Op 4 november trokken Spaanse tröppe moordend en plunderend Antwarpen binnen. Achtdoezend Antwarpenoaren vonden den dood en doezenden gebouwen gingen in vlammen op in de [[Spaanse Furie]]. Noa dizze zovölste plundering wierd de [[Pacificatie van Gent|Vredesofluting van Gent]] dreks undertekkend en op 8 november 1576 of-ekundigd. De Nederlanders leaken zich wier vereanegd te hebben in eur verzet. Op 9 november wodden de Spanjoarden verdreaven uut Gent, in 1577 namen de inwonners van Utrecht de stad zelf in hende en kort doarnoa deden de Antwarpenoaren hetzelfde. === Unie van Brussel === [[Bestaand:Don Juan D Austria.jpg|thumb|150px|[[Juan I van Oostenrijk|Don Juan]]]] [[Bestaand:Giulio Campi - Portrait of Ottavio Farnese - WGA03820.jpg|thumb|150px|Den [[Alessandro Farnese (1545-1592)|hartog van Parma]]]] Filips II sturen zienen halfbreur [[Juan I van Oostenrijk|Don Juan]] - nen bastardzönne van [[Karel V van et Heilige Roomse Riek|Karel V]], den in 1571 tiedens den [[Slag bi-j Lepanto]] den Turksen vloot had verslagen - noar de Nederlanden. De Stoaten-Generaal probierden met um tot ne Vredesofluting te kommen. Op 7 januari 1577 wierd de [[Unie van Brussel]] eslotten tussen de gewesten dee de Vredesofluting erkenden (alle Nederlanden behalve Luxemburg). Zi-j stelden de eisen van de Vredesofluting samen in et [[Eeuwige Edikt (1577)|Eeuwige Edikt]], en legden dit veur an den ni-jen landvoogd Don Juan. Dizzen beslot op [[12 februari]] et edikt te tekkenen vanweage den ernst van den toostaand en erkenden hiermet de Vredesofluting van Gent. De Stoaten-Generaal erkenden op eure beurte nogmoals den könning en beloafden zich stark te maakn veur et behold van et rooms-kattelieke geleuf in de previnsies. Don Juan zol landvoogd wodden en den Spaansen tröppe zollen zich (teagen betaling) trögtrekken. Op 6 april tekkenden ok Filips II de ovverenkumste, moar neet uut ovvertuging. In feite betekenden et edikt nen [[waopenstilstaand]] van enkele moanden. De Spaanse tröppen begonnen zich ende april 1577 trög te trekken. Moar noa enkele moanden, op [[24 juli]], nam Don Juan den [[Citadel van Namen|Citadel]] van [[Namen (stad)|Namen]] in, wat ne brökke mit et edikt was. Et begon der dus noar uut te zeen dat doar gene vreedzoame oplossing zol kommen en op 31 augustus beval Filips II boavendeen dat de Spaanse tröppe weerumme mossen keren noar de Nederlanden. Willem van Oranje leet zich op [[24 september]] [[1577]] as nen ovverwinnoar binnenhalen in Brussel, um de leu zienen steun te betugen teggen de Spanjoarden. Dit was nen vri-j radikale doad, moar de leu steunden um en boaden um zelfs den titel '[[Ruwaard (titel)|Ruwaard]] van Broabant' an, den vrogger wierd egeaven an nen plaatsvervanger van den hartog, as dizzen neet in stoat blek (good) te regeren. De Stoaten-Generaal mossen rap vergoaderen ovver wat te doon teggen et ni-je offensief van Don Juan, moar dat was neet makkelek; zee waarn onderling veural verdeald ovver godsdeenstege kwesties, en et vörmen van éen gezamelek leager ging uterst meujzoam. Op 28 oktober vond doar boavendeen nen [[stoatsgreep]] van radikale calvinisten plaatse in Gent, dee begonnen an gewelddoadige bekeringen under de leu, wat kattelieken en gemoatigde prottestanten afschrok en et Willem van Oranje nog meujeleker maakten eenheid te smeden. In januari 1578 kwam [[Alessandro Farnese (1545-1592)|Alexander Farnese]], zönne van [[Margaretha van Parma]] en den lateren hartog van Parma, mit ni-je tröppe Don Juan understeunen. Op [[31 januari]] behaalden Farnese ne verpletterende ovverwinning op et Stoatse leager in den [[Slag bi-j Gembloers]], ten zuidoosten van Brussel. Noa den slag wierd [[Leuven]] in-enommen. Hierdeur wodden de Stoaten-Generaal nog wieter verdeald tussen veur- en teagenstaanders van den opstaand. Don Juan skref an Filips II dat Oranje feitelek den macht had in de Nederlanden. De gewesten erkenden um neet meer as landvoogd, moar stelden in ziene plaatse den eertshartog [[Matthias van Oostenrijk]], neave van Filips II, an. Dit was teggen de zinne van Filips II, veur wee Don Juan nog gewoon landvoogd was. Matthias van Oostenriek was nog arg jung en politiek onervoaren, zodat e in de uutvoering weinig in te brengen had teggen Willem van Oranje. In den volksmund wierd hi-j spottend den ''griffier van de prins'' eneumd. De Spaanse tröppe bedreigden Brussel en de Stoaten-Generaal beslotten zich trög te trekken noar Antwarpen. Op 1 oktober 1578 ovverleed Don Juan in zien leagerkamp noabi-j Namen op 33-joarige leaftied an tyfus, noadat hi-j Farnese an-ewezzen had as zienen opvolger. === Unie van Atrecht en Unie van Utrecht === [[Bestaand:Utrecht-atrecht keerte 1597.gif|thumb|De Unies van Utrecht en Atrecht]] Et dool van de Vredesofluting Gent was et vereanigen van de Nederlanden in den stried teggen Spanje. Echter, al vri-j rap begonnen de meaningsverskillen op te spöllen. Behalve den godsdeenstegen stried, spölden ok met dat ieder gewest veural veur ziene eigen belangen opkwam. Zo wierd den toogangsweg noar den Antwarpsen haavn deur Zeelaand en Hollaand eblokkeerd: alleneg teggen betaling wodden skeape deur-eloaten. De zudeleke gewesten [[Artesië]] en [[Graafschap Henegouwen|Henegouwen]] en de Franstalege [[Riesels-Vloanderen|Vloamse]] stad [[Dowaai]] slotten op 6 januari 1579 de [[Unie van Atrecht]], woarin zi-j zich weer under et gezag van den könning schaarden. In de Unie van Atrecht wierd wal af-esprokken dat de butenlaandse tröppe zich trög mossen trekken. In et traktaat van Atrecht van [[17 mei]] [[1579]] erkenden deezelfde gewesten Farnese as landvoogd. Dizzen begon et 'Projekt van Rekonciliatie', woarbi-j hi-j onderzocht of de gewesten zich warkelek wilden ovvergeaven, en nog enkele zaken uut de praktiek. Dit rundden hi-j of op [[4 oktober]] woarmet de Waals-Picardiese gewesten wier under Spaans gezag waren. Op [[23 januari]] 1579 tekkenden Gelderlaand, Hollaand, Zeelaand, Utrecht en de Ommelaanden n eigen verdrag, de [[Unie van Utrecht (geskiednis)|Unie van Utrecht]]. In de doaropvolgende moanden slotten ok de aandere noordeleke previnsies en völle steadn in [[hartogdom Broabant|Broabant]] en [[graafschap Vloanderen|Vloanderen]] zich doarbi-j an. Gent, Brussel en Antwarpen wodden bestuurd deur calvinistiese "republieken". Willem van Oranje was anvankelek teggen dizze Unie, umdat et in feite ne ofsplitsing was en hi-j nog altied geleufden in ne [[Heel-Nederlaand|vereanegd Nederland]]. Feitelek velen ok de [[Stoaten-Generaal van de Nederlanden|Stoaten-Generaal]] uutèn in ne noordeleke ("Utrechtse") en ne zudeleke ("Atrechtse") vergoadering. Op 3 mei 1579 undertekkenden Willem echter ne steunverkloaring an de Unie van Utrecht. Dizze wöd ezene as de oprichting van de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden|Vereanegde Previnsien]], dee ovverigens pas noa de [[Vrea van Münster]] op 15 mei 1648 internasionaal wierd erkend. [[Bestaand:De Bry 1c.JPG|thumb|300px|De Bry]] [[Bestaand:Intocht hertog van Anjou in Antwerpen.jpg|thumb|300px|Intochte van den [[Frans van Anjou|hartog van Anjou]] in Antwarpen in 1582]] ==== Propaganda ==== De behandeling van de Indianen in de Nie-je Weald had in Spanje zelf al veur uting van ofkeuring ezörgd. In de Nederlanden wierd dit ebruukt um den opstaand te rechtvoardigen. In 1552 kwam ''[[Brevíssima relación de la destrucción de las Indias]]'' uut van [[Bartolomé de las Casas]]. In 1578 wierd dit ontdekt in de Nederlanden en nog dat joar vertaald. Et spölden ne belangrieke rolle in et verstarken van de negatieve beeldvörming van de Spanjoarden, ok deurdat et was eskreaven deur nen Spaansen geesteleken. In ''Den spiegel der Spaensche tijrannije, gheschied in West-Indien'', ne uutgave uut 1620, bunt gravures van [[Theodoor de Bry]] toogevoogd dee et beeld verstarkten. === Vredesovverleg in Köln === Op uutneudeging van keizer [[Rudolf II van et Heiligen Roomsen Riek|Rudolf II]] begonnen in mei 1579 vredesbespreakingen in Keulen. De Spanjoarden eisten dat de prottestanten zich trög trokken uut de Nederlanden en dat de politieke situatie van veur 1559 wierd hersteld. Van de kante van den könning verwochtten zi-j neet dat de opstaandelingen hierop in zollen goan, moar hopten zi-j eur op et slagveld te dwingen. Parma verovverden intussen in juni 1579 [[tweeherigheid van Maastricht|Moastricht]], en den stadholder van Grunnen, Freesland en Drenthe, den [[graaf van Rennenberg]], slot zich in 1580 wier an bi-j den könning. Hiermet gingen Coevern, Grunnen, Grol en et toch al weerspannege kattelieke Oldnzel verloarn. Alleneg in Freesland konden de opstandelingen eure stellingen beholden. Toon Rennenbarg in 1581 ovverlead, wierd hi-j vervangen deur den Spanjoard [[Francisco Verdugo]]. Esteund deur dizze kriegsuutkumste beslot Filips II zich te richten op den krieg teggen Portugal. Hi-j leet Willem van Oranje op 15 juni 1580 [[voggelvri-j]] verkloaren: hiermet raken Willem van Oranje voorgood vervrömd van den Spaansen troon. Op 13 december boad Oranje doarop ziene [[Apologie van Willem van Oranje|''Apologie'']] an de Stoaten-Generaal an, woarin hi-j zich veur et eerst openbaor ofzetten teggen Filips II in plaatse van teggen den zienen laandvoogd. Deur et uutblieven van steun van Spanje en deurdat den hartog van Parma de butenlandse tröppe trögtrok zoas af-esprokken, stokten den veldtocht van den hartog. In twee joar tied wierd alleneg [[Doornik]] verovverd, op 29 november 1581. == Parma's Negen Joaren == === Hartog van Anjou en Akte van Verlatinghe === Willem van Oranje zocht al in 1573 ne butenlandse samenwarking. Engelaand, mit as stoatsheufd de prottestantse [[Elizabeth I]] lek veur de hand te liggen. Moar Elizabeth eerzelden um zich in nen krieg mit Spanje te storten en de underhandelaars keerden mit löäge hende weerumme. In 1580 hadden de opstaandelingen meer geluk: den [[Frans van Anjou|hartog van Anjou]], breur van den Fraansen könning, zol den opstaand mit 10.000 man steunen, al was hi-j katteliek. Anjou eisen wal dat de noordeleke gewesten veur altied den Spaansea könning zollen afzweren, en op 22 juli (volgens aandere bronnen 26 juli) 1581 wierd de ''[[Akte van Verlatinghe]]'' an-enommen. Op 10 februari 1582 kwam Anjou an in [[Vlissingen]] en op 19 februari wierd hi-j in-ehuldegd as hartog van Broabant. Den hartog was neet geleefd under de leu en toon in 1582 nen mislukten moordanslag op Willem van Oranje wierd epleegd, dachten völlen ok dat hi-j hierachter zat. Op 4 juli wierd [[Oudenaarde]] verovverd deur den hartog van Parma. Pas toon in den harfst van 1582 de 10.000 man verstarking kwam (veurnamelek Zwitserse huurlingen) keerden de kansen in den stried. Uut frustrasie ovver zienen ondergeschikten toostaand ten opzichte van Willem van Oranje, beslot den hartog van Anjou tot nen anval op Antwarpen en aandere Broabantse steadn om doar zien gezag te vestegen. Op 17 januari 1583 raken hi-j binnen de Antwearpse stadsmure moar stoetten op heavig verzet van de leu, woarnoa de Fransen op den vloch sloogn. De Fraanse politiek van Willem van Oranje had hiermet veur altied af-edoane. Ondanks ne verzooningspoging verleet den Anjou in juni 1583 de Nederlanden. Den hartog van Parma kreg deur dizze ontwekkelingen opni-j ruumte, en hi-j verovverden met hoge snelheid steadn an de Vloamse kuste. De grote Vloamse steaden [[Brugge (stad)|Brugge]], [[Gent]] en [[Ieper]] wodden in-eslotten en verovverd en in september 1583 veel ok [[graafschap Zutfent|Zutphen]]. === Oranje vermoord === Op 10 juni ovverlead den hartog van Anjou. Veur den Stoaten-Generaal en Willem van Oranje was dit nen reden om opni-j mit Fraankriek te onderhaandelen ovver steun in den stried. Moar Frankriek ging doar neet op in, en den moord op Willem van Oranje op 10 juli 1584 deur [[Balthasar Gerards]] maakten veur altied n ende an de gesprekken. Boavendeen verloor den opstaand mit zienen dood heuren leider. [[Maurits van Oranje]], zienen 16-joaregen oldsten in Nederlaand verblievende zönne, was wal zienen beoogden opvolger as stadholder, moar spölden in et begin nog nauweleks ne rolle. === Val van Antwerpen === Dee moanden lek et ende van den opstaand noabi-j. Et leager van den hartog van Parma begon nen ni-jen opmars in Broabant. Op 27 augustus 1585 veel Antwarpen, noa n beleg van ruum veerteen moanden, wier in Spaanse hende. Eerder dat joar hadden Parma's tröppe ok al Brussel en Mechelen in-enommen. Parma had bi-j et [[beleg van Antwerpen (1584-1585)|beleg van Antwerpen]] de toovoorweage noar Antwarpen éne veur éne of-eslotten, mit as technies heugtepunt ne 730 meter lange brugge van skeape dwars ovver den [[Schelde (rivier)|Schelde]]. Op 27 augustus op et kasteel van Beveren tekkende den prottestantsen börgemeister [[Marnix van Sint-Aldegonde]] de ovvergave van de uut-ehongerde stad. Den val van Antwarpen was de kriegsbezeageling van de scheuring van de Nederlanden in n noordelek en n zudelek deel, dee al politeek vörm had ekreggen in de [[Unie van Utrecht (1579)|Unie van Utrecht]] en de [[Unie van Atrecht]]. Et betekkenden ok de deur Willem van Oranje neet ewilde scheiding van de Nederlandse naties; de Vloamingen (behalve de Zeeuws-Vloamingen), de zudeleke Broabanders en de inwonners van [[Opper-Gelre]] en [[Hartogdom Limburg|Limburg]] zollen tot [[1815]] escheiden blieven. Grote dele van de leu, veural (prottestantse) koopleu en intellektuelen vertrokken noar et Noorden, woar zi-j en eure noakommelingen in grote moate bi-jdroogn an de zogeneumde "[[Golden Eeuwe]]" van de [[Noordeleke Nederlanden]]. === Engelsen steun === Op 14 augustus 1585 weigerden de Engelse könninginne Elizabeth de zelfstaandigheid ovver de Nederlaanden te anvoarden, umdat de verholdingen mit Spanje toch al slecht genog waarn, moar zi-j beloafden wal den [[graaf van Leicester]] mit nen tröppenmacht van 6000 man noar de Nederlanden te sturen. Leicester kwam in december 1585 in Vlissingen an. Eaven doarveur, in november 1585, was Willem van Oranjes tweeden zönne, [[Maurits van Oranje|prins Maurits]], op 18-joarege leaftied beneumd tot stadholder van Hollaand en Zeelaand. Op 4 februari 1586 leet Leicester zich uutroopen tot landvoogd en kapitein-generaal van de Nederlaanden, moar Elizabeth gelastten um den titel op te geaven umdat zi-j den al an de gang weande [[Spaans-Engelsen Oorlog (1585-1604)]] neet wieter uut de hand wol loaten lopen. Vanof februari 1586 regelden [[Johan van Oldenbarnevelt]], laandsadvokoat van Holland, de interne zaken binnen de Unie van Utrecht; graaf Leicester beheeld de leiding ovver de kriegshandelingen. Moar de Engelse kriegsondersteuning was halfslachtig: twee Engelse officieren, Stanley en York, gaven Deventer en de schanse veur [[Zutphen]] ovver an de Spanjoarden. Ok [[Sluus (stad)|Sluus]] veel in Spaanse hende, al kon prins Maurits, mit ziene eerste kriegsdoad, [[Axel (plaats)|Axel]] op 17 juli 1586 op de Spanjoarden verovveren. Leicester blek echter op laste van könningin Elizabeth op ne vrea mit Spanje an te stuurn. In december 1587 wierd hi-j edwongen vort te goan. Maurits en Van Oldenbarnevelt beslotten noa de rampzoalege mislukking mit de Franse en Engelse hulpe gene pogingen meer te undernemmen um nen unafhankeleken vorst veur de Nederlanden te vinden. In de ''Justifikatie of Deduktie'' wierd bepoald dat den politieke macht bi-j de Stoaten-Generaal zol komnen te liggen. Doarmet was zonder formeel besluut de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden|Vereanegde Previnsien]] geboarn. Et was n ni-j verschiensel dat n laand bestuurd wierd zonder könning. [[Bestaand:Spanisharmada.jpg|thumb|250px|De Spaanse Armada]] Mede as reaktie op dizze halfslachtege Engelse inmenging beslot Filips II neettemin nen invalsvloot te stuurn, um endelek de volgens um neet erkende könningin Elizabeth van den troon te stotten en doarnoa veur altied mit de opstandelingen in de Nederlaanden of te rekkenen. Howal admiraal [[hartog van Medina Sidonia]] gene zeevoartservoaring had, wierd den vloot vanweage zienen umvang as onovverwinnelek ezene. Den kriegsvloot, ''armada invencible'' (gewaopende unovverwinneleken) of kortweg [[Armada]] eneumd, was 130 skeaepe en 30.000 man (woarvan 20.000 soldoaten) groot. Doar mossen veur den inval ok tröppe van Parma uut Vloanderen wodden opgehaald en ovver et [[Nauw van Calais]] ezet. De grote undernemming leep echter op n drama uut veur de Spanjoarden: in juli 1588 wierd al n deel van de armada bi-j [[Gravelines]], tussen Calais en Duunkarken, zwoar too-etakeld deur de beater wendboare Engelse skeape, woarbi-j ok 30 Nederlaandse 'kromstevens' betrokken waren. Doarnoa drejden ok nog den wind ongunstig veur nen inval in Engelaand. De ovver ebleaven skeape mossen, achtervolgd deur de Engelsen, um Skotlaand en Ierlaand trög noar Spanje, moar deur stormen en streumingen verging nogmoals n groot antal skeape. Minder as de helfte van den vloot keerden trög in Spanje. Den hartog van Parma kreg de skuld van dizze neaderloag. == Tien joaren == Noa de neudige teagenslagen volgden ne tied woarin den toostaand veur de Republiek stark verbeaterden, deur [[Robert Fruin|Fruin]] de ''[[Tien joaren]]'' eneumd. [[Den Nederlaandsen Opstaand]] ontwekkelden van zo good as hopeloos in [[1588]] tot zo good as ewonnen in [[1598]]. Deels was dizze ontwekkeling too te sckrievn an internasionale elementen zoas de Spaanse inmenging in de Fransen [[Hugenotenoorlogen]], moar deels ok an de politieke bekwoamheid van [[Johan van Oldenbarnevelt]] en de kriegsbekwoamheid van [[Maurits van Oranje|Maurits van Nassau]]. Den hartog van Parma kreg van Filips II opdracht noar Paries op te rukken, um te veurkommen dat Parias in hende van de prottestantenn zol vallen. Op 19 september 1590 trok den hartog van Parma Paries binnen. Dizze ontwekkeling gaf prinse Maurits, den inmiddels ok stadholder van Utrecht, Gelderlaand en Ovveriessel was ewodden, de meugelekheid et leager te reorganiseren. Zienen neave [[Willem Lodewiek]] was stadholder van Freesland ewodden, en samen slaagden zie doarin n good leager op de bene te kriegen. De jonge republiek bookten doarop ne riege gode militaire ovverwinningen. In 1591 wierd [[Breda]] verovverd deur tröppe mit n turfskip de stad binnen te smokkelen (zee [[turfskip van Breda]]). In 1592 wodden in et noorden [[Coevern]] en [[Steenwiek]] herovverd, in 1593 et Broabantse [[Geertruudenbarg]], in 1594 vond de [[Reduktie van Grunnen|'reduktie' van et hele gewest Grunnen]] plaatse en in 1597 wodden in et oosten [[Oldnzel]] en [[Breevoort]] inenommen. [[Bestaand:Breevoort_keert.gif|thumb|beleagering van Breevoort in 1597]] == Elf joaren stried == Noa de Negen joaren van Parma in Spaans veurdeel, evolgd deur Tien joaren woarin Maurits en Willem Lodewiek et ti-j van den krieg keerden, kwamen de 'Elf joaren', woarin noch de stoatsen, noch de Spanjoarden den ovverhaand wisten te kriegen. De beide kampen hadden wisselend ovverwinningen, en noa elf joaren vergeafs eprobierd te hebben den aander te ovverwinnen, kwamen zi-j et [[Twaalfjoareg bestand]] overèn. === Slag bi-j Ni-jpoorte === In juni 1600 beslotten de (Noordeleke) Stoaten-Generaal, woar [[Johan van Oldenbarnevelt]] grootn invlood had, dat [[Duunkarke]] an de [[graafschap Vloanderen|Vloamse]] kuste mos wodden in-enommen; et was nen uutvalsbasis van de [[Duunkarker Kapers]], dee den handelsvloot reagelmoatig grote schaa toobrachen. Prinse Maurits was, eavenas Willem Lodewiek, fel teggen dizzen anval deep in vi-jandelek gebeed, moar hi-j ging toch umdat et um bevoalen was. Bi-j et beleg van Ni-jpoorte onderweg noar Duunkarke wierd et leager van den prins bi-jnoa verrast deur n Spaans ontzettingsleager op et straand bi-j Ni-jpoorte. Den doarop volgenden [[Slag bi-j Ni-jpoorte]] wierd ewonnen deur den prins dankzi-j bekwoam achtereerts manoeuvreren mit ziene mobiele artillerie, dee zodoonde nen ramp veur de Republiek veurkwam, moar et leager was dusdöäneg verzwakt, dat Duunkarke toon buten bereik was; noa 11 dage vergeafs beleg van Ni-jpoorte wierd et gevoar van den komst van n nie-j ontzettingsleager te groot e-acht; Maurits keerden trög noar huus. De verstaandholding tussen den politieken leider Van Oldenbarnevelt en den jongen kriegsleider prins Maurits was vanof toon beheurlek verstoord. [[Bestaand:Siege of Groenlo November 9th 1606 Snayers.jpg|thumb|beleagering van Grolle in 1606]] De Spaanse leagers wierden inmiddels an-evuurd deur [[Ambrogio Spinola]], nen kundig veldheer. Allereerst probierden hi-j Oostende te verovveren. Et [[beleg van Oostende]] was kostboar en lange, want vanuut zee kon de stad steeds beveurroad wodden. Pas noa dree joar wierd de stad in 1604 in-enommen. Volkommen unverwocht veel hi-j den [[Achterhook]] binnen: de steadn [[Lochem]], [[Rienbark]] en [[Grolle]] wierden deur um herovverd, net as de Twentse stad Oldenzaal. === Slag bi-j Gibraltar === Moar op zee had de Republiek weinig meer te vreazen van Spanje. Op 25 april 1607 verneelden Nederlandse kriegsskeape under leiding van [[Jacob van Heemskerck]] nen Spaansen vloot, nog deels in anbouw in den haavn van Cádiz. Dizzen zeeslag steet bekend as den [[Slag bi-j Gibraltar]]. Dizze ovverwinningen veur de Republiek leidden noa butenlaandse bemiddeling tot vredesbespreakingen in [[Den Haag]]. Spinola zelf kwam hierveur noar Den Haag. De kon gene ovverènstemming wodden bereikt ovver vrede, moar wal wodden op [[9 april]] [[1609]] in Antwarpen beslotten tot n bestaand, dat uutendelek twaalf joar zol duren. == Twaalfjoareg Bestand == Tiedens dit [[Twaalfjoareg Bestand]] ontstond der ni-je godsdienstege en politieke verdealdheid binnen de Republiek. Volgelingen van den geesteleken [[Jacobus Arminius]] (de [[remonstranten]]) kreggen n konflikt met de volgelingen van [[Franciscus Gomarus]] (de [[kontra-remonstranten]]). Behalve n godsdienstig meningsverschil (de remonstranten kenden ne grotere roll too an de vri-je wil van de mens), spöllen der veural n politiek konflikt. De remonstranten waren meer [[republiek|republikeins]] as de kontra-remonstranten, dee-t meer zaggen in ne starke positie van et Huus van Oranje. Johan van Oldenbarnevelt kos parti-je voor de remonstranten. Deurdat prins Maurits kos (natuurlek) veur de kontra-remonstranten dreigden der zelfs eam nen burgeroorlog. Prins Maurits wist tiedens et Twaalfjoarig Bestaand et gezag in te perken van de 'regenten', ne informele, neet strikt arfeleke hogere loage van de leu dee-t de invloodrieke taken annaamn. Dit kwam under meer deurdat steeds meer leu van buten de regentenklasse völle geld verdeenden mit den handel. Op 4 augustus 1617 leep den stried uut de hand: de [[Stoaten van Hollaand]] nammen de ''Scharpe Resolutie'' an, woarin de steadn de vri-jheid kreggen op te treaden teggen de kontra-remonstranten. Moar dizze resolutie pakken teggenovvergesteld uut: prinse Maurits leet den grieze eminentie Van Oldenbarnevelt en anderen op 28 augustus 1618 tot eure verboazing vastgriepn en beschuldigden eur van verroad. [[Johan van Oldenbarnevelt]] wierd ter dood vereurdeald en op 13 mei 1619 op et [[Binnenhof (Den Haag)|Binnenhof]] in Den Haag ontheufd. In 1620 ovverlead Willem Lodewiek, in dee tied stadholder van Freeslaand, Grunnen en Drenthe. Hi-j wodden op-evolgd deur zienen jongeren breur [[Ernst Casimir]]. == Den stried geet wieter == === Maurits' leste joaren === In 1621 ovverlead Albertus van Oostenriek. Umdat zien huwelek mit Isabella zunder kinder was ebleaven, kwamen de Zudeleke Nederlaanden wier under Spaans bestuur. Isabella blef wal landvoogdes, moar kon neet veurkommen dat den stried tussen de Spaanse tröppe en de Republeek opni-j wieter ging. Den eersten ni-jen stried was et [[tweede beleg van Bargen-op-Zoom]] deur de Spanjoarden in 1622 dat deur Maurits' bekwoame optreaden neet wierd in-enommen. Noa den anvang verleep den stried anvankelek neet good veur de Republiek. In 1625 verovverden Spinola Breda. Op 23 april dat joar ovverlead prins Maurits. [[Bestaand:Velázquez - de Breda o Las Lanzas (Museo del Prado, 1634-35).jpg|300px|thumb|De ovvergave van Breda, deur Velazquez]] [[Bestaand:Siege of Grol (Groenlo) 1627 - Grolla Obsessa et Expugnata (J.Blaeu).jpg|thumb|right|300px|Beleg van Grol deur Frederik Hendrik (1627)]] === Frederik Hendrik === Maurits wierd op-eevolgd deur zienen breur [[Frederik Hendrik]]. Vanof 1626 begon Frederik Hendrik samen mit [[Ernst Casimir]] nen [[veldtocht]], woarin hi-j verskillende ovverwinningen had. Zo wödden de inmiddels deur de kattelieke [[Kontrareformasie]] steavig beïnvloode steadn Oldenzaal (1626) en [[Beleg van Grol (1627)|Grol]] (1627) herovverd. In 1628 verovverden den [[zeerover]] [[Piet Hein]] in den [[Slag in de baai van Matanzas|Baai van Matanzas]] in name van de Republiek nen Spaansen [[Zilvervloot]], den tot op den dag van vandage nog bezungen wöd; plotseling was doar geld in overvlood. Een joar noa de verovvering van den Zilvervloot sloog Frederik Hendrik et [[Beleg van 's-Hertogenbosch]]. Hi-j probierden de tröppe weg te lokken toon de Spaanse tröppe under leiding van [[Ernst van Montecuculi]] Amersfoort en de Veluwe in wollen nemmen. Dit mislukken echter noa nen stoatsen anval op nen Spaans ettenveurroad, woarnoa [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]] zich ovvergaf. Hiernoa kwamen steeds meer gebeden in hende van de Republeek. In 1632 lepen hoge Zuud-Nederlaandse edelleu ovver, woarnoa Frederik Hendrik zienen [[Veldtocht langs de Maas]] begon, woarin hi-j vri-jwal zunder meujte [[Roermond]] en [[Venlo]] kon innemmen. Maastricht wodden noa n [[Beleg van Maastricht|beleagering]] in datzelfde joar in-enommen. Ernst Casimir ovverlead bi-j et beleg van Reurmond; hi-j wodden op-evolgd deur zien zönne [[Hendrik Casimir I van Nassau-Dietz|Hendrik Casimir I]]. === Vredespogingen en bondgenotschap met Fraankriek === Landvoogdes Isabella probeerden in 1633 op eigen gezag (zunder den könning in Madrid te roadplegen) vrede te sluten mit de Republeek deur rechtstreakse underhaandelingen mit de Republeek an te goan. Dee bespreakingen lepen echter op niks uut. Isabella ovverlead nog datzelfde joar. Een joar later, op 4 november 1634, wodden [[Ferdinand van Oostenriek (1609-1641)|Ferdinand van Oostenriek]] (Don Ferdinand) den ni-jen landvoogd van de Zudeleke Nederlaanden. Don Ferdinand ging veurtvoarend te wark en verovverden in 1635 de steadn [[Sierck-les-Bains]] en [[Trier]]. Hierop verkloarden Frankriek Spanje den krieg. De Franse tröppe verslogen de Spanjoarden in den Slag bi-j les Avins. Samen mit et leager van de Republeek verovverden zi-j wat steadn in de Zudeleke Nederlaanden, woarunder [[Tienen]], [[Diest]] en [[Aarschot]]. Op 8 februari 1635 beskref kardinaal [[Kardinaal Richelieu|Richelieu]] noamens Fraankriek en Frederik Hendrik noamens de Republeek n verdrag um de Woalse Nederlanden bi-j Frankriek en de Vloamse Nederlanden bi-j de Republeek te voogen. Dit verdrag wierd neet van kracht umdat Frederik Hendrik zich trög trok uut wantrouwen. Et gevolg van dizze opdealing van de Spaanse Nederlaanden zol immers wean dat de jonge Republiek dreks an et machtige Fraankriek zol liggen. De gezameleke tröppe van Fraankriek en Nederlaand misdrogen zich boavendeen zo, dat de openboare mening in sommege van de Zudeleke Nederlaanden zich fel teggen de Republiek keerden. Et beleg van et kattelieke Leuven mislukken. Opni-j vonden in 1636 vredesunderhandelingen plaetse, moar opni-j zunder uukomst. === Spaansen teggenanval === In 1637 wierd et leager van Frederik Hendrik verslagen bi-j et Zeeuws-Vloamse [[Hulst (stad)|Hulst]], woarnoa hi-j Breda beleagerden. Don Ferdinand begon nen veldtocht in Limburg en verovverden op 7 augustus 1637 Venlo en op 4 september Reurmond. Ok herovverden hi-j wat steadn op de Fransen. Hi-j kon echter neet veurkommen dat Breda wierd in-enommen deur Frederik Hendrik. Op 20 juni 1638 probeerden n leager under leiding van [[Willem van Nassau (1620-1679)|Willem van Nassau]] Antwarpen te verovveren: et leager wierd echter deur de Spanjoarden verpletterend verslagen in den [[slag bi-j Kallo]]. De Spanjoarden ondernammen toon ne tweede poging um mit ne armada den zeemacht van de Republiek te brekken. Op dizze tweede armada behaalden [[Maarten Tromp|Maarten Harpertsz. Tromp]] vermeudelek zienen grootsten ovverwinning, in den [[Slag bi-j Duins]], vlak under de Engelse zuudkuste. In 1640 wod et Zeeuws-Vloamse Hulst alsnog verovverd op de Spanjoarden. Hendrik Casimir I sneuvelden echter bi-j den slag. Hi-j wodden deur zienen breur [[Willem Frederik van Nassau-Dietz|Willem Frederik]] op-evolgd as stadholder van de noordeleke gewesten. Ok op n ander front leed Spanje ne geveulege neaderloage: Portugal wierd unafhankelek. === In-eslotten tussen Republiek en Frankriek === Don Ferdinand wierd in 1641 vervangen deur [[Francisco de Melo]] as landvoogd van de Zudeleke Nederlanden. In datzelfde joar nam Frederik Hendrik [[Gennep]] in. Francisco de Melo richen zich anvankelek op den stried teggen de Franse tröppe. In 1642 mek hi-j grote dele van de Franse gebeedswinsten ungedoan en hi-j behaaldn grote ovverwinningen. De Republiek vocht in dat joar neet völle, moar n anbod tot onderhaandelingen ovver vrea wodden deur Frederik Hendrik of-ewezzen. Noa ziene anvankeleke ovverwinningen teggen de Fransen, wodden Francisco de Melo op 16 mei 1643 echter vernetegend verslagen bi-j [[Rocroi]]: veur um et beginne van et ende van zienen loopbaan. Op 20 september 1644 wodden e op-evolgd door [[Manuel de Castel Rodrigo]]. Inmiddels hadden de Fransen [[Grevelingen (stad)|Grevelingen]] (in et [[Frans Vloanderen]] van noe) verovverd op de Spanjoarden en had Frederik Hendrik [[Sas van Gent]] verovverd. Deur de opènvolgende neaderloagen teggen de Republiek en ok in de [[Dartegjoaregen oorlog]] en deur de spanningen binnen nam den kracht van et Spaanse leager rap of. In 1645 verovverden de Fransen wat steadn en herwon Frederik Hendrik [[Beleg van Hulst|Hulst]]. In 1646 sloog Frederik Hendrik opnie-j et [[beleg van Antwarpen]]: de Fransen konden doardeur wat steadn in et zuden verovveren, woarunder Duunkarke en [[Kortriek]]. Et beleg van Antwarpen wodden de leste kriegshandeling veur Frederik Hendrik: in 1647 kwam hi-j te ovverlieden op 63-joarege leaftied; ziene gezondheid was al langere tied achteruutegoan. Hi-j wierd op-evolgd deur zienen zönne stadholder [[Willem II van Oranje-Nassau|Willem II]]. Landvoogd van de zudeleke Nederlanden wodden eertshartog [[Leopold Willem van Oostenriek|Leopold van Oostenriek]]. == Vrea van Münster == Inmiddels was et krieg in grote delen van Europa, den [[Dartegjoaregen Oorlog]]. In [[1641]] begonnen vredesunderhandelingen tussen de striedende parti-jen in dizzen oorlog. Of-esprokken wierd dat in [[Münster (stad)|Münster]] en [[Ossenbrugge]] underhandeld zol wödden. Howal de Republiek neet metvocht in den Dartegjoaregen Oorlog, wierd beslotten de Republiek toch uut te neugen bi-j de vredesunderhaandelingen. Deur den krieg teggen Spanje was de Republiek te völle ne parti-je ewodden. Deur Frankriek ontving de Republiek ne uutneudeging. Howal doar rund dee tied grote kriegsovverwinningen wodden behaald, was der binnen de Republiek steeds meer sproake van ne vreadesstimming. Den langdurigen krieg kostten völle [[Gèld|geld]] en leavens. Alleneg de previnsies Zeelaand en Utrecht, en de stad [[Leiden]], bleaven tot et ende too veurstaander van den krieg. De Republiek slagen derin as volweerdigen stoat an de underhaandelingen met te meugen doon: zelfs Spanje stemmen hiermet in. In januari 1646 kwamen 8 verteagenwoordigers van de Stoaten an in Münster um te underhaandelen mit de Spanjoarden ovver vrede. De underhaandelingen zollen wodden eholden in et Huus van et Kroamersgilde, teggenwoordig et [[Haus der Niederlande]] eneumd. De Spaanse underhaandelaars hadden uut-ebreide volmachten met-ekreggen van könning [[Filips IV van Spanje|Filips IV]], den al joaren vrea zocht. Tiedens de underhaandelingen wodden de Republiek en Spanje et snel ens: den tekst van et Twaalfjoareg bestaand wodden as uutgangspunt enommen en de Republiek wierd deur Spanje as unafhankeleken stoat erkend. De vrea lek snel noabi-j. Frankriek gooiden noe root in et etten deur steeds mit ni-je eisen te kommen. De Stoaten beslotten hierop buten Frankriek um vrea te sluten mit Spanje. Op [[30 januari]] 1648 wodden den vredestekst vastgesteld. Dizzen wodden ter undertekkening noar Den Haag en Madrid ezonden. Op [[15 mei]] wierd de vrea veurgood etekkend. == Den vlöchtelingenstreum uut Vloanderen == Zoas altied in tieden van oorlog hadden de burgerleu et meest te lieden under de veurtdurende vi-jandelekheden. Veural de Zudeleke Nederlanden waren et toneel van talloze onlusten en plunderingen tiedens de Spaanse herovvering under de landvoogden Alva en Farnese. Dat vertaalden zich in ne arg grote tröglöppe van de burgerleu. Van de rundumme de 18.000 leu dee-t in 1566 in [[Hondschote]] wonden, 'et meest [[ketter]]se nöst van Vloanderen', bleaven doar twinteg joar later nog moar 385 ovver. De [[Leuven]]se leu daalden in dee tied van 17.000 tot 9.700. Antwarpen, n handelscentrum van wealdformaat, mit 90.000 leu in 1566, heeld doar in 1589 nog moar 42.000 van ovver. Op et plattelaand was den toostaand nog arger. In wat streake daalden den trop mit 80 procent. Een deel van de leu wierd of-eslacht deur Spanjoarden of rebellen. Nog völle meer leu kwamen um deur zeekte en ellende. Anderen vlöchten veur et kriegsgeweld. De verhuzing kwam al rundumme 1540 op gang; et waarn veural prottestanten dee-t noar Engelaand en Duutslaand uutweaken um an de geleufsvervolging te ontkommen. Nen eersten uuttocht op grote schale vund plaatse tussen 1567 en 1573. Rundumme 50.000 leu vlöchtn veur et schrekbewind van Alva. Ok noe trokken den Vloamingen veur n groot deel noar Engeland, woar de Broabanders en de Woalen veural noar de Duutsen gebeden trokken. Later kwamen de meesten van dee verhuzers in de republiek terechte. Nen tweeden piek was de tied tussen 1577 en 1589, toon Farnese de grote steadn éne veur éne underwarp en et groandgebeed van de jonge Republiek krump tot Zeelaand, Utrecht, Hollaand en Freeslaand. Opni-j ontvlöchen teendoezenden leu et kriegsgeweld en de underdrökking, dizze kere veurnoamelek noar de vri-je previnsies in et noorden. In et beginne van de 17de eeuwe wonden doar neet minder as 150.000 Zuud-Nederlanders in de Republiek, rundumme 10 procent van de leu. Veural in de steadn waren zi-j uutdrökkelek anwezzig. In 1622 was 67 procent van de Leidenoars van Zuud-Nederlandsen ofkumst. In Rotterdam was dat 40 procent en in Amsterdam 33 procent. Et andeel van den trop verhuzers bi-j den opbouw van den Republiek was groot. Zi-j hebt as skoolmeisters en preakers, skilders en skrievers, geleerden en drukkers ne meujlek te ovverschatten bi-jdroage eleaverd an de Nederlandse kultuur. Figuren zoas den kaartemaker Jodocus Hondius, den dichter Joost van den Vondel, den skilder Frans Hals, de geleerden Simon Stevin, den drukker Lodewiek Elsevier waarn stuk veur stuk Vloamingen of kinder doarvan. Amsterdam dat doarveur n sloapend previnsie nöst was ewest, greujden deur de inwieking van Antwarpse koopleu uut tot nen geldeleken en rieken zwoargewicht. De Oost-Indiese Kompagnie, woaran de republiek heur welvoart danken, was ne Zuud-Nederlandse vinding. De West-Indiese Kompagnie, dee zich veural toolegden op et winstgeavend maakn van de wingewesten buten et moderlaand in Zuud- en Noord-Amerika, was ne vinding van den Antwarpenoar Usselincx en van Johan vander Veecken uut Mechelen. Vander Veecken was mit zien fortuun van zeshonderddoezend gulden den rieksten koopman van Rotterdam. Minstens eaven belangriek was den inbreng van de naomloze warkleu dee-t under meer de langzaam achteruutgoande lakenni-jverheid in Leiden ni-j leaven inblezen. Rundumme 1650 was Leiden den grootsten textielproducent ter weald. De integratie van de ni-jelingen verleep neet altied eaven rap. De Noord-Nederlanders - 'harsenloze Hollandse boernkinkels' volgens de Broabanders - argerden zich moateloos an den verwaanden en de uutbundegen leavensstiel van de zuderlingen. Sommige leu heelden an den cultuurskok zelfs n pienlek minderweerdigheidsgeveul ovver. Zoas P.C. Hooft, den zich in 1611 vertwiefeld ofvroog of 'et soms n gebrek of ne vervleuking was as Hollander geboarn te wean'. Noa 1630 gingen de Zuderlingen geleidelek op in de inheemse bevolking. == Latere zicht op den Tachtigjaorigen Oorlog == Den name "Tachtigjoarige Oorlog" wodden veur et eerst gebruukt in de 19de eeuwe. Tot dee tied wodden veural esprokken van ''Den Opstaand'' of ''Den Nederlaandsen Opstaand''. Den name "Opstaand" slöt veural op de eerste tied van den Tachtigjoarigen Oorlog, toon de Republiek nog neet bestoand. In ne ni-je studie sprekt under meer [[Arie van Deursen]] ovver ''Den Opstaand van 1572-1584''. Deur allerlei [[historiografie|geskiedkundigen]] is den Opstaand verskillend be-eurdeeld. Et proatn ovver den opstaand teggen Spanje geet tot op den dag van vandage wieter. {{Bron| * [[Arie van Deursen|Deursen, A. Th.]] ''De last van veel geluk. Geschiedenis van Nederland 1555-1702'' ISBN 90-351-2627-0 (eersten uutgoave 2004) * [[Robert Fruin|Fruin, R.]] ''Het voorspel van de 80-jarige oorlog'' (eersten uuutgoave 1859) * Fruin, R. ''Tien Jaren uit de 80-jarige oorlog'' 1588-1598 (eersten uutgoave 1857) * Graaf, R. de, ''Oorlog, mijn arme schapen. Een andere kijk op de Tachtigjarige Oorlog'', 1565-1648 ISBN 90-5194-272-9 (eersten uutgoave november 2004) * [[Jonathan Israel|Israel, J.I.]] ''De Republiek 1477-1806'', Franeker 1996 (vertaling van The Dutch Republic: its rise, greatness and fall 1477-1806, Oxford 1995) * [[Jacques Presser|Presser, J.]] e.a. ''De Tachtigjarige oorlog'' (ISBN nr neet good) 9010013070 (eersten uutgoave 1941, moar neet under den name Presser i.v.m. zien [[Jödden|Judde]]-wean) * [http://dutchrevolt.leidenuniv.nl ''De Tachtigjarige Oorlog''], [[Universiteit Leiden]] }} == Referensies == <references/> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog|!!]] pqh5l7l45xil3316t36ghlcoe88zdss 0 9867 72730 2008-07-12T17:57:07Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Boerderieje]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Boerderieje]] qv8wapb8g13ntfr0q2v2bg0z6lp5s7y 0 9869 272031 262876 2013-12-09T21:13:44Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hieroglief.jpg|right|thumb|200px|Egyptiese hiërogliefen]] Ne '''hiëroglief''' is n tekken dat n woord of n [[morfeem]] uutbeeldt en deel uutmek van ne verzameling hiërogliefen. De uutdruking verwes eurspronkelek noar de [[Egyptiese hiërogliefen]], moar wöd ok too-epast op et [[Hiëroglyfenhettitisch]], [[Maya (volk)|Maya]]- en [[Mi'kmaq]]-geskriften en mangsmoal ok op [[China (prehistorie)|Chinese]] [[hanzi]]. Hiërogliefen wodden lange tied as 'onvertoalboare' tekkens anezeen, moar, et lukten den Fransman [[Jean-François Champollion]] toch as eersten, in 1822, met hulpe van den [[Steen van Rosette]]. ==Zee ok== *[[Egyptiese hiërogliefen]] *[[Petroglief]] *[[Rotsteakening]] == Uutgoande verwiezing == * [http://jsesh.qenherkhopeshef.org/ Weurdenbeuke en glyf-skrief programma] {{DEFAULTSORT:Hieroglief}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Egyptische oldheid]] [[Kategorie:Taol]] 6hlen28fhy7jmjoznfdbqg8t61f5ggo 0 9873 292045 289003 2016-12-08T13:22:47Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bredevoort_aalterpoort.jpg|thumb|200px|right|Aalterpoorte]] De '''Aalterpoorte''' is ne [[stadspoorte]] an de westziede van [[Breevoort]] in den [[Gelderlaand|Geldersen]] [[Achterhook]] en is de daarde poorte op dizze lokasie. == Geskiednis == *[[1605]]: As vervanging van de middeleeuwse poorte wöd deur untwarper Adriaen Anthonisz van Alcmaer ne ni'je poorte ebouwd. Den bouw wöd deur ne [[Spanje|Spaanse]] machtwisseling underbrokken, en was klaor in [[1606]]. *[[1784]]: Nao n onderzeuk van den Nederlaandsen Staot blek dat inwonners völle wallen of-egraoven, en de muurn en poorten -ebrokken hadden um daor greunte te verbouwen. Ondanks veurnemmens van den Staot, is den vesting nooit meer in olden toostand weerummebracht. *[[1998]]: Op de plaatse van de veurmaolige stadspoorte hebt ze ne ni'je stadspoorte ebouwd, waorbi'j resten van de olde stadspoorte in et plan verwarkt bunt. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Poorte]] [[Kategorie:Geskiedenis van den Achterhook]] [[Kategorie:Aalten]] f6joych2n3q99w0fyhun6y8vlkqfs4r 0 9874 262714 258287 2013-05-04T19:55:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Nen '''borgman''' of '''borgkaerl''' ([[Latien]]: '''castellanus''') was in de [[Middeleeuwn]] nen [[adel|edelman]] den ne bi-jzundere rolle vervulden bi-j de verdaediging van nen [[Kasteel|burcht]]. Eurspronkelek waarn den borgleu verplicht op of bi-j et kastele van euren heer te wonnen. In ruul veur eur trouw ontvingen zi-j een bi-jzunder [[leengood]], n borgleen. In [[Deepn]] en [[Goor]] hebt de borgleu tot et ende van et [[Ancien régime]] bestoan. Et wodden n recht, ekoppeld an et bezit van een borgleen. De borgleu hadden in dizze plaetse ne bestuurleke rolle in de beneuming van börgemeisters, praekers, kösters en skoolmeisters. In Deepn is ne verzameling van 9 zilveren borgmansbekkers bewoard eblaeven uut et daarde kwart van de zeuventeende eeuwe. In 1962 wöd ter gelaegenheid van zienen tachtigsten verjoardag deur J.W.J baron [[de Vos van Steenwijk]], eigenoar van et Huus Deepn, nen tienden borgmanssbekker an-eboaden an de gemeente [[Deepn]]. ==Kastelen woaran borgleu verbonden waren== ===Duutslaand=== *[[Kasteel Bentheim]] *[[Nienborg]] bi-j [[Heek (Duutslaand)|Heek]] ===Nederlaand=== Tussen höäkskes de oldst bekende beskrieving. * [[Huus Almelo]] in [[Almelo]] (1299) * [[Kasteel Breevoort]] in [[Breevoort]] * [[Huus Deepn]] (1188) in [[Deepn]] * [[Burcht te Goor]] (1263) in [[Goor]] * [[Schulenborg]] in [[Heldern]] (1243) * [[Kasteel Valkenburg]] in [[Valkenburg]](1237) * [[Kasteel Vollenhove]] in [[Vollenhove]] ==Literatuur== * A.J.Gevers, A.J. Mensema, ''De havezaten in Twente en hun bewoners'', Rijksarchief in Overijssel en Uitgeverij Waanders, Zwolle, 1995, p. 82, 175, 224 ISBN 90-400-9766-6 * W. Rietman, ''De borgmannen en hun bekers'' in: Jaarboek Twente 1981 (nr. 20), Dinkeldruk bv, Oldnzel, 1981, p. 9-17 ==Zee ok== * [[Burggraaf]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Oorlog]] [[Kategorie:Kasteel]] [[Kategorie:Geschiedenis_van_Nederlaand]] 2jhrllhso0rkdn9ieiw0x8b1smzx3lo 0 9878 290271 279512 2016-10-31T16:36:49Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Mit et '''Ancien Régime''' ([[Fraans]] veur ''old bestuur'') wödt et deur et [[Huus Bourbon]] op [[absolutisme|absolutistiese]] wieze regeerde [[Frankriek]], van veur de [[Franse Revolusie]] van [[1789]] emeend. Et woord wödt ok oaverdrechtelek ebruukt veur den toostaand in aandere laanden veur 1789. In [[Nederlaand]] en [[België]] wödt mit ''Ancien Régime'' deurgoans de institutionele organisasie bedoold dee deur den Fraansen wierd opehaeven in [[1795]]. Dizze beheer- en rechterleke instellingen hadden eure wortels mangsmoal in et [[feodalisme]] van de [[middeleeuwn]], howal al belangrieke hervormingen waarn deurevoerd in de 18de eeuwe (it et bi-jzunder tiedens de Oostenriekse tied in de [[Zudeleke Nederlaanden]]). Kenmarkend was den geringen vörm van politieken invlood en [[macht (politeek)|macht]] veur de opkommende börgeri-je, de ambachtsleu en de warkleu enerzieds, en den oavermoatigen invlood en veural de [[privilege|veurrechten]] van den [[adel]] en de hogere geestelekheid anderzieds. Op et plattelaand bestond ne grote teggenstelling tussen de boernstaand en de klasse van de grootgroandbezitters, dee op eure [[feodaal|feodale]] rechten stond. Zo kon nen dorpshere zowal de wetgaevende en [[rechterleke macht]] as et dagelekse bestuur in 'n darp uutvoern. Anderzieds bestond der ne grote moate van [[decentroalisasie]]. Dit weerspeegelden zich ok in ne gans grote ofwesseling an munteenheden, gewichten en moaten, dee in noagenög alle gewesten anders waren. Vrömd veur et Ancien Régime was dat de openboare mandoaten en gerechteleke toaken, zoas et [[scholtambt]], et [[Meier (bestuur)|meierschop]] en et [[drostambt]], veur ne beparkte tied verpacht wödden. Dit kon in groandbeginsel zeer doelmaotig waen, moar deur korte termien beschouwing en winstbejag leidden et mangsmoal tot misbruuk, veurtrekkeri-je of ambteleken willekeur. Tiedens et Ancien Régime kenden et [[Hertogdomme Broabant]] nen [[meisenier]], wat nen rechtsterm was woarmet den beveurrechten stand wöd eneumd, te vergelieken mit de poorters van ne [[Stad (woonstee)|stad]]. Eure veurrechten umvatten o.m. de vri-jstelling van den "[[Doden Hand]]" en et rechte van allenig vonnist te meugen wödden veur den eigen scheepnbank, woar et aneklaagde misdrief ok gebeurd mochten waen. An dizze arfeleke veurrechten wöd tot in den 16den eeuwe groot belang ehecht. Noarmoate iederene "gelieker" wöd, verwaterden et meiseniersstatuut. Et '''Vortgoan''' van et Ancien Régime (1789) had veule maatschoppeleke en bestuurleke gevolgen: * De [[heerlekheid|heerlekheden]] wödden opehaeven en vervangen deur éne algemeen lokaale bestuursuutvoering, de [[gemiente (bestuur)|gemeente]]. Gemeenten wödden gröppierd in gerechteleke [[Kanton|kanton]]s en [[arrondissement]]en, dee op eure beurte bi-j ni-j eschaopen [[departement (Nederlaanden)|departementen]] - later ovverni-j [[provincie|proveensies]] eneumd - wödden underbrecht. * Wat den gerechteleken macht betreft, wödden de plaatseleke [[scheepnbank]]en vervangen deur centroal bestuurde gerechtshoven. Inveuring van hof van beroop en hof van [[Hof van Assisen|assisen]]. * Invoering van den [[burgerleken staand]] as vervanging van et veurhen deur de karke geregelde vasteleggen van geboorten, huweleken en oaverliedens. * Vortgoan van et [[leenstelsel]]: lenen (woarvan den holder allene moar et vruchtgebruuk bezat en den suzerein de nakte eigendommen) wöddden vol eigendom. * Vortgoan van et [[teenden]]stelsel: de teenden dee deurgoans geïnd wodden deur de karke (geliek verdaeld under den parochiepreester, et bisdom en den ploatseleken armenzörg) wodden vervangen deur ne deur den Stoat organisierd stelsel van belastingen. Teenden in et bezit van wereldlek geesteleken wödden verbeurd verkloard (of den eigendomstitel weerdeloos). * Verbeurdverkloaring van het könninklek domein: dit wodden stoatseigendom. * Ofschaffing van alle ambteleke en [[adel]]leke titels. * Ofschaffing van et [[gewoonterecht]] en invuuring van den [[Code Napoléon]] (börgerlek wetbook). * Ofschaffing van de olde [[moat (wiskunde)|moatstelsels]] en invuuring van et [[metriek stelsel]]. {{DEFAULTSORT:Ancien Regime}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Fraankriek]] [[Kategorie:Geschiedenis van België]] [[Kategorie:Geschiedenis van Nederlaand]] p3znucfjg1ngwnn0gtf36l9w1t12c8b 14 9879 260664 243225 2013-03-14T05:28:49Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 22 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6832338]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Gates}} [[Kategorie:Bolwark]] efy4amz99tiwh3z3beyrk4t06p2ggp0 14 9880 271837 265938 2013-12-07T00:45:42Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Structures}} [[Kategorie:Bouwkunde]] fgcdfqjt6iixk9mv1rcsjoi9yr2qb6p 0 9881 294463 279158 2017-10-07T23:58:01Z Runologe 16029 /* Soortn */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Wikipedia in rune.png|thumb|right|300px|''Wikipedia'', eskreewn in Rune]] '''Runes''', of '''futhark''', is t ooldst bekeande [[skrift]] wat in [[Germoanen|Germaanse]] laandn gebroekt wör, of wörd. t Wörd ''Futhark'' eneumd, umdet det de eerste letters van t skrift beent, namelik ''F'', ''U'', ''TH'', ''A'', ''R'' en ''K''. t Besteet oet letters dee, net as in t [[Latien]]se alfabet, vuur eenn klaank stoat. De letters beent meestieds saamn esteeld van rechte en heukige lienn, dee at makkelik in [[hoolt]] of [[steen]] te krasn beent. Op [[metaal]] wordt mangs ook roonde vörme gebroekt. t Euldste bekeande Runeskrift is van ongevear 150 n. C., mear de meeste Runeskriftn beent van tusken [[200]] en [[1200]] n. Chr., en wördn in [[Skandinavië]] (vuural in [[Zweden|Zweedn]] nog n poar honderd joar länger gebroekt. Doarnoa wör t in gebroek verdrungn duur t Latiense alfabet. t Wör vuural gebroekt vuur inkoarvings op woapns, op grafsteender en vuur t alledaagns kommuniseern. In zowat alle gebeedn woer at Germaann hebt ewest (en [[Viking]]s ook), beent Runeskriftn terugge te veendn. == Soortn == [[Bestaand:01 Runes of the Elder Futhark painted on little stones - Runen des älteren Futhark auf kleine Steine gemalt.jpg|thumb|left|t Euldere Futhark, de ooldste Germaanse skrieverieje]] Feailik is t Runeskrift in 3 soortn te verdeeln. t Euldere Futhark (ongevear [[150]] tot [[800]] n.C.), [[Angel-Saksisch|Angel-Sassiese]] Runes ([[400]] tot [[1100]] n.C.) en t Jongere Futhark ([[800]] tot [[1100]]). t Jongere Futhark is dan wier op te deeln in Langtakkige runes (ook wal ''Deens'' eneumd, mear ook in de rest van Noord-Europa ebroekt), korttakkige runes dee at ook wal ''rök'' wordt eneumd (ook ''Zweeds-Noors'' eneumd, mear doarboetn ook gebroekt) en de Hälsingerunes ([[stamloze runes]]). t Jongere futhark veraandern later in de Macromannise runes en doarnoa in de [[middeleewse runes]] (1100 n.C. tot 1500 n.C.) en de [[Elfdaaln|Elfdaalse runes]] (1500 to 1800 n.C.). Woer of ze weg komt is neet dudelik. Völle runes liekt op letters van t [[Latiens]]e alfabet. == Achtergroond == [[Bestaand:Rökstenen.jpg|thumb|n Inskrift woerbie [[siefer runes]], t Euldere Futhark en t jongere Futhark beent gebroekt, op n 9de joarhonderse [[Rök Runesteen]] in Zweedn.]] De Germaann kreegn vuur t eerst te maakn met runes in t 1e en 2e joarhonderd. t Euldste inskrift is ''harja'' en steet op ne kamme, den at is eveundn in t moeras van Vimose bie [[Funnen]], [[Denmaark|Denemoarkn]]. t Deenk is van ongevear 150 n. C. Dr is nog n eulder inskrift eveundn op de [[speelde van Meldorp]] oet zuud [[Jutlaand]], van woarskeinlik t eerste joarhonderd, mear umdet de gelearde leu t nog neet eens köant wordn wat t beteeknt, steet non de kamme nog op ene. t Eerste moal det ze ook runes wordt eneumd is wellicht op n [[Einangsteen]] bie [[Fagernes]] in [[Noorwegen|Noorweagn]]. Op den steet ''(Ek go)ðagastiz runo faihido'', wat ''Ik, Goðagastiz, maakn disse rune'' inheuldt. n Naamn keump wellich van n stam ''run-'', wat "geheim" of "fluuster" beteeknt. In t [[Fins]] is t woord "runo" eleend, en beteeknt doar "gedicht". === Begin === ==== Mythologie ==== In de [[Noorse Mythologie]] wördt an ehöngn det t Runeskrift van de goodn keump ([[Oold-Noors]]: ''reginkunnr''). Det blik al op de [[Noleby-runesteen]], woerop steet: ''Runo fahi raginakundo toj[e'k]a...'' Wat beteeknt "Ik maakn de juuste healige rune...". En op de [[Sparlösarunesteen]] (9de joarhonderd) steet: "''Ok rað runaR þaR rægi[n]kundu.''" wat beteeknt: "...en roadt de runes der Healigen." in t [[Poëtiese Edda]]gedicht [[Hávamál]], stanza 80, steet nog dudeliker beskreewn det de runes ''reginkunnr'' beent: {| | :''Þat er þá reynt,'' :''er þú að rúnum spyrr'' :''inum reginkunnum,'' :''þeim er gerðu ginnregin'' :''ok fáði fimbulþulr,'' :''þá hefir hann bazt, ef hann þegir''.<ref>''[http://www.heimskringla.no/original/edda/havamal.php Hávamál]'' op «Norrøne Tekster og Kvad», Noorwegen.</ref> | :Det non dudelik is, :wat iej vreugn oawer de runes, :van de grote heugere bekeandn, :dee at de grote goodn maakn, :en t machtige verhaal gekluurd, :det t beste is vuur um as hee zwig | |} == Neersassies == * [[Achterhooks]]: ''runen(skrift)'' * [[Grunnegs]]: ''roenen(schrift)'' * [[Tweants]]: ''runes'', ''runeskrift'' == Referenties == <references /> {{begin}} [[Kategorie:Begin]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Taol]] [[Kategorie:Schrift]] 5iafl7l54ffmqe3zsba2j0159on2o28 0 9883 264540 197391 2013-05-06T20:46:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Gait-Jan''' of '''Gaitjan''' is een [[Nedersaksisch]]e [[veurnaam|jongensnaam]] dee besteet uut twee woorden: ''[[Gait]]'', uut 't [[Germaanse sproaken|Germaans]], dat ''dapperheid'' of ''man mit een speer'' betekent en ''[[Jan]]'', van 't [[Hebreeuws]]e ''Jochanan'' (vanuut de [[Biebel]]), dat ''God hef medeliejen'' betekent. De [[Nederlaands|Nederlaanse]] variant is ''Gert-Jan'' of ''Gertjan'' en de [[Westlaauwers Frais|Friese]] variant is ''Geart-Jan''. ==Bekend volk mit disse naam== *[[Gait-Jan Kruutmoes]] *[[Drieka en Gaitjan]] ==Nedersaksisch== *[[Grönnegs]]: ''Geert-Jan'' *[[Tweants]]: **''Getjan'' (met klemtoon op ''jan'') **''Goait-jan'' == Zee ok == * [[Garriet Jan]] [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Naam]] ing4ldf0gbaxzpxdfx7khcb3y4wo9ez 0 9884 72806 72804 2008-07-13T16:28:22Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Runes''' kan verwiezen naor: *[[Runes (skrift)]] - een old Germaans skrift *'t Dialect van [[Rune]] {{dv}} 9q8uiyfjlzw4rogk76do4z1qffso9uq 0 9885 289225 263088 2016-10-28T15:25:57Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki De '''oldste stad van Nederlaand''' is nen [[status]] den deur verskillende [[Stad (woonstee)|steaden]] wöd op-e-eist. ==Begripsbepoaling== Zowal [[Veurburg]], [[Nimwaege]] als [[Maastricht]] kunt ansproak maken op dizzen status umdat de bronnen doarveur redelek vaste staot en de eneumden data van archeologiese vöndsten neet wiet uut mekare loopt en de eneumde steaden al dee tied bewond bunt ebleaven mit nen vorm van zelfstaandig stadsbestuur op dezelfde plaatse. ==Veurburg== In [[1963]] kwam den Nimwaegsen professor in de [[archeologie]] [[J. Bogaers]] tot n besluut dat [[Veurburg]] de oldste stad van Nederlaand was. Onderzook van nen [[Romeinen in Nederlaand|Romeinsen]] [[mielpoal]] (n [[milliarium]]) den bi-j [[Rieswiek]] was evonden, had him doarvan oavertuugd. Veurburg heetten toon [[Forum Hadriani]], verneumd noar keizer [[Publius Aelius Hadrianus]]. Noa n bezook van keizer Hadrianus in [[121]] noa Christus kreg de plaatse marktrechten. ==Nimwaege== Den opvolger van Bogaers, [[Jan Kees Haalebos]] zörgden veur wetenschoppelek bewies dat [[Nimwaege]] rundumme et joar [[98]] stadsrechten zol hebben kreggen. Den Moastrichtsen stadsarcheoloog [[Titus Panhuysen]] kwam tot n besluut dat Nimwaege al in [[17]] noa Christus ne stad möt wean ewest. Dit besluut trok hi-j noa et bestuderen van den Nimwaegsen [[godenpieler]] wat nen erezuul ewest zol wean veur keizer [[Tiberius]] den van [[14]] tot [[37]] noa Christus regeerden. In [[2005]] blek uut onderzook noar munten, dee bi-j opgroavingen in Nimwaege wödden evonden , dat Romeinse soldoaten al in 19 veur Christus in Nimwaege waren. In et joar 69 noa Christus wodden Nimwaege tiedelek verloaten noadat de stad in braand estokken was. De ni-je stad wierd pas rundumme 400 wier opebouwd. ==Moastricht== Den vondst in 2007 van nen [[Kelten|Keltiesen]] stroatweg in den kelder van Hotel Derlon an et Onzen Leeve Vrouweplein in [[Maastricht|Moastricht]] möt de proateri-je in ne streumversnelling bringen. Volgens sommige archeologen dateert dizzen weg uut rundumme 500 veur Chr. en wodden de streake rundumme dee tied al bewond. As staedn mit bi-jkommende rechten ([[municipium]]) bunt doar in de Romeinse tied moar (zowiet bekend) twee steedn ewest (eleagen in et Veurburg en Nimwaege van vandage). Moastricht is dit nooit ewest. ==Uutgoande verwiezingen== * [http://archeonet.nl/index.php?itemid=5653 Archeonet: Nimwaegen herovvert moatschoppelek anzeen op Veurburg] * [http://www.refdag.nl/artikel/1222629/Stokoud+Nijmegen+is+kampioen.html Artikel oaver de oldste stad] (neet op zundag beschikboar.) * [http://www.archeos.nl/nieuws/nieuws.php?nieuwsID=379 Oaver den vöndst van nen Keltiesen stroatweg] {{DEFAULTSORT:Oldste Stad Van Nederlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand|!]] d6ffpqxifhvrq1zj27rt62n4eczr6k9 0 9886 263047 258439 2013-05-04T22:20:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Et '''muntrecht''', dat wol zeggen et recht um [[Munteenheid|munten]] te sloan, is deur de [[Geschiedenis|geskiednis]] hen altied n fel begeerd recht ewest. ==Gekiednis== Mangsmoal was et muntrecht et alleenrecht van den [[Könning (titel)|könning]] of [[keizer]]. Dizzen bepoalden hoo zwoar en van wat veur samenstelling ne [[munte]] mös wean en leet mangsmoal zien beeltenisse op de munte sloan as zeakerheid dat dizze ok warkelek de an-egovven weerde had. Bi-jkommend veurdeel was dat ziene underdöann wisten hoo-t e deruut zag. ===Leenstelsel=== Ok in de tied van et [[leenstelsel]] blef in völle laanden et muntrecht et veurrecht van den könning, bi-jveurbeeld in Engelaand. Howal de feodale verdealdheid groot was en mangs de regerende femilie verskillen van meaning op et slagveld uutvocht wodden toch mangs neet an et muntrecht van den könning etornd. ===Vastelaand=== Op et vastelaand was dat mangsmaol aanders, zo kreg bi-jveurbeeld de stad [[Görlitz]] et recht um munten te sloan. In et [[gewest Hollaand]] stoand de munte vanolds in de veurnoamste stad, [[Dordrecht]] an de Veurstroate. In Gelderlaand waren der de steadn Arnem, Batenburg, Borklo, Breevoort, Buren, Diern, Elburg, Harderwiek, Bargh, Huussen, Hulhuze, Moasbommel, Nimweage, Tiel en Zaltbommel dee muntrecht hadden. ===Walvoart=== Et muntrecht was zo fel begeerd, umdat degene dee et hef ne anzeenleke moate van invlood oet kan oefenen op de menseleke walvoart en den handel. Mit de kumste van et papiergeld is dat feit eigenlek allenig moar starker ewödden, umdat deur den drökpers den geldveurroad noe noar believen beinvlood kon wödden. Toon et geld nog veurnoamelek oet munten mit n bepoald gewichte bestoand was den veurroad beskikboar muntmetale ne beparking woar ok den könning neet umhen kon. ==Lieste van steadn met muntrecht== Dit is ne lieste van steedn in et Nedersaksiese gebeed dee muntrecht hebt. '''[[Gelderlaand]]''': *[[Borklo]] *[[Breevoort]] *[[Dieren]] *[[Elburg]] *[[Harderwiek]] *[['s-Heerenbarg]] *[[Zutfent]] '''[[Grunnen (provìnzie)|Grönnen]]''': *[[N Daam]] *[[Garrelsweer]] *[[Grunnen (stad)|Grön]] *[[Reiderschans]] *[[Selwerd]] *[[Westeremden]] *[[Winzum (Grunnen)|Winsum]] '''[[Oaveriessel]]''': *[[Almelo]] *[[Deventer]] *[[Asselt|Hasselt]] *[[Kampen (Overiessel)|Kampen]] *[[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]] *[[Veno]] *[[Voorst (darp)|Voorst]] *[[Zwolle]] '''[[Drenthe]]''': *[[Koevern]] ==Uutgoande verwiezing== * [http://nl.knm.nl/domains/default/pages/content.asp?content=11690000000014_2_10000000001651&contentcode=historie&cookie=init Könninkleke Munte Nederlaand] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geld]] [[Kategorie:Ekonomie]] [[Kategorie:Recht]] 8mi4iqe32ukiw7vdxdx717z4ec18tac 0 9887 292143 262836 2016-12-10T12:09:44Z Wwikix 13678 /* Recente literatuur */ kat wikitext text/x-wiki Et '''groafschap Zutfent''', met as heufdplaatse de stad [[Zutfent]], dee later tot [[Hanze]]stad zol uutgreujen, ontstoand as zelfstaandege [[groafschap]] in 1046. Et umvatten et noordeleke deel van den olden gouw [[Hamaland]]. [[Ofbeelding:Comitatus_Zutphania_Visscher_1634.jpg|thumb|200px|Groafschap Zutfent]] == Geskiednis == De groafelekheid in dat noordeleke Hamaland wierd in augustus 1046 deur könning [[Hendrik III]] an den [[biskop van Utrecht]] eschonken, noadat den veurgoanden rieksonmiddelleken graaf, [[Godfried II van Lotharingen|Godfried 'met den Board']], hartog van Opperlotharingen uut et gravenhuus Verdun was ezet, waegens rebellie. Godfried was doar den opvolger ewest van zien vader, Gozelo I hartog van Nederlotharingen (oaverlaeden in april 1044), den op ziene beurte zien breur, Godfried 'den Vredestichter', van 1012 tot zienen dood in 1023 ok hartog van Nederlotharingen had op-evolgd. Woarschienlek hef 'den Vredestichter' ziene rechten ontlaend an zien (kinderloos eblaeven) huwelek met ne kleindochter van de beröchte gravinne [[Adela van Hamaland]], ne dochter noamelek van Adela's zönne uut et eerste huwelek van graaf Diederik (oaverlaeden in 1017 of 1018). De oorkonde van 1046 let dudelek marken dat et huus Verdun in noordelek Hamaland nen leengraaf hef in-ezet, iemand den met de uutoefening van et gravenambt was beleend deur den rieksonmiddelleken graaf. Et hef der den schien van dat den toostaand pas noá [[Kìrsttied|Karsmis]] 1025 is ontstoan. Hartog Gozelo I had zich noamelek vanof september 1024 tot Karstmis 1025 verzet taegen de opvolging van keizer Hendrik II deur Koendert II, moar verzeunden zich met Karstmis 1025 met Koendert. In de tussentied had Koendert al in 1025 nen gunsteling, Werner, ruum bedaeld met groandbezit in zudelek Hamaland en op de Veluwe, dat van Adela van Hamaland in beslag enommen was vanwaege heure betrokkenheid bi-j den moord op Wichman III (ok wal 'van Vreden' eneumd) in oktober 1016. In ne neet scharp edoateerde oorkonde uut et tiedvak 1046-1056 blek in zudelek Hamaland nen graaf Wecelo te veur te kommen. Wecelo is nen bekenden roopvorm van Werner. Zo hef et er völle van weg dat Gozelo I, toon hi-j in 1025 eier veur zien geld kos, dermet hef motten instemmen dat Werner in dat zudelek Hamaland zienen leengraaf wierd. Blef dus oaver noordelek Hamaland, woar tussen 1025 en 1046 ook nen leengraaf op et toneel is verschaenen, woarschienlek wal den stamvader van et Zutphense gravenhuus, Godschalk (oaverlaeden 1063). As Godschalk zich neet hef ebraand an den opstaand van zienen leenheer Godfried 'met den Board', blef hi-j bi-j den zien uutvallen op ziene plaatse zitten. Normaal zol hi-j rieksonmiddellek graaf ewodden waen, moar umdat Hendrik III in 1046 de grafelekheid in noordelek Hamaland an Utrecht gaf, ging dat neet deur. Godschalk is dus leengraaf eblaeven, van den biskop van Utrecht namelek. Zo ontstoand in 1046 et graafschap 'Noordelek Hamaland', dat noar zienen bestuursstool 'graafschap Zutphen' is goan heten. Den bekendsten graaf is den rieke [[Otto II van Zutfent]], woarvan zien dochter [[Ermengard van Zutphen|Ermengard]] rundumme 1127 trouwden met [[Gerard III van Gelre]]. Moar umdat Gerard III in 1134 steerf véur zienen vader Gerard II 'den Langen' graaf van Gelre (oaverlaeden 1137), kon pas den zönne van Gerard III, Hendrik I, noa 1137 optraeden as graaf van Gelre én Zutphen. Toon Gelre in 1339 tot [[hartogdom]] wodden verhaeven, wierd de juuste anduding van de machthebbers 'hertog van Gelre en graaf van Zutfent'. Bestuurlek raakten beide gebeeden zo verwaeven dat zi-j as énen onafhankeleken stoat deel namen an de [[Republiek der Zeuven Veraenegde Nederlanden]]. As der in modern zinsverband oaver et gebieed ''De Graafschap'' esprokken wöd, dan spraekt zi-j aejlek nog altied oaver et olde groafschap Zutphen. Dat mag ziene bestuurleke zelfstaandigheid al lang kwiet waen, as plaatsbepoaling is den name blieven bestoan, al lik der wal wat begripsverwarring met den name [[Achterhook]] te bestoan. Den (Geldersen) Achterhook is vanolds et gebeed oostelek van [[Hamaland]] dat tot in de 16de eeuwe deel was van et [[bisdom Münster]]. Doarin lagen [[Breevoort]], [[Wenterswiek]], [[Aalten]], [[Lechtenvoorde]], [[Zellem]], [[Vasseveld]], [[Silvolde]], [[Hengel (Gelderland)|Hengel]], [[Grolle|Grol]], [[Vroagender]], [[Borklo]], [[Geesteren (Berkelland)|Geesteren]], [[Nee]] en [[Eibargen]]. De graven van Gelre bunt pas in de 13de en 14de eeuwe geleidelek an in dat gebeed binnen-edrongen. [[1591]] is et joar woarin et Graafschap Zutfent opheeld te bestoan; noa de veroavering van [[Zutfent]] deur [[Maurits van Oranje]] wöd et graafschap noo helemoal op-enommen in et [[Gelre|Hartogdom Gelre]], dat dan al éne van de Zeuven Veraenegde Nederlanden is. == Staeden in de Groafschap == Noast de heufdstad Zutfent waren andere staeden in de groafschap (met joartal van verkrieging van [[stadsrechten]]): * [[Breevoort]] (veur) ([[1388]]) * [[Bronkhors]] ([[1482]]) * [[Deutekem]] ([[1236]]) * [[Doezebarg]] ([[1237]]) * [[Grolle]] ([[1277]]) * [[Bargh]] ([[1379]]) * [[Laeg-Keppel|Keppel]] ([[1404]]) * [[Lochem]] ([[1233]]) * [[Terborg]] ([[1419]]) * [[Zevenaar]] ([[1487]]) == Kastelen == Et gebeed is bekand um zien völle [[Kasteel|kastelen]]. De volgende kastelen bunt vandage nog te bekiekn: * [[Huus Bargh]] * [[Kasteel Hackfort|Hackfort]] * [[Kasteel Keppel|Keppel]] * [[Huze Reurle]] * [[Huus 't Velde]] * [[Verwolde]] * [[Kasteel Wisch|Wisch]] * [[Slangenburg]] Völ andere kastele bunt in den löp van de tied verwoost, esloopt of tot [[ruïne]] vervollen. Et is bekend dat bi-jveurbeeld kastelen hebt estoane in: * [[Baer]] * [[Bevervoorde]] * [[Kasteel Breevoort]] * [[Bronkhors|Bronckhors]] * [[Dedingsweerde]] * [[Grolle]] kastelen [[Marreveld]] en [[Marhulsen]]. * [[Kasteel Wisch|Old-Wisch]] * [[Kasteel Schulenburg (Gelderlaand)|Kasteel Schulenburg]] * [[Sevenaer]] * [[Sillevolde]] * [[Sinderen]] * [[Swanenburg]] * [[Opladen]] * [[Welmaring]] (Dizze boavenstoande riege is neet kompleet). == Riempken == De Groafschap Zutfent kenden (veur ne bepoalde tied) veer [[heerlekheid|heerlekheden]] met as [[bannerheer|bannerheren]]: [[Huus Bargh|Bargh]], Baer, [[Bronkhorst|Bronckhorst]] en [[Kasteel Wisch|Wisch]]. In 1650 noteerden geskiedskriever Arend van Slichtenhorst (1616-1657) ne olde zegswieze. Ummezat in et Achterhooks: :Bergh den rieksten<br /> :Bronckhorst den adeleksten<br /> :Baer den oldsten<br /> :Wisch den stoltsten Dat de heern van Wisch wodden an-eduud as de stoltsten, (de meudigsten), verwis woarschienlek noar euren name as roofridders. == Uutgoande verwiezing == * [http://www.graafschap-Middeleeuwen.nl Webstae oaver de geskiedenis van Graafschap Zutfent] == Recente literatuur == Hein H. Jongbloed, 'Tussen 'paltsverhaal' en 'IJssellinie', Averarda 'van Zutphen' († 11 augustus [961]) en de geboorte van de graafschappen Zutphen en Gelre (1026-1046)' in ''Bijdragen en Mededelingen Gelre -- Historisch Jaarboek voor Gelderland'' 97/2006 pp. 57-130. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Middeleewn]] [[Kategorie:Geskiedenis van den Achterhook]] [[Kategorie:Zutfent]] tb8575wikjcnzpf4yzuooqcwuoi4vch 0 9888 279159 274535 2015-03-27T16:38:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Large format camera lens.jpg|thumb|Lens en veurkante van n fotokamera]] '''Fotografie''' is het met hulpe van [[licht|lech]] en andere vormen van [[straling]] maken van afbeeldingen van veurwarpen en verschienselen. Het woord is af-eleid van het [[Grieks]] en betekent letterlek schrieven met lech. (φωτος phootos=licht, γραφειν grafein=schrieven) Iemand den (beroepsmoateg) fotografie verricht wördt [[fotograaf]] enuumd. Veur et maken van nn [[foto]] wöd gebruuk emaakt van nen [[kamera]]. Nen afdruk van een veurwarp dat direct op lichtgeveuleg materiaal elegd is en doarnoa belicht, is een [[fotogram]]. == Geschiedenisse == In [[1816]] maken [[Joseph Nicephore Niépce]] nen foto vanuut een raam deur ne plate met een lichtgeveuleg materiaal in een [[camera obscura (optica)|kamera obskura]] bloot te stellen an lech. Et beeld dat evormd wodden was een negatiefbeeld dat neet was fixeerd, en dus deur wietere belichting buten den kamera obskura verloren ging. De beelden dee-t emaakt waren met disse techniek nuumden hi'j ''retinas''. In [[1826]] maken Niépce den eersten foto op ne plate dee was bedekt met bitumen (asfalt). Hi'j had hierveur ne [[belichtingstied]] van maor leefst acht uur neudig bi'j helder zonlicht. De foto maken hi'j van zienen achtertuin en deur het dreajen van de [[zunne]] zag e de schimme van twee kanten. Disse bitumen-beelden, die naost zwart en wit ook griestinten konden tonen, konden ok worden fixeerd en in positieve beelden worden um-ezet. Moar [[Louis Daguerre]] wödt ook vaak ezene as den uutvinder van de fotografie. In [[1831]] zetten Daguerre de proefnemmingen van Niépce veurt met [[zilverjodide]]. In [[1837]] ontdekken Daguerre bi'j tooval de meugelekheid van ontwikkeling van et latente beeld. Hi'j had ne jödeerde [[zilver|verzilverde]] [[kopper (element)|kopperplate]] kort belicht en hiernao bloot esteld an [[kwik]]damp. Hierop blek zich een beeld te hebben evörmd. Hi'j nuumden dit proces [[Daguerreotype]]. In [[1834]] begon [[William Henry Fox Talbot]] te experimenteren. Hi'j ontwikkelden ne methode um [[papier]] lichtgeveuleg te maken deur het te dompelen in ne zwakke [[zalten|zaltoplossing]] en doarnoa in ne [[zilvernitraot]] oplossing. De lichtgevuligheid van zilvernitraat was al in 1727 ontdekt deur [[Johann Heinrich Schulze]] moar was tot dan too niet meer as een kuriositeit en kermisattraktie. [[Thomas Wedgwood]] en [[Sir Humphrey Davy]] slaagden der in [[1802]] al in onder invleud van lech een beeld te vangen op veurbewarkt papier. Alleen lukken et eur neet dit beeld te [[fixeren (fotografie)|fixeren]]. Maar Talbot lukken et de beelden te fixeren deur ze te dompelen in ne starke zaltoplossing. Ook ontdekken hi'j ht [[negatief-positiefprocedé]]. De 'uutvinding van de fotografie' wodden in januari [[1839]] bi'jnoa geliektiedig in [[Paries]] en in [[Londen]] an-ekondigd. Oaverigens steet in et Franse plaetske Saint-Loup-de-Varennes - de plaatse woar [[Joseph Nicephore Niépce]] ziene eerste proeven deed - een monument met de tekst "DANS CE VILLAGE NICEPHORE NIEPCE INVENTA la PHOTOGRAPHIE en 1822". Umstreaks [[1850]] wodden de papieren drager deur glas vervangen en hechen zi'j de [[zilverhalogenide]]n met behulp van ne [[collodium]]loage op dissen deurzichtigen basis. Diss glasplaten mossen as ze nat waren worden belicht en meteen worden af-ewarkt. In [[1871]] vond de Engelse arts [[Maddox]] ne dreuge methode uut, hij gebruken ne glasplate woarop [[zilverbromide]] in ne [[gelatine]] loage ingebed wodden. Dit is in feite den oervörm van de hudege fotografiese films. Ne ni'je ontwikkeling is de [[digitale fotografie]]. Hierbi'j wöd de traditionele kamera, geladen met film (woarvan de chemische eigenschappen verandert deur de belichting) vervangen deur nen kamera met nen lichtgevuligen elektroniesen sensor. == Relatie met andere uutdrukkingsvörmen == In vergelieking met andere uutdrukkingsvörmen als [[pictogram]]men, [[diagram]]men en [[Kaart (cartografie)|kaarten]], maar ook [[tekste]] zörgt de fotografie veur de zuverste benadering (maar niet per definitie: beste benadering) van de warkelekheid, as digitale manipulatie uutblif. Doarmet draagt foto's maximaal bi'j aan een juuste [[kommunikatie]] bi-j et oaverbrengen van ne bepoalde gedachte oaver (een deel van) de warkelekheid. == Stereofotografie == [[Stereoscopie|Stereofotografie]] besteet uut het maken van twee opnames, geliektiedig emaakt, op ong. 6,5 cm van mekaar wat oaverenkömp met de gemiddelde afstand tussen twee mensenogen. Doarmet is het meugelek om diepte te zien. == Terminologie == * fotografietechniek: [[ISO/ASA]], [[softfokus]] * ''optika'': [[kamera]], [[objektief (lens)|objektief]], [[lens (opties)|lens]], [[diafragma (optica)|diafragma]], [[spegelreflex]], [[spegelreflexkamera]], [[parallax]] * ''chemie'': [[negatief (fotografie)|negatief]], [[positief (fotografie)|positief]], [[doka]], [[ontwikkelen (fotografie)|ontwikkelen]], [[fixeren (fotografie)|fixeren]] == Bekiekt ok == * [[Regel van darden]] * [[Instagram]] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Fotografie]] i9nn12wo9gezqbn8vxy4ukw1q7yr8ng 0 9889 262919 258445 2013-05-04T21:43:30Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Joseph Nicéphore Niépce.jpg|thumb|right|Joseph Nicephore Niépce]] '''Joseph Nicéphore Niépce''' ([[Chalon-sur-Saône]], [[7 meert]] [[1765]] - [[Saint-Loup-de-Varennes]] (kortbi'j [[Chalon-sur-Saône]]), [[5 juli]] [[1833]]) is algemeen bekend als de maker van de eerste permanente [[foto]]. == Fotografie == Niépce wordt ezene as een van de [[uutvinder]]s van de [[fotografie]]. Hi'j begon in [[1793]] te experimenteren met processen um optische foto’s te kriegen. Disse waren gericht op het ontwikkelen van een procedé um met behulp van een camera een etsplate te kunnen maken. Bi'j zien eerste pogingen lukken het al um foto’s te maken, moar deze verbleekten al heel gauw. Bekend is dat hi'j in [[1822]] zijn eerste foto produceert dankzi'j een stof den hi'j ontdekt ( syrisch asfalt ) den dan wal oplosboar is in terpentine, moar na lange belichting niet meer oplosboar is. Zo ontstond de allereerste foto (1826). De belichtingstied van de foto is acht uur en is genomen vanuit het raam van zien kantoor. In [[2002]] is ontdekt dat er nog een oldere foto uut [[1825]] bestond, veurstellend een jonge stalknecht met een peerd aan een leidsel. Disse foto wodden in Frankriek eveild veur meer dan 500.000 Euro. Niépce nuumde zien proces "heliografie", wat zovölle betekende as "lichtdruk". De deur um gebruukte belichtingstied is tot de dag van vandaag nog een punt van discussie, en mot argens tussen 8 en 20 uur hebben elaegen. Vanwaege disse lange belichtingstied wodden het proces gebruukt voor het fotograferen van gebouwen en stilstoande onderwerpen en kon dit in de praktijk niet worden gebruukt veur het fotograferen van personen. Tot zien vindingen beheuren het [[diafragma (optica)|irisdiafragma]] en een methode um foto's holdboar te maken. Ok was hi'j de eerste den een [[camera]] van een [[balg]] veurzag um het scharpstellen te vergemakkeleken. Nadat de Pariese opticien Chevalier, den voor beiden lenzen sleep, um in 1826 in contact bracht met [[Louis Jacques Mandé Daguerre]] volgde in [[1829]] een samenwarkingsverband woarbi'j onder andere het fotografisch proces nog aanmerkelek verbetterd wodden. [[Ofbeelding:View from the Window at Le Gras, Joseph Nicéphore Niépce.jpg|thumb|right|Uutzicht uut warkkamer in Le Gras, de oldst aovergeblaeven foto deur Niépce (1826)]] Op [[5 juli]] [[1833]] stierf Nicephore Niépce plotseling, zonder dat zien uutvindingen officieel waren erkend. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.niepce.com Joseph Nicephore Niépce] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Fotografie]] ntjp2xrehzby4omophei4vhr71txi2o 0 9890 262850 258457 2013-05-04T20:54:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Guus Hiddink''' ([[Varsseveld]], [[8 november]] [[1946]]) is een [[Nederland]]se [[voetbal]]trainer en ex-voetballer. == Spöllerscarrière == Hiddink werd geboren in de gemeente [[Wisch]] (now gemeente [[Olde Iesselstreek]]). In zien jeugd voetbalde hi'j voor de amateurvereniging [[SC Varsseveld]], woar hij op twaalfjarige leeftijd lid werd. Eerder kon dat in den tied nog niet. Hiddink bliekt een technisch begaafde linksbenige middenvelder. In mei 1961 spölde Hiddink, dan 15 joar old, zien eerste wedstried in het eerste elftal van SC Varsseveld.<!--bron: "Hiddink, dit is mijn wereld", pagina 26--> Hiddink gaf zien studie veurrang boaven het voetbal en ging noa een mislukte poging de HBS af te maken de CIOS-opleiding volgen. In zien tweede joar mos Hiddink stage lopen bi'j een betaald voetbalclub en wodden jeugdtrainer bij [[De Graafschap]]. Toen hi'j het CIOS afrondde wodden Hiddink ok metene gediplomeerd voetbaltrainer, hi'j kreeg toen het B-diploma, het één noa hoogste toendertied. Noa het CIOS wodden Hiddink, door heufdtrainer [[Evert Teunissen]], benuumd tot full time jeugdtrainer en assistent-hoofdtrainer.<!--bron: "Hiddink, dit is mijn wereld", pagina 32--> In 1967 degradeerde de Graafschap noar de tweede divisie en wodden een ni'je heufdtrainer an-esteld, [[Ad Zonderland]]. Hiddink spölde al een joar lang gin voetbal meer, moar Zonderland voegde Hiddink bi'j de selectie, de spöllersselectie dit keer. Noa twee joar in de tweede divisie wodden de Graafschap in 1969 kampioen, met Hiddink as topscorer met 22 doelpunten, en promoveerde naar de eerste divisie.<!--bron: "Hiddink, dit is mijn wereld", pagina 41/42--> Noa één jaar eerste divisie kocht [[PSV (voetbalclub)|PSV]] Hiddink. Hiddink bleef anderhalf joar bi'j PSV, moar een vaste basisplaatse veroveren lukken um niet. Noa PSV keerde hi'j terug noar de Graafschap woar trainer [[Piet de Visser]] de trainer was. Zien jongere breurs René en Karel wodden toen ook an de selectie van de Graafschap toe-evoegd. René voetbalde uutendelek enkele bi'j De Graafschap en Karel bi'j spölden later ook nog bi'j [[FC Groningen]] en [[BV Veendam]]. Hiddink ging dus terugge noar de eerste divisie, moar promoveerde in 1973 noar de Eredivisie. Toen de Graafchap in 1977 degradeerde vertrok Hiddink noar [[NEC]]. In april 1978 ging hi'j enkele moanden noar de [[Washington Diplomats]] (VS), woarna hi'j weer veur NEC spölde, um doarnoa weer enkele moanden in de Verenigde Stoaten te voetballen, now bi'j [[San Jose Earthquakes]], woarnoa hij weer terugkeerde noar NEC, om uutendelek de letste twee joar van zien voetbalcarrière zien loopbane af te sluten bij de Graafschap. Kenmerkend veur de spöller Hiddink was dat hij strafschoppen bi'jnoa nooit miste. Hiddink is lid van [[Orange All Stars]]. == Coach == === PSV === De trainerscarrière van Guus Hiddink startte ook bi'j De Graafschap. Van [[1981]] tot [[1983]] was hi'j hier assistent-trainer. Doarnoa maken hi'j de oaverstap naar [[PSV (voetbal)|PSV]], woar hi'j eerst assistent-trainer was en vanaf meert 1987 heufdtrainer. Hi'j nom de taken oaver van Hans Kraaij sr den in conflict was eraakt met [[Ruud Gullit]]. Onder leiding van Hiddink won PSV in dri'j joar tied dri'jmoal de landstitel, dri'jmoal de nationale beker en en eenmoal de [[Europacup 1]], in [[1988]]. === Fenerbahçe === Noa zien periode bi'j PSV wodden Hiddink trainer van de [[Turkije|Turkse]] club [[Fenerbahçe Spor Kulübü|Fenerbahçe]]. Hi'j tekende een contract veur twee jaar met een optie om noa één jaar te vertrekken as een Spaanse of Italiaanse club zich zol melden. Toen Hiddink in het seizoen 1990/91 een contract tekende bi'j [[Valencia CF|Valencia]], hoefde hi'j zien warkzaamheden bij Fenerbahçe niet af te maken. === Valencia === In de seizoenen 1991/92 en 1992/93 behaalde Hiddink twee joar op riege Uefa-Cup voetbal met Valencia. In het begin van het darde seizoen bij Valencia kwam Hiddink deur tegenvallende resultaten in de problemen, woarnoa hi'j end 1993 ontslagen werd. Dri'j moand later, februari 1994, wol Valencia hem toch terugge: noa Hiddinks vertrek was de club beheurlek weg-ezakt en dreigde degradatie. Het lukte um Valencia in de [[Primera División]] te houden, moar Hiddink keerde Valencia de rugge toe en hield een [[sabbatical]]. Zien passie voor de [[Golf (sport)|golfsport]] haalde Hiddink in Spanje op, woar zien hotel noast de golfbaan stond. === Nederlands elftal === Op 1 januari [[1995]] wodden Hiddink benuumd tot bondscoach van het [[Nederlands voetbalelftal]]. Hij volgde de noar PSV vertrokken Dick Advocaat op. Hiddinks Oranje kwalificeerde zich ternauwernood veur het EK in Engeland. Noa een verloren wedstried in en tegen Wit-Rusland lek Nederland kansloos, moar deur onverwacht verlies van Tsjechië bi'j Luxemburg hield Nederland een kans op het EK. Via een play-offwedstried tegen Ierland, espöld op [[Anfield Road]], kwalificeerde Nederland zich. Nederland bereikte de kwartfinale op het [[Europees kampioenschap voetbal 1996|Europees kampioenschap in 1996]]. Hiddink kreeg doar te maken met [[de kabel]], onenigheid tussen een paar donkere en blanke spöllers van Ajax, wat mede de oorzaak zol wean van de uutschakeling. Edgar Davids wodden deur Hiddink tiedens het toernooi uut de selectie ehaald. De kwalificatiereeks veur het WK 98 verliep verliep veurtvarend: Wales wodden met 1-3 en 7-1 verslagen, België wodden met 0-3 en 3-1 verslagen en San Marino met 4-0 en 0-6. De enige verloren wedstried was in en tegen Turkije. Op het [[Wereldkampioenschap voetbal 1998|wereldkampioenschap in 1998]] wodden Nederland eerste in een groep met België, Mexico en Zuud-Korea. In de achtste finale wodden Joegoslavië met 2-1 verslagen en in de kwartfinale Argentinië met 2-1. In de halve finale verloor Nederland echter noa het nemmen van strafschoppen van Brazilië. De wedstried om de 3e en 4e plaats tegen Krowatië ging toen ook verloren. === Real Madrid en Real Betis === Moar een paar dagen noa de letste wedstried op het WK kwam Hiddink in dienst bi'j [[Real Madrid]]. Real Madrid had het seizoen derveur de Europa Cup 1 ewonnen en mocht in 1998 de stri'jd um de wereldbeker an. In Tokio won Real onder leiding van Hiddink met 2-1 van [[Vasco da Gama]] en behaalde zo de [[wereldbeker]] veur clubteams. wieters verliep het seizoen teleurstellend en in meert 1999 wodden Hiddink ontslagen deur voorzitter [[Lorenzo Sanz]]. Aanleiding zol wean ewest het niet opstellen van zien zönne [[Fernando Sanz]]. Noa zien vertrek bi'j Real Madrid was Hiddink nog dri'j moand interim-coach bi'j [[Real Betis Sevilla]]. Hiddink wodden de zeuvende trainer in twee joar tied en hield de ploeg in de Primera División. In 2000 nam Hiddink weer wat gas terug. === Zuud-Korea === Op 1 januari [[2001]] wodden Hiddink opni'j bondscoach, now van [[Zuud-Korea]]. Zuud-Korea was as één van de twee gastlanden direct eplaatst veur het WK van 2002. Hiddink kreeg wat hi'j wol van de Zuud-Koreaanse bond: de spöllers wodden uut de competitie ehaald en Hiddink kreeg een budget veur trainingskampen en oefenwedstrieden tegen topteams. Zien anpak lukken, want op het [[wereldkampioenschap voetbal 2002]] slagen Hiddink der tot verrassing van völle in um met Zuud-Korea de halve finale te halen. Doarin werd verloren van Duutsland. Ok de wedstried um de darde en de vierde plaatse, tegen Turkije, werd verloren. Desondanks was de 4e plaats een geweldig resultaat. Disse prestatie maken um in Zuid-Korea bijzonder populair en in zijn geboorteplaats [[Vasseveld]] wodden een Guuseum in-ericht, waar völle Zuud-Koreanen noar toe kwammen. In [[Gwangju]] werd het ''Gwangju World Cup Stadium'' um-edeupt in het ''[[Guus Hiddinkstadion]]''. De prestatie met het Zuud-Koreaans elftal leverde Hiddink de titel [[Nederlands Coach van het Jaar (Sport)|Nederlands Sportcoach van het Jaar]] op. [[Ofbeelding:2004 guuseum.jpg|thumb|right|''Guuseum'' in [[Varsseveld]]]] === PSV === In de zommer van [[2002]] keerde Hiddink terug noar PSV. In het eerste seizoen wist Hiddink direct zijn vierde landstitel met de club te veroveren. In zien trainersloopbaan was het seizoen 2004-2005 veur Hiddink zeer succesvol. Met PSV behaalde hi'j halve finale van de [[UEFA Champions League|Champions League]]. Noa de groepsfase versloeg PSV in de achtste finales [[AS Monaco]] en in de kwartfinale [[Olympique Lyonnais]]. In de halve finale strandde PSV tegen [[AC Milan]], noa een 2-0 verlies in [[Milaan (stad)|Milaan]] en een 3-1 winst in Eindhoven. Het seizoen 2004/2005 wodden onder andere af-eslotten met het behalen van de [[Dubbel (voetbal)|dubbel]], de landstitel en de [[Amstel Cup]]; Hiddinks darde met PSV. In het seizoen 2005/2006 wodden Hiddink veur de zesde keer landskampioen met PSV. Bi'j de huldiging op het Stadhuisplein in Eindhoven wodden Hiddink benuumd tot [[ereburger]] van Eindhoven. Deur de verschillende Nederlandse voetbalcoaches wodden Hiddink zowel in het seizoen 2004/05 as in 2005/06 gekozen tot [[Nederlands Trainer-Coach van het Jaar (voetbal)|Coach van het jaar]] in het betaald voetbal, terwijl zien prestaties in het jaar 2005 werden beloond met de titel [[Nederlands Coach van het Jaar (Sport)|Nederlands Sportcoach van het Jaar]]. === Australië === Op [[22 juli]] [[2005]] wodden Hiddink benuumd tot bondscoach van [[Australisch voetbalelftal|Australië]], een functie den hi'j zol combineren met zien wark as coach van PSV.<ref>[http://www.volkskrant.nl/sport/article141798.ece Hiddink bondscoach Australië], volkskrant.nl</ref> Op [[16 november]] 2005 wist hi'j zich met Australië veur het [[Wereldkampioenschap voetbal 2006|WK voetbal]] in [[2006]] te plaatsen ten koste van [[Uruguay]]. Australië plaatste zich doarmet voor de tweede keer in de geschiedenis veur een WK. De letste keer was in 1974, waar het slechts één puntje behaalde deur een 0-0 geliekspel tegen Chili. Tiedens het WK van 2006 wodden Australië in een groep met Brazilië, Krowatië en Japan tweede waarmet ze zich plaatsten veur de achtste finales. Daar werd Australië uut-eschakeld deur de latere wereldkampioen [[Italië]]. === Rusland === Op [[10 april]] [[2006]] maken Hiddink in het Nederlandse televisieprogramma [[Holland Sport (televisieprogramma)|Holland Sport]] ([[VPRO]]) bekend dat hi'j bondscoach zol worden van [[Rusland]]. Ok met deze ploeg wist hi'j te stunten deur Engeland te versloan en doarmet de kansen veur de EK-kwalificatie beheurlek te vergroten. Zelfs de toenmalige Russische president [[Vladimir Poetin]] filleseteerde Hiddink met disse prestatie. Noa verlies in Israël lekken de kansen veur Rusland verkekken, moar noa een verrassende nederloag van [[Engels voetbalelftal|Engeland]] tegen [[Krowatisch voetbalelftal|Krowatië]] won Hiddink met het [[Russisch voetbalelftal|Russisch elftal]] van [[Andorrees voetbalelftal|Andorra]], woardeur Rusland zich plaatsen veur het [[Europees kampioenschap voetbal 2008|Europese kampioenschap 2008]] in Oostenriek en Zwitserland. Völle kranten gaven um de bi'jnaam 'Guus Geluk', vanweage zien biezundere prestaties met Nederland, Zuud-Korea, Australië en Rusland.<ref>[http://www.voetbalnext.nl/Hiddink_Guus_geluk_is_een_prima_bijnaam-9184.gebruikernieuws Hiddink: 'Guus geluk is een prima bijnaam'], Voetbalnext, 23 nov 2007</ref> Op het EK 2008 reikte Hiddink tot de halve finales, noa onder meer een oaverwinning van 3-1 in de kwartfinales tegen Nederland. Veurafgoand aan disse overwinning zei Hiddink: "Ik hoap de verroader van het joar te worden. Dat zol betekenen dat wi'j winnen", en op de vroage of hi'j het Nederlandse volkslied met zol zingen was zien antwoord: "Ik vind dat Rusland een mooi volkslied hef, qua melodie. Dat neurie ik dan ok een betjen met. Bij Nederland doe ik dat niet."<ref>[http://www.sportwereld.nl/voetbal/ek2008/rusland/2385399/Hiddink_wil_verrader_van_het_jaar_zijn.html Hiddink wil verrader van het jaar zijn], [[Algemeen Dagblad]], 20 juni 2008</ref> De Russische president [[Dmitri Medvedev]] liet zich daags noa de overwinning gekscherend ontvallen dat Hiddink Russisch staatsburger zol kunnen worden in geval hij um 'veiligheidsredenen' niet meer noar Nederland terug zol kunnen keren.<ref>[http://www.bndestem.nl/sport/ekvoetbal/3319544/Hiddink-mag-voor-de-veiligheid-Rus-worden.ece Hiddink mag 'voor de veiligheid' Rus worden], [[BN/De Stem]], 23 juni 2008</ref> Nog veur de wedstried tegen Nederland wodden in een kuuroord bij [[Maloretsjenskoje]] op de [[Krim]] (Oekraïne) een standbeeld veur Guus Hiddink onthuld deur de Russische beeldhouwer Jevgeni Jablonski.<ref>[http://www.planet.nl/planet/show/id=69156/contentid=929448/sc=bc099b Een beeld veur Guus Hiddink], Planet internet, 25 juni 2008</ref> == Belastingfraude == In 2007 werd Hiddink beschuldigd van [[belastingfraude]]. In 2002 en 2003 had hi'j een woning in het [[België|Belgische]] dorp [[Achel (plaats)|Achel]], waar hi'j ook in-eschreven stond, moar volgens de FIOD niet woonde. Volgens het [[Openbaar Ministerie]] zol Hiddink hierdeur € 3,5 miljoen aan inkomsten veur de Nederlandse belasting verzwegen hebben. Hierdoor zol hi'j € 1,4 miljoen te weinig [[inkomstenbelasting]] betaald hebben. Hiddink mos in januari [[2007]] terecht stoan voor de [[rechtbank]] in [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]]. De [[Officier van Justitie]] eiste op [[6 februari]] een celstraf van tien moanden. Op [[27 februari]] 2007 deed de rechtbank uutspraak. Hiddink werd veroordeeld tot een boete van € 45.000 en een celstraf van zes maanden veurwaardelek. Hij werd alleen veroordeeld veur het doen van een valse belastingaangifte oaver 2003.<ref>[http://www.volkskrant.nl/sport/article401380.ece Zes maanden voorwaardelek en boete voor Hiddink], [[de Volkskrant]], 27 feb 2007</ref> == Loopbaan as spöller == {| {{prettytable}} |----- ! Periode ! Club ! Land ! Competitie |----- | 1967-1970 || [[Vbv De Graafschap|De Graafschap]] || [[Nederland]] | Eerste Divisie |----- | 1970-1972 || [[PSV (voetbal)|PSV]] || [[Nederland]] || [[Eredivisie (voetbal)|Eredivisie]] |----- | 1972-1977 || [[Vbv De Graafschap|De Graafschap]] || [[Nederland]] | Eerste Divisie en [[Eredivisie (voetbal)|Eredivisie]] |----- | 1977-1981 || [[NEC (voetbalclub)|NEC]] || [[Nederland]] || [[Eredivisie (voetbal)|Eredivisie]] |----- | 1978 || [[Washington Diplomats]] || [[Amerika]] || [[North American Soccer League|NASL]] |----- | 1980 || [[San Jose Earthquakes]] || [[Amerika]] || [[North American Soccer League|NASL]] |----- | 1981-1982 || [[Vbv De Graafschap|De Graafschap]] || [[Nederland]] | [[Eredivisie (voetbal)|Eredivisie]] |} == Loopbaan as trainer == {| {{prettytable}} |----- ! Periode ! Club ! Land ! Competitie ! Functie |----- | 1981-1984 || [[Vbv De Graafschap|De Graafschap]] || [[Nederland]] | [[Eredivisie (voetbal)|Eredivisie]] || Assistent-Trainer |----- | 1984-1987 || [[PSV (voetbal)|PSV]] || [[Nederland]] || [[Eredivisie (voetbal)|Eredivisie]] || Assistent-Trainer |----- | 1987-1990 || [[PSV (voetbal)|PSV]] || [[Nederland]] || [[Eredivisie (voetbal)|Eredivisie]] || Trainer |----- | 1990-1991 || [[Fenerbahçe Spor Kulübü|Fenerbahçe]] || [[Turkije]] | [[Süper Lig]] || Trainer |----- | 1991-1994 || [[Valencia CF]] || [[Spanje]] || [[Primera Division]] || Trainer |----- | 1994-1998 || [[Nederlands elftal|Nederland]] || [[Nederland]] | || Bondscoach |----- | 1998-1999 || [[Real Madrid]] || [[Spanje]] | [[Primera Division]] || Trainer |----- | 1999-2000 | [[Betis Sevilla|Real Betis]] | [[Spanje]] || [[Primera Division]] || Trainer |----- | 2001-2002 || [[Zuid-Koreaans voetbalelftal|Zuid-Korea]] || [[Krowatië]] | || Bondscoach |----- | 2002-2006 || [[PSV (voetbal)|PSV]] || [[Nederland]] || [[Eredivisie (voetbal)|Eredivisie]] || Trainer |----- | 2005-2006 || [[Australisch voetbalelftal|Australië]] || [[Australi'je (land)|Australië]] | || Bondscoach |----- | 2006-heden || [[Russisch voetbalelftal|Rusland]] || [[Ruslaand]] | || Bondscoach |} == Onderscheidingen == * ''Nederlands Coach van het Jaar'': 2002 en 2005 * ''Nederlands Trainer-Coach van het Jaar'': 2005 en 2006 * ''Oeuvrepries van de KNVB'': 2007. In [[september]] [[2007]] kreeg Guus Hiddink de oeuvrepries van de KNVB vanwege zien prestaties in binnen- en buitenland. Hij was hiermee na [[Rinus Michels]] en [[Johan Cruijff]] de darde trainer die disse onderscheiding kreeg.<ref>[http://www.knvb.nl/archief/clubs/knvb.nl_clubs__competities/oeuvreprijs_voor_guus_hiddink Oeuvrepries veur Hiddink], knvb.nl</ref> {{Bron| * Sportredactie [[de Volkskrant]], ''Saint Gus: biografie van Guus Hiddink'', 2006, 169 p., [[J.M. Meulenhoff]] - Amsterdam, ISBN 90-290-7793-X * [[Frans van den Nieuwenhof]], ''Hiddink: dit is mijn wereld'', 2006, 240 p., [[De Boekenmakers]] - Eindhoven, ISBN 90-439-0887-8 }} == Rifferenties == <references /> {{commonscat|Guus Hiddink}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Voetbal|Hiddink, Guus]] [[Kategorie:Sporter uut Gelderlaand]] r0uhc6kflatrhja6jf4mqv66d66wyab 14 9891 258327 252440 2013-03-11T11:48:14Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 104 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6159053]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Photography}} [[Kategorie:Techniek]] [[Kategorie:Optica]] [[Kategorie:Keunst]] 39cuwxb4l9wtv8l5ig10mrpwpph2pe1 0 9892 262924 258328 2013-05-04T21:44:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Lettre-de-marque2.png|thumb|250px|Veurbeeld van nen Fransen kaperbreef]] Nen '''kaperbreef''' (Nederlaands: Kaperbrief) was nen breef den deur de [[oaverheid]] of [[Könning (titel)|könning]] wodden eskrevven, woarmet n [[Schip|skip]] dat den breef an board had et recht wodden gaeven um skaepe van vi-jandeleke meugendheden an te vallen en löäg te roven. Den kapitein den nen dergeleken breef had ekreggen (en ok wal zien skip) wöd ne [[kaper]] eneumd. Howal kaperi-je in weurd ne warkwieze was van ekonomiese kriegsvoering, was et in de uutvoering in völle gevallen neet meer as nen deur de oaverheid good-ekeurden vergeldingsmoatraegel en/of rechtmoatege [[Piroat|piroateri-je]]. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Oorlog]] [[Kategorie:Geschiedenis_van_Nederlaand]] dc565i6lta4damob2xbuu43y6uz3k86 0 9893 271996 226717 2013-12-09T02:17:40Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Könning''' kan wean: *[[Könning (titel)]] - den könning van een laand *[[Könning (boogscheeten)]], den besten schutter van nen boogschuttersvereaniging *[[Könning (keertspel)]], nen keerte uut et standoard keertspel, ok den ''heer'' geneumd *[[Könning (schoaken)]], nen schoakstuk {{dv}} 7tg4w2ofdbspp1mv0b9dda089iio9w5 0 9895 262748 258325 2013-05-04T20:00:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Carcassonne-vignes.jpg|thumb|200px| Den Citadel van Carcassonne-vignes]] [[Ofbeelding:Namur JPG07.jpg|thumb|200px| Den Citadel van Namen an den Moas, mit an den voot den Pont de [[Jambes]]]] Nen '''citadel''' is n op zichzelf stoand verdeadigingswark, binnen ne stad of [[Vesten|vesting]]. Et wodden gebroekt um: * te denen as leste starke toovluchsoord as de rest van de stad al evollen was bi-j nen anval en/of * de inwonners van ne opstandege stad deronder te holden. In dat geval sprekt ze ok van nen dwangburcht of dwangkasteel. <ref> http://www.coehoorn.nl/begrippenlijst/begrippen/citadel.html </ref> Et weurd is ofgeleid van et Italiaanse ''città ideale'': de volkommen stad, in de [[Renaissance]] oet-evonden deur [[Italië|Italianen]]. Bekende citadellen bunt te vinden in [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]] en [[Namen (stad)|Namen]]. Bi-j de [[eerdbeaving]] van [[27 december]] [[2003]] in et Iraanse [[Bam (Iran)|Bam]] is den citadel, emaakt van [[leem]], [[stro]] en palmboomholt, grotendeels verwoost. Nen bekenden citadel in Frankriek is [[Carcassonne (stad)|Carcassonne]]. {{Bron| <references />}} [[Kategorie:Fort]] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] a5lpmo7963rqjzjefj288x962ryep9t 0 9896 268140 262976 2013-06-10T09:47:41Z PieterJanR 1007 -interwiki (wikidata) wikitext text/x-wiki '''Leem''' is ne [[groandsoorte]] veurnoamelek bestoand uit fienkörreleg materiaal van verskillende soorten [[gesteente]]n. Leem is ne samenstelling van [[klej]], [[silt]] en [[zaand]]. Silt en zaand bestaot uut [[kwarts]], klej uut [[klejmineroal|klejmineroalen]] as [[illiet]] en [[kaoliniet]]. Der bunt verskillende wiezen woarop leem kan ontstoan, zoas deur den [[Wiend|wind]] ofgezet ([[eolisch (geologie)|eolies]], zi-j neumt et dan [[löss]]), deur [[gletsjer]]s ofgezet (zi-j neumt et dan [[keileem]]) of deur [[rivier|river]]en ([[fluviatiel]]). == Leem as bouwmateriaal == Met ''zuvere leem'' wödt ofwal löss of silt bedeuld. Leem um met te bouwen of [[Stukadoor|stuccen]] kent völle verskillende laege in samenstelling en opbouw. Zogeneumde vette leem bevat völle klej, moar arme of schraole leem tot wal 60% zaand of silt. Leemstuc is geskikt veur et ofwarken en mooi maakn van binnenmuurn in won- en warkruumten. Et is neet brandboar en is wat starkte vergeliekboar met kalkmortelstuc. Bi-jzunder is de dampdeurlaotendheid. Et kan doardeur vocht en warmte raegelmoatig maakn. Leem blef kuul in den zommer en warm in den winter. Veur et maakn van lemen mure wöd den [[Vitselstek]]-techniek toogepast. ==Golem== In de jödse tradisie besteet nen kaerl uut leem emaakt, den [[Golem]]. ==Uutgoande verwiezingen== *[http://www.natuurinformatie.nl/ndb.mcp/natuurdatabase.nl/i000328.html Wat is leem?] *[http://www.tierrafino.nl/leem Informasie oaver et toopassen van leemstuc] ==Bronnen== {{Bron| *[http://dinoloket.tno.nl/dinoLks/delfstoffen/OverigeInformatie/Literatuur_en_links/Full_text/MJvdMetal_Grondsoorten_en_Delfstoffen_bij_Naam_(2eDruk,DWW+NITG,2003).pdf Grondsoorten en Delfstoffen bij naam] }} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geologie]] ociwrfym62mllb594stpg4g769ogek7 6 9897 126983 72879 2009-11-26T22:52:01Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Breevoort_keert.gif == Licentie == {{PD-70j}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] dyeln61y8e4r1jeefxcjy5utehbvpvl 0 9900 292049 291579 2016-12-08T13:24:58Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Image:Siege of Grol (Groenlo) 1627 - Grolla Obsessa et Expugnata (J.Blaeu).jpg|thumb|right|300px|Beleg van Grol deur Frederik Hendrik (1627)]] 't '''Beleg van Grol''' was ne [[belegeringe]] van de [[vesten|veste]] [[Grolle]] in [[1627]] deur [[Frederik Hendrik]], ok wal den 'Stedendwinger' eneumd. 't Was in de tied van den [[Tachtigjoarigen Oorlog]], en Grolle was in dizze periode meermoals bezet ewodden deur de [[Spanje|Spaansen]]. Um de stad noa joaren van Spaanse bezetting endelek definitief weerumme te kriegen veur de [[Republiek_der_Zeuven_Veraenigde_Nederlaanden|Nederlanden]], hef Frederik Hendrik ne grootse belegeringe op-e-zet. Nadat hee met zien laeger van wal twintigduuzend man in iets meer as ene wekke ne onmundige '[[circumvallatieliene]]' van 16 kilometer lang had an-e-legd, zodat gin mens de stad nog in of oet kon, begun Hendrik Grolle duftig onder vuur te nemmen met kogels en vuurballen. Langs dizze liene waren [[Fort|schansen]] en andere fortifikasies ebouwd veur de tröppen en kanonnen, zoas de [[Engelse schans]]. Ondertussen gef Hendrik ziene [[Engelaand (regio)|Engelse]], [[Friesland|Friese]] en [[Hollaand (gewest)|Hollandse]] soldoaten opdracht greppels richting de stad te graven. Eenmoal doar an-ekommen probeerden zee de stadsmure oaver te klimmen, wat de leu in de stad oet alle macht probeerden te verhinderen. De Engelsen hebt dan met nen [[mijn|mien]] de muren opeblazen, en toon et laeger deur et gat gung en de Grolse wallen derachter wollen opklimmen, lagen de stadse leu al te wachen met heure geweren. Dree moal probeerden zee der op te kommen, en dree moal ging et haevig vedan, met ne bulte gewonden en doden, woarunder [[Willem van Nassau, heer van de Lek]], den op de leste dag nog et loodjen legden. Pas toon de stad van dree kanten zol wodden anevallen, hef den anvoerder van de Spaansen, Matthijs Dulken, zich ovver-egevven. Al met al duurden et zowat 'n moand veurdat de Spanjaarden der genog van hadden en zich oavergaven. De Spaanse troepen moggen vertrekken van Frederik, zoas dat in een verdrag met mekare was beslotten. De Grolse leu moggen in de stad blieven, op veurweerde dat zee et [[Rooms-Katholieke Karke|kattellieke geleuf]] af zollen zweren. Dat deden ze dan moar, veur de vorm, want in 't geniep blivven zee met z'n allen katteliek. Grolle was noo endelek in-enommen en zol in Staatse handen blieven tot 't ende van den oorlog. {{Dia|Dit artikel is schreven in t [[Grolle|Grols]], verbetteringen bunt altied welkom.}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:17e eeuw]] [[Kategorie:Belegeringe]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] [[Kategorie:Geskiedenis van den Achterhook]] [[Kategorie:Oost Gelre]] erze4c9mklbwwyt42g1q9cv74m6jrur 0 9901 258266 252781 2013-03-11T11:46:56Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 106 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5531]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1277''' == Gebeurtenissen == *[[Grolle]] ontvangt [[stadsrechten]]. == Geboren == *... == Uut de tied == * [[20 meie]] - [[Paus Jehannes XXI]] 92xcwqkgdt99v81izm66xkfeirjyg5m 0 9902 258264 250501 2013-03-11T11:46:54Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 119 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6833]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1627''' == Gebeurtenissen == *[[Grolle]] wodden belegerd en veroverd deur [[Frederik Hendrik]]. == Geboren == *... == Uut de tied == *[[Willem van Nassau, heer van de Lek]] rxbt8y78p8iinhwyq508ezt1s1hu7wu 0 9903 264155 203598 2013-05-06T16:21:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Zie dv|De ''Ni'je Hanze Interregio'' muj niet in de wiere halen mit de ''[[Ni'je Hanze]]''.}} De '''Ni'je Hanze Interregio''' ('''NHI''') is een economisch, wetenskoppelijk, politiek en bestuurlijk bondgenootskop maank de [[Duutslaand|Duutse]] dielstaoten [[Bremen (staot)|Bremen]] en [[Nedersaksen]] en de [[Nederlaand|Nederlaanse]] pervincies [[Frieslaand]], [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]], [[Drenthe]] en [[Oaveriessel]]. De name kump van de [[middeleeuwn|laat-middelieuwse]]/[[vrogmoderne tied|vrogmoderne]] [[Hanze]], een biester succesvol Noord-Europees bondgenootskop van handelsgildes. De NHI hebt ze op 20 meert 1992 in Bremen op-ericht. 't Verbaand hef zien stee in [[Ollnborg]] en hef as motto ''Wi'j bouwt netwarken''. ==Doelen== De NHI wil inspeulen op de kaansen die as 't ni'je 'Europa zonder grèenzen' biedt veur grèensoavertredende samenwarking. De mandielige belangen van de NHI-regio mut 't bondgenootskop anwiezen. Binnen de NHI bestiet een netwark van relaoties. 't Verbaand gef bi'jienkomsten, dut analyses en ondersteunt projecten, beveurbield op 't gebied van energie en infrastructuur. ==Projecten== D'r is een Europese Juridische opleiding uutewarkt mit de [[Hanse Law School]], een samenwarkingsverbaand maank de universiteiten van [[Bremen]], [[Grunnen (stad)|Grunnen]] en Ollnborg. Naor model van de NHI is 't pregramma ''[[Hanse Passage]]'' op-ezet, det bestiet uut economische samenwarkingsprejecten maank een bulte orgenisaoties in vieftien Noord-Europese regio's van [[Verienigd Keuninkriek|Engelaand]] töt an [[Litouwen]]. In mei 2008 hölden ze in Ollnborg de vakconferentie ''Op weg hen íen Europese energieregio: Perspectieven veur Nederlaans-Duutse samenwarking op 't gebied van energie binnen de Ni'je Hanze Interregio. ==Bron== *[http://www.nhi-online.de/ Webstee van de Ni'je Hanze Interregio] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Ekonomie]] [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Organisaotie]] tciyb28795i5432rnb260gduvoyycei 0 9906 72941 2008-07-14T17:38:03Z Ni'jluuseger 73 [[Graafschap Zutfent]] is ewiezig naor [[Groafschap Zutfent]]: Kiekt op de oaverlegbladziede wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Groafschap Zutfent]] 03sb8es3lt91085pjqxqqa8e7knvde0 0 9910 284549 262954 2016-05-18T19:26:06Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Denmark crown.jpg|thumb|De krone van [[Denemarken]], et ambtstekken van nen könning]] Den '''könning''' is noa [[keizer]] den heugsten [[Vorst (heerser)|vörsteleken]] [[adel|titel]], en mit dizzen titel wöd et (mannelek) stoatsheufd van n [[monarchie|könninkriek]] an eduud. Den vrouweleken geliekweerdegen name is ''[[könningin (titel)|könningin]]''. Mangs wödt n könninkriek [[monarchie]] eneumd. Weliswoar is n könninkriek ne monarchie, moar neet iedere monarchie hef nen könning of könningin as stoatsheufd: in [[Monaco]] en [[Liechtenstein]] wöd den betrekking van stoatsheufd woar-enommen deur nen [[vorst (heerser)|vörst]] en in [[Luxemburg (laand)|Luxembarg]] deur nen [[groothartog]]. == Geskiednis == Histories wierd bi-j sommege [[stam (antropologie)|stammen]] en [[volk]]er den titel van ''könning'' egeaven an den hoogsten gezagsdrager. Eurspronkelek wierd den könning mangsmoal ekozzen. Bi-j de [[Germanen]] waren dit bi-jveurbeeld veurnoamelek 'vegetatiekönningen', dee de vröchtboarheid van et gewas en de oaverwinning in den stried mossen verzeakeren. Allengs wierd den titel arfelek. Zo wödden de könningen van [[Frankriek]] anvankelek ekozzen. Van [[Adalbero van Reims]] is et citoat; :''Et könningschop kriegt ze neet op groand van arfrecht; ze mot slechts um op de trone verheffen, den zich zowal deur ziene lichameleke wal-eschoapenheid as deur ziene geesteleke wiesheid underscheidt, den deur et geleuf estarkt en deur grootmeudegheid esteund wöd.'' Hiermet maakten hi-j den weg vri-j veur de verkezing van [[Hugo Capet]]. In de twee eeuwn doarnoa verkreg dizze familie echter dusdoanig veul anzeen dat den titel alsnog arfelek wierd. Eurspronkelek drogen de könningen ne [[Krone (heraldiek)|krone]] op eure [[Helm (heufddekkel)|helmen]], nen golden baand dee van boaven mit bledvörmege opstaandingen versierd was. De Nederlaandse [[Könningskrone]] wierd in [[1816]] vast-esteld bi-j Könninklek Besluut of kabinetsorde (24.6.1816 nr. 77). Umdat den könning den hoogsten persoon van et laand is mek hi-j ''gene'' deel uut van den [[adel]], moar steet doarboaven. == Nederlaand == In [[Nederlaand]] bestond den titel van [[1813]], toon de [[soevereiniteit]] wodden op-edroagen an Willem Frederik, [[Prinse]] van [[Nederlandse monarchie|Oranje-Nassau]], ofwal doarna Könning [[Willem I der Nederlaanden|Willem I van Nederlaand]] eneumd. Eerstmoal vuurden Willem I den titel van ''Soevereine [[Vorst (heerser)|Vorst]]'', moar noa de vereaneging mit [[België]] op et [[Congres van Wenen]] mocht Willem noa nen meujzoame politeeken drök den titel ''Könning'' dragen. Nederlaand wöd al meer as 100 joar eregeerd deur ne könningin, umdat de opeenvolgende wetteleke arfgenoamen gene manneleke opvolgers hadden. Sinds de joaren tachtig is in Nederlaand de [[Salische Wet|Saliesen wet]] vort egoan, hierdeur zal prinsesse [[Catharina-Amalia der Nederlaanden|Catherina-Amalia]] kroonprins [[Willem-Alexander der Nederlaanden|Willem-Alexander]] opvolgen, ok as doar n prinsjen wöd geboarn. In Nederlaand neumt zi-j den echtgenoot van de könningin den [[prins-gemoal]]. Noar den vörm is [[Beatrix der Nederlaanden|Könningin Beatrix]] den ''[[Könning der Nederlanden]]'', umdat de Nederlaandse groandwet de uutsproake ''Könningin'' veur nen regerenden vörst neet kent. == België == Noa de umwenteling van [[1830]], en doarbi-j de stichting van [[België]] as zelfstaandig laand, wöd België tot op vandage geregeerd deur könningen. Deur de strenge toopassing van de [[Salische Wet|Saliese wet]] ging tot [[2003]] den groandwetteleken macht van den könning bi-j arfopvolging oaver op de wettege, natuurleke en manneleke noakommelingen van Z.M. [[Leopold I van België|George Christiaan Frederik van Saksen-Coburg-Gotha]] (Könning [[Leopold I van België]]). In [[1992]] is de Groandwet wier anepast woardeur ok vrouwleu künt opvolgen. Sinds [[1993]] regeert [[Albert II van België|Könning Albert II]] den zienen breur [[Boudewijn I van België|Boldewien]] opvolgden noa zienen dood. Meer informasie under [[Belgischen monarchie]]. == Europeesen könninkrieken == Deur de tied hen hef Europa verschillende Könninkrieken gekend; sommigen bunt vort deur veroavering, anderen deur samengoan. === Könninkrieken === * [[België]] * [[Denemarken]] * [[Nederlaand]] * [[Noorwegen]] * [[Spanje]] * [[Verienigd Keuninkriek|Vereanigd Könninkriek]] * [[Zweden]] * [[Monaco]] === Veurmalige Könninkrieken === * [[Frankriek]] * [[Italië]] * [[Griekenlaand]] * [[Joegoslavië]] * [[Roemenië]] * [[Bulgarije|Bulgari-je]] * [[Portugal]] * [[Albanië]] * [[Polen]] * [[Montenegro]] * [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] * [[Ieslaand]] === Europese könninkrieken uut vrogge tieden === * [[Heilige Roomse Riek]] der Duutse noatie * [[Könninkriek Navarra]] * [[Skotlaand]] * [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]] * [[Polen]] * [[Hongaarnlaand|Hongari-je]] * [[Könninkriek Bourgondië|Bourgondië]] * [[Könninkriek Sardinië|Sardinië]] * [[Könninkriek Beieren|Beieren]] * [[Könninkriek Noapels|Noapels]] == Zee ok == * [[Könningshuus]] * [[Nederlaans koningshuus]] * [[Lieste van gevallen könningshuze]] {{DEFAULTSORT:Konning}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Monarchie]] 8lhg4ua79vxmr3mycj3sedcq0iorr2b 0 9911 72971 2008-07-14T19:41:49Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Beatrix van Nederlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Beatrix van Nederlaand]] 7fupthkixxcjme6crpvj1u0yxrisufg 0 9912 72972 2008-07-14T19:42:19Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Catharina-Amalia van Nederlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Catharina-Amalia van Nederlaand]] 4v747na9ivw9pa6qax9f4dqz29tnbv0 0 9913 72975 2008-07-14T19:43:33Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Könning]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Könning]] o96mwd3btd0gxwitxs792gphgcx7wbt 0 9914 264154 258379 2013-05-06T16:21:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Zie dv|De ''Ni'je Hanze'' muj niet in de wiere halen mit de ''[[Ni'je Hanze Interregio]]''.}} [[Ofbeelding:Hansapaevad2.JPG|thumb|upright|'t Stadhuus van [[Tartu]] mit de Hanzedag in [[Estlaand]] (2005)]] De '''Ni'je Hanze''' is n cultureel, sociaol, economisch en börgerlijk samenwarkingsverbaand van steden en plaatsen die as vrogger bi'j 't bondgenootskop van handelsgildes de [[Hanze]] eheurd hebben, of daor veule haandel mit hebt edreven. De Ni'je Hanze wördden in [[1980]] op-ericht in [[Zwolle]] en is vandage 't grootste vri'jwillige bondgenootskop van steden en plaatsen. De Ni'je Hanze wil bi'jdragen an Europese ienheid deur 't concept van de internationaol geörienteerde Europese stad/gemiente vanni'js vörm te geven. 't Verbaand wil ok 't historisch besef van de mitwarkende plaatsen vergroten en samenwarking maank dizze plaatsen anfietern. Jongeren wördt specifiek betrökken in 't pregramma de Jongerenhanze. == Orgenisaotie == Beslissings binnen de Ni'je Hanze nimt een Vergadering daoras alle lidsteden en -plaatsen iene stem in hebt. Speciaole bevoegdheden hef een Commissie daoras alle laanden mit lidsteden en -plaatsen íen stad (en Duutslaand vief steden) veur kiest. De laanden mit zokke plaatsen bint op dit moment België, Engelaand, Estlaand, Finlaand, Fraankriek, Ieslaand, Letlaand, Litouwen, Nederlaand, Noorwegen, Polen, Ruslaand, Skotlaand, Zweden en Witruslaand. Wieder is d'r een Raod mit een president (de veurman, altied de börgemeister van [[Lübeck]] umdet die stad vrogger de leider van de Hanze was) en twei vicepresidenten. Sund 2004 is d'r een Hanzegilde mit taken as 't organiseren van bi'jienkomsten en publiekscampagnes. == Hanzedagen == Alle jaoren wördt d'r in ien van de lidsteden een Hanzedag eholden daoras leden menare in de mute gaot, heur steden anpriest en mit menare risselveert, onder aandere oaver een biezunder thema det alle jaoren aanders is. Op de Hanzedag in de [[Nedersaksen|Nedersaksische]] stad [[Stood]] hebt ze besloten um as solidaire actie van alle Hanzesteden de Sint-Nikolaaskathedraal (1113-1123) in de Hanzehof van [[Veliki Novgorod|Novgorod]] te restaureren. === Oaverzicht van de ehölden en eplande Hanzedagen === # 1980 [[Zwolle]] ''(Nederlaand)'' #* Gin hanzedag in 1981 # 1982 [[Düörpm]] (Dortmund) ''(Duutslaand)'' „1100 jaor Düörpm – Düörpm en de Hanze“ # 1983 [[Lübeck]] ''(Duutslaand)'' „Historische binnenstad“ # 1984 [[Neuss]] ''(Duutslaand)'' „Ekenomische ontwikkeling van de steden“ # 1985 [[Broenswiek (stad)|Broenswiek]] ''(Duutslaand)'' „Cultuur, wetenskop, technologie“ # 1986 [[Duisborg]] ''(Duutslaand)'' „Stedenbonden“ # 1987 [[Kalmar]] ''(Zweden)'' „Milieu“ # 1988 [[Keulen]] ''(Duutslaand)'' „Toerisme“ # 1989 [[Hambörg]] ''(Duutslaand)'' „Europese haandelsruumte“ # 1990 [[Dèventer]] en [[Zutfent]] ''(Nederlaand)'' „Communicaotie maank ondernemen en steden“ # 1991 [[Wesel]] ''(Duutslaand)'' „Hanze – baand zunder grèenzen“ # 1992 [[Tallinn]] ''(Estlaand)'' „Weeropblui van de Hanzehandel“ # 1993 [[Münster (stad)|Münster]] ''(Duutslaand)'' „Steden en de opbouw van Europa“ # 1994 [[Stood]] ''(Duutslaand)'' „De stadslocht mak oe vri'j“ # 1995 [[Soest (Duutslaand)|Soest]] ''(Duutslaand)'' „Hanze van de ni'je tied: Grondslagen veur begrip, welvaort en vrede“ # 1996 [[Bargen (Noorwegen)|Bargen]] ''(Noorwegen)'' „De zee verbindt oes“ # 1997 [[Danzig]] (Gdansk) ''(Polen)'' „Hanze investeert in de Hanzesteden“ # 1998 [[Visby]] ''(Zweden)'' „Mit de Hanze de toekomst in de mute“ # 1999 [[Oldnzel]] ''(Nederlaand)'' „Op de drumpel van een ni'je ieuw“ # 2000 Zwolle ''(Nederlaand)'' „Broggen bouwen veur de toekomst - Internationaole kennis- en cultuuruutwisseling“ # 2001 [[Riga]] ''(Letlaand)'' „Lèventige geschiedenis - lèventige geest“ # 2002 [[Brogge (stad)|Brogge]] ''(België)'' „Een privilege veur iederiene“ # 2003 [[Frankfort an de Oder]] ''(Duutslaand)'' en [[Słubice]] ''(Polen)'' „Mit menare hen Europa“ # 2004 [[Turku]] ''(Finlaand)'' „Vitaliteit deur samenwarking“ # 2005 [[Tartu]] ''(Estlaand)'' „Groot Middelieuwenfeest“ # 2006 [[Ossenbrügge]] ''(Duutslaand)'' „Europa in Osnabrück“ # 2007 [[Lippstadt]] ''(Duutslaand)'' „Mit menare handelen“ # 2008 [[Soltwedel]] ''(Duutslaand)'' „Toekomst ontmoet verleden“ # 2009 [[Veliki Novgorod|Novgorod]] ''(Ruslaand)'' „De grenzen verleggen …“ # 2010 [[Pärnu]] ''(Estlaand)'' „Oonze dagelekse toekomst“ # 2011 [[Kaunas]] ''(Litouwen)'' „Herinneren, herstellen, trots wea'n“ # 2012 [[Lünborg]] ''(Duutslaand)'' # 2013 [[Hiarwede]] ''(Duutslaand)'' # 2014 Lübeck ''(Duutslaand)'' # 2015 [[Viljandi]] ''(Estlaand)'' # 2016 [[Bargen (Noorwegen)|Bargen]] ''(Noorwegen)'' # 2017 [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] ''(Nederlaand)'' # 2018 [[Rostock]] ''(Duutslaand)'' # 2019 [[Lünen]] ''(Duutslaand)'' # 2020 [[Brailen]] ''(Duutslaand)'' # 2021 [[Riga]] ''(Letlaand)'' # 2022 [[Neuss]] ''(Duutslaand)'' # 2023 [[Thorn]] (Toruń) ''(Polen)'' # 2024 [[Danzig]] (Gdansk) ''(Polen)'' # 2025 [[Visby]] ''(Zweden)'' # 2026 [[Stargard]] (Stargard Szecinski) ''(Polen)'' # 2027 [[Broenswiek (stad)|Broenswiek]] ''(Duutslaand)'' # 2028 [[Stralsund]] ''(Duutslaand)'' # 2029 [[Wismer]] ''(Duutslaand)'' # 2030 Zwolle ''(Nederlaand)'' * 2033 [[Pskov]] ''(Ruslaand)'' * 2036 [[Warberich]] ''(Duutslaand)'' ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.hanse.org Webstee van de Ni'je Hanze] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Kultuur]] [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] s00h3imfrub3kkkd6dth6t39lmdkgec 0 9915 289275 288458 2016-10-28T16:38:58Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[File:Panorama van het Canadameer.jpg|thumb|300px|Et Kannedemeer]] Et '''Kannedemeer''' is een meer tussen de dörpen [[Appelsche]] en [[Else (Frieslaand)|Else]] in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Ooststellingwarf]]. Et leit in de buurtschop [[Kannede (Appelsche)|Kannede]]. Et Kannedemeer is een veurmaolige [[zaandwinputte]] en leit in et [[Nationaol Park Drents-Friese Woold]] en wodt beheerd deur [[Staotsbosbeheer]]. Et meer, ok wel et '''Aekingemeer''' nuumd, het op pattie plekken een diepte van meer as dartig meter. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Meer in Nederlaand]] [[Kategorie:Waeter in Frieslaand]] [[Kategorie:Stellingwarven]] d3fulk6ny0csol5gn7ahmmg7g9elb87 6 9916 168166 128670 2010-11-24T09:25:08Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == va de en-wiki == Licentie == {{Bepark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Canada]] j01gj0usiu85wkiui0f0c5azlxipi84 0 9917 258380 253169 2013-03-11T11:49:23Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 14 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q257304]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Kannede''' kan verwiezen naor: * [[Kannede]], een laand in Noord-Amerike * In Ooststellingwarf: ** [[Kannede (Else)]], een buurtschop in et Ooststellingwarfse dörp Else ** [[Kannede (Appelsche)]], een buurtschop in et Ooststellingwarfse dörp Appelsche ** [[Kannedemeer]], een meer (een veurmaolige zaandwinputte) {{dv}} 5yilanxx7g9t04vxboo3k24m0yo2z5u 0 9918 72992 2008-07-14T20:08:29Z Servien 7 [[Kannade (Appelsche)]] is ewiezig naor [[Kannede (Appelsche)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kannede (Appelsche)]] lm5mdmbxenm1t5nibnqfzpbt0cc7owf 0 9919 73001 2008-07-14T20:35:25Z Ni'jluuseger 73 Dv naor Könning wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Könning]] o96mwd3btd0gxwitxs792gphgcx7wbt 0 9920 264059 258442 2013-05-06T16:04:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''Hanzestad''' was een stad die heur an-esleuten har bi'j de [[Hanze]], een Noord-Europees, [[middeleeuwn|laat-middelieuws]] en [[vrogmoderne tied|vrogmodern]] bondgenootskop van handelsgildes. Bi'j uutbreiding is 't een lidstad van 't mederne culturele, sociaole, ecenomische en börgerlijke samenwarkingsverbaand de [[Ni'je Hanze]]. Partie steden, daoronder [[Hambörg]] en [[Bremen]], voert de titel Hanzestad as officieel diel van heur name. [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Ekonomie]] [[Kategorie:Kultuur]] [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Stad]] 4sntn115fvz93pc4rz9hk4jun1r6fs7 0 9921 263182 258332 2013-05-04T22:43:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Stadsrechten''' waren in et [[Middeleeuwn|middeleeuwse]] [[Heilige Roomse Riek|Europa]] biezundere (veur)rechten dee an ne plaatse wödden too-ekend. Howal hier mangs meerdere rechten (zoas marktrecht, tolrecht en et recht um stadsmuren te bouwen) under wödden verstoan, ging et feajlek um et recht van de [[Stad (woonstee)|stad]] op eigen rechtsproak. An burgerleu wierd et recht verleend euren zaak te bepleiten veur nen rechtbank van "gelieken" in plaatse van underworpen te wean an et recht van den landheer. Feajlek is der dus sproake van stadsrecht en neet van stadsrechten. In n ofzunderlek veurrecht kon ok et recht op wetgeaving ([[Stadskeure|keur]]) wödden egevven en et recht um eigen scholten en stadsbestuurders te beneumen. Stadsrechten waren nen trad in de untwekkeling van et rechtsstelsel in et [[Heilige Roomse Riek|Europa]]. Mit et vort goan van et [[Feodalisme|feodaal stelsel]] en et toonemmende belang van den centroalen (rechts-)stoat kwam der ok n ende an et stadsrecht. Der bestoande vergeliekboare rechten in olde kulturen, mit name dee van Mesopotamië woar zi-j den [[kidinnutu]] kenden. == Achtergroand == Al under de Romeinen verkreg [[Nimweage]] marktrechten. Vanof et joar 1000 wierden veurrechten deur laandsheern an neaderzettingen egoavn. Mangs in ruul veur geld, mangs bewust um steadnvörming te bevorderen. Vanof de tied dat dizze veurrechten in éne kere in n totaalpakket wödden an-eboden, spreakt wi-j van stadsrechten. Stadsrechten maken van ne neaderzetting ne antrekkeleke vestigingsplaatse veur koopleu. Van den economiesen bleuj den hiervan de uutkumste was, profiteerden den heer deur et heffen van [[belastingen]]. [[Ofbeelding:Stadsrechten Utrecht oorkonde 1122 bron Utrechts Archief.jpg||thumb|200px|]] De eerste Nederlaandse plaatse dee, in olde geskriften van et Bisdom Utrecht uut 956 as stad vermeld steet is [[Deventer]]. De plaatse was al in de 2de helfte van de 8ste eeuwe ontstoan moar wöd dus ruum 200 joar later al as stad eneumd. Woarschienlek is et eerste deel mit stadsrecht veur Deventer in de 1ste helfte van de 11de eeuwe op-esteld. De stad verkreg dit recht van den Duutsen keizer, ok de steadn dee doarop volgden: Grunning, Utrecht en Stavoren verkreggen eure rechten van den Duutsen Keizer. De rechten van de aandere Nederlaandse steadn wödden namens him verleend deur feodale heern. Alle steadn waren schatplichteg an dizze heern, ze vörmden ne gans belangrieke bronne van inkomsten veur dizze heern. Der bunt wal völle plaetse in Nederlaand woar den anvang tot et opstellen van dee rechten uutging van de bevölking van dee plaatse zelf. De rechten van de oldste of veurnaamste stad binnen n gewest (groafschap, hartogdom of bisdom) deenden meangsmoal as veurbeeld veur de rechten van aandere steedn in dat gewest. Wanneer in de dochterstad juridiese oneanigheid ontstoand, gingen zee op "steadenvoart" noar de moderstad um doar uutleg van et recht te vroagen. Deur bestudering van de verskillende stadsrechtcharters hebt zi-j hele “stambeume” hiervan veur de ofzunderleke gewesten in Nederlaand op können stellen. Vanof de 13de eeuwe wödden bepoalde rechten ok lös van den heer ofekundigd. De toon riezende machtige Vloamse steadn Gent en Brugge waren hier et eerste met. Laandsheern probierden wal zeggenschop te holden op de samenstelling van et stadsbestuur. Het dool van de stad was deurgoans derop ericht um doar helemoal vri-j in te wödden. In latere eeuwen was et mangs den geldnood van laandheern, den dertoo leidden dat de steaden uutbreiding van eure rechten kochten. Stadsrechten brachten dus walvoart en walvoart bracht stadsrechten. Zo wisten steaden noa verlöp van tied ne hoge moate van zelfstandegheid te verkriegen. Der waarn steadn dee zelfs wissen uut te greujen tot [[stadstoat|stadstoaten]] (zelfs noe vörmt Hamburg en Bremen in Duutslaand nog aparte Bundesländer). Grunnen (mit ziene Ommelaanden) was tot de Habsburgse machtsoavernoame in dit gewest (1528) begin 16de eeuwe binnen de Nederlaanden de stad die et meest noar dizze benaming op weg was. Den macht in de stoaten van den Nederlaandse en Belgiese gewesten lag ende 15de eeuwe al in gans belangrieke moate bi-j de steadn. Den graaf van Vloanderen verleenden in de 12de eeuwe stadsrecht an n tröpken plaetse in Zeeuws-Vloanderen, under aandere: Eerdenburg, Hulst, Beervleet. Zi-j waarn gebouwd op de rechten dee de stad [[Atrecht]] in de löppe van de joaren mit de Graven van Vloanderen was oaveren-ekommen. De Hartogen van Broabant vörmden noa de Graven van Vloanderen as et woare den tweeden trop “stadsrechtverleaners” in Nederlaand, zi-j namen de rechten van [[Leuven]] as veurbeeld. Et Deaventerse stadsrecht gold as veurbeeld veur alle Oaveriesselse steadn, en dat van de stad Utrecht dus veur de oaverege Utrechtse steadn. De Hartogen van [[Gelre]] namen de stadsrechten van [[Zutfent]] as veurbeeld. De graven van Hollaand dee den lesten groep “stadsrechtverleaners” vörmden namen et Leuvense model oaver. [[Deventer]] en [[Nimweage]]* vörmt in zeker opzicht ne uutzundering binnen de Nederlandse steadn. Zi-j waarn anvankelek vri-je riekssteadn binnen et Duutse riek. Deventer dat in et [[Oaversticht]] (Oaveriessel) lag was doardeur neet schatplichtig an den Bisskop van Utrecht. Nimweage (et Riek van ~) was korte tied tot de inlieving van de stad deur [[Gelre]] (1247) nen stadsstoat. Hoo wieter in de 13de eeuwe den macht van den Duutsen keizer ofnam, nam umgekeerd den macht van de lokale heern too, en stelden dizze vri-je riekssteadeleken toostand neet völle meer veur. Moar beide steadn blevven wal machtege plaetse binnen et Oaversticht en Gelre. Deventer was tot de vörming van de Republeek [[1580]] den 'primus inter pares' (eersten under gelieken) van de Oaverstichtse steadn. (*de stadsrechten van [[Aken (stad)|Aken]] waarn et veurbeeld veur de Nimweagse; veur Deventer is dit neet bekend). De Habsburgsen machtsoavername in de 1ste helfte van de 16de eeuwe betekkenden nen sterke inbooting van den macht van de steadn. Noast den stried oaver de vri-jheid van godsdienst was den onvrea hieroaver (“et verlees van veurrechten”) et belangriekste gevolg van den opstaand in de Nederlaanden dee in de joaren ’60 geleidelek uutgreujden tot nen echten gewoapenden stried. Uutendelek leidden dizzen opstaand tot et uut-envallen van de Habsburgse Nederlaanden in de Spaanse Nederlaanden (noe België) en de Republeek der 7 Vereanegde Provinsien. In de Republiek bezetten de steadeleke patriciaten de machtegste plekken in de stoaten en wierd den adel bi-jnoa van invlood berooft. == Rechten == Stadsrechten hadden betrekking op zaken as: *'''Veurrechten''': **'''[[stadsmure|Stadsmuurn]]''': et recht um ne mure rundumme de stad te bouwen. **'''[[Marktrecht]]''': et recht um [[markt]] te holden (en doarveur te loaten betalen). **'''[[Stapelrecht]]''': et recht um bepoald handelsgood as eerste te möggen stapelen (Opsloan) en verkopen. **'''[[Tolrecht]]''': et recht um [[Tolweg|tol]] te heffen, eigen börgers waren doarvan meesttieds vri-j-esteld wat bi-jdroog an de antrekkelekheid as woonplaatse. **'''[[Muntrecht]]''': enkele steadn waren vri-j eur eigen geld te sloan. *'''Vri-jheden''': **'''Persoonleke vri-jheid''': mangs gold den reagel 'Stadsloch mek vri-j'. I'j waren gin [[heurege]] meer van den landheer, moar vri-j um te goan en stoan woar da'j wollen. *'''Bestuur''': **'''Stadsbestuur''': de bettere börgeri-je kon mangs zelf de bestuurders kezen dee in den stadsroad zitting mossen nemmen. **'''Rechtsproak en wetgaeving''': Binnen an-egeaven grenzen was de stad vri-j um zelf wetgeaving en rechtsproake uut te oefenen. De stad wierd hierdeur bestuurlek uut et umrengende laand elicht woar de wetgaeving van den landheer gold. Börgerleu hadden et recht veur nen eigen rechtbank (van "gelieken") te verschienen. Mangs wodden bepoald dat ne ni-je stad veur ziene rechtsproake was anewezzen op ne aandere, al lenger bestoande, stad. **'''Belastingen''': Et stadsbestuur verweerf et recht um binnen de eigen grenzen belastingen op te leggen an inwonners. Et gebeed buten ne stad kon mangs [[laandsrecht]] kriegen. Zo kreggen [[Kennemerlaand]] en [[West-Frieslaand]] van de graven van [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] n laandrecht. Deurgoans gold wal dat stadsrecht veur landsrecht ging. ==Ende van stadsrechten== Mit den greuj van den centroalen stoat kwam der langzaam n ende an et stadsrecht. In de noordeleke Laege laanden wierden de leste stadsrechten feajlek verleend in [[1586]] (Willemstad). In de tied van et bestoan van de [[Republiek der Vereanegde Nederlanden|Republiek]] verweerf alleneg Blokziel (1672) nog n stadsrecht. Noa de [[Bataafse Republeek|Bataafse Umwenteling]] (1795) wödden gemeenten noar Fraans veurbeeld vörm-egeaven en wodden et stadsrecht - bi-j wet - of-eschaft. Howal deels hersteld noa [[1813]] kreggen steadn neet helemoale de bevoogdheden trög dee zi-j veur dee tied hadden: rechtspraoke en wetgeaving wödden meer en meer nen zaak van et centroal gezag. Noa de groandwet van [[1848]] en de Gemeentewet van [[1851]] is et verskil tussen darpen en steadn kommen te vervallen. Stadsrechten dee in et beginne van de 19de eeuwe nog bunt egeaven (an [[Delfshaven]] in [[1825]] veur et leste) bunt neet te vergelieken mit dee uut de Middeleeuwn en meer symbolies van eerd. Deur sommigen wodt [[Den Haag]] en [[Assen]] neet as stad ezene, umdat dizze plaetse eure stadsrechten kreggen in de Franse tied. ''Uut Artikel 25 van de "Stoatsregeling" 1798:'' :''"Alle Tiend- Chijns- of Thijns-, afstervings- en Naastings-Regten, van welke aard , midsgaders alle andere Regten of Verpligtingen, hoe ook genoemd, uit het Leenstelsel of Leenrecht afkomstig, en die hunne oorsprong niet hebben uit een wederzijdsch vrijwillig en wettig verdrag, worden, met alle gevolgen van dien, als strijdig met der Burgeren gelijkheid en vrijheid, voor altijd vervallen verklaard. "'' ==Den Haag== [[Den Haag]] is ne bi-jzunder geval, mangs wöd dizze stad beschouwd as et grootste darp van Europa, umdat officieel nooit stadsrecht is egeaven. Helemoal juust is dat neet want Den Haag kreg stadsrechten in [[1806]] ([[Lodewiek Napoleon]]), bekrachtigd in [[1811]] ([[Napoleon Bonaparte]]) (howal dizze feajlek symbolies bunt). Moar ok doarveur kreg Den Haag bi-jzundere rechten, dee et wal degelek tot ne stad maken: * Vanof [[1334]] kreg Den Haag et recht op ne [[joarmarkt]]. * In [[1370]] stelden hartog [[Albrecht van Beieren]], graaf van Hollaand, de grenze van et rechtsgebeed vaste. * In [[1451]] wödden de bevoogdheden van [[schepen]]en vastgesteld noar veurbeeld van et [[Leiden|Leidse]] stadsrecht. Zo kreg et ne [[vroodschop]], dee betrokken was bi-j de joarlekse verkezing van de schepenen. * In [[1559]] kreg Den Haag boavendeen twee [[börgemeister]]s mit dezelfden stand en rechten as de börgemeisters van de bestoande steadn van Hollaand. * In [[1795]] kreg Den Haag de stand van ''Stad in de republiek''. ==Zee ok== * [[Lieste van Nederlaandse plaetse mit veurmoalige stadsrechten]] ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.stadsrechten.nl/ Lieste van den stadsrechten in Nederlaand] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Stad]] [[Kategorie:Recht]] bnaae3bcx5glmetdh8ckhykpa9k4q45 0 9924 287340 262679 2016-10-25T17:09:41Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemaente | naam = Baarn | bestaandsnaam vlagge = Baarn flag.svg | bestaandsnaam woapn = Baarn coa.jpg| lokatie = Dutch Municipality Baarn 2006 | proveensie = | heufdplaats = Baarn | öppervlakte = 33,03 | öppervlakte laand = 32,47 | öppervlakte water = 0,46 | inwonners = 24.443 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 753 | breedtegroad = 52/13/0/N | lengtegroad = 5/18/0/E | verkeersoader = [[A1]], [[N221]], [[N414]] | netnummer = 035 | postkode = 3740 - 3744 | webstie = [http://www.baarn.nl/ www.baarn.nl] | }} |- |[[Ofbeelding:Paaskerk Baarn.jpg|thumb|Poaskarke]] |- |[[Ofbeelding:Villa Amalia Baarn.jpg|thumb|Villa Amalia]] |- |[[Ofbeelding:Soestdiek.jpg|thumb|Paleis Soestdiek]] |} '''Baarn''' is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] en [[Stad (woonstee)|stad]] in de Nederlandse previnsie Utrecht elaegen an den rivier den [[Eem]]. De gemeente hef 24.443 inwonners (1 januari 2007, bron: CBS) en hef ne oppervlaakte van 33,03 km² (woarvan 0,46 km² water). Nen inwonner van Baarn wödt nen Baarnoar eneumd. ==Darpen== '''Karnen''' * [[Eembrugge]] * [[Lage Vuursche]] * [[Soestdiek]] ==Geskiednis== Baarn ligt in et midden van Nederlaand op de grenze van de proveensies Utrecht en Noord-Hollaand, an den enigen revier den van bronne tot munding op Nederlaands gebeed ligt, den [[Eem]]. Al vanof 8000 tot 4500 v.Chr. hef den mens zich in de umgaeving van den revier opeholden. Et bewies hierveur is elaeverd deur enkele doezenden stuks vuursteen dee bi-j n veertal archeologiesen underzeuken evonden bunt. Veur den eursprong van et darp Baarn mo'w weerumme noar de twaalfde eeuwe. In dee tied wödden de bestoande darpen te klein, mede deur de kruustochten, de haandelsbetrekkingen mit aandere regio's en den greuj van de bevölking. Deurdat elk darp in grote moate in eigen behoofte veurzag, mössen ze oaver n umrengend gebeed van voldoonde grootte beschikken, bi-jveurbeeld um in den behoofte an braandstof te veurzeen of um et vee te kunnen loaten graozen. In en rund de twaalfde eeuwe ontstonden doardeur völle ni-je naederzettingen, woarunder woarschienlek Baarn. Den eersten naederzetting, den in de umgaeving van de Leestroate lag, zal uut n twentigtal boerderi-jen hebben bestoan. Pas in de veertiende eeuwe verplaetstn den karn van et darp zich in de richting van den Brink, woar in de eerste helfe van deezelfde veertiende eeuwe de Pauluskarke is ebouwd. Den eursprong van den name 'Baarn' gif nog steeds veul stof tot proatn en hef nog steeds neet tot n bevraedigend antwoord eleid. Et meest veur de haand liggend lik dat den name ne verwiezing is noar n gebeed woar veul braandstof te haaln of te groaven is', (vergeliek 'Barneveld': veld woar braandstof te haeln vült). [[Klinkermethatesis]] zörgt veur umdrejing van den r en den a: braanden wödt barnen. Umstraeks 1350 verlenen den [[biskop van Utrecht]] de inwonners van Baarn [[stadsrechten]], et rechte van zelfbestuur an et darp. Et recht van poorteri-je hef Baarn nooit ekreggen. Baarn hef doarumme neet nen mure of wal um et darp hen ehad. In de Golden Eeuwe, van 1600 tot 1672, stoand Amsterdam centraal in de untwekkeling van Baarn. Baarn was vergelekken bi-j et grote Amsterdam moar n darp, moar wal n antrekkelek darp veur den heufdstaedeleke koopleu en patriciërs. Zi-j leeten tot wiet in de achtteende eeuwe weelderige zommerverblieven en jachthuze bouwen op grote stukken land in Baarn. Zoas et lustslot 'Soestdiek', tussen 1674 en 1678 ebouwd, de buutenplaatse [[Gröneveld]] en ok hofstede 'Den Eult', umstraeks 1640 ebouwd deur den Amsterdamsen börgemeister [[Johan Bicker]] op n stuk groand an den diek noar Soest. Vermeldensweerd is ok den buutenplaetse Pienenburg, n ontwarp van architect [[Philips Vingboons]], ebouwd in 1647 veur de rieke weduwe [[Sara de Wael]]. Noa 1945: Noa den Tweeden Waeldkrieg ging n antal villa's vort veur flat- en bungalowbouw. Moar nog steeds is, wandelend deur den darpskern en deur de boomrieke lanen van 'Hooge Baarn' te zeen dat Baarn veul van ziene olde uutstroaling hef beholden en as wonplaatse geleefd is. ==Bezeensweerdig== *[[Paleis Soestdiek]] *[[Kasteel Gröneveld]] *[[Den Brink (Baarn)|Den Brink]] *[[Pauluskarke (Baarn)|Pauluskarke]] *[[Gemeentehoes van Baarn]] *[[station Baarn|Treinstation mit könninkleken wachtkamer]] *[[Cantonspark]] *Hertenkamp in et Bösken van Iezendieke *[[Lage Vuursche]] en [[kasteel Drakestein]] *[[De Noald van Woaterloo]] *[[Hoog Baarn]] um de veule mooie villa's dee Baarn riek is ==Uutgoande verwiezingen== *[http://www.baarn.nl Webstae van de gemeente Baarn] {{Utrecht}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] [[Kategorie:Heerlikheid]] 7rtarz57yi8uu8cf1ly6f1cc1rxycuu 0 9925 287357 265844 2016-10-25T17:22:58Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Wombaarg | bestaansnaam vlagge = Woudenberg flag.png | bestaansnaam wapen = Wapen_Woudenberg.jpg | lokasie = LocatieWoudenberg | previnsie = [[Ofbeelding:Utrecht (province)-Flag.svg|20px|Utrecht]] [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] | heufplaose = Wombaarg | oppervlak = 37,72 | oppervlak laand = | oppervlak waoter = | inwoeners = 11.592 | daotum inwoeners = 1 febrewaori 2008 | dichtheid = | breedtegraod = 52/04/0/N | lengtegraod = 05/24/0/E | verkeersader = [[N224]], [[N226]], [[N227]] | netnummer = 033, 0343 | postcode = 3711, 3931 | webstee = [http://www.woudenberg.net/ www.woudenberg.net] | }} '''Wombaarg''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Woudenberg'') is een [[daarp]] en een [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlaanse previnsie [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]], op de [[Utrechtse Heuvelrug]], in 't zujen van [[Amesfoort]]. 't Het een oppervlakte van 37,70 [[vierkante kilometer|km²]] en had op [[1 febrewaori]] [[2008]] zo'n 11.197 inwoners. Binnen de gemeente liggen gien aandere daarpen, maar wel een deel van de buurtsjap [[Moorst]]. == Historie == Wombaarg ontston rond een wegkruzing op de Heuvelrug, aargens in de [[13e eeuw]]. In [[1350]] wordt hier een sloot gebouwd, dat laoter op last van de [[bisjop]] van [[Sticht Utrecht|Utrecht]] wordt afgebroken om een kaark dervan te bouwen. Deze kaark staot nog der de hele tied. Daornao wieren der nog een paor kestelen gebouwd; 't leste kesteel was Geerestein, die der nog altied staot. Tot an de [[20e eeuw]] bleef Wombaarg, gelegen op weinig vruchtbaore grond, een klein daarp met ongeveer 500 inwoners. Pas met 't begin van de Ruumtelijke Ordening wordt Wombaarg as greuikern angewezen, wat dan ok de greui van de plek tot de omvang die 't noe het tot gevolg had. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.woudenberg.nl Webstee van de gemeente] {{Utrecht}} {{Dia|Deze pagina is gesjreven in 't dialect van [[Sjaarpezeel]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] 8pyk35w7qkjgdlkwegwswm0hukyw2h9 0 9926 73098 73097 2008-07-15T11:49:40Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wombaarg]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Wombaarg]] sz3xgi7mzcbgzfensliz8e51o5kou81 0 9927 277601 277599 2015-02-20T16:23:26Z Servien 7 Versie 277599 van [[Special:Contributions/Servien|Servien]] ([[User talk:Servien|overleg]]) weerummedreid wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Baoren]] l2vygj30tery5sjc8iixprvnf7pv0gf 14 9928 290647 266615 2016-11-01T15:58:47Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cities}} [[Kategorie:Plaose]] tql08dax44x1f9xqe7v076wxkb4bpyc 0 9929 73104 2008-07-15T11:54:32Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Nimwaege]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nimwaege]] 9cpjs22xdjo6i30kpblnxsv8bbwnbvb 14 9930 266525 258135 2013-05-10T18:20:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Place names}} [[Kategorie:Geografie]] m73wkhn60yrctws9tx22ph7pasmvzhm 0 9931 73106 2008-07-15T11:56:17Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Stadsrechten]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stadsrechten]] bl50n1kmdbdzaz1pjvx7nxl4fuv0367 0 9932 292894 263183 2017-01-12T15:12:11Z Wwikix 13678 /* Zee ok */ kat wikitext text/x-wiki Nen '''stadstoat''' is nen [[stoat]] bestoande uut nen enkele [[Stad (woonstee)|stad]] mit nen eigen unafhankeleke [[rechtsproake]], [[belasting]], Laandsverdeadiging en butenlandse diplomasie. Gewoonlek lagen doar nog wat butengebeden umhen mit wat [[darp]]en of [[Buurtschop|noaberschoppen]]. Mangs wonden de meerderheid van de leu in dizze darpen, moar et bestuur was altied in de stad samen-etrokken. In et beginne van de [[geschiedenis|geskiedenisse]] waren dit de eerste politieke eenheden. Gewoonlek begon et mit n darpjen of neaderzetting dat op ne gunstige plaatse lag wat betröf haandel en vervoer. Dit was bi-jnoa altied an n kruuspunt van haandelsweage en revieren. Deur dizze goode [[geografie]]se lokasie greujden de neaderzetting en wierd ok rieker. Deur dizzen greuj kwamen doar ok behooften an ne bettere organisasie um den dageleksen gang van zaken in gode banen te vuuren en um de verdeadeging te organiseren. Dit leste wodden neudeg umdat de greujende welvoart ok dieven en rovers antrok. == Oldheid == In et beginne nam mangsmoal de [[religie]]uze boavenloage dizzen taak op zich, in samenwarking mit de riekste femilies dee natuurlek ok et meeste belang bi-j ne gode organisasie hadden. Dit greujden uut tot de klasse van de [[aristokratie]] dee mangsmoal de töggels in de hende heeld. Allengs greujden den invlood van de good organiseerde stad totdat zi-j mangs wiet in de umgaeving heuren macht en [[wet]]ten kon loaten gelden. En mangs ging et zelfs zo good dat zi-j aandere steedn ok ging beheersen en oavernemmen in heuren invlood. Dit was et beginne van de eerste 'echte' staoten. Veur veurbeelden zee de geskiedenisse van [[Sumerië]], [[Romeinse Riek|Rome]], [[Griekenlaand]] en [[Old Egypte|Egypte]]. De rundumme 5 miljoen Grieken van rundum 400 veur Chr. ''(woarvan de helfte buten Griekenlaand wonden)'' waren verdeald oaver rundumme 300 ''[[polis (stad)|poleis]]''. De meesten doarvan hadden ne oppervlaakte van enkele hunderden km² en rundumme 10.000 inwonners. Sommege stadstoaten zoas [[Athene]] en [[Sparta]] waren völle groter, moar in dat geval wonden n groot deel van de börgerleu of underdoanen in darpen dee op meer as nen dagreis van de centroale stad lagen, woardeur dizze stoaten eigenlek gene aparte stadsstoaten meer waren. == Middeleeuwn == In de [[middeleeuwn]] wödden stadstoaten wier belangriek. Deur et [[feodalisme]] stelden de centroale overheid neet völle meer veur en konden steadn langzaam ne grote zelfstaandigheid verkriegen totdat zi-j feajlek unafhankelek waren. De machtigste en riekste stadstoaten lagen in [[Italië]]. Bekende veurbeelden: [[Genua]], [[Florence]] en [[Republiek Venies|Venetië]]. Aandere veurbeelden bunt [[Bremen]] en [[Hamburg]]. == Vri-jsteadn == [[Vri-jstad|Vri-jsteadn]] waren steedn, mangs op umstreaden strategies gebeed eleagen of bevölkt deur ne gemengde bevölking, dee op groand van n verdrag tussen de umrengende stoaten of van ne internasionalen organisasie n autonoom anzeen hadden of bestuurd wödden deur ne mandoatsregering en n toovlöchtsoord mochten wean veur deur grensverschoevingen [[stoatenloos]] ewodden leu. Veurbeelden bunt [[Oss]] en [[Leiden]] gedurende de tied van de [[Republiek der Vereanegde Provinsien]], [[Tanger]] tussen 1907 en 1963, [[Gdansk|Danzig]] tussen 1919 en 1939 en [[Triëst]] tussen 1919 en 1941 en in 1947. == Ni-je tied == Teggenwoordig bunt der nog altied enkele stadstoaten zoas [[Monaco]], [[Singapore]] en [[Vaticaanstad]]. == Zee ok == * [[Dwargstoat]] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Laand|*]] [[Kategorie:Stad]] 2yt0b4batg6g84vpag4q8bpr3mfwp18 0 9933 276882 272106 2014-11-22T20:37:18Z CommonsDelinker 166 [[Citygate_in_Buren,_NL_B42.gif]] is vervungen deur [[Citygate_in_Buren,_NL_B42.png]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:GifTagger|GifTagger]], mit as reden: Replacing GIF by exact PNG duplicate. wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:20040102_Bergen_op_Zoom_Gevangenpoort.jpg|thumb|250px|right|Gevangenenpoorte in [[Bargen op Zoom]]'']] Ne '''stadspoorte''' is nen deurgang in de ([[Vesten|umwalling]]) van ne stad, woar vrögger den toogang wierd ereageld. Ne stadspoorte mit zien [[poortgebouw]] was doarbi-j underdeel van ne [[stadsmure]] of [[stadswal]] en was veural n [[verdaedegingswark]]. Eurspronkelek zol ne stadspoorte ok 's nachts mangsmoal eslotten ewest wean, um ungewenste bezookers buutn de stad te holden. Bi-j et afboakenen van et laand rundumme ne neaderzetting ploogden den hoogweerdigheidsbekleder, mangsmoal nen preester, mit nen bronzen ploog ne vore in den groand. Op dee plaetse woar zee de poorten zollen bouwen wierd den ploog op-etild of edroagen. ''Poorte'' zol dus ofgeleid wean van et [[Latien|Latiense]] weurd ''portare'' of ''draegen''. In de löppe van de eeuwn bunt völle olde stadspoorten verloarn egoane. Noa et vortgoan van den [[vesten]]staotus van völle steadn wödden de wallen ofegraoven en völle poorten wier afebrokken. Dit was bi-jveurbeeld neudeg veur den stadsuutbreidingen. Ok wödden de stadspoorten en -muurn wal as [[steengroove]] ebruukt as zi-j in onbruuk waren eraakt. Dee steenn wierden dan ebruukt veur ni-je gebouwen. Ok in de 20ste eeuwe bunt nog völle stadspoorten verloaren egoane umdat et [[verkeer]] drokker wödden en leu dee stadspoorten ofbroaken um meer ruumte hierveur te maken. Nog bestoande stadspoorten, zoas in [[Naarden]], stoat noe vake op de [[monumentenlieste]]. In [[Nederlaand]] bunt er verskeidene stadspoorten in bi-jveurbeeld [[Amsterdam]], [[Zutfent]], [[Amersfoort]] en [[Zwolle]]. Ok in [[België]] bunt nog oaver-ebleaven stadspoorten in bi-jveurbeeld [[Brugge (stad)|Brugge]] of [[Mechelen]]. Der wödt nog altied resten van stadspoorten evonden zoas de middeleeuwse Hartogpoorte in [[Nimweage]]. In [[Rome]] bunt veul muurn mit eavenvölle stadspoorten zoas under aandere de [[Porta San Sebastiano]]. In [[Londen]] bunt resten van olde stadspoorten zoas [[Aldersgate]]. In [[Breevoort]] bunt resten van de olde stadspoorte verwarkt in ne ni-je poorte zoas de [[Aalterpoorte]]. <gallery> Ofbeelding:Amsterdam_Waag_februari_2003.jpg|De [[Woage]] in [[Amsterdam]], euspronkelek de [[Anthoniespoorte]] Ofbeelding:Zwolle_Sassenpoort.jpg|[[Sassenpoorte]] in [[Zwolle (Overijssel)|Zwolle]] Ofbeelding:Grave maaspoort.jpg|De [[Maaspoorte (Grave)|Maaspoorte]] in vestingstad [[Grave]] Ofbeelding:Brugge-Gateway.JPG|De [[Kruuspoorte]] in [[Brugge (stad)|Brugge]] Ofbeelding:Roma-Porta San Paolo.JPG|[[Porta San Paolo]] in [[Rome]] Ofbeelding:Citygate_in_Buren,_NL_B42.png|[[Huzerpoorte]] in [[Buren (Gelderlaand)|Buren]] Ofbeelding:Bredevoort aalterpoort.jpg|[[Aalterpoorte]] ni-je stadspoorte in [[Breevoort]] Ofbeelding:Haorlem hamsterdamsen poorte.jpg|[[Amsterdamsepoorte]] in [[Hoarlem]] </gallery> ==Zee ok== * [[Lieste van stadspoorten in Nederlaand]] * [[fort]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Stad]] 3oki9hhx8x50ndd1sy9j0h7t55vkz9y 0 9935 263185 258137 2013-05-04T22:44:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Deursnede stadwalle.gif|thumb|300px|Deursnee van nen stadswal]] Nen '''stadwal''', mangsmoal umwalling of stadswal eneumd, vörmen n underdael van de verdaedigingswarken van nen [[vesten]]. Eertieds bouwden leu in de stad ne mure rundumme de stad teggen invallers en kriegsleu. Noadat kriegsleu beskikking hadden oaver [[buskruut]] en [[kanon]]nen blekken dizze muren neet afdoonde teggen invallen. Later bouwden zi-j ne umwalling van eerde mit [[bastion]]s en [[raveliene]]n tot zelfs n kompleks van betonnen bunkers en tankgrachten. Nen stadswal besteet mangsmoal uut nen heufdwal veur de stad, mit ne [[stadsgrachte]] doarveur, woarbi-j sommige steadn zelfs veur dizze grachte wier nen graven hebt met nen laegeren underwal. {{Begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Stad]] [[Kategorie:Fort]] n6hxuzl7juj4yopgljmqa8omlv13r30 0 9937 264270 258136 2013-05-06T16:41:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Aalt Westerman''' ([[Ni'jlusen]], [[28 juni]] [[1946]]) is een [[Sallaand|Sallaanse]] [[streektaal]]zanger en entertainer. Hi'j zingt veural op [[brulfte]]n en feesies veur een older publiek oaver zien dörp en streek. In 2007 weur e onderskeiden as Lid in de [[Örde van Oranje-Nassau]] veur zien wark bi'j verskeiden plaatselijke orgenisaoties en zien inzet veur de streektaal. Bekende nommers van Westerman bint ''En dan wo'j 50 joar!'' en ''A'j Opa en Oma wod...''. == Warkzemheden, vrogger en vandage == In de jaoren zestig zat Westerman as gitarist en zanger in de [[beatmeziek|beatband]] The keystones, daoras e regionaol success mit har. De band mus d'r mit uutskeiden toe as een paar leden in 't leger mussen. In de jaoren zeuventig pakten hi'j de meziek opni'j op mit de band de Yellow Stars (töt 2006). In 1998 begunden e mit solo-optredens in zien streektaal. Mit [[Dinie Bijker-Kouwen]] vörmt e 't Vechtdal Duo. Westerman is mitwarker op freelance-basis bi'j de provinciaole umroep [[RTV Oost]], daoras e in juli en augustus 't live pregramma mit streektaalmeziek ''Een zomer lang'' prissenteert. Zien eigen videoclips kuj ok wal veur TV Oost zien. Veur [[Vechtdal FM]], een radio-umroep veur de gemientes [[Dalsen (gemiente)|Dalsen]] en [[Ommen]], döt e ''Dialect in 't Vechtdal'', een pregramma mit streektaalliedties, gedichten en vertellegies. == Discografie == *''Luuster Mar ies'' (2006) *''Mooi Oaveriessel'' (2006) *''Zingt oaver...'' (2003) *''Mien Streek ...taal'' (2002) *''Als je opa en oma wordt'' (1997) *''A'j Geluk Hebt ...'' (1997) == Uutgaonde verwiezing == * [http://aaltwesterman.vdijk.info Webstee van Aalt Westerman] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Westerman, Aalt]] [[Kategorie:Muzikaant uut Oaveriessel|Westerman, Aalt]] 2d9ovbdi111hk4nsagwfoxgn7wop21f 0 9938 291704 291703 2016-11-09T15:34:14Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ wikitext text/x-wiki '''Vechtdal FM''' is een [[radiozender]] in 't [[Vechtdal]], de streek um de revier de [[Vechte]] in 't noorden van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie]] [[Oaveriessel]]. De zender begunden in 1992 op [[Ni'jlusen]] as Radio Nieuwleusen en wördden in 1995 hernuumd töt Streekradio Nieuwleusen. In 1998 wördden van 't Commissariaat voor de Media de uutzendrechten verkregen veur de gemientes Ni'jlusen en Dalsen (now mit mekare de gemiente [[Dalsen (gemiente)|Dalsen]]) en [[Ommen]], en naamp de zender zien teengwoordige name an. Streektaalprogramma's bint 'Uurtie Aanders' (dialect/rock) op zaoterdag en 'Dialect in het Vechtdal' op zundag. Dit leste programma wördt eprissenteerd deur de Ni'jluseger zanger [[Aalt Westerman]]. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.vechtdalfm.nl/ Webstee van Vechtdal FM] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Radiozeander]] [[Kategorie:Sallaand]] [[Kategorie:Dalsen]] [[Kategorie:Ommen]] dzsvsqznkqh9nt88nfzcotxz74e9fod 14 9939 175979 175975 2011-01-12T23:09:47Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Kattegerie:Radiozeander]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[:Kattegerie:Radiozeander]] ee4gnma7wryz5zlqn98ef4vvsbukqc4 0 9940 73145 2008-07-15T16:37:26Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Staot]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Staot]] n5yilasopay6rwqfxag4xhp6h5506c7 0 9941 73146 2008-07-15T16:38:42Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Olle Egypte]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Olle Egypte]] 66698jdprzvp83djst48fwysfsbhvuw 0 9942 73147 2008-07-15T16:40:14Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hambörg]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hambörg]] id676scke6f87t2q3hmvz4x6dk5cgum 0 9943 125188 73149 2009-11-14T01:05:41Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Oldewater]] wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Oldewater]] 1xskkeq53wz50t48fdsdzn4su624qg4 0 9944 282292 281544 2015-05-23T09:41:32Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Moorst''' is n [[buurtschop|buurtschap]] tussen [[Schaarpezeel]], [[De Gliend]] en [[Snorrehoef]], in de [[Nederlaand]]se provinsie [[Utrecht (provinsie)|Utrecht]] en [[Gelderlaand]]. t Ligt in vier gemeenten: Schaarpezeel, [[Wombaarg]], [[Leusden]] en [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]. De buurtschap loopt van de Moorsterweg tot de weg Klein Moorst. Daoran liggen de [[boerderieje|boerderiejen]] Groot Moorst, Middelmoorst en Klein Moorst. De Moorsterbeek stroomt der deurheen. De naom komt van "[[moor (toponiem)|moer]]-[[horst (geologie)|horst]]": n zaanderig, bebost hoger liggend stukje laand in veengroend of aander drassig laand. {{Barreveld}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 4fsss3zo84kbfzknj9wcuhv1e1kodh7 4 9945 277558 277557 2015-02-18T11:09:35Z Servien 7 wikitext text/x-wiki :[[/Archief|Archief]] * <p>[[Ofbeelding:Intersaksische vlagge 3.svg|20px]] '''Nedersaksies:''' n '''bot''' is komputerprogramma waormee je wiezigingen an kunnen brengen in artikels of systeemteksen. Botgebrukers staon automaties verbörgen in ''Leste wiezigingen'', je kunnen ze allinnig zien a'j op de verwiezing ''Bekiek botgebrukers'' klikken.</p><!-- --><p>Um n lokale [[m:bot|bot]]staotus an te vragen mu'j hieronder de anvrage indienen. Disse wiki maakt gebruuk van t [[m:bot policy|standardbotbeleid]], en steet [[m:bot policy#Global_bots|globale bots]] toe en [[m:bot policy#Automatic_approval|automatiese goedkeuring van bepaolde soorten bots]].</p><!-- --><p>Um hier n bot te maggen dreien, mu'j hieronder joew anvrage indienen en daorbie mu'j oek effen je gebrukersnaam zetten, de projekten waor je aktief bin, wat de bot dut en gao zo mer deur. As der gien bezwaoren bin van de gebrukers van disse wiki, dan ku'j [[m:Steward requests/Bot status|n botstaotus]] bie n rechtenbeheerder anvragen.</p><!-- --><p>A'j gien botstaotus hebben, en oek gien anvrage hieronder eplaotst hebben dan wö'j eblokkeerd.</p><!-- --><p>'''Nieje anvragen ku'j kwiet onderan disse zied.'''</p></li> * <p>[[Ofbeelding:Flag_of_the_United_Kingdom.svg|20px]] '''English:''' a '''bot''' is a computer program which can make changes to articles or MediaWiki messages. Bot users are by default hidden in the list of recent changes, you can make them visable by clicking on the link ''Bekiek botgebrukers''.</p><!-- --><p>Requests for a local [[m:bot|bot]] flag should be made on this page. This wiki uses the [[m:bot policy|standard bot policy]], and allows [[m:bot policy#Global_bots|global bots]] and [[m:bot policy#Automatic_approval|automatic approval of certain types of bots]]. Other bots should follow the instructions below.</p><!-- --><p>In order to let your bot run on this wiki, enter your request below, with your user name, projects where your bot is active, functionality etc. When the local community does not have any objections against your bot you can [[m:Steward requests/Bot status|request access]] from a steward.</p><!-- --><p>If you don't have a bot status, and fail to apply your request on this page, your bot will be blocked.</p><!-- --><p>'''Please add new requests at the bottom of this page.'''</p> == Haandleiding botpgrogrammatuur == * [https://www.mediawiki.org/wiki/Manual:Pywikibot Haandleiding Pywikibot (Python)] ==Botstaotus anvragen / request bot status== === Gebrukersnaam === *... {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Wikipedie]] [[Kategorie:Wikipedie:Bots|!!]] fffk7iantfmzdj3jkmqd9j5txqsd84m 0 9947 272108 263178 2013-12-11T01:28:31Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Image:Grachte de riep.jpg|thumb|right|250px|Grachte in [[Groft-De Riep|Den Riep]]]] [[Image:Amsterdamsen grachte.jpg|thumb|right|250px|[[Amsterdam]]se grachte]] Ne '''stadsgrachte''' (ok ''[[Singel]]'') is nen an-elegden waterweg, dee heufdzoakelek veurkump in olde steadn. Et weurd kump van ''graft'' of ''graven''. De klänkverschoeving woarbi-j den f-klank verschof noar nen ch-klank is kenmarkend veur et Nederlaands en is ok weerumme te vinden in weurden as ''zacht'' (vgl. [[Duuts]]: sanft, [[Engels]] soft, [[Freeske taaln|Fries]]: sêft) en ''loch'' (vgl. Duuts: Luft, Fries: loft). ==Plaetse mit grachten== Grachten bunt te vinden in völle [[Nederlaand|Hollaandse]] steadn. Et meest bekend bunt de grachten in [[Amsterdam]] (veural den [[Grachtengordel (Amsterdam)|Grachtengordel]]), moar ok in [[Alkmoar]], [[Delft]], [[Dordrecht]] en [[Leiden]] vörmen de grachte n weazenlek deel van et [[stadsbeeld]]. Ok andere steadn in [[Nederlaand]], zoas [[Zwolle]], [[Liwwadden (stad)|Leeuwarden]], [[Grunnen (stad)|Grunnen]] en [[Utrecht (stad)|Utrecht]], hebt mangs mooie grachten. Doarnoast bunt der ok verskillende [[Vloanderen|Vloamse]] steadn, zoas [[Brugge (stad)|Brugge]] en [[Gent]], dee karakteristieke grachten hebt. ==Nut== Belangrieke redenen veur den anleg en instaandholding van de grachte bunt en waren: [[ofwatering]], [[vervoer]] en [[verdeadegingswark|verdeadeging]]. Noadat in de steadn eur nut as [[Vesten|vesting]] in de tweede helfte van de 19de eeuwe vort ging, bunt völle grachten dee deel uutmaken van de vestingwarken edempt. In de löppe van de tied bunt ok binnen de steaden grachten edempt, vake um [[hygiëne|hygiëniese]] redenen en um et verkeer meer ruumte te beden. Rechtevoort wodt der mangs grachten weer los-egroaven, zoas in [[Breda]], [[Breevoort]], [[Utrecht (stad)|Utrecht]] en [[Gent]]. ==Verdeadeging== Ne grachte wierd ok gebruukt as verdeadeging van ne [[Stad (woonstee)|stad]], [[burcht]] [[kasteel]] of [[fort]]. Ne '''natte grachte''' is nen watergäng mit den eneumden verdeadegingstaak. In ne '''dreuge grachte''' steet doarenteggen gin water. Veurbeelden van ne dreuge grachte: [[Linie van Du Moulin]] ([[Maastricht]]), [[Forten rundumme Luik|19de-eeuwse forten]] van [[Stad Luik|Luik]] (zoas Lantin, Loncin, Grâce-Hollogne, Flémalle, Liers). ==Nedersassisch== *[[Grunnegs]]: ''graft'', ''-singel'' (suffix) ==Zee ook== * [[Lieste van Belgiese grachten]] * [[Lieste van Nederlaandse grachten]] [[Kategorie:Woater]] [[Kategorie:Stad]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] mkgnrpcz25pm25s1wl7vek5iqhxe103 6 9948 129209 73212 2009-12-11T05:38:59Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Kasteel in Nederlaand]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Voorhout_ringburcht.jpg == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Kasteel in Nederlaand]] r51tb1ob9ox3oaja5u8y68xve0t01c6 0 9949 279160 275047 2015-03-27T16:38:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:De_burcht_leiden_2003.jpg|thumb|300px|Den Burcht in [[Leiden]].]] [[Bestaand:Voorhout_ringburcht.jpg|thumb|300px|Teylingen in [[Veurholt]].]] Nen '''burcht''' of '''burg''' is n verstarkt [[hoes]]. Dit was mangsmoal n stukke groand van beheurleke greutte woarop n gebouw stond en woarumhen ne [[stadsgrachte|grachte]] en nen [[stadswal|wal]] lagen. Dit verstarkte hoes was ne toovlöchsplaatse veur umwonnenden en de leu könt zich derin terugge trekken bi-j den stried. Ene van de oldste nog bestoande veurbeelden in [[Nederlaand]] is den [[Burcht van Leiden]]. Eurspronkelek kon alleneg den [[Könning (titel)|könning]] toostimming geaven veur et bouwen van n verstarkt hoes. Ook in [[Veurholt]] steet n good veurbeeld van nen burcht, den [[Ruïne van Teylingen]]. == Synoniemen == Synoniemen bunt slot of [[kasteel]]. Lokaal sprekt ze boavendeen van: * [[Borg (Grunnen)]] in [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] * [[Stins]] in [[Frieslaand]] * [[Havezate]] in [[Drenthe]], [[Gelderlaand]] en [[Oaveriessel]] == Herkomst van et weurd == Et eurspronkeleke weurd veur burcht is '''burg''', geliek an et Germaanse weurd ''Burg''. Et betekkenden ok 'verstarkte neaderzetting', dus: stad. Et eurspronkeleke weurd is beholden ebleaven in weurden as ''burger'', ''burgemeister'', ''burggraaf'' en ''burgwal'', dat bi-jveurbeeld in Amsterdam nog in stroatnamen veurkump (bi-jveurbeeld den ''Ni-jenzieds Veurburgwal''), en doarnoast in n groot antal plaatsnamen: [[Middelburg]], [[Domburg]], [[Borgt]], [[Oost- en West-Souburg|Souburg]], [[Burgh-Haamstede]], [[Den Burg]] (Texel), [[Leopoldsburg]], [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]], [[Boksburg]] en zo wieter. ''Burg'' beheurt tot nen trop weurden dee later nen -t hebt ekreggen (aandere veurbeelden bunt ''inkt'', dat in et Engels ''ink'' is, en ''riest''). Deur dizzen t is in de spelling den eurspronkeleken g vervolgens in ch veraanderd: de spelling ''burgt'' kump in olde teksten veur, moar vandage is et nen ''burcht''. Den [[Grunnen (provìnzie)|Grunningsen]] variant ''Borg'' (in et [[Grunnings]] ''börg'', hef den t neet ovvergenommen. Dit Germaanse weurd hef ok - zoas wal meer kriegstermen - staand eholden in et Fraans as ''bourg'', woar et in tal van plaatsnamen veurkump, bi-jveurbeeld [[Couvin|Mariembourg]], [[Cherbourg]], [[Bourg-en-Bresse]] en zo wieter. == Zee ok == * ''[[Den Burcht (Amsterdam)|De Burcht]]'' van [[Hendrik Petrus Berlage|Berlage]] * [[Kasteel]] * [[Borgman]] * [[Citadel]] * [[Dwangburcht]] * [[Ringburcht]] * [[Burchten van de Katharen]] == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.limburgsmuseum.nl/media/pdf/janshuppuni.pdf De bouwkundige untwikkeling van de middeleeuwse kastelen in Limburg] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Fort]] [[Kategorie:Stad]] [[Kategorie:Bouwkunde]] [[Kategorie:Gebouw]] p9pm7pof51yusm9u7udurglz38n3c1k 0 9950 292159 279161 2016-12-10T12:32:27Z Wwikix 13678 /* Uutgoande verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki Ne '''motte''' of '''mottekasteel''' is ne middeleeuwse burchtsoort dee mangsmoal in holt wierd op-etrokken. Et heufdkenmark was ne kunstmoateg an-elegde eerden bulte mit doarop n toornvörmeg gebouw. Vandage den dag is mangs alleneg de bulte oaver dee mangsmoal motte, vliedbarg of hegewier eneumd wöd. == Opbouw van de motte == De meest veurkommende verschieningsvörme van de motte besteet uut 2 delen. Ten eerste de kunstmoatige bulte ,ok wal opperhöf eneumd, waorop nen [[donjon]], n [[kasteel]], nen [[burcht]] of n ander verdeadegingswark wöd an-elegd. Den donjon is dan mangs umslotten deur ne mure van pöälkes dee tiedens latere untwekkelingen mangs vervangen wierd deur ne steen mure. De bulte zelf is mangsmoal umgeaven deur ne grachte. Wieter besteet de motte uut ene of meer veurburchten ok wal neaderhöf geneumd: een laeger eleagen gebeed dat zelf ok umgracht is en umgeaven deur nen riege pöäle. Et neaderhöf, mit ziene nutsgebouwen en mit (mangs) ne kapelle of et wonhuus van den heer (in et geval dat den [[donjon]] allene as noodverblief wierd ebruukt) verteggenweurdigt dan et dagelekse leaven. Dizzen verschieningsvörm is moar n skoolveurbeeld en der bestaot veule afwiekende vörme. Mangs was doar gene grachte anweazig en bi-j sommige motten was der ga gin kasteel anwezzig. Nen zeldzoamn vörm is de [[abschnittsmotte]] woarbi-j de bulte geschoapn is deur gedealteleke ofgroaving van nen barg. Nog nen zeldzoamern verskieningsvörm is de [[dubbelmotte]] woarbi-j op et laand 2 opperhoven eleagen bunt. Een veurbeeld hiervan is [[Eriksvold]] op [[Lolland]] in [[Denemarken]]. == Benaming en verspreiding == [[Bestaand:Ten Esschen4.JPG|thumb|200px|Motte bi-j Ten Esschen (Heerlen)]] [[Bestaand:Tapisserie_motte_dinan.jpg|thumb|200px|Et tapiet van Bayeux]] [[Bestaand:Arundel_Castle_Hill_Fort.JPG|thumb|200px|Arundel]] [[Bestaand:Evolusie_van_motte_noar_stad.jpg|thumb|200px|Evolusie van motte noar stad]] [[Bestaand:Vliedberg thof-blaemskinderen.JPG|thumb|200px|Vliedbarg 't Hof Blaemskinder]] [[Bestaand:Stinswier Menaldum.JPG|thumb|200px|Hege wier bi-j [[Menaldum]]]] In [[Vloanderen]] is veural de uutsproake 'mote' gangboar, howal ok de uutsproaken mot, en motteken veurkomt. In Nederlaand komt noast dizze uutsproaken meerdere aandere veur, te wetten werf, bergh, barch, borg, huus, casteel, dee alleneg op ne mottenverstarking betrekking kunt hebben. In [[Frieslaand]] heet den mottestee 'hege wieren', woar in [[Zeelaand]] völle (vlied)bargen as motte ezene könt wödden. Et eslaagde van dizzen verstarkingsvörm völt te verkloaren deur de vri-j makkelek te verkriegen bouwmaterialen (holt en eerde bunt ja makkelek verkriegboar, terwijl steen in dizze tied duur is) en de betrekkeleke snelheid woarmet ne motte ebouwd kon wödden: de bouwtied kon enkele daagn tot enkele weake wean. De afmeatingen van ne motte loopt uut-en gemiddeld tussen 20 meter en 100 meter; de heugte kon tussen 3 en 20 meter bedragen. De eerde veur de bulte wierd mangsmoal verkreggen deur et uutgroaven van ne grachte rundumme et bouwwark. Dizzen verstarkingsvörm wöd tradisioneel n ontstoan too-eskrevven argens an et ende van de [[10e eeuw|10de eeuwe]], in de gebeeden tussen den [[Rien]] en den [[Loire]]. De oldste ofbeelding van n mottekasteel vind wi-j trög op et [[Tapiet van Bayeux]]. In de löppe van de [[11e eeuw|11de]] en [[12e eeuw|12de eeuwe]] kent dizzen verstarkingsvörm n heugtepunt en ne grote verspreiding: teggen de [[13e eeuw|13de]] vind wi-j zie trög van [[Denemarken]] tot [[Italië]] en van de Atlantiese kuste tot [[Polen]]. Hiernoa nömp de motte in belang of (mede deur den opkomst van ni-je verstarkingsvörme) en wöd zi-j in et laandskap goandeweg vervangen deur steen bouwwarken. Toch komt ok later nog mottekastelen veur, moar et geet hier dan veural um bouwwarken mit ne symboliese funktie (as statussymbool) en neet langer mit ne oaverheersende kriegstaak. Der könt verskillende soorten motten onderscheiden wödden afhankelek van eur dool: anvalsmotten, verdeadegingsmotten en motten mit ne behuzing. Mangs is ne motte neet louter in éne gröppe under te brengen, moar ne samenvoging van meerdere van dizze doole tegelieke. Wat de verdeadeging angeet onderscheide wi-j publeeke doolen (et verdeadigen van n groandgebeed, dwz. verdeadegingsmotten), neet veur leu toogankelek (verdeadigen van et hoes van den heer, soamengoand mit et wonstee uutgängspunte), aktieve verdeadegende doolen (et veroaveren en underwarpen van n gebeed) en passieve verdeadigende doolen (et bescharmen van n gebeed), dwz. et openbaore dool). Noast dit verdeadegende deel had et mottenkasteel mangsmoal n verbliefsdool, as de wonplaatse van nen adelleken kearl. Wieter had et mottenkasteel ok nen neet te onderschatten socialen taak as [[statussymbool]], d.w.z. as symbool van den heerleken macht. Et bouwen van n [[kasteel]] was immers neet iederene egönd. === Den shell keep === Ne biezundere soorte van mottenverstarking is den 'shell keep'. Mit dizzen, uut et [[Engels]] oavergenommen term wöd in de [[kastellologie]] verwezzen noar mottenverstarkingen woarbi-j de holten pöäle dee de bulte umrengt, vervongen bunt deur ne stenen mure dee de randn van de bulte volgt. Den toorn nömp hierbi-j ginne centroale plaatse in, moar is teggen de mure anebouwd. At ze der bunt wodt ok de gebruuksgebouwen verwarkt in dizze stenen umrengingsmure, woardeur ne cirkelvörmige binnenplaatse untsteet. Veurbeelden van dit soort vind wi-j zowal in de [[Nederlaand]]en ([[Leiden]], [[Kessel (Limburg)|Kessel]]), [[Groot-Brittannië]] ([[Restormel]], [[Arundel]]) as in [[Frankriek]] ([[Gisors]]). === Mottes woarvan et kasteel vort egoane is === ;Drenthe * [[Coevern]] * [[Et Borgbarchien]] * [[Den Klinkenbarg]] * [[Wittesheuvel]] * [[Den waoterburchte van Eelde]] ;Oaveriessel Motten komt in [[Twente]] veur in waterrieke en brookgebeeden. * [[Ypelo]], de [[Koohorst]] * [[Almelo]], de [[Schuulenborg]] * [[Zenderen]], de [[Hündeborg]] ;Gelderlaand Motten komt in den [[Achterhook]] völle veur. De grootste motte van [[Nederlaand]] ligt in [[Montferlaand]] in de geliekeneumde [[gemeente Montferland|gemeente]], woar ne bulte kunstmoatig is verheugd. * [[Ubbergen]], [[Mergelp]] ;Limburg * [[Dieteren]], [[de Koppelbarg]] * [[Echt (Limburg)|Echt]], [[de Bollenbarg]] * [[Gulpen]], [[Grachte Burggraaf]] * [[Guttecoven]], [[den Stool van Swentibold]] * [[Heerlen]], bi-j de noaberschop [[Ten Esschen]]. * [[Maastricht]], op de westflanke van den [[Sint Pietersbarg]], vaak [[de Tombe]] eneumd. * [[Posterholt]], [[de Bolbarg]] * [[Schinnen]], bi-j [[kasteel Terborg]] * [[Wienandsrade]] bij [[kasteel Wienandsrade]] ;Noord-Broabant * In [[Gemert]] lag n mottekasteel van de heern van Gemert. ;Zuud-Hollaand Et eerste [[kasteel van Gouda]] van de heern [[van der Goude]] lag op ne motte. ;Zeelaand Ok in [[Zeelaand]] komt motten veur, doar wodt zie [[vliedbarg]]en eneumd. Et bekendste veurbeeld is den [[Barg van Troje]] in [[Borssele]]. ;Frieslaand In [[Frieslaand]] wodt de motten [[stinswier]]en of [[Hege wier]]en eneumd. == België == ;Limburg * Nen mooi bewoarden motte bevindt zich in [[Borgloon]] ;Broabant * [[Kasteel La Motte]] in [[Sint-Ulriks-Kapelle]]. * [[Zaltleeuwe]], den ''Castelbarg'', noabi-j et natuurreservoat [[Het Vinne]]. * In [[België]] is ne motte, noabi-j den stee [[Sinte-Gitter]]. * Ne belangrieke post-Karolingiese mottebulte is in [[Grimbargen]] in et gehucht [[Borgt]]. De zogeneumde [[Senecabarg]] bezit n ellipties groandplan mit assen van 113 en 105 meter en hef ne oppervlakte van 44 bi-j 56 meter. Doar wödden archeologiese spoorn vonden van n rechthookeg vakwarkgebouw van 9,3 bi-j 13,5 meter. Et heugteverskil mit den groand bedreg 16 meter. Den betrokken motte wierd kriegs unklaor emaakt tiedens de [[Grimbargse Oorlogen]] (1141-1159). ;West-Vloanderen * De "Hoge Motte" in [[Merkem]] ([[Holthulst]]) tussen de Noord- en Zuudwallaandstroate. Dizze motte wödden tiedens den Eersten Wealdkrieg deur de Duutsers as uutkiekpunt ebruukt. * Den "Hoogn Andjoen" in [[Warken (Kortemarkte)|Warken]] ([[Kortemarkte]]). ;Oost-Vloanderen * Et [[Groavenstene (Gent)|Groavenstene]] in [[Gent]] was eursprönkelek n mottekasteel. * In [[Ertvelde]] (Oost-Vloanderen) is ene van de best bewoarde motten van Vloanderen. Ok hier bunt van et mottekasteel echter gene oaverbliefselen zichtboar. ;Antwarpen * Baarle-hartog Hier lag eurspronkelek den [[Voksenbarg (Boarle-Hartog)]] == Zee ok == * [[Abschnittsmotte]] * [[Lieste van motten en mottekastelen]] * [[Vliedbarg]] == Uutgoande verwiezing == * [http://nl.youtube.com/watch?v=eOLmGN_Y_k0 Fimpjen van middeleeuws gevecht mit op den achtergroand n mottekasteel] {{Bron| * R.M. van Heeringen, A.G. Jong, M.J.G.Th. Montforts, A.W.P.M. Penders & C.A.M. van Rooijen, ''Monumenten van aarde. Beeldcatalogus van de Zeeuwse bergjes, Koudekerke 2007. * Horst Wolfgang Böhme: ''Der Hochmittelalterliche Burgenbau. Burgen vom 10. bis Mitte des 12. Jahrhunderts.'' In: ''Burgen in Mitteleuropa. Ein Handbuch.'' 2 Bände, Deutsche Burgenvereinigung (Hrsg.) Stuttgart 1999, Band 1 S. 54 - 77. }} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Fort]] [[Kategorie:Kasteel]] hmr5uvyokprqnajmtqj43vowv9p5nh9 0 9951 73231 2008-07-16T14:43:40Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Vlaanderen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Vlaanderen]] jwulbxeqphjbiq9zdqahf8xdlzk95kw 0 9952 258331 248076 2013-03-11T11:48:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 10 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q348572]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Motte''' kan verwiezen naor: * [[Motte (värken)]] * [[Motte (insek)]] * [[Motte (kasteel)]] {{dv}} 7epu9gbju7otbar8l53fg207k1hflbp 0 9954 264161 73248 2013-05-06T16:22:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Luuks Nijsingh''' ([[24 juni]] [[1940]]) is een [[streektaal|streektaalzanger]] van [[De Balk]], een dörp in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie]] [[Oaveriessel]]. Zien hiele lèven is e al boer an De Balk. De anleiding veur zien muzikale carrière vörmden een revue die as e in 1985 skreef veur de [[Riekslaandbouwveurlichtingsdienst]]. Aandere revues en liedties volgden. [[Harry de Geeter]] is Nijsingh zien vaste begeleider op [[piano]] en [[accordeon]]. ==Discografie== CD/DVD: *''Luuks Nijsingh'' (2008) CD-singles mit aandern: *''Mooie dagen'' (2007) *''Respect veur dialect'' (2007) CD's mit Harry de Geeter: *''Je t'aime oe zo'' (1997) *''Goed bedoeld'' (1996) CD's mit aandern: *''Respect veur dialect, deel 1'' (2007) *''Van hoes oet'' (2000) *''Vanneis'' (1998) *''Noordermuzement 2'' (1997) *''Luster naor de radio'' (1991) ==Bron== * [http://www.streektaalzang.nl/strk/dren/drennijn.htm Streektaalmuziek in Nederland oaver Luuks Nijsingh] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel|Nijsingh, Luuks]] [[Kategorie:Muzikaant uut Oaveriessel|Nijsingh, Luuks]] 6cqnxm6q2c2ee1gon8xq3eyubzc3wl9 0 9956 289012 263146 2016-10-28T10:12:31Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Teylingen_binnen.jpg|thumb|right|200px|De ruïne van Teylingen in 2007]] [[Ofbeelding:Voorhout_ringburcht.jpg|thumb|200px|Teylingen in olden stoat]] '''Slot Teylingen''' is eleagen in buurtschop [[Teijlingen (gehucht)|Teijlingen]] in de kern [[Veurholt]] van de [[Zuud-Hollaand]]se gemeente [[Teylingen]], an de grenze mit de kern [[Sassenheim]]. Van eursprong wierd et slot ebouwd um den noord-zuud weg te bescharmen in [[Graofschap Hollaand|Hollaands]] stoatsgebeed. Later wodden et n holtvesterslot veur de holtvesteri-je van de Graven van Hollaand, te beginnen mit Graaf [[Willem IV van Hollaand]]. Ene van de bekendste bewonners van et slot, dee doar ok is oaverleaden, was [[Jacoba van Beieren]]. De in de umgaeving van et slot opegroaven drinkkennekes wödden ok wal [[Jacobakennekes]] eneumd. Van et slot is noe alleneg nog ne ruïne oaver. Dizzen is good bewoard, besteet uut ne ringmure en nen [[Donjon]] woarvan de ringmure deel uutmek en is deels deur water umgeaven. Et kasteel is nen ronden water[[burcht]]. De ringmure kump uut et beginne van de 13de eeuwe en et wonhuus van kort doarnoa. Et kasteel is in den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] rundumme 1570 zwoar beschadigd en doarnoa deels weer op-ebouwd. Et had ok nen [[veurburcht]]. Umstreaks 1675 is den donjon uut-ebrand, woarnoa vervalle intrad en delen esloopt wödden. In [[1889]] is et deur Jhr. Mr. W. van Teylingen an den Stoat verkocht, dee nog steeds eigenoar is. End 1900 is de ruïne op-eknapt en is de toogängspoorte wier op-ebouwd. Het is vermeudelek et stamslot van de adelleke femilie [[Van Teylingen]], woar de femilie [[Van Brederode]] rechtstreaks van afstamt. De Gemeente Teylingen is verneumd noar dit slot, mit umdat den name [[Teijlingen (gehucht)|Teylingen]] ok al veurkwam in de dree veurmoalege gemeenten [[Sassenheim]], [[Veurholt]] en [[Warmond]]. == Bassie en Adriaan == In de riege [[Bassie en Adriaan]]: De Verdweanen Krone ([[1988]]) krop et gannef den Baron, B2 en Vlugge Japie vort in dit slot, reden woarum doar veul efilmd wodden in et kasteel. == Uutgoande verwiezingen == [http://www.kastelenhollandzeeland.nl/teylingen.htm Teylingen op kastelenhollandzeeland.nl] {{DEFAULTSORT:Ruine Van Teylingen}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] omidm4pgupqhdiffsbvp96dff1wtgsw 0 9957 279162 274740 2015-03-27T16:38:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Tour Jeanne D'Arc10.jpg|thumb|Nen donjon in [[Rouen]], [[Frankriek]]]] Nen '''donjon''' is nen middeleeuwsen wontoorn, al dan neet ebouwd op ne [[motte (kasteel)|motte]]. De eerste donjons waren van holt; later, noa de (her)uutvinding van den baksteen, wodden zie van baksteen ebouwd. Den name is van Latiens-Germaansen eursprong. Inwendig bevat den toorn oet 3 tot 6 kamers boaven mekare, dee eurspronkelek elk ne hele verdeping besloat. Mangsmoal had minstens énen kamer ne stokplaatse. De oldste wontoorns hebt nen ingang boaven de begoane grond, zodat den kelder, den mangs van n tongewalf veurzeen was, alleneg van binnenoet toogankelek was. De ni-jere wontooorns hebt eure ingänge op de begoane grond. Nen donjon was anvanklek n zelfstaandig bouwwark. In völle gevallen wodden rundumme den donjon in de löp van de tied aandere gebouwen ebouwd, of wodden den donjon op-enommen in nen ummuurden [[vesten]]. Zo ontwikkelden zich et [[kasteel]], woarbi-j den donjon deenden as leste toovlöchsoord. Et sprök vanzelf dat dit eenvoldige soort kastelen völle ebouwd is deur den neet-riekn adel, de neet-edele vri-jen en leu dee tot de ridderklasse beheurden. == Zee ok == * [['t Huys Dever]] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Fort]] aka9o3ygrrsdmd9smh308upgi1g7kyq 0 9959 289011 287374 2016-10-28T10:12:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Dever_ruine.jpg|thumb|200px|'t Huys Dever]] ''''t Huys Dever''' in [[Lisse]] is nen [[donjon]], den nog resteert van n verstarkt huus uut de [[Middeleeuwn]]. 't Huys Dever steet an den Heereweg 349 A in Lisse. Dit bouwwark is nogal bezunder, umdat in [[Nederlaand|Hollaand]] nauweleks zonnen donjon bewaard eblaeven is deur veule oorzaken, zoas: verwoosting bi-jveurbeeld veurofgaond an et [[beleg van Leiden]], braand ([[Ruïne van Teylingen]]), ingriepende verbouwingen, enzowieter. {{DEFAULTSORT:Huys Dever}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] [[Kategorie:Geschiedenis van Zuud-Hollaand]] f96gpmuekpzfxpxbsjs9vkv3txh4czb 14 9960 290188 266314 2016-10-31T13:40:28Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Castles in the Netherlands}} [[Kategorie:Kasteel| Nederlaand]] [[Kategorie:Nederlaand]] bsnrbu2my82dy537afv3gtk63tv93zz 6 9961 128957 73264 2009-12-09T02:30:55Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Kasteel in Nederlaand]] wikitext text/x-wiki Bargh_veurburg.jpg [[Kattegerie:Ofbeelding:Kasteel in Nederlaand]] tmqqbdfx5y9pa7jt1zslp3e7z3npg4r 0 9962 292157 262898 2016-12-10T12:29:14Z Wwikix 13678 /* Uutgoande verwiezingen */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bergh.jpg|right|250px|thumb|Huus Bargh]][[Ofbeelding:Bargh_veurburg.jpg||right|250px|thumb|Ingang Huus Bargh, met veurburg]] '''Huus Bargh''' is n [[kasteel]] in de stad [['s-Heerenbarg]] gemeente [[Montferland]], [[Gelderlaand]] en is éne van de grootste kastelen van [[Nederlaand]]. Den stoat van 'kasteel' is betwist, umdat der gin kasteelmure um et huus ligt. Et maaktn deel uut van de [[heerlekheid]] [[Laand van den Bargh]]. == Geskiednis == *De bouwgeskiednis van et kasteel geet weerumme tot de 13de eeuwe. De belangriekste nog bestoande delen kompt uut de 14de, 15de en 17de [[eeuw]]e. In de begintied van den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] had Huus Bargh veul te lieden van et kriegsgeweld. In [[1735]] brendden et geheel uut. *Tiedens de [[Hollandse Zending]] tussen de joaren 1799 en 1842 was der n [[seminarie]] in Huus Bargh evestigd. *In [[1912]] wodden et Huus Bargh en alle bi-jbeheurende bezittingen eigendom van [[Jan Herman van Heek]], nen industrieel uut [[Eanske]]. *In [[1939]] wodden n groot deel van et huus veur den tweeden moal deur braand verwoost. Moar deur de hulpe van de plaatseleke leu kon veul van den huusroad wödden red. Nog in hetzelfde joar begon den wederopbouw, den in den harfst van 1941 wierd ekloard. == Kunstverzameling == Doar völt veul vrögge Italiaanse skilderkunst te bewunderen in Huus Bargh. Een biezunder skilderi-je is n paneel uut den wealdbereumden [[Maestà (Duccio)|Maestà]] van [[Duccio]]. Et wark wodden in de 19de eeuwe an de verzameling van et kasteel edoan. Huus Bargh harbargt ne uutzunderleke verzameling middeleeuwse handskriften. De verzameling hef bi-jveurbeeld ok n portret van Erasmus deur Holbein. ==Oaverige wettensweerdigheden== *In den kasteeltuun en in de ontvangsthalle wodt reagelmoatig concerten egeaven. *Den [[Boetselaersborg]], n kasteeltjen noabi-j Huus Bargh, beheurt tot de bezittingen van et kasteel. *Juust ten westen van Huus Bargh ligt et parkwoold de [[Plantage (Montferlaand)|Plantage]]. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.huisbergh.nl Webstea Kasteel Huus Bargh] * [http://www.igem.nl Verzameling op IGEM (Internet Gelderse Musea)] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Laandgood]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] [[Kategorie:Montferland]] 6hl0p1g9le3qs0ek10haptq1aegmg0j 0 9964 262899 199497 2013-05-04T21:39:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ruurlo kasteel.jpg|thumb|right|250px|Huuze Reurle]] '''Huuze Reurle''' is n adellek huus bi-j et darp [[Reurle]] (gemeente [[Berkelland]]), [[Gelderlaand]] en is n [[kasteel]] en landgood in den [[Achterhook]], [[Nederlaand]]. ==Geskiednis== Den name Reurle ([[Nederlaands]]: Ruurlo) kump of van Roderlo, besteet ut -rode- (gereujd woold) en -lo- (open parkwoold). Lange tied bestoand Reurle uut enkele huze op ne neet-strategiese open plek in n uut-estrekt woold- en brookgebeed. Kasteel Reurle wodden al in 1326 eneumd en is vanof de 15de eeuwe in hende van de Nederlandse adelleken familie ''[[Van Heeckeren]]'' [[Willem van Heeckeren van Kell]], roadgaever van [[Willem III der Nederlaanden|könning Willem III]] en minister van Butenlaandse Zaken, wodden in Reurle geboorn. Völle gebouwen en instellingen in Reurle bunt under et mecenaat van de kasteelbewonners tot stand ekommen: van mölle tot doolhof, van mediesen zorg tot onderwies. Et kastele wodden tot et samengoan met de andere gemeenten van Berkelland gebruukt as gemeentehoes, noa ne restaurasie begin joaren tachtig. Vlak veur de restaurasie was et kasteel de lokasie veur de televisieriege 'Den Zeuvensprong' noar et book van [[Tonke Dragt]]. De politiek in Reurle hef noo ook nen fietstocht deur et darp organisierd met "den Zeuvensprong" as thema. Teggenwoordig is et ne gewilde lokasie um te trouwen. In [[2003]] is noast et kasteel de [[orangerie]] uut [[1879]] herbouwd dee noo wöd ebroek as theehuus, en veur aparte gelaegenheden wöd verhuurd. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.genaelogiedezeeuw.nl/heeckerenindex.htm Webstae oaver de banden van de Van Heeckerens met Reurle, en informasie oaver Huuze Reurle] * [http://www.orangerie-ruurlo.nl/info/trouwen_kasteel.php Broedlachte op Huuze Reurle] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] [[Kategorie:Laandgood]] 8duzezc3pwqkk4spqvpkzbr2rseeyzi 0 9965 289127 277095 2016-10-28T12:31:47Z Wwikix 13678 /* Alfabeties */ wikitext text/x-wiki An n antal '''plaetse in [[Nederlaand]] bunt vrogger [[stadsrechten]]''' too-ekend. Van sommege van dee plaetse op de lieste is neet bekend of, en zo joa, wanneer dee stadsrechten verleend bunt. Dat dee plaetse, mit name de meeste [[Frieslaand|Freese steadn]], [[Appingedam]] en [[Grunnen (stad)|Grunnen]], wal eigen stadsrechte hadden kump doarbi-j neet ter sproake. Den tookenning van stadsrechten hef sinds de [[Groandwetsherzening van 1848|herzeningen van de groandwet in 1848]] gene betekkenis meer. Vanuut [[Planologie|planologies]] gezichtspunte hebt völle van dizze plaetse neet de bevölkingsantallen dee de benaming rechtvoardigt veur wat vandage under ne ''stad'' wöd verstoan. ==Alfabeties== {| width="100%" | width="30%" valign="top" | *[[Eerdenburg]] 1127 *[[Abbekark]] 1414 *[[Alkmaar]] 1254 *[[Almelo]] 1394 *[[Amersfoort]] 1259 *[[Ammerstol]] 1322 *[[Amsterdam]] 1306 *[[Appingedam]] 1327 *[[Arnemuden]] 1574 *[[Arnem]] 1233 *[[Asperen]] 1314 *[[Assen]] 1809 *[[Austerlitz]] 1806 *[[Axel]] 1213 *[[Baarn]] 1391 *[[Barsingerhorn]] 1415 *[[Batenburg]] 1349 *[[Bargen op Zoom]] *[[Berlikum]] 1355 *[[Beverwiek]] 1298 *[[Biervleet]] 1183 *[[Blokziel]] 1672 *[[Bolsward]] 1455 *[[Borklo]] 1375 *[[Breda]] Umstreaks 1200 *[[Breevoort]] 1388 *[[Brielle]] 1306 *[[Stede Brook]] 1364 *[[Bronkhorst]] 1482 *[[Brouwershaven]] 1477 *[[Bunsjoten]] 1383 *[[Buren (Gelderlaand)]] 1395 *[[Coevern]] 1408 *[[Culemborg]] 1318 *[[Dealdn]] vóór 1322; ni-jen in 1333 *[[Delft]] 1246 *[[Delfziel]] 1825 *[[Deventer]] 956 eerste vermelding as stad in Nederlaand, eerste helfte van de 11de eeuwe, eerste vastlegging van rechten, vri-je Duutse Rieksstad *[[Deepn]] vóór 1415 *[[Doezebarg]] 1237 *[[Deutekem]] 1236 *[[Dokkum]] 1298 *[[Domburg (Nederland)|Domburg]] 1223 *[[Dordrecht (Nederland)|Dordrecht]] 1220 *[[Echt (Limburg)|Echt]] 1343 *[[Edam]] 1357 *[[Eembrugge]] 1300 *[[Eemnes|Eemnes-Binnen]] 1439 *[[Eemnes|Eemnes-Buiten]] 1352 *[[Eindhoven]] 1232 *[[Elburg]] 1233 *[[Enkhuzen]] 1355 *[[Eanske]] 1325 *[[Franeker]] 1374 *[[Geertrudenbarg]] 1213 *[[Geervleet]] 1381 *[[Gendt]] 1233 *[[Gällemuun]] 1275 *[[Gennep]] voor 1371 *[[Goedereede]] 1312 *[[Goes]] 1405 *[[Goor]] 1263 *[[Gorkem]] 1322 *[[Gouda]] 1272 *[[Grofhorst]] 1333 | width="30%" valign="top" | *[[Gramsbargen]] 1442 *[[Grave]] 1233 *[[Den Haag]] 1806 *[['s-Gravenzaande]] 1246 *[[Grolle]] 1277 *[[Grunnen (stad)|Grunnen]] 11e eeuw *[[Haarlem]] 1245 *[[Haastrecht]] 1396 *[[Hagestein]] 1382 *[[Hardenbarg (stad)|Hardenbarg]] 1362 *[[Harderwiek]] 1231 *[[Harlingen (stad)|Harlingen]] 1234 *[[Asselt|Hasselt]] 1252 *[[Hattem]] 1299 *[[Heenvleet]] 1469 *[['s-Heerenbarg]] 1379 *[[Helmond]] 1346 *[[Hem]] 1414 *[['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]] 1195 *[[Heukelum]] 1391 *[[Heusden]] 1318 *[[Hindeloopen]] 1225 *[[Hoogwold]] 1414 *[[Hoorn (Noord-Hollaand)|Hoorn]] 1357 *[[Huussen]] 1348 *[[Hulst]] 1180 *[[Ielst (stad)|Ielst]] 1268 *[[Iesselstein]] 1331 *[[Iezendieke]] 1303 *[[Kampen (Overiessel)|Kampen]] 1236 *[[Kessel]] 1312 *[[Leag-Keppel|Keppel]] 1404 *[[Klundert]] 1357 *[[Kortgene]] 1431 *[[Langediek]] 1415 (ref: De wöd vanuut egoan dat Langediek ziene stadsrechten trög kreg noadat dizzen woaren ofenommen noa nen verloarn stried van Willems dochter Jacoba van Beieren teggen heuren teggenstaander Philips van Bourgondi.) *[[Leerdam]] 1407 *[[Liwwadden (stad)|Leeuwarden]] 1285 *[[Leiden]] 1266 *[[Lochem]] 1233 *[[Maasbommel]] 1328 *[[Maassluus]] 1811 *[[Maastricht]] 1204 *[[Medemblik]] 1289 *[[Megen]] 1357 *[[Meppel]] 1809 *[[Middelburg (stad)|Middelburg]] 1217 *[[Monnickendam]] 1355 *[[Montfoort]] 1329 *[[Montfort]] 1294 *[[Muden]] 1296 *[[Naarden]] 1255 *[[Stede Niedarp]] 1415 *[[Ni-jpoort]] 1283 *[[Ni-jstadt]] 1263 *[[Niekark]] 1413 *[[Nimweage]] 1230 (en Romeinse tied) vri-je Duutse Rieksstad *[[Oisterwiek]] 1230 *[[Oldnzel]] 1249 *[[Ommen]] 1248 *[[Oostburg]] 1237 *[[Oosterholt]] 1809 *[[Oatmörsken]] 1325 *[[Opmeer en Spanbrook]] 1414 *[[Oss]] 1399 | width="30%" valign="top" | *[[Oudewater]] 1265 *[[Philippine]] 1506 *[[Purmerend]] 1410 *[[Ravenstein]] 1380 *[[Reimerswaal]] 1374 *[[Rhenen]] 1364 *[[Riessen]] 1243 *[[Roermond]] 1231 *[[Roosendaal]] 1809 *[[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] 1340 *[[Schagen]] 1415 *[[Schellinkholt]] 1402 *[[Schiedam]] 1275 *[[Schoonhoven]] 1280 *[[Sint Anna ter Muden]] 1242 *[[Sint Meertensdiek]] 1491 *[[Sint-Oedenrode]] 1232 *[[Sittard]] 1243 *[[SlotenSloten]] 1426 *[[Sluus]] 1290 *[[Sneek (stad)|Sneek]] 1456 *[[Staverden]] 1298 *[[Stavoren]] 1118 *[[Steenbargen]] 1272 *[[Steenwiek]] 1327 *[[Susteren]] 1276 *[[Terborg]] 1419 *[[Terneuzen]] 1584 *[[Tessel]] 1415 *[[TholenTholen]] 1366 *[[Tiel]] 13e eeuw *[[Tilburg]] 1809 *[[Utrecht (stad)|Utrecht]] 1122 *[[Valkenburg]] 1452 *[[VeereVeere]] 1355 *[[Venlo]] 1343 *[[Vianen]] 1336 *[[Vlaardingen]] 1273 *[[Vlissingen]] 1315 *[[Vollenhove]] 1354 *[[Waalwiek]] 1303 *[[Wageningen|Woageningen]] 1263 *[[Weert]] 1414 *[[Weesp]] 1355 *[[Wessem]] noa 1150 - veur 1329 *[[Westkapelle]] 1223 *[[Westwold]] 1414 *[[Wieringen]] 1432 *[[Wiek bi-j Duurstede]] 1300 *[[Willemstad (Noord-Broabant)|Willemstad]] 1585 *[[Wilsum]] 1331 *[[Winkel (Niedarp)|Winkel]] 1248 *[[Winschoten]] 1825 *[[Woerden]] 1372 *[[Workum]] 1399 *[[Woldrichem]] 1284 *[[Zaandam]] 1811 *[[Zaltbommel]] 1315 *[[Zevenaar|Zaender]] 1487 *[[Zeavenbargen]] 1427 *[[Zierikzee]] 1248 *[[Zutfent]] 1190 *[[Zwolle]] 1230 |} ==Steadn dee bunt vort egoan== *[[Burghorn]], stadsrechten in 1492, moar nooit untwekkeld tot stad. Is as buurtschop opegoan in den bebouwden kom van Schoagen. *[[Delfshaven]], stadsrechten in 1825, is as wiek op-egoan in Rotterdam en sinds de joaren 90 wier ne deelgemeente van Rotterdam. *[[Geyne]], stadsrechten in 1294, wierd in 1333 deur de Hollaanders verwoost en neet meer op-ebouwd. Op dizze plaatse ligt noe de stad [[Nieuwegein]] *[[Hughevleet]], stadsrechten in de 13de eeuwe, is verdrunken in de golven. *[[Niervoart]], stadsrechten in 1357, is verdrunken in de golven. Later wierd op deezelfde plaatse [[Klundert]] esticht, dat eavenèns stadsrechten kreg. *[[Reimerswoal]], stadsrechten in 1374, is verdrunken in de golven. ==Verloorn stadsrechten== *[[Ameide]], had van 1277 tot 1527 stadsrechten, doarnoa alleneg nog n antal steadeleke rechten. *[[Noordwiek]], kreg op 1 april 1398 stadsrechten verleend, moar graaf Albrecht nam de verleningsbreevn op 12 meert 1399 wier trög, umdat de anvroagers neet erechtegd waarn tot n dergelek verzeuk (formeel is doar dus gene sproake van verleende stadsrechten). *[[Vreelaand]], had van 1265 tot 1560 stadsrechten, howal sommige historici betwist of dee stadsrechten doadwerkelek bunt ontnommen, wöd der algemeen an-enommen dat dit wal et geval is. *[[Wognum]] had van 1392 tot 1426 stadsrechten, doarnoa alleneg nog n antal steadeleke rechten. Ok bunt der plaetse dee wietgoande steadeleke rechten kreggen. Dizzen wödden mangs ok tot de plaetse mit stadsrechten erekkend, umdat dizzen bundel an steadeleke rechten in den praktiek bi-jnoa etzelfde gevolg had as echte stadsrechten. Et geet in dit verbaand um de plaetse [[Deepn]], [[Kuinre]], [[Linne]], [[Obdam]], [[Sas van Gent]], [[Siebekarspel]], en [[Wiedenes]] en [[Oosterleek]]. ==Emmeloord== In 1992 kreg [[Emmeloord]], de heufdplaatse van de gemeente [[Noordoostpolder]] in ne ludeeke ceremonie stadsrechten van den Kommissares van de Könningin van [[Noord-Hollaand]] [[Jos van Kemenade]], den zogezegd optrad noamens de Stoaten van Hollaand. In warkelekheid kunt stadsrechten sinds 1848 neet meer verleend wodden, umdat toon et onderscheid tussen steden en darpen uut de wetgeaving vort ging. Noadeen tot stad uutegreujde plaetse kunt doardeur nooit meer stadsrechten kriegen. Andersumme hebt stadsrechten teggenwoordig ok gene praktiese betekkenis meer. {{DEFAULTSORT:Nederlaandse Plaetse Mit Veurmoalige Stadsrechten}} [[Kategorie:Stad in Nederlaand|!]] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] 04drdjepwnjcvvfr675qjdel6gq537f 0 9966 264194 205166 2013-05-06T16:28:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Respect veur dialect''' is een [[Nedersaksisch]] streektaolleeid. 't Leeid wordt zongen deur negen dialectzangers: [[Margaretha Kleine]], [[Bert Koops]], [[Luuks Nijsingh]], [[Alwie Kroeze]], [[Annet Nikamp]], [[Edwin van Hoevelaak]], [[Jerry and the Casemakers]], [[Hein Migchelbrink]] en [[Burdy]]. De zangers en zangeressen kommen oet [[Drenthe]], [[Oaveriessel|Overiessel]], [[Gelderlaand]] en [[Grunnen (provìnzie)|Grunningen]]. 't Leeid is officieel oetbracht op [[1 meert]] [[2008]], vanwege de jaorlijkse dialectmaond. Bij 't leeid is ok een videoclip maokt. ==Liedtekst== :''De wereld wordt steeds groter en de grenzen vallen om,'' :''Wie goan veur ain Europa, je vroagen joe ôf woarom?'' :''Toch wil ie ergens bie heuren, zeuk ie iets wat ow verbindt,'' :''Oen afkomst of oen dialect, vertelt oe wie aj bint'' :''Dialect, dialect, veur oe heb ik respect'' :''Dialect, dialect, de taal die lekker bekt'' :''de een zegt 't is 'n streektaal, de ander nuumt 't plat,'' :'''t is 'n moederspraoke recht uut uut 't hart'' :'''t Dialect is makkelijk, jao, 't is 'n fenomeen'' :''Een half weurd is voldoende, wie begriept mekaar meteen'' :''want as wij zeggen van ja ja, dan bedoelen wij eigenlijk nee'' :''Wie goat ook aait noar huus hen, noar oons eigen stee'' :''Dialect, dialect, veur oe heb ik respect'' :''Dialect, dialect, de taal die lekker bekt'' :''de een zegt 't is 'n streektaal, de ander nuumt 't plat,'' :'''t is 'n moederspraoke recht uut uut 't hart'' :''Wat is hiervan noe hét moraal? Ie bunt en leaft oe eign taal'' :''Dialect, dialect, veur oe heb ik respect'' :''Dialect, dialect, de taal die lekker bekt'' :''de een zegt 't is 'n streektaal, de ander nuumt 't plat,'' :'''t is 'n moederspraoke recht uut uut 't hart'' :''Dialect, dialect, veur oe heb ik respect'' :''Dialect, dialect, de taal die lekker bekt'' :''de een zegt 't is 'n streektaal, de ander nuumt 't plat,'' :'''t is 'n moederspraoke recht uut uut 't hart'' ==Oetgaonde verwiezing== *[http://nl.youtube.com/watch?v=ThWXhJGAZD0 YouTube: Respect veur dialect] {{DEFAULTSORT:Respect Veur Dialect}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies lied]] f2wi9jjkyihkgjjtphsh0hgy3t9al0o 0 9967 264444 255111 2013-05-06T20:19:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Blakers1640.JPG|thumb|250px|Twee keuperen blakers]] Een '''blaker''' is een lege [[keersenhouwer]] mit een platte voot en hef meestentieds een [[haandvat]] in de vorm van een ringetjen of een [[steel]]. Oek hef een blaker meestentieds rondumme een opstaonde raand, zodat esmolten [[keersvet]] der neet ofloop. Veurdat der [[elektriciteit]] bestung, wönnen blakers algemeen gebruuk as eenvoudige [[lampe]] of [[zaklampe]]. Blakers wönnen meestentieds emaak van [[messing]] of [[keuper]], in sommigen gevallen oek wel van [[keremiek]]. Tegensworig wonnen ze allinnig nog gebruuk as [[dekerasie]]. ==Zie oek== *[[Keerse]] *[[Nachlampjen]] [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Locht]] le1m79fdb2rkacmki8j2du4717cea0a 0 9968 264020 73288 2013-05-06T15:58:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Duo Karst''' is een in 1981 op-ericht zangduo uut de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie]] [[Drenthe]], det bestiet uut Jannie Karst-Dubbelboer ([[Emmen]], [[1941]]) en heur zeun René Karst ([['t Ogeveine]], [[1966]]). Zi'j skrif teksten en zingt; hi'j speult gitaar en piano en componeert de meziek. Ze zingt in de [[Zuud-Drèents]]e [[streektaal]] en in 't [[Nederlaans]]. In 1983 begunden 't duo mit de Drentse Aovend, daoras veule Drèentse artiesten an mitwarkten. Ok in de maande mit een bulte artiesten deuden ze vanof 1990 op 't Ogeveine 't evenement Kerst met Karst, mit liedties, vertellegies en gedichten. Bi'j de 75ste verjaordag van de Drèentse dichter [[Roel Reijntjes]] in 1998 hef 't duo gedichten van hum op meziek ezet en op cd uut-ebrocht onder de titel ''De dichter en de oel''. De femilie Karst hef heur eigen opnaomestudio, Dukarec Music Productions. ==Discografie== Cd's: *'' 't Vuult zo warm as ik Drents heur'' (2001) *''Vlinder van 20 lentes'' (2001) *''De dichter en de oel'' (1998) *''Liever een mus in de haand'' (1996) *''Kerst met Karst'' (1994) *''Kerst met Karst, deel 2'' (1994) *''Oude schoolliedjes'' (cd-riege van 15 dielen, 1993-2005) *''Moedertaal'' (1990) *''Geef mij de muziek'' (1991) *''Tussen dreumen en zeker weten'' (1983) Cd's mit aandern: *''Van hoes oet'' (2000) *''Pronkjewailtjes in zulvern raand'' (1992) *''Luster naor de radio'' (1991) Lp: *''Tussen dreumen en zeker weten'' (1983) Lp's mit aandern: *''Honderdvijftig kilometer dialect'' (1988) *''De mooiste liedjes in het Drents'' (1980) *''Regio artiestenshow'' (1980) DVD mit aandern: *''Duo Karst Live'' (2005) ==Bron== *[http://www.streektaalzang.nl/strk/dren/drenkarn.htm Streektaalzang in Nederland] ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.dukarec.nl/ Dukarec Music Productions, de studio van de femilie Karst] [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Muzikaant uut Drenthe]] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} a3onzji7y8qdww7e0ebzp8fxecuiijn 0 9971 292116 263168 2016-12-10T11:26:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Slangenburg''' is n [[kasteel]] in de gemeente [[Deutekem]], rundumme 5 kilometer van den [[Stad (woonstee)|stad]] verwiederd. Et kasteel ligt in et geliek-eneumde bosgebeed tussen Deutekem en [[Varsseveld]], woar ok de [[Sint Willibrordabdi-je]] en n krematorium te vinden bunt. Slangenburg is ontstoan an et ende van de [[Middeleeuwn]]. In de [[16de eeuw|16de eeuwe]] wodden et [[kasteel]] eigendom van den veldheer [[Frederik Johan van Baer]], den et verbouwden um doar te können wonnen. De lesten partikuliere eigenoaren, de femilie [[Passmann]], warn Duutsers. De femilie ligt begroaven op de bi-jzundere begroafplaatse noast de slotgrachte. Noa den krieg wödden alle Duutse bezittingen verbeurd verkloard en zo wodden et kasteel eigendom van den Nederlaandsen stoat. Teggenwoordig wödt et kasteel bruukt as gasthuus van et klooster van de [[Benediktienen]]. Et laandgood en de kapelle van et klooster bunt toogänkelek veur tooschouwers. Et eeuwenolde lanenstelsel op et laandgood is biezunder. Et is anelegd in den vörm van n [[trapezium]]. De trapeziumvörmige lanen bunt bewoard ebleaven. Slangenburg beheurt tot den [[Top 100 der Nederlaandsen UNESCO-monumenten]]. == Galeri-je== <gallery> Ofbeelding:Slangenburg_anzicht.jpg|Anzicht op Slangenburg Ofbeelding:Slangenburg2.jpg|Zi-jkante van et kastele Ofbeelding:Slangenburg_bi-j_gebouw.JPG|Bi-jgebouw op Slangeburg </gallery> ==Uutgoande verwiezingen== *[http://www.kasteelslangenburg.nl Webstea van et kastele Slangenburg] *[http://www.slangenburg.nl/ Webstea oaver den Slangenburg] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] [[Kategorie:Deutekem]] n6rr5fmgodas45h3am1vshph98d4ubl 0 9975 262934 261456 2013-05-04T21:50:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[File:Netherlands, Renkum, Castle Doorwerth (4).JPG|thumb|250px|Kasteel Doorwerth]] [[Ofbeelding:Netherlands, Renkum, Castle Doorwerth (6).JPG|thumb|250px|''De 15de eeuwse poorte van den [[veurburcht]]'']] '''Kasteel Doorwerth''' is nen water[[burcht]] in de uterweerden van den [[Rien]] noabi-j et darp [[Doorwerth]], in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderlaand]]. ==Geskiednis== Et kasteel wodden veur et eerst eneumd in [[1260]], toon et deur den heer van [[Vianen]] wodden belaegerd en in brand estokken. Dit was vermeudelek nen straf, opelegd deur den graaf van Gelre, um korte metten te maken met de roofzuchtege wieze van den burchtheer [[Berend van Dorenweerd]]. De doaropvolgende 20 joar hef den toonmoaligen burchtheer (Berend van Dorenweerd of zien zönne, Hendric) den burcht wier hersteld. (Andere bronnen spraekt van de stichting alhier van nen [[waterburcht]] deur Hendric van Dorenweerd umstraeks 1280). In 1430 verkreg [[Reinald van Homoet]] et kasteel en ging doar staevig uutbreiden. De doaropvolgende eigenoaren van et kasteel verblaeven doar moar zelden en dit is woarschienlek ene van de redenen dat Doorwerth nog ne zeer middeleeuws andoonde uutstroaling hef. Dat et kasteel et rampjoar [[1672]] heelhuuds oaverlaefd hef is te danken an de meujte van den toonmoaligen eigenoar, Anton van Aldenburg, nen belangrieken Deensen edelman. De van Aldenburgs wonden moar zelden op et kasteel en et begon langzaam in verval te raken. In [[1837]] wierd et kastele verkocht an Jacob Adriaan Prosper, Baron van Brakell, den et vervallen kasteele herstelden en doar zelf ging wonnen. Noa den dood van ziene weduwe zetten et verval wier in. In 1909 wodden ten slotte de veraeneging 'Den Doorwerth' op-ericht dee n joar later et kasteel in bezit wist te kriegen. Et kastele was zwoar beschadigd tiedens den Tweeden Waeldkrieg. Moar et kasteel is doarnoa wier helemoal restaurierd. Vandage bunt doar et Museum veur Natuur- en Wildbeheer en Museum Veluwezoom evestegd. ==Et gebouw== Et oldste deel, ebouwd deur Berend of Hendric van Dodeweerd, besteet uut nen rechthookegen wontoorn van rundumme 10 bi-j 15 meter den eurspronkelek umgracht was en noo nog is te herkennen as den oostvlöggel van vandage. Den zudeleken vlöggel wierd durende de [[14e eeuw|14de eeuwe]] teggen et kleine kasteele an-ebouwd en later volgen doar nog meer uutbreidingen. Den massieven wontoorn an den noordvlöggel met ziene uutkreggende toorntjens op de hookpunten, wierd durende de [[15e eeuw|15de eeuwe]] ebouwd. Zi-j wet echter neet wanneer. Der wöd an-enommen dat Reinald van Homoet verantweurdelek is veur dizze undernaeming umdat der raekeningen bestoat uut de joaren [[1435]]-[[1436]]. Doarin wöd esprokken van omvangrieke bouwundernaemingen. Wal is zeker dat van Homoet verantweurdelek is veur talrieke uutbreidingen zoas et uutbreiden van den zuudvlöggel en et verplaatsen van den heufdingang. Ok den veurburcht kump in anleg uut de [[15e eeuw|15de eeuwe]]. De leste grote uutbreiding vund plaatse halverwaege de [[16e eeuw|16de eeuwe]] met et uutbreiden van den zuudvlöggel en den bouw van den massieven zuudwest toorn (den in de [[18e eeuw|18de eeuwe]] esloopt wodden um in de [[19e eeuw|19de eeuwe]] wier te wodden op-ebouwd. ==Spoken== Van kastele Doorwerth is éen raegelmoatig weerummekeernd spookverschiensel bekand. Der zol in et kasteel den geest runddwoalen van n deerntjen dat vrogger binnen de muurn van et kastele verhungerd is. Zi-j wöd et meest ezeen in den noordvlöggel, in et biezunder de jachthalle. ==Trivia== *Den Nederlandsen regisseur [[Stephan Brenninkmeijer]] wodden op [[27 juni]] [[1964]] in et kasteel eboarn en wonden doar tot [[1970]] *[[Erik Hazelhoff Roelfzema]] skref tussen [[1969]] en [[1970]] in et restaurant ''Baeulieu'', dat doar was in et kastele, zien book [[Soldoat van Oranje|Soldoat van Oranje 1940-1945]]. *Den kunstskilder [[Jan Hoynck van Papendrecht]] had in ene van den kasteelkamers n atelier == Galeri-je == <gallery> Ofbeelding:Netherlands, Renkum, Castle Doorwerth (3).JPG|Heufdgebouw Ofbeelding:Doorwerth_anzicht.jpg|Anzicht op Doorwerth Ofbeelding:Doorwerth_achter.jpg|De achterkante van et heufdgebouw, met den 13de eeuwsen noordvlöggel op den veurgroand Ofbeelding:Doorwerth04.jpg|Ofbeelding van kasteel Doorwerth uut 1744. </gallery> == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.mooigelderland.nl/index.php?pageID=3281&n=&itemID=361743|Kasteel Doorwerth op de webstae Mooi gelderlaand] {{Commonscat|Castle Doorwerth|Kasteel Doorwerth}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] 7ebjltuk4fh60ofs32i3wx962f6y8ih 0 9976 289130 288998 2016-10-28T12:38:37Z Wwikix 13678 /* Middelburg */ wikitext text/x-wiki Hierunder ne lieste van (veurmoalige) [[Stadspoorte|stadspoort]]en in [[Nederlaand]] bi-j mekare per stad: {| class="vatop" style="width:80%;" | style="width:48%;" | ==[[Amersfoort]]== * [[Blomendaalsen binnenpoorte]] * [[Heern- of Skoolpoorte]] * [[Kamperbinnenpoorte]] * [[Koppelpoort|Koppelpoorte]] * [[Monnikendam]] * [[Plompe of Dievenpoorte]] * [[Rodetoornpoorte]] * [[Sliekpoorte]] * [[Utrechtse poorte]] ==[[Amsterdam]]== * [[Hoarlemmerpoorte (Amsterdam)|Hoarlemmerpoorte]] * [[Heiligewegspoorte (Amsterdam)|Heiligewegspoorte]] * [[Leidsenpoorte (Amsterdam)|Leidsepoorte]] * [[Muderpoorte (Amsterdam)|Muderpoorte]] * [[Regulierspoorte]] * [[Sint Olofspoorte]] * [[Sint Anthoniespoorte]] * [[Utrechtsepoorte (Amsterdam)|Utrechtsepoorte]] * [[Weesperpoorte]] ==[[Arnem]]== * [[Soabelspoorte]] ==[[Bargen op Zoom]]== * [[Gevängnenpoorte (Bargen op Zoom)|Gevängnenpoorte]] ==[[Breda]]== * [[Antwarpsenpoorte (Breda)]] * [[Boschpoorte]] * [[Catharienepoorte]] * [[Endpoorte]] * [[Gasthuispoorte]] * [[innekenpoorte]] * [[Spanjaardsgat]] (waterpoorte) * [[Tolbrugpoorte]] ==[[Brielle]]== * [[Langenpoorte]] * [[Noordpoorte]] * [[Kaaipoorte]] ==[[Breevoort]]== * [[Aalterpoorte]] * [[Misterpoorte]] == [[Buren (Gelderlaand)|Buren]] == * [[Begienenpoorte]] * [[Cockspoorte]] * [[Huuzerpoorte]] * [[Keelaffpoorte]] * [[Steygerpoorte]] * [[Vrouwenpoorte]] ==[[Culemborg]]== * [[Binnenpoorte of Lanxmeersepoorte]] * [[Poppedanstoorn]] * [[Lekpoorte]] ==[[Dealdn]]== *[[Goorse poorte]] *[[Woolderpoorte]] ==[[Delft]]== * [[Oostpoorte (Delft)|Oostpoorte]] * [[Rotterdamse Poorte]] (tot 1836) * [[Schiedamse Poorte]] (tot 1836) * [[Waterslootse Poorte]] (tot 1847) ==[[Dokkum]]== * [[Aalsumerpoorte]] * [[Anjummerpiep]] (waterpoorte) * [[Halvemoanspoorte]] * [[Hanspoorte]] * [[De 3 Piepen]] (waterpoorte) * [[Woldpoorte]] * [[Woldpiep]] (waterpoorte) ==[[Eindhoven]]== * [[Woenselse poorte]] ==[[Enkhuizen]]== *[[Koopoorte (Enkhuzen)|Koepoorte]] == [[Eanske]] == * [[Espoorte]] * [[Veldpoorte (Eanske )|Veldpoorte]] ==[[Elburg]]== * [[Vischpoorte (Elburg)]] ==[[Gorinchem]]== * [[Dalempoorte]] * [[Waterpoorte (Gorinchem) |Waterpoorte]] (tot 1894) ==[[Grave]]== * [[Brugpoorte]] * [[Hampoorte]] * [[Maaspoorte (Grave)|Maaspoorte]] ==[[Grunnen (stad)]]== * [[A-poorte]] * [[Boteringepoorte]] * [[Ebbingepoorte]] * [[Herepoorte]] * [[Kranepoorte]] * [[Oosterpoorte (Groningen)|Oosterpoorte]] | style="width:4%;" | &nbsp; | style="width:48%;" | ==[[Den Haag]]== * [[Gevängnenpoorte (Den Haag)|Gevängnenpoorte]] ==[[Haarlem]]== * [[Amsterdamse Poorte]] ==[[Hattem]]== * [[Diekpoorte]] ==[['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]]== * [[Antwarpse Poorte]] * [[Brusselse Poorte ('s-Hertogenbosch)|Brusselse Poorte]] * [[Hinthamer Poorte]] * [[Koopoorte ('s-Hertogenbosch)|Koepoorte]] * [[Klokgeeterspoorte]] * [[Leuvense Poorte ('s-Hertogenbosch)|Leuvensepoorte]] * [[Orthense Poorte]] * [[Pijnappelsche Poorte]] * [[Sint-Jans Poorte]] * [[Vughter Poorte|Vughterpoorte]] * [[Waterpoorte (Herman Moerkarkplein, 's-Hertogenbosch)|Waterpoorte]] * [[Waterpoorte (Sint-Geertruokerkhof, 's-Hertogenbosch)|Waterpoorte]] ==[[Hoorn (Noord-Hollaand)|Hoorn]]== *[[Gouwpoorte (Hoorn)|Gouwpoorte]] *[[Koopoorte (Hoorn)|Koepoorte]] *[[Noorderpoorte (Hoorn)|Noorderpoorte]] *[[Oosterpoorte (Hoorn)|Oosterpoorte]] *[[Westerpoorte (Hoorn)|Westerpoorte]] ==[[Kampen (Overiessel)|Kampen]]== *[[Brooderpoorte]] *[[Cellebrooderspoorte]] *[[Hagenpoorte]] *[[Kalverhekkenpoorte]] *[[Koornmarktspoorte]] *[[Louwenpoorte]] *[[Venepoorte]] *[[Zwanepoorte]] ==[[Liwwadden (stad)|Leeuwarden]]== * [[Hookster binnen- en buutenpoorte]] * [[Leeve-Vrouwen binnen- en buutenpoorte]] * [[Wirdumer binnen- en buutenpoorte]] * [[Tuunsterpoorte]] * [[Oldehoofster waterpoorte]] * [[Jelgerapoorte]] * [[Wirdumer waterpoorte]] * [[Hookster waterpoorte]] * [[Huizumer waterpoorte]] * [[Ni-jen waterpoorte]] ==[[Leiden]]== * [[Morspoorte]] * [[Zielpoorte (Leiden)|Zielpoorte]] * [[Olde Zielpoorte]] * [[Hogewoerdspoorte]] * [[Koopoorte (Leiden)|Koopoorte]] * [[Witte Poorte]] * [[Riensbarger- of Lopsenpoorte]] * [[Marepoorte]] * [[Hogewoerdsbinnenpoorte]] ==[[Maastricht]]== * [[Helpoorte]] * [[Poorte Waerachtig]] ==[[Middelburg (stad)|Middelburg]]== * [[Koopoorte (Middelburg)]] ==[[Oldnzel]]== *[[Biskopspoorte]] *[[Deurningerpoorte]] *[[Steenpoorte (Oldnzel)|Steenpoorte]] ==[[Roermond]]== * [[Kroanpoorte]] * [[Zwartbrookpoorte]] of Kapellerpoorte * [[Brugpoorte]] * [[Ezelspoorte]] * [[Koolpoorte]] * [[Möllepoorte (Roermond)|Möllepoorte]] * [[Venlose Poorte]] of Moerkenspoorte * [[Nielderpoorte]] of Veldpoorte * [[Sint Janspoorte (Roermond)|Sint Janspoorte]] * [[Spuelpoorte]] ==[[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]]== * [[De Hofpoorte]] * [[Delftsche Poorte (rotterdam)|Delftsche Poorte]] * [[Goudsche Poorte]] * [[Oostpoorte (Rotterdam)|Oostpoorte]] * [[Ooster Olde Heufdpoorte]] * [[Wester Olde Heufdpoorte]] * [[Ooster Ni-je Heufdpoorte]] * [[Wester Ni-je Heufdpoorte]] * [[Skiedamsche Poorte]] * [[Binnenwegsche Poorte]] ==[[Valkenburg]]== * [[Grendelpoorte]] * [[Berkelpoorte (valkenburg)]] ==[[Sneek (stad)|Sneek]]== * [[Kleinzanderpiepe]] (waterpoort) * [[Leeuwarderpiepe]] (waterpoort) * [[Noordpoorte (Sneek)]] * [[Oosterpoorte (Sneek)|Oosterpoort]] * [[Waterpoorte (Sneek)|Waterpoort]] ==[[Vlissingen]]== * [[Gevangntoorn]], ok wel: Bomvri-je) ==[[Zaltbommel]]== * [[Waterpoorte (Zaltbommel)|Waterpoorte]] (gene poorte veur water, moar noabi-j den [[Waal (rivier)|Waal]] eleagen) ==[[Zierikzee]]== * [[Nobelpoorte]] * [[Noordhavenpoorte]] * [[Zuudhavenpoorte]] ==[[Zutfent]]== * [[Berkelpoorte(zutfent)]] ==[[Zwolle]] ([[Oaveriessel]])== * [[Diezerpoorte]] * [[Kamperpoorte (stadspoort)|Kamperpoorte]] * [[Luttekepoorte]] * [[Rode Toorn]] * [[Sassenpoorte]] * [[Steenpoorte]] * [[Vispoorte]] * [[Waterpoorte (Zwolle)|Waterpoorte]] |} {{DEFAULTSORT:Stadspoorten In Nederlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Poorte| ]] [[Kategorie:Fort| ]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand|!]] svfu404fqfmsja9u03jwfph6zm3fxq2 0 9978 264643 258506 2013-05-06T21:03:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Koppelpoort Amersfoort Cropped.jpg|thumb|De Koppelpoort vanuut t noordwesten]] De '''Koppelpoort''' is n [[stadspoorte|stadspoort]] in [[Amersfoort]]. t Is n samenvoeging van n langd- en [[waoterpoort]]. De poort staot an de noordwestkangt van de binnenstad, waor de [[Eem]] de stad verlaot. De poort is rongd 1425 ebouwd as ongerdeel van de tweede [[stadsmure|stadsmuur]]. De hele muur was rongd 1450 klaor. De Koppelpoort kon esleuten worren deur middel van n dubbele [[tredmeule]], die te bezichtigen is. De Koppelpoort kreeg heur anzien van vandaag tiejens de restaurasie deur [[Pierre Cuypers]] in 1885 en 1886. Cuypers haolden onger meer n verdieping vort tussen de beie poorten en verving disse deur kangtelen. Van 1969 tot 1993 was in de poort n poppekast evestigd. In 1996 worren de leste restaurasie uutevoerd. Disse is terughouwend en mit eerbied veur de ouwe bouwmateriaolen edaon. Hierveur kreeg de gemeente Amersfoort de [[Europa Nostra Award]] uutereikt. ==Zie ok== *[[Lieste van stadspoorten in Nederlaand]] {{coordinate|NS=52/9/32.3/N|EW=5/23/7.1/E|type=landmark|dim=20|region=NL-UT}} {{Dialekt|wvel|Bunsjoten|ANS}} [[Kategorie:Poorte]] [[Kategorie:Geschiedenis van Utrecht]] hadl5jjqnyl6uw1u1stx2mv87fq83u6 0 9980 288989 262883 2016-10-28T09:55:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Haarlprt.jpg|thumb|250px|right|De Hoarlemmerpoorte in de 17de eeuwe. Dizze poorte wierd in de 19de eeuwe deur de Willemspoorte vervongen. <br />Ofbeelding: bmz.amsterdam.nl]] [[Ofbeelding:Amsterdam_haarlemmerpoorte_uukiek.jpg|thumb|250px|right|Uutkiek deur de Hoarlemmerpoorte noar den Hoarlemmerdiek.]] [[Ofbeelding:Haarlemmerpoort augustus2005.jpg|thumb|250px|right|De Hoarlemmerpoorte in 2005.]] De '''Hoarlemmerpoorte''' of de ''Willemspoorte'' an et [[Hoarlemmerplein]] is de viefde Hoarlemmerpoorte dee veurkump in de geskiednis van [[Amsterdam]]. Bi-j elke [[stadsuutbreiding]] schof de stadspoorte n stuksken op noar et westen, richting [[Hoarlem]]. ==Geskiednis== In [[1837]] was den veurganger van de poorte van vandage, de in [[1618]] noar untwarp van [[Hendrick de Keyser]] ebouwde Hoarlemmerpoorte, zo bouwvallig ewödden dat beslotten wodden tot ofbroak. 3 Joar later verraes, kortbi-j den plek van de veurege, de poorte van noe. Et untwarp is woarschienlek van de hende van B. de Greef. De poorte wodden los edoane op 27 november [[1840]] (nen dag veur de inhuldiging van könning [[Willem II der Nederlanden|Willem II]], vandoar den officiëlen name) woarvan nog ne inscriptie an de binnenkante getuugt. In dee tied hadden de stadspoorten eurre eurspronkelek verdaedigende taak verloorn en deenden noe oaverwaegend as ‘ofsluting’ um heffing van staedeleke [[belastingen]] meugelek te maakn. Zo ok de Willemspoorte, woarvan et binnenwark deenden as huusvesting van de met de [[belastingen]]inning belaste kemmiezen en enkele wachtholdende soldoatn. ==Bouwstiel== De poorte is n good veurbeeld van de [[neo-classicistisch|ni-j klassistiesen]] bouwstiel uut de eerste helfte van de [[19e eeuw|19de eeuwe]]; nen ‘strenge’ verkloarende uutleg van de klassiek Griekse en Romeinse tempelarchitectuur. Et gebouw is [[symmetries]] van opzet; de veldkante is geliek aan de stadskante, woarbi-j ok den zi-jgaevels geliek bunt. In den deurgäng bunt acht [[Corinthisch|Corinties]]e zuuln eplaatst, emaakt van [[Bentheimer zaandsteen]]. De beklaeding van de zoaldering in den deurgäng is veurzeen van ne op nen roos liekende versiering. ==Station== In [[1842]] verraes taegenoaver de poorte et [[Station Willemspoorte]] as vertrekpunt van de treinen noar Hoarlem. In [[1878]] wierd de spoorliene ten noorden van de poorte verlengd in de richting van et in 1889 los edoane [[station Amsterdam Centroal|Centraal Station]]. ==Politie== Noa et vortgoan van de staedeleke belasting in [[1866]] blef de poorte (deels) as [[politie]]buro in gebruuk, howal stimmen veur sloop opgingen. Stimmen dee luder wodden toon in [[1877]] de anslutende en an de veldkante elaegen brugge in zudeleke richting wierd verplaatst. Sinds dat joar stoand in den middendeurgäng nen braandspuut op-esteld, en et rechter deel deed deenst as verblief veur den braandwacht. In [[1889]] beslot den gemeenteroad uutendelek tot sloop van de poorte, um ruumte te maken veur n ni-j gebouw veur politie en braandweer. Noa joarenlang genöäl wierd dit besluut op 18 april [[1900]] wier ongedoan emaakt en beslotten tot restaurasie van de poorte. ==Zee ok== *[[Muderpoorte (Amsterdam)]] *[[Leidsepoorte (Amsterdam)]] *[[Lieste van stadspoorten in Nederlaand]] {{Bron| ''Den tekst van dit blad, of ne eerdere versie doarvan, is geheel of deels ofkumstig van et buro Monumenten & Archeologie (bMA) van de gemeente Amsterdam'', http://www.bmz.amsterdam.nl/. ''Oavername is too-estoan met bronvermelding.'' }} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Poorte]] [[Kategorie:Geschiedenis van Noord-Hollaand]] ngokg81wdj9jkhyuukf9nrjujl8qjcj 0 9982 292099 292047 2016-12-10T00:24:40Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Misterpoort.jpg|thumb|250px|right|Ne rekonstruksie van de Aalterpoorte. Dizze poorte wierd in de 17de eeuwe deur [[Raveliene]] vervängn.]] De vort egoane '''Misterpoorte''' in [[Breevoort]] is de tweede stadspoorte dee-t veurkump op dizze plaatse in de geskiednis van [[Breevoort]]. Bi-j elke [[stadsuutbreiding]] verni-jden zie de stadspoorte um met de tied met te goan. Dizze poorte bestoand uut 3 poorten en ze mossen 2 grachten oaverstekken vuurdat de leu de stad binnen kwamen, en woarschienlek nog ne veerde dee op de plaatse stoand woar noe et café Misterpoort steet. In de 17de eeuwe gingen dizze poorten vort, en wierden verni-jd noar de ni-jste [[vesten]]untwekkelingen uut dee tied, mit ne raveliene. Dizze raveliene wöd ok Misterpoorte eneumd, en wierd ofegroaven in de 18de eeuwe. ==Zee ok== *[[Lieste van stadspoorten in Nederlaand]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Poorte]] [[Kategorie:Geskiedenis van den Achterhook]] [[Kategorie:Aalten]] 0umcm1pl57j4s8x5tmi5bxst2pnuin5 0 9985 272151 263113 2013-12-11T01:55:01Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Raveliene.jpg|thumb|Raveliene]] [[Ofbeelding:Naarden vesting bastion.jpg|thumb|''Raveliene in [[Naarden]]'']] Ne '''raveliene''' is n underdeel van nen [[Vesten|veste]]. Et is n viefhookeg of [[redan (vestingwark)|redanvörmig]] verstarkt eilaand dat zich an de buutenkante van de vestingmure bevundt, moar dat mangsmoal an den veste is vastebouwd. De punte van et raveliene stök dan uut in de vestengrachte. Et raveliene bevund zich halverweage de [[bastion]]s, mangs veur de toogängspoorte van den veste, moar et kan ok et ''gedien'' ([[Nederlaands]]:Gordijn) (ok wal [[courtine]] eneumd, dat is de mure tussen twee bastionnen) mit de scholderheuke van de noaburige bastions verdeadigen. Ne raveliene kon ok wödden ebruukt veur aandere doolenden, bi-jveurbeeld as huusvesting van jagers dee warkten buten den veste en ok nen taak konden hebben in de verdeadeging van de stad. Bi-j de vestingwarken (of "den veste") van [[Naarden]] ligt de ravelienen as eilanden in de vestengrachte (of "den veste") (et water an de butenkante van et raveliene heet de raveliensgrachte). In [[Goes]] kent zie et Raveliene den Greunen Jager en Raveliene den [[Grenadier]] dee as schiereilaand (verbunden deur maegere brugge of dam) zowal veur et gedien as in de buurte van ne toogängspoorte lagen. In de museumstad [[Bourtange]], dee is herbouwd in de stoat van 1742, bunt ravelienen in et echt te bewunderen. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Fort]] [[Kategorie:Stad]] 23o0vhyockm8a43xkaecv5vzrtqg3br 0 9987 272045 262754 2013-12-11T00:40:24Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Gedien.jpg|thumb|Gedien]] Ne '''courtine''' is ne mure dee bi-j ne [[vesten|veste]] twee [[bastion]]nen met mekare verbundt. Noast et Fraanse weurd courtine wödt ok et Nedersaksiese '''gedien''' hierveur gebruukt. Courtines kunt wödden verdeadigd deur [[raveliene]]n, dee zich in de vestengrachte bevindt. ==Andere betekkenissen== [[La Courtine]] is wieter ne plaatse in [[Frankriek]] woar Nederlandse soldoaten eleagerd waren tiedens den kolden oorlog. [[Rijk de Gooyer]] hef hieroaver n grappig leed ezongen - eskreven deur [[Eli Asser]] - met den titel "Breef uut la Courtine". De melodie is den bekenden Urendans van [[Amilcare Ponchielli]]. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Fort]] jiutqi7vakwkk3z0zdabprd2c3utjno 0 9988 279514 274134 2015-03-27T17:37:12Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Dit artikel giet oaver de heufdstad van Spanje. Aandere betiekenissen van ''Medrid'' / ''Madrid'' viej op [[Madrid (verdudeliken)]]}} '''Medrid''' of '''Madrid''' is de [[heufdstad]] van [[Spanje]],<ref>Spaanse grondwet, art. 5: 'De heufdstad van de Staot is de ''villa'' Medrid.'</ref> van de ''[[Comunidad de Madrid]]'' en van de [[pervincie]] mit dezölfde name. De stad, ok wal ''La Villa y Corte'' enuumd (ongeveer ''De Stad en 't Hof''), hef 't grootste oppervlak en de mieste inwoners van alle Spaanse steden, mit officieel 3.132.463 inwoners in de gemiente<ref name = "ine">[http://www.ine.es/jaxi/menu.do?type=pcaxis&path=%2Ft20%2Fe260%2Fa2007%2F&file=pcaxis&N=&L=0 Instituto nacional de Estadística], ezien op 28/12/2007</ref><ref>3.238.208 volgens de börgerlijke staand van de gemiente in 2008: [http://www.munimadrid.es/portal/site/munimadrid/menuitem.199479e61b01b0aa7d245f019fc08a0c/?vgnextoid=067e3188a0589110VgnVCM2000000c205a0aRCRD&vgnextchannel=8db7566813946010VgnVCM100000dc0ca8c0RCRD Padrón Municipal de Habitantes a 1 de enero de 2008]</ref> en 5.843.031<ref name="AUDES">De getallen koomt van 't preject [http://alarcos.inf-cr.uclm.es/per/fruiz/audes5/ AUDES5], det de metropolitaone gebieden van Spanje wil vaststellen, in 2005. Aandere tellings geeft verskillende inwonerantallen.</ref> in de metropool, waordeur 't op de darde plek kump van stedelijke gebieden mit de grootste bevolking in de [[Europese Unie]]. As heufdstad van de staot huusvest Medrid de gebouwen van de oaverheid, 't parlement (''las Cortes'') en veuranstaonde oaverheidsinstellings. Ok de keuning van Spanje hef er zien officiële residentie.<ref>'t Keuninklijk Paleis van Medrid op de Plaza de Oriente. De privé-woning van de Keuning is La Zarzuela, op 't end van 't gemientelijke district Fuencarral-El Pardo: [http://www.turismomadrid.es/ESPA/NATU/pagina/NATUespaciosNatusMontepardo.htm Comunidad de Madrid oaver El Monte de El Pardo]</ref> Medrid is een belangriek financieel, industrieel en cultureel centrum. Een bulte laandelijk opererende bedrieven en een köppel van de grootste corporaoties ter wereld hebt d'r heur stee.<ref>Banco de Santander, BBVA, Telefónica, Repsol YPF, Iberia, Endesa, FCC... onder de 200 eersten volgens Forbes in 2007: [http://www.forbes.com/lists/2007/18/biz_07forbes2000_The-Global-2000-Spain_10Rank.html webstee van Forbes (Engels)]</ref> In Medrid viej de heufdvestiging van de [[Wereld Toerisme Orgenisaotie]]. Ok orgeniseert ze er de toerismebeurs [[FITUR]]. D'r bint internationaol bekende musea zoas 't [[Museo del Prado|Prado]], 't [[Museo Thyssen-Bornemisza|Thyssen-Bornemisza]] en 't [[Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía|Reina Sofía]]. Medrid begunden as een verstarkte [[vesten|vesting]] van de [[Moren]] (''Mayrīt'', مجريط; in old [[Kasteljaons]] ''Magrit'', ''Magerit'' of ''Matrit''). Verskeiden skrievers mient op basis van archeologische vondsten det dizze vesting ebouwd wördden op de plek van een [[7e eeuw|zeuvende-ieuwse]] [[Visigoten|Visigotische]] nederzetting mit de name ''Matrice'' of 'revierbedde'.<ref>[http://elmadridmedieval.jmcastellanos.com/Pagina%20Historia/Precristiano.htm El Madrid precristiano]</ref><ref>[http://www.madridhistorico.com/seccion5_historia/index_crecimiento_medieval.php?idmapa=15&id=1 Madrid Histórico]</ref> De plaatse wördden in 1083 veroaverd deur [[Alfons VI van Castilië]]. De Spaanse keuning [[Filips II van Spanje|Filips II]] keus de stad in 1561 veur zien hof, daormit 't de eerste permanente heufdstad van de Spaanse monarchie wördden. Van die tied of - behalve van 1601 töt 1606, toe as [[Valladolid]] veur een tiedtien de heufdstad was - hef Medrid de heufdstad van Spanje ewest. Ok van die tied of hef 't de regeringszetel ewest, behalve in de [[Spaanse börgeroorlog]], toe as de regering van de Rippebliek tussen november 1936 en jannewaori 1939 in [[Valencia (stad)|Valencia]] en [[Barcelona]] zat. == Rifferenties == ''De rifferenties bint Spaanstalig as ter niet aanders bi'j stiet.'' <references /> [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Spanje]] rvnajsgkitn0qap7zkboqx4ad9p77li 0 9989 263245 258343 2013-05-04T22:54:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Luchtfoto bourtange.jpg|thumb|250px|Bourtange vanuut de loch]] [[Image:Nederland vestingstedenkaart2.png|thumb|250px|Vestingsteadn in Nederlaand]] Ne '''vestingstad''' is ne verdeadegboare [[Stad (woonstee)|stad]], eleagen op ne strategiese plaatse an ne [[grenze]] of ne samenkumste van belangrieke laand- of waterweage. In de löppe der joaren bunt völle vestingsteadn uutgebreid en noar de hedendaagse smake, stiel of eisen in-ericht. De stad wierd verdeadegd deur der muurn of later eerden wallen rundum hen te leggen. De toogängen konden wödden of-eslotten deur middel van [[stadspoorte]]n. De [[stadswal|wallen]] konden verdeadegd wödden mit [[handvuurwoapen]]s en wierden dernoast vake verstarkt mit [[bastion|bolwarken]], woar vandan de [[Stadspoorte|poorte]] mit [[kanon|kanonnen]] beveilegd konden wodden. De verdaedeging wodden nog dooltreffender emaakt deur der [[Stadsgrachte|grachten]] umhen te leggen. Veur de poorten wödden dan [[valbrug]]gen an-elegd. In de grachte wödden veur de poorten [[raveliene]]n anelegdt as döbbele bescharming. Binnen den vesting waren [[Kazerne]]s, [[Arsenoal]]en en beschut under den groand, bomvri-je [[Kruutmagazien]]en in den heufdwalle. Tiedens et oprukken van soldoatn wödden veulal grotere tröppe soldoaten as tiedens vrede bi-j de burgerleu inkwarteerd. Bi-j völle steadn bunt, veural in de 19de eeuwe de stadswallen ofegroaven en grachten wier edempt noadat den verdeadigingstaak vort was, om plaatse te maakn veur de uutbreiding van de stad. ==Zee ok== *[[Lieste van Nederlandse vestingsteadn en verstarkte steadn]] *[[Lieste van Belgiese vestingsteadn en verstarkte steadn]] *Zee et blad [[fort]] veur ne riege benamingen oaver vesten en verstarkingen. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Fort]] [[Kategorie:Stad]] h0qk64adw4ijvakgtgn1x1icq5x3caf 14 9990 290641 290608 2016-11-01T15:56:50Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Populated places in Spain}} [[Kategorie:Plaose naor laand|Spanje]] [[Kategorie:Geografie van Spanje]] kndmkkd7yd8u53jpufrfhl38qjnrcaa 0 9992 292477 292127 2016-12-15T12:48:49Z Wwikix 13678 /* Bronnen */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Wisch kastele.jpg|thumb|Kasteel Wisch in Terborg)]] '''Kasteel Wisch''' is n partikulier bewond kasteel in [[Terborg]], gemeente [[Olde Iesselstreek]] in den [[Achterhook]], [[Gelderlaand]]. Et is ok bekand as Huus Wisch. Et kasteel wodden end [[13e eeuw|13de eeuwe]] sticht deur de heern van Wisch. Et gebouw besteet uut n L-vörmig huus met middeleeuwse hookgebouwen en wongebouwen uut den 16de tot de 18de eeuwe. Wisch was ene van de 4 [[Heerlekheid|heerlekheden]] dee velen under et [[Groafschap Zutfent]]. Kastele Wisch beheeld tot [[1813]] heur heerleke recht. De Heerlekheid Wisch besloog moar n klein groandgebeed: anvankelek Terborg en Heuven (bi-j [[Etten (Gelderland)|Etten]]), vanof de 14de eeuwe ok [[Sillevolde]] en [[Varsseveld]]. Desundanks beheurden de heern van Wisch tot den zeer vermeugenden en anzeenleken adel in de straeke. Zi-j beheurden tot de [[Bannerhere|bannerheern]] dee de [[Hartogdom Gelre|hartogen van Gelre]] bi-jstoanden under eur eigen [[banier]]. [[Ofbeelding:Wapen_Wisch_poort.jpg|thumb|Wapen Heerlekheid Wisch (opri-jloane noar et kasteel)]] Et [[woapen (heraldiek)|woapen]] van Wisch besteet uut twee boaven mekaar eplaatste leeuwen en in [[Keel (kleur)|keel]] (rood) op nen golden achtergroand. ==Geskiednis== Kastele Wisch umvat ne lange geskiednis van acht eeuwn. De Heern van Wisch komt al iets noa [[1150]] in den Achterhook veur en wodden al in [[1207]] in geskriften eneumd. Zi-j beheurden tot de machtigste van eur gewest. In [[1285]] wodden et kasteel al vermeld as ''Castrum Wische'' (vermeudelek is hier et olde huus Wisch met bedoold, dat an den aandern oover van den [[Olde Iessel]] lag). ===Et olde kasteel Wisch=== Et olde huus Wisch lag an de westeleken oover van den Olde Iessel, dree kilometer streumofweerts bi-j Heuven, of De Hoven (n buurtschop tussen [[Etten (Gelderlaand)|Etten]] en Wienbargen/Deutekem). Et wöd ok wal aaneduud met Old-Wisch. De datering van de stichting is neet bekand, moar al in [[1178]] wodden Sweder en Berend van Wisch vermeld. Zi-j wierden begroaven in et [[klooster]] Bethlehem te [[Gaanderen]]. Et is unbekand wanneer dit stamslot van de heern van Wisch vort is egoan. Meugelek is et in [[1531]] verwoost deur den [[Gelderlaand|Geldersen]] veldheer [[Maarten van Rossem]] tiedens de [[belaegering]] van Terborg. In de velden in Heuven lag tot [[1986]] nog ne laege of-eplatte bulte. Um de bulte was nog ne olde grachtenlöp te zeen. Vlakbi-j wödden in [[1983]] enkele zwoare steenbrökke, [[tufsteen]], blokken [[zaandsteen]] en zeer olde [[kantstenen]] evonden (tufsteen duudt op olderdom, umdat dizze stenen veur opkomst van gebekken stenen wodden gebruukt). Dizze spoarzoame reste bunt in 1986 vort egoan bi-j vlak maakn van et gebeed. In [[2008]] hef de gemeente underzeuk loaten uutvoern noar de reste van et olde kasteel bi-j Etten. ===Et ni-je kasteel Wisch=== In de 13de eeuwe bouwden Dirk I van Wisch n Ni-j kasteel op den oosteleken over van den Olde Iessel, woar later Terborg is ontstoan. De heern van Wisch hadden last van den maenderenden Olde Iessel, den eur gebeed in tweeën snit en hadden behoofte aan ne verstarking op den anderen over. Et ni-je huus lag op nen gunstigen plekke, dichtbi-j den Olde Iessel en bi-j den handelsweg van [[Anholt]] noar [[Deutekem]] en [[Doezebarg]]. Het groandgebeed leep in et westen tot an et landgood van [[Huus Bargh]] bi-j [['s-Heerenbarg]], woarbi-j de Ziegenbaeke (of: "Tweeherigen baeke") de grenze was. ==Et gebouw== Kasteel Wisch hef nen zeer ongebrukeleken plattegroand. Et besteet uut n L-vormig huus, met n heufdgebouw uut de 16de en 17de eeuwe. De fundamenten van den ronden toorn van et huus komt uut de 15de eeuwe. Toon de kanonnen baeter wödden in dee tied is et annemmelek dat et kastele rundumme [[1512]] verstarkt wierd met runde bakstenen [[hooktoorn]]s en eerden [[Stadswal|wallen]]. De eerden wallen wierden op strategiese punten verstarkt met extra eerden bolwarken, laege runde [[bastion]]nen, woarop geschut wierd geplaatst um anvallers op veiligen afstaand van et kasteel te holden. Het heufdgebouw dreg et joartal [[1648]] en zal dus noa et ende van den tachtigjaorigen oorlog herbouwd waen. In de 18de eeuwe vonden hier wiezegingen plaatse. Nen laegen, laangerekten deenstvlöggel uut de 17de eeuwe ligt hoaks op et heufdgebouw, met op den buutenhook nen grootn runden toorn uut de 15de eeuwe, dee in de 17de eeuwe is verheugd. Doar teggenan bevundt zich nen zeskantegen, in eursprong [[16e eeuw|16de-eeuwse]] traptoorn, dee bi-j de restaurasie is herbouwd. Toorn en traptoorn waren al in de 16de eeuwe an de butenkante pleisterd, veurzeen van eskilderde vogen dee natuursteenblökke noadoot. De ruum 90 meter langen deenstvlöggel wödt an de oostkante be-endegd deur nen veerkaantn toorn, uut umstraeks 1700. In den keller van den toorn bunt gevängniskeller anwaezig. In de 19de eeuwe is et hele gebouw wit esausd. ==Den name== Wisch is et [[Nederduuts]]e weurd veur "wieze" of "wèère" ([[Nederlaands]]:weide). Et geslacht Wisch is afkomstig uit [[Westfalen]] in [[Duitsland]] en den name is meugelek oavernommen van et darp Wisch bi-j [[Billerbeck]]. Ne andere verkloaring is dat et zol verwiezen noar de wiezegroanden bi-j et riveertjen den [[Berkel]], eure bezittingen in de buurte van [[Vreden]]. De eerste heern stoanden bekand as: De Wisge, Van Wisge of Van Wisch. In olde stukken vindt zee ok de skriefwiezen: Wyssche, Wissche, Wissche, Wiisch, Wiesch en (zoals et ok wöd uetgesprokken) Wis. ==Eigenoaren== De heern Wisch stoanden bekend as [[roofridder]]s. Zi-j vuurden rooftochten uut deur den [[Achterhook]] en n deel van [[Oaveriessel]] en trokken zich wier trög op eure burchten, woar zi-j raegelmoatig wierden belaegerd - under meer deur de [[hartogdom Gelre|hartogen van Gelre]]. In de 16den eeuwe steerf et geslacht Wisch uut. Vandage den dag is et gehele groandgebeed in partikulier eigendom van de familie Vegelin van Claerbergen en doarum neet toogankelek. ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.wikiterborg.nl/wiki/index.php?title=Kasteel_Wisch Kasteel Wisch op Wiki Terborg] * [http://www.graafschap-middeleeuwen.nl/kastelen/wisch.html Den Groafschap - kasteel Wisch] * [http://www.graafschap-middeleeuwen.nl/edelen/stamboom/stamboom-wisch.html Stamboom van et huus Wisch] * [http://www.graafschap-middeleeuwen.nl/edelen/oud-wisch.html Laevensbeskrieving van alle heern van Old-Wisch (1164 t/m 1544)] * [http://www.graafschap-middeleeuwen.nl/edelen/wisch.html Laevensbeskrieving van alle heern van Wisch (1285-1486)] * [http://www.geldersekastelen.nl/ Geldersche kastelen] * [http://www.kasteleninnederland.nl/kasteel163.php Kastelen in Nederlaand: lieste met publikasies oaver kasteel Wisch] == Bronnen == *Dit artikel of ne eerdere versie doarvan is daels oavernommen van: WikiTerborg, [http://www.wikiterborg.nl/wiki/index.php?title=Kasteel_Wisch Kasteel Wisch] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Achterhook)]] tduempqrr24hrp9kpj9r34z2cksztym 0 9993 73357 2008-07-17T19:13:25Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Medrid]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Medrid]] b7np8ezjjwkyrnsdrav4o4859vdejdr 6 9994 129240 73361 2009-12-11T06:18:36Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Kasteel]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Valbrugge.gif == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Kasteel]] i4ce4h72tr328fhwqgwifyz28u7sl35 0 9995 263231 258470 2013-05-04T22:52:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Valbrugge.gif|thumb|300px|Valbrugge]] Ne '''valbrugge''' is ne bewaegboare brugge. Zi-j dreajt um de horizontale y-asse, loodrechte op et wegdek. De valbrugge kump veurnaomelek veur bi-j [[kasteel|kastele]]n, moar ok bi-j sommige stadspoorten is de valbrugge too-epast. De valbrugge verbundt et kasteel of de stad mit et umrengende gebeed. As de brugge los is en de brugge dus aoverende steet, is et kasteel of de stad ofeslotten van de buutenweald. An beide punten van de valbrugge zit nen kabel of ketten. Deur twee geate in de mure bunt dizze kabels verbönden mit n oprolmechanisme. Mit hulpe van dit oprolmechanisme wöd den kabel op-erold en de brugge op dee wieze weer noar boaven etrokken. Uut de valbrugge is later de [[ophaalbrugge]] ontstoan. In teagenstelling tot de valbrugge hef ne ophaalbrugge teagenwicht, zodat et losmaken van de brugge veul makkeleker geet. == Bronne == Henk de Jonge en Nico Muyen. 2000 jaar Beweegbare Bruggen. Uitgeverij Elmar B.V., Rijkswijk MXMV. ISBN 90-389-0286-7 [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Fort]] ce1vpai4jyqpm76awt1uav4dqifvbh8 0 9996 73367 2008-07-17T21:15:30Z Servien 7 [[Valbrug]] is ewiezig naor [[Valbrugge]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Valbrugge]] f3v1u81uxpa5tghelz2kxymnj4ckxy2 0 10001 279515 263173 2015-03-27T17:37:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Loevenstein 1.jpg|thumb|450px|right|Slot Loevestein 2007]] '''Slot Loevestein''' is n [[kasteel]], eleagen eaven ten noordwesten van et darp [[Poederoijen]], dat vult under de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Zaltbommel]], an et ende van den Schouwendiek in de [[uterweerd]]en van den [[Woal]] en den [[Af-edamde Moas|Af-edamden Moas]]. ==Geskiedenis== Loevestein is tussen 1358 en 1375 ebouwd deur [[Dirk Loef van Horne]], heer van [[Laand van Heusden en Altena|Altena]]. Tot 1397 bunt enkele delen nog wat hoger emaakt of veranderd. Et verrees op ne strategies eleagen laandtonge, op de plaatse woar de revieren den Moas en den Woal zich vereanegt tot den [[Boven-Merwede]]. Et wodden ebruukt um [[tolweg|tol]] te heffen. Moar umdat den umrengende groand, et Munnikenlaand, mangsmoal under water stoand, was et nooit n antrekkelek wonhuus veur edelleu. Zo hef ne markwoardege geskiedenis op Loevestein plaatse evonden. Tiedens de [[Hookse en Kabeljauwse twisten]] was Loevestein ne [[gevangenisse]] veur teggenstaanders van [[Jacoba van Beieren]]. Ok tiedens de Republiek was Loevestein ne stoatsgevangenisse: *[[Hugo de Groot]] zat hier vanof [[1619]] nen leavenslangen gevangenisstraf uut, tot hi-j in [[1621]] [[ontsnapping van Hugo de Groot|ontsnapten in ne bookenkiste]]. *In [[1631]] ontsnappen zeuven [[Remonstranten|remonstrantse]] dominees in n löäg beer[[fust]]. *In [[1650]] leet [[stadholder Willem II]] 6 staotenleu opsluten op Loevestein, woarunder [[Jacob de Witt]], börgemeister van Dordrecht. De gevängennemming was anleiding veur et ontstoan van de benaming ''Loevesteinse [[faktie]]'' veur de stoatsgezinden, teggen stadholderleke gröpering in de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden|Republiek]]. Vanof de 17de eeuwe maken Loevestein deel uut van de [[Hollandse Waterliene]]. ==Vandage== Loevestein is grotendeals bewoard ebleaven as middeleeuws kasteel. Et slot is teggenwoordig n Rieksmuseum. Op zundag, moandag en woonsdag kan der teggen betoaling vri-j wödden sjokst, de andere dage allene under leiding van nen gids. Bi-j de bewoarplaatse veur kleare in den keller wödt den bezeuker wilkom eheaten deur nen spöller in middeleeuwse kleare den zich bekendmek as Heer Dirk in et Nederlaands en Engels op n in de mure verwarkt videoskerm. De kamers en zalen bunt scheers in-ericht, moar nargens hangt töwkes of bunt ofzettingen. Vanuut de smalle ramen he'j uutzicht op et revierenlaandskap. Nen museumwinkel mit geschenken tot andenken en n kafé mit of-escheiden ruumte in de oppenloch an et water van de slotgrachte bunt underebracht in de bi-jgebouwen en veurmoalege peerdestallen. In de veurmoalege soldoatenhuuskes is ok ne tenteunstelling inericht (Op-egroaven!) mit veurwarpen evonden op Loevestein in den groand en in de grachte. <gallery> Ofbeelding:Loevenstein_2.jpg|Kruuttoorn Ofbeelding:Loevenstein_3.jpg|Soldoatenhuze Ofbeelding:Loevenstein_4.jpg|Kafé in den veurburg </gallery> ==In de kultuur== ''Het slot Loevestein in 1570'' is n book van den skriever [[Jan Frederik Oltmans]] uut [[1834]]. In ''[[De Zwarte Tulp|La Tulipe noire]]'' (''Den Zwarten Tulp''), n book van den Fraansen skriever [[Alexandre Dumas père]] uut rundumme 1850, wöd den heufdrolspöller Cornelis van Baerle in [[1672]] gevängen gezet op Loevestein. Hi-j wet te ontsnappen. ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.slotloevestein.nl/ Slotloevestein.nl: Webstea van Loevestein] * [http://www.gerritveldman.nl/fotoalbum/kastelen/loevestein Gerritveldman.nl: Ofbeeldingen van Loevestein] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] mg82uo6opu2eo2b7y9ntlgyi18zn3yy 6 10002 73384 2008-07-17T21:49:01Z Arch 610 Cannen_veur.jpg wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Cannen_veur.jpg == Licentie == {{PD-eigenwark}} t42s05utmamupoihkztzv1tv64wuwbe 0 10004 275996 262932 2014-06-23T22:18:37Z Servien 7 ummezet wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Cannen_veur.jpg|thumb|Den Cannenburgh, veurkante]] [[Bestaand:Maarten_van_rossum.jpg|thumb|Maarten van Rossum]] [[Bestaand:Vaassen cannenburg.jpg|thumb|Den Cannenburgh, achterkante]] '''Kasteel De Cannenburgh''' is n [[16e eeuw]]s kasteel in [[Vaossen]]. t Kasteel is ebouwd op de resten van n older kasteel, waorvan de vrogste beschrieving uut 1365 kump. Sporen van dit vroggere verstärkte huus bint nog te bekieken in de kelder van t kasteel. In 1881 kwam de leste bewoonster van t kasteel uut de tied, waornao heur bezittingen verdeeld wordden onder familieleden. t Kasteel dreigden of-ebroken te worden, mar kon verkocht worden an Eduard, baron van Lynden. De leste partikuliere eigenaar was Richard Cleve. Nao de oorlog wordden t kasteel in beslag eneumen deur de Nederlandse Staot, waornao t in 1951 veur n symbolies bedrag verkocht wordden an de [[Stichting Vrienden van Gelderse Kastelen]]. Tussen 1975 en 1981 wordde t kasteel op-eknapt en, mit hulpe van verscheidene schenkingen, opniej in-ericht. In 2006 kon de stichting op n veiling in Brussel n groot deel van de huusraod weerummekopen. t Ging hierbie um zilverwärk, peerdedaekens, huusraod en n familievaondel uut 1759. ==Schriefwieze== De name van t kasteel wordt op twee verschillende wiezen eschreven, Cannenburgh en Cannenburch. Over de juuste schriefwieze bint de meningen verdeeld, zo schreef de Stichting Vrienden van Gelderse Kastelen t op zien webstee mit "ch". A'j de Cannenburgh-route volgt, ku'j zien dat dit mit "gh" eschreven is. Op de olde plattegronden wordt de Cannenburgh mit "gh" op t ende an-egaeven, en ok in t darp Vaossen bint verwiezingen mit "gh". ==Trivia== *De "Veluwse Troubadour" [[Frans Nieuwenhuis]] schreef in t [[Veluws]] n lied over t kasteel, eneumd ''Cannenburgher klöksien''. Dit lied wordt in de volksmond ok wel "t Vaossens Volkslied" eneumd. * t Symboliese bedrag waorveur de stichting t kasteel kocht was 1 [[gulden]], ze waren wel verplicht um t kasteel op te knappen. ==Referensies== '''Bronnen:''' *''[http://www.kasteleningelderland.nl/Kastelen/cannenburch.htm Webstee Kastelen in Gelderland] *''[http://www.hendrikvanboven.nl/cannenburch.htm Bertha's Kastelenwebstee]'' {{Dialekt|ovel|Vaossen|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] 4afy5r7l95al8oi5lju1obknz1pclwi 0 10006 262929 258406 2013-05-04T21:49:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ammerzoden kastele.jpg|thumb|right|250px|Kasteel Ammersoyen, achterkante.]] [[Ofbeelding:Ammerzoden_veur.jpg|thumb|right|250px|Veurkante van et kasteel.]] '''Kasteel Ammersoyen''' is n kasteel in [[Ammerzoden]], [[Gelderlaand]]. Et kasteel ligt in et noorden van et harte van et darp en ok, angezeen et darp veural in westeleke richting is uutgebreid, an den raand van Ammerzoden. ==Geskiednis== ===Tot de 19de eeuwe=== Het is ene van de best bewoarde middeleeuwse [[Kasteel|waterburchten]] in Nederlaand. Den eurspronkeleken opzet deur n [[Van Herlaer]] van umstraeks 1350 is good beholden, ondanks verbouwingen in de 17de eeuwe. Ammersoyen is met ziene veerkanten plattegroand met veer hooktoorns n veurbeeld van et deur [[Floris V van Hollaand|graaf Floris V]] in-evoerde kasteelsoort. Dit soort is deur de gode verdaedigboarheid vaker toogepast. Uutzunderlek is dat Ammersoyen as een geheel is ebouwd, umdat de meeste middeleeuwse kastelen in verskillende bouwtieden deur uutbreiding en anbouw tot staand kwamen. Bi-j den bouw lag et kasteel in of an den Moas, moar rap doarnoa, in [[1354]], veraanderden de löppe van dee rivere. Den heufdburcht van Ammersoyen is vanof toon bi-jnoa altied umrengd ewest deur ne grachte, net as den veurburg. Ne belaegering in 1513 richtten veul schaa an, moar n zwoarder lot trof Ammersoyen in 1590, toon braand et kastele zwoare schaa toobrach. Pas noa et ende van den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] wierd tot herstel oaver egoan. Twee gaevelstenen met de joartallen 1648 en 1667 maakt dudelek dat den herbouw in dee tied plaatse vond. Opvallend doarbi-j is dat Thomas Walraven van Arkel, den toonmoaligen kasteelheer, Ammersoyen in middeleeuwsen stiel wierumme had ebracht. Et kasteel kreg wier ziene eurspronkeleke umtrekken, moar et inwendige mos wodden an-epast an de eisen dee in de 17de eeuwe an gemak wodden gesteld. ===Et kasteel as klooster=== In 1873 wierd Ammersoyen et tweede [[clarissen]]klooster in Nederlaand. Umstraeks 1893 hebt de clarissen de grachte rundumme et kastele loaten dempen, um zo den anbouw van ne kapelle an de westkante van et kastele meugelek te maken. Deur et dempen van de grachte wierd nen veiligen dekken uutgespreid oaver alle veurwarpen dee vanof de 14de eeuwe in et water waren belaand. In 1944-1945 leep et kastele zwoare kriegsschaa op. ===Naoorlogse restaurasie=== In 1957 kwam et Kasteele Ammersoyen in bezit van de stichting [[Geldersche Kasteelen]]. In 1959 is de restaurasie an-evongen, dee 16 joar duurden. Tiedens dizze restaurasie is de opvulling van de grachte dee de kloosterzusters hadden loaten anbrengen vort-ehaald. Den groand is veurzichtig uutegroaven en ezaefd. Doarbi-j kwamen ne onmundege hoovölheid vondsten uut vief eeuwen tied teveurskien. Dit voondstgebeed beheurt tot de grootsten van Nederlaand. Bi-j et beginne van de kasteelbrugge steet nen uutzunderlek grootn [[mispel]]. Dizze in Nederlaand zeldzoame soorte kump bi-jnoa allenig in [[Twente]], in de umgaeving van [[Wenterswiek]] en in [[Zuud-Limburg]] veur. De hoge stroeke, woarvan den vruchten noa n gistingsproces van enkele moanden etboar bunt, kump van eursprong uut Zuudwest-Azië en Zuudoost-Europa. De Romeinen hebt dee stroeke noar Nederlaand ebracht. De graven van [[Hartogdom Gelre|Gelre]] vuuren den mispelbloom in eur woapenskild. Den ‘Geldersen Roos’ den in et logo van Geldersch Landschap steet is eigenlek ok nen mispel. A'j den mispel in bleuj wilt zeen moj good uutkieken: de stroeke bleujt moar éne waeke in de eerste helfte van mei. ==Gebruuk== Tot et vortgoan van de gemeente Ammerzoden in 1999 was et kasteel in gebruuk as [[gemeentehoes]]; vanaf dee tied is doar n restaurant, moar et kasteel is wal n völ gebruukte [[brulfte|trouwlokasie]] eblaeven. ==Uutgoande verwiezing== * [http://www.kasteel-ammersoyen.nl/ Webstae Kasteel Ammersoyen] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] qzkh2jcwqq29g7jpj9sgo9ntty09vxi 0 10008 291203 263275 2016-11-03T16:27:43Z Wwikix 13678 /* Ontstaon van et kasteel van noe */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Warmond_kastele.jpg|thumb|right|300px|Huys te Warmond, in 2008.]] Et '''Huys ter Warmond''' is van eursprong n middeleeuws [[kasteel]] dat in de 18de eeuwe ingriepend wierd verbouwd tot ne butenplaatse. Et ligt op n landgood noord-oostelek van et geliek-eneumde darp [[Warmond]]. ==Geskiednis== Et kasteel is woarschienlek al veur [[1300]] ebouwd, en wodden veur et eerst eneumd in et joar [[1362]]. Et kasteel beheurden toon an Jacob van de Woude, heer van Warmond. In dee tied bestoan et kasteel uut nen verstarkten wontoorn met woarschienlek wat holten bi-jhuze. Et kasteel wier tiedens de [[Hookse en Kabeljauwse twisten]] meerdere maolen verwoost, ok in den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] had et huus völle te lieden. ==Ontstaon van et kasteel van noe== Duur huwelek en verarving wisselenden et huus meerdere moalen van eigenoar, en wodden unreagelmoatig bewond. Pieter van Leyden huurden et huus uutèndelek in [[1766]], en leet et ingriepend verbouwen, woarbi-j et kasteel zien sobere uterlek van vandage kreg. In [[1960]] wierd et kasteel en landgood doarumhen verkocht an de gemeente Warmond, dee et wier verkocht an de "Stichting Huys ter Warmond". Dizze stichting hef as dool et huus bewond te holden, en in gooden stoat. Doarumme is et kasteel ok neet te bekieken. Et landgood doarumhen is noe van de stichting "Zuud Hollaands laandskap" en oppend veur leu dee doar wilt sjoksen. {{Bron| *[http://mathieu.leidenweb.nl/nl_master.html?http://mathieu.leidenweb.nl/kasteel_huis_te_warmond/nl_huis_te_warmond.html Mathieu.Leidenweb.nl] }} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] 3ey5r5zpe0xqkahnjn58spkyoqtocdk 0 10009 262930 258177 2013-05-04T21:49:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Santpoort Brederode2.jpg|thumb|300px|De Ruïne van Brederode]] Met de '''Ruïne van Brederode''' wodt de reste an-eduud van Kasteel Brederode bi-j [[Santpoort-Zuud]]. Et [[kasteel]] is in de tweede helfte van de 13de eeuwe gesticht deur [[Willem van Brederode]]. Dizzen stamden of van de heren [[Van Teylingen|van Teylingen]], dee verwant waren an de graven van Holland. Den name Brederode verwis noar n stuk bosgroand (Brede Roede) dat erooid wierd, woarop et kastele is ebouwd. Eerst bestoand et kasteel alleneg uut nen wontoorn. Rundumme 1300 wierd den toorn ofebrokken woarnoa [[Dirk II van Brederode]] n veerkant kasteel leet bouwen. == Geschiedenis == Tiedens de [[Hookse en Kabeljauwse twisten]] blaeven de [[Van Brederode|Brederodes]] trouw an [[Margaretha van Beieren (Hollaand en Henegouwen)|Margaretha van Beieren]], woardeur et kasteel in [[1351]] belaegerd wodden deur den Kabeljauw-gezinden [[Gijsbrecht van Nijenrode]]. Noa de oavergave was et kasteel zo zwoar beschadigd, dat et wierd esloopt. Noa de verzoening tussen de Brederodes en de Graven, is et in [[1354]] wier herbouwd. Et wodden neet meer bewond, moar blef wal ne uutvalsplaatse veur de Hoken, under anvuuring van Willem van Brederode. Umdat de Hoken in [[1426]] [[Hoarlem]] belaegerden verwoostten de Kabeljauwen et zudeleke deel van et kasteel. Et wodden Willem van Brederode verboaden et kastele te "verstarken, vastmaken of te bolwarken" woardeur et neet harsteld kon wodden. Uutendelek wodden in [[1464]] toch et noordeleke deel wier hersteld. Tiedens den [[opstaand van et Keze- en Broodvolk]] in [[1492]] wodden et kasteel plunderd deur Duutse soldoaten. Vanaf dee tied wöd et neet meer bewond. Tiedens et [[beleg van Hoarlem]] in [[1573]] wodden et kastele plunderd en in braand estokken deur [[Spanje|Spaanse]] soldoaten. Vervolgens veel de [[ruïne]] ten prooi an et oprukkende [[zaandverstuving|stoefzaand]] van de dunen. In [[1679]] kwamp [[Wolfert van Brederode]] oet de tied, den lesten heer van Brederode, woarmet de ruïne verveel an de graven van Hollaand, dee neet meer bestoanden en wierden op-evolgd deur den [[Nederlaand|stoat der Nederlaanden]]. In de 19de eeuwe was de ruïne éne van de eerste bouwwarken dee in opdracht van den stoat wodden restaurierd en wodden et eersten [[rieksmonument]]. {{Bron| *''Onvoltooide roem'', Jan H. Verhoog *Delen bunt mit toostimming oavernommen van http://home.tiscali.nl/~mwdamy60/ruine/ }} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] lmu4i9rm01bxrjquyjbamsg21bm15tf 0 10010 287341 262736 2016-10-25T17:10:22Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemaente | naam = Bunnik | bestaandsnaam vlagge = Flag of Bunnik.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Bunnik.jpg | lokatie = Dutch Municipality Bunnik 2006 | proveensie = | heufdplaats = Bunnik | öppervlakte = 37,57 | öppervlakte laand = 36,95 | öppervlakte water = 0,62 | inwonners = 14.243 | doatum inwonners = 1 februari 2008 | dichtheid = 385 | breedtegroad = 52/4/0/N | lengtegroad = 5/12/0/E | verkeersoader = [[A12]], [[N229]] | netnummer = 030 | postkode = 3980-3981, 3984-3985 | webstie = [http://www.bunnik.nl/ www.bunnik.nl] | }} '''Bunnik''' is n [[darp]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederland]]se previnsie Utrecht en hef een oppervlaakte van 37,62 km² (woarvan 0,52 km² water). ==Geskiednis== De geskiednis van de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] geet rundumme 2000 joar terugge. De [[Romeinen in Nederlaand|Romeinen]] bouwden kort noa et begin van onze joartelling bi-j [[Fectio]] ([[Vechten]]) nen belangriek [[castellum]] met nen haavn an den toonmalige löp van den [[Rien]], eure grensrevier. Destieds was den [[Lek (rivier)|Lek]] minder belangriek. Et meeste water streumden vanof [[Wiek bi-j Duurstede]] noar et noorden, deur Bunnik van [[Utrecht (stad)|Utrecht]] noar [[Katwiek an den Rien]]. (Zee [[Krommen Rijn]], [[Leidsen Rien]], [[Olde Rien (Harmelen-Noordzee)|Olde Rijn]].) Bi-j et castellum ontwikkelden zich ne handelsplaatse. Dizzen blef bestoan, ok toon et castellum in de [[4e eeuw|veerde eeuwe]] veur altied deur de Romeinen wierd verloaten. Et gebeed wodden toon achterenvolgens bezet deur de Freezen en de Franken. In [[632]] schonk den Frankiesen hofmeier [[Pippijn I van Landen]] under aandere de rest van Fectio an den biskop van et [[Eertsbisdom Utrecht]]. Under karkeleke leiding wodden et gebeed tussen de [[8e eeuw|8de]] en de [[14e eeuw|14de eeuwe]] geheel ontgonnen. Belangriek veur de ofgraovingen was den dam den in of kort noa [[1122]] te [[Wiek bi-j Duurstede]] in den Rien wodden elegd, zodat den Lek den deurgoanden voarweg wodden. Vanof dee tied is den waterstaand in den Krommen Rien te raegelen, moar is der vri-jwal gin skeepvoart meer. In de 8ste en [[9e eeuw|9de eeuwe]] ontwikkelden zich de 3 [[karkdarp|karkdarpen]] Bunninchem (Bunnik), Iodichem ([[Odiek]]) en Wercundia ([[Warkhoven]]). In de [[12e eeuw|12de]] en [[13e eeuw|13de eeuwe]] wödden der kleine darpskarkskes ebouwd. Uut de karkeleke indaeling ontwikkelden zich an et ende van de [[Middeleeuwn]] n antal gerechten (bestuurleke organisasies), dee in de [[Fraanse tied in Nederlaand|Fraanse tied]] wödden vervangen deur gemeenten. Van [[1817]] tot [[1856]] waren der 4 gemeenten op et groandgebeed van den gemeente Bunnik van noe, dee ieder n [[kwarteer (woapen)|kwarteer]] laeverden van et [[gemeentewoapen]]: de rode hane van Bunnik; [[Nicolaas van Myra|St. Nicolaas]] uut [[Odiek]]; et Witte Peerd van [[Warkhoven]]; en den [[Fleur-de-Lys|Fraansen lillie]] (uut et [[Van Renesse]]-woapen) van [[Rhijnauwen]]. De gemeente Bunnik van vandage besteet vanof [[1964]]. In augustus [[1974]] beslot den gemeenteroad tot et vaststellen van ne gemeentevlagge. Dree golvende banen van greun, wit en greun stelt den Krommen Rien veur, streumend deur de greune velden. ==Kernen== Bunnik, [[Odiek]] en [[Warkhoven]] ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.bunnik.nl Webstae van de gemeente Bunnik] * [http://www.bunnik.org Webstae met verwiezingen in en informasie oaver de gemeente Bunnik] ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Bunnik_anzicht.jpg|Anzicht op et olde Bunnik Ofbeelding:Bunnik_darpsstroate.jpg|Darpstroate Ofbeelding:Bunnik_roadhuus.jpg|Olde roadhuus Ofbeelding:Bunnik_kark2.jpg|Darpskarke mit 13de-eeuwsen Romaansen toorn, in volksmund et witte karkjen eneumd. </gallery> {{Utrecht}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] gf6a2tv2tx46vj2mu8910m8o98riyaq 0 10012 262741 258301 2013-05-04T19:59:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Castellum.png|thumb|275px|Rekonstruksie van een standaard castellum]] Een '''castellum''', letterlek "kasteeltjen", is ne leagerplaatse veur [[auxilia]] (hulptröppe) van et Romeinse Riek; doar verbleaven rundumme 500 tot 1000 leu, mit eure peerde. Castella wödden under andere lengs den [[limes]] in Nederlaand ebouwd. Zie wödden onderscheiden van de [[castrum|castra]], de leagerplaatsen van de [[legioen|legioenen]], woar ruum 5000 leu konden verblieven. Verskillende Nederlaandse steadn bunt ontstoan op de plaatse van olde castella, zoas [[Woerden]] (Nigrum Pullum) en [[Utrecht (stad)|Utrecht]] (Traiectum). Uns weurd ''[[kasteel]]'' is van castellum ofgeleid. As [[toponiem]] kump et in völle plaatsnamen veur, mangs wal in nen verbasterden vörm, as [[Kassel (Frankriek)|Cassel]], [[Kessel]], [[Castricum]], [[Castellane]], ... enzowieter Noast n castellum was mangs nen [[vicus]] (naoberschop) te vinden. De bewonners wierden an-eelokt deur et castellum. ==Trivia== In [[Alphen an den Rien]], dat op den limes ligt, herinnert den name van et moderne [[Theater Castellum|Castellum-theater]] an et olde castellum woarvan reste bunt evonden op den oover van den [[Olden Rien (Harmelen-Noordzee)|Olden Rien]]. ==Zee ok== *[[Limes|Romeinse grenze dwars deur Nederlaand]] == Uutgoande verwiezingen == *[http://www.collectieutrecht.nl/view.asp?type=verhaal&id=78&tid=117 Castellum Traiectum: nen Romeinsen leagerbasis in et harte van de Domstad] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Fort]] [[Kategorie:Romienen]] 4o24deg2h2ttyjdngo9zx73wrcppdkl 0 10020 258172 230377 2013-03-11T11:44:10Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 8 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2426916]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Muderslot.jpg|thumb|right|280px|''Muderslot (februari 2008)'']] [[Bestaand:Muiden_2008.jpg|thumb|right|280px|''Muderslot (januari 2008)'']] Et '''Muderslot''' is n nog in goden stoat verkerend middeleeuws [[kasteel]] in [[Noord-Hollaand]]se [[Muden]]. Et is vandage den dag n rieksmuseum. Et kasteel is nen veerkanten [[waterburcht]]. Op iederen hook steet nen runden toorn. Binnen de mure steet n hoes mit [[trapgeavel]]s. Wanneer et Muderslot ebouwd is, is unzeaker. Mangsmoal zegt zie dat et rundumme 1280 deur graaf [[Floris V van Holland|Floris V]] wierd ebouwd, moar meugelek bestoand et kasteel toon al en hef den graaf et allene moar ekocht. Dizzen kearl was "steenriek", zodat hi-j n stenen kasteel kon bouwen (of kopen) in ne tied dat de meeste gebouwen van holt wödden maakt. Et kasteel wodden ebouwd an den munding van den [[Utrechtsen Vecht|Vecht]] in de [[Zuderzee]], et teggenwoordige [[Iesselmeer]]. Dreks bi-j et kasteel ligt Muden mit zienen haven. Mit nen [[skakelketten]] oaver den [[Utrechtsen Vecht|Vecht]] kon Floris V tol heffen bi-j de langsvoarende skeape. Graaf Floris V wierd op [[27 juni]] [[1296]] in de umgeaving van et kasteel vermoord. Tiedens nen valkenjächt wierd hi-j evangn enomnen deur de dealnemmende edelleu [[Gijsbrecht IV van Amstel]] en [[Herman van Woerden]]. Hi-j wodden vief dagen evangn ezat in et kasteel. Bi-j ne ontsnappingspeuging uut et kasteel wierd hi-j edood deur zienen [[schildknoap]], [[Gerard van Velzen]]. Et kasteel wodden vervolgens verwoost deur biskop [[Willem Berthout van Mechelen|Willem van Mechelen]], moar 100 joar later deur [[Graaf Albrecht van Beieren]] op dezelfde plaatse en mit denzelfden plattegroand wier opebouwd. Et Muderslot wierd mangsmoal bewond deur slotvoogden, dee et kasteel noamens euren heer beheerden; dat was bi-jveurbeeld den biskop of den [[laandsgraaf]]. In et begin van de 16de eeuwe wodden et kasteel korte tied eigendom van de Geldersen. In den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] wodden in 1577 et slot namens [[Willem van Oranje]] inenommen. Den huusroad, gebruuksveurwarpen en skilderi-jen dee momenteel in et kasteel bunt te bekieken stamt uut de [[17e eeuw|17de eeuwe]]. In dee tied leafden den skriever [[Pieter Corneliszoon Hooft]] in et kasteel. Hi-j verzamelden andere kunstenoars um zich hen, den [[Muderkreng]] geneumd. In de Franse tied wodden et kasteel as [[kazerne]] bruukt deur et Fransen leager. Vanof 1795 wodden et slot neet meer bewond en raken et in verval. In 1825 wodden et te koop an-eboaden. Noa nen oproop an [[Willem I der Nederlaanden|könning Willem I]] wodden den verkoop verhinderd, moar pas in [[1895]] wodden begonnen mit de restaurasie, uut-evoerd under leiding en volgens plannen van [[P.J.H. Cuypers]]. Et kasteel hef ne [[slotgrachte]] mit ne [[ophaalbrugge]]. Buten et kastele is nen [[proeme]]n[[bongerd]], den ok al bestoand in de tied van Hooft. (Ne bereumde uutdrökking van Hooft teggen de andere leaden van den Muderkreng: "Tot zeens in de proementied"). Doar is ok nen erestaurierden [[moostuun]] en nen [[krudentuun]]. Et [[Waterlienepad]] kump lengs et Muderslot. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.muiderslot.nl/ Webstea van et Muderslot] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] lep6t8n68b9bif613ttm639g3wufoef 0 10022 272656 263279 2013-12-30T23:42:58Z Droadnaegel 1133 heet op Commons net wat aanders, en harde piksels deroet wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Anholt slot.jpg|thumb|right|''Waterburcht [[Anholt]]'']] Een '''waterburcht''' of '''waterslot''' is n soorte kasteel woarbi-j de kasteelsamenstelling dreks umgaeven is deur ne brede grachte of ebouwd is in 'n meer, ne reviere of aander water. Et kasteel steet neet boaven op ne [[Motte (kasteel)|motte]] en et hoes is neet umgeaven deur bi-jkommende verdeadigingsmuurn. De buutenmuurn van et hoes zelf bunt de belangriekste verdeadegingswarken. De huze stoat mangsmoal rundumme nen binnenhof, en meugelek wodt dee dele van den wier verbunden deur ne [[schildmure]]. [[Hooktoorn]]s zorgt veur ne bi-jkommende verdeadiging. Veurbeelden van dit soorte kastele bunt et [[Muderslot]] in [[Muden]], et [[waterkasteel van Schoonbeek]], et [[Kasteel Radboud]] in [[Medemblik]], de [[kommanderi-je]] van [[Alden Biesen]] in [[Riekhoven]] en de [[Kasteel Brederode|Ruïne van Brederode]] in [[Santpoort]]. [[Slot Egeskov]] in [[Denemarken]] wöd ezene as ene van de mooiste en best bewoarde waterburchten in Europa. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Kasteel]] [[Kategorie:Fort]] r1o0kge00ijefzhrsb2ivj5puqmojhs 0 10024 263212 258168 2013-05-04T22:48:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Oudewater banke.jpg|thumb|right|Banke mit twee trapgaevels in [[Oldewater]] ]] Nen '''trapgaevel''' is nen [[topgaevel]] woarvan de boavenkante wal wat op ne trappe lik. Den trapgaevel versmalt zich noar boaven too trapsgewies. Veural in Nederlaand is den trapgaevel veul ebruukt; howal et soorte ok veurkump in België, Frankriek, Duutslaand en Engelaand, allemoale laanden woar zie vanwaege et natte klimoat steile daeke neudeg hebt. De oldst bekende trapgaevels komt uut de [[12e eeuw|12de eeuwe]] en bunt ebouwd in den [[romaans|romaansen stiel]]. Hiertoo beheurt bi-jveurbeeld n tweetal huze in Gent. Dizze gaevels bunt sober uut-evoerd en hebt ne zo-geneumde ezelsrugge op de 'traeden'. Tiedens de [[gotiek]] wödden de gaevels stöädeg rieker uutevoerd. In Duutslaand bereiken et soorte in dizze tied zien heugtepunt. Et heugtepunt in Nederlaand, en in mindere moate ok in België, bereiken den trapgaevel in de tied ± 1600 - ± 1665, mit den bouwstiel van de [[Renaissance]]. In dizzen stiel wödden schune lienen zoveul meugelek vermeden, vandoar dat zie de schune kanten van et puntdak uut et zicht wollen hollen. Den trapgaevel wödt ebouwd. In de [[17e eeuw|17de eeuwe]] hef Amsterdam bi-jveurbeeld vol-estoane mit trapgaevels: op veule plaetse ko-j ganse riegen trapgaevels zeen. Doar bunt der in 2003 nog moar n honderdtal van oaver. Dit kump umdat in de [[18e eeuw|18de eeuwe]] völle riekeleu euren trapgaevel hebt laoten vorthalen um eur hoes stoateger deruut te loaten zeen noar de toon heersende mode. Mit name in Den Haag, woar n anzeenlek antal rieken wonachtig was dee dit konden beköstigen, bunt vri-jwal alle trapgaevels vort egoan. Den trapgaevel is zo ewild en eleefd ewest dat ok döbbele huze doarmet wödden uutgerust. Kenmarkend veur den Amsterdamsen renaissancestiel van veural [[Hendrick de Keyser]] bunt grote treppe, mangs ungeliek van grootte en klein in antal, woar op elken trae [[klauwstuk]]ken of aandere versieringen stoat. Ook apart bunt de [[pilaster]]s in de [[muurdam]]men en den S-vörmegen [[ontlästingsboagen]] ("akkoladeboagen") boaven de raamn. Mangs hef den trapgaevel zoveul versieringen dat de treppe zelf hoast neet meer bunt te herkennen. [[Ofbeelding:Trapgeavel_doezebarg.jpg|thumb|left|Trapgaevel in Doezebarg]] De wieze van [[Hendrick de Keyser]] is op grote schale noa-evolgd, moar mangsmoal op sobere wieze. Zie spraekt dan van de sobere Amsterdamse renaissance. Kenmarkend is nen eenvoldegen trapgaevel den wier lik op et Hollaandse soort, mit dat verskil dat in plaatse van völle kleine blökskes een paar grote blökke natuursteen wödden bruukt. Ok wödden de ramen dusdöäneg in nissen eplaatst dat de muurdammen op pilasters liekt. Uut den trapgaevel ontstoand nog later den [[halsgaevel]] deur de trappe steeds wieter te vereenvoldigen. Deur versieringen van den hals ontstoand in dee tied den [[klokgaevel]]. ==Noavolging== In de löppe van de 17de eeuwe raken den trapgaevel in Nederlaand uut de gezinde. Moar in de [[19e eeuw|19de eeuwe]] wödden trapgaevels wier op grote schale ebruukt in ni-je stielen as de [[neogotiek]] en veural de [[neorenaissance]]. Dizze noavolgingsarchitectuur is wödt mangs minder mooi evonden as de eurspronkeleke veurbeelden. Mit name bi-j de neorenaissance "klopt" de verholdingen mangs neet, de verdepingen bunt van gelieke heugte, enzowieter.., terwiel veur kleine underdelen mangs gebruuk wöd emaakt van pröttel in plaatse van echt beeldhouwwark. In de [[20e eeuw|20ste eeuwe]] wödden trapgaevels in Nederlaand veural toogepast deur beholdende architekten as [[A.J. Kropholler]] en [[Hendrik Willem Valk|H.W. Valk]]. In de ni-jbouwwiek Brandevoort ([[Helmond]]) en Vleuterwieze ([[Leidschen Rien]] bi-j Utrecht) duk den trapgaevel de leste joaren weer op. Dizze ni-jbouwprejekten past in de wieze van den Luxembörgsen architekt Rob Krier en den Duutsen architekt Christoph Kohl en hebt de uutstroaling van olde stadskernen (neettemin mit ne darpse uutstroaling). Noast den trapgaevel zeet wi-j in dizze underneamingen ok den halsgaevel trög. {{Bron| *Grote dele van den tekst op dit blad of ne eerdere versie doarvan bunt oavernommen van de webstae van et [http://www.bmz.amsterdam.nl Bureau Monumentenzorg Amsterdam]. }} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gebouw]] orw3bvy94t5q3rna1n954vjf4dck2vz 0 10025 269221 263166 2013-08-08T09:01:57Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Broad chain closeup.jpg|thumb|Ketten]] Nen '''schakelketten''' is ne beweagboare riege van mit mekare verbunden [[skakel]]s, dee mangsmoal uut metaal bunt emaakt en mangs den vörm van nen [[ring]] hebt. Ketten bunt buugzoam moar toch starke verbindingen dee mangs veur sloten ebruukt wodt. Een ander bekend gebruuk is den ketten woarmet skeepsankers vastemaakt wodt. De skakels van skeepsketten hebt mangsmoal ne dwarsverbinding in et midden, um te veurkommen dat de skakels under invlood van den groten trekkraft op den ketten verbuugt en in dwarsrichting samendrökt wodt . Zie bunt achtvörmig. De skakels van nen gewonen skakelketten steet loodrecht op de skakels woarmet zie verbunden bunt. Deur biezundere vörme te bruuken, bi-jveurbeeld deur de skakels nen kwartslag te tordeern, komt alle skakels in nen gelieken staand te liggen, wat nen [[Ketten (sieraod)|halsketten]] 'n mooier anzeen gif. Veur [[kettenandrieving]]en wodt ok bi-jzunder evörmde skakels bruukt. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Raaive]] lsmd4mynpnb160f1w58kpcrw10zogas 0 10026 263154 258166 2013-05-04T22:39:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''schildknoap''' was nen (adelleken) jongen kearl den in dienst stoand van nen [[ridder]]. == Page == Nen schildknoap begun as [[page]] (vanof et 7de tot et 14de, 15de leavensjoar). Adelleu brachten eure zönnen noar nen ridder om zörg te draegen veur de opvoeding. Nen page was nen persoonlek dienoar van den ridder. De warkzoamheden van nen page bestoanden uut alle veurkommende karweien dee den ridder him opdroog. Bi-jveurbeeld dat den page de moaltied mös kloarmaakn, verantweurdelek was veur et onderholden van de uutrösting , et verzörgen van de peerde en beeste en under aandere et [[Beddestee]] kloar möst maakn. Tiedens den tied dat den jongen kearl page was leerden hi-j mit name de juuste umgängsvörmen (höffelek wean, eer, mood, trouw) in de ridderleke weald. == Schildknoap == As nen page in de oge van den ridder de juuste eigenschopppen blek te hebben en stark genög was, wierd hi-j nen schildknoap. Den schildknoap deenden den ridder en was altied noast him, ok tiedens den veldtocht in den krieg. Doarnoast droog hi-j zien [[Woapenschild]], vandoar den name schildknoap. Den warkzaamheden van den schildknoap bestoanden veural uut et verzörgen van de uutrösting van den ridder en et verzörgen van ziene peerde en hunde, et verzörgen van wonden en et veurbereiden en anweazig wean bi-j den jächt. Doarnoast leerden hi-j de kriegskunst, vechten, umgoan mit woapens en kreg den schildknoap (gezamenlek mit aandere schildknoapen) uut-ebreiden lichameleke oefeningen. Wanneer den schildknoap zich in den stried of op n toernooi beweazen had, gaf den ridder him den [[ridderslag]]. Dit was oaverigens gin verheffing in den edelstaand moar et bewies dat hi-j oaver de juuste (ridderleke) eigenschoppen blek te beschikken. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Middeleewn]] n1b55lrmywe5dbceao4q013i2uz4yqb 0 10027 263100 258167 2013-05-04T22:30:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Nen '''page''' was n kearltjen dat vanof zien 5de of 6de leavensjoar in dienst van nen [[ridder]] opgeleid wierd tot [[schildknaap]]. As den page genog kracht had, zich had bekwoamd in de deugden van nen ridder en in stoat was um in veldtochten met te vechten, wierd hi-j rundume zien 15de joar schildknaap. Den schildknoap was erechtegd om nen dolk, den [[banier]] en et schild van den ridder te draegen en den ridder te denen um zelf as volwassen kearl den [[ridderslag]] te meugen untvängen. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Middeleewn]] e635pmppso3m8n01f3jrglotgmcq1ew 0 10028 263127 258165 2013-05-04T22:34:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Edmund blair leighton accolade.jpg|thumb|''Den Ridderslag'' (ollievarf op dook, [[Edmund Blair Leighton]], 1901), n [[Prerafaëlieten|Prerafaëlities]] skilderi-je]] Nen '''ridderslag''' (akkolade) is et verlenen deur nen (adellek) heer van de ridderleke weerdegheid deur middel van et leggen van den zien zwoard op beide scholders van n persoon. ==Eursprong== Den veurloper van den ridderslag is et oldgermaanse gebruuk van et zweerd omgörden van nen (jonge)kearl den zich op et slagveld hef bewezen. In de achtste eeuwe mag iederen [[ridder]] iemand dee zich verdeenstelek hef emaakt op et [[slagveld]] tot ridder verheffen. Tootreading tot dizzen staand is dan betrekkelek eenvoldeg howal neet iederen ridder hiermet vanzelf van [[adel]] is. Völle leden van de [[Ministerialiteit]] bunt wal ridder moar neet van adel. Den ridderslag wodden pas in de 14de eeuwe ingevoerd, as de zwoardumgörding heure betekkenis hef verloorn. In de löppe van dee eeuwe wöd den ridderslag nen uting van klassebewustzien en sociale apartheid van den ridderstaand. Veurweerde wöd dat ni-je ridders van adelleke geboorte möt wean. Et is ne bevestiging van et tot de heersende klasse beheuren. ==Ne eslotten klasse== Vanof de 12de eeuwe untwekkelt den adel zich tot ne eslotten klasse. Alleneg iemand van ridderleke ofkumste kan ridder wödden. Friedrich I Barbarossa verboad mit noadrök dat zönnen van preesters en boern den gordel drogen. In et Heilige Roomse Riek wöd de ridderleke boavenloage in 6 of 7 zogeneumde [[heerschildrangen]] van verskillend anzeen esplitst. Et verskil tussen rieksaristokrasie en aandere adel wöd dan eformalisierd. ==Den Ridderslag in Nederlaand== De Nederlandse Ridderorden kent weineg of gene ceremonieel en ok nen ridderslag mit n zweerd wöd neet egeaven. Alleneg de [[Militaire Willems-Orde]] kent n bi-jzunder ritueel woarbi-j den Könning of Könninginne den ni-jen Ridder mit den vlakken hand steavig op den scholder slöt. Ne handeling dee deur de oaverege anweazige Ridders herhaald wöd.<BR> De Ridderlekke Duutse Orde in de prottestantsen Bali-je kent ginnen ridderlag moar in de Katholieke Orde van Malta wöd nen ni-jen Ridder deur den [[Baljuw]] dree moal mit et plat van et zwoard van den oldsten van de an te bringen verwochtenden-ridders op den rechterscholder 'eslagen'.<BR> Den [[Laandkommandeur]] van de prottestantse [[Johanniter Orde in Nederlaand|Johanniterorde]] löt de an te bringen Rechtsridders veur him neerknelen en slöt eur dreemoal op den linkerscholder mit de weurden "mit dizze dree slagen sloa ik ow tot Rechtsridder en gef ow alle rechten dee nen Rechtsridder in de Johanniter Orde in Nederlaand bezit" ==Literatuur== * W. Jongedijk e.a., "Ridderlijke Orden in Nederland", 1965 [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Aodel]] [[Kategorie:Middeleewn]] h312mexfzwpuapwa2bgqei0baacsy39 0 10031 262677 258174 2013-05-04T19:48:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Banier.gif|thumb|160px|Nen Banier hünk mangsmoal verticoal (zoas in dizzen ofbeelding lengs den mure)]] Nen '''banier''' is ne [[vlagge]] of aander stukke stof dat n symbool, logo, slagzinne of anderen boskop zeen löt. In de [[vexillologie]] en [[heraldiek]] wödt den uutdrökking 'banier' veural bruukt veur ne vlagge dee alleneg n [[Woapen (heraldiek)|wapen]] ofbeeldt of allenig moar de bestaanddelen uut n [[woapenschild]] zeen löt, woarbi-j alleneg den vörm van et woapen is vervongen deur den vörm van de vlagge. ==Zee ok== * [[Baanderhere]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Fort]] [[Kategorie:Heraldiek]] c4m1igrwl56gm3hsm3pnwn6gqkrfj0r 0 10032 263126 258217 2013-05-04T22:34:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Ridder''' is nen [[adel]]leken titel. In Nederlaand besteet der gene vrouweleke teggenhanger. Den titel wöd tussen de veurname en den geslachtsname eplaatst (zunder heufdletter um verwarring tussen achtername en titel te veurkommen). *Familie: ''ridder'' van Rappard. *Familie: ''ridder'' Huyssen van Kattendieke. *Familie: ''ridder'' de van der Schueren. *Enzowieter Den titel ridder kump in [[Nederlaand]] en [[Vloanderen]] op twee wiezen veur: "op alle" en "mit et recht op eerstgeboorte". In et eerste geval heft ieder lid van de betreffende adeleke femilie (dat wil zeggen iederen manneleken afstammeling, in manneleke liene) recht op den titel. In et tweede geval wödt den titel verarfd in de [[Saliese Wet|Saliese]] liene. Dat wil zeggen dat den oldsten manneleken afstammeling van den eersten draeger van den titel zich ridder mag neumen. De reste is dan dus zunder titel. ==Ridderschop== Den verzamelden adel in n gewest neumt zie wal de ridderschap wat dus neet hetzelfde is as ne [[Ridderorde]]. Of-ezene van et weurd ridderschap in de betekkenis van "wat mit den ridder verbaand holdt" en "et ridder wean" waren der instellingen en bunt der vereanigingen dee ridderschoppen wödden neumd. De Ridderschop was in et Nederlandse recht et openboar lichaam of kollege woarin de edelleu, neet alleneg ridders moar ok baronnen, burggraven, graven, markiezen, prinsen, hartogen en ongetitelde edelleu van ne proveensie vereanegd waren. Zi-j spölden ne rolle in et bestuur. De 7, later 19 en noa 1830 11 Nederlandse ridderschoppen bunt in 1850 bi-j et in warking treaden van de deur [[Thorbecke]] op-estelde Previnsiewet vort egoane. In de middeleeuwn en in de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]] hebt tal van ridderschoppen bestoan. Teggenwoordig bunt der vereanegingen van edelleu dee-t zich "ridderschoppen" neumt. ==Zie ok== * [[Ridderslag]] * [[Page]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Aodel]] [[Kategorie:Middeleewn]] 19971ghhxzetjz5u1zup0rtdpsxnffj 0 10033 273405 263254 2014-03-10T06:47:28Z CommonsDelinker 166 [[Flaggen.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Fastily|Fastily]], mit as reden: [[commons:Commons:Deletion requests/Files in Category:European Parliament, Strasbourg]]. wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Flags onu geneva2.jpg|right|270px|thumb|Vlaggen van de [[Vereanegde Naties]]]] Ne '''vlagge''' (of ''dundook'') is n stukke [[stof]] dat bedoold is um ne bepoalde bosskop uut te drökken. Et wöd normaal esprokken an nen vlaggenstok of -maste ehängen. == Geskiedenisse == Howal der uut de [[Klasseke Oldheid]] gevallen bekend bunt woar tekens ehesen wödden, is et neet zeaker of dee tekens mit hulpe van vlaggen egeaven wierden. Et is bekend dat in de Romeinse tied vlaggen wödden ebruukt veur et deurgeaven van tekens, dus as [[semafoor]]. In de Middeleeuwn wödden vlaggen ebruukt as vereenzelveging van den leider. Umdat de veldslagen samengesteld en ingewekkeld wödden, gingen leiders vlaggen mit eigen tekenen bruuken. Vandage den dag wodt vlaggen nog altied veur dat dool ebruukt. Zökke vlaggen wodt ''standards'' eneumd. Vlak veur de kruustochten ontstoand in Vloanderen de geweunte de tekens ok op et schild te vuuren. Hieruut is de [[heraldiek]] veurtgekommen, woarin de woapenschilden nen soortgelieken taak hebt. Laanden, previnsies, stoatensteadn, darpen, bedrieve en organisasies hebben vandage den dag eure eigen vlagge um eure geskiedenissse of hun doolstellingen te symboliseren. Tiedens [[veldslag]]en was de vlagge n neudzoakelek underdeale van den stried. Nen eenheid wodden evörmd achter de vlagge. Et veroaveren van de vlagge van den vi-jand hef doardeur ne zeakere oaverwinning, ne anduding dat den eenheid verslagen is. Nog altied bunt der vlaggen en voandels, veroaverd bi-j veldslagen in het verleaden, dee de laanden dee-t ze noe hebt neet tröggeaven wilt, howal zi-j noe op vreendskappeleken voot leaft. == Vlaggebruuk == Ne vlagge (of standard) geldt, anders dan veur et geaven van tekens, as nen goodn indrök makend symbool. Met ne vlagge wöd doarum mit nen zeaker eerbeed en respekt umegoane. Hoo-t zee ummegoat mit ne vlagge verskilt van laand tot laand. In sommege laanden is et strafboar wanneer ne eigen vlagge neet mit respekt hanteerd wöd en bestoat doar tradisies hoo vlaggen ehesen, estreaken, of op-ebörgen deent te wödden. As politeek symboliesen doad wodt vlaggen van vermeende vi-janden mangs vertrapt of verbraand um dizze vi-janden te beleadigen. Veur Nederlaand besteet ne wettelek vastelegde richtliene veur et umgoan mit de vlagge, alleneg veur overheidsinstansies. Dizze wöd [[vlaginstruktie]] eneumd. Nederlandse börgerleu holdt zich mangsmoal ok aan de in de vlaginstruktie egeaven richtliene asof et ne [[etikette]] was, moar de vlaginstruktie hef neet den kracht van ne wet veur börgerleu. == Recht == Zeegoande skeape voart under de vlagge van n laand. Hierdeur beheurt et skip tot et rechtsgebeed van dat laand en geldt heure wetten an boord. Zoiets besteet ok veur internasionale [[vleegtuug]]e. Sommige laanden hebt nen aparten rieks[[banier]], woarvan moar éen exemploar besteet, dat den noar den vörm in zien kenmarken nen gröppe of geheel verteggenwoordigend van et groandgebeed mit et doar geldende rechte is (??). Bi-j et [[Anslag op Pan Am-vlögt 103|Lockerbieproces]] stoand Nederlaand n stuksken rechtsgebeed af an [[Schotlaand]], zodat doar tiedelek de [[Vlagge van Schotlaand|Schotse vlagge]] wapperden. == Studie == De studie van vlaggen steet bekeand as [[vlaggenkunde]] of [[bannistiek]]; internasionaal wöd den term [[vexillologie]] bruukt. Nederlaand kent de Nederlandse Vereaneging veur Vlaggenkunde, dee veer keer per joar et 'Vlaggentiedskrift Vexilla Nostra' uutgeaft. Noast de studie van de vlaggen zelf völt under de vlaggenkunde under aandere ok de studie van de vlagprotokols. == Vörmen == * Den term ''banier'' wödt mangsmoal bruukt veur n dundook woarvan de heugte groter is as de lengte en hef meer n kriegsgebruuk: kriegsbanier of striedbanier. * Den term [[voandel]] wödt mangsmoal bruukt veur ne vlagge van ne verploatsboare eenheid, zoas n skip of nen leagereenheid. * Den term ''standard'' wödt bruukt veur ne persoonleke harkenningsvlagge. Bi-j sommige kriegs gröperingen wödt den term ok bruukt as synoniem veur "voandel". * Den term ''dundook'' duudt eigenlek et materioal an. Doarmet valt eigenlek ok bepoalde [[spandook|spandeuke]] under den term, umdat völle voandels doar strikt enommen neet under valt. Mangsmoal wöddt den term bruukt in dee gevalle woarbi-j de vlagge kan wapperen op de wind. * Den [[wimpel]] is ne lange smalle vlagge. Dizze hef n vri-jer protokol, woardeur dee ebruukt kan wödden op ne wieze dee veur ne vlagge neet too-estoan is. * Een ''signoal'' is ne vlagge, of n gebruuk van ne vlagge, alleneg um informasie deur te geaven. Zo bunt doar signalen in bruuk bi-j verkillende [[straandwacht]]en, en ok bi-j et auto- en motorracen, zoas [[Formule 1]] en autoralleys wödt ne eigen kode veur vlaggen bruukt. Dit bunt de [[racevlag]]gen. == De verholding tussen vlagge en taal == Mangs wödt nen [[taal]] ok deur middel van ne vlagge angegeaven. Moar der bunt moar weineg talen mit ne eigen vlagge; [[Esperanto]] is ene van de uutzunderingen. Doarom wödt mangs de vlagge dee zie bruukt gevuurd deur et laand woar den taal vandan kump of woar den taal noar eneumd is. Zo wöd et gebruuk van de [[Nederlaands|Nederlaandse taal]] mangs of-ebeeld mit de [[Vlagge van Nederlaand|Nederlaandse vlagge]] [[Ofbeelding:Flag of the Netherlands.svg|20px|Vlagge van Nederlaand]], et Engels mit de [[Union Jack|Vlagge van et Vereanigd Könninkriek]] [[Ofbeelding:Flag of the United Kingdom.svg|20px|Vlagge van et Vereanigd Könninkriek]]. Dit hef wier vrömde bi-jzaken, umdat op dee wieze bi-jveurbeeld Braziliaanse produkten of media um euren toal angeduud wodt mit ne Portugese vlagge, produkten uut de Vereanigde Stoaten mit dee van et Vereanigd Könninkriek, enzowieter. Um dee reden wöd wal underscheid emaakt noar dialekt: Brits Engels wödt dan mit den Union Jack angeduud, of zelfs mit de [[vlagge van Engelaand]], ter underscheid van et Amerikaans-Engels, dat mit de [[Vlagge van de Vereanigde Stoaten]] [[Ofbeelding:Flag of the United States.svg|20px|Vlagge van de Vereanegde Stoaten]] wöd an-egeaven. Op deezelfde wieze wödt dan veur et Braziliaanse Portugees de [[vlagge van Brazilië]] [[Ofbeelding:Flag of Brazil.svg|20px|Vlagge van Brazilië]] bruukt. Op [[internet]] bunt dergeleke symbolen wiedverspreid. Internasionale organisasies beedt veulal [[webstee]]s in meer as ene taal an. Howel et internet hierveur n selektiesysteem anbeedt, is et gebrukelek um den gebruker (ok) taalkeuzes an te beden. Vlaggen bunt hierveur ne veul gebruukte oplossing. Hier wöd mangs ne andere oplossing ekoazen veur nen taal dee in twee laanden veul esprokken wöd. Doar wodt dan diagonaal-edealde vlaggen bruukt. Een veurbeeld hiervan is den half Union Jack, half Stars and Stripes [[Ofbeelding:English language.svg|20px|Gemengd Engelse vlagge]]. == Vlagge in zegswiezen == * Et ''vlaggeskip'' is et skip mit den bevelhebber, nen ''[[vlagofficier]]'', van nen vloot * ''De vlagge uuthangen'' doo'j as der iets speciaals te viern is. * ''De vlagge dekt de loading (neet)'': den inhold kump (neet) oaveren mit den titel. * ''Under valse vlagge voaren'': ow uutgeaven veur iemand aanders / aandere bedoolingen hebben dan i-j loat veurkommen. * ''Kieken hoo de vlagge derbi-j hönk'': veurzichteg noagoan of den toostaand gunsteg is. * ''Mit vlagge en wimpel'': uuterst succesvol. * ''Dat steet as ne vlagge op ne drekschute'': dat past neet bi-j mekaar. * ''De vlagge veur iemand [[strieken]]'': underdoon veur iemand. * ''Et voantjen strieken'': [[bewusteloos]] raken. * ''De vlagge vuuren'': den boas wean. * ''Mit vleegend voandel en sloanden trom'': n leager in vol ornoat en in al ziene glorie. * ''Mit veul vlaggevertoon / zunder vlaggevertoon'': mit veul ophef / zunder ophef. * ''Onder éne vlagge varen'': gezamenlek optrekken, dezelfde leuze voeren. == Zee ok == * [[Vlaginstruktie]] * [[Vlagge van Nederlaand]] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Vlagge|!!]] [[Kategorie:Heraldiek]] er2mwfp5bi9huee1pe7el9z23tjjkxz 0 10037 278162 278158 2015-03-13T12:31:03Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Plaatse | naam = Meerssen | soorte = Daarp | bestandsnaam vlagge = Flag of Maarssen.svg | bestandsnaam wapen = Maarssen wapen.svg | region = NL-UT | breedtegraod = 52/8/27/N | lengtegraod = 5/2/22/E | inwonners = 12.705 | daotum inwonners = 2014 | öppervlakte = | öppervlakte laand = | öppervlakte water = | provinsie = [[Utrecht (provinsie)|Utrecht]] | gemeente = [[Stichtse Vecht]] | dichtheid = | verkeersaoder = | netnummer = | postkode = | webstae = http://www.stichtsevecht.nl/ }} '''Meerssen''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Maarssen'') is n daarp en veurmaolige [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in t noorden van de stad [[Utrecht (stad)|Utrecht]], in de [[Nederlaand|Nederlangdse]] [[pervincie|provinsie]] [[Utrecht (provinsie)|Utrecht]]. t Daarp Meerssen bestaot uut twee delen, esjeien deur t [[Amsterdam-Rijnkanaol]]. Oostelik daorvan leit t oorspronkelike daarp, ok wel an-eduud as Meerssen-Daarp; Westelik leit de wiek [[Meerssenbroek]], waor ok n [[stasion]] is. Meerssen-daarp leit behalve an t kanaol ok an de rivier de [[Utrechtse Vecht|Vecht]]. Sinds [[1 jannewaori]] [[2011]] is de gemeente Meerssen op-egaon in de nieuwe gemeente [[Stichtse Vecht]]. ==Overige kernen== [[Meersseveen]], [[Meulepolder]], [[Oud-Meersseveen]], [[Oud-Zulen]] en [[Tienhoven (Meerssen)|Tienhoven]]. == De meuite weerd om te bekieken == * [[Goudestein]] (gemeentehuus) * [[Slot Zulen]] ([[kasteel]] in Oud-Zulen) * [[Boelenstein]] ([[Ridderhofstad]]) * [[Meersserbrug]] == Museums == * [[Museum Maarssen]] * [[Nederlands Drogisterij Museum]] ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://home.wanadoo.nl/benno_visschedijk/00000194ea102d80a/00000194ea102d80d.html De gesjiedenis van Meerssen in de noetedop] ==Foto-uutstalling== <gallery> Bestaand:Meerssen_karke.jpg|t Zicht op Meerssen Bestaand:Boelenstein maarssen.jpg|Boelenstein in Meerssen Bestaand:Old_zulen.jpg|Slot Zulen, Oud-Zulen </gallery> {{Utrecht}} {{Dialekt|wvel|Spaokenburg|Algemene Nedersaksiese Sjriefwieze}} [[Kategorie:Vroggere gemaente in Utrecht]] 56fzfrpb8isy1h97i5h7pkve2s1qax8 14 10038 266677 261117 2013-05-10T20:12:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Flags}} [[Kategorie:Heraldiek]] 4cpjkztdkbyavpbb963rqrd73zbmioy 0 10039 273158 263293 2014-02-14T19:42:40Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Widukind-Herford.jpg|thumb|Widukind-Monument in [[Herford]], [[Duutslaand]]]] '''Widukind''' of '''Wittekind''' ([[743]]-[[807]]) was nen beruchten leider van de [[Saksen (volk)|Saksen]] en den eersten bi-j name bekanden [[hartog]] van et [[Hertogdom Saksen|Hartogdom Saksen]]. Hee was den kearl den alle Saaksen bi-j mekare kreeg um zo gezamelek t karstenende leager van Karel de Groote an te vallen (de [[Saksenoorloogn|Saksenoorlogen]]). Moar in 777 wodden zien leager verslagen deur Karel de Groote. Hie ging toon noar Denemaarken woar zien schoonvoa Könning was. In 782 kwam Widukind weerumme in t Saksenlaand, en leidden hee samen mit de Friezen en Wenden ne ni-je Saaksenopstand. Hee plunderden verskeidene Frankse gebieden, moar den Saksiesen adel keerden zich van um af. Uutendelek hef Karel de Groote 4.500 Saksen-stamheufde op e-pakt en deporteert en meugelek untheufd bi-j t bloodbad van Verden (NDS, DE). In 785 hef Wittekind uutendelek met Karel de Groote af esprokken um zich te bekeern tot et Christendom. Den Reumsen paus heeld doarum een feestmoal. Dit onder veurwearde dat Wittekind Hartog van Hamaland (Oost-Gelderland en West-Westfalen) wodden. Den Saksiesen adel kaam dit ook good oet, onder de Frankiesc wet wodden de Saksiese boeren liefeigenen. == Macht == Eurspronkelek kozzen de Saksen eure hartoagen alleneg as leageranvuurder (dat is dan ok de letterleken betekkenis van et weurd hartog) den in vredestied wier mös oftreaden. Deur Widukinds taktiek van veurtdurenden opstaand blef hi-j echter tientallen joaren lange an den machte en zo wönden de Saksen deran under n centroal gezag te stoan. Hiermet vergreutten hi-j ok den invlood van ziene femilie, woaruut verskillende regierende femilies veurtkwamen zoas de [[Ottonen]], [[Welfen]], [[Ascanen]] en [[Billungen]]. == Verzet en kirstening == [[Ofbeelding:Widukind2 b.jpg|right|thumb|170px|Standbeeld in [[Nienburg/Weser]]]] Toon bi-j den eersten [[Fraankischen Riek|Fraankiesen]] veldtocht in [[772]] n groot deel van 't Saksiese gebeed wödden veroaverd, wierd al rap dudelek dat [[Karel de Grote]] neet alleneg de heerschoppi-je oaver 't gebeed wol, moar ok de Saksen wol [[kirstening|kirstenen]]. Den Saksiesen [[adel]] kwam hierteggen in opstaand. Bi-j wieze van antwoord leet Karel in de joaren [[774]] en [[775]] grote verwoostingen anrichten in et [[Germoanen|Germaanse]] stamgebeed. Gedwungen deur dizze tiranneeke moatreagelen slot den Saksiesen adel zich massaal an bi-j et Frankiese Riek. Widukind was den leidenden kracht in de [[Saksenkriegen]] veur unofhänkelekheid teggen de [[Franken]] en behold van et eigen geleuf. Noadat Karel de Grote in [[777]] de Saksen had verslagen zocht hi-j zien toovlöch bi-j de [[Denen]]. In [[778]] trok Karel noar [[Spanje]] om teggen de [[Saracenen]] te strieden en in [[782]] keerden Widukind trög as leider van nen ni-jen opstaand en plunderden verskillende [[Frankiese Riek|Frankiese]] gebeden. Moar den Saksiesen adel keerden zich van hum of. Dizzen opstaand, woarbi-j ok [[Friezen (volk)|Frezen]] en [[Wenden (volk)|Wenden]] betrokken woaren, endegden mit den gedwongen oftochte (ofwal ontheufding tiedens 't [[Bloodbad van Verden]], doar is ondudelekheid oaver) van 4.500 Saksen deur Karel de Grote. ('t Verhoal geet dat Karel de Groote 4.500 Saksen leet umbringen, woarop Widukind zich oavergaf um meer bloodvergeten te veurkommen.) Uutendelek lukken et Karel de Grote um Widukind oaver te halen zich tot 't [[christendom]] te bekeren en hiermet ok et Saksiese volk te kirstenen. Mit [[Kìrsttied|Karstmis]] [[785]] wodden hi-j gedeupt mit Karel as peetva. Den [[paus]] heeld ter ere doarvan n feestmoal. Den Saksiesen adel kwam dizzen toostaand good uut, umdat de vri-je boeren noo noar Frankies recht [[liefeigene]]n wödden. As beloaning ontving Widukind et groafschap [[Hamaland|Hamalaand]] in leen (hi-j wödden den eersten graaf van dit gebeed, teggenwoordig et oosten van [[Gelderlaand]] en et westen van [[Westfalen]]). Hi-j was geleefd bi-j de Saksiese bevölking en genot anzeen deur ziene wieze van kriegvuren. Hi-j verstoand de kunst van den [[guerrilla]]strieder um plotseling too te sloan en wier in 't neets te verdwienen. Hij wödden den ongekreunden könning der stammen, den held der Saksen. == Familie == Ziene vrouwe was de Deense prinsesse [[Geva Eysteinsdotter]] ("Van Denemarken"/"Van Raumerike"/"Van Westfold Saksen"). Hi-j had veur zowiet bekend dree kinder: [[Wigebert Hartog van Saksen]] (799-827), [[Hasalda van Engern]] (756-) en [[Wittekind II van Wettin]]. == Dood == Widukind stierf vermeudelek in [[807]] bi-j nen slag teggen de [[Zwaben (volk)|Zwaben]]. Hi-j zol begroaven wean in [[Enger]] in [[Herford]] (in et [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfoalen]] van vandage) Der besteet undudelekheid oaver umdat de monumentale tombe doar neet in de [[9e eeuw|9de eeuwe]] ebouwd wierd. Howal et ok zo kan wean dat de tombe veul later oaver zien grof ebouwd is.[[Ofbeelding:Tweante.png|thumb|Vlagge van Tweante]] == Legende en symboliek == Widukind verskin loater in [[legende]]n as nen heiligen en bouwer van völle karken. Veur zien deup zol hi-j op n zwart peerd hebben readen en doarna op n wit. Et Zwarte peerd is of-ebeeld op et woapen van Herford en et witte peerd op de vlagge van Noordrien-Westfoalen, [[Nedersaksen]] en [[Tweante|Twente]]. == Wieter nog == * In [[Grolle]] gef et ne Widukindstroate, as andenken an dizzen Saksiesen held. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Saksen (volk)]] 2bjo6lfk666v740pbem6kkeddx755lo 0 10040 73597 2008-07-20T17:26:35Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Kìrsttied]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kìrsttied]] kdeul2j7n10cjzn2j5zt6sb77ux0y9b 0 10041 73598 2008-07-20T17:26:56Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Kìrsttied]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kìrsttied]] kdeul2j7n10cjzn2j5zt6sb77ux0y9b 0 10042 291225 264201 2016-11-04T09:24:10Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki '''Roevène''' ([[Nederlaans]]: Rouveen) is een dörp in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Stappest (gemiente)|Stappest]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie]] [[Oaveriessel]]. In 2006 lèèfden d'r roem dreiduzend mèènsen. Mit 't naoberdörp [[Stappest]] is Roevène een veurbield van [[lintbebouwing]] an de Olde Rieksweg, die as zo'n acht kilometer laank is en van 't wegenkruuspunt [[De Lichtmis]] in 't zuudwesten töt in Stappest in 't noordoorsten löp. In 't centrum an 't Kerkplein hej de grote [[Hervormd]]e karke. Wieder bint d'r nog een köppel [[protestantisme|protestaantse]] karken. De lekaole middenstaand veur de dagelijkse beneudigdheden is goed verteengwoordigd, mar d'r bint gien grote winkelkettens. D'r is een jonge dörpskern. Mit 't uutbreidingsplan Rouveen-West III bouwt ze veural in eing beheer sund 2004 een bulte ni'jbouwwonings. Op Roevène hej drei basisskoelen. Veur 't voortgezet onderwies gaot de kiender naor skoelen in plaatsen as Stappest, [[Möppelt]], [[Iesselmuun]], [[Kampen (Overiessel)|Kampen]], [[Ni'jlusen]] en [[Zwolle]]. ==Cultuur== In vergelieking mit Stappest is 't antal vrouwlu det nog in [[klederdracht]] löp bedudend leger. Nog wal beholdt ze op 't dörp de zundagsröst. Op 't Kerkplein viej 't monument veur de melkbusse, een eerbewies an de [[melkbusse]], die as deur 't gebruuk van melktanks en automatisering vört is eraakt. De Roevèènsen hebt heur eing volkslied, ''[[Bi'j de grote watertoren]]'', in 1972 eskreven deur Jan Kruidhof. De watertoren slat op de olde watertoren an [[De Lichtmis]] (krek ten zuden van Roevène), now een restaurant. An De Lichtmis lig ok 't olde verdedigingswark de [[Bisskopsskaanze]], ok wal de Roevènerskaanze. ==Geboren of woonachtig op Roevène== * [[Hendrik Jan Korterink]] (15 mei 1955), misdaodjournalist en skriever * [[Bert Konterman]] (14 januari 1971), voetballer * [[Marc Houtzager]] (1971?), springruter * [[Jenita Hulzebosch-Smit]] (14 november 1974), [[scheuvel|skeuvelloopster]] * [[Gretha Smit]] (20 januari 1976), skeuvelloopster * [[Arjan Smit]] (28 april 1978), skeuvelloper, [[Skeelern|skeelerleraar]] ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.staphorst.nl/ Webstee van de gemiente Stappest] * [http://www.staphorst.org/ Infermaotie oaver Stappest en Roevène] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stappest]] t2lux8fyfaw40mrl1g8v6aqavsvpj5u 0 10043 291222 287889 2016-11-04T09:22:45Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Stappest | bestaansnaeme vlagge = Stappest_vlagge.png | bestaansnaeme waopen = Stappest_waopen.png | lekaosie = LocatieStaphorst | perveensie = [[Oaveriessel|Overiessel]] | heufdplak = Stappest | oppervlak = 135,70 | oppervlak laand = 134,29 | oppervlak waeter = 1,41 | inwoners = 15.903 | daotum inwoners = 1 jannewaori 2007 | dichthied = 118 | brettegraod = 52/38/0/N | lengtegraod = 6/12/0/E | verkeersaoder = [[Rieksweg 28|A28]], [[Pervèensiale weg 377|N377]] | netnummer = 0522 | postkode = 7715, 7950-7955 | webstee = [http://www.staphorst.nl www.staphorst.nl] | }} '''Stappest''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Staphorst'') is een gemiente in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie|previncie]] [[Oaveriessel]]. De gemiente hef umdebi'j 15.800 inwoners en hef een oppervlakte van 136 [[vierkaante kilemeter|km²]] (mit een te verwaarlozen gedielte an water). In de gemiente ligt de dörpen [[Stappest]], [[Roevène]], [[De Rieverst]] en [[De Punt (Stappest)|De Punt]], en de [[buurtschop]]pen [[Haalfweg (Stappest)|Halfweg]], [[Hamingen]] en [[Lankhorst]]. In 't oosten van de gemiente ku-j de [[Boswachteri'je Stappest]] vienen. De gemiente wördt bediend deur 't naobi'j elegen stadtien [[Möppelt]] in [[Drenthe]]. ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.staphorst.nl/ Webstee van de gemiente Stappest] * [http://www.staphorst.org/ Infermaotie oaver Stappest en Roevène] {{Oaveriessel}} {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{commonscat|Staphorst|Stappest}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Stappest| ]] 463vqs4zw6zpcuj06m9gds8y8z65a3d 0 10044 73603 2008-07-20T18:51:26Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Roevène]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Roevène]] cd4vr4p1x9wok6ywlrns1n6vtjbq128 0 10045 73608 2008-07-20T19:01:47Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Roevène]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Roevène]] cd4vr4p1x9wok6ywlrns1n6vtjbq128 0 10046 73609 2008-07-20T19:02:11Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Roevène]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Roevène]] cd4vr4p1x9wok6ywlrns1n6vtjbq128 0 10047 291230 272271 2016-11-04T09:26:13Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Bi'j de grote watertoren''' is 't [[volkslied]] van 't [[Oaveriessel]]se dörp [[Roevène]] in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Stappest (gemiente)|Stappest]]. Jan Kruidhof, doendertied theologie-student en later domeneer, hef 't in 1972 eskreven. Kruidhof skreef 't lied veur de [[brulfte]] van zien zus, die as trouwden mit iene van [[Sint Jansklooster|'t Klooster]] in 't [[Land Venó]], in de [[Kop van Oaveriessel]]. De breugeman zien femilie naamp 't volkslied van 't Land Venó mit, en Kruidhof vund det Roevène daor niet bi'j achter kun blieven. In de loop der jaoren hebt ze 't lied töt volkslied verheven. 't Wördt vake zungen op brulften en dörpsfeesten. D'r bestiet ok een an-epaste versie van 't lied, 't ''Stappester volkslied'' (kiekt [[#Stappester volkslied|hieronder]]). ==De tekst== '' 't [[Nedersaksisch]]e dialect van Roevène heurt in taalkundig opzicht bi'j 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]]. De schriefwieze is an-epast an de [[West-Overiesselse spelling]] en de [[Drèentse spelling]]. <poem> Bi'j de grote watertoren of vanof de Mepp'lerweg, koom ie in oons mooi Rovene, en wi'j kent daor heg en steg. Vrogger was 't hier rouwe vene, en moerassen wied in 't rond, mar no boerukt wi'j tevrene, op Roveense goeie grond. In de grote boerenhuzen, doere wi'j oos daaglijks wark, en as 't drok is helpt de buren: zo binne wi'j dan samen stark. Oostert, Westert, Baoven en Buten, 't heurt er allemaole bi'j, bi'j 't land van 't old Rovene: daor allent veule wi'j oos vri'j. ''Refrein:'' Van Dekkersland tut an de Lichtmis, vanof 't Spoor tut an Zwartsluus, lig daor 't laand van 't old Rovene, en daor veule wi'j oos thuus. </poem> ==Stappester volkslied== <poem> Vanof de grote watertoren En tut an de 'Eerenweg Bi-j op Stappest en Roevène En wi'j kent daor goed de weg. Oostert, westert, baoven of buten 't Heurt d'r allemaole bi'j Det is 't laand van mooi Roevène En daor leve wi'j tevree. In die olde boerenhuzen Doere wi'j oens daaglijks waark En as 't drok is 'elpt de buren Zo bin wi'j dan samen stark. ''Refrein:'' Van De Wiek tut an Ni'jlusen Of van Möppelt tut De Sluus Loopt ze nog in dizze kleren En daor vule wi'j oens thuus. </poem> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies lied]] [[Kategorie:Stappest]] 0ho6peqj0w1i0evrt5unfe3p2hq4t6y 0 10049 73614 2008-07-20T19:25:00Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Taol]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Taol]] 6y20cmy8oxtjqmz6yk517n6cwvr7m1a 0 10050 73615 2008-07-20T19:25:01Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Bi'j de grote watertoren]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Bi'j de grote watertoren]] j7w199g8iwkdwymhdujl72oqqtriuew 0 10051 73618 2008-07-20T19:27:07Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Roevène]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Roevène]] cd4vr4p1x9wok6ywlrns1n6vtjbq128 0 10052 73619 2008-07-20T19:27:31Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Roevène]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Roevène]] cd4vr4p1x9wok6ywlrns1n6vtjbq128 14 10053 266399 261110 2013-05-10T17:33:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Middle Ages}} [[Kategorie:Geschiedenis naor periode]] f3qotm6hoi9pjrw90o1q8kw56lbit1p 6 10060 73662 2008-07-20T21:55:51Z Arch 610 Wodan.jpg wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Wodan.jpg == Licentie == {{PD-70j}} n7mr1r27e4v9i0nsll4dt1gd9kn35uz 0 10061 279163 274942 2015-03-27T16:39:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Wodan.jpg|thumb|Wodan op Sleipnir]] '''Sleipnir''' is n deer uut de Noordse en Germaanse mythologie. Hi-j is et achtbeanege [[peerd]] van den oppergod [[Wodan]], dat um deur den heamel noar de underweald droog. Hi-j is alderbastend stark en et snelste peerd dat besteet. Sleipnir is et kind van [[Loki]] en [[Svadilfari]]. == Geboorte van Sleipnir == Toon den dondergod [[Thor]] in et noorden reuzen an et afmaken was, kwam nen vermomden [[vorstreus]] zich anbeden in [[Asgard]]. Op veurweerde dat e de zunne en de moane krig en [[Freya]] tot ziene vrouw mag maken, zol hi-j in 6 moanden tied de af-ebrokken muurn van Asgard herstellen. De goden gingen akkoord, dervan uutgoande dat dizzen reus den zwoaren taak nooit in dee korte tied zol können woarmaken. Hierbi-j vroog den vorstreus wal of e hierveur zien peerd, [[Svadilfari]], mocht bruuken. [[Loki]] was den god den hierop inging, nog veur de aandere goden eure stemmen leten heuren. Toon den reus 3 dagen veur tied den burcht zowat kloar had - hi-j mös enkel de poorte nog bouwen - waren de goden alderbastend helleg op [[Loki]]. Zo zollen zi-j ja de zunne, de moane en [[Freya]] kwietraken en zollen Loki veur altied folteren. Dizzen verzun echter nen list. Hi-j veraanderden zichzelf in ne witte merrie, en lokken [[Svadilfari]] vort van de [[hrimthurs]]. Dizzen wodden hierdeur zo hels, dat hi-j dreks begun de mure van [[Asgard]] oaverni-j of te breaken. Op dee tied kwam [[Thor]] weerumme en sloog um dood mit zienen hamer, [[Mjolnir]]. Mit de bevalling van [[Loki]] kwam Sleipnir, den afstammeling van zowal [[Loki]] en et peerd [[Svadilfari]]. Sliepnir zol volgens völle leu [[Ieslaand]] hebben emaakt tiedens zien eersten vootstap op de eerde. Sliepnir zol later ok ziene "zuster" hel dood emaakt hebben moar wöd tiedens ragnarok (ende van de tieden) op-egeaten deur zienen "breur" fenrir, den reusachtegen wolf. Al Loki's kinder hebt éen ding gemeen, et bunt munsters; howal Sleipnir den enigen goodn is Wodan zol Sleipnir later ok winnen tiedens nen race mit nen reus. == Wettensweerdegheden == * Een roestvri-jstoaln beeld van Sliepnir ku'j vinden in [[Wednesbury]] (= [[Wodan]]s burcht) in [[Engeland]]. * Sliepnir leaft teggenwoordig in [[Nederlaand]] veurt as [[Amerigo]], et peerd van Sinterkloas. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Noordse mythologie]] [[Kategorie:Germaanse mythologie]] [[Kategorie:Saksen (volk)]] i934o1xepojs0w90y33tmvgzq9gy3tb 0 10062 271407 262670 2013-11-29T21:11:50Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki '''Asgard''' ([[Ooldnoors|Oldnoords]]: '''''Ásgarðr''''') is in de [[Noord-Europa|Noord-Europese]] [[mythologie]] de plaatse woar de [[Asen]] en [[Asin]]nen (de [[god]]en) wonden, dee los wodt ezene van de weald woar de mensen wont ([[Midgard]]), en zich of in de ruumte, of in et centrum van de weald bevund. Allenig de weald-as [[Yggdrasil]] deurdrönk alle sferen (wealden) in de Noordse kosmogonie en verbundt zie op disse manere in de deepte van et heelal. ''Asgard'' wöd deur ne unoaverkommeleke mure umgaeven, ebouwd door nen reus, noa den krieg mit de [[Wanen]]. Zee ok [[Svadilfari]]. Den enige verbinding tussen Midgard en Asgard is deur de [[Bifröst]]brugge, ne reagenboogbrugge, dee deur [[Heimdall]] bewaakt wöd. == Eursprong en nut == ''Asgaard'' wöd in de Noord-Europese mythologie ebouwd deur [[Wodan]] en ziene breurs mit de hulpe van enkele [[Thursen]]. Dit was noadat de oerweald in den [[Ginnungagap]] zich deur de warking van vuur en ies evörmd had en noadat de meeste oerreuzen waren ummekommen deur et opofferen van dee oerweald ([[Ymir]]). Et centrum van Asgard is et [[Idavoll]] veld. Doar in dat centrum leet Wodan (of [[Odin]]) n paleis [[Gladsheimr]] bouwen mit nen troon veur zichzelf [[Hlidskjalf]], vanwoar hi-j op alle 9 wealden kan uutkieken, en nog 12 aandere tronen veur Asen dee hi-j beneumden om samen mit um te heersen. Veur de Asinnen wöd der et paleis [[Vingolf]] ebouwd en later veur de helden ok et [[Valhalla]]. Et bunt dee plaetse woar de Goden vergoadering heelden oaver belangrieke dingen. Dageleks kwamen zi-j ok bi-j mekare bi-j den [[Bron van Urd]] onderan den wortel van den wealdboom [[Yggdrasil]] om doar den drank der wiesheid te drinken. Den steenreus [[Hrimthur]] bouwden de mure in et veuruutzicht as belonning doarveur [[Freya]] as vrouwe, net as de Zunne en de Moan te meugen bezitten. Op listigen road van [[Loki]] wöd deur de Asen nen oaverenkumst mit um emaakt dat den helen bouw in krap 6 moanden kloar zol motten wean, iets wat ze voor onmeugelek oetvoerboar aanzaggen. Hrimthur nam dee veurweerden an, as e ok zien peerd [[Svadilfari]] moch bruukn. Tot groten schrik van de Asen lek Hrimthur et kloar zullen spöllen et wark binnen den gestelden termien af te hebben, want net dree dage veur den slottermien ontbrak nog enkelt ne poortenboage. Toon veranderden Loki zich in ne merrie en verleidden den hengst Svadilfari den mit de merrie n tiedken vortging. (De merrie baarden doarnoa Wodens hengst [[Sliepnir]]). De reus kon zien kontrakt dus neet noakommen en leet zich roazend van hellegheid as reus gelden, woarnoa [[Thor]] um mit zienen magiesen hamer kapotheeuw. Asgard is nen reusachtigen vestenburcht, n soort hemelriek, mit as belangriekste bestaanddelen de 12 paleizen van de goden woarvan [[Grimnismal]] vertelt. Dee 12 hemelburchten zollen uut gold en edelsteen emaakt wean, de gewelven uut golden speren. Muren en vloeren mit gold bedekt, en op den daeke straalt schilden van helden in plaatse van de zunne en moan. Et hoes van Thor, [[Thrudheim]], wödt neet tot de heamelburchten erekkent, want dee steet te kort bi-j de eerdse weald en göf de grenze an tussen Asgard en Midgard. == De 12 Paleizen en eure ''bezitters'' == De riege is alfebeties edoane: # [[Alfheim]], ("''Alfenheim''") [[Freyr]]s Paleis # [[Breidablik]], ("''Breedglaans''") [[Baldr]]s Paleis # [[Folkvang]], ("''Volksplein''") [[Freyja]]'s Paleis mit Zale [[Sessrumnir]] # [[Gladsheimr]], ("''Vreugdeweald''") Woden Paleis mit Zale [[Walhalla (mythologie)|Walhalla]] # [[Glitnir]], ("''Glitter''", ''Stroalenden'') [[Forseti]]'s Paleis # [[Himinbjörg]], [[Heimdall]]s Paleis # [[Nóatún]], ("''Skeepsploatse''") [[Njörðr]]s Paleis # [[Sökkvabekkr]], ("''Deeptebeake''") [[Sága|Saga's]] Paleis # [[Thrymheim]], [[Skadi (godin)|Skadi's]] Paleis # [[Valaskjálf]], [[Vali]]'s Paleis met Wodens troon [[Hlidskjalf]] # [[Vidi]], [[Vidar]]s Paleis, ok [[Landwidi]] ("''Laandwiedte''") # [[Ydalir]], [[Ullr]]s Paleis Volgens F.Aswynn bunt dee in Grimnismal geneumde 12 paleizen van de [[Asen]] gelieke mit den 12 tekkens van den dierenreem. Glitnir as verblief van Forseti zol dan bi-jveurbeeld oaverènkommen mit et tekken Weagschoal, umdat dizze godheid veur eavenwicht en gerechtigheid steet (''Blätter von [[Yggdrasil]]'', pag. 164). == Aandere belangrieke mythiese plaetse in Asgard == * [[Fensalir]], [[Frigg]]s Paleis * [[Vingolf]], den Verzoamelhal van de Asinnen * [[Idavoll]], ("''Idaveld''"), ne smidse, centraal anvangsplein van opbouw van Asgaard. * [[Bifröst]], de reagenboagbrugge, dee Asgard mit de mensenweald [[Midgard]] verbund. == Bronnen == * Snorri Sturluson, Proza-Edda 2:2, 2:3, 2:9, 2:14, 2:49, 2:53, 3:1, 3:1b, 3:4, 3:17, 3:18, 3:33, 3:34, 3:35. == Andere spellingswiezen == * Ásgard, Ásegard, Ásgardr, Asgardr, Ásgarthr, Ásgarth, Asgarth, Ásgardhr * [[Grönnegs]]: ''Asgerd'' * Algemeen [[Zweeds]] en [[Deens]]: Asgård * [[Noors]]: Åsgard (ok Åsgård, Asgaard) * [[Ieslaands]]: Ásgarður *[[Oldnoords]]: Ásgarðr == Zee ok == * [[Algemeen oaverzicht Germaanse goden]] * [[Noordsen kosmogonie]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis]] [[Kategorie:Noordse mythologie]] [[Kategorie:Saksen (volk)]] [[Kategorie:Germaanse mythologie]] 3ppk0nfbxa7za9kvvcy9ueae7u0roib 0 10064 287354 284880 2016-10-25T17:18:15Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemeante | naam = Zeist | bestaandsnaam vlagge = Zeist flag.png | bestaandsnaam woapn =Coat_of_arms_of_Zeist.svg | lokatie = LocatieZeist | proveensie = | heufdplaats = Zeist | öppervlakte = 48,65 | öppervlakte laand = 48,52 | öppervlakte water = 0,13 | inwonners = 62.313| doatum inwonners = 1 april 2016 | dichtheid = 1.284 | breedtegroad = 52/05/15/N | lengtegroad = 5/14/30/E | verkeersoader = [[A28]] , [[A12]]| | netnummer = 030 | postkode = 3700-3709| webstie = [http://www.zeist.nl/ www.zeist.nl] | }} '''Zeist''' is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] en [[darp]] in et midden van de [[Nederland]]se [[previnsie]] [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]]. De gemeente hef rundumme 60.000 inwonners en hef ne oppervlaakte van rundumme de 50 km² Noast de heufdplaatse Zeist bevundt zich n veertal darpen in de gemeente: [[Austerlitz (Nederland)|Austerlitz]], [[Bosch en Duun]], [[Den Dolder]] en [[Huus ter Heide (Utrecht)|Huus ter Heide]]. Deur de vestiging van et [[Slot Zeist]] in de gemeente, wöd et ok de '''Slotstad''' eneumd. == Kernen == Antal inwonners wonkern of kearngebeed op 1 januari 2006: {| class="toccolours" style="margin: 0em 0em;" |Zeist||51.071 |- |[[Den Dolder]]||ALIGN="right"|3.802 |- |[[Bosch en Duun]]||ALIGN="right"|2.540 |- |[[Austerlitz (Nederlaand)|Austerlitz]]||ALIGN="right"|1.525 |- |[[Huus ter Heide (Utrecht)|Huus ter Heide]]||ALIGN="right"|1.425 |} <small>Bronne: Gemeente Zeist</small> == Geskiedenisse == In ne oorkonde uut et joar 838 wöd veur et eerst "Seist" eneumd (Kolman, 1996; Groenedijk, 2000). Den name hef meugelek te maken mit de plaatseleke bodemgesteldheid of begreujing. De karn van de neaderzetting bevond zich bi-j de (1ste en 2de) Darpsstroate van vandage. Hier wodden an et ende van de [[12e eeuw|12de eeuwe]] ne karke ebouwd, woarvan den toorn noe deel is van de wieter [[19e eeuw|19de-eeuwse]] Hervormde Karke. Vlak langs de Darpsstroate zol tot in de [[Middeleeuwn|middeleeuwen]] nen zi-jarm van wat noe den [[Krommen Rien]] is estreumd hebben, dee uutendelek dichtslibden. Bi-j et darp wödden ok 3 [[ridderhofstad|ridderhofsteadn]] ebouwd, te wetten et Huus te Zeist, Karsbargen en Blikkenburg. In de 19de eeuwe wodden Zeist ne geleefde wonplaatse veur de rieken en wodden doar talrieke buutenplaetse anelegd, zoas Sparrenbulte, Lenteleaven, Ma Retraite en Möllebosch. Veural in de [[20e eeuw|20ste eeuwe]] wödden buutenplaetse ten behoove van wonningbouw esloopt of verkaveld. ==Wieken en buurschoppen== De gemeente Zeist besteet uut vief wieken, te wetten: [[Zeist-Noord]], [[Zeist-Oost]], [[Zeist-West]], [[Zeist-Centrum]] en [[Den Dolder]]. Zeist-Zuud besteet neet. ==Natuur== Zeist ligt in et bosrieke gebeed van de Utrechtse Heuvelrugge. ==Galeri-je== <gallery> Ofbeelding:Raadhuis_Zeist.jpg|Roadhuus Ofbeelding:De_Brink_Zeist.jpg|Den Brink Ofbeelding:Austerlitz_den_piramide.jpg|De piramide van Austerlitz </gallery> ==Uutgoande verwiezingen== *[http://www.zeist.nl Webstea gemeente Zeist] {{Bron| *''Groenedijk, T. (2000). "Nederlandse plaatsnamen". Slingenberg Boekproducties, Hoogeveen. ISBN 90-76113-815.'' *''Kolman, C. et al. (1996), "Monumenten in Nederland: Utrecht", p. 314–323. Waanders Uitgevers, Zwolle. ISBN 90-400-9757-7.'' *''gemeentearchief, gemeentearchivaris R.P.M. Rhoen'' }} {{Utrecht}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] n8va4fzjz5kqee1ud5kfv3wnsfg5ohf 0 10068 285380 269142 2016-09-20T13:50:20Z Wieralee 12323 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Dreebargen.jpg]] → [[File:Sparrendaal in Driebergen-Rijsenburg.jpg]] [[c:COM:FR#reasons|File renaming criterion #3]]: To correct obvious errors in file names, including misspelled [[c::en:Noun#Proper no... wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemeante | naam = Utrechtse Heuvelrug | bestaandsnaam vlagge = Utrechtse Heuvelrug vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Utrechtse Heuvelrug wapen.svg | lokatie = Locatie_Utrechtse_Heuvelrug | proveensie = | heufdplaats = [[Doorn (Utrecht)|Doorn]] | öppervlakte = 134,09 | öppervlakte laand = 132,24 | öppervlakte water = 1,85 | inwonners = 47.940 | doatum inwonners = 1 mei 2013 | dichtheid = 363 | breedtegroad = 52/2/15/N | lengtegroad = 5/20/40/E | verkeersoader = [[A12]], [[N225]], [[N226]], [[N227]], [[N229]] | netnummer = 0343 | postkode = 3941, 3951, 3953, 3956, 3958, 3959, 3971, 3972| webstie = [http://www.gemeenteutrechtseheuvelrug.nl www.gemeenteutrechtseheuvelrug.nl] | }} '''Utrechtse Heuvelrug''' is n [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in t zuudoosten van de [[Nederlaand|Nederlangdse]] [[provinsie]] [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] die veur n groot deel uut de gelieknamige [[Utrechtse Heuvelrug (stuwwal)|heuvelrug]] bestaot. De gemeente is vanof [[1 jannewaori]] [[2006]] ontstaon deur t samengaon van de veurmaolige gemeenten [[Amerongen]] (m.o.v. [[Elst (Utrecht)|Elst]]), [[Doorn (Utrecht)|Doorn]], [[Dreebargen-Riesenburg]], [[Leersum]] en [[Maorn]]. Op 1 juli 2006 had de gemeente 48.989 inwonners (bron: CBS). ==Kernen== De gemeente Utrechtse Heuvelrug het 7 darpen, waorvan Dreebargen-Riesenburg t grootste is. t Gemeentehuus staot in Doorn. ===Darpen=== Antal inwonners per darp op 1 jannewaori 2008: {| BORDER="0" |----- | {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em;" |[[Driebergen-Rijsenburg]]||18.490 |- |[[Doorn (Utrecht)|Doorn]] ||ALIGN="right"|10.052 |- |[[Leersum]] ||ALIGN="right"|7.575 |- |[[Amerongen]] ||ALIGN="right"|5.516 |- |[[Maarn]] ||ALIGN="right"|4.651 |- |[[Oaverbarg]] ||ALIGN="right"|1.367 |- |[[Meersbargen]] ||ALIGN="right"|1.325 |} |} <small>Bron: CBS</small><br /> ===Buurtsjappen=== Naost disse daarpen het de gemeente de volgende [[buurtschap|buurtsjapen]] en angdere woenplaotsen:<br /> [[Boswiek]], [[Breedeveen]], [[Beersjoten]], [[Darthuze]], [[Dreebargen]], [[Dwarswegge]], [[Den Groep (Utrecht)|De Groep]], [[De Haor (Utrechtse Heuvelrug)|De Haor]], [[Haagje]], [[Haspel]], [[Palmstad]], [[Riesenburg]], [[Starkenburg]], en [[Valkenheed]]. ==Ontstaonsgesjiedenis== Op 20 april 2004 hen [[Gedeputeerde Staoten]] (GS) van [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] n herindelingsontwaarp Heuvelrug uutebrocht. Daorin wier veuresteld Maorn, Amerongen, Leersum, Doorn en Dreebargen-Riesenburg (MALDD) samen te doen. Dat plan kongden minsen van 10 mei 2004 tot 5 juli 2004 bekieken; veur de gemeenten die betrökken waren bie de herindeling leep de termien tot 1 september 2004. Toe t plan bekeken kon worren bin der in totaol 16 zienswiezen in-ediend. Amerongen, Maorn, Doorn en Dreebargen-Riesenburg stemden in mit t samengaon. Daornaost hen Renswou, Wombaarg en Rhenen t ontwaarp positief ontvangen. Leersum sprak zich, op grongd van eigen ongderzeuk en n opiniepeiling ongder de stemgerechtigde inwoeners, uut veur n angdere herindelingsvorm waorbie Leersum, Amerongen en [[Wiek bie Duurstede]] samen n gemeente zouwen vormen. Dat veurstel het t bie de angdere beoogde samnewaarkenden niet ehaald. GS meenden dat der genoeg draagvlak was veur n voortzetting van de waarkwieze. Op 10 november 2004 wier bekendemaakt dat t gemeentehuus van de nieuwe gemeente meugelik in Doorn zou kommen. Begin 2006 het de gemeenteraod van de nieuwe gemeente dit veurnemen bevestigd en eind 2006 veur wat betreft t bestuurlik apparaot en de gemeentewinkel uutevoerd. Ok t ambtelik apparaot zou in de loop der tied naor Doorn gaon. [[Provinsiale Staoten]] hen op 9 desember 2004 t ontwarpadvies van [[Gedeputeerde Staoten]] veur de vorming van n nieuwe gemeente Heuvelrug overeneumen. Dat advies hen ze deurestuurd naor de minister van Binnenlangdse Zaken en Koninkrieksrelasies, die n wetsveurstel bie de Tweede Kamer in-ediend het. In t veurjaor van 2005 het de Tweede Kamer t veurstel behangdeld en uuteindelik is t op 16 juni 2005 bie algemene stemming an-eneumen. t Verangderde wetsveurstel is daornao naor de Eerste Kamer estuurd, die op 13 september 2005 de uuteindelike beslissing eneumen hen. In november 2005 waren der verkiezingen veur de nieuwe gemeenteraod. Daormee was de herindeling per 1 jannewaori 2006 n feit. ==Gallerie== <gallery> Ofbeelding:Huus_doorn.jpg|Huus Doorn, in Doorn Ofbeelding:Sparrendaal in Driebergen-Rijsenburg.jpg|Dreebargen, langdgoed Ofbeelding:Amerongen kerk.jpg|Amerongen, anzicht Ofbeelding:Starkenburg_ridderhöfstad.jpg|Ridderhofstad Starkenburg </gallery> {{Utrecht}} {{Dialekt|wvel|Spaokenburg|Algemene Nedersaksiese Sjriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] 6eo9x2smmmnj08ltl1i37adgk0cr53k 14 10073 260669 251184 2013-03-14T05:29:48Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 80 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7031850]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|People of Ireland}} [[Kategorie:Ierlaand]] lbhie8u4n7y4i3j96ltbw7eeu50c47n 14 10075 266106 258515 2013-05-10T16:37:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User it-N}} [[Kategorie:Gebruker it]] boignis3gal8rottcj42ujydlcelw2w 14 10078 266353 258474 2013-05-10T17:18:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Literature}} [[Kategorie:Taol]] [[Kategorie:Keunst]] r0tmh2wh258ehz59ceiq7valt9ixa6a 0 10079 276816 258517 2014-11-18T21:57:31Z Robin van der Vliet 7603 svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Flag of the Netherlands.svg|thumb|right| Vlagge van Nederlaand (verholding 2:3).]] De '''vlagge van Nederlaand''' is et symbool van de eenheid en de unafhänkelekheid van et [[Könninkriek der Nederlaanden]] en is ok de vlagge van et laand [[Nederlaand]]. De rood-wit-blauwe vlagge heurt ovveral woar zi-j op et [[Nederlaand]]se groandgebeed wödt ontplooid de ereplaatse te hebben. Et rood-wit-blauw is zowal te laand as ter zee in gebruuk as [[civiele vlagge]], [[Stoatsvlagge|dienstvlagge]] en [[kriegsvlagge]]. == Untwarp == De Nederlandse vlagge is ne horizontoale [[dreekleure]] in [[Rood (kleur)|rood]], [[wit]] en [[blauw]]. Meer in et biezunder bunt de kleurn te beneumen as helder [[vermiljoen]], helder wit en [[kobaltblauw]]. In normblad 3055 bunt de kleurn vast-esteld in [[Commission Internationale de l'Eclairage|Eclairage]]-koördinaten. Dizze kleurn bunt neet dreks in [[Pantone]]-kodering um te zetten, zodat veur dee letste uutènlopende weerden bruukt wödt. Et Ministerie van Algemene Zoaken guf in eur vlagge-anwiezing de volgende weerden, dee ok bunt vast-elegd in [[NEN]] 3055: :Rood: helder vermiljoen :Wit: helder wit :Blauw: kobaltblauw Veur de moaten van de vlagge bunt gene veurskriften. In de neet vastestelde [[Vlaggenwet]] van 1937 wöd de [[Heugte-breedteverholding (vlagge)|verholding]] tussen heugte en lengte vastgesteld as 2:3, en oaver et algemeen wödt dee verholding nog altied noa-evolgd. == Geskiedenisse == === Prinsenvlagge === [[Bestaand:Prinsenvlag.svg|thumb|right|Den [[Prinsenvlagge]].]] [[Bestaand:Flag of the Low Countries.svg|thumb|right|Vlagge van de Laege Laanden under [[Karel V van et Heilige Roomse Riek]].]] [[Bestaand:Holland Batavia at shipyard.jpg|thumb|right|De Nederlaandse vlagge op de [[Batavia (skip)|Batavia]].]] De vrögste veurbeelden van de dreekleure stamt uut de [[16e eeuw|16de eeuwe]]. De eerste versie dee eneumd wöd is in [[1572]] ne [[Prinsenvlagge|oranje-wit-blauwe vlagge]]. Bi-j et uutropen van de unafhänkelekheid in [[1579]] wodden dit dan ok de officiële Nederlandse vlagge. Dit was de eurspronkeleke vlagge van de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]], moar in de löppe van minder as ne eeuwe wöd et oranje vervangen deur rood, zodat bi-j et ende van den [[Tachtigjoarigen oorlog]] in 1648, de vlagge feajlek veraanderd was in Rood-Wit-Blauw, al wöd nog wal sprokken van de "Oranjevlagge". Der bunt verskillende meugeleke redenen an-edreagen veur de veraandering van oranje noar rood. Doar is eopperd dat rood den veurkeur van zeeleu genot, dat de kleure op ofstaand meer opveel, dat dee minder verbleken, dat der n tekort an oranje kleurstoffen ontstoand, dat ne ni-je warkwieze ne donkerder oranje opleaverden, dat et huus Oranje minder eleefd wodden en tenslotte dat de [[Stoaten-Generaal van et Könninkriek der Nederlaanden]] et rood uut heure eigen vlagge invoerden, moar gene van dizze verkloaringen kan echt annemmelek emaakt wödden. === Franse Tied === In 1787 namen de geliek-erechtegde Stoaten an dat de vlagge Oranje-Wit-Blauw was (prinsgezinden) en juust dat dee dat neet was (patriotten), moar et gezag van beide beslissingen völt te betwiefelen. Noadat de Fransen in [[1794]] et laand binnen-evollen waren, besloaten de [[Stoaten Generaal]] in [[1796]] dat de kleuren Rood-Wit-Blauw mössen wean. Dit zol et ende van et oranje gewest wean. Moar, deurdat dat de Stoaten Generaal twee wekke later wödden of-eschaft, boten dit besluut nogal an kracht in. Noa de [[Franse Tied]] wodden de vlagge opni-j ingevuurd as Rood-Wit-Blauw, moar zunder unmiddeleken wetteleken groand. Alleneg deurdat vasteesteld wodden dat de wetten van et [[Könninkriek Hollaand]] van kracht zollen blieven, woarbi-j dat könninkriek um te beginnen stilzwiegend de wetten van de republiek had oavernommen, had de vlagge zuver bekekken nen wetteleken groandslag in et besluut van 1796. === Officiële annoame van et rood-wit-blauw === In de [[1930-1939|joaren darteg van de twintegste eeuwe]] kwam de [[Nationaal-Socialistiese Beweaging]] (NSB) op. De NSB vorderden dat ''oranje-blanje-bleu'' de echte Nederlandse vlagge was. Neet veul leu wisten dat zie hierin histories ezene gin geliek hadden, en et was neet eenvoldig an te geaven welke wette et moatschoppelek anzeen van et oranje-wit-blauw as de nationale vlagge untkenden, moar et was veural et andringen van dee parti-je dat doar too leidden dat de regering under anvuring van [[Hendrikus Colijn]] de kleurn rood-wit-blauw officieel wol vastleggen. Op [[19 februari]] [[1937]] tekkenden [[Wilhelmina der Nederlanden|Könningin Wilhelmina]] op heur vakantie verblief in [[Zell am See (stad)|Zell am See]] et kortste [[Könninklek Besluut]] ooit,<ref>Allesvan.nl (2007): [http://doetinchem.allesvan.nl/modules.php?name=News&file=article&sid=13511 Terug in de tijd - 19 februari], geraadpleegd op 14 juni 2007.</ref> ludend: "De kleurn van de vlagge van et Könninkriek der Nederlaanden bunt rood, wit en blauw."<ref>Wilhelmina en den Minister van Stoat, Minister van Koloniën, Veurzitter van den Road van Ministers (19 februari 1937): ''Könninklek Besluut nr. 93, Zell am See.</ref> Tiedens den Tweeden Wealdkrieg, dee veur et Könninkriek duurden van [[10 mei]] [[1940]] tot [[15 augustus]] [[1945]], blef et rood-wit-blauw in gebruuk. Tiedens et deeptepunt van den krieg waarn alleneg nog [[Suriname]] en et [[Nederlaandse Antillen|Gebeedsdeel Curaçao]] neet bezet deur [[Nazi-Duutslaand]] of [[Japan]]. In et bezette Nederlaand blef et rood-wit-blauw mit toostemming van de Duutsers de nationale vlagge, moar et gebruuk doarvan wodden deur eur stark beparkt.<ref name="FOTW-Netherlands">Flags of the World (2006): [http://www.fotw.net/flags/nl.html The Netherlands - Kingdom of the Netherlands], geraadpleegd op 14 juni 2007.</ref> Noa den Tweeden Wealdkrieg bunt preciezere tinten veur den kleuren rood, wit en blauw vastesteld. De kleurn van de Nederlandse vlagge könt vanof dee tied wödden beneumd as helder vermiljoen, helder wit en kobaltblauw. Dat blauw verskilt van et donkerder [[Nassaus blauw]]. Der bunt vandage ok nog leu dee et oranje-wit-blauw as de echte vlagge zeet, moar et algemeen gebroek is noe um de Nederlandse verbundenheid mit et könninklek huus te teunen deur boaven de vlagge nen [[oranje wimpel]] te hiesen. De eurspronkeleke Nederlaandse vlagge is of en too nog trög te zene in den sportkleare van de Nederlaandse vootbal- of hockeyploogn, (licht)oranje hemd, witte bokse en azuurblauwe sökke. == Vlaginstruktie == [[Bestaand:Flag of The Netherlands with Orange Pennant.jpg|thumb|right|Oranjen wimpel bi-j de vlagge]] Veur den Nederlaandse vlagge besteet ne [[vlaginstruktie]] van de Nederlaandse ovverheid veur an de ovverheid verbunden instellingen, dee aanguf wanneer de Nederlaandse vlagge hesen wöd, en op welke wieze. De tieden woarop de vlagge hesen wöd bi-j rieksgebouwen ligt vast in ne instruktie van den [[minister-president]] van [[22 december]] [[1980]]. An börgerleu, bedrieve en instellingen wöd evroagd dizze instruktie, zo völle as meugelek is, te volgen. Dit leste is echter neet verplicht. Bi-j et uutsteaken van de Nederlaandse vlagge wöd underscheid emaakt tussen "uut-ebreid vlaggen" en "beparkt vlaggen". Uut-ebreid vlaggen wil zeggen dat de vlagge wöd uutgestoaken van alle rieksgebouwen, zoas gebrukelek is op [[Könninginnedag]]. Bi-j "beparkt vlaggen" steakt zee de vlagge alleneg uut van de heufdgebouwen van de afdealingen en van de heufdgebouwen van de instellingen dee neet (rechtstreaks) under de afdealingen valt. Dit bunt de Kamers der Stoaten-Generaal, den Road van State, de [[Algemene Rekkenkamer]], et [[Kabinet der Könningin]] en den [[Hoogn Road der Nederlaanden]]. === Vaste tieden veur et vlaggen === Doar is ne antal vaste tieden woarop van de rieksgebouwen uutgebreid (UV) of beparkt (BV) evlagd möt wödden. As n tiedstip op nen zundag of op nen algemean arkenden christeleken feestdagge völt, wöd op de tussen höäkskes vermelden tied evlagd. Bi-j verjoardaagn van leden van et Könninklek Huus en op Könninginnedag mag de vlagge samen mit nen oranjen [[wimpel]] wödden hesen (W). {| class=prettytable |----- | style="width:15%;" | [[31 januari]] (1 februari) | style="width:80%;" |[[Verjoardag]] van [[Beatrix der Nederlaanden|Könningin Beatrix]] | style="width:5%;" |BV W |----- | [[10 april]] (11 april) || Verjoardag [[Ariane der Nederlaanden|Prinsesse Ariane]] | BV W |----- | [[27 april]] (28 april) || Verjoardag van den Prinse van Oranje, [[Willem-Alexander der Nederlanden|Prinse Willem-Alexander]] | BV W |----- | [[30 april]] (29 april) || [[Könninginnedag]] | UV W |----- | [[4 mei]] (4 mei) | [[Nationale Dodenherdenking]], mit [[halfstok]] vlaggen van 18.00 uur tot zunsundergäng (ru. 21.10 uur zommertied). Veurdat de vlagge halfstok hesen mag wödden, möt de vlagge eerst volle hesen wödden. Veur et neerhoalen van de halfstok ehesen vlagge, möt de vlagge wier eerst volle hesen wödden. | UV |----- | [[5 mei]] (5 mei) || Nationalen [[Bevriedingsdag]] | UV |----- | [[17 mei]] (18 mei) || Verjoardag [[Prinses Máxima]] | BV W |----- | [[26 juni]] (27 juni) || Verjoardag [[Alexia der Nederlaanden|Prinsesse Alexia]] | BV W |----- | [[15 augustus]] (16 augustus) | Formeel ende [[Tweeden Wealdkrieg]] | UV |----- | [[Prinsjesdag|3den dinsdag in september]] | Oppening van den [[Stoaten-Generaal van et Könninkriek der Nederlaanden|Stoaten-Generaal]] (alleneg in [[Den Haag]]) | UV |----- | [[7 december]] (8 december) || Verjoardag [[Catharina-Amalia der Nederlanden|Prinsesse Amalia]] | BV W |----- | [[15 december]] (16 december) || [[Könninkrieksdag]] | BV |} === Oranjen wimpel === Op Könninginnedag en op den hierboaven beskreaven verjoardagen van leaden van de Könninkleke femilie wödt de vlagge hesen mit oranje [[wimpel]]. De vlagge wöd zunder [[Oranjewimpel|oranjen wimpel]] hesen bi-j alle aandere geleagenheden. === Vlaggen bi-j bi-jzundere geleagenheden === [[Bestaand:Vuurtoren Urk.jpg|right|thumb|Vlagge op den [[vuurtoorn van Urk]]]] Bi-j bi-jzundere gebeurtenissen in de Könninkleke femilie ([[geboorte]], [[huwelek]], [[oaverlieden]]) zal der altied ne aparte reageling kommen, dee van geval tot geval bekend zal wödden maakt. In ieder geval wödt der neet op nen [[zundag]] evlagd. Tiedens officiële bezeuke van stoatsheufden wöd alleneg evlagd in dee plaetse dee wodt bezocht. Zowal bi-j et overlieden van [[Prinses Juliana]] as bi-j et oaverlieden van [[Bernhard van Lippe-Biesterfeld|Prinse Bernhard]] wodden den Oranjewimpel vervangen deur nen zwarten rouwwimpel. === Officieel protokol === NB: dit protokol is veur ovverheidsinstellingen. Börgerleu en bedrieve wodt verzocht dit protokol te volgen moar bunt doartoo neet verplicht. * Ne vlagge is n eerbetoon an ne natie en zee heurt doarom neet in den nacht buten te hängen. Et hiesen van de vlagge gebeurt dan ok bi-j zunsopgang, et neerhalen bi-j zunsundergäng. Alleneg wanneer ne laandsvlagge an beide kanten deur schienwarpers wödt belicht, mag dizze noa zunsundergäng blieven hängen. Der is nen eenvoldige vuustreagel veur et uuterleke tiedstip van neerhalen van de vlagge. Dit is et tiedstip woarop der gene zichtboar verskil meer is tussen de ofzunderleke kleurn van de vlagge. * Ne vlagge mag den groand neet raken. * Op de Nederlaandse vlagge beheurt, tenzi-j doartoo erechtigd, gene ene versiering of aandere toovooging te wödden an-ebracht. Ok et gebruuk van ne vlagge alleneg veur versiering beheurt te wödden noa-eloaten. Wal mag vlaggendook veur versiering -bi-jveurbeeld in den vörm van draperieën- wödden bruukt. * Den oranjen wimpel wöd officieel alleneg ebruikt op verjoardagen van leden van et Könninklek Huus en op Könninginnedag. Den oranjen wimpel möt minstens dezelfde lengte hebben of wat länger wean as den diagonoal van de vlagge. === Halfstok vlaggen === [[Bestaand:Nederlandse vlag halfstok.jpg|right|vlag halfstok]] Et [[halfstok]] hiesen van de vlagge beheurt op de volgende wieze te gebeurn: eerst wöd de vlagge völ ehesen, doarnoa wöd zi-j langzaam en stoateg neergehoald, totdat et midden van de vlagge op de helfte van de normalen heugte is ekommen, woarnoa de vlaggenliene wöd vast-ebonden; de vlagge wöd neet op-ebonden. Bi-j et neerhalen van ne halfstok ehesen vlagge wöd dizzen eerst haeneg en stoateg völ hesen en vervolgens op dezelfde wieze neer-ehaald. De vlaginstruktie skrif uutdrökkelek veur dat der halfstok evlagd möt wödden, in teggenstelling tot de meugelekheid dat der rouw eteund möt wödden mit de vlagge. Dit vereurzoakt bi-j veurtduring problemen mit toostaanden woarin halfstok vlaggen neet meugelek of neet gebrukelek is, zoas mit vlaggen vastemaakt an nen vlaggenstok. === Et hiesen van meer vlaggen === Bi-j et hiesen van meer vlaggen beheurt dizze van gelieke afmeatingen te wean en zo meugelek op gelieke heugte te wödden hesen. Bi-j et ontplooien van twee vlaggen is de ereplaatse rechts, erekkend mit de rugge noar de vlaggen. Doar heurt dus de Nederlaandse vlagge. Bi-j dree vlaggen heurt de Nederlaandse vlagge in et midden. As de [[previnsie]] en de [[gemiente (bestuur)|gemeenteleke]] vlagge noast de Nederlandsee vlagge komt, is de opstelling (mit de rugge noar de vlaggen): Nederlaandse vlagge midden, proveensiejale vlagge rechts en gemeenteleke vlagge links. De vlaginstruktie mek hierbi-j ne uutzundering veur ne gemeenteleke angeleagenheid, woarveur de volgorde van provinsievlagge en gemeentevlagge um-ekeerd möt wödden. As noast ne laandsvlagge vlaggen van aandere naties wodt hesen, is veur de onderlinge rangorde oaver et algemeen den eersten letter van de namen van de betrokken laanden in den Fraansen taal bepoalend. De vlaginstruktie guf hier gene uutsluutsel oaver, moar guf an dat der kontakt op-enommen möt wödden mit de [[Direktie Kabinet en Protokol]]. == Opvouwen van de vlagge == De juuste wieze veur et vouwen van de vlagge is as volgt: de vlagge wöd längs de banen in dreejen evouwen, zodat alleneg de rode en de blauwe bane zichtboar blieft (de witte bane ligt tussen de beide aanderen). Vervolgens wöd de vlagge hoaks op de veurige vouwen dubbelvouwen, mit de blauwe bane noar buten. Et dubbelvouwen wöd nogmoals herhoald. == Beïnvleuding van aandere vlaggen == De Nederlaandse vlagge, zowal de [[Prinsenvlagge]] as de vlagge van noe, hef aandere laanden beïnvleud ne soortgelieke vlagge te broeken. De [[vlagge van New York City]] en enkele aandere steadn in New York bruukt de Prinsenvlagge. In Zuud-Afrika, gebruukten dree boernstoaten al vlaggen dee op de Nederlaandse ebaseerd waren, noamelek de [[vlagge van Transvaal]], de [[vlagge van Oranje Vri-jstoat]] en de [[vlagge van de Republiek Natalia]]. Moar ok de nationale [[vlagge van Zuud-Afrika]] was tot 1994 op de Nederlaandse ebaseerd. Zelfs de vlagge van Zuud-Afrika van vandage bevat delen dee an de Nederlaandse vlagge ontleend bunt. De [[vlagge van Ruslaand]] hef net dezelfde kleurn as de Nederlaandse alleneg in ne aandere volgorde. Volgens éne theorie hef [[Peter de Grote]], den Nederlaand bezocht veur skeepszaken, de vlagge oaver-enommen en met noar [[Ruslaand]] enommen. Moar der bunt starke anwiezingen dat de Russiese vlagge al wierd gebruukt veur et bezeuk van Peter de Grote an Nederlaand. Zodoonde is et neet zeaker of de Nederlaandse vlagge hier doadwerkelek invlood op hef ehad. == Zee ook == * [[Prinsenvlagge]] * [[Vlagge van Luxemburg (laand)|Vlagge van Luxemburg]] * [[Vlaginstruktie]] == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.minbzk.nl/actueel?ActItmIdt=11867 Officiële vlaginstruktie op de webstea van et Ministerie van Binnenlaandse Zaken en Könninkrieksrelaties] * [http://dutchrevolt.leidenuniv.nl/Nederlands/symbolen/rood%20wit%20blauw.htm Rood wit blauw] * [http://www.visser-maritiem.nl/De%20Nederlandse%20vlag.html De Nederlaandse vlagge] == Rifferenties == <references /> {{DEFAULTSORT:Vlagge Nederlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Vlagge|Nederlaand]] [[Kategorie:Nederlaand|Vlagge]] fu4y89pm76k0i2vsbrh2uc4bm4uc861 0 10080 73780 2008-07-21T10:59:14Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Alexia van Nederlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Alexia van Nederlaand]] m6ziyqr94gmx2i5y6p33znr8ld46rv7 0 10081 73781 2008-07-21T11:00:10Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Catharina-Amalia van Nederlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Catharina-Amalia van Nederlaand]] 4v747na9ivw9pa6qax9f4dqz29tnbv0 0 10082 73783 2008-07-21T11:00:47Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Ariane van Nederlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ariane van Nederlaand]] buwu8qkai6ssmlutc5otjrcn6dwgjx1 0 10083 287344 267738 2016-10-25T17:11:44Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemeante | naam = Lopik | bestaandsnaam vlagge = Flag of Lopik.jpg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Lopik.jpg | lokatie = LocatieLopik | proveensie = | heufdplaats = Lopik | öppervlakte = 79,40 | öppervlakte laand = 79,43 | öppervlakte water = 2,97 | inwonners = 13.920 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 182 | breedtegroad = 51/58/20/N | lengtegroad = 4/56/50/E | verkeersoader = - | netnummer = - | postkode = - | webstie = [http://www.lopik.nl/ www.lopik.nl] | }} '''Lopik''' is n [[darp]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederland]]se [[previnsie]] [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] en hef ne oppervlaakte van 79,40 km² (woarvan 2,97 km² water). Et noar [[Gerbrandytoren|Lopik eneumde radio- en televisiezendstation]] steet sinds ne gemeenteleke herindealing in de gemeente [[Iesselstein]]. Doar steet nog wal nen [[Middengolfzender Lopik|middengolfzender]] in de gemeente. De gemeente is in zien geheel eleagen in de [[Lopikerweerd]]. == Aandere darpen == [[Benschop]], [[Cabauw]], Lopik, [[Joarsveld]], [[Lopikerkapelle]], [[Polsbrook]], [[Polsbrookerdamme]], [[Uutwegge]] en [[Willigen Langerak]]. == Uutgoande verwiezing == *[http://www.lopik.nl/ Webstea van de gemeente] {{Utrecht}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] 3q8zuptpfkhmiylx9vf901f8h8gnik2 0 10084 287350 276890 2016-10-25T17:15:40Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemeante | naam = Soest | bestaandsnaam vlagge = Soest flag.png | bestaandsnaam woapn =Coat_of_arms_of_Soest,_Netherlands.png | lokatie = LocatieSoest | proveensie = | heufdplaats = Soest | öppervlakte = 46,52 | öppervlakte laand = 46,24 | öppervlakte water = 0,21 | inwonners = 45.732 | doatum inwonners = 31 december 2009 | dichtheid = 985 | breedtegroad = 52/10/35/N | lengtegroad = 5/17/25/E | verkeersoader = [[N221]], [[N234]] | netnummer = 035 | postkode = 3760-3769 | webstie = [http://www.soest.nl/ www.soest.nl] }} [[Ofbeelding:Soestdiek.jpg|thumb|160px|Paleis Soestdiek]] '''Soest''' is n [[darp]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederland]]se [[previnsie]] [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] en hef ne oppervlakte van 46,47 km². Soest, Soesterbarg en Soestdunen bunt rieke an dunen, woold, heide en wiezen, grotendeals bruukt as oefengebeed veur et [[Könninkleken Laandmacht|Nederlaandse leager]]. == Aandere darpen == * [[Soestduunen]] * [[Soesterbarg]] == Herkumste van den name Soest == Den name Soest: Zoys, Soyse, Suysen, Sose: Bronne op de grenze van hoogn en laegen groand. Of et kump van neaderzetting an 'ziede-oost'. Den eursprong van et darp ligt ok an de oostkante van den [[Engh]]. == Geskiednis == De eerste spoorn van (tiedeleke) bewonning rundumme Soest bunt trög evonden in de [[Soesterdunen]]. Rundumme 11.000 joar veur Christus bevölkten enkele jägersgröppen dizze streake. De sporen bestoanden uut enkele stenen warktuugkes uut 8000 veur Christus. De [[grafbulte]]n op den Esch en dee in et Munnekenbos bunt van rundumme 2500 veur Christus. De eerste beskrieving van Soest kump uut [[1029]]. In [[2004]] vierden et darp dan ok heur 975-joarig bestoan. Soest ontstoand as ne kolonie uut et kortbi-j eleagen [[Amersfoort]]. De eerste boern gingen op de zuudoost helling van den Esch wonnen, nen uutloper van de [[Utrechtse Heuvelrugge (stuwwal)|Utrechtse Heuvelrugge]]. Zo waren zie bescharmd teggen de [[Zuderzee]], dee reggelmoatig den Eempolder oaverstreumden. Den Esch wodden untgonnen en bemest, zodat dizzen geschikt wöd veur [[akkerbouw]]. In den polder groasden de beeste. De kolonie greujden uut tot n klein boerndarp tussen n antal noaberschöppe. Westelek, achter den Esch, lag Heze, dat older was. Heze ging echter vort deurdat de stoefdunen, de teggenwoordege Soesterdunen, zich verplaatsen en den noaberschop in de 15de eeuwe begroven. Den name Heze leaft noe nog wieter in de wieken Ovverhees en Hees. Soest was reagelmaotig et striedtoneel van kriegs gebeurtenissen. Al in [[1278]] vond op den Esch nen veldslag plaatse tussen Hollaand en Utrecht. Deur de stichting van et klooster Mariënburg in [[1470]] wodden Soest belangrieker en op 26 september [[1472]] verkreg Soest [[schepenrecht]]. Moar al an et begin van de 16de eeuw wodden Soest eplunderd en plat-ebraand deur de tröppe van [[Maarten van Rossum]]. De nonnen wödden verkracht en van et klooster bleaf niks anders ovver as puun. Et darp wodden ovverni-j op-ebouwd en vanaf dee tied is doar moar weinig veraanderd. In de 17de eeuwe ontstoanden Zoestdyck en 't Hearte. 't Hearte was ne noaberschop, dat bestoand uut sköäpenholders en turfstekkers. Turf wodden oaverigens al in de 14de eeuwe estokken in et Soesterveane, moar nam in umvang too in de löp van de 17de eeuwe. Et turf wodden mit bootn, de zogenaamde [[proam]]en, oaver de Proamgrachte noar den [[Eem]] vuurd. In [[1650]] leet den toonmoalegen börgemeister van [[Amsterdam]] n buutenverblief bouwen langs den heufdweg tussen Soest en [[Baarn]], ''den Hofstede aen Zoestdijck'', et [[Paleis Soestdiek]] van vandage, dat in et Baarnse deel van [[Soestdiek]] ligt. In [[1674]] leet [[stadholder Willem III]] et verbouwen tot jachtslot. Soestdiek wodden n darp mit n antal grote [[butenplaatse|buutenplaetse]], net as Baarn, woar Soest zelf, et heufddarp, n slaopereg boerndarp blef. Soestdiek was rundumme [[1890]] n dorp woar de rieken uut veurnamelek Amsterdam neerstrekken. Zo waren der völle privéhuze, moar ok verskillende hotels. De riekeleu kwamen noar Soestdiek vanweage de schone loch en den mooie natuur. In [[1895]] ging den Soester [[Peerdentram]] rieden en in [[1898]] wodden Soest an-eslotten op et spoorweagennet. Rundumme [[1900]] telden Soest nog moar 4700 leu. Pas rundumme [[1920]] greujden Soestdiek en Soest an mekare. In [[1945]] telden Soest 16.000 inwonners. In de joaren zestig wodden et darp 'verni-jd'. Dat heeld in, dat n antal butenplaetse esloopt wodden, zodat de oppervlaakte van de tuunen meer ruumte opleaverden veur huzebouw, onder mear umdat et onderhold van de villa's gewoon te duur was ewödden. De heufdstroate van Soestdiek onderging ne gedoanteverwisseling. De stoatege [[herenhuus|heernhuze]] maken plaatse veur winkels en huzebouw. Et darp was hierdeur minder mooi ewödden en stuk veur stuk sloten den hotels en pensions eure deurn. Bekende hotels waarn Hotel Trier, Hotel Eemlaand en et Oranjehotel. In de jaoren doarnoa breidden Soest zich wieter uut met de wieken Kloarwater en Smitsveane in de joaren '70 en Ovverhees in de joaren '80. De meest ni-je uutbreiding is de Boernstreake, woar vanof [[1997]] in veer stappen ebouwd wodden. Soest hef noe rundumme 45.500 inwoners. == Bezeensweerdig == * In Soest steet den diksten [[mammoetboom]] van de previnsie Utrecht. * Op den Soester Esch is [[stellingmölle|stelling]][[koornnmölle]] [[Den Windhond (Soest)|Den Windhond]] herbouwd en op 10 mei 2008 in gebruuk enommen. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.soest.nl/ Webstea van de gemeente] Van dizze stea is n groot deel van de hier vermelde infomasie ofkumstig * [http://www.soestactueel.nl/ Ni-js en infomasiestea oaver Soest mit doezenden ofbeeldingen] * [http://www.windhond.nl// Webstea mölle den Windhond] {{Utrecht}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] c7t19n7wlsa9lpmsi2ol8vrhsxi64e7 6 10085 181624 129975 2011-02-28T00:16:48Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}; catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Maartenvanrossum.gif == Licentie == {{PD-70j}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Rossum, Van, Maarten]] 5gcylvfd5zwocj233y2cgnjl5zabq96 0 10086 287366 281662 2016-10-25T17:37:32Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Maartenvanrossum.gif|thumb|160px|Maarten van Rossum, [[1490]]-[[1555]].]] '''Maarten van Rossum''' ([[Zaltbommel]], rundumme [[1490]] - [[Antwaarp (stad)|Antwarpen]], [[7 juni]] [[1555]]). Ziene olders, [[Johan van Rossum]], heer van [[Rossum (Gelderlaand)|Rossum]] en Johanna van Hemert trouwden vermeudelek veur 1478. Zi-j beheurden tot den laegen adel in de [[Bommelerweerd]]. Maarten verweerf in zien leaven de titels van heer van [[Poederoijen]], pandheer en drost van [[Breevoort]] vanof 1534 tot an zienen dood in 1555, heer van [[Kasteel De Cannenburgh]], heer van [[Lathum]] en [[Baer]], was maarschalk van [[Gelre]] en keizerlek [[stadholder]] van [[Hartogdom Luxemburg|Luxemburg]]. ==Histories verband== An et ende van de [[15e eeuw|15de]] en et beginne van de [[16e eeuw|16de eeuwe]] probierden de Bourgondiers (u.a. [[Karel de Stoute]]) en eure opvolgers den Habsburgers (keizer [[Maximiliaan I van Oostenriek]] en zienen opvolger keizer [[Karel V]]) eur arfgroondgebeed in de Nederlanden uut te breiden. Zi-j hadden in de noordeleke Nederlaanden al Broabant, Hollaand en Zeelaand under beheersing, moar prebeerden ok de rest van dit gebeed te veroaveren. Dat leverden stried op mit: den Biskop van Utrecht, den heersten oaver et Sticht (Utrecht) en et Oaversticht (Oaveriessel, Drenthe en Grunnen); den hartog van Gelre (Gelderlaand); en het min of meer “vri-je” Freeslaand. Doar wödden deur de Habsburgers reagelmoatig zelfs kriegshaandelingen in dizze gebeeden undernommen, wat dan wier kriegshandelingen op reep van u.a. de Geldersen. ==Leavens-löppe== Maarten steet bekend as bekwaom leageranvuurder in deenst van hartog [[Karel van Gelre]]. Den hartog wol de Habsburgers uut Gelre holden, zodat Gelre zelfstaandig kon blieven. Ziene vermoardheid as soldaot hef hi-j te danken an eslaagde kriegshandelingen, under andere noar [[Den Haag]] in [[1528]]. In dat joar wodden hi-j ok beneumd tot [[maarschalk]]. Mede deur zien kriegsinzicht heeld den hartog van Gelre zienen stried teggen de Habsburgers uut tot [[1543]]. As beroopssoldaot trad Maarten loater in deenst van zienen veurmoaligen vi-jand, keizer [[Karel V]]. In keizerleken deenst wöd hi-j [[stadholder]] van [[Hartogdom Luxemburg|Luxemburg]]. In et veurjoar van [[1555]] wodden Maarten krank, meugelek raakten hi-j besmet mit de [[pest]] of de [[vlektyfus]]. Hi-j is dan in [[Charlemont]], in wat noe [[Frankriek]] is. Op 7 juni 1555 overlead Maarten van Rossum in [[Antwaarp (stad)|Antwarpen]], woar hi-j hen was ebrächt veur de beste mediese behandeling van ziene tied. Zien lichaam wodden oaverbrächt noar [[Rossum (Gelderlaand)|Rossum]], woar hi-j in de karke wierd begroaven. [[Ofbeelding:Cannen veur.jpg|thumb|upright|Kasteel den Cannenburgh]] ==Maarten van Rossumhuus== In [[Zaltbommel]] steet et [[Maarten van Rossumhuus]]. Dit mooie 'stadskasteel' kump uut rundumme 1535. In et gebouw is sinds 1937 et [[Maarten van Rossummuseum]] evestigd. Ok in [[Vaossen]] steet n hoes van Maarten, et [[Kasteel De Cannenburgh]], en n aander "Huus van Rossum" steet in [[Arnem]], ok wal et [[Duvelshuus]] eneumd. Et Duvelshuus dankt zienen name an de [[sater]]s (weazens mit et underlichaam van nen bok en et boavenlief van nen mens). ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.maartenvanrossum.com Op zuuk noar Maarten van Rossum] * [http://www.maartenvanrossummuseum.nl/ Maarten van Rossum museum] {{Bron|1= *M. Witteveen, P. Schipper en S. van Doornmalen, ''Een pronkstuk in Zaltbommel. Maarten van Rossem, zijn huis en het museum'', Zaltbommel/Uitgeverij Aprilis 2005. *Jan & Annie Romein, De lage landen bij de zee, Amsterdam, 1976 (6e dr.), 185. *J.I.Israel, De Republiek 1477-1806, Franeker, 2001 (5e dr.), 66-67 en 71. }} {{DEFAULTSORT:Rossum, Maarten Van}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Gelderlaand]] 5lmopdzqg0qou7ljqag9bd7xde0j99g 0 10087 280557 263144 2015-04-12T14:40:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Rossum_kerk.jpg|thumb|Karke in Rossum]] '''Rossum''' is n darp an den zuudover van de reviere den [[Waal (rivier)|Waal]], in de gemeente [[Maasdriel]] in de [[Bommelerweerd]] in de [[Nederlaand]]se [[previnsie]] [[Gelderlaand]]. Et darp telt 2.532 inwonners (vanof 1 januari 2008). Tot et darp Rossum beheurt ok de noaberschoppen [[Doorning (Maasdriel)|Doorning]] en [[Rome (Maasdriel)|Rome]]. In 1843 kump den lesten name veur as "Romen". Et darp zol verneumd wean noar [[Rome]] in Italië, umdat er völle [[Romeinse Riek|Romeinse]] oldheden evonden bunt.<ref>Berkel, G.J.W. van & K. Samplonius (1989), ''Het plaatsnamenboek. De herkomst en betekenis van Nederlandse plaatsnamen.'' Houten: Unieboek</ref> Tussen [[1821]] en [[1998]] was Rossum ok ne gemeente, dee vanof 1 januari [[1999]] is op-egoane in de gemeente [[Maasdriel]]. Op de [[Peutinger kaarte]] wöd op dizze plaatse n [[Romeins]] [[castellum]] eneumd mit den name [[Grinnibus]]. Den name Rossum wöd veur et eerst eneumd in 893 as Rotheheim. Den name is ofkumsteg van et weurd ''rothe'', dat ne plaatse anduudt woar woold erooid is en ''heim'', dat wonplaatse betekkent. Der is ok n [[Rossum (Oaveriessel)|Rossum]] in de previnsie [[Oaveriessel]]. == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] t3vltvftpg4hog1r3xvf8qwzsci3uqs 0 10088 263206 258320 2013-05-04T22:47:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Ne '''toete''' (of '''snoopzeksken''') is n [[plastic]] of [[papier]]n buulken dat evuld wöd met [[snoop]] of zalte hapjes um kinder an te beden. Dizze wieze van anbeden kan bi-jveurbeeld op skole of als n kind joarig is, noa aflöppe van n kinderfeest, of as onderdeel van n folkloristies gebruuk. ==Kinderfeest== Wanneer de toete veuraf of noa afloop van n kinderfeestjen as presentjen an de gäste met noar huus wöd egeaven, hef het mangs hetzelfde underwarp as bi-jveurbeeld et kinderfeastjen of de uutneudeging doarveur. Sommige olders vult de toete zelf, zodoonde hebt ze wat meer toozicht oaver de moate woarin zie wat geschikt vind van de inhold veur et kind. Noast zelf gevulde toetn bestaot der ok kant-en-kloare toetns. Zie bunt der in verskillende soorten mit verskillende ofbeeldingen, moar zie hebt allemoal dezelfde ofmeating. Zie wordt meangsmaol per 10 stuk verkocht in den [[supermarkt]], [[spöllegoodwinkel]] en [[winkelketten]]s. Behalve snoop of zalte hapjes kunt toetns ok klein [[spölgood]] bevatten. ==Folklore== Tiedens et [[Sunte-Marten (feest)|feest]] van [[Martinus van Tours|Sunte-Marten]] ([[11 november]]) goat kinder mit löäge toetns längs de deure, um zie te loaten vullen. Mit [[Palmzundag]] wodt deur [[Rooms-Katholieke Karke|kattelieke]] kinder versierde [[Krucifix|kruuskes]] veurzeen van lekkers (woaronder in toetn) noar langdurig bedleagerege zeken en mindervaliden ebracht. In Nederlaand is et in den [[Achterhook]] gebrukelek dat kinder op 1 januari lengs de deure in de eigen buurte goat mit nen ni-jjoarswuns, zoas "Gelukkig ni-jjoar! Heij de toete al kloar?", woarbi-j de kinder ne toete kriegt met snoopgood der in. Dizze toete is van oldsher evuld mit n stuksken fruut (mangsmoal n mandarientjen, [[pinda's|duppinda's]] en wat snoop). Dit gebruuk wöd [[Ni-joarwinnen|ni-joarwinnen]] eneumd. ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: **''toete'', ''toetn'' **''buul (-ken)'' **''zeksken'' *[[Grönnegs]]: ''slikpuutje'' *[[Tweants]]: **''toete'', ''toetn'' **''tute'' **''buul (-ken)'' **''taske'' (''tesken'') [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Verpakking]] [[Kategorie:Slik]] a02n9ans9vn2zx69scniis36sk0n6h4 0 10089 73852 2008-07-21T21:59:04Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Slik]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Slik]] 5mtnhntlxxqf1e6ztg92asc5c5jizf2 0 10090 73872 73856 2008-07-22T07:34:01Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Dreischute]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Dreischute]] pujeu4jvu5ahp1qg67dydoi3wi4o8l7 0 10091 287346 267763 2016-10-25T17:12:44Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemeante | naam = Ni-jegein | bestaandsnaam vlagge = Nieuwegein flag.png | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Nieuwegein.jpg | lokatie = LocatieNieuwegein | proveensie = | heufdplaats = Ni-jegein | öppervlakte = 25,68 | öppervlakte laand = 23,75 | öppervlakte water = 1,93 | inwonners = 60.846 | doatum inwonners = 2009 | dichtheid = 2.369 | breedtegroad = 52/1/38/N | lengtegroad = 5/4/56/E | verkeersoader = [[A2]], [[A12]], [[A27]] | netnummer = 030 | postkode = 3430-3439 | webstie = [http://www.nieuwegein.nl/ www.nieuwegein.nl] }} |- | [[Ofbeelding:2007-06-02 15.23 Nieuwegein, ophaalbrug.JPG|thumb|280px|Ni-jegein, ophaalbrugge]] |} '''Ni-jegein''' is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[previnsie]] [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] ten zuden van de stad [[Utrecht (stad)|Utrecht]]. Et is eleagen an de reviere den [[Lek (rivier)|Lek]], noabi-j de buurgemeenten [[Iesselstein]] in et westen, [[Vianen]] in et zuden (an de oaverkante van den Lek) en [[Holten]] in et oosten (an de oaverkante van de autobane A27/E311). Het is noa Utrecht zelf de grootste gemeente van de umgeaving Utrecht. Ni-jegein is ontstoan op [[1 juli]] [[1971]] noa samengoan van de vröggere gemeenten [[Jutphoas]] en [[Vreeswiek]]. ==Geskiednis== === Name === In et gebeed tussen Jutphoas en Vreeswiek stoand vrögger ne neaderzetting enaamd [[Geyne]]. Dizze neaderzetting hef in [[1294]] [[stadsrechten]] ekreggen moar wodden n hötjen later, in [[1333]] verwoost in nen krieg tussen den biskop van Utrecht en den graaf van Hollaand. Vandage herinnert alleneg [[Huus Oldegein]] nog an dizze tied. Noadat de besturen van Vreeswiek en Jutphoas enige tied hebt esprokken oaver den name van de ni-je stad (u.a. nen aandere noam, "'t Gein" as verwiezing noar Geyne, ging neet deur) beslotten zie de ni-je stad te neumen noar dizze olde neaderzetting. ==== Ni-je stad ==== Al vanof 1958 bestoand bi-j et previnsiebestuur van Utrecht et plan um et gebeed tussen de darpen [[Jutphoas]] en [[Vreeswiek]] völleadeg te broeken veur grootschoalegen wonningbouw woardeur, met inbegrip van dizze 2 gemeenten ne geheel ni-je stad zol ontstoan. In et noordeleke deel van et gebeed was Jutphoas al beazig mit et bouwen van den uutbreidingswiek " Wiekersloot" en Vreeswiek in et zuden mit den wiek "Zaandveld". Dizze underneamingen waren al veurboaden van de ni-je stad. Op 12 juni 1969 beslotten de gemeenteröa van Jutphaas en Vreeswiek zichzelf op te heffen en op 30 juni 1971 wodden de olde gemeentevlaggen estrekken.<br /> Op 1 juli 1971 was de ni'je gemeente Ni'jegein een feit. Tot 1 januari 2001 heurden et gebeed ten noordwestelek van Ni-jegein, [[Rienenburg]] bi'j de gemeente Ni-jegein. Vanof dee tied is Rienenburg underdeel van de gemeente [[Utrecht (stad)|Utrecht]]. ==Uutgaonde verwiezingen== * Webstee van de [http://www.nieuwegein.nl Gemeente Ni-jegein] * [http://www.pen.nl/ De Digitale Stad Ni-jegein] {{Utrecht}} {{DEFAULTSORT:Nijegein}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] b91rjedtj55pydkfbtl6ff3689p68k7 0 10095 289115 279836 2016-10-28T12:20:55Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemeante | naam = Goes| bestaandsnaam vlagge = Flag of Goes.svg | bestaandsnaam woapn = Goes wapen.png | lokatie = LocatieGoes | proveensie = | heufdplaats = Wapen van Goes | öppervlakte = | öppervlakte laand = 102,09 | öppervlakte water = 9,25 | inwonners = 27.000 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = | breedtegroad = 51/30/0/N | lengtegroad = 3/53/0/E | verkeersoader = [[A58]], [[N254]], [[N256]], [[N289]], Zeeuwse spoorliene | netnummer = 0113 | postkode = 4460-4483 | webstie = [http://www.goes.nl/ www.goes.nl] | }} '''Goes''' (lokale dialektoetsproak klunk as: ''Hoes'') is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] op et [[schiereilaand]] [[Zuud-Bevelaand]], in de [[Nederland]]se previnsie [[Zeelaand]] en hef ne oppervlaakte van 102,09 km² (woarvan 9,25 km² water). De stad Goes hef rundumme 27.000 inwonners en hef n station ([[Station Goes]]) an de spoorliene [[station Roosendaal|Roosendaal]] - [[station Vlissingen|Vlissingen]]. ==Geskiednis== Goes is in de 10de eeuwe ontstoan an de raand van nen [[kreek]] eneumd den Korten Gos. Et op ne [[kreekrugge]] ebouwde darp greujden rap en al in de 12de eeuwe is der sproake van ne markt en ne an Maria gewi-jde karke. Deur den snellen greuj kreg Goes in 1405 [[stadsrechten]] en in 1417 toostemming um zich te verstarken met [[stadsmure]]n en ne [[stadsgrachte]]. De welvoart van de stad is verkreggen deur loakennieverheid en de winning van zalt, dat uut veane wonnen wodden. In de 16de eeuwe geet et Goes minder veur de wind. De verbinding met zee verzaandt en in 1544 verneetigen nen grootn braand n deel van de stad. In 1577 verloat de Spaanse tröppe dee in dee tied de stad bestuurden Goes, en de stad wöd deur Prins [[Maurits van Nassau]] inenommen. Dizzen bouwden nen verdeadigingsgördel rundumme Goes den teggenwoordig nog deels anweazig is. In de eeuwn hiernoa spöllen Goes gene belangrieke rolle behalve dee van boerncentrum van [[Zuud-Bevelaand]]. In 1868 kreg Goes ne treinverbinding. Et kump neet zoas bi-j völle aandere steadn tot industrialisasie. De economie blef zich richten op deenstverlaening en verspreiding. Moar de boernbedriefstak zol ne belangrieke rolle blieven spöllen tot an den dag van vandage. ==Name== In ne olde beskrieving van Goes [[976]] neumt zie et Curtagosum. Den watername Gosa met de anvulling 'curt' wödt eleazen as Korten Gos.<ref>[http://www.goes600.nl/index.php?item=51#_Waar_komt_de Waar komt de naam Goes vandaan?]</ref> Goes hef vermeudelek in [[1405]] [[stadsrechten]] kreggen en vierden daorumme in 2005 zien 600-joarig bestoan as stad. Et woapen van Goes hef ne witte [[Gaanze|ganze]] dee van [[Zuud-Bevelaand]] kump. Ovver et woarumme van de ganze in et woapen bestoat verskeidene verhalen. Volgens de webstea van de gemeente Goes is de ganze woarschienlek ne verwiezing noar wilde ganzen dee op Zuud-Bevelaand bunt in den winter. Mangs wödt gedacht dat Goes ne [[Hanze]][[Stad (woonstee)|stad]] is,<ref>Stea van VVV Zeelaand woarop wödt esprokken oaver 'Hanzestad Goes'.</ref> veurnoamelek in-egeaven deur de ganze in et woapen en de Hanze-bank dee in et begin van de 20sten eeuwe bestoand. Goes hef echter nooit tot de Hanzesteadn beheurd.<ref>[http://www.goes600.nl/index.php?item=51#_De_hoese_hanze De hoese hanze]</ref> == Bezeensweerdigheden == Den stad Goes zelf is éne van de 17 [[Bescharmde stads- en darpsgezichten in Zeelaand]]. *Et stadhoes an de markt, kump uut de [[15de eeuw|15de eeuwe]], bouwd in [[gotiek|gotiesen stiel]]. *Hotel 'den Koornbeurs', in et veurmoalige börgemeistershuus, bouwd in [[1753]]. *De Grote of Maria Magdalenakarke in laat-gotiesen stiel, kump uut [[1423]]; *Ne geti-jwaterkoornmölle [['t Soepuus]] an de Kleine Kade, dee tot rundumme 1800 in warking is ewest, met koepeltoorntjen uut [[1624]]. *Meerdere olde peurtkes, u.a. in de Zusterstroate, kump uut [[1655]]. *De runde stenen koornmölle De Koornbloom met stelling uut 1801. *Den [[tv-toren Goes]] uut [[1957]]. *Den Woatertoorn uut [[1912]]. *Den stadshaven van Goes. *Olde straote zoas de Sint Jacobstraote, Pyntoornnstraote, Opril Grote Markt en de Zusterstraote *Olde pleinen zoas: Vlasmarkte, Singelstraote, Beestenmarkte en et grootste plein van Goes: de Grote Markt *Museum veur de Bevelaanden in n old klooster met doarachter den mooien Manhuustuun *De olde wallen en [[vesten]] rundumme de binnenstad van Goes *De Muziekskole in de olde villa *[[Stoomtrein Goes - Borsele]]. ==Aandere darpen== [[Endewege]], [['s-Heer Arendskarke]], [['s-Heer Hendrikskinder]], [[Kattendieke]], [[Kloetinge]], [[Old-Sabbinge]], [[Wilhelminadorp]] en [[Wolphaartsdiek]]. ==Uutgoande verwiezingen== *[http://www.goes.nl Webstea van de gemeente Goes] *[http://www.goesafrika.nl Webstea in verband met et Afrikajoar in 2009] ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Goes_karken.jpg|Karken in Goes Ofbeelding:Goes_mölle.jpg|Mölle van Goes Ofbeelding:Goes_olden_haavn.jpg|Olden Haavn </gallery> ==Rifferenties== <references /> {{commonscat|Goes}} {{Zeelaand}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zeelaand]] [[Kategorie:Plaotse in Zeelaand]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] qfr2gemqwrgbha2so983n3yliwdpltn 10 10096 289137 289123 2016-10-28T12:43:13Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Zeelaand|Perveensie Zeelaand]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Flag of Zeeland.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Gemienten:''' | R1C2 = [[Borsele (gemeente)|Borsele]] &middot; [[Goes]] &middot; [[Hulst (gemeente)|Hulst]] &middot; [[Kapelle (gemeente)|Kapelle]] &middot; [[Middelburg (gemeente)|Middelburg]] &middot; [[Noord-Bevelaand]] &middot; [[Reimerswoal|Reimerswaol]] &middot; [[Skouwen-Doewenlaand|Skouwen-Doevelaand]] &middot; [[Sloes (gemeente)|Sluus]] &middot; [[Terneuzen (gemeente)|Terneuzen]] &middot; [[Tholen (gemeente)|Tholen]] &middot; [[Veere (gemeente)|Veere]] &middot; [[Vlissingen (gemeente)|Vlissingen]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Previnsie-nl mallen]] [[Kategorie:Zeelaand]] </noinclude> qpdide4vjqb52xbfyv2rqhrekf95xeo 0 10097 106024 73888 2009-05-20T15:58:41Z Xqbot 2328 Bot: Dubbelte Wiederleiden rutmakt wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Ni-jegein]] gq67que1kzg55sdyvbadpkr52yjk5xc 0 10098 73893 2008-07-22T10:34:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[30 jannewaori]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[30 jannewaori]] csanjdieumoy6d5z84al9pxziojcm8u 0 10099 279516 273945 2015-03-27T17:37:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{wrapper}} |[[Bestaand:Lütt-Witt Moor.jpg|right|thumb|250px|Lütt-Witt-moeras in [[Henstedt-Ulzborg]] (Duutslaand)]] |- |[[Bestaand:Hautes-Fagnes.jpg|right|thumb|250px|[[Hoge Venen]], België]] |- |[[Bestaand:Veenlens5.jpg|right|thumb|250px|[[Kragge]] in de [[Grote Geule]], België]] |- |[[Bestaand:Peat_artisanal_exploitation2.jpg|thumb|250px|Veenlaoge in Fraankriek]] |- |[[Bestaand:Morasko leg.jpg|thumb|250px|Europese moerasbos bi'j [[Poznań]] (Polen)]] |} '''Vene''' is een natte, zoerstofaarme en sponsachtige [[grondsoorte]], die bestaot uut [[Humus|ehumificeerd]] materiaol. In op-edreugde vorm staot et bekend as [[Törf (braandstof)|turf]]. == Veengrond == Veengrond is een [[bodem]]type waorvan de grond uut vene en aander plaantaordig materiaol bestaot. Vene hej in Nederlaand ok nog op grotere dieptes, as [[zaand]]-op-vene en [[klei]]-op-vene, beveurbield in [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]] en [[Drenthe]]. Et is een besundere [[Ofzetting (straotigrafie)|ofzetting]], omreden et niet-[[Klastische gestiente|klastisch]] is. Omdat et in teengstelling tot [[sediment]] op 'e stee evormd is, numen ze et [[sedentaot]]. == Veenvorming == Gewoonlik wodt dood plaantenmateriaol rap of-ebreuken deur de anwezigheid van [[zoerstof]] en de warking van [[Bacterie|bacterieën]]. Veural in slim hiete en dreuge umstaandigheden gaot de rotteri'je dan rap. Bi'j [[Aeroob|aerobe]] ofbraak ontstaot dan [[Waoter|H₂O]] en [[Koolstofdioxide|CO₂]]. Mar bi'j de ofwezigheid van zoerstof kriej [[Anaeroob|anaerobe]] ofbraak, daoras [[Methaan|CH₄]] van komt. In natte en vochtige omstaandigheden gaot de ofbraak staorigeran as de ophoperi'je, waordeur d'r veenvorming optreedt. Vene viej veural in [[Maotig klimaot|maotige]] vochtige kontreien. In [[Nederlaand]] en [[België]] is et mieste vene vormd in et [[Atlanticum]], lichtkaans deur et vochtoverskot dat optrad deur de overgaank van [[naaldbos]] naor [[loofbos]] in die periode en et sti'jgen van de grondwaeterspiegel onder invloed van de [[zeespiegelsti'jging]]. == Indieling == Veensoorten verskillen slim, ofhaankelik van de ligging ten opzichte van et [[grondwaeter]] en van de voedselriekdom. === Ligging ten opzichte van et grondwaeter === Aj uutgaon van de ligging ten opzichte van et grondwaeter bi'j de veenvorming kuj de volngde indieling maeken: * ''Leegvene'' hef as veurnaemste kenmark dat et vene onder invloed van et grondwaeter ontstaon is. Leegvene is ofhaankelik van de grondwaeterkwaliteit [[Eutrofiëring|eutroof]]-[[oligotroof]]. [[Limnisch]] vene wodt onder de [[waeterspiegel]] evormd, [[telmatisch]] vene in de zone rond de waeterspiegel. Krek daorboven wodt [[terrestrisch]] vene vormd, dat as over et algemien rap [[Oxidaotie|oxideert]] tiedens et uutdreugen, behalven aj hoogveenvorming kriegen. * ''Hoogvene'' hef as veurnaemste kenmark dat et ontstaon is onder invloed van [[regen (meteorologie)|regenwaeter]], zogenaemd [[ombrogeen]] vene. Et is altied [[oligotroof]]. Et veurnaemste bestanddiel is [[Sphagum|veenmos]] (''Sphagum''), dat alderbassens veule waeter opzoegen wil en in ezwollen toestaand veur meer as 90 percent uut waeter kan bestaon. Butendat wil et goed gruuien in zoere omstaandigheden, die aj kriegen deurdat regenwaeter vanzels al aorig zoer en niet ebufferd is. Et milieu is extreem voedselaarm en ontstaot as d'r de dooie plaantenresten op een ondeurlaotende [[humus]]rieke ondergrond liggen, zodat d'r gien voedselriek waeter meer binnendringen kan. Vene dat veurnaemelik deur veenmos evormd is, numen ze ok ''veenmosvene''. In onontgonnen vorm viej et in Nederlaand niet slim veule meer, allend nog in et [[Bargervene]] in Zuudoost-Drenthe en in de [[Groote Peel]] in [[Noord-Braobant]]. Een groot pat is ja in de [[19e eeuw|neengtiende eeuw]] of-egraven veur de braandstofveurziening. In België hej op de [[Hoge Venen]] (''Hohes Venn of Hautes Fagnes'') nog biester veul hoogvene. De bovenste laoge (40-60 cm) numen ze bonkeerde, en kuj niet gebruken omme d'r turf van te maeken. Dizze bonkeerde wodden in de Grunneger, Drentse en [[Frieslaand|Friese]] veenderi'jen - niet in de Peel - vermengd mit de zaandgrond die nao et ofgraven weer teveurschien kwam en vormden zo de [[dalgrond]]<ref>Kiek in De Grote Bosatlas, kaortblad 42: 'Nederland - Grondsoorten en bodemtypen'.</ref>, die mit goede bemesting en ontwaetering nog redelike laandbouwgrond gef. De onderste laoge (30-40 cm) numen ze dargvene. Dit is stark saemen eparst en bevat vake et kienholt; wortels en dielen van boomstammen die as bedolven bint deur et vene. ==== Verdrunken hoogvene ==== Nog altied gebruken ze wal de indieling van vene naor de ligging van et mement aj kieken naor et grondwaeterniveau. Zie dochten eerst dat et lege vene in West- en Noord-Nederlaand ok rond de waeterspiegel, dus as leegvene, ontstaon was. Mar rond 1930 is ebleken det veul van dit vene bestaot uut Spaghnumvene dat deur et laetere sti'jgen van et grondwaeterniveau is verdrunken. Et verskil dat natte vervening de vervening van leegvene en dreuge vervening de vervening van hoogvene zol wezen, bleek dus niet juust te wezen. === Voedselriekdom === Aj uutgaon van de voedselriekdom kuj de volngde indieling maeken: * ''[[Eutrofiëring|Eutroof]] vene'', dit is voedselriek vene, ontstaon deur slibholdend waeter. Eutroof vene is as gevolg van de grondwaeterkwaliteit zute of brak. De vegetaosie van zuut, eutroof vene is broek- en ooibos ([[elze]], [[wilge]], [[paopel]] en [[riete]]). De vegetaosie van et brakke vene is riete. * ''[[Mesotroof]] vene'', dit is maotig voedselriek vene, ontstaon deur kwelwaeter. De dominante begruuiing is [[zegge]]. * ''[[Oligotroof]] vene'', dit is voedselaarm vene, dat evoed wodt deur regenwaeter. De begruuiing die aj op dit type vienden, numen ze veenmosvene. === Dominante begruuiing daoras et vene uut ontstaon is === Vene dielen ze ok in naor de soorten die dominant ewest hebben in de begruuiing daoras et vene uut ontstund. In dit geval onderskeiden ze: * ''[[Rietvene]]'': vene dat bestoat uut de resten van waeterplaanten zoas riete. * ''[[Zeggevene]]'': vene dat bestaot uut de resten van een vegetaosie die edomineerd wodden deur zegge. Ok mossen bin in dizze vegetaosie te vienen. * ''[[Bosvene]]'': vene dat bestaot uut de resten van bossen. * ''[[Veenmosvene]]'': vene dat bestaot uut de resten van veenmos. Veenmos hef de eingskap waeter op te zoegen en kan daordeur boven de grondwaeterspiegel blieven gruuien. Et staot veural onder invloed van regenweater en is daorumme voedselaarm. == Klei-op-vene == In grote dielen van [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] en wiedere gebieden in Nederlaand is d'r in et [[Holoceen]], tiedens de vorming van de [[Westlaandformaosie]], een dunne laoge (minder as een meter) [[klei|jonge klei]] op heufdzaekelik leegvene of-ezet. == Veenverzakkings == Vene bestoat grotendiels uut plaantaordig materiaol. Zoas al et [[organisch materiaol|organische materiaol]] verteert ok vene. As et vene onder waeter stoat, verteert et barre langzem. As ze de bodem bruukber moeten maken veur boerkeri'je of woonderi'je, moet soms et grondwaeter[[peil]] leger wodden emeuken. Dit hef tot gevolg dat et plaantaordig materiaol in contact komt mit zoerstof uut de locht en daordeur oxideert mit as gevolg volume-ofnaeme; d'r treedt [[bodemdaling]] op. Oxidaotie van veenlaogen in de bodem is een onomkeerber perces. Zo bin ok [[veenpolder]]s ontstaon. Ok veur de anleg van wegen en speurlienden wodt de waeterstand soms leger emeuken, waordeur in et lest verzakkings kunnen optreden. Een goed veurbield hiervan is [[Gouda]], daoras deur veenverzakkings de gemiente zo slim op kosten ejaegd wodden dat et een [[artikel 12-staotus]] mos kriegen. == Plaetsen mit 'vene' (en variaanten) in de naeme == {| |- valign=top | * [[Aarlanderveen]] * [[Amstelvene|Amstelveen]] * [[Ankeveen]] * [[Annerveensekenaol]] * [[Bakkeveen]] * [[Beneden Veensloot]] * [[Boerveen]] * [[Bonnerveen]] * [[Boven Veensloot]] * [[Bronnegerveen]] * [[Bronsveen]] * [[Bunerveen]] * [[Diepenvene]] * [[Drouwenerveen]] * [[Ereveen|Ederveen]] * [[Eeserveen]] * [[Eexterveen]] * [[Gasselterboerveenschemond]] * [[Gasselternijveen]] * [[Gasselternijveenschemond]] * [[Gieterveen]] * [[Griendtsveen]] * [[Helenaveen]] * [['t Hoogeveine]] * [[Hooglanderveen]] |width=25| | * [[Hoornderveen]] * [[Kamperveen]] * [[Klazieneveen]] * [[Koldervene]] * [[Langeven]] * [[Lauderzwarteveen]] * [[Maanderven]] * [[Maarsseveen]] * [[Nei Annerveen]] * [[Nieuwveen]] * [['t Nijevene]] * [[Nijkerkerveen]] * [[Odoornerveen]] * [[Old Annerveen]] * [[Overveen]] * [[Roelofarendsveen]] * [[Roevène]] * [[Sellingerzwarteveen]] * [[Sevene]] * [[Surhuisterveen]] * [[Tiendeveine]] * [[Veelerveen]] * [[Veen (Aalburg)]] * [[Het Veen]]<!-- Meugelik wodt hier 't Veen bedoeld? --> |width=25| | * [['t Veen|'t Veen (Veenendaal)]] * [[Veendam (plaats)|Veendam]] * [[Veenendaal]] * [[Veenhoezen (Noordenveld)|Veenhoezen]] * [[Veenhuzen (Stadsknoal)|Veenhuzen]] * [[Veenoord]] * [[Veenwouden]] * [[Et Vene]] * [[Vinkeveen]] * [['t Vjenne]] * [[Vledderveen (Stadskanaal)]] * [[Vledderveen (Westerveld)]] * [[Waddinxveen]] * [[Wannepervene]] * [['t Wapservene]] * [[Waverveen]] * [[Weerdingeveen]] * [[Weiteveen]] * [[Witteveen]] * [[Wittevene]] * [[Zeijerveen]] * [[Zuudlaorderveen]] * [[Zwarteveen]] |} == Rifferenties == <references /> {{commons|peat}} {{Dia|Dit stok is eskreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Vene]] qbapynmxfp34ce1hyiss03ttd7cb0di 14 10101 265974 262199 2013-05-10T16:04:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Exakte wetenschop]] 9s3cti264v2k4hkrdnlgbrjlr0z282h 0 10104 262844 258125 2013-05-04T20:53:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Grolse Want (sleutelhanger).jpg|thumb|200px|Ne Grolse Want as slöttelhanger]] '''Grolse wanten''' bunt [[hans|hansen]] oet [[Grolle]] gemaakt van zuuvere [[wolle]], dee ne patroon hebt met ekregen dat specifiek Grols is. Et was zo dat [[scheper]]s dee de schaopen in de buurte van Grolle haddn löppen, dizze hansen droegen at et kold was buuten. Et wod ekuierd dat dit al zo was in den tied van [[Frederik Hendrik]] en et [[Beleg van Grol (1627)|Beleg van Grol]] in 1627. Et ontwarp van de Grolse wanten is nooit vastelegd, maor nao verloop van tied gung et van moo op dochter. In de veurige eeuw gaf het nog ne fabriek in Grolle den speciaal dizzen hansen maakte. Noo bunt er steeds minder leu dee dizze wanten maakt. De specifieke eigenskappen van de Grolse want, bunt: * Een ster met acht punten in blauw-wit, wat de vorm van de [[Vesten|veste]] Grolle veur mot stellen * Wit-blauwe blokken * Een rand met rode blokken * De Grolse want hef gin vingers, allene een doem (net as elke want) Andere namen veur de Grolse want: ''Grolse hanskes'', ''Scheepershansken'', ''Voeshansken''. == Oetgoande verwiezingen == [http://www.grolsewanten.nl Sociëteit Grolsewanten.nl] {{Dia|Dit artikel is schreven in t [[Grolle|Grols]], verbetteringen bunt altied welkom.}} {{DEFAULTSORT:Grolse Want}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Kleren]] csjksfxmmidilxnpahygj3eh1c0pktr 0 10105 79708 74184 2008-08-26T21:25:00Z Deurverwiezingsverbeteraar 957 [[Melk (draank)]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Melk]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Melk]] o08oyzj1srw0bm1o5bzjw0nolagp1ux 0 10106 285346 285341 2016-08-25T09:57:38Z Servien 7 /* Nedersaksies */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Hangop bord.jpg|thumb|Dikmelk mit stoofperen]] '''Dikmelk''' of '''hangop''' is n [[melk]]produkt dat vaak as [[naogerecht]] egeten wort. t Wort emaakt mit [[karemelk]] of [[joggert]] en wort vaak ok vergeleken mit n dikke yoghurt. t Is n gerecht dat veural vrogger vaak egeten wier en veural thuus emaakt wier, tegenswoordig is t ok kommersieel te verkriegen. t Is n typies Nederlands produkt dat enigszins vergeliekbaor is mit Griekse joggert, ok n soort joggert die op-ehongen wort um in te dikken mar n hoger vetperzentasie het. ==[[Nedersaksies]]== {{Nds/dikmelk}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Zuvel]] 8zthfejavnq70eph7uzj43b04ac11yv 0 10107 264739 258126 2013-05-06T21:40:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Frambozenpudding.JPG|thumb|right|150px|Frambozenpurrik]] '''Purrik''' of '''purk''' is een naogerech dat vake zeut van smaak is, en op baosis van [[melk (draank)|melk]] of [[meel]]predukken of [[maïzena]], meestentieds in de vorm van [[custard]]poeier of [[gelatine]]. Je kunnen purrik 't best mit een lepel eten. Pudding is voch, melk of vruchensap, dat ebunnen wonnen mit een [[geleermiddel]]. As geleermiddel wonnen een eiwit gebruuk, eventueel an-evuld mit [[zetmeel]]. ==[[Nedersaksisch]]== *[[Veluws]]: **''pudding'' **''puddink'' ([[Epe]]) **''purring'' ([[Une]]) **''puddik'' ([[Elburg]], [[Wezep]], [[Attem]], [[Lieren]]) **''purrik'', ''purk'' ([[Doospiek]], [[Nunspeet]]) **''pap'' ([[Attem]], [[Klanenbeek]]) **''stieve pap'' ([[Elspeet]]) [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Zuvel]] g0w0bba1ukybiv1x83vo23pky7arsnq 0 10108 74213 2008-07-25T07:05:37Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Vene (grondsoorte)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Vene (grondsoorte)]] 54evsik0ru7pbvmx87tir5uoqqlu8gz 0 10109 272452 270003 2013-12-20T23:22:52Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata, op wikidata ekoppeld an nl, vortehaal Tallin en deurverwiesziede: [[de:Kiek in de Kök]] [[en:Kiek in de Kök]] [[nn:Kiek in de Kök]] [[no:Kiek in de Kök]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kiek in de Kök1 2013.jpg|thumb|160px|Kiek in de Kök]] '''Kiek in de Kök''' ([[Platduuts]] veur ''Kiek in de kökken'') is den olden [[Duuts|Duutsen]] name veur runde kanöntoorns dee in de late [[middeleeuwn]] dele uutmaakten van de verdaedigingswarken van met name de [[Hanze]]staedn. Den name verwis noar de plaatse dee de soldoaten hadden dee den toorn bemanden. Vanof den toorn konden zie dreks in de kökkens van den laeger elegen wonhuze kieken. In et hele gebeed van de Hanze en de [[Duutse orde]] wierd in de late middeleeuwn et Nederduutse dialekt esprokken, dat zo deenst deed as gemeenschoppeleke toal. Zodoonde stoat verskillende kanontoorns in bi-jveurbeeld [[Tallinn]] in [[Estlaand]] en [[Gdansk]] (Danzig) in [[Polen]] vandage den dag nog bekand onder den name Kiek in de Kök. Den toorn in Tallinn is éne van den best bewoarden en mek vandage den dag deel uut van et stadsmuseum (Linnamuuseum) van de [[Estlaand|Estse]] heufdstad. ==Uutgoande verwiezing== * [http://www.linnamuuseum.ee/kok/index.php?lang=2&id=170 Webstae van de Kiek in de Kök in Tallinn] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Fort]] {{DEFAULTSORT:Kiek In De Kok}} nwakkr0epwzl3azk2rf6rn09aa0w6wz 0 10114 74242 2008-07-25T16:25:46Z Ni'jluuseger 73 [[Kiek in de kök]] is ewiezig naor [[Kiek in de Kök]]: Heufdletter K (Platduutse naamwoorden) wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kiek in de Kök]] fp4sm3sz2rytwyxlr8i6gqae4w0vg5b 0 10115 289122 289118 2016-10-28T12:27:51Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{wrapper}} | {{Gemeante | naam = Middelburg| bestaandsnaam vlagge = Flag middelburg.gif | bestaandsnaam woapn = Arms middelburg.gif | lokatie = LocatieMiddelburg | proveensie = | heufdplaats = Middelburg | öppervlakte = | öppervlakte laand = | öppervlakte water = | inwonners = 47.257 | doatum inwonners = 2008 | dichtheid = | breedtegroad = 51/30//N | lengtegroad = 3/37//E | verkeersoader = [[A58]], [[a57]], Zeeuwsen spoorliene | netnummer = 0118 | postkode = 4330-4338 | webstie = [http://www.middelburg.nl www.middelburg.nl] | }} '''Middelburg''' is de [[heufdstad]] van de Nederlandse previnsie [[Zeelaand]] en ligt op et scheereilaand [[Walcheren]] in de regio Midden-Zeelaand. Middelburg is de oldste en belangriekste centrumstad van Midden-Zeelaand, dat rundumme 215.000 inwoners hef. Vrögger neumden ze dat gebeed "Zeeland bewesten Schelde" (De gemeente [[Middelburg (gemeente)|Middelburg]] hef ne oppervlakte van 53,05 km² (woarvan 4,41 km² water). == Geskiednis == === Middeleeuwn === Middelburg is al veur et midden van de [[9e eeuw|9de eeuwe]] ontstoan, want bi-j archeologiese opgroavingen van noa de verwoosting van [[1940]], is doar nen [[ringwalburg]] evonden, den óf as verdeadiging teggen de [[Vikingen]] bedoold was, óf juust ebouwd wodden deur den Viking-könning [[Harald]] zelf, den in [[841]] van [[keizer Lotharius]] Walcheren in leen kreg. (Dat zol können verklaoren woarumme det tot vandage den dag in Vloanderen nen Saksiesen taalinvlood besteet in et [[Zeeuws]].) Rundumme [[1125]] wodden ne abdi-je esticht. Dizze bestoand uut u.a. twee karken, de [[14e eeuw|14de eeuwse]] Koorkarke en de [[15e eeuw|15de eeuwse]] Ni-je Karke. Vermeudelek ligt [[graaf Willem II]], den vader van [[Floris V van Holland|Floris V]], in de Koorkarke begroaven. In [[1217]] kreg Middelburg [[stadsrechten]] van graaf [[Willem I van Hollaand]] en van gravin [[Johanna van Vloanderen]]. De in de middeleeuwn ebouwde Westmonsterkarke (op dn Markt) en Noordmunsterkarke (op et Hofplein van noe) bunt in de 16e en 19e eeuw sloopt. Vrögger was den ten oosten van de stad elegen zeearm et [[Sloe]] nog bevoarboar. Hierdeur kon Middelburg ne welvoarende handelsstad wodden, de belangriekste van de Republiek noa [[Amsterdam]]. Zowal de [[VOK|VOC]] as de [[West-Indiese Kompagnie|WIC]] hadden doar nen zogeheten "Kamer". Völle [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelsen]] en [[Frankriek|Fraansen]] skeape deden den Middelburgsen haavn an. De namen van stroaten en olde huze verwiezt mangs noar et butenlaand. === 16de en 17de eeuwe === Bi-j de karkeleke herindealing van de Nederlanden op laste van [[Filips II van Spanje|Filips II]] in [[1559]] wodden Middelburg stool van nen biskop. Et Bisdom Middelburg hef moar ne korte tied bestoan. In teggenstelling tot völle andere Zeeuwse plaetse kos Middelburg noa de innoame van [[Brielle|Den Briel]] in [[1572]] (net as Amsterdam) veur de kante van de [[Spanje|Spanjoarden]], moar noa n lang [[Beleg van Middelburg|beleg]] deur de [[geuzen]] mos de stad zich in februari [[1574]] bi-j den [[Willem van Oranje|Prins]] ansluten. Noadat de [[Stoaten-Generoal van de Nederlanden]] zich, in 1583, in de Noordeleke Nederlanden hadden vestigd, kwamen zi-j anvankelek in Middelburg bi-j mekare. Vanof 1585 wodden Den Haag de vergoaderplaatse. Middelburg was tot et ende van de 16de eeuwe de grootste koopstad van de Noordeleke Nederlaanden en t/m et darde kwart van de 17de eeuwe de, op veer noa, grootste stad (meer inwonners dan Den Haag en Utrecht) van et laand. Tot et leste kwart van de 17de eeuwe was Middelburg de, op éne noa, grootste haavnstad van den Republiek. As VOC-stad had Middelburg (Kamer van Zeelaand) half zovölle macht as Amsterdam; moar Middelburg was eaven belangriek as de aandere veer VOC-steadn Delft, Enkhuzen, Hoorn en Rotterdam bi-j mekaar. == Bezeensweerdig == De stad Middelburg zelf is éne van de 17 [[Bescharmde stads- en darpsgezichten in Zeelaand]]. * Et gotiese [[Stadhoes van Middelburg]] * De abdi-je mit et abdi-jplein en de [[Koorkarke]] en den Abdi-jtoorn (''Langen Jan'') en de Ni-je Karke * Oostkarke * [[Koepoorte (Middelburg)|Koopoorte]] * Kloveniersdolen * Heernhuze langs de Kaaien. * Damplein mit de huze 'grootn en kleinen Christoffel', 'den Posthoorn', den 'Roeybaerse' en den Groanbeurs * In et noorden van et stadscentrum ligt et [[Miniatuur Walcheren]], n park dat mit [[Madurodam]] vergeliekboar is en woar markante Walcherse huze op nen schoal van 1:20 bunt noa-ebouwd. * [[De Seismölle]] == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.middelburg.nl Webstea Gemeente Middelburg] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Middelburg_klooster.jpg|Abdi-je Ofbeelding:Middelburg_langen_jan.jpg|Den Langen Jan Ofbeelding:Middelburg_markte.jpg|Markt Ofbeelding:Middelburg_stadhoes.jpg|Stadhoes </gallery> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Zeelaand]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] 3i3huivbthtltwu90e1dimy9w6wfgv7 0 10116 272068 262079 2013-12-11T00:58:12Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki Mit '''Veen''', '''Vene''' en variaanten kan bedoeld wodden: *[[Vene (grondsoorte)]], een natte, zoerstofaarme en sponsachtige grondsoorte, die bestaot uut ehumificeerd materiaol. In op-edreugde vorm staot et bekend as turf. *[[Veen (achternaeme)]], een veul veurkommende achternaeme in plaetsen daoras veul in 't vene warkt wodden, zoas op [[Zuudvene]] ([[Overiessel]]) *[[Algemene veen]], een netuurgebied in de perveensie [[Gelderlaand]] *[[Friese Veen]], een netuurgebied op de greens van de perveensies [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]] en [[Drenthe]] *[[Ni'je Vene]], een netuurgebied in de perveensie [[Overiessel]] *[[Van Veen]], een motorfietsmark ==Plaetsen== * [[Veen (Aalburg)]] (plaetse in de gemiente [[Aalburg]], perveensie [[Noord-Braobaant]]) * [['t Veen|'t Veen (Veenendaal)]] (plaetse en gemiente in de perveensie [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]]) * [[Et Vene]] (plaetse en gemiente in de perveensie [[Frieslaand]]) * [['t Vjenne]] (plaetse in de gemiente [[Oaveriessel]]) {{dv}} cmcvtey1pfjjnu9x7hwzxhqhvc7e16u 0 10117 74262 2008-07-25T17:25:09Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Noord-Braobant]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Noord-Braobant]] s8hm1bid391or9ic4gxexpbe5ana1h1 0 10118 74264 2008-07-25T17:26:51Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Veen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Veen]] m9xz70q6595voqnf1frno5f8xlkirz3 0 10121 294379 294378 2017-09-23T12:41:23Z 1Veertje 8219 betere foto wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Geertruudenbarg | bestaandsnaam vlagge = Geertruidenberg vlag.png | bestaandsnaam woapn = Geertruidenberg wapen.png | lokatie = LocatieGeertruidenberg | proveensie =[[Ofbeelding:North Brabant-Flag.svg|20px|Noord-Braobant]] [[Noord-Braobant]] | heufdplaats = Geertruudenbarg | öppervlakte = 29,86 | öppervlakte laand = 27,02 | öppervlakte water = 2,84 | inwonners = 20.766 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 769 | breedtegroad = 51/42/0/N | lengtegroad = 4/51/0/E | verkeersoader = [[Rijksweg 27|A27]], [[Rijksweg 59|A59]] | netnummer = 0162 | postkode = 4930-4944 | webstie = [http://www.geertruidenberg.nl/ www.geertruidenberg.nl] }} [[Ofbeelding:4931 Geertruidenberg, Netherlands - panoramio (16).jpg|thumb|Straot anzicht)]] [[Ofbeelding:IndeVrachwage.Geertruidenberg.jpg|thumb|Huus an de Venestroate: ''Inde Vrachwage'' (1646)]] '''Geertrudenbarg''' is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] en veurmoalige [[heerlekheid]] in et noordwesten van [[Noord-Broabant]]. Vanof 1 juli 2006 had Geertrudenbarg 20.766 inwonners (bron: CBS). De stad Geertrudenbarg ligt an de westziede in ne bochte van den [[Donge]]. Doar teggenoaver an de oostziede ligt et teggenwoordig grotere [[Raamsdonksveer]]; kortbi-j in et westen ligt [[Drimmelen]] en [[Made]]. Andere plaetse dichtbi-j Geertrudenbarg bunt [[Dordrecht]], [[Oosterholt]] en [[Breda]]. ==Geskiednis== Den name van Geertrudenbarg kump van [[Gertrudis van Nijvel]], dee hier in de 7de eeuwe op nen barg (bulte) n klooster zol hebben bouwt. In de stad bunt alleneg gin resten van bewonning an-etroffen van veur de 11de eeuwe. Geertrudenbarg maken deel uut van et [[groafschap Hollaand]] en et ni-jere Gewest Hollaand, en was de eerste plaatse in et groafschap dee [[stadsrechten]] kreg, in [[1213]]. Vanwaege de strategiese ligging kon de stad zich veurspoodig untwikkelen, en wöd ok wal "Slöttel van Hollaand" eneumd. Geertrudenbarg wodden in [[1319]] ommuurd mit [[Rondeel|rondelen]] en [[Stadspoort|poorten]]. An de bleujtied kwam n ende met de veroavering in [[1420]] deur de [[Hooken en Kabeljauwen|Kabeljauwsen]] [[Dordrecht]] en den [[Sint-Elisabethsvlood (1421)|Sint-Elisabethsvlood]] van [[1421]]. De stad wodden zwoar beschadigd, verloor eur handelsbestoan en raken veul van eure veurrechten kwiet. De strategiese ligging maken Geertrudenbaerg ok n gewild bezit veur mekare bestriedende meugendheden. Zo wisten tiedens den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] de Spanjoarden de stad te kopen in [[1589]] van de Engelsen, dee aelek an de ziede van de jonge Republiek vochten. Veer joar loater heroaverden [[Maurits van Oranje|Prins Maurits]] de stad wier. Ok in de Franse tied wödt de stad in-enommen deur vi-jandeleke tröppe. Met de vorming van et [[Veraenigd Könninkriek der Nederlaanden]] in [[1815]] gingen de Fransen vort en wodden de stad underdeel van de previnsie Noord-Broabant. Geertrudenbarg hef ne schutteri-je en is lid van de Nederlaandse Veraeniging van [[Vesten|Vestingstaedn]]. == Gemeente == Sinds de gemeenteleke herindaeling beheurt dizze darpen bi-j de gemeente Geertruudenbarg: * Geertruudenbarg * [[Raamsdonksveer]] * [[Raamsdonk]] ==Bezeensweerdig== Geertruudenbarg ligt an den raand van et nasionale natuurgebeed De Biesbosch, dat met verskillenden rondvoartbootn te bekieken is. De markt in Geertrudenbarg hef völ olde koopleuhuze. In [[Raamsdonksveer]] is et [[Nationaal Automuseum]] evestigd. ==Uutgoande verwiezingen== *[http://www.geertruidenberg.nl Webstae gemeente Geertrudenbarg] *[http://www.vestingsteden.nl/?pid=150 Geskiednis van Geertrudenbarg op www.vestingsteden.nl] *[http://www.geertruidenbergdigitaal.nl Geertruudenbargdigitaal.nl] * [http://www.regionaalarchieftilburg.nl/index.php?option=com_content&task=view&id=36&Itemid=138 Regionoal Archief Tilburg - beheert de archieven van de gemeente Geertrudenbarg] {{Noord-Braobant}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Heerlikheid]] [[Kategorie:Gemeente in Noord-Braobant]] 964elem4yypz5n0rwe22um337m36rk0 6 10125 164990 127993 2010-10-26T22:26:12Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] rmwjbsyejytt1yiefhpuoz17ka39z88 0 10130 289668 289667 2016-10-29T12:27:16Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Willemstad_anzicht.jpg|thumb|250px|Willemstad (anzicht)]] '''Willemstad''' is n [[vesting|vestingstadjen]] en veurmoalege [[heerlekheid]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Moerdiek]], in de Nederlandse [[previnsie]] [[Noord-Broabant]]. Willemstad ligt woar et [[Volkerak]] en [[Hollaands Deep]] bi-j mekare komt. == Geskiedenis == Vrögger lag doar nen [[kwelder|gors]]. Toon [[Jan IV van Glymes]], markies van [[Bargen op Zoom]] dizzen had loaten inpolderen, ontstoand rundumme [[1565]] et darpjen ''Ruigenhil''. Op [[17 juni]] [[1583]] namen de Spanjoarden [[Steenbargen (stad)|Steenbargen]] in. [[Willem van Oranje]] leet Ruigenhil verstarken tot nen veste. Noa zienen dood in [[1584]] verleenden zien zönne, [[Maurits van Oranje|Prinse Maurits]], den plaatse in [[1585]] [[stadsrechten]]. ''Willem's stad'' kreg den ni-jen name ''Willemstad''. Prins Maurits leet den 'vestenmeister' [[Adriaen Anthonisz]] den veste uutbreiden tot zien vörm van vandage nen 7puntigen stern. De [[bastion]]nen wödden ieder geneumd noar éne van de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden|zeuven previnsien]] dee zich hadden vereanegd in den stried teggen [[Spanje]]. Den plattegroand van et stadje past zo good bi-j de vestingwarken dat mangs edacht wödt dat beiden tegeliekertied bunt emaakt. Vrögger had den veste vief bastionnen en twee kleine [[fort]]en. Den veste is meerdere moalen verbetterd. Ok wörd, deur Coenraet [[Norenburch]], in Willemstad ne [[Protestanten|prottestantse]] karke bouwd, de [[Koepelkarke (Willemstad)|Koepelkarke]] ([[1607]]). Dit is den eersten veur den prottestantsen eredeenst ebouwde karke in [[Nederlaand]]. Prins Maurits gaf geld veur de karke, op veurweerde dat dizze in nen runden of achtkaanten vörm zol wödden ebouwd. In [[1623]] leet Maurits in Willemstad den ''Princehof'' bouwen (teggenwoordig ''[[Mauritshuus (Willemstad)|Mauritshuus]]''). Et huus was vanof [[1973]] et stadhoes van de gemeente Willemstad, tot dizze in [[1997]] samenging in de gemeente [[Moerdiek (gemeente)|Moerdiek]]. Der besteet nog altied nen band tussen Willemstad en de femilie Van Oranje; éne van de titels van [[Beatrix van Nederlaand|könningin Beatrix]] is ''Vrouwe van Willemstad''. Willemstad deurstoand in [[1793]] n beleg deur de Fraansen, moar wodden oaveregeaven noa den val van Bargen op Zoom. In et beginne van de 19de eeuwe wodden Willemstad bezocht deur könning [[Lodewijk Napoleon Bonaparte|Lodewiek Napoleon]] op [[27 april|27]] en [[28 april]] [[1809]] en deur zienen breur keizer [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] op [[4 oktober]] [[1811]]. Den keizer gaf opdracht tot den bouw van n [[kruuthuus]]. In [[1874]] wodden Willemstad et centrum van de Stelling van et Hollaandsch Deep en et [[Volkerak]]. Dat mös Hollaand bescharmen teggen tröppe dee vanuut Broabant et [[Hollands Deep (water)|Hollands Diep]] wollen ovversteaken en den toogäng veur skeape noar et Hollands Deep ofsluten. == Bescharmd stadsgezichte == Op [[28 mei]] [[1926]] wodden den veste bi-j [[Könninklek Besluut]] op-eheaven. In [[1970]] is den hele veurmoalege veste, mit binnenstad en schootsveld, tot [[bescharmd stadsgezichte]] verkloard. == Teggenwoordege tied == Willemstad leaft teggenwoordig veur n groot deel van toerisme. De stad is éne van de 17 leden van de Vereaneging Nederlandse Vestingsteadn, en richt zich mit under aandere 3 jachthaavns op den watersport. Noast de musea binnen den veste bunt ok de Volkeraksluuzen vlakbi-j et vestingstadjen ne bezeensweerdigheid. Willemstad is vanuut de loch duudelek te zeen in nen sternvörm. == Zee ok == * [[Willemstad (Curaçao)]] == Oetstalling == <gallery> Ofbeelding:Willemstad_molle.jpg|Mölle in Willemstad Ofbeelding:Willemstad_stadhoes.jpg|Stadhoes Ofbeelding:Willemstad_veurstroate.jpg|Veurstraote </gallery> == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.heemkundekringdewillemstad.nl Heemkundekreng "De Willemstad".] * [http://www.pgwillemstad.nl Prottestantsen Gemeente Willemstad "De Koepelkarke"] {{Noord-Braobant}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Heerlikheid]] [[Kategorie:Plaotse in Noord-Braobant]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Noord-Braobant]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] qqjkeb6zf1c4bivez9zvshsrxmuw4ek 0 10133 285047 285045 2016-06-28T20:23:19Z Servien 7 Servien hef de zied [[Woudrichem]] herneumd naor [[Woudrichem (gemeente)]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Woudrichem | bestaandsnaam vlagge = Flag_of_Woudrichem.png | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Woudrichem.png | lokatie = LocatieWoudrichem | proveensie =[[Ofbeelding:North Brabant-Flag.svg|20px|Noord-Braobant]] [[Noord-Braobant]] | heufdplaats = [[Woudrichem (stad)|Woudrichem]] | öppervlakte = 51,57 | öppervlakte laand = 49,64 | öppervlakte water = 1,93 | inwonners = 14.375| doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 290 | breedtegroad = 51/49//N | lengtegroad = 5/0/10/E | verkeersoader = [[A27]], [[N267]], [[N322]] | netnummer = 0183 | postkode = 4280-4288 | webstie = [http://www.woudrichem.nl/ www.woudrichem.nl]| }} '''Woudrichem''' ([[Broabants]]: ''Woerkem'' of ''Woerkum'') is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] mit 14.375 inwonners (1 febrewoari 2008, bron: CBS) en besteet noast [[Woudrichem (stad)|Woudrichem]] uut de darpen [[Almkerk]], [[Andel]], [[Giessen (Woudrichem)|Giessen]], [[Oldendiek (Noord-Broabant)|Oldendiek]], [[Rieswiek (Noord-Broabant)|Rieswiek]], [[Uutwiek]], [[Uppel]] en [[Weerdhuze]]. Doarnoast bunt doar enkele noaberschoppen woarunder Dartienmörn, Steenheul, Den Eng en Zandwiek in de gemeente. ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.woudrichem.nl Webstea gemeente Woudrichem] * [http://www.toeristeninfo-woudrichem.nl/ Toeristeninfo Woudrichem] * [http://www.veerdienstgorinchem.nl/Gor-Woudrichem.htm Veerdienst Gorinchem-Woudrichem] * [http://www.visserijdagen-woudrichem.nl Visseri-jdage] ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Woudrichem_karkjen.jpg|Karkjen in Woudrichem Ofbeelding:Woudrichem_karke.jpg|Anzicht op Woudrichem </gallery> {{Noord-Braobant}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord-Braobant]] ri2snx0n0cdflmvw7uxujyf8cfyx49w 0 10138 287373 287371 2016-10-25T17:44:37Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = 's-Hertogenbosch | bestaandsnaam vlagge = Flag of 's-Hertogenbosch.svg | bestaandsnaam woapn = S-Hertogenbosch wapen.svg | lokatie = LocatieS-Hertogenbosch | proveensie =[[Ofbeelding:North Brabant-Flag.svg|20px|Noord-Braobant]] [[Noord-Braobant]] | heufdplaats = [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]] | öppervlakte = 91,79 | öppervlakte laand = 84,45 | öppervlakte water = 7,34 | inwonners = 143.945 | doatum inwonners = [[1 mei]] [[2014]] | dichtheid = 1704 | breedtegroad = 51/25/0/N | lengtegroad = 5/11/0/E | verkeersoader = [[A2]], [[A59]], [[A65]], [[N279]], [[Ring 's-Hertogenbosch]], [[Spoorlijn Utrecht - Boxtel (Staatslijn H)|Staatslijn H]], [[Spoorlijn Tilburg - Nijmegen]] | netnummer = 073 | postkode = 5200-5259 | webstie = [http://www.s-hertogenbosch.nl/ www.s-hertogenbosch.nl] }} ''''s-Hertogenbosch''' is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in [[Noord-Braobant]], ene van de veer zudelike provinsies van [[Nederlaand]]. [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]] is de [[heufdstad]] van de gemeente. Op 1 mei [[2014]] had dizze gemeente 143.945 inwonners (bron: [[Centraal Bureau voor de Statistiek|CBS]]). De gemeente mek deel uut van t stedelik netwark [[BraobantStad]]. Per [[1 jannewaori]] [[2015]] hef t darp [[Maasdonk]] zich bi'j de gemeente 's-Hertogenbosch an-eslötten. == Geskiedenis van de gemeente == De gemeente kenden in [[1933]] nen eerste gemeentelike herindaeling, toon de gemeente [[Cromvoirt]] op wördden ehaeven. t Deel ten zuuden van de Langstraotspoorliene kwam bi'j de gemeente [[Vught (gemeente)|Vught]], [[Deuteren]], t deel ten noorden van dizze spoorliene kwam bi'j de gemeente 's-Hertogenbosch. In [[1971]] was der ne tweede gemeentelike herindaeling. De gemeenten [[Empel en Meerwiek]] en [[Engelen (Noord-Braobant)|Engelen]] wördden in-enommen deur de gemeente 's-Hertogenbosch en waren vanof dee tied neet meer zelfstaandig. De veurmalige gemeente [[Rosmalen]] blef tot [[1996]] zelfstaandig. == Karnen == Tot de gemeente 's-Hertogenbosch beheurt naost de heufdplaatse [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]] ok de volgende [[darp|darpen]] en [[gehucht|gehuchten]]: [[Bokhoven]], [[Deuteren]], [[Dieskant]], [[Empel]], [[Engelen (plaats)|Engelen]], [[Gewande]], [[Hintham]], [[Kruusstraote (Rosmalen)|Kruusstraote]], [[Maliskamp]], [[Meerwiek ('s-Hertogenbosch)|Meerwiek]], [[Orthen]], [[Old-Empel]] en [[Rosmalen (plaatse)|Rosmalen]]. ==Galleri'je== <gallery> Ofbeelding:S_hertogenbosch_olle_huze.jpg|Olde gaevels in 's-Hertogenbosch Ofbeelding:S_hertogenbosch_sint_jan.jpg|Sint Jan Ofbeelding:S_hertogenbosch_fort.jpg|[[Fort]] Ofbeelding:S_hertogenbosch_markte.jpg|Markte </gallery> ==Uutgaonde verwiezingen== * [http://www.s-hertogenbosch.nl/ Webstae van de gemeente 's-Hertogenbosch] {{Noord-Braobant}} {{DEFAULTSORT:Hertogenbosch (gemeente)}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord-Braobant]] iq6qfgkdglzdusld7tloitjzp8yefwy 0 10139 262647 258484 2013-05-04T19:43:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Den '''adel''' is ne geslotten maotschoppeleke klasse mit völ anzeen in ne staandenmaotschoppi-je. Den Europesen adel van vandage is histories ontstaon in staandenmaotschoppi-jen van veur de [[Fraanse Revolusie]]. In veule maotschoppi-jvörmen is ne beveurrechte klasse an te wiezen en et véurkommen van ne dergeleke klasse is van alle tieden. Ok de olde Grieken, de Romeinse republeek, Aziatiese volkeren en Afrikaanse stammen kent, under verskillende namen, euren adel. Den adel kenmarkt zich deur: * ''arfelekheid'': adeldom wödt verkreggen deur geboorte, en geet dus ovver van olders op kinder. Ni-je families en leu wödden alleneg bi-j uutzundering in den adelstaand op-enommen; * ''geslotenheid'': den adel is ne ofzunderleke en geslotten groep, zunder veul sociale veurtbeweaging. Wi-j künt van ne geslotten [[Kastenstelsel|kaste]] spreaken. Zie trouwt onderling en ok wanneer nen buutenstaonder de betrekking, leafwieze en riekdom van de edelen hef verworven kan hi-j neet zunder meer edelman wödden; * ''veurrechten'': de titels van de edelleu en eure veurrechten wödden in de wet vast-elegd. In Nederlaand hef den adel gene biezundere veurrechten meer, maor de namen en titels bunt bescharmd deur de wet. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Aodel]] [[Kategorie:Heraldiek]] 1pqtjt567w92mxr9dlczptzt6r37c3l 0 10140 263116 258156 2013-05-04T22:32:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De oetdrukking '''[[regent (bestuurder)|regenten]]''' wödt ebruukt veur de bestuurders van de [[Nederlaand]]se steadn in de [[17e eeuw|17de]] en de [[18e eeuw|18de eeuwe]]. Den macht was der in hende van regentenfemilies, dee mangs mekare den bal toospölden. Den [[börgemeister]]s van [[Amsterdam]] bi-jveurbeeld, dee mkare beneumden, moar ok de stoaten en [[Gedeputeerde Stoaten]] van de previnsies, dee ok in hende waarn van n klein antal femilies. De Nederlandse steadn wödden al vanof de late [[Middeleeuwn]] bestuurd deur de riekere koopleufemilies, dee langzoamerhaand ne eslotten [[kaste]] wödden. Anvankelek kon den in [[schutteri-je]]en vereanegde laegeren bürgerstaand nog n zeker teggenwicht geaven, moar in de löppe van de 17de eeuwe kreg et stadsbestuur stöäreg meer ne [[oligarchie|oligarchiese]] uutstroaling. ==Eursprong== Et regentenpatriciaat as heersende klasse binnen de stad stamt al van veur de tied van de Republiek. Et hef zich in de löppe van de tied evörmd under invlood van verskillende gebeurtenissen. De Hollaandse steadn bunt ovver et algemeen ontstoan in de [[middeleeuwn]], zo rundumme de [[13e eeuw|13de eeuwe]]. De steadn wissen ebruuk te maakn van den onderlingen machtsstried tussen de vörste en den [[adel]] om heure eigen plaatse te verstarken, woardeur de stad n ni-j machtsdeel wodden in de middeleeuwsen [[feodalisme|feodale samenleaving]] woar op et ende gin vörst of den adel umhen kon. De völle kriegen kosten den adel en laandsheern ok völle geld en de opbrengsten van eure bezittingen waren mangs neet genög um huurlingen te betalen of eur eigen leager good uut te rüsten. De enige andere geldbronne was de opkommende koopleuklasse in de greujende steadn. Dizze wollen wal geld geaven moar dan wal under zekere veurweerden. Deur middel van dizzen geldeleken steun an de laandsheren verkreggen de steadn dus [[stadsrechten]], veurrechten en ne zekere moate van zelfstaandegheid in et reagelen van euren eigen verholdingen. == Et ontstoan van den regentenstaand == Dizze ni-j-verworven zelfstaandigheid brach met zich met dat noast de ofgevoardigden van den laandsheer, den scholt, der nen antal leu mösten wean dee de stad konden besturen. Zee hier de geboorte van den steadeleken bestuurder, den zienen macht neet kreg deur afkomste moar deur riekdom. Want de middeleeuwse steadelingen dachten dat de vroodschop, woaruut de steadeleke bestuurders wödden koazen, mösten bestoan uut ''de wiesten, treffeleksten en rieksten van de stadsleu''. Den groand veur disse gedachte was dat leu mit riekdom den besten woarborg waarn veur den veurspood van de stad. De handelaren en koopleu dee zitting hadden in de vroodschap waren ja et meest gebaat bi-j vrea want dat was good veur den handel. Wieters waarn zie van mening dat de rieken zich neet zo rap zollen bezoldegen an de schatkiste van de stad umdat zi-j zelf al gans rieke waarn. ==Toonemmenden macht== Tot in de eerste helfte van de 16de eeuwe wodden der, van boaven, nog wal et één en aander veraanderd deur de [[Bourgondiese tied|Bourgondiesen]] en de [[Habsburgers|Habsburgsen]]. Zi-j bevorderden den toostaand woarin de steadeleke bestuurders, de regenten, n groter gezag ovver de stad en heure inwonners konden holden. Van under probierden de regenten eure gröppe of te sluten van de rest van de burgerleu. Howal in sommege steadn de [[gilde]]n nog wal nen stem hadden in de keuze van et stadsbestuur, waarn zie in de meeste stead toch uut-eslotten van insproak. Zo bestoand den [[vroodschap]] veurnoamelek uut rieke handelaarn en koopleu. Den vroodschop mocht ieder joar n beneuming opmaken veur de taken van de börgemeisters en schepenen. Dizze taken wödden veur n joar bekleed deur de leaden van den familie dee ok veur et leaven zitting hadden in den vroodschsp. Umdat zi-j veur et leaven wödden beneumd, en de [[vroodschop]] zich bi-j zetten anvulden wisten de patriciërs euren staand in grote moate of te sluten. Dizze ofsluuting wodden nog verstarkt deur middel van onderlinge huweleken. Wödden de regenten van underen hoast neet in toom eholden, opmarkelek is dat deur den Nederlaandsen opstaand teggen Spanje ok vri-jwal iedere teugel van boaven kwam te vervallen. In 1581 wodden den laandsheer, [[Filips II van Spanje|Filips II]], af-ezworen en noa nog wat mislukte proefneamingen mit aandere buutenlaandse vörsten geet de jonge Republiek vanof 1588 zunder laandsheer deur et leaven. Vanof dee tied bunt de steadeleke regenten den baas in de Republiek. Wel ontstond der in de löppe van de 17de eeuwe meer stried mit den [[stadholder]]. Den macht van de regenten was et grootst tiedens et [[Eerste Stadholderloze Tiedperk]] (1650-1672). De Republiek greujden in de löppe van de 17de eeuwe tot ene van den riekste en machtigste naties van Europa. An den voot van dizzen machte stoat de regenten, dee ondanks al dee walvoart toch völle van eure burgerleke weerden bleaven beholden. == Den regentenstaand veraandert == Noa de [[Vrea van Munster]] in [[1648]] wodden et röstig op et Europesen striedtoneel. De tied van de grote dynastieke- en godsdienstkriege was veurbi-j woardeur de Europese könningshuze wier de kans kreggen binnenshuus orde op zaken te stellen. Dit ging gepoard mit binnenlands ekonomies herstel en ofscherming van de eigen markte. In Frankriek untwekkelden zich et [[merkantilisme]] en in Engelaand wodden in 1651 et eerste van ne riege besturen eslotten woarnoa et veur de republiek meujleker wodden om met dizze laanden handel te drieven. Ok in de aandere Europese laanden kreg de economie de kans zich te herstellen woardeur steeds minder laanden nog de beheufte hadden um gebruuk te maakn van de diensten dee de Nederlaanders konden geaven. Veur lange tied was de Republiek ne opslagplaatse ewest woar Europese zakenleu den woar en et kapitaal antroffen dee zie hadden bruukt. Bovvendeen vonden zie in de Republeek de skeapn en den mankrach um de woar noar alle bestemmingen ter weald te vuren. Rundumme et midden van de 17de eeuwe waren de Europese laanden steeds beater in stoat eure eigen leu te voden. De diensten van de Hollaanders en den opslagtaak was overbodig ewödden. Den riekdom van de Republiek had heur hoogtepunt bereikt. ==Verstarring van de regentenklasse en ende== Umdat de meugelekheid um te handelen was of-enommen trokken steeds meer regenten zich trög uut den handel en gingen zie eur kapitaal beleggen in [[aandelen]], [[obligatie]]s en [[lening]]en woarnoa zie zich steeds meer toolegden op et bestuurn van eure stad. Eure zönnen gingen zie veurbereiden op nen loopbaan in et politeeke leaven en wödden eerst noar de [[universiteit]] stuurd um doar rechten te studieren. Deur ''[[kontrakten van korrespondensie]]'' wisten de regenten mekare den winstgeavende baantjes too te spöllen en deur de onderlinge verzwoagering sloten zie zich as staand steeds meer of veur butenstoanders. Ok was doar n samengoan binnen de regentenklasse umdat den vroodschop zich verkleinden. Hierdeur wodden et nog meujeleker as veurhen um regent te wödden. Den regentenstand was ne kleine of-eslotten [[oligarchie]] wödden. Umdat euren macht in et buutenlaand minder ewodden, wolden zie zich in vergelieking met de umrengende laanden better anbeden. Uterleken sier was doar n underdeel van. In de Republiek bestaond gin ovverheersend hofleaven woardeur zie zich an den algemenen Europesen stiel, den van den Fransen stiel was ofgeleid, aanpasten. Deur de wietergoande oligarchizering en de vermeende verfransing lek et der op dat den Hollandsen regentenstaand zich van de rest van de samenleaving vervrömdden. Tiedens de [[Bataafse Republiek]] an et ende van de 18de eeuwe wodden der n ende emaakt an de ongebreidelden heerschoppi-je van de regentenklasse. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis]] oap8ibf11y86ohbwsccehzu3yp9c6si 0 10143 264057 168662 2013-05-06T16:04:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Hermien Haar''' ([[Zuudwolde]], [[1952]]) is uutgeefster bi'j [[Het Drentse Boek]], sund 2007 onderdiel van 't [[Huus van de Taol]] in [[Beilen]], [[pervincie]] [[Drenthe]]. Zi'j is daor gaanks mit 't uutgeven van [[Drèents]]talige boeken en van [[Nederlaans]]talige boeken oaver Drèentse onderwarpen. In 2007 was ze mit [[Alja Kliers]], [[Abel Darwinkel]] en [[Jan Germs]] ien van de vier vaste mitwarkers van 't ni'j op-erichte Huus van de Taol, anfieterinstituut veur 't Drèents. ==Bronnen== * Jan Germs (samenstelling) (2005), ''De mooiste woorden van Drenthe'', Uitgeverij Noordboek * [http://www.huusvandetaol.nl/content/view/116/53/ Huus van de Taol] ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.huusvandetaol.nl/ Huus van de Taol] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Haar, Hermien]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu|Haar, Hermien]] p7sn1w3w88xvfqxrwwq0mo1qf7gynw0 0 10144 265027 125011 2013-05-09T22:25:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Anne Hoogebrug''' ([[pseudoniem]] van '''Freerk Mulder''') ([[Noorderhoogebrug]], 1950) is n [[Grunnen (provìnzie)|Grunneger]] [[schriever]] en [[dichter]] dij zien waark stoan het ien [[Krödde (tiedschrift)|''Krödde'']], ''[[Toal en taiken]]'', [[Roet (tiedschrift)|''Roet'']] en ''[[Oeze Volk]]''. Nevven proza en dichterij schrift hai teneel. Ien oktober 2009 prizzenteerde hai zien debuutbundel ''As ain poar ogen sloeten''. Titel is een oetdrukken dij zien Opoe Anna - dij veul ien bundel veurkomt - aaltied bruukte as der ain dood goan was,'' 'din kon der nog wel ais van alles achter vot komen'.''<ref>Achterplat van bundel ''As ain poar ogen sloeten'', Uitgeverij Puthok, Paais, 2009</ref> Hoogebrug het vrouger aaltied ien en om [[Grunnen (stad)|Stad]] woond; vandoag aan dag woont er ien t [[Drenthe|Noord-Drìntse]] [[Paais]]. Hai leest geern '' 'veul onbekind en onbemind talìnt' ''. Onder zien echte noam is er aktief bie [[Partij voor de Dieren]] ien Drìnt. ==Wellen== *[http://www.kunstgaangkaampke.nl/anne%20hoogebrug.htm Kunstgaang Kaampke over Anne Hoogebrug] *Drents Letterkundig Tiedschrift ''Roet'' *[http://drenthe.partijvoordedieren.nl/content/view/215 Partij voor de Dieren ien Drìnt] == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Grunnegs_artikel|Hoogebrug, Anne]] [[Kategorie:Schriever ien t Grunnegs|Hoogebrug, Anne]] 7ruvlu7qgxs0qtar91pcvg0slz0904i 10 10146 292854 285054 2017-01-02T12:20:25Z Wwikix 13678 2017 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Noord-Braobant|Provinsie Noord-Braobant]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:North_Brabant-Flag.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Gemeenten:''' | R1C2 = [[Oalborg|Aolburg]] &middot; [[Alphen-Chaam]] &middot; [[Asten]] &middot; [[Baarle-Nassau]] &middot; [[Bargeijk]] &middot; [[Bargeijk]] &middot; [[Bargen op Zoom]] &middot; [[Bernheze]] &middot; [[Best]] &middot; [[Bladel]] &middot; [[Boekel (gemiente)|Boekel]] &middot; [[Boxmeer]] &middot; [[Boxtel]] &middot; [[Breda]] &middot; [[Cranendonck]] &middot; [[Cuijk]] &middot; [[Deurne]] &middot; [[Dongen]] &middot; [[Drimmelen]] &middot; [[Eersel]] &middot; [[Eindhoven]] &middot; [[Etten-Leur]] &middot; [[Geertrudenbarg]] &middot; [[Geldrop-Mierlo]] &middot; [[Gemert-Bakel]] &middot; [[Gilze en Rijen]] &middot; [[Goirle]] &middot; [[Grave (stad)]] &middot; [[Haaren]] &middot; [[Halderbarge]] &middot; [[Heeze-Leende]] &middot; [[Helmond]] &middot; [['s-Hertogenbosch (gemeente)|'s-Hertogenbosch]] &middot; [[Heusden]] &middot; [[Hilvarenbeek]] &middot; [[Loarbeake]] &middot; [[Landerd]] &middot; [[Lith]] &middot; [[Loon op Zand]] &middot; [[Meierijstad]] &middot; [[Mill en Sint Hubert]] &middot; [[Moerdiek]] &middot; [[Nuenen, Gerwen en Nederwetten]] &middot; [[Oirschot]] &middot;[[Oisterwiek]] &middot; [[Oosterholt]] &middot; [[Oss]] &middot; [[Reusel-De Mierden]] &middot; [[Roosendaal]] &middot; [[Rukfent]] &middot; [[Sint Anthonis]] &middot; [[Sint-Michielsgestel]] &middot; [[Someren]] &middot; [[Son en Breugel]] &middot; [[Steenbargen]] &middot; [[Tilburg]] &middot; [[Uden]] &middot; [[Valkensweerd]] &middot; [[Veldhoven]] &middot; [[Vught]] &middot; [[Waalre]] &middot; [[Waalwiek]] &middot; [[Warkendam]] &middot; [[Woonsdrecht]] &middot; [[Woudrichem (gemeente)|Woudrichem]] &middot; [[Zundert]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Previnsie-nl mallen]] [[Kategorie:Noord-Braobant]] </noinclude> ipjpyai2wvozwrigqjou25b26kxw3z5 0 10147 263115 258158 2013-05-04T22:32:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Nen '''regent''' is 'n bestuurder, den al dan neet namens nen aanderen persoon of personen optreadt. Het meest bekand is den regent den de [[monarch (stoatsheufd)|könninkleke]] woardegheid woarnömp namens nen minderjoaregen vörst of vörstinne. Zo was in de 17de eeuwe [[Filips van Orléans (1674-1723)|Filips van Orléans]] regent van Frankriek toon [[Lodewijk XV]] nog minderjoareg was. In België was [[Karel van België|prins Karel]] regent tiedens de [[könningskwestie]], de politeeken vroage of könning [[Leopold III van België|Leopold III]] noa den [[Tweede Wereldoorlog|Tweeden Wealdkrieg]] trög kon kommen uut ballingschap. Mangsmoal wöd nen [[laandvoogd]] ok regent eneumd. In dat geval was den regent den verteggenweurdeger van nen vörst of vörstinne, den in n aander laand verblef. Vrögger wodden ne vrouweleke regent '''''regentes''''' eneumd. Zo regierden [[Maria de' Medici]] in 1610 as regentes ovver Frankriek toon heur zönne, [[Lodewiek XIII]] nog minderjoareg was. [[Emma van Waldeck-Pyrmont]] was regentes tiedens de leste leavensdage van [[Willem III der Nederlaanden|Willem III]] en tiedens de minderjoaregheid van [[Wilhelmina der Nederlaanden|könningin Wilhelmina]]. Ok [[Juliana der Nederlaanden|könningin Juliana]] was tot 2 keer too regentes. Et weurd 'regentes' wöd echter neet langer as politeek juust ezene. == Zee ok == * [[regenten]] (Nederlaandsen veuranstoande, beveurrechte bestuursleu in de 17de en 18de eeuwe) * [[regent (Nederlaands-Indië)]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis]] rm8yxqz6to8f58whjppsczjlh3q247w 0 10148 263268 258159 2013-05-04T22:58:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Vroodschop''' is den name van ne vrög ni-j soorte [[College van börgemeister en wetholders|kollege]], net as den titel van nen [[börger]] den in dat kollege zitting had (ok vroodskearl eneumd). De meeste steadn in de vrög ni-je tied kenden ne regering bestoande uut gekoazen manneleke [[poorter|poorters]], dee zitting hadden in de Vroodschop. In de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]] bestoand n stadsbesture uut den magistroat en den Vroodschop. Den ''[[magistraat]]'' (of stadsregiering), de 4 of 6 [[börgemeister]]s en of [[schepenen]] heelden zich beazeg mit et dageleks bestuur van de stad. In de meeste steadn wödden de burgemeisters veur ne tied van 4 joar kozzen. Den lest an-etreaden börgemeister was verantweurdelek veur de [[schutteri-je]]. Den Vroodschop stelden den magistraat an, den in den reagel uut eigen gelederen kwamen. Der was ok al sproake van n ingewekkeld stelsel van lotting en in de meeste gewesten vanof [[1748]] van veurdrächten an den [[stadholder]]. De Vroodschop wödden bi-j mekare eropen bi-j geldzaken, en altied bi-j verkiezingen veur de bezetting van belangrieke posten. Dan ging et der veurnoamelek um et denen van de ekonomiese belangen, woarin de leadn van de Vroodschop ne belangrieke bi-jdroage hadden. In teggenstelling tot magistroaten wödden Vroodschopsleedn veur et leaven beneumd. Et kollege bestoand uut 10 tot 40 börgerleu, dat weakeleks of minder vergoaderden, mangs ok ovver laandeleke politeek. Zie kozzen in de moand januari éne of twee ni-je börgemeisters en verteggenweurdigers noar de Previnsiale Stoaten. Lidmoatschop was in beginsel ne kwestie van [[uutverkiezing]] en neet van [[arfopvolging]]. Familiebanden waren doarbi-j arg belangriek, moar ok riekdom en moatschoppelek anzeen. Vroodkearls mössen voldoon an n tweetal veurweerden: lidmoatschop van de Gereformeerde karke en et bezit van n huus. Howal stadsbestuurn noar moatstaven van vandage meer weg hadden van ne [[oligarchie]] as van ne [[meritocratie]], nömp dit neet weg dat familiebanden nooit nen wettegen groandslag veur [[verkiezing]]en könt wean. In tieden van nood had den [[stadholder]] et rechte ni-je vroodschopsleadn te beneumen, ne zogeneumde wetsverzetting. Dat gebeurden in [[1619]], [[1672]], [[1748]] en [[1787]]. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis]] 11pj9mhg35yrid9fo1xm9abhxg4kz2a 6 10149 164991 127994 2010-10-26T22:26:20Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] rmwjbsyejytt1yiefhpuoz17ka39z88 10 10150 293030 282889 2017-02-12T23:21:50Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Zuud-Hollaand|Perveensie Zuud-Hollaand]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Flag Zuid-Holland.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Gemeenten:''' | R1C2 = [[Alblasserdam]] · [[Albraandsweard]] · [[Alphen an den Rijn (gemeente)|Alphen an den Rijn]] · [[Barendrecht]] · [[Binnenmaas]] · [[Bodegrawen-Reewiek]] · [[Brielle]] · [[Delft]] · [[Dordrecht]] · [[Giessenlaanden]] · [[Goeree-Overflakkee]] · [[Gorkum]] · [[Gouda]] · [[n Heeg]] ('s-Gravenhage) · [[Hardinxveld-Giessendam]] · [[Hellevootsluus]] · [[Hendrik-Ido-Ambacht]] · [[Hillegom]] · [[Kaag en Braassem]] · [[Kapelle an den Iessel]] · [[Katwiek]] · [[Korendiek]] · [[Krimpen an den Iessel]] · [[Krimpenerweard]] · [[Kromstrien]] · [[Laansingerlaand]] · [[Leerdam]] · [[Leidn]] · [[Leaderdoarp]] · [[Leidschendam-Veurburg]] · [[Lisse]] · [[Maassloes]] · [[Midden-Delflaand]] · [[Möllenweard]] · [[Ni'jkoop]] · [[Nisseweard]] · [[Noordwiek]] · [[Noordwiekerholt]] · [[Oegstgeest]] · [[Oold-Beierlaand (gemeente)|Oold-Beierlaand]] · [[Poapendrecht]] · [[Pienakker-Nootdoarp]] · [[Ridderkarke]] · [[Rieswiek (Zuud-Hollaand)|Rieswiek]] · [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]] · [[Skiedam]] · [[Sliedrecht (gemeente)|Sliedrecht]] · [[Strien]] · [[Teylingen]] · [[Vlaardingen]] · [[Veurschoten]] · [[Waddinksvenne]] · [[Wassenaar]] · [[Westlaand]] · [[Westvoorne]] · [[Zederik]] · [[Zeutermear]] · [[Zeuterwolde]] · [[Zuudplas]] · [[Zwiendrecht (Nederlaand)|Zwiendrecht]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Previnsie-nl mallen]] [[Kategorie:Zuud-Hollaand]] </noinclude> p6ejrzz3ai0htjek3o3d7plffd4fvfj 0 10154 289697 283051 2016-10-29T12:49:54Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Goedereede | bestaandsnaam vlagge = Gemeentevlag_Goedereede.gif | bestaandsnaam wapen =| lokasie = LocatieGoedereede | provinsie = [[Bestaand:Flag Zuid-Holland.svg|20px]] [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaotse = '''Goedereede''' | oppervlakte = 119,85 | oppervlakte laand = 71,32 | oppervlakte waoter = 82,53 | inwoeners = 11.648| daotum inwoeners = [[1 juli]] [[2006]] | breedtegraod = 51/49/0/N | lengtegraod = 3/59/0/E| verkeersaoder = [[N57]] | netnummer = 0187 | postkode = 3250 - 3253 | op-egaon = [[Goeree-Overflakkee]] | }} '''Goedereede''' ([[Zeeuws]]: ''Goeree'') is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en veurmaolige [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlaandse provinsie [[Zuud-Hollaand]]. t Stadjen hef ongeveer 2.000 inwonners en is ligt op de kop van t eilaand Goeree-Overflakkee, t veurmaolige eilaand [[Westvoorn|Goeree]] (olde benaming: ''Westvoorn''). Vanof [[1 januari]] [[2013]] is de gemeente op-egaon in de ni'je gemeente [[Goeree-Overflakkee]]. == Kernen in de veurmaolige gemeente Goedereede == * Goedereede 1.435 inwonners * Havenheufd 360 inwonners * Oostdiek 240 inwonners * Olddarp 6.057 inwonners * Stellendam 3.510 inwonners Goedereede was vrogger ne belangrieke handelsplaatse met [[stadswal]]len. Den name ''Goedereede'' kump van ''Goode Reder (ankerplaatse)'', "beholden ankerplaatse". Op t graondgebeed van [[Olddarp]] was vrögger n [[Romeinse Riek|Romeins]] [[kastellum]]. == Bezeensweerdig == * Toren * Karke van Goedereede * Mölle van Goedereede * Haven van Goedereede == Paus Adrianus == Den Utrechter Adriaan Boelens (2 meert 1459 – 14 september 1523) was den enigen Nederlaandsen Paus, Adrianus den VI den. Umdat Utrecht en de [[Laege Laanden|Nederlaanden]] destieds nog underdael was van t [[Heilige Roomse Riek]] rekkenen Duutsers um ok as Duutsen paus. Boelens hef n hötjen in Goedereede ewond. Zien wonhuus is vandage den dag n hotel. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.goedereede.nl/ Webstae van de gemeente] == Galleri'je == <gallery> Ofbeelding:Goedereede-anzicht.jpg|Anzicht Ofbeelding:Goedereede-klokgeavels.jpg|Klokgaevels Ofbeelding:Goedereede-toorn.jpg|Toren </gallery> {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] mvamakh8pqtoi4el4133i7c370ge09q 0 10158 289698 281358 2016-10-29T12:50:52Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Hellevootsluus | bestaandsnaam vlagge = Flag Hellevoetsluis.png | bestaandsnaam woapn = Hellevoetsluis wapen.png | lokatie = LocatieHellevoetsluis | proveensie = [[Flag Zuid-Holland.svg|20px]] [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = '''Hellevootsluus''' | öppervlakte = 46,14 | öppervlakte laand = 31,57 | öppervlakte water = 14,56 | inwonners = 40.550 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2007]] | dichtheid = 1.258 | breedtegroad = 51/50//N | lengtegroad = 4/08//E | verkeersoader = [[N57]] | netnummer = 0181 | postkode = 3220-3225 | webstie = [http://www.hellevoetsluis.nl/ www.hellevoetsluis.nl] | }} '''Hellevootsluus''' ([[Nederlaands]]: ''Hellevoetsluis'') is ne [[darp]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] op [[Voorne-Putten]], in de Nederlandse previnsie [[Zuud-Hollaand]] en hef ne oppervlakte van 46,11 km² (woarvan 14,22 km² water). In teggenstelling tot andere [[vesting]]plaetse as [[Vianen]] of et kortbi-j elaegen [[Brielle]], hef Hellevootsluus nooit [[stadsrechten]] kreggen. == Geskiednis == De [[vesten|veste]] Hellevootsluus is in den anvang van de [[17e eeuw|17de eeuwe]] an-elegd om de kriegs- en handelshaavn te verstarken. Hellevoetsluis was den [[marinebasis]] van de [[Admiroaliteit van den Maze]]. De veste was in dee tied belangriek as haavn en tot in de [[19e eeuw|19de eeuwe]] blef dizzen toostaand handhaafd. Hiernoa zetten et verval in, wat nog verstarkt wodden toon in de [[1930-1939|joaren dartig]] den [[marine]]haavn noar [[Den Helder]] verplaatst wodden. Tiedens de joaren dat Hellevootsluus [[marinehaven]] was, is hier ok den [[zilvervloot]] an wal ebracht. An dizze tied herinnert nog huze als et [[Tromp]]huus, affuitenloodse, et kruuthuus en et Rutershuus, verneumd noar [[Michiel de Ruyter]]. In den [[Tweede Wereldoorlog|Tweeden Weeldoorlog]], is n groot deel van de veste deur de Duutsers esloopt, dit um n better skootsveld te kriegen, dit ter bescharming van de [[U-boten]]. Tot de [[joaren '60]] blef de [[marine]] doar met alleneg heuren [[mienenvaeger]]sdeenst. Hiernoa veel de lokale economie in nen gat. Doar kwam pas weer schot in toon Hellevootsluus an-ewaezen wodden as [[greujkern]]. Hierdeur wont doar noe völle [[forensen]] dee in de [[Europoorte]] of [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] warkt. Vanof dee tied is de gemeente mangs drök ewest met et weer laefboar maakn van de veste, dat kö'j zeen an den ni-jbouw wiek an de westkante van et Groote Dock. == Bezeensweerdig == *Museum Dreugdok Jan Blanken Stichting. Hier bouwden [[Jan Blanken]] (den lateren Inspecteur - Generoal van den Waoterstaat) et Dreugdok. *Koornmölle "Den Hoop" uut 1801 *Fort Haerlem *Kustbatteri-je uut 1880 *Lechtskip [[Noord-Hinder]] *Nationoal Brandweermuseum *Oldheidkamer == Joarlekse Feesten == *Vestingdaagn *Waeld Haavn Daagn (vanof 2007) *Wallenpop == Andere darpen en noaberschappen in de gemeente Hellevootsluus == [[Ni-jenhoorn]], [[Ni-j-Hellevoot]], [[Vlotbrugge (Hellevootsluus)|Vlotbrugge]] en [[Iezerenbrugge]] == Uutgoande verwiezingen == *[http://www.hellevoetsluis.nl Webstae van de gemeente] *[http://www.webcamhellevoetsluis.nl Webcam in de Veste] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Hellevoetsluis-haavn.jpg|Anzicht Ofbeelding:Hellevoetsluis-54.jpg|Veste Ofbeelding:Hellevoetsluis-vuurtoorn.jpg|Vuurtoorn </gallery> {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] avvkdzp59bc2f5ycaal86yto76vck6p 0 10162 280180 278683 2015-04-07T21:06:03Z RoboServien 60 Robot: kategorie Gemeente in Zuud Hollaand is vervöngen deur Gemeente in Zuud-Hollaand wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Gorkum | bestaandsnaam vlagge = Flag of Gorinchem.svg | bestaandsnaam woapn = Wapen_gorinchem.gif | lokatie = LocatieGorinchem | proveensie = [[Ofbeelding:Flag Zuid-Holland.svg|20px|Zuud-Holland]] [[Zuud-Hollaand|Zuud-Holland]] | heufdplaats = '''Gorkum''' | öppervlakte = 21,93 | öppervlakte laand = 18,92 | öppervlakte water = 3,01 | inwonners = 35.271 | doatum inwonners = [[1 mei]] [[2014]] | dichtheid = 1.864 | breedtegroad = 51/50/0/N | lengtegroad = 4/58/0/E | verkeersoader = [[A15]], [[A27]] | netnummer = 0183 | postkode = 4200-4207 | webstie = [http://www.gorinchem.nl/ www.gorinchem.nl] | }} '''Gorkum''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Gorinchem'', in t Nederlands ok wel eskreven as ''Gorcum'' of ''Gorkum'') is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en gemeente in de Nederlandse provinsie [[Zuud-Hollaand|Zuud-Holland]]. Op ne oppervlakte van 21,93 km² (waorvan 3,01 km² water). [[Dalem (Zuud-Hollaand)|Dalem]] beheurt ok tot de gemeente Gorkum. In t sentrum van Gorkum ligt den good bewaorden [[vesten|veste]]. == Geskiedenis == Zi'j gaot dervan uut dat Gorkum is ontstaon deurdat vissers en boeren rondumme t jaor [[1000]] ne [[naederzetting]] stichtten op wat heuger elaegen land naobi'j ne monding van den [[Linge]] in den [[Merwede]]. Gorkum ("Gorinks Heem", d.w.z. de wonplaatse van de ''Goringa'', de mensen van Goro (persoonsname)) wördden t eerst eneumd in n skrift uut [[1224]] waorin [[Floris IV]] de 'Gorkumers' den tolvri'jdom in t hele [[graofskop Holland]] bevestigden. Tussen [[1247]] en [[1267]] kwam Gorkum en umgaeving in t bezit van de [[heren Van Arkel]]. [[Otto van Arkel]] verleenden Gorkum op 11 november [[1382]] [[stadsrechten]]. An t ende van de [[13e eeuw]] wördden rondumme de naederzetting wallen ebouwd dee verstarkt waren met ne mure van pöle, dit um de stad te beskarmen teggen de ovverheersing van de naoberstaoten [[Hollaand (gewest)|Holland]] en [[Gelre]]. Halverwaege de [[14e eeuw]] wördden de wallen wieter verstarkt met stenen [[Stadsmure|muren]] waor 7 poorten in zaten en 23 torens waordeur nen echten stadswal ontstaond. Daornao was t de beurte van de [[Watergeuzen]] um de stad te verovveren. Op 9 juli [[1572]] namen ze 19 priesters en broders gevangen (umdat zi'j in heur geleuf volheelden) dee in ne turfskoppe buten Den Briel (Brielle) op-ehangen wördden. Disse geesteliken gingen de geskiedenis in as de [[martelaoren van Gorkum]]. In t [[Gorkums Museum]] hunk n skilderi'j ter naogedachtenis an disse gebeurtenis. In de [[16e eeuw]] waren de stadsmuren zo zwak dat ze vervangen wördden deur nen ni'jen vestingwal met 11 [[bastion]]s, dee vandage nog bi'jnao helemaol anwezzig bunt. Den ni'jen wal kwam in 1609 klaor en lag n stuk wieter van t sentrum waordeur de stad twee keer zo groot wierd. In 1673 wierd Gorkum op-enommen in de (olde) [[Hollandse Waterlinie]]. Nao de [[Golden Eeuw]] kwam in de [[18e eeuw]] de teruggang. Toon de Franse ovverheersing weerumme leep, verskansten de terugtrekkende Fraanse tröppen zich in den veste. Nao dree maonden belaegerd te waen, gaven zi'j zich ovver. De stad was echter zwaor beskaodigd. Deur den opkomst van de industrie krabbelden Gorkum wier uut t dal en den bouw van stoomskepen leidde tot meer slöpvaort. Der wördden kanalen egraven veur ne bettere deurvaort en der kwam ne spoorliene waordeur de stad better bereikbaor wördden. t Antal inwonners nam to en dissen bleui zörgden derveur dat de binnenstad zo volle raakten dat der buten den wal huze ebouwd mossen worden. === Stadsuutbreiding in de 20e eeuw === An t begin van 20e eeuw vond de eerste uutbreiding plaatse in de Lingewiek en West. Nao den Krieg wördden uutbreiding zocht in t noordwestelike deel van de gemeente. In de jaoren 70 kwam dee uutbreiding klaor waornao de stad in oostelike richting wieter bouwden an de ni'je wiek Wiedskild. In 1985 begun de oentwikkeling in oostelike richting met t stadsdeel Laeg Dalem. Ok greuiden de stad deurdat in 1986 den kern Dalem as gevolg van t gemeenteliken samengaon to-evoogd wördden. == Film en tv == In Gorkum bunt verskeiden films/tv-programma's op-enommen. In de jaoren 70 wördden daor de tv-riege [[Waaldrecht]] op-enommen. Den kinderfilm [[De tasjesdief]] is grotendeels op de grote markt en in verskillende kleine steggen efilmd. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.gorinchem.nl Webstae Gemeente Gorkum] * [http://home.planet.nl/~veen0266 Archeologie in de gemeente Gorkum] * [http://www.gorinchem-presenteert.nl/rondleiding.html Sjoksen deur de vestenstad] * [http://www.gorinchem.nl/museum Gorkums museum] == Galleri'je == <gallery> Ofbeelding:Gorinchem_grachte.jpg|Grachte Ofbeelding:Gorinchem_karke.jpg|Karke Ofbeelding:Gorinchem_stadswalle.jpg|Stadswal </gallery> {{Zuud-Hollaand}} {{Dialekt|act||Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] nlwzy14npm5fsi974tphzy6jcahpw0w 14 10166 289140 266534 2016-10-28T12:46:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cities, towns and villages in South Holland}} [[Kategorie:Geografie van Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Nederlaand|Zuud-Hollaand]] 63r6k4pym64mm8t1zhi6erl5b5dcmow 0 10171 289696 285315 2016-10-29T12:48:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Brielle | bestaandsnaam vlagge = Flag of Brielle.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Brielle.png | lokatie = LocatieBrielle | proveensie = [[Ofbeelding:Flag_Zuid-Holland.svg|20px|Zuud-Hollaand]] [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = '''Brielle''' | öppervlakte = 31,12 | öppervlakte laand = 27,49 | öppervlakte water = 3,63 | inwonners = 16.004 | doatum inwonners = [[1 juli]] [[2007]] | dichtheid = 582 | breedtegroad = 51/53/0/N | lengtegroad = 4/11/0/E | verkeersoader = [[N15]] | netnummer = 0181 | postkode = 3230 - 3235 | webstie = [http://www.brielle.nl www.brielle.nl] }} '''Brielle''' vrögger '''Den Briel''', is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Zuud-Hollaand]], elaegen op et eilaand [[Voorne-Putten|Voorne]] en besteet uut 31,32 km² oppervlaak woarvan 3,71 km² water is. Noast de stad Brielle zelf umvat de gemeente ok de darpen [[Veerpolders]] en [[Zwartenwoal]]. Brielle zelf hef ruum 9.000 inwonners. == Geskiednis == Brielle is ne olde [[Stad (woonstee)|stad]]; den name geet terugge noar et Keltiese weurd ''brogilo'' ('in-eslotten gebeed, jachtgebeed') en uut de oldste geskriften blik dat de plaatse van vandage 'den ni-jen Briel' is. 'Den olden Briel' mot argens aanders op et eilaand Voorne elaegen hebben. Lange tied was de stad den stool van den [[Graaf van Voorne]], totdat dizze [[heerlekheid]] in [[1371]] bi-j [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] edoan wodden. Brielle had zien eigen [[haavn]] en dref handel mit et [[Oostzee|Oostzee-gebeed]], mit name [[Gdansk|Danzig]] en de [[Baltiese stoaten]]. De stad had zelfs nen eigen [[factori-je]] in [[Zweden]]. In [[1572]] wodden de stad in-enommen deur de [[Geuzen]] onder leiding van [[Willem II van der Marck Lumey|Lumey]] en [[Bloys van Treslong]], woarbi-j den veerman [[Jan Koppelstock|Koppelstock]] nen belangrieken rol spölden. De inname van Den Briel wödt algemeen ezene as et eigenleke begin van den opstaand teggen [[Filips II van Spanje|Filips II]]. Dit histories feit wöd ieder joar op [[1 april]] evierd. Skoolkinder onthold dit feit mit den zinne: :"''Op 1 april verloor [[Fernando Álvarez de Toledo|Alva]] ziene brille''" (eurspr. "''Op 1 april verloor Alva Den Briel''") Tiedens den toostaand in [[1572]] vermoordden de [[calvinisme|calvinistiese]] Watergeuzen op gruweleke wieze 19 [[Rooms-Katholieke karke|kattelieke]] geesteleken uut et veroaverde [[Gorkem]], de heilige [[Marteloaren van Gorkem]]. Vanof dee tied is Brielle ok ne Christeleke bedevoartsplaatse veur Nederlaandse kattelieken. In [[1585]] wöd Brielle [[Engelaand (olde könninkriek)|Engels]] bezit: könningin Elisabeth verkreg et, saomen mit [[Vlissingen]], in onderpand in ruul veur 5000 soldoaten dee-t de Nederlaanden heelpen in den stried teggen Spanje. In [[1616]] kwamen dizze gebeeden trög bi-j Nederlaand. == Bezeensweerdig == * De stad hef nog altied eure olde [[vesten|vestingwarken]]. * Grootn of St. Catharienekarke. Dizze karke was in opzet de grootsten karke van Hollaand, moar is nooit of-ebouwd. Den bouw begun in [[1417]]. In [[1456]] was der nen grootn braand en in [[1482]] raken het geld op en heelden ze op met bouwen. * Het Rooms-katholeeke heiligdom van de [[Marteloaren van Gorkem]], bouwd rundumme en op de plaatse van de turfschoppe woar de marteloaren deur de prottestantse [[Geuzen]] opgehangen en edood wodden um eur katteliek geleuf. * Völle monumentale huze in et centrum van Brielle, woaronder et [[Arsenoal (Brielle)|Arsenoal]] uut 1708. * Histories Museum Den Briel * Olde Stadhoes (museum) * Mölle 't Vleegent Hert * Brielsen Meer (veurhen Brielsen Moas) == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.brielle.nl/ Webstae Gemeente Brielle] * [http://www.atlas1868.nl/zh/briellestad.html Brielle op olde kaarte (1868) en Google Earth] * [http://www.ngw.nl/b/brielle.htm Libertatis primitiae] * [http://www.streekarchiefvpr.nl/content/blogcategory/8/75/lang,nl/ Streekarcheef, Historie van Brielle] * [http://www.cultuurwebbrielle.nl/index.php Kultuur web Brielle] * [http://www.catharijnekerk.nl/ St. Catharienekarke] * [http://www.trouw.nl/groen/natuurtochten/article819669.ece/wandelen_Openluchtmuseum_Brielle?backlink=true Sjoksen deur Brielle] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Brielle-stadhoes.jpg|Stadhoes Ofbeelding:Brielle-33.JPG|Winkelstraote Ofbeelding:Brielle-toorn.jpg|Karktoorn </gallery> {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] gb9ebey79b5dmt3l1jx5arcr09n79e4 0 10175 280182 273033 2015-04-07T21:06:23Z RoboServien 60 Robot: kategorie Gemeente in Zuud Hollaand is vervöngen deur Gemeente in Zuud-Hollaand wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Leerdam | bestaandsnaam vlagge = Leerdam flag.svg | bestaandsnaam woapn = Leerdam wapen.svg | lokatie = LocatieGoedereede | proveensie = [[Ofbeelding:Flag Zuid-Holland.svg|20px|Zuud-Hollaand]] [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = '''Leerdam''' | öppervlakte = 34,32 | öppervlakte laand = 34,32 | öppervlakte water = 0,53 | inwonners = 20.695| doatum inwonners = [[1 november]] [[2012]] | dichtheid = 595 | breedtegroad = 51/54/0/N | lengtegroad = 5/05/0/E| verkeersoader = [[N327]] | netnummer = 0345 | postkode = 4141-2, 4145, 4163, 4247 | webstie =[http://www.leerdam.nl www.leerdam.nl] | }} '''Leerdam''' is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie [[Zuud-Hollaand]]. == Geskiednis == Leerdam kreg [[stadsrechten]] in [[1407]]. Et reviertjen den [[Linge]], umgeaven deur rietwallen en völle waterlillies bepoalen den uutstroaling van et laand. Tot [[1984]] beheurden et tot de Viefherenlaanden. De rieke historie van et stadjen Leerdam ku'j trögzeen in goodbewoarde olde gebouwen zoas de ''Grote Karke'', et ''Höfken van vrouwe van Eerden'', de resten van de olde [[stadsmure]] van den ''Zuudwal'' en et ''Olde Roadhuus''. == Industrie == Vanof de 18de eeuwe wodden den stadsstiel stark bepoald deur den [[glas]]fabriek en de [[holt]]industrie. Den glasfabriek van vandage is internationaal bekand as den ‘[[Royal Leerdam]]’ en ‘[[Royal Leerdam Crystal]]’. Vanof 1 januari 2003 bunt dizze in hende van et Noord-Amerikaanse Libbey Inc. Vanof Poasen tot ende oktober warkt internationale [[glasbloazer]]s in et Glascentrum in Leerdam, dat los is veur kiekers. Leerdam wodden beroomd in de weald deur de [[Leerdammer]] [[keze]] dee in [[Schoonrewoerd]] wöd emaakt. == Andere kernen == *[[Kedichem]] *[[Oosterwiek (Zuud-Hollaand)|Oosterwiek]] *[[Schoonrewoerd]]. == Bezeensweerdig == * Rundvoart ovver den Linge * Glascentrum * Grootn Karke * Olde Roadhuus == Musea == * [[Nationaal Glasmuseum]], (tiedelek eslotten) == Zee ok == *[[Lieste van graven van Buren en Leerdam]] == Uutgoande verwiezingen == *[http://www.rederijleerdam.nl Webstea van Rederi-je Leerdam] *[http://www.vvvleerdam.nl Webstea van VVV Leerdam] *[http://www.nationaalglasmuseum.nl Et Nationaal Glasmuseum] *[http://www.glascentrumleerdam.nl/ Glas Centrum Leerdam] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Leerdam_zuudwalle.jpg|Zuudwalle Ofbeelding:Leerdam_stadspompe.jpg|Stadspompe Ofbeelding:Leerdam_karke.jpg|Karke </gallery> {{commonscat}} {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] 5zgexaevdfu2x7cemx286av4nsxaiuk 0 10177 281362 280183 2015-04-19T14:27:29Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Leidschendam-Veurburg | bestaandsnaam vlagge = Leidschendam-Voorburg vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Leidschendam-Voorburg.svg | lokatie = LocatieLeidschendam-Voorburg | proveensie = [[Ofbeelding:Flag Zuid-Holland.svg|20px|Zuud-Hollaand]] [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Leidschendam]] | öppervlakte = 35,68 | öppervlakte laand = 32,82 | öppervlakte water = 2,86 | inwonners = 73.004| doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 2.223 | breedtegroad = 52/05/0/N | lengtegroad = 4/24/0/E| verkeersoader = [[A4]], [[A12]], [[N14]], [[RandstadRail]] | netnummer = 070, 071 | postkode = 2261-2275| webstie = [http://www.leidschendam-voorburg.nl/ www.leidschendam-voorburg.nl] | }} '''Leidschendam-Veurburg''' ([[Nederlaands]]: ''Leidschendam-Voorburg'') is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie [[Zuud-Hollaand]] en hef ne oppervlaakte van 35,60 km² (woarvan 0,30 km² water). De gemeente Leidschendam-Veurburg mek deel uut van et [[kaderwetgebeed]] [[Stadsgewest Haaglaanden|Haaglaanden]]. == Ontstoan == De gemeente is op 1 januari 2002 ontstoan deur soamengoan van de gemeenten [[Veurburg]] en [[Leidschendam]], um ne inlieving van dizze raandgemeenten bi-j de noabergemeente [[Den Haag]] te veurkommen. Geliekertied wodden n groot deel van et groandgebeed van de gemeente Leidschendam in-enommen deur de gemeente Den Haag. Et ging hier um de wonwiek [[Leidschenvene]] en et bedrieventerrein Forepark. Ok wöd nen strook groand tussen Rieksweg A4 en den Vleet deur Den Haag in-enommen. An dizze innoame ging nen fellen stried veuraf tussen Den Haag en ziene raandgemeenten, zoas [[Rieswiek]] en [[Nootdarp]], dee uutendelek ok groand an Den Haag of mossen stoan. == Kernen == [[Leidschendam]], [[Stompwiek]] en [[Veurburg]]. == Uutgoande verwiezingen == [http://www.leidschendam-voorburg.nl Webstea van de gemeente] [[Ofbeelding:Leidschendam doevenvoorde.jpg|thumb|left|500px|Uutzicht op Huus Doevenvoorde, Leidschendam]] {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] c3w72e6i8c0glc5nt2mh8tlnl42y43w 0 10179 280184 262997 2015-04-07T21:06:43Z RoboServien 60 Robot: kategorie Gemeente in Zuud Hollaand is vervöngen deur Gemeente in Zuud-Hollaand wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Lisse | bestaandsnaam vlagge = Lisse flag.png | bestaandsnaam woapn = wapenlisse.jpg | lokatie = LocatieLisse | proveensie = [[Ofbeelding:Flag Zuid-Holland.svg|20px|Zuud-Hollaand]] [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = '''Lisse''' | öppervlakte = 16,11 | öppervlakte laand = 15,70 | öppervlakte water = 0,41 | inwonners = 21.800| doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 1.389 | breedtegroad = 52/15/35/N | lengtegroad = 4/33/40/E | verkeersoader = [[N208]], [[N207]] | netnummer = 0252 | postkode = 2160-2163 | webstie = [http://www.lisse.nl/ www.lisse.nl] | }} '''Lisse''' is n [[darp]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie [[Zuud-Hollaand]] en hef ne oppervlaakte van 16,11 km² (woarvan 0,41 km² water). Binnen de gemeentegrenze ligt nog ne noaberschap geneumd [[Den Engel (Lisse)|Den Engel]]. Lisse kent ne lange en veulbewoagen geskiednis. In 1998 veerden de gemeente heur 800-joarig bestoan. Dizzen verjoardag was trög te voeren op n skrift uut 1198 woarin den name van et darp veur et eerst eneumd wödden. In de [[Middeleeuwn]] was Lisse nog gans klein. Rundumme 1500 stoanden doar moar rundumme 50 huze. Deur anholdenden krieg heersten doar armoo. De bewonners leafden under aandere van den laandbouw, de veeteelt en et turfstekken. In de eeuwen doarnoa ontstoand de [[bloombol]]lenteelt. De zaandgroanden in de umgeaving blekken, mits good bemest, good geschikt veur dizze teelt. Langzoam moar zeaker wödden de umrengende olde dunen steeds wieter of-egroaven. Van de olde dunen en et uutgestrekte woold blef moar n stuksken ovver. De bollenteelt en -handel brächt warkgeleagenheid en welvoart mit zich met. [[Ofbeelding:Lisse_karke.jpg|thumb|left|200px|Karke in Lisse]] Teggenwoordig wodt bloombollen grootschaleg uutevoerd noar meer as 100 laanden oaver de hele weald. De kleurrieke velden in de [[bollenstreake]] trekt elk veurjoar hunderddoezenden kiekers uut binnen- en buutenlaand. De bloombollenstreke is veur Nederlaand ne belangrieke toeristiese bezeensweerdigheid. In Lisse, noordwestelek van den bebouwden kom, ligt den [[Kökkenhof]]. Joarleks kump langs Lisse et [[blomencorso]] van de bollenstreake dat begunt in [[Noordwiek]] en endegt in [[Hoarlem]]. In en rundumme Lisse bunt n tröpke [[windmölle]]n: de [[Lisserpoelmölle]], de [[Kökkenhofmölle]], de [[Lageveensenmölle]] en de [[Zemelmölle]]. ==Uutgoande verwiezingen== *[http://www.lisse.nl Webstea van de gemeente] {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] teylymj2qguygns99dj26urmbjdlr0n 0 10180 291667 291618 2016-11-09T14:55:11Z Wwikix 13678 /* Ziedwatern */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Rivier de Dinkel.jpg|thumb|right|300px|n Deenkel bie Losker]] De [[Rivier]] n '''Deenkel''' begeent in de [[Duutslaand|Duutse]] [[deelstoat]] [[Noordrien-Westfaaln]], tusken [[Koesveeld]] en [[Oahoes]]. Bie [[Losker]] in [[Tweante]] keump n Deenkel [[Nederlaand|Neerlaand]] binn. Bie [[Deankaamp|Deanekaamp]] geet'e Neerlaand wier oet, en löp oet in de [[Vechte]] bie [[Niejnhoes]], den at Neerlaand wier binn keump bie de [[Haandrik]] as de [[Oaweriessel]]se Vechte. In Duutslaand hebt ze n Deenkel stoark recht etrökn tusken 1970 en 1980. t Eerste gedeelte binn Neerlaand hef zin oolde gaank beheuldn laanks t [[Lutterzaand]]. Wieterop is'e an epast um inzieging vuur waterwinning makkeliker te maakn. Bie [[Harseveeld]] op t noordwestn van Deanekaamp, steet t [[Skoevnhuuske]], det n Deenkel oonder t kanaal [[Almelo]]-[[Nordhorn]] duurvoort. Zes emesselde kokkers met stoalne skoewn bepoalt hier wovöl water at dr in t kanaal keump. n Deenkel wörd eneumd in de eerste regel van t Tweantse Volksleed: ''Dr ligt tusken Regge en Deenkel nen laand...''. == Leankte en stroomgebeed == n Deenkel is umdebie 93 km laank. Doarvan lignt: * 38 km in t Duutse NoordRijn-Westfoaln. * 46 km in Tweante. * 9 km in de Duutse deelstoat [[Niedersachsen|Neersasn]] == Ziedwatern == * Glanerbekke * Snoeyinksbekke * Bethlehemschebekke * Gelle bekke * Peuntbekke * Goorbach / Rühenbergerbekke [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Revier ien Duutslaand]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Nedersaksen]] [[Kategorie:Woater in Noordrien-Westfoale]] [[Kategorie:Woater in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Graofschop Benthem]] [[Kategorie:Deenkellaand]] [[Kategorie:Loster]] b9ttyqkfen507ent7q5ojr1mghtkhvp 0 10181 74432 2008-07-27T16:32:21Z Servien 7 [[Aadorp]] is ewiezig naor [[Haadorp]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Haadorp]] q7x095ddgry787gib18fwk2qcunm2ya 0 10182 74437 2008-07-27T16:38:51Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Geestern]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Geestern]] icdtpojaa5kl73d255ni926c2ejubgc 0 10187 279517 264911 2015-03-27T17:37:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Braandenbörg''' is n [[dailstoat]] ien t oosten van Duutslaand. De [[heufdstad]] is [[Potsdaam]]. Braandenbörg ligt as n ring om de Duutse heufdstad [[Berlien]]. t Is 29.478,61 km² groot en der wonen sikkom 2.551.000 mìnsken ([[31 augustus]] [[2006]]). Dat binnen 87 inwoner per vierkaante kilometer. De grootste [[rivier]]en binnen de [[Hoavel]] en de [[Oder]] en n lutje dail van de [[Elbe]]. == Bestuurleke indailen == [[Ofbeelding:Deutschland Lage von Brandenburg.svg|right|thumb|Braandenbörg in Duutslaand]] Braandenbörg is onderverdaild in veertien [[distrikt]]en en vier [[stadsdistrikt]]en. === Distrikten === {| |----- | # [[Barnim]] # [[Dahme-Spreewald]] # [[Elbe-Elster]] # [[Hoavellaand]] # [[Maarkisch-Oderlaand]] # [[Oberhavel]] # [[Oberspreewald-Lausitz]] | <ol start=8> <li> [[Oder-Spree]] <li> [[Ostprignitz-Ruppin]] <li> [[Potsdaam-Middelmaark]] <li> [[Prignitz]] <li> [[Spree-Neiße]] <li> [[Teltow-Fläming]] <li> [[Ukkermaark]] </ol> |} === Stadsdistrikten === # [[Braandenbörg aan de Hoavel]] # [[Cottbus]] # [[Frankfort aan de Oder]] # [[Potsdaam]] == Benoamens in aandere toalen == * [[Platduuts]]: ''Brannenborg'' * [[Duuts]]: ''Brandenburg'' * [[Nedersorbisch]]: ''Bramborska'' * [[Oppersorbisch]]: ''Braniborska'') [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Dailstoat van Duutslaand]] aqye9b7q8hi6qqly5ovseofjaa8hurb 0 10192 280186 279518 2015-04-07T21:06:53Z RoboServien 60 Robot: kategorie Gemeente in Zuud Hollaand is vervöngen deur Gemeente in Zuud-Hollaand wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Delft | bestaandsnaam vlagge = Flag of Delft.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Delft.svg | lokatie = LocatieDelft | proveensie = [[Bestaand:Flag Zuid-Holland.svg|20px|Zuud-Hollaand]] [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = '''Delft''' | öppervlakte = 24,08 | öppervlakte laand = 23,21 | öppervlakte water = 0,87 | inwonners = 95.379 | doatum inwonners = [[1 januari]] [[2007]] | dichtheid = 4.151 | breedtegroad = 52/0/41/N | lengtegroad = 4/21/31/E | verkeersoader = [[A4]], [[A13]], [[Olde Liene|NS Olde Liene]] | netnummer = 015 | postkode = 2600-2629 | webstie = [http://www.gemeentedelft.info/ www.gemeentedelft.info] }} '''Delft''' is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en gemeente in [[Zuud-Hollaand]] in [[Nederlaand]], eleagen an den [[Schie]], tussen [[Den Haag]] en [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]]. Delft hef ne historiese [[binnenstad]], untwikkelden zich in de [[19e eeuw|19de eeuwe]] tot [[industriestad]] en löt zich teggenwoordeg, met de [[Technische Universiteit Delft|Techniese Universiteit]] en et onderzeuksinstituut [[Nederlandse Organisatie voor toegepaste-natuurwetenschappelijk onderzoek|TNO]], veural as ''[[Delft Kennisstad|kennisstad]]'' gelden. Binnen de geskiednis van Nederland is Delft veural bekend deurdat [[Willem van Oranje]] der vanof [[1572]] hef residierd en doar in [[1584]] wodden vermoord.<ref>[http://www.gemeentemusea-delft.nl/gmd21012005/normal.aspx?m=Prinsenhof&identifier=347&toplevel=achterdeschermen Stedelijk Museum Het Prinsenhof, Van klooster tot museum]</ref> De Oranjes wodt vanof dee tied tradisioneel in Delft bi-jezet. Den bi-jnaam van Delft is de Prinsenstad. == Geskiednis == Delft is ontstoan an nen egroaven waterlöp, den 'Delf', en heet doar ok noar; ''delven'' betekkent ''groaven''. Op de verheugde plaatse woar dizzen 'Delf' den kreekwal van et dichteslibden riveertjen den [[Gantel]] kruusten, was, vermeudelek vanof de[[11e eeuw]], nen grafeleken [[vroonhöf]] vestigd. Delft was mede hierdeur n belangriek marktcentrum, wat nog te zeen is an den umvang van et centroale marktplein. === Vanof 1246 === [[Bestaand:Plattegrond van Delft na de stadsbrand van 1536.jpg|thumb|De stadsbraand van 1536 verwoostten n groot deel van de stad.]] [[Graaf Willem II]] verleenden Delft op [[15 april]] [[1246]] [[stadsrechten]]. Handel en ni-jverheid kwamen der tot grootn bleuj. In [[1389]] wöd den [[Delfshavenschen Schie]] noar den [[Ni-jen Maas|Maas]] egroaven, en an de monding doarvan wodden den zeehaavn [[Delfshaven]] ebouwd. Delft was tot de 17de eeuwe éne van de grote steadn van et groafschap (later previnsie) [[Graafschap Hollaand|Hollaand]]. In 1400 had de stad bi-jveurbeeld 6.500 inwonners en was zo de daarde stad in greutte, noa [[Dordrecht]] (8.000) en [[Hoarlem]] (7.000). In 1560 was Amsterdam mot 28.000 inwonners uut-egreujd tot de grootste stad, evolgd deur Delft, Leiden en Haarlem, dee elk rundumme 14.000 inwonners hadden. In [[1536]] wodden n groot deel van Delft deur braand in de asse elegd. Prinse [[Willem van Oranje]] residierden n hötjen in Delft, in et veurmoalige Sint-Agathaklooster, dat vanof dee tied [[Prinsenhöf (Delft)|Prinsenhöf]] wödt eneumd. Hi-j wodden doar op [[10 juli]] [[1584]] vermoord deur [[Balthasar Gerards]]. In de [[17e eeuw|17de eeuwe]] beleafden Delft deur de anweazigheid van nen Kamer van de [[Vereenigde Oostindische Kompagnie|VOK]] en deur et eerdewark ([[Delfts blaauw]]) ne ni-je bleujtied. In [[1654]] wodden n groot deel van de stad verwoost deur den [[Delftsen dönnerslag]] - de ontploffing van ne opslagplaatse veur buskruut op de plek woar vanof dee tied den ''Peerdenmarkt'' is. Op den 'ofstaand van nen kanönskoggel' wöd n ni-j [[Kruuthuus (Delft)|Kruuthuus]] bouwd, deur architect [[Pieter Post (persoon)|Pieter Post]]. === Vanof 1672 === [[Bestaand:Blaeu_1652_-_Delft.jpg|thumb|250px|Delft in 1652 (Blaeu)]] Vanof et Nederlandse [[rampjoar]] [[1672]] ging de Delftse economie achteruut. De stad wodden oavervlöggeld deur de beide noabersteadn [[Den Haag]] (as bestuurscentrum) en Rotterdam (as haavn stad). In de [[19e eeuw|19de eeuwe]] was doar nog moar éne plateelbakkeri-je ovver: [[De Porceleyne Fles]]; dit bedrief kon as enige blieven bestoan umdat et noast eerdewark ok baksteen ging maakn. In [[1850]] telden den toonmoaligen gemeente Delft, mit nen oppervlaakte van 5,3 km², 18.642 inwonners.<ref>nidi.knaw.nl: [http://www.nidi.knaw.nl/nl/atlas/size/1850 Nederland per gemeente 1850]</ref> Den gebeeden [[Vri-jenban]] en [[Höf van Delft]] waarn dee tied nog geen dele van Delft. Met den sloop van de [[stadsmure]] in de 19de eeuwe en de komst van den [[trein]] in [[1847]] wöd Delft wier ne antrekkeleke plek veur ni-je fabrieken zoas de Gist- en Spiritusfabriek, [[Calvé]] en [[Delft Instruments]]. De oprichting van de Könninkleke Academie (teggenwoordig: Techniese Universiteit) in 1842 en et onderzeuksinstituut TNO in 1932, zörgden derveur dat Delft ok n centrum van techniek en wetenschap wodden. == Stadsbeeld == Delft hef ne historiese binnenstad met n vri-j oaverzichtelek stroatenplan. Geliek, n betjen in noord-zuudrichting, löp de [[Stadsgracht|grachte]], [[Olde Delft]] en Ni-je Delft. Den lesten is better bekand as achterenvolgens Langen Geer - Koornmarkte - Wienhaavn - Hippolytusbuurte - Veurstroate. Tussen beide grachten in steet, op wat vermeudelek de oldste bebouwde plek van de stad is, de [[Olde Karke (Delft)|Olde Karke]] mit heuren karakteristeeken toorn. Den toorn wödt den 'Olde Jan' eneumd. Noabi-j den Olde Jan bevund zich et [[Gemeenlandshoes (Delfland)|Gemeenlaandshoes van Delflaand]] met nen [[Gotiek|gotiesen]] geavel en et [[Prinsenhöf (Delft)|Prinsenhöf]]. Ten oosten van dee 2 grachten wierd de stad in den löp der tieden uutgebreid. An de [[Markt (Delft)|Markt]], n zeer ruum plein, steet de [[Ni-je Karke (Delft)|Ni-je Karke]] met et proalgrof van Willem van Oranje en den Könninkleken grofkeller. Den toorn van de karke is den op éen noa hoogsten karktoorn van Nederlaand. Ok an de Markt, teggenoaver de karke steet et [[Stadhoes van Delft|Delftse stadhoes]], dat deur [[Hendrick de Keyser]] in 1618-1620 wöd ebouwd rundumme et oldste gebouw dat Delft teggenwoordig nog hef: den toorn ''et Olde Steen''. Op de Markt steet n standbeeld van [[Hugo de Groot]], den rechtsgeleerden den in [[1583]] in Delft wodden geboorn. De Beestenmarkt is veural in de zommer et uutgoanscentrum van Delft, moar ok op aandere plekken kortbi-j de Markte bevund zich volop horeka - met name op den weg Burgwal, Broabantsen Turfmarkt, Kromstroate, Markt, Ni-jstroate. == Bezeensweerdig == === Höfkes === Der bunt in Delft veer [[Höfke]]s] oaver van de zeuven dee de stad ooit riek was. Dit bunt et [[Höfken van Gratie]], [[Höfken van Pauw]], et [[Klaeuws Höfken]] en het [[Höfke van Almunde]]. === Delfts blaauw === t Eerdewark van Delft, t [[Delfts blaauw]] is arg bekend. Veural nog te zeen bi'j [[De Porceleynen Flesse]]. == Bekende leu oet Delft == * [[Alexander Pechtold]], politieker van [[D66]] == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.delft.nl Webstea Stad Delft] * [http://www.gemeentedelft.info Webstea Gemeente Delft] == Oetstalling == <gallery> Delft_jan.jpg|Olde Jan Delft_poorte.jpg|Oost Poorte Delft_hugo.jpg|Hugo de Groot Delft_grachte.jpg|Grachte </gallery> == Rifferenties == <references /> {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] mzmmda0jxw2k7npaqvsn0vgy2mwsmh5 0 10196 279164 276381 2015-03-27T16:39:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Terschelling_harlingen.jpg|thumb|300px|right|Den snellen veerboot tussen [[Terschelling]] en [[Harlingen (stad)|Harlingen]].]] [[Bestaand:Den_Helder-tessel.jpg|thumb|300px|right|Den veerboot tussen [[Den Helder]] en [[Tessel]] ]] [[Bestaand:Assendelft_pont.jpg|thumb|300px|Den veerpont bi-j Assendelft in et [[Noordzeekanaal]].]] Nen '''veerboot''' is n skip dat ne openboar vervoersverbinding underhöld ovver éne van n antal in et biezunder bi-j nen zaak beheurende waterweage, en n vermeugen hef van minstens 12 te vervuurn leu. De woorden veerboot en [[veerpont]] hebt elk ne wetteleke betekkenis. Volgens et in Nederlaand geldege Binnenvoartbesluut is nen: * '''Veerboot''': n skip dat is bestemd of wöd ebruukt veur et bedriefsmoateg vervoer van meer as 12 leu buten de bemanningsleu en dat nen openboar vervoersdienst onderhöld tussen plaetse elegen an den [[Dollard]], den [[Ems (revier)|Eems]], de [[Waddenzee]] mit inbegrip van de verbindingen mit de [[Noordzee]], of de [[Westerschelde]] en de zeemunding doarvan. * '''Veerpont''': n skip, neet nen veerboot, dat is bestemd of wöd ebruukt veur et bedriefsmoateg vervoer van éne of meer leu buten de bemanningsleu en dat nen openboar vervoersdienst onderhöld. == Veerbootverbindingen == Nederlandse veerboten voart noar de [[Waddeneilaand]]en, ovver et [[Iesselmeer]] en in et verleaden ovver de wateren tussen de [[Zuud-Hollaand]]se en [[Zeeuwse eilaanden]] en noar [[Zeeuws-Vloanderen]]. Ok bunt der verskillende veerboten vanuut [[Nederlaand]] en [[België]] ovver de [[Noordzee]] noar et [[Vereanigd Könninkriek]]. === Nasionaal (Nederlaand) === De belangriekste veerbootverbindingen binnen Nederlaand bunt: * [[Den Helder]] – [[Tessel]] ([[Könninkleke N.V. Tessels Eigen Stoomboot Underneaming|TESO]]) * [[Harlingen (stad)|Harlingen]] – [[Vlielaand]] ([[Rederi-je Doeksen]]) * [[Harlingen (stad)|Harlingen]] – [[Terschelling]] ([[Rederi-je Doeksen]]) * [[Vlielaand]] – [[Terschelling]] ([[Rederi-je Doeksen]]) * [[Holwerd]] – [[Amelaand]] ([[Wagenborg]]) * [[Lauwersoog]] – [[Schiermonnikoog (plak)|Schiermonnikoge]] ([[Wagenborg]]) * [[Esonstad]] - [[Schiermonnikoog (plak)|Schiermonnikoge]] ([[Wagenborg]]) * [[Enkhuze]] – [[Stavoren]] (Rederij V & O B.V.)(alleneg fiets- en vootveer) * [[Enkhuze]] – [[Urk]] (Rederij Duurstede) (alleneg fiets- en vootveer) * [[Amsterdam]] – [[Velsen]] ([[Connexxion]]) ([[OV te water]], alleneg fiets- en vootveer) * [[Waterbus]], verbinding tussen de [[Drechtsteden]] * Wieter bunt der veural veur et [[fietser|fiets]]- en [[wandelen|wandel]][[toerisme]], in Nederlaand, veural in de [[zommer]]tied, ok veerbootverbindingen veur neet motoriseerd [[verkeer]] tussen de [[Zeelaand|Zeeuwse]] en [[Zuud-Hollaand]]se [[schiereilaand]]en en tussen de Waddeneilaanden. * Noa et losgoan van den [[Westerscheldetunnel]] op [[14 maart]] [[2003]], bunt de autoveerdiensten [[Kruningen]] – [[Perkpolder]] en [[Vlissingen]] – [[Breskens]] van de Previnsie Stoombootdiensten in Zeelaand op-eheaven. Op den weg Vlissingen – Breskens wöd vanof dee tied alleneg [[fiets- en vootveer]] edoane, dat as [[OV te water]] uut-evoerd wöd deur de firma [[Veolia Transport Fast Ferries]] (veurhen BBA Fast Ferries). === Internasionale verbindingen van/noar Nederlaand === * [[Hook van Hollaand]] – [[Harwich]] ([[Stena Line]]) * [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]]/[[Europoort]] – [[Kingston upon Hull|Hull]] ([[P&O Ferries]]) * [[IJmuuden]] – [[Newcastle upon Tyne|Newcastle]] ([[DFDS Seaways]]) * [[Eemshoaven]] – [[Borkum]] ([[AG Ems]]) * [[Hook van Hollaand]] - [[Killingholme]] ([[Stena Line]]) === Internasionale verbindingen van/noar België === * [[Haven van Brugge-Zeebrugge|Zeebrugge]] - [[Kingston upon Hull|Hull]] ([[P&O Ferries]]) * [[Zeebrugge]] - [[Edinburgh]] ([[Rosyth]]) ([[SuperFast Ferries]]) * [[Oostende]] - [[Ramsgate]] ([[Transeuropa Shipping Lines]]) * [[Oostende]] - [[Ipswich (stad)|Ipswich]] ([[Ferryways nv]]) * [[Oostende]] - [[Killingholme]] (Ferryways nv) [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Skip]] [[Kategorie:Openboar vervouer]] 6isxrol6upd3314ndtpnzzlume8kfzc 0 10204 265001 158646 2013-05-09T22:21:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Grunnegse woorden dij begunnen mit W''' oet t [[Grunnegs woordenbouk]]. {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Grunnegs woord ! width="30%" |Alternoatief ! width="30%" |Meervold/ bv. nmw. ! width="30%" |Nederlaands ! width="50%" |Opmaarken |- |weep |wepe |wepen |wesp | |- |willen |kinnen, lukken (verhollaandst woordbroeken) | |kunnen, lukken |bv: "t Wil nait" (het lukt niet), "n Schip dij visken wil" (Een schip dat kan vissen) |} {{Grunnegs woordenbouk}} {{Begin}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] 8nle5ql83mbb46seltsf6rah9ks3jrl 0 10205 74526 2008-07-28T19:24:06Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Laauwersoog]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Laauwersoog]] peyly9ijcsevmxuxfa5vt1gyzjs5p77 0 10206 157393 74528 2010-08-12T16:16:55Z Erik Warmelink 513 disamb. [[Ems]] → [[Ems (revier)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ems (revier)]] f6exjy4bppapacez08y8j7liplm6w0m 0 10208 291067 265821 2016-11-03T13:27:28Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki 't '''Woordenboek van de Gelderse Dialecten''' (of-ekort: '''WGD''') is een preject dat bestaot uut drie themawoordeboeken van Gelderse dialecten. Der bin twee varianten van dit preject; der is een versie veur de [[Veluwe]] en d' are is veur 't [[Revierenland]]. 't WGD bestaot uut drie delen: *Deel 1 (''Het huis'') *Deel 2 (''De mens''); en *Deel 3 (''De wereld'') 't Preject is van start egaon op [[1 april]] [[2002]] en de opzet is ebaseerd op de stiel die gebruukt wort in de Limburgse (WLD), Braobanse (WBD), Achterhoekse en Liemerse (WALD) en Overiesselse (WOD) dialectwoordeboeken. De uutvoerders van 't WGD waren [[Harrie Scholtmeijer]] (veur de Veluwe) en [[Charlotte Giesbers]] (veur 't Revierengebied). In [[2007]] gung Harrie Scholtmeijer vort bie de [[IJsselacademie]] en stopten ie dus oek mit 't WGD, Charlotte Giesbers het toe zien taken over-eneumen van 't daarde en leste boek. 't Preject is efinancierd deur de Previnsie Gelderland en de Katholieke Universiteit Nijmegen. In [[oktober]] [[2005]] is 't eerste deel van beie versies uut-ekommen, in [[november]] [[2006]] 't tweje deel en in [[november]] [[2008]] 't daarde en leste deel. {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Streektaol in Gelderlaand]] [[Kategorie:Woordeboek|Gelderse Dialecten]] 4mckj05mursjcksirta35841wj4mon7 0 10209 74537 2008-07-28T20:34:35Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Woordenboek van de Gelderse Dialecten]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Woordenboek van de Gelderse Dialecten]] hjl3sgyxgccvpi66bai4idh2n2uoo5t 0 10212 280187 262878 2015-04-07T21:07:03Z RoboServien 60 Robot: kategorie Gemeente in Zuud Hollaand is vervöngen deur Gemeente in Zuud-Hollaand wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Hillegom | bestaandsnaam vlagge = Flag of Hillegom.svg | bestaandsnaam woapn = wapen_hillegom.jpg | lokatie = LocatieHillegom | proveensie = [[Ofbeelding:Flag Zuid-Holland.svg|20px|Zuud-Hollaand]] [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = '''Hillegom''' | öppervlakte = 13,48 | öppervlakte laand = 12,87 | öppervlakte water = 0,60 | inwonners = 20.310| doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 1.578 | breedtegroad = 52/18/0/N | lengtegroad = 4/35/0/E| verkeersoader = [[N207]], [[N208]] | netnummer = 0252 | postkode = 2181-2182 | webstie = [http://www.hillegom.nl/ www.hillegom.nl] | }} '''Hillegom''' is n [[darp]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Bollenstreke]] in de Nederlandse previnsie [[Zuud-Hollaand]] en hef ne oppervlakte van 13,48 km² (woarvan 0,60 km² water). Den name Hillegom kump van van de abdi-je eneumd "Hijlighem" woar et darp later umhen is ebouwd. Vandage den dag besteet dizzen abdi-je neet meer. == Hoarlem-Hillegom == Howal de gemeente Hillegom deel uutmek van de Bollenstreke en teggenwoordig samenwarkt met gemeenten uut de regio Hollaand Rijnlaand, bunt de inwonners van dee gemeente in moatschappelek opzicht veural ericht op noabergemeenten in Noord-Hollaand, de stad [[Hoarlem]] in et bi-jzunder. Vanof olde tieden hebt de inwonners starke baanden met dit gebeed. In de jaoren 70 van de veurege eeuwe hef den gemeenteroad van Hillegom zelfs n besluut enommen um ansluting te zeuken bi-j de previnsie Noord-Hollaand. Dit besluut is echter nooit te pas ekommen. == Bollenstreke == Hillegom is de noordelekste gemeente van de ''Duun- en [[Bollenstreke]]'' van Zuud Hollaand. De noord- en oostgrenze is geliekertied de previnsiegrenze. Hillegom grenst in et noorden an [[Bennebrook]], in et oosten an [[Beinsdarp]] (gemeente [[Hoarlemmermeer]]), in et zuden an [[Lisse]], in et westen an [[Den Zilk]] (gemeente [[Noordwiekerholt]]) en in et noordwesten an Vöggelenzang (gemeente [[Bloomendaal (Noord-Holland)|Bloomendaal]]). De grenze met et Hoarlemmermeer is de [[Ringvoart van den Haarlemmermeerpolder]], de grenze met Den Zilk is de [[Leidse trekvoart]]. == Bezeensweerdig == * Et [[blomencorso]] dat in de tweede helfte van april deur et darp geet * De oaverbliefselen van et höf van Hillegom (noe roadhuus) * De [[tulp]]envelden * Et [[polder]]laandschop lengs de rengvoart * Et Fordmuseum; de grootste partikulieren verzoameling [[Ford|Ford-auto´s]] ter weald == Treslong == In de beginjoaren van de Nederlaandse televisie wodden de grote zale van et gebouw ''Treslong'' völle bruukt veur optreadens. Et beroomdstem optreaden verzorgden [[The Beatles]] in juni [[1964]]. Zi-j gaven n [[playback]]-[[Televisie|TV]]-optreaden veur de [[VARA]]. Den schouw woarin dat beurden wodden epresentierd deur [[Herman Stok]] en [[Berend Boudewijn]]. Vanof 2005 besteet et gebouw Treslong neet meer. Et is gesloopt en hierop wodden in 2007 de ni-je wonwiek "De Marel" ebouwd. == Parken == * Heemtuun: Et bekandste park in Hillegom is den Heemtuun. Heel groot is et neet, moar volgens veul leu wal mooi. Et park is eleagen an de Ringvoart in de wiek Elsbrook. An de achterkaante ku'j an et water zitten, met uutzicht op [[Beinsdarp]]. * Vossenpark: Dit park ligt veur dreekwart um zwembad Den Vosse hen, en hef ne olde kinderboerderi-je. == Uutgoande verwiezing == * [http://www.hillegom.nl Webstea van de gemeente] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:HILLEGOM_karke.jpg|Karke Ofbeelding:HILLEGOM_pompe.jpg|Darpspompe </gallery> {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] 98sqfaac9rlhqk4lff1xybuwx77wxff 0 10216 272903 272902 2014-01-21T09:35:32Z Cycn 1607 döt niet wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Jakobswolde | bestaandsnaam vlagge = VlagJacobswoude.svg | bestaandsnaam woapn = WapenJacobswoude.svg | lokatie = LocatieJacobswoude | proveensie = [[Ofbeelding:Flag Zuid-Holland.svg|20px|Zuud-Hollaand]] [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Rijnsaterwolde]] | öppervlakte = 41,37 | öppervlakte laand = 36,50 | öppervlakte water = 4,87 | inwonners = 10.769| doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 295 | breedtegroad = 52/12/0/N | lengtegroad = 4/39/0/E| verkeersoader = [[A4]], [[N207]] | netnummer = 0172, 071 | postkode = 2355, 2450, 2451, 2465, 2480, 2481 | webstie = | }} '''Jacobswoude''' is ne vroggere [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederland]]se previensie [[Zuud-Hollaand]] en hef ne oppervlakte van 41,56 km2 (woarvan 4,96 km² water). De gemeente is in 1991 ontstoan uut et soamengoan van de gemeenten [[Woubrugge]], [[Rijnsaterwolde]] en [[Leimuuden]] en zi-j umvat ok et darp [[Hoogmade]] en de [[buurtschop]]pen [[Ofwegen]] en [[Bilderdam]]. De gemeente is eneumd noar et vort egoane darp [[Jacobswolde (darp)|Jacobswolde]]. Jacobswolde grenst an de gemeenten [[Hoarlemmermeer]], [[Alkemade]], [[Aalsmeer]], [[Uuthoorn]], [[Ni'jkoop]], [[Alphen an den Rien]], [[Rienwolde]] en [[Leiderdarp]]. == Samengoan == De gemeente was betrokken bi-j n meugelek soamengoan op 1 januari 2008 met de gemeente [[Alkemade]]. Uutendelek wodden beslotten dit plan neet deur te loaten goan, umdat hierveur ne roadsmeerderheid in Alkemade ontbrak. Vanof september 2006 wodden der wier esprokken oaver n soamengoan tussen de gemeenten, moar noe vanof 1 januari 2009 of 2010 as ingangsdoatum. Op n antal punten warkt beide gemeenten al samen as veurbereiding op et kommende samengoan, zoas de [[brandweer]]. Den veurlopigen warkname van de fusiegemeente is Koag en Brassem. Dit betekkent dat wanneer den ni-jen gemeenteroad niks dut um den name te wiezigen, Koag en Brassem den ni-jen name wöd van de gemeente. == Uutgoande verwiezing == * [http://www.jacobswoude-zh.nl Webstae van de gemeente] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Hoogmade anzicht.jpg|Anzicht op Hoogmade Ofbeelding:Leimuiden karkjen.jpg|Karkjen in Leimuuden Ofbeelding:Woubrugge karkjen.jpg|Karkjen in Woubrugge </gallery> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Zuud-Hollaand]] nghl8pnki6rpr242x6s4vciqnw3xczu 0 10220 280188 279519 2015-04-07T21:07:15Z RoboServien 60 Robot: kategorie Gemeente in Zuud Hollaand is vervöngen deur Gemeente in Zuud-Hollaand wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Gouda | bestaandsnaam vlagge = Flag of Gouda.png | bestaandsnaam woapn = Wapen-gouda.jpg | lokatie = LocatieGouda | proveensie = [[Bestaand:Flag Zuid-Holland.svg|20px|Zuud-Hollaand]] [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = '''Gouda''' | öppervlakte = 18,11 | öppervlakte laand = 16,92 | öppervlakte water = 1,19 | inwonners = | doatum inwonners = | dichtheid = 4.202 | breedtegroad = 52/01/0/N | lengtegroad = 4/42/0/E | verkeersoader = | netnummer = 0182 | postkode = 2800-2809 | webstie = [http://www.gouda.nl/ www.gouda.nl] | }} '''Gouda''' is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in et harte van [[Zuud-Hollaand]] in [[Nederland]]. [[Floris V van Holland|Graaf Floris V]] verleenden de stad in [[1272]] [[stadsrechten]]. Gouda steet bekend um ziene [[Goudse keze]], dee nog steeds verhaandeld wödt op de donderdagse [[keesmarkt]]. Ok hef de stad bekendheid deur de produksie van [[keers]]en, [[Pupe (reukgrei)|piepkes]] en [[stroopwoafel]]s. In vrogger tieden hef Gouda nen anzeenleke [[loakenindustrie]] en n groot antal [[beer]][[brouweri-je]]n had. Wieter is Gouda bekend van den joarleksen [[keersjesaovond]] woar gewoontegetrouw deur den börgermeister uut et [[Evangelie noar Lucas|Lucas evangelie]] wödt elaezen. Den karstboom wödt joarleks schonken deur de Goudse [[zustergemeente]] [[Kongsbarg]] in Noorwaegen. == Geskiednis == Den name Gouda wodden in 1139 veur et eerst eneumd in n skrift van den biskop van Utrecht. In de geskiednis van Gouda wödt de untwikkeling beskrevven van ne kleine verstarkte naederzetting an de samenvleujing van [[Hollaandsen Iessel]] en [[Gouwe (riveer)|Gouwe]] rundumme 1300 tot ne middelgrote previnsiestad in de 21ste eeuwe. == De Sint-Janskarke == De [[Grote of Sint-Janskarke (Gouda)|Sint-Jan]] is de langste [[kruuskarke]] van Nederlaand. De 123 meter lange karke is onder meer bekend vanwaege de [[gebraandskilderde rame]]n, "de Goudse glaeze". 20 van de 70 ramen bunt emaakt deur de breurs [[Crabeth (breurs Dirk en Wouter)|Crabeth]]. Dee ramen wodden plaatst tussen [[1530]] en [[1603]] en waren al in de 17de eeuwe nen toeristiesen trekpliester. Noa de [[Reformatie]] gingen zie gewoon wieter met plaatsing van de ramen, woarbi-j de onderwarpen wal veraanderden. Schenkers van dee ramen waren onder andere [[Willem van Oranje]] en ziene vrouwe [[Anna van Saksen]], aevenas euren gezworen vi-jand könning [[Filips II van Spanje|Filips II]] en ziene vrouwe 'Bloody' [[Maria I van Engeland|Mary Tudor]]. Dizze [[Gotiek|gotiese]] karke kump uut de [[15e eeuw|15de eeuwe]] en [[16e eeuw|16de eeuwe]], moar de historie van et gebouw geet wieter trög. De karke beheurt tot den [[Top 100 der Nederlaandsen UNESCO-monumenten]]. == Kultuur == === Musae === * [[Museum De Moriaan]] veurmoalig museum veur [[plateel]]. Et museum "De Moriaan" wödt end 2007 umedeupt in Nasionaal Farmaceuties Museum den Moriaan. * [[MuseumgoudA]] (veurmoalig Catharina Gasthuus), met [[altaarstuk]]ken uut de late [[Middeleeuwn]]. In stielkamers bunt vuurwarpen uut et vröggere dagelekse laeven te zeen. * Museum De verborgen tijd, met moderne kunst. * Kaaswaag (zie foto) * [[Binnenhavenmuseum|Binnenhaven]] openluchtmuseum Turfsingel. De schaepe bunt neet te bezichtegen. * [[Verzetsmuseum]] ovver et Zuud-Hollandse verzet. === Bezeensweerdig === * Et olde [[Stadhoes (Gouda)|stadhoes op de Markte]], ene van de oldste [[gotiek|gotiese]] stadhuze van Nederlaand, ebouwd van natuursteen tussen [[1448]] en [[1450]], noa den letsten grootn stadsbraand. * Den 17den-eeuwsen [[Woag (Gouda)|Woag]], ok op de Markte, ebouwd deur [[Pieter Post (persoon)|Pieter Post]] in [[1668]]. * De Sint-Janskarke, ne gotiese kruuskarke met gebraandskilderde ramen. * [[De veer gekreunden]], n laat [[Gotiek|goties]] huus an de Näjerstroate 6 in Gouda; et huus steet - net as de Sint Janskarke - op den Top 100 der Nederlaandsen UNESCO-monumenten. * [[Den Waaiersluus]] in den Hollaandsche Iessel ten oosten van Gouda. * De dree nog bestoande [[Mölle in Gouda|möllen van Gouda]]. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.gouda.nl/ Webstae van de gemeente Gouda] * [http://www.goudanet.nl Toogangspoorte tot Cultuur Histories Gouda; samen-esteld deur inwonners uut de stad under redaktie van de Openboare [[Bibliotheek]] Gouda, et Streekarcheef Midden-Hollaand en MuseumGoudA] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Gouda_stadhoes.jpg|Stadhoes Ofbeelding:Gouda_karke.jpg|karke Ofbeelding:Gouda-keze.jpg|Goudse keze </gallery> {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] 623uih2hey55qxexmmsuxkytz87vppo 0 10221 263147 258390 2013-05-04T22:38:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Annasaxony1544.jpg|thumb|200px|right|Anna van Saksen]] '''Anna van Saksen''' ([[Dresden]], [[Duutslaand]], [[23 december]] [[1544]] - [[18 december]] [[1577]]) was ne dochter van [[Maurits van Saksen (1521-1553)|Maurits van Saksen]] en Agnes van Hessen, en de tweede vrouwe van [[Willem van Oranje]]. Zi-j trouwden in [[Leipzig]] op [[24 augustus]] [[1561]]. De broedlachte kreg teggenwarkingen deur et verskil in geleufsovvertuugingen tussen beide aanstoande echteleu (Anna was streng [[luthers]]) en Willem was in dee tied katteliek. Hi-j zetten toch deur umdat hi-j nen goode parti-je in ziene rieke bruud zag en hi-j mit et trouwen ok den steun van [[Keurvorstendom Saksen|Saksen]], [[Hessen]] en den [[Rijnpalts|Palts]] kreg. Et huwelek wierd geen succes, ondanks vief kinder dee zie kreggen: * Anna (([[31 oktober]] [[1562]], vri-jwal geliek störven) * [[Anna van Oranje-Nassau (1562-1588)|Anna]] ([[5 november]] [[1563]] — [[13 juni]] [[1588]]), trouwden met [[Willem Lodewiek van Nassau]] * [[Maurits van Nassau (1564-1566)|Maurits]] ([[18 december]] [[1564]] — [[8 december]] [[1566]]) * [[Maurits van Oranje|Maurits]] (den lateren [[stadholder]]) ([[14 november]] [[1567]] — [[23 april]] [[1625]]) * [[Emilia van Nassau|Emilia]] ([[10 april]] [[1569]] — [[16 meert]] [[1629]]), trouwden met [[Emanuel van Portugal]] (1568-1638) Anna was wispelturig, kreg reagelmoatig woodeanvallen en depressieve bui-jen. Zi-j drunk mangs en gaf veul geld uut. Ok pleagden zi-j oaverspel mit [[Jan Rubens]] (den vader van den bekenden skilder). Zi-j kreg in 1571 zelfs nen kind van em, Christine von Diez. Dit kind wodden neet deur Willem van Oranje erkend en zi-j wodden hierveur vast enommen. Twee joar loater wöd et huwelek untbonden. Anna wöd doarnoa [[krankzinnigheid|krankzinneg]] verkloard. Heure kinder wödden heur of-enommen en de resterende tied van heur leaven brech zi-j deur in ne dichtgemetselde ruumte in et paleis van den Saksische keurvorst in Dresden. Zi-j steerf doar van uutputting. Zi-j ligt in [[Meissen]] begraven. {{DEFAULTSORT:Saksen, Anna Van}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis]] g09k6w6g9d972nbd32pjr2iq3kzelx8 0 10222 263148 258391 2013-05-04T22:38:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Moritz Sachsen.JPG|thumb|250px|Maurits]] '''Maurits''' ([[Freibarg]] ([[Keurvörstendom Saksen|Saksen]]), [[21 meert]] [[1521]] – bi-j [[Sievershusen]], [[9 juli]] [[1553]]) was van 1541 tot 1547 hartog en doarnoa tot 1553 keurvörst van [[Hartogdom Saksen|Saksen]]. Maurits was in 1541 etrouwd mit Agnes van Hessen (1527-1555), dochter van laandgraaf [[Filips I van Hessen]] en was den vader van [[Anna van Saksen]], de tweede vrouwe van [[Willem van Oranje]]. As vureg anhanger van et gedächtengood van de [[Reformatie]], was hi-j nen geduchten teggenstaander van [[Karel V van et Heilige Roomse Riek|Karel V]]. In 1551 dwung hi-j den keizer tot et [[Verdrag van Passau]], woaruut blek dat Karel, undaanks zien machte, neet in stoat zol wean et prottestantisme te vernetegen. {{DEFAULTSORT:Saksen, Maurits Van #::::1521}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis]] 4zclp6dj5rd2450v5vn732qb6juvs20 0 10225 291997 282184 2016-12-05T19:40:19Z Archie02 11371 /* Galleri-je */ Fix Filelink wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Wassenaar | bestaandsnaam vlagge = Wassenaar flag.svg | bestaandsnaam woapn = Wassenaar.svg | lokatie = LocatieWassenaar | proveensie = [[Ofbeelding:Flag Zuid-Holland.svg|20px|Zuud-Hollaand]] [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = Wassenaar | öppervlakte = 62,37 | öppervlakte laand = 50,92 | öppervlakte water = 11,45 | inwonners = 25.768| doatum inwonners = [[1 mei]] [[2014]] | dichtheid = 506 | breedtegroad = 52/9/0/N | lengtegroad = 4/23/0/E| verkeersoader = | netnummer = 070 | postkode = 2240-2245 | webstie = [http://www.wassenaar.nl www.wassenaar.nl] | }} '''Wassenaar''' is n [[darp]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie [[Zuud-Hollaand]] en hef ne oppervlaakte van 62,37 km². De gemeente Wassenaar mek deel uut van et [[kaderwetgebeed]] [[Stadsgewest Haaglaanden|Haaglaanden]]. Wassenaar besteet uut nen darpskern mit doarumhen ne bosrieke umgaeving mit völle villa's en laandhuze. Völle hiervan bunt vanolds [[buutenplaets]]e, zommerverblieve veur rieke steadelingen. Behalve an veul (gans) rieken geft dizzen underdak an bedrieve en [[konsulaat (diplomasie)|konsulaten]]. [[Willem-Alexander der Nederlaanden|Prins Willem-Alexander]] en [[Prinses Máxima]] hebt hier eur hoes op et laandgood [[Eikenhorst]]. Et laandgood [[Duinrell]] is noe in gebruuk as [[pretpark]]. In de umgeaving ligt de peerdenrenbane [[Duundigt]], de enige oaver-ebleaven grös-renbane in Nederlaand. In et centrum van Wassenaar steet nog ne olde, [[romaansen stiel|romaanse]] karke dee veur et grootste deel uut de 12de eeuwe kump. In dizze karke wodden [[prins der Nederlaanden|prinsesse der Nederlaanden]] [[Alexia der Nederlaanden|Alexia]] edeupt. Wassenaar grenst an et darp [[Veurschoten]] woar et al joarenlang gode betrekkingen met hef. Al vanof olde tieden hebt de 2 darpen ne gezameleke geskiednis. Et [[van Wassenaer|geslacht van Wassenaar]] huusden bi-jveurbeeld in [[Kasteel Doevenvoorde]] in [[Veurschoten]] en Laandgood [[De Horsten]], woar Eikenhorst n deel van is, ligt deels in de noabergemeente. An den Wassenoarsen slag bunt nog resten van den [[Atlantikwall]]. Mit bi-jna doezend meter an undergroandse gemetselde gänge wödden nog 5 bunkers verboanden. Et stelsel dut deenst as [[vlearmoezen|vlearmoesreservoat]] en is in den zommer te bekieken. == Geskiednis == Van de romaanse karke wöd beweerd dat zee op de plaatse ligt, woar destieds den missionaris [[Willibrord]] in Nederlaand an laand was egoan. De hoge dunen ten westen doarvan bunt pas later ontstoan. Lange tied blef Wassenaar n unanzeenlek darp, dat alleneg enige bekandheid had umdat et et domein was van et geslacht [[van Wassenaer]]. Pas in de 18de eeuwe begun et darp wat op te kommen, woartoo ok den bouw, under könning [[Lodewiek Napoleon Bonaparte|Lodewiek Napoleon]], van den "Heerweg" tussen Den Haag en Leiden (den Rieksstroatweg van vandage) bi-jdroog. Umstreaks 1840 leet prins [[Frederik der Nederlaanden (1797-1881)|Willem Frederik Karel van Oranje-Nassau]] in Wassenaar et paleisjen "Den Paauw" anleggen, woar hi-j teentallen joaren ewond hef en dat noe as stadhoes van de gemeente Wassenaar wöd ebruukt. Pas noa den anleg van ne [[Hofpleinliene|spoorliene van Den Haag noar Skeveningen]] (de liene doarvan is den Laandscheidingsweg van vandage) in 1907 begun Wassenaar zich te untwekkelen as villadarp veur rieke renteniers. == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Wassenaar_karke.jpg|Karke Ofbeelding:Wassenaar molen.jpg|Mölle </gallery> {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] eedcir7ytkdqodp4tteo3xzoismbij6 14 10226 289081 266232 2016-10-28T12:00:00Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Municipalities of North Holland}} [[Kategorie:Geografie van Noord-Hollaand]] [[Kategorie:Gemeente in Nederlaand|Noord-Hollaand]] byaiq49l61yosgc3ytar5eac9x1yxp7 0 10231 269083 269070 2013-08-06T21:13:31Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Bodegraven | bestaandsnaam vlagge = Bodegraven flag.svg | bestaandsnaam wapen = Bodegraven wapen.svg | lokasie = LocatieBodegraven | provinsie = [[Ofbeelding:Flag Zuid-Holland.svg|20px|Zuud-Hollaand]] [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaotse = '''Bodegraven''' | oppervlakte = 38,50 | oppervlakte laand = 37,48 | oppervlakte waoter = 1,02 | inwoeners = 19.337 | daotum inwoeners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 516 | breedtegraod = 52/05/0/N | lengtegraod = 4/46/0/E | verkeersaoder = [[N11]], [[A12]] | netnummer = 0172 | postkode = 2410 - 2411 | op-egaon = [[Bodegraven-Reeuwiek]] }} '''Bodegraven''' is een darp en een veurmoalige [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie [[Zuud-Hollaand]] en had ne oppervlaakte van 38,50 km² (woarvan 0,79 km² water). Sinds [[2011]] is et op-egoan in de ni-je gemeente [[Bodegraven-Reeuwiek]]. == Aandere darpen == Bi-j de gemeente heurden ok de darpen [[Den Mei-je (darp)|De Mei-je]] en [[Ni-jerbrugge an den Rijn]], en de [[buurtschop]]pen [[Noordziede]], [[Old-Bodegraven]], [[Wei-jlaand]], [[Wei-jpoorte]] en [[Zuudziede (Bodegraven)|Zuudziede]]. == Geskiednis == Bodegraven wodden al in den Romeinsen tied bewond. Toon der tied lag et an de noordgrenze van et [[Romeinse Riek]], den '[[Limes]]'. An den Romeinsen kante van dizzen Limes was der veul kriegs- en handelsdrokken. Dee Romeinen legden doar kampementen, haavns en nen weg an. De grenze wodden op min of meer raegelmoatigen ofstaand verstarkt met grens[[fort]]en ([[castellum]], bemand deur Romeinse [[legioen]]en en hulptröppe. Doarnoast waren der lengs den weg den noast den Limes leep op völle plekken naederzettingen ontstoan, woarunder in et Bodegraven van vandage. Doarnoa blef et lange tied stille rundumme Bodegraven. Volgens de oaverlaevering zol doar op ne inmiddels zeuk-eraakte kaarte uut 809 de [[heerlekheid]] Bodelo vermeld wodden. Zeker is dat rundumme et joar 1050 doar nen kleinen naederzetting was ontstoan, woarschienlek rundumme de darpskarke van vandage. Uutendelek, noa twee eeuwn twist ovver et eigendomsrechte tussen de bisköppe van Utrecht en de graven van Hollaand, kwam Bodegraven bi-j et [[Graafschap Hollaand]]. In de late [[middeleeuwn]] wodden der rundumme Bodegraven, wat in n brook gebeed lag, veul laand of-egroaven. Dizze ofgroavingen gebeurden vanof den heuger elaegen riveeroovers zoas den Olde Rien, den Mei-je en den Olde Bodegrave. Hoaks op dizzen waoterlöp wödden kavelgraven egroaven, en zo'n 1250 meter wieter wöd nen zogeneumden achtergraven egroaven. Deur dizze ofgroavingen ontstond den aparten verkaovelingsvörm. Noa den bouw van nen [[sluus]] rundumme 1350 had Bodegraven veurgood heur bestoansrecht verdeend. == Uutgoande verwiezingen == *[http://www.bodegraven-reeuwijk.nl Webstae van de ni-je gemeente Bodegraven-Reeuwiek] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Bodegraven kerk.jpg|Karke Ofbeelding:Bodegraven_straat.jpg|Noordstroate Ofbeelding:Bodegraven_wieriker_schaans.jpg|Wieriker Schanze </gallery> {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] ii3h0ob4dkomsrkuqhzcupvy8iealtk 0 10232 283145 283144 2015-09-06T19:42:01Z Mediatus 4497 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Wp 10 15 (DerHexer) 2012-09-28 44.jpg|thumb|rekonstruksie van nen Romeinsen wachttoorn bi-j castellum Hainhaus]] Den '''''limes''''' ([[Latien]] veur '[[grenze]]') is de benaming van de grenze van et [[Romeinse Riek]]. Dizzen leep van de [[Noordzee]] langs den [[Rien]] en [[Donau]] noar de [[Zwarte Zee]]. Meer noar et oosten volgden den limes den [[Eufraat]] (vanof de tied van keizer [[Septimius Severus]] den [[Tigris]]); in et zuden was de [[Sahara]] ne natuurleke grenze dee eigen eisen an de rieksverdaedeging stelden. == Weurdbetekkenis == Et [[Latien]]sen weurd limes is van eursprong ne laandmetersuutsproak en betekkenden anvankelek "grenspad", bi-jveurbeeld tussen twee akkers of wiengeerden. Loater kwam doar de betekkenis van "weg" bi-j. De betekkenis van "grenswegge" (in den zin van nen plaveiden weg langs [[fort]]en) is postklassiek en et gebruuk van de uutsproak in de kriegsbetekkenis as grensscheiding tussen et Romeinse Riek en de neet-underworpen gebeeden wodden deur [[Duutslaand|Duutse]] archeologen in-evoerd. == De noordeleke rieksgrenze == [[Ofbeelding:Castellum.png|right|thumb|250px|Plattegroand van n [[castellum]]]] Den limes wodden evörmd deur nen gördel van verdaedigingstoorns, standaardiseerde kampen veur [[auxilia|hulptröppe]] ([[castellum|castella]]) en legioensbases ([[castra]]), zoas [[Xanten|Castra Vetera]], [[Neuss (stad)|Novaesium]] en [[Ulpia Noviomagus Batavorum]]. Den gemiddelden ofstaand tussen de castella bedroog 6,5 kilometer; op groand hiervan zollen der nog verborgen of vort-espeulden castella in Nederlaand mötten waen. Howal et weurd ''limes'' strikt enommen zol mötten sloan op de eigenleke grenze an den Rien, hadden de Romeinen ok verdaediging ''in de deepte'', zodat et bestoan van verstarkingen an de Waal en Maas annemmelek is. Verskillenden steen reste in den [[Maas]] bunt wal as militair beneumd. Bi-j [[Cuijk]] bunt de resten van n tiedelek kamp evonden. In de Late Oldheid wodden dizze deepteverdaediging uut-eebreid mit verstarkte bruggen in bi-jveurbeeld [[Maastricht]] en opni-j Cuijk. Doarnoast mot wodden esteld dat bi-jnoa elk [[castrum]] en elk [[castellum]] umrengd wierd deur n darp ([[vicus]]) dat deenstboar was an et fort. == Geskiednis == Den limes is ontstoan toon de Romeinen in [[47|47 n. Chr.]] veur altied de veroavering van [[Germania]] opgaven. Zi-j trokken zich trög op den [[Rien]], dee de grenze wierd. Et projekt kan wödden ezene as underdeel van de laegerhervormingen van keizer [[Claudius]], howal de uutvoering ter plaatse in hende was van zienen generoal [[Corbulo]]. In Nederlaand wödden langs den Rien rundumme twinteg forten ebouwd. An den weg lagen [[wachttoorn]]s woarvan den onderlingen ofstaand dusdöäneg was dat zie van den enen noar den andere wachttoorn lecht tekkens kon ofgaeven.<ref>Verskillende wachttoorns bunt trög evonden bi-j de opgroavingen in den [[Vinex]]wiek [[Leidschen Rien]].</ref> Den limes was neet allenig bedoold um et gebeed an de oaverkante van de revier te beheersen en vi-jandeleke invallen unmeugelek te maakn of te bestrieden. De kriegsveurzeeningen waarn ok en veural bedoold um toozicht uut te oefenen ovver den Rien as ene van den belangriekste verbindingen in et noordeleke deel van et Romeinse riek, tussen et Duutse Rienlaand en Brittannië. Bi-j den [[Bataafsen Opstaand]] van [[69]]-[[70]] wödden völle forten in braand estokken. Noa den opstaand bunt ze wier op-ebouwd. Ne volgende bouwtied blek tiedens et joar 200, toon de verstarkingen wödden herbouwd uut steen. uut de verwoostingsloagen lek et derop dat den limes rundumme et joar 240 is bezwaeken, wodden hersteld, en opni-j bezwaek rundumme 258, dee wödden vereurzoakt deur de ok uut eskraeven bronnen bekenden [[Franken|Frankiesen]] inval. Den Galliesen keizer [[Postumus]] herstelden de grenze, dee veur altied vort ging toon [[Aurelianus]] in 274 et [[Gallo-Romeinse Riek]] ruumden. De Romeinse anwaezigheid in de veerde eeuwe had n volledig andere uutstroaling. Den name van n tröpken castella (mit euren afstaanden) bunt oaver-elaeverd op de [[Peutinger kaarte]] en et [[Itinerarium Antonini]]. In [[Nederlaand]] leep den limes langs wat noe de [[Olde Rien (Harmelen-Noordzee)|Olde Rien]], den [[Krommen Rien]] en den [[Nederrien]] is, van [[Katwiek (Zuud-Hollaand)|Katwiek]] noar [[Duutslaand]]. Lengs dizze grenze leep den [[limesweg]], dee ok wal den limes wodden eneumd. Hi-j verboand [[castellum|castella]] dee lengs de grenze waarn ebouwd mit mekare. Archeologies underzeuk mek duedelek dat in de tied van de keizers [[Traianus]] en [[Hadrianus]] flink is uut-egovven an in den uutbouw en et onderhold van den weg. == Den Limes as monnument == Den [[Unesco]] oaverwaegt den limes op de waeldarfgoodlieste te zetten. Veur n deel van den limes in [[Duutslaand]] is dat al ebeurd. In Nederlaand is neet völle meer te zeen van den limes. De gemeenten bunt doarumme de zichtboarheid an et vergroten. Zo wodden op 9 november [[2007]] in et centrum van Utrecht, vlak bi-j den [[Dom van Utrecht|Dom]] mit nen 80 centimeter breedn strook van gekleurd lech en naevel de plaatse van et olde castellum [[Traiectum]] an-egaeven. == Elders == [[Ofbeelding:Bu_Njem.JPG|right|thumb|250px|Bu Njem; foto [http://www.livius.org Livius.Org].]]Den limes had oaveral ne andere uutstroaling. In [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]] bescharmden ne stenen mure de Romeinen teggen de [[Picten]]. Dizze mure besteet deels nog en wöd [[Mure van Hadrianus]] eneumd. De verstaerkingsliene deur et Odenwald en Zwarte Wold (den Germaans-Raetische limes) was doarenteggen van holt, al wodden et oosteleke deel later uut steen herbouwd. Lengs den Midden-Donau had de Romeinse rieksgrenze ne uutstroaling dat an den limes in de Laege Laanden dut denken. In [[Dacia]] slingerden de riege forten zich deur de [[Karpoaten]]. De woostiengrenze in Syrië en langs de Sahara ([[Limes Tripolitanus]]) hadden ne meer oppen uutstroaling. == Romeinse forten lengs den limes in Nederlaand == Noord-weg (Olde-Rien-grenze) vanof de Duutsen grenze tot de Noordzee: # ''Carvium'', [[Bi-jlaandsen Weerd]] # castellum bi-j [[Duven (gemeente)|Duve]], Looweerd # castellum bi-j Meinerswiek [[Arnem]] (''[[Castra Herculis]]?''), moar de castra ligt volgens de [[Peutinger kaarte]] an den weg Nimwaege-Rien-kuste. # meugelek een castellum bi-j [[Driel]] # castellum bi-j [[Randwiek]] # ''[[Carvo]](ne)'', [[Kesteren]]. # ''[[Mannaricium]]'', [[Maurik]] indeen den ofstaand FECTIO-LEVEFANO XVI op de [[Peutinger kaarte]] inderdoad nen skrieffolt is van VIII. # ''[[Levefanum]]'', [[Rieswiek (Gelderlaand)|Rieswiek]] indeen den afstaand FECTIO-LEVEFANO XVI op den [[Peutinger keerte]] inderdoad nen skrieffolt is van VIII. # ''[[Fectio]]'', [[Vechten]], altoar evonden mit inskriptie FECTIONE. # castellum in [[Utrecht (stad)|Utrecht]] (''[[Traiectum]]?'') # castellum ''[[Fletio]]'' bi-j Utrecht-[[Den Meern]]. # ''[[Laurium (Woerden)|Laurium]]'', [[Woerden]]. # mini-castellum bi-j [[Bodegroaven]], vermeudelek ter verdaediging van ne brugge. # ''[[Nigrum Pullum]]'', [[Zwammerdam]]. # ''[[Albaniana]]'', [[Alphen an den Rien]]. # ''[[Matilo]]'' of ''Matilone'', Den wiek [[Roomburg]] in [[Leiden]]. # logistieke basis bi-j [[Valkenburg (Zuud-Hollaand)|Valkenburg ZH]]-Marktveld # ''[[Praetorium Agrippinae]]'', [[Valkenburg (Zuid-Holland)|Valkenburg ZH]], scharf evonden mit inscriptie (A)GRIPPINA(E). # ''[[Lugdunum]]'', westelek van [[Katwiek (Zuid-Holland)|Katwiek]]; de ruïne steet bekend as [[Brittenburg]]. Zuudweg (deels Waal/Maasgrenze) vanof de Noordzee langs [[Nimwaege]]: # ''[[Forum Hadriani]]'' (ok geneumd Municipium Aelium Cananefatium ), [[Veurburg]] # ''[[Flenio]]'' # ''[[Tablis]]'' # ''[[Caspingio]]'' # ''[[Grinnibus]]'', [[Rossum (Gelderlaand)|Rossum]] (Gelderlaand) # ''Ad Duodecimum'' # ''[[Oppidum Batavorum]]/[[Ulpia Noviomagus Batavorum]]'', [[Nimwaege]] mit castra op de [[Kopsen Höf|Kops vlakte]] en den [[Hunnerbarg]] # ''[[Ceuclum]]'', [[Cuijk]]: tiedelek kamp, loater ok ne brugge # ''[[Blariacum]]'', ([[Holt-Blerick|Holt-]])[[Blerick]] # ''[[Catualium]]'', [[Heel (plaatse)|Heel]] # ''[[Feresne]]'', [[Dilsen]] in België # ''[[Atuatuca Tungrorum]]'', [[Tongeren (stad)|Tongeren]] in België # ''[[Mosa Trajectum|Traiectum ad Mosam]]'', [[Maastricht]] Ok as kustverdaediging hadden de Romeinen eure forten, zoas: # ''[[Flevum]]'' te [[Velsen]]?, forten verzameling mit tentenkaamp en marinehaavn. # [[Oostvoorne]] (''Helinio''?) (vermeudelek). # Goedereede-Olde Waeld (vermeudelek). # Walcheren-De [[Roompot]] (vermeudelek). # ''Rodanum'', [[Eerdenburg]]. # castellum te [[Maldegem]]. # castellum te [[Oldenburg]]. == Literatuur == * Tilmann Bechert en Willem Willems, ''De Romeinse Rijksgrens tussen Moezel en Noordzeekust'' (1995) * Bernard Colebrander, MUST(redactie), ''Limes Atlas'', (Uitgeverij 010, 2005 Rotterdam) * Margot Klee, ''Grenzen des Imperiums. Leben am römischen Limes'' (2006 Stuttgart) == Zee ok == * [[Romeinen in Nederlaand]] * [[Lieste van Romeinse bouwwarken in Nederlaand]] * [[Limes Tripolitanus]] * [[Limeswegge]] * [[Liemers (streek)]] == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.livius.org/li-ln/limes/limes.html Limes]: algemeen artikel * [http://www.limes.nl/ Limes.NL]: den limes in Nederlaand * [http://www.livius.org/ga-gh/germania/limes.html Limes in Germania Inferior]: den limes in Nederlaand en Duutslaand * [http://www.cultuurwijzer.nl/cultuurwijzer.nl/cultuurwijzer.nl/i000634.html Oaverzichte plekken en vondsten] * [http://www.limes.nu/ Den LIMES-weg van Katwiek noar Woerden] == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Romienen]] [[Kategorie:Geschiedenis]] d124424fswbkuqzq8xh20hmibg5goyo 14 10233 266572 260662 2013-05-10T18:28:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Ancient Rome}} [[Kategorie:Oldheid]] 8e3jc77o3zdf865hxvsu6uw994d1wd1 0 10234 263103 258274 2013-05-04T22:30:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Part of Tabula Peutingeriana.jpg|thumb|250px|Stuksken van de Tabula Peutingeriana]] [[Ofbeelding:TabulaPeutingeriana2.jpg|thumb|250px|Deel van de Peutinger kaarte mit de plaetse in België, Nederlaand, Frankriek en Duutslaand]] De '''Tabula Peutingeriana''' of '''Peutinger kaarte''' is nen kopie van ne [[Romeinse Riek|Romeinse]] reiskaarte uut de [[3e eeuw|3de eeuwe]] tot [[4e eeuw|4de eeuwe]]. Zi-j beslöt n gebeed van [[Groot-Brittannië]], [[Spanje]] en [[Noord-Afrika]] in et westen tot den [[Ganges (revier)|Ganges]] riveer in et oosten. Den oldsten bekenden kopie is n haandskrift uut de [[13e eeuw|13de eeuwe]], dat noe bewoard wöd in de [[Oostenriek]]se Nasionale Bibliotheek in [[Wenen]]. Et is dizzen kopie den den name gaf an de kaarte. Vervoardegd deur nen monnik uut [[Colmar]] wodden de kaarte in ne [[bibliotheek]] in Zuud-[[Duutslaand]] evonden deur [[Conrad Celtis]], dee eur in [[1507]] noaleet an den [[humanisme|humanist]] [[Konrad Peutinger]] uut [[Augsburg (stad)|Augsburg]]. == De kaarte == Den Tabula Peutingeriana is ne rolle [[perkament]], samen-esteld uut 12 blader van rundumme 38 cm hoge, elk 59 tot 65 cm lange, mit ne totale lengte van 6,82 m. Et eerste blad, mit doarop et [[Iberies schiereilaand]] en de Britse eilaanden is vort-eraakt, woardeur der nog moar 11 blader ovver bunt. De kaarte is neet oppervlaakte-getrouw is, zee is meer ne skematiese veurstelling van et weagennet en de stappen plaetse in et [[Romeinse Riek]] (zee ofbeelding). Oaver et grootste deel van de kaarte wodtt ok de ofstanden van de satappen an-egeaven, deels in [[Romeinse miel]]en (''milia passuum''), en veur et [[Gallië|Galliesen]] deel in ''[[leuga]]e'' (rundumme 1,5 Romeinse miel). Der besteet gene twiefel dat dit kömp deurdat de eurspronkeleke kaarte verskillende bronnen had. In de tied van vervoardeging gingen doar ok al verskillende ''itineraria'' rund, reisweagen van hier noar ginder in liestvörm. Ne grote verzameling doarvan was et [[Itinerarium Antonini]], dat neet minder as 3500 stappen plaetse mit onderlinge ofstaanden vermeldt. In elk geval wöd de neet bewoarde kaarte woarnoar de Tabula Peutingeriana kopieerd wierd, nog bi-j-ewarkt mit ni-je weage en plaetse tot rundumme et joar [[400]]. == Kopieën == Noa den dood van Konrad Peutinger kreg den [[kartografie|kartograaf]] [[Abraham Ortelius]] de vroage um de kaarte in drök uut te geaven. Moar veur hee et wark kloar had kwamp e oet de tied, n half joar later had [[Jan Moretus]] den klus ekloard. Begin [[1599]] drökten de uutgeaveri-je [[Plantijn]] in [[Antwaarp (stad)|Antwarpen]] der 250 kopieën van, op halve greutte en verdeald oaver 8 drökplaatn. Later volgden nog verskillende uutgoaven mit deezelfde, moar ok mit ni-je drökplaatn. Dit neumt zie verklaorende uutlegging, umdat steeds opni-j et eurspronkeleke handskrift eleazen en verkloard mös wödden. Teggenwoordig warkt zie alleneg nog mit fotografiese duplikaten, zodat de kwetsboare eurspronkeleke kaarte neet meer roadpleegd höf te wödden. Eavengood is et neet eenvoldeg de vermelde Romeinse namen an hedendoagse steadn te koppelen, wat nog steeds anleiding guf tot ni-je verklaorende uutleg van de kaarte. Den vandage meest gebruukten kopie van de kaarte is de [[facsimile]] van ''Konrad Miller'' uut [[1887]]. Miller maken nen völle kopie in kleur op twee daarde van et olde formoat. Hi-j hef doarbi-j van et ontbrekkende eerste blad nen annaome emaakt zoas hi-j dach hoo den kaarte der eurspronkelek hef uut-ezene, woardeur ok Spanje, Portugal en Engelaand wier op de kaarte stoat. Den helen kopie van Miller is online te bekieken op den webstea ''Bibliotheca Augustana''. == Belgiese steadn == Belgiesen steadn of plekken op de kaarte bunt under aandere: * [[Viroviacum|Virovicio]] ([[Wervik]]) * [[Turnacum|Turnaco]] ([[Doornik]]) * [[Atuatuca|Atuaca]] ([[Tongeren (stad)|Tongeren]]) == Nederlandse steadn == Nederlandse steadn of plekken op de kaarte bunt under aandere: * Lugdunum - Den [[Brittenburg]] bi-j [[Katwiek an Zee]] * Praetorium Agrippinae - [[Valkenburg (Zuud-Hollaand)|Valkenburg]] * [[Matilo]]ne - verm. [[Leiden]]-[[Roomburg]] * [[Albaniana]] - [[Alphen an den Rien]] * [[Forum Hadriani]] - [[Veurburg]] * [[Flenio]] - ondudelek * [[Tablis]] - verm. [[Old-Alblas]] [[Ofbeelding:TabulaPeutingeriana.jpg|900px|thumb|center|De ''Tabula Peutingeriana'', van Portugal in et westen tot India in et oosten.]] == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.fh-augsburg.de/~harsch/Chronologia/Lspost03/Tabula/tab_pe00.html Bibliotheca Augustana: Tabula Peutingeriana] * [http://www.livius.org/pen-pg/peutinger/map.html Livius.org aut. J. Lendering, art. Peutinger kaarte] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Romienen]] 6dlwbnxw4rh1nq4kyae7s7ppua624rx 0 10235 265409 258273 2013-05-10T13:57:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Amsterdamhetschip.jpg|thumb|300px|Amsterdam: Et Skip]] De '''Amsterdamse Skoele''' is een [[bouwstiel]] die as in de vrogge [[20e eeuw|twintigste ieuw]] een belangriek diel van de ni'je [[Amsterdam]]se wieken vorm egeven hef. De leidende [[architectuur|architecten]] van de stiel waeren [[Michel de Klerk]], [[Johan van der Mey]] en [[Piet Kramer]]. De [[expressionisme|expressionistisch]] an-elegde Amsterdamse Skoele bouwden vort op de meer sobere stiel van [[Hendrik Petrus Berlage|H.P. Berlage]]. De stiel gong uut van [[sociaolisme|sociaolistische]] principes en wodden gebruukt veur et daelezetten van alderhaand gebouwen, waoronder woonhuzen en flats. Ok hebben ze straotmeubilair emeuken in de stiel van de Amsterdamse Skoele. Heufdkenmark is et massale gebruuk van bakstiender en et toepassen van een bulte puur dekeraotieve gevelversierings van bakstien of gebieldhouwde netuurstien. Zokke versierings bin apatte rondingen, torenties, feguren en ledderveensters (mit horizontaole lienden waordeur ze op ledders lieken). Vaeke hebben de gebouwen steile, hoge daken. Allewal et vaeke slim grote gebouwen en blokken binnen, bin et deur de plastische gevels en speulse indieling d'r-van gien onmeenselike bakbiesten. Et bekendste veurbield van de Amsterdamse Skoele is [[Et Skip]], een huzenblok dat Michel de Klerk in [[Amsterdam-West]] daelezetten. Een veurbield van de stiel buten Amsterdam is et gebouw van et [[warenhuus|waerenhuus]] [[De Bijenkorf]] in [[Den Haag]]. == Skrieveri'je == * Maristella Casciato (1991), ''De Amsterdamse School'', Rotterdam: Uitgeverij 010. ISBN 90-6450-116-5 * J. Derwig (1991), ''Amsterdamse School'', Amsterdam: Architectura & Natura. ISBN 90-71570-06-1 * Annuska Pronkhorst en Sophie van Ginneken (2003), ''De Amsterdamse school'', Rijswijk: Atrium. ISBN 90-5947-014-1 * Wim de Boer en Peter Evers (1983), ''Amsterdamse bruggen, 1910-1950'', Amsterdam: Amsterdamse Raad voor de Stedebouw. ISBN 90-70665-02-6 * Kasper van Ommen (1992), ''Straatmeubilair Amsterdamse School 1911-1940'', Amsterdam: Stadsuitgeverij Amsterdam. ISBN 90-5366-050-X == Uutgaonde verwiezing == *[http://www.hetschip.nl Museum Het Schip, over de Amsterdamse Skoele] {{Dia|Dit stok is eskreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Bouwstiel]] qx4qjls2i58qoraz1f4bnnucs8icg12 14 10236 265943 261105 2013-05-10T15:58:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Architecture by style}} [[Kategorie:Architektuur]] 0y4nhz1xl5bkalg140287uc0lzhe36l 0 10237 74673 2008-07-29T18:55:18Z Servien 7 [[Wassenaer]] is ewiezig naor [[Wassenaar]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Wassenaar]] 7o6y96f6lzxjs2rcebq91zmnpgrdd9w 0 10238 264516 258276 2013-05-06T20:42:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:PontEemdijk.JPG|thumb|260px|De pont in Eemdiek]] '''Eemdiek''' is een klein daarp an de revier de [[Eem]] dat in de gemeente [[Bunsjoten]] leit, in de [[Nederlaand|Nederlangdse]] [[pervincie|previnsie]] [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]]. 't Daarp het ongeveer 800 inwoeners. Vroeger woende der alleen maor minsen van 't plattelangd maor tegesworig woenen der ok een baarg riekeluui. 't Daarp het een pontjie, dat op zondag niet vaort. Bie dit pontjie nam [[Drs. P]] in [[1973]] 't filmpje op veur zien lied ''De veerpont''. Eemdiek het ok een eigen voebalvereniging: ''VV Eemdijk''. {{Dia|Disse pagina is esjreven in 't [[Bunsjoots]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] l114bc1fsptl5b40x79jnhezkhgnq2r 0 10239 265859 258275 2013-05-10T15:31:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Zevenhuizen bunschoten.jpg|thumb|250px|Zeuvenhuzen]] '''Zeuvenhuzen''' is een [[buurtschop|buurtsjap]] in de [[Nederlaand|Nederlangdse]] previnsie [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]]. 't Maokt deel uut van de gemeente [[Bunsjoten]], en leit zo'n zes kilemeter in 't noorden van [[Amesfoort]]. 't Daarp bestaot uut maor één straot, de Zeuvenhuzerstraot. Zeuvenhuzen het zo'n 110 inwoeners (bron: CBS 2004) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] 2kfsevk7hi2wsemcqp1jcc8exf4mk89 0 10240 258182 223282 2013-03-11T11:44:21Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 4 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q407031]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki De plaotsnaom '''Zeuvenhuzen''' komt meerdere keren veur: *[[Zeuvenhuzen (Apeldoorne)]] - wiek van Apeldoorne. *[[Zeuvenhuzen (Bunsjoten)]] - buurtsjap in de previnsie Utrecht. *[[Zeuvenhuzen (Emsmond)]] - buurtschop in de provìnzie Grunnen. *[[Zeuvenhuzen (Franekerediel)]] - buurtschop in Frieslaand. *[[Zeuvenhuzen (Kölmerland en Nijkruusland)]] - buurtschop in Fraislaand. *[[Zeuvenhuzen (Leek)]] - dörp ien de provìnzie Grunnen. *[[Zevenhuizen (Tietjerksterediel)]] - buurtschop in Fraislaand. {{dv}} fsh9wwmm5p0ybnetg7f0fkmcc56yctd 6 10242 164992 127995 2010-10-26T22:26:30Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] p3a551d5klr7iu7dba0c0yaq8btl0ff 0 10245 277140 276618 2015-01-09T13:28:45Z Cycn 1607 2x SVG wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Middelharnis | bestaandsnaam vlagge = Middelharnis vlag.svg | bestaandsnaam wapen = Middelharnis wapen.svg | lokasie = LocatieMiddelharnis | provinsie = [[Ofbeelding:Flag Zuid-Holland.svg|20px|Zuud-Hollaand]] [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaotse = '''Middelharnis''' | oppervlakte = 86,79 | oppervlakte laand = 61,16 | oppervlakte waoter = 25,62 | inwoeners = 17.739 | daotum inwoeners = 2006 | breedtegraod = 51/45/0/N | lengtegraod = 4/10/0/E | verkeersaoder = [[N215]] | netnummer = 0187 | postkode = 3241-3245 | op-egaon = [[Goeree-Overflakkee]] }} '''Middelharnis''' (in t plaatselike dialekt ''Men'eerse'' eneumd) is n [[darp]] en n veurmaolige [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlaandse provinsie [[Zuud-Hollaand]]. t Darp had in 2014 rond de 7.000 inwonners en hef ne sentrumfunksie op t eilaand [[Goeree-Oaverflakkee]]. In januari 2013 is t op-egaon in de ni'je gemeente [[Goeree-Overflakkee]]. == t Sentrum == Middelharnis hef n old sentrum mit n in verholding groot winkelanbod. An den haven bunt kafees en aethuuskes. Rundumme de monumentale karke bunt smalle, pittoreske ströötkes. An de Raodhuusstraote steet t olde raodhuus uut 1639 in ni'j-klassisistiesen stiel. == Aandere darpen in de olde gemeente == [[Ni'je Tonge]], [[Battenoord]], [[Sommelsdiek]] en [[Stad an t Heringvleet]]. == Geskiedenis == t Oldelaand van Middelharnis wordden in 1465 veur bedieking uutegeven tezamen mit polder t Oldelaand van [[Sommelsdiek]] en den Polder [[Doevenweerd]] en vormt 1 diekreng. Opvallend is de samenwarking dee daormet samenging. t Oldelaand van Middelharnis was eigendom van de Heern van [[Putten (eilaand)|Putten]], t Oldelaand van Sommelsdiek was Zeeuws en Polder Doevenweerd beheurden to an de Heern van [[Griesoord]]. Al rap wordden begonnen mit den bouw van ne karke en nen toren in laatgotiesen stiel. De karke van Middelharnis is in zienen eurspronkeliken staot te zeen op t skilderi'je ''Het laantje van Middelharnis'' van [[Meindert Hobbema]]. Meindert Lubbertszoon Hobbema (1638-1709) was nen Nederlaandsen skilder van laandschappen, den wörd gebaoren in [[Amsterdam]]. Zien bekendste wark is ''Het Laantje van Middelharnis'' (1689), dat teggenwoordig in den [[National Gallery (Londen)|National Gallery]] in [[Londen]] hönk. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] nlmrtnexng4covi5ihd515dkfosgm6j 0 10248 281361 280190 2015-04-19T14:26:54Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Ni'jkoop | bestaandsnaam vlagge = Flag of Nieuwkoop.svg | bestaandsnaam woapn = Nieuwkoop wapen.svg | lokatie = LocatieNieuwkoop 2007 | proveensie = [[Ofbeelding:Flag Zuid-Holland.svg|20px|Zuud-Hollaand]] [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = '''Ni'jvene, Ter Oar & Ni'jkoop''' | öppervlakte = 90,19 | öppervlakte laand = 74,14 | öppervlakte water = 16,05 | inwonners = 27.033| doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 341 | breedtegroad = 52/09/0/N | lengtegroad = 4/48/0/E| verkeersoader = [[N231]] | netnummer = 0172, 0297| postkode = 2421, 2431-2432, 2435, 2441, 2460-2461, 3651-3653 | webstie = [http://www.nieuwkoop.nl/ www.nieuwkoop.nl] | }} '''Ni'jkoop''' ([[Nederlaands]]: ''Nieuwkoop'') is een [[darp]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Zuud-Hollaand]]. De dree gemeenten woaruut de gemeente besteet telden op op [[1 juli]] [[2006]] 27.033 inwoners. De gemeente hef ne oppervlaakte van 90,19 km2 (woarvan 16,05 km2 water). De gemeente Ni'jkoop ligt midden in et [[Greune Harte]]. De gemeente Ni'jkoop is vanof 1 januari 2007 samen-egoane mit [[Ter Oar]] en [[Liemeer]] under den name Ni'jkoop. == Aandere darpen == [[Eerdam]], [[Korteroar]], [[Langeroar]], [[Den Mei-je (darp)|De Mei-je]] (deels), [[Ni-jveen]] (gemeentehoes), [[Noordende (Ni'jkoop)|Noordende]], [[Noorden (Ni'jkoop)|Noorden]], [[Noordsen Darp]], [[Poapenveer]], [[Ter Oar]] (gemeentehoes), [[Vrouwenakker]], [[Woerdense Verloat]] en [[Zeuvenhoven]]. == Bezeensweerdeg == Et oldste deel van Ni'jkoop besteet uut lintbebouwing langs de [[Ni'jkoopse plassen]] (den polder Ni'jkoop en Noorden), n gebeed woar veurhen et [[Vene (grondsoorte)|veane]] is of-egroaven. Völle van dee huze ten zuudoosten van dizzen weg ligt op n helemoal deur water umgeaven läpken laand en hebt ne eigen brugge noar den heufdweg (Zuudende-Darpsstroate-Noordenseweg). De Ni'jkoopse plassen bunt veur n groot deel [[natuurmonument]]. Den ni-jere wieken van Ni'jkoop ligt ten noordwesten van den heufdweg, in den Polder Ni'jkoop (ne [[drögmakeri-je]]). Dizze uutbreidingen stamt van noa den [[Tweede Wereldoorlog|Tweeden Wealdkrieg]]. == Ni'jkoop in et ni-js == In de uutgoave van 3 mei 2008 van et [[Algemeen Dagblad]] met den joarleksen Misdoadmeter ovver et joar 2007 kwam de gemeente Ni'jkoop as veiligste gemeente van Nederlaand uut de busse. == Uutgoande verwiezingen == *[http://www.nieuwkoop.nl/ Webstea Gemeente Ni'jkoop] *[http://www.vvv-nieuwkoop.nl/ VVV Ni'jkoop] *[http://www.hgnieuwkoop.nl/ Histories Genootschap Ni'jkoop en umgeaving] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Langeraar_karke.jpg|Karke in Langeraas Ofbeelding:Langeraar_plas.jpg|Ni'jkoopse plassen </gallery> {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] iwoqsota1dlkz07zrfkkj01dkecxbf1 0 10249 263177 258180 2013-05-04T22:43:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Michiel Jansz van Mierevelt - Maurits prins van Oranje.jpg|thumb|200px|[[Maurits van Oranje]] (1657-1725) was ene van de bekendste stadholders van de Republiek]] '''Stadholder''' was den titel van den belangrieksten functionaris binnen de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]]. Ok funktionarissen van de vröggere [[Bourgondiese Nederlanden]] drogen dizzen titel. Et weurd stadholder betekkent "plaatsvervanger" (Duuts: ''Statthalter''), net as et uut et [[Fraans]] kommende weurd [[lutenaant]] (''lieutenant'', 'lieu' = plaatse, 'tenant' = holdend). Et bunt allemoale letterleke vertalingen van et [[Latien]]se ''locum tenens''. ==Rolle van den stadholder== Eurspronkelek was den stadholder nen edelman den namens den [[laandsheer]] bi-j den ziene ofweazegheid in éne of meerdere [[gewest|gewesten]] tiedelek et gezag uutvoerden. Eerst kwam dit alleneg bi-j uutzundering veur, moar et [[Bourgondiese tied|Bourgondiese Huus]] verkreg in de 15de eeuwe de meeste Nederlaanden en had weagens de uutgebreidheid van ziene bezittingen behoofte an vaste plaatsvervängers. Stadholders zaten in den [[Road van Stoate]], konden de gewesteleke stoaten bi-j mekare ropen en zaten et rechtskollege veur. In de [[Middeleeuwn]] was der nog geen sproake van ne eendudege taakumskrieving. Dit veraanderden in de tied van keizer [[Karel V van et Heilige Roomse Riek|Karel V]]. Samen mit laandvoogdes [[Maria van Hongari-je (1505-1558)|Maria van Hongari-je]] kwam Karel mit n dudelek pakket van taken, veural bedoold um den invlood van den stadholder kort te holden. ==Stadholders in de Nederlaanden== Stadholders spölden ne veurname rolle bi-j den opstaand in de [[Leage Laanden]]. Deur et [[Plakkoat van Verlatinghe]] in den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] was den taak van stadholder oaverbodig ewödden, umdat der gene erkenden landheer meer was en der dus geen sproake meer kon wean van plaatsvervangen. Toch wierd beslotten den taak van stadholder in ere te holden — ok as leageranvuurder. [[Frieslaand]] had (deurgoans samen mit [[Drenthe]] en [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]) nen eigen stadholder. Den reden hierveur was dat zi-j de belangriekste anvuurders van den opstaand, zoas [[Willem van Oranje]], nen heufdtaake in den uutvoerenden macht wollen geaven, zunder zie tot landheer te loaten uutgreujen. Willem was al in 1572 deur de [[Stoaten van Hollaand]] eigenmachteg tot stadholder beneumd. Uutgoande van et bevoogd gezag was den stadholder noe niks meer as nen ambtenoar en dus blef den völlen machte, uutvoerend en wetgeavend, in hende van de Stoaten van iedere previnsie. In de praktiek kenden den stadholder zichzelf mangsmoal groten persoonleken macht too. Op gewestelek vlak droog hi-j mangs leedn van de [[vroodschop]]pen van steadn veur en wist zo ziene eigen volgelingen in de meest belangrieke besluutnemmende underdelen te beneumen. In Zeelaand was hi-j den ''[[Eersten Nobelen]]'' en doarmet lid van de Stoaten van dee proveensie. Op generaliteitsvlak (generaliteit: gebeden dee tot 1796 neet bi-j de Republiek der Vereanegde Nederlaanden heurden, moar as wingewesten wödden bestuurd deur de Stoaten-Generoal) was doar mangsmoal nen stadholder den de heugste kriegstaken uutoefenden: den van [[kapitein-generoal]] van et leager en [[admiroal-generoal]] van den vloot. De stadholders vuuren neet met op den vloot, moar waarn wal bevelhebber van et leager woarin zie ok de officieren mochten beneumen. In 1618 pleegden [[Maurits van Oranje]] nen militairen [[stoatsgreep]], de ''[[Wetsverzetting]]'', en leet [[roadpensionaris]] [[Johan van Oldenbarnevelt]] noa nen schienrechtzaak ter dood bringen. In 1650 prebeerden [[Willem II van Oranje-Nassau|Willem II]] ok mit gewald wier den macht te griepen. Nen oaverval op [[Amsterdam]] den-t e mit et leager dee, mislukken. Noa den unverwachten dood van stadholder Willem II in [[1650]] kenden de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]] (mit uutzundering van dee gewesten dee under de [[Frieslaand|Frese]] stadholders velen) as reaksie hierop et [[Eerste Stadholderloze Tiedperk]] Dit duurden veurt tot [[1672]], toon in et [[Rampjoar]] wier behoofte ontstoand an nen starken leider. In [[1702]] (den taak van stadholder was inmiddels arfelek verkloard in de manneleke liene) oaverlead [[Willem III van Oranje-Nassau|Willem III]] kinderloos. Umdat doar ginnen opvolger in onmiddeleke liene was, ging de Republiek (wier mit uutzundering van de gewesten dee under den Fresen stadholder veelen) et [[Tweede Stadholderloze Tiedperk]] in. An et Tweede Stadholderloze Tiedperk kwam n ende toon, noadat nen Fraansen inval nen noodtoostaand vereurzoakt had en stöäreg meer gewesten den [[Frieslaand|Freesen]] stadholder ok als den van eur beneumden. Eerst vanof [[1747]] had de Republiek énen stadholder, [[Willem IV van Oranje-Nassau|Willem IV]], den doarveur van Leeuwarden noar Den Haag verhuusden. In 1747 wodden et stadholderschap ok arfelek verkloard in de vrouweleke liene. Den toostand lek veul op de [[monarchie]], howal de veurstelling oaverende wodden eholden dat et laand nog ne republiek was. Dit brach verzet en an et Tiedperk van de Stadholders kwam n ende mit den invalle van Frankriek in [[1795]] en de vörming van de [[Bataafse Republiek]]. ==Zee ok== *[[Lieste van stadholders]] *[[Prokurator]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis_van_Nederlaand]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] tgvgszquou7ca7cqxpl8oy6tw8u310s 0 10250 263252 258500 2013-05-04T22:55:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Et [[Latien]]se weurd '''vicus''' betekkent 'gehucht' of 'wiek'. In de betekkenis 'gehucht' wöd et bruukt veur n darp van viefhonderd tot doezend inwonners. Nen ''vicus'' was in de [[Romeinse Riek|Romeins]]e tied mangs ne neaderzetting bi-j n Romeins ''[[castellum]]'' (leagerplaatse) of n klein stadjen dat op de krusing lag van belangrieke handelsweage en mangsmoal ne handelsplaatse was. In de [[middeleeuwn]] duudden et weurd ''vicus'' op ne kleine neaderzetting dee zelf kort bi-j ne stad lag, ok wal te vergelieken mit ne veurstad, moar wisse neet zo groot. De [[Utrecht (stad)|Utrechtse]] buurte [[Oldwiek_(Utrecht)|Oldwiek]] is bi-jveurbeeld ontstoan uut en verneumd noar nen doar eleagen ''vicus'' in de middeleeuwn. Hetzelfde geldt veur [[Wiek bi-j Duurstee|Wiek bi-j Duurstede]], dat nen ''vicus'' was bi-j [[Dorestad]]. Belgiese veurbeelden bunt et darpjen [[Velzeke]], woar n Gallo-Romeins museum steet, en Cortoriacum ([[Kortriek]]). [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis]] [[Kategorie:Romienen]] quyo837tv50mbhdzw3r4asdjv28hn4t 0 10251 90809 74788 2008-12-19T21:38:34Z Droadnaegel 1133 Samen-eveugd met Widukind wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Widukind]] 907li7vvarakfqysgejkhqn0trrw8xn 0 10253 262743 258501 2013-05-04T19:59:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Castra1.png|thumb|Castra, '''1''' Praetorium '''2''' Via Praetoria '''3''' Via Principalis '''4''' Porta Principalis Dextra (rechterpoorte) '''5''' Porta Praetoria (heufdpoorte) '''6''' Porta Principalis Sinistra (linkerpoorte) '''7''' Porta Decumana (achtersten poorte)]] '''Castra''' ([[Meervold (toal)|mv]]) of '''castrum''' ([[Enkelvold (toal)|ev]]) was de benoaming veur n [[Romeinse Riek|Romeins]] [[leagerkamp]]. == Indealing van et castra == In et ''castra'' sneden den ''via principalis'' en den ''via praetoria'' mekare. Den eersten leep van de ''porta principalis dextra'' noar de ''porta principalis sinistra'' (linkerpoorte), woar den ''carcer'' (karker) was. Den ''via praetoria'', den langs et ''praetorium'' (heufdkwarteer, ofgeleid van [[praetor]]) leep, leep van de ''porta praetoria'' (heufdpoorte) tot de ''porta decumana'' (achtersten poorte). In et midden van et kamp was et ''praetorium'', de tenten van de leagerleiding, de vergoaderplaatse en et ''valetudinarium'' (cf. infra). Doar umhen waarn de ''[[Papilio (legertent)|papiliones]]'' (tenten) van in [[contubernium|contubernia]] op-edealde [[Romeinsen legionair|Romeinse legionairs]] eplaatst. Elk ''castra'' bezat nen ''valetudinarium'' (cf. zekenboog) woar gewonden en zeken noar ebracg wodden um deur de dokters verzörgd te wödden. De tenten wödden op-etrokken tussen tiedeleke verschaansingen van eerde en holt, woardeur zie beschut waarn teggen meugeleke nachteleke oavervallen. Moar as zi-j later wier oavergoat op nen meer anvallenden krieg, kriegt de ''castra'' n meer vast karakter en doot dizze legioenstaandplaetse ok deenst as [[zommerkamp]]. Dit geet samen mit n groter gemak van dee kampen. Castra bestoanden uut barakken, woar de soldoatn eure underkommens hadden, umrengd deur ne [[palissade|päölkes mure]]. Dizze mure wierd van päöle met spitse punten emaakt. In latere tied wödden de castra "versteend" en wödden dee muurn en heufdgebouwen van steen emaakt. Bi-j vri-jwal alle Romeinse leagerkampen wöd den meervoldsvörm ''castra'' bruukt. Dit kump umdat den Latiensen enkelvoldsvörm ''castrum'' alleneg veur n enkel soldoatn fort wöd ebruukt; kampen mit meerdere huze wödden vri-jwal altied ''castra'' eneumd.<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0001&query=head%3D%2352 Allen and Greenough's New Latin Grammar for Schools and Colleges - Variable nouns]</ref> == Zee ok == *[[Castra Praetoria]] *[[Zommerkamp]] *[[Castellum]] == Beknopte bibliografie == Aut: Y. Le Bohec, art. castra (I 1), in ''[[Der Neue Pauly|NP]]''2 (1997), klm. 1022 - 1024. Aut: B. van Daele, ''Het Romeinse leger'', Leuven, 2003. ==Uutgoande verwiezingen== *[http://www.ethesis.net/soldatenbarak/soldatenbarak_inhoud.htm Aut:R. Berkvens, ''Den opbouw en inrichting van den Romeinsen soldoatenbarak van de eerste tot de daarde eeuwe noa chr. Untleding van barakken en vergeliekend onderzeuk noar gelieksoortige huze in Italië'', diss. Katholeeke Universiteit Nimweage, 2005².] *[http://users.pandora.be/phoenica/romeins_fort.htm Auteur: R. van Heijst, artikel: Romeins fort, Phoenica, 2005.] == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Fort]] [[Kategorie:Romienen]] 4dpjpnbf8jy28a7gu4766wh26i9e3ku 0 10254 272179 268123 2013-12-11T02:35:17Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Den Nederlaandsen Opstaand''' (ok wal "Den Opstaand" eneumd) is in de ni-je geskiedskrieving de benaming veur wat vrögger uutslutend den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] wierd eneumd. Mit ''Den Nederlaandsen Opstaand'' wöd veural esprokken ovver de beginjoaren van den Tachtigjoarigen Oorlog. Veulal sprekt zie oaver de tied van 1568 (et officiële begin van den Tachtigjoarigen oorlog mit den [[slag bi-j Heiligerlee]]) tot 1589 (et vort goan van de [[Graaf van Leicester]]) woarnoa de Stoaten geen ni-jen laandvoogd meer zochten moar zelf den macht op zich namen. In 1589 is den zaak van den Opstaand ok veur et grootste deel in et veurdeel van de Stoaten beslist. Deur [[Fernando Álvarez de Toledo|Alva]] is et verzet teggen den Spaansen könning Filips II beskrevven as nen opstaand. In 1572 leet Lodewiek van Nassau an zien breur Willem wetten dat den hartog van Alva ''gans verboasd is ... dat dee steadn zo in opstaand komt (les villes se revoltent ainsi)''. In breven, krenieken en dagbeuke uut dee tied wöd esprokken oaver verzet, verlatinghe, ofzwering van den laandsheer, enzowieter. Ok in de latere geskiedskrieving ovver dizze tied wodt dee gebeurtenissen vanof 1568 veulal an-eduud as 'Den Opstaand'. In ne leste studie spreakt under meer [[Arie van Deursen |Dr. A.Th. van Deursen]] oaver ''Den Opstaand van 1572-1584''.<ref>Van Deursen, A. Th., De last van veel geluk, pag. 71-115. ISBN 9035126270</ref> Eerst was den opstaand veural ericht teggen et schrekbewind van den hartog van Alva. Loater wodden et stöareg meer nen algemeneren opstaand teggen [[Filips II van Spanje]]. In den opstaand stoand et geleufsvroagstuk en et stoatsgezag centroal. Filips wol éen centroal regierd laand under éen geleuf, et [[Rooms-Katholicisme]]. De opstaandelingen wollen ne decentraole ovverheid (gewesten en Stoaten-Generoal), ne zekere moate van zelfbestuur, deels eigen belasting-inning en vri-jheid van godsdeenst. Den grootn motor achter den opstaand was [[Willem van Oranje|Willem I van Oranje-Nassau]], howal Willem van Oranje eerst veur ne lange tied achter Filips II blef stoan. Den zin in et [[Wilhelmus]], et [[Volksleed]] van Nederlaand, ''Den könning van Hispanje heb ik altied e-eerd'' kump doar nog van weg. Den opstaand kreg n moatschappelek anzeen in de zogeneumde [[Akte van Verlatinghe]] dee in [[1581]] deur den Stoaten-Generoal wodden an-enommen. Den Opstaand kwam tot n ende mit de algehele oaverwinning veur de Noordeleke Nederlaanden in [[1648]] bi-j de [[vrea van Münster]]. Deur allerlei [[geskiedschrieving|geskiedkundegen]] is den Opstaand verskillend be-eurdeeld. Et proatn ovver den opstaand teggen Spanje geet tot op den dag van vandage wieter. ==Rifferenties== <references /> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] kn9p31uk9daw0cbupus1j1wy7wb776i 0 10257 289695 262651 2016-10-29T12:48:13Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Alkemade''' is ne vroggere [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[previnsie]] [[Zuud-Hollaand]]. Alkemade bestond uut de volgende kernen: [[Kaag]], [[Ni-je Wetering]], [[Old Ade]], [[Olde Wetering]], [[Riepwetering]] en [[Roelofarendsvene]], waor ok 't gemeentehuus stond. Alkemade had op [[30 juni]] [[2008]] 14.538 inwonners (bron: CBS) en had een oppervlakte van 30,88 [[veerkaante kilemeter|km²]] (waorvan 3,98 km² water). Alkemade had nen steadenbaand mit [[Kadjebi District]]. Op [[1 januari]] [[2009]] bunt de gemeentes Alkemade en Jacobswolde op-eheaven en vormt noe de ni-je gemeente [[Kaag en Braassem]]. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.gemeentealkemade.nl Webstea van de olde gemeente] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Zuud-Hollaand]] q6ozvw0922mxt2try9dteawb8x0bbnv 0 10258 74796 2008-07-30T19:02:39Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Ommelanden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ommelanden]] p6auvqhpt4qcxl4c91gfba0ems9af9z 0 10259 74797 2008-07-30T19:02:55Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Ommelanden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ommelanden]] p6auvqhpt4qcxl4c91gfba0ems9af9z 0 10260 74798 2008-07-30T19:03:07Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Ommelanden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ommelanden]] p6auvqhpt4qcxl4c91gfba0ems9af9z 0 10262 292148 263016 2016-12-10T12:18:26Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Marhulsen.jpg|thumb|160px|Marhulsen]] '''Marhulsen''' was ne olde [[havezate]] in et [[Groafschap Zutfent]], previnsie [[Gelderlaand]], oostelek elaegen van [[Grolle]], en bi-j dat schependom an de [[Grolse Slinge|Slinge]] heurden et ok . Op dee havezate stoand nog in et lest van de [[19e eeuw|19de eeuwe]] n adellek hoes. In den anvang van de [[20e eeuw|20ste eeuwe]] was doar nog nen höf, woarin de fundamenten nog anwezzig bunt en n groot deel van de grachte en van den wal. Den lesten was 2,40 m hoge en lag rundumme et hoes. Tot dizze havezathe beheurden nen vri-jen jachtkrenge, net as et recht van de jacht in de [[heerlekheid]] [[Lechtenvoorde]], en deels in de heerlekheid [[Borklo]], en ok et recht op visseri-je in de Slinge en den [[Berkel]]. De doartoo beheurende groanden besloat ne oppervlaakte van 1.713 bunder. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Havezate]] [[Kategorie:Oost Gelre]] a6tkp7ijq1lq281ksftce530zhd487f 0 10264 292147 263018 2016-12-10T12:18:13Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Marreveld.jpg|thumb|160px|Marreveld]] '''Marreveld''' was ne olde [[havezate]] in et [[Groafschap Zutfent]], previnsie [[Gelderlaand]], zuud-oostelek eleagen van [[Grolle]], tot welk schependom et ok beheurden, an de [[Grolse Slinge|Slinge]]. De havezathe lag woar noe et laand van "Marveld Rekreatie" is. De fundamenten van dit adelleke hoes ligt woarschienlek nog under den plek woar noe et vri-jetiedslaand is eleagen. {{Begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Havezate]] [[Kategorie:Oost Gelre]] nmhmjoa171kkaif054cegksi3f0pk4f 6 10265 129186 74817 2009-12-11T05:13:45Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Kasteel in Nederlaand]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Kasteel_bredenvoorde.gif == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Kasteel in Nederlaand]] 8njl2zoop3j1l8stkspu42p7kul6dqk 0 10267 292041 262931 2016-12-08T13:21:07Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kasteel bredenvoorde.gif|thumb|200px|Kasteel Breevoort]] [[Ofbeelding:Kasteel breevoort 1450.gif|thumb|200px|Castrum Breevoort 1450]] '''Kasteel Breevoort''' was n old kasteel in et [[Groafschap Zutfent]], previnsie [[Gelderlaand]], noordelek elaegen van [[Breevoort]], an de [[Boaven-Slinge|Slinge]]. Et kasteel lag woar noe de skole op 't Zand steet. De fundamenten van dit kasteel ligt woarschienlek nog under den plek woar noe de skole steet en et umrengende gebeed. ==Geskiednis== In [[1188]] steet op n skrift "castrum Breidervort" eneumd op ne goderenlieste van den biskop van [[Köln]]. Et kasteel is in dee tied nen umstraeden plek en hef dan ok meerdere eigenoaren, woardeur der joarenlange stried is ewest um et kasteel. Den Grace [[Everhard van der Mark]] verwoosten uutendelek et kasteel uut wroak woarnoa et kasteel joarenlang as ruine blef bestoan. Dan kump der n joarenlangen stried tussen [[Münsterland]] en [[Gelre]] en kump et kasteel in et joar [[1301]] in hende van graaf [[Herman II van Lohn]]. De bisköppe van Münster en Köln mösten den wiederopbouw van kasteel Breevoort betalen. Noa eeuwn van stried rundumme et kasteel guf den biskop van Münster den stried op, en wil goan proatn ovver vrae. Noa joarenläng proaten wöd dan uutendelek op [[28 juni]] [[1326]] de vrae etekend. Dit belangrieke verdrag wodden ok undertekkend deur de staedn [[Zutfent]], [[Grolle]], [[Emmerik]] en [[Arnem]]. Hierdeur kump [[Reinald II]] in pandbezit van de gerichten in [[Wenterswiek]], [[Aalten]] en [[Dinsper]] en et [[groafschap Breevoort]], woardeur et gebeed bi-j Gelderlaand kwam. ==Kruuttoorn ramp== In [[1646]] sloog den bliksem in den kruuttoorn, woardeur et kasteel ontploften en 40 leu omkwamen. Hierunder bevonden zich den [[drost]] Haersolte van Breevoort en zien gezin. Alleneg een zönne, Anthonie, was toon neet thuus en oaverlaefden den ramp. Et kasteel wodden nooit meer herbouwd, en stoand doar nog rundumme 100 joar as ne ruine. Wat eeuwn van krieg en stried neet veur mekaar kreggen, lukten de natuur uutendelek wal. De inwonners van Breevoort hebt dee stenen bruukt as bouwmateriaal veur den herbouw van huze in de wiede umgaeving. *{{heufdartikel|Kruuttoornramp (Breevoort)|act}} ==Uterlek van et kasteel Breevoort== Et is neet bekand ewodden hoo et kasteel der uut-ezeen hef, op de meeste tekeningen ku'j zeen dat et ne döbbele umgrachting, döbbele ummuring, nen [[veurburcht]] en hooktoorns, of [[rondeel]]n hef. Met in et midden ne plaatse veur huze. Dizze ofbeeldingen wiezigt in de löppe van tieden, en et uterlek zol mangsmoal aanders ewest waen deur stried, krieg, stadsbraand, en aandere toostaanden. De tekkening uut [[1882]] van [[Jacob Craandijk]] is emaakt deur beskrieving of ne oldere ofbeelding van het veurmoalige kasteel, umdat in dee tied et kasteel al ruum 200 joar vort was. ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.graafschap-middeleeuwen.nl/verdwenen/kasteel-bredevoort.html Den Groafschap in de Middeleeuwn, Kasteel Breevoort] * [http://www.archengigi.net/bdv.html Rekonstruksies Kasteel Breevoort] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] [[Kategorie:Aalten]] mz273xzwiy1o7aizenbebmpbgolwrfg 0 10268 272346 262711 2013-12-14T21:08:07Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bolwark.gif|thumb|300px|Rondeel of Bolwark, met et verskil tussen den waltoorn en et bolwark]] Een '''bolwark''', '''rondeel''' of '''dwinger''' is nen uutbouw in nen verdaedigingsmure of -wal van woaruut zi-jlings eschotten kon wödden tiedens den stried. Et woord ''bolwark'' wödt oaver et algemeen ebruukt as Nedersaksiese benaming veur n ''bastion''. In aandere toalen wödt mangs 'n duudeleker verskil emaakt tussen bolwark en bastion. De benaming bolwark ku-j wieter veur aandere soorten verdaedigingswarken gebroeken, bi-jveurbeeld ''rondeel'' of ''bastei'' (zoas dee wee-t deur Albrecht Dürer waarn untwörpen). Ok n eerden verdaedigingswark veur de [[stadspoorte]], zoas ze wal ebouwd wodden um [[stadsmure]]n te verstarken teggen kanonnenvuur, wödden 'bolwark' eneumd. Een bolwark is mangs in oppervlaak groter en uutgebreider as nen waltoorn. Et woord kan ok in nog algemeneren zin gebruukt wodden um n belangriek punt ([[fort]] of [[vesten|vesting]]) in ne verdaedigingsliene te beneumen. In et Fraans wodden et woord ''bolwark'' oaver-enommen as ''boulevard'', um doarmet nen breedn wegge op den veurmaligen vestingwal an te gaeven. Later wodden dee uutsproak ok wal gebruukt veur nen langen, breedn weg in et algemaen. In dizzen uutleg is ''boulevard'' wier oaver-enommen in et Nederlaands. [[Ofbeelding:Bastion van grol.jpg|{{largethumb}}|Ofbeelding van 'n bastion]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Fort]] [[Kategorie:Stad]] 7fev2hn8h03nno5xrk5yq89160m4nlo 0 10269 74824 2008-07-31T05:15:05Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Bolwark (stad)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Bolwark (stad)]] 2kodu50ink93te944tw0j39l81ybmbp 0 10272 263062 258312 2013-05-04T22:23:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Nieuwe Calixtuskerk in Groenlo.jpg|right|thumb|250px|Ni'je Calixtus Karke te [[Grolle]]]] [[Ofbeelding:Nieuwe Calixtuskerk Groenlo - Versiering Boven Ingang.jpg|thumb|right|250px|Versiering boaven nen ingang: "Heiligen Calixtus Bid Veur Ons"]] De '''Ni'je Calixtuskarke''', of kort ezegd '''Ni'je Karke''', is ne [[Katteliek|kattelieke]] [[Kaark (gebouw)|karke]] in [[Grolle]]. Zee bunt met bouwen angevangen in [[1906]], en [[1908]] hadden zee het wark af. Et was n ontwerp van de architekten Jos Cuypers en Jan Stuyt, dee ok andere kattelieke gebouwen ontworpen hebt. De karke is ebouwd in zogeneumden ''[[Gotiek|neo-gothischen]]'' stijl. Net as de [[Olde Calixtuskarke]] in Grolle, is ok dizze verneumd naar Grolle zienen patroonheilige, [[Paus Calixtus I]]. De karke wödt nog altied deur de kattelieke gemeenskap ebroekt. In 't weekend bunt er wekkelekse missen en deur de wekke ku-j de toren van meer as 70 meter hoog beklimmen, woar ie een machtig oetzicht hebt oaver de umgeaving. In Grolle en umgeaving steet de Ni'je Calixtuskarke dan ok bekend as ''De Kathedraal van den [[Achterhook]]''. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Kark_in_Gelderland]] q7hiy0fnmqvhvugck2qcauu80nh4ygv 0 10275 263081 258311 2013-05-04T22:26:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Oude Calixtuskerk te Groenlo.jpg|thumb|right|250px|Olde Calixtuskarke met karkhof in [[Grolle]]]] [[Ofbeelding:Oude Calixtuskerk Groenlo - raam Beleg van Grol 1627 (2007).jpg|thumb|right|200px|Et nieje raam met et beleg van Grol.]] De '''Olde Calixtuskarke''', of kort ezegd de '''Olde Karke''', is ne van eursprong [[katteliek]]e [[Kaark (gebouw)|karke]] dee noo dienst döt as [[prottestant]]se karke in [[Grolle]]. Zee bunt met de karke an et bouwen ewes van [[1275]] tot et joar [[1520]], toen was zee af. De karke hef euren name ekreggen van [[Paus Calixtus I|Calixtus]], den slaaf den zich opwarken tot [[Paus]]. Sinds 1406 was Grolle onderdeel van et leengebied van den [[biskop van Münster]], en den keerl hef opdracht egeven veur de bouw van dizze karke. In den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] is Grolle meermoals veroverd ewodn deur [[Spanje]] (kattelieken) en deur de Nederlandse Republiek (prottestanten), en iedere kere veranderden et geleuf met. De leste kere was toon [[Frederik Hendrik]] Grolle had [[Beleg van Grol (1627)|belegerd in 1627]]. Moar in 1672 kwam [[Bernhard van Galen|Bommen Berend]] oet Münster langs met zien onmeundege leager en hef Grol na een beleg verovverd en bezet eholden tot 1674. Dat was de letste kere dat de karke deenst hef doan as kattelieke karke. De leu mozzen toon boeten de stad in '[[schuulkarken]]' et kattelieke geleuf praktizeren, totdat in [[Zwillbrock]] ne karke wodden neerezat deur de leu oet Münster. In et begin van de twintigste eeuwe is der ne ni'je karke veur de kattelieken binnen de grachten van Grolle ebouwd, de [[Ni'je Calixtuskarke]]. In 2006 en 2007 is de karke restaureerd ewodden, woarbi-j zee ok 'n niej glas in lood raam eplaatst hebt, woarop et [[Beleg van Grol (1627)|Beleg van Grolle oet 1627]] afebeeld steet. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Kark_in_Gelderland]] ag54u60w1tjmlj3elvobi3piskwimae 0 10279 281360 280191 2015-04-19T14:26:26Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Noordwiekerholt | bestaansnaeme vlagge = Noordwijkerhout vlag.gif | bestaansnaeme waopen = Wapen_van_Noorwijkerhout.gif | lekaosie = LocatieNoordwijkerhout | perveensie = [[Ofbeelding:Flag Zuid-Holland.svg|20px|Zuud-Hollaand]] [[Zuud-Hollaand]] | heufdplak = '''Noordwiekerholt''' | oppervlak = 23,40 | oppervlak laand = 22,60 | oppervlak waeter = 0,80 | inwoners =15.110| daotum inwoners = [[1 juli]] [[2006]] | dichthied = 669 | brettegraod = 52/17/0/N | lengtegraod = 4/30/0/E | verkeersaoder = [[N206]] | netnummer = 0252 | postkode = 2191, 2210-2211 | webstee = [http://www.noordwijkerhout.nl www.noordwijkerhout.nl] | }} '''Noordwiekerholt''' ([[Nederlaands]]: ''Noordwijkerhout'') is n [[darp]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie [[Zuud-Hollaand]] en hef ne oppervlakte van 23,40 km² (woarvan 0,80 km² water). Deur et darp löp den autoweg [[N206]]. Noabergemeenten bunt [[Noordwiek]], [[Lisse]], [[Teylingen]], [[Veurholt]] en [[Hillegom]]. == Aandere darpen == *[[Den Zilk]] *[[Ruugenhook]] == Geskiednis == De geskiedenisse van Noordwiekerholt geet net as dee van aandere plaetse in dizze umgeaving terögge tot in de grieze [[oldheid]]. Uut evonden gebruuksveurwarpen van et of-ezaande gebeed tussen den [[Rugenhook]] en de psychiatriese inrichting “Sancta Maria” (vandage [[Revierdunen]], lokasie Noordwiek) blek, dat de eerste bewonners van wiet veur onze jaortelling verbleaven op et smalle gebeed tussen de [[Noordzee]] en et brooklaand, dat vandage ok as et [[Langenveld]] bekend steet. Toon de [[Romeinse Riek|Romeinen]] in Nederlaand kwamen, wöd dizzen streake, zoas blek uut geskriften van [[Julius Caesar]] en [[Publius Cornelius Tacitus|Tacitus]], bevolkt deur nen Germaansen stam, den zi-j [[Caninefaten]] neumden. (Dizzen name wödt noe nog bruukt deur de [[Kaninefaten]], éne van de veer [[Karnevaal]]vereanegingen dee et darp hef.) == Karken == * Witte karke (in et centrum van Noordwiekerholt) * Jozefkarke (noast de basisskole den Prinsenhöf) * Victorkarke (in de victorwiek) * Bavokarke (op et laand van Rijngeestgröppe, lokasie Bavo) == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Noordwijkerhout_karke.jpg|Bavokarke Ofbeelding:Noordwijkerhout_gemeentehoes.jpg|Gemeentehoes Ofbeelding:Noordwijkerhout_karkjen.jpg|Witte Karke </gallery> {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] rlxt5l74p41wekpts764rodjlot5u0c 0 10284 282984 281359 2015-08-13T20:01:20Z CommonsDelinker 166 [[Wapen-noordwijk.gif]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:PierreSelim|PierreSelim]], mit as reden: Per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Wapen-noordwijk.gif|]]. wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Noordwiek | bestaandsnaam vlagge = Noordwijk vlag.gif | bestaandsnaam woapn =| lokatie = LocatieNoordwijk | proveensie = [[Ofbeelding:Flag Zuid-Holland.svg|20px|Zuud-Hollaand]] [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = '''Leerdam''' | öppervlakte =51,53 | öppervlakte laand = 35,41 | öppervlakte water = 16,12 | inwonners = 24.717| doatum inwonners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 698| breedtegroad = 52/15/0/N | lengtegroad = 4/26/0/E | verkeersoader = [[N206]] | netnummer = 071 | postkode = 2200-2204 | webstie = [http://www.noordwijk.nl www.noordwijk.nl] | }} '''Noordwiek''' ([[Nederlaands]]: ''Noordwijk''; vrögger ok: ''Northgo'', ''Norwige'', ''Nortic'', ''Northge'' en ''Northeke'') is n [[darp]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie [[Zuud-Hollaand]] en hef ne oppervlakte van 51,53 km² (woarvan 16,12 km² water). De gemeente besteet uut twee kernen, dee-t uut mekare ligt deur nen greunstrook. Noordwiek an Zee, vanolds n vissersdarp, is teggenwoordig ne [[badplaatse]] mit nen längen kuststrook. Noordwiek-Binnen stroalt op schoarse plekskes in de olde karn nog den röst uut van vrögger eeuwn. In 1992 is de olde darpskarn an-ewezzen as [[bescharmd darpsgezicht]] op groand van de [[monumentenzorg|Monumentenwet]]. Noast dizze twee kernen is doar nog et Längeveld, ne noaberschop noordelek van et zeedarp. Dizze kernen bunt altied los van mekare ewest weagens verskil in geleuf, taal, beropen en ofstaand. Teggenwoordig is den greunstrook et enege dat beide delen van et darp uut mekare höld. == Noordwiek an Zee == Noordwiek an Zee wodden esticht toon rundumme [[1200]] de eerste vissersleu zich in de [[Dunen|dune]] van Noordwiek vestigden. Tot beginne [[19e eeuw|19de eeuwe]] is de [[visseri-je]] de belangriekste bronne van inkumste ebleaven. Et volk doar an Noordwiek an Zee sprök (vanolds) [[Noordwieks]], n gans eurspronkelek Hollaands dialekt dat stark herinnert an under aandere et [[Katwieks]] en et [[Skevenings]]. === Noordwiek-Binnen === Noordwiek-Binnen wodden in vröggere tieden veural kenmerkt deur et wark in den [[bloombolnteelt]]. Et groandgebeed van Noordwiek besteet nog altied veur n groot deel uut [[geistgroand]]en. Samen mit umrengende gemeenten wödt hierdeur de Bollenstreake evörmd. == Geskiednis == === Eerste bewonning === De eerste spoorn van bewonning van Noordwiek komt uut rundumme [[20e eeuw v. Chr.|2000 joar veur Christus]]. Noordwiek an Zee kenden zien eerste echte bewonners umstreaks [[1200]]. Dit waarn vermeudelijk vissersleu. Op [[1 april]] (!) [[1398]] verleenden graaf [[Albrecht van Beieren]] op verzeuk van wat bewonners an Noordwiek [[stadsrechten]], moar op [[12 meert]] [[1399]] trok hi-j de verleaning wier in mit as reden dat de anvroagers neet erechtegd woaren tot dit verzeuk. Et gevolg hiervan was dat der nooit [[stadsmure]]n en [[stadspoorte]]n ebouwd bunt. Noordwiek beheeld wal zienen stoatus van ambachtsheerlekheid.<ref>[http://books.google.com/books?id=iztrDG1-Se8C&pg=PA95&dq=stadsrechten+noordwijk+1398&hl=nl&sig=eu2XdWcCsCIx1sGsHJlvjWKgFXY Meijer, A.H. (1992) ''Straatnamenboek van Noordwijk: Noordwijks historie vanuit de straatnaam'']</ref> === Sint Jeroen === In 847 kwam nen Schotsen Benedictiensen monnik, eneumd [[Jeroen van Noordwiek]], noar Noordwiek. Hi-j bouwden ne kapelle en deed missiewark. In [[856]] wodden hi-j gevängen enommen deur de [[Noormannen]] en emarteld. Op [[17 Augustus]] [[856]] wodden hi-j untheufd. Noa zienen dood stichtten zie rundumme [[980]] ne Romaanse kapelle ter ere van him. Dizze kapelle wodden kort doarop n bedevoartsoord. === Visseri-je === Noordwiek had in [[1474]] nen vloot van 38 skeape. Den vloot mit zogeneumde [[bomschuut|bomschuten]] vuur uut vanof et straand. Zie vingen mit name hering, kabeljauw, schellevis, weiting en skol. In [[1913]] vuur veur den lesten moal nen bomschuut uut. Ok Noordwiek-Binnen had belang van de visseri-je deur de zogeneumde [[Touwslager|lienbane]]. Mit de lienbane wodden touw emaakt. === Bi-jnamen === Der bunt nog völle Noordwiekers mit nen bi-jname. De bi-jnamen wödden vrögger arg veul bruukt um underscheid tussen verskillende leu te maakn of gewoon as skeldname. In Noordwiek is n uutgebreid book uut-egoaven, woarvan den tweeden en lesten drök nog verkriegboar is. === Badplaatse === In 1866 wodden Noordwiek ne badplaatse. Umdat et zeewater medicinale warking scheen te hebben kwamen doar leu mit n koetsjen n dagjen noar et straand. Ok wöd in dizze tied den eersten poal van [[Huus ter Duun]] eslagen. Teggenwoordig is Noordwiek den nummer dree badplaatse van Nederlaand. == Rifferenties == <references /> == Literatuur == * J. Kloos (1928). ''Noordwijk in den loop der eeuwen.'' Reprint: Noordwiek, Buijze Boek, 1986. * Ton Meijer en Cees van der Niet. "Noordwijkse bijnamen". Eerdere titels: "Noordwijkers bij naam en toenaam" en " NOORDWIJKERS Van 'Aai Toek(ie) tot Dirk 'de Zoute' " : (2e druk, 2005) == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.noordwijk.nl Webstea gemeente Noordwiek] * [http://www.noordwijk.info/ Informasiecentrum Noordwiek] * [http://www.meertens.knaw.nl/books/winkler/noordwijkaanzee.html Veurbeelden van et Noordwiekse dialekt (Meertens Instituut)] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Noordwijk_mölle.jpg|Mölle Ofbeelding:Noordwijk_veurstraote.jpg|Veurstraote Ofbeelding:Noordwijk_karke2.jpg|Sint Jeroen Ofbeelding:Noordwijk_karke.jpg|Karke </gallery> {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] 0so9bvjywodpu3inftsrj5c8jwxzavu 0 10285 268674 263404 2013-07-27T13:25:15Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Hoksebarge]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Paasvuur Buurse 2008 (cropped).jpeg|thumb|Ne boake in Buurse (2008)]] '''Buurse''' is n koarkdoarp in de gemeante [[Hoksebarge|Hoaksboargen]] in [[Tweante]]. t Hef um en noabie de 1500 inwonners. Buurse lig op t Zuud-Oostn van Hoaksboargen, kort bie de greanze met [[Duutslaand]], an de weg noar [[Alstea|Oolstea]] in de Duutse gemeante [[Oahoes]]. An de noordkaante löp de [[Buursebekke]], den at roond [[1400]] op t Zuudn van Hoaksboargen met de [[Skipbekke]] verbeundn wör. Umdet Buurse ne mooie umgewing hef, met oonder mear t ''[[Buursezaand]]'', neumt ze zik ook wal ''Dn Parel van Hoaksboargen''. t Lig ongevear 40 meter boawn t [[NAP]] en is doarumme t heugste peunt van Hoaksboargen. Dr beent bewiezn det r al roond 800 v. Chr. volk woondn op de gooe groond an de Skipbekke. ne [[Neerlaands-hervörmde Koarke|Neerlaands-hervörmde]] koarke steet an de weg noar Oolstea, en de [[rooms-katholieke Karke|rooms-kattelieke]] parochiekoarke ''Maria Praesentatie'' steet in de nieje doarpskern. ==Oetgoande verbeendige== * [http://www.buurse.nl/ Webstea van de vereniges van Buurse] {{Hoksebarge}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hoksebarge]] jbwf2yzf6qt5zyxw3vfnrxkj22klwgx 0 10287 74859 2008-07-31T12:09:48Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Hoksebarge]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hoksebarge]] 8xoa1gikyyxgl91nfch0qjnzcfbjtac 0 10288 74860 2008-07-31T12:10:16Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Hoksebarge]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hoksebarge]] 8xoa1gikyyxgl91nfch0qjnzcfbjtac 0 10289 285308 263162 2016-08-20T02:40:15Z CommonSupporter 14377 same file from commons wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Grootn_karke_breevoort.jpg|thumb|160px|Olde karke van Breevoort]] [[Ofbeelding:Bredevoort st joriskerk.jpg|thumb|160px|Sint Joriskarke 2008]] De '''Sint Joriskarke''' is ne laat-gotiese karke in [[Breevoort]], woarvan den fundamenten uut [[1316]] bunt. Bi-j et [[Beleg van Breevoort (1597)|beleg van Breevoort]] in [[1597]] deur prins Maurits, is de olde karke verbraand en bunt de gewelven in-estort. De Reformasie begun mit ne verwooste karke. In [[1599]] wodden begonnen mit den bouw van ne ni-je karke in gotiesen stiel. Bi-j de [[Kruuttoornramp (Breevoort)|ontploffing]] van den kruuttoorn in [[1646]] leep de karke groten schaa op. De karke kreg in 1672 nen mooien [[Rokoko]] preakstool en wodden later veurzeen van n Noaber-orgel. Kenmarkend veur dizze karke is doarnoast den zogeneumden 'boernzolder'. ==Name== De karke dankt heuren name an den schutspatrone van de [[borgman]]nen van Breevoort, [[Sint Joris]] den den draak oaverwon. Op den toorn steet doarumme neet ne weerhane zoas gebrukelek, moar Sint Joris. ==Restaurasie== In 2006 hebt zie de grofzerken en natuursteenvloeren in de karke verni-jd. De vloere was verzakt en in slechten toostand, doarbi-j hadden zie vröger wat grofzerken op den kop elegd, dee wollen zie wier aan de juuste kaante leggen. Zie hebt uut-ebreid histories underzeuk edoane noar dee zerken, en et blek dat 2 van dee zerken dee op den kop lagen van de [[Drost]]en Haersolte, veurmoalege bewonners van et [[kasteel Breevoort]] waren. Zie kwamen um et leaven samen mit bi-jnoa al eure kinder tiedens den [[Kruuttoornramp_(Breevoort)|kruuttoornramp]] in de [[17e eeuw|17de eeuwe]]. Tiedens de restaurasie ging de boavenste zandloage van rundumme 10 cm dikte vort en wödden zeefd. Hierin wödden vondsten edoane zoas: munten, menseleke resten, gebraandskilderd glas. Wieter hebt zie nen steen evonden van de [[Vereanegde Nederlanden]]. ==Bekieken== De Sint Joriskarke is gratis te bekieken [[12 juli]] t/m [[26 augustus]] en altied tiedens de moandelekse grote beukemarkte. Ok tiedens [[open monumentendag]] van 9.30 tot 17.30. ==Uutgoande verwiezingen== * [http://joomla.kerkvenster.nl/ Karkvenster Aalten-Breevoort] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Kark in Gelderland]] 7blvznhgm1o7dbfdzl04xdlq0shcy5d 0 10291 74867 2008-07-31T12:46:43Z Arch 610 [[Sint Joriskarke (Breefoort)]] is ewiezig naor [[Sint Joriskarke (Breevoort)]]: skrief folt wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sint Joriskarke (Breevoort)]] ql5h6y2ybitihkj5kfwrah0glh5rkai 0 10292 291424 277291 2016-11-04T15:49:53Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verbeendige */ wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Maarkel | soorte = Doarp | bestansnaam vlagge = Flag_of_Markelo,_Netherlands.svg | bestansnaam wapen = Markelo_wapen_1967.svg | lokasie = | gemeente = [[Hof van Tweante]] | previnsie = [[Ofbeelding:Flag Overijssel.svg|20px|Oaveriessel]] [[Oaweriessel]] | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = 7595 | doatum inwoners = 2012 | dichtheid = | breedtegroad = 52/14/03/N | lengtegroad = 6/29/43/E | verkeersoader = | netnummer = 0547 | postcode = 7475 | webstee = [http://www.hofvantwente.nl/ www.hofvantwente.nl] | region = NL-OV }} [[Ofbeelding:Het Beaufort Markelo.jpg|thumb|right|300px|t Oolde gemeentehoes van Maarkel]] '''Maarkel''' ([[Nederlaands|Hollaands]]: ''Markelo'') is n doarp in de gemeante [[Hof van Tweante]]. Tot [[2001]] was Maarkel zelf ne gemeante. In [[2012]] har et ongevear 7500 inwonners. n Naamn Markelo keump van ''loo'' wat "bos" beteeknt, en ''marke'' wat "greanze" beteeknt.<ref>Groenedijk, T. (2000), ''Nederlandse plaatsnamen'', 't Ogeveine: Slingenberg Boekproducties, ISBN 90-76113-815</ref> ==Umgewing== [[Ofbeelding:Berg markelo.JPG|thumb|right|300px|Maarkelsen Baarg]] [[Ofbeelding:Televisietoren van Markelo.jpg|thumb|right|200px|Tellevisietoorn van Maarkel]] Op t Westn lig de [[Maarkelsenbarg|Maarkelsenboarg]], den at op n top t Oaweriessels Verzetsmunumeant [[1940]]-[[1945]] hef. Op ongevear 5 kilometer op t Westn van t doarp steet ne 156 meter hoge tellevisietoorn. Hiervan steet n skaalmodel in [[Madurodam]] in [[n Heeg|n Haag]]. In [[2007]] is-e in ekortt noa at t analoge tellevisiesignaal oet de loch is ehaald. ==Geskiedenisse== In de [[middeleewn]] was Maarkel t heuwd van t [[karspel]] Maarkel (koarkgemeante). In [[1224]] wör [[Deepn]] ne gemeante op zikzelf. Vuur n opkomst van t [[protestantisme]], wat in Maarkel duur de adel an t volk wör op edrungn. Tot t midln van t 17e joarhonderd wördn beevoartn noar Maarkel organiseert, terwiel at det verböadn was duur de regerige. In de parochiekoarke van Maarkel hadn ze n woonderreliek van t [[Healige Blood]]. Later stopn de regerige dit duur de kapeln dichte te messeln of of te brekn. Seend t 15e joarhonderd beheurdn Maarkel tot t richteramt [[Kedingen]]. In [[1811]] wör t Karspel Maarkel, met boerskop Karspel [[Goor]] en stad Goor, saamn edoan tot Gemeante Goor. Op [[1 juni]] [[1818]] wör Maarkel zelfstaandig en in [[2001]] gung t op in de gemeante Hof van Tweante. Tot Maarkel beheurdn de boerskopn [[Ealsen]], [[Ealsenebrook]], [[Herike]], [[Stokkum (Hof van Tweante)|Stokkum]], [[Maarkelsebrook]], [[Karspel Goor]], [[Pothook]] en [[Achterhook (Maarkel)|Achterhook]]. ==Geleuf== De Maarkelsen beent meestieds behooldnd protestaants. in t midln van t doarp steet de [[Marinuskerk|Marinuskoarke]], ook wal gewoon Neerlaands-Hervörmde Koarke neumd. In de [[middeleewn]] was Maarkel [[Rooms-Kattelieke Karke|Roomsk]], en de oolde Roomske koarke har n rellikwie van t Heailige Blood. Vanoet heel [[Neerlaand]] wördn beevoartstochten noar Maarkel emaakt. ==Bekeande Maarkelsen== * [[Wijnand Duijvendak]] (30 november 1957), geboorn in Maarkel en Neerlaands politicus * [[Gert-Jan Oplaat]] (22 november 1964), is geboorn in Maarkel en Neerlaands politicus * [[Johan Nijenhuis]] (4 maart 1968), geboorn in Maarkel en Neerlaands filmregisseur * [[Erik Wevers]] (24 maart 1970), op egröaid en wont in Maarkel, is Neerlaands Rallycoureur en teameigenaar * [[Jeroen Biegstraaten]] (25 juli 1973), geboorn in Maarkel en Neerlaands akteur * [[Gerard Bakker]], Elvis Bode in [[Van Jonge Leu en Oale Groond]] == Rifferenties == <references /> ==Oetgoande verbeendige== * [http://www.atlas1868.nl/ov/markelo.html Kaarte van gemeante Maarkel in 1868] op www.atlas1868.nl {{Hof van Tweante}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] ftzd11robrl8ipwn0jq5pku003t8zx2 0 10293 74872 2008-07-31T12:52:29Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Maarkel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Maarkel]] r4ec8z084wz02a32caa77owc5bbh7ls 0 10294 275847 263659 2014-05-18T10:46:53Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Merengue''' is nen vlotn, bliejn [[muziek]]- en daansstiel oet de [[Dominikaanse Republiek]]. Doar is t onmeundig populair, mear ook in de rest van [[Latiens-Amerika]] en [[Spanje]]. t Woord ''Merengue'' is feaitelik [[Spaans]] vuur "geklopt eiwit met suker" en doarumme te vergeliekn met t [[Engels]]e ''[[meringue]]''. t Is neet helemoal dudelik woerumme of ze vuur dissen naamn ekeuzn hebt, mer wellicht hef t te maakn met de daansstiel, den wat weg hef van nen eierklutser.<br />Merengue wör roond [[1920]] "oet eveundn" duur [[Ñico Lora]], nen Dominikaan met Spaanse vuurooldn. Mer t wör pas echt populair toew at diktator [[Rafael Trujillo]] t oetreup töt nasjonale daans- en meziekstiel. In de [[Verenigde Staoten van Amerika|VS]] wör t populair duur [[Angel Viloria]] en zinne meziekgroep [[Conjunto Típico Cibaeño]]. Ene van de bekeandste hudige merengue-zängers wearldwied is [[Elvis Crespo]], den't in [[2003]] met zinnen groten hit ''Suavemente'' köm. == Muziek == Kenmoark van Merengue is ne 2/4 moatsoorte, en onmeundig hoog tempo. Van vroger oet wör Merengue espöld met nen [[tambora]], [[guïra]] en [[trekzak]]. Rechtevoort komt door meestieds ook [[konga]]'s, [[bongo]]'s, [[keyboard]], [[timbales]], [[basgitaar]] en verskeaidene [[bloasinstrumeant]]n bie. Bekeande merenguemuzikaantn beent oonder mear [[Juan Luis Guerra]], [[Elvis Crespo]], [[Johnny Ventura]], [[Kinito Mendez]], [[Miriam Cruz]], [[Fernandito Villalona]] en [[Las Chicas Del Can - Merengue|Las Chicas Del Can]]. == Oetgoande verbeendige == *[http://www.iasorecords.com/merengue.cfm Geschiedenis van merengue met muziek en video] (Engels) [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Meziekstiel]] 76tnrww62n55yzj8d2nz7vde7cetsg6 0 10295 263108 258118 2013-05-04T22:31:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''poortgebouw''' is n bouwwark, dat tot dool hef den in- en uutstreum van leu, goderen en dieren van n bepoald stuk groand te kontroleren. Under meer bi-j [[middeleeuwn|middeleeuwse]] [[kasteel|kastelenl]] kwamen poortgebouwen völle veur, deurgoans binnen de umgrachting van et geheel van bi-j mekaar heurende zaken, mit name gebouwen . Ok kent wi-j poortgebouwen bi-j umwalde en/of [[stadsgrachte|umgrachte]] [[Stad (woonstee)|steadn]] in den vörm van ne [[stadspoorte]], woar den toogäng van leu om kriegs- of tolredenen wöd beheerst. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Middeleewn]] [[Kategorie:Stad]] r2og4c52dsaxzctrrba4c60o8nv5n78 14 10298 271806 261682 2013-12-07T00:39:45Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Musical genres}} [[Kategorie:Muziek]] 9xu0vqabjsrwvvmk3zcfzg0020051rn 0 10299 74904 2008-07-31T19:26:44Z Ni'jluuseger 73 Case in point... wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Buurtschop]] k9ooe6e4mlx9rfr525os8gm2xpqhvt2 14 10301 266273 261107 2013-05-10T17:04:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Laandgood]] [[Kategorie:Kasteel]] fibq5avh66i4c3v4uw14y55l1dg4jpt 14 10303 258284 254642 2013-03-11T11:47:19Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 106 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1984047]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Judaism}} [[Kategorie:Geleuf]] gzltwaepfnzwl4tzv4y5w9447ieqvav 14 10304 291794 289164 2016-11-10T16:16:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Zwolle}} [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] fxctgwb16a8ahzdw2u1bf3rtipauqf4 14 10305 265999 260663 2013-05-10T16:08:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Companies of France}} [[Kategorie:Bedrief]] gvtgo7ikiesjj0uf175nx143y77q4ns 14 10306 266416 258283 2013-05-10T17:36:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Companies of the Netherlands}} [[Kategorie:Bedrief]] [[Kategorie:Nederlaand|Bedrief]] jm3fz9zj01l2lb8qqc63ejr183hn5gb 0 10307 82141 74967 2008-09-13T10:25:06Z Deurverwiezingsverbeteraar 957 [[Hardenbarg]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Hardenbarg (deurverwiespagina)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hardenbarg (deurverwiespagina)]] b8whkwnk6oqlf6lqo7d6h5rv0dtin9e 6 10308 164995 128000 2010-10-26T22:28:39Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] rmwjbsyejytt1yiefhpuoz17ka39z88 6 10309 168250 168177 2010-11-24T10:08:54Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Sassenwapen Eenfach]] jiwjyluluftqaa07tuxrdbswjo0gbo0 6 10310 168178 128062 2010-11-24T09:32:07Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Sassenwapen]] 5e8cwcao1tz5zgc04yrhe6vvb5z0sub 0 10312 262949 258395 2013-05-04T21:53:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Kampen_kogge.jpg|thumb|Kogge, [[Kampen (Oaveriessel)|Kampen]]]] [[Image:Kogge stralsund.jpg|thumb|Kogge, [[Stralsund]]]] Ne '''kogge''' is n [[skip]] dat in-evoerd wodden deur de [[Hanze]] um goderen te verskaepn. Et verscheen as soorte rundumme et joar [[1200]] en was untwikkeld uut et [[Wiekingskip]], meer bepoald et soort zeegoand vrachtskip hiervan, ok wal [[Wiekingskip|knarre]] eneumd. Et was ebouwd op '''rechten''' kiel en staevens en had n heel of deels dek. ==Geskiednis== Ne kogge kon anzeenlek meer vracht vervoeren as de knarre, moar had ok meer kracht, dus [[Wiend|wind]], neudig um te kunnen voaren. Koggen hebt in dee tied van 1200 tot +/- [[1450]] nen ungekend sukses ekend. Et belangriekste kenmark is dat zi-j de untwekkeling hebt emaakt noar et [[staevenroer]]. Doar was éen enkel [[Tuugage (skip)|dwarsgetuugd]] zeil, an nen midskeeps of in latere tied nen iets meer noar veuren eplaatsten mast. Et is as vrachtskip verdrongen deur den [[hulk (skip)|hulk]]. ==De Kamper Hanze Kogge== Ne grote en vri-j good bewoarde kogge wierd in 2000 in de buurte van [[Doel (België)|Doel]] vonden, bi-j groafwarken an et [[Deurganckdok]]. De zogeneumde Doelse kogge ku'j noa konservatiewark in et skeepvoartmuseum van [[Baasrode]] bekieken. Noa et dreugevallen van den [[Flevopolder]] bunt verskillende koggen op-egroaven en beholden. In Nederlaand is in [[Kampen (Overiessel))|Kampen]] ne kogge noa-ebouwd. Dizze veert sinds 1998 under den name Kamper Hanze Kogge. De kogge dee zie as veurbeeld veur et noa-bouwen hebt ebruukt is ebouwd met holt uut [[1336]]. In de middeleeuwn wodden ne kogge in veer moanden ebouwd. In Kampen is veer joar an et noa-bouwen van et skip ewarkt. De Kamper [[Hanze]] Kogge was as [[Tall Ships' Races]] gast op Sail 2000 en [[Sail 2005]]. De Kamper Hanze Kogge hef nen deepgang van 2.50m, lengte maste 22 m, lengte overall 20 m. gewicht 85 ton, woarvan 45 ton ballast. Dizzen kogge wödt evoaren met 12 bemanningsleu en veert nog zunder motor. In 2004 hef de Kamper Kogge ne [[Ommelandvoarders|Ommelandvoart]] emaakt. Dizzen tocht duurden 7 waeken en vuur längs staedn in [[Duutslaand]], [[Denemarken]] en [[Zweden]]. Der bunt in Duutslaand en Zweden ok 4 koggen noa-ebouwd. ==Uutgoande verwiezingen== *[http://www.kamper-kogge.nl De Kamper Kogge] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Skip]] eihv73h3d8uax5ljyws717wnizlk4ni 0 10317 263054 258399 2013-05-04T22:22:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Nedap''' is nen [[Nederland]]s bedrief dat veuroetstrevende spöl ontwikkelt en maakt, en sinds [[1949]] [[Effectenbeurs|beursnoteerd]] is. Nedap wol zo völle zeggen as '''Ned'''erlandse '''Ap'''paratenfabriek. Et bedrief hef zien hoofdkantoor in [[Grolle]], moar d'r bunt ok vestigingen in [[België]], [[Duutslaand]], [[Verienigd Keuninkriek|Engelaand]], [[Frankriek]] en [[Spanje]]. Zee maakt onder meer stemmachinen en beveiligingsapparaten veur winkels, en dat doot ze met 600 man volk. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Nederlaands bedrief]] nxy006qa2xpuqxbyyyd0lyi9axffj5m 0 10318 198582 198581 2011-07-14T15:33:41Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Zalt]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zalt]] iohgbvjezahxj91ja140c9uo3rmhrjb 0 10319 198644 79427 2011-07-15T07:38:43Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Zalt (smaak)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zalt (smaak)]] e4j59yh3y7s3ri73nmbsyjcgzuynuuc 0 10320 272443 262895 2013-12-20T22:37:48Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata, lokaal [[ja:ハルク (船舶)]] vortehaald wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Lebreton engraving-09-hulk.jpg|thumb|160px|Nen Hulk in [[Toulon]] ]] Nen '''hulk''' is n histories soort [[vrachtskip]] dat in de [[Middeleeuwn]] wierd ebruukt veur vervoer oaver zee. Et weurd hulk is woarschienlek arg old en kump uut et [[Griekenlaand|Grieks]], et betekkent ''eslöpt vrachtskip''. In zienen eersten verschieningsvörm in de [[Laege Laanden (staotkunde)|Laege Laanden]] in de [[achtste eeuwe]] had et nen staevenlozen romp van zwoare planken en nen in den lengte stark eboagen vorm: den zogenaamden '''zeeg'''. In 1930 wodden der in [[Utrecht (stad)|Utrecht]] n wrak evonden wat dizze kenmarken hef en et is doar te zeen in et centroal museum. Nen staevenlozen romp zunder [[kiel (skip)|kiel]] wodden pas völle later in de 17de eeuwe as [[aak (skip)|aak]] beneumd. In de elfde eeuwe wodden in [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]] den hulk geliek-esteld met den '''keel''' veur de heugte van et haavngeld. Dit betekkenden dat zi-j aeven groot was as den [[kog]] dee doar keel geneumd wöd, umdat dee wal nen kiel of keel had. Et is annemmelek dat den hulk nog lange et zi-jroer hef ebruukt toon de grotere, op staevens ebouwde skaepe al oaveregoane waarn op et [[staevenroer]]. Toon in de [[13e eeuw|13de eeuwe]] ok den hulk van nen staevenroer veurzeen was, vast emaakt an nen lozen of lossen achterstaeven, was den weg vri-j veur ne schoalvergroting dee der too leidden dat in de 14de eeuwe den hulk wier groter was den kog. Et is wieter an te nemmen, moar neet afdoonde bewaezen, dat kenmarken van den hulk oaver-egoane bunt in et [[kofskip (skip)|kofskip]] en den lateren [[tjalk]]. In de [[19e eeuw|19de eeuwe]] wodden under nen ''hulk'' verstoan: n onttakeld skip, met enkel nen romp zunder masten en aandere veurzeningen dee neudig bunt um te voaren. Dit wodden ebruukt veur opslag van goderen of as gevangenisse. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Skip]] a32pq47gkotkdbg9r6hzjj16ykcslro 6 10322 164978 127978 2010-10-26T22:20:40Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] rmwjbsyejytt1yiefhpuoz17ka39z88 6 10324 164979 127979 2010-10-26T22:20:57Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] rmwjbsyejytt1yiefhpuoz17ka39z88 6 10325 164980 127984 2010-10-26T22:21:57Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] rmwjbsyejytt1yiefhpuoz17ka39z88 0 10328 75070 2008-08-02T19:48:30Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Siberie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Siberie]] gwiyciyk44xwkhb9m95n47d3z9ndqvi 0 10329 279520 277498 2015-03-27T17:38:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Turdus philomelos0.jpg|thumb|Grauwe liester]] [[File:Turdus philomelos MHNT ZOO 2010 11 187 Courtalain.jpg|thumb|''Turdus philomelos'']] De '''grauwe liester''' ([[Latien]]: ''Turdus philomelos'') is een [[zangvoegel]] uut de femilie van de [[liesters]] (Turdidae). De voegel liekt naor op de [[dubbele liester|schokliester]], mar is kleiner, mit een brune rug en minder evlekte borst. Zien zang is ofwisselend, mit strofen die een paor keer herhaold worren. De eiers bin lichtblauw (turkooisachtig) mit een paor zwarte vlekken. De grauwe liester wordden veur 't eerst beschreven in [[1831]] deur de [[Duutslaand|Duutse]] [[ornithologie|ornitholoog]] en pestoor [[Christian Ludwig Brehm]]. == Veurkommen == De grauwe liester komt veur in [[Europa (continent)|Europa]], [[Azie|Azië]], [[Afrika|Noord-Afrika]]. Hie is in-evoerd in [[Ni'j-Zeelaand|Niej-Zeeland]] en [[Vanuatu]] (de ''Nieje Hebriden''). In [[Nederland]] komt hie 't hele jaor veur. == Uterlijk == De grauwe liester is ongeveer 23 centimeter groot en het een vleugelwiedte van zo'n 35 centimeter. Hie weegt zo'n 65 tot 90 gram. An de bovenkant is de grauwe liester bruun en op zien lief het ie donkere vlekken. == Ondersoorten == Der bestaon meerdere soorten grauwe liesters: * ''Turdus philomelos philomelos'' ([[Brehm]], [[1831]]): op 't Europese vastelaand. * ''Turdus philomelos clarkei'' ([[Hartert]], [[1909]]): van de Britse eilanden tot an de [[Hebriden]], westelijke en centrale delen van [[Nederland]] en [[België]] en westelijk en noordwestelijk [[Frankriek]] * ''Turdus philomelos hebridensis'' ([[Clarke]], [[1913]]): op de [[Hebriden]] * ''Turdus philomelos nataliae'' ([[Buturlin]], [[1929]]): in [[Sibirië]] en [[Iran]] == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Turdus+philomelos SoortenBank.nl - beschrieving, ofbeeldingen en geluud] {{Commons|Turdus philomelos}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} {{DEFAULTSORT:Grauwe Liester}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Voegel]] tdvdmurws44nptxhw2q7gsjgbi13b2t 0 10330 75081 2008-08-02T21:44:38Z Servien 7 [[Peupe]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Pupe]] hinne wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Pupe]] ns96dvp6dx0cc9drnton4l9ri98v8nz 0 10331 75084 2008-08-02T22:44:44Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Zutfent]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zutfent]] k8ov1trbwcbkeuk4s13nbiovh28ym5z 0 10332 272110 264784 2013-12-11T01:29:38Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Nacentemackinac.jpg|thumb|250px|Een netuurlijke sprenge]] Een '''sprenge''' is een plekke waor 't [[waoter]] op een netuurlijke meniere uut de grond kump. Der kan 't hele jaor deur waoter uut een sprenge koemen mar 't kan oek zo ween dat der of en toe waoter uutkump. Dit hangt of van de [[regen]]- en [[snee]]val, vuilt der bieveurbeeld de heeltied regen of mar een bepaolde periodes (zoas smeltende snee). Een sprenge zörg der vake veur dat der waoter ummeneer geet naor 't laand toe. Zo beginnen revieren vake. Uut sommigen sprengen kump waoter dee goed blik te ween veur de gezondheid. Soms greuien stejen of darpen umdat der veule volk op ofkump, disse plaosen wonnen [[kuuroord]]en eneumd. == Nedersaksisch == * [[Grunnegs]]: ''kwelle'', ''welle'', ''kelle'' * [[Tweants]]: **''wel(le)'' **''born(e)'' **''bron(ne)'' [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Woater]] rmx6bb38dp1f2ff140o92taf7udkj0m 0 10333 258146 136407 2013-03-11T11:43:39Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1706552]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Sprenge''' kan verwiezen naor: *[[Sprenge (bronwaoter)]] - een plekke waor 't grondwaoter op een netuurlijke meniere umhoge kump. *[[Sprenge (beke)]] - een beke dee ummeleg is. {{dv}} g5gfp9p6bno6fmxptxe6brbgwz3jwv5 0 10339 288693 288598 2016-10-27T14:47:24Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:DEU Emmerich COA.svg|thumb|right|100px|Et woapen van Emmerik]] '''Emmerik''' ([[Duuts]]: ''Emmerich am Rhein'') is ne [[Stad (woonstee)|stad]] in den [[Duutslaand|Duutsen]] deelstoat [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfaolen]], elaegen an den rechteroover (den noordeleken) van den [[Rijn]], rundumme 10 kilometer noordelek van [[Kleef]] en rundumme vief kilometer ten zuden van de [[Nederland]]se grenze bi-j [['s-Heerenbarg]]. De gemeente Emmerik hef ne oppervlakte van rundumme 80 km². == Geskiednis == In et joar 828 wödt Emmerik veur et eerst eneumd in n skrift. Emmerik ontstoand vermeudelek rundumme et joar 700. Tot et midden van de 13de eeuwe untwekkelden Emmerik zich tot ne handelsplaatse. Emmerik hef tot [[1402]] tot et hartogdom [[Gelre]] beheurd. Doar bunt nog veurbeelden van den ''Old-Geldersen bouwstiel'' trög te vinden. Een veurbeeld hiervan is den zudeleken gaevel van de St. Martini Münsterkarke, dee in de eerste helfte van de 16de eeuwe wöd ebouwd. == Stadsdele en karkdarpen == Emmerik besteet uut de volgende [[Ortsteil|stadsdele]] en karkdarpen: *[[Borghees]], 389 inwonners *[[Doornik (Emmerik)]], 445 inwonners *[[Elten]] (mit [[Hoog-Elten]]), 4.701 inwonners *[[Emmerik-Olde stads gebeed]], 18.397 inwonners *[[Hüttum]], 3.120 inwonners *[[Klein-Netterden]], 544 inwonners *[[Praest]], 2.055 inwonners *[[Vrasselt]], 1.366 inwonners Wieter bunt doar nog de [[buurtschop]]pen: *[[Elsepasse]] *[[Speulbaerg]] == Geleuf == In Emmerik staot karken, waorunder twee in et centrum. Veurbeelden hiervan bunt de ''Aldegundiskarke'', de ''St. Martinikarke'', de ''Heiligen Geistkarke'' in de wiek [[Speulbarg]] en de ''Evangeliese Karke''. In de St. Martinikarke is nen 11den-eeuwsen [[crypte]], n goties [[koorgesteulte]] en nen schatkamer. Et oldste deel van de karke hef nen Romaansen eursprong. Dit zol volgens de oaverlaevering de karke waen dee [[Willibrord]] stichtten. Den karktoorn is met et kruus derbi-j 69,5 meter hooge. In de 15de-eeuwse St. Aldegondiskarke, dee in den letsten krieg zwoaren schaa lae, is n zeer groot concert[[carillon]]. De toornspitse is noa den letsten krieg neet meer op den toorn trög ezet. Bi-j ''Pauseleken Bulle Salutte Annimarum'' van [[16 juli]] [[1821]] wöd Emmerik uut de [[Hollaandsen Zending]] enommen en in-evoogd in et ''Diocees Münster''. == Bezeensweerdig == * De brugge van de Rieksstroate oaver den Rijn bi-j Emmerik is met nen oaverspanning van 500 meter en ne totale lengte van 1.228 meter de langste [[hangbrugge]] van Duutslaand. * Bi-j et ''Rheinmuseum'' kuj skeepsmodellen en tentoonstellingen oaver den [[rijn]]voart en de geskiednis van de stad Emmerik bekieken. * ''Rheinpromenade'': in Emmerik waren in [[april]] [[2007]] festiviteiten ter gelaegenheid van de officiële oppening van den verni-jden Rijnboulevard. Den kadewal wodden verheugd en den [[boulevard]] woddenn mooi emaakt veur wandelaars. * In et [[park]] an et ende van de ''Rheinpromenade'' steet et ''[[Haus im Park (Emmerik)|Haus im Park]]''. Dit is vanof [[1968]] et mooi elaegen underkommen van de ''Kunstveraeniging'' Emmerik. De schouwruumte is in et weekend te bekieken. == Trivia == * Et heufdkantoor en de fabreek van de firma Katjes (maker van dropwoaren en snoop, in Nederlaand bekand as "Katja") stoat in Emmerik. * In Emmerik-Vrasselt bunt fabreeken veur Bouwkeramiek (veur gesmoord Vrasselts Blauw) == Literatuur == * Herbert Kleipaß: ''Emmerich am Rhein. (Bildband)'', Erfurt, 2005, ISBN 3-89702-847-6 == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Emmerich_St._Martinikarke.jpg|St.Martinikarke Ofbeelding:Emmerich_rijnbrugge.jpg|Uutzicht op de brugge oaver den Rijn Ofbeelding:Emmerich_Christuskarke.jpg|Christuskarke Ofbeelding:Aldegondiskarke.jpg|Aldegondiskarke </gallery> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] b204sd399xrlv280svj6a8nb69xr67b 14 10340 290684 266620 2016-11-01T16:22:15Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Municipalities of Germany}} [[Kategorie:Stad naor laand|Duutslaand]] [[Kategorie:Plaotse in Duutslaand| ]] loafi748z8jb8z19lq9yvo69zs71l8f 14 10341 290636 288055 2016-11-01T15:55:05Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Populated places in Germany}} [[Kategorie:Plaose naor laand|Duutslaand]] [[Kategorie:Geografie van Duutslaand]] 6pjxq8s4dbxiokbo9kuwpyvkjoxh60u 0 10346 288698 288604 2016-10-27T14:48:57Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:DEU_Kleve_COA.svg|thumb|right|120px|Et woapen van Kleef]] '''Kleef''' ([[Duuts]]: ''Kleve'', [[Zuud-Gelders]]: ''Kleff'', [[Nederlands]]: ''Kleef'') is ne [[Stad (woonstee)|stad]] in de regio Kleef in et westen van den [[Duutslaand|Duutsen]] deelstoat [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]], 10 kilometer zudelek van de revier den [[Rien]], en neet wiet van de [[Nederland]]sen grenze bi-j [[Nimwaege]] en [['s-Heerenbarg]]. Wieter ligt Kleef in de buurte van de Duutse stad [[Emmerik]] en et wooldgebeed [[Riekswoold]]. Kleef hef ne oppervlakte van rundumme 98 km². De stad kreg in [[1242]] [[stadsrechten]]. De stad ligt op ne [[endmorene]], nen [[stuwwal]] uut de [[iestied]], dee et dal van den [[Rien]] begrenst. Een deel van Kleef is doardeur arg heuvelachteg. ==Geskiednis== ===Tweeden Waeldoorlog=== De stad wodden in den [[Tweede Wereldoorlog|Tweeden waeldkrieg]] gans zwoar bomdardeerd (mangsmaol samen met [[Nimwaege]], dat mangs veur Kleef wodden an-ezene). De straeke achter Nimwaege, met staedn as Kleef en [[Xanten]], was neet [[nazi]]-gezind moar kreg et zwoar te verduren tiedens den [[Krieg am Niederrhein]], den deur de [[gaellieerden (Tweede Wereldoorlog)|gaellieerden]] geplanden opmars noar Duutslaand, den begun met zwoare bombardementen in de grensstraeke. Op [[7 oktober]] [[1944]] was et grootste bombardement, woarbi-j de stad veur 80% vernetegd wodden. Den herbouw gebeurden vri-j langzaam. ==Bezeensweerdig== * De Domkarke uut de 14de-16de eeuwe * Kasteel [[Zwoanenburg]], woaran de sage van den ''[[zwoanridder]]'' [[Lohengrin]] is verboanden. * [[De Kleefse tunen]]: den graaf [[Johan Maurits van Nassau-Siegen]] (1604-1679) leet in Kleef tunen anleggen. Nen bronne van ingaeving veur [[Frederik Willem van Brandenburg]] en den Fraansen könning [[Lodewiek XIV]]. Den Berliensen ''Zoo'' wodden an-elegd noar veurbeeld van den dierentuun in Kleef. * [[Dierentuun]]: schuun teggenoaver et veurmoalig kuurhotel, noe museum veur beeldende kunst, is den ''Tiergarten''. Et dierenpark van vandage hef veurnoamelek olde [[huusdier]]rassen en n tröpken Europese [[roofdieren]] zoas [[karkoel]]en en Euraziatiesen [[lynx]]. Doar löp n tröpken [[Przewalskipeerd]]e en der is ok nen viever met [[Zeehond|zeehunde]]. * [[Huus Koekkoek]]: museum met doarin et wark van den Nederlandsen skilder [[Barend Cornelis Koekkoek]] en van aandere leedn van de familie Koekkoek. * [[Museum Kurhaus Kleef]]; in et veurmoalige kuurhotel is vandage n museum veur ni-jerwetse en kunst van vandage. De ni-jerwetse kunst besteet uut de verzameling [[Ewald Mataré]], ziene dochter Sonja hef de noaloatenschap van heur va an den museumkreng van den stad Kleef egovven. == Bekende inwonners== ===Johan Maurits van Nassau-Siegen=== [[Johan Maurits van Nassau-Siegen]] (1604-1679), [[stadholder]] van den [[keurvörst]] [[Frederik Willem van Brandenburg]], wodden in [[1647]] stadholder van Kleef en dizzen brech hier uutvoering an ne politeek van religieuze verdroagzaamheid. Hi-j was zelf [[calvinist]], moar [[Rooms-katholieke Karke|kattelieken]] konden in Kleef blieven wonnen en ok [[joden|jödden]] wödden too-elaoten. Doarnoast begun hi-j dreks met ingriepende landskappeleke veraanderingen. Doarveur haalden hi-j zienen olden kaomeraod, [[Jacob van Campen]] noar Kleef. Bi-j zien paleis Haus Freudenbarg en op aandere plaetse rundumme de stad Kleef leet Johan Maurits skitterende [[classicisme|classisistiese]] parken mit kanalen en fontienen en sterrevörmige stelsels van lanen in de al bestoande woolden anleggen. ==Zee ok== *[[Bimmen]], darp van Kleef ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Kleef_straote.jpg|Straote Ofbeelding:Kleef_karke.jpg|Karke Ofbeelding:Kleve 85.JPG|Zwoanenburg Ofbeelding:Kleve_middeleeuwn.jpg|Kleef in de Middeleeuwn Ofbeelding:Schwanenburg der Stadt Kleve.jpg|Zwoanenburg in Kleef </gallery> [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] dpgjiuosewn5mv3gayzkmcfoo9l384v 0 10347 265095 258228 2013-05-09T22:36:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Jakob (Jaap) Meijer'''<ref>Veurnoam as ''Jakob'' en as ''Jacob'' vonden</ref> ([[Winschoot]], [[18 november|18 novìmber]] [[1912]] - [[Heemstede (Noord-Hollaand)|Heemstee]], [[9 juli]] [[1993]]) was n historikus en dichter. Zien dichtwaark, woar er de schrieversnoamen '''Saul van Messel''' en '''Gideon van Hasselt''' veur broekte, het er ien t [[Nederlaands]], [[Jiddisch]] en [[Hebreeuws]], môr benoam ien t [[Grunnegs]] schreven. ==Oplaaiden en oorlogstied== Meijer kwam oet n aarm [[orthodox Jeudendom|orthodox]] [[Joden|Jeuds]] gezin. Ien [[Amsterdam|Amsterdaam]] studaaierde hai geschiednis aan t [[Nederlandsch Israëlitisch Seminarium]]; hai promoveerde ien 1941. Hai waarkte as lerer aan t [[Joods Lyceum]] woar [[Anne Frank]] ook hìn gong. Ien de [[Tweede Wereldoorlog|Twijde Wereldkraig]] het hai mit vraauw en zeun (de loatere nijsschriever [[Ischa Meijer]]) t kaamp [[Bergen-Belsen]] overleefd. ==Schrieverij== Meijer het veul schreven over de geschiednis van de Nederlaandse Jeuden, ien t biezunder over heur leven ien Amsterdaam. Ien 1984 het man hom van [[Stichting 't Grunneger Bouk]] de [[Literaire Pries]] oetlangen. t Grunnegs nuimde hai ''"de taal van rauwe klei en de woeste zee; zo basaal als de taal van het Hooglied"'' (De toal van de raauwe klaai en de roege zee; zo grondleeg as toal van t Hooglaid). Zien dichterij gaait voak over t onthaimde gevuil van de Jeuden ien de [[diaspora]], t Jeudse leven ien t veuroorlogse Nederlaand en zien aigen jonkhaid ien oostelk [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. t Is voak swaart van toon. n Hail ìnde van zien gedichten binnen [[vaarregel]]s. Sums broekte hai meer as ain toal ien ain gedicht. Dichtwaark is eerst benoam ien aigen beheer oetkommen; loater ien riege 'Horizon-Taal' van [[Het Drentse Boek]].<ref>Fokko Veldman en Hanny Diemer (2008), De literatuur van Groningen. Ien Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'' (Azzen: Van Gorcum). Blz 348</ref> ==Citoat== :''mit gain veurgeslacht verwìnd :''bie overleevrn welbekìnd :''heb 'k aign geslachtsboom verzìnd :''dou destieds muik veurolder van mie :''hail mooie jiddische poëzie :''teminznt in mien fantezie :''zo woar ask leevmt blief :''hai schreef zien vingers stief :''zee mie aine van 't archief :''over vèrn zuver zien zeun :''vin ik vannacht op beun :''laifdesladder oet zien dreum'' Oet t gedicht ''ahnenstolz'', ien bundel ''Inkele raais'' == Dichtbundels == * ''Kaddisj'' (1965) * ''Zeer zeker en zeker zeer'' (1967) * ''Het beloofde land. Joodse gedichten'' (1968) * ''Strelen om de stam'' (1968) * ''Mammoeth mijn muze'' (1968) * ''Vrouger of loater'' (1969) * ''Bruid waar blijft je mond? Een bundel priapeeën'' (1969) * ''Bloedrood en zonder schaamte'' (1969) * ''Het heden laat verstek gaan'' (1969) * ''Over de huid van mijn geheugen'' (1970) * ''Twijspaalk mien bloasbaalk'' (1970) * ''Mien laid dat vlogt'' (1970/?1971) * ''Syndroom, Joodse poëzie'' (1971) * ''Salomo - keur uit zijn liederen'' (1971) * ''Het eeuwige leven, een bundel doodspoëzie'' (1972) * ''Het geluid hing te trouwen'' (1972) * ''Roofvogel tijd'' (1977) * ''Vaderland in den vreemde. Joodse balladen uit Groningerland'' (1982) * ''Drenthe, een bundel joodse poëzie'' (1982) * ''Groningen'' (1983) * ''Bourtange'' (1984) * ''Tolk van 't olle volk'' (1984) * ''Ongeneeselk / Grunneger gedichten'' (1985) * ''Tougelieks / verzoamelde Grunneger gedichten 1977-1987'' (1987) * ''Naoogst'' (1991) * ''Twijderweegns'' (1991) == Historisch waark == * ''Hoge hoeden, lage standaarden. De Nederlandse Joden tussen 1933 en 1940'' (1969) * ''Van Israëlietisch Oude Mannen- en Vrouwenhuis tot Joods Tehuis voor Bejaarden : 1841-1966'' (1966) * ''Van Israëlieten tot Israëliërs. Anderhalve eeuw Joodse geschiedenis 1815-1965'' (1965) * ''Zij lieten hun sporen achter. Joodse bijdragen tot de Nederlandse beschaving'' (1964) * ''Het Jonas Daniël Meijerplein. Bezinning op drie eeuwen Amsterdams Jodendom'' (1961) * ''Het verdwenen ghetto. Wandelingen door de Amsterdamse Jodenbuurt'' (1948) == Schrieverij over Jaap Meijer == * Pieter Jonker et al. (1985), ''Hou vremd ik blief, Saul van Messel, joods dichter in het Nedersaksisch'', Oosterwôlde: Stichting Stellingwarver Schrieversronte *Evelien Gans (2007), ''Vader en zoon'', Amsterdaam: Prometheus ==Wellen== *[http://www.volkskrantblog.nl/bericht.php?id=49048 ''Saul van Messel / Jaap Meijer'' ien Volkskrantblog] *[http://cf.uba.uva.nl/nl/publicaties/treasures/text/t54.html Universiteit van Amsterdam: ''Recent limited editions of the poetry of Saul van Messel''] == Rivverìnsies == <references /> [[Kategorie:Grunnegs_artikel|Meijer, Jaap]] [[Kategorie:Historikus|Meijer, Jaap]] [[Kategorie:Schriever ien t Grunnegs|Meijer, Jaap]] 1bejswh4nb80p6w5vpv6kpgk1zwpcle 0 10348 75331 75200 2008-08-05T15:34:14Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Jaap Meijer (schriever)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Jaap Meijer (schriever)]] llg8tw8hixi2nkx2ib087hl6zmyzx02 0 10349 75330 75201 2008-08-05T15:33:51Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Jaap Meijer (schriever)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Jaap Meijer (schriever)]] llg8tw8hixi2nkx2ib087hl6zmyzx02 0 10350 258336 75202 2013-03-11T11:48:22Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2522271]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Jaap Meijer''' kan wezen: * [[Jaap Meijer (schriever)]] (1912-1993) * [[Jaap Meijer (hadfietser)]] (1905-1943) {{dv}} d4yyln3bjnvqmuo1rzza00vma6jpyxo 14 10351 266278 258337 2013-05-10T17:05:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Historians}} [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Geschiedenis]] 1gheztlkkemtgmebxu7ny3xkx3zbiw4 0 10366 291869 291867 2016-11-11T16:26:27Z Wwikix 13678 /* Uutgoande verwiezingen */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Delden_twickel.jpg|thumb|right|200px|Twickel in 2008]] '''Twickel''' is n [[kasteel]] noabi-j [[Dealdn]] in de [[buurtschap]] [[Dealdner Es|Deldeneresch]], in de previnsie [[Oaveriessel]] en is et centrum van et geliekgeneumde [[laandgood]] wat beheurt tot den [[Top 100 der Nederlandse UNESCO-monumenten]]. ==Geskiednis== De oldste verneuming van Twickel is in [[1347]], toon Herman van Twickelo et hoes Eysinck bi-j Delden koch. Dit hoes wodden et latere kasteel Twickel. Doarnoa wodden Twickel bewond deur leden van de familie Van Twickelo (14de tot en met 16de eeuwe), Van Raesfelt (16de en 17de eeuwe), Van Wassenaer Obdam (17de tot en met 18de eeuwe) en [[Van Heeckeren|Van Heeckeren van Wassenaer]] (19de en 20ste eeuwe). De letste eigenaresse hef Twickel oaverdoan an ne [[stichting]], dee noe nog dee bezittingen beheert. Vandage den dag wöd et kasteel bewond deur Graaf Zu [[Castell (geslacht)|Castell]] Rüdenhausen en zien gezin. De eigenoaren van Twickel hebt verskillende openboare zaken bekleed zoas den taak van [[drost]] van [[Twente]]. Et bewoard ebleaven [[archief]] van Twickel umvat doardeur neet alleneg stukken oaver et kasteel en ziene bewonners, moar ok stukken dee te maken hebt met de Twentse geskiednis. Vanweage dee taken was Twickel ok reagelmoateg et toneel veur politeeke underhandelingen en officiële ontvangsten. ==Bouwgeskiednis kasteel== [[Ofbeelding:Delden twikkel.jpg|thumb|right|200px|Twickel veuranzicht]] Den [[15e eeuw|15de eeuwsen]] veurganger van et kasteel bevond zich op de achterplaatse van et kasteel. Opgroavingen noar de fundamenten van dizzen veurganger vonden plaatse ende joaren '70. Et oldste deel van et kasteel van vandage kump uut et midden van de [[16e eeuw|16de eeuwe]]. Den ingang hef nen geavelsteen uut 1551 en is ebouwd in [[Noordeleke renaissance|vrog-renaissance]]stiel. Boaven den ingang is nen groten woapensteen met de waopens van Goossen van Raesfelt en Agnes van Twickelo, den bouwheer en -vrouwe. Dee stene wodt aan beide kaanten bi-j-estoan deur beelden van Adam en Eva. Boaven de stene is den [[Boom van de kennis van good en kwoad]] met de slange. Den ingang wöd bekreund deur nen steilen topgeavel. Ter weerszieden bevindt zich zaandstenen [[arker]]s met woapenschilden. Ok den zuudtoorn en et deel tussen den ingang en zuudtoorn komt uut de 16de eeuwe. Den zuudtoorn had tot anvang [[18e eeuw|18de eeuwe]] nen in-esnoerde achtziedege spitse, dee in [[1727]] wodden vervongen deur n plat dak met n hekwark. In de 19de eeuwe wodden dit deur et piramide-vörmege dak van vandage vervongen. Den zuudvlöggel kump uut [[1643]]. In [[1692]] wodden eavenwiedeg an den ingängsvlöggel ne [[galeri-je]] ebouwd met ne keizerleke trappe noar untwarp van [[Jacobus Roman]]. In 1847 wodden et kasteel uut-eebreid met den noordtoorn en bi-jbeheurende vlöggel noar untwarp van den [[Engelaand (regio)|Engelsen]] architekt [[Robert Hesketh]]. Den lesten baron van Twickel, [[Rodolphe Frédéric van Heeckeren van Wassenaer]], leet et hoes rundumme [[1900]] uutèndelek zeer oet-ebreid restaureren en van ni-jerwetse gemakken veurzeen deur den eavenens Engelsen architect William Samuel Weatherley. Vanof dee tied is der hoast niks meer an et kasteel veranderd. == Bezittingen== Bi-j Twickel beheurt [[boerderi-j]]en, dee-t te herkennen bunt an de witte loeken met zwarte randen. Et boerderi-jenbezit wöd beheerd deur nen [[rentmeister]] en den pacht wöd ebruukt veur et beheer van et laandgood. Een deel van de op de eigen laandgodern emaakte zaken wodt verkocht in den laandgoodwinkel. ==Heern en vrouwn van Twickel== * [[1347]]-: Herman I van Twickelo Engelbertszoon * -[[1417]]: Herman II van Twickelo (-noa 1423) * [[1417]]-[[1422]]: Herman III van Twickelo (-1422) * [[1422]]-[[1449]]: Johan I van Twickelo (-1449) * [[1449]]-[[1500]]: Johan II van Twickelo (-1500) * [[1500]]-[[1539]]: Johan III van Twickelo (-1539) * [[1539]]-[[1551]]/circa [[1580]]: Agnes van Twickelo (-1551) x 1537 Goossen van Raesfelt * circa 1580-[[1604]]: Johan I van Raesfelt (-1604) * [[1604]]-: Johan II van Raesfelt * -[[1683]]: Adolf Hendrik van Raesfelt (-1683) * [[1683]]-[[1693]]/[[1714]]: Adriana Sophia van Raesfelt (-1694) x 1676 [[Jacob II van Wassenaer Obdam]] (1645-1714) * [[1714]]-[[1766]]: [[Unico Wilhelm van Wassenaer Obdam]] (1692-1766) * [[1766]]-[[1800]]: [[Carel George van Wassenaer Obdam]] (-1800) * [[1800]]-[[1812]]: Jacob Unico Wilhelm van Wassenaer Obdam (-1812) * [[1812]]/[[1831]]-[[1850]]/[[1876]]: Maria Cornelia van Wassenaer Obdam (1799-1850) x 1831 Jacob Derk Carel van Heeckeren van Kell (-1875) * [[1875]]-[[1883]]: Carel George U.W. van Heeckeren van Wassenaer (-1883) * [[1883]]/[[1936]]-[[1936]]/[[1975]] Rodolphe Frédéric van Heeckeren van Wassenaer (-1936) x Marie Amélie M.A. van Aldenburg Bentinck (-1975) In 1953 brech de letste baronesse et goderenbezit under in de [[Stichting Twickel]]. ==Vri-je tied== Vandage is kasteel Twickel ne geleefden bestemming veur een dagjen uut. Et kasteel zelf is neet te bekieken, moar de bi-jbeheurende tunen künt teggen betaling wal wodden bezocht. Doarnoast ligt der rundumme et kasteel mooie [[bos]]sen en velden dee veul ebruukt wodt as wandelgebeed. Deur et woold löp ok den Europesen [[wandelrtocht E11]], den löp van [[Den Haag| n Haag]] noar et oosten, veur noe tot an de grenze [[Polen]]/[[Litouwen]]. Dee tochten bunt plaatselek ok bekend as [[Marskroamerpad]] en [[Handelsweg]].<br /> ==Literatuur== * ''Inventaris van het huisarchief van Twickel 1133-1975'', Uitgaven van het Rijksarchief in Overijssel, nr. 34 t/m 40, Rijksarchief in Overijssel en Stichting Twickel, Zwolle/Delden, 1993, ISBN 90-72306-09-0 *''De havezaten in Twente en hun bewoners'', Rijksarchief in Overijssel en Uitgeverij Waanders, Zwolle, 1995, ISBN 90-400-9766-6 *''Twickel bewoond en bewaard'', Waanders Uitgevers, Zwolle, 1993, ISBN 90-6630-426-X *''Twickel te Ambt Delden'', Bijdragen tot het bronnenonderzoek naar de ontwikkeling van Nederlandse historische tuinen, parken en buitenplaatsen, Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist, 1988 ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.twickel.nl Stichting Twickel] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Laandgood]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] cn4xyev6lfkd9dg38smte3wnzlsj8nh 0 10367 265083 258409 2013-05-09T22:34:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Literaire Pries''' is een pries dij [[Stichting 't Grunneger Bouk]] sunt 1981 oetlangt veur beste Grunnegstoalege literaire waark van de veurgoande drij joaren. Véur 1997 langden ze pries alle joaren oet; sunt des alle drij joaren omreden der nait altied genog kwaliteit is om t joarlieks te doun. ==Laureoaten== Volgende schrievers en instellens hebben de pries wunnen: * 1981: [[Simon van Wattum]] * 1982: [[Kemizzie Vertoalen Kerklaiden]] * 1983: [[Derk Sibolt Hovinga]] * 1984: Saul van Messel (ps. van [[Jaap Meijer (schriever)|Jaap Meijer]]) * 1985: [[Sien Jensema]] * 1986: [[Kees Visscher]] * 1987: Redaktie van t literaire tiedschrift [[Krödde (tiedschrift)|Krödde]] * 1988: [[Gré van der Veen]] * 1989: [[Peter Visser]] * 1990: ''nait toukend'' * 1991: [[Jan Siebo Uffen]] * 1992: [[Sape Zwama]] * 1993: ''nait toukend'' * 1994: ''nait toukend'' * 1995: Jurrie Bosker (ps. van [[R.P. Doff]]) * 1996: ''nait toukend'' * 2000: [[Reinder Willem Hiemstra]] (tiedpaark 1997/1998/1999) * 2003: [[Gerrit Wassink]] (tiedpaark 2000/2001/2002) * 2006: [[Jan Glas]] (tiedpaark 2003/2004/2005) [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Leegsaksiese pries]] 1ppj44xcxvi6a9r8c436vf0ps6lz80h 0 10370 264041 262223 2013-05-06T16:01:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Freudenthal-Pries''' is een [[Nedersaksisch]]e literetuurpries die sund 1956 alle jaoren op de leste zaoterdag van september uutereikt wördt deur 't [[Freudenthal-Sellschop]], een literair gezelskop in [[Nedersaksen]]. De pries krig zien name van de [[Platduuts]]e skriever [[Friedrich Freudenthal]] (1849-1929). In anmarking koomt gedichten, körte vertellegies, heurspeulen of tenielstokken die eskreven bint in 't Nedersaksisch van Duutslaand of Nederlaand, en die niet eerder epubliceerd bint. An de pries is een geldbedrag van dreiduzend euro verbunden. ==Winnaors== * 1957: [[Adolf Woderich]] * 1958: [[Hans-Henning Holm]] * 1959: [[Hein Bredendiek]] * 1960: [[Heinrich Dieckelmann]] * 1961: [[Albert Mähl]] * 1962: [[Walter Köster]] * 1963: [[Ernst-Otto Schlöpke]] * 1964: [[Otto Tenne]] * 1965: [[Hans Varnhorst]] * 1966: [[Johann Loet Schoon]] * 1967: [[Wilhelm Martens]] * 1968: [[Robert Gäpel]] * 1969: [[Friedrich Krauns]] * 1970: [[Gudrun Münster]] en [[Ewald Hillermann]] * 1971: ''gieniene'' * 1972: [[Karl Böke]] * 1973: [[Margarete Hagen]] en [[Paul Peters]] * 1974: [[Wilhelm Martens]] * 1975: [[Siegfried Bokelmann]] * 1976: [[Heinz von der Wall]] * 1977: [[Günter Kühn]] * 1978: [[Elisabeth von Ulmann]] (Elisabeth Meyer-Runge) * 1979: [[Albert Rüschenschmidt]] * 1980: [[Greta Schoon]] * 1981: [[Cord Denker]] en [[Richard Fehlandt]] * 1982: [[Gerd Spiekermann]] * 1983: [[Waltrud Bruhn]] * 1984: [[Christina Sufka]] en [[Erna Taege-Röhnisch]] * 1985: [[Jürgen Kropp]] en [[Karin-Angela Peters]] * 1986: [[Carl Scholz]] * 1987: [[Christof Wehking]] * 1988: [[Heiner Niemeier]] en [[Gerd Lüpke]] * 1989: [[Ottilie Baranowski]] en [[Edmund Wilkens]] * 1990: [[Hans-Herrmann Briese]] en [[Diedrich H. Schmidt]] * 1991: [[Christina Sufka]] * 1992: [[Karl Heinz Ebell]] * 1993: [[Jürgen Kropp]] (poëzie), [[Klaus Stier]] (proza) en [[Bolko Bullerdiek]] (proza) * 1994: [[Aloys Terbille]] en [[Erhard Brüchert]] * 1995: [[Lothar Voßmeyer]] * 1996: [[Carl Groth]] * 1997: [[Silke Mansholt]] (poëzie) en [[Thomas Stelljes]] * 1998: [[Snorre Björkson]] * 1999: [[Reinhard F. Hahn]] (skrievend as Franz Brookmann; poëzie) en [[Hellmer Stumberg]] (proza) * 2000: [[Ingeborg Lüddecke]] (poëzie) en [[Willi Mühl]] (proza) * 2001: [[Henk Krosenbrink]] * 2002: [[Wolf Steinhardt]] * 2003: [[Jürgen Kropp]] (proza) en [[Gerd Constapel]] (poëzie) * 2004: [[Silke Mansholt]] * 2005: [[Heinke Hannig]], [[Martha-Luise Lessing]] (proza) en [[Diedrich H. Schmidt]] (proza) * 2006: [[Heidemarie Rützel]] (proza) en [[Jan Glas]] (poëzie) * 2007: [[Friedhelm Rudolph]] veur ''Seine langen bounten Nuddelhaore'' (proza) * 2008: [[Aly Freije]] (poëzie) * 2009: [[Gerd Constapel]] (poëzie) * 2010: [[Aloys Terbille]] (postuum) [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Leegsaksiese pries]] 33kklxpkvpzsiax3atqj00cao84zn4c 0 10371 75259 75258 2008-08-04T21:02:26Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Freudenthal-Pries]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Freudenthal-Pries]] 0b8v654yz96a7qvpxmybqfhk7alarcg 0 10380 271997 262966 2013-12-09T02:18:13Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki Een '''laandgood''' is een groot stukke groand van meerdere [[bunder]], mit laanderi-jen en tunen en doarop ne [[butenplaatse]], [[burcht]], [[kasteel]], [[laandhoes]], ne grote [[boerderi-je]], of [[Kaark (gebouw)|karke]]. Volgens de [[Natuurschoonwet 1928]] kan den eigenoar van n landgood under bepoalde veurweerden n belastingveurdael kriegen. Veul laanderi-jen bunt vandage in hende van de [[Veraeniging Natuurmonumenten]] en de [[Provensiale Landschoppen]]. Et grootste partikuliere laandgood van Nederlaand is et Laandgood [[Deelerwold]], dat rundumme 675 bunder is. Den heufdingäng van dit, neet toogänkeleke, laandgood bevundt zich in et darp [[Hoenderloo]]. Een monumentaal [[poortgebouw]] guf toogäng tot et laandgood. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Laandgood]] qiluos9yp2k5gl3phw7yi4lhodih1xc 14 10381 262134 261115 2013-04-20T13:08:03Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Huusvesting]] [[Kategorie:Kasteel]] [[Kategorie:Woenen]] qk63ekkb2wng5y7mwfxku7l64tblj86 0 10382 262133 262132 2013-04-20T12:58:03Z Droadnaegel 1133 heufdletter wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Frankendael (Amsterdam).JPG|thumb|Butenplaatse Frankendael in den Watergraafsmeer|right]] Ne '''butenplaatse''' was, in de 15de tot de 20de eeuwe, n (zommer)verblief veur rieke stadsleu. Rieken staken eur geld in under andere landbezit. Um dit winstgaevend te holden wodden der op dee laanderi-jen [[boerderi-je]]n ebouwd, dee verpacht wodden. Dee boerderi-jen wodden mangsmoal veurzeen van nen aparten heernkamer, nen oavervleudegen kamer, den deur den laadheer zommers gebruukt wodden veur zien verblief doar. Boerderi-jen mit nen heernkamer wodt mangs [[höfstede]] eneumd. As den eigenaar riek genog was, wodden der ok wal n apart verblief, n buutenhuus, noast de boerderi-je op et [[laandgood]] ebouwd. Uutendelek untwikkelden dizzen veurtgäng zich vanof de 16de eeuwe in den bouw van oavervloodige butenplaetse met grote siertuunen. In den noabi-je umgaeving stoand dan vake nog ne aparte boerderi-je. Den pachter bewarkten et oaverige laand, en zörgden veur etten veur de zommergäste van de buutenplaatse. Buutenplaetse lagen mangsmoal in mooie gebeeden dee tegeliekertied ok good vanuut de stad bereikbaar waren, zoas an den [[Utrechtsen Vecht|Vecht]], den [[Amstel (rivier)|Amstel]], in et [[Kennemerlaand]], an den [[Vleet (Zuud-Hollaand) |Vleet]] en an den duunraand bi-j [[Wassenaar]] en [[Den Haag]]. Ok in polders as de [[Watergraafsmeer]] en den [[Beemster]] kuj butenplaetse vinden, net as op [[Walcheren]]. In de 19de eeuwe kwamen ni-je gebeeden in trek woar butenplaetse wödden sticht, zoas den [[Utrechtsen Heuvelrugge]] en et gebeed rundumme [[Arnem]].<br /> Buutenplaetse wodt mangs an-ezene veur [[kasteel|kastelen]], moar n kasteel is oaver et algemeen n [[adel | adellek]] bezit, moar ne buutenplaatse was meesttieds eigendom van börgerleu. Völle kastelen bunt in de 17de eeuwe wal in butenplaetse veranderd, zoas kasteel [[Kasteel Marquette]] te [[Heemskarke]].<br /> Bekande butenplaatsbezitters waren [[Constantijn Huygens]] en admiroal [[Cornelis Tromp]]. Den kern van ne butenplaatse was et heernhoes, n stoatig huus woarin den eigenoar en zien gezin zommers verblaeven. Doarumhen lag nen [[plezeertuun]] woarin ewandeld kon wödden, met bieveurbeeld [[fontein | fonteinen]], en [[staandbeeld]]en. Mangsmoal ok ne [[oranjerie]] met butenlandse plaanten en andere plezeer bringende zaken, zoas n [[theehuusken]], [[voggelhuus]] of schelpengrotte. Bi-j de butenplaetse heurden ok mangs nen [[boerderi-je]] of [[bos]]. Halverwaege 19de eeuwe raakten de buutenplaetse uut den trek, en wödden zie mangsmoal ok te duur um alleneg in de zommertied te bewonnen. In sommige gebeeden gingen dee butenplaetse vort, in aandere plaatsen stoat ze der nog wal veul, al wodt de meesten noe et hele joar deur bewond. In de joaren 90 van de 20de eeuwe nam den overheid den eersten trad um ni-je butenplaetse tot untwikkeling te bringen. Een veurbeeld is Scholtenszathe in [[Klazienaveen]]. ==Bekande buutenplaetsen== * [[Beeckestien]] in [[Velsen]] * [[Laandgood Clingendael|Clingendael]] in [[Wassenaar]] * Frankendael in de [[Watergraafsmeer]] [[Amsterdam]] * [[Goldestein]] in [[Meerssen (Utrecht)|Meerssen]] * [[Gröneveld]] in [[Baarn]] * [[Hofwieck]] in [[Veurburg]] * [[Sparrendaal (Dreebargen)|Sparrendaal]] in [[Dreebargen]] * [[Trompenburgh|Trompenburg]] in [['s-Graveland (Noord-Hollaand)|'s-Gravelaand]] ==Canon van Nederlaand== Butenhuze bunt op-enommen in den [[canon van Nederlaand]]. De commissie-[[Frits van Oostrom|Van Oostrom]] hef butenhuze as éne van de vieftig underwarpen op-enommen dee neet in de geskiednislessen op de Nederlaandse [[onderwies|skolen]] meugt untbraeken. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Laandgood]] kzxmf0fgcu9ueo8v54j558os0pge0pe 0 10383 262968 258161 2013-05-04T21:56:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Ne '''villa''' of '''laandhoes''' is de benaming veur n oavervloodeg vri-jstoand [[huus]]. In de [[18e eeuw|18de eeuwe]] en [[19e eeuw|19de eeuwe]] wodden mangsmoal den name ''laandhoes'' ebruukt veur grote butenverblieve in ne laandschoppeleke umgaeving. An et ende van de 19de eeuwe kwam hierveur ok de benaming ''villa'' in zwang. Den name kump of van de [[Romeinse villa]]. De grotere 18de- en 19de-eeuwse laandhuze wödden mangs ebouwd in nen [[Neoclassicisme|neoclassicistiesen]] stiel of in de veul onraegelmoatiger Engelsen laandhuusstiel, woarbi-j de plattegroanden ne vri-j geschikte plaatsing van de ruumte loat zeen. Met de tooname van de [[welvoart]] ontstoand an et ende van de 19de eeuwe ne markt veur n ni-j soort laandhoes, mangs kleiner as et veurgoande laandhoes, moar dee helemoal an de ni-je eisen van de tied voldoot van gemak, lecht, loch en ruumte. Dizze villa's wödden mangs untworpen volgens den in dee tied gewilden stiel, bieveurbeeld in den stiel van de [[Amsterdamse Skoele (bouwstiel)|Amsterdamse Skole]], of den [[Jugenstil]] van [[Vicotr Horta]]. Et untwarpen van laandhuze of villa's wödden in de eerste helfte van de [[20e eeuw|20ste eeuwe]], veural in de 'duurderen' gebeeden zoas [[Het Gooi]], [[Knokke]], of de umgaeving van et [[Zoniënwold]] n specialisme binnen de [[architectuur|architektuur]]. Architekten zoas [[Karel de Bazel]], [[Wouter Hamdorff]], [[Jan Rebel]], [[Theo Rueter]] en [[Johannes Christiaan van Epen]] untweerpen raegelmoatig laandhuze. Toon steeds meer leu zich n oavervloodeg huus in ne laandeleke umgaeving konden vereurloven, dwong gebrek an ruumte tot et dichter bi-j mekare bouwen van de villa's. Zo ontstoanden in veul gemeenten, veural in de [[1930-1939|joaren darteg]] van de [[20e eeuw|20ste eeuwe]], aparte villawieken, mangs net buten de grenze van den bebouwden kom. In Nederlaand wodt villa's teggenwoordig mangsmoal bi-j mekare ebouwd, mangs af-ewisseld mit oavervloodege huze in ne iets laegere prieskattegerie. Wi-j proat dan nog altied oaver ne villawiek, hoowal de huze in dit soort wieken neet uutsluutend uut villa's bestoat. == Zee ok == * [[Butenplaatse]] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Laandgood]] n50lmac9jcoaf18aoqw2yk2oq25bk0r 0 10384 75307 2008-08-05T11:15:32Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Laandhoes]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Laandhoes]] lj10w1o1w84gl4pvnhwf55inb2mf10s 0 10386 280299 280296 2015-04-12T13:36:21Z Servien 7 steet der niet in: http://www.oostgroningerwereldmuziek.nl/Hovinga.html wikitext text/x-wiki '''Derk Sibolt Hovinga''' (1909-1990) was n [[Grunnegs]]toaleg dichter. Hovinga, dij [[Olde Toalen]] studaaierd haar, was boer ien t [[Oldambt (streek)|Oldambt]]. Hai schreef benoam over de natuur en de [[Grunnen (provìnzie)|Grunneger]] kultuur van dizze streek. Ook goan summege gedichten over historische onderwaarpen, mythologie, volksverhoal en [[mystiek]]e ervoarens. Hai het negen dichtbundels oetgeven. Hovinga was ien joaren vieftig redacteur van t tiedschrift veur [[Nedersaksisch]]e literetuur ''[['t Swieniegeltje]]'' en druig doar gedichten en boukbesprekens aan bie. Ien 1983 het Hovinga de [[Literaire Pries]] van [[Stichting 't Grunneger Bouk]] oetlangd kregen veur zien dichterij. Omreden zien waark as hail muzikoal zain wordt, het t projekt Oost-Groninger Wereldmuziek summege van zien 'laiden' op muziek zet en ien 2008 ien [[Oostwòld (Scheemde)|Oostwòld]], nait wied van zien vrougere woonhoes, speuld en zongen. Marten Grupstra het n borstbeeld van Hovinga môkt, en H.B. Reininga het n biogroafie van hom schreven, ''Derk Sibolt Hovinga: Dichter en boer. De waarheid achter de mythe''. t D.S. Hovinga-fonds geft zien gedichten opnij oet en subsidieert wiedere Grunnegstoalege kultuuroetingen. ==Zitoat== :''O nacht :''Het aailand rust. :''Ik stoa mit die allain :''Hier aan de leste kust :''En om ons roest de zee. :''O wenst, :''Het aiweg laid, :''Dat in en om ons waait, :''En het gain enne nait, :''En roest ook in de zee.'' Oet t gedicht ''t Aailand van geluk'' ==Waark== * ''Störm en stilte'' (1952) * ''Miemern in tweiduustern'' (1960) * ''Oogst van mien aner laand'' (1968) * ''Noar 't Adrillenmaart in Winschoot'' * ''De raaize noar Peries van twei Oldamster boeren, deur ain van heur vertelt anno 1939'' * ''Balloaden, mythen, overleverns, gedichten en laiden van 't kustvolk'' (1980) * ''Bloaren aan de levensboom'' (1982) * ''Drei dichterlieke vertelsters'' (1983) ===Versoamelbundels/tot den tou onoetbrocht waark=== * ''Onder de regenboog'' (1987) - òfronden van zien waark * Herdruk: ''Störm en Stilte/Miemern in twijduuster/Oost van mien aner laand'' (1992, herdruk 2000) * ''Laiden van t Oldambt en t olle Loug veur 's oavends loat en 's mörnsvroug'' (1998) - noa zien dood oetgeven deur stichten D.S. Hovingafonds ==Trivia== * D.S. Hovinga het bie de [[vrijmezzelderij|vrijmezzelderslòzie]] ''M.K.V.'' ien Winschoot en t Grunneger studìnten bittergenootschop ''Omlandia'', subverain van ''Vindicat atque Polit'' zeten. * Hovinga haar n veurlaifde veur de Ommelanden en doarom n zekere òfkeer tegen [[Grunnen (stad)|Stad]]. Doarom het hai t Grunnegs vòlkslaid, van [[Geert Teis]], herschreven zodat Stad nait zo'n prominìnt stee meer haar, mòr dat de noadrok noar t Ommelaand kwam. Zo schreef hai nait van "''Ain pronkjewail in golden raand, is Grönnen Stad en Ommelaand''", mòr "''Mien laand 's mien laand in roem verbaand, Doar bovenoet waast zien verstaand. Mien laand 's mien in roem verbaand, van Stad en loug en Laand.''". Doarnoast het er n hail aander laid schreven mit de titel "Grunneger Volkslaid". ==Wellen== *[http://www.oostgroningerwereldmuziek.nl/Hovinga.html Projekt Oost-Groninger Wereldmuziek: ''Derk Sibolt Hovinga - Mien Aner Laand'', mit demo's] *[http://www.degroningerkroon.nl/derksybolt/index.html De Groninger Kroon: ''Expositie: "Derk Sibolt's poëzie verbeeld"''] *[http://dissertations.ub.rug.nl/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/ F.G.W. Löwik (2003). ''De Twentse Beweging : strijd voor modersproake en eigenheid''. Grunnen: Rieksuniversiteit Grunnen. Heufdst. zes] *Fokko Veldman en Hanny Diemer (2008). De literatuur van Groningen. Ien Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde''. Azzen: Van Gorcum [[Kategorie:Grunnegs_artikel|Hovinga, Derk Sibolt]] [[Kategorie:Schriever ien t Grunnegs|Hovinga, Derk Sibolt]] t3sifzhvner7mfji9qpvacv7n6tvxmy 14 10388 266543 258476 2013-05-10T18:23:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Politicians}} [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Politiek]] 54butj6q72to1qcn3h0mteouuxoj1qp 14 10395 262217 261463 2013-04-22T14:30:44Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 74 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6834558]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Writers from Ireland}} [[Kategorie:Ier]] [[Kategorie:Schriever]] qr3qtt2lg8mavvsumpaomw9sxje3rs3 0 10396 75489 2008-08-06T16:44:13Z Ni'jluuseger 73 [[A.L. Lesturgeon]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Alexander Lodewijk Lesturgeon]] hinne: Hiele name wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Alexander Lodewijk Lesturgeon]] pweam80lezj69chq68qfuxxctd9knif 14 10397 266637 260666 2013-05-10T18:38:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Linguists}} [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Taol]] 988t7k21q01bxfyib9a6wrbg28ox57e 0 10398 75506 2008-08-06T16:59:00Z Ni'jluuseger 73 [[L.A. Roessingh]] is ewiezig naor [[Louis Albert Roessingh]]: Hiele name wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Louis Albert Roessingh]] c4kahfciyp4ku0j8kmp6ipvfljetjgn 0 10399 75509 2008-08-06T17:00:40Z Ni'jluuseger 73 [[D.H. van der Scheer]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Dubbeld Hemsing van der Scheer]] hinne: Hiele name wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Dubbeld Hemsing van der Scheer]] m04ho2vp7mlcg9xnwfav9gd4g8d4q3x 0 10400 262862 258297 2013-05-04T21:12:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Den '''heer''', mangs ok wal '''vrouwe''', was in et [[Ancien Régime]] den '''heerser''' van ne [[heerlekheid]]. Hi-j was deurgoans nen leenman van et [[landsheerlekheid|landsheerleke]] gezag boaven um. In de [[Laege Laanden (staotkunde)|Nederlanden]] kon dat nen [[graaf]], nen [[hartog]], nen [[prins-biskop]] of nen [[vorst-abt]] waen. In et geval dat den keizer dreks boaven den heer stoand en dizzen dus geen hiërarchiese binding had met ne ''"tussenliggende heerschoppi-je"'', proat wi-j oaver nen [[bannerheer]] of ok wal van ne ''"rieksunmiddelleke heerlekheid"''. Dit waren mangs gans machtige leu dee zich met nen gooden afloop wisten te verzetten teggen den invlood van den hartog of den graaf van et umringenden gebeed en zo eure unafhankelekheid wisten te bewaoren. Ene van de weinige helemoal zelfstaandig eblaeven heern was den van [[Ravenstein|heerlekheid Ravenstein]]. Ne andere untwikkeling kenden de zelfstandig eblaeven [[Mechelen|heerlekheid Mechelen]], waor uutèndelek deur oaverarving den keizer zelf ok ''heer van Mechelen'' wierd. Iets soortgelieks gebeurden naodat den [[prinsbisdom Utrecht|biskop van Utrecht]] zien waeldleke heerskoppi-je had oaver-edaone an [[Karel V van et Heilige Roomse Riek|Karel V]]. [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]], [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] en [[Oaveriessel]] wodden ok heerlekheden met den keizer zelf als heer. Dizze "hoge" heerlekheden gingen bi-j de [[Plakkoat van Verlaotinghe|ofzwering van den Spaansen könning]] oaver op de [[Stoaten-Generoal van de Nederlaanden|Stoaten-Generoal]] van de [[Republiek der Zeuven Veraenegde Nederlande|Veraenegde Previnsien]]. Noa de ofschaffing van et [[Ancien Régime]], dit is bi-j den inname van de [[Oostenriekse Nederlanden]] of bi-j de instelling van de [[Batoafse Republeik]] in [[1795]], wodden alle heerleke rechten op-ehaeven. Veur n klein deel wodden dee under könning [[Willem I der Nederlaanden|Willem I]] wier hersteld, zoas et [[jachtrecht]] en et [[visrecht]]. Et oaverheidsgezag (et recht um funksionaorissen te beneumen) verloor den heer veur altied in [[1830]] bi-j de invoering van de [[Belgiese Groandwet]] of in [[1848]] bi-j de invoering van de Nederlandse [[gemeentewet]]. Et warkeleke ende van de heerleke rechten in Nederland kwam in [[1923]] met de ofschaffing van de heerleke wildrechten. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Heerlikheid]] [[Kategorie:Middeleewn]] eu5x0eveair7r1vgfnul0vb1v8766t8 6 10401 126901 75591 2009-11-26T22:16:05Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Kaartnederland_NDS.png == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] ag6vhxy85m2ger2z2b2sl9p0p2zvb37 0 10404 292380 161110 2016-12-15T01:26:18Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Mönster]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mönster]] 5xf449dxrupmxumdbhgl84zgbuiodwk 6 10405 126899 75593 2009-11-26T22:15:48Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Kaart_nederland_NDS.jpg == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] ptaxz2p4ztfw35hys52i5cvlfyqpexd 6 10406 164996 127999 2010-10-26T22:28:54Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Sassenflagg8.jpg == Licentie == {{PD-eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] hu0jdwvrorljs9owr3bkj26yrxwo885 6 10407 164997 128002 2010-10-26T22:29:04Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Sassenflagg9.jpg == Licentie == {{PD-eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] sra2nkl1ag4qljh1k5d2gy45goyelrh 6 10408 164993 127997 2010-10-26T22:28:14Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Sassenflagg10.jpg == Licentie == {{PD-eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] b38xsejpp690eoptxucsn4amlv30g2h 0 10409 268139 263098 2013-06-10T09:45:32Z PieterJanR 1007 -interwiki's (wikidata) wikitext text/x-wiki De noordeleke Nederlanden wodden vanof [[1581]] ne republiek: den [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]] en doarnoa met hulpe van den Fransen bezetter in [[1795]] de [[Batoafse Republiek]], dee in [[1801]] vervangen wodden deur et [[Bataafse Gemenebest]]. [[Stadholder]] [[Willem V van Oranje-Nassau|Willem V]] vlöchten noar Engeland. In [[1806]] hief [[Napoleon Bonaparte]] et Bataafse Gemenebest op. Hi-j richtten doarnoa et [[Könninkriek Hollaand]] op en plaatsen zien jungeren breur [[Lodewiek Napoleon]] op den troon. Pas in 1815 kwam doar n Nederlands könningshuus: [[Willem I der Nederlanden|Willem I]], veurhen Willem VI, zönne van stadholder Willem V, reep zichzelf uut tot [[Könning der Nederlaanden]]. Op [[2 december]] [[1813]] had hi-j al den titel van Soeverein Vörst der Nederlaanden kreggen. Hi-j probierden under meer de belangen van ziene familie veilig te stellen deur et instellen van et groandbeginsel van 'arfelek könningschop'. Moar doar bestoand binnen de Nederlanden, dee de Republiek gewönd waarn, nen starken teggenstaand. [[Orangisme|Orangist]] [[Gijsbert Karel van Hogendorp]] zorgden der met ziene [[Nederlandse Groandwet|groandwet]] veur dat Willem zien staand kon beholden: vanof toon ging et könningschop oaver op zien 'wettige' (deur Willem immers zelf as wettig bepoald), naozoaten as opvolger. Et Könninkriek der Nederlaanden van vandage besteet uut den Stoat der Nederlaanden en de zelfstandige lidstoaten, de Landen Aruba en de Nederlandse Antillen. == Het Huus Oranje-Nassau == Et Huus Oranje-Nassau kump veurt uut et [[Huus Nassau]], ne familie uut Duutslaand. Stamva van et Huus Nassau was [[Walram van Laurenburg]] (ru. 1146-1198), den eersten graaf van [[Nassau (laand)|Nassau]]. Zien zönne [[Hendrik de Rijke van Nassau|Hendrik den Rieken]] (ca. 1180-ru. 1250) was etrouwd met Machteld van Gelre en kreg n tröpken zönnen, woarvan [[Walram II van Nassau|Walram]] (rundumme 1220- en noabi-j 1276) en [[Otto I van Nassau|Otto]] (vermeudelek estoarven in 1289) de bezittingen van euren va arfden en dee later verdealden. Et huus van Oranje-Nassau kump histories ezeen of van Otto, de Ottoonse liene van et Huus Nassau. Et huus Oranje-Nassau begun in [[1544]], toon Willem I, graaf van Nassau-Dillenburg (1533-1584), better bekand as [[Willem van Oranje]] of Willem den Zwieger, et Zuud-Franse vorstendom [[Oranje (vorstendom)|Orange]] arfden van zien neave [[René van Chalon]] (formeel René graaf van Nassau en prins van Chalon-Oranje), den zönne van Willems onkel Hendrik III. Bi-j et vorstendom heurden ok den titel ''[[Prins van Oranje (titel)|Prinse van Oranje]]'' en de [[liefsprökke]] van Chalon, ''[[Je maintiendrai Chalon]]''. Noa den dood van könning-stadholder [[Willem III van Oranje-Nassau|Willem III]] in [[1702]] zol tot [[1732]] zowal et Huus van Oranje-Nassau as et [[Huus Hohenzollern]] ansproak op den titel maken. Moar volgens et [[Traktaat van Partage]] beheelden beide huze et recht op den titel ''Prins van Oranje''. Umdat könning-stadholder [[Willem III van Oranje-Nassau|Willem III]] noa zienen dood geen wettigen opvolger had, steerf den Bredasen tak van [[Willem van Oranje]] uut en ging et huus van Oranje-Nassau wieter in den zogeneumden Freesen tak, de noazoaten van Willems breur [[Jan van Nassau]]. === Et Huus Nassau === Met et oaverlieden van könning [[Willem III der Nederlaanden|Willem III]] in [[1890]] steerf de Ottoonse liene van et huus Nassau in menneleke liene uut. Et Nederlaandse könningschop ging oaver op de vrouweleke liene deur Wilhelmina, de dochter van könning Willem III en ziene tweede vrouwe, [[könningin Emma|Emma van Waldeck-Pyrmont]]. [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] ging toon met [[groothartog]] [[Adolf van Luxemburg|Adolf]] (1817-1905) oaver op de Walramse liene, dit umdat in Luxemburg vrouweleke troonsopvolging end 19de eeuwe wettelek nog neet meugelek was (deur de zogeneumde [[Salische Wet]]). === Prins van Oranje-Nassau === Den titel ''[[Prins van Oranje-Nassau]]'' is deur völle ofstammelingen van Willem van Oranje droagen, moar wöd mangs ofgewisseld met ''Prins van Oranje en Nassau''. Toon könningin [[Wilhelmina der Nederlaanden|Wilhelmina van Nederlaand]] in 1901 trouwden met [[Hendrik van Mecklenburg-Schwerin]] dreigden uut ''van Oranje-Nassau'' et underdeal ''Nassau'' verloorn te goan. Dit wodden veurkommen deur n beroop op n verdrag dat den verskillende tekke van et Huus Nassau in [[1736]] slotten. Volgens de Wet lidmoatschop könninklek huus van vandage hebt den könning, zienen vermeudeleken opvolger en den köning den ofstand hef edoane van et könningschop den titel ''Prinse(sse) van Oranje-Nassau''. Aandere leu van et Könninklek Huus künt dizzen titel bi-j Köninklek Besluut kriegen, al dan as persoonleken, neet-arfeleken titel. Net as bi-j Köninklek Besluut kan den persoonleken titel ''Prins(esse) van Oranje-Nassau'' wodden egeaven an veurmoalige leedn van et könninklek huus. == Stand en bevoogdheden == "Den [[Könning der Nederlaanden|Könning]] is onschendboar, de [[minister]]s bunt verantweurdelek": zo is den stand van et vörstenhuus tot vandage den dag too ereageld deur den meujte van den liberalen stoatsman [[Johan Rudolf Thorbecke]]. In de [[Nederlandse Groandwet|Groandwet]] van [[1848]] wodden de bevoogdheden en arfzaken van et könningshuus wieter uut-ewarkt en vast-elegd. Den feiteleken macht en bevoogdheden van den könning komt met name tot uting bi-j [[Könninkleke Besluten]], woarunder völle belangrieke beneumingen op de gebeden van [[binnenlands bestuur]] en van den [[rechterleken macht]]. Ok bi-j de [[kabinetsformasie]] spölt den könning ne belangrieke rolle, bieveurbeeld bi-j de beneuming van den [[kabinetsformateur]]. Veur de bekrachteging van ne formele [[wet]] is undertekkening doarvan deur den könning en den verantweurdeleken bewindspersoon neudeg. Dit leste wöd “contraseign” eneumd. Doarnoast hef den könning nen ceremonielen taak. == Beknopten stamboom en arfopvolging == Nederlaand wöd end 18den eeuwe veroaverd deur Frankriek. Den Fransen keizer, [[Napoleon Bonaparte]], maken van Nederlaand n könninkriek en zetten zien breur, [[Lodewiek Napoleon]], op den troon. Hi-j was hiermet Nederlands eersten [[Könning (titel)|Könning]] in 1806. Vanof 1813 kwam den macht in hende van huze Oranje-Nassau. A'j de arfopvolging 'zuver' bekiekt dan endigt de liene wier bi-j Willem III, hi-j oaverleafden alle dree ziene zöns. === Könningen en könninginnen=== {| border=1 cellpadding=5 style="border: 1px #AAAAAA solid; border-collapse: collapse;" |- bgcolor=bisque ! Geboarn ! Könning(in) van ! tot ! Oaverleaden ! Name |- |[[24 augustus]] [[1772]]||[[2 december]] [[1813]]||[[16 meert]] [[1815]]|||| ZH [[Willem I der Nederlaanden|Soeverein Vörst Willem I]] |- |||[[16 meert]] [[1815]]||[[7 oktober]] [[1840]]||[[12 december]] [[1843]]|| ZM [[Willem I der Nederlaanden|Koning Willem I]] |- |[[6 december]] [[1792]]||[[7 oktober]] [[1840]]||[[17 meert]] [[1849]]||[[17 meert]] [[1849]]||ZM [[Willem II der Nederlaanden|Könning Willem II ]] |- |[[19 februari]] [[1817]]||[[17 meert]] [[1849]]||[[23 november]] [[1890]]||[[23 november]] [[1890]]||ZM [[Willem III der Nederlaanden|Könning Willem III ]] |- |[[2 augustus]] [[1858]]||[[20 november]] [[1890]]||[[23 november]] [[1890]]||||HM [[Emma van Waldeck-Pyrmont|Könningin Emma]] (Regentes veur könning Willem III) |- |||[[23 november]] [[1890]]||[[31 augustus]] [[1898]]||[[20 meert]] [[1934]]||HM [[Emma van Waldeck-Pyrmont|Könningin Emma]] (Regentes veur könningin Wilhelmina) |- |[[31 augustus]] [[1880]]||[[23 november]] [[1890]]||[[4 september]] [[1948]]||[[28 november]] [[1962]]||HM [[Wilhelmina der Nederlanden|Könningin Wilhelmina]] |- |[[30 april]] [[1909]]||[[4 september]] [[1948]]||[[30 april]] [[1980]]||[[20 meert]] [[2004]]||HM [[Juliana der Nederlanden|Könningin Juliana]] |- |[[31 januari]] [[1938]]||[[30 april]] [[1980]]||noe||||HM [[Beatrix der Nederlanden|Könningin Beatrix]] |} === [[Prins van Oranje (titel)|Prinsen van Oranje]] (kroonprinsen) === {| border=1 cellpadding=5 style="border: 1px #AAAAAA solid; border-collapse: collapse;" |- bgcolor=bisque ! Van ! Tot ! Name ! Opmarking |- | [[1815]] | [[1840]] | [[Willem II der Nederlaanden|Willem]] | den lateren Willem II; zönne van Willem I |- | [[1840]] | [[1849]] | [[Willem III der Nederlaanden|Willem]] | den lateren Willem III; zönne van Willem II |- | [[1849]] | [[1879]] | [[Willem der Nederlaanden (1840-1879)|Willem]] | steerf as kroonprins; zönne van Willem III |- | [[1879]] | [[1884]] | [[Alexander der Nederlaanden (1851-1884)|Alexander]] | steerf as kroonprins; zönne van Willem III |- | [[1884]] | [[1980]] | ''geen'' | titel tot [[1983]] veurbeholden an manneleke noazoaten |- | [[1980]] | heden | [[Willem-Alexander der Nederlaanden|Willem-Alexander]] | zönne van Beatrix |} === Arfopvolging === In beginsel geet et könningschop bi-j oaverlieden van den könning oaver op ziene wettege noakommelingen, woarbi-j et oldste kind veurrang hef. De nauwgezette reagels veur arfopvolging bunt vast-elegd in de [[Nederlandsen Groandwet|Groandwet]] (artikels 24 tot en met 31). Opvallend is et artikel woarin esteld wöd dat n ungeboarn kind veur de opvolging al as geboarn wöd an-emarkt, tenzi-j et kind dood ter weald kump; dan wüdt et geacht nooit te hebben bestoan. Misskien wettenswoardig um te vermelden is, dat de arfopvolging volgens et [[Statuut veur et Könninkriek der Nederlanden]] aanders is as in de Nederlandse groandwet. Bi-j et Statuut is sproake van de wettege noakommelingen van [[Juliana der Nederlaanden|Könningin Juliana]] en neet van Willem I; ''Artikel 1: Den Kroon van et Könninkriek wöd arfelek edragen deur Heure Majesteit Juliana, Prinsesse van Oranje-Nassau en bi-j opvolging deur Heure wettige opvolgers.'' Dit is te verkloaren uut de tied van ontstoan van et Statuut. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://wetten.overheid.nl/cgi-bin/deeplink/law1/title=Grondwet Artikeltekst Grondwet] (artikel 24-31) * [http://www.eerstekamer.nl/9324000/1f/j9vvgh5ihkk7kof/vfpnk2pkk000 Artikeltekst ''Könninklek Besluut''] {{DEFAULTSORT:Oranje Huus}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Monarchie]] pxudc3h792fi81gpqzybxkskxv65qb3 0 10410 75608 2008-08-07T05:11:02Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Huus van Oranje]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Huus_van_Oranje]] 18ztheml4tpxlf7eka2rjya5ohm8f0h 0 10411 75609 2008-08-07T05:11:37Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Huus van Oranje]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Huus_van_Oranje]] 18ztheml4tpxlf7eka2rjya5ohm8f0h 0 10412 75612 75611 2008-08-07T06:31:11Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Batoafse Republiek]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Batoafse Republiek]] 18lcyt02kx9y2782etdifr2t2fked9m 6 10413 126900 75654 2009-11-26T22:15:56Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Kaarte_van_nederland_NDS.png == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] jrq803ax7u22dnjg4i0n19eh8pjg2mz 0 10414 293318 293251 2017-06-04T18:27:06Z Woolters 62 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/100.11.249.155|100.11.249.155]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:Lotje|Lotje]] wikitext text/x-wiki Den '''Saksenspegel''' is n [[rechtsbook]] uut de 13de eeuwe woarin ridder Eike van Repgow et [[geweunterecht]] in [[Hartogdom Saksen|Saksen]] beskref. ==Inleiding== [[Ofbeelding:Sachsenspiegel die wahl des deutschen Königs.jpg|thumb|(Heidelbarger Saksenspegel, 1300)]] Den skriever van den '''Saksenspegel''', den Saksiesen [[ridder]] Eike van Repgow, hef dit book dizzen name egoaven, zoas blik uut et vri-j vertaalde, beriemde veurweurd (Vorrede in Reimparen) dat in éne van de ofskriften steet dee tot uns bunt ekommen. Tot op den dag van vandage goat ze doarvan uut dat et veurweurd op riem later is too-evoogd deur iemand den net döt as-of e Eike van Repgow is. Moar volgens Roethe is doar op zien minst n deel van et veurweurd deur Eike zelf emaakt. Et veurweurd kö'j in 2 delen leazen: de ‘veurrede in strofen’ en de ‘veurrede in riempoaren’. Roethe stelt dat dizze 2 delen in persoonlekheid en in de ebruukte techniek verschilt, en doarumme et wark bunt van 2 verskillende skrievers. Et tweede deel, de ‘veurrede in riempoaren’ kan volgens him alleneg deur Eike van Repgow skreaven wean. Ziene zeenswieze hef nooit tot den heersenden leer beheurd. Den oeruutvoering van den Saksenspegel, skreaven in et [[Latien]], was der al umstreaks [[1210]] en later, tussen [[1220]] en [[1235]], wodden hi-j deur den skriever zelf in et middel[[nedersaksisch]] vertaald in opdracht van graaf Hoyer von Falkenstein. Hiermet is den Saksenspegel et eerste umvängrieken [[proza]]wark in den volkstaal van et geldende [[geweunterecht]]. Veur dee tied waren der enkel skrieveri-jen in den volkstaal moar dan in riemen, ofwal in proza moar dan in et Latien. Alleneg et ''Mülhauser Reichsrechtsbuch'' was older (howal ok umvängriek en in volkstaalproza), moar dat beskrif völle meer et stadsrecht, wat buten et bestek van den Saksenspegel völt. ==Den Saksenspegel as rechtsbook== Den Saksenspegel beheurt tot de kattegerie van rechtsbeuke. Een rechtsbook is ne persooneleke weergoave van wat volgens den skriever, noar zien beste wetten, geldend recht is. Ne aandere gode umskrieving van de uutsproake rechtsbook is ‘umvangriek oaverzichte van den rechtspraktiek in verskillende gerechte’. Eike van Repgow wöd ezene as den stamvader, van et rechtsbeuke-tiedperk, dat in de 13de eeuwe anvönk en tot rundumme [[1500]] leep. Een rechtsbook is dus gin uutkumste van nen wetgeavenden toostaand in et [[Heilige Roomse Riek]] gedurende de middeleeuwn. Rechtsbeuke bunt mangsmoal et wark van ofzunderleke leu, ervoaren op et gebeed van et geweunterechte. Zie bunt de eerste ‘weatenschoppeleke’ verhandelingen oaver et Duutse recht. Zie wödden bi-jnoa allemoale eskreaven in de tied dat in de meeste delen van et Duutslaand van noe et [[Romeins recht]] neet ens bekend was of in kleine moate invlood uutoefenden op de plaatseleke ebruuken en geweunten. Van et beginne of had gin enkel rechtsbook et gezag van samenvattende [[wetgeaving]], moar in et dageleks leaven kekken zie op teggen sommige rechtsbeuke en wödden dee beuke mangs bruukt as wetbeuke. [[Johann von Buch]], skriever van verkloarende antekkeningen bi-j den Saksenspegel, beweerden, dat de Latiense oeruutvoering van den Saksenspegel gewoon ne weergoave was van wetten dee hi-j “[[veurrecht]]en” neumden, van olde keizers, zodat et rechtsbook volgens him warkelek wal degelek veur n groot deel wetgeaving was. Van de Duutse rechtsbeuke is den Saksenspegel et belangriekste. Het is et oldste en in eursponkelekheid en deepte wietweg et mooiste book. ==Invlood van den Saksenspegel== Den Saksenspegel wodden hoo dan ok zo hoge an-esloagen dat hi-j eeuwnlange warkten as ne deur de ovverheid uutgevoardegde wetgeaving. Et verstaandeleke en morele gezag van den Saksenspegel, dus eajlek et gezag van et doarin vastelegde geweunterecht, leet him wedieveren mit den in de 23ste ? eeuwe reeds opkommende en toonemmenden invlood van bepoalingen van ovverheidsweage. Den Saksenspegel is ok van groot belang veur de [[rechtsgeskiednis]] umdat et rechtsbook meer as lokale betekkenis kreg en zich verspreidden oaver n gebeed dat zich uutstrekt van de Nederlaanden tot Letlaand. Et book kreg dus bliekboar ok gezag buten et gebeed woar oaverweagend Saksen zaten. Hunderden skriften in völle toalen getuugt nog van den zegetocht van Eike’s rechtsbook. Et book is meermoals bewarkt, eerst deur Eike van Repgow zelf, loater deur aanderen. Et is vertaald in zowal et Nederlaands, Pools, Tsjechies, Russies en Japans, en weerummevertaald in et Latien. Ofskriften en gedeelteleke ofskriften van den Saksenspegel bereikten et antal van 460 veur de kumste van den drökpers. In Nederlaand hef den Saksenspegel veural in et oosten van et laand groten invlood had, umdat doar dezelfde veurstellingen en gebruken bestaonden dee in dit geskrift waren beskreaven, en umdat de betrekkingen mit et Duutse riek in et oosten et starkst waren en bleaven. Den invlood blik ok uut et vri-j grote antal bewarkingen dat den Saksenspegel in dit gebeed underging . In sommige delen van Duutslaand (Thüringen, Anhalt) wodden den Saksenspegel nog tot [[1900]], en mangsmoal doarnoa nog, as bronne van geldend recht erkend. ==Laandrecht en leenrecht== Den Saksenspegel is verdeald oaver et [[laandrecht]] en et [[leenrecht]]. Et laandrecht is et meer algemeane recht, et recht wat et hele gebeed van de Saksen angeet. Leenrecht reagelt de [[feodaliteit|feodale]] verholdingen, dee in eersten anleg personeel waren, beröstend op persoonleke baanden deur eden van trouwe . Alleneg van et leenrecht is de Latiense oeruutvoering tot ons ekommen. Vrouwleu waren as groep uut-eslotten van et leenrecht, net zoas koopleu, geesteleken, darpsbewonners, rechtelozen of leu van unechte geboorte en al dee leu dee euren ridderleken staand neet trög konden bringen tot eur va of grootva, of lever ezegd op de ridderleke leafwieze van eur va en grootva, aldus Leenrechte 2 § 1, moar et was wal degelek zo dat vrouwleu nen leen konden verkriegen (deur arfopvolging), et zogeneumden [[spilleleen]], woarbi-j dan nen kearl as “holder” op mös treaden, den de belening deur “commendatio” namens heur kreg. [[Skepterleen]] was de anduding van et leen dat an nen geesteleken - mangsmoal nen [[bisskop]] of [[abt]] - was uut-egeaven. Bi-j belening an geesteleke instellingen (zoas [[klooster]]s) as rechtspersoon mös nen “starfkearl” wödden an-eweazen veur de tied van weens leaven de belening zol gelden. Skepterleen en spilleleen sloaten in elk geval uut dat aanderen de eneumde leengoderen as normale [[vazal]]len in normaal leenrecht hadden. Unbelangriek waren dizze “uutzunderingslenen” dus helemoal neet. Bekiek bieveurbeeld ok Leenrecht 2 § 7 um te zeen dat ok geesteleken en vrouwleu zunder [[heerschild]] (wat bisskoppe oaverigens veulal wal hadden) volop, en mit völle uutkomst, met konden doon an de feodale rechtshaandelingen, zolange et ging um veurwarpen dee gene verplichting tot rieksdienst inheelden. Et leenrecht is n gebeed woarvan i-j verwacht dat doarin de vrouwe echt helemoal “nargens” is, al was et moar umdat vrouwleu neet geacht wödden zwoarden te hanteren, woar et allemoal um drej-den, moar dat blek dus wal met te vallen. De feodale uutsproaken en eigenoardegheden maken et leenrecht ok völle untoogänkeleker as et laandrecht. ==Saksenspegel as "spegel"== Den uutsproak “spegel” verwis noar et Latiense weurd [[speculum]], dat steet veur n soort vermoanende belerende geesteleke literatuur uut de middeleeuwn. Theuerkauf vroog andacht veur den betekkenis van en verholding tussen de uutsproaken ''lex'', ''speculum'' en ''compendium iuris''. Hi-j maken de woarnemming dat der dree tieden ewest waren in de geskiedenisse van de Saksen tussen [[800]] en [[1540]] woar et laandrecht van de Saksen ne bepoalde samenhangende wieze had en bedacht dat n ''speculum'' (woarunder den Saksenspegel) neet is bedoold as n wetbook, moar dat dizze benaming an den tekst morele kwaliteit uutbeeld en doardeur betrekking hef op zowal [[theologie]] as recht. Et spekulum, den ‘spegel’, dee de leu veur-eholden wöd, is neet alleneg ne ofbeelding van et recht, moar möt ok n veurbeeld stellen. De bedooling is dat de Saksen zichzelf, en eur recht, veurtoan könt anpassen an den hand van de spegelende weergoave van eure eigen tradisies. Dit idee kan heel good of-eleid wean van den [[breef van Jakobus]]: “Anvoard den boodskap dee in ow is eplaant en dee ow kan redden. Vergis ow neet: alleneg heuren is neet genög, i-j möt wat i-j eheurd hebt ok doon. Want wee de tieding heurt moar doar niks met döt, is net as iemand den et gezichte woarmet hi-j is geboarn in den spegel bekik: hi-j zöt zichzelf, moar zogauw hi-j weglöp is e vergetten hoo-t e deruutzag. Wee zich doarenteggen spegelt in de volmaakte wette dee vri-jheid brech, en dat blif doon, neet as iemand den heurt en verget, moar as iemand den doarnoar handelt – um völt geluk ten dele, juust um wat hi-j döt.” ==Eike van Repgow, den skriever van den Saksenspegel== [[Ofbeelding:Eike_von_Repgow_Oldenburger_Sachsenspiegel.jpg|thumb|Eike von Repgow. Oldenburger Sachsenspiegel]] Oaver den skriever, Eike van Repgow, is neet völle bekend. Wanneer Eike van Repgow eleafd zol hebben, is neet bekend. An-enommen wöd dat hi-j leafden van rundumme [[1180]] tot [[1235]]. Ziene veurolders kwamen van eursprong uut [[Oostfalen]]. Vanof et joar [[1150]] hebt wi-j tiedingen van ne femilie in et gebeed van de Saksen dee wonden tussen de revieren [[Saale]] en [[Mulde]] dee zichzelf neumden noar et darp [[Reppichau]]. Den name Eike van Repgow dök op in 6 [[eurkonde]]n in et gebeed tussen Maagdenburg en Meissen. In dizze eurkonden, dee oet rundumme [[1209]] en [[1233]] komt, wöd hi-j altied as éne der getugen eneumd. Op groand van dizze eurkonden kan wödden vermood dat hi-j in [[1180]] geboarn is. Ne eurkonde uut et joar [[1215]] löt getugen in tröpkes bi-j mekaar kommen in nobelen en [[ministerialen|ministeriales]] en ploatst Eike in den eerstgeneumden trop. Later, in 1219, wöd Eike op-evoerd as nen ministeriaal. Volgens Van Hoek is et bi-j veurboat neet uut-eslotten dat Eike op latere leaftied dienstkearl is ewödden van graaf Hoyer an wee den Saksenspegel is op-edragen. Zee hebt op groand van Eikes rechtskennis, en umdat de 6 [[eurkonde]]n in verskillende plaetse wödden op-emaakt, wal veuresteld dat Eike schepen is ewest in meerdere plaetse. Nen schepen was n lid van kollege, den op verzeuk van den rechter oordealen vönd in rechtszaken. As nen rechter um nen eurdeel vroog, mocht nen schepen in beginne neet weigeren n eurdeel te vinden. Dree schepenen konden weigeren, moar den veerden möst in ieder geval n eurdeel vinden. Et kollege van schepenen was in-eesteld deur Karel de Grote. Zi-j mössen de vaste eurdeelvinders wean in dee processen dee “under könningsban” evoerd wierden. In Saksen was den taak van schepen in Eikes tied arfelek ewödden. Den “schepenstool” ging oaver van den schepen as vader op zien oldsten zönne. Dat zörgden veur bi-jkommend anzeen van leaden van geslachten dee schepenen konden leaveren. Eike zol zelf deel hebben uut-emaakt van den staand, en vermeudelek zelf, as oldste zönne, schepen ewest wean. ===Eike en den tweestried=== Eike was in ieder geval good op-eleid, meugelek ontving hi-j les in ne karke of kloosterskole. Hi-j had kennis van et Latien, had kennis van den Biebel, [[kanoniek recht]], en van Duutse en Latiense literatuur. Hi-j was zeaker good op de heugte oaver de geldende regionoale rechtspraktieken. Meugelek hef hi-j les ehad in de zeuven kunsten in Halverstad of Moagdenburg. Ne meugelekheid is dat Eike op latere leeaftied geesteleken is ewödden. Dizze verunderstelling zol woar können wean umdat Eike in völle verskillenden tekstplaetse in den Saksenspegel verwis noar den [[Vulgaat]]. Een bezwoar teggen dizze verunderstelling is dat hi-j opvallend hardnakkeg vasthöld an [[godseurdeal|godseurdealen]], zelfs den gerechteleken [[tweestried]]. Nen trop pausen had eur ungenogen al uutesprokken oaver dizze ‘barboarse’ wieze en in [[1215]] wodden dizzen tweestried veur altied verboaden deur de karke, in et [[Koncilies van Lateranen|Veerde Lateroans konsilie]]. Dit [[konsilie]] wödt ezeen as et belangriekste van de middeleeuwse konsilies. Ok wodden den gerechteleken tweestried verboaden deur [[Frederik II van et Heilige Roomse Riek|Frederik II]], den keizer ten tiede van Eike van Repgow’s skrieverswarkzoamheden. Zol Eike doar allemoal gene weet van hebben had? As geesteleken zol Eike dit hebben motten wetten, moar hi-j beskref noe eenmoal et feitelek in ziene gebeden geldende recht. Den tweestried blek onuutrooiboar Saksies geweunterecht te wean, unbeveureurdeeld recht. Wal zol van nen geesteleken verzet doarteggen verwacht möggen wödden zoas Eikes verzet teggen et [[liefeigenschop]] as unbeveureurdeeld Saksies geweunterecht. Et völt op dat de veurbereidingen op den tweestried in den Saksenspegel wal heel uutvoereg beskreaven wodt (Laandrecht I, 63). Eike möt dee veurbereiding mit eigen euge hebben ezene, en woarschienlek meermoals. Hi-j lik ne zeakere veurleefde ehad te hebben veur de folklore mit betrekking tot den tweestried. Wat dat angeet möt hi-j, as hi-j op latere leaftied geesteleken is ewödden, bepoald ne bekering hebben undergoan. Moar wie wet had hi-j te maken mit n klooster dat nog altied kampvechters inhuurden um veur et klooster te vechten as den nood an de kearl kwam. (Dat geesteleken op meerdere wiezen dealnamen an den krieg is ok al zowat.) As Eike geesteleken wöd, dan möt hi-j zienen eigen Saksenspegel wieter elaoten hebben veur wat hi-j was. Dat passen eigenlek allenig bi-j iemand den zich teleurgesteld helemoal trögtrök uut de weald, zonder nog te preberen olde fouten recht te zetten. Wettensweerdeg is ok dat de verlögting, dee in et geval van O zeaker in n klooster is vervoardigd, nog steeds uutbuundeg de bewuste veurbereiding op den tweestried in beeld brech. In Laandrechte III, 62 vertelt Eike hoo de geografiese inrichting is van “et laand van Saksen”, dee bi-j toerbeurte bezocht wödden deur den keizer, um doar höf te holden. Dan guf hi-j an welke zeuven “voanlenen” doar binnen et laand van Saksen bunt. Voanlenen bunt deur den [[keizer]] rechtstreakse an vazallen in leen egeaven gebeden, dee ok, as zie meugelek vri-j ekommen bunt, wier deur him persoonlek in leen egeaven mössen wödden. Uutendelek guf hi-j an welke eertsbisdommen en welke gewone bisdommen der bunt binnen et laand van Saksen. De kaarte dee op et volgende blad wöd of-ebeeld löt et gebeed rundumme [[1250]] zeen.<br /> Den Saksiese Wealdkroniek (''Sächsische Weltchronik'', uut rundumme 1230-1275) wöd ok op name eplaatst van Eike van Repgow. Dit lievege book is ne verlögte samenvatting oaver de wealdgeskiednis en ne lieste van Romeinse keizers tot de tied woarin Eike zelf leafden. == Handskriften == In de oaverleavering van den tekst en de geskiedschrieving oaver den Saksenspegel spölt de zogeneumde ''codices picturati'', den veer verlöchte handskriften ne grote rolle. Hieran schonken zie veul andacht. Veural de handskriften in Dresden, Heidelbarg en Wolfenbüttel bunt mangs et veurwarp van bestudering ewest. Dizze handskriften bunt de klasseeke veurwarpen van de beoefening van de [[rechtsikonologie]] in Duutslaand. ==Uutgaonde verwiezingen== {{commonscat|Sachsenspiegel}} *[http://www.sachsenspiegel-online.de Online uutvoering van et handskrift te Wolfenbüttel van den Saksenspegel, mit literatuur en toolichting] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Saksen (volk)]] [[Kategorie:Recht]] [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je]] aer0vetffoe229lqcykgbl9wzt3y2ri 0 10415 125805 75664 2009-11-20T02:28:20Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Saksenspegel]] wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Saksenspegel]] d5eob1b5uy4es2e4ztdva19n1bao6l9 6 10416 164981 127981 2010-10-26T22:22:07Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Intersaksische vlagge 4 == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] elutt6ftco0nnw8wa2dyd3f3s91fbeo 6 10417 164982 127982 2010-10-26T22:22:15Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Intersaksische vlagge vief == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] n4sifserebn5igpzu4hi0euwt9egreo 6 10418 164994 127998 2010-10-26T22:28:27Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] rmwjbsyejytt1yiefhpuoz17ka39z88 0 10419 75680 2008-08-07T19:28:19Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Beatrix van Nederlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Beatrix van Nederlaand]] 7fupthkixxcjme6crpvj1u0yxrisufg 0 10420 75681 2008-08-07T19:28:51Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Juliana van Nederlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Juliana van Nederlaand]] 6tv1u9bk5zyz9t82wx6w23vpk4ehwc5 0 10421 75682 2008-08-07T19:29:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[31 jannewaori]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[31 jannewaori]] j22qhgl1d5m5iimn5pztugelebry93o 0 10422 75683 2008-08-07T19:29:33Z Servien 7 deurverwiezing naor [[19 febrewaori]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[19 febrewaori]] nx9tf884qds2chtmgl3rnwywsl7e3md 0 10423 75684 2008-08-07T19:30:12Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Juliana van Nederlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Juliana van Nederlaand]] 6tv1u9bk5zyz9t82wx6w23vpk4ehwc5 0 10425 291278 291277 2016-11-04T11:26:36Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Tweanteraand | bestaandsnaam vlagge =Flag_of_Twenterand.svg | bestaandsnaam woapn = Twenterand wapen.svg | lokatie = LocatieTwenterand | proveensie = [[Oaveriessel]] | heufdplaats = [[t Vjenne|t Vreeznven]] | öppervlakte = 108,17 | öppervlakte laand = 106,31 | öppervlakte water = 1,85 | inwonners = 33.449 | doatum inwonners = [[1 januari]] [[2007]] | dichtheid = 315 | breedtegroad = 52/24/0/N | lengtegroad = 6/37/0/E | verkeersoader = N36, N341, N343; spoorlien [[Mainbarg]]-[[Almelo]] | netnummer = 0546 | postkode = 7670-7678, 7680-7682 | webstie = [http://www.twenterand.nl Twenterand] }} '''Tweanteraand''' is ne [[gemeente (bestuur)|gemeente]] in [[Tweante]] en [[Sallaand]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|proveensie]] [[Oaveriessel]]. De gemeente Tweanteraand is in [[2001]] ontstoan oet n fusie tusken [[n Ham]] en [[t Vjenne|t Vreeznven]]. Töt 2001 hetn de gemeente nog gewoon t Vreeznven. Op [[1 januari]] [[2007]] wonden der in de gemeente 33.449 leu (bron: CBS) op ne öppervlakte van 108,17 [[vierkaante kilemeter|km²]]. De gemeente Tweanteraand maakt deel oet van t koaderwetgebeed [[Regio Tweante]]. In n Ham doot ze n [[Sallaands]] dialekt. t [[Vjens|Vreeznvens]] wördt vaak biej t Tweants rekkend mer wikt der zoveul vanof det t hoast op zichzölf steet. == Kerne == In de gemeente Tweanteraand liggen de volgende wonkerne: {|{{Prettytable}} |+ '''Inwonners per wonkern''' !Plaatsnaam !Inwonners |- |[[t Vjenne]] (t Vreeznven) |align="right"|12.310 |- |[[Vroomshoop]] |align="right"|8.480 |- |[[Westerhaar]] |align="right"|4.470 |- |[[n Ham]] |align="right"|3.850 |- |[[Geerdiek]] |align="right"|360 |- bgcolor=#EEEEEE |colspan="2"|''Bron: CBS'' |} Oaverige officiële kerne: * [[De Poln]] (580, alleen verspreide huuze) * [[Westerhoevn]] (160, alleen verspreide huuze) * [[Broenehaar]] (151, alleen verspreide huuze) * [[Weitemanslaanden]] (80, alleen verspreide huuze) * [[Kloosterhaar]] (gedeeltelik) Buurtschopn (onofficiële kerne): [[Linde (Tweanteraand)|Linde]] (420), [[Moagel]] (1020), [[Meer (Tweanteraand)|Meer]] (500, mit [[Hallerhook]] en [[Noord-Meer]] derbiej). {{Tweanteraand}} {{Oaveriessel}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tweanteraand| ]] 680sjtyqskuwqdfkkycj86tqn2zofsv 6 10426 164983 127983 2010-10-26T22:22:26Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Meugelijk ontwarp van de ni'je vlagge veur de Nedersaksische wiekie's. == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] efpk4oddwebcain83vfv0ep2nu8w4k1 6 10429 164984 127985 2010-10-26T22:23:33Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == kladversie van ni'j ontwarp == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] 5wosv2p9lml9e1lt1q8jbmpxam804cd 6 10430 164985 127986 2010-10-26T22:23:41Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == ander klad versie van ontwarp nedersaksische vlagge == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] 1x8ulzt98s5voitpignue56k38hc202 6 10431 165043 128038 2010-10-26T23:23:13Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] qlv5oju0f0orq1zjm8b28weq0bkg0nl 6 10432 165044 128039 2010-10-26T23:23:19Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] qlv5oju0f0orq1zjm8b28weq0bkg0nl 6 10433 164987 127988 2010-10-26T22:24:03Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == klad 3, betjen anedikt == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] p5vjm5ch6khcetmrm3w35nefiomg98x 6 10434 164986 127987 2010-10-26T22:23:55Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == letste veurlopig == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] 15e0ii5ra7jep1ns9lpsq3szvfc9k69 6 10435 164988 127989 2010-10-26T22:24:11Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] rmwjbsyejytt1yiefhpuoz17ka39z88 0 10436 262986 258330 2013-05-04T22:00:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Liefeigenschop''' is nen vorm van [[heurigheid]] dee kort bi-j [[slaverni-je]] steet. Et verskil is veurnoamelek dat liefeigenen n gezin konden stichten (wat met slaven lang neet altied et geval was), n stuksken laand mochten bebouwen um eur gezin te voden en neet zunder eur gezin en eur laand konden wodden verkocht. De verskillende vörmen van unvri-jheid bunt neet altied dudelek uut mekare te holden. Pachterschop, [[share cropping]], [[peonage]], schuldslaverni-je, heurigheid, liefeigenschop en slaverni-je vleujt in mekare oaver. Ok is et neet zo dat grotere unvri-jheid altied grotere ellende metbreg, en meer vri-jheid meer welvoart. Völle slaven wödden in verholding good evood en eklaed, moar völle pachters - as eure akkers klein waren en pachten te heuge - in bittere armeu laefden. Ok is et zo dat formele rechten mangsmoal neet völle zegt. Den formelen rechtstoostaand van nen boer in ne bepoalde samenlaeving kan in verholding vr-j good waen, moar as zienen landheer tegeliekertied den plaatseleken rechter is, zal den boer in warkelekheid neet völle meugelekheden hebben um ziene rechten te doon gelden. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Middeleewn]] [[Kategorie:Geschiedenis]] bnlm81frw6zbh14qj6ya5i7h273mbn6 6 10437 164989 127990 2010-10-26T22:26:05Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] rmwjbsyejytt1yiefhpuoz17ka39z88 0 10438 279165 274835 2015-03-27T16:39:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Louvre-peinture-francaise-paire-de-chevaliers-romantiques-p1020301.jpg|right|thumb|250px|''[[Ridder]]s in nen tweekamp'', deur [[Eugène Delacroix]]]] Nen '''Tweekamp''' of ''duel'' ([[Latien]]: ''duellum'') is n, mangs vri-jwillig, gewelddoadeg treffen tussen twee leu, vake noa ne uutdaging van éne van beide deelnemmers deur ne [[hanse]] veur den anderen ziene veute te smieten. Wee de hanse oppakt, zo wol den reagel, nömp de uutdaging an. In West-Europa vönden tweekampen geregeld plaatse tot an et beginne van de 20ste eeuwe, howal de umstaandigheid van laand tot laand verskilden. Vandage bunt tweekampen in alle West-Europese laanden bi-j wet verboaden. In de [[middeleeuwn]] wodden nen tweekamp mangs ebruukt as n godseurdeal. De uutdrökking ''wee de hanse pakt'' is of-eleid van et eertieds gebrukeleke oppenings[[ritueel]]. == Wetteleken toostaand in Nederlaand == In [[1881]] wodden in et Nederlandse [[Wetbook van Strafrecht]] et uutdagen tot en annemmen van nen tweekamp uutslutend strafboar esteld wanneer doarop doadwarkelek nen tweekamp plaatsvond. Doar was allenig sproake van nen tweakamp as doarbi-j getugen anweazig waren. Dizze tooveuging in et Wetbook van Strafrechte deenden um te veurkommen dat de verholdingsgewies laege straffen rundumme nen tweekamp unterecht too-epast zollen wödden wanneer nen verdachten unterecht zol zeggen dat der sproake zol wean van nen tweekamp.<ref name="Matthey">Een herinnering aan barbaarsche tijden: Nederlanders en het duel, 1800-2000, Ignaz Matthey (2005)</ref> Tot [[1 februari]] [[2006]] wodden den tweekamp nog apart strafboar esteld in et Nederlandse Wetbook van Strafrecht in den artikelen 152 tot en mit 156. Der bestoanden toon nog vri-j gunstige strafrechteleke bepoalingen rundumme den tweekamp. Vandage wöd nen tweekamp berecht under de gewone wetsartikelen rundumme [[moord]], [[doodslag]] en [[mishandeling]]. Den wetgeaver zag et verbod op et tweegevecht as ne verolderde wetsbepoaling. Dee betreffende wetsartikelen bunt vri-jwal nooit too-epast. Tussen [[1886]] en [[2004]] bunt der in Nederlaand moar 8 tweekampen berecht.<ref name = "Matthey" /> Bi-j de totstaandkomming van et wetbook an et ende van de [[19e eeuw|19de eeuwe]] vrogen zi-j zich al of den tweekamp wal apart strafboar esteld mös wödden. Zi-j waren et oaver ens dat et nen untooloatboaren vörm van eigenrecht was, moar zi-j vonden et te wiet goan um de verdachten te vereurdelen volgens de klassieke moordbepoalingen, umdat beiden parti-jen dermet instemden. Tweekampen tussen officieren van den kriegsmacht kwamen verholdingsgewies vaker veur dan tussen börgerleu. Et Wetbook van Kriegs Strafrecht vermeldden tot de herzening van [[1990]] tweekampen in n ofzunderlek artikel. == Uutgoande verwiezingen == * [http://home.hetnet.nl/~bbarf/strafrecht/wvsr/boek_2/titel_6.html Olde uutvoering van et Wetbook van Strafrecht] * [http://www.volkskrant.nl/binnenland/article152237.ece?vacature_id=FD27030613 de Volkskrant - Letsten tweekamp um vrouwe wöd mit woapens beslecht] * [http://www.volkskrant.nl/binnenland/article152249.ece/Duelleren_om_vrouw_normaal_bestraft de Volkskrant - Tweekamp um vrouwe ‘normaal’ bestraft] == Rifferenties == <references/> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis]] n2tcy565t2crvz1ecgomk7aws247x2s 0 10439 75817 2008-08-08T14:45:17Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Tweekamp]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tweekamp]] ao6zr1a587ikavz1n1eiescud9z9nic 14 10440 283965 266586 2016-03-14T14:04:12Z 213.124.76.138 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Literetuur in 't Drèents]] [[Kategorie:Schriever|Dreents]] Anne de Vries (Assen , 22 mei 1904 – Zeist, 29 november 1964) Ej was de schriever van onder andere Bartje. <blockquote>'Ik bid nie veur brune bonen' zee Bartje. Dat is de miest bekende zin in het [[Drèents]]. </blockquote>Tegenweurdig kun ie een beeldtie van Bartje vinden in [[Assen]]. Anne de Vries schreef meer boeken en kinderbiebels. de5jntdydmrosuuie9p49yzaz9lx8d4 14 10441 266584 205228 2013-05-10T18:30:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je|Grunnegs]] [[Kategorie:Schriever|Grunnegs]] [[Kategorie:Grunnegs]] j2c2nsid0hjcn7sxlwdvxpe4q3q5ac4 14 10442 276204 266589 2014-07-21T17:13:45Z Stellingwerver 9434 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je|Stellingwarfs]] [[Kategorie:Schriever|Stellingwarfs]] [[Kategorie:Literetuur in et Stellingwarfs‎]] 0h3svbsdohc68jz3mnm5hl6q6jmtrr7 14 10443 270532 266587 2013-09-21T21:40:58Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je|Sallaans]] [[Kategorie:Schriever|Sallaans]] [[Kategorie:Sallaands]] rjy2yjc693g51xu1zauee8eicvkfz1k 0 10444 75859 2008-08-08T16:26:14Z Ni'jluuseger 73 Nedersaksische name wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Johanna van Buren]] kky18my8b6r1d4cbzmus4dzbayjjjl8 14 10448 266585 205225 2013-05-10T18:30:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je|Achterhooks]] [[Kategorie:Schriever|Achterhooks]] [[Kategorie:Achterhooks]] 562uf24vdbkhsg0k9e8ousw12ll0u9a 14 10449 266590 205237 2013-05-10T18:31:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je|Tweants]] [[Kategorie:Schriever|Tweants]] [[Kategorie:Tweants]] dalz8ib7g9af775lls4qnduwr6jihin 0 10452 264101 258141 2013-05-06T16:12:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Martin Gert Koster''' ([[De Vaort (plaatse)|De Vaort]], [[1950]]) is een [[Drèents]]talige skriever en ien van de oprichters van 't Drèentse literaire tiedskrift ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]''. Hi'j stiet bekend as een polemische, skaarpe skriever die de confrontatie niet uut de weg giet. ==Opgruuien en wark as leraar== De femilie van zien va huusden de leste twei ieuwen langs [[Riest (revier)|Riest]] en [[De Vaort (plaatse)|Vaort]]. De femilie van zien moe kwamen end [[19e eeuw|19e ieuw]] as [[asielzuker|asielzukers]] uut 't [[Keuninkriek Hannover]] naor [[Roswinkel]] ([[Drenthe]]).<ref name="Koster2010" /> Koster zölf gruuide an De Vaort op. De eerste zes jaor van zien lèven preut Koster '' 'nooit aans [...] as 't nuverste Drèents dat der bestiet: 't Riest- of Zuudwestdrèents' ''.<ref>Rouke Broersma (samenstelling en inleiding) (2003), ''Scheupers van de taol: bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Het Drentse Boek, p. 181</ref> Hi'j gunk in [[Zwolle]] naor de [[hogere börgerschoele|hbs]]; op zien achttiende verhuusden zien volk en hi'jzölf naor [['t Ogeveine]]. In 1970 gunk hi'j Nederlaans studeren an de [[Rieksuniversiteit Grunnen|RUG]] in [[Grunnen (stad)|Grunning]] en haalden de onderwiesakte m.o. Nederlaands. Ok an de RUG raakten hi'j drok op streektaal en streektaalliteretuur deur zien kennismaking mit 't [[Nedersaksisch Instituut]], daoras e college kreeg van [[Hendrik Entjes]], [[Geert Kocks]] en [[Fokko Veldman]]. Tussen 1976 en 1981 hef e leraar ewest in [[Assen]], [[Dèventer]] en [[Knoal (dörp)|Knoal]]. An de [[Pabo]] in [[Möppelt]] was e gastdocent Drèents. Ok hef hi'j een toertien kroefbaos ewest in [[Nee]]. In 2000 weur Koster leraar Nederlaans veur aanstaligen in [[Leek (Grunnen)|Leek]].<ref>Rouke Broersma (samenstelling en inleiding) (2003), ''Scheupers van de taol: bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Het Drentse Boek, p. 179</ref><ref name="huus" /> Aandere beroepen van hum waren slieter, classificeerder, conducteur, corrector en skaopeholder.<ref name="Koster2010" /> Vandage de dag woont e in [[Lievern]]. ==Skrieveri'je en streektaalwark== Koster zien gedichten en vertellegies verskenen onder een bulte skoelnamen, daoronder Meine Roswinkel. Sund 1995 publiceert e onder zien eigen name. Onder andere hef e veul parodieën emeuken op 't wark van aandern, beveurbield op gedichten van [[Marga Kool]], [[Roel Reijntjes]] en [[Peter van der Velde]]. Hi'j skrif over thema's as de dood, ienzaamheid, mèensen an de raand van de samenlèving, en de stoere verholding tussen mannen en vrouwlu.<ref>Stieneke Boerma en Rouke Broersma (1993), ''Drèentse schrieverij'', Zuudwolde: Het Drentse Boek, p. 81-89</ref> Koster was coördinator van de lesboeken [[Noordenvelds]] en [[Midden-Drèents]]. Hi'j was ien van de samenstellers van een cursus Drèentse spelling en een literatuurcursus veur [[RTV Noord|Radio Noord]]. Veur de [[Drentse Courant]] en 't [[Dagblad van het Noorden]] skreef e columns van 1986 töt 1992. Ok hef e van veul Drèentse publicaoties corrector of endredacteur ewest.<ref>Stieneke Boerma en Rouke Broersma (1993), ''Drèentse schrieverij'', Zuudwolde: Het Drentse Boek, p. 84</ref> Mit de skriever [[Anne Doornbos]] richtten Koster in 2005 't [[Nei Drèents Geneutschap]] op, det een contactpunt wil wèden veur Drèentse schrievers en aandere streektaalactivisten.<ref>[http://www.drentsetaol.nl/old_neis/old_neis2005/proclamatie_ndg.doc Proclamaotie van oprichten van 't Nei Drèents Geneutschap (doc)]</ref> ==Oprichten van Roet== In 1979 scheut 't Koster in een café in [[Grunnen (stad)|Stad]] in 't zin um een literair tiedskrift in 't Drèents te maken. Zien kammeraod, de [[Twente|Twèentse]] skriever [[Ton Kolkman]], was daor vortdaolijk enthousiast oaver. Dezölfde dag weur 't eerste nommer van 't nog altied bestaonde tiedskrift ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]'' in mekare zet. ''Roet'' zetten hum, krek as zien Grunneger veurloper ''[['t Swieniegeltje]]'', of tègen verstikkend oldmoodse skrieveri'je. Véur 't oprichten van ''Roet'' zat Koster ok in de redactie van 't kört verskienende tiedskrift ''[[De Pennevogel]]'', daoras wark in stund in verskeiden [[Nedersaksisch]]e dialecten van Nederlaand en Duutslaand, en det dezölfde uutgaankspunten har as '' 't Swieniegeltje''. ''Roet'' har in 't begun veural een satirische inslag en bood een stee an moderne, maanks controversiële thema's - veur 't eerst binnen de Drèentstalige skrieveri'je. 't Oldere, meer conservatieve Drèentstalige blad ''[[Oeze Volk / Maandewark|Oeze Volk]]'' was Koster aal minder naor 't zin. ''Roet'' naamp eerst allent Drèentstalig wark op, later ok wark in aandere [[streektaal|streektalen]] en in 't Nederlaans. Koster hef twintig jaor laank redacteur ewest van 't blad. In 2004 hef hi'j een bloemlèzing samenesteld uut 25 jaor ''Roet'' mit as titel ''Strèupers van de taol''.<ref name="huus" /> ==Koster en de Drentse Schrieverskring== Koster vund det de in 1953 op-erichte [[Drentse Schrieverskring]], daoras e bi'j kwaamp, veural leden har die niet in literaire skrieveri'je interesseerd waren. Partie leden wolden hum vanwegen de inhold van zien skrieveri'je royeren, mar 1991 weur hi'j onder 't veurzitterskop van [[Klaas Kleine]] ekeuzen töt volmacht. Toe as d'r in 1992 drokte ontstund umdet een antal leden de skriever en politicus [[Lukas Koops]] niet as veurzitter wolden hebben, steunden hi'j Koops. Toe as Koster vund det hum de Schrieverskring verbeud um hum kritisch uut te laoten oaver aandere leden van de Schrieverskring, stapten hi'j d'r uut.<ref>Stieneke Boerma en Rouke Broersma (1993), ''Drèentse schrieverij'', Zuudwolde: Het Drentse Boek, p. 73-74</ref> ==Uutgaoven van en oaver Koster== Koster zien wark is, mit uutzondering van de intussen ebundelde gedichten, miest nog verspreid verskenen. In 1995 publiceerden e bi'j uutgeveri'je [[Het Drentse Boek]] ''Zölfportret mit sparzegelties''. Hi'j maakten de eerste Drèentse [[stripverhaol|stripvertaling]], 't [[Suske en Wiske]]-album ''Het hondeparadies'' (Grunning, 1998) en skreef de Nederlaanstalige monografie ''Tegen de stroom in. Het kunstenaarschap van Rudi Seidel'' (Zuudwolde, 1998).<ref>[http://www.hetdrentseboek.nl/content/view/25/27/ Het Drentse Boek oaver Martin Koster]</ref> De bundel ''Hotel an 't spoor'', mit zien gedichten van de leste dartig jaor, kwaamp in 2010 bi'j Het Drentse Boek uut.<ref>[http://www.hetdrentseboek.nl/content/view/167/1/ Ankondiging van ''Hotel an 't spoor'' op de webstee van Het Drentse Boek]</ref> Mit dizze bundel wun Koster in 2011 de [[Dagblad van het Noorden Streektaalpries]], in de kattegerie proza en poëzie. 't Roetnummer van winter 1999/2000 stund in 't teken van Koster zien ofskeid as heufdredacteur. Zien wark is in det nummer bi'jien ebrocht mit as titel ''Ave Reest''. In 2006 kwaamp bi'j de stichting Drentse Taol (vandage 't [[Huus van de Taol]]) een 'schrieverspetret' op dvd uut oaver Koster.<ref name="huus" /> ==Citaoten== *''Schrieven in 't Drèents, 't is en blef een aparte angelegenheid. En dat stiet mij an. Ik holle wel van apartigheid. 't Is de sjeu van 't levent.''<ref>Rouke Broersma (samenstelling en inleiding) (2003), ''Scheupers van de taol: bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Het Drentse Boek, p. 182</ref> *''Ik, Meine Roswinkel, weur geboren an de Heufdvaort, een kilometer of dreie ten zuden van de Riest, en achterof zuj zeggen kunnen da'k miene hiele levent een Veendrent ebleven bin. En dan bedoel ik da'k ruumte neudig bin, da'k zeggen wil wat mij niet anstiet, da'k mij niet begraven laoten wil in 't ien of aandere zaanddörp daor aj gien privé-levent hebben kunt, daor aj mit alles mitandoen mut. Ik mut niks, niente. Ik bin zölf baos.''<ref>Martin Koster (1995), ''Zölfportret mit sparzegelties'', Zuudwolde: Het Drentse Boek, p. 11</ref> == Rifferenties == <references> <ref name="Koster2010">Martin Koster (2010), ''Hotel an 't spoor'', Beilen: Stichting Het Drentse Boek</ref> <ref name="huus">[http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/schrievers/martin_koster.htm Drentse Taol (vandage 't Huus van de Taol) oaver Martin Koster]</ref> </references> ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.hetdrentseboek.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=25:koster-martin-1950&catid=14&Itemid=27 Het Drentse Boek oaver Martin Koster, mit een filmpien daorin e gedichten veurles] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Koster, Martin]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Koster, Martin]] 7l24tcp3fw8xp46rzg2ta32g7ltaldc 0 10454 287342 277282 2016-10-25T17:10:58Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki ::''Dit artikel geet over de gemeente in de previnsie Utrecht. Veur et darp in Twaente, dat in et Nederlaands dezölfde name hef, zee [[Hooltn]].'' ---- {{wrapper}} | {{Gemaente | naam = Houten | bestaandsnaam vlagge = Houten flag.png | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Houten.jpg | lokatie = LocatieHouten | proveensie = [[Utrecht (previnsie)|Utrech]] | heufdplaats = '''Houten''' | öppervlakte = 59,05 | öppervlakte laand = 58,76 | öppervlakte water = 0,29 | inwonners = 45.087 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 767 | breedtegroad = 52/2/0/N | lengtegroad = 5/10/0/E | verkeersoader = [[A27]] | netnummer = 030 | postkode = 3990-3999 | webstie = [http://www.houten.nl/ www.houten.nl] | }} '''Houten''' is een [[darp]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederland]]se [[previnsie]] [[Utrecht_(previnsie)|Utrecht]], zuudoostelek van de stad Utrecht, tussen riekswaege [[A12]], [[A27]] en de riveer de [[Lek (rivier)|Lek]] en hef ne oppervlaakte van 59,05 km² (woarvan 0,29 km² water). De name Houten is ofgeleid van "Haltna", dat meugelek ne "wonplaatse in et bos" is. (Groenedijk, 2000). ==Kernen== De grootste plaatse in de gemeente Houten is et darp Houten - noast dit darp bunt der de kernen [['t Goy]], [[Schalkwiek (Utrecht)|Schalkwiek]] en [[Tull en et Woal]]. ==Geskiednis== Archeologies underzook langs de spoorliene Vleuten-Geldermalsen van de projektgroep AAC (onder leiding van C.W.Koot en E. Besselsen) en met metwarking van studenten van de [[Universiteit]] van Amsterdam, hef loaten zeen dat de umgaeving van Houten al in de [[Bronstied]] bewond wodden. Et darp Houten, en et noabi-je darp 't Goy, bunt woarschienlek as vestigingsplaatse ekoazen vanwaege eure heuger-elaegen grond - de deur den [[Krommen Rien]] emaakte ofzettingen, bekand as streumruggen. Begin [[2007]] wodden langs deezelfde spoorliene n deel van den olden [[Limes]]weg evonden (de grenze van et [[Romeinse Riek]] in Nederlaand, langs den Olden Rien). Dit was de eerste kere dat et vermeuden van et bestoan van dizzen weg bevestigd kon wodden. Noast de Hervormde Karke (Plein) bunt ok resten evonden van ne [[Romeinse villa]]. (Kolman, 1996). Dizze Hervormde karke kump deels uut de [[12e eeuw|12de eeuwe]]. Met den bouw van den toorn wodden in [[1535]] an-evangen. In de [[Middeleeuwn]] gröppeerden de bebouwing zich rundumme dizze plaetse. Op nen kleinen ofstaand van de hervormde karke steet de kattelieke karke, ne [[neogotiek|neogotiese]] karke uut [[1884]]-[[1885]] ontworpen deur architect [[Alfred Tepe]]. [[Ofbeelding:Kasteel_heimstee_Holten.jpg|thumb|left|200px|Kasteel Heimstee (Ofbeelding Klasi)]] Westelek van Houten steet [[Kasteel Heimstee]], ebouwd rundumme [[1645]]. In [[1987]] wodden et deur nen braand zwoar etroffen en kreg veul schaa. Rundumme 10 joar doarnao wodden et restaurierd. == Ni-je geskiednis == In [[1966]] wodden Houten deur ziene ligging noabi-j [[Utrecht (stad)|Utrecht]] en de spoorliene noar [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]] an-ewaezen as greujkern. Begin joaren 70 had et darp rundumme 4 doezend inwonners (bron: Gemeentegids Houten, 2006). Vanof [[1979]] begun de eerste grote uutbreiding van Houten, woarin 10 doezend ni-je huze wodden ebouwd en et inwonnersantal greujden tot ruum 30 doezend inwonners in (1996). Rundumme et in [[1982]] los edoane ni-je [[station Houten]] kwam et gloodni-je centrum ("Et Rond") van Houten; et ''Olde Darp'' kwam hierdeur buuten et centrum te liggen. Et zuden van Holten is ene van de zogeneumde [[Vinex]]-lokasies in Nederlaand: de meeste staedn meugt joarleks n beparkt antal huze bouwen, moar veur Holten besteet ne dergeleke beparking neet. In de joaren '90 wodden an-evongen met et tweede grote uutbreidingsplan van Holten in et kader van et Vinex-plan, woarmet Holten an den zuudkaante uutgebreid wierd met 7 ni-je wieken: Loerik, Oaverdam, Höfstad, Schonauwen, Den Hoon en Leebrugge, met in et midden Castellum, woar ok [[station Holten Castellum]] ligt. In [[2007]] is an-evangen met ne grootse verni-jing van et centrum van Holten, um n veurzeningspeil te kriegen dat past bi-j ne gemeente van zowat 50.000 inwonners. Underdeel van dee verni-jingen bunt de verdobbeling en verheuging van de spoorliene met een ni-j station, uutbreiding van et winkelcentrum, 2 ni-je kulturhuze woarin et grote antal kulturele veraenigingen van Holten ne plaatse mot kriegen, uutbreiding van et antal en grootte van de sportveurzeningen en et opni-j inrichten van et centroale plein in et centrum Et Rond. Ok in et Castellum - et centrum van Houten-Vinex dat nog weinig veurzeningen hef - wödden een ni-j station en winkelcentrum emaakt. ==Bronnen== * Groenedijk, T (2000). ''Nederlandse plaatsnamen''. Hoogeveen: Slingenberg Boekproducties. ISBN|90-76113-815. * Kolman, C. et al(1996) ''Monumenten in Nederland: Utrecht'', p. 125–128. Zwolle: Waanders Uitgevers. ISBN|90-400-9757-7. * Gemeente Houten (2005) ''Gemeentegids Houten - 2006'' Eindhoven: Suurland BV. Projectnummer: 105565. ==Uutgoande verwiezingen== *[http://www.houten.nl Webstee Gemeente Houten ] *[http://www.historischhouten.nl Webstae oaver de geskiednis van Houten] *[http://www.oudhouten.nl Nog ne webstae oaver de geskiednis van Houten] {{Utrecht}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] d2ut3ca4clftc2obj78nybqk0jdteqr 0 10465 287355 263273 2016-10-25T17:19:14Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Warkhoven''' was ne zelfstaandege [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de previnsie Utrecht. De gemeente is op [[1 september]] [[1964]] op-eheaven en bi-j de gemeente [[Bunnik]] edoane. Doar is et noe ne kleine kern mit rundumme 1.630 inwonners (CBS 2003). Warkhoven is ontstoan in de 8ste eeuwe under den name ''Wercundia''. In de 12-13de eeuwe wödden de Karke van Warkhoven ebouwd dee nog altied et middelpunt van dee historiese kern van et darp is. Doar is veul boern bedrievegheid (veurnoamelek [[veeteelt|vee-]] en [[fruutteelt]]) in en um et darp. Warkhoven hef ne restaureerde [[koornmölle]], den [[Rien en Weert]], dee op zoaterdagen te bekieken is veur de kiekleu. Wieter ligt an den raand van et darp et [[kasteel]] [[Beverweerd]] (neet toogänkelek veur kiekers). Der bunt verskillende kleinschoalegen [[boerderi-je-camping]]s in en rundumme et darp. In [[2004]] wödden deur de plaatseleke Muzeekvereaneging Constantia nen video/dvd uut-egeaven mit historiese beelden van et darp Warkhoven. ==Galeri-je== <gallery> Ofbeelding:Warkhoven_molle.jpg|Mölle van Warkhoven Ofbeelding:Warkhoven_kastele.jpg|Et kasteel Beverweerd Ofbeelding:Warkhoven_karkjen.jpg|Darpskarkjen Ofbeelding:Warkhoven_boerderi-je.jpg|Boerderi-je </gallery> {{commons|Bunnik#Werkhoven}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Utrecht]] [[Kategorie:Plaots in Utrecht]] 0ag55sqxyu5ltugggod9v0t96bcijo0 0 10466 75963 2008-08-09T12:30:15Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Wiek bi-j Duurstee]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Wiek bi-j Duurstee]] s5aentsvjal1giuq9oehiic8gdlvi9x 10 10468 282924 276284 2015-08-04T09:55:29Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Erdkruste.jpg|border|120px|right]] De '''Eerdköst''' is de butenste faste Schicht vun de [[:nds:Eer|Eer]]. Se liggt över den taag-plastischen [[:nds:Eerdmantel|Eerdmantel]]. Wenn man de Gröttenproportschonen verglieken will, denn is de Eerdköst för de Eer ruugweg dat, wat bi en [[:nds:Kulturappel|Appel]] de Schell is. De Eerdköst billt tohopen mit den böversten Deel vun’n Eerdmantel de so nöömte [[:nds:Lithosphäär|Lithosphäär]]. Dat Utforschen vun dat [[:nds:Eerdopbo|Binnere vun de Eer]] hett vör so bi 200 Johren anfungen. Aver ok de greekschen [[:nds:Naturphilosoph|Naturphilosophen]] hebbt sik al Gedanken doröver maakt, woans de Eer binnen in opboot is. Mit en eenfach physikaalsch Modell hett [[:nds:Isaac Newton|Isaac Newton]] de [[:nds:Eerdafplatten|Eerdafplatten]] utrekent, un ok de [[:nds:Vulkanismus|Vulkanismus]] un de [[:nds:Eerdbeven|Eerdbeven]] geven al eerste Henwiesen. Üm 1900 hebbt sik denn na un na de modernen Methoden to’n Utforschen vun de Eer entwickelt as de [[:nds:Gravimetrie (Erdphysik)|Gravimetrie]], de [[:nds:Seismologie|Seismologie]] un de [[:nds:Eerdmagnetik|Eerdmagnetik]]. [[:nds:Eerdköst|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Augustus]] </noinclude> f7bltzfk613xetv3z2q830q24btk41a 0 10469 279166 275137 2015-03-27T16:39:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Meat eater ant feeding on honey02.jpg|thumb|260px|Vleiseatenden miegamp, vret van hünning]] '''Miegampen''' bunt nen trop kolonie-vörmende [[insecten|insekten]] dee beheurt tot de orde van [[vleesvlöggelegen]] (Hymenoptera). Miegampen hebt zich an können passen an gans verskillende leafumgeavingen; oaveral woar zi-j veurkomt bunt miegampen den dominanten leavensvörm op den boadem. Eschat wöd dat de totale biomassa van alle miegampen groter is as dee van alle aandere dieren op eerde. Umdat miegampen oaveral ter weald veurkomt, bunt zie éne van de succesvolste diergroepen. De boavenkaken van den miegamp bunt gans stark, moar den underkaak is gans zwak. Et vleujboare voodsel likt zie mit de underlippe op. == Leafumgeaving == Veule miegampensoorten bouwt et [[nöst (insecten)|nöst]] in den boadem of in hölle beume, aandere spint blaeder an mekare um n nöst van te maken. Den zilvermiegamp wont in den [[woostiene]]. Den vampieremiegamp is ne agressieve soorte dee in et gebeed rundumme den [[Amazone]] veurkump. In [[Zuud-Europa]] wont den kolfkopmiegamp in [[galappel]]s. Miegampen wodt ok as huusdier eholden; wi-j neumt de leafumgeaving woar miegampen in wodt eholden n [[formikarium]]. Et is bekend dat miegampen lopend grote ofstanden könt ofleggen. Ni-je nöstplaetse wodt wal al vlegend bereikt, zodat ok in bloombekke 10 meter boaven den groand nösten kunt ontstoan. Wanneer ne miegampenkolonie versteurd wöd, zölt dee miegampen gans dudelek eur miegampenzoer umhoge spuiten. == Kolonie == Net as bi-j de [[bi'je]] besteet de kolonie uut mennekes, wiefkes, de warksters en éne of meer könneginnen. Den grootsten trop bunt de warkmiegampen dee op-esplitst wodt veur de verskeidene taken. Der bunt soldoatenmiegampen dee-t nen groten kop hebt mit starke kaken. Dee mennekes bunt der alleneg as zie neudeg bunt. Samen mit de mennekes verloat de junge könneginnen et nöst vlegend. Dit ebeurt op werme dagen. In de loch peert de mennekes mit de wiefkes en starft kort doarnoa. == Zee ok == * [[Eemtepol]] == Nedersaksisch == t Woord ''eemt{{small()|e}}'', ''{{small()|i}}empe'' of variaanten daorvan koemen van t [[Oldsaksisch|Oudsaksiese]] woord ''emeta'', dat 'altied knagend' zol betekenen (van ''ee'' (altied) + ''maitan'' ([[Gotisch|Goties]]: knagen)<ref>[http://books.google.nl/books?id=u-hHAe7XbnIC&pg=PA41&lpg=PA41&dq=Etymologisch+dialectwoordenboek+eemt+emt+emte&source=bl&ots=rUJQPknVw0&sig=QYpfuFxtDqAJb2TuP1z2DU11PO8&hl=nl&sa=X&ei=Fh5BULjsLo6R0QWkqYGoAg&ved=0CDUQ6AEwAA#v=onepage&q=Etymologisch%20dialectwoordenboek%20eemt%20emt%20emte&f=false Etymologisch dialectwoordenboek: eemt, emt, empe, êêmpe]</ref>), en bin verwaant an t [[Engels]]e ''ant''<ref>[http://www.koeblergerhard.de/germanistischewoerterbuecher/altsaechsischeswoerterbuch/neuenglisch-altsaechsisch.pdf Oudsaksies woordenboek]</ref>. De variaanten ''miegamp'', ''miegemp'' (en gao zo mer deur) koemen van ''miegen'' (vanuut t [[Middelnederduuts]]: ''migen'' = zeiken/pissen) + eemte (Oudsaksies: ''emeta''), vergeliek oek t Platduutse ''Pissmier'', t Veluwse ''zeikeemt'' en t Engelse ''Pissmire'' (betekent stank van n eemtepolle).<ref>http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/mier1</ref><ref>http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/miegen</ref> {{Heufdartikel|Nedersaksisch M#Mier|act}} * [[Achterhooks]]: ''miegamp'', ''empe'' * [[Drèents]]: ** ''gresmieger'' ([[Midden-Drèents|MD]]), ''grösmieger'' ([[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) ** ''miegerd'' ([['t Nijevene]]) ** ''mieghemp'' ([[Schoonebeek]]), ''miegempe'' ([[Coevern]]), ''miegempel'' ([[Ni'jlusen]]) ** ''mieghummel''. Ok: ''-hammel'', ''-hommer'' ([[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]), ''-hommel'' ([[Zuud-Drèents|ZD]]), ''-hömmel'' ([['t Wapservene]]), ''mighommel'' ([[Pathuus]]) ** ''mier'' ** ''pismieger'' ([[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]]), ([[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]) ** ''snelpisser'' ([[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) * [[Grunnegs]]: ** ''mieghommel{{small()|ke}}'' ** ''miegaimer{{small()|ke}}'' * [[Oostfreisk]]: ** ''Mieghammel{{small()|ke}}'' ** ''Michem{{small()|eke}}'' * [[Platduuts]]: ** ''Miegeem{{small()|k}}'', ''Miegreem'', ''Miegelitzken'', ''Mieghammeke'' ** ''Iemeck'' ** ''Pissmier'' ** ''Sprockimm'' * [[Sallaans]]: ''empe'' ([[Zwols]]), "miegemp" * [[Stellingwarfs]]: ''mieghimmel'' * [[Tweants]]: ''miegemp'', ''miegeamp'' * [[Veluws]]: ** ''empe'' ** ''miegempe'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''iempe'' ([[Wezep]], [[Attem]], [[Oldebroek]]) ** ''eempe'' ([[Heerde]], [[Oldebroek]]) ** ''mier{{small()|e}}'' ** ''{{small()|zeik}}eemt'' ([[Putten]]) ** ''eemte'', ''zeikkiepe'' ([[Nunspeet]]) == Referensies == <references/> {{Commonscat|Formicidae}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Insekt]] ru2zjxqyou2s1xcmj2r0mwqqwpejycc 0 10470 75977 2008-08-09T16:30:59Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Ieme]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ieme]] d0m2o636iafdpew4mhjjufszlbc1w8a 0 10471 75984 2008-08-09T18:43:58Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Institut für niederdeutsche Sprache]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Institut für niederdeutsche Sprache]] ijh0v6bhhh3yuv0xa3044flyejo3drg 6 10472 164973 127972 2010-10-26T22:17:37Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}; As "Saksischen regio" in [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Flagge_saksischen_regio.jpg == Licentie == {{PD-eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge|Saksischen regio]] 3kzd5oo9862ln81nwggarvdfz6q18os 10 10473 282972 282849 2015-08-10T19:00:54Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Limburg (Nederlaand)|Provinsie Limburg]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:NL-LimburgVlag.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Gemeenten:''' | R1C2 = [[Bargen (Limburg)|Bargen]] &middot; [[Baek (gemeente)|Baek]] &middot; [[Beesel]] &middot; [[Brunssem]] &middot; [[Echt-Susteren]] &middot; [[Eijsden-Margraoten]] &middot; [[Gennep]] &middot; [[Gulpen-Wittem]] &middot; [[Heerlen]] &middot; [[Horst an de Maas]] &middot; [[Karkraode]] &middot; [[Laandgraaf (gemeente)|Laandgraaf]] &middot; [[Leudal (gemeente)|Leudal]] &middot; [[Maasgouw]] &middot; [[Maastricht]] &middot; [[Meerssen (Limburg)|Meerssen]] &middot; [[Mook en Middelaor]] &middot; [[Nederweert]] &middot; [[Nuth (gemeente)|Nuth]] &middot; [[Onderbanken]] &middot; [[Peel en Maas]] &middot; [[Roerdalen]] &middot; [[Roermond]] &middot; [[Schinnen (gemeente)|Schinnen]] &middot; [[Simpelveld (gemeente)|Simpelveld]] &middot; [[Sittard-Geleen]] &middot; [[Stein]] &middot; [[Valkenburg an de Geul]] &middot; [[Venlo]] &middot; [[Venray]] &middot; [[Vaols]] &middot; [[Voerendaal (gemeente)|Voerendaal]] &middot; [[Weert (gemeente)|Weert]] }} }} <noinclude> [[Kategorie:Previnsie-nl mallen]] [[Kategorie:Limburg]] </noinclude> 2wolw70unim0g88ovnvg1scxsg15q1o 0 10476 262865 258315 2013-05-04T21:13:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemainte | noam = Heerlen (Haelder) | bestandsnoam vlage = Flag of Heerlen.png | bestandsnoam woapen = Coat of arms of Heerlen.png | lokoatsie = LocatieHeerlen | provìnzie = [[Limburg (Nederlaand)|Limbörg]] | heufdploats = '''Heerlen''' | oppervlak = 60,06 | oppervlak laand = 57,00 | oppervlak woater = 3,06 | inwoner = 118.378 | doatum inwoner = 1 juli 2007 | dichtte = 2104 | breedtegroad = 50/51/0/N | lengtegroad = 5/41/0/E | verkeersader = [[A76]], [[A79]], [[N281]] | netnummer = 045 | postkode = 6400-6433 | webstee = [http://www.heerlen.nl/ www.heerlen.nl] | }} '''Heerlen''' ([[Limburgs]]: plaatselek ''Heële'', elders ''Haelder'' of ''Haerle'') is n stedelek [[darp]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] zuudoostelek van de [[Nederland]]se previnsie [[Limburg (Nederland)|Limburg]]. Heerlen is de grootste gemeente in de [[Oosteleke Mienstreke]]. Heerlen mek deel uut van et bestuurleke samenwarkingsverband [[Parkstad Limburg]], woar in totaal rundumme de 240.000 inwonners bunt. Et darp is doarmet et veerde in greutte van Limburg, noa [[Maastricht]], [[Sittard-Geleen]] en [[Venlo (stad)|Venlo]]. Vanof [[2006]] hef dizze in oppervlakte verholdingsgewies kleine regio et biezundere anzeen van [[plusregio]].<br /> ==Geskiednis== In de [[19e eeuw|19de eeuwe]] was Heerlen n vri-j of-eleagen darp. Heufdmiddel van bestoan was den laandbouw, goode an- en ofvoerweage waren der neet. As zi-j met den trein wollen goan, mossen zi-j eerst noar [[Simpelveld (plaats)|Simpelveld]] lopen um doar met den trein te goan. Zi-j konden in dee tied ok met de postkoare goan noar [[Valkenburg an de Geul|Valkenburg]], Sittard of Aken. Pas in [[1896]] kwam de spoorliene Sittard - Herzogenrath klaor, dee an-elegd wodden deur den spoorlienbouwer [[Henri Sarolea]], den later met de breurs [[Honigmann]] de leiding zol hebben van de Oranje-Nassaumienen. Dee spoorliene was hard neudeg veur et winstgeavend maken van steenkool. In [[1894]] was al an-evangen met den anleg van de Oranje- Nassaumiene I, [[1899]]-[[1974]], dee vief joar later in uutvoering ging. Op Heerlens groandgebeed kwamen nog dree mienen: de Oranje-Nassau III ([[1917]]-[[1973]]) in [[Heerlerheide]], Oranje-Nassau IV ([[1927]]-[[1966]]) in den [[Heksenbarg]] en [[Stoatsmiene Emma]] ([[1911]]-[[1973]]) in [[Treebeake]] (in dee tied groandgebeed van de gemeente Heerlen). De bevölking nam in korte tied unmundig too: van n darpjen met 6.646 leu in [[1900]] tot ne stad van 32.263 inwonners in [[1930]]. Veur al dizze leu oet binnen- en butenlaand mossen huze, skolen, winkels en n zeekenhoes ebouwd wodden, weagen wodden an-elegd enzowieters, en dat alles in gans korte tied. Et is doarumme neet vrömd dat doar neet völle historiese huze bewoard bunt ebleaven. In de grote veraandering van darp noar stad vonden zi-j de olde huze neet meer passen in ne ni-jerwetse stad en doarumme hebt zi-j dee vort edoan. Anzichtbepoalend veur Heerlen in de mienbouwtied was den hogen skorsteen bi-j ne steenkollenmiene. Dizzen skorsteen wodden in de volksmund [[Langen Jan (Heerlen)|Langen Jan]] eneumd, en was van gans groten ofstaand al zichtboar. ===Vandage=== [[Ofbeelding:Haelder_karke.jpg|thumb|De [[Sint-Pancratiuskarke (Heerlen)|Pancratiuskarke]] ]] In dizze tied kuj neet völle meer zeen van de olde steenkooltied van et darp. De steenbargen bunt of-egroaven en veraanderd in wonwieken of parken, de keultoorns en ok de grote skorstenen bunt noe vort egoan. Et schachthuus van den Oranje-Nassau I is nog et meest opvallende oaverbliefsel. Wonwieken dee veur den [[Tweede Wereldoorlog|Tweeden Wealdkrieg]] bunt ange-egd, bunt nog altied spreakende getugen van dee markante tied uut Heerlens geskiednis. Den enigen oaver-ebleaven steenbarg in olden stoat (ok van heel Nederlaand) ligt an den raand van de [[Brunssemmerheide]], moar wödt 'bedreigd' met ofgroaving, umdat doar kostboar zilverzaand under ligt. Wal bunt nog hier en doar in Heerlen opvallende huze bewoard ebleaven dee herinnert an de tied dat Heerlen en de [[Oosteleke Mienstreke]] n greujgebeed was. In [[1935]] kwamen n zeer bereumd ewodden gebouw kloar, et [[Glaspaleis]] van opdrachtgeaver en lokalen winkelier [[Peter Schunck]]. Noa joaren van verval en restaurasie is et Glaspaleis in [[2004]] wier in ebruuk enommen, noe as kultuurhuus. Et gebouw steet midden in et darp, umgeaven deur de dree centrale pleinen: Bongerd (Markt), Karkplein en Emmaplein. Et is n rieksmonnument en volgens n anwiezing van de [[Union of International Architects]] ene van de doezend belangriekste 20ste eeuwse huze in de weald. Doarnoast hebt hoes en restaurasie veule priezen ewonnen. Met et energiegebruuk was et hoes ziene tied veuruut . Al rap noa de ingebruuknoame blek dat de verwarming zelfs in den winter neet neudig was, umdat et as ne [[breujkassa]] warkt. Den unmundig grote verhuzingen in mienwarkerstied hebt dertoo eleid dat de gemeenschop van Heerlen ingriepend veraanderd is. Andere Limburgers markt dit veural an den toostand van den taal: nargens anders in Nederlaands Limburg nömp et ploatselek dialekt zonne unbedudende plaatse in, al is et [[Heerlens]] nog neet vort egoan. Et Nederlaands dat doar esproaken wödt is wal heel arg deur et [[Limburgs]] beïnvleud. ==Bezeensweerdig== [[Ofbeelding:Haelder_glespaleis.jpg|thumb|right|Et harte van Heerlen, met et [[Glaspaleis]] ]] *[[Glaspaleis]] *[[Kasteel Hoonsbrook]] *[[Sint-Pancratiuskarke (Heerlen)|Sint-Pancratiuskarke]] *[[Olliemölle (Heerlen)]] *[[Weltermölle]] ===Musea=== * De [[Stadsgalleri-je Heerlen]] in et [[Glaspaleis]] - et gemeentelek museum veur ni-jerwetse en ni-je kunst. * Et [[Thermenmuseum]] - uut-egroaven oaverbliefselen van de olde [[Romeinse Riek|Romeinse]] [[thermen]] en kiekdagen * Et [[Nederlandse Mienmuseum]] - oaver de [[Limburg (Nederlaand)|Limburgse]] [[kollenmien|kollenmienen]] ==Geleuf== Heerlen is sinds olde tieden n [[rooms-katholiek]] bolwark. Et vormt n zelfstaandig [[dekenoat]] binnen et [[Bisdom Roermond]]. De Pancratiusparochie is de heufdparochie. Den biskop van Roermond van vandage, [[Frans Wiertz]], wodden in [[1991]] tot [[pastoor]]-deaken van dizze parochie beneumd. ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.heerlen.nl/ Webstea gemeente Heerlen] {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] aqqw22g24ah0i8nejb2pwjbrsuzkn3t 6 10482 182232 76042 2011-03-06T17:03:31Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taal]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Gewelversierige met Tweantse skeeldnaamn (in Koarel van n Notoaris skriefwieze). Dina van de Weawer hef mie zelf ezeg de'k dissen foto maakn moch. lokasie: Weawerstroate, Riesn == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taal]] rv2bm87nc38qi62xhro6h6pp20sw09x 0 10483 262806 258422 2013-05-04T20:24:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Gelderianwars.png|thumb|280px|Striedende parti-jen in [[1515]]: '''[[Hartogdom Bourgondie|Bourgondiese Nederlanden]]''' '''[[Hartogdom Gelre|Gelre]], [[Rieksonmiddellek Freeslaand|Freeslaand]], [[Oostfraislaand|Oost-Freesland]] en [[Grunnen (stad)|Grunningen]] met de [[Ommelaanden]]''']] Under de '''Gelderse Oorlogen''' wödt ne riege oorlogen verstoan tussen de [[Habsburgse Nederlanden]]: [[Groafschap Hollaand|Hollaand]], [[groafschap Vloanderen|Vloanderen]], [[hartogdom Broabant|Broabant]], [[groafschap Henegouwen|Henegouwen]] under leiding van de Hartoagen van [[Hartogdom Bourgondie|Bourgondie]] an de ene kante en [[Gelre]], [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] en [[Friesland|Freeslaand]], under leiding van [[Karel van Gelre]] an de andere kante. De Geldersen oorlogen duurden van [[1502]] tot [[1543]] en könt wodden ezeen as n zi-jtoneel van nen veul groteren stried um de heerschoppi-je in Europa tussen Frankriek en Spanje, den veural in Italie wodden uut-evochten, de [[Italiaanse Oorlogen]]. == Inleiding == Den stried kenmarkten zich deur et untbraeken van groten stried tussen de laegers. In plaatse doarvan waren der völle schermutselingen, plundertochten en hinderloagen. Moar de uutwarking van den oorlog was veur de bevolking arg groot. De vi-jandigheden beparkten zich neet alleneg tot Gelre, moar in vri-jwal alle [[Laege Laanden (stoatkunde)|Nederlanden]] was wal oorlog, met as heugtepunt de plundering in [[1528]] van [[Den Haag]] deur den Geldersen veldheer [[Maarten van Rossum]]. == Verlöp == === Stried in Freeslaand === Als den [[gouverneur]] van [[Rieksonmiddellek Freesland|Freeslaand]] [[Joris met den Board]] in [[1514]] [[Grunnen (stad)|Grunnen]] belaegert, wödt eerst [[Edzard I van Oost-Freeslaand]], en wieter in den tied ok [[Karel van Gelre]] um hulpe evroagd. Noadat Joris is trög edrongen tot in Freeslaand, verköch dizzen et gebeed an [[Karel V van et Heilige Roomse Riek|Karel V]], den wier met tröppe uut [[Groafschap Hollaand|Hollaand]], [[Groafschap Zeelaand|Zeelaand]], [[Groafschap Vloanderen|Vloanderen]], [[Groafschap Henegouwen|Henegouwen]] en [[Hartogdom Broabant|Broabant]] kump, um Freeslaand in te nemmen. De Freezen kwamen hierteggen in opstand under leiding van piraat [[Groten Pier]], den in dee tied Hollandsen darpen plunderden. Den Hollaandsen skeepvoart op de [[Zuderzee]] had hier völle van te lieden. De Freezen wodden in euren stried teggen de Bourgondiesen eholpen deur [[Hartogdom Gelre|Gelre]], [[Groafschap Oost-Freeslaand|Oost-Frieslaand]], et [[Oaversticht]], Grunnen en de [[Ommelaanden]] under leiding van Karel van Gelre, den wier ansluting had met [[Frans I van Frankriek]]. In [[1517]] wus Karel V Oost-Frieslaand buuten den krieg te holden; hi-j slot vrae met [[Edzard I van Oost-Freeslaand]] en erkenden zien groandgebeed. Den stried ging in tussentied langzaam wieter. === Oaversticht en Ommelaanden === Tiedens den [[Italiaansen Oorlog van 1521 - 1526]] maakten Karel van Gelre ebruuk van zien bondgenotschap met [[Frans I van Frankriek]] um zich uut te loaten roopen tot heer van de [[Ommelaanden]] en in éne meujte deur bezetten hi-j et [[Oaversticht]] ([[1522]]). Et joar doarop wodden hi-j in-ehuldigd in de stad [[Grunnen (stad)|Grunnen]] en [[Drenthe]]. Dit was meugelek umdat den macht hier in hende was van [[heernboer]]en, [[heufdeling]]en, dee nog wal ens wesselden van partie. Karel van Gelre wodden steund deur de heufdelingen van de [[Vetkopers]]. Dit alles brech um in stried met den deur Karel V an-estelden [[Georg Schenck van Toutenburg]] den in [[1524]] Freesland under zien gezag wist te kriegen (dat um-evörmd wierd tot den [[Heerlekheid Freeslaand]]). === Nedersticht en Oaveriessel === Later bezetten Karel van Gelre et [[Nedersticht]]. Den Utrechtsen biskop [[Hendrik II van Beieren (biskop)|Hendrik II]] zocht anhang bi-j Karel V, den um wol helpen as e zienen waeldleken macht zol ofstoan (et [[Sticht Utrecht]]). Uutendelek stemden Hendrik in en tekkenden in [[1528]] et [[Traktoat van Skoonhaoven]], wat den oaverdracht volbrech. Den Geldersen moarschalk Maarten van Rossum veel doarop Den Haag an en plunderden de stad, wat leidden tot ne verharding van den krieg; Karel V was noe vastbeslotten Karel van Gelre te versloan. Hetzelfde joar won van Toutenburg de [[Heerlekheid Oaveriessel|Oaveriessel]] op Gelre.<br /> Op [[3 oktober]] [[1528]] zollen Karel V en Karel van Gelre de [[Vrae van Gorkem]] tekkenen, woarin wodden beslotten dat den letsten Grunnen, de Ommelaanden en Drenthe moch holden; et verdrag wodden echter nooit undertekkend. === Slag bi-j Heiligerlee (1536) === In [[1536]] kwam et tot nen krieg bi-j [[Heiligerlee]] tussen de Geldersen en de Bourgondiese (Habsburgers) under leiding van van Toutenburg, den de oaverwinning kreg. Hiernoa mos Karel van Gelre de [[Vrae van Groave]] tekkenen, woarbi-j hi-j ofstaand mos doon van de Grönninger gebeden en Drenthe (dizzen wödden hiernoa um-evörmd tot de [[Heerlekheid Grunnen]] en et [[Laandskap Drenthe]]). === Val van Gelre === In [[1538]] kwamp Karel van Gelre oet de tied. [[Willem V van Kleef]] volgden um op as hartog van Gelre en verzetten zich ok teggen Karel V. Bi-j et [[Traktoat van Venlo]] in [[1543]] mos hi-j wier zienen titel ofstoan; Gelre veel zo uutendelek im hende van Karel V. Hiermet was et onstoan van den [[Zeuventien Previensien]] n feit, en kwam der en ende an de Gelderse Oorlogen. == Gevolgen == De Gelderse oorlogen kwamen tot ende met ne oaverwinning veur de Bourgondiese Nederlanden. Hierdeur kwamen alle [[Laege Laanden (stoatkunde)|Nederlanden]] under éen centroal gezag, dat van [[Karel V van et Heilige Roomse Riek]]. Veur et ontstoan van et [[Nederland]] van vandage was den uutkomst van de Gelderse Oorlogen van groot belang. Et ontstoan van nen [[Nedersaksisch]]en [[stoat]] bestoande uut [[Gelderlaand]], [[Oaveriessel]], [[Drenthe]], [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] en [[Friesland|Freeslaand]] was veurkommen. In plaatse doarvan ontstoand tiedens den [[Tachtigjoarigen Oorlog]], ne halve eeuwe later, de splitsing tussen de [[Habsburgse Nederlanden]] in [[Noordeleke Nederlanden|noord]] en [[Zudeleke Nederlanden|zuud]]. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis]] eo5ieo5ksf5hxauqrid2485pehch31x 0 10484 273053 262808 2014-02-01T12:34:41Z Lotje 5052 /* Uutgoande verwiezingen */ {{commonscat|Guelders}} wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Low Countries Locator Gelre.svg|250px|thumb|right|Hartogdom Gelre rundumme 1350]] [[Ofbeelding:Gelre_bourgondischen_tied.jpg|250px|thumb|right|Hartogdom Gelre Bourgondiese tied]]'''Gelre''' is ne streake en veurmoalig [[hartogdom]] in et Nederlaands-[[Duutslaand|Duuts]] grensgebeed woar de grote revieren [[Rijn]], [[Waal (revier)|Waal]], [[Iessel]] en [[Maas]] zo'n betjen bi-j mekare komt. Den name ''Gelre'' wödt as gevolg van r-metathesis ok mangs as ''Gelder'' uutesprokken, de wieze dee ebruukt wödt in weurdofleidingen as ''Gelders'' en ''Gelderlaand''. ==Gebeed== Et histories hartogdom umvatten anzeenlek meer as de previnsie [[Gelderlaand]] in et [[Nederlaand]] van vandage. Et umvatten n groot deel van het Nederlandse [[Noord-Limburg]] van vandage en strekken zich in et zuudoosten veur n kleiner deel ok uut in de noaberregio, vandage et [[Duuts]]en [[Nederrijn]], noamelek bi-j den revier den [[Niers]]. ===Veer kwarteeren=== Gelre was verdeald in veer kwarteeren: # et [[Kwarteer van Nimweage]] (tussen de [[Grote revieren]] - teggenwoordig [[Revierenlaand]]); # et [[Kwarteer van de Veluwe]] (ok wal: van Arnem); # et kwarteer van Zutfent (et [[Groafschap Zutfent]] - tegenwoordig den [[Achterhook]]); # en [[Opper-Gelre]], ok wal ''Kwarteer van Roermond'', et ''Oaverkwarteer van Gelre'' of ''Gelder'' eneumd (noar et Duutse ''Oberquartier'') (tegenwoordig Noord-Limburg en n gebeed over de grenze). Dee eerste dree kwarteren waren eleagen in de previnsie [[Gelderlaand]] van vandage. Opper-Gelre umvatten et noordeleke deel van de Nederlaandsen previnsie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] van vandage, met [[Venlo (stad)|Venlo]] en [[Roermond (stad)|Roermond]], en et angrenzende gebeed in Duutslaand rundumme et staedjen [[Geldern]], woaran Gelre heuren name hef te danken. In de [[middeleeuwn]] was Gelre n zelfstandig en belangriek [[hartogdom]]. De zelfstandigheid endigden in [[1543]]. De noordeleke kwarteren (Neder-Gelre) an de ene kante en et zudeleke Opper-Gelre an de andere kante waren as gebeed gin anen-eslotten geheel. Et [[Hartogdom Kleef]] vormden ne wigge tussen de noordeleke en de zudeleke gebeedsdele. Ok politeek gingen beide gewesten nen ofzunderleken weg. Tiedens de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]] vörmden et noordeleke deel ene van de 7 [[gewest (Laege Laanden)|gewesten]]. Opper-Gelre was doarenteggen deel van den [[Zudeleke Nederlanden]]. Et hartogdom en et doarmet verbunden [[Groafschap Zutfent]] umvatten an de ene kante et gebeed van de previnsie [[Gelderlaand]] van vandage en an de andere kante et noorden van [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] (met under meer [[Venlo (stad)|Venlo]], [[Venray]] en [[Roermond (stad)|Roermond]]), net as et angrenzende zudeleken deel van den Duutsen ''Kreis'' [[Kleef (distrikt)|Kleef]]. In dit tweede laandsdeel, en wal an de Duutse kaante van vandage, lag ok de kleine stad [[Geldern]], (in et Nederlands Gelre eneumd), [[Geldern|Gelder]], woarnoar et hartogdom Gelre en et latere [[Gelderlaand]] bunt eneumd. Ok in et [[Noord-Braobant]] van vandage hef Gelre bezittingen ehad, zoas et darp [[Geldrop]]. Et eurspronkeleke zudeleke gebeed lag afzunderlek van et later verworven noordeleke, dat de previnsie [[Gelderlaand]] van vandage umvatten samen met [[Kleef (distrikt)|Kleef]] en [[Emmerik]]. Et zudeleke dat noe in [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] en [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]] ligt, wöd vanof dee tied [[Opper-Gelre]] of [[Oaverkwarteer]] eneumd. De andere gebeden zollen bi-jgevolg as [[Neder-Gelre]] an-eduud künnen wodden, moar dee umskrieving is nooit in ebroek ewest. ==Geskiednis tot 1579== ===Frankiese tied=== De streake rundumme Gelre wodden eurspronkelek bewond deur [[Germoanen|Germaanse stammen]] zoas de [[Batoaven]], en later deur [[Franken]]. Under de Franken was et n deel van et Könninkriek [[Austrasie]] en doarnoa van et [[Frankiese Riek]]. Under [[Karel de Grote]] is de Gelderse stad [[Nimweage]] nen [[Palts (verbliefploats)|palts]] ewest. Noa et uutenvallen van et Frankiese Riek, bi-j den dood van [[Lodewiek de Vrome]] in [[843]], beheurden de streake tot et Hartogdom [[Lotharingen]] en pas noa et [[Verdrag van Meerssen]] in [[870]] tot et [[Deling van et Frankiesen Riek|Oost-Frankiese Riek]], of later et [[Heilige Roomse Riek]] ===Groafschap=== [[Ofbeelding:Armoiries Gueldre-Juliers.png|right|thumb|80px|Woapen van et Groafschap Gelre]] Den eursprong van de [[heerlekheid]] ligt in dree plaetse. Twee hiervan ligt bi-j den revier den [[Niers]], noamelek [[Geldern]] en [[Pont (Geldern)|Pont]]. Ne darde, meer zudelek, is de stad [[Wassenbarg]] an den revier den [[Roer (rivier)|Roer]]. Hier ontving den eersten heer, [[Gerard van Antoing]] uut Henegouwen, in [[1021]] van keizer Hendrik II et '''laand van Gelre'''. Den eersten graaf is [[Gerard I van Gelre|Gerard III van Wassenberg]] (1060-1129). Deens zunne, [[Gerard II van Gelre|Gerard II]] (1090-1131) trouwden [[Ermgard van Zutphen|Ermgard]], dochter van Grave [[Otto II van Zutfent]], en verweerf zo et [[groafschap Zutfent]]. Zunne [[Hendrik I van Gelre]] (1117-1182) is den eersten graaf van Gelre en Zutfent. Deens zunne [[Otto I van Gelre]] (1150-1207) nömp deal an den darden [[kruustocht]]. Langzoam breiden et Gelderse gebeed zich uut en in [[1248]] verweerf grave [[Otto II van Gelre|Otto II]] weagens ziene hulpe an Rooms-Könning Willem II de [[Vri-jen Rieksstad|rieksstad]] Nimweage. Gelre bestoand toon uut veer kwarteeren: *[[Kwarteer van Nimweage|Nimweage]], bi-jbeheurend [[Betuwe]], [[Tielerweerd]], [[Bommelerweerd]] en [[Laand van Maas en Waal]], *et [[Groafschap Zutfent]], *et [[Kwarteer van de Veluwe]], en *et [[Oaverkwarteer]] of [[Opper-Gelre]] (den streake rundumme [[Venlo (stad)|Venlo]], [[Roermond (stad)|Roermond]] en [[Geldern]]). An de Gelderse gebeedsuutbreiding kwam under [[Reinald I van Gelre|Reinald I]] n ende met den [[Slag bi-j Woeringen]] in [[1288]]. [[Reinald II van Gelre|Reinald II]] trouwden echter de zuster van [[Edward III]], den könning van Engelaand. Deur zienen bemiddeling wodden Gelre in [[1339]] deur keizer [[Lodewiek van Beieren]] tot hartogdom verheaven. ===Hartogdom=== ====Huus Gelre==== Noadat Gelre n hartogdom was ewödden, untstoand under [[Reinald III van Gelre|Reinald III]] den stried tussen de [[Heeckeren]]s, steund deur Reinald, en de [[Bronckhorst]]en, steund deur Reinalds breur [[Eduard van Gelre|Eduard]]. Bi-j den slag van [[1361]] wödt Reinald gevangen enommen en Eduard wödt hartog. 10 Joar later wödt Eduard vermoord, en wödt Reinald hersteld, moar dizzen kump nog in datzelfde joar oet de tied. Hiermet is et Huus Gelre uut-estoarven. ====Huus Gulik==== Reinalds dochter Maria was etrouwd met den hartog van [[Gulik (laand)|Gulik]]. Toon hartog [[Reinald III van Gelre|Reinald III]] in [[1371]] steerf zunder manneleken arfgenaam, volgden den [[Geldersen Successieoorlog]]. Dizzen leidden der in [[1383]] too dat Maria's zünne [[Willem III van Gulik]] hartog wöd. Vanof [[1393]] was e ok hartog van [[Gulik (laand)|Gulik]]. In [[1402]] stierf hi-j zunder kinder en kwam Gelre in hende van zien breur [[Reinoud IV van Gulik|Reinald IV]]. Noadat ok dizzen zunder kinder was estoarven in [[1423]], kwamen Gelre en Gulik wier lös van mekaar. ====Huus Egmond==== Edelleu en steadn erkenden nen achterneave van Reinald, [[Arnold van Egmond]] as opvolger (1423-1465). Dizzen rakte verwikkeld in nen stried met zien zünne [[Adolf van Egmond|Adolf]]. Hi-j wodden op zien slot in [[Groave]] oaverrompeld en in [[Buren (stad)|Buren]] gevangen ezet. Adolf nam et bewind oaver. ====Bourgondies==== In [[1473]] kwam Gelre in hende van den [[Hartogdom Bourgondie|Bourgondiesen]] hartog [[Karel de Stoute]] Noadat dizzen in [[1477]] was oaverleaden wodden hi-j op-evolgd deur ziene enige dochter [[Maria van Bourgondië (hartogin)|Maria van Bourgondie]]. Zi-j trouwden in hetzelfde joar [[Maximiliaan I van Oostenriek]]. Euren zünne [[Filips I van Castilië|Filips de Schone]] kreg in [[1482]] Gelre in hende. ====Wier zelfstaandig==== Teggen dizze 'buutenlaandse' oaverheersing blef verzet bestoan en in [[1493]] wöd Gelre wier zelfstaandig. Under [[Karel van Gelre]] verzetten et hartogdom zich met nen gooden aflöp teggen et [[Habsburgers|Habsburgse]] oaverwicht in [[Laege Laanden (stoatkunde)|de Nederlanden]]. ====Gelderse oorlogen==== ''zee ok: [[Gelderse oorlogen]]'' In [[1502]] raakten Gelre opni-j in stried mit et [[Hartogdom Bourgondie]] (dat later Habsburgs wierd). Karel van Gelre slaagden der bi-jnoa in n nedersaksisch riek te stichten in de oosteleke helfte (Freeslaand, Grunnen, Drenthe, Oaveriessel, en Gelderlaand) van et Nederlaand van vandage, moar de Bourgondiesen leagers verhinderen dat en underweerpen stukjen bi-j betjen et Geldersen riek in opbouw. ====Wier Guliks==== Noa et oaverlieden van Karel van Gelre wöd hartog [[Willem V van Kleef|Willem]] van [[Hartogdom Kleef|Kleef]] en [[Gulik (laand)|Gulik]] ok hartog van Gelre. Ok hi-j verzetten zich teggen den Habsburgsen heerser [[Keizer Karel V|Karel V]], moar mos bi-j et [[Traktoat van Venlo]] in [[1543]] Gelre ofstoan an Karel V. ====Habsburgs==== Vanof dee tied mek Gelre dele uut van de [[Habsburgse Nederlanden]]. ==Splitsingen== As gevolg van den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] wöd Gelre splitst. De dree noordeleke kwarteren namen dele an de [[Unie van Utrecht (1579)|Unie van Utrecht]] (1579) en gingen later as ''Gelderlaand'' dele uutmaken van de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]]. Het '''Overkwartier''' of [[Opper-Gelre]] blef in [[Spaanse Nederlanden|Spaanse]] hende moar noa de [[Vrede van Utrecht (1713)|Vrede van Utrecht]] in [[1713]] wöd ok dit gebeed wieter splitst: * Pruusies Oaverkwarteer: et grootste dele mit de heufdstad [[Geldern]] kwam in hende van [[Praissen|Prusen]]; * Stoats Oaverkwarteer: [[Venlo (stad)|Venlo]] en umgeaving kwam bi-j de Republiek en wöd [[Stoats-Opper-Gelre]]; * Guliks Oaverkwarteer: [[Erkelenz|Erkelens]] ging noar et [[hartogdom Gulik]]; * Oostenrieks Oaverkwarteer: allenig [[Roermond (stad)|Roermond]] en wat umrengende gemeenten bleaven under et gezag van de [[Habsburg]]ers, noe den Oostenrieksen tekke, en wödden [[Oostenrieks Gelre]]. (In [[1790]] was dit kleine ''Belgies Gelre'' éne van de stichtende leedn van de [[Vereanigde Nederlaandse Stoaten]]). Bi-j et [[Verdrag van Wenen]] van [[1815]] kwam et westeleken deel van [[Pruusies Opper-Gelre]] wier bi-j et [[Vereanigd Könninkriek der Nederlaanden]], net as Stoats-Opper-Gelre (Venlo) en Oostenrieks Gelder (Roermond). Al dizze delen van et vröggeren Oaverkwarteer gingen toon op in de grote previnsie [[Limburg (Vereanigd Könninkriek der Nederlaanden)|Limburg]]. De noordeleke kwarteren wödden ovverni-j de previnsie [[Gelderlaand]]. ==Zee ok== *[[Liest van graven en hartogen van Gelre]] *[[Geldern]] *[[Geskiednis van Gelderen]] *[[Opper-Gelre]] *[[Gulik (laand)]] *[[Woapenbook Gelre]] *[[Zuud-Gelders]] (toal) *[[Maas-Rijnlaands]] *[[Geldersen Plooieri-jen]] ===Uutgoande verwiezingen=== {{commonscat|Guelders}} *[http://geneaknowhow.net/regel/kaarten/kaart16e-gelre-kwart-heerl.htm Kaarte (16de eeuwe)] *[http://geneaknowhow.net/regel/kaarten/kaart1580-1794-overkw-gelder.htm Kaarte (met de verdealing van et Oaverkwarteer)] *[http://www.rechten.unimaas.nl/lrg/Overkwartier%20van%20Gelre.htm Rechtsgeskiednis van et Oaverkwarteer] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Gelderlaand]] lthmyekrumonxaafkt2mb3iymil68my 0 10485 288695 288601 2016-10-27T14:48:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Geldern''' ([[Nederlaands]]: vrögger ''Gelder'', later ''Gelderen'', zoas te zeen is an de met dizze twee vormen veurkommende familienamen ''Van Gelder'' en ''Van Gelderen'') is ne [[Stad (woonstee)|stad]] in et [[Duutsland|Duutse]] [[Rijnlaand (Duutslaand)|Rienlaand]], in et distrikt [[Kleef (distrikt)|Kleef]] ([[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfaaln]]). Geldern ligt an den [[Niers]], op rundumme twinteg kilometer noordoostelek van [[Venlo (stad)|Venlo]], moar den ofstaand tot de [[Nederlaand]]sen grenze is hemelsbreed moar 7 kilometer. Geldern hef rundumme de 33.709<ref>http://www.it.nrw.de/statistik/a/daten/amtlichebevoelkerungszahlen/rp1_dez08.html</ref> inwonners. == Deelgemeenten == Wonkernen binnen dizze [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de regio [[Nederrien (Duutslaand)|Nederrien]] bunt: * Geldern * [[Aengenesch]] * [[Hartefeld]] * [[Geldern-Kapellen|Kapellen]] * [[Lüllingen]] * [[Pont (Geldern)|Pont]] * [[Veert]] * [[Vernum (Geldern)|Vernum]] * [[Walbaeke (Geldern)|Walbaeke]] == Geskiednis == [[Bestaand:Geldern.jpg|thumb|Karke in Geldern]] Et is ne plaatse dee alleneg deur den löp van de geskiednis buten et stoatsverband van de Nederlanden is eblaeven, moar dee nen Nederlandsen en Nederlandstaligen eursprong hef. Heure historiese betekkenis veur dizze regio is völle groter ewest as heure kromme ligging in n landelek Duuts grensgebeed zol doon vermooden. Heuren umvang was altied wal bescheiden, moar de stad hef in de leste dree eeuwn heur histories belang verloarn. As in [[1815]] de grenze veur Geldern anders was etrokken, was de stad neet zo buten et middelpunt kommen te liggen, meer nog as et histories enigszins vergeliekboare Gulik (Duuts: [[Jülich]]). Zo wöd in [[1975]] et distrikt Geldern op-enommen in et distrikt Kleve. Vandage is de plaatse neet meer as ne kleine previnsieplaatse met ne streekfunktie veur et underwies. === Staedeleke geskiednis === ==== Tied veur 1543 ==== ''zee ok: [[geskiednis van Geldern]]'' ==== Nederlandse tied ==== In [[1543]] kwam de stad met de rest van et hartogdom [[Gelre]] onder beheer [[Keizer Karel V|Karel V]] ([[Traktoat van Venlo]]). De stad zol tot [[1703]] bi-j de [[Zudeleke Nederlanden]] blieven, met ne underbraeking van [[1578]] tot [[1587]], toon de stad in hende van den [[Tachtigjoarigen Oorlog|opstand]] en dus van de [[Noordeleke Nederlanden]] was. ==== Prusiese en Duutse tied ==== In [[1703]] wodden Geldern tiedens den [[Spaansen Successieoorlog]] deur [[Praissen|Prusen]] zwoar met kanonnen bombardeerd en uutendelek veroaverd. Bi-j de [[Vrede van Utrecht (1713)|Vrae van Utrecht]] in [[1713]] wodden bekrachtigd dat de stad en et veurmoalige Oaverkwarteer [[Prusisch Opper-Gelre|Pruus]] wodden. De stad was veur et grootste deel hersteld –- mede met geld van den könning van Prusen -– van et bombardement van [[1703]], toon in [[1735]] nen kruuttoorn ontploften en et grootste deel van de stad wier verwoost woddn. Zi-j wodden later Duuts, ofezeen van de [[Franse Revolutie|Franse]] bezetting van [[1794]] tot [[1814]]. Noa den [[Eerste Wereldoorlog|Eersten Weeldoorlog]] lag Geldern in et Belgiese bezettingsgebeed van de [[Rienprevinsie]]. An et ende van den [[Tweede Wereldoorlog|Tweeden Weeldoorlog]] wöd rundumme 80% van de stad verwoost deur gaellieerde lochbombardementen. Noa den Tweeden Wereldkrieg wierd Geldern bi-j den ni-jen deelstoat [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]] edoan. In [[1975]] ging et distrikt Geldern op in et distrikt [[Kleef (distrikt)|Kleef]]. === Gewesteleke geskiednis === [[Bestaand:Gelre1477.png|thumb|Gelre in [[1477]]]] De stad Geldern is in Nederland verholdinggewies unbekend, ondanks dat zi-j veur [[Laege Laanden (stoatkunde)|de Nederlanden]] toch ne belangrieke historiese rolle hef espöld. Neet alleneg de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]] was der wat eeuwn met verboanden, moar ok, en nog völle langer, et grootste deel van Noord-[[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] van vandage met plaetse as [[Venlo (stad)|Venlo]], [[Venray]] en [[Horst an de Maas]], en ok n kleiner deel van [[Midden-Limburg]], bieveurbeeld [[Roermond (stad)|Roermond]]. In et ofzunderleke artikel [[Geskiednis van Gelderen]] wödt uutgebreid op den historiese toostaand in-egoan. ''zee ok [[geskiednis van Gelderen]]'' == Taal == Geldern, of Gelder(en), eursprönkelek ''Gelre'', was ne Nederlandstalige stad. De archieven bunt dus ok in et Nederlands van dee tied. Deurdat [[Otto von Bismarck]] vanof 1870 verbod dat in et Duutse riek nen anderen taal eleerd of ambtelek ebruukt wodden, is et Nederlaands doar uut-estoarven. Zee veur den taalkundegen toostaand van dit gebeed et artikel [[Maas-Rienlaands]]. == Zee ok == * [[Geskiedenis van Gelderen]] * [[Maas-Rienlaands]] == Uutgoande verwiezing == * http://www.geldern.de/, website van de stad == Bronnen en referensies == {{Bron|<references/>}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Gelderlaand]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] agiaiswuvckmp6wssuuhp7iz0ix7li5 0 10486 76096 2008-08-10T18:17:05Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Insekt]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Insekt]] 7kg6ky38fhud1y3lyc7xqtvm6ova05j 0 10488 278609 263791 2015-03-20T18:15:21Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki Et '''Silbo Gomero''' (''El Silbo'' of ''Silbo-flöaitn'') is ne sproake wat eflöaitt wörd, en dee at wegkeump van [[La Gomera]] van de [[Kanarise Eilaandn]]. De sproake wörd gebroekt um kontakt te hebn met aandere leu oawer grote ofstaandn en oawer de deepe daaln dee at et eilaand tekent (Busnel en Classe 1976: 1). Nen "sprekker" van et Silbo wörd ook wal ''Silbador'' eneumd. ==Verleedn== Dr is weainig bekeand van de originele sproake van et eilaand. Et wörd an enömn det et fonetise/fonologise stelsel seempel genog was um der ne gode flöait-variaant van te bedeankn (ibid: 9-10). De originele inwonners van et eilaand, de [[Guanches]], veundn et oet en pastn et an noar et [[Kastiliaans]] in et 16e joarhonderd. Toew at Kastiliaanse kolonistn noar et eilaand kömn, nömn dee et gebroek oawer en doarduur bleef et Silba bestoan. Toertieds wör et ook esprökn op [[El Hierra]], [[Tenerife]] en [[Gran Kanaria|Gran Canaria]]. In [[1979]] was der nog weainig oawer van et Silba, ondaanks at et in et 19e joarhonderd et Silba vuur de weend gung (ibid: 8). Toew at et gebroek an et eande van et 20e joarhonderd met oetstoarven bedreaigd wör, besleut de lokale regerige det der les oawer et Silba mos komn op de skooln. Det de sproake doarvuur al oawerleawn, har te maakn met et roewe laandskop van et eilaand en et gemak met det et te learn is (ibid: 10-11). ==Wo at et woarkt== Net as bie aandere flöaitvörme van non-tonale sproakn, woarket et Silba duur ongevear vaste te hooldn an de oetsproake van n gespröknen vörm, zodet de "timbre-variasies van et gesprökne zik vuurdoot in n vörm van toonheugte-variasies" (Busnel en Classe: v). De sproake is nen eflöaitten vörm van n [[Spaans]] [[dialekt]] (ibid: 54ff). Ramón Trujillo van n [[Universiteit van La Laguna]] gavn zin ''EL SILBO GOMERO análisis lingüístico'' in [[1978]]. Dit woark, met ongevear 100 spektogramn, leup oet op ne vaststellige det der mear 2 kleenkers en 4 metkleenkers beent in et Silbo Gomero. De kleenkers köant hoge of lege wean, en de metkleenkers beent óf nen snellen tjilp umhoge óf umlege in et "melodietjen", wat gebrökn of tooverdan kan wean. Hier beent völle flöaiters van La Gomera et neet met eens. t Doktoraalskrift van Meyer ([[2005]]) kik de kleenkers van et Silbo statisties noa en wis an det der 4 verskilnde kleenkers "oet esprökn" wordt, en ook zo eheurd wordt. Trujillo's saamnwoarkingsprojekt van 2005 beskrif heel oetgebreaid de gebeedn dee at neet oawereen komt, tusken zinne oonderzeuksresultoatn en Classe's fonetise vuuroonderstelliges. ''EL SILBO GOMERO Materiales didácticos'' is et beslisnde woark oawer dit oonderwoarp (tot non too is et book allene in et Spaans te koop, mear et is volledig en vriej te bekiekn op et internet). ==Silbo en harsenonderzeuk== Manuel Carreiras van n Universiteit van La Laguna en David Corina van n [[Universiteit van Washington]] gavn oonderzeuke noar et Silbo oet in [[2004]] en 2005, woermet at ze beweezn det de harsens et Silbo net zo verwoarkn as ne gesprökne sproake. Öar oonderzeuk met Spaanstaligen (woervan sommigen wal Silbo "sprekt" en aandern neet) teunn an (duur harsenaktiviteit in kaarte te brengn met funksjonele magnetise trillingsofbeeldingn) det sprekkers van et Silbo de flöaittoonn verwoarkn in et zelfde sproakgedeelte van de harsens wat ook Spaans herkeandn, en det neet-sprekkers et gewoon as flöaitn heurdn. ==Anhalingn/verwiezingn== * Busnel, R.G. and Classe, A. (1976). ''Whistled Languages''. New York: Springer-Verlag. ISBN 0-387-07713-8. * Carreiras M., Lopez J., Rivero F., Corina D. (2005) ''Linguistic perception: neural processing of a whistled language.'', in: Nature 433, pg. 31-32. * Meyer J. (2005). ''Description typologique et intelligibilité des langues sifflées: approche linguistique et bioacoustique''. Ph.D thesis. Université Lyon 2. * Trujillo, R., et al (2005). ''EL SILBO GOMERO. Materiales didácticos''. Canary Islands: Consejería De Educación, Cultura y Deportes Del Gobierno De Canarias - Dirección General De Ordenación e Innovación Educativa. ISBN 84-689-2610-8. * Trujillo, R. (1990). ''The Gomeran Whistle: Linguistic Analysis (English translation: Brent, J.)''. Santa Cruz de Tenerife: Library of Congress, Washington, DC (unpublished). * Trujillo, R. (1978). ''EL SILBO GOMERO: análisis lingüístico''. Santa Cruz de Tenerife: I. Canaria. ISBN 84-85543-03-3. ==Oetgoande verbeendiges== In et Spaans of [[Engels]]: * [http://www.educa.rcanaria.es/UnidadProgramas/recursos/upload/pconcan_Silbo_Gomero.pdf EL SILBO GOMERO. Materiales didácticos (pdf)] * [http://www.lab.upc.es/index2.php?id=146&web=personal&lang=en bioacoustic and linguistic analysis] * [http://www.Silbo-Gomero.com/ Silbo-Gomero.com] * [http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3241128.stm Canary Island whistles again (BBC)] * [http://cognews.com/1069225595/index_html Silbo Gomero - The Whistling Language (CogNews)] * [http://www.uwnews.org/article.asp?articleID=7171 Skoapherders flöaitt oonder et woark en harsens verwoarkt et as sprekn (University of Washington News and Information) Met twee geluudsfragmeantn van Silbo] * [http://www.agulo.net/silbo/silbo.mp3 Silbo MP3] * [http://www.theworld.org/?q=node/8806 Public Radio International's "The World"-- Stukn oawer de flöaiters van de Kanarise Eilaandn] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Taol]] szhbhjat1mnr3f4aor9wdv895nuhwe4 0 10489 262963 258416 2013-05-04T21:55:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kwartier van Nijmegen Frederik de Wit ca1650.jpg|thumb|Kwarteer van Nimwaege, ±1650]] Et '''Kwarteer van Nimwaege''' was et eerste van de veer kwarteren woarin et [[Gelre|Hartogdom Gelre]] was verdaeld, noast et [[Groafschap Zutfent]], et [[Opper-Gelre|Oaverkwarteer]] en et [[Kwarteer van de Veluwe]]. Et Kwarteer van Nimwaege, met as heufdstad de veurmoalege [[rieksstad]] [[Nimwaege]], umvatten et gebeed tussen [[Maas]] en [[Rijn]] met uutzundering van de groafschappen [[Groafschap Buren|Buren]] en [[Culemborg]] en de Kleefse enclave [[Huussen]]. Et kwarteer was verdaeld in [[Nimwaege]], et [[Riek van Nimwaege]], [[Laand van Maas en Waal]], den [[Bommelerweerd]] en de [[Betuwe]]. De veurnoamste staedn waren toon [[Nimwaege]], [[Tiel]] en [[Zaltbommel]]. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Gelderlaand]] ne4zn7jfitzxdxng3k2i1a099jgluzf 0 10490 289020 280558 2016-10-28T10:20:26Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Gelre1477.png|thumb|250px|Gelre in 1477]] '''Opper-Gelre''' was ene van de veer kwarteren en ok et stamgebeed van et [[Gelre|hartogdom Gelre]]. Et gebeed wöd mangsmoal et ''Oaverkwarteer van Gelre'' of ''Gelder'' eneumd, noar et Duutse ''Oberquartier''. Vandage den dag is de streake verdeald oaver de previnsie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] en den Duutsen noordeleken [[Nederrien]] (''Niederrhein''), mit name in den Kreis [[Kleef (distrikt)|Kleef]]. ==Geskiednis== [[Ofbeelding:Netherlands 1559-1608.jpg|left|thumb|200px|Opper-Gelre binnen de Zudeleke Nederlanden 1559-1609]] As gevolg van den [[tachtigjoarigen Oorlog]] wodden et hartogdom Gelre splitst. De noordeleke kwarteren blievt (komt) in hende van de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]]. Et oaverkwarteer, et "heuger eleagen" deel dus, blef as '''Opper-Gelre''' of '''Spaans Gelre''' in hende van den Spaansen könning. Dizzen toostaand wödt bi-j de [[vrea van Münster]] [[1648]] bewoard . Bi-j de [[Vrea van Utrecht (1713)|Vrea van Utrecht]] in [[1713]] wöd Opper-Gelre wieter esplitst: et kump mit de heufdstad [[Geldern]] veur n groot deel in hende van [[Praissen|Prusen]], mit uutzundering van [[Venlo (stad)|Venlo]], dat an de Republiek tookump, en [[Roermond (stad)|Roermond]] mit wat umrengende gemeenten, dee Oostenrieks wödden. Venlo en umgeaving wödden neet opni-j an de previnsie [[Gelderlaand]] too-eveugd moar wödden n [[generoaliteitslaand]], [[Stoats-Opper-Gelre]] eneumd. Roermond en umgeaving blievt n klein hartogdom in de [[Oostenriekse Nederlanden]], [[Oostenrieks Gelre]] eneumd. In [[1790]] was dit kleinen oaverblievenden stoatjen éne van den stichtende leadn van de [[Vereanegde Nederlaandsen Stoaten]]. Tiedens et [[Kongres van Wenen]] in [[1814]] wödden Stoats-Opper-Gelder en Oostenrieks Gelder veur n groot deel too-ewezzen an et [[Vereanegd Könninkriek der Nederlaanden]] woar et op geet in de previnsie [[Limburg (Vereanegd Könninkriek der Nederlaanden)|Limburg]]. ==Taal== Opper-Gelre heurden helemaol tot et taalgebeed van et Nederlaands, al waren der zowal invlooden van den Broabantsen skrieftaal an de ene kante, as van den Hoogduutsen an de andere kante. Dit gebeed lag in et centrum van et grote [[Maas-Rienlaand]]se dialektgebeed. [[Geldern]] (of Gelder(en) zoas et in et Nederlaands eneumd wierd) was ne Nederlaandstalege stad. ==Zee ok== *[[Gelre]] *[[Hartogdom Gelre]] *[[Geldern]] *[[Geskiednis van Gelderen]] *[[Stoats-Opper-Gelre]] *[[Oostenrieks Gelre]] *[[Prusies Opper-Gelre]] *[[Maas-Rienlaand]] *[[Lieste van gouverneurs van Opper-Gelre]] ==Uutgoande verwiezing== *[http://geneaknowhow.net/regel/kaarten/kaart1580-1794-overkw-gelder.htm Kaarte (mit de verdealing)] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Gelderlaand]] [[Kategorie:Geschiedenis van Limburg (Nederlaand)]] a3ofyupqnrwuhwfhfe586egbyrct40e 0 10493 292096 292095 2016-12-09T10:01:23Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Barg en Dal''' ([[Nederlands]]: ''Berg en Dal'') is n darp in de Nederlandse [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Barg en Dal (gemeente)|Barg en Dal]], naobi'j [[Nimwaege]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. In Barg en Dal en t buutengebeed wont 1.949 leu (31-12-2004). ==Bezeensweerdig== *t [[Afrika Museum]] *[[Park Tivoli]] ==Gebaoren== * [[Diana Dobbelman]] (1939), aktrise ==Foto-uutstalling== <gallery> Bestaand:BergenDalVilladeWychert.JPG|Villa de Wychert (1907) Bestaand:BergenDalRKkerk.jpg|R.K. Karke Bestaand:Barg en Delle afrikamuseem.jpg|[[Afrika Museum]] in Barg en Dal Bestaand:Berg en Dal, oorlogsmonument foto1 2013-03-05 10.21.jpg|Kriegsmonument </gallery> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Barg en Dal]] oqkduwyoezv2u43e2k3zwqrprodmoje 0 10494 263119 258308 2013-05-04T22:33:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Republiek der Zeuven Vereanegde Nederlanden''' ([[Latien]]: ''Belgica Foederata'') was den name van de [[republiek]] dee in [[1588]] is uut-eropen tiedens den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] op et groandgebeed van wat vandage zon betjen [[Nederlaand]] is. Dizze kleine republiek verweerf in de 17de eeuwe ([[Golden Eeuwe]]) grote poletieken, moar veural geldeleken macht. Zi-j spölden rume tied ne heufdrolle op et wealdtoneel. Et ende kwam mit den inval van de [[Frankriek|Franse]] tröppe in [[1794]]/[[1795]], al was den neergäng al lange tied doarveur an-evangen. == Verbaand == Opmarkelek in de kleine Republiek - dee nooit meer as 2,5 miljoon inwonners bevatten - was et unmundige slagen van den Nederlaandsen handel oaver de hele weald ([[VOK]] en [[WIC]]), de grote kriegsoaverwiningen teggenoaver woarschienlek veul starkere machten zoas [[Spanje]] en [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]] en de veroavering van [[Nederlaands-Indië|Indië]] (Indonesie), den unmundeg groten vloot (mit 2 doezend skeape groter as dee van Engelaand en Frankriek bi-j mekare), en den nooit oavertroffen bleuj van skilderkunst ([[Rembrandt van Rijn|Rembrandt]] en völle aanderen) en wettenschappen ([[Hugo de Groot]] enzowieters) samengoand mit grote geesteleke vri-jheid. Noa de ofsluuting van den Schelde in [[1585]], vestigden völle steadelingen uut de Zudeleke Nederlaanden zich veurnoamelek in [[Amsterdam]], [[Middelburg (gemeente)]], [[Leiden]] en [[Hoarlem]]. In [[Amsterdam]] en [[Middelburg (gemeente)]] sprak n daarde van de bevölking in dee tied mit nen Antwarpsen tongval. In Leiden en Hoarlem wodden, in verbaand mit de lakenindustrie, ok völle West-Vloams esprokken. Noast den groten instreum van Zuud-Nederlaanders was der sproake van ne ungeheurde verhuzing, uut u.a. Westfalen, woardeur in et beginne van de 17de eeuwe, één darde van de bewonners uut de Zudeleke Nederlaanden kwam of van buutenlaandse ofkumst was. In wat steadn zoas [[Leiden]] was dat op ne bepoalde tied zelfs ruum de helfte van alle inwonners. Den groten bleuj van de Noordeleke Nederlaanden was begonnen. Tussen [[1525]] en [[1675]] steg de stedeleke bevölking van de Noordeleke Nederlaanden van 300.000 tot 815.000. De grootste steadn (boaven 25.000 inwonners) waren in [[1675]]: [[Amsterdam]] (ruum 200.000), [[Leiden]] (rundumme 65.000), [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] (rundumme 45.000), [[Hoarlem]] (rundumme 37.000), [[Middelburg (gemeente)]] (ruum 27.000) en [[Utrecht (stad)|Utrecht]] (ruum 25.000). Tussen [[1514]] en [[1680]] greujden de bevölking van et gewest [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] van rundumme 275.000 noar 883.000 leu, woarvan de meesten in de 19 steadn. In de eeuwe doarop nam de bevölking langzaam of tot rundumme 783.000 (rundumme et joar [[1750]], doarnoa vaste tot et ende van de 18de eeuwe). In de tied tot [[1800]] was der ok sproake van n starfte-oaverschot van rundumme 800.000 leu en verhuusden doar boavenop 250.000 leu noar et butenlaand. Bereakend is dat rundumme 1,4 miljoon leu in dee tied noar de steadn bunt etrokken, woarvan 1,2 miljoon deur [[verhuzing]].<ref>''Immigranten in Hollaand 1600-1800. Ne kwantitatieve benadering.'', Centrum veur de Geskiednis van Migranten, Amsterdam 2002</ref> == Toostaand == De zeuven Nederlaanden waren de gewesten dee-t deel uutmaken van de Republiek: [[Groafschap Hollaand|Hollaand]], [[Groafschap Zeelaand|Zeelaand]], [[Heerlekheid Grunnen|Grunnen]], [[Heerlekheid Utrecht|Utrecht]], [[Frieslaand]], [[Gelre|Gelderlaand]] en [[Heerlekheid Ovaeriessel|Oaveriessel]]. [[Laandschop Drenthe|Drenthe]] was ok n gewest mit ne eigen [[Stoaten]]vergoadering, moar had gin stemrecht in de [[Stoaten-Generoal van de Nederlaanden|Stoaten-Generoal]]. Vanof [[1648]] ([[Vrea van Münster]]) heurden ok delen van [[Groafschap Vloanderen|Vloanderen]] ([[Stoats-Vloanderen]]) en [[Hartogdom Broabant|Broabant]] ([[Stoats-Broabant]]) en [[Oavermaas]] ([[Stoats-Limburg]]) bi-j de Republiek. Et gebeed rundumme [[Venlo (stad)|Venlo]] was tot [[1590]] in hende van de Republiek en vanof [[1715]] officieel bi-j de Republiek (as [[Stoats-Opper-Gelre]]). [[Tweeheregheid van Maastricht|Maastricht]] had ok n bi-jzunder statuut. Al dizze gebeden hadden neet den stoatus van n zelfstaandig gewest en wödden deur de Stoaten-Generoal as [[generoaliteitslaanden]] bestuurd. De Republiek was ne vri-j lösse [[konfederatie]] ([[stoatenbond]]) van 7 previnsies, dee elk ne gans wietgoande [[autonomie]] hadden. Binnen dizze previnsies genoaten op eure beurte wier de steadn (en zeker de wat grotere steadn) ne gans wietgoanden moate van zelfbestuur. Het was an de ene kante den [[stadholder]], den as [[Kapitein-Generoal|kapitein-generoal]] (opperbevelhebber) van de striedkrachten optreaden, en an de andere kante de gans oaverheersende plaatse van et gewest [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] (dat veur rundumme 60% van de stoatsinkomsten verantweurdelek was), dee enige moate van politeeken soamenhang verzeakerden. Noa Hollaand was Zeelaand mit [[Middelburg]] de - tot et daarde kwart van de 17den eeuwe - noa [[Amsterdam]] grootste handels- en haavnstad van de Republiek, et belangrieksten handelsgewest. == Ontstoan van de Republeek == [[Ofbeelding:Seven United Netherlands Janssonius 1658.jpg|thumb|200px|left|Oaverzichtskaarte van de Republiek, van [[Joannes Janssonius]]; uit ziene verzameling ''Belgii Foederati Nova Descriptio'', uut-egevven in [[Amsterdam]] in [[1658]]]] Vanof [[1568]] kwamen de Nederlaanden in [[Stoatse parti-j|opstaand]] teggen et bestuur van [[Filips II van Spanje|Filips II]], en in et biezunder teggen de invoering van den Tienden Penning (nen belastingmoatregel) en de strafmoatregelen dee den hartog van Alva nam teggen ketters. Et verzet teggen dizzen belastingmoatregel deent wal as n belangriek underdeel te wödden ezeen veur et ontstoan van den opstaand teggen de Spaanse oaverheersing. Et was gebrukelek dat nen könning belasting heef deur nen beade of verzeuk, moar Alva voerden dizzen ni-jen belastingmoatregel in veur de hele Nederlaanden. Veural den [[Tienden Penning]] vereurzoakten nen zwoaren trögval veur de starke plaatse van Nederlaand as handelsnatie. Dit alles leaverden wieteren braandstof veur den opstaand. Dizzen opstaand ging later den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] heten. Anvankelek drogen zowal kattelieke as hervormde edelleu den opstaand, moar dizzen kreg goandeweg meer ne uutstroaling van nen [[protestantisme|prottestantsen]] opstaand teggen et [[papisme|papisties]] ([[rooms-katholiek|kattelieke]]) [[Spanje]] net as kattelieke Nederlaanders. Deur onderlinge verdealdheid splitsen de Nederlanden zich in gewesten dee den opstaand steunden en gewesten dee den Spaansen könning ([[Filips II van Spanje|Filips II]]) steunden. In [[1579]] tekkenden wat noordeleke gewesten de [[Unie van Utrecht]], woarin zi-j ofsproaken gezamelek in opstaand teggen de Spaanse oaverheersing te kommen. De Unie van Utrecht wierd op [[26 juli]] [[1581]] (volgens wat bronnen [[22 juli]] 1581) evolgd deur de ''[[Akte van Verloatinghe]]'', woarin de verskillende gewesten zich formeel unafhänkelek verkloarden. Ok de meeste Vloamse en Broabantse steedn slotten zich doarbi-j an, moar wödden wat joaren later deur de Spanjoarden heroaverd. Anvankelek zochten de Nederlaanden butenlandse [[laandvoogd]]en um et bestuur op zich te nemmen. De inmenging van den Fransen [[Frans van Anjou|hartog van Anjou]] en wat joaren later den Engelsen [[Robert Dudley|graaf van Leicester]] kenden neet nen gooden aflöp, veural weagens bevoogdheid zaken, dee veurtkwamen uut et feit dat de Stoaten-Generoal eigenlek alleneg nen boogbeeld van rechtmoategheid wollen hebben, zunder den eigenleken macht uut hende te geaven. De Stoaten-Generoal beslotten doarumme in [[1588]], dree joar noa den val van Antwarpen, et laand zèlf te goan bestuurn. De Republiek der Zeuven Vereanigde Nederlaanden, ofwal de Republiek, was geboarn. Et ofzweren van den hoogsten vörst Filips II kon dan ook as beginpunte duudelek umskreven wödden. Bi-j de [[Vrea van Münster]] wodden den ni-je Republiek officieel erkend as zelfstandege natie. == Benamingen == Gebruikeleke namen voor de Republiek der Vereanegde Nederlanden: * de Republiek * Republiek der Vereanegde Nederlanden * Republiek der Vereanegde Previnsien * Republiek der Zeuven Previnsien * Republiek der Zeuven Vereanegde Nederlanden * Republiek der Zeuven Vereanegde Previnsien * de Vereanegde Previnsien * de Vereanegde Gewesten * de Zeuven Vereanigde Gewesten == Wieter leazen == * [[Jonathan Israel|J. I. Israel]]: ''The Dutch Republic, Its Rise, Greatness, and Fall 1477-1806'', Oxford University Press, New York 1995, ISBN|0198730721(gebonden), ISBN|0198207344 (paperback) * [[Jonathan Israel|J. I. Israel]]: *''De Republiek, 1477-1806'', ISBN|9051942214 == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.cultuurwijzer.nl/www.cultuurwijs.nl/nwc.rijksmuseumamsterdam/cultuurwijs.nl/i000239.html www.cultuurwijzer.nl, Republiek der Zeuven Vereanegde Nederlanden] == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] aqp8sdmtm2v43y468y2xe3zq1imhhmg 0 10495 289058 262835 2016-10-28T10:47:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Buren-Blaeu-1665-2.jpg|thumb|groafschap Buren (1665)]] Et '''groafschap Buren''' in de previnsie [[Gelderlaand]] van vandage is tot an de [[Batoafse Republiek]] n zelfstandig [[groafschap]] eblaeven, dat in groandbeginne gin deel was van de [[Republeek der Zaeven Veraenigden Nederlaanden|Veraenegde Previnsien]] moar doar eigenlek wal van of hing. [[Willem van Oranje]] trouwden in [[1551]] met [[Anna van Buren]] en vanof dee tied bunt de Oranjes ok graaf of gravinne van Buren. Doarmet kwam toon et groafschap Buren an et Huus Oranje-Nassau. Prinsesse Maria, tweede kind van Willem van Oranje en Anna van Egmond, stichtten in 1612 et waeshuus van Buren, dat 350 joar hef bestoan. In et mooie hoes is vandage et Museum der Könninkleke [[Marechaussee]] vestigd. Den veur n deel nog deur nen [[stadswal]] en muurn umgaeven [[Stad (woonstee)|stad]] is tot bescharmd stadsgezichte verkloard. Et bestoand uut de [[vesten|vestingstad]] [[Buren (Gelderlaand)|Buren]] ([[stadsrechten]] in [[1395]] verkreggen deur ridder [[Allard IV van Buren|Allard]], heer van Buren en Beusichem) en de darpen [[Asch]], [[Zoelmund]], [[Beusichem]], [[Erichem]], [[Buurmalsen]] en [[Tricht]]. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Gelderlaand]] 9ugf78t3jkwjj72qdjdu4faehb075n7 0 10496 265066 258306 2013-05-09T22:31:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Kornelis ter Laan''' ([[Grunnegs]]: '''Knelis ter Loan''', beter bekend as: '''K. ter Loan''') ([[Slochter]], [[8 juli]] [[1871]] - [[Utrecht (stad)|Utrecht]], [[6 meert]] [[1963]]) was n [[Nederland]]se toalkundege en politikus. Hai was de zeun van n landbaauwer môr wol zulf gain boer worden. Hai was n bekend plaaitbezorger van de [[Grunnen (provìnzie)|Grunniger]] [[Grunnegs|toal]] en [[kultuur]]. Doarnoast was hai [[Twijde Koamer der Stoaten-Generoal|Twijde Koamerlid]] veur de ''SDAP'' en [[börgemeister]] van [[Zaandam|Zoandam]]. Noar hom is de [[K. ter Laan-pries]] vernuimd, dij sunds [[1983]] joarleks oetraaikt wordt deur [[Stichting 't Grunneger Bouk]]. ==Jeugd== Hai stamde van voaders- en moekeskant van boeren of, maar zol zulf gain boer worden, omdat zien voader inzag dat der veur n klaaine boer gain dreug brood meer te verdainen was. Omdat de jonge Knelis goud leren kon, gong hai noa de legere schoul nog twij joar noar de Franse schoul op [[t Hoogezaand]] en doarna drij joar noar de HBS in [[Sapmeer]]. Dou der gain geld meer was veur verdere studie wuir hai leerling van de normoalschoul. Op zien achttiende joar ston hai in Sapmeer veur de klas, doarnoa nog in [[n Daam]], [[Dordrecht]], [[Arnhem]] en in [[Sluus]]. Veurdat hai noar Sluus gong, traauwde hai mit [[Ida Gruin]]. In [[1898]] wuir hai hoofd van n school in [[Delft]] en boetendes direkteur van de gemaintelke handelskursus. ==Socialisme== As jong al haar hai n open oog had veur de materiële en geestelke nood van de aarbaiders. [[Domela Nieuwenhuis]] en [[Adrien Henri Gerhard|A.H. Gerhard]] leerden hom t [[socialisme]] kennen, en op zien ainentwintegste joar huil de jonge onderwiezer veur t onderwiezersgezelschap van [[Loppersom (Grunnen)|Loppersom]] zien eerste socialistische rede. Hai wuir lid van de olle Socioal Democroatische Bond, môr bedankte doarveur weer toun dizze in [[1894]] de revolutionaire weg insluig. Toun hai bie de kronensfeesten in [[september]] [[1898]] waaigerde te vlaggen, beklodderden de Delftenoaren zien haile [[hoes]] mit oranje [[varve|vaarve]]. t Dee hom nait wankeln in zien socialistische overtugen, môr de goie verstandhollen mit de leerlingen en heur olders lee der ook nait onder. Vanôf [[1900]] was e lid van de ''SDAP'' (veurloper van [[PvdA]]). Alhouwel hai mit [[haart (anatomie)|haart]] en ziel onderwiezer was, zol al gaauw n ende kommen aan zien onrustege onderwiezersloopboan. Op zien daategste joar wuir t jonge schoolhoofd as bie verrazzen Koamerlid. Tot [[1937]] bleef hai in Twijde Koamer, woar hai zuch onder andern op t terraain van onderwies, militaire zoaken en drankbestrieden begaf. Van 1914 tot 1937 was hai ook börgmeester van Zaandam, en doarmit eerste socialist in dij funktie. ==Grunneger waarken== t Bouk, woardeur zien noam t langst heugen blieven zel, is zunder twievel t ''[[Nieuw Groninger woordenboek]]'' (1929). Hai het der, deurbaauwend op t woordenbouk van Molemoa, meer as n kwart-aiw aan waarkt. Dou hai kopij in 1922 aan pervìnzie Grunnen aanbood, onder veurwoarde dat t bouk binnen twij joar drukt weden zol, luiten de Pervinsioale Stoaten zuch de ainmoalege kans van n kulturele doad ontgoan deur t veurstel van Gedeputeerden, n subsidie van ƒ1500 te verlainen, nait aan te nemen. Ter Loan was der de man nait noar om zuch doardeur ontmoudegen te loaten; in n poar doage tied haar e zulf t geld biemekoar. Toun sikkom n kwart-aiw dernoa n twijde druk oetkwam, haren de Pervinsioale Stoaten wel n [[subsidie]] geven. Minder goud sloagd was de bewaarken dij Ter Loan op dizze herdruk doan haar. Wel binnen der in dizze twijde druk wat woorden biekommen, mor de spellen was slim verainvoudegd en aal diakritische taikens waren wegwaarkt. Dizze drastische ingreep het t [[wetenschop|waitenschappelk]] karakter van dit woordenbouk schoad. Haar Ter Loan, veurdat hai doartou overging t advies van deskundige [[dialektologie|dialektologen]] inwonnen, den zollen dij hom dit zunder ainege twievel ontroaden hebben. Môr n zekere aigenhereghaid was aan dizze Grunneger nou ainmaal nait vrumd en van dizze aigenschap is zien woordenbouk t slachtovver worden. De oorspronkelke oetgoave blift t duurzoamste monument dat Ter Laan zuchzulf opricht het. Ter Loan het zoveul in en over t Grunnegs schreven dat t opsommen der van n te groot dail van dizze bladziede in beslag nemen zol, doarom kenje hier n lieste der van zain. ==Liest mit zien geschriften== Hieronder staait allend môr dat opnomen wat mit Grunnen of t Grunnegs te môken het. *[[1924]] (Mit G. W. Spitzen en G. Stel) Laandjebloumen. Bloemlezing uit de letterkundige voortbrengselen in de Groninger volkstaal. [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]], 1924. *De riekdom van de Grunneger toal. [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]], 1924. *[[1928]] Groninger overleveringen. (I). Zutphen, 1928. 2de druk. [[Zutphen]], 1930. *[[1929]] Nieuw Groninger woordenboek. Grunnen enz., 1929. 2de druk. [[Grunnen (stad)|Grunnen]], 1952. *[[1930]] Groninger overleveringen. II. [[Grunnen (stad)|Grunnen]], 1930. *E. J. Huizenga-Onnekes, Groninger volksverhalen. Bewaarkt deur K. ter Loan. [[Grunnen (stad)|Grunnen]] enz., 1930. *[[1931]] Prophecye van Jaarfke, opnieuw met historische toelichting en verklarende aantekeningen in 't licht gegeven. [[Grunnen (stad)|Grunnen]], 1931. 2de druk. [[Winschoot]], 1963. *[[1937]] Groningen voor honderd jaar: volksverhalen uit de geschriften van die dagen. [[Grunnen (stad)|Grunnen]], 1937. *(Met J. Barkman en G. R. Jager) Grunneger mollebonen. Leesboekje in de Groninger volkstaal voor school en huis. [[Zutphen]], 1939. *[[1941]] Synco Reynders, Twee berijmde vertellingen. Als een hulde aan de eerste dichter in de Groninger volkstaal opnieuw uitgegeven en van aantekeningen voorzien door A. S. de Blécourt en K. ter Laan. [[Assen|Azzen]], 1941. *Voorwoord in: J. H. Riddering en C. G. Wolthuis, Lijst van door Groningers geschreven werken... [[Grunnen (stad)|Grunnen]], 1941. *Fop I. Brouwer, Zwerven door Groningen. Met medewerking van... K. ter Laan. [[Assen|Azzen]], 1941. *Maark en pit. Stoere woorden in de Grunneger toal. [[Assen|Azzen]], 1943. *[[1945]] Allerhande. Bekroonde Grönneger veurdrachten, riemsels en verhoaltjes. Deur K. ter Laan, Geert Teis Pzn., Jan Haikens, J. H. Riddering en anderen. [[Winschoot]], 1945. *[[1947]] Humor in Grunnegerlaand. [[Amsterdam]], 1947. *[[1948]] Voorwoord in: J. A. Fijn van Draat, Oelnspaigel in 't Grunnegers. [[Grunnen (stad)|Grunnen]], 1948. *[[1949]] De boer in de Groninger letteren. [[Amsterdam]], 1949. *Groningen voor een eeuw. Uit Groningens verleden, geschreven voor het heden. [[Assen|Azzen]], 1949. *Middeleeuwse legenden uit Groningerland. [[Amsterdam]], 1949. *[[1951]] Grunneger riemkes, taimkes en spreukjes. [[Winschoot]], 1951. *Hoezen van Gruindiek; Grunneger vertelsters oet laankmanstieden. [[Grunnen (stad)|Grunnen]], 1951. *[[1953]] Proeve van een Groninger spraakkunst. [[Winschoot]], 1953. *[[1954]] Voorwoord in: Simon van Hasselt, Dou de wereld nog mooi was. Noaloaten gedichtjes. [[Grunnen (stad)|Grunnen]], 1954. *Groninger encyclopedie. I. [[Grunnen (stad)|Grunnen]], 1954. *[[1955]] Groninger encyclopedie. II. [[Grunnen (stad)|Grunnen]], 1955. *[[1957]] Et en Fret. Het oudste stuk in Stads-Grunnegers. Met toelichting en aantekeningen. Wildervank, 1957. *[[1959]] Groninger volksleven. I. Verhalende folklore. [[Grunnen (stad)|Grunnen]], 1959. *[[1961]] Groninger volksleven. II. Beschrijvende folklore. [[Grunnen (stad)|Grunnen]], 1961. *Folklore in de Groninger letteren. [[Grunnen (stad)|Grunnen]], 1961. *[[1962]] Geschiedenis van Slochteren. [[Grunnen (stad)|Grunnen]], 1962. *[[1963]] Schuld. Treurspul in vief bedrieven. (In 't Grunnegers bewaarkt noar Mudder Mews. Platduuts droamoa van Fritz Stavenhagen, 1963. ==Varia== *Ien de Grunnegse riege [[Boven Wotter]] wör de kat van Derk en Wini "''Koater Loan''" nuimd (de kater Laan), wat n verwiezen is noar de Grunnegse oetsproak van K. ter Laan. ==Boetende hìnwiezen== *[http://www.dideldom.com/legenden/knelis_ter_loan.shtml Knelis ter Loan] (in t Grunnegs) *[http://www.iisg.nl/bwsa/bios/laan-k.html Biografisch Woordenboek van de Socialistische Arbeidersbeweging in Nederland - biografie] *[http://www.xs4all.nl/~ottoknot/werk/TerLaan1990.htm Ter Laan as politikus] *[http://www.xs4all.nl/~ottoknot/werk/Ter%20Laan.html Kornelis ter Loan: een kritische biografie] (in t Grunnegs) *[http://www.parlement.com/9291000/biof/00773 Parlement.com - biografie] *[http://www.denhaag.pvda.nl/nieuwsbericht/82 Artikel van zien jongste klaaindochter Stip ter Loan] {{Bron| *[http://www.dideldom.com/legenden/knelis_ter_loan.shtml Dideldom.org]}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Grunnegs]] [[Kategorie:Schriever ien t Grunnegs]] [[Kategorie:Tweede Kamerlid]] oz73gbggsyck3c9t2zs87bvocgm69ho 6 10498 126906 76211 2009-11-26T22:16:55Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Kwarteer_veluwe_1749.jpg == Licentie == {{PD-70j}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] c77cq2vnz1g96yskllh49kksnbe2s9i 0 10499 262962 199531 2013-05-04T21:55:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kwarteer_veluwe_1749.jpg|thumb|250px|Kwarteer van de Veluwe,[[1749]]]] Et '''Kwarteer van de Veluwe''' ok wal '''Kwarteer van Arnhem''' was et tweede van de veer kwarteren woarin et [[Gelre|Hartogdom Gelre]] was verdaeld, noast et [[Groafschap Zutfent]], et [[Opper-Gelre|Oaverkwarteer]] en et [[Kwarteer van Nimwaege]]. Et Kwarteer van de Veluwe, met as heufdstad [[Arnem]], met stemhebbende staedn [[Hattem]], [[Harderwiek]], [[Elburg]] en [[Wageningen|Woageningen]] umvatten et gebeed tussen noordelek de [[Zuderzee]] en zuud-oostelek den [[Iessel]], et zuden den [[Nederrien]] en in et westen et [[Eemlaand]]. Et kwarteer was verdaeld in et '''[[Landdrostamt van de Veluwe]]''' bestoande uut [[Harderwiek]], [[Wageningen|Woageningen]], [[Hattem]], [[Elburg]], de vlekken [[Barreveld (daarp)|Bareveld]], [[Niekark]] et '''[[Richteramt van Veluwe-Zoom]]''' met [[Arnem]] en omrengende darpen, de '''[[Hoge Heerlekheid et Loo]]''' met et Vörsteleke Lusthuus et Loo en umrengende darpen, met de hoge [[Heerlekheid|Heerlekheden]] as Doornwaard met [[kasteel Doornenburg]] en et Darp Helsum. [[Rozendaal]] met n darp en heerlek Lusthuus van dèn name. [[Schaarpezeel]] en [[Hooveloaken]], twee darpen, geliek an 2 laege Heerlijkheden. {{begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Gelderlaand]] mwpx3qozh89k7txihwbh51inlsnwljr 6 10500 126996 76214 2009-11-26T22:56:11Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Gelre_bourgondischen_tied.jpg == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] p651xkpemxtbct0yq3tofbpis0v1lq8 0 10501 76216 2008-08-12T08:33:36Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Opper-Gelre]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Opper-Gelre]] ltm24ju66kz75xepub301hf33pz5gjr 0 10502 285288 285287 2016-08-17T12:01:26Z Cycn 1607 Versie 285287 van [[Special:Contributions/Cycn|Cycn]] ([[User talk:Cycn|overleg]]) weerummedreid wikitext text/x-wiki '''Huussen''' ([[Nederlands]]: ''Huissen'') is n darp en stad in et oosten van [[Nederland]], in de previnsie [[Gelderlaand]] (gemeente [[Lingewaard]], in de straeke [[Oaver-Betuwe]]) en hef 17.383 inwonners ([[1 januari]] [[2008]]). Howal Huussen op groand van geografiese kenmarken n [[darp]] is, neumt de Huussenoaren et ne [[Stad (woonstee)|stad]] (umdat et tussen [[1348]] en [[1795]] [[stadsrechten]] had). Huussen is de grootste plaatse in de gemeente en ligt an den [[Nederrien]], in et gebeed tussen [[Arnem]] en [[Nimwaege]]. De plaatse besteet uut Huussen-stad, dat wil zeggen de olde "stad" en angrenzende wonwieken, [[Huussen-Zand]], ne tweede angrenzende kern veural ericht op den tuunbouw, en de in de joaren 70 van de veurige eeuwe ontstoane wiek Zilverkamp. Noa wat kleinere ni-jbouwwieken is vandages de wiek [[Loovelden]] in untwekkeling. Oostelek van et darp bunt grote [[uterweerden]] te vinden. Bi-j et kleine industriegebeed [[Looveer]] is Huussen deur nen [[veerpont]] oaver den [[Nederrien]] verboanden mit de [[Liemers (streek)|Liemers]]. An de oaverkante van de revier beheurt nen kleinen strook in de uuterweerden tot Huussen. Et olde darpscentrum wöd kenmarkt deur winkelstroaten en horeka. Deur den krieg bunt der weineg historiese huze. De uutstraoling wöd bepoald deur de parochiekarke en n toonemmend antal flatgebouwen. == Geskiednis == === Middeleeuwn === Huussen wierd al tiedens de vrogge middeleeuwn as ''Hosenhym'' eneumd; later (noa de invallen van de [[Vikingen|Wiekingen]]) wodden dizze plaatse ''Hosenheim'' eneumd. Vanof [[1033]] en de doaropvolgende eeuwn wierd Hosenheim eerst as ''Huschenheim'' of ''Heuschenheim'', dan as ''Heuschen'' of ''Heussen'', en uutendelek als ''Huessen'', noe speld as ''Huussen'', mangs ok espeld as ''Huesse'') vermeld. Huussen (in de tied as Heuschenheim eneumd) blek in [[1242]] in hende te waen van de graven van [[Hartogdom Kleef|Kleef]]. Zi-j richten nen tol in an den Rien en stichen nen [[burcht]]. Rundumme den burcht untsteet ne handelsnaederzetting. Dee plaatse kreg in elk geval veur [[1319]] [[stadsrechten]]. De wiede umgaeving van de [[enclave]] beheurden tot et [[Groafschap]] en later Hartogdom [[Gelre]]. === Noa den Tachtigjoarigen Oorlog (1568-1648) === Noa den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] is Huussen nen kattelieke [[enclave]] in et prottestante Nederland. Völle kattelieken uut de wiede umgaeving van Huussen gingen daor noar de karke. Et staedjen en noabi-j elaegen darp [[Malburgen]] (de karke ging vort in de 16de eeuwe) blef - net zoas de [[Liemers (straeke)|Liemers]] - tot et [[Hartogdom Kleef]] en met [[Kleef]] vervolgens tot [[Brandenburg]] (1614-1701) en [[Praissen|Prusen]] (noa [[1701]]) beheuren. Tussen [[1795]] en [[1816]] verwesselden Huussen verskillenden moalen van eigenaar. Noa et [[Congres van Wenen]] wodden Huussen in [[1816]] n deel van Nederlaand. === Den Tweeden Waeldoorlog === Huussen hef zwoar eleden tiedens den [[Tweede Wereldoorlog|Tweeden Waeldoorlog]]. Noa n braandbombardement op [[13 mei]] [[1943]] volgen tiedens en noa den [[Slag um Arnem]] in [[1944]] nog n antal bombardementen, woarbi-j völle van et olde Huussen vernetegd wodden. Op [[17 september]] [[1944]] wodden et [[Looveer]] etroffen, woarbi-j nen schuulkeller nen voltreffer kreg. Op [[2 oktober]] [[1944]] wodden de olde stad bombardeerd. Ok [[Huussen-Zand|Et Zand]] wodden etroffen. Hierbi-j komt meer as 200 leu um et laeven. Vanof september 1944 begon ok de evacuasie, woardeur op [[2 april]] [[1945]] de Huussenoaren gin getuge waren van de bevri-jding deur Britse soldoaten. == Huussen van vandage == In de joaren 60 wodden de buurtschop [[Malburgen]] alsmet den Kleefsen Pleij (an de oaverkante van den Nederrien, woar den Rien en den [[Iessel]] zich splitst), deur [[Arnem]] in-enommen. Op [[1 januari]] [[2001]] is de gemeente Huussen samen egoane met [[Gendt]] en [[Bemmel]] tot de gemeente [[Lingewaard]]. Ok is doar de ni-je wiek Loovelden bi-jekommen. Howal Huussen noo veural n forenzendarp is, spölt den histories belangrieken [[tuunbouw]] nog altied ne grote rolle. Doarnoast is et darp derin eslaagd um völ van de olde tradisies, zoas de [[processie]] (Umdracht), et [[gilde (beroopsgröppe)|gilden]], et [[carnaval]], de [[karmisse]] met de doarbi-j beheurende tradisie van et Vleiskeure en eur eigen [[dialekt]] te beholden. Joarleks wöd et beleg en ontzet van Huussen uut [[1502]] deur de gilden herdacht. Dizze tradisies gaeft de stad ne duudelek zudeleke uutstroaling. == Woapen van Huussen: de zwoane == [[Bestaand:Coat of arms of Huissen.gif|thumb|Woapen van Huussen]] Et woapen is woarschienlek ofgeleid van et oldste woapen van Kleef. Op zaegels uut de middeleeuwn kwam de [[zwane]] al veur en wodden et schild soms dekt met nen staednkroon. De zwane vundt meugelek zienen eursprong in de [[Lohengrin]]zwane]. == Literatuur == === Geskiednis van Huussen === * Zwaan op woelige baren. Historische schets van de gemeente Huissen 1818-2001 - Ferdinand van Hemmen / Huissen: Gemeente Lingewaard, 2004 * Geschiedenis van Huissen / J.H.F. Zweers & E.J.Th.A.M.A. Smit - Huissen: Historische Kring Huessen, 2000 * Huissen van prehistorie tot Middeleeuwen / C.G. Neijenhuis - Huissen, Historische Kring Huessen, 2002 * De gemeente Huissen / S. Oedin - Lisse: Imperator, 1946 * De oude Kleefse enklaves en hun overgang naar Gelderland 1795-1817 - E.J.Th.A.M.A. Smit / Zutphen: De Walburg Pers, 1975 * "gehuld in vlammen en rook" Verslagen over de oorlogssituatie in Huissen september-oktober 1944 / Vin Siepman en Henny Derksen - Huissen: Historische Kring Huessen, 2004 * Bibliografie van Huissen. Voorlopige inventarisatie van literatuur die betrekking heeft op Huissen / J.H.F. Zweers. Huissen, Historische Kring Huessen, 1998. === Huussens dialekt === * Huissen zoas 't zing'en täötel, nr. 3 ('t rooie bükske) / Huissen: De Kraonige Zwaone, 1982 * Hèkselèève / Henny W.J. Derksen - Huissen: De Kraonige Zwaone, 1984 == Uutgaonde verwiezingen == * [http://home-3.tiscali.nl/~ti011507/ Historiesen Kreng Huussen] * [http://www.lingewaard.nl Webstae van de gemeente Lingeweerd] * [http://gildenhuissen.nl Webstae Huussense Gilden] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] a07um7ha9gpl2kj39we4mew0mpgz0k6 0 10503 272436 262858 2013-12-19T22:06:55Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata, belangrieksten (de, nl, en, fr) staot al op wikidata, lokaal vort [[af:Hertogdom]] [[ar:دوقية]] [[cs:Vévodství]] [[cy:Dugiaeth]] [[da:Hertugdømme]] [[de:Herzogtum]] [[en:Duchy]] [[fi:Herttuakunta]] [[fr:Duché]] [[he:דוכסות]] wikitext text/x-wiki Een '''hartogdom''' was n soort van [[landsheerlekheid]] van mindere betekkenis dan n [[groothartog]]dom, moar meer in anzeen dan n [[groafschap]]. Den heer in n hartogdom wödt [[hartog]] eneumd. Bi-j de [[Frankiese Riek|Franken]] was nen hartog den bestuurder van n bepoald gebeed (et ''hartogdom''), en dizzen titel wöd wieter in de tied arfelek. Noa rundumme [[1700]] wöd den titel ''hartog'' ok vergaeven an leu dee biezundere taken edoane hadden en was den titel ofzunderlek van n groandgebeed zoas dat veurhen was. Veul hartogdommen in de olde betekkenis bunt later verhaeven tot könninkrieken of op-egoan in grotere rieken. [[Luxemburg (laand)|Groothartogdom Luxemburg]] is nog altied n unofhankelek groothartogdomme. Zee ook [[Stamhartogdom]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis]] 3i5pbvgkv8q440w316pkt54sn7l7eml 0 10504 76224 2008-08-12T09:39:31Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Hartogdom]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hartogdom]] chyfc3nc9t7c28h6cowxf8heu7djh95 0 10505 76227 2008-08-12T09:41:46Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Hartogdom]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hartogdom]] chyfc3nc9t7c28h6cowxf8heu7djh95 0 10506 263008 258293 2013-05-04T22:08:30Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Lokasiemaas.gif|thumb|Maas]] Den '''Maas''' ([[Frans]]: ''Meuse'') is ne [[rivier|revier]] in West-Europa. Heure lengte is rundumme 925 kilometer. Zi-j wöd evood deur raegenwater, woardeur den waterofvoer vri-j stark kan veraanderen. De reviere streumt deur dree landen: [[Frankriek]], [[België]] en [[Nederland]]. In Nederland is den Maas de zudelekste van de [[grote revieren]] == Löppe van den Maas == "Moder Maas" (of ''Meuse'' in et Fraans) untsprunk in Frankriek bi-j [[Le Châtelet-sur-Meuse|Pouilly-en-Bassigny]] op et [[Plataeu van Langres]] (ne belangrieke [[waterscheiding]]: de bronne van den [[Seine]] en den [[Marne (rivier)|Marne]] ligt hier ok). De revier deurkruust de [[Fraanse Ardennen]] en [[Lotheringen]] noar et noorden hen en geet veurbi-j de staedn [[Verdun]] en [[Sedan (stad)|Sedan]], vanof woar zi-j bevoarboar is. In [[Givet]], zudelek van [[Dinant]] geet zi-j veurbi-j de grenze mit [[België]]. Den Maas bög bi-j [[Namen (stad)|Namen]] (samenvleujing mit den [[Samber]]) of noar et oosten en bereikt deur [[Andenne]] en [[Hoei]] (''Huy'') den grootsten staedeleken trop an heure löppe: [[Luuk (stad)|Luuk]] en umgaeving. Veurbi-j dit industriegebeed bögt den Maas of noar et noorden um veurbi-j [[Wezet]] de Nederlandsen grenze te bereiken. Bi-j [[Eijsden]] is den Maas aeven grensrevier, moar bi-j [[Maastricht]] hef den Maas Nederlands groandgebeed an beide kaanten. Maastricht ligt op beide oovers, moar de olde stadskern is op den linker. Tussen [[Borgharen]] / [[Lanaken]] en [[Thorn (Limburg)|Thorn]] / [[Kessenich]] vörmt den Maas (doar dan ok [[Grensmoas]] eneumd) de grenze tussen Nederlaand en België, ok dee tussen [[Limburg (Nederlaand)|Nederlaands Limburg]] en [[Limburg (Belgiese previnsie)|Belgies Limburg]]. Et bochtege Limburgsen pad deur et stadjen [[Maaseik]], woar zie streumofweerts wier bevoarboar is, wödt veur de skaepvoart of-esneden deur et [[Julianakanaal]] an de oostkante. Veurbi-j Kessenich ligt den Maas helemoal op Nederlands groandgebeed: doar volgt nen weg woarlengs as gevolg van de [[grind]]ofgroaving n groot antal meren bunt, de [[Maasplassen]]. Grootste stad is hier [[Roermond (stad)|Roermond]], op den rechter- (Oost) oover. Tussen [[Heel (darp)|Heel]] en [[Buggenum]] wöd den voarweg van den Maas wier in-ekort deur et [[Lateroalkanaal]], dat elaegen is an de Westkante. Den Maasweg volgt doarnoa min of meer de grenze mit [[Duutslaand]], dee de revier tot op enkele kilometers noadert. Hier ligt [[Venlo (stad)|Venlo]], noa [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]] en Maastricht de grootste Nederlandse stad an den Maas. De meest oosteleke maasdraej ligt bi-j et plaetsken [[Arcen]]. Iets noordeleker, vanof [[Vierlingsbekke]], geet den Maas de grenze met [[Noord-Braobant]] vörmen, en vanof [[Mook]] ligt neet Limburg, moar [[Gelderlaand]] op den rechteroover. De revier mek hier ne gans ruume bochte noar links richting et westen. Deur et hier elaegen [[Maas-Waalkanaal]] kan den [[Waal (revier)|Waal]] bi-j [[Nimwaege]] bereikt wodden. Op 's-Hertogenbosch noa ligt doar gin grote staedn, wal n tröpken olde [[vesten|vestingstaedn]]: [[Grave]], [[Ravestein]], [[Megen]] en [[Heusden]]. Ter heugte van et gehucht [[Sint Andries (buurtschop)|Sint Andries]] stoand vrogger den Maas mit den Waal in verbinding. Rechtevoort wodt beide revieren van mekare scheiden deur den [[Heerenweerdensen Ofsluutdiek]]. Bi-j Heusden splitst den Maas zich in twee: den [[Ofgedamden Maas]] (nog altied de Braobants-Gelderse proveensiegrenze) was in vrögger tieden de verbinding mit de [[Merwede]] en doarmet mit den [[Ni-jen Maas]] en den [[Ni-jen Waterweg]] den [[Olde Maas]]. Teggenwoordig streumt et Maaswater vanof Heusden in westeleke richting deur den [[Bargschen Maas]] en den [[Amer (rivier)|Amer]] noar et [[Hollaandsch Deep]], nen veurmoalegen zeaerm. == Oaverstreumingen == Den Maas is ne [[raegenrevier]] woarvan et peil stark ofhänkeliek is van raegen. Et water, dat dizze riveer bi-j Borgharen anvoert, is veurnoamelek ofkumstig van neerslag in de Belgiese Ardennen en Noord-Frankriek. De loage op den undergroand van et Maasgebeed is neet dik genog om völle water bargen te können. In den winter höld doarnoast de begreujing weineg water teggen. Et vocht verdampt hoast neet, woardeur alle water wegstreumt. De natuurleke oneffenheid van et Maasbekken is groot, zodat et water mit grote snelheid wöd of-evoerd. Ne kombinasie van dizze umstandegheden kan tot nen watervlood leiden en oaverstreumingen vereurzoaken. In Nederlaand kwamen bieveurbeeld hoge waterstaanden veur rundumme de joarwesseling van 1993/1994 en in januari 1995. In beide veurvallen wodden den hoogwatergolf veurof-egoane deur ne lange tied van ruum nen moand stöäreg deurgoanden en mangs unmundeg harden raegen. Doardeur raken et brongebeed van den Maas verzoadegd mit water. Under dee umstandegheden raegeert den Maas rapper en hefteger op ni-jen groten neerslag. Den zwoaren raegen dee et streumgebeed van den Maas ende januari 1995 kreg, was den "droppel dee den emmer deed oaverlopen". {{wrapper}} |[[Ofbeelding:Bron van de Maas.jpg|thumb|Maasbronne 1 in Pouilly]] |- |[[Ofbeelding:Maasbron.jpg|thumb|Maasbronne 2 in Pouilly]] |- |[[Ofbeelding:maas grave.jpg|thumb|Maas bi-j Grave]] |} De natte tied, dee ende [[januari]] [[1995]] tot oaverstreumingen leidden, begun ne moand eerder en gaf 350 mm, ruum twee keer zovölle as normaal. Op enkele dagen kreg et streumgebeed van den Maas gemiddeld meer as 30 mm in éen etmoal en plaatselek 70 mm. In [[1995]] raegenden et veural vanof [[21 januari]] hard: in Wallonië veel 300 mm in 10 dagen, dree keer de normale hoevölheid. In et beginne van den raegenval was den boadem in Heug België nog bevroarn, woardeur et water nog sneller wodden of-evoerd. Boavendeen kwamen deur den deuj völle smeltwater vri-j van de bulten snee dee begin januari 1995 waren evollen. Nen wal gans nare samenlöppe van umstaandegheden. Deur dee oaverstreumingen verlegden de Maasbedding zich mangs. Zo beheurt et gehucht Boyen no bi-j [[Stokkem]] en [[Uikhoven]], dat vrögger deel was van de Nederlaandse gemeente [[Geulle]], noe tot [[Maasmechelen]]. Hetzelfden gebeurden mit [[Kotem]] en [[Boorsem]]. == Belangrieke plaetse an den Maas == [[Verdun (Meuse)|Verdun]], [[Sedan (stad)|Sedan]], [[Charleville-Mézières]], [[Dinant]], [[Namen (stad)|Namen]], [[Hoei]], [[Luik (stad)|Luik]], [[Maastricht]], [[Maaseik]], [[Roermond (stad)|Roermond]], [[Venlo (stad)|Venlo]], [[Arcen]], [[Bargen (Limburg)|Bargen]], [[Cuijk]], [[Gennep]], [[Grave]], [[Wijchen|Wiechen]] [[Boxmeer]], [[Ravenstein (stad)|Ravenstein]], [[Lith]], [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]], [[Heusden]]. [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] is evestigd an den [[Ni-jen Maas]]. == Belangriekste zi-jrevieren van den Maas == Frankriek: [[Chiers]], [[Bar (revier)|Bar]], [[Semois]]<br /> België: [[Bocq]], [[Semois]], [[Viroin]], [[Lesse (revier)|Lesse]], [[Samber]], [[Mehaigne (revier)|Mehaigne]], [[Hoyoux]], [[Ourthe]], [[Jeker]] (Wallonië:Geer), [[Voer (revier in Limburg)|Voer]].<br /> Nederlaand: [[Jeker]], [[Voer (revier in Limburg)|Voer]], [[Geul (revier)|Geul]], [[Roer (revier)|Roer]], [[Swalm]], [[Niers]], [[Dieze (revier)|Dieze]], [[Raam (revier)|Raam]], [[Itterbeek]]. == Aandere zi-jrevieren van den Maas == Frankriek: [[Vrigne]], [[Goutelle]], [[Audry]], [[Manises]] == Bronnen == * ''Den tekst op dit blad, ne eerdere uutvoering doarvan of n dele van et skrift kump van de webstae van et [[Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut|KNMI]].'' == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Maas2.JPG|Maas vanof Kennedybrugge mit uutzicht op St. Servaasbrugge Ofbeelding:Rivieren 4.46933E 51.88083N.jpg|De munding van den Maas en den [[Rien]] </gallery> {{commons|Meuse River}} == Uutgoande verwiezing == * [http://www.binnenvaartinbeeld.com/de_maas.htm Geskiednis van den Maas.] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Revier in België]] [[Kategorie:Revier in Frankriek]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] rpk37oouco5ejtjmw8pwjoxpjpsdfrz 6 10507 126925 76242 2009-11-26T22:25:41Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Lokasiemaas.gif == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] nff76woxspwfrnz0aojghm43s18w100 0 10509 262818 258430 2013-05-04T20:31:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Aalten vuistbijlen pottem.jpg|thumb|Voestbielen en potscharven uut de Bronstied en Iezertied, in Museum Frerikshuus Aalten]] Een ovverzicht van de '''geskiedenis van Gelderlaand''': ==Steentied== Et gebeed dat teggenwoordig as de previnsie [[Gelderlaand]] an-emarkt wödt, hef nen maenseleken geskiednis dee tröggeet tot et [[Neolithicum]]. Met name resten van [[naederzetting]]en langs den [[Maas]], [[Waal (revier)|Waal]] en [[Rijn]] laevert vandage den dag nog altied veul underzeuksmateriaal, woarunder [[voestbiele]]n en potscharven. ==Bronstied - iezertied== Met name in de umgaeving van [[Nimwaege]] en [[Arnem]] bunt resten van bewonning evonden uut zowal de [[bronstied]] as de [[iezertied]]. ==Romeinse tied== De oldste Romeinse reste bunt dee van nen groten [[Castrum]] op den [[Hunnerbarg]] uut 15 v.C. Dizzen is moar enkele joaren in gebruuk ewest. Tussen 10 n.C. en 69 n.C. untwikkelden [[Oppidum Batavorum]] zich tot ne naederzetting van Gallo-Romeinse handwarksleu, handeloaren, ambtenoaren en magistroaten. De Batoafse naederzettingen waren noordelek van den Waal bi-j Lent en Oosterholt, woar veule vondsten uut de Romeinse tied bunt edoan. Belangriek is in dit verbaand den zogeneumden ''godenpieler'', den deur den Maastrichtsen stadsarcheoloog Titus Panhuysen op 17 noa [[Jezus_Christus|Christus]] wödt datierd, wat oaverenkump mit et endegen van de stried van [[Germanicus]] teggen de [[Cherusken]]. Uut dizzen zuul en de vöndsten op den [[Kopsen Höf]] kan wödden steld dat doar in Romeins Nimwaege ne belangrieke Romeinse centroale van kriegsleu was. Tiedens den [[Batoafsen opstaand]] under [[Julius Civilis]] wöd de naederzetting samen met den ''praetorium'' op den [[Kopsen Höf]] verneetigd. Noa den [[Opstaand van den Batoaven]] wöd op den [[Hunnerbarg]] ''[[Legio X Gemina|Legio X Gemina pia fidelis]]'' vestigd, dat uut veule vöndsten bekend is. Langs den [[Waal (revier)|Waal]] untstoand ne ni-je naederzetting dee van den Romeinsen keizer [[Trajanus]] tussen [[98]] en [[102]] under den name [[Ulpia Noviomagus Batavorum]] [[stadsrechten]] kreg, dit zol et latere [[Nimwaege]] wödden. [[Ofbeelding:Nijmegen_oud.jpg|thumb|160px|Nimwaege]] ==Middeleeuwn== Nimwaege was ok veur de [[Frankiese Riek|Franken]] anvankelek ne grensnaederzetting, en ditmoal waren de [[Saksen (volk)|Saksen]] en de [[Freezen (volk)]] de noabers. Et [[fort]] kwam, zoas alle Romeinse laegerplaetse, later in haende van de Frankiese könningen, en [[Karel de Grote]] nam in [[770]] de gelaegenheid um op et [[Valkhöf]] nen ''[[palts (verbliefploatse)|palts]]'' (paleis) te bouwen. Et wierd doarmet n anzeenlek centrum van et Frankiese Riek. In [[830]] vond doar bieveurbeeld et oaverleg tussen [[Lodewiek den Vrommen]] en de teggen um opstandige zönnen plaetse. De [[Vikingen|Wiekingen]] nammen echter den palts rundumme [[880]] in. Dit leidden tot de verneetiging doarvan. De stad steet inmiddels bekend under den name '''Numaga'''. Keizer [[Frederik Barbarossa]] van et [[Heilige Roomse Riek]] verving den palts umstraeks [[1150]] deur nen groten [[burcht]]. Hiervan bunt vandage nog 2 kapellen oaver, de rest van den burcht wodden in [[1796]] sloopt. Under den Roomsen könning [[Keizer Hendrik VII|Hendrik VII]] wodden [[Nimwaege]] in [[1230]] [[Rieksstad]], deur de verlening van [[stadsrechten]] op groand van de rechten van de stad [[Aken (stad)|Aken]]. Dit betekkenden dat de stad n eigen stadsbestuur en eigen rechtsproake kreg. Kort doarop, op [[8 oktober]] [[1247]], kwam de Rieksstad met et [[Riek van Nimwaege]] wier in [[Gelre|Gelderse]] hende. Graaf [[Otto II van Gelre]] en [[Zutfent]], kreg de stad as underpand van den armlestigen Roomsen könning [[graaf Willem II|Willem II]] (den ok [[graaf van Hollaand]] was), en an-ezien de lening nooit ofbetaald wodden, blef Nimwaege veur altied Gelders. Et wodden ene van de Gelderse heufdsteedn, den veurnoamsten van de veer. Kort noa [[1250]] wodden under graaf Otto II de 7de-eeuwse [[Grote of Sint-Stevenskarke]] op et Kelfkensbos of-ebrokken en begun den bouw van de ni-je Stevenskarke op de plaatse van vandage. Op [[7 september]] [[1274]] wodden et ni-je godshuus deur [[Albertus Magnus]] ewi-jd. In [[1402]] wodden Nimwaege ne [[hanzestad]]. {{heufdartikel|Geskiedenis van Nimwaege|act}} [[Ofbeelding:Hartogdomme_gelre.jpg|thumb|160px|Hartogdom Gelre]] ==Hartogdom Gelre== Den eursprong van dizze [[heerlekheid]] ligt in dree plaetse. Twee doarvan ligt bi-j den riveer den [[Niers]], noamelek [[Geldern]] en [[Pont (Geldern)|Pont]]. Nen darden, meer zudelek, is de stad [[Wassenbarg]] an de revier den [[Roer (rivier)|Roer]]. Hier ontving den eersten heere [[Gerard van Antoing]] uut [[Henegouwen]], in [[1021]] van keizer Hendrik II et '''laand van Gelre'''. Den eersten graaf is [[Gerard I van Gelre|Gerard III van Wassenbarg]] (1060-1129). Zienen kleinzönne, [[Hendrik I van Gelre|Hendrik I]] (1131-1182) trouwden Ermgard, dochter van Grave [[Otto I van Zutfent]], en verweerf zo et [[groafschap Zutfent]] (vanof 1179). Zönne [[Otto I van Gelre|Otto I]] (1182-1206) wass den eersten [[graaf van Gelre en Zutfent]]. Hi-j namp dael an den darden [[kruustocht]]. Langzoam an breidden et Gelderse gebeed zich uut en in [[1248]] verweerf grave [[Otto II van Gelre|Otto II]] waegens ziene hulpe an den Roomsen Könning Willem II de [[Vri-je Rieksstad|rieksstad]] [[Nimwaege]]. Gelre bestoand dee tied uut veer kwarteren: *[[Kwarteer van Nimwaege|Nimwaege]], met de [[Betuwe]], [[Tielerweerd]], [[Bommelerweerd]] en [[Laand van Maas en Waal]], *et [[Groafschap Zutfent]], *et [[Kwarteer van den Veluwe]], en *et [[Oaverkwarteer]] of [[Opper-Gelre]] (de straeke rundumme [[Venlo (stad)|Venlo]], [[Roermond (stad)|Roermond]] en [[Geldern]]). An de Gelderse gebeedsuutbreiding kwam under [[Reinald I van Gelre|Reinald I]] n ende met den [[Slag bi-j Woeringen]] in [[1288]]. [[Reinald II van Gelre|Reinald II]] trouwden echter de zuster van [[Edward III]], den könning van Engelaand. Deur ziene bemiddeling wödt Gelre in [[1339]] deur keizer [[Lodewiek van Beieren]] tot [[hartogdom]] verhaeven. {{heufdartikel|Gelre|act}} ==Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden== Vanof [[1543]] mek Gelderlaand as [[Stoaten van Gelderlaand]] dele uut van de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]]. De Stoaten van Gelderlaand wodden deur nen [[stadholder]] en later deur nen [[raadpensionaris]] verteggenweurdigd bi-j de [[Stoaten-Generoal van de Nederlaanden|Stoaten-Generoal]]. ==Bataafse republiek== De Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden wodden in [[1795]] vervongen deur de [[Bataafse Republiek]]. == Batoafsen Gemenebest== De Batoafse Republiek wödden in [[1801]] vervangen deur et [[Batoafse Gemenebest]]. ==Könninkriek Hollaand== Den [[Frankriek|Fransen]] keizer [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] beslot in [[1806]] n ende te maken an et [[Batoafse Gemenebest]], umdat hi-j n stark gezag wol in de strategies elaegen Nederlaanden. Hi-j plaetsten doarumme zien jungere breurtjen [[Lodewiek Napoleon]] op den troon: deur n familielid tot vörst te beneumen kon Napoleon toch invlood uutoefenen. Under [[Könning (titel)|könning]] [[Lodewiek Napoleon]], van [[1806]] tot [[1810]], mek Gelderlaand as [[departement]] (ofdaeling) deele uut van et [[Könninkriek Hollaand]]. Dit was alleneg et dele noordelek van den [[Rien]], et gebeed under den Rien, mit under andere [[Venlo (stad)|Venlo]] en [[Roermond (stad)|Roermond]] wodden bi-j de previnsie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] edoan. ==Könninkriek der Nederlaanden== Vanof [[1814]] mek Gelderlaand as previnsie dele uut van et [[Könninkriek der Nederlaanden]]. De Provinsiale Stoaten bestuurt de previnsie vanuut et [[Previnsiehuus]] in [[Arnem]], woarbij et dageleks bestuur wödt evormd deur de Gedeputierde Stoaten under leiding van den [[Commissaris van de Könninginne]], ==Tweeden Waeldkrieg== Oaver de geskiednis van de previnsie Gelderlaand in den [[Tweede Wereldoorlog|Tweeden waeldoorlog]] is veul te vertellen, moar et meest indrökwekkende is wal den [[Slag um Arnhem]]. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Gelderlaand]] 6h2h2f3q628rxun7893vf02slxizyhf 6 10510 76249 2008-08-12T11:54:44Z Arch 610 Nijmegen_oud.jpg wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Nijmegen_oud.jpg == Licentie == {{PD-70j}} o5zuetll0e4znw8iyj9om8ft139vmyy 6 10511 128409 76251 2009-12-03T18:29:51Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Hartogdomme Gelre == Licentie == {{PD-70j}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] baq93uaen4xakejvhi2z3xl8tv9mqkb 0 10512 282527 282526 2015-06-10T12:27:05Z 212.203.0.138 /* Earbetoon */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Belcampo.jpg|thumb|right|300px|Belcampo <small>(welle: ANP Historisch Fotoarchief)</small>]] '''Belcampo''' ([[Naarden]], [[21 juli]] [[1902]] – [[Grunnen (stad)|Grönning]], [[2 jannewaori|2 januari]] [[1990]]) was den skuulnaam van den [[Nederlaand|Hollaandsen]] skriewer en dokter '''Herman Pieter Schönfeld Wichers'''. "Belcampo" is den Italiaansn vörm van zinnen achternaam. Hee gröaiden op in [[Riesn|Riessen]], studeerden notoarieel recht in [[Leidn|Leaiden]] en [[Amsterdam]], en woarketen een zetjen op een advokoatenkantoor. In de joarn '30 treuk he duur [[Europa (continent)|Europa]] en gavven doaroawer in 1938 ne verhalenbeundel ''De Zwerftocht van Belcampo'' oet in egen beheer, net as zinnen verhalenbeundel ''De Verhalen van Belcampo''. In 1937 gung he medisienen studeren. Op 13 april 1949 deed he dokterseksamen. Van 1953 tot 1963 was he studeantendokter in Grönningen. In 1946 skreef he ''Het Grote Gebeuren''. Det is ne novelle wat zik ofspölt in Riessen. Een betjen lacherig beskrif he et Leste Oordeel, zo as det der volgens um oet zal zeen. Hierin zeet de Riessenders öare grötste skrik oetkommen, in leagers van duwels en engelen dee at op den [[Oordeelsdag]] rekkenskop komt halen. Doar warren ze in et slim kristelike Riessen neet wies met. [[Jaap Drupsteen]] bewoarkten et verhaal vuur tellevisie. De oetzeandige wör good bekekken op [[Oljoar|Ooldjoarsoawend]] 1975. Op den 2en januwoari van 1990 köm Schönfeld Wichers oet de tied. Zin lief wör op ne platte wage noar et oolde algemeane koarkhof (''t Leantfert'') ejag, en doar wör he nöast zin vaa begreawen. == Earbetoon == Wat leu wollen um earn met een standbeeld of nen stroatnaam, mear de gemeenteroad heul det tegen. In de kraante ''Tubantia'' leut wethoolder W. Markvoort weten: "Schönfeld Wichers hef hier gedoerende zinne jeugnd wal ewoond en zin verhaal ''Het Grote Gebeuren'' spölt ook wal in Riessen, mear wieter hef he as skriewer toch neet völle met Riessen as gemeente te maken". As stil protest besteet der in Riessen et ''Belcampopad.'' Dit is een onoffisjeel steegken tusken twee huuze an de Skoolstroate duur. Et stroatbröd steet bie leu in den hof, en is nooit vort ehaald, umdet de nieje bewonners meanden at t wal offisjeel was. Toew at et bekeand wör hebt de bewonners et brödken loaten stoan, umdet ze et ne gode aksie veunden en et öar neet in de weg steund. == Perseunlik == Zien breur was [[Karel Dietrich Schönfeld Wichers]], in Riessen better bekeand as Koarel van n Notoaris. ==Priezn== * 1956 - [[Marianne Philips-prijs]] vuur alns wat-e skreewn hef * 1959 - [[Prijs van de Stichting Kunstenaarsverzet 1942-1945]] vuur zinne skriewerieje * 1960 - [[Hendrik de Vries-prijs]] vuur alns wat-e skreewn hef * 1983 - [[Tollens-prijs]] vuur alns wat-e skreewn hef ==Woark== * 1934 - ''De verhalen van Belcampo'' * 1938 - ''De zwerftocht van Belcampo'' * 1946 - ''Nieuwe verhalen van Belcampo'' * 1950 - ''Sprongen in de branding'' * 1953 - ''Liefdes verbijstering'' * 1958 - ''Groningen'' * 1958 - ''De fantasieën van Belcampo'' * 1958 - ''Het grote gebeuren, met zeven houtsneden van Hans Peter Doebele'' * 1959 - ''Het grote gebeuren. Een verhaal, met illustraties van E. Puettmann'' * 1959 - ''Tussen hemel en afgrond'' * 1962 - ''Bevroren vuurwerk. Een keuze uit de verhalen van Belcampo'' * 1963 - ''Luchtspiegelingen, bundel van De verhalen, Nieuwe Verhalen, Sprongen in de branding,Liefdes verbijstering, Tussen hemel en afgrond'' * 1964 - ''Verborgenheden'' * 1966 - ''Rijswijk in zijn historie bezien'' * 1968 - ''De ideale dahlia, verhalen'' * 1972 - ''De filosofie van het belcampisme'' * 1975 - ''De toverlantaarn van het christendom'' * 1975 - ''Kruis of munt. De wijsgerige verhalen'' * 1975 - ''Het grote gebeuren. De verhalen van Rijssen en Amsterdam'' * 1975 - ''Het woeste paard. De bizarre verhalen'' * 1976 - ''De dingen de baas, verhalen'' * 1979 - ''Rozen op de rails'' * 1979 - ''Al zijn fantasieën, waarin opgenomen: Luchtspiegelingen, Verborgenheden, De ideale dahlia'' * 1982 - ''De drie liefdes van tante Bertha'' * 1989 - ''Pandora's album'' * 1996 - ''De wondere wereld van Belcampo'' ==Externe link== * [http://home.wanadoo.nl/adinda/adinda/ Webstea oawer Belcampo, beheerd duur de kleaindochter van n skriewer] * [http://www.vpro.nl/programma/747documentaire/afleveringen/7733423 747 documentaire 'Het geheim van Belcampo'] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse schriever]] [[Kategorie:Schriever in t Tweants]] 15mc4uzw24fqomnsapv6snyuc4s97cz 0 10513 76271 2008-08-12T15:32:22Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Belcampo]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Belcampo]] s1apkzq1qcyfxnqlo50tvp3v5hgu5yv 0 10514 292833 288192 2016-12-24T17:05:36Z GO69 11774 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Ammerzoden ruinekarke.jpg]] → [[File:Ruïnekerk, Ammerzoden.jpg]] [[c:COM:FR#reasons|File renaming criterion #3]]: To correct obvious errors in file names, including misspelled [[c::en:Noun#Proper nouns... wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LocationBommelerwaard.png|right|200px|Bommelerweerd in Gelderlaand]] De '''Bommelerweerd''' ([[Riveerenlaand]]) is ne streke in et zuudwesten van de Nederlandsen previnsie [[Gelderlaand]], eleagen tussen de [[revier|rivieren]] de [[Waal (revier)|Waal]] in et noorden, den [[Maas]] in et oosten en zuuden, en den [[Ofgedamden Maas]] in et westen. Noar et zuuden ligt de previnsie [[Noord-Braobant]], naor et noordoosten et [[Laand van Maas en Waal]], naor et westen et [[Laand van Heusden en Altena]] (Noord-Braobant) en naor et noorden de [[Tielerweerd]]. De Bommelerweerd is 147,6 km² groot en had 49.718 inwonners op [[1 januari]] [[2007]]. De Bommelerweerd is n riveereilaand, met (deur et water) nen umtrek van 66 km. Vanof [[1 januari]] [[1999]] is de Bommelerweerd verdeald oaver de twee gemeenten [[Zaltbommel]] en [[Maasdriel]]. De wonkarnen in de Bommelerwaeerd bunt: an den Waol, van west noar oost: [[Braokel]], [[Solekem]], [[Ni'jwaal]], [[Gameren]], [[Zaltbommel]], [[Hurwenen]] en [[Rossum (Gelderlaand)|Rossum]]; an den (Ofgedamden) Maas, van oost noar west: [[Heereweerden]], [[Alem]], [[Karkdriel]], [[Hoenzadriel]], [[Hedel]], [[Ammerzoden]], [[Well (Maasdriel)|Well]], [[Wellsend]], [[Nederhemert|Nederhemert-Noord]], [[Aalst (Zaltbommel)|Aalst]] en [[Poederoijen]]; in et binnenlaand: [[Brukkem]], [[Karkwiek]], [[Delwienen]] en [[Velddriel]]; op et eilaand van Nederhemert: [[Nederhemert|Nederhemert-Zuud]] en [[Bern (Gelderlaand)|Bern]]. De Bommelerweerd is ne [[Weerd (laandschap)|weerd]] verneumd noar [[Zaltbommel|Bommel]], den lokoalen name veur Zaltbommel. Doar bunt verskillenden [[kasteel|kastelen]] in de Bommelerweerd: [[Slot Loevestein]] op de uterste westpunte, [[Kasteel Ammersoyen]] bi-j [[Ammerzoden]], [[Huus van Malsen]] in [[Well (Maasdriel)|Well]], [[Kasteel Nederhemert]] (vanof [[2005]] wier n völleadig kasteel) in [[Nederhemert|Nederhemert-Zuud]] en et [[Slot Rossum]] in [[Rossum (Gelderlaand)|Rossum]]. In [[Hedel]] bunt fundamenten bewaard ebleaven van et veurmoalige kasteel en langs den diek bi-j [[Solekem]] is an-egeaven woar eertieds et plaatseleke kasteel estoane hef. Ni-js oaver de Bommelerweerd steet in et [[Braobants Dagblad]] en de waekblaadn 'Den Toorn' en 'Het Kontakt'. Howal de Bommelerweerd neet in de previnsie [[Noord-Braobant]] lig, verskient et Braobants Dagblad doar, umdat de streke ericht is op [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]]. ==Geskiednis== ===Water=== Woater en revieren bunt gans belangriek in de geskiednis van denBommelerweerd. Howal et gebeed geheel umgeaven is deur water en klein genog is um zich as n eilaand te gedreagen, is de Bommelerweerd nooit nen echten eenheid ewest. Hierveur bunt veer belangrieke redenen: ne grote juridiesen en bestuurleke versnippering in n koader dat groter is as de Bommelerwaeerd, de taak van de revieren as vervoersweg in vergelieking van de lange tied zwoar begoanboare [[komgraond]]en, [[laandgood]]eren an weerszieden van de revieren dee tot denzelfden eigenoar beheurden en de neiging van de darpen um zelf eur waterkering te reagelen (en doarbi-j eure noaberdarpen met wateroaverlast op te zadelen). De revieren dee noe de Bommelerweerd begrenst hebt neet altied op deezelfde plaatse eleagen. Den Maas an den oost- en zuudkante van de Bommelerweerd is vanof rundumme et begin van de [[3e eeuw|3de eeuwe]] aktief, en den Woal an den noordkante van de Bommelerweerd vanof rundumme de [[4e eeuw|4de eeuwe]]. Veur dee tied waren der aandere revierbeddingen dee dwars deur et gebeed van vandage van de Bommelerweerd konden lopen. Tiedens de [[12e eeuw|12de eeuwe]] maken den Maas noabi-j [[Woudrichem (plaats)|Woudrichem]] verbinding mit de Woal. Zie begunnen umstreaks dee tied revierdieken te bouwen, eerst in et oosten (boavenstreums) en later ok in et westen (beneadenstreums). Rundumme et beginne van de [[14e eeuw|14de eeuwe]] was den umdieking kloar, zoas blek uut de diekrechten dee graaf [[Reinald II van Gelre]] op [[8 december]] [[1327]] an de Bommelerweerd (boaven den Meidiek) schonk. Naost de revierdieken wodden ok den Meidiek an-elegd, nen binnendiek den in et westeleke deel van de Bommelerweerd tussen den Waaldiek en den Maasdiek lag en doarmet et leagste westeleke deel van de Bommelerweerd scheidden van et hogere oosteleken deel. Dieken holdt neet alleneg revierwater buten, moar ok reagenwater binnen, dus waren ok weteringen neudig um oavertollig water of te können voeren noar de Maas. Op [[21 augustus]] [[1320]] gaf Reinald toostemming um de Drielse Wetering an te leggen, en op [[5 juni]] [[1321]] veur de Bommelse Wetering. Den mens hef vanof dee tied den loöp van revieren nog veranderd deur bochten ([[meander (waoterloöp)|meanders]]) of te snieden, zoas (in de Maas) bi-j [[Heusden]] rundumme [[1460]], [[Hedikhuuzen]] rundumme [[1475]], [[Veen (Aalburg)|Veen]] rundumme [[1500]], en [[Alem]] rundumme [[1935]], en (in de Woal) bi-j [[Hurwenen]] rundumme [[1639]] (woarbi-j den ''[[Kil van Hurwenen]]'' ontstoand, noe n natuurgebeed), [[Weerdenburg]] [[1655]], en [[Tuil (darp)|Tuil]] [[1680]]. Hierbi-j bunt stukken laand in de Bommelerweerd kommen liggen (zoas Bern en Alem), of juust derbuten. ===Oorlog=== [[Ofbeelding:Church in Ammerzoden with the Dutch flag.jpg|thumb|260px|Ammerzodense Rooms-kattelieke karke uit [[1953]]]] De Bommelerweerd is in alle tieden in de geskiednis toneel ewest van kriegsshandelingen. In den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] wodden Zaltbommel 2 moal beleagerd, in [[1574]] en [[1599]]. Bi-j et [[Beleg van 's-Hertogenbosch]] in [[1629]] wödden der in de Bommelerweerd soldoaten eleagerd. In et [[Rampjoar]] trokken [[Frankriek|Franse]] soldoaten deur de streke en richtten doar vernielingen an. Zo wierd de pas prottestants ewodden karke in Ammerzoden deels mit de groand gelieke emaakt. Den toorn en et koor bunt restaurierd, moar tot op den dag van vandage is et veurmalige skip ne ruïne. De rest van et darp wöd bi-j dizzen anval eavenmin espoard. Tiedens den [[Tweede Wereldoorlog|Tweeden Wereloorlog]] wodden der in de Bommelerweerd heavig evochten. In [[1940]] landden doar [[Duutslaand|Duutse]] [[parachutist]]en. In den winter van [[1944]]-[[1945]] vormden de Maas de frontliene, mit de Duutsers an Bommelerweerdsen kante. De bevolking wödden grotendeals verploatst. Deur heavige besketingen blevven der weinig huze in de darpen langs den Maas oaverende. Hoge huze, veural karktoorns, wodden deur de Duutsers op-ebloazen, umdat de Allieerden zie as herkenningspunten gebruukten bi-j et beskeeten van et gebeed. De darpen in de frontliene bouwden noa den krieg ni-je karken, veulal in nen zakeleken stiel. == Gemeenten == De Bommelerweerd was vanof [[1821]] verdeald in 13 [[gemiente (bestuur)|gemeenten]], te wetten [[Ammerzoden]], [[Braokel]], Driel (sinds 1944 [[Maasdriel]]), [[Gameren]], [[Hedel]], [[Heereweerden]], [[Hurwenen]], [[Karkwiek]], [[Nederhemert]], [[Poederoijen]], [[Rossum (Gelderlaand)|Rossum]], [[Zaltbommel]] en [[Solekem]]. Per 1 juli [[1955]] wodden Gameren en Nederhemert bi-j Karkwiek evoogd, Hurwenen bi-j Rossum, en Poederoijen en Solekem ([[Nederlaands]]: Zuilichem) bi-j Braokel, zodat der nog 8 gemeenten waren. Vanof [[1 januari]] [[1999]] wödden Braokel en Karkwiek bi-j Zaltbommel evoogd, en Ammerzoden, Hedel, Heereweerden en Rossum bi-j Maasdriel, en vanof dee tied is de Bommelerweerd oaver 2 gemeenten verdeald. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.rivierenland.nl Webstea Regionaal Buro veur Toerisme (RBT) Rivierenland] * [http://www.hkbommelerwaard.nl/ Historiesen kreng Bommelerweerd] * [http://www.maasdriel.nl/ Webstea Gemeente Maasdriel] * [http://www.zaltbommel.nl/ Webstea Gemeente Zaltbommel] ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Rossum kerk.jpg|Karke in Rossum Ofbeelding:Ruïnekerk, Ammerzoden.jpg|Karkruine in Ammerzoden Ofbeelding:Zaltbommel karke.jpg|St Meertenskarke in Zaltbommel Ofbeelding:Loevenstein 1.jpg|Slot Loevenstein </gallery> {{Gelderse gebieden}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Streek in Gelderlaand]] l68t7z9b3gnd69vkrhu0aw9y9a3vujs 0 10515 76277 2008-08-12T16:39:07Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Bommelerweerd]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Bommelerweerd]] moxm5p7u7vv3eigdphpie6s1jjp90rc 0 10516 76279 2008-08-12T17:32:45Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Revierenland]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Revierenland]] f9fcptnpx4iy5mpxbz7a81sc1csn97o 0 10517 76281 2008-08-12T17:41:56Z Servien 7 [[Tielerwaard]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Tielerweerd]] hinne wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Tielerweerd]] lqoyblb01b6jcbs4kvppgimg83sxgr3 0 10518 76287 2008-08-12T17:48:02Z Servien 7 [[Knelis ter Loan]] is ewiezig naor [[Kornelis ter Laan]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kornelis ter Laan]] jt3d14snvjqz21j0ido8f2vvvzqvt01 0 10520 291741 265765 2016-11-10T15:54:16Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Wapen-Wanneperveen.jpg|thumb|250px|Waopen van Wannepervene]] '''Wannepervene''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Wanneperveen'') is een [[dörp]] in et noordwesten van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie|perveensie]] [[Oaveriessel|Overiessel]], dat omdebi'j zeuven kilemeter ten westen van [[Möppelt|Meppel]] lig en vaalt onder de gemiente [[Stienwiekerlaand]]. De naeme Wannepervene wodt in 1284 veur et eerst enuumd in officiële dokementen. Et dörp vierden dan ok in 1984 zien 700-jaorige bestaon. Wannepervene is een typisch veurbeeld van een lintdörp. Dat komt omdat et vrogger op een [[Vene (grondsoorte)|hoogveengebied]] lag, dat op een vaaste menier ontgonnen is vanuut et [[Meppelerdiep]]. De naeme Wannepervene verwiest an de iene kaante naor et vene en an de aandere kaante naor een klein reviertien dat vrogger ter heugte van et dörp leup: ''wan'' betekent weinig en ''epe'' of ''apa'' betekent waeter. Et dörp lag oorspronkelik veerder naor et westen, mar omdat et laand deur de ontginning te nat wodden, verskeuf et dörp nao de [[15e eeuw|15e ieuw]] naor et oosten. D'r wodden doe ok een karke bouwd. Deur de [[Törf (braandstof)|turfwinning]] en de turfverkoop an [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] gung et mit Wannepervene in de 16e en 17e slim goed. Op een egeven mement was veerdere turfwinning niet meugelik en de bevolking is doe gaon leven van laandbouw en entevaangst, wat leidden tot aarmoede in de 18e eeuw. Wannepervene was tot 1973 een zelstaandige gemiente. De gemiente gong doe tegere mit [[Gieteren]], [[Blokziel]] en [[Veno|Vollenhove]] op in de gemiente [[Brederwiede]] en op [[1 jannewaori]] [[2001]] is Brederwiede tegere mit de veurmaolige gemienten Stienwiek en Iesselham op-egaon in de ni'je gemiente [[Stienwiekerlaand]]. Een bi'jnaeme veur de inwoners van Wannepervene is ''toezebollen''. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.wanneperveen.nl Webstee van Wannepervene] {{Dia|Dit stok is eskreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] 9r5hs85zs8hqjspc3e64dfpo7aq2hog 0 10521 291770 284322 2016-11-10T16:07:24Z Wwikix 13678 /* Mythe */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Blankenham wapen.svg|thumb|right|Waopen van de gemiente Blankenham]] '''Blankenham''' is een dörp in de gemiente [[Stienwiekerlaand]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Oaveriessel|Overiessel]]. Tot 1973 was Blankenham een zölfstaandige gemiente; in dat jaor wodden de plaetse bi'j [[Iesselham]] edaon. Sund 2001 heurt Blankenham bi'j de gemiente Stienwiekerlaand. Et dörp lig op de greens van de [[Noordoostpolder|Noordoostpoolder]] en an de raand van [[Nationaol Park De Weerribben]]. ==Geskiedenis== Blankenham is ontstaon doe de [[buurtskop]] ''Iesselham'' in tweeën splitste. Oorspronkelik kreeg et de naeme ''In den Hamme''. Laeter wodden et vernuumd naor [[Frederik III van Blankenheim]], bisskop van Utrecht. Op [[26 juni]] [[1418]] gaf disse bisskop de Blankenhammegers (of ''bri'jappers'' zoas ze spottend ok wel enuumd wodden) et recht een eigen karke te stichten, omdat de inwoners te veer van de karke van Iesselham of woonden. ==Mythe== Bi'j disse plaetse heurt et verhael van de [[Frunen]], wezens die in de kolken langes de diek zollen leven. Lichtkaans is de mythe in de mederne tied uuteprakkezeerd veur promotionele doeleinden. {{Dia|Dit stok is eskreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] r04adamaqgw2eco7qihg43a58wev0kw 0 10522 281930 276682 2015-05-07T22:00:46Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Boarnsterhim Jirnsum.png|thumb|Kaorte van Irnsum]] '''Irnsum''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Jirnsum'') is een dörp in de gemiente [[Liwwadden (gemiente)|Liwwadden]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et dörp het omdebi'j 1.300 inwoners. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Boornsterhem]]. Tot de [[gemientelike herindieling]] in [[1984]] beheurde Irnsum (veurhenne ok wel ''Eernsum'' nuumd) bi'j de veurmaolige gemiente [[Rauwerderhem]], vernuumd naor ien van de Friese Hempoolders. Sund 1989 is de officiële naeme et Friestaelige ''Jirnsum''. Et dörp leit an et reviertien de [[Boorne]] tussen et [[Pikmeer]] en et [[Sneekermeer]]. Bi'j Irnsum staot een [[tillevisietoren]]. Bekende inwoners van Irnsum bin et PvdA-Twiede Kaemerlid Lutz Jacobi en de schaetseriedster [[Atje Keulen-Deelstra]]. ==Bevolkingsontwikkeling== {|{{prettytable}} ! 1990 || 1999 || 2002 || 2004 || 2005 || 2006 || 2007 || 2008 |- | 1370 || 1368 || 1324 || 1307 || 1315 || 1278 || 1278 || 1299 |} ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.jirnsum.com De Webstee van Irnsum] * [http://www.irnsum.nl Geschiedenis van Irnsum] {{Commonscat|Jirnsum}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] bk8z286klbogqnb7nk3x8emdqxx2gye 0 10527 263102 258242 2013-05-04T22:30:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Paleis loo tuun.jpg|thumb|275px|Paleistuun]] [[Ofbeelding:Paleis loo tuun2.jpg|thumb|275px|Paleistuun]] '''Paleis Et Loo''' is n veurmoaleg Könninklek [[Paleis]] en vandage [[Liest van rieksmusea in Nederlaand|Nationaol Museum]], eleagen an den raand van de stad [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] bi-j de geliek-eneumde wiek [[Et Loo (Apeldoorne)|Et Loo]]. Et beheurt tot den [[Top 100 der Nederlaandsen UNESCO-monumenten]]. == Geskiednis == [[Willem III van Oranje|Stadholder Willem III]], achterkleinzönne van [[Willem van Oranje]], kocht in [[1684]] et middeleeuwse [[kasteel et Olde Loo]] an, um doarnoast n ni-j jächtverblief te bouwen. Et laand is biezunder geskikt veur tuunanleg mit waterwarken vanweage den natuurleken wateranvoer vanuut de bulten. Et paleis was et zommerverblief van de Nederlandse [[stadholder]]s en [[Könning (titel)|könningen]] van [[1686]] tot [[1975]]. Et paleis is untworpen deur de toonangeavende 17e-eeuwse architekt [[Jacob Roman]]. Et wierd veur et lest bewond deur [[Margriet der Nederlaanden|Prinsesse Margriet]]. == Paleis == Et paleis is noa restaurasie in de joaren '70 vanof [[1984]] in-ericht as [[museum]]. In et museum ku'j nen indrök kriegen hoo de openvolgende [[Nederlaandse monarchie|Oranjes]] in dit paleis leafden. In de stallen bi-j et paleis steet ne grote verzameling ri-jtugen uut et bezit van de Könninkleke Stalofdealing dee'j bekieken könt. Dee Stallen en Koetshuze bunt dreks bi-j den heufdingäng. In nen zi-jvlöggel van et Paleis is de verzameling binnenlaandse en butenlandse ordetekkenen van et Museum van de [[Kanselari-je van de Nederlandse Orden]] te bekieken. Et untwarp veur et binnenwark is veur n groot deel van den hand van [[Daniël Marot]]. Verbouwingen hebt ze in de 19de en 20ste eeuwe edoane. Der wodt ok reagelmoateg wesselende kiekdagen eholden. Bi-j et paleis heurt ok et [[Paleispark Et Loo|Paleispark]], dat net as de [[Könninkleke Holtvesteri-je Et Loo|Könninkleke Holtvesteri-je]] underdeel is van [[Kroondomein Et Loo]]. Et kroondomein stoand bekand as geleefd jächtdomein van de könninkleke femilie. Vlakbi-j et paleis, in [[Huus Et Loo]], wont vandage [[Margriet der Nederlaanden|Prinses Margriet]] en prof. mr. [[Pieter van Vollenhoven]]. Achter Et Loo steet et [[Kasteel 't Olde Loo]], dat deur de regering ter beschikking is steld an [[Beatrix der Nederlaanden|Könningin Beatrix]]. In [[december]] en [[januari]] is Paleis het Loo in [[karst]]stimming. Der bunt [[karstboom|karstbeume]] en de toafels bunt edekt mit [[servies]]. == Tuun == Paleis het Loo hef nen Hollaands-[[Classicisme|classicistiesen]] tuun mit Franse invlooden (ne vakverdealing of-ezat mit [[buxus]]heggen). Et is nen formelen tuun in den stiel van de 17de-eeuwse [[barok]] in noavolging van de [[renaissance]]tuunen van [[André le Nôtre]] zoas bi-j et [[Kasteel van Versailles]]. Vanof et [[balkon]] (op woonsdag toogänkelek) is n uutzicht op den tuun. == Uutgoande verwiezing == * [http://www.paleishetloo.nl/ Webstea van Paleis Et Loo Nationaol Museum] [[Ofbeelding:Paleis loo achteranzicht.JPG|thumb|left|700px|Achteranzicht]] [[Ofbeelding:Paleis loo veuranzicht.JPG|thumb|left|700px|Veuranzicht]] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gelderlaand]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] [[Kategorie:Monarchie]] bfpygh5sw9g6k54j7kdesd4lkcxgi2h 0 10528 272165 263101 2013-12-11T02:18:48Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki Een '''paleis''' is n ambtshoes dat n oppenbaor of ceremoniël nut hef. Et is mangs ok n (won)hoes veur n stoatsheufd. Ok kardinalen en bisköppe wont normaal ezene in n paleis. == Soorten == Et weurd paleis is ofkumstig van den [[Palatien]] (Latien: ''Palatium''), den name van de bulte in [[Rome]] woarop de paleizen van de keizers stoanden. Een hoes mit nen oppenboaren toak is bieveurbeeld n [[Justisiepaleis|paleis van justisie]]. De anduding ''paleis'' wöd ok spottend ebruukt veur minder könninkleke huze as: ''gokpaleis'' en ''sportpaleis''. Italiaanse heernhuze en kastele kriegt mangs den titel "Palazzo", bieveurbeeld: ''[[Palazzo Farnese]]'', ''[[Palazzo Vecchio]]'' of et ''[[Palazzo Vendramin-Calergi]]''. Ok in steadn in aandere laanden ku'j paleizen zeen, zoas de stadspaleizen van Paries, of in Spanje de zogeneumde Palau's (bieveurbeeld [[Palau Güell]]). Doarnoast bunt der fantasiepaleizen te neumen, ok wal [[folly|follies]] geneumd, zoas et bekenden ''Palais idéal'' van [[Ferdinand Cheval]]. === Nederlaand === In [[Nederlaand]] hef de Könninkleke familie de palieze oaver-edroagen an et Riek, dat vervolgens leden van de familie hef too-estoane sommege palieze kosteloos te bruken. Bekende Nederlandse palieze bunt: * [[Paleis Huus ten Bosch]] (stoatseigendom vanof [[1795]]) * [[Paleis Noordende]] (stoatseigendom vanof [[1795]]) * [[Paleis op den Dam]] (stoatseigendom vanof [[1936]]; doarveur gemeente-eigendom) * [[Paleis het Loo]] (stoatseigendom vanof 1795 sinds 1975 n museum) * [[Kasteel 't Olde Loo]] (stoatseigendom vanof 1968; noe buutenverblief stoatsheufd) * [[Paleis Soestdiek]] (stoatseigendom vanof [[1971]]) * [[Paleis Lange Veurholt]] (stoatseigendom vanof 1992) (neet meer as paleis in bruuk). * [[Paleis Kneuterdiek]] (stoatseigendom vanof 1938 ten behoove van deRoad van de Stoate) (neet meer as paleis bruuk). * [[Drakensteyn|Kasteel Drakensteyn]] (privé-eigendom) * [[Villa Eikenhorst]] (privé-eigendom) * [[Vredespaleis]] (gin könninklek paleis, moar ne plaatse woar de wealdvrea wöd bevorderd deur stoat- en rechtskunde) == Zee ok == * [[Könninklek Paleis]] == Uutgoande verwiezing == * [http://www.paleizen.nl/ Webstea mit beskrieving van Palieze] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gebouw]] 8puq3673t73623rvkxjwh372wj9wklp 0 10531 263132 261940 2013-05-04T22:35:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Rijksmuseum1.jpg|thumb|right|200px|''Et [[Rieksmuseum Amsterdam|Rieksmuseum]] an de Stadholderskade'']] Een '''rieksmuseum''' is n Nederlands [[museum]] woarin de bezeensweerdege verzamelingen van et Riek bunt op-enonmen. Met de ''Wet verzelfstandiging rieksmuseale deensten'' van [[1993]] wodden et bestuur van dee instellingen (16 musea, 5 verwante deensten) onder-ebrach bi-j zelfstandige stichtingen<ref>[http://wetten.overheid.nl/cgi-bin/deeplink/law1/title=Wet%20verzelfstandiging%20rijksmuseale%20diensten Wet verzelfstandiging rijksmuseale diensten]</ref>; Vanof dee tied bunt de musea formeel gin oaverheidsdeensten meer. De musea kriegt nog wal steungeld van de landeleken oaverheid. In [[Nederland]] bunt der de volgende (veurmoalige) rieksmusea: ==[[Amsterdam]]== *[[Rieksmuseum Amsterdam]] (mangsmoal '''et''' Rieksmuseum eneumd) [[Ofbeelding:Van Gogh Museum.jpg|thumb|200px|right|heufdgebouw [[Van Gogh Museum]]]] *[[Van Goghmuseum]] [[Ofbeelding:Zeemagazijn.jpg|thumb|200px|[[Nederlands Skeepvoartmuseum]]]] *[[Nederlaandsen Skeepvoartmuseum]] * [[Rieksprentenkabinet]] * [[Nederlands Filmmuseum]] [[Ofbeelding:Paleis loo tuun.jpg|thumb|right|200px| [[Paleis het Loo|Paleis et Loo]]]] ==[[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]== * [[Paleis het Loo|Paleis et Loo]] Nationaol Museum [[Ofbeelding:Arnhem_oppenlog.jpg|thumb|200px| [[Nederlands Openlochmuseum]]]] ==[[Arnhem]]== *[[Nederlands Openlochmuseum]] *[[Nationaol Histories Museum (Nederlaand)|Nationaol Histories Museum]] (wöd los-edoane op woonsdag 30 meert 2011) [[Ofbeelding:Den_haag-mauritshuus.jpg|thumb|right|200px|[[Mauritshuus]]]] ==[[Den Haag]]== * Könninklek Kabinet van Skilderi-jen [[Mauritshuus]] * [[Museum Meermanno Westreeniaum]] ==[[Dordrecht]]== *[[Dordrechts Museum]] ==[[Enkhuze]]== *[[Zuderzeemuseum|Rieksmuseum et Zuderzeemuseum]] ==[[Eanske]]== * [[Rieksmuseum Twenthe]] ==[[Leiden]]== * [[Rieksmuseum et Könninklek Penningkabinet]] *[[Museum Völkenkunde]] *[[Rieksmuseum van Oldheden]] *[[Museum Boerhaave]] *[[Naturalis|Nationaol Natuurhistores Museum Naturalis]] [[Ofbeelding:Muderslot.jpg|thumb|right|200px|[[Muderslot]] ]] ==[[Muden]]== * [[Muderslot]] ==[[Otterlo]]== * [[Kröller-Müller Museum]] ==[[Utrecht (stad)|Utrecht]]== * [[Museum Catharijneconvent]] ==[[Poederoijen]] (gem. [[Zaltbommel]])== * [[Slot Loevestein]] ==Bronnen== * [http://wetten.overheid.nl/cgi-bin/deeplink/law1/title=Wet%20verzelfstandiging%20rijksmuseale%20diensten Overheid.nl] * [http://www.filmmuseum.nl/website/exec/frontpageread/page.html?id=1448-6e6c2e66696c6d6d757365756d2e50616765 Filmmuseum.nl] ==Rifferenties== <references /> {{DEFAULTSORT:Rieksmusea Nederlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Museum]] ev349rkd2g8raecpy0s8wfaap6kogja 0 10532 277769 277768 2015-03-02T15:07:08Z De Geo 743 /* Lieste (alfabeties noar plaatse) */ Meester Kok boerderij.jpg wikitext text/x-wiki Den '''"Top 100 van de Nederlaandse UNESCO-monumenten"''' is ne riege van [[Rieksmonument]]en in Nederlaand, vast-elegd deur den [[Rieksdienst veur Archeologie, Kultuurlaandschop en Monumenten]](Rieksdienste veur den Monumentenzörg). Ten unrechte wöd dizze riege mangs den "UNESCO-Top 100 van unreurenden goderen in Nederlaand" eneumd. Wal is et zo, dat de monumenten op dee lieste allemoale ok beheurt tot de veer à viefdoezend rieksmonumenten, dee de [[United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization|UNESCO]] uut de rundumme 60.000 rieksmonumenten, dee Nederlaand rieke is, hef verkloard tot UNESCO-monument, moar hierbi-j hef dizze organisasie gene top 100 emaakt. == Wealdarfgoodlieste == Oaveregens hantiert de UNESCO wal ne [[Wealdarfgoodliest]]e, wat volgens heur de meest kostboare monumenten bunt. Veur Nederlaand staot op dizze lieste de volgende monumenten: * Et veurmoalige eilaand [[Skokkelaand]] en umgeaving * [[Stelling van Amsterdam]] * [[Kinderdiekse mölles]] * Historiese binnenstad van [[Willemstad (Curaçao)|Willemstad]] op [[Curaçao]] * [[Ir. D.F. Woudagemoal]] te [[Lemmer]] * Dreugmakeri-je den [[Beemster]] (Beemster Polder) * [[Rietveld-Schröderhuus]] in [[Utrecht (stad)|Utrecht]] ==Lieste (alfabeties noar plaatse)== {| class="wikitable sortable" ! Onderwarp !! Joar !! Plaatse !! Previnsie !! class="unsortable" | Ofbeelding |- | [[Sint-Bavokarke (Eerdenburg)|Sint-Bavokarke]] || 1220 || [[Eerdenburg]] || ZE || [[Ofbeelding:Sint-Baafskerk Aardenburg.JPG|90x999px|Sint-Bavokarke]] |- | [[Kasteel Amerongen]] || 1676 || [[Amerongen]] || UT || [[Ofbeelding:Amerongen voorgevel.JPG|90x999px|Kasteel Amerongen]] |- | [[American Hotel]] || 1900 || Amsterdam || NH || [[Ofbeelding:Americanhotel1902.jpg|90x999px|American Hotel]] |- | [[Beurs van Berlage]] || 1903 || Amsterdam || NH || [[Ofbeelding:BeursVanBerlage.jpg|90x999px|Beurs van Berlage]] |- | [[Deutzenhöfken]] || 1694 || [[Amsterdam]] || NH || [[Ofbeelding:Poortgebouw deutzen.jpg|90x999px|Deutzenhöfken]] |- | [[Magna Plaza|Heufdpostkantoor]] || 1899 || Amsterdam || NH || [[Ofbeelding:Old head post office.jpg|90x999px|Heufdpostkantoor, Amsterdam]] |- | [[Huus met de Heufden]] || 1622 || Amsterdam || NH || [[Ofbeelding:K123w.jpg|90x999px|Huus met de Heufden]] |- | [[Onze-Leeven-Heer-op-Zolder|Museum Amstelkrenge]] || 1663 || Amsterdam || NH || [[Ofbeelding:Onze lieve heer op zolder.jpg|90x999px|Onze-Leeven-Heer-op-Zolder]] |- | [[Olde Karke (Amsterdam)|Olde Karke]] || 1300 || Amsterdam || NH || [[Ofbeelding:Okerk2.jpg|90x999px|Olde Karke, Amsterdam]] |- | [[Paleis op den Dam]] || 1655 || Amsterdam || NH || [[Ofbeelding:Dampaleis.jpg|90x999px|Paleis op den Dam]] |- | [[Portugees-Israëlietiese Synagoge]] || 1675 || Amsterdam || NH || [[Ofbeelding:Portugees-Israëlietische Synagoge.jpg|90x999px|Portugees-Israëlietiese Synagoge]] |- | [[Rieksmuseum Amsterdam]] || 1885 || Amsterdam || NH || [[Ofbeelding:Rijksmuseum1.jpg|90x999px|Rieksmuseum Amsterdam]] |- | [[Skeepvoarthuus]] || 1916 || Amsterdam || NH || [[Ofbeelding:Scheepvaarthuis5.jpg|90x999px|Skeepvoarthuus]] |- | [[Spoarndammerbuurte|Spoarndammerplantsoon]] || 1920 || Amsterdam || NH || [[Ofbeelding:Amsterdamhetschip.jpg|90x999px|Spoarndammerbuurte]] |- | [[Trippenhuus]] || 1662 || Amsterdam || NH || [[Ofbeelding:Trippenhuis.jpg|90x999px|Trippenhuus]] |- | [[Paleis Het Loo]] || 1685 || [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]] || GE || [[Ofbeelding:Het loo front.jpg|90x999px|Paleis Het Loo]] |- | [[Hervormde karke (Appingedam)|Karke]] || 1225 || [[Appingedam]] || GR || |- | [[Huuze Den Schaffeloar|Laandhuus Den Schaffeloar]] || 1852 || [[Barreveld (darp)|Barreveld]] || GE || [[Ofbeelding:Huize De Schaffelaar.JPG|90x999px|Laandhuus Den Schaffeloar]] |- | [[Tussenlanen 11-13]], boerderi-je || 1661 || [[Bergambacht]] || ZH |- | [[Markiezenhöf]] || 1532 || [[Bargen op Zoom]] || NB || [[Ofbeelding:Bergen op zoom 001.jpg|90x999px|Markiezenhöf]] |- | [[Grote of Onze-Leve-Vrouwekarke (Breda)|Grote of Onze Leve Vrouwekarke]] || 1410 || [[Breda]] || NB || [[Ofbeelding:Breda - Grote of Onze-Lieve-Vrouwekerk 2.jpg|90x999px|Onze Leve Vrouwekarke, Breda]] |- | [[Könninkleke Militaire Academie]] || 1538 || Breda || NB || [[Ofbeelding:Breda kasteel.jpg|90x999px|Könninkleke Militaire Academie]] |- | [[Kothauserstroate 5]] || 16den eeuwe || [[Cottessen]] || LI || |- | [[Kasteel Middachten]] || 1697 || [[Den Stegge]] || GE || [[Ofbeelding:Middachten.png|90x999px|Kasteel Middachten]] |- | [[Kasteel Twickel]] || 14den eeuwe || [[Dealdn]] || OV || [[Ofbeelding:Delden_Twickel.jpg|90x999px|Kasteel Twickel]] |- | [[Ni-je Karke (Delft)|Ni-je Karke]] / [[Proalgrof Willem van Oranje]] || 1621 || [[Delft]] || ZH || [[Ofbeelding:Grafwillemvanoranje.jpg|90x999px|Proalgrof Willem van Oranje]] |- | [[Prinsenhöf (Delft)|Sint Agathaklooster]] || 1400 || Delft || ZH || [[Ofbeelding:Delft het prinsenhof.jpg|90x999px|Prinsenhöf, Delft]] |- | [[Agnetapark]] || 1885 || Delft || ZH || [[Ofbeelding:Agnetapark delft 004.jpg|90x999px|Agnetapark]] |- | [[Binnenhöf (Den Haag)|Binnenhof]], [[Buutenhöf (Den Haag)|Buutenhöf]], [[Gevängenenpoorte (Den Haag)|Gevängenenpoorte]] || 1250 || [[Den Haag]] || ZH || [[Ofbeelding:Binnenhof1.jpg|90x999px|Binnenhof]] |- | [[Passage (Den Haag)|Haagsen Passage]] || 1885 || Den Haag || ZH || [[Ofbeelding:Haagse Passage.jpg|90x999px|Haagse Passage]] |- | [[Paleis Huus ten Bosch|Huus ten Bosch]] || 1645 || Den Haag || ZH || [[Ofbeelding:Huis ten Bosch close-up.JPG|90x999px|Huus ten Bosch]] |- | [[Panorama Mesdag]] || 1881 || 's-Gravenhage || ZH || [[Ofbeelding:Mesdag-Scheveningen.png|90x999px|Panorama Mesdag]] |- | [[Ni-je Karke (Den Haag)|Ni-je Karke]] || 1656 || Den Haag || ZH || [[Ofbeelding:Den Haag Nieuwe Kerk.jpg|90x999px|Ni-je Karke, Den Haag]] |- | [[Schuulkarke (Den Haag)|Old-Kattelieke Karke]] || 1772 || Den Haag || ZH || |- | [[Teresia van Avilakarke (Den Haag)|Teresia van Avilakarke]] || 1841 || Den Haag || ZH || [[Ofbeelding:Teresia van Avila toren.jpg|90x999px|Ni-je Karke, Den Haag]] |- | [[Huis Schuylenburch]] || 1715 || Den Haag || ZH || [[Ofbeelding:Huis Schuylenburch 2 Den Haag.jpg|90x999px|Huis Schuylenburch]] |- | [[Nirwana-flat]] || 1930 || Den Haag || ZH || [[Ofbeelding:Nirwana Den Haag 2007.jpg|90x999px|Nirwana-flat]] |- | [[Papaverhof]] || 1921 || Den Haag || ZH || [[Ofbeelding:Papaverhof Den Haag 005.jpg|90x999px|Papaverhof]] |- | [[Mauritshuis]] || 1633 || Den Haag || ZH || [[Ofbeelding:Mauritshuis25102007.jpg|90x999px|Mauritshuis]] |- | [[Grote of Lebuïnuskarke]] || 11de eeuwe || [[Dimter]] || OV || [[Ofbeelding:Deventer.jpg|90x999px|Lebuïnuskarke]] |- | [[Stadhoes van Dimter]] || 1694 || Dimter || OV || [[Ofbeelding:Stadhuis Deventer voorgevel.jpg|90x999px|Stadhoes van Dimter]] |- | [[Slangenburg]] || 17den eeuwe || [[Deutekem]] || GE || [[Ofbeelding:Kasteel slangenburg.jpg|90x999px|Slangenburg]] |- | [[Grote of Onze-Leve-Vrouwekarke (Dordrecht)|Grote of Onze Leve Vrouwekarke]] || 1542 || [[Dordrecht]] || ZH || [[Ofbeelding:Dordrecht Grote Kerk toren.jpg|90x999px|Onze Leve Vrouwekarke, Dordrecht]] |- | [[Kasteel Eijsden]] || 1635 || [[Eijsden]] || LI || [[Ofbeelding:Eijsden-015.jpg|90x999px|Kasteel Eijsden]] |- | [[Wester- of Sint Gomaruskarke (Enkhuze)|Westerkarke]] || 1542 || [[Enkhuze]] || NH || [[Ofbeelding:Enkhuizen holten karktoorn.jpg|90x999px|Westerkarke, Enkhuze]] |- | [[Stadhoes (Enkhuze)|Stadhoes]] || [[1688]] || Enkhuze || NH || [[Ofbeelding:Enkhuuzen_stadhoes.jpg|90x999px|Stadhoes, Enkhuze]] |- | [[Planetarium Eise Eisinga]] || [[1768]] || [[Franeker]] || FR || [[Ofbeelding:Planetarium Eise Eisinga 04.JPG|90x999px|Planetarium Eise Eisinga]] |- | [[Stadhoes van Franeker]] || 16den eeuwe || Franeker || FR || [[Ofbeelding:Franeker stadhuis 03c.JPG|90x999px|Stadhoes van Franeker]] |- | [[Stoomgemoal Mastenbrook]] || [[1856]] || [[Gällemuun]] || OV || |- | [[Grote of Sint-Janskarke (Gouda)|Sint Janskarke / Goudse glaeze]] || 16/17de eeuwe || [[Gouda]] || ZH || [[Ofbeelding:St.Janskerk.jpg|90x999px|Sint Janskarke, Gouda]] |- | [[De veer gekreunden]] || 1527 || Gouda || ZH || [[Ofbeelding:De vier gekroonden1 Gouda.jpg|90x999px|De veer gekreunden]] |- | [[Hampoorte]] || 1688 || [[Grave]] || NB || [[Ofbeelding:Grave hampoort.jpg|90x999px|Hampoorte]] |- | [[Trompenburgh]] || 1672 || [['s-Graveland (Noord-Holland)|'s-Gravelaand]] || NH ||[[Ofbeelding:Trompenburgh.jpg|90x999px|Trompenburgh]] |- | [[Korenbeurs (Groningen)|Korenbeurs]] || 1865 || [[Groningen (stad)|Groningen]] || GR || [[Ofbeelding:Groningenkorenbeurs.jpg|90x999px|Korenbeurs]] |- | [[Torenmolen Gronsveld]] || 1623 || [[Gronsveld]] || LI || [[Ofbeelding:Torenmolengronsveld.jpg|90x999px|Torenmolen Gronsveld]] |- | [[Landhoes Welgelegen]] || 1789 || [[Haarlem]] || NH || [[Ofbeelding:Paviljoen welgelegen.jpg|90x999px|Landhoes Welgelegen]] |- | [[Teylers Museum]] || 1780 || Haarlem || NH || [[Ofbeelding:Teylers.jpg|90x999px|Teylers Museum]] |- | [[Grote of Sint-Bavokarke|Grote Karke]] - koorbanken en -hek || 1515 || Haarlem || NH || [[Ofbeelding:Grote-Kerk-Haarlem.jpg|90x999px|Sint-Bavokarke]] |- | [[Gemaal De Cruquius]] || 1849 || [[Haarlemmermeer]] || NH || [[Ofbeelding:Pumping engine Cruquius.jpg|90x999px|Gemaal De Cruquius]] |- | [[Museum Bisdom van Vliet]] || 1877 || [[Haastrecht]] || ZH || [[Ofbeelding:Bisdom van Vliet.jpg|90x999px|Museum Bisdom van Vliet]] |- | [[Nederlands Mienmuseum]] || 1899 || [[Heerlen]] || LI || [[Ofbeelding:Nationaal-Mijncentrum-Heerlen.jpg|90x999px|Nederlands Mienmuseum]] |- | [[Sint-Janskathedraal]] || 1250 || [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]] || NB || [[Ofbeelding:Sint-Jans-Hertogenbosch.jpg|90x999px|Sint-Janskathedraal]] |- | [[Sint Gerlachkarke]] || 1725 || [[Houthem (Nederland)|Houthem]] || LI || [[Ofbeelding:Houthem3.JPG|90x999px|Sint Gerlachkarke]] |- | [[Villa Henny]] || 1919 || [[Huis ter Heide (Utrecht)|Huis ter Heide]] || UT || |- | Toren [[Hervormde Karke Iesselstein]] || 1535 || [[IJsselstein]] || UT || [[Ofbeelding:IJsselstein church.jpg|90x999px|Hervormde Karke Iesselstein]] |- | [[Stadhoes (Kampen)|Stadhoes]] || 15e eeuw || [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] || OV || [[Ofbeelding:Kampen stadhuis.jpg|90x999px|Stadhoes van Kampen]] |- | [[Abdij Rolduc]] || 1104 || [[Karkraode]] || LI || [[Ofbeelding:Kerkraderolduc03.JPG|90x999px|Abdij Rolduc]] |- | [[Sint Annahofje]] || 14de eeuwe || [[Leiden]] || ZH || [[Ofbeelding:Sint Anna hof Leiden.jpg|90x999px|Sint Annahofje]] |- | [[Mölle Den Heesterboom]] || 1804 || Leiden || ZH || [[Ofbeelding:D'Heesterboom Leiden (1).JPG|90x999px|Mölle Den Heesterboom]] |- | [[Bibliotheca Thysiana]] || 1655 || Leiden || ZH || [[Ofbeelding:Leiden-bibliotheca-thysiana.jpg|90x999px|Bibliotheca Thysiana]] |- | [[Ir. D.F. Woudagemoal]] || 1918 || [[Lemmer]] || FR || [[Ofbeelding:Woudagemaal-the-Netherlands.jpg|90x999px|Ir. D.F. Woudagemoal]] |- | [[Sint-Salviuskarke (Limbricht)|Sint-Salviuskarke]] || 11e eeuw || [[Limbricht]] || LI || [[Ofbeelding:Limbrichkerk1.jpg|90x999px|Sint-Salviuskarke]] |- | [[Petrus- en Pauluskarke|Hervormde Karke]] || 1200 || [[Loppersum (plaats)|Loppersum]] || GR || [[Ofbeelding:KerkLoppersum.JPG|90x999px|Hervormde Karke, Loppersum]] |- | [[Spaans Gouvernement]] || 1330 || [[Maastricht]] || LI || [[Ofbeelding:Spaans Gouvernement Maastricht.JPG|90x999px|Spaans Gouvernement]] |- | [[Helpoorte]] || 1230 || Maastricht || LI || [[Ofbeelding:Helpoort.jpg|90x999px|Helpoorte]] |- | [[Basiliek van Onzen-Leve-Vrouwe-Tenheamelopneaming (Maastricht)|Onze Leve Vrouwebasiliek]] || 1000 || Maastricht || LI || [[Ofbeelding:Maastrichtolvkerk.jpg|90x999px|Onze Leve Vrouwebasiliek, Maastricht]] |- | [[Sint-Servaasbasiliek (Maastricht)|Sint Servaesbasiliek]] || 1000 || Maastricht || LI || [[Ofbeelding:Maastrichtservaaskerk.jpg|90x999px|Sint Servaesbasiliek]] |- | [[Stadhoes van Maastricht|Stadhoes]] || 1662 || Maastricht || LI || [[Ofbeelding:Maastricht rathaus.jpg|90x999px|Stadhoes van Maastricht]] |- | [[Oostkarke (Middelburg)|Oostkarke]] || 1647 || Middelburg || ZE || [[Ofbeelding:Oostkerk Middelburg.jpg|90x999px|Oostkarke, Middelburg]] |- | [[Boerderi-je Den Eenhoorn]] || 1682 || [[Middenbeemster]] || NH || [[Ofbeelding:Beemster eenhoorn.JPG|90x999px|Den Eenhoorn]] |- | [[Zandstroate 5]], boerderi-je || 19e eeuw || [[Moergestel]] || NB || |- | [[Binnendiek 3]], boerderi-je || 1676 || [[Ni'j- en Sint Jooslaand]] || ZE || |- | [[Jächthuus Sint-Hubertus]] || 1920 || [[Otterlo]] || GE || [[Ofbeelding:Hubertusslot.jpg|90x999px|Jächthuus Sint-Hubertus]] |- | [[Basiliek van de H.H. Agatha en Barbara|Basiliek H.H. Agatha en Barbara]] || 1880 || [[Oudenbosch]] || NB || [[Ofbeelding:Oudenboschbasiliek.jpg|90x999px|Basiliek H.H. Agatha en Barbara]] |- | [[Meester Kok (Ratum)|Meester Kok]], boerderi-je || 16de eeuwe || [[Ratum]] || GE || [[Ofbeelding:Meester Kok boerderij.jpg|90x999px|boerderi-je Meester Kok]] |- |Poorte [[fort Rammekens]] || 1547 || [[Ritthem]] || ZE || [[Ofbeelding:Rammekens ingang-fort 1966.jpg|90x999px|fort Rammekens]] |- | [[Munsterkarke]] || 13de eeuwe || [[Reurmond]] || LI || [[Ofbeelding:Roermondmunster.jpg|90x999px|Munsterkarke, Reurmond]] |- | [[Van Nellefabreek]] || 1931 || [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] || ZH || [[Ofbeelding:Van Nelle 29102006 002.jpg|90x999px|Van Nellefabreek]] |- | [[Justus van Effencomplex]] || 1921 || Rotterdam || ZH || [[Ofbeelding:Rotterdam spangen vaneffenstraat.jpg|90x999px|Justus van Effencomplex]] |- | [[Witte Huus (Rotterdam)|Witte Hoes]] || 1898 || Rotterdam || ZH || [[Ofbeelding:Rotterdam Het Witte Huis 1900.jpg|90x999px|Witte Huus, Rotterdam]] |- | Den [[Kiefhook]] || 1929 || Rotterdam || ZH || [[Ofbeelding:Rotterdam kiefhoek complex.jpg|90x999px|Kiefhook]] |- | [[Kasteel Rosendael]] - schelpengaleri-je || 1722 || [[Rozendaal]] || GE || [[Ofbeelding:Kasteel Rosendael (Rozendaal-NL) (Foto-mo).jpg|90x999px|Kasteel Rosendael]] |- | [[Vinkenbaan 14]] || 1911 || [[Santpoort]]-Zuid || NH || |- | [[Paleis Soestdiek|Könninklek Paleis]] || 1674 || [[Soestdijk]] || UT || [[Ofbeelding:Palace_Soestdijk.jpg|90x999px|Paleis Soestdiek]] |- | Veurmoalege villa [[Rams Woerthe]] || 1899 || [[Stienwiek]] || OV || [[Ofbeelding:Steenwijk Rams woerthe.JPG|90x999px|Rams Woerthe]] |- | [[Klooster Troapel]] || 1465 || [[Troapel]] || GR || [[Ofbeelding:Klooster Ter Apel.jpg|90x999px|Klooster Troapel]] |- | [[Abdi-jkarke (Thorn)|Stiftskarke]] || 12e eeuw || [[Abdij van Thorn|Thorn]] || LI || [[Ofbeelding:Kerkthorn.jpg|90x999px|Stiftskarke, Thorn]] |- | [[Dom van Utrecht|Domtoren]] || 1382 || [[Utrecht (stad)|Utrecht]] || UT || [[Ofbeelding:Domtower Utrecht.jpg|90x999px|Domtoren van Utrecht]] |- | [[Rietveld-Schröderhuus]] || 1924 || Utrecht || UT || [[Ofbeelding:RietveldSchroederhuis.jpg|90x999px|Rietveld-Schröderhuus]] |- | [[Karkenkruus]] || 11den- 12den eeuwe || Utrecht || UT || [[Ofbeelding:Utrecht Kerkenkruis.jpg|90x999px|Karkenkruus]] |- | [[De Kruutmölle]] || 1804 || [[Valkenburg (Limburg)|Valkenburg]] || LI || [[Ofbeelding:Valkenburg-Kruitmolen.JPG|90x999px|De Kruutmölle]] |- | [[Station Valkenburg]] || 1853 || Valkenburg || LI || [[Ofbeelding:Bahnhof valkenburg01.jpg|90x999px|Station Valkenburg]] |- | [[Kasteel Valkenburg|Kasteelruïne]] || 1040 || Valkenburg || LI || [[Ofbeelding:The falcons fort.jpg|90x999px|Kasteel Valkenburg]] |- | [[Stadhoes Veere]] || 1474 || [[Veere (stad)|Veere]] || ZE || [[Ofbeelding:Townhall veere holland.jpg|90x999px|Stadhoes Veere]] |- | [[Kasteel Duvenvoorde]] || 1631 || [[Voorschoten]] || ZH || [[Ofbeelding:Kasteel Duivenvoorde 015.jpg|90x999px|Kasteel Duvenvoorde]] |- | [[Sint-Martinuskarke (Weert)|Martinuskarke]] en -tooorn || 1456 || [[Weert (stad)|Weert]] || LI || [[Ofbeelding:Sint-Martinuskerk Weert.jpg|90x999px|Martinuskarke, Weert]] |- | [[Stadhoes (Weesp)|Stadhoes]] || 1776 || [[Weesp]] || NH || [[Ofbeelding:Stadhuis Weesp.jpg|90x999px|Stadhoes, Weesp]] |- | [[Roadhoes (Westzaan)|Roadhoes]] || 1776 || [[Westzaan]] || NH || [[Ofbeelding:Former town hall Westzaan.jpg|90x999px|Roadhoes, Westzaan]] |- | [[De Grafeleke Toornmölle|Toornmölle Zeddam]] || 1451 || [[Zeddam]] || GE || [[Ofbeelding:Torenmolen.jpg|90x999px|Toornmölle Zeddam]] |- | [[Huus De Hane]] || 14den eeuwe || [[Zierikzee]] || ZE || [[Ofbeelding:Huis De Haene Zierikzee.jpg|90x999px|Huus De Hane]] |- | [[Noordhavenpoorte|Noord-]] en [[Zuudhavenpoorte]] || 16de eeuwe || Zierikzee || ZE || [[Ofbeelding:Zuidport Zierikzee 2.jpg|90x999px|Zuudhavenpoorte]] |- | [[Stadhoes (Zierikzee)|Stadhoes]] || 14de eeuwe || Zierikzee || ZE || [[Ofbeelding:Zierikzee 1.jpg|90x999px|Stadhoes, Zierikzee]] |- | [[Sint-Walburgiskarke|Sint-Walburgskarke met Librije]] || 1564 || [[Zutfent]] || GE || [[Ofbeelding:De Librije te Zutphen - Zutphen - 20226672 - RCE.jpg|90x999px|Sint-Walburgiskarke]] |- | [[Sassenpoorte]] || 15de eeuwe || [[Zwolle]] || OV || [[Ofbeelding:Zwolle Sassenpoort.jpg|90x999px|Sassenpoorte]] |} {{bron|1= * [http://odin.let.rug.nl/CB/top100/lijsten/top100_lijst_nl.html Top 100 der Nederlandse UNESCO-monumenten (2006)] }} {{DEFAULTSORT:Unesco-Monumenten Nederlaand Top 100}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gebouw]] odjznlnfju7f36yoqmocs8twf7wsnuq 0 10538 290172 282129 2016-10-31T13:21:57Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Amsterdam_olde_kark_anzicht.jpg|thumb|right|De Olde Karke]] [[Ofbeelding:Amsterdam_olde_kark_buuten.jpg|thumb|right|upright|Butenkante ]] [[Ofbeelding:Amsterdam_olde_kark_holtsni-jwark.jpg|thumb|right|Holtsni-jwark]] [[Ofbeelding:Amsterdam_olde_kark_binnen.jpg|thumb|right|upright|Binnenwark]] De '''Olde Kark''' is et oldste nog bestoande gebouw van [[Amsterdam]] en steet an et [[Oldekarksplein]] in et stadsdeel [[Amsterdam-Centrum]]. De karke wierd (woarschienlek in [[1306]]) ewi-jd an den heiligen [[Nicolaas van Myra|Nicoloas]], [[biskop]] van [[Myra]], deur [[Gwijde van Avesnes|Guy van Avesnes]], den biskop van [[Eertsbisdom Utrecht|Utrecht]]. In september [[2006]] wierd et 700-joarege gebruuk van dizze karke evierd. Ter geleagenheid hiervan wödden op [[17 september]] nen noamaak van et tiedens den [[Beeldenstorm]] van [[1566]] vort egoane [[Angelusklöksken]] op-ehängen in et kleine toorntjen boaven op et karkdek. == 13de eeuwe == Op de plaatse woar de Olde Kark steet, stoand in de [[13e eeuw|13de eeuwe]] ne kleine holten [[kapelle (gebouw)|kapelle]] mit ne [[begraafplaatse]]. Bekend is dat in [[1280]] den [[pastoor]] van Amestelle (vandage et [[Olderkark an den Amstel|Olderkark]]) den zorg had veur twee karken. Vermeudelek was den tweeden, an Olderkark undergeschikte karke, de (Olde) Karke in Amsterdam. De karke in Olderkarke is de moderkarke, moar de dochter in Amsterdam greujden heur in korte tied boaven et heufd. In [[1334]] wierd Amsterdam ne zelfstandege [[parochie]], dat wil zeggen kreg nen eigen pastoor, en wierd de Olde Karke de parochiekarke van Amsterdam. Hieran kwamen in et beginne van de [[15e eeuw|15de eeuwe]] n ende toon et westelek deel van de stad nen eigen parochie kreg: de [[Ni-je Karke (Amsterdam)|Ni-je Karke]]. Vanof dee tied spraken zie van de Oldekarks- en Ni-jekarkskante, wat al vlot verkort wierd tot Olde- en Ni-jekante. De Olde Karke blef veurlopeg de heufdkarke van Amsterdam. De stadsbraanden van [[1421]] en [[1452]] hebt de Olde Kark neet etroffen. == Bouwgeskiednis == === Middeleeuwn === De Olde Kark hef ne rieke bouwgeskiednis. In de tweede helfte van de 13de eeuwe wödden de holten kapelle vervangen deur ne steen zaalkarke. Noa 1300 bouwden de Amsterdammers ne rume [[hallenkarke]]: n dreebeukeg gebouw mit smalle, moar eaven hoge zi-jbeuken en n klein, rechthookeg [[priesterkoor|koor]], woarschienlek in [[romaansen stiel]]. Veur zowiet bekend is et de eerste hallenkarke in [[Hollaand (gewest)|Hollaand]]. Ok nen toorn wierd ebouwd, op de plaatse van den van vandage. Umstreaks 1330 wodden et kleine koor vervongen deur n rumer, éénbeukeg koor. In 1330-1350 wödden de smalle zi-jbeuken vervongen deur brede zi-jbeuken (zelfs wat breder as et middenschip) en begon de karke te lieken op de noe nog altied bestoande karke. Dizzen dreebeukege hallenkarke besteet in gewiezegden vörm nog altied. In de doarop volgende eeuwn wodden flink ewarkt an de vergroting van de karke, dee vanof dee tied ja ne parochiekarke is. Eerst wödden dee zi-jbeuken in oosteleke richting deur-etrokken, zodat ok et koor dreebeukeg wierd, woarnoa ne viefziedegen koorumgäng wödden ebouwd. Doarnoa volgden twee kapellen dee de karke et uterlek van ne kruuskarke gaven: de Sint Joriskapelle an de noordkante, ebouwd in 1380-1412 (tiedens de restaurasie is et joar [[1412]] in nen balk van et gewelf evonden), en de [[Sint Sebastiaan]]skapelle an de zuudkante, ebouwd in 1450-1460. Moar, dit wödden wier teneet-edoan deur den bouw van ni-je kapellen. === 16e eeuw === In de eerste helfte van de [[16e eeuw|16de eeuwe]] is de karke verheugd. Eerst wierd et [[schip (karke)|skip]] verheugd mit nen lechbeuk, doarnoa, rundumme 1550, wodden ok de krusing verheugd (an de verheuging van de dwarsskeape bunt zie neet meer too-ekommen; dizze hebt nog altied nooddaeke). Tenslotte wodden in 1558-1560 nen lechbeuk eplaatst op et koor (betaald oet ne lotteri-je in [[1558]]) en wodden in [[1564]] den toren verheugd. Et leste was neudeg ewodden deur de verheuging van et schip met nen lechbeuk. In [[1565]] wodden den hudege [[Oldekarkstoorn (Amsterdam)|Oldekarkstoorn]] ebouwd. === 20ste eeuwe === Problemen mit de fundering hebt in [[1951]] eleid tot de sluting van de karke weagens instortingsgevoar, woarnoa ne 24 joar durende restaurasie ploatsvond. In [[1994]]/[[1998]] is de karke opni-j restaurierd en beheurt tot den [[Top 100 der Nederlaandsen UNESCO-monumenten]]. == Baksteengotiek == De Olde Karke is n veurbeeld van Hollandse [[Bakstiengotiek|baksteengotiek]]. De konstruksie is lechte, umdat de [[heien|heipöalkes]] woarop de karke steet, neet genög draagvermeugen hebt: et too-epaste heiwark is nog olderwets (et verhaal dat de karke ebouwd zol wean op nen uutloper van et [[Muderzaand]] is nen [[foabel]] eblekken). De karke hef holten tongewelven en de hoge spitsboagevensters bespoarden muurwark. Op dizze wieze kon toch n groot en ingewekkeld karkgebouw wödden emaakt. Et oppervlak van de karke is groot, in vergelieking tot de heugte. De uutstroaling van ne [[hallenkarke]] is bewoard ebleaven. == Beeldenstorm == In den [[Beeldenstorm]] van [[1566]] wödden de [[altoar]]en van de Olde Karke verneeld. Noa de [[Alteratie (Amsterdam)|Alteratie]] van [[1578]] wierd de karke ontdoan van eure beelden, en wödden de karke opni-j in-ericht veur den [[protestantisme|prottestantsen]] eredeenst. In [[1584]] mochen de koopleu in de karke [[Handelsbeurs|beurs]] holden. De karke is veur dit dool ebruukt tot [[1611]] (toon den [[Beurs van Hendrick de Keyser]] op et [[Rokin (Amsterdam)|Rokin]] wödden los-edoane). Vanof [[1632]] vonden de vergoaderingen van den Karkeroad ofwesselend plaatse in de Olde en Ni-je Karke. Deur den bouw van et stadhoes an den [[Dam (Amsterdam)|Dam]] won de Ni-je Karke an belang en wodden de heufdkarke. Doarnoa nam et belang van de Olde Karke of. == Beuke == * De Oude Kerk te Amsterdam. Bouwgeschiedenis en restauratie (ISBN 90-400-8680-X), uut-egeaven deur Uutgeaveri-je Waanders, in samenwarking mit den Rieksdeenst veur den Monumentenzörg. == Uutgoande verwiezingen == {{commonscat|Oude Kerk (Amsterdam)}} * [http://www.oudekerk.nl/ Olde Karke] * [http://www.oudekerk.nu/ Olde Karkgemeente] * [http://www.amsterdam.nl/stad_in_beeld/inhoud/typisch_amsterdams?ActItmIdt=4676 Olde Karke op amsterdam.nl] * [http://www.bmz.amsterdam.nl/adam/nl/groot/oukerk.html Olde Karke (vanof 1300) op bma.amsterdam.nl] * [http://www.bmz.amsterdam.nl/adam/nl/aktueel/oudekerk.html Book oaver Olde Karke verschenen] * [http://www.gravenopinternet.nl/ Groaven op internet, grofsteen' in de Olde karke van Amsterdam] == Bronnen == ''Den tekst op dit blad of ne eerdere uutvoering doarvan is oaver-enommen van de webstea van et Buro Monumentenzörg Amsterdam, http://www.bmz.amsterdam.nl'' [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Karkgebouw]] [[Kategorie:Noord-Hollaand]] jjq8hujvo2232mx24gcxh5huhdwz6z1 0 10541 283903 283893 2016-02-18T18:01:38Z Droadnaegel 1133 /* Geskiednis */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Amerongen_brugge.jpg|thumb|right|250px|Kasteel Amerongen, anzicht op de toogangsbrugge]] [[Ofbeelding:Amerongen_zi-janzicht.jpg|thumb|right|250px|Deel van Kasteel Amerongen]] '''Kasteel Amerongen''' is n [[kasteel]] in de [[uuterweerd]]en van den [[Nederrien]] in de buurte van [[Amerongen]]. == Geskiednis == In [[1286]] vrogen de breurs [[Henric en Diesderic Borre]] toostemming an graaf [[Floris V van Hollaand|Floris V]] om bi-j et darp Amerongen n verstarkt hoes te bouwen. De breurs bunt de groandleggers van et noe ruum 700 joar olde kasteel. Et noageslacht van de breurs van Borre ging de geskiednis in met den name [[Borre van Amerongen]]. An de ene kante van et kasteel ligt de uuterweerden van den Nederrien en an de andere kante ne landrugge woar verkeer oaverhen ging. Vanof dizze plaetse konden zie de skeepvoart en et aandere verkeer toozeen. Umdat dit den [[Hartog van Gelre]] nen doorn in et oge was, veel hi-j in [[1427]] et kasteel an en verwoosten et. Et kasteel wödden noa dizze verwoosting groter en starker herbouwd. Doarnoa wodden et kasteel nog vaker an-evallen. Noadat de familie Borre van Amerongen was uut-estoarven kwam et kasteel in hende van verskillende adelleke families. In [[1672]] wödden et kasteel deur de [[Frankriek|Fransen]] löäg-eplunderd en in braand estokken. Et umrengende park en boomgeerden wodden verneeld. Dreks hiernoa beslotten de toonmoalige eigenoaren, [[Godard Adriaan van Reede]] en [[Margaretha Turnor]], tot den bouw van n indrökwekkend en stoatig hoes in classicistiesen barokstiel. Graaf Godard van Aldenburg Bentinck kreg et hoes in [[1879]] in hende. Umdat et hoes vanof de 19de eeuwe had löäg-estoan leet hi-j et opknappen. Hierveur reep hi-j de hulpe in van architekt [[Pierre Cuypers]]. Cuypers leet under andere de zoldering van de boavengalleri-je beskilderen, de etzale versiern en de gobelinkamer opni-j inrichten. Noa de verbouwing wol Bentinck et hoes inwendig mooi maken en de völle kunstschatten, dee hier vanof de 17de eeuwe noartoo waren ebracht, wier tot eur recht loaten kommen. In [[1918]] kwam den evlöchten Duutsen keizer [[Wilhelm II van Duutslaand|Wilhelm II]] bi-j Aldenburg Bentinck op et kasteel wonnen, umdat hi-j uut [[Duutslaand]] evlöcht was. Hi-j hef 2 joar op Amerongen ewond. Doarnoa is hi-j noar [[Huus Doorn]] verhuusd. Vanof [[1977]] is et kasteel Amerongen in hende van de stichting Utrechtse Kastelen. Et kasteel is nog helemoal in den toostaand zoas graaf Aldenburg Bentinck et achterleet noa zienen dood in [[1940]]. Hierdeur is op kasteel Amerongen ne verzameling kunst en antiek te zeen in ne umgaeving dee de uutstroaling van n bewond hoes hef. Biezunder an et kasteel is de dobbele toogangs[[Brogge (bouwwark)|brugge]]. De boavenbrugge was tot [[1977]] alleneg veur bezeukers van den eigenoar en den eigenoar zelf. Deur de boavenbrugge kwamen zie dreks in de halle, de underbrugge was veur de warkleu en et gewone volk. De underbrugge geet noar de kellers van et kasteel. Hier bunt de kökkens, veurroadkamers en de ruumten veur de warkleu. <table><tr><td> [[File:SlotAmerongenFilmStill.jpg|thumb|320px|Kasteel Amerongen Castle oet de locht bezeen (filmbeeld van video deur [[Rijkswaterstaat]])]]</td><td> [[File:SlotAmerongenFilmStill2.jpg|thumb|320px|Kasteel Amerongen Castle en umgaeving (filmbeeld van video deur [[Rijkswaterstaat]])]]</td></tr></table> == Bewonners == *1286 De breurs Borre * Familie Van Hemerts * Familie Van Swietens *1577 Godard Reede van Saesfeld *Here Godard Adriaan baron van Reede *1878 Geslacht van Reede *1878 Grave Godard van Aldenburg Bentinck *1918 - 1920 Keizer Wilhelm II van Duutslaand wonden tiedelek op et kasteel == Vandage == Teggenwoordig is et kastele in gebruuk as museum. Bezookers künt in ne huusleke uutstroaling ne grote verzameling kunst en antiek bekieken. Et huus is nog net zo in-ericht as in 1940. Hiernoast wodt in de bi-jgebouwen van et kasteel ok feesten, optraedens en andere (bedriefs)toostaanden eholden. Ok könt der in de [[oranjerie]] trouweri-jen edoan wodden. Et beheurt tot den [[Top 100 der Nederlandse UNESCO-monnumenten]]. == Uutgoande verwiezingen == *[http://www.kasteel-amerongen.nl/ Webstae Kasteel Amerongen] *[http://www.kasteleninutrecht.nl Kastelen in Utrecht] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] 52pmf70z763i2rhkfoo7ulf2hf6ddv7 0 10543 291172 262846 2016-11-03T16:00:23Z Wwikix 13678 /* Uutgoande verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Deventer_groten_karke_binnenwark.jpg|thumb|right|200px|Binnenwark]] [[Ofbeelding:Deventer kerk.jpg|thumb|right|200px|Grote Karke, toorn]] De '''Lebuïnuskerke''' in [[Deventer]] was in de Middeleeuwn de heufdkarke van de stad en ene van de veurnoamste karken binnen et [[Sticht Utrecht|bisdom Utrecht]]. Et is histories en bouwkundig n belangriek bouwwark. De Lebuïnuskarke deed tiedens et kortstoandigen bestoan van et [[bisdom Deventer]] (1559-1580) deenst as [[kathedroal]]. De karke beheurt tot den [[Top 100 der Nederlaandsen UNESCO-monumenten]]. De eerste (holten) karke op dizze plaatse wodden in [[768]] ebouwd deur den missionaris [[Lebuïnus]]. Al in n vrog begin wodden n [[kapittel]] an de karke verbaonden. Biskop [[Balderik (biskop van Utrecht)|Balderik]] van [[Sticht Utrecht|Utrecht]] verving heur in de 10de eeuwe deur ne steen' karke. In [[1040]] gaf biskop [[Bernold]] opdracht veur den bouw van nen groten [[Romaansen stiel|romaansen]] [[basileek]]. In [[1235]] en [[1334]] wodden de karke verwoost deur braand. De karke van vandage, ne gotiese [[hallenkarke]], kwam tot staand tussen [[1450]] en [[1525]]. In et opgoande wark bunt echter nog belangrieke delen van den romaansen veurgänger anweazig. Ok is de romaanse [[crypte]] bewoard ebleaven, den starke geliekenis verteunt met de crypte van de [[Pieterskarke (Utrecht)|Pieterskarke]] in [[Utrecht (stad)|Utrecht]], dee ok deur Bernold is ebouwd. De hele karke is veurzeen van kruus-, star-, en [[netgewelf|netgewelven]]. De pleistering van et binnenwark is, met uutzundering van dee delen dee-t van [[muurskildering]]en veurzeen waren, in de joaren vanof [[1927]] vort ehoald. Den toorn kump uut et ende van de 16de eeuwe. Begin 17de eeuwe is zi-j bekreund mit nen [[lanteern]] noar et untwarp van den Amsterdamsen bouwmeister [[Hendrick de Keyser]] ten behoove van nen [[beioard]] van de gebreuders [[Pieter en François Hemony|Hemony]]. ==Wat ofmetingen== *Lengte van de karke (binnenwarks): 99,10 meter *Grootste breedte: 38,65 meter *Heugte van et schip: ca. 18 meter *Heugte van den toorn: 62,50 meter ==Uutgoande verwiezing== *[http://www.vbmk.nl/lebuinuskerk/ Webstea van de Grote of Lebuïnuskarke] {{DEFAULTSORT:Grote Of Lebuinuskarke}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Keark in Oaveriessel]] [[Kategorie:Daeventer]] e3tquofdt32y3v0s3eu8jor93l9yx92 0 10545 291174 290189 2016-11-03T16:01:56Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Deventer_broedlachte_stadhoes.jpg|thumb|Stadhoes, mit ne [[broedlachte]]]] Et '''Stadhoes van Dimter''' is eleagen an et Grote Karkhöf teagenoaver de [[Grote of Lebuïnuskarke]] in [[Deventer|Dimter]]. Et beheurt tot den [[Top 100 der Nederlaandsen UNESCO-monumenten]]. Et stadhoes kent verskillende bouwstielen. Den veurgeavel is klassicisties en uut et ende van de 17de eeuwe, untworpen deur [[Jacobus Roman]]. Den zi-jgeavel van et vröggere Wanthuus in de Polstroate is uut [[1662]] en untworpen deur den Amsterdamsen bouwmeister [[Philips Vingboons]]. Et hef n bi-jzunder binnenwark mit stucwark, schouwen, [[gilde|gildebödden]], betimmeringen en nen börgemeisterstool. In de olde roadszale hönkt et skilderstukke van [[Gerard ter Borch II]] "''Den magistraat van Dimter''" uut [[1667]]. Et hoes harbargt nog altied et bestuur van de gemeente Dimter mit roadszale en börgerzale. De trouwzale is in et noast-elegen Laandshoes. Een deel van et stadhoes is vri-j te bezichtegen. {{commonscat|Stadhuis (Deventer)}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gebouw]] [[Kategorie:Daeventer]] ioq1ygl3ibjcn8px0sy68tz1svr26c4 0 10546 291857 288996 2016-11-11T10:09:06Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Zwolle poorte.jpg|thumb|200px|right|Sassenpoorte]] De '''Sassenpoorte''' in de [[Stadsmure|stadmure]] van [[Zwolle]] is ne [[stadspoorte]] dee wierd ebouwd an et ende van de 14de en beginne van de [[15e eeuw|15de eeuwe]] as underdeel van de stadsverdeadegingswarken. Den untwarper is unbekend. Veur den bouw is völle natuursteen ebruukt, mit name [[trachiet]] en [[tufsteen]]. De Sassenpoorte beheurt tot den [[Top 100 der Nederlaandsen UNESCO-monumenten]]. ==Geskiedenisse== De [[hanzestad]] Zwolle was beginne 15de eeuwe in heure bleujtied as handelsstad. In [[1407]] wödden Zwolle as volweerdeg lid van et machtige [[steadnverboand]] van de [[Hanze]] too-eloaten. Den groten umväng van dizze stadspoorte stoand veur den riekdom van Zwolle in dee tied. In [[1893]] schonk de gemeente Zwolle de Sassenpoorte an et [[Riek (stoat)|Riek]], um doar et rieks[[archeef]] in under te bringen. ==Kenmarken== Tussen [[1894]] en [[1897]] wodden de poorte restaurierd en wödden dakkapellen en n neogoties spits klökketöarntjen an-ebrach. Hierveur wodden et 18de eeuwse klökketöarntjen of-ebrokken. Tussen de hooktoorns bevindt zich nen [[mezekouw]]. Vanuut geate in de vloere van dizzen uutbouw kon kokkende pek oaver binnendringende vi-janden egotten wodden. ==Tookomst== De poorte steet in den top 100 van [[Monument|monumenten]] mit eerste arfgoodanduding. Den Rieksgebouwendienst dealt de poorte in under "kattegerie I". Dizze kattegerie umvat dee monumenten van butengewoon (inter)nationaal kultuurhistories belang. ==Wettensweerdegheden== *In [[2006]] brach [[TPG Post]] nen [[postzeagel]] uut in de riege ''Mooi Nederlaand'' mit doarop nen ofbeelding van de poorte. ==Uutgaonde verwiezing== De Sassenpoorte kö'j bekieken op n filmpken van den stea Hollaand in Video.<br /> * [http://www.hollandinvideo.nl/index.html?deeplink=10&provincie=overijssel Sassenpoorte op video] {{coordinate|NS=52/30/35.8/N|EW=6/5/43.8/E|type=landmark|dim=20|region=NL-OV}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Poorte]] [[Kategorie:Geschiedenis van Sallaand]] [[Kategorie:Zwolle]] gluz50jj89hii52twkacqhxnqx5pmoj 0 10547 272189 272028 2013-12-11T02:39:30Z Romaine 607 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Oldenzaalplechelmus1.jpg|thumb|right|Oldenzaal: [[Sint-Plechelmusbasileek]]]] [[Ofbeelding:Amsterdam_nationaal_monument_op_de_dam_februari_2003.jpg|thumb|right|[[Nationaal Monument]] op den Dam in Amsterdam]] Een '''monument''' is n oaverbliefsel van [[kunst]], [[kultuur]], [[architektuur]] of [[ni-jverheid]] dat van algemeen belang wöd geacht um de historiese, volkskundege, artestieke, wettenschoppeleke, industrieel-archeologiese of andere socioal-kulturele weerde. Ok bi-jzundere natuurgebeden kunt as ''monumenten'' ([[natuurmonument]]en) wödden ezene. Een monument is et toonbeeld veur nen bepoalden [[stiel (kunst)|stiel]] van bouwen, of hef op ne andere wieze ne belangrieke betekkenis as tekkenend bouwwark veur ne bepoalde tied. == Monumenten in Nederlaand == Monumenten mit et moatschappelek anzeen van [[rieksmonument]] hebt recht op umvangrieke [[subsidie]] veur onderhold en verni-jing, zolange et binnen den [[stiel (kunst)|stiel]] blif, zoas dee verteggenweurdigd wöd deur et gebouw. Der bunt ok [[gemiente (bestuur)|gemeenteleke]] monumenten in Nederlaand. Dizze groep is umvangrieker, en hef ne dudeleke plaatseleke betekkenis. De subsidie doarop is mangsmoal leager, et geet hierbi-j ok vaker umme wonhuze of stadsdele. Ok besteet der [[monumentenzorg]] op previnsievlak. Et beweagend arfgood kreg bi-jnoa nooit subsidie, moar kan in enkele gevallen laegrentende leningen kriegen ten behoove van restaurasie. Skeape, et voarend arfgood, kent n ''Nationaal Register Voarende Monumenten''. Een doarin op-enomnen skip wöd [[Voarend monument]] eneumd. == Aandere betekkenissen == Een [[monument (gedenktekken)|monument]] is ok n herdenkingstekken; ne gestalte, [[skulptuur]], [[Beeldhouwkunst|beeld]] bedoold um den kieker te herinneren an iets. == Zee ok == * [[Monument (gedenktekken)]] * [[Kultureel geheugen]] * [[Esperantomonumenten]] * [[Industrieel arfgood]] * [[Voarend monument|Voarende monumenten]] * [[Bescharmd stadsgezicht]] - [[Bescharmd darpsgezicht]] == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.restauratiefonds.nl Geldeleke understeuning bi-j et restaurieren en onderholden van monumenten] * [http://www.monumenten.nl Infomasie oaver monumenten in Nederlaand veural bedoold veur eigenoaren van monumentoale huze] * [http://www.erfgoedinspectie.nl/_media/documents/monumentenwet.doc Wet holdende veurzeningen in et belang van monumenten van geskiednis en kunst (Monumentenwet)] [[Kategorie:Kultuur]] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] fq568pqtqi3ehsiqvu31r1nqw2jesrb 0 10548 272091 263217 2013-12-11T01:16:03Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Tuffiet in de Eifel.jpg|350px|thumb|right|'''Tuffeten in den Eifel'''. De jöngere tuffeet (rechts) is [[diskordant]] of-ezat oaver de oldere tuffeet (links). De [[hookdiskordantie]] guf aan dat de tuffeten van twee verskillende bronnevulkanen ofkumsteg bunt.]] '''Tufsteen''', '''tuf''' of '''tuffeet''' is n ofzettings gesteente van [[vulkaan|vulkanies]] materioal; [[vulkanoklasties gesteente]]. Et kan bestoan uut verskillende samenstellingen, moar de kiemloage is vulkaniese asse. Hierin bunt gesteentebrökstukke van de vulkane of et umrengenden gesteente te vinden. Ok vulkanies glas ([[obsidiaan]]) wödt in tuffeet an-etroffen. Tuffeten wödt of-ezet rundumme ontplofboare vulkane, woar asse de umrengende loch in estotten wöd en neerkump mit de gesteentebrökstukken "drievend" in de assenkiemloage. Mooie en geologies jönge (midden-[[Tertiair]] tot [[Pleistoceen]] olderdom) veurbeelden bunt te vinden in den [[Eifel]]. ==Gebruuk== Tufsteen is ne vri-j zachte steensoorte dee makkelek te bewarken is. Andere benamingen veur tufsteen bunt doefsteen en dufsteen. Gemalen tufsteen neumt ze [[tras]]. Tras wöd too-eveugd an metselspijs um te zörgen veur n vaster en waterdicht metselwark. In de [[Middeleeuwn]] wodden et in [[Nederlaand]] mangs ebruukt as [[bouw]]materioal. Et wödden toon veural ewonnen in den Eifel. Vanof de 13de eeuwe wodden et tufsteen steeds vaker vervongen deur andere steensoorten dee uut de plaatseleke umgeaving ehaald konden wödden zoas [[baksteen|baksteen']]. Bi-j den bouw van [[kasteel Vredenburg]] in [[Utrecht (stad)|Utrecht]] in de [[16e eeuw|16de eeuwe]] wodden ok tufsteen ebruukt. De Italiaanse stad [[Orvieto]] is op n hoog vlak van tufsteen ebouwd. Der wodt verskillende soorten tufsteen beskreaven: *ettringer tufsteen *romer tufsteen *weiberner tufsteen *peperino grigio *peperino rosato [[Kategorie:Matriaol]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] gmesvfnoow3d9gy9rm0k5nwkn60twe9 0 10549 263209 258393 2013-05-04T22:48:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Mineraly.sk - trachyt.jpg|thumb|right|250px|Tracheet]] '''Tracheet''' is n vri-j [[felsies]](zoer) [[uutvleujingsgesteente]] dat völle [[alkalimetoal|alkalies]] hef, veurnamelek [[kaliveldspoat]]. ==Eigenschoppen== Et deurgoans grieskleurigen tracheet hef noast kaliveldspoat ok [[pyroxeen|pyroxenen]] en [[amfibol|amfibollen]] en kleine betjes [[kwarts]] en [[nefelien]] kunt in et [[stollingsgesteente]] veurkommen. De [[silika]]-samentrekking in éne punte van et [[gesteente]] is hoge, howal et weinig kwarts hef. Et meeste silica zit in de [[veldspoat|veldspoaten]]. Tracheet is volgens et [[QAPF-diagram]] n oavergängsgesteente tussen [[fonoleet]] (rieker an nefeleen) en [[rhyoleet]] (rieker an kwarts). Den [[deeptegesteente]]-vörm van tracheet is [[syeneet]]. ==Naamgeaving== Den name van et gesteente tracheet is of-eleid van et [[Grieks]]e ''trakhus'', dat "row" betekkent. ==Veurkommen== Tracheten komt veur in [[vulkanisme|vulkaniese]] gebeden dee alkali-riek vulkanisme kent. Et gesteente wodden under andere evörmd in den [[Groten Slenk]], moar et kump ok veur in den [[Duutslaand|Duutsen]] [[Eifel]], de [[Azoren]], [[Tenerief]] en de [[Black Hills]] in [[Zuud Dakota]], [[Verienigde Staoten van Amerika|Vereanegde Stoaten]]. ==Zee ok== *[[QAPF-diagram]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Matriaol]] lqa3iqgghyur0j7w80y4x7izz3smbz2 0 10551 292146 263164 2016-12-10T12:14:50Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Image:Zutphen, Walburgkerk foto6 2011-02-17 13.50.jpg|thumb|220px|right|Sint Walburgiskarke]] De '''Sint Walburgiskarke''', plaatselek bekend as '''Walburgkarke''', is ne [[Kaark (gebouw)|karke]] in [[Zutfent]]. Et beheurt tot den [[Top 100 der Nederlaandsen UNESCO-monumenten]]. Et oldste deel van de karke kump uut de [[11e eeuw|11de eeuwe]]. De karke van vandage kump veur et grootste deel uut den [[13e eeuw|13de eeuwe]]; vanof de [[16e eeuw|16de eeuwe]] hef zee eur hedendaagse uterlek. Tot [[1261]] was den Walburgis de enige [[parochiekarke]] van Zutfent. Vanof [[1591]] is de karke in bezit van de [[Nederlandse Hervormden Karke|Hervormde beweaging]]. Vandage den dag gebruukt de [[PKN|Prottestantse Gemeente]] Zutfent - Warnsveld de karke. De karke is verneumd noar den heiligen [[Walburga]] of Walburgis, van wee ok n beeldjen op et karkarf steet. Bi-j de karke is de [[Libri-je]], ne olde ketten[[bibliotheek]] uut [[1561]] evestigd. ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.walburgiskerk.nl/ Webstea van de Sint Walburgiskarke, mit foto's] * [http://www.kleinknoevenoord.nl/uittips/musea/delibrijevandewalburgiskerk.html Libri-je] {{Commonscat|St Walburgis Church (Zutphen)}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Kark in Gelderland]] [[Kategorie:Zutfent]] lrx62jq1ayd7ytaey0if66u8wbzkhht 10 10552 280237 267472 2015-04-09T13:12:32Z Cycn 1607 SVG-versie van het wapen wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = Plaatsn in de gemeente [[Oost Gelre]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Coat of arms of Oost Gelre.svg|30px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = [[Achter-Zuwwent]] &middot; [[Aefsele]] &middot; [[Grolle]] &middot; [[Harreveld]] &middot; [[Lechtenvoorde]] &middot; [[Leeuweld]] &middot; [[Vraogender]] &middot; [[Zöwwent]] &middot; [[Zwolle (Oost Gelre)|Zwolle]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Oost Gelre]] </noinclude> mjzsu0gbt36mxt51cy2k0mu5dtegfz4 10 10553 292570 267465 2016-12-17T11:24:24Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = Plaatsn in de gemeente [[Aalten]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Coats of arms of Aalten (new).svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Grootste plaatse''' | R1C2 = [[Aalten]] | R2C1 = '''Wonkernen''' | R2C2 = [[Barle]] &middot; [[Breevoort]] &middot; [[Dale]] &middot; [[Dinsper]] &middot; [[De Heurne (Aalten)|Heurne]] &middot; [[Den Hoart]] &middot; [[Iezerlo]] &middot; [['t Klooster (Aalten)|'t Klooster]] &middot; [[Lintel]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Aalten]] </noinclude> berr1pljctga5y0ag68ptmusfv51xoz 10 10555 292071 270872 2016-12-08T16:10:30Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = Plaatsn in de gemeente [[Berkelland]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Coat of arms of Berkelland.svg|70px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Stad:''' | R1C3 = [[Borklo]] | R2C1 = '''Darpen:''' | R2C3 = [[Beltrum]] &middot; [[Eibargen]] &middot; [[Geesteren (Gelderland)|Geesteren]] &middot; [[Gelster]] &middot; [[Haorle (Berkelland)|Haorle]] &middot; [[Nee]] &middot; [[Norik]] &middot; [[Rekken]] &middot; [[Reurle]] | R3C1 = '''Buurtschoppen''' | R3C3 = [[Auste]] &middot; [[Brammelerbrook]] &middot; [[Brinkmanshook]] &middot; [[Broke]] &middot; [[De Bräöl]] &middot; [[Diekhook]] &middot; [[De Haar (Berkelland)|De Haar]] &middot; [[De Heurne (Berkelland)|De Heurne]] &middot; &middot; [[Holterhook]] &middot; [[Hoonte]] &middot; [[De Horst]] &middot; [[Hupsel]] &middot; [[Kisveld]] &middot; [[Kulsdom]] &middot; [[Leo-Stichting]] &middot; [[Lintvelde]] &middot; [[Lochoezen]] &middot; [[Loo (Berkelland)|Loo]] &middot; [[Mallem]] &middot; [[Nederbiel]] &middot; [[Noordiekerveld]] &middot;[[Olden Eibargen]] &middot; [[Oosterveld]] &middot; [[Overbiel]] &middot; [[Reetmölle]] &middot; [[Respelhook]] &middot; [[Ruwenhof]] &middot; [[Schependom]] &middot; [[Spilbrook]] &middot; [[Den Veldhook]] &middot; [[Waterhook]] &middot; [[Zwilbrook]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Berkelland]] </noinclude> <includeonly> [[Kategorie:Berkelland]] </includeonly> a1jvnxmm2aj4dbpht68hgp6evnkqitr 10 10556 277184 270256 2015-01-17T13:51:20Z Cycn 1607 stadwoapen -> gemientewoapen wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = Plaatsen in de gemeente [[Lochem]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Coat of arms of Lochem.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''[[Stad (woonstee)|Stad]]''' | R1C2 = [[Lochem]] | R2C1 = '''[[Daarp|Darpen]]''' | R2C2 = [[Alm]] &middot; [[Barchem]] &middot; [[Aefde]] &middot; [[Epse]] &middot; [[Exel (darp)|Exel]] &middot; [[Gorssel]] &middot; [[Harfsen]] &middot; [[Joppe (Gelderlaand)|Joppe]] &middot; [[Laorne]] &middot; [[Zwiep]] | R3C1 = '''[[Buurtschop]]pen''' | R3C2 = (Laorne) [[Groot Dochteren]] &middot; [[Katgershoek]] &middot; [[Larense Broek]] &middot; [[Oolde]] &middot; [[Verwolde]] &middot; [[Verwoldse Broek]], (oaverig) [[Klein Dochteren]] }} }}<noinclude> [[Categorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Lochem]] </noinclude> inpxvpxl8qf8sy3iw0rfbmojf41lrdf 0 10558 292409 290872 2016-12-15T11:21:01Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Zeddam molle.jpg|thumb|350px|De mölle in Zerrem]] '''De Grafeleke Toornmölle''' is ne [[toornmölle]] in [[Zerrem]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderlaand]]. Dizze mölle is noar alle woarschienlekheid de oldste nog bestoande [[windmölle]] in Nederlaand. Noar alle woarschienlekheid is de mölle veur [[1441]] ebouwd. Uut [[greujring]]enonderzeuk is eblekken dat et rechtervoogholt in de [[Kappe (boavenkruuier)|kappe]] ofkumstig is van nen boom den veur [[1440]] ekapt is. Tot in de 20ste eeuwe beheurden de mölle too an de heern en graven van [[Kasteel]] [[Huus Bargh]]. In [[1839]] wodden de inrichting van de mölle verni-jd. Noadat de mölle in de 20ste eeuwe in partikuliere hende kwam dreigden sloop, moar in [[1929]] wodden de mölle onder-ebrach in ne stichting. De mölle wodden in 1963, 1974, 1991 en 2005 restaureerd en moalt noe op vri-jwilligen boasis graon. De mölle hef twee koppel [[moalsteen]]n. Et middeleeuwse bouwwark hef gans dikke muren en nog gans olde vloerplanken woarmet et éne van de meest bezundere möllen in Nederlaand is. De boavenasse is deels van holt en deels van geetiezer. Et geetiezer kump uut 1861. Et iezeren deel is an de veur- en achterkante umvat in de olde holten asse. De [[Gevlögt|wieken]] hebt n oldhollaands tuug. De mölle is nen binnenkruujer. De kappe wödt edraejd met hulpe van twee kroewarken en draejt op n [[Boavenkruuier|Engels röllenkroewark]]. Et hele boaventoafeldeel is veur et kroewark veurzeen van kroekammen. Den [[Väng (windmoölle)|vang]], woarmet de [[gevlögt|wieken]] stil-ezat könt wodden, is nen Vloamsen vang met 4 vangstukken. De mölle is ne belangrieke toeristiese attraktie veur Zeddam. Et beheurt tot den [[Top 100 der Nederlaandsen UNESCO-monumenten]]. ==Uutgoande verwiezing== *[http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=304 De mölle op de Nederlandse möllenverzoameling] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Mölle]] [[Kategorie:Montferland]] j4x6e8c15r7j6g3ufiex6jwizexcx45 14 10559 266413 261118 2013-05-10T17:35:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Mills}} [[Kategorie:Gebouw]] 2xqtiqbww5f1gypixqbemqe28u70h97 10 10560 292072 292062 2016-12-08T16:10:45Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = Plaatsen in de gemaente [[Bronckhorst]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Coat_of_arms_of_Bronckhorst_(gemeente).svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Historiese&nbsp;[[stad (woonstee)|staeden]]''' | R1C2 = [[Bronkhors]] &middot; [[Laeg-Keppel]] | R2C1 = '''[[Daarp|Darpen]]''' | R2C2 = [[Achter-Drempt]] &middot; [[Baok]] &middot; [[Halle (Bronckhorst)|Halle]] &middot; [[Hengel (Gelderland)|Hengel]] &middot; [[Hoog-Keppel]] &middot; [[Hummel]] &middot; [[Keijenborg]] &middot; [[Kranenburg (Gelderland)|Kranenburg]] &middot; [[Olburgen]] &middot; [[Steenderen]] &middot; [[Toldiek]] &middot; [[Velswiek]] &middot; [[Vierakker]] &middot; [[Veur-Drempt]] &middot; [[Vodden]] &middot; [[Wichmond]] &middot; [[Zellem]] | R3C1 = '''[[Buurtschop]]pen''' | R3C2 = [[Bekveld]] &middot; [[Delden (Bronckhorst)|Delden]] &middot; [[Dunsborg]] &middot; [[Eldrik]] &middot; [[Gooi (Bronckhorst)|Gooi]] &middot; [[Halle (Bronckhorst)|Halle]] &middot; [[Halle-Heide]] &middot; [[Halle-Nijman]] &middot; [[Heidenhoek]] &middot; [[Heurne (Berkelland & Bronckhorst)|Heurne]] &middot; [[Linde (Bronckhorst)|Linde]] &middot; [[De Meene (Bronckhorst)|De Meene]] &middot; [[Medler]] &middot; [[Meuhoek]] &middot; [[Mossel (Bronckhorst)|Mossel]] &middot; [[Noordink]] &middot; [[Oosterwiek (Gelderlaand)|Oosterwiek]] &middot; [[Rhoa]] &middot; [[Varssel]] &middot; [[Den Veldhook]] &middot; [[Veldwiek (Bronckhorst)|Veldwiek]] &middot; [[Wildenborch]] &middot; [[Winkelshook]] &middot; [[Wittebrink]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Bronckhorst]] </noinclude> <includeonly> [[Kategorie:Bronckhorst]] </includeonly> kdqt9kgk8vzdgk387dai825d5dcnqlk 10 10561 292151 277671 2016-12-10T12:24:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = Plaatsen in de gemeente [[Montferland]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Montferland_wapen.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''[[Stad (woonstee)|Stad]]''': | R1C2 = [['s-Heerenbarg]] | R2C1 = '''[[Darp]]en''': | R2C2 = [[Azem]] &middot; [[Baek (Montferland)|Baek]] &middot; [[Braomp]] &middot; [[Diem]] &middot; [[Kilder]] &middot; [[Lengel]] &middot; [[Loerbaek]] &middot; [[Lool]] &middot; [[Den Diek]] &middot; [[Stökkum]] &middot; [[Zerrem]] | R3C1 = '''[[Buurtschop]]pen''': | R3C2 = [[Greffelkemp]] &middot; [[Old-Diek]] &middot; [[Holthuzen (Montferland)|Holthuzen]] &middot; [[Vethuzen]] &middot; [[Wienbargen (Montferland)|Wienbargen]] &middot; [[Vinkwiek]] }} }}<noinclude> [[Categorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Montferland]] </noinclude> <includeonly> [[Kategorie:Montferland]] </includeonly> dt0oc7kfu5fati36cmfi8c7cg6j09bk 0 10562 263131 258178 2013-05-04T22:35:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Monumentenschildje.jpg|thumb|150px|Monumentenschildje]] Een '''rieksmonument''' is ne zaak ([[gebouw]], veurwarp, stads- of darpsgezicht) dee van algemean belang is weagens de [[schoonheid]], de betekkenis veur de [[wettenschop]] of de kultuurhistoriese weerde. Dit steet umskreaven in de monumentenwet van [[1988]]. Der is ne minimum leaftied van 50 joar van de zaak um in anmerking te kommen veur et moatschoppelek anzeen van bescharmd rieksmonument. Rieksmonumenten bunt oaver et algemeen veurzeen van et internasionalen blauw-witte [[monumentenschildjen]] (zee ofbeelding). Nederlaand hef rundumme 51.000 gebouwde rieksmonumenten, 1.500 [[archeologie|archeologiese]] rieksmonumenten en 350 [[Bescharmd stadsgezicht|bescharmde stads- en darpsgezichten]]. Dee rieksmonumenten bunt in-eskreaven in de Monumentenlieste (artikel 1 Monumentenwet 1988), dee'j vanzelf könt vinden in de veurwarpenverzameling van et (ODB), beheerd deur den [[Rieksdienst veur Archeologie, Kultuurlaandschop en Monumenten|RACM]]. De veurwarpenverzameling is neet publeekelek toogänkelek. In [[2000]] wodden et untwarp "Actualisering Monumentenregister" an-evangen, um de laandeleke lieste bi-j te warken en betrouwboarder en toogänkeleker te maken. Veur et onderhold van Rieksmonumenten bestoat fiscale veurzeningen. ==Tiedeleken beleidsreagel anwiezing bescharmde monumenten== Op [[1 juli]] [[2007]] ging nen tiedeleken beleidsreagel van kracht (''Tiedeleken beleidsreagel anwiezing bescharmde monumenten 2007'') in opdrächt van den minister van Onderwies, Kultuur en Wetenschop, R.H.A. [[Plasterk]] woarin de anwiezing van rieksmonumenten tot [[1 januari]] [[2009]] is op-eschort veur zaken ebouwd veur [[1940]]. Alleneg bi-j hoge uutzundering wodt bescharmde rieksmonumenten an-eweazen, alleneg wanneer de zaak beheurt tot den rundumme 100 meest weerdevolle monumenten dee ebouwd bunt in de tied 1940 / 1958 (de zo-eneumde [[wiederopbouw]]-tied). Dizze lieste wodden in den harfst van 2007 uutegeaven, zee: [[lieste van ni-je rieksmonumenten (2007)]]. Den minister kos veur dizzen beleidsreagel umdat hi-j rap mit de verni-jing van de [[monumentenzörg]] wol anvangen. Nen vergeliekboaren moatregel gold veur de tied van juli [[2006]] tot juli 2007. ==Top 10 gemeenten mit de meeste monumenten== {| {{prettytable}} ! Gemeente ! rieksmonumenten ! gemeenteleke monumenten |- | [[Amsterdam]] || 7453 || 876 |- | [[Maastricht]] || 1666 || gin |- | [[Utrecht (stad)|Utrecht]] || ca. 1400 || ca. 1600 |- | [[Leiden]] || 1365 || 1559 |- | [[Haarlem]] || 1194 || 100 |- | [[Middelburg (gemeente)]] || 1158 || 110 |- | [[Den Haag]] || 1155 || 1178 |- | [[Dordrecht]] || 900 || 160 |- | [[Schouwen-Doevelaand]] || 807 || 400 |- | [[Delft]] || 709 || 757 |} ==Zee ok== *[[Monumentenzorg]] *[[Top 100 der Nederlaandsen UNESCO-monumenten]] ==Uutgoande verwiezingen== *[http://wetten.overheid.nl/cgi-bin/sessioned/browsercheck/continuation=19321-002/session=013717282482535/action=javascript-result/javascript=yes Monumentenwet 1988] * [http://www.nos.nl/nosjournaal/artikelen/2007/10/15/151007_monumenten.html Ni-je rieksmonumenten] Bron: Gezicht op gebouwd erfgoed Delft - monumentennota 2007-2017, Gemeente Delft Vakteam Monumentenzorg & Bouwkwaliteit, December 2006 [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Kultuur]] gev71f5096zzb4e4b2rrb322js7lma4 10 10563 292431 292110 2016-12-15T11:50:17Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = '''Plaatsn in de gemeente [[Deutekem]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Flag of Doetinchem.svg|border|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''[[Stad (woonstee)|Stad]]''': | R1C2 = [[Deutekem]] | R2C1 = '''[[Daarp|Darpen]]''': | R2C2 = [[Achterwael]] &middot; [[Gaanderen]] &middot; [[Wael]] &middot; [[Wienbargen (Deutekem)|Wienbargen]] | R3C1 = '''[[Buurtschop]]pen''': | R3C2 = [[Iezevoorde]] &middot; [[Langerak (Gelderland)|Langerak]] &middot; [[Ut Broek]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Deutekem]] </noinclude> o2xad1aatgthwpkf82omnu085feuul0 10 10564 292569 292567 2016-12-16T18:41:08Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = Plaatsn in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Coats of arms of Oude IJsselstreek.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''[[Stad (woonstee)|Stad]]''': | R1C2 = &nbsp;&nbsp; | R1C3 = [[Terborg]] | R2C1 = '''[[Daarp|Darpen]]''': | R2C3 = [[Bontebrug]] &middot; [[Breedenbroek]] &middot; [[Etten (Gelderland)|Etten]] &middot; [[Gendringen]] &middot; [[Megchelen]] &middot; [[Netterden]] &middot; [[Sillevolde]] &middot; [[Sinderen]] &middot; [[Ulft]] &middot; [[Varsselder-Veldhunten|Varsselder]] &middot; [[Vasseveld]] &middot; [[Westendarp (Olde Iesselstreek)|Westendarp]] | R3C1 = '''[[Buurtschop]]pen en [[Gehucht|gehucht]]e''': | R3C3 = [[Engbargen]] &middot; [[Haelweg]] &middot; [[De Heuven]] &middot; [[Iesselhunten]] &middot; [[Milt (plaatse)|Milt]] &middot; [[Rafelder]] &middot; [[Varsselder-Veldhunten|Veldhunten]] &middot; [[Voorst (Olde Iesselstreek)|Voorst]] &middot; [[Vriezelaar]] &middot; [[Wals (plaatse)|Wals]] &middot; [[Warm (Gelderland)|Warm]] &middot; [[Wieken (plaatse)|Wieken]] &middot; [[Zeek (plaatse)|Zeek]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Olde Iesselstreek]] </noinclude> 9x5mhj0l0tx5st02k8nj6cl98h4h10w 0 10574 76500 2008-08-13T18:50:54Z Servien 7 [[Trachiet]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Tracheet]] hinne wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Tracheet]] ouylj43v398d9tuvo04u3uy3dl22itb 0 10575 76501 2008-08-13T18:51:36Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Monument]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Monument]] bae84ww8lp1bqi9nxa95350t60afais 0 10576 76509 76506 2008-08-13T18:57:58Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Paleis Het Loo]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Paleis Het Loo]] rehwi4c1ovmjdhbbz7c08tssdhi71kj 0 10577 76508 2008-08-13T18:57:38Z Servien 7 [[Paleis het Loo]] is ewiezig naor [[Paleis Het Loo]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Paleis Het Loo]] dypn43sh5aqdi3aql9zo59087di9cg7 0 10578 240144 166368 2012-08-23T20:34:21Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Braandenbörg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Braandenbörg]] 7x0ra05cbymyy3x8rp4md3hbtc38hcz 0 10579 288437 258316 2016-10-27T10:44:05Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Deutschland Lage von Sachsen-Anhalt.svg|thumb|250px|Saksen-Aanhoalt]] '''Saksen-Aanhoalt''' ([[Duuts]]: ''Sachsen-Anhalt'', [[Platduuts]]: ''Sassen-Anholt'') is n [[Duutslaand|Duutse]] [[dailstoat]] in t oosten. De [[heufdstad]] is [[Magdebörg]], de grootste stad is [[Halle (Saale)|Halle]]. Saksen-Aanhoalt ligt tuzzen [[Hoavel]] en [[Hartz]]. De grootste [[rivier]] is de [[Elbe]], de hoogste baarg is de [[Brocken]] in Hartz. Saksen-Aanhoalt grìnst aan [[Nedersaksen]], [[Braandenbörg]], [[Saksen (dailstaot)|Saksen]] en [[Tureng]]. De dailstoat is 20.447 [[vierkaante kilemeter|km²]] groot en het sikkom 2,45 miljoen inwoner. == Steden == {| class="prettytable sortable" !bgcolor=#dddddd| !bgcolor=#dddddd|Stad !bgcolor=#dddddd|Inwoner<br /> 31 dezìmber 2000 !bgcolor=#dddddd|Inwoner<br /> 31 dezìmber 2006 |- |1. |[[Halle (Saale)|Halle]] | align="right" |247.736 | align="right" |235.720 |- |2. |[[Magdebörg]] | align="right" |231.450 | align="right" |229.826 |- |3. |[[Dessau-Roßlau]] | align="right" |98.563 | align="right" |91.324 |- |4. |[[Bitterfeld-Wolfen]] | align="right" |''54.307'' | align="right" |47.777 |- |5. |[[Lutherstadt Wittenbaarg]] | align="right" |48.972 | align="right" |46.133 |- |6. |[[Halberstadt]] | align="right" |41.417 | align="right" |39.318 |- |7. |[[Stendal]] | align="right" |39.795 | align="right" |36.761 |- |8. |[[Mersebörg]] | align="right" |37.127 | align="right" |34.411 |- |9. |[[Wernigerode]] | align="right" |35.013 | align="right" |33.871 |- |10. |[[Schönebeck (Elbe)|Schönebeck]] | align="right" |36.397 | align="right" |33.290 |- |11. |[[Bernbörg (Saale)|Bernbörg]] | align="right" |33.825 | align="right" |31.329 |- |12. |[[Sangerhausen]] | align="right" |25.399 | align="right" |30.123 |- |13. |[[Weißenfels]] | align="right" |31.946 | align="right" |29.669 |- |14. |[[Köthen (Anhalt)|Köthen]] | align="right" |30.360 | align="right" |29.667 |- |15. |[[Naumburg (Saale)|Naumbörg]] | align="right" |30.399 | align="right" |29.359 |- |16. |[[Zeitz]] | align="right" |32.227 | align="right" |28.117 |- |17. |[[Aschersleben]] | align="right" |27.312 | align="right" |25.791 |- |18. |[[Börg (bie Magdebörg)|Börg]] | align="right" |22.951 | align="right" |24.364 |- |19. |[[Lutherstadt Eisleben]] | align="right" |21.062 | align="right" |23.789 |- |20. |[[Staßfurt]] | align="right" |20.681 | align="right" |22.758 |- |21. |[[Quedlinburg]] | align="right" |24.114 | align="right" |22.185 |- |22. |[[Zoltwedel]] | align="right" |20.349 | align="right" |20.777 |} == Boetende hìnwiezen == * [http://www.sachsen-anhalt.de/ Webstee van Saksen-Aanhoalt (Duuts)] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Saksen-Aanhoalt| ]] ppshgzs5i8qzmwr4l9tpez058x82oym 0 10580 76532 2008-08-13T19:44:08Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Saksen-Aanhoalt]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Saksen-Aanhoalt]] 6jfkr0kx2hj021ebc9ztm7l8m1l9sa5 0 10581 275825 265135 2014-05-16T22:19:38Z Steinbach 12 't Iesselmeer gaf 't ja nog nich rond 't jaor doezend. wikitext text/x-wiki '''Oldsaksisch''' of '''Oldleegsaksisch''' is de oldste vörm van t [[Nedersaksisch|Leegsaksisch]] dat vaastlegd is ien de [[9e eeuw|9. aiw]] tot de [[12e eeuw|12. aiw]], doarnoa het t zok ontwikkeld tot t [[Middelleegsaksisch]]. t Wuir sproken in t noorden van [[Duutslaand]] en in t noordoosten van [[Nederlaand]] (tot aan t [[Iesselmeer|Almere]]) deur de [[Saksen (vôlk)|Saksen]]. t Is naauw verwant aan t [[Oldfrais]], [[Oldengels]], [[Oldnederlaands]], [[Oldleegfrankisch]] en aan t [[Oldhoogduuts]]. Der binnen môr n aantel teksten overleverd, veurnoamelk deupsgeloften. De ainegste literaire tekst is ''[[Heliand]]''. * [[Heliand]] * [[Genesis]]fragment<ref>[http://titus.uni-frankfurt.de/texte/etcs/germ/asachs/genesis/genes.htm Baseerd op de oetgoave van Burkhard Taeger]</ref> * Trierer Blutsegen * Wurmsegen * Spurihalz * Oldsaksische deupsgeloften * Psalmkommentoar * Penitentiairie * [[Beda]]homilie * Credo * Essener Heberegister == Veurbeeldtekst == Fragment uut de [[Heliand]], woarin op n epische wieze de beginversen oet t twijde heufdstuk van t [[Evangelie noar Lukas]] noaverteld wordt: <div style="float:left; padding:20pt; background-color:#EEEEEE; margin:5pt 0pt 5pt 0pt"> {|style="float:left; padding:20pt; background-color:#EEEEEE; margin:5pt 0pt 5pt 0pt" |- | ''Thô ward fon Rûmuburg rîkes mannes'' ||Dou richtten de rieksheer vanoet Romebörg, |- | ''bar alla thesa irminthiod Octaviânas'' ||Octavianus, aan aal vôlken |- | ''ban endi bodskepi obar thea is brêdon giwald'' ||n ban en boodschop, breed verspraaid |- | ''cuman fon them kêsure cuningo gihuilicun,'' ||deur de kaizer verkondegd aan de keunens ien zien riek: |- | ''hêmsitteandiun sô wîdo sô is heritogon'' ||inheemse vörsten, hertogen dij overal |- | ''obar al that landskepi liudio giweldun.'' ||in wiede windstreken t bewind vouerden. |- | ''Hiet man that alla thea elilendiun man iro ôdil sôhtin,'' ||Wie aargens aanders verbleef, mos zien aarfgoud zuiken, |- | ''helidos iro handmahal angegen iro hêrron bodon,'' ||ien zien gebied verschienen veur de boden van zien heer. |- | ''quâmi te them cnôsla gihue, thanan he cunneas was,'' ||Elkenain gong noar de streek woar zien vôlk weg kwam, |- | ''giboran fon them burgiun. That gibod ward gilêstid'' ||noar de börg woar hai geboren was. Noar t gebod luusterden ze |- | ''obar thesa wîdon werold.'' ||in de wiede wereld. |} </div> {{-}} == Referenties == <references /> [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] 3j7ug4e16y4b23ont5altrm6v72whdg 0 10582 275743 262765 2014-05-01T07:15:22Z Lotje 5052 (Script) [[commons:COM:FR|File renamed]]: [[File:Bredevoort prins.jpg]] → [[File:Molen Prins van Oranje, Bredevoort.jpg]] #3 wikitext text/x-wiki [[Image:Molen Prins van Oranje, Bredevoort.jpg|thumb|200px|Den Prins van Oranje]] '''Den Prins van Oranje ''' is ne [[windmölle]] in [[Breevoort]], previnsie [[Gelderlaand]]. De mölle steet binnen de bebouwing dicht bi-j de [[Sint Gregoriuskarke (Breevoort)|St Gregoriuskarke]] in Breevoort. Et is ne grote runde steenn [[walmölle]] uut [[1870]], gedekt met dakleer, met nen vlucht van 25,00 m, dee indrökwekkend steet op et stads[[bastion|bolwark]] '''Welgemoed''' met grote historiese weerde. ==Geskiednis== In [[1644]] en [[1645]] wierd deur den stadholder [[Frederik Hendrik van Oranje-Nassau|Frederik Hendrik]] as heer van Breevoort toostemming egoavn veur den bouw van ne [[staandermölle]] op ene van de stads [[bastion|bolwarken]] '''Welgemoed'''. Noadat dizzen ofbrendden in [[1869]] wödden op dizze plaatse in 1870 ne ni-je mölle ebouwd, woarvan den bouw stil lag veur n joar, toon de [[Duutslaand|Duutse]] metseloars mössen denen in den [[Fraans-Pruusischen oorlog|Fraans-Pruusen krieg]]. ==Restaurasie== In [[1968]] is de mölle restaurierd net as in [[1992]] toon blek dat den binnenroode (nen olden buutenroode, ofkumstig van de mölle van den polder "Binnenweg" uut [[Zeutermeer]] in den assekop nen groten breuk te hebben, hierdeur kwam de mölle van den enen dag op den aanderen dagge buuten bedrief) ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.mpvo.nl Mölle Prins van Oranje] * [http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=190 Mölledatabase] ==Bronnen== [http://www.molendatabase.nl/ Mölledatabanke] ==Galeri-je== <gallery> Ofbeelding:Bredevoort 003.jpg Ofbeelding:Prins van oranje Bredevoort uitzicht.jpg Ofbeelding:Prins_van_oranje_Bredevoort.jpg Ofbeelding:Bredevoort interieur Prins-Oranje.jpg </gallery> [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Mölle]] hsqgehtyzwtf1j2zcjo8012a6ox8w40 0 10583 263195 258131 2013-05-04T22:46:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Windmill_Uden.jpg|thumb|[[Mölle van Jetten]] in Uden mit trapschoren]] De '''Stoandermölle''', '''standeerdmölle''' of '''staakmölle''' is et oldste holten soort [[windmölle]] in de [[Laege Laanden (stoatkunde)|Laege Laanden]]. Den name is ofkumstig van den stoander, nen rechtopstoanden, rundumme 70-80 cm dikken stam, woarop de kaste van de mölle zit. De kaste röst op de boavenkante van den stoander op ne stormpenne. Een tweede steunpunt veur de kaste um den stoander is den zettel halverweage den stoander. Uut de Stoandermölle is de [[wipmölle]] ontstoan. An den vörm van et dek, de heugte van den voot, den vörm van de treppe, de lengte/breedte verholding van de kaste en et ofdek boaven et [[luuwark]] kö'j zeen in welke streake de mölle steet. De oldst bekende en unbetwistboare windmöllebeskrievingen komt uut rundumme [[1180]]. Woarschienlek waren dit Stoandermöllen. De oldste nog bestoande Stoandermöllen in Nederlaand bunt de Kallenbrooker Mölle of [[Den Olden Florus]] in [[Terschuur]] en de [[Doezebargermölle]] in Ede. De Stoandermölle kump nog veur in Noord-[[Frankriek]], [[België]], [[Nederlaand]], [[Verienigd Keuninkriek|Engelaand]], Noord-[[Duutslaand]] en [[Denemarken]]. ==Zee ok== *[[Tot Veurdeal en Geneugen]] mit uutgebreide fotogalleri-je ==Wettensweerdegheden== In Nederlaand bunt der van dit soort nog 47 möllen bewoard ebleaven, veurnoamelek in [[Gelderlaand]], [[Noord-Braobant]], [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] en [[Zeelaand]]. In Belgie wöd hi-j under aandere nog evonden in [[Koksiede]], bi-j de [[Onze-Leeve-Vrouwe Ten Dunen]], [[Zingem]] (en dealgemeente [[Huuse (Belgie)]]), en in [[Retie]] (De Heerser). ==Galleri-je ([[Doezebarger_mölle|Doezebargermölle]] in Ede)== <gallery> Ofbeelding:Doesburgermolen voorkant.jpg|Doezebargermölle [[2007]] Ofbeelding:Doesburger molen kruizijde Ede.jpg|Achterkante mit boavenaan et luukepken. Ofbeelding:Doesburgermolen afschieten.jpg|Ofscheten van zak meal. De mölle hef deurlopende trepbeume. Ofbeelding:Tekening Doesburger molen Ede.jpg|Deursnit tekkening </gallery> ==Uutgoande verwiezing== {{Commonscat|Smock mills}} *[http://nl.youtube.com/watch?v=OIiG87xXCJo Filmken oaver de Prins Bernhard Stoandermölle] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Mölle]] 4l0a779tgu3li2ossydo5gdjszjjmm5 0 10584 263272 258133 2013-05-04T22:58:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ravelijn.jpg|thumb|Mölle op de wallen van Goes]] Ne '''walmölle''' is ne mölle dee steet op den [[stadswal]] van ne ummuurde [[Stad (woonstee)|stad]]. Hierdeur had ne mölle vri-jen windvang. Ok waren zie bi-j eslotten [[stadspoorte]]n veur de stadsbewonners bereikboar en had et stadsbestuur vaste inkomste uut den "[[belasting (fiscaal)|belasting]] op et gemaal".<br /> Um te veurkommen dat et stadsbestuur inkomsten misleep, wodden doar "mölledwang" op-elegd. Zi-j waren dan verplicht um eur [[graon|groan]] op ne stadsmölle te loaten malen.<br /> De stadsmölle wödden mangsmoal deur et stadsbestuur bi-j opbod an den meest bedende [[möllenoar]] verpacht, woarbi-j hi-j zich verplichtten um de belasting op et gemaal veur et stadsbestuur te innen en of te stoan. Doarnoast had den möllenoar "schuprecht", et recht um as belonning veur et malen n deel van et meal veur eigen gebruuk achter te holden. Hierveur wodden ne schuppe van bepoalde ofmetingen ebruukt. Sommige möllenoars heelden bi-j de stelle euren doeme op den raand van de schuppe, woardeur zie meer [[meal]] koanden schuppen. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Mölle]] 816afbzwdm7f3lqk7mue6qhnswghp9w 0 10585 279167 275045 2015-03-27T16:39:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki Den '''Fraans-Duutsen''' of '''Frans-Prusischen Krieg''' begun op [[19 juli]] [[1870]] en duurden tot [[10 mei]] [[1871]]. Den krieg wodden evoerd tussen [[Frankriek]] en de Duutse stoaten under leiding van [[Praissen|Prusen]]. Frankriek was beduch veur den rap greujenden Pruusisch-Duutsen macht. Frankriek was tot 1870 de starkste noatie op et vastelaand in [[Europa (continent)|Europa]], moar Prusen, onder leiding van [[Otto von Bismarck|Bismarck]], wol dizze plaatse innemmen. Dizzen deur beide parti-jen gewunsten krieg zol et umslagpunt betekkenen. Den krieg was n op-ezat plan van de [[Realpolitik]] van [[Otto von Bismarck|Bismarck]]; veur ziene plannen met éen Duuts Riek mos e Frankriek en [[Keizerriek Oostenriek|Oostenriek]] uutschakelen. Den [[Pruusisch-Oostenrieksen Oorlog]] was in [[1866]] al beslist in et veurdeel van Prusen; in 1870 zol ok Frankriek volgen. Op [[10 mei]] [[1871]] tekkenden Frankriek de [[Vrea van Frankfurt]] en wodden den oorlog be-endegd. Op 21 mei zetten et regime van Versailles den anval in op de Commune van Paries, dee wodden neer-eslagen noa ne wekke van harde stried ([[Semaine sanglante]], Blodige weake), woarbi-j teggen de 20.000 leu um et leaven kwamen. Frankriek mos ok an Duutslaand ne kriegschatting betalen van 5 miljard goldfraank, ruum et dobbele van de joarlekse stoatsbegroting. Zolange dee schatting neet betoald was, zollen Duutsen tröppen et grootste deel van Noord-Frankriek bezet holden, woarbi-j de kosten van et bezet edragen zollen wodden deur et bezette gebeed. De schatting wödden binnen dree joar ofbetaald, woarnoa de Duutse tröppe Noord-Frankriek ontruumden en vortgingen. {{commonscat|Franco-Prussian War}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis]] jvn8n54ayoss1iz3p4jvy9jh0dvska5 0 10586 76610 2008-08-14T04:19:16Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Fraans-Pruusischen oorlog]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Fraans-Pruusischen oorlog]] p1zu1i9a3ilfabgxti8xi6uv7smu7br 0 10587 76611 2008-08-14T04:19:49Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Praissen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Praissen]] lmnxbrjuojwtzkwixkp9ej6rd4z39f8 0 10588 291964 279168 2016-11-26T10:45:39Z CommonsDelinker 166 [[Gorskii_03965u.jpg]] is vervungen deur [[Gorskii_03965u_windmills.jpg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:commons:COM:FR|File renamed]]: wikitext text/x-wiki {{wrapper}} |[[Bestaand:WiekerMeule0978.jpg|thumb|220px|[[De Wieker Meule]] in [[De Wiek]], [[Drenthe]]]] |- |[[Bestaand:Campo de Criptana Molinos de Viento 2.jpg|thumb|220px|Windmölle in Spanje (in et verhoal van [[Don Quichote]] wödden zie mit reuzen vergelekken)]] |- |[[Bestaand:Gorskii 03965u windmills.jpg|thumb|220px|Windmölle in West-[[Siberië]] rundumme 1910]] |} Ne '''windmölle''' is ne [[mölle]] dee den beweagingskracht van de loch ([[Wiend|wind]]) umzet in dreajenden krach van de wieken, dee dan nuttig kan wödden ebruukt, bi-jveurbeeld veur et opwekken van [[elektriciteit]], et malen van [[graon|groan]], et verplaatsen van water of aandere taken. == Heufdsoorten == Bi-j windmöllens kuj 2 heufdsoorten onderscheiden: * De ni-jerwetse windmölle dee ebouwt bunt umme elektriciteit op te wekken, zee hierveur et artikel [[windturbine]]. * De olderwetse windmölle. Den rest van dit artikel geet oaver dit soort. == Tradisionele windmölle == Wi-j künt de volgende soorten onderscheiden, ongeveer in riege van untwekkeling in de löppe van de eeuwn: * Underkruuiers: ** [[Tjasker]]s; ** [[Spinnekopmölle]]s; ** Half-eslotten of oppen [[stoandermölle]]s (windmölle woarvan de kaste kan dreajen rundumme nen spil (stoanderd)); ** [[Wipmölle]]s (deuruntwekkeling van de stoandermölle); ** [[Paltrokmölle]]s (holtzaag-windmölle mit holten rumpe van et soort underkruuier). * [[Boavenkruuier]]s (mölle woarvan enkel den kap deur kruuien (dreajen) op den wind wödt ezet): ** [[Toornmölle]]s (windmölle van middeleeuwsen eursprong mit runden opgemetselden rumpe); ** Ronden steen' (of 8- of 6kante holten) [[groandzeiler]]s; ** Ronden steen' (of 8- of 6kante holten) [[bargmölle|barg-of]] [[walmölle]] of [[beltmölle]]s; ** [[Stellingmölle]]s (woarunder steen' runden en 8- of 6kantigen soorten) (windmölle mit rundumme den rumpe ne stelling veur kruuien, vangen en bedenen van de zeilen). Mölle in et algemeen kunt ok wödden underscheiden noar et wark dat ze doot of et produkt: * [[beukmölle]] * [[Schorsmölle|Eekmölle]] * [[koornnmölle]] * [[mosterdmölle]] * [[moltmölle]] * [[olliemölle]] * [[papiermölle]] * [[poldermölle]] * [[Volmmölle (machine)|volmölle]] * [[zaagmölle]] In de [[Golden Eeuwe]] was de [[Zaanstreake]] n unmundeg industrieel möllegebeed. Doezenden windmölle zaagden et holt uut [[Skandinavië]] veur den skeepsbouw, en veur de papierindustrie dee vanof [[1650]] opbleujden - tot 1795 bleaven de papiermöllens dreajen. Dee möllens maalden den polders dreuge, zie maalden schoon water veur produktiedoolenden van grote deepte umhoge, zie maalden et groan uut de Oostzeelaanden. Zie maalden zönnebloompitten en zie maalden et lienzoad tot ollie veur den toon al unmundige grote varfindustrie ([[ollievarf]]). == Veulwiekegen "Amerikaanse" windmölle == [[Bestaand:Amerikaansewindmolen1.jpg|thumb|300px|Dizze “Amerikaanse windmölle” in Freeslaand steet uut de wind edreajd deur middel van den windvoan.]] Op wat plaatsen in Nederlaand stoat nog veulwiekege möllens dee hier te laande wal an-eduud wödt mit de benaming Amerikaanse windmölle. Dit soort is midden 19de eeuwe in de Veraenegde Stoaten untwekkeld um water op te pumpen uut de boadem, en teggen et ende van dee eeuwe in Nederlaand in-evoerd veur polderbemoaling. Nen windvoan zörgt doarveur dat den mölle altied op de wind steet. De mölle warkt al bi-j ne laege windsnelheid, moar blek minder good bestaand teggen storm. == Dreajrichting == De tradisionele windmölle dreajen mit de [[gevlöcht|wieken]] teggen de wiezers van de klökke in as i'j veur de mölle stoat mit et gezichte noar de wieken. Proofundervindelek hebt zie vrögger untdekt dat op dizze wieze de mölle et beste dreajen. Nen verkloaring hierveur is dat bi-j ne rumende wind de mölle dan langer good blif deurdreajen. Oorzaken van een rumende wind bunt dat de [[Leagedrökgebeed]]en op et noordelek halfrond mangsmoal van west noar oost trekt. Noa passering van et warmtefront ruumt den wind dan. Doarnoast völt den wind op et Noordelek halfrond bi-j windvloagen magsmoal rumend in. Weliswoar krump den wind bi-j noadering van n warmtefront, moar mangsmoal geet dit samen mit weineg wind. Andere, minder geleufweerdege verkloaringen wodt ok egeaven, zoas dat de meeste möllenoars rechtshandeg bunt. Deur dizzen dreajrichting könt zie bi-j et opzeilen de lussen van et zeil mit den rechterhand um de kikkers op de [[roeden|roe]] leggen. Ne andere verkloaring geet doar vanuut dat de möllens bunt untstoan uut de handmölle dee deur rechtshandege leu bedeend wödden. Hierbi-j dreajden den boavensten steen teggen de wiezers van de klökke in en bi-j de eerste windmölle mit 1 koppel [[moalstool|moalsteen']], de [[stoandermölle]], dri-jt dizzen ok teggen de wiezers van de klökke in as de wieken dat ok doot. Dee handmölle wödden echter op-evolgd deur wateran-edreaven möllens mit zowal links- as rechtsdreajende möllestenen. Bi-j de [[windturbine]] dreajt op et [[Noordelek halfrond]] de rotor(blaede) teggen de wiezers van de klökke in, umdat dit nen hogere warking hef. == Begrippen == ;[[Binnenkruuier]] :mölle, zoas de [[toornmölle]], dee van binnenuut op den wind wöd gekruud (edrea-jd). ;[[Boavenkruuier]] :ne windmölle woarbi-j allenig de kappe mit et wiekenkruus in et horizontoale vlak kunt dreajen. ;[[Boavenkruuier|Buutenkruuier]] :boavenkruuier, dee an de butenkante mit nen holten start op den wind wöd ekruud (edreajd). ;[[Boavenwiel]] :wiel dat um de boavenasse van de mölle zit en woarumhen den vang (zee vang) zit um de mölle te remmen. ;[[Kollergänge]] :in ne [[olliemölle]]: twee runddreajende, verticoal lopende kantsteen' dee oaver nen runden, horizontoalen steen dri-jt um zoad te pletten. ;[[Könningsspille]], verticoalen heufdasse ;[[Kruuien (windmölle)|Kruuien]] :wiekenkruus rechte op den wind zetten. ;[[Kruuipad]] :runden holten rengbalk woarop nen [[tjasker]] op de wind wöd ekruud. ;[[Boavenkruuier#Soorten kroewark|Kroewark]] :inwendeg mechaniek woar de kappe van de mölle met op den wind dri-jt. ;[[Luuwark]] :Inrichting veur et ophiesen van zakken groan ;[[Moalstool]] :moalinrichting, woarin de moalsteen' ;[[Stelling (stellingmölle)|Stelling]], umoop, zwichtstelling, galleri-je, goanderi-je of balie :rund hekwark rundumme ne [[stellingmölle]], woarop den mölder de mölle bedeent. ;[[Underkruuier]] :mölle, zoas de [[stoandermölle]], [[wipmölle]] en [[paltrokmölle]], woarvan den helen romp deur kruuien op den wind kan wödden gezet. ;[[Vang (windmölle)|Vang]] :remconstruksie in ne windmölle dee um et boavenwiel grip um et wiekenkruus stille te zetten; vergeliekboar mit nen trommelrem. ;[[Gevlöch|Wiekenkruus]] of gevlöcht :assekoppe mit veer hoaks op mekaar stoande wieken. ;[[Zelfzwichter|Zelfzwichting]] :konstruksie van dreajboare holten kleppen in de wieken van ne mölle, dee de zeilen vervangt en zich anpast an de windsnelheid. ;[[Zwichten]] :et anpassen van de zeilvuuring op de wieken i.v.m. de windstarkte. Bi-j stearkeren wind: zeil minderen, bi-j zwakkeren wind: meer zeil spannen. == Windmölle in Nederlaand == Völle möllens bi-j mekare bunt der under meer in: * [[Kinderdiek]] * [[Zaanse Schans]] * [[Scharmer (dreugmakeri-je)|Schermer]] * De [[Schiedamse mölle|Schiedamse stellingmöllens]] bunt de grootste möllens ter weald * In Leiden bunt 9 möllen == Wettensweerdegheden == De hoogste 'windmölle' in Nederlaand is [[Den Nolet]], dee 42 m hoge is en in [[Schiedam]] steet, moar eigenlek ne op ne windmölle liekende windturbine is. De neet meer bestoande mölle "Den Aorend" in Rotterdam was de hoogste klasseeke mölle, 41 m hoge mit nen [[gevlöch]] van 27,5 m. De oldst bekende en onbetwistboare windmöllenvermeldingen in Nederland dateert van rond 1180. Waarschienlek waren dit [[stoandedmölle]]s. == [[Nedersaksisch]] == * [[Achterhooks]]: ''windmölle'' * [[Drèents]]: ''wiendmeule'' ([[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) * [[Stellingwarfs]]: ''wiendmeule{{small()|n}}'' * [[Tweants]]: ''{{small()|weend}}möl{{small()|le}}'' * [[Veluws]]: ''wiendmeul{{small()|e}}'' == Zee ok == * [[Möllenoar]] == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.sincfala.be/praktische_info/OMD2006/OMD2006_windmolens.htm Beskrieving windmölle] * [http://www.molens.nl/ Webstea van vereaneging De Hollaandsche Mölle] * [http://www.molendatabase.nl/ Den Mölledatabase ] * [http://www.stichting-kinderdijk.nl/ Stichting Weadarfgood Kinderdiek] {{Commonscat|Windmill}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Mölle]] l95cya74i0qzjf79ij6hqy4a8qa8k07 0 10589 76614 2008-08-14T05:07:34Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Windmölle]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Windmölle]] f0dugsy7hjwlfwi5e6gqt0adte2ssmm 0 10591 285309 285306 2016-08-20T02:41:01Z CommonSupporter 14377 same file from commons wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bredevoort_gregrorius_kerk.jpg|thumb|160px|Veuranzicht]] [[Ofbeelding:Bredevoort gregroriuskerk interieur.jpg|thumb|160px|Binnenwark]] De '''Sint-Gregoriuskarke''' is ne ni-jgotiese karke in [[Breevoort]] in de previnsie [[Gelderlaand]], woarvan de fundamenten uut 1790 komt. Dit [[gemiente (bestuur)|gemeente]]monument, is untworpen deur den bekenden bouwmeister [[Alfred Tepe]]. Tepe's karken kenmarkt zich deur nen mangs eenvoldigen moar riezegen bouwstiel mit neet völle ornamenten. Noa [[Pierre Cuypers]] was hi-j den belangrieksten untwarper van de ni-je gotiek in Nederlaand. Hi-j warken veural in et bisdom Utrecht. ==Reformasie== Noa et [[Beleg van Breevoort (1597)|beleg van Breevoort]] en de Reformasie rundumme [[1597]] mochten den rooms-kattelieke inwonners van Breevoort gene karkdeeensten meer holden en maken doartoo lange tied ebruuk van Duutse kruuskapellen, net oaver de grenze. Umstreaks [[1790]] wödden doar wier n karkjen esticht en in [[1876]] wierd de karke van vandage, tooewi-jd an [[Sint Georgius]], in ebruuk enommen. == Lokasie == Noadat de [[stadswal]]len in de 19de eeuwe veur n groot deel wödden of-egroaven wödden op ne [[Kourtine]] tussen 2 [[bastion|bastionnen]] de Sint-Gregoriuskarke ebouwd, woardeur dizze karke nog altied n betjen hoger steet as de umrengende stroaten. ==Uutgoande verwiezingen== * [http://joomla.kerkvenster.nl/ Karkvenster Aalten-Breevoort] {{commonscat|Sint-Georgiuskerk, Bredevoort}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Kark in Gelderland]] 9z3ve9o2l94pl576od42glurxi7td91 6 10592 126961 76620 2009-11-26T22:40:12Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Stelling_van_Amsterdam_Nederlaand.jpg == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] 1jjnxidpzs5bvah5y1ijh8nzqqbfjhh 0 10593 290191 290190 2016-10-31T13:44:01Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Infobox wealdarfgood | titel = Waterlinie Amsterdam | ofbeelding = Geschuetzstand Fort Vijfhuizen.jpg | omschrijving = Viefhuuzen | kop = Stelling van Amsterdam | type = Kultureel | regioon = Europa en Noord-Amerika | laand = [[Nederlaand]] | joar = [[1996]] | volgnr = 759 | ofbeelding2 = Stelling van Amsterdam Nederlaand.jpg | omschrijving2 = Kaarte van de Stelling van Amsterdam }} De '''Stelling van Amsterdam''' was ne verdeadegingsliene, eleagen op 10 tot 15 kilometer rundumme et centrum van et [[Nederlaand]]se [[Amsterdam]]. De stelling is 135 kilometer lang, umvat 42 [[fort]]en en is an-elegd van [[1880]] tot [[1920]]. Underdele van de stelling is et [[pantserfort]] [[Fort Pampus]] in de veurmoalege [[Zuderzee]]. In 1996 wierd de Stelling van Amsterdam deur [[UNESCO]] op de [[Lieste van monumenten op de Wealdarfgoodlieste| Wealdarfgoodlieste]] eplaatst. == Taak == In de eerste plaatse was de Stelling van Amsterdam ne [[waterliene]]. In geval van vi-jandelekheden zollen grote delen van et gebeed rundumme Amsterdam under water wödden ezet. Den vi-jand zol dan neet können oprukken. Amsterdam zol nen nationaolen taak hebben as [[redoute]], as et letste [[bastion]] van Nederlaand. Dee [[fort]]en wödden eplaatst op plaetse woar de waterliene wöd deurkruust deur dieken, weage, of spoorlienen. Ok plaetse woar et water deep genög was um te voaren mit boten waren kwetsboar. Op dee plaetse zol den oprukkende vi-jand neet deur et water wödden teggen-eholden, zodat hi-j op dizze plekken under vuur enommen mös können wödden. In den kriegsvaktaal stoanden dizze weage enz. bekand as [[acces]]sen. Den anleg van de Stelling van Amsterdam wodden ereageld in den [[Vestingwet]] van [[1874]]. ==Bouw en veurbereiding== Tiedens de veurbereiding van den anleg van dee fortifikasies blek dat dee plannen al deur de techniese untwekkeling in-ehaald waren. De zandlichamen dee as fundering deenden, mössen eerst meerdere joaren inklinken veur de forten zelf ebouwd konden wödden. De komste van den [[brisantgranoat]] (den bi-j et treffen van et dool ontploften) maken et neudeg um den forten in plaatse van metselwark van beton te vervoardegen, woarmet echter in dee tied nog neet völle ervoaring was op-edoane in Nederlaand. Der wödden eerst uutgebreide prooven edoan woarbi-j betonkonstruksies wödden beschoten mit et zwoarste geschut dat in dee tied te verkriegen was. Eerst in 1897 kon mit den anleg van de eigenleke forten wödden begonnen (van enkele warken was den anleg -van baksteen- stil-elegd). ==Stoat van "dienst"== De Stelling van Amsterdam hef nooit dienst edoan, al waren den anweazegheid van de Stelling en van de [[Ni-je Hollandse Waterliene]] nen umstaandigheid veur de Duutsers um Nederlaand neet in te vallen in [[1914]]. Deur de opkumste van et [[vleegtuug]] verloar de stelling noa den [[Eerste Wereldoorlog|Eersten Wealdkrieg]] rap an kriegsbetekkenis. Moar zi-j blef wal veur n groot deel beholden, en et kriegsanzeen wodden pas in [[1963]] op-eheaven. == De 42 Forten van de Stelling == ===Noordfront=== * [[Fort bi-j Edam]] * [[Fort bi-j Kwadiek]] * [[Fort benoorden Purmerend]] * [[Fort an de Nekkerweg]] * [[Fort an de Middenweg]] * [[Fort an de Jisperweg]] * [[Fort bi-j Spiekerboor]] ===Noordwestfront=== * [[Fort bi-j Markenbinnen]] * [[Fort bi-j Krommeniediek]] * [[Fort an Den Ham]] * [[Fort bi-j Veldhuus]] * [[Fort an de St. Aagtendiek]] * [[Fort in de Zuudwiekermeerpolder]] * [[Fort bi-j Velsen]] * [[Fort bi-j IJmuden]] ===Westfront=== * [[Fort benoorden Spoarndam]] * [[Fort bezuden Spoarndam]] * [[Fort bi-j Penningsveer]] * [[Fort bi-j de Liebrugge]] * [[Fort an den Liede]] ===Zuudwestfront=== * [[Fort bi-j Viefhuzen]] * [[Batteri-je an den IJweg]] * [[Fort bi-j Heufddarp]] * [[Batteri-je an den Sloterweg]] * [[Fort bi-j Oalsmeer]] ===Zuudfront=== * [[Fort bi-j Kudelsteert]] * [[Fort den Kwakel]] * [[Fort an den Drecht]] * [[Fort bi-j Uuthoorn]] * [[Fort bi-j Waver-Amstel]] * [[Fort in den Botshol]] * [[Fort an den Winkel]] ===Zuudoostfront=== * [[Fort bi-j Abkolde]] * [[Fort bi-j Nigtevecht]] * [[Fort bi-j Hinderdam]] * [[Fort Uutermeer]] * [[Veste Weesp]] ===Zuderzeefront=== * [[Veste Muden]] * [[Batteri-je bi-j Diemerdam]] * [[Fort Pampus|Fort an et Pampus]] * Batteri-je bi-j Durgerdam ([[Vuurtoorneilaand]]) ==Zee ok== * [[Hollandse Waterliene]] * [[Ni-je Hollandse Waterliene]] * [[Cornelis Rudolphus Theodorus Krayenhoff]] ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.stelling-amsterdam.nl/ Webstea Stelling van Amsterdam, ne stadsmure van water] * [http://www.werelderfgoed.nl/pages/nl.php Wealdarfgood Nederlanad] {{Commonscat|Stelling van Amsterdam}} {{coordinate|NS=52/22/28/N|EW=4/53/35/E|type=landmark|region=NL-NH}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Wereldarfgood in Nederlaand]] [[Kategorie:Geschiedenis van Noord-Hollaand]] [[Kategorie:Fort]] 78iulfrd9ib1yma9z8r5r0op9g25cy0 0 10594 279521 274389 2015-03-27T17:38:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki De '''Wealdarfgoodlieste''' is ne lieste mit [[Wealdarfgood]] samen-esteld deur de Kommissie veur et Wealdarfgood van den [[UNESCO]]. De lieste van Wealdarfgood besteet sinds de 32ste bi-jenkomste van den gröppe leu veur et unreurende Wealdearfgood uit bi-jmekare 878 monumenten, woarvan 174 in et [[natuurarfgood]] ('''N'''), 679 monumenten in et [[kultuurarfgood]] ('''K''') en 25 monumenten as ne samenstelling van beide (dit bunt de zogeneumde "gemengde Arfgooderen"). Van dizze lieste stoat der 31 op de lieste van et bedreigde Wealdarfgood, umdat et veurtbestoan van dizze monumenten in gevoar is. Et reurende Wealdarfgood wödt deur [[UNESCO]] op-enommen in de aparte [[lieste van Meisterwarken van et Oroalen en Reurende arfgood van de Mensheid]]. == Uutgoande verwiezingen == * [http://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31 UNESCO's lieste van Wealdarfgood] * [http://www.werelderfgoed.nl/ Waldarfgood in Nederlaand] * [http://www.world-heritage-tour.org 360° rondkiek ofbeeldingen van nen groten trop wealdarfgooderen] {{commonscat|World Heritage Sites}} {{Begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Wereldarfgood| Lieste]] [[Kategorie:Gebouw]] rdowyrn2cxmuka28aoepwfabz11dfes 0 10595 124851 113233 2009-11-09T20:25:43Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Mulder]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mulder]] 6w9uvohyvfb1fz1q798kklwwzlcq8e5 0 10596 76665 76633 2008-08-14T09:22:35Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Mulder]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Mulder]] 9cg6968kj7ic4eiiwwmd9lbqydm63uy 0 10597 150201 76634 2010-06-08T20:07:56Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Wealdarfgoodlieste]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wealdarfgoodlieste]] e45ko0m260l7a12fjivls12by6eh37s 0 10598 76638 2008-08-14T08:47:51Z Servien 7 [[Sint Gregoriuskarke (Breevoort)]] is ewiezig naor [[Sint-Gregoriuskarke (Breevoort)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sint-Gregoriuskarke (Breevoort)]] pxh7b7sjijbfrj2jz9guqd038vxaviq 0 10599 258270 254963 2013-03-11T11:47:02Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 18 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q225536]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki De '''Sint-Gregoriuskarke''' kan verwiezen naor: *[[Sint-Gregoriuskarke (Breevoort)]] *[[Sint-Gregoriuskarke (Brunssum)]] {{dv}} fj30qqn54p9pul4j1q71hvp2jkoa1hb 0 10600 119369 76645 2009-09-22T04:21:59Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Den Prins van Oranje (Breevoort)]] b9bk5mtbmgvgh0zug9adan015918zpv 0 10602 258473 148920 2013-03-11T11:51:32Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2532777]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Prins van Oranje''' kan verwiezen naor: * [[Prins van Oranje (titel)]], nen titel, eurspronkelek verboanden an et unofhänkeleke prinsdom Orange * [[Den Prins van Oranje (Breevoort)]], ne windmölle in Breevoort * [[Den Prins van Oranje (Buren)]], ne windmölle in Buren, Gelderlaand {{dv}} h1j6sy9wxxt1yvl98g8yw6tfjp9kxuq 0 10603 76648 2008-08-14T09:03:11Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hounder]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hounder]] 5t3kczbabe7yhrjmv8071fdr0p4fjb1 0 10606 76654 2008-08-14T09:07:01Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Windmölle]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Windmölle]] f0dugsy7hjwlfwi5e6gqt0adte2ssmm 0 10607 76655 2008-08-14T09:07:07Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Windmölle]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Windmölle]] f0dugsy7hjwlfwi5e6gqt0adte2ssmm 0 10608 258475 253045 2013-03-11T11:51:33Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 8 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1952126]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Mulder''', '''Muller''' of '''Möller''' kan wèden: * [[Mulder‎|Iene die op een meule warkt]] * De achtername van iene * Een [[eekmulder]] {{dv}} 8cw7msmvn76jcvdpe6pykwuyows6spc 0 10609 76666 2008-08-14T09:23:12Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Mulder]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Mulder]] 9cg6968kj7ic4eiiwwmd9lbqydm63uy 0 10610 267841 263109 2013-05-19T21:54:10Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Armoirie Principauté d'Orange.png|200px|right|Woapen van Oranje]] '''Prins van Oranje''' is nen [[titel]], eurspronkelek verboanden an et unofhänkeleke prinsdom [[Oranje (laand)|Oranje]] (Orange) in et zuden van [[Frankriek]]. Et prinsdom was neet n deel van Frankriek. Den prins was neet nen [[vazal]] van den könning van Frankriek. Den titel mag zowal deur leaden van et [[Oranje-Nassau|Huus van Oranje-Nassau]] as van et [[Hohenzollern|Huus Hohenzollern]] wödden edragen. De draegers van den titel uut dizze huze bunt prinsesse [[Catharina-Amalia van Nederlaand|Amalia]] en prins [[Georg Friedrich van Prusen]]. Vanweage et soevereine karakter van den prinsentitel kump e veur alle neet-soevereine. Ok de leden van et Franse geslacht van de Markeezen de Mailly-Nesle neumt zich Prinsen van Oranje. == Geskiednis van den titel == Den titel ''Prins van Oranje'' kwam noa et oaverlieden van [[René van Châlon]] in [[1544]] in hende van [[Willem van Oranje]] en ziene naokommelingen. Noa den dood van Willem van Oranje arfden zienen zönne [[Filips Willem van Oranje|Filips Willem]] den titel. Noadat dizzen in [[1618]] zunder kinder kwam te oaverlieden arfden zienen halfbreur [[Maurits van Oranje|Maurits]] den titel. Maurits oaverlead in [[1625]] zunder wettege noakommelingen, en toon arfden nen anderen halfbreur, [[Frederik Hendrik van Oranje|Frederik Hendrik]], op ziene beurte den titel. Frederik Hendrik gaf den titel deur an zienen zönne [[Willem II van Oranje-Nassau|Willem II]], en den op ziene beurte an ziene zönne, könning-stadholder Willem III. Toon könning-stadholder [[Willem III van Oranje-Nassau|Willem III]] in [[1702]] zunder kinder oaverlead, ontstoand oaver de arfenisse n verskil van meaning. Den [[Frieslaand|Freesen]] stadholder [[Johan Willem Friso van Nassau-Dietz|Johan Willem Friso]] (nen neave van Willem III deur zienen veurvader [[Jan VI van Nassau-Dillenburg|Jan van Nassau]] den nen breur was van Willem van Oranje, den oavergrootvader van Willem III en boavendeen den kleinzönne van [[Albertine Agnes van Nassau]], ne kleindochter van Willem den Zwieger) stoolden ziene ansproaken op et testament van den Stadholder-Könning, dat van [[Maurits van Oranje|Maurits]] en dat van [[René van Chalon]]. Könning [[Frederik I van Prusen]] (nen zönne van keurvörst [[Frederik Willem I van Brandenburg]] en [[Louise Henriëtte van Nassau]]) maken ansproak op den titel ''Prins van Oranje'' en de doaraan verboanden goderen op grond van et testament van [[Frederik Hendrik van Oranje|Frederik Hendrik]], den vader van Louise Henriëtte en halfbreur van Prinse Maurits, woarin stoand dat as doar gene menneleke noakommelingen bunt, de noakommelingen van Louise Henriëtte zolden arven. Umdat de Stoaten, as uutvoerenden, in dee tied lever nen verzwakten Nassau-arfgenoam zagen, wodden den arfstried nen slöppenden stried, den pas op-elost wodden in [[1732]] mit et [[Traktoat van Partage]]. Den könning van [[Prusen]] had al bi-j de [[Vrea van Utrecht (1713)|Vrea van Utrecht]] in [[1713]] ofstaand edoane van ziene rechten op et prinsdomme Orange. Noo deden ok de Nassaus ofstaand, woardeur et in-enommen kon wödden deur den Fransen könning [[Lodewiek XIV van Frankriek|Lodewiek XIV]], den et bi-j Frankriek deed. Zowal den prins as den könning beheelden zich et recht veur op den titel ''Prinse van Oranje''. Lodewiek XIV verleenden vervolgens den titel, den in ziene ogen vri-j was, umdat der geen rechtreakse manneleke arfgenoamen waren, an Louis de Mailly. Den (neet-unafhänkeleken) titel ''Prins van Oranje'' wödt tot op den dag van vandage dan ok ebruukt deur den noazoaten van [[Louis de Mailly]], wat betekkent dat der dree prinsen van Oranje bunt. De oaverliedenstieding van "Jean Arnoult Auguste Marquis de Mailly-Nesle, Prince d'Orange" verskeen in et tiedskrift Le Figaro op [[14 oktober]] [[2001]]. == Drager van den titel in et Köninkriek der Nederlaanden== Bi-j Proklamasie van [[16 maart]] [[1815]] wodden den titel deur [[willem I der Nederlaanden|könning Willem den eersten der Nederlaanden]] beholden, en dreks an zienen oldsten zönne egeaven. Tot an de groandwetswieziging van [[1983]] voerden den "oldsten zönne van den Könnings" vanzelf den titel. Vanof dee tied zal den titel ''Prins(esse) van Oranje'' wödden verleend an den Nederlaandsen prinse of prinsesse dee den eersten is in den liene van opvolging. In onze tied is prins [[Willem-Alexander der Nederlaanden|Willem-Alexander]] doarumme: '''Prins van Oranje''', Prins van de Nederlaanden, Prinse van Oranje-Nassau, Jonkhere van Amsbarg. Hi-j wödt dus in et sproakgebruuk an-eduud as "Den Prins van Oranje". An et höf en in alle officiële skriften wödt altied den titel "Prins van Oranje" ebruukt. In de 19de eeuwe, tot an et oaverlieden van den letsten van de zönnen van Könning Willem III was et begrip "Prins van Oranje" in Nederlaand oaveral gebrukelek. Bi-j de troonsbestieging van Könningin Beatrix blek dat den skrievenden pers den titel neet meer kenden en per ongeluk zelfs oaver "de prinsen van Oranje" skref wannier de zönnen van Könningin Beatrix wödden bedoold. Et begrip kroonprins is en insluupsel uut Duutslaand. Den oldsten zönne of dochter van den Nederlaandsen kroonprins(esse) van Oranje wödt ''[[Arfprins van Oranje|Arfprins(esse) van Oranje]]'' eneumd, nen name den dus vandage wöd edragen deur [[Catharina-Amalia der Nederlaanden| prinsesse Catharina-Amalia]], de eerste dochter van prins Willem-Alexander. Et geet bi-j de anduding "arfprins" um ne beleafdheid; den titel "arfprins" kump in den Nederlaandsen [[adel]] en in de Nederlandse wet neet veur. Veur de groandwetswiezeging van [[1983]] kwam den titel alleneg too an dreksen arfgenoamen in de menneleke liene. Den veuregen drager van den titel Prins van Oranje uut et Huus van Oranje-Nassau was den in [[1884]] oaverleaden kroonprins [[Willem Alexander Karel Hendrik Frederik van Oranje-Nassau|Alexander]], nen zönne van könning [[Willem III der Nederlaanden|Willem III]] en könningin Sophie. Toon kroonprins Willem-Alexander in [[1980]] deur de troonsbestieging van zien moder Prins van Oranje wodden, was den titel dus bi-jnoa ne eeuwe neet ebruukt. Den titel "Prins van Oranje" möt neet verward wödden mit den titel "[[Prins van Oranje-Nassau|Prins(esse) van Oranje-Nassau]]". Den letstgeneumden titel is minder exclusief en geldt veur alle leaden van et Nederlandse Könninklek Huus. == Zee ok == * [[Lieste van Europese dynastiektitels]] * [[Nederlaand - Monarchie]] * [[Oranje-Nassau]] * [[Stamboom Oranje-Nassau]] * [[Geskiednis van Orange]] * [[Arfprins van Oranje]] * [[Prins van Oranje-Nassau]] == Uutgoande verwiezingen == * [http://visualiseur.bnf.fr/Visualiseur?Destination=Gallica&O=NUMM-96031&I=128 Verdrag van Utrecht (1713)] (artikel X) * [http://www.heraldica.org/topics/royalty/berlin1732.htm Traktoat van Partage (1732)] (artikel 2-4) * [http://wetten.overheid.nl/cgi-bin/deeplink/law1/title=Wet%20lidmaatschap%20koninklijk%20huis Wet lidmoatschap könninklek huus] (artikel 7) * [http://www.heraldica.org/topics/france/frprince.htm#orange Oaver de verskillende prinsen van Oranje] {{DEFAULTSORT:Prins Van Oranje}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Monarchie]] r62muickk58w57eptsrgs23srdvzeq1 0 10611 258348 253309 2013-03-11T11:48:43Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 162 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5240]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1945'''. == Gebeurtenissen == ;'''jannewaori''' * [[27 jannewaori|27]] - Russiesn tröppen bevrieden et concentroatiekamp [[Auschwitz]]. * [[31 jannewaori|31]] - Jannewaori is ene van den koldsten dagen van den eeuwe in [[België]]. In [[Spa (stad)|Spa]] bereikt den sneeleage nen dikte van 49 centimeter. Et kwik bereikt nen deeptepunte van -18,3&nbsp;°C. ;'''febrewaori''' * [[2 febrewaori|2]] - [[Jan Feitsma]], [[Nasionaal-Socialistiesen Beweaging|NSB]]-er en [[procureur-generoal]] in Amsterdam, wödt in Amsterdam deur nen fietser op stroate neer-eschotten woaran hi-j enigen tied later oaverlead. As wroak veur dizzen anslag fusillierden den Duutsers vief Amsterdammers. * [[4 febrewaori|4]] - Beginne van den [[Konferensie van Jalta]]. [[Winston Churchill|Churchill]], [[Jozef Stalin|Stalin]] en [[Franklin Delano Roosevelt|Roosevelt]] bespreakt den toostaand in [[Europa (continent)|Europa]] noa et ende van den [[Tweede Wereldoorlog]]. ;'''meert''' * [[1 meert|1]] - In Endhoven verschient [[Et Vri'jen Volk]], veurtzetting van et veuroorlogsen socialistiesen tiedskrift [[Het Volk (Nederlaand)|Het Volk]]. * [[3 meert|3]] - Engels luftbombardement op et [[Den Haag|Hoagsen]] [[Bezuudenholt]]. Under den doden is de zänger [[J.H. Speenhoff|Koos Speenhoff]]. * [[22 meert|22]] - Oprichting van den [[Arabiesen Liga]] in [[Caïro (stad)|Caïro]]. Eersteb secretoaris-generoal: [[Abdul Azzem]] ([[Geskiedenis van ni-j Egypte|Egypte]]). * [[31 meert|31]] - An den [[Monument an den Meppelerstroatwegge|Meppelerstroatwegge]] in Zwolle wödden vief mensen fusillierd. ;'''april''' * [[1 april|1]] - Den stad [[Deutekem]] wödt deur den Canadezen bevri-jd. * [[6 april|6]] - Den [[Georgië|Georgiesen]] dwangarbeiders op [[Tessel]] komt in opstaand. Beginne van den [[Opstaand van den Georgiërs]]. * [[11 april|11]] - [[Kamp Erika]] noabi-j [[Ommen]] wödt bevri-jd. * [[12 april|12]] - [[Canada|Canadesen]] soldoaten bevri-jen [[concentroatiekamp|kamp]] [[Kamp Westerbork|Westerbork]]. * [[12 april|12]] - Den plotselingen dood van den Amerikaansen president [[Franklin Delano Roosevelt|Roosevelt]] güf den Duutsers ni-jen hoop. * [[14 april|14]] - Den stried um den stad [[Grunnen (stad)|Grunnen]] barst los. * [[16 april|16]] - Bevrieding van et [[concentraotiekamp]] [[Buchenwald]]. * [[17 april|17]] - [[Hannie Schaft]], et ''dearntjen mit et rooie heur'', wödt deur Duutsen soldoaten dood-eschotten. * [[19 april|19]] - [[Kamp Amersfoort]] wödt oaver-edroagen an et [[Roden Kruus]]. * [[20 april|20]] - [[Niekark]] bevri-jd deur et Canadesen leager. * [[28 april|28]] - Russiesen en allieerden tröppen ontmoet mekaar bi-j den [[Elbe]]. * 28-29 - Fusiegesprekken tussen et BVV en en antal unofhänkeleken linksen vakvereanigingen leiden tot den oprichting van den socialistiesen vakbond [[Algemeen Belgisch Vakverbond|ABVV]] in [[België]]. * [[29 april|29]] - Amerikaansen tröppen bevrieden et [[concentroatiekamp]] [[Dachau (concentroatiekamp)|Dachau]]. * [[30 april|30]] - Russiesen soldoaten planten den [[roden vlagge]] op et [[Rieksdaggebouw]] in [[Berlien]]. [[Adolf Hitler]] pleegt noa nen paar uur te wean etrouwd, gezoamenlijk mit zien vrouwe [[Eva Braun]] zelfmoord in zien bunker. Hi-j nemt gif in en scheet zich nen koggel deur et heufd ;'''mei''' * [[1 mei|1]] - [[Joseph Goebbels]], den ni-jen Duutsen riekskanselier, pleagt zelfmoord. Admiroal [[Karl Dönitz]] anvoardt et ambt van Riekspresident van Duutslaand as opvolger van [[Adolf Hitler]]. * [[3 mei|3]] - [[Wilhelmina der Nederlaanden|Könningin Wilhelmina]] keert trög uut ballingschap; zi-j nemt veurlopig heur intrek in nen villa noabi-j [[Breda]]. * [[3 mei|3]] - Den Duutsen passagiersskeepn ''[[Cap Arcona]]'' en ''[[Thielbek]]'', mit an boord doezenden gevängenen van et [[concentroatiekamp]] [[Neuengamme]], wödden deur Engelsen bommenwarpers tot zinken ebreg kort noa vertrek uut [[Lübeck]]. * [[4 mei|4]] - Den Duutsen admiroal Von Friedeburg beedt den oavergave an van alle striedkrachten in Noordwest Europa. * [[5 mei|5]] - Ende van den [[Tweede Wereldoorlog]] veur [[Nederlaand]]. * [[7 mei|7]] - Unveurweerdeleken oavergave van [[Nazi-Duutslaand|Duutslaand]]. * [[8 mei|8]] - Bevrieding van et [[concentroatiekamp]] [[Mauthausen (concentroatiekamp)|Mauthausen]]. * [[20 mei|20]] - [[Tessel]] wödt bevried. * [[23 mei|23]] - Den Britsen autoriteiten in Noord-Duutslaand arresteren den regiering-Dönitz. Under den gevängenen bunt: admiroal [[Karl Dönitz]], veldmoarschalk [[Wilhelm Keitel]], rieksminister [[Albert Speer]] en den racist [[Alfred Rosenberg]]. ;'''juni''' * [[24 juni|24]] - In Nederlaand treadt et "kabinet van herstel en verni-jing" an, under leiding van [[Wim Schermerhorn]] en [[Willem Drees]]. * [[26 juni|26]] - [[Den Groten Vief]] undertekkenen et Handvest van den [[Vereanigden Noaties]]. Oprichting van den VN. * [[28 juni|28]] - In den [[Rötterdaam (stad)|Rotterdamsen]] haavn breakt wilden stoakingen uut. * Eersten anslag op den [[Iezertoorn]] in [[Diksmude]] (België). ;'''juli''' * [[6 juli|6]] - Intochte van [[Wilhelmina der Nederlaanden|Könningin Wilhelmina]] in [[Den Haag]]. * [[15 juli|15]] - Leopold III, könning der Belgen, wil nen volksroadpleaging alveurens of te treaden ([[Könningskwestie]]). * [[16 juli|16]] - Eersten atoomproef in den woestiene van Ni-j-Mexico. * [[17 juli|17]] - Oppeningszitting van den [[Konferensie van Potsdam]]. * [[25 juli|25]] - [[Labour Party (VK)|Labour]] wint den Britsen verkiezingen. [[Clement Attlee]] volgt [[Winston Churchill]] op as eersten minister. ;'''augustus''' * [[6 augustus|6]] - Amerikanen werpen nen [[atoombomme]] op den Japansen stad [[Hiroshima (stad)|Hiroshima]]. * [[8 augustus|8]] - Op den valreep verkloart den [[Sovjet-Unie]] den oorlog an [[Japan]]. * [[9 augustus|9]] - Amerikanen werpen nen tweeden [[atoombomme]] op den Japansen stad [[Nagasaki (stad)|Nagasaki]]. * [[14 augustus|14]] - Oavergave van Japan. * [[17 augustus|17]] - Den Republik Indonesia wödt geproclamierd. * [[31 augustus|31]] - Nederlaand viert wier in vri-jheid [[Könninginnedag]]. Op-evoerd wödt nen massaschouwspel under leiding van [[Carel Briels]]: 'Nederlaand herdenkt 1940-1945: Drama der bezetting '. Den teksten bunt eskreaven deur den studioleider van [[Radio Oranje]]: [[A. den Doolaard]]. ;'''september''' * [[2 september|2]] - [[Japan]] tekkent zien oavergave: ende van den [[Tweede Wereldoorlog]]. * [[2 september|2]] - [[Ho Chi Minh]] roopt den unofhänkeleken republeek [[Vietnam]] uut. * Den eersten Engelsen landen op [[Java (eilaand)|Java]]. * [[18 september|18]] - [[Endhoven]] veert den eersten verjoardag van zien bevrieding mit den eersten [[lechtjesdag]]. * [[24 september|24]] - Groot-Brittannië speult den stried oaver [[Palestina]] deur noar den [[Volkenbond]]. ;'''oktober''' * [[27 oktober|27]] - Eersten verschiening van [[Elsevier (opinieweakblad)|Weakblad Elsevier]]. * [[31 oktober]] - Den luutenaant-gouverneur-generoal van [[Nederlaands-Indië]], [[Hubertus van Mook]], spreakt mit den leiders van den [[Republik Indonesia]]. Dit is in stried met zien instructies uut Den Haag. ;'''november''' * [[6 november|6]] - [[Nederlaand]] anvoardt et Handvest van den [[Vereanigden Noaties]]. * [[11 november|11]] - [[Josip Broz Tito|Tito]] behoalt nen verpletterende oaverwinning bi-j den verkiezingen in [[Joegoslavië]]. * [[20 november|20]] - Beginne van et [[Proces van Neurnbarg]]. ;'''december''' * [[19 december|19]] - [[Suske en Wiske]], den stripriege van [[Willy Vandersteen]], verschient veur et eerst in den krante. * [[27 december|27]] - Et eilaand [[Schiermonnikoog (gemeente)|Schiermonnikoog]] wödt as "vi-jandelwk vermeugen" officieel onteigend deur den stoat der Nederlaanden. Den letsten eigenoar was [[Berthold Eugen Grave von Bernstorff]]. Pas weaken noa den Duutsen oavergave in mei 1945 hadden Canadesen tröppen den letsten Duutsers van et eilaand ehoald (under hen was nen groten gröppe - uut den stad [[Grunnen (stad)|Grunnen]] evlögten - [[Schutzstaffel|SS]]-ers en [[Sicherheitsdienst|SD]]-ers). * [[27 december|27]] - België wödt lid van den [[Vereanigden Noaties]]. * [[Jacques Prévert]] en [[Marcel Carné]] maakt den film ''[[Les enfants du paradis]]''. == Geboarn == ;jannewaori * [[1 jannewaori|1]] - [[Jacky Ickx]], Belgies autocoureur * [[3 jannewaori|3]] - [[Stephen Stills]], Amerikaans muzikant van den gröppen [[Buffalo Springfield]] en [[Crosby, Stills, Nash & Young]] * [[6 jannewaori|6]] - [[Anja Meulenbelt]], Nederlaands politica ([[Socialistesen Partie (Nederlaand)|SP]]) * [[9 jannewaori|9]] - [[Rod Stewart]], Schots zanger ("Do Ya Think I'm Sexy?") * [[15 jannewaori|15]] - [[Marie-Christine von Reibnitz]], vrouwe van [[prinse]] [[Michael van Kent]] * [[22 jannewaori|22]] - [[Paul Van Zummeren]], Vloams verslaggeaver en skriever * [[27 jannewaori|27]] - [[Nick Mason]], Britsen drummer van den band ''[[Pink Floyd]]'' * [[29 jannewaori|29]] - [[Tom Selleck]], Amerikaans acteur * [[29 jannewaori|29]] - [[Lennaert Nijgh]], Nederlaands skriever en tekstdichter (o.m. veur [[Boudewijn de Groot]]) (oaverleaden [[2002]]) ;febrewaori * [[3 febrewaori|3]] - [[Willeke Alberti]], Nederlaands zangeres en actrice * [[6 febrewaori|6]] - [[Bob Marley]], Jamaicaans reggaezanger (oaverleaden [[1981]]) * [[6 febrewaori|6]] - [[Heinz Stuy]], Nederlaands vootballer * [[9 febrewaori|9]] - [[Mia Farrow]], Amerikaans actrice * [[11 febrewaori|11]] - [[Peter Vogelzang]], Nederlaands politiechef en sportbestuurder * [[12 febrewaori|12]] - [[Maud Adams]], Zweedsen actrice * [[22 febrewaori|22]] - [[Henk Helmantel]], Nederlaands schilder * [[23 febrewaori|23]] - [[Allan Boesak]], Zuud-Afrikaans predikant en politicus * [[23 febrewaori|23]] - [[Nico Zwinkels]], Nederlaands tv-presentator en klusjesman * [[25 febrewaori|25]] - [[Toshikatsu Matsuoka]], Japans minister (oaverleaden [[2007]]) * [[26 febrewaori|26]] - [[Peter Brock]], Australies autocoureur (oaverleaden [[2006]]) * [[26 febrewaori|26]] - [[Jan Jansen (wielrenner)|Jan Jansen]], Nederlaands wielrenner/1ste Nederlaander dee den Runde van Frankriek won (1968). ;meert * [[1 meert|1]] - [[Dirk Benedict]], Amerikaans acteur * [[3 meert|3]] - [[George Miller]], Amerikaans filmregisseur ("Mad Max") * [[8 meert|8]] - [[Micky Dolenz]], lid van den Amerikaansen imitatie-popgröppe [[The Monkees]] * [[9 meert|9]] - [[Dennis Rader]], Amerikaans riegemoordenaar * [[12 meert|12]] - [[Salvatore Gravano]], Amerikaansen boef * [[14 meert|14]] - [[Herman van Veen]], Nederlaands cabaretier, zanger, componist en skriever * [[17 meert|17]] - [[Elis Regina]], Brazilioans zangeres (oaverleaden [[1982]]) * [[22 meert|22]] - [[Paul Schockemöhle]], Duuts springruiter * [[29 meert|29]] - [[Willem Ruis]], Nederlaands tv-presentator (oaverleaden [[1986]]) * [[30 meert|30]] - [[Eric Clapton]], Brits gitarist en zanger ;april * [[3 april|3]] - [[Wim Deetman]], Nederlaands politicus ([[Christen-Democratisch Appèl|CDA]]) * [[12 april|12]] - [[Lee Jong-wook]], Zuud-Koreaans medicus en directeur-generoal van den WHO (oaverleaden [[2006]]) * [[15 april|15]] - [[Jos van Rey]], Nederlanads underneamer, politicus, bestuurder en columnist * [[16 april|16]] - [[Lex Harding]], Nederlaands underneamer en diskjockey * [[21 april|21]] - [[Ronnie Tober]], Nederlaands zanger * [[25 april|25]] - [[Björn Ulvaeus]], Zweeds muzikant van den popgröppe [[ABBA]] * [[29 april|29]] - [[Hugh Hopper]], Brits basgitarist * [[29 april|29]] - [[Gees Linnebank]], Nederlaands acteur, toneelregisseur en -skriever (oaverleaden [[2006]]) * [[30 april|30]] - [[Robert McHenry]], Brits wetenschopper en criticus van [[Wikipedia]] ;mei * [[4 mei|4]] - [[Jan Mulder (voetballer)|Jan Mulder]], Nederlaands vootballer, columnist, skriever en presentator * [[6 mei|6]] - [[Bob Seger]], Amerikaans zanger van den [[Silver Bullet Band]] * [[8 mei|8]] - [[Arthur Docters van Leeuwen]], Nederlaands jurist, ambtenoar en schriever * [[9 mei|9]] - [[Sue Bond]], Brits actrice * [[10 mei|10]] - [[Jan de Wit]], Nederlaands politicus ([[Socialistiesen Partie (Nederlaand)|SP]]) * [[11 mei|11]] - [[Amandus Lundqvist]], Nederlaands zoakenman en veurzitter vootbalklub Feyenoord * [[12 mei|12]] - [[Alan Ball]], Engels vootballer en trainer (oaverleaden [[2007]]) * [[14 mei|14]] - [[Yochanan Vollach]], Israëliesen vootballer, veurzitter van de Maccabi Haifa associatie * [[17 mei|17]] - [[Leah Thys]], Belgies actrice ([[Thuis (één)|Thuus]]) * [[18 mei|18]] - [[Maarten van Traa]], Nederlaands journalist en politicus (oaverleaden [[1997]]) * [[19 mei|19]] - [[Pete Townshend]], Brits gitarist van den [[The Who]] * [[20 mei|20]] - [[Cher (zangeres)|Cher]], Amerikaans zangeres en actrice * [[21 mei|21]] - [[Richard Hatch]], Amerikaans acteur * [[24 mei|24]] - [[Priscilla Presley|Priscilla Beaulieu]], Amerikaans actrice en vrouwe van [[Elvis Presley]] * [[29 mei|29]] - [[Jean-Pierre Van Rossem]], Vloams econoom, zoakenman, skriever en politicus * [[29 mei|29]] - [[Daniel Van Ryckeghem]], Belgisch wielrenner (oaverlaeden [[2008]]) * [[30 mei|30]] - [[Heleen Dupuis]], Nederlaands hoogleraar en politicus ([[Volkspartie veur Vrieheid en Demokrasie|VVD]]) * [[31 mei|31]] - [[Wien van den Brink]], Nederlaands akkerbouwer/veeholder, boernbestuurder en politicus ([[Liest Pim Fortuyn|LPF]]) * [[31 mei|31]] - [[Rainer Werner Fassbinder]], Duuts filmregisseur, filmproducer, acteur en toneelsskriever (oaverleaden [[1982]]) ;juni * [[1 juni|1]] - [[Ciska Peters]], Nederlaands zangeres * [[2 juni|2]] - [[Richard Long]], Engels conceptueel kunstenoar, fotogroaf en skilder * [[4 juni|4]] - [[Anthony Braxton]], Amerikaans componist en rietbloazer * [[6 juni|6]] - [[Klenie Bimolt]], Nederlaands zwemster * 6 - [[Conny Vink]], Nederlaands zangeres * [[7 juni|7]] - [[Hugo Verdaasdonk]], Nederlaands literatuurwetenschopper (oaverleaden [[2007]]) * [[9 juni|9]] - [[Luis Ocaña]], Spoans wielrenner (oaverleaden [[1994]]) * [[12 juni|12]] - [[Gaby Minneboo]], Nederlaands wielrenner * [[14 juni|14]] - [[Alfred Worm]], Oostenrieks journalist (oaverleaden [[2007]]) * [[17 juni|17]] - [[Ken Livingstone]], burgemeister van Londen * 17 - [[Eddy Merckx]], Belgies wielrenner * [[19 juni|19]] - [[Radovan Karadžić]], Bosnies-Servies psychiater, dichter, alternoateef geneazer en politicus (veurmoalig president van den [[Serviesen Republeek]]) * 19 - [[Aung San Suu Kyi]], Birmees mensenrechtenactiviste en politica (winnoares [[Nobelpries veur den Vrede]] 1991) * [[20 juni|20]] - [[John McCook]], Amerikaans acteur * 20 - [[Anne Murray]], Canadees zangeres * [[23 juni|23]] - [[John Garang]], Soedanees wiskundeleraar, rebellenleider en politicus (oaverleaden [[2005]]) * [[24 juni|24]] - [[Colin Blunstone]], Brits zanger en gitarist van den gröppe [[The Zombies]] * 24 - [[Betty Stöve]], Nederlaands tennisster * [[25 juni|25]] - [[Labi Siffre]], Brits zanger-leedjesskriever en dichter * 25 - [[Carly Simon]], Amerikaans popzangeres ("You're so vain") ;juli * [[1 juli|1]] - [[Deborah Harry]], Amerikaans zangeres van de popgröppe [[Blondie (band)|Blondie]] * [[2 juli|2]] - [[Cor van der Geest]], Nederlaands judocoach * [[2 juli|2]] - [[Jip Golsteijn]], Nederlaands journalist, skriever en songskriever (oaverleaden [[2002]]) * [[6 juli|6]] - [[Zjef Vanuytsel]], Vloams kleinkunstzanger ("De Zotte Morgen") * [[9 juli|9]] - [[Harry Bolwijn]], Nederlaands wetholder van dem gemeente [[Eemsmond]] * [[9 juli|9]] - [[Dean Koontz]], Amerikaans skrieverr van [[horror]]verhoalen * [[10 juli|10]] - [[Ron Glass]], acteur * [[10 juli|10]] - [[Virginia Wade]], Brits tennisster * [[12 juli|12]] - [[Jeff Galloway]], Amerikaans atleet * [[13 juli|13]] - [[Henny Stoel]], Nederlaands ni-jsleazeres * [[13 juli|13]] - [[Ivo de Wijs]], Nederlaands skriever en toalkunstenoar * [[14 juli|14]] - [[Pablo Forlán]], Uruguayaans votballer * [[15 juli|15]] - [[Jürgen Möllemann]], Duuts politicus * [[16 juli|16]] - [[Jos Stelling]], Nederlaands filmregisseur * [[18 juli|18]] - [[Fritz Korbach]], Nederlaands voetbaltrainer * [[19 juli|19]] - [[Anna Enquist]], Nederlaands skriefster * [[19 juli|19]] - [[Uri Rosenthal]], Nederlaands politicus ([[Volkspartie veur Vrieheid en Demokrasie|VVD]]) * [[21 juli|21]] - [[John Lowe]], Engels darter * [[26 juli|26]] - [[Helen Mirren]], Amerikaans actrice * [[28 juli|28]] - [[Jim Davis (striptekkenoar)|Jim Davis]], Amerikaans bedenker van den strip [[Garfield (strip)|Garfield]] ;augustus * [[10 augustus|10]] - [[The Ronettes|Veronica 'Ronnie' Bennett]], zangeres in de New Yorkse meidenband [[the Ronettes]] * [[14 augustus|14]] - [[Steve Martin]], Amerikaans acteur, komiek en producer * [[14 augustus|14]] - [[Wim Wenders]], Duuts filmregisseur * [[17 augustus|17]] - [[Rudie Lubbers]], Nederlaands bokser * [[23 augustus|23]] - [[Itcho Ito]], burgemeister van Nagasaki (oaverleaden [[2007]]) * [[27 augustus|27]] - [[Marianne Sägebrecht]], Duutsem actrice en cabaretière * [[31 augustus|31]] - [[Van Morrison]], Iers zanger ;september * [[2 september|2]] - [[Subhas Mungra]], Surinaams diplomoat en politicus * [[5 september|5]] - [[Al Stewart]], Schotse singer songwriter * [[9 september|9]] - [[Dee Dee Sharp]], Amerikaans zangeres * [[9 september|9]] - [[Ton van Heugten]], Nederlaands motorcrossrijder (oaverleaden [[2008]]) * [[10 september|10]] - [[José Feliciano]], Amerikaans zanger en gitarist * [[11 september|11]] - [[Maroesja Lacunes]], Nederlaands actrice en zangeres * [[11 september|11]] - [[Franz Beckenbauer]], Duuts vootballer, vootbalbondscoach en voorzitter van [[FC Bayern München]] * [[15 september|15]] - [[Jessye Norman]], Amerikaans operazangeres * [[19 september|19]] - [[Benoît Lamy]], Belgisch cineast (oaverleaden [[2008]]) * [[21 september|21]] - [[Jerry Bruckheimer]], Amerikaans filmproducent * [[24 september|24]] - [[Lasse Eerola]], Fins componist en musicus * [[26 september|26]] - [[Bryan Ferry]], Brits zanger van under meer den band [[Roxy Music]] * [[27 september|27]] - [[Danny Verbiest]], Belgies acteur, skriever en producer ([[Samson]]) * [[29 september|29]] - [[Tatiana Tauer]], Russiese harpiste (oaverleaden [[1994]]) ;oktober * [[2 oktober|2]] - [[Don McLean]], Amerikaans zanger ("American Pie") * [[3 oktober|3]] - [[Viktor Sanjejev]], Russies atleet en dreevoldig olympies kampioen hink-stap-springen * [[3 oktober|3]] - [[Jo Ritzen]], Nederlaands politicus ([[Partie van den Arbeid (Nederlaand)|PvdA]]) en econoom * [[9 oktober|9]] - [[Elleke van Doorn]], Nederlaands tv-presentatrice * [[9 oktober|9]] - [[Ineke Tigelaar]], Nederlaands zwemster * [[13 oktober|13]] - [[Luc Van den Brande]], Vloams politicus * [[19 oktober|19]] - [[John Lithgow]], Amerikaans acteur * [[21 oktober|21]] - [[Norodom Chakrapong]], zünne van künning [[Norodom Sihanouk]] van [[Cambodja]] * [[30 oktober|30]] - [[Henry Winkler]], Amerikaans acteur (The Fonz in "Happy Days") ;november * [[2 november|2]] - [[Cees Stam]], Nederlaands wielrenner * [[6 november|6]] - [[Nelleke Noordervliet]], Nederlaands skriefster * [[12 november|12]] - [[Neil Young]], Canadees zanger en songwriter * [[15 november|15]] - [[Anni-Frid Lyngstad|Frida]], Zweeds zangeres ([[ABBA]]) * [[19 november|19]] - [[Hans Monderman]], Nederlaands verkeerskundige (oaverleaden [[2008]]) * [[21 november|21]] - [[Goldie Hawn]], Amerikaans actrice * [[24 november|24]] - [[Kees Lunshof]], Nederlaands journalist en columnist (overleden [[2007]]) * [[26 november|26]] - [[John McVie]], Brits bassist van den band [[Fleetwood Mac]] * [[27 november|27]] - [[Phil Bloom]], Nederlaands kunstenoares/1ste naakten vrouw op den Nederlaandsen televisie ([[1967]]) ;december * [[1 december|1]] - [[Bette Midler]], Amerikaans zangeres en actrice * [[1 december|1]] - [[Johan Kasantaroeno]], Surinaams politicus (oaverleaden [[2008]]) * [[16 december|16]] - [[Bobby George]], Engels darter * [[20 december|20]] - [[Peter Criss]], Amerikaans drummer in den rockgröppe ''[[Kiss (band)|Kiss]]'' * [[22 december|22]] - [[Joris Voorhoeve]], Nederlaands politicus ([[Volkspartie veir Vrieheid en Demokrasie|VVD]]) * [[22 december|22]] - [[Marianne van Wijnkoop]], Nederlaands actrice (jury [[X Factor (televisieprogramma)|X Factor]]) * [[30 december|30]] - [[Davy Jones]], Amerikaans acteur, lid van [[The Monkees]] * [[31 december|31]] - [[Diane von Fürstenberg]], mode-untwarpster nwzvun44ffhwbs7ber0hkkkrf84lzo8 0 10612 279169 277364 2015-03-27T16:40:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Kiebitz 050424ausschnitt.jpg|thumb|250px|De kiefte]] [[Bestaand:Kievitsnest (Vanellus vanellus).jpg|thumb|250px|n Kieftsnest]] De '''kiefte''' ([[Latien]]: ''Vanellus vanellus'') is een van de meestveurkoemende [[weidevoegels]] in de [[Benelux]] mer zoemers trekt de kiefte naor t zujen toe um te [[overwienteren]]. == Uterlik == De kiefte is zwart-wit en daor deurhinne hef e wat greun bie zitten. Hij wördt gemiddeld 30 tot 35 sentimeter lange. Hij hef n zwarte baand op zien [[borst]] en op zien kop hef e n lange zwarte kuuf, die umhoge kan staon. Zien [[vleugel]]s bin aordig lange mer ondanks dat e lange vleugels hef vlög e altied langzaam. == Voortplaanting == Disse voegel leegt zien eiers in n kuultjen in t gres. Zien eiers gölden vrogger as delikatesse. In [[Frieslaand]] hebben ze de tradisie um eiers te rapen (''aaisykje''), t eerste kieftsei wördt dan an Kommesaores van de Koneginne an-ebeujen en kondigt t begin van de [[leinte|lente]] an. Bie t ''aaisykje'' wördt t nest emarkeerd zodat de boeren weten dat der n nest is en zodoonde oppassen mit t meien van t [[gres]]. t Breuiseizoen van de kiefte löp van half [[meert]] tot an [[juli]]. Voegels waorvan t eerste breuisel mislokt, proberen t vake laoter in t seizoen weer. n Nesjen besteet meestentieds uut vier eiers van gemiddeld 47 x 34 mm. t Breujen duurt 26 tot 28 dagen. == Waornemingen in Nederlaand == * [http://www.waarneming.nl/waarneming_invoeren.php Waornemingen ku'j hier melden] * [http://www.waarneming.nl/kaart.php?id=129 Kaorte van Nederlaand mit waornemingen] == [[Nedersaksies]] == * [[Veluws]]: ** ''kieft{{small()|e}}'' ** ''kieviet{{small()|e}}'' ** ''kiewiet'' ([[Nunspeet]], [[Uddel]], [[Bunsjoten]], [[Vaossen]]) * [[Sallaands]]: ''kiefte'' * [[Tweants]]: ''kiefte'' ** oetdrukking: 'hee löp at ne kiefte' (hee löp vlot en stewig) == Uutgaonde verwiezingen == {{Commons|Vanellus vanellus|Kiefte}} * [http://www.ald-hy.nl/vanvan.wav t Geluud van de kiefte] (wav-bestaand) * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Vanellus+vanellus SoortenBank.nl - beschrieving, aofbeeldingen en geluud] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Voegel]] lieu6pyyufvlf2kez1qh4bj7iehdvn6 0 10613 114769 114741 2009-08-08T08:37:30Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Graon]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Graon]] so5mtsqdcbosn8cxu3hrjfyxapghm9r 0 10614 272010 263013 2013-12-09T03:29:33Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Secale cereale flour.jpg|250px|thumb|Deur [[koornmölle]] emoalen [[rogge]]]] [[Ofbeelding:Walderveense molen maismeel.jpg|250px|thumb|Deur [[koornmölle]] emoalen [[maïs]]]] [[Ofbeelding:Sint Willebrordus molen buil Bakel.jpg|Buul veur et zaeven (buulen) van et mael|250px|thumb|Buul veur et zaeven (buulen) van et mael]] '''Mael''' (Ok wal vals [[bloom (kökken)|bloom]] eneumd ) is n toovoogsel in völle ettenswoaren, en et is ne tot poder emalen [[groan]]soorte of n aander [[zetmael]]-riek produkt, zoas [[bookweit]]. Normaal esproaken wödt mit '''mael''' [[tarwe]]mael bedoold, dit is et belangriekste toovoogsel in de Europese en Amerikaanse kultuur. Tarwemael wöd ebruukt in de meeste soorten bruunbrood, ezaefd mael laevert bloom op en hiervan wodt de meeste witbroodsoorten emaakt. Den reden dat et zo wiedverspreid ebruukt wödt is deurdat et de volgende belangrieke eigenschop hef: as tarwemael, bloom of n mengsel hiervan wöd vermengd mit water en tot daeg ekneed wöd, untsteet doar ne ingewekkelden [[proteïne]] eneumd [[gluten]]. Et untstoan van gluten is wat et tarwedaeg ne elastiese samenstelling en gasvastholdend vermeugen guf woardeur et op verskillende wiezen verwarkt kan wödden. Ok wöd deur toovoging van gist gasbubbels (CO₂) in-ebakken woardeur ne löchtege samenstelling untsteet in et uutendeleke produkt. Ok is der [[maïs]]mael, dat ne gaele kleure hef en woarvan ok brood wöd ebakken, et zogeneumde [[maïsbrood]]. Emalen [[bookweit]] (gene graansoorte) wöd ok mael enoeumd. ==Mael malen== Hoo wöd mael verkreggen? #[[Groan]] wöd deur den boer ezaejd; #wanneer et groan in den zommer riepe is, wödt et deur middel van nen [[Maaidösser]] emaejd, gedöst en [[Waan (mand)|gewaand]] (geskoond); #de groankörrels wodt in nen [[maelfabriek]] tussen gerilden, stoalen walsen, dee ne verskillende snelheid hebt of mangs nog op ne [[koornmölle]] tussen [[möllesteen|möllesteen']] emalen, doar untstoat mael. De zemelen mögt neet stuk emalen wödden, umdat dee stukskes zemelen de lochbubbels bi-j et [[riezen]] kapot prikt. Bi-j de grote maelfabrieken wöd den [[zoad (plaant)|keem]] veur en tiedens et moalen vort edoan, umdat dizzen völle vet bevat en hierdeur den bloom [[ranzeg]] kan wödden. Bi-j et malen op nen koornmölle wöd den kiem met vermoalen. Bi-j et vermalen untsteet n mengsel van [[zemelen]], griezen en bloom. Deur dit mengsel te zaeven (bulen) wöd bloom, griezen en zemelen verkreggen. Griezen bestoan uut stukskes korrel mit splinters zemel doar nog an. Maelfabrieken poetst dee griezen en vermaalt zie wier nog nen keer. Den bloom is den groandstof den den bakker neudig hef um doar wit [[brood]] of [[Banket (gebak)|banket]] van te können bakken. [[Bruunbrood]] wödt verkreggen deur dee zemelen wier an den bloom too te voogen of van ungezaefd mael. ==Bakkwaliteit== De bakkwaliteit van et mael is ofhänkelek van et [[valgetal]], et [[proteïne|eiwit]]gehalte, de [[Zeleny weerde]] en de daegkwaliteit. Hoe heuger dee weerde des te better is de bakkwaliteit. Doarnoast is et deel uutmoaling van belang, umdat dit nen betteren opbringst guf. Et deel is ofhänkelek van et assegehalte en hoe heuger et uutmoalingsdeel is des te minder ofval blef der oaver. ==Maelprodukten== [[Brood]], [[daeg]], [[pasta]], veul [[Koekien_(eten)|keuk]]skes, en völle aandere ettenswoaren wödt emaakt mit mael. Tarwemael wöd verkreggen deur vermaling van den helen tarwekörrel. Tarwebloom is den vermalen tarwekörrel woar den zemelen en den griezen uut-ehaald zijn. ==Harde tarwe== In et zuuden van [[Europa (continent)|Europa]] wödt zogeneumden ''harde tarwe'' ebruukt veur et maken van brood en pasta. Den tarwebloom verkreggen uut harde tarwe güf et produkt nen anderen smaak. Zo smek et [[stokbrood]] bi-j den [[Frankriek|Fraansen]] [[bakkeri-je|bakker]] deur et gebruuk hiervan aanders as bi-j nen Nederlaandsen bakker Harde tarwe (tarwebloom van [[Durum (tarwe)|durum]]) hef meer [[gluten]] as et gewone (zachte) mael. ==Zie ook== *[[Woarenwetbesluut Mael en brood]] ==Nedersaksisch== *[[Tweants]]: ''mel'' ==Uutgoande verwiezing== *[http://www.classofoods.com/pagina1_1.html Tarwebloom en roggemael] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Groan]] fcyncu9pafmcscziu6t6syaq6wy6tyu 0 10615 76698 2008-08-14T14:50:12Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Hounder]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hounder]] 5t3kczbabe7yhrjmv8071fdr0p4fjb1 0 10616 258352 254854 2013-03-11T11:48:47Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 120 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6784]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1615''' == Gebeurtenissen == * In [[Grolle]] brouwt [[Willem Neerfeldt]] zien eerste [[Grolsch]] bier. == Geboren == * ... == Uut de tied == * iswbwi6tw2q9r4ezbjvslp7e8rtiub3 0 10617 258351 250920 2013-03-11T11:48:46Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 123 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6747]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1606''' == Gebeurtenissen == * [[Breevoort]] wödt op [[14 meert]] [[Beleg van Breevoort (1606)|oaverrumpeld]] deur nen Spoanse benden bestoande uut 500 ruuters en 1400 man vootvolk under leiding van Guielmo Verdugo dee deu nen liste den stad wet in te nenmen. Op [[22 Meert]] wödt den stad untzet deur [[Frederik Hendrik]] dee den bende under gans gunstigen veurweerden loat goan, mit vleegend voandel, en metnemming van eplunderd good. * [[Willem Lodewijk]] wödt Grave van [[groafschap Nassau|Nassau]]. * [[Grolle]] wodden belegerd en veroverd deur [[Ambrosio Spinola]]. * [[Australië (continent)|Australië]] wödt untdekt deur den Nederlaandsen untdekkingsreiziger [[Willem Janszoon]] mit zien skip et [[Duyfken]]. * [[Basilius IV van Ruslaand|Basilius IV]] (of Vasili IV) wödt [[Tsaar]] van [[Ruslaand]] (r.1606-1610). * [[Madrid (stad)|Madrid]] wödt heufdstad van [[Spanje]] * De Iraansen Shah [[Abbas I]] versloat et [[Osmoansen Riek]] en heroavert [[Azerbeidzjan]] en [[Armenië]]. * Keurvörst [[Frederik IV van de Palts]] begint mit den bouw van den stad [[Mannheim]]. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... ecq8zqdc42ubefawmbw75amh2ik0q2d 0 10618 258354 252747 2013-03-11T11:48:49Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 117 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6790]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1597''' == Gebeurtenissen == * [[6 februari]] - In [[Nagasaki (stad)|Nagasaki]] wödden 26 katholeeken priesters gekruusigd: den dree jezuïeeten [[Paulus Miki]], Jacobus Kisai en Johannes de Goto, alsmet 23 poaters Franciscoanen dee uut den [[Filipienen]] waren oaver-estokken.. * [[24 februari]] - [[Slag bi-j Turnholt (1597)|Slag bi-j Turnholt]]: [[Maurits van Oranje|prinse Maurits]] versloat den Spoansen ruuteri-je. * [[11 januari]] - Bij [[Bawean]] wödt et skip ''Amsterdam'' in braand estokken, umdat doar nen tekort an bemanningsleu bunt veur den helen vlotte. * [[14 augustus]] Den tocht under Den Holtkearl noar Oost-Indië keert wier in Amsterdam trög. Howal den tochte veur geldelek gewin geen gooden aflöp hef en moar 87 oaverleavenden van de 240 bunt, blik dat zi-j Portugal neet neudig hebt veur kruuden en wödden al rap nen groten antal tochten vanuut Nederlaand noar Indië ezonden. In nen tiedsbestek van 7 joar wödden 12 verskillenden compagnieën op-ericht. * [[Prins Maurits]] undernemt van augustus tot en mit november [[Maurits' veldtochte van 1597|nen veldtochte]] in et oosten van den republeek en veroavert meerderen [[vesten|vestingsteedn]] op riege: [[Rijnbark]], [[Meurs]], [[Grolle]], [[Breevoort]], [[Eanske]] [[Oatmörsken]], [[Oldnzel]] en [[Lingen]]. * [[9 oktober]]- In [[Breevoort]] brekt nen groten stadsbraand uut noa et beleg van dee stad deur [[Prins Maurits]] van 1 - 9 oktober woarbi-j ok dem St. Joriskarke volleadig ofbraandt. Slechts 20 huze blieven bespoard. * [[13 november]] - Mit den veroavering van [[Lingen]] deur prinse Maurits endigt den [[Twentsen Oorlog]]. * [[Bonn]] wödt heufdstad van den [[Keur-Keulen]] * Den [[Habsburg]]sen keizer Rudolf II erkent [[Emden]] as semi-unofhänkeleken stad. * Et Zwitsersen [[Kanton (Zwitserlaand)|kanton]] [[Appenzell]] wödt noa tientallen joaren van godsdeenst gesteggel verdeald in 2 halfkantons: et katholeeken [[Appenzell Innerrhoden]] en et protestantsen [[Appenzell Ausserrhoden]]. == Geboaren == ;januari * [[31 januari]] - [[Johannes Franciscus Régis]], Fraansen volkspreaker, jezuïet en heiligen (oaverleaden [[1640]]) ;doatum unbekand * [[Pieter Claesz]] - Nederlaandsen [[kunstskilder]] * [[Pieter Jansz Saenredam]] (1597-1665), Nederlaandsen kunstskilder en tekenoar. * [[Francisco de Melo|Don Francisco de Melo]] (1597 - 1651), van 1641 tot 1644 (interim) laandvoogd van den [[Zuudeleken Nederlaanden]]. * [[Cornelis Jol]] alias "Holtebeen" (1597-1641), Nederlaandsen zeeheld == Oaverleaden == ;juni * [[2 juni|2]] - [[Diederik Sonoy]] (68), [[geuzen]]leider * [[20 juni|20]] - [[Willem Barentsz]] (~47), [[Nederlaand]]sen zeevoarder en [[untdekkingsreiziger]] ;december * [[21 december|21]] - Den Heiligen [[Petrus Canisius]] (76), [[Nimwaegen]] jezuïet. ;doatum unbekand * [[Francisco Verdugo]] (61), van 1581 tot 1594 den letsten Spoansen [[stadholder]] 67jdu5x2e21wojzrrxxxvy5sfrp67y2 0 10619 258353 254250 2013-03-11T11:48:48Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 118 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6782]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1595''' == Gebeurtenissen == * [[Grolle]] wodden belegerd deur [[Maurits van Oranje]], moar et wol neet lukken umdat [[Cristobal de Mondragon]] met zien leger Maurits vort jaagt. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... t083pwyn7faztge28cknal5mx1tzuzn 0 10620 258291 250502 2013-03-11T11:47:26Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 117 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7614]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1672''' == Gebeurtenissen == * [[Rampjoar]] veur Nederland. '''1672''' steet in Nederlaand bekand as et [[rampjoar]], umdat [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]], [[Könninkriek Frankriek (1589-1792)|Könninkriek Frankriek]], [[Köln]] en [[Prinsbisdomme Münster|Münster]] den Republeek binnenvalt. Dit is et beginne van den [[Hollaandsen Oorlog]]. *[[12 juni]] 1672 beleg van [[Breevoort]] deur [[Bernhard van Galen|Bommen Berends]] generaol st.Paul en bestokt den stad mit bommen en granoaten. *[[18 juli]] - [[Bernhard von Galen]], biskoppe van [[Prinsbisdomme Münster|Münster]], bestokt den stad [[Grunnen (stad)|Grunnen]] mit bommen en granoaten. *[[17 augustus]] - Den opmars van [[Bernhard von Galen|den biskoppe van Münster]] in Noord-Nederlaand wödt gestoet bi-j [[Grunnings Ontzet|Grunningen]] *[[20 augustus]] - Roadspensionoaris van [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] [[Johan de Witt]], den belangriekste stoatskearl van den tied, wödt samen met zien breur [[Cornelis de Witt]], lid van den [[Stoaten-Generoal van den Nederlaanden|Stoaten-Generoal]], vermoord zunder rechtzoake deur nen tröppe kwoade leu. Dit gebeurden in [[Den Haag]], in en bi-j den [[Gevängenpoorte (Den Haag)|Gevängenpoorte]], woar Cornelis zojuust gevängen was ezet weagens nen vermeende beroaming van nen moordanslag op [[stadholder Willem III|Willem III]]. Dee wöd mit steun van den Oranjepartie tot stadholder beneumd. *[[11 september]] - Fransen soldoatn bloast [[Kasteelruïne van Brakel|Kastele Brakel]] op. *[[5 oktober]] in [[Wenterswiek]] wöd den [[Freule van Dorth]] terecht-esteld. == Geboren == *... == Uut de tied == *... taynw4rk51hbm0wjiuk49pyo71k2dij 0 10621 291101 262643 2016-11-03T14:05:44Z Wwikix 13678 /* Zie:n/zeen */ wikitext text/x-wiki Hier volgt ne lieste van onregelmaotige [[Achterhooks]]e warkwoorden. ==Doe:n/doon== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordige tied ! width="15%" |Verleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik doe/doo |Ik dee/dei |Ik heb edaon(e) |- |I-j doe:t/doot |I-j deden/dejen/deien |I-j hebt edaon(e) |- |Hi-j dut |Hi-j dee/dei |Hi- hef edaon(e) |- |Wi-j doe:t/doot |Wi-j deden/dejen/deien |Wi-j hebt edaon(e) |- |I-jluu doe:t/doot |I-jluu deden/dejen/deien |I-jluu hebt edaon(e) |- |Zi-j doe:t/doot |Zi-j deden/dejen/deien |Zi-j hebt edaon(e) |- |} ==Geven== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordige tied ! width="15%" |Verleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik gif/gef |Ik gaf |Ik heb egeven |- |I-j geeft/geft |I-j gavven |I-j hebt egeven |- |Hi-j gif/gef |Hi-j gaf |Hi- hef egeven |- |Wi-j geeft/geft |Wi-j gavven |Wi-j hebt egeven |- |I-jluu geeft/geft |I-jluu gavven |I-jluu hebt egeven |- |Zi-j geeft/geft |Zi-j gavven |Zi-j hebt egeven |- |} ==Gaon== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordige tied ! width="15%" |Verleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik gao |Ik ging |Ik bun egaon(e) |- |I-j gaot |I-j gingen |I-j bunt egaon(e) |- |Hi-j geet |Hi-j ging |Hi-j is egaon(e) |- |Wi-j gaot |Wi-j gingen |Wi-j bunt egaon(e) |- |I-jluu gaot |I-jluu gingen |I-jluu bunt egaon(e) |- |Zi-j gaot |Zi-j gingen |Zi-j bunt egaon(e) |- |} ==Hebben== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordige tied ! width="15%" |Verleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik heb |Ik had |Ik heb ehad |- |I-j hebt |I-j hadden |I-j hebt ehad |- |Hi-j hef/het |Hi-j had |Hi-j hef ehad |- |Wi-j hebt |Wi-j hadden |Wi-j hebt ehad |- |I-jluu hebt |I-jluu hadden |I-jluu hebt ehad |- |Zi-j hebt |Zi-j hadden |Zi-j hebt ehad |- |} ==Motten== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordige tied ! width="15%" |Verleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik mot |Ik mos |Ik heb emotten |- |I-j mot |I-j mossen |I-j hebt emotten |- |Hi-j mot |Hi-j mos |Hi- hef emotten |- |Wi-j mot |Wi-j mossen |Wi-j hebt emotten |- |I-jluu mot |I-jluu mossen |I-jluu hebt emotten |- |Zi-j mot |Zi-j mossen |Zi-j hebt emotten |- |} ==Slaopen== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordige tied ! width="15%" |Verleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik slaop |Ik slie:p/sleep |Ik heb eslaopen |- |I-j slaopt |I-j slie:pen/slepen |I-j hebt eslaopen |- |Hi-j slöp |Hi-j slie:p/sleep |Hi- hef eslaopen |- |Wi-j slaopt |Wi-j slie:pen/slepen |Wi-j hebt eslaopen |- |I-jluu slaopt |I-jluu slie:pen/slepen |I-jluu hebt eslaopen |- |Zi-j slaopt |Zi-j slie:pen/slepen |Zi-j hebt eslaopen |- |} ''In sommige plaatsen wordt slaopen ok wal as regelmaotig warkwoord vervoegd, de veleden tied is dan: ''ik slaopen'' veur ''ik sliep'' '' ==Sni-jen/snie:den== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordige tied ! width="15%" |Verleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik sni-j/snie |Ik snee |Ik heb esneden |- |I-j sni-jt/snie:dt |I-j sneden |I-j hebt esneden |- |Hi-j sni-jt/snie:t |Hi-j sneed |Hi- hef esneden |- |Wi-j sni-jt/snie:t |Wi-j sneden |Wi-j hebt esneden |- |I-jluu sni-jt/snie:t |I-jluu sneden |I-jluu hebt esneden |- |Zi-j sni-jt/snie:t |Zi-j sneden |Zi-j hebt esneden |- |} ==Vraogen== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordige tied ! width="15%" |Verleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik vraoge |Ik vrog |Ik heb evraogd |- |I-j vraogt |I-j vroggen |I-j hebt evraogd |- |Hi-j vrög |Hi-j vroggen |Hi- hef evraogd |- |Wi-j vraogt |Wi-j vroggen |Wi-j hebt evraogd |- |I-jluu vraogt |I-jluu vroggen |I-jluu hebt evraogd |- |Zi-j vraogt |Zi-j vroggen |Zi-j hebt evraogd |- |} ==Waen (zun)== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordige tied ! width="15%" |Verleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik bun(ne) |Ik was(se) (ware) |Ik bun ewest |- |I-j bunt (Wenters: dou buste) |I-j waren/wassen (W'wiek: dou waste) |I-j bunt ewest |- |Hee (hi-j, hie) is |Hee (hi-j, hie) was |Hi-j is ewest |- |Wi-j(luu) bunt (zint) |Wi-j waren (wassen) |Wi-j bunt ewest |- |I-jluu bunt (zint) |I-jluu waren (wassen) |I-jluu bunt ewest |- |Zi-j (zie/zee) bunt (zint) |Zi-j (zie/zee) waren (wassen) |Zi-j (zie/zee) bunt ewest |- |} ''N.B.: * "Hoe laat moeten we daar zijn?" wordt vertaald as: "Hoe late mot wi-j daor waen? * "Het moet heel mooi zijn geweest" wordt vertaald as: "Ut mot heel (of alderbastend) mooi ewest waen.'' ==Lopen== :ik lepe :i-j lepen (W'wiek: dou leepste) :hee lep :wi-j lepen :i-j lepen :zee lepen ==Zie:n/zeen== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Tegenswoordige tied ! width="15%" |Verleden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik zie |Ik zag(ge) |Ik heb ezie:n/ezene |- |I-j zie:t/zeet |I-j zaggen |I-j hebt ezie:n/ezene |- |Hi-j zut |Hi-j zaggen |Hi-j hef ezie:n/ezene |- |Wi-j zie:t/zeet |Wi-j zagen/zaggen |Wi-j hebt ezie:n/ezene |- |I-jluu ziet |I-jluu zagen/zaggen |I-jluu hebt ezie:n/ezene |- |Zi-j zie:t/zeet |Zi-j zagen/zaggen |Zi-j hebt ezie:n/ezene |- |} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Achterhooks]] 6mkp27ynbssodrrdnxtoym4vfsqlnpz 0 10622 291802 291347 2016-11-10T16:19:43Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De '''Iesselvallei''' is een gebied in 't noordoosten van de [[Veluwe]]. De gemeenten die hieronder vallen bint [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]], [[Brummen]], [[Epe]], [[Heerde]] en [[Voorst (gemeente)|Voorst]], mar ok de [[Oaveriessel|Overiesselse]] plaatsen [[Welsum (Olst-Wieje)|Welsum]] en [[Marle (Olst-Wieje)|Marle]] vallen deronder. De Iesselvallei hef zien name te danken an de [[revier]] de Iessel die langes disse plaatsen liggen. In de tied van de [[Hanze]] hef de revier 't gebied veul op-eleverd, mar de inwoners hebben ok van doen ehad mit de minne kanten van de revier, zoas overstromingen. [[Kategorie:Oost-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Streek in Gelderlaand]] [[Kategorie:Streek in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] [[Kategorie:Veluwe]] t7nyqcimq4bjshsthz2cr956c9v87cn 0 10623 76756 2008-08-15T11:25:57Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Regenpeupe]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Regenpeupe]] 4vy0etpcpcz4jw6o07trd6migw7dvn0 0 10624 267239 258294 2013-05-10T23:21:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} [[Ofbeelding:Hartogdomme gelre.jpg|thumb|right|262px|Hartogdom Gelre in rundumme 1350]] '''Gebeurtenissen''': *[[Zwarten Dood]] in Europa (tot 1351) * [[Breevoort]] kreg [[muntrecht]]. Den muntheer was Kastelein Gerard Vullinc. ---- '''Geboarn''': * [[Margaretha van Male]], hartoginne van [[Hartogdom Bourgondië|Bourgondië]], gravinne van [[Vloanderen]], [[Nevers]], [[Rethel]] en [[Artois]] en hartoginne van [[Hartogdom Braobant|Braobant]] en [[Hartogdom Limburg|Limburg]]. ---- '''Oaverleaden''': * [[22 augustus]] - [[Filips VI van Frankriek]] (57) * [[Alfons XI van Castilië]] [[Kategorie:14e eeuw]] 501vzhlutwg0bljzhs3ivpffuzha1rz 0 10625 267308 258295 2013-05-10T23:38:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[29 augustus]] - De Ottomanen brengt under Suleyman I et Hongaarse leager ne verneetegende neaderloage too bi-j den [[Slag bi-j Mohács|Mohács]]. Den Hongaarsen könning [[Lodewiek II van Hongari-je|Lodewiek II]] kump doarbi-j um et leaven. Et grootste deel van Hongari-je kump veur 150 joar in Ottomoansen hende. Noord-Hongari-je, [[Bohemen]] en [[Silezië]] wödt Oostenrieks. * [[Karel V van et Heilige Roomse Riek|Karel V]] geet trouwen mit [[Isabella van Portugal (1503-1539)|Isabella van Portugal]]. * Undertekkening van de [[Vrede van Madrid]], woarbi-j [[Frans I van Frankriek|Frans I]] ziene ansproaken op [[Hartogdom Milane|Milane]], [[Könninkriek Noapels|Noapels]], [[Franche-Comté]], [[Groafschap Vloanderen|Krone-Vloanderen]] en [[Artois|Artesië]] möt opgeaven. * Den [[Mongolen|Mongoolsen]] kriegsheer [[Babur]] verslöt den Sultan van [[Delhi (territorium)|Delhi]] en veroavert et noorden van [[India]]. Hi-j sticht et [[Mogoelriek]]. * Et bestuur van [[Breevoort]] geet oaver noar den Geldersen hartog Karel van Gelre. == Geboarn == ;februari *[[18 februari|18]] - [[Carolus Clusius]], Vloamsen geleerde == Oaverleaden == ;augustus * [[29 augustus|29]] - [[Lodewiek II van Hongari-je|Lodewiek II]] (Lajos II) (20), Könning van [[Hongari-je]] en [[Bohemen]] ;oktober * [[18 oktober|18]] - [[Lucas Vásquez de Ayllón]], Spaansen veroveroar ;zunder doatum * [[Pedro Álvares Cabral]], Portugesen zeevoarder. [[Kategorie:16e eeuw]] 46y8afi82cfugw4wik7066gjp1ny4ve 14 10626 292762 292226 2016-12-22T13:48:23Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Streektaol in Gelderlaand]] [[Kategorie:Achterhook]] jsy0bdnaxfkf1kzf2qy5tryvl73mbdk 0 10627 277227 258296 2015-01-22T11:34:02Z CommonsDelinker 166 [[Giovanni_Gabrieli.jpg]] is vervungen deur [[Portrait_of_a_Lute_Player_by_Annibale_Carracci_-_Staatliche_Kunstsammlung_Dresden.jpg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:commons:COM:FR|File renamed]]: [[:com wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} [[Ofbeelding:Portrait of a Lute Player by Annibale Carracci - Staatliche Kunstsammlung Dresden.jpg|thumb|right|262px|Giovanni Gabrieli]] == Gebeurtenissen == * [[20 januari]] - [[Matthias van et Heiligen Roomsen Riek|Matthias van Habsburg]] volgt zien oaverleaden breur [[Rudolf II van et Heiligen Roomsen Riek|Rudolf]] op as [[Keizer]] van et [[Heilige Roomse Riek]]. * [[Bartholomaeus Pitiscus]] voert in ziene [[trigonometrie]]se tabellen de [[decimoalen breuk|decimoale scheiding]] in. * Sultan [[Ahmed I]] verleent de Nederlaanders et rechte um under eigen jurisdiktie handel te drieven in et [[Osmaanse Riek]]. * In [[Amsterdam]] wödt nen anvang emaakt mit den 'groten uutleg'. Begunnen wöd mit et groaven van de dree heufdgrachten [[Heerngrachte]], [[Keizersgrachte]] en [[Prinsengrachte]]. * Prins Maurits van oranje (1567 - †1625) wöd pandheer van [[Breevoort]], den doarveur 50.000 goldguldens mös betalen. == Geboaren == ;februari * [[3 februari|3]] - [[Samuel Butler (dichter)|Samuel Butler]], Engelsen dichter ;juni * [[16 juni|16]] - [[Murat IV]], sultan van et [[Ottomaanse Riek]] ;oktober * [[28 oktober|28]] - [[Jacob Kettler]] (1610-1681), hartog van [[Koerlaand]] (r.1642-1681). ;datum unbekend * [[Peter Stuyvesant]], letsten [[Nederlaands]]en [[gouverneur]] van [[Ni'j-Nederlaand]] == Oaverleaden == ;juni * [[8 juni|8]] - [[Hans Leo Hassler]] (49), Duutsen komponist ;augustus * [[12 augustus|12]] - [[Giovanni Gabrieli]] (59), Venetioansen priester, komponist uut de [[Renaissance]] en organist ;september * ? - [[Giovanni de' Bardi]] (78), Italioansen graaf van Vernio en komponist, dichter en toneelsckriever ;oktober * [[7 oktober|7]] - [[Menso Alting]] (70), [[Nederlaand]]sen preadikant en karkhervörmer ;november * [[6 november|6]] - Henry Stuart, Prinse van Wales, oldsten zünne en kroonprins van [[Jacobus I van Engelaand]] 1xkmtanhn1g4mws2gi3um6dvbkh71mc 0 10628 258289 253152 2013-03-11T11:47:24Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 117 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6621]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[17 januari]] - Frankriek erkent de [[Hugenoot|Hugenoten]] veur as eerste. * [[1 meert]] - Den Fraansen geleufskrieg begunt mit een bloodbad, woarbi-j doezend [[Hugenoot|Hugenoten]] in [[Vassy (Calvados)|Vassy]] wödt vermoord. * [[20 september]] - Engelse tröppe under anvoering van [[Graaf van Leicester|Graaf Dudley van Warwiek]], komt an in [[Le Havre]] um de Hugenoten bi-j te stoan. * De Nederlaanden vroagt den Spaansen könning, mit steun van [[Margaretha van Parma]], um trögtrekking van [[Antoine Perrenot de Granvelle|Kardinaal Granvelle]]. Hi-j geet vort in [[1564]] under et mom van familiebezeuk. * Könning [[Filips II van Spanje|Filips II]] sticht in [[Dowaai]] ne universiteit, de tweede in de Nederlaanden noa [[Leuven]]. * Noa keizer Karel V wöd Könning [[Filips II van Spanje|Filips II]] heer van [[Breevoort]] en hi-j guf de [[heerlekheid]] Breevoort in 1562 in pand an [[Diederik van Bronckhorst Batenburg]] in [[Anholt]]. * [[Frankfurt am Main|Frankfurt]] wöd kroningsstad van de Duutse keizers. == Geboaren == ;mei * [[Jan Pieterszoon Sweelinck]], Nederlaandsen [[komponist]] en [[organist]] ;november * [[25 november|25]] - [[Lopez de Vega]], Spaansen dichter ;december * [[6 december|6]] - [[Jan van Scorel]], Nederlaandsen [[kunstskilder]] ;doatum unbekand * [[John Bull]], Engelsen [[komponist]] (oaverleaden [[1628]]) * [[Cornelis van Haarlem|Cornelis Cornelisz van Haarlem]], Nederlaandsen [[kunstskilder]] == Oaverleaden == ;december [[7 december|7]] - [[Adriaan Willaert]] (~72), Vlaamsen komponist, [[dirigent]], muziekleraar en kapelmeister ;doatum unbekend * [[Götz von Berlichingen]] 2d4kx5rmcd62dfid26am3xdp492ugjp 0 10629 271214 271213 2013-11-16T22:52:02Z Droadnaegel 1133 /* Oet de tied ekommen */ wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} [[Ofbeelding:Qing-Nurhaci.jpg|thumb|right|262px|Nurhaci, den eersten Qing keizer]] == Gebeurtenissen == *13 april. Der brekt rellen uut in [[Amsterdam]], noadat nen ultra-orthodoxen dominee, Smout, ziene anhangers had op-eropen den gebedsdeenst van de Remonstranten te verstoren. *[[22 juli]] - Den Freesen stadholder [[Ernst Casimir van Nassau-Dietz]] heroavert veur de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]] de stad [[Oldnzel]]. * [[Pierre Minuit]] ruult t eilaand [[Manhattan (Ni-j York)|Manhattan]] van de Manhattesindianen veur wat pröttel en sticht doar Ni'j-Amsterdam, dat later ([[1664]]) umgedeupt wörd in [[Ni-j York City|Ni-j York]] * Postume uutgave, een jaor nao et aoverlieden van [[Adriaan Valerius]], van den bundel Geuzenliederen 'Nederlaandschen Gedenck-Clanck. == Geboren == ;oktober * [[4 oktober|4]] - [[Richard Cromwell]], 'Lord Protector' van [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]], [[Schotlaand]] en [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] (r.1658 - 1659). ;december * [[18 december|18]] - [[Christina van Zweden (1626–1689)|Christina van Zweden]], [[Lieste van könningen van Zweden|könningin van Zweden]] van [[1632]] tot [[1644]] ;Daatum unbekend * [[Hendrickje Stoffels]] (1626 - †1663) geboarn in [[Breevoort]] == Oet de tied ekommen == ;januari *[[5 januari|5]] - [[Cornelis Hooft]] (78), Nederlaandsen staotsman, börgemeister van Amsterdam ;februari * [[7 februari|7]] - [[Willem V van Beieren]] (78), zunne van hartog Albrecht V van Beieren en Anna van Oostenriek * [[20 februari|20]] - [[John Dowland]] (63 ?), Engelsen zanger, luutist en componist ;april * [[9 april|9]] - [[Francis Bacon (wetenschapper)|Francis Bacon]] (65), Britsen filosoof, wetenschopper en politikus ;juni *[[7 juni|7]] - [[Anna van de Heilige Bartolomeüs]] (76), Belgiese karmelietes, kloosterstichter en zalige ;september * [[30 september|30]] Keizer [[Nurhaci]] van China. ;oktober * [[30 oktober|30]] - [[Willebrord Snel van Royen]] (46) (Snellius), Nederlandsen natuurkundigen. ;doatum unbekand * [[Isabella Brant]] (35), eerste vrouwe van [[Rubens]] * [[Otto van Veen]] (69), leermeister van [[Rubens]] * [[John Coprario]] (50 ?), Engelsen componist * [[Johannes Bach]] (46 ?), stamvader van de familie Bach * [[Albrecht van Nassau-Dillenburg]], graaf van Nassau-Dillenburg, 6ub1m93mf6pjd6xoyght6qt6iy96n0o 0 10630 258155 251065 2013-03-11T11:43:49Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 117 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7699]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} [[Ofbeelding:Aansprekersoproer 1696.jpg|thumb|right|262px|Anspreakersoproer]] == Gebeurtenissen == * [[31 januari]] en [[1 februari]] - den [[anspreakersoproer]] in [[Amsterdam]] * Under leiding van den edelman Covoh verdrieft den Itzá - [[Maya (volk)|Maya]] de Spanjoarden van [[Andrés de Avendaño de Layola|Avendaño]] uut [[Tayasal]]. * De [[Heerlekheid]] [[Breevoort]] wöd deur de Stoaten van Gelre egoaven an könnink-stadholder [[Willem III der Nederlaanden|Willem III]] == Geboaren == * [[10 februari]] - [[Johann Melchior Molter]], Duutsen [[komponist]] en [[dirigent]] (oaverleaden [[1765]]) * [[29 februari]] - [[Esprit-Joseph Blanchard]], Fransen komponist (oaverleaden [[1770]]) * [[12 augustus]] - [[Maurice Greene (komponist)|Maurice Greene]], Engelsen komponist en organist (oaverleaden [[1755]]) == Oaverleaden == * ... ogt2qe2zfjplm2rbjtfy86j3jdkd8xj 0 10631 258154 250882 2013-03-11T11:43:48Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 117 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6930]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} [[Ofbeelding:Stanisław Koniecpolski.PNG|thumb|right|Stanisław Koniecpolski]] == Gebeurtenissen == *[[januari]] - in [[Münster (stad)|Munster]] kump ne verteggenweurdeging van 8 Stoatenleu uut de Nederlaanden under leiding van [[Adriaan Pauw]], um mit de Spanjoarden te onderhandelen oaver vrede (de [[Vrea van Münster]]). *[[12 juli]] - in [[Breevoort]] slöt den bliksem in den kruuttoorn van [[kasteel Breevoort]] woarbi-j 40 mensen um et leaven komt, en et kasteel, et [[ambtshuus]], en meerdere huze kats af-ebrokken wödden. *{{heufdartikel|Kruuttoornramp (Breevoort)|act}} * Et ten westen van Oldlaand eleagen poldergebeed (Laand van [[Laand van Heusden en Altena|Altena]]) is noo helemoal bediekt (Ni-jlaand van Altena). == Geboaren == ;april *[[15 april|15]] - [[Christiaan V van Denemarken]], könning van Denemarken en Noorweagen (oaverleaden [[1699]]) ;juli *[[1 juli|1]] - [[Gottfried Wilhelm Leibniz]], Duutsen [[wiskundigen]] en [[filosoof]], [[natuurkundigen]], [[historicus]], [[rechtsgeleerden]] en [[diplomoat]] ;december *[[12 december]] - [[Coenraad van Heemskerk]], [[Rieksgraaf]] van [[Heemskark]], [[pensionoaris]] van Amsterdam, gezant van de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]] == Oaverleaden == ;meert * [[11 meert|11]] - [[Stanisław Koniecpolski]], Poolsen kriegs- en stoatsman (* rundumme [[1592]]) ;mei * [[25 mei|25]] - [[Maria Ortiz]] (42), Brazilioanse heldinne 1hfzyrofmnaa6qb549sz2fv71tu2kjg 0 10632 258153 253719 2013-03-11T11:43:47Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 137 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6964]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} [[Ofbeelding:Ludwigvanbeethoven.PNG|thumb|Ludwig van Beethoven]] == Gebeurtenissen == ;febrewaori * [[5 febrewaori|5]] In [[Zweden]] kump et huus [[Bernadotte]] an de regiering. ;meert * [[2 meert|2]] - Untdekking van den grofkamer in de [[piramide van Chephren]] deur [[Giovanni Battista Belzoni]]. ;april *[[1 april|1]] - Oprichting van de [[Moatschappi-je van Weldoadigheid]] deur generoal [[Johannes van den Bosch]]. ;september * [[30 september|30]] - De [[heerlekheid]] [[Willeskop]] kreg een woapen too-ekend. ;oktober *[[29 oktober]] - De eerste gezinnen komt an op et veurmoaleg [[laandgood]] [[Frederiksoord|Westerbeaksloote]] in [[Drenthe]], woar de [[Moatschappi-je van Weldoadigheid]] ne proefkolonie wil inrichten. ;zunder doatum: * Nederlaand be-endegt den [[slavenhandel]]. * Frankriek slut zich aan bi-j de [[Grote alliantie]] en beheurt wier bi-j de grote meugendheden. * [[Willem I der Nederlaanden|Könning Willem I]] sticht et [[Rieksmuseum van Oldheden]] in [[Leiden]]. * [[Caspar Reuvens]] wöd beneumd tot butengewoon hoogleraar in de [[archeologie]] en an-esteld as eersten direkteur van et [[Rieksmuseum van Oldheden]] in Leiden. * In [[Paries]] wöd de eerste bestuurboare [[fietse]] tentoon-esteld. * [[Georg Hegel]] wöd nen ni-jen hoogleraar [[filosofie]] an de [[universiteit]] van [[Berlien]]. * [[Ludwig van Beethoven]] gif ziene Hammerklaviersonoate uut (nr. 29 opus 106). * [[Almelo]] hef een bescheiden riool op [[de Schans]]. * De [[Ambacht (gebeedsname)|gerechten]] [[Bloklaand]], [[Willeskop]] en [[Heeswiek|Kort-Heeswiek]] vörmt samen de zelfstaandege gemeente Willeskop. Dizze gemeente is in [[1989]] op-egoane in de gemeente [[Montfoort]]. * De [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Breevoort]] wöd op-eheaven en geet op in de gemeente [[Aalten]]. == Geboaren == ;febrewaori * [[22 febrewaori|22]] - [[Gerrit de Vries Azn|Gerrit de Vries]], Nederlaandseb politicus (oaverleaden [[1900]]) ;april * [[8 april|8]] - [[Christiaan IX van Denemarken]], könning van Denemarken (oaverleaden [[1906]]) * [[20 april|20]] - [[Heinrich Göbel]], Duuts uutvinder van den [[gleujlampe]] (oaverleaden [[1893]]) * [[29 april|29]] - [[Alexander II van Ruslaand|Alexander II]], Russies tsoar (oaverlaeden [[1881]]) ;mei * [[5 mei|5]] - [[Karl Marx]], Duuts filosoof en groandlegger van et [[marxisme]] (oaverleaden [[1883]]) ;juni * [[23 juni|23]] - [[Simon Vissering]], Nederlaandsen verslaggeaver, hoogleroar en minister (oaverledaen [[1888]]) * [[24 juni|24]] - [[Karel Alexander van Saksen-Weimar-Eisenach|Karel Alexander]], Duuts groothartog van [[Saksen-Weimar-Eisenach]] (oaverleaden [[1901]]) ;juli * [[27 juli|27]] - [[Augustinus Roscelli|Agostino Roscelli]], Italiaons priester, orderstichter en heiligen (oaverleaden [[1902]]) * [[30 juli|30]] - [[Jan Heemskerk]], Nederlaandsen politicus (oaverleaden [[1897]]) ;september * [[24 december|24]] - [[James Prescott Joule]], Britsen natuurkundigen (oaverleaden [[1889]]) ;oktober * [[11 oktober]] - [[Emilia d'Oultremont]], Belgies/Fraansen gravinne, ordestichtster en zoaligen (oaverleaden [[1878]]) ;zunder doatum * [[Willem Jan Christiaan van Wijngaarden]], Tweantsen skriewer == Oaverleaden == ;febrewaori * [[1 febrewaori|1]] - [[Giuseppe Gazzaniga]] (74), Italiaons componist * [[5 febrewaori|5]] - [[Karel XIII van Zweden|Karel XIII]] (69), Könning van Zweden en Noorwegen ;mei * [[2 mei|2]] - [[Herman Willem Daendels]] (55), Nederlaands [[patriotten]]leider en gouverneur-generoal van Nederlaands-Indië * [[7 mei|7]] - [[Leopold Antonín Koželuh]] (70), Boheems componist, muzeekpedagoog en pianist ;oktober *[[28 oktober|28]] - [[Abigail Adams]] (73), 'First Lady' (vrouwe van John Adams) r7hu5j5ynhvejx28xaal57z3t7dbvg4 0 10633 76776 2008-08-15T13:21:45Z Servien 7 deurverwiezing naor [[17 jannewaori]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[17 jannewaori]] 681sdlllfdtppekxusqzulberpgaifz 0 10634 76777 2008-08-15T13:22:04Z Servien 7 deurverwiezing naor [[20 jannewaori]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[20 jannewaori]] sqjts2ccbpty4z7spj79h5zfg7og8r0 0 10635 76778 2008-08-15T13:22:23Z Servien 7 deurverwiezing naor [[18 febrewaori]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[18 febrewaori]] 0s5muw7c3f47cqirg3iu5dn4ha54whl 0 10636 76779 2008-08-15T13:22:52Z Servien 7 deurverwiezing naor [[3 febrewaori]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[3 febrewaori]] gnawvia1skroyay32llsvzmakc7n2bb 0 10637 197591 197590 2011-07-06T21:14:42Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''WALD''' kan verwiezen noar: *t [[Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten]] *De [[WALD-spelling]] (spelling veur t Achterhoeks en Liemers) {{Dv}} szgwoxdenf7nwjv45tncxnmv093ehjd 0 10638 76783 2008-08-15T13:34:06Z Servien 7 deurverwiezing naor [[27 febrewaori]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[27 febrewaori]] pypsbg77phme7gns1r4tr4m333e50bb 0 10639 76784 2008-08-15T13:34:13Z Servien 7 deurverwiezing naor [[6 febrewaori]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[6 febrewaori]] ji3wk5zzsi9yma0mflbycexp5xmzxfr 0 10640 263256 258398 2013-05-04T22:56:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Gelderland-Flag.svg|thumb|right|250px|Vlagge van Gelderlaand (ratio 9:13; de facto 2:3)]] De '''vlagge van Gelderlaand''' is ne horizontoale dreekleure in de kleuren (vanof boaven) blauw, geal en zwart. De vlagge wodden op [[15 april]] [[1953]] deur [[Previnsiaole Stoaten]] vast-esteld. == Et zinnebeeldegen == De dree kleuren bunt of-eleid van et [[woapen van Gelderlaand]]. Dit woapen teunt n schild dat wöd edroagen deur twee leeuwen. De linkerhelfte van et schild teunt den golden leeuw den in ne latere uutvoering van et woapen van et [[Gelre|Hartogdom Gelre]] op n blauw schild stoand. De rechterhelfte hef den zwarten leeuwe van [[Gulik (laand)|Gulik]], den vanof de [[14e eeuw|14de eeuwe]] ok deel uutmek van et Gelderse woapen, umdat de hartoagen van Gulik et gezag oaver Gelre verkreagen. Dizzen leeuw wöd op nen golden achtergroand weer-egoaven.<ref>Flags of the World (2002): [http://www.fotw.net/flags/nl-ge.html Gelderland Province (The Netherlands)], e-roadpleegd op 6 juni 2007.</ref> De dree kleuren blauw, gold (geal) en zwart staot dus centroal in et Gelderse woapen en bunt doarumme de Gelderse kleuren. ==Untwarp== De [[Heugte-breedteverholding (vlagge)|heugte-breedteverholding]] is officieel 9:13, ne ungebrukeleke verholding. In de praktiek holdt zi-j mangs de gebrukelekere verholding van 2:3 an, dee ok van toopassing is op de [[Vlagge van Nederlaand|Nederlandse vlagge]]. Alle dree de banen nemt n darde van de heugte in.<ref name="PSGelderland">Provinsioale Stoaten van Gelderlaand (15 april 1953): 'Vaststelling van een vlag voor de provincie Gelderland', ''Provinciaal Blad van Gelderland'', nummer 66.</ref> ==Geskiednis== In de rundumme eerste 15 joar noa den [[Tweede Wereldoorlog|Tweeden wealdkrieg]] gingen de Nederlandse previnsies eure vlaggen anneamen. De previnsie Gelderlaand wol op groand van et previnsiewoapen ne blauw-geal-zwarte vlagge, mit nen hartoghood op de geale middenbane. Dee mös et olde hartogdom Gelre zinnebeelden, woaran de previnsie zienen name hef ontleend. Den [[Hogen Road van Adel]] was echter teggen de opnaome van nen veurstelling op de dreekleure, woarnoa de vlagge van vandage is an-enommen. De vlagge wodden op [[15 april]] [[1953]] an-enommen deur middel van de uutgave van et vlagbesluut in et ''Previnsioal Blad van Gelderlaand''.<ref name="PSGelderland"/> Et untwarp kon op algemeane instemming rekkenen van de leaden van de Previnsioale Stoaten.<ref>Redaktie De Gelderlander (14 april 1953): 'Gelderland krijgt eigen vlag', ''De Gelderlander'', p. 7.</ref> ==Rifferenties== <references /> {{DEFAULTSORT:Vlagge Gelderlaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Vlagge|Gelderlaand]] [[Kategorie:Gelderlaand]] 3h5pklt58fehuiiw3w6ttfkmy8be9vc 0 10641 76787 2008-08-15T13:36:46Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Vlagge van Gelderlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Vlagge van Gelderlaand]] 1x1q0pk38pg6jgt0t4qskqewg0vnjog 0 10642 271505 262752 2013-12-01T22:10:56Z Droadnaegel 1133 +[[Kategorie:VVD-politiker]] wikitext text/x-wiki [[File:2011-03-02 provinciehuis arnhem 17.JPG|thumb|Clemens Cornielje, 2011]] '''Clemens Gerard Antoon Cornielje''' ([[Lobith]], [[10 juni]] [[1958]]) is nen [[Nederland]]sen [[politikus]]. Cornielje is den zunne van den [[börgemeister]] van de veurmoalige [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Angerlo]]. Hi-j deurleep de middelboare skole in [[Zaender]] en volgden doarnoa de leroarenopleiding [[biologie]] en [[wiskunde]] in [[Nimwaege]]. Van [[1981]] tot [[1983]] warken hi-j als leroar. Hi-j was al jong politeek aktief ezeen zien lidmoatschap van de [[JOVD]]. Noa 1983 wöd hi-j medewarker van de [[Volksparti-je veur Vri-jheid en Demokrasie|VVD]]-fraksie in de [[Tweede Kamer der Stoaten-Generoal|Tweede Kamer]]. Van [[1988]] tot [[1989]] was e politeek roadgaever van toonmoalig vicepremier [[Rudolf de Korte]]. Doarnoa, tot ziene eigen verkiezing as lid van de Tweede Kamer in [[1994]], was hi-j heufd veurlichting van de VVD-fractie. As kamerlid untwikkelden Cornielje zich tot [[onderwies]]specialist. Tweemoal, in [[2002]] en [[2003]], hopten hi-j deur zienen parti-jleider te wodden veuredragen veur et [[stoatssecretoaris (Nederlaand)|stoatssekretoaris]]schap van onderwies. Beide keren wodden hi-j passierd deur [[Annette Nijs]]. Cornielje verzetten zich teggen de harde liene op et gebeed van [[integratie]] zoas dee in-ezat wodden deur [[Ayaan Hirsi Ali]] en [[Geert Wilders]]. Zo was hi-j fel teggen de ofschaffing van [[:nl:s:Nederlandse grondwet/Hoofdstuk 1#Artikel 23|Artikel 23]] van de [[Groandwet]], woarin de vri-jheid van onderwies wöd eraegeld. Cornielje is altied oppen ewest ovaer ziene [[homoseksualiteit]] en hef zich veural in de joaren 90, toen wodden eproat oaver de openstelling van et huwelek veur poaren van hetzelfde geslacht, in-ezat veur gelieke rechten veur [[hetero]]'s en [[homo]]'s. Ok hef hi-j epleit veur meer andach veur homoseksualiteit in et onderwies. Hi-j is lid van et Comité van Anbaeveling van [[Stichting Yoesoef]], et meld- en informasiepunt [[Islam]] en homoseksualiteit. Cornielje wodden in [[2005]] beneumd tot [[Commissoaris van de Könningin]] in de previnsie [[Gelderlaand]], as opvolger van [[Jan Kamminga]]. {{DEFAULTSORT:Cornielje, Clemens}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Tweede Kamerlid]] [[Kategorie:VVD-politiker]] eb5d2fk3i6l80trrchmfvbl2pk4fd7w 0 10643 76796 2008-08-15T14:04:13Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Groendwet]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Groendwet]] fr24tgzeevzbx3eszaef432sqimz8te 0 10644 279170 275000 2015-03-27T16:40:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Rembrandt van rijn-self portrait.jpg|thumb|160px|Zelfportret ([[1661]])]] '''Rembrandt Harmenszoon van Rijn''' ([[Leiden]], [[15 juli]] [[1606]] of [[1607]] - [[Amsterdam]], [[4 oktober]] [[1669]]) was nen [[Nederlaand]]sen [[kunstskilder]]. Hi-j leafden en warken in de [[Golden Eeuwe]], et heugtepunt van de Nederlandse [[kultuur]], [[wettenschap]], [[handel]] en macht. Rembrandt wöd oaveral ezene as den belangrieksten [[Lieste van Olde Hollandse meisters|Hollandsen meister]] van de [[17e eeuw|17de eeuwe]]. Hee maken in totaal rundumme 300 skilderi-jen, 300 [[ets]]en en 2000 tekkeningen. Zien wark beheurt tot de [[Barok]] en is beïnvlood deur et [[Caravaggisme]]. Hi-j was den enigen Hollandsen skilder den mit zienen veurname tekkenden. Rembrandt zag zichzelf as nen historie- en portretskilder. Hi-j maken in alle leavensfasen deur iederene bewonderde zelfportretten. Ziene 100 eskilderde en 20 etste zelfportretten geaft n opmarkelek scharp beeld van zien uterlek en ziene geveulens. Ziene noaste femilie: zien moder Neeltje van Suydtbroek, [[Saskia van Uylenburgh]], ziene [[vrouwe]] en zienen zönne [[Titus van Rijn]] bunt mangs noadrökkelek in ziene skilderi-jen anweazig. Woarschienlek hebt ok ziene [[maîtresse]] [[Geertje Dircx]] en leavensgezelle [[Hendrickje Stoffels]] model estaone veur [[Biebel|biebelse]] of historiese figuren, moar doarveur bunt neet völle bewieze. Ok ziene [[ets]]en en tekkeningen bunt bereumd. Ziene opmarkeleke beheersing van et spöl mit lech en duuster, woarbi-j hi-j mangs scharpe helderheid in schoakering van kleurn (''[[clair-obscur]]'') pinzelen, um zo den kieker de veurstelling binnen te leiden, leidden tot leavendege toaferelen vol dramateek. Deur zienen zichtboaren betrokkenheid en medeleaven, riekdom, leaftied of afkomst maken um neet uut, wet zee Rembrandt oaveral ter weald te begriepen en woarderen. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse schilder]] gzocpnrmz50g1tjj9l3zjkji402hliz 0 10645 288714 280101 2016-10-27T15:06:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:DEU Stadtlohn COA.svg|thumb|right|100px|t Waopen van Stadloon]] '''Stadloon''' of '''Loon''' ([[Duuts]]: ''Stadtlohn''; [[Platduuts]]: ''Stadlaun'') is ne [[Stad (woonstee)|stad]] in den [[Duutslaand|Duutsen]] [[Dealstoaten van Duutslaand|daelstaot]] [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]], elaegen in t distrikt [[Borken (distrikt)|Borken]] de stad hef 20.700 inwonners (NRW Stat). == Geskiedenis == Archeologiese opgraovingen in zowal in Stadloon as in de umgaeving laot zeen dat vanof de 8ste/9de eeuwe nao Chr. zichtbaore sporen evonden bunt van nen [[Ringburcht]] uut Karolingiese tied. De stad Stadloon untwekkelden zich rundumme nen [[Ambtshof]] van den Münstersen biskop, den veur [[1150]] ne [[stadsmure]] en [[stadsgrachte]] an leet leggen. Binnen dee mure bouwden zi'j de [[Sint-Otkerkarke (Loon)|Sint-Otkerkarke]], dee daor vandage nog steet en bi'j de oldste karken van [[Münsterlaand]] beheurt. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] 2r9t6rhakolf7ufprnm6rfcn1tjkkiu 0 10646 292370 292369 2016-12-14T17:09:42Z Servien 7 Servien hef de zied [[Steinfurt]] herneumd naor [[Stemmert]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:DE Steinfurt COA.svg|thumb|right|100px|Et woapen van Stemmert]] '''Stemmert''' (Duuts: ''Steinfurt'') is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] en [[Stad (woonstee)|stad]] in den [[Duutslaand|Duutsen]] [[Deelstoaten van Duutslaand|deelstoat]] [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]], eleagen in et distrikt [[Stemmert (distrikt)|Stemmert]]. De gemeente hef 34.500 inwonners (NRW Stat). De gemeente Stemmert is et resultoat van n soamengoan op [[1 januari]] [[1975]] van de veurmoalege unofhänkeleke steadn (gemeenten) [[Borghorst]] en [[Burgstemmert]]. Stemmert is ok den name van et veurmoalege unofhänkeleke vörstendom dat tot [[1806]] bestoand. De stad Burgstemmert was de heufdplaatse van et groafschap Stemmert. Beide namen, Stemmert en Burgstemmert, wierden en wodt ebruukt veur de stad. == Geskiednis == De neaderzetting Burgstemmert an den Stemmerder Aa kump van veur et joar [[1000]]. Mit den bouw van nen [[burcht]] deur den heer van Steenvoorde, Rudolf II, in et joar [[1129]] nam den greuj van de neaderzetting too. Rundumme den burcht dee den groand van de [[heerlekheid]] Stemmert vörmden ontstoand zo ne gemeenschop van boern, handwerksleu en handeloaren dee in de joaren [[1338]] - [[1347]] beparkte [[stadsrechten]] verweerf uut hende van de heern van Stemmert. In [[1536]] verwierf de stad et volleadige stadsrecht en wödden ekozzen börgemeisters, schepenen en roadsheern verantweurdelek veur et bestuur. De leden van de stadsregiering bunt ofkumstig uut veuranstoande femilies dee mangsmoal al generoaties in dee stad wont. De behaalde steadeleke zelfstaandigheid vindt ziene uutdrökking in den bouw van et Roadhuus in [[1561]], vandage VVV-kantoor. Vanweage de noabi-jheid van den heer op den burcht was der in de geskiedenisse van de stad reagelmöateg gesteggel tussen heer en burgerleu in eur beider streaven noar meer macht en/of zelfstaandigheid ten koste van mekare. Met et uutstarven van et geslacht [[Von Steinfurt]] in de 16de eeuwe verarft de in tussentied tot groafschap verheaven heerlekheid Burgstemmert an de verwante graven van [[Bentheim]]. De graven van Bentheim - Stemmert goat oaver tot et lutheraanse en later et calvinistiese geleuf. Et kleine groafschap Stemmert wöd n calvinisties eilaand in et volleadig umrengende kattelieke prins-bisdom Münster. In [[1588]] stichtten graaf Arnold ne theologiese hogeskole dee uutgreujden tot universiteit. Dit zogeneumde [[Arnoldinum]] untwekkelt zich tot ene van de belangriekste internationoale leerskolen veur de calvinistiese theologie en trök völle studenten uut Nederlaand. De graven van Bentheim - Stemmert regeerden oaver et groafschap tot [[1806]], too et groafschap Stemmert wodden op-eheaven en opging in et deur Napoleon in-estelde groothartogdom Berg. Mit de restaurasie in [[1815]] verlös Stemmert ziene unofhänkelekheid en wöd too-evoegd an [[Praissen|Prusen]]. De graven van Bentheim - Stemmert kriegt as vergooding den titel 'vörst'. Nog altied resideert op zowal den burcht in Bentheim as in Burgstemmert de vörsten van Bentheim - Stemmert. As gevolg van armeude, krieg en de ansluting bi-j Prusen zochten völle inwonners van Burgstemmert in de eerste helfte van de 19de eeuwe eur heil in et butenland; in Nederlaand moar ok in Amerika. Pas in de tweede helfte van de 19de eeuwe leafden de ekonomie wier op en had ok Burgstemmert veurdelen van den noa de Duutse éénwödding in-ezetten economiesen bleuj. In deezelfde tied kwam ok [[integratie]] in et ni-je Duutse stoatssysteem tot staand en verloor et [[Nederduuts]] ziene plaatse in et veurdele van [[Hoogduuts]] dat deur de Prusiese regering verplicht was esteld. Burgstemmert verloor doarmet zien sins olde tieden op Nederlaand erichte blik. Tiedens den [[Tweede Wereldoorlog|Tweeden wealdkrieg]] wodden de stad zwaor beschadegd deur kriegsshandelingen. Noa den krieg wödden de meeste beschadigde historiese huze restaurierd. ==Partnerstad== Stemmert is partnerstad met [[Riesn]]. De beaide plaatsn hebt goo kontakt en der wodt vake oetvluchtn en oetwisselingsprojektn organiseerd tusken de beaide steadn. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Heerlikheid]] [[Kategorie:Geschiedenis van Duutslaand]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] 0891fpknhwnmnk5533atas8ek7nltrq 0 10648 76812 2008-08-15T17:41:56Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Noordrhain-Westfele]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Noordrhain-Westfele]] 0da6ln5yzt1axk1xy1vmxrklbaijg1y 0 10650 265839 258285 2013-05-10T15:27:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Wilgetejen''' bin wild-egreuide takjes van [[wilge]]n, die gebruukt worren veur 't vlechten van [[benne|manden]] en zoksoort dingen. As een wilg eknoet wort, dit betekent dat der bieveurbeeld een stuk of-ezaagd wort, dan gaon der op 't snievlak lange, rechte scheuten greuien. Disse scheuten ku-j vanwege der lengte en soepelheid aarg goed gebruken veur 't maken van [[vlecht]]waark. {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Holt]] ixw5h2o82dfcg2n3h759dmo2fx14rue 0 10651 263020 258247 2013-05-04T22:10:30Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Michiel Jansz van Mierevelt - Maurits van Nassau, prins van Oranje en Stadhouder.jpg|thumb|150px|right|[[Maurits van Oranje|Prins Maurits]]]] '''Maurits zienen veldtocht van 1597''' was den geslaagden [[veldtocht]] den [[Maurits van Oranje]] undernam met zien leager in et oosten van den [[Republiek der Nederlaanden|Republiek]] in [[Twente]] en den [[Achterhook]], van augustus tot en met november [[1597]]. In dee tied veroaverden hi-j op riege: * [[Rijnbark]] - 20 augustus * [[Meurs]] - 3 september * [[Grolle|Grol]] - 28 september (- ''zee [[Beleg van Grol (1597)]] oaver de inname van Grol'') * [[Breevoort]] - 9 oktober (- ''zee [[Beleg van Breevoort (1597)]] oaver de inname van Breevoort'') * [[Eanske]] - 18 oktober * [[Oatmörsken]] - 21 oktober * [[Oldnzel]] - 23 oktober * [[Lingen]] - 13 november Maurits' oaverwinningen beteekn nen unmundigen opsteaker veur de [[Republiek der Nederlaanden]]. Der wöd esprokken ovaer 'et sluten van den ''Tuun van de Republiek'''. Den veldtocht is et meest geslaagde joar van wat ze ne tied later [[Maurits ziene tien joaren]] gingen neumen. <br />2 joar doarveur, in [[1595]], probeerden Maurits ok de [[Vesten|vestingsteadn]] van et oosten te heroaveren, moar deur tussenkomst van [[Cristóbal de Mondragón|Mondragon]] leep e toon vast bi-j [[Beleg van Grol (1595)|Grol]]. <br /> [[Ofbeelding:Nederlanden 1596-1598.PNG|right|thumb|250px|Toostaand in de Nederlanden rundumme 1597]] {{DEFAULTSORT:Maurits Veldtocht #::::1597}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] [[Kategorie:Geschiedenis van Tweante]] [[Kategorie:Geskiedenis van den Achterhook]] 6rdf4cn0xwmqzhlx6m9oqdge2kzm0a8 0 10653 76853 2008-08-16T15:53:22Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Westfaals]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Westfaals]] hccdswi6659dsdkxbc62vy8uscvvm4n 0 10654 76854 2008-08-16T15:53:44Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Westfaals]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Westfaals]] hccdswi6659dsdkxbc62vy8uscvvm4n 0 10655 76855 2008-08-16T15:53:59Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Westfaals]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Westfaals]] hccdswi6659dsdkxbc62vy8uscvvm4n 0 10656 291633 291632 2016-11-09T14:24:44Z Wwikix 13678 /* Uutgoande verwiezing */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Poaskearls Ootmarsum.jpg|right|thumb|''Beeld van de Poaskearls in Oatmörsken'']] De '''Poaskearls''' bunt [[vri-jgezel]]le, [[Rooms-katholieke Karke|kattelieke]] kearls uut [[Oatmörsken]], dee ne belangrieke rolle spölt in et [[Poaske|Poasfest]] aldoar. Zi-j bunt herkenboar an nen langen [[reagenjas]] en [[hood]]. Énen dag veur Poasen ([[Stillen Zaoterdag]]) köndigt den [[stadsumroper]] um 12 uur 's meddags et poasfest an. Um één uur veurt poaskoaren noar et noabi-j eleagen [[Springendal]] um [[dennenholt]] te halen veur et [[poasvuur]]. Rundumme 19:00 uur kump ze weerumme en veurt noar de poasweide veur den opbouw van et poasvuur. Op Eersten Poasdag (zundag) maakt ze um 8:45 uur en 14:15 uur nen rondgäng um de karke en zingt doarbi-j poasleder. Um 17:00 uur is den anvang van et [[vlöggeln]]: hand-in-hand, de Poaskearls veurop, goat de inwonners van Oatmörsken (belangstellenden en kiekleu) in ne langen riege deur de stad (en deur enkele kefees!) noar et marktplein um ofwesselend twee poasleder te zingen (dee stöareg herhaald wodt) en doarnoa de kinder dreemoal op te tillen woarbi-j ok dreemoal "hoera" eroopen wöd. Um 20:30 uur wöd et poasvuur deur de poaskearls an-estokken. == Uutgoande verwiezing == *[http://www.youtube.com/watch?v=Gvb6UPdv8Pg Filmken oaver Poasen en Poaskearls in Oatmörsken] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies feest of gebroek]] [[Kategorie:Poaske]] [[Kategorie:Deenkellaand]] o65l3jkmvxmygczzuduemwuhahkms1u 0 10657 76859 2008-08-16T16:21:39Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Westfaals]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Westfaals]] hccdswi6659dsdkxbc62vy8uscvvm4n 0 10658 263184 258282 2013-05-04T22:44:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Nen '''stadsumroper''' verköndegden vrögger et ni-js in de [[Stad (woonstee)|stad]], toon doar nog ginne [[krante]] bestoand. Hi-j brach de bevölking op de heugte van ni-js van et [[bestuur|stadsbestuur]] en van anbedingen van [[middenstaand]]ers. ==Nederlaand== Der bunt in Nederlaand rundumme 26 stadsumropers en darpsumropers dee bunt an-eslotten bi-j et umropersgilde "Eerste Vereaneging Stads- en Darpsumropers Nederlaand" Een deel van dizze umropers kump mekare reagelmoatig teggen op wedstrieden in et land. Den umroper den eersten is ewödden krig 1 punte, nummer twee krig doar 2 punten veur enzowieter. De punten van alle wedstrieden wodt an et ende van n seizoen bi-j mekare eteld. Wee noa et seizoen de minste punten hef, mag zich Nederlaands Kampioen neumen. Nederlaands Kampioen van [[2007]] is Hein den Rooper (Henk van den Nieuwenhuizen) uut [[Oisterwiek|Oosterwiek]]. In [[2008]] wodden den Nederlaandsen Kampioen op [[13 december]] op de mirrewinterfeesten in [[Den Riep]] bekend emaakt. In de Grunniger stad [[Winschoot]] is der et hele joar nen stadsumroper anwezzig, Geert Veen. Bi-j under anderen de Greunmarkt in et Rosarium en bi-j [[Open Monumentendag]] is hi-j van de parti-j. In et Drentse [[Möppelt]] is, tiedens de 6 [[Donderdag Meppeldag]]e in de zommervakantie, stadsumroper Egon Zwikker in de binnenstad beazig. In de Twentse stad [[Oatmörsken]] is tweemoal in et joar nog nen stadsumroper gangs. Op [[Poaszoaterdag]], as den stadsumroper et halen van et poasholt veur et [[poasvuur]] anköndegt, en in [[Oldejoarsoavond|Oldjoarsnachte]], as den stadsumrooper zingend mit nen trop inwonners de leu völle heil en zeagen wunst. Ok et Braobantse [[Ravenstein]] hef zienen eigen stadsumroper, Gerard van Gelder. Bi-j verskillenden geleagenheden en feesten vervult hi-j ne rolle. Joarleks is in Ravenstein tiedens de broaderie "Samen op de koffie" nen groten stadsumroperswedstried woaran ne meerderheid van de Nederlandse umropers an metdoot. Ook de lokale krante "den Omroper" is verneumd noar de boodschappers van vrögger. In [[Alphen an den Maas]] (Gemeente [[West Maas en Waal]]) is Peer Witzel den darpsumroper. Geregeld geet hi-j op tocht um feesten, verjoardage of andere tiedingen in et darp bekend te maken. Darja van Caluwé uut [[Dordrecht]] is de enige vrouweleke stadsumroper van Nederlaand. [[Kategorie:Geschiedenis]] [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Stad]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] 4f2g97bckj4ou9ti2scvuopj6wk47tn 0 10659 258281 252877 2013-03-11T11:47:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 107 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5782]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} [[Ofbeelding:Elżbieta Łokietkówna z dziećmi.JPG|thumb|259px|Elisabeth van Polen en heure kinder]] == Gebeurtenissen == * [[18 februari]] De Vloamse opstaandelingen loat [[Lodewiek II van Nevers|graaf Lodewiek]] vri-j, den in [[Kortwiek]] was vast-eholden. * [[19 april]] [[Vrede van Arques]] möt de vrede in [[Groafschap Vloanderen|Vloanderen]] herstellen. * [[Orhan]] bestig den troon as tweeden [[Ottomaanse dynastie|sultan]] van et [[Ottomaanse Riek]] * [[Bursa (stad)|Bursa]] wöd deur de [[Ottomaanse Riek|Ottomanen]] veroaverd. * Oktober [[Breevoort]] geet oaver van [[Münster]]s noar [[Gelre|Gelders]] beheer. == Geboaren == ; meert * [[23 meert|23]], [[Lodewiek I van Hongari-je]], zunne van [[Karel I Robert van Hongari-je|Karel van Hongari-je]] en [[Elisabeth van Polen]] ;doatum unbekend * [[Murat I]], Ottomaansen sultan (oaverleaden [[1389]]) == Oaverleaden == * [[Osman I]] (66), Stichter van et [[Ottomaanse Riek]] (zee ok [[Ottomaanse dynastie]]) * [[9 oktober]] - [[Reinald I van Gelre]] (71), graaf van [[Gelre]], kump in den karker van den [[Grauwert]] ([[Kasteel Montfort]]) te oaverlieden. 0w7zjy2qfc4xv8yo9ba8y8wblkqk9yu 0 10660 258236 253050 2013-03-11T11:46:05Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 117 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6679]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} [[Ofbeelding:Christopher Columbus.jpg|thumb|right|262px|''Christoffel Columbus'']] == Gebeurtenissen == * [[2 januari]] - [[Boabdil]], den lesten emir van [[Könninkriek Granoada|Granoada]] guf ziene stad oaver an de leagers van Ferdinand en Isabella noa een lang beleg. * [[31 meert]] - [[Ferdinand II van Aragon|Ferdinand]] en [[Isabella I van Castilië|Isabella]] tekkenen et [[Verdrievingsedikt]], woarin de jödden veur de keuze tussen bekering en verdrieving wödden esteld. * [[26 juni]] - [[Antoine de Ville]], nen Fransen officier, beklump in opdrächt van [[Karel VIII van Frankriek|Karel VIII]] den [[Mont Aiguille]], nen barg in [[Frankriek]]. Dit wöd algemeen ezene as den geboortedoatum van et [[alpinisme]]. * [[3 augustus]] - [[Christoffel Columbus|Columbus]] geet vört um Indië deur nen westeleken weg te vinden. * [[11 augustus]] - [[Paus Alexander VI]] wöd tot [[paus]] ekozzen tiedens et [[konklaaf]] * [[12 oktober]] - Columbus landt op een (neet mit zeakerheid an-ewezzen) eilaand in de [[Bahama's]]. Untdekking van [[Ni-je Weald|Amerika]], of beater ezegd heruntdekt. * [[27 oktober]] Columbus untdekt [[Cuba (eilaand)|Cuba]]. * [[5 december]] - Columbus untdekt [[Hispaniola]]. Dit feit wöd mangs ezene as et "ende der [[Middeleeuwn]]". * inde van de regiering van [[Casimir IV van Polen]] van et Huus Jagiello. Zunder doatum: * [[Opstaand van het Keze- en Broodvölk|Opstaand van et 'Keze-en broodvölk']] in [[West-Frieslaand|West-Freeslaand]] en [[Kennemerlaand]]. Plundering van et [[Ruïne van Brederode|Slot Brederode]]. * Den Helmichbraand legt hoast heel [[Oldnzel]] in de asse. * Et geslacht Van Brederode nömp [[Huus ter Kleef]] in leen (tot 1568). * [[Karel van Gelre]] wöd noa vief joar vri-jekocht uut gevängenschop en huldigd as [[Hartog van Gelre]]. * Den [[graaf van Steinfurt]] wöd pandheer van [[Breevoort]] == Geboaren == * [[12 september]] - [[Lorenzo II de' Medici]] == Oaverleaden == * [[8 april]] - [[Lorenzo de Medici]] (43), heerser van Florence (Firenze) * [[25 juli]] - [[Paus Innocentius VIII]] (60), ([[paus]] van 1484 tot 1492) * [[6 november]] - [[Antoine Busnois]] (62 ?), nen [[Franco-Vloamse Skole|Nederlaandsen polyfonist]] en dichter in de vrögge Renaissance * [[24 november]]- [[Lodewiek van Gruuthuse]] (65) 5zzldggd55x181vei4awd4ijwf82t5b 0 10661 262777 258237 2013-05-04T20:05:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Graaff Reinet.jpg|thumb|250px|right|Drostdi-je van [[Graaff-Reinet (stad)|Graaff-Reinet]], [[Zuud-Afrika]] ]] Nen '''laanddrost''' of '''drossaert''' was nen [[Nederland]]sen bestuurs[[ambtenoar]] den n gebeed bestuurden dat neet [[gemiente (bestuur)|gemeentelek]] in-edaeld was. Den drost van [[Muden]] bieveurbeeld wodden deur de börgemeisters van [[Amsterdam]] an-esteld en had as taak den toogang tot den [[Utrechtsen Vecht|Vecht]] en den weg noar Amsterdam vanuut [[Het Gooi]] te bewaken. Et was n eervol beroop, met völle tied veur leefhebberi-jen as skrieven, dichten en muziek maken. [[P.C. Hooft]] is den meest bekanden drost ewest. Et drostambt bestoand al in de [[middeleeuwn]] in et [[Bisdom Utrecht]]. De drosten van [[Twente]] huusden eursprönkelek waoarschienlek te [[Goor]], later mangsmoal op eigen kastelen of [[havezate]]s. In de 18de eeuwe voerden drosten in Oaveriessel opni-j de middeleeuwse drostendeensten in, wat betekkenden dat boern tweemoal in et joar zunder vergoding hand- en spandiensten veur den drost mössen doon. [[Joan Derk van der Capellen tot den Pol]] maken ofschaffing van dizzen, in ziene euge unrechtvoardigen en unwettigen, toostaand ene van ziene speerpunten. In et [[Könninkriek Holland]] ([[1806]]-[[1810]]) was den landdrost et heufd van et [[departementen van de Nederlanden|departement]] (previnsie). Tussen [[1949]] en [[1963]] wödden de in-enommen [[Duutslaand|Duutse]] gebeeden [[Elten]] en [[Selfkant]] deur nen landdrost bestuurd. Ok et [[Openboar Lichoam Zuudeleke Iesselmeerpolders]] wöd bestuurd deur nen landdrost; den bekandsten was [[Han Lammers]]. In [[1996]] wöd dit Openboar Lichoam op-ehaeven, woarmet ok den taak van landdroste vort is egoane. Ok in de [[Nederlandse Kaapkolonie]] wöd den titel ebruukt. Zo steet in [[Graaff-Reinet (stad)|Graaff-Reinet]] nog altied n mooi Drostdi-je-huus uut dizze tied. ==Zee ok== *[[Lieste van Drosten van Drenthe]] *[[Lieste van Landdrosten van Tudderen en Elten]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis]] [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Heerlikheid]] l8evdnfuphewbfm7avip679jbti3vid 0 10662 76870 2008-08-16T17:19:15Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Drost]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drost]] qdjr86p0bidfphendqwn4ibq0vid07l 0 10663 279522 276255 2015-03-27T17:38:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Antoine Watteau 014.jpg|thumb|300px|right|Antoine Watteau]] '''Rokoko''' is nen Europese [[stiel (kunst)|stieltied]] uut rundumme 1720-1775. Den name is ne samentrekking van et Franse weurd ''[[rocaille]]'', nen asymmetriesen schelpvörm dee wi-j in de 18de eeuwe antreft in mit name de binnenwarkkunste, en et Italioanse ''barocco'', dat barok betekkent. == Versiering == Kenmarkend veur et Rokokko is de eneumde [[asymmetrie]], den noadrök op angenoam andoond deur fiene vörmgeaving en de leefleke en luchtege uutstroaling. Et kleurgebruuk kenmarkt zich deur zachte tinten, mit völle gebruuk van zachte, gedekte kleuren. Mit betrekking tot de versiering zet de beweaging van de [[Barok (stieltied)|barok]] zich in et Rokoko veurt, moar zie völt in stukken uut mekare en wödt op kleinere schoale uut-edrökt. Gedenkweerdeg wöd vervangen deur lössere vörmen, in lichtzinnege moate vreulek; de underwarpen wodden neet zo ernsteg. Dit völt samen mit et minder streng wödden van de geveulege en morele veurskriften in de samenleaving. == Skilderkunste == Wat kunstskilders waren [[Jean-Antoine Watteau]], [[Jacob de Wit]] en [[Canaletto]]. Zee ok den [[lieste mit kunstenoars uit de Rokoko]] == Architektuur == === Frankriek === [[Bestaand:Ottobeuren-basilika.jpg|thumb|Rokoko-inrichting ([[Ottobeuren]])]] Mit betrekking tot den [[architectuur]] kwam et Rokoko veural tot uutdrökking in de [[Binnenwarkkunst]]. Et binnenwark en huusroad waren riekelek veurzeen van verfiend [[stucwark]]. Dizzen stiel ontstoand in [[Frankriek]] as teggenbeweaging van den strengen [[classicisme|classicistiesen stiel]] den de kunst destieds domineerden. De Rokoko belichoamt et scharpe en gans verfiende geveul veur de beeldende kunst in ne samenleaving dee angenoame gekunsteldheid en lochtheartege geistigheid hoge anslöt. [[Michael Levey]] sketst in zien ''Rococo to revolution'' de kunst in n breder tiedsbeeld: ''Et vroagstuk van de 18de eeuwe was van politeeken, filosofiesen en artisteeken eerd. Zi-j trok veural samen op et beneumen van de uutsproake "Natuur".'' ''Et Rokoko was n natuurlek verzet teggen et formalisme – moar tegeliek lek et kunstmoateg en unnatuurlek. Der waren dudelek gewelddoadege botsingen tussen teggen-estelden krachten: op politeek vlak tussen autokratie en vri-jheid; op artisteek vlak tussen rokoko en [[neoclassicisme]] of tussen den "olden" en den "ni-jen".'' ''Eajlek waren dit allemoal benamingen veur den groandstried tussen et bewuste en et onbewuste. De deurdachte wieze, optimisme en geleuf staot op et punte in stukken te wödden eschoaten. [[Francisco Goya|Goya]] is doarbi-j de brugge tussen Rokoko en revolusie. Howal hi-j zien geleuf in de rede beheeld, leet e al n stuksken van den sluier zeen mit ziene sketse "Den sloap van de rede brech monsters veurt".'' === Duutslaand en Oostenriek === Et Rokoko wodden deur [[François de Cuvilliés]] noar et zuden van Duutslaand ebrach. In Duutslaand wodden de bouwkunst ok beïnvleud deur de Italioanse [[barokarchitektuur]] van met name [[Francesco Borromini]] en [[Camillo-Guarino Guarini]]. Et [[klooster van Melk]] (1702-1739), op den top van de bulte, ebouwd deur [[Jakob Prandtauer]] en noa zienen dood in [[1726]] deur Jozef Muggenast, dut nog stark an barok denken. De karke van [[Vierzehnheiligen]] (1744-1772) van [[Balthasar Neumann]] hef ingewekkelde ruumtewarking en rieke uutbundege versieringen. De karke besteet binnen uut in mekare vlochten ovalen, et binnenwark tintelt van plantenvörmen, vruchten, skelpen, asymmetriese krullen en bloomenslingers. De [[Bedevoartskarke van Wies]] in Zuud-Duutslaand van [[Dominikus Zimmerman]] geet nog wat wieter in et Rokokko-welbehoagen. Zowal bi-j de Vierzehnheiligen as bi-j de Bedevaortskarke van Wies kozzen de untwarpers veur wit, gold en pastelkleuren. Den kracht van de barok, den zich kenmarkten in ne veurkeur veur ne völheid van kleuren en verzoadigde kleuren, verminderden dus langzoam moar gewis. == Mezeek == In de [[muzeekgeskiednis]] verstoat zie under Rokoko den stiel den zich untwekkelden uut de [[Barok (muziek)|barokmezeek]]. Rokokko kenmarken zich deur beslotten [[kamermuzeek]] mit uuterst verfiende versieringsvörmen. Bekende Rokoko-komponisten waren: * [[Johann Christian Bach]] * [[Carl Philipp Emanuel Bach]] * [[Louis-Claude d'Aquin]] * [[Wolfgang Amadeus Mozart]] == Literatuur == * Baarsen, Reinier: ''Rococo in Nederland'' ISBN|9040095779 [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Kultuur]] 2s5iu0ggdmlm40curplf6izyhhaoox6 0 10664 125518 76876 2009-11-17T02:47:02Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Rokoko]] wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Rokoko]] rkajco2rcjp7zadznbru3t9wfiat3xe 0 10665 76878 2008-08-16T18:22:00Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Oaveriessels]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oaveriessels]] lr0b3q9v3ioz2r3gzcqs9ehx9k7w15l 0 10666 291074 236545 2016-11-03T13:36:12Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Oaveriessels#Vechtdals]] [[Kategorie:Streektaol in Oaveriessel]] 4ekgc2626b4hca4mcdwfps8y4cf1h1d 0 10667 276287 264052 2014-08-04T16:44:27Z 81.206.164.195 /* Vergelieking Graofschopper plat, Vechtdals en Noord-Tweants */ wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Dit artikel giet oaver de streektaal van de [[Graofschop Benthem]]. De term ''Grafschafter Platt'' gebruukt ze in Duutslaand ok nog wal veur de streektaal van aandere veurmaolige graofschoppen.}} {{Etelazie}} [[Ofbeelding:Nedersaksisch.png|thumb|Stee van 't Graofschopper plat maank de [[Nedersaksisch]]e streektaalgroepen (klik umme te vergroten)]] '''Graofschopper plat''' ([[Platduuts]]: '''Graafschopper Platt'''; de schriefwieze is wisselnd, ok '''Groaf-''', '''Graof-''', '''Grååf-''' en '''-schupper''') is de verzamelname veur de dialecten van de [[Graofschop Benthem]] in de Duutse [[dielstaot]] [[Nedersaksen]]. Dizze dialecten heurt bi'j de [[Westfaols]]e groep van 't Platduuts.<ref>Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008). ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde''. Assen: Van Gorcum. Blz. 78 (kaorte)</ref> Mit name de taalkundige Arnold Rakers hef 't Graofschopper plat bestudeerd en vastelegd (kiekt bi'j de Bibliografie). ==Onderverdielings== ===Waterplat en Heuvellaander plat=== Daoras de revier de [[Vechte]] löp, nuumt ze de spraoke [[Waterplat]] (Duutse schriefwieze: ''Waterplatt''). Det liekt stark op 't [[Oaveriessels#Vechtdals|Vechtdals]] van de Nederlaandse [[pervincie]] [[Oaveriessel]]. 't Verkleinwoord vörmt ze mit ''-ie{{small()|n}}''. Zo drag de oldste bewaord ebleven schoele van de [[Nedergraofschop]] ('t noordelijke diel van de Graofschop Benthem) de name 'het Schöltien' (in [[Wielen]]). 't Waterplatt praot ze onder aandere in de plaatsen [[Schüttrupp]] (daoras 't [[Schüttrupper Platt]] het), [[Nothoorn]], [[Neenhuus|Ni'jenhoes]], [[Hoogstede]] en [[Emmelkamp|Emmelkaump]]. Aandere dialecten in de Graofschop hebt een verkleinwoord mit ''-ke'' en sluut meer an bi'j 't [[Oaveriessels#Noord- en Oost-Twents|Noordoost-Twèents]]. Dizze dialecten nuumt ze ok wal [[Heuvellaander plat]] (Duuts: ''Hügellandplatt'').<ref>Harrie Scholtmeijer (2006). ''Mörn! Taalgids Overijssel''. Assen: In Boekvorm Uitgevers bv. Blz. 60</ref> ===Nedergraofschops en Boavengraofschops=== De taalkundige Ludger Kremer onderscheidt de dialecten van de noordelijke Nedergraofschop en die van de zudelijke [[Boavengraofschop]], waorbi'j de Nedergraofschop - veural in de woordenschat, mar ok in de klaank - hiel wat meer Nederlaandse invloed hef.<ref name="kremer1977">Ludger Kremer (1977). ''Mundartforschung im ostniederländisch-westfälischen Grenzgebiet: eine Bestandsaufnahme (1900-1975)''. Rodolpi</ref> De verschillen in de verkleinvörm van de Graofschopper dialecten, en zo nog wat verschillen, bint uutedrokt deur de dichter [[Carl van der Linde]] van [[Veldhusen (Graofschop Benthem)|Veldhoezen]]: :''Unse Platt is nich an Wöre riek, :''Wot proat ok oawerall nich gliek. :''Hier "Pöttien", Schötteltien men segg, :''Dor Pöttken, Schöttelken kottweg. :''Hier seggt se Moder en dor Moar, :''Hier is et söwen, sewwen dor.''<ref>Uut 't gedicht [http://www.gbiu.de/metmekaar/Plattdeutsch/cvdl-groafschup.htm ''De Groafschupp Benthem''] deur Carl van der Linde</ref> In 't zuudwesten van de Graofschop, bi'j [[Gildehaus|Gildehoes]], hej nog 't verschiensel van de [[breking (taol)#Westfaolse breking|Westfaolse breking]], det vrogger algemien was in de Graofschop.<ref name="kremer1977" /> == Verholding mit 't Nederlaands == [[Ofbeelding:Deutschland Emlichheim Reformierte Kirche.JPG|300px|left|thumb|De ''reformierte'' karke (dizzend stiet op Emmelkamp) hef een grote rolle speuld bi'j de verbreiding van 't Nederlaands in de Graofschop Benthem.]] De Graofschop Benthem stapten in 1588 oaver op 't [[calvinisme]]. Umdebi'j 't jaor 1650 naamp 't Nederlaands de stee in van 't Duuts as karketaal (in de ''reformierte'' karke), schoeltaal en schrieftaal. Ok de Benthemer oaverheid gebruukten eeuwenlaank 't Nederlaands. De mèensen sprakken daorumme zowal Platduuts as Nederlaands, waorbi'j de leste taal de eerste beïnvloedden. Doe vanof de zeuventiende eeuw Oost-Nederlaand Hollaandser van taal begunden te wörden, kwammen d'r - bename nao 1680 - beveurbield via de haandelsstad Zwolle en oaver de revier de Vechte Hollaandse woorden in de Bentheimer streektaal.<ref>A. C. F. Koch, Jaap Kruisheer en J. C. Bedaux (1992). ''Tussen Vlaanderen en Saksen: uit de verspreide geschiedkundige geschriften van A.C.F. Koch (1923-1990)''. Uitgeverij Verloren. Blz. 187</ref> De Nederlaandse invloed op 't Nedersaksisch hef in de Graofschop nog groter ewest as in de Duutse grèensregio [[Oostfraislaand|Oostfrieslaand]]. Laandschoppelijk wiest ze nog op drokke bewoning an weerskaanten van de grèenze, intied det 't oosten van de Graofschop veul heidevelden hef.<ref>Ludger Kremer (1977). ''Mundartforschung im ostniederländisch-westfälischen Grenzgebiet: eine Bestandsaufnahme (1900-1975)''. Rodolpi</ref> In de [[19e eeuw|negentiende eeuw]] hef deur de [[Duutse ienwörding]] 't [[Hoogduuts]] 't Nederlaands staorigan vervangen. In 1853 wördden 't Nederlaands op schoele of-eschaft, al wördden d'r nog les in 't Nederlaands egeven töt begun [[20e eeuw|twintigste eeuw]]. Op 't end van de negentiende eeuw wördden 't Nederlaands in 't lekaole bestuur vervongen. De ''reformiete'' karke hef nog töt nao de [[Tweide Wereldoorlog]] hier en daor Nederlaands gebruukt, al was det gebruuk onderbreuken tiedens 't [[Nazi-Duutslaand|nazi-bewind]].<ref>Gilbert de Smet (1983). Niederländische Einflüsse im Niederdeutschen. In Gerhard Cordes en Dieter Möhn (red.), ''Handbuch zur niederdeutschen Sprach- und Literaturwissenschaft''. Berlien: Erich Schmidt Verlag. Blz. 730–761</ref> ==Verholding mit 't Nederlaands Nedersaksisch== Deur de handelsvaort op de [[Vechte]] waren d'r nauwe handelsbaanden mit [[Zwolle]] en kwammen d'r naost invloeden van 't Nederlaands ok [[Sallaans]]e/[[Oaveriessels#Vechtdals|Vechtdals]]e taalinvloeden in 't Graofschops. Töt nao de [[Tweede Wereldoorlog|Tweide Wereldoorlog]] bestund d'r een vluuiend [[dialectcontinuüm]] maank 't Platduuts van de Graofschop en de [[Nedersaksisch]]e dialecten van de Nederlaandse [[pervincie]]s [[Oaveriessel]] en [[Drenthe]]. Sund die tied bint de Graofschopper dialecten slim op 't [[Standerdduuts]] an egruuid en de Oaveriesselse en Drèentse dialecten op 't [[Standerdnederlaands]]. In 1974-1975 lagen de dialecten van Emmelkamp, Hoogstede, [[Wilsum]], [[Itterbeek]], [[Uelsen]], Ni'jenhoes, [[Lage]] en Nothoorn nog dichter bi'j 't Nederlaands as bi'j 't Duuts. In 1999 lagen van dizze plaatsen allennig de dialecten van Lage en Wilsum nog dichter bi'j 't Nederlaands.<ref>[http://www.let.rug.nl/~heeringa/dialectology/papers/lic99.pdf Wilbert Heeringa, John Nerbonne, Hermann Niebaum, Rogier Nieuweboer en Peter Kleiweg (2000). Dutch-German Contact in and around Bentheim. In D.G. Gilbers, J. Nerbonne en J. Schaeken, ''Languages in Contact''. Amsterdam-Atlanta: Rodopi (pdf)]</ref> Toch gebruukt Graofschopper en Nederlaandse platpraoters nog altied heur streektaal in de umgaank mit mekare.<ref>[http://www.faz.net/s/RubCD175863466D41BB9A6A93D460B81174/Doc~E0EA2804719FA4DD3B6D15666F70603B1~ATpl~Ecommon~Scontent.html Andrea Schneider. ''Deutschland ohne Gardinen''. In de Frankfurter Allgemeine, 25 meert 2006. Oaver Nederlaandse immigraanten in Bad Bentheim: '' 'Verkehrssprache ist Platt. „Das versteht hier jeder.“' '']</ref> ==Cultuur== ===Schrieveri'je=== [[Ofbeelding:Sauvagerd.jpg|thumb|Karl Sauvagerd zien wark ''Unser Grafschafter Platt'' (diel 2, 1986)]] Schrievers in 't Graofschopper plat bint onder aandern [[Hermann Bleumer]], [[Janette Boerrigter]], [[Christa Brinkers]], [[Wilhelm Buddenberg]], [[Gerhard Butke]], [[Erich Gövert]], [[Heinrich Hensen]], [[Carl van der Linde]], [[Jan Mülstegen]], [[Arno Piechorowski]], [[Arnold Rakers]], [[Lucie Rakers]], [[Albert Rötterink]], [[Jan Smoor]], [[Karl Sauvagerd]] en [[Hermann Stegemerten]].<ref>[http://www.ins-db.de/index.html ''Die plattdeutschen Autoren und ihre Werke, von Peter Hansen'']</ref><ref>[http://dissertations.ub.rug.nl/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/ F.G.W. Löwik (2003). ''De Twentse Beweging : strijd voor modersproake en eigenheid''. Grunning: Rieksuniversiteit Grunning. Uut 'Wie is wie?']</ref><ref>André Hottenhuis, [[Henk Krosenbrink]], Henk Lettink, Richard Schmieding, Tim Sodmann en Hans Taubken (2002) (red.). ''alles plat(t). Bloemlezing uit Achterhoek en Liemers, Grafschaft Bentheim, Twente, Westfalen''. Vreden: Achterland. Uut de 'Korte biografieën'</ref> Partie Graofschopper schrievers hebt epubliceerd in tiedschriften veur Nedersaksische literetuur die in Nederlaand uutegèven bint, zoas Brinkers en Sauvagerd in ''[['t Swieniegeltje]]''. An de grèensoavergaonde bloemlèzing ''alles plat(t)'' hebt de Graofschopper schrievers Butke, Gövert en Mülstegen bi'jedreugen. Veur 't Graofschopper plat bestiet gien algemien of-espreuken schriefwieze, mar d'r bint wal conventies. Schrievers gebruukt miest een schriefwieze die dichte ankröp tègen 't Hoogduuts.<ref>André Hottenhuis, Henk Krosenbrink, Henk Lettink, Richard Schmieding, Tim Sodmann en Hans Taubken (2002) (red.). ''alles plat(t). Bloemlezing uit Achterhoek en Liemers, Grafschaft Bentheim, Twente, Westfalen''. Vreden: Achterland. Blz. 10/15</ref> Partie gebruken in de schriefwieze van 't Graofschopper plat koomt oaverien mit Nederlaands-Nedersaksische schriefwiezes as die veur 't [[Twèents]], intied det ze juust ofwiekt van de meniere waorop ze vake schrieft in [[Noord-Nedersaksisch]]e variaanten as 't [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfries]]. Zo hej in 't Graofschopper plat de ''oa''-spelling die as ze ok in [[Twente]] gebruukt, intied det 't Noord-Nedersaksisch (beveurbield in de [[Sass'sche Schrievwies]]) vake ''a(a)'' hef veur (ongeveer) dezölfde klaank. Bi'j Hebus-Verlag verscheen beveurbield in 2005 't educatieve kienderboek ''Tröpfchens Reise zur Erde: Drüppkes Reis na de Eer /Dröppkens Räise noa de Eer'', in Hoogduuts, Oostfries en Graofschopper plat.<ref>[http://www.amazon.de/Tr%C3%B6pfchens-Reise-zur-Erde-Dr%C3%B6ppkens/dp/3935083203 ''Tröpfchens Reise zur Erde: Drüppkes Reis na de Eer /Dröppkens Räise noa de Eer'', mit Graofschopper ummezetting deur Jan Mülstegen]</ref> Dan bint d'r nog uutgaves in de [[Vosbergenschriefwiese]], zoas beveurbield ''Aule Knetsååm vertäild'' (1976) deur [[Heinrich Hensen]], en aandere uutgaves van de [[Heimatverein der Grafschaft Bentheim]]. ===Veriening=== Sund 1978 bestiet de [[Groafschupper Plattproater Kring]] (veurzitter sund 1984: Albert Rötterink). De Kring wil 't '' 'culturele arfgoed van de Graofschop Benthem beholden' '' en hef as liefspreuke: '' 'Well platt proat, proat 'ne Sproak meer.' '' Ze maakt volksmeziek mit Platduutse teksten en toont op dörpsfeesten klederdracht en olde ambachten.<ref>[http://www.plattproater.de/Plattproater/ ''Plattproater: Of du platt proats of hochdütsch, dat is in de Groafschupp eenerläi.'' Webstee van H. Berends uut Ni'jenhoes]</ref> Vanof 1983 hef de Kring samen ewarkt mit de [[Kreenk vuur de Twentse Sproak]]. Alle jaoren hebt ze samen een karkdienst ehulden in 't Graofschopper of 't [[Tweants]]e plat.<ref>[http://www.geocities.com/spyspiderjones/zannekin/nieuwsbrief/20034.html Ni'jsbrief Vereniging Zannekin, 4e trimester 2003]</ref> ==Veurbielden== ===Vergelieking Graofschopper plat, Vechtdals en Noord-Tweants=== [[West-Overiesselse spelling]], evolgd deur de ([[Sass'sche Schrievwies]])<ref>Ekeuzen uut een lieste in Harrie Scholtmeijer (2006), ''Mörn! Taalgids Overijssel'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv, p.57</ref> {| class="wikitable" width="60%" ! width="15%"| Graofschopper plat van [[Emmelkamp]] ! width="15%"| Vechtdals van [[Hardenbarg (gemiente)|Hardenbarg]] ! width="15%"| Tweants van [[Geestern]] |- |water (Water) |water (Water) |water (Water) |- |hoes (Hus), ''mv.'' huze (Hüse) |huus (Hüüs), ''mv.'' huze (Hüse) |hoes (Hus), ''mv.'' huze (Hüse) |- |piepe (Piepe) |piepe (Piepe) |piepe (Piepe) |- |schlöttel (Schlöttel) |slöttel (Slöttel) |slöttel (Slöttel) |- |stool (Stool) |stoele (Stule) |stool (Stool) |- |beumpie{{small()|n}} (Böömpie{{small()|n}}) |beumpie (Böömpie) |beumke (Böömke) |- |nen knecht (nen Knecht) |nen knecht (en Knecht) |nen knecht (nen Knecht) |- |ne vrouw (ne Frau) |nen vrouwe (en Fraue) |ne vrouw (ne Frau) |- |ie, doe (y, du) ''(2.pers.ev.)'' |ie, oe (y, u) ''(2.pers.ev.)'' |ie, doe (y, du) ''(2.pers.ev.)''{{info|doe is oolderwets}} |- |ieleu (y Löö) ''(2.pers.mv.)'' |i-jluu (i'j Lüü) ''(2.pers.mv.)'' |ieleu (y Löö) ''(2.pers.mv.)'' |- |hef (heff) ''(3.pers.ev.)'' |hef (heff) ''(3.pers.ev.)'' |hef (heff) ''(3.pers.ev.)'' |- |hebt (hebbt) ''(1.pers.mv.)'' |hebt (hebbt) ''(1.pers.mv.)'' |hebt (hebbt) ''(1.pers.mv.)'' |- |bint, zint (bint, sint) ''(3.pers.mv.)'' |bint (bint) ''(3.pers.mv.)'' |bint (bint) ''(3.pers.mv.)'' |- |daon (daan) |edaone (edane) |daon (daan) |- |} ===Uut een toespraoke van Arnold Rakers=== :'' 'Mi dücht, daw us door geröst weer aan wennen könt, övveral woort men effen geet, plat te praoten, en de moderspraoke doormet weer de ere te gevven, dee ze verdeent. För mi bint alle tungensläge in t lând van de moderspraoke nich alleen tungensläge of dialecte—, see bint zöls spraoke, en döörum möw ze ok as spraoke bruken, övveral woor dat men effen geet; dan möw zöls nog weer léren, alle dinge in de moderspraoke te zeggen!' '' :Uut de 'Everlo-praot' van Arnold Rakers, 28 december 1953<ref>[http://dissertations.ub.rug.nl/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/ F.G.W. Löwik (2003). ''De Twentse Beweging : strijd voor modersproake en eigenheid''. Grunning: Rieksuniversiteit Grunning. Heufdstok vief]</ref> ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.gbiu.de/metmekaar/platt.htm ''metmekaar'': gedichten en vertellegies in 't Graofschopper plat] * [http://uelsen-und-umgebung.de/geschichten/ www.Uelsen-und-Umgebung.de - vertellegies en gedichten, ok in 't plat] * [http://www.meertens.knaw.nl/soundbites/soundbites.php?kloeke=C067p# Een man uut [[Nothoorn]] oaver 't plat van zien stad (opname 1). Opnames 2-4 bint in 't Grunnings van Noordhorn (Gr.); 't Meertens Instituut is hier in de biester mit de beide plaatsen.] ==Biblio- en audiografie== *Arnold Rakers (1944). ''Die Mundarten der alten Grafschaft Bentheim und ihrer reichsdeutschen und niederländischen Umgebung : Auf dialektgeographisch-geschichtlicher Grundlage ; mit einem Mundartatlas von 142 Karten (im Anhang)''. Ollenborg: Stalling *Arnold Rakers (1993). ''Mundartatlas der alten Grafschaft Bentheim. Hrsg., bearb. und auf der Basis des Rakersschen Forschungsansatzes komm. von Hendrik Entjes und Hermann Niebaum''. Sögel: Emsländische Landschaft für die Landkreise Emsland und Bentheim *Groafschupper Plattproater Kring mit de Landkreis Grafschaft Bentheim (2010), ''Grafschafter Platt. Wörterbuch Hochdeutsch - Plattdeutsch für Kindertageseinrichtungen und Grundschulen der Grafschaft Bentheim''. 't Woordenboek hef zo'n 3000 ingangen en een anhangsel mit de vrogger miest gebrukelijke veurnamen, plaanten-, dieren- en plaatsnamen, 't zeggen van de tied, getallen, warkwoordsvervoegings, en veulgebruukte zinnen in kienderdagverblieven en op schoelen. *Groafschupper Plattproater Kring mit de Landkreis Grafschaft Bentheim (2010), ''Grafschafter Platt. Eine Wanderung durch die Variantenreiche plattdeutsche Sprache der Grafschaft''. CD mit sprekers uut verschillende dielen van de Graofschop, die de plaatselijke verschillen laot heuren. == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Graofschop Benthem]] aajum32k1fil70t0hzw5hjs3866vlb6 0 10668 103220 76882 2009-04-20T21:51:56Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Graofschopper plat]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Graofschopper plat]] j0ci7lef97b06afgykdi7onfunh0bdy 0 10669 103221 76883 2009-04-20T21:52:45Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Graofschopper plat]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Graofschopper plat]] j0ci7lef97b06afgykdi7onfunh0bdy 0 10670 103222 76884 2009-04-20T21:53:40Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Graofschopper plat]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Graofschopper plat]] j0ci7lef97b06afgykdi7onfunh0bdy 0 10671 103223 76885 2009-04-20T21:54:51Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Graofschopper plat]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Graofschopper plat]] j0ci7lef97b06afgykdi7onfunh0bdy 0 10672 103224 76886 2009-04-20T21:55:41Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Graofschopper plat]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Graofschopper plat]] j0ci7lef97b06afgykdi7onfunh0bdy 0 10673 76894 2008-08-16T19:03:59Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Dailstoat]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[dailstoat]] 0yn60eg52agg9gjeobr8tepmzgsbfcw 0 10674 76896 2008-08-16T19:05:04Z Servien 7 [[Nothoorn (Beynthem)]] is ewiezig naor [[Nothoorn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Nothoorn]] 1lmjsghmx7donqj3vyd02562yccmo2b 0 10675 272156 262063 2013-12-11T02:13:11Z Romaine 607 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Flohmarkt2.JPG|thumb|240px|Pröttelmarkte]] [[Bestaand:JN Flea market Gennep.JPG|thumb|240px|De joarlekse Pröttelmarkte organiseerd deur [[Jung Nederlaand]] in [[Gennep]].]] Et begrip '''pröttelmarkte''' (ok wal vleujenmarkte) is breed. Et wöd zowal ebruukt veur deur vereanegingen op-ezatte [[markte (winkel)|markten]], grote hallen wodt dan of-ehuurd, ok wal deur [[partekulier]]en. Veurbeelden van et leste bunt de [[Vereaneging]]en en de kinderpröttelmarkte op [[Könniginnedag]]. Zonne pröttelmarkte woar iederene an mag metdoon en zelf zien eigen opbrengst mag holden wödt ok wal nen [[vri-jmarkte]] eneumd. Der wodt ok pröttelmarkten organiseerd um geld in te zamelen veur ne veraeneging of n good dool. Et weurd pröttelmarkte kump neet tot zien rechte, want noast [[pröttel]] van weinig of geen weerde ku-j doar ok gans bruukboar grei kopen, en mangs zelfs kunst dee gans völle weerd is. Teggenwoordig kunt partekulieren eur oaverbodeg grei ok makkelek deur internet verkopen woardeur et anbod op kleinere pröttelmarkten veural besteet uut kleine, goodkope zaken woarvan n groot deel [[spölgood]] is. == Nederlaand == Op et [[Waterlooplein (Amsterdam)|Waterlooplein]] in [[Amsterdam]] is ok ne kröämpkesmarkte, en de [[Beverwiekse Bazar|Zwarte Markte]] in [[Beverwiek]] is zelfs zo grote dat et hallenkomplex alleneg nog moar veur de Zwarte Markte wödt ebruukt, en völl vaste staandholders een ofsluutboar kröämpken hebt. == Oost-Europa == In sommige Europese landen wodt pröttelmarkten ok wal Chinese Markte eneumd, umdat doar völ Chinese [[immigrant]]en een kröämpken holdt. Zo hef de vleujenmarkte van [[Boedapest]] veurnoamelek Chinese [[pröttelkroam|pröttelkröäme]], dee-t veurnoamelek ni-j grei verkoopt. == Fotografen == [[Johannes Leendert Scherpenisse]] hef van 1905-1913 verskeiden Amsterdamse pröttelmarkten fotografeerd. {{DEFAULTSORT:Prottelmarkte}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Kultuur]] t61m6u3iqqco7sdpa1gkkwafk5ufu5n 0 10676 76902 2008-08-16T19:10:56Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Mart]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[mart]] he60c91jvc466x394v68tn7jb3uylt7 0 10677 76906 2008-08-16T19:18:04Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Bakkiesman]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Bakkiesman]] sw4wkbab5cdz4nsz05zznal60upulfr 0 10678 264050 258510 2013-05-06T16:03:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Dit artikel giet oaver de tingwoordige Landkreis in Nedersaksen. D'r is ok een artikel oaver de '''[[Graofschop Benthem (historisch)|historische Graofschop Benthem]]'''.}} De '''Graofschop Benthem''' ([[Duuts]]: ''Grafschaft Bentheim'') is een [[district]] (''[[Landkreis]]'') in 't zuudwesten van de [[Duutslaand|Duutse]] [[dielstaot]] [[Nedersaksen]], an de staotsgrèenze mit [[Nederlaand]] en de dielstaotgrèenze mit [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfaolen]]. De ''[[Kreisstadt]]'' en grootste stad is [[Nothoorn]], mit umdebi'j 53.000 inwoners. In de Graofschop praot ze naost 't [[Hoogduuts]] ok [[Graofschopper plat]], een dialectgroep binnen 't [[Platduuts]] die as nauw verwant is an umliggende dialecten, waoronder de [[Oaveriessels|Oost-Oaveriesselse]]. [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Graofschop Benthem|*]] lm2au7eq2qfq3xoivugcep17e61o21c 0 10679 103225 76909 2009-04-20T21:56:36Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Graofschopper plat]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Graofschopper plat]] j0ci7lef97b06afgykdi7onfunh0bdy 0 10680 264887 261829 2013-05-09T21:58:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Aly Freije''' (1944) is n dichteres en schriefster ien t [[Grunnegs]] en t [[Nederlaands]]. Zai is ook dosìnt literèr schrieven. Freije is opgruid ien [[Veelerveen]] ien provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. Ien 2008 het zai mit viefdailege gedichtenrieg ''In lichtbundels daanst t stof'' de vernuimde [[Freudenthal-Pries]] veur nije [[Nedersaksische schrieveri'je|Leegsaksische schrieverij]] wonnen.<ref>[http://www.huusvandetaol.nl/content/view/162/1/ Huus van de Taol: ''Dichteres Aly Freije wint Duitse literatuurprijs'']</ref><ref>[http://www.dvhn.nl/nieuws/kunst/article3758129.ece/Herinneringen_aan_Groningen_door_dansend_stof_in_Andalusi%C3%AB Dagblad van het Noorden: ''Herinneringen aan Groningen door dansend stof in Andalusië'']</ref> Vanof 2007 het Freije dichtwaark stoan ien t Grunneger literère tiedschrift ''[[Krödde (tiedschrift)|Krödde]]''. Ien dat joar won zai mit heur gedicht ''Weerom'' de 12e [[Pervinzjoale Grunneger Schriefwedstried]] (onderdail gedichten, volwassenen). De jury het van dit gedicht maind: '' 'Lezer wordt mittrokken en vuilt hom net zo onthand mit de schoamele herinnerns. Meer blift ter nait over van t verleden. En t heden trekt joe alweer bie kop en kont noar dag van nou. Dit is n dichter.' ''<ref>[http://huisvandegroningercultuur.nl/nieuwsoverview/43/ Huis van de Groninger Cultuur: ''Finale Pervinzioale Grunneger Schriefwedstried'']</ref> == Referìntsies == <references /> ==Boetende hìnwiezen== *[http://www.taalpalet.nl/ Schriefwaarkploats 'Het Taalpalet' van Aly Freije] *[http://www.taalpalet.nl/index_bestanden/Page571.htm Gedichten ''Himalaya'' en ''Weerom''] [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Schriever ien t Grunnegs]] i95ymqiiihyl8uzz7mc1p3z9avv2may 0 10684 279171 274879 2015-03-27T16:40:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Jakob_Seisenegger_001.jpg|thumb|200px|Karel V]] [[Bestaand:Habsburg Map 1547.jpg|right|thumb|275px|Et Riek van Karel V in 1547]] '''Karel V''' ([[Gent]], [[24 februari]] [[1500]] – [[Cuacos de Yuste]] ([[Spanje]]), [[21 september]] [[1558]]), veur ziene mundigverkloaring '''Karel van Luxemburg''' eneumd, uut et Huus [[Habsburg]], was vanof [[1506]] vörst van de meeste [[Laege Laanden (stoatkunde)|Nederlandse gewesten]] (vanof 1549 met den titel [[Heer der Nederlanden]]), van [[1516]] tot [[1556]] as '''Karel I''' könning van [[Spanje]] en van [[1519]] tot 1556 as '''Karel V''' keizer van et [[Heilige Roomse Riek]], in de Nederlanden algemeen bekand as '''Keizer Karel'''. == Et riek van Karel V == Rowweg umvatten dit riek de Nederlanden, Spanje, Oostenriek, [[Tsjechië]] en wat Italiaanse stoaten. Eigenlek ging et um en [[personele unie]] van tientallen titels. Hierbi-j komt nog de oaverzeese kolonies van Spanje dee den faam hadden dat et n ''[[Et riek woar de zunne nooit undergeet|riek was woar de zunne nooit underging]]''. Den bi-jkommenden titel van Keizer van et Heilige Roomse Riek was eerder nen symboliesen titel, den toch al n neet unaanzeenlek gezag uut deed stroalen. (In et kaartjen bunt de oaverzeese gebeeden neet weer-egeaven.) De kaarte guf den toostand wier op et heugtepunt van ziene heerschoppi-je. Howal Karel mangs krieg hef evoerd bunt de grenze van zien groandgebeed neet völ uutgebreid. == Nederlanden == Karel V had as dool um de Nederlanden um te vörmen tot éne stoat. Met de [[Damesvrea van Kameriek]] (1529) bevri-jden hi-j [[groafschap Vloanderen|Vloanderen]] en [[Artesië]] van eur leenverbaand met den Fransen könning, in dee tied [[Frans I van Frankriek|Frans I]]. Met de veroavering van [[Gelre]] ([[1543]]) volteuiden hi-j de éénmaking van de Nederlanden. Met de [[Transaktie van Augsburg]] ([[1548]]) verzwakken hi-j et leenverband van de Nederlandse gebeden (de [[Zeuventien Provinsien]]) ten opzichte van den keizer van et [[Heilige Roomse Riek]]. Hi-j volteuiden zien streaven met de [[Pragmoateeken Sanktie]] ([[1549]]), n veurstel tot wiezeging in et familierecht van de [[Habsburg]]ers dat inheeld dat de Nederlaanden altied éne en unverdeald oaver-earfd zollen wödden. == Trivia == * Karel V is op-enommen in den [[canon van Nederlaand]]. De kommissie-[[Frits van Oostrom|Van Oostrom]] hef Karel V as éne van de vieftig underwarpen op-enommen dee neet in de geskiedenislesse op ne Nederlandse [[underwies|skole]] mögt untbreaken. == Bronnen == * Aut|Blockmans, W.P., Mout, M.E.H.N. (eds.) (2004): [http://www.knaw.nl/publicaties/pdf/20041027.pdf ''The World of Emperor Charles V, Proceedings of the Colloquium, Amsterdam, 4-6 October 2000''], Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, Verhandelingen, Afd. Letterkunde, Nieuwe Reeks, deel 188, Amsterdam, ISBN|90-6984-420-6 == Uutgoande verwiezing == * [http://www.ethesis.net/vorstenspiegels/vorstenspiegels_hfst_I.htm Vorstenspegels van Karel V en Filips II op Ethesis] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:16e eeuw]] [[Kategorie:Geschiedenis]] [[Kategorie:Monarchie]] imrzemnwlx6ftn5zm5zo8d9ld7bjyko 0 10685 261962 254323 2013-04-15T19:07:21Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 38 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2888703]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Filips II''' kan wean: * [[Filips II van Frankriek]] (1165-1223), könning van Frankriek (1180-1223) * [[Philippus II van Macedonië]] (382 - 336 v.Chr.), könning van Macedonië (359-333) * [[Filips de Stoute]] (1342-1404), hartog van Bourgondië *'''[[Filips II van Spanje]]''' (1527-1598), könning van Spanje (1556-1598) en Portugal (1580-1598), here der Nederlaanden. * [[Filips II van Savoye]] (1438-1497), hartog van Savoye (1496-1497) * [[Filips II van Baden-Baden]] (1559-1588), markgrave van Baden-Baden (1569-1588) * [[Filips II van Namen]] (1195-1226), markgrave van Namen (1212-1226) * [[Filips II van Hessen-Rheinfels]] (1541-1583), laandgrave van Hessen-Rheinfels (1567-1583) * [[Filips II Ernst van Schaumburg-Lippe]] (1723-1787), grave van Schaumburg-Lippe (1777-1787) * [[Filips II van Vianden]] (ca.1280-1315/1316), grave van Vianden (1306-1315/1316) {{dv}} [[de:Liste der Herrscher namens Philipp#Philipp II.]] djdwy8pd9q3cgxbsxpolyw17j6mtnqg 0 10686 258233 248440 2013-03-11T11:46:02Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 17 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q257230]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Willem III''' kan wean: *[[Willem III van Sicilië]] (1191-1198), könning van Sicilië (1194-1198) *[[Willem III van Hollaand]] (1287-1337), grave van Hollaand en Zeelaand (1304-1337) en (as Willem I) van Henegouwen *[[Willem III van Oranje-Nassau]] (1650-1702), stadholder in den Nederlaanden (1672-1702) en könning van Engelaand (1689-1702) *[[Willem III der Nederlaanden]] (1817-1890), könning der Nederlaanden en groothartogge van Luxemburg (1849-1890) *[[Willem V van Hollaand|Willem III van Henegouwen]] (1339-1389), grave van Henegouwen en (as Willem V) van Hollaand en Zeelaand *[[ARV Willem III|Willem III]], roeivereaniging in Amsterdam {{dv}} n0v78te76n0buawcfwg4navp5388ive 0 10687 267815 262829 2013-05-17T21:24:29Z Droadnaegel 1133 interwikies deroet, op wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Gothic altar veit stoss.jpg|thumb|300px|right|Goties altoar in [[Krakau]]]] De '''gotiek''' is den name veur den laatmiddeleeuwsen stielvörm van rundumme 1140 - 1500 in de [[beeldende kunsten]] en de [[architektuur]]. Veural belangriek in veul [[karkgebouw]]en. == Ploatsing == Et wödt ezeen as den eersten echt verni-jenden stiel vanof den val van et [[Romeinse Riek]]. Den benaming hef neet ne eendudige betekkenis; der waren grote regionoalen verskillen en der is vanof et untstoan ok ne dudeleke untwikkeling deur de tied hen te zeen. Undanks dizze verskillen bunt der ok wal nen trop gemeenschappeleke kenmarken te neumen. Den belangrieksten eigenschop van de gotiek is den '''drang noar vertikoaliteit'''. Ok verlangden zie noar lecht, zie ploatsten vanof toon ok de grootste roosvensters in de karken. Gebouwen wodden steeds hoger en doardeur schienboar smaller, in de [[beeldhouwkunst]] en [[skilderkunst]] ku'j langgerekte veurwarpen en umhoogrankende plaantenfiguren zeen. De gotiek won et al rap van zienen veurganger, den [[romaansen stiel]], hier en doar verschenen waeldse, neet karkeleke, en karkeleke gebouwen in dizzen stiel, talrieke [[belfort]]en en kathedroalen greujden noar den haemel. Geweunlek was dizzen stiel, Pro Deo, ter ere van God, en blaeven alle architekten en warkleu unbekand. ==Kenmarken== Et völvuldig gebruuk van [[spitsboage|spitsboagen]], lange gewaden, spitse schone, puntige hooden, [[baldakien]]en, [[roosvenster]]s en [[Gebraandskilderd glas|gebraandskilderde ramen]] verstarkten dizze verticaoliteit. Aandere kenmarken bunt ne hoge moate van deurzichtigheid en laevensholding dee van de woarnemboare warkeliekheid uutgeet. In de 14de, 15de en 16de eeuwe ging de gotiek oaver in de [[Renaissance]], veur et eerste in [[Italië]], woar de gotiek nooit echt gewild wierd. In Noord-Europa was den oavergäng veul haeniger an en doar ku'j völle oavergangsvormen zeen. In Nederlaand wodden den gotiesen vormentaal nog tot in de 17de eeuwe gebruukt, met name veur karken.[[Ofbeelding:Gothic 2.jpg|thumb|Binnenwark gotiese karke]] ==De benaming ''gotiek''== Et weurd 'gotiek' is ofkumstig van et Germaanse volk de [[Goten]], howal de gotiek doarmet niks van doon hef. Pas in de 16de eeuwe wöd dizze benaming deur de verstandeleken ebruukt as spotname veur nen bouwstiel dee zie volkommen smakeloos en barboars vunden. De benaming veur de kunststreuming dee-t wie noo gotiek neumt, wodden veur et eerst ebruukt deur den Italiaansen architekt [[Giorgio Vasari]]. Toon hi-j in opdracht van den Hartog van Farnese in 1546 n oaverzicht maken van alle bekende kunstenoars sinds olde tieden, gebruukte hi-j in dit (gans invloodrieke) book dizzen name veur alle laatmiddeleeuwse kunst woarin den hang noar verticoaliteit terugge te vinden is. Den (renaissance)architekt Vasari vond de streuming ne primiteeve Noord Europese dwaling, dee ofleidden van den deur de renaissancekunstenoars zo bewunderden Romeinsen vormentaal. Den name is dus as scheldweurd bedoold; de Goten golden in dee tied as de vereurzoakers van den val van et Romeinse Riek. == Indaeling gotiek == Oaver et algemaen hanteert zie veur de gotiek den volgende indaeling noar tied, moar der bunt ok aandere onderverdaelingen (dit kump umdat et bouwen van ne karke lange duurt en der dus verskillende stielen in ene karke könt waen): * [[Vroggotiek]]: rundumme 1140-1200 * Middengotiek of [[Hooggotiek]] en/of [[Rayonnante gotiek]]: 1200-1300 * [[Internationoale gotiek]]: 1300-1450 * [[Flamboyante gotiek]] of [[Laatgotiek]]: 1300-1500 De tied van de Internationoale en de Late Gotiek völt deels samen, umdat de ene veural in de skilder- en beeldhouwkunst wödt ebruukt, en de andere in de architectuur. Wieter is der nog nen trop regionoale soorten: [[Perpendicularstiel]] en [[Tudorstiel]] in Engelaand, [[Mudéjar]]-stiel in Spanje, [[Manuelliensen stiel]] in Portugal, [[Zudeleken gotiek]] in Zuud-Frankriek en Noord-Italië, [[Baksteengotiek]] in Noord-Duutslaand en lengs de Oostzeekuste, [[Rienlaandse gotiek]] in et westen van Duutslaand en midden en oosten van Nederlaand, [[Scheldegotiek]], [[Braobantse gotiek]], [[Maasgotiek]] in de Zudeleke Nederlaanden en [[Romanogotiek]] in de Freese gewesten. ==Zee ok== *[[Lieste van kunstenoars uut de Gotiek]] ==Uutgaonde verwiezingen== * [http://www.gothicmed.com GOTHICmed, A Virtual Museum of Mediterranaen Gothic Architecture] [[Ofbeelding:Marienburg 2004 Panorama.jpg|thumb|left|600px|[[Malbork]]]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Architektuur]] [[Kategorie:Bouwstiel]] [[Kategorie:Keunst]] [[Kategorie:Kultuur]] pod3qsznjobgf1zzc8d614n5is5fnx2 0 10688 77021 2008-08-17T09:54:23Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Noordrhain-Westfele]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Noordrhain-Westfele]] 0da6ln5yzt1axk1xy1vmxrklbaijg1y 0 10690 77037 2008-08-17T11:54:37Z Ni'jluuseger 73 [[Tweeklank]] is ewiezig naor [[Tweeklaank]]: Skriefwieze van 't artikel wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Tweeklaank]] hykcel9gvopidp1s7eq6fi6sqp1fyue 0 10691 265770 206888 2013-05-10T15:11:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''West-Overiesselse spelling''' is een haandleiding, uutekomen in 2005, veur et schrieven van de [[Nedersaksisch]]e dialecten van de [[perveensie]] [[Overiessel]] buten [[Twente]], daoras ze heur eigen skriefwiezen hebben. De haandleiding is eskreven deur taelkundige [[Philomène Bloemhoff-de Bruijn]] van de [[Iesselakkedemie]], een onderzuuksinstituut en kenniscentrum veur tael, geskiedenis en tredisie in Overiessel. Disse spelling gebruukt ze ok veur et [[Veluws]]. De West-Overiesselse spelling gaot uut van et woordbield van et [[Nederlaands]] en liekt daorumme slim veul op beveurbeeld de [[Drèentse spelling]]. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.ijsselacademie.nl/taal/spellingsbrochure.html West-Overiesselse spelling] {{Dia|Dit stok is eskreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese spellingsrichliene]] goftnwe2gt4b2k4ikc30kmiwva6szj7 0 10692 77039 2008-08-17T12:00:30Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[West-Overiesselse spelling]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[West-Overiesselse spelling]] mutntrzbxen6555oph9a70mdeo2at19 0 10693 77040 2008-08-17T12:00:55Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[West-Overiesselse spelling]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[West-Overiesselse spelling]] mutntrzbxen6555oph9a70mdeo2at19 0 10694 77041 2008-08-17T12:01:14Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[West-Overiesselse spelling]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[West-Overiesselse spelling]] mutntrzbxen6555oph9a70mdeo2at19 0 10695 275849 275848 2014-05-18T13:48:34Z Woolters 62 /* Leawn */ wikitext text/x-wiki {{Etelazie}}[[Ofbeelding:Koarel.jpg|thumb|right|Koarel van n Notoaris]] '''Karel Diederik Schönfeld Wichers''' ([[Naarden]], [[1901]] - [[Riesn]], [[1993]]), better bekeand met zinnen [[Tweantse Skeeldnaamns|skeeldnaamn]] '''Koarel/Karel van n Notoaris''' was nen bekeandn skriewer in Riesn en doar boetn. Hee leawdn ofgezeunderd in n hukn boetn Riesn in t bos, kort bie t Tweede Heed. Hierduur is dr mear weainig oawer um bekeand. Koarel skreef in [[1959]] n wöardebeukn van t Riessens, en later van t hele Tweante, beaide Tweants-Neerlaands as Neerlaands-Tweants. Hee was doarmet n eerstn den't n volledig wöardebook van t Tweants maakn. ==Leawn== Schönfeld-Wichers har in [[Amsterdam]] eleard vuur advokoat (Meaister in de Rechtn), en vuur notoaris in [[n Heeg|n Haag]]. Toch keus hee vuur n vrie leawn. Hee treuk hee zik terugge in n bos, woer at he zelf ne boomhutte har ebouwd. Det gebreuk he as zin wonhoes. Later har zin breur [[Belcampo|Herman]] n huusken in t zelfde bos, woer at Koarel intrök toew at Herman noar [[Grunnen (stad)|Grönningn]] verhuuzn. Met zinne ''Kueklkoare'' ([[Standaard Skriefwieze]]: ''Keukelkoare'') treuk he regelmoatig met kunnigheaid duur [[Europa (continent)|Europa]] (o.a. met [[Harm oet Riessen]]). Hee verdeenn dan zin geeld duur seizoenswoark te doon, zo as bievuurbeeld druwe plukn bie de wienboern in [[Fraankriek]]. Disse reaizn beskreef hee in zinnen beundel ''Raejsbreewe oet de Kueklkoare''. Ne aandere reaize voordn um in [[1955]] noar [[Sicilië]], woeroawer hee in 1985 t book ''Noar 't Vuerspiejige Aejlaand'' skreef. Hee har dus feailik een van de eerste campers van [[Nederlaand]]. De Keukelkoare is op ekocht duur n stel Riesnders dee at t deenk oplapn weelt, en dee at dr öare [[slephutte|slephutnverenige]] noar eneumd hebt.<ref>F.G.W. Löwik (2003), ''De Twentse Beweging : strijd voor modersproake en eigenheid.'' Grönningn: Rieksuniversiteit Grönningn. [http://dissertations.ub.rug.nl/FILES/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/wieiswie.pdf 'Wie is wie?'] (pdf)</ref> ==Bekeandheaid== De meeste bekeandheaid kreeg hee duur zin wöardebook van t [[Riesns]] van vuur [[1959]], woervuur hee zinne eegne skriefwieze bedachtn. Dee skriefwieze was slim foneties, mear toch vuur t gewone volk beheurlik makkelik te leazn. Saamnetrökne wöarde en wöarde dee at noa ekuierd wördn vanoet t [[Nederlaands|Hollaands]] leut hee vort. Hiermet was hee n eerstn den at zik bezig heuld met t behoold van t (Riesns) Tweants. t Wöardebeukn was neet helemoal volledig, mear t har dan ook ''n kort kunnig wordn met t Riesns'' as doel. Schönfeld-Wichers was n onmeundig sekuur man. Noa völle opmoarkingn en anwiezingn van aandere Riesnders skreef hee in 1970 nog n bievoogsel bie t wöardebeukn. Det gavn hee oet in ''de Driemaandelijkse bladen'' van t [[Neersassies Instituut]] van de Rieksuniversiteit in [[Grunnen (stad)|Grönningn]]. In t bievoogsel warn nog völle mear wöarde en oetdrukkingn steundn. t Beukn was al joarn oetverkocht, mear ter geleagnheaid van t 45-jöarig bestoan van Stichting Oudheidkamer Riessen in 1996, wördn dr nog verskeaidene van edrukt. Mer hierin wör t bievoogsel neet op enömn. In [[1979]] köm hee met t oetgebreaide ''Woordenboek Nederlands Twents'' woerin zin nieje bievoogsel van 1970 wal verwoarket was. Nöast oawerzettings van wöarde gaf he ook oetgebreaide kultuurbeskriewings, woerin at zinnen stoarkn geveulsbaand met t Riesns noar vuurtn köm. Doarumme is t nit echt n akademies bookwoark te neumen, mear gef wal onmeundige völle informasie oawer Riesn en Tweante in t vrooe [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]]. Dit wöardebook is al joarnlange oetverkocht. Umdet he van kleains of an Riesns eheurd har, kleunkn aandere variaantn van t Tweants um doarig in de oorn. Hee meandn det aandere soortn Tweants ne "verkörte oetvoering" van t Riesns warn. Doaroawer skrif he: {{Dia|"''...Maar bij de bovenbedoelde verkorting gaat het om iets heel anders, namelijk het weglaten van "e"-s die juist wél betekenis hebben in het woord. Het zijn, grammatikaal geordend, de volgende:'' #''De "e" als voorvoegsel van het verleden deelwoord en die dit in veel gevallen onderscheidt van de onbepaalde wijs of van vormen van tegenwoordige of verleden tijd, bv.: egoan - goan; ezeen - zeen;'' [...] #''De "-e" aan het eind van vrouwelijke naamwoorden, passende bij het lidwoord "de" er vóór, of "ne" ofwel een bijvoeglijk naamwoord. Behalve dat het aardig klinkt, wordt de eindmedeklinker erdoor verduidelijkt, die anders bij vlug of binnensmonds praten moeilijk verstaanbaar kan worden, bv: zonne leeve vrouwe; wolle; henne, komme.'' ''[...]''"<ref>Schönfeld Wichers, Mr. K.D. Woordenboek Nederlands Twents. Hengelo: Uitgeverij Broekhuis. p.13</ref>}} Umdet t Riesns disse klaankn wál hef en det volgens um zo heurdn, meann he det t Riesns t zuuwerste Tweants was. t Is dudelik det he ne geveulsbaand met t Riesns har. Wat Riesnders probeert al joarnlaank n standbeeld vuur um in Riesn te kriegn, mear doar wil de gemeente neet an. As kleain protest steet doarumme zinne foto in de nieje oetgave van t wöardebeukn. ==Skriefwieze== Koarel bedachtn zinne eegne skriefwieze, umdet den vuur t (Riesns) Tweants neet besteund. In zin ''Woordenboek Rijssens Dialect'' gaf he in t ''Voorwoord'' met elken ofzeunderliken klaank an woerumme of hee dr vuur ekeuzn har um t op dee wieze te doon: {{Dia|"''Bij de spelling heb ik mij een tweeledig doel gesteld, namelijk de woorden goed weergeven, zoals ze werkelijk uitgesproken worden en een eenvoudig geheel van regels te volgen, met vermijding van tekens, die niet beslist nodig waren. ''(...)<br> ''1. Een in het Rijssens veel voorkomende klank is die van het Engelse "but" of het Duitse "Köpfe" als ze kort, en van het Franse "soeur" of het Engelse "world" als ze lang is. Door dialectschrijvers wordt voor de korte meestal het Duitse teken "ö" gebruikt, Maar verschillende overwegingen hebben mij er toe gebracht dat niet te doen.<br> ''Deze klank is namelijk geen variatie van de "o", maar van de "u"; tussen haar en "u" van bv. "put" bestaat een soortgelijke betrekking als tussen de "o" van "los" en die van "dof". Daarom gaf ik de voorkeur aan het teken: "ù". De lange klank kan dan volgens de algemene regel (achtervoeging van een "e") weergegeven worden door "ùe", terwijl men bij het Duitse teken dan zou moeten komen tot "öe", dat onduidelijk is en aan de "oe" of aan "ooee" doet denken. Ook is bij het schrijven [en] het zetten van een ' eenvoudiger dan van ".''<br> <small>(t stukn is n betjen an epast um t makkeliker te könn leazn)</small>}} Koarel skreef dus bv. ''wöarde'' as ''wùere''. Um leazers te loatn wenn an zinnen stiel, skreef hee achterin n kort verhaal volledig in dee spelling. {{Dia|Paragraaf 1:<br>''Teegn de tied dat uern keal dr zoowat wier kon wean oet t venne, lear Gediene zik in n blootn hemdrok, n boontn dook umme en t kaapjen op, ouwr de oondrduure. Dat zo'j ook vuur de wille doon op zonnen moojn zomroawnd; dan is dr leawndigaejd genog achtr de groote eekne bueme langs de Hoar. Ze keek de kaante van n Lechnboarg op, mer nog ginnen keal. wal kùm doar Mans met peard en huejwaage tusken de bueme duur en hùel skuuns op t hoes an dat an dezelde kaante lear as t ùere.'' (...)}} [[Ofbeelding:De Weawer.jpg|thumb|right|200px|''De Weawr''. Vuurbeeld van waandversierige met Koarel zinne skriefwieze.]] n Aander kenmoark is det he n stommen -e vake vortleut in zinne skriefwieze, bievuurbeeld in de wöarde ''oondrduure'' (oonderdure), ''zomroawnd'' (zommeroawnd) en ''achtr'' (achter) in boawnstoand stukn. Umdet Koarel n eerstn was den as skriewerieje in t Riesns oetgavn, en t Riesns toertieds nog de volledige ummegaankssproake was, nöm iederene zinne skriefwieze vlot oawer. Zelfs in "offisjele" naamns: De [[slephutte|slephut]]nverenige ''De Kueklkoare'', n postzeagelverzameldersgroep ''n Poszeagl'', de meeste [[Tweantse skeeldnaamns|skeeldnaamns]] en gewelversieriges. ==Mooi um te weetn== *Alle joarn in [[meert|meart]] wörd in de Riesnse gemeenteroad de ''Koarel van n Notoaris Wisselbeker'' vergeewn an roadsleu dee't tiedns de roadsvergaderige t meuiste plat doot. ==Skriefwoark== *''Woordenboek Rijssens dialect'' (1959) *''Woordenboek Nederlands Twents'' (1979) *''Woordenboek Twents Nederlands'' (1983) *''Noar 't Vuerspiejige Aejlaand'' (1985) *''Raejsbreewe oet de Kueklkoare'' (1989) ==Bekiekt ook== *[[Belcampo]] (Koarel zin breur) {{Bron|<references/>}} [[Kategorie:Tweants artikel|Schönfeld Wichers, Karel Diederik]][[Kategorie:Schriever in t Tweants|Schönfeld Wichers, Karel Diederik]] lppepn99cxqqdb0a27rjmfnp7wp84qi 6 10696 181620 129973 2011-02-28T00:13:56Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Koarel van n Notoaris zo as hee in zien wöardebeukn steet == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu]] m6jqd3kstcz3l76uo99drv7egljs18n 0 10697 77070 77066 2008-08-17T13:55:07Z Doorverwijzingen opschonen~nds-nlwiki 848 [[Karel Dietrich Schönfeld Wichers]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Karel Diederik Schönfeld Wichers]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Karel Diederik Schönfeld Wichers]] jy452om1ge34x1400vcgrpu24s4ix77 0 10698 77069 2008-08-17T13:54:59Z Woolters 62 [[Karel Dietrich Schönfeld Wichers]] is ewiezig naor [[Karel Diederik Schönfeld Wichers]]: kö'j zeen wo onbekeand of hee is wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Karel Diederik Schönfeld Wichers]] 8k2l1lpps1179jrjk3o9fb03t49xuub 6 10699 158983 126994 2010-08-25T14:57:12Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki n Poar isoglossen van t Grunnegs-Oostfrais, môr ook n poar aander ien Grunnen, Fraislaand, Oostfraislaand, Drìnte, Overiesel, Flevolaand, Gelderlaand, Kleverlaand, Munsterlaand, Ossenbroggerlaand, Emslaand en Oldenbörg [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] 38y6scileo3t8nbptf5g22wbqcfzjzt 0 10700 77086 2008-08-17T16:01:23Z Servien 7 deurverwiezing naor [[24 febrewaori]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[24 febrewaori]] pwdi2iq8wqy6dbol92pstvrbuw5a2c0 6 10701 158975 126988 2010-08-25T14:44:17Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki Dialekten Grunnen, Fraislaand, Overiesel, Flevolaand, Gelderlaand, Kleverlaand, Munsterlaand, Ossenbroggerlaand, Bentum, Emslaand, Oostfraislaand, Oldenbörg == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] baap8nc3fv55e516ud26j5elw7iqlhl 0 10702 77089 2008-08-17T16:04:21Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kaark (gebouw)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kaark (gebouw)]] swidgz8n4vki2smt4bkujoytyccvoii 0 10703 290171 282115 2016-10-31T13:21:04Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Veur andere betekenissen zie [[Kapel (deurverwiezing)]]}}[[Ofbeelding:rosakapel.jpg|thumb|200px| Dizze kapelle in Sittard is an [[Rosa van Lima|Sint-Rosa]] op-edraogen]] [[Ofbeelding:Kapel in Zeeland.jpg|thumb|200px|Binnenkante van ne kapelle in de gemeente Zeelaand]] Ne '''kapelle''' (van et [[Latien]] ''cappa'' = mantel, [[verkleinweurd]] ''capella'') is ne kleine [[Kaark (gebouw)|karke]]. Eet weurd kapelle verwis noar den [[kapmantel]] van den [[Martinus van Tours|H. Martinus van Tours]] (316 - 397), den as n kostboar relikwie in ofzunderleke tenten wodden bewoard en op tochten wier met-enommen. Later wodden n klein heiligdom zo eneumd. Ne kapelle wöd neet zo völ veur [[mis]]sen ebruukt en kan ok n underdeel wean van ne grotere kerke of n ander gebouw woarbi-j et mangs deent as kleinschoalige gebedsruumte. Vrogger hadden de [[gilde (beroopsgröppe)|gilden]] mangs eure kapelle in ne grote karke. Kapellen wodden mangsmoal ebouwd as doar n wonder was ebeurd. In latere tieden greujden völle van dee kapellen ok uut tot karken. Völ kapellen kuj trög vinden an kruuspunte van weagen. Ne kapelle as gebouw hef in beginsel meerdere betekenissen: * Een karkjen dat (nog) geen volweerdige parochiekarke is en dat neet deur nen pastoor, moar deur nen [[rector]] wöd bedeend. * Een heiligdom, mangs van vri-j kleine ofmaetingen, wat ne plaatse is veur enige bezinning of godsvrucht, en mangs ook optreadt as ne stopplaatse bi-j [[processie]]s. Mangs is et ne ruumte woarin wat leu künt wean, moar woar gin geesteleken an verboanden is. * Een '''kapelleken''' of (in et Braobants) 'kèske' (kastjen) is nòg wier kleiner en hef mangsmoal alleneg n beeldjen of ofbeelding. ==Soorten kapellen== [[Gebed|Bidkapelle]] - Kollegekapel - [[Dag]]kapelle - [[Deupkapelle]] - [[Gilde (beroopsgröppe)|Gildekapelle]] - [[Grof]]kapelle - [[Kasteel]]kapelle - [[Klooster]]kapelle - [[Bot (anatomie)|Knekelkapelle]] - [[priesterkoor|Koorkapelle]] - [[Maria (mooder van Jezus)|Mariakapelle]] - [[Sakramentskapelle]] - [[Stroalkapelle]] ==Book== *''Kapellen in Vlaanderen'', Hans Geybels, 2006, ISBN 9789058263384 ==Uutgoande verwiezing== *[http://kadoc.kuleuven.be/kapelletjes/ Inventaris van kapellen in Vloanderen] deur Dries Clauwaert en Marieke Van Heukelom, op den stea van [[KADOC]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Karkgebouw| ]] nfodegfecvxp0ud6laydp6ob3klce31 0 10705 267238 258149 2013-05-10T23:21:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[7 februari]] - Edward van [[Caernarvon]] (later könning [[Edward II van Engeland]]) wöd den eersten [[Prins van Wales]] * Ende van de heerschoppi-je van keizer [[Go-Fushimi]] van [[Japan]] * [[3 maart]] - Keizer [[Go-Nijo]] bestig den troon van Japan * [[Bliede intreade 1301]] van Filips IV van Frankriek den Schonen (1285–1314), könning van Frankriek. Dizzen döt in heel Vloanderen 'Blieden intreaden' in mei en juni 1301 in [[Brugge (stad)|Brugge]], [[Gent]], [[Douai]], [[Riesel]], [[Doornik]], [[Eerdenburg]], [[Kortriek]] en [[Ieper]]. * Noa nen joarenlangen stried tussen [[Münsterland]] en [[Gelre]] kump et [[kasteel Breevoort]] in hende van graaf [[Herman II van Lohn]]. == Geboaren == * Prinse [[Morikuni]], 9den [[Kamakura-tied|Kamakura]] [[shogun (titulatuur)|shogun]] van Japan == Ovaerleaden == [[Kategorie:14e eeuw]] 6a6v41hkusefrr00i1rh27kd18g4c22 0 10706 77096 2008-08-17T17:47:54Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Karel Diederik Schönfeld Wichers]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Karel Diederik Schönfeld Wichers]] jy452om1ge34x1400vcgrpu24s4ix77 0 10708 264265 261335 2013-05-06T16:40:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki 't '''Waterplat''' (Duutse schriefwieze: ''Waterplatt'') is de name van een groep dialecten binnen 't [[Graofschopper plat]], 't [[Platduuts]] det ze praot in de [[Landkreis Graafschop Beynthem|Graofschop Benthem]] in de Duutse [[dielstaot]] [[Nedersaksen]].<ref>Harrie Scholtmeijer (2006), ''Mörn! Taalgids Overijssel'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv, p.60</ref> 't Graofschopper plat heurt bi'j de [[Westfaols]]e groep van 't [[Platduuts]].<ref>Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum, p.78 (kaorte)</ref> Daoras de revier de [[Vechte]] löp, nuumt ze de spraoke van de Graafschop Waterplat. 't Liekt stark op 't [[Vechtdals]] van de Nederlaanse [[pervincie]] [[Oaveriessel]]. 't Verkleinwoord vörmt ze mit ''-ie{{small()|n}}''. Deur de handelsvaort op de [[Vechte]] had de Graofschop Benthem nauwe handelsbaanden mit [[Zwolle]] en kwammen d'r naost invloeden van 't Nederlaands ok [[Sallaans]]e/[[Oaveriessels#Vechtdals|Vechtdalse]] taalinvloeden in 't Graofschops.<ref>Rakers, A., ''Mundarten der alten Grafschaft Bentheim'', Oldenburg 1944.</ref> 't Waterplat praot ze op [[Schüttrupp]] (daoras 't Schüttrupper Platt het), [[Nothoorn]], [[Neenhuus|Ni'jenhoes]], [[Hoogstede]] en [[Emmelkaump|Emmelkaamp]]. Aandere dialecten in de Graofschop Benthem hebt een verkleinwoord mit ''-ke'' en sluut meer an bi'j 't [[Oaveriessels#Noord- en Oost-Twents|Noordoost-Twèents]]. Dizze dialecten nuumt ze ok wal [[Heuvellaander plat]] (Duuts: ''Hügellandplatt''). ==Veurbielden== ===Vergelieking Waterplat en Vechtdals=== [[West-Overiesselse spelling]], evolgd deur de ([[Sass'sche Schrievwies]])<ref>Ekeuzen uut een lieste in Harrie Scholtmeijer (2006), ''Mörn! Taalgids Overijssel'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv, p.57</ref> {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Waterplatt van [[Emmelkaamp]] ! width="15%" |Vechtdals van [[Hardenbarg (gemiente)|Haddenbarreg]] |- |water (Water) |water (Water) |- |hoes (Hus), ''mv.'' huze (Hüse) |huus (Hüüs), ''mv.'' huze (Hüse) |- |piepe (Piepe) |piepe (Piepe) |- |schlöttel (Schlöttel) |slöttel (Slöttel) |- |stool (Stool) |stoel (Stul) |- |beumpie{{small()|n}} (Böömpie{{small()|n}}) |beumpie (Böömpie) |- |nen knecht (nen Knecht) |een knecht (en Knecht) |- |ne vrouw (ne Frau) |een vrouwe (en Fraue) |- |ie, doe (y, du) ''(2.pers.ev.)'' |ie (y) ''(2.pers.ev.)'' |- |ieleu (y Löö) ''(2.pers.mv.)'' |eeluu (ee Lüü) ''(2.pers.mv.)'' |- |hef (heff) ''(3.pers.ev.)'' |hef (heff) ''(3.pers.ev.)'' |- |hebt (hebbt) ''(1.pers.mv.)'' |hebt (hebbt) ''(1.pers.mv.)'' |- |bint, zint (bint, sint) ''(3.pers.mv.)'' |bint (bint) ''(3.pers.mv.)'' |- |gedaon (gedaan) |edaone (edaone) |- |} == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Duutslaand]] 3x4n2pxe51xnkrnqlkp002h05xxg8yj 0 10709 264069 204997 2013-05-06T16:06:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki 't '''Heuvellaander plat''' (Duuts: ''Hügellandplatt'') is de name van een groep dialecten binnen 't [[Graofschopper plat]], 't [[Platduuts]] det ze praot in de [[Landkreis Graafschop Beynthem|Graofschop Benthem]] in de Duutse [[dielstaot]] [[Nedersaksen]].<ref>Harrie Scholtmeijer (2006), ''Mörn! Taalgids Overijssel'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv, p.60</ref> 't Graofschopper plat heurt bi'j de [[Westfaols]]e groep van 't [[Platduuts]].<ref>Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum, p.78 (kaorte)</ref> 't Heuvellaander plat hef een verkleinwoord mit ''-ke'' en slöt in dit en aandere opzichten an bi'j 't [[Oaveriessels|Noordoost-Twèents]]. Ze onderscheidt 't van 't [[Waterplat]], det 't verkleinwoord vörmt mit ''-ie{{small()|n}}'' en anslöt bi'j 't [[Oaveriessels|Vechtdals]]. == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Duutslaand]] 9b65tsmn8kxwzyvjyqbbj9w4te5jzeh 0 10710 294550 264211 2017-10-28T11:44:48Z Hardcore-Mike 2108 wikitext text/x-wiki De '''Sass'sche Schrievwies''' is een skriefwieze veur 't [[Platduuts]], uuteprakkezeerd deur de taalkundige [[Johannes Sass]] (1889–1971) uut [[Hambörg]]. Sass kwaamp veur 't eerst mit de skriefwieze op batteri'je in 1935. In 1956 hef de ''9. Dagfohrt vun de nedderdüütschen Schrievers, Verlegers un Wetenschoplers'' besleuten um dizze skriefwieze te steunen. De Sass'sche Schrievwies giet uut van de skrifttiekens van 't [[Hoogduuts]]. Op de [[Platduutse Wikipedia]] hebt ze de regel det alle artikels naor de Sass'sche Schrievwies eskreven mut wörren. ==Uutgaoven== *Heinrich Kahl en Heinrich Thies (2002), ''Der neue SASS. Plattdeutsches Wörterbuch'', Niemünster: Wachholtz Verlag *''Plattdeutsches Wörterverzeichnis mit den Regeln für die plattdeutsche Rechtschreibung: gemäß Erlaß der Reichsschrifttumskammer vom 2. Juli 1935, der Reichspressekammer vom 14. August 1935 und des Reichsministers für Wissenschaft, Erziehung und Volksbildung vom 20. September 1935'', Hambörg: Meissner, 1935 * ''Kleines Plattdeutsches Wörterbuch'', Niemünster: Wachholtz-Verlag, 1956 {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese spellingsrichliene]] 7q54ysmqre1d0ywesn9q235bji6b2sb 0 10711 264602 258305 2013-05-06T20:56:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Hypercorrectie''' is een [[taol]]verschiensel waobie de spreker een zogenaamde taolfout onterecht 'verbetert'. Sprekers die der best doen um 'netjes' te praoten gaon soms een bietjen te veer as ze een goed woord anzien veur een dialectwoord. As ze 't woord op dezelfde menier 'verbeteren' as ze dat bie een dialectwoord zouwen doen, is der sprake van ''hypercorrectie''. De dubbele ontkenning wort heel soms gebruukt um de ontkenning nog staarker te benaodrukken. Wa-j eigenlijks doen is de ontkenning ongedaon maken, zoas in: "Ik gao nooit niet naor Jepan." ==Veurbeelden== In streektaol he-j vanzelf oek hypercorrectie: * Een Grunninger zeit dat ze naor de 'bio'''sch'''oop' gaot, umdat de klank 'sk' as plat ezien wort. * Hi'j haolt ok 'n 'p'''ui'''tje met b'''ij'''slook' (van 't Grunningse ''puutje'' en 't Nederlaandse ''bieslook''). Dit soort fouten kommen veuraal bie kinder veur van jonge leeftied. * Veluws: [[schem]] en [[schaal]] veur ''jam'' en ''sjaal'' ([[Putters]]). * As minsen [[West-Veluws]] preberen te praoten en ''je klaogen dat je te klien bin'' zegen veur ''je klagen da-j te klein bin'' (de ''ao'' in 'klaogt' heurt der [in de meeste daarpen en stejen] niet in thuus; ''dat je'' wort samen-etrökken tot da-j<small>(</small>e<small>)</small> en; de ''ei'' blieft gewoon een 'ei' dus gien ''ie''). [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Taol]] qqsadrei1io9aw4cf1uw7zh47ydkjza 0 10712 77120 2008-08-17T18:55:44Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Emmelkaump]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Emmelkaump]] 9musnisn0f0c42rrj7cdobj3502aoba 0 10713 77121 2008-08-17T18:58:29Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Johannes Sass]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Johannes Sass]] hqmpl1a4k1simjq6asphf8uh1skdhrn 0 10714 258303 235016 2013-03-11T11:47:43Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q343400]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Sass''' kan wèden: *De Duutse taalkundige [[Johannes Sass]] (1889-1971) *De [[Sass'sche Schrievwies]], een schriefwieze veur 't Platduuts, of 't boek det dizze schriefwieze bevat {{dv}} qu4ym3929wif4uf7olq9dk1h6okl26v 0 10715 281831 280596 2015-05-03T16:39:40Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Wenum-Wiesel''' is een darp in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]] in de [[Nederlaand|Nederlanse]] [[pervincie|previnsie]] [[Gelderland]]. 't Lig in 't noorden van de gemeente, tegen [[Vaossen]] an. Wenum-Wiesel wödt in tweeën edeeld deur de [[Zwolseweg]] ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]-Vaossen). An de oostkante lig Wenum en in 't westen lig Wiesel. Der woont op begin [[2007]] in Wenum-Wiesel 2.200 mensen, waovan der 1.150 in Wenum en 1.050 in Wiesel. Dit is over een oppervlakte van 31 km². Hiervan is meer as de helfte bosgebied. In ''Wenum'' dut ze veural nog an [[laandbouw|landbouw]]. 't Gebied is vanof de Zwolseweg tot an 't [[Apeldoorns Kenaal]]. In dit gebied zit veural boeren- en andere bedrieven, waoronder slotenfabrikant [[Nemef]]. In ''Wiesel'' bint der een paor horecagelegenheden. Hier wonen vrogger de arbeiders die op 't naobie-elegen [[Paleis Het Loo]] warken. Wiesel grenst an de [[Kroondomein Het Loo|Kroondomeinen]]. In 2001 is Wiesel an-ewezen as beschärmd darpsgezichte. 't Grote feest in Wenum-Wiesel is ok nog altied 't jaorlijkse Oranjefeest op 31 augustus. Ze herdenkt dan de verjaordag van [[Wilhelmina van Nederlaand|Koneginne Wilhelmina]], die op Het Loo wonen. {{Apeldoorne}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] lndwv46bocaiabm2c4s9mz0fuzchn13 0 10716 77127 2008-08-17T19:16:32Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wenum-Wiesel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Wenum-Wiesel]] tbswqcbo7ba8fv5mpbv9nee56y9vetz 0 10717 292698 292694 2016-12-22T11:09:01Z Wwikix 13678 + wikitext text/x-wiki De '''Platduutse Wikipedia''' ([[Platduuts]]: ''plattdüütsche Utgaav vun Wikipedia'', ondertitel: ''Dat friee Nokieksel'') is de uutgaove van [[Wikipedia]], een vri'je encyclopedie op [[internet]] daoras iederiene mandielig an mitskrieven kan, in 't [[Platduuts]]. 't Platduuts, vake gewoon ''Platt'' enuumd, omvat alle variaanten van 't [[Nedersaksisch]] die as ze in Duutslaand praot. De Platduutse Wikipedia is begund in april 2003 en har op 17 augustus 2008 12.694 artikels. D'r bint een klein antal vaste skrievers die as miest uut 't [[Noord-Nedersaksisch]]e taalgebied koomt; daorumme is 't Noord-Nedersaksisch roemschoots 't miest vertingwoordigd. Op de Platduutse Wikipedia hebt ze de regel det alle artikels naor de [[Sass'sche Schrievwies]] eskreven mut wörren. Dizze skriefwieze van de Duutse taalkundige [[Johannes Sass]] giet uut van de skrifttiekens van 't [[Hoogduuts]]. Det hef de belangriekste reden ewest det in meert 2006 de Nedersaksische Wikipedie op-ezet is veur de Nedersaksische variaanten van Nederlaand.<ref>[http://meta.wikimedia.org/wiki/Requests_for_new_languages/Wikipedia_Dutch_Low_Saxon Wikipedia: Requests for new languages/Wikipedia Dutch Low Saxon]</ref> D'r is beparkte samenwarking maank de Platduutse en de (Nederlaans-)Nedersaksische versies van Wikipedia. Zo verskient de verwiezings naor mekaars artikels in vetdrok en hebt de beide versies mekaars maondelijkse uutekeuzen artikel op de veurpagina. == Zie ok == * [[Nedersaksiese Wikipedie]] ==Uutgaonde verwiezing== *[http://nds.wikipedia.org/ Platduutse Wikipedia] == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Kategorie:Wikipedie naor taol]] fkxe7ojmusw5dsewaoqa5trpn6dzlcq 0 10718 77133 2008-08-17T19:27:16Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Platduutse Wikipedia]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Platduutse Wikipedia]] 0qzfyp27pypbdkpeminwe7e41j70y0g 0 10719 77134 2008-08-17T19:27:43Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Platduutse Wikipedia]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Platduutse Wikipedia]] 0qzfyp27pypbdkpeminwe7e41j70y0g 0 10720 275904 275903 2014-05-31T19:59:11Z Droadnaegel 1133 /* Oetgaonde verwiezingen */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:keuken.jpg|thumb|right|300px|''Ne kökken'']] Ne '''kökken''' is oaver et algemeen ne ruumte binnen nen [[Opstal (bouwwark)|opstal]] woarin de leu eur [[aeten]] kokt. Als de ruumte ok wöd ebruukt um de kokte moaltied op te aeten neumt zie dat ok wal ne aetkökken. Dan is doar noast ruumte veur de [[kökkenkasten]], et [[aanrecht]], kökkengrei, ok ruumte veur nen [[toafel]] met steule doar umhen. In völ ni-je huuze bunt den [[zithook]], [[aethook]] en kökken op-egoane in ne zodoanig in-edeelde ruumte, dat de verskillende dele met mekare in vri-je verbinding stoat. Dizze bunt dus veur alle bewonners (en meugeleke gäste) van et huus vri-j toogankelek, zunder ne deure te hoven ebruuken. Plaatsen woar buutenshuus aeten wöd ekokt, wödt mangsmoal neet as kökken ezeen. Ne kökken op n [[skip]] neumt ze ''[[kombuus]]''. == Zee ok == * [[Kokkunst]] * [[Huusholdkunde]] * [[Biekeuken|Bi-jkökken]] ==Oetgaonde verwiezingen== {{Wiktionary|kökken}} {{DEFAULTSORT:Kokken}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Kökken| ]] 4jnol4xhin10o6aljxjec3mf45txcni 0 10721 77145 2008-08-17T20:10:42Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Emmelkaump]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Emmelkaump]] 9musnisn0f0c42rrj7cdobj3502aoba 0 10722 102212 77152 2009-04-08T20:54:14Z Droadnaegel 1133 Dubbele deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Graofschop Benthem]] qvzmi75m7h0qf9agzsq7w4tux3bgxvt 0 10724 94666 77154 2009-01-20T20:42:04Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Graofschop Benthem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Graofschop Benthem]] qvzmi75m7h0qf9agzsq7w4tux3bgxvt 0 10725 94664 77156 2009-01-20T20:40:21Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Graofschop Benthem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Graofschop Benthem]] qvzmi75m7h0qf9agzsq7w4tux3bgxvt 0 10726 94663 94656 2009-01-20T20:39:45Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Graofschop Benthem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Graofschop Benthem]] qvzmi75m7h0qf9agzsq7w4tux3bgxvt 0 10727 94662 94655 2009-01-20T20:39:20Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Graofschop Benthem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Graofschop Benthem]] qvzmi75m7h0qf9agzsq7w4tux3bgxvt 0 10728 94665 77159 2009-01-20T20:40:51Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Graofschop Benthem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Graofschop Benthem]] qvzmi75m7h0qf9agzsq7w4tux3bgxvt 0 10729 77160 2008-08-17T20:34:23Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Nothoorn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nothoorn]] l3l1rp0sl9wbltylj1jv68wcl8wnwqw 0 10730 77161 2008-08-17T20:35:35Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Nothoorn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nothoorn]] l3l1rp0sl9wbltylj1jv68wcl8wnwqw 0 10731 77162 2008-08-17T20:36:21Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Nothoorn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nothoorn]] l3l1rp0sl9wbltylj1jv68wcl8wnwqw 0 10732 77164 2008-08-17T20:37:19Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Beantem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Beantem]] rccni7hrhbwb8pmpjd6qmb4dn4lbfoe 0 10733 77165 2008-08-17T20:37:47Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Beantem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Beantem]] rccni7hrhbwb8pmpjd6qmb4dn4lbfoe 0 10734 77166 2008-08-17T20:38:01Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Beantem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Beantem]] rccni7hrhbwb8pmpjd6qmb4dn4lbfoe 0 10735 77167 2008-08-17T20:38:17Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Beantem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Beantem]] rccni7hrhbwb8pmpjd6qmb4dn4lbfoe 0 10736 77168 2008-08-17T20:38:30Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Beantem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Beantem]] rccni7hrhbwb8pmpjd6qmb4dn4lbfoe 0 10737 77169 2008-08-17T20:38:54Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Beantem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Beantem]] rccni7hrhbwb8pmpjd6qmb4dn4lbfoe 0 10738 102213 77172 2009-04-08T20:55:04Z Droadnaegel 1133 Dubbele deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Graofschop Benthem]] qvzmi75m7h0qf9agzsq7w4tux3bgxvt 0 10739 102214 77173 2009-04-08T20:55:52Z Droadnaegel 1133 dubbele deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Graofschop Benthem]] qvzmi75m7h0qf9agzsq7w4tux3bgxvt 0 10740 272082 263202 2013-12-11T01:11:51Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:House sparrow chick.jpg|thumb|right|250px|Et kuken van ne [[huusmus]]se is noa de geboarte nog kaal en hulpeloos.]] Een '''tieksken''' of '''kuken''' is et jong van nen [[vöggels|vöggel]]. De benaming wöd in et biezunder ebruukt veur et jong van nen [[huundervöggels|huundervöggel]], zoals nen [[tuut]]. Tiekskes wödt geboaren in nen [[Vöggelnust|nust]]. Tiekskes hebt oaver et algemeen ne gans deepgoande verzörging van de moder neudeg. Bi-j völle vöggels vlög de moder of en an mit eaten um de tiekskes voldoonde te voden. Bi-j andere vöggels, zoas [[pinguïns]], eat de tiekskes [[Broaksel|kots]] uut de keel van eur mooder. Bi-j wier andere vöggels künt de tieksken dreks eur eigen eaten zeuken, woarvan tutentiekskes n bekend veurbeeld bunt. Vri-jwal altied nömp de moder de verzörging van de tiekskes op zich, mangs samen met den vader. Der bunt neet völle vöggels woarbi-j uutslutend den vader veur de tiekskes zörgt. Der bunt ok tiekskes dee in n nust in nen boom geboaren wödt, dee noa eure geboarte de andere (unuut-ekommen) eier uut et nust smiet, um euren kans op oaverleaven te vergroten. ==Lichoamsbouw== Tiekskes hebt n plomp lief, nen verholdingsgewies groten kop, nen groten snavel en grote eugn. Ok völle jongen van andere dieren, (woaronder den mens), hebt verholdingsgewies n groot heufd bi-j de geboarte. ==Tuutentieksken== [[Ofbeelding:Chick.jpg|thumb|right|250px|Een [[tuut]]en tieksken]] Tutentiekskes bunt arg kwetsboar en neet ezeagend mit ne groten wiesheid. Zie bunt nen makkeleken prooi veur roofvöggels, katn en andere [[karnivoren]] en könt verzoepn in n waterbeksken of beake. De mooderklooke zal probieren heure tiekskes te bescharmen. Tiekskes könt noadat zee uut et ei gekroapen bunt dreks lopen, eaten en piepen. Zie zult de eerste dagen veural deurbrengen in et zachte, wärme dons van de moderklooke; doarnoa zult zie meer zelfstaandig op tocht goan. As de moder vönd dat de tiekskes te eigenwies bunt, zal zie de tiekskes deur middel van heur geklök trögropen. Anvankelek besteet den vacht van n tieksken uutslutend uut [[dons]], moar al noa enkele dagen verschient de eersten [[Veer (vöggel)|veern]]. Wee derop neet oefend is, kan an de butenkante van et tieksken meujlek zeen of et n wiefken of menneken is. Bi-j sommegen [[dierenras|rassen]] is et verskil te zeen an den hand van de kleure van et tieksken, bi-j andere rassen is et menneken groter as et wiefken. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Voegel]] 7k88tnhekaf1czvns30iaiw3ibruom2 0 10741 77180 2008-08-17T21:09:03Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Tieksken]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tieksken]] dyje5jel3hyoflqfdx5kd5lzuxvyqpq 0 10742 77182 2008-08-17T21:16:26Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Voegel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Voegel]] 5dycr55msgezk7kjs7a5z1u30zhxej4 0 10743 77183 2008-08-17T21:22:19Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Voegel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Voegel]] 5dycr55msgezk7kjs7a5z1u30zhxej4 0 10744 77184 2008-08-17T21:22:40Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Voegel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Voegel]] 5dycr55msgezk7kjs7a5z1u30zhxej4 0 10745 77185 2008-08-17T21:23:15Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Voegel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Voegel]] 5dycr55msgezk7kjs7a5z1u30zhxej4 0 10746 285356 272183 2016-09-03T11:59:24Z Chenspec 13996 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:She Codes Hackathon 2015 @Facebook (42).JPG|duum|Naederzetting]] Ne '''naederzetting''' is ne bewonde plaatse. Naederzettingen könt (zon betjen op riege van toonenmende greutte) wödden in-edaeld in: *gat (in Nederlaand ne "buurtschop", "gehucht", of "vlek" in de ni-je betekkenis) *[[buurtschop]], n antal huze, moar kan ok sloan op n bepoald gebeed *[[gehucht]], n klein darp zunder karke; et verskil mit ne buurtschop is neet altied dudelek *[[darp]] groter as n gehucht, mangsmoal mit ene of meer karken. *[[vlek (naederzetting)|vlek]], n op ne stad liekend darp (verolderde beneuming) *[[Stad (woonstee)|stad]] Kan ne plaatse waen mit [[stadsrechten]] of meer as 25.000 inwonners hebben. *[[agglomeraosie]], nen anenschoakeling van naederzettingen *[[metropool (stad)|metropool]], volgens de meest gangboare beskrieving ne agglomeraosie mit meer as éen miljoon inwonners In et Nederlandse laandschop könt naederzettingen ok wodden in-edeeld noar eure eursprönkeleke naederzettingssoorte: *[[esdarp]] of brinkdarp rundumme nen [[Brink (darpsplein)|brink]], bieveurbeeld [[Vledder]] of ooit [[Assen]] *[[diekdarp]] an nen [[Diek (waterkering)|diek]], bieveurbeeld [[Brook op Langendiek]] of ooit [[Leiden]] *[[karkdarp (naederzetting)|karkdarp]] rundumme ne enkele karke, bieveurbeeld [[Karkdarp (Oldenbrook)]] *[[ringdarp]], bieveurbeeld [[Renesse]] *[[terpdoarp]] of weerdedarp op nen [[terp]] of weerde, bieveurbeeld ooit [[Bolsward]] *[[wegdarp]] lengs nen [[weg]], bieveurbeeld [[Langenzwoag]] *[[veurstroatedarp]], veurnoamelek in Zeelaand en Zuud-Hollaand, bieveurbeeld [[Stavenisse]] of [[Stad an 't Heringvleet]] Oaverlappende kategeri-jen bunt [[komdarp]] en [[lintdarp]] of streekdarp. ==Bezundere naederzettingen== *Grootsten: [[Tokio]] (Japan) 27,4 miljoon inwonners *Noordelekst elaegen: [[Alert (naederzetting)|Alert]] (Canada) 82°30'06 NB, 62°19'47 WL *Zudelekst elaegen: [[Kaap Hoorn]] (Argentinië) 55°56' ZB en 67°19' WL / [[Zuudpoolstation Amundsen-Scott]] ([[Zuudpool]]) 90°00' ZB *Heugst elaegen: [[Wenzhuan]] (Tibet) 5100m/[[La Rinconada (Peru)|La Rinconada]] (Peru) 5100m *Laegst elaegen: [[Kalia]], [[Ein Gedi]], [[Massoada]], [[En Bokek]] (allen an de [[Dode Zee]]) 400 meter under zeevlak. *Meest of-elaegen: [[Timbooktoo (stad)|Timbooktoo]] (Mali) volgens gewilde kultuur, nooit noa-emaeten *Oldsten: [[Dolní Vêstonice]] (Tsjechië) 27.000 v Chr. *Wärmsten: [[Dallol]] (Ethiopië) gem. joartemperatuur: 34,4°C *Koldsten: [[Ojmjakon]]/[[Tomtor]] (Siberië), gem. joartemperatuur -16,5°C [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Stad]] 65lmc3kf31wfwduzdlbe5e6vub0nz60 0 10747 279523 274022 2015-03-27T17:38:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Acheuleanhandaxes.jpg|right|thumb|250px|[[Acheuléen]]-voestbiele uut [[Kent (Engelaand)|Kent]]]] Ne '''voestbiele''' is n kerngereedschop uut et [[paleolithicum]], et [[Acheuléen]] en et [[Moustérien]]. Zie komt alleneg veur in Afrika, Europa, et westen van Eurazië, India en et westen van China. Wieter noar et oosten wodt zie neet ebruukt. Voestbieln künt in n kwarteer tied uut [[vuursteen]] ehakt wödden. Ok [[rhyoleet]], [[kwartseet]] en [[fonoleet]] wodt doarveur ebruukt, moar et makkelek versplinterende [[obsidioan]] neet. Zie bunt of-eplat, hebt mangsmoal nen scharpen rand rundumme en den scharpen rand is altied an twee kanten bewarkt. Den top is spitse, et anderen uutende rond. Archeologen bunt et er neet oaver eens hoo en woarveur voestbielen indertied ebruukt wödden. Under de meer woarschienleke gebruken bunt et [[slacht]]en van dieren en et [[holthakken]]. In [[1939]] vond den Freesen annemmer en amateur-archeoloog [[Hein van der Vliet]] uut [[Lippenhuuzen]] ne voestbiele bi-j et [[Wienjewolde]] van vandage. Dizzen vundst was van groot histories belang, umdat doar veur et eerst met wodden angeteund dat Noord-Nederlaand al veur de letste [[iestied]] bewond was ewest. Et duurden joaren veurdat dizze voestbiele deur de [[wetenschop]] as zodoanig erkend wodden, en as de [[Voestbiele van Wienjeterp]] n begrip wodden in archeologiese krengen. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Raaive]] [[Kategorie:Prehistorie]] 0skwea40v3ki16k77sxzj2a5p6jea5a 0 10748 262905 258278 2013-05-04T21:40:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Boerderij IJzertijd Reijntjesveld.jpg|thumb|245px|Noa-ebouwde boerderi-je uut de Iezertied op et Reijntjesveld in Drenthe]] [[Ofbeelding:Bronzen gordelhaken.jpg|thumb|Zuud-Nederlaandse bronzen iezertied gordelhöäke - noa-emaakt in kopper]] De '''iezertied''' is de tied in de [[prehistorie]] dee volgden op de [[bronstied]]. De iezertied is de jungste tied van de prehistorie. De juuste tiedsanduding van de iezertied is ofhankelek van de kultuur en geogroafiese ligging. In West-Europa is dit van rundumme 800 veur Chr. tot de Romeinen noar de leage laanden komt (rundumme et beginne van onze joartelling. In zudeleker streaken (et Midden-Oosten et oosteleke [[Middellandse Zee]]-bekken) was den oavergang wat vrögger ( vanof rundumme 1200 v.Chr.). Den oavergäng van de [[bronstied]] noar de iezertied is in dee streake samen egoane met grote politieke verschoevingen. Den name iezertied duudt op et völvuldig gebruuk van [[Iezer]] bi-j et maken van metoalen veurwarpen. Iezer hef verskillende veurdelen teggenoaver [[brons]]: * Et is harder, dus better geskikt veur woapens en gereedschop * Et is makkeleker te bewarken * Et is makkeleker te onderholden * Den groandstof doarveur kümp op völle meer plaatsen veur * Et geet lenger met Wat iezer lenge tied tot n weinig ebruukt metoal maakten is dat et in teggenstelling tot [[kopper]] weinig as vri-j metoal in gedegen vorm veurkump. Eursprönkelek kenden zi-j et doarumme alleneg as meteorities iezer, ne zeldzoamheid. Et duurden lang vurdat zi-j leerden et metoal uut zien erts vri-j te kriegn. De veurdelen zorgden doarveur dat bi-j veurkeur iezer wodden ebruukt veur allerlei woapens (veural et [[zwoard (woapen)|zwoard]]) en gereedschop. Het noo minder belangrieke brons wöd um-esmolten tot sieröä en sierveurwarpen (veural armbanden en peerdentuug). Kenmarkende underdeale uut de iezertied - dee in mindere moate of helemoal neet veurkwammen in de [[bronstied]]- bunt: * Boksen (van wol of linnen, mangs geruut) * Iezeren veurwarpen zoas bielen, waopens, gereedschop, zagen * Bronzen munten * Bronzen situlae (zee hierunder) * Slingerkoggels * Iezerwinning uut de natuur (Klapperstenen uut de Veluwe, brookiezererts in et noorden, [[iezeroer]] uut Braobant en Oost-Nederlaand) * Een soort "boavenklasse" dee biezundere veurwarpen bezat zoas [[gold]] en [[koroal]] Een könningsgrof uut Oss (rundumme 500 v.Chr.) bevatten biezunderen grofgiften en is et grootste dat ooit in West-Europa is evonden (52 m. deursnede!). Deur handel kwammen der nog andere veurwarpen noar Nederlaand. Opvallend bunt de zogeneumde bronzen ''situlae'' (emmers) dee in Centroal-Europa wodden emaakt um wien te mengen met water (n kenmarkend Romeins/Grieks gebruuk). Der bunt der in Nederland 9 evonden. Umdat iezer völ rapper [[corrosie|corrodiert]] dan brons en kopper bunt völ iezeren veurwarpen dee neet under gans veurdelige umstandigheden in den boadem lagen hoast helemoal vergoan. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.legia-forum.org/nederlands/ijzertijd_nl.html De iezertied in Vloanderen - n beknopt oaverzicht] * [http://home.versatel.nl/postbus/index.html De brons- en iezertied in Nederlaand] * [http://www.ru.nl/ahc/vg/html/vg000094.htm De brons- en iezertied in België] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Prehistorie]] td7v45xn98cgeu50r7w3h5brzxc22ht 0 10749 262733 258238 2013-05-04T19:58:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:3hans-potten.jpg|thumb|right|300px|Nen kenmarkenden Zuud-Nederlaandsen iezertied-pot maken in nen kenmarkenden Zuud-Nederlaandsen bronstied ''tunica'']] De '''bronstied''' (rundumme [[30e eeuw v.Chr.|3000]] tot [[8e eeuw v.Chr.|800 veur Christus]]) is de tied dee volgden op et [[Neolithicum]]. In [[Centroal-Europa]] is der tussen de ni-je steentied en de bronstied nog ne [[koppertied]] (dee mangs tot et neolithicum erekkend wödt) te underscheiden; in [[West-Europa]] en ok in [[Nederlaand]] bunt wal wat kopperen veurwarpen evonden ([[Veluwe]]), moar dit waren uutzunderingen. [[Brons]] verving tiedens de bronstied langzoam [[vuursteen]] as belangriekste materioal veur [[gereedschop]] en [[kriegswoapen|woapens]] en wöd ok ebruukt veur [[sieroad|sieröa]]. De eerste veurwarpen van brons waren veurnamelek [[biele]]n, en ok wat dolken, helleboarden en sieröan zoas [[armband]]en. Brons wöd langzoam veulveurkommend, en steeds meer soorten metoalen veurwarpen kwamen in gebruuk. Enkele veurbeelden van bronzen veurwarpen: * Woapens: [[helleboard]]en, [[dolk]]en, [[Zwoard (woapen)|zwoarden]], [[speer]]punten, [[Pielen (woapen)|pielpunten]] * Gebruuksveurwarpen: [[biele]]n, [[sikkel (warktuug)|sikkels]], [[beitel]]s, [[Mes (veurwarp)|messen]], gereedschop veur metoalbewarking * Sieröa: mantelspelden, armbanden, torques (hals versiering), spiroalen, kralen. In verskillenden streke vond brons neet tegeliek ingang en de juusten tiedsanduuding van de bronstied kan dus per land of streake verskillen. Zo was der, getuuge de vondsten, dudelek meer sproake van bronsgeeten in [[Drenthe]] as in den rest van Nederlaand. Meugelek kwam dit deurdat doar nen pan-Europesen handelsweg leep oaver de Drentse heuvelrugge noar de [[Barnsteen|barnsteenrieke]] [[Oostzee]]kuste. De kennis van et bewarken van metoalen, ok brons ontstoand in et [[Midden-Oosten]]. Doar wodden brons vanof rundumme 3000 v.Chr. gebruukt. Dizze kennis hef zich heanig an verspreid deur [[Europa (continent)|Europa]]. Sommige van de oldst bekenden verhalen, zoas den [[Ilias]], den [[Odyssee]], delen van den [[Biebel]] en et [[Gilgamesjepos]] spöllen zich in de bronstied of. De bronstied wödt in ne skriftloze kultuur op-evolgd deur de [[iezertied]]. == Nederlaand == De bronstied in Nederlaand kan wödden underverdeeld in: * Vröggen bronstied (2000 - 1800 v.Chr.) * Midden bronstied (1800 - 1100 v.Chr. - midden A: 1800 - 1500 v.Chr., midden B: 1500 - 1100 v.Chr.)) * Late bronstied (1100 - 800 v.Chr.) (Dizze tiedsanduuding volgt den [[Rieksdeenste veur Archeologie, Kultuurlaandschop en Monumenten]] (R.A.C.M.), veurhen Rieksdeenste veur et Oldheidkundig Boademunderzook in Amersfoort (R.O.B.)). Brons was schoars in den Laege Laanden. De groandstoffen veur brons, [[kopper]] en [[tin]]-[[Erts (mineroal)|erts]], komt namelek neet veur in Nederlaand. Al et brons mös dus wödden in-evoerd. Völ geschikte ruulmiddelen waren neet anwezzig. Meugelek wödden [[barnsteen]] en [[kökkenzalt|zalt]] as ruulmiddel ebruukt. Dizzen wödden dan geruuld teggen kant-en-kloare produkten of teggen bronsschrotte. Van opgebruukte veurwarpen wödden lokoal weer ni-je veurwarpen egotten. Deurdat et brons zo schoars was, hef et vuursteen nooit helemoal verdrungen. Ok toon der al [[Iezer]] was blef vuursteen nog lange tied in gebruuk. Moar vrömd genög bunt der in Zuud-Nederlaand tot nog too gin anwiezingen veur evonden. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.geocities.com/Athens/Crete/4162 Bronstied in Europa] * [http://home.versatel.nl/postbus/ De bronstied en iezertied in Nederlaand] * [http://1501bc.com/ Leavende geskiedenis in de Nederlaandsen bronstied] * [http://www.archis.nl/ http://www.archis.nl/ archis] * [http://www.archeos.nl/perioden/index.php?periodeID=4 Bronstied in Nederlaand] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Prehistorie]] hs1ztayesgt26vi03mrzov6oen9rb8d 0 10750 280448 262896 2015-04-12T14:23:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map - NL - Nijmegen - Hunnerberg.PNG|thumb|250px|Hunnerbarg]] Den '''Hunnerbarg''' is n wiek en pleistocenen [[stuwwal]] an den oover van den [[Waal (revier)|Waal]] in [[Nimwaege]]. De plaatse langs den Waal mek dizze laege bulte, net as et noabi-j elaegen [[Kopsen Höf|Kops Vlak]], tot ne gans strategiese ploatse. Dit blik under andere uut de völle archeologiese vöndsten, woarunder n tweetal Romeinse [[castrum|castra]], moar ok uut völle vöndsten uut et late [[neolithicum]], [[bronstied]] en midden en late [[iezertied]]. In de wiek Hunnerbarg wodden stroaten verneumd noar under meer [[Charles Estourgie]], [[Eugène Lücker]] en [[Claas Noorduijn]]. ==Zee ok== *[[Ulpia Noviomagus Batavorum]] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geschiedenis]] mwuipz5wxa6m3truhkjybo6ktdhq2k0 0 10751 284032 264085 2016-03-25T19:45:41Z Kulmalukko 13729 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Xylitol Jenkki.jpg|duum|rechts|Kauwgom]] '''Kauwgom''' of '''kauwgum''' is een soortement [[slik|slikkeri'je]] daoraj mit de koezen op kauwt en daj niet deur mut sloeken. 't Is samen-esteld uut [[gom (substaansie)|gom]], [[smaakstof]]fen en [[zuutstof]]fen. Kauwgom was al in gebruuk bi'j alderhaand olde volken. Midden [[19e eeuw|negentiende eeuw]] weur 't - in de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verienigde Staoten]] - veur 't eerst op de mark ebrocht. De Amerikaan John Curtis was in 1875 de eerste die as de oorspronkelijke basis d'rvan, de gom [[chicle]], verriekten mit een aromastof. Kauwgom stimuleert de [[spi'j]]preductie, waordeur aj gien dreuge mond kriegt. Ok kan kauwgom oe de mond schonemaken. Kauwgom hej in verschillende vörms: *Kauwgomballen *Nicotinekauwgom (um uut te scheiden mit roken) *Platte plaoties *Pillegies == Soorten == Een stel bekende soorten bint: * [[Sportlife]] * [[Airwaves]] * [[Hubba Bubba]] * [[V6 (merk)|V6]] * [[Bubblegum]] * [[Stimorol]] * [[Freedent]] * [[Xylifresh]] * [[Bubblicious]] * [[Mentos]] * [[Orbit (kauwgom)|Orbit]] * [[Dirol (kauwgom)|Dirol]] * [[Wrigley]] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Slik]] bef9a2605x2j04djr1o3waivu5pqsrr 0 10752 279524 258355 2015-03-27T17:38:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki Et '''neolithicum'''<ref>Ene van de eersten um dizze benaming te bruken was Sir [[John Lubbock]] (''Pre-historic Times'', Londen - Edinburgh, 1865, p. <span class=plainlinks>[http://books.google.com/books?id=xHo-AAAAIAAJ&printsec=frontcover&dq=editions:LCCN71457801&hl=nl#PPA60,M1 60] (= 1869², p. 74.).), howal de benaming ''neolithic'' al eerder was ebruukt (A. O'Connor, ''Finding Time for the Old Stone Age. A History of Palaeolithic Archaeology and Quaternary Geology in Britain, 1860-1960'', Oxford, 2007, p. [http://books.google.com/books?id=Ed7Tv_ttrdQC&pg=PA102&dq=neolithic+Lubbock&ei=YvJxSLjHCaHQjgGJvPDbAQ&hl=nl&sig=ACfU3U13cD5wcBVqp-GVUp7iGWMbWjk4QQ 102].).</ref> of de '''junge [[steentied]]''' is ne [[prehistorie|prehistoriese tied]] dee wöd ekenmarkt deur techniese en sociale veranderingen. Dizze kwamen veurt uut de oavergäng van ne [[jager-verzamelaar]]-samenleaving (mit n rondtrekkend <ref> Dit was neet "zomoar" rondtrekken: zi-j gingen woar et eaten was: ofhänkelek van dierentochten, oogstriepe gewassen enz. (Dit zol et grote veurdeel ewest wean van Sapiens boaven Neanderthaler) </ref> bestoan) noar ne samenleaving egroand op [[laandbouw]] en [[veeteelt]], mit [[sedentarisme]] (et vörmen van [[neaderzetting]]en). Zie gingen veurröa anleggen veur slechte tieden. Et neolithicum zol in meerdere plaetse op de weald unofhänkelek van mekare op rundumme dezelfde tied untstoan wean en zich van doaruut oaver de hele weald verspreid hebben. Den anvang van et neolithicum en de rapheid woarmet et zich untwekkelden, verskilt van regio tot regio. De veurnoamste verni-jingen waren: et gebruuk van warktugen van [[poliesten (bewarking)|epoliesten]] steen, [[keramiek|keramies]] voatwark (ebakken pötte), de untdekking van de metoalbewarking ([[kopper]]), et [[wiel]] en et [[skrift]]. {{Bron|<references />}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Prehistorie]] 8qzl0u0eyrgmtyqeakeu0ntx0y783wq 0 10753 283750 283746 2016-01-26T12:23:28Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Jager-gadderaars''' (of ''jager-verzamelaars'') bint [[meansen]] dee zich in leaven höld deur op deers te [[jagen]] en [[plaanten]] te gaddern die a'j etten kunt. Vake döt n keerl t jagen en de vrouwluu doet gaddern. Wearldwiet gef et nog eankele duuzenden meansen wat op disse wieze leaft. In et geskiedenisbook van de [[mens]]heid besloat de heufdstukken dee-t de '''Jager-verzamelaars''' behandelt wietweg de meeste bladzieden. Tenminste, dat zol zo motten wean a'j kiekt noar de tied dat de mensheid de [[eerde (planeet)|eerde]] veurnaomelek as [[nomaden]] bevölkten. Van de 60.000 joar dat der mensen van de ni-jerwetse soort ([[Homo sapiens]]) rundlepen op dizze [[planeet]], schat wi-j noo dat wi-j de langste tied hiervan, rundumme 50.000 joar, hebt eleafd as jager-verzamelaars. Et leaven as jager-verzamelaar stoand in et tekken van oaverleaven. Deur op tocht te goan veur et verzamelen van etboare wilde plaanten en et jagen op wilde dieren zörgden zi-j elken dag wier veur genog te etten. De jager-verzamelaars leafden n primiteef leaven: mangs hadden zi-j gene vaste verbliefsplaats, moar trokken zi-j in kleine tröpkes (deurgoans 20-50 leu) rond as nomaden op zeuk noar ni-je gebeeden woar genog eaten te vinden was. Et is n misverstaand dat jager-verzamelaars n erbermelek bestoan hadden. Gemiddeld enommen hadden zi-j woarschienliek better eaten dan primitieve boern en verkeerden zi-j in ne bettere gezondheid. Wal hebt vri-j kleine gröpskes jägers en verzamelaars n groot gebeed neudig um in te leaven. Et is unwoarschienlek dat de eerde veur de untwekkeling van den laandbouw ooit meer as 10 miljoon inwonners had. Op verskillende plaetse en op verskillende tiedstippen gingen gröppen mensen oaver op et holden van [[vee]] en [[huusdier]]en. Ok wödden plaanten kultivierd. Hierdeur was den tocht neet lenger noodzoakelek en wodden oaveral darpen gesticht, later uutgreujend tot steadn. Vermeudelek is dit et eerst ebeurd in et [[Midden-Oosten]]. In et streumgebeed van den [[Eufroat]] en de [[Tieger]] (Mesopotaomie) untstoanden zo'n 10.000 joar eleden de eerste [[stadstoat]]en. {{DEFAULTSORT:Jager Verzamelaar}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Prehistorie]] ktwtg9d2z07xkc0x4olcy5z3n3d1hgm 0 10754 262955 258357 2013-05-04T21:54:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''koppertied''', ok '''koppersteentied''' of '''chalcolithicum''' of '''Äneolithicum''' eneumd, is ne [[archeologiese kultuur]]tied dee ok wal as et lesten deel van de [[jonge steentied]] wöd ezene, woarin den mens leerden et metoal [[kopper]] te bewarken en doar [[gereedschop]]pen van te maken. == Tiedsanduuding == Deurgoans wöd de koppertied an-eduud tussen 5500 - 3300 v. Chr. Zie zol untstoan waen in [[Anatolië]]. Anvankelek wodden alleneg [[gedaegen]] kopper ebruukt (zoas et in den natuur veurkump). Pas in et [[5000-4500 v.Chr.|5de millennium v.Chr.]] wöd untdekt dat bepoalde [[Erts]]en, wanneer zie verhit wodt, ok kopper oplaevert. Hierveur hadden zie wal bijzundere [[oaven]]s neudig: n gewoon [[holtskool]]vuur wöd nooit heiter as 700&nbsp;°C, en et [[smeltpunt]] van kopper ligt bi-j 1085&nbsp;°C. == [[Metallurgie]] == Kopper is n zacht metoal en neet arg geskikt veur gereedschoppen. Deur toovooging van kleine hoovölheden van n ander metoal wödt et völle harder. Et beste hierveur is [[tin]]. Deur de toovooging van tin an kopper untsteet [[brons]], dit is ne zogeneumde [[legering]]. Noa verlöp van tied verving et gebruuk van brons dat van kopper, woarmet de koppertied (of, as dit neet as ne ofzunderleke tied wödt ezen, de steentied) endegt, en de [[bronstied]] begunt. In Nederlaand bunt wal wat kopperen veurwarpen evonden moar is neet echt sproake van ne ofzunderleke koppertied veur et beginne van de bronstied. Wi-j möt wal altied bedenken dat metoalen kostboar waren en dat veurwarpen doarumme in den raegel wödden umgesmolten. Dit verkloart woarum wi-j bieveurbeeld weinig of gene gereedschoppen trögvindt woarmet de olde Egyptenoaren beeldhouwden. == Samenlaeving == De kleine [[naederzetting]]en van et vrögge- en midden-[[Neolithicum]] waren tot mangs joekels van staedn uut-egreujd ([[Uruk]] en [[Ur]]) (Met nen umvang vergeliekboar met et Amsterdam van vandage). Der was [[laandbouw]] en [[veeteelt]], doar was enige [[industrie]] van gebruuks- en sierveurwarpen. De warktugen waren stark verbetterd deur de toopassing van kopper. Der wöd handel edreven: mangs met gans wiet of-elaegen gebeeden. Der was noo veul specialisatie en de samenlaeving was [[hiërarchies]] organisierd. Deur den handel en metoalbewarking wödden sommigen welvoarend: der kwamen kleinen, beslotten gröppen van veuranstoande, beveurrechte leu in de gemeenschoppen. Doardeur untstoanden spanningen in en tussen de naederzettingen. De naederzettingen wodden better beveiligd. Krieg wodden nen wieze um belangen te behartigen. Deur et anleggen van veurroaden en et verzamelen van kapitoal was et verschiensel "privé-eigendom" moar ok [[diefstal]] op-etraeden. Der waren vörmen van [[rechtsproak]]. Et wiel wodden uut-evonden (rundumme 4000 v. Chr.): doarmet wodden et vervoer verbaeterd. Ok wöd et later ebruukt as [[pöttenbakkerswiel]]. Wieter wöd et wiel ebruukt in de ni-je [[striedwagen]]s. Op et ende van de koppertied (rundumme 3300 v. Chr.) wodden et skrift uut-evonden, meugelek deur de toonemmende vroag noar bookholding in den handel en de hiërarchiesen samenlaeving. Vörmen van [[belasting (fiscaal)|belastingofdracht]] an de gemeenschop ontstoanden. == Geleuf == Bestoand et geleuf in et neolithicum tot dan too veurnoamelek uut [[veurolderverering]] en meugelek de verering van ne [[modergodinne]], noo komt doar ok menneleke goden en is der ne unwekkeling noar et vörmen van n vollaedig [[pantheon]] van goden met [[mythologie]]se uutbeeldingen. == Ötzi == Den rundumme 5300 joar olden [[iesmummie]] [[Ötzi]] had tot verrassing van de archeologen ne kopperen biele bi-j zich, wat de koppertied in de landen rundumme de [[Alpen]] n stukke noar veuren verplaatsten. In et kopper van dizze biele is en anzeenlek gehalte [[arsenicum]] an-etroffen. Meugelek is de toovooging gebruukt um et metoal kopper ne grotere hardheid te gaeven veurdat zie untdekten dat de toovooging van tin zich hier better too leenden, moar et kan ok waen dat et arsenicum al van nature in et koppererts was. == Vindplaetse == * [[Afanasevokultuur]], [[Mongolië]] * [[Hattiërs|Hattië]], West-[[Anatolië]] * [[Uruk]], Sumer, Mesopotamië, Irak * [[Ur]], Sumer, Irak * [[Kumtepe]], Turkije == Zee ok == * [[Prehistorie]] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Prehistorie]] e7bnre7le6b4jfy2suxfxoxw70cgune 0 10755 263097 258358 2013-05-04T22:29:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Batavorum.JPG|thumb|250px|Model van et [[castrum]] bi-j Ulpia Noviomagus Batavorum]] '''Ulpia Noviomagus Batavorum''' is den olden name van [[Nimwaege]] in de late [[Romeinse tied]]; et veurvoogsel ''Ulpia'' verwis noar [[Trajanus|Marcus Ulpius Traianus]] dat ons in stoat stelden den name ne tiedsanduding te geaven ([[104]]). Veurhen stoand de plaatse bekend under den name ''[[Oppidum]] Batavorum''. Of ''Batavodurum'' (verstarkte stad van de Bataven) inderdoad deezelfde [[neaderzetting]] anduudt, is neet zeker. == Historie en archeologie == Et underzeuk in Nimweage is an-evangen deur den archeoloog [[Jan Hendrik Holwerda]], weens belangstelling wodden ewekt deur wat Romeinse oldheden dee evonden waren. Hi-j groof in dee tied [[1914]] tot [[1921]] n antal smalle sleuven. Holwerda kenden de ''Historiae'' van [[Tacitus]], dee zegt dat ''Oppidum Batavorum'' deur [[Julius Civilis]] in [[69]] n.C. in braand wodden estokken. Holwerda verboand ziene vondsten mit dit verhoal en menen ''Oppidum Batavorum'' evonden te hebben en zelfs et huus van [[Julius Civilis]]. Moar later blek et neet um ne inheemse neaderzetting te goan, moar um n Romeins ekonomies en bestuurlek centrum: de verbliefplaatse van de Romeinse magistroaten, handwarksleu en koopleu. Howal Holwerda's slotsomme onjuust blek, was et dudelek dat [[Nimwaege]] ne archeologiese toplokasie was en in [[1970]] wodden et gebeed as archeologies monument bescharmd. Vanof dee tied bunt nog völle sporen trög-evonden dee ons helpt de eskreaven historie neet alleneg in de tied, moar ok in de ruumte te plaatsen. Op groand van vondsten künt delen dee [[Tacitus]] skref deur tastboar bewiesmaterioal wödden understeund. == Prehistorie == === Vondsten === De vrogste sporen dee duudt op bewonning van [[Nimwaege]] bunt wat grofkulen uut et late [[neolithicum]] (rundumme 2000 v.Chr.) op et [[Köpsen Höf|Köpse Vlak]]. Wieter bunt doar n antal [[grufbulte]]n evonden uut de [[bronstied]], woarin de verbrande resten van meerdere leu bunt evonden (rundumme 1100-500 v.Chr.). Ok bunt sporen van ne kultusplaatse evonden. In latere tieden greujden dit gebeed uut tot n echt grofveld (late bronstied, vrögge [[iezertied]]). Bi-j sommige van dee groaven uut dizze tied bunt woapens evonden zoas iezeren speren en de reste van nen [[striedwagen]], zodat wi-j mit enige zeakerheid könt stellen dat de strategiese ligging al in de prehistorie in-ezene wodden. An de noordkante van den [[Waal (revier)|Waal]] ([[Lent (Gelderlaand)|Lent]] en [[Oosterholt (Gelderlaand)|Oosterholt]]) bunt bewonningssporen evonden dee terögge goat tot in de achtste eeuwe veur Christus: eerdewarken spinklöskes, koelen en poalkulen, nen vuursteen' sikkel en n [[urnenveld]], woarschienlek resten van ne kleine [[neaderzetting]]. Ok uut de midden-iezertied bunt sporen evonden, under andere ''Den kearl van Lent'', n good bewoard ebleaven skelet van nen kearl op middelboare leaftied (noar begrippen van vandage) den mit oor- en vlechtringen begroaven wodden. Ok bunt kedavers van huusdieren evonden, woarvan sommigen zunder kop. De sporen van bewonning vanof de midden-bronstied tot noa de Romeinse tied döt vermooden dat de [[Bataven]] veurnoamelek ten noorden van den Rien hebt ewond. Of de bewonning vanof de oldste tied achter mekare is ewest, is op groand van archeologies materioal neet te zeggen. [[Verhuzingen]] zölt gewis ne [[demografie|demografiese]] faktor ewest wean, moar verskillen in begroafenisrituelen ([[krematie]] teggenoaver [[begroaven]]) en uterleke kenmarken van eerdewark könt ok kulturele invloden van butenof wean, zunder ne grootschoalege verhuzing. ==Bronnen== * Het Kops Plateau, ''Van Enckevort'' en ''Zee'', Amersfoort, 1999. ISBN 90-6825-166-X. * Vindplaatsen in Vogelvlucht, ''Van den Broeke'', Bureau Archeologie, Gemeente Nijmegen 2002. * Romeins Nederland Boven het Maaiveld, ''Kosters'', ''Peterse'' en ''Swinkels,'' Nijmegen 2002, ISBN 90-6829-074-6. * Roman Imperial Army, ''Webster'', London 1996, ISBN 0-09-475660-0. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Nederlaand]] s97f3ruyd63nx4s7ywimr5lockikd77 0 10756 291873 262816 2016-11-12T10:41:29Z CommonsDelinker 166 [[010_Agrippina_Maior_36_mm_ext.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Sealle|Sealle]], mit as reden: per [[:c:Commons:Deletion requests/Files in Category:PD-Coins-Krenzer|]]. wikitext text/x-wiki '''Germanicus Caesar''', mangsmoal kortweg '''Germanicus''' ([[15 v.Chr.]]-[[19|19 noa Chr.]]) was nen veuranstoanden Romeinsen veldheer uut et [[Julies-Claudiese huus]]. Hi-j was den zunne van [[Nero Claudius Drusus]] en [[Antonia Augusta|Antonia minor]], ne dochter van [[Marcus Antonius]]. [[Imperator Caesar Augustus|Augustus]] was zienen grootonkel: den ziene zuster [[Octavia Thurina minor]] was ziene oepoe langs mooderskante. Deur twee op-envolgende [[adoptie]]s ([[Tiberius Claudius Nero (zoon)|Tiberius]] deur Augustus, Germanicus deur Tiberius) mocht hi-j Augustus later zien grootva neumen. Hi-j trouwden met ne (warkeleke) kleindochter van Augustus, [[Vipsania Agrippina maior|Agrippina]]. [[Caligula]] was zienen zunne, [[Claudius I|Claudius]] zienen breur, en den letsten keizer van et [[Julies-Claudiese hues]], [[Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus|Nero]], zienen kleinzunne. ==Ofkumst== Germanicus was langs vaderskante nen telg uut et [[Gens Claudia|Claudiese huus]]. Langs moderskante, deur adoptie, nen telg uut et [[Gens Julia|Juliese huus]]. Hi-j is veural bekand as nen kundigen kriegsheer en nen biezunder geliefden [[politikus]] in de tied van [[Tiberius Claudius Nero (zunne)|Tiberius]]. Et was veural an um te danken dat doar noa den naederloag van [[Varus]] in et [[Teutenburgerwold]] wier orde en röste weerummekeerden an de grenze met Germanië (Tacitus, ''Ann.'' [[:nl:s:Annales/Boek I#XXXI|I 31.2.]]). Hi-j stred teggen de [[Chatti]] en [[Cherusken]] tot an de kuste met de Noordzee. Noadat zienen vader in [[9 v.Chr.]] unverwacht oaverleed, wöd dizzen [[postuum]] et ''[[agnomen]]'' [[Germanicus (agnomen)|Germanicus]] too-ekend dat ok aan ziene zunnen zol toovallen (Suetonius, ''Vita divi Claudi'' <span class=plainlinks>[http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Claudius*.html#1.3 1.3], Cassius Dio, [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/55*.html#2.3 LV 2.3].). Zien moder zol nooit hertrouwen, moar intrekken bi-j heur schoonmoder [[Livia Drusilla II|Livia]] ([[Valerius Maximus]], [http://remacle.org/bloodwolf/historiens/valere/livre4.htm#3r IV 3 § 3], [[Flavius Josephus]], ''Antiquitates Iudaicae'' [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0146&layout=&loc=18.180 XVIII 180]). ==Germanicus as veldheer== ===Oppergezag oaver de Germaanse laegers (13-17)=== [[Ofbeelding:Germanicus.png|thumb|150px|Germanicus as veldheer ([[Vaticoanse musae]]).]] Et oppergezag oaver de Germaanse laegers is vanof [[13]] n. Chr. in hende van Nero Claudius Drusus Germanicus - noa ziene adoptie deur [[Tiberius Claudius Nero (zunne)|Tiberius]] in [[4]] n. Chr. Julius Caesar Germanicus - den deur den [[senoat (Rome)|Senoat]] bekleed is met nen ''imperium proconsulare'', woardeur hi-j het gezag hef oaver dee beide ''[[legatus Augusti pro praetore|legati Augusti pro praetore]]'' en eure laegers. De ''legati'' haandelen in feite in name van den ''[[princeps]]'' den zien ''imperium'' oaver eur dan wier hef of-estoan an Germanicus, den veurmoaligen ''[[consul ordinarius]]''. Dizzen hef zich in [[13]] al eens loaten uutroopen - zi-j et dan wal tezoamen met Tiberius en Augustus - as ''imperator bello Germanico''. ==Referenties== *T.D. Banner, ''The Victories of Augustus'', in ''Journal of Roman Society'' 64 (1974), pp. 21 - 26. *L. De Libero, art. Imperator, in ''NP''5 (1998), klm. 954 - 955. *L. De Libero, art. Imperium, in ''NP''5 (1998), klm. 955 - 958. *W. Eck, art. Germanicus (2), in ''NP''4 (1998), klm. 963 - 966. *[http://www.roman-emperors.org/germanicus.htm D. Hurley, art. Germanicus Julius Caesar (15 B.C.- A.D. 19), in ''DIR'' (1999-2004).] *Ronald Syme, R. Syme, ''History in Ovid'', Oxford, 1978, pp. 56-71. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Romienen]] 4c22f0evht0b7vgd3khs1yhvzl5c8je 0 10757 288716 282518 2016-10-27T15:08:12Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Stadtwappen Winterberg.svg|thumb|right|200px|Stadwoapn Weenterboarg]] '''Weenterboarg''' ([[Duuts]]: ''Winterberg'') is ne plaatse in de [[Duutslaand|Duutse]] deelstoat [[Noordrhain-Westfele|Noordrijn-Westfoaln]] in de regio [[Hoogzoerlaandkreenk]]. n Stad hef 14.300 inwonners. plaatsn in de buurte beent [[Arnsberg]], [[Brilon]], en [[Willingn]]. Weenterboarg in [[Zoerlaand]] is vuur Neerlaanders t körtste bie vuur weentersport. Met n uur of 3 kö'j dr al komn. Doarnöast kö'j in t weenter aait op [[sniej|snee]] rekn, umdet ze doar grote sneekanonn hebt. Nöast t grote skigebeed hef Weenterboarg ook 2 springskaansn en ne offisjele rodel- en bobsleebaane. t grötste skigebeed lig roondum n boarg de [[Kale Astn]]. ==Döarpkes noabie Weenterboarg== [[Ooldastnboarg]], [[Ooldnveeld]], [[Elkeringhuuzn]], [[Greunebach]], [[Hildveeld]], [[Hogeleie]], [[Langewiese]], [[Lenneplaatse]], [[Mollseifen]], [[Niejastnboarg]], [[Neersveeld]], [[Siedlinghuuzn]], [[Silbach]], Weenterboarg en [[Tuuskn]] ==Oetgoande verbeendige== {{Commons|Winterberg}} *[http://www.winterberg.de/ Gestinformasiestelsel Weenterboarg (Duuts)] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] g1bhz9v8ir68dlite5pg07wibams76f 0 10758 77253 2008-08-18T12:34:36Z 217.120.202.153 deurverwiezing naor [[Weenterboarg]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Weenterboarg]] rjxn7qpaw1s3wxc59ys3inwvzi84bst 0 10759 77254 2008-08-18T12:37:31Z 217.120.202.153 deurverwiezing naor [[Weenterboarg]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[weenterboarg]] gbmu7rsl08yma2fj1bds86zcq73h2hg 0 10760 262745 258231 2013-05-04T20:00:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Cherusken''' waren nen [[Germoanen|Germaansen]] stam in noordwest Duutslaand, an de middenlöppe van den [[Wezer]]. De belangriekste noabervolker waren de [[Chatten (volk)|Chatten]] en de [[Chauken]]. De Cherusken wödden et eerst beskraeven deur [[Gaius Julius Caesar]] in zien wark "[[De Bello Gallico]]", book 6.10, woarin hi-j ziene wederwoardigheden van 53 v.Chr. besckref. De Cherusken wödden in 12 v.Chr. underworpen deur [[Drusus]] tiedens ziene veldtochten oostelek van den [[Rien]]. Later verweerf den stam groten roem tiedens den [[Slag bi-j et Teutenburger Wold]] in 9 n. Chr. under leiding van [[Arminius]], toon de Cherusken in samenwarking met angrenzende Germaanse stammen, de Bructeren, Chatten en Marsen, dree Romeinse legioenen under [[Publius Quinctilius Varus]] verneetigend versloogen. Noa dizzen slag gaven de Romeinen et straeven um et Germaanse gebeed tussen Rien en Elbe in te lieven bi-j et Romeinse Riek op en trokken zich terugge tot de Riengrenze. De veroavering wodden te kostboar. [[Tacitus]] skref in ''[[De origine et situ Germanorum]]'' dat de Cherusken noadeen ne lange tied van vrae hebt ekend, woarnoa zie met de [[Chatten (volk)|Chatten]] in krieg raken en deur dizzen wödden verslagen. De tiedsanduuding van den krieg is unduudelek, moar zal tussen 51 n. Chr. en 98 n. Chr liggen. == Bereumde Cherusken == * Arminius, ''liberator Germaniae'' (volgens [[Tacitus]], versloog [[Varus]] en mek n ende an de Romeinse bezetting van [[Germanië|Germania]]. * [[Flavus]] ("den blonden", bi-jnoam egaeven deur zien Romeinse samenwarkers), breur van [[Arminius]], deent as officier in et Romeinsen laeger under [[Germanicus]]. * [[Segestes]], teggenspöller van [[Arminius]], stelt Varus op de heugte van den ziene plannen. * [[Italicus]], as giezeloar op-egreujd in [[Rome]] en deur [[Claudius (keizer)|Claudius]] in [[47]] n.C. as könning noar de Cherusken ezonden. Naeve van Arminius. * [[Drusus]], underweerp de Cherusken * [[Varus]], ''[[legatus|legatus pro praetore]]'' in [[Germanië|Germania]], leet zich undanks de waarschuwing van Segestus deur Arminius in ne valle lokken. * [[Germanicus]], Romeins veldheer, organisierden grootskeepse veldtochten in Germania, moar mös opgaeven. * [[Maroboduus]], Anvoerder van de [[Sueben]], mös toozeen hoo de [[Semnonen]] en de [[Longobarden]] de kante van [[Arminius]] kozzen. == Tieden == * [[18 v.Chr.]] - [[9]], Veroavering deur [[Nero Claudius Drusus|Drusus]] en [[Tiberius Claudius Nero (zunne)|Tiberius]]. * [[9]] n.C, Publius Quinctilius Varus wödt bi-j den [[Kalkrieserbarg]] in de valle lokt en verneetigend versloagen. * [[15]] n.C, Tweeden veldtocht van Germanicus. De achtervolging op Arminius begunt. * [[16]] n.C, Daarden veldtocht van Germanicus. Den Slag bi-j Idavisto endigt met nen naederloag. * [[17]] n.C. Krieg met de [[Sueben]]. Maroboduus wödt verslagen, den Cherusken en eure bondgenotten pronken mit buut-emaakten romiense woapens. * [[19]] n.C. Arminius kump, woarschienlek deur verroad in eigen kreng, um et laeven. * [[47]] n.C. Italicus, den zunne van Flavus is den enigen oaverlaevenden van ziene familie. Noa underlingen stried wödt e deur Claudius as könning noar de Cherusken stuurd. * Rundumme [[49]] n.C. Italicus wet ne samenwarking van umrengende stammen en ontevraedenen uut eigen volk in nen veldslag te versloan, wöd later verjaagd, moar kump met hulpe van de [[Longobarden]] weerumme. * Rundumme [[51]] n.C. Italicus oaverwunt ne samenwarking van umrengende stammen en ontevraedenen uut eigen volk in nen veldslag. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis]] [[Kategorie:Germoans vôlk]] k35wzh279e81v24pkj15opq5v7x1uy0 10 10761 266986 262018 2013-05-10T22:20:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Nav | titel = [[Germoanen|Germoanse volken]] | ofb_groot = [[Ofbeelding:Cultures, 1200 BC.PNG|50px]] | inhold = [[Allemannen]] &middot; [[Ambronen]] &middot; [[Ampsivoaren]] &middot; [[Angelen]] &middot; [[Angrivari'jers]] &middot; [[Asdingen]] &middot; [[Batoaven]] &middot; [[Bajuwoaren]] &middot; [[Boi (volk)|Boi'jers]] &middot; [[Bructeren]] &middot; [[Boergondi'jers]] &middot; [[Cananefoaten]] &middot; [[Chamoaven]] &middot; [[Chasuarie]] &middot; [[Cherusken]] &middot; [[Cimbren]] &middot; [[Dulgubnie]] &middot; [[Fosie]] &middot; [[Franken]] &middot; [[Freezen]] &middot; [[Gepieden]] &middot; [[Goten]] &middot; [[Harie]] &middot; [[Helisi'jers]] &middot; [[Herulen]] &middot; [[Hermunduren]] &middot; [[Jeuten]] &middot; [[Kwaden]] &middot; [[Lakringen]] &middot; [[Langebaarden]] &middot; [[Lemovie|Lemovi'jers]] &middot; [[Lugi'jers]] &middot; [[Manimi'jers]] &middot; [[Markomannen]] &middot; [[Marobudui]] &middot; [[Mattiakken]] &middot; [[Naharvoalen]] &middot; [[Nemeten]] &middot; [[Nervi'jers]] &middot; [[Ostrogoten]] &middot; [[Rugiërs]] &middot; [[Saksen (vôlk)|Saksen]] &middot; [[Semnonen]] &middot; [[Silingen]] &middot; [[Sitones]] &middot; [[Sjatten (volk)|Sjatten]] &middot; [[Sjouken]] &middot; [[Skiren]] &middot; [[Sueben]] &middot; [[Suionen]] &middot; [[Sugambren]] &middot; [[Tenkteren]] &middot; [[Teutonen]] &middot; [[Toxandriërs]] &middot; [[Treverie]] &middot; [[Triboken]] &middot; [[Tubaantn]] &middot; [[Tudri]] &middot; [[Ubi'jers]] &middot; [[Usipeti|Usipeten]] &middot; [[Vandalen (volk)|Vandalen]] &middot; [[Vangionen]] &middot; [[Visigoten]] &middot; [[Volcae]] &middot; [[Warnen]] }}<noinclude> [[Kategorie:Mal]] </noinclude> 6gbste8pb4ialb8oai9lncax14jvb7l 0 10762 262652 258418 2013-05-04T19:44:43Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Alemanni expansion.png|thumb||Naederzettingen en uutbreiding van de Allemannen]] De '''Allemannen''' (ok '''Alamannen''', '''Alemannen''') vormden n verbond van [[Germoanen|Germaanse]] volken, beheurende tot den trop van de [[Sueven]], met as machtigsten stamme de [[Semnonen]]. Eure name wis op ne verzameling van volken: "alle mensen". In et joar [[360]] hadden zi-j nog 14 verskillende hartoagen. Zi-j wonden eursprönkelek tussen den [[Rijn|Rien]] en de [[Donau]], in et Zwaben van vandage, vanwoar zi-j vanof 212 raegelmoatig plundertochten ondernamen op Romeins gebeed. Eure name laeft wieter in de namen veur de dialecten van t [[Zwitsers Duuts]] en de name dee-t de Spanjoarden en Fransen veur [[Duutsland]] hebt: * [[Spaans|Spoans]]: ''Allemania'' * [[Fraans]]: ''l'Allemagne'' {{Germoanen}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Germoans vôlk]] [[Kategorie:Oldheid]] jq1uyyp69js2izpdrs7ogfeidakg3rx 0 10763 263165 258417 2013-05-04T22:41:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Sjatten''' (in et Latien ''Chatti'' of ''Catti'') waren nen [[Germoanen|Germaansen]] stam dee rowweg leafden in et zuden van et [[Nedersaksen]] en et noorden van et [[Hessen]] van vandage. Den name ''Hessen'' is nen lateren vörm van denzelfden name, en den stam is doarmet den naamgeaver van et gebeed van vandage en deelstoat. Zie traden veur et eerst in de geskiedenis toon zie oaverwonnen wödden deur [[Nero Claudius Drusus|Drusus]] en [[Tiberius Claudius Nero (zönne)|Tiberius]] in de tied tussen 17 en 9 veur Chr. Meer eslaagd in euren veurtdurenden stried mit de [[Romeinse Riek|Romeinen]] waren de Sjatten as bondgenotten van [[Arminius (veldheer)|Arminius]] den in den [[Slag bi-j et Teutenburgerwold]] ([[9]] noa Chr.) dree Romeinse [[legioen]]en under leiding van [[Varus]] ne vernetegende neaderloage toobrachen. Ok de eeuwn doarnao blevven de Sjatten de Romeinen veurtdurend nen doorn in et euge. In de joaren [[80]] van de eerste eeuwen noa Chr. vochten zie ne riege kriegen teggen [[Tiberius Claudius Drusus Nero Germanicus|Claudius]] en [[Titus Flavius Domitianus|Domitianus]] woarbi-j zie wal veurtdurend et onderspit mössen delven. In [[162]] en [[170]] kwamen de Sjatten nog éenmoal keer as [[agressor]]s in de geskiedenisbeuke mit eure invallen in et Zuud-[[Duutslaand]] van vandage en [[België]]. Doarnoa gingen de Sjatten vort as zelfstandegen stam. Woarschienlek gingen zie op in de [[Franken (volk)|Franken]] an et begin van de 6de eeuwe. [[Publius Cornelius Tacitus|Tacitus]] leavert twee bronnen veur de Sjatten: * De ''[[:la:s:De origine et situ Germanorum (Germania)|Germania]]'' * De ''[[:la:s:Ab excessu divi Augusti (Annales)/Liber I|Annales]]'' {{Germoanen}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Germoans vôlk]] [[Kategorie:Oldheid]] 9596kwuv44pg3buabj8pi5ii3slcjim 0 10764 77281 2008-08-18T15:57:03Z Arch 610 [[Allemannen]] is ewiezig naor [[Allemannen (volk)]]: folt edoan wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Allemannen (volk)]] 3zau38qj92k79un236yozcwh5t9otr8 0 10765 265192 258419 2013-05-09T23:13:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Sjouken''' ([[Latain]]: ''Chauci'') waren n [[Germoanen|Germoanse]] stam ien t Noord Duutse gebied tuzzen [[Ems (revier)|Ems]] en [[Elve]]. Ien t begun wazzen zai bondskop van de Reumers en leverden zai hulptroupen aan [[Germanicus]] ien zien vèldtocht tegen Arminius. Dit bleek nait allend oet historische bornen, môr ook oet vondsten oet n ruterkaamp op de [[Hunnerbaarg]] bie [[Nimweeg]]. Loater ([[47]] noa Chr.), noa opstand van de [[Fraizen]] ([[19]] n.Chr.), ondernomen zai onder laaiden van de [[Cananefoaten|Kaninevoat]] Gannascus ienvalen ien [[Germania Inferior]] en plunderden de kosten van [[Gallia Belgica]]. [[Corbulo]] perbaaierden Gannaskus te vermoorden deur n troup kriegers noar de Groot Sjouken goan te lôten, môr dit laaidde tot grote oprouer onder de Sjouken. [[Claudius (keizer)|Klaudius]] verbad doarop, vlot en goud, Korbulo wieder kraigstochten te ondernemen ien Germania Transrhenanum, omrezen n nije opstand aanemelk was. 58 n. Chr. verdreven de Sjouken heur noaberstam de [[Ampsivoaren|Amsivoaren]] oet t gebied van de Emsmonden. Tiedens de [[Opstand van de Batoaven]] was "ain van de vuregste [[kohort]]en" woarop Sivilis baauwen kon soamensteld oet [[Fraizen]] en Sjouken en stasjoneerd ien [[Tolbiacum]] ([[Zülpich]], bie Keuln). Dizze ainheid wör anders deur de ienwoner doen vouerd, woarnoa heur onderkommen ien braand stokken wör. Ook zonden de Sjouken [[Julius Sivilis]] verstaarken, zunder dat dit deurslaggevend was. De [[Angrivoaren]] zollen loater n dailstam van de Sjouken worden wezen. Ien de vaaierde aive noa Kristus wörren de Sjouken zulf paartlek n dailstam van de [[Saksen (volk)|Saksen]] en paartlek van de [[Frisii|Fraizen]]. De Fraizen ien [[Hail-Oostfraislaand]] en de [[Ommelanden]] stammen den woarschienlek ook van de Sjouken ôf. Man leuft dus dat zai zok ook tot over Ems tou vestegd haren, ien de noudoagse pervìnzie Grunnen. Veuraal [[Kornelis ter Laan|K. ter Loan]] was n staark veurstander van dizze teorie. Tegenswoordeg herinnert de [[Grunnegs-Oostfraise veurnoamen|Grunnegs-Oostfraise noam]] ''Sjoukje'' nog aan dizze stam. Vrouger wörren de Sjouken deur de [[Ommelanden|Ommelaanders]] ook wel '''Hoegen''' of '''Hummers''' nuimd. De noam van t gebied [[Homsterlaand]] (''[[Nederlaands|Nl.]]: Humsterland'') ien t [[Grunnen (provìnzie)|Grunnegse]] [[Westerkertaaier]] herinnert hier nog aan. De oldste noam van t Homsterlaand is ''Hûgmerki'' dat wat betaikent as ''laand van de Sjouken'' of ''laand dat grìnst aan t laand van de Sjouken''. ==Bornen== [[Claudius Ptolemaeus]], ''Geographia'' II.10.<br /> [[Publius Cornelius Tacitus]], ''Annales'' I-II.<br /> [[Publius Cornelius Tacitus]], ''Historiae'' IV-V. {{Germoanen}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Oldheid]] [[Kategorie:Germoans vôlk]] feuuibmgjb30o9paxitfd9h3u82cmw7 0 10766 262659 258421 2013-05-04T19:45:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Angelen''' waren n [[Germoanen|Germoans]] volk uut et noorden van [[Europa (continent)|Europa]]. Zi-j beheurden tot de [[Ingvaeones]] (Noordzeegermanen). Den kern van eur gebeed was woarschienlek elaegen in [[Sleeswiek]]. In de [[5e eeuw|5de eeuwe]] staken zi-j et [[Et Kanoal|Knaal]] ovver en velen et teggenswoordege [[Groot-Brittannië]] binnen, samen mit de [[Saksen (volk)|Saksen]], [[Freezen]] en de [[Juten]]. Noar et schient bunt ''alle'' leden van den stam van de Angelen in de löppe van de 5de eeuwe oaver-estokken, want noadeen is der nargens op et vastelaand meer iets eskraeven oaver eur. Dit in teggenstelling tot de Saksen, Freezen en Juten van wee de ofstammelingen no nog altied in grote antallen in eure olde stamlaanden wont. Den name ''[[Engelaand (regio)|Engelaand]]'' is noar dit volk eneumd, en ok rechtstraekse of ofgeleide weurden as ''[[Engels]]'', ''[[angelsaksisch]]'' en ''[[anglofiel]]'' bunt van et weerd ''angelen'' of-eleid. {{Germoanen}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Germoans vôlk]] [[Kategorie:Oldheid]] d14xxdahjs4w246z8at3b9h096w6hpw 0 10767 285571 285569 2016-10-13T08:22:12Z 185.106.154.230 /* Tuihanti */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Mars Thingsus, Beda and Fimmilena altar, Housesteads.jpg|Altoarsteen van bie de [[Mure van Hadrianus]], woerop de euldste vermeelding van de Tuihanti steet|alt=ie bien niet goed wies|esentreerd|kaoderloos|605x605px]] De '''Tubaantn''', '''Tubanti''' of '''Tuihanti/Tvihanti''' warn nen [[Germoanen|Germaansen]] stam den at zik volgens de oolde tradisjonele geskiedenisse zo um en noabie t begin van n joartelling in t Oost-[[Nederlaand|Neerlaand]] van rechtevoort zol vestigd hebn. Dr is weainig van öar bekeand. Wellich umdet ze weainig verskel maaktn, of umdet öare deelname an gevechtn zo kleain was det ze neet vake neumd wördn. Op ne roondgaank duur Noord-West [[Europa (continent)|Europa]] van [[Germanicus]] in [[14]] noa Kristus, wör n germaansen stam de [[Marsi]] an evöln duur t [[Romeinse Riek|Romeinse leager]]. De [[Bructeren|Bructeri]], [[Usipeti]] en Tubanti treukn dr hen um de Marsi te helpn, mear ze verlöarn dee stried. Eankele hoonderdn joarn later kömn de Tubanti wier in anraking met t Romeinse leager. Kets van t rabbat ebracht duur de ongeveuligheaid en hartvochtigheaid van n Romeinsen keaizer [[Konstantijn dn Grootn]] bie den zin anval op de Bructeri ([[308]]) kömn verskeaidene Germaanse stemme bie mekoar (ook de Tubanti) um t Romeinse Riek an te valn. Konstantijn slachn öar of. Eankele joarhonderdn later gungn de Tubanti duur inmenging op in t grote stamverbaand van de [[Saksen (vôlk)|Saksn]]. Dr beent archeologise bewiezn det de Tubanti al lange van [[metaal]]- en [[Stoal]]maakn wusn. De groondstof [[Iezeroer|oer]] keump völle vuur in Tweante. De leaftied van de stoalmakeriejn geet terugge tot [[280]]-[[350]]. Rechtevoort kö'j ''Tubantia'' nog wierveendn in n naamn van t dagblad [[De Twentsche Courant Tubantia]], de voetbalvereniges H.V.V. Tubantia ([[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]) en Tubantia Borgerhout ([[Antwaarp (stad)|Antwoarpn]]), Voetbal en Athletiek Club De Tubanters oet [[Eanske]], de Twentse Roeivereniging Tubantia (Hengel), Padveenderieje De Tubanten ([[Almelo]]) en de skeetverenige Tubantia ([[Riesn]]); de Tubantiasingel en Tubantiastroate in Eanske en in n naamn [[Tweante]]. Waorschuwing: je bin niet an-emeld. Joew IP-adres zal op-esleugen wörden a'j wiezigingen op disse zied anbrengen. A'j je eigen anmelden of inschrieven dan koemen joew bewarkingen onder joew gebrukersnaam te staon, samen mit aandere veurdelen. IE BIEN IET WIES JOH<big>IE BIEN NIET WIES</big> ==Oetgoande verbeendiges== *[http://www.roman-britain.org/epigraphy/rib_hadrianswall.htm www.Roman-Britain.org: The Roman Inscriptions of Britain] *[http://www.roman-britain.org/rbgods.htm www.Roman-Britain.org: The Gods of Roman Britain] {{Germoanen}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Germoans vôlk]] [[Kategorie: Oldheid]] 8j15xkzsr7z2zp3w5u98b7q4j32rjf5 0 10768 83189 77295 2008-09-21T17:41:03Z Deurverwiezingsverbeteraar 957 [[Tubanten]] is herneumd en is noen een deurverwiezing naor [[Tubaantn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tubaantn]] 6zq1h9d0ai6yac046qqy24v5zq8ed9r 0 10770 263276 258524 2013-05-04T22:59:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Warnen''' (of '''Varni''') waren nen [[germoanen|Germaansen]] stam, verwant an de [[Saksen (volk)|Saksen]], dee eursprönkelek op et [[Oostzee|Oostzee-eilaand]] [[Öland]] leafden. Tiedens de [[Grote Volksverhuzing]] trok et grootsten deel vri-j rap zuudweerts noar de gebeden rundumme de benedenlöppe van den [[Oder]] en doarnoa heaneg an wieter noar et latere [[Silezi'je|Neder-Silezi'je]]. Ok vestigden ze zich in et [[Mecklenburg]] van vandage. Der bunt ok bewieze dat een deel van de Warnen nog wieter noar et westen trokken. In nen breef van [[Theodorik de Grote]] uut [[507]] kü'j leazen dat de Warnen umstreeks dizze tied an de [[Rien]]munding wont. Rundumme [[540]] skref den Byzantiensen skriever [[Procopius]] dat [[Angelen]] uut [[Groot-Brittannië]] en Warnen stried leaverden in de delta van den Rien. Andere bronnen hebt et oaver n Warnies Riek op den noordover van den [[Rien]] an et ende van de viefde eeuwe. Dit riek wodden deur de [[Franken (volk)|Franken]] ten groande ericht. In de 9de eeuwe wödden ok Warnen an den Oder underworpen deur de Franken en goat ze veur altied vort uut den geskiedenisbeuke. Meugelek bunt delen op-enommen deur oprukkende Sloaviese volken, woarna ze zich de [[Varnabi]] neumen. ==bronvermelding== *''M. Schönfeld [http://www.dbnl.org/tekst/scho074hist01/scho074hist01_0002.htm Historische grammatica van het Nederlands], pagina XXXI'' *''Kroniek van Nederland'', ISBN 90-10-05932-4 {{Germoanen}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Germoans vôlk]] [[Kategorie:Oldheid]] jcxvmto2cmqgit7v09n4r5n2sb9z351 0 10771 263224 258512 2013-05-04T22:50:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Usipeti''' (of Usipeten) waren nen [[Germoanen|Germaansen]] stam den ten tiede van [[Julius Caesar]] rond trok zo rundumme et gebeed van [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]] van vandage. Wat bekend is oaver dizzen stam kump ok van Caesar en [[Cassius Dio]]. Zie wödden veural beskreaven as nen stam den veurtdurend op den vlöch was. Ten tiede van Caesar wödden zie verdreaven deur den Germaansen stam de [[Suevi]] (de reden is neet bekend), moar volgens Caesar konden zie eur bestoan as boern neet handhaven deur et opdringen van de Suevi. In wietere schermutselingen mit Caesar delfden zie et onderspit. Tiedens den veldtocht van [[Drusus]] in [[11 v.Chr.]] wödden zie verslagen. [[Tacitus]] vermeldt dat der n [[cohort]] van Usipi (dat woarschienlek steet veur Usipeti) dealnam an de kriegstochten van general [[Gnaius Julius Agricola|Agricola]] in [[Britannia]]. Mit de opkumste van de [[Franken (volk)|Franken]] in de daarde en veerde eeuwe gingen de Usipeti op in n ni-j stamverband mit de Franken. ==Antieke bronnen== *Caesar, ''[[Commentarii de bello Gallico]]'' IV 1, 4, 16, 18; VI 35. *Cass. Dio, LIV 32.1, 33.1. *[http://benbijnsdorp.info/ann01_46.html#1.51.2 Tac., ''Ann.'' I 51.2.] {{Germoanen}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Germoans vôlk]] [[Kategorie:Oldheid]] 2i3zi6t0tjdqa0w43izqozrk5j4ypj3 0 10772 77314 2008-08-18T18:43:12Z Grönneger 1 35 [[Chauken]] is ewiezig naor [[Sjouken]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sjouken]] q5b4lcl869bsepty011zatw083p0cdo 0 10773 262800 258523 2013-05-04T20:23:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Franken''' waren n [[Germoanen|Germaans]] volk dat, veur zowiet bekend is, vanof et begin van onze joartelling in et Duutslaand van vandage wonden en zich uutbreidden oaver heel et noordeleke [[Gallië]]. Zi-j wodden neet beskrevven deur den [[historikus]] [[Tacitus]]. {{Begin|act}} (zie ook: 't [[Fraankische Riek]]) {{Germoanen}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Franken| ]] [[Kategorie:Oldheid]] akwc185nfdovmsghxiz9la3mfao43k8 0 10774 265009 258516 2013-05-09T22:22:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ost-Friesland.png|right|250px|Hail Oostfraislaand in Nordduutslaand]] '''Hail Oostfraislaand''' is n woord dat broekt wordt veur t olle [[Fraislaand (regio)|Fraise gebied]] tuzzen de Nederlaandse grìns bie [[Schaanze|Nijschaans]] en t laand [[Wörsten]], even over [[Wezer]] hìn. De noam Oostfraislaand het noamelk meerdere betaikenissen, zo as hiernoast te zain is en bie Hail Oostfraislaand wordt dus alles bedould. Summege mìnsken rekenen de [[Grunnen (stad)|Grunneger]] [[Ommelanden]] hier ook tou, môr den zol de juuste term wezen [[Oostlaauwers Fraislaand]]. Tegenswoordeg vuilen n hail ìnde mìnsken ien Hail Oostfraislaand zok gain Oostfrais meer. De noam is anders ôflaaiden van de Fraise bewonen om en bie t joar 1000. Loater ien tied is aals, behaalve de groafschop Oostfraislaand, paart worden van t [[Groafschop Oldenbörg]] en loater t [[Grootheertogdom Oldenbörg]]. Mit gewoon [[Oostfraislaand]] wordt t olle groafschop bedould dat bestaait oet de tegenswoordege laandkraisen [[Leer (distrikt)|Leer]], [[Aauwerk (distrikt)|Aauwerk]], [[Wittmond (distrikt)|Wittmond]] en de kraisvraaie stad [[Emden]]. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Oostfraislaand]] nvg8o2dqgtd3pcynlcxto4nxip5h0uk 0 10775 77331 2008-08-18T19:27:13Z Grönneger 1 35 [[Hail-Oostfraislaand]] is ewiezig naor [[Hail Oostfraislaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Hail Oostfraislaand]] texueck0rhf1cpy5t4a8c8k00zv57dx 0 10776 77344 2008-08-18T20:15:55Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Nimwaege]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nimwaege]] 9cpjs22xdjo6i30kpblnxsv8bbwnbvb 0 10777 77348 2008-08-18T20:22:50Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Mense]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Mense]] rog18x7mrw2hbnfvxotqbv5uah2uzyg 0 10778 77350 2008-08-18T20:25:59Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Voegel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[voegel]] g86khrzewjeqdd3kdtbk940eg41w6cz 0 10779 77351 2008-08-18T20:26:40Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Middellaanse Zee]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Middellaanse Zee]] b5mj9zv7ottrzvou3eux7i5o73lsq3p 0 10780 77353 2008-08-18T20:27:34Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hunnerbarg]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hunnerbarg]] ashlnp3tl2n79q2jso1bu62bn4fzc0q 6 10781 159022 126972 2010-08-25T15:28:08Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki Sumtieds worden allend de eerste drij of de eerste vaaier as Westfeels beschaauwd. 5 t/m 10 binnen den Nederlaands Leegsaksisch, 11 en 12 binnen Noord Leegsaksisch en 13 is Grunnegs-Oostfrais. # Oost Westfeels (Ostwestfälisch) # Zuud Westfeels (Südwestfälisch) # Muunsterlaands (Münsterländisch) # West Muunsterlaands (Westmünsterländisch) # Aachterhouks (Achterhoeks) # Veluws (Veluws) # Zallaands (Sallands) # Stellenwaarfs (Stellingwerfs) # Drìnts (Drents) # Twìnts (Twents) # Bentumers (Grafschafter Platt) # Eemslaands (Emsländer Platt) # Westerwôlds (Westerwolds) == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] nominbj42w2st56y325j1l8ut1u652f 14 10783 266635 260668 2013-05-10T18:38:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Eighty Years' War}} [[Kategorie:Oorlog]] [[Kategorie:Geschiedenis van Nederlaand]] sxpx5owvb332cdgc8saf6rozrfcn556 0 10784 279525 274288 2015-03-27T17:39:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki Ne '''belegeringe''' (ok wal: '''beleg''') is ne wieze van et anvallen van ne [[Stad (woonstee)|stad]] of [[vesten|veste]] um dizze te veroaveren, deur middel van totale oetputting. Ne belegeringe begon meestentieds as de stad zich neet wol oavergeven, en de anvallende parti-je de stad neet frontaal kon of wol anvallen. Wat zee dan doot is het kompleet umsingelen van de stad um de beveurroading af te snieden. Ze vangt dan an met de stad te bombarderen, [[loopgraven]] of tunnels te gebruken om dichter bie de stad kommen, de muren undermienen en belegeringsmachinen gebruken um oaver de muren hen te klimmen. Ne belegeringe kan onmundig lange duren as d'r genoog te etten en te drinken is in de stad, zodat et mangs krek zo lange duurt as dat de leu letterlek verhongert, mangs langer. [[Bestaand:Siege of Groenlo November 9th 1606 Snayers.jpg|right|thumb|250px|Belegeringe van [[Grolle]] in [[1606]] deur [[Ambrosio Spinola]]]] Ne belegeringe kan veer meugeleke oetkomsten hebben: # De verdedigende leu hold et oet in de stad, zonder hölp van boetenaf. Zee hebt ''stand eholden''. # De verdedigende leu oaverwint met hölp van boetenaf, wat ''ontzet'' wöd eneumd. # De anvallende partie nemt de stad in, moar de leu oet de stad wet te ontkommen. Dan is de stad ''evakueerd''. # De anvallende parti-je oaverwunt en nömp de stad in en grip alle leu der inne, dan neumt ze de stad ''evollen''. == Veurbeelden van belegeringen == * [[Beleg van Grol (1627)|Beleg van Grol]] (''1627'') [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Belegeringe|!!]] [[Kategorie:Oorlog]] 3l2kwaqxlrfqvmgavya2rirmzmd27p2 14 10785 265930 258487 2013-05-10T15:56:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Sieges}} [[Kategorie:Oorlog]] 0qu7mvr2vi8ebrs1yac25my8xtja719 0 10786 77408 2008-08-18T23:49:39Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Belegeringe]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Belegeringe]] 4n7kwnl0xaenldz59d9b0rkz1vuhm82 0 10787 272067 263238 2013-12-11T00:57:49Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki Nen '''veldtocht''' (ok wal: militaire kampagne of offensief) is ne riege van opènvolgende gevechten ([[veldslag]]en of [[beleageringe]]n), meestentieds oet-evoerd deur één [[leager]]. Dit leager kan in de tussentied wal versterkt wodden deur ni'je soldaten. Zee sprekt oaver nen veldtocht as in nen [[oorlog]] et vi-jandelek gebeed op verschillende tieden achter mekare wöd veroaverd, zoas bi'j [[Maurits zienen veldtocht van 1597]], toon hee achter mekare steaden in den [[Achterhook]] en [[Twente]] innam. Et ende van den veldtocht is as veur et eerste moal verloren wöd. Nen veldtocht kan dage, moar ok wal joaren duren. Veurbeelden van veldtochte: * [[Maurits zienen veldtocht van 1597]] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Oorlog]] rkpfdqwqkzpploy62m3urre0v0bzhn4 0 10790 292042 291576 2016-12-08T13:21:44Z Wwikix 13678 /* Bron */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bredevoort kaart.gif|thumb|Beleg van Breevoort in 1597]] Et '''Beleg van Breevoort''' was n [[belegeringe|beleg]] van 1 t/m 9 oktober deur [[Maurits van Oranje|Prins Maurits]] wat n ende mos maken an de Spaanse bezetting van de [[Republiek_der_Zeuven_Veraenigde_Nederlaanden|Republiek der Nederlanden]] in [[Twente]] en den [[Achterhook]], tiedens [[Maurits zienen veldtocht van 1597]] van augustus tot en met november [[1597]]. ==1 Oktober, Opmars.== Noa de innames van [[Rijnbark]] en [[Meurs]] en [[Beleg van Grol (1597)|Grol]] trok Maurits met zien laeger bestoande uut 6.000 soldoaten en 1.200 peerde op [[1 oktober]] noar de [[vesten|veste]] [[Breevoort]] dat moar deur 2 vendels (200) soldoaten verdaedigd wodden under gezag van nen [[Frankriek|Fraansen]] kapitein Danien Gardot en den luutenaant Van Broeckhuysen deur afwezzigheid van den graaf Van den Bergh en den vri-jheer van [[Anholt]]. Maurits leet de waege noar de stad afluuten, en bouwden zien heufdkwarteer westelek in het noabi-j elaegen [[Aalten]] samen mit 13 [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelse]] vendels onder bevel van Horatio Vere en 12 vendels onder bevel van graaf Willem Lodewiek, den [[Friesland|Friesen]] [[Stadholder]]. Oostelek van de stad laegerden den graaf Van Solms mit 9 vendels, samen mit 12[[Schotlaand|Skotse]] vendels onder bevel van Mereu en 6 vendels under bevel van Duivenvoorde in [[Miste]] en [[Kolle]]. ==2 Oktober, Anvang.== [[Ofbeelding:Brefurtum Capta Anno 1597 - Siege of Bredevoort (Detail, J.Blaeu 1649).jpg|right|thumb|250px|Beleg van Breevoort in 1597]] Noa de insluuting wodden 12 geschutsstukken eplaatst in ofwachting van oaverige kanonnen, kartouwen en mortieren, dee nog vanuut [[Grolle|Grol]] mossen wodden ebrach deur skeepsleu. Moar denzelfden dag leet Maurits n eerste [[salvo]] ofvuuren. (Maurits had de tradisie um noa 3 salvo's nen in-eslotten vesten op te eisen. Gaven de belaegerden zich neet oaver, dan wodden noa nen nen tweeden eis minder gunstige veurweerden an-eboaden. Noa nen daarden en lesten eis, was et alleneg nog moar meugelek um de stad op genade of ungenade oaver te gaeven). Noa den eis van Maurits, repen zi-j vanof de [[stadsmure]] uutdagend "Ghy hebt dee van Grol neet veur" en dat zi-j veurnemmens waren de stad tot den letsten kaerl veur den Spaansen könning te verdaedigen. De verdaedigers hadden vertrouwen in n ontzettingslaeger umdat Maurits gene [[circumvallatielinie|kriegsliene rundumme den stad]] kon anleggen deur de oard van et umrengende laand woardeur de stad midden in n bi-jnoa undeurdringboar brookgebeed lag, undanks dat zi-j moar mit 200 verdaedigers teggenoaver 6.000 soldoatn van Maurits stonden. ==3 Oktober, Loopgraven== Graaf van den Berg leet wetten dat hi-j neet deur de Staotse lienen kon deurbrekken, moar dizze tieding wodden underschept deur de Stoatsen, zodat de tieding neet in Breevoord te heuren was. Zi-j wosten neet dat der nooit verstarking zol kommen. Intussentied leet Maurits dammen bi-j de waotermölle deurstekken, um te prebeern de [[Stadsgrachte]] löäg te loaten lopen. Moar hi-j kwam der rap achter dat et unmeugelek is ne grachte dreuge te leggen in n laeg-elegen gebeed midden in et brook. Der was ginne andere meugelekheid dan et graven van [[Aproches]] woardeur soldoatn en geschut noar veuren evoerd konnen wodden. Zo gebeuren et dat an den oost- en westziede de stad beschotten wodden, en de Freezen en Engelsen wisten noo op 400 meter van de stad te kommen deur et anleggen van loopgraven. Howal den toostaand veur den bezetter der noo neet better op was ewodden, blaeven zi-j iedere an-eboden oavergave weigeren, umdat zi-j et volste vertrouwen in de strategiesen umgaeving, grachte en veural et ontzettings laeger van Grave Van den Berg hadden (dat nooit kommen zol). ==4 Oktober, Geheim Wapen. == Maurits, altied in veur et gebruuk van de ni-jste striedmiddelen, brech n geheim wapen in stried. Op [[15 juli]] [[1597]] was in [[Den Haag]] ne kurken brugge demonstreert woarmet ne draagboare bestorming op ne belaegerde stad kon wodden uut-evoerd. Dat wol Maurits uutpreberen, dizze brugge bestoand uut lösse underdaelen, en kon wal 150 bewapende soldoatn en ok zwaor geschut oaverbringen. De under- en boavenkante was verstarkt mit holten planken. Maurits gaf opdrächt dizzen vanuut [[Doezebarg]] te loaten kommen en wal genog bruggedelen um vanuut 3 kanten nen anval te können uutvoern. [[Ofbeelding:Aalterpoorte 1597.png|thumb|Stried um de [[Aalterpoorte]]]] ==8 Oktober, Bloodig handgemeen.== Et kriegsgwald was noo in alle haevigheid too-enommen, noa 5 dagen hebt de [[Schotlaand|Schotten]] vanuut de westkante nen [[Raveliene|Halven Moan]] veur de [[Aalterpoorte]] noa n alderbastend bloodig handgemeen wetten in te nemmen. Den dag kwamen ok de eerste bruggedelen met skeepn vanuut Doezebarg ter plaatse. Noo was et nen zaak van tied. ==9 Oktober, undergang.== Vrog in de mörnen wödden in alle haevigheid an-evangen mit zwaor unopholdelek geschut op de oost- en westkante van de stad, woarbi-j vanuut et zuuden de kurkbrugge wödden an-elegd. Nen gans gevoarleken toostaand, want de skeepsleu van Maurits mössen dit zunder dekking woarmaken, woarbi-j zi-j unopholdelek vanof de stadsmure wödden beschotten. Moar mit ne woare doodsverachting wösten dee soldoaten nen eersten [[stadswal]] te noaderen, en groven zich dreks in. Et was noo 2 uur, en den stormlöp had nen groten indrök op de verdaedigers emaakt. Volgens kriegsgebruuk uut dee tied, kwam noo nen trommeloar noar den wal um n tekken te gaeven dat zi-j wollen onderhaandelen oaver veurweerden van oavergave. Moar den Stoatsen waren noo neet meer ansprekboar, et beleg had an Stoatsen kante al teveul blood ekost. Toon den trommeloar zien heufd boaven den wal uutstak wodden zien heufd derof eschotten deur nen kanonskoggel. Hierop ging de bestorming in alle haevigheid wieter, Maurits was den grep op de soldoaten noo kwiet, moar et was ok meugelek dat Maurits de soldoaten euren gang leet goan um wraak te nemmen waegens undergoane ontberingen. De verdaedigers leten noo vrouwleu en kinder op de wallen, in de hoppe dat et anzicht op 'et zwakken geslacht' den stoatsen mild zol stemmen. De Spanjoarden smetten noo mit eure hooden in de loch (as tekken van oavergave) moar zi-j wodden harteloos oaver den kling ejägd. Oaver-eeblaeven Spanjoarden vlögten noo noar et [[Kasteel Breevoort|kasteel van Breevoort]] as letste schuulplaatse. Noo kwam roofzucht noar boaven bi-j de Stoatsen, en den andacht ging noo uut noar buut. Breevoort was doarveur ne winstgaevende plaatse, want völle buutenleu hadden eur bezit binnen de muren van de stad ebrach. Maurits leet ziene tröppe 2 dagen uutroazen en plunderen. Maurits zei in n skrieven noa oflöp "Uwer Ed. moghen voor zeecker daer voor houden, dattet de starckste plaets is, die wy dese tocht den vijandt afghenomen hebben" ==11 oktober, genade en ungenade == Noadat de gemooderen bedoard waren, gaven de ingeslottenen under anvoering van Luutenaant Van Broekhuysen op et kastele zich op genade en ungenade oaver. Den [[Gouverneur]] Damien Gardot was et neet elukt um in et kasteel te vlögten. De soldoatn uut et vendel van Van Broekhuysen hadden um eweigerd, en edreigd um dood te sloan as hi-j ok maor enen voot op de brugge zol zetten. Umdat den gouverneur eweigerd had te onderhandelen tot oavergoave under veurdelige veurweerden toon dat nog meugelek was. Gardot was met nen trouw eblaeven soldoat in n hol in den stadswal ekroppen. Hi-j wodden op den dag doarveur evonden, en gevangen-enommen deur den voandrig van graaf Hohenlohe. Howal et laeven van Damien Gardot an nen zieden droad hung, kon e zien laeven vri-jkopen deur nen afkoopsom. De soldaoten van Broekhuysen konden goan teggen betaling van 1.700 goldguldens. De Fraanse soldoaten mossen zich afkopen mit 2.300 goldgulden. Alle bezetters mossen vortgoan en mochten zich 3 moanden neet meer boaven de [[Maas]] loaten zeen, op straffe van den dood. ==12 oktober, oftocht van den bezetter.== Noa betalen van ofkoopsommen ter weerde van 6.000 gulden konden de bezetters goan, mit achterloaten van wapens, en bezittingen. Zi-j mossen vort mit nen bonenstoak in de hende um zich publekelek tot schande te maken. De börgers van Breefoort mössen 6.000 daalders betalen, moar umdat zi-j al eure huze en gooderen kwiet eraakt waren deur nen groten stadsbraand wodden dizzen straf kwiet-escholden deur Maurits. As dank boden zi-j um 3 vaten wien an. Et in-ezamelden geld wodden verdaeld under de gewonde soldoaten en dee waren talriek. Et beleg van Breefoort had Maurits meer officieren en soldoaten ekost as Maurits zienen veldtocht van 1597 bi-j mekare, woarbi-j toch staedn as [[Rijnbark]], [[Meurs]] en [[Grolle|Grol]] in-enommen waren.. ==Stadsbraand== Nen stoatssoldoat den in den nacht noar buut zocht, had bi-j gebrek an lech n bösken streuj an-estokken, deur unveurzichtiheid raakten den heujzoller in braand den oaversloog noar andere huze woarbi-j de ganse stad op 20 huze noa ofbraanden. Howal Maurits kwoad was oaver et veuwal, dacht e ok dat et n ofschrikwekkend veurbeeld veur andere staedn zol waen. Maurits leet 2 vendels achter in de stad en trok wieter noar [[Eanske]]. ==Bron== * [[Staring Instituut]] Stichting 800 Jaar Veste Bredevoort. 1988 ''BREDEVOORT. - Bredevoort een heerlijkheid.ISBN 90-9002135-3 (eerste uutgave 1988) [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:16e eeuw]] [[Kategorie:Belegeringe]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] [[Kategorie:Geskiedenis van den Achterhook]] [[Kategorie:Aalten]] 50ayfdmcyp07jjvc9h6a605jfqzfa35 6 10791 129699 77798 2009-12-14T18:16:34Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Poorte]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Aalterpoorte_1597.png == Licentie == {{PD-70j}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Poorte]] p31cafu1da7dfnl7uficeuk8ehngy7k 0 10792 200088 123931 2011-07-26T20:21:52Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]] 0n3q0pa726jhh0zsoqkle8tsnly7ahr 0 10794 291581 267659 2016-11-07T15:03:31Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki Et '''Beleg van Grol''' geet meestentieds oaver et [[Beleg van Grol (1627)|Beleg van Grol in 1627]]. Er waart völle belegeringen in de [[Grolle#Geskiedenisse|geschiedenisse van de veste Grolle]]: * [[Beleg van Grol (1595)]], deur [[Maurits van Oranje]] (neet gelukt) * [[Beleg van Grol (1597)]], deur Maurits van Oranje (wal gelukt) * [[Beleg van Grol (1606)]], deur [[Spinola|Ambrosio Spinola]] * [[Beleg van Grol (1627)]], deur [[Frederik Hendrik]] * [[Beleg van Grol (1672)]], deur [[Bernhard van Galen|Bommen Beernd]] {{commonscat|Siege of Groenlo}} {{dv}} [[Kategorie:Belegeringe]] tf5eu1v3p8t8rx8pkovobekra61rqpo 10 10795 278187 278185 2015-03-13T20:57:49Z Servien 7 heufdletter wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = {{{naam|{{PAGENAME}}}}} | subkop0 = {{{soorte}}} {{#if:{{{region|}}}|{{#if:{{Info ISO-3166-2:{{{region}}}|0}} |in {{Info ISO-3166-2:{{{region}}}|0}} }} }} | heufdruumte1_1 = [[Bestaand:{{#if:{{{bestandsnaam vlagge|}}}|{{{bestandsnaam vlagge}}}{{!}}border|Vlag ontbreekt.png}}|125x100px|Vlagge van {{{naam|{{PAGENAME}}}}}]] | heufdruumte1_2 = [[Bestaand:{{#if:{{{bestandsnaam wapen|}}}|{{{bestandsnaam wapen}}}|Sin escudo.png}}|125x100px|Wapen van {{{naam|{{PAGENAME}}}}}]] | heufdruumte2_1 = ''Vlagge van {{{naam|{{PAGENAME}}}}}'' | heufdruumte2_2 = ''Wapen van {{{naam|{{PAGENAME}}}}}'' | ofbeelding-kompleet = {{#if:{{{lokasie|}}}|[[Bestaand: {{{lokasie}}}|250x250px|Lokasie van {{{naam|{{PAGENAME}} }}}]] | {{Coordinate |NS={{{breedtegraod|}}} |EW={{{lengtegraod|}}} |type=city |map=left|region={{{region}}}|maplevel=adm1st|mapsize=240|name={{{naam|{{PAGENAME}} }}}}} }} | subkop1 = Bestuur | head1_1 = Ligt in | item1_1 = {{#if:{{{region|}}} | {{#if:{{Info ISO-3166-2:{{{region}}}|flag}} |[[Bestaand:{{Info ISO-3166-2:{{{region}}}|flag}}|24x16px|{{{region}}}]] }} {{#if: {{Wikidata|P131}}|{{#invoke:PropertyLink|property|P131}}|{{#if:{{NAMESPACE}}||[[Kategorie:Wikipedie:Wikidata ontbrök]]}}}} <!-- P131 is: ''ligt in'' (bestuur) --> | {{{provinsie}}}[[Kategorie:Mal:Ploats/Gin region]] }} | head1_2 = {{#if:{{{öppervlakte|}}}|[[Gemiente (bestuur)|Gemeente]]}}| item1_2 = {{#if:{{{öppervlakte|}}}|{{{gemeente}}} }} | subkop2 = Geografie en bevolking | head2_1 = {{#if:{{{öppervlakte|}}}|Öppervlakte}}{{#if:{{{öppervlakte laand|}}}|<br />- [[Vastelaand|Laand]]}}{{#if:{{{öppervlakte water|}}}|<br />- [[Woater|Water]]}} | item2_1 = {{#if:{{{öppervlakte|}}}|{{{öppervlakte}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]] }}{{#if:{{{öppervlakte laand|}}}|<br />{{{öppervlakte laand}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]] }}{{#if:{{{öppervlakte water|}}}|<br />{{{öppervlakte water}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]] }} | head2_2 = [[Bevolking|Inwonners]] | item2_2 = {{{inwonners}}} <small>({{{daotum inwonners}}}) | head2_3 = {{#if:{{{dichtheid|}}}|[[Bevolkensdichtte|Dichtheid]]}} | item2_3 = {{#if:{{{dichtheid|}}}|{{{dichtheid|}}} inw./km²}} | head2_4 = {{CoordinateSYSTEM|{{{region|??}}}}} | item2_4 = {{Coordinate |article=/ | text={{#if: {{{breedtegraod|}}}|DM}}|NS={{{breedtegraod|}}} |EW={{{lengtegraod|}}} |type=city |region={{{region}}}|name={{{naam|{{PAGENAME}}}}}|pop={{formatnum: {{{inwonners|}}} |R}} }} | subkop3 = {{#if:{{{verkeersaoder|}}}{{{netnummer|}}}{{{postkode|}}}|Aoverig}} | head3_1 = {{#if:{{{verkeersaoder|}}}|Belangrieke verkeersaoders}} | item3_1 = {{{verkeersaoder|}}} | head3_2 = {{#if:{{{netnummer|}}}|[[Netnummer]]}} | item3_2 = {{{netnummer|}}} | head3_3 = {{#if:{{{postkode|}}}|[[Postcode|Postkode]]}} | item3_3 = {{{postkode|}}} | vootkop = {{#if:{{{webstae|}}}|Offisiële webstae}} | voot = {{{webstae|}}} | ofbeelding2 = {{{ofbeelding2|}}} | caption2 = {{{umskrieving2|}}} }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 98c4ontmtjxszqae9ppak2zuwrbjnmf 0 10796 288699 288605 2016-10-27T14:49:17Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:DEU Moers COA.svg|thumb|right|100px|Et woapen van Meurs]] '''Meurs''' ([[Nederlands]]: ''Moers'') is ne [[Stad (woonstee)|stad]] in de [[Duutslaand|Duutse]] deelstaat [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]]. Meurs leg an de [[Rijn]] en is de grootste stad in et [[Kreis]] [[Wezel]] met zien 107.048 inwoners.<ref>[http://www.it.nrw.de/statistik/a/daten/amtlichebevoelkerungszahlen/rp1_dez08.html Webstae van den ambt veur de statistiek van Noordrien-Westfalen] </ref> Vanof de middeleeuwen tot an de [[Frankriek|Fraanse]] bezetting in de 19e eeuw, was Meurs de heufdplaatse van t vorstendom Moers. In den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] lag Meurs an de grenze van de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden|Republiek der Nederlaanden]], en is et meerdere moalen bezet en anevallen deur de [[Spanje|Spaansen]] en Nederlanders, zoas in [[1597]] deur [[Maurits van Oranje|Maurits]] tiedens zienen [[Maurits zienen veldtocht van 1597|veldtocht]]. [[Bestaand:Moers schloss 211204.jpg|thumb|right|150px|Et slot van Meurs.]] [[Bestaand:Moers Altstadt vor 1899.jpg|thumb|right|250px|Anzicht van Meurs eure binnenstad in 1899]] == Rifferenties == <references /> == Oetgoande verbindingen == * [http://www.moers.de/ Webstae van de stad Meurs] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] d0vdyntg930f4avcb53thzo7uuk1r8o 0 10797 265197 253841 2013-05-09T23:14:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Soep en jus lepel.jpg|right|thumb|250px|Slaiven]] n '''Slaif''' is n [[lepel]]oard woarmit vluistovven opschept worden kinnen. Dizze lepels hebben voak n laange tengel en n daipe, komvörmege kop dij wat houks op de kop zet is, woardeur man beter scheppen kin. Der binnen verschillende moaten, woarbie de groteren voak broekt worden om [[soep]] mit op te scheppen. De klainderen binnen veur [[bool]] of [[sjuu|stip]]. Ien t Nederlaands bestaait den ook t woord ''soeplepel''. Slaiven binnen voak môkt van [[rostvraai]] [[metoal]]. Noast de vertoalen ''soeplepel'' bestaait ien t Nederlaands ook t woord ''pollepel''. Dizzent kin ook van holt môkt wezen en gain komvörmege kop hebben. Ien t Grunnegs kin dit nait. n Slaif kin allend van metoal môkt wezen en n [[pollepel]] allend van holt. Slaif kin ook n scheldwoord wezen veur aine dij wat slungeleg is. ==Laidje van Jan Pankouk== Ien t Grunnegs bestaait der n laidje over Jan Pankouk woar of n slaif ien veurkomt. :''Jan Pankouk, Jan Pankouk'' :''Jan eerdappeldaif'' :''Zat onder de toavel'' :''En scheet ien de slaif'' ==Leegsaksisch== *[[Drèents]]: **''slaif'' ([[Veenkelonioals|VK]]) **''sleef'' ([[Midden-Drèents|MD]], [[Zuudwest-Drèents|ZW]]) **''sleeif'' ([[Midden-Drèents|MD]], [[Noordenvelds|KVD]]) **''slief'' ([[Zuudoost-Drèents|ZO]], [[Midden-Drèents|MD]], [[Zuudwest-Drèents|ZW]]) *[[Grunnegs]]: **''slaif'' **''slijf'' ([[Hoogelaandsters|HGL]]) *[[Stellingwarfs]]: ''slief'' *[[Tweants]]: ''sleef'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Raaive]] 1znd1de7sv5mroyim4y4x5vjybz9h87 0 10798 285016 283909 2016-06-27T22:11:56Z 91.9.96.80 use file from commons wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Kiek bi-j [[Maurits van Oranje-Nassau, van Vollenhoven]] veur et artikel oaver den prins Maurits uut 1968.}} [[Ofbeelding:Michiel Jansz van Mierevelt - Maurits prins van Oranje.jpg|thumb|upright|Prins Maurits]] '''Maurits van Oranje''' ([[Slot Dillenburg]], [[14 november]] [[1567]] – [[Den Haag]], [[23 april]] [[1625]]), [[Prins van Oranje (titel)|Prins van Oranje]], Graaf van [[Huus Nassau|Nassau]], [[stadholder]] en van [[1585]] tot zienen dood [[kapitein-generoal]] van et leager van de [[Republiek der Zeaven Vereanegde Nederlanden]]. == Jeugd == Prins Maurits wodden geboaren in Dillenburg as zönne van [[Willem van Oranje]] en ziene tweede vrouwe [[Anna van Saksen]]. Toon Maurits nog gin joar old was, verleet Anna van Saksen et Slot Dillenburg. Maurits zol zien mooder nooit meer trögzeen. Zien vader was inmiddels leider ewödden van den [[Den Nederlaandsen Opstaand|opstaand]] in de [[Laege Laanden (stoatkunde)|Nederlaanden]] en verblef doar reagelmoatig. In et dagelekse leaven in Dillenburg wodden Maurits dan ok streng Calvinisties op-evood deur zienen onkel [[Jan VI van Nassau-Dillenburg|Jan van Nassau]]. Hi-j studierden eerst in [[Heidelbarg (Duitslaand)|Heidelbarg]] ([[1575]]-[[1577]]) en vertrok toon noar de Nederlanden um in [[1582]] in [[Leiden]] ne studie an te vangen. == Stadholder == Toon op [[10 juli]] [[1584]] zien vader in [[Delft]] wodden vermoord, was prins Maurits 16 joar old. Op zienen 18den verjoardag wodden hi-j al beneumd tot stadholder en admiroal van [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] en [[Zeelaand]]. In [[1588]] wodden hi-j admiroal-generoal van de Nederlanden toon de bevoogdheden van den Road van Stoate op um wodden oaver-edragen. Zienen eersten kriegsdoad was de veroavering van de stad [[Axel]] op de Spanjoarden in [[1586]]. Wat joaren later, in [[1590]] en [[1591]], wodden Maurits ok stadholder van [[Gelderlaand]], [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] en [[Oaveriessel]]. Noa zienen vaders dood beneumden hi-j zichzelf unrechtmoatig tot [[Prins van Oranje (titel)|Prins van Oranje]], en droog dizzen titel 32 joar. Den titel was van zienen olderen halfbreur [[Filips Willem van Oranje|Filips Willem]], vanof 1568 gevängen in Spanje. Noa et oaverlieden van Filips Willem in [[1618]] wodden Maurits den Prins van Oranje. == Kriegshervörmer == Anvankelek stoanden de zaken der slecht veur. Zien leager was zwak en leed nederloag op nederloag teggen de Spaanse tröppe. Moar haenig an slaagden prinse Maurits derin um samen mit [[roadpensionaris]] [[Johan van Oldenbarnevelt]] et ti-j in zien veurdeel te kriegen. In de joaren '90 van de [[16e eeuw|16de eeuwe]], toon den Spaansen laandvoogd [[Alessandro Farnese (1545-1592)|Alexander Farnese]], hartog van Parma, deur ziene bemeujenisse mit den Fransen burgerkrieg wodden of-eleid (oaveregens in opdracht van könning [[Philips II]]), behaalden hi-j wal de geslaagde kriegsoaverwinningen woardeur et hele noordoosten van Nederlaand op de Spanjoarden kon wodden veroaverd. Maurits nam [[Simon Stevin]] in dienst as roadgeaver en leraar. Stevin pakken as kriegsuntwekkeloar zaken an, zoas den bouw van [[vesten|vestingsteadn]]. Maurits wodden internationoal as nen groot generoal ezeen. Dat blik bi-jveurbeeld uut et veurstel van den keurvörst van Köln op den Rieksdag te Regensburg in 1597. Hi-j stelden veur um Maurits tot veldoaverste van et Duutse Riek te beneumen in den stried teggen de Turken. Zienen [[Maurits zienen veldtocht van 1597|meest eslaagden veldtocht]] was van van augustus tot en mit november [[1597]] en mos n ende maken an de Spaansen bezetting van de [[Republiek der Nederlaanden|Republiek]] in [[Twente]] en den [[Achterhook]]. == Slag bi-j Ni-jpoort == In [[1600]] wodden et leager mit Maurits as generoal deur Van Oldenbarnevelt noar [[Duunkarke]] estuurd um de doar anweazige [[kaper]]s te vernetegen; dee waren immers in deenst van den vi-jand en richtten grote schaa an bi-j de Nederlandse koopvoardi-je. Maurits wol dizzen taak eigenlek neet, en untmeuten op et straand bi-j [[Ni-jpoort (België)|Ni-jpoort]] n Spaans leager under bevel van hartog [[Albrecht van Oostenriek|Albrecht]]. Dizzen [[Slag bi-j Ni-jpoort]] wust hi-j wal te winnen, toch koesterden hi-j vanof dee tied nen wroak teggen Van Oldenbarnevelt, dee et Stoatse leager an grote gevoaren zol hebben bloot-esteld. == Twaalfjoareg Bestand en stried mit Van Oldenbarnevelt == Enkele joaren later wodden under leiding van Van Oldenbarnevelt nen woapenstilstaand eslotten mit de Spanjoarden, et [[Twaalfjoareg Bestand]]. Maurits was der veural bange veur dat hi-j deur et bestand as leageranvoerder meer butenspel zol stoan mot as bewiesgroand dat de Spanjoarden euren kriegsmacht in vredestied zollen können verstarken. Dit was nen striedtoostaand. Ok tiedens et Twaalfjoareg Bestand brak in de Nederlanden nen stried uut tussen de [[remonstranten]] en de [[kontraremonstranten]]. Al rap unteerdden dit godsdeenstege meningsverschil in nen groten politieken stried. De regenten kozzen parti-j veur de remonstranten. Maurits, howal ok emoategd remonstrants eavenas Van Oldenbarnevelt, kos veur de kontraremonstranten zodat et tussen Maurits en Van Oldenbarnevelt uut de hand leep, mit as uutendelek gevolg dat den Hollandsen roadpensionaris Van Oldenbarnevelt op [[13 mei]] [[1619]] wodden untheufd op beschuldeging van laandverroad. == Leste joaren == [[Ofbeelding:Stadhouder prins Maurits op zijn praalbed Rijksmuseum SK-A-446.jpeg|thumb|Maurits, op-eboard noa zien oaverlieden]] In [[1620]] wodden Maurits, noa et oaverlieden van zienen neave [[Willem Lodewiek van Nassau|Willem Lodewiek]] stadholder van [[Grunnen (provìnzie))|Grunnen]] en [[Drenthe]]. Een joar later wodden den stried mit Spanje hervat. Deur den gerechteleken moord op Van Oldenbarnevelt was de Republiek bestuurlek lang neet meer wat et ewest was en ok op kriegsgebeed leed Maurits een paar unmundige neaderloagen. In [[1623]] vond nen aanslag op zien leaven ploats, beroamd deur de zöns van Johan van Oldenbarnevelt ([[Reinier van Oldenbarnevelt|Reinier]] en [[Willem van Oldenbarnevelt|Willem]]), [[Claes Michielsz Bontenbal]] en andere remonstranten. Den anslag mislukken. Reinier van Oldenbarnevelt wodden hierop untheufd en Willem van Oldenbarnevelt vlöchten noar Brussel. Prins Maurits steerf op [[23 april]] [[1625]] in [[Den Haag]]. Hi-j is woarschienlek an leaverkanker oaverleaden. De zinssprökke van Maurits was "Fortitudo mea Deus" = God is mienen kracht. Dit is ontleand an de Latiense vertaling van Psalm 43:2. Et is ok de woapensprökke van Willemstad (Braobant). Ok had Maurits ne liefsprökke : "Tandem fit surculus arbor" (Ens wöd et stekjen nen boom). == Noageslacht == Maurits is nooit etrouwd ewest. Wal had hi-j dree zöns bi-j [[Margaretha van Mechelen]], woarunder [[Willem van Nassau, heer van den Lek]] en [[Lodewiek van Nassau-Beverweerd]]. Van dizzen wödden ofstemmelingen verheaven tot rieksgraven van (Nassau) la Lecq en (Nassau) Beverweerd. Bi-j minstens vief andere vrouwleu had hi-j ok kinder. == Opvolging == Maurits wodden as stadholder en kriegsleider op-evolgd deur zienen halfbreur [[Frederik Hendrik van Oranje|Frederik Hendrik]] den eavenens teggen de vrea was. <gallery> Ofbeelding:Michiel Jansz van Mierevelt - Maurits van Nassau, prins van Oranje en Stadhouder.jpg|Prins Maurits Ofbeelding:Maurits.jpg|Portret van Maurits Ofbeelding:Bredevoort kaart.gif|[[Beleg van Breevoort (1597)]] deur Maurits in [[1597]] Ofbeelding:1615 Maurits Rott.jpg|Droagpenning, 1615 op Maurits, in gegotten zilver, verguld, deur A. Rottermont, op de keerziede et prinselek woapen mit de [[Orde van den Kousenbaand]] </gallery> == Bronvermelding == * [http://www.dbnl.org/tekst/busk001land02_01/busk001land02_01_0212.htm Busken Huet - Het land van Rembrand] {{DEFAULTSORT:Oranje, Maurits Van}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] [[Kategorie:Monarchie|Maurits Van Oranje]] 5u3paomx8phlwgots8zs4h3aw3apl19 0 10799 288701 288607 2016-10-27T14:49:49Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:DEU Rheinberg COA.svg|thumb|right|100px|Et woapen van Rijnbarg]] '''Rijnbarg''' (verolderd: ''Rijnbark''; [[Duuts]]: ''Rheinberg'') is ne [[Duutslaand|Duutse]] [[Stad (woonstee)|stad]] in de [[dailstoat|deelstoat]] [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]] in et distrikt [[Wesel (distrikt)|Wesel]]. De stad hef 32.000 inwonners <ref>http://www.it.nrw.de/statistik/a/daten/amtlichebevoelkerungszahlen/rp1_dez08.html</ref> Tiedens den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] was Rijnberg ne Spaanse [[enklave]], woarumme dufteg evochten is tussen et Spaanse leager en de opstaandelingen, zoas tiedens [[Maurits zienen veldtocht van 1597|Maurits zienen veldtocht in 1597]]. Noa den [[Tweede Wereldoorlog|Tweeden Wereldoorlog]] was n groot [[kriegsgevangenen]]kamp bi'j Rijnbarg op-ezet deur de [[Amerika|Amerikanen]], woar wal 200.000 man in zat op-e-slotten. == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] llwmfmfvjzdn0nin1h6z1ca1yayw3u8 0 10803 288681 262660 2016-10-27T14:39:59Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Anholt''' is ne [[heerlekheid]] in de stad [[Isselburg]] in den [[Duutslaand|Duutsen]] [[dailstoat|deelstoat]] [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]], an den [[Olden IJssel]], elaegen in et district [[Borken (district)|Borken]]. De stad hef 11.300 inwonners(NRW Stat). Naoabersteden bunt onder andere [[Bokelt]] en et Nederlaandse [[Deutekem]]. Op [[23 mei]] [[1991]] wodden hier et [[Verdrag van Anholt]] eslotten. Et verdrag wodden van kracht op [[1 januari]] [[1993]]. ==Bezeensweerdig== Anholt is veural bekand deur et kasteel ''Waterburcht Anholt''. De "[[heerlekheid Anholt|heern van Anholt]]" regierden ok in delen van Nederlaand, zoas [[Dinsper]], [[Aalten]] en [[Breevoort]]. Nog altied hebt de kasteelbewonners van vandage, de vörsten van [[Salm (geslacht)|Salm-Salm]], völle groand in et [[darp]] [[Breedenbroek|Breedenbrook]]. Teggenwoordig harbargt et kasteel ok n museum en n hotel. Bezeensweerdig is wieter et olde centrum van Isselburg, mit nen [[Waltoorn]] uut de 15de eeuwe en et stadhoes uut de 16de eeuwe. Wieter steet in et centrum van Werth n middeleeuws stadhoes en [[windmölle]]. In Anholt steet ne [[Sint-Pancratiuskarke]] mit doarin [[Muurskildering|muur-]] en [[zolderskildering]]en. Natuurleefhebbers könt eur harte ophalen in et [[Wildpark]] ''Anholter Schweiz''. In Isselburg steet vanof 1794 ne [[iezergeteri-je]]. Het past hiermet in den iezerindustrie dee langs den [[Olden IJssel]] lag. == Oetstalling == <gallery> Ofbeelding:Anholt_mölle.jpg|Mölle in Anholt Ofbeelding:Anholt raadhuis.jpg|Stadhoes Ofbeelding:Waterburcht Anholt.jpg|Waterburcht Ofbeelding:Anholt_woaterburcht_hoes.jpg|Hoes Anholt </gallery> == Oetgaonde verwiezingen == {{commonscat|Anholt (Isselburg)}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Heerlikheid]] [[Kategorie:Geschiedenis van Duutslaand]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] f3tlefql3f6wq7qjg97tszwbzondj50 6 10805 126915 77590 2009-11-26T22:22:40Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == LocatieBredevoort.png == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] bazjx5cytllekzr0qrshp3jsax903o4 0 10809 258142 136413 2013-03-11T11:43:29Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q3812242]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''KVD''' is een ofkörting van: *de [[Kop van Drenthe]], 't noordelijkste deeil van de pervincie Drenthe *'Kop van Drenthe' as verwiezing naor 't [[Noordenvelds]], de streektaal die as ze in de Kop van Drenthe praoten {{dv}} 8bzl7dfhlfq0hdofpmzgvainezbougz 0 10810 258454 219471 2013-03-11T11:51:06Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 32 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q211535]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''MD''' is een ofkörting van: *[[Midden-Drenthe]], een gemeeinte in de pervincie Drenthe *'Midden-Drenthe' as centraol gebied in Drenthe daoras ze [[Midden-Drèents]] praot (niet geliek an de ligging van de gelieknaomige gemeeinte) {{dv}} 0nm25umdwn8kcr0plaj6510xhr23s9n 0 10811 258453 250710 2013-03-11T11:51:06Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 13 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q257247]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''VK''' kan verwiezen naor: * [[Veenkelonioals]], n Leegsaksisch dialekt dat proat wordt in de Grunnegs-Drìntse veenkelonies * [[Verienigd Keuninkriek]], n laand in West-Europa {{dv}} 8svgw3j8xgchmczz55gxx1rwui71th7 0 10812 172131 172053 2010-12-18T06:00:26Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Zaand-Drèents]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zaand-Drèents]] rrfxu7r9yljwde9ieu46npgdjiijwdc 0 10813 172130 172052 2010-12-18T05:59:51Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Zuudoost-Drèents]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zuudoost-Drèents]] 708925qoutsr7qir8xhojmdvgcy2brc 0 10814 280930 280929 2015-04-18T20:57:57Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Cadela de frade 050527 066.jpg|thumb|right|200px|Gewoonn gaffeltaand (''Forficula Auricularia'')]] n '''Gaffeltaand''' ([[Latien]]: ''Dermaptera'') is nen [[insekt]]nsoort, den at vaalt oonder de [[Pterygota]]. n Bekeandstn is de gewone gaffeltaand (''Forficula auricularia''). De gaffeltaand is te herkenn an den krommen klem an de achterkaante (n [[grepe|gaffel]]), de [[cerci]]. Disn is bie t mennken wat grötter as bie t vröwken. Gaffeltaandn wordt vake "vieze deers" eneumd, mear beent feailik onmeundig nuttig. == Naamn == In völle [[Europa (continent)|Europese]] sproak wörd t deerkn wal ''oorwörm'' eneumd: [[Engels]]: ''earwig'', [[Duuts]]: ''Ohrwurm'' (ook: ''Ohrkneifer'', "oorknieper"), [[Freesk]]: ''earkrûper'', [[Fraans]]: ''perce-oreille'', [[Deens]]: ''ørentviste'', [[Slowaaks]]: ''ucholak'' (ucho = oor, lak = skrik), en [[Hongaars]]: ''fülbemászó'' ("kroeper-in-t-oor"). Dit hef wellich te maakn met n oold volkspröatjen det n gaffeltaand bie de leu in t oor zol kroepn en doar eier zol legn. Ne aandere verkloarige kan wean det ze vrooger gebroekt wördn as medisien teegn oorklachtn. Zelfs n offisjeeln [[latiens]]n naamn dut oawer "oor" (''auricula''). Wieters liekt de oetgevoolne vlerkn van n gaffeltaand op n skelp van t oor. Mangs wördt hee, umdet hee den grootn gaffel an de achterkaante hef, ook wal ''knieptange'' neumd. == Leafwieze == n Gewoonn gaffeltaand is nen plaantn- en ofvaletter, mear mangs ett ze [[bladloes|bladluuze]] en aandere kleaine insektn. Ze verstekt zik meestieds op vochtige plekn oonder boombast, hooltblukke, of stapels steender, en a'j ze eenmoal binn hebt ook in stapels beuke en tiedskriftn. 's Naches komt ze vuur n droad, en daagns hooldt ze zik stille. A'j ze 's naches te noa komt (as ze oawer de muurn goat) loatt ze zik zo valn en kroept dan zo vlot meugelik vort. Gaffeltaandn wordt nooit grötter as n paar centimeter. As ze zik an evöln veult, dan köant ze met den gaffel bietn. Det kö'j dan wal vernemn, mear slim is t neet en iej hooldt dr niks an oawer. n Gaffeltaand hef wal vlerkn en kan dr good met, mear hee vlög zowat nooit. Gaffeltaandn gröait in stapn. De [[nimfen]] liekt al op de grote deers en bliewt n zetjen bie öare moo, den at ook de eikes bewaakt. == Bestriedn == Oawer t algemeen beent gaffeltaandn nuttige insektn, umdet ze aandere verveelnde insektn ett, mear as dr te völle van komt, köant ze tevölle blad antastn, woerduur n hof dr lellik oet keump te zeen. Ze beent makkelik en deervreandelik vort te haaln duur ne strak opgerolde [[kraante]] op ne vochtige stea te legn, en den oarns aanders oet te klopn as den eenmoal vol zit. == Verwaantskop == Gaffeltaandn beent verwaant an n [[kakkerlak]]. Den krop ook oaweral tusken en wördt ook smearig eveundn. == Aandere soortn == Dr beent um en noabie 1800 soortn in 10 femilies, dee at allemoal op dezelfde wieze gröait. Sommigen köant 5 centimeter laank wordn, mear de meestn komt neet boawn de 3 centimeter. Één soort haaldn de 8 centimeter, mear den kenne vie allene as [[fossiel]]. == [[Nedersaksisch]] == {{Nds/gaffeltaand}} == Oetgoande verwiezing == {{Commonscat|Dermaptera}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Insekt]] maq0yt7c05nuv4q4hiys8sqn3mmsd37 0 10815 172054 77635 2010-12-17T23:05:20Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Zuudwest-Noord-Drèents]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Zuudwest-Noord-Drèents]] 8l1cidyz1eg522c3nhz84fv8l7mzxng 0 10816 172055 94178 2010-12-17T23:07:01Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Zuudwest-Zuud-Drèents]] 2wyxpiugkp9adjvqjxkhvv37dd24wuq 0 10817 258455 144278 2013-03-11T11:51:07Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 7 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q136320]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''ZO''' is een ofkörting van: *Zuudoost-Drenthe, vake mit betrekking op: **'t [[Zuudoost-Zaand-Drèents]], een centraol/zuudoostelijke dialectgroep van 't Drèents **'t [[Zuudoost-Veen-Drèents]], een zuudoostelijke dialectgroep van 't Drèents {{dv}} nrabnacd144hqh4nnxebc2qim8qtoct 0 10818 258403 211911 2013-03-11T11:49:57Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 13 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q136532]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''ZW''' is een ofkörting van: *Zuudwest-Drenthe, vake mit betrekking op *[[Zuudwest-Drèents]] {{dv}} fuxj0tp5h1s0a5eviz99phppuyweq76 0 10820 77671 2008-08-19T21:37:27Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Olde Iessel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Olde Iessel]] 5fpvqkcaidwf1dhbbw41wry1sifh54b 0 10821 77676 2008-08-19T22:04:08Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Heern]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[heern]] m721f2yxflhbb3n6bwjm6hht8tzkku2 0 10822 77677 2008-08-19T22:05:37Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Heern]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[heern]] m721f2yxflhbb3n6bwjm6hht8tzkku2 0 10823 279527 258335 2015-03-27T17:39:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Stockfisch.wmt.jpg|thumb|250px|Harde harde]] '''Harde harde''' of '''stokvis''' is n benaming veur n ongezoute [[vis]]. t Wörden meestentieds emaakt van [[dörsk|kabeljauw]] mer t kan oek van [[leng]] en [[heern (visk)|herik]] ween. Deur t dreugen van de vis ku'j t veul langer beweren, hoelange je t krek beweren kunnen ligt deran hoe koel en dreuge je de vis beweren mer t kan oplopen tot n jaor of wat. De methode veur t dreugen van [[vis]] zo as dat bie harde harde edaon wörden is zo'n bietjen de oudste maniere veur t dreugen van vis. A'j de vis te kort dreugen dan krie'j n [[zoolt|zoute]] vis. Je zaggen dat ze in de [[vissersplaotse]]n veural varse vis atten mer a'j dan meer t laand in gungen, dan atten daor ze veural harde harde umdat t vanaof de kust naor disse plekken toe ebröcht mos wörden, de varse vis zol as t daor ankwam al niet meer vars ween. Harde harde wördden in de vissersplaotsen zelf meestentieds niet egeten. ==[[Nedersaksies]]== *[[Grunnegs]]: ''stôkvisk'', ''dreugvisk'' *[[Veluws]]: **''stokvis'' **''harde harde'' ([[Nunspeet]], [[Armelo]]; in [[Niekark]] en [[Barreveld|Barneveld]] hit allinnig edreugde herik zo) **''knuppelvis'' ([[Deelen]]) {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} {{DEFAULTSORT:Harde Harde}} [[Kategorie:Vis]] 2478zf5nivbwb5gzqgwtdqf87i4qj8m 0 10824 77742 77689 2008-08-20T07:12:26Z Ni'jluuseger 73 Oelebred (veur aj niet op 't hiele woord kunt kommen) wikitext text/x-wiki t Woord bred kin ien t Grunnegs meerdere betaikenissen hebben: * n [[Bred (voat)|Bred]] om van of oet te eten * n Plat veurwaarp woar of informoatsie op staait, zo as n [[verkeersbred]] of n [[ploatsnoambred]] * n Aander woord veur [[Planke|plaank]] * n [[Oelebred]] {{dv}} j2qxleu8azl5sf46jdftcdq5dze07ar 0 10825 104428 77691 2009-05-03T21:02:36Z Droadnaegel 1133 dubbele deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Maurits zienen veldtocht van 1597]] 8rhbg733frv4yp63rn10bsj5q50lfv2 0 10827 264913 258334 2013-05-09T22:03:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Unglazed plates.jpg|right|150px|thumb|Haile stoapels breds]] [[Ofbeelding:Teller Frankenthal um 1782 rem.jpg|right|250px|thumb|n Bred veur de schier]] n '''Bred''' of n '''bôrd''' is n veurwaarp woar of man [[eten]] op doun kin om t vervolgens op te kaauwen. n Bred is voak rond en plat. Der bestoan ook daipe breds dij veur [[soep]] binnen. Dit kin ook ien n [[kom]] doan worden, môr veuraal ien ristoraants wordt soep ien breds serveerd omrezen t sjieker is en omrezen t sneller ôfkollegt en man t eerder eten kin. Breds worden tegenswoordeg van keramiek môkt, môr veur op kamping of bie n barbeque broekt man ook wel ais [[plestiek]]en of [[pampier]]en breds. t Bred wordt al sunt t begun van joartellen broekt. De [[Romeinse Riek|Reumers]] broekten t om aal t eten op te lèggen, woarôf elk zien aigen porsjoon vanôf pakken kon. Dizzent wazzen voak môkt van metoal. Tegenswoordeg broekt man t bred veur de aigen porsjoon en is t dus n tuzzenweeg tuzzen de [[pot]] en de [[mond|revel]]. Ien [[middelaiven]], dou man nait riek genog was om breds te verdoun, wörren '''tellers''' broekt, dij môkt wazzen van verhaarde plakken ronde [[brood|stoet]]. Sunt de 17. aiv môkt man, noar [[Japan]]s en [[Chinese keizerriek|Sinees]] veurbeeld, breds van keramiek. Sunt dij tied broekt man breds ook veur de schier. Hierbie worden bieveurbeeld schilderens of femiliewoapens op zet veur dekeroazie. Dizzent worden den aan maauwer hongen of ien n mooie kaast zet en binnen den ook nait om van te eten. Breds bestoan ien verschillende soorten en moaten. Van groot noar lutteg: * [[Etensbred]] - bedould veur t [[oavendeten]] of om haile [[toart]]en op te serveern * [[Daipbred]] of soepbred - n braid en leeg komvörmeg bred mit n platte raand * [[Pastabred]] - n Italjoans bred, verliekensboar mit n daip bred, môr zunder de platte raand * [[Ontbijtbred]] - n lutker etensbred dij bedould is veur n plak stoet * [[toartbred]] - n nog lutker etensbred dij bedould is om n gebakje op te zetten * [[koukbred]] - n etensbredke ter grootte van n [[schuddel]]ke om bieveurbeeld n plakje [[Grunneger kouk]] op te lèggen == [[Leegsaksisch]] == * [[Grunnegs]]: ''bred'', ''bôrd'' * [[Stellingwarfs]]: ''bod'' * [[Veluws]]: ** ''{{small()|etens}}bord'' ** ''telder'' , ''teller'' (verouwerd) ** ''taljoor'', ''teljoor'' ([[Uddel]] = verouwerd) [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Huushoolding]] 2gxcyv8wczf29si6frcfv6cqnrowayu 0 10828 77699 2008-08-19T23:20:45Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Dörsk]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Dörsk]] 4qs6j6arcopf0wtw8e7zq870xkkoinb 0 10829 282963 277390 2015-08-09T09:33:51Z YiFeiBot 11677 Bot: Migrating 1 langlinks, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q199788]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Atlantic-cod-1.jpg|right|250px|thumb|Dörsk]] De '''dörsk''' of '''kabbeljou''' (''Gadus morhua'') is n [[visk]]soort dij veurkomt ien de [[Atlantische Ozeoan]]. Hai het n laange tot 150 sm aan tou en meet middelks 80 tot 90 sm. De dörsk het n olivengruine en broenvlekte rug, n wit lief en n laange kindroad. De grootste vangploatsen binnen [[Newfoundlandbank]], de [[Lofoten]] en de [[Doggersbank]]. De visksoort leeft op daiptes van 20 tot 600 meter tou bie de bodem. De dörsk vouert zok veurnoamelk mit [[kreeft]]kes, [[genoat]]kes, lutje [[visk]]es en [[mözzel]]s. t Vlais van de dörsk is fien van smôk en het n lösse struktuur. De visk wordt veul fileerd en is n haile populere visk. Soamen mit [[heern (visk)|heern]], [[laks]] (solm) en [[koolvisk]] is de dörsk de maist eten visk ien Nederlaand. Lutje dörsk hait ''gul''. Dreugde dörsk wordt ook ''[[Harde harde|stokvisk]]'' of ''[[Harde harde|dreugvisk]]'' nuimd en frituurde stokken dörsk wordt ''[[kibbeling]]'' nuimd. ''Skraai'' is de noam dij er krigt ien periode tuzzen dezìmber en april as er vanoet de [[Barentszzee]] noar t noordwesten van [[Noorwegen|Noorweeg]] tou gaait om te poaren. De noam skraai is ôflaaid van t [[Oldnoors]]e ''skrida'', dat zowat betaikent as "raaizen". ==Zai ook== *[[Boerkabeljauw]] {{DEFAULTSORT:Dorsk}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Vis]] [[be:Траска]] [[fr:Morue]] [[ga:Trosc]] [[is:Þorskaætt]] [[it:Merluzzo]] [[ja:タラ]] [[he:בקלה]] [[la:Asellus]] [[pl:Dorsz]] [[tr:Morina]] [[zh:鳕鱼]] lcn740z6erhsfauilwa36sa6zn4zfva 0 10830 279673 279174 2015-03-29T14:55:32Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Enoplometopus.jpg|250px|right|thumb|De [[rifkreeft]], n veurbeeld van n dwaarsloper]] [[Bestaand:Spider crab at the Kaiyukan in Osaka, Japan.JPG|250px|right|thumb|Japanse reuzenkrab, de grootste van de femilie]] '''Dwaarsloper''' ([[Latien|Latain]]: ''Crustacea'') binnen n group [[zeedaaier]]n dij kinmaarkt worden deur n haarde schoal en voak [[ogen]] ''op stokjes''. De maiste daaiern ien dizze femilie hebben ook twij of meerdere poten woar of [[scheer|scheren]] aan zitten. Dizze femilie omvat daaiern as de [[kreeft]], de [[genoat]] en de [[kraab]], môr ook de [[pissebed|stainkrob]] en de [[mözzel]]. Ien totoal bestoan der meer as 40.000 verschillende soorten ien dizze femilie. De grootte kin verschillen tuzzen dij van n [[komputer]] (exkl. laange poten) tot dij van n stofdailtje. Summege daaiern binnen den ook [[mikro-organisme]]s en summegen binnen zulfs [[parasiet]]. Ien t [[Grunnegs-Oostfrais]] wordt t woord ''dwaars-loper'' ook wel broekt om allend de [[zeekreeft]] of de [[krab]] mit aan te duden. Dit is aigelks onjuust, omrezen t oorspronkelk de noam is van de haile daaierfamilie. == Soorten == Der binnen 6 heufdfamilies: * [[Branchiopoda]] (o.a. [[woaterhippers]]) * [[Remipedia]] * [[Cephalocarida]] * [[Maxillopoda]] (o.a. [[aindmözzels]], [[ainoogkreeften]] en [[kaarperloezen]]) * [[Ostracoda]] ([[mözzelkreeften]]) * [[Malacostraca]] (o.a. [[zeekreeften]], [[krabben]], [[genoat]] en [[zeekomma]]'s) == Leegsaksisch == *Algemain: ''kreeftachtigen'' *[[Urkers]]: ''krieftachtigen'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Zeedier]] 3xld2jje9dhvnl72qbds3tk638st2zu 0 10831 262747 258220 2013-05-04T20:00:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Ne '''circumvallatieliene''' (kriegsliene rundumme ne stad) is een verdaedigingswark, zoas dee in den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] an-elegd wodden. Et vörmden ne an-en-eslotten liene van [[vesten|vestingwarken]] rundumme ne belaegerde [[Stad (woonstee)|stad]]. [[Ambrogio Spinola]] bouwden ne circumvallatieliene rundumme [[Breda]] bi-j zien [[Beleg van Breda (Spinola)|Beleg van Breda]] in [[1624]]. Doarnoa hef [[Frederik Hendrik van Oranje]] bi-j et [[Beleg van Grol (1627)|Beleg van Grol]] en et [[Beleg van 's-Hertogenbosch]] dizze uutvoering ok too-epast. Ne stad wodden vollaedig umrengd deur dizze liene, um te veurkommen dat der verstarkingen van butenof konden kommen. Ok was de meugelekheid van n ontzet hiermet n stuk kleiner. De liene wodden op verskeidene plaatsen in den diek verstarkt met [[kwarteer (krieg)|kwarteren]] en [[fort]]en. Bi-j [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]] wodden der um den diek hen nog ne grachte egroaven. Dit wodden edoane, umdat de löppe van den [[Dommel]] en den [[Aa (Noord-Braobant)|Aa]] wodden verlegd. == Zee ok == * [[Beleg van Breda (1624-1625)|Circumvallatieliene (Breda)]] * [[Beleg van Grol (1627)|Circumvallatieliene (Grolle)]] * [[Circumvallatieliene ('s-Hertogenbosch)]] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Fort]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] 1y9upqu1x5r232to7i2h9m6rpqozywn 0 10833 287368 262654 2016-10-25T17:38:45Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Michiel Jansz van Mierevelt - Ambrogio Spinola.jpg|thumb|Ambrogio Spinola (Michiel Jansz van Mierevelt, 1609)]] '''Ambrogio Spinola''', Marqués de los Balbases, ([[Genua (stad)|Genua]], [[1569]] - [[Castelnuovo Scrivia]], [[25 september]] [[1630]]) was nen kriegsstateeg, woar kameroad en vi-jand ontzag en woardering veur had. Spinola trad in [[1598]] in kriegsdienst. Hi-j wödden in [[1601]] deur den [[Spanje|Spaansen]] könning [[Filips III van Spanje|Filips III]] noar de [[Laege Laanden (stoatkunde)|Nederlaanden]] ezonden um den eertshartog [[Albrecht van Oostenriek]] militair bi-j te stoan, den et joar doarveur den [[Slag bi-j Ni-jpoort]] verloaren had. Spinola was der enen van ne bekende [[Italië|Italiaanse]] familie. Ene van ziene veurolders zol tiedens den [[Eersten Kruustocht]] nen doorn van de doornenkrone van [[Jezus Christus|Jezus]] evonden hebben, an dizze legende dankten de familie heuren noam (''spinula'' betekkent doorne). Spinola beheurden tot den [[Orde van et Golden Vlies]]. In [[1602]] kwam Spinola mit 9.000 kriegsleu an in de Nederlaanden. Hi-j redden doarmet et bewind van Albrecht van Oostenriek. Hi-j wodden zowat dreks beneumd tot opperbevelhebber van et laeger van de Zudeleke Nederlaanden. Spinola is veural bekend en berucht um ziene [[Beleg van Oostende|belaegering van Oostende]]. In [[1604]] slaagden hi-j derin de stad te veroaveren, teggen unmundige verleezen an mensenlaevens an weerzieden (et antal doden wöd eschat op rundumme 100.000). Oostende wodden kats af-ebrokken. Spinola [[Beleg van Grol (1606)|belaegerden Grol]] in [[1606]] en hi-j veroaverden de stad. Ok veurkwamp e et heroaveren van de stad deur [[Maurits van Oranje|Maurits]] later dat joar. Op [[31 januari]] [[1608]] kwam Ambrogio Spinola an op et ''Olde Heufd'' (''later [[Spaansekade]] eneumd'') in [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] veur underhandelingen met den [[Admiraliteit van Rotterdam|admiraliteit van den Maze]], dee in et joar doarop ([[1609]]), et [[twaalfjoareg bestand]] zollen inluuden. Op [[5 juni]] [[1625]] veroaverden Generoal Spinola [[Breda]], ne belangrieke [[vesten|vestingstad]], op [[Frederik Hendrik]]. De [[Beleg van Breda (1637)|belegering]] hef lange eduurd, vanof [[28 augustus]] [[1624]]. Spinola wodden deur de opstaandige Noordeleke Nederlaanden evreesd, moar ok bewunderd um ziene kriegs kunst. Ne oaverlaevering uut dee tied vertelt dat ooit an [[Maurits van Oranje|prinse Maurits]] tiedens ne moaltied wöd evroagd wee-t e zag as den grootsten kriegs leider van de eeuwe, woarop Maurits zei: "Spinola is den nummer twee.". Behalve um zien kriegs inzicht stoand Spinola ok bekend as nen höffeleken kaerl en nen eerleken leider. Den Vloamsen skilder [[Anthony van Dyck]] laefden en skilderden in dizze tied en hef ok Spinola zien portrette skilderd. Inwonners van et Braobantse darp Halsteren neumt zich tiedens vastenoavend (carnaval) Spinolen. Den reden hiervan is dat et darp net as generoal Spinola zien meerdere hef mötten erkennen in de noabi-j elaegen vestingstad Bargen op Zoom, woaran Halsteren meermoals groandgebeed kwiet was. Ok is Spinola naamgevver van et gehucht Spinolabarg, woar den generoal in [[1622]] zien laegerkamp had. Zienen name wödt vermeldt in et geuzenleed [[Merck toch hoe sterck]]. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Gelderlaand]] [[Kategorie:Belegeringe]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] ncj8ohafx4ietjolb6rki8c42slnphd 0 10834 283378 263218 2015-10-27T13:36:31Z Cycn 1607 hoezo Gelderland? wikitext text/x-wiki Et '''Twoalfjoarig Bestaand''' of '''Treves''' was ne tied van 12 joar van [[woapenstilstaand]] in den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] woarin neet of hoast neet deur de opstaandelingen in de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden|Republiek]] en de Spanjoarden evochten wodden. Et bestaand duurden van [[1609]] tot [[1621]]. De eerste bespreakingen begonnen in [[1606]]. In april [[1607]] wodden n staakt-et-vuurn uut-eropen, noadat [[Jacob van Heemskerk]] in den [[Slag bi-j Gibraltar]] was um-ekommen. Spanje eisten van de Republiek dat den handel op Zuud-Amerika zol wödden op-egeaven, de veurenommen [[West-Indiese Companjie]] mocht neet tot staand kommen. Bi-j et vredesoaverleg in [[Antwarpen (stad)|Antwarpen]] wodden beslotten den stried tiedelek te staken. Et bestaand ging in op [[9 april]] [[1609]]. Hiermet begun de rolle van de Republiek as ne feitelek erkende unofhankeleke meugendheid; Engelaand en Frankriek kreggen Nederlaandsen verteggenweurdegers, mit Venetië (verdrag eslotten 31 december 1619), Marokko (verdrag eslotten 24 december 1610) en et Ottomoanse Riek wödden diplomateke betrekkingen an-egoane. Under vrömde vlagge is mit Zuud-Amerika handel edreaven. In [[1621]] bunt de vi-jandelekheden wier begunnen en de oprichting van de [[WIC]] kump ok uut dat joar. ==Politeke onröst== Tiedens dit Twoalfjoarege Bestaand kwam der n ende an de eenheid binnen de Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden. De spanningen tussen [[Maurits van Oranje|prins Maurits]] en [[Johan van Oldenbarnevelt]] lepen rap wieter op. Al in [[1600]] was prins Maurits teggen et sturen van et leager noar Duunkarken ewest; n besluut dat deur [[Johan van Oldenbarnevelt]] was deur-edrukt. Den [[Slag bi-j Ni-jpoort]] den volgden wodden zowat deur prins Maurits ewonnen, moar prins Maurits en Van Oldenbarnevelt waren veur altied teggenpolen. Van Oldenbarnevelt was ok nen warm veurstaander van et staakt-et-vuren, waor Maurits lever deur-evochten had. [[Ofbeelding:De zielenvisserij - Fishing for souls (Adriaen Pietersz. van de Venne).jpg|thumb|400px|''De zelenvisseri-je'', [[Adriaen Pietersz van de Venne]], [[1614]].<br /> [[Allegorie (beeldende kunst)|Allegorie]] op den iever van de geleuven tiedens den Treves. De riviere tekkent de vanof noo dudeleke scheiding tussen noord en zuud. Links de protestanten mit de prinsen [[Maurits van Oranje|Maurits]] en [[Frederik Hendrik van Oranje-Nassau|Frederik Hendrik]], [[Frederik V van de Palts]], [[Jacobus I van Engeland]] en den jungen [[Lodewiek XIII van Frankriek]] mit zien moder [[Maria de' Medici]]. Op de veurgroand vist prottestanten, eure netten bunt emarkt mit [[Fides (godheid)|Fides]], [[Spes]] en [[Charitas]]. Rechts de kattelieken mit eertshartogen [[Albrecht van Oostenriek|Albrecht]] en [[Isabella van Spanje|Isabella]], [[Ambrogio Spinola|Spinola]] en [[paus Paulus V]] edreagen deur kardinalen. Nen biskop mit ziene priesters vist in et kattelieke bootjen noar mensen.]] Toon Van Oldenbarnevelt an et lange leste ruumte vroog veur de [[remonstranten|remonstrantse]] leer van den [[Leiden|Leidsen]] hoogleraar [[Jacobus Arminius]], leep den stried uut de hand. Maurits zag in de remonstrantse leer ne verzwakking van de karke, en had skrik veur et weerummekommen van de [[Rooms-Katholieke karke|kattelieke karke]]. Hi-j slot zich doarum an bi-j de [[kontra-remonstranten]], dee de leer van den (ok Leidsen) hoogleraar [[Franciscus Gomarus]] anhingen. In [[1619]] verboad de [[Synode van Dordrecht]] de remonstrantse leer. De (remonstrantse) regenten in [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] hadden in tussentied de [[Scharpe Resolusie]] an-enommen. Dizze resolusie, an-enommen op [[4 augustus]] [[1617]], gaf de steadn in Hollaand de meugelekheid um eigenhandeg weerdgelders (huurtröppe) an te nemmen um onlusten te veurkommen. Prins Maurits zag in dizze resolusie ne antasting van zien gezag as kriegsleider en leet Johan van Oldenbarnevelt, [[Hugo de Groot]] en twee andere medestaanders inrekkenen. Veur n biezunder tribunaal wodden Johan van Oldenbarnevelt ter dood vereurdeeld. Op [[13 mei]] [[1619]] wodden hi-j op et Binnenhöf untheufd. Mit den dood van Van Oldenbarnevelt en et verbod op de remonstrantse leer was den stried in et veurdeel van Prins Maurits beslist. In [[1621]] begonnen de vi-jandelekheden mit de Spanjoarden ovverni-js, noadat den laandvoogd van de Zudeleke Nederlaanden, [[Albertus van Oostenriek]], zunder kinder oaverlead en de Zudeleke Nederlaanden doardeur wier rechtstreaks under den Spoansen könning velen. Et Bestaand was in esteld um op blievende vrea uut le lopen. Moar waren deepgoande meaningsverskillen tussen de Nederlaandse Republiek en de Spaanse regiering, dee unoplosboar blekken te wean en dertoo leidden dat in 1621 de vi-jandegheden ovverni-js begonnen. Dizze gingen ovver den handel van Nederlaand mit Oost-Indië, den volgens de Spanjoarden vort mös goan, en de plaatse van de kattelieken in de Republiek. De Spaanse regiering vond dat de kattelieken hier volleadege godsdienstvri-jheid mössen kriegen. De leiders van de Republiek antwoordden doarop dat de protestanten in et zuden krap an et recht op oaverleaven hadden en wezzen dus dizzen eis of. Et antal kattolieken in et Noorden was namelek nog zo groot dat de prottestantse, kleine beslotten gröppe van veuraanstoande, beveurrechte leu skrik had dat bi-j volleadege godsdienstvri-jheid den oppermacht van de [[calvinist]]en in gevoar zol kommen. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] mk0rsaw1qo5i1s0fl0u5ge2daf1apzt 0 10835 279528 267734 2015-03-27T17:39:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Maurits ziene Tien Joaren''' is de tied van [[1588]] tot [[1598]] in den [[Tachtigjoarigen Oorlog]]. In dizze tied van Tien Joaren wist prins [[Maurits van Oranje]], den zönne van [[Willem van Oranje]], samen mit [[Willem Lodewiek]] et getiede van den krieg te keren. Den name ''Tien Joaren'' is bedacht deur den [[historikus]] [[Robert Fruin]]. == Veurgeskiedenis == [[Ofbeelding:Nederlanden 1590-1592.PNG|right|125px|thumb|De joaren 1590-1592]] [[Ofbeelding:Nederlanden 1593-1595.PNG|right|125px|thumb|De joaren 1593-1595]] [[Ofbeelding:Nederlanden 1596-1598.PNG|right|125px|thumb|De joaren 1596-1598]] Vanof den [[Slag bi-j Gembloers]] in [[1578]] had de [[Staatse parti'je]] den enen noa den anderen naederloag teggen [[Spanje]] ekend en was steeds meer gebeed kwiet eraakt. In [[1579]] höakten de gewesten [[Artesië]], [[Henegouwen]] en [[Riesels-Vloanderen]] of van de [[Unie van Atrecht]], zodat de oaveregen gewesten samen wieter mösten. <br /> Den Spaansen generoal [[Alessandro Farnese (1545-1592)|Alexander Farnese]] (den Hartog van Parma), begun doarna nen anval teggen de nog oaver-eblaeven gewesten ([[Parma's Negen Joaren]]). Noa den [[Val van Antwarpen]] in [[1585]] waren de [[Zudeleke Nederlanden]] weerumme in Spaanse hände, en rukten Parma op noar et noorden. <br /> Noa vergaefse pogingen um nen vörst te vinden, beslotten de [[Noordeleke Nederlanden]] in [[1587]] ne [[republiek]] te wödden. Moar et leek der stark op dat den opstaand ten onder zol goan, want et Spaanse laeger had al zowat alle [[Nederlaanden]] heroaverd. <br /> Moar in et joar [[1588]] wodden de [[Spaanse Armada]] onmundeg verslagen in den Slag bi-j Grevelingen. Hierdeur was et Spaanse laeger stark verzwakt, wat veur de [[Republiek der Veraenegde Nederlanden]] kansen boad. == Tien Joaren == Den [[stadholder]] van [[Groafschap Hollaand|Holland]], [[Zeeland]] en [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]], [[Maurits van Oranje]], nam den anvang um nen teggenanval te beginnen teggen Parma. Hi-j verzamelden n laeger en heroaverden samen met [[Willem Lodewiek]] völle staedn dee Farnese de joaren doarveur allemoal onderworpen had. Hieronder waren: [[Turfskip van Breda|Breda]] en [[Steenbargen (stad)|Steenbargen]] ([[1590]]); [[Hulst]], [[Nimwaege]], [[Deventer]], [[Delfziel]] en [[Zutfent]] ([[1591]]); [[Steenwiek]] en [[Coevern]] ([[1592]]); [[Geertruudenbarg]] ([[1593]]). Noa de veroavering van Zutfent, Deventer en Coevern, begonn Maurits en Willem Lodewiek euren [[veldtocht]] um [[Twente]] te veroaveren, moar dat zorgen veur zwoaren Spaansen weerstand en endigden in den [[Twentsen oorlog]] ([[1592]]-[[1597]]), dee de staatsen noa veule joaren slimme stried konden winnen. In [[1594]] heroaverden Maurits [[Grunnen (stad)|Grunnen]] (''zee [[Reductie van Grunnen]]''). Hiermet ontstond Grunnen as provinsie en wodden et zeuvende lid van de Republiek der Veraenegde Nederlanden, dee vanof toon de Republiek der ''Zeuven'' Veraenigde Nederlaanden heetten. In [[1596]] slotten de Republeek, [[Frankriek]] en [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]] de [[Greenwichkoalitie]], en trokken vanof dee tied samen ten striede teggen Spanje. [[Maurits zienen veldtocht van 1597|Maurits zien beste joar]] was meskien wal [[1597]] toon e *[[Rienbark]], [[Meurs]], [[Grolle|Grol]], [[Breevoort]], [[Eanske]], [[Oatmörsken]], [[Oldnzel]] en [[Lingen (Ems)|Lingen]] heroaverden. Hiermet 'slot hi-j den tuun van de Republeek', woardeur alle gebeeden boaven den [[Rien]] noo groandgebeed van de Republeek waren ewödden. Het joar doarop endigen Maurits zienen opmars. Et Spaanse laeger hef zich inmiddels hervörmd en is in de verdaediging egoan. Den Spaansen könning [[Filips II van Spanje|Filips II]] teggen wee den krieg was begunnen kwam ok in [[1598]] oet de tied. De Nederlanden (tenminste dee gebeden woar Spanje den macht in hende had) kwamen tiedelek onder [[Oostenriek]]s bestuur. == Noa de Tien Joaren == De volgende joaren streden de staatsen en Spanjoarden nog veule maolen, moar gin van beiden parti-jen wist den oaverhand te kriegen. Den [[Slag bi-j Ni-jpoort]] wodden deur Maurits ewonnen, moar laeverden gin landwinst op. In [[1604]] veel [[Oostende]] in Spaanse hende, zodat de leste opstandege stad in et zuden verloarn ging. Beide parti-jen raakten uut-eput, en doar wödden underhändelingen an-evangen um den stried te staken. In [[1609]] kwamen zee et [[Twaalfjoareg bestand]] oaverèn. == Zee ok == * [[Twentsen oorlog]] * [[Tachtigjoarigen Oorlog]] {{DEFAULTSORT:Maurits Tien Joaren}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Nederlaand]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] 0jopjurcs20d7t8y2f0wgygs37e3xw0 0 10836 77716 2008-08-20T03:19:14Z Arch 610 [[Rijnbark]] is ewiezig naor [[Rijnbarg]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Rijnbarg]] tpqf1xlzt2mvxqiw5imepa3yg8rdgcy 0 10838 77747 2008-08-20T07:19:41Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Noorwegen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Noorwegen]] r2c7sc4f8qtr2s0kfickd4jlpkt36nk 0 10839 104426 77751 2009-05-03T21:00:52Z Droadnaegel 1133 dubbele deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Maurits ziene Tien Joaren]] m8ej176nk23rq8ah03yksznjl3ui6yi 0 10840 77753 2008-08-20T07:41:27Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Bred]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[bred]] igxoadjvksh8sahjvw3g5t1przf7qgw 0 10841 272142 265179 2013-12-11T01:48:02Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Gehwegparken.jpg|right|thumb|360px|Ien summege steden mout man de auto dails op de riepe paarkern, zodat der genog roemte over blift op stroat veur aander autos dij der laangs willen.]] n '''Riepe''' is n dail van de [[verkeer]][[verkeersinfrastructuur|sinfrastruktuur]]. t Is n verhoogd of ôfschaaiden paart van de weeg dat bedould is veur [[voetganger|lopers]]. Op dizze menaair binnen lopers vaileg veur voartugen as autos, fietsers en vrouger veur peerden en koaren. Ien Nederlaand binnen riepen voak tegeld mit [[rieptegel]]s van standerdiseerde vörm en ôfmeten. De riepe bestaait al sunt de [[Romeinse riek|Reumse]] tied, dou riepen bedould waren as dreugstee veur t woater dat deur de legerlegende stroaten strulde. De riepen aan baaide kaant wazzen dou verbonden deur stapstainen dij ook bie de riepe rekend worden kon. Bie oversteekploatsen binnen riepen voak wat verleegd, sikkom tot aan hoogte van stroat tou. Dit wordt doan zodat mìnsken mit [[kinderwaogen|kinderkoar]]en, rollators of leveransiers mit konteners veur winkels makkelk tegen riepe omhoog kommen kinnen. Dit kin ook doan worden deur n apaarte schune rieperaand der tuzzen te ploatsen. ==Etymologie== Middelkerwies komt t woord ''riepe'' van t latainse ''ripa'', wat n laankrekte strook laand aan de raand van iets betaikent. n Riepe is den ook n laankrekte strook laand/grond dat noast n stroat ligt. Dit ''ripa'' komt ook veur ien ploatsnoamen zo as [[Zairiep]] bie [[Delfziel]] en [[Hardegariep]] bie [[Liwwadden (stad)|Leeuwerd]]. t Woord [[Ripuarisch]] komt van dizze zulfde term, woarbie t verwiest noar de [[Rhain]]. ==Leegsaksisch== *[[Grunnegs]]: ''riepe'', ''tiggelpad'', ''ziedpad'' (nait [[stoup]]!) *[[Tweants]]: **''ziedpad'' **''trotwaar'' **''tegelpad'', ''teggel~'', ''tiegel~'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Verkeer]] 3ki3gi5yeu1qmwsmdz2t0dmnlae93d0 0 10842 262140 113746 2013-04-20T17:05:52Z Droadnaegel 1133 iw op wikidata, en kategorie namespace wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Wikipedia-dachboden.jpg|right|250px|thumb|n Beun]] De '''beune''' is t bovenste [[dail (gebaauw)|dail]] van n [[gebaauw]] dat direkt onder dak ligt en dat maisttieds broekt wordt veur opslag van spullen. Tegenswoordeg is de [[centrale verwarming|zv-kettel]] voak op zolder te vinden. t Bovenste dail van n gebaauw mit plat dak wordt maisttieds gain zolder nuimd. As der n (sloap)[[koamer]] timmerd wordt binnen beune, wordt dat n beunkoamer nuimd. Mit de beunkoamer wordt ook wel ais de [[hazzens]] aanduud, dat ja ook ien bovenste dail van t lief zit. t Woord ''[[beunhoas]]'' betaikent aine dij waarkt veur geld dat nait registreerd wordt en woar dus gain [[belasten]] over betoald wordt. Ien t Nederlaands hait dit ''zwartwerker'', môr t Nederlaands het ook t Grunnegse woord as lainwoord overnomen ien zin van ''beunhaas''. t Woord is ôflaaiden van t fait dat man nait zain kin wat der op de beun apmoal gebeurt. Ien [[Grunnen (pervìnzie)|Grunnen]] haren [[woening|hoezen]] van oorsprong gain beune. Hoeskes waren zo lutteg dat zai gain beun hebben konden, of de bovenverdaipen was zo groot dat t gewoon n koamer was. t Woord beune verwiest van oorsprong den ook noar n beun van n schuur. Bie [[boerderieje|Oldambtster stees]] wazzen de beunen voak enörm groot. Dit wör voak broekt as [[heuschuur]] woar t [[streu]] en t [[heu]] dreugd wör. Tuzzen t heu was vrouger t perfekte stee veur boerendôchters om moal wat stiekems te doun. ==Leegsaksisch== * [[Grunnegs]]: ''beun'' of ''beune'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Bouwkunde]] dcu62geqgm08pzc563p3eh7tav470d8 0 10843 294620 288712 2017-11-11T16:08:20Z CommonsDelinker 166 [[Lingen_Wappen.png]] is vervungen deur [[DEU_Lingen_(Ems)_COA.png]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:c:COM:FR|File renamed]]: Harmonizing refered to the most German COA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:DEU Lingen (Ems) COA.png|thumb|right|100px|Et woapen van Lingen]] '''Lingen''' is ne stad in de [[Duutsland|Duutse]] deelstaat [[Nedersaksen]], in et distrikt [[Emslaand]]. Lingen hef 51.417 inwoners <ref>http://www1.nls.niedersachsen.de/statistik/</ref> De geschiedenisse van Lingen löp sammen met et Hoes van Oranje, veural vanof de zestiende eeuw. Lingen beheurden in [[1277]] tot et Groafschop Lingen, wat bi'j de Nederlanden heurden. In [[1597]], tiedens [[Maurits zienen veldtocht van 1597|zienen veldtocht]] veroverde den [[Maurits van Oranje|Prins Maurits]] de [[vesten|veste]] Lingen. In [[1632]] gung de stad noar et Hoes van Oranje, woar et bi'j blif heuren tot den dood van [[stadholder]] [[Willem III van Oranje-Nassau|Willem III]] in [[1702]], to ging et noar de Prusiese Laanden. Tot [[1920]] was et [[Nederlands]] de meest geheurde sproake in Lingen. Et [[Duuts]] en [[Nedersaksisch|Nedersaksies]] hebt et Nederlands in de tussentied verdrongen. [[Ofbeelding:Lingen-Kupferstich-Merian.png|thumb|right|300px|Lingen in 1647]] ==Oetgoande verwiezingen== *[http://www.lingen.de/ Webstae van de stad Lingen] ==Rifferenties== <references /> [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Emslaand]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Nedersaksen]] [[Kategorie:Plaotse in Nedersaksen]] nfia6ii9d4urhs677znwcechgygxlc1 0 10844 282133 264884 2015-05-14T21:43:09Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Dormer1.jpg|right|thumb|n Akkenailtje]] n '''Akkenailtje''' is n op n schuun dak oetbaauwde oetsteken mit drij vertikoale vlakken en n aaigen dak. t Vlak evenwiedeg aan de nok het (maisttieds) n [[vienster|venster]] mit [[roet (vinsterglas)|roet]]en. Hierdeur kin lucht en locht binnenkommen op [[beune]] of beunkoamer. Voak geft t ook extroa roemte mit stoahoogte, dij neudeg is om op beun n koamer te môken kinnen. n Akkenailtje kin direkt tiedens de nijbaauw aanbrocht worden, môr wordt voak loater môkt bie ollere hoezen om extroa roemte te kriegen. Akkenailtjes kinnen tegenswoordeg kan-en-kloar oet de fabriek op dak zet worden. Man hoft allend môr n gat ien t dak te môken en t aikkenailtje der op te zetten. ==Leegsaksies== {{Nds/akkenailtje}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Bouwkunde]] 4zlryey347hrzprqzk67eoaf0xa9mvy 6 10845 77827 2008-08-20T13:18:20Z Grönneger 1 35 Van Makedonische wikipedia wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Van Makedonische wikipedia == Licentie == {{PD-70j}} 5qfxe7kpmbk4kmr2xgi1bp8w114uqs8 0 10846 288690 288595 2016-10-27T14:46:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:DEU Bocholt COA.svg|thumb|right|100px|Et woapen van Bocholt]] [[Ofbeelding:Rathaus Bocholt am Marktplatz.jpg|thumb|right|Et olde raadhoes an de markte van Bocholt]] '''Bokelt''' ([[Duuts]]: ''Bocholt'') is ne [[Duutslaand|Duutse]] [[Stad (woonstee)|stad]] in de [[dailstoat|deelstoat]] [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]] in et distrikt (kreis) [[Borken (distrikt)]]. De stad hef 73.000 inwonners <ref>http://www.it.nrw.de/statistik/a/daten/amtlichebevoelkerungszahlen/rp5_dez08.html</ref> Bokelt leg an de [[Aa-strang|Bokelter Aa]], ten westen van et natoerpark Hohe Mark. Sinds [[1222]] hef Bokelt [[stadsrechten]]. Et historisches raadhoes is in 'Nederlandse baksteenrenaissance' ebouwd. Bokelt hef ne belangrieke funksie as winkelstad veur leu oet de [[Achterhook]]. De darpen [[Dinsper]] ([[Aalten]]) en [[Zoerik]] (Bokelt) hebt et enige gemeenschoppeleke pliesiestation van Nederland en Duutsland, wat steet op Nederlands grondgebied. ==Oetgoande verbindingen== {{Wiktionary}} *[http://www.bocholt.de/ Webstee van de stad Bokelt] == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] bvv0inbtjp3d3eb8j6o1y0ucx3ryr3k 0 10847 267674 258189 2013-05-11T14:47:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kandiszucker weiß.jpg|right|250px|thumb|Kloentjes]] Ein '''Kloentje''' is ein groot stukje kristaliseerde suker ([[Kandies]]) dat in [[Oostfraislaand|Oostfreisland]] veel in tee broekt wordt. Kloentjes worden to dat seuten van [[Tee (draank)|tee]] oen annere dranken broekt oen hat ein grote weerde in de [[Oostfreiske teekultoer]]. Tradisjoneel is de ''Oostfreisen tee mit kloentjes oen n woelkje rôm''. Zunner de kloentjes is Oostfreizen tee kein Oostfreizen tee, oemreden de echte smaak van de tee betekent wordt deur de kandies. == Nedersaksisk == * [[Grunnegs]]: ''klontje'' * [[Oostfreisk]]: ''kloentje'' (''Kluntje'') {{dia|Sjreven op Moormerlansk in d'Nederlanske schriefwies}} [[Kategorie:Oostfreisk artikel]] [[Kategorie:Eten]] qr24cmot4iyp636fejdeq2xqpbmcxup 0 10848 288702 288610 2016-10-27T14:50:14Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:DEU Vreden COA.svg|thumb|right|100px|Et woapen van Vrene]] [[Ofbeelding:Pfarrkirche Sankt Georg Vreden.jpg|thumb|right|Parochiekarke Sint Georg in Vrene]] '''Vrene''' (in et [[Hoogduuts]]: ''Vreden'') is ne [[Duutslaand|Duutse]] plaatse in de [[dailstoat|deelstoat]] [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]] in et distrikt [[Borken (distrikt)|Borken]]. De stad hef 22.700 inwonners <ref>http://www.it.nrw.de/statistik/a/daten/amtlichebevoelkerungszahlen/rp5_dez08.html</ref> Vrene leg an de [[Berkel]], zee grenst in [[Gelderlaand]] an de gemeentn [[Berkelland]], [[Oost Gelre]], en [[Wenterswiek]], en in [[Oaveriessel]] an de gemeente [[Hoksebarge]] ==Oetgoande verbindingen== *[http://www.vreden.de/ Webstea van de stad Vrene] == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Darp in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] 2x7hyiilwck3ldc8q7xbghdpgf8onq1 0 10849 258591 240728 2013-03-11T11:54:21Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 30 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q245005]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Japanese Teapot.jpg|250px|right|thumb|Japaniske trekpot]] n '''Trekpot''' is ain [[pot]] woarin [[Tee (draank)|tee]] trokken wordt. Dit erkloart glieks de noam. Ain trekpot het altieds n openen woar man dat wouter oen de tee in doun kan. Ok geft dat ain [[tulle]] woar de trokken tee oet komt oen ain oor woarmit man de trekpot vastpakken kan. De eerste trekpotten kwemen oet [[Japan]] un [[Volksrippebliek China|Sina]]. Traditsjonele wordt in [[Oostfraislaand|Oostfreislaand]] de trekpot op n [[stoof|steufke]] zet mit waarme [[kolen]] of n [[keerse|keerze]] rin oem de tee waarm te hollen. == Nedersaksisk == * [[Grunnegs]]: ''trekpot'', ''teepot'' * [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfreisk]]: ''trekpot'' (''Trekpott'') {{dia|Skreven op Reinerlaansk in d'Nederlaanske schriefwiese}} [[Kategorie:Oostfreisk artikel]] [[Kategorie:Kökken]] s9lqdsfelbaru7fblmre02631j8hojj 14 10851 288168 288062 2016-10-26T15:27:38Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Streek in Nedersaksen]] ppk9izfh6ar2nyfbcij7mg33pcpd77t 0 10852 292043 291575 2016-12-08T13:22:07Z Wwikix 13678 /* Bron */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Breevoort_1606.jpg|thumb|Beleg van Breevoort in 1606]] Et '''Beleg van Breevoort in 1606''' was n [[belegeringe|beleg]] van 14 t/m 22 meert [[1606]] deur [[Frederik Hendrik van Oranje-Nassau|Frederik Hendrik]] in et [[Gelderlaand|Gelderse]] [[Breevoort]] wat n ende mos maken an de Spaanse oaverrompeling deur ne Spaanse bende onder leiding van bastoard Guielmo Verdugo. ==Breevoort heroaverd deur nen list== 14 meert 1606, Vastenoavend. Terwijl de staotse soldoatn en burgerleu vastenoavend vierden, en völle zat of an et sloapen waren, kwam vanuut [[Oldnzel]] nen spaansen trop van 500 ruters en 1400 man vootvolk onder leiding van bastoard [[Guielmo Verdugo]] noar Breevoort. Nen ofdeling ruters under leiding van Du Terrail wist tot onder 'n wal veur de [[Aalterpoorte]] te kommen. Zi-j zeiden Stoatse ruters te waen, mit nen gevängen enommen Spaansen Luutenaant, en wollen geerne den nacht deurbrengen onder bescharming van de Brevoortse [[stadswal]]len. Tiedens et raeren vanof- en noar den wal, sloapen of-estegen ruters noar de poorte en plaatsen springmienen. Noa de ontploffing drongen de ruters de stad binnen, en vermoorden iederene dee zi-j op euren weg teggenkwamen. ==Kasteel brech redding== Een groot deel van burgerleu en stoatse soldoaten wissen tiedig noar et kasteel te vluchten. Predikaant Johannes Verhagen was den lesten den oaver de leste planke van de brugge den oaverkant haalden. Ziene vrouwe mos e achterloaten, zee wodden drekt slachtoffer van de Spaanse bende. Woarop den [[drost]] Goosen van Lauwick de ophaalbrugge in de grachte storten. ==Ontzet== Vanuut umringende Staotsen staedn wodden dreks bereden tröppe noar Breevoort ezonden, um te veurkommen dat de Spaansen zich binnen de stad konden verstarken. Et deur Verdugo ezonden peerdevervoer vanuut [[Oldnzel]] met [[graon|groan]], kruut en koggels wodden deur Staotse tröppe onderschept. Noa wat dagen leed Verdugo al gebrek. Den [[Grolle|Grolsen]] Ritmeister Batenborch leet ene van ziene soldoaten verkleed as nen boer mit nen mändjen eier binnen Breevoort kieken, dizzen kwam weerumme mit de tieding dat de Spanjoarden niks te aeten hadden, moar ok geen kruut en koggels, dee had dros Goosen van Lauwick vlak veur den inval noar den kruuttoorn binnen et kasteel loaten verplaatsen, dus buuten de hende van den vi-jand. Uut Ruhrort was nog hulp veur de Spaansen onderwegge, bestoande uut 500 ruters met lastpeerde en veurroadkoaren, moar toon zi-j et Stoatse beleg rundumme de stad zaggen, maken zi-j zich raps uut de veute, en smetten kruuttoeten van de wagens um rapper vort te waen. Boern in de umgaeving zamelden de kruuttoeten in en verkochten dee veur nen billeken pries an Stoatse tröppe. Binnen de stad wödt den toostaand veur Verdugo der neet better op. Zi-j wodden van alle kaanten beschotten, zowal vanof et kasteel as van buuten de stad, woarbi-j de burgerleu et meest te lieden hadden. ==Veurweerden== Deur et "Grote Brook" wodden mit skeepskes de kasteelbezetting verstarkt mit rundumme 500 musketiers, woarop Verdugo zienen stried staken. Op 22 meert was der nen onderhandeling met den Staotsen tröppe under leiding van [[Frederik Hendrik van Oranje-Nassau|Frederik Hendrik]]. Verdugo bedwung nen vri-jen oftocht met et metnemmen van eplunderden buut. Alleneg de noar buuten ebrachten gevängenen en 3 buut-emaakte stoatse vaandels wodden mitgenommen. ==Aflöp== Toon [[Maurits van Oranje|Prins Maurits]] en de Stoaten dit heurden waren zi-j mietereg oaver dizze veurweerden, "dit accoordt docht Prince Maurits ende de Staten veel te goet, omdat sij seer qualijk ende schandelijck met het Vrouwen-volk gheleeft hadden, daerbijden Wachtmeesters huysvrouwe vercraght totten doodt toe en de eenige andere meer, des Predikant Huysvrouwe doorsteken" ==Bron== * [[Staring Instituut]] Stichting 800 Jaar Veste Bredevoort. 1988 ''BREDEVOORT. - Bredevoort een heerlijkheid.ISBN 90-9002135-3 (eerste uutgave 1988) [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:17e eeuw]] [[Kategorie:Belegeringe]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] [[Kategorie:Geskiedenis van den Achterhook]] [[Kategorie:Aalten]] l4ucdixlykxhc0q9cyub7vb3zlklku5 0 10853 77848 2008-08-20T13:59:26Z Servien 7 [[Bocholt]] is ewiezig naor [[Bokelt]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Bokelt]] nxnoxuybb7qzkzxqyuzq9lbfgon9vjq 0 10854 258847 254484 2013-03-11T12:00:20Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 48 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q170124]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Envelop.jpg|thumb|250px|n Kavort]] n '''Kavort''' is t (maisttieds [[pampier]]en) hulsel van bieveurbeeld n braif of n wìnskoarde. Op de veurkaande van n kavort schrif of print de ôfzender de noam en t [[adres]], bestoande uut [[stroatnoam]], [[huusnummer]], [[postkode]] en [[ploatsnoam]], van de de ontvanger. Tegenswoordeg wordt dit ales voak eerst op n etiket print, wat vervolgens op kavort plakt wordt. Op achterkaande kin de ôfzender zien aigen noam en adres hìnzetten, of postkode en huusnummer. Dit is nait verplicht, môr baidt onder aander t veurduil dat bie bezörgproblemen de braif eventuweel terugzonden worden kin, zunder dat de kavort open worden hoft. t Heufddoul van n kavort is dat nait elkenaine lezen kin wat der op n braif of op n koarde staait. n Kavort wordt noamelk dichtplakt mit n plakstrip of deur wat [[speeksel|spij]] aan n plakrandje te likken. Doarnoast kin t ook gebuukt worden om meerdere braiven, koarten of bieloages bienkander te holden. Kavorts binnen der ien verschaaidene soorten en moaten. Zoakelke kavorts hebben voak n deurzichteg vakje woardeur man de braif zain kin. Op dat stukkie braif stoan voak de gegevens van de ontvanger, woardeur man nait elke kavort opnèj te beschrieven hoft. == Leegsaksisch == * [[Drèents]]: ''kevort'' ([[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) * [[Grunnegs]]: ''kavort'' (ook schreven as ''kavvot'' of ''kevvot'') * [[Tweants]]: ''kevak/kefak'' * [[Veluws]]: ''koevart'', ''brevetasse'' {{dia|Schreven in t [[Veenkelonioals]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Post]] 3n3dquhzhjw7fv2wtfd3qkhr5otg0j1 0 10855 273039 265217 2014-01-30T20:12:03Z Droadnaegel 1133 +kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Old Stee Stoupe.png|250px|right|thumb|Twij sitewoatsies: ain op n wierde en ain ien t Oldambt.]] n '''Stoup''' is n pad dij laangs n hoes lopt op aigen terrain. Voak wordt dit pad broekt as [[inrit]] veur de auto. Vrouger was dit enkeld n voutpadje dat mit rooie [[klinker (steen)|klinker]]s tegeld was. Dit was voak t ainege partikuliere stokje laand dat tegeld was. De rest was zaandpad. n Stoup zol ien t Nederlaands ook aanduud worden kinnen as ''eigen weg''. Op de [[wierde (toponiem)|wierden]] luipen stoupen voak noast de hoeskes laangs en bie de [[Oldambtster stees]] luipen dizzent voak recht van de weeg noar de deur van t hoger legen stee. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Verkeer]] 5udi1jhcjahn85gwwmd3ajv197ah1me 6 10856 77875 77869 2008-08-20T14:37:54Z Grönneger 1 35 Nieje versie van "[[Ofbeelding:Old Stee Stoupe.png]]" toe-evoeg: Aanwiezen stoup op n wierde en bie n Oldambtster stee; dails baseerd op http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f3/Oldambtster_boerderij_voor_BAHN.png wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Baseerd op http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f3/Oldambtster_boerderij_voor_BAHN.png == Licentie == {{Eigenwark}} 712kwqc8flkdwxdudlgpyzm4dikj9im 0 10857 275957 265065 2014-06-14T16:23:20Z 84.84.173.56 /* Boetende hìnwieze */ wikitext text/x-wiki n '''Kopstubber''' is n bezzem mit n kop van hoaren dij n [[kogel]] vörmen. De kopstubber wordt ook wel n '''iegelbezzem''' nuimd, omdat de kop op n oprolde [[iegel]] liekt. De kopstubber wordt veuraal broekt om [[spinneweb]]ben boeten vot te hoalen. Tegenswoordeg kommen kopstubbers nait veul meer veur. Kopstubbers kommen allend ien Nederlaand en omstreken veur en kinnen zowel van haarde hoaren, as van zaachtere hoaren môkt worden. De haardere hoaren binnen voak [[swien]]ehoaren of [[kokosneut]]enhoar en binnen voak broen, ien tieds dat de swaarte zaachte hoaren voak van [[peerd]]enhoar of [[plestiek]] môkt binnen. t Woord kop betaikent spin en n stubber is dus n veger. ==Boetende hìnwieze== * [http://www.jobo-borstels.nl/NL/htmlarea/uploads/165ragebol%20kokos.jpg n Ploatje van n kopstubberkop] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Raaive]] oar0giwt5tutewsbnwsl4uo8zna87o7 0 10858 77881 2008-08-20T15:02:25Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Värken]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Värken]] mm7irzxxysgypromlcyijqsl1bvqlac 0 10859 279529 274205 2015-03-27T17:39:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Frederik Hendrik''' ([[Delft]], [[29 januari]] [[1584]] – [[Den Haag]], [[14 meert]] [[1647]]), [[Prins van Oranje (titel)|Prins van Oranje]], Graaf van [[Huus Nassau|Nassau]], wodden geboaren as enigen zunne van [[Willem van Oranje]] en [[Louise de Coligny]]. Hi-j volgden in 1625 zien halfbreur [[Maurits van Oranje|prins Maurits]] op as [[stadholder]]. As opperbevelhebber (Kapitein-Generoal) van et leager gaf hi-j, net as Maurits, veurkeur an het beleageren van steadn boaven de beslissende veldslagen, an-ezeen den Spaansen kriegsmacht nog altied merakel stark was. Hi-j kreg doardeur den bi-jnaam 'steadendwinger'. == Stadholder == Toon zien breur [[Maurits van Oranje]] op [[23 april]] [[1625]] oaverlead, volgden Frederik Hendrik um op as stadholder en leageranvoerder. Et volgende joar begun hi-j met zien neave [[Ernst Casimir]], stadholder van Freeslaand, Grunnen en Drenthe, nen [[veldtocht]] teggen de Spaanse Nederlaanden, en veroaverden in dat joar [[Oldnzel]]. In [[1627]] won hi-j et [[Beleg van Grol (1627)]]. <br /> In [[1628]] wist den kaper [[Piet Hein]] bi-j den [[slag in den baai van Matanzas]] nen Spaansen [[Zilvervloot]] te veroaveren, woarmet e nen unmundigen schat veur de Republeek verweerf. Frederik Hendrik kon dit good bruuken in zienen stried en et volgende joar nam hi-j de [[moerasdraak]] [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]] in (zee ''[[Beleg van 's-Hertogenbosch]]''). Deur ziene kriegskunde slaagden e derin et groandgebeed van de Republeek wieter uut te breiden noar et zuden; nen inval in Vloanderen mos in [[1631]] of-ebloazen wodden, moar tiedens den [[veldtocht langs den Maas]] in [[1632]] veel [[Opper-Gelre]] in ziene hende deur de inname van de steadn [[Venlo]] en [[Roermond]] (bi-j dee leste inname sneuvelden Ernst Casimir). Zienen weg vervolgend noar [[Maastricht]] mislukken ne bestorming van de stad, moar noa n [[beleg van Maastricht (1632)|beleg]] maken Frederik zich in datzelfde joar toch meister van de Maasstad. <br /> Kort noa dizze oaverwinningen zol Frederik oaverwoagen hebben um [[Brussel (stad)|Brussel]] an te vallen, moar tot vaste plannen is et nooit ekommen en den prins blef tot november in Maastricht. In [[1635]] raken [[Frankriek]] en [[Spanje]] wier met mekare in oorlog, noo vanweage den [[Dartigjoarigen Oorlog]]. Frederik Hendrik zag wal wat in n bondgenotschap met Frankriek, en op [[8 februari]] 1635 undertekkenden hi-j met den Fraansen [[kardinoal Richelieu]] et Verdrag van Paries, woarbi-j of-esprokken wodden um noa de oaverwinning op de Spanjoarden de Zudeleke Nederlaanden onderling te verdealen. De Republeek zol [[Hartogdom Braobant|Braobant]] en [[Heerlekheid Mechelen|Mechelen]] kriegen en Frankriek de rest. Dat heeld in dat Frankriek et grootste deel van [[Groafschap Vloanderen]] zol kriegen, met de steadn [[Brugge (stad)|Brugge]] en [[Gent]]; alleneg et noorden van Vloanderen ([[Stoats-Vloanderen]]) zol bi-j de Republiek kommen. Uutendelek trok Frederik Hendrik zich weerumme uut achterdoch; hi-j wol lever de Zudeleke Nederlaanden as buffer holden, dan dat de Republiek an et machtige Frankriek zol kommen te grenzen. Frederik Hendrik zetten too moar zunder de Fraansen zienen stried deur. In 1636 veroaverden hi-j in et oosten et strategies belangrieke verstarkte eilaand [[Schenkenschanz]] in den Rijn. In [[1637]] won e et [[Veerde beleg van Breda]], dat veurgood in Stoatse hende zol blieven. Hi-j verloar Venlo en Roermond echter wier an de Spanjoarden. <br /> Noa Breda richen hi-j zich op wat e al joaren wunsten: de heroavering van de stad [[Antwaarp (stad)|Antwarpen]] op de Spanjoarden, dee in 1585 veur den Opstaand verloren egoan was. Moar toon [[Willem van Nassau (1620-1679)|Willem van Nassau]] in zien opdracht in [[1638]] nen peuging woagden, wodden hi-j verslagen in den [[Slag bi-j Kallo]]. <br /> Hierdeur wodden den Republeek nen klap uut-edeeld, dee Spanje unmiddellek probierden te verzwoaren deur nen Tweeden Armada te zenden. Moar deur [[Maarten Tromp]] wodden dizzen vloot in 1639 vernetigd in den [[Slag bi-j Duuns]], zodat et gevoar wier veurbi-j was. Heanig trögtrekkend heeld Frederik Hendrik zich veurnoamelek bezeg in [[Zeeuws-Vloanderen]], woar hi-j [[Sas van Gent]] en [[Beleg van Hulst|Hulst]] veroaverden. In [[1646]] deed e nog nen letsten peuging um Antwarpen te herwinnen; hi-j sloog et [[Beleg van Antwarpen (1646)|beleg veur de stad]], moar slaagden der neet in heur te underwarpen. Prins Frederik Hendrik oaverleed op 63-joarige leaftied in [[1647]], n joar veurdat de [[Vrea van Münster]] etekkend wodden; de underhandelingen veur dat verdrag wodden vertraagd deur ziene verslechterende gezondheid. Volgens Prins Frederik Hendrik zollen de plannen van [[Filips II van Spanje|Filips II]] de eurzoak van den opstaand ewest wean. == Trouwen en kinder == Toon prins Maurits in 1625 op starven lag was Frederik Hendrik nog altied neet etrouwd en stoand net as zien halfbreur bekend as rokkenjager. Frederik Hendrik had bi-j de börgemeistersdochter Margaretha Catharina Bruyns nen bastaardzunne: [[Frederik van Nassau-Zuylestein (1624-1672)|Frederik van Nassau]]. Umdat prins Maurits altied ongetrouwd was ebleaven, zetten hi-j Frederik Hendrik onder druk um te trouwen, umwille van de veurtzetting van de dynastie. Zol e neet trouwen, dan zol hi-j neet den arfgenoam van Maurits wodden. De Duutse [[Amalia van Solms]], dee as hofdame met den 'winterkönning' [[Frederik V van de Palts]] in 1620 met noar Den Haag was evlöch, kwam in beeld. Frederik Hendrik en Amalia trouwden op 4 april 1625. Anders as Maurits untwekkelden Frederik Hendrik en Amalia ne hofholding mit könninkleke uutstroaling, woardeur de heerschoppi-je van de Oranjes inderdoad ne uutstroaling van n könnighuus kreg. Euren oldste zunne Willem kon met ne Engelse prinsesse trouwen. Amalia legden ne sieröa-verzameling an en Frederik Hendrik leet tal van paleizen en verblieven bouwen of verbouwen: in Den Haag et [[Paleis Noordende]] en et [[Huus ten Bosch]], in Rieswiek et [[Huus ter Ni-jburch]] dat neet meer besteet, in [[Honselersdiek]] n buutenverblief en et kasteel van [[Buren (stad)|Buren]]. Ok skilderi-jen, woarvan doar in de Republeek toon zovölle emaakt wodden, wodden verzoameld. Euren zunne [[Willem II van Oranje-Nassau|Willem II]] wodden in [[1626]] geboaren. In totaal wodden der 9 kinder geboaren woarvan 4 vrog steerven: * [[Willem II van Oranje-Nassau|Willem II van Oranje]] ([[27 mei]] [[1626]] — [[6 november]] [[1650]]) ([[stadhouder]]), etrouwd met [[Mary Henrietta Stuart|Maria Stuart]] * [[Louise Henriëtte van Nassau]] ([[7 december]] [[1627]] — [[18 juni]] [[1667]]), etrouwd met [[keurvörst]] [[Frederik Willem van Brandenburg]] * [[Henriëtte Amalia van Nassau]] ([[26 oktober]] [[1628]] — [[december]] [[1628]]) * [[Elisabeth van Nassau (1630)|Elisabeth van Nassau]] ([[4 augustus]] [[1630]] — [[4 augustus]] [[1630]]) * [[Isabella Charlotte van Nassau]] ([[28 april]] [[1632]] — [[april]] [[1642]]) * [[Albertine Agnes van Nassau]] ([[9 april]] [[1634]] — [[24 mei]] [[1696]]), trouwden met [[Willem Frederik van Nassau-Dietz]] * [[Henriëtte Catharina van Nassau]] ([[10 februari]] [[1637]] — [[3 november]] [[1708]]), trouwden met [[Johan George II van Anhalt-Dessau]] * [[Hendrik Lodewijk van Nassau]] ([[30 november]] [[1639]] — [[29 december]] [[1639]]) * [[Maria van Nassau (1642-1688)|Maria van Nassau]] ([[5 september]] [[1642]] — [[20 maart]] [[1688]]), trouwden met [[Maurits van Simmern]] Frederik en Amalia gavven [[Den Haag]] stöareg meer ne uutstroaling van ne hofstad. == Hollaandse welvoart == Frederik Hendrik en Amalia streafden doarnoar um te wodden op-enommen in de familie van Europese vörstenhuze. Zi-j hadden de tied met, want tiedens et bewind van den prins steg de Hollaandse welvoart unmundeg. Et prinselek paar wist veur ziene kinder veurnoame broedlachten te sluuten. Den arfprins trouwden [[Maria Henriëtte Stuart|Maria Stuart]], dochter van könning [[Karel I van Engelaand]], en Louise Henriëtte wodden arfprinsesse van [[Brandenburg-Pruusen|Brandenburg]]. [[Albertine Agnes van Nassau|Albertine Agnes]] trouwden nen Freesen Nassau. Deur heur stamt könninginne Beatrix van vandage deels of van [[Willem van Oranje]]. Noa zienen dood volgden prinse Willem II um op. <gallery>Ofbeelding:Gerrit van Honthorst - Frederik Henderik van Nassau, prins van Oranje en Stadhouder.jpg|Frederik Hendrik van Nassau, prins van Oranje en [[Stadholder]] Ofbeelding:Gerard van Honthorst 005.jpg|Frederik Hendrik en Amalia van Solms Ofbeelding:Gerrit van Honthorst - Frederik Hendrik met familie.jpg|Stadholder Frederik Hendrik met Amalia van Solms met an heur ziede de jungste dochter Maria, hand in hand stoat dochters Albertine Agnes en Henriëtte Catharina Ofbeelding:Frederik Hendrik by Michiel Jansz van Mierevelt.jpg|Frederik Hendrik </gallery> == Bronne == * [http://www.dbnl.org/tekst/busk001land02_01/busk001land02_01_0213.htm Busken Huet - Het land van Rembrand] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] [[Kategorie:Monarchie]] fhp7bftw1mqrurjdi9ox2mmyt8k47lc 0 10860 77886 2008-08-20T15:10:30Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Frederik Hendrik van Oranje-Nassau]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Frederik Hendrik van Oranje-Nassau]] m7z8g7wnts5jg3g2k4rjpf58lpcu7up 0 10861 293529 293516 2017-08-21T14:35:47Z DARIO SEVERI 10118 Versie 293516 van [[Special:Contributions/Iojhug|Iojhug]] ([[User talk:Iojhug|overleg]]) weerummedreid wikitext text/x-wiki <center>''Nait te verwarren mit n mannelke [[hounder|hìn]], zai: [[Haon]]''</center> ---- [[Ofbeelding:Penis Anatomy2.gif|right|150px|thumb|De anatomie van n hoantje]] [[Ofbeelding:Male genitals.jpg|right|150px|Hoantje]] t '''Hoantje''' of '''penis''' is t mannelk geslachtsdail van de mìnsk. t Wordt broekt om [[foekerij]] mit te hebben of om mit te [[miegen]]. t Hoantje bestaait den ook oet drij zwellichoams dij zok bie seksuwele opwinden vullen mit [[bloud]], mit as top de gevuilege [[Ekkel (anatomie)|ekkel]] dij beschaarmd wordt deur de [[veurhuud]]. Deur t onderste zwellichoam lopt de ''[[urinegang]]'' dij oetmondt bie de ekkel. Dizzent daint veur zowel de oetvoar van [[urine]] as van [[zoad]]. ==Leegsaksisch== *[[Grunnegs]]: ''hoantje'', ''piethoantje'', ''pietje'', ''krulhoantje'', ''krul'', ''piele'' *[[Oostfreisk]]: ''krüllhahn'', ''plüter'', ''snattermantje'' *[[Veluws]]: **''piemel'', ''piem'', ''piel{{small()|e}}'' **''pielemuis'' ([[Bunsjoten]]) **''piet'' **''pit'' ([[Heerde]], [[Waopenvelde]]) **''pik'' **''penis'' **''peerd'' ([[Armelo]]) **''lul{{small()|le}}'' **''kleine jonge'' **''jonge heer'' ([[Klanenbeek]], [[Bunsjoten]]) **''hamer'' ([[Ugchelen]]) **''start'', ''stat'', ''stät'' **''fluite'' ([[Lieren]]) **''tiet'' ([[Bunsjoten]]) **''plasser'' **''hänsie'' ([[Waopenvelde]]) **''knelis'' ([[Harderwiek]]) **''leuter'' ([[Putten]]) {{Mìnskenlichoam}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Lichem]] a4jegwv036lufq3n7czlzpxen16vtjz 0 10862 280872 280292 2015-04-15T21:12:57Z Servien 7 /* Leegsaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Tortula muralis1.jpg|right|250px|thumb|Mos, n veurbeeld van krödde]] [[Ofbeelding:Bloemen in een kruidenrijk, 'verwaarloosd' weiland.jpg|right|250px|thumb|Hail veul krödde ien n waailaand]] '''Krödde''' is de noam veur n grote groep nait-wìnste, [[kultuveern|nait-kultuveerde]] [[plaant|plaantsoorten]] dij over haile wereld veurkommen. Ìnkelde bekìnde veurbailden van krödde binnen [[braandnetel]], [[miere]], [[kwekkel]], [[mos]], [[zeuvenblad]] en [[herenmoes]]. ==Leegsaksisch== {{Nds/krödde}} {{Begin|gos}} {{DEFAULTSORT:Krodde}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 00v3k33vkrixgk269n2fap8m7i95b34 10 10863 284838 270900 2016-06-13T12:48:51Z Ajv39 7643 fix postcode/postkode wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = {{{naam|{{PAGENAME}}}}} | subkop0 = {{{soorte}}} in Nederlaand [[Bestaand:Flag of the Netherlands.svg|20px]] | heufdruumte1_1 = {{#if:{{{bestansnaam vlagge|}}}|{{Border|[[Bestaand:{{{bestansnaam vlagge}}}|125x100px|Vlagge van {{{naam|{{PAGENAME}}}}}]]}} }} | heufdruumte1_2 = {{#if:{{{bestansnaam wapen|}}}|[[Bestaand:{{{bestansnaam wapen}}}|125x100px|Wapen van {{{naam|{{PAGENAME}}}}}]]}} | heufdruumte2_1 = {{#if:{{{bestansnaam vlagge|}}}|([[Vlagge van {{{naam|{{PAGENAME}}}}}]])}} | heufdruumte2_2 = {{#if:{{{bestansnaam wapen|}}}|([[Wapen van {{{naam|{{PAGENAME}}}}}]])}} | ofbeelding-kompleet = {{#if:{{{lokasie-svg|}}}|[[Bestaand:{{{lokasie-svg}}}|250px|Lokasie van {{{naam|{{PAGENAME}} }}}]] | {{#if:{{{lokasie|}}}|[[Bestaand:{{{lokasie}}}.png|250px|Lokasie van {{{naam|{{PAGENAME}} }}}]]| {{Coordinate |NS={{{breedtegroad|}}} |EW={{{lengtegroad|}}} |type=city |map=left|region={{{region|NL}}}|maplevel=adm1st|mapsize=240|name={{{naam|{{PAGENAME}} }}}}} }} }} | subkop1 = Bestuur | head1_1 = [[Pervincie|Provinsie]] | item1_1 = {{#if:{{{region|}}} | {{#if:{{Info ISO-3166-2:{{{region}}}|flag}} |[[Ofbeelding:{{Info ISO-3166-2:{{{region}}}|flag}}|x16px|{{{region}}}]] }} [[{{#if:{{Info ISO-3166-2:{{{region}}}|lemma}} |{{Info ISO-3166-2:{{{region}}}|lemma}}{{!}} }}{{Info ISO-3166-2:{{{region}}}|1}}]] | {{{previnsie}}}[[Kategorie:Mal:Ploats in Nederlaand/Gin region]] }} | head1_2 = [[Gemiente (bestuur)|Gemeente]]| item1_2 = {{{gemeente}}} | subkop2 = Geografie en bevolking | head2_1 = {{#if:{{{oppervlak|}}}|Öppervlakte }}{{#if:{{{oppervlak laand|}}}|<br />- [[Vastelaand|Laand]]}}{{#if:{{{oppervlak water|}}}|<br />- [[Woater|Water]]}} | item2_1 = {{#if:{{{oppervlak|}}}|{{{oppervlak}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]] }}{{#if:{{{oppervlak laand|}}}|<br />{{{oppervlak laand}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]] }}{{#if:{{{oppervlak water|}}}|<br />{{{oppervlak water}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]] }} | head2_2 = [[Bevolking|Inwonners]]<br />{{#if:{{{dichtheid|}}}|- [[Bevolkensdichtte|dichtheid]] }} | item2_2 = {{{inwoners}}} <small>({{{doatum inwoners}}})</small><br />{{#if:{{{dichtheid|}}}|{{{dichtheid|}}} inw./km²}} | head2_3 = {{CoordinateSYSTEM|NL}} | item2_3 = {{Coordinate |article=/ | text={{#if: {{{breedtegroad|}}}|DM}}|NS={{{breedtegroad|}}} |EW={{{lengtegroad|}}} |type=city |region={{{region|NL}}}|name={{{naam|{{PAGENAME}} }}}|pop={{formatnum: {{{inwoners|}}} |R}} }} | subkop3 = Aoverig | head3_1 = {{#if:{{{verkeersoader|}}}|Belangrieke verkeersaoders}} | item3_1 = {{{verkeersoader|}}} | head3_2 = [[Netnummer]] | item3_2 = {{{netnummer}}} | head3_3 = {{#if:{{{postcode|}}}|[[Postcode|Postkode]]}} | item3_3 = {{{postcode|}}} | vootkop = {{#if:{{{webstee|}}}|Offisiële webstae}} | voot = {{{webstee|}}} | ofbeelding2 = {{{ofbeelding2|}}} | caption2 = {{{umskrieving2|}}} }}<noinclude> {{Dokumentatie}} [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> j6fklvj1t006sax3kfbkpm3buz93l48 0 10864 262755 258763 2013-05-04T20:01:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Cristóbal de Mondragón y Otalora (Hillebrant Jacobsz van Wouw I, 1599).jpg|thumb|Cristóbal de Mondragón]] '''Cristóbal de Mondragón y Otalora''' ('''Christoffel van Mondragon''') (* [[1504]] in [[Medina del Campo]], [[Valladolid]]; † [[4 Januari]] [[1596]] in [[Antwarpen (stad)|Antwarpen]]) was nen [[Spanje|Spaansen]] veldheer tiedens den [[Tachtigjoarigen Oorlog]]. Mondragon kwam in [[Vlaanderen]] in [[1544]] en zol op twee korte tochten noa (1570-1571, 1579), zien wietere laeven hier verblieven. Hi-j sprak den taal en trouwden ne Vloamse vrouwe. In 1572 ontzetten hi-j et deur de [[Geuzen]] belaegerde [[Goes]], woarnoa hi-j deur [[Hartog van Alva]] tot [[Stadholder]] van [[Zeelaand]] beneumd wodden. Op [[21 februari]] [[1574]] mös hi-j de [[Stad (woonstee)|stad]] [[Middelburg (gemeente)]] an [[Willem van Oranje]] oaverdragen. Twee joar doarnoa belaegerden hi-j [[Zierikzee]] en nam de stad in. Noa dizze veroavering, kon e neet verhinderen dat de Spaanse soldoaten, dee al lange tied neet betaald wödden, an et [[muuteri-je|muten]] slogen. Under [[Alexander Farnese|Alessandro Farnese]] nam hi-j in [[1579]] an et [[Beleg van Maastricht (1579)|Beleg van Maastricht]] dael. Zienen lesten [[veldtocht]] was in [[1595]]. Hij wus de [[Beleg van Grol (1595)|belaegering van Grol]] deur [[Maurits van Oranje]] te deurbrekken en ging an op nen dreksen anvoaring mit zienen teggenstaander, moar Maurits trok zien laeger weerumme. Hiernoa verdref Mondragon de ruuteri-je van [[Filips van Nassau]] en nam dee gevangen. Mondragon steerf op hoge laeftied as [[Gouverneur]] in den toonmoaligen [[citadel]] van Antwarpen, == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.tercios.org/personajes/mondragon.html Biogroafie] (spaans) * [http://dutchrevolt.leidenuniv.nl/Nederlands/personen/m/mondragon.htm Laevensbeskrieving met wietere literatuur] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] 7dlsjlsng4mvz3lhufhujpw67lf1z8v 14 10866 290677 288736 2016-11-01T16:18:34Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cities and villages in Belgium}} [[Kategorie:Stad naor laand|België]] [[Kategorie:Plaotse in België]] metzu0upun4vbuijmtug6iepb717jkm 14 10867 290682 290261 2016-11-01T16:21:34Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Communes in France}} [[Kategorie:Stad naor laand|Frankriek]] [[Kategorie:Geografie van Frankriek]] f04gnyfdlkmpsubmdgso8zw08ijnyuw 14 10868 290695 290216 2016-11-01T16:25:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cities in the United Kingdom}} [[Kategorie:Stad naor laand|Verienigd Keuninkriek]] [[Kategorie:Plaatse in t Veraenigd Könninkriek‎| ]] bypljlz2282kep9lbfx7la2gg3hcsdd 14 10869 290683 288104 2016-11-01T16:21:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cities in Denmark}} [[Kategorie:Stad naor laand|Denmaark]] [[Kategorie:Geografie van Denmaark]] fg42uf70rm8wsel3oaj3i13ii9xca30 0 10870 77944 2008-08-20T18:32:19Z Servien 7 deurverwiezing naor [[29 jannewaori]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[29 jannewaori]] 87ipiofb3y14tmxid5c0e388jd9hxvd 14 10871 290689 290602 2016-11-01T16:23:54Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cities in Austria}} [[Kategorie:Stad naor laand|Oostnriek]] [[Kategorie:Geografie van Oostnriek]] onppbn6nbjuhxwkmi6o3p3h0345od1l 14 10872 290690 290628 2016-11-01T16:24:13Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cities in Poland}} [[Kategorie:Stad naor laand|Pooln]] [[Kategorie:Plaotse in Pooln]] nfoyyocxkbvon8v5m9kz6u501z7vhc1 14 10873 290692 271786 2016-11-01T16:24:48Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cities in Russia}} [[Kategorie:Stad naor laand|Ruslaand]] [[Kategorie:Ruslaand]] 40u3h0ni1qlqsnjnn0u0jwrhe9s6w93 14 10874 290686 266622 2016-11-01T16:22:59Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cities in Ireland}} [[Kategorie:Stad naor laand|Ierlaand]] [[Kategorie:Plaatse in Ierlaand]] sq4s8khen87l2wn82d1so3c93b4h61f 0 10875 278111 258554 2015-03-10T23:23:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Keppel''' kan verwiezen naor: * [[Keppel (heufddekkel)]], ne heufddekkel dat tradisioneel edraogen wördt deur [[Joden|judsen]] kaerls. * Den benaoming van [[Laeg-Keppel]] as stad. * [[Kasteel Keppel]], t kastele Kessel, ooit underdele van t Graofschap Zutfent, gelaegen bi'j Laeg-Keppel. Zee ok: *[[Hoog-Keppel]], nen plaotse naobi'j Laeg-Keppel. {{dv}} iozmlkn9tboguhokshsnhpwojpm1n9n 0 10877 292085 290782 2016-12-09T09:28:16Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kasteel_keppel_2007.jpg|thumb|right|250px|Kasteel Keppel, anzicht op et hoes]] '''Kasteel Keppel''' is n [[kasteel]] bi-j [[Laeg-Keppel]] in den [[Gelderlaand|Geldersen]] [[Achterhook]] in [[Nederlaand]] en is ene van de mooist bewoarde kastelen in Den Groafschap. Et ligt in Laeg-Keppel, rundumme vief kilometer oostelek van [[Doezebarg]] an den [[N317]] in de richting van [[Deutekem]]. == Geskiednis == Uut den middeleeuwsen [[donjon|wontoorn]], ebouwd rundumme [[1300]], greujden n groot hoes, dat noa völle verbouwingen pas in de 19de eeuwe kloar kwam. Den rechtertoorn van vandage steet op de plaatse van den wontoorn, op kellerheugte bunt de muren 2 meter dikke. In 1581-1582 wodden et kasteel tot dreemoal too belaegerd, in-enommen en wier deur Stoatse troppen verneeld. Kasteel Keppel hef in de Middeleeuwn völle te lieden ehad. Veural in den Tachtigjoarigen Oorlog. De heren van Keppel waren Spaansgezind en op [[29 september]] [[1581]] nammen Stoatse troppen et kasteel in. [[Frederik van Pallandt]], heer van Keppel, undernam nen teggenanval en kreg zien eigendom terugge. Een joar later, [[30 september]], valt de Stoatsen opni-j an. Zi-j mossen et haenig an doon waegens nen groten veurroad buskruut, en mossen et kasteel in olderwetsen stiel verwoosten. Den Münstersen biskop [[Bernhard van Galen]] better bekand as [[Bernhard van Galen|Bommen Berend]] nam in 1665 et kasteel in, unruumt et kasteel in 1666 woarnoa de verdaedigingswarken of-ebrokken wodden. Lodewijk XIV richten et kasteel in 1672 in as heufdkwarteer, moar et wodden in datzelfde joar völle schaa too-ebrach deur plunderende Fransen en Münsterse troppen. Noa den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] brekt röstege tieden an veur et kasteel. == Vandage == Vanof [[1962]] is et kasteel bezit van de [[Pallandt van Keppel Stichting]], dee et meugelek emaakt hef um kasteel, huusroad en park bi-j mekare te holden, zodat het nog deur de familie kan wodden bewond. De bewonners van vandage bunt [[baron]] en baronesse van Lynden-Rutgers van Rozenburg. Welwillend stoat zi-j op ofspraak kiekleu too. Et kasteel is neet vri-j te bezoeuken, moar noa n skriftelek verzeuk ericht an den rentmeister ku'j et rondkieken bespraeken. == Uutgoande verwiezingen en bronne == *[http://www.graafschap-middeleeuwen.nl/kastelen/keppel2000.html/ Webstae Groafschap in de Middeleeuwn] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] [[Kategorie:Bronckhorst]] nh2scf96dwt1hyensfflznra49y4g2m 0 10878 258645 100080 2013-03-11T11:55:38Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2724653]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Beleg van Breevoort''' kan verwiezen noar: *[[Beleg van Breevoort (1597)]] *[[Beleg van Breevoort (1606)]] *[[Beleg van Breevoort (1672)]] {{dv}} 7ampsidisgm3fr73k4jpc4hn177pwrb 0 10879 272255 262971 2013-12-11T21:21:59Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki De '''Laege Laanden''' of de '''Nederlanden''' is ne benaming veur n laeg elaegen gebeed in West-Europa toon [[Nederlaand]] en [[België]] nog neet as ofzunderleke stoaten bestoanden. Mangs wöd ok [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] bi-j de Laege Laanden erekkend. De benaming wöd ebruukt in de [[geskiedskrieving]], moar ok vandage den dag nog wöd et ebruukt as anduding veur beide (of alle dree) de laanden bi-j mekare. {{Begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis]] 9v3mgr64nozsgwlduqf1mc3iy28aguj 0 10880 93413 85950 2009-01-12T23:16:29Z Droadnaegel 1133 Dubbel artikel wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nederlaandsen Opstaand]] 93sf9nqq8ynpb9g2ur7mkja3xhv4l19 0 10881 290186 263324 2016-10-31T13:38:22Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De '''Zeuventien Previnsien''' is ne beneuming veur et geheel van vörstendommen dat in de löppe van de 14de tot 16de eeuwe in hende kwam van de [[Bourgondiese tied|Bourgondiese]] hartoagen as de ''laanden van herweerts oaver''. ==Vörstendommen== Et was et kerngebeed van den [[hartog van Bourgondië|Bourgondiërs]] noa et verlees van de arflaanden in [[1477]] under [[Karel den Stouten]], in dizzen zaak et [[hartogdom Bourgondië]] zelf. Under [[Karel V van et Heilige Roomse Riek]] wodden et merendeel an vörstendommen vereanegd in ne [[personele unie]], dat wil zeggen dat hi-j telkens [[hartog]], [[graaf (titel)|graaf]] of [[heerlekheid|heer]] was in de previnsie. * 1. [[Groafschap Artesië]] * 2. [[Groafschap Vloanderen]] * 3. Kasselri-jen [[Riesel]], [[Dowaai]] en [[Orchies]] (mangs [[Riesels-Vloanderen]] eneumd) * 4. [[Doornik en et Doorniksen]] * 5. [[Heerlekheid Mechelen]] * 6. [[Groafschap Namen]] * 7. [[Groafschap Henegouwen]] * 8. [[Groafschap Zeelaand]] * 9. [[Groafschap Hollaand]] * 10. [[Hartogdom Braobant]] en [[Markgroafschap Antwarpen]] * 11. [[Stoaten van Limburg en de Laanden van Oavermaas|Hartogdom Limburg en de Laanden van Oavermaas]] * 12. [[Hartogdom Luxemburg|Hartogdom Luxemburg]] * 13. [[Heerlekheid Utrecht]] * 14. [[Heerlekheid Freeslaand]] * 15. [[Gelre|Hartogdom Gelre]] en [[Groafschap Zutfent]] * 16. [[Heerlekheid Grunnen]] * 17. [[Heerlekheid Oaveriessel]] (mit [[Drenthe]], [[Groafschap Lingen|Lingen]], [[Wedde (Grunnen)|Wedde]] en [[Westerwolde|Westwoldingerlaand]]) De hierboaven gevolgde riege hef gin vaststoanden inhold. Zeuventiene was op ne gegeaven tied et antal [[stoaten]]verteggenweurdigers bi-j de [[Stoaten-Generoal van de Nederlaanden|Stoaten-Generoal]] in [[Brussel (stad)|Brussel]] en zie bunt dat getal blieven neumen. Moar de verteggenweurdegingen konden wal ens wesselen umdat ne bepoalde [[heerlekheid]] mangs ofhing van ne andere. Zo heurden Zutfent bi-j Gelre en Limburg bi-j Braobant. An de andere kante hadden et markiezoat Antwarpen, Doornik of Riesels-Vloanderen mangs nen eigen verteggenweurdiger. ==Uutgoande verwiezing== * [http://www.wazamar.org/Nederlanden/zeventien-prov.htm De 17 stoaten anweazig bi-j de Stoaten-Generoal van 15 oktober 1555] (mit kaarte) [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Middeleewn]] [[Kategorie:Geschiedenis van België]] [[Kategorie:Geschiedenis van Nederlaand]] kyivbzqdsyma7j3xu6gr6mautfel0h5 0 10882 127356 78094 2009-11-29T01:04:11Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Zeuventien Previnsien]] wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Zeuventien Previnsien]] hmcrmnygmawnmx42wjjlg29s85hkvgr 0 10883 78116 2008-08-21T07:37:22Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Rooms-Katholieke Karke]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rooms-Katholieke Karke]] nk3tyf815mdjb1vwvc1qxh4y7vqa5sm 0 10884 78117 2008-08-21T07:37:41Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Rooms-Katholieke Karke]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rooms-Katholieke Karke]] nk3tyf815mdjb1vwvc1qxh4y7vqa5sm 0 10885 78121 2008-08-21T07:54:40Z Servien 7 [[Rooms-katholieke Karke]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Rooms-Katholieke Karke]] hinne: http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/456 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Rooms-Katholieke Karke]] 6np5zaryelzu5x8bqqfap5achu2dzgk 0 10886 78140 78139 2008-08-21T08:13:14Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Laege Laanden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Laege Laanden]] 3jbphfp0vqxsw3vip1spigq7i06ob3v 0 10887 258630 133140 2013-03-11T11:55:16Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2212960]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Laege Laanden''' kan verwiezen noar: *[[Laege Laanden (staotkunde)]] *[[Nederlaand]] en [[België]] samen {{dv}} opnuwstgl4vaxkcdp57zc6ntws6z1sk 0 10888 269950 78145 2013-08-29T19:54:21Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Utrechts-Alblasserweerds]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Utrechts-Alblasserweerds]] s2aoe6itm7kve9cka5c358t54sad7qa 0 10889 78170 2008-08-21T10:01:07Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Skokkelaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Skokkelaand]] 9dgs39e0yhczz82s12yta1f0eowdpm5 0 10890 292852 276383 2017-01-01T23:16:38Z Servien 7 /* Et Hollaanse taelgebied */ wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Hollaans</big> |- |Naeme |Hollaans |- |Nederlaanse naeme |Hollands |- |Laand |[[Nederlaand]] |- |Taelgebied |de perveensie [[Noord-Hollaand]], behalve [[Et Gooi]]; de perveensie [[Zuud-Hollaand]], behalve de [[Alblasserweerd]], et oosten van de [[Krimpenerweerd]], [[Oostvoorne]] en [[Goeree-Oerflakkee]]; veerder in de perveensie [[Frieslaand]]: de [[Waddeneilanen]] [[Vlielaand]] en [[Amelaand]], et midden van et [[Waddeneilaand]] [[Terschellingen]], de gemiente [[Et Bilt]] (behalve [[Minnertsge]]) en 7 steden en 2 dörpen verspreid over de perveensie Frieslaand; et uterste noordwestelike puntien van de perveensie [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]]; en in de perveensie [[Noord-Braobaant]] de omkrieten van [[Willemstad (Noord-Broabant)|Willemstad]], in et zuden van et [[Hollaans Diep]] en in [[Flevolaand]] heur ie ok veul [[Amsterdams]]. |- |Antal sprekers |1.250.000 (schatting) |- |Dialekten | *[[Noord-Hollaans]]: **[[Zaans]] **[[Waeterlaans]] **[[Kennemerlaans]] *[[Straand-Hollaans]] (ok wel bi'j Noord- en Zuud-Hollaans indield) *[[Zuud-Hollaans]] **[[Amsterdams]] **[[Haags]] **[[Rotterdams]] **[[Utrechts-Alblasserweerds]] **[[Westhoeks]] *[[West-Fries]] (ok wel as apatte streektael zien) *[[Bildts]] *[[Midslaans]] *[[Stadsfries]] *[[Amelaans]] |- |Taelklassifikaosie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germoans]] ***[[West-Germoans]] ****[[Nederfrankisch]] ****[[Nederlaans]] *****'''Hollaans''' |- |Schrift |Et [[Latainse alfabet|Latiense alfabet]] |- |Toalkodes |gien, umdat et zien wodt as diel van et [[Nederlaans]] |} Et '''Hollaans''' is ien van de heufdialekten van et [[Nederlaans]]. Et wodt now nog spreuken deur temeensen een vuufde pat van de bevolking van [[Noord-Hollaand|Noord-]] en [[Zuud-Hollaand]] en daor kommen dan nog de sprekers van de Hollaanse dialekten in de perveensies [[Frieslaand]], [[Noord-Braobaant]], [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] en [[Flevolaand]] bie. In totaol komt dat op een sprekersantal van omdebi'j 1.250.0000 meensken. Onder et Hollaans wodt normaal spreuken de Hollaanse dialektgroep van et [[Nederlaans]] verstaon, mar soms wodden ok de [[Utrechts-Alblasserweerds]]e dialekten dertoe rekend. De [[Nederlaans]]e standardtael zels is in principe een standerdiseerde vorm van et Hollaans en wodt daoromme deur taelkundigen ok wol zien as een Hollaans dialekt, in stee van aandersomne. Buten [[Nederlaand]] wodt de term "Hollaans" gewoonlik bruukt as synoniem van et [[Nederlaans]]. == Et Hollaanse taelgebied == Et Hollaans wodt spreuken in zes Nederlaanse perveensies: * [[Noord-Hollaand]] in de hiele perveensie, mar '''niet''' in: ** [[Et Gooi]] - hier wodt [[Utrechts-Alblasserweerds]] praot; ** de [[Wieringermeerpolder|Wieringermeerpoolder]] - disse poolder is pas in 1930 dreugelegd, hierdeur wodt der veural Standerdnederlaans praot, mit inkelde hollandismen. * [[Zuud-Hollaand]] in de hiele perveensie, mar '''niet''' in: ** de [[Alblasserweerd]] - hier wodt [[Utrechts-Alblasserweerds]] praot; ** et oostelike pat van de [[Krimpenerweerd]] - hier wodt [[Utrechts-Alblasserweerds]] praot; ** de stroke laand oostelik van de daenkbeeldige liende van [[Zaandhoven]] naor [[Gouda]] - hier wodt [[Utrechts-Alblasserweerds]] praot; ** et dörp [[Oostvoorne]] en omkrieten, in et westelike pat van [[Voorne-Putten]] - hier wodt [[Zeeuws]] praot; ** op et veurmaolige eilaand [[Goeree-Overflakkee]] - hier wodt [[Zeeuws]] praot * [[Frieslaand]]: ** op et [[Waddeneilaand]] [[Vlielaand]]; ** op et [[Waddeneilaand]] [[Amelaand]]; ** in et dörp [[Midslaand]] en omkrieten, in et midden van et [[Waddeneilaand]] [[Terschelling]]; ** in de gemiente [[Et Bildt]], in et noorden van [[Frieslaand]] (behalve et dörp [[Minnertsge]]); ** in de steden [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]], [[Sneek (stad)|Sneek]], [[Franeker]], [[Harlingen (stad)|Harlingen]], [[Dokkum]], [[Bolsward]] en [[Stavoren]]; ** in de dörpen [[Et Vene]] en [[Kollum]]; * [[Noord-Braobaant]]: ** de [[Westhoek (Noord-Braobaant)|Westhoek]] - [[Willemstad (Noord-Broabant)|Willemstad]], [[Klundert]], [[Fijnaart]] en omkrieten (was tot 1813 onderdiel van Hollaand) * [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]]: ** in et uterste noordwestelike puntien van de perveensie, in [[Mijdrecht]] en omkrieten. * [[Flevolaand]] ** in [[Lelystad]] en [[Almere]] wodt een protte [[Amsterdams]] spreuken. == Geschiedenis == Oorspronkelik wodde der in hiel [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] [[Westlaauwers Frais|Fries]] spreuken. Et is niet hielendal dudelik hoe de zudelike en centraole patten van Hollaand ontfriesd raekt binnen; meugelik wodden de [[Friezen]] daor deur Nederfrankische kollenisten de hieltied veerder weerommedrongen, mar et kan ok wezen dat de Friese bewoners van die gebieden staorigan et Nederfrankisch overneumen hebben. In elk geval is et Hollaans in de [[middeleewn|middelieuwen]] uut et Nederfrankisch ontstaon, krekt zoas et [[Utrechts-Alblasserweerds]], et [[Braobaans]] en et [[Zeeuws]]/[[West-Vlaams]]. In et oosten, zuudoosten en zuden van et Hollaanse taelgebied gaon disse drie dialektgroepen dan ok nog altied slim staorigan in mekeer over. In et noorden van Hollaand wodde liekewels tot an de laete [[middelieuwen]] [[Westlaauwers Frais|Fries]] spreuken en pas naodat greve [[Floris V van Hollaand|Floris V]] in [[1289]] de [[West-Friezen]] verslaegen en onderwurpen had, wodde et [[Westlaauwers Frais|Fries]] staorigan verdrongen deur et Hollaans. Uut dat perces ontstong de [[Westlaauwers Frais|Friese]] [[substraottael|substraote]] [[West-Fries]]. Laeter is et Hollaans onder invloed kommen te staon van et [[Vlaams]] deurdat [[Antwaarp (stad)|Antwarpen]] in [[1585]] bezet wodde deur de Spanjaorden. De leste tied is et Hollaans meer onder invloed van et [[Standerdnederlaans]] kommen te staon, dit het veur dialektverlies zorgd. Now bin de grootste Hollaanse dialekten et [[Amsterdams]], [[Rotterdams]] en et [[Haags]], disse dialekten hebben een bulte sprekers. ==Nedersaksische invloed== Et [[Nedersaksisch]] het een grote invloed had op tal van Hollaanse dialekten, veural visserplakken an et [[Zuderzee]]gebied bie hierdeur beïnvloed, een peer veurbeelden binnen et [[Volendams]], [[Enkhuzens]], [[Markens]]. In et Volendams hebben ze bi'jgelieks umlaut in [[verkleinwoord]]en, et Volemdams is et ienigste Hollaanse/westelijke dialekt waorin dit verschiensel veurkomt (kop - köppie). Disse eigenaerdighied is lichtkaans in de [[19e ieuw]] introduceerd deur kattelieke inwiekelingen van [[Schoklaand]], die nao de ontruming van heur eilaand in [[1859]] naor Volendam verhuusden, en heur dialekt, et [[Schokkers]], mitnammen. Ok in et Enkhuzens bin der tal van Nedersaksische eigenaerdigheden weeromme te vienen, bi'jgelieks: * De typische West-Friese woorden ''breg'', ''reg'', ''pet'' klinken, as et Veluwse/Nederlaanse, "brug", "rug" en "put" * De typische ''ie'' die veural konservatieve West-Friese dialekten bruken in onder aandere ''vier'' (vuur) komt in et Enkhuzens niet veur; "vuur". * Et Enkhuzens het ''art'', ''varf'' en niet "urt" of "ort", de West-Friese vormen. * Et Enkhuzense woord veur "ni'j" is ''nij''; echt West-Fries is ''nuw''. Disse ''ij'' is hiel waorschienlik uut et oosten ofkomstig. * "Veur" is in et Enkhuzens ''veur''; ok dit is eerder Nedersksisch as West-Fries. Toch hebben dialekten om Enkhuzen henne (Drechterlaans) de "eu" ok op disse plak; et Enkhuzens likt disse dialekten toch te hebben beïnvloed.<ref>K. Heeroma, Hollandse Dialectstudies, Wolters, Groningen, 1335</ref> In et [[Markens]] doen de -t-vormen slim an et [[Nedersaksisch]] daenken. Een aander typisch Markens kenmark dat veerder in gien enkel Waeterlaans dialekt veurkomt is de '''vokaolverkotting''' in de darde persoon enkelvoold - en ok dit kenmark ziej' weeromme in et Nedersaksisch. "Hi'j lopt" is ''ai lopt'' (''ik loop''), "hi'j slaopt" wodt ''ai slept'' (''ik sleep'') en gao zo mar deur. ==Rifferenties== <references /> {{SNLV}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] 36bjwisy7bgyyybiy05qqxadyerobqb 0 10891 258538 178452 2013-03-11T11:53:15Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1221246]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Hollaans''' kan verwiezen naor: *[[Hollaans (dialekt)]] *iets wat van doen hef mit [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] *bi'j uutbreiding, iets wat van doen hef mit [[Nederlaand]] (in veul laanden kent ze Nederlaand allent as 'Hollaand', adj. 'Hollaans') *de [[Nederlaands|Nederlaanse]] (standerd)taal, vake Hollaans enuumd um een onderskeid an te brengen mit Nedersaksisch, Fries, Limburgs ezw. {{dv}} rvmu56s3rsw3q45zborg5i5zr8vk9jj 0 10892 78178 2008-08-21T10:13:02Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hollaans]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hollaans]] k74jlaufrthbaowb2u2fmthdkydtwcj 0 10893 78179 2008-08-21T10:13:27Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hollaans (dialekt)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hollaans (dialekt)]] nnalz8v5scfze9gtzysby2jj3402zhl 0 10894 78180 2008-08-21T10:13:51Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hollaans (dialekt)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hollaans (dialekt)]] nnalz8v5scfze9gtzysby2jj3402zhl 0 10895 78184 2008-08-21T10:19:06Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Breevoort]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Breevoort]] 84hcuzr41b2mtn5eadj137jvdjlm23c 0 10896 292240 291690 2016-12-12T15:53:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:NL-N18.png|right|50px|N18]] [[Ofbeelding:NL-A18.png|right|50px|A18]] [[Ofbeelding:Rijksweg15.svg|thumb|right|250px|Et rechtse deel van de Rieksweg 15 is de N18/A18.]] De '''N18''', ok wal 'Twenteroute' eneumd in [[Twente]] en den [[Achterhook]], is ne weg dee löp van [[Zevenaar]] noar [[Eanske]]. Et stuk Zevenaar-[[Vasseveld]] is emaakt as autobane (A18) en Vasseveld-Eanske as weg met geslottenverkloaring (N18). De A18/N18 heurt officieel bi'j den Rieksweg 15 (A15/N15), moar umdat de twee stukken neet an-eslotten bunt, hef et nen anderen name met-ekregen. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Weg in Gelderlaand]] [[Kategorie:Weg in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] gpmd45almstrsaq9egzm82amf4k7hb7 0 10897 270242 263051 2013-09-06T18:29:51Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De '''N319''' is nen previnsialen weg den löp van [[Warnsveld]] noar de [[Duutslaand|Duutse]] grenze achter [[Wenters]], bi'j [[Kotten]]. Den weg kump langs dizze plaetse: * [[Vorden]] * [[Kranenburg (Gelderland)|Kranenburg]] * [[Reurle]] * [[Grolle]] * [[Wenters]] * [[Brinkheurne]] * [[Kotten]] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Weg in Gelderlaand]] cg7zw99h1qqy1sk4q1qpruumc49n8xb 0 10898 78193 2008-08-21T10:41:18Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[N18]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[N18]] 2yrrxss5pklnbk3lvxwiooel6h862eq 0 10899 272314 272302 2013-12-13T23:36:27Z Droadnaegel 1133 spellen wikitext text/x-wiki [[File:Kaart Provinciale weg 318.png|thumb|N318 is de dikke lechtgreune liene]] De '''N318''' is nen previnsialen weg den löp van [[Vasseveld]] noar [[Wenters]]. Den weg sluut Wenters an bi'j de [[N18]] (Twenteroute) en de [[N319]]. De weg kump langs dizze plaetse: * [[Vasseveld]] * [[Lintel]] * [[Aalten]] * [[Breevoort]] * [[Wenters]] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Weg in Gelderlaand]] mszez3g3wyo90bxtv05u62zc0gmuwi1 0 10900 78197 2008-08-21T10:47:33Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Lintel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Lintel]] en271yl69504imxums3t1usaf09d2kc 0 10901 263049 258665 2013-05-04T22:21:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''N313''' is nen previnsialen weg den de [[N18|Twenteroute]] ter heugte van [[Lechtenvoorde]] mit de [[N318]] bi'j [[Aalten]] ansluut. Den weg geet deur tot an de [[Duutsland|Duutse]] grenze richting [[Bokelt]]. In Lechtenvoorde wöd et den 'Hamelandweg' eneumd, in Aalten de 'Hamelandroute'. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Weg in Gelderlaand]] 2rf4zhy3a9k39ksqn52co3dkv7f8a4a 14 10903 289146 289055 2016-10-28T12:59:02Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Gelderlaand]] [[Kategorie:Weg in Nederlaand|Gelderlaand]] e6lyetd5hz879xpyypqodmbxco9bzta 0 10904 78220 2008-08-21T12:21:49Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Brogge (bouwwark)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Brogge (bouwwark)]] 7ojkaeh2ydrn5gwl7txovox1rl4hqag 14 10905 289147 289091 2016-10-28T12:59:28Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{commonscat|Roads in Overijssel}} [[Kategorie:Geografie van Oaveriessel]] [[Kategorie:Weg in Nederlaand|Oaveriessel]] tmztmacvrt7m4baij3qc6u6hyp2hm0p 0 10906 258664 252735 2013-03-11T11:56:08Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 104 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q23838]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[Babak]], leider van ne geleufs en sociaole beweaging wöd uut-eleaverd an [[kalief]] [[al-Mutasim]], den um löt doodmartelen. * De [[Arabieren]] versloat de [[Byzantiense Riek|Byzantienen]] in Klein Azië. * [[Lodewijk den Vrommen]] belegt nen bi-jenkomst in [[Nimwaege]] om moatregelen teggen de anvallen van de [[Vikingen|Wiekingen]] te bespreaken. * [[Marseille]] wöd eplunderd deur moslimpiroaten. * [[26 december]] Der is nen groten [[stormvlood van 838|watersnood]] den grote dele van Nederlaand under water zet. * Et darp [[Duve (gemeente)|Duve]] wöd veur et eerst eneumd in een skrift as et darp Thuvine * Deur teggenstaanders van de karstening uut [[Walcheren]] wöd bisskop Frederik van Utrecht vermoord. (doatum volgens karkeleke bronnen) == Geboaren == *... == Oaverleaden == * [[18 juli]] - Bisskop [[Frederik van Utrecht]] (doatum volgens karkeleke bronnen). 2p622mjv6zu52rndllwc0qmfx80zzm6 0 10907 78230 2008-08-21T12:43:13Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Nee]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Nee]] 3pttcpiq359qbp70lupf0wadvegxh6b 0 10908 78233 2008-08-21T12:51:26Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Eibarge]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Eibarge]] drbqxznc2dupczdmafovy08azuamwbu 0 10909 78234 2008-08-21T12:51:44Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Borklo]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Borklo]] n7fbzxhwhg38vwkk3awvfthbdvqq8mq 0 10910 78235 2008-08-21T12:52:12Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Lechtenvoorde]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Lechtenvoorde]] 8cyy0tn8u9e3rpwj7u4vnli5m52eub4 0 10911 78236 2008-08-21T12:52:38Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Leeuweld]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Leeuweld]] b582xajpxfpj37gzn00eai4hb44hk4t 0 10912 199092 78237 2011-07-19T20:00:03Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Vraogender]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vraogender]] c64scxxfnah9voxjqpxz63na02dd5ui 0 10913 78240 2008-08-21T12:54:27Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Zöwwent]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Zöwwent]] 2md6ljkm2w8lrr61nley4oye38cgidm 0 10914 78241 2008-08-21T12:54:54Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Barle]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Barle]] mpxh4e7a4voy71jsi5wn9d8lnrxwl93 0 10915 78242 2008-08-21T12:55:22Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Dinsper]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Dinsper]] 9dx6wqx7n1mx0t4g45zlx8m1iah2yzj 0 10916 78243 2008-08-21T12:55:52Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Iezerlo]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Iezerlo]] 20yf04qncdownjw777oqv6m7621poxg 0 10917 78244 2008-08-21T12:56:24Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Wenters]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Wenters]] rlzuzkzr4igpkfx02f5etwrifkutu8o 0 10918 78245 2008-08-21T12:57:26Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Lochoezen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Lochoezen]] 9yw1in7uzfws4x80wqyw0tlewlc193r 0 10919 270329 78246 2013-09-10T21:23:07Z タチコマ robot 6976 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Norik]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Norik]] tozw1at1qjm1gjwvdd2oup2oubco4cq 0 10920 78247 2008-08-21T12:58:10Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Reetmölle]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Reetmölle]] qtxnqde6cvpptxl07jg5loaz10g1303 0 10921 78248 2008-08-21T12:58:39Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Reurle]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Reurle]] g46ulhk0l6qh10n0iavq04swx7g9gfl 0 10923 78259 2008-08-21T13:42:18Z Servien 7 [[Circumvallatielinie]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Circumvallatieliene]] hinne wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Circumvallatieliene]] pg8ekygg6hr58sftjq9ddvq9illwc60 0 10924 292246 292238 2016-12-12T15:56:00Z Wwikix 13678 /* Uutgoande verwiezingen */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Groenlose Slinge - Noordrand Groenlo (2008).JPG|thumb|200px|right|De Grolse Slinge, ten noorden van Grolle, noa bekkeherstel in 2008]] De '''Grolse Slinge''' ([[Nederlands]]: ''Groenlose Slinge'') is ne [[bekke]] dee achter [[Wenterswiek]] ontsprunk en dan noordelek langs [[Grolle]] streumt, zodat zee dizze naam drög. De bekke mundt oet in den [[Berkel]], tussen [[Lochem]] en [[Borklo]]. De Grolse Slinge was n [[Meander (waterloop)|meanderend]] riveerken dat in olde tieden ''Slinck'' of ''Slingen'' eneum wödden. Et hef neet altied dezelfden löp ehad. Zo streumden et vrogger deur de stadsgrachte van den [[vesten|veste]] Grolle. De Slinge hebt zi-j later verlegd lengs et noorden van Grolle, en in de 20e eeuwe is zee veur n groot deel gekanoaliseerd veur ne bettere waterofvuur. Achter Wenterswiek kump ne andere bekke et laand binnen, dee zudelek lengs Wenterswiek streumt: de [[Boaven-Slinge]] of ''Slingebekke''. ==Herstel van de bekke== Deur et [[Woaterskap|Waterskap]] Rien en Iessel is de Slinge an-emarkt as Ekologiese Verbindingszone. Um de Slinge dizzen warking wier trög te geaven, en de bekke wier ne mooie en natuurleke oetstroaling te geaven, is in 1998 begonnen met bekkeherstel bi-j Grolle. De Slinge kreg wier ne meanderende uutstroaling, met brede uutstreumgebeeden. Sinds et vortgoan van de [[Grolsch]]-brouweri-je uut Grolle in 2005, is et meugelek om ok bekkeherstel noordelek van Grolle uut te warken. == Kiek ok noar == * [[Slinge]] * [[Boaven-Slinge]] == Uutgoande verwiezingen == *[http://www.berkelproject.nl Webstea van et oaverkoepelende Berkel Project] *[http://www.wrij.nl/ Waterskap Rien en Iessel] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] 3ezv0fak45njs4ch55n2oe5wnanv91e 0 10925 78269 2008-08-21T14:07:24Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Eanske]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Eanske]] dse8xiv6covdzm8pugev8xrluw31ch0 0 10926 78270 2008-08-21T14:07:52Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Oldnzel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Oldnzel]] r84glpynrdk34604opog7if0lrhrig3 0 10927 78272 2008-08-21T14:08:23Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Boorn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Boorn]] 4lxoeam8g0hlben6hgd6sbggvw49sg0 0 10928 78273 2008-08-21T14:08:53Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Riesn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Riesn]] sfxsdqvb3sd33od5jrppyqgiarrcdcv 0 10929 83030 78274 2008-09-19T21:46:19Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Tubbige]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Tubbige]] clorzhcdfuvau1p1eq8thavglspj5ih 0 10930 78276 2008-08-21T14:11:58Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Hengel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Hengel]] frzeh0fa8wb6lhhjvq17fxbpb816mlf 0 10931 78277 2008-08-21T14:12:51Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Deepn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Deepn]] mw27tpc33tl5fjnuus7h5p10adql29c 0 10932 78278 2008-08-21T14:13:26Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Oatmörsken]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Oatmörsken]] tl7m0eaecyqf2gazcg0apau7s6oasno 0 10933 285153 278309 2016-07-11T16:46:36Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Gällemuden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Gällemuden]] fielwzy8onz32j6tuk3f45pjdfgyngc 0 10934 226179 78282 2012-04-23T11:23:15Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Gramsbargen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Gramsbargen]] p49o31ts5yzvrx73yp4ut6gszrdpp79 0 10935 78283 2008-08-21T14:15:11Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Blokziel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Blokziel]] ix9xmspenj68h5d1tytla6teulovuyg 0 10936 78284 2008-08-21T14:16:47Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Heldern]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Heldern]] dg007568m4j9e21kv7mqaeg5gj9h5lm 0 10937 78285 2008-08-21T14:18:01Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Hof van Tweante]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Hof van Tweante]] agg9nj71td43ikwr77y0q1x70rj077i 0 10938 90580 78286 2008-12-17T21:08:45Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hengeveelde]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Hengeveelde]] mepm4ojms39x7y9hy46yy7i0kqu1w5q 0 10939 78287 2008-08-21T14:19:19Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Oazel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Oazel]] 47497ehtph2b98yfa9hwjxowgymgcgg 0 10940 78292 78291 2008-08-21T14:24:14Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Boornerbrook]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Boornerbrook]] 7qbw2ju92l8qofvwod6tnv1cmijedwm 0 10941 78293 2008-08-21T14:24:44Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Soasel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Soasel]] 5i1gmnlgp6i6tvks9tcjtmw44xvfq52 0 10942 78296 2008-08-21T14:25:55Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Albeargn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Albeargn]] juihtchfnvpxpm8lr8hltemrhvgfeo5 0 10943 78298 2008-08-21T14:26:44Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Beantel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Beantel]] mz1tyzlmo0bmn41mmvg6ivlt8y55n7n 0 10944 78299 2008-08-21T14:27:28Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Döarningn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Döarningn]] twc1usl963wzniks7h7oz71oh032qb5 0 10945 273522 197703 2014-03-23T14:46:11Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki '''Oele''' kan verwiezen naor: *[[Oele (voegel)]] - een naachtdier *[[Eul]] - (Oele in t Hollaands) n buurskop in de Tweantse gemeante Hengel {{Dv}} smze54qlc2a6bvoa5g20kijp7tqw234 0 10946 78302 2008-08-21T14:28:47Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Fleringn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Fleringn]] 0wxe0xxlkv7xi4csgeny3gn4ipo9ww0 0 10947 78305 2008-08-21T14:32:40Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Tilgt]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Tilgt]] mloazd96vws6j4p1oyqzlp6ry29omw5 0 10948 78306 2008-08-21T14:34:50Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Weersel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Weersel]] po5j89a385r3j663869v88pcz2dciz0 0 10949 78319 2008-08-21T14:40:45Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Börger]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Börger]] agl2wpz5v6p20zkf7vy1stf396rxxky 0 10950 78320 2008-08-21T14:41:06Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Dever]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Dever]] ib9a01cjnm74mqjsu653kl030dvfpfc 0 10951 110362 78330 2009-07-03T13:09:50Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Nötter''' kan verwiezn noar: *[[Nötter (Wierdn)]] ([[Nederlaands]]: ''Notter'') Ligt in de gemeente Wierdn. *[[Nutter]] of '''Nötter''' ([[Nederlaands]]: ''Nutter'') Ligt in de gemeente [[Deenkellaand]]. {{dv}} 19qauv5ahuvmxzq1c7wv4ml1zisstbd 0 10952 78324 2008-08-21T14:42:12Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Eel-Potterwold]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Eel-Potterwold]] i3ctfht7j35qj0g08f9dkg23olat15z 0 10953 78327 2008-08-21T14:43:03Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Nei-Dörd]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Nei-Dörd]] t5wccvabmyuu4ig6c1oqa9z6fgre596 0 10954 78329 2008-08-21T14:43:46Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Paais]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Paais]] 88fwcf8uadnrssm8c28mnz8apfpu6wg 0 10955 78331 2008-08-21T14:44:16Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Wapservene]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Wapservene]] thlt46exib4vyhu2dnpm5emkjusafid 0 10956 78333 2008-08-21T14:45:00Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Zuudwolde]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Zuudwolde]] 25846tc04f6qsooc8cr38dl4eucu5df 0 10957 78336 2008-08-21T14:46:09Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Veenhuzen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Veenhuzen]] c7lnzlox8dea7i2c9t4xm69h99gi2py 0 10958 78338 2008-08-21T14:48:33Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [['t Ogeveine]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [['t Ogeveine]] g5e9o7a505fg1hanyjs086qxpi8uaga 0 10959 78339 2008-08-21T14:50:18Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Boertang]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Boertang]] rp4uf0ym0px4rllbb3t5upt3pdhtg35 0 10960 78343 2008-08-21T14:54:00Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[De Penne (Grönnen)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[De Penne (Grönnen)]] 19cvrga176xo1y2xe6pzp99l5mtrmtw 0 10961 78376 2008-08-21T15:12:06Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Winzum]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Winzum]] ep3f1sglcdkpegi8e1yt56abzb93ol8 0 10962 78377 2008-08-21T15:12:31Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Zuudhörn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Zuudhörn]] mbops3x28qdknwwhnt526xyij0c16f2 0 10963 78378 2008-08-21T15:13:11Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Scheemde]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Scheemde]] 89z64dva13ffzl54e6mqwe1csn8esxm 0 10964 78379 2008-08-21T15:13:28Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Moarum]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Moarum]] hc9ut57pjz0xhbzhhi87u9m1et4rr34 0 10965 78380 2008-08-21T15:14:02Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Hoaren]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Hoaren]] 7aovkvupsd8d1vzlsim8tnoreipk0st 14 10966 289056 266725 2016-10-28T10:45:51Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Gelderlaand]] [[Kategorie:Woater in Nederlaand|Gelderlaand]] qwcbnkrhcaziparp5y2msbpwt737mrd 0 10967 78449 2008-08-21T15:32:09Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Zielvest]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zielvest]] r25r3aujwo115zhagk62d9s8bd7h9pn 0 10969 78451 2008-08-21T15:32:48Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Zielvest]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zielvest]] r25r3aujwo115zhagk62d9s8bd7h9pn 0 10970 78453 2008-08-21T15:33:05Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Zielvest]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zielvest]] r25r3aujwo115zhagk62d9s8bd7h9pn 14 10971 289031 266724 2016-10-28T10:33:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Drenthe]] [[Kategorie:Woater in Nederlaand|Drenthe]] r67uajg2ajnuglelaefgj1t1erm8py0 0 10972 78455 2008-08-21T15:33:21Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Zielvest]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zielvest]] r25r3aujwo115zhagk62d9s8bd7h9pn 14 10973 290571 288505 2016-11-01T14:59:32Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Bodies of water in the Netherlands}} [[Kategorie:Woater naor laand|Nederlaand]] [[Kategorie:Geografie van Nederlaand]] ifcr7rh605xvnotj4j7m5ymher11kf6 14 10974 289092 266728 2016-10-28T12:05:04Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Oaveriessel]] [[Kategorie:Woater in Nederlaand|Oaveriessel]] mr8auy6tsxrz9hhpkqbmn6lzn11o4zw 0 10975 78589 2008-08-21T16:21:59Z Kweniston 392 [[Heurne (Berkelland)]] is ewiezig naor [[Heurne (Berkelland & Bronckhorst)]]:&#32;Zee hebt beide nen stuk van de Heurne wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Heurne (Berkelland & Bronckhorst)]] cd7g9awabu7s1jdjtgdu8lcwlv6frls 14 10978 289067 266726 2016-10-28T10:53:35Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Grunnen]] [[Kategorie:Woater in Nederlaand|Grunnen]] pmi5tq18dmay6ncfqjm34gx0wsgbhu1 0 10987 292048 291578 2016-12-08T13:24:38Z Wwikix 13678 /* Rifferensies */ kat wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Kiek ok bi'j de deurverwiespagina [[Beleg van Grol]]}} [[Ofbeelding:Michiel Jansz van Mierevelt - Maurits van Nassau, prins van Oranje en Stadhouder.jpg|thumb|150px|right|[[Maurits van Oranje|Prinse Maurits van Oranje]]]] Et '''Beleg van Grol in 1595''' was ne [[belegeringe]] van de [[vesten|veste]] Grol, noo [[Grolle]] eneumd, deur [[stadholder]] [[Maurits van Oranje|Prinse Maurits van Oranje]] in de tied van den [[Tachtigjoarigen Oorlog]]. Dizze belegeringe had den eersten motten wean van ne [[veldtochte]] um een ende te maken an de bezetting van de oosteleke regio van de [[Republiek_der_Zeuven_Veraenigde_Nederlaanden|Republiek der Nederlaanden]] deur de [[Spoanse]]n. De beleageringe duurden van 14 tot 24 juli, moar to kwam de Spoanse veldhere [[Cristóbal de Mondragón]] met zien leger bi'j Grolle, en trokken Maurits zich terugge en brak zien beleg af. Twee joare loater in [[1597]] zol Maurits weerkommen en noo zol et em wal lukken um Grolle en de andere vesten in te nemmen. Beide belegeringen gingen deel oet maken van wat loater [[Maurits zien Tien Joaren]] eneumd ging worden. == Et belang van Grolle tiedens de oorlog <ref name="Tops">N.J.Tops: ''Groll in de Zeventiende en Achttiende Eeuw: Een kerkelijk en strategisch storende factor in het oosten van de republiek'', Uitgave Groenlose Oudheidkundige Vereniging, Groenlo, 1992</ref><ref name="Motley">John Lothrop Motley: ''History of the United Netherlands from the Death of William the Silent to the Twelve Year's Truce, 1590-1599'', 1867</ref><ref>{Isaac Tirion: ''Vaderlandsche Historie, Vervattende de Geschiedenissen der Vereenigde Nederlanden Inzonderheid die van Holland, van de Vroegste Tijden af: Achtste Deel'', Amsterdam, 1753</ref>== Grolle was neet een grote stad, moar et was ne verstarkte stad, ne veste, en et had ne stategiese ligging an de grenze van de Republeek. Grolle lag op de weg dee de [[Hanze]] koopleu vanuut [[Duutslaand]] oaver gingen noar [[Dimter]] en [[Zutfent]], en darumme kon et mooi profiteren de handel dee ze met brachten. Op dizze wieze ontstonden allerlei [[gilde]]n in de stad, dee völle [[ambachten]] praktizeerden. Grolle had [[stadsrechten]] en kon [[belasting]] heffen oaver de handel. Deur zien riekdum was Grolle deur de joaren hen steeds wieter oetebouwd, met ne brede [[stadsgrachte|grachte]], muren, wallen, [[raveliene]]n. Darumme was Grolle inenommen in [[1580]] deur de Grave van Rennenberg, dee de kante van de Spoansen had ekozen. De Spoansen gebruukten Grolle um een leger veilig te ploatsen en te onderholden, en als heufstad van de regio. Opgelegde belastingen an de bevolking van de hele [[Achterhook]] en [[Veluwe]] werden deur de [[rentmeester]] in Grolle ontvangen. Al dit geld was ne weertvolle bi'jdrage an de Spaansen oorlogskasse.<br /> Maurits vond et genoog ewes, en krig van de [[Stoaten-Generoal]] genog geld veur nen leger um de oosteleke steden veur de Republeek weerumme te kriegen, an te vangen mit Grol. == Et beleg == Op 14 juli kwam Maurits bi'j de stad an, mit 6000 man [[infanterie|infanteri'je]], een paar [[compagnie]]s [[peerd]]en en 16 [[kanun]]nen. Ene van de kanunnen kwam in de drek vaste te zitten bi'j [[Vroagender]], zodat hee wat loater mos beginnen. <br /> De [[gouverneur]] van Grol, [[Jan van Stirum]], had tröppen bi'j [[Goor]] liggen. Hee reep dizze weer terugge, moar ze leepen recht in ne [[hinderlage]] van Maurits, wat veertig man kosten. Op 15 juli zette Maurits zien kamp op westelek van de veste, zien neve [[Willem Lodewiek]] oostelek van den stad. Et beleg begon met de aanleg van [[loopgraaf|löpgroave]] en ''approches'' ([[zigzag (lijn)|zigzaggende]] löpgroave) noar de stad. Noa ene wekke van veurbereidingen vuurden Maurits zien karakteristeeke dree woarschuwingsschotten af, en beveelden de stad um te [[capitulatie|capiteleren]]. [[Jan van Stirum]] zeien dat hee Grol veur 'God en Könning' zol beholden ''tot zien letsten droppel blood''. Twee kanunnen in den stad vuurden gin kogels af op de belegeraars, moar mit [[lood]] omgotten stukken [[iezer]]. Ondertussen was hulp veur de stadsen onderweg, van boetenaf.<br /> == Mondragon == [[Ofbeelding:Cristóbal de Mondragón y Otalora (Hillebrant Jacobsz van Wouw I, 1599).jpg|right|thumb|[[Cristóbal de Mondragón]], den olden veldhere.]] Den olden en ervaren veldhere Cristóbal de Mondragón was 92 joare old en goeverneur van [[Antwaarp (stad)|Antwarpen]]. Hee had een grote interesse in Maurits en zien doon en loaten, want Maurits was de ni'jen sterre in het voeren van veldslagen. Mondragon kek ernoar oet um met dizze jonge commandant in gevecht te goan. To hee heurden dat Maurits noar Grol ging, ging Mondragon duftig an et zeuken noar tröppen veur een leger, wat em ok lukten. Met zien leger van 7000 soldaten en 1300 ruuters marcheerden hee deur [[Noord-Braobant|Brabant]] en deur [[Gelre]], noar Grol opan um Maurits te treffen. <br /> Op den 21sten juli heurden Maurits dat Mondragon deran kwam. Noo mös hee alderbastend snel zien wark doon um Grol in te nemmen: de belering ging in nen rap tempo vedan, en de stad wodden heavig beschotten, moar Van Stirum wolden neet capiteleren. Op de 25sten juli gef Maurits et op, noa eproat te hebben met zien officieren. Ne beleg uutvoeren en in dezelfden tied ok nog ne veldslag d'r bi'j doon, dat was em te völle. Umdat Maurits gin tied meer hadden um alles met te nemmen, verbraanden hee al zien kampementen en veurraden was ze neet konden kriegen. Wat hee niet wissen, was dat Mondragon nog steeds neet in de buurte waren, hee was nog veerteg kilemeter wieterop.<br /> Twee joare loater, in 1597 kwam Maurits weer noar Grol um het dizze kere wal in te nemmen, noa et [[Beleg van Grol (1597)|Beleg van Grol in 1597]]. Gelukkig veur Maurits was Mondragon in 1596 oet de tieg egoan. == Rifferensies == <references /> {{commonscat|Siege of Groenlo 1595}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:16e eeuw]] [[Kategorie:Belegeringe]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] [[Kategorie:Geskiedenis van den Achterhook]] [[Kategorie:Oost Gelre]] jv8xv4fwalla4eyozbqdirpxsiwsoob 6 10988 126984 78638 2009-11-26T22:52:09Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Brevoort_1734.jpg == Licentie == {{PD-70j}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] 6tcw0ts644jitj5i3apcr3k5n0b4g40 0 10990 279175 277311 2015-03-27T16:41:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Beethoven.jpg|thumb|right|Ludwig van Beethoven duur Joseph Karl Stieler, 1820]] '''Ludwig van Beethoven''' ([[Bonn]], [[16 december]] [[1770]] – [[Wenen|Weenn]], [[26 meert|26 meart]] [[1827]]) was nen [[Duutslaand|Duutsen]] [[Muziekskriever|muziekskriewer]]. == Leawn == === Bonn (1770-1792) === Ludwig van Beethoven was ne zönne van n [[Rijnlaand]]sen zanger [[Johann van Beethoven]] en den zinne vrouwe Magdalena Keverich. Zin grotvaa köm oet [[Mecheln (België)|Mecheln]] en köm in [[Bonn]] te wonn. Doarumme hef hee t Nederlaandse "van" in zinn achternaam. Zin vaa probeerdn van um n woonderwich te maakn net as det met [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]] gung, toew at hee moarkn det Ludwig slim muzikaal was. Ludwig har nen zwoarn jeugnd, met völle oarmood en nen vaa den't völle dreunk. Mangs as den in thoes köm met kunnigheaid of aandere gäste, haaldn hee Ludwig middeln in n nacht oet berre um vuur öar piano te spöln. Zo wör Ludwig n soomber meanske, mear ook eenn den't mangs ook duur zin oetgoande karakter onmeundig skik kon maakn. Van 1777 töt 1781 gung Ludwig noar n ''Tirocinium'', ne leagere skoole woer as [[Latien]] eleard wör. In 1779 nöm hee les bie [[Christian Gottlob Neefe]], nen hoforganist, den as um kunnig deed wordn met [[Bach]], [[Haydn]] en [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]]. Toew as hee 11 joar oold was keandn hee [[Das Wohltemperierte Klavier]] van Bach al oet n kop en skreef hee zinne eegne stuks. Toew at hee 12 joar was kon hee al invaln vuur Neefe as organist en kapelmeaister. In 1781 gung hee met zin moo noar [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]]. n Spölkammeröadjen zea van um det hee n todderig kearlken was. Noar t gymnasium gung hee neet hen, en wieters kreeg hee ook gin oonderricht mear. Alle tied wör in de muziek estökn. De jonge joarn van Ludwig beent oardig good beskreewn in n haandskrift wat t gezin Fischer noaleut, dee at vanof 1776 in t zelfde hoes as de Van Beethovens woondn. Ook toew as hee wat eulder was, was hee vake nog nen todderigen. Caecilia, ene van de dochters van Fischer, zea um: "''Wat bi'j toch nen todderigen. Zorget is wat better vuur oewzelf.''" Ludwig antwoordn: "''Wat he'k dr an o'k n hearskop worde of neet, gin meanske zut mie.''" As nen volwasnen kearl kreeg hee vake makkelik verskel en kon mangs onmeundig krang wean, ook teegn zinne kammeröa. Mear hee woarkn dan onmeundig hart um zinne verlöarne vreandskopn wier terugge te winn. Later, noa 1801, wör hee al mear krang, umdet hee vernemn kon at hee doof begun te wordn. Ook klaagn hee regelmoatig oawer zinne vertearige. Later wör wal es an enömn det zinne slechte buujn te maakn hadn met nen kuurndoarm, den as al slimmer wör duur zin zwoare gemood. Doarnöast wör noa zin stoarvn bie ne liekschouwige ne leawerkwoale vaste steeld, den as wellich met völle draank te maakn hef. Ondaanks al dee kwoaln bleef hee muziek skriewn töt n poar deage vuurdet hee oet de tied köm. {{DEFAULTSORT:Beethoven, Ludwig Van}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Klassieke meziek]] [[Kategorie:Komponist]] kcyoio9u93iqb9h6o17f8b1j2hf27i6 0 10993 78810 2008-08-22T16:24:56Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [['s-Hertogenbosch]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [['s-Hertogenbosch]] hlr2dn02ytmf3qf1s5jp8czemidbcp4 0 10996 271535 263137 2013-12-02T22:03:37Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Wielrennen]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Robert-Gesink.jpg|thumb|right|240px|Robert Gesink an't inrieden veur ne tiedrit in de Tour de [[Californië]]]] '''Robert Gesink''' ([[Vasseveld]], [[31 mei]] [[1986]]) is nen [[Nederlaand]]s [[wielrenner]] dee veur de [[Rabobank Prefessenele Wielerploog]] oet kump. Hee is eboorn in Vasseveld en fietsten in zien jeugd bi'j wielerploog 'De Peddelaars' in [[Aalten]]. Gesink woont noo in Aalten, hoo wal hee netuurlek völle op pad is om te trenen met ziene fietse. De spesialitiet van Gesink is klimmen, hee kan onmeunig rap ne berge op fietsen. ==Risseltoaten== Enkele van zien risseltoaten: 2007 * Winnoar van et jeugdklassement in de [[Ronde van Kalleforni'je]]. * 9den in den [[Woalsen Pijl]] 2008 * 4den ploats en winnoar van et jeugdklassement in [[Paries-Nies]]. ==Oetgoande verwiezing== *[http://www.robertgesink.nl Offisjele webstie] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Sporter uut Gelderlaand]] [[Kategorie:Wielrennen]] oqx140c8mtgijekis28rxp2wyrun3i0 14 10997 291483 290938 2016-11-04T17:01:38Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sporter uut Nederlaand|Gelderlaand]] [[Kategorie:Sport in Gelderlaand]] fxl6t1jd6lqsgtkur5vtmaa77bfd7ce 14 10998 289048 266692 2016-10-28T10:42:11Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Bodies of water in Friesland}} [[Kategorie:Geografie van Frieslaand]] [[Kategorie:Woater in Nederlaand|Frieslaand]] toeh6tl13a8vcreju56lkkb16pv76vw 0 10999 271536 263215 2013-12-02T22:04:21Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Wielrennen]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Tristan Hoffman Dwars Deur Grolle (Groenlo, 16-10-2005).jpg|225px|thumb|Hoffman bi'j zien afscheid as prefesjoneel wielrenner, Grolle, 2005.]] [[Ofbeelding:Tristan Hoffman in Groenlo bij zijn afscheid als prof in 2005.jpg|thumb|225px|Tristan op de veurgrond, bi'j zien afschied in Grolle in 2005. Noast em rid Bart Voskamp, wel ok stoppen as prof op dat moment.]] '''Tristan Hoffman''' ([[Grolle]], [[1 januari]] [[1970]]) is nen [[Nederlaand]]sen ex-[[wielrenner]] den noo ploegleider is bi'j [[Team Columbia]]. In [[1992]] wödden Hoffman prof bi'j de TVM ploog, en verrasten iederene deur drek Nederlaands kampioon te wodden. De spesialiteit van Hoffman waren de eendagswedstrieden, en et hard jagen oaver [[kasseien]]. Zo wödden hee ooit tweeden in den klassieker [[Paries-Roubaix]]. ==Risseltoaten== Enkele van ziene risseltoaten: 1992 * Nederlaands kampioon op de weg 1996 * 1sten in Dwars deur Vlaanderen * 1sten in Paries-Bourges 2000 * 1sten in Dwars deur Vlaanderen * 4den in Paries-Roubaix * 4den in Gent-Wevelgem * 5den in de [[Ronde van Vlaanderen]] 2004 * 2den in Paries-Roubaix [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Sporter uut Gelderlaand]] [[Kategorie:Wielrennen]] f4lj5t40hch7g34u97bh8wtp5cxlhya 6 11000 153512 78868 2010-07-04T13:28:38Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Logo]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == NDS-kultu8.jpg == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Logo]] fxhxqrtwtn4t5qc7htdgp9hq227cw3v 6 11001 81944 78843 2008-09-11T22:21:32Z Arch 610 Nieje versie van "[[Ofbeelding:Freule van dorth.jpg]]" toe-evoeg wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Freule_van_dorth.jpg == Licentie == {{PD-70j}} lm0q6lbhyseqnawdew1772vwaiasmtr 0 11003 262774 258572 2013-05-04T20:05:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kasteel_harreveld.jpg|thumb|[[Huus te Harreveld]]]] '''Johanna Magdalena Catharina Judith van Dorth''', bekend as de freule Van Dorth gebaorn in Wansveld bi-j Zutfent op [[7 mei]] [[1747]] was ne orangiste, waegens heugverroad executeerd. Judith van Dorth blef ongetrouwd. ==Oranje revolusie== Tiedens de [[Batoafse Republiek|Bataafse republiek]], in september [[1799]] deed den Oranje gezinden August Robert van Heeckeren van Suideras nen inval vanuut [[Praissen|Prusen]] in den [[Achterhook]] um doar tegeliek met den Engels-Russiesen inval in [[Noord Hollaand]] ne [[Bataafse revolutie|oranjerevolutie (1799)]] veur den in [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]] verblievenden arfprins Willem uut te lokken. Hi-j reep doartoo ok de Brevoortse leu op. Moar de enige waopenfeiten waren ne vlagge hiesen op den karktoorn, en et umhakken van den vri-jheidsboom den herinnern an de [[Fransen revolutie]]. Et Frans-Bataafse gezag was den toostaand rap te boaven, en veur stad en ambt Breevoort wodden den staot van beleg uut-eroopen den tot ende 1799 duurden. Den inval verleep en kostten et laeven van ene persoon; Johanna van Dorth tot Holthuysen dee al te openlek veur Oranje leep te reren. Doar kwam n underzeuk noar den toostaand en op [[18 september]] wodden Judith vast-enommen, op verdenking van oproerstokkeri-je en betrokkenheid bi-j den moord op Resink?. Zi-j wodden op-eslotten in et tuchthuus in [[Arnem]]. Heure berechting wodden op-edragen an n kriegs[[tribunoal]] dat op [[5 oktober]] in Wenterswiek wodden eholden. Et bestoond uut vief officieren en underofficieren van de Nationoale Garde, van wee moar éne uut de straeke ofkumstig was. Dizze lekenrechters wodden bi-j-estoan deur den [[drost]] van Breevoort, den harbargier W. Paschen, en deur den [[Avvekaot (beroep)|advocoat]] Bom uut Lechtenvoorde, den enigen jurist in den trop, den as oppenboaren anklager optrad. Oaver de kwaliteiten en de motieven van de rechters is völ te doon ewest. [[Ofbeelding:Freule_van_dorth.jpg|thumb|Exekutie in Wenterswiek]] ==De Sage== Heur vader beheurden tot de edelleu, en hee had zich vermaakt met et deur uut de ramen van et huus Harreveld op veurbi-jgangers te scheten. De freule was al ens uut de gevangenisse van et [[Zutfen]]se stadhoes ontsnapt en zie zeiden dat zi-j met hulpe van heur breur euren vader dood-eploagd had. Uut et [[vonnis]] van den kriegsrechtbank in [[Wenterswiek]] van [[21 november]] blik, dat zi-j hef bekend de oranjevlagge van den toorn van et [[huus Harreveld]] te hebben uut-estokken. Van [[Zwolle]] was zi-j noar [[Grolle]] egoan 'volop mit oranje versierd'. Teggen nen burger dee "Laeve de Republiek!" reep zi-j 'Wacht menneken, wi-j zült ow wal kriegen'. En wieter had ze dingen eropen as 'zie mot allemoale kapot'. Dat den doodstraf allesbehalve menslevend is voltrokken steet wal vaste, neet alleneg uut de verkloaringen van ooggetugen moar veural uut de wieze woarop den rechter Paschen zich noaderhand hef probiert te verontschuldegen. Op ne plaatse noabi-j et teggenweurdige stationsplein van Wenterswiek is et vonnis voltrokken. Den kapitein, zegt de ooggetugen, was dermoate in zien gemood etroffen dat hi-j den hand veur de ogen heeld en et heufd umdre-jden. 6 Schoten knalden. 'De deurschotene, hier en doar gekwetst, doch in geene der kapitoale laevensdelen etroffen, streumden et blood wal uut de völle too-ebrachte wonden, moar zi-j blef laevend en worstelden, dus in et zand liggende, met den smarten des doods'. Zie laegden heur in de kiste, moar dood was zi-j nog neet, want zi-j 'strekten heuren enen hand nog ten hemel'. Nen soldoat schot nog ens in de kiste, bi-j wieze van genadeschot. Moar doarbi-j vlog den zieden jurke van de freule in brand. Soldoaten blusten dat brandjen in de liekkiste deur water in eure steken te halen. Et blood drop uut de kiste. De freule is in de hervormde karke van [[Lechtenvoorde]] begraven. ==Bronnen== * [http://www.freewebs.com/wereldraadsels/index.htm Waeld roadsels] * [http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/DVN/lemmata/data/Dorth,%20Judith%20van Instuut van de Nederlandse geskiedenisse] * [[Staring Instituut]] Stichting 800 Jaar Veste Bredevoort. 1988 ''BREDEVOORT. - Bredevoort een heerlijkheid. ISBN 90-9002135-3 (eerste uutgoave 1988) {{DEFAULTSORT:Dorth Tot Holthuysen, Johanna Van}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geskiedenis van den Achterhook]] elnpo7kdyd25hwczyhmp9w7uy9n1z2g 0 11005 78847 2008-08-22T18:53:49Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Johanna van Dorth tot Holthuysen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Johanna van Dorth tot Holthuysen]] cwqkd8c4ozc3s6mvhp33vt5c3n4ehvc 0 11006 279176 274729 2015-03-27T16:41:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Gatbezen''' bin een andoening waorbie weefsels mit bloedvatten in de [[gatdarm|rectum]] en 't [[koentgat]] opzwellen, daorbie kan 't gaon ontsteken, bloeien en groter worren. A-j gatbezen hen ku-j aarg veul zeert an 't gat kriegen. De benaming ''gatbezen'' beschrieft 't prebleem aorig goed, 't liekt op een soort [[bees]] in 't [[gat]]. Gatbezen gaon meestentieds vanzelf weer vort, mar as 't lang anhout bin der oek speciale zalfjes op de [[mart]] um van gatbezen of te kommen. In 't [[ziekenhuus]] hen ze oek vaak een apperaotjen um gatbezen mit vort te haolen of kleiner te maken. Je kunnen gatbezen kriegen deur verschillende dingen: 't kan aarfelijk wezen, 't kan liggen an wa-j eten, deur je poep lang op te houwen of bieveurbeeld een slechte bloedsumloop. == [[Nedersaksisch]] == * [[Veluws]]: ** ''a{{small()|a}}mbeien'', ''aombeien'' ** ''gatbezen'' ([[Putten]]) ** ''arten an 't gat'' ([[Lieren]]) ** ''druven an 't kont'' ([[Garder]]) ** ''kontroze'' ([[Loen]]) ** ''reetketelsteen'' ([[Ugchelen]], [[Klanenbeek]]) {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Andoening]] shy6in5ebpb51fjetd5vf4wryrbq092 0 11007 292044 291577 2016-12-08T13:22:29Z Wwikix 13678 /* Bron */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Breevoort 14 08 1743 Jan-de-Beijer.jpg|thumb|300px|Breevoort deur [[Jan de Beijer]] op [[14 augustus]] [[1743]]]] [[Ofbeelding:Louis XIV of France.jpg|thumb|Lodewiek XIV]] [[Ofbeelding:Christoph_Bernhard_von_Galen_1670.jpg|thumb|Bernhard von Galen]] [[Ofbeelding:Brevoort_1734.jpg|thumb|Breevoort met vestingwarken]] [[Ofbeelding:1743-brevoort.jpg|thumb|Markt van Breevoort deur [[Jan de Beijer]] op [[14 augustus]] [[1743]]]] Et '''Beleg van Breevoort in 1672''' was n [[belegeringe|beleg]] van [[12 juni]] [[1672]] tot 19 juni in et [[rampjoar]] [[1672]] deur generaol st.Paul uut [[Münsterland]] in et [[Gelderlaand|Gelderse]] [[Breevoort]] in opdrach van den Biskoppe van Münster ([[Bernhard van Galen|Bommen Berend]]) wat n ende mos maken an den macht van de [[Republeek der Zaeven Veraenigden Nederlaanden|Republiek der Zeuven Veraenegde Nederlanden]]. ==Veurgeskiednis== Den veurspood van de [[Republeek der Zaeven Veraenigden Nederlaanden|Republiek der Zeuven Veraenegde Nederlanden]] was nen doorn in et oge van de [[Frankriek|Fransen]] [[Zunnekönning]] Lodewiek XIV den verskillende moalen prebeerden um dizzen te ondermienen. In [[1672]] spanden Frankriek samen mit [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]] en de bisköppe van [[Münsterland|Münster]] en [[Köln]] um de Republeek ne lesse te laern. Den kracht van de Republiek lag bi-j den Hollaandsen vloot, moar an et laandlaeger wodden neet völle andach eschonken, onderhold an [[Vesten|vestingwarken]] wodden verwoarloosd, en de grensstaedn langs den [[Rijn]] zoas [[Rijnbark]], [[Rees]], [[Wesel]], [[Emmerik]] waren volgens afsproak deur genög soldaotn bezet, maor den gevechtskracht had neet völ meer um et lief. Den moarschalk Condé Turenne, met den könning Louis XIV trokken end mei 1672 mit n laeger van 120.000 soldoatn deur et Luukse Laand noar [[Bonn]] woarbi-j staedn Orsoy, Burik, Rijnbark, Wesel, Rees en Emmerik as riepe peern in den maand veelen. [[Johan de Witt]] nöttelden "As Rijnbark verloarn is, zo is ons gansen laand verloarn". Et kossen neet et ganse laand, moar wal et halve laand, en Johan de Witt zien laeven. [[Bernhard van Galen|Bommen Berend]] den zien oge al op de [[heerlekheid]] [[Borklo]] had loaten vallen, moar doar toon mit n blauw oge vanof kwam, wol altied nog wraak. Deur den Fraansen könning waren um Borklo, [[Lingen]] en de veroaveringen in [[Grunnen_(provinzie)|Grunnen]] en [[Frieslaand|Freeslaand]] beloafd, moar boavendeen alles noordelek van de [[Iessel (revier)|Iessel]] mocht e braandschatten. [[1 juni]] 1672 was veur um den dag van wraak en veel e met ziene Münsterse tröppe vannuut [[Noordhoorn (Duutslaand)|Noordhoorn]] et grondgebeed van de Republiek binnen. Zie makte zich in korte tied meister van staedn: [[Oldnzel]], [[Oatmörsken]], [[Almelo]], [[Daeldn]], [[Goor]] en [[Borklo]] en slogen et [[Beleg van Grol (1672)|beleg veur Grolle]] dat noa ruum ne waeke wodden oaver egoaven. Et volgende dool was [[Deventer|Daemter]], moar [[Bernhard van Galen|Bommen Berend]] leet zich noa völ andringen (Hi-j dacht dat et nen vergaefsen peuging zol waen, umdat den [[vesten|veste]] [[Breevoort]] te stark was) toch oaverhoalen. Ne laegerofdeling van 2000 soldoaten wol den peuging wal woagen, en zi-j wonnen! ==Breevoort in 1672== De plaatse Breevoort, midden in en brook elaegen, was nog altied nen strategiesen hindernis. De vestingwarken waren under [[Maurits van Oranje]] uutebouwd noar de ni-jste raegels van vestingbouwkunde. Et [[Kasteel Breevoort|kasteel]] was noo binnen den [[stadswal]] etrokken, umringd deur 6 starke [[bastion]]s en 2 [[raveliene]]n. De [[Stadsgrachte]] was op zien smalst 40 meter vol met waoter stoand, en ok neet dreuge te kriegn, en magazienen beheurlek egevuld (in teggenstelling tot andere [[Veste|vesten]]) mit 18.000 pond [[buskruut]] en 60.000 l rogge. Et [[garnizoon]] wodden evörmd deur 2 vendels van soldoaten under leiding van [[Baron]] de Truzes en kapitein Hendrikck van Asbeck. Et vendel van Jan Brouwer had zich bi-j et laeger van grave van Stirum motten ansluten, woardeur de totale starkte nog moar 500 soldaoten was, mit de [[Schutteri-je]] van Breevoort bestoande uut 50 leu, woarvan de helfte ni-jelingen waren under leiding van Adriaen van Keppel, nen drost den neet arg geliefd was under de burgerleu. Hoowal doar ruum voldoonde kruut en koggels waren, was et neet al te best mit de [[kanon]]nen. Der stoanden der nog 20 dreigend op den wal, moar noa et eerste [[salvo]] sprongen der moar leefst 4 uutmekare, doarbi-j de bedieningsleu verwondend. Van anderen waren [[affuut]]en zo rot, dat de zwoare kanonnen derdeurhen zakten no et ofscheten. Met völ kunst en vleegwark wödden nog 4 kanonnen inzetboar emaakt. ==Ne vrömde belaegering== Op [[12 juni]] slogen de Münsterse et beleg veur de stad. Onder leiding van Generoal st. Paul. Et was ne gans vrömde belaegering dee neet volgens de regels van den kriegskunst verleep. De stad wodden namelek neet of-eslotten veur den butenwaeld. Veur de [[Aalterpoorte]] wodden batteri-jen op-esteld, en groven soldaoten zich in, moar an de andere kante stoand de [[Misterpoorte]] wied los, zodat laandleu en burgerleu tiedens et beleg in alle veiligheid deurgang hadden. Tegeliekertied stoanden de kriegsleu van et Münsterse laeger tot an de knene in et water in de loopgraven. Toon et laeger van Bommen Berend begun te scheten, veural met [[mortier]]en vereurzaken et meer schrik as schaa bi-j de burgerleu. Deur de helse vuurwarken verloorn 2 boern en 1 kind et laeven, en raken ene vrouwe beide beene kwiet. Een peerd wodden deur nen bom 30 meter oaver et magazien esmetten. De slechtbetaolde soldoaten binnen de muren zagfen et wat dage an. De stemming onder de burgerleu sloog umme toon geruchten gingen dat de Münstersen de stad wollen bestormen. Zi-j hadden grös emaajd op de Aalter Esch um de grachte te dempen, moar dat was wal nen umslachtige wieze um ne vestingstad binnen te kommen, veural umdat de Misterpoorte wiet los stond. ==Oavergave== Veurdat ok moar enen soldoat et laeven elaoten had, wöd de stad oaver-egevven op de meest eervolle wieze an de Münstersen. Van Keppel en zien tröppe mochten met vlegend voandel en sloande trommels vort goan, mit brandenden lonten in de hende, koggels in den mond, met boaven en under geweer, zi-j mochten 2 kanonnen metnemmen, vuurzeen van kruut en koggels, an alle wapens beheurenden bi-j et vendel. Et vervoer wodden zelfs edoane deur de Münstersen, en wodden begeleid tot an Wansveld of [[Doezebarg]]. Veur burgerleu was de belangriekste veurweerde dat de stad neet plunderd mocht wödden. Moar dat gebeurden in latere tieden mit nen umweg deur middel van zwoare belastingen. De Münsterse bezetting duren bi-jnoa 2 joar en in mei van et joar [[1674]] trokken de Münstersen tröppe weer vort uut den [[Achterhook]]. ==Bron== * [[Staring Instituut]] Stichting 800 Jaar Veste Bredevoort. 1988 ''BREDEVOORT. - Bredevoort een heerlekheid.ISBN 90-9002135-3 (eerste uutgave 1988) [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:17e eeuw]] [[Kategorie:Belegeringe]] [[Kategorie:Geskiedenis van den Achterhook]] [[Kategorie:Aalten]] sxcmb3vca4ex6wqet3dtj7i32emp48l 0 11009 292745 292133 2016-12-22T13:30:28Z Wwikix 13678 /* Rifferenties */ -kat wikitext text/x-wiki 't '''Liemers''' gebruukt ze wal as verzamelname veur de dialecten van de [[Liemers (streek)|Liemers]], een streek in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie]] [[Gelderlaand]] grofweg maank de [[Rien]], de [[Iessel]], de [[Olde Iessel]] en de [[Duutslaand|Duutse]] grèenze. ==Aord== De Liemers kuj mit een noordwest-zuudoost-diagonaol taalkundig opdielen in de [[Olde Iesselstreek (taol)|Olde Iesselstreek]] (ten oosten van de liende; löp buten de Liemers wieder deur naor 't noorden) en de [[Zuudwestelijke Liemers]]. De Olde Iesselstreek is een oavergaankszone maank de [[Nedersaksisch]]e dialecten ([[Achterhooks]] en [[Oost-Veluws]]) in 't noorden en de [[Nederfrankisch|Nederfraankische]] ('t Kleverlaands of [[Zuud-Gelders]]) in 't zuden. D'r koomt een bulte [[isoglosse]]n bi'j menare.<ref> [[Lex Schaars]] (2008), De Achterhoek. In [[Henk Bloemhoff]], [[Jurjen van der Kooi]], [[Hermann Niebaum]] en [[Siemon Reker]] (red.), ''[[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde]]'', Assen: Van Gorcum (blz.256-7)</ref> De Zuudwestelijke Liemers heurt qua taal bi'j 't Kleverlaands.<ref>Definitie van 't Amt für rheinische Landeskunde in Bonn.</ref> De taalkundige [[Lex Schaars]] nuumt 'de invloed van het Nedersaksisch [...] geheel uitgespeeld in de Zuidwestelijke Liemers'.<ref>Lex Schaars (2008), De Achterhoek. In Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum (blz.256)</ref> ==Baanden mit 't Achterhooks== Partie Liemersen viendt van heur taal det die bi'j 't Achterhooks heurt.^{''Bron neudig''} D'r is een treditionele (talig-)culturele baand maank de Liemers en de Achterhook. De [[Dialectkring Achterhook en Liemers]] wördden op-ericht in 1957; dizze kring was mit-oprichter van 't [[Verbond van Neersasse Dialectkringen]] (1966) en mit-initiaotiefnimmer van de internationaole streektaalbundel ''Alles Plat(t)'' (2002). 't [[Staring Instituut]] is ter veur geskiedenis, streektaal, volksgebruken, netuur en laandskop van Achterhook en Liemers. Van dit instituut is 't ''[[Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten]]'' (''WALD''). Wieder bint d'r uutgaoven zoas 't ''Kerkbook veur Achterhook en Liemers'' (1988) en ''Psalmen en gezangen in 't Achterhooks en Liemers'' (1998). ==Schrieveri'je in 't Liemers== De onderwiezer [[Arnold Tinneveld]] (1907-1977) tiekenden in de taal van [[Diem]] een köppel volksvertellegies op, onder de Nederlaanse titel ''Vertellers uit de Liemers'' (1976). [[Jan Willem Denkers]] (1917-1995) uut [[Geesteren (Berkelland)|Geestern]] skreef verhalen mit een humoristische pointe. Ze bint ebundeld in '' 't Beuksken van Hendrik Jan'' (1978) en ''Hendrik Jan schrif vedan'' (1979). [[Bernard Engelbarts]] (1937-1994) kwaamp van [['s-Heerenbarg]]. Hi'j begunden as zanger van 't Liemerse lied en skreef een antal verhalen mit as onderwarp de enkeling die as humzölf buten de evestigde örde eplaatst hef en niet begrepen wördt. De Achterhoeker schriever [[Henk Krosenbrink]] mient det Engelbarts zien verhaal 'Het witte peerd' '' 'behoort tot het beste wat in de Oost-Achterhoek geschreven is.' ''<ref>Henk Krosenbrink (2008), Streektaalletterkunde in Oost-Gelderland en op de Oost-Veluwe. In Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum (blz.410-11)</ref> ==Veurbield== 't Begun van 't vertellegien ''’t Winterkoninkske'' in 't dialect van [[Pannerden]] (Zuudwestelijke Liemers):<ref>[http://www.lowlands-l.net/anniversary/liemers.php Lowlands-L: 't Vertellegien ''’t Winterkoninkske'' in 't dialect van Pannerden]</ref> :''’t Winterkoninkske had zien nes in ’t karschop. Now zien de oldeluj op ’n keer allebei uutgevloge. Ze wolle wat te aete veur hun jonge haole en hemme de kleintjes hillemaol allenig achtergelaote. :''Nao ’n poosje kump vaoder winterkoninkske wer thuus. :''“Wat is hier gebeurd?” zeit ie, “Wie het ollie wat gedaon, kiender? Gillie zienn hillemaol in de war.” :''“Ach vaoder,” zegge ze, “der kwam hier net zon grote boeman vurbi-j. Dén zag der zo lillek en naor uut. Hi-j keek met zien grote oge ien ons nes. Den het ons zo bang gemak.”'' ==Uutgaonde verwiezings== *[http://www.lowlands-l.net/anniversary/liemers.php Lowlands-L: 't Vertellegien ''’t Winterkoninkske'' in 't dialect van Pannerden] *[http://www.meertens.nl/projecten/sprekende_kaart/svg/ De sprekende kaorte van 't Meertens Instituut hef opnaomes uut Megchelen en Herwen] == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit artikel kuj ummezetten in 't Achterhooks of Liemers.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Streektaol in Gelderlaand]] [[Kategorie:Liemers]] sw118ecfli8jo7epx5rbh443tvux3gt 0 11011 78891 2008-08-22T23:10:24Z Ni'jluuseger 73 [[Iessel (revier)]] is ewiezig naor [[Iessel]]:&#32;'Iessel' zol mitiene naor 't miest waorskienlik ezochte artikel mutten gaon, zoas op de Engelse Wikipedia wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Iessel]] mfeoqznlehphlltehomddy5ttetbsk8 0 11012 78900 2008-08-22T23:46:29Z Ni'jluuseger 73 [[Liemers (streek)]] is ewiezig naor [[Liemers]]:&#32;Miest waorskienlik ezochte betiekenis wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Liemers]] qkxjgvkwbsplwogv8st29earj7tz5hj 0 11013 290144 263112 2016-10-31T12:57:11Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Louis14-C.jpg|thumb|Lodewiek XIV]] Et joar [[1672]] steet in de [[Geskiedenis van Nederlaand|Nederlandse geskiedenisse]] bekend as et '''''Rampjoar'''''. In dat joar wodden de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]], veurgänger van et [[könninkriek der Nederlaanden]] van vandage an-evallen deur [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]], [[Frankriek]], en de bisdommen [[Bisdom Münster|Münster]] en [[Maximiliaan Hendrik van Beieren|Köln]]. De binnen-evollen leagers verslogen et zwakke leager van de Republiek en bezetten rap völ groandgebeed. Deur dizze teggenslagen brak paniek uut in den neet bezette delen van de Republiek. Völle bestuurders dee an de kante van de tot dee tied leidende parti-je van de stoatsgezinden stoanden, wödden edwongen eure plaetse of te stoan an prinsgezinden. Dat joar vörmden zo ok et ende van et [[Eerste Stadholderloze Tiedpark]]. Den belangrieksten stoatsgezinden regent was [[Johan de Witt]]. Soamen mit zienen [[Cornelis de Witt|breur]] verloar hi-j in dat joar neet alleneg zien ambt moar ok zien leaven toon zie deur ne hellegen trop leu wödden vermoord. Een beroomd Nederlands gezegde zegt dat toondertied et volk ''redeloos'', de regiering ''roadeloos'' en et laand ''reddeloos'' was. [[Ofbeelding:Michielderuyter.jpg|thumb|Michiel de Ruyter]] ==Bestoanden toostaand in de Republiek== Al tiedens den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] hadden spanningen bestoan tussen anhangers van n bestuur deur de regenten en anhangers van n bestuur deur den prins van Oranje. Dizze spanningen waren in [[1650]] uut de hand eloppen toon [[Willem_II_van_Oranje-Nassau|Willem II]] Amsterdam in prebeerden te nemmen en zo den machtsstried in zien veurdeel te loaten endigen. Noa zienen plotselingen dood kwamen ziene teggenstanders dee later den name stoatsgezinden (teggenoaver [[Prinsgezinden]]) kreggen, wier an de macht. Volgens eure oavertuging was nen stadholder of könning schadelek veur de 'Woare Vri-jheid'. Den zönne van Willem II, nog nen zugeling wodden neet beneumd tot stadholder en ok et ambt van Kapitein-Generoal (opperbevelhebber van et leager) blef unbezet. De Stoaten van Hollaand beneumden Johan de Witt, zönne van nen regent den deur Willem II gevängen was ezet, tot [[roadpensionaris]], et belangriekste burgerleke ambt binnen de Republiek. Howal lange neet alle bestuurders en previnsies 'Stoatsgezind' waren, hadden Stoatsgezinden zolange der geen grote economiese problemen of kriegen dreigden den macht steavig in hende. Doarumme en vanwaege eure eigen zakeleke belangen prebeerden de regenten krieg binnen Europa te vermieden. [[Ofbeelding:Johan de Witt.jpg|thumb|Jan de Wit]] ==Butenlandse Zaken== Tiedens den unofhänkelekheidskrieg teggen Spanje had de Republiek een verboand eslotten mit Frankriek. In [[1648]] hadden Spanje en de Oostenriekse laanden de Republiek erkend en was der vrea eslotten. Frankriek doarinteggen had wal vrea eslotten mit Oostenriek moar had deur-evochten mit Spanje tot 1659. Volgens de [[Vrea van de Pyreneeën]] zol den Fransen könning [[Lodewiek XIV]] trouwen mit [[Maria-Theresia van Spanje|ne dochter]] van [[Filips IV van Spanje|Filips IV]]. Maria Theresia zol ofzeen van heure arfrechten in ruul veur nen broedsschat. Dizzen broedsschat wodden nooit betaald deur de Spanjoarden. De verholding tussen de Republiek en Engelaand was in dizze tied lastig. De laanden waren teggenstaanders op et gebeed van handel en kolonies. In 1651 had dit al tot den [[Eersten Engels-Nederlaandsen Oorlog]] geleid. Nen geheimen paragraaf, de [[Akte van Seklusie]], bi-j de vrea was dat [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] et ambt stadholder zol ofschaffen en nooit meer n lid van et Huus van Oranje zol loaten beneumen tot Kapitein-Generoal. [[Oliver Cromwell]] had de bepoaling e-eist as reaktie op de hulpe van Willem II an zienen schoonvader [[Karel I|Karel I van Engelaand]] tiedens den [[Engelsen burgeroorlog]] en de nauwe banden tussen de Stuarts en de Oranjes. Al was ne vermindering van den invlood van de Oranjes de Stoatsgezinden zeker neet unwelkom, mit dizze bepoaling mengden zie binnenlaandse en buutenlaandse politeek. De Prinsgezinden waren dan ok alderbastend mietereg. Noa de restaurasie van de Stuarts wodden de boaven-eneumde bepoaling vort-ehaald uut et verdrag moar de bepoalingen van de vrea dee noadeleg waren veur den Nederlaandsen handel neet, zoas et handhaoven van de [[Akte van Navigoasie]]. Den stried tussen de beide Noordzeelaanden laaiden opni-j op en den [[Tweeden Engels-Nederlaandsen Oorlog]] volgden. Noa den veurigen krieg had [[Johan de Witt]] den vloot beheurlek verstarkt ten koste van et laandleager van de Republiek. Mit dizzen vloot en de hulpe van de Fraansen woarmet oaverni-j n bondgenotschap was an-egoane, wist de Republiek Engelaand en zienen bondgenot Münster te versloan. De hulpe van Frankriek tiedens dizzen krieg had veurnoamelek bestoan uut diplomatieken drök, Frankrieks leager en vloot waren bi-jnoa neet in-ezet ewest. Tiedens de vredesunderhändelingen blek woarom. Noa den dood van Filips IV maken Lodewijk XIV ansproak op n deel van de arfenisse veur ziene vrouwe. Volgens plaatselek recht in delen van de Spaanse Nederlanden geet et arfdeel van dochters uut n eerder huwelek veur et arfdeel van zönnen uut latere huweleken. Lodewiek XIV legden dit zo uut dat ziene vrouwe de Spoanse Nederlaanden zol arven umdat zi-j uut et eerste huwelek van Filips kwam en zienen opvolger [[Karel II van Spanje]] ne zönne was uut Filips' tweede huwelek. Um de mening kracht bi-j te zetten veel Frankriek den Spaanse Nederlaanden binnen. Dizzen untwekkelingen waren teggen de belangen van de Republiek. Een militair stark laand as Frankriek zol n völ groter gevaar wean veur de Republiek as et zwakke Spanje. Um Frankriek te stoppen slot Johan de Witt de [[Triple Alliantie (1668)|Triple Alliantie]] mit Engelaand en Zweden. Formeel was dit n bondgeneutschap dat zol bemiddelen in den krieg tussen Spanje en Frankriek moar in geheime underdelen verboanden de soamenwarkenden zich um geweld te gebruuken as ene van beide laanden (leas Frankriek) geen vrea zol willen. [[Ofbeelding:Jan de Baen- De lijken van de gebroeders de Witt.jpg|thumb|Lieken van de breurs De Witt, vermuudelek deur [[Jan de Baen]]]] ==''Renversement des Alliances''== Frankriek en Spanje slotten vrea moar deurdat dee geheime bepoalingen van de Triple Alliantie bekend raken, veulden Lodewiek XIV zich beleadegd deur de Republiek. Boavendien veulden hi-j dat de Nederlaanders euren trouw an um hadden verbrokken. Unmiddellek noa de vrea namp e stappen um de Republiek te buten te sluten. Zweden en Münster wödden rap um-ekocht moar de Engelse peblieke mening was wantrouweg vergelekken mit Lodewiek XIV. Veur den Engelsen könning [[Karel II van Engeland|Karel II]] was nen krieg teggen de Republiek wal in zien veurdeel. Den krieg zol vermeudelek leiden tot den val van de stoatsgezinde regering. Hierdeur zol zienen neave Willem III den macht kriegen. En den krieg boad meugelekheden um den Nederlandsen (handels)teggenstand te verneetegen. Noa bemiddeling van Henriëtte Anne, Karel's zuster, vrouwe van Lodewieks breur, wöd ne geheime anvallende samenwarking etekkend ([[Verdrag van Dover|Traktoat van Dover]]) tussen Engeland en Frankriek. Frankriek zol de Generoaliteitslaanden kriegen en ok nog wat delen in et Zuden, Münster en Köln delen in et Oosten. Engelaand zol wat kuststeadn kriegen en [[Willem III van Oranje-Nassau|Willem III]] zol beneumd wödden as Soeverein Prins under de bescharming van Karel II. Lodewiek beloafden ok Karel te veurzeen van geld woarmet dizzen zol künnen regeren zunder et parlement te roadplaegen. [[Ofbeelding:William III of England.jpg|thumb|Willem III.]] ==Opmars tot oorlog== De Nederlanders waren op de hoogte van dee underhändelingen tussen Fransen en Engelsen moar kleine underdealen waren neet bekend. Johan de Witt rekkenden derop dat de publieken mening van Engelaand teggen den krieg mit ne prottestantse natie zol wean en doarnoast Lodewiek XIV neet zol vertrouwen. Wieters deed e meujte um de verholding mit Frankriek te verbetteren. Oaver de meeste zaken waren gene teggengestelde belangen tussen de Republiek en Frankriek behalve et underwarp van de Zudeleke Nederlanden. Frankriek zag den [[Rien]] as ziene natuurleke grenze en tussen den Rien en Frankriek lagen de Spaanse Nederlaanden en de [[Generaliteitslaanden]], n deel van de Republiek. Volgens den Fransen verteggenweurdiger d'Estrades waren de Nederlanders algemeen van eurdeel "''Gallicus amicus, non vicinus''"; den Galliër as vriend, neet as noaber. De Republeek had nen starken vloot moar maken te weinig veurbereidingen veur et leager. Redenen hierveur waren geldtekort en gebrek an vertrouwen in et leager dat in et verleaden n wapen in de hende van de stadholders was ewest. Den krieg stoand der an te kommen. Under zwoaren drök van de angstege publieke mening ging De Witt akkoord mit de beneuming van Willem III as Kapitein-Generoal veur den duur van énen veldtocht. ==Krieg== In meert [[1672]] veel den Engelsen vloot n van de Levant trögkommend Nederlaands handelskonvooi an. In april volgden de kriegsverkloaring. Frankriek en de bisdommen Köln en Münster volgden kort doarnoa. In ploats van deur de Spaanse Nederlanden te trekken trok et Fransen leager deur et gebeed van de bissdommen en wat andere bondgenotten um den Spaanse Nederlanden en de verdeadegingsliene van de Republiek hen en veel vanuut et oosten binnen. Bi-j den Iessel kwam et tot nen veldslag den de Fraansen makkelek wonnen. No lag et hele groandgebeed van den Republeek oppen. In de steadn van Hollaand, Zeelaand en Utrecht was de paniek volleadeg. In völle ploatsen kwam et tot oproer en rellen teggen de regenten. Et volk wunsen de beneuming van den prins van Oranje en bestraffing van degenen dee-t verantweurdelek waren veur den krieg en den stoat van et leager. Beschuldegingen van verroad waren neet van den loch. Under dizzen drök veel de regiering, Johan de Witt en anderen stoatsgezinden namen ontslag en wödden vervangen deur prinsgezinde regenten. Ene van den eerste handelingen van Willem III was et vorthalen van et weurd 'eervolle' in de ontslagverleaning van Johan de Witt. [[Ofbeelding:Louis XIV of France.jpg|thumb|Lodewiek XIV]] ==Moord op de breurs De Witt== De giftegheid van et volk was nog neet tevreaden steld mit de machtsoavernoame en zocht n doolwit. In augustus wodden [[Cornelis de Witt]], den minder talentvollen en nog minder eleefden breur van Johan de Witt gevängen zet op beschuldiging van verroad. Toon Johan de Witt zienen breur kwam bezeuken verzamelden nen trop leu zich rundumme de gevangenisse. Kort doarop wodden den trop den de gevangenisse mos bewaken vort-estuurd um nen trop plunderende boern te stoppen. Dee plunderende boern wödden neet evonden. Et ende kwam veur de breurs De Witt toon den trop de gevangenisse bestormden. De breurs wödden noar buten ehaald en vermoord woarnoa eure lieken ernstig wödden verminkt. Vingers, tene en geslachtsdelen wödden ofgehakt en op-egeaten. De namen van wat moordenaars waren bekend moar zi-j wödden bescharmd en in enkele gevallen beloond deur den prins. Volgens bronnen was [[Cornelis Tromp]], nen vi-jand van Johan de Witt en parti-jeganger van den prins tiedens den moord anwezzig. Teggenwoordig geleuft völ historici dat der n komplot was um dee moorden te pleagen en denkt dat Willem III op zien minst hiervan op de heugte was. [[Ofbeelding:Groeninga - Groningen (Atlas van Loon).jpg|thumb|Historiesen plattegraond van de Stad umstreaks 1650]] ==De Waterliene en et vervolg van den krieg== De Fransen waren deur egoane van den Iessel tot in Utrecht. Doar begonnen underhandelingen oaver vrea. Frankriek zol de gebeden ten zuden van den Waal kriegen, Engelaand Walcheren en wat steadn an de kuste en Köln en Münster wat gebeden in et oosten. Karel en Lodewiek hadden bedoold dat Willem III as prins zol regieren oaver n oaverbliefsel van de Republeek. Ok mos der völle geld wödden betoald en de kattelieke volleadege godsdienstvri-jheid wödden egeaven, anders zol Frankriek Utrecht en heel Gelderlaand holden. Dizze eisen waren zo hoge dat zie of-ewezzen wodden en starken de Republiek in heur verzet. Tiedens de underhändelingen was Willem III derin eslaagd zich trög te trekken achter de [[Waterliene]]. Dit was n alderbastend groot gebeed van de [[Zuderzee]] tot an de Zuud-Hollandse eilaanden dat under water was gezet um de vi-janden te stoppen. Deurdat dizze liene makkelek te verdeadegen was leep den Fransen opmars vaste. Den Nederlandsen vloot had rond dee tied den vereanegden Engels - Fraansen vloot verslagen bi-j [[Slag bi-j Solebay|Solebay]] en den biskop van Münster [[Bernhard van Galen|Bommen Berend]] zag zich op [[28 augustus]] edwongen um et [[Grunnegs Ontzet|beleg van Grunningen]] op te brekken. Dizze gebeurtenisse wödt in Grunningen nog altied elk joar evierd. Op et diplomatieke front slaagde de Republiek derin um et [[Heilige Roomse Riek]] en Spanje an heure kante te kriegen. In 1673 veroaverden zi-j [[Bonn]] woarmet de Fraansen eur anvoorpunt verloaren. De Fransen zaggen zich hierdeur edwongen um de Republiek te verloaten. Engelaand, Köln en Munster slotten in [[1674]] vrea, den Fraansen könning vocht deur tot 1678. ==Gevolgen== Den ervoaringen van et Rampjoar hadden beheurleken invlood op de richting van de butenlandse politiek van den Republiek. Willem III zol et as zien leavenstaak zeen um de Republeek en Europa te verdaedegen teggen Franse oaverwichtege anspröake. In alle kriegen van Lodewiek XIV zollen de Nederlaanders ziene teggenstaanders steunen. Toon in 1688 der meugelekheden waren um den Fransgezinden Engelsen könning te vervangen schonken zie geld en bemanden de Nederlaanders de beneudigde leagers veur ne [[Glorious Revolution]]. In Engelaand was de publieke mening beslissend keerd teggen Lodewiek XIV en de undernemming was eslaagd. ==Literatuur== *[[Marjorie Bowen|Bowen, Marjorie]]. ''The William and Mary Trilogy, Vol. 1: I Will Maintain''. Alberta: Inheritance Publications, 1993. pp. 353–359, 382. *Kenneth Harold Dobson Haley. ''An English diplomat in the Low Countries : Sir William Temple and John de Witt, 1665–1672'' (Oxford 1986) *Herbert H. Rowen. ''John de Witt, Statesman of the "True Freedom"'' (Cambridge, 1986) [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Oorlog]] [[Kategorie:Geschiedenis]] [[Kategorie:Geschiedenis van Nederlaand]] bvm8hmqytrp0knl4cyxxtzij72razw6 0 11014 78914 2008-08-23T01:44:16Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Ambrogio Spinola]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ambrogio Spinola]] jpti16h6eyi49qfpj66ki1sfw43i2y8 0 11015 258673 253044 2013-03-11T11:56:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 111 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6633]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} [[Ofbeelding:Mary_of_burgundy_pocher.jpg|thumb|right|262px|Maria van Bourgondi'je]] == Gebeurtenissen == *[[27 meert]]- [[Maria van Bourgondi'je (hartogin)|Maria van Bourgondi'je]] sterft noa nen val van heur peerd. Heur dree-jaoregen zunne [[Filips I van Castilië|Filips]] volgt heur op under voogdi-jschop van zien neet geliefden vader [[Maximiliaan I van et Heilige Roomse Riek|Maximiliaan van Oostenriek]]. Moar zien zunne en den ziene zuster bunt nog altied in hende van de Gentenoaren. *[[16 juli]] - Den [[Kabeljauwen|Kabeljauwsen]] ruteranvoerder [[Jan van Schaffelaar]] sprunk van den toorn van [[Barneveld (darp)|Barneveld]]. Hi-j overleaft den val en wöd alsnog deur de [[Hooksen]] edood. *[[juli]] - [[Schotlaand|Schotse]] edelleu sluut könning [[Jacobus III van Schotlaand|Jacobus III]] op in [[Kasteel Eddinburg]]. Engelsen tröppe rukt op noar Eddinburg en de Schotten wantrouwt euren Engelsgezinden vörst. *De voogdi-jschop van Maximiliaan völt bi-j Vloanderen en Braobant in slechte eerde. Zi-j stoat derop dat der vrede met Frankriek eslotten wöd, moar den vörst veult der weineg veur de ongunstige veurweerden van de [[Vrede van Atrecht (1482)|Vrede van Atrecht]] te anvoarden, under andere umdat doarmet et hartogdom Bourgondi'je veurgood pries-egeaven wöd. *[[december]] - Könning [[Jacobus III van Schotlaand]] nömp noa et ofsloan van den Engelsen anval ziene plaatse wier in. * Nen Portugesen expedisievloot under leiding van [[Bartolomeu Dias]] sticht de eerste Europese verstarking an de Afrikaanse westkuste: [[Elmina|Sao Jorge d'El Mina]]. * In den oorlog tussen den bisskop van Utrecht en de stad Utrecht wöd et [[kasteel Den Hoar]] verwoost. * [[Bronkhors]] kreg [[stadsrechten]] == Geboaren == ;juni *[[29 juni|29]] - [[Maria van Aragón]], könninginne van [[Portugal]] (oaverleaden [[1517]]) == Oaverleaden == ;meert * [[27 meert|27]] - [[Maria van Bourgondi'je (hartoginne)|Maria van Bourgondi'je]] (25) ;mei * [[16 mei|16]] - [[Anthonis de Roovere]] (52), [[Brugge (stad)|Brugs]] [[dichter]] en proza[[skriever]] c9fura4ex4ez9350cw468yhc49qzax1 0 11016 258674 252836 2013-03-11T11:56:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 111 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5427]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} [[Ofbeelding:StSava.jpg|thumb|262px|St. Sava]] == Gebeurtenissen == * [[20 januari]] - Könning [[Hendrik III van Engelaand]] trouwt prinsesse [[Eleonora van Provence]]. * [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] ([[Nederlaand]]) kreg [[stadsrechten]]. * [[Deutekem]] ([[Nederlaand]]) kreg [[stadsrechten]]. * [[Batu Khan]] sticht et [[kanoat (vörstendom)|kanoat]] van de [[Golden Horde]]. * In den [[Slag bi-j Šiauliai]] ([[Litouwen]]) wödt de [[Orde van de Zwoardbroders]] nen groten slag too-ebracht. * In [[Vremde]] wöd deur de [[cisterciënzers]] uut de [[abdi-je van Villers]] de [[Sint-Bernardusabdi-je (Hemiksem)|Sint-Bernardusabdi-je]] sticht dee in [[1243]] noar [[Hemiksem]] verhuust. == Oaverleaden == * [[12 januari]] - [[Sava van Servië]] (60), nen christen-orthodoxen heilegen j9bggpegtw6t813vb2b2tofoos0cxk2 0 11017 258675 252834 2013-03-11T11:56:18Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 108 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5430]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} [[Ofbeelding:Maria_of_Montferrat_Coronation.jpg|thumb|259px|Maria van Montferrat en Jan van Brienne bi-j hun krönning]] == Gebeurtenissen == * In [[Nederlaand]] verkriegt [[Doezebarg]], en [[Oostburg (Nederlaand)|Oostburg]] [[stadsrechten]]. * Ende van et bewind van sultan [[Alaeddin Keikubad I]] oaver de [[Rum-Seltsjoeken]] * Könning [[Jacobus I van Aragón]] veroavert [[Valencia (proveensie)|Valencia]]. == Geboaren == * [[Adam de la Halle]], Fraansen [[trouvère]] en [[komponist]] van et Jeu de Robin et Marion. == Oaverleaden == * [[23 meert]] -[[Jan van Brienne]], könning van Jeruzalem en Latiens Keizerlek regent van Constantinopel cih9a4osqslvxsstauvhbpkapvhgllk 0 11018 284499 258671 2016-05-13T20:17:04Z CommonsDelinker 166 [[Silver_denier_of_Bohemond_IV_of_Antioch.JPG]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Jcb|Jcb]], mit as reden: Per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Silver denier of Bohemond IV of Antioch.JPG|]]. wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * In [[Nederlaand]] verkriegt [[Arnem]], [[Elburg]], [[Grave]], [[Lochem]] en [[Gendt]] [[stadsrechten]]. * [[Sava van Servië]] guf zien ambt as eertsbisskop oaver an zienen leerling [[Arseni-je van Srem]] (Sirmi'je) == Geboaren == * ... == Oaverleaden == * meert - [[Bohemund IV van Antiochi'je]] * [[27 juli]] - [[Ferrand van Portugal]] (45), echtgenoot van de Vloamse gravinne [[Johanna van Constantinopel]] * [[Mathildis van Angoulême]] mhiadnxok7zo9lk9p598wtfa85csup9 0 11019 258672 253054 2013-03-11T11:56:16Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 111 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6652]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[16 juni]] - Den ni-jen könning [[Hendrik VII van Engelaand]] underdrökt nen opstaand in den slag bi-j [[Stoke]]. Den veurmoalegen kroonprins [[John de la Pole]] wöd edood. * Noa de leste nederloagen dee Maximiliaan teggen den Fraansen könning [[Karel VIII van Frankriek|Karel VIII]] hef eleaden, barst doar noo ok nen opstaand lös in [[Vloanderen]] teggen et [[Habsburg]]se gezag. [[Gent]] verwelkomt een Fraans garnizoon. * [[Zevenaar|Zeavenoar]] kreg [[stadsrechten]] == Geboaren == * Giovanni Maria del Monte, better bekand as [[Paus Julius III]]. * [[Macropedius|Georgius Macropedius]], [[Nederlaand]]sen onderwieskundegen en toneelskriever * [[10 april]] - [[Willem I van Nassau-Dillenburg|Willem den Rieken]], echtgenoot van [[Juliana van Stolberg]] en vader van [[Willem van Oranje|Willem den Zwieger]] == Oaverleaden == * [[21 meert]] - [[Nicolaas van Flüe]] (~70), Zwitsersen belieder en heilegen * [[29 april]] - [[Wolfert VI van Borselen|Wolfert van Borselen]] (54), stadholder van Hollaand en Zeelaand. [[Kategorie:15e eeuw]] 6my3iyyl4oapslkegsj5pbsyntj5n2v 0 11020 267309 258731 2013-05-10T23:38:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} [[Ofbeelding:Timbuktu Mosque Sankore.jpg|thumb|262px|Sankore moskee van Timboektoe]] == Gebeurtenissen == * [[Maurits van Oranje|Prins Maurits]] wöd beneumd tot [[stadholder]] van [[Gelre]]. Hi-j untnömp de stad [[Nimwaege]] de [[vri-je magistroatskeuze]]. * [[Edzard II]], nen fanatieken [[Lutheranisme|Lutheraan]], wöd graaf van et Groafschap [[Oost-Freeslaand]]. Veural in [[Emden]] löp et geschil tussen [[Calvinisme|Calvinisten]] en Lutheranen hoog op. * [[29 oktober]] - Den 72-joaregen kardinoal Giovanni Antonio Facchinetti wöd ekozzen tot [[Paus Innocentius IX]]. *[[30 december]] - De twee moanden eleaden ekozzen paus starft alwier. * Sultan [[Muhammad Quli Quib Shah]] sticht de stad [[Haiderabad]] in [[India]]. * Den Sadiesen heerser Al Mansur veroavert [[Timboektoe (stad)|Timboektoe]]. == Geboaren == ;januari * [[12 januari|12]] - [[José de Ribera]], Spaans/Italiaansen kunstskilder ;mei * [[26 mei|26]] - [[Dirck Janszoon Sweelinck]], Nederlaandsen komponist ;doatum unbekend * [[Isabella Brant]], eerste vrouwe van [[Rubens]] == Oaverleaden == ;januari *[[7 januari|7]] - [[Jacobus de Kerle]] (59 ?), [[Franco-Vloamse Skole|Franco-Vloamsen]] [[komponist]] ;juli *[[18 juli|18]] - [[Jacobus Gallus]] (40), Sloveensen componist en cisterciënzer monnik *[[30 juli|30]] - [[Andreas Pevernage]] (~48), [[Franco-Vloamse Skole|Nederlaandsen polyfonist]] ;oktober * [[16 oktober|16]] - [[Paus Gregorius XIV]] (56), [[paus]] van 1590 tot 1591 ;december * [[30 december|30]] - [[Paus Innocentius IX]] (72), [[paus]] in 1591 [[Kategorie:16e eeuw]] 8mcqtkgb2jh3jdg8ohvgavhdjmy0bij 0 11021 78939 78938 2008-08-23T09:01:42Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Groafschap Zutfent]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Groafschap Zutfent]] 2ttf8pd80s5ljsv11cpu7kghodj86xk 0 11022 258732 113780 2013-03-11T11:57:50Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1973137]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Groafschap''' kan wean: *[[Groafschap]]; et gebeed van nen graaf *De [[Groafschap Zutfent]]; nen streek in den [[Achterhook]] en een veurmoalig zelfstaandig groafschap *De [[Graafschop Beynthem]] in den deelstoat Nedersaksen in Duutslaand *[[Groafschap Vloanderen]] (864-1795); ene van den olden Nederlaanden *[[county]] (Nedersaksich: ''groafschap'', Iers: ''contae''); nen soort proveensie: **[[Groafschappen van Engelaand]] **[[Groafschappen van Schotlaand]] **[[Groafschappen van Wales]] **[[Groafschappen van Noord-Ierlaand]] **[[Groafschappen van Ierlaand]] *[[De Graafschap]]; nen voetbalklub uut [[Deutekem]] {{dv}} h1jkm3gl8tffd9j412mnub8zcscyq4i 10 11023 292588 292535 2016-12-17T12:13:26Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = ''' [[Achterhook|Achterhook]] ''' |ofb_groot = [[Ofbeelding:Flag of Zutphen.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Gemeenten:''' | R1C2 = [[Aalten]] - [[Berkelland]] - [[Bronckhorst]] - [[Deutekem]] (deels) - [[Doezebarg]] (deels) - [[Lochem]] - [[Olde Iesselstreek]] (deels) - [[Oost Gelre]] - [[Wenters]] - [[Zutfent]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] </noinclude> kmbczmkey25m056ws3r5qahhuupm7xv 6 11025 191813 153519 2011-05-26T21:09:03Z 129.125.102.126 +[[Kattegerie:Ofbeelding:Wikipedie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Portaol_achterhook.jpg == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Logo]] [[Kattegerie:Ofbeelding:Wikipedie]] 2aukelzn9klprw4axji10r03w8gmolo 0 11026 292819 292814 2016-12-23T16:54:08Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Portaol_achterhook.jpg|centre|Logo]] __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ {| cellspacing=3 |- valign=top |width=50% bgcolor=#f0f4ff style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| ===Uutezocht artikel:=== [[Bestaand:Grolle markte.jpg|thumb|Grolle]] '''Grolle''' ([[Nederlands]]: ''Groenlo'', older Nederlands: ''Grol'') is ne stad in de gemeente [[Oost Gelre]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderland]]. Tot 1 januari 2005 was Grolle ne eigen gemeente. Op 1 januari 2006 had Grolle samen met t buurtschop [[Zwolle (Oost Gelre)|Zwolle]] 10.067 inwonners.[[Grolle|>>]] |width="50%" bgcolor=#f0f4ff style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| ===Wist i'j dat:=== * ...in [[Wenterswiek]] de [[Freule van Dorth]] terecht wodden esteld? * ...de stad [[Doezebarg]] een jaor later as [[Deutekem]] [[stadsrechten]] kreg? * ...[[Grolsch]] al vanof [[1615]] ebrouwen wöd? * ... et Achterhookse [[Dinsper]] samen met het Duutse darp [[Zoerik]] één darp is? * ... dat aover den Achterhook op 1 jun1 1927 nen zwaoren [[Cycloon van 1 juni 1927|windhoos]] trok? * ... |- valign=top |width=50% bgcolor=#f0f4ff style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| ===Achterhook=== [[Bestaand:Flag of Zutphen.svg|90px|left|Zutfent]] [[Achterhook]] • [[Kastelen in den Achterhook]] • [[Achterhooks volkslied]] |width=50% bgcolor=#f0f4ff style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| ===Geografie=== [[Bestaand:Montferlaand.jpg|thumb|Geografie]] [[Olde Iessel]] • [[Iessel]] • [[Aa-strang]] • [[Boaven-Slinge|Baoven-Slinge]] • [[Berkel]] • [[Grolsen Slinge]] • [[Schaersbeake]] • [[Lochemsen barg]] • [[Montferlaand]] • [[Kollenbargerveen]] • [[Borkense Bane]] • [[De Leemputten]] |- valign=top |width="50%" bgcolor=#f0f4ff style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| ===Taal in den Achterhook=== [[Bestaand:Achterhooks.png|thumb|Taal in den Achterhook]] [[Achterhooksen taalwiezer]] • [[Achterhooks]] • [[Gelders-Oaveriessels|Gelders-Aoveriessels]] • [[Twents-Graofschaps]] • [[Nederlands]] • [[Achterhookse zegswiezen]] |width=50% bgcolor=#f0f4ff style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| ===Geskiednis=== [[Bestaand:Comitatus Zutphania Visscher 1634.jpg|thumb|Geskiednis]] [[Groafschap Zutfent|Graofschap Zutfent]] • Beleg van Grol ([[Beleg van Grol (1595)|1595]], [[Beleg van Grol (1627)|1627]]) • Beleg van Breevoort ([[Beleg van Breevoort (1597)|1597]], [[Beleg van Breevoort (1606)|1606]], [[Beleg van Breevoort (1672)|1672]]) • [[Freule van Dorth]] • [[Heerlekheid Borklo]] • [[Kruuttoornramp (Breevoort)]] • [[Gekiednis van den Achterhook]] |- valign=top |width="50%" bgcolor=#f0f4ff style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| ===Aoverig Achterhooks=== [[Bestaand:Grolschfles2005.jpg|thumb|upright|Grolsch]] [[Zwarte Cross]] • [[Arve Kots‎]] • [[Boh Foi Toch]] • [[Normaal]] • [[Arfgoodroute]] • [[Grolsch]] • [[Nedersaksische_gerechten#Achterhookse_keuken|Achterhookse kökken]] • [[Jovink en de Voederbietels]] • [[Cycloon van 1 juni 1927]] • [[Gondelvoart (Breevoort)|Gondelvaort Breevoort]] • |} {{Achterhook}} [[Kategorie:Pertaol|Achterhook]] [[Kategorie:Achterhook| ]] 30nokxyee0boasr6mjuoqntyhk1s4gv 0 11029 292245 292234 2016-12-12T15:55:43Z Wwikix 13678 /* Rifferenties */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Location Berkel.PNG|thumb|right|De löp van de Berkel]] [[Ofbeelding:Berkel.jpg|thumb|right|De Berkel bi'j Eibargen]] [[Ofbeelding:Berkel2.jpg|thumb|right|De Berkel bi'j de Boevinkbrugge, westelek van Lochem]] [[Ofbeelding:Vreden_berkel.jpg|thumb|right|De Berkel bi'j Vreden in Duutslaand]] De '''Berkel''' is n [[rivier]]ken dat in [[Duutslaand]] ontsprunk en bi'j [[Rekken]] [[Nederlaand]] binnen kump. Bi'j de Duutse stad [[Billerbeck]] is ne offisiele bronne woar de Berkel ontsprunk, moar wieterop streumt water van meerdere bronnen in de bekke. De gemeente [[Berkelland]] hef zienen name an de Berkel te danken. ==Löp== De eerste kilemeters [[meander]]t de Berkel stark en lik et neet völle meer dan ne [[bekke]]. In et darp Rekken, ienige honderden meters op Nederlaands gebeed is nen 'zandvang' an-elegd. Dat is ne verbreding, zodat et zaand wat et riveerken met-ebracht hef kan ofzinken. Vanof doar is de Berkel ekanaliseerd ewodden. De Berkel mundt oet bi'j [[Zutfent]] in de [[Iessel]]. Al mit al is de Berkel 110 kilemeter lange. ==Name== In et [[dialect]] van [[Eibargen]] wöd de Berkel as 'de Bekke' eneumd. Bi'j [[Vreden]] neumt zee um 'die Bääke'. Mangs, moar neet zo vake wodden et den 'Barkel' eneumd. Olde schriefwiezen bunt: *[[1316]]: Bercle ([[Coesfeld]]) *[[1322]]: Bercla (Vreden) *[[1354]]: an der Bercle (Vreden) *[[1363]]: Berclo (Coesfeld) *[[1422]]: die Berkel (Zutfent) *[[1465]]: Berckel (Zutfent) *[[1481]]: Berckel (Vreden) *ca. [[1540]]: Berckel ([[Lochem]]) Deurgoans wöd an-enommen dat de name Berkel afkumstig is van et [[Germaanse sproaken|Germoanse]] weurd 'birko', berk (beum). Dit had ok de betekenisse van lecht (kleur) of helder, zo as ne berkebeum nen lechte bast hef. Gezeen et feit dat der moar weinig berkebösse in de buurte bunt, kan et good meanen dat et water lech of helder wasse. Wat ok nog kan, is dat de Berkel eneumd is noar et olde [[buurtschop]] Borclo. Dat kan good wean, want de Berkel is ne riveer dee veur grote delen deur mensen evormd is en langes [[Borklo]] streumt.<ref>[http://www.heerlijkheidborculo.nl/Berkel/Berkelstart.htm Webstea van de Heerlijkheid Borklo]</ref> ==Ekonomie op de Berkel== Um de ekonomie te bevorderen in de buurte, bunt zee an et ende van de [[19e eeuw|19de eeuwe]] begonnen mit et in gebruuk nemmen van boten, [[Berkelzomp]]en. Dizze boten met weinig deepgang vervoerden vracht oaver de Berkel, moar völle welvoart hef dit neet ebracht. Een groep leu oet Borklo en Eibarge hebt ok dree ni'je berkelzompen ebouwd, De [[Jappe]], De [[Snippe]] en De [[Fute]]. Vrogger gef et ok watermöllen langs de Berkel, woar der nog twee van bunt, bi'j Borklo en in et buurtschop [[Mallem]]. ==Herstel van de bekke== Et Waterskap [[Rien]] en Iessel hef beslotten de riveren van den [[Achterhook]] wier ne mooie en natuurleke oetstroaling te geaven, et zogeneumde Berkel Projekt. Doarumme is begonnen mit bekkeherstel, bi'j de bekken [[Grolsen Slinge]], [[Boaven-Slinge]] en ok de Berkel. Zee kriegt wier ne meer meanderend uutstroaling, mit brede uutstreumgebeeden. ==Gemeenten an de Berkel== * [[Billerbeck]] * [[Coesfeld]] * [[Gescher]] * [[Stadtlohn]] * [[Vreden]] * [[Berkelland]] * [[Lochem]] * [[Zutfent]] ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: **''Berkel'' **''Barkel'' (mangs gebroekt) **''de Bekke'' ([[Eibargen]]) *[[Tweants]]: **''Boarkel'' ([[Riesn]]) *[[Westmünsterlaands]]: **''die Bääke'' ([[Vrene]]) == Uutgoande verwiezingen == *[http://www.berkelproject.nl Webstea van et Berkel Projekt] *[http://www.wrij.nl/ Waterskap Rien en Iessel] *[http://www.heerlijkheidborculo.nl/geschiedenis/Berkel/Berkelstart.htm Berkel geschiedenis HeerlijkheidBorculo.nl] ==Rifferenties== <references /> [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] [[Kategorie:Zutfent]] 1fxhrm027deluc1e17u71aby4h1vjlc 0 11033 78999 2008-08-23T19:00:19Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Tweants-Groafschops]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tweants-Groafschops]] 2swek9l7pgvshlrp6jddv2cdo4fd972 14 11034 288187 288150 2016-10-26T15:44:27Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Achterhoek}} [[Kategorie:Streek in Gelderlaand]] iimzc4xe6j77wnupytkjuuclq04mbdt 0 11035 280202 79004 2015-04-08T20:31:59Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stadloon]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stadloon]] 24m84g1rajyqvdg741jio7qw8urfwuf 0 11036 289236 262854 2016-10-28T15:43:21Z Wwikix 13678 /* Zee ok */ kat wikitext text/x-wiki '''Hamaland''' was n [[Graofschap]] van et [[Karolingen|Karolingiese Riek]], dat later an-eduud wodden as nen [[gouw (Germaans)|gouw]]. Den name verscheen in de 9de eeuwe veur et eerst in eskreaven bronnen. Hamaland wödt ok wal in verband ebracht met den [[Germanen|Germaansen]] stam de [[Chamaven]], den veur et lest teggen et ende van de 4de eeuwe in [[Romeinse Riek|laat-romiense]] bronnen veurkump. Maor der zit tussen de beskrieving van de Chamaven en et verschienen van den name Hamaland n gat van ruum veer eeuwn, waorin ok de [[grote volksverhuzing]] plaats-evonden hef. Et is bekend dat de Karolingen waor meugelek gebruuk hebt emaakt van bestaonde strukturen, maor of Hamaland al dan neet ziene wortels hef in de tied van de Chamaven, völt dus neet zunder veurbehold te zeggen. ==Plaatsbepaling== Et graofschap strekken zich uut op beide oevers van den [[Iessel]], van iets noordelek van [[Deventer]] naor et zuden hen. Et gebeed op den westeleken Iesseloever vormden maor nen betrekkelek smallen strook langs den Iesssel. De westgrenze kruusten den [[Rien]] zon betjen bi-j [[Velp (Gelderlaand)|Velp]], pakken et uterste oosten van de [[Betuwe]] met um daornao den Rien te volgen tot iets ten zuden van [[Emmerik]]. Vandaor leep de oostgrenze van Hamaland geliek met dee tussen et [[Sticht Utrecht]] en et [[Bisdom Münster]], zoas dee sinds et ende van de 8ste eeuw was etrokken en tot in de 16de eeuwe zol blieven bestaon. Hamaland kreg daordeur twee uutstulpingen naor et oosten, den enen tot veurbi-j [[Lochem]] en den anderen tot en met [[Deutekem]]. Tussen dee twee uutstulpingen versmalden et en bereikten ziene kleinste breedte ter heugte van [[Steenderen]] op den oosteleken en [[Eerbeek]] op den westeleken Iesseloever. Aover den umvang van et graofschap Hamaland is lange tied n hoop enöäld dat neet waor blek te wean. De opvatting (Heidinga tröggriepend op eerdere sckrievers) dat Hamaland westweerts ooit ens de [[Veluwe]] en [[Flethite]] hef umvat, berust op misleazing van n skrift uut [[855]], en de gedachte (Wirtz, ok op graond van eerdere sckrievers) dat Hamaland zich oostweerts tot in et Münsterlaand zol hebben uut-estrekt, kump van ne völ te rume anname van nen 12de-eeuwsen kroniektekst. Et graofschap Hamaland in zien hierbaoven egeaven umvang umvatten de oldere gouwen Islo/Hisloa, den '[[Iesselgouw]]', in et noorden en den gouw Leomericke ([[Liemers]]) in et zuden. Beide oldere gouwnamen bunt verdrongen eraakt deur den name Hamaland. Nen gouw was nen samenhangend bewonningsgebeed, nen ''streek'' zeg maor. Neet ungebrukelek in de rieksorganisasie van de Karolingen was dat twee gouwen in éen bestuurlek district, nen graofschap, wodden samen-ebrach. Dat lik dus ok veur Hamaland op te gaon. ==De graven van Hamaland - 9de en 10de eeuwe == De graven van Hamaland beheurden in de 9de en 10de eeuwe tot et geslacht van de [[Meginharden]]. In et jaor [[800]] is nen graaf Wrachari graondeigenaar in [[Wichmond]] in den Iesselgouw. Vermeudelek denzelfden Wrachari, toon nog gin graaf, wödt daor ok al in [[794]] geneumd. Hi-j was den zönne van nen zekeren Brunhari en had zelf nen zönne Meginhard. Den name kump later nog n paar maol veur in et Hamalandse gravenhuus, zodat der nen gooden kans is dat Wrachari in 800 graaf van Hamaland was - helemaol zeaker is dat neet. Vanwaege den name Meginhard wödt dat gravenhuus ok wal an-eduud as de Meginharden, maor ok den name 'Brunharingen' naor Wrachari zien vader is wal ebruukt. In et al eneumde skrift uut 855 blek ene Wichman graaf in Hamaland te wean. Zien verwantschop met Wrachari en Meginhard is annemmelek maor steet neet vaste. Nao Wichman volgt der nen Meginhard den in 881 neet meer in leaven is. Zien dudeleke verwantschop met Wichman van 855 is ok neet helder. Wal is zeaker dat Meginhards zönne, Everhard Saxo, zien vader opvolgden. Everhard wodden in 898 vermoord deur den Frees Waldger, zönne van [[Gerolf van Hollaand|Gerulf]] uut et gravenhuus dat deurgaons de Gerulfingen wödt eneumd en waorvan et latere Hollandse gravenhuus in rechte liene ofstamden. Everhard Saxo leet in 898 twee minderjaorige zöns nao, Meginhard en Everhard. Daorum ging de opvolging in 898 naor Everhards breur, alwier nen Meginhard. Toon Saxo's zönne Meginhard op leaftied ekommen was, hef hi-j de graofschappen van zien vader aover-enommen. Dat is waorschienlek al ebeurd rundumme 915. In 921 is Meginhard nen tiedjen in beeld. Hi-j is dan graaf. Den anderen zönne van Saxo, Everhard, trouwden met vrouwe Amalrada, volle zuster van [[Mathildis van Ringelheim|Mathilde]] dee in 909 met den hartog van [[Hartogdom Saksen|Saksen]], [[Hendrik de Vogelaar|Hendrik]], was etrouwd. Hendrik wodden in 919 könning van [[Oost-Franki'je]] en Everhard dus könningszwaoger. Uut et trouwen van Everhard en Amalrada stamden in elk geval twee zöns: den geesteleken [[Diederik van Metz|Diederik]] den in 965 biskop van Metz wodden en nen veuranstaonden raodskearl van de könningen/keizers [[Otto I van et Heilige Roomse Riek|Otto I]] (regierden tussen 936-973) en [[Otto II van et Heilige Roomse Riek|Otto II]] (973-983) was, en wier nen Everhard waorvan niks meer bekend is dan dat e nen zönne Everhard had den in 978 op 10 jaorige leaftied bi-j zien heer-onkel Diederik in Metz den lessten aosem uutblees. === Opstand === Den graaf Meginhard den dus vermeudelek in 915 an et bewind kwam in Hamaland en dee andere graofschappen van de familie (Salland, Veluwe, Drenthe, Hunsingo plus Fivelgo en denkelek ok et Gooi van vandage (Naardingerlaand) zuudoostelek van Amsterdam) hef zich in 938-939 vergaloppeerd deur met te doon an nen opstand teggen könning Otto I den under leiding staond van Otto's breur [[Hendrik I van Beieren|Hendrik]] en Otto's zwaoger [[Giselbert II van Maasgouw|Giselbert]], hartog van Lotheringen. Otto I wist den opstand neer te slaon. Daornao trof hi-j de rebellen mit vegelding. Standard waren dat: In beslagname van bezittingen, intrekking van riekslenen en oetzetting uut ambten zoas dat van graaf. Dat aoverkwam ok Meginhard van Hamaland. Den is naomelek rundumme 955 aoverleaden op den Elterbarg, de verbliefsplaatse van zien zönne Wichman den daor nen 10 jaor later nen kanonikessenstift zol vestigen. In et dodenbook van dat stift wödt Meginhard wal herdacht maor zunder graventitel. Hi-j was dus gin graaf meer toon hi-j stierf. === Genade === In 944 hef Otto I vervolgens et Hamalandse gravenhuus wier in genade an-enommen - miskien wal op veurspraok van ziene tante Amalrada, dat wetten wi-j neet. Meginhard blef ambteloos burger maor ziene 2 zönnen uut twee opvolgende trouweri-jen kreggen elk n deel van zien vroggere graofschappen: den oldsten, Everhard, wodden graaf in Salland, Drenthe en Hunsingo/Fivelgo, den jongsten, Wichman, in Hamaland, de Veluwe en waorschienliek ok et Gooi. Verdeal en heers was dus de tieding. Beiden kreggen ok nen [[burcht]] uut et vaderlek arfgood dat vanof 939 in beslag enommen was ewest maor in 944 geheel of deels zol wean trög-egeaven: Wichman kreg den burcht op den Elterbarg, Everhard den in Zutfent - ne verdealing noord-zuud net as bi-j de graofschappen. Everhard hef maor éne (aoverleavende) arfdochter ehad, ene Averarda, dee in den löp van de jaoren-950 trouwden met [[Godfried van Verdun]], den kearl dee in de jaoren 985-987 zienen bi-jname 'den Gevangene' verdeenden deurdat hi-j dik 2 jaor in Westfrankiese gevangenschap is vast-eholden. Averarda aoverlead vermeudelek al in 961 met naolaoting van nen zunne en n dochtertjen. Godfried trowuden et jaor daorop met Mathilde 'Billung', weduwe van den vrog aoverleaden Vlaamsen graaf [[Boldewien III van Vlaanderen|Boldewien III]], den zwaoger van Wichman 'van Elten'. Wichman, dus den jöngeren zunne van den rebel Meginhard van 938-939, trouwden namelek rundumme 947 met de Vlaamse gravendochter Liutgard, zuster van Boldewien III. Zi-j aoverlead in 962 op de leaftied van rundumme 27 jaor. Uut dat trouwen bunt 3 kinder bekend, op de riege van geboorte Adela, Liutgard en Wichman (jr.). Kleinen Wichman steerf waorschienlek in 965 of 966 op de leaftied van good zeuven jaor. Daormet wodden de veurtzetting van et geslacht in manneleke liene of-ebrokken, want vader Wichman, howal toon rundumme 35 jaor old, kek neet oet naor ne tweede trouweri-je: hi-j bouwden zienen burcht um tot et kanonikessenstift te Hoog-Elten, dat in 968 al in bedrief was. Van de 12de-eeuwse stiftskarke dee de deur Wichman in de latere jaoren-960 ebouwden verving, is n deel (et skip) nog anweazig op den Elterbarg. Et letsten tekken van leaven dat wi-j van Wichman hebt, kump uut december 973. Een anzeenlek deel van zien vermeugen schonk Wichman an ziene geleufsstichting. Zien dochter Adela veulden zich daordeur alderbastend benaodeald en hef zich der tientallen jaoren teggen verzet, en slagen uutendelek - in 996. Daoraover meer op de ziede [[Adela van Hamaland]]. ==De graven van Hamaland - elfde eeuwe== De graofschappen van Wichman bunt heugstwaorschienlek wal oaver-egaon op zienen schoonzönne Immed, eersten man van Adela, en daornao op euren zönne Diederik. Den letsten is in april waorschienlek van et jaor 1017 aoverleaden met naolaoting van twee dochters. De oldste daorvan trouwden heugstwaorschienlek met den zönne [[Godfried den Kinderlozen|Godfried]] van den al eneumden Godfried 'den Gevängene' uut zien tweede trouwen. Den zunne Godfried was in de jaoren 1012-1023 ok hartog van Nederlotheringen. Toon e in 1023 zonder kinder aoverlead, wodden hi-j as hartog en graaf op-evolgd deur zienen jongsten breur [[Gozelo I van Verdun|Gozlin]] (roopname Gozelo). In 1033 wodden Gozlin ok nog ens an-esteld as hartog van Opperlotheringen, maor dat hef hi-j nog bi-j zien leaven aover-edaon an zienen oldsten zönne, [[Godfried II van Lotheringen|Godfried 'met den Baord']]. Toon Gozlin in 1044 aoverlead, had 'den Baord' eagenlek recht op de opvolging, ok in Nederlotheringen, maor könning [[Hendrik III van et Heilige Roomse Riek|Hendrik III]] ontheeld um dat en gaf et an den jongeren zunne van Gozlin, [[Gozelo II van Neder-Lotheringen]]. Godfried 'met den Baord' kwam toon in opstaand en raakten daordeur in 1046 ziene ambten kwiet. De vri-j ekommen graofschappen bunt toon deels bezet deur den zönne van de jongere dochter van Diederik van Hamaland, den zönne dus van Adela en Immed. Dee dochter heetten Bava en etrouwden met nen Gerard bi-jgenaamd 'Flamens' ('den rossigen'). Uut dat trouwen kwammen minstens 2 zöns, nen Gerard en nen Diederik. Toon Godfried 'met den Baord' in 1046 uut ziene graofschappen ezet wodden, hef den zunne Gerard zich künnen nöstelen op de Veluwe, in Teisterbant (Tieler- en Bommelerweerd, n graofschap dat Diederik van Hamaland met zien trouwen had ekreagen) en in de Betuwe. Dat leste was n graofschap dat uut de familie van Immed stamden, net as de Hetter- en Duffelgouwen (an weerszieden van de Rijn bezuden Hamaland). Den Hettergouw waorin o.a. de plaatse [[Geldern]] ligt waornaor et gravenhuus van [[Gelre]] zich later ging neumen, en vermeudelek ok wal den Duffelgouw, hef denzelfden Gerard pas nao 1063 aover können nemmen, net as rowweg in deezelfde tied et zudeleke deel van Hamaland. Dat den 'Flamenses' op den Hettergouw (en Duffelgouw) én op zudelek Hamaland n tiedjen mos wachten, kwam umdat der zich veur 1046 andere leu enösteld hadden. Zudelek Hamaland is vermeudelek in 1026 vergeaven an nen gunsteling van könning [[Koendert II van et Heilige Roomse Riek|Koendert II]], nen zekeren Werner. Dat kon gebeuren umdat Gozlin I zich in 1024-1025 heavig verzetten teggen Koendert zien troonsbestieging. Toon hi-j an et lange leste met karstmisse 1025 bakzeil haalden, hef hi-j n paar offers motten brengen: könningsgunsteling Werner kreg hi-j as leengraaf in zudelek Hamaland op-edrongen, in Hunsingo-Fivelgo kreg hi-j nen halfbreur van könningin Gisela in denzelfden taak op-edragen. Werner hef zich neet ebrand an den opstaand van Godfried 'met den Baord' en hoofden daorumme zien ambt neet op te geaven: hi-j blef dus waor-t e was. Pas nao Werners aoverlieden kon de grafelekheid in zudelek Hamaland deur den 'Flamenses' in-enommen wodden. Dat is ok gebeurd, want in 1085 wetten wi-j dat zie zich daor intussen hadden können nöstelen. In den Hettergouw (en vermeudelek ok wal Duffelgouw) zat et eigenl3k net zo. Daor mot al veur 1046 nen leengraaf van Godfried 'met den Baord' ewest wean, nen zekeren Godschalk den ok leengraaf van noordelek Hamaland was. Godschalk hef net as Werner ofstaand enommen van de rebellie van Godfried 'met den Baord' en kon dus ok zien ambt beholden. Ok daor mossen den 'Flamenses' wachten totdat Godschalk den lesten aosem had uut-eblaozen. Dat gebeurden in 1063 en in 1067 zeet wi-j dan inderdaod nen Gerard 'Flamens' as graaf in den Hettergouw. ==Graofschap Zutfent== In noordelek Hamaland ging et wat anders. Ok daor was Godschalk al veur 1046 leengraaf van 'den Baord' en blef netjes op zien plek zitten, maor könning [[Hendrik III van et Heilige Roomse Riek|Hendrik III]] gaf dat graofschap noá de ofzetting van Godfried 'met den Baord' an den Utrechtsen biskop. In dee schenkingsakte is de begrenzing van dat noordelek Hamaland nauwkeurig umskreaven. Daoruut blek dat et totale Hamaland dat wi-j baoven ofgrensden, in tweeën is eknipt waor et op zien smalst was, langs de liene Steenderen-Leuvenheim-Eerbeek. Deur dee schenking van 1046 wodden Godschalk dus leengraaf van [[Bernold]], den biskop van Utrecht in dat noordeleke Hamaland. Toon Godschalk in 1063 stierf, is zienen onkel Otto (bi-j enaamd 'den Rieken') um in dat noordeleke Hamaland op-evolgd. Dat den 'Flamenses' hier neet op et toneel kwam, kump waorschienlek deurdat Godschalk deur zien trouwen nen grootgraondbezitter van betekkenis in et noordeleke Hamaland was ewodden. Ziene vrouwe Adelheid was namelek ne achterkleindochter van Godfried 'den Gevangene'. Den ziene dochter Ermgard trouwde met nen Otto van Hammerstein, eure dochter Mathilde trouwden met den 'Ezzune' Ludolf, dee samen dan den olders van Godschalks Adelheid waren. Deur dizzen weg kreg Godschalk et arfgood in hende van den halfbreur Everhard van Wichman 'van Elten'. Dat was tenslotte deur Everhards arfdochter Averarda bi-j Godfried 'den Gevängene' beland en is langs de hier beskrevven aoverarving bi-j Adelheid terecht-ekommen. Tot dat arfgood beheurden zeker den burcht Zutfent, maor ok anzeenlek graondbezit in de umgeaving daorvan. Den toostaand van aoverwicht in dat noordeleke Hamaland zol der too eleid hebben dat Godschalk en ziene naozaten zich daor hebt können handhaven. Eure verbliefplaatse was [[Zutfent]], waornaor et graofschap heanig an eneumd raakten. Nog altied heet de streake dee vrogger noordelek Hamaland oostelek van den Iessel was: 'de Graofschap' naor et [[Graofschap Zutfent]]. Den name Hamaland kump an et ende van de 11de eeuwe veur et lest in bronnen veur. ==Letste literatuur== *Jongbloed, H.H (2006): ''Tussen 'paltsgraafschap' en 'IJssellinie', Averarda 'van Zutphen' (+ 11 augustus [961]) en de geboorte van de graafschappen Zutphen en Gelre (1026-1046)'' in: ''Bijdragen en Mededelingen Gelre - Historisch Jaarboek voor Gelderland'' 97 met kartering van Hamaland in zijn boven beschreven omvang *Jongbloed, H.H (2006): '' 'Immed 'von Kleve' (um 950), Das erste Klevische Grafenhaus (c. 885 - c. 1015) als Vorstufe des geldrischen Fürstentums''', in: ''Annalen des Historischen Vereins für den Niederrhein 209'' *Jongbloed, H.H (2006): '''Wanburtich': Heinrichs II. Beteiligung an der Wahl von Kamba (1024)'', in: ''Deutsches Archiv für die Erforschung des Mittelalters'' 62 ==Zee ok== *[[Graofschap Zutfent]] *[[Adela van Hamaland]] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geskiedenis van den Achterhook]] [[Kategorie:Geschiedenis van Tweante]] msj6tep5b8fwcs91bpbswla0xumfkdg 0 11037 262817 222182 2013-05-04T20:31:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Portaol|Portaol:Achterhook|Portaol Achterhook}} Een oaverzicht van de '''geskiednis van den Achterhook''': ==Prehistorie== Et landschap van den [[Achterhook]] in de prehistorie was n woost en moeilek toogankelek gebeed, bestoand oet [[dekzaandrug]]gen, uutlopers van n [[Pleistoceen|diluvioal]] heugtevlak an Duutse kante. Völle [[Bekke|bekken]] streumt van oost noar west en voodt nen laeger elaegen strook van brookwoold en [[vaene]] an de westkante van den Achterhook, den nen moeilek te nemmen mure vormden veur toogang vanoet et westen. Op de hoger elaegen groanden kwamen [[bos]] en [[heed (vegetasie)|heide]] veur. Dizze heide is doar ontstoan deur menseleke bemeujenis, deur et loaten begröazen deur [[Domesticatie|domesticeerd]] vee. Op völle plaetse in den Achterhook bunt sporen an-etroffen van naederzettingen uut de [[prehistorie]]. Et is ondudelek of verskillende plaetse in de löp van de [[Millennium|millennia]] vast bewond ewest bunt, of dat der sproake is ewest van ingriepende volksverhuzingen en/ of vi-jandigheden. Namen van volken, woarvan an-enommen wödt dat zie den Achterhook bewond hebt, bunt op de riege in tied: [[Bructeren]] en [[Chamoaven]] ([[Germoanen|Germaanse stammen]], later erekkend tot de [[Franken]]), en noa de [[grote volksverhuzing]] de [[Saksen (volk)|Saksen]]. [[Ofbeelding:Liudger.jpg|thumb|220px|[[Liudger]] geneest [[Bernlef]]]] ==Steentied== ''Disse infermasie is nog neet beschikbaor'' ==[[Bronstied]] - [[iezertied]]== ''Disse infermasie is nog neet beschikbaor'' ==Romeinse tied== ===Kerstening=== Den Achterhook kump in geskriften veur vanof de tied van ziene [[kerstening]], in-ezat in et leste decennium van de [[8e eeuw|8de eeuwe]]. Et westeleke deel, toon [[Hamaland]] eneumd, veel under et [[Eertsbisdom Utrecht|bisdom Utrecht]], den oosteleken Achterhook under et [[bisdom Münster]]. [[Deutekem]] wödt in [[838]] veur et eerst eneumd. Noadat [[Karel de Grote]] den Saksiesen hartog [[Widukind]] veur altied had versloagen, eisten hi-j van um en zien underdoanen de bekering tot et [[christendom]]. Zo kreg missionoaris [[Liudger]] den taak um onder andere dee heidense Saksen in den Achterhook te bekeren. Hi-j hef [[Parochie (kark)|parochies]] sticht in [[Grolle]], [[Wichmond]], [[Wenterswiek]] en [[Zelhem]]. Liudger wodden later den eersten [[Bisdom Münster|biskop van Münster]]. ==9de en 10de eeuwe== Et gebeed wat wi-j vandage kent as den Achterhook, was in dizze tied et noordeleke dael van veurmoalige [[gouw (Germoans)|gouw]] Hamaland, noa de ofsplitsing van et zudeleke dael. In Noordelek Hamaland was Godschalk al veur [[1046]] leengraaf van 'den Board' toon könning [[Hendrik III van et Heilige Roomse Riek|Hendrik III]] et groafschap noá de ofzetting van Godfried 'met den Board' an den Utrechtsen biskop gaf. In de schenkingsacte is de begrenzing van dat noordelek Hamaland umskraeven. Doaruut blek dat et totale Hamaland, in tweeën wodden eknipt woar et op zien smalst was, langs de liene [[Steenderen]]-Leuvenheim-Eerbeek. Deur dee schenking van 1046 wodden den biskop van Utrecht in heer in dat noordeleke Hamaland. Woarnoa wieter in de tied nen eeuwnlangen stried zol anvangen tussen den biskop van Utrecht en den Biskop van Münster oaver et gebeed langs de oostgrenze van vandage. {{heufdartikel|Hamaland|act}} ==11de- tot en met 16dn eeuwe== Den Achterhook van vandage op zien heugtepunt. An et ende van dizze tied trad den groafschap as nen zelfstandigen stoat too tot de republiek der zeuven veraenigde Nederlanden. {{heufdartikel|Groafschap Zutfent|act}} ==Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden== Vanof [[1543]] mek Gelderlaand as [[Stoaten van Gelderlaand]] dael uut van de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]]. De Stoaten van Gelderlaand woarunder ok et [[Groafschap Zutfent]] wödden deur nen [[stadholder]] en later deur nen [[raadpensionaris]] verteggenweurdigd bi-j de [[Stoaten-Generoal van de Nederlanden|Stoaten-Generoal]]. {{heufdartikel|Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden|act}} ==Batoafse republiek== De Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden wodden in [[1795]] vervongen deur de [[Batoafse Republiek|Bataafse Republeek]]. Et veurmoaligen [[Groafschap Zutfent]] is noo n underdeel van et [[Departement van den Rien]] bestaonde uut de kwarteren Zutfent, Nimwaege en de zuudeleken Veluwe van et [[Hartogdom]] [[Gelre]] et oosteleke deel van de [[Heerlekheid]] Utrecht en n klein stuksken van et Groafschap Hollaand (zo'n betjen den Biesbosch). {{heufdartikel|Batoafse Republiek|act}} == Batoafse Gemenebest== De Batoafse Republiek wodden in [[1801]] vervangen deur et [[Batoafse Gemenebest]]. ==Könninkriek Hollaand== Den [[Frankriek|Fransen]] keizer [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] beslot in [[1806]] n ende te maken an et [[Batoafse Gemenebest]], umdat hi-j n stark gezag wol in de strategies elaegen Nederlaanden. Hi-j plaatsten doarumme zien jongere breurken [[Lodewiek Napoleon]] op den troon: deur n familielid tot vörst te beneumen kon Napoleon toch invlood uutoefenen. Under [[Könning (titel)|könning]] [[Lodewiek Napoleon]], van [[1806]] tot [[1810]], maken Gelderlaand as [[departement]] (ofdaeling) deel uut van et [[Könninkriek Hollaand]]. ==Könninkriek der Nederlaanden== Vanof [[1814]] is den Achterhook ne straeke van Gelderlaand dee wier as [[previnsie]] deel uut-mek van et [[Könninkriek der Nederlaanden]]. De Previnsiale Stoaten bestuurt de previnsie vanuut et [[Previnsiehuus]] te [[Arnem]], woarbij et dageleks bestuur evormd wödt deur de Deputierde Stoaten under leiding van den [[Commissaris van de Könninginne]] ==Tweeden Waeldkrieg== ''Disse infermasie is nog neet beschikbaor'' [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geskiedenis van den Achterhook|!!]] ry254irh5v6wtr4bsru07t074y7jvx0 0 11038 79041 2008-08-23T21:55:13Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Kollenbargervene]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kollenbargervene]] 7pqwv3epnghphk6cx9c1ion171osq2p 0 11039 79042 2008-08-23T21:55:41Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Kollenbargervene]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kollenbargervene]] 7pqwv3epnghphk6cx9c1ion171osq2p 0 11040 79160 79148 2008-08-24T12:09:28Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Zoomp]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zoomp]] 2im7w3y3vy5leawe3gu37pmtebw3z3u 14 11041 288640 288634 2016-10-27T13:53:18Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|History of Gelderland}} [[Kategorie:Gelderlaand]] [[Kategorie:Geschiedenis naor Nederlaandse previnsie|Gelderland]] eisolv93ttdwpib3bepqvmv8e8ohzr5 14 11042 291841 291662 2016-11-11T09:51:54Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geschiedenis van Oaveriessel| ]] [[Kategorie:Tweante]] 0z29hlpi8gqxg2fictauee1laob2724 0 11043 272331 261533 2013-12-14T15:31:07Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Gulp-Slenaken.jpg|right|thumb|400px|[[Gulp (rivier)|Den Gulp]]]] [[Bestaand:Hagmolenbeek.jpg|right|thumb|400px|De [[Hagmöllenbeake]]]] Ne '''bekke''' of '''beake''' is nen min of meer natuurleken streum water dee vanuut nen eursprong, mangs ne bronne, streumofweerts vleujt. Wanneer meer beaken samenkomt en ne zekere greutte kriegt sprekt zie van ne [[Revier|reviere]]. Nen voestreagel um te bepoalen of nen waterlöp noo ne beake of ne reviere eneumd möt wödden, is dat ne beake op alle plaatsen deurwoadboar is en ne revier moar op enkele ploatsen. In laeglaandgebeeden in Europa, zoas Nederland, hebt völle beaken eure natuurleke uutstroaling verloaren deur ingriepende kanoalisaties. Nen [[spreng]] is nen biezunderen vorm van ne beake. == Beaken in polders == In [[polder]]s wodt beaken an-elegd, hier wöd et [[kwel]]water dat normaal deur [[sloot (woater)|sloten]] dee eavenwiedig an den diek ligt wöd of-evoerd, vervangen deur hoaks op den diek eleagen beaken. Nen bi-jzaak is dat dee beaken veulal ne verheuging van den [[waterspeegel]] mit zich metbrengt in et umrengenden laand. In et "Cirkelbos" in [[Almere]] is zo'n beake emaakt. De kaaien van dee beake waren in eersten anleg aan 2 kanten loodrecht of-egroaven. Noo dee beake doar wat joaren ligt, bunt dee randen neet meer zo steil en längs den oover bunt hier en doar [[varens]] te vinden. Deurdat de stuwing van water ok bi-j vorst deurgeet en umdat et water streumt, leavert dit nen [[biotoop]] op den gans geskikt is veur den [[iesvöggel]]. Ok den [[zwarten peppel]] blik et hier gans good te doon; nen in [[1978]] eplanten boom is al 31,5 m hooge en heft nen umvang van 280 cm. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.sprengenbeken.nl/ Veluwsen sprengen en beaken] * [http://www.seesinkbeek.nl/ De Seesinkbeake in den Geldersen Achterhook] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Woater]] eyq1yfmhp4kckm4o43xvqqlhxe81hgu 0 11044 79122 2008-08-24T09:09:38Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Bekke]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Bekke]] fkfe4fvatgsjtn8fzuyf30zh4im0ovn 0 11045 264369 258613 2013-05-06T19:59:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie ok 't artikel [[sprenge (bronwaoter)]] veur de plekke waor bronwater vandaon kump}} [[Ofbeelding:Aquadukt_van_sprengen.jpg|thumb|right|200px|Twee sprengen kruzen mekare deur een holten [[aquaduct|aquaduk]] (inmiddels van beton) kortbie [[Loen (Apeldoorne)|Loen]]]] Een '''sprenge''' of '''sprengbeke''' is een beke die deur mensen egraven of verleg is. Sprengen kommen veul veur op de [[Veluwe]] en wödden gebruuk veur de andrieving van [[watermeule]]s, veur 't maken van [[pepier]] en/of 't gebruuk van water veur de [[wasserieje]]n. Sprengen wödden emaak deur een gat te graven in de helling van een bulte totda-j bie de [[grondwaterspiegel]] zit. Uut disse [[sprenge (bronwaoter)|sprengkop]] streump dan 't bronwater deur een kenalenstelsel naor de gewunste plaatse. Vake wödden sprengen evormd uut meerdere sprengkoppen. De streumpjes wödden vake kunsmaotig hogehöllen, um op de plaatse van de watermeule genog [[verval]] te hebben. Dit wödt met an-eleggen beken mar ok met netuurlijke beken edaon. Op de Veluwe ku-j wat [[watervalle]]n vinnen in de Vriejenbärger Sprenge. 't [[Trekvogelpad]] kump bie de Grote- en de Kleine Watervalle langes. Veul sprengen bint met de koms van de mechanisering overbeudig ewödden en verwaorloosd, mar umdat ze een unieke [[biotoop]] vormen wödden sprengen tegensworig vake erestereerd en onderhöllen. Op de Veluwe is hierveur de ''Stichting tot Behoud van de Veluwse Sprengen en Beken'' in de weer. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.sprengenbeken.nl/ Stichting tot Behoud van de Veluwse Sprengen en Beken] {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Apeldoorns]]}} [[Kategorie:Oost-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Woater]] 832xitbsrhpmi6mmhydus4k5uyf5aix 0 11046 272113 263172 2013-12-11T01:31:42Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sloot.JPG|150px|right|thumb|Nen good schoon-eholden sloot.]] [[Ofbeelding:Waterplanten sloot alphen aan den rijn.JPG|thumb|150px|Plantengreuj in nen sloot, mit rechts [[pielkruud]].]] Nen '''sloot''' of '''Graven''' is nen [[watergäng]] op plaetse woar reagenwater samenstreumt, zodat et gezamenlek kan wödden of-evoerd um wateroaverlast te veurkommen. Nen sloot is n underdeel van et [[waterbeheer|waterhuusholdkundege]] totaal van unroerende veurzeningen. Het deur graven of-evoerde water wöd argens anders weg-epompt. Et is belangriek dat de streuming van et water neet belemmerd wöd. Hierveur wodt sloten bi-j den [[schouw (toozicht)|schouw]] in de gaten eholden. Sloten kö-j vinden op hoog-eleagen (laandbouw)groanden zowal as in [[polder|polders]], of längs peade en [[weag]]e. Sloten künt vri-j smal wean, of völle meters breed. Nen ondepen waterofvoer wödt mangs nen [[graven]] eneumd. Et waterpeil in sloten in polders wöd mangs zo leage eholden dat neet alleneg reagenwater, moar ok n deel van et groandwater van anliggende wiezegroanden doarhen streumt. Hoo leager et waterpeil in de sloten in zo'n poldergebeed (= et polderpeil), hoo meer groandwater doar wöd weg-etrokken uut et noastliggende wiezegebeed. In veanwiezegebeeden guf n laeg polderpeil et veurdeel dat den groand minder zompeg en makkeleker betreadboar en beriedboar is, dus toogänkeleker veur vee en veur laandbouwwarktugen. Moar et veane dat boaven den groandwaterspegel uutkump, geet deur inwarking van de loch langzoam verteren. Et laandoppervlak daalt doardeur. En noa verlöppe van joaren mot sloten wödden verdeept en et polderpeil verlaegd wödden um hetzelfde gevolg te kriegen. In nen sloot dee neet mangs leag-eruumd (''geslat'') wödt van plantengrooj, künt belangwekkende plantengemeenschoppen ontstoan, zoas op bi-jgoande ofbeelding. Sloten hebt nen tweeden taak: et verdealen van laand in of-edeelde stukke laand. Ok deent völle sloten as drinkwaterverzameling veur et vee dat op de umrengende wiezen steet (veedrenking). Et water wödt dan mangs op-epompt deur ne slange dee in den sloot ligt, deur ne [[Pompe|pompe]] dee wöd an-edreaven deur de snoete van n döstig dier. ==Sport== *Sloten in de previnsie Freesland wodt ebruukt veur et oefenen van den sport [[fierljeppen]] (ok bekend as ''polsstokwietspringen''). Hierbi-j wödt nen [[polsstok]] ebruukt um oaver sloten te springen. *In de previnsie Zuud-Hollaand wöd joarleks nen [[drekrees]] eholden, nen wedstried oaver n pad óaver wiezen en veural deur sloten. ==Nedersaksisch== *[[Grunnegs]]: **''sloot'', ''graft'' **''geut{{small()|-ke/-je}}'' <small>(lutje graft)</small> ==Uutgoande verwiezing== *[http://www.seesinkbeek.nl/ Den Seesinksloot in den Geldersen Achterhook.] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Woater]] h9s80y8cv5efqr1a12bqouzfyng2jiu 0 11047 125806 79125 2009-11-20T02:28:47Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Sloot (water)]] wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Sloot (water)]] qq9ksqnymjqm71iv438mw95lcssva2y 0 11048 263106 258615 2013-05-04T22:31:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:MolenVanafDijk.JPG|200px|thumb|right|[[Poldermölle]], let op et verskil in waterstand veur en achter de mölle]] [[Ofbeelding:Satellite image of Noordoostpolder, Netherlands (5.78E 52.71N).png|200px|thumb|right|[[Noordoostpolder]],in-epolderd tussen 1936 en 1942, underdeel van de [[zuderzeewarken]]]] Nen '''polder''' is n gebeed dat leager ligt asn et umrengende water en woarvan den waterstand kunstmoateg ereageld kan wödden. Polders wodt in et algemean deurkruust mit [[watergang]]en. Veur de waterhuusholding is et neuder dat de [[sloot|sloten]] good deur könt streumen. Um hiervan zeaker te wean wodt de gravens 2 keer per joar bekekken: der wöd bekekken of et water deep genög is en of der geen waterplanten in et water stoat. Eigenoaren van laand grenzend an water bunt verplicht um eure sloten te bekieken. Nen polder is ne waterstoatkundege eenheid, dat wil zeggen dat et geen verbinding hef mit et [[butenwater]] behalve deur [[kunstwark (bouwkundig)|kunstwarken]]. Ne [[poldermölle]] of [[gemaal]] (mangs meerdere) reagelt et [[peil|polderpeil]]; deur [[inloat|inloaten]] kan (vers) water wödden binnen eloaten. Nen polder is umrengd deur ne [[waterkering]]. In delen van nen polder kan n hoger peil wödden ereageld, mit behulp van [[stuw]]en. [[Nederlaand]] hef rundumme 3 doezend polders. De helfte van et polderoppervlak in Europa ligt in Nederlaand. Der bestoat verskillende soorten. De 3 belangrieksten bunt de [[dreugmakeri-je]], de [[indieking]] en de [[Ontginning (kultuur)|ontginning]]. Ne dreugmakeri-je is ne inpoldering van open water, bieveurbeeld n [[meer (oater)|meer]] of plas, dat letterlek is ''dreug-emaakt''. Ne indieking is ne inpoldering van geti-jdengebeed längs de [[kuste]] of nen [[revier]]. Hierbi-j geet et um n gebeed dat al tiedelek dreugveel en deur indieking veur altied dreuge blif en in kultuur ebrach kan wödden. An de kuste geet et mangsmoal um [[kwelder]]s, längs den revier um veurmoalege [[uuterweerd]]en. Ne ofgroaving is in kultuur ebrachten [[woosten groand]], biev. n veurmoaleg brook-, veane-, heide- of duungebeed. Dit hooft genen polder te wean: hier is allenig sproake van as et gebeed veur altied bemalen mot wödden. ==Wettensweerdegheden== Nederlaand wöd in binnen- en butenlaand mangs verbunden mit polders. Dit wöd uut-edrökt deur et Engelse gezegde: ''God created the world, but the Dutch created Holland.'' alsmet deur et [[Poldermodel]] veur ne kenmarkende Nederlandse benoadering van de politiek. ==Nedersaksisch== *'''Algemeen:''' polder *[[Grunnegs]]: ''pôlder'', ''poller'' *[[Stellingwarfs]]: ''poolder'' *[[Tweants]]: ''po{{small()|o}}lder'' [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Bouwkunde]] 3wc0s4l303387fbt7004y7rsj8whsbn 0 11049 268973 262964 2013-08-05T11:19:46Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Venkoelen.jpg|250px|thumb|right|[[Venkoelen]], n deur groondwoater veud [[stroomdalven]] biej [[Venlo]].]] '''Kwel''' is [[groandwater]] dat under drök uut de groand kump. In et algemeen untsteet kwel deur nen undergroandsen waterstreum van n hoger elaegen gebeed noar n laeger elaegen gebeed. De greutte van et [[debiet]] wöd beschraeven deur de [[wet van Darcy]], woarin de [[deurloatendheid]] van de materioalen ne rolle spölt. Kwel kan zich ofspölle oaver ofstaanden van een paar meter tot völle kilometers. Kwelwater vörmt [[bronne (water)|bronnen]]. In n ni-jerwets ontwaterd gebeed wöd kwelwater mangsmoal weg-evongen in [[Sloot|gravens]] veurdat et in et maaiveld an de oppervlakte traedt. Dit is éne van de eurzoaken van [[verdreuging]] van de natuur. Kwel hef mangs ne biezunderen [[waterkwaliteit]]. Veural depe kwelstreumen dee-t eeuwnlänge deur den boadem hebt estreumd, bunt voodselarm en mangs kalkriek. Dit leidt tot biezunderen [[flora]]. Ne plante as [[waterviolier]] geldt as kwelindikator.<br /> De voodselarme uutstroaling van olde kwel wödt wieter verstarkt deurdat et mangs iezerholdend is. [[Iezer]] bindt den meststof [[fosfoat]] woarmet velden bemest wodt en mek et kwelwater minder geskikt veur planten dee veur eure greuj stark op de anwaezigheid van fosfoat leunt. Kwel wöd ok wal an-eduud as ''achterloopsheid'' of ''underloopsheid'' woarbi-j dizze uutsproaken mangs in samenstelling met [[Kunstwark (bouwkundeg)|kunstwark]]en wodt ebruukt, terwijl kwel vaker wödt ebruukt in samenstelling mit dieken en natuur. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Woater]] cbtp3kzyyag1heoewcv1dn558nzpert 0 11050 79128 2008-08-24T10:17:31Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Kwel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kwel]] lxyu1chkf59rxairvbncvpv1nae5i81 0 11051 292580 79129 2016-12-17T11:52:11Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Aa-strang]] [[Kategorie:Revier ien Duutslaand]] [[Kategorie:Woater in Noordrien-Westfoale]] kr13i59oxtxsdjjj156jkiiwso7rpbi 0 11052 292242 263152 2016-12-12T15:54:51Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De '''Schaersbaeke''' is ne [[bekke]] dee heure [[kwel|bronne‎]] hef in et [[Kollenbargervaene]] tussen [[Lechtenvoorde]] en [[Wenterswiek]]. Bi-j [[Breevoort]] streumt de baeke noar et zuden en kruust doar zudelek van de stad de [[Boaven-Slinge|Slinge]]. Zee geet dan wieter in zuud-westeleke richting langs de darpen [[Aalten]] en [[Sinderen]], um bi-j [[Voorst (Olde Iesselstreek)|Voorst]] de reviere den [[Aa-strang]] in te streumen. De totale lengte van de bekke is moar 35 km. Vanof de krusing mit de Slinge wöd de bekke [[Keizersbekke]] eneumd. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] 168jorrape5caxuu6uanfmmux1zan82 0 11053 195583 79133 2011-06-26T08:33:40Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Schaersbaeke]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Schaersbaeke]] 10mebci92ncvyh47742osf5jo259zu5 0 11054 258709 167308 2013-03-11T11:57:10Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q343405]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Met '''Germoans''' wödt ofhänkelek van et verbaand et volk of de toal of toalfamilie bedoold. Zie: * De [[Germoanen]] * De [[Germaanse sproaken]] ** [[Oergermaans]] * De [[Germaanse mythologie]] {{dv}} a8x5k9oarmmnbchk0e65w3cr8qdv6nt 0 11055 263246 258710 2013-05-04T22:54:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Fat.png|thumb|right|De algemeane [[structuurformule]] van ne [[triglyceride]].]] '''Vetten''' bestoat grotendeels uut ([[triglyceride]]n). Dat bunt [[ester (chemie)|esters]] evörmd uut [[glycerol]], nen tri-funktioneel [[alkohol (scheikunde)|alkohol]], en 3 [[vetzuur]]molekulen. Et soort vet wöd bepoald deur de doarin anweazege vetzuren en de andere al dan neet verzeepboare bestanddelen. == Andere betekenissen == * "Mineroale" vetten dee uut eerdollie emaakt wodt bunt in strikte zin gene vetten, moar mengsels van [[smeerollie]] en [[zepe]]. * "Vet" wöd ok wal in de betekkenis van "dik" ebruukt, denk bieveurbeeld an vet[[mesten]] of nen vet [[lettersoort]]. * In [[jongerentaal]] in Nederlaand wöd et weurdjen "vet" ebruukt um iets positeefs an te duden, of um ne uutdrökking te verstarken. ==Zee ok== * [[Cholesterol]] * Vet[[ofscheider]] {{Begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Scheikunde]] [[Kategorie:Voedingsstof]] 17yfdoedcnjtwnoui7ix520qfge0i0r 0 11056 79144 2008-08-24T11:38:08Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Tweede Wereldoorlog]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tweede Wereldoorlog]] 8f9qxl3wghxb1i7xqrl83no7egwqnd7 0 11057 79146 2008-08-24T11:39:01Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Tweede Wereldoorlog]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tweede Wereldoorlog]] 8f9qxl3wghxb1i7xqrl83no7egwqnd7 0 11058 79147 2008-08-24T11:39:20Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Tweede Wereldoorlog]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tweede Wereldoorlog]] 8f9qxl3wghxb1i7xqrl83no7egwqnd7 0 11059 79149 2008-08-24T11:43:35Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Germoans]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Germoans]] pnbfiwq74o289kdvimmi9uuv5epvtga 0 11060 79150 2008-08-24T11:44:02Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Germoans]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Germoans]] pnbfiwq74o289kdvimmi9uuv5epvtga 0 11063 288717 275753 2016-10-27T15:09:32Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Zoerik_hellweg.jpg|thumb|In Zoerik heet den "heelweg" op Duuts groandgebeed "Helweg"]] '''Zoerik''' ([[Nederlands]]: ''Zuiderwijk'', [[Duuts]]: ''Suderwick'') is n darp in [[Duutslaand]], [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Bokelt]], op de grenze mit [[Nederlaand]]. Op [[1 januari]] [[2005]] hadden zie 1.863 inwonners. ==Tweelingdarp== Et [[darp]] vörmt mit et Nederlandse [[Dinsper]] (gemeente [[Aalten]]) n tweelingdarp: de [[Rieksgrenze van Nederlaand|landsgrenze]] löp dwars deur den bebouwden kom en volgt veur n groot deel den Heelweg, dee tot an de stoepe Nederlandse groandgebeed is. Et is doarmet de enige plaatse woar Duutse börgers in ne Nederlaandse stroate wont. Doar is sinds olde tieden sproake van deepgoande grensoaverschriedende samenwarking. Uutzunderlek moar neet uniek is et gezamenlek Nederlaands-Duutse [[politie]]buro in Dinsper. En de Zoerikse kinder goat doar noar de Nederlaandse basis-skole. ==Nederlaandsen annexatie== In [[1949]] wöd et grootste deel van Zoerik, samen met wat andere Duutsen grensdarpen en -gebeden deur Nederlaand [[Nederlandse annexatie van Duuts groandgebeed noa den Tweeden Wealdoorlog|annexeerd]] bi-j wieze van schadeloosstelling veur den [[Tweede Wereldoorlog|Tweeden Wealdkrieg]]. In [[1963]] wodden et wier an Duutslaand trög-egoaven en hereanegd mit den rest van et darp. In [[1969]] wodden Zoerik as zelfstandege [[gemiente (bestuur)|gemeente]] op-eheaven en bi-j [[Bocholt]] edoane. Deur et [[Verdrag van Schengen]] is de zichtbaore grenze tussen Zoerik en Dinsper vort egaone. {{Commons|Category:Suderwick}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Darp in Duutslaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] eut2ws7fay6ykz1t4tpub8s39ynpqis 14 11064 290685 288745 2016-11-01T16:22:28Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Plaotse in Duutslaand| ]] [[Kategorie:Darp]] izpb1507i4mk5gcso481r0vicda2g9w 0 11065 291500 263332 2016-11-04T17:14:27Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezingen */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Megastunt-Zwarte-Cross-2009.jpg|thumb|300px| Megastunt in 2009]] [[Ofbeelding:Freestyle motorcylist with audience.jpg|thumb|300px|right|Stunten op den Zwarte Cross]] Et '''Zwarten Cross Festival''' (sprek oet:Zwatten Kross) is et grootste [[muziekfestival]] van Oost-Nederlaand en den grootsten motorcross van [[West-Europa]]. Op de elfde uutvoering van et dreedaagse festival in [[2007]] kwamen ruum 90.000 bezeukers af, in [[2011]] meer as 150.000. De organisatie dervan is zo'n betjen in hende van rockband [[Jovink en de Voederbietels]]. Et wöd jaorliks eholden bi-j [[Lechtenvoorde]] in den [[Gelderlaand|Geldersen]] [[Achterhook]] ==Geskiedenis== Den Zwarten Cross wöd in [[1997]] veur et eerst organiseerd, en was anvankelek nen grap. Et was nen crosswedstried waor iederene an met mocht doon, mit nen motor, brommer, scooter of n ander vervoermiddel naor keuze. Den name "Zwarten Cross" grep weerumme naor n verschiensel uut de [[jaoren 60]], toon blérbekken in t café dee al te völle an et broezen waren aover eure kunsten op den krossmotor of -brommer uut-edaagd worden eur können in nen zwarten cross te bewiezen. In [[1997]] wöd dan et verschiensel ni-j leaven in-eblaozen en wöd in [[Hummelo]] n crosslandjen ereageld. Maor undanks n betjen illegale uutstraoling wodden braaf vergunning an evraogd en verkreggen. Op graond van allenig mondeling neugen wodden n dealnemmerantal van 150 ehaald, en der kwamen rundumme doezend kiekers. Den dag wodden of eslotten deur n optreaden van Jovink. Den opzet blek an te slaon: et tweede jaor waren der al 350 dealnemmers en 4 doezend man publiek. Eén en ander endigden aoverigens wal in n alderbastend antal gewonden en blesseerden, wat et veur de organisatie neudeg maken samenwarking te zeuken mit nen ervaoren crossclub. Dizzen wodden evonden in [[Halle (Nederlaand)|Halle]] in den HALMAC (Halse Auto en Motor Club). Daordeur kon vanof [[1999]] et officiële Grand Prix sirkuit ''de Kappenbulten'' gebroekt worden. In 2010, 4 dagen veur dat t zol beginnen, wier t festivalterein op eschrikt deur nen storm. Hierbie raken 4 leu gewond. Alle tenten dee op dat moment al op ebouwd waren, wieren vort eblaozen, en de mega-tente raken onherstelbaor beschadigd. Daorumme wier der n butenpodium neer ezat. De schaa was zo'n 1 miljoen euro. 2 dage later was der weer nen storm, maor de schaae was disse kere neet zo groot. Op den zaoterdag van dat zelfde jaor kwam der bi'j n ongeluk met ene van den karmis-machines een metwarker umme. Nao et deurslaond sukses van den Zwarten cross bunt der meer soortgelieke evenementen annevangen. Op riege Den [[Knastercross]], [[Dollweekend]] en den [[Stouten cross]]. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.zwartecross.nl/ Webstea van den Zwarten Cross] * [http://www.festivalinfo.nl/festival_detail.php?festival_id=2667 Festivalinfo aover den Zwarten Cross] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Sport in Gelderlaand]] [[Kategorie:Achterhook]] [[Kategorie:Motorsport]] [[Kategorie:Muziekfestival]] nfz8qi681ej38e2ae1rmnnww1esn99i 0 11066 273043 273042 2014-01-31T21:56:08Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Tweante]] [[Kategorie:Hulpmiddel]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Goastok.JPG|thumb|right|300px|Tweantsen Goastok]] [[Ofbeelding:Haandvat-goastok.JPG|thumb|right|300px|Haandvat van n goastok]] Nen '''goastok''' is n tradisjoneeln [[Tweants]]n waandelstok, den at vake te herkenn is an n gekruldn vörm van t hoolt. t Hoolt krig zinnen ekrulden vörm duurdet dr zik [[kamperfoelie]] um t hoolt ewikkeld hef en t hoolt hef dichte knepn. Goastökke wordt hoaste neet mear emaakt, umdet de leu rechtevoort aandere materiaaln gebroekt um stökke te maakn en umdet ze de natuur al mear anpakt. Hierduur hef de kamperfoelie de kaans neet um zik um t hoolt hen te kruln. ==Tradisie== Nen goastok was n teekn van anzeen en tradisie. Zo gungn [[brulfte]]neugers, dee at bie de femilie en könnigheaid an gungn um de leu oet te neugen vuur ne brulfte, aait met nen goastok op pad, woermet ze dan op de duurn klopn. Umdet ze dan as daank vuur de oetneudiging bie iederene nen ''borltjen'' kreegn, was n goastok ook neudig vuur de oonderstönnige. Ook bie groowes en grooweneugers gung n goastok met.<br /> As dr n keend geboorn was, versierdn de vaa zinnen goastok met slingers, zodet iederene zeen kon det hee wat te viern har. Ook op de koarmsel gung n goastok met, um denzelfden reedn woerumme de brulfteneugers um neudig hadn. Doarnöast is nen goastok n duchtig woapn. Bie de boern hung n stok boawn t berre, zodet ze t deenk direkt griepn konn as dr wat amparts vuur zol valn. Ook op de koarmsel kon t nog wal es op houwn oetloopn, en dan köm n goastok good töt zin rech. De bekeandste verhaaln hiervan komt van de [[Buurtschop|boerskop]] [[Stokkum (Hof van Tweante)|Stokkum]] bie [[Maarkel|Moarkel]]. Doar warn de jongs vroger nog wal gaauw an ebraandt, en as jongs van boetn Stokkum dan te noa an de Stokkumse meakns kömn, dan köm t op houwerieje an. ==Soortn== Dr beent feailik twee soortn goastökke. n Bekeandsn is den gedreeidn, mear in Moarkel hebt ze wat amparts. n Moarkelsen goastok is vake van Mispelhoolt, en recht. t Haandvat is versierd met gaanzepenn dee wordt verwöawn met zwart peardehoar, woerduur n zwart-wit skaakbordmotief ontsteet. Dee wordt of ewoarket met stuks lear an weerskaantn, en nen learn baand vuur um n pools. Doarnöast beent dr verhaaln bekeand van de [[Broabaant]]se [[Teutn]]. Dit was n oarm [[Bakkiesman|kistnkearls]]volk dee at duur gebrek an groond duur verskeaidene laandn treukn, en doarbie ook n soort goastok hadn. Den was vake van binn hol emaakt, zodet dr n mes of lang knief in kon, woermet at ze zik dan teegn kwoadwilnde leu verdeadign konn <ref>http://www.heijmerikx.nl/2007/06/23/teuten-en-todden/</ref> Wieters köant alle soortn waandelstökke wal goastökke neumd wordn, mear vake wörd met "goastok" direkt noar n Tweantsn verweezn. ==Zee ok== *[[Kuierstok]] ==Verwiezings== <references /> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Kategorie:Tweante]] [[Kategorie:Hulpmiddel]] b6ra2p5byz0ubaaez7mcmpy93frt2h5 6 11067 79169 2008-08-24T13:25:17Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Bepark}} gb3jd8h43n13c0ouicfluhjzagq48qi 6 11068 79171 2008-08-24T13:32:13Z Woolters 62 Van n webstea van Noaber Magazine of enömn wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Van n webstea van Noaber Magazine of enömn == Licentie == {{Bepark}} cornhfn55tkckybw195rym70o6jzp0w 0 11069 263691 123213 2013-05-05T21:06:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Noaber1.JPG|thumb|right|150px|n Noaber/Naober]] n '''Noaber/Naober''' is n glemmig blad wat zesmoal in t joar, of tweemoandeliks oetkeump. t Blad is bedoold vuur [[Oaveriessel|Oaweriessel]] en [[Gelderlaand|Gealderlaand]] en hef völle andach vuur de [[kultuur]] van [[Oost-Neerlaand]]. t Hef ne oplage van ongevear 40.000 stuks. ==Woeroawer== n Noaber geet oawer wonn, woarkn en leawn in t oostn. D'r stoat verhaaln in oawer verskiln en oawereenkomstn tuskn verskeaidene inwonners van Oaweriessel en Gealderlaand, boern, börgers en boetnleu. t Beent verslage van gewone en biezeundere leu oet disse strekke.<br /> Wieters stoat dr in t blad handigheedn vuur knooin an en um t hoes. :<cite>"Noaber probeert t leawn van non te begriepn vanoet de tradisies van vrooger. Mooie foto's van meansken, deers, laandskopn, huuze en bezigheedn maakt n titel vol en woar" - Noabermagazine.nl</cite> Ook köant de leu spul wat ze gearne verkoopn weelt met n berichjen in n noaber loatn zetn. ==Oetgoande verbeendige== [http://www.noabermagazine.nl Noabermagazine.nl Offisjele webstea van t blad] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] 9pg9q0fzoc4xapwyr459yc369ym7820 6 11070 153874 79184 2010-07-08T19:00:48Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] (na ja, n tiedschrift, neet echt n book) wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Bepark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] 9yzysc5v82baxijxbhllxt68jizxavf 0 11071 79194 79193 2008-08-24T14:33:06Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Krödde]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Krödde]] 45m5p7zd55hiuvc1qkkdx0q3q5d68ty 0 11072 79196 2008-08-24T14:34:36Z Ni'jluuseger 73 [[Noaber (Blad)]] is ewiezig naor [[Noaber (tiedschrift)]]:&#32;Naor analogie van Krödde en Roet wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Noaber (tiedschrift)]] fbuspjq6o7zy1b8y4ohmky77nytg664 0 11073 79197 2008-08-24T14:35:07Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Noaber (tiedschrift)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Noaber (tiedschrift)]] hvq7mixc30l1kx4myrr9zpwfxmappfs 0 11074 273194 272029 2014-02-17T21:01:43Z 81.206.164.195 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki {{Zie dv|'t Oaveriessels-Gelderse blad ''Noaber'' is beskreven in 't artikel [[Noaber (tiedschrift)]].}} Oen '''naober''' is iene wel as naost oe woont. De naobers waren veural vrogger een belangrieke skakel in 't sociaole lèven: toe aj nog niet zo wied reisden en toe aj nog niet zoveul structuren van staotswege harren, mussen ie 't veural hebben van goed [[noaberschap|naoberschop]]. Bi'j naoberschop en naoberplichten heurden een köppel gebruken. ==Nedersaksisch== 't spellingsverskil ''ao''/''oa'' giet terogge op tredisie en daoruut egruuide spellingsveurskriften, niet op uutspraoke. Allent de [[Grunnegs]]e ''oa'' klinkt donkerder as de ''ao''/''oa'' van de aandere [[Nedersaksisch]]e taalgebieden. Vandage gebruukt ok veul Nederlaands-Nedersaksische sprekers 't Nederlaandse ''buur(man, -vrouw)'', mv. ''buren''. *[[Achterhooks]]: ''naober'', mv. ''naobers'' (mangs ook ''noawas'') *[[Drèents]]: ''naober'', mv. ''naobers'' *[[Graofschopper plat]]: ''Noaber'', mv. ''Noabers'' ([[Vosbergenschriefwiese]] ''nåber'') *[[Grunnegs]]: ''noaber'', mv. ''noabers'' *[[Sallaands]]: ''naober'', mv. ''naobers'', teengsworig ait ''buren'' *[[Stellingwarfs]]: ''naober'', mv. ''naobers'' *[[Tweants]]: ''noaber'', mv. ''noabers'' (mangs ook ''noawas'') *[[Veluws]]: ''buren, buurman/buurvrouw'' (vrogger: ''naober'') [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] 22ckhs30fdblvcg5tlrty352q7qvi5g 0 11075 79200 2008-08-24T14:45:48Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Naober]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Naober]] 8x2snybw2vnh07gk4zejxpxj0qnj60s 0 11076 79205 2008-08-24T15:04:24Z 62.194.62.65 deurverwiezing naor [[Schuddeldouk]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Schuddeldouk]] kr1lsj1evbm1bdjsxw41zmw6zzaxlzf 0 11077 79223 2008-08-24T16:15:38Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Adderblad]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Adderblad]] 9rhoa0uxvoq6tys0tdi5jmpnsam52ee 0 11078 79232 2008-08-24T16:46:51Z Servien 7 [[Spreng]] is ewiezig naor [[Sprenge (beke)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sprenge (beke)]] o03h9wlk6etse5a8cmy1m39vj9lf1rz 0 11079 79238 79235 2008-08-24T16:50:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Sprenge (bronwaoter)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sprenge (bronwaoter)]] bbvogj8yz1577qstp1olgqa5mm72vz8 0 11080 79237 2008-08-24T16:50:01Z Servien 7 [[Sprenge (bronwater)]] is ewiezig naor [[Sprenge (bronwaoter)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sprenge (bronwaoter)]] bbvogj8yz1577qstp1olgqa5mm72vz8 0 11081 292359 292358 2016-12-14T16:47:22Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De '''Olde Iesselstreek''' is de name veur een taalkundige oavergaankszone in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie]] [[Gelderlaand]] maank de [[Nedersaksisch]]e dialecten ([[Achterhooks]] en [[Oost-Veluws]]) in 't noorden en de [[Nederfrankisch|Nederfraankische]] dialecten ('t Kleverlaands of [[Zuud-Gelders]]) in 't zuden. D'r koomt een bulte [[isoglosse]]n bi'j menare.<ref>[[Lex Schaars]] (2008), De Achterhoek. In: [[Henk Bloemhoff]], [[Jurjen van der Kooi]], [[Hermann Niebaum]] en [[Siemon Reker]] (red.), ''[[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde]]'', Assen: Van Gorcum (blz.256-7)</ref> 't Zudelijke diel van dit gebied valt in de streek de [[Liemers]]. De dialecten van de Liemers nuumt ze ok wal 't [[Liemers (dialect)|Liemers]], al vörmt ze gien ienheid. De Olde Iesselstreek as taalgebied is niet geliek an de ligging van de [[Olde Iesselstreek|gemiente Olde Iesselstreek]]. == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit artikel kuj ummezetten in 't Achterhooks.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Streektaol in Gelderlaand]] [[Kategorie:Achterhook]] [[Kategorie:Liemers]] axnuafqewnoml4wj42q4y2mh10wnrgm 0 11082 79274 2008-08-24T19:02:46Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Gaffeltaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Gaffeltaand]] mvwk1bzeg92qan7bqcsjpudhl3zgyw7 6 11083 182233 79282 2011-03-06T17:06:23Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taal]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taal]] eb8b5jg5809g5aaqbwqqwszah6iwcoo 6 11084 126957 79293 2009-11-26T22:36:50Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Regio_achterhook.gif == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] dyhn81y9306hqlyibvdmlopsuayei7c 0 11093 79522 79516 2008-08-25T20:50:21Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hondebloeme]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hondebloeme]] lvu7p760f5ziczga6cfw7xm312q8h0x 0 11094 79413 2008-08-25T12:23:37Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Striekzwevel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Striekzwevel]] pxdj5zd2h2ixfro5gdo0d0f55r1oelt 0 11095 262642 258764 2013-05-04T19:43:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Et '''Achterhooks volkslied''' wodden in de neggentiende eeuwe eschrevne deur den schoolmeister B. J. Stegeman. Et is de eersten officiële vermelding van et woord [[Achterhook]] veur dizzen streek. == Achterhooks volkslied == :'t Gif moar ênen Achterhook, :Den Geldersen, den echten, :'t Land, woar onze wêge stond, :Op eeuwenolden Saksengrond, :Woar w' altied an zôlt hechten. :Doar bu' we rech in onze schik, :Zo as nen snook in 't water, :Doar he we pretkes, meer as zat, :Doar sprèke wiej ons eigen plat :En reurt geduch den snater. :Doar kö'we kuiern wied in 't rond :Deur donk're busk' en heide, :Langs wège, woar den broambos bleujt, :En essen, woar de rogge greujt, :Of dwars deur greune weiden. :Doar völt de tied ons nooit te lank, :Al bu' w' ok mangs allene, :Doar sprèèkt de dinge langs den weg, :Doar is van all's te zéne, :Ne kezz' link nog, den ons wat zeg. :Doar ligget tussen 't greune holt :Kastele nog te dreum'ne :En dörpkes, woar ne mölle dreejt :Boerd'riejkes, woar ne hane kreejt :Biej naam, as 't mot, te neumne. :Doar stêêt ok Almens karksken nog :Van Starink – dat mo'j weten – :Doar is 't nog kaarmse in Terborg, :Doar hef den spölman nog de zorg :Van olds biej 't voggelschêten. :Doar sprek zo mennig städken ok :Nog van vergangen tieden. :Do hier in 't land de viejand lag :En 't eigen arme veurgeslach :Verkwam in bitter lieden. :Wat genk 't er hèr um Bredevoort! :Wat kon 'n z' op Grolle beuken! :Dat stêêt nog in 't geschêêd'nisbook, :Dat Deutekom en Lochem ook, :Joa, joa, doar kon 't ok speuken. :Joa, 't gif moar enen Achterhook, :Den Geldersen, den olden, :Den wiej bewaart as kost'lijkst pand, :Ons wondermooie Saksenland, :Woar w' altied van zölt holden.'' [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Achterhook]] [[Kategorie:Nederlaands volkslaid]] 3ki46k5mcv4c6c858rersq6vpz1z718 0 11096 83028 79416 2008-09-19T21:45:57Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hondebloeme]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Hondebloeme]] 50s77poskbboiykj2xjb17li2dd8g93 14 11097 291506 266610 2016-11-04T17:22:08Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Sportspeople}} [[Kategorie:Sport|*]] [[Kategorie:Beroep]] a0yg41q9f92t4vkh6ml4kcrthnegldz 14 11098 291477 290933 2016-11-04T16:56:37Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Sportspeople from the Netherlands}} [[Kategorie:Sporter|Nederlaand]] [[Kategorie:Sport in Nederlaand| ]] pofrvz5mqfd3tb33mztd181djo7vdni 10 11101 267073 203853 2013-05-10T22:35:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| class="toccolours" cellpadding=0 cellspacing=0 style="float:right; clear:right; margin: 0px 0px 0.3em 0.8em; font-size:85%;" | style="padding-right: 6px; font-size: 90%; line-height: 0.4em;" | {{Portaol1|18}} | [[{{{1}}}|{{{2}}}]] |}<noinclude> ;Doel Linken noar nen portaol. ;Gebruuk <pre>{{Portaol|name}}</pre> [[Kategorie:Mallen beheer]] [[Kategorie:Pertaol]] </noinclude> dec354icxet68bgeyjpd56rnkj580x4 10 11102 267074 242012 2013-05-10T22:35:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <includeonly>[[File:portal.svg|{{{1}}}px]]</includeonly><noinclude>{{Dokumentatie}} [[Kategorie:Hulpmallen]] [[Kategorie:Pertaol]] </noinclude> 5bbp6c6a6j43f4cfpapx6ytji4n8e8w 10 11104 267125 133844 2013-05-10T22:46:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{#if:{{{3|}}}|{{{3}}}| }}<span class=plainlinks>[http://{{{1}}} <span style="color:#0000CD;">{{{2}}}</span>{{#if:{{{4|}}}|{{{4}}}| }}</span>]<noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak|{{PAGENAME}}]] </noinclude> d87ryfn63r90zlq6wtwqsfi9ehldblo 0 11105 79477 2008-08-25T16:09:54Z Kweniston 392 [[Grunnegs (kategorie)]] is ewiezig naor [[Grunnegs (noar kategorie)]]:&#32;Tis ne ziede, gin kattegerie wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Grunnegs (noar kategorie)]] ex6gaw7k3adujz06opb3z58q0835kwl 0 11106 83029 79482 2008-09-19T21:46:14Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hondebloeme]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hondebloeme]] lvu7p760f5ziczga6cfw7xm312q8h0x 0 11108 271095 79505 2013-11-08T16:22:21Z タチコマ robot 6976 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Sallaands]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Sallaands]] 8p6jxp4ac9iyopaj09s9ginczigs94g 0 11109 79506 2008-08-25T20:19:06Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Drèents]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drèents]] 5nydnvljwomvt3fc6lrv4jhmxh2xy9w 0 11110 79508 2008-08-25T20:20:14Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Tweants]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tweants]] gsryvcw71akt57l47s245thyy4wqzhw 0 11111 290963 263751 2016-11-02T15:21:32Z Wwikix 13678 /* Rectummers teln */ kat wikitext text/x-wiki '''Rektum''' is ne boerskop in de gemeente [[Wierdn]], in [[Tweante]], in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaveriessel|Auweriessel]]. Op [[1 januari]] [[2006]] teldn t 359 inwönner. Rektum lig tusken Wierden en [[de Huurne]], [[Iepelo]], [[Eanter]] en [[Nötter (Wierdn)|Nötter]] in. t Boernbedrief is vuur de boerskop aait van belaank ewest. t Noaberskop hef ok ne lange tied ne eagn boernboond ekeand. t Deelt saamn met de boerschop Ipelo ne basisschole. Nöast de beeste en de akkerbouw, is dr seend [[2004]] ok wienbouw op n wiengoardn van 4,60 hectare met druuwnsoortn as Regent en Johanitter en Frühburgonder. == Verleane == In ne darteende-eewse goodernlieste ([[1260]]-[[1270]]) wör vuur de eerste moal ne boerderieje in Rektum enuumd. [[Rolf van Bewervorde]] en zin zöns wördn toubeleend met ne kotte in Bovinc, leengood van [[Nicolaus de Sconevelde]], borgman van [[Beantem]]. Dissen har t in leen van de groawn van Beantem. Saamn met n arreaal groond in Ipelo en een aantal aarvn in Eanter. Saamn maakn dit ne eenheid. n Deensman den't t in achterleen hooldn was de riddermoatige femilieje van Bewervorde den't in Rektum de ''Hof te Bewervorde'' in bezit har. Ok in [[Riesn]] ha'j de Van Bewervoordes. n Naam ''Rektum'' wör in de veerteende eewse oarkoonde neet ebruukt, mear ze nuumdn van dee Heerschop Bewervorde. n Naam van Rektum is Nedersaksies en is ne saamnvogige van de verbasterde wöar ''Rekde'' of ''Regde'' van de oolde name vuur de [[Regge]] en ''-tem'', ''-tum'', van ''-heim''. wat "woonstean" beteeknt. De beteeknge is dan ok ''Nederzettige an de Regge''. == Opgreawiges == Ne archeologische inventarisasie van disse laanderiejn löt zeen dat t in de prehistorie is beweunt ewes. op de Rektummer Es, de Kloosterhook, de Kruusakkers en de Boningkeampkes zint spuurs van beweuniges an etröfn. Op de Kruusakkers zint greave ontdekt. Nen steenn hamerbiele en nen roon steender bal van dezelde witte steensoorte, twei neet zo vaake vuurkomde gebruuksvuurwearpn. Laanks de Regge en de [[Eksose Aa]] zeent opgreawiges edoane oet verskilne tied. In n Kloosterhook is ne vrog-neolitiese woonstean eveundn. Vuur disse neolitiese woonstean zint up verskilne steans gebruuksvuurwearpn eveundn. De steender biele en de skeuter stamt oet de neolitiese tied, t veursteen keump oet de mesolitische tied tot ongeveer 3000 v Chr. De umgiewige lea toew grootndeels dreuge en dr leupn auweral götte en watergänge. Völ later köm de umgiewige wier oonder water te stoan, duur het stiegn van t zeewater. Wieter zind in 1933 in n Kloosterhook nöast het arve Kedinchhoes opgreawiges edoane duur t Museum van Ooldheden oet [[Leiden]]. Doarbie köm dr oolde poalgeater van hutn en auwerbliewsels van hooltn waterputn an t lech. De skeuter dee at eveundn zind könt wördn an erkeant. Op de stean van de Oole waterborgh het Slot is ne puntgaave broonze raandhielbiele en ne hooltne nappe eveundn oet de 10e eewe. Dissen is now in t Rieksmuseum in Tweante. == Marke Rektum == De marke Rektum heurdn tot [[1811]] bie het Richterambt Kedingen. Seend dee tied heurt t tou de gemeante wierdn. In [[1848]] wör de marke as zodoanig op eheewn. De marke van Rektum wör regeerd duur de eagngeaarfden of markegenootn enuumt. Disse dinge veundn gestalte op de markevergaderiges of hooltinges woer at de arfmarkerichter van de marke de leaidige har. Dat arfmarkerichterschop was verbeundn an n arf, ne hoesplaase. Dengenne den at de hoesplaase bezat, hool ok t arfmarkerichterschop. In Rektum lear het arfmarkerichterschop op de Hof te Rektum, ok wal het arve De Hof. Hier weundn ne hofmeier den at vuur de arfmarkerichter allerhaande zake mus doon. De marke besteunn oet volgewaarde arven, brinkzitters, kötterboern en hutn. De volgewaardes bezatn n ieders veer stemn in de marke. De brinkzitters n ieder drei en de kötterboern n ieder ene. n Buurman van t bouwhoes, ok wal boerderieje, kon ok auwer ne oetdrif bezitn um de koubeeste, vearkens, peerde op n es te mang wearn. De resolusies van de hooltinge in Rektum wör up eskreavn in dat markebook. Vuur Rektum zind disse bewaard van [[1567]] tot an de opheffige in [[1848]]. In de marke Rektum beveundn zik drei huuzer dee at bewont warn duur de Tweantse leage laandadel, te weetn t hoes de Dackhorst, t hoes t Slot, en de Hof te Bewervorde. Duur wee at ze opricht zind is neet bekend. De bezitter in de 14e, 15e en 16e eewe was de familie van Langen. An dat eande van de 17e eewe kömn de huuzer in bezit van börgers duur het maakn van de riekdom. Zoas de femilie Te Coate oet [[Almelo]], bekeand van de Tweantse textielnieverheid, en van de familie Smelt, Rusleu oet [[Vjenne]], dee in t [[Ruslaand|Russiese]] [[St. Petersborg]] geeld harn emaakt. De drei huuzer Dackhorst, t Slot en Bewervorde zind roond [[1850]] daal höwn, noa dat ze n heeln tied löag hadn estoan. == Geleuf == In Rektum woont in vergeliekige met umringde plaase völ [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholiekn]] en neet-karkelikn. Dit vaalt op umdat t katholieke geleuf vuural in t oostn van Tweante wör oet edreagn. Aandre geleuvn as t Roomske en [[protestaanse]] zint dr nauwliks. == Gebroek == Zo as in völ plaase in Tweante en n [[Achterhook]] hebt de inwonners in Rektum [[Tweantse skeeldnaamns|bienaamn]]. Net as in t noaberdoarp Eanter of de Stad Riesn is dat de bienaams in Rektum zind verbeundn met de hoesplaase woer at de familie woont. Dit verskiensel is in Tweante neet vrömd. ==Volkskarakter en sproake== De Rektummers hoolt dr net as de Eantersen van um zik of te zetn tiegn alns wat in gebruuk is. Ze zint ok greuts op eere sproake. De inwonners wörn vake droadneagels eneumd. De sproake van Rektum wik beheurlik of van umlingde plaase. Disse sproake wörd ok wal het [[Tweants-Groafschops]] eneumt, en lik nog t meest op t [[Eanter]]s. ===Rectummers teln=== {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="25%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | In t Nederlaands ! style="background-color:#abcdef" | In t Rectummers |- |Een |Eene |- |Twee |Tweie |- |Drie |Dreie |- |Vier |Veere |- |Vijf |Viewe |- |Zes |Zesse |- |Zeven |Zuuwne |- |Acht |Agte |- |Negen |Niengne |- |Tien |Tiene{{Info|met völle vaalske loch noa de -t-}} |} {{Mal:Wierdn}} {{Dia|Disse bladzie is eskreewn in t Rektummers}} [[Kategorie:Tweants_artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Wierdn]] kg993w1fytu3k51oynqg71p5n9lhxd6 0 11112 79520 2008-08-25T20:44:06Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Vesten]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Vesten]] apy1g60ml6n0rjk923asu0iwctpzbgl 10 11113 271986 267136 2013-12-07T01:38:06Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <div class=toccolours style="text-align: center; font-size: 90%; margin-bottom: 1em;"> [[Image:Wikitext.svg|40px]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;Dit artikel mut nog ummezet wonnen in '''wikistiel'''. </div><includeonly> [[Kategorie:Wikipedie:Wikistiel]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Mallen beheer|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 96dr7a3t4isrx3hufi55hxzc83rw762 14 11114 292688 266719 2016-12-22T10:59:51Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie]] g9zc5nebixjijewv6kpnr2tenqhfh74 0 11116 258724 79541 2013-03-11T11:57:43Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2787910]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Rectum''' kan verwiezn noar: *[[Rektum (Wierdn)]] - buurskop in Wierdn *[[Gatdarm]] {{dv}} c59dqfbxjj8iqr8fqmyegyf4guqiulw 0 11117 79540 2008-08-25T21:41:32Z Servien 7 [[Rectum (Wierdn)]] is ewiezig naor [[Rektum (Wierdn)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Rektum (Wierdn)]] h6kh9nvyepqapbj5y37b0bfml9q8e1m 0 11118 79542 2008-08-25T21:43:24Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Rectum]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rectum]] te84jgtmtewczyd93sxy84r84w12xj5 0 11119 262710 168644 2013-05-04T19:54:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Boksebier''' (ook wal '''boksenmoal'''), zo wöd in [[Tweante]] en den [[Achterhook]] et [[bier]] eneumd dat edronken wod op den vri-jgezellenoavend veur de brudegom. De name is ontstoan umdat den brudegom den anderendagens de '[[bokse]]' neet meer an zol hebben. In [[Leeuweld]], bi'j [[Erve Kots]] hebt zee n bier ebrouwen dat zee boksebier neumt. I-j könt et doar bi-j kefee Frederik Hendrik in [[Grolle]] kriegen. In Riesn wodden vrogger tiedns t boksenmoal deur ne olde bokse eskotten dee op-ehongen wodden in nen boom. ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: ''boksebier'' *[[Tweants]]: **''boksenbeer'' **''boksenmoal'' [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Achterhook]] [[Kategorie:Bier]] [[Kategorie:Nedersaksies feest of gebroek]] fruuelj1iidjs7vuy2wqazr1uyoznlu 0 11120 292050 262789 2016-12-08T13:25:53Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Siege of Grol (Groenlo) 1627 - Grolla Obsessa et Expugnata (J.Blaeu).jpg|thumb|right|300px|De Engelse schans ku'j gans rechtsonder zeen op dizze kaarte van et Beleg van Grolle]] [[Ofbeelding:Siege of Grol 1597 - Fortifications of the English , Frisian and Hollandish troops (J.Blaeu, 1649).jpg|thumb|right|300px|Veurbeeld van ne schans zoas ebruukt bi'j de belegeringe van Grol in 1597.]] De '''Engelse schans''' is ne [[schans]] dee ebruukt is deur de Engelse huurlingen tiedens et [[Beleg van Grol (1627)|Beleg van Grol]] in [[1627]]. De schans hebt ze enkele joaren terugge opni'j opebouwd, noadat e lange tied as springbulte deenst hef edoan veur de [[motorcross]]. De schans steet bi'j [[Leeuweld]] en ie könt em bezeuken. Dizze schans wodden ebruukt as laegeringsplek veur de Engelsen tiedens de [[belegeringe]] van [[Grolle]]. [[Frederik Hendrik]] had de geweunte um leu oet etzulfde laand ne eigen schans te loaten bouwen. Vanoet de schans konden de soldaten zich verdaedigen tegen leu van boetenaf, en vanoet hier groven zee greppels op de stad opan. De Engelsen waren in 1627 de rapsten: zee waren et eerst bi'j Grol anekommen. Der wazzen ok nog ne [[Frieslaand|Friese]], ne [[Frankriek|Franse]] en ne [[Hollaand (gewest)|Holland]]se schans in dee tied. De Engelsen hadden ok ne eigen schans bi'j et [[Beleg van Grol (1597)|Beleg van Grol in 1597]] deur [[Maurits van Oranje]]. {{DEFAULTSORT:Engelse Schans}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:17e eeuw]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] [[Kategorie:Geskiedenis van den Achterhook]] [[Kategorie:Oost Gelre]] sn93t22tu3q6e344oblnuiluzh2f76a 14 11121 265936 261136 2013-05-10T15:57:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Beers by country}} [[Kategorie:Drank]] rc1xpwk81x8p5qemqyzvolz96eiwh6i 14 11122 265964 261137 2013-05-10T16:02:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Alcoholic beverages}} [[Kategorie:Drinken]] ti8l15yvgu77jocq4qkcve362twd4zd 0 11123 284127 284126 2016-04-07T13:22:34Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Brouwketel.jpg|thumb|right|Brouwkettels in ne brouweri'je.]] [[Bestaand:Bierkratjes.JPG|thumb|right|Bierflessen wodt in kratten verpakt]] '''Bier''' is nen [[alkohol]]iesen drank, emaakt uut groanen zoas hop, [[garste]] en [[tarwe]]. Mangs wodt ok nog vruchte too-evoegd, zoas karsen bi'j kriekbier. Et maken van bier wödt [[brouweri-je|brouwen]] enuumd. Der bunt verskillende wiezen um bier te brouwen. Meestentieds wöd bier ebrouwen uut garste, [[Hop (plaante)|hop]], [[woater|water]] en [[gist]], moar et wöd ok ebrouwen uut beveurbeeld [[Ries (Oryza sativa)|ries]] (in [[Japan]]), [[maïs]] (in [[Zuud-Amerika]]) of [[melk|peerdemelk]] in [[Kirgizië]]. {{begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Bier]] 7r22jgncn7ilqmhm1jc5uugxo0unf82 0 11126 281755 279178 2015-05-02T21:11:03Z RoboServien 60 anpassing in mal wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Repoblikan’i Madagasikara (mad.)<br />République de Madagascar (frans.) | naam = Madagaskar | vlagge = Flag of Madagascar (bordered).svg | woapn = Coat of arms of Madagascar.svg | lokasie = LocationMadagascar.svg | breedtegroad = 18/45//S | lengtegroad = 46/50//E | region = MG | sproaken = [[Malagasi]], [[Frans]], [[Engels]] | heufdstad = [[Antananarivo]] | religie = Volksgeleuf, Christendom | regeringsvörm = [[Rippebliek|Republiek]] | km2 = 587.041 | pctwater = | inwonners = 20.653.556 (Juli 2009) | dichtheid = 35,2 | munteenheid = [[Ariary]] | valutakode = MGA | tiedzone = +3 | volksleed = [[Ry Tanindrazanay Malala ô]] | feestdag = | tld = mg | laandkode = MDG | tel = +261 }} '''Madagaskar''' is n [[eilaand]] en n [[stoat|laand]] dat ten oosten van et vastelaand van et [[kontinent]] [[Afrika]] ligt, doarvan escheiden deur [[Stroat Mozambique]]. Et is et op 3 noa grootste eilaand ter weald, noa [[Gruunlaand|Greunland]], [[Ni'j-Guinea]] en [[Borneo]]. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Eilaand]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Afrika]] 575du5uh0tdke9mxoipmteqn1is3xl4 0 11127 258656 254462 2013-03-11T11:55:56Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 175 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1000]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Gabon''' is n laand in [[Afrika]] dat grenst an [[Equatoriaal-Guinea]], [[Kameroen]] en [[Congo-Brazzaville]]. De beperkte bevolkingsdichtheid, oavervloodige natuurleke hulpbronnen, en anzeenleke buutenlaandse steun hebt Gabon tot ene van de meer walvoarende laanden in Afrika emaakt. Van [[1975]] tot [[1994]] was Gabon lid van de [[OPEC]]. {{begin}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Afrika]] [[Kategorie:Laand]] ng2njxf2nvuf6aelg787lkoslgnbjl1 0 11129 293818 292838 2017-08-28T20:58:20Z Cherkash 15897 svg wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | naemeinlaanstael = Союз Советских Социалистических Республик<br /><small>Unie van Socialistiese Sovjetrepubleeken</small> | naam = Sovjet-Unie | vlagge = [[Bestaand:Flag of the Soviet Union.svg|140x100px|border|Vlagge van Sovjet-Unie]] | waopen = [[Bestaand:State Emblem of the Soviet Union.svg|100x100px|Waopen van Sovjet-Unie]] | breedtegroad = | lekaosie = Union of Soviet Socialist Republics (orthographic projection).svg | taelen = [[Russisch]] (en aandere) | heufdstad = [[Moskou (stad)|Moskou]] | religie = Niet-geleuvig | regeringsvorm = [[socialistiesen stoat]] | km2 = 22.402.200 (1991) | pctwaeter = | inwoners = 293,0 miljoen (1991) | dichthied = 13,1 | muntienhied = [[Sovjet Roebel]] | valutakode = SUR | tiedzone = +2 tot + 12 | volkslied = [[Gimn Sowjetskowo Sojusa]] | feestdag = [[9 meie]] | tld = su | laandkode = SUHH | til = 7 }} De '''Unie van Socialistiese [[Sovjet]]republeeken''' (USSR, [[Cyrillies]]: СССР) (ok wal ''Sovjet-Unie'', vertaald ''Roaden-Unie'') was nen [[sociaolisme|socialistiesen]] stoat in [[Europa (continent)|Europa]] en [[Azië]] en was in den [[Kolde Oorlog|Kolden Oorlog]] ene van de twee [[supermacht]]en. De Sovjet-Unie had in heure hoogti-jdagen nen unmundegen invlood oaver de ganse weald, mit nen groten ideologiesen invlood deur et [[kommunisme]] en et grootste laandleager en [[nukleair]]e arsenoal ter weald. De Sovjet-Unie wodden op-ericht in [[1922]] noa de [[Russiese Revolutie|Russiese Revolusie]] en et instorten van et [[Keizerriek Ruslaand|Russiese Keizerriek]]. Noa under andere ekonomiese neergäng en onröst under de verskillende bevolkingsgröppen wöd zi-j in [[1991]] ontboanden en wodden alle 15 republeeken woaruut zi-j bestoand unofhänkeleke stoaten. {{Begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Vroggeren staot]] dh8j5c9lg1yf1xrgfhuyxtuppjooks5 14 11130 222704 222699 2012-03-05T21:31:48Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Kattegerie:Vroggeren staot]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[:Kattegerie:Vroggeren staot]] bxs5daf1drroy9n54u61qhlbfqtzna8 0 11131 277337 277336 2015-02-02T20:45:52Z Servien 7 Servien hef de zied [[Australi'je]] herneumd naor [[Australië]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki '''Australië kan waen:''' * [[Australië (laand)]], nen federalen staot op t kontinent Australië; * [[Australië (kontinent)]], n kontinent dat ten zuudoosten van Azië ligt, tussen de Indiese en Grote Oseaan. {{dv}} 4avx9kuhoxa37lbm8hvwd6t3pqqs58y 0 11133 291102 262644 2016-11-03T14:06:00Z Wwikix 13678 /* Zeet ook */ wikitext text/x-wiki Hier steet ne lieste van [[Achterhooks]]e zegswiezen: {| {{prettytable}} width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="35%" |Achterhooks ! width="35%" |Betekenisse (Achterhooks) ! width="35%" |Nederlaands (lett. vertaling) |- |As deus was kas, was sas dan meer? |A'j doot wa'j könt, wat wo'j dan nog meer doon? |Als je doet wat je kunt, wat wil je dan nog meer doen? |- |Noo heb wi-j et schaop an 't drieten (an). |Noo begint et gedonder. |Nu hebben wij het schaap aan het poepen. |- |Hoo stiever de köppe, hoo feller de zwöppe. |Dat zegt de leu as zie bi-j gesteggel neet wilt toogeaven. |Hoe eigenwijzer, hoe harder de zweep erover. |- |A'j pecht hebt, break i-j ow den vinger in den riestepap. |Een ongeluk stök in een klein heuksken. |Als je pech hebt, breek je zelfs je vinger in de rijstepap. |- |Hee löp as ne hane mit stront tussen de tene. |Dat zegt ze aover leu dee verwaand aover de straote loopt. |Hij loopt als een Haan met poep tussen de tenen. |- |Met holt da'j zundagens kapt, stökt den duvel de hölle. |Op zundags hoof i-j neet te warken, 't is nen röstdag. |Met hout dat je zondags kapt, stookt de duivel de hel. |- |Daor ligt de muze veur de spinde. |Bi-j dee leu is et armoo in huus. |Daar liggen de muizen voor de kast. |- |Et Hoksebargse kearltjen hef um te pakken. |Dat zegt ze aover leu dee neet wilt warken. |Het Haaksbergse mannetje heeft hem te pakken. |- |Zee hebt de loeren weer aover den vleerboom hangen. |Der bunt wear ni-je kinder bi-j de naobers. |Ze hebben de luiers weer over de vlierbessenboom hangen. |- |De huunder hebt et gat naor et darp staon. |Dat betekkent dat de eier te duur bunt. |De kippen staan met de acherkant in de richting van het dorp. |- |Ik bun geen ekelworm, dee'j an nen towken laot vleegen. |I-j hoof mien niet zo op te drieven. |ik ben geen meikever die je aan een touwtje laat vliegen. |- |Praoten mit piene in de boek |As iemand uut de stad plat probiert te praoten. |Praten met pijn in de buik. |- |Voel in de bötte wean |Zo ku'j ow mangs veulen in de winter. |Lamlendig in de botten zijn. |- |De lög jög los mit fladden. |Nao gesteggel as de leu et wier eens mit mekare bunt |De bewolking breekt. |- |Waor den duvel zelf neet kump, schikt hee 'n old wief. |Ne oldere vrouwe zorgt makkelek veur deining. |Waar de Duivel zelf niet komt, stuurt hij een oude vrouw. |- |Holt de lippe (, of ik skeur em deraf) (of korter: Lippe!)). |I-j könt better de mond dichthollen |Hou je mond / bek |- |Niks van an. |I-j näölt maor wat. |Dat klopt voor geen meter. |- |Gaa neet waor. |I-j leegt. |Dat is helemaal niet waar |- |Borkelse maote. |Der zit zat in. |Borculose maat, dwz kopje of glas tot de rand toe vol. |- |Zit der kloeten in? |Et toch es deur. |Zitten er klonten in? (Opmerking als iemand zijn eten zit te kieskauwen). |- |Grolse wind. |Dee oet Grolle meent at ze heel wat bunt. |Haagse bluf. |- |Komt der in, dan kö'j der oet kieken. |Mooi da'j der bunt |Kom binnen, dan kun je naar buiten kijken. (welkom). |- |Kö'w/ Mo'w der hier an in / oet? |Kö'w/ Mo'w der hier an in / oet? |Kunnen / Moeten we hier naar binnen / buiten? |- |Ene kere snoeven, en ik heb ow onder de neuse hangen. |Ik driet mi-j neet in de bokse veur ow. |Eén keer snuiven, en je hangt onder mijn neus / Ik ben niet onder de indruk van jou. |- |Good dikke en neet bange. |Genog ezoppen hebben. |Behoorlijk dronken en niet bang. |- |Zeg i-j wal es:"Boh jao"? Boh nea. |Zeg i-j wal es:"Boh jao"? Boh nea. |Zeg je wel eens: "Ach ja"? Ach nee. |- |Een möalken op de bötte kriegen. |Smeer kriegen. |Een maaltje op de botten krijgen, een pak slaag krijgen. |- |A'j wilt drieven, dan mo'j sköape kopen. |Zit mi-j neet zo achter de vodden. |Als je wilt drijven, moet je schapen kopen (Zit me niet op te jagen). |- |A'j wilt drieven, dan gaot maor naor de Slinge / Berkel ezw. |Zit mi-j neet zo achter de vodden. |Als je wilt drijven, ga maar naar de Slinge / Berkel enz. (Zit me niet op te jagen). |- |Nen boom van nen kearl, alleneg n betjen kort af ezaagd. |Hee is neet den langsten. |Een boom van een vent, alleen n beetje kort afgezaagd (hij is vrij klein). |} ==Zeet ook== *[[Tweantse zegswiezen]] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Achterhooks]] kvzbj6nxk9452dgs0i51hxixhyizicq 0 11134 279530 272086 2015-03-27T17:39:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Toerisme''' is nen tocht undernemmen veur ontspanning of n zakelek doel. Toeristen bunt leu "dee tochten maakt en in plaetse buten eure gebrukeleke leafumgeaving neet meer as éen joar op riege veur vri-je tied, zaken en andere doelen blievt, en neet met betrekking op et uutoefenen van nen toostaand den belond wöd vanuut de bezochte plaatse." Dit is de umskrieving van "toerist" deur de [[World Tourism Organization]] (WTO) en de [[Vereanegde Naties|VN]]-organisasie veur toerisme. Volgens dizze organisasie düt den ofstaand tussen de eigen umgeaving en dee van et doel van den tocht der neet too. {{Begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Kultuur]] drr9rohdzotfuwex1m0q3rou30s03vx 0 11135 288126 284025 2016-10-26T14:39:01Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De '''Seychellen''' bunt n laand en [[archipel]] noordelek van [[Madagaskar]] in den [[Indische Oceaan|Indiesen Oceaan]], rundumme 1600 km oostelek van et Afrikaanse kontinent. De Seychellen bestoat uut zo'n 115 eilaanden. Minder as n daarde doarvan is bewond. Van de inwonners wont rundumme 90% op et heufdeilaand [[Mahé (Seychellen)|Mahé]]. Mahé is 27 kilometer lange en tussen de 3 en 8 kilometer breed. De heufdstad [[Victoria (Seychellen)|Victoria]] ligt ok op dit eilaand. De eerste bewonners van den Seychellen waren [[zeerover|piroaten]] en et verhaal geet dat den beruchten [[zeerover|piroat]] [[Olivier Levasseur]] - bi-j-enaamd "den boezerd" - nen schat op [[Mahé (Seychellen)|Mahé]] achter-eloaten hef. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Eilaandengroep]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Afrika]] gz1gpx7501a3brq5fpa98dk6lpkqldq 0 11136 79628 2008-08-26T12:17:37Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Braobant]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Braobant]] e92ju004ze5resfp3uydgg5ayiu0gsv 0 11137 79630 2008-08-26T12:19:50Z Servien 7 [[Madegaskar]] is ewiezig naor [[Madagaskar]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Madagaskar]] aq0klppeevdcako7gqg6co776qihvte 6 11139 265813 213439 2013-05-10T15:20:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Geluudsbestaanden]] [[Kategorie:Nedersaksies artikel]] g7hi67p6xery8obefr453a1nmrnrvxn 0 11141 79656 2008-08-26T15:58:16Z 82.73.151.213 deurverwiezing naor [[Italiën]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Italiën]] nustir5z2mmoaipd1qvgw34h5nclk61 0 11142 79673 2008-08-26T20:03:55Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezings veur skriefwiezes die aj ok wal teengkomt wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oelebred]] icf8cw79i88dwk2nvqyp7qkbgibq17i 0 11143 79674 2008-08-26T20:05:15Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Oelebred]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oelebred]] icf8cw79i88dwk2nvqyp7qkbgibq17i 0 11144 79675 2008-08-26T20:06:02Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Oelebred]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oelebred]] icf8cw79i88dwk2nvqyp7qkbgibq17i 0 11145 79676 2008-08-26T20:06:28Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Oelebred]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oelebred]] icf8cw79i88dwk2nvqyp7qkbgibq17i 0 11146 79677 2008-08-26T20:06:54Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Oelebred]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oelebred]] icf8cw79i88dwk2nvqyp7qkbgibq17i 0 11147 79678 2008-08-26T20:09:53Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Oelebred]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oelebred]] icf8cw79i88dwk2nvqyp7qkbgibq17i 0 11148 79679 2008-08-26T20:10:24Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Oelebred]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oelebred]] icf8cw79i88dwk2nvqyp7qkbgibq17i 0 11149 79680 2008-08-26T20:10:51Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Oelebred]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oelebred]] icf8cw79i88dwk2nvqyp7qkbgibq17i 0 11153 79698 2008-08-26T20:38:25Z Ni'jluuseger 73 [[Melk (draank)]] is ewiezig naor [[Melk]]:&#32;Van heufdbeduding uutgaon wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Melk]] o08oyzj1srw0bm1o5bzjw0nolagp1ux 0 11155 264132 94539 2013-05-06T16:17:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Jan Mülstegen''' ([[Hawenkamp]], [[1940]]) is een [[Platduuts]]e skriever bi'j [[Uelsen]] weg in de [[Graofschop Benthem]]. Zien waark stiet in de Benthemer jaorboeken en in de kraantenbi'jlage ''Der Grafschafter''. Hi'j woont in [[Esche]]. Rond 1960 begunden Mülstegen Platduutse woorden en uutdrokking te verzameln; zo'n dartig jaor daornao begunden hi'j in 't Platduuts gedichten en vertellegies te schrieven. Zien op 't laand deurebrochte kiendertied hef hi'j dale zet in ''Een Gânk döar 't aule Uelsen'', det in 't Benthemer jaorboek van 1987 stund. Mit [[Gerhard Butke]], Helga Buss-Saathoff en Simone Jesacher maakten hi'j 't boek ''Tröpfchens Reise zur Erde / Drüppkes Reis na de Eer / Dröppkens Räise noa de Eer'', een vertellegien in drei spraoken: [[Hoogduuts]], [[Oostfries (taal)|Oostfries]] en [[Graafschopper Platt]] (Hebus-Verlag, 2005). In jaorboeken en kronieken hef e ok volkskundige artikels staon. Mülstegen is bestuurslid van de Heimatverein der Grafschaft Bentheim en holdt baanden an mit lu mit vergeliekbere interesses in [[Twente]]. ==Anhaling== *''Round um mij to bleuiden houndeblomen, botterblomen, zoerblaa en anner gewas. Um mij to zoemden en broemden de iemen en als reuk zoa hearlijk mooi. Up 't water van 'n kolk heurde ik of en to 'n paar einten snadern en in 't leuis [riet] zeuink 'ne reetmusse. Anners was 't heelmoals stil um mij to. Dan heurde ik up 't moal een zacht gerusse in 't grös. 'ne Eweldasse kwam up mij an. Ik bleef heel stil zitten um dat dearken nich to verschrikken. Up 'ne schiere zaundstee höl 't up an, misschien um zik to zunnen. Joa, hier bleef et en reurde zik nich mear. Dat keump mij good topasse. Noew kun ik mij dat kroepdear eem good bekieken. Ziene hoed was greun-broen met witte stippen drup. De bene wassen zoa raa ofknikt en ze schienden mij at of ze wal slim kot wassen, want et lief raakte up de ground. Wal hoast een half uur heb ik et gedullig bij dat dearken oethollen. Uut [http://uelsen-und-umgebung.de/geschichten/swarwen.html ''Up Swarftocht in de Natur''] (ummezet in de [[West-Oaveriesselse spelling]]) ==Bronnen== *[http://uelsen-und-umgebung.de/geschichten/index.html ''Een Gânk döar't aule Uelsen'' (mit inleiding) en ''Up Swarftocht in de Natur'' op www.Uelsen-und-Umgebung.de] *André Hottenhuis, Henk Krosenbrink, Henk Lettink, Richard Schmieding, Tim Sodmann en Hans Taubken (2002) (red.). ''alles plat(t). Bloemlezing uit Achterhoek en Liemers, Grafschaft Bentheim, Twente, Westfalen''. Blz. 441 [[Kategorie:Drèents_artikel|Mülstegen, Jan]] [[Kategorie:Schriever up Graafschopper Platt|Mülstegen, Jan]] kbj1x8yo9yjc6m96jisomts2f65scko 0 11156 103468 79716 2009-04-23T18:43:38Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Graofschop Benthem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Graofschop Benthem]] qvzmi75m7h0qf9agzsq7w4tux3bgxvt 0 11157 79712 2008-08-26T22:09:08Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Oostfreisk Nederduutsk]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oostfreisk Nederduutsk]] q1x66ptyd131fzlxjagehnsk0qjr6h0 0 11158 79713 2008-08-26T22:09:33Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Oostfrais]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oostfrais]] su4lzwkv1q6cwn6l8l7n8xt4jx7smyy 0 11159 79714 2008-08-26T22:10:35Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Ulsen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ulsen]] 4gn5a2o5l9kfmio1l83dlx4eo95ljwv 14 11160 266591 205227 2013-05-10T18:31:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je|Graafschopper Platt]] [[Kategorie:Schriever|Graafschopper Platt]] [[Kategorie:Graofschop Benthem]] i9o7xlu54kncsqbk6beuv9urfc4g6lh 0 11161 258620 238544 2013-03-11T11:55:02Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 55 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q158716]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Anorectum.gif|thumb|250px|De '''gatdarm''']] De '''gatdarm''' ([[Latien]]: ''rectum'') is 't leste deel van [[dikke darm]], krek veurdat de [[poep]] deur 't [[gat]] naor buten kump. De ''ampulla recti'', 't bovenste gedeelte van de gatdarm, maak 't meugelijk um de poep op te slaon, deur de vulling van de ''ampulla recti'' geef 't een prikkeling an 't afferente zenuwstelsel, zo veul je o-j drieten mutten. In 't Latien wonnen de gatdarm ''rectum'' eneumd, dat ''rech'' betekent, mar vremd genog hef 't bie de meens een S-vorm, bie apen is de gatdarm wel rech. De gatdarm is de baosis van de volgende medische onderzeuken: * [[toucheren]]: deur de [[haand]] (of soms een deel van de [[narm]]) in 't gat te doon ku-j verschillende dingen onderzeuken, bieveurbeeld: waorumme ene neet goed kan drieten, waorumme ene zeerte hef an 't gat (zeuken naor tumoren), kieken of der wat is an de haand is mit de [[prostaot]] en gao zo mar deur. * 't opmeten van de temperetuur: zo ku-j kieken o-j [[koorse]] hemmen of o-j meschien onderkoeld bin of zokswat. De temperetuur opmeten in 't achterste geef 't beste risseltaot, bie aandere menieren ku-j dat neet goed genog zien. * [[rectoscopie]] is een visueel onderzeuk van de gatdarm mit een gatdarmspegel. == [[Nedersaksisch]] == * [[Veluws]]: ** ''endelda{{small()|a}}rm'', ''-därm'' ** ''gatdarm'', ''-därm'' ([[Nunspeet]], [[Une]], [[Putten]], [[Vaossen]], [[Bunsjoten]]) {{Mìnskenlichoam}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Lichem]] hx1ru9rz28r96hghicvjdhm1443a4dr 0 11162 79883 2008-08-27T20:19:06Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Gatdarm]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Gatdarm]] muug72f2leq7lku93drqmbyhhpxld7b 0 11163 79977 2008-08-28T10:39:11Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Doempien]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Doempien]] h9dp7x6bm8b38n7v184n1fyn5u6gaix 0 11164 79979 2008-08-28T10:44:47Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Brummen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Brummen]] igpxu43jkjxfqx3oum78n60ymrqpzhs 0 11165 279180 275051 2015-03-27T16:41:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki Et '''feodalisme''' of den '''feodaliteit''' (van et [[Latien]]sen ''feudum'' of ''[[heerlekheid|leen]]'') is n begrip in de [[geskiedswetenschop|geskieds-]] en [[rechtswettenschop]] en in de [[socioale wettenschoppe]]n woarin ne moatschoppeleke orde wödt beneumd. Et geet oaver et in leen gaeven van gebeeden woar ne onderlinge verplichting tot trouw, bi-jstaand en et betalen van schattingen teggenoaver stoand. Et weurd ''feodalisme'' wöd in de [[middeleeuwn]] nog neet ebruukt. Tiedens de [[Franse revolutie]] wöd de beneuming in slechten zin ebruukt. Den rundumme 1789 in zwang ekommen uutsproak ''Féodalité'' beskrif de deur et leenstelsel ontstoane staandenmoatschopi-je met heure veurrechten. [[Karl Marx]] bruukten de beneuming feodaal um de produktieverholdingen an te gaeven dee bestoanden tussen de tied van de [[sloaverni-j]] en de tied van het (vrogge) [[kapitalisme]]. == Begin == Anvankeliek wödden de [[heerlekheid|lenen]] deur den [[Könning (titel)|Könning]] an rieken - veural uut et [[kriegsmacht|laeger]] - veur ne bepoalde tied in bruukleen of-estoan. Den leenkaerl legden nen eed (''[[foedus]]'') of dat e et gebeed in name van den könning zol regieren en dat e den könning in geval van krieg met ziene kaerls op et slagveld bi-j zol stoan. Den band tussen leenkaerl en leenhere was tweeziedig : an de ene kante stoanden zie mekaar bi-j, én in doad én in et zelfbeeld van de feodale heern en leenkaerls en an de andere kante hadden de edelleu ne romantiese opvatting van eure toak en plicht woarin unveurweerdeleke trouw en zelfopoffering ne grote rolle spölden. Dat dizzen idaelen, in völle [[Roman (literatuur)|romans]] beskraeven ridderlekheid, volstrekt neet met de warkelekheid oaveren kwam, deed der neet völle toe. Der bestoand n uutgebreid [[gewoonterecht]] dat dee rechten en plichten van den [[leenheer]] (den vörst) en den [[leenkaerl]] (den kaerl den n gebeed in beheer ontving) raegelden. In [[West-Francië]] gingen in den löp van de 9de eeuwe völle edelleu zich stöareg an unofhänkeleker opstellen, en greujden eure gebeeden uut tot feitelek unofhänkeleke vörstendommen dee zie deur verarving (trouwen met arfdochters) en krieg probierden te vergroten. Den tiedeleken oard van et leen kwam in et gedrang deur et straeven noar arfelekheid van dee leenkaerls en et begrip was dusdöaneg algemeen dat den könning doar met ziene beperkte middelen neet good teggen op kon traeden. Et deur keizer [[Karel de Kale]] in [[877]] uutgeveerdigden [[Capitulare van Quierzy]] gaf de arfelekheid nen wetteleken groand. In Duutslaand wisten de [[Liudolfingen|Ottonen]] dizzen toostaand teggen te holden deur bisköppe te beneumen met waeldleken macht, den [[investituur]]. Pas in [[1037]] bevestigden keizer [[Koendert II van et Heiligen Roomsen Riek|Koendert II]] veur Italië et rechte van arfelekheid in den [[Constitutio de feudis]]. De beschuldiging van [[simonie]], veural deur [[paus Gregorius VII]], leidden tot den [[investituurstried]]. Met et [[Konkordoat van Worms]] van [[1122]] kwam der an dizzen toostaand veur n groot deel n ende en betekkenden ne dudeleke antasting van et gezag veur den Duutsen Keizer. == Eursprong == [[Bestaand:Rolandfealty.jpg|thumb|[[Roland (ridder)|Roland]] vouwt ziene hende ten tekken van [[manschop]] an [[Karel den Groten]]; uut n skrift van n ''[[chanson de geste]]''.]] [[Bestaand:Cleric-Knight-Workman.jpg|thumb|220px|De dree standen]] Et feodalisme was egreujd uut de [[standenmoatschoppi-je]] van et late [[Karolingiese riek]]. De [[Frankiese Riek|Frankiese]] könningen stoolden eursprönkelek hun machte veural op den joarlekse veld- (laes: plunder)tochten. Den könning kon zien ekaerls belonen uut den buut dee doarbi-j behoald wodden. Toen [[Karel den Groten]] n groot deel van [[Europa (continent)|Europa]] veroaverd had, en doar buten ziene laandsgrenzen eigenlek gin rieke gebeeden ovaer waren um te plunderen, mös hi-j ne andere wieze bedenken um ziene kaerls an zich te verplichten. Boavendien was et riek völ te groot veur de olderwetse [[kommunikatie]] in dee tied. Den könning was edwongen zunder ende op tocht te goan um plaatselek zien gezag of te künnen dwingen en ziene belastingen ter plaatse ''op te aeten'', want dizzen wödden veulal in natura voldoan. Hi-j had doarumme plaatseleke verteggenweurdigers neudig en uut dizze - anvankele- ambtenoaren is den [[aristocratie|adelstaand]] ontstoan. == De feodale standenmoatschoppi-je == De dree staanden waren: * De [[geestelekheid]]; * Den [[adel]]; * De vri-je [[agrariër|boern]], [[ambacht (handwark)|ambachtsleu]] en [[handel (economie)|handelaren]] (de börgeri-je); De [[ekonomie]] van dee dagen was neet of nauweleks op [[geld]] egroand en den opbrengst van den [[laandbouw]] was zowat de enige bronne van riekdom. Umdat ruulhandel en betalingen in natura nen groten rol spölden, was et unmeugelek um groand op grote schale te verkopen of te verhandelen. Neet alleneg was dat binnen et leenstelsel ungebruukelek, den kleinen muntumloop leet dergeleke oaverskrievingen neet toe. Et was doarumme veur den adel van groot belang et onderdeel 'arbeid' op et laand dat zi-j bezaten vast te künnen holden. In sommige laanden van Europa, bieveurbeeld [[Polen]], ging eurren macht zo wiet dat doar uutendelek nen [[wet]] wöd an-enommen dat iemand ofwal nen heer oaver heurigen möst waen of dat nen heurigen nen heer had. Et wodden doarmet unmeugelek um vri-jen boer te waen. Wieter waren der nog onvri-jen dee-t gin eigendom hadden, noamelek [[liefeigene]]n en onvri-jen dee zelf et bezit van nen ander vörmden [[sloaverni-j|sloaven]]. Der waren ok unvri-jen dee in dienst van hoge edelleu of den könning stoanden dee noa generoasie opklommen op tot nen ni-jen adelstand, de [[ministerialen]] of et [[ridder]]schop. In teggenstelling tot den ''olde'' adel stamt dizze ridderschop dus neet of van vri-je eigengaerfden, moar van unvri-jen. == Den ofbroak van et feodalisme == Noa et joar [[1000]] begonnen langzamerhand de olde staedn, veulal nog uut de [[Romeinse Riek|Romeinse tied]], wier te greujen en der wödden ni-je steedn en darpen sticht um de greujende bevolking te huusvesten. Ok den handel kwam wier op gäng. Staedn wödden veural deur eure muren n machtsstuk van belang en dit leidden uutendelek veural in [[Vloanderen]] en [[Italië]] tot et ontstoan van machtige staedn dee-t in verzet konden kommen teggen de alleenheerschoppi-je van den adel en geestelekheid. De groten [[pestepidemie]] van [[1347]] maakten n ende an ne tied van vaste bevolkingsgreuj en et wankele aevenwicht tussen den oogst en de voedselbehoofte. Umdat n daarde van de plattelaandsleu was estorven en völle laand doarum onbebouwd blef, konden de heurigen en boern in [[1352]] veermoal zoveul veur eur [[graon|groan]] vroagen. De lonen mössen dus ok stiegen. Arbeidsscheerste gaf de mangs uut eure darpen evlöchte heurigen nen gooden graond um te underhändelen; alleneg wanneer zi-j ''vri-j'' wödden, wollen zi-j wierummerkeren noar et laand van eure olde here. Feodale heern dee deur de veurtdurenden kriege en euren uutbundigen laevensstiel in de problemen kwamen, mössen steeds meer heurigen en ook hele darpen de vri-jheid gaeven. Tiedens de [[renaissance]] verloar et feodalisme völ invlood in West-Europa. Steeds meer lenen veelen in de hende van steeds minder adelleke families deur verarving. Zo hadden Vlaonderen, [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] en [[Hartogdom Luxemburg|Luxemburg]] eursprönkelek ieder euren eigen [[Graaf (titel)|graaf]] of [[groothartog]], moar uutendelek was dat deezelfden kaerl. Uutendelek ontstoanden doardeur mangsmoal twee grote bondgenotschappen in de vörm van nen lappendaeken dee mekare den macht bestraeden zoas de [[Hoeksen en Kabeljauwsen twisten|Hooken en Kabeljauwen]] of - in [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]] - et [[Huus Lancaster|Lancasters]] en et [[Huus York|Yorks]]. Rundumme [[1500]] was et feodalisme tot zienen bloodegen endstried ekommen en waren der wier könningen dee prebeerden euren [[absolutisme|absoluten macht]] te herstellen. Den adel blef mangsmoal wal bestoan, moar wöd tot höfadel in-ekrompen. Formeel wödden dee feodale rechten ofgeschaft deur den invlood van de [[Franse Revolutie]] en den doaropvolgende Franse bezetting van delen van Europa. Met noame [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] hef bie-edroagen tot et bestuurleken systeem zoas wi-j dat teggenwoordig kent, eit [[gemiente (bestuur)|gemeenten]] in plaatse van [[heerlekheid|heerlekheden]], [[departement]]en in plaatse van op feodale groafschappen en dergeleke egroande previnsies, enzowieters. In Midden- en Oost-Europa blef et feodalisme echter nog lange tied bestoan. In [[Ruslaand]] wodden dit pas in [[1917]] officieel ofgeschaft. == Zee ok == * [[Leenstelsel]] == Uutgoande verwiezing == * [http://mens-en-samenleving.infonu.nl/politiek/14963-de-europese-en-aziatische-transitie-naar-feodalisme.html De Europese en Aziatiese oavergang noar feodalisme] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis]] 6fl3qsizmcba9mends6ontx7jd8ct8a 0 11166 291702 262807 2016-11-09T15:32:46Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezingen */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Tram in Emmerich.jpg|250px|thumb|Den Geldersen tram in Emmerik (D)]] [[Ofbeelding:GTW Tram.jpg|250px|thumb|Tramlok dee in gebruuk was bi-j de GTW]] [[Ofbeelding:Tram op de brug over de oude ijssel.jpg|250px|thumb|right|Tram op de brugge oaver den Olde Iessel bi-j Deutekem]] De '''Gelderse Tramwaege''' of GTW was ne Nederlaandse [[tram]]wegmoatschoppi-je dee in den anvang van de 20ste eeuwe n tröpken tramlienen exploiteerden woarmet den Geldersen [[Achterhook]] wodden ontslotten. Der waren n antal wetteleke bepoalingen woar ne 'echte' spoorliene wal an mos voldoon en tramlienen neet, woardeur de lesten goedkoper an te leggen en te exploiteren waren. De moatschoppi-je wodden in [[1881]] op-ericht as de '''Geldersche Stoomtramweg Moatschoppi-je'''. Dizze moatschoppi-je reed anvankelek alleneg op de liene [[Arnem]] - Diern - Deutekem - [[Terborg]] - [[Anholt]]. In den löp van de tied is de exploitasie van de andere stoomtramlienen in den Achterhook (van den ZE, GWTM, TMDG en GOSM) en de Betuwe (BSM) ok bi-j de GTW terecht-ekommen umdat dizze andere stoomtram-moatschoppi-jen et heufd neet meer zelfstaandig boaven water konden holden. Éne van dee oaver-enommen moatschoppi-jen was de in [[1907]] op-erichte Tramweg Moatschoppi-je Zutfent-Emmerik. De ZE verboand under andere de staedn [[Zutfent]], [[Deventer]], vanof et station op et [[Potheufd]], [[Diern (Gelderland)|Diern]], [[Doezebarg]], [[Deutekem]] en [[Emmerik]]. In [[1934]] wodden den name veranderd in Gelderse Tramwaege. In den joaren 70 volgden nog nen naamswieziging in GSM ('''Geldersen Streekvervoers Moatschoppi-je'''), toon den tram allang was vervangen deur de busse. De GSM ging in [[1997]] op in et bedrief [[Oostnet]]. Vandage is ''dén Geldersen'' of ''dén Tram'' onderdeel van et vervoersbedrief [[Syntus]], dat met under meer [[lighttrain]]materioal de spoorliene tussen [[Arnhem]], [[Deutekem]] en [[Wenterswiek]] onderhöld. Völle foto's en materioalen bunt te bekieken in et [[Openboar Vervoer Museum]] in Deutekem. == Nen tram as duukboot == "Den onderzeeboot" was bi-j de GTW den bi-jnaam van nen [[machinist]] den bi-j [[Doezebarg]] bi-j de olde [[skipbrugge]] ne bochte verkeerd nam en met zienen tram in den [[Olde Iessel]] kwam. Hi-j kwam doar zunder kleerscheure vanof moar mos dit verhaal nog joaren heuren. == Uutgaonde verwiezingen == #[http://www.smalspoormuseum.nl/Materieel/GTW.html Smalspoormuseum] #[http://www.spoorzoeker.nu/index.html Spoorzeuker] #[http://www.museumbus-amsterdam.nl/engels/autobussen_gtw475.htm Museumbus] (Engels) #[http://www.ovm-doetinchem.nl/gtw.htm Ovm] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Spoor]] [[Kategorie:Openboar vervouer]] [[Kategorie:Geschiedenis van Gelderlaand]] [[Kategorie:Geskiedenis van den Achterhook]] rvf39y74asxtge6i2lmz71g5x0tspqv 14 11167 258619 246881 2013-03-11T11:55:01Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 66 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6260003]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Rail transport}} [[Kategorie:Vervoer]] bt5xw0lq4tkqr8qvvz6js3ig2im5c4x 0 11169 279181 277329 2015-03-27T16:42:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Regenwurm1.jpg|thumb|right|200px|Pier]] '''Piern''' (Lumbricidae) beheurt tot de orde Haplotaxida, eleedte [[oligochaeten|oligochaeetn]]. Dr beent völ soortn piern. In [[Neerlaand]] en [[belgië]] al 25 soortn en oawer de hele wearld mear as 2200. Piern beent oaweral, behalve in dreuge gebeedn en [[Antarktika]]. De kleainste soortn wordt neet grötter as 2 cm, mear de grötste soortn köant wal 300 cm laank wordn en 8 mm dikke (''Megascolides australis''). Sommige soortn goat recht noar euntern en heel deepe, zoas n reagnpier (''Lumbricus terrestris''), den at 9 tot 30 cm laank wordn kan, en de rooe pier (''Lumbricus rubellis''), den at 15 cm laank wordn kan. n Dauwpier blif kort oonder t oppervlak en löt heupkes driete achter an t eardoppervlak. Dr beent ook piern dee at leawt in de [[streuiselloage]], zo as n mestpier (''Eisenia fetida''). Disn wörd 6 tot 13 cm laank, en wördt um zinne rooe kluur en oranje strepe in [[Amerika]] ook wal tiegerwörm eneumd. Wieters keump n griesblaauwn ''Allolobophora caliginosa'' vake vuur. In [[Humus]]oarme groond köant wal 62 piern eveundn wordn en in Humusrieke groond zitt mangs wal 432 piern per veerkaante meter. As de groond trilt kroept de piern umhoge. Dit kan duur leu of deers veroorzaakt wordn, mear ook duur t wear, zo as ne gooe reagnbuje. Piern goat meestieds 's nachs gangs. Op n weenterdag kroept ze deeper de groond in en goat in n soort van [[weentersloap]]. == Liefbouw == === Ringn === Nen pier besteet oet verskeaidene ringe (segmeantn). Oet iederen reenk stekt veer poar börstels, dee at met verskilnde spiern bewöagn köant wordn. Met at n pier eulder wördt, krig hee ook mear ringe, dee at evörmd wordt in n ampart stukn an t eande van t lief. An de vuurkaante, noa ongevear 30 ringe, zit bie volwassen piern ne verdikkige, ook wal t zadel (''clitellum'') eneumd. === Hoedspierloage === An de boetnkaante van n pier zit ne hoedspierloage. t Is ne ééncellige loage van epidermis-celn, woerin at n poar [[tastzin]]-celn en [[klier]]n zitt. n Epidermis is of edekt met ne loage cuticula. Doaroonder zit ne loage [[dwars estreept spiervleais]] en doaroonder ne dikke loage glad spiervleais. === Vertearige === Piern hebt ne boawnlippe (''prostomium'') den an t kopeande oawer n bek haank. t Moondgat begeent bie n eerstn reenk en löp duur tot an n doarm, den at duur t hele lief van n pier löp. t Begin van n doarm hef nen spierlozen haals (''farynx'') den at oawer geet in n sloekdoarm (''oesophagus''). Disn sloekdoarm besteet oet kalkzekskes, dan n spierloozn krop en n stel stoarke maagn. Hierin wörd t plaantachtige voor met zaand liek vermoaln (zoas det ook bie [[Hen|henn]] geet, alleene doot dee t met kèjkes). Doarnoa keump n langn middeldoarm, den at oawer de hele achterkaante iets nen oetspoarige hef (''typhlosolis''), woerduur at hee van de binnkaante ne gröttere oppervlakte hef. An t eande zit t geatje van t gat. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: Pier(e) * [[Drèents]]: * [[Grunnegs]]: (Piere-) wirm, wörm * [[Platduuts]]: * [[Stellingwarfs]]: * [[Tweants]]: Pier * [[Veluws]]: [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Dier]] r66oy0zj9a6ciy9mwdml3rz0n6up4l1 0 11170 292806 280504 2016-12-23T16:42:01Z Wwikix 13678 /* Uutgoande verwiezing en Bronne */ kat wikitext text/x-wiki Den '''Lochemsen Barg''' elaegen in den [[Gelderlaand|Geldersen]] [[Achterhook]] bi-j [[Lochem]] en [[Barchem]] is ne reste van nen [[stuwwal]], den in de veurleste [[iestied]] deur et land-ies is opeschoaven. Et estuwde materioal besteet uut ofzettingen van den [[Rien]]. In de lesten iestied bunt deur verslieting dallen in den Lochemsen Barg ontstoan. In dee tied was den stuwwal zelf neet begreujd, doarveur was et te dreuge en te kold. Et materioal wodden deur den [[Wiend|wind]] van den stuwwal ebloazen en ingevongen in et umrengenden laeglaand. Tussen de twee bargtöppe Lochemerbarg en de Kalenbarg ligt nen [[kwel]]plek, den zeugenoamden Duvelskolk. In et bultachtige laandschap gaevt dee twee bargen n mooi anzicht. Vanuut et zuden bunt ze in de wiete te zeen bi-j mooi weer. Vanof den barg ku-j veural vanof de Barchemse en Zwiepse kante arg wiet kieken. ==Gekiednis== Vrögger was et gebeed Lochemsen Barg, Kalenbarg [[marke]]groand, en bestoand veural uut ? en hier en doar hakholt. Op de zi-jkante van den barg waren enken dee as akkerlaand in ebruuk waren. In de eerste helfte van de 19de eeuwe wödden dee markegroanden verdaeld under gerechtigde leu. Dizzen maakten hier woold of bouwlaand van, woardeur et grootste deel van den barg woold wödden. Noa talrieke schenkingen en ankopen kwam völle groand in hende van et [[Geldersch Landschap]]. In [[1934]] schonk de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] Lochem n stuk groand van ruum 28 bunder, under veurweerde dat dizze oppervlakte in 15 joar verdubbeld zol mötten waen. Geldersch Landschap slaagden doar al noa 6 joar in, deur n antal schenkingen. In [[1977]] wödden uut et legoat van vrouw ir. E.F. van der Ban n deel van et veurmoalege laandgood 'de Enk' verkreggen, woarvan de rest al eerder verkreggen was. In dee tied wödden groanden in arfpacht an-enommen van de [[Stichting Twickel]]. ==Witte Wieve== Op de noordpunte van den Kalenbarg ligt de in de streke bekende Witte Wievenkoele, doar ku-j 's oavends en 's nachts 'witte wieve' teggenkommen. Zi-j loat iederene mit n zuver gewetten ungemeujd, moar bunt nen schrik veur den boosdooner. Woarschienlek is et ne olde leemgroove. ==Belvedere== Op den top van den Lochemsen Barg steet de [[Belvedere]]. Et is nen slanken uutzichttoorn den ze in [[1893]] hebt ebouwd en vandage neet meer toogänkelek veur kiekleu is. Wieter stoat doar ok nog et 19de eeuwse wonhuus 'Barghuus', n boswachtershuusken mit nen stal. ==Uutgoande verwiezing en bronne== *[http://www.mooigelderland.nl/ Mooi Gelderlaand] *[http://www.natuurkaart.nl/kvn.landschappen/natuurkaart.nl/i001248.html/ Natuurkaarte] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Heuvel in Nederlaand]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] [[Kategorie:Lochem]] dbbudcvjxysw50ou6nn8cthplz3orzi 0 11172 80033 2008-08-28T20:36:29Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Nederlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nederlaand]] 2ropdtha35cacpb3tin62mkr4mte3yj 0 11173 282441 282440 2015-05-31T19:13:45Z NGolds20 10516 /* Wettie */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Grens, Enschede, Coulissenlandschap.jpg|thumb|Coulissenlandschap in [[Tweante]]]] Een '''coulissenlaandschap''' is ne samenvoeging van Coulisse en laandschap, 'Coulisse' is et [[Frankriek|Fraansen]] weurd veur bewaegboar zi-jstuk van nen achtergroand op et toneel. Dee achtergroanden oaverlapt mekare, en deur met dee zi-jstukken te schoeven onsteet der deepte. Met 'coulissenlaandschap' wöd bedoold n halfopen laandschap dat deur de beplaanting en bebouwing de uutstroaling van n toneel hef, met verschoefboare zi-jstukken zoas bi-j n theater. Bi-j beplaantings mot veural an [[holtwal]]len en heggen wödden edacht. Tiedens n sjoksen deur n coulissenlaandschap ku-j hierachter laandschapsdelen zeen verdwienen en eaven later wier verschienen. Bekende coulissenlaandschappen in Nederlaand bunt: *de [[Friese Woolden|Freesen Wolden]] *et zuudlik [[Westerkwarteer (Grönnen)|Westerkwarteer]], rundumme den rieksweg [[A7]] en [[Jonkersvoart]] *et gebeed rundumme [[Wenterswiek]] *et [[Greune Wold]] te Noord-Braobant *[[Twente]] *[[Sallaand]] *[[Achterhook]] ===Wettie=== Et coulisenlaandschap van Tweante hef n kunstskilder [[Ton Schulten]], oet [[Oatmöske]], der too bracht umme te goa skilderen in n stiel, woar as e noe wearldwied bekend van ewörden is. Dissen stiel wöd noe et [[consensisme]] enuumd. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Natuur]] jrogmxf6asxk54airqmqeun28tva5uu 0 11174 290721 262788 2016-11-01T17:01:17Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Enclave.svg|right|frame|C is ne enclave van A en ne exclave van B.]] [[Ofbeelding:Exclave.svg||frame|D is ne exclave van B, moar et is gin enclave umdat D ok grenst an C.]] Ne '''enclave''' is n gebeed dat geheel wödt umslotten deur groandgebeed van éne andere parti-je. Der bunt enclaves dee unofhänkelek bunt, ([[San Marino]], [[Vaticoanstad]] en [[Lesotho]]) en anderen beheurt tot nen anderen stoat en bunt doardeur tegeliekertied [[exclave]]s ([[Baarle-Hartog]], [[Baarle-Nassau]]). Gebeeden dee moar an éen ander laand grenzt, moar wal nen uutgäng noar zee hebt, bunt gin enclaves: zukke gebeeden bunt bieveurbeeld [[Gambia]], [[Monaco (laand)|Monaco]], [[Brunei]], [[Denemarken]], [[Portugal]] en [[Guantánamo Bay]]. Der wödt tiedens den vakantie ok wal ens gesprokken oaver [[Nederlaand]]se of [[België|Belgiese]] enclaves op gewilde vakantiebestemmingen. == Zee ok == *[[Exclave]] == Uutgoande verwiezing == *[http://geosite.jankrogh.com/exclaves.htm Lieste met enclaves en exclaves] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Laand|*]] [[en:Enclave and exclave#True enclaves]] 7f74j4b0i85y0bwrkrq3otiyyftop76 0 11175 290722 262796 2016-11-01T17:01:36Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Enclave.svg|right|frame|C is ne enclave van A en ne exclave van B.]] [[Ofbeelding:Exclave.svg||frame|D is ne exclave van B, moar et is gin enclave umdat D ok grenst an C.]] Ne '''exclave''' is n gebeed dat geen drekse verbinding oaver laand hef met et moderlaand. De beneuming exclave verwis dus noar et laand woar et gebeed too beheurt, in teggenstelling tot de benaming [[enclave]], woarbi-j wödt uut-egoane van et gebeed woardeur et [[territorium]] wödt begrensd. Völle exclaves bunt ok enclave, moar neet altied. Andersumme bunt ok neet alle enclaves exclave: [[Lesotho]] is alleneg enclave, umdat et unofhankelek is. Ne grote exclave is et Russiese [[oblast Kaliningrad]] an den [[Oostzee]] (dee geen enclave is, umdat et gebeed deur twee andere stoaten wödt begrensd en bovvendeen an zee ligt). Andere exclaves bunt de Spaanse staedn [[Ceuta]] en [[Melilla]] op de kuste van [[Marokko]]. [[België]] hef met [[Baarle-Hertog]] nen lappendaeken van exclaves dee deur Nederlands groandgebeed wöd umrengt. Dizze exclaves bunt ok enclaves. 80 procent van de exclaves tussen laanden in de waeld bestoat uut de [[Cooch Beharexclaves]]. ==Zee ok== *[[Enclave]] *[[Binnenstoat]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Laand|*]] 452d1f1tm02ew745530fqg850tehu0y 0 11176 263069 258869 2013-05-04T22:24:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Zie dv|'''Noaberschap''' mot neet verward wodden mit een '''[[buurtschop]]'''. Buurtschoppen bunt kleine woonpleatskes; et noaberschap is nen kulturelen angeleagenheid.}} '''Noaberschap''' of '''naoberschap''' bunt de gezamenleke noabers in ne kleine sociale, oaverweagend agrarische samenleaving. Binnen den noaberschap besteet de noaberplicht. Dit höldt de verplichting in, dat de ''noabers'' mekare bi-j mot stoan in road en doad as dat neudig is. Et begrip is veural bekand in den [[Achterhook]], [[Twente]] en andere delen van [[Oaveriessel]] en Drenthe, moar i-j kunt et eavenens in et westen van [[Duutslaand]] vinden ([[Graofschap Bentheim]] en umgeaving). Vanof olde tieden was den noaberschap nen heel rumen en diepgoanden vörm van noaberhulpe, dee onmisboar was veur bewonners van boerderi-jen en in darpen dee neet konden rekkenen op gode oppenboare veurzeningen. ==Noawas== Ploatselek wödt veur ''noaberschap'' ok et weurd ''noawas'' ebruukt. Dit weurd kan ok wodden ebruukt um iemands toostaand as noaber an te duuden. Iemand kan dus noawas (neet ''nen noawas'') wean. ==Noasten noaber== In et systeem van de noaberschap he-j mangs den ''noaste noaber'' of ''noaste noawas'', ok wal den ''eersten noaber''. Dat is deurgoans den meest noabi-jen noaber. Dit is mangsmoal den noaber an de kante van owwe veurdeure. Dizzen noasten noaber hef ne nóg starkere ''noaberplicht'' as de wiedere noabers. Hi-j of zi-j verzorgt owwe plaanten, post en mangs zelfs owwe huusdieren a-j op vakantie bunt. Ok ondersteunt de noaste noaber ow bi-j zeekte, oaverlieden, brulftes, verjoardagen en dergeleke, woarbi'j hi-j of zi-j uut name van alle ''noabers'' dingen as nen [[fruitmand]], [[kranse]], [[stoark]], [[Abraham]], [[Sara]], [[boag|trouwboag]] of [[meiboom]] reagelt. ==Leavendegheid van de tradisie== Deur ni-jerwetse untwekkelingen zoas de ofname van et antal boeren, de toonemmende bedriefsmechanisasie, de meugelekheid van bedriefshulpe, de meugelekheid um zich teggen de kosten van ne begroavenisse te verzekeren enzowieters nömp de praktische beteakenis van den noaberschap en van de noaberplicht of. De reagels mit betrekking tot de rechten en verplichtingen van den noaberschap raakt doardeur in vergeatelheid. Moar et opzeggen van den noaberschap zonder gode reden of et neet noakommen van noaberplichten, veurzowiet dee nog bestoat, wödt echter binnen den noaberschap nog altied as ne biezunder ernstege zake op-evat. {{Begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Achterhook]] [[Kategorie:Tweante]] [[Kategorie:Drenthe]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] 2v1mdmttbkmhregy2k2z19wt2sv7xec 0 11181 80138 2008-08-30T10:39:34Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Erebeie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Erebeie]] 751h3h149qa3mzdfhxy3jvtnsau19ci 0 11182 284523 284522 2016-05-15T11:52:35Z 81.206.164.195 /* Germaanse meifeesten */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Meiboom PM07 01.jpg|thumb|right|Meiboom, Kalkar, 2007]] [[Ofbeelding:MaypoleDanceWinterbourneHoughton2006.jpg|thumb|Dansen rundumme den meiboom, Engelaand]] [[Ofbeelding:Aitrach Maibaum.jpg|thumb|Meiboom, Duutslaand]] Et planten van nen '''meiboom''' is sinds olde tieden n gebruuk dat veurkwam in grote delen van [[Europa (continent)|Europa]] (Germoans en Sloavisch). Et is ne [[vruchtboarheidsrite]] um bi-j et begin van den zommer de natuur te huldigen. Zie geleufden dat et planten van den boom vruchtboarheid veur vee, akkers en leu guf. Et planten van den meiboom is in völle gemeenten nog altied in ebruuk, dat samengeet met feesten. == Nederlaand == In Zuud Limburg wödt in völle darpen joarleks ne denne eplant. Dit wödt mangs deur de plaatseleken [[schutteri-je]] edoan dee de denne mangsmoal plant bi-j den schutterskönning, óf deur de [[jonkheid]] (ne vereaniging vri-jgezelle kearls). In [[Valkenburg an den Geul]] wödt de denne mangsmoal stoalen ('klauwd') uut et woold deur de jonkheid 'Buuten den Poorte'. Hi-j wödt good bewaakt um neet deur andere jonkheden estollen te kunnen wodden en op [[30 april]] wödt de mei-denne oaver-end ezat op et Grendelplein, under den [[Kaubarg]]. Op den dag wödt ok de [[Meikönninginne]] en et Meikoppel uut-eroopen. Doarnoast is et in sommige delen van Nederlaand (den [[Achterhook]] en [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]) den gewoonte um, as n ni-j ebouwd huus et hoogste punt van den bouw ehaald hef, nen '''meiboom''' teggen et huus an te ploatsen. Den meiboom steet ok hier as tekken veur vruchtboarheid en veurspood. Den boom wödt deur de [[noaber]]s uut et noaberbos ehaald en noa et ploatsen wödt der n glaesken edronken (zee ok [[pannbeer]]. == Germaanse meifeesten == De [[Germanen]] en West-Slavische volker kent ok ne in mei eholden vrüchtboarheidskultuur. Grote feesten wierden vierd rundumme vri-je plekken mit rechtstoande beume of boomstemme, dee-t ze later Meibeume bunt goan neumen. Zoas de Romeinen vierden ok de Germanen in mei den opni-j eboarn greujkracht van de natuur en de oaverwinning van den zommer op den winter. Meifeesten rundumme Meibeum met Meidansen, Meikönninginnen en Meigraven bleaven ok noa de [[karstening]] van Europa veurtbestoan. In de vrogge Middeleeuwn wodden volkse lofbetuugingen op de heidense eerd-, [[Modergodinne|moder-]] en vruchtboarheidsgödinnen steeds meer of-ebeeld op [[Maria (moder van Jezus)|Maria]], dee al vanof et joar [[431]] officieel as de ''[[Moder Gods]]'' wöd vereerd. In de [[13e eeuw|13de eeuwe]] ontstoand vanuut Italië de gedachte um den meimoand helemoal in et tekken te stellen van de verering van de Heilige Maagd Maria. Tiedens de Contrareformoatie waren et veural de jezuïeten en kapucienen dee vanuut [[Rome]] dit gebruuk ovver de ganse Karke verspreidden. == Trivia == * In et stripbook "[[De lieve Lilleham]]" van [[Suske en Wiske]] dut Suske met in nen dans rundumme den meiboom. * Den dans rundumme den meiboom wödt in verband ebracht mit et lopen van et pad van et [[labyrint]] in nen [[Trojaburg]]. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''meiboom'' * [[Grunnegs]]: ''maaiboom, -boum'' * [[Sallaans]]: ''meiboom'' ** [[Vechtdals]]: ''meeiboom'' * [[Stellingwarfs]]: ''mei{{small()|e}}boom'' * [[Tweants]]: ''meiboom'' * [[Veluws]]: ''meiboom'' [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Kultuur]] ep5g8ndyhh3ld15vex24iz66tr8h4nz 0 11184 291701 291700 2016-11-09T15:31:40Z Wwikix 13678 /* Bronnen */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Borkensebaan.jpg|thumb|right|De Borkense Bane]] De '''Borkense Bane''' is den name van de veurmoalige [[spoorliene]] tussen [[Wenterswiek]] en [[Borken]] ([[Duutslaand]]). De spoorliene wodden in [[1880]] deur [[Jan Willink]] an-elegd as onderdeel van de verbinding [[Zutfent]] – [[Wenterswiek]] – [[Dorsten]] – [[Gelsenkirchen-Bismarck|Bismarck]]. De [[Nederlandsch-Westfaalsche Spoorweg Maatschappij]] had de liene in eigendom en in bedrief. == Veurgeskiednis == Den [[Achterhook]], joarenlang ne vergetten streake, wodden deur et ‘iezeren peerd’ letterlek ontslotten. De eerste gode verbinding met de rest van et land was tot stand ekommen. Moar wee-t dech dat de Wentersen in de riege stoanden um nen tocht te maken met 't spoor hef et mis. Lange blevven zie et spoor wantrouwen. Dat völt al op te maken uut kraantenartikelen dee in dee tied verschenen. Ieverige krantenverslaggevvers dee den trein veurbi-j hadden zeen kommen getuugden van n monster dat niks anders dee as met zien schrille gefluut en aambörstig gepuf de peerde opschrikken en olde leu de stupen op et lief jagen. Veur de leu was ‘dat ni-jmoodse gedoote’ in dee tied t gesprek van den dag. ‘Wee had zien laeven edacht da’k op mienen olden dag nog zo’n dink zol zien?’, zei den enen. ‘A’k ‘s margens in et bedde ligge en dat dink kump der langs dan schuddet mien ‘t bedde’. Wier nen ander zei: ‘Zo’n lokomotief snorkt net as ‘n old varken dat de keune zeugt.'<ref>[http://www.fietsenindeachterhoek.nl/spoor.html Geschiedenis van het spoor] op fietsenindeachterhoek.nl</ref> == Wat doatems == * [[21 juni]] [[1880]]: Opening * [[4 meert|4 maart]] [[1940]]: Sluting veur reizigers * [[1979]]: Sluting veur goederenvervoer * [[1989]]: De NS dut in et kader van heuren 150sten verjoardag de liene ovver an [[Natuurmonumenten]] en de stichting [[Het Geldersch Landschap]], hiermet is et lot van de liene bezeageld. Dee organisasies kriegt elk de helfte van de liene, dee in n [[natuurgebeed]] ligt. De liene is veur et grootste deel op-ebrokken, woarunder et deel van Wenterswiek tot net veur de grenze (deel van Natuurmonumenten) en verskeiden stukken in Duutslaand. De rest ligt der nog, al is et begreujd mit plaanten. De Borkense Bana is onderdeel van de [[spoorliene Zutfent - Gelsenkirchen-Bismarck]] <gallery> Ofbeelding:Borkense Baan1.JPG|Borkense Bane an den Haverkampstegge in [[Kotten]] Ofbeelding:Borkense Baan2.JPG|Borkense Bane van Nederlaand noar Duutslaand Ofbeelding:Borkense Baan3.JPG|Borkense Bane van Duutslaand noar Nederlaand </gallery> == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.railtrash.fotopic.net/c1114462.html Ofbeeldingen van de Borkense Bane uut 2006] == Bronnen == <references /> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Spoor]] [[Kategorie:Openboar vervouer]] [[Kategorie:Geskiedenis van den Achterhook]] [[Kategorie:Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Wenters]] tvun7ir10ii8hxvt4ub3fzwl3lr2opv 0 11185 265193 258552 2013-05-09T23:13:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Oranges and orange juice.jpg|right|thumb|appelsienen en sjuderaans]] '''Sjuderaans''' (ôflaaiden van t [[Frans]]e ''jus d'orange'') of '''appelsienensap''' is sap van n [[appelsien]]. t Sap zit ien t [[vruchtvlais]] en wordt der deur persen oethoalen. Vrizze sjuderaans smôkt over t aalgemain zoer en n tipke zuiteg. De grootste oetvouerende landen wat sjuderaans aangaait, binnen [[Brazilië|Brazielje]], vôlgd deur de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verainde Stoaten]] en [[Spanje]]. Veur vervouer wordt maisttieds n dail van t woater oet t sap verdaampt zodat n konsìntroat ontstaait, dat op stee woar of t noar tou mout weer aandund wordt. Sjuderaans is populèr bie t [[mänèten|mörnseten]] en staait bekend om zien grote houveulhaid [[vitamine C]]. ==Leegsaksisch== *[[Achterhooks]]: ''sjuderans'' *[[Grunnegs]]: ''sjuderaans'', ''appelsienensap'' *[[Veluws]]: ''sjuderans'', ''sin{{small()|n}}esappelsap'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Drinken]] o3b2xwrcwlq6v51e0js6b7wqszdolzs 0 11186 292368 292366 2016-12-14T17:07:56Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:DEU Borken (Westf.) COA.svg|thumb|right|80px|t Waopen van Borken]] '''Borken''' ([[Westfaols]]: ''Buorken'') is ne [[stad (woonstee)|stad]] in den [[Duutslaand|Duutsen]] [[dailstaot|deelstaot]] [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]], elaegen vlakbi'j [[Bokelt]], in t distrikt [[Borken (distrikt)|Borken]]. De stad hef 41.100 inwonners (NRW Stat). t Sentrum van Borken is in den [[Tweede Wereldoorlog|Tweeden Waeldoorlog]] veur t grootse dele verwoost. In t stadsdele [[Gemen]] steet nen [[waterburcht]] met good bewaord eblaeven bi'jbeheurende kasteelvri'jheid. == Geskiedenis == [[Bestaand:Burg Gemen von Suedwest.jpg|thumb|[[Waterburcht Gemen]] in t geliekeneumde stadsdeel]] Al vanof rondumme 800 n.Chr. wierd de veurmalige hofverzameling "Burg" of "Burk" van Karel den Groten as kamp veur ziene tochten gebruukt. Den name kump ok uut dizze tied en is ne ontwikkeling van, Burken naor Borken. In t jaor [[1226]] kreg de stad [[Stadsrechten|stadsrechten]] van biskop [[Diederik III. van Isenbarg]] (ok [[Diederik III. van Mönster]]). Maor kreg pas in [[1391]] [[stadsmure]]n en [[stadsgrachte]]n. Vanof [[1803]] tot [[1810]] beheurden Borken bi'j [[Vorstendom Salm]], vanof [[1810]] bi'j t Fraanse Keizerriek. In [[1815]] wördden Borken [[Pruusen|Prusies]] en veel onder [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]]. Tussen [[1880]]-[[1905]] volgt ansluting bi'j de [[spoorliene]]. Tussen [[1975]] en [[1978]] wördden der groten ni'jbouw deurevoerd rondumme de zudelike historiese stad. In dee tied wördden de leste historiese huze of-ebrokken, dee den Tweeden Waeldkrieg nog aoverlaefd hadden. In [[2001]] vierden Borken zien 775 jaorige bestaon. ==Zee ok== * [[Rieksheerlikheid Gemen]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] rbzo6jq346kv3snnbqn49z461wsj66b 0 11187 292526 262872 2016-12-15T15:07:47Z Wwikix 13678 kat, il wikitext text/x-wiki Stichting '''Geldersch Landschap''' is ne organisatie dee in de previnsie [[Gelderlaand]] natuurlaanden hef en onderhöld. Geldersch Landschap is op-ericht op 16 april 1929 deur den toonmoaligen Kommissoaris van de Könningin en de veurzitter van Veraeniging Natuurmonumenten. Met de ni-je stichting wollen zi-j slagvoardiger waen veur et behold van natuur en laandschap in Gelderlaand. Samen met '''[[Geldersche Kasteelen]]''' bescharmt en beheert zi-j meer as 11.000 bunder natuur en laandschap en nen groten trop kastelen, historiese landhuze, ruïnes en boerderi-jen in Gelderlaand. 7 kastelen en meer as 90 % van de laandgoderen bunt te bekieken. ==Uutgoande verwiezing== *[http://www.mooigelderland.nl Webstae Geldersch Landschap] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Organisaotie]] [[Kategorie:Natuurgebied in Gelderlaand|*]] i2fwwxht5fp118m52zk40tepk9xebqu 10 11188 268616 266773 2013-07-24T13:55:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Hm4 1.jpg|border|120px|right]] '''Raumpatrouille''' weer en in Düütschland produzeerte [[:nds:Science-Fiction|Science-Fiction-Feernsehreeg]], de [[:nds:1966|1966]] to’n eersten mol wiest worrn is. Se is dormols in’t [[:nds:Das Erste|Eerste Düütsche Feernsehn]] lopen un in weer swart-witt dreiht. In de Reeg geiht dat üm de Aventüren, de Commander McLane un sien Kru mit jemehr [[:nds:Ruumschipp|Ruumschipp]] ''Orion'' beleevt. In’n Vördergrund steiht in de Reeg en feendliche frömdordige [[:nds:Spezies|Spezies]], de as ''Frogs'' betekent warrt un de Eer överfallen un innehmen wöölt. För dormolige Tieten is de Feernsehreeg mit bannig veel Opwand produzeert worrn un wies sik bi’t eerste Utstrahlen as ’n wohren [[:nds:Stratenfeger|Stratenfeger]]. To de Hööftdorstellers höörn ünner annern [[:nds:Dietmar Schönherr|Dietmar Schönherr]], [[:nds:Eva Pflug|Eva Pflug]], [[:nds:Claus Holm|Claus Holm]] un [[:nds:Wolfgang Völz|Wolfgang Völz]]. 2003 is mit ''[[:nds:Raumpatrouille Orion – Rücksturz ins Kino|Raumpatrouille Orion – Rücksturz ins Kino]]'' in’t Vörfeld vun’t 40. Jubiläum en Film ut olle Folgen tosammensneden worrn, de aver nich an den fröheren Spood anknütten künn. [[:nds:Raumpatrouille|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|September]] </noinclude> psx5w7basj86o60z2rwal1jtx33mdsv 0 11189 292052 292051 2016-12-08T13:27:45Z Wwikix 13678 /* Uutgoande verwiezing */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Heerlijkheid borculo 1741.jpg|thumb|right|Heerlekheid Borklo in 1741]]De '''Heerlekheid Borklo''' was ne hoge [[heerlekheid]] in et noordoosten van den [[Achterhook]]. Et gebeed besloog zon betjen de oppervlakte van de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Berkelland]] zonder [[Reurle]] en tot [[1616]] ok et gebeed van de veurmoaligen gemeente [[Lechtenvoorde]]. Vanof [[1360]] tot [[1616]] waren [[Borklo]] en Lechtenvoorde eenherig. == Geskiedenis == === De Heern van Borklo === Den [[Heer van Borklo]] bestuurden et gebeed, dat vanof de [[11e eeuw|11de eeuwe]] in skriften veurkump. Achter mekare wodden de [[heerlekheid]] bestuurd deur heern en vrouwen uut de geslachten Van Borculo (tot 1360/end 14den eeuwe), Van Bronckhorst (1360-1553/1579), Van Limburg-Stirum (1615-1727, Van Flodorf-Wartensleben (1727-1742), Von Flemming (1742-1771), Czartorisky (1771-1777) en et [[Huus van Oranje]] (1777-vandage). Noa et oaverlieden in [[1579]] van de gravin-weduwe en vruchtgebruukster Maria van (der) Hoya kwam de heerlekheid Borklo onder rechtstreaks [[Prinsbisdom Münster|Münsters]] bestuur en is nen anvang emaakt met de umvorming van de heerlekheid in n Münstersen ambt (zoas [[Ahaus]]). De belangriekste plaetse in de heerlekheid waren: [[Stad (woonstee)| stad]] [[Borklo]] (rechten 1375), [[Eibargen]] (betjen [[stadsrechten]], neet eerder as 2de helfte 15de eeuwe), [[Nee]], [[Geesteren (Berkelland)|Geesteren]] en [[Lechtenvoorde]] (wal beneumd as stad, moar stadsrechten bunt (nog) neet bekend). ===Kasteel Borklo=== Et [[Kasteel Borklo]] hef wat oostelek van et olde stadjen Borklo estoan. De stad Borklo beheurden tot [[1509]] tot et karspel Geesteren, et kasteel tot et kerspal Eibargen. Nen soortgelieken toostaand deed zich veur in [[Breevoort]] dat bi-j de parochie in [[Aalten]] beheurden. Et grote [[kasteel]], dat eerstmoal rundumme [[1640]] den vorm kreg, wodden rundumme 1760-1764 esloopt um plaatse te maken veur n kleiner L-vormig hoes. Dit kleinere kasteel wodden in [[1870]] esloopt, op de kellers noa, dee noo nog under de muziekskole an den Höfloane zichtboar bunt. Op et land van dit zogeneumden "tweede kasteel" wodden deur [[Napoleon Bonaparte|Keizer Napoleon]] ne keizerleke [[stoeteri-je]] vestigd, dee met den val van Napoleon op-eheaven wodden. Vanof [[1820]] tot [[1852]] was doar ne könninkleke stoeteri-je huusvest. === Bestuur en rechtsproak === De bestuurleke en juridiese indealing was in de [[Middeleeuwn]] groand op de olde karspelgrenzen. Veur 1509 kenden de heerlekheid veer karspelen of parochies, namelek [[Grolle]] (uut-ezunderd de stad, dee Gelders was), Eibargen, Nee en Geesteren. In [[1509]] kwam doar de parochie Borklo bi-j, dee bestoand uut de stad, et kasteel en et oostelek van de stad eleagen schependom of buurschop Dieke of [[Diekhook]]. Meugelek is de parochiestichting in 1509 anleiding ewest um de olde op de karspelgrenzen egroanden bestuursindeling te vervangen deur voogdi-jen of bestuursdistrikten. De voogdi-jen stoanden onder leiding van nen voogd den alleneg uutvoerende bevoogdheden had. Hi-j wodden beneumd deur den heer, moar kreg ziene opdrachten van den [[drost]], den hoogsten ambtenoar in de heerlekheid. Tot 1795 beston de heerlekheid Borklo uut de volgende veer voogdi-jen: Geesteren met [[Haarlo]] (uut et karspel Eibargen) en [[Gelster]] (uut et karspel Nee), Neede, Eibargen (met de stad) en [[Beltrum]]. De voogdi-je Beltrum beheurden in zien geheel tot et karspel Grolle. Den val van de Republiek in [[1795]] was et ende van de heerlekheid Borklo. Uut de veer voogdi-jen wödden veer ni-je gemeenten emaakt: Geesteren, Eibargen, Nee en Beltrum. De stad, et kasteel en et schependom Borklo gingen op in de gemeente Borklo. === Et Münsterse leen Borklo === Howal et in olde geskriften zo lik dat Borklo in [[1406]] in leen wodden op-edroagen an den [[Bisdom Münster|vorstbiskop van Münster]], kan dit op groand van leste uutgaven neet meer vol-eholden wodden. Uut et oldste leenbook van Münster, dat van biskop [[Floris van Wevelinkhoven]] (1364-1378), blik dat den jonker van Bronkhorst de helfte van de heerlekheid met et gericht al van um in leen heeld. De andere helfte was in leen egeaven an de [[Kasteel Wisch|heren van Wisch]], dee met name in Eibargen völle goderen en rechten bezaten. Den biskop had al et karkelek gezag en doarmet völ invlood. Toch konden de heern van Borklo zich beheurlek zelfstandig gedraegen, zolange zie den Münstersen leenband moar erkenden (en dat deden zi-j). Zo hadden zi-j de belastingen in eigen hand en hadden zi-j ok et recht um n eigen leager op de been te brengen. Met de Bronkhorsten (Gelderse bannerheren) kwam Borklo wal meer under Geldersen invlood te stoan, anderzieds waren de graven van [[Gelre]] en [[ Groafschap Zutfent|Zutfent]] al n tiedjen langer drok mit et verkriegen van goderen en rechten in de heerlekheid Borklo. Et verlees van Grolle in [[1236]] is doarvan wal et meest dudeleke bewies. [[Grolle]] wodden ne Zutfense [[enclave]] in de Münsterse heerlekheid Borklo. De Heerlekheid Borklo bleaf onder et gezag van et vorstbisdom Münster tot [[1615]]. Toon stelden et onbevoogde Hof van Gelderlaand (want Borklo was nen Münstersen leen) in nen arfopvolgingsstried graaf Otto van [[Limburg-Stirum]] in et geliek. Vanof toon was et gebeed onderdeel van et [[Groafschap Zutfent]] en doarmet deur et [[Gelre|gewest Gelre]] van de [[Republiek der Zeuven Vereanigde Nederlanden]]. Vanof [[1616]] was et edoane met de verholdingsgewieze grote zelfstandigheid. De belastingen gingen noar et kwarteer Zutfent en ok op et vlak van rechtsproake mos den heer zich schikken noar et Zutfense recht en de rechtsproake in Gelderlaand. De vorstbissköppe van Münster hebt den uutsproak van et Gelderse Höf uuteraard neet erkend, moar waren neet bi-j machte um den olde toostaand te herstellen (Münsterland kwam in de ban van den [[Dartigjoarigen Oorlog]]). In [[1650]] trad echter nen vorstbiskop van eigen groand an, den deur zienen lesten taak, eertsdiaken van [[Vrene]], neet unbekend was met den zaak Borklo. Dizzen biskop, [[Bernhard van Galen|Christoph Berhard von Galen]], plaatsten et weerummebrengen van de heerlekheid Borklo onder et vorstbiskoppeleke gezag hoge op zienen agenda en had doar zelfs twee kriegen veur ovver, nl. in 1665-1666 en in 1672-1674. Doarbi-j is völ verneeld, in Eibargen under andere et volleadige karkbinnenwark, met et [[karkorgel|orgel]]. Deur et beleg van Grönnen kreg hi-j den bi-jname '''Bommen Berend'''. As biskop van [[Münster]] hef hi-j veul edoan veur de kattelieken in de gereformeerde heerlekheid Borklo deur met te warken an de stichting van ne karke en klooster in [[Zwilbrook]], net oaver de grenze bi-j Eibargen/Grolle. De keerziede van zien optreaden was dat et veur de gereformeerden in Münsterland hoast onmeugelek wodden eur geleuf te belieden. De [[Vreden]]se gereformeerden mossen toon karken in [[Rekken]], dat doardeur ne zelfstandige, ofgescheiden van Eibargen, [[gemiente (bestuur)|gemeente]] kon wödden. Op eure beurte wodden de verzelfstandeging van Rekken wier ondersteund deur den Classis van Zutfent. Zwilbrook en Rekken möcht met recht ezene wodden as politeeke karkstichtingen. == Titel == De kriegstochten van ''Bommen Berend'' waren neet eslaagd, moar zowal Von Galen as ziene opvolgers bleaven zich tot in den anvang van de 19de eeuwe "Herr zu Borkulo" neumen. In [[1777]] wodden de heerlekheid ekocht deur [[Willem V van Oranje-Nassau|Prins Willem V]]. Doardeur drög de regerende [[Könning (titel)|könneg(in) van Nederland]] nog altied de titel Heer of Vrouwe van Borculo. Zo is [[Beatrix der Nederlaanden|Könningin Beatrix]] de Vrouwe van Borculo van vandage. == Uutgoande verwiezing == *[http://www.heerlijkheidborculo.nl www.heerlekheidborklo.nl] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geskiedenis van den Achterhook]] [[Kategorie:Berkelland]] [[Kategorie:Oost Gelre]] 66dphvw9nvs3qtfim3q30k8sbabc968 0 11190 265382 258815 2013-05-10T13:52:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Dit artikel geet oaver de Nedersaksische streektäälorgenisasie. Andere bedudingen van de ofkorting '''SONT''' vie-j op [[SONT (deurverwiespagina)]]}} '''Streektaal-Organisatie in het Nedersaksisch Taalgebied''' ('''SONT''') is een Nederlaanse streektäälorgenisasie die ontstaon is uut de stichting ''Streektaalorganisaties in het Nedersaksisch Taalgebied'', op-ericht in [[1984]]. De stichting iet now 'Stichting SONT' of kortweg SONT. SONT ef in [[2000]] eprebeerd ien officieel spellingsysteem veur 't [[Nedersaksisch]] deur te voeren, määr kreeg veural weerstaand uut [[Tweante|Twente]], en de onderandelingen wörren stop-ezet. De [[SONT-spelling]] lik ok aorig op de [[IJsselacademie|Iesselakkedemiespelling]]. SONT is now veural bezig mit 't erkend kriegen van 't Nedersaksisch onder diel III van 't [[Europees Haandves veur regionale talen of talen van minderheen|Europees Andvest veur regionale tälen of tälen van mindereden]]. In [[september]] [[2007]] ebben ze een petitie overandigd an de Vaste Kämercommissie veur Binnenlaandse Zaken en Koninkriekszaken. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.sont.nl/ SONT.nl] {{Dia|Disse pagina is eskreven in 't [[Gällemunigers]]}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] jtv884e8nfb2wv9ll4xilo89j99etww 0 11191 258814 80733 2013-03-11T11:59:34Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2297766]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''SONT''' kan verwiezen naor: *[[Streektaal-Organisatie in het Nedersaksisch Taalgebied]] *[[Stichting Onderhandelingen Nationale Thuiskopievergoeding]] *[[Systemische Opstellingen Nederlands Taalgebied]] {{dv}} clwqif1ym7v6k6vct29ukc8odn57ri7 0 11192 263327 258816 2013-05-04T23:08:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Zoer''' is ene van de vief [[smaak|smaken]], noast [[zeut (smaak)|zeut]], [[zolt (smaak)|zolt]], [[bitter (smaak)|bitter]] en [[umami]]. De [[tonge (anatomie)|tonge]] hef [[receptor]]en (ontvangers) veur elk van dizze smaken; alle andere smaakgewoarwöddingen bunt in warkelekheid [[reuk]]gewoarwöddingen. Der bunt receptoren dee uut verskillende ondersoorten en warkingsmechanismen bestoat, zodat den smaakzin toch fiener is as da'j mangs gewoar wodt. Völle leu holdt van nen zoeren smaak en zölt doarumme geerne sloat mit wat azien anmaken. Ok [[augurk]]en op zoer bunt mangs geleefd, al wöd der mangs wat suker bi-j edoane um zeutzoer te kriegen. Ne greunte as verzoerden [[wittekool]] ([[zoerkool]]) wöd in Nederlaand en Duutslaand völle egeaten. Et zoer maken van leavensmiddelen is doarnoast ok nen gode [[konserveren|bewoarwieze]]. ==Nedersaksisch== *[[Achterhooks]]: ''zoer'' *[[Stellingwarfs]]: ''zoer'' *[[Veluws]]: ''zuur'', ''zoer'' {{Begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Meenske]] a8mronzklk0w5bcujn5vb72nu8gwug4 0 11193 271982 80427 2013-12-07T01:33:29Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Zoer''' kan wean: *[[zoer (scheikunde)]], nen scheikundigen eigenschop, teggenhanger van base *[[zoer (smaak)]], ene van de vief groandsmaken *[[tafelzuur]], verzoamelname van allerlei in-elegden greunten, zoas zoere bommen *nen conserveringsmiddel, mangsmoal [[azien]] *nen oprisping van [[maagzoer]] *iets unangenoams (bieveurbeeld: Iemand et leaven zoer maken) {{dv}} 7z94b9oo1mxtradbhztp46nqn88v90v 0 11194 80428 2008-09-01T11:36:39Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Slik]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Slik]] 5mtnhntlxxqf1e6ztg92asc5c5jizf2 0 11195 282977 271310 2015-08-13T13:18:09Z Larsb99 11752 wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Westerveld | bestaansnaeme vlagge = Westerveld vlag.svg | bestaansnaeme waopen = Coat of arms of Westerveld.svg | lekaosie = LocatieWesterveld | perveensie = [[Drenthe]] | heufdplak = [[Haovelte]] | oppervlak = 282,75 | oppervlak laand = 278,99 | oppervlak waeter = 3,76 | inwoners = 19.349 | daotum inwoners = 30 juni 2008 | dichthied = 69,2 | brettegraod = 52/46//N | lengtegraod = 6/14//E | verkeersaoder = [[A32]], [[N371]], [[N353]] | netnummer = 0521, 0561 | postkode = 7970-7999, 8350-8354, 8380-8387, 8437-8439 | webstee = [http://www.gemeentewesterveld.nl www.gemeente<br />westerveld.nl] }} '''Westerveld''' is een [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in 't zuudwesten van de pervincie [[Drenthe]]. De gemiente ligt kortbi'j [[Möppelt]] en de [[Drèentse Heufdvaort]]. Westerveld is nao een gemientelijke herindieling in [[1998]] ontstaon uut de gemientes [[Haovelte]], [[Dever]], [[Dwingel]] en [[Vledder]]. Op 1 juli [[2006]] had de gemiente 19.320 inwoners (bron: CBS). Westerveld hef een oppervlakte van 283 km<SUP>2</SUP>. == Kernen == De gemiente Westerveld hef 26 officiële kernen. Hiervan bint de veurmaolige gemientes Dever, Dwingel, Haovelte en Vledder de heufdplaetsen. 't Gemientehuus staot in Dever. {|{{prettytable}} ! Kern || Inwoners || Kern || Inwoners || Kern || Inwoners |- | [[Haovelte]] || ALIGN="right"| 3090 || [[Geeuwenbrugge]] || ALIGN="right"| 390 || [[Lheebroek]] || ALIGN="right"| 110 |- | [[Dwingel]] || ALIGN="right"| 2360 || [[Wapse]] || ALIGN="right"| 340 || [[Frederiksoord]] || ALIGN="right"| 100 |- || [[Dever]] || ALIGN="right"| 2180 || [[Deverbrugge]] || ALIGN="right"| 260 || [[Dooldersum]] || ALIGN="right"| 40 |- || [[Vledder]] || ALIGN="right"| 1890 || [[Haovelterbarg (dörp)|Haovelterbarg]] || ALIGN="right"| 220 || [[Boschoord]] || ALIGN="right"| ? |- | [[Uffelte]] || ALIGN="right"| 1160 || [[Vleddervene (Westerveld)|Vleddervene]] || ALIGN="right"| 200 || [[Oldendever]] || ALIGN="right"| ? |- | [[Wilhelminaoord]] || ALIGN="right" | 810 || [[Zorgvlied (Drenthe)|Zorgvlied]] || ALIGN="right"| 163 || [[Olde Willem (Westerveld)|Olde Willem]] || ALIGN="right"| ? |- |[[Wapservene]] ||ALIGN="right"| 760 || [[Eemster]] || ALIGN="right"| 140 || [[Wateren (Westerveld)|Wateren]] || ALIGN="right"| ? |- | [[Darp]] || ALIGN="right"| 550 || [[Leggeloo]] || ALIGN="right"| 120 || ''[[Westeinde (Westerveld)|Westeinde]]'' ''*'' || ALIGN="right"| 150 |- | [[Neiensleek]] || ALIGN="right"| 400 || [[Wittelte]] || ALIGN="right"| 120 ||''[[Veldhuzen (Drenthe)|Veldhuzen]]'' ''*'' || ALIGN="right"| ? |- |} '''*''' Gien officiële kern == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.gemeentewesterveld.nl/ Gemiente Westerveld] * [http://www.vvvwesterveld.nl/top.asp?taal=nl VVV Westerveld] {{Drenthe}} {{Commonscat|Westerveld}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Drenthe]] cbefq3vp5vz7a15u8pgji9hc7n52hik 0 11196 292232 262668 2016-12-12T15:49:09Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Den '''Arfgoodroute''' is ne fietsroute met wegwiezers deur et oosten van den [[Achterhook]] en een stuksken van [[Duutsland]]. Den tocht geet bi'jnoa hemoal deur de gemeente [[Oost Gelre]] en duurt zo'n betjen 41 kilometer, moar ie könt em ok langer of körter maken. De route kump langes negen belangrieke kultuur-historiese plaetse in de regio. ==Verlöp van de route== Den anvang is offisjeel bi'j [[Arve Kots]] in [[Leeuweld]], woar ie ok de keesboerderi'je könt bezeuken en een pötjen [[boerengolf]] könt spöllen. Op de fietse geet et op [[Grolle]] opan, langes et Stadsmuseum, de Stadsboerderi'je, de [[Holtzageri'je Nahoes]] en de [[Grolse vestingwarken]]. Van doaroet geet et deur netuurpark [[De Leemputten]] noar [[Zwilbrook]] en ziene [[St. Franziskuskarke]]. De route geet wieter deur et [[Zwillbrocker Venn]] hen en dan noar [[Meddo]]. Doar ku'j ne hele olde boerderi'je bekieken, met ne grachte der nog umhen. [[Vroagender]] kump as volgende an de beurte, woar ie de nog warkende [[Windmölle|korenmölle]] [[De Veer Winden]] könt bezeuken. Et [[Vroagendervene]] ku'j alene mit ne ekskursie binnen kommen. Binnendeur langes den [[Engelsen Schans]] geet et dan wier noar Arve Kots, woar de route op zien ende löp. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Toerisme]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] ewljmog9nr38jcb7ci0ogjrsfcbzcl2 0 11197 80445 80444 2008-09-01T14:05:40Z Kweniston 392 deurverwiezing naor [[Engelse schans]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Engelse schans]] 7llpaj9n2iipxdknutqo2smv3fq6zf3 0 11198 80448 2008-09-01T14:54:16Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Börg]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Börg]] ropqqc26vwinwq0bzgakmpw1il4y3iu 0 11199 84422 80451 2008-10-13T03:34:49Z Deurverwiezingsverbeteraar 957 [[Freia]] is herneumd en is noen een deurverwiezing naor [[Frieja]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Frieja]] gek6ru7x097uz7yccok77qrn8dx1cq0 0 11200 284413 273108 2016-05-07T10:01:15Z NGolds20 10516 /* Neersassies */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Freya and Heimdall by Blommer.jpg|thumb|right|300px|Heimdallr brech n oarmbaand ''Brísingamen'' terugge noar Frieja. Skilderd duur n Zweed [[Nils Blommér]]]] '''Frieja''' (Ook wal eskreewn as '''Freja''', '''Freya''' of '''freyja''') is ne godin in t [[Germaanse mythologie|Germaanse]] [[heedndom]]. Duurdet de verslage van dit geleuf in t verleedn duur [[Kristelik|kristelike]] geskiedenisoonderzeukers bint an-epast, is neet helemoal dudelik wodöanig of Frieja anbeedn wör, of wat vuur gebroekn dr warn ter eare van um. ==Rolle van Frieja== In de [[Edda]]'s wördt Freia of-ebeeld as ne godin van [[leefde]], [[skoonheaid]] en [[vruchtberheaid]]. Frieja wörd beskreewn as n meuistn oonder de godinn, met bloonde höare en blaauwe oogne. De leu bidn tot um vuur geluk in de leefde, hulpe bie bevallingn, en vruchtbere tiedn. Van de aandere kaante wör Frieja in verbaand ebracht met [[oorlog]], [[stried]], [[dood]], [[teuvelkeunst|teuwelkeunst]], [[vuurspelling]] en [[riekdom]]. Van um wör ezegd det hee de helfte van de doodn kreeg dee at umme ekömn warn in gevechtn dee at dan noar zinne halle [[Fólkvangr]] (''volkvanger'') gungn, terwiel as de aandere helfte noar [[Wodan|Odin]] zin [[Walhalla]] gung. Ook wördt van Freia ezegd det de [[Seid]]-magie van um köm. ==Stee in t Germaanse geleuf== [[Frigg]] en Frieja warn de twee belangriekste godinn van de [[Asynjur]], de belangriekste goden in t [[Germaanse mythologie|Germaanse]] geleuf, mear van dee beaide wördt an enömn det Frieja mear andacht kreeg. In de ''[[Droplaugarsona Saga]]'' steet det bie Ölvusvatn in [[Ieslaand]] twee standbeeldn van disse twee godinn teegnoawer dee van [[Thor]] en [[Freyr|Friejer]] steundn. Ze warn riek versierd met goold en zilver. In de ''[[Heimskringla]]'' (vrie ummezat: n ''Eardskreenk'') wördt Frieja beskreewn as n [[mythologie|mythologise]] prinsesse van [[Zweden|Zweedn]]. Öaren vaa [[Njord]] was n tweedn keuning van Zweedn en öaren breur Friejer is n doardn. Frieja en Friejer öare moo was n zuster van Njord. Dit köm wal vakerder vuur bie de [[Wanen|Waann]] (ook wal ''Vanir'' eneumd), wat ook in öare wetn steun. ==Kristelike tied== Vearder steet dr in de ''Heimskringla'' det [[Olaf Tryggvason]] en [[St. Olaf]] völle oolde heednse heligdomn verweustn, tiedns de geweelddoadige [[kirstening van Skandinavië]]. Noa at det kloar was, kreegn de gebroekn dee wat met Frieja te maakn hadn nen kladn an t gat en wördn verböadn. Noa at toew nen kristeliken wet was op esteeld, wör de verearing van Frieja terugge drungn tot n betjen op t plattelaand en moderne [[germaanse folklore]]. Rechtevoort beent de gebroekn wier zo en zovölle in eare hersteld in t [[Nieje Heedndom]]. ==Naamnherkomst== De naamn Friejer en Frieja komt van de [[Germaanse Sproakn|Germaanse]] wöarde vuur "t hearskop" en "de hearinne". Germaanse anverwaante wöarde beent t [[Goties|Gotiese]] fráuja "hearskop, meaister", fráujo "hearinne, meaisteres", [[Old-Noors|Oold-Noors]] frú "meaisteres, hearinne, vrouwe", [[Deens]] frue, [[Zweeds]] fru, [[Duuts]] Frau, [[Old-Hoogduuts|Oold-Hoogduuts]] frouwa, [[Nedersaksisch|Neersassies]] vrouwe. Net zo as bie t [[Fraans]]ke woard "dame", wat van [[Latiens]] "domina" keump en woervan n mannelikn vörm (Latiens: dominus) neet mear besteet, wördt n mannelikn vörm van Frieja (friejer) hoaste neet mear gebroekt, terwiel at verskeaidene vörme van "vrouwe" nog aait in völle germaanse sproakn gebroekt wordt. Frieja zinn naamn hef wellicht wat van doon met Frigg zinn naamn (den at anverwaant is met t Zweedse woarkwoard ''att fria'', wat "huweliksanzeuk doon" beteeknt), umdet "vrouwe" en "huwelik/leefde" aait met mekoar in verbaand stoat, en Frieja en Frigg aait noar mekaander verwiest (kiekt mear is noar t verleup van disse naamns: Frigg, Frige, Fri-je, Fri-ja, Freja, Freia). ==Neersassies== In t Neersassies en t Hollaands keump n naamn van Frieja terugge in n 5en dag van de wekke: Vriedag. Mear ook in de leefde wördt nog esprökn van Frieja. As n jongn en n meakn verkearige hebt, wördt nog wal ezegd det dee met mekoar vriejn doot, of det ene hen vriejn geet. Dit hoof in t Neersassies gebeed, in teegnstellige tot in t Hollaands, niks met seksuele gemeenskop te maakn te hebn. * [[Grönnegs]]: ''Frije'' of ''Fraie'' * [[Sallaands]]: ''Fri-ja'' of ''Fri-je'' [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Germaanse mythologie]] m9yrdngcex7ygncc0711marwydauu15 0 11201 267704 200341 2013-05-11T14:52:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Nedersaksisch.png|right|250px|thumb|De Nedersaksische dialecten in en um Nederlaand]] 't [[Nedersaksisch]] is gien eenheid. Daorumme besteet dit '''Nedersaksisch woordenboek''', waor elkeneen zeen kan hoe woorden in andere dialecten neumd wordt. Daornaost is 't bedoeld veur luu die niet alle pure woorden meer kent. Um dizze reden wordt oetgaon van 't [[Nederlaans]]e woord. Veur de ofzunderlijke dialecten bestaot der ook [[Leegsaksische woordenbouken|woordenboeken]] die neven vertaolings van woorden ok taolkundige informaotie bevat. Van oldsher is d'r veur veul begrippen woordvariaotie van dörp töt dörp, of maank slim kleine gebieden. D'r bint mangs zölfs veur een enkel begrip verschillende woorden (of variaanten van een woord) binnen éen dörp. As daorumme hieronder veur een bepaold dialectgebied - zeg 't Drèents - mar éen woord of een klein antal woorden steet, is 't waorschienlijk dat de liest niet compleet is. ==Hoe um te gaon mit dit woordenboek== Dit woordenboek geit oet van 't [[Nederlaands]]e woord. Aj zeukt bie de A, kriej woorden die in 't Nederlaands mit de A begunt. Logischerwies wordt de woorden op alfabet categoriseerd. Aj 'n nei woord d'r bie plaotsen wilt, muj d'r 'n nei heufdstukkie bie maoken dat de naom heft van 't Nederlaandse woord. Under dit heufdstuk kumpt de vertaolings in de varianten van t [[Nederlaands Leegsaksisch|Nederlaands Nedersaksisch]] (en eventueel de grèensdialecten) te staon. 't Heufdstukkie begunt weer mit 't Nederlaandse woord. Hierdeur kan d'r eventueel nog extra informaotie achter zet worden, wat knieftig is bie synoniemen. Daornao zet ie de naomen van de Nedersaksische dialecten der under, mit achter elk dialect de juuste vertaoling. Dat betekent dat 'n artikel d'r zunder vertaolings zo oet te zeen kumpt: *[[Nederlands]]: ... *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ... *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ... *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... Bint d'r meerdere meugelijkheden, dan is 't verstandig um d'r 'n liestie van te maoken deur 'n opsumming van 'n nivo leger te maoken. Dit ku-j doen deur twee steernties te gebruken in plaots van iene. Veur extrao infermaotie ku-j dree steernties gebruken, zoas beveurbeeld n ofwiekend meervold, verkleinwoord of taolkundige infermaotie zoas herkomst of verwantschup mit andere taolen. Aj de woorden in ien of meer dialecten niet weet, dan kuj die open laoten, zodat luu die 't wel weet dit d'r bie te zetten kunt. Dizze leegte zoj eventueel opvullen kunnen deur drei stippelties (...) achter 't dialect te zetten. Dit systeem is vergeliekbaor mit 't koppie "''Nedersaksisch''" (en variaoties), bieveurbeeld op de pagina [[boerderieje]]. Op dizze menier kunt ook verschillen op laoger angeven worden. Achter 't woord zol eventueel nog extra informaotie zet worden kunnen, zo as 't dialect of de plaots van 't dialect of 'n taolkundig weetje (ofkumst, relaotie mit 'n andere taol, 'n bepaold gebruuk van 't woord, enz.). 't Is handig um 'n woord an te maoken aj d'r net 'n artikel over schreven hebt. As d'r al n artikel besteet over 'n woord, dan is 't handig um daor n verwiezing hen te maoken. Op dizze menier weet andere Wikipedia-gebrukers ok dat d'r over 'n bepaold woord al 'n artikel besteet, eventueel in 'n ander dialect. Um dit te verdudelijken kuj 't woord waor as 't artikel over geit dikdrokt maoken. 't Is echter niet de bedoeling dat d'r woorden bie zet worden die in alle dialecten 't zölfde bint as in 't Nederlaands. {{dia|Schreven in 't Midden-Drèents van [[Annen]]}} ==Woorden== Deur de grote hoeveelheid woorden, bint de woorden per letter underverdield in verschillende artikels. Klik op de letter veur 't artikel dat d'r bie heurt. [[Nedersaksisch A|A]] - [[Nedersaksisch B|B]] - [[Nedersaksisch C|C]] - [[Nedersaksisch D|D]] - [[Nedersaksisch E|E]] - [[Nedersaksisch F|F]] - [[Nedersaksisch G|G]] - [[Nedersaksisch H|H]] - [[Nedersaksisch I|I]] - [[Nedersaksisch J|J]] - [[Nedersaksisch K|K]] - [[Nedersaksisch L|L]] - [[Nedersaksisch M|M]] - [[Nedersaksisch N|N]] - [[Nedersaksisch O|O]] - [[Nedersaksisch P|P]] - [[Nedersaksisch Q|Q]] - [[Nedersaksisch R|R]] - [[Nedersaksisch S|S]] - [[Nedersaksisch T|T]] - [[Nedersaksisch U|U]] - [[Nedersaksisch V|V]] - [[Nedersaksisch W|W]] - [[Nedersaksisch X|X]] - [[Nedersaksisch Y|Y]] - [[Nedersaksisch Z|Z]] {{Nedersaksische taalwiezers}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook]] dx756bnvayjjp14n3uxwoxveggcg4l5 0 11203 268120 263848 2013-06-06T15:15:13Z 212.45.46.13 wikitext text/x-wiki n '''Tweantisme''' is n sproakfout den at duur [[Tukker]]s emaakt wördt, duur recht [[Tweants|Tweantse]] oetdrukkings en zinsnees direkt oawer te zetn in t [[Nederlaands|Hollaands]], in plaatse van de gooe Hollaandse oawerzetting te gebroekn. t Tweants steet bekeand um de völle oetdrukkings dee at völle ofwiekt van öare Hollaandse teegnhangers. Hierduur keump t regelmoatig vuur det ene of meardere van disse oetdrukkings direkt noar t Hollaands wordt oawer ezat, zodet t vuur Hollaanders nog neet begriepelik, of mangs zelfs komies is, terwiel at n Tweantsn sprekker zik dan van ginnen fout gewoar is en meant at hee good Hollaands dut. Eankele bekeande vuurbeeldn beent: *''Doe de deur los!'' (Zet de deur open!) - Tweants: ''Doot dee dure lös!'' t Tweantse woard vuur ''open'' is ''lös''. De leste joarn komt hier n verbasterd ''oopn'' vuur in stea. *''Ik ga me andersom aantrekken'' (Ik ga me omkleden) - Tweants: ''Ik doo mie aandersum antrekn''. *''Ik doe Nederlands'' (Ik spreek Nederlands) - Tweants: ''Ik doo Hollaands (köjern)'' *''Hij igt op het ziekenhuis'' (Hij ligt in het ziekenhuis) Tweantismes beent maklik te oontdekn met de hulpe van de zegswiezn in t [[Tweants weurdnbook|Tweants wöardebook]] op disse Wiki. ==Aandere sproakn== Vanzelf keump dit soart fouten, 'riffereantiefouten', neet allene in Tweante vuur. Sprekkers loatt vake öare eegne sproake duurskemmern in ne aandere sproake. Det doot bevuurbeeld Hollaanders ook in t [[Engels]]. De Engelsen neumt det dan ''Dutchisms'' (hollandismes). <br /> Aandersumme, as dus n Engelse oetdrukking wörd umme zat noar t Hollaands, wördt det n ''anglicisme'' neumd. n Vuurbeeld hiervan is "''Hij is meer gedreven dan vroeger''", in plaatse van t goode '" ''hij is gedrevener dan vroeger''". [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Sproakleer]] eybmg498eewij1kpexgf1ebkd67nvoz 14 11204 258736 253568 2013-03-11T11:57:55Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 147 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5613665]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Alns wat met sprekn en sproakn te maakn hef. Ook stielfoutn heurt in disse riege. {{Commonscat|Linguistics}} [[Kategorie:Taol]] 422vfds0ctwytnjpc3qz21bl1m53n32 0 11205 292237 292236 2016-12-12T15:51:41Z Wwikix 13678 /* Bronnen */ kat wikitext text/x-wiki In den [[Achterhook]], in 't buurtskop [[Zwolle (Oost Gelre)]] ligt de '''De Leemputten''': een natuurgebeed 1 km westelek van 't Duutse [[Zwilbrook]] en 3 km oostelek van [[Grolle]], met ne oppervlakte van 30 bunder. 't Gebeed is deur de ofgroavingen veur [[leem]] untwekkeld tot 'n uniek gebeed, dat vanof [[1978]] opengesteld wodden veur kiekleu en bezeukers as "natuurpark de Leemputten". Veur toeristen is t nen belangrieken trekker in den Achterhook. ==Geskiednis== In [[1892]] wodden in [[Grolle]] nen [[Tiggelwaark|steenfabreek]] op-ericht. Dizzen fabreek bruukten et leem uut de Leemputten veur et maken van dakpannen en steen. Anvankelek bruukten zi-j schuppe veur de groafwarkzaomheden. Doarnoa wodden de leem of evoerd mit [[kiepkoare]]n dee mit peerde uut de putte ehaald wodden. Vanof [[1931]] wodden et zwoare handwark oaver-enommen deur nen baggermasjien en de leem wodden deur nen "leemtram", veurzeen van 16 kiepkoaren, noar den fabreek in Grolle ebrach. In januari [[1975]] kwam n ende an et "stenen tiedperk", umdat den steenfabreek in Grolle deur ne laandeleke bezuneging in de baksteenindustrie stopten mit bedrievegheid. De Leemputten bleaven oaver en lepen vol met water. ==Vandage== Der bunt tal van vri-jetiedsveurzeeningen, waterfietsen, ne kinderboerderi-je, horeka en vismeugelekheden. Den ni-jen eigenaar, "Dienst Landelijk Gebied", hef 't beheer ovver-edragen an "Staatsbosbeheer". Wal is der straks genög ruumte veur 'stil' vri-jetiedsgebruuk, zoas kuieren en (water)fietsen. Ok ku-j doar gröslaanden vinden en hef 't gebeed deels ne agrariese bestemming. As 't herinrichtingsplan kloar is, vörmt t park ne knuppe tussen et [[Kollenbargerveen]], et [[Zwillbrookerveen]] en de [[Grolsen Slinge]]. ==Bronnen== * fietsenindeachterhoek.nl: [http://www.fietsenindeachterhoek.nl/leemputten.html Leemputten] * groenportaal.nl: [http://www.groenportaal.nl/nieuws/200612/natuurpark_de_leemputten_wordt_ecologische_zone_2096.shtml Natuurpark De Leemputten wordt ecologische zone] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Toerisme]] [[Kategorie:Meer in Nederlaand]] [[Kategorie:Natuurgebied in Gelderlaand]] [[Kategorie:Woater in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] [[Kategorie:Oost Gelre]] 8crnp7hyllfbfjd3qc96l7qjw0y3or4 6 11206 126985 80559 2009-11-26T22:52:18Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Deutekem_Lochem_Grolle_Breevoort.jpg == Licentie == {{PD-70j}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] jbkyefty260o0vdongt6rfnmcdrbdi2 0 11207 292158 278108 2016-12-10T12:30:28Z Wwikix 13678 /* Galleri-je */ kat wikitext text/x-wiki ==Kastelen in den Achterhook== In den [[Achterhook]] stoat vandage nog völle [[kasteel|kastelen]] en [[havezathe]]n, moar der bunt der nog völle meer vort egaon de lesten eeuwn. Hier ne lieste mit zowal bestaonde as vort egaone kastelen en havezathen. {| |colspan="2"| |width="600" valign="top"| *[[Ampsen]] bi-j [[Lochem]] *[[Huuze Baak]] in [[Boak]] *[[Huuze Babberik]] in [[Babberik]] *[[Huus Bargh]] in [['s-Heerenbarg]] *[[Kasteel Breevoort]] in [[Breevoort]] (vort) *[[Kasteel De Bramel]] in [[Vodden]] *[[Kasteel Engelenburg]] in [[Brum]] *[[Marreveld]] in [[Grolle]] (vort) *[[Marhulsen]] in [[Grolle]] (vort) *[[Kasteel Enghuuzen]] in [[Hummelo]] *[[Kasteel Hackfort]] in [[Vodden]] *[[Landgoed het Holtslag|Kasteel het Holtslag]] in [[Toldiek]] *[[Kasteel 't Joppe]] (Jobstede of Nieulant) in [[Gossel]] *[[Huize De Kamp]] in [[Nee]] *[[Kasteel Keppel]] in [[Laeg-Keppel]] *[[Huuze Kiefskamp]] in [[Vodden]] *[[Huus Lechtenvoorde]] in [[Lechtenvoorde]] *[[Huuze Medler|'t Medler]] in [[Vodden]] *[[Kasteel Nettelhorst]] in [[Lochem]] (ruïne) |width="600" valign="top"| *[[Kasteel Onstein]] in [[Vodden]] *[[Havezate Oolde]] in [[Laorne]] *[[Huuze Reurle]] in [[Reurle]] *[[Kasteel Schuilenburg (Gelderlaand)]] in [[Terborg]]/[[Silvolde]] (ruïne) *[[Huis Sevenaer]] te [[Zevenaar]] *[[Havezate Camphuysen]] te [[Old-Zevenaar]] *[[Slangenburg]] bi-j [[Deutekem]] *[[Kasteel Ulenpas]] in [[Hoog-Keppel]] *[[Kasteel Upladen]] in [[Montferlaand]] (vort) *[[Velde (kasteel)|'t Velde]] in [[Warnsveld]] *[[Kasteel Verwolde]] in [[Laorne]] *[[Kasteel De Voorst]] in [[Warnsveld]] *[[Kasteel Vodden]] in [[Vodden]] *[[Havezathe 't Walfort]] in [[Aalten]] *[[Kasteel De Wiersse|de Wiersse]] in [[Vodden]] *[[Kasteel De Wildenborch]] in [[Vodden]] *[[Kasteel Wisch]] in [[Terborg]] *[[Kasteel Wijenburg]] in [[Echteld]] *[[Kasteel Reuversweerd]] in [[Brummen]] |} (Dizze lieste is nog neet kloar) ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Ruurlo kasteel.jpg|Reurle Ofbeelding:Marhulsen.jpg|Marhulsen Ofbeelding:Slangenburg2.jpg|Slangenburg Ofbeelding:Bergh.jpg|Bargh Ofbeelding:Kasteel_bredenvoorde.gif|Breevoort Ofbeelding:Kasteel keppel2.jpg|Keppel Ofbeelding:Wisch kastele.jpg|Wisch Ofbeelding:Marreveld.jpg|Marreveld </gallery> {{Commonscat|Castles in Gelderland}} *Uutgoande verwiezing: [http://www.kasteleningelderland.nl/ Kastelen in Gelderland] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand|*]] [[Kategorie:Achterhook]] 02j70j5mkz1b501bbbyy84xvm1svwqo 0 11208 80593 80592 2008-09-03T10:35:08Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Boerderieje]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Boerderieje]] qv8wapb8g13ntfr0q2v2bg0z6lp5s7y 0 11209 157888 115001 2010-08-16T17:22:51Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hienebees]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hienebees]] n5ndlmti4c9swmwek60d971e78o9d1j 0 11215 264040 258844 2013-05-06T16:01:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Fort''' is een [[buurtskop]] in de [[Drenthe|Drèentse]] [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[De Wolden]]. De buurtskop lig daor waor een paar straoten bi'j menare koomt maank 't [[Riestdal]] en [[Zuudwolde]]. ==Ontstaon== Fort is ontstaon in de [[19e eeuw]] bi'j de ontginning van de venen rondum Zuudwolde. De name kump oaveriene mit die van de verveningsboerderi'je 'Het Fort', die aj op [[topografie|topografische]] kaorten van rond 1850 viendt. In de lope van de negentiende eeuw hebt ze 't systeem van [[wieke]]n (sloten um [[törf (braandstof)|törf]] of te voeren) steeds varder ontwikkeld; de bebouwing naamp staorigan toe. Op een kaorte van rond 1900 is Het Fort intied verbasterd töt Fort. Partie skrievers mient det de name slat op 'voorde', een plaatse daoras 't water (van de [[Riest (revier)|Riest]]) leeg genog was um deur de revier te kunnen waden. Op 't brinkien stiet een bieldtien uut 1997 deur Marijke Ravenswaay-Deege van een man en een jonggien mit elk een [[krulekaore]], det de samenwarking uutbieldt die aj neudig waren um in 't veen te oaverlèven. ==Bronnen== * W.R. Foorthuis en P. Brood (2002), ''Drenthe. Gids voor cultuur en landschap'', Bedum: De Ploeg. ISBN 9052942420 * Informatiebrödtien bi'j 't bieldtien {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] 3d29sxk41ypto37gpvh4wks79qf0pgu 0 11216 258843 246842 2013-03-11T12:00:13Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 45 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q738840]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Titanic''' kan wean: *[[RMS Titanic]], nen wealdberoomd skip dat tiedens heur eersten toch in [[1912]] verging noa nen anvoaring mit nen iesbarg *[[Starship Titanic]], nen computerspelleken uut 1998 van den Britsen skriever [[Douglas Adams]] *[[Titanic (band)]], nen instrumentoalen Fraansen popgröppe ==Films== *''[[Titanic (1943)]]'', nen Duutse film van Werner Klingler en Herbert Selpin *''[[Titanic (1953)]]'', geregisseerd deur Jean Negulesco *''[[A Night To Remember (1958)]]'', geregisseerd dur Roy Baker *''[[Titanic (1997)]]'', [[blockbuster]] uut 1997 van [[James Cameron]] **''[[Titanic (muziek)]]'', den muziek van den film *''[[S.O.S. Titanic]]'', nen TV film uut 1979 *''[[Titanic (TVserie)]]'', nen TV riege uut 1996 ==Musical== * ''[[Titanic (musical)]]'', nen musical oaver den ''RMS Titanic'' dee vanof 1997 in verskillende laanden wödt op-evoerd {{dv}} c7s5dk44ha4jsfo2p8v2mp6mcm7ofwg 0 11217 272036 262942 2013-12-09T21:56:07Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Liebherr t282 1.jpg|thumb|200px|[[Liebherr]] T282 zelfriedende kiepkoare]] [[Ofbeelding:Barford_HDX_1000_1.jpg|thumb|200px|Kleine zelfriedende kiepkoare]] Ne '''kiepkoare''' wöd gebruukt veur et verslöppen van los [[grei]]. Et grei wöd in de kaore estort, dee wier wöd eleagd deur dizze an de veurkante umhoge te viezelen. Kiepkoaren künt zelfriedend wean of etrokken deur nen [[lokomotief]] of [[trekker]]. Dizzen letsten wöd völle as [[Kiepper]] in den laandbouw gebruukt. Grote zelfriedende kiepkoaren wodt bieveurbeeld in den [[dagbouw]] van delfstoffen gebruukt. Hiertoo beheurt den [[Liebherr T282B]], den 14,5 m lange, 6,9 m hoge en 8,5 m breed is en den 360 ton kan slöppen. Et totaal gewicht is neet meer as 592 ton. Dizze kiepkoare wöd an-edreaven deur nen [[dieselmotor]] van 2720 kW (3650 PS). Bekende makers van grote kiepkoaren bunt: * [[Caterpillar]] * [[Euclid (Baumaschinen)|Euclid]] * [[Faun (Unternehmen)|Faun]] * [[Ginaf]] * [[Liebherr]] * [[Kaelble]] * [[Komatsu (bedrijf)|Komatsu]] * [[Moxy]] * [[Terex]] * [[Volvo Car Corporation|Volvo]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Laandbouwwarktuug]] [[Kategorie:Voertuug]] llhuhbxhb4v1u4h3ddtnlk2iuty7buv 0 11220 80729 2008-09-03T17:51:05Z Ni'jluuseger 73 [[Törf (braandstof)]] is ewiezig naor [[Törf]]:&#32;Naor goed gebruuk wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Törf]] 79wtqgx5nigkajvdayhdd8flgg4x26g 0 11221 80731 2008-09-03T17:53:36Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Törf]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Törf]] h8gstbnh0j9n21kad8ye2ty0psnko49 0 11222 80735 80734 2008-09-03T17:56:18Z Ni'jluuseger 73 Naor goed gebruuk wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Streektaal-Organisatie in het Nedersaksisch Taalgebied]] 62g7zo4jj93ysqcq0bwoaleg2nnex39 0 11223 279182 275266 2015-03-27T16:42:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:RMS Titanic sea trials April 2, 1912.jpg|thumb|250px|RMS Titanic]] Den '''RMS Titanic''' was et tweede skip van n dreetal uutbuundege superlieners uut de [[Olympic-klasse]], dee n groot deel van et [[Atlantische Ozeoan|trans-Atlantiese]] verkeer mössen verwarken. Moar den ''Titanic'' zunk op heuren eersten tocht. Den ''Titanic'' was eigendom van de [[rederi-je]] [[White Star Line]], en wodden ebouwd in [[Belfast]]. Ten tiede van et tewaterloaten was den ''Titanic'' et grootste ebouwde veurwarp dat ooit deur den mens emaakt was. Doarveur was et zusjen, den ''[[RMS Olympic|Olympic]]'' dat. Noa den undergäng van den ''Titanic'' was et andere zusterskip, den ''[[Brittanic]]'' den grootsten, den wat langer en breder was. Tiedens den eersten tocht van den ''Titanic'' in [[april]] [[1912]] kwam et skip in anvoaring mit nen [[iesbarg]]; n deel van de stuurboordkante wodden op meer plaetse deurboord, en binnen dree uur was et skip under water. 1.522<ref name="memorial">[http://rmstitanic.home.comcast.net/~rmstitanic/ Royal Mail Steamer Titanic Memorial Site (Engels)]</ref> opvoarenden kwamen um et leaven, woarmet dit neet alleneg éne van de argste skeepsrampen in [[vreade]]stied in de geskiedenisse is, moar ok éne van de, zo neet ''den'' bekandsten. Dit kwam under andere umdat et skip as "unzinkboar" bekand stoand, moar ok deur et ontdekken van et vrak in 1985 under leiding van [[Robert Ballard]], woardeur zie meer oaver et skip en den noodlottegen tocht hebt ontdekt. == Rifferenties == <references /> {{Begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Skip]] ekbxi4qhyksks66iilfm9xbwg3rl320 0 11224 263322 258587 2013-05-04T23:07:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Zeut''' is ene van de vief [[smaak (zintuug)|smaken]], noast [[zalt (smaak)|zolt]], [[zoer (smaak)|zuur]], [[bitter (smaak)|bitter]] en [[umami]]. Doar bunt verskillende stoffen dee nen zeuten smaak oproopt, woarvan [[sukrose|suukers]] wal de bekendsten bunt. == AH,B-systeem == Zeut smakende stoffen hebt mit mekare gemeen dat der n as zoer warkend H-atoom möt wean op 3[[Ångström|Å]] ofstaand van n [[elektronegatief]] punte zoas n zoerstof- of stikstofatoom. Bi-j sukers wöd letstgeneumde punt evonden in de keton- of aldehydgröppe (C=O resp. HC=O). == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.nysaes.cornell.edu/fst/faculty/acree/ahb/acree70.html A molecular theory of sweet taste] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Meenske]] q8rzm8510c0lq1i2ywzsus81ndxzjew 0 11227 258586 254849 2013-03-11T11:54:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 102 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q30150]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == *[[Syagrius]] volgt zien vader [[Aegidius]] op as ''magister militum'' in Noord Gallië *Rundumme dizze tied probiert de [[Saksen (volk)|Saksen]] under Adovaerius zich ok an de kuste van Gallië te vestigen en valt [[Angers]] an. Mit hulp van de [[Franken]] under [[Childerik I|Childeric]] kump der een ende an den Saskiesen stried um doar een Saksies riek te stichten an dizze kante van et Kanaal. In Britannia slagen de Saksen doar wal in. == Geboaren == *... == Oaverleaden == *Aegidius, Gallo-Romeiensen heerser. 2x0ssa404kin4uthohnvtd2ss53mhko 0 11229 80768 2008-09-03T22:09:22Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Kniepertie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kniepertie]] t0px8lkh0s8mmvq1ckg05by6ca5t544 0 11230 80772 2008-09-03T22:17:04Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Publius Cornelius Tacitus]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Publius Cornelius Tacitus]] rlkp598qix8jduw519qgcih3kqkwsnb 0 11231 276999 262676 2014-12-24T11:58:40Z Bubo bubo 924 + Image wikitext text/x-wiki [[File:Panhas - Janana 1a.jpg|thumb|Balkenbri-j]] '''Balkenbri-j''' is n Nederlaands [[gerecht]] dat veural in et [[noajoar]] en in den [[winter]] wödt egaeten, eursprönkelek in et oosteleke en zuudeleke deel van Nederlaand. Et hef as inhold tradisioneel et slachtofval van de [[pogge]] (under meer kop of ribbekes, spek en laever), en [[boekweit|boekweitmael]] of tarwebloom, en aparte kruuden, dee nen [[zeut]]en smaak ofgeft. ==Etymologie== Et weurd ''balkenbri-j'' is woarschienlek of-eleid van ''bri-j van gebalgte''. Gebalgte bunt de reste, zoas [[darmen]] en [[pens]], van n geslacht beest. == Recept == === Beneudigheden === * 1 kg maegere platte ribbekes * [[rommelkruud]] of balkenbri-jkruud * [[laureer]]blad * [[Siepel]] * grof emalen [[pepper]] * [[knoflook]] * rundumme 1 kg [[Boekweit|boekweitmael]] === Kloarmaken === De ribbekes in ne grote panne met water flink lang loaten kokken en kruden mit laureerblad, siepel, grof emalen pepper en knoflook. As zie mals bunt alles deur nen deurslag oavergeten in ne andere grote panne. Et vleis van de bötte halen, weerumme doon in de bri-j en opni-j heite maken. Doarnoa rommelkruud of balkenbri-jkruud toovoegen. Dan zoveul boekweitmael zo rap meugelek in éne keer toovoogen tot der deur rappe reuren nen arg dikken bri-j ontstoan is. Den bri-j oavergeeten in ne nat emaakte schale. De schale in de keulkaste bewoaren. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gerecht]] bvkkppyhk5zwbehkytg9unx2letogq6 0 11232 271558 262959 2013-12-03T14:38:10Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Et '''kroamschudden''' is ne olde tradisie woarbi-j ne [[krentenstoete]] of [[Pillewegge|pillewegge]] ebrach wöd noar et ni-j geboarn kind binnen ne [[Noaberschap]]. Dat wöd veurof egoan deur et [[ansprekken]] deur de vrouwen uut de naoberschap. ==Ansprekken en Krommen Arm== Al kort noa de geboarte kompt zi-j de moder ''ansprekken'' en et kind bekieken. Mangs wodt doarnoa alle [[noaber]]s derbi-j ehaald en goat ze ''kroamschudden''. Dan komt ze met nen ‘krommen arm’, woarmet wöd bedoold, dat de noabers ne krentenstoete metnemt. De stoete kan wal 2 meter lange waen en wal dartig cm. breed. Et wöd deur alle naobers edragen, de stoete is arg zwaor en wöd op ne planke legd. Mangs is et ne kunstige pronkstoete en den bakker mag veural neet te "krenterig" waen met de krenten. Ok den [[roombotter]] wöd met-enommen, want dat heurt doar bi-j. In de olde tradisie mag den noasten noaber de stoete ansnieden. Doarnoa wöd veur iederene nen plak of-esneden en doar kump ne dikke loage echte botter op. Woarbi-j et kind de riege langs geet, en iederen noaber mag et kind efkens vasteholden. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Eten]] [[Kategorie:Nedersaksies feest of gebroek]] o0mek89o9vcfgsrwvygzsjekaun6f2n 0 11233 279183 275887 2015-03-27T16:42:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Gaius Cornelius Tacitus.jpg|thumb|right|200px|Publius Cornelius Tacitus]] '''Publius Cornelius Tacitus''' (ong. [[50]] - [[120]]) was nen [[Romeinse Riek|Romeinsen]] geschiedenisoonderzeuker en skriewer en [[köjermeaister|sprekmeaister]]. Vake wördt hee neumd as n grötstn geschiedenisoonderzeuker van t Romeinse Riek. Hee keus dudelik de [[republikein]]se regearingsvörm boawn de [[keaizer]]s. Hee beskreef keaizers net zo gewoon as t gewone volk en gavn doarumme ne gode kiek op t leawn van toen. == Leawn == Tacitus wör wellicht in [[55]] n. Chr. geboorn in ne laandelike femilie oet Gallia Narbonensis ([[Fréjus]] of [[Vaison-la-Romaine]]) of [[Gallia Cisalpina]] ([[Padua]]). In [[77]] trouwdn hee met n dochter van n roadsman van det joar, [[Gnaius Lulius Agricola]]. Den wördt in [[84]] terugge haald oet [[Brittania]] duur [[Domitianus]]. Van Agricola wör doarnoa neet völle mear vernömn totdet hee oet de tied köm in [[93]]. Zinn oarfenis gung an Tacitus an de neuze vuurbie. Mear toch wus Tacitus n goodn naam op te bouwn. Eankele joarn noa zin trouwn was hee woarskienlik al ''XX-vir'' (leaidsman van n priesterroad van 20 man). Van G. Alföldy keump t idee det Tacitus duur [[Titus]] is an eduudt as [[quaestor augusti]] (eenn den at de toosproakn van n keaizer skreef en vuurdreug), duur ne grafsteen an de [[Via Nomentana]] in [[Rome]]. Woarskienlik hef hee dit woark edoan van 80 - 82. Op n [[13 september|13en september]] [[81]] köm Titus oet de tied, en köm Tacitus in n [[Senaat]] as [[Homo Novus]] (eenn den as eerste oet zinne familie in n Senaat keump). Ook blik oet zin grafskrift det hee in 84 of 85 t anbod van börgemeaister van Rome ofsleug en direkt volksroadsman (''[[tribunus plebis]]'') wör. In 88 was hee ''vuurganger'' ([[praetor]]) in de rechtsproak en heurdn hee bie n priesterroad van Vieftene, woerduur at hee völle anzeen kreeg. In 89 wördt hee oet ezeundn noar ene van de Roomske proveensies. Hieroawer is neet völle bekeand. Toen as keaizer [[Domitianus]] op [[18 september]] [[96]] wör umme bracht, wör Tacitus ekeuzn tot [[Consul Suffectus]] (vervangnd roadshear) vuur t joar [[97]]. Oonder n niejn keaizer [[Trajanus]] köm hee völle an geskiedenisskriewn too en beheurdn hee tot de politieke top. In 112 en 113 was hee leaidsman oawer de proveensie [[Asia]], wat nen slim gewilden post was. In ongevear 120 köm hee oet de tied. == Woark == [[Bestaand:Lipsius manuscript.jpg|thumb|t vuurblad van ne oetgave van Tacitus zin woarkn in ne versie van [[Justus Lipsius]] oet [[1598]].]] === ''De vita et moribus Iulii Agricolae'' (''Agricola'') === ''De vita et Moribus Iulii Agricolae of Agricola'' hef um en noabie de 30 bladziedn en beskrif zin skoonvaa Gnaius Lulius Agricola. Oet egeewn in [[98]], terwiel at Trajanus keaizer was. Toch is t neet zomear ne [[leavnsbeskrieving|leawnsbeskriewige]], want Tacitus gebrok t leawnsverhaal van Agricolus um te loatn zeen wat [[Domitianus]] verkeerd deed en um [[Nerva]] en Trajanus te priezn. t Is neet maklik te leazn duur zinne oetgebreaide verslage van veeldtochtn, toosproakn en zinne oetgebreaide [[volksbeskriewiging|volksbeskriewige]] van [[Brittania]] en t volk wat doar woondn. t Beukn hef ook spoers van [[köjerkeunst|vuurdrachtkeunst]], wat n kenmoark is van de stiel ''laudatio'', woertoo dit beukn heurt. === ''De origine et situ Germanorum'' (''Germania'') === [[De origine et situ Germanorum]] of ''Germania'' keump ook oet in 98. As eerste wördt doarin [[Germania]] en öar volk(er) besprökn, doarnoa de gebroekn en dan de verskeaidene Germaanse stamn. Hierumme is t book ne grote welle vuur oonderzeukers. Tacitus vergelik de [[Germaan]]n met de [[Romein]]n. Hee wil zo de de leu kunnig maakn met de leafwiezn van de Germaann. Det was belangriek um te weetn, want in dee tied warn de Germaann ene van de grötste gevoarn vuur de Romeinn. Dee moaln det n Romeinsn keaizer ewunn har van de Germaann dut hee van de haande as vearn dee at de keaizers zikzölf in t gat steukn. Ze warn volgens Tacitus dus grote onzin. === ''Dialogus de oratoribus'' === In 102 skreef hee de ''Dialogus de oratoribus'' vuur Lucius Fabius Lustus, n vervangnd roadshear van dee tied. Dit book haandelt zik um t verval van de vuurdrachtkeunst. Meestieds wördt dit woark ezeen as zin begin as geschiedenisskriewer en zin eande as meister in de vuurdrachtskeunst. === ''Historiae'' === ''[[Historiae]]'' is t eerste van Tacitus zin grote en grötste geskiedenisbeskriewiges. An de haande van breewn tusken um en [[Plinius n Jongerdn|Plinius minor]] is n bepoald joartal vaste te steln. Zo is te leazn det hee in t joar 106 met t joar 79 an t beskriewn is, en det hee in 109 met [[Titus Flavius Domitianus|Domitianus]] zin beweend gangs is. In dit woark beskrif hee de geskiedenisse van t Romeinse Riek gedoernde t [[veerkeaizerjoar]] 69 en oonder t beweend van de [[Flavii]]. Dr wördt edacht det t woark oet ongevear twaalf of veerteen beuke besteund, mear doar beent dr nog mer veere van oawer, en t begin van t viefde. == Skriefstiel == Tacitus skreef in t [[Zilverlatien]]. n Soort [[Latien]] wat nog völle klassieke kenmoarkn har, mear kleaine ofwieknde stielkenmoarkn har. t Wör gebroekt vanof ongevear 50 n. Chr. == Oetgoande verbeendiges == * [http://benbijnsdorp.info/tacitus.html Tacitus' Annaaln duur Ben Bijnsdorp umme zat noar t Hollaands] * [http://users.skynet.be/oudheid/literatuur/tacitus.htm ne bladziede van] [http://users.skynet.be/oudheid/index.htm '''De klassieke Oudheid'''] [http://users.skynet.be/oudheid/literatuur/tacitus.htm besteed aan Tacitus] * [http://www.tertullian.org/rpearse/tacitus/ - R. Pearse, ''Tacitus and his manuscripts'', Tertullian.org, 2000-2005.] * [http://janusquirinus.org/essays/Tiberius.html , ''Tacitus and Tiberius'', JanusQuirinus.org, 1994.] (Engels) * [http://www.jerryfielden.com/essays/suetonius.htm - J. Fielden, ''Suetonius and the reign of Tiberius: a comparison with other sources'', JerryFielden.com, 2000.] (Suetonius en de regerige van Tiberius: ne vergeliekige met aandere weln (d.i. Tacitus, [[Cassius Dio]] en [[Velleius Paterculus]])) (Engels) [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Romeins skriever]] qqoounoihsvxnbtlnxn26alack98t4u 0 11238 258681 248644 2013-03-11T11:56:28Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 34 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q261303]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Londen''' of '''London''' kan wean: * [[Londen]], den heufdstad van Groot-Brittannië ** [[City of London]], et centrum van dee stad ** [[Groot-Londen]], et geheel van dee stad * [[London (Ontario)]], nen stad in den Canadesen proveensie Ontario * ploatsnamen in den Vereanigden Stoaten: ** [[London (Arizona)]] ** [[London (Arkansas)]] ** [[London (Californië)]] ** [[London (Indiana)]] ** [[London (Kentucky)]] ** [[London (Michigan)]] ** [[London (Missouri)]] ** [[London (Oregon)]] ** [[London (Pennsylvania)]] ** [[London (Tennessee)]] ** [[London (Texas)]] ** [[London (West Virginia)]] ** [[London (Wisconsin)]] * [[Oost-Londen]], een stad in Zuud-Afrika * [[London (Kiribati)]], een stadje in Kiribati * [[London (motorfiets)]], een Brits historisch motorfietsmark == Leu met den achtername London == * [[Fritz London]], een Duutse natuurkundige * [[Heinz London]], een Duutse natuurkundige * [[Jack London]], een Amerikaanse schriever * [[Paul London]], een Amerikaanse worstelaar {{dv}} t0zevvw4ymvprb5qst02r07ez8mw3xc 0 11239 258682 229724 2013-03-11T11:56:28Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2746942]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Erve Kots - Los Hoes 2007-07.jpg|thumb|right|Los Hoes bi'j t museum]] '''Arve Kots''' is n vri'je-lochmuseum in [[Leeuweld]], in de [[Nederlaand]]se [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Oost Gelre]], met onder meer ne kleine [[brouweri-je]], ne [[olliemölle]] en ne kezemakeri'je. Vrogger was t nen [[harbarg]] en later ne boerderi'je. De boerderi'je is tot [[1936]] bewond ewes deur de familie Hendrik Kots. De brouweri'je, ok wal et ''Brouwhoes'' eneumd, is an-evangen in [[1998]] en elk brouwsel wörd 10 hectoliter ebrouwen. Bi'j Arve Kots wörd t [[Achterhook]]se laandbier [[Boksebier]] ebrouwen en daornaost ok t [[pils]] ''Frederik Hendrik'', dat verneumd is naor prins [[Frederik Hendrik van Oranje|Frederik Hendrik]], den op de plaatse waor Erve Kots noo steet is zien heufdkwarteer inrichen tiedens [[Beleg van Grol (1627)|de belaegering]] van de [[vestingstad]] [[Grolle]]. ==Uutgaonde verwiezing== [http://www.ervekots.nl/ Erve Kots] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Achterhook]] [[Kategorie:Museum]] [[Kategorie:Harbarg]] [[Kategorie:Oost Gelre]] nkvs78sz6y30hbgafffyoy7xs8y8vws 0 11240 258695 254881 2013-03-11T11:56:46Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 36 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q131734]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Karlsruhe Brauerei Moninger.jpg|thumb|Den ingang van de ''[[Karlsruhe]] Brauerei Moninger''.]] Ne '''brouweri-je''' is n bedrief dat [[bier]] of [[sake]] brouwt. Brouweri-jen wödden vrögger mangsmaol evestigd in de buurte van nen bron van geskikt water, woarmet et bier of sake ebrouwen wodden, moar noo wödt veulal behandeld leidingwater gebruukt. Doarnoast bunt goode vervoerslienen neudig um de dreuge tooveugingen noar de brouweri-je te brengen ([[mout]], [[Hop (plaante)|hop]] en [[ries (Oryza sativa)|riest]]) en et gebrouwde bier of sake te vervoeren noar de plaatse van bestemming. Bi-j [[Jizake]] möt der gebruuk wödden emaakt van zowal plaatselek verbouwde riest as ok lokoal [[water]]. In Nederlaand waren brouweri-jen eurspronkelek vestigd in [[Stad (woonstee)|staedn]] en darpen. Zo was de [[Amstel (bier)|Amstel]]-brouweri-j vestigd in Amsterdam-Oost, en de [[Heineken]]-brouweri-je in Old-Zuud. Umdat dee brouweri-jen in de staedn völ aoverlast vereurzoakten in de vörm van stank, en geluudshinder deur et vervoer, wödden zie in völle gevallen verhuusd noar plaatsen woar zie neet zo völle oaverlast vereurzaakten. Zo is de Amstel-brouweri-je, noa et soamengoan met Heineken, verhuusd noar [[Zeuterwolde]]. Ok de Heineken-brouweri-je uut Old-Zuud hebt ze later verplaatst. In Vloanderen was brouwen anvankelek eerder ne ambachteleke warkzoamheid, dee noast n laandbouwbedrief wodden uut-evoerd. Elk darp had zowat ziene eigen brouweri-je(n). Bi-j de industrialisasie konden sommigen zich handhaven en deur uutbreiding uutgreujen tot ne groten brouweri-je, zoas "''Grimbergen''" of [[Hoegaarden (bier)|Hoegaarden]]. De meesten gingen wier vort, of wödden opgekoch deur fabrieksbrouweri-jen. Enkelen blaeven in bedrief, moar eerder as folklore of vri-jetiedsbestaeding, zoas de brouweri-je van [[Brouweri-je Kerkom|Kerkom]]. Ok et bierbrouwen deur [[klooster]]s kent doar ne lange tradisie. As oldste brouweri-je ter waeld geldt de [[Bayerische Staatsbrauerei Weihenstephan]] ([[Freising (stad)|Freising]]-Weihenstephan) dee vanof [[1040]] besteet. De oldste kloosterbrouweri-je (vanof [[1050]]) is evestigd in et [[klooster]] [[Weltenburg]]. Beiden bunt in Duutslaand. In [[België]] mössen noa den [[Eerste Wereldoorlog|Eersten Waeldoorlog]] völle brouweri-jen de deuren sluuten umdat al et [[Kopper]] van de brouwkettels wödden in-enommen. In 1907 waren der nog 3.387 brouweri-jen in België, in 2001 waren dit nog moar nen gooden 100, woarvan rundumme 20 in [[Wallonië]]. == Zee ok == * [[Biersoorten]] * [[Biermarken]] * [[Biotechnologie]] * [[Sake]] * [[Thuusbrouwer]] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Drinken]] o03n15w0j1mn205722ghq0o3l2qfs0e 0 11241 282338 279184 2015-05-23T20:16:09Z Lklundin 12547 Zie oek: [[Tweede Wereldoorlog]]. Uutgaonde verwiezingen: {{Commonscat|World War I}} wikitext text/x-wiki Den '''Eersten Waeldkrieg''' was nen [[oorlog]] op waeldschaal, den vanof [[28 juli]] [[1914]] tot [[11 november]] [[1918]] met name in Europa plaats-evonden hef. Meer as 9 miljoen soldoaten en burgerleu vonden den dood. Den stried had grote gevolgen. De ''Gaellieerden'', eleid deur [[Frankriek]], et [[Veraenigd Könninkriek]], [[Keizerriek Ruslaand|Ruslaand]] en, vanof [[1917]], de [[Veraenegde Stoaten]] streejen teggen de ''[[Centroale meugendheid|Centroalen]]'', eleid deur [[Oostenriek-Hongari-je]], [[Duutslaand]] en et [[Ottomoanse Riek]]. [[Italië]] slot zich in [[1915]] bi-j de Gaellieerden an. == In vöggelvlög == Den '''Eersten Waeldkrieg''' wierd evoerd tussen an de ene kante [[Duutse Keizerriek|Duutslaand]], [[Oostenriek-Hongari-je]] in Midden-Europa (de '''Centroalen'''), en an de andere kante [[Russiese Keizerriek|Ruslaand]], [[Groot-Brittannië]], [[Frankriek]] en n tröpken andere laanden (de '''gaellieerden'''). Et kleinen [[Servië]] was vanof den anvang betrokken, [[België]] wöd der in met-eslöpt deurdat den Duutsen anval deur heur groandgebeed leep. Tiedens den krieg wödden de Centroalen verstarkt deur de daelname van et [[Ottomaanse Riek]] en [[Bulgari-je]], en an de anderen kante koazen [[Japan]], [[Italië]], [[Portugal]], [[Roemenië]] en de [[Veraenegde Stoaten]] de gaellieerde kante. Den umvang van den krieg wödt dudelek a-j begriept dat an et ende van den krieg 25 stoaten en eure kolonien doarbi-j betrokken waren, met 1,35 miljard inwonners wat geliek steet an dreekwart van de waeldbevolking in dee tied. Noa den [[Moord op Frans Ferdinand|moord]] op [[Frans Ferdinand van Oostenriek-Este|Frans Ferdinand]], den toonmoaligen troonopvolger van Oostenriek-Hongari-je, en ziene vrouwe Sophie Chotek stelden Oostenriek-Hongari-je letste veurweerden an Servië. Toon dizzen neet luusteren wollen, verkloarden Oostenriek-Hongari-je op [[28 juli]] [[1914]] den krieg an Servie. Op [[30 juli]] beslot [[Ruslaand]] tot algehelen oproop en koas de kante van heuren Serviesen bondgenot. Duutslaand, as verdragsgenot van Oostenriek-Hongari-je, verkloarden op [[1 augustus]] Ruslaand den oorlog. In et westen voerden de Fransen nen vergaefsen anval oet richting et [[Roergebeed]]. In deezelfde tied trokken de Duutse laegers deur de [[Ardennen]], volgens et [[von Schlieffenplan]], doarbi-j België den krieg in slöppend. Den Duutsen tocht noar [[Paries]] wodden deur Franse tröppe tot stoan ebrach. In et westen kwam de kriegsliene veuran muurvaste te zitten in den [[loopgroavenkrieg]]. Deur [[gifgas]], [[puntdroad]], [[mitrailleur]]s, [[Bunker (verdaedigingswark)|bunkers]] en [[artillerie]] zorgden de anvallen tot et verlees van tiendoezenden soldoaten. In [[Afrika]] verloar Duutslaand heure kolonien an talriekere tröppe van Frankriek en Groot-Brittannië. In et wiete oosten verloar zie rap heure kleine gebeden an [[Japan]], [[Ni-j-Zeelaand]] en [[Australi'je (land)|Australië]]. In et [[Midden-Oosten]] sloog et Ottomaanse Riek bi-j [[Slag um Gallipoli|Gallipoli]] nen belangrieken gaellieerden anval of, moar verloor later grote gebeden an Frankriek en Groot-Brittannië. An et Ottomaans-Russiese front hadden de Russiese generoals in et algemaen den oaverhand. An et oostfront slot de grote frontlengte nen loopgroavenkrieg zoas in et westen uut. Ruslaand verloar haeneg-an gebeed an Duutslaand, de veurtdurende verlezen leidden tot de [[Oktoberrevolusie|Russiese revolutie]], den Russiesen Tsoar voerden toon veranderingen (op papier) in um et volk röstig te kriegen, moar eigenlek veranderden der neet völle. Toon der nog ne revolusie uutbrak woarbi-j den Tsoar oftrad en Lenin an den macht kwam nam Ruslaand geen deel meer an den krieg. Op zee wist de Duutse marine den Britsen vloot neet te versloan. Den Duutsen duukbotenoorlog leidden in [[1917]] tot daelnoame van de [[Veraenegde Stoaten]]. Noa de trögtrekking van Ruslaand uut den krieg zetten de Duutsers de vri-j ekommen tröppe in an et westfront. Dizze anvallen leepen wier met völ verlees an mansleu vaste. Den inzet van tanks deur de Britten brach nen deurbroak. De Duutse laegers trokken zich weerumme. In Duutslaand woodden opstaand, de republiek wodden uut-eroopen. Den Duutsen keizer vlöchen noar et neutroale Nederlaand. Ok op den [[Balkan (schiereilaand)|Balkan]] en andere fronten wodden too vrae eslotten. == Zie oek == * [[Tweede Wereldoorlog]] == Uutgaonde verwiezingen == {{Commonscat|World War I}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Oorlog]] kqa1nsdpjzme8ka0ekwjs3a4mv83mrg 0 11242 80922 80906 2008-09-04T20:59:26Z Deurverwiezingsverbeteraar 957 [[Eerste Wereldoorlog]] is verplaatst en is nu een doorverwijzing naar [[Eerste Wealdkrieg]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Eerste Wealdkrieg]] nakz91pde680la37pczhxjs3z074lnw 0 11244 277026 277025 2014-12-30T16:08:34Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Oosterwiek''' kan wean: * [[Oosterwiek (Belgie)|Oosterwiek]] ([[België]]), nen darp in den Belgischen gemeente [[Westerlo]]; * [[Oosterwiek (Noord-Braobant)|Oosterwiek]] ([[Noord-Braobant]]), nen gemeente in [[Noord-Braobant]]. * [[Oosterwiek (Zuud-Hollaand)|Oosterwiek]] ([[Zuud-Hollaand]]), nen darp in den Nederlaandsen gemeente [[Leerdam]]; * [[Oosterwiek (Gelderlaand)|Oosterwiek]] ([[Gelderlaand]]), nen gehucht in den Nederlaandsen gemeente [[Bronckhorst]]; {{dv}} sasgqe7xk951he1kkl9mqdltwtpi0r1 0 11246 262744 258693 2013-05-04T20:00:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Chamoaven''' waren n [[Germoanen|Germaans]] volk, dat later tot et stamverband van de [[Franken]] wöd erekkend. Et gebeed dat zi-j bewonden lag an den rechteroover van den [[Rien]], westelek van de [[Friezen]], wat vandage den [[Achterhook]] en et deel [[Groafschap Bentheim]] in [[Nedersaksen]] is. Euren name laeft nog wieter in den streke van [[Hamaland]], tussen den [[Neder-Rijn]] en den [[Iessel]]. De Romeinse laandkaarte dee bekand steet as de [[Tabula Peutingeriana|Peutinger-kaarte]] hef rechts van den Rijn n opskrift wat mangsmoal begreppen wödt as: ''Hamavi qui et Franci'', wat betekkent: 'de Chamoaven dee ok Franken [bunt/wödt eneumd]'. De Chamoaven bevonden zich volgens [[Publius Cornelius Tacitus|Tacitus]] zien [[De origine et situ Germanorum|Germania]] westelek van de Friezen.<ref>Publius Cornelius Tacitus, ''De origine et situ Germanorum'', book 34. Ok [http://www.thelatinlibrary.com/tacitus/tac.ger.shtml#34 digitoal op www.thelatinlibrary.com]</ref> De [[Bructeren]] dee-t doar eerder wonden bunt deur de Chamoaven vermeudelek noar et zuuden verdraeven. De Chamoaven stoat beskraeven in den [[Notitia Dignitatum]] as nen Romeinsen laegereenheid. == Rifferenties == <references /> {{Germoanen}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Germoans vôlk]] 983zzi4gmri309llkoo1dlq1v5b030w 0 11247 258692 254007 2013-03-11T11:56:43Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 16 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q257255]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Boom''' kan wean: *[[boom (plant)]], nen holten plante *[[Boom (gemeente)]], nen gemeente in België *[[Boom (motorfietse)]], nen Duutsen soort van trikes *[[boom (rondholt)]], nen rondholt op nen skip *[[Boom (uutgeaveri-je)]], Amsterdamsen beuke uutgeaveri-je *[[bomen]], et veurtbeweagen van nen boot met nen [[voarboom]] *[[boomheed]] '''BOOM''' kan ok verwiezen noar: *[[Bureau Ontnemingswetgeving Openbaar Ministerie]] ==Leu met den achtername Boom== *[[Corrie ten Boom]], nen Nederlaandsen verzetsstriedster in den Tweeden Wealdkrieg, en later evangeliste *[[Irma Boom]], nen Nederlaandsen groafischen untwarper *[[Lars Boom (skriever)]], nen Nederlaandsen skriever, toneelspöller en umrooper *[[Lars Boom (weelrenner)]], nen Nederlaandsen veldrieder en weelrenner {{dv}} mkojrbngxmg0wtggiumtlhoyydjkzjq 0 11248 80917 2008-09-04T20:38:50Z Ni'jluuseger 73 [[Eerste Wereldoorlog]] is ewiezig naor [[Eerste Wealdkrieg]]:&#32;Name van 't artikel zoas in 't artikel zulf, in stee van in 't Nederlaans wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Eerste Wealdkrieg]] 3pfk8p6f34yipeur4s1jpcrk676qfyg 0 11250 279531 273808 2015-03-27T17:40:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zee ok [['t Klooster]] veur meer betekenissen}} [[Bestaand:Sint-Willibrordabdij.JPG|thumb|250px|De [[Sint-Willibrordabdi-je]] in [[Deutekem]]]] [[Bestaand:Prokudin-Gorskii-09-edit2.jpg|thumb|250px|[[Nilovklooster|Klooster van Sint Nilus]] op [[Stolbny-eilaand]] in et [[Seligermeer]] bi-j [[Ostasjkov]] in [[Ruslaand]] rundumme 1910<br /><small>Ofbeelding: [[Sergej Prokoedin-Gorski]]</small>]] Een '''klooster''' (van et Latiense ''claustrum'' = of-eslotten ruumte) is et gemeenschoppeleke verblief van [[monnik]]en of [[monioal]]en. == Christendom == In de westerse kultuur bunt veural de kloosters van de [[Rooms|kattelieken]] en de [[Oosters-Orthodoxe Karke|oosters orthodoxe karken]] bekend. In et [[christendom]] was et kloosterleaven eurspronkelek bedoold veur leu dee-t zich wolln trögtrekken uut de zundege weald um zich an God te wieden. In de [[Middeleeuwn]] waren kloosters, en dan veural de zelfstaandege [[abdi-je]]n, mangs wetenschoppeleke en economiese middelpunten. Mangs had n klooster et beheer of bestuur ovver n gebeed; dat wodden dan wal n [[sticht]] eneumd. Der bestoat verskillenden soorten kloosters. Een klooster woar nen [[Abt (abdi-je)|abt]] (of abdis) an et heufd steet is ne abdi-je. Een klooster woar nen [[prior]] (of priorinne) an et heufd steet is ne [[priori-je]]. == Boeddhisme == In et [[Theravada|Theravada boeddhisme]] in [[Thailaand]] is der nen tradisie van woldkloosters, geneumd de [[Thaise Woldtradisie]]. == Uutgoande verwiezingen == * [http://members.chello.nl/r.d.reitsma/KloostersEnAbdijen.html Geskiedenis Kloosters] * [http://www.katholieknederland.nl/abc/detail_objectID564928.html Kloosterleaven] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Klooster| ]] m0na4e7szivix740xnffd1f3k9qxwag 0 11251 279185 274986 2015-03-27T16:42:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Holy Roman Empire 1648.svg|thumb|250px|Et Heilige Roomse Riek in 1648]] Et '''Heilige Roomse Riek''' was nen politieken trop van [[stoat|laanden]] in [[West-Europa|West-]] en [[Centroal-Europa]] tiedens de [[Middeleeuwn]]. Et ontstoand uut et [[Oost-Frankië|oosteleke deel]] van et [[Frankiese Riek]] bi-j et [[Verdrag van Verdun]] ([[843]]). Et Riek bestoand bi-jnoa n [[millennium]] (tied van doezend joar), tot et vort ging in [[1806]]. In de [[15e eeuw|15de eeuwe]] wodden de name uutgebreid tot '''Heilige Roomse Riek der Duutse Noatie''' (''Sacrum Romanum Imperium Nationis Germanicae'' in et [[Latien]]). Et Riek wodden 'Rooms' eneumd, umdat et in-esteld wodden as veurtzetting van et [[Romeinse Riek]]. Dit wierd deur de toonmoalige Westerse weald ezeen as heel belangriek, want christeleke veurspellingen (zee et Biebelbook [[Daniël (book)|Daniël]]) hadden veurspeld dat de weald noa et veerde riek (et Romeinse Riek) zol vergoan. De [[Byzantiense riek|Byzantienen]] vonden dit moar kwats, umdat zi-j zich as de veurtzetting van et eurspronkeleke Romeinse Riek zagen. Volgens dee leu was der geen gevoar zolange et 'Romeins'-Byzantiense Riek blef bestoan. De anduding 'Heilig' wodden gebruukt um den nauwen band met de [[Rooms|Rooms-kattelieke Karke]] an te geaven. In de 15den eeuwe wodden doarnoast ok de benaming ''Duuts'' derbi-j edoan umdat vanof toon de meeste inwonners [[Duuts]] as [[modersproake]] hadden en de Duutse Habsburgers et veur et zeggen kreggen en den keizer leaverden. Ne bekende uutsproake van [[Voltaire]] was dat et Riek neet Romeins, neet heilig en eavenmin n riek was. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Middeleewn]] 1qlp5afb41dt73032ven9ku363brnf2 0 11252 80938 2008-09-05T09:20:48Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Romeinse Riek]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Romeinse Riek]] ikdf0e4lydsfilvj9nipfrgm27ktget 0 11253 258807 253206 2013-03-11T11:59:25Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 107 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q23469]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[Vikingen|Wiekingen]] plundert [[Dorestad]] en [[Quentovic]]. Ok [[Witla]] en [[Antwarpen (stad)|Antwarpen]] mot et lieden. * [[Lodewiek den Vrommen]] guf Aquitanië an zien zönne [[Pepijn van Aquitanië|Pepijn]]. * Et ''[[Osebargskip]]'' wöd bi-j ne begroafenisse gebruukt. ([[dendrochronologie|dendrochronologiese]] datering). * [[Unuist]] wöd op-evolgd deur [[Drest IV]] as könning van de [[Picten]]. * [[Binsdorf]], et oldste deel van [[Geislingen]] (Duutslaand) wöd veur et eerst eneumd. * [[Rembert von Hildesheim|Rembert]] volgt [[Gunthar von Hildesheim]] op as tweeden bisskop van [[Bisdom Hildesheim|Hildesheim]]. (meugelek [[835]]). * Kalief [[Al-Mu'tasim]] slagen der endelek in den opstaand van de [[Zott]], n an de zigeuners verwant volk, te underdrökken. * Den Chinesen generoal en previnsie[[gouverneur]] [[Zhang Yichao]] ([[Tang dynastie]]) veroavert et [[Dunhuang]] gebeed van et [[Tibet (gebeed)|Tibetaanse riek]]<ref name="needham volume 4 part 2 319-320">Needham, Volume 4, Part 2, 319-320.</ref> *Et unstoan van et [[Heilige Roomse Riek]] deur et [[Verdrag van Verdun]]. == Geboaren == * [[Ethelbald van Wessex]] (woarschienleken daotum). == Oaverleaden == * [[Óengus II]] könning van de Picten * [[Ibn Hisham]] * Alpin van Kintyre, Könning van Skotlaand<ref>[http://members.cox.net/garyrea/pafg41.htm Selected Reagenealogy]</ref> * [[Jayavarman II]], Groandlegger van et könninkriek Kambuja in Angkor. == Rifferenties == <references /> 1e8qdw38z0qhne8cz8wftv7qxhsjzlj 0 11254 279532 273362 2015-03-27T17:40:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Classical_Guitar_two_views.jpg|thumb|Spaansn gitaar]] n '''Gitaar''' is n [[snoarinstrumeant]] um muziek met te maakn. Iej bespölt t met de vingers of met n [[plektrum]]. t Woord 'gitaar' keump van de [[Perzen]]. t Perziese "taar" beteeknt "snoare". De meeste gitaarn hebt 6 snoarn dee at meestieds in de [[stemmige|stemming]] ''E-A-d-g-b-e'' stoat (van lege noar hoge bekekn). Duur disse stemming kö'j beaide makkelik [[akkoord]]n spöln en toonledders maakn. Aandere stemmingn beent ''E-A-d-f#-b-e'' (Dit beent dezelfde [[interval]]n as op ne [[lute]]), ''D-G-d-g-b-d'' (dit wörd wal de ''lösse G'' eneumd; völle gebroekt in [[Blues]] en op slied-gitaarn), ''D-A-d-g-b-e'' (völle gebroekt duur [[metal]] en ook in blues) of ''[[D-A-d-g-a-d]]''. Disn lestn wördt völle in [[folk]] gebroekt. Disse aparte stemmiges heurt dus bie aparte [[muziekstiel]]n. == Geskiedenisse == [[Bestaand:Jan Vermeer van Delft 013.jpg|thumb|''n Gitaarspölster'' van [[Johannes Vermeer]]]] Dr beent mear weainig instrumeantn van rechtevoort dee at eulder beent as 500 joar. De gewildheaid van de [[Spanje|Spaanse]] [[Vihuela da Mano]] (met 6 dubbele snoarn) en n [[Italië|Italiaansen]] [[Renaissance]]gitaar (4 dubbele snoarn) zorgn dr vuur det de [[Chitarra Spagnola]] ontwikkeld wör. Disn riekversierdn [[barokmuziek|barokgitaar]] met 5 dubbele snoarn is ontstoan in Spanje an t eande van t 16e joarhonderd. In Spanje, mear ook in völle West-[[Europa (continent)|Europese]] laandn wör t instrumeant völle bespöld duur n oadel. In West-Europa was t ook n geleefder instrumeant as in Spanje zelf. Gitaarspöllers zo as [[Robert de Visée]] en [[Francesco Corbetta]] heurdn vaste an t hof vann [[Fraankriek|Fraansken]] keuning [[Lodewiek XIV]]. Öare muziekbeundels wördn aait op edreagn an n keuning, den at net as zinne dochters zelf gearne gitaar spöln dee. Zo um [[1780]] wördn de gitaarn 6 dubbel besnoard en zowat um deezelfde tied wördn de snoarn vereankeld. Det gebuurdn earder in [[Fraankriek]] en Italië as in Spanje. Ook gung de snoarspannige in de heugte. Dit wör dan n zes-snoarigen "romantiesen gitaar" eneumd met zinne aparte snorvörmige kamme. [[Wenen|Weenn]] en [[Paries]] warn de belangriekste steadn woer at bekeande gitaarspöllers zo as [[Mauro Giuliani]] en [[Fernando Sor]] vake kömn. In t 19de joarhonderd wordt dr vuur t eerst mechanise stemskroewn an emaakt en zo um [[1884]] bouwdn [[Antonio de Torres Jurado]] n eerstn gitaar den at wat vorm en bouwstiel angeet neet völle ofweek van wat rechtevoort bekeand is as n klassiekn gitaar. De hudige gitaartechniekn beent allemoal ofkomstig van t woark van gitaarspöllers zo as [[Francisco Tarrèga]] en [[Emilio Pujol]]. In t 20ste joarhonderd hebt in Spanje de gitaarspöllers [[Andres Segovia]] en [[Narciso Yepes]] - en in Paries [[Alexander Lagoya]] en [[Ida Presti]] en [[Julian Bream]] en [[John Williams]] in [[Verienigd Keuninkriek|Engelaand]] - voor de grote bekeandheaid ezorgd. Ook t ''[[Concierto de Aranjuez]]'' van muziekskriewer [[Joaquín Rodrigo]] is bie völle leu bekeand. == Soortn gitaarn == * Klassiekn of Spaansn gitaar. hef nylon snoarn (vrooger doarmsnoarn) en met metaal bespunn bassnoarn van ziedevezels. * Flamencogitaar. Is n luk lichter as n klassiekn en hef n dunner boawnblad woerduur t instrumeant n wat skoarper geluud krig, mear körter duurkleenkt. t Instrumeant wördt zowat allene in [[Flamenco]]muziek gebroekt. * [[Macaferrigitaar]] of [[Selmergitaar]]. n Akoestiesn gitaar met stoalsnoarn den at vuural in [[zigeuner]]muziek gebroekt wördt. Doarumme wörd hee ook wal zigeunerjazzgitaar eneumd. Is vuural te herkenn an groot D-vörmig klaankgat (''grande bouce''). Bie dit soort gitaarn is de brugge hoge of esteeld, zodet de snoarn wied van t fretbröd zitt, wat apart is vuur zonne rappe muziekstiel. Disse gitaar en muziekstiel is vuural bekeand ewördn duur [[Django Reinhardt]]. * Stoalsnoargitaar of [[Western gitaar]]. Stoaln snoarn, smaln haals en grote klaankkaste. Um de grote spannige van de snoarn an te könn, zit dr vake ne metaalne pinne duur n haals. Disse pinne kan versteeld wordn duur um körter of lengerder te dreein. Hierduur keump n haals wat mear op de snoarn an, of dr juust vanof. Dit vuurkeump det n haals zik krom trekt. De snoarn hebt nen hartn heelderen toon en is doarumme onmisber in folk- en bluesmuziek. * Resonatorgitaar of [[Dobro]]. Stoalsnoarn, smaln haals en metaaln/aluminium klaankkaste. Doarumme n slim blikn geluud en dus gewild in [[country]] en blues. n Naamn "Dobro" keump van de Dopyera-breurs dee at t deenk bedachtn. * [[Elektrisen gitaar]]. Hef ne zwoare klaankkaste den at vol zit met elektronika. Disn gitaar gef zowat gin geluud zoonder verstoarking. [[elektromagneties|Elektromagnetise]] opnemmers zett de trilling van de snoarn umme in n elektroniesn puls den at via nen kabel of zeander noar n verstoarker wördt ezeundn, den at n puls wier umme zet in geluud. Disn gitaar keump vake vuur in blues en [[rock 'n' roll]], mear ook in [[metal]], [[ska]], [[reggae]], [[punk]], [[rock]] en [[hardrock]]. [[Rickenbacker]] was n eerstn den't disn gitaar maakn, den at was bedacht duur [[George Beauchamp]]. Wieters beent dr nog gitaarn met meardere of meendere snoarn, en mear aparte soortn, zoas met nen dubbeln haals. Ook beent dr nog verskeaidene [[hybride]]s: === Hybrides === * [[Harpgitaar]]. Gitaar met n antal aparte harpsnoarn. * [[Gitaarbanjo]]. Wördt bespöld as n gitaar mear is feailik nen gewoonn [[banjo]]. * [[Doempianogitaar]]. n Gitaar met ne aparte [[doempiano]] op de kaste. == Toovoogingn en effektn == Dr beent verskeaidene toovoogingn vuur haandn um t spöln makkeliker te maakn, zoas n [[plektrum]]. Um n aander geluud of effekt an n gitaar te geewn, zeent dr ook verskeaidene hulpstukn te koop, zoas nen [[slieder]], n [[kapodaster]] of [[effektpedaaln]]. == Oetgoande verbeendiges == * [http://www.guitarpedia.net wiki vuur gitaar- en basspöllers] * [http://www.muziekindex.nl/p/frame/gitaar_akoestisch.html Geskiedenisse van n akoestiesen gitaar] * [http://www.muziekindex.nl/p/frame/gitaar_elektrisch.html Geskiedenisse van n elektriesen gitaar] * [http://elektrischegitaar.blogspot.com De Elektrische Gitaar] - Bekeande elektriese gitaarn [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] ikjongsfo40mrk6yp3fb64z1lzmfo7w 0 11255 269220 263739 2013-08-08T09:01:38Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Plectrums.jpg|thumb|Verskeaidene vörme van plektrums. n Leenksn is spesjaal vuur n [[Turkije|Turksn]] [[Saz]]]] n '''Plektrum''' of '''plectrum''' (mearvoold ''plektrums'' of ''plektra'') is plat stukken keunststof of been tusken de 2 of 3 cm groot. t Deenk wörd tusken n doem en wiesvinger vaste heulden en oawer de snoaren van n [[snoarinstrumeant]] (bv. [[Banjo]], [[Mandoline]] of [[Gitaar]]) estrekken, zodet der geluud ontsteet. In de [[Byzantiense Riek|Byzantiense]] [[Encyclopedie]] ''[[Suda]]'' oet t 10de joarhoonderd steet det t plektrum in t 6de joarhonderd vúúr [[Jezus|Kristus]] is oet eveundn duur [[Dichter|Lierdichteresse]] [[Sappho]]. Plektrums bestoat in verskeaidene kluren, vörme en diktes. Wo dikker t plektrum, wo härter t geluud. n Spöller kan noar egenen smaak zelf kiezen wat vuur ne dikte bie um past. Rechtevoort wordt plektrums maakt van keunststof, mear vrooger wörden ze oonder mear van [[skeeldperre]]skeeld maakt. Met de komst van de nieje ''touch-screen'' (anraakskoarm) tellefoons zeent ook spesjale tellefoonplektrums oet ebracht. Dit is edoan umdet de leu de pennekes vuur t antikken van t skoarm vake verleest. t Plektrum kan an n töwken an de tellefoon emaakt worden, en doar is dan makkelik met op t sköarmke te tikken. Vake is t plektrum ook better vaste te hoolden as t iele penneke. == Bekeande moarkn == * [[Jim-Dunlop]] * [[Fender]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziektoovoogsels]] 3okr8xquudxb25jkysvzhof1eswyunl 0 11256 80953 2008-09-05T11:02:43Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Plektrum]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[plektrum]] by8rdmalq2tekctywz4ahoinwqc9tl8 0 11257 80954 2008-09-05T11:03:02Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Gitaar]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Gitaar]] bus8jfcypzcv6mt7xbv0wrdqv713jhi 0 11258 80955 2008-09-05T11:03:26Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Gitaar]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Gitaar]] bus8jfcypzcv6mt7xbv0wrdqv713jhi 0 11259 289059 263189 2016-10-28T10:48:05Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Den '''Steadendreehook''' is de regio rundumme de Nederlandse steadn [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Deventer]] en [[Zutfent]]. Zi-j is zo eneumd umdat dizze plaetse geogroafies ezene in nen vri-jwal [[geliekziedegen dreehook]] ligt. Den steadndreehook besteet uut de [[Gelderlaand|Gelderse]] gemeenten [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorn]], [[Brum]], [[Epe]], [[Lochem]], [[Voorst (gemeente)|Voorst]] en [[Zutfent]] en de [[Oaveriessel]]se gemeente [[Deventer]]. Dizze 7 gemeenten en de previnsies Gelderlaand en Oaveriessel hebt in 2001 et veurnemmen uut-esproaken gezamenlek beleid te untwekkelen op weazenlek bestaond (ruumteleke ordening, wonnen, verkeer enz.), economies en socioal gebeed. ==Uutgaonde verwiezingen== * [http://www.regiostedendriehoek.nl Regio Steadndreehook] * [http://www.apeldoorn.nl/smartsite.dws?id=43502 Oetleg op webstea gemeente Apeldoorne] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geografie van Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van Oaveriessel]] 0gjbqtee0bogmwrzz9nz2c4o5tfbvx4 0 11260 80957 2008-09-05T11:06:36Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Stedendreehook]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stedendreehook]] 09uysp4m8rr18k7rqbd5jtqfzlj1crw 0 11261 262783 258579 2013-05-04T20:14:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Foot switch 002.jpg||thumb|250px|Zoom 3030-pedaal]] Een '''effektpedaal''' is een [[Elektronika|elektronies]] apparoat dat veulal deur [[gitarist]]en gebruukt wöd. Et is derveur emaakt um et geluud te vervormen en op dee wieze verskeidene effekten veurt te brengen. Nen ''foot switch'' ([[Nedersaksisch]]:''vootschakelaar'') is n pedaal woarmet zie van verstarkerkanaal wesselt. ==Geskiedenis== Pedalen veur gitaren bestoat al vanof de 70'er joaren. Dee pedaaln konden toon nog geen effekten tooveugen, moar bestoanden enkel veur et wesselen van toonheugten. Wat joarn later gingen zie hiermet wat dinge oetpreberen, en zo kon der al raps nen echo an et geluud wödden too-eveugd. Dee pedaaln bunt pas echt ewild ewodden deur den meister gitarist Eddie [[Van Halen]]. Hi-j bruukten völle pedaaln veur verskeidene soorten effekten. Dit is, um n veurbeeld te geaven, good te heuren bi-j et nummer [[Ain't Talkin' 'Bout Love]]. Al raps gingen völle [[hardrock]]- en [[metal]]bends an de slag mit pedaaln. Pedaaln wodt vri-jwal altied ebruukt bi-j optreadens van baends, veural bi-j [[rock]], [[hardrock]], [[punkrock]] en [[metal]]. ==Warking== Nen ''foot switch'' warkt deur nen kabel van den gitaar noar et pedaal, en dan nog nen kabel an de andere kante van et pedaal noar den verstarker in te stekken. Der bunt ok pedaaln dee-j rechstreaks deur middel van nen aparten kabel in nen aparten uutgang van den verstarker könt stekken. As der gitaar wödt espöld, en zie drükt dan met den voot (vandoar uutereerd den noam ''foot switch'') op et pedaal, dan zal der n effekt op et geluud zitten, of wödt et geluud nog dubbel verstarkt. [[Ofbeelding:Foot switch 004.jpg||thumb|250px|Detail Zoom 3030-pedaal]] ==Taak== Pedaaln zorgt veur effekten zoas [[Chorus (geluudseffekt)|Chorus]], [[Flanger]], [[Phaser]], [[Echo]], enz..., moar künt ok nog dubbel [[distortion]], gain, treble, bass, ... an et geluud toovoegen. Pedaaln bunt ok gans händig um bieveurbeeld van [[Clean (klank)|clean]] noar [[Oaversturing|overdrive]] oaver te schoakelen. ==Lieste van pedaaln== ===Oaversturing (skeurkäsjen)=== *[[Distortion]] *[[Fuzz]] *[[Overdrive]] ===Sinusoïde vervörming=== *[[Chorus (geluidseffect)|Chorus]] *[[Flanger]] *[[Phaser]] *[[Auto wah]] ===Toonbaand=== *[[Equalizer]] *[[Wah-wah]] ===Galm=== *[[Delay]] *[[Echo (effect)|Echo]] *[[Reverb]] *[[Tape echo]] ===Toonbuging=== *[[Ringmodulator]] *[[Octaver]] *[[Pitchshifter]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Muziektoovoogsels]] 2yjks4wvvu4v5w5khj5z9oxokofv5zh 0 11262 262734 258537 2013-05-04T19:58:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Bructeren''' ''(Lat. Bructeri of Boructuari)'' waren nen olden [[Germoanen|West-Germaansen]] stam, woarvan de leu laefden in et [[Münsterlaand]] van vandage, zudelek van et [[Teutoburger Woold]] van rundumme [[100 v.Chr.]] tot [[350]] noa Chr. Later is dizzen stam op-egoane in de grotere [[Franken|Frankiese]] gemeenschop. Oaver eur is bekand dat zi-j in verbond met [[Cherusken]] en anderen den [[Romeins]]en [[generoal]] [[Varus]] verslogen in den bekendenden slag in et Teutoburger Woold in et joar [[9]] noa Chr. De Bructeriese [[profeet|profetes]] [[Veleda]] stond in hoog anzeen bi-j heuren stam. Volgens [[Publius Cornelius Tacitus|Tacitus]] veurspelden zi-j de oaverwinning van de [[Bataven]] eleid deur [[Julius Civilis]] in euren [[Bataafse revolutie|opstaand]] teggen de Romeinen. De beste plaatse um gegaevens oaver dee Bructeren te vinden is in [[Soest (Westfoalen)]]. Den name van et darp Brochterbeck (district [[Steinfurt]]) vundt zien eursprong in den stamname van de Bructeren. Volgens Tacitus (35) hef den Germoansen stam [[Chamoaven]] et laand van den Bructeren oaver-enommen. :''pulsis Bructeris ac penitus excisis vicinarum consensu nationum...'' :''dee Bructeren bunt verjaagd en bi-jnoa uut-estoarvn bi-j nen krieg mit noaberstammen''. Toch wödden dee Bructeri ok later nog eneumd. Uut et begin van den veerde eeuwe kent wi-j de Bructeriese vörsten [[Ascaricus]] en [[Merogaisus]]. In [[307]] wierd euren stam versloagen deur keizer [[Constantien den Groten|Constantien]]. De gevangen enommen vorsten leet e in den [[arena]] van [[Trier]] veur de wilde beestn smieten.<br /> Op de [[Tabula Peutingeriana|Peutingerkaarte]] ([[3e eeuw|3de]]/[[4e eeuw|4de eeuwe]] noa Chr.) wödden de ''Burcturi'' eneumd in et gebeed rechts van den [[Rijn]] teggenoaver de staedn [[Bonn]] en [[Köln]]. Nen laegereenheid van de Bructeri in Romeinsen deenst wödt beskraeven in den [[Notitia Dignitatum]] uut et eerste kwart van de [[5e eeuw|5de eeuwe]] noa Chr.. ==Zee ok== *[[Valuas]], legendarischen heufdman van de Bructeren == Bronne == * [[Publius Cornelius Tacitus|Tacitus]], ''Romeinsen geskiedskriever'' {{Germoanen}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Germoans vôlk]] [[Kategorie:Oldheid]] 6m7uogjl3nxvpuj7bzbpq6izddgsh8m 14 11263 266408 217494 2013-05-10T17:34:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Disse kattegerieje is bedoold vuur apparaatn en vuurwoarpn dee at met muziek te maakn hebt, mear dee at zelf neet bespöld wordt. Ze köant t spöln van n muziekinstrumeant verbettern of vergemakkeliken, of t geluud veraandern of umme buugn. [[Kategorie:Muziekinstrumaent‎]] q8xlmo3djeukr928251lpm2tiai3o1w 0 11264 294464 292315 2017-10-08T00:00:15Z Runologe 16029 /* Skrift */ wikitext text/x-wiki {{etelazie}}De '''Germanen''' bunt ne [[Indo-Europeanen|Indo-Europese]] bevolkingsgröppe dee van eursprong wonden in de [[Noord-Duutse Leagvlakte]] en [[Scandinavië|Zuud-Scandinavië]]. [[Ofbeelding:Pre-roman iron age (map).PNG|right|150px|thumb|Verspreiding Germaanse kultuur Iezertied, rundumme 500 - 60 v.Chr.]] == Vöggelvlögt == Under de Germaanse volker hebt n groot deel van de leu blauwe oogn en [[blond]] hoar. Volgens n [[cliché]] is dit nen kenmarkenden germaansen trek moar under veural de [[slavische volker|west- en oostslaviese volker]] is ok n groot deel van de leu blond. Veur rondumme 2000 joar hen bestonden de Germanen uut nen grootn trop van [[stam]]men. Vandage den dag leaft eure drekse noakommelingen, de grote meerderheid van de bewonners van de Europese stoaten met ne [[Germoanse toalen|Germaanse sproake]], nog altied in datzelfde gebeed, moar hebt zie zich ok in grote antallen evestegd op de [[Britse Eilaanden]], [[Ieslaand]] en in veurmoalege oaverzee kolonien van dizze West-Europese stoaten, zoas in [[Noord-Amerika]], [[Australië (continent)|Australië]] en [[Zuud-Afrika]]. Et bekendst bunt de Germanen (Angelen, Saksen) as de bezetters van et [[West-Romeinse Riek]] tiedens en noa de [[Grote volksverhuzing]] in de [[5e eeuw|5de eeuwe]]. De samensmelting van de Romeins-Griekse en Germaanse kulturen was den anvang van de ni-je [[westerse kultuur]]. == Beskrieving == Onze kennis van de Germaanse volker en stammen veur de Volksverhuzing is veur et grootste deel egroand op dat wat deur Griekse en Romeinse skrievers oaver eur eskreaven is. Jammer genog maken dizzen neet stelselmoateg underscheid tussen Germaanse en [[Kelten|Keltiese stammen]]. Onze belangriekste bronne uut dee tied veur de 4de eeuwe is ''"[[De origine et situ Germanorum|De Germania]]"'' van den geskiedskriever [[Publius Cornelius Tacitus|P. Cornelius Tacitus]]. Wi-j doot der good an de beneuming 'Germanen' uutslutend as n toalkündeg begrip te bekieken. Germanen bunt in dat geval spreakers van ne [[Germaanse sproaken|Germaanse sproake]]. Der bestond eigenlek neet iets as 'dé Germanen' of 'dé [[Kelten]]'. Dit bunt moar verzamelnamen veur min of meer los van mekare leavende stammen of etniese gröppen dee de streaken in et midden en et noorden van Europa bevolkten, moar dee veurnoamelek deur de toonmoalege Romeinen zo eneumd wodden. Teggenswoordeg wödt de beneuming ''Germanen'' mangs deur mekare ehaald met de benaming veur ''Duutsers''. Dit hef dan veural wier ziene eurzoak in et [[Engels]]e weurd veur [[Duutslaand]], ''Germany''. Hierdeur hebt zi-j et in et teggenwoordege sproakgebruuk neet rap oaver Germanen, moar ovver spreakers van ne Germaanse sproake. Dit leste is nog altied ne belangrieke oaverenkumste tussen de verskillende volken van Germaanse afkomst. De heufdindealing van de Germaanse toalen in [[Noord-Germoanse toalen|Noord-Germaans]], [[West-Germoanse toalen|West-Germaans]] en [[Oost-Germoanse toalen|Oost-Germaans]] kump oaveren met de histories-geografiese indealing van de Germanen. Zee veur ne volleadege riege van de Germaanse stammen et sjabloon under dit artikel. == Eursprong == Op [[toalkunde|toalkundege]] en kulturele groanden goat zie der teggenwoordeg van uut dat de Germanen nauw verwant bunt an de [[Kelten]], [[Sloavische volkeren|Sloaven]], [[Romeinse Riek|Romeinen]], [[Grieken]] en andere Indo-Europesen volker. De umskrieving as ne ofzunderleke gröppe hef zich vermeudelek an et end van et tweede [[millennium]] veur Christus of wat later argens in de vlakten van Oost-Europa voltrokken. Oaver de vrogste geskiedenis van de Germaanse volken is weinig meer bekend as dat zie rundumme de [[6e eeuw v.Chr.|6de eeuwe v.Chr.]] in [[Scandinavië]] en rundumme de [[Oostzee]] leafden. Hier verdreaven zie miskien de eerder an-ekommen [[Saami]] en [[Balten|Baltiese stammen]], moar woarschienleker is dat zie zich doar deels met vermengden. Dat de Germanen toon nog neet arg talriek waarn blik uut et gegeaven dat n anzeenlek antal weurden in den Germaansen 'oertoal' oaver-enommen is van de vroggere neet-Indo-Europese bevolking van rundumme de Oostzee (zee wieter et artikel oaver de [[Germaanse understroatverunderstelling]]). Eur oaverwicht bestoand eerder uut beatere woapens zoas den [[striedwagen]] as uut grotere antallen kriegers. Ok bruukten de Germaanse kriegers woarschienlek al vrog [[iezertied|iezeren]] woapens dee steaviger waren as de [[bronstied|bronzen]] woapens van de eursprönkeleken bewonners. Noa verlöp van eeuwn ontstoand doar in dizze streken ne zeakere oaverbevolking en völlen verhuusden steeds wieter noar et zuden (et [[Duutslaand]] van vandage), um zich van doaruut heanig an noar et oostn, zuuden en et westen te verspreiden. Der ontstoanden op dee wieze völle verskillende volksstammen, dee op verskillende tiedstippen en plaetse met andere namen eneumd wodden, zoas de [[Friezen]], [[Toxandriërs]] en [[Cananefoaten|Kaninefoaten]]. Hierdeur wödt et zwoar eure juuste beweagingen in et biezunder noa te goan. Den geskiedskriever [[Publius Cornelius Tacitus|Tacitus]] verdeelt zie in dree gröppen: de [[Ingvaeones]], [[Herminiones]] en [[Istvaeones]]. Dizze verdealing was egroand op de mythiese ofstamming van de Germanen van de dree zunnen van den oervader [[Mannus]]. [[Plinius den Olderen]] mek in book IV van ziene [[Naturalis Historia]] ne verdealing in 5 gröppen: 1. de [[Vandalen|Vandili]], woartoo volgens um de [[Bourgondiërs|Burgodiones]], Varinnae, Charini en Gutones beheurden, 2. de Inguaeones, woartoo de [[Cimbren|Cimbri]], de [[Teutonen|Teutoni]] en de volken van de [[Chauken|Chauci]] beheurden, 3. de Istuaeones dee et dichtst bi-j de Rien wonden, 4. de Hermiones, woartoo de [[Sueben|Suebi]], [[Hermunduren|Hermunduri]], [[Sjatten (volk)|Chatti]] en [[Cherusken|Cherusci]] beheurden en 5. de [[Peucini]] Basternae, an de grenze met Dacië. Meer prakties nut hef vermeudelek de deur toalkundegen ebruukte indealing in [[Germoanse toal|Noord-, West-, en Oostgermaanse talen]]. Wi-j wet dat umstreaks de viefde eeuwe de belangriekste volken de [[Saksen (volk)|Saksen]], [[Franken]], [[Juten]], [[Angelen]], [[Goten]] (zowal Ostrogoten as Visigoten), [[Bourgondiërs]] en [[Vandalen]] waren. == Leavenswieze en kultuur == Leaven en kultuur van al dizze volken verskilden onderling neet zo völle umstreaks de tied dat de [[Romeinsen Riek|Romeinen]] euren macht oaver Europa uutbreidden. De westelieke volksstammen bestonden veurnoamelek uut [[boer]]n, de oosteleken veurnoamelek uut [[veeteelt|schoapsherders en veeholders]]. De Germanen waren arg esteld op eure unofhänkelekheid en hadden gin starke stamverbaanden. In tieden van nood wodden der deur kearls met anzeen nen leider ekozzen moar dizzen mos altied de belangen van de 'kezers' in de kieker holden. Wal waren der joarleks bi-jenkumsten van de stamheufden onderling. [[Ofbeelding:Jernalderhus.JPG|thumb|right|Jernalderhus – Noa-ebouwden [[langhuus]] uut de [[iezertied]] rundumme 400 in et Moesgaard-Museum bi-j [[Århus]] (Denemarken)]] [[Ofbeelding:Nydam.jpg|thumb|right|[[Nydamskip]] uut de 4de eeuwe]] De Germaanse moatschoppi-je had zich gröppeerd rundumme [[sibbe (Germanen)|sibben]], families en geslachten met nen gemeenschoppeleken legendariesen veurvader (in t Engels dut hier nog t woord ''siblings'', bloodverwaantn, an herinnern). De stammen wodden regierd deur edelleu. Wieter was der sproake van vri-jen, '[[liten]]' (half-vri-jen) en sloaven. De vri-je kearls mochten et weurd vuuren in de [[volksvergoadering]]. Veur zowiet könningen ne rolle spölden waarn dit veurnoamelek 'gewaskönningen', dee de vrögboarheid van et gewas en de oaverwinning in den stried verzeakeren mossen. De Germanen waren woarschienlek altied in kleine kriegskes betrokken woarbi-j vermeudelek et antal doden en gewonden deur algemeen an-enommen 'kriegsregels' neet uut de hand leep. In de Engelstalege [[literatuur]] wödt dit beneumd mit de uutsproak ''endemic warfare'' (kiek veur wietere infomasie bi-j den Engelsen wiki under dee beneuming). Bi-j dizzen ''endemic warfare'' vuuren veural de kriegsheern en euren dreksen anhang (den [[comitatus]]) wal. Woarschienlek konden de jonge kriegers in dizze kriegskens loaten zeen dat zi-j ''kearls'' waarn zodat zi-j op-enommen konden wodden in de weald van echte kearls en was dit, noast mededingers oaver de grenze van et [[territorium]], ene van de belangriekste redenen um gereageld de krachten te meaten. Bi-j dee weinige volken dee vandage nog in stamverband leaft is dit nen belangrieken reden um de onderlinge mededingers van buurstammen in staand te holden.<br /> De Germanen bedreaven laandbouw veural deur stukken woosten groand plat te braanden en et zoad in de asse te streujen. Doarnoast wodden ok kleine akkers, [[es (geografie)|eschen]], veurtdeurend bebouwd en bemest. <br />Nen vri-jen kearl verweerf oaverigens völ meer anzeen deur vechten en plunderen dan deur akkerbouw te bedrieven. Alle vri-je kearls vochten met in den stried. Geslaagde anvoerders verzoamelden kriegers um zich hen dee van kriegsvoering eur beroop emaakt hadden. Tacitus neumt ne dergeleke schoare ''[[comitatus]]''. Belust op buut was den riekdom van et Romeinse Riek n geliefd doolwit van eure strooptochten. == Skrift == [[Ofbeelding:01 Runes of the Elder Futhark painted on little stones - Runen des älteren Futhark auf kleine Steine gemalt.jpg|thumb|left|Et oldere [[Futhark]], de oldste Germaanse skrieveri-je]] Et skrift was dat van de [[runes (skrift)|runes]]. Runen wödden ebruukt veur skrieveri-je op gedenkplaetse en beskreaven veural grootse doaden. In [[Bargen (Noorwegen)|Bargen]] is ok runenskrieveri-je veur dageleks gebruuk an-etroffen, de zogeneumde [http://en.wikipedia.org/wiki/Bryggen_inscriptions Bryggen skrieveri-je]. Doarbi-j geet et um namen, gebeden (mangsmoal in et Latien), persoonleke tiedingen, zakeleke breven en utingen van kameroadschap. De oldste skrieveri-je in nen Germaansen toal kump uut de eerste helfte van de [[5e eeuw v.Chr.|5de eeuwe v.Chr.]]; disse steet op den [http://bilddatenbank.khm.at/viewArtefact?id=65446 Negauer Helm] den bewoard wödt in et [[Kunsthistorisches Museum Wien]]. Echt völ wodden der deur de Germanen neet op-eschreaven, en der was woarschienlek geen uutgebreide [[literatuur]]. Wal hadden de Germanen woarschienlek ne rieke mundege kultuur, woarin veur-edroagen riemsels ne belangrieke rolle spölden. Een antal Germaanse heldenriemen uut de volksverhuzingentied bunt ons bekand deurdat zie in de vrögge middeleeuwn op skrift eplaatst bunt. Veurbeelden hiervan bunt et [[Nibelungenlied]], den [[Thidrekssaga]], et [[Hildebrandslied]] en de [[Edda]]'s. Et meeste dat wi-j wet is wier bekeand uut Romeinse bronnen, op-eskreaven mundege riemen en archeologiese vondsten. Een wark van unschatboare historiese weerde oaver de Germanen is de ''Germania'' van [[Publius Cornelius Tacitus|Tacitus]].<br /> De Germanen hadden ne rieke kultuur dee völle oaverenkumste mit de verwante Keltiese kultuur leet zeen. De [[textiel|weafkunste]] was good untwekkeld. De Romeinen sproaken met bewundering oaver de veulkleurige wollen kleading dee de Germaanse vrouwleu drogen. Ok de anzeenleke menneleke kriegers besteedden völ andacht an eure uterleke verzorging. Bewunderd deur de Romeinen wodden ok de stark untwikkelde [[smid|smeedkunste]]. Tiedens de volksverhuzingen wodden de Germaanse woapens zelfs better geacht as dee van de Romeinen zelf. Ok de versieringskunst hef mooie, de schoonheid in euren hoogsten vörm of groad vertonende warkstukken op-eleaverd zoas op-egroaven grofbi-jgiften nog getuugt. Völle Germanen, as zie et betalen konden, drogen eavenas de Kelten vakkundeg emaakte golden hals- en armbenden: [[torque]]s. Dee Romeinen bruukten in lateren tieden torques dee as kriegsbuut op Kelten en Germanen veroaverd waren zelfs as gewild underscheidingstekken en betaalmiddel veur verdeensteleke soldoaten. == Geleuf == Ne priesterkaste met as taak de geleufskultuur vasten vörm te geaven en oaver te dragen, zoas bi-j de verwante Kelten de [[druïden]], was der neet. Moar der leafden wal ne eigen [[Germaanse mythologie]] op de achtergroand, dee van de ene generoatsie op de andere in verhoalen bi-j den heerd deur de olderen oaver-eleaverd wodden. Dee verhoalen, de namen van de goden, de helden en andere mythiese figuren verskilden mangs wat van den enen stam tot den anderen, moar waren zo'n betjen allemoal op eenzelfden voot estoold. Zo geleufden zi-j in meerdere wealden dee mit mekare in verbinding stoanden, ne godenweald met nen oppergod ([[Wodan]] of [[Odin]]), nen underweald met slangen, draken en andere mythiese weazens, en doartussen de mensenweald. Al dizze wealden wödden bi-j mekare eholden deur nen leavensboom [[Yggdrasil]], tegeliek den boom van kennis. Veul van dee in de 9de tot de 12de eeuwe in umlöp wezzende verhalen doaroaver wödden verzameld in n book, de [[Edda]]. Dit is et wark van nen Old-Ieslaandsen geleerden den beducht was veur et ende van de bereumde dichtkunste van de Germanen in ne tied van toonememnde [[kerstening]]. Et geleuf zol zich vanof Romeinse tieden zunder twiefel wieter untwekkeld hebben. Tacitus mek geen tieding van 'kenmarkende Germaanse' goden as [[Wodan]], [[Donar]], [[Balder]] of [[Freya]]. == Romeinen en Germanen == [[Ofbeelding:Pre Migration Age Germanic.png|right|thumb|360px|Germaanse stammen veur de volksverhuzingstied]] Toon de Romeinen [[Gallië]] binnenveelen, woar zie de [[Kelten|Keltische]] bewonners versloogen, kwamen zie in et noorden ok (oaverni-j) in aanraking met de [[Germani cisrhenani|Germanen]]. De Romeinen hadden namelek al ens kennis emaakt met nen Germaans/Keltiesen inval van [[Cimbren]] en [[Teutonen]] in de [[2e eeuw v.Chr.|2de eeuwe v.Chr.]]. Den Romeinsen veldheer [[Gaius Marius]] wist eur toon te versloan ([[102 v.Chr.]]). Anvankelek zagen de Romeinse geskiedskrievers eur gewoon as '[[barbaren]]'. Moar [[Publius Cornelius Tacitus|Tacitus]], den in de eerste eeuwe leafden, vond de Romeinen van ziene tied [[dekadent]] en slap en heeld zien laandgenoten de rowe moar dappere Germanen as veurbeeld van 'echte kearls' veur. Gezeen de krachtsverholdingen tussen Romeinen en Germanen is et lenge tied de vroage ewest hoo den krieg tussen dizze twee volker in et veurdeel van de Germanen beslecht kon wodden. An de ene kante vocht immers n hoogst kundeg, good e-oefend leager met ne grote kriegstradisie, an de andere kante noar verholding völ minder good bewoapende gröppen Germanen, zunder al te völle oefening, tucht en kunde. Woarschienlek kump et deur, noast toovalsumstandegheden as weersumstandegheden en wal of neet bekwoame veldheern op de verkeerde of juuste tied en ploats, geogroafiese en klimatologiese umstandegheaden. Met name de anweazigheid van [[Vene (grondsoort)|veanen]] en woolden is hierbi-j woarschienlek van deurslaggeavend belang ewest. Hier hadden de Germanen, dee et laand kenden en licht bewoapend waren, n groot veurdeel op de Romeinen, dee gewönd waarn an et inzetten van zwoare woapens en geschut en dammen en dieken mossen anleggen um in et geheel te künnen deurgoan. Oaverigens lik dit gin volkommen teggenstelling tussen Germanen en Romeinen, want völle stammen leaverden hulptröppen en de [[Bataven]] stoanden zelfs as keurtröppen bekend. Noa de neaderloag in 9 n. Chr. van [[Varus]] met ziene legioenen in et [[Teutoburger Woold]] brokkelden den unmiddelleken Romeinsen invlood in ''Germania Transrhenanum'' (Germania oaver den Rien) echter rap of. Noa de neaderloag van Varus beparkten de Romeinen zich tot gebruuk van de [[Rien]] en de [[Donau]] as ne natuurleke westeleke en noordeleke verdeadegingsliene. Deur under anderen altied diepgoande handel namen de Germanen toch völ ovver van et noabi-je Romeinse riek. Noast völ eursprönkeleken Romeinsen kulturelen invlood verspreidden zich ok et [[christendom]] under de Germaanse stammen buten et riek, veural in de 4de eeuwe. Vanof et ende van de [[4e eeuw|4de eeuwe]] begonnen Germaanse stammen in steeds grotere antallen et [[Romeinsen Riek]] binnen te dringen. == Ni-je heersers noord-west Europa == [[File:Sarcofago dio portonaccio, 03.JPG|thumb|[[Sarcofoag]] woarop Germanen den stried angoat met [[Romeinse Riek|Romeinen]]]] Dit ging vri-j makkelek umdat inmiddels et Romeinse Riek splitst was in n [[West-Romeinse Riek|West-Romeins]] en [[Byzantiense Keizerriek|Oost-Romeins]] deel. Bi-j et westeleke deel verzwakten de verdeadeging anzeenlek. Deur nen toonemmenden drök op de grenze had de West-Romeinse regiering meer soldoaten neudeg en dus meer belastingen um euren [[soldi-j]] te betoalen. Moar hier res nen groot vroagstuk: der was ne bevolkingsvermindering onstoan deur woarschienlek ene of andere [[epidemie]]. Rome had dus n tekort an belastingbetalers. In [[430]] mösten de Romeinen zelfs de hulpe van de Hunnen inropen um et Bourgondische könninkriek bi-j de stad Civitas Vangionum (noo [[Worms (stad)|Worms]]) te versloan. In [[436]] wodden dat riek verneetegd. Dizzen stried wöd oaverigens den groandslag veur de middeleeuwse sage van de [[nibelungen]]. Noa den val van et West-Romeinse riek wodden dee ens zo mispreazen Germaanse volken de ni-je meisters van West-Europa. De Visigoten heersten oaver n groot deel van [[Spanje]], de Franken wodden de meisters van [[Frankriek]], bi-jnoa heel [[België]], [[Nederlaand]] en et Rienlaand, de [[Ostrogoten]] (Oost-Goten) vestegden op eure beurte euren macht in [[Italië]] en in n uutgestrekt gebeed ten noorden en oosten doarvan. Dee könninkrieken wodden de kernen van de Europese stoaten van vandage. [[Ofbeelding:Rome476.jpg|thumb|center|600px|Et [[Romeinse Riek]] in [[476]].<br />As in tussentied et [[Oost-Romeinse Riek]] vri-j ongeschonden de [[volksverhuzing]] deur-ekommen is, is et West-Romeinse Riek zowat verloorn egoan. Et veurmoalege groandgebeed wodden in-enommen deur Germaanse stammen, dee in opvatting wal den Oost-Romeinsen keizer erkennen as opperheer, moar in de uutvoering euren eigen gang gingen.]] == Gemaansen stammen == Zoas in de vöggelvlögt angegeaven was et neet eenvoldeg um de verskillende stammen good te underscheiden. Völle stammen waren op verskillende tieden under verskillende namen bekend. Ok kwam et gereageld veur dat nen stam zich ofscheidden van den heufdstam en ok nen ni-jen name ging draegen. En ok gingen stammen mangs wier op in n groter verbaand: bieveurbeeld de [[Franken]] bestoanden eursprönkelek uut n groot antal verskillende stammen dee heanigan samensmolten. Dit verschiensel van opsplitsen en wier samengoan van verskillende Germaanse stammen was in de eeuwn rundumme de joartelling nog vri-j makkelek umdat de Germanen under mekare verstoanboare talen sprokken. Ok eure stamkulturen en gebruken waren van dezelfde eerd en uutstroaling. Ni-je historici bunt et nog neet ens oaver stammen uut de (Late) [[Oldheid]], der besteet twiefel of der in et geheel wal oaver dudeleke stammen esproaken kan wodden. Historici stelt dat, mit uutzunderingen, iederene lid kon wödden van nen stam, en dat dee stammen eigenlek niks meer as uutvindingen van Romeinse skrievers bunt. Romeinse skrievers gaven mangs nen name an bewonners van n bepoald gebeed, zoas de '[[Goten]]', moar zie wisten eigenlek neet of doar enige verwantheid tussen dizze bewonners bestoand. In latere tieden kon iederene dee dat wol zich ansluuten bi-j nen stam of der zelfs enen vörmen. Dit was et geval bi-j de [[Visigoten]] under [[Alaric]], dizzen stam bestoand woarschienlek uut ne gröppe 'eursprönkeleke' Goten mit doarbi-j an-eslotten gröppen andere Germanen en ok völle Romeinen dee eure kans op buut zagen. Ok de [[Franken]], nen anderen 'stam', trokken völle Romeinen an um Frank te wodden deur et 'uutvinden' van ne gemeenschoppeleke geskiedenis met de Romeinen. == Germaanse volker vandage == [[Ofbeelding:Verbreitungsgebiet der deutschen Sprache neu.PNG|thumb|right|[[Duuts]] taalgebeed in centroal Europa, [[1910]]]] Onderstoande volken wodt in et algemeen as n Germaans volk ezeen: *[[Denen]]; mengsel van oaverweagend Juten en Denen, moar ook Goten, Friezen en Saksen. *[[Duutsers]]; mengsel van oaverweagend [[Franken]], [[Saksen (volk)|Saksen]] en [[Alemannen]], met ok Zwaben, [[Bajuwaren]], andere Germaanse stammen, [[Kelten]] en in et oosten [[Slavische volker|Sloaven]]. *[[Engelsen (volk)|Engelsen]]; mengsel van [[Kelten]], [[Angelen]], [[Juten]], Saksen, [[Friezen]] en [[Vikingen]] (Noord-Germaanse stammen) *[[Friezen]] *[[Nederlaanders]]; mengsel van oaverweagend Franken met in mindere moate ok Friezen (kuststreaken) en Saksen (Oost-Nederlaand) *[[Noren (volk)|Noren]] *[[Oostenriekers]]; bestoande uut veul Germaanse stammen, zoas [[Bajuwaren]] en [[Franken]], in de vrögge middeleeuwn germaniseerde [[Kelten]] en [[Romeinse Riek|Romeinen]], en later germaniseerde [[Slavischen volker|Sloaven]] en [[Hongoaren]] *[[Vloamingen]]; mengsel van Franken met Saksen (met noame West-Vloanderen) en in de richting van [[Wallonië]] met Kelten, ok wal Belgen eneumd. *[[Zweden (volk)|Zweden]] *[[Ieslaanders]]; van eursprong Vikingen uut Noorwegen Doarnoast ok de Duutstalege inwonners van [[Zwitserlaand]], inwonners van [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]], inwonners van [[Liechtenstein]] en van [[Bozen-Zuud-Tirol]]. == Trivia == * De [[Wodensspanne]] is ne [[lengtemoate]] uut Germaanse tieden. * [[Wolf-Dieter Storl]] hef eskreaven ovver de rolle en betekkenis van [[plaant]]en bi-j de Germanen. == Uutgoande verwiezingen == *[http://www.clio.fr/BIBLIOTHEQUE/_drang_nach_osten__lexpansion_germanique_en_europe_centrale_et_orientale.asp « Drang nach Osten », l'expansion germanique en Europe centrale et orientale] deur Georges Castellan, Professor honoris causa an et ''Institut national des langues et civilisations orientales''. *[http://www.romansonline.com/h_oth_Germania.asp Index van Germaanse volker volgens Romeinse bronnen] == Beuke == * Evans, Stephen S., Lords of battle. Image and reality of the comitatus in dark-age Britain (Woodbridge 1997). * Mattingly, H (vert.) en S. A. Handfor (vert.), Tacitus. The agricola and the germania (Londen 1970). * Schlosser, Horst Dieter, Althochdeutsche literature (Neuburg a.d. Donau 2004). * Wallace-Hadrill, J. M., Early Germanic kingship in England and on the continent (Oxford 1971). * Thompson, E. A., The early Germans (Oxford 1965). * Todd, Malcolm, The early Germans (Oxford 1992). {{Germoanen}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Germoans vôlk| ]] nqoibceupcti1h9e2ej33r12u81th30 0 11267 290233 279186 2016-10-31T15:54:30Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zee ok de deurverwiespagina [[London]]}} [[Bestaand:EnglandLondon.png|200px|thumb|Ligging van Londen]] De name '''Londen''' ([[Engels]]: ''London'') hef mangsmoal betrekking op de stad Londen in Groot-Brittannië. Et centrum van dee stad wödt [[City of London]] eneumd, et geheel van de stad wödt [[Groot-Londen]] eneumd. In de [[Verenigde Staoten van Amerika|Verenigde Stoaten]] bunt n alderbastend antal steedn en darpen eneumd noar de Britse heufdstad. == Etymologie == De name London is ofkomstig van de Latiense name [[Londinium]], want Londen was sticht deur de [[Romeinse leger|Romeinen]] tiedens eure heerschoppi-je oaver et eilaand. Et was de heufdstad van de Romeinse [[previnsie]] Britannia. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Stad in et Verienigd Keuninkriek]] [[Kategorie:Plaots in Engelaand]] to17i5v3knz9x69hr6ej222kj3nos6v 0 11268 81162 2008-09-07T10:46:55Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Gewelteekn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[gewelteekn]] lzspdjrgkym1p5n3ghb8gs9chgissnt 0 11270 81174 2008-09-07T11:52:59Z Ni'jluuseger 73 [[Effektpedaaln]] is ewiezig naor [[Effektpedaal]]:&#32;Enkelvold (zoas in artikel) wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Effektpedaal]] p613voirpnsentdryshi5cb2s63m9fd 14 11272 266571 260672 2013-05-10T18:27:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Schriever]] l18i49dv2yh2ujhkvuh10mdqfydjk3u 0 11273 93844 81185 2009-01-15T20:50:39Z Droadnaegel 1133 dubbele deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Heilige Roomse Riek]] ieddal68xjf68uq7x6f1uup7p23kzsu 0 11274 93845 81186 2009-01-15T20:51:53Z Droadnaegel 1133 dubbele deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Heilige Roomse Riek]] ieddal68xjf68uq7x6f1uup7p23kzsu 4 11280 258646 239356 2013-03-11T11:55:39Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 34 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4063328]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki This was the local page (nds_nlwiki) of the project "[[:de:Benutzer:Stefan Kühn/Check Wikipedia|Check Wikipedia]]". * More features and statistics in the <span style="background-color:yellow;">[http://toolserver.org/~sk/cgi-bin/checkwiki/checkwiki.cgi new interface]</span> * This output isn't supported anymore. Please change your page into your local projectpage. All data will be available in the new interface. 38u729yo9v62k2l0156hcuhabtx5seg 0 11285 292091 292090 2016-12-09T09:36:24Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki De '''Gondelvoart in Breevoort''' is n joarleks weerummekommende [[Gondelvoart]] dee vanof [[1928]] op de olde [[stadsgrachte]] van [[Breevoort]] wöd eholden in den [[Gelderlaand|Geldersen]] [[Achterhook]]. Et besteet uut nen tocht van deelnemmende voartuugen dee gin [[gondel (boot)|gondel]]s bunt moar vlotten met verlechte kunstveurwarpen. ==Geskiednis== Vanof 1928 wierd an-evangen met de joarlekse voart. Et bestuur van de Veraeniging Volksfeest had in [[Laeg-Keppel]] nen gondelvoart ezene en skref doarnoa in de Aaltensen Krante: ‘Doar veel zo'n waterfeest gans in de smaak. Veural bi-j aovond as alles feestelek verlecht wödt, bunt skitterende anzichten te behoalen.’ Der waren dee eerste kere in Breevoort 8 kleine gondels, etrokken deur roeiboten en verlecht met vetpötkes en lenteerns. Tot 1934 hebt zie de gondelvoarte eholden, altied as veurbereiding op et volksfeest en ok in dee tied kwamen de kiekleu al wiet uut de umgaeving… ==Deurstart== Et Comité Volksfeest reep in [[1968]] de Breevoortse leu op, um op [[21 meert]] noar Zale Goldewiek te kommen met den slagzin: "Dit kan de gewoarwödding van et joar wödden". Den aovond is doar uut-ebreid esproaken oaver de Gondelvoarte en den uutkomst was: Wi'j goat et doon. In fabrieken en schoppen gingen zi-j anvangen. Vakleu wödden derbi-j eroopen. Et 2de waekende van september was et zowiet. Breevoort leep vol kiekleu um de gondelvoart te zeen. Op zoaterdagoavond ging et nog bi'jnoa mis. Deur nen alderbastenden wolkbreuk um 18 uur dreigden dee gondelvoarte in et water te vallen. Moar zeedoar, pastoor Metternich bad tiedens de Heilige Misse um dreugte, de loch kloarden op en Breevoort belaefden nen dollen gondelvoartoavond. Wat völlen in dee tied neet wisten was, dat 40 joar doarveur, woonsdag [[15 augustus]] [[1928]] veur de allereerste kere in Breevoort ne gondelvoart te zeen was ewes. Vanof dee tied wöd de voart joarleks op et leste waekende van augustus en et eerste waekende van september. == Ni-je tied == Vandage bunt der 14 gröppen bouwers, woarbi-j 350 vri-jwillers ne rolle spölt, en steet vandage los van et volksfeest, en is zelf n volksfeest ewodden, mit ne broaderie, laevende muziek, en nen lechttocht deur de stad, woarbi-j völle inwonners tuunen en straoten hebt verlecht met lämpkes en vetpötkes. De Gondelvoarte is vandage n dag n deel van de Breevoortse kultuur ewodden. == Zee ok == * [[Liest van regionaole feesten]] ==Galleri-je== <gallery> Ofbeelding:Gondelvaart_bredevoort_1928.jpg|Gondelvoarte 1928 Ofbeelding:Breevoort_gondelvoart_2008-01140.jpg|Laevende muziek (2008) Ofbeelding:Breevoort_gondelvoart_2008-01150.jpg|Gondel met lämpkes (2008) Ofbeelding:Breevoort_gondelvoart_2008-01180.jpg|Gondel met lämpkes (2008) Ofbeelding:Breevoort_gondelvoart_2008-01332.jpg|Op Riege (2008) Ofbeelding:Breevoort_gondelvoart_2008-01342.jpg|Ofsluting met vuurwark (2008) Ofbeelding:Breevoort_gondelvoart_2008-01442.jpg|Nen verlechten tuun (2008) Ofbeelding:Breevoort_gondelvoart_2008-01445.jpg|Broaderie (2008) </gallery> == Uutgoande verwiezing == *[http://www.gondelvaart-bredevoort.nl Bronne gondelvaart-bredevoort] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Evenement]] [[Kategorie:Kultuur]] [[Kategorie:Achterhook]] [[Kategorie:Aalten]] m1as6ylt89jromt2bf4079zdfnl9m4b 0 11286 272431 263485 2013-12-19T21:47:24Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata ([[nl:Gevelteken]] staond al op wikidata) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Peardeköppe.JPG|thumb|t Lös Hoes bie [[Oatmöske]] met peardeköppe an de weendvearn]] n '''Gewelteekn''' is n rechtopstoand sierhoolt boawnan n kop van t hoes. Mangs is t vaste maakt, of oonderdeel van n [[oelebret|oelebröd]] in n nok van t hoes. Gewelteekns komt in heel [[Neerlaand]] vuur, mear beent t meest in [[Tweante]] en n [[Achterhook]] te veendn. ==Soortn== [[Ofbeelding: Twentse-Geveltekens-1.jpg|thumb|right|100px|Gewelteekn met leawnsboom, kruus, aanker en hart]] [[Ofbeelding: Doonderbessem1.JPG|thumb|Doonderbessem met zunnerad]] Dr beent 2 soortn gewelteekns: *peardeköppe *doonderbessems **[[rooms-katholiek|kattolieke]] teekns **[[protestaant]]se teekns **aandere (Heednse) teekns ===Peardeköppe=== De gekruuste peardeköppe komt in [[Tweante]] en n [[Achterhook]] nog mear weainig vuur. Vake beent t versierde oeteandes van de boetnste weendvearn, en slim verseempeld. n Bekeandn veundst van weendvearn met peardeköppe is edoan in de putte van [[valborg]] [[Altenburg]] in [[Hessen-Nassau]]. Disse komt oet t eerste joarhonderd v. Chr., en hebt ne [[germanen|germoanse]] beduding. Dit is n euldstn veundst van peardeköppe. n Vörm is meesttieds t zelfde, en t maakt doarbie neet oet wodöanig nen vörm t dak zelf hef. Ne verkloarige vuur de peardeköppe mut in t oolde Heednse geleuf ezocht wordn. In vuurkristelike tiedn wördn zelfs echte peardedoodsköppe gebroekt. Later wördn disse in t weendvearnhoolt verwoarkt. De peardeköppe zoln ongeluk wearn zo as zeekte, stoarfte, geeste, ezw. Doarnöast was t kruus wat de köppe saamn maakn neudig um n nokbalkn te dreagn. Seend t midln van t 18e joarhonderd wördn de peardeköppe al mear vervöngn duur kattelieke of protestaantse teekns, dee at tusken de weendvearn an n nok eneageld wördn. In dee tied wör dr nog wal boawn de nienduurn (de grote inriejduurn) peardeköppe eheuldn, mear an t boawneande köm n gewoon kruus. ===Doonderbessems=== Vroger was t gebrukelik um [[doonderbessem]], of ''doonderboard'' (hoeslook) op t dak te loatn gröain um t dak good vaste te legn. Doarumme was t ook symbolies, umdet t pleantjen dus beskoarmige beud. t Kristendom verdrung disse tradisie en zorgen det t als "duwels" wör besteampeld. Mear de boern woln dr nog neet of, en gebreukn ne verseempelde ofbeeldige van n doonderbessem in öare gewelteekns. De doonderbessems hebt op völle plaatsn de peardeköppe verdrungn. Ze woarkn bie [[onweer|doonderskoer]] ook better as beskoarmige teegn inslag van t löchtn, umdet ze wat heugerder beent. Vuurdet t kristendom köm, hadn doonderbessems vake heednse ofbeeldiges, zo as n zunnerad, koornoarn of zwaann. Disse wördn met de kristening tot kristelike teekns verdreeid.<ref>http://members.home.nl/g.vaanholt/gevel2.htm</ref> ====Kattolieke teekns==== Kattolieke gevelteekns hebt vake kristelike ofbeeldings, met mangs oolde heednse invloodn. Ne völle vuurkomnde kombinasie is t ''Geleuf, hoppe en leefde'', in de vörme van n kruus, aanker en herte. Mangs wordt hier dan nog n leawensboom of koornoarn bie edoan. As vroger ene van de keender oet n gezin ne opleaidige as misdeender of aandersoortig geestelik leawn invuldn, wör dr n miskelk in t gewelteekn verwoarket. n Peunt van völle vroagn is t Hosti-teekn, umdet den roondn vörm eawnwal ne ofbeeldige van de moane of de zunne kan wean.<ref>http://www.geocities.com/twentschgenootschap/geveltekens.htm</ref> ====Protestaantse teekns==== Umdet protestaantn vanoet öare oawertuging gin ofbeeldiges van koarkelike dinge magnt maakn, beent öare gewelteekns vake sober. Hervörmden hebt vake ne lelie of nen leawnsboom (dus feailik toch n heednsen doonderbessem) op n gewel. Vake is t herte dr ook nog bie in edoan. ====Aandere (Heednse) teekns==== De meeste van ooldsher heednse teekns beent verdreeid en hebt ook ne kristelike beduding. t Zunnerad kan zo ook wiezn op t licht van [[Jezus|Kristus]], n doonderbessem kan ook n leawnsboom beduudn en moanestaandn wördn heailige hosti's. Ook wordt r nog steeds wal pearde in de teekns verwoarket, mear det is mear as earbetoon an t Sassise oarfgood. Wier aandern nemt t volksgeleuf met n knipeugken en hebt n oetneugnd borrelgleasken in t gewelteekn. ==Oawerzicht van teeknoonderdeeln== De volgende ofbeeldings wordt vake gebroekt in gewelteekns. Ze hebt allemoal ne eegne gedachte. ===pearde=== In t boernleawn van hoonderden joarn terugge warn pearde onmisber. Ze steundn ook symbool vuur vruchtberheaid en kracht. Vearder is t bekeand det in t vuurkristelike geleuf peardeköppe gebroekt wördn as ofwearing teegn t kwoad. ===leawnsboom/doonderbessem=== n Leawnsboom is ene van de euldste [[Germoanen|germaanse]] teekns van vruchtberheaid, en kan verwiezn noar n leawnsboom [[Yggdrasill]] oet de Germaanse Mythologie. Aanderzieds is de gedachtensproonk noar de [[meiboom]]vierings, dee't ook in t [[Neersassies]]e gebeed nog wal vuurkomt, vlot emaakt. Vearder kan n leawnsboom stoan vuur n vast geleuf. ===Zunnerad=== Algemeen vuurkomnd vruchtbarheaidsteekn. In de zunnekultus is t zunnerad t teekn van leawn en geluk. In Tweante keump t völle vuur in Roomske gewelteekns en hef dan de betekenis van 'Kristus, Lecht van de wearld'. t Zunnerad is woarskienlik oawer enömn oet de Noorse mythologie, woer t bekend steund as t Rad van [[Wodan]]. ===Wuuwnde koornoarn=== Teekn van n oogst, de dagelikse stoete, welvoart, röste en vrea. ===Aanker=== t Aanker is t algemeen bekeande teekn van de hoppe. Vake wörd'e saamn gebroekt met t kruus (geloof) en t harte (leefde). t Gleaske hierin köm wal es vuur in t gewelteken van n kafee. ===harte=== t Harte steet vuur de leefde. Bie de Roomsken kan t ook t heailige harte van Maria beteekn, of vuurkristelik as t teekn van Moder Earde, of de vrouwe in t algemeen. <ref>http://hetnoaberschop.nl/vereniging.html</ref> ==Rechtevoort== Duur de hudige [[dialektrenaissance]] goat wier völle leu op zeuk noar strek-eegne dinge. Nen roondgaank duur Tweante löt zeen det gewelteekns oaweral nog in trek zeent, en dr is zelfs in [[2009]] nen wedstried ewest vuur t ontwoarpn van gewelteekns. De inzeandings leutn zeen det gewelteekns met de tied met köant. Dr warn zelfs gewelteekns met [[islam]]itiese invloodn<ref>[http://www.tctubantia.nl/regio/5759531/Eiken-gevelteken-als-spiegel-van-de-moderne-tijd.ece Twentsche Courant Tubantia 5 november 2009 ''Eiken gevelteken als spiegel van de moderne tijd'']</ref> ==beuke== * [[Jan Jans (architect)|Jan Jans]], Everhard Jans (1964) ''Gevel- en Stiepeltekens in Oost-Nederland''. Uitgeversmij Van der Loeff bv, Enschede ==Reffereanties== {{bron|<references/>}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] rdnqtjtxqqcqidf52r00hwoshtpwsv4 6 11287 164033 81213 2010-10-18T21:48:30Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Boerderieje]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == t Lös Hoes bie Ootmöske met peardeköppe an de weendvearn. == Licentie == {{Bepark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Boerderieje]] khi63uypf86l6ch9kki8qsxuiqfnr2b 6 11288 81220 2008-09-07T13:27:19Z Woolters 62 Doonderbessem wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Doonderbessem == Licentie == {{Bepark}} lwaf7u9l624pugun2ghy9hq3ye7sfyf 0 11289 208890 81228 2011-10-03T07:32:10Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Jeuden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Jeuden]] mhyfrc16uztubhnzofgxkt4h0ag8af2 0 11291 208883 81231 2011-10-03T07:28:56Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Jeuden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Jeuden]] gtlb5lmu8x7vekd1xc3x071epelglb8 0 11292 208902 81232 2011-10-03T08:39:13Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Jeuden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Jeuden]] 4z8hbr1b4fnkwn3e2ld36hn2maure8u 0 11297 81245 2008-09-07T13:52:55Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Krante]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Krante]] 025qphfl8n6sj27phlw25run9wnepnf 0 11298 81246 2008-09-07T13:53:18Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Krante]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Krante]] 025qphfl8n6sj27phlw25run9wnepnf 0 11299 81249 2008-09-07T13:57:30Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Sokkeloa]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sokkeloa]] q0w5dh1rb9cjc576cv6cdmoockpu0if 0 11301 81266 2008-09-07T14:12:07Z Ni'jluuseger 73 [[Appel (vruch)]] is ewiezig naor [[Appel]]:&#32;Naor goed gebruuk wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Appel]] 67bf62m57wwowrf1clp1lecgynykfao 0 11302 81270 2008-09-07T14:17:31Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Begreefplak]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Begreefplak]] jxkcjx7ikt826tenupcc127tl7pncs0 0 11303 291210 276587 2016-11-03T16:39:16Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Neet Zuuver''' is n band oet t [[Tweante|Tweantse]] [[Eanter]]. Ze warn eerst n geleagnheaidsband, dee at meesttieds zo rondumme de ''Eanterse Daage'' optreadn deedn. Bekeande nummers vuur det feest dee at zee maakn beent: ''Mien Enters nös'', ''Oet Enter komme vie'', ''het Ganzenleed'', en völle andere nummers roondumme de Eanterse Daage. Op [[17 mei]] [[2008]] kömn ze met öare eerste CD: ''Neet Zuuver - Mer Wa Knap''. Doarop stoat allene nommers dee at ze zelf bedacht en eskreewn hebt. t Skiefken kostn €10,- en as t n betjen in de buurte besteld wör, gung de leedn van de band zelf bie de besteller an um te bezorgn. In augustus 2008 warn ze te heurn bie [[RTV Oost]] en steundn ze in de Sterrenparade van [[Willie Oosterhuis]]. Al vlot kreeg [[Radio NL]] dr ook locht van en de [[Omrop Fryslân|Freeske Umroop]] bleef neet achter. ==Plaatnriege== *''Neet Zuuver - Mer wa Knap'' (2008) * ''Neet Zuuver - Ik bin Twentenaar (single, 2014)'' ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.neetzuuver.nl www.neetzuuver.nl offisjele webstea van Neet Zuuver] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse muziekgroep]] [[Kategorie:Dialektmuziek]] [[Kategorie:Wierdn]] 37v4yli7bxovtm081md8j27qyl94pxo 0 11304 271860 269230 2013-12-07T00:51:32Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == ;jannewaori * [[16 jannewaori|16]] - De Fransen bezet [[Utrecht (stad)|Utrecht]]. * [[18 jannewaori|18]] - Vanuut Scheveningen verslöt stadholder [[Willem V van Oranje-Nassau|Willem V]] met ziene zönnen et laand, en zöch asiel in Engelaand. * [[24 jannewaori|24]] - [[Oavergave van den Nederlaandsen vloot an de Franse kavalerie]] in [[Den Helder]]. ;april * [[8 april|8]] - Den lateren könning [[George IV van et Vereanegd Könninkriek|George IV]] geet trouwen met [[Caroline van Brunswijk]]. * [[16 april|16]] Et [[Verdrag van Den Haag]] met Frankriek mek de jonge [[Bataafse Republiek]] tot nen [[vazalstoat]]. ;juli * [[22 juli|22]] - Frankriek sluut de [[Vrede van Bazel (1795)|Vrea van Bazel]] met Spanje, dat zien deel van [[Hispañola]] möt afstoan. ;augustus * [[16 augustus|16]] - In de Leeuwarder [[Jacobienerkarke]] wodt de groaven van de Friese stadholderleke familie eschonden deur [[Patriotten]]. * [[17 augustus|17]] - Slavenopstaand, an-evoerd deur [[Tula (Curaçao)|Tula]] ;oktober * [[1 oktober|1]] - De [[Zudeleke Nederlanden|Oostenriekse Nederlanden]], et [[prinsbisdom Luuk]], [[Maastricht]] en umgeaving en et Prusiese [[Hartogdom Kleef|Kleef]] wodt as "Départements belgiques" deur de [[Frankriek|Franse Republiek]] in-enommen. * [[Eerste Franse Republiek|Frankriek]] sluut de [[Vrede van Bazel (1795)|Vrede van Bazel]] met [[Praissen|Prusen]] ([[5 april]]), [[Spanje]] ([[22 juli]]) en [[Hessen-Kassel]] ([[28 augustus]]). * [[5 oktober]] : In Frankriek wöd den royalistiesen opstaand bi-j de Saint-Roch karke in Paries deur [[Napoleon Bonaparte]] neer-eslagen. * [[13 december]] Nen [[meteoriet]] tröf [[Wold Newton]] in et Engelse [[Yorkshire]]. Later zol den [[sciencefiction]]skriever [[Philip Jose Farmer]] dizze gebeurtenis as groand veur ziene [[Wold Newton family]] verhoalen gebruuken. * [[Koerland]] wöd een deel van [[Ruslaand]]. * [[Zweden]] erkent as eerste könninkriek de [[Franse Republiek]]. * Daarde [[Poolse delingen|Poolse Deling]]. * In de [[Bataafse Republiek]] wodt de previnsies vervangen deur departementen. Et grootste deel van Frieslaand geet samen met [[Grunnen (provìnzie)|Grönnen]] op in et departement van den Eems terwiel [[Zevenwolden]] bi-j et departement van den [[Olde Iesel]] kwam. * De [[Heerlekheid]] [[Breevoort]] geet vort under de [[Bataafse Republiek]] * Fort [[Edmonton]] ([[Canada]]) wöd sticht deur de [[Hudson's Bay Company]]. * [[Verdrag van Madrid]]. Spanje dreg gebeed ten oosten van den Mississippi an de VS oaver (under andere [[Alabama]]). == Geboaren == * [[15 febrewaori]] - [[Ary Scheffer]], Nederlaands-Fransen kunstskilder * [[14 april]] - [[Pedro Albéniz y Basanta]], Spaansen [[komponist]], muziekpedagoog, organist en pianist (oaverleaden [[1855]]) * [[16 september]] - [[Saverio Mercadante]], Italiaansen operakomponist * [[31 oktober]] - [[John Keats]], Engelsen [[dichter]] * [[2 november]] - [[James Knox Polk]], elfden [[president van de Vereanegde Stoaten]] * [[4 december]] - [[Thomas Carlyle]], Engelsen essayskriever * [[21 december]] - [[Leopold von Ranke]], Duutsen historikus * [[22 december]] - [[Thomas Ainsworth]], grondlegger van de Twèentse textielindustrie == Oaverleaden == * [[3 jannewaori]] - [[Josiah Wedgwood]] (64), pöttenbakker * [[26 jannewaori]] - [[Johann Christoph Friedrich Bach]] (62), Duutsen [[komponist]] * [[11 febrewaori]] - [[Carl Michael Bellman]], [[Zweden|Zweedsen]] [[dichter]] en [[komponist]] * [[21 meert]] - [[Giovanni Arduino]] (80), geoloog * [[8 juni]] - [[Lodewiek XVII van Frankriek]] (10) * [[31 augustus]] - [[François Philidor]] (68), [[Frankriek|Fraansen]] meister in [[blindschaken]] * [[19 september]] - [[Tula (Curaçao)|Tula]], unofhänkelekheidsstrieder en anvoerder slavenopstaand, ter dood ebracht in Curaçao * [[6 november]] - [[Georg Benda]] (73), Tsjechischen komponist, klavecinist, violist en hoboïst oqejeewk6jw3lnt8svyewbngcb6tyxc 0 11305 258627 252934 2013-03-11T11:55:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 122 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7580]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[Zweden]] steet bi-j et [[Verdrag van Abo]] een deel van Zuud-oost Finlaand of an [[Ruslaand]]. == Geboren == ;januari * [[18 januari]] - [[Louis-Claude de Saint-Martin]], [[Frankriek|Fraansen]] skriever en filosoof ;februari * [[19 februari]] - [[Luigi Boccherini]], Italiaansen [[komponist]] en cellist (oaverleaden [[1805]]) * [[28 februari]] - [[Carolina van Oranje-Nassau]] (oaverleaden [[1783]]) ;april * [[13 april]] - [[Thomas Jefferson]], daarden [[President van de Vereanegde Stoaten]] ;mei * [[24 mei]] - [[Jean-Paul Marat]], Fransen vri-jheidsstrieder ;juli * [[14 juli]] - [[Gavrila Derzjavin]], Russiesen dichter ;augustus * [[26 augustus]] - [[Antoine Lavoisier]], [[Frankriek|Fraansen]] [[scheikundige]] ;september * [[11 september]] - [[Nicolai Abraham Abilgaard]], [[Denemarken|Deensen]] [[Kunstskilder|skilder]] en [[architect]] * [[17 september]] - [[Markies de Condorcet]], [[Frankriek|Fraansen]] [[wiskundige]], [[skriever]] en [[politikus]] ;oktober * [[2 oktober]] - [[Marthe Poulain de la Forestrie]], Franse martelaresse uut addeleke familie, zalig verkloard in [[1984]] (oaverleaden [[1794]]) * [[5 oktober]] - [[Giuseppe Gazzaniga]], Italiaansen [[komponist]] ;doatum onbekend * [[Franciscus Xaverius Bianchi]], bieg. den Apostel van Noapels, Italiaansen priester (oaverleaden [[1815]]) == Oaverleaden == * ... t55fsqooolki7ihm2ar3baeu7yz2nf6 0 11306 262691 258628 2013-05-04T19:51:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Schaardijk Kralingse Veer.jpg|thumb|right|250px|Et Kralingse veer in 1750]] '''Jan de Beijer''' ([[Aarau (stad)|Aarau]] ([[Zwitserlaand]]), [[24 september]] [[1703]] - [[Emmerik]], [[15 februari]] [[1780]]) was nen [[Nederland]]sen [[tekenaar]] van stads- en darpsgezichten uut de [[18e eeuw|18de eeuwe]]. ==Laevensloop== Jan de Beijer is geboaren in Zwitserlaand, woar zien vader Johan Jacob de Beijer [[huurling]]en weerf veur de [[Republiek der Zeuven Veraenegde Provinsien]]. Toon hi-j 6 joar old was verhuusden Jan de Beijer met ziene olders noar [[Emmerik]]. Rundumme [[1722]] ging Jan de Beijer noar Amsterdam um bi-j [[Cornelis Pronk]] et tekenvak te leern. Cornelis Pronk (Amsterdam, 1691-1759) was in dee tied den bekendsten topografiesen tekenaar van de Nederlanden. Noadeen wonden De Beijer in Emmerik en [[Vierlingsbeek]] van woaruut hi-j tochten undernam um tekeningen te maken in [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]], [[Gelderlaand]], Oostelek [[Noord-Braobant|Braobant]] en et gebeed van den Nederrien van Emmerik en [[Kleef]] tot Uerdingen. Völ van ziene warken wodden as ofbeelding in beuke op-enommen, woaronder "Het Verheerlykt Nederland", ne uutgave in 9 delen van 1745 tot 1774. Ok wodden ziene tekeningen völ deur partikulieren ekocht. In [[1751]] vestigden De Beijer zich in Amsterdam, woarnoa den noadrök van zien wark op et gebeed rundumme Amsterdam en Haarlem kwam te liggen. Noa ziene warkzaome tied in Amsterdam ging De Beijer vort noar et gebeed rundumme Kleef (woar is unbekand). Hi-j oaverlaed in Emmerik. ==Tentoongesteld wark van Jan de Beijer== Warken van Jan de Beijer wodt onder meer bewoard in: * [[Rieksprentenkabinet]] in [[Amsterdam]]. * [[Stadsarcheef Amsterdam]]. * Museum B.C. Koekkoek-Haus in Kleef * Rheinmuseum in Emmerik * [[Windsor Castle]] bi-j [[Londen]]: ofbeeldingen van Emmerik en [[Xanten]] * Städelsches Kunstinstitut in [[Frankfurt am Main]] * Gemeentemuseum in [[Arnem]] * Staedelek Museum in [[Zwolle]] {{commonscat|Jan de Beijer}} {{DEFAULTSORT:Beijer, Jan De}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Kultuur]] 72apyuierh7bf2sx0k9xcawwmxvw64q 0 11308 258626 254851 2013-03-11T11:55:09Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 122 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6741]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} [[Ofbeelding:Monumento a Miguel de Cervantes.jpg|thumb|right|262px|Cervantes-monument in Madrid]] == Gebeurtenissen == === Europa === * [[Miguel de Cervantes|Miguel de Cervantes Saavedra]] (1547-1616), Spaansen roman- en toneelskriever, guf zien book [[Don Quichot|Don Quichot van la Mancha]] uut. * [[1 april]] - [[Paus Leo XI]] volgt [[Paus Clemens VIII]] op. * [[16 mei]] - [[Paus Paulus V]] (Camillo Borghese) volgt Paus Leo XI op. * [[5 november]] - [[Buskruutkomplot]] ("Gunpowder Plot") in Londen (Engelaand), ne poging tot stoatsgrepe van underdrökte [[Rooms-Katholieke Karke|kattolieken]] o.l.v. [[Guy Fawkes]] === Weald === * [[13 april]] - In [[Ruslaand]] begunt de '''[[Tied der Troebelen]]''' met et oaverlieden van [[Tsoar]] [[Boris Godoenov]]. * [[3 november]] - Prins Salim volgt zienen oaverleaden vader op as vörst van et [[Mogoelriek]]. Hi-j geet regieren as [[Nuruddin Salim Jahangir|Jahangir]]. == Geboaren == ;april * [[8 april|8]] - [[Filips IV van Spanje]], könning van [[Spanje]] van [[1621]] tot [[1665]] (oaverleaden [[1665]]) * [[18 april|18]] (gedeupt) - [[Giacomo Carissimi]], Italiaansen komponist (oaverleaden [[1674]]) ;doatum unbekend * [[Louys Trip]], handeloar in iezer, woapens en koggels, en ene van de opdrachtgeavers veur den bouw van et [[Trippenhuus]] (oaverleaden [[1684]]) * [[Breevoort]] kreg ne ni-je stadspoorte, woarbi-j de middeleeuwse [[Aalterpoorte]] vort geet. == Oaverleaden == ;meert * [[3 meert|3]] - [[Paus Clemens VIII]] (69), geboaren as ''Ippolito Aldobrandini'' ([[paus]] van 1592 tot 1605) ;april * [[6 april|6]] - [[John Stow]], Britsen historikus * [[13 april|13]] - Tsoar [[Boris Godoenov]] (54) * [[27 april|27]] - [[Paus Leo XI]] (69), geboaren as ''Alessandro de' Medici'', [[paus]] in 1605 ;september * [[24 september|24]] - [[Manoel Mendes]] (58 ?), Portugesen komponist ;oktober * [[15 oktober|15]] - [[Akbar de Grote]] (63), keizer oaver et [[Mogoelriek]] d5w771nkz20jfcub0at0vt8pwz9k6ni 0 11309 268162 261610 2013-06-10T20:47:51Z Droadnaegel 1133 interwiki op wikidata wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} ==Gebeurtenissen== * De Vrea van Paries be-endegt den [[Veerden Engels-Nederlaandsen Oorlog]]. * Amerikaansen stoatsman, geleerden en filosoof [[Benjamin Franklin]] stelt veur dat leu s zommers wat vrögger goat opstoan. H-ij güf doarmet den anzet um een soort ''[[zommertied]]'' in te voeren. Dat leavert volgens um ne anzeenleke bespoaring op an keersen. * [[15 september]] - [[Vincenzo Lunardi]] löt in Schotlaand nen [[waterstof|waterstofballon]] op, moar wal wat moanden later, noa professor [[Jacques Charles]], den op 1 december 1783 vanuut Versailles was op-esteggen. * Den [[Lodewijk Ernst van Brunswijk-Lüneburg-Bevern|hartog van Brunswiek]] wöd edwongen et laand te verloaten, noadat bekend wöd dat hi-j nog altied en heimelek den roadgeaver van stadholder [[Willem V van Oranje-Nassau|Willem V]] is. *[[8 oktober]] - Op den [[Schelde (rivier)|Schelde]] wöd den [[Kettelkrieg]] uut-evochten tussen de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]] en [[Habsburgse monarchie|Oostenriek]]. Et enige schot dat in dit treffen wöd elost tröf nen soepkettel. * In Nada ([[Japan]]) wöd [[ries (Oryza sativa)|riest]] poliesten met [[Watermölle]]s standoard. Dit endegt in ne veul verfiender [[sake]]. In plaatse van rundumme 25 [[kilogram|kilo]] veur 10% te poliesten kan d'r noo 2400 [[kilogram|kilo]] per [[dag ]] veur rundumme 25% poliest wödden. Een ander gevolg is dat [[sake]] neet meer et hele [[joar]] [[Sake brouwen|ebrouwen]] höf te wödden. * [[Willem V van Oranje-Nassau|Stadholder Willem V]] kreg twee [[olifanten]] ten geschenke uut [[Ceylon]]. Hans en Parkie bunt neet de eerste olifanten in Nederlaand, [[Rembrandt van Rijn|Rembrandt]] tekenden ok al nen olifant. * Nen trop [[exercitiegenootschap]]pen van de [[patriotten]] sluut de ''Akte van Verbintenis'', nen oaverenkomst van wederziedse hulpe en bi-jstand. *In [[Breevoort]] blek noa n underzeuk deur den Nederlaandsen Stoat dat inwonners völle stadwallen of-egraoven hadden um doar greunte te verbouwen, en doarveur muurn en poorten of-ebrokken hadden ==Geboaren== * [[22 juli]] - [[Friedrich Bessel]], [[Heilige Roomse Riek|Duutsen]] [[astronoom]] en [[wiskundige]] * [[26 september]] - [[Christoph Hansteen]], [[Noorwegen|Noorsen]] [[astronoom]] en [[natuurkundigen]] * [[7 oktober]] - [[Karel XIII van Zweden]], könning van Zweden en as ''Karel II'' könning van Noorwegen (oaverleaden [[1818]]) * [[24 november]] - [[Zachary Taylor]], twaalfden [[president van de Vereanegde Stoaten]] ==Oaverleaden== * [[1 juli]] - [[Wilhelm Friedemann Bach]] (73), [[komponist]], den oldste zunne van [[Johann Sebastian Bach]] * [[31 juli]] - [[Denis Diderot]] (70), Fransen skriever en filosoof kvrkah6qsd2sl0djmxxwvvnvkd9obia 0 11310 262822 258881 2013-05-04T20:32:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:gondola.JPG|thumb|250px|right|Gondel in Venetië]] Nen '''gondel''' ([[Italioans (toal)|Italioans]]: gondola) is n voartuug dat heufdzoakelek in [[Venetië (stad)|Venetië]] wödt ebruukt veur et vervoeren van leu en good. ==Geskiedenis van den gondel== De Venetioanen vestigden zich in de [[5e eeuw|15de eeuwe]] noa [[Christus (Jezus)|Christus]] op de eilaanden van de [[lagune]] bi-j et teggenwoordige [[Venetië (stad)|Venetië]], zodat [[barboar|barboaren]] eur neet konden bereiken. De lagune bestoand uut kleine eilaanden met n netwark van smalle kanalen, neet deep genog veur de grote zeeskeepn van de barboaren. Et laeven op de lagune wodden meugelek emaakt deur et gebruuk van nen smallen, lechten boot den leu en good kon vervoeren. Dizzen [[boot (voartuug)|boot]] wodden bestuurd deur nen enkelen roeier den op de achterkante van den boot stoand, zodat e good zicht had. Veur de besturing en veurtstuwing maken e gebruuk van nen enkelen roeireem in nen open [[dol]]. Deurdat den reem lange was en veurzeen van een groot blad kon den stoanden roeier beste slagen maken. Dit voartuug kö'w as den veurloper van de gondels van vandage zeen. Al in de [[11e eeuw|11de eeuwe]] mot dit voartuug in de lagune evoaren hebben. Pas uut skilderi-jen uut de [[15e eeuw|15de eeuwe]] is bekend hoo-t dee gondels deruut zagen. ===Gondelier=== Den 'bestuurder' en roeier van den gondel neumt ze gondelier. Et is ne ere dizzen taak te hebben. Kandidoaten mot n zwoar examen ofleggen en der bunt völle anmeldingen. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Skip]] jvuqwfwg6cgkpr5y0ziw8bg20mat4am 0 11311 81448 2008-09-08T09:43:07Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Koezedokter]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Koezedokter]] p5ny51nkxxyeh8j90plukmufq0hikvk 0 11312 81449 2008-09-08T09:46:02Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Tillefoon]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tillefoon]] hy2nn8n1t21wf75qbf3in39z6w133sf 0 11313 81456 2008-09-08T09:55:05Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Klemboon]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Klemboon]] p27d2ax3flebhwbk1emxne96eh9knbm 0 11314 258880 253740 2013-03-11T12:01:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 162 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2430]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in dit jaor == Gebeurtenissen == * Stadsgezichte van [[Breevoort]] wödt bescharmd verkloard == Geboaren == * [[31 meie]] - [[Robert Gesink]], wielrenner * [[21 augustus]] - [[Wout Brama]], voetballer == Uut de tied == * [[22 juli]] - [[Ede Staal]] (44), Grunningse streektaalarties jbifvny6qzjwe9vo9eiwuw9h1a676qu 0 11315 258879 253746 2013-03-11T12:01:11Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 165 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2065]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in dit jaor == Gebeurtenissen == * [[Breevoort]] wöd Nederlaandse [[bookestad]] == Geboaren == * [[5 meert]] - [[Bregje Heinen]], model oet Borkulo == Uut de tied == * [[Karel Diederik Schönfeld Wichers]], skriewer in t Riessens t498je08kikw0k0b372cmo4ssvsqrd4 0 11316 258878 254824 2013-03-11T12:01:10Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 141 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7819]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * Ene van de eerste [[Vaar-en-moor-fietse|vaar-en-moor-fietsen]] kump uut dit joar. == Geboaren == * [[9 meert]] - [[G.B. Vloedbeld]] (schriever in t [[Tweants]]) == Oaverleaden == * ... goaeq2t1kn920cxr6zr8dfd9bkje49g 0 11317 263157 258877 2013-05-04T22:39:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sebastiaan_Lille.jpg|thumb|250px|<center>Leaden van de schutteri-je Sint-Sebastiaan uut Sint-Huubrechts-Lille (21 mei 2005) </center>]] ==Verleaden== De '''schutteri-je''' of et '''schuttersgilde''' was n soort [[burgerwacht]] of tröpken soldoatn dee in de [[Middeleeuwn]] wodden op-ericht um de [[Stad (woonstee)|stad]] of et [[darp]] te bescharmen bi-j nen anval en de orde te holden bi-j oproer of braand. Zie waren mangsmoal groepeerd volgens et woapen dat zi-j bruukten: de [[Boage (woapen)|handboage]], de [[kruusboage|vootboage]] of et [[gewear]]. Eure oefenplaatse, ok wal dolen geneumd, hadden zie mangs op vri-je ruumtes binnen de stad, kortbi-j de [[stadsmure]]n. ==Vandage== Vandage bunt der nog schutteri-jen, moar zi-j hebt alleneg nen folkloristiesen taak. Dee schutteri-jen holdt joarleks verskillende keren nen optocht en scheet met nen buks. Iedere regio hef ziene eigen gedragsreagels rundumme et scheten. Der bunt schutteri-jen dee meujte hebt um eur gilde leavend te holden. Veur völle gilden is den anwas van ni-je en jonge leaden n vroagstuk. Een warkzoam ledenbestaand is unmisboar um dizze kultuurhistoriese tradisie in leaven te holden. Met initiatieven als het Kinder-OLS en de Sjottesjool wordt al prebeerd um dit veur mekare te kriegen. ==De schutters== De schutteri-je was onmisboar veur et plaatselek gezag, umdat dee officieren wödden beneumd deur et stadsbestuur. Um toe te treaden tot de schutteri-je mössen zie in stoat wean de uutrusting te betalen: den anschaf van n [[gevechtswoapen|woapen]] en [[uniform]]. Den voandrig was mangs nen ongetrouwden kearl, den [[kapitein (rang)|kapitein]] neet altied ofkumsteg uut de wiek. Et uutdenen van dee tied blek mangs nen opstap te wean tot andere, belangrieke posten. Bi-j toerbeurte (ene kere in de moand) leep den schutterswacht under leiding van nen officier. Et streaven was dat op elke 100 inwonners dree tot de schutteri-je zollen beheuren. Doopsgezinden waren in den 16den, 17den en 18den eeuwe uut-eslotten van nen taak in de schutteri-je en betaalden doarumme döbbele belasting. Kattelieken wödden too-eloaten tot de leagere umgeaving. Leu in deenst van de stad, zoas den veurgänger, den stadsdokter, den skoolmeister, den köster en de bier- en turfdraegers hoofden neet te denen. (De bier- en turfdraegers mösten in-ezat können wodden bi-j et braandspuutgilde um de pompe te bedenen). Ok van jödden in de stad wöd geen gebruuk emaakt. In de stad [[Grunnen (stad)|Grün]] bestoand de merkwoardege bepoaling dat "zönnen van kappers gene officieren in de schutteri-je konden wodden". ==Neergang in de 18de eeuwe== In 1748 eisen de [[Dolisten]] van stadholder [[Willem IV van Oranje-Nassau|Willem IV]] de officieren te loaten beneumen deur de burgeri-je. Willem IV weigerden, toon zie et in sommige wieken neet ens kon wödden oaver de wieze van warving. In de tweede helfte van de 18de eeuwe was de schutteri-je in-eslaopen en oaverweagend prins-ezind. Doar wodden mangs ene keer in et joar oefend. Et blek ok nog meugelek umme zich uut te kopen veur et wachtlopen. Doar kwam völle genöäl op de organisasie. De [[patriotten]] hebt in 1783 probierd de schutteri-je ni-j leaven in te bloazen of ne andere meugelekheid op te richten. In völle steadn ontstoanden genotschappen in et woapenoefenen, vri-jkorps of vri-jwillige schutteri-jen, woarvan iederene lid kon wödden. De officieren wödden ekozzen deur stemmen. Dee oefenende veurgängers en koopleu wödden deur prins-ezinden uut-ejouwd. In [[Grunnen (stad)|Grün]] warkten et vri-jkorps "[[Voor Onze Duurste Panden]]" samen met de Gröninger Schutteri-je. [[Ofbeelding:Onderscheidingsteken voor langdurige dienst als officier der Schutterij 20 jaar.jpg|right|200px|Et Underscheidingsteekn veur langduregen dienst as officier der Schutteri-je]] Et stelsel van schutteri-jen warkten neet meer noar tevreadenheid noa 500 joar. Der is in de Franse tied nog joarenlang esteggeld um et vroagstuk op te lossen. Uutendelek wodden under [[Willem I der Nederlanden|könning Willem I]] de völle beroopsmoateger politie op-ericht. De schutteri-jen bleaven oefenen en wödden, net as de noa et opheffen van de schutteri-je in-estelden laandweer en laandstorm, as ne bruukboare onderstönning bi-j krieg en opstaanden ezene. Könning Willem III gelassen in 1855 dat de officieren van de schutters n Underscheidingsteekn veur Langduregen Dienst zollen kriegen noa 15 joar dienst. Dit teekn was in vörm geliek an dat van de officieren van et leger moar lint en materioal verskilden. Dee schutteri-jen wödden pas in [[1901]] op-eheaven. ==Uutvoering schutterstaken== [[Ofbeelding:Schuttersgilde Bakel.jpg|thumb|left|250px|Schuttersgilde Boakel, Noord Braobant, Nederlaand]] De kanönne konden rundumme 1600 neet vaker as twee of dree keer in de 10 minuten wödden of-evuurd. Wödden zie te rappe herladen, dan was den loop nog te heite van et veurige schot en bestoand de meugelekheid dat et woapen oet mekare pleern. Noa elk schot was der ne underbreaking um den inwendegen mens te verstarken. De vechtjassen namen dan nen slomp [[bier]] want et water was in dee tied te voel um te drinken. Veur et in bedrief holden van ne [[batteri-je (krieg)|batteri-je]] (trop) kanönnen was ne hele schoare soldoatn neudig. Den kern van alles wodden evormd deur bemanningsleu van dee kanönnen. Dizze leu mössen in et vri-je veld wödden bescharmd teggen anvallen van [[Ruter|ruters]] en [[vootsoldoat|vootsoldoaten]]. Doarveur waren doar de [[piekenier|piekeniers]] mit eure [[lans (woapen)|lansen]] van 5,5 meter. Wieter waren doar den [[voandeldraeger]], den [[trommeloar|tamboer]] en den [[batteri-jkommandant]]. Elk kanon stoand op n understel, [[affuut]] eneumd. Beleageringsaffuten hadden grote wielen woardeur zie makkelek te verplaatsen waren. Dit soort geschut had twee wielen en ne zo-eneumde groandskuppe an de achterkante um tröglöppe teggen te goan tiedens et vuren. Ne schutteri-je had mangs ok n [[rolpeerd]]. Dit affuut hef n veertal kleinere wielen en was anvankelek veural op skeape te vinden. Den terögslag van dit woapen wodden teggen-egoane deur et met n flink touw vast te binden bieveurbeeld an nen boom, of an ringen in den [[stadswal]]. Later wodden ok dit soort op vestingwarken ebruukt. Nog altied bestoat der in [[Nederlaand]] en [[België]] schutteri-jen dee de olde tradisies in ere holdt. Zo is bieveurbeeld de [[schutteri-je van Geertruudenbarg]] reagelmoatig gangs um belangstellenden te loaten zeen hoo et der rundumme [[1600]] an too ging bi-j de [[kanon]]nen op dee [[Vesten|vestingwarken]]. Zie draegt dan volgens tradisie olderwetsen dracht en de leaden geft uutvoeringen met kanönnen. Ok de [[schutteri-je van Breevoort]] ku-j reagelmoatig an et wark zeen bi-j bieveurbeeld et [[volksfeest]]. [[Ofbeelding:Bartholomeus_van_der_Helst_-_De_bestuursleden_van_de_schutterscompagnie_van_St-Sebastiaan_te_Amsterdam.jpg|thumb|250px|<center>Bestuursleaden van den Amsterdamsen schutterscompagnie St. Sebastian </center>]] ==Schuttersstuk== Ne schutteri-je leet zich as et eaven kon op n skilderi-je vereeuwegen. Zie gingen veur den skilder stoan dee den opdracht kreg de heern zo mooi meugelek uut te beelden. Een veurbeeld van zo'n [[schuttersstuk]] is [[den Nachtwacht]]. Ieder lid van de schutteri-je betaalden den skilder, ofhänkelek van de plaats dee-t e innam op et skilderi-je. De schutteri-je was oaverigens neet zo bli-j met den aflöp: in plaatse van nen trop fiere en ordeleke kearls slilderden [[Rembrandt van Rijn|Rembrandt]] neet wat hi-j zag. [[Ernst van de Wetering]] verkloarden in 2006 dat den Nachtwacht ''... in zekere zin is mislukt en dat möt hi-j ewetten hebben. Rembrandt wol zowal den chaos van deur mekaar lopende leu skilderen, as et plaatsnemmen op riege zoas op alle veurgoande schuttersskilderi-jen oet dee tied .'') [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Kultuur]] [[Kategorie:Middeleewn]] [[Kategorie:Oorlog]] gn467yt09iw0sgxjc94tgyrgoi255ok 0 11318 81482 2008-09-08T16:40:32Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Tillefoon]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tillefoon]] hy2nn8n1t21wf75qbf3in39z6w133sf 0 11319 81483 2008-09-08T16:41:09Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Tillefoon]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tillefoon]] hy2nn8n1t21wf75qbf3in39z6w133sf 0 11320 279187 274982 2015-03-27T16:43:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Metaal''' is n [[Scheikunde|skeaikeundig]] elemeant oet ene van de volgende rieges van t [[Periodieke Elemeantnstelsel]]: * [[Alkalimetaaln]] * [[Eardalkalimetaal]] * [[Oavergangsmetaaln]] In t Periodieke Elemeantnstelsel stoat disse elemeantn leenks van de half-metaaln, of [[metalloïedn]]. Disse lignt op ne skune liene, van [[Boor]] (B) tot [[Pollonium]] (Po). Eankele bekeande metaaln beent [[iezer]], [[alluminium]], [[kopper]], [[nikkel]], [[lood]], [[zeenk]], [[tin]], [[goold]] en [[zilver]]. == Karaktertrekn van metaal == === Chemise karaktertrekn === t Belangriekste kenmoark is de lege [[elektronegativiteit]]. Hierduur trekt de elektroonn neet stoark noar n kern, en vormt doarduur makkelik positief belaadn [[ion|joonn]] en köant ze woarkn met stöffe dee at negatief belaadn joonn vormt, woerbie n [[zoolt]] ontsteet. De meeste metaaln beent chemies froai stöadig, mear alkalimetaaln (zo as [[noatrium]]) en eardalkalimetaaln (zo as [[magnesium]]) reageert onmeundig stoark. Wo edeler t metaal, des te slechter at t reageert. Metaaln dee at neet reageert met zoerstof en water, en dus neet [[roest]]et wordt '''edel''' eneumd. '''Onedele''' metaaln doot det wal. Doarnöast beent r ook nog metaaln dee at onmeundig slim met water reageert (natrium, kalium). Det wordt '''zear onedele''' metaaln eneumd. De [[edelmetaal]]n zo as goold, zilver en [[platina]] reageert egeet neet. === Tastbere karaktertrekn === Metaaln beent an de volgende peuntn te herkenn: * Ze hebt meesttieds n glemmig vuurkomn. * Ze beent onmeundig toa en te pletn. * Ze hebt meesttieds n hoog [[smeeltpeunt]] (behalve [[kwik]]). * Ze loatt makkelik elektrisiteit en wöarmte duur. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Matriaol]] 4smqbnn5r34450gl0f2twkvjhoyzdab 0 11321 258796 250860 2013-03-11T11:59:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 121 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6920]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == *[[2 juli]] - [[Slag bi-j Marston Moor]]: in den [[Engelsen burgerkrieg]] versloat de leagers van et parlement de tröppe van könning [[Karel I van Engelaand]]. Zie kriegen hierdeur gezag oaver Noord-Engelaand. *[[9 december]] - Könnegin [[Christina van Zweden (1626–1689)|Christina van Zweden]] wöd in-ehuldigd deur den Rieksdag van de veer staanden in et slot Stockholm. Doarmet kump een ende an et twaalfjoareg regentschap van den Rieksroad. *Den samen-egoane Nederlaands-Deensen vloot onder [[Maarten Thyssen]] verslöt in den [[Zeeslag in et Listerdeep]] bi-j den [[Deensen Belt]] nen Zweedsen vloot. *De Manchu Qing [[Chinese dynastie|dynastie]] verdrif de Ming *Dreuglegging van et [[Slotermeer (meer)|Slotermeer]]. * Beginne van de [[Qing-dynastie]] == Geboaren == ;april * [[3 april|3]] - [[Alessandro Stradella]], Italiaansen [[komponist]], zanger en violist (oaverleaden [[1682]]) ;mei * [[22 mei|22]] - [[Gabriël Grupello]], [[beeldhouwer]] (oaverleaden [[1730]]) ;augustus * [[12 augustus|12]] - [[Heinrich Ignaz Franz Biber von Bibern]], Oostenrieksen komponist en violist van Boheemse herkumst (oaverleaden [[1704]]) ;september * [[6 september|6]] (gedeupt) - [[Juan Cabanilles Barberá]], Spaansen komponist en organist (oaverleaden [[1712]]) * [[25 september|25]] - [[Ole Rømer]], [[Denemarken|Deensen]] [[astronoom]] (oaverleaden [[1710]]) ;december * [[30 december|30]] - [[Philips van Almonde]], Nederlandsen admiroal (oaverleaden [[1711]]) ;doatum unbekand * [[Václav Karel Holan Rovenský]], Boheemsen komponist, kantoor, kapellemeister en organist (oaverleaden [[1718]]) *In 1644 en [[1645]] wierd deur den stadholder [[Frederik Hendrik van Oranje-Nassau|Frederik Hendrik]] as heer van [[Breevoort]] toestemming egoavn veur den bouw van ne [[staandermölle]] op ene van den stads [[bastion|bolwarken]] '''Welgemoed'''. == Oaverleaden == ;juli * [[29 juli|29]] - [[Paus Urbanus VIII]] (''Maffeo Barberini'') (76), [[paus]] van 1623 tot 1644 ;september * [[30 september|30]] - [[Jan Baptista van Helmont]] - alchemist/chemicus ;datum onbekend * [[Joan Albert Ban]] (~47), Nederlaandsen [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-kattelieken]] priester, rechtsgeleerde, kanunnik, komponist en muziektheoreticus * [[Francisco de Santiago]] (~66), Portugesen komponist == Uut-egoaven == * ''Opera Geometrica'' deur [[Evangelista Torricelli]] nohvagpgyox8bih9otodsutepqkiue5 0 11322 258793 250344 2013-03-11T11:59:09Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 117 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6925]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * Beginne van den Venetioans-Turksen krieg den tot [[1669]] zol duren. Dizzen stried stelt de Republiek in stoat völle van Venetiës plaetse ovver te nemmen. * [[30 april]] - Nen Turksen vloot van 400 skeape zet koers, noar verluudt noar [[Malta (laand)|Malta]], en voart Kreta veurbi-j. * [[21 juni]] - Den Turksen vloot verandert van koers noar [[Kreta]]. Et al vanof [[1211]] [[Venetië (stad)|Venetioanse]] eilaand kreg te maken met nen inval den bi-j Kanea an laand geet. * [[2 september]] - Elisabeth van den Palts, de veurmoalege "winterkönninginne" van [[Bohemen]], legt eaven buten [[Den Haag]] den eersten steen veur n ni-j stadholderlek verblief: [[Paleis Huus ten Bosch]]. * Den [[Admiroaliteit]] van [[Frieslaand]] verhuust van [[Dokkum]] noar [[Harlingen (stad)|Harlingen]]. * [[Frederik Hendrik]] veroavert [[Hulst (Nederlaand)|Hulst]]. == Geboaren == * [[9 februari]] - [[Johann Aegidus Bach]], Duutsen organist (oaverleaden [[1716]]) * [[24 februari]] - [[Johann Ambrosius Bach]], Duutsen [[komponist]], violist en altviolist (oaverleaden [[1695]]) * [[30 november]] - [[Andreas Werckmeister]], Duutsen organist, orgelbouwer en muziektheoretikus (oaverleaden [[1706]]) * [[Philip Hacquart]], barokkomponist uut de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]] (oaverleaden [[1691]]) * [[Christian Ritter]], Duutsen komponist en organist (oaverleaden [[1717]]) == Oaverleaden == ;april * [[16 april|16]] - [[Tobias Hume]] (c. 75), Britsen officier en amateurkomponist ;augustus * [[28 augustus|28]] - [[Hugo de Groot]] (62), Nederlandsen rechtsgeleerden ;september * [[24 september|24]] - [[William Lawes]] (43), Britsen komponist inj3up88phuwf6319jqez3s6zgzm12r 0 11323 278676 258794 2015-03-22T21:03:18Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[Zénobe Gramme]], nen Belgiesen elektroingenieur vund den [[dynamo]] uut. * [[10 mei|10]] - De eerste transkontinentale [[spoorliene]] in de [[Vereanigden Stoaten]] kump klaor in [[Promontory]], [[Utah]]. * [[1 juli|1]] - In Nederlaand wöd et [[dagbladzegel]] of-eschaft. Kranten wödden de helfte goedkoper en dus veur völle leazers haalboar. * [[17 november|17]] - Et [[Suezkanoal]] wöd feestelek opend. * In [[Breevoort]] brend de mölle of. == Geboaren == ;januari * [[2 januari|2]] - [[Michail Doliwo-Dobrowolski]], Russiesen uutvinder (oaverleaden [[1919]]) == Oaverleaden == ;januari * [[22 januari|22]] - Kroonprins [[Leopold van België]] (9) ;februari * [[28 februari|28]] - [[Alphonse de Lamartine]] (78), Fransen dichter en stoatsman ;meert * [[8 meert|8]] - [[Hector Berlioz]] (65), Fransen komponist ;april * [[20 april|20]] - [[Carl Loewe]] (72), Duutsen componist, organist, pianist en zanger ;oktober * [[8 oktober|8]] - [[Franklin Pierce]] (64), 14den president van de Vereanigden Stoaten * [[13 oktober|13]] - [[Charles Augustin Sainte-Beuve]] (64), Fransen skriever en kritikus 1hsrzxynwa2pi98f624n4xavczzk23j 0 11324 258797 253780 2013-03-11T11:59:13Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 140 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7741]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[19 juli|19]] - [[Frankriek]] verkloart [[Praisen|Prusen]] den oorlog. [[Frans-Duutsen oorlog]]. * [[2 augustus|2]] - Opening van 's wealds eersten [[Metro (vervoermiddel)|metro]], onder den [[Theems]], in [[Londen]] kortbi-j de [[Tower Bridge]] * [[2 september|2]] - Noa de nederloage bi-j [[Sedan (stad)|Sedan]] güf [[Frankriek]] zich oaver en raakt den Fraansen keizer [[Napoleon III]] in Pruusischen kriegsgevängenschap. * [[4 september|4]] - In Frankriek wöd de [[Daarde Republiek|republiek]] uut-eroopen. * [[17 September|17]] - Ofschaffing van den [[doodstraf]] in vredestied in [[Nederlaand]]. * [[20 september|20]] - [[Giuseppe Garibaldi|Garibaldi]] nömp [[Rome]] in: ende van den karkeleken stoat. * [[Walcheren]] kreg ne spoorverbinding mit [[Noord-Braboant|Braboant]]. * De Prusiese regiering verbeedt et gebruuk van andere talen as et Duuts in et onderwies en bi-j de overheid. Doardeur geet et Nederlaands vort as voertaal in [[Oost-Frieslaand]]. * Noa de kriegsoaverwinning wöd [[Elzas-Lotharingen]] [[Praissen|Pruusies]] bezit, en völt et grootste deel van [[Duutslaand]] onder Prusies gezag. * Amstel brouweri-je op-ericht * In [[Breevoort]] wöd ne ni-je mölle [[De Prins van Oranje (Breevoort)|Walkoornmölle Den Prins van Oranje]] ebouwd. == Geboaren == ;januari * [[1 januari|1]] - [[Ernst Barlach]], Duutsen beeldhouwer == Oaverleaden == * [[9 juni|9]] - [[Charles Dickens]] (58), Britsen skriever == Uut-estoarven == * De [[Kleine Barrière Snip]] van [[Ni'j-Zeelaand]] * Den [[Seychellenparkiet]] == Ontstoan == * De sierdoeve [[Felegyhazer tumeloar]] in [[Hongari-je]] 2bjms84kzitryyk9m9du0v9sq9mfc5m 0 11325 292809 292808 2016-12-23T16:44:48Z Wwikix 13678 /* Uutgoande verwiezing en bronne */ wikitext text/x-wiki Den '''Breevoortsen buskruutramp''' vond plaatse in et [[Gelderlaand|Gelderse]] [[Breevoort]] op zundag [[12 juli]] [[1646]] rundumme 4 uur 's meddags, woarbi-j nen bliksem den buskruuttoorn van et [[Kasteel Breevoort|Kasteel]] met doarin 320 tonnen buskruut trof. Bi-j de ontploffing velen 40 doden en völle gewonden. == Kasteel en Ambthuus == Bi-j den inslag was den toorn in braand evlöggn, en doarbi-j gans uut den groand de loch in evloagen, zo haevig dat doarbi-j ok et [[Ambthuus]] wodden neer-esloagen. Under et puun van et Ambthuus lagen ondermeer den [[Drost]] en [[Gouverneur]] Wilhelm van Haersolte met ziene vrouwe acht van heure kinder, 18 leu in et getal, den schildwachte stoand benaeden op de binnenplaatse noast de trappe, woardeur et totaal antal doden op et Kasteel en Ambthuus op 19 oetkwam. == Schaa in de stad == Doarnoast is an de stad völle schaa ontstoan, zowal an de huuze, as an mensen; woarbi-j noagenög alle huze zunder dakpannen en ruten, en veural völle huuze rundumme et Kasteel in-esloagen of in-estort bunt woarbi-j verskillende leu dood egoan bunt, == 40 doden == De doden dee under et puun van et Ambthuus lagen, bunt met schuppe en houwelen noa dree dagen zwaor warken op-egraoven, en opgeboard in et huus van de weduwe van den oaverlaeden predikant D.J. Verschagen. Den Drost met ziene vrouwe en 8 kinder wodden op donderdag, [[16 juli]] in den veurmeddag begroaven in et koor van de [[Sint Joriskarke (Breevoort)|Sint Joriskarke]] vanuut et huus van de weduwe Verschagen. Et is neet dudelek hoo völle doden under et puun eblaeven bunt. Bi-j mekaar waren doar 40 leu stoarven. Ok neet dudelek is et antal gewonden dat doar was, bronnen maakt doarvan gene tieding. == Antony van Haersolte == Ene zönne [[Antony van Haersolte]] van Wilhelm van Haersolte hef den ramp oaverlaefd, hi-j was nét den dag neet thuus, en verblef in [[Zwolle]]. Hi-j hef in Zwolle de familie veurtgezet is doar an-evangen met et Haersolte-Armenhuus. Woarbi-j wöd an-enommen dat de stichting verband hef met den ramp van Breevoort. <ref>[http://www2.historischcentrumoverijssel.nl/zwolle/inventarissen/haersolte/ia001.htm Webstae histories centrum oaveriessel]</ref> == Uutgoande verwiezing en bronne == <References /> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geskiedenis van den Achterhook]] [[Kategorie:Aalten]] 0vktp7435lqhz6vsfy0199nbjexgy8t 0 11337 258683 246660 2013-03-11T11:56:29Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 58 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q93284]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Marc Chagall 1941.jpg|thumb|Marc Chagall in een foto uut 1941 deur Carl Van Vechten]] '''Marc Chagall''' ([[Jiddisch]] : מאַרק שאַגאַל ; [[Russisch]]: Марк Захарович Шагал; [[Wit-Russisch]]: Марк Захаравiч Шаґал), geboren as '''Moïshe Zakharovich Shagalov''' (bel. Мойша Захаравіч Шагалаў) was een [[Jeude|Jeudse]] [[skilderkeunst|skilder]], geboren in [[Vitebsk]] ([[Wit-Ruslaand]], doedertied [[Keizerriek Ruslaand]]) op [[7 juli]] [[1887]]. Hi'j sturf op [[28 meert]] [[1985]] in [[Saint-Paul, Alpes-Maritimes|Saint-Paul de Vence]] ([[Fraankriek]]). Mit [[Pablo Picasso|Picasso]] is Chagall ien van de veurnaemste keunstenaors die in de [[20e eeuw|20e ieuw]] in Fraankriek daelestreken. Et is nog slim lastig om Chagall zien wark te kenmarken. In et [[Paries]] van veur de [[Eerste Wereldoorlog]] was hi'j doende in avant-gardistische stromings. Hi'j had een nauwe baand mit de [[Skoele van Paries]] en de uutdraegers daorvan, waoronder [[Amadeo Modigliani]]. Chagall leut hom inspireren deur et leven in de [[shtetl]] (et Jeudse dörp in [[Oost-Europa]]), zoas e dat uut zien jeugd kenden. Hi'j bieldden een bulte [[Biebel|biebelse]] onderwarpen uut daoras zien Jeudse ofkomst uut sprak. In de jaoren zestig en zeuventig deu hi'j een riege grootskaolige projecten in peblieke ruumten en gebouwen. Naost skilderwark op doek hef Chagall nog keunst emeuken in [[braandskilderd glas]], [[ets]]wark edaon, gedichten eskreven en zien keunst in nog aandere vörmen egeuten. In [[Nice]] is een museum an hom ewi'jd. {{Dia|Dit stok is eskreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Jeudse skilder]] 99egjonz5my9f2yxou4uvyldj3agc20 14 11338 271791 266595 2013-12-07T00:37:30Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Painting}} [[Kategorie:Beeldende keunst]] dc8k54wl4tz8qa2eiih8e9pvdusb6u0 14 11339 266302 261142 2013-05-10T17:09:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Skilder]] og9k3ld4b988r2j9gpycymp1l5uadkm 0 11340 291050 264019 2016-11-03T13:06:45Z Wwikix 13678 /* Literetuur */ wikitext text/x-wiki De '''Drentse spelling''' (de spelling van 't woord 'Drents' zulf varieert deur de verschillende uutspraoken in de pervincie) is een menier um de verschillende [[Drèents]]e dialecten van 't Nedersaksisch op schrift weer te gèven. De schriefwieze is uuteprakkezeerd deur de 'Drentse spellingcommissie', die as bestund uut [[Harrie Slot]], [[Peter van der Velde]] en [[Geert Kocks]], en is autoriseerd deur de [[Provincaole Staoten van Drenthe]]. De Drentse spelling giet uut van et woordbield van et [[Nederlaands]] en liekt daorumme slim veul op beveurbield de [[West-Overiesselse spelling]]. De spelling is in een boekien samenevat te kriegen (kiekt onder Literetuur). == Klanken == === Klinkers === Naost de gebrukelijke Nederlaandse klanken hef 't Drents de volgende klanken: *aau (''vraauw'' [aːw]) *ae/èe/è (''mael/Drèents'' [ɛː]/[æː]) - ''ae'' ontstaon uut aa, èe/è ontstaon vanuut ee. *ao (''praot'' [ɔː]/[ɒː]) *eei (''eein'' [eːʲ]) *èei (''zèei'' [æːʲ]) *èu (''rèuren'' [ɶː]/[ɜː]) *eui (''heui'' [øʲ]/[øːʲ]) *oou (''doouk'' [oːu]) === Medeklinkers === Hierin is gien verschil mit 't Nederlaands. ==Literetuur== *Drentse Taol, centrum veur taol en letterkunde (1983, 1988, 2000, 2005), ''Drentse spelling: Een handleiding voor de schrijfwijze van de streektaal'', Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{Begin}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Drèents]] isd0q1w4ovi0iqul2f579a03bcgmsu6 0 11342 81630 2008-09-09T18:56:39Z Ni'jluuseger 73 [[Emmen (plaots)]] is ewiezig naor [[Emmen]]:&#32;Naor goed gebruuk wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Emmen]] on5fw0itkwiacjbg68dtf1rrn2bwnhm 0 11343 271864 262655 2013-12-07T00:52:08Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki Een '''ambtshuus''' of '''ambthuus''' is n huus dat soamenhönk met n bepoald [[ambt]]. In Nederlaand hebt [[burgemeister]]s, [[ambassadeur]]s en sommige [[Politicus|politici]] mangsmoal n ambhuus. Een ambthuus is verteggenweurdigdend en bedoold um gäste (dee warkzoam bunt in etzeltde ambt) te ontvangen. Et steet nen functionoaris vri-j um zien intrek te nemmen in et huus, verplicht is dat neet. As nen ni-jen functionoaris et ambt geet uutvoern, möt den veurmoaligen functionoaris wier vort goan uut dat huus. In de meeste laanden hef den [[minister-president]] n ambthuus, bieveurbeeld: * [[Nederlaand]]: et [[Catshuus]], dat vandage as ambthuus nen verteggenweurdigdenden toak hef; den dageleksen warkplek van den Nederlaandsen [[minister-president]], op et [[ministerie van Algemene Zaken]], is et [[Toorntjen]]. * [[Vereanigd Könninkriek]]: [[10 Downing Street]] * [[Vereanigden Stoaten]]: 't [[Witte Huus (Washington D.C.)|Witte Huus]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gebouw]] [[Kategorie:Woenen]] mueqrkq9ff3g1q4ei5j321yiidfydkw 0 11344 264014 197558 2013-05-06T15:57:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Anne Doornbos''' ([[Erica (Drenthe)|Erica]], [[28 juli]] [[1948]]) is een [[Drenthe|Drèents]] schriever en bestuurder. ==Opgruien en wark== Doornbos is opgruid op de boerderij van zien olders op [[Erica (Drenthe)|Erica]]. Nao de [[Hogere börgerschoele|HBS]] hef e studeerd an de [[sociaole academie]] in [[Grunnen (stad)|Grunning]] en [[Nijmegen]]. In [[Emmercompas]] en [[Emmen]] hef e in 't jongerenwark zeten. Op [[Et Vene]] was e directeur van een welzijnsinstelling. Tegenswoordig is e gemientesikketaoris van de Noord-Drèentse gemiente [[Noordenveld]]. Hi'j woont in [[Eein]]. Doornbos is wieder ok veurzitter - vanof 2006 - van uutgeverij [[Het Drentse Boek]]. In dizze hoedaonigheid hef hi'j metwarkt an de totstandkoming van 't [[Huus van de Taol]]. Hi'j is volmacht van 't schrieverscontractpunt 't [[Nei Drèents Geneutschap]] (deur hum opricht met [[Martin Koster]]) en sikketaoris van de stichting [[Drentse Muziek Maatschappij]]. ==Schrieveri'j en wieder== Zien eerste schrieveri'j bestund uut [[Nederlaans]]e gedichten en teksten veur schoel- en jeugdverienigingscabaret. Hi'j was oprichter en tien jaor lang tekstschriever en speuler van 't Heerenveens Ambtenaoren Cabaret. Kört veur de ieuwwisseling is Doornbos [[Drèents]] gaon schrieven. Zien vertellegies, gedichten en columns hebt onder aandere in 't letterkundig tiedschrift ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]'' staon; een antal gedichten bent opneumen in ''Scheupers van de taol: Bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'' (Het Drentse Boek, 2003). Zien dichterlijke begunbundel is ''Een eerder laand'' (Het Drentse Boek, 2007), daorin vernaomelijk sonnetten staot. Belangrieke thema's bent de verbundenheid van mèensen met 't laandschop en 't verglieden van de tied. De twei besprekers in ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]'' waren iensludend verdield: ze vunden 't 't wark van een '' 'nuvere dichter' '', die nog een toertien had mutten riepen: '' 'Gedichten van wisselnd niveau en liedteksten die veul weg hebt van traditionele volksballades.' '' Ze vunden hum schier um zien ienvold, met '' 'zinnen die argens blieft hangen en die as ie soms later nog ies kunt anhalen.' '' Veur later wark kiekt ze uut naor '' 'wat meer spanning en variatie in vorm en underwarpen'.'' In 2011 verscheen Doornbos zien eerste vertellegiesbundel, ''Dèenken an een zebra'' (Het Drentse Boek). De verhalen bint vaok situeerd in de mederne Drèentse dörpsgemienschop. ==Citaot== :''Twei staolen balken spliet de tied, :''links en rechts tot blokkies sneden. :''Een mèensenleven perst in 'n turf, :''in bulten stoekt verleden. :''Spoorbielsen slaot een brug naor 't heden :''en woord nao woord kom ie weer in mien riek. :''Tot in het lest de grèenze overschreden :''en ie in elke vezel op mij liekt. Uut ''Speurtocht'' (''Een eerder laand'', p.37) ==Bronnen== * [http://www.hetdrentseboek.nl/content/view/15/27/ Het Drentse Boek oaver Anne Doornbos] * ''Roet, Drents Letterkundig Tiedschrift'', zommer 2007, pp. 11-14. ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.taolpaddrenthe.nl/ Filmpien op Taolpad Drenthe: Anne Doornbos drag zien gedichten ''Gasopslag'' en ''Zwartendieksterschans'' veur] * [http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/schrievers/anne_doornbos.htm ''Anne Doornbos: Schriever van de maond feberwaori 2007'' (Drentse Taol)] {{Dia|Dit artikel is schreven in 't [[Zuudoost-Veen-Drèents]].}} [[Kategorie:Drèents artikel|Doornbos, Anne]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Doornbos, Anne]] 2nt7l5ez7wpx7clep8ufe7fg0up4zr7 0 11347 292871 290723 2017-01-10T15:01:39Z Wwikix 13678 /* Gouverneurs van vandage */ wikitext text/x-wiki Nen '''gouverneur''' is et heufd van ne [[regering]] van ne [[kolonie]], [[stoat]] of andere sub-nationoale stoatseenheid. Et kan ok et heufd van ne organisasie of instelling waen, zoas den gouverneur van de [[centroale bank]]. == Rome == Et weurd gouverneur kump van et [[Griek]]se weurd ''gubernator'' (Latien: praefect). In et olde [[Rome]] was nen gouverneur nen functionoaris belast met et bestuur van ne [[Romeinse previnsie]]. Tiedens den [[Romeinse Republiek]] waren dizze gouverneurs mangs eerst [[konsul (Rome)|konsul]] of [[praetor]] ewest, woarnoa zie ne previnsie kreggen too-ewaezen woarin zie geld, roem en/of macht konden vergoaren. Tiedens et [[Romeinse Riek|Keizerriek]] wödden previnsies bestuurd deur nen [[legatus]]. De belangriekste taken van nen gouverneur waren et heffen van belastingen, et toozicht holden op lokale rieksuutgaven, et leiding gaeven an de lokalen soldaoten en et uutoefenen van et [[Romeinse recht]]. == Nederlaand == Binnen et [[Könninkriek der Nederlaanden]] hebt de laanden [[Aruba]] en de [[Nederlandse Antillen]] ieder nen gouverneur as verteggenweurdiger van de könningin en zaakwoarnemmer van de Könninkrieksregiering. <br /> De andere previnsies hadden tot an de groandwetsherzeening in [[1848]] nen gouverneur. Vanof dee tied neumt zi-j de toakuutvoering [[Commissoaris van de Könningin]] of ''van den Könning''. Den Commissoaris van de Könningin van de Nederlandse previnsie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] is gin gouverneur moar wödt zo nog wal eneumd. Tot wiet in de 19de eeuwe was dit ok et geval veur de Nederlandse previnsie [[Noord-Braobant]]. === Gouverneurs van vandage === *[[Gouverneur (Nederlandse Antillen)|Nederlandse Antillen]]: [[Frits Goedgedrag]] *[[Gouverneur (Aruba)|Aruba]]: [[Fredis Refunjol]] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Politikus|*]] n36qh7y6pjl2s7gd16akzu009e9yut3 0 11348 81648 2008-09-09T20:13:41Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Borgemeister]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Borgemeister]] 4yfj5xx2lwy1anemo9l7a4vtq6k2d6j 0 11349 81649 2008-09-09T20:13:50Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Verienigd Keuninkriek]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Verienigd Keuninkriek]] tekp22ly46s97c9o5rylx960xfxo5s3 0 11350 81650 2008-09-09T20:14:02Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Verienigde Staoten van Amerika]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Verienigde Staoten van Amerika]] ttvvwgo8ll12mdq9di7tgmqyado6uum 0 11353 292475 280597 2016-12-15T12:43:00Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Warm''' is ne [[buurtschop]] dee ligt in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Olde Iesselstreek]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Gelderlaand]], in et deel van de veurmoalege gemeente [[Gendringen]]. Doar is ne [[havezathe]] eleagen, ''Deepstegge'' eneumd. Deepstegge wodden as leen van et [[Huus Bargh]] an ''Hercules van den Bergh'' edoan. In de 18de eeuwe waren ''Peter Christiaen van Marle'', laanddrost van et [[Groafschap Bergh]] en ziene noakommelingen eigenoars van Deepstegge. Warm ligt an 't [[Waalse Water]], nen zi-jtak van den [[Olde Iessel]]. Den name ''Veerhuus'' herinnert an de tied dat mit nen [[veerboot]] [[Wienbargen (Montferland)|Wienbargen]] in de veurmoalege gemeente [[Bargh]] kon wödden an edoane. {{Olde Iesselstreek}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Liemers)]] awtc5ujtxizv6k56p6du4661a19xfny 0 11354 272428 262805 2013-12-19T21:31:00Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata, lokaal [[bg:Махала]] [[he:כפר#כפר מסורתי וכפריר]] derof wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Waldkirch Oberwil.jpg|thumb||300px|Et gehucht Weiler Oberwil in Zwitserlaand]] Een '''gehucht''' is ne kleine wonplaatse. De uutleg van gehucht kent n antal meugelekheden. Zo steet et veur n [[daarp|darp]] dat – deur leu dee et n gehucht neumt – te klein wödt evonden um darp eneumd te wödden en steet et veur ne [[buurtschop]] dee op n bepoald vlak wal ne erkende eigen plaatse is. Gehuchten bunt net as buurtschoppen mangs ontstoan in den volksmond as benaming veur de plaatse van ne verzameling van huze/boerderi-jen of möllen, ok wal ne [[neaderzetting]] eneumd, moar in teggenstelling tot buurtschoppen bunt gehuchten wal op-enommen in de officiële stoatkundige annalen as zelfstandige plaetse. Et olderwetse verskil tussen ne buurtschop of gehucht an de ene kante en n darp an de andere kante is dat de eersten gin [[kark (gebouw)|karke]] hebt en et leste wal. Moar ok de greutte van de wonplaatse wödt as anduding ebruukt. Den uutsproak "buurte met darpsrechten" höldt in dat doar vrögger ne karke in de buurtschop hef estoan, moar dat dee vort is. Een ander verskil tussen ne buurtschop en gehucht is dat buurtschoppen mangsmoal nen name kent dee of van den gebeedsname kump of van veuranstoande huze of dieken en weagen (mangsmoal woar zi-j den karn noast of op hebt ebouwd), woar gehuchten veulal nen eigen name hadden. Teggenswoordeg is dat verskil neet meer zo scharp. ==Nedersaksisch== *[[Grönnegs]]: **''gehucht'' **''streekje'' {{bron|* De Topografische Gids van Nederland, Frank ten Hoven}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geografie]] k2d31y80syndgiig7mz4b65gu5zvlv1 0 11355 272061 263257 2013-12-11T00:50:04Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki De benaming '''vlek''' is in [[Nederlaand]] vanolds veurbeholden veur [[neaderzetting]]en mit steadeleke kenmarken dee géne [[Stad (woonstee)|stad]] bunt. ==Gebruuk== Doarmet kump de vroage welke plaetse as stad könt wödden beneumd. Nederlaand kent op dit gebeed ginne wetgevving meer. Vanof de tied dat den titel [[Stad (woonstee)|stad]] neet meer is veurbeholden an plaetse met [[stadsrechten]] (rechten op [[markt (winkel)|markten]], tolheffing, ne umwalling, rechtsproake, wetgeaving en zelfbestuur) wödden alle grotere plaetse as stad beneumd. De beneuming vlek is doarmet oaverboadeg ewödden. In et gebruuk hef vlek zelfs ne heel andere betekkenis ekreggen: dee van unbedudende neaderzetting, n ''vleksken'' op de kaarte (tegeliek mit dizze veraandering van betekkenis is ''het vlek'' ok ''den vlek'' ewödden). De ni-je betekkenis is dus feajlek het teggendeel van de olden betekkenis: dee van groot [[darp]]. ==Frieslaand== De benaming vlek leaft in ziene olde betekenis nog wieter in de previnsie [[Frieslaand]], woar de [[Friese elf steden]] zich op groand van historiese rechten onderscheidt van (mangs grotere) plaetse as [[Bargum]], [[Drachten]], [[Gorrediek]], [[Et Vene]], [[De Jouwer]], [[De Lemmer]] en [[Makkum]]. ==Marktvlek== Et was vrögger veural zwoar vlekken van darpen te onderscheiden. Zie waren in elk geval groter en hadden mangsmoal ne [[markt (winkel)|markt]] (vandoar de benaming ''marktvlek;'' zee ook [[marktrecht]]). Neet Frieslaand moar [[Noord-Braobant]] was bi-j uutstek de previnsie woar vlekken veurkwamen: [[Moergestel]], [[Oirschot (plaats)|Oirschot]], [[Oisterwiek|Oosterwiek]], [[Oosterholt]], [[Oss]], [[Oldenbosch]], [[Tilburg]] (in de 18de eeuwe et 'volkriekste vlek van de Kempen'), [[Waalwiek]] en [[Zevenbargen]]. Plaetse doarbuten dee ne bepoalde tied vlek waren: [[Schoagen]] en [[Wenterswiek]]. [[Kaapstad]] wöd Kaapsen Vlek eneumd. ==Butenlaand== Ok in [[Duutslaand]] kump de beneuming ''Flecken'' of ''Marktflecken'' veur. In [[Noorwegen]] kump et weurd veur in den plaatsname [[Flekkefjord]]. De Tsjechischen beneuming is ''městys'' en duudt ok op ne plaatse zunder stadsrechten mét ne markt. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geografie]] skbtlx2f9elkjllvxus0m8t0bk5t6fv 0 11356 81714 2008-09-10T11:58:38Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Karkdarp]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Karkdarp]] mp3d41uzd9z7dwuq089turz14qyha1h 0 11357 262926 226704 2013-05-04T21:44:40Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''karkdarp''' is mangsmoal en [[darp]] rundumme ne enkele [[karkgebouw|kark]]e. ==Beskrievingen== Een karkdarp kan op 2 verskillende maneren umskreven wödden: # De meest gebruukte benaming is dee van n darp dat éne kark hef, dee et centrum is en/of in et midden van et darp steet, of in de olde kern van et darp. # De andere benaming is dee van n darp dat éne karke hef ongeacht de plaatse doarvan in et darp. Mangs kan der zelfs ne tweede, kleinere karke stoan, moar dee is dan eursprönkelek neet ebouwd as karke. ==Uutzundering== Mangs wodt ok as karkdarpen an-eduud neet al te grote darpen en darpen dee noa den [[Tweeden Wereldkrieg]] neet alderbastend bunt egreujd, en mangs as dat wal et geval is as de karke nog altied centraal steet in et egreujde darp. Ok wöd et heel mangs as benaming gebruukt van de olde kern. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Geografie]] 5s4dhk9ho2p4nx1o1atfu9bzh09del8 0 11358 265082 258845 2013-05-09T22:34:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki n '''Lintdörp''' is n laank uutstrekt [[dörp]] dat voak laangs n [[Knoal (woaterweg)|knoal]], [[weeg]] of olle [[zaandrugge]] legen is. In [[België|Bèlgie]] en t noorden en westen van [[Nederlaand]] kommen n huil ìnde lintdörpen veur. ==Veenkelonien== Ien de [[Veenkelonien]] binnen zai ontstoan deurdat man knoalen gruif veur de ontginnen van t gebied. Man gruif eerst t [[Stadsknoal (knoal)|Stadsknoal]] vanuut t [[Wìnschoterdaip]] richten [[Troapel]]. Aan dit knoal kwamen huzen te stoan dij uutìndelek de dörpen [[Wildervank]], [[Knoal (dörp)|Knoal]], [[Muzzelknoal]], [[Zaandbaarg]] en [[Troapelknoal]] vörmd hebben. Vanuur dit knoal wuiren der ziedknoalen groaven. Dit gebeurde veuraal aan Drìntse kaande. Tegenswoordeg stoan dizze ziedknoalen (summegen binnen dempt) en de lintdörpen der bie laangs bekend as de [[Drìntse monden]]. Dit het as reden dat binoa elk lintdörp n suffix het op -mond. Veurbeelden binnen [[Valthermond]], [[Bunermond]] en [[Eksloërmond]]. ==Zaandruggen== As der n zaandrugge tuzzen n veengebied of n klaaigebied deurlop, is der n grote kaans dat der op dizze zaandrugge vrouger n lintdörp baauwd is. Dizzent binnen, in tegenstellen tot lintdörpen in de Veenkelonien veul oalder. n Goud veurbeeld hiervan is de riege [[Kolham]], [[Froombosk]], [[Slochter]], [[Schewôlde]], [[Hellum]], [[Sibboeren]]. Dit binnen olle dörpen dij op n heuvelrugge tuzzen t klaai baauwd binnen. Dit is de reden woarom dizze dörpen gain [[wierdendörpen]] binnen. Voak zugt man wel dat lintdörpen, zowel op zaandroggen as in de veenkelonien, tegenswoordeg voak aan de ziedkaande uutbaauwd binnen, woardeur zai voak nait allend meer bestoan oet ain of twij lieke stroaten. ==Veurbeelden van lintdörpen== *[[Stappest]] mit [[Roevène]] ([[Overiessel]]) *De [[Drìntse Monden]] ([[Drìnthe]]) {{dia|Schreven in t Veenkelonioals}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geografie]] g7w08g5ch9sq1739i3c2dcqurmn5iao 0 11359 81723 2008-09-10T12:46:13Z Grönneger 1 35 [[Lientdaarp]] is ewiezig naor [[Lintdörp]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Lintdörp]] 1wolbe697lrlca0xnsmcuo69fj4j33v 0 11360 97169 81725 2009-02-11T21:00:43Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Iezergeteri-je]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Iezergeteri-je]] bcfxcy6qkemv4ce6gd7k74a21200qck 0 11361 289032 287824 2016-10-28T10:33:46Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Beeld Gasselternijveenschemond.jpg|thumb|Gasselternijveensemond noar Knoal tou]] De '''Drìntse Monden''' of simpel '''De Monden''' binnen dörpen dij ontstoan binnen in tied van de ontginnen van t [[Vene (grondsoorte)|veen]] in [[Grunnen (provìnzie)|Grönnen]] en [[Drìnthe]]. Deur t groaven van de ziedknoalen dij sikkom liek op t [[Stadsknoal (knoal)|Stadsknoal]] lagen, ontstonden de zonuimde Monden, dij dainden as ôfwatern van t veen en veur t vervoer doarvan. Laangs dizze Monden ontstonden dörpen. Dizze dörpen kregen apmoal de noam met van t dörp dat aan westkaande lag, richten de [[Hondsrug]]. ==Toal== Ook al liggen de Monden apmoal in Drìnthe, der wordt voornoamelek n [[Grönnegs]] dialekt proat, t [[Veenkelonioals]]. Dit deurdat de Monden veulal orienteerd binnen op t Grönnegse dörp [[Knoal (dörp)|Knoal]], moar meer nog omdat zie koloniseerd binnen vanuut gebieden woar t Grönnegs proat wuir. ==De Monden van noordwest noar zuudoost tou== * [[Gasselterboerveensemond]] (''Gasselterboerveenschemond''); * [[Gasselternijveensemond]] (''Gasselternijveenschemond''); * [[Draauwendermond]] (''Drouwenermond''); * [[Nèjbunen]] (''Nieuw-Buinen'', vrouger: [[Bunermond]] (''Buinermond'')); * [[Eksloermond]] (''Eerste Exloërmond''); * [[Twaide Mond]] (''Tweede Exloërmond''); * [[Valthermond]] (vrouger: [[Eerste Valthermond]]); * [[Twaide Valthermond]] (''Tweede Valthermond''); * [[Nèj-Wereng]] (vrouger: [[Werengermond]] (''Weerdingermond'')). Al dizze dörpen binnen dus vernuimd noar [[Gasselternijveen]] (en [[Gasselte]]), [[Drouwen|Draauwen]], [[Bunen]], [[Eksel|Eksloo]], [[Valthe]] en [[Wering|Wereng]]. De dörpen liggen in de gemaintes [[Aa en Hunze]], [[Börger-Oring|Börger-Odoorn]] en [[Em (gemeente)|Emmen]]. De Monden worden vanuut t noorden noar t zuden aingoal wat laanger. [[Valthermond]] is t laangst en doarmet ook t laangstrekte dörp van huil Uropa. De dörpen binnen typische [[lintdörp]]en. In de tied van de veenontginnen harren de dörpen twai knoalen: n ''Noorderdaip'' en n ''Zuderdaip''. Haalverwege de [[20. aiw]] binnen veul daipen dempt, zodat der waineg van de geschiedenis zichtboar overbleven is. De [[wieke]]n (ziedknoalen) binnen voak nog wel herkenboar. {{DEFAULTSORT:Drintse Monden}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geografie van Drenthe]] [[Kategorie:Geografie van Grunnen]] hpibppoxazd5ya2rghqsnfouxb53tul 0 11362 81728 2008-09-10T13:14:30Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Lintdörp]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Lintdörp]] 1w9zyy1gzp54gko6ufgx5zpenrdok6c 0 11365 292064 292059 2016-12-08T16:06:28Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki '''Achter-Drempt''' is n [[darp]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Bronckhorst]], in de Nederlandse previnsie [[Gelderlaand]]. Et lig in et zuudwesten van den [[Achterhook]] en telt zo'n 500 inwonners. Et darp beheurden tot [[1 januari]] 2005 tot de vroggere gemeente [[Hummel en Keppel]]. ==Ontstaon== Achter-Drempt is ontstaon uut ne karke en skole. Langs den ''Zommerweg'' is n lint ontstaon van boerderi-jen en arbeidershuze. De Rooms-Katholieke [[Kaark (gebouw)|Karke]] is deur zien umvang gezichtsbepaolend in et darp deur de verholdingsgewies kleinschaolige bebouwing. Et is n vri-j jong darp dat deur de bescharming van et umringende laandschap neet wieter zal greujen. ==Essenlaandschap== Bi-j Achter-Drempt geet n hoger elaegen stuk graond wier aover in et bouwlaand van et essenlandschap. De landeri'jen rondumme den bebouwden kom bunt veural in gebruuk as bouwlaand. De meeste bewonners warkt in ene van de naoberstaedn of in et boernbedrief. De plaatselike vootbalveraeneging ''Drempt Vooruit'' (nao et samengaon met ''H&K'' uut Keppel in 2003 ''HC'03'' eneumd) is ooit uut-ekommen in de 1st klasse van de zundagamateurs van den KNVB. Wieters bunt der nog beparkte veurzeeningen as de Rooms-Katholieke ''Willibrordusskole'', en wat kleine middenstanders. {{Bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] qiwmzdqxl1aadwjfsz5hcsfjjsnxiaf 0 11366 292065 292058 2016-12-08T16:06:41Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki Et [[darp]] '''Veur-Drempt''' (gemeente [[Bronckhorst]]) ligt in de [[Nederlaand]]se previnsie [[Gelderlaand]]. Et wodden in [[731]] esticht deur [[Karel den Groten]]. De karke van Drempt wodden in datzelfde joar nog ebouwd. In Veur-Drempt wont rundumme 1300 inwonners. In Veur-Drempt wodden ok vootballer [[Klaas-Jan Huntelaar]] geboarn. {{Bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] o86753ypp727bzvifsxab05f18hk8np 0 11368 81752 2008-09-10T16:34:34Z Ni'jluuseger 73 [[Drìntse monden]] is ewiezig naor [[Drìntse Monden]]:&#32;Consistent wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Drìntse Monden]] ac4fx0bjngtqm0rm9zunz54p7kf67u8 0 11369 81753 2008-09-10T16:35:25Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Drìntse Monden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drìntse Monden]] gn5bsyjqpquetswmdan60e5edv8oqv5 0 11370 81754 2008-09-10T16:35:51Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Halle (Bronckhorst)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Halle (Bronckhorst)]] rxmmzxd8v6cv475fv1yy25jh004ilk4 0 11371 81755 2008-09-10T16:36:13Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Drìntse Monden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drìntse Monden]] gn5bsyjqpquetswmdan60e5edv8oqv5 0 11372 81756 2008-09-10T16:36:16Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Halle (Bronckhorst)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Halle (Bronckhorst)]] rxmmzxd8v6cv475fv1yy25jh004ilk4 0 11373 82557 81764 2008-09-14T09:39:20Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Veur-Drempt]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Veur-Drempt]] lac9ez7gapmeqrtxjildsah8txts218 0 11375 276713 262666 2014-11-10T20:31:59Z Cycn 1607 wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Arcen en Velden | bestaandsnaam vlagge = Arcen en velden vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Arcen en velden wapen.svg | lokatie = LocatieArcenEnVelden | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = [[Arcen]] | öppervlakte = 42,03 | öppervlakte laand = 40,96 | öppervlakte water = 1.07 | inwonners = 8.827 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 216 | breedtegroad = 50/52/0/N | lengtegroad = 6/4/0/E | verkeersoader = [[N271]] , [[N271]] | netnummer = 077 | postkode = 5941-5943 | webstie = [http://www.arcenenvelden.nl/ www.arcenenvelden.nl]| | }} [[Ofbeelding:Gemeentehuis arcen.JPG|thumb| Gemeentehuus]] '''Arcen en Velden''' is ne vroggere [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in [[Limburg (Nederlaand)|Nederlaands Limburg]] met ne oppervlakte van 42,03 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan 1,07 km² water). Op 13 meert 2008 waren de gemeenteroaden van Arcen en Velden en [[Venlo]] eenstimmeg oaver et soamengoan van beide gemeenten. Doardeur is de gemeente Arcen en Velden vanof [[1 januari]] 2010 op egoane in de gemeente [[Venlo]], dee sund dee tied een inwonnersantal van zowat 100.000 hef. ==Kernen (van de vroggere gemeente)== {| class="vatop" | width="20%" | '''Arcen''' * [[Arcen]] ** [[Lingsfort]] ** [[Brandemolen]] ** [[Veld (Arcen en Velden)|Veld]] | width="20%" | '''Lomm''' * [[Lomm]] ** [[Hanik]] ** [[De Voort]] | width="20%" | '''Velden''' * [[Velden]] ** [[Schandelo]] ** [[Het Vorst]] ** [[Hasselt (Arcen en Velden)|Hasselt]] ** [[De Krosselt]] ** [[Vilgert]] ** [[Hasselderheide]] ** [[Bong (Velden)|Bong]] ** [[Vogelbuurt (Velden)|Voggelbuurte]] |} ==Geskiedenis== De gemeenten Arcen en Velden beheurden bi-j et Oaverkwarteer van [[Gelre]] of [[Spaanse Nederlanden|Spaans]] [[Opper-Gelre]]. Tiedens den [[Spaansen Successieoorlog]] wodden et gebeed deur [[Pruusen|Pruuse]] tröppen bezet, en zo blef et as deel van [[Pruusies Opper-Gelre]] rundumme ne eeuwe lang Duuts (tot 1814). ==Bezeensweerdeg== *[[Bierfontein Velden]] *[[Gekke Maondag Velden]] *[[Hertog Jan (bier)|Hertog Jan-brouweri-je]] *[[Kasteeltuinen Arcen]] *[[Thermaalbad Arcen]] {{Commonscat|Arcen en Velden}} {{Limburg}} {{DEFAULTSORT:Arcen En Velden}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemainte in Nederlaands Limbörg]] 0g3sbedo9jaxs9vneh174o0cia8gjrq 0 11376 282843 276856 2015-07-25T15:15:51Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Baek | bestaandsnaam vlagge = Flag of Beek (Limburg).svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Beek, Limburg.png | lokatie = LocatieBeek | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = '''Baek''' | öppervlakte = 21,69 | öppervlakte laand = - | öppervlakte water = - | inwonners = - | doatum inwonners = - | dichtheid = - | breedtegroad = 50/56/23.64/N | lengtegroad = 5/47/35.7/E | verkeersoader = - | netnummer = 6176, 6190-6199 | postkode = 5941-5943 | webstie = [http://www.gemeentebeek.nl/ www.gemeentebeek.nl] | }} '''Baek''' ([[Nederlaands]]: ''Beek'') is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlaandse proveensie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] en hef nen oppervlakte van 21,69 [[vierkante kilometer|km²]]. De heufdplaatse is de geliek-eneumde plaatse [[Baek (Limburg)|Baek]]. == Herindaeling == De gemeente van vandage ontstaond deur de gemeenteleke herindaeling in 1982. Hierbi-j wodden de veurmoalige gemeente Baek saomen evoegd mit de tot dan too zelfstaandige gemeente [[Spaubaek]]. == Karnen == De gemeente Baek hef vief [[darp]]en en et [[gehucht]] Kelmond. Doarnoast ligt der in en rundumme Spaubaek veer [[buurtschop]]pen dee neet as wieken künt wödden erekkend. In de gemeente bunt witte Limburgstoalige ploatsnoambodden te vinden noast de officiële blauwe Nederlaandstoaligen, de beneumingen bunt deur de lokoale bevolking ekozzen en künt anders waen dan de ''Veldeke''-spelling. === Darpen en gehuchten === Antal inwonners in wonkarn op [[1 januari]] 2005: {| class=toccolours style="margin: 0 2em 0 2em;" |'''Nedersaksischen name'''||'''''Limburgsen name'''''||'''Antal''' |- |[[Baek (Limburg)|Baek]]||''Baek''||ALIGN="right"|8770 |- |[[Spaubaek]]||''Sjpaubik''||ALIGN="right"|3720 |- |[[Neerbaek (darp)|Neerbaek]]||''Nirbik''||ALIGN="right"|2580 |- |[[Genholt]]||''Genholt''||ALIGN="right"|1320 |- |[[Geverik]]||''Geverik''||ALIGN="right"|430 |- |[[Kelmond]]||''Kelmend''||ALIGN="right"|170 |- |<small>(Bron: CBS)</small><br /> |} </TD></TR></TABLE> === Buurtschoppen === Noast dizze officiële karnen bunt in de gemeente de volgende [[buurtschop]]pen (gene wieken): {| | width="50%" valign="top" | * [[Hobbelrade]] * [[Hoove (Spaubaek)|Hoeve]] | width="50%" valign="top" | * [[Looiwinkel]] * [[Maastricht Airport]] * [[Olde Kark (Spaubaek)|Olde Karke]] |} == Geogroafie == Mit uutzundering van [[Genholt]] en et umrengende gebeed ligt de gemeente veur n groot deel in de dellen van de [[Geleenbekke]] en den [[Maas]]. Dizze gemeente hef ne vri-j landeleke uutstroaling wetten te holden ondanks de verstaedeleking van et darp Baek. De belangriekste bronnen van inkumste en warkgelaegenheid bunt t [[Sittard-Geleen]]se industriekomplex [[Chemelot]] en den lochhaven [[Maastricht Aachen Airport]], den op het grondgebeed van de gemeente zelf ligt en in de wandeling nog altied, zoas vrogger, ''Vliegveld Baek'' eneumd wödt. == Wielrennen == In Beek hebt ze et "[[Adsteeg-circuit]]", waorop al veule keren et NK [[wielrennen]] op den weg is eholden. == Bezeensweerdig == * Et vroggere [[Kasteel Jansgeleen]] of [[Huus Spaubeek]], met ruïne van et slot, restaurierden en bewonden veurhöf (kasteelhoove met veurmoalig pachtershuus) en watermölle (Sint-)[[Jansmölle]], op groandgebeed van den darpskarn Spaubaek, an de Geleenbekke, vlakbi-j de spoorliene van Heerlen noar Sittard en den autoweg 76, aeven ten zuudoosten van Geleen, en wat westelek van NS-station Spaubaek. * [[Sint-Annakapel]] in buurtschop Olde Kark, net noordelek van NS-station Spaubaek. * De veurmoalige [[distilleerderi-je]] Jacques Hennekens te Baek is as museum in-ericht. Dit Elsmuseum steet in et teken van den kruudenbitter [[Els La Vera]]. == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.archeologiemanifestatie.nl/actueelbericht.aspx?ID=25 Oldste darp van Nederlaand] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Windmill Beek.jpg Ofbeelding:Genhouthubertuskerk.jpg Ofbeelding:Genbroek-oostvleugel-001.JPG Ofbeelding:BeekElsmuseumwkped07.JPG </gallery> {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] cmtkgi89ekoudf83p7un7sadcioefg0 0 11377 262690 258638 2013-05-04T19:51:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Beesel | bestaandsnaam vlagge = Flag of Beesel.png | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Beesel.png | lokatie = LocatieBeesel | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = [[Reuver]] | öppervlakte = 29,20 | öppervlakte laand = 26,7 | öppervlakte water = 2,50 | inwonners = 13.574 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 508 | breedtegroad = 51/16/3/N | lengtegroad = 6/2/20/E | verkeersoader = [[A73]] | netnummer = 077 | postkode = 5953-5954 | webstie = [http://www.beesel.nl/ www.beesel.nl]| }} [[Ofbeelding:Kerkbeesel.jpg|thumb|260px|De St. Gertrudiskarke te Beesel]] '''Beesel''' is ne plaatse en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in [[Limburg (Nederlaand)]] ([[Midden-Limburg]]). Et darp Beesel ligt tussen [[Swalmen]] (gemeente [[Roermond]]), [[Belfeld]] (gemeente [[Venlo]]), [[Kessel]] (te bereiken met nen [[veerpont]]) en de grenze met [[Duutslaand]] en hef ne oppervlakte van 29,20 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan 2,50 km² water). Nen inwonner van Beesel wödt nen Beeselnoar eneumd. == Oaverige kernen == De gemeente besteet uut dree kernen: Beesel, Reuver en Offenbekke. Den kern Beesel hef 2.557 inwonners, den kern Reuver 6.212 en den kern Offenbekke 4.879 inwonners (op 1 januari 2007). Et gemeentehuus bevundt zich in Reuver. == Geskiedenis == Beesel wodden veur t eerst eneumd in [[1275]] en vörmden samen met Belfeld eeuwnlange éne schepenbank. Lange tied heurden beide ploatsen bi-j et Oaverkwartier van [[Gelre]] of [[Spaanse Nederlaanden|Spaans]] [[Opper-Gelre]]. In [[1713]] kwam et samen mit enkele andere gemeenten as [[Stoats-Opper-Gelre]] bi-j de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden|Veraenigde Provinsien]]. Ene van de oldst bewoarde gebouwen is kasteel [[Ni-jenbrook]]. == Bezeensweerdig == Bi-j et darp steet de beltmölle [[Den Grauwen Beer]], dee nog reagelmoatig in bedrief is. === Draaksteekn === Beesel is veural bekand deur et [[Draakstekken]], nen openloch schouwspel oaver de legende van Sint Joris en den Draak. Ens in de 7 joar steet heel Beesel in et teekn van dizze oerolden stried tussen good en kwoad. === De Karke === De St. Gertrudiskarke kump uut [[1842]] en wodden ebouwd noar n ontwarp van architect [[Jean Dumoulin]]. In [[1926]] wodden et noordeleke deel in neogotiesen stiel uutebreid en 2 joar doarnoa wodden de hele karke in dizzen stiel verbouwd. Architect was in dee tied [[Caspar Franssen]]. <br style="clear: left"/> === Historischen Greuntehöf === Op et [[Laandgood]] Riekel hebt ze nen [[Historischen Greuntehöf]], nen organisasie dee zich richt op de teelt en de promotie van vergetten, zeldzoame en biezundere greunten. Vanof half juli tot end september is den Historischen Greuntehöf te bezeuken. == Uutgoande verwiezing == * [http://www.beesel.nl Webstea van de gemeente Beesel] {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] km6p5y6gq9jmkz0jpdmphcboh9c2lgs 0 11378 283877 262683 2016-02-12T09:50:31Z Cycn 1607 2x SVG wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Bargen | bestaandsnaam vlagge = Bergen limburg flag.svg | bestaandsnaam woapn = Bergen L-wapen.svg | lokatie = LocatieBergenLi | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = '''Bargen''' | öppervlakte = 109,45 | öppervlakte laand = 106,45 | öppervlakte water = 3 | inwonners = 13.587 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 127,6 | breedtegroad = 51/36//N | lengtegroad = 6/2//E | verkeersoader = [[N270]], [[N271]]| | netnummer = 0485 / 0478 | postkode = - | webstie = [http://www.bergen.nl/ www.bergen.nl] | }} '''Bargen''' ([[Limburgs]]: ''Baerge'') is ne plaatse en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederlaand]]se previnsie [[Limburg (Nederlaand)]]. De gemeente hef ne kleine 14.000 inwonners en hef ne oppervlakte van rundumme 110 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan moar n paar km² water). == Karnen == Darpen: [[Afferden (Limburg)|Afferden]], [[Ai-jen]], Bargen, [[Ni'j-Bargen]], [[Siebengewald]], [[Well (Limburg)|Well]] en [[Wellerlooi]]. Gehuchten en buurtschoppen: [[Heukelom (Bargen (L))|Heukelom]] en [[Knikkerdarp]] == Geskiedenis == Bargen maakten in ieder geval vanof de 16de eeuwe deel uut van de [[schepenbank]] Well en had gin eigen zaegel of woapen. Bargen beheurden wieter bi-j et Oaverkwarteer van [[Gelre]] of [[Spaanse Nederlaanden|Spaans]] [[Opper-Gelre]]. Tiedens den [[Spaansen Successieoorlog]] wodden et deur [[Pruusen|Pruusiese]] tröppen bezet, en zo blef et as deel van [[Pruus Opper-Gelre]] rundumme ne eeuwe lange Duuts (tot 1814). Op et Congres van Wenen in 1815 kwam der ne ni-je stoatkundige indaeling. De grenze tussen Nederlaand en Pruusen (laes noo Duutslaand) wodden bepoald op nen ofstaand van n kanünschot emaeten vanof den riveer de Maas. Dit um nen buffer te vörmen in geval van nen anval uut 't oosten. == Monumenten in de gemeente == * [[Kasteel Well]] * Kapelle O.l.V. van Smarten Afferden * Old karkhöf Well * Kark Afferden * St. Vituskarke Well * Koornmölle Afferden * St. Rochuskapelle Well * Kasteel Blei-jenbekke Afferden * St. Antoniuskapelle Ai-jen * Veldkruus Afferden * Monumentoale boerderi-jen * Mariakapelleken/ Annakapelleken * Karktoorn Bargen * Monument der Gevallenen Wellerlooi * St. Antoniuskapelle Heukelom * Archeologischen vondsten nasjonoal park == Uutgoande verwiezing == * [http://www.atlas1868.nl/li/bergen.html Kaarte van 1868 en Satellietofbeelding 2006] {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] k51nw0crec2gwgzyabz2nac1b81bsv5 0 11379 283354 262735 2015-10-20T09:54:50Z Cycn 1607 2x SVG wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Brunssem | bestaandsnaam vlagge = Brunssum vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Brunssum wapen.svg | lokatie = LocatieBrunssum | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = '''Brunssem''' | öppervlakte = 17,30 | öppervlakte laand = 17,17 | öppervlakte water = 0,13 | inwonners = 29.607 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 1.724 | breedtegroad = 50/56/57/N | lengtegroad = 5/58/12/E | verkeersoader = [[N274]], [[N276]] | netnummer = 045 | postkode = 6440-6446 | webstie = [http://www.brunssum.nl/ www.brunssum.nl]| }} '''Brunssem''' ([[Limburgs]]: ''Broenssem'') is ne plaatse en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in et zuudoosten van Nederlaands [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] en hef ne oppervlakte van 17,30 [[vierkante kilometer|km²]]. Brunssem mek deel uut van et bestuurlekn soamenwarkingsverband [[Parkstad Limburg]] en ligt in de Oosteleke Mienstreke. == Talen == In Brunssem wodt dree verskillende talen esprokken. Meest esprokken is et [[Nederlaands]], doarnoa et [[Engels]] en et [[Limburgs]]. Limburgs wödt doar neet zovölle esprokken as in andere Limburgse gemeenten, deurdat der deur de mienen völle verskillende kulturen in Brunssem bunt kommen wonnen. Et Engels wödt deur rundumme 3.000 leu esprokken, woarvan völle bi-j et JFC HQ van de [[Noord-Atlantische Verdragsorganisatie|NAVO]] in Brunssem eploatste butenlandse soldoatn. Brunssum kent vanof den [[Tweede Wereldkrieg]] ne Poolse gemeenschop. [[Vri-je Polen]] dee noa den Tweede Wereldkrieg neet trög konden keren noar [[Polen]] vonden hier veulal wark in de mienen. == Darpen == *[[Rumpen]], *[[Treebekke]], *[[Den Kling]] of ''Onder-Merkelbekke'' {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] r2776ckjtuzkog0eepr8l7zlpn147w2 0 11380 289220 278738 2016-10-28T15:19:27Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ -kat wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Echt-Susteren | bestaandsnaam vlagge = Flag of Echt-Susteren.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Echt Susteren.svg | lokatie = LocatieEcht-Susteren | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = [[Echt (Limburg)|Echt]] | öppervlakte = - | öppervlakte laand = - | öppervlakte water = - | inwonners = - | doatum inwonners = - | dichtheid = - | breedtegroad = 51/5//N | lengtegroad = 5/55//E | verkeersoader = - | netnummer = 046, 0475 | postkode = 6100-6118 | webstie = [http://www.echt-susteren.nl/ www.echt-susteren.nl] | }} '''Echt-Susteren''' ([[Limburgs]]: ''Ech-Zöstere'') is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] en hef ne oppervlakte van 103,47 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan 1,16 km² water). ==Algemeen== De gemeente is in [[2003]] ontstoan as gevolg van et samengoan van de veurmalige gemeenten [[Echt (Limburg)|Echt]] en [[Susteren]]. ==Karnen== Echt-Susteren hef 10 officiële karnen ([[Stad (woonstee)|steadn]], [[darp]]en en [[gehucht]]en). De plaatsnaambrödden bunt oaveral tweetalig; in et Nederlaands en in et ploatseleke Limburgs. Dizze Limburgse namen bunt ekozzen deur de inwonners van de plaetse en könt anders wean as de ''Veldeke''-spelling. ===Plaetse=== Antal inwonners plaetse op [[1 januari]] 2008: {| class=wikitable !'''Darp'''||'''Inwonners''' |- |[[Echt (Limburg)|Echt]]||ALIGN="right"|7757 |- |[[Susteren]]||ALIGN="right"|7384 |- |[[Pey (Limburg)|Pey]] / [[Slek]]||ALIGN="right"|6703 |- |[[Ni-jstadt]]||ALIGN="right"|3345 |- |[[Könningsbosch]]||ALIGN="right"|1696 |- |[[Roosteren (Limburg)|Roosteren]]||ALIGN="right"|1568 |- |[[Sint Joost (Limburg)|Sint Joost]]||ALIGN="right"|1529 |- |[[Maria Hoop]]||ALIGN="right"|1390 |- |[[Dieteren]]||ALIGN="right"|828 |} ===Buurtschoppen=== Noast de darpen gif et in de gemeente de [[buurtschop]]pen: [[Aasterbarg]], [[Boakhoven]], [[Berkeloar]], [[Echterbosch]], [[Gebrook]], [[Heide (Susteren)|Heide]], [[Hingen]], [[Illikhoven]], [[Kokkelert]], [[Overend]], [[Ophoven (Echt)|Ophoven]], [[Old Roosteren]], [[Putbrook]], [[Spoanshuusken]] en [[Visserweert]]. == Veurzeningen == Binnen de gemeente bestoat tal van [[veurzening]]en. Anwezzig bunt bieveurbeeld sporten as ([[voetbal]], [[tennis]], [[fitness]], [[volleybal]], [[zwemsport]], [[atletiek]]), nen [[bioscoop]], kartcentrum, oaverdekten [[spöltuun]] en [[winkelcentrum]]. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.echt-susteren.nl Webstea van de gemeente] {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Echt-Susteren| ]] m9zqyjbiyguggq1c5c4iaskikqzihr1 0 11381 262785 258533 2013-05-04T20:15:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Eijsden | bestaandsnaam vlagge = Flag of Eijsden.png | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Eijsden.png | lokatie = LocatieEijsden | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = Eijsden | öppervlakte = 21,90 | öppervlakte laand = 20,47 | öppervlakte water = 1,43 | inwonners = 11.677 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 570 | breedtegroad = 50/46/40/N | lengtegroad = 5/42/39/E | verkeersoader = [[A2]] | netnummer = 043 | postkode = 6245-6247 | webstie = [http://www.eijsden.nl/ www.eijsden.nl] }} '''Eijsden''' ([[Limburgs]]: ''Èèsjde'') is ne plaatse en ne vroggere [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in t zuden van [[Limburg (Nederlaand)|Nederlaands Limburg]]. De gemeente Eijsden had ne oppervlakte van 21,90 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan 1,43 km² water), en is op 1 januari 2011 op egoane in de gemeente [[Eijsden-Margroaten]]. == Karnen == Noa al in 1943 de veurmoalige gemeente [[Mesch]] te hebben in-enommen, wodden de gemeente Eijsden vanof 1982 veur herindaeling uut-eebreid met de naobergemeente [[Gronsveld]]. Vanof dee tied maken doardeur ok de kernen [[Grönsveld]] en [[Riekholt]] deel uut van de gemeente Eijsden. Dizze had 6 [[darp]]en en doarnoast 4 [[buurtschop]]pen en [[gehucht]]en. === Darpen en gehuchten === Antal inwonners woonkarn op 1 januari 2005: {| border="0" |----- | {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em;" |'''Nedersaksiese name'''||'''''Limburgse name'''''||'''Antal''' |- |'''Eijsden'''||''Eèsjde''||ALIGN="right"|7180 |- |[[Grönsveld]]||''Groéselt''||ALIGN="right"|2490 |- |[[Oost-Moarlaand]]||''Oêsj-Maorend''||ALIGN="right"|940 |- |[[Riekholt]]||''Riêkelt''||ALIGN="right"|710 |- |[[Mesch]]||''Misj''||ALIGN="right"|330 |- |[[Mariadarp]]||''De Klonie''||ALIGN="right"|280 |- |<small>(Bron: CBS)</small> |}<br /> |} == Geschiedenis == Den name Eijsden kump, noar deskundegen annemt, van et [[Germoanen|Germaanse]] weurd veur "espenbos". De latere [[Olde Rome|Romeinse]] uutsproak was "Haspere". Van in den boadem an-etroffen resten wödt an-emomen, dat et um bebouwing uut de Romeinsen tied, dus rundumme anvang van de joartelling, geet. === Middeleeuwn === Meer dudelekheid besteet der oaver et feit, dat doar in de [[Middeleeuwn]] sproake was van ne [[naederzetting]], zodat et hier ene van de oldere plaatsen van t laand is. Nog in de Middeleeuwn greujden dizze naederzetting uut tot 'n darp. In [[1213]] is et as [[heerlekheid]] in bezit van den hartog van Limburg. In [[1288]] kump et in Braobantse hende. Noadeen wödt et tussen 1375 en 1626 verpacht an verscheidene Limburgse edelleu. In lest-eneumd joar verweerf Jan de la Margelle de heerleke rechten. In et Partagetractoat van 1661 wödt Eijsden an de [[Stoaten van Hollaand]] too-ewezzen. === Stoatse Tied === Tiedens de Stoatsen tied untwekkelt et zich tot ne veurname plaatse. Dit met name ok, deurdat 't as oaverslagplaatse geet denen in de belangriek wöddende Maasskeepvoart. Rieke Hollaandse en Jödse koopleu vestigen zich doar. Met de komst van de Fransen in 1794 löp dizze bleujtied op t ende. Tot 1814 meek Eijsden deel uut van 't departement [[Nedermaas]], dat tot de [[Franse Republeek]] beheurt. Noa van 1815 tot 1830 tot 't [[Veraenigd Könninkriek der Nederlaanden]] beheurd te hebben, vült het deur den [[Belgiesen Opstaand]] an België too. Vanof 1839 beheurt et echter wier tot Nederlaand. == Bezeensweerdeg == === Kastelen === In dizze gemeente bunt 4 kastelen; * [[Kasteel Eijsden]] in Eijsden-Caestert, (dat beheurt tot den [[Top 100 der Nederlaandsen UNESCO-monumenten]]), * ene in Oost, * ene in Grönsveld, en * en ene in Riekholt. === Folklore === Een joarleks trögkerend gebeurn in de meeste van de olde karnen en gehuchten van de gemeente is et "bronkfeest" veuran in den zommer. Op zundagmargen vangt zi-j an mit ne geleufsprocessie, evörmd deur allerlei verklede gröppen, dee den darpspastoor begeleidt en goat doarnoa wieter met reidansen veur 2/3 dagen. Dizzen reidans, "cramignon" geneumd, is dudelek n gebruuk dat is oaverewaejd uut 't noabi-j elaegen Wallonië. == Zee ok == * [[Van Velraedt geneumd Meuter]] * [[Eisden]], veur de Belgiese gemeente == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.eijsden.nl Webstae van de gemeente] * [http://www.eijsden.com Gemeentegids van Eijsden] {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemainte in Nederlaands Limbörg]] g4n0c8jvykke8e05pfsnzk3vezehvfg 0 11382 271216 262812 2013-11-16T22:58:14Z Droadnaegel 1133 linkfix wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Gennep | bestaandsnaam vlagge = Flag of Gennep.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Gennep.png | lokatie = LocatieGennep | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = '''Gennep''' | öppervlakte = 58,37 | öppervlakte laand = 56,77| öppervlakte water = 1,60| inwonners = 16.827| doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 296 | breedtegroad = 51/41/0/N | lengtegroad = 5/58/0/E | verkeersoader = [[Maas]], [[A77]], [[N271]]| netnummer = 0485 | postkode = 6590-6599 | webstie = [http://www.gennep.nl/ www.gennep.nl]| }} [[Ofbeelding:Stadhuisgennep.jpg|thumb|Stadhuus met op den achtergraond 't gemeentekantoar]] '''Gennep''' is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse prevensie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] en hef ne oppervlakte van 58,37 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan 1,60 km² water). De stad Gennep ligt op den saomenlöp van de [[revier]]en de [[Maas]] en den [[Niers]]. == Darpen en karnen == *Gennep *[[Heijen]]; [[Diekendelle]] en [[Smele]]. *[[Milsbekke]]; *[[Ottersem]]; [[Aoldonk]] en [[Den Looi]]. *[[Ven-Zelderheide]]; [[Dam (Limburg)|Dam]], [[Hekkens]] en [[Zelder]]. == Geskiedenis == Gennep kump van et [[Keltisch]]en 'Ganapja'. Et verwis doarmet noar de plaatse van Gennep: plaatse woar 2 wateren soamenkomt, den [[Maas]] en den [[Niers]]. Op nen deurwoadboaren plaatse op dizzen plek kwamen zowal nen noord-zudeleken as ne oost-westeleken weg van de [[Romeinsen Riek|Romeinen]] samen. Noa den [[Tweede Wereldkrieg]] blek dat under de (olde) karke al n holten karkjen van rundumme 750 estoan hef. Ondanks nen groten stadsbraand op et ende van de 16de eeuwe dee alle gegaevens hieroaver verneetegden, mot Gennep al veur 1371 heure [[stadsrechten]] verworven hebben. De stad telden zo'n 750 inwonners en was deur 3 poorten te betraeden; de Zandpoorte, de Nierspoorte en de Maaspoorte dee as leste in 1820 of-ebrokken wodden. De stad kenden geen groten greuj, veurnoamelek deur de strategiese ligging van 't noabi-j-elegen [[Genneperhuus]], woardeur veule moalen verskillenden gröppen buutenlaandse soldoaten Gennep bezetten. Et staedjen was in teggenstelling tot et kasteel onverdaedigboar, veurnoamelek deur den ofbraak van et stadskasteel dat zo'n betjen op de plaatse van de [[Sint-Martinuskarke (Gennep)|Sint-Martinuskarke]] van vandage estoan mot hebben. De stad hef vaak onder n ander bestuur estoan: [[Hartogdom Kleef|Kleefs]] (1441), [[Pruusen|Pruusies]] (1609), [[Eersten Fransen Republeek|Fraans]] (1794), [[Veraenigd Könninkriek der Nederlaanden|Nederlaands]] (1815), [[België|Belgies]] (1830) en wier Nederlaands (1839). Vanof 1540 vlöchten prottestanten noar Gennep, op den vloch veur de Spanjoarden. Deurdat Gennep in den 16de en 17de eeuwe neet tot de [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden|Republiek]] beheurden, wierd hier in 1660 ne [[Nederlaanse Hervormde Karke|Nederduuts Gereformeerde karke]] ebouwd uut eigen middelen. Dit in teggenstelling tot de völle andere prottestantsen karken van veur 1660. Deurgoans wodden ne [[katholieke]] karke 'hervormd' en deur de [[prottestant]]en in gebruuk enommen. In t Pruusiese Gennep was dit onmeugelek, woardeur Gennep heden ten dage de oldste, uut eigen middelen betaalde, prottestantse karke op heur boadem hef stoan. De karke is [[Nederlaands Hervormd]] en ligt noast t [[Stadhuus van Gennep|stadhuus]] dat noa den groten stadsbraand van [[1597]] deur Van Bommel ebouwd wodden. Ok [['s-Heerenbarg]] en [[Venlo]] hebt n stadhuus van zien hand. De oavereenkumste tussen dee dree stadhuze bunt dudelek zichtboar. == Bezeensweerdig == * Oldste huus van Gennep met [[pinakel]]gaevel uut rundumme 1525 * [[Sint-Martinustoorn (Gennep)|Martinustoorn]] uut 1869 en bi-jbeheurend karkhof * 17de eeuwse [[Stadhuus van Gennep|stadhuus]] met [[Keramiek]]museum * [[Nederlaands-hervormde karke (Gennep)|Eerste prottestantse karke op Nederlaands groandgebeed]] uut [[1663]] * [[Museum Het Petershuis]], in laat-[[gotiek|gotiesen]] bouwstiel * [[Sint-Martinuskarke (Gennep)|Sint Martinuskarke]] en museum [[Kijk-je kerk-kunst]] * [[middeleeuwn|Middeleeuwse]] stadsmure en stadspark * [[Beltmölle]] ''[[Den Reus]]'' uut 1848 == Uutgoande verwiezingen == *[http://www.gennep.nu Indrök van Gennep] *[http://www.atlas1868.nl/li/gennep.html Kaarte van 1868 en Satellietofbeelding 2006] {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] ppz2l9lr1khh7d6tvxae1d10v4cykml 0 11383 282226 271312 2015-05-22T08:28:04Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Gulpen-Wittem | bestaandsnaam vlagge = Gulpen-Wittem flag.png | bestaandsnaam woapn = Gulpen-Wittem wapen.svg | lokatie = LocatieGulpen-Wittem | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = [[Gulpen]] | öppervlakte = 73,38 | öppervlakte laand = 73,21 | öppervlakte water = 0,17 | inwonners = 14.926 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 204 | breedtegroad = 50/49//N | lengtegroad = 5/53/30/E | verkeersoader = [[N278]] | netnummer = 043 | postkode = 6270-6289, 6320-6321 | webstie = [http://www.gulpen-wittem.nl/ www.gulpen-wittem.nl] }} '''Gulpen-Wittem''' ([[Limburgs]]: ''Gulpe-Wittem'') is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in [[Limburg (Nederlaand)|Nederlands-Limburg]] en hef ne oppervlakte van 73,38 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan 0,17 km² water). ==Geografie== Gulpen-Wittem is op [[1 januari]] 1999 ontstoan uut de samenvoeging van de gemeenten [[Gulpen]] en [[Wittem]]. Dit gebeurden op verzeuk van de gemeenten zelf. Beide gemeenten hadden tiedens et samengoan rundumme 8.000 inwonners, moar Wittem was met 4250 bunder groter as Gulpen met 3077 bunder. Et gemeentehoes van Gulpen bevond zich in et geliekgeneumde darp en hef vandage in de ni-je gemeente zienn toak as gemeentehoes beholden. Dat van Wittem stoand (vanof 1986) in [[Mechelen (Limburg)|Mechelen]] in nen kasteelhove, vandage in gebruuk as "zorghotel". De gemeente ligt in 't Zuud-Limburgse [[Heuvellaand (streek)|Heuvelland]] en is gans landelek en riek an kastelen, vakwarkhuze en andere olde monumentoalen boerderi-jen. Joarleks trök Gulpen-Wittem völle kiekleu an uut 't ganse laand vanwaege 't veur Nederlaand zeldzaome gleujende laandschap met heure bekken en dallen, veural in de zommer. Et toeristiese [[Miljoonenlien]]tjen löp deur n deel van de gemeente en hef haltes in [[Eijs]] en [[Wielre]]. In Gulpen-Wittem ligt den meest zudeleken plek van Nederlaand, noamelek ter heugte van [[grenspoal]] 12 bi-j 't Belgiese kasteel Beusdaal. Et zudelekste karkdarp bevundt zich in de gemeente [[Iesden]], moar de zudelekste plaatse is n buurtschop zudelek van [[Epen]]. ==Kernen== De gemeente Gulpen-Wittem hef 10 [[darp]]en en 44 [[buurtschop]]pen en [[gehucht]]en. ===Darpen en gehuchten=== antal inwonners woonkern op 1 januari 2005: {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em;" |'''Nedersaksischen name'''||'''''Limburgsen name'''''||'''Antal''' |- |[[Gulpen]]||''Gullepe''||ALIGN="right"|3660 |- |[[Wielder]]||''Wielder''||ALIGN="right"|2070 |- |[[Eijs]]||''Ees''||ALIGN="right"|1540 |- |[[Mechelen (Limburg)|Mechelen]]||''Mechele''||ALIGN="right"|1490 |- |[[Partie-Wittem]]||''Partei-Wittem''||ALIGN="right"|770 |- |[[Ni'jwiller]]||''Nieswiller''||ALIGN="right"|750 |- |[[Eapen]]||''Ieëpe''||ALIGN="right"|740 |- |[[Riemerstoak]]||''Rimmesjtók''||ALIGN="right"|580 |- |[[Slenoaken]]||''Sjlennich''||ALIGN="right"|380 |- |[[Wilder]]||''Wilder''||ALIGN="right"|380 |- |[[Etenoaken]]||''Eëtenake''||ALIGN="right"|280 |- |[[Euverem]]||''Öäverem''||ALIGN="right"|270 |- |[[Ingber]]||''Ingber''||ALIGN="right"|220 |- |[[Sweebarg]]||''Sjweeberig''||ALIGN="right"|220 |- |[[Stokkem]]||''Sjtókkem''||ALIGN="right"|180 |- |[[Hei'jenrath]]||''Heieret''||ALIGN="right"|160 |- |[[Trintelen]]||''Dringsele''||ALIGN="right"|150 |- |[[Eperheide]]||''De Ieëperhei''||ALIGN="right"|140 |- |[[Hilleshoagen]]||''Hilleshage''||ALIGN="right"|100 |- |[[Elkenroade]]||''Elkerao''||ALIGN="right"|90 |- |[[Ezerheide]]||''Ezerhei''||ALIGN="right"|80 |- |[[Buutenoaken]]||''Bäötenake''||ALIGN="right"|50 |- |<small>(Bron: CBS)</small> |} ==Uutgoande verwiezing== * [http://www.gulpen-wittem.nl Webstae van de gemeente] {{commonscat}} {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] jm707dc7l2p4d90o15sp4aknyyqwo5o 0 11384 276887 262868 2014-11-24T01:50:04Z CommonsDelinker 166 [[Coat_of_arms_of_Helden.gif]] is vervungen deur [[Coat_of_arms_of_Helden.png]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:GifTagger|GifTagger]], mit as reden: Replacing GIF by exact PNG duplicate. wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = helden | bestaandsnaam vlagge = Helden flag.png | bestaandsnaam woapn =Coat_of_arms_of_Helden.png | lokatie = LocatieHelden | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = '''Helden''' | öppervlakte = 69,23 | öppervlakte laand = - | öppervlakte water = - | inwonners = - | doatum inwonners = - | dichtheid = - | breedtegroad = 51/19/12/N | lengtegroad = 5/59/59/E | verkeersoader = - | netnummer = 6176, 6190-6199 | postkode = 5941-5943 | webstie = [http://www.gemeentebeek.nl/ www.gemeentebeek.nl] }} '''Helden''' is een [[darp]] en vroggere [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] De gemeente had ne oppervlakte van 69,23 [[vierkante kilometer|km²]]. Op [[2 oktober]] [[2007]] hef de gemeente beslotten um samen met de gemeentes [[Kessel (Limburg)|Kessel]] en [[Maasbree]] de [[fusiegemeente]] [[Peel en Maas]] te vormen dee op [[1 januari]] [[2010]] ontstoan is. Op [[10 meert]] [[2008]] beslot de gemeente [[Meijel]] zich ok an te sluten bi-j dizze [[fusiegemeente]]. ==Oaverige kernen== [[Beringe]], [[Egchel]], [[Gröshook]], [[Könningslust]] en [[Panningen]] (gemeentehuus) ==Geskiedenis== Helden en umgaeving beheurden bi-j et Oaverkwarteer van [[Gelre]] of [[Spaanse Nederlaanden|Spaans]] [[Opper-Gelre]]. Tiedens den [[Spaansen Successieoorlog]] wodden et gebeed deur [[Pruusen|Prusiese]] tröppen bezet, en zo blef et as deel van [[Pruusies Opper-Gelre]] rundumme ne eeuwe lang Duuts (tot 1814). ==Millennium Gemeente== Helden is ne [[Millennium Gemeente]]. {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemainte in Nederlaands Limbörg]] jd5m6t0zv5wh5bpqijkqmjq4uvwljgs 0 11385 282227 262893 2015-05-22T08:29:21Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Horst an de Maas | bestaandsnaam vlagge = Horstadmaas_flag.png | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Horst_aan_de_Maas.jpg | lokatie = LocatieHorstAanDeMaas | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = [[Horst (Limburg)|Horst]] | öppervlakte = 121,93 | öppervlakte laand =121,38| öppervlakte water = 0,55 | inwonners = 28.801| doatum inwonners =1 juli 2006 | dichtheid = 237 | breedtegroad = 51/26/13/N | lengtegroad = 6/06/22/E | verkeersoader = [[A73]] | netnummer = 077 | postkode = 5961-5963 | webstie = [http://www.horstaandemaas.nl/ www.horstaandemaas.nl] | }} '''Horst an de Maas''' ([[Nederlaans|Nederlaands]]: ''Horst aan de Maas'', [[Limburgs]]: ''Haors aan de Maas'') is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in [[Limburg (Nederlaand)|Nederlaands Limburg]] ontstoan bi-j ne gemeenteleke herindaeling van [[1 januari]] 2001 uut de veurmoalige gemeenten Brookhuuzen, Horst en Grubbenvörst. De gemeente hef ne oppervlakte van 121,93 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan 0,55 km² water). == Kernen == [[Amerika (Limburg)|Amerika]], [[Brookhuzen (Horst an de Maas)|Brookhuzen]], [[Brookhuzenvorst]], [[Griendtsveen]], [[Grubbenvorst]], [[Hegelsom]], [[Horst (Limburg)|Horst]] (gemeentehuus), [[Lottum]], [[Melderslo]] en [[Meterik]]. == Geskiedenis == Horst en umgaeving beheurden bi-j et Oaverkwarteer van [[Gelre]] of [[Spaanse Nederlanden|Spaaans]] [[Opper-Gelre]]. Tiedens de [[Spaanse Successieoorlog]] wodden et gebeed deur [[Pruusen|Prusiese]] tröppe bezet, en zo blef et as deel van [[Prusies Opper-Gelre]] rundumme ne eeuwe lang Duuts (tot 1814). == Bekende leu == === Geboaren === *[[Twan Huys]], verslaggaever en tv-presentator *[[Dirk Marcellis]], vootballer (verdaediger bi-j PSV) *[[Vincent Verheijen]], oprichter Schubert Stichting Nederland *Bendleden van de [[Heideroosjes]], punkbend *Bendleden van [[Rowwen Hèze]], bend uut karkdarp Amerika == Millennium Gemeente == Horst aan de Maas is ne [[Millennium Gemeente]]. == Uutgoande verwiezing == * [http://www.inhorst.nl/ InHorst.nl; Informasie en ni-js oaver Horst an de Maas] {{Limburg}} {{DEFAULTSORT:Horst Maas}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] 5aps0lbm3iu7igntv4r3b7f7n4wnvwk 0 11386 81852 2008-09-11T12:39:58Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Maastricht]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Maastricht]] 6dd1zbtv222w0rjxtaml433f3la54o7 0 11388 282856 262939 2015-07-25T16:29:29Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Kessel | bestaandsnaam vlagge = Flag of Kessel (Limburg NL).png | bestaandsnaam wapen = Coat of arms of Kessel (Limburg).png | lokasie = LocatieKessel | provinsie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaotse = [[Kessel]] | oppervlakte = 22,13 | oppervlakte laand = 21,23 | oppervlakte waoter = 0,90 | inwoeners = 4.264 | daotum inwoeners = 2009 | dichtheid = 193 | breedtegraod = 51/17/31/N | lengtegraod = 6/3/12/E | verkeersaoder = [[N273]], [[N277]] | netnummer = 077 | postkode = 5995 | webstee = [http://www.kessellimburg.nl/ www.kessellimburg.nl] | op-egaon = [[Peel en Maas]] }} [[Ofbeelding:Kessel_Limburg_uitzicht.jpg|thumb|260px|Kessel met R.K. karke Onze Lieve Vrouwe Geboarte]] '''Kessel''' is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en old-[[gemiente (bestuur)|gemeente]] in [[Limburg (Nederlaand)]]. De gemeente hef ne oppervlakte van 22,13 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan 0,90 km² water). De stad Kessel kreg in [[1312]] [[stadsrechten]]. Op [[2 oktober]] [[2007]] hef de gemeente beslotten um samen met de gemeenten [[Helden]] en [[Maasbree]] de ni-je [[fusiegemeente]] [[Peel en Maas]] te vörmen dee op [[1 januari]] [[2010]] n feit wördden. Op [[10 maart]] [[2008]] beslot de gemeente [[Meijel]] zich ok an te sluten bi-j dizze [[fusiegemeente]]. == Kernen == Kessel is ene van de kleinste gemeenten van de previnsie Limburg. De enige kernen binnen de gemeente bunt Kessel en et sinds olden tieden bi-jbeheurende [[Kessel-Eik]]. Wieter kent zi-j nog de gehuchten [[Holt(Limburg)|Holt]], [[Donk(Limburg)|Donk]] en [[Oijen (Kessel)|Oijen]] == Geskiedenis == Kessel is nen old [[Maas]]darp dat ontstoan is rundumme nen wachttoorn uut de 10de eeuwe. De oldste geskriften oaver Kessel stamt uut et ende van de elfde eeuwe. De graven van Kessel, wonnende in et vroggere [[kasteel Keverbag]] (noo ne ruïne), bunt ok de stichters van de Duutse stad [[Grevenbroich]] bi-j [[Düsseldarp]] (rundumme 1300). Gedwongen deur geldgebrek verkocht den letsten graaf van Kessel, Hendrik V, in 1279 Kessel (alles op den linkeroover van den Maas en et kasteel) an Reinoud I, graaf van [[Gelre|Gelder]]. Kessel beheurden dus bi-j et Oaverkwarteer van [[Gelre]] of [[Spaanse Nederlaanden|Spaans]] [[Opper-Gelre]]. Tiedens den [[Spaansen Successieoorlog]] wodden et deur [[Pruusen|Prusiese]] tröppe bezet, en zo blef et as deel van [[Pruusisch Opper-Gelre]] rundumme ne eeuwe lange Duuts (tot 1814). Tiedens stried an et ende van den [[Tweeden Waeldkrieg]] wodden kasteel, karke (n ontwarp van [[P.J.H. Cuypers]]) en de [[Sint-Anthonius (Kessel)|mölle]] zwoar beschadigd. Van et kasteel besteet alleneg nog den ringburcht. De karke wodden noa den krieg met enkele wiezegingen herbouwd. Van de möllen ging de mölle an de Möllestraote in vlammen op en wodden neet meer herbouwd. De [[Sint-Anthonius (Kessel)|Sint Anthoniusmölle]] wödden dreks noa den krieg hersteld. == Uutgoande verwiezingen == *[http://www.kessellimburg.nl/sysman/apps/fileupload/images/InventarisKesselArchief.pdf Archiefoaverzicht Gemeente vanof 1798] *[http://www.st-anthoniusmolen.nl/ Sint Anthoniusmölle - De staanderdmölle van Kessel] {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemainte in Nederlaands Limbörg]] awbe5j807e2nroblbhrdgp4i4yhyk36 0 11389 282229 282228 2015-05-22T08:30:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Laandgraaf | bestaandsnaam vlagge = Flag of Landgraaf.png | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Landgraaf.png | lokatie = LocatieLandgraaf | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = '''Laandgraaf''' | öppervlakte = 24,68 | öppervlakte laand = 24,58 | öppervlakte water = 0,10 | inwonners = 39.062 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 1.589 | breedtegroad = 50/55//N | lengtegroad = 6/2//E | verkeersoader = [[N299]] | netnummer = 045 | postkode = 6370-6374 | webstie = [http://www.landgraaf.nl/ www.landgraaf.nl] | }} '''Laandgraaf''' ([[Nederlaans|Nederlaands]]: ''Landgraaf''; [[Limburgs]]: ''Lankgraaf'') is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in et zuden van [[Limburg (Nederlaand)]]. De gemeente hef ne oppervlakte van 24,68 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan 0,10 km² water). Laandgraaf is elaegen in de [[Oosteleke Mienstraeke]] en de gemeente Laandgraaf nömp dael an et bestuurleke samenwarkingsverbaand [[Parkstad Limburg]]. == Noam == De gemeente Laandgraaf dankt heuren name an nen kilometers langen eerden wal den deels op et groandgebeed van de gemeente elaegen is. De umwalling, dee behalve Laandgraaf ok [[Laandweer]] eneumd wöd, kump uut de prehistorie. Et doadwarkeleke doel van dizzen eerden wal is n roadsel. == Kernen == Antal inwonners woonkern op 1 januari 2005: {| border="0" |----- | {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em;" |'''Nedersaksischen name'''||'''''Limburgsen name'''''||'''Antal''' |- |[[Scheesbarg]]||''D'r Sjeet''||ALIGN="right"|17.120 |- |[[Waubach]]||''Waobich''||ALIGN="right"|12.170 |- |[[Ni-jenhoagen]]||''Nuienhage''||ALIGN="right"|9400 |- |[[Rimburg]]||''Rimburg''||ALIGN="right"|790 |- |<small>(Bron: CBS)</small> |} |} == Trivia == * Sleinada, et pseudoniem van pastoor A. Daniels, was uut Scheesbarg ofkumstig, den in de 18de eeuwe smaadskriften skref teggen de [[bokkenrieders]]. In Laandgraaf bunt dan ok meerdere stroaten noar um verneumd. Rundumme et gebeed is völ plunderd woardeur völ kostboarheden verloarn bunt egoan. *Laandgraaf hef veural naam emaakt as den plek woar et joarlekse popfestival [[Pinkpop]] organisierd wöd, dit doot ze op et evenementengebeed [[Megalaand Laandgraaf|Megalaand]]. In datzelfde gebeed holdt ze joarleks völle andere evenementen en der wodt doar concerten egaeven, in et verleden onder meer deur de [[Rolling Stones]] en [[Bon Jovi]]. == Literatuur == * Marjon Meijer, "25 kampioenen over Landgraaf"; foto's Romy Finke. [Landgraaf, Landgraaf 25, 2007]. (uutgoave t.g.v. 't 25-joarig bestoan van de gemeente Laandgraaf.) == Externe links == *[http://www.landgraaf.nl Officiële webstae van de gemeente Landgraaf] {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] 4sb7t17korpipr9fa8eozk07uysb194 0 11390 292355 264137 2016-12-14T16:43:43Z Wwikix 13678 /* Bron */ -kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Weser Einzugsgebiet.png|thumb|'t Nedersaksisch Instituut bestudeerden 't platpraotende gebied van Midden-Nederlaand töt an de Weser]] 't '''Nedersaksisch Instituut''' was een in 1953 op-ericht instituut an de [[Rieksuniversiteit Grunning]] daoras ze de [[Nedersaksisch]]e dialecten bestudeerden. Vandage giet 't verdan as 't 'cluster Nederlaans-Fries-Nedersaksisch'. 't Hef een beste tied eduurd veurdet 't beoogde instituut van de grond kwaamp, umdet d'r gien ienigheid was oaver de taken d'rvan en umdet de doemalige hoogleraar Nederlaans vund det 't d'r niet kommen mus. ==Heeroma en zien kiek== As eerste hoogleraar hebt ze de taalkundige en dichter [[Klaas Hanzen Heeroma]] evunnen. Dissend zag 't Nedersaksisch/[[Platduuts]] praotende gebied van Midden-Nederlaand töt an de revier de [[Weser]] as 't studiegebied van 't instituut. Hi'j köppelden de miest oostelijke Nedersaksische heufddialecten van Nederlaand an heur Duutse tegenhangers: [[Grunnegs]]-[[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfries]], [[Drèents]]-[[Emslaans]], [[Tweants]]-[[Graafschopper Platt]] en [[Achterhooks]]-[[Westmunsterlaans]]. De verbundings leut hi'j zien in de ''Taalatlas van Oostnederland en aangrenzende gebieden''. ==Ofdielings en mitwarkers== Naost de taal- en letterkunde kwaamp d'r deur 't vörmen van eigen ofdielings bezundere andacht veur de [[dialectgeografie]] ([[Teake Hoekema]] 1954-1968, daornao [[Hendrik Entjes]] 1969-1974), de [[Nedersaksische schrieveri'je|skrieveri'je]] ([[G.N. Visser]] 1963-1975), de lexicografie ([[Jan Naarding]] 1959-1963, daornao [[Geert Hendrik Kocks]] 1969-1998), de naamkunde ([[H.T.J. Miedema]] 1962-1966, daarna [[Rudolf Albert Ebeling]] 1966-1999), de regionaole geskiedenis ([[P.Th.F.M. Boekholt]] 1975-2001) en de volkskunde ([[Jurjen van der Kooi]], sund 1980). Nao Heeroma haj [[Hendrik Entjes]] (1974-1982) en [[Hermann Niebaum]] (sund 1984) as hoogleraar. ==Inkrimping== 't Instituut is intied op-egaone in de cluster Nederlaans-Fries-Nedersaksisch. Deur bezunigingen en de pensionering van mitwarkers bint de mieste disciplines weer vört egaone. 't Orgaan van 't Instituut was de [[Driemaandelijkse Bladen|Driemaandelijkse Bladen (Nieuwe Serie)]], det in 2002 ophöld te verskienen. ==Bron== *[http://www.encyclopediedrenthe.nl/Nedersaksisch%20Instituut Encyclopedie Drenthe Online: lemma Nedersaksisch Instituut] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je]] [[Kategorie:Nedersaksies]] c5hsv29vsukve34khncdidlgctysu16 14 11393 266535 205231 2013-05-10T18:21:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je]] [[Kategorie:Schriever]] ah2pwgo2fezi4q55y3mee2100flu8k8 0 11395 81888 2008-09-11T18:40:48Z Ni'jluuseger 73 [[Reinhard F. Hahn]] is ewiezig naor [[Reinhard Franz Hahn]]:&#32;Volledige name wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Reinhard Franz Hahn]] ttsyo4wglbbxzeotgl9xb5io2a7ikmv 0 11396 81893 2008-09-11T18:55:35Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Drentse spelling]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drentse spelling]] 13051xkqd3r7ixl5wwcvuwmtu925e0x 0 11397 81896 2008-09-11T18:56:07Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Drentse spelling]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drentse spelling]] 13051xkqd3r7ixl5wwcvuwmtu925e0x 0 11398 81898 2008-09-11T18:56:38Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Drentse spelling]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drentse spelling]] 13051xkqd3r7ixl5wwcvuwmtu925e0x 0 11399 81900 2008-09-11T18:56:58Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Drentse spelling]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drentse spelling]] 13051xkqd3r7ixl5wwcvuwmtu925e0x 0 11400 81901 2008-09-11T18:57:48Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Drentse spelling]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drentse spelling]] 13051xkqd3r7ixl5wwcvuwmtu925e0x 0 11401 287828 272053 2016-10-26T10:37:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Ne '''voorde''' ([[Middelnederlaands]]: ''vort'' of ''vorda''), '''drecht''' (in Frieslaand en mangs in West-Frieslaand ok '''dracht''' geneumd<ref>MSN Encarta Winkler Prins: [http://nl.encarta.msn.com/encnet/refpages/RefArticle.aspx?refid=1021512198 ''Drecht'']</ref>), '''trecht''' of '''tricht''' is ne: * deurwoadboare plaatse in ne bekke of reviere; * bruggekonstuktie woar et water in tieden met hoge ofvoeren deels oaver hen streumt; * plaetse woar zie tussen de zaanddunen deur et strand könt bereiken ([[Zaandvoort]]); * begoanboaren strook deur et [[Vene (grondsoorte)|veane]] zoas [[Breevoort]]; * in et laand insprengend, inlopend deel van ne zee; baai, bochte, inham, inwiek; * meugelek hef et ok de betekkenis van n [[recht]] op deurgäng. Krek as ne brugge hef ne voorde mangs nen eigen name. Völle [[toponiem|plaatsnamen]] in et Nedersaksiese taalgebeed herinnert an ne olde voorde. == Veurbeelden in Nedersaksiese plaatsnamen == * [[Breevoort]] in [[Gelderland]] * [[Coevern]] in [[Drenthe]] * [[Dievoort]] in [[Gelderland]] * [[Iezervoorde]] in Gelderland * [[Lechtenvoorde]] in Gelderland * [[Vodden]] in Gelderland * [[Westervoort]] in Gelderland Oostelek van [[Nörg]] löp et [[Oostervoortsedeep]]jen. Dizze bekke is eneumd noar de doarin liggende ''Oostervoorde'' (noo de ''Oostervoortsebrugge'') in den weg van Nörg noar [[Donderen]]. == Veurbeelden in andere talen == Den name kömp ok in andere laanden veur. * [[Frankfurt am Main|Frankfurt]] in [[Duutslaand]] * [[Guildford (stad)|Guildford]] in et [[Vereanigd Könninkriek]] * [[Oxford (Vereanigd Könninkriek)|Oxford]] in et [[Vereanigd Könninkriek]] * [[Ditfurt]] in [[Duutslaand]]. ---- * [http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID55252&lemmodern=voorde Middelnederlands Woordenboek: Vort] * [http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=WNT&actie=article&uitvoer=HTML&id=M081750 Woordenboek van de Nederlandse Taal: Voorde] == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Historiese geografie]] fuwqofxadlrdepw87c26yunglps1bmr 0 11402 271863 269153 2013-12-07T00:51:41Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} [[Ofbeelding:Marquis de Lafayette 2.jpg|thumb|200px|Den markies de Lafayette]] ==Gebeurtenissen== * Ernst Julius von Buggenhagen wöd veurzitter van de Kleve-Märkische Kriegs- und Domänenkammer te [[Kleef]]. Hi-j sticht de "Clevische Antiquitäten-Sammlung" binnen den burcht. * [[17 oktober]] - Tiedens den [[Slag bi-j Saratoga]] (Amerikaansen vri-jheidsstried) strid den Amerikaansen bevelvoerenden generoal Gates (geboartejoar unzeker) meer teggen zienen ondergeschikten [[Benedict Arnold]] as teggen de Engelsen. * Den markies de Lafayette voogt zich teggen de zin van et Franse höf bi-j de Amerikaanse opstaandelingen. * [[George Read]] wöd den tweeden [[gouverneur]] van [[Delaware]] * De eerste [[stoommachine]] van [[James Watt]] wöd in ne miengroove in [[Cornwall]] in gebruuk enommen. * In dit joar wödden [[Lechtenvoorde]] ekocht deur den [[stadholder]] [[Willem V van Oranje-Nassau|Willem V]], woarnoa et domeingood wödden. ==Geboaren== * [[28 december|28]] - [[Alexander I van Ruslaand]], Russischen tsoar ==Oaverleaden== * [[25 september]] - [[Johann Heinrich Lambert]] (49), Duuts-Zwitsersen wetenschopper o7axk7hxikhbh22rjabu7xq8ftovy3p 0 11403 258610 229658 2013-03-11T11:54:43Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 10 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q348556]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Willem V''' kan wean: * [[Willem V van Hollaand]] (1333-1389), graaf van Hollaand en Zeelaand (1349-1389) en van Henegouwen (1356-1389) * [[Willem V van Oranje-Nassau]] (1748-1806), stadholder der Vereanigden Nederlaanden (1751-1795) * [[Willem V van Kleef]] (1516-1592), hartog van Kleef, Gulik en Barg (1539-1592), hartog van Gelre (1539-1543) * [[Willem V van Beieren]] (1548-1626), hartog van Beieren (1579-1598) {{dv}} jddqj61xj440bkmgg71lf5z18nrvkeq 0 11404 262688 258609 2013-05-04T19:50:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Onder de '''Bataafse Revolutie''' wodt de politeeke, socioale en kulturele umwentelingen in de Noordeleke Nederlaanden an et ende van de [[18e eeuw|18de eeuwe]] verstoan. Samen met de [[Napoleon Bonaparte|napoleontiese]] tied, neumt wi-j dit tiedvak ok wal de [[Franse tied in Nederland|''Frans-Bataafse'' tied]] ([[1795]]-[[1815]]). == Orangisten == Net as in andere daelen van [[Europa (continent)|Europa]] greujden end [[18e eeuw|18de eeuwe]] in de [[Republeek]] den wuns noar n eerleker bestuur en ne meer geliekere moatschoppi-je. Zo greujden de binnenlaandse verdaeldheid in Nederland. [[Orangisme (Republeek)|Orangisten]], dee stadholder [[Willem V van Oranje-Nassau|Willem V]] meer macht wollen gaeven, stoanden teggenoaver [[patriotten]] dee, onder invlood van de Franse ideeën van [[De Verlochting|de Verlöchting]] en de [[Amerikaanse Revolutie]], nen meer [[democratie]]s regeringssysteem wollen. Boavendeen bevond et laand zich in nen deepen economiesen, en doardeur ok nen ontmoodigenden, toostaand. Toon Nederlaand noa Frankriek et tweede laand was dat de [[Verienigde Staoten van Amerika|Veraenigde Staoten]] erkenden, verkloarden de Britten Nederlaand den krieg. Dizzen [[4den Engelsen oorlog]] ([[1780]]-[[1784]]) was nen groten klap veur de handel en nieverheid. == Patriotten == In [[1786]] en [[1787]] leep den toostaand uut de hand. [[Patriotten]] dee herstel wollen van et anzeen dat de Republeek in de 17de eeuwe gekend had, richtten oaveral [[exercitiegenootschap]]pen op, zoas in [[Hattem]], wat doar under leiding stoand van [[Herman Willem Daendels|Daendels]]. Tussen [[1783]] en [[1787]] wissen dizze gewoapende burgerleu in en antal steedn en gewesten de macht oaver te nemmen. In dee moate zelfs dat [[1785]] [[stadholder]] [[Willem V van Oranje-Nassau|Willem V]] zich enoodzoakt zag uut te wieken noar [[Nimwaege]]. De Stoaten van Hollaand weigerden noamelek d'n tröppen teggen patriotten in te zetten. Noadat den zwoager van Willem V, den könning van [[Pruusen]], n laeger van 26.000 soldoatn noar de Republeek leet goan, wodden de macht van den stadholder hersteld. Moar de röst was maor tiedelek terugge. Patriotten blaeven deurgoan met euren stried, al deejen zie dat noo veural in geheime genotschappen, of as banneling in Noord-Frankriek. Boavendeen brak in 1789 de Franse Revolutie uut, en dee Fraansen waren vaste van plan de Revolutie te delen met de rest van Europa. == Fraansen tröppen == End december 1794, trokken de Fraansen tröppen van generoal [[Pichegru]] oaver de bevroarn riveeren de Republeek binnen. Noo zagen de patriotten euren kans: de [[Batoafsen Republeek|Bataafse republiek]] wodden uut-eroopen. Stadholder Willem V kos eier veur zien geld en ging in [[ballingschap]] in Engeland. Noa zien vortgoan gelassen hi-j alle oaverzeese gebeeden zich onder et gezag te stellen van de Engelsen, dee inmiddels de jonge Bataafsen Republiek de krieg verkloard hadden. Tal van gebeeden (woarunder [[Kaap de Goode Hoop]]) wödden deur Engelsen tröppen oaverrompeld. Een groot deel van de Nederlandse kolonioale macht endigden hiermet. [[Guyana]] en [[Ceylon]] kwammen nooit meer in Nederlaandse hende. De [[Koapkolonie]] wöd wal effen weerumme-gaeven, moar wodden in [[1806]] veurgoed deur Britten bezet. == Stoatsgreep == Verskeidene [[stoatsgreep|stoatsgraepen]] kwamen doarnoa, in [[1798]], [[1801]] en [[1805]], woarbi-j verskillende gröppen Bataven (zoals dee patriotten dee tied neumden) ofwesselend an de machte waren. Den lesten 'Bataafsen' machthebber was [[Rutger Jan Schimmelpenninck]]. De Bataafse Revolutie endegt veur altied in [[1806]] met de stichting van et [[Könninkriek Holland]] onder leiding van [[Lodewiek Napoleon Bonaparte|Lodewiek Napoleon]]. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis]] [[Kategorie:Oorlog]] 76jd5xbt7898uak10e3bx2fu160ta3w 0 11405 262669 258608 2013-05-04T19:47:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Et '''Arrow Rock Festival''' is n muziekfestival dat vanof [[2003]] t/m [[2006]] joarleks in juni in [[Lechtenvoorde]] in de [[Nederlaand]]se previnsie [[Gelderlaand]] eholden wöd. In [[2007]] verhuusden et festival noar et meer centroal elaegen [[Walibi World]] in [[Biddinghuzen]], moar veur [[2008]] wodden ekoazen veur et [[Goffertpark]] in [[Nimwaege]]. Et festival hef nen uutstroaling van klassieken rock, en brech noast grote namen uut de 70'er en 80'er joaren ok jongerenrockbands en -artiesten. Et wödt organiseerd vanuut den radiozender [[Arrow Classic Rock]]. ==2003== Op [[27 juni]] 2003 was et festival veur de eerste kere. Et motorcrosscircuit De Schans in Lechtenvoorde wodden um-ebouwd tot festivalgebeed met camping. Organisator Joost Carlier had al ervoaring op dat gebeed, doar wödden al eerder nen anhangersdag veur [[Normaal]] eholden, en et [[Oerkrachtfestival]]. Et terrein mos uut-endelek groter emaakt wodden um meer bezeukers an te können, alleneg in de veurverkoop verkochten zie al meer as 25.000 kaarten. ==Uutgoande verwiezing== *[http://www.arrowrockfestival.nl/ www.arrowrockfestival.nl] Officiële webstae [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Muziekfestival]] diiu48mcixyp1d5f2izdxagpjlguox1 0 11406 258612 254855 2013-03-11T11:54:49Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 120 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6872]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} [[Ofbeelding:Albrecht von waldstein.jpg|thumb|right|200px|Albrecht von Waldstein, ofwal Wallenstein]] == Gebeurtenissen == * [[Ferdinand van Oostenriek]] (nen zunne van könning [[Filips III van Spanje]]) wöd den ni-jen laandvoogd van de [[Zudeleke Nederlanden]]. Hi-j trök noa ziene anstelling met n machteg leager van [[Milaan]] noar de Nederlaanden. Tiedens zienen tocht helpt hi-j de Zweden versloan bi-j [[Nördlingen]]. * Nen trop van 7 kearls onder leiding van kapitein Outger Jacobsz. van Grootebroek verblif gedurende den winter onder erbermeleke umstandegheden op et eilaand [[Jan Mayen]]. Uutendelek steerven zi-j allemoal an skeurbuuk en andere ontberingen. In 1930 hef de Nederlaandse regiering nen gedenksteen op et eilaand loaten plaatsen ter noagedächtenis an dizze dramaties verlopen oaverwintering. * De [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]] en Frankriek nemt zich veur de [[Zudeleke Nederlanden]] de kans te geaven zelf in opstaand te kommen. * Et stadjen [[Reimerswoal (historiese stad)|Reimerswoal]] op [[Zuud-Bevelaand]] wöd deur de zee verzwolgen. * Kunstskilder [[Rembrandt van Rijn]] trouwt mit [[Saskia Uylenburgh|Saskia Van Uylenburgh]] in de van Harenskarke in [[Sint Annaparochie]] * In augustus veroavert de WIC [[Curaçao]]. Met dit eilaand hef de WIC nen uutvalsstee veur handel en [[kaapvoart]]. == Geboaren == ;meert *[[20 meert|20]] - [[Balthasar Bekker]], [[Nederlaand]]sen [[predikant]] en [[Theologie|theoloog]] == Oaverleaden == ;juni *[[25 juni|25]] - [[John Marston]] - Engelsen toneelskriever en dichter * [[Albrecht von Wallenstein|Wallenstein]] Duutsen veldheer cte5h9fws81v3gq95ppk82o5d0abimi 0 11407 262703 262207 2013-05-04T19:53:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Bloemencorso.JPG|thumb|Blomenkorso in [[et Westlaand]].]] [[Image:Bloemencorso2006winterswijk.JPG|thumb|Blomenkorso in [[Wenterswiek]].]] Een '''blomenkorso''' is nen tocht van [[proalwagen]]s dee-t versierd of bedekt bunt met [[Bloom (plant)|bleume]]. Elk korso hef ziene eigen uutstraoling, antrekking en onderwarp. ==Plaatsen woar-t ze joarleks blomenkorso's holdt== *[[Aalsmeer]] *[[Beltrum]] *[[Blankenberge]] *[[Bollenstreek]] *[[Dröge Ham]] *[[Eelde]] *[[Katwiek]] *[[Leersem]] *[[Lemelerveld]] *[[Lechtenvoorde]] *[[Limbricht-Sittard]] *[[Limmen]] *[[Loenholt]] *[[Noordwiek]] *[[Rekken]] *[[Roelofarendsveen]] *[[Sint-Gillis-bij-Dendermonde]] *[[Sint Jansklooster]] *[[Valkensweerd]] *[[Vollenhove]] *[[Voorthuzen]] *[[Winkel (Niedorp)|Winkel]] *[[Westlaand (gemeente)|Westland]] *[[Wenterswiek]] *[[Zundert (plaats)|Zundert]] ===Buten Nederlaand=== Op [[Jersey]] vundt joarleks den [[Battle of Flowers]] ploats. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Kultuur]] c674l2beqrar4u9nmbcubsi7u53c2ap 0 11409 269965 262984 2013-08-30T08:56:46Z Cycn 1607 vlagge derbi-j wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Leudal | bestaandsnaam vlagge =Leudal vlag.svg | bestaandsnaam woapn =Leudal wapen.svg | lokatie = LocatieLeudal | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = [[Heijthusen]] | öppervlakte = - | öppervlakte laand = 165 | öppervlakte water = - | inwonners = - | doatum inwonners = - | dichtheid = - | breedtegroad = 51/15//N | lengtegroad = 5/54//E | verkeersoader = - | netnummer = - | postkode = - | webstie = [http://www.leudal.nl/ www.leudal.nl] }} '''Leudal''' ([[Limburgs]]: ''Leudaal'', moar in de gemeente zelf uut-esproaken met den klemtoon op de eerste lettergrepe 'Leu' en de uutsproak van nen korten 'a' in de tweede lettergrepe) is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandsen previnsie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] dee op 1 januari 2007 is ontstoan uut de veurmoalige gemeenten [[Haelen (gemeente)|Haelen]], [[Heijthusen]], [[Hunsel]] en [[Roggel en Neer]]. De gemeente hef bi-jnoa 37.000 inwonners (de tiende gemeente van Limburg) en is met ne oppervlakte van bi-jnoa 165 km² de grootste gemeente van de previnsie. Den name [[Leudal (natuurgebied)|Leudal]] kump van et natuurgebeed dat tussen de kernen [[Heijthusen]], [[Roggel]] en [[Haelen]] eleagen is. Dit gebeed is ontstoan deur erosie deur et beaksken de [[Leu (bekke)|Leu]]. ==Kernen== {| |- | width="50%" valign="top" |Antal inwonners woonkern op 1 januari 2007<ref>Bron: Gemeente Leudal</ref>: {| class=wikitable !'''Karn'''||'''Inwonnertal''' |- |[[Heijthusen]]||ALIGN="right"|6420 |- |[[Haelen]]||ALIGN="right"|4309 |- |[[Roggel]]||ALIGN="right"|4126 |- |[[Horn (Limburg)|Horn]]||ALIGN="right"|3972 |- |[[Neer (Limburg)|Neer]]||ALIGN="right"|3449 |- |[[Baexem]]||ALIGN="right"|2824 |- |[[Ittervoort]]||ALIGN="right"|1879 |- |[[Grathem]]||ALIGN="right"|1785 |} | width="50%" valign="top" |<br /> {| class=wikitable !'''Karn'''||'''Inwonnertal''' |- |[[Ell (Limburg)|Ell]]||ALIGN="right"|1505 |- |[[Neeritter]]||ALIGN="right"|1359 |- |[[Kelpen-Oler]]||ALIGN="right"|1161 |- |[[Buggenem]]||ALIGN="right"|940 |- |[[Hunsel (darp)|Hunsel]]||ALIGN="right"|963 |- |[[Heibloom]]||ALIGN="right"|890 |- |[[Nunhem]]||ALIGN="right"|688 |- |[[Haler]]||ALIGN="right"|505 |} |} == Uutgoande verwiezing == * [http://www.leudal.net Infomasie veur kiekleu met ofbeeldingen van de Gemeente Leudal] == Rifferenties == <references /> {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] sbfpgjpuuzr3ekqfs6egsulkrfsehb7 0 11411 282858 282857 2015-07-25T16:31:28Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Maasbree | bestaandsnaam vlagge = Maasbree flag.png | bestaandsnaam wapen = Coat_of_arms_of_Maasbree.png | lokasie = LocatieMaasbree | provinsie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaotse = '''Maasbree''' | oppervlakte = 51,62 | oppervlakte laand = 49,86 | oppervlakte waoter = 3 | inwoeners = 12.857| daotum inwoeners = 1 januari 2007 | dichtheid = 266 | breedtegraod = 51/21/29/N | lengtegraod = 6/2/54/E | verkeersaoder = - | netnummer = 077 | postkode = 5993 | webstee = [http://www.maasbree.nl/ www.maasbree.nl] | op-egaon = [[Peel en Maas]] | }} '''Maasbree''' (in den plaatseleken straektaal 'Bree') is ne plaatse en vroggere [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. De gemeente had ne oppervlakte van 51,62 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan 3 km² water). Op [[2 oktober]] [[2007]] hef de gemeente beslotten um samen mit de gemeenten [[Helden]] en [[Kessel (Limburg)|Kessel]] de ni-je [[fusiegemeente]] [[Peel en Maas]] te vörmen dee op [[1 januari]] [[2010]] ok ontstoan is. Op [[10 meert]] [[2008]] beslot de gemeente [[Meijel]] zich ok an te sluten bi-j dizze [[fusiegemeente]]. ==Darpen== [[Boarlo (Limburg)|Baorlo]], [[Rooth (Maasbree)|Rooth]], [[Debrook]], [[Tongerlo (Maasbree)|Tongerlo]]. ==Geskiedenis== Maasbree en Boarlo beheurden bi-j et Oaverkwarteer van [[Gelre]] of [[Spaanse Nederlanden|Spaans]] [[Opper-Gelre]]. Tiedens den [[Spaansen Sukcessieoorlog]] wodden et deur [[Pruusen|Prusiese]] tröppe bezet, en zo blef et as deel van [[Pruusies Opper-Gelre]] rundumme ne eeuwe lang Duuts (tot 1814). Maasbree was vrogger nen [[heerlekheid]] en kenden n kasteel, [[Huus Bree]] eneumd, dat inmiddels vort is. Op dizze plek steet noo de boerderi-je ''De Plaats''. Tot [[1 oktober]] [[1940]] beheurden [[Blerik]] ok tot de gemeente Maasbree. In dee tied wodden Blerick too-evoegd an [[Venlo]]. [[Ofbeelding:Maasbree Dorpsstraat.jpg|260px|thumb|left|Darpsstroate in Maasbree. Op den achtergroand de [[Rooms|rooms-kattelieke]] parochiekarke.]] {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemainte in Nederlaands Limbörg]] 9a5av7tkx40dnnvt7w1n51509hfskuh 0 11412 276857 263011 2014-11-20T21:08:01Z Robin van der Vliet 7603 svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Maasgouw | bestaandsnaam vlagge = Flag of Beek (Limburg).svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Beek, Limburg.png | lokatie = LocatieMaasgouw | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = [[Heel (plaats)|Heel]] en [[Maasbracht]]| | öppervlakte = - | öppervlakte laand = - | öppervlakte water = - | inwonners = - | doatum inwonners = - | dichtheid = - | breedtegroad = 51/9//N | lengtegroad = 5/53//E | verkeersoader = [[A2]], [[A73]], [[N273]], [[Spoorliene Weert - Roermond]], [[Maas]], [[Julianakanoal]], [[Kanoal Wessem-Nederweert]], [[Lateroalkanoal]] | netnummer = 0475 | postkode = 6017, 6019, 6051, 6067, 6097, 6099, 6107, 6109 | webstie = [http://www.gemeentemaasgouw.nl www.gemeentemaasgouw.nl]| }} '''Maasgouw''' ([[Limburgs]]: ''Maasgoew'') is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] dee vanof 1 januari [[2007]] is ontstoan uut de veurmoalige gemeentes [[Heel (gemeente)|Heel]], [[Maasbracht]] en [[Thorn (Limburg)|Thorn]]. Dizze dree gemeentes hebt beslotten tot ne vri-jwillege [[gemeenteleke herindaeling]]. == Geskiednis == In de geskiednis ku-j den name Maasgouw trög vinden in de [[Karolingen|Karolingiese tied]] (750 - 900 noa Chr.). Et [[Maasgouw (gouw)|olde Maasgouw]] besloog et gebeed rundumme [[Aken (stad)|Aken]], [[Wezet]] en [[Noord-Braobant]]. Gouw was ne Germaanse benaming veur previnsie. Noa 900 noa Chr. veel den Maasgouw uut mekare in könninkriekskes en vörstendommen, zoas Thorn. == Kernen == Antal inwonners kern op 1 januari 2006: {| class=wikitable !'''Kern'''||'''Inwonnertal''' |- |[[Maasbracht]] / [[Brachterbekke]]||ALIGN="right"|7320 |- |[[Heel (ploats)|Heel]] / [[Panheel]]||ALIGN="right"|4260 |- |[[Thorn (Limburg)|Thorn]]||ALIGN="right"|2580 |- |[[Wessem]]||ALIGN="right"|2210 |- |[[Linne]]||ALIGN="right"|3770 |- |[[Beegden]]||ALIGN="right"|1800 |- |[[Stevensweert]]||ALIGN="right"|1660 |- |[[Ohé en Laak]]||ALIGN="right"|880 |} De gemeente hef tiedelek twee gemeentehuze: in Maasbracht et 'Publiekscentrum', woar alle publieksofdelingen bunt en in Heel et 'Bestuurscentrum', woar et gemeentebestuur en den staf zit. == Uutgoande verwiezing == * [http://www.gemeentemaasgouw.nl/ Webstae gemeente Maasgouw] {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] ayzvspmjy1lsebdkywsqr5ph0dwvnnw 0 11413 282232 282231 2015-05-22T08:33:23Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Meerssen | bestaandsnaam vlagge = Meerssen vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Meerssen.svg | lokatie = LocatieMeerssen | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = '''Meerssen''' | öppervlakte = 27,47 | öppervlakte laand = - | öppervlakte water = - | inwonners = 19.735 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 718 | breedtegroad = 50/53/9/N | lengtegroad = 5/45/7/E | verkeersoader = | netnummer = 043 | postkode = 6230-6231, 6235, 6237, 6240-6241, 6243 | webstie = [http://www.meerssen.nl/ www.meerssen.nl] | }} '''Meerssen''' ([[Limburgs]]: ''Meersje'') is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in et zuden van [[Limburg (Nederlaand)]]. Zi-j is in heure samenstelling van vandage ontstoan bi-j de herindealing op 1 januari 1982. Toon wodden dee veurmoalege gemeente van den name samen-evoogd met de tot dan too zelfstandege gemeenten Bunde, Gäölle en Ulestroaten. == Dorpen en gehuchten == Aantal inwoners per woonkern op 1 januari 2005: {| border="0" |----- | {| class="toccolours" |'''Nedersaksiesen name'''||'''''Limburgse name'''''||'''Antal''' |- |'''Meerssen'''||''Meersje''||ALIGN="right"|5840 |- |[[Bunde (Limburg)|Bunde]]||''Bung''||ALIGN="right"|5790 |- |[[Ulestroaten]]||''Ulesjtraote''||ALIGN="right"|2940 |- |[[Gäölle]]||''Gäöl''||ALIGN="right"|2340 |- |[[Rothem]]||''Raotem''||ALIGN="right"|1690 |- |[[Moorveld]]||''Mwórveld''||ALIGN="right"|510 |- |[[Kezen]]||''Kaze''||ALIGN="right"|300 |- |[[Gäölle an de Maas|Geulle a/d Maas]]||''Gäöl-aan-de-Maas''||ALIGN="right"|220 |- |[[Roar]]||''Raor''||ALIGN="right"|120 |- |[[Weert (Meerssen)|Weert]]||''Waert''||ALIGN="right"|110 |- |<small>(Bron: CBS)</small> |} |} == Geskiedenis == Meerssen hef éenmoal ne rolle espöld in de Europese geskiedenis en wal in [[870]], toon volgens et [[Verdrag van Meerssen]] et middelste deel van et in dree stukken uutèn-evollen [[Karolingiese Riek]] wodden verdeald tussen et [[Oost-Frankiese Riek]] en et [[West-Frankiese Riek]]. {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] ailzcos43xuke75vma8zlf8kusiv8q0 0 11414 263015 258702 2013-05-04T22:09:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Margraoten | bestaandsnaam vlagge = Flag of Margraten.png | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Margraten.png | lokatie = LocatieMargraten | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = '''Margraoten''' | öppervlakte = 57,67 | öppervlakte laand = - | öppervlakte water = - | inwonners = 13.507 | doatum inwonners = 2006 | dichtheid = - | breedtegroad = 50/49/21/N | lengtegroad = 5/49/13/E | verkeersoader = [[N278]] | netnummer = 043 | postkode = 6251-6252, 6255, 6260-6262, 6265, 6267-6269, 6307 | webstie = [http://www.margraten.nl/ www.margraten.nl] }} '''Margroaten''' is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in et zuden van de [[Nederland]]se previnsie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. De gemeente telden op 1 juli 2006 13.507 inwonners (bron: CBS) en hef ne [[oppervlakte]] van 5767 [[bunder]]. De gemeente Margraten van vandage is bi-j ne gemeenteleke herindealing op [[1 januari]] [[1982]] tot staand ekommen. Toon bunt de tot dee tied too zelfstandege gemeenten Margroaten, Kadier en Keer, Noorbekke, Meer, Bemelen en Sint Geertruud, moar ok de kern Scheulder van de veurmoalege gemeente [[Wielre]], samen-evoogd. == Kernen == De gemeente Margroaten hef 9 [[darp]]en en 21 [[buurtschop]]pen en [[gehucht]]en. === Darpen en gehuchten === Antal inwonners kern op 1 januari 2005: {| border="0" |----- | {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em;" |'''Nedersaksiesen name'''||'''''Limburgsen name'''''||'''Antal''' |- |[[Keer]]||''Keer''||ALIGN="right"|3410 |- |[[Margroaten]]||''Mergroate''||ALIGN="right"|3360 |- |[[Banholt]]||''Tebannet''||ALIGN="right"|1040 |- |[[Sint Geertruud]]||''Se-Gietere''||ALIGN="right"|970 |- |[[Mear]]||''Maer''||ALIGN="right"|940 |- |[[Noorbekke]]||''Norbik''||ALIGN="right"|740 |- |[[Ekkelraode]]||''Ikkelder''||ALIGN="right"|580 |- |[[Bemelen]]||''Bieëmele''||ALIGN="right"|370 |- |[[Schölder]]||''Sjuuëlder''||ALIGN="right"|340 |- |[[Herkenroade]]||''Herkenter''||ALIGN="right"|180 |- |[[Terlinden]]||''Terlinne''||ALIGN="right"|130 |- |[[Bargenhuzen]] / [[Schey]]||''Bergenhoêze / Sjei''||ALIGN="right"|120 |- |[[Gasthuus (Margraten)|Gasthuis]]||''Gastes''||ALIGN="right"|120 |- |[[Honthem]]||''Hoontem''||ALIGN="right"|120 |- |[[Moerslag]] / [[Libeek]]||''Moersjelt / Liebik''||ALIGN="right"|120 |- |[[Sint Antoniusbank]]||''Sint Antoniusbank''||ALIGN="right"|110 |- |[[Hoogkruuts]]||''Ge Kruuts''||ALIGN="right"|90 |- |[[Termoar (Margroaten)|Termoar]]||''Termaar''||ALIGN="right"|90 |- |[[Bruusterbosch]]||''Bruusjterbusj''||ALIGN="right"|80 |- |[['t Rooth]]||'''t Roeët''||ALIGN="right"|40 |- |<small>(Bron: CBS)</small> |} |} == Bezeensweerdig == * Margroaten hef internasionoale bekendheid deur de anwezzigheid van et [[Netherlands American Cemetery and Memorial]]. Op dizze begroafplaatse ligt 8302 soldoaten begroaven. * De Sint Margaritakarke in Margroaten besteet uut nen 14den eeuwsen toorn, ne noo as zi-jkapelle denend koor uut de 15de eeuwe en n dwars dertussen eplaatst mergelsteen schip mit koor uut 1922-1928 noar ontwarp van [[Alphons Boosten]]. * Et kasteel van Mheer * De Van Tienhovenmölle in Bemelen * Het Afrikacentrum in Keer == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.margraten.nl Webstea gemeente Margraten] {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemainte in Nederlaands Limbörg]] b4ihd48rtyrwitldl5cumfjgfry2j0a 0 11415 263025 258703 2013-05-04T22:11:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Meerlo-Wanssem | bestaandsnaam vlagge = Meerlo Wanssum flag outline.png | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Meerlo-Wanssum.png | lokatie = LocatieMeerlo-Wanssum | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = [[Meerlo]] | öppervlakte = 39,41 | öppervlakte laand = 38,52 | öppervlakte water = 0,89 | inwonners = 7718 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 200 | breedtegroad = 51/31//N | lengtegroad = 6/5//E | verkeersoader = - | netnummer = 0478 | postkode = - | webstie = [http://www.meerlo-wanssum.nl/ www.meerlo-wanssum.nl] | }} '''Meerlo-Wanssem''' is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in [[Limburg (Nederlaand)|Nederlaands Limburg]]. De gemeente is in 1969 ontstoan, hef 7718 inwonners (bron: CBS) en hef ne oppervlakte van 39,41 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan 0,89 km² water). ==Karnen== [[Blitterswiek]], [[Gei-jsteren]], [[Meerlo]] (gemeentehuus), [[Swolgen]], [[Tienray]] en [[Wanssem]]. ==Geschiedenis== Meerlo, Wanssem en de andere darpen beheurden bi-j et Oaverkwarteer van [[Gelre]] of [[Spaanse Nederlanden|Spaans]] [[Opper-Gelre]]. Tiedens den [[Spaansen Sukcessieoorlog]] wodden et gebeed deur [[Praissen|Prusiese]] tröppe bezet, en zo blef et as deel van [[Prusies Opper-Gelre]] rundumme ne eeuwe lang Duuts (tot 1814). {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemainte in Nederlaands Limbörg]] fdpjcjpemv7v6pomrkd5vrsf9zb207s 0 11416 81977 2008-09-12T10:52:08Z Ni'jluuseger 73 [[Meerssen (limburg)]] is ewiezig naor [[Meerssen (Limburg)]]:&#32;Heufdletter L wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Meerssen (Limburg)]] ci703jvqp82lf5bso1zyxx0d43ctuvy 0 11417 282859 263029 2015-07-25T16:32:40Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Veurmaolige gemeente | naam = Meijel | bestaandsnaam vlagge = Meijel flag.png | bestaandsnaam wapen = Coat_of_arms_of_Meijel.png | lokasie = LocatieMeijel | provinsie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaotse = '''Meijel''' | oppervlakte = 20 | oppervlakte laand = 19,75 | oppervlakte waoter = 0,25 | inwoeners = 5853| daotum inwoeners = i juli 2006 | dichtheid = 296 | breedtegraod = 51/20/38/N | lengtegraod = 5/53/0/E | verkeersaoder = - | netnummer = 077 | postkode = 5768 | webstee = [http://www.meijel.nl/ www.meijel.nl] | op-egaon = [[Peel en Maas]] | }} '''Meijel''' is ne plaatse en vroggere [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in [[Limburg (Nederlaand)]]. De gemeente had ne oppervlakte van 20 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan 0,25 km² water). Binnen de gemeentegrenzen lagen geen andere kernen. Op 1 januari 2010 is de gemeente op egoane in de gemeente [[Peel en Maas]] ==Geskiedenis== Meijel hef - noast ziene of-eleagen ligging tussen [[brook]] en [[Peel (Nederlaand)|Peel]] - ok politiek lange in ne ofzundering ezeaten. In de tied dat noabergemeente [[Deurne (Nederlaand)|Deurne]] wal tot de [[Generaliteitslaanden]] beheurden, maken Meijel doar gin deel van uut. Meijel heurden bi-j et Oaverkwarteer of [[Opper-Gelre]] en was dus achterènvolgens [[Spaanse Nederlanden|Spaans]] en [[Oostenrieks Gelre|Oostenrieks]] (of ''Belgies''). In de [[Franse tied in Nederland|Franse tied]] heurden et ok bi-j et Belgiese [[departement (Nederlaanden)|departement]] van den [[Nedermaas]]. De andere noabergemeente [[Helden]] beheurden bi-j [[Prusies Opper-Gelre]]. De lest-eneumde twee noabergemeenten hebt eeuwnlange steggeld oaver tussen-eleagen turfgroanden, howeal Braobanders en Limburgers (ok uut Helden) mit mekare trouwden en in Meijel bunt kommen wonnen. Dit leste zorgden veur n heel eigen [[dialekt]], dat dichter bi-j Braobantse peeldialekten ligt as bi-j de Limburgse en ok völle oaverènkumste hef met et net oaver de Limburgs-Braobantse grenze liggende [[Neerkant]]. Meijel ligt doarbi-j in de buurte van éne van de deurgängen deur den Peel, an den weg van [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]] noar [[Köln]]. Meugelek geet dizze verbinding tot in de Romeinse Tied trög, toen den weg de belangrieke tempelplaatse [[Empel]] mit [[Köln]] verboand. Langs dizzen weg bunt tal van Romeinse vöndsten edoane. ==Bezeensweerdeg== *[[Sint-Nicolaaskarke (Meijel)|Sint-Nicolaaskarke]] ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.ollieplats.nl Ollieplats.nl - Ni-js en jongerenstea Meijel] * [http://www.medelo.nl/meijel,geschiedenisencultuur.htm Geskiedenis van Meijel] {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemainte in Nederlaands Limbörg]] ghmsrzwzm0rog78ldvhuc5ji2glqk6p 14 11418 289076 266539 2016-10-28T11:01:36Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cities, towns and villages in Limburg (Netherlands)}} [[Kategorie:Geografie van Limburg (Nederlaand)]] [[Kategorie:Plaotse in Nederlaand|Limburg]] 9rk9gm6mmke16vkszfnik9si19eesai 0 11419 263285 258705 2013-05-04T23:01:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LocatieWessem.png|thumb|Wessem]] '''Wessem''' ([[Limburgs]]: ''Wisheim'' of ''Wèssem'') is ne kleine [[Stad (woonstee)|stad]] in de gemeente [[Maasgouw (gemeente)|Maasgouw]], in de Nederlaandse previnsie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] met ruum 2.200 inwonners. Zoas völle kleine plaetskes in Limburg hef Wessem ne laandeleke uutstroaling en ne rieke historie. == Geskiedenis == Wessem verkreg in [[1150]] steadeleke rechten dee uutendelek bunt umgezet noar [[stadsrechten]]. Wanneer Wessem noo stadsrechten verkreg is neet gans dudelek. Zi-j mochten al rap nen eigen munt sloan, dus wöd doar mangs vanuut egoan dat Wessem al rap stadsrechten had. De veurzichtege historici holdt ''veur 1329'' an. Wessem kent n rösteg verleaden, wa-j nog könt zeen an den [[vesten|vestingachtigen]] opbouw en de steadeleke uutstroaling van et olde centrum met n uutzunderlek net van ströate, verhard mit maaskeien. Een groot deel van de olde bebouwing is bewoard ebleaven. Bezeensweerdeg is et plein veur et veurmoalegen gemeentehuus, noo n bookholders-kantoor, woarop ze met maaskeien et gemeentewoapen van de veurmoalegen [[gemiente (bestuur)|gemeente]] Wessem loat zeen. Wessem was ne zelfstaandege gemeente tot de gemeenteleke herindealing van 1991, woardeur et tot de ni-je gemeente [[Heel (gemeente)|Heel]] ging beheuren, wat destieds n groot verzet van de plaatseleke bevolking gaf. Vanof 2007 mek et deel uut van de gemeente Maasgouw. Wessem heurden bi-j et Oaverkwarteer of [[Opper-Gelre]] en was dus achter mekare [[Spaanse Nederlanden|Spaans]] en [[Oostenrieks Gelre|Oostenrieks]] (of ''Belgies''). In de [[Franse tied in Nederland|Franse tied]] heurden et ok bi-j et Belgiese [[departement (Nederlaanden)|departement]] van den [[Nedermaas]]. == Bezeensweerdeg == Wessem kent n tröpken bezeensweerdegheden, woaronder de [[Sint-Medarduskarke (Wessem)|St. Medarduskarke]]. Dizze [[gotiek|gotiese]] karke wodden eurspronkelek ebouwd rundumme et joar 946. Noadat de karke in 1944 grotendeels verwoost wodden, wodden zee in 1948-1949 wier hersteld. Den toorn wodden in 1950-1951 wat meters meer noar et westen en iets hoger opni-j ebouwd. Wat noordelek van de stad, an de oaverkante van et Kanaal Wessem-Nederweert, ligt [[Pol (Limburg)|Pol]], n tröpken van 15 huze dat bi-j Wessem heurt. ==OLS== In 2004 hef de [[schutteri-je]] van Wessem, [[St. Joris (schutteri-je)|St. Joris]], et [[Old Limburgse Schuttersfeest]] in [[Opglabbekke]] ewonnen. As winnoar had et de ere um et OLS in 2005 in Wessem te organisieren. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Ploatse in Limburg (Nederlaand)]] 21m1uxgh1xsjualnxxajcorslfuc2am 0 11420 277275 273838 2015-01-29T08:52:47Z Woolters 62 /* Riedelkes */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:GrunHumor.jpg|thumb|Grönneger humorverzoameln]] In 't artikel '''Nedersaksische humor''' staot moppen, raodsels en starke verhaolen in 't [[Nedersaksisch]] of over dingen in 't Nedersaksische taolgebied. ==Interregionaol== ===Starke verhalen: skroeteri'je=== ''De volgende twei verhaalties bint kenmarkend veur een soortement stark verhaal det, veur zowied bekend, in de negentiende ieuw populair wördden, waorbi'j d'r oaver iene van lege komof verteld wördden det e in zien diensttied persoonlijk in de kunde was mit de keuning of de keizer.'' :'Toe ik zo'n jong ware, mus ik ook saldaot worden. Det was in de tied van Nepoleon. Mien moeder stund an de weg te krieten, toe wij mit menare weg gungen, want wij mussen naor Ruslaand toe. Now, det is een gloepens ende weg en wij zulden 't te voete doen. Kuj begriepen, det ze dachten, det ze oens nooit weer zulden zien. Mar ik ware glad genogt: ik bleve wat in de buurte van Nepoleon, want hijzölfs en nog meer van die heugen reden te peerd. Ik dachte, as ze der iene ofskiet of zo, dan kroep ik ter gauw op. En 't duurden dan ook niet laank, of ik hadde al een peerd onder mij. :[...] :Net zoa'k edacht hadde, wij verspeulden 't. :Daor kwamen ze an, de oenzen. Zo hard as ze kunden! Nepoleon veurop. De Russen zatten heur achter de broek. Ikke gauw op 't peerd en rönden ook mit veuran, vlakbij Nepoleon. Ik zegge: 'Now, now, Nepoleon.' 'Ja, Hendrik', zeg hij, 'wel now, now.' :[...] :Ik steuke de narms in de heugte (en mitiene maakten hij die meneuvels der ook bij) en ik reupe: Nepoleon, 't giet mis! 'Ja, Hendrik', zeg hij, 'det geleuve ik ook', en hij skudde mit de kop. Hij weer te peerd en ikke ook; hij veurop en ikke der achteran. Uut: Lucas Jonker (1988), ''Harm: boerenlèven an de Riest''. Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek (blz. 60-61). Eerste drok 1928 :"Joa", zee de man. Je maarkten aan zien ogen, dat hai t weer zag. "Joa, Barteld kwam oet dainst en waarkte weer op t laand. Op n dag ston hai te geutjen in n hail daipe gruppel. Swoare grieze klaai van Grunnen jompt'e aal deur langzoamer boven zok oet. :Op de diek heurde Barteld n koetse aankomen. Der stapte n heer oet. Den op weg was der nait t geluud van klomben, moar van leren stiefels. Dat kon Barteld heuren, al kon e in daipte van gruppel nait zain wat op de diek gebeurde. :Stiefels luipen noa de gruppel tou. Aan raand van de gruppel bleef de heer stoan. Hai keek omdele en ruip: Guie mörn, Barteld. En Barteld kikt noa boven, zugt de heer stoan en röpt weerom: guie mörn, Majesteit. Dat was Willem Drij. Ze konden nander. Barteld haar ja onder hom daind. Uut: Gerrit Wassing (2000), ''Mit de vouten in t wotter''. Assen: Servo (blz. 40-41) ==In ut Achterhooks== ===Doeven=== :Twee doeven in nen götte, loat d'r ene ne skeet, zegt den anderen: "Roekoe!" ==In 't Drèents== ===Kritisch=== :Meister: "Wat betekent kritisch?" :Leerling: "Det bint van die dingen daoraj mit op 't börd schrieft." ===Vanessa=== :Vraoge: Waorumme kump Vanessa nooit aarngs te late? :''Antwoord: Tied zat.'' ===Veule wieder=== :Boer 1: "A'k op de bulte achter op 't laand stao, kan ik merakel wied kieken." :Boer 2 (verrast): "Hoe wied dan, wal töt de karke?" :Boer 1: "Och man, veule wieder." :Boer 2 (verbaosd): "Töt Dalsen?" :Boer 1: "Man o man, veule wieder." :Boer 2 (verbiesterd): "Töt Duutslaand dan?" :Boer 1: "Veule wieder. A'k 's nachts op de bulte stao, zie ik de maone." ===Giet=== Boer 1: Hoe giet et? Boer 2: Oh 't giet niet. 'Tis dreuge. ''Raodsels van [[Ni'jlusen]]:'' ===Raodsel (1)=== :Daags giet 't van klipperdeklap en 's nachts stiet 't veur 't beddegat. :''De klompen'' ===Raodsel (2)=== :Wat hej mit zes boeren en een bulzik? :''Zeuven stinkers'' ===Raodsel (3)=== :As d'r een gat ien zit, zit d'r gien gat ien; mar as d'r gien gat ien zit, zit d'r een gat ien. :''Een huussien (butengerief)'' ===Raodsel (4)=== :Vief harten, vief starten en een prik ien 't gat. Ra, ra, wat is dat? :''Een mispel (vrucht van een appelachtige boom, kuj èten as e haoste verröt is)'' ===Raodsel (5)=== :Daags is 't een golden hoop, 's nachts is 't een mollenhoop. :''Vuur van kolen'' ===Raodsel (6)=== :As 't gien weer is en 't is gien heui, wat is 't dan? :''Een ram'' (Een ''weer'' is een ecastreerd schaop; ''eui(e)'' spreekt ze in Zuudwest-Drenthe en Noord-Oaveriessel mangs mit een ''h'' uut) ===Kienderraodsel=== :Hoeveule krullen zit d'r ien een rechte varkensstarte? ==Ien t Grönnegs== ===Drij Engelse noamen=== :Drij Engelse noamen: John Adam Steve... ===Haalve hin=== :Komt n westerleng ien Grönnen en bestèlt bie n ristoraant n haalve hìn. :As de bestellen aankomt sègt ober: "t Vlees is goar." ===Woar is zien pedde?=== :Lutje Aalbert luip op 't ies boeten Stainen Poort; lutje Aalbert sakte dr deur, kòp en oren onder woater. Net kwam dr n meneer veurbie; dij pakte hom bie zien nadde krözze en trok hom op waal. 't Woater en de bragel luipen hom tou de boksempiepen oet en mit blode kòp runde jong noar hoes tou. :Net kwam zien voader dr over tou. :Hest in t daip zeten? :Joa, moar dij meneer het mie dr weer oettrokken; ik zat tr al haildal onder. Kiek, doar gunders doar lòpt e.... :Voader achter meneer aan. Ho toch, ho es even! Heb ie mien jong tou 't daip oethoald? :Joa, mor doar huif ie nait zo haard om te lopen; doar wil ik hail gain dankje veur hebben. :Nee, dat wol ik ook nait zeggen; ie hebben hom dr oethoald, mor woar is zien pedde? ''Veurdracht van Rut Hofman, oet K. ter Loan, ''Humor in Grunneger laand'', Winschoot: Festa (blz. 40)'' ===Dat was nog goudkoper=== :Ol boer ligt op staarven; hail rusteg, ogen dicht, doodstil. :Ja, zegt de òlste, voader heurt òf zugt niks meer; 't is zo òflopen; wie mouten aan begravenis dìnken; dat wòrdt nòg duroabel genog. :Ja, zegt de twijde, eerste klas, dat huift tòch ook nait; twijde is ook al mooi. :Ja, zegt daarde. Voader was tòch zulf ook aaltied zuneg genog; wie stoan dr nait maal veur, doar nait van, mor tòch: nee, voader mog nait over zulke dure oetgoaven; daarde klas was, ducht mie, ook toch nuver. :Voader dut ogen open en stekt kòp van 't ber òf: As 't zo wied hìn is, kin ik tr wel hìnlopen.... ''Veurdracht van J.H.C. Riddering, Gewestelijke Grunneger Landdag ien Hilversum, 1947; oet K. ter Loan, ''Humor in Grunneger laand'', Winschoot: Festa (blz. 30)'' ===Nog n borreltje=== :Man komt ien t kavvee: borreltje, borreltje, nog n borreltje, hai sègt: "Kastelain, geef ze allemoal môr wat." :Weer n borreltje, nog n borreltje, hai sègt: "Kastelain, schenk ze allemoal mor weer in." :Wil er weer n rondje geven, sègt kastelain: "Zolst nait eerst eem ôfreken?" :Man sègt: "Kist doezend euro wizzeln?" :"Joawèl," sègt kastelain. :"Den hest ook ja gain verlet van." ==In 't Sallaans== ===Gemengd zwemmen=== :A: Wee-j dat ze in Vjenne op woonsdagmiddag gemengd zwemmen hebt? :B: Wat?! Jongs en maachies bij mekaar in t bad? :A: Natuurlek nich, t is gin Hollaand. Hervormd en geriformeerd deur mekaar. ==In et Stellingwarfs== ''Disse infermaosie is nog niet beschikber'' ==In t Tweants== ===Muziekinstrumeant=== Neumt n muziekinstrumeant wat begeent met nen ''t''. Antwoard: ''törgel''. ===Broene boonn=== :Nen boer en knecht doot woarkn in t veeld, middeln in t zommer. De hele wekke har t boernewief al broene boonn terechte maakt, en um etnstied noar boetn eskreewd: "Alloh, vie doot wat etn!". :Op vriedag zeg den boer teegn zinnen knecht: "At t vrouwmeanske voort wier röp van t etn, en at he dan wier van dee verrekkige broene boonn hef emaakt met disse hette, dan mut iej es opletn wa'k dan doo." :t Wief skreewt: "Alloh, vieleu doot wat etn!" n Boer en zinnen knecht stiefelt op t hoes op an, en at ze binn komt, kik he oonder t lid: Gotstomme, alwier broene boonn! :Hee pakt dee panne en smit ne zo noar boetn. n Knecht bedech zik nit, pakt nen stool en smit ne steail met n kabaal duur de roetn! :"Wat maak iej non dan!?" skreewt den boer. :"Ik meann," zegt den knecht, "a'j boetn woln etn!" ===Autopech=== :Nen jongn knecht hef n niej autootjen ekoch. Hee doarmet an t roondtukkern. Ineenn, middeln tusken de veelde, ginnen hoond te bekenn... puf puf puf, det akelige autootjen gef t op! Hee oonder dee motorkappe an t loern, mer ja, zovölle verstaand hef hee doar ook nit van. :"k Heb t al wal eskötn, t is de karburateur!" heurt he ineenn achter zik. Hee dreeit zik umme, stoat doar twee pearde, nen broenn en nen witn, in de weaide achter um. Hee kik nog nen moal um zik hen, en skrikt zik n ongeluk as t broene peard zegt: :"Zeg, van roondkiekn keump t nit terechte heur. Probeert t mer is, t is de karburateur". :n Knecht wrif zik es in de oogne en van veraltereertigheaid begeent he toch mer es met dee karburateur an t knooin. En verästig! t Autootjen krig t wier gangs. :"Ha'k t oe nit ezegd?" zegt det peard. : n Knecht maakt det he vortkeump en bie t eerste beste kafeetjen legt he an. :"Wa'k toch goddorie non hebbe met emaakt," zeg he teegn den barkearl, en dut t hele verhaal oet de deuke. :"Zea det den broenn of den witn?" zeg den barkearl. :"Den broenn, wat dan? vrög n knecht. : "Dan he'j geluk ehad, want den witn hef dr gin verstaand van." ===Knoln trekn=== :Twee boerinn, Jannöakn en Merietje, doot knoln trekn op t laand. Ineene pleart Jannöakn van t krachtig trekn steail achteroawer. Noa at hee wier in de beene is kömn, heult hee ne machtige knolle in de heugte. :"Och, goettegoet," zegt Jannöakn, "den lik ja krek op den van mien Garrad!" :"Oeh kearl," zegt Merietje, "zonnen dikn?" :"Nee, mear wal zonnen smearigen!" ===t Speegelke=== :Nen ooldn boer geet met peard en waage oawer t oolde laand um te ploogn. Op zeker oognblik zut hee wat gleenstern. Knieperig at hee is, keump hee van zinne koare of, stiefelt noar t glemmige deenk hen, krig t op, en meant at hee wat deurs te pakn hef. Hee kik in t speegelke (want det is t) en skreewt: "Gedooksemie! n Portret van mien vaa! Wodöanig zol det non hier terechte wean ekömn! Det geet in n binntuk!" :'s Naches, at hee in berre lig, bekik hee zin portret verskeaidene moaln bie t lecht van ne kearze. De vrouwe mag t vanzelf neet weetn, want den wil zulks neet in thoes hebn, en zol t op de stean verkoopn. Um t oet t zicht te hooldn, stekt hee t deenk oonder t berre, en zodöanig kan hee dr zo vake noar kiekn at um oet keump. :Noa ne wekke is t noar de boerinne zinnen smaakn wal tied um t berre te verskoonn. Hee an t fosken met det berrespul. Hee kik, wat ligt doar dan vuur glemmigs oonder t berre? Hee bekik t speegelke en skrikt zich dom! :Noa nen dag hart woarkn keump n boer wier bie de kökne. Doar zit zien vröwken an n toafel te göln. "Wat he'j dan?" vrög n boer. "Ach," jammert t meanske, "non bi'w zowat 27 joar trouwd, en dan vret ie mie oonder n droad hen." t Vrouwmeanske nemt t speegelke, pleart t op n toafel en röp: "en nog wal met zonnen lelliken!" ===Nen krokodil=== :Nen kearl keump bie de dokter en zeg: "Dokter, nen krokodil hef mie betten." :Zeg de dokter: "Joa, dat doot ze." ===Nog nen krokodil=== :Keump nen kearl in t kafee met nen krokodil an n töwken. Hee röp: "Wedn um nen meter beer det ik minn leuter bie det deer tusken de kennebakn dörf te hangn en um dan onmeundig hart op n kop kan bökkern, zoonder det mie wat gebuurt?" :Non, det geet an, röp iederene vanzelf. Den kearl löt ter stean de bokse zakn, haank de flöaite tusken dee taanderieges, batert det oarme deer doar um n kop en haalt um zoonder refels wier tevuurskien. :"Wee dörf det ook n moal?" skreewt hee duur t kafee. :n Oold vröwken stiefelt noar vuurtn: "Joa ikke wal, mear dan mu'j mie neet zo op n kop houwn!" ===Gedoonder=== :Keump nen kearl in t kafee, en skreewt oonderwiel at hee geet zitn: "Doot ze dr allemoal ene, vuurdet t gedoonder begeent!" n Barkearl heurt wal vakerder aparte kreetn, dus dut dr iederene ene in. Mear terwiel at iederene t glas nog neet half löag hef, skreewt denzelfdn kearl alwier: "Doot ze dr allemoal ene in, vuurdet t gedoonder begeent!" n Barkearl kik n moal, mear dut r iederene ene in. Mear det geet zo n antal moal verdan, en hee begeent al earder te skreewn. Op n bepoald momeant vrög den barkearl: "Hee, wo deank ie det feailik allemoal te betaaln?" Röp den kearl: "Zee'j t wal, doar he'j t gedoonder al!" ===n Boer=== Dr beent nen heeln hoop sprökke in t Tweants dee at t haandeln van nen boer en zin wief beskriewt ([[zeespreuke|zeasprökke]]). Ze beent baseerd op oetsproakn die in sommige situasies aait terugge komt: *"De tied vlög!" zea n boer, en hee gooidn t wief n wekker noa. *"Alns met moate!" zea n boer, en hee höw de vrouwe met ne elle {{Info|Doemstok}}. *"Ik hoolde van kloarigheaid," zea t wief, en hee veagn met nen riesbessem de hoonderköttel van toafel. *"Det gef ruumte!" zea n boer, en hee gooidn t wief oet de berrestea. *"Det helpt teegn de muuze," zea n boer, en hee steuk t hoes in n braand. ===Grote weaide=== Twee boern doot teegn mekoar opgeewn. <br> n Eerstn zegt: "Ik hebbe zonnen beunder groond, a'k doar met n auto umhen zol jaagn, wa'k wal twee uur wieter."<br> Zegt den tweedn: "Joa ik har vroger ook zon slim autootjen." ===Apeldoorn=== "Ik gunge vernear vuur n autootjen noar nen verkoper, en keek mie doar t spul es an. Keump mie den verkoper te meute en den zegt: "Meneer, ik hebbe hier wal zo'n best waagnkjen, a'j doarmet 's moarnsvroo um half achte vortjaagnt, zi'j al um half neegne in Apeldoorn". Ik hebbe dr eawn umhen ekekn, t was ja wal n skier waagnkjen, mear oeteaindelik he'k ne toch mear neet ekocht; wat mu'k toch in Apeldoorn?" ===Oawerval=== Disn bak is nen echn [[Riesn]]sen. Vroger ha'j in Riesn nen textielfabriek Ter Horst, mear de leu neumdn t "n Stoom". Geet nen kearl oawer stroate, haande in n tuk, spreenkt dr um nen oawervaller vuur, richet um n gewear op de börste en röp: "Oewe seantn of oew leawn!"<br> -"Tsja," zegt den kearl, terwiel at'e zik de boksetuk binnsteboetn trekt, "ik zol oe met alle wille minne seantn doon, mear dee he'k nit; ik woarke biej n Stoom!"<br> "Oh, woark iej biej n Stoom? Joa, mear dan he'j ook gin leawn." ===Twee koobeeste=== :Dr stoat twee koobeeste nöast mekaar in de weaide. :Zegt n eerstn: BOEHH! :Zegt n tweedn: Joa ik skrukke neet, want ik had oew al lange zeen. ===Twee doewen=== Zitt twee doewen nöast mekoar op nen tak. Zegt den enen: "Roekoe!". Zegt den aanderen: "'k Roek oew ook!" ===Jachthoond=== Nen jager löp duur t veeld te striejn um ne eande of wat te skeetn, want hee hef kortns nen niejn jachthoond ekocht van nen boer oet de noaberskop. Op n gegeewn oognblik komt ze bie nen graawn an, en deksetaters! doar vlög ne eande op! Den jager legt an en BANGS!, de eande dwärrelt noar dealtn. "Haal op!" zeg hee teegn den hoond. t Deer bedech zik nit en löp zo oawer t water van den graawn hen, neamp dee eande in n bek en keump wierumme oawer n graawn henloopn. Den jager kuult de oogne zowat oet n kop! Van veraltereerdigheaid slöt he zik n kruusken. Eawn later krek t zelfde. Den jager kets van de wieze met den hoond wierumme noar den boer hen: "Wa'k toch non metmake! Ikke hen skeetn en den hoond löp mie zo oawer t water hen! Komt es met, iej geleuwt de eegne oogne nit!" Zeeleu met n beaidn t veeld wier in noar den graawn, BANGS! wier ne eande, en doar löp den hoond wier hen. "Ik zee t al," zeg den boer, "den hoond kan nit zwemn." ===Henne=== Nen kearl hef ne nieje waage kocht, en dut um es fein löstrekn oawer de A1. 160, 170, 180... kearl wat bloazn den auto! Wörd he dan toch -''zoeff''- ineenn in ehaald duur ne henne met dree peute! Det wil he natuurlik nöader bekiekn, dus hee dr ächteran trapn. Bie [[Hooltn]] geet det deer dr of, en verdan met 80 km/u oawer de provinsjale weg, tötdet he zo -''tjoeps''- bie nen boer t aarf opsköt. Den kearl dreeit ook de waage n pad in. n Boer keump noar boetn en den kearl stapt oet:<br> - Goeindag!<br> Ja goeindag, ik jaagn net oawer de A1, en ik wör in ehaald duur ne henne van oe met dree bene. Wo zit det?<br> -Na det za'k oe verteln; Vie wont hier met n dreejn: ik wonne hier met miene vrouwe en minn knecht. En vie hadn vroger aait verskel um wee't det tweede hennbeentje dan kreeg. Doo zi'w dr met an t fokn egoan töt ze dree beentjes hadn. Te man ene!<br> Bläksem! Det he'j nog wal klook bekekn ja! Smaakt ze nog n betjen dan?<br> -Det wee'w nit, vie köant ze nooit kriegn! ===Riedelkes=== Nen boer har es twee zöns. n Eerstn was aait dikke, en den aandern was nooit nuchter. Den boer har ook dree henn; nen witn en nen pikwitn. Doo't den boer dood gung, wee kreeg doo det gooldne horleuzie? Wovölle is twee moal de helfte van zeuwnendartig-en-dreekwart? Ken iej det verhaal nog van Sneewitjen en de Zeuwn dwoargen? Non, dee dwoargen zatn nog wal es vuur de wille in n boom, mer umdet ze te kort warn mosn ze aait onmeundig klimn of akrobaties bie mekoar op n skoolder stoan met gevoar vuur t eegne leawn, en dan kon dr nog aait mer eenn dwoarg tegelieke in n boom zitn. Um det op te lösn hadn ze ne lifte in n boom bouwd, dan konn ze dr allemoal tegelieke in. Dan gungn ze dr ene vuur ene in, dan warn ze n zetjen in de lifte, en ene noa ene kömn ze dr dan oet. Wolange hebt dee dwoargen in de lifte west? :(Antwoard: twee minuutn...) : === Galilea === Een geleuwig man wil vuur zinne geleufsbeleawing es een moal in Israël kieken en bookt doar ne roondreaize. Jeruzalem, Bethlehem, oaweral woer as Jezus was, gung den kearl ook hen. Op een gegewen ogenblik keump he bie de vearboot oawer et Mear van Galilea. Hee noar den vearskipper: "Moin! Wat kostet mie det as ik met den vearboot oawerstekken wil?" - "€ 50,-", röp den skipper wierumme. "Vieftig euro?! Zi'j wal good wies? Wat ne ofzetterieje!" skreewt den kearl hellig wierumme. - "Tja kearl," zeg den skipper. "Dit is wal et Mear van Galilea. Hier hef Jezus zelf nog oawerhen elop." "Ja, veend iej et gek, met zulke priezen!" == Over Tweante of Tweanten == ===Peerd=== :Er komt een westerling bij een boer en vraagt aan de boer op zijn beste Twents: "Hoe geet mit het peerd?" :"Peerd geet nie, peerd löp." :"Oh," zegt de westerling, "Hoe löp het peerd dan?" :Zegt de boer: "Geet wah." ===Welke plaats in Nederland heeft de meeste klinkers in de naam?=== :Almelooooooooooooooooooooooooo. ===Eantersen=== Umdet [[Eanter|Eantersen]] bekeand stoat as machtig krang en eagnwies, beent r vanzelf bakn oawer krange Eantersen: :Woerumme hebt de Eantersen n veerkaant berre? :Dan köant ze 's nachtes ook dwars lign. :Wo kön iej zeen det r nen Eantersen nöast oew steet in ne Etterieje? :Den hef zinn Frikadel dwars in t bäkn lign. :As nen grootn groep leu bie Nijverdal in de [[Regge]] spreenk, wo kön iej dr dan nen Eantersen oet herkenn? :De rest drif op [[Omn]] op an, mear den drif noar Eanter op an. (Det is teegn n stroom in) :Wo kön iej vernemn det nen Eantersen zeek is? :Dan klaagnt hee neet. {{Info|Dit grepken wörd ook wal oawer boern in t algemeen emaakt}} ===Katteliek vs. Protestaant=== Dit grepken kan zowal verteeld wördn duur katteliekn, as zelfspot, mear ook duur protestaantn. :Vroage an nen katteliekn boer: Woerumme beent ieleu hier nog neet Protestaants? :boer: och, doar bint wie nog te dom/eegnwies veur. ==In et Urkers== ''Disse infermasie is nog niet beskikbaor'' ==In het Veluws== ''Disse infermasie is nog neet beschikbaor'' == Over Drenthe of Drenten == ===Vrumd toaltje=== :In Drìnte hebben joe wel n hail vrumd toaltje. Wie sèggen "mien pa", joe sèggen "mien va". Wie sèggen "mien pagina", joe sèggen "mien ..." ===t Giet=== :"'t Giet wal, maor 't giet niet" :''(Grappien det Grunnegers maakt as een Drent zeg hoe as 't mit hum giet)'' == Over Fraislaand en Fraizen == ===Frais worden=== :n Grönneger komt ten ìnde road bie de kommisoares van de keunegin van Fraislaand, want, leuf t of leuf t nait, de Grönneger wil ook n Frais worden! :"Dat wordt nait" sègt de kommisoares, want Grönnegers binnen veuls te nuver om Frais te worden. Môr, de Grönneger blift deurgoan n oetìndelk sègt de kommisoares dat der ain meugelkhaid is, môr doarveur mout de Grönneger wel n operoatsie bij de sirörg ondergoan, en den zol de sirörg wat hazzens vot hoalen, zodat de Grönnenger mit zien verstaand liek is aan de Fraizen. :De Grönneger gaait akkoord, want joa d'oal man wol niks laiver as n echte Frais worden! Noa de operoatsie komt de Grönneger in t zaikenhoes weer bij zinnen en doarnoast staait den sirörg mit n haile zoere oetkiek, as of de kirrel nait hailmoal goud wies is, sègt: "t Spiet mie, môr de operoatsie is nait sloagd." :Woarop Grönneger franterg kiekt en sègt: "Macht nicht aus..." ===Hou binnen de Fraizen ontstoan?=== :Dou der in Grönnen n haalfmalle geboorn wuir, wuir e mit n bongel over de [[Laauwers]] kwakt. Tegenswoordeg het man der in Fraislaand n traditsie van môkt en nuimt man dit "fierljeppen"''. ===t Is rood mit wit en raaist terug ien tied.=== :De train noar Leeuwerd tou ===''t Kin Fraizen en dooien''=== ''Disse infermasie is nog neet beschikbaor'' ===De Hindoestoan, de Jeud en de Frais=== Der lopen n Hindoestoan, n Jeud en n Frais deur Drìnt en dij wollen aargens sloapen. Kommen ze bie n boerderij en zègt de boer "Ie kunt wal bie mie slaopen, maor ik heb binnen plaots veur twie personen, dus der mut iene in de schuur slaopen." Zègt de Hindoestoan "Ik goa der wel sloapen". Al gaauw gaait de deur weer open. De Hindoestoan zègt "Ik kin hier nait sloapen. Hier staait n kou, dij is bie os haileg". Dus zègt de Jeud, "Ik goa der wel sloapen". Even loater gaait deur open en komt ook de Jeud weerom en zègt "Ik kin hier ook nait sloapen. Hier ligt n swien, dij is veur os onraain." Dus zègt dij Frais, "Den gaai ik der wel hìn." Even loater gaait deur weer open en kommen kou en swien noar boeten lopen. == Over Grönnen of Grönnegers == ===White beans=== :Meester: "Je weet wel wat 'white beans' betekent, hè?" :Leerling: "Jawel: seks op z'n Gronings." ===Quiet night=== :Het is een windstille nacht en op het cruiseschip staat een Engelsman met een Groninger aan dek over de kalme zee uit te kijken, waarin de maan zich weerspiegelt. :Zegt de Engelsman: "Quiet night..." :De Groninger is even stil en laat er dan op volgen: "Kwait ook nait." ===Wat is 't langste alfabet van de wereld?=== :Het Groningse: A mien jong, B mien jong, C mien jong, enz. ===Kovver zuiken=== :Er komt een Gronings echtpaar bij de V&D. De man stapt op een verkoopster af: "Ik zuik n kovver." :De verkoopster vraagt: "Samsonite, meneer?" :Roept de Groninger naar zijn vrouw: "Ze hebben ze nait!" ===Wat is it moaiste plak fan Grinslân?=== :De bus nei Fryslân :''(Ek oarsom)'' ===Hoe is het koperdraad uitgevonden?=== :Twee Groningers hadden ruzie om een cent. ===Hoe gaat een ambulance in Groningen?=== :Thèthuuthèthuu'' :''(Leukst wanneer het wordt verteld.)'' == Over Oostfreisland of Oostfreisen == ===Was macht ein Ostfriese wenn er keine Elektrizität hat?=== :Er geht zum Deich und holt einen Kilo Watt. ===Welcher Forderung der Französischen Revolution haben die Ostfriesen sofort anerkannt?=== :Liber[[Oostfraislaand#Kultuur|té]] ===Warum haben die Ostfriesen keine U-Boot-Flotte mehr?=== :Die ist am Tag der offenen Tür untergegangen. ===Warum gibt es Ebbe und Flut?=== :Als das Meer die Ostfriesen sah, bekam es einen solchen Schreck, dass es flüchtete. Jetzt kommt es zweimal täglich zurück und schaut nach, ob sie noch da sind. ===Was machen die Ostfriesen bei Ebbe?=== :Sie verkaufen Unmengen Land an die Österreicher. :''(Een van de weinige moppen in het voordeel van de Oost-Friezen)'' ===Warum haben die Ostfriesen so abstehende Ohren und eine platte Stirn?=== :Sie sind etwas schwer von Begriff, meinen jedoch, das Gesagte noch nicht richtig vernommen zu haben und versuchen, mit der Hand hinterm Ohr schärfer zu hören: "Häh?" Dann dämmert auch ihnen der Sinn und sie schlagen sich auf die Stirne: "Au jaa!" [[Kategorie:Nedersaksiese humor]] 6btb8ex08n5d383k9fbizuh4wp9lkgz 0 11422 283042 282236 2015-08-15T23:20:00Z CommonsDelinker 166 [[Coat_of_arms_of_Mook_en_Middelaar.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Natuur12|Natuur12]], mit as reden: Per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Coat of arms of Zederik.svg|]]. wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Mook en Middelaor | bestaandsnaam vlagge = Flag of Mook en Middelaar.png | bestaandsnaam woapn =| lokatie = LocatieMookEnMiddelaar | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = [[Mook]] | öppervlakte = 18,81 | öppervlakte laand = 17,39 | öppervlakte water = 1,42 | inwonners = 7.773 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 447| breedtegroad = 51/45/9/N | lengtegroad = 5/52/54/E | verkeersoader = [[N271]] | netnummer = 024 | postkode = - | webstie = [http://www.mookenmiddelaar.nl/ www.mookenmiddelaar.nl] | }} '''Mook en Middelaor''' ([[Nederlaans|Nederlaands]]: ''Mook en Middelaar''; [[Limburgs]]: ''Mook en Middelar'') is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in t uterste noorden van [[Limburg (Nederlaand)]]. De gemeente hef ne oppervlakte van 18,81 [[vierkante kilometer|km²]] (waorvan 1,42 km² water). De gemeente Mook en Middelaor mek deel uut van de Stadsregio Arnem-Nimwaege. In t westen grenst de gemeente an [[Noord-Braobant]], in t noorden an [[Gelderlaand]]. De gemeente Mook en Middelaor wörd wal de brugge tussen [[Maas]] en heuvellaand eneumd. Dee bulten, bos en heide maakt de gemeente veur n groot dele tot n biezunder natuurgebeed. Kiekleu en vri'jetied bunt de belangrieke uutgängspunten van t gemeentelik beleid. ==Geskiedenis== ===Romeinse tied=== Reste van ne [[villa]] in Plasmölle en van ne brugge aover de Maas tussen Middelaor en Cuijk wis op t [[Romeinse Riek|Romeins]]e verlaeden. Op t landgood [[Sint Jansbarg]] in Plasmölle bunt in de baodem reste van ne Romeinse villa uut de 2de eeuwe nao Chr. In de jaoren dartig dee den Leidsen archeoloog Braat n uutgebreid onderzeuk naor de villareste. Volgens informasie van de [[Rieksdienst veur t Oldheidkundig Baodemonderzeuk]] (ROB) geet t hier um reste van t grootste tot now toe bekende Romeinse heufdgebouw in [[Nederlaand]]. De ofmetingen bunt rondumme 85 x 24 meter. Disse aoverbliefselen bunt in [[1978]] an-ewezen as wettelik bescharmd [[archeologies rieksmonument]]. In [[2001]] hef den [[gemeenteraod]] beslotten de reste van de Romeinse villa te bewaoren en zichtbaor te maken. Deur middel van n infomasiebröd en n staolbouwwark wörd den umvang van disse Romeinsen villa dudelik emaakt. An den oever van de Maas naobi'j de Cuijksestegge bunt de reste van ne Romeinse brugge. Disse reste komt uut rondumme de [[4e eeuw|4de eeuwe]]. De brugge had ne lengte van 450 meter. De Romeinse brugge is now deur den Staotssekretares an-ewezzen as bescharmd archeologies monument. ===Slag op de Mookerheide=== [[Ofbeelding:Mookerheidemeuse.jpg|thumb|right|220px|De Mookerheide en t Maasdal waor den Slag op de Mookerheide was]] Mook is veural bekand van den [[Slag op de Mookerheide]] op [[14 april]] [[1574]], nen veldslag tussen de Oranjes en de Spanjaorden tiedens den [[Tachtigjoarigen Oorlog|Tachtigjaorigen Oorlog]]. In dee tied strekten de Mookerheide zich nog uut tot an de [[stadswal]]len van [[Nimwaege]]. Ene van de bekendste verhalen rondumme den Slag op de Mookerheide geet aover [[Kiste Trui]]. Disse vrouwe laefden wat eeuwen elaeden in de buurtschop 'den Riethorst' bi'j Middelaor. Trui was bezaeten van de gedachte ne schatkiste te vinden van Lodewiek en Hendrik van Nassau, dee bi'j den krieg in [[1574]] starfden. Disse kiste, met daorin den kriegskas van de Nassaus, zol in t brook an den voot van de bulten verborgen waen. Trui hef heur ganse laeven naor de kiste ezocht, vandaor heuren bi'jname. Dag nao dag groof zi'j met heure skuppe de grond um, tot zie der krank van wordden. De kiste met geld is nooit evonden. t Bronzen standbeeld van Peter Roovers op t Raodhuusplein en t kapelleken van Onze Lieve Vrouwe van de Dwaollechtskes an den Mortel in Mook herinnert an disse geskiedenis. ===Verdaedigingswarken=== Den [[Mookerschans]] en [[Heumensen schans]] bunt verdaedigingswarken op den [[Mookerheed]] vermeudelik uut den [[17e eeuw|17den eeuwe]]. Vanof disse [[Fort|schansen]] hadden zi'j nen vri'jen uutzicht op t laeger elaegen [[Maasdelle]] met den noord-zuudwegge aover laand en water. Den historiesen Mookerheedschans (verdaedigingswark) is restaurierd en gof nen mooi uutzicht aover t Maasdelle. t Gebeed ligt noordoostelik van Mook en ten noordelik van den Groesbaeksenwegge. t Gebeed is eigendom van de gemeente Mook en Middelaor. In t gebeed is rondsjoksen meugelik, daornaost is t meugelik um nen plattegrond of kaarte van t gebeed te verkriegen. Den Heumensen schans is nen soortgeliek veldwark en is eigendom van [[Natuurmonumenten]]. ===Hartogdommen=== De plaatsen tussen den Maas en de Duutse grenze waren in bezit van grootgrondbezitters. t Ganse gebeed dat now de provinsie Limburg is bestaond uut nen groten trop hartogdommen en heerlikheden. t Puntjen van [[Noord-Limburg]] was in dee tied nog Prusies grondgebeed. Mook lag in t hartogdom [[Kleef]] en Middelaor in t hartogdom [[Gelre]]. Tiedens den Fransen bezetting wordden op [[23 oktober]] [[1800]] de gemeente Mook en Middelaor evörmd. Nen olden grenssteen an den Katerbosseweg herinnert an de veurmaolige hartogdommen. ==Ne eeuwe Duuts== Middelaor beheurden bi'j t aoverkwarteer van [[Gelre]] of [[Spaanse Nederlanden|Spaans]] [[Opper-Gelre]]. Tiedens den [[Spaansen Suksessieoorlog]] wordden t deur [[Praissen|Prusiese]] tröppen bezet, en zo blef t as deel van [[Prusies Opper-Gelre]] rondumme ne eeuwe lange Duuts (tot 1814). ==Bezeensweerdeg== In de gemeente Mook en Middelaor ku'j onder andere bekieken: de [[Mookerheed]], den [[Maas]], Mookerschans, Heumense schans, verskillende [[Karkgebouw|karken]]; der bunt ook verskillende kafees zo as: De Poorte, Kiste Trui en De Weeken. t Gemeentehuus van Mook harbargt ne grote verzameling kunst. ==Kernen== * Darpen: [[Middelaor]], [[Möllehook (Mook en Middelaor, Heumen)|Möllehook]] (deels), [[Mook]] (gemeentehuus) en [[Pläsmölle]]. * Buurtschoppen: [[De Bisselt]], Heikant, Katerbosch en Riethorst. {{Limburg}} {{Dialekt|act||Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} {{DEFAULTSORT:Mook En Middelaor}} [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] 1rndhbfkbz7320iwclz7btpze0o37qj 0 11423 82067 2008-09-12T18:50:23Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Visk]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[visk]] l0p6xo0kcolil4yb0hvwitn1yswtyhi 0 11424 282845 263058 2015-07-25T15:18:58Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Nederweert | bestaandsnaam vlagge = Nederweert flag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Nederweert.png | lokatie = LocatieNederweert| proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = '''Nederweert''' | öppervlakte = 101,78 | öppervlakte laand = 99,68 | öppervlakte water = 2,10| inwonners = 16.520 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 166 | breedtegroad = 51/16/58/N | lengtegroad = 5/44/50/E | verkeersoader = [[A2]], [[N266]], [[N275]] | netnummer = 0495 | postkode = 6030-6035, 6091-6092 | webstie = [http://www.gemeentebeek.nl/ www.gemeentebeek.nl] | }} '''Nederweert''' ([[Limburgs]]: ''Ni-jwieërt'') is ne plaatse en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. De gemeente hef ne oppervlakte van 101,78 km² (woarvan 2,10 km² water). ==Oaverige karnen== [[Budschop]], [[Leveroij]], [[Nederweert-End]], [[Ospel]], [[Ospeldiek]] en [[Schoor]]. ==Geskiedenis== ===Name=== Nederweert neumden zi-j vrögger Merefelt, wat betekkent 'in et midden van meren', of later, ''Weert van et nederste ende''. Dit leste is verbasterd tot Nederweert. Nen anderen uutleg van 'Mereveld' is dat de benaming ofstamt van et Germaanse weurd 'mar' (peerd), en 'vilde' (veld of plaatse) et Mereveld zol nen peerdenwesselplaatse uut de Romeinse tied wean ewest, vandage nog herkenboar in de benaming van de buurtschop Rosveld, eavenens mit betekkenis peerdenwesselplaatse. ===Schepenbank=== Nederweert was vrögger verboanden an den [[schepenbank]] van [[Weert (stad)|Weert]]. Argens halverweage de [[14e eeuw|14de eeuwe]] wodden Nederweert van Weert ofgescheiden. In [[1419]] wodden veur et eerst tieding emaakt van nen eigen schepenbank en [[heerlekheid]]. De heerlekheid blef bestoan tot den [[Franse Revolusie|Fransen]] inname in 1795 van de [[Zudeleke Nederlanden]]. ===Heerlekheid=== De heerlekheid is lange tied in bezit ewest van de [[Groafschap Horn|graven van Horne]]. In [[1701]] kwam Nederweert dreks onder de [[Stoaten-Generoal van de Nederlanden|Stoaten-Generoal]] en in [[1715]] bi-j de [[Oostenrieks Gelre|Oostenriekse]] of Zudeleke Nederlanden. Vanof de [[Franse tied in Nederland|Franse tied]] heurden et ok bi-j et Belgiese [[departement (Nederlaanden)|departement]] van den [[Nedermaas]]. (Kiek wieter bi-j et ''[[Oaverkwarteer van Gelder]]''). ===Belgiese Tied=== Tiedens den [[Belgiesen krieg]] vocht Nederweert an de kante van de Zudeleke Nederlanden (België). Nederweert heurden noa et uutropen van et ni-je laand 9 joar bi-j België. Noa de erkenning van België deur den Nederlaandsen könning Willem 1, wodden Limburg ne proveensie binnen Nederlaand moar ok et hartogdom Limburg binnen den Duutsen Bond. De 3 hartoagen dee Limburg ehad hef waren dan ok de könningen van Nederlaand. Totdat uutendelek in 1866 et hartogdom veur altied vort ging en het nen volle Nederlandse previnsie wödden. ===Karke=== In et darp steet ne [[Rooms|rooms-katholieke]] (Lambertus) karke uut [[1467]], ebouwd in [[Braobantse gotiek]]. De registers van Deup (vanof 1569), Trouw (vanof 1562) en Oaverlieden (vanof 1724) van Nederweert bunt onder-ebracht in et [[Rieksarchief (Nederlaand)|Rieksarchief]] in Maastricht. ==Uutgoande verwiezing== * [http://www.atlas1868.nl/li/nederweert.html Kaarte van 1868 en Satellietofbeelding 2006] {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] [[Kategorie:Heerlikheid]] brzz947ht86gijzcopqhm8vl6ra3pbl 0 11425 263078 258778 2013-05-04T22:26:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Nuth | bestaandsnaam vlagge = Flag of Nuth.png | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Nuth.png | lokatie = LocatieNuth | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = '''Nuth''' | öppervlakte = 32,63 | öppervlakte laand = 28,63 | öppervlakte water = 4 | inwonners = 15.938 | doatum inwonners = 1 juli 2006 | dichtheid = 557 | breedtegroad = 50/54//N | lengtegroad = 5/52//E | verkeersoader = [[A76]], [[A79]], [[N298]]| netnummer = 045 | postkode = 6333, 6336, 6360, 6361, 6363 | webstie = [http://www.nuth.nl/ www.nuth.nl] | | }} '''Nuth''' is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. De heufdplaatse is et geliek-eneumde [[karkdarp]] [[Nuth (darp)|Nuth]]. De gemeente hef ne oppervlakte van 32,63 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan 4 km² water). == Geskiedenis == Miel Bruls, nen gepensioneerden geskiedenisleraar volteujden in 2008 et book 'Börgemeisters van Nuth'. In dit book wodt de börgemeisters vanof 1800 beskreaven. == Kernen == De gemeente Nuth hef 5 [[darp]]en en 24 [[buurtschop]]pen en [[gehucht]]en. === Darpen en gehuchten === Antal inwonners won-kern op 1 januari 2005: {| border="0" |----- | {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em;" |'''Nedersaksiesen name'''||'''''Limburgsen name'''''||'''Antal''' |- |[[Nuth (plaats)|Nuth]]||''Nut''||ALIGN="right"|5490 |- |[[Hulsbarg]]||''Hölsberg''||ALIGN="right"|3490 |- |[[Schimmert]]||''Sjömmert''||ALIGN="right"|2390 |- |[[Wienandsroade]]||''Wienesrao''||ALIGN="right"|1530 |- |[[Voasroade]]||''Vaosje''||ALIGN="right"|980 |- |[[Haasdelle]]||''Hazel''||ALIGN="right"|830 |- |[[Arensgenholt]]||''Arensgenhout''||ALIGN="right"|520 |- |[[Swier]]||''Zjwier''||ALIGN="right"|300 |- |[[Aolbekke]]||''Aolbaek''||ALIGN="right"|280 |- |[[Oensel (Schimmert)|Oensel]]||''Oansel''||ALIGN="right"|120 |- |[[Hommert (Nederland)|Hommert]] '''*'''||''Hommert''||ALIGN="right"|90 |- |<small>(Bron: CBS)</small> |} |} '''*''' Deels in de gemeente [[Schinnen (gemeente)|Schinnen]]. == Geogroafie == De gemeente Nuth ligt in n vri-j laandelek en bargachteg gebeed in et midden van [[Zuud-Limburg (Nederlaand)|Zuud-Limburg]]. Veur de gemeenteleke herindealing in [[1982]] was Nuth ne völ kleinere gemeente, woar [[Voasroade]] al vanof [[1821]] too beheurden. Hulsbarg, Schimmert en Wienandsroade waren ok kleinere zelfstandege gemeenten. == Uutgoande verwiezing == *[http://www.artindex.nl/nuth/ Ofbeeldingen van Nuth] {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] pjww2l1vg8hcsfp0hama1rzfga1u7zt 0 11426 282242 282241 2015-05-22T09:10:30Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Nuth''' kan verwiezen naor: *[[Nuth (gemeente)]] - n Limburgse gemeente *[[Nuth (plaotse)]] - n plaotse in die gemeente {{dv}} jy0igghq1daf5eqwgmfnxm3qulnu690 0 11427 263007 258780 2013-05-04T22:08:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Loess fg1.jpg|thumb|right|Löss in den [[Kaiserstuhl (gebargte)|Kaiserstuhl]], Zuud-[[Duutslaand]].]] '''Löss''' is ne [[Eolies proces|eoliese ofzetting]] van [[silt]]. Silt is de [[boademtextuur|textuurfraksie]] met ne körrelgreutte dee tussen dee van [[zaand]] en [[lutum]] in ligt. Van samenstelling hef löss veurnoamelek [[siliciclastica]] ([[kwarts]] en andere [[silicoat]]en), moar et kan ok n klein betjen [[kleimineroal]] hebben. Mangs is dat betjen groter ewodden vanof de tied van sedimentasie as gevolg van [[chemiese verwering]]. In et dagelekse sproakgebruuk wödt de benaming ''löss'' of ''[[Limburgsen klei]]'' mangsmoal ebruukt veur groanden dee bieveurbeeld veurkomt in [[Limburg (Nederlaand)|Nederlaands Limburg]], [[Belgisch-Limburg]], langs den [[Veluwezoom]] bi-j [[Rheden]] en op et vlak bi-j [[Groesbeek|Groosbekke]] zuudoostelek van [[Nimwaege]]. Den Nederlaandsen löss hef ne kenmarkende gaelrode kleure. Uutgestrekte löss-gebeden bunt ok in Noord-China, langs den [[Gelen Riveer]], en in et Russiese steppengebeed, woar zich in den löss-boadem de an orgoaniese bestanddelen gans rieke [[Chernozem|chernozems]] (zwarte eerde) hebt untwekkeld. == Löss in Noord-West Europa == [[Ofbeelding:Lössacker.jpg|thumb|Akker in lössgroand in [[Württembarg]]]] Den löss in Noord-West Europa kump uut et letste deel van et [[Weichselien|Weichsel-glacioal]]. In et [[Weichselien]] stoand de [[Noordzee]] dreuge. Et [[sediment]] op den zeeboadem vörmden de bronne van de lössofzettingen. Et lechte materioal wodden deur den [[Wiend|wind]] an-evoerd en hef zich ofgezet in ne brede liene van Belgies-Limburg deur [[Duutslaand]] tot deep in [[Polen]], [[Roemenië]] en [[Oostenriek]]. Lössboadems bunt gans geskikt veur [[laandbouw]]. Den eersten laandbouw in [[Nederlaand]] vond dan ok plaatse op den löss in [[Zuud-Limburg (Nederlaand)|Zuud-Limburg]]. Dee boern kwamen uut [[Centroal-Europa]], dat vergeliekboare boadems kent. In lössboadems hef zich mangs nen kleirieken inspeulings[[boademhorizont]] untwekkeld onder nen klei-armeren boavengroand. Unbegreujde lössboadems bunt stark [[erosie]]geveuleg. Op de meeste hellingen in Zuud-Limburg is den eursprönkeleken boavengroand op de akkers vort egoan. Mangsmoal bunt zowal den eursprönkeleken A-horizont en den E-horizont vort egoan, woardeur den kleirieken B-horizont an de oppervlakte ligt. Et erodeerde boademmaterioal dat zich in dallen en op laeger elaegen plaatsen verzamelt wöd [[colluvium]] eneumd. [[Kalk]] uut et modermaterioal löss lost in raegen deels op en slöt deper in et profeel too wier naer. Zo wodt dee löss-dele in vertikale richting an mekare epläkt. Hierdeur künt dee in löss evörmden dalen en [[holle wegge|holle waegen]] mangs steile wanden hebben. == Uutgoande verwiezing == * [http://www.bodemdata.nl/media/radebrik.jpg Ofbeeling (van Alterra) van nen lössgroand in Zuud-Limburg met inspeulings B- horizont: Radebrikgroand] == Bronne == * [http://dinoloket.tno.nl/dinoLks/delfstoffen/OverigeInformatie/Literatuur_en_links/Full_text/MJvdMetal_Grondsoorten_en_Delfstoffen_bij_Naam_(2eDruk,DWW+NITG,2003).pdf Grondsoorten en Delfstoffen bi-j name] {{DEFAULTSORT:Loss}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Grondsoort]] t9oxo4xx0xhto57bfuzrz14a7n1gofs 0 11428 82087 2008-09-12T21:57:17Z Arch 610 deurverwiezing naor [[Stevel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stevel]] jhhgvmdrbvrid5a41mk7xfmpbegufnm 0 11429 263788 258770 2013-05-05T21:30:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Wilhelminarijssen1.JPG|thumb|right|300px|Wilhelmina oet [[Riesn]]]] n '''Showband''' of '''showkorps''' (''-corps'') is n [[muziekkorps]] det nöast muziek maakn ook show maakn dut.<ref>[http://www.vandale.nl/vandale/opzoeken/woordenboek/?zoekwoord=showband Van Dale oawer showband]</ref> n Band besteet oet ne [[fanfare]] of ne [[malletband]] den at wörd an evuld met n [[colourguard|vlagnmeaks]]- en/of [[majoretn]]spul. t Meeste show zit um in de figuurn dee at de fanfare löp, mangs an evuld met kleaine daansstepkes. Det kan zo wal op n veeld as op stroate wean. De muziek wat ze spölt is vake wal beheurlik modern. ==Instrumeantn== Showkorpsn bestoat oet n bloazers- en slagwoarkersgedeelte. De bloazers beent wier ooderverdeeld in kopper- en hooltbloazers. De kopperbloazers loopt met [[trompet]]n, [[bugel]]s, [[Fraansken hoorn|Fraanske hoorns]], [[skoeftrompet]]n, [[bariton]]s en/of [[eufonium]]s en [[sousafoon]]s. De hooltbloazers bestoat oet [[flöaite|flöaitn]], [[saxofoon]]s en mangs [[klarinette|klarinet]]n. t Slagwoark hef vake ne amerikaanse instrumeantnverzameling: [[Kleaine tromme|skoarpe tromn]], [[tenoortromme|tenoortromn]], [[bekn (meziekinstrumeant)|bekns]] en [[bassdrum|grote tromn]]. ==Vlagnmeaks en Majoretn== n Vuurnaam deel van n showband beent de vlagnmeaks en de majoretn, dee at vörm an de muziek geewt duur t oet te beeldn met öare attribuutn. Majoretn hebt meesttieds nen [[baton]], woermet ze met verskeaidene beweagingn en daansstäpkes de muziek vörm geewn doot. De vlagnmeaks ([[Engels]]: ''colourguard'') is vanoet [[Amerika]] oawer enömn. Disse groepn maakt gebroek van vlagn, zwearde en heultne gewearn um de muziek oet te beeldn. Disn lestn groep wörd de leste tientaln joarn al bekeander, en t keump dr op dale det völle showkorpsn de leste joarn hoaste allene mear n groep vlagnmeaks hef, in plaatse van n majoretngroep. ==Taptoos, Optochtn en Wedstriedn== Showbands doot völle optreedn op taptoos, in optochtn en wedstriedn. In [[Neerlaand]] beent völle (meesttieds kleaine) evenementn te veendn. Ook loopt de korpsn vake met in stroatoptreedns zo as [[bloomenkorso|Bloomnkorso]]'s en volksfeestoptochtn. Mangs wordt optreedns of taptoos organiseerd duur n showkorps zelf, mear t kan ook ne gröttere organisasie wean. n Bekeandstn wedstried in Neerlaand is t [[Wereld Muziek Concours|Wearld Muziek Wedstried]] in [[Kerkrade|Koarkroa]]. ==reffereansies== <references /> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekkorps]] qpf4rh3my5blhkgmetkx0qmgxpwjc3j 14 11430 266407 205158 2013-05-10T17:34:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Dr beent völle verskilnde soortn muziekkorpsn, dee at duur de verskeaidene soortn instrumeantn dee at ze gebroekt wier verskilnde naamns hebt. [[Kategorie:Muziek]] rdsipjr4nlgxvn7t80btqxe1nsmrqgz 0 11431 82099 2008-09-13T01:04:16Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Drentse spelling]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drentse spelling]] 13051xkqd3r7ixl5wwcvuwmtu925e0x 0 11432 289221 263089 2016-10-28T15:19:55Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Onderbanken | bestaandsnaam vlagge = <!-- Onderbanken hef geen vlagge --> | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Onderbanken.png | lokatie = LocatieOnderbanken | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = [[Schinveld]] | öppervlakte = 21,24 | öppervlakte laand = 21,18 | öppervlakte water = 0,06 | inwonners = 8.082 | doatum inwonners = 2009 | dichtheid = 381 | breedtegroad = 50/58//N | lengtegroad = 5/59//E | verkeersoader = 045, 046 | netnummer = 6176, 6190-6199 | postkode = 6447, 6450, 6451, 6454, 6456 | webstie =[http://www.onderbanken.nl/ www.onderbanken.nl] }} '''Onderbanken''' ([[Limburgs]]: ''De Óngerbenk'') is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederland]]se previnsie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]], an de grenze mit [[Duutslaand]]. De gemeente hef ne oppervlakte van 21,24 [[vierkante kilometer|km²]]. Onderbanken mek deel uut van de [[plusregio]] [[Parkstad Limburg]]. De gemeente Onderbanken is deur ne gemeenteleke herindealing ontstoan deur de samenveuging van de veurmaolege gemeenten [[Bingelrpade]], [[Joabekke]], [[Merkelbekke]] en [[Schinveld]] op 1 januari 1982. Anvankelek neumden zi-j de gemeente ''[[Schinveld]]'', noar et darp woar et gemeentehuus steet, moar in 1983 wodden den name wiezegd in ''Onderbanken''. In de [[Middeleeuwn]] waren de 'onderbanken' n rechtspreakend kollege, dee velen onder de rechtbanke van [[Heerlen]], en later woarschienlek [[Brunssum]]. == Uutgoande verwiezing == *[http://www.onderbanken.nl Webstea van de gemeente] {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Onderbanken| ]] 9m4bl9aj0r5wd5h63a8u2cq7vr2wfdg 0 11433 289222 278258 2016-10-28T15:20:31Z Wwikix 13678 /* Uutgoande verwiezing */ -kat wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam =Roerdalen | bestaandsnaam vlagge = Flag of Roerdalen.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Roerdalen.jpg | lokatie = LocatieRoerdalen2| proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = [[Sint Odiliënbarg]] | öppervlakte = 88,65 | öppervlakte laand = 88,10 | öppervlakte water = 0,55 | inwonners = 21.298 | doatum inwonners = 2009 | dichtheid = 240 | breedtegroad = 51/8//N | lengtegroad = 6/0//E | verkeersoader = - | netnummer = 0475 | postkode = 6060-6061, 6063, 6065, 6074-6075, 6077 | webstie = [http://www.roerdalen.nl/ www.roerdalen.nl] | }} '''Roerdalen''' ([[Limburgs]]: ''Roerdale'') is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in Nederlaands [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. De gemeente hef ne oppervlakte van 93,84 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan 0,47 km² water). == Name == De gemeente is deur [[gemeenteleke herindealing]] ontstoan op [[1 januari]] [[2007]] as samenveuging van de veurmoalege gemeente Roerdalen met de gemeente [[Ambt Montfort]]. De veurmoalege gemeenten Roerdalen en Ambt Montfort bestoanden van 1991 tot 2007. De veurmoalege gemeente Roerdalen bestaond uut de veurmoalege gemeente [[Melick en Herkenbosch]] samen met [[Vlodrop]]. Vrögger wodden de name 'Melick en Herkenbosch' beholden, moar in 1993 wodden ekozzen veur den name Roerdalen. De dree betrokken [[karkdarp]]en ligt in n wat gleujend laandschop teggen de reviere de [[Roer (rivier)|Roer]]. <br /> De veurmoalege gemeente [[Ambt Montfort]] bestoand uut de veurmoalege gemeenten [[Posterholt]], [[Montfort (Limburg)|Montfort]] en [[St. Odiliënbarg]]. == Natuur == Et [[Nationoal Park Den Meinwegge]], ene van de belangriekste natuurgebeden van Nederlaand, ligt in dizze gemeente. == Kernen == De gemeente besteet uut zes [[karkdarp]]en en acht [[buurtschoppen]] en [[gehucht]]en. === Darpen === Antal inwonners woonkern op 1 januari 2006: {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em;" |'''Nedersaksiese name'''||'''''Limburgse name'''''||'''Aantal''' |- |[[Posterholt]]||''Postert''||ALIGN="right"|4278 |- |[[Herkenbosch]]||''Hirkebósj''||ALIGN="right"|4120 |- |[[Melik]]||''Melik''||ALIGN="right"|3645 |- |[[Sint Odiliënbarg]]||''Berg ane Roer''||ALIGN="right"|3576 |- |[[Montfort (Limburg)|Montfort]]||''Mofert''||ALIGN="right"|3145 |- |[[Vlodrop]]||''Vlórp''||ALIGN="right"|2523 |- |<small>(Bron: CBS)</small> |} ===Buurtschoppen=== Noast de darpen gif et in de gemeente de [[buurtschop]]pen: [[Aan de Barg]], [[Etsbarg]], [[Holst]], [[Lerop]], [[Poarlo]], [[Reutje]], [[Varst]], [[Vlodrop-Station]] en [[Zittard]]. == Bezeensweerdeg == Zoas in völle Limburgse plaetse bunt ok in de gemeente Roerdalen ene of meer kastelen of de resten doarvan te vinden. [[Kasteel Dellenbrook]] in Herkenbosch was vrögger n indrökwekkend kasteel. Noo bunt de gewelven en de bi-jgebouwen restaurierd en hebt ne horeka-bestemminng ekreggen. In Montfort steet de ruïne [[Kasteel Montfort]] gans verscholen achter ne boerderi-je. == Uutgoande verwiezing == * [http://www.woneninroerdalen.info/geschiedenis.html Geskiedenis van Melick, Herkenbosch en Vlodrop] {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Roerdalen| ]] 3t0cvarpxqroe2smn3jtcmyop8jwc8l 0 11434 102215 82109 2009-04-08T20:57:19Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Graofschop Benthem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Graofschop Benthem]] qvzmi75m7h0qf9agzsq7w4tux3bgxvt 0 11435 283279 277199 2015-09-24T17:49:59Z Ooswesthoesbes 904 /* Inwonnerantal */ wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Roermond | bestaandsnaam vlagge = Roermond vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Roermond.svg | lokatie = LocatieRoermond | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = '''Roermond''' | öppervlakte = 46,87| öppervlakte laand = - | öppervlakte water = - | inwonners = 54398 | doatum inwonners = 2008 | dichtheid = 1161 | breedtegroad = 51/12/0/N | lengtegroad = 6/0/0/E | verkeersoader = - | netnummer = 6176, 6190-6199 | postkode = 5941-5943 | webstie = [http://www.gemeentebeek.nl/ www.gemeentebeek.nl] | }} [[Ofbeelding:Rur Roermond.jpg|thumb|left|Roermond]] '''Roermond''' ([[Limburgs]]: ''Remunj'' of ''Remuunj'') is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] en ne [[Stad (woonstee)|stad]] in de [[Nederland]]sen previnsie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. Op [[31 juli]] 2008 had de gemeente 54.508 inwonners (bron: CBS). De stad ligt an de samenvleujing van den [[Roer (rivier)|Roer]] in den [[Maas]] en hef n riek verleaden. Zi-j was in de late middeleeuwn ne [[hanzestad]], en ene van de veer heufdsteden van et olde Hartogdom [[Gelre]], tweeden in umvang en grootsten op handelsgebeed. == Inwonnerantal == [[Ofbeelding:Inwoneraantal Roermond 1998 2008.png|thumb|left|Bevolkingsuntwekkeling gemeente Roermond in et tiedvak 1998-2008. Mark op dat vanof 1-1-2007 de gemeente [[Swalmen]] bi-j Roermond eveugd wodden.]] In beide tabellen ku-j et gevolg van de samenveuging van Roermond en Swalmen vanof 1 januari 2007 dudelek zeen. {| class="prettytable" style="float:left; margin-right:2em;" |- ! !! [[2006]] !! [[2007]] |- | '''Roermond''' (''Remunj'') || align=center| 34.340 || align=center| 34.150 |- | [[Swalmen]] (''Zjwame'') || align=center| * || align=center| 8.790 |- | [[Herten (Roermond)|Herten]] (''Herte'') || align=center| 5.420 || align=center| 5.630 |- | [[Maasniel]] (''Neel'') || align=center| 3.730 || align=center| 3.720 |- | [[Leeuwen (Roermond)|Leeuwen]] (''Leeve'') || align=center| 1.080 || align=center| 1.090 |- | [[Asenray]] (''Azeraoj'') || align=center| 890 || align=center| 870 |- |-style="background: #efefef" | '''Totaal''' || align=center| '''45.460''' || align=center| '''54.250''' |- |-style="background: #efefef" | Greuj/ofname || align=center| || align=center| |- | colspan=10 align=center| <small>* Swalmen neet bi-j Roermond<br />[http://statline.cbs.nl/StatWeb/table.asp?TT=2&LA=nl&DM=SLNL&PA=70904ned&D1=9&D2=11865-11897,15619-15626&D3=a,!0-2 CBS 2006 en 2007] |} {| class="prettytable" style="float:left; margin-right:2em;" |- ! Joar !! Inwonnerantal ||Greuj/ofname |- |[[1998]]||align=center| 44.128 || |- |[[1999]]|| align=center|44.708 || align=center| + 580 |- |[[2000]]|| align=center|44.952 ||align=center| + 244 |- |[[2001]]|| align=center|45.195 ||align=center| + 243 |- |[[2002]]|| align=center|45.332 ||align=center| + 137 |- |[[2003]]|| align=center|44.344 ||align=center| - 988 |- |[[2004]]|| align=center|45.159 ||align=center| + 815 |- |[[2005]]|| align=center|45.348 ||align=center| + 189 |- |[[2006]]|| align=center|45.457 ||align=center| + 99 |- |[[2007]]|| align=center|54.248 ||align=center| + 8.791 |- |[[2008]]|| align=center|54.398 ||align=center| + 150 |- | colspan=3 align=center| <small>Bron: [http://statline.cbs.nl/StatWeb/table.asp?TT=2&LA=nl&DM=SLNL&PA=37259ned&D1=0&D2=813&D3=0&D4=a,!0-37 CBS1998-2007] [http://statline.cbs.nl/StatWeb/table.asp?TT=2&LA=nl&DM=SLNL&PA=37230ned&D1=0&D2=466&D3=l CBS 2008] |} {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] ar59uvtp8eqyq6bcvpke5uzjv44ygbn 0 11437 283047 282846 2015-08-15T23:22:14Z CommonsDelinker 166 [[Coat_of_arms_of_Schinnen.png]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Natuur12|Natuur12]], mit as reden: Per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Coat of arms of Zederik.svg|]]. wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Schinnen | bestaandsnaam vlagge = Schinnen vlag.png | bestaandsnaam woapn =| lokatie = LocatieSchinnen | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = '''Schinnen''' | öppervlakte = 24,13 | öppervlakte laand = 24,08 | öppervlakte water = 0,05 | inwonners = 13.504 | doatum inwonners = 2010 | dichtheid = 561 | breedtegroad = 50/56/34/N | lengtegroad = 5/53/22/E | verkeersoader = A76 | netnummer = 046 | postkode = 6155, 6174, 6365, 6436-6439 | webstie =[http://www.schinnen.nl/ www.schinnen.nl]| }} '''Schinnen''' ([[Limburgs]]: ''Sjènne'') is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in [[Limburg (Nederlaand)]], en mek deel uut van et Heuvellaand Noord. Vrögger heurden Schinnen ok bi-j de [[Westeleke Mienstreake]]. De heufdplaatse is et geliek-eneumde [[karkdarp]] [[Schinnen (plaatse)|Schinnen]]. == Kernen == Tot 1981 was et darp Schinnen ne zelfstandege gemeente. Deur ne gemeenteleke herindealing is de gemeente Schinnen in et joar doarnoa alderbastend uut-ebreid en hef 6 [[darp]]en en 9 [[buurtschop]]pen en [[gehucht]]en, woarvan 3 deels in ne andere gemeente ligt. === Darpen en gehuchten === Antal inwonners won-kern op 1 januari 2005: {| border="0" |----- | {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em;" |'''Nedersaksiese name'''||'''''Limburgse name'''''||'''Antal''' |- |[[Oorsbekke]]||''Oeësjbik''||ALIGN="right"|3850 |- |[[Schinnen (plaatse)|Schinnen]]||''Sjènne''||ALIGN="right"|2970 |- |[[Püth]]||''Pöt''||ALIGN="right"|1990 |- |[[Amstenraode]]||''Awstroa''||ALIGN="right"|1770 |- |[[Doonroade]]||''Doonder''||ALIGN="right"|1140 |- |[[Hommert (Nederland)|Hommert]] '''*'''||''Hómmert''||ALIGN="right"|860 |- |[[Tweehuze]]||''Zjweikese''||ALIGN="right"|620 |- |[[Thüll]]||''Thöl''||ALIGN="right"|170 |- |[[Klein-Doonraode]]||''Klein-Doonder''||ALIGN="right"|160 |- |[[Doaneken]] '''**'''||''Danèke''||ALIGN="right"|50 |- |<small>(Bron: CBS)</small> |} |} '''*''' Deels in de gemeente [[Nuth (gemeente)|Nuth]];<br /> '''**''' Deels in de gemeente [[Sittard-Geleen]]. == Vrömd == In de gemeente Schinnen ligt twee stroaten met denzelfden name. De [[Altiarstroate]] kump zowal veur in Schinnen as in et [[karkdarp]] Oirsbekke. Dit is vrömd umdat dizzen stroatname noast dizze twee neet meer veurkump in Nederlaand. {{Limburg}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] ays61yayq6ulvy7jieos8bs2sxj0njj 0 11438 240024 82274 2012-08-22T20:37:39Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Roermond]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Roermond]] 9006wd55a62vp7ni4rrhfci81dh2qxz 0 11440 289658 280282 2016-10-29T12:13:59Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Gemeente| naam = De Wolden | bestaansnaam vlagge = Flag of De Wolden.svg | bestaansnaam wapen = Coat of arms of De Wolden.svg | lokasie = LocatieDeWolden | previnsie = [[Drenthe]] | burgemeester = [[Peter Snijders]] ([[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]) | heufplaose = [[Zuidwolde (Drenthe)|Zuidwolde]] | oppervlak = 226,35 | oppervlak laand = 224,78 | oppervlak waoter = 1,57 | inwoeners = 23.750 | daotum inwoeners = [[1 juli]] [[2006]] | dichtheid = 105,7 | breedtegraod = 52/40/0/N | lengtegraod = 6/25/0/E | verkeersaoder = [[Rieksweg 48|N48]], [[Rieksweg 28|A28]] | netnummer = 0522, 0523, 0528 | postcode = 7705, 7920-7928, 7932, 7935, 7957-7964 | webstee = [http://www.dewolden.nl www.dewolden.nl] | }} '''De Wolden''' is een [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in 't zuudwesten van de [[previncie]] [[Drenthe]] in [[Nederlaand]]. Op 1 juli [[2006]] har de gemiente 23.750 inwoners (bron: CBS). 't Totale oppervlak is 299 [[vierkaante kilometer|km²]] (daorvan 0,60 km² uut water bestiet). De gemiente hebt ze op 1 jannewaori 1998 evörmd uut de gemientes [[Zuudwolde (Drenthe)|Zuudwolde]], [[Runerwold]], [[De Wiek]] en 't grootste diel van [[Rune]]. ==Kernen== De gemiente De Wolden hef 17 officiële kernen en 47 buurtskoppen, die as binnen de dörpsgrèenzen van de 17 dörpen ligt. 't Gemientehuus viej op Zuudwolde. {|{{prettytable}} ! Colspan=6 | Officiële kernen |- ! Kern || Inwoners || Kern || Inwoners || Kern || Inwoners |- | [[Alteveer (De Wolden)|Alteveer]] || ALIGN="right"| 870 || [[Fort (De Wolden)|Fort]] || ALIGN="right"| 605 || [[Ruinen]] || ALIGN="right"| 3.675 |- | [[Ansen]] || ALIGN="right"| 296 || [[Karkenveld]] || ALIGN="right"| - || [[Runerwold]] || ALIGN="right"| - |- | [[Barghoezen (De Wolden)|Barghoezen]] || ALIGN="right"| 169 || [[Koekange]] || ALIGN="right"| - || [[Veeningen]] || ALIGN="right"| 940 |- | [[Drogteropslagen]] ||ALIGN="right"| 531 || [[Koekangerveld]] || ALIGN="right"| 123 || [[De Wiek]] || ALIGN="right"| 2.777 |- | [[Echten (Drenthe)|Echten]] || ALIGN="right"| 335 || [[Linde (De Wolden)|Linde]] || ALIGN="right"| 672 || [[Zuudwolde (Drenthe)|Zuudwolde]] || - |- | [[Eursinge (De Wolden)|Eursinge]] || ALIGN="right"| 98 || [[Oosteinde (De Wolden)|Oosteinde]] || ALIGN="right"| 711 || || |- |} {|{{prettytable}} ! Colspan=6 | Buurtskoppen |- ! Kern || Kern || Kern || Kern || Kern |- || [[Anholt (De Wolden)|Anholt]] || [[De Stapel]] || [[Haakswold]] || [[Nolde]] || [[Schotterhuze]] |- || [[Armweide]] || [[De Stuw]] || [[Haalweide]] || [[Oldenhave]] || [[Schrapvène]] |- || [[Bazuin (De Wolden)|Bazuin]] || [[De Tippe]] (gedieltelijk) || [[Hees (De Wolden)|Hees]] || [[Oosterwiek (De Wolden)|Oosterwiek]] (veurmaolig) || [[Stienbargen (De Wolden)|Stienbargen]] |- || [[Benderse]] || [[Dickninge]] || [[Hoge Linthorst]] || [[Oshaar]] || [[Struukbarg]] |- || [[Blijdenstein (De Wolden)|Blijdenstein]] || [[Diekhoezen (De Wolden)|Diekhoezen]] || [[Kraloo]] || [[Old Veeningen]] || [[Ten Arlo]] |- || [[Bloembarg]] || [[Drogt]] || [[Leeuwte (De Wolden)|Leeuwte]] || [[Peerdelaanden]] || [[Voele Riete]] |- || [[Braambarg (De Wolden)|Braambarg]] || [[Dunningen]] || [[Lubbinge]] || [[Pieperi'je]] || [[Weerwille]] |- || [[Buitenhuizen (De Wolden)|Buitenhuizen]] || [[Eemten]] || [[Lunssloten]] || [[Rheebroggen]] || [[Wemmenhove]] |- || [[Bultinge]] || [[Engelaand (De Wolden)|Engelaand]] || [[Middelvène]] || [[Runerweide]] || [[Wittevène]] (gedieltelijk) |- || [[De Olde Tol]] || [[Giesselte]] || || || |- |} ==Politiek== Uutslag van de gemienteraodsverkiezingen (GR) en Tweidekamerverkiezingen (TK) {|{{prettytable}} ! Partij || GR 2002 || TK 2003 || GR 2006 |- | || ALIGN="right"| in % || ALIGN="right"| in % || ALIGN="right"| in % |- | Opkomst || ALIGN="right"| 66,7 || ALIGN="right"| 86,6 || ALIGN="right"| 68,2 |- | [[Gemeentebelangen (De Wolden)|Gemeentebelangen]] || ALIGN="right"| 27,8 || ALIGN="right"| - || ALIGN="right"| 25,7 |- | [[PvdA]] || ALIGN="right"| 17,4 || ALIGN="right"| 27,7 || ALIGN="right"| 22,6 |- | [[VVD]] || ALIGN="right"| 20,6 || ALIGN="right"| 24,1 || ALIGN="right"| 21,2 |- | [[CDA]] || ALIGN="right"| 20,0 || ALIGN="right"| 30,1 || ALIGN="right"| 16,7 |- | [[GroenLinks]] || ALIGN="right"| 6,1 || ALIGN="right"| 3,4 || ALIGN="right"| 7,1 |- | [[ChristenUnie]] || ALIGN="right"| 6,2 || ALIGN="right"| 2,0|| ALIGN="right"| 6,7 |- | [[LPF]] || ALIGN="right"| - || ALIGN="right"| 4,5 || ALIGN="right"| - |- | [[SP (NL)|SP]] || ALIGN="right"| - || ALIGN="right"| 3,6 || ALIGN="right"| - |- | [[Democraten 66|D66]] || ALIGN="right"| 2,0 || ALIGN="right"| 3,2 || ALIGN="right"| - |- | [[Staatkundig Gereformeerde Partij|SGP]] || ALIGN="right"| -|| ALIGN="right"| 0,2 || ALIGN="right"| - |- |} '''College van burgemeester en wethouders:''' *Börgemeister: [[Peter Snijders (politicus)|P.H. (Peter) Snijders]] - VVD *Wetholder: [[Ank van der Ziel-Nauta|A. (Ank) van der Ziel-Nauta]] - Gemeentebelangen *Wetholder: [[Liesbeth Koster-Sassen|E. (Liesbeth) Koster-Sassen]] - VVD *Wetholder: [[Bert Damming|A. (Bert) Damming]] - PvdA ==Taal== De [[streektaal]] binnen De Wolden is 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]], det bi'j 't [[Nedersaksisch]] heurt. {{Drenthe}} {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Drenthe]] djaxhcso4vp7x5788qved5j0zii9dhw 0 11441 276889 263158 2014-11-24T04:21:33Z CommonsDelinker 166 [[Coat_of_arms_of_Sevenum.gif]] is vervungen deur [[Coat_of_arms_of_Sevenum.png]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:GifTagger|GifTagger]], mit as reden: Replacing GIF by exact PNG duplicate. wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Sevenem | soorte = stad | bestansnaam vlagge = Flag of Sevenum.png | bestansnaam wapen =Coat_of_arms_of_Sevenum.png | lokasie-svg = LocatieSevenum.png | breedtegroad = 51/25/0/N | | lengtegroad = 6/2/0/E | | gemeente = [[Horst an de Maas]] | region = NL-LI | oppervlak = 48,66 | oppervlak laand = 47,97 | oppervlak water = 0,69 | inwoners = 7.693 | doatum inwoners = 30 juni 2008 | dichtheid = 160 | verkeersoader = | netnummer = 077-467.... | postcode = 5975 | webstee = [http://www.sevenum.nl/ www.sevenum.nl] }} [[Ofbeelding:Sevenum Markt.jpg|thumb|Et centrum van Sevenem-darp]] '''Sevenem''' is ne [[Stad (woonstee)|stad]] en vroggere [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in [[Limburg (Nederlaand)|Nederlands-Limburg]]. De stad heurt sund 2010 bi'j de gemeente [[Horst an de Maas]]. Sevenem ligt an de raand van [[Peel (Nederlaand)|den Peel]]. == Geskiedenis == Vanof olde tieden is Sevenem n boerndarp. Al in et bronzen en iezeren tiedpark was doar sproake van bewonning, wat blik uut n antal vondsten uut dee tied. Et oldste skrift woarin Sevenem wöd geneumd is nen ofloatbreef uut 1317 dee ok den patroonheiligen van de karke neumt: [[Paus Fabianus|Fabianus]] en [[Sebastiaan|Sebastianus]]. === Heerlekheid === In 1674 wodden Sevenem ne zelfstaandege [[heerlekheid]], dee beheurden bi-j et Oaverkwarteer van [[Gelre]] of [[Spaanse Nederlanden|Spaans]] [[Opper-Gelre]]. Tiedens den [[Spaansen Suksessieoorlog]] wodden et deur [[Praissen|Prusiese]] tröppe bezet, en zo blef et as deel van [[Prusies Opper-Gelre]] rundumme ne eeuwe lange Duuts (tot 1814). In 1836 lukken et de inwonners van Sevenem wier um ne zelfstaandege gemeente te wodden. Vanof 1745 wodden (eerstmoal kleinschoalig) an-enevangen mit et ofgroaven van de wooste groanden. Vanof 1938 wodden et ofgroaven groot an-epakt, hierdeur ontstaond n ni-j [[karkdarp]]: Evertsoord (op-eleaverd in 1959). == Teggenwoordeg == De vroggere gemeente Sevenum bestaond oet Sevenum, Krönenbarg en Evertsoord. Sund 2010 is de gemaente op-egaone in de gemaente Horst an de Maas. In meert 2008 blek uut n referendum dat 59% van de inwonners der den veurkeur an gaf neet meer zelfstaandeg te blieven. Daornao is Sevenem mit de gemeente [[Horst an de Maas]], de darpen [[Meerlo]], [[Tienraij]] en [[Swolgen]] samen egaone onder de bestaonde name van de gemeente [[Horst an de Maas]], dee daormet völle groter is eworden. De gemeente Sevenem had ne oppervlakte van 45,62 [[vierkante kilometer|km²]] (woarvan 0,16 km² water), en was veur 80% laandbouwgroond. == Dialekt == Sevenum ligt vlakbi-j et sniepunte van de [[Uerdinger liene]] (ik/ich) en de koud/kalt-[[isoglosse]]. Doarmet is et Sevenems n oavergängsdialekt tussen [[Noord-Limburgs]], [[Limburgs]] en [[Braobants]]. Zee ok [[:Bestaand:KLEVE1.png|dizze kaarte]] van et [[Kleverlaands]]. Streektaal.net<ref>[http://taal.phileon.nl/lim_namenlijst.php Taal in Nederland], Streektaal.net</ref> rekkent Sevenem-darp en Krönenbarg nog tot et Limburgs, moar Evertsoord al tot et Noord-Limburgs. == Karke Sevenem == De karke van et darp Sevenem is ebouwd tussen 1954/1955. De karke was kloar op 15 oktober 1955. Den name is H.H. Fabianus en Sebastianus. De Sevenemse karke is ne provinsioal en gemeentelek monument. == Wettensweerdegheden == *Volgens n joarleks statisties underzeuk is Sevenem noo de kindvriendelekste gemeente van Nederlaand (2008)<ref>[http://www.verwey-jonker.nl/doc/jeugd/Compilatie%20KIT2008_2.pdf Kinderen in Tel 2008]</ref> *Sevenem döt met an den nasionoalen greunwedstried Entente Florale 2008<ref>[http://www.ententeflorale.nl/ Entente Florale 2008]</ref> == Uutgoande verwiezing == *[http://www.sevenum.com/ www.sevenum.com] {{Limburg}} == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemainte in Nederlaands Limbörg]] [[Kategorie:Heerlikheid]] 1z4j3bogut2sb0z7vpope7x1xmlburr 0 11443 126448 82549 2009-11-24T20:45:47Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Hardenbarg (deurverwiespagina)]] gif nog ne betekenis (streek bezuden 't dörp Finsterwolde in Grunningen) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hardenbarg (deurverwiespagina)]] njdx73l8kczpv0lwo3uu28zwgammsgw 0 11444 291809 264172 2016-11-10T16:23:11Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kerkje oud avereest.jpg|thumb|300px|'t Karakteristieke karkien op Old Averiest]] '''Old Averiest''' is een [[dörp]]ien ien de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Hardenbarg (gemiente)|Hardenbarg]] in 't noorden van de [[previncie]] [[Oaveriessel]], krek onder de previncie [[Drenthe]]. Töt an de gemientelijke herindieling van 2000 beheurden 't dörp töt de gemiente [[Averiest]]. ==Ligging en umgeving== Old Averiest lig an de zuudkaante van 't previnciaole grèensreviertien de [[Riest (revier)|Riest]], een paar kilometer ten noordwesten van [[De Balk]]. Naor de Riest, die as ten oosten van 't dörp streumt, is Old Averiest vernuumd ('Averiest' = ''oaver de Riest''). Deur 't dörp löp de weg van De Balk hen [[Möppelt]]. De umgeving van Old Averiest is laandelijk. Ie kunt d'r best kuiern, onder meer hen 't [[Spoekmeertien]]. 't Meertien, in een dichte bos elegen, is een uutstekende visviever. ==Gebouwen en begraafplaatse== In de midden van 't dörp stiet 't olde [[Nederlaanse Hervörmde Karke|hervörmde]] karkien, waorskienlijk al in 1290 ebouwd. Daor gef de Stichting Konserten Oud-Avereest regelmaotig koffieconcerten. Tingoaver 't karkien lig de Wheem, een netuurinformaotiecentrum van de [[Laandschop Oaveriessel]]. Van hieruut kuj excursies ondernimmen in de streek rond Old Averiest, 't [[Riestdal]]. Wieder lig d'r een begraafplaatse mit de graven van ien Britse en twei Kannedese vliegeniers die as in de [[Tweide Wereldoorlog]] in dizze streek bint ummekomen. ==Taal== De [[streektaal]] van Old Averiest is 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]], det bi'j 't [[Nedersaksisch]] heurt. ===Citaot=== :''achter de Wheem, meidoorn :'' 't jongenszwiet prikkelt :''heur lief en zinne :''snoevend naor umdale :''de Wildenbarg, gele brem :''zij wil zien locht wel stelen :''op zuuk naor nectar en meer :'' 't hart as 'n gek tekeer Uut 't gedicht ''ondergaon [old averiest]'' deur Ria Westerhuis, in ''Drents Letterkundig Tiedschrift Roet'', zummer 2008, blz.22 ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.landschapoverijssel.nl/informatiecentra/de_wheem.htm Laandschop Oaveriessel oaver netuurinformaotiecentrum De Wheem op Old Averiest] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hardenbarg]] q40gmvkyft87lm2q7gm6cx1enwc4xif 0 11445 126709 82152 2009-11-26T02:44:57Z Erik Warmelink 513 [[Hardenbarg]] -> [[Hardenbarg (deurverwiespagina)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hardenbarg (deurverwiespagina)]] njdx73l8kczpv0lwo3uu28zwgammsgw 0 11446 126710 82153 2009-11-26T02:45:54Z Erik Warmelink 513 [[Hardenbarg]] -> [[Hardenbarg (deurverwiespagina)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hardenbarg (deurverwiespagina)]] njdx73l8kczpv0lwo3uu28zwgammsgw 0 11447 82155 2008-09-13T11:19:31Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Old Averiest]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Old Averiest]] e1m1957d0o7rence5cp45bhm41o54z1 0 11448 82156 2008-09-13T11:19:54Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Old Averiest]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Old Averiest]] e1m1957d0o7rence5cp45bhm41o54z1 0 11449 82157 2008-09-13T11:20:19Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Old Averiest]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Old Averiest]] e1m1957d0o7rence5cp45bhm41o54z1 0 11450 82163 2008-09-13T12:23:31Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Riest (revier)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Riest (revier)]] h6lxvg1axvgdsofvp4v7h4ip14wwwp0 0 11451 82164 2008-09-13T12:23:56Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Riest (revier)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Riest (revier)]] h6lxvg1axvgdsofvp4v7h4ip14wwwp0 0 11452 291226 289649 2016-11-04T09:24:23Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kerk IJhorst.jpg|thumb|right|260px|Hervörmde karke van De Rieverst]] '''De Rieverst''' (ok: '''IJhorst''' en ''' 't Rieverst'''; ie woont ''in de Rieverst'' of ''an de Rieverst'') is een dörp in de [[Stappest (gemiente)|gemiente Stappest]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[previncie]] [[Oaveriessel]]. 't Dörp lig in 't [[Riestdal]] op de grèenze van [[Oaveriessel]] en [[Drenthe]], krek onder 't Drèentse dörp [[De Wiek]]. 't Hef 1340 inwoners (2007). Mit de dörpen [[Stappest]] en [[Roevène]] en de [[buurtskop]]pen [[Hamingen]], [[Haalfweg (Stappest)|Haalfweg]], [[De Punt (Stappest)|De Punt]] en [[Lankhorst]] vörmt De Rieverst de gemiente Stappest. Iene van de Rieverst het een ''Rieverster''. == Karke == In de Rieverst stiet een in 1823 ebouwde karke mit een lösstaonde [[klokkestoele]]. De karke, erestaureerd in 1995, gebruukt de [[Nederlaanse Hervörmde Karke|hervörmde gemiente]] IJhorst/De Wiek. 't Dörp wik aans wat de karkelijkheid angiet slim of van de rest van de gemiente Stappest: 't is veule minder orthodox. == Veurzienings == De Rieverst hef een köppel campings binnen heur grèenzen (onder aandere De Witte Bergen, De Vosseburcht en De Braamsluiper), mar d'r is haoste gien [[middenstaand]] meer. Wal is d'r de eerste zaoterdagmörreng van iedere maond een wied en zied bekende [[rommelmark]]. D'r is iene [[basisonderwies (Nederlaand)|basisskoele]], de OBS De Iekmulder, een sporthal, een [[voetbal]]veld daoras [[VV IJhorst]] speult, een [[volleybal]]-, een [[gymnastiek (sport)|gymnastiek]]- en een [[biljart]]veriening (NOAD: Nooit Opgeven Altijd Doorgaan). 't Voetbalveld was in 1963 anleidige veur een slimme rel maank de bevolking van De Rieverst en 't gemientebestuur van Stappest. De raod, die voor een groot deel uut [[Staatkundig Gereformeerde Partij|SGP]]-leden bestund, verbeud VV IJhorst 't voetballen op zundag. Daor kwaamp hiel wat drokte van, waordeur De Rieverst en Stappest de wereldmedia ehaald hebt. == Taal == De [[streektaal]] van De Rieverst is 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]], det bi'j 't [[Nedersaksisch]] heurt. === Citaot === :''Waor langs Drente een mooi riviertien stroomt :''Waor um grune weide hoge bomen zoomt :''Waor nog meinsen woont die tevreden bint :''Daor lig 't Rieverst, dorpien waor ik geboren bin Uut [http://www.historieijhorst.nl/p23.html ''Het Rieverst Dorpien''] deur Arend Klomp == Uutgaonde verwiezing == *[http://www.derieverst.nl/ Portaol De Rieverst] *[http://www.historieijhorst.nl/ De historie van IJhorst] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stappest]] 644f9gxd3oidznc61apcl0dm2xw0u7p 0 11453 82167 2008-09-13T12:35:10Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Riest (revier)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Riest (revier)]] h6lxvg1axvgdsofvp4v7h4ip14wwwp0 0 11454 82168 2008-09-13T12:35:33Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Riest (revier)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Riest (revier)]] h6lxvg1axvgdsofvp4v7h4ip14wwwp0 0 11455 82169 2008-09-13T12:35:57Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[De Rieverst]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[De Rieverst]] h0cjjou04l0ryckrdzknqeb3630dv8l 0 11456 82170 2008-09-13T12:36:19Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[De Rieverst]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[De Rieverst]] h0cjjou04l0ryckrdzknqeb3630dv8l 0 11457 82171 2008-09-13T12:36:33Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[De Rieverst]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[De Rieverst]] h0cjjou04l0ryckrdzknqeb3630dv8l 0 11458 82176 2008-09-13T13:04:54Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Streektaol]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Streektaol]] 03tc8inhb32u8e21a9t2p7ufd0c1ibm 0 11459 291407 291406 2016-11-04T15:18:12Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Ommen]] herneumd naor [[Ommen (stad)]] wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Kiekt veur de gelieknamige gemiente bi'j [[Ommen (gemiente)]]}} [[Ofbeelding:Ommen.jpg|thumb|260px|Ommen, ezien vanof de linkeroever van de Vechte]]'''Ommen''' is een kleine stad an de [[Vechte]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[previncie]] [[Oaveriessel]]. 't Stadtien lig in de [[Ommen (gemiente)|gemiente Ommen]] en in de laandstreek [[Sallaand]]. Ommen is esticht biej een deurwaadbare plaatse in de Vechte vlak veur de monding van de [[Regge]]. Archeologische vondstn uut de 8e eeuw loat een eerste nederzetting zien. In [[Sticht Utrecht|bisschoppelijke documenten]] wördt de ploats in 't jaor 1133 enuumd as Umme. In 1150 is d'r een karke ebouwd en sund 1248 (21 joar noa n [[slag bi'j Aone]]) hef Ommen stadsrechten. Sins 1557 wor op n twiede dinsdag in juli de [[Bissing]] eholden. Oarspronkelijk war dit n grote [[markt|joarmarkt]] die op moandag al begon en tot woensdag duurden. Tegenwoardig is d'r in juli en augustus n hoop vertier onner n noemer van de Bissing. {{commonscat|Ommen}} {{Begin|sdz}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Ommen| ]] oojxoqqfcfyboqppayik42bbkd3lqi9 0 11460 123780 82181 2009-11-01T03:06:29Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Iesselakkedemie]] wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Iesselakkedemie]] p8ys9rm5xtwn5zhg79k5ixf0iozuqxk 0 11461 263186 258727 2013-05-04T22:44:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Et '''Staring Instituut''' was een instituut veur de kultuur en streektaal van den [[Achterhook]] en de [[Liemers (streek)|Liemers]]. Op 1 juli 2011 is t, met t [[Achterhoeks Archief]], samengoan tot het [[Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers]]. 't Instituut heel zich bezig mit geschiedenisse, streektaal, volksgebruken, natuur en laandschap. 't Dee onder meer onderzeuk naor streekkultuur, gaf publikasies uut in en aover de streektaal, had ne eigen [[bibliotheek]] en t onderstönnen projekten uut de eigen streek. De [[Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten|WALD]]-spelling is bi-j t Staring Instituut epubliceerd. In 1998 is oet t Staring Instituut de ''Stichting Staring Advies'' vört-ekommn. Staringadvies is now t kenniscentrum veur natuur en laandschap in den Achterhook en de Liemers. T Staring Instituut richen zich tot t samengoan met t Achterhoeks Archief veural op de geschiedenisse en de streekkultuur.<ref>www.staringinstituut.nl/overig/staring_advies.htm Verwiezing noar oprichting SSA (webstae besteet neet meer)</ref> ==Naamgeving== 't Instituut is verneumd naor [[Anthony Christiaan Winand Staring]], nen bekenden Achterhooksen dichter. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.ecal.nu/ Webstea van t Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers] * [http://www.staringadvies.nl Webstea van Staring Advies] {{Bron|bronvermelding= <references /> }} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Achterhook]] [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] s89xwyf427m29xae4c287o6b2jp240j 0 11462 291229 289643 2016-11-04T09:25:45Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Koperen Hoogte.jpg|thumb|right|218px|Restaurant De Koperen Hoogte, de vroggere watertoren]] '''De Lichtmis''' is een [[buurtskop]] an de [[Rieksweg 28|A28]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie]] [[Oaveriessel]]. Nao de [[gemientelijke herindieling]] van 2001 kwaamp 't diel ten zuden van de [[Provinciaole weg 377|N377]] bi'j de gemiente [[Zwolle]] en 't diel ten noorden d'rvan bi'j de [[Stappest (gemiente)|gemiente Stappest]] (ter heugte van 't dörp [[Roevène]]). De buurtskop lig an 't kruuspunt van de snelweg A28 van Zwolle hen [[Möppelt]] en de provinciaole weg N377 van [[Asselt]] hen [[Ni'jlusen]]. Bi'j de Lichtmis lag ok de ansluting van 't [[Lichtmiskenaal]], det van de [[Vechte]] bi'j Zwolle kwaamp, en de [[Dedemsvaort (kenaal)|Dedemsvaort]]. 't Lichtmiskenaal hebt ze edempt en de A28 is d'r oaverhen an-elegd. ==De Dedemsvaort== De Lichtmis hietten anvankelijk Het Pannenhuis en lag an de olde rieksweg Zwolle-Möppelt. De Dedemsvaort, die as vanuut Asselt hen 't oosten egraven wördden, kwaamp in 1809 an De Lichtmis. Bi'j De Lichtmis kwaamp Sluus II te liggen. 't Kenaal wördden deuretrökken langes onder aandere [[Den Hulst]] en [[De Vaort (plaatse)|De Vaort]] naor de Vechte bi'j [[Grambarge]] en mit een ziedtak, de [[Lutterheufdwiek]], hen [[Coevern]]. ==De Bisskopsskaanze== [[Ofbeelding:De Lichtmis op de topografische kaart van 1934.jpg|thumb|218px|De Lichtmis op de topografische kaorte van 1934]] De opvatting det ze in 1592 al een verdedigingswark bi'j De Lichtmis nuumt bi'j een veldtocht van [[Maurits van Oranje]] zien leger hen [[Stienwiek]] is niet juust. Pas rond 1635 hebt ze hier een weg hen Zwolle an-elegd. Langes dizze ni'je route op 't noorden an wördden in 1665 een [[Fort|skaanze]] op-ewörpen: de [[Bisschopsschaanze|Bisskopsskaanze]]. De verdediging van de vestige in 1665 in de stried ting bisskop [[Bernhard von Galen]] (later ''Bommen Berend'' enuumd) wör ebreuken deur een list. Zien saldaoten deuden heur veur as Nederlaanse verstarkingstroepen deur 't [[Wilhelmus]] te speulen mit det ze in 't tweiduustern ankwammen. Later die ieuw wördden de veureneumen uutbreiding van de skaanze uutesteld, waordeur de skaanze in 1672 niet of was en de bisskop dizze mit weinig muite innemen kun. ===Accentuering van de skaanze=== In 1673 hebt ze de bisskop weer vort ejaagd. De skaanze is nooit of-emeuken en har al op 't end van de [[17e eeuw|17e ieuw]] gien militaire functie meer. In 1854 hebt ze de grachte dempt. De contouren van de skaanze bint in 't slotenpatroon zichtbaor eblèven. In 2007 hef 't [[Waterskop Groot Sallaand]] ten noorden van de Dedemsvaort en ten oosten van de A28 in 't kader van 't vergroten van de waterbarging de contouren van de Bisskopsskaanze accentueerd. De sloten bint in de veur skaanzen kenmarkende stèernsvörm verbried en accentueerd mit behulp van een rietkrage. 't Skouwpad is vri'j toegaankelijk en veurzien van informaotiebrödties. ==Bedrieven== Bi'j De Lichtmis haj al in de [[19e eeuw|19e ieuw]] bedrievigheid. Zo was ter de gelieknamige [[harbarge]] en een [[korenmeule]]. In 1895 kwaamp De Lichtmis an de tramliende van de [[Dedemsvaartsche Stoomtramweg-Maatschappij]] te liggen. Dizze liende leup van 't spoorwegstesjon an 't kenaal (Dedemsvaart SS) hen Zwolle en wördden in 1947 esleuten. An de westkaante van de A28 in de gemiente Zwolle stiet een veurmaolige [[watertoren]], die as deur de hudige eigenaor [[Hennie van der Most]] tussen 1993 en 2001 ummebouwd is töt [[De Koperen Hoogte]], een eteri'je mit een dri'jend restaurant in de top en verskeiden hotelkamers en vergaderruumtes op de verskillende verdiepings. Naost De Kopen Hoogte ligt partycentrum De Vijverhoeve en (langes d'Asselterweg) een recreatieplas. An de oostkaante in de gemiente Zwolle hej [[wegrestaurant]] annex chauffeurscafé De Lichtmis, daoras ok een kapperszaak bi'j erönd wördt. Ten noorden hiervan in de gemiente Stappest lig 't kiprestaurant Piri Piri, ok een ondernemige van Hennie van der Most. ==Beriekbaorheid== Busliende 40 (Zwolle - Möppelt - Stienwiek) en in de spits snelbus 83direkt (Zwolle - De Vaort) van Syntus stopt an De Lichtmis. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.wgs.nl/aspx/download.aspx?File=/contents/pages/31289/wgs6081_poster_def.pdf Informaotie van het Waterskop Groot Sallaand oaver de Bisskopsskaanze (pdf)] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Zwolle]] [[Kategorie:Stappest]] 5d81vgbqdghy3zcitu9nrpblnh8k2yc 0 11463 263676 132878 2013-05-05T21:03:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Met '''muziekkorps''' wördt aait n koppel leu bedoold dee at muziek maakt en doarbie met n spesjaal pak of uniform an oawer stroate goat, of op n veeld nen ''show'' van verskeaidene vörme loopt. Det gebuurt meesttieds strak in t gelid, woerbie de muzikaantn op de moate van de muziek marsjeert. n Korps besteet aait oet slagwoarkers en bloazers. ==Geskiedenisse== Dit keump nog oet de tied det soldoatn van plek noar plek mosn loopn en doarbie [[kleaine tromme|tromn]] (en later [[fluit|flöaitn]]) dr bie hadn um de bene geliek te loatn goan. Slim tradisjonele korpsn heett doarumme nog aait Pieperkorpsn. Later beent hier kopperbloazers bie ekömn. Doaroet is toertieds de [[marsmuziek]] ontstoan. Rechtevoort hef t vanzelf weainig mear met soldoatn te maakn, mear t marsjeern en in t gelid loopn is aait t zelfde ebleewn, net as de päkke. Al beent dee bie sommige korpsn wal n luk moderniseerd. De noadruk lig rechtevoort op t plezeer hebn in t muziek maakn en doarbie lid te wean van ne verenige, zo as aandern wellicht gearne bie ne [[voetbal]]verenige heurt. Ook kan t wean um de könnigheaid met muziek wat op te krikn. ==Soortn== Dr beent verskilnde soortn muziekkorpsn. Det hef met de soortn instrumeantn te doon. Um n bepoald "steampel" te kriegn, mut n korps n antal soortn instrumeantn hebn. Duurdet t in [[Neerlaand]] vake neet zo nauw dr op an keump, löp t nog wal oetéén. Ook kan t wean det n korps (den at bievuurbeeld ne harmoniebezetting hef) zikzelf gearne op ne bepoalde maneere neump (biev. showfanfare), mear feailik de instrumeantn vuur den naamn neet hef, mear t toch offisjeel hef loatn registreern. Verskilnde soortn muziekkorpsn beent: *[[Drumfanfare]] *[[Drumband]] *[[Showband]] (ook ''showfanfare'' of ''showkorps'') *[[Marching Band]] (ook show- & Marching Band) *[[malletband]] *[[harmonie]] *[[Drum & Bugle Corps]] ==Boondn== Net as met aandere vereniges, beent meziekkorpsn vake an eslötn bie nen boond. In Neerlaand beent r neegne: *KNFM ''Koninklijke Nederlandse Federatie van Muziekverenigingen'' *CBMF ''Chr.Bond van Muziekverenigingen Friesland'' *LBM ''Limburgse Bond voor Muziekgezelschappen'' *UNISONO ''Nederlandse Instituut voor Blaasmuziek'' *CBSD ''Chr.Bond van Show- en Drumbands'' *EBBA ''European Brass Band Association'' *BOVOI ''Bond van Orkestdirigenten en Instructeurs'' *CBOW ''Chr.Bond voor Oost en West Nederland'' *Groningen/Drenthe ''Chr.Bond van muziekverenigingen voor Groningen en Drenthe'' <ref>http://www.nfcm.nl/bonden.htm</ref> Disse vaalt allemoal wier oonder ne umvatnde organisasie, de NFCM (Nederlandse Federatie van Christelijke Muziekbonden), den at zelf wier lid is van oonder mear de European Brass Band Association ([[Zwitserlaand]]) en de Union Européenne des Musiciens ([[Luxemburg (laand)|Luuksnborg]]. Disse boondn doot wedstriedn en taptoos op pootn zetn en hooldt zik oonder mear bezig met de regels, examen-eeskn en liestn van juryleedn, zodet iederene geliek beoordeelt wörd. ==Reffereanties== <references /> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekkorps]] gpqt5w51bzqlveba9qkp7hg07n2hh5k 0 11466 289646 282009 2016-10-29T12:05:46Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''De Meene''' is 'n [[buurtschop|boerschop]] in de [[Hardenbarg (gemiente)|gemiente Hardenbarg]]. {{begin}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Hardenbarg]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] eaqoqh31bn9wrvs2s8o3uwti2979zbx 0 11467 258725 219612 2013-03-11T11:57:44Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q770748]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''De Meene''' kan verwiezen naor: *[[De Meene (Bronckhorst)]] *[[De Meene (Hardenbarg)]] {{dv}} qt5kwrct2731xlm6l1dea15oxzzmx4k 0 11468 281830 280559 2015-05-03T16:39:32Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Ugchelen''' is een (veurmalig) därp in de [[Gelderlaand|Gelderse]] gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]. Ugchelen wödt vandage de dag ezien as een buurtschap van de gemeente Apeldoorne ma is nog de heeltied een ampart klein därpjen. Ugchelen lig in 't zuudwessen van Apeldoorne hef ongeveer 7.000 inwoners. Ugchelen hef in totaal 11 [[watermeules]] en in Ugchelen lig ok een van de belangriekste [[ziekenhuus|ziekenhuzen]] uut de regio (''Gelre Ziekenhuizen''). ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.ugchelen.org http://www.ugchelen.org] {{Apeldoorne}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] i7lvzlsq1ouxp07gj7jscq8s1l5nbdz 0 11469 291231 263963 2016-11-04T09:27:24Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:De Lichtmis op de topografische kaart van 1934.jpg|thumb|218px|De Lichtmis mit de contouren van de Bisschopsschaanze op de topografische kaorte van 1934]] De '''Bisschopsschaanze''', ok wal de '''Roevènerschaanze''', is een veurmaolig verdedigingswark en hudig waterhuusholdkundig wark an [[De Lichtmis]], een [[buurtskop]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[pervincie]] [[Oaveriessel]]. Bi'j De Lichtmis koomt de [[Rieksweg 28|A28]] en de [[Provinciaole weg 377|N377]] èvenas de [[gemiente (bestuur)|gemientes]] [[Zwolle]] en [[Stappest (gemiente)|Stappest]] bi'j mekare. De schaanze lig in de gemiente Stappest ten zuden van [[Roevène]]. Mit de Bisschopsschaanze hebt ze tweimaol - zunder succes - eperbeerd um de [[Prinsbisdom Münster|Münsterse]] [[prins-bisschop]] [[Bernhard van Galen|Christoph Bernhard von Galen]] (''Bommen Berend'') d'rvan te weerholden um hen Noord-Nederlaand te marcheren. ==Eerste innaome== De opvatting det ze in 1592 al een verdedigingswark bi'j De Lichtmis nuumt bi'j een veldtocht van [[Maurits van Oranje]] zien leger hen [[Stienwiek]] is niet juust. Pas rond 1635 hebt ze hier een weg hen Zwolle an-elegd. Dit karrespeur, det wieder op 't noorden an gunk via Roevène en [[Stappest]], was in die tied ien van de weinige begaonbare routes deur 't [[vène (grondsoorte)|vène]] naor de noordelijke pervincies. De bisschop van Münster dreigden in 1665 de [[Rippebliek der Zeuven Verienigde Nederlaanden]] binnen te vallen. Langes de ni'je weg wördden daorumme in 1665 een [[Fort|schaanze]] op-ewörpen. 't Was niet veule meer as een opheuging mit een grachte d'rveur. In de vesting lag een garnizoen van 250 musketiers en 2 kenonnen. De bisschop, die as [[Coevern]] en [[Asselt]] niet an wol vallen umdet hum daor veul kenonnen wachtten, keus de route via Stappest. De verdediging van de vestige wör ebreuken deur een list. De Münsterse saldaoten deuden heur veur as Nederlaanse verstarkingstroepen deur 't [[Wilhelmus]] te speulen mit det ze in 't tweiduustern ankwammen. De schaansverdedigers bint evlucht; bi'j de inname völlen ien dode en twei gewonden. ==Tweide innaome== In 1668 meuk de regering van de Rippebliek plannen umme de schaanze te verstarken tègen ni'je anvallen, allewal veur de oaverheid de prioriteit bi'j de vloot lag. De anbesteding van 't warkien, een 'viercante royale fortresse met vier bolwerken', leup mis. In 't [[rampjoar|rampjaor]] 1672, toe as de rippebliek inienen bedreigd wördden deur de Engelse keuning, de Fraanse keuning, de bisschop van Keulen en de bisschop van Münster, mus de schaanze d'r as de wiedeweerga asnog kommen. De verstarking, begund in april 1672, kwaamp te late. De bisschop van Münster kun de schaanze in juni mit weinig muite opni'j innemen. Zien leger roofden en moordden op 't plattelaand en eisten slim hoge bedragen as oorlogsbelasting. Dit geld mus eliend wörren en kun oaver honderd jaor betaold wörren. Eerst op 17 augustus hebt ze de bisschop bi'j [[Grunnen (stad)|Grunning]] töt staon ebrocht. In 1688 gungen de saldaoten van de vesting vort. De schaanze har now gien militaire functie meer. De grond gunk oaver van huurder op huurder intied det de regering 't fort in eigendom höld. In 1854 hebt ze de schaansgrachte dempt. De contouren van de schaanze bleven zichtbaor in 't slotenpetroon. ==Accentuering van de schaanze== In 2007 hef 't [[Waterschop Groot Sallaand]] ten noorden van de Dedemsvaort en ten oosten van de A28 in 't kader van 't vergroten van de waterbarging de contouren van de Bisschopsschaanze accentueerd. De smalle slooties bint in de veur schaanzen kenmarkende stèernsvörm töt tien mèter verbried en accentueerd mit behulp van een rietkrage. Deur de sloten brieder mar ok minder diep te maken, wördt de waterbarging verbèterd. Oavertollig regenwater wördt zo tiedelijk op-eslagen en mit vertraoging of-evoerd hen legere gebieden. Mit ondiepere sloten verdreugt de grond niet in de zomer. 't Schouwpad van zo'n twei kilomèter bi'j de sloten langes, det 't waterschop veur onderholdswark gebruukt, is vri'j toegaankelijk as kuierpad en veurzien van informaotiebrödties oaver waterbeheer en 't vleden van de Bisschopsschaanze. ==Uutgaonde verwiezings== *[http://staphorst.allesvan.nl/modules.php?name=News&file=article&type=0&sid=22363 staphorst.allesvan.nl: ''Bisschopsschans bij Lichtmis oud vestingwerk''] *[http://www.wgs.nl/aspx/download.aspx?File=/contents/pages/31289/wgs6081_poster_def.pdf Informaotie van het Waterschop Groot Sallaand oaver de Bisskopsschaanze (pdf)] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Fort]] [[Kategorie:Stappest]] qrkw8fpqe5ve7p6mzg0aqfftez8i5a3 0 11470 82571 2008-09-14T11:27:59Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Bisschopsschaanze]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Bisschopsschaanze]] ny58cu02pv4rndmk5ygnjeffpw1pvgg 0 11471 82573 2008-09-14T11:31:45Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Rampjoar]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rampjoar]] nlytp347v359b5lta4crj10fqebino4 0 11472 264837 258829 2013-05-06T21:56:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Handwanmolen_(1).jpg|250px|thumb|Een handwannemeul]] Een '''wannemeul''' of '''wanmeul''' is een [[meul]], waormee [[graone|graonkorrels]] en kaf van mekaar escheien worren. De lucht die-j derveur neudig hen wort deur een [[ventilator]] emaak. 't Wannen mit een [[wan]] is de oudste methode veur 't scheien van de graonkorrels van 't kaf. Laoter is 't vervungen deur een wannemeul die-j mit hand andrieven moen. Tegesworig wort 't mit de mesine in dezelfde tied edaon as 't oogsten mit een [[meidorser]] (de niejere versie van de vroggere [[dorskast]]). {{Commonscat|Winnowing machines}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Laandbouw]] [[Kategorie:Raaive]] 4wx8bnnzpps12sq4s9y29q2jb94d78l 0 11473 264691 258830 2013-05-06T21:21:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Colchicum autumnale 01.JPG|thumb|250px|Nakend wiefjen]] 't '''Nakend wiefjen''' ([[Latien]]: ''Colchium autumnale'') komt in [[Nederlaand|Nederland]] veural veur in [[Limburg (Nederlaand)|Zuud-Limburg]], in de rest van 't land gaot de plant hard achteruut, 't staot daorum in Nederland oek op de lieste mit beschaarmde planten. 't Nakend wiefjen komt oorspronkelijk uut [[Azië|West-Azië]] en 't [[Middellaanse Zee|Middellanse Zeegebied]], mar 't komt veerder in zwat heel [[Europa (continent)|Europa]] veur (behalve in 't noorden). De plant veult zien eigen 't beste thuus op vrie vochting bojems van [[leem]] of [[klei]]. Soms kommen ze oek wè veur in de wei of in de [[bos]]sen. De plant het oender de groend een krokusachtige [[knol]] zitten. Twee keer in 't jaor komt 't plantjen boven de groend uut. [[Haarfst|'s Harests]] staot de plant in bleui mit lichtpaorse of roze bloemetjes. [[Leinte|'s Leintes]] het 't plantjen stevige blaojen mit vruchthouwende stengels. 't Is een meerjaorige plant die zien eigen uutzeid as de umstandighejen goed bin. == Gebruuk == In de [[volksgeneeskunde]] wort de plant gebruukt tegen [[geling]]. In de [[middeleewn|middeleeuwen]] wordde de plant ezien as een toverkruud. 't Dragen van de knol zou beschaarming biejen tegen de [[pest]]. 't Nakend wiefjen is iezig giftig en het op baosis van dreuggewicht 0,3 tot 1,2 percent [[colchicine]]. Colchicine is een oud ontstekingsremmend middel dat goed tegen [[jicht]] waarkt. De therepeutische breedte hiervan is mar klein (dat betekent dat der mar een klein verschil is tussen een waarkzame en een giftige dosering). Oek wordde 't spul wè gebruukt tegen [[kanker]]. ==Foto-uutstalling== <gallery> Ofbeelding:Colchicum autumnale - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-044.jpg|Een schets van de plant Ofbeelding: Colchicum autumnale.jpg |Bloemen van 't nakend wiefjen Ofbeelding:Colchique.jpg|Een foto van dichtbie </gallery> ==Trivia== *In Putten wort 't plantjen ''nakend wiefjen'' eneumd, in [[Niekark]] wort 't plantjen ''nakende man<small>(</small>nen<small>)</small>'' eneumd. ==Nedersaksisch== *[[Veluws]]: **''harfsteloos'' ([[Klanenbeek]]) **''harfstielozen'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Klanenbeek]]) **''harfstrelozen'' ([[Nunspeet]]) **''harfskrokus'' ([[Epe]], [[Elburg]]) **''harfsbluumpien'' ([[Une]]) **''harreststielloos'' ([[Hoevelaken]]) **''jonkers'' ([[Vaossen]]) **''nakende man{{small()|nen}}'' ([[Niekark]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]], [[Attem]]) **''nakend wiefjen'' ([[Putten]]) **''tielozen'' ([[Waopenvelde]], [[Epe]], [[Vaossen]]) *'''Overig:''' [http://www.meertens.knaw.nl/pland/woordenboekartikel.php?term=Herfsttijloos opzeuken] {{Commons|Colchicum autumnale}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} {{DEFAULTSORT:Nakend Wiefjen}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] ggp3co8sch8kqr04qylg7buwzijic8v 0 11476 272074 264187 2013-12-11T01:07:52Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Jan Poortman''' ([[De Wiek]], 1 oktober [[1897]] - [[Möppelt]], [[1984]]) was een [[Drenthe|Drèentse]] skriever en onderwiezer, die te boek stund as kenner van de geskiedenis van zuudwest-Drenthe. Hi'j perbeerden ok de interesse veur [[Nedersaksisch]]e literatuur, inclusief die van [[Duutslaand]], an te fietern. ==Opleiding en vrog wark== Poortman weur geboren in een boerengezin en deu de onderwiezersopleiding in Möppelt. Tussen 1919 en 1924 gaf e les in [[De Rieverst]], [[De Wiek]], [[Aduard]] en [[Möppelt]]. In dizze leste plaatse weur e in 1924 heufd van de skoele. Ok gaf e les an de Handelsaovendskoele, intied det e studeerden veur de akte [[m.o.-Nederlaans]]. Wieder warkten e as verslaggèver en fulletonskriever veur de ''Meppeler Courant'', de [[Nieuwe Rotterdamsche Courant|''NRC'']] en een riege noordelijke kraanten. ==Skrieveri'je== [[Ofbeelding:SieboSiebels.jpg|right|thumb|120px|''Siebo Siebels' zwaore gaank'', Poortman zien ummezetting van een Oostfriese roman]] Deur zien archief- en veldonderzuuk verkreeg Poortman een briede kennis van 't laandskop, de geskiedenis, spraoke en cultuur van Drenthe en angrèenzend Duutslaand. Hi'j bewarkten [[Platduuts]]e literetuur veur Nedersaksische lèzers; zo zetten hi'j [[F.G. Lottmann]] zien [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfries]]e roman ''Dat Hus sünner Lücht'' oaver in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] (verskenen as ''Siebo Siebels' zwoare gaank'', 1932). Vanof 1935 was Poortman mitwarker van ''Maandblad Drenthe'', daoras e gedichten, besprekings en essays oaver de skilderkuunst, volkskuunst en skrieveri'je in har staon. In 't Nedersaksisch skreef e vertellegies, vake mit een historische inslag, die in dagbladen of-edrokt wördden. End jaoren dartig was Poortman betrökken bi'j de oprichting van ''Saksenland'', een tiedskrift mit Blut und Boden-trekkies. Hi'j warkten ok veur de pro-Duutse boerenorgenisaotie ''Landbouw en Maatschappij''. In 1942 gunk e aans in 't verzet. Onder de skoelname Chris N 105 verzamelden e informaotie veur de Centrale Inlichtingendienst (later 't Bureau Inlichtingen). Hier hef hi'j Nederlaandse, Kannedese, Fraanse en Belgische oorlogsonderskeidings veur ekregen. In de oorlog bleef e publiceren, mar hi'j weur gien lid van de [[Nederlandsche Kultuurkamer|Kultuurkamer]]. Na de oorlog hef e veul oaver dizze periode eskreven. ==Bibliografie== * ''Siebo Siebels' zwoare gaank'' (1932, vertaler) *''Uut en um oes olde laandschop'' (1940, samensteller. Skoelleesboekien mit teksten in 't Drèents en Nederlaans van verskeiden skrievers) *''Steven Coerts. Verhaal van een Ruiner familie uit de 17de eeuw'' (1941, roman, eerst verskenen as fulleton) *''Oud-Drentsch boerenleven (1941, Zuudwest-Drèentse gebruken naor 't kelenderjaor; Nederlaans en Drèents) *''Drente, een handboek voor het kennen van het Drentsche leven in voorbije eeuwen'' (diel 1 1943, diel 2 1951, mitskriever) *''Drents geestesleven. Een bloemlezing uit de Drentse literatuur'' (1954) *''Drentse verzetsgedichten'' (1977) *''De Baandrèkel'' (1982, jeugdherinnerings) *''Vlègeljaoren'' (1983, wiedere jeugdherinnerings) {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Poortman, Jan]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Poortman, Jan]] [[Kategorie:Geschiedenis van Drenthe|Poortman, Jan]] g3kl1x39mm72wrbkkicj0ppcc0lrv7s 0 11478 282745 276583 2015-07-07T14:49:35Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Etelazie}}[[Ofbeelding:TrixFinals.jpg|thumb|right|300px|[[Beatrix' Drum & Bugle Corps]] oet [[Hilversum]] tiedns de Europese Finales van [[2007]]]] [[Ofbeelding:Cavaliers_Finals_2004.JPG|thumb|right|350px|de [[Cavaliers Drum & Bugle Corps]] oet [[Rosemont]], [[Illinois]] tiedns de wearldfinales van [[2004]]]] n '''Drum & Bugle Corps''' (meestieds of ekortt tot '''Drumkorps''') is n [[muziekkorps]] wat besteet oet [[kopperbloazer]]s, [[slagweark|slagwoarkers]] en nen [[colorguard]]. Disse bands zeent et bekeandst en meest verspreaid in [[Amerika]] en [[Kanneda|Kannada]]. De stiel is ook oawer eweeid noar (deeln van) [[Europa (continent)|Europa]] en [[Azië]].<br> Drumkorpsn zeent organisasies dee gin weenst maken weelt. Ze doot met an wedstriedn, optochtn, festivals en aandere publieke geleagnheedn. Vuur Amerikaanse topkorpsn is dr ne leaftiedsbeteuning, ofhaankelik van n boond woer at ze lid van zeent. Doarvuur mut de leedn aait tusken de 14 en 22 joar wean. Aandere boondn loatt ook junger en eulder too. Boetn Amerika is dr gin leaftiedsbeteuning. Westriedkorpsn doot zommerdaagns met in toern duur Amerika, langs alle grote drumkorpswedstriedn. Wedstriedn wordt eheuldn op Amerikaanse voetbalveeldn. Ze wordt beoordeeld op et Algehele Plaatjen (''General Effect''), Visuele Oetvoering (''Visual Performance'') en Muzikale Oetvoering (''Musical Performance''). Doarvuur krig et korps n antal peuntn, dee as met mekoar et totale peuntnantal bepoalt. De korpsn studeert alle joarn in de zommermoandn nen niejen show in, den't tusken de 8 en 12 minuutn doert. Dissen show verbettert ze gedoernde et zommerseizoen. Nen kleainn show hef as vuurdeel det de leedn mear tied en kaans hebt um lastigere dinge an te learn. et Resultaat is ne topprestasie. et Heugtepeunt van et wedstriedverbaand ligt in de finalewekke, an et eande van et seizoen. Dit is meesstieds de eerste wekke van [[augustus]]. Wat korpsn hebt verskeaidene muziekstieln an enömn as haandelsmoark. Aandern doot alle joarn wat aanders. Geleefde stieln zeent [[symfonies]], [[jazz]]/[[big band]], [[popmuziek]], muziek van bekeande [[Theater (keunstvorm)|theaterstukke]], en [[Latiens-Amerikaans]].<br> Topkorpsn dee't slim völle an wedstriedn doot, zeent mangs 8 tot 10 wekke op toer. Hierbie is tot wal 12 uur op n dag oefenn gin apartigheaid. Aandere korpsn loatt de leedn wat mear vriej um ook boetn drumkorps wat vrieje tied te hebn. Ook zeent dr nog korpsn dee at helemoal neet an wedstriedn met doot, umdet dee zik mear richt op muziekoonderwies was -wedstriedn. Wieters gef et nog korpsn dee't allene vuur et vermaak bestoat, as leefhebberieje vuur oold-topkorpsleedn. ==Verleedn== Drum en Bugle-korpsn komt oet et Amerikaanse leager, aanders dan aandere marsjeernde muziekkorpssoortn. Van kort noa n [[Eerstn Wearldoorlog]] töt noa [[1970]], wördn korpsn aait bekostigd duur de [[Veterans of Foreign Wars|VFW]] en et [[Amerikaanse Legioen]] (beaide Amerikaanse veteraannboondn). Hierumme eisken disse bekostigers det et nen militearn groondslag har. Zo um en noabie de joarn '60 woln völ korpsn mear kreatieve vrieheaid en bettere kostndekking van öare sponsors. Aandern veundn det ze an wedstriedn zo weinig verdeenn konn, det et de möaite neet was um nog met te doon. Vearder veundn ze det de toenmoalige beoordelingswieze de kreatieve en muzikale meugelikheedn indamn. Op et heugtepeunt van et toenmoalige drumkorpsgebuurn (mear as doezend korpsn oawer heel Amerika) besleutn n antal korpsn met mekoar nen eegnen boond op te richtn: de [[Drum Corps Associates]] in [[1965]] en [[Drum Corps International]] in [[1972]]. Um dee tied warn völle korpsn öare oolde bekostigers al kwiet. De korpsn dee't oawer bleewn, mosn alverdan wieter van hoes um bie et daalnde antal wedstriedn bie te wean. Det was nog zwöarder vuur öare kas en tied, en vuur öare leedn persoonlik. Tegeliekertied wördn de köstn vuur de veeldshows alverdan heuger, umdet doar mear andacht vuur köm. Doarbie wör de vroage noar bettere lesn en kreatieve inbreng zo hoge det völ wedstriedskorpsn et neet biebeenn konn en op et gat kömn. In 1990 warn dr nog mear n heandkevol van de eerste oolde drumkorpsn oawer. Oondertusken warn dr wal nen hoop niejn bie ekömn, dee at et rechtevoort nog aait good doot. Ook n antal tradisjonele neet-wedstriederichte korpsn (mangs verkeerd "alumnikorps" eneumd) maakn nen duurstart in de joarn '80 en zeent nog aait goans. Disse korpsn hooldt onmeundig gearne tradisies in eare en doot met opzet neet met an moderne verniejiges. De korpsn hoowdn zik neet länger an de richtlienn van de zestiger joarn te hooldn en begunn nieje bedeanksels too te pasn. Vuurbeelde doarvan zeent et gebroek van bloasinstrumeantn (''horns'') met meardere ventieln, verskilnde snelheedn binn de muziek, lastig te loopn showvörme, an epaste kostuums van de vlagnleu en gebroek van stilstoand orkestslagwoark. In noavolging van Amerika hebt de leste tientaln joarn völle Europese laandn nen eegnen drumkorpsboond op erichtet. Ene van de eerstn was de DCH (Drum Corps Hollaand), den at duur weainig belangstelling oeteandelik ontbeundn wör. Later köm hier [[DCN]] (Drum Corps Nederland) vuur terugge, den't duur de tooname in belangstelling vuur drumkorps wal succesvol is. Oonderwiel warn dr ook boondn ekömn in Duutslaand (DCG), [[Verienigd Keuninkriek|Engelaand]] (DCUK en BYBA), [[Fraankriek]] (DCF), [[Zweedn]] en [[Italië]]. Noa oawerleg wör beslötn um vuur al disse verskeaidene boondn nen oawerkoepelnden boond in te steln; de [[DCE]] (Drum Corps Europe). == Oonderskeaid met marching bands == Sommige leu meant det drumkorps niks aanders is as n veredeld [[muziekkorps]] of [[marching band]], terwiel at dee beaide geliek op zeent egoan in de ontwikkeling. et Grötste verskil met aandere soortn korpsn is det drumkorpsn allene bloasinstrumeantn hebt woervan as n beker noar vuurtn wis. Ook hebt ze gin hooltbloazers. et Hoogseizoen vuur drumkorpsn is et zommer. De eerste oefendoatums lignt al in oktober van et vuurgoande joar. et Hoogseizoen van nen marching band lig in et noajoar. et Programma (''show'' + ''muziek'') van topkorpsn is meestieds völle moeiliker as det van marching bands, umdet leedn van drumkorps niks doot boetn et korps, en vake duur nen slim zwoarn selektieserie goat (''audities''). ==Muziek== ===muzieklieste=== Ne show dreeit vake um eenn stiel of thema of volgt verskeaidene thema's langs ne bepoalde liene. De meeste topkorpsn hebt neet n poar lösse nommers achter mekaander, mear loatt alle muziek an mekoar skriewn duur spesjaal in ehuurde muziekskriewers. Hierbie is et thema, et verhaal achter de muziek, onmeundig belangriek. Vake, en vuural as et korps muziek van [[klassiek]]e skrievers gebrok, wörd dr vuur ekeuzn um juust meardere woarkn van den muziekskriewer te gebroekn as thema. De leste joarn wörd et alverdan gebroekeliker vuur korpsn um totaal nieje muziek spesjaal vuur et korps te loatn skriewn. Wat opbouw angeet hebt alle shows n zelfde verloop: eerst keump n Lösmaker (de ''opener''). Dit is et eerste nommer van n show, bedoold um n andacht van et volk te trekn. Doarnoa is et korps vrie um te kiezn wodöanig of ze et vearder doot, mear dr zeent wal veardere vaste peuntn. Vake is dr in nen show ne ballade te veendn as röstpeunt. Sommige korpsn hebt bepoalde ellemeantn as kenmoark. Dee komt in elke show wier. Dit haank of van wolange of n stuk doert. Ook zeent dr verskeaidene "teunmomeantn" (''solo's'' of ''features'') van verskilnde oonderdeeln van et korps. Doarnoa wörd ne show of eslötn met ne "Ofsloeting" (''closer''), wat et heugtepeunt van de show mut wean. Zo probeert ze n oetbalanseerd programma te kriegn met n verskeaidn antal snelheedn in de muziek en momeantn um te loatn zeen wat et korps allemoal kan. Sommige korpsn hebt aait n bepoaldn stiel as haandelsmoark; The [[Phantom Regiment]] hef aait anpassings van klassieke stukn, The [[The Concord Blue Devils|Blue Devils]] doot aait met [[Jazz]] en The [[Madison Scouts]] doot aait met [[Latin]]. ===Instrumeantn=== ====Bloazers==== [[Ofbeelding:2007-Brigadiers-Contra-Line.jpg|thumb|right|300px|Contra-riege van de Brigadiers Drum & Bugle Corps oet 2007]] Ene van de meest kenmoarknde ellemeantn van drumkorps is et gebroek van eankel kopperne bloasinstrumeantn met n beker noar vuurtn. Det zeent van hoge noar lege [[trompet]]n, [[mellofoon]]s, [[bariton]]s en/of [[eufonium]]s, en [[skoolderbas]]n (offisjeel ''Contrabasbugels'', mear aait of ekortt tot ''contra''). Euldere drumkorpsfanaatn zöalt trompetn vake ''soprano's'' neumn. Soprano's zeent feailik trompetn, mear ze hebt nen wat smallerden beker en ne wat roemere oetboarige. Met de joarn is et drumkorpsgebuurn versköawn van recht ventielloze [[bugel]]s noar moderne bloasinstrumeantn met meardere ventieln. Rechtevoort gebrok gin eankel korps nog de bugels van vroger. Tradisjoneel hadn drumkorpsn de instrumeantn in G-stemmige, mear rechtevoort magnt ze ook aandere stemmiges gebroekn. De meest gebroekte stemmiges zeent G, Bb en F. De meeste korpsn zeent oonderdoems oawer estapt op et gebroek van Bb instrumeantn, mear ze loatt de trompetn nog zo maakn det ze better zeent vuur boetn, en det ze op soprano's liekt wat vörm en geluud angeet. Mellofoons zeent spesjaal oontwörpn vuur drumkorps um nen teegnstem vuur de trompetn te zeukn. Noa völle probeern bleek det ze better geskikt warn dan aandere vergeliekbere midln-register (alt-toon) instrumeantn zo as n [[Fraanskn Hoorn|Fraansken Hoorn]] of [[Flugelhoorn]]. Skoolderbasn zeent feailik gewone [[tuba]]'s, mear zo an epast det n spöller ze op n skoolder kan dreagn met n beker noar vuurtn. Vuur [[1999]] verplichtn de [[DCI]] zinne drumkorpsn det alle instrumeantn in G-stemmige steundn. In det joar nöm et DCI-besteur n vuurstel an um ook aandere stemmiges too te loatn. Doar mochen nog aait gin aandere instrumeantn bie kömn (dus ginne [[skoeftrompet]]n of aandere instrumeantn woer't gin ventiel an zit). Vanof [[2000]] gung n regel in. In [[2004]] gung [[DCA]] ook oawer. Hierduur kon bestoande muziek dichter bie de oorsproonkelike muziek ummeskreewn en an epast wordn. Ook konn korpsn zo goodkeuper (bettere) instrumeantn koopn en konn ze de instrumeantn makkeliker duurverkoopn (boetn drumkorps umme, umdet det ne völle gröttere ofzetmoarkt is). De bloasinstrumeantn van drumkorps stoat rechtevoort zowat allemoal in Bb-stemmige, met de Mellofoons in F. ====slagwoark==== [[Ofbeelding:Cavaliers Bassque 2006.jpg|right|thumb|300px|De bassliene van de [[Cavaliers Drum & Bugle Corps|Cavaliers]] van 2006 doot repeteern]] t Slagwoark besteet oet twee verskeaidene, mear eawnzo belangrieke oonderdeeln. et [[Front Ensemble|Frontwoark]] (''front ensemble'', meestieds "pit" eneumd) en de [[Drumline|batterieje]] of ''tromnriege'' of ''-liene'' (''drumline''). =====Frontwoark===== t Frontwoark besteet oet orkestrale slagwoarkinstrumeantn, zo as [[marimba]]'s, [[xylofoon]]s, [[vibrafoon]]s, [[kloknspel]], [[paukn]], [[bekn (meziekinstrumeant)|bekns]], [[gong]]s en verskeaidene tromn en biejinstrumeantn dee't de muziek oonderstönt. Duur de eersteneumde instrumeantn wörd de pit mangs as grap ook wal ''tingelspul'', ''-dinge'' of ''-woark'' eneumd. Duurdet disse instrumeantn vake te groot en te zwoar zeent um met oawer n veeld te slepn, stoat ze op esteeld op de middelliene (50-yardliene), boetn et veeld, en kort bie et kiekvolk. Grote korpsn hebt 8 tot 12 man in et frontwoark stoan. Dr zeent rechtevoort völle korpsn dee at [[verstarker|verstoarkige]] in öar frontwoark gebroekt, um de fiene instrumeantn ook good te loatn heurn in grote stadions. Hieroawer wörd nog aait völle steggeld, woerbie de vroage is woer't de greanze lig. Dr zeent ook korpsn dee at de verstoarkige gebroekt vuur stuks kuiern, zingn, b[[Human Beatbox|eatboxen]] en zelfs et oetverstoarkn van bloassolo's.<br> Vuur [[1982]] hadn korpsn nog gin frontwoark. De pitspöllers van toen leupn met spesjale marsjeermarimba's met op et veeld. Aandere korpsn (zo as [[Phantom Regiment]] en [[Blue Devils]]) hadn nen eankeln pauknspöller vuuran op et veeld stoan. Vanof '82 wör det soort slagwoark vuuran, boetn et veeld ezat. =====Batterieje===== De batterieje, of tromnriege, besteet oet slagwoarkers dee at saamn met de bloazers en colorguard op et veeld metloopt in de show. Meesttieds besteet ne batterieje oet 4 soortn instrumeantn: ne riege van [[kleaine tromme|kleaine tromn]] (snare drums), [[Tenoortromme|tenoortromn]] (meesttieds "tenors" eneumd, mear ook wal "quads" of "quints") en tonale [[Bassdrum|grote tromn]]. Disse leste zeent op verskilnde toonheugtes estemd. Wat korpsn hebt hier dan nog n antal [[Bekn (meziekinstrumeant)|beknspöllers]] bie. De meeste korpsn hebt de beknriege dr achterhen edoan, zodet ze dee spöllers op aandere instrumeantn konn gebroekn. De beknrieges dee't nog wal bestoat, bedeankt vake de meest oetgebreaide visuele figuurn, dee at oawer de joarn kenmoarknd vuur öar korps zeent ewördn. Wieters zeent ze vake ne oonderskatte, mear belangrieke oonderstönnige vuur de muziek. De bekeandste Amerikaanse korpsn met beknrieges in de batterieje zeent de [[Santa Clara Vanguard]], de [[Madison Scouts]] en de [[Crossmen]]. n [[Europa (continent)|Europees]] bekeand korps met ne beknriege is [[Jubal Drum and Bugle Corps]] oet [[Dordrecht]]. ==Visueel programma== ===Colorguard=== [[Ofbeelding:Beatrix winterguard.jpg|thumb|right|200px|Colorguard van Beatrix']] [[Ofbeelding:Madisonscouts.JPG|thumb|right|200px|Madison Scouts 2008. Korps van eankel kearls]] [[Ofbeelding:Oregoncrusaders2008circle.jpg|thumb|right|200px|Formasie oet et programma van de Oregon Crusaders 2008]] De ''color guard'' of "guard" hef as doel met daans en verskeaidene attribuutn de muziek kluur te geewn en oet te beeldn. Ze zeent n onmisboar elemeant in de show en et verhaal achter de show ewördn. Ze wordt ook wal "vlagnleu" eneumd. In Europa wörd dit van ooldsher as vrouwleuwoark ezeen. In Amerika zeent twee korpsn (Cavaliers en Madison Scouts) dee't öarn oorsproonk hebt in de [[padveenderieje]] (''Boy Scouts''). Dee hebt as regel det dr allene mear kearls in magnt, dus ook de vlagnleu zeent kearls. Duur mekoar is skoonwal et grötste deel vrouwe. Vuural in [[Europa (continent)|Europa]], umdet de meeste kearls zik doar te völle kearl veult. De standaard oetröstige van de color guards zeent vlagn (''flags''), {{small()|nep}}gewearn (''rifles'') en zwearde (''sables''). Mangs komt hier nog aandere attribuutn bie, dee't de show oonderstönt, zo as [[metaal]]ne stänge, hoepels, bälle, ezw. Wieter vult ze de hele oetstroaling van et korps an duur mangs deel oet te maakn van n showfiguur. Meesttieds mut de guard et plaatjen kluurig "umliestn", ook binn korpsformasies zelf. Net as aandere oonderdeeln van nen drumkorps, hef de guard ook regelmoatig momeantn um te loatn zeen wat ze köant. Terwiel as de muzikaantn aait verskeaidene joarn achtereen et zelfde pak hebt, wordt de päkke van de colorguard ieder joar emaakt noar et verhaal van de show, den at vanzelf ieder seizoen wier aanders is. Umdet dr in et verleedn boetn et zommerseizoen weainig te doon was binn et colorguardspul op topnivo, zeent ze in Amerika begunn met de [[winterguard]]. In et weenterseizoen doot ze reppeteern vuur spesjale colorguardwedstriedn. De finales zeent roond meart. Ook in Neerlaand wörd dit edoan; seend n antal joar he'j de [[Color Guard Nederland]] (CGN) en et [[Indoor Percussion Circuit]] (IPC). ===Showformasies=== De showfiguurn (saamn de ''drill ''eneumd) zeent stoark oontwikkeld in de drumkorpswearld. De euldere formasies zo as blukke en aandere symetriese vörme wordt ja nog wal gebroekt vuur et effekt, mear zeent vuur n groot deel vervöngn duur abstrakte figuurn en figuurontwikkelingn. Disse wordt bedacht met hulpe van spesjale computerprogramma's vuur et skriewn van shows. Showskriewn is nen keunst op zich; zo wördt dr sekuur vuur ezorgd det bepoalde instrumeantgroepn aait bie mekoar stoat, en det leedn dee't nen solo hebt ook good oonder n andacht komt. Wieters mut de showskriewers dr acht op geewn det de showfiguurn de muziek oetbeeldt en oonderstönt. Doarbie mut et dr ook nog es mooi oetzeen. Op technies vlak köant showfiguurn opdeeld wordn in verskeaidene kategoriejn: rechte lienn, statiese vörme, formasies van bestoande vörme, en vörme baseerd op beweaging. De snelheaid van de show kan ofwisseld wordn um et ene moal ne laankzame vlöaindige beweaging te maakn en et aandere moal ne riege van vlot dreeinde lienn of veraanderende boagn. Völle neet-symetriese vörme wordt evörmd met et volg-oewn-vuurman-principe (''follow-the-leader''). Völle drumkorpsn gebroekt ook nog wat makkelikere silhouetn en simbooln, zo as veerkaantn, blukke, dreeheuke, kringe, en aandere bekeande vörme. Vörme dee't op hoge snelheaid in mekoar oawergoat, köant beheurlik indrukweknd wean. In de loop van de tied zeent dr nen hoop verniejnde figuurn bedacht, dee't de meugelikheedn vuur korpsn onmeundig groot emaakt hebt. Bepoalde korpsn hebt bepoalde figuurn as "haandelsmoark". The Cadets oet 1983 kömn met de "Z-pull", woerbie n Z-figuur oet erekt wördt töt ene lange liene. Dit loatt ze in iederen show wierkomn. Aandere vuurbeelde zeent de verskienende en verdwienende kruusformasies van The Star of Indiana oet 1991, n "dreeinden" dubbeln spiraal van The Cavaliers oet 1995 en n diamaantslieper: ofzeunderlik dreeinde veerkaantn in ne grote roete, van The Cavaliers oet 1999. n Antal korpsn gebrok "haandelsmoark"-simbooln. The Crossmen maakt elken show n [[Maltese Kruus|Maltees Kruus]], Carolina Crown maakt aait ne dreepeuntige krone en de Madison Scouts maakt aait ne [[Fleur-de-lis|Fraanske lelie]] (symbool van de padveenderieje). Dit soort vörme wordt aait good ontvöngn duur et publiek. In Europa zeent ze nog neet zo wied det ze zelf signatuurvörme an nemt, mear ze kiekt nemt völle oawer van Amerikaanse korpsn. Vörme en oawergänge dee't baseerd zeent op vlotte kruusbeweagingn duur mekoar zeent lastig te beskriewn, umdet ze alle kaantn op köant. n Vuurbeeld hiervan is de "bloemkoolformasie" (''scatter drill''), woerbie et korps in nen ondudeliken, onvasten vorm geet loopn um doarnoa in nen onverwachten vorm wier bie mekoar te komn, um et volk zo lange meugelik in et ongewisse te loatn. n Vuurbeeld hiervan was et 007-figuur oet de Cavaliers-show "007" oet 2004. Stille stoan lik vake et makkelikste dr of, mer vuur drumkorpsn beteeknt stille stoan nooit helemoal stille. Vake wörd nen vorm in de show stille zat op n lastig peunt in de muziek, zodet de spöllers n kop eawn better bie de muziek köant hooldn. Dit wördt met verskeaidene termn eneumd, zo as "parkearn en plearn" (''park and bark''). et Korps blif dan op deezelfde stea, mear de spöllers doot kleaine stäpkes, beweagingn, daanskes, zweein met et instrumeant, en aandere dinge dee't dr good oet zeet. Vuur de härtste en lengste akkoordn bliewt korpsn stille stoan, zodet ze mear kracht köant zetn. ===Marsjeertechniekn=== Ieder korps hef wier zinne eegne maneern van loopn, um zik te oonderskeaidn van aandere korpsn. Vuurbeeldn zeent loopn met et been zo estrekt meugelik, of juust et buugn van et knee, de teenn aait recht noar vuurtn, of metgoan met et natuurlike buugn van n voot. Alle korpsn begint alle loopbeweagingn ("loopt of") aait met n leenkervoot, behalve [[Cadets Drum & Bugle Corps]], dee aait op rechts ofloopt. et Beginsel van marsjeern is n "roltrad" (''roll step''), woerbie a'j eerst de hakke dale zett, ofrolt oawer n bal van n voot en oeteandelik op n tee oetkomt. Dr köant kleaine verskiln per korps wean, mer et streewn is aait um zo vlöaindig meugelik te loopn. Hierduur wörd n toon bie et poesn in et instrumeant zo min meugelik beïnvloodt duur et booltern van et loopn. Zo kan dr op alle snelheedn, looprichtingn en tradgrötte n besten klaank epoestet wordn. et Loopn mag gin invlood hebn op et boawnlief van de spöllers. et Boawnlief mut aait stille wean en noar et publiek gericht wean vuur de beste geluudsoawerdracht. De jury en et publiek zitt ja aait an ene kaante van et veeld. Bloazers köant et oonderlief in de looprichting dreein, mear de ''batterieje'' kan det neet, umdet öare instrumeantn in de weg zitt. Hiervuur is n "kruuspas" (''crab step'') oet edokterd, woerbie de spöllers opzied köant loopn duur de bene kruuslings vuur mekoar hen de beweagn, zodet ze met et gezichte noar vuurtn opzied loopt (zo as [[krabbe|krabn]] det ook doot). et Keump hoaste nooit vuur det bloazers en slagwoarkers et hele lief noar de looprichting dreeit. As et wal gebuurt, is et vuur visueel of muzikaal effekt. Umdet de colorguard allene metdut vuur visuele oonderstönnige, magnt ze alle kaantn oet as det mut. Achteroet loopn gebuurt duur op de teenn te loopn, mear dr zeent ook korpsn dee't n roltrad achterstevuurtn oetvoert op laankzame snelheedn. Colorguard, en mangs bloazers as ze ne onmeundige vlotte formatie mutn maakn, doot vake an "jazzrenn" (''jazz run''). Dit heult in det n tee de groond eerst raakt en dan de hakke dale keump. ==Seizoen== Umdet optreedns en wedstriedn in de Amerikaanse divisies aait allene in de zommermoandn zeent, begeent et vuurbereaidn op et volgende seizoen zo rap as et vurige is of elop. In Europa hebt de korpsn ook in aandere joargetiedn wal optreedns. Korpsn zeent et hele joar duur wal drok. In de moandn vuur et eerste oefenkaamp doot de korpsn nieje leedn antrekn, et besteur woarvn, muziek oetkiezn, nieje show skriewn, ezw. ===Oefenkaampn=== [[Ofbeelding:Blue Stars 2006 repeteert.jpg|thumb|right|300px|De [[Blue Stars drum & bugle corps|Blue Stars]] doot repeteern in [[2006]]]] Vuur DCI topkorpsn is et seizoen met recht zwoar te neumn. De meeste korpsn organiseert op of noa [[Thanksgiving Day]] (n 4den doonderdag van november) de eerste kaampn. Doarnoa hebt ze alle moandn n kaamp an et eande van de wekke, gedoernde et weenter. Leu dee't lid weelt wordn, komt letterlik van oawer de hele wearld um bie de kaampn van öare favoriete korpsn te wean. Um lid te wordn van n topkorps in DCI mut leefhebbers striedn um n pleatsken (audisies). Vake lignt de eerste plekn al vaste gedoernde de eerste poar kaampn. Zo um de leantetied zeent de leedn ekeuzn en wordt dr mear kaampn eheuldn noar gelang et zommertoerseizoen körterbie keump. De meeste topkorpsn verlangt van de leedn dee't neet oet de buurte komt, um tiedelik oonderdak kortbie de oefenstea van et korps te veendn. Dit kan in hoes wean bie leedn dee't wal kortbie woont, of in löage sloapvertrekn um et wekneande van [[Memorial Day]] (n lestn moandag van mai). Vuur et grötste gedeelte van mai en vear tot in juni (an et eande van et skooljoar, as dr zowat gin les mear is) wörd dr zowat alle deage oefend. Zo köant de leedn de leste stuks van de muziek en de show good instudeern vuurdet de wedstriedn begint. Dit oefenn vuur et wedstriedseizoen an doert dree töt veer wekke. Leedn doot in dissen tied tien töt 14 uur daagns en zes of zeuwn deage in de wekke oefenn. Teegn et eande van juni goat de korpsn toern. Vuur Amerikaanse seniorkorpsn is et verloop van et joar neet zo zwoar. De meeste leedn doarvan zeent ja volwasn en mut daagns hen woarkn. De meeste senior-korpsn oefent zoaterdaagns of zöandaagns en mangs 's oawnds duur de wekke. In plaatse van grote toern duur et hele laand goat disse korpsn meestieds allene in et wekneande vort en spölt in kleaindere wedstriedn. Neet-striedboare korpsn zo as tradisjonele drumkorpsn en alumnikorpsn (vuur oold-leedn van topkorpsn) hebt vake helemoal gin dudelik seizoen. Ze oefent en doot optreedn wonnear at et öar oetkeump. Mangs löt zon korps zik eawn zeen tusken de wedstriedn van de DCI en DCA topkorpsn duur. In Europa en Azië geet det krek zo, doar zeent ze neet zo drok met de korpsn. et Keump mangs vuur det n Europees korps met geet doon an Amerikaanse wedstriedn, mear umdet ze de eisken van DCI-topdivisies neet woar köant maakn (leaftiedsbeteuning, antal leedn), köant ze neet metdoon op et heugste nivoo. Umdet zowat elke Amerikaanse skole ne eegne skoolband hef, is et vuur Amerikaanse topkorpsn lechter te voldoon an de leaftiedsgreanze en um elk joar wier niejn anwas te veendn. Hierduur köant ze ook makkeliker selekteern en echt de gode spöllers dr oet visken. In Engelaand hebt ze nen eegnen jeugndboond, de ''British Youth Band Association'' (BYBA), mer et is gin vast oonderdeel van de skooln. Umdet disse korpsn et zoer hebt, wörd dr skoonwal de leste joarn oawer ekuierd um de leaftiedsbeteuning dr achterhen te doon. Umdet et spöln bie n Amerikaans topkorps et heugst haalboare is, zeent dr steeds mear leedn van Europese of Aziatiese korpsn dee't n poging doot um too eloatn te wordn in zon korps. Vuur Nederlaanders is dr zelfs n spesjaal fonds vuur op ezat: de Dutch in DCI. ===Ofdeeliges/klasses/Divisies=== ====Amerika==== Korpsn wordt noar et antal leedn, leaftied van de leedn en wovölle det ze met weelt doon an de toer in edeeld oawer verskeaidene klasses. Disse verdelige is oawer de joarn veraanderd duur veraanderingn in trends en regels. Vuur 1993 heuldn de verskeaidene Drumkorpsorganisasies wearldwied ongevear disse indelige an: *'''Lösse Klasse'''. Hierin deedn de grote korpsn met dee't op de grote toer met goat. *'''A-Klasse'''. Korpsn met meender leedn in meender zwoare toer. *'''Cadet Klasse''' (jeugndklasse). Vuural jeugndleedn, meestieds oonder 14 joar. Disse korpsn zorgt meesttieds vuur nieje leedn in de gröttere korpsn. Disse indelige wör an epakt en herstruktureerd vuurdet et seizoen van 1993 zol beginn (en nog n moal in 2006), en wör gebroekt töt an 2007, woerduur toewmoals dit de indelige was: *'''Ofdelige I''': Töt an 135 leedn. *'''Ofdelige II''': Tusken 70 en 135 leedn. *'''Ofdelige III''': Töt an 79 leedn, woerbie de leedn vake öar eerste könnigheaid met Drumkorps kriegnt. Dr was nen oawerlap van Ofdelige II en III, woerbie korpsn tusken van tusken de 70 en 79 leedn zelf kiezn konn of det ze in II of III metdeedn. Op [[23 september]] [[2007]] wör noa stemn van Ofdeliges II en III ne nieje indelige an enömn: *'''Wearldklasse''': Töt 150 leedn. *'''Lösse klasse''': 30 töt 150 leedn. Korpsn oet de Lösse Klasse doot in meender wedstriedn (ongevear 20) met as de Wearldklasse (30 töt 35). Töt an et eande van de neegntiger joarn konn verskilnde korpsn oet verskilnde klasses toch bie mekoar in ne wedstried terechte komn. Rechtevoort is dr ne dudelike ofbakening van de beaide klasses. Ze hebt beaide ofzeunderlike wearldkampioenskapn, dee't toch meestieds wal op dezelfde plaatse heuldn wordt. De Kwartfinales (''Prelims'') wordt eheuldn op deenksdag, de Halve Finales (''semifinals'') op doonderdag en de Grote Finale (''Grand Finale'') op zoaterdag. De deage tuskenduur köant de korpsn nog oefenn. ====Europa==== t Drumkorpsgebuurn in Europa (wat vaalt oonder de DCE) besteet oet de oolde 3 ofdeliges: *'''lösse klasse''' *'''A-klasse''' *'''Jeugndklasse''' t Antal leedn is hierbie neet belangriek. et Haankt net of van wo hoge o'j oewzelf as korps inskatt en in wat vuur ne klasse a'j oewzelf indeelt. Dr zeent wal kleaine vuurweardn töt tooloating töt de DCE kampieonskopn: A'j oe weelt inskriewn vuur de Lösse Klasse en in et vurige seizoen in de top 10 eaindigt zeent, of in de Jeugndklasse in de top 3, kö'j zo wier metdoon. De wietere korpsn köant zik wal inskriewn, mear doarbie geet de organisasie kiekn noar de in et verleedn behaalde resultoatn, spreaidige per laand, en spreaidige per klasse. Wat korpsn kriegnt nen ''wildcard'', dee köant dus op proef metdoon. De korpsn dee't zik inskriewt mut ook op zien meenst eenmoal metdoon met ne aandere DCE-wedstried. <ref>http://www.drumcorpseurope.org/Resources/pdf/terms.pdf</ref> ===Toer=== [[Ofbeelding:Santa Clara Vanguard Bus.JPG|thumb|Busse van de [[Santa Clara Vanguard]]]] Terwiel at ze op toernee zeent, reaizet de topkorpsn vuural 's nachtes noa n optreedn. De leedn sloapt in de busse, of in sloapzäkke van gymzaaln as ze op et volgende peunt van de toer komt. Oonderdak is vuurof eregeld vuur de hele toer, bie skooln, koarkn en aandere publieke gebouwn. De korpsn doot daagns zo lange meugelik oefenn vuur det ze op pad goat vuur nen wedstried 's oawnds, at den dr dan is. Neet alle daagn hebt ze wedstriedn, vake wördt nen dag ook besteed an reaizn oawer grote ofstaandn, of nen heeln dan vuur repeteern. n Volledig korps wat good löp hef nen antal voartuugn, woeroonder dree busn vuur de leedn en et bestuur, ne vrachtwage vuur verkoopsmuk van et korps, wat bie wedstriedplaatsn verkoch wordt, en twee kleaine vrachtweagntjes, woervan at dr ene vuur de instrumeantn en show-toobeheurn is, en n aandern de köknvrachtwage (n ''kokwaagn'') is. et Meeste etn wördt duur de kokwaagn verzörgd, mear mangs hef et korps nen vriejn dag woerop de leedn dr op oet magnt, en zelf etn kokt of koopt. Mear de korpsn doot neet allene met an wedstriedn. Ze doot gedoernde et zommer ook met in optochtn, parades, en stilstoande optreedns um in de belangstellige te komn, en geeld vuur et korps te verdeenn an kaartjes vuur optreedns dee an et publiek verkocht wordt. Op n [[4den juli]] goat de korpsn noar grote plaatsn, zodet ze an meardere parades op n dag met köant doon. t Zommertoerskema wörd vake op edeeld in kleaindere toerkes. n Eerstn toer besteet oet et loopn van lokale of regionale shows, woernoa at de korpsn terugge goat noar de thoesbasis vuur makkelik oonderdak en oefenruumtes. n Eerstn toer eaindigt zo midln-juli met n reginaal kampioenskop, woernoa at de leedn nen antal daagn vrie hef. Dit is vuur völle leedn de ennigste meugelikheaid um eawn noar thoes te komn. Doarnoa komt ze wier tehoop um op de gröttere toer te goan, den at n nasjonaal karakter hef, en den at oeteaindelik oetkeump op de DCI Finales. ====In Europa==== In Europa is dr ginnen echtn toer. Twee Hollaandse korpsn (Beatrix' Hilversum en Jubal Dordrecht) goat seend n poar joar met mekoar op oefenkaamp noar [[Italië]]. De DCE-wedstriedn wordt allemoal in [[Neerlaand]] eheuldn, zodet alle deelnemnde korpsn noar Neerlaand munn komn, mear ne roondreaize duur Europa besteet neet. Korpsn doot wal es met in optochtn in Fraankriek of Duutslaand, mear dee oetstepkes doert meesttieds neet lenger as 3 deage. ===Metdoon in DCI=== Eens in de zovölle tied geet n Europees korps noar Amerika um doar in de Lösse Wearldklasse met te spöln. Dit kostet onmeundig völle geeld, zodet allene de Europese topkorpsn dit eens in de zovölle joar köant woarmaakn. De korpsn dee at dit al n moal of wat hebt edoan zeent wier Jubal oet Dordrecht en Beatrix' oet Hilversum. n Aander, meender bekeand korps det in 2008 metdee was Strängnäs Drum & Bugle Corps oet [[Zweedn]]. Ook de [[Senators Drum & Bugle Corps]] oet [[Verienigd Keuninkriek|Engelaand]] hef et in et zinne um in de vuurlignde joarn met te doon in Amerika. In 2010 gung et [[Kidsgrove Drum & Bugle Corps]] oet [[Kidsgrove]] in et [[Verenigd Keuninkriek]] metdoon in [[DCA]], n teegnhanger van DCI. Doar haaln ze de finaleroondes oeteandelik met ne 8ste plek. Doarop wunn ze de [[Drum Corps Europe|DCE]] wedstriedn in [[Kerkrade|Koarkroade]]. ==Wedstriedn== Wedstriedn wordt meesttieds eheuldn in stadions of op veeldn van skooln, of vergeliekbere instelliges, en ze wordt ekuurd duur juryleedn dee at duur de boond good beveundn zeent. Dr besteet grote oonderlinge stried tusken de korpsn (en nog völle mear oonder öare anhangers), en doarumme is dr n ingewikkeld peuntstelsel, det neet kan vuurkomn det korpsn mangs n geliek antal peuntn kriegnt. De meeste organisasies hooldt de 3-ledige indelige an: "General Effect (GE)", Visual en Music, woervan General n belangriekstn is: {| clear="both" align="center" cellpadding="5" cellspacing="0" style="border: 1px solid #aaa; border-collapse: collapse;" |+ style="margin-bottom: 0.25em;" | '''Totale meugelike antal peuntn: 100''' |- style="background: #efefef; border-bottom: 1px solid #aaa;" ! style="text-align: left;" | General Effect ! 40 ! style="text-align: left; border-left: 1px solid #aaa;" | Visueel ! 30 ! style="text-align: left; border-left: 1px solid #aaa;" | Muziek ! 30 |- | Visueel || 20 | style="border-left: 1px solid #aaa;" | Oetvoerige || 10 | style="border-left: 1px solid #aaa;" | Kopper || 10 |- | Muziek || 20 | style="border-left: 1px solid #aaa;" | gehele korps || 10 | style="border-left: 1px solid #aaa;" | gehele korps || 10 |- | || | style="border-left: 1px solid #aaa;" | Vlagnleu || 10 | style="border-left: 1px solid #aaa;" | Slagwoark || 10 |} Drumkorps in Engelaand beoordeelt n kleain betn aanders, dee hebt n apart peuntnstelsel vuur iedere ofdelige. Wieters dut Europa et op dezelfde manere as de Amerikaann. De tiedsindelige en organisasie van wedstriedn verskilt beheurlik tusken de organisasies. Allene de grote DCI-korpsn hebt meesttieds zovölle geeld en leedn dee at dr zovölle tied vuur oawer hebt um in et toerskema met te dreein, woerbie at de korpsn oawer heel Amerika metdoot in plaatselike en regionale wedstriedn. Vuur de kleaindere korpsn en organisasies wordt de wedstriedn vake zo in edeeld det de korpsn binn et wekneande hen en wierumme köant. De gröttere wedstriedn wordt vake ook in et wekneande in edeeld, um mear kiekvolk an te trekn. In Amerika doot korpsn oet verskilnde klasses duur mekoar met an nen wedstried, mear wordt dan wal in öare eegne klasse beoordeeld. Ook doot doar de verskilnde boondn duur mekoar hen. Vearderop in et seizoen wordt de wedstriedklasses wal apart eheuldn. In Europa wördt iedere klasse ofzeunderik of edreeid, met de leegste klasse an et begin van n dag en de heugste noar et eande. Um met te doon in de kampioenskopn munn Europese korpsn metdoon an n vuurof bepoald antal wedstriedn, dee at ze zelf magnt kiezn. Op disse manere komt de korpsn allenig tiedns de kampioenskopn allemoal te hoop. DCI organiseert twee moal in et seizoen de ''Individuals & Ensembles'' (I&E), of ''Eankeling & Groepswedstriedn'', woerbie at leedn oet naam van öar korps ofzeunderlik deel köant nemn um öare persoonlike muzikale talentn te loatn zeen, duur solo-stukke te spöln dee at technies et heugste van et heugste zeent. et Kleaine betn vrieje tied wat de leedn nog hebt wörd vake hieran besteed. De DCE dut dit eens in et joar. ==Korpsorganisasie== De meeste korpsn zeent neet oet op finansjele weenst, en mear heel weainig zeent verbeundn an ne skole. Heel wat korpsn zeent wier onderdeel van gröttere keunstn-organisasies, dee at ook [[Theater (keunstvorm)|theaterskooln]], [[weenterguard]] en [[weenterdrumline]]s, en verskeaidene aandere muzikale en visuele bezigheedn oonderstönt. In Europa zeent völle korpsn onderdeel van ne Stichting, wat öar helpt bie et bie mekoar kriegn van geeld. ===bestuur=== t Bestuur besteet vake oet dree onderdeeln: '''oetvoerend/bestuurlik''', '''instrueernd/lesgeewnd''' en '''vriewillig'''. Disse dreagnt allemoal bie an et good dreeinde te hooldn van et korps. t '''Oetvoernde''' volk besteet oet de toerdirekteur en aandere offisjeeln. Vake zeent dit oold-leedn dee at et kostnloos doot. Achter de korpsn dee at et al joarn good doot, zitt vake nog et bestuur wat dr vuur hef ezorgt det et zo good löp. In Europa he'j anstelliges zo as de penningmeaister, vuurzitter en archivaris en persvuurlichter, dee at zelf vake ook nog metspölt, umdet dr meesttieds volk te kort is in et korps. Ze hebt dr vake ook mear tied vuur as in Amerika umdet et in Europa neet zo tiedreuwnd is en de muziek en show meender moeilik is. t '''Instrueernde/Lesgeewnde''' volk zorget dr vuur det de show en de muziek dr good oetkeump. Zee bedeankt de show en verhaal dr achter, kiest de muziek en past et an noar et korps. Dr zeent verskilnde pöste, vuur de verskilnde onderdeeln van et korps: nen bloasinstrukteur, nen slagwoarkinstrukteur, kluurwachtinstrukteur, en nen loopinstrukteur. Vake zeent de leste dree oold-leedn dee at dr voltieds an met woarket. Ze hebt hier in Amerika nen volledigen baan an, en zeent dr aait bie op repetisies, oefenkaampn en tiedns de toer. <br> In Europa wördt völle ezocht noar bloasinstrukteurs met ne konservatoriumopleaidige. Doarvan zeent dr mear heel weainig dee at gearne bie nen Drumkorps weelt wean, umdet dit in Europa nog neet zo heel lange bekeand is en de opleaidige doarvuur ginne kursusn gef. Doarumme is dr in Europa nen groot tekort an instrukteurs, en nemt mangs oold-leedn dit op zik. Gin korps kan zoonder '''vriewilligers'''. Oolders, oold-leedn, könnigheaid en leefhebbers zorget det et korpsgood löp. Ze bestuurt de busn en materiaalwaagns, kokt vuur et hele korps, doot an leednwoarving, verzorget persberichtn, en aandere kleaine dinge. Tiedns de toer zeent de wriewilligers helemoal onmisbaar. Ze kokt en maakt skone, repareert uniforme, instrumeantn en apparatuur, verzorget de leedn bie ongelukn en op medies gebeed, en bemant de andeanknkröamkes. ===kostn en geeldwinn=== Ieder lid mut zin lidmaatskop betaaln, zodet al dee oetgaawn vuur et korps en de toer dr oet köant. De lidmaatskopskostn verskilt per korps en per organisasie, mear lignt vuur Wearldklassekorpsn meesttieds zo tusken de 500 en 1600 euro. De meeste korpsn beedt wal maneern um de leedn te oonderstönn met disse bedraagn, mear de inbreng van de leedn is nog mear n kleain andeel van de volledige kostn. et Kostet n Amerikaans korps tusken de 80,000 en 1,5 miljoen euro um et spul dreeinde te hooldn; et bestuur mut betaald wordn, pekke, instrumeantn, apparatuur en de waagns munn onderheuldn wordn en et volk mut ook nog wat te etn, en oonderdak hebn. Ze munn dus aandere maneern zeukn um et geeld allemoal binn te kriegn. Sommige korpsn verplichet ieder lid um n antal sponsors binn te haaln, aandere korpsn organiseert grote bingo-oawnde. Wat amerikaanse korpsn hebt zelfs ne eegne busmoatskoppieje, woerduur et hele joar duur ook inkomstn binnkomt. Alle korpsn probeert geeld te kriegn van de zaaknwearld, en vroagnt biedreages van öare anhangers en oold-leedn. Euopese korpsn organiseert feestoawnde en vuurseizoensfeestjes. Aandere korpsn hooldt verskeaidene aksies, zo as oold papier-aksies, verkoopn van [[ölliekneppe|öllieknepn]] of aandere slikkerieje, en geewt konsertn. Wieter kriegnt vanzelf alle korpsn geeld vuur de stroatoptreedns en parades dee at ze annemt. ==Refereansies== <references/> ==Oetgoande verbeendiges== *[http://www.halftimemag.com/ Halftime Magazine, "the sights sounds and spirit of the marching arts"] *[http://www.dcacorps.org/ Drum Corps Associates] *[http://www.drumcorps.nl/ Drum Corps Europe] *[http://www.drumcorpsfrance.fr/ Drum Corps France] *[http://www.drumcorps-germany.de/ Drum Corps Germany] *[http://www.dci.org/ Drum Corps International] *[http://www.dcjpn.org/ Drum Corps Japan] *[http://www.drumcorpsnederland.nl/ Drum Corps Nederland] *[http://www.dcuk.org.uk/ Drum Corps United Kingdom] *[http://www.byba.org.uk/ British Youth Band Association] *[http://www.DrumCorpsMusic.org/ Drum Corps Music] *[http://www.MarchingTVChannel.com Marching TV-kanaal webstea] *[http://members.fortunecity.co.uk/dlcapi/ Drum and Lyrakorps Genootn van de Fillepienn Incorporated] *[http://www.fieldband.org.za/ Field Band Foundation (Zuud-Afrika)] *[http://www.wamsb.org/ World Association of Marching Show Bands] *[http://www.middlehornleader.com/ The Middle Horn Leader] *[http://www.gregorymkuzma.com/ "On the field, from Denver, Colorado...The Blue Knights!"] *[http://www.drumcorpshistoricalsociety.org/ Drum Corps Historical Society (DCHS)] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Muziekkorps]] gtusyk3o1ze1nyfk900va8rb1pv3y1v 0 11479 82830 82818 2008-09-17T21:08:06Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kannede]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kannede]] 7cwk2kimoaictmr8hzxnvd2mox0apon 0 11480 264761 258690 2013-05-06T21:43:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Gray327.png|thumb|300px|Gevrichte van de schoere]] De '''schoere''', '''scholder''' of '''schouwer''' is een deel van 't [[meenselijk lichaam]]. De schoere is 't deel van de [[halze]] tot an 't bovenste gedeelte van de [[narms]]. Een meens hef (as 't goed is) an allebeie de kaanten van de kop een schoere zitten. De schoeren bin één van de meest beweeglijke delen van 't meenselijk lichaam, dit kump veurnamelijk deur 't [[sleutelbeen]] - dit is de verbiending tussen 't [[schoereblad]] en de [[bors]]. De schoeren zörgen veur 't goed functioneren van 't bovenste deel van 't lief en de algemene gezondheid. Deur een goeie schoerehouwige an te nemen veurkump 't klachen mit, onder aandere, de [[rogge]] en [[nekke]]. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''scho{{small()|a}}lder'', ''skolder'' * [[Drèents]]: ''scholder'' ([[Zuudwest-Drèents|ZWD]] uutspraoke ok ''sk-'') * [[Grunnegs]]: ''scholder'' (oetsproken as ''[schoalder]'') * [[Oostfreisk]]: ''skoeler'' (Platduutske skriefwies: ''Schuller'') * [[Stellingwarfs]]: ''scholder'', ''schoolder'' (uutspraoke ''sk-'') * [[Sallaans]]: ''scholder'' * [[Tweants]]: ''skoolder'', ''skolder'' * [[Urkers]]: ''skoer'' * [[Veluws]]: ** ''schoer{{small()|e}}'' ** ''sjoer'' ([[Bunsjoten]], Noordwest-Veluwe) ** ''scholder'' ** ''skolder'' ([[Attem]], [[Vaossen]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''schölder'' ([[Vaossen]], [[Loen]]) ** ''schouwer'' {{Sjabloon:Mìnskenlichoam}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Lichem]] errc7rewuz6t3kr3zf9nfgvbo5nb0pa 0 11481 272451 264623 2013-12-20T23:07:57Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata, lokaal vortehaald: [[en:Genu varum]] [[es:Genu valgo]] [[nl:Genua vara]] [[pl:Kolana szpotawe]] [[sv:Hjulbenthet]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:XrayRicketsLegssmall.jpg|thumb|250px|Keuievangers]] '''Keuievangers''' of '''O-benen''' (oek wel: ''ronde benen'' eneumd, mediese term: ''genua vara'') wil zegen dat der n verdreiing in de [[been|benen]] zit. Bie de [[knie]]ën zit n knik zodat t [[scheenbeen]] naor binnen toe steet in plaotse van wat naor buten toe. Vanwegen de vorm wörden t keuievangers eneumd (je kunnen der tussen de benen zogenaamd [[keu]]ien mee vangen, deurdat ze blieven steken). Keuievangers bin t tegenover-estelde van [[X-benen]], waor de onderbenen te vere naor buten staon. Bie de geboorte hebben alle kienders zo'n bietjen keuievangers. t [[Scheenbeen]] en t [[diebeen]] hebben n butenweerts ebeugen vorm en de vootzolen bin naor mekaar toe-ericht. In t eerste levensjaor veraandert dat zeutjes an: t scheen- en diebeen wörden rechter, en de vootzolen dreien ummeneer. Tegen de tied dat de kienders beginnen te lopen bin de benen zo egreuid dat ze t lichaamsgewicht kunnen dragen. Mediese problemen an t skelet, zo as de [[Engelse ziekte]] of [[tumor]]en kunnen de greui van t skelet beïnvleujen, wat kan leien tot keuievangers. ==[[Nedersaksies]]== *[[Veluws]]: **''O-benen'' **''kromme benen'' **''ronde benen'' ([[Nunspeet]]) **''varkenvangers'' ([[Heerde]], [[Ugchelen]], [[Klanenbeek]], [[Loen]]) **''värkensvängerties'' ([[Wezep]]) **''biggevangers'' ([[Waopenvelde]], [[Garder]]) **''keuievangers{{small()|benen}}'' **''zeemansbenen'' ([[Wenum-Wiesel]]) *[[Tweants]]: **''O-bene'' **''kroambene'' ([[Riesns]], mear as bak, verwis noar t slimme loopn van vrouwleu in t kroamberre) ==Uutgaonde verwiezing== *[http://nhg.artsennet.nl/upload/104/standaarden/M65/std.htm NHG-STANDAARD Niet-traumatiese knieproblemen bie kienders en jongvolwassenen] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Lichem]] b38p9qyef3tlxn1mmpgmnay2q4udc3k 0 11482 82843 2008-09-17T23:59:39Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Schoere]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[schoere]] hseumrce152n5wn2ytnue0htqsat8l7 0 11483 82847 2008-09-18T07:13:53Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Schoere]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Schoere]] rus5extgwnro71g7tt1lvdk50efkeom 0 11484 82848 2008-09-18T07:14:04Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Schoere]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Schoere]] rus5extgwnro71g7tt1lvdk50efkeom 0 11485 82849 2008-09-18T07:14:15Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Schoere]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Schoere]] rus5extgwnro71g7tt1lvdk50efkeom 0 11487 82856 2008-09-18T09:36:08Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Hans Heyting]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hans Heyting]] pugyuysiuvgi1nve0130iesr09rimaz 0 11489 288408 288164 2016-10-27T10:08:54Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LocatieHomsterland.png|right|thumb|Lokoatsie van t Homsterland ien Grunnen]] [[Ofbeelding:Kliefsloot.jpg|right|thumb|t Olde waddenailand Homsterland mit de Kliefgraft blaauw tekend]] t '''Homsterland''' is n (kultuur-)historisch gebied dat zok lijt ien t noordwesten van t [[Grunnen (provìnzie)|Grunnegse]] [[Westerkertier]]. Oorsponkelk wer t hele Westerkertier mit n part van de noudoagse gemeentes [[Achtkarspelen]] en [[Kölmerland]] der mit meend, moar vanôf de Middelieuwen wer dizze noam allend bruukboar veur t veurmoalege Waddenailand tuzzen de [[Lauwers]], t [[Reitdiep]] en de [[Kliefgraft]]. Dit kleine gebied wer doe nog as apart Ommeland zien. == Etymologie == Vrogger, ien de vrogge Middelieuwen, was de noudoagse pervìnzie Grunningen verdield tuzzen drie stammen: de [[Friezen]] ien t Westerkertier, de [[Saksen (vôlk)|Saksen]] op de Hondsrug en ien Westerwolde en de [[Sjouken]] ien alles ten oosten en noorden van t Rietdiep. Dizze lèste groep wer ook wel de ''Hoegen'' of ''Hummers'' nuumd. De oldste noamen van t Homsterland binnen den ook ''Hûgmerki'' en ''Hugumarchi''. Hier kin man uut konkludeern dat t wat betekent as ''land van de Sjouken'' of ''land grìnzend aan t land van de Sjouken'': ''Hûg-'' of ''Hugu-'' is de noam veur de Sjouken en ''merki'' of ''marchi'' (wat woarschienlek t zulfde uutsproken wer, was doe n gongboare noam veur "grensgebied". == Schiedenis == Homsterland beheurt tot de oldste [[kultuurlandschop]]pen van West-Uropa. t Wordt al nuumd ien 786/787 as ene Gotrikus de [[abdij van Echternach]] wat land riekt aan overkaant van de [[Lauwers]] ien de gouw ''Hugumarchi'' ien n loeg dat ''Chinicwirde'' ([[Kenwerd]]) nuumd wer. Tot de aanleg van [[diek]]en om en bie 1100 noa Kr. toe haar t zeewoater vrij spel ien t gebied van noordelk Friesland en noordelk Grunningen. [[Middag (laandschop)|Middag]] en Homsterland vörmden hier natuurlieke eilanden. Om en bie [[800]] noa Kr. was t zulfs een van de dichtstbevôlkte gebieden van Nedderland. t Is bekend dat bieveurbeeld de [[wierde (toponiem)|wierde]] van [[Nijhoof]] al sikkom 2200 joar onôfbroken bewoond wordt. Noadat om 800 toe de [[Lauwerszee]] ontstoan was wer Homsterland n waddeneiland, mit as heufdplak [[Nijhoof]] dat ien dij tied ook wel ''Suxworth'' ("''Zuudwerd''") nuumd wer. Sikkom 400 joar loater nam t aantel störmvloeden toe, woarnoa der n ringdiek om Homsterland toe legd wer. Hierdeur wer t eilandkarakter van Homsterland nog meer verstaarkt. t Doemoalege Homsterland beston uut drij [[karspel|kaarspels]]: Nijhoof, [[Ollehoof]] en [[Soaxum]]. Pas van 1500 ôf aan wer t Homsterland deur dieken mit t vasteland verbonden, woarnoa [[Cisterciënzers|Sistersjenzerse]] munneks uut [[Auwerd]] grote parten om t eiland toe ienpolderden. t Homsterland kwam hierdeur aan t vasteland te liggen zo as t dat nu nog dut. Opmaarkelieks is dat ien t Homsterland geen [[hoofdeling|heufdlingen]] opkommen binnen, zo as wel ien de aander [[Ommelanden]] beurde. Homsterland was ook een van de eerste gebieden dij n verbond sloot mit de [[Grunnen (stad)|Stad]], ien [[1366]]. Woarschienlek was de ienvloed van de stad zo groot dat dizzent de deurgrui van n lokoal geslacht blokkeerde. t Omkriezende land is over n lange periode op de zee herwonnen deur wierdenloegsters, [[Christelijk kloosterwezen|munneks]] van t [[klooster van Aauwerd|klooster van Auwerd]], de femilie Teenstra (uut [[Ruugzaand]]) en tegenswoordeg de [[zielvest]]en (woaterschoppen). Middag en Homsterland hebben as "[[Middag-Homsterland]]" de stoatus ''Nationaal Landschap'' (''nasjenoal landschop'') en binnen veurdroagen veur de liest van [[Lijst van monumenten op de Werelderfgoedlijst|wereldaarfgoed]] van de [[Unesco]]. {{dia|Schreven ien t [[Westerkertiers]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Streek in Grunnen]] twax4cpcykbqiz4uj8p495df1wrk629 0 11490 82963 2008-09-19T17:58:01Z Grönneger 1 35 [[Homsterlaand]] is ewiezig naor [[Homsterland]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Homsterland]] h19d8c5b2f1r1pujvaxy8y3xys5nc5j 0 11491 82965 2008-09-19T17:58:53Z Grönneger 1 35 [[Kölmerland en Nijkruusland]] is ewiezig naor [[Köllumerland en Nijkruusland]]:&#32;de -lu wordt nait oetsproken môr offisjeel wel schreven wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Köllumerland en Nijkruusland]] ao4ab92x519r9fv2an3tas1bphmli6d 0 11492 82967 2008-09-19T17:59:11Z Grönneger 1 35 [[Kölmerlands]] is ewiezig naor [[Köllumerlands]]:&#32;zai vurrege wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Köllumerlands]] ksrbc2sn2uqyoatiopf9dxvw57alebl 0 11493 82970 2008-09-19T18:01:01Z Grönneger 1 35 [[Kölm]] is ewiezig naor [[Köllum]]:&#32;zai vurrege wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Köllum]] k8dmiaktletowsogt1u9yhqs3hoggme 0 11494 82975 2008-09-19T18:04:28Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Stadsfries]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stadsfries]] 18gta45t5n3jksigm7fsba6q9tz5x7i 0 11496 82984 2008-09-19T18:16:45Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Laauwers]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Laauwers]] 5ud0yboznita8ojl08l74f3kk7zmx5m 0 11497 82985 2008-09-19T18:17:07Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Laauwers]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Laauwers]] 5ud0yboznita8ojl08l74f3kk7zmx5m 0 11498 82986 2008-09-19T18:17:25Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Laauwers]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Laauwers]] 5ud0yboznita8ojl08l74f3kk7zmx5m 0 11499 82987 2008-09-19T18:17:45Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Laauwers]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Laauwers]] 5ud0yboznita8ojl08l74f3kk7zmx5m 0 11500 199093 83020 2011-07-19T20:00:14Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Vraogendervaen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vraogendervaen]] 21bmn948uws005t9ai50nx2bj5nkwbq 0 11530 262142 261125 2013-04-20T19:08:15Z Hafspajen 9631 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Flameprince peaches.jpg|thumb|250px|Pirk]] [[Bestaand:Autumn Red peaches.jpg|thumb|250px|Een deurmidden esnejen pirk]] De '''pirk''' of '''pirrik''' ([[Latien]]: ''Prunus persica'') is een eetbaore vrucht. Een pirk greuit an een pirkeboom en valt oender 't geslacht [[breunishout]]. De pirk komt oorspronkelijk uut [[Volksrippebliek China|China]] en is via [[Perzië]] (wat noen [[Iran]] is) in [[Europa (continent)|Europa]] terecht-ekommen. Vroggere Europeanen dochten dat de pirk uut Perzië kwam, daorum heet 't in 't Latien ok ''persica''. In 't midden van een pirk zit net as bie de [[abrikoos]], de [[pruum]] en de [[kars]] een grote harde pit, daor umheen zit 't vruchtvleis en 't velletje. Een pirkeboom kan zo'n vuuf tot tien meter hoog worren. De vrucht zelf is tussen de vuuf of zes centimeter in diameter. De pirk wort ekweekt in [[Iran]] en 't [[Middellaanse Zee|Middellanse Zeegebied]]. Allewel de pirkeboom zelf tempereturen van -26&nbsp;°C tot -30&nbsp;°C kan weerstaon, is ie niet wienterhard, dit komt umdat de bleuisels en de vruchten 't niet overleven en [[zoemer|'s zoemers]] dan ok gien vruchten dragen. Vandaor da-j ze in [[Nederlaand|Nederland]], behalve achter 't glas, ok niet vaak zien. == Inhoudsstoffen == Hoenderd gram pirken bevat: {| {{prettytable}} ! Kcal ! Kjoule ! Waoter ! Vet ! Kalium ! Calcium ! Magnesium ! Vitemine C |- align="center" | 41 | 170-176 | 87 g | 0,1 g | 205 mg | 8 mg | 9 mg | 10 mg |} Dagelijkse behoefte van een volwassene bie hoenderd gram: {| {{prettytable}} ! Kalium ! Calcium ! Magnesium ! Vitemine C |- | 9% | 1% | 3% | 13% |} == [[Nedersaksisch]] == * [[Veluws]]: ** ''parzik{{small()|ke}}'', ''perzik{{small()|ke}}'' ** ''paarzik'', ''pärzik'' ** ''pirk{{small()|e}}'', ''pirrik{{small()|ke}}'' ** ''pierik'' ([[Garder]], Noordwest-Veluwe) ** ''pierke'' ([[Lieren]]) ** ''pirkse'' ([[Heerde]], [[Waopenvelde]]) == Foto-uutstalling == <gallery> Ofbeelding:PrunusPersica2.jpg Ofbeelding:PrunusPersica4.jpg Ofbeelding:Pfirsiche.jpg Ofbeelding:Peach blossom 2013.jpg</gallery> {{Commons|Prunus persica}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Niekarks]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Vruch]] kfz6gweqepbu8hp3g81npcxjfhibrd9 0 11531 92167 85143 2009-01-03T19:46:19Z Robbot 50 bot derof: [[nl:Pierik]] wikitext text/x-wiki '''Pierik''' kan verwiezen naor: *[[Pierik (Zwolle)]] - wiek in Zwolle *De achtername Pierik, die as veule veurkump in Zwolle *[[Pirk|Pierik]] - één van de benamingen veur de ''Prunus persica'' (perzik) *[[Annie Schreijer-Pierik]] - Tweantse politiekvrouwe van t [[CDA]] {{dv}} nz6xummie2wqpnr4spy0l44exwd24gf 0 11532 83117 2008-09-20T14:56:53Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Pirk]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Pirk]] pnurklzl0a4sz9mb0ps4ifjwefw1btt 0 11534 83143 2008-09-20T22:46:41Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kleaine tromme]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kleaine tromme]] hvup9c3bt2a68mz239zzjjxl3xoxato 0 11535 83186 2008-09-21T16:58:53Z Servien 7 [[Tubanten]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Tubaantn]] hinne wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Tubaantn]] b27pplj13quojtn8l1rros6x1qkfw5y 0 11536 288720 288557 2016-10-27T15:17:44Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Eckernförde_Hafen_Holzbrücke.jpg|thumb|right|300px|Haven mit holtbrog]] '''Eckernförde''' ([[Platduuts]]: ''Eckernföör''; [[Duuts]]: ''Eckernförde''; [[Deens]]: ''Egernførde'', ''Egernfjord'', ''Ekernførde''; [[Sønderjysk]]: ''Nysted''; [[Latien|Latainse]]: ''Ekerenforda'', ''Ekelenforda'') is n [[Stad (woonstee)|stad]] in t noorden van de Duutse [[dailstoat]] [[Sleeswiek-Holstain]], distrikt [[Rendsburg-Eckernförde]]. De stad het sikkom 23.000 inwoner. Eckernförde ligt aan de [[Eckernförder Bucht]], n ziedaarm van de [[Oostzee]] en 30 kilometer in t noorden van [[Kiel (Duutslaand)|Kiel]]. Stad is meer as 700 joar old. Tuzzen 1867 en 1970 waas t kraaisheufdstad van zien aigen kraais. Van zo'n 23.000 ienwoners van Eckernförde wonen der om en bie 11.000 ien t noordelke stadsdail (doarvan tuzzen 8.000 en 9.000 ien Borby), minder as 3.000 ien t sintrom en zo'n 10.000 ien t zudelke stadsdail. Eckernförde ligt aan [[Oostzee]] aan t end van Eckernförder Bucht. t Sintrom is iensloten deur Oostzee aan d'aine kaant en t Windebyer Noor aan t ander. ===<nowiki/>=== == Zainsweerdegheden == * St.-Nicolai-Karke van Eckernförde * Karke van Borby * Olle Roadhoes {{commonscat|Eckernförde}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Sleeswiek-Holstein]] [[Kategorie:Plaotse in Sleeswiek-Holstein]] p2yzd2jx0x6v50e1614rfqk9js0v9a7 0 11537 83198 2008-09-21T20:28:58Z 195.93.60.70 deurverwiezing naor [[Eckernförde]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Eckernförde]] jyctz24ni442vx2dtu4ejwlq6bzez6a 0 11538 83202 2008-09-21T21:00:37Z 82.73.150.180 deurverwiezing naor [[Friso-Saksische toalen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Friso-Saksische toalen]] lxhvwlr9g2g9mb398pvr7x62pqgprz5 6 11540 181716 83246 2011-02-28T17:16:34Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Muziek]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Ofbeelding van de Cavaliers Drum & Bugle Corps tiedns de Finals van Drum Corps International van 2004 == Licentie == {{PD-eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Muziek]] d7jfp3m5g2derupii7qdtuk8wc8rk27 0 11541 197086 83252 2011-07-02T21:13:59Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Drumkorps]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Drumkorps]] 1jmptv3hsvonyyrq0p5ccggkgnqix6d 0 11542 197087 83253 2011-07-02T21:14:04Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Drumkorps]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Drumkorps]] 1jmptv3hsvonyyrq0p5ccggkgnqix6d 4 11544 272200 267189 2013-12-11T02:50:10Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <pre> new translation text under http://toolserver.org/~sk/checkwiki/nds_nlwiki/ (updated daily) ######################### # metadata ######################### project=nds_nlwiki END category_001= END #for example: [[Category:Wikipedia]] ######################### # start text ######################### start_text_nds_nlwiki=The WikiProject '''Check Wikipedia''' will help to clean the syntax of wikipedia and to find some other errors. '''Alphatest''' - At the moment the script has some bugs and not every error on this page is an actual error. I am working on a stable version at the moment and hope that I will be able to go into the beta test some time soon. END ######################### # description ######################### description_text_nds_nlwiki=== Project description in english == * '''What is the goal of this project?''' ** This project should help to clean up the data of all articles in many different languages. ** If we have a clear and clean syntax in all articles more projects (for example: Wikipedia-DVD) can use our data more easily. ** The project was inspired by [[:en:Wikipedia:WikiProject Wiki Syntax]]. ** In order to use the data of a Wikipedia project without the Mediawiki software you need to write a parser. If many articles have wrong syntax it is difficult to programm the parser since it needs to be complex enough to recognize the syntax errors. ** This project helps to find many errors in all kinds of language and will support many languages in the future. * '''How does it work?''' ** The script scans every new [http://dumps.wikimedia.org dump] and creates a list of articles with errors. ** The script scans all articles on the list again on a daily basis to create a new list for the users which omits already corrected articles. ** The script is written in Perl by: [[:de:User:Stefan Kühn|Stefan Kühn]] ** You can download the script [http://toolserver.org/~sk/checkwiki/checkwiki.pl here]. It is licenced under GFDL. ** [[:de:User:Stefan Kühn/Check Wikipedia|New features, last changes and discussion]]. * '''What can you do?''' ** The script creates a new error page at the toolserver every day. Please copy and paste that [http://toolserver.org/~sk/checkwiki//_output_for_wikipedia.txt page on toolserver] to this page here. Attention: That page is a UTF-8 document. In case your browser cannot display the file in UTF-8 you can copy it into a text editor (for example: Notepad++) and convert it to UTF-8. ** You can fix an error in one or more articles. ** You can delete all fixed articles from this list. ** If all articles in one category have been fixed you can delete this category. ** You can suggest a new category of errors to the author of the script. ** You can inform the author, too if you want this project to be implemented into your language's Wikipedia. * '''Please don't... ''' ** insert an article by hand since it will disappear from the list with the next automatic update of this page. ** try to fix spelling mistakes within this page since all manual changes will disappear as well with the next update. Instead, send an e-mail or message to the author so he can fix the spelling in the script. END ######################### # priority ######################### top_priority_script=Top priority END top_priority_nds_nlwiki= END middle_priority_script=Middle priority END middle_priority_nds_nlwiki= END lowest_priority_script=Lowest priority END lowest_priority_nds_nlwiki= END Please only translate the variables with …_nds_nlwiki at the end of the name. Not …_script= . ######################### # error description ######################### # prio = -1 (unknown) # prio = 0 (deactivated) # prio = 1 (top priority) # prio = 2 (middle priority) # prio = 3 (lowest priority) error_001_prio_script=-1 END error_001_head_script=No bold title END error_001_desc_script=This article has no bold title like <nowiki>'''Title'''</nowiki>. END error_001_prio_nds_nlwiki=-1 END error_001_head_nds_nlwiki= END error_001_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_002_prio_script=1 END error_002_head_script=Article with false <nowiki><br/></nowiki> END error_002_desc_script=This article contains a <nowiki><br\></nowiki> or <nowiki><\br></nowiki> or <nowiki><br.></nowiki> but a <nowiki><br></br> or <br/></nowiki> tag is necessary in order to be correct XHTML-syntax (see [http://www.w3.org/TR/xhtml1/#h-4.6 1], [http://www.w3.org/TR/2006/REC-xml11-20060816/#sec-starttags 2]). END error_002_prio_nds_nlwiki=-1 END error_002_head_nds_nlwiki= END error_002_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_003_prio_script=2 END error_003_head_script=Article with &lt;ref&gt; and no &lt;references /&gt; END error_003_desc_script=This article has a &lt;ref&gt; and not a &lt;references /&gt;. This is not correct syntax. END error_003_prio_nds_nlwiki=-1 END error_003_head_nds_nlwiki= END error_003_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_004_prio_script=2 END error_004_head_script=Article with weblink END error_004_desc_script=This article has a weblink and not a headline (like "<nowiki>== Weblinks ==</nowiki>"). All weblinks should be in the linklist or list of references. END error_004_prio_nds_nlwiki=-1 END error_004_head_nds_nlwiki= END error_004_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_005_prio_script=1 END error_005_head_script=Comment not correct end END error_005_desc_script=Found a comment <nowiki>"<!--"</nowiki> with no <nowiki>"-->"</nowiki> end. END error_005_prio_nds_nlwiki=-1 END error_005_head_nds_nlwiki= END error_005_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_006_prio_script=2 END error_006_head_script=DEFAULTSORT with special letters END error_006_desc_script=Please don´t use special letters in the DEFAULTSORT (in ca: also in ORDENA). * in de: ä → a, ö → o, ü → u, ß → ss * in fi: ü → y, é → e, ß → ss, etc. * in sv and fi is allowed ÅÄÖåäö * in cs is allowed čďěňřšťžČĎŇŘŠŤŽ * in da, no, nn is allowed ÆØÅæøå * in ro is allowed ăîâşţ * in ru: Ё → Е, ё → е END error_006_prio_nds_nlwiki=-1 END error_006_head_nds_nlwiki= END error_006_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_007_prio_script=1 END error_007_head_script=Headlines start with three "=" END error_007_desc_script=The first headline start with <nowiki>"=== XY ==="</nowiki>. It should only be <nowiki>"== XY =="</nowiki>. See also error 083! END error_007_prio_nds_nlwiki=-1 END error_007_head_nds_nlwiki= END error_007_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_008_prio_script=1 END error_008_head_script=Headline should end with "=" END error_008_desc_script=A headline should end with an "=". END error_008_prio_nds_nlwiki=-1 END error_008_head_nds_nlwiki= END error_008_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_009_prio_script=3 END error_009_head_script=Categories more at one line END error_009_desc_script=There is more then one category at one line. Please write only one at one line. It is better to read. END error_009_prio_nds_nlwiki=-1 END error_009_head_nds_nlwiki= END error_009_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_010_prio_script=1 END error_010_head_script=Square brackets not correct end END error_010_desc_script=Different number of <nowiki>[[</nowiki> and <nowiki>]]</nowiki> brackets. If it is sourcecode then use <nowiki><source> or <code></nowiki>. END error_010_prio_nds_nlwiki=-1 END error_010_head_nds_nlwiki= END error_010_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_011_prio_script=3 END error_011_head_script=HTML named entities END error_011_desc_script=Find <tt>&a<code></code>uml;</tt> or <tt>&o<code></code>uml;</tt> or <tt>&u<code></code>uml;</tt>, <tt>&sz<code></code>lig;</tt> or other. Please use [[Unicode]] characters (äüöÄÜÖßåÅ…). <span style="color:#e80000;">The script was change for this error. Please fix the translation. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_011_prio_nds_nlwiki=-1 END error_011_head_nds_nlwiki= END error_011_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_012_prio_script=3 END error_012_head_script=HTML List elements END error_012_desc_script=Article contains a <nowiki>"<ol>", "<ul>" or "<li>"</nowiki>. In most cases we can use simpler wiki markups in place of these HTML-like tags. END error_012_prio_nds_nlwiki=-1 END error_012_head_nds_nlwiki= END error_012_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_013_prio_script=1 END error_013_head_script=Math not correct end END error_013_desc_script=Found a <nowiki>"<math>"</nowiki> but no <nowiki>"</math>"</nowiki>. END error_013_prio_nds_nlwiki=-1 END error_013_head_nds_nlwiki= END error_013_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_014_prio_script=1 END error_014_head_script=Source not correct end END error_014_desc_script=Found a <nowiki>"<source …>"</nowiki> but no <nowiki>"</source>"</nowiki>. END error_014_prio_nds_nlwiki=-1 END error_014_head_nds_nlwiki= END error_014_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_015_prio_script=1 END error_015_head_script=Code not correct end END error_015_desc_script=Found a <nowiki>"<code>"</nowiki> but no <nowiki>"</code>"</nowiki>. END error_015_prio_nds_nlwiki=-1 END error_015_head_nds_nlwiki= END error_015_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_016_prio_script=1 END error_016_head_script=Template with Unicode control characters END error_016_desc_script=Find Unicode control characters <tt>&#x<code></code>FEFF;</tt> or <tt>&#x<code></code>200E;</tt> or <tt>&#x<code></code>200B;</tt> ([[:en:Left-to-right_mark]], [[:en:Right-to-left mark]], [[:en:Byte-order mark]]). This could be a problem inside a template. Copy the template in a texteditor (for example [[Notepad++]]), where you see the controle characters and delete this. Copy then this text back in the article. <span style="color:#e80000;">The script was change for this error. Please fix the translation. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_016_prio_nds_nlwiki=-1 END error_016_head_nds_nlwiki= END error_016_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_017_prio_script=2 END error_017_head_script=Category double END error_017_desc_script=In this article is a category double. END error_017_prio_nds_nlwiki=-1 END error_017_head_nds_nlwiki= END error_017_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_018_prio_script=0 END error_018_head_script=Category first letter small END error_018_desc_script=The first letter of the category is small. It should be a big letter. If a user would scan a dump and he use the category then he will be very happy if all categories begin with a big letter. END error_018_prio_nds_nlwiki=-1 END error_018_head_nds_nlwiki= END error_018_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_019_prio_script=1 END error_019_head_script=Headlines start with one "=" END error_019_desc_script=The first headline start with <nowiki>"= XY ="</nowiki>. It should only <nowiki>"== XY =="</nowiki>. END error_019_prio_nds_nlwiki=-1 END error_019_head_nds_nlwiki= END error_019_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_020_prio_script=3 END error_020_head_script=Symbol for dead END error_020_desc_script=The article had a &dag<code></code>ger; and not †. END error_020_prio_nds_nlwiki=-1 END error_020_head_nds_nlwiki= END error_020_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_021_prio_script=3 END error_021_head_script=Category is english END error_021_desc_script=The article had a category in english. It should renamed in "Kategorie:ABC…". It is ok for the mediawiki software, but a new wikipedian maybe have a problem with the english language. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_021_prio_nds_nlwiki=-1 END error_021_head_nds_nlwiki= END error_021_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_022_prio_script=3 END error_022_head_script=Category with space END error_022_desc_script=The article had a category a space in front (for example: <nowiki>[[ Category:ABC]] or [[Category : ABC]]</nowiki> ). The mediawiki has no problem with this, but but if you write a external parser this it only one of your problem. Please fix it. END error_022_prio_nds_nlwiki=-1 END error_022_head_nds_nlwiki= END error_022_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_023_prio_script=1 END error_023_head_script=Nowiki not correct end END error_023_desc_script=Found no nowiki end. END error_023_prio_nds_nlwiki=-1 END error_023_head_nds_nlwiki= END error_023_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_024_prio_script=1 END error_024_head_script=Pre not correct end END error_024_desc_script=Found no pre end. END error_024_prio_nds_nlwiki=-1 END error_024_head_nds_nlwiki= END error_024_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_025_prio_script=2 END error_025_head_script=Headline hierarchy END error_025_desc_script=After a headline of level 1 (==) should not be a headline of level 3 (====). (See also [http://www.w3.org/TR/WCAG20-TECHS/G141.html W3C Techniques for WCAG 2.0]) END error_025_prio_nds_nlwiki=-1 END error_025_head_nds_nlwiki= END error_025_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_026_prio_script=3 END error_026_head_script=HTML text style element <nowiki><b></nowiki> END error_026_desc_script=Article contains a <nowiki><b></nowiki>. In most cases we can use simpler wiki markups in place of these HTML-like tags. END error_026_prio_nds_nlwiki=-1 END error_026_head_nds_nlwiki=HTML text style element &lt;b&gt; END error_026_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_027_prio_script=3 END error_027_head_script=Unicode syntax END error_027_desc_script=Find <tt>&#<code></code>0000;</tt> (decimal) or <tt>&#x<code></code>0000;</tt> (hexadecimal). Please use the [[Unicode]] characters. <span style="color:#e80000;">The script was change for this error. Please fix the translation. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_027_prio_nds_nlwiki=-1 END error_027_head_nds_nlwiki= END error_027_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_028_prio_script=1 END error_028_head_script=Table not correct end END error_028_desc_script=Found no end of the table. END error_028_prio_nds_nlwiki=-1 END error_028_head_nds_nlwiki= END error_028_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_029_prio_script=1 END error_029_head_script=Gallery not correct end END error_029_desc_script=Found no end of the gallery. END error_029_prio_nds_nlwiki=-1 END error_029_head_nds_nlwiki= END error_029_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_030_prio_script=1 END error_030_head_script=Image without description END error_030_desc_script=The article has an image without a description. In order to provide good accessibility for everyone (e.g. blind people) a description for every image is needed. (See also [http://www.w3.org/TR/2008/NOTE-WCAG20-TECHS-20081211/H37.html W3C Techniques for WCAG 2.0]) END error_030_prio_nds_nlwiki=-1 END error_030_head_nds_nlwiki= END error_030_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_031_prio_script=2 END error_031_head_script=HTML table element END error_031_desc_script=Article contains a <nowiki>"<table>", "<td>", "<th>" or "<tr>"</nowiki>. In most cases we can use simpler wiki markups in place of these HTML-like tags. END error_031_prio_nds_nlwiki=-1 END error_031_head_nds_nlwiki= END error_031_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_032_prio_script=1 END error_032_head_script=Double pipe in one link END error_032_desc_script=Article contains a link like <nowiki>[[text|text2|text3]]</nowiki> END error_032_prio_nds_nlwiki=-1 END error_032_head_nds_nlwiki= END error_032_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_033_prio_script=3 END error_033_head_script=HTML text style element <nowiki><u></nowiki> END error_033_desc_script=Article contains a <nowiki><u></nowiki>. In most cases we can use simpler wiki markups in place of these HTML-like tags. END error_033_prio_nds_nlwiki=-1 END error_033_head_nds_nlwiki=HTML text style element &lt;u&gt; END error_033_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_034_prio_script=1 END error_034_head_script=Template programming element END error_034_desc_script=Article contains a <nowiki>"#if:" or "#ifeq:" or "#ifexist:" or "#switch:" or "#tag:" or "{{NAMESPACE}}" or "{{SITENAME}}" or "{{PAGENAME}}" or "{{FULLPAGENAME}}" or "{{{1}}}" (Parameter)</nowiki>. END error_034_prio_nds_nlwiki=-1 END error_034_head_nds_nlwiki= END error_034_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_035_prio_script=1 END error_035_head_script=Gallery without description END error_035_desc_script=Article contains a gallery without image description. END error_035_prio_nds_nlwiki=-1 END error_035_head_nds_nlwiki= END error_035_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_036_prio_script=3 END error_036_head_script=Redirect not correct END error_036_desc_script=Article contains something like "<nowiki>#REDIRECT = [[Target page]]</nowiki>". The equal sign is not correct. Correct is "<nowiki>#REDIRECT [[Target page]]</nowiki>" or "<nowiki>#REDIRECT: [[Target page]]</nowiki>". END error_036_prio_nds_nlwiki=-1 END error_036_head_nds_nlwiki= END error_036_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_037_prio_script=3 END error_037_head_script=Title with special letters and no DEFAULTSORT END error_037_desc_script=The title has a special letter and in the article is no DEFAULTSORT (or in ca: ORDENA, es:ORDENAR, de:SORTIERUNG). Also one category has not the syntax <nowiki>[[Category:ABC|Text]]</nowiki> <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_037_prio_nds_nlwiki=-1 END error_037_head_nds_nlwiki= END error_037_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_038_prio_script=3 END error_038_head_script=HTML text style element <nowiki><i></nowiki> END error_038_desc_script=Article contains a <nowiki><i></nowiki>. In most cases we can use simpler wiki markups in place of these HTML-like tags. END error_038_prio_nds_nlwiki=-1 END error_038_head_nds_nlwiki=HTML text style element &lt;i&gt; END error_038_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_039_prio_script=3 END error_039_head_script=HTML text style element <nowiki><p></nowiki> END error_039_desc_script=Article contains a <nowiki><p></nowiki>. In most cases we can use simpler wiki markups in place of these HTML-like tags. END error_039_prio_nds_nlwiki=-1 END error_039_head_nds_nlwiki=HTML text style element &lt;p&gt; END error_039_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_040_prio_script=3 END error_040_head_script=HTML text style element <nowiki><font></nowiki> END error_040_desc_script=Article contains a <nowiki><font></nowiki>. In most cases we can use simpler wiki markups in place of these HTML-like tags. END error_040_prio_nds_nlwiki=-1 END error_040_head_nds_nlwiki=HTML text style element &lt;font&gt; END error_040_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_041_prio_script=3 END error_041_head_script=HTML text style element <nowiki><big></nowiki> END error_041_desc_script=Article contains a <nowiki><big></nowiki>. In most cases we can use simpler wiki markups in place of these HTML-like tags. END error_041_prio_nds_nlwiki=-1 END error_041_head_nds_nlwiki=HTML text style element &lt;big&gt; END error_041_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_042_prio_script=3 END error_042_head_script=HTML text style element <nowiki><small></nowiki> END error_042_desc_script=Article contains a <nowiki><small</nowiki>. In most cases we can use simpler wiki markups in place of these HTML-like tags. END error_042_prio_nds_nlwiki=-1 END error_042_head_nds_nlwiki=HTML text style element &lt;small&gt; END error_042_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_043_prio_script=1 END error_043_head_script=Template not correct end END error_043_desc_script=Found a template with <nowiki>"{{"</nowiki> and with no <nowiki>"}}"</nowiki>. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_043_prio_nds_nlwiki=-1 END error_043_head_nds_nlwiki= END error_043_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_044_prio_script=3 END error_044_head_script=Headlines with bold END error_044_desc_script=The headline is bold <nowiki>"== '''XY''' =="</nowiki>. It should only be <nowiki>"== XY =="</nowiki>. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_044_prio_nds_nlwiki=-1 END error_044_head_nds_nlwiki= END error_044_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_045_prio_script=1 END error_045_head_script=Interwiki double END error_045_desc_script=Article contains double interwiki link to one other languages. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_045_prio_nds_nlwiki=-1 END error_045_head_nds_nlwiki= END error_045_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_046_prio_script=1 END error_046_head_script=Square brackets not correct begin END error_046_desc_script=Different number of <nowiki>[[</nowiki> and <nowiki>]]</nowiki> brackets. If it is sourcecode then use <nowiki><source> or <code></nowiki>. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_046_prio_nds_nlwiki=-1 END error_046_head_nds_nlwiki= END error_046_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_047_prio_script=1 END error_047_head_script=Template not correct begin END error_047_desc_script=Found a template with no <nowiki>"{{"</nowiki> but with <nowiki>"}}"</nowiki>. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_047_prio_nds_nlwiki=-1 END error_047_head_nds_nlwiki= END error_047_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_048_prio_script=3 END error_048_head_script=Title in text END error_048_desc_script=Found a link to the title inside the text. Change this <nowiki>[[Title]]</nowiki> into <nowiki>'''Title'''</nowiki> <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_048_prio_nds_nlwiki=-1 END error_048_head_nds_nlwiki= END error_048_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_049_prio_script=3 END error_049_head_script=Headline with HTML END error_049_desc_script=Found a headline in format <nowiki><h2>Headline</h2></nowiki> in the text. Please use wikisyntax <nowiki>== Headline ==</nowiki>. If it is sourcecode then use <nowiki><source> or <code></nowiki>. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_049_prio_nds_nlwiki=-1 END error_049_head_nds_nlwiki= END error_049_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_050_prio_script=3 END error_050_head_script=en dash or em dash END error_050_desc_script=The article had a dash. Write for <tt>&nda<code></code>sh;</tt> better "–" or <tt>&mda<code></code>sh;</tt> better "—". <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_050_prio_nds_nlwiki=-1 END error_050_head_nds_nlwiki= END error_050_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_051_prio_script=3 END error_051_head_script=Interwiki before last headline END error_051_desc_script=The article had in the text a interwiki before the last headline. Interwikis should written at the end of the article. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_051_prio_nds_nlwiki=-1 END error_051_head_nds_nlwiki= END error_051_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_052_prio_script=3 END error_052_head_script=Category before last headline END error_052_desc_script=The article had in the text a category before the last headline. Category should written at the end of the article before the interwikis. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_052_prio_nds_nlwiki=-1 END error_052_head_nds_nlwiki= END error_052_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_053_prio_script=3 END error_053_head_script=Interwiki before last category END error_053_desc_script=The article had in the text a interwiki before the last category. Interwikis should written at the end of the article after the categories. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_053_prio_nds_nlwiki=-1 END error_053_head_nds_nlwiki= END error_053_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_054_prio_script=3 END error_054_head_script=Break in list END error_054_desc_script=The article had a list, where one line had a break (<nowiki><br /></nowiki>) at the and of the line. This break can be deleted. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_054_prio_nds_nlwiki=-1 END error_054_head_nds_nlwiki= END error_054_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_055_prio_script=3 END error_055_head_script=HTML text style element <nowiki><small></nowiki> double END error_055_desc_script=Article contains the tag <nowiki><small></nowiki>. In the most case we don't need this double tag. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_055_prio_nds_nlwiki=-1 END error_055_head_nds_nlwiki=HTML text style element &lt;small&gt; double END error_055_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_056_prio_script=3 END error_056_head_script=Arrow as ASCII art END error_056_desc_script=The article had an arrow like "<nowiki><--</nowiki>" or "<nowiki>--></nowiki>" or "<nowiki><==</nowiki>" or "<nowiki>==></nowiki>". Write better this arrow with the Unicode "←" or "→" or "⇐" or "⇒". See [[:en:Arrow (symbol)]]. If it is sourcecode then use <nowiki><source> or <code></nowiki>. Also you can use <nowiki><math></nowiki> for mathematical formula. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_056_prio_nds_nlwiki=-1 END error_056_head_nds_nlwiki= END error_056_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_057_prio_script=3 END error_057_head_script=Headlines end with colon END error_057_desc_script=One headline in this article end with a colon <nowiki>"== Headline : =="</nowiki>. This colon can be deleted. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_057_prio_nds_nlwiki=-1 END error_057_head_nds_nlwiki= END error_057_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_058_prio_script=3 END error_058_head_script=Headlines with capitalization END error_058_desc_script=One headline in this article has only capitalization <nowiki>"== HEADLINE IS BIG =="</nowiki>. Also this headline has more then 10 letters, so a normal abbreviation like <nowiki>"== UNO =="</nowiki> is not a problem. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_058_prio_nds_nlwiki=-1 END error_058_head_nds_nlwiki= END error_058_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_059_prio_script=3 END error_059_head_script=Template value end with break END error_059_desc_script=At the end of a value in a template is a break. (For example: <nowiki>{{Template|name=Mr. King<br/>}}</nowiki>) This break should inside the template not in the value and you can delete this break. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_059_prio_nds_nlwiki=-1 END error_059_head_nds_nlwiki= END error_059_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_060_prio_script=1 END error_060_head_script=Template parameter with problem END error_060_desc_script=In the parameter of a template the script found an unusual letter (<nowiki>[|]:*</nowiki>) For example: <nowiki>{{Template| parameter_1=100 | [[parameter]]_2=200 }}</nowiki>). <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_060_prio_nds_nlwiki=-1 END error_060_head_nds_nlwiki= END error_060_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_061_prio_script=3 END error_061_head_script=Reference with punctuation END error_061_desc_script=The script found a punctuation after the reference. For example: "<nowiki></ref>.</nowiki>" - The punctation should stand before the references. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_061_prio_nds_nlwiki=-1 END error_061_head_nds_nlwiki= END error_061_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_062_prio_script=2 END error_062_head_script=Headline alone END error_062_desc_script=There are more then 5 headlines and one headline of level 3 (===) or deeper is alone. The script don't found an other headline of this level in this subsection. If you have only one subpoint, integrate it with the point above or reorganize. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_062_prio_nds_nlwiki=3 END error_062_head_nds_nlwiki=There are more then 5 headlines and one headline of level 3 (===) or deeper is alone. The script didn't find another headline of this level in this subsection. If you have only one subpoint, integrate it with the point above or reorganize. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_062_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_063_prio_script=2 END error_063_head_script=HTML text style element <nowiki><small></nowiki> in ref, sub or sup END error_063_desc_script=Article contains the tag <nowiki><small></nowiki> in a <nowiki><ref></nowiki> or <nowiki><sub></nowiki> or <nowiki><sub></nowiki> tag. Inside inside this tags we don't need a small text because the tag output is smaller then the standard. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_063_prio_nds_nlwiki=-1 END error_063_head_nds_nlwiki=HTML text style element &lt;small&gt; in ref, sub or sup END error_063_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_064_prio_script=2 END error_064_head_script=Link equal to linktext END error_064_desc_script=The script found a structur like <nowiki>[[Link|Link]]</nowiki> in this article. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_064_prio_nds_nlwiki=-1 END error_064_head_nds_nlwiki= END error_064_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_065_prio_script=3 END error_065_head_script=Image description with break END error_065_desc_script=The script found in this article at the end of an image description the tag <nowiki><br /></nowiki>. You can delete this manual break. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_065_prio_nds_nlwiki=-1 END error_065_head_nds_nlwiki= END error_065_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_066_prio_script=3 END error_066_head_script=Image description with full <nowiki><small></nowiki>. END error_066_desc_script=The script found in the description of an image the <nowiki><small></nowiki>. The description is already set to 94% in the stylesheet. This tag can be deleted. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_066_prio_nds_nlwiki=-1 END error_066_head_nds_nlwiki= END error_066_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_067_prio_script=0 END error_067_head_script=Reference after punctuation END error_067_desc_script=The script found the reference after a punctuation. For example: "<nowiki>.<ref></nowiki>" - The punctation should stand after the references. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_067_prio_nds_nlwiki=-1 END error_067_head_nds_nlwiki= END error_067_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_068_prio_script=2 END error_068_head_script=Link to other language END error_068_desc_script=The script found a link to another language, for example <nowiki>[[:is:Link]]</nowiki> in this article (not an interwiki-link). In many languages is a direct link inside the article not allowed (for example in plwiki). <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_068_prio_nds_nlwiki=-1 END error_068_head_nds_nlwiki= END error_068_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_069_prio_script=1 END error_069_head_script=ISBN wrong syntax END error_069_desc_script=The script check the ISBN and found a problem with the syntax. A normal ISBN look like ISBN 3-8001-6191-5 or ISBN 0-911266-16-X or ISBN 978-0911266160. Allowed are numbers, space, "-" and "X"/"x". Without space and "-" only 10 or 13 characters. Please don't write ISBN-10: or ISBN-13. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_069_prio_nds_nlwiki=-1 END error_069_head_nds_nlwiki= END error_069_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_070_prio_script=1 END error_070_head_script=ISBN wrong length END error_070_desc_script=The script check the ISBN and found with not 10 or 13 characters. ISBN should have 10 or 13 characters. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_070_prio_nds_nlwiki=-1 END error_070_head_nds_nlwiki= END error_070_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_071_prio_script=1 END error_071_head_script=ISBN wrong position of X END error_071_desc_script=The script check the ISBN and found a ISBN where the character "X" are not at position 10. The character X is only at position 10 allowed. It is for the checksum of 10. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_071_prio_nds_nlwiki=-1 END error_071_head_nds_nlwiki= END error_071_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_072_prio_script=1 END error_072_head_script=ISBN wrong checksum in ISBN-10 END error_072_desc_script=The script check the ISBN and found a problem with the checksum in this ISBN-10. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_072_prio_nds_nlwiki=-1 END error_072_head_nds_nlwiki= END error_072_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_073_prio_script=1 END error_073_head_script=ISBN wrong checksum in ISBN-13 END error_073_desc_script=The script check the ISBN and found a problem with the checksum in this ISBN-13. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_073_prio_nds_nlwiki=-1 END error_073_head_nds_nlwiki= END error_073_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_074_prio_script=1 END error_074_head_script=Link with no target END error_074_desc_script=The script found a link with no target, for example <nowiki>[[|linktext]]</nowiki>. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_074_prio_nds_nlwiki=-1 END error_074_head_nds_nlwiki= END error_074_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_075_prio_script=3 END error_075_head_script=Indented list END error_075_desc_script=The article had a list, where one line is indent (<nowiki>:* text</nowiki>). A list don't need an intend with ":". Use more "*" to indent the list. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_075_prio_nds_nlwiki=-1 END error_075_head_nds_nlwiki= END error_075_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_076_prio_script=3 END error_076_head_script=Link with no space END error_076_desc_script=The script found a link with "%20" for space <nowiki>[[Link%20Link|Linktext]]</nowiki>. Please replace this %20 with a space. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_076_prio_nds_nlwiki=-1 END error_076_head_nds_nlwiki= END error_076_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_077_prio_script=3 END error_077_head_script=Image description with partial <nowiki><small></nowiki> END error_077_desc_script=The script found in the description of an image the <nowiki><small></nowiki>. The description is already set to 94% in the stylesheet. This tag can be deleted. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_077_prio_nds_nlwiki=-1 END error_077_head_nds_nlwiki= Image description with partial &lt;small&gt; END error_077_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_078_prio_script=3 END error_078_head_script=Reference double END error_078_desc_script=The script found in the article two <nowiki><references ...></nowiki>. One can be deleted. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_078_prio_nds_nlwiki=-1 END error_078_head_nds_nlwiki= END error_078_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_079_prio_script=2 END error_079_head_script=External link without description END error_079_desc_script=The script found in the article an external link without description (for example: <nowiki>[http://www.wikipedia.org]</nowiki>). Please insert a description to this link like <nowiki>[http://www.wikipedia.org Wikipedia]</nowiki>. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_079_prio_nds_nlwiki=-1 END error_079_head_nds_nlwiki= END error_079_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_080_prio_script=2 END error_080_head_script=External link with line break END error_080_desc_script=The script found in the article an external link with a line break in the description. This is a problem for the mediawiki parser. Please delete the line break. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_080_prio_nds_nlwiki=-1 END error_080_head_nds_nlwiki= END error_080_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_081_prio_script=1 END error_081_head_script=Reference tag in article double END error_081_desc_script=The script found in the article a double ref-tag. Please use the format <nowiki><ref name="foo">Book ABC</ref></nowiki> and the following times <nowiki><ref name="foo" /></nowiki> <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_081_prio_nds_nlwiki=-1 END error_081_head_nds_nlwiki= END error_081_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_082_prio_script=2 END error_082_head_script=Link to other wikiproject END error_082_desc_script=The script found a link to another wikimedia foundation project, for example <nowiki>[[:wikt:Link]]</nowiki> in this article (not an interwiki-link) (See [[:en:Wikipedia:InterWikimedia links]]. In many languages is a direct link inside the article not allowed. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_082_prio_nds_nlwiki=-1 END error_082_head_nds_nlwiki= END error_082_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_083_prio_script=1 END error_083_head_script=Headlines start with three "=" and later with level two END error_083_desc_script=The first headline start with <nowiki>"=== XY ==="</nowiki>. It should only be <nowiki>"== XY =="</nowiki>. Later in the text the script found a level 2 headline (<nowiki>"=="</nowiki>). See also error 007! END error_083_prio_nds_nlwiki=-1 END error_083_head_nds_nlwiki= END error_083_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_084_prio_script=1 END error_084_head_script=Section without content END error_084_desc_script=There is a section between two headlines without content. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_084_prio_nds_nlwiki=-1 END error_084_head_nds_nlwiki= END error_084_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_085_prio_script=3 END error_085_head_script=Tag without content END error_085_desc_script=The script found a tag without content or a line break like <nowiki><noinclude></noinclude></nowiki>. This tag can be deleted. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_085_prio_nds_nlwiki=-1 END error_085_head_nds_nlwiki= END error_085_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_086_prio_script=2 END error_086_head_script=Link with two brackets to external source END error_086_desc_script=The script found a link with two brackets to external source like <nowiki>[[http://www.wikipedia.org Wikipedia]]</nowiki>. External links only need one bracket like <nowiki>[http://www.wikipedia.org Wikipedia]</nowiki>. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_086_prio_nds_nlwiki=-1 END error_086_head_nds_nlwiki= END error_086_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_087_prio_script=-1 END error_087_head_script=HTML named entities without semicolon END error_087_desc_script=Find named entities (like &amp;uml;) in the text without the semicolon. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_087_prio_nds_nlwiki=-1 END error_087_head_nds_nlwiki= END error_087_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_088_prio_script=3 END error_088_head_script=DEFAULTSORT with blank at first position END error_088_desc_script=The script found a DEFAULTSORT with a blank at first position like <nowiki>{{DEFAULTSORT: Doe, John}}</nowiki>. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_088_prio_nds_nlwiki=-1 END error_088_head_nds_nlwiki= END error_088_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_089_prio_script=3 END error_089_head_script=DEFAULTSORT with capitalization in the middle of the word END error_089_desc_script=The script found a DEFAULTSORT with capitalization in the middle of the word like <nowiki>{{DEFAULTSORT:DuBois, Lewis}} or {{DEFAULTSORT:SSX}}</nowiki>. The Mediawiki-software allowed not a capitalization in the word. Write "Dubois, Lewis" or "Ssx" for correct sorting in the category <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_089_prio_nds_nlwiki=-1 END error_089_head_nds_nlwiki= END error_089_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_090_prio_script=3 END error_090_head_script=DEFAULTSORT with lowercase letters END error_090_desc_script=The script found a DEFAULTSORT with lowercase letters like <nowiki>{{DEFAULTSORT:Role-playing game}} or {{DEFAULTSORT:2004 in Film}}</nowiki>. The Mediawiki-software need for every word a capitalization of the first letter. Write "Role-Playing Game" or "2004 In Film" for correct sorting in the category <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_090_prio_nds_nlwiki=-1 END error_090_head_nds_nlwiki= END error_090_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### error_091_prio_script=3 END error_091_head_script=DEFAULTSORT is missing and title with lowercase_letters END error_091_desc_script=The script found no DEFAULTSORT and the title of the article has lowercase letters at the beginning of a word like "Role-playing game" or "2004 in Film". This article make problem with sorting in categories. Write a <nowiki>{{DEFAULTSORT:Role-Playing Game}} or {{DEFAULTSORT:2004 In Film}}</nowiki>. <span style="color:#e80000;">This is a new error. If you find a bug then please tell this [[:de:Benutzer Diskussion:Stefan Kühn/Check Wikipedia|here]].</span> END error_091_prio_nds_nlwiki=-1 END error_091_head_nds_nlwiki= END error_091_desc_nds_nlwiki= END ########################################################################### </pre> 10ah6iagn8vn2lhnmamglaue7obh2gh 0 11549 264082 258531 2013-05-06T16:08:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Jorge Queirolo Bravo''' ([[Guayaquil]], [[Ecuador]], [[26 oktober]] [[1963]]) is een schriever en literatuurhistoricus. Hi'j was jaorenlang redacteur van de Chileense [[krante|kraante]] ''La Gaceta''. Queirolo Bravo woont in [[Chile]]. As romanschriever mengt hi'j vake politiek, erotiek en schaarpe sociaole kritiek. Hi'j hef een polemische en strabaante stiel. Queirolo Bravo schrif ok biografieën van schrievers, tenielschrievers en kuunstenaors. ==Uutegeben waark== ===Boeken=== *''Moscú sin visa'' *''Fiebre amarilla en Zanzíbar'' *''Los delincuentes'' *''La monja de mi parroquia'' *''La guerra del Cóndor'' *''Pasándola bien'' *''Antología cultural'' *''Los farsantes'' *''Derribado en Cambodia'' *''Operación Lagos'' *''Cartas de un viajero'' *''Cuentos indecentes'' ==Uutgaonde verwiezings== *[http://jorgequeirolobravo.blogspot.com/ Blog van Jorge Queirolo Bravo (Spaans)] *[http://edicionesaltovolta.blogspot.com/ Blog van Ediciones Altovolta (Spaans)] *[http://www.escaner.cl/escaner43/entrevista.htm Tiedschrift op draod ''Escáner Cultural'' (Spaans)] *[http://www.critica.cl/html/queirolo_00.html Tiedschrift op draod ''Crítica'' (Spaans)] *[http://www.letralia.com/firmas/queirolobravojorge.htm Tiedschrift ''Letralia'' (Spaans)] [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Literatuur|Queirolo Bravo, Jorge]] [[Kategorie:Ecuadoraonse schriever|Queirolo Bravo, Jorge]] a78ev77rna5owz81seiwxxh7qc91v7k 0 11550 291829 291754 2016-11-10T16:36:56Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bos in Nationaal Park de Weerribben.JPG|thumb|250px|Bos in Nationaol Park de Weerribben]] [[Ofbeelding:Weerribben (Overijssel) 20041105_2383.jpg|thumb|250px|De Weerribben vanuut de locht]] Et '''Nationaol Park De Weerribben''' is een 35 km² groot [[park]] in [[Nederlaand]], dat grotendiels in hanen is van [[Staotsbosbeheer]]. Et nationaole park is op [[17 jannewaori]] [[2007]] uutbreided mit et gebied [[De Wieden]] dat in et zuden d'r van leit en grotendiels in hanen is van [[Netuurmonementen]]. Tegere mit park De Wieden vormen ze et '''Nationaole Park Weerribben-Wieden i.o.''' dat 100 km² groot is. Tegere bin ze ien van de belangriekste moerasgebieden van [[Europa (continent)|Europa]]. De planning is dat d'r nao twie jaor de definitieve instelling van et park volgt. Dit nationaole park leit in de [[Oaveriessel|Overiesselse]] gemiente [[Stienwiekerlaand]]. ==Geschiedenis== Tot [[1920]] wodde d'r in dit gebied [[turf]] wunnen. Naodat et turf steuken was, mos dit dreugen op de zogenaemde "ribben", smalle stroken laand die mit hier speciaol veur anlegd wodden ([[legakker]]s). Somstieden sleugen disse ribben weg bi'j slecht weer, zo ontstonnen de Wieden. Omdat et meerste turf steuken was gongen ze daornao over op de winning van [[riet]]. Doe in [[1919]] een [[gemaol]] bouwd wodde begun een perces van [[verdreuging]]. Dit perces wodde verstarkt deur de inpooldering van de [[Noordoostpoolder]]. ==Beheer== As d'r gien beheer is, verdwienen et [[rietlaand]] en et [[hoogvene]] deur [[verlanen|verlaanding]] en wodden de weerribben een groot [[moor (toponiem)|moerasbos]]. Mit et mi'jen van riet en et uutbaggeren van sloden blift de situaosie etzelde. D'r bin slim veul [[meule]]ns in de weerribben; waor ze vrogger et waeter mit votpompten, helpen ze now om et terrein nat te holen. ==Dieren== Biezunder is de [[purperreiger]]klonie. Ok hej' d'r de [[zwarte stern]], [[rietdompe]] en moerasvoegels as [[karekiet]], [[snor (voegel)|snor]], [[rietzanger]] en [[gele gouw]]. Zoogdieren as de [[haart (daaier)|ree]], [[vos (dier)|vos]] en [[Europese otter]] kuj' hier ok vienen. In et gebied komt ok de [[grote vuurvlinder]] veur, in een speciaole ondersoorte Batava en tal van aandere vlinders. Veur libellen is et waeterrieke gebied mit zien riet ok slim belangriek: De vrogge, Broene en [[Grune glaezemaeker]], Grote keizerlibel, [[Viervlekke]] en verschillende soorten heidelibellen. ===De otter=== In [[2002]] is begunnen mit de herintroduktie van de otter. D'r bin now een antal dieren die heur territorium in de Weerribben hebben. Een antal dieren wodden ok buten de Weerribben zien. ==De mooiste plek van Nederland== Op [[27 november]] [[2004]] wodde in de finaleuutzending van et [[NCRV]]-tillevisiepergramme ''De mooiste plek van Nederland'' et netuurgebied De Weerribben tot winner keuzen. Et Friese [[Moddergat]] en et Grunningse [[Laauwersmeer|Lauwersmeer]] wodden twiede en dadde. ==Galleri'je== <gallery> Ofbeelding:Weerribben1.JPG Ofbeelding:Weerribben2.JPG Ofbeelding:Weerribben3.JPG Ofbeelding:Weerribben4.JPG </gallery> ==Ekenomisch gebruuk van et gebied== *riet *toeristen *entekooien ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.npdeweerribben.nl/ Nationaol Park De Weerribben] * [http://www.staatsbosbeheer.nl/doen/dagjeuit/bezoekerscentra/details.asp?LOC_ID=117 Bezukerscentrum Staotsbosbeheer] * [http://www.terugkeer.nl/ Teroggekeer Otter] * [http://www.waarneming.nl/gebstats.php?id=4525&werkgroep=O Netuurwaornemings in dit gebied] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Netuurgebied in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van de Kop van Overiessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] tn6z5zqqnme0w7roe297hwwzj2f55wp 0 11551 83401 2008-09-25T09:51:26Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Nationaol Park De Weerribben]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nationaol Park De Weerribben]] q4ia0qg55gb2g98c5tmkwb44h4cqg99 0 11552 91437 85147 2008-12-28T13:39:59Z Andre Engels 51 deurverwiezing naor [[Gebruker:Ptbotgourou]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Gebruker:Ptbotgourou]] gqxycvec6ffk78gmk0kmex8yrhqdk8f 0 11554 264506 258801 2013-05-06T20:34:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Park trashcan.jpg|thumb|250px|Een drekbak in 't park]] [[Ofbeelding:Kliko.JPG|thumb|250px|Kliko (de grote ofvalbak veur buten)]] Een '''drekbak''' is een bak veur 't verzamelen van ofval, zoas pepier, plastic, karton, [[greunte]] en gao zo mar deur. Een drekbak kan verschillende grotes hemmen, je hemmen ze in 't klein veur bieveurbeeld op 't [[ketoor]] of in de [[badkamer]] (een ''prullebak''), middelmaotjes veur in de [[woenkamer]] en grote drekbakken veur buten um al 't huusvuul in te verzamelen, één veur greunte, fruit en tuunofval (gft) en één veur resofval. As disse grote drekbakken vol zitten dan mu-j ze langes de straote zetten en dan koemen ze van de gemeente um de weke of um de twee weken langes um 't lege te maken. Oek buten he-j vake drekbakken staon in bieveurbeeld de darpsstraote of [[binnenstad]], in 't [[park]] of argens aanders. Disse drekbakken wonnen meestentieds emaak van [[metaal]] of kunsstof. Bie een vuulstortplekke of in 't centrum he-j verschillende soorten van dit soort ofvalbakken staon, bieveurbeeld veur [[glas]], [[pepier]] en oud [[kleren|grei]]. Veur chemisch ofval ku-j 't spul in de ''chemobox'' kwakken. == [[Nedersaksisch]] == * [[Stellingwarfs]]: ''ofvalbak'' * [[Tweants]]: ** ''askenemmer'' ([[Riesn]], oolderwets, mear wal es as gein gebroekt) ** ''ofvalemmer'' ** ''ofvalbak'' ** ''smearbak'' ** ''grieze/greune tonne'' (kliko, vake ook of ekortt tot ''n griezn'' of ''n greunn'') * [[Veluws]]: ** ''ofvalbak'' ** ''troepbak'' ** ''drekbak'' ** ''vullesbak'' ** ''bak'' == Trivia == * 't [[Westlaauwers Frais|Friese]] woord veur een drekbak is ''jiskefet'', dit was oek de titel van een tillevisiepregremma. [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Huusraod]] oirqnrmqwcfl5cv297uzed40v3wsdmx 0 11559 292786 292741 2016-12-22T14:03:42Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[File:Rheinischer faecher.png|right|250px|thumb|'t Taolgebied van 't Ripuarisch in 't blauw mit nummer 3]] 't '''Ripuarisch''' is de saomenvattende term veur de [[Middelfrankisch]]e dialecten dee veurnaomelijk in 't zujen van de [[Duutslaand|Duutse]] staot [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfaolen]] espreuken worren, en zich kenmaarken deur bieveurbeeld de tweetonigheid, zoas 't [[Limburgs]] dat ok het. We kunnen daodeur 't Ripuarisch as 't [[Middelduuts]]e breurtsie van 't Limburgs zien. 't Heufddialect van 't Ripuarisch is 't [[Keuls]], één van de aore grote dialecten is 't [[Aokens]]. In 't uterste zuudoosten van [[Limburg (Nederlaand)|Nederlangds Limburg]], ([[Karkraode|Karkraoje]], [[Bocholtz]], [[Simpelveld]], [[Lemiers]] en [[Vaols]]) praoten ze ok Ripuarische dialecten, en ok in 't noorden van ''Neubelgien'' ([[Eupen]] en umgeving). De grens mit 't Limburgs wort evormd deur de [[Benrather Linie]] - dit is een staarke [[isoglosse]]. Toch bin veul Ripuarische dialecten veur Limburgers goed te verstaon. De verwantsjap tussen de twee taolen komt deur de [[Keulse expansie]]: de export van taolelementen uut 't dialect van [[Keuls|Keulen]] naor 't westen, vanwege 't anzien van de stad. Belangrieke taoleigensjappen bin 't vele gebruuk van de ng-klank, veural waor 't Hoogduuts en Nederlangds -nd hebben, dus 'vingen' en 'anger' veur t Nederlaandse 'vinden' en 'ander', en 't vertalen van de Hoogduutse en Nederlangdse g in j. {{Interwiki|kode=ksh}} {{Dia|Disse pagina is esjreven in 't [[Bunsjoots]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Duutse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Limburg (Nederlaand)]] [[Kategorie:Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Waalnlaand]] n87p7kbjwnwprg6nyc90ikkyxzy9vk1 0 11560 281912 265690 2015-05-07T21:35:05Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Skarsterlân Rotstergaast.png|thumb|Ligging Rotstergaast]] '''Rotstergaast''' is een dörpien in et zuudoosten van de gemiente [[De Friese Meren]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit in et oosten van et [[Tjeukemeer]], en had in [[2004]] omdebi'j 200 inwoners. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Scharsterlaand]]. In de naeme verwiest ''gaast'' naor "heugte" en verwiest ''Rotster'' naor [[Rottum (Frieslaand)|Rottum]]. Vrogger woonde d'r in dit gebied vissers die op de [[Kuunder (revier)|Kuunder]] veerden. Now is et veural richt op de laandbouw. Et karkhof mit ien van de [[klokkestoelen in Frieslaand]] leit op een heuveltien. D'r bin gien schoelen, de kiender gaon in [[Jehannesge]] naor schoele. In de oolde schoele van Rotstergaast woont keunstener [[Alard Elout]]. ==Bevolking== *[[1954]] - 125 *[[1959]] - 270 *[[1964]] - 275 *[[1969]] - 262 *[[1973]] - 230 *[[2004]] - 215 [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] m1xzurzio8l9glwmwdvebv42sciu8be 0 11561 281902 267720 2015-05-07T21:26:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Map NL Skarsterlân Alde Ouwer.png|thumb|Ligging van Ooldeouwer]] '''Ooldeouwer''' ([[Nederlaans]]: ''Oldeouwer'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Alde Ouwer'') is een dörp in de gemiente [[De Friese Meren]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit in et noorden van et [[Tjeukemeer]], en had in [[2004]] omdebi'j 80 inwoners. Een echte dörpskoeme het et dörp niet meer. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Scharsterlaand]]. Tot de [[gemientelike herindieling]] van [[1 jannewaori]] [[1984]] maekte Ooldeouwer diel uut van de veurmaolige gemiente [[Doniawerstal]] die op dezelde daotum opheven wodde. Ooldeouwer is et ooldste van de drie dörpen die de [[Ouwster Trijegea]] vormen. De naeme verwiest naor oever ("ouwer"). Laeter is iets noordeliker et ni'je dörp [[Ouwster-Ni'jege]] ontstaon. In de loop van tied het Ooldeouwer veul gebied of moeten staon an et Tjeukemeer. Kotbi'j et dörp zit tegensworig een [[wiendsurfen|surfstraand]]. D'r zit ok ien van de [[klokkestoelen in Frieslaand]]. <gallery> Ofbeelding: Klokkenstoel Oldeouwer 04w.JPG </gallery> == Ontwikkeling inwonertal == {|{{prettytable}} ! 1954 || 1959 || 1964 || 1969 || 1973 || 2004 |- | 377 || 347 || 332 || 224 || 107 || 80 |- |} [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] gjxz2oyq6k34l09uvvdz2tgn9kzd08h 0 11563 291779 265669 2016-11-10T16:10:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Molen Paasloo.JPG|thumb|250px|De [[tonmeulen]] bi'j Paosloo]] '''Paosloo''' ([[Nederlaans]]: ''Paasloo'') is een dörp in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Stienwiekerlaand]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[perveensie]] [[Oaveriessel|Overiessel]], legen in de veurmaolige gemiente [[Iesselham]]. Et dörp het een Hervormde karke uut de [[16e eeuw|16e ieuw]]. Et schip van de karke komt overiene mit een Overiesselse [[boerderieje|boerderi'je]]. In Paosloo staot de ienigste [[tonmeulen]] van Nederlaand. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] 7aid5tpi905oz5li4ggz3mz4f8abykc 0 11564 258741 83497 2013-03-11T11:57:59Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 5 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q449420]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Rottum''' kan verwiezen naor: *[[Röttem]] - n dörp in de gemainte Emsmond (Grunnen) *[[Rottum (Frieslaand)|Rottum]] - een dörp in de gemiente Scharsterlaand (Frieslaand) *Een bescharmd [[netuurmonement]] in de [[Waddenzee]]. Et omvat de eilanen: **[[Röttemeroog]] - n waddenailaand dat bie Grunnen heurt **[[Röttemerploat]] - n waddenailaand dat bie Grunnen heurt **[[Zuderdunen]] - n waddenailaand dat bie Grunnen heurt {{dv}} bhtr1gfrrrss19o9qtyg3io7qbu1fof 0 11565 281914 265693 2015-05-07T21:36:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Skarsterlân Rottum.png|thumb|300px|Ligging van Rottum]] '''Rottum''' is een dörp in de gemiente [[De Friese Meren]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit in et zuudwesten van [[Et Vene (plak)|Et Vene]], an de [[N924]] naor [[Rotsterhaule]], en had in [[2004]] omdebi'j 700 inwoners. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Scharsterlaand]]. Op et begreefplak staot ok ien van de [[klokkestoelen in Frieslaand]]. De naeme zol ofstammen van een reviertien die ooit deur Rottum leup. Rottum leit zels op een zaandheugte in et vene en dit was dus een veilige plak om te wonen. D'r was ooit zels een [[fort|verdedigingsschans]]. In de twaolfde ieuw wodt d'r al spreuken over '' Ruthne'' en in 1481 wodt ''Rottim'' en ''Rottena'' vermeld. Rot zol een oolde waeternaeme wezen. ==Zwarfstien== Hier leit de grootste zwarfstien van [[Frieslaand]] en [[Nederlaand]]. In de iestied van zoe'n 200.000 jaor leden is de granieten stien uut Zweden hierhenne kommen. De stien is vief bi'j twie meter en weegt zoe'n 44.200 kilo. Dit was eertieds wel 150.000 kilo, mar een schipper het et bovenste diel mit springstof sloopt. Dit graniet is bruukt veur de Zuderzeediek bi'j [[De Lemmer]]. ==Bevolking== *[[1954]] - 540 *[[1959]] - 624 *[[1964]] - 661 *[[1969]] - 628 *[[1974]] - 600 *[[2004]] - ±700 ==Galleri'je== <gallery> Ofbeelding:Rottum 13.JPG|Rottum, oostziede Ofbeelding:Rottum 19 OBS De Ynset en Doarpshus.JPG|OBS De Ynset en Doarpshûs Ofbeelding:Klokkenstoel Rottum 07cw.JPG|Klokkestoel </gallery> [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 8akcrwvna22hp07xbq0go0gvw6jk1ec 0 11566 281913 265691 2015-05-07T21:35:38Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Map NL Skarsterlân Rotsterhaule.png|thumb|300px|Rotsterhaule]] [[Ofbeelding:Rotsterhaule Skar 01.jpg|thumb|300px|Rotsterhaule Skar]] '''Rotsterhaule''' is een streekdörp in de gemiente [[De Friese Meren]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]], tussen et [[Tjeukemeer]] en [[Et Vene (plak)|Et Vene]] en het omdebi'j 400 inwoners. Et vormt einliks een twielingdörp mit [[Sunt-Jehannesge]]. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Scharsterlaand]]. ==Naemgeving== De naeme Rotsterhaule zol ofleided wezen van et kotbi'jlegen [[Rottum (Frieslaand)|Rottum]]. Rotsterhaule betekent dan zoks as "heugte (''haule'') in de buurte van Rottum". Al in 1490 het der in Rotsterhule een Roomse kapel van et Hascher Konvent-klooster (uut [[Haskerdieken]]) staon, et is annemelik dat d'r al eerder meensken woonden in et gebied. De kapel wodde tot 1580 bruukt en ston op de krusing van de Streek en de Langediek. ==Veenofgreving== Et hudige dörp is ontstaon tiedens de ontvening van een leegveengebied. Tiedens de ontvening bin vule bewoners uut de [[Kop van Overiessel]] naor dit gebied trokken. Nao de [[Gieteren|Gieterse]] ontvening leupen de poolders vol waeter die bi'j harde wind de bebouwing bedriegde. Rond 1860 is de Grote Veenpoolder deur vier windmeulens dreugemaolen. Van disse windmeulens bestaot nog ien exemplaor, dit exemplaor is deur de bevolking van de sloop redded: [[De Hersteller]]. Nao de dreugemaoling wodt et gebied veurnaemelik bruukt veur veeteelt. Bi'j et dörp is een oorspronkelik veengebied beweerd bleven wat opgaot in et netuurgebied [[Et Ooster Skar]], omdebi'j 500 bunder groot en wodt beheerd deur [[It Fryske Gea]]. In et dörp zit bakkeri'je Modderman (bekend van zien peperneuten), een supermarkt mit postagentschop en een fietsemaeker. ==Bevolking== *[[1954]] - 741 *[[1959]] - 835 *[[1964]] - 728 *[[1969]] - 687 *[[1973]] - 640 *[[2004]] - ±400 [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] mcvy523wpjnbinb241drculcuvjz3wu 0 11567 288497 288496 2016-10-27T11:49:24Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Elbe Einzugsgebiet.png|thumb|250px|Strulgebied van de Elve]] De '''Elve''' ([[Duuts]]: ''Elbe'', [[Tsjechies]]: ''Labe'') is mit n lengte van 1164 [[km]] en n [[strulgebied]] van 144.000 km² ain van de wichtegste [[revier]]en van [[Midden Uropa]]. De Elve ontspringt ien t [[Reuzenbaargte]] en mondt oet ien de [[Noordzee]]. Heur grootste ziedrevieren binnen de [[Moldau]] en de [[Saale]]. Vrouger haitte dizze revier ien hail Nederlaand Elve, ien tieds dat tegenswoordeg de Duutse noam ien broeken is. == Run van de revier == De Elve ontspringt ien t Reuzenbaargte ien [[Tsjechie|Tzjechie]]. Via [[Pardubice]] en [[Ústí nad Labem]] runt de revier noar t westen tou en komt zuudoostlk van [[Dreesden]] [[Duutslaand]] (dailstoat [[Saksen (dielstaot)|Saksen]]) binnen. t Baargerg gebied tou Dresden tou hait de ''Sächsische Schweiz'' (Saksische Swits). Van [[Riesa]] ôf aan beriekt de Elve t leeglaand en begunt de middenrun van de revier. [[Bestaand:Koenigstein Elbeblick.jpg|left|thumb|250px|De Elve bie Königstein ien de Saksische Swits]] Via [[Dessum]] en [[Magdeburg|Moagdenbörg]] runt de Elve wieder ien noordwestelke richten. Bie t stadje [[Lauenburg|Laauwenbörg]] begunt t Elve-Lubekknoal, dat de revier sunt 1900 mit de [[Oostzee]] verbint. Wat wieder stullensôfwoarts is der bie [[Geesthacht]] n [[staauw]]: van doar ôf aan is der [[getaai]]waarken en begunt de onderrun van de revier. Aan de onderrun overheerst de stad [[Hambörg]], de grootste stad aan de Elve. De Elve dailt heur hier't ien twij stôkken op: de ''Noorderelve'' en de ''Zuderelve'', dij of loater weer bie ainander kommen. t Paart van de onderrun van Hambörg tou de Noordzee tou is bekend as de ''Nederelve''. [[Bestaand:ElbeKM505.jpg|thumb|250px|De Elve bie Dönitz]] De Elve mondt bie [[Cuxhaven (stêd)|Koxhoaven]] via n [[estewoariom]] oet ien de [[Noordzee]]. t Estewoariom beriekt bie Koxhaven zien grootste bredte: 15 km. De deurzetten van de Elve ien de [[Waddenzee]] hait de Boetenelve (''Außenelbe''). Ien augustes 2002 haren grote dailen van t strulgebied van de Elve as gevôlg van overvloedege regenvaal te doun mit eernsege overswimmens. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Tsjechië]] [[Kategorie:Revier ien Duutslaand]] [[Kategorie:Woater in Hambörg]] [[Kategorie:Woater in Nedersaksen]] [[Kategorie:Saksen (deelstoat)]] [[Kategorie:Saksen-Aanhoalt]] lep2n0mbzgsab2bfpijafixpputlrfv 14 11568 290668 288488 2016-11-01T16:14:12Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki Revieren ien en deur Duutslaand hìn. {{Commonscat|Rivers of Germany}} [[Kategorie:Revier noar laand|Duutslaand]] [[Kategorie:Woater in Duutslaand| ]] 4imv1abnyghtf4jm699oawwysidi22l 0 11569 241741 241533 2012-09-06T21:36:49Z Droadnaegel 1133 kat herneumd naor [[Kategorie:Toponymie]] wikitext text/x-wiki t Achtervougsel '''-um''' bie [[topografie|topogroafische]] noamen komt veur ien [[Grunnen (provìnzie)|Grönnen]], [[Fraislaand]] en [[Oostfraislaand]]. t Betaikent n droog stee dat (veurlopeg) vaileg is veur t woater en dat bewoond is deur n group mìnsken. Dit kin dus betrekken hebben op n dreuge revier, dat verliekensboar is mit t Duutse suffix -au. t Kin ook betrekken hebben op n hoogte (terp/wierde/wort/warft), wat verliekensboar is mit de suffixen -werd, -warden, -warfen, -wurt en -wort en t kin betaikenen n stee woar mìnsken bie nkander leven, wat weer verliekensboar is mit -heim, -hem, -hiem en -heem. ==Veurbeelden van ploatsen mit -um== *Waarvum (gemainte [[Emsmond]]) *Loppersum (gemainte [[Loppersum (Grunnen)|Loppersum]]; Grunnen) *Wìnzum (gemainte [[Winzum (Grunnen)|Wìnzum]]; Grunnen) *Bedum (''Beem''; gemainte [[Beem]]; Grunnen) *Eenrum (''Ainrom''; gemainte [[Marne]]; Grunnen) *Moarum (gemainte [[Moarum]]; Grunnen) *Faarmsum (gemainte [[Delfziel]]; Grunnen) *Boerum (gemainte [[Köllumerlaand]]; [[Fraislaand]]) *Köllum (gemainte [[Köllumerlaand]]; Fraislaand) *Dokkum (''Dökkem''; gemainte [[Dongerediel|Dongeradail]]; Fraislaand) *Hallum (gemainte [[Ferwerderediel|Feerwerderadail]]; Fraislaand) *Sexbierum (gemainte [[Franekerediel|Froanekeradail]]; Fraislaand) *Workum (gemainte [[Ni'jeferd|Nijeferd]]; Fraislaand) *Oldersum (gemainte [[Moormerlaand]]; [[Oostfraislaand]]) *Pilsum (gemainte [[Kromhörn]]; Oostfraislaand) *Rysum (gemainte [[Kromhörn]]'; Oostfraislaand) *Twixlum (gemainte [[Emden]]; Oostfraislaand) *Loppersum (gemainte [[Hinte]]; Oostfraislaand) *Dornum (soamsgemainte [[Dornum]]; Oostfraislaand) *Dorum (gemainte [[Laand Wörsten]]) *Belum (gemainte [[Belum]]; [[Laand Hoadeln]]) *Rantrum (gemainte [[Rantrum]]; [[Noordfraislaand]]) *Husum (gemainte [[Husum]]; Noordfraislaand) *Hörnum (gemainte [[Hörnum op Sult]]; Noordfraislaand) *enz. {{Begin|gos}} {{DEFAULTSORT:-Um Toponiem}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnen]] [[Kategorie:Toponymie]] ihejstoyyx6hv3gee8yei4dfhth3ods 0 11570 83630 2008-09-29T20:48:20Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Köllumerland en Nijkruusland]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Köllumerland en Nijkruusland]] l4xdb3mwh7hpi7419q7bkz0utipnqen 0 11571 291758 265561 2016-11-10T16:02:22Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Kallenkote''' is een kerakteristiek [[lintdörp]] in de [[Kop van Overiessel]] (gemiente [[Stienwiekerlaand]]) in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Overiessel]]. Rond et jaor 1200 wodt disse plak onder de naeme Collencoten veur et eerst intekend op kaorten. Et bebouwingslint leit op de greens van et zaand- en et veenpakket en volgt omdebi'j de liende van de [[Stienwieker Aa]], aanderhalve kilemeter in westelike richting. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] 4xm20gc9gpaq1uhywy6nmn9tsctw2hz 0 11573 83682 2008-10-01T10:00:03Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Ni'jehoorn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ni'jehoorn]] p0y2o3abgometd258sw8ixkph1fq61c 0 11575 281901 265647 2015-05-07T21:25:50Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Map NL Skarsterlân Aldehaske.png|thumb|Ooldehaske]] '''Ooldehaske''' ([[Nederlaans]]: ''Oudehaske'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Aldehaske'') is een dörp dat rond de krusing ''Jousterweg'' - ''Badweg'' leit, in et oosten van de gemiente [[De Friese Meren]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Ooldehaske het omdebi'j 2.000 inwoners en is daormit wat grootte angaot et dadde dörp van disse gemiente. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Scharsterlaand]]. Et dörp, dat tot et ontstaon van [[Ni'jehaske (plak)|Ni'jehaske]] gewoon ''Haske'' hiette, is et ooldste van de veurmaolige [[grieteni'je]] en gemiente [[Haskerlaand]]. Et moet al in de [[13e eeuw|13e ieuw]] bestaon hebben en kreeg rond 1300 een eigen kapel. Deur de veenofgreving in et gebied, die al in de [[16e eeuw|16e ieuw]] gaonde was, kon et dörp heur ontwikkelen. Doe [[18e eeuw|200 jaor laeter]] zogenaemde [[Gieteren|Gietersen]] naor et gebied trokken om vene of te greven, nam et antal inwoners van beide dörpen stark toe. Disse groep meensken uut de [[Kop van Overiessel]] brocht een ni'je verveningsmethode naor [[Frieslaand]], die grote waeterplassen tot gevolg had. Daankzi'j disse vorm van vervening is et netuurgebied [[Nannewied]] ontstaon, dat in et zuudwesten van Ooldehaske leit. Veurmaolig schaetscoach en -kommetaoter [[Henk Gemser]] woont in Ooldehaske. Ok sc Heerenveentrainer [[Trond Sollied]] woont in Ooldehaske. ==Galleri'je== <gallery> Ofbeelding:Oudehaske 1.jpg|Straote Ofbeelding:Oudehaske 2.jpg|Karkien </gallery> [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] ttxzvxaq40f3p1pl064184comgtewkq 0 11576 258632 113328 2013-03-11T11:55:18Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q398958]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Ni'jebrogge''' of '''Nieuwebrug''' kan verwiezen naor: *[[Ni'jebrogge (Frieslaand)]] - een dörp in de gemiente Scharsterlaand *[[Ni'jebrogge (Noord-Hollaand)]] - een buurtschop in de gemiente Haarlemmermeer *[[Ni'jebrogge (Overiessel)]] - een buurtschap in de gemeente Ommen *[[Ni'jerbrogge]] - een dörp in de gemiente Bodegraven (Zuud-Holland) {{dv}} dhe133gyrlmsk2ojywgd0k604pjbssk 0 11577 83699 2008-10-01T17:47:36Z Ni'jluuseger 73 't Kan wèden det iene mit 't initiaol zuukt, umdet e zo ok bekend stiet wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Jan Poortman]] i6d9yun9ir1gnqwyeqtngqwqxpxvdw5 6 11579 153877 83702 2010-07-08T19:02:48Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Veurplat van ''Siebo Siebels' zwaore gaank'' deur Jan Poortman (1932) == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] 7wl2hqlkcj5zq1cdjq8sin7ubv4dh0k 0 11581 289216 273496 2016-10-28T15:11:47Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL It Hearrenfean Terbant.png|thumb|Terbaand]] [[Ofbeelding:Rotondekerk Terband 06c.JPG|thumb|Rotondekarke]] '''Terbaand''' ([[Nederlaans]]: ''Terband'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Terbant'') is een dörp in de gemiente [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]], van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit in et noorden van et plak [[Et Vene (plak)|Et Vene]] bi'j et knooppunt Et Vene, en had in [[2004]] omdebi'j 290 inwoners. Tot de [[gemientelike herindieling]] van [[1934]] vormde Terbaand mit de dörpen [[Gersloot]], [[Luunjeberd]], en [[Tjalleberd]] de gemiente [[Aengwirden]]. De vier dörpen wodden nog de hieltied ''Aengwirden'', of ''De Streek'' nuumd. ==Bevolking== *[[1954]] - 721 *[[1959]] - 324 *[[1964]] - 258 *[[1969]] - 225 *[[1974]] - 230 *[[2007]] - 299 ==Geboren in Terbaand== *[[Elske Schotanus]] (1957), schriever en keunstener ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.aengwirden.nl/ Webstee van Aengwirden] {{commonscat|Terband}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] [[Kategorie:Et Vene]] 38dah4ul00nu671lguk2wy1sx2v029x 0 11582 289213 265600 2016-10-28T15:10:55Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL It Hearrenfean Lúnbert.png|thumb|Luunjeberd]] '''Luunjeberd''' ([[Nederlaans]]: ''Luinjeberd'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Lúnbert'') is een dörp in de gemiente [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]], van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Friesland]]. Et leit in et noorden van et plak [[Et Vene (plak)|Et Vene]], en had in [[2004]] omdebi'j 450 inwoners. Tot de [[gemientelike herindieling]] van [[1934]] vormde Luunjeberd mit de dörpen [[Gersloot]], [[Terbaand]] en [[Tjalleberd]] de gemiente [[Aengwirden]]. De vier dörpen wodden nog de hieltied ''Aengwirden'', of ''De Streek'' nuumd. Op et [[begreefplak]] staot ok ien van de [[klokkestoelen in Frieslaand]]. ==Galleri'je== <gallery> Ofbeelding:Luinjeberd bord 11.JPG|Bod van Luunjeberd Ofbeelding:Klokkenstoel Luinjeberd 08cw.JPG|Klokkestoel </gallery> ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.aengwirden.nl/ Webstee van Aengwirden] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] [[Kategorie:Et Vene]] k2jhhshabj5h3d405rzk05g12rx5q0m 0 11583 289211 265746 2016-10-28T15:10:14Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL It Hearrenfean Tsjalbert.png|thumb|Tjalleberd]] '''Tjalleberd''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Tsjalbert'') is een dörp in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]], van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et had in [[2006]] omdebi'j 737 inwoners. Et plak [[Et Vene (plak)|Et Vene]] het uutbreidingsplannen veur een ni'je woonwiek bi'j Tjalleberd en de dörpelingen bin bange dat et dörp gauw een onderdiel van de stad zal wodden. Tot de [[gemientelike herindieling]] van [[1934]] vormde Tjalleberd mit de dörpen [[Gersloot]], [[Luunjeberd]] en [[Terbaand]] de gemiente [[Aengwirden]]. De vier dörpen wodden nog de hieltied ''Aengwirden'', of ''De Streek'' nuumd. ==Bekende inwoners== * Van [[1841]] tot [[1850]] was [[Anthony Winkler Prins]] predikaant te Tjalleberd. * Nederlaanse topdammer [[Jannes van der Wal]] is in Tjalleberd opgruuid. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.aengwirden.nl/ Webstee van Aengwirden] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] [[Kategorie:Et Vene]] kof4x61fy84r2p54priqmo0r1i1znub 10 11587 271685 266960 2013-12-07T00:16:24Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Zweeds|sv|Denna användare talar [[:Kategorie:Gebruker sv|'''svenska''']] som [[:Kategorie:Gebruker sv-M|'''modersmål''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker sv-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker sv-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|sv-M]] </noinclude> aakb57jn20y40ythe9i8n5f88o2pvuc 14 11588 271586 266195 2013-12-06T23:32:40Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User sv-N}} [[Kategorie:Gebruker sv]] 961jep6nz4ofnkya2zjcir538di84wd 14 11589 271589 266191 2013-12-06T23:32:51Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User sv}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|sv]] lojoaxrjui76c035kw23f3ifbq10cmv 0 11592 289203 265651 2016-10-28T15:07:21Z Wwikix 13678 /* Bekende (ex-)inwoners */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL It Hearrenfean Aldskoat.png|thumb|Ooldeschoot]] [[Ofbeelding:Oudeschoot 02.JPG|thumb|Ooldeschoot vanuut zudelike richting]] '''Ooldeschoot''' ([[Nederlaans]]: ''Oudeschoot'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Aldskoat'', plaetselik wodt et kotweg ok wel ''Skoat'' nuumd) is een [[dörp]] in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]], van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et dörp leit in et zuden van de plakken [[Et Vene (plak)|Et Vene]] en [[Oranjewoold]] en krekt in et oosten van [[Ni'jeschoot]]. De angreenzende buurtschop [[Anneburen (Et Vene)|Anneburen]] vaalt formeel onder et dörp. An de oostziede leit [[Parkgebied Oranjewoold]]. ==Geschiedenis== De oolde benaeming veur et plak is ''Scoete'' of ''Scote''. Vanof 1408 hebben ze et over ''Old Schooten'', wat laeter Ooldeschoot wodden is. De benaeming verwiest naor 'schoot', dit wil zeggen een veuruutschietend stok laand. Vanof de [[middelieuwen]] was et dörp et centrum van [[Schoterlaand]], hoewel et gemientehuus van Schoterlaand tot an de opheffing van de gemiente ([[1934]]) in [[Oenemastate]] (Et Vene) zat. Tot omdebi'j 1750 wodde der ok recht spreuken in et dörp en zat de [[grieteni'je]]raod der. Tot [[1970]] ston der ok een veurmaolig stesjon in Ooldeschoot. An de Van Leeuwenhoekweg staot De Schoterschaans (basisonderwies). ==Bevolking== *[[1954]] - 903 *[[1959]] - 1044 *[[1964]] - 1272 *[[1969]] - 222 *[[1973]] - 196 *[[2006]] - 1513 ==Galleri'je== <gallery> Ofbeelding:Oudeschoot 12c.JPG|Schoterlaanseweg Ofbeelding:Kerk Oudeschoot 12.JPG|Schoterkarke </gallery> ==Bekende (ex-)inwoners== * [[Sven Kramer]] (1986), schaetserieder * [[Yep Kramer]] (1957), schaetserieder * [[Klaas Runia]] (1926-2006), theoloog, predikaant en journalist * [[Willem Wilman]] (1906-1974), theoloog, predikaant en dichter ("Sinte Wilman") [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] [[Kategorie:Et Vene]] k754j3uooyd5djfn02rd6gr8quqb93w 0 11594 281897 265531 2015-05-07T21:23:49Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Map NL Skarsterlân Haskerhoarne.png|thumb|Haskerhorne]] '''Haskerhorne''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Haskerhoarne'', plaetselik ok wel ''De Hoarne'' nuumd) is een dörp in de gemiente [[De Friese Meren]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit in et zuudoosten van [[De Jouwer]], in et zuden van de [[A7]]. Haskerhorne had in [[2004]] omdebi'j 490 inwoners. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Scharsterlaand]]. De naeme zol verwiezen naor de hoeke ("horne") van Haskerlaand, waor et dörp leit. Haskerhorne beheurde in de [[middelieuwen]] tot de [[grieteni'je]] [[Haskerfiifgea]]. Tot de [[gemientelike herindieling]] op 1 jannewaori 1984 beheurde Haskerhorne tot de gemiente [[Haskerlaand]]. Et dörp het een begreefplak, waor alle (oold-)inwoners begreven kunnen wodden. Ok [[Hotze Brouwer]] leit d'r begreven. Veerder het et dörp een eigen tennisverieniging en ok het Haskerhorne een eigen schoeltien, de eupenbaore basisschoele 'De Lytse Mienskip' ([[Westlaauwers Frais|Fries]] veur De kleine gemienschop), die veur et [[basisonderwies]] zorgt in et dörp. Veur de jongeren in et dörp is d'r 't Hokje. Dit jeugdhonk zit in een oolde stal die is blieven staon naodat een braand in 1972 de boerderi'je hielendal verwoeste. Sund 2007 het Haskerhorne een eigen waopen en vlagge. Et wodde ontwikkeld ter gelegenheid van et 100-jaorig bestaon van Dörpsbelang. In [[1897]] wodde in et dörp een koperetieve [[zuvelfebriek]] sticht. Disse febriek hebben ze in de [[1970-1979|jaoren zeuventig]] sleuten. Et dörp het sund die tied niet veul te bieden wat warken angaot, mar wel wat [[rust]] en [[genieten]] angaot. In et noordoosten van Haskerhorne liggen de [[Haulsterbossen]]. ==Bevolking== *[[1954]] - 416 *[[1959]] - 373 *[[1964]] - 395 *[[1969]] - 415 *[[1974]] - 400 *[[2004]] - 490 [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] rxfpnkf0sfonu6w6nzi9s7ai6vkwo41 0 11595 289210 265607 2016-10-28T15:09:58Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Map NL It Hearrenfean Mildaam.png|thumb|Mildam]] '''Mildam''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Mildaam'') is een dörp in de gemiente [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Friesland]]. Et dörp leit in et oosten van [[Et Vene (plak)|Et Vene]] an de Schoterlaanseweg in een bosrieke omgeving en an de noordziede van de revier de [[Kuunder (revier)|Kuunder]]. In Mildam zit de Tjongerschoele (basisonderwies) en de Ekokattedraal van [[Louis le Roy]]. Op et karkhof staot ok ien van de [[klokkestoelen in Frieslaand]]. Mildam is al ieuwen oold. Et leit op een zaandrogge, waor in et vere vleden al meensken woond hebben, mar in alle gevallen wodt et dörp Mildam al in [[1408]] in een schriftelike bron nuumd. D'r mossen doe vuuftig "oolde schelden" betaold wodden an de bisschop van Utrecht. Et dörp lag an de verbiendingsweg tussen de hoge zaandgronden van Drenthe en Gaasterlaand. Et wodde ok wel ''Meyledam'' nuumd. ==Bevolking== * [[1954]] - 491 * [[1959]] - 481 * [[1964]] - 472 * [[1969]] - 539 * [[1973]] - 611 * [[2003]] - 724 * [[2004]] - 741 ==Galleri'je== <gallery> Image: Mildam bord 03c.JPG|Mildam Image: Ecokathedraal-Mildam-2003.jpg|Ekokattedraal Image: Klokkenstoel Mildam 09.JPG|Klokkestoel Image: De Tjongermolen Mildam 07.JPG|Tjongermeulen </gallery> {{Commonscat|Mildam}} ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.mildam.org/ Webstee van Mildam] * [http://www.erasmuspc.com/index.php?option=com_content&task=view&id=173&Itemid=83 Artikel over de Ekokattedraal van Louis le Roy op Erasmuspc, internationaol netwark veur steden en kultuur] (en) [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] [[Kategorie:Et Vene]] bbx46570v8aku363kjj2k18gsu84uqr 0 11597 264717 258663 2013-05-06T21:36:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Oud Groevenbeek''' is een [[landgoed]], dat tussen de Gelderse gemeentes [[Armelo]] en [[Putten]] inligt. 't Land hef zien naam te danken an een [[sprenge (beke)|spreng]] die op 't landgoed ontspringt. Op 't 224 bunder grote landgoed staon een [[jugendstil]] landhuus, een kas, een [[waotertoren (Armelo)|waotertoren]] en verschillende biegebouwen. De gebouwen op 't landgoed worren bewoend deur een mar paor minsen. Daornaost zitten der in de kelders van de waotertoren verschillende soorten zeldzame [[vleermuzen]]. De tuinen van 't landhuus gaon over in [[bos]]sen waor vaak [[beuk]]en, en soms [[eek (boom)|eken]], [[dennebomen]], en [[lariks]]en overheersen. Wat 't dierenleven angeet vie-j der onder andere [[haart (daaier)|harten]], [[wild zwien|wilde zwienen]] en [[vos]]sen. Oud Groevenbeek het een netwark van wandelpaojen waormee-j langes 't landhuus, de (sprengkop van de) Volenbeek en de [[grafheuvel]]s op de Groevenbeekse heed lopen kunnen. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] 4rxtw9qkkvs3qfod0vom1gp5rv9bge3 0 11598 265824 258668 2013-05-10T15:25:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''waotertoren in [[Armelo]]''' steet op 't landgoed [[Oud Groevenbeek]] en is ebouwd in [[1912]]. De toren is in [[1950]] buten gebruuk esteld en in [[1994]] erestereerd. Tegesworig wort de toren alleen nog mar bewoend deur vleermuzen. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://afrit13.tweakdsl.nl/watertorens/Nederland/Gelderland/Ermelo.jpg Foto van de waotertoren in Armelo] [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] h8td6c9u73mpnnb8189wz7g66t4wmds 10 11599 270766 270764 2013-10-06T10:05:01Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Logo iso radiation.svg|120px|right]] '''Radioaktivität''' betekent de Egenschop vun sünnere [[:nds:Atom|Atomen]], nich bestännig to wesen un vun sülvst ut’nanner to fallen. Dorbi wannelt sik en [[:nds:cheemsch Element|cheemsch Element]] dör verschedene Aflööp in en anner’t üm un [[:nds:Energie|Energie]] warrt in Form vun [[:nds:ioniseeren Strahlen|ioniseeren Strahlen]] freesett. De Energiefreesetten is de Grund, dat Radioaktivität kritisch diskuteert warrt. Op de een Siet, kann de Energie ut de Radioaktivität in [[:nds:Karnkraftwark|Karnkraftwarken]] nütt warrn, üm [[:nds:elektrisch Stroom|elektrischen Stroom]] to tügen. Op de annern Siet aver, geiht vun radioaktive Stoffen en grote Gefohr för Gesundheit un Leven ut, vun wegen dat de Strahlen biologische [[:nds:Zell (Biologie)|Zellen]] angriept un tweimaakt. Disse biologsche Wirken kann in de [[:nds:Strahlentherapie|Strahlentherapie]] ok gegen Krankheiten insett warrn. De Schaadwirken hett aver ok en [[:nds:Militär|militäärsche]] Bedüden in’n Tosamenhang mit [[:nds:Atombomb|Atombomben]]. [[:nds:Radioaktivität|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Oktober]] </noinclude> 154scap3p5jbbkhv714fdtpasmoiuwa 0 11600 291696 276281 2016-11-09T15:26:49Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Station Lichtenvoorde-Groenlo.jpg|thumb|250px]] '''Station Lechtenvoorde-Grolle''' is 'n [[spoorwegstation]] eleagen tussen [[Grolle]] en [[Lechtenvoorde]] in 't darp [[Levelde]] an de spoorliene [[Station Wenters|Wenters]] – [[Station Zutfent|Zutfent]]. 't Station wodden eopend op [[24 juni]] [[1878]]. 't Stationsgebouw is e-sloopt in 1990 en sinds dee tied gif 't hier gin stationsgebouw meer. Officieel mo'j station Levelde (zo a't de leu in de buurte t neumt) een halte neumen, deur t ontbrekken van een stationsgebouw. Tot 1999 reedn de [[NS]] op disse liene, tot 2012 reed [[Syntus]] en sinds dee tied voert [[Arriva]] den dienst oet. Op warkdage tot 19.00 uur en op zaterdagmeddag ridt er elk half uur nen trein in beide richtingen. Op andere tieden is ter 'n uurdienst. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Spoorwegstation in Gelderlaand]] [[Kategorie:Achterhook]] ngddmufsvvcle74pye9sokb8etvd8xa 0 11601 84072 2008-10-07T20:56:10Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Leeuweld]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Leeuweld]] b582xajpxfpj37gzn00eai4hb44hk4t 14 11602 291567 266609 2016-11-07T14:49:37Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Train stations in Gelderland}} [[Kategorie:Spoor]] [[Kategorie:Gelderlaand]] i8zj39r687stc3iqux93fzqaafo7pnq 0 11606 291756 265548 2016-11-10T16:01:53Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Iesvene''' ([[Nederlaans]]: ''Eesveen'') is een [[dörp]]ien in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Stienwiekerlaand]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Overiessel]]. Et leit in de [[Kop van Overiessel]] langes de [[N855]] (plaetselik bekend as de Iesveenseweg), in et noorden van [[Stienwiek]] kotbi'j de perveensiegreens mit [[Drenthe]]. Iesvene is in de wiede omgeving bekend, veural bi'j jongeren, deurdat d'r een [[diskotheek]] zit (''Smithy's Palace''). In et westen van Iesvene leit et laandgoed [[De Iese]], gedieltelik in pattekeliere hanen en gedieltelik in hanen van Staotsbosbeheer, bestaonde uut laandbouwgebied en bossen. In et oosten liggen de Iesveense hujlanen. Disse vri'j leeglegen gronden (tussen de 0 en 1 meter boven [[Normaol Amsterdams Peil|NAP]], liggen in de naobi'jhied van de [[Stienwieker Aa]]. Heur naeme daanken ze an et feit dat ze in vroggere tieden te nat weren veur beweiding en daoromme as hujlaand in gebruuk weren. In 1914 wodde de tramliende Stienwiek - Hoek [[Makkinge]] van de NTM eupend, waoran in Iesvene een tramstesjon eupend wodde. In 1947 wodde et personevervoer op disse liende stopzet, mar de NTM gong deur mit et vervoer van spul op disse liende die in 1959 overneumen wodde deur de [[Nederlaanse Spoorwegen|NS]]. In 1962 wodde ok et vervoer van spul stopzet en wodde de liende opbreuken. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] n8wdapgntzm048apa1p65zqdmbbzeow 0 11607 290964 263821 2016-11-02T15:21:45Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map - NL - Wierden - Wijk 05 Rectum - Notter - Zuna - Buurt 09 Verspreide huizen Zuna.svg|thumb|Sunnoa in de gemeante Wierdn]] '''Sunnoa''' (Sprek oet: se-NOA, [[Nederlaands|Hollaands]]: ''Zuna'') is n [[noaberskop]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeante]] [[Wierdn]], in [[Oaveriessel|Oaweriessel]]. t Har per 1 jannuwoari 2006 zo ongevear 300 inwonners. Op t zuden van Sunnoa lig [[Riesn]], woervan de bedriewngebeedn "De Ploagslage" en "n Mors" rechtevoort ansloett op t midln van t noaberskop. n Naam hef te maakn met de ligging van de buurtskop: ten zuden van de Oa ([[Regge]]). Vrogger warn Sunnoa en [[Nötter (Wierdn)|Nötter]] samen ne [[marke]]. {{Begin|twd}} {{Wierdn}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Wierdn]] 3n30jahkb08ksl4oz2smg386xy1u2oh 0 11608 84140 2008-10-08T18:39:14Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Gemiente]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[gemiente]] tsdal7j3skdt7u9n1odckt3x19xve22 0 11609 292421 270735 2016-12-15T11:36:40Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Harderwijk 03-06-2006 19.13.02.JPG|thumb|300px|De Grote Karke]] De '''Grote Karke''' in [[Harderwiek]] is n kruusbasiliek in [[gotiek|gotiese]] stiel die deels uut de [[14e eeuw|14e]] en de de [[15e eeuw]] stamt. De oorspronkelike karke was veul groter en heette eigenlik de ''Onze-Lieve-Vrouwekarke'' en was ewijd an [[Maria]]. Sinds de [[Riffermasie]] in 1578, toen de katholieke godsdienst verbojen en onderdrukt wier, wort de karke gebruukt veur [[protestantisme|protestanse]] erediensten. Naodat in 1415 de parochiekarke van [[Sint-Nikolaos]] of-ebrand was is der besloten um de Mariakapel te vergroten en as karke te gebruken. t 14e eeuwse gebouw kreeg n niej koor met koorumgang, n transept en n toren die hoger was as die van de [[Sint-Eusebiuskarke]] in [[Arnem]], t was daormee geliek de hoogste toren van [[Gelderland]]. n Groot deel van de karke gong verloren toen in 1797 de toren instortte en een deel van t schip verrineweerde. t Overebleven deel van t schip wier hiernao of-esloten deur n nieje gevel in sobere [[Lodewiek XVI|Lodewiek XVI-stiel]]. De Grote Karke stit op t Karkplein, kortbie de [[boulevard]]. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.grotekerkharderwijk.nl De Grote Karke in Harderwiek] {{Dialekt|wvel|Harderwiek|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Kark in Gelderland]] [[Kategorie:Harderwiek]] j71h244p0fg128w4ex6mny2m6ifsj6g 0 11610 258576 223283 2013-03-11T11:54:02Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q364274]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Grote Kark''' is de naam veur een bult karken, soms ok as ze daornaost nog een andere naam hen. De kark an de Grote Markt in Zwolle steet zelfs bekend as de 'Grote of Sint-Michaëlskärke'. Een antal bekende karken die bekend staon as Grote Kark bin: *de [[Grote Kark (Beverwiek)|Grote Kark]] in Beverwiek *de [[Grote Keark (Eanske)|Grote Keark]] in Eanske *de [[Grote Kark (Harderwiek)|Grote Kark]] in Harderwiek *de [[Grote Kark (Hoorn)|Grote Kark]] in Hoorn *de [[Grote Kark (Leerdam)|Grote Kark]] in Leerdam *de [[Grote Kark (Niekark)|Grote Kark]] in Niekark *de [[Grote Kark (Vlaardingen)|Grote Kark]] in Vlaardingen *de [[Skeeldkoarke|Grote Koarke]] in Riesn {{dv}} gsqf130gu446ytcjb14q04ckz9rkkk2 0 11611 84144 2008-10-08T18:58:09Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Grote Kark]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grote Kark]] 17366psgem0yx0vjybna2kg9z2v3a6u 0 11612 84145 2008-10-08T18:58:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Grote Kark]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grote Kark]] 17366psgem0yx0vjybna2kg9z2v3a6u 0 11613 291363 272120 2016-11-04T14:45:35Z Wwikix 13678 /* Reffereansies */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Skeeld1.jpg|thumb|right|300px|n Grootn, dr op ezat vanof de zuudkaante <small>(welle: [http://www.hervormdrijssen.nl www.hervormdrijssen.nl])</small>]] De '''Skeeldkoarke''' (ook wal de '''Grote Koarke''' of kortweg '''n Grootn''') eneumd, is ne [[protestaant|protestaantse]] koarke in t [[Tweante|Tweantse]] [[Riesn]]. n Naamn ''skeeld'' keump van t plein woer de koarke steet: ''n skeeld''). t Gebouw löp in de leankte van west noar oost, met ne lechte ofwiekige van 3° noar t noordn. ==Geskiedenisse== Teegn t eande van t 8ste joarhonderd bouwdn [[Lebuïnus]] ne koarke op denzelfden stean<ref>http://www.hervormdrijssen.nl/Gebouwen/Schildkerk/Schildkerk.htm</ref> Vuurdet de [[reformasie]] köm, was de koarke too ewiedt an [[Dyonisius]]. Later wör hier ne gröttere koarke vuur in de plaatse bouwd. Toewmoals heetn t dus de ''Dyonisiuskoarke''. Al in 1188 wörd de ''parrochia Risnen'' in de beuke neumd. Van de euldere geskiedenisse is neet völ bekeand. n Grootn was toertieds de moderkoarke vuur [[Hooltn]] en [[Wierdn]]. In 1275 wör t [[plebanus]] van Riesn eneumd. t Beheurdn tot t [[kapittel]] en [[skolastikus]] van ''Maria Maior'', dus de [[Mariakoarke (Utrecht)]]. In de koarke was t altoar van t Helige Kruus, en t altoar too ewiedt an [[Oonze Leve Vrouwe]] en [[Jehannes n Evangelist]], woer t offisie doan wör. Zo um [[1200]] beskreef n [[monnik]] [[Caesarius Heisterbach]] in zinn [[Dialogus Miraculorum]] oawer n [[merakel]] in Riesn. <br> Noa n oawergaank tot de Protestaantse koarke ([[1598]]) steun t oonder de [[Classis]] in [[Deaventer|Deawnter]]. <gallery> Ofbeelding:Skeeldkoarke in n duuster.jpg Bestaand:Skeeldkoarke.jpg </gallery> ==Reffereansies== <references /> [[Kategorie:Begin]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Keark in Oaveriessel]] [[Kategorie:Riesn-Hooltn (Tweante)]] ez0mcuzrrmkvszc2hykypk4wjitfx25 6 11614 128630 84249 2009-12-05T08:04:37Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Karke]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == n Grootn an de zuudziede dr op ezat. Foto keump van de hervörmde gemeante in Riesn: http://www.hervormdrijssen.nl/Gebouwen/Schildkerk/Schildkerk.htm == Licentie == {{Bepark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Karke]] perhtxw83yow37smo5yeu9zrql54h24 14 11617 266315 261121 2013-05-10T17:11:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Churches in Overijssel}} [[Kategorie:Karkgebouw|Oaveriessel]] [[Kategorie:Oaveriessel]] khf2h9u28zt8x9862btr6124ph6gycz 14 11619 266309 261123 2013-05-10T17:10:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Churches in Gelderland}} [[Kategorie:Karkgebouw|Gelderland]] [[Kategorie:Gelderlaand]] et5fuf2wbzhsm246z3qobwblzp6a7lt 0 11620 84292 2008-10-10T22:37:12Z Droadnaegel 1133 [[Holterhoek]] is ewiezig naor [[Holterhook]]:&#32;Holterhook is de name deet ze doar zelf broekt wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Holterhook]] givz7usdk278rtwbbq8yv6aupi9x8hi 0 11621 271534 262663 2013-12-02T22:02:43Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Skaatsen]] wikitext text/x-wiki [[File:Sportman en -vrouw van het jaar 1980 Joop Zoetemelk en Annie Borckink.jpg|thumb|200px|Annie Borckink.jpg]] '''Anna Johanna Geertruida Maria (Annie) Borckink''' ([[Hupsel]], [[17 oktober]] [[1951]]) is ne olympische kampioene op de 1500 meter skaatsen in [[Lake Placid]] (1980). Dat joar wodden zee verkoazen tot sportvrouwe van het joar. {{Begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Sporter uut Gelderlaand]] [[Kategorie:Skaatsen]] 0rqempdtgyo45qjwwnpt56bypcx9p6p 0 11628 264673 258678 2013-05-06T21:08:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Loopgoed''' is 't [[grei]] da-j dragen a-j vrie bin. 't Soort loopgoed hangt of van waoveur je 't gebruken willen. Ene dee in zien vrieje tied een [[concert]] bezeuk of de stad in geet um effen wat te gaon drinken dut dat in aander loopgoed as ene dee in de [[tune]] 't [[gres]] meit . Op de [[boerderieje]] ha-j altied al loopgoed, as de boeren an 't wark wanen dan hannen ze der warkgoed an en as bieveurbeeld in 't huus rondleupen of naor 't darp mossen dan dreugen ze der loopgoed. Tegensworig bin der veule winkels dee zich specialiseren in dit soort kleren. ==[[Nedersaksisch]]== *[[Veluws]]: **''loopgoed'' ([[Nunspeet]]) **''dase kleren/grei/goed''{{Info|Daagse, däägse, daogse, däse kan oek}} **''plunje'' **''warkkleren/-grei/-goed'' **''wurkgoed'' ([[Heerde]]) **''ouwe goed/grei/kloffie'' **''gewone goed'' [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Kleren]] gdi9fs4k23k291oi1eimkrdleqzf5s3 0 11629 263329 146359 2013-05-04T23:08:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Tot umsgeveer 1975 wodden der in den [[Achterhook]] en [[Tweante]] (en woarschienlek op meer plaatsn) verschil emaakt tussen de 'zondaagse kleare' en de 'daagse kleare'. De zondaagse kleare waarn owwe beste, en ni-jste kleare woarmet a-j op vesite gingen, noar de karke of noar 'n feesjen. De daagse kleare waarn de kleare woarmet a-j warken, of veur de kinder, woarin da-j spöllen. In [[Riesn]] is dit veural bie protestanten nog altied gebrukelik. ==Zee ok== *[[Loopgoed]] ==Nedersaksisch== *[[Grönnegs]]: ''zundagsgoud'' (nevven zundagsgoud kon man ook [[zundagskouk]]) *[[Tweants]]: **''kistntuug'' **''zöanse kleare'' ([[Riesn]]) *[[Veluws]]: **''zundase kleren{{Info|Zundese/zunnese/zundagse/zonda(a)gse kan oek}}'' **''zundase goed{{Info|Zundese/zunnese/zundagse/zonda(a)gse kan oek}}'' **''zundase grei{{Info|Zundese/zunnese/zundagse/zonda(a)gse kan oek}}'' **''kaarktodden'' ([[Putten]], schertsend) **''goeie goed/grei'' **''beste goed/grei'' **''ka{{small()|a}}rkgrei'' ([[Putten]], [[Armelo]]) **''kastegrei'' ([[Nunspeet]]) **''kist{{small()|en}}tuug/kissentuug'' **''kastentuug'' ([[Elburg]], [[Heerde]], [[Waopenvelde]]) **''mooie kleren'' ([[Lieren]], [[Harskamp]]) **''allerbeste kleren'' ([[Hall]]) **''knappe grei'' ([[Putten]]) [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Kleren]] b8itfdly5vpmmjpkqxitc9co3bcv5cs 0 11631 84395 2008-10-12T16:11:41Z Woolters 62 [[Freia]] is ewiezig naor [[Frieja]]:&#32;hebbe dr wat better oawer noa edacht wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Frieja]] ijhan1gus0e9w696p97g0zce9t12x3p 0 11633 281437 281426 2015-04-26T14:28:41Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki [[Image:yggdrasil.jpg|thumb|250px|Taikenen van Jedrasiel en de verschaaidene werelden.]] '''Jegdrasiel''' of '''Yggdrasill''' is noam van de "[[Leavensboom|Wereldboom]]" (middelkerwies n [[eskenboom]]) ien de [[Noordische kosmogonie]]. De noam lôt zok letterlieks vertoalen as "paard van Yggr", of wel "paard van Odin ([[Wodan|Woden]])", en verwis noar de roege levenskracht dij hom dragt en overal hìn vouert. De oorspronkelke noam wordt maisttieds schreven as "Yggdrasill", môr wordt ien t [[Grönnegs]] oetsproken as ''gjeddrasiel'', mit t zaachte g-. De klìmtoon ligt op de -a-. Jegdrasil is de [[leavensboom|levensboom]] en kennesboom, t symbool van de ìndloos vertakte vörm van aal dat is. Liekertied dragt en verbindt hai de werelden as wereldas ([[axis mundi]]). Dizzent toont vot wèg noar t hogere tou, de wèg dij de [[sjaman]] volgt om ien t riek van goden en gaisten te kommen. Hai rekt van de onderwereld dwaars deur de mìnskenwereld noar wereld van goden en helden tou. == De negen werelds dij Jegdrasiel verbinden dut == :1. [[Asgard|Asgerd]], wereld van [[Asen]] :2. [[Álfheimr|Elvum]], wereld van (lucht-)[[Elf (mythologie)|elven]] :3. [[Muspelheim|Muspellum]], wereld van vuur :4. [[Vanaheim|Vanum]], riek van [[vruchtbaarheidsgod|vruchtboarhaidsgoden]]; de [[Vanir]] :5. [[Midgard|Midgerd]], wereld der [[mense|mìnsken]] :6. [[Jötunheim|Jöttenum]], wereld van [[Jötun|Jöttens]] :7. [[Niflheim|Niflum]], het rijk der nevelen; hier huisden de doden :8. [[Svartalfheim|Svaartelvum]], wereld van [[svaartelven]] of [[Dwerg (fictieve soort)|dwaarven]] :9. [[Helheim|Hellum]], de woonstee van godin [[Hel (godin)|Hel]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Noordse mythologie]] [[Kategorie:Mythisch stee]] [[Kategorie:Germaanse mythologie]] mc5mkiv0lwulq2lh2euarb1tbaweebt 0 11634 84417 2008-10-12T23:20:56Z Grönneger 1 35 [[Liest van zinnen ien de Leegsaksische dialekten]] is ewiezig naor [[Nedersaksische zinnen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Nedersaksische zinnen]] qurzsfecdxnvllwry2t8se4ioo5xhpq 0 11636 272866 263634 2014-01-20T12:08:27Z Cycn 1607 SVG-versie van het wapen wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Lönnker | soorte = Dörp | bestansnaam vlagge = | bestansnaam wapen = Lonneker wapen.svg | lokasie = | gemeente = [[Eanske]] | previnsie = [[Ofbeelding:Flag Overijssel.svg|20px|Oaveriessel]] [[Oaveriessel]] | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = 1.800 | doatum inwoners = | dichtheid = | breedtegroad = 52/15/2/N | lengtegroad = 6/54/43/E | verkeersoader = | netnummer = | postcode = | webstee = [http://www.lonneker.info www.lonneker.info] | region = NL-OV }} '''Lönnker''' ([[Nederlaands]]: ''Lonneker'') is n dörp in de gemeante [[Eanske]] in de [[Nederlaand|Nederlaandse]] proveencie [[Oaveriessel]]. Het dörp hef ongeveer 1800 inwonners en was tot [[1934]] ne zelfstandige [[gemiente (bestuur)|gemeante]]. [[Image:Lonneker_Luchtfoto_2.jpg|thumb|left|n Groot deal van Lönnker vanuut de lucht]] {{Eanske}} {{DEFAULTSORT:Lonnker}} [[Kategorie:Tweants_artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Eanske]] dzfay5vxzs1cvcawj9evxbe44j4s8e6 0 11639 84471 2008-10-13T19:22:00Z RR1991 1179 deurverwiezing naor [[Lönnker]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Lönnker]] cofetzoxuojr2z5huqlzhkuhh82p6ve 0 11640 289170 276774 2016-10-28T14:44:37Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = | bestaandsnaam woapn = Rijssen-Holten wapen.svg | naam = Riesn-Hooltn | lokatie = LocatieRijssen-Holten | proveensie = [[Oaveriessel|Oaweriessel]] | heufdplaats = [[Riesn]] | öppervlakte = 94,40 | öppervlakte laand = 94,18 | öppervlakte water = 0,22 | inwonners = 36.739 | doatum inwonners = 30 juni 2008 | dichtheid = 388 | breedtegroad = 52/18/0/N | lengtegroad = 6/31/0/E | verkeersoader = [[A1]], [[N332]], [[N344]], [[N347]], [[N350]]; spoorliende [[Dèventer|Deawnter]]-[[Almelo]] | netnummer = 0548 | postkode = 7450-7469 | webstie = [http://www.rijssen-holten.nl www.rijssen-holten.nl] | }} [[Ofbeelding:Map - NL - Rijssen-Holten - Wijk 00 Stad Rijssen - Buurt 00 Kern-Rijssen.svg|thumb|right|200px|Kerne in de gemeente Riesn-Hooltn]] '''Riesn-Hooltn''' ([[Nederlaands|Hollaands]]: ''Rijssen-Holten'') is ne [[gemeente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederlaand|Neerlaandse]] [[pervincie|proveensie]] [[Oaveriessel|Oaweriessel]]. [[2012]] wör Riessen-Hoolten keuzn as "Wandelgemeente van het Jaar". ==Geografie== Riesn-Hooltn ligt deels in [[Tweante]] en deels in [[Sallaand]]. [[Hooltn]] ligt van ooldsher in Sallaand en [[Riesn]] in Tweante. In [[2001]] wördn de gemeentn Hooltn en Riesn bie mekoar edoan tot de gemeente met n woarknaam ''Riesn''. Op [[15 meert]] [[2003]] wör n naam veraanderd in Riesn-Hooltn. Op 30 juni 2008 har t 36.739 inwonners (bron: CBS) op n öppervlakte van 94,40 [[vierkaante kilemeter|km²]]. De vuurmoalige gemeente Hooltn was wat t öppervlakte angeet ongevear dree moal zo groot as Riesn, mear wat inwonnerantal angeet dree moal zo kleain. De gemeente Riesn-Hooltn is deel van de [[plusregio]] [[Regio Tweante]]. In Riesn zitt tientaln koarkn, koarkjes en krek zovölle denominaties, van vuurnamelik protestaantse leu. De SGP-anhang is dr van oldsher vriej groot. De bevolking van Hooltn doarentegen is - wat koarksheaid angeet - meender orthodox. De saamnvoeging van disse twee plaatsn gung dan ok neet zonder enige slag of stoot. De inwonners van zowel Hooltn as van Riesn warn teegn de fusie. ==Kerne== De gemeente Riesn-Hooltn hef tien offisjele kerne met as heufdkern t städken [[Riesn]] en t doarp Hooltn. De meeste kerne hebt öar oorsproonk in de gemeente Hooltn. {| {{prettytable}} |+ '''Inwonners per wonkern,<br>1 januari 2006''' |- !Plaatsnaam !Inwonners |- |[[Riesn]] |ALIGN="right"|27.760 |- |[[Hooltn]] |ALIGN="right"|8.450 |- |[[Splo]] |ALIGN="right"|370 |- |Totaal |ALIGN="right"|36.580 |- bgcolor=#EEEEEE |colspan="2"|''Bron: CBS'' <ref name>[http://statline.cbs.nl/StatWeb/table.asp?TT=2&LA=nl&DM=SLNL&PA=70904ned&D1=9&D2=14385-14424&D3=l Statline CBS]</ref> |} Oawerige offisjele noabersköppe (inwonners beent al met-eteld in de boawnstoande CBS-ciefers): [[Beuseboarg]], [[Neerdoarp]], [[Diekerhook (Riesn-Hooltn)|Diekerhook]], De [[Borkeld]], [[Look (Riesn-Hooltn)|Look]], [[Hoolterboarg]], [[Holterbrook]] en [[Leggenbarg|Lechnboarg]]. ==Verkeer en vervoer== Riesn en Hooltn lignt an de [[rieksweg]] A1 en wörd eenmoal in t uur (in de spitsperiode tweemoal in t uur) per richting bezocht duur n [[stoptrein]] [[Dèventer|Deawnter]] - [[Almelo]]. De gemeente hef twee stasjons binnen öare greanzn, namelik [[stasjon Riesn]] en [[stasjon Hooltn]]. ==Media== In Riessen-Hooltn zitt verskeaidene lokale [[media]]. Duur de hele gemeente is [[Radio 350]] te heurn op de 92.3 FM (104.1 FM op n kabel en 104.6 op n glasvezel). Zee richtet zik vuural op informasie, [[kultuur]] en oonderwies. t [[Riessens Niejsblad]] wörd duur de hele gemeente bezörgd, en ook de wekkraantn [[West Twente (kraante)|West Twente]] en de [[Driehoek (kraante)|Dreehook]]. ==Angrenzende gemeentn== *Noordwest = [[Raolte|Roalte]] *Noord = [[Heldern]] *West = [[Dèventer|Deawnter]] *Oost = [[Wierdn]] *Zuudwest = [[Lochem]] (Gelderlaand) *Zuudoost = [[Hof van Tweante]] == Rifferenties == <references /> {{Riessen-Hoolten}} {{Oaveriessel}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Riesn-Hooltn| ]] 6jv6ecv4fd5l16nvf6e3pctvlvic91k 14 11641 258874 251542 2013-03-11T12:01:05Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 111 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4049293]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Nature}} [[Kategorie:Alles]] 5hcjrkgwz2ig42pfq2v3mjcnk3lv0d4 14 11642 265924 258876 2013-05-10T15:55:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Companies}} [[Kategorie:Ekonomie]] [[Kategorie:Bedriefskunde]] gcvqzkx93d1hu422almxm0m6aczblzu 0 11643 93846 84673 2009-01-15T20:52:53Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Heilige Roomse Riek]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Heilige Roomse Riek]] ieddal68xjf68uq7x6f1uup7p23kzsu 0 11644 84674 2008-10-16T13:47:57Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Tweede Wereldoorlog]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tweede Wereldoorlog]] 8f9qxl3wghxb1i7xqrl83no7egwqnd7 0 11645 84675 2008-10-16T13:49:48Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Praissen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Praissen]] lmnxbrjuojwtzkwixkp9ej6rd4z39f8 6 11646 181712 181591 2011-02-28T17:09:13Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Wikipedie:Gin Kattegerie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Muziek]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Taken August 13, 2005 at Gillette Stadium in Foxboro, Massachusetts at the Drum Corps International world championship finals competition during the Madison Scouts Drum and Bugle Corps' performance, The Carmen Project == Licentie == {{GFDL}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Muziek]] 1u6gbthj3qoklqszj0rjcumphf27rr4 0 11647 125331 122715 2009-11-15T15:12:42Z Droadnaegel 1133 DV van emaakt wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Donar]] jnaizqp54lng7hqc7sjziuqccy4vb6e 0 11648 84739 2008-10-17T22:18:00Z Droadnaegel 1133 [[Gekiednis van den Achterhook]] is ewiezig naor [[Geskiedenis van den Achterhook]]:&#32;Gekiednis lik ne skrieffoute, geskiedenis of gescheedenis(se) is better Achterhooks volgens mi-j wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Geskiedenis van den Achterhook]] 7ff41wl44k9yxfzxgcqzpdc3gjpwd9p 14 11649 266458 258873 2013-05-10T18:06:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Norse mythology}} [[Kategorie:Mythologie]] 7sua0qexdoxb6g3iy5wtxrw6kwsxmug 0 11650 258698 129335 2013-03-11T11:56:49Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2503855]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki 't '''Utrechs''' kan verwiezen naor: *'t [[Utrechs-Alblasserwaards]] *'t [[Stad-Utrechs]] {{dv}} oqnv8v3r8m4409jctkv1dfq53avzlh1 0 11651 84909 2008-10-19T10:40:11Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Utrechs]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Utrechs]] gijzrs18qt59vn7a5tqavgijjepptqg 0 11652 264424 250122 2013-05-06T20:16:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki 't '''Barnevelds Woordenboek''' is een [[woordeboek]] mit ruum 8.000 woorden in 't [[Barrevelds]]e dialect. In dit woordeboek staot een liest mit woorden mit daorbie de verklaoringen en zinnen en uutdrukkingen waorin disse woorden gebruukt worren. Deur dit woordeboek is 't de bedoeling dat de lezer een bietje een indruk kriegt van de taol en cultuur van [[Barreveld (daarp)|Barreveld]] van vrogger en noe, um de cultuur van vrogger nog beter te laoten zien zitten der oek foto's van in. Bie 't samenstellen van dit woordeboek is der gebruuk-emaakt van schriftelijke teksten van minsen uut verschillende darpen van de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]. 't Woordeboek beschrieft niet alleen 't dialect van de gemeente Barreveld, mar ok van de angrenzende delen van [[Niekark|Niekaark]], [[Sjaarpezeel|Schaarpezeel]], [[Renswou]], [[Meuluntere]]n en [[Luntere]]n, [[Harskamp]], [[Putten]] en [[Uddel]]. 't Barnevelds Woordenboek is uutebrocht in [[2008]]. [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Woordeboek]] 32z26f5o2gvkntmxcdomrziu5sd6k4i 0 11654 264569 258624 2013-05-06T20:51:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Harig knopkruid bloemen Galinsoga quadiradiata.jpg|thumb|250px|Harderwieker ruut]] '''Harderwieker ruut''' ([[Latien]]: ''Galinsoga'') is een [[geslacht]] uut de [[composietefemilie]] (in 't Latien: ''Compositae'' of ''Asteraceae''). 't Geslacht bevat kleine, eenjaorige kruudachtige planten mit tegenoverstaonde, ongedeelde blaojen. De bloemkopjes bin haost altied klein en hen gele buisbloemen en witte lientbloemen. Disse bloemen bin bie de meeste soorten as vuuf kleine schienkroonblaodjes zichtbaor. De lientbloemen bin vrouwelijk en de buisbloemen tweeslachtig. De [[pappus]] van de zaodjes is klein en schubvormig en je kunnen ze krap-an herkennen. == Verspreiding == 't Geslacht is ofkomstig uut de [[tropisch]]e en [[subtropisch]]e gebiejen van [[Amerika (continent)|Amerika]] ([[Neotropis]]). Harderwieker ruut is in Europa in-evoerd en komt noen gewoon in 't wild veur. Vrogger dochten ze op verschillende plaotsen op de [[Veluwe]] dat disse plant uut [[Harderwiek]] over was kommen weien, en umdat 't zo vaak veurkwam dochten ze dat 't een [[Krödde (plaanten)|ruutsoort]] was. Van [[Putten]]/[[Niekark]] tot an [[Oldebroek]] heet 't dan oek ''harderwieker ruut''. ==Onderverdeling== Deurdat ze tegenoverstaonde blaojen hen, wat in de composietefemilie niet zo vaak veurkomt, denken ze an een nauwe verwantschap mit ''[[Ambrosia]]''. 't Geslacht bevat werschienlijk tien tot dartien soorten. ==[[Nedersaksisch]]== *[[Veluws]]: **''knopkruud'' **''kneupieskruud'' ([[Elburg]]) **''hemdskneupies'' ([[Epe]]) **''blauwe knoopjes'' ([[Klanenbeek]]) **''oorlogsruut'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''makke dissel'' ([[Niekark]]) *'''Overig:''' [http://www.meertens.knaw.nl/pland/woordenboekartikel.php?term=Echt%20knoopkruid opzeuken] {{Commons|Galinsoga|Knopkruid}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 5ujkupuxeh4tbghndzv3ib3qfnc2hy0 0 11655 258625 246134 2013-03-11T11:55:08Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 32 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q235783]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Flashlight.jpg|thumb|250px|Een druklicht]] [[Bestaand:High power torch.jpg|thumb|250px|Een groot druklicht]] Een '''druklicht''' is een draagbaor [[elektriciteit|elektrisch]] [[Locht (straoling)|zeuklicht]] mit een [[gleuilamp]] of mit één of meerdere [[led]]-lampjes. De meeste druklichten waarken op [[batterie]]jen, mar je hen tegesworig oek druklichten die-j gebruken kunnen zoender batteriejen, dit waarkt dan vaak weer deur 't [[keuperdraod]]mechanisme wat derin zit of weer wat aarst. Um een druklicht an en uut te zetten he-j der een knopjen op zitten die-j naor veuren en naor achteren toe schuven kunnen. Allewel je de meeste druklichten in de hand dragen, he-j oek druklichten die-j bieveurbeeld op je [[helm]] of [[kop]] zetten moen, zoksoort druklichten worren veul gebruukt deur [[mien]]waarkers of [[kamperen|kampeerders]], zoksoort druklichten bin handig a-j beie handen neudig hen. Druklichten he-j in verschillen soorten en maoten, van iezig klein tot alderbarstens groot. == [[Nedersaksisch]] == * [[Drèents]]: ** ''zaklantèern'' ** ''zaklamp{{small()|e}}'' ** ''zaklocht'' * [[Grunnegs]]: ** ''schienvat'' * [[Oostfreisk]]: ** ''skienvat'' (Platduutske skriefwies: ''Schienfatt'') ** ''kniplucht'' (Platduutske skriefwies: ''Knipplücht'') * [[Tweants]]: ** ''zaklaampe'', ''-lantearn'' * [[Veluws]]: ** ''zaklamp{{small()|e}}'' ** ''zaklanteern{{small()|e}}/-lantaarn/-langteren'' ** ''druklicht'' ([[Putten]]) ** ''lichstok'' ([[Elspeet]]) {{Commons|Flashlight}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Locht]] 84rj8gq2w0mlfjnoyvnrb1rxrcnhh7j 0 11658 279535 263780 2015-03-27T17:40:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Italy Regions Sardinia Map.png|thumb|right|300px|Kaarte van Italië en Sardinië]] '''Sardinië''' ([[Italiaans]]: ''Sardegna'', [[Sardies]]: ''Sardigna'' of ''Sardinnya'') t een-noa grötste eailaand in n [[Middellandse Zee|Midllaandsen Zee]] (op [[Sisilië]] noa). t Eailaand is 24.090 km in t veerkaant, en ligt (met de klok met) tusken t [[Fraankriek|Fraanske]] [[Korsika]], [[Italiën]], [[Tunesië]] en de [[Balejoarn]]. Sardinië heurt offisjeel bie Italië, mear hef ne eegne regearige (regionale autonomie). == Geskiedenisse == [[Ofbeelding:CarthageMap.png|thumb|right|200px|t Kartaagse Riek]] Sardinië wör woarskienlik eerst bewoond duur de ''Nuragen'', dee at vanoet t Italiaanse [[Etrurië]] noar t eailaand ekömn warn. Dit was neet öarn offisjeeln naamn, mear ze wordt rechtevoort zu eneumd noar de bouwwoarke dee at ze achter hebt eloatn. n Aander verhaal is det t eerste volk vanof t [[Iberische skiereailaand]] via de Balejoarn op Sardinië is terechte kömn. Oawer dit volk is neet völle bekeand, umdet de veundstn dee at edoan zeent ook van latere volkern köant wean. Ne doarde meugelikheaid is det r n volk van zeepiraatn (de [[Shardana]] of ''Sherden'') hef ewoond en det doar n naamn Sardinië ook vandan keump; ze wördn zo roond 1180 [[v.Kr.]] duur [[Ramses III]] van [[Olle Egypte|Egypte]] versloan. De Egyptenaarn neumdn öar ook wal "de leu van de verre eailaandn", wal zol sloan op Sardinië, Korsika en de Balejoarn, wat angef det r toertieds al leu wondn. Wier aandern deankt det r leu vanoet [[Sardis]] in [[Turkieje]] op t eailaand terechte zeent ekömn. Zo um 1000 v.Kr. kömn de [[Fenisiërs]]. Dee stichtn n antal haawns op Sardinië, um zo öare haandelsweagn better te verdeadigen. t Gung de Fenisiërs vuur de weend, en ze hadn mear ruumte neudig, dus treukn ze noar t binnlaand. Det gung de oarsproonkelike inwonners wat te gek, en ze kömn in opstaand. Det wör in t lestn zo slim det de Fenisiërs in 509 v.Kr. hulpe vreugn van de [[Kartagen]]. Dee hadn al n groot riek, en Sardinië wör doar bie in eliewd (n Heuwdstad van Sardinië, [[Cagliari]], hef nog aait n bienaamn ''Kartago'' of ''Kartage''). Noa n [[Eerstn Puniesn Oorlog]], tusken de Kartagen en de [[Romeinse Riek|Romaann]], begunn Kartaagse huursoldoatn te klaagn det ze te weanig betaald hadn ekreegn, en begunn nen opstaand. De Romaann greepn öar kaans en vereuwerdn Sardinië en Korsika in 238 v.Kr. De romaann heuldn t doar zowat 700 oet, en oonderdrukn de oolde Sardiese kultuur en sproake, en dwungn t volk t [[Volks-Latien]] te sprekn. Toew at t Romaanse Riek n betjen op zien eande was, kömn de [[Vandalen|Vandaaln]] in 456 n.Kr. de dienst oetmaakn. Dit doerdn neet zo heel lange, want in 534 kömn doar de [[Byzantiense Riek|Byzantienn]] oawerhen oonder [[Justinianus I]]. n Antal Vandaaln gungn t op t eailaand woonn. Dit is oontdekt duurdet r spoern van Vandaals DNA bie wat Sardn an etröfn is. In t boarggebeed in t oostn van Sardinië was n keuninkriekn met n naamn [[Barbagië]], wat de Byzantienn dr nooit oonder kreegn. Van t 6e töt t 9e joarhoonderd was t onofhaankelik. Sardinië wör toew regeerd duur nen richter van de Byzantienn. [[Ofbeelding:Giudicati of Sardinia 1.svg|thumb|right|200px|De 4 deeln van Sardinië]] In t 8e joarhonderd kömn de [[Arabiern]] en [[Berbers]] noar Sardinië. Umdet dee Sisilië ook al hadn, was t vuur de Byzantienn knap lastig Sardinië te verdeadigen. n Richter verkloardn doarumme t eailaand onofhaankelik en verdeeldn t in 4 distriktn ([[Gallura]], [[Logudoro]], [[Arborea]], en [[Caralis]], zodet ieder deel zikzelf verdeadigen kon. Um 900 n.Kr. warn dit 4 ofzeunderlike keuninkriekskes ewördn, dee at t ene moal oonder [[Genoa]] völn, en t aandere moal oonder [[Pisa]]. In 1290 reup t städken [[Sassari]] zinne onofhaankelikheaid oet. In 1297 deuptn Paus [[Bonifatius VIII]] [[Jakob II van Aragon]] as ''Keuning van Korsika en Sardinië''. In 1323 begun t [[Keuninkriek van Aragon]] (in t hudige [[Spanje]]) met t vereuwern van Sardinië, met hulpe van t distrikt Arborea. Oeteaindelik in 1409 köm t hele eailaand oonder de Spaanse regearige, mear har wal ne eegne autonomie. In 1718 köm Sardinië in t behear van t [[Hoes van Savoie]], woerduur t [[Keuninkriek Sardinië]] heetn, woer ook aandere gebeedn in Italië bie heurdn, mear ze hadn nog wal regionale autonomie. Tiedns de [[Fraanske Revolutie]] in 1793 eeskn Sardinië det ze onofhaankelik wördn, as loon vuur t vechtn teegn de Fraanskn. Dee onofhaankelikheaid kreegn ze, mear toew at Fraankriek gin gevoar mear leawern, nöm keuning [[Koarel Albert]] t in [[1847]] wier oawer. In 1860 wör [[Viktorio Emanuel II]], keuning van Sardinië, keuning van Italië, noa at hee t hele gebeed veroawerd har. == Geografie == [[Ofbeelding:Sardinia topo.png|thumb|right|100px|Sardinië vanoet de ruumte met alle boargn]] [[Ofbeelding:Sardinia Provinces.png|thumb|right|200px|Proveensies van Sardinië noa 2006]] Sardinië is n eailaand met völle boargn en n vlak gedeelte bie de kustgebeedn. t Hef n [[Mediteraan klimaat]], wat inheult det r hete dreuge zommers, en meelde weenters beent. In de boargn is t wat natter en keulder, en dr vaalt mangs [[snee]]. Dr beent mear boargn as bos en vlakke gebeedn. Duur Sardinië loopt verskeaidene riviern, woervan n [[Tirsa]] met 151 km n lengstn is. Töt 2006 was t eailaand verdeeld in 4 proveensies: * [[Cagliari]] * [[Nuoro]] * [[Oristano]] * [[Sassari (proveensie)]] In 2006 kömn doar 8 proveensies bie met de verkiezings van n Presideant en de Röa: * [[Carbonia-Iglesias]] * [[Medio Campidano]] * [[Ogliastra]] * [[Olbia-Tempio]] == Kultuur == Sardinië steet in de Italiaanse [[Konstitusie]] as "ofzeunderlik volk". === Sproake === Vuur offisjele gebuurtenisn en op skooln wörd Italiaans esprökn. Mear t [[Sardies]] (''la Limba Sarda'') is de sproake van t volk. t Sardies heurt töt de [[Romaanse Sproaknfemilie]] (net as bv. Italiaans, Fraansk, [[Spaans]] en [[Romaans]]). t Wörd oonderverdeeld in 4 heufddialektn: * [[Logudorees]] * [[Kampidanees]] * [[Gallurees]] * [[Sassurees]] Dit hef te maakn met de 4 proveensies zoas dee al seend t Byzantiense Riek bekeand warn. t Sardies hef gin standaardsproake. As dr in t Sardies eskreewn mut wordn, gebuurt det meestieds in t Logudorees, umdet de leu veendt det det t "meest Sardies" is. t Logudorees "versardiest" ook de meeste leenwoardn (sprekt ze met Sardiese klaankn oet), terwiel aandere variaantn det neet doot. === Sport === De leu in Sardinië doot gearne [[Voetbal|voetbaln]], [[Dartn]] en [[Weendsorfn]]. t Eailaand hef 1 voetbalmanskap in de Italiaanse top-ofdelige. Völle Sardn geleuwt det t Dartn in Sardinië is oet eveundn in t 15e joarhonderd. Duurdet Korsika en Sardinië zo kort bie mekoar ligt, onsteet r tusken dee beaide eailaandn t [[venturi]]-effekt, woerbie de weend grote snelheedn anneamp. Doarumme is [[Porto Pollo]] in t noordn van Sardinië n beleefd weendsorfgebeed. == Ekonomie == Sardinië mut t vuural hebn van t [[Toerisme]], [[wien]] en kökntradisie. Aandere grote inkomstn komt van mienn, öllieverwoarking, informasietechnologie en dienstn. Dr beent verskeaidene [[goold]] en [[zilver]]mienn op t eailaand. == Vervoer/reaizn == Duur t hele eailaand loopt spoerlienn, mear dee zeent neet heel vlot. Völ toeristn nemt de ''trenino verde'', den at duur gebeedn geet woera'j met aander vervoer neet komn köant. Dit leawert mooie plaatjes op. == Demografie == De meeste leu wont in de grote steadn an de kust. t Binnlaand is dun bevolkt. Steadn met ne bevolking van mear as 50,000: {| class="wikitable" |- ! Plaatse ! Inwonners (2008 ong.) |- | [[Cagliari]] | 158,221 |- | [[Sassari]] | 128,850 |- | [[Quartu Sant'Elena]] | 70,959 |- | [[Olbia]] | 51,403 |- |} == Oetgoande verbeendiges == * [http://www.regione.sardegna.it/ Offisjele webstea van Sardinië in t Italiaans] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Sardinië| ]] satszbdfhktsmmygv8otkmqci24owfj 0 11659 290717 290716 2016-11-01T16:58:45Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Localització de les Illes Balears.png|thumb|right|300px|de Balejoarn]] De '''Balejoarn''' of '''Balejoarse Eailaandn''' lignt in de [[Middellaanse Zee|Midllaandse Zee]] en heurt bie [[Spanje]]. De heufdeailaandn beent [[Ibiza]], [[Formentera]], [[Majorka]] en [[Menorka]], woervan de leste twee de grötste zeent. Ze zeent ne autonome regio van Spanje, met as heuwdstad [[Palma]]. De twee heuwdsproakn zeent [[Spaans]] en [[Kattelaans|Katalaans]]. De Balejoarn zeent n beleewd oard vuur toeristn. t Gebeed hef ook nog 147 aandere eaileandkes, dee at allemoal onbewoond zeent en woervan dr nen hoop oonder [[natuurbehoold]] stoat. [[Kategorie:Begin]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Balejoarn| ]] rodtumw1bx5bt8ip9w4qkghgfdid92s 0 11660 263282 258721 2013-05-04T23:00:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Ne '''''webkroeper''''' (ok wal ''webspinne'' e-noemd) is 'n [[computerprogramma]] dat 't [[wealtwiede web]] op ne logische wieze doorbladert, as een soort [[robot]]. ''Kroepers'' maakt meestieds ne lokale kopie van de gevonden webzieden um disse later te können verwarken en indexeren veur bi-jveurbeeld [[zeukmachine]]s. De wieze woarop ze warkt is simpel: den kroeper begunt met ne lieste met [[Uniform Resource Locator|URL]]'s (oaver 't algemeen internet adressen) en bezöch disse ene veur ene, woarbi-j alle [[hyperlink]]s die in de bezochte zieden veurkomt aan de lieste van te bezeuken URL's too wodt eveugd. Op disse wieze kan 'n kroeper hoast alle openboare zieden op het internet langsgoan. Vake komt spiders met nen zekeren regelmoat langs om euren index actueel te hollen. Kroepers deent zich tijdens euren rondgang te gedraegen umdat ze webzieden sneller könt opvroagen en verwarken dan een echt mense dat kan. De meeste kroepers nemt de meuite um webzieden van ene [[webstee]] neet allemoal achter mekare op te vroagen maar disse oaver ne bepaalde tied te verdelen, um zo te veurkommen dat de webserver overbelast raakt. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Internet]] hoxl6ucu5wiegv1vgnuryxs0wdqrygh 0 11661 272146 263120 2013-12-11T01:53:43Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki Een '''reuriezer''' is nen kleinen [[leppel]] (Nederlaands: koffie- of theelepel). Van oarsprong had 't reuriezer 'n inhold geliek an 5 [[milliliter]] vloeistof. Een reuriezer wodden gebroekt um thee met te reuren. Teggenswoardig ok um bi-jveurbeeld suker deur den thee of koffie te reuren, of as d'r medicienen op-elost mot wodden. Het reuriezer, in ne aangepaste oetvoering, wödt in sommige laanden ook ebroekt als [[inholdsmoate]], bi-jveurbeeld in [[Recept (kokken)|recepten]]. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Kökken]] 6bnm8fj48jrcmoo2kexed60es0wvmk8 14 11663 261145 230958 2013-04-02T19:14:42Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 23 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q8574766]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Woenen]] [[Kategorie:Eten]] gloz31dmps8p56ofqevqa5sx9cbkc4u 0 11665 268605 263133 2013-07-22T05:49:15Z Erik Wannee 6635 > wikidata check wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Broom.jpg|thumb|Riesebessem ]] Ne '''riesebessem''' is 'n warktuug veur in de hoesholding, of um 't hoes, um zand en stof bi-j mekare te veagen. Vrogger wodden de bessems emaakt van kleine täkskes (riesholt) van den [[Birk|barkenboom]], dee um ne stelle ebonden wodden. Dee bessems liekt wat op de roe van Zwarten Piet, moar dan groter. == Nedersaksisch == Der wörd edacht dat et [[Tweante|Tweantse]] [[Riesn]] zienn naamn hef ekregen deur riesholt. Deur ne oaverheersende windrichting wiest de beume tussen Riesn en [[Hooltn]] met de riesn noar Riesn en met t holt noar Hooltn. Ne Tweantse [[zeespreuk|sprökke]] geet ook oaver n riesebessem: ''"Ik hoolde van kloarigheaid", zea t wief, en hee veagn met nen riesbessem de hoonderköttel van toafel.'' * [[Achterhooks]]: ''riesebessem'' * [[Drèents]]: ** ''riesbessem'' ([[Noordenvelds|KVD]], [[Midden-Drèents|MD]], [[Veenkelonioals|VK]], [[ZOZ]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]) ** ''rieze(n)bessem'' (hiel [[Drenthe]]) * [[Tweants]]: ''riesbessem'' [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Huushoolding]] h73hlna76kctda0zbp8bw4zo0b2qh44 0 11667 85217 2008-10-23T14:26:00Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Oldnzel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oldnzel]] 6ustr7yxyblrjdwnup14mptgufl9sr1 0 11668 85218 2008-10-23T14:26:31Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Oldnzel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oldnzel]] 6ustr7yxyblrjdwnup14mptgufl9sr1 0 11670 85260 2008-10-23T19:57:16Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kattelaans]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kattelaans]] 57mjsc1c0t98a7u34so1fydk7dqg0wa 0 11671 292239 289273 2016-12-12T15:53:01Z Wwikix 13678 /* Vandage */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hilgelo_Meddo.jpg|thumb|250px|Hilgelo in den winter]] In den [[Achterhook]], an de weg van [[Wenters]] noar [[Meddo]] lig t '''Hilgelo'''. t Is een natuurgebeed van 36 bunder groot, woarvan 18 bunder water is, en 6 bunder strand en ligweide. T Hilgelo wödt deur de Duutsers dee tr völle komt, ok wal as Meddosee an-eduud. ==Gescheedenisse== t Hilgelo is ontstoan as zandafgraving, in de joaren 1965-1975. Doarnoa is t meer en meer gebroekt veur recreatie. Deurdat de zandafgravingen nog deurgoat, wödt t gedeelte water nog altied groter. ==Vandage== t Hilgelo hef ne belangrieke recreatieve functie: meer as 140.000 bezeukers per joar komt dr um te zwemmen, in de zunne te liggen, of vermaakt zich op de campings in de buurte. Dr bunt waterfietsen, surfplanken, kano's enzowieter te huur. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Toerisme]] [[Kategorie:Meer in Nederlaand]] [[Kategorie:Natuurgebied in Gelderlaand]] [[Kategorie:Woater in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] [[Kategorie:Wenters]] jeiz3ftysa5e9au8tai8nnxrs60rt1x 0 11672 279188 275083 2015-03-27T16:43:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Posaune.gif|thumb|right|300px|Skoeftrompet]] Ne '''trombone''', (mangs fout '''skoeftrompet''' of '''skoeftrombone''' neumd) is n [[muziekinstremeant]] wat töt de [[kopper]]ne [[bloasinstrumeant]]n ereknd wörd. t geluud keump van t triln van de lipn van de spöller (de [[embouchure]], ook wal ''lipspanning''), wat wörd verstoarkt in de buuzn van t instrumeant. n Spöller kan verskilnde toonheugtes maakn duur lipspannige an te pasn en te skoewn met t skoefgedeelte (de ''coulisse''). Duur ne oet te skoewn wördt n buis länger en doarduur n toon leger. t Woard ''trombone'' keump van t [[Italiaans]]e "tromba", wat [[trompet]] beteeknt, en t [[suffix|achtervoogsel]] "one", wat ''groot'' beteeknt. Ne trombone is dus nen grootn trompet. {| class="wikitable" style="margin-left: 1em; caption: stuff; margin-left: 0; float: left" |+ <big>'''Trombonebeskriewige'''</big> | [[Bestaand:Trombone-2.svg|120 px]] || # stemböagke # teegngewicht # moondstuk # skoefslot # beker # stootrubber # spiejklepke # coulisse (heuwdskoef) # tweede skoefstut # earste skoefstut # bevestigingsskroewe |} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] daq88vsvp5rcsg04phma93oumc2cl4e 0 11673 85328 2008-10-24T12:16:13Z 87.195.82.223 deurverwiezing naor [[Meziek]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[meziek]] deahngvqawdaurhyovfbkpy3bxbbfct 0 11676 262706 258827 2013-05-04T19:53:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Image:Caribicbauch02.jpg|right|thumb| Veurbeeld van ne boekspieker]] De '''boekspieker''' is n soort [[piercing]], gebroekeleker bi-j vrouwleu als bi-j mansleu, woarbi-j de hoed rondum den [[Modderputjen|navvel]] deurboord wödt en veurzeen van n sieroad. Afhankelek van hoovölle hoed dr deurboord mot wodden kan de piercing vlot genaezen, zoas bi-j n [[oorpiercing]], of t genös meer as n oppervlakte piercing, met meer risico op afstötting deur het lichaam en ne langere genaezingstied. t Genaezingsproces van de piercing kan zwoarder emaakt wodden deur irritatie en skaa vereurzaakt deur [[klaere]], veural deur boksebanden of strakke klaere, of deur de plaatse van de piercing ten opzichte van de [[taille]]. In de meeste gevallen wödt neet echt den navvel deurboord, moar de hoed boaven den navvel. ==Sieröä== De meeste soorten staaf- of ringsieröä könt as boekspieker edragen wodden, al wödt r meestal n [[ring|ringesken]] eplaatst totdat de piercing helemoal genezen is. Dr is ne grote hoeveelheid sieröä beskikboar veur den navvel, meestieds met kostboare sieröä of steentjes. ==Gescheedenisse en kultuur== De boekspieker is nen hedendaagsen vorm van piercing, dr bunt gin bewieze dat in de gescheedenisse navvels epiercet wodden. Dr bunt echter wal bewieze dat navvels versierd wodden, veur [[ritueel|rituele]] en ok veur [[Esthetica|esthetische]] doelenden. [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Jongerenkultuur]] [[Kategorie:Sieraod]] bi9cdrcg1v3lqvw5uxt5vmdoeu1dzzp 0 11677 291697 291568 2016-11-09T15:27:21Z Wwikix 13678 /* Treinen */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Stationwinterswijkvoorkant.JPG|thumb|250px]] '''Station Wenters''' is n [[spoorwegstation]] in het [[Gelderlaand|Gelderse]] [[Wenters]] aan de spoorlienen Wenters – [[Station Zutfent|Zutfent]] en Wenters – [[Station Zevenaar|Zevenaar]] – [[Station Arnem|Arnem]]. T station wodden e-opend op 24 juni [[1878]]. Wenters was vrogger een belangriek spoorwegknooppunt, met spoorlienen in vief richtingen. Met name het gooderenvervoer van en noar Duutsland was zeer belangriek veur de in de negentiende eeuw op-ekommen [[Jan Willink|textielindustrie]] in [[Tweante]] en den [[Achterhook]]. Noast de nog bestoande lienen noar [[Spoorliene Wenters - Zevenaar|Zevenaar]] en [[Spoorliene Zutfent - Gelsenkirchen-Bismarck|Zutfent]] waarn dr vrogger ook grensoverschriedende lienen noar de Duutse plaatsn [[Spoorliene Wenters - Bokelt|Bokelt]] en [[Spoorliene Zutfent - Gelsenkirchen-Bismarck|Borken]] en de lokaalspoorweg van de [[Geldersch-Overijsselsche Lokaalspoorweg-Maatschappij|GOLS]] naar [[Spoorliene Wenters - Nee|Nee]] en wieters naar [[Spoorliene Deutinchem - Hengel GOLS|Hengel]], [[Spoorliene Boekel - Oldnza EO|Eanke]] en [[Spoorliene Nee - Heldern|Heldern]]. Het huudige station Wenters was eleagen aan de liene van de [[Nederlandsch-Westfaalsche Spoorweg-Maatschappij]] (NWS) van Zutfentvia Wenters noar [[Borken (stad)|Borken]] - [[Gelsenkirchen]] en [[Bokelt]]. An de zuudziede bevond zich t [[Station Wenters GOLS|''kleine station'']] veur de lienen van de GOLS. Noa de sluuting van de meeste GOLS-lienen voor persoonnvervoer in [[1937]] gingn de reizigerstreinen op de GOLS-liene Wenters - Zevenaar van en noar het ''grote station'' rijden. Noa de sluuting van lienen en t wegvalln van het gooderenvervoer nam t belang van t station stark af. Het bi-jzunder grote stationsgebouw getuugt nog van de vroggere drokken. Teggenswoordig hef station Wenters nog moar een [[Perron (platform)|perron]], direct grenzend an t stationsgebouw. Veur ne ni-je bestemming van t grote spooremplacement buntn anno [[2008]] verskeidene plannen ontwikkeld. ==Treinen== Van en noar Wenters riedt elk half uur de volgende treinen van [[Arriva]], disse treindiensten sluut in Wenters op mekare an: *Spoor 1a: [[Stoptrein]] Winters – [[Station Zutfent|Zutfent]] *Spoor 1b: Stoptrein Wenters – [[Station Doetinchem|Doetinchem]] – [[Station Zevenaar|Zevenaar]] – [[Station Arnem|Arnem]] [[Kategorie:Spoorwegstation in Gelderlaand]] [[Kategorie:Wenters]] 8tg5fqdnqcdxt06cnu04qr6j04ojq4q 0 11684 293819 275420 2017-08-29T05:46:24Z Joergens.mi 15900 wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Helge Schneider | ofbeelding = Helge Schneider (ZMF 2017) jm37871.jpg | umschrieving = | geboren = 30 augustus 1955 | sturven = | laand = [[Duutslaand]] | spraoke = [[Duuts]] | genre = [[Jazz]] | webstee = }} '''Helge Schneider''' ([[30 augustus]] [[1955]] in [[Mölm]] an de [[Roer]]) is nen [[Duutslaand|Duutsen]] [[vermaker]], [[jazz|jazzmuzikaant]], [[schriever|skriewer]], [[film (cinematografie)|film]] en [[Theater (keunstvorm)|theaterskriewer]] en [[acteur|akteur]]. Doarbie bespölt he verskeaidene instrumeantn, zo as n [[piano]], [[Hammond-orgel|Hammondörgel]], [[gitaar]], [[ukelele|joekelille]], [[drums]], [[trekzak]], [[trompet]], en nog n antal mear. ==Leawn== ===Keenderjoarn en jeugnd=== Helge Schneider wör in augustus 1955 geboorn in Mölm an de Roer, woer as he nog aait wont. Zin woarkn zeent nauw verbeundn met zinne geboortestea. Toew as he 5 joar oold was, wör zin taleant vuur t pianospöln dudelik, en op zin 12den begun he met [[cello]]spöln. In dee joarn leut he ook al dudelik moarkn wat he later wean wol; hee wol "Op t podium stoan, clown wean en muziek maakn". In de beginjoarn van t vuurtgezet oonderwies was he ne gode learling. Mear later verlöar he de interesse, en wör zodöanig "met begrip van beaide kaantn" van skoole steurd en begun ne studie as bouwteekner. Later neumdn hee det as groond vuur zin jeugdig drugsgebroek. In 1972 begun he noa n tooloatingstest vuur muzikaal hoogbegaafden an n pianostudie an t [[konservatorium]] van [[Doesborg]]. Hee breuk den vuurtieds of, umdet he gin wille beleawdn an t "bloots oet n kop learn van nootn". Hee har völle mear wille an Jazz. Bie völle [[Jam sessions]] sprung he bievuurbeeld bie [[George Maycock]] bie. Doarnoa probeerdn he op verskeaidene maneern zien geeld te verdeenn: [[hovenier]], [[deerverzorger]] en [[meubelmaker]]. In disse joarn zat he in zinne vrieje tied völle in t kafee van [[Eduscho]], woer as he dan leu kiekn dee. Hee preantn zik dan de beweagingn en kuiermaneern in. t Meuiste veund he oolde kearlkes, umdet dee ondaanks öare völle onvolmaaktheedn toch aait ne bepoalde stoatus oawer zik hadn. Disse "oppaas" wördn zin vuurbeeld, en in völle van zinne muziek kleenkt he dan ook as n oold poesterig kearlken. In völle kuiervroagns neumdn hee disn tied zinne "Eduscho-studie". ===Woark as keunstndriewer=== In 1977 begun he met verskeaidene bands op te treadn, woereunter ook zinne eegne bands (Schneider/Weiss Duo aka El Snyder & Charly McWhite, Helge Schneider Trio) en as studiomuzikaant, woerbie at hee oonder mear [[stommen film|stomme films]] dee begeleaidn, en as akteur. In 1982 wör zin eersten dochter geboorn. van 1985 töt 1991 dee hee met in verskeaidene tellevisiepogrammaas. Hier ontwikkeldn hee zin eegnen stiel, den at t beste te beskriewn is as Antikomiek, den at besteet oet keenderachtigen onzin en nen miks van banale en anspreknde dinge. {{DEFAULTSORT:Schneider, Helge}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Zanger]] [[Kategorie: Schriever]] 7lxc02l2e9achqfqlg9wd1bdotqg96s 0 11686 264823 258565 2013-05-06T21:54:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Digitalis Purpurea.jpg|thumb|250px|Vingerhoedskruud]] '''Vingerhoedskruud''' ([[Latien]]: ''Digitalis purpurea'') is een [[tweejaorige plaante]] dee vake in [[tune|siertunen]] gebruuk wonnen. De witbloemige variant ''Digitalis purpurea'' 'Alba' hef op de Nederlaanse Rooie lieste van plaanten estaon. ==Botanische beschrieving== Vingerhoedskruud wonnen dartig tot hondervuuftig centimeter groot. De plaante hef eironde tot lancetvormige [[blaojen]], dee an de onderzied gries behaord bin. Op de [[stengel]] en bloemstelen zitten korte, zachte haoren. Vingerhoedskruud bleuit van [[mei]] tot [[oktober]] mit meestentieds donkerrood evlekken [[bloeme]]n. Der bin dreje kleuren: donkerrood (hardroze), lochpaors en wit. Um de rooie vlekke zit een witte raand. De witbleuiende plaanten wonnen soms as een amparte soorte ezien. De [[bloemkrone]] is vier tot vuuf centimeter lange. De [[hommels]] mutten in de bloemkrone krupen um bie de [[nectar]] te kunnen koemen, mar soms wonnen der een gaotjen in de bloemkrone ebeten um zo bie de nectar te kunnen. Een plaante kan meer as negentig bloemen hemmen en duzenden [[zaod (plaante)|zaod]]jes. ==Ho as 't deruutziet== De plaante kump verbreid over 't hele laand veur in de [[bos]]sen, op plekken in de bos mit schaoduw, waor de bomen ekap bin en waor de grond los-emaak is. Of 't um wilde of verwilderde tuunplaanten geet is eigenlijks neet vas te stellen. In [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] en de [[Achterhoek]] zo-j de wilde plaante nog kunnen vienen. In de aandere gebiejen van Nederlaand koemen dan verwilderde plaanten veur. ==Ondersoorten== Der bin dreje ondersoorten: *''Digitalis purpurea'' subsp. ''purpurea'' – grootste gedeelte van Europa *''Digitalis purpurea'' subsp. ''heywoodii'' – Iberisch Schiereilaand *''Digitalis purpurea'' subsp. ''mariana'' – Iberisch Schiereilaand ==Gebruuk== ===Medisch=== De plaante bevat de [[glycoside]]n: [[digoxine]], [[gitoxine]] en [[gitaline]]<ref>Furlenmeier, M. (1978) ''De wonderlijke wereld der geneeskruiden.'' Antwerpen/Amsterdam: Uitgeverij C. de Vries-Brouwers p.v.b.a. ISBN 9061741432</ref> en is iezig giftig. Digoxine zit in de blaojen van tweejaorige plaanten en wonnen gebruuk bie de behaandeling van bepaolde hartritmestoornissen ([[atriumfibrilleren]]) en (alsmar minder) bie de behaandeling van [[hartfaolen]]. Disse toepassing is veur 't eers beschreven deur de Engelse dokter [[William Withering]] uut [[Birmingham]], hij zag dat bepaolde krujenmengsels van een krujengenezeres uut de buurte iezig goed warken bie hartfaolen mit slim oedeem van de benen. Hij ontdekken welk kruud 't beste warkende bestanddeel in 't mengsel was en broch disse beviending uut in [[1785]]. Symptomen van vingerhoedskruudvergiftiging bin een lege polsslag, misselijkheid, spiejen, en ongecoördineren samentrekkingen van verschillende delen van 't hart, dat uuteindelijk leit tot hartstilstaand en de dood. ===Heksenkruud=== De plaante wonnen erekend tot de zogenaamde heksekrujen, umdat ze gebruuk wönnen in heksezalven. ==Ofbeeldingen== <gallery> Ofbeelding:Digitalis purpurea alba 270604.jpg|''Digitalis purpurea'' 'Alba' Ofbeelding:Digitalis purpurea4.jpg|Vingerhoedskruud Ofbeelding:Digitalis-stora hultrum.sweden-25.jpg Ofbeelding:Digitalis purpurea8.jpg </gallery> ==[[Nedersaksisch]]== *[[Veluws]]: **''vingerhoedskruud'' **''vingerhoed'' ([[Waopenvelde]], [[Vaossen]]) **''vingerhoeden'' ([[Heerde]], [[Une]]) **''pupekoppen'' ([[Putten]], [[Voorthuzen]], [[Nunspeet]]) **''pupekop'' ([[Armelo]], [[Garder]]) **''pupekruud'' ([[Garder]]) **''gifpötjes'' ([[Elburg]]) *'''Overig:''' [http://www.meertens.nl/pland/woordenboekartikel.php?term=Vingerhoedskruid opzeuken] ==Rifferenties== <references /> ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&id=1528&menuentry=soorten Vingerhoedskruud op SoortenBank.nl] {{Commons|Digitalis purpurea}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaante]] lro6ct70vp8suw2go6twtbw2jis1021 0 11689 278924 278923 2015-03-27T15:28:29Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Map of Louisiana and USA highlighting Orleans Parish.png|thumb|right|200px|Kaarte van Louisiana met Niej-Orleans in t rood]] '''Niej-Orleans''' ([[Engels]]: ''New Orleans'') is de grötste stad van de stoat [[Louisiana]], in t zuudn van de [[Amerika|VSA]]. t Lig an wearskaantn van de [[Mississippirivier]]. De gemeante Niej-Orleans is eawn groot as n gelieknamigen [[parochie]]. De stad is neumd noar [[Philippe II Groaf van Orleans]], Regeant van [[Fraankriek]] en t is ene van de euldste steadn in de Verenigde Stoatn. Wieters steet de stad bekeand um de verskeaidnheaid van kultuurn en sproakn, kökntradisies, bouwkeunst en muziekstieln dee at der te veendn beent (vuural as de ontstoansplaatse van [[Jazz]]) en de verskeaidene joarlikse festivals dee at der beent, zoo as t [[Mardi Gras]] en t [[Niej-Orleans Jazz & Oarfgood Festival]]. Niej-Orleans wördt vake de "meest biezeundere" stad van Amerika neumd. == Geskiedenisse == === Begin en t 19e joarhonderd === La Nouvelle-Orleans (Niej-Orleans in t Fraansk) wör sticht op [[7 Mei]] [[1718]] duur t [[French Mississippi Company|Fraanske Mississippibedrief]]. t Wör eneumd noar Philippe II, Groaf van Orleans, den at toertieds regeant was oawer Fraankriek en den at zinn naamn te daankn har an n Fraanskn stad [[Orleans]]. De Fraanske kolonie wör oawer enömn duur de [[Spanje|Spanjaardn]] in t [[Verdrag van Paries]] ([[1763]]) en bleef oonder Spaans behear töt an [[1801]], toew at t wier oonder Fraansk beweend köm. t Meeste van de bouwkeunst van de Vieux Carré (t Fraanske Kwarteer) keump oet de Spaanse tied. [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] verkochn n heeln stoat Louisiana in [[1803]] an de [[Amerika|Verenigde Staatn]] en dit steet nog aait bekeand as de [[Anskaf van Louisiana]]. De stad gröaidn vlot duur toostroom van [[Amerika]]ann, Fraanskn en Fraanske [[kreooln]]. Boetn de stad warn grote suker- en katoenveeldn, dee at duur slaawn bewoarkt wördn. De [[Haïtaanse revolusie]] van 1804 zorgn vuur n tweedn reppubliek in t westerlik halfroond en n eerstn den at duur zwartn regeard wör. Leu dee at vluchtn mosn (blaankn en gekluurdn, ook wal ''affranchis'' neumd) kömn massaal in Niej-Orleans an, en dee namn öare slaawn met. Terwiel at Bestuursman Claiborne zovölle meigelik zwarte leu probeerdn boetn te hooldn, woln de Fraanske kreooln t antal Fraansksprekkers verheugn. Umdet al mear vluchtelingn too eloatn wördn, kömn leu dee at eerst noar [[Kuba]] emiggreerd warn ook op Niej-Orleans an. Zowat 90 perseant van de immigraantn köm direkt noar Niej-Orleans. De toostroom van 1809 brachn 2731 blaankn, 3102 vrieje zwarte leu, en 3226 vluchteling-slaawn, woerduur t antal leu det Fraansk dee verdubbeldn. Dreejnzestig inwonners van Crescent city warn zwart. In n Oorlog van [[1812]] zeundn de [[Groot-Brittannie|Britn]] n leager um de stad te vereuwern. De Britn wörn dik versloagn duur de Amerikaann, duur leaidige van [[Sir edward Pakenham]], in de [[Slag um Niej-Orleans]] van [[8 januaori|8 jannuwoari]] [[1815]]. Niej-Orleans har ne grote rolle in de slaawnhaandel. De haawn transporteerdn nen machtigen hoop goodern en slaawn de Mississippi-rivier op en deedn haandeln met de aandere stoatn. Oonderwiel har Niej-Orleans de grötste groep vrieje gekluurde leu in t Zuudn, dee at vake good oonderweezn warn en zelf laand harn. t Inwonnertal verdubbeldn gedoernde de joarn 1830, en zo um de joarn 1840 was Niej-Orleans de riekste en doarde-grötste stad wat inwonnertal angeet. t har de grötste slaawnmoarkt en verdeendn doar dik an. De Verenigde Staatn harn Niej-Orleans al vlot in n [[Amerikaansn Börgeroorlog]] te pakn, en spoardn de stad, aanders as aandere steadn. === 20e Joarhonderd === In t 20e joarhonderd was Niej-Orleans ne grote vuuroetgoande stad met as grötste onwikkeling t dreugleggingsstelsel van bouwtechnikus en oetveender [[A. Baldwin Wood]]. Doarvuur mos Niej-Orleans aait op heuger geleagn steans bouwn, mear duur Wood zin poompnstelsel kon Niej-Orleans non ook op legere groond terechte. Oawer t hele joarhonderd daaldn n boadm naar vlot duur natuurlike woarking en meanselik toodoon, woerduur n groot deel van Niej-Orleans verskeaidene meters oonder de zeespegel köm te lign. Niej-Orleans kon aait al wal makkelik oawerstroomn, mear pas in t 20e joarhonderd begunn de gelearde leu dr oawer noa te deankn. In 1965 köm dr [[Orkaan Betsy]] oawerhen, den at verskeaidene leu umbracht, terwiel t grötste gedeelte van Niej-Orleans gewoon dreuge bleef. Ne oawerstroming duur völle reagn in 1995 lea n zwakheaid van t poompnstelsel bloot. Seend dee tied is Niej-Orleans gangs um t spul wier op de riege te kriegn en n krach van t stelsel te verbettern. gedoernde dit joarhonderd gung Niej-Orleans stöadig achteroet op ekonomies vlak in vergelieking met aandere niejere zudelike haawnsteadn zo as Houston en Atlanta. Terwiel at de haawn nog aait eawn belangriek bleef, gungn dr völle baann verlöarn duur alektroniserige van t systeem en t gebroek van grote containers. t fabrieksleawn wör doarduur ook meender. De belangriekste welle van inkomstn wör t toerisme. Slecht oonderwies en n toonemnd misdriefantal wör al slimmer in de latere joarn van dit joarhonderd. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stad in de Verenigde Stoaten]] peoy2jvt1iesb4wc10b159lx5c4wez8 14 11690 290643 290209 2016-11-01T15:57:35Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Hier zee'j n oawerzicht van alle steadn oet de Verenigde Stoatn van Amerika {{Commonscat|Populated places in the United States}} [[Kategorie:Plaose naor laand|Vsa]] [[Kategorie:Geografie van de Verenigde Stoatn van Amerika]] nptz8672821uxoofhczsrgtsrmdjy1c 0 11691 279709 85716 2015-03-29T20:53:47Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Niej-Orleans]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Niej-Orleans]] 0hgjac53vdd47t9yplocfdx0r8ilocu 0 11692 267775 267662 2013-05-14T11:53:26Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q13135268]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki t ''Dialexicon Twents'' is n digitaal vertaalweurdnbook [[Tweants]]-Nederlaands / [[Nederlaands]]-Tweants. De samensteller is [[Goaitsen van der Vliet]]. t Weurdnbook geet oet van die zien [[Standaard Schriefwieze]] vuur t Tweants. t Deel Tweants-Nederlaands, met oonderwiel meer as 40.000 trefweurde en 20.000 oetdrukkingn, is vuur niks van t Internet te haaln.<ref>[http://members.home.nl/dialexicon/index.htm Webstee van t Dialexicon Twents]</ref> ==Rifferenties== <references /> [[Kategorie:Tweants]] [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je]] bs33u3togj1oqkghrm2j1btemn68t9m 0 11693 258658 136404 2013-03-11T11:56:03Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1221143]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Dr beent in Neerlaand meardere plaatsn dee at '''Stokkum''' heett: *[[Stokkum (Hof van Tweante)]] (Noaberskop bie t [[Tweante|Tweantse]] döarpken [[Maarkel]]) *[[Stökkum]] (In de [[Achterhook]]se gemeante [[Montferlaand]]) {{dv}} fz7552stjudezbcfq4pedxsd1xfphs4 0 11696 271272 271268 2013-11-20T14:34:10Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De '''twintigmiljoendreum''' is een term daoras de historicus [[Frank Löwik]] mit verwis naor een denkbield van partie lu die as in de jaoren vieftig en begun jaoren zestig mitdeuden an wat ze now wal de '[[Nedersaksische Beweging]]' nuumt. Dit denkbield höld in det doedertied twintig miljoen mèensen, 'van de [[Veluwe]] töt [[Sleeswiek-Holstien]]', een vörm van 't [[Nedersaksisch]] (in Duutslaand '[[Platduuts]]' enuumd) praotten en det zi'j hierdeur, en deur heur mandielige cultuur en lèvensholding, een ienheid zolden kunnen vörmen. Dizze ienheid weur veural ezöcht in pogings umme 't Nedersaksisch ni'j lèven in te poesten en contacten te leggen maank Nedersaksische skrievers en praoters in de verskillende Nedersaksischtalige regio's in Nederlaand en Noord-Duutslaand. Critici van de denkwieze achter de twintigmiljoendreum wezen onder aandere op de minne nao-oorlogse verstaandholding maank Nederlaanders en Duutsers. Zo mienden de taalkundige [[Gesinus Gerhardus Kloeke|G.G. Kloeke]] van de Nedersaksische taalstrieder [[Arnold Rakers]]: '' 'hij is altijd idealist geweest, begreep de oorlog evenmin als hij nu de daaruit ontstane haat begrijpt.' ==Bron== *F.G.W. Löwik (2003). [http://dissertations.ub.rug.nl/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/ ''De Twentse Beweging : strijd voor modersproake en eigenheid''] (dissertaosie). Grunning: Rieksuniversiteit Grunning {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] s9pxtl3e9d6kc85qe2ob2inyxbkz2m5 0 11697 85803 2008-10-29T17:15:20Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Sleeswiek-Holstain]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sleeswiek-Holstain]] 5s0ghx27o9yl1fdmf2tfgnhnmcbkz95 0 11698 85804 2008-10-29T17:15:50Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Twintigmiljoendreum]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Twintigmiljoendreum]] e5xsy9q5cyvhuaqdxqi9koxqhbvfvkd 0 11699 85805 2008-10-29T17:16:08Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Twintigmiljoendreum]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Twintigmiljoendreum]] e5xsy9q5cyvhuaqdxqi9koxqhbvfvkd 0 11700 85806 2008-10-29T17:16:23Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Twintigmiljoendreum]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Twintigmiljoendreum]] e5xsy9q5cyvhuaqdxqi9koxqhbvfvkd 0 11701 85816 2008-10-29T17:54:58Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Twintigmiljoendreum]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Twintigmiljoendreum]] e5xsy9q5cyvhuaqdxqi9koxqhbvfvkd 0 11702 85817 2008-10-29T17:55:55Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Twintigmiljoendreum]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Twintigmiljoendreum]] e5xsy9q5cyvhuaqdxqi9koxqhbvfvkd 0 11703 85818 2008-10-29T17:56:08Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Twintigmiljoendreum]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Twintigmiljoendreum]] e5xsy9q5cyvhuaqdxqi9koxqhbvfvkd 0 11704 85819 2008-10-29T17:56:22Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Twintigmiljoendreum]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Twintigmiljoendreum]] e5xsy9q5cyvhuaqdxqi9koxqhbvfvkd 0 11705 264115 258729 2013-05-06T16:14:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Franciscus Gerhardus Hieronymus (Frank) Löwik''' ([[Almelo]], [[30 september]] [[1956]] - [[Liwwadden (stad)|Leeuwarden]], [[23 februari]] [[2009]]) was een [[Twente|Twèentse]] historicus en skriever die as hum onder aandere gaanks höld mit de bestudering van 't Twèentse [[regionaolisme]]. == Skrieveri'je oaver 't Twèentse regionaolisme == Löwik studeerden geskiedenis en Duuts an de [[Rieksuniversiteit Grunnen|Rieksuniversiteit Grönning]] (RUG) en was docent geskiedenis en maotskoppi'jlere an een skoelengemienskop in [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]]. In 2003 promoveerden hi'j an 't [[Nedersaksisch Instituut]] van de Faculteit der Letteren van de RUG mit 't proefskrift ''De Twentse Beweging : strijd voor modersproake en eigenheid''. In dit wark, as handelsuutgave uutebrocht deur 't [[Van Deinse Instituut]], beskrif e 't Twèentse regionaolisme vanof de [[Romantiek]]: de gruiende andacht veur de eigen bouwkuunst, gebruken, spraoke, media enzowieder. Hi'j beskrif ok de verholding van dit regionaolisme töt '[[Nedersaksische Beweging|de groot-Nedersaksische gedachte]]' van de jaoren vieftig, en pleit veur een hogere erkennige van 't [[Nedersaksisch]] middels diel III van 't [[Europees Haandvest veur regionaole talen of talen van minderheden]]. Löwik zag een gruiend antal 'complementaire' 'regionaolistische initiatieven'. Hi'j pleitten ok veur Twèents taalbeleid, umdet e 't gebruuk en de kwaliteit van de streektaal 'dudelijk' umdale zag gaon. == De Nieje Tied en literaire skrieveri'je == In 1993 brocht Löwik de bundel ''Op n biester (Niejmoodse schetsn in t Almeloos)'' uut bi'j De Oare útjouwerij in [[Eanske]]. Mit de eigenaor van dizze uutgeveri'je, [[Goaitsen van der Vliet]], perbeerden Löwik 't [[Tweants|Twèents]] an te fietern as skrief- en [[cultuurtaal]]. De beiden richtten een jaor later ''[[De Nieje Tied]]'' op, een literair-cultureel tiedskrift in 't Twèents en naobernde Nedersaksische taalvariaanten. Dit tiedskrift wil ni'jmòeds wèden, in oaverienstemming mit Löwik zien kiek det 't heersende conservatisme 'in smaakbeleving, vorm en thematiek' in de Twèentse skrieveri'je hef eleid töt 't idee det 't Twèents wat van vrogger is en niet sexy wèden kan. In 1997 kwammen Löwik en Van der Vliet mit heur [[Asterix den Galliër|Asterix]]-vertaling ''Ne gesjichte van Asterix den Galliër'' (Eanske, De Oare útjouwerij). In 2007 kwaamp bi'j dizze uutgeveri'je een bundel vertellegies en columns van Löwik uut onder de titel ''Flantuutn (verhaaln en kaanttekstn)''. Dizze vertellegies en columns harren eerder in ''De Nieje Tied'' en ''De Roskam'' estaone. == Bronnen == * [http://dissertations.ub.rug.nl/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/ Löwik zien proefskrift ''De Twentse Beweging : strijd voor modersproake en eigenheid'' (Rieksuniversiteit Grönning, 2003)] * [http://www.rug.nl/corporate/nieuws/archief/archief2003/061_00 Twentse taal en cultuur in modern jasje: Geschiedschrijving over het Twentse regionalisme (Rieksuniversiteit Grönning)] * [http://www.frieschdagblad.nl/index.asp?artID=13255 't ''Friesch Dagblad'' oaver Löwik zien proefskrift en de streektaal] * [http://members.home.nl/dou/opb.htm De Oare útjouwerij oaver Löwik zien vertellegiesbundel ''Op n biester''] * [http://members.home.nl/dou/adg.htm De Oare útjouwerij oaver de Asterix-vertaling ''Ne gesjichte van Asterix den Galliër''] * [http://members.home.nl/dou/fla.htm De Oare útjouwerij oaver Löwik zien vertellegiesbundel ''Flantuutn''] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Lowik, Frank}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Tukker]] [[Kategorie:Schriever in t Tweants]] d8z0lvk7kzncveyk4a3noflp5m4eelb 0 11706 212000 195349 2011-10-29T21:35:36Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen]] 3h6g1jo0kbdtnf96sjtq24o9oisgvob 0 11707 85833 2008-10-29T20:11:19Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Nedersaksische Beweging]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische Beweging]] 31z955p2byrlzvrs7mdvpwkb80henq8 0 11708 85839 2008-10-29T20:28:41Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Frank Löwik]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Frank Löwik]] odhilnj3t829x9tp6kddce0kan3itll 0 11709 85840 2008-10-29T20:29:13Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Frank Löwik]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Frank Löwik]] odhilnj3t829x9tp6kddce0kan3itll 0 11719 292385 292374 2016-12-15T09:35:30Z Wwikix 13678 - wikitext text/x-wiki '''Afrikaans-Amerikaans''', of '''Afro-Amerikaans''' ([[Engels]]: ''African-American'') is n naamn den at meesttieds verwis noar zwarte leu oet [[Amerika]] dee at ofstamt van [[Afrika]]anse slaawn dee at töt an de [[slaweriejeofskaffing]] van [[18 december]] [[1865]] noar Amerika deporteerd zeent, um doar op verskeaidene maneern vuur de blaankn te woarkn. Wieters kan t te maakn hebn met verskeaidene gebroekn (bepoalde oeterings van kultuur, muziek en sproakwieze) of vuurwoarpn dee at met disse leu met zeent ekömn. == Afrikaans-Amerikaansn in t niejs == Op [[4 november]] [[2008]] wör vuur t eerst in de geskiedenisse nen Afro-Amerikaan [[presideant]] van [[Amerika]]. [[Barack Obama]] is n 44sten presideant van Amerika, en zal vuur 4 joar n belangriek man wean op t wearldtoneel. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Kultuur]] [[Kategorie:Term]] 0zhht9pef0dc05v9lb5fuoda04n6m2r 0 11720 111587 85971 2009-07-11T00:37:33Z Xqbot 2328 Bot: Dubbelte Wiederleiden rutmakt wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Tweantsen taalwiezer]] js0bqcw204c6q2y2hrssxh7s4ctrk7m 0 11721 111588 85972 2009-07-11T00:37:52Z Xqbot 2328 Bot: Dubbelte Wiederleiden rutmakt wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Tweantsen taalwiezer]] js0bqcw204c6q2y2hrssxh7s4ctrk7m 0 11722 111589 85973 2009-07-11T00:38:12Z Xqbot 2328 Bot: Dubbelte Wiederleiden rutmakt wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Tweantsen taalwiezer]] js0bqcw204c6q2y2hrssxh7s4ctrk7m 0 11723 111590 85974 2009-07-11T00:38:32Z Xqbot 2328 Bot: Dubbelte Wiederleiden rutmakt wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Tweantsen taalwiezer]] js0bqcw204c6q2y2hrssxh7s4ctrk7m 6 11725 181711 181588 2011-02-28T17:09:09Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Wikipedie:Gin Kattegerie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Muziek]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Leedn van de Blue Stars drum & bugle Corps van 2006 repeteert op n sportveeld. De Leaidige kik t van böawn an. == Licentie == {{GFDL}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Muziek]] 9znvnqv089uizgg7v527d9jckyics1x 0 11730 293411 288689 2017-07-03T04:56:28Z DARIO SEVERI 10118 Updade inf. from wiki (en) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:DEU Ahaus COA.svg|thumb|upright=0.5|Woapen van Ahaus]] '''Ahoes''' ([[Duuts]]: ''Ahaus''; [[Platduuts]]: ''Ausen'') is ne [[Duutslaand|Duutse]] [[stad (woonstee)|stad]] in de [[dailstoat|deelstaat]] [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfaaln]] in t district (Kreis) [[Borken (district)|Borken]]. ==Geografie== De stad hef 39277 inwonners (2015), en ligt in de grensstreke met Nederland, ten oosten van [[Eibarge]], en zuudoostelek van [[Hoksebarge]] Ze umvat de volgende plaatsen: * Ahaus * [[Alstea|Oolstea]] * [[Graes]] * [[Ahaus-Ottenstein|Ottenstein]] * [[Wessum]] * [[Wüllen (Ahaus)|Wüllen]] ==Nedersaksies== *[[Tweants]]: ''Oahoes'' *[[Grunnegs]]: ''Oahoes'' of ''Oahuus'' *Overig: ''Ahuus'' of ''Ahoes'' ==Oetgoande verbindingen== [http://www.ahaus.de/ Webstee van Ahaus] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] diatpajsb3quk7ulnqgffjk2cxukxtk 0 11731 86014 2008-10-31T18:53:52Z Droadnaegel 1133 redirect wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Noordrhain-Westfele]] 0da6ln5yzt1axk1xy1vmxrklbaijg1y 14 11732 266641 86020 2013-05-10T18:39:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sproakleer]] 383al4kgmry9bovdljn8ruu0aq58csn 0 11733 276842 276841 2014-11-20T18:30:12Z Droadnaegel 1133 +plaetjen wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Wolsink Markelo 1979.jpg|thumb|Wolsink in Maarkel 1979]] '''Gerrit Wolsink''' ([[Hengel (Gelderland)|Hengel (Gld)]], [[1947]]) is nen vroggeren Nederlandsen [[motorcross]]er, den in de tweede helfte van de zeuventiger joaren metdeed an [[Grand Prix]]-races. T belangriekste wat e presteerd hef is t vief maol winnen van de GP van de Verenigde Staoten in [[Carlsbad]], van 1975 tot en met 1979, alleen in 1978 mos e de oaverwinning ovverlaoten an zienen groten teggenstander [[Heiki Mikkola]]. Hoowal e ne opleiding tot [[tandarts]] af-emaakt had, kaos Gerrit Wolsink derveur um professioneel crosser te worden. In t begin deed e dit as privérieder op nen [[Maico]]. In [[1974]] wodden um ne plaatse an-eboaden in den [[Suzuki]]-fabrieksploog as ploogmoat van den Belg [[Roger De Coster]], den ok zienen grootsten teggenstander was. Hee endigden op ne daarde plaatse in het 500cc weerldkampioenschap van 1975 en 1977 en as tweede in 1976 en 1979. Naodat e met crossen estopt was worden e tandarts en daornaost had e verskeidene funksies in de sportweerld. == Erelieste weerldkampioenskop motorcross == [[Bestaand:Wolsink 1979.jpg|thumb|Wolsink in 1979 op Suzuki]] {| class="wikitable sortable" |- ! Jaor ! Motor ! 500 cc |- |1970 || [[Husqvarna]] || 10e |- |1971 || [[Husqvarna]] || 12e |- |1972 || [[Husqvarna]] || 10e |- |1973 || [[Maico]] || 5e |- |1974 || [[Suzuki]] || 4e |- |1975 || [[Suzuki]] || 3d |- |1976 || [[Suzuki]] || 2e |- |1977 || [[Suzuki]] || 3e |- |1978 || [[Suzuki]] || 5e |- |1979 || [[Suzuki]] || 2e |- |1980 || [[Maico]] || 14e |- |1981 || [[Honda]] || 10e |- |1982 || [[Honda]] || 20ste |} {{DEFAULTSORT:Wolsink, Gerrit}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Motorsport]] [[Kategorie:Sporter uut Gelderlaand]] e078edhi1y0ihxy6ptdkhvnqx3a2q24 0 11734 292657 279189 2016-12-22T10:34:09Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {| align=right |- |[[Bestaand:Physical world.jpg|thumb|right|260px|Kaart van de wereld]] |} '''Geografie''' of '''eardrekskunde''' ([[Oldgrieks]]: γεος (''geos''), earde en γραφειν (''grafein''), (be-)skrieven) is ne [[wetenschop]]peleke discipline dee zich bezighölt met t bestudeern van t [[eardoppervlak]], t in kaarte brengn van vormn van bi-jveurbeeld [[kultuur]], t [[plantnleavn]] en de [[fauna (dierenleavn)|diernweald]], gebroek van t [[milieu]] en [[verkeer]] en t beskrieven van t [[landskop]] oaveral op de [[earde (planeet)|weald]]. Geografie is te onderscheidn van de [[geologie]], dee de chemische en fysische eigenschappn van de eardkorste bestudeert. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geografie| ]] c53vfrzzwjres5twlngxxzagk0j80pe 0 11735 265224 258787 2013-05-09T23:18:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ten Post - Olle Widde met bijgebouwen.jpg|thumb|Olle Widde]] [[Ofbeelding:Ten Post hefbrug.JPG|thumb|Brug over t [[Damsterdaip]]]] '''Ten Post''' is n dörp in gemainte [[Ten Boer]] in [[Fivelgo]]. t Heurt bie de gemainte [[Ten Boer]], aan de N360 van [[Grunnen (stad)|Stad]] noar [[Delfziel]] en het om en bie 900 ienwoners. ==Webstee== * [http://www.tenpost.info/ http://www.tenpost.info/] * [http://www.hvtp.nl/ historische vereniging Ten Post] {{commonscat|Ten Post}} {{Begin|gos}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] 7dbls5qcurp27z8bs10fd0s3hzmdfax 10 11739 271052 245213 2013-11-02T16:26:53Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Enercon-magdeburg.jpg|120px|right|border]] '''Enercon''' is en Hersteller vun [[:nds:Windkraftanlaag|Windkraftanlagen]], de sien Stammsitt in de [[:nds:Oostfreesland|oostfreeschen]] Stadt [[:nds:Auerk|Auerk]] hett. Grünnt weer dat Ünnernehmen in Auerk in’t Johr 1984 vun den Ingenieur [[:nds:Aloys Wobben|Aloys Wobben]], de in’n Landkreis Emsland boren weer. Vundaag bedrifft dat Ünnernehmen Produkschoonsteden in verschedenste Länner as to’n Bispeel in [[:nds:Sorocaba|Sorocaba]], [[:nds:Parazinho|Parazinho]] un [[:nds:Pecém|Pecém]] in Brasilien, [[:nds:Malmö|Malmö]] in Sweden, [[:nds:Matane|Matane]] in Kanada un eenige annere. Enercon is hüüt de gröttste Hersteller vun Windkraftanlagen in vun Düütschland un vun’n Ümsatz her dat gröttste Ünnernehmen in Oostfreesland. Siet 2001 befaat sik de Firma ok mit dat Tügen vun Energie ut [[:nds:Waterkraft|Waterkraft]]. Dorför weer egens en ne’e Turbine utklamüstert. För den Transport vun de Bodelen vun jemehr Anlagen ünnerholt de Enercon in’n Haven vun Emden ok en egene [[:nds:Reederee|Reederee]]. [[:nds:Enercon|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|November]] </noinclude> po3pq0a190rmmoeoy4ev4jwfraqpkmt 6 11740 158971 126991 2010-08-25T14:44:02Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 0 11741 284605 284604 2016-05-23T22:51:14Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De '''Vosbergenschriefwiese''' is n [[schriefwieze]] uut [[1955]] die bedoeld was um n eenheidsspelling te vormen veur t [[Nedersaksies]] dat espreuken wördt in [[Nederlaand]], [[Duutslaand]] en derbuten. De Vosbergenschriefwiese is op-esteld deur [[Jan Naarding]] en [[Arnold Rakers]] en hef in t tiedschrif [['t Swieniegeltje]] estaon. Ondanks de andacht en alle pogingen um t [[Platduuts]] en t [[Nederlaands Leegsaksisch|Nederlaands-Nedersaksies]] dichter bie mekaar te brengen is de Vosbergenschriefwiese nooit an-eneumen as algemene [[Leegsaksische orthogroafie|Nedersaksiese orthografie]]. Volgens sommigen was dat umdat der meuilike tekens in stungen, zo as de [[korona]] op de a en u, en de [[umluud]]. De Vosbergenschriefwiese mos de greui van t Nedersaksies as kultuurtaal n zetjen in de goeie richtige geven, mer daor bleek op t lest niet genog vraag naor te ween. Naardings dichtbundel ''Dååd en drööm'' (Doad en dreum) verscheen in [[1966]] in de Vosbergenschriefwiese. Hierin stung n stukjen van zien onvoltooiden [[Van den vos Reynaerde|Reinaert-vertaling]] ''Reiner Robaord''. ==Veurbeeld== Hieronder steet t Groningse gedichte ''Tweidonker'' deur Nikl. Griep (Jelle Dijkstra) in de Vosbergenschriefwiese en in de Groningse spelling. Uut '' 't Swieniegeltje'', darde jaorgang. {| {{prettytable}} | '''Vosbergenschriefwiese''' :De regen tikt aintoneg :En söört in ainernood :Sien tröörlaid langs de wegen, :Langs stoppellaand en sloot. :De kimme spant sůk nauwer, :De wereld wordt so klain; :Hier våårt döör 't våle düüster :De regenwind allain. :De lichten, ver, in 't dörpke, :Gåån ain vöör ain ůůt 't sicht; :So slůten dågen... jåren :Vöör ůns höör blinden dicht. :De grauwe wilgen schůlen :Daip důůknekt bie de sloot; :De regen tikt aintoneg :En söört in ainernood. | '''Grunningse spelling''' :De regen tikt aintoneg :En zeurt in ainernood :Zien treurlaid laangs de wegen, :Laangs stoppellaand en sloot. :De kimme spant zok naauwer, :De wereld wordt zo klain; :Hier voart deur t voale duuster :De regenwind allain. :De lichten, ver, in t dörpke, :Goan ain veur ain oet t zicht; :Zo sloeten doagen... joaren :Veur ons heur blinden dicht. :De graauwe wilgen schoelen :Daip doeknekt bie de sloot; :De regen tikt aintoneg :En zeurt in ainernood. |} ==De spelling== Hieronder vie'j n uutleg van de Vosbergenschriefwiese deur Jan Naarding. Uut '' 't Swieniegeltje'', darde jaorgang. <gallery> Ofbeelding:Vosb1.jpg Ofbeelding:Vosb2.jpg Ofbeelding:Vosb3.jpg </gallery> <gallery> Ofbeelding:Vosb4.jpg Ofbeelding:Vosb5.jpg </gallery> {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Nedersaksiese spellingsrichliene]] owufej7qdgcbxv7qdgahi485fvd3luh 0 11743 288469 264920 2016-10-27T11:09:54Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Location Dampsterdiep.PNG|thumb|Damsterdaip]] t '''Damsterdaip''' is n [[knoal (woaterweg)|knoal]] tuzzen [[Grunnen (stad)|Stad]] en [[Delfziel]]. t Daip is opnuimt noar [[n Daam]]. t Ìnd van Stad noar [[Ten Post]] is groaven in 1425. t Ìnd van doar [[Poster IJ]] in t daip oetkomt noar [[Winneweer]] tou is n ìndje van olle [[Fivel]]. t Ìnd van Winneweer noar [[Delfziel]] tou is ook groaven, moar veul eerder, as n stuk van olle [[Delf]]. {{commonscat|Damsterdiep|Damsterdaip}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Woater in Grunnen]] [[Kategorie:Kanaal in Nederlaand]] exdqule0qj7gwsa0i8dgc47nzv0rgvg 0 11746 270674 270561 2013-09-28T12:34:54Z 80.114.178.7 link [[middelaiwn]] noar [[middeleewn]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Fivelboezem bedijkingen.gif|thumb|250px|Indieking van Fivelboezem]] [[Ofbeelding:Poster Ae.JPG|thumb|250px|Poster IJ lopt bie [[Ten Post]] oet in t [[Damsterdaip]].]] '''Fivel''' was in [[middeleewn|middelaiwn]] n [[revier]]. t Woater kwam van t gedailte van t [[Boertanger Moor]] bie [[Kolham]], [[Hoogezaand-Sapmeer]] en [[Slochter]]. [[Fivelgo]] het zien noam van dizze revier. Resten van dizze rivier binn overal nog te zain ient laand. Beste te zain is bie Winneweer bie ol Stadsweg langs. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Woater in Grunnen]] 70q954zc3w7cz1rvk8vzjb5204uznh8 0 11752 264730 258589 2013-05-06T21:38:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Plakkoeke''' of '''ontbijtkoeke''' is [[koek]] dee in Nederlaand bie 't [[mänèten|broodeten]], bie 't [[mirregeten]] of as [[tussendeurtjen]] egeten wonnen. Meestentieds du-j der een bietjen [[botter]] op. Plakkoeke is koek, dee deruutziet as brune [[keek]], mar aanders smaak. Plakkoeke wonnen emaak van [[rogge (graone)|roggemeel]], waor [[suker]], [[glucose]]stroop, [[fructose]]stroop, [[kandiesuker]] en riesmiddels (E-500 en E-450a) bie-edaon wonnen. Der kunnen oek stukjes [[noete]]n en [[rezien]]en en/of [[krujen]] bie zitten. Plakkoeke is makkelijk verteerbaor en is neet [[vet]]. Der zit in 100 gram koek ongeveer 1 gram vet. In 't noorden is "[[Ouwewievenkoek]]" of "Oal Wief" popelair. Disse koek is wat lochter van kleur en hef een [[anies]]smaak ('t liek een bietjen op [[taoi-taoi]]). Disse koek wonnen neet speciaal bie 't broodeten egeten. Aandere soorten plakkoeke/koek: *[[Dèventerkoeke|Deventerkoeke]] *[[Gemberkoeke]] *[[Grunningerkoeke]] *(Paorel) [[kandiekoeke]] *[[Kruudkoeke]] *[[Volkoren plakkoeke]] Tegensworig zitten der oek wè stukjes [[appel (vruch)|appel]], [[rezien]]en en/of [[keneel]] in plakkoeke en der bin oek veul verschillende veurverpakken soorten plakkoeke. Je kunnen plakkoeke oek op [[brood]] doon, in [[Garder]] neumen ze dat dan ''amtenarenspek''. ==[[Nedersaksisch]]== *[[Grönnegs]]: ''kouk{{small()|e}}'' *[[Veluws]]: **''ontbijtkoek{{small()|e}}'' **''dikke koek'' ([[Bunsjoten]]) **''koffiekoeke'' ([[Klanenbeek]], [[Lieren]]) **''plakkoeke'' ([[Nunspeet]], [[Elspeet]]) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Gebak]] q0yx800z5nv712zsk6hxl5az1uemltp 0 11758 108986 86277 2009-06-23T02:35:28Z Xqbot 2328 Bot: Dubbelte Wiederleiden rutmakt wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Afrikaans-Amerikaans]] ppzf1hbxk3ftcvf28el1gds1ygznnhw 0 11760 263854 205108 2013-05-05T21:43:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Nen '''Tweantsen Oawnd''' ([[Nederlaands|Hollaands]]: ''Twents Culturele Avond'') is nen oawnd woerop leu tehoope komt um te sprekn oawer zaakn dee at de Tweantse kultuur angoat. Op zonnen oawnd komt verskeaidene gespreksoonderwoarpn an bod, zo as t behoold van t [[Tweants]], in staand hooldn van Tweantse gebroekn, ezw. Den oawnd hef ne vuurof bepoalde indelige, den at kan verskiln in opbouw. t Ene moal komt dr verskeaidene leu öaren [[kollumn]] vuurleazn, woernoa at doar oawer köjerd kan wordn, t aandere moal wörd n oonderwoarp an ehaald woerop iederene dan sprekn kan. De Tweantse Oawnde wordt organiseerd duur oold-streektaalconsulent [[Gerrit Kraa|Gait Kraa]], [[Gerrit Dannenberg|Gait van de Tute]] en [[Arie Jansen|Arie van Peardejan]], en wordt meestieds eheuldn in t [[Parkgebouw]] van [[Riesn]]. [[Thea Kroese]] regelt t verloop van n oawnd. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] 7r5yggnba5p0csv50vi8l3w62kxl2rz 0 11762 108987 86376 2009-06-23T02:35:42Z Xqbot 2328 Bot: Dubbelte Wiederleiden rutmakt wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Afrikaans-Amerikaans]] ppzf1hbxk3ftcvf28el1gds1ygznnhw 0 11763 279190 274722 2015-03-27T16:43:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Square compasses.svg|right|thumb|250px|Logo van de vrijmezzelderij]] De '''Vrijmezzelderij''' (Ter Loan nuimt ook '''Vrijmesonerij''') is n wereldomspannende demokroatische bewegen, woarbie de leden streven om n beter mìns te worden en willen biedroagen aan n betere soamleven. Leden kommen bieainkander ien lozies veur rituwele bieainkomsten en om lezingen bie te wonen. Aan t heufd van zonnen lozie staait n verkozen Achtboare Meester. Aal lozies ien n gebied kommen geregeld bieainkander onder n "[[Groot Oosten]]" of "[[Groot Lozie]]", dij veurzitten wordt deur n verkozen [[Grootmeester]]. t Woord "Oosten" in "Groot Oosten" verwiest noar de plek woar de verlichting vandoan komt, de zunne komt immers op in t oosten. == Rangorder == Binnen de vrijmezzelderij heerst ondanks de staarke rangorder bruierschap. De rangorder wordt kenmaarkt deur de groaden van vrijmezzelderij: Leerling, Gezel en Meester. Wel Meester-vrijmezzelder is, het tougang tot vervolpoaden, zoals de Schotse Ritus. Dij telt 33 groaden, môr der binnen lutje dij ook waarkelk de 33. groad berieken. En hou hoger joen groad, hou meer kennes van zoaken man krigt, want elke groad kint weer aander themetiek, zo as alchemie, christendom, kabbala, rozenkruusers, ridderschop en themetiek oet t olle testement. [[Bestaand:Freemasons.hall.london.arp.750pix.jpg|250px|right|thumb|Freemasons hall ien Londen]] [[Bestaand:Masonic Register 1876.jpg|250px|right|thumb|n Vrijmezzeldersdokumìnt mit veul symboliek]] == Oorsprong == Man leuft dat de vrijmezzelders heur failiekse rödden hebben as stainmezzelders dij grote kìrken en domkìrken baauwden en oorspronkelk zulfs de [[tìmpel van Solomon]]. Zai zollen gehaime kennes oet olle tieden hebben, volgens summege luu zulfs oet Atlantis. Aander mainen dat ze ôfstammers binnen van de [[tìmpelders|tìmpelder ridders]], dij oorspronkelk oet [[Kampaanje]] (Champagne) en [[Languedoc]] (Frankriek) kwammen. Volgens dij verhoalen binnenze, noa de jacht op heur deur de Franse keunen, noar [[Skotlaand]] vlucht en binnen doar bie de bestoande gildes kommen. Ien 1420 wordt doar de eerste Skotse lozie opricht. Waitenschappers, zoas perfessor in de Vrijmezzelderij Ton van de Sande, leuven dat nait en stellen t beginpunt van de Vrijmezzelderij op 1717, toun der ien [[Westminster]], bie (tegenswoordeg ien) [[Londen]] n Grootlozie oprichten wurd. Doar staait den ook de [[Freemasons hall]], de belaangriekste trefstee en tìmpel(s) van de vrijmezzelderij ien t Veraind Keunenkriek. Dit gebaauw is n monument veur de ien de [[Eerste Wereldoorlog]] omkommen Vrijmezzelders. Ien 1771 wör de "Grand Orient de France" oprichten, woarbie ien dezulfde tied ook aander lozies onder t Groot Oosten ontstonden, woaronder ain van de oldsten van Nedelaand [[L'Union Provinciale]] ien [[Grunnen (stad)|Stad]] is. == Symboliek == Vrijmezzelderij kent n apaarte baauw- en lichtsymboliek dij de "lutje man" over t aalgemain nait opmaarkt of de betaikenis van wait. Veul [[Olle Egypte|Egyptische]] symboliek komt ook veur bie de vrijmezzelderij, woarvan de pyramide en t oog de bekendste binnen. Dizzent staait onder aander ook op t [[zegel van de Verainde Stoaten]]. Ook de obelisk nemt n grote ploats in in de symboliek van de vrijmezzelders. Ook de twij piloaren van de tìmpel van Solomon, Boaz en Joachim, worden broekt deur de vrijmezzelders, onder aander bie de ienwaaidensrituwelen. Voak zugt man ook n vlammende steern en schoaktiggelvlouers, dij de verainen van licht en duusternis symboliseren zollen. t Aigense symbool bestaait oet n passer dij n houklat kruust, mit voakentieds ien t midden de letter G. Woar dit veur staait waiten veul boetenders nait. Der binnen theorien dat dit staait veur "Glorie van de Grote Geometer". Summege luu mainen dat t woord "G-unit", dat voak deur rappers broekt wordt, hier ook mit te moaken het. t Symbool van de passer en houklat wordt ook wel ien verbaand brocht mit t hexagram, zo as de steern van Doavid. == Opruir == Deurdat de vrijmezzelders n organizoatsie vörmen dij nait ien t publieke zicht treedt, is der deur de aiwen hìn n hail ìnde spekuleerd worden over dizze groep. Onbekend moakt ja onbemind. Zo maint man dat de hogere groads vrijmezzelders veul macht hebben, veur en aachter de schaarms. Veul hoge luu, woaronder olle keunens, prinsen en tsaren wazzen lid, môr ook luu as [[George Washington]], [[Benjamin Franklin]] en aander hoge luu binnen/wazzen lid van de Vrijmezzelderij. Der wordt ook n haile inde spekuleren doan dat de vrijmezzelders kennes hebben van hogere zoaken, zo as de [[Kabala]] en [[duvel]]aanbidden. Summegen proaten der in om dat n vrijmezzelders dij oprichter was van de [[Ku Klux Klan]], n Amerikoanse organizoatsie dij vernuimd worden is om heur rassistische gewèld. Volgens summege luu is os nait t haile verhoal vertèld, den de luu dij slachtovver wörren van de Ku Klux Klan wazzen nait zomôr luu, môr n bepoalde minderhaid dij man boeten de vrijmezzelderij holden wol. Dit is aans nait bewezen en kinnen hail goud leugens wezen. Men maint ook dat er veul luu binnen dij lid binnen van organizoatsies as [[Skull & Bones]] en de [[Bohemian Grove]] ook hoge groads vrijmezzelders. Ook zol de vrijmezzelderij verbondschop hebben mit de [[Illuminati]] order oet [[Baiern]], wat tegenswoordeg n woord is dij bruukt wordt veur elk dij verdocht wordt van n komplot veur n wereldregeren. Waitenschoppeliek bewies veur dizze verhoalen ontbrekt totoal. Deur meer openhaid deur Vrijmezzelders en t aal meer opkommen van de komplottheorien en deur ontkrachtens doarvan ien de bouken van [[Dan Brown]], kommen de vrijmezzelders ook weer ien aandocht. == Weblinks == {{Commonscat|Freemasonry}} [[Kategorie:Vrijmezzelderij]] 6yzy0x3w4xs6dl4pbz1xora3ylu2rzv 0 11769 86494 2008-11-06T16:04:27Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Vosbergenschriefwiese]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Vosbergenschriefwiese]] miyh3fai1f2wr7av9ivz94a4gpvb1vs 0 11770 264226 92742 2013-05-06T16:34:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''spelling van G.S. Overdiep''' hef de eerste poging west veur een ienvoldige schriefwieze van het [[Drèents]], de spelling is ontwikkeld deur van de [[Grunnen (provìnzie)|Grunniger]] hoogleraar [[Gerrit Siebe Overdiep|G.S. Overdiep]], hie was ok de eerste die met concrete veurstellen kwam. In het maondblad Drente van [[1935]] kwam e met wat regels met veurbeelden. Hie prebeerde bij het [[Nederlaands|Nederlands]] an te sluten under toevoeging van een enkel tieken. In [[juni]] van datzölfde jaor kreeg e in het maondblad steun van [[Jan Naarding]]. Ok Naarding wol dicht bij het Nederlands blieven, maor <cite>Aan deze eisch mag men echter een andere niet opofferen: die van de duidelijkheid. Elke klank moet zooveel mogelijk een eigen teeken hebben en elk teeken moet liefst één bepaalde klank voorstellen.</cite> Hie wol niet al te veul accenten en een te precieze weergave van de oetspraak. In [[1949]] pakt [[Herman Bezoen|H. Bezoen]] en [[Jan Naarding|J. Naarding]] de heufddoelstelling van Overdiep weer op under de titel ''De spelling van het dialect. Aansluiting bij de Nederlandse spelling''. ==Zie ok== *[[Leegsaksische orthogroafie]] [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Drèents]] [[Kategorie:Nedersaksiese spellingsrichliene]] gmo83z6eg2twks3urca3obarsh3uj2k 0 11772 277293 86573 2015-01-29T16:09:47Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Noordelik halfroend]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Noordelik halfroend]] 7vpfe1ryn9y93jtp705pazpdifnwgv3 0 11773 272139 264751 2013-12-11T01:46:17Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Roggebrood1137.JPG|thumb|250px|Een dun plakjen roggemik]] '''Roggemik''' is een voedzaam preduct dat emaakt wort van ebakken deeg. 't Deeg besteet uut [[rogge (graone)|rogge]], [[waoter]], [[keukenzalt|zout]] en [[enzymen]]. Een plakjen roggemik levert 15 % van de anbeveulen dase hoeveulheid an voedingsvezels en [[iezer]] op, butendat helpt roggemik bie 't veurkommen van [[hardlievigheid]], deurdat der zoveul vezels in zitten. Roggemik wort veural emaakt en egeten in de previnsies [[Grunnen (provìnzie)|Grunningen]], [[Frieslaand]] en [[Drenthe]]. Op de [[Veluwe]] atten minsen altied roggemik, dat ku-j oek zien an bieveurbeeld de [[Epe]]se benaming veur roggemik, dat neumen daor ze gewoon ''brood'' en witbrood neumen ze ''stoete''. Vierkantjes roggemik belegd mit een stukjen [[heern (visk)|hering]] worren ok wè egeten as borrelhapjes. Der bin heufdzakelijk twee soorten roggemik: Fries en Braobans roggemik. De Friese roggemik wort van heufdzakelijk ebreuken roggekorrels emaakt en Braobanse roggemik van gemaolen rogge. ==[[Nedersaksisch]]== *[[Achterhooks]]: **''zwart brood'' **''roggebrood/stoete'' *[[Drèents]]: ''brood'' *[[Grönnegs]]: ''brood'' (vrouger t heufdvouer op t platte laand) *[[Tweants]]: **''brood'' **''rouw-'', ''roggestoete'' *[[Veluws]]: **''rogge{{small()|n}}brood'' **''roggemik'' ([[Armelo]], [[Bunsjoten]]) **''roggestoete'' ([[Klanenbeek]], [[Attem]]) **''roggen{{small()|s}}'' **''roggeteunis'' (Noordwest-Veluwe) **''peerdebrood'' ([[Terwolde]]) **''kleirog''{{Info|Boerenbrood van roggemeel waor de zemels uut-ehaold bin}} (Noordwest-Veluwe) **''kroggen''{{Info|Van ezeefd roggemeel}} ([[Nunspeet]]) ==Uutgaonde verwiezingen== * [http://www.brood.net/default.asp?pid=broodsoorten&bsoort=6 'Voorlichtingsbureau Brood' over roggemik] * [http://www.hyfoma.com/nl/content/voedingsmiddelen-branches-processing-bereiding-productie/bakkerij/brood/roggebrood/ Uut-ebreide precesbeschrieving van roggemik] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Stoete]] inkhf8c2ve2qb6jlhpnwapp8fw2lssx 0 11774 281430 281427 2015-04-24T21:34:32Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Ne '''pillewegge''' (ok wal ''krentenwegge'' eneumd) is ne grote [[krentenstoete]], van zon 30 cm breed, en van 50 cm tot wal 2 meter lang. In den [[Achterhook]] en [[Tweante]], was (en op sommige plaatsn is) t tradisie, dat de [[Noaber|noabers]] ne pillewegge metbrachten (onder n krommen arm), as dr in de buurte ne kleinen geboarn was, en zee hen [[kroamschudden]] gingn. Bi-j t bestelln bi-j dn bakker kreeg e meestieds te heurn, dat e neet te knieperig met de krentn wean mos, want ne echte krentnwegge is meer zwart as wit. Volgens deezelfde traditie, mos den earsten noaber de wegge ansnieden, woarnoa iederene ne beste plakke kreeg, besmeerd met duftig roombotter. As t tied van noar hoes opan goan was, kreeg iedern noaber n stuk wegge met, zo lang as t heft van t broodmes, woarmet de wegge esneden wodden. Dr bunt nog steeds Achterhookers, dee't lever een stuksken pillewege hebt as beschuute met muuskes. T woard wegge kump van de vorm van de stoete: t zut er oet as n soort karststol, moar dan zonder spijs, en meestieds völle groter. Wegge kö-j in t Nederlands vertaaln as wig, spitsvormig dus. De leste joarn, wödt de tradisie minder stark, en kö-j de wegge ok antreffen bi-j andere feestelekheedn, en wödt e ok an-eboaden in de horeca, veur toeristn. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese gerechten]] [[Kategorie:Stoete]] agwx5yizi17ilx55c6jmscjm4i0ss5y 0 11775 262909 199502 2013-05-04T21:41:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki t '''Intrekkersmoal''' mek deel oet van de [[noaberschap|noaberschapsgebroeken]]. As dr ne verhuuzing was, of ne ni-je [[boerderieje|boerderi-je]] ebouwd wodden, mossen de ni-je leu aerst 'buurte maken'. Dat wil zeggen dat ze bepaalt wee't ze as eure noabers beschouwdn. In oldere tieden was dr ne strenge hiërarchie: dr was ne eersten noaber, tweeden noaber enzowieter. Meestieds wodden de noabers ekoazen, dee't mangs al eeuwen veur dat hoes de noabers waarn. In sommige plaatsen gingen de anzeggers of ansprekkers de noaberschop rond, um te verkundigen, dat dr ni-je leu op de boerderi-je kwaamn. De ni-je noabers heelpen met de [[verhuuzing]], en t inrichten van t [[hoes]]. As dank wodden de ni-je leu verondersteld n intrekkersmoal te organiseren. Dat hoofn neet direct, iederene begreep da-j drok waarn met t inrichten van t ni-je hoes, moar langer dan n joar mos t toch neet duurn. In olde tieden waarn de noabers belangriek om van opan te können, en t intrekkersmoal deendn um mekare better te leern kennn Traditioneel bestond t intrekkersmoal oet [[brood]] met [[brandewien]], teggenswoardig (de traditie besteet nog steeds, o.a. op t Achterhookse platteland) wödt dr vake ne halve [[hane]], [[karbonaadjen]] of [[schitzel]] in de [[panne]] gooit, en dut de [[Grolsch]] goeie zaakn. Deur de komst van [[auto|auto's]], [[telefoon]] enzowieter, bunt de noaberschap tradities minder belangriek eworden, moar wödt t in sommige streken nog steeds arg wardeert as t wal gebeurt, en wodt sommige leu nooit echt accepteerd, as zee an de [[traditie]]s neet metdoot. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies feest of gebroek]] 02ln8caklmzdadjxk7ob9l4q0gohz27 0 11776 258832 253756 2013-03-11T12:00:00Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 164 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2064]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in dit jaor == Gebeurtenissen == * Oost- en West-[[Duutsland]] wodt weer herenigd == Geboaren == * [[25 jannewaori]] - [[Thomas Berge]], zaanger. * [[20 augustus]] - [[Ranomi Kromowidjojo]], Nederlaands zwemster == Uut de tied == * ... f6whltk1yrzf2qma873qoou11g062hz 0 11778 283175 283174 2015-09-15T10:28:40Z 130.89.95.47 /* Klinkers */ wikitext text/x-wiki De '''SONT-spelling''' is n [[Leegsaksische orthogroafie|Nedersaksiese skriefwieze]] die in [[2000]] ontwikkeld is deur de ''wärkgroep spelling'' van de [[Nedersaksies]]e streektäälorganisasie [[SONT]]. De skriefwieze is nooit echt offisieel in gebruuk enumen, be-alve bie n paor streektäältiedskriften, ien van de redens daorveur was de weerstaand die t kreeg vanuut [[Tweante|Twente]]. Wat de spellingsregels anget liekt de SONT-spelling aordig op de [[Iesselakkedemiespelling|Iesselakademiespelling]]. == SONT-veurskriften == ===Klinkers=== *'''ää''' wördt niet vermeld. *'''ae'''/'''ea''' naost mekäre in pläse van '''èè''' (meerdereid van de SONT-kommissie is veur ae veur de eldere klank ({{IPA|ɛː}}) en ea veur de donkere klank ({{IPA|ɪːə}}), niet ard veureskreven). *'''ao'''/'''oa''' naost mekäre (meerdereid van de SONT-kommissie is veur ao veur de eldere klank ({{IPA|ɔː}}) en oa veur de donkere klank ({{IPA|ʊː}}), niet ard veureskreven). *'''öö'''/'''öa''' naost mekäre veur de klank as in ''freule'' of t Fraanse ''sœur''. *'''a''', '''aa''', '''e''', '''ee''', '''eu''', '''i''', '''ie''', '''o''', '''oo''', '''oe''', '''u''', '''uu''': gien verskil met [[Nederlaands]] en alle regionale spellingsveurskriften. *'''ö''' veur de klank as in t Duutse ''Köln'', of de open öö-klank. ===Medeklinkers=== As in t Nederlaands. ===Tweeklaanken=== *'''ui''', '''ou''', '''ij'''/'''ei''', '''eeuw''', '''ieuw''', '''aai''', '''ooi''' as in t Nederlaands. *Klinkers evolgd deur n i/j-klank in t algemien met i, be-alve '''i'j''', '''uj''' en '''iej'''. ===Värdere regels=== *'''in egaon''' in pläätse van '''in-egaon'''. *'''peerdtien''' in pläätse van '''peertien'''. ==Ofleidingen van de SONT-spelling== De streektäälorganisasie SONT ef an-egeven dat der gien interesse is um op dit moment zich värder te verdiepen in n algemiene spelling veur t Nedersaksies, umdat ze now veural bezig bin mit t Nedersaksies erkend te kriegen onder deel III van t [[Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen|Europese Aandvest veur regionale tälen of tälen van minder-eden]] en umdat de SONT-spelling t in 2000 offisieel ook nooit e-aeld ef. Umdat der toch be-oefte is an n algemiene Nedersaksiese spelling bie n antal meinsen en de SONT-spelling toch niet helemaole voldeu an de wunsen en eisen, is der n an-epaste versie van de SONT-spelling ontwikkeld deur de medewärkers van disse wiki (disse spelling wördt de [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze (ANS)]] enuumd). De streektäälorganisasie SONT is daor (nog) niet bi'j betrökken ewest. Verskillen mit de SONT-spelling bin onder aandere: *Zo min meugelijk ofkappingstekens vanwege n onrustig bield ('), dus: es (veur t Ned. "eens/'s"), lidwoorden: de, (h)et, een/ene/enen (of-ekort: de, t, n/ne/nen). *Veurkeur veur '''K/S''' in pläätse van '''C''', umdat dit beter ansluut bie t [[Platduuts]] en de aandere Germaanse tälen. *'''-lik''' in pläätse van '''-lijk''', dit is vanwege de uutsprääk en zodat t beter ansluut bie t Platduuts, en t achtervoegsel -ig. *'''ku'j/wi'j/zu'w''' in pläätse van '''ku-j, wi-w, zu-w''', umdat dit beter ansluut bie de meeste aandere Germaanse tälen. *'''ij''' of '''ei''' naor Nederlaands veurbield. Waor t Nederlaands niet as veurbield enumen kan wörden, mut der ekeken wörden naor de etymologie (oorsprong) van t woord, bv. ''twei'' (Os. ''twē''), ''tweilicht'' (t eerste diel is of-eleid van Os. 'tweho' dat ''twiefel'' betekent), ''nij'' (Os. ''niuwi''), ''heit'' (of-eleid van "heten"). == Verwiezing == *[http://www.wiziq.com/tutorial/146679-SONT-spelling De oorspronkelike SONT-spelling] {{Dialekt|sdz|Gällemuun|ANS}} {{DEFAULTSORT:Sont Spelling}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese spellingsrichliene]] sbseu9i1xy4gldhd8r2zjjakx6n089w 0 11781 268457 268450 2013-07-12T15:16:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Plaatse | soorte = Stad | bestandsnaam vlagge = | bestandsnaam wapen = HUN Ecser COA.jpg | region = HU-PE | breedtegraod = 47/26/30/N | lengtegraod = 19/19//E | inwonners = 3.552 | daotum inwonners = 2008 | öppervlakt = 13.1 | öppervlakte laand = | öppervlakte water = | gemeente = | dichtheid = | verkeersaoder = | netnummer = | postkode = 2233 | webstae = http://www.ecser.hu/ }} '''Etsjer''', of '''Ecser''', in et [[Slovaaks]] '''Ečer''' eheetn, is ne plaatse in de [[Hongarije|Hongoarse]] previnsie [[Pest (comitaat)|Pest]]. De plaatse hef 3.552 inwonners woarvan n deel tot de Slovaakse minderheid binnen Hongarije beheurt. Ecser ligt vlakbi-j den internationalen lochhaavn [[Ferihegy International Airport]] en is met ne spoorliene, de liene Budapest-Újszász-Szolnok, en ne autobane met Budapest verbondn. Ecser greanst an de gemeenten [[Maglód]], [[Vecsés]], [[Gyömrő]] en [[Üllő]]. ==Geskiedenisse== Ecser wodden op [[15 december]] [[1315]] veur et earst in n eskreven stuk eneumd. De plaatse is older; in 896 zol volgens ne legende den Magyaarsen prins [[Arpad]], den zien Aziatiese volk et Donaugebeed binnenleiddn, teggen ne eeke oet-erust hebbn. Toon e vroog hoo-t den plek heetten en vernam dat r ginnen topografiesen naam bekend was, zei-t e "neum t dan eeke". "Cser" is [[Hongaars]] voor [[eek (boom)|eeke]]. Tiedens de eeuwenlange Ottomaanse oaverheersing van Hongarije ([[1526]]-[[1686]]) wodden et darp helemoal verloaten moar in [[1669]] vestigdn de earste inwonners zich weer in Ecser. In de onafhankelekheidsstried onder anvoering van [[Rákóczi]], [[1703]]-[[1711]], leaverden Etsjer elf soldoaten. Et Hongoarse platteland was tot in de [[19e eeuw]] n [[feodalisme|feodaal]] ericht gebeed en de darpen waarn et bezit van [[adel]]leke [[grootgrondbezit]]ters, de zogeneumde [[magnaat|magnaten]]. Ecser was in et bezit van graaf [[Antal Grassalkovich]] den in de vrogge [[17e eeuw]] Slovaken noar et darp haalden. Dat is den oarzaak van de Slovaakse minderheid. Et darp steet in Hongari-je bekend om ziene monumentale [[Katheliek|kattelieke]] karke uut 1740 en nen [[volksdans]], de "Ecseri lakodalmas" of Ecserse boern-broedlagte. De karke, den dans en de mythiese eeke hebt ne plaatse ekreggen in et woapen van Ecser. Zoals zovölle Europese steadn en gemeentn is ok Etsjer nen [[steedenband]] an-egoane. De Hongaren koazen veur [[Zlaté Klasy]] in [[Slovakije]] en [[Kumbağ]] in Turkije. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Hongari-je]] i8iuxhgh7jbrmsb5azzh6ul08c8jvs0 0 11782 86887 2008-11-10T18:27:57Z Droadnaegel 1133 deurverwiezen noar Etsjer wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Etsjer]] 503fbryeux4c6n46wm9zcyx98liq2ts 0 11783 291844 291414 2016-11-11T09:57:20Z Wwikix 13678 /* Rifferenties */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Slag bij Ane Frederik Zurcher.JPG|thumb|''Slag bi'j Aone'' deur Antonie Frederik Zurcher (1825-1876)]] De '''Slag bi'j Aone''' wördden uutevochten op [[28 juli]]<ref>Winkler Prins, under "Otto II van Utrecht", 1972 en 1982</ref> of [[1 augustus]] <ref>Friedel Helga Roolfs, Heike Riedel-Bierschwale en Volker Honemann (red.) (2010), ''Een cronike van den greven van Benthem: Edition und Übersetzung einer Spätmittelalterlichen Chronik über die Grafen von Bentheim'', Builefeld: Verlag für Regionalgeschichte</ref><ref>Laarman, ''Beschrijving der Nederlanden'', 1841, pagina 403, Deel Drenthe beschreven deur P.H. Witkamp, bekekken op 3 jan 2013 via Google Books</ref><ref>G. Steen en W.Veldsink, ''De geschiedenis van Ommen'', pg. 10</ref> [[1227]] in de buurte van 't [[Sallaand]]se [[Aone]]. Daor kwam de [[Sticht Utrecht|bisschop van Utrecht]], [[Otto II van Lippe]], mit zien ridders langes op weg naor [[Drenthe]] umme daor de opstaandige Drenten een lessien te leren. [[Roelfe II van Coevern]] har een fiks antal Drenten op-ereupen umme gezamelijk de eigenwieze bisschop an te pakken. De bisschop har een groot antal kriegsheren op-ereupen, verstarkt deur een antal kriegsscharen van de bisschoppen van [[Münster (stad)|Münster]] en [[Keulen]]. De Drèenten wussen det ze mit heur schaars bewaopend leger zo'n machtig ridderleger in open veld nooit verslaon kunden. Ze gungen daorumme terogge hen een moerassien mit de name de [[Mommeriete]]. 't Bisschopsleger kwaamp d'r achteran en zakte mit de zwaore peerden en harnassen in de bagger weg. De zwaorbewaopende ridders zagen gien kaans umme heur staonde te holden op de zompige bodem. De Drenten leupen mit heur lichtere bewaopening zo oaver 't heur niet vrömde moerasgebied en maakten de mieste ridders een koppien kleiner, waoronder de bisschop zölf. Conflicten tussen [[leenheer]] en [[vazal]] waren in die tied eerder regel as uutzundering, mar de Slag bi'j Aone was bezunder umdet Roelfe wördden esteund deur gewone Drèentse mansluden en vrouwluden. De reden van 't verzet van de Drenten is niet dudelijk. Lichtkaans verzetten ze heur tegen een poging van de bisschop umme meer inkomsten uut Drenthe te verkriegen, mar zeker is det niet. De Drèentse vri'jheidszin mut ok beïnvloed wezen deur 't gedachtegoed det van de [[Friezen|Friese]] naobers uutstraolde.<ref>Hidde Feenstra (2008), 'Historische ontwikkelingen in het Nedersaksische taalgebied', in Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum (p.13)</ref> ==Achtergrond== [[Ofbeelding:Sticht_Oaversticht.png|thumb|left|'t Oaversticht wördden bestuurd vanuut 't Sticht Utrecht.]] Vanof midden [[11e eeuw|11e ieuw]] kregen de bisschoppen van [[Sticht Utrecht|Utrecht]] gebieden in [[Drenthe]], [[Oaveriessel]] en de [[Grunnen (stad)|stad Grunning]] (bi'j mekare 't [[Oaversticht]]) te lien van de [[Heilige Roomse Rijk|Duutse keizer]]. Dizze gebieden maakten vanof die tied diel uut van 't Sticht Utrecht. As vertègenwoordiger van de bisschop wördden onder meer in Grunning en Coevern een [[praefectus|prefect]] an-esteld. Oorspronkelijk was det een ambtenaor, mar bisschop [[Hartbert van Bierum]] gaf haalverwege de [[12e eeuw|12 ieuw]] beide functies in arflien an zien breurs Leffard (Grunning) en Ludolf (Coevern). Zo verkreeg de bisschop een eigen machtsbaosis. De zeune van Ludolf, [[Roelfe I van Coevern]], kreeg 't al rap in 't wier mit zien formele heer, de Utrechtse bisschop [[Otto II van Utrecht|Otto van Lippe]]. Roelfe perbeerden zien macht uut te breiden deur hum te bemuien mit de opvolging van Leffard in Grunning. In eerste instaansie mus Roelfe 't bekennen tegen de bisschop en verleur hi'j 't kestiel in [[Coevern]]. In 1191 wus hi'j zien rechten te herwinnen. Zien opvolger, [[Roelfe II van Coevern]], gunk op dezölfde meniere wieder en knupten baanden an mit de [[Gelkinge|Gelkingen]], een machtige femilie in de stad Grunning die ekaant was tegen Egbert, de prefect van Grunning. De bisschop van Utrecht toog mit een leger naor Grunning en legde vrede op, mar toen e weer vört was, kwaamp Roelfe mit zien eigen leger naor Grunning en verjeug Egbert, die de wiek naamp naor [[Frieslaand]]. Daor stelden hi'j een groot leger van Friezen samen daoras e een diel van de stad Grunning mit in de braand jeug. Roelfe mus vluchten veur zien lèven mar now was 't zien beurte weer umme de stad te belegern. De bisschop van Utrecht verzamelde een groot leger daoras e 't Coevernse kestiel mit wol verwoesten en Grunning mit wol ontzetten. Roelfe brak 't beleg van Grunning op en zette zien tenten op bi'j Coevern. ==De slag== ===De beide parti'jen=== [[Ofbeelding:Florent IV de Hollande.png|thumb|Floris IV van Hollaand vocht an de kaante van de bisschop van Utrecht tegen de Drenten.]] Op 28 juli 1227, een hiete zomerdag, kwamen de troepen van de bisschop en een grote groep opstaandige Drenten onder Roelfe van Coevern mekaar in de mute op een veld in de buurt van 't tegenwoordige dörp [[Aone]]. 't Leger van de Drenten bestund uut ridders en Drèents laandvolk - zowal mannen as vrouwen. De bisschop van Utrecht had de beschikking oaver mansluden van de graoven [[Gerriet III van Gelre|Gerriet van Gelre]], [[Floris IV van Hollaand|Floris van Hollaand]], [[Derk IV of VI van Kleef|Derk van Kleef]] en [[Boldewien I van Benthem|Boldewien van Benthem]]. De [[Eertsbisdom Keulen|bisschoppen van Keulen]] en [[Bisdom Mönster|Mönster]] stunden hum mit waopens bi'j. 't Leger wördden beveurraod mit boten op de Vechte. Ridder Roelfde van Goor dreug 't vaandel mit Sunte-Meerten, de schutspetroon van Utrecht. ===Plekke=== Waor of de slag krek plaatsvund is niet bekend: partie mient bi'j Aone, aandere bronnen mient det de slag net wat noordelijker plaatsvund, bi'j 't latere Huus ten Klooster. Volgens de oldste bron, de ''[[Narracio]]'', waren beide legers op een haalve mijl ofstaand van mekaar veurdat de slag lösbarstten. De legers waren escheiden deur een [[moeras]] zunder ienige begruuiing. Dit zol wiezen op een mangs drievende, mangs dreugliggende [[vene (grondsoorte)|veenlage]], ofhaankelijk van de heersende waterstaanden in de naobi'j elegen Vechte. Dizze veensoorte kun ontstaon onder invloed van stark wisselnde waterstaanden. Dit liekt 't gebied ten noordoosten van Aone te wezen, elegen tussen twee zaandheugtes en deurkruust deur een [[stouwe|stouwdiek]]. De stouwdiek is in de latere middelieuwen an-elegd umme de waterstaanden te regeln. ===Verloop=== De Drenten wussen det ze mit heur grotendiels ongeoefende legertien een slag in open veld tegen zo'n zwaor uuteröst leger nooit zolden kunnen winnen. Daorumme lokten ze een gewaopend treffen uut in een moerassig gebied, later bekend as de Mommeriete. De peerden van 't bisschoppelijke leger zakten vört in de drek en de ridders mit heur zwaore harnassen kunden d'r niet op eigen kracht uut komen. De Drenten völlen an mit pijlen, speren, messen en knotsen en slachtten haoste 't hiele bisschoppelijke leger uut, waoronder een hiele köppel beroemde edelen zoas de [[kruusvaorten|kruusvaorder]] [[Beernd van Horstmar]]. Bisschop Otto wördden egrepen, emarteld en escalpeerd. Later wördden zien zwaor verminkte lief terogge vunden en naor de Utrechtse dom ebrocht, daoras e mit alle eer begraven wördden. An de kaante van de bisschop störven in de slag meer as vierhonderd man, waoronder een bulte Sallaandse edellieden. Daorvan wördt d'r hiel wat bi'j name nuumd in ''[[Een cronike van den greven van Benthem]]''. 't Is niet bekend hoeveul slachtoffers d'r evalen bint an de kaante van Roelfe van Coevern. ==Nao de slag== [[Ofbeelding:Willebrand van Oldenburg Fredrik Zurcher.JPG|{{Largethumb}}|De heren van Gelre en Amstel, vri'jelaoten nao de Slag bi'j Aone, toont heur wonden an bisschop [[Wilbrand van Oldenbörg]] (Frederik Zürcher, 1825-1876).]] As gevolg van de Slag bi'j Aone neump 't gezag van de bisschop van Utrecht oaver Drenthe en de stad Grunning slim of. Vanof det moment gedreugen Drenthe en de stad heur min of meer onofhaankelijk, ondaanks de latere onderwarping van de Drenten in de [[Slag bi'j Paais]]. An de noordoostelijke autonomie kwaamp pas een ende nao de toetreding töt de [[Rippebliek der Zeuven Verienigde Nederlaanden|Rippebliek]]. ===Verkiezing van een ni'je bisschop=== [[Giesbert II van Amstel|Giesbert van Amstel]], heer van [[Amstellaand]], en graof [[Gerriet III van Gelre|Gerriet van Gelre]], die an de kaante van de bisschop hadden evochten, völlen zwaorgewond in haanden van Roelfe. Zi'j wördden later vri'jelaoten en kregen vri'jgeleide umme bi'j de keuze van een ni'je bisschop vertegenwoordigd te kunnen wèzen. Heur verschienen in zwaorgewonde toestaand maakten zoveule indrok, det de kapittelheren 't al rap iens wördden oaver de keuze. Giesbert en Gerriet gungen vervolgens niet naor Coevern weerumme: op 1 oktober 1227 wördden ze deur de rooms-keunink van heur belofte ontslagen, umdet Roelfe en zien volk in de ban was edaone. ===Dood van Roelfe=== De opvolger van Otto II, [[Wilbrand van Oldenbörg]], heroaverden Drenthe op 14 oktober 1228. Mar op 30 augustus 1229 wus Roelfe Coevern weer in te nemen. In 1230 zag hi'j aans in det hi'j op den duur tegen de bisschop gien staand zol holden en besleut hi'j hum te onderwarpen. De bisschop gunk hierop in en neugden Roelfde naor 't kestiel van [[Hardenbarg (stad)|Hardenbarg]]. Roelfe gunk samen mit zien vrund Hendrik van Gravesdörp (uut [[Grasdörp]] in de [[Graofschop Benthem (historisch)|Graofschop Benthem]]) naor Hardenbarg, mar in plaatse van det ze hum noar zien rang en staand ontvöngen, wördden hi'j gevangen eneumen, emarteld en uuteindelijk vermoord op 25 juli 1230. ===Onderwarping van de Drenten=== Vervolgens reup bisschop Wilbrand de [[Friezen]] op umme samen mit hum tegen de opstaandige Drenten te vechten. Dit leidden töt de [[Fries-Drèentse oorlog]] in 1231-1232. Naodet de Friezen waren verslagen, versleug Wilbrand de Drenten asnog een jaor later bi'j [[Paais]]. Naor anleiding van de slag bi'j Aone ummuurden hi'j de börg in Hardenbarg. As daank veur hulp bi'j de bouw kreeg [[Zwolle]] stadsrechten. Wilbrand zien opvolger in de Utrechtse bisschopszetel, [[Otto III van Hollaand]], bedwung daorna de Drenten en de heersers van Coevern opni'j. As boetedoening veur de dood van Otto II bi'j Aone mussen de Drenten een klooster veur 25 nonnen stichten in de buurte van 't slagveld. 't Nonnenklooster, det tussen 1234 en 1246 verrees, wördden in 1246 in de [[Cisterciënzers|Cisterciënzer]] örde op-eneumen as dochterklooster van de [[abdi'j Aduard]]. In 1260/1 verhuusden de kloostergemienschop wègens de armoedige umstandigheden bi'j Aone naor 't noorden: 't begun van [[Assen]]. ==Mederne betiekenis== [[Ofbeelding:Slag bij Ane Monument.JPG|{{Largethumb}}|Gedenkvlint in Aone]] De omstaandigheden die töt de Slag bi'j Aone leidden hef, net as de tactiek die evolgd wördden, veul oaverienkomsten mit de latere [[Guldensporenslag]] (1302). Daorin versleugen milities van de [[Graofschop Vlaandern]] 't ridderleger van de Fraanse keunink. De Guldensporenslag is deur de roman ''[[De leeuw van Vlaanderen]]'' van [[Hendrik Conscience]] (1838) veule bekender ewörden en hef een rolle speuld in de Vlaamse bewustwörding in de 19e ieuw en de gruui van de [[Vlaamse Beweging]]. Op veul bescheidener schaol hef de Slag bi'j Aone [[regionaolisme|regionaolisten]] in [[Noordoost-Nederlaand]] inspireerd. Bi'j de oprichting van de [[Nedersaksische Schrieversbund]] in [[Maarkel]] op 25 juni 1955 stelden [[Dieks Makkinga]] uut [[Ommen]] veur um een monument op te richten ter herinnering an de Slag bi'j Aone. 't Monument mus de ienheid van alle [[Nedersaksisch|Nedersaksischtaligen]] uutdrokken en tegenwicht bieden an de westerse geörienteerdheid van de Nederlaandse geschiedschrieving. 't Idee wördden positief ontvangen en 't comité 'Ien Neder-Saksen' wördden op-ericht umme een plek te vienden en geld in te zameln. Tegenstaanders reurden heur ok in kraanten. Op 31 juli 1961 wördden de eerste herdenking van de Slag bi'j Aone hölden, waorbi'j Dieks Makkinga zee: "Ienmoal kriegt de helden van Aone waor ze recht op hebt. Laot dizze aovend een oproep wezen um te bouwen." Op 28 juli 1967 wördden 't monument, een keiengroep mit opschrift, onthuld. D'r wördden toespraoken ehölden en de Drèentse dichter [[Roel Reijntjes]] dreug zien ''Ballade van de Slag bij Ane'' veur. In 1976 höld 't comité 'Ien Neder-Saksen' op te bestaon en kwaamp d'rveur in de plaatse de Vereniging Herdenking Slag bij Ane, die nog altied een jaorlijkse herdenking bi'j 't monument organiseert. ==De Slag bi'j Aone in de geschiedschrieving== ===De Utrechtse geschiedschrieving=== Oaver de Slag bi'j Aone is niet biester veule schreven. De miest gebruukte historische bron is de ''Quedam narracio de Groninghe de Trentis de Covordia et diversis aliis sub episcopis Traiectensibus'' (körtweg de ''[[Narracio]]'' enuumd) uut 1232. De onbekende schriever hiervan, die meugelk hef mit-evochten an de kaante van de bisschop, nuumt de slag de rampzaligste gebeurtenis van die tied. Hi'j beschrif hoe de slachtoffers an de bisschoppelijke kaante 'in det vervluukte moeras' een martelaorsdood störven. ===De Nedersaksische geschiedschrieving=== De slag bij Aone is ok beschreven in ''[[Een cronike van den greven van Benthem]]'' (late 15e ieuw). Dizze bron, waor pas in 2010 een mederne uutgave van verscheen, is veule minder bekend. In dizze kroniek kös de onbekende, mar waorschienlijk oost-Oaveriesselse schriever niet dudelijk parti'j veur de bisschop of veur de Drenten. Wal steunt e veur zien geschiedschrieving veural op Utrechtse bronnen. Hier hej, in bi'j de tied ebrochte spelling, mit parregraafindieling en mit een paar verdudelijkingen tussen rechte haakies, 't relaas van de Slag bi'j Aone uut ''Een cronike van den greven van Benthem'': :''In den jaar onzes heren 1225, doe geschiedde binnen der stad van Groningen een groot stried tussen Egbert den borggreven van Groningen ende Rolof, kastelein van Covorde. Waar omme die bisskop Otto mit machte toog tot Groningen ende makede daar vrede ende gebood den te holden beiden partieën bie euren hoofde. Mer als die bisskop vandan was, wan Rolof van Covorden Egberts hoes, dat bie hem stond, ende verdarf 't, ende kwam mit macht binnen Groningen ende brak den vrede ende verjaagde Egbert, dat hie roemde in Friesland ''[det hi'j de wiek naamp naor Frieslaand]''. :''Ende hier entegen verzamede Egbert een groot heer ''[leger]'' van Frezen ende bezat daarmede de stad van Groningen al omme, daar hie manige storminge aan dede, zodat he daar een deel van de stad brandde ende jaagde Rolof daar oet, dat hi'j nauwe der dood ontkwam ende vloo to Covorden. Rolof, die ommer meende allen manieren dit to wreken, verzaamde haastlijk veule wapentuurs ''[gewaopend volk]'' ende stormde de stad van Groningen zonder aflaten. Mer die bisskop, de die nood zienre stad vernam, verzamede oetverkoren vechters, daar hie Rolof mede verdrieven wolde van den bezitte van Groningen ende dat kasteel van Covorden nedervellen. Ende greve Gerriet van Gelre kwam in des bisskops hulpe mit vole luden gewapend, ende greve Florens van Holland zendde hem grote kracht van ridderschap, greve Derk van Kleve ende greve Boldewien van Benthem gaven hem ook hulpe. Die bisskop van Kollen ''[Keulen]'' ende van Monster zanden hem alzo vele wapene alse hie begeerde, daarmede was her Beernd van Horstmar, een vrome koene man, die alrevernoomste ''[veurnaamste]'' ridder van al Duutsland. [[Ofbeelding:Otto ii van lippe.jpg|{{Largethumb}}|Otto II van Lippe sprek de banvloek uut oaver Roelfe van Coevern.]] :''Ende na dezen is vergaderd een schoon heer bie Anen, daar die bisschop Otto van Utrecht ziene tenten zette. Ende daar bie ordele ende vonnisse zienre manne dezen Rolof verwiesde oet al zienen gude ''[ontzette uut al zien laandgoeden]'', dat hie dat na den recht verbeurd hadde, ende des geliekes dede hie ook alle zienen hulperen. Rolof bedachte die grote mogendheid des bisschops, brak zien bezet van Groningen ende zatte zien tenten bie dat dorp to Covorden ende bedachte, dat daar een breed onland ende ene zudde lag, daar men niet lichte mochte overkomen. :''Des anderen dages die her van Gore, die sunte Mertens banneer droog, dede die bazunen blazen ende die bungen ''[trommels]'' slaan ende toog vooroet mit oetverkoren wapentuurs ''et cetera'', ende de beleiders ''[begeleiders]'' weren te voren ende waanden te trekken over die zudde mit den bisskop ende zienen heer. Ende daar kwam tegen to mote Rolof van Covorden mit zienen wapenturen ende mit den Drenten. Ende als men zegt, do Rolof zag, dat die bisskop mit zienen volke wolde over die zudde rieden, riep hie van goedheid ziens herten, dat zie des nicht en deden, want ''[umdet]'' heur leven daar aan lege, welke woorde ziene riddere ende knechte temaal ondudelijke ''[kwellijk]'' nemen ende riepen tegen eune, weer hie zelven wolde verderven ende ziene viande sterken? "Neen", sprak hie, "leven vriende, solde mie dat nicht wee doen, dat dezze eerlijke heren ende vorsten eure lieve zollen zo ovele ''[zo euvel]'' verliezen, want ik den dood zie voor hen staan?" :''Alse de bisskop alzo voort toog mitten heer op of over die riet, want ''[umdet]'' zie mit wapen verladen weren, zo verzonken zie altemaal in die modderie des onlandes, oende alzo kwam op zie Rolof van Covorde mit zienen vrenden ende mitten Drenten manne ende wieve, ende verslogen den bisskop mit zienen volke, die jammerlijken versmoord ende gedood worden, ende sommige anderen zien ''[bint]'' versmacht van groten dorst ende alzo dood gebleven. Ende sommige, die zeer gewond waren, zient ''[bint]'' euren vianden ontgaan. Rolof mit zienen ridders vervolgde dat vleënde volk alle die nacht ende behield al heure privande ''[proviand]'', eur tenten ende eur cleenheit ''[kleinodiën]'', ende is mit grotem love ende vrolijkheid weder gekomen to Covorde mit vele vangenen. Daar de meesten van weren greve Gerrit van Gelre, Giesbert van Aamsteel, Derk, des bisschops broder, provest van Deventer. :''Mer bisskop Otto waard gevangen in der zudde, den zie martelieden jammerlijke mit manigerhande piene ''[slim martelden mit veule pienigingen]''. Want dat veniende felle volk vilden hem ziene kroenen ''[tonsuur]'' al blodig af mit zwerden ende ten lesten, na vele versmanisse, die ze hem deden, zo worpen zie eune in de alre onreenste stede, de ze wisten. Dit geschiedde op die kalende van augusto ''[1 augustus]''. In den striede bleven dood meer dan 500 ridders mit den bisskop, ende daar to menig vrome man gewapend. :''Daar was mede her Beernd van Horstmer, een edel ende vrome man, de alre vernoomste ridder van Duutsland, die onthield eune ''[hield heur op ofstaand]'' staande op zienen schild. Ten lesten verzank hie neder, mer hie hadde te voren groten skaden gedaan in den vianden. Ende bisskop Otto waart al hemelijk ''[heimelijk]'' oet der zudden getogen, mit groten wenen ende mit skreien van leien ''[leken]'' ende klerken begraven t'Utrecht in den doom ''[Dom]''. *Uut: Friedel Helga Roolfs, Heike Riedel-Bierschwale en Volker Honemann (red.) (2010), ''Een cronike van den greven van Benthem: Edition und Übersetzung einer Spätmittelalterlichen Chronik über die Grafen von Bentheim'', Builefeld: Verlag für Regionalgeschichte ==Bronnen== *G. Buist (2000), ''Geheimen in het Vechtdal'', Stichting Kunst & Cultuur Overijssel *[http://www.dmgh.de/de/fs1/object/display/bsb00000886_00524.html?sortIndex=010%3A050%3A0023%3A010%3A00%3A00 Emo van Bloemhof, ''Emonis chronicon'', Monumenta Germaniae Historica, SS. XXIII, p.511-513] *[http://www.encyclopediedrenthe.nl/Mariënkamp Encyclopedie Drenthe Online: Mariënkamp] *Friedel Helga Roolfs, Heike Riedel-Bierschwale en Volker Honemann (red.) (2010), ''Een cronike van den greven van Benthem: Edition und Übersetzung einer Spätmittelalterlichen Chronik über die Grafen von Bentheim'', Builefeld: Verlag für Regionalgeschichte *H.M.J. Tromp (1976), 'Drenthe, Coevorden en de bisschop 1150-1395', in ''Geschiedenis van Drenthe'', Möppelt *''Nieuwe Groninger Encyclopedie'' (1999), Grunning *[http://www.slagbijane.nl/site/index.php Webstee van de veriening 'Herdenking Slag Bij Ane'] ==Rifferenties== <references /> {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Slag Aone}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Veldslag|Aone]] [[Kategorie:13e eeuw]] [[Kategorie:Geschiedenis van Drenthe]] [[Kategorie:Geschiedenis van Utrecht]] [[Kategorie:Geschiedenis van Sallaand]] [[Kategorie:Hardenbarg]] 2hk4bo8a6edmppxt4usgc8mg079bkmt 0 11786 278131 278130 2015-03-11T13:06:21Z Woolters 62 /* (Oude) bazige vrouw */ - skienboar ook achterhooks :). wikitext text/x-wiki {{Dia|'''Op disse pagina stoat ''lellike'' wöarde. As oe det neet ansteet, of as oe det op ne bepoalde manere angrip of beleadigt, röd Wikipedia oe an um neet wieter te kiekn. Vuur n breed inzich in de völziedigheaid van Neersassiese wöarde, kiekt in t [[Nedersaksisch woordenboek]]'''}} Net as in aandere kultuurn is t in de Neersassiese kultuur neet ongebroekelik um oew onvrea met verskeaidene zaakn oet te drukn in klurige, mear mangs ook meender froaie skeeldwöarde - um ''achteroet te bidden'' zoat ze wal zegnt.<ref name="Schoemaker">Schoemaker-Ytsma, A.C.M. (2009), ''"Zo zegge wi'j det" van A tot Z! (aanvulling) Woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen'', Ni'jlusen: The Readshop J. Hilbrink</ref> Nöast det völle [[Nederlaands|Hollaandse]] skeeldwöarde direkt beent oawer enömn, of an epast noar de Neersassiese oetsproake, is t Neersassies ook verskeaidene eegne wöarde "riek". n Belangriek oonderskeaid tusken t gebroek van skeeldwöarde in Hollaand en t Neersassiese gebeed is det n hoop wöarde in t leste gebeed ook as leefhebnd gräpken bedoold köant wordn, dus duur t ene eande met t aandere te beneumn. De skeeldwöarde op disse ziede zeent oonderverdeeld in verskeaidene weardn dee at in t Neersassiese gebeed (en feailik de hele Westerse wearld) vuur "fatsoenlik" wordt eheuldn. Leu of zaakn kriegnt n mear of meender slim skeeldwoard noar mate at ze van disse weardn ofwiekt. t Geet op disse ziede um biezeundere wöarde. Ne direkte ummezetting van t Neerlaandse is nit neudig. Zo keant t Grönnings t woard "kloede" vuur "dik persoon". Doarumme hooft "dik persoon" dr nit bie te wordn ezat, terwiel at t wál zo ezegd kan wordn. As n bepoald dialekt gin spesjaal woard hef vuur dit soort beskriewings, kan t wál direkt ummezat wordn. Um n good beeld te geewn van de völziedigheaid, is dezelfde indelige an eheuldn as op t [[Nedersaksisch woordenboek|Neersassiese Wöardebook]], dus ne vaste riege van de Neersassiese variaantn met öare versie van t Hollaandse begrip det boawn an steet: *[[Neerlaands]]: *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: *[[Sallaands]]: *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: *[[Veluws]]: ==Emotionele gesteeldheaid== ===Jankerd=== *[[Nederlaands]]: ''jankerd'', ''huilebalk'' *[[Achterhooks]]: **''hangelippe'', ''hangebek'' **''bleerbek'' *[[Drèents]]: **''domperd'' ([[ZWZ]]) **''hoelbalk'', ''hoele-'', ''hule-'', ''hoelbek'' **''joelebalk'' ([[ZWZ]]), ''joelbek'' ([[ZOZ]], [[ZWZ]]) **''lieperd'' ([[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]], [[ZWN]], [[ZWZ]]), ''lipperd'' ([[ZWN]]), ''liepenbek'' **''rèerbek'' ([[ZWZ]]) **''siepdeuze'' **''toetmusse'' ([[ZWZ]], letterlijk een heufddeksel mit een toete of tip) *[[Grönnegs]]: **''blèrderd'' **''blèrtoet/-de'' **''lieperd'' *[[Sallaans]]: **''siepdeuze'' **''Siep(erd)'' **''joel(erd)'' *[[Tweants]]: **''titte'', ''titje'' **''göllippe'' *[[Veluws]]: **''bleerbek'' **''bruullippe'' (Elspeet) **''reerbek'' ===Zeurpiet=== *[[Nederlaands]]: ''zeurpiet'' *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: **''jeuzel(kont)'' **''zemel'' **''zoegerd'' (kloagend) *[[Sallaans]]: **''kloagerd'' **''drammerd'', ''dramtitte'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''drammerd'', ''dramtitte'' **''zemmel'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... ==Klookigheaid== ===Onnozele=== *[[Neerlaands]]: ''onnozele'' *[[Achterhooks]]: **''halven'' **''onwiezen'' **''kuuken'' (of zunnekuuken (letterlijk lieveheersbeestje), den lacht r völle bi-j) **''stommen hond'' **''achterlek schoap'' **''slimmen'' **''dollen'' *[[Drèents]]: **''daozerd'' (Zuudwest-Drenthe, [[Ni'jlusen]])<ref>[http://www.drentswoordenboek.nl/ Woordenboek van de Drentse dialecten]</ref><ref name="Schoemaker">Schoemaker-Ytsma, A.C.M. (2009), ''"Zo zegge wi'j det" van A tot Z! (aanvulling) Woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen'', Ni'jlusen: The Readshop J. Hilbrink</ref> **''dom kuken'' **''driekwarter'', ''halve'' (iene die as niet 100% is; eheurd op [[Ni'jlusen]]) *[[Grönnegs]]: **''kloun'' **''kou'' **''gekke Gerret'' *[[Sallaands]]: **''koezn'' **''onwiesn'' **''kuukn'' **''sloaperd'' *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: **''koezn'' **''dom deer'' **''kuukn'' **''halven'' **''(dokter) döl'', ''dölligen'' **''kuuläj'' **''sloaperd'' **''sloaptablette'' **''(jan)doedel'' **''(jan) hoondekloot'' **''gannef'' *[[Veluws]]: **''doedel'' ([[Nunspeet]]) **''(dom) kuken'' **''slaperd'' ==Persoonlike/hoesheuldelike verzörging== ===Dik/mollig meisje=== *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... **''dikke proppe'' *[[Grönnegs]]: **''orke'' **''tön(-netje)'' *[[Sallaans]]: **''zeuge'' **''motte'' ** Uutsproak: ''peuh, wat 'n batteri-je'' (met 'n dikke konte) *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''tonne'' **''todn'' (as t meakn ook onverzorgd is) **''triene'' (ook n betn dom) **''proppe'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: kiek bie: ''Dikke vrouw'' ===Dikke man=== *[[Achterhooks]]: **''dikken'' **''vetten'' **''speknekke'' *[[Drèents]]: **''dikke padde'' **''dikke proppe'' **''speknekke'' *[[Grönnegs]]: **''kloede'' **''speknek'' *[[Sallaans]] **''dikke padde'' **''kloetn'' *[[Tweants]]: **''vetn'', ''vetn bear'', ''vetboarg'', ''vetnekke'' **''spekharsens'' **''pafferigen'' **''boln'' **''stewigen'' (nog wal beskaafd) **Oetroop: ''Wat ne (dikke) hoed!'' *[[Veluws]]: **''dikke beer/bere'' **''dikzak'' **''dikbalg'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]], [[Waopenvelde]]) **''dikbas'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]]) **''{{small()|dikke}} pakzak{{small()|ke}}'' **''dikke parre'' ([[Vaossen]]) **''{{small()|dikke}} poemel'' **''dikkop'' ([[Loen]]) **''vetzak'' **''vetpens{{small()|e}}'' ([[Une]], [[Garder]]) **''vette beer'' ([[Vaossen]]) **''papkeel'' ([[Hoevelaken]]) **''op-eblaozen keel/man'' ([[Nunspeet]], [[Epe]], [[Attem]]) **''op-ezette keel'' ([[Garder]], [[Lieren]]) **''pafferig dikke keel'' ([[Epe]]) **''opdruusderig persoon'' ([[Une]]) **''flinkerd'' ([[Lieren]]) **''braojer''{{Info|Dik en lui}} ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''podde'' ([[Wenum Wiesel]]) **''wolfenbundel'' (Noordwest-Veluwe) ===Dikke vrouw=== *[[Nederlaands]]: ''dikke vrouw'' *[[Achterhooks]]: **''motte'' **''pogge'' **''smoltvarken'' *[[Drèents]]: **''dikke proppe'' **''foemel'', ''fommel'', ''fommelkont'', ''fumme'' **''poemel'' **''taorte'' (slome, dikke vrouwe ([[ZWN]]) *[[Grönnegs]]: **''kloede'' **''speknek'' *[[Sallaands]]: **''kloetn'' *[[Tweants]]: **''motte'' **''vetn'', ''vetboarg'' **''dikn'' **''mokkel'' **''moeke'' **''(dikke) tonne'' **''proppe'' (mear kort en dik) **''poas-äj'' (leu met n dik, roond gezichte) **Oetsproake:''zonn zo'j vuur de ploge zetn'', ''n kabinet van n wief!'', ''ne bokse vol vleais!'' *[[Veluws]]: **''dikke tante/meuje'' **''dikzak'' ([[Heerde]]) **''{{small()|dikke}} pakzak{{small()|e}}'' **''dikke proppe'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''dikke tonne/tönne/todde'' **''{{small()|dikke}} poemel'' **''dikongt'' ([[Bunsjoten]]) **''vies dik mins'' ([[Hoevelaken]]) **''vet wief'' ([[Speuld]], [[Vaossen]]) **''vet varken'' ([[Nunspeet]]) **''vetlappe van een wief'' ([[Ugchelen]]) **''vetpens{{small()|e}}'' ([[Une]], [[Garder]]) **''best wief'' ([[Lieren]]) **''pafferig dik wief'' ([[Deelen]]) **''pafferig dikke vrouwe'' ([[Doospiek]]) **''opdruusderig persoon'' ([[Une]]) **''meiemokkel'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''meulepeerd'' ([[Nunspeet]], [[Niekark]]) **''podde'' ([[Wenum Wiesel]]) **''sneeg wief'' ([[Nunspeet]]) **''stevige tante'' ([[Putten]]) **''klein knarregie{{small()|n}}'' ([[Emst]]) **''dikke donder'' ([[Wezep]]) **''puddingbukse'' ([[Wezep]]) ===Dunne man=== *[[Nederlaands]]: ''dunne man'' *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: *[[Sallands]]: **''pannlatte'' *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: **''skiw'' **''steekn'' **''zak met butte'' **''(mager) skram'' *[[Urkers]]: *[[Veluws]]{{Info|Waor de punten staon kömp man/keerl te staon}}: **''magere/mägere/maogere ...'' **''dunne ...'' **''schraoie/schraole/schriele ...'' **''schriepse/sjriepse ...'' **''skramme ...'' **''iele/ielige ...'' **''panlatte'' ([[Epe]]) **''skilatte'' ([[Attem]]) **''maogere girm'' ([[Bunsjoten]]) **''schraoie hering'' **''skraotjämmer'' ([[Attem]]) **''slamiere'' ([[Heerde]], [[Waopenvelde]], [[Elburg]], [[Epe]]) **''mager klapholt'' ([[Wezep]]) **''mager schram'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]]) **''lange liere'' ([[Waopenvelde]]) **''lange liereboom'' ([[Bunsjoten]]) **''lange slaodood'' ([[Attem]]) **''bonenstaak'' ([[Epe]], [[Putten]], [[Appel]]) **''brook met botten'' ([[Twelle]]) **''ram'' ([[Terwolde]]) **''botten Aolt'' ([[Nunspeet]]) **''gresnekke'' (dun persoon met lange nek) ===Dunne vrouw=== *[[Nederlaands]]: ''dunne vrouw'' *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: *[[Sallands]]: *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: *''skiw'' *''latte'' *''zak met butte'' *''Sidonia'' (oet [[Suske en Wiske]]) *''gröatepakhoes'' *[[Urkers]]: *[[Veluws]]{{Info|Waor de punten staon kömp vrouw/deerne te staon}}: **''magere/mägere/maogere ...'' **''dunne ...'' **''schraoie/schraole/schriele ...'' **''schriepse/sjriepse ...'' **''skramme ...'' **''iele/ielige ...'' **''panlatte'' ([[Epe]]) **''skilatte'' ([[Attem]]) **''maogere girm'' ([[Bunsjoten]]) **''schraoie hering'' **''skraotjämmer'' ([[Attem]]) **''magere sliere'' ([[Elburg]]) **''lange lies/lijs'' ([[Apeldoorne]], [[Vaossen]]) **''lankhakke'' ([[Apeldoorne]]) **''planke'' ([[Wezep]]) **''striekplanke'' ([[Wezep]]) **''sliepplanke'' ([[Heerde]], [[Waopenvelde]]) **''lampeglas'' ([[Waopenvelde]]) **''lempe'' ([[Apeldoorne]]) **''slanke denne'' ([[Emst]]) **''sprikke'' ([[Nunspeet]], [[Elspeet]], [[Hattem]], [[Epe]]) **''schraotjämmer'' ([[Heerde]], [[Waopenvelde]]) **''gresnekke'' (dun persoon met lange nek) ===Iemand die altijd overal bovenuit schettert=== *[[Nederlaands]]: *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: *[[Sallands]]: **''sketterbek'' **''reerbek'' *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: **''sketterbek'' **''reerbek'' **''prokureur'' *[[Urkers]]: *[[Veluws]]: **''scherebek'' ([[Nunspeet]]) ===Onverzorgd persoon=== *[[Nederlaands]]: ''onverzorgd persoon'', ''sloddervos'' *[[Achterhooks]]: **''poetje'' **''viezen, smearigen ònzel'' *[[Drèents]]: **''gasterd'' **''todde'' **''tonte'' **''ulk'' ([[ZWN]], [[ZWZ]]) **''viesderd'', ''viestert'', ''viezerd'' **''zwienoegel'' ([[ZOZ]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]) *[[Grönnegs]]: **''swienhond'' (aigelks NL: ''viezerik'') **''swienepuut'' **''Törk'' (niet veul meer broekt om rassistische rezens) *[[Sallaands]]: **''gasterd'' **''smiesterd'' *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: **''poesterigen'', ''poesterdieks'', ''-jannoa'' **''todderigen'', ''todn'' **''smearigen'' **''smeardeer'', ''-dodn'', ''-fosn'' ''-törk/turk'' **''smiesterd'' **''viezn'' *[[Veluws]]: **''schuddegavel'' ([[Nunspeet]]) **''smeerdeken, smeerzak'' ([[Nunspeet]]) **''slorhak'' ([[Putten]]) **''sloddervos'', ''slorde{{small()|r}}vos'', ''slorrevos'' **''slodderfodse'' ([[Wezep]], [[Attem]]) **''slodderfokse'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''slodderfoekse'' ([[Attem]]) **''slorkoent'' ([[Niekark]]) **''flodderhokse'', ''slodderhokse'' ([[Epe]]) **''foekse'' ([[Attem]], [[Heerde]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Epe]]) **''sjoekse'' ([[Attem]], [[Nunspeet]], [[Vaossen]]) **''smoekse'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]]) **''slaterbokse'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''slons{{small()|e}}'' **''flotse'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]]) **''roebuis'' ([[Une]]) **''tos'' ([[Bunsjoten]]) ===Slordige vrouw=== *[[Neerlaands]]: ''slordige vrouw'' *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: **''todde'' **''tonte'' **''voel wiefien'' (veur een slonterig vrouwgien) *[[Grönnegs]]: **''bèlle'' *[[Sallaands]]: *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: **''doaje'', ''doajakke'' **''torre'' **''slemiere'' **''sloffe'' **''hoaznfosker'' (letterlik ne vrouwe den at de sökke neet netjes opvoolt) *[[Veluws]]: **''roelokke'', ''roebokke'' ([[Nunspeet]]) ===Verwijfde man=== *[[Neerlaands]]: *[[Achterhooks]]: ''kwenne'' (letterlijk hermafrodiet, ok gebroekt veur ne umgeboudn transseksueel) *[[Grönnegs]]: ''kirrelwief'' (al sègd as aine laank hoar het; LET OP: nait t zulfde as ''manwijf'') *[[Tweants]]: **''kwenne'' (zelfde as Achterhooks, mear ook vuur manlike vrouwleu) **''miegerd'' **''drillerd'' (oold [[Riesns]]) **''fatje(n)'' *[[Veluws]] **''net n wief'' ===Drankgebruik=== *[[Neerlaands]]: drankorgel *[[Achterhooks]]: **''zoepoge'' **''zoeperd'' *[[Drèents]]: **''zoeperd'' **''zoeplappe'' *[[Grönnegs]]: **''zoeplappe'' (VEK) **''zoepsteern'' **''draankörgel'' *[[Sallaands]]: **''zoeperd'' **''zoeplappe'' **''draankörgel'' **''sloalippe'' **''zoeptorre'' **''dikkn'' **''sloaarme'' *[[Tweants]]: **''zoeperd'' **''zoepzak'' **''zoeptorre'' **''zoepskute'' **''nathaals'', ''natnek'' **''draankörgel'' **''tullepeter'' (ook jeunkns dee at noa öarn 10de nog op n doem doot) **''innemmer'' **''sloekerd'' **''plässe'' **Oetsproake: "Den spiejt nich in t glas". *[[Urkers]]: **''zeuplap'' **''barrel'' **''de spot van de naosie'' *[[Veluws]]: **''zuper{{small()|d}}'', ''zoeperd'' **''zeuper'' ([[Doospiek]]) **''zuuplap{{small()|pe}}'', ''zoeplappe'' **''lap'', ''zeuplap'' **''zoepschute'' ([[Wezep]]) **''zuupschute'', ''zoeptodde'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''zuuptod{{small()|de}}'' ([[Epe]], [[Niekark]]) **''zoeptorre'' ([[Heerde]], [[Une]], [[Deelen]], [[Attem]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''zatlap{{small()|pe}}'' ([[Ugchelen]], [[Klanenbeek]]) **''dronkelap'' ([[Garder]]) **''drankorgel'' ([[Harderwiek]], [[Armelo]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''drinkebreur'' ([[Armelo]], [[Niekark]]) **''drinker'' ([[Epe]]) **''alkeholist'' **''innemer'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''preuver'' ([[Garder]], [[Niekark]]) **''pruverd'' ([[Attem]], [[Epe]]) **''vrèterd'' ([[Terwolde]]) **''dronken kenonne'' ([[Wezep]]) **''dronken oele'' ([[Wezep]]) **''zoeplippe'' ([[Wezep]]) **''berry'' ([[Wezep]]) ===Niet-lenig persoon=== *[[Nederlands]]: ''stijve hark'' *[[Grönnegs]]: **''stieve bukken'' *[[Veluws]]: **''(stieve) hark{{small()|e}}'' ==Riekdom== ===Arm persoon=== *[[Nederlaands]]: ''arm persoon'', ''pauper'' *[[Grönnegs]]: **''törfsteker'' *[[Oostfreisk]]: **''lattenhanger'' *[[Tweants]]: **''birre-/biddeman'' (letterlik noar t Hollaands: ''bedelman'') ===Rijk persoon=== *[[Nederlaands]]: ''rijk persoon'', ''rijke stinkerd'' *[[Drèents]]: **bi'jvoeglijk naamwoord ''dik'', beveurbield: ''een dikke boer'' (een rieke boer) **Rieke kerels wördt wal op typische menieren beskreven, beveurbield: ''Daor leup hi'j now, een segaar in 't heufd.'' De segaar gef materiële welstand an. *[[Grönnegs]]: **''maanze'' **''diknek'' **''potjekakker'' *[[Oostfreisk]]: **''potjekakker'' **''potjeschieter'' **''töntjeschieter'' ***Woorden kommen van vrouger, dou heil Oostfreisland aarm was, oube Emden neit deur de koopluu dij doar woonde. Allein dij koopluu scheten in tönnen in stee van n gemak of n hoeske.'' ==Ummegaank met aandere leu== ===Achterbaks persoon=== *[[Neerlaands]]: ''geniepigerd'' *[[Achterhooks]]: **''smiegt'' *[[Drèents]]: **''lillijkerd'' **''loesoor'' ([[Midden-Drèents|MD]], [[Veenkelonioals|VK]], [[ZOZ]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]], [[ZWZ]]) **''pienhond'' (eheurd op [[Ni'jlusen]]) **''(minne) poesterd/poetzak'' ([[Ni'jlusen]])<ref name="Schoemaker">Schoemaker-Ytsma, A.C.M. (2009), ''"Zo zegge wi'j det" van A tot Z! (aanvulling) Woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen'', Ni'jlusen: The Readshop J. Hilbrink</ref> **''smeerlap'', ''smèerlap'', ''smeerlappe'' **''smaigel'' (ZOV) **''smeigel'' **''smeigelaar'' (MD, ZOZ, ZOV, ZWZ) **''smiegel'' (MD, VK, [[ZWN]]) **''smiegelkont'' (VK) **''smiegemerd'' **''voele'', ''voelerd'' *[[Grönnegs]]: **''loezebos'' *[[Sallaands]]: **''smiegt'' **''gloeperd'' *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: **''viezn'' **''smearlap'' **''smiesterd'' **''sleiferd'' **''gliere'' *[[Veluws]]: **''(minne) poesterd'' ([[Nunspeet]], slecht persoon/slechte kerel) **''braaierd'' ([[Nunspeet]], slechte kerel) ===Bijdehante persoon=== *[[Neerlaands]]: *[[Drèents]]: **''snaore'' *[[Veluws]]: **''wiesneuze'' **''biehaand ventjen/biedehaande deerne'' ===Conflictzoeker, stoker=== *[[Neerlaands]]: ''conflictzoeker'', ''stoker'' *[[Achterhooks]] **''prewwel'' *[[Drèents]] **''droktemaker'', ''-maoker'' ([[Midden-Drèents|MD]], [[Veenkeloniaols|VK]], [[Noordenvelds|KVD]]), ''-maeker'' ([[ZWN]]) **''herrieschopper'', ''herrieschupper'', ''harriemaker'' **''stiekelkont'' **''vuurtienstoker'' *[[Tweants]]: **''droktemaker'' **''stokkebaas'' **''stangerd'' *[[Veluws]]: **''droktemaker'' **''harrieschopper'' ===Dwarsligger=== *[[Nederlands]]: ''dwarsligger'' *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: *[[Sallaands]]: *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: **''krange(n) kearl/vrouwe'' **''eagngedreaidn **''droadneagel'' **''[[Eanter#Oard_en_Sproake|Eantersen]]'' **Oetsproake: "Iej konn wal oet Eanter komn!" *[[Veluws]]: **''krangore'' ([[Nunspeet]]) **''draodnegel'' ([[Nunspeet]]) ===Gierigaard=== *[[Neerlaands]]: ''gierigaard'', ''vrek'' *[[Achterhooks]]: **''knieperd'' *[[Drèents]]: **''knieperd'' **''pienekeutel'' ([[Ni'jlusen]]) **''pienhond'' ([[Ni'jlusen]]) *[[Grönnegs]]: *''aarmhaart'' *''knieperd'' *[[Sallaands]]: **''knieperd'', ''kniepköttel'' **''skroaper'' *[[Stellingwarfs]]: *''knieperd'' *[[Tweants]]: **''pinnaffel'' **''knieperd'', ''kniepköttel'' **''kruidenier'' **''skraper(d)'' **''skrobber'' *[[Veluws]]: **''sentedrieter'' ([[Putten]], [[Nunspeet]]) **''knieperd'' ([[Putten]], [[Nunspeet]]) ===Inhalig persoon=== *[[Neerlaands]]: *[[Achterhooks]]: **''inhaaligen sloekerd, sloekhals'' *[[Drèents]]: **''graoperd'' **''schraoperd'', ''skraoperd'' *[[Grönnegs]]: **''groapted'' **''streuper'' *[[Stellingwarfs]]: **''graoperd'' **''schraoperd'' (uutspraoke: ''skraoperd'') *[[Sallaands]]: **''groaperd'' *[[Tweants]]: **''groaperd'' (''gröaperke'') *[[Veluws]]: **''gliehals'' ([[Nunspeet]]) ===Kwajongen=== *[[Drèents]]: **''ba(a)ndrek(k)el'' ([[Zuudwest-Drèents|ZWD]]) **''(lillijke) lèmpe'' ([[Ni'jlusen]])<ref name="Schoemaker">Schoemaker-Ytsma, A.C.M. (2009), ''"Zo zegge wi'j det" van A tot Z! (aanvulling) Woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen'', Ni'jlusen: The Readshop J. Hilbrink</ref> **''rotjong'' (meervold ''rotjongen'') *[[Grönnegs]]: **''rötjong'' **''snötneus/-ze'' (ook zègd van aine dij jong is, mòr ien n hoge positie, bv. "Mien boas is nog mòr 26 joar old en dij snötneuze mout mie zeker vertèllen wat ik doun mout".) *[[Tweants]]: **''rekkel'' **''(lelliken) aap'' **''börstel'' (sprek oet: /{{IPA|'bɜsl}}/, kan ook positief bedoold wordn) **''rotjong'' **''drietjeunkn'' (ene met nen te grootn moond vuur zinne leaftied) **''driet(e)buul'' *[[Veluws]]: **''rotjong'' **''snotjong'' **''drietbuul'' ===Lomperik=== *[[Drèents]]: **''knalpitte'' (eheurd op Ni'jlusen) **''plenter'' (vake mit bi'jvoeglijk naamwoord: ''leelke/ruge/gemene plenter'', of as ''een plenter van een kerel/wief'') *[[Tweants]]: **''onbenul(ligen)'' **''onbesoesden'' **''onwiezn'' **''dolbotter'' (in vuurtbeweagn, ook vuur weelde keender) **''(bear)osn'' *[[Veluws]]: **''hultebuis'' ===Nieuwsgierig persoon=== *[[Nederlands]]: ''nieuwsgierig persoon'' *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: ''neijschier'' *[[Grönnegs]]: *[[Sallaands]]: **''vernemstig(n)'' *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: *[[Veluws]]: **''gaperd'' ===Nors figuur=== *[[Nederlands]]: ''chagrijn'' *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: **''steur'' ([[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]) **''stiemerd'', ''stoemerd'', (ZOV) **''stoersmoel'' ([[Noordenvelds|KVD]], [[Midden-Drèents|MD]], [[ZOZ]]) **''storkop'' *[[Grönnegs]]: **''sik(ke)'' **''sikkeneur'' *[[Sallaands]]: **''zoern'' *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: **''knarre'', ''knarn'' **''snarn'' **''nosterigen'', ''nosterpeter'' **''zoern'' **''Eantersen'' *[[Veluws]]: **''nosterpot, nosterkonte'' ([[Nunspeet]]) **''grienebieter'' ([[Elspeet]]) ===Opschepper=== *[[Neerlaands]]: ''opschepper'', ''opsnijder'', ''pocher'' *[[Drèents]]: **''banjer(d)'' ([[ZWN]], [[ZWZ]]) **''blaospiep'' ([[ZOZ]]), ''blaospiepe'' ([[ZWZ]]) **''boekspreker'' ([[Midden-Drèents|MD]], [[ZOZ]]) **''braoskeboksem'' **''broeseerder'' (MD) **''droester(d)'' (MD, [[Zuud-Drèents]]) **''gresmieger'' ([[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]) **''hoester'' ([[ZWZ]]) **''kakkerd'' **''opsnieder'' **''parademaker'' **''pochhans'', ''pochehans'', ''pocherd'' **''proesterd'' (MD) **''schroetebroek'', ''schroetebreur'' ([[ZWZ]]) **''schroeter(d)'' ([[ZWN]], [[ZWZ]]) **''snakker(d)'' **''snoever(d)'' **''windboks'', ''windbuul'', ''windmaker'', ''windmieger'', ''windmus'', ''windzak'' *[[Grönnegs]]: **''ploas/-ze'' **''snakkerd'' *[[Tweants]]: **''pocherd'', ''pochebaas'' **''bloazerd'', ''bloasbalg'' **''opsnieder'' **''opgewer'' **''bralbek'' (Meestal vuur leu dee't völle met seantn proonkt) **''skreeuwerd'' **''Hengeler weend'' *[[Veluws]]: **''blaoskaak'' ===(Oude) bazige vrouw=== *[[Neerlaands]]: ''tang'' *[[Achterhooks]]: **''olde beaze'' **''olde meuje'' **''olde toeke'' *[[Drèents]]: **''baanholder'', ''baonholder'' **''olde hekse'' **''prauwel'' ([[ZWZ]]) *[[Grönnegs]]: **''tantie'' (ook broekt bie lutje wichter) *[[Tweants]]: **''pinne'' **''hekse'' **''snippe'' **''meuje'' (in t oolde Tweante beteeknt dit ''tante'') **''(zoer)proeme'' **''zearn'', ''zoern'' **''kreng'' **''hapskeare'' **''jepse'' **toeke *[[Veluws]]: **''tuke'' **''hekse'' === Praatjesmaker === *[[Neerlaands]]: ''praatjesmaker'' *[[Achterhooks]]: **''nöälebartje'' **''preakebuul / preakepeter'' **''reerbek'' (meer te freg (nl:brutaal) as te völle proaten) *[[Drèents]]: **''doelenkop'' ([[Noordenvelds|KVD]]) **''fatsenmaker'' ([[ZWZ]]) **''kletser(d)'' **''kruudkremer'' ([[ZOZ]], [[ZWN]], ZWZ) **''menister'', ''minister'' **''pikverkoper'' (ZWZ) **''praotjeboksem'' ([[Veenkelonioals|VK]]) **''prootiesmaker'' (KVD, VK) **''prootbuul'', ''-majoor'', ''-vaar'', ''-zak'' ([[Midden-Drèents|MD]], [[Zuudwest-Drèents|ZWD]]) **''preekva'' **''rabbelbek'', ''rabbelduize'', ''rebbelkont'' (wie anienen deur prat) **''smous'' (KVD, vanolds een scheldwoord veur een Judde) *[[Grunnegs]]: **''kwakkert'', ''kwakdeuze'' (aine dij dingen vertelt dij nait woar binnen of minder as dat er sèggen dut) **''poestert'' (aine dij dingen vertelt dij beter lieken as dat ze waarkelk binnen) *[[Sallaans]] **''preekva'' *[[Tweants]]: **''bloazerd'', ''bloasbalg'' **''preakebuul'', ''-baas'' **''nöalekloas'', ''-peter'' **''skreewerd'' **''prokureur'' *[[Veluws]]: **''praotjesmaker'', ''präötiesmäker'' **''kwebbelkonte'' **''kletskonte ===Raar mens=== *[[Nederlaands]]: ''raar mens'' *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: *[[Sallands]]: **''vrömdn'' **''appatn'', ''ampattn'' *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: **''amparten'' **''grappigen'' *[[Urkers]]: *[[Veluws]]: **''(raor) bestrieksel'' ([[Nunspeet]]) ===Roddelkont=== *[[Nederlands]]: ''roddelkont'' *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: *[[Sallaands]]: *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: *[[Veluws]]: **''klapeekster'' === Slijmbal === *[[Neerlaands]]: ''slijmbal'' *[[Achterhooks]]: **''smeigelkonte'' ===Stiekemerd=== *[[Neerlaands]]: ''stiekemerd'' *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: gliere *[[Veluws]]: **''gluperd'' ([[Nunspeet]]) === Tuig === *[[Neerlaands]]: ''tuig'' *[[Achterhooks]]: **''ploddenvolk'' *[[Drèents]]: **''naotsie'' ([[Noordenvelds|KVD]]) **''rapallie'', ''repallie'', ''rapalje'', ''repalje'' **''schorem'', ''schaorem'' **''tuig'', ''tuug'' *[[Grönnegs]]: **''schorriemorrie'' **''rapollie'', ''rapolje'' **''aso's'' *[[Tweants]]: **''hutnvolk'' **''petn~'' **''plakplaatn~'' *[[Veluws]]: **''tuig, tuug'' ===Verwaande vrouw=== *[[Nederlaands]]: ''verwaande vrouw'' (scheldwoord: ''trut'', ''teef'') *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: *[[Sallands]]: *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: *[[Urkers]]: *[[Veluws]]: **''trotte, grose, tuke'' === Watje, softie === *[[Neerlaands]]: ''watje, softie'' *[[Achterhooks]]: **''zeute(n)'' **''drietebuul'' **''angsthaze'' *[[Grönnegs]]: **''schieterd'' (aigelks NL: ''bangerik'') **''schietdeus/ze'' *[[Drèents]] **''drieter(d)'' **''pieper(d)'' **''schieter(d)'' *[[Tweants]]: **''zöadje(n)'' **''titje(n)'' **''butje(n)'' **''mietje'' **''pieperd'' (met nen langn -iej) **''dramtitte'' **''nöalerd'' **''drammerd'' (''dramtitte'', ''nöalerd'' en ''drammerd'' beteeknt in t Tweants noast 'zanikerd' ook 'iene dee kleinzerig is') *[[Veluws]]: **''eenballer'' ([[Wezep]]) **''angsthaoze'' **''pieperd'' ===Zeurpiet=== *[[Nederlands]]: ''zeurpiet'' *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: *[[Sallaands]]: *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: *[[Veluws]]: **''tweneklotse'' ([[Nunspeet]]) **''seibel'' ([[Nunspeet]] - betekent ook: magere, zieke kip) **''zepezeikerd'' ([[Nunspeet]]) ==Vuurkomn/lichamelike kenmoarkn== ===Gedrongen=== *[[Neerlaands]]: **[[Stellingwarfs]]: ''kop-en-kont-stokkien'' ===Grote oren=== *[[Neerlaands]]: ''flapoor'' *[[Grönnegs]]: **'' *[[Tweants]]: **''zeailoorn'' **''plietsie flapoor'' ([[Riesn]]) ===Groot kakement=== *[[Drèents]]: **''peerdemuul'' *[[Tweants]]: **''(pearde)gaffel'' **''gevret'' *[[Veluws]]: **''peerdebek **''peerdemuul'' **''peerdekop'' ===Iel persoon=== *[[Tweants]]: **''butje'' **''skröamke'' **''schram'', ''skrabn'' ===Lilliputter=== *[[Nederlaands]]: ''lilliputter'' *[[Grönnegs]]: **''keudeldoemke'' (aigelks NL: ''kabouter'') *[[Tweants]]: **''pooster'' (leu met korte beenn) *[[Veluws]]: **''lilliputter'' **''tuunkabouter'' **''dwarg'' ===Snor/baard=== *[[Nederlaands]]: **''baardman(s)'' **''snorrebaard'' **''snorreman(s)'' *[[Drèents]]: **''baordman(s)'' **''snorrebaord'' **''snorreman(s)'' *[[Grönnegs]]: **''heer Snorrengoa'' **''heer Boardemoa'' **''sikman(s)'' *[[Stellingwarfs]]: **''baordman(s)'' **''snorrebaord'' **''snorreman(s)'' *[[Tweants]]: **''snorre'' **''sik'' *[[Veluws]]: **''snorremans'' ==Woarkhoolding== ===Lui=== *[[Nederlaands]]: ''luiaard'', ''luierik'', ''luiwammes'' *[[Achterhooks]]: **''voelen bok'' *[[Drèents]]: **''luibuis'' **''luiwammes'' **''wandelende Jeute'' ([[Ni'jlusen]])<ref name="Schoemaker">Schoemaker-Ytsma, A.C.M. (2009), ''"Zo zegge wi'j det" van A tot Z! (aanvulling) Woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen'', Ni'jlusen: The Readshop J. Hilbrink</ref> *[[Grönnegs]]: **''luihinderk'' (oetsproak: ''[löjhinnek]'') **''laauwe loene'' **''lapswans'' *[[Tweants]]: **''lamlul'' **''loabaant'' (ook vuur eenn den at wat beloawt en t doarnoa neet dut, vgl. n [[Biebel]]sen Loabaant) **''voeln'' **''löj deer'', ''~ voarkn'' **''lapzwans'' **''lapderk'' **''lamlendigen'' **''lamzak'', ''lamstroal, -straal'' *[[Stellingwarfs]]: **''slaoperd'' (veur iene die gien acht gef) *[[Veluws]]: **''luiwammes'' **''lapzwans'' ===Perfectionist=== *[[Nederlaands]]: ''perfectionist'', ''Pietje precies'' *[[Achterhooks]]: ''pieneköttel'' *[[Drèents]]: ''pienekeutel'' *[[Grönnegs]]: ''schietvenien'' *[[Tweants]]: ''veulerd'', ''veulekloas'' (ook vuur besloetloze persoonn) *[[Veluws]]: ''moggezifter'' ===Prutser=== *[[Nederlaands]]: ''prutser'' *[[Achterhooks]]: ''noffel'' *[[Drèents]]: ''knooier(d)'', ''knooiboks'', ''knuier'' *[[Tweants]]: ''knooier(d)'', ''knooidieks'' *[[Veluws]]: ''knooierd'', ''prutser'' ===Sloom=== *[[Nederlaands]]: ''slomerik'' *[[Drèents]]: **''dórrelgat'' ([[Zuud-Drèents]]) **''drokkerd'', ''drukkerd'' **''drukkelkont'' ([[Midden-Drèents|MD]]) **''gaap'' ([[Zuud-Drèents]]) **''laoban'', ''laban'', ''laobaander'' (slome, suffe kerel) **''luns'' (traoge, slome kerel, [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]) **''taorte'' (slome, dikke vrouwe ([[ZWN]]) **''zompzak'' ([[ZWZ]]) *[[Tweants]]: **''loabaant'', ''loabaander'', ''loabaanter'' (ook lui) **''slauw'' (biev. nw.) **''plöamerig'' (biev. nw. veroolderd) **''liezem'' (biev. nw. veroolderd) **Oetdrukking: "den is zo troag as dikke driete (duur n trechter)" ===Treuzelen=== *[[Nederlaands]]: ''treuzelaar'' *[[Achterhooks]] **''drökkel'' (drökkeln = treuzelen) *[[Drèents]]: **''dommel'' **''dórrelgat'' ([[Zuud-Drèents]]) **''drouwerd'', ''drouwelzak'', ''drouwkonte'', ''drouwelkonte'' (ok ''drauw''-) **''dremmelklaos'' ([[ZOZ]], [[ZWZ]]) **''dreuzelkont'', ''drummelkont'' **''gaap'' ([[Zuud-Drèents]]) **''treuzelaar'', ''treuzelder'', ''treuzel'', ''treuzelgat'', ''treuzelpuut'' **''zeurderd'' (kan naost 'iene die zeurt' ok betieken 'iene die treuzelt', zoas in 'Met dei zeurderd duurt het wel ein joor.') *[[Veluws]]: ''dreutelen'' == Rifferenties == <references /> {{Nedersaksische spraokgidsen}} [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] 641wnknevzdbmho86jkm1kld7y7m3kh 0 11787 87023 2008-11-12T19:23:41Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Nederlaands]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nederlaands]] d7t8bzjjwflfzjgxvki4wmx7fysuoel 0 11788 87024 2008-11-12T19:23:49Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Drèents]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drèents]] 5nydnvljwomvt3fc6lrv4jhmxh2xy9w 0 11790 87135 2008-11-13T12:37:49Z Servien 7 [[Klokjen]] is ewiezig naor [[Boerenklokjen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Boerenklokjen]] oa6bn9flf9q0k7p6g7od50ub30lqzw0 0 11792 87165 2008-11-13T15:35:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Waoterplaante]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Waoterplaante]] eky43ux501v9qjsk5l7dl5lqig7slxu 0 11793 264447 258855 2013-05-06T20:20:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Fulica atra, adult and chick.jpg|thumb|250px|Blesente mit der jong]] [[Ofbeelding:Blässhuhn Fulica atra Richard B II.jpg|thumb|250px|Blesente]] [[Ofbeelding:Eurasian Coot-Mindaugas Urbonas-2.jpg|thumb|250px|'t Jong van de blesente]] De '''blesente''', '''koete''' of '''meerkoete''' ([[Latien]]: ''Fulica atra'') beheurt tot de femilie van de [[Rallidae|rallen]]. De voegel is 38 centimeter groot, is over 't hele lief zwart mar hef een witte [[snavel]] en [[veurkop]]. Een blesente wonnen gemiddeld tien jaor oud. == Gedrag == De blesente duuk vake, veural as e op zeuk geet naor [[Waoterplaante (algemeen)|waoterplaanten]]. Hij vlieg neet grege, as e vlogge vort wil dan runt e meestentieds fladderend een stuk over 't waoter hinne. Oek bie 't opstiegen uut 't water runt e eerst een stuk. Bie de voegeltrek, dee meestentieeds 's nachs gebeurt, kan e wè grote ofstanen oflegen. De blesente is een [[alleseter]], hij eet veurnamelijk waoterplaanten, [[weekdieren|weekdiertjes]] en [[insektn|waoterinsekken]]. == Voortplanting == 't [[Voegelnes|nes]] wonnen an de waoterkaante ebouwd van [[riet]] en waoterplaanten. Daorin wonnen vuuf tot tien [[Aai (dier)|eiers]] uut-ebreud in zo'n 21 tot 25 dagen tied. De jongen wonnen deur beie ouwers begeleid en kunnen nao ongeveer 8 weken vliegen. Ze kunnen twee tot dree keer per [[breudseizoen]] een nes jongen grootbrengen. == Ondersoorten == * ''Fulica atra atra'' * ''Fulica atra lugubris'' * ''Fulica atra novaeguinea'' * ''Fulica atra australis'' == Waor as e veurkump == De blesente vie-j veural bie grote waoterplekken, plassen en meren, mar oek in [[park]]en, [[grachen]] en sloten. Hij kump veur in [[Europa (continent)|Europa]], Noord-Afrika, [[Azië]] en [[Australië (continent)|Australië]]. In Nederlaand is 't een algemene [[breudvoegel]] - in [[2000]] wanen er 180.000 breudpaortjes. Buten de breudtied koemen der grote groepen [[deurtrekker]]s en [[wientergast]]en in Nederlaand veur. == Trivia == * In 't osen en 't noorden van Nederlaand wonnen de blesente oek wè '''waoterkiep<small>(</small>e<small>)</small>''' eneumd, op de [[Veluwe]] bedoelen ze daor meestentieds de ''[[waoterkiep|Gallinula chloropus]]'' mee. == Foto-uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Meerkoet_nest_met_kuikens.jpg|Nes mit jongen Ofbeelding:20050507-007-fulica-atra.jpg Ofbeelding:Fulica atra-01 (xndr).jpg </gallery> == [[Nedersaksisch]] == * [[Veluws]]: ** ''meerkoet{{small()|e}}'' ** ''waoterkiep'' ([[Armelo]], [[Garder]], [[Lunteren]]) ** ''blesente'' ([[Nunspeet]]) ** ''blesänte'' ([[Attem]]) ** ''bleshoen'' ([[Putten]]) ** ''krikkelante'', ''kwakkelante'' ([[Heerde]]) == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Fulica+atra SoortenBank.nl - beschrieving, ofbeeldingen en geluud] {{Commons|Fulica atra}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Voegel]] lg7qwo4efm86ip9jrbz74c036o7hu37 0 11794 280345 262653 2015-04-12T14:06:55Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Alm''' ([[Nederlaands]]: ''Almen'') is n darp dat deel oetmek van de gemeente [[Lochem]] in de [[Nederland]]se [[previnsie]] [[Gelderland]]. Alm hef 1199 inwonners (1 januari 2008). Tot 1 januari [[2005]] heurden t darp bi-j de gemeente [[Gossel]]. De darpskern ligt tussen t [[Twaentekanoal]] en de [[Berkel |Berkel]]. In t darp ligt t openlochzwembad 'de Berkel' en met name in de zommer is t darp en de umgaeving geleefd bi-j toeristn. t Darp ligt tussen landeri-jen en bossen zoas het landgood Velhorst en kent n laevendig verenigingslaeven. Op t landgood Velhorst wonden in de 19e eeuw den bekenden hoogleraar [[Allard Pierson]]. t Prottestantse karkje oet de 14e eeuw bevat ne crypte met emummificeerde lichaamn, net as in het Friese [[Wieuwerd]], maar disse bunt neet te bezichtigen. Den doopvont is zeer bi-jzunder en bi-j gebrek an vergeliekingsmateriaal wet ze neet hoo old e precies is. Schattingn variëert van 800 tot 1400 noa Christus. De aerste vermeldingn van Alm komt veur in de lieste van bezittingn van Graaf Hendrik van Dale oet 1188. De spoorn van den dichter [[A.C.W. Staring|Staring]], den n groot deel van zien laeven hef deurebracht op kasteel den Wildenborch bi-j [[Vodden]] en ziene bi-jdrage probeerden te levern an de veuroetgang van den landbouw, bunt nog good zichtboar. Dat zien streven naor modernisering em neet altied in dank afenommen wodden, verwoordt e in zien gedicht 'De Hoofdige Boer' (hoofdig = koppig). Net boeten t darp steet bi-j de brugge dee in t gedicht bezongen wöd, n bordjen met veer regels oet et gedicht: ''Eens was het anders hier ter stee'' ''Wanneer een voort de weg doorsnee'' ''En 't brugje, naast dien voort geleid'' ''De smaad droeg van zijn nieuwigheid'' ==Oetgoande verwiezingen== * [http://www.almen-info.nl/ De webstee van t darp Alm] * [http://www.natuurmonumenten.nl/natmm-internet/natuurgebieden/gelderland/~velhorst.htm Landgood de Velhorst] * [http://www.deelfmarken.nl/_sgg/m8m2s2_1.htm Geschiedenis van Alm] {{Lochem}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Lochem]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] pikyvhrv7glicunzzcrwy1nr257fk7v 0 11795 239890 87219 2012-08-21T19:59:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Almen''' kan verwiezen naor: * [[Alm]] - n darp in Gelderlaand * [[Almen (Frankriek)]] - in Frankriek {{dv}} blzm0y6rwon353ok2x3glv0cl2gm9ck 0 11796 280346 262681 2015-04-12T14:07:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Barchem''' is 'n darp in de gemeente [[Lochem]] in den Geldersen [[Achterhook]] in de [[Nederland]]se [[previnsie]] [[Gelderland]]. Et hef 1807 inwonners (1 januari 2006). Et lig vlak noast den [[Lochemsen barg]]. Barchem betekent eurspronkelek 'Darp noabi-j den Barg' Vrogger leep doar vanaf [[Borklo]] noar [[Lochem]] nen tram, dissen leep ok deur Barchem. Rond [[1940]] is disse verbinding op-eheven. Et station in Barchem wodden verbouwd tot 'Hotel Meilink'. Rond [[2000]] wodden Hotel Meilink esloopt en der bunt noo senioornwonningn eplaatst onder de name Station Barchem. Op de ploatse woar noo woonarf 'Scholtenhof' steet, stond vrogger ne koöperatie. Barchem lig aan de previnsiale weg tussen [[Lochem]] en [[Reurle]] ([[Previnsiale weg 312]]) en [[Borklo]] ([[Previnsiale weg 821]]). Et hef ne drekse busverbinding met Lochem en Borklo (liene 56). De plaatse is populair bi-j toeristen, en hef n groot antal [[camping]]s in de drekse umgeving. Op 2 juni [[1999]] wodden dit kleine plaetsken etroffen deur ne [[windhoos]], dee völle schaa anrichten. Buurtskoppen: * [[Vrochterhoek]] * [[Bosheurne]] * [[Zwiep]] (oet-egreujd tot darp) ==Oetgoande verwiezingen== * [http://www.barchem.org/ Informatieve stee oaver Barchem] * [http://www.hglochem.nl/ Historisch Genootschap Lochem-Loarne-Barchem] {{Lochem}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Lochem]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] sgu61fubzamh7jy70vo4r1chf2cj58c 6 11799 153501 87428 2010-07-04T12:32:35Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Logo]] wikitext text/x-wiki kaartje achterhook {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Logo]] sfzo40zqywl2kdlxhjc5o6pr642emzw 6 11802 181610 129961 2011-02-28T00:02:48Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Portret van Belcampo (welle: ANP Historisch Fotoarchief) == Licentie == {{GFDL}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu]] ao6n1s1vmhyq9m2cxie6hhfzyspvvs8 0 11804 111178 87657 2009-07-08T21:44:34Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oostfreiske toulwiezer]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Oostfreiske toulwiezer]] dj71tetb95m5v90i6hcal572fjyqi11 0 11809 263911 258734 2013-05-05T21:56:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Wilmink2.jpg|right|thumb|250px|Willem Wilmink <small>(welle: [http://www.seniorplaza.nl www.seniorplaza.nl]</small>]] '''Willem Andries Wilmink''' ([[Tweants]]: '''Willem Wilmink''') ([[Eanske]], [[25 oktober]] [[1936]] - Eanske, [[2 augustus]] [[2003]]) was nen [[Tweante|Tweantsen]] [[dichter]], [[schriever|skriewer]] en zänger. ==Jeugnd en studie== Wilmink wör in 1936 geboorn an de Javastroate in Eanske in n sosjalistiese femilie. Zie vaa was prokurasiehoolder in de [[textiel]]. In [[1954]] haaldn'e zin gymnasiumexaamn, woernoa at'e [[Nederlaands|Neerlaands]] studeern dee an de [[Universiteit van Amsterdam]]. Noa at'e zin kandidoatsbewies har ekreegn gung'e ook nog Geskiedenisse studeern. Oonderwiel skreef'e zinne eerste gedichtn al. Hee bracht zin woark oet in n "Almanak van de vereniging USA" en dee tekstn skriewn vuur t studeantntoneel "La Pie Qui Chante" (n Zingden Eakster). In [[1960]], t leste studiejoar, wör'e leraar an t [[Vossius Gymnasium]] in [[Amsterdam]]. ==Leraar en weetnskopman== Van [[1961]] töt [[1978]] deed'e les geewn in Moderne Letterkeunde an t [[Instituut voor Neerlandistiek]] van n Universiteit van Amsterdam. Hee har gedoernde zinne jeugnd [[trekzak]]les ehad, en treu doarmet op tiedns de feestoawnde van zinne vakgroep, woerbie at'e smartlapn zung, of bewoarkings van [[Middeleewn|Middeleewse]] leedern. Hee zat "Beatries" umme van t Middel-Hollaands noar t Moderne Hollaands. In [[1988]] promoveerdn'e an de [[Kattolieke Universiteit Broabaant]] met n stuk oawer t dichwoark van [[Hendrik de Vries]]. Wieters steund'e bekeand um zin woark as literatuurvertaler, met oonder mear woark van [[Emily Dickinson]] en [[W.H. Auden]]. Met hulpe van aandere Neerlaands-geleardn zat'e t bekeande verhaal van n [[Iern|Iersn]] heligen [[Brendaan]] umme. Hee skreef n antal beskouwiges oawer de Middeleewn, dee at'e beundeln dee met as naamn ''Mijn Middeleeuwen''. Ook skreef'e geskiedkeundige artikels oawer kattedroaln, en de geskiedenisse en herkomst van t [[België|Belgiese]] beer. ==Skriefwoark== Vanof [[1965]] skreef'e gedichtn, opsteln, leedjes en verhaaln vuur de literatuurblaadn "Tirade", "Maatstaf" en "De Revisor". In [[1966]] begun zin literatuurloopbaan met "Brief van een Verkademeisje". Van [[1968]] töt [[1970]] was'e dichtkeunstkritieker vuur dagblad "De Tijd" en van 1971 töt 1977 was'e redakteur van t blad "Spektator". Met [[Hans Dorrestijn]], [[Karel Eykman]], [[Ries Moonen]], [[Fetze Pijlman]] en [[Jan Riem]] vörmdn'e in 1970 ne groep den at skreef vuur verskeaidene tellevisieprogrammaas zo as "Het Klokhuis", "De Film van Ome Willem", "Sesamstraat", "J.J. De Bom voorheen De Kindervriend" en "Kinderen voor kinderen". Ook skreef'e völle vuur musicals. In [[1978]] richtn'e zik volledig op t skriewn van teksn en hee gung in [[Kapelle an n Iessel]] wonn. töt an det'e oet de tied köm skreef Wilmink op ne tiepmesiene want an n komputer wol'e neet an. Vanof [[1979]] deed'e ook n antal joarn lesgeewn an de kleainkeunstakademie van Amsterdam ==Optreadn en leedjes== Met zinne eegne begeleaidingsgroep Quasimodo deed'e in de 90er joarn völle optreedn as zänger woerbie at'e ook trekzak speuldn. Zinne leedjes beent ook völle gebroekt duur aandern, zo as [[Herman van Veen]] (''Hilversum 3'', ''De bom valt nooit''), [[Wieteke van Dort]] (''Arm Den Haag''), [[Joost Prinsen]] (''Frekie'') en kabaretgroep Don Quishocking (''De Oude School'')". [[Harry Bannink]] en [[Frank Deiman]] hebt bie völle van zinne tekstn muziek bie bedacht. ==Verskeaidnheaid== Wilmink hef völ [[keenderbook|Keenderbeuke]] skreewn. Earder skreef'e aait mear vuur volwasn leu, mear later richtn'e zik al mear op wichter. Hee skreef gedichtn en verhaaln vuur volwasn leu en vuur wichter, tekstn vuur kabaret en tellevisie, nen koers oawer wo a'j gedichtn skriewn munn, bewoarkings van oolde tekstn zo as ''De reaize van Sunte-Brendaan'' oet t 12de joarhonderd, en hee verkloardn t [[Wilhelmus]]. Hee zat verskeaidene tekstn, gedichtn en beuke umme oet t [[Duuts]], [[Engels]], [[Fraans]]k en t [[Zuud-Afrikaans]]. ==Tweante== Wilmink was onmeundig wies met [[Tweante]]. Hee wör dr geboorn en is dr oet de tied ekömn. Hee woondn nen langn zet in Hollaand, mear op lateren leaftied wol'e gearne wierumme. Hee begun ook in t Tweants te skriewn. In t ''kupersdieks'', zo as'e det zelf neumdn. Dee beundeln'e later in t woark ''Heftan tattat! (24 gedichtn in t Stadsplat)'': :Op nen dag :Op nen dag dreenk iej gin Grolsch mear... :loop iej nich mear deur de stad. :Al oew' wille en al oew hartzear :he'j dan had. ==Oawerzicht van zin woark== '''Proza''' * 1971 Over cabaret (IVIO) * 1972 Een vreemde tijger en andere gedichten (Aarts / 2e druk 1978) * 1972 Zeven liedjes voor een piek (Aarts) * 1973 Dat overkomt iedereen wel : twintig liedjes voor kinderen (Aarts) * 1975 Visite uit de Hemel : liedjes voor kinderen (Aarts) * 1975 Berichten voor bezorgde kinderen (Kosmos) * 1976 Het reisgezelschap van de Amstel : een sprookje (Aarts) * 1976 Het bangedierenbos (Kosmos / 5e druk 1987) * 1977 De dertien maanden van het jaar : pianostukjes voor romantische beginners (Rap) * 1977 Buurjongens (Kosmos) * 1977 De liedjes voor kinderen (Aarts / 4e druk 1984) * 1977 Ver van de stad (Kosmos) * 1978 Jan Olifant (Aarts) * 1979 Moord in het moeras (Kosmos) * 1980 Spook tussen spoken (Stichting CPNB) * 1980 De wonderbaarlijke reis van Jacob Maneschijn en Sientje Zeester (Aarts) * 1980 Dorus draak (Heureka / 2e druk 1984) * 1981 Twee meisjes in Twente : verhalen en gedichten (Bekadidact) * 1981 Ver van de stad & Buurjongens (Kosmos) * 1982 Dicht langs de huizen (Kosmos / 2e druk 1983) * 1983 Verre vrienden : 44 nieuwe liedjes (Bakker) * 1983 Twee broers (Horstink) * 1983 Koen, maak je mijn schoen? : Willem Wilmink's schriftelijke cursus dichten (Van Holkema & Warendorf) * 1983 Ali Baba en de veertig rovers (Leopold) * 1984 Deze vuist op deze vuist : liedjes uit De film van Ome Willem (Aarts) * 1984 Kijken met je ogen dicht : liedjes voor kinderen (Harlekijn) * 1984 Drie reizen van Lodewijk (Horstink) * 1984 Een tijdje later (Stichting CPNB) * 1984 Het verkeerde pannetje (Bakker / 4e druk 1992) * 1985 Waar het hart vol van is : Willem Wilmink's schriftelijke cursus dichten (Van Holkema & Warendorf / 3e druk 1986) * 1985 We zien wel wat het wordt : liedjes voor kinderen in de groei (Bakker) * 1986 Klim in je pen (PTT Post) * 1986 Hoor! Zo is nooit gezongen! Hoor! : een bloemlezing uit zijn gedichten (Bakker) * 1986 Willem Wilmink omnibus (Bakker / 2e druk 1988) * 1986 Verzamelde liedjes en gedichten (Bakker / 5e druk 1999) * 1987 Ergens in Frankrijk (PTT Post) * 1987 Goedenavond, speelman : Willem Wilmink's schriftelijke cursus dichten (Van Holkema & Warendorf) * 1988 Ze zeggen dat de aarde draait : 37 nieuwe gedichten (Bakker) * 1988 Vandaag is het de grote dag : spoedcursus gelegenheidsdichten (Van Holkema & Warendorf) * 1989 Het kind is vader van de man : een bloemlezing uit eigen werk (Bakker) * 1989 Jan, Jans en de kinderen langs ijzeren wegen (Wiggers; Inmerc) * 1989 Rutgers reis (Bakker) * 1990 Moet worden gevreesd dat het nooit bestond? : 34 nieuwe gedichten (Bakker) * 1991 Jan, Jans en de kinderen : kerstverhalen (Wiggers) * 1991 In de keuken van de muze : de gehele schriftelijke cursus dichten (Bakker / 2e druk 1996) * 1992 Een hond gaat op reis : gedichten voor verstandige vijfjarigen (Bakker) * 1993 Ik snap het : liedjes voor jonge kinderen (Bakker) * 1993 Het Wilhelmus (Van Goor / 3e druk 1998) * 1994 Willem Wilmink (De Ruiter) * 1995 Het ABC (Querido) * 1995 Pas op voor zeerovers : liedjes (Walvaboek) * 1995 Ernstig genoeg : liedjes en gedichten vanaf 1986 (Bakker) * 1995 Ali Baba en de veertig tekenaars (Zirkoon; Bijenkorf) * 1996 Ik had als kind een huis en haard (Bakker / 5e druk 2004) '''Poëzie''' * 1971 Goejanverwellesluis, korenschoven, liedjes en gedichten * 1972 Zeven liedjes voor een piek * 1972 Een vreemde tijger en andere gedichten * 1977 Voor een naakt iemand (bloemlezing) * 1988 Verzamelde liedjes en gedichten * 1988 Ze zeggen dat de aarde draait * 1990 Moet worden gevreesd dat het nooit bestond? * 1992 Heftan tattat! Gedichn in t stadsplat (De Oare útjouwerij) * 1993 Javastraat, Uitgebreid met een oud en een nieuw lied, twee oude gedichten en een inleiding: ''Waarom en hoe ik schrijf'' (De Oare útjouwerij) * 1994 Ernstig genoeg, Negen nieuwe gedichten (De Oare útjouwerij) * 1996 Carmina Burana, Orffs keus vertaald (De Oare útjouwerij) * 1996 Een eigen Hooglied (De Oare útjouwerij) * 1999 De Pathmosprinses, Enschedese volksmusical (De Oare útjouwerij) * 2002 Heftan tattat! 24 gedichtn in t stadsplat (De Oare útjouwerij, 7e druk 2007) '''Poëzie vuur wichter''' * 1973 Dat overkomt iedereen wel * 1975 Visite uit de hemel * 1975 Berichten voor bezorgde kinderen (bloemlezing) * 1977 De dertien maanden van het jaar * 1985 We zien wel wat het wordt: liedjes voor kinderen in de groei * 1992 Een hond gaat op reis '''Proza vuur wichter''' * 1975 Het bangedierenbos * 1976 Het reisgezelschap van de Amstel * 1977 Ver van de stad * 1977 Buurjongens * 1979 Moord in het moeras * 1980 Spook tussen spoken * 1981 Twee meisjes in Twente (verhalen en poëzie) * 1982 Dicht langs de huizen * 1984 Drie reizen van Lodewijk * 1986 Waar het hart vol van is * 1988 Goedenavond, Speelman * 1988 Vandaag is het de grote dag * 1991 In de keuken van de muze. De gehele schriftelijke cursus dichten '''Opsteln''' * 1988 Van Roodeschool tot Rijsel. Een persoonlijke kijk op het Nederlandse lied * 1989 Gij weet toch dat gij niet bestaat * 1990 Wat ik heb gevonden, je raadt het nooit ==Oetgoande verbeendiges== * [http://www.seniorplaza.nl/Wilmink.htm Biografie met fotoos en leedtekstn van Seniorplaza] *[http://www.kb.nl/dossiers/wilmink/wilmink.html Koninklijke Bibliotheek - dossier Willem Wilmink] *[http://www.willemwilmink.com De Offisjele Willem Wilmink Pagina] {{DEFAULTSORT:Wilmink, Willem}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Nederlaandse schriever]] [[Kategorie: Schriever in t Tweants]] [[Kategorie: Tukker]] i4x132abi9yuavwijch4t29a06gueix 0 11810 87811 87810 2008-11-20T15:23:40Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Bisschopsschaanze]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Bisschopsschaanze]] ny58cu02pv4rndmk5ygnjeffpw1pvgg 0 11813 291469 279191 2016-11-04T16:25:28Z Wwikix 13678 + wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | naemeinlaanstael = מדינת ישראל <br /> دولة اسرائيل <br />Medinat Yisrael | naam = Israel | vlagge = [[Bestaand:Flag of Israel.svg|border|120px|Vlagge van Israël]] | waopen = [[Bestaand:Coat of arms of Israel.svg|90px|Waopen van Israël]] | lekaosie = Israel in its region (pre 1967 territory).svg | breedtegroad=31/24//N | lengtegroad=35///E | region=IL | taelen = [[Hebreeuws]], [[Arabisch]] | heufdstad = [[Jeruzalem]]<ref>De staotus van Jeruzalem as heufdstad is betwist. Israël zels ziet een gehiel en verienigd Jeruzalem as zien heufdstad mar dit wodt deur de Verienigde Naosies en de meerste lanen niet aksepteerd. Daoromme hebben vri'jwel alle lanen heur ambassades in of in de buurt van [[Tel Aviv]]. Daornaost ziet de [[Palestiense Autoriteit]] [[Oost-Jeruzalem]] as de heufdstad van een toekomstige Palestiense staot.</ref> | religie = 76,0% [[jodendom|joods]]<br />16,6% [[islam|moslim]]<br />2,1% [[christendom|christen]]<br />1,7% [[Druzen|druus]] | regeringsvorm = [[Rippebliek]] | km2 = ? | pctwater = 2 | muntienhied = Ni'je Israëlische [[Sjekel]] (NIS) | valutakode = ILS | tiedzone = [[UTC+2|+2]] (zoemers: [[UTC+3|+3]]) | volkslied = [[Hatikwa]] (De Hoop) | feestdag = [[14 meie]] <small>1948, ''onofhaankelikhiedsdag''</small> | tld = il | laandkode = ISR | til = 972 }} '''Israël''', officieel de '''Staot Israël''', ([[Hebreeuws]]: מדינת ישראל - ''Medinat Jisraël''; [[Arabisch]]: دولة اسرائيل - ''Dawlat Israïl'') is een laand in [[Azië|Zuudwest-Azië]]. De heufdstad is [[Jeruzalem]] en de prissedent van de rippebliek is sund 2014 [[Reuven Rivlin]]. Israël greenst an [[Libanon (laand)|Libanon]], [[Syrië]], [[Jordanië]], [[Iegypte (land)|Iegypte]] en de [[Palestiense Gebieden]]. Israël het een kust an de [[Middellaanse Zee]] mar ok an de [[Rode Zee]] en vormt daormit - tegere mit Iegypte - een kontinentaole brogge van [[Azië]] en [[Europa (continent)|Europa]] mit [[Afrika]]. Israël is et ienigste laand mit een [[Joden|Joodse]] bevolkingsmeerderhied. In et [[Midden-Oosten]] is Israël ok et ienigste laand zonder [[islam]]itische bevolkingsmeerderhied en - tegere mit [[Cyprus]], [[Turkije]] en [[Iran]] - ien van de vier niet-[[Arabieren|Arabische]] lanen. == Bestuurlike indieling == Israël het gien iendudige regionaole indieling, hoewel de zes distrikten van et ministerie van binnenlaanse zaeken biendend bin veur onder aandere plannelogie en staotestieken. Regionaole zaeken wodden regeld deur de regering en de gemienten. De distrikten (''mechoz'', meervoold: ''mechozot'') binnen: * Jeruzalem (''Jeroesjalajiem''), heufdstad [[Jeruzalem]] * Noorden (''Tsafon''), heufdstad [[Nazareth (Israël)|Nazareth]] * Haifa (''Chefa''), heufdstad [[Haifa]] * Centrum (''Merkaz''), heufdstad [[Ramla]] * Tel Aviv (''Tel Aviv''), heufdstad [[Tel Aviv]] * Zuden (''Darom''), heufdstad [[Beër Sjeva]] De distrikten Noorden, Haifa, Centrum en Zuden bin onderverdield in subdistrikten (''nafa'', meervoold: ''nafot''). Der bin 70 steden, de grootsten daorvan bin [[Jeruzalem]], [[Tel Aviv]], [[Haifa]], [[Rishon LeZion]] en [[Ashdod]]. Veerder bin d'r plaetselike, regionaole en industriële gemienten. Gemientebesturen beschikken over de neudige macht en ok de [[borgemeister]]s en gemienteraodsleden wodden rechtstreeks deur de registreerde inwoners keuzen, ok zi'j die gien Israëlische nationaliteit hebben (de twie industriële gemienten hebben gien bevolking en verkiezings). == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.gov.il/firstgov/english Officiele webstee van de Israëlische regering] * [http://www.mfa.gov.il/ Officiële webstee van et Israëlische ministerie van Butenlaanse Zaeken] * [http://www.knesset.gov.il/description/eng/eng_mimshal_yesod1.htm Opsomming basiswetten op de officiële webstee van de Knesset] * [http://www.minbuza.nl/land-israel Infermaosie op de webstee van et Nederlaans ministerie van Butenlaanse Zaeken] == Rifferenties == <references /> {{Commonscat|Israel}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Israël]] dmxyl30hr4al5tx4a6iy82b78boa7wj 0 11814 87877 87876 2008-11-21T11:20:37Z Servien 7 deurverwiezing naor [[JHWH]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[JHWH]] fb1dmihs5t2euumhlahp3hyrgjt1tpc 8 11820 87889 2008-11-21T12:32:10Z Servien 7 Nieje pagina: Disse pagina is vort-edaon. Veur de dudelijkheid vie-j hieronder een overzichte uut 't logboek mit vort-edaone pagina's. wikitext text/x-wiki Disse pagina is vort-edaon. Veur de dudelijkheid vie-j hieronder een overzichte uut 't logboek mit vort-edaone pagina's. 4zrc2kwlakfw5fvbsde7lp3nel1lsvg 8 11822 87891 2008-11-21T12:34:36Z Servien 7 Nieje pagina: Gebruker ofsluten wikitext text/x-wiki Gebruker ofsluten cl8452yvvollcsjuw08u64ny6pz9oxg 8 11825 87894 2008-11-21T12:35:12Z Servien 7 Nieje pagina: Disse gebruker vriegeven wikitext text/x-wiki Disse gebruker vriegeven pw1yv4k7nvdyw8mol9xqv59dtpdokas 14 11831 266517 87901 2013-05-10T18:18:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie]] g9zc5nebixjijewv6kpnr2tenqhfh74 4 11832 283915 283386 2016-02-26T17:21:46Z CommonsDelinker 166 [[Groningen_coa.svg]] is vervungen deur [[Groningen_(province)_coa.svg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:commons:COM:FR|File renamed]]: [[:commons:COM:FR#reasons|File renaming criterion #2]]: To change f wikitext text/x-wiki == Rienweerden of Rijnwaarden? == Mu-w 't mar hinne doon mit 't Nederlaanse ''Rijnwaarden'' (Rijnwaadn) of mu-w 't anpassen as Rienweerden (Rienwee<small>(</small>r<small>)</small>dn), wat vienen julle dervan? {{User:Servien/Haandtekening}} 23:10, 22 mei 2008 (CEST) :Dizze discussie stiet jao [http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedie:Praotkefee#Nederlaanse_of_Nedersaksische_plaosnamen? hierboaven] ('Nederlaanse of Nedersaksische plaosnamen?'). Ik viene 't knap stoer: an d'iene kaante biw een beskrievende encyclopedie, an d'aandere kaante is d'r gien precedent en koj bi'j Rienweerden uut aj de Nedersaksische taallogica volgt... Misskien muw naor een Nedersaksische orgenisaotie skrieven as ze gien lieste wilt uutprakkezeren veur de belangriekere Nederlaanse plaatsen, of veur woorddielen as ''-rijk'', ''-lem'', ''Over-'' ezw. Mar wi'j weet 't al: 't is gien roem beskot bi'j die orgenisaoties. Of musse wi'j zölf zo'n lieste maken en veurleggen an SONT? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:51, 23 mei 2008 (CEST) Ik weet 't niet, hor, der bint toch ook gien Nederlaandse namen veur bv Mönchen-Gladbach of Charleroi (gien Monniken-Gladbeek of Karelkoning?) Waorumme zol Rijnwaarden, wat gien Nedersaksisch-talige gemiente is, een NS name mutten hebben? En dan nog: WELKE NS name? Een Grunningse, een Twentse, een Oost-Veluwse? Dan he'j zo drei, veer of nog meer varianten te pakken die daorbij toch nooit iene gebruukt. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 07:21, 24 mei 2008 (CEST) :Wi'j bint zölf toch ok gebrukers van 't Nedersaksisch? En wi'j beheurt töt de miest bewuste. Lu die as wal plat praot, mar gien besef hebt van taalstarfte/taalstried ezw., deurspekt heur plat - aal meer - mit Nederlaans. Logisch det ze ok Rijnwaarden niet zult vertalen. De miesten buten Grunning zegt misskien wal 'Groningen'. :En wat ze in 't Standerdnederlaans wal of niet döt, huve wi'j niet wakker van te liggen. Det verskilden aans ok per tiedpark: vrogger wördden veur butenlaanse plaatsen meer Hollaanse vertalings gebruukt, zoas Plijmuiden veur Plymouth, Brunswijk veur Brunswiek (Braunschweig). :[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 11:43, 24 mei 2008 (CEST) :Dat thema is op nds-de ok al opkamen. Ik segg: wi schullen uns dar na richten, wat de Nedersaksischen seggt. Dat mööt neet ''all'' Nedersaksische wesen, ''welk'' schull dat aver geven. De Grunnegers seggt gewiss ''Rijnwaarden'', ik lööv aver, dat de de Achterhooksers gewiss en naam voor ''Rijnwaarden'' hebbt. Dat liggt dar ja man dicht bi. Wat seggt de leu in Dinsper of in Deutekem to ''Rijnwaarden''? Den naam schullen wi ok op de Wikipedie ebruken. :De regel schall also wesen: Nix sölvs utdenken, blot dat bruken, wat ok buten de Wikipedie ebruukt warrt. Dat passt denn. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|><]] 17:13, 24 mei 2008 (CEST) Dat kan ik oe wel vertellen: de gemiente Rijnwaarden lig nog gien 5 kilometer van mien huus of! 't Is de greinsgemiente van waor ik wone. En hier nuumt ze 't gewoon Rijnwaarden, niks gien "Rienweerde" of zowat. In de Achterhoek al hielemaole ook niet, daor hebt ze deinkelik nog nooit van Rijnwaarden eheurd. 't Is namelik gien plaats, mar een gemiente, en de name Rijnwaarden is een nijmoods verzinsel. Veur de dorpen binnen die gemiente bint wel dialektnamen ter plekke bekend: Paandere (Pannerden), Spiek (Spijk) etc. Mar in de Achterhoek bint die Liemerse namen ook niet of nauweliks bekend. Wel van aandere grotere Liemerse plekken as Diem (Didam), Duve (Duiven) of Wael (Wehl), die op de spoorbaan en de snelweg tussen Deutekom en Arem (Arnhem) ligt. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 20:25, 24 mei 2008 (CEST) :Der lik m'n een dudelijke keuze veur ''Rijnwaarden'', veural oek umda-w 't in de meeste dialekken zo uutspreken, en dan he-j inderdaod 't prebleem van ''in waffer dialek mut 't ween'', dan krie-j oek duzende varianten dervan, en as ze der in de buurte van Rijnwaarden 't zo neumen dan gebruken we dat gewoon. Een goeie regel van de nds-de, dunkt m'n, lik m'n een goed idee um dat hier oek zo te doon, wat jie? {{User:Servien/Haandtekening}} 23:33, 24 mei 2008 (CEST) ::Best, mar wat van plaatsen die as niet in of krek naost de Nedersaksischtalige gebieden ligt - Antwerpen of Antwaarp? Ik binne veurstander van veur de haand liggende, netuurlijk klinkende ummezettings, dus Middelbörg/Middelborg en Antwa<small>(</small>a<small>)</small>rp/Antwarpen, en det d'r dan weer variaosie kump onder de dialectgroepen zal mi'j wat. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 00:45, 25 mei 2008 (CEST) :::Ik denk dat t hierbie gaait om hou bekend of de stad is. Minzen kinnen eerder Antwaarp as Haalderen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 01:26, 25 mei 2008 (CEST) Ja, veur grote, bekende en/of belangerieke plekken zol 't wel kunnen, zoas Antwarpen. Mar nou vreug ik mij of: hoe wee'j wat de NS ummezetting van een NL plaasname is? Mu'j dan ook eerst de etymologie kennen. As een plaasname bv een "ee" bevat, is dat dan "èè", "ie", "ee" of zölfs "ao" in het NS, ofhaankelik van de oorsprunkelike klaank, waormit normalerwieze het NS correspondeert? Bv in "Edam", een (West)Friese name, is de "E" de correspondent van NS "ao" (water). Make wij der dus "Aodam" van? In "Burg-Haamstede" (Zeeland) is de AA correspondent van NS "IE" of "EE" of "AI", ofhaankelik van 't dialect. Wordt dat dan Hiemstede, Heemstedde, Haimsteed? En wordt "Lutjebroek" dan NS "Kleinbroek" of "Lukbrook" of "Klaainbrouk"? Wordt Breukelen "Bruukels", "Bruikels" [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 10:53, 25 mei 2008 (CEST) ::Ik zol 't inderdaod oek houwen op Antwarpen, Peries/Paries, Berlien, Mesjester (Manchester) en zoksoort stejen, en dan weer gewoon Edam, Lutjebroek, Burg Haamstede, Hiemstede = Heemstede (a-j de Noord-Hollaanse of Utrechse plekke bedoelen). {{User:Servien/Haandtekening}} 23:02, 25 mei 2008 (CEST) Joa, ien dij gevalen mouten wie gewoon de zichtboare ethymologie broeken. ''Lutjebroek'' wordt ien t Grunnegs ''Lutjebrouk'' (touvaleg broeken wie ook t woord lutje veur ''klein'') en ''Edam'' zol ''Aidam'' worden (ook mit touvalege ethymologische korrekthaid), môr der zol nait ain Grunneger wezen dij sèggen zol dat er noar Aidan tou goan dut. '' 's-Hertogenbosch'' wuir vrouger doadwaarkelk ''Heertogswôlde'', wat ethymologisch korrekt is, môr al zonnen 200 joar nait meer broekt wordt en dat meer as ideoalistische term broekt wör om t Grunnegs môr aanders lieken te lôten (1800-1850: provinzjoalistische periode in Grunnen). Dit huift tegenswoordeg nait meer sègt te worden. Simpele suffixen as -broek (-brouk), -burg (-börg), -dam (-daam), enz. kinnen wat mie aangaait best vertoald worden. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:47, 26 mei 2008 (CEST) == Wachtwoord / e-mailadres == Moj, ik ben hier een keer aangemeld als gebruiker, hoewel ik normaal slechts op nl.wiki bijdraag. Nu wilde ik graag een globale aanmelding, voor alle Wikipedia's in een keer. Ik ben mijn wachtwoord echter kwijt en heb geen e-mailadres ingevuld... Kan een mod zoiets doen of is iets anders mogelijk? Alvast bedankt! [[Gebruker:Vincentsc|Vincentsc]] 18:40, 28 mei 2008 (CEST) (als [[Speciaal:Biedragen/82.74.211.108|82.74.211.108]]) :Die globaole anmelding is allennig meugelijk aj beheerder bint op ien van de Wikipedies. (Kiekt hierboaven bi'j ''Ien gebrukersaccount veur alle taalversies van Wikipedia''.) Mit 't weerummevienen van oen wachtwoord zal oe Servien mutten helpen. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:46, 28 mei 2008 (CEST) ::Nee, SUL is now activ voor alle gebrukers ([[Special:MergeAccount]]). Voor wachtwoord weerummevienen (of zetten van de e-mailadres) is de helpe van een serveradmin (dat bint de gebrukers Brion, Tim, JeLuF, Domas en River) neudig. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|><]] 15:43, 29 mei 2008 (CEST) == Vertaling: redirect en disambiguation == Weet der ene een betere vertaling veur "redirect" en "disambiguation", noen heet 't "deurstuurpagina" en "deurverwiespagina", mar daordeur raak je meschien gauwer in de wiere, of vie-julle dat 't wel meevuilt? Meschien een begrip dat de Nedersaksisch aord beter benaodrokken kan. {{User:Servien/Haandtekening}} 14:20, 2 jun 2008 (CEST) Redirect heet op: *NDS-NL: deurstuurpagina *NL: doorverwijzing (deurverwiezing) *NDS: Redirectsiet (redirectpagina) *LI: redirectpazjena's (redirectpagina) *FY: trochferwiis-side (deurverwiespagina) Disambiguation heet op: *NDS-NL: deurverwiespagina *NL: doorverwijspagina (deurverwiespagina's) *NDS: mehrdüdige Begrepen (meerdudige begrippen/dubbelzinnige begrippen) *LI: verdudelikingspazjena's (verdudelijkingspagina's) *FY: betsjuttingssiden (betekenispagina's) "Deurverwiezing" of "deurverwiezen" veur "redirect", en "verdudelikingsbladziede" veur "disambiguation". Chamavian [[Speciaal:Biedragen/86.80.239.48|86.80.239.48]] 17:12, 3 jun 2008 (CEST) :Doar kan ik mie in veendn. Ik deanke det "verdudeliking" al wal volsteet. Of "Verskiloetleg". Ik neum mear wat. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 18:18, 3 jun 2008 (CEST) ::Of zo as op de Fraanse wiki "Homoniem" veur disambiguation en "Deurverwiezing" veur ReDirect [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:30, 3 jun 2008 (CEST) Dan zo'k zeggen: "deurverwiezen" en "verdudeliken", dus mit -en ipv -ing. Ook umdat in bepaolde noordelike dialecten -ing sowieso as -en wordt uut-espreuken, en in de aandere is 't gewoon een warkwoord in de gebiedende wies, zoas: "hier klikken". Homoniem lek mij juust niet zo'n verdudeliken [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 19:16, 4 jun 2008 (CEST) ==Vosbergenschriefwiese== [[Wikipedie:Praotkefee/Vosbergenschriefwiese|'''Hier''']] viej uutstukkeri'je en anwiezings veur 't gebruuk van de Vosbergenschriefwiese. 't Zol kats teeng de bedoeling van Naarding en Rakers ingaon umme de vri'je verspreiding d'rvan in de wège te zitten, mar in 't geval det de plaoties toch weer van de Wikipedie of mussen, raod ik oe umme ze zölf op te bewaoren. Wi'j kunt ter [[meta:Low Saxon|'''hier''']] oaver risselveren. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 20:59, 5 jun 2008 (CEST) :Ik begriep mie nait woarom wie aingoal over de schriefwieze aan t prakkezeern binnen. De schriefwiezen dij de nou binnen binnen toch goud. In n hail ìnde gebieden is der hailmoal gain verlet van n nije of gesoamelke schriefwieze dunkt mie. As dat wel zo was, haar dij der al laank wèst en haar dizzent ook al laank meer aanhong had. ''Wi kin wel n ail ænde verschilnde srifwizn utperbåiern, mår utændelk zol tr binåå gainain weedn dij der dåådwárkelk brukens van doun zel. Dåår bin de maiste spreker van de Läigsaksize dialekten tou nychter föör.'' [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:20, 5 jun 2008 (CEST) :Ik heb ook hail laank ekspirimìnten doan mit de schriefwieze, môr oetìndelk komst aaltieds weer trugge bie wat t al is. Ik heb n moal de Deense schriefwieze perbaaierd: ::''Fandåg hebben wi en rejse måkt når Hellegolaand. Wi fården fanut de håfn fan Delfsil en kwamm om sikom fif yr aan. Et ejlaand sag dr sgir ut: ånderaan de blaue se, in et midn de råje rotsn en bobenaan de grajyne feldn. Dow mosn wi dr wær fandør. Ik sol dr nog wel en mål når tow wiln'' :Ook n moal de Duutse: ::''Vandaach hebben wi 'n Reise maakt naar Hellecholand. Wi faarden vanut de Haaven van Delfsiel en kwammen om sikkum fief Ür an. 't Eiland sach der schier ut: onderan de blaue see, in 't midden de roie rotsen en bobenan de graüne felden. Dau mossen wi der wär vandör. Ik soll der noch wel 'n maal naar tau willen'' :En lèstens heb ik de Fraise ook even oetperbaaiern doan: ::''Fandoag hebben wy in reise môkt noar Hellecholaand. Wy foarden fanût de hoafen fan Delfsyl en kwammen om sikkom fyf uur ên. It Eilaand sag der schier ût: onderên de blaue see, yn it midden de roaie rôtsen en bovenên de chruine felden. Dou mozzen wy der wear fandeur. Ik sol der noch wel in moal noar tou willen'' :En nou t normoale: ::''Vandoag hebben wie n raaize môkt noar Hellegolaand. Wie voarden vanoet de hoaven van Delfsiel en kwammen om sikkom vief uur aan. t Aailaand zag der schier oet: onderaan de blaauwe zee, ien t midden de rooie rôtsen en bovenaan de gruine velden. Dou mozzen wie der weer vandeur. Ik zol der nog wel n moal noar tou willen'' :t Probleem is, kwa oetsproak zit ien elke spèllen wel wat dat beter is as wat t nou is. Môr zai apmoal kombineern zol aanders n haile vrumde toal oplevern, ook al zol t wat oetsproak aangaait beter wezen, deurdat de echte klanken der beter oetkommen. Ien de richtlienen van S. Reker blieven de aksìnten ook nog ais vot. De ô wordt o of oa, de ì wordt e, de ö wordt u en de è wordt e. Dit gaait wel hail dicht noar t Nederlaands tou, môr t is wel veur elkenain begriepboar en ik denk dat dat t belaangriekste is van de spèllen, dat elkenain t broeken en snappen kin. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:45, 5 jun 2008 (CEST) ::Nuum ie det nuchter? Mar ie mut 't zien in 't kader van Slomox zien veurstel veur ''iene skriefwieze veur de interface op de gedielde projecten van nds en nds-nl'' (zoas de Wikisource). [[meta:Low Saxon|Hier]] lees ie det. 't Huuft nog niet direct van Lemelerveld töt Lübeck gebruukt te wörren. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:43, 5 jun 2008 (CEST) :::Nee, môr doar bin ik sowiso tegen, t broeken van n neptoal of zowat. Wikipedia is t beschrieven van dingen zo as ze binnen. t Broeken van bieveurbeeld de Voksenbaarger spèllen zol op zich wel kinnen omdat t wel beschreven is, môr t wordt nait broekt. De wikiprojekten binnen veur mìnsken bedould as informoatsieboorn. As dizze informoatsieboorn veur gainain tougaankelk is, omdat gainain dij spèllen doadwaarkelk broekt, den is t nut der ook vanôf. Ik denk dat wie de verschillen tuzzen de dialekten en de Nederlaands-Duutse grìnze gewoon aksepteern mouten. Verschillen binnen der nou ainmoal en dij goan ook nait zomôr vot [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:50, 5 jun 2008 (CEST) ::::Is de Drèentse 'Staotenspelling' dan iets minder nep umdet 0,1% van de Drenten d'r wal ies in skrif (450.000 Drenten, ik gokke ien op de honderd die in zien lèven wal ies Drèents skrif = 4500; een tiende daorvan die as de officiële skriefwieze gebruukt = 450)? ::::Taal en skriefwieze muj niet verwieren, in die zin dej niet aanders huuft te praoten aj net wat aanders spelt. En bin ik now de ienige die ''niet'' döt asof e alle skriefwiezen die as niet zienend bint, eêm onbegriepelk viendt as Oost-Mongools? ::::Muj aans bedenken det de miesten die as hier op 'e Wikipedie koomt kieken, haoste nooit plat leest (det mien ik vaste, umdet d'r zo weinig in eskreven wördt - beveurbield lest in 't plaatselijke bladtien van Coevern vun ik gien letter Drèents, mar ironisch genogt wal een stokkien oaver de anstelling van de Drèentse taolschultes). Die mut dus eêm hard wennen an netzölfde wavveur skriefwieze. ::::Ok nog belangriek is umme te bedenken det de Vosbergenschriefwiese niet meer gebruukt wördt, mar de Algemene Schriefwies, een aandere Duuts-Nederlaanse ienheidsspelling, wal: op [http://www.lowlands-l.net/ Lowlands-L]. Ik hebbe Chamavian evreugen as e daor iets oaver skrieven wil op [[meta:Low Saxon|Meta]]. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:55, 5 jun 2008 (CEST) :Juust omdat mìnsken der nait gewoon mit binnen, mouten wie nait aal te vrumd doun. Gain spesjoale taikens, gain boetenlaandse letters of letters aandere klanken geven. Op dij menaaier kin elk t zo schrieven zo as dat er t heuren kin. As ain ien kraant zugt stoan: ''It wær föör fandååg: sønnech en drööch. Hir en dåår n bøjke, mår daaj binn fan køte düür'' zol gain ain t begriepen. Touvaleg binnen wie wat meer ''into'' de toal, woardeur t veur os messchain nait stoer is om te snappen, môr ik denk nait dat n olle Grunneger boer oet Ezinge dij zin begriepen zel. As der gewoon staait ''t Weer veur vandoag: zunneg en dreug. Hier en doar n buike, môr dij binnen van körte duur'', kin zulfs dij dij gain verstaand het van Leegsaksische/Grunnegse schriefwiezen t begriepen. Moutst rekenen holden mit dien doulgroup, dat zai t lezen kinnen, want dat is de heufdzoak bie t schrieven van de Leegsaksische dialekten. Man verwacht nait dat elk en ain plat schrieven gaait, nee, veuraal t lezen is belaangriek. Dat doun wie hier ook. Wie willen tin eerste dat der apmoal mìnsken te schrieven kommen, môr wie schrieven mit nkander om deur aander lezen te worden. :Moutst wel zèggen dat de Grunnegse schriefwieze nait hail stoer is. De ainege komplikoatsies zollen mit de -en optreden. Mìnsken binnen gaauw naigd om ''loopm'' of ''proatn'' te schrieven. Veur de rest is der niks biezunders aan. De aksìnten maggen votlôten worden, de belaangriekste regels van t Nederlaands worden vôlgd, der binnen gain vrumde taikens of letters, niks stoers aan dus. ôfentou zugst wel dat de au broekt wordt veur de ou en de ff veur vv, môr dat binnen dingen dijst môr net waiten moutst. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 10:51, 6 jun 2008 (CEST) ::Dan muj nog ies bedenken det de hudige discussie op Meta niet giet oaver 't skrieven van ''artikels'' in een gedielde D/NL-skriefwieze, mar oaver 't skrieven van ''de interface van gedielde projecten'', daoras dus de skriefwieze an weerskaanten van de grèenze lieke toegaankelijk zol mutten weden. Dan zol dus een Nederlaanse skriefwieze veur een Duutser onneudig stoer weden. ::Zo is op Lowlands-L ok de Algemene Schryvwyse bedoeld (ik hale Slomox an van Meta): ''"Dat weer neet de idee van de algemene schryvwyse, dat ze en eenheidliche schryvwyse wezen schall. Dat schall blot en "help"-schryvwyse wezen, dat de mensen sik lichter over de grense weg verstaan köönt."'' ::De olle Grunneger boer oet Ezinge huuft d'r dus allennig an te geleuven (azze wi'j veur gedielde interface een mandielige skriefwieze gaot gebruken) as e interesse hef veur gedielde D/NL-projecten op Wikipedie. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 11:26, 6 jun 2008 (CEST) Wee'j, deur al die discussies oaver de mandielige spelling veur Nedersaksisch in Nederlaand en Duutslaand is mij ien ding dudelik eworden: eigenlik bint 't gewoon verschillende talen. Misschien vrogger niet, mar nou deur de lange en hèvige invlod van de Standaordtalen wel. Nederduuts is gien Nedersaksisch en aansumme. Okee, 't Achterhoeks van mien geboorteplaats Wenters(wiek) lek barre veule op 't Westmönsterlaands van de Duutse naoberplasen Vraene (Vreden) en Bokelt (Bocholt) en dat zal langes aandere greinzen ok wel iens zo weden, mar oaver 't algemien bint 't toch vrömde talen veur mekare. Binnen 't NL Nedersaksisch bint de verschillen al zo groot, lat staon oaver de greinzen. Mu'w daor nog mit perberen een ienheid te worden? Ik wete, 't is vluken in de karke, mar zo zie'k 't wel nou [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 18:44, 8 jun 2008 (CEST) :Daor he-j gelieke an, ik ware van de weke doonde um een artikel te vertalen uut 't Platduuts mar dat was m'n een uutzeukerieje, eers 't Platduutse woord ummezetten naor 't Duuts, dan 't Duutse woord opzeuken dat geet allemaole neet zo vlogge, dan mu-j nog ees de grammatica anpassen zodat 't een bietjen te begriepen is... man-man wat een gedo, krek twee amparte talen! {{User:Servien/Haandtekening}} 19:25, 8 jun 2008 (CEST) ::Wat wi-j mit een taal die hum uutstrekt töt an Denemarken en wel-wet-waor in Oost-Duutslaand. De dialecten körtan Nederlaand liekt nog altied meer op oenzende as op die an de varre kaante. Veural dus aj oaver 't ''skienbare verskil'' henkiekt det deur de verskillende skriefwiezen kump. Ik hebbe ok muite mit 't Platduuts, mar viene 't wal barre interessaant. Wi'j hebt affiniteit mit menare en kunt menare haalfstaon (mit projecten op Wikipedia ezw.). Det lik mi'j 't belangriekste, daorumme zie ik ok geern dew in de maande warkt. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 20:12, 8 jun 2008 (CEST) En dat is allennig nog mar op papier... noh ja, of op 't scharm dan. Ik deinke dat 't verstaon van mekare in levendig lief hielemaole muilik zol weden. Kiek, wij könt ook allemaole wel aordig wat herkennen in een Deense, Noorse of Zweedse eschreven tekst, mar van een Skandinavische film begriepe wij zunder ondertitels krek zo veule as van een Italiaanse of Spaonse (of weiniger, in mien geval). En Duuts is ook hiel wat makkeliker te verstaon veur oens as "Platduuts", wees mar eerlik, want Duuts he'w as 't goed is op schoele had of kenne wij van Derrick en Schimanski ;-) En 't lek verrekte veul op Nederlaands, natuurlik, die twei talen hebt een grote onderlinge verstaonbaorheid. Ik deinke dat wij deur oenze kennis van 't Duuts juust 't Nederduuts beter verstaot as aandersumme. Wat wi'k nou eigenlik zeggen: misschien mu'w mar gewoon toegeven dat der meer as ien Nedersaksische taal is, en niet oaver Nedersaksisch dialecten, mar oaver Nedersaksische talen praoten. Krek a'j Skandinavische talen hebt, die ook dichtebij mekare staot mar toch verschillend en zölfstaandig bint. Of de Iberische talen: Spaons (Castiliaans), Catalaans, Galicisch, Portugees, Leonees, Asturiaans. As indieling zo'j dan in Nederlaand allennig al drei Nedersaksische talen hebben: 1) Grunnings en Noord-Dreints (verwant mit Oost-Fries en ook Noordelik Nederduuts) 2) Zuud-Dreints, Stellingwarfs, Sallaands, Oost-Veluws (verwant mit Benthems in DL) 3) Twents en Achterhoeks (verwant mit 't Westmönsterlaandse Westfaals in DL) En die heufdtalen kunt weer in dialecten en subdialecten onderverdield worden: bv bij 2] heufddialecten: 2a Zuud-West-Dreints (Möppelt, Hogeveine etc) 2b Zuud-Oost-Dreints (Emmen, Koevern etc) 2c Stellingwarfs (Wolvege, Oosterwolde etc) 2d Stienwiekerlaands (Kop van Oaveriessel) 2e West-Sallaands (Zwolle, Kaampen etc) 2f Oost-Sallaands (Raolte, Ommen, Nieverdal etc) 2g Oost-Veluws (Apeldoorne, Heerde etc) 2h Benthems (Emmelkaamp DL etc) [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 22:30, 8 jun 2008 (CEST) :Chamavian: wi'j weet bi'j uutstek det ze in de taalkunde 't onderskeid maank 'dialect' en 'taal' niet maakt. Alle spraoken bint onderdiel van een lappendeken, mit dichtbi'j weinig verskil en wiedof veule. De lienden van oeze ''intra-saksische'' iendielings bestaot allennig op oeze kaorten en in oeze heufden. De praoteri'je oaver 'taal' of 'dialect' interesseert mi'j niks; wal bint begrippen as 'cultuurtaal', 'Dachsprache', 'taalstarfte' en 'dialectrenaissance' interessant, want det bint dinger die de toekomst van oeze spraoke bepaolt... :Det de variëteiten van 't Nedersaksisch slim van menare ofwiekt, ok deur de ienvloed van 't Nederlaans en Duuts, is jao gien ni'js? 't Artikel [[Nedersaksisch]] begunt mit:'' ' 't Nedersaksisch is een groep West-Germaanse Nederduutse taalvariëteiten, dee gien standardtaal vormen'.'' :[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:48, 8 jun 2008 (CEST) Tuurlik... mar ie kriegt de meinsen niet mit a'j ze in een hokkien douwt waor as ze heur niet in thuus vuult. In Duutslaand beschouwt de Nederduutsen oens Nedersaksisch echt niet as luui mit dezölfde taal as heur eigen. Volgens mij is die hiele Saksen-ienheid meer een romaantisch negentiende-ieuws idee: de Saksische stammen vanof de Zuderzee hielemaole töt an Köningsberg (Kaliningrad) in Ruslaand etc. En dat is der hier deur oenze Vaderlandsche Geschiedenisboekies (Friezen, Franken, Saksen) goed in-estaampt. Een Dreintse platpraoter vuult hum deinkelik verwaanter an een praeter van de Zeeuwse taele (niet Saksisch), as an een platt-schnackende Hamburger (zo'n Noord-Duutser, niet zo'n Mac Dinges), en die leste eerder an iene uut Kölle (een Fraank dus)as an een Zwolse blauwvinger, al praot ze allemaole heur eigen Nedersaksisch. Die Drent en die Zeeuw kunt mekare ook verstaon in heur eigen taal, mar niet heur Duutse tegenhangers. Waor trek ie de greinze? Waor baseer ie 't op dat wij wel dezölfde taal as die Hamburger praot, mar niet as die Zeeuw. Waorumme is Fries dan wel een aandere taal? Vanuut historisch oogpunt? Ik kieke liever naor de warkelikheid van tegenswoordig [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 23:09, 8 jun 2008 (CEST) :Daor hej geliek an. Ik har zölf al emarkt det 't West-Vlaoms zoveule op 't Drèents lik (d'r mut wal een riege kenmarken weden die as hielemaole deurloopt van oeze kontreien deur Braobant töt an Frankriek, zoas de ''ao''-klaank). Nederlaand mit Vlaondern lig op dezölfde heugte as Noord-Duutslaand, en alle dialecten/talen op dizze heugte, waoronder 't Nederlaans, bint Nederduuts in de roeme zin van 't woord (mit ter heugte van Limbörg de oavergaank naor 't Middelduuts). Heeroma skreef in de vieftiger jaoren al in 't Swieniegeltje det de Nedersaksischtaligen in 't grèensgebied heur op 't Nederlaans mussen richten veur 't vörmen van heur eing cultuurtaal: 't Nederlaans was fundamenteel geliek en 't Hoogduuts fundamenteel wat aanders, vund e. :D'r bint wal degelijk een bulte mandielige 'Saksische' taalkenmarken en woorden: ik viene beveurbield Slomox zien Hambörgs ok niet echt 'vrömder' as mien collega d'r Roeselaars. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 01:08, 9 jun 2008 (CEST) ::Hambörgsch?! Dat is doch keen Hambörgsch! Hambörgsch seggt de Keerl, neeonee. Mit de Hambörger heff ik nix to doon, de snackt al we'er ganz anners. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|><]] 23:37, 9 jun 2008 (CEST) :::Sorry, de spraoke van de Landkreis Stood. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 09:03, 10 jun 2008 (CEST) ::::Welke dialekt sprekt du den? Bremerlaands (Onderelfse mondoard)? Of Hoadelns/Woesters? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:37, 10 jun 2008 (CEST) :::::De Dialekt hett gorkeen egen Naam. Wi hebbt anners keen Naam för de Spraak as ''Plattdüütsch''. Un ok de Wetenschop hett dor keen richtigen Naam för. Wursten is en annere Eck, Hodeln is ok en annere Eck, jüstso Kehdingen. ''Dialekt der Elbmarschen'' gifft dat as Begreep, aver dat is ok mehr Kehdingen un Hodeln. ''Dialekt der Stader Geest'' is en annern Begreep. Dor passt wi aver ok nich so richtig rin. Mien Dörp liggt jüst op de Kant vun de Marsch (Kleigrond) na de Geest (Geestgrond). Dialekt vun de Stoder Geest is noch dat wat opbest passt, denk ik. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|><]] 18:02, 12 jun 2008 (CEST) Tja, bint Nedersaksische en Nederlaandse dialecten dan wel echt te onderscheiden? Vrogger wordden ze ja ook allebeide gewoon Nederduuts enuumd, de eerste grammatika van 't Nederlaands hiette "Van de Nederduytsche Letterkonst" of zowat. As we 't kunstmatig verschil vört deuden, zol beveurbeeld de Old-Saksische "Heliand" dan ook Old-Nederlaandse letterkunde weden ;-) Mar goed, dan zo'j inderdaod misschien beter van meerdere Leeglaandse talen, een Leeglaandse talengroep praoten kunnen, en wel: 't Nederlaands, 't Zeeuws, 't Limburgs, 't Nederfrankisch in Duutslaand en dus ook 't Nedersaksisch in NL en as leste 't Nedersaksisch in Duutslaand... Waorbij taalkundig de leste beiden niet geliek bint. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 07:25, 9 jun 2008 (CEST) ::Zitoat: ''Tja, bint Nedersaksische en Nederlaandse dialecten dan wel echt te onderscheiden?'' Dit heb ik mie ook al n moal ôfvroagd. Woar is de grìnze. Nait allind historisch, môr ook tegenswoordeg. Woarom is t Westveluws Leegsaksisch en t Liemers nait. Wat binnen nou de echte typisch Saksische kinmaarken. Zo as joe hierveur ook al zeden, t Leegsaksisch is aigelks n versoamelen van verschillende toalen. Wanneer is zonnen toal nou Leegsaksisch? t Westveluws, Örkers, en Liemers lieken mie zo aanders. t Aksìnt is der nait, môr dij is der ook nait in t Grunnegs. ::Zitoat: ''Tuurlik... mar ie kriegt de meinsen niet mit a'j ze in een hokkien douwt waor as ze heur niet in thuus vuult. In Duutslaand beschouwt de Nederduutsen oens Nedersaksisch echt niet as luui mit dezölfde taal as heur eigen.'' Prezies, dat wol ik ook dudelk môken met wat ik eerder zee, môr den op klaindere schoal. Nait allìnd t verschil tuzzen Nederlaand en Duutslaand, môr ook al tuzzen de dialekten binnen de laandsgrìnzen. De Grunneger boer oet Ezinge zol nait sèggen "Ik proat Leegsaksisch", môr "Ik proat Grunnegs". Ien zien oren heuren t Drìnts, Twìnts, Sallaands enz. ook apmoal t zulfde. Van t Hambörgs het er nog noeit heurd. En zo kinst ook n boer oet Denekaamp nemen, dij het prezies t zulfde vanoet zien opzichten. De Saksische ainhaid is wizze waiten n illusie, zowel geestelk as toalkundeg. Zo as op de ziede [[Duutske Mondoarden]] stoan de heufdgroupen van de Duutse toalen, môr ook binnen dizze klusters binnen de verschillen maximoal. Onder aandere de laandsgrìns zo as joe hierboven zeden, môr zo as ik ook al sègd heb, ook binnen de grìnzen binnen de verschillen enörm. Op zich is dit nait hail slim. Ast doe kikst noar de [[Noordfrais]]e dialekten, den stoan dij net zo wied van mekoar as t Grunnegs van t Westveluws of t Munsterlaands of t Mekelnbörgs. Môr of der doadwaarkelk proat worden kin van ain Platduuts... t Benijt mie. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:04, 9 jun 2008 (CEST) :::Ik binne bliede dew allemaole zo nöchter bint en det 't hier wal mitvalt mit de Saksische fantasieën, mar dan blif nog altied de vraoge aw menare, ok oaver de grèenze hen, half wilt staon mit 't uutbouwen - in ieder geval op Wikipedia - van oeze streektalen. 't Skient van wal, as töt nog toe iederiene hier veur 't gedielde beheer van nds-nl en nds stemt. (Die Plautdietsche Wikipedia stiet al een hiele poze in de incubator, he-k now eziene, dus daor is veurlopig nog gien gemienskop um mit samen te warken.) :::De Emslaanders, Bentemers en Westfaolen van krek oaver de grèenze bint trouwens amper gaanks op nds (Oostfriezen een uutzundering?), dus ok daorumme det de skrieveri'je daor wieder van oes ofstiet. :::Oh, en de boer oet Ezinge much toch vanolds zo geern vertellen det e mit zien taol wal töt an Hambörg terechte kun?[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 12:31, 9 jun 2008 (CEST) Ja, dat is voak t mooie. Boer sègt dan "Doar proat man ook Grunnegs". [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:33, 9 jun 2008 (CEST) :Ik viene mien West-Veluws aorig Nedersaksisch a-k 't vergelieken mit 't Elburgs (dat lik aorig op 't Nunspeets, mar toch is 't Oost-Veluws :S) en Stellingwarfs en zoksoort dialekken, der zitten allinnig wat meer Hollaanse invleujen bie in (zoas ''wie hemmen'' in plaose van ''wie heb<small>(</small>t<small>)</small>'' of zokswat, j in plaose van d [raojn = raodn]?). {{User:Servien/Haandtekening}} 22:51, 9 jun 2008 (CEST) ::Ik twievel der ook nait aan dat t West-Veluws gain Leegsaksisch is, môr ik wil môr even sèggen dat ik nait meer weet wanneer wat Leegsaksisch is en wanneer nait. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:56, 10 jun 2008 (CEST) Jao, dat brech uns waer op de vraoge wat Naedersaksisch is en watte neet, waor trekste de grenze? En wat bunt Naedersaksische kenmarke en wat bunt gewon dinger dee 't van 't Hollands afwik, maor ok in veurkump in andere Naederlandse dialecte? Beveurbeld: kieken veur kijken, uut veur uit, slaon veur slaan, gruun veur groen, gleuven veur geloven, gaef veur gaaf etc. kommet allemaole ok in Noord-Limburg, Nood-Oost-Braobant, Oost-Utrecht, De Betuwe enzowieters veur; old en zalt veur oud en zout vindste ok in 't Riek van Nimwaege, in Limburg, in de Liemers. Ik heb edaan/daan vindste ok in Zeeland, Noord-Holland etc. En speciaal in de grenzegebeden is 't helemaole meuilik oet te maken wat nog Saksisch en wat al Frankisch, dus Naederlands, eneumed mot worden [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 07:46, 10 jun 2008 (CEST) ::Doar kommen wie toch weer bie de konklusie dat t Leegsaksisch as haile nait bestaait. Hest t Westfeels, t Leegsaksisch (Noord-Leegsaksisch), t Oostfeels en t Oost Leegduuts. Summege toalkundegen zain t Grunnegs-Oostfrais ook nog weer as apaarte group. Omreden dizzent môr veur t gemak biemekoar kwakt binnen as n proeksel van toalen dij veur t gemak môr even ''Niedersächsisch'' of ''Plattdeutsch'' haiten, kinnen der gain spezifieke kenmaarken nuimd worden. t Westfeels het bieveurbeeld de oo. De oo wordt ien de Westfeelse dialekten oetsproken as de Grunnegse oa. Ien t Twìntse Nederlaands klinkt de Nederlaandse zin "Wij lopen naar de winkel om kleren te kopen" as "Wee loa'm naor de weenkol om klèrn te koa'm". Dit komt in aal Westfeelse dialekten veur, al dan nait in mindere of meerdere moat. t Twìnts is doar ain van de ekstreemsten in. Ook de ee, dat in t Westfeels (om môr ais even te aindern), wordt voak oetsproken as ì: Dìëmter (Deventer), nì (nee/nea). De r wordt voak n sjwa: dôë (daor) en de meervoldspersonen waarkwoorden ìndegen voak op -t (behaalve t Westveluws en t Örkers). ::t Grunnegs-Oostfrais het doarientegen weer de typische ou en ai klaanken. De oo wordt oetsproken as ow, binoa ou, loow'm. De ee wordt oetsproken as eej (Deejemter), binoa ei en de r wordt aan t ìnd of hailmoal wel of hailmoal nait oetsproken: door, doo waas... (doar, doar was). De oa wordt echt as oo oetsproken zo as ien oor, nait as n ô, zo as in de maiste Westfeelse dialekten de ao. De a wordt oetsproken as n tuzzenklank tuzzen de Nederlaandse a en de Grunnegse aa (oetsproken as de Stellenwaarfse ae). Nou, de aa wordt dus oetsproken as de klaank tuzzen de aa en de è en de oetgongs van de meervoldsvörms binnen -en. ::En zo het elke toal(groep) weer zien aaigen aaigenschoppen, dij in ougen van de 19. aiwse mìns mit ainander overainkommen. Hier zol wat meer dudelk onderzuik noar doun worden mouten dij ais vaaststeld hou t nou aigelks is. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:33, 10 jun 2008 (CEST) Nog een reactie vanuut de Iesselakkedemie oaver wat Nedersaksisch is en wat niet: '' 'Ja, et is wel zo dat der isoglossen bestaon die de grenzen van et Nedersaksisch angeven; as we dat niet zollen doen, dan kon ie inderdaod et ele Ned. talige gebied der wel bi’j betrekken. Oorspronkelijk kommen alle West-europese talen uut een gemeenschappelijk Oldwestgermaans, dus döör ku-jin de praktiek niet met wärken.' '' [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 12:27, 12 jun 2008 (CEST) Nee, dus der is eigenlik gien greinze. Wie bepaolt dan dat 't twei verschillende talen bint, Nederlaands en Nedersaksisch? Waorumme vule wij oens Nedersaksisch? 't Is een diskussie die in de streek waor ik nou wone, de Liemers, ook eveurd wordt: veule Liemersen beveurbeeld uut Diem (Didam) of Wael (Wehl) of Barg ('s-Heerenberg) wilt eigenik Achterhoekers weden, want dat is een dudelike en positieve identiteit. Mar de echte Achterhoekers en de taalkundigen zegt dat zij dat niet kunt wezen, want de Liemers is Fraankisch en de Achterhoek Saksisch. De verschillen in dialect tussen de genuumde Fraankische plaatsen en bv 't Saksische Deutekum (Doetinchem) bint mar hiel klein. De taalverschillen tussen Deutekum en bv Wenters (Winterswijk) bint veule groter, mar die beide dialecten heet wel Achterhoeks en Saksisch. Eigenlik klop daor niks van... [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 21:43, 12 jun 2008 (CEST) Mit dat Afgrenzen hebbt wi dat in Düütschland wat lichter. De Isogloss in Hessen un Thüringen is de scharpste Isogloss, de dat överhaupt gifft in dat düütsch-nedderlandsche ''Dialektkontinuum''. In'n Oosten (wat nu achter de Grenz in Polen liggt), weer de Isogloss meist jüstso scharp. Dor geiht dat licht, dor kannst du seggen: ''Dit Dörp is Plattdüütsch, un dat Naverdörp is thüringsch/hessisch/schlesisch''. Dor twischen, in Brannenborg, is dat wat sworer. Dat kummt dor vun, dat de Gegend in'n Süden vun de Spraakgrenz, de nu hoochdüütsch snackt, fröher mal plattdüütsch snackt hett. Dat is hüüt so, dat en groten Deel vun Brannenborg gorkeen Plattdüütsch mehr snackt. De Spraak is dor meist utstorven. In Brannenborg gifft dat nu gorkeen Isoglossen mehr. Denn blifft noch Westfalen na. Westfalen grenzt an dat Nedderfränkische. Dat heet, wi hebbt dor dat sülve Problem as ji in de Nedderlannen, dat wi nich de hoochdüütschen Luden hebbt, mit de wi de Spraak afgrenzen köönt (water/wasser, piep/pfeife, köök/küche etc.). Liekers gifft dat en Bünnel vun Isoglossen, de an de Grenz vun Westfalen langsloopt. Anners as in Hessen, Thüringen un Schlesien gifft dat keen kloor afgrenzte Spraakgrenz. De een Isogloss löppt hier langs, de annere Isogloss löppt twee Dörper wied weg, un de drüdde Isogloss löppt jüst twischen de beiden Dörper langs. Wi köönt also seggen: ''Baukem/Bochum is Plattdüütsch'' un ''Duisborg is nich Plattdüütsch'', denn Baukem un Duisborg liggt all beid en Stück vun de Spraakgrenz weg. Wi köönt aver nich seggen ''Kupferdreh is Plattdüütsch un Dilldorf is nich Plattdüütsch''. De beiden Dörper liggt merrn in dat Isoglossenbünnel. Kupferdreh hett en poor Kennteken vun dat Plattdüütsche un en poor vun dat Nedderfränkische. Jüstso Dilldorf. Dor is denn jümmer en beten Twiefel bi. Aver in'n groten un ganzen lett sik seggen, dat sik dat Plattdüütsche in Düütschland temlich good afgrenzen lett. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|><]] 18:43, 12 jun 2008 (CEST) :Chamaaf skreef: '' 'veule Liemersen beveurbeeld uut Diem (Didam) of Wael (Wehl) of Barg ('s-Heerenberg) wilt eigenik Achterhoekers weden, want dat is een dudelike en positieve identiteit.' '' Now, prachtig, det d'r volk longert naor de Nedersaksische (goed, Achterhoekse) identiteit! Ik zolle ze mit open aarms in de mute gaon. 't Is ja ok een kwestie van identiteit: waor vuul ie oe bi'j heuren, en waor he-j interesse veur. Ikke zölf kieke (in ieder geval wat de taal anbelangt), meer hen 't oosten; daorumme bin 'k ok hier en op de Platduutse Wikipedia, en niet op beveurbield de Limbörgse. :A-k now 't Roeselaars West-Vlams vergelieke mit 't Mekelnbörgs van Swerin (Oost-Nederduuts; dan bi-j al niet wied van Polen) deur middel van det vernimstige verhaaltien oaver 't tuunkroepertien, dan vien ik 't Mekelnbörgs meer bi'j oes Nedersaksisch passen. 't Lik ja net Grunnings. 't Is qua vörm gelieker, mar 't hef wal meer vrömde woorden - wat ok deur 't Hoogduuts zal komen. :[http://www.lowlands-l.net/anniversary/westvlams.php ’t Keuninkske (West-Vlams)]<br /> :''’t Keuninkske zit me’n nest in de scheure. Nu zijn d’ouders te gaore ne keê eut gaon vlieg’n. Ze zijn voôr ulder jongskes un bitje eet’n goan haol’n, en z’hèn de kleêntjes heêl alleêne gelaot’n.<br /> :''Achter ’n tijdje komm’ die ouders were theus.<br /> :''“Wat is ter hier gebeurd?” zegt hij, “wulkeên hèt er jou entwa’ gedaon kinders? Je ziet er zo verschrikt eut.”'' :[http://www.lowlands-l.net/anniversary/mekelnborgsch.php De nettelkeunig (Mekelnbörgs, Nederlaanse skriefwieze)]<br /> :''De nettelkeunig het zien nest in ’t waognschoer hat. Noe zund de oln al baaid maol oetvlaogn west – zai hem veur eer jong’n wat tau leben haoln wolt – on hem de lutn zo raaignweg allaain laotn.<br /> :''Nao ’ne tiedlang kumt de ol wedder nao hoes.<br /> :''“Wat is hier malluurt?” zegt hai. “Wekker het joeg wat daon, Kinner? Jie zund je bannig verbaost.”'' :[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:58, 12 jun 2008 (CEST) Ja, dat zie ik. Mar de Westvlaomse spelling is niet goed: hij schref "tijdje" en "eut" mar ie heurt "tiedje" en "uut". Mecklenburgs hef wel dinger mandielig mit Grunnings, mar niet mit "oens" soort Nedersaksisch, dwz in Zuud-Drenthe, in Overiessel en Gelderlaand. Wij zegt niet "het" mar "hef", wij zegt niet "tau" mar "toe", wij zegt niet "allaain" mar "alliene" of "allennig" of "allènt", wij zegt niet "hoes" mar "huus", niet "waogn" mar "wagen" (of "waegen"), niet "doe" mar "ie", niet "joe(g)" mar "oe", niet "zai hem wat tau leben HAOLN WOLT" mar "ze hebt wat te eten WILLEN HALEN", niet "zegT hai" mar "ZEG e", niet "oetvlAOgn" mar "uut-evlEUgen", niet "baaid" mar "beidE", niet "west" mar "ewest" etc. Dat bint een bulte, allemaole fundamentele verschillen, niet allènt de uutspraoke mar ok de grammatika en zoa'j ziet vien ik der in dit kleine stukkien al een hiele riege. En veule meer verschillen dan beveurbeeld tussen Spaons en Portugees, of tussen Noors en Zweeds, of de Slavische talen [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 08:02, 13 jun 2008 (CEST) ::Ik mut ok nog opmarken det 't West-Vlams wal weer veule op beveurbield 't Twèents lik (ok mit de naamvallen beveurbield). ::Mar hoe weet ie now as 't Mekelnbörgs wieder van 't zudelk Nedersaksisch ofstiet as 't Spaons van 't Portugees? Hoe woj det uutrèken? En muj dan ok niet zeggen det 't West-Vlams wieder van oes, of in ieder geval van 't Noord-Nedersaksisch, ofstiet as 't Spaons van 't Portugees? ::D'r bint van die taalofstaandkaorties daoras mit cijfers wördt an-egeven hoe wied de streektalen van 't Standerdnederlaans ofstiet; det rekent ze mien ik uut deur de letterverskillen van de skrieftaal op te tellen. Dan kriej uutkomsten die oe laot denken det 't Afrikaons veule dichter bi'j 't Nederlaans stiet as oeze dialecten, mar ik vroage mi'j of as ze daorbi'j wal acht geeft op de uutspraok ('t Afrikaons hef ja een conservatieve spelling). Knap stoer dus um zoiets te bepalen. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 11:58, 13 jun 2008 (CEST) - Makkelik zat: zet twei willekeurige zinnen uut een Spaons en Portegees taalgidsie naost menare en ie zit dat der mar hiel weinig verschillen bint, behalve in spelling en kleine detaais. Mar niet zokke fundementele zoas ik hierbaoven enuumd hebbe bij die riege veurbeelden. Trouwens wel aordig um te vermelden dat ik de leste tied veul in 't Interlingua kommuniseer mit Portegees-taligen. Ik kan ook wel wat Portegees mar dat kost mij meer muite en ummedeinken um alle krekte vormen te gebruken en zij verstaot Interlingua hiel best. Ik heb 't hier niet aover taalkundigen of studeerde meinsen, mar aover hiel gewone, simpele luuchies die gien Engels of Fraans of wat ook kunt. - Trouwens, aover die ofstaandkaorties: daor is ook uut ebleken dat 't Fries korter bij 't Nedelaands stiet as bv 't Grunnings, Twents, Limburgs of Westvlaoms bij 't NL staot. 't Afrikaans stiet natuurlik hiel dichtebij 't Nederlaands, 't is tenslotte een versimpelde vorm van 't Zuudhollaands. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 20:40, 13 jun 2008 (CEST) :Kearl wat n verhaal! Ik bin n poar daage vort en dan steet r inene n half book in t proatkafee. Ik zal dr mien heelder lech oawer loatn skienn: :Neersassies is ginne sproake, mear n ''Dialektcontinuüm''. Stelt oew vuur: plaatse X lig in de leenkere helfte, plaatse Y in t midln en plaatse Z in t oostn. Plaatse X verglit per dörp noar de oetsproake richting noar Y, a-j van leenks noar rechts zoln reaizn. Oeteandelik kom ie dan op de oetsproake van plaatse Z oet. Terwiel at X en Z froai weainig op mekoar liekt. Mear ze beent verbeundn umdet dr van plaatse tot plaatse nen oawereenkomst is. En zo mu-j t bekiekn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 20:34, 13 jun 2008 (CEST) Wie hebben t aaltied wel over t Afrikoans, môr wie mouten der wel om denken dat t Afrikoans n toal is dij veuraal om politieke rezens eerkend is, liek as t Luxembörgs. Veuraal omdat Zuudafrikoa n apaart laand is en omdat t Nederlaands in dij hörn van de wereld nait hail veul veurkommend is, môr os toalen binnen veuraal op toalkundege rezens eerkend. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:50, 13 jun 2008 (CEST) :Woolters zee: 'Neersassies is ginne sproake, mear n ''Dialektcontinuüm''.' Jao, mar det begriepe wi'j allemaole. Daorumme juust dej oe ofvraogen kunt: waorumme nume wi'j 't West-Veluws wal Nedersaksisch en 't Liemers niet, of: aw oes as Nedersaksischtaligen taalkundig verbunnen vuult mit Noord-Duutslaand, waorumme niet net zo goed hen 't (zuud)westen? Hebbe wi'j taalkundig wal meer mit de dielstaot Nedersaksen te maken as mit de rest van Nederlaand en mit Vlaondern? Zoksoort vraogen. : Now Chamavian 't Afrikaons 'een versimpelde vorm van 't Zuudhollaands' nuumt: as Servien daor niet wat oaver te zeggen hef, dan heb ik 't wal, zo gauw a-k meer tied hebbe um daor ies wat kaanttekenings bi'j te zetten! ;-) [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 23:10, 13 jun 2008 (CEST) Oh, heb ie Kloekes standaordwark "Herkomst en Groei van het Afrikaans" misschien niet elezen? Daor stiet, mit dialektkondig bewies en kaorties en alles barre uutgebreid beschreven hoe as 't Afrikaons in taalkondig opzicht veur 't grooste deel mit 't Zuudhollaands van Dordrecht en ummegeving aoveriene stemt. Ik weet ook wel dat der Maleis-Portugese, Hottentotse, Amsterdamse en aandere invloeden bint, mar de basis lig zekers wel in de Zuudhollaandse spreektaal van die tied [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 00:00, 14 jun 2008 (CEST) :'t Afrikaans stamt of van 't Hollaans (partie nuumt ok Zeelaans?) ''van de zeuventiende ieuw'', en hef niet allennig Khoisan/Bantoe-ienvloeden (de Engelse syntax drokt aans de zwaorste stempel - ''jy weet, hy't dit gedaan''), mar hef heur ok een paer ieuwenlaank gewoon zölf wieder ontwikkeld. De diftongen die aj in een bulte dubbele klinkers viendt (en die oe an 't Fries, Riesns, Vjens, West-Vlams laot denken), viej in de skriefwieze niet weerumme, evenmin as aandere klinkerverskuvings. Spelling 'hoor', uutspraok 'woeër'; spelling 'wees', uutspraok 'wieës', spelling 'uit', uutspraok 'eit', spelling 'maak', uutspraok 'maok', spelling 'skeur', uutspraok 'skeer' ezw. :Perbeer ie [http://www.youtube.com/watch?v=FAzgzhNvQyM Steve Hofmeyr zien 'versimpelde Zuud-Hollaans'] mar ies te volgen. :Mien punt is, Afrikaons kump oes op skrift in de mute vanwegen de Nederlaansige skriefwieze, mar is in warkelijkheid meer verskillend. 't Is ok een ofzunderlike taal, niet puur umdet 't politiek onofhaankelik is, mar ok umdet 't een moedertaal is van mèensen die gien Nederlaans praot. Die heur taal dus ok deurspekt mit eigen idioom en culturele rifferenties, en de Nederlaanse rifferenties juust niet gebruukt. Luustert ies wat Mathys Roets van de Nederlaanse uutspraok (en grammatica) bakt as e Stef Bos zien hit ''Papa'' zingt. Terwiel ze in oeze kontreien vake gien fersoenlik Nedersaksisch meer praot umdet de miesten thuus bint mit Standerdnederlaans en seins niet iens een dudelik regionaol accent hebt. :'t Afrikaans stiet ''miensens'' zo wied van 't Nederlaans of as 't ''zuverste'' Grunnings of Twèents, en kump d'r aal wieder vanof te staon mit det oeze streektalen ofbrokkelt. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 10:20, 14 jun 2008 (CEST) ::'t Is meuilijk um krek nao te gaon wat noen korter bie 't Nederlaans steet. 't Afrikaans hef een hele aandere intonasie as de Nederlaanse (streek)ta[a]l[en]. Ni'jluuseger schreef hierboven al dat ''maak'' as ''maok'' uut-espreuken wonnen, mar ik hebbe de uutsprake ''maak'' veule vaker eheurd [een soort Amsterdamse aa, mar dan klink 't asof je te lammenaodig bin um de bek los te doon] as ''maok'' (dat lig meschien an de regio). Ik denke wel dat 't Afrikaans veerder van 't Nederlaans ofsteet as 't Grunnings of Limburgs want streektalen greuien vaker naor 't Nederlaans toe en 't Afrikaans der vanof (veural oek deur de Engelse invleud), mar veerder as 't Fries durf ik neet te gaon (vergeliek bieveurbeeld 't Fries: ''harkje'', Nederlaans: ''luisteren'', Nedersaksisch: ''luusteren/loesteren'', Afrikaans: ''luister [leister]'') {{User:Servien/Haandtekening}} 22:30, 14 jun 2008 (CEST) ::(We bin trouwens iezelig vere van 't onderwarp of-edwaold, want wat hef dit noen feilijk van doon mit de Vosbergenspelling {{(-;}}) Nou, toch wel veule, want Vosbergen wol iene spelling veur 't Nedersaksisch in Nederlaand en Pruussen. En de discussie hierbaoven was de hiele tied krek: 't Nedersaksisch is eigenlik niet (meer) iene taal, en 't NS in Nederlaand is zekers niet dezölfde taal as 't NS in Duutslaand. Dus waorveur zo'j dan zo'n mandielige schriefwieze neudig wezen? [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 07:50, 18 jun 2008 (CEST) :Umdew in dizze tied weer in de maande warkt, mar 't hiele veurstel is dus allennig veur interface en oaverlegbladzieden, niet veur artikels. Op de Platduutse Wikipedie skrief ik artikels in 't Platduuts en oaverleg in 't Drèents naor de Algemene Schryvwyse, want wat hebt de Duutsers an een Nederlaanse spelling? :Boavendien richtten 't Vosbergensymposium hum op platskrievers krek an weerskaanten van de grèenze, die as dus echt veur een groot diel dezölfde taal praot(ten), wat deur de Nederlaanse en Duutse spellings verdoezeld wördden. Heeroma much geerne Grunning spiegeln an Oostfrieslaand, Drenthe an 't Emslaand, Twente an de Graofskop Bentem en Gelderlaand an 't Mönsterlaand. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 08:57, 18 jun 2008 (CEST) Veur Grunning mit Oost-Friesland klop dat wel, veur Twente en Benthem deels ook, mar Drenthe mit Emslaand? Nou neu. We kunt trouwens beter zeggen dat de Neder-Graofschop Benthem, die Duutse inham in NL daor as o.a. Emmelkaamp lig, eerder aoverienekomp mit Sallaand en Zuud-Drenthe wat dialect angiet as mit Twenthe. En veur de Gelderlaand geldt dat allennig de OOST-Achterhoek mit 't WEST-Mönsterlaand aoverienekomp. De Duutsers kent inderdaod de Nederlaandse spelling niet, mar aandersumme is dat vake wel zo. Misschien mus der mar een algemiene, op 't Duutse systeem baseerde schriefwieze veur de greinsstreken komen? En dan veural bedoeld in teksten veur een greinsaoverstekend leesvolk, in aandere gevallen kunt de Tukkers, Achterhoeksen en Grunnigers langes de greinze dan gewoon heur eigen Nederlaands baseerde spelling holden [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 06:44, 19 jun 2008 (CEST) ==Mandielig beheer nds/nds-nl== Slomox skreef [[meta:Low Saxon|''hier'']]: "''Wat seggt ji van de idee, dat all Admins/Beheerders van de plattdüütschen/nedersaksischen/plautdietschen prejecten ok automatisch Admins/Beheerders op de annern beiden prejecten sünd?"'' Waorumme is 't (in ieder geval veur nds/nds-nl) nog niet zowied, as d'r naor 't skient gieniene teeng is? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 12:47, 6 jun 2008 (CEST) :Ja krek, meschien zullen ze der spoed achter a-w zegen: ''hup, maak an!'' (ze bin daor neet zo vlogge volgens mien...) {{User:Servien/Haandtekening}} 22:55, 6 jun 2008 (CEST) ::Mar wel mut hieroaver besluten dan? Ik mienen det Slomox de Meta-bladziede har an-emeuken zodet wi'j (mitwarkers van nds-nl en nds) oaver zokke zaken kunden risselveren? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:31, 7 jun 2008 (CEST) :::I'j mot dan op biede prejecten n'n peiling opzetten om te kieken of men d'r veur is. Dat ku'j neet als burocraoten op meta besluuten. Noo zal het neet zo slim wen en bunt 'r neet zo vele actieve brukers, maor i'j hebt noo een procedure om ow an te melden as beheerder, dus ku'j neet zomaor anderen beheerder maken. Ik vind 't prima, maor vind wa dat 't netjes mot gebeuren. --[[Gebruker:Erwin|Erwin]] 14:37, 8 jun 2008 (CEST) ::::Danke veur de suggestie. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:23, 8 jun 2008 (CEST) ==Peiling gezamelijk beheer Nedersaksische, Platduutse en Plautdietsche Wikipedies== D'r is [[meta:Low Saxon|'''hier''']] deur Slomox, beheerder op de Platduutse Wikipedia, een idee geöpperd umme de beheerders van de [[Veurpagina|Nedersaksische]] (nds-nl), [http://nds.wikipedia.org/ Platduutse] (nds) en [http://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/pdt Plautdietsche] (pdt, in oprichting) Wikipedies automatisch beheerders te laoten weden op menaars projecten. Zo mut 't vertrouwen in menare gruien en mut wi'j menare bèter kunnen helpen. Nota bene: [http://nl.wikipedia.org/wiki/Plautdietsch Plautdietsch], of Mennonitisch Leegduuts, is zoas de name al angef een vörm van plat, verwaant an oes Nedersaksisch. Niet te verwieren mit [http://en.wikipedia.org/wiki/Pennsylvania_German_language Pennsylvania-Duuts], wat Middel- en Hoogduuts is. Hieronder kuj oen handtekening dalezetten en angeven aj d'r veur of teeng bint, mit meugelke opmarkings of vraogen. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:23, 8 jun 2008 (CEST) * '''Veur''' [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 16:34, 8 jun 2008 (CEST) - Ik bin der veur. Oetìndelk denk ik dat de Nederlaands Leegsaksische en Duuts Leegsaksische wikipedia wel weer biemekoar kommen. Over de Platdaitse bin ik nait hailmoal wizze. Dit is toch hailmoal gain (Noord)Leegsaksische, Westfeelse, Oostfeelse of Oostleegduutse toal... Ik bin der aanders wel veur om elk zien aaigense schriefwieze te holden lôten. * '''Veur''', maor ik bedenk mien noo ok dat er misschien één anmelding mot kommen veur ni'je beheerders. As d'r straks iemand op n'n Platduutse wikipedie beheerder wordt, dan wordt e dat ok op dissen wikipedie, toch? Zo ja, dan mot we misschien alle anmeldingen op één preject zetten of as iemand zich hier anmeldt, dat we ze dat op dee andere prejecten laoten wetten. --[[Gebruker:Erwin|Erwin]] 16:49, 8 jun 2008 (CEST) * '''Veur''' - inderdaod bi-k mee ees wat Arwin zeeg, aanders he-j vorttemee dreje pagina's veur 't anmelden, dan bi-j al gauw 't spoor biester. {{User:Servien/Haandtekening}} 17:36, 8 jun 2008 (CEST) * '''Veur''' [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:24, 8 jun 2008 (CEST) * ook '''Veur''', geleuf ik [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 18:59, 11 jun 2008 (CEST) *'''Veur''' [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:13, 13 jun 2008 (CEST) A-j mekoar de haande doot, en mekoar op de eegne wieze verdan loatt woarkn, zal t dr vuur alle dree partiejn better en geunstiger op wordn. Iederene hef zin eegne skriefwieze, en doar mu-j neet ankomn. Dan mu-w van alle dree de kaantn mear n luk mear oons beste doon um t te begriepn. Det is ook allene mear good vuur oew eegne oontwikkeling . He-k hier geleuf ik ok al eerder ezeg: ''neet teegn, mear mét mekoar''. == Gewunste pagina's == Wos je dat een pagina euver [[1945]] gewunst is? Servien hef op de Nederlaanse Wikipedia om n'n liest van gewunste pagina's evroagd. Ik heb een liest emoakt en op [[Gebruker:Erwin/Wantedpages]] ezet. NB dit geet neet veur grote Wikipedies, maor dissen is nog klein genoeg om dee liest te kunnen maken. Bovenan steet de [[:nl:query]] woarmet ik de liest heb e maakt, mo'j ow niks van antrekken, maor dan wet ik straks hoo da'k 'm bi'j kan warken. --[[Gebruker:Erwin|Erwin]] 22:27, 10 jun 2008 (CEST) == Overstuur == "'t Vlees is overstuur" gebruken jule dat begrip oek in jule umgeving, praot mee op [[:nl:Wikipedia:Taalcaf%C3%A9#Overstuur_.28bedorven.29]] (of hieronder mag oek)? {{User:Servien/Haandtekening}} 19:16, 13 jun 2008 (CEST) ==Nedersaksisch beluustern== Kiekt ies [http://nds.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Platt_anhöörn hier]. Det lik mi'j now skier veur de Nedersaksische Wikipedie. Of vienen jullie det nie wat veur een encyclopedie, of iets wat as in een artikel heurt? 't Is vaak stoer zuken naor espreuken Nedersaksisch op internet, mar wat d'r is, is barre interessant en de muuite weerd. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:54, 18 jun 2008 (CEST) :Ja det is lik mie wal wat. Feailik zö-w doar zelf ook ne grote rolle in munn spöln, want dr beent aait nog mear froai weainig gebroekers hier. Miskien mu-w ook verwiezn noar t Meertens Instituut, want dee hebt op öare stea ook al völle woark verichet. Dee hebt gewoon hele fragmeantn van vrieje proat dee-j gebroekn köant. Ik bin non gangs in t book ''Dialectology'' van Trudgill. Den skrif det t ook nog oetmaakt wodöanig o-j leu oawerheurt. Det neumt-e ''casual'' en ''careful speech'' en ''n wet van Labov''. Labov zea det leu zik aanders goat gedreagn as ze weett det ze oaweheurt wordt. Dan goat ze dus zorgvuldiger köjern en is oew oonderzeuk neet helemoal stekhooldend. n Bestn oetkomst is dus a-j leu anheurt as ze t neet in de gaatn hebt. En wat wi-j dan heurn; wo of de leu vrooger köjerdn of wo of ze t rechtevoort doot? Zeukt t book zelf mear is op, det verduudelikt oe nen hoop (a-j tenminste duur de dreuge stof hen köant komn). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 17:00, 19 jun 2008 (CEST) ==Oaverzicht van plaatsnamen in 't Nedersaksischtalig gebied== [http://nds.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikiprojekt_%C3%96%C3%B6rd/%C3%96versicht Hier] hebbe wi'j ok nog verlet van. Misskien det d'r al iene an begunnen wil, aans doe ik 't hoapelek vort zölf. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:47, 22 jun 2008 (CEST) :In t [[Tweants weurdnbook]] stoat de meeste plaatsn van Tweante al op de riege. Kö-j dus zo oawernemn. -- Woolters ==Heuwdlettergeveulig== Is dr ginne maneere te bedeankn um de ''heuwdlettergeveuligheaid'' ("case sensitivity" of ''kees sensetivvetie'' ;) ) te ummezeailn? Ik hebbe wal dree moal munn probeern um dee verbeending noar t Tweants weurdnbook hierboawn good te kriegn. Want wat bleek, ik har ''weurdnbook'' met nen heuwdletter eskreewn, en zo keandn-e t artikel neet. Dan nem ik an det-e det ook met zeukingeewingn zo dut, en dus net n luk te gericht kik. Duur det te ummezeailn make vie t lik mie n heel stuk ''efficiënter'', um mear es n deur woord te gebroekn. -- Woolters :Doe mainst zo as ien [[N Daam]]? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 16:30, 23 jun 2008 (CEST) :: Ik begriepe oewe vroage neet helemoal, mear ik zal t loatn zeen. A-k t good hebbe, gef-e in t rood: [[N daam]], umde-k doar eenn heuwdletter neet gebroekt hebbe. Nen willekeurigen bezeuker kan disn fout ook maakn, en dus neet veendn wat-e zochn. Um det dus te vuurkomn, vroag ik of dr ne meugelikheaid is um det te ummezeailn? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 18:21, 24 jun 2008 (CEST) :::Oh, ik docht datst doe wat aans maindest. t Dunkt mie dat watst doe mainst nait holpen worden kin. Op de Engelse wikipedia löst man dit op deur bieveurbeeld de ziede [[n daam]] te verwiezen noar de ziede [[n Daam]]. Doar moouten wie gewoon even raikenen mit holden. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:23, 25 jun 2008 (CEST) ==Uutstukkeri'je== Nog een idee veur oeze Wikipedie: een bladziede die een soortement verantwoording gef. Waorumme Wikipedia en waorumme in 't Nedersaksisch? Of meen ie mit mekare dew det niet neudig bint? Veurbield: [http://vls.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Doel_West-Vlaamse_Wikipedia dizze bladziede van de West-Vlaomse Wikipedia]. Netuurlijk mus dan oeze bladziede niet krek 't zölfde seggen, wi'j hebt ja niet krek dezölfde problematiek. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:28, 24 jun 2008 (CEST) :Doot mear. Dan kan ik det voort mooi gebroekn a-k bie RTV Oost komme köjern. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 13:19, 25 jun 2008 (CEST) "Doot mear", beste Woolters? Ie bedoelt toch niet dat die arme Ni'jluuseger dat hielemaole allennig mut maken? Volgens mij is 't nog best een sekuur warkien wat beter in aoverleg deur verschillende luui op-esteld kan worden. Waorumme zu'w dat niet gewoon hier doen, mit zien allen? [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 12:34, 26 jun 2008 (CEST) :Joa he-j geliek an, ik wazze eawn drok vuur minne tentaamns, dee-k disse wekke hebbe. Doarumme dee-k eawn vlot reageern. Vanzelf hoof-e det neet allene te doon. Tweeje weett mear as ene. En dreeje nog mear. ik zegge: Loat goan! (den mu-k ook nog eawn in t Tweants wöardebook zetn ;)). --Woolters ::Ik redde 't zo vlogge niet meer nog dizze dagen een veurstel veur een '' 'waorumme' '' te skrieven. Woolters, wi-j intied al niet de uutzending ankondigen (daotum, webstee, wat oaver de inhold ezw.)? 't Is ja haoste zo wied. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 20:10, 8 juli 2008 (CEST) :::Woer mu-k det doon dan? Op de vuurpagina? -Woolters :::Ik zolle zeggen in 't praotkefee; misskien det Servien d'r dan een steugien veur zöt op de Veurpagina, en in 't Platduutse praotkefee - aj wilt zette wi'j 't umme in Platduuts. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 23:32, 8 juli 2008 (CEST) ::::Daor he-k al een goeie plekke veur evunnen ;-), ik heure grege, ho of wat. {{User:Servien/Haandtekening}} 11:53, 9 juli 2008 (CEST) ==Weak language, weak Wikipedia?== Hello, at Youtube I put a video about smaller Wikipedias. If you are interested, please search there for "Weak language, weak Wikipedia? 01/03".--[[Gebruker:Ziko|Ziko]] 14:59, 25 jun 2008 (CEST) Zeg dan ook "Weak-Ipedia" ;-) Mar is 't Nedersaksisch echt een weke taal? Wel de officiële op pampier misschien ja... mar in 't echte leven bint der toch nog zat gebieden waor as 't een aordig starke plek in nemp. We mut veur 't NS, as minderheidstaal in laanden daor as aandere talen de standaord bint, ook niet meer as een anvullende rol verwachten. NS kan nooit op elk gebied in de samenleving de dienst uut maken, mar der bint weer aandere terreinen waor as 't krek geschikter as 't NL of Duuts is. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 12:35, 26 jun 2008 (CEST) :[http://www.tctubantia.nl/regio/rijssen/3334333/Rijssen-gaat-plat-voor-het-Twents.ece Artikeltjen] <--doot det mear eawn bekiekn. == Gemeentes == Van de volgende previnsies he-w de artikels van alle gemeentes: *[[Flevolaand]] *[[Frieslaand]] *[[Gelderlaand]] *[[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] *[[Noord-Hollaand]] Nog neet alle gemeentes: *[[Oaveriessel]]* lig stille, nog 3 gemeentes *[[Drenthe]]* lig stille, nog 6 gemeentes {{User:Servien/Haandtekening}} 18:16, 4 juli 2008 (CEST) == oa - ao == Moi, Ik kin mie heugen dat wie t der n moal eerder over had hebben, môr ik zai aal meer artikels dij schreven binnen mit n -oa. Ik docht dat allineg t Grunnegs en t Twìnts de -oa broekten. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 10:51, 6 juli 2008 (CEST) :De WALD-spelling gebruukt de ''ao'' veur 't Achterhoeks, mar Heini, die hier veur twei jaor veule artikels oaver de Achterhoek skreef, gebruukten ''oa''. Alle artikels oaver de Achterhoek hebt dus ''oa''. A'j een robot wilt bouwen um 't umme te spellen... 't Mak in ieder geval weinig uut, want de keuze maank ''ao'' / ''oa'' / ''aa'' (Platduuts) / ''å'' is arbitrair, en 't is niet de skuld van de Wikipedie-mitwarkers det een veurige ginneraotie niet iens een ienheidsskriefwieze veur 't Nedersaksisch in Nederlaand hef weten te maken. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 12:58, 6 juli 2008 (CEST) Ik gebruke 'ao', niet allennig umdat det de Dreintse spelling is, mar ook umdat det beter anslöt bij de Nederlaandse aa. De van 't Nederlaands ofwiekende klaanken begunt toch vake wel mit dezölfde letter: Ijs - Ies, Uit - Uut, Aal - Aol etc. Ook alfabetisch in woordenboeken enz. is dat haandiger. Mar dat geldt natuurlijk niet veur alle klaanken en ook niet veur alle dialecten. Nederduuts kan "aa" gebruken umdat daor elke lange aa klaank in 't Nederlaands as ao/oa/oo wordt uut-espreuken. In Nederlaand is dat allennig in Grunning en Noord-Drenthe ook zo, de rest van 't NS hef allemaole aa + ao: water en slaopen, late en laoten, etc. De Dreintse spelling, en de SONT ook wel, giet der van uut dat de schriefwieze zo dichte bij'de Nederlaandse mut staon, dan is 't veule makkeliker te lezen en te leren. Dus gien "loop'n" of "loopm" mar gewoon "lopen". De luui zölf weet wel dat ze det mut uutspreken as "loop-m", dat giet automatisch zo as ze plat praot. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 07:34, 7 juli 2008 (CEST) :'' 'Ook alfabetisch in woordenboeken enz. is dat haandiger.' '' Goed punt, daorum is 't vrumd det ze niet veur ''oa'' kiezen daora'j in 't Nederlaands ''o'' hebt: ''oaver'', ''boaven'', ''Oaveriessel''. In plaatse daorvan krie'j in de Drèentse spelling ''Aoveriessel'' en det is toch wal een verskrikking. :'' 'Dus gien "loop'n" of "loopm" mar gewoon "lopen". De luui zölf weet wel dat ze det mut uutspreken as "loop-m", dat giet automatisch zo as ze plat praot.' '' Det leste argument hef een meugelk bezwaor det ik nog nooit iene naor veuren heb zien brengen: det een Nederlaanse skriefwieze maanks töt een meer Nederlaanse uutspraok kan voeren. Onder platpraoters ja, want det liekt mi'j praktisch de ienigen die Nedersaksisch leest. De ienvloed van 't Nederlaans is subtiel en universeel: ie heurt 't aaldeur, ie leest 't aaldeur, 't wördt oe aaldeur an-elangd, en ok deur een Nederlaansige spelling. Luustert ies naor partie liedties mit Nedersaksische tekst, daoras ze ''lopen'', ''heuren'', zingt en niet ''loopm'', ''heurn''. Ie kunt zeggen det 't beter is veur 't ritme, mar 't is toch wat um oaver te prakkezeren. Daorumme denk ik det ze 't in Twente bèter hebt edaon, waor ze net wat fonetischer skrieven (''loopn'', ''heurn''), zodej ok al lezend d'r umme denkt det de uutspraok aanders is as de Nederlaanse. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 09:08, 7 juli 2008 (CEST) ''Ik gebruke 'ao', niet allennig umdat det de Dreintse spelling is, mar ook umdat det beter anslöt bij de Nederlaandse aa.'' Is dat wel zo? Ik heb, behaalve hier op wikipedia nog nooit n Drìnts artikel zain mit -oa, aaltieds -o. Joe zollen den ook schrieven kinnen van ''wi-j loapt'' of ''ik woan hier'', avve ook ''Oaveriessel'' schrieven. Ien t Grunnegs schrieven wie ''lopen'' ien stee van ''loopm'' omrezen de etymologie. Waarkwoorden ìndegen ien t Grunnegs van oldsheer apmoal op -en of -n (noa n r- of n l-) en worden vervolgens vervougd. As man bieveurbeeld ien n vèrske of n gedicht verlet het van n extroa lettergreep, komt de -e oetsproak weer teveurschien. Wat aangeft dat de -e der wel is. Hierbie wordt veuraal t Duutse veurbeeld vôlgd: wir hab'''en''' = ''[wië haa(b)m]''. Ik bin hier perseunlieks veur, omrezen dit zain lôt dat t n toal is. As wie schrieven zollen ''wie hebm'', zol dat aangeven dat wie echt te môken hebben mit n dialekt. t Liekt der noamelk veul minder op dat der op dij menaaier n gouie grammoatiek soamenstèld is, woar of de spèllen aan aanpaast is. Om dijzulfde rezen schrieven wie ''eerdappel'' ien stee van ''irrappol'' en ''wezen'' ien stee van ''weden''. Aigelks zollen ''widde'' en ''grode'' ook gewoon ''witte'' en ''grote'' wezen mouten, môr dat schrift de schriefwieze nait explisiet veur. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:29, 7 juli 2008 (CEST) :Det ''oa'' bi'j Nederlaans ''o'' he-k van vrouw Schoemaker-Ytsma, de samenstelster van een Ni'jluuseger woordenlieste. Det is ien van de punties waor ik viene det de Drèentse skriefwieze verbeterd kun wörden (zölfs Kocks in zien woordenboek wik van de Drèentse staotenspelling of daoras e det beredeneerd mient te kunnen doen). Zie ok mien gebrukersbladziede. :Ik skrieve ok ''hoapen''; bi'j de uutspraok ''woanen/wonen'' twiefel ik; ''lopen'' is dudelek een (beetien gerekte) ''o'' ('op zien Twèents'). [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 12:06, 7 juli 2008 (CEST) ::Grönneger hef mien oek wel es verteld dat de ''ao'' aanders klink as de ''oa'', mar ik vreuge m'n of wat der noen krek aanders an is, a-k 't Grunnings heure dan klink 't neet zo veule aanders... {{User:Servien/Haandtekening}} 21:04, 7 juli 2008 (CEST) :::Ik viene de Grunneger ''oa'' wal hiel aanders klinken as de Drèents-Oaveriessels-Gelderse ''ao''/''oa''. De Grunneger ''oa'' klinkt veur mi'j haoste as ''oo'', mar diftongischer. Veule 'donkerder' dus as ''ao'' (en as Twèents ''oa''). [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:12, 8 juli 2008 (CEST) :::::Nogmoals, de Grunnegse ''oa'' wordt meer oetsproken as de oo ien t Nederlaandse ''noord'', ''door'', ''voor'' (''[noat<small>sh</small>], [doar], [voar]''). Aigelks gaait t binoa n bitke noar de oe tou. De ''Veelster'' ''ao'' en ''oa'' worden meer oetsproken as de Grunnegse ô (of schreven as ò), zo as ien ôf, môr den net even meer de keel open, omrezen de ô alweer n bitke noar de oa naaigt. Doarnoast is de ao (Twìnts oa) n brekensklaank en de Grunneger oa nait: ''daor gaon wie'' [dòër gòën wiej], tegenover ''doar goan wie'' [doo<small>r</small> gonwie]]. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:22, 9 juli 2008 (CEST) Grönneger schreef: ''Joe zollen den ook schrieven kinnen van ''wi-j loapt'' of ''ik woan hier'', avve ook ''Oaveriessel'' schrieven.'' '' Nee, 't giet um de klaank, in Zuud-West-Drenthe wordt de 'ao' klaank uut-espreuken in een paar woorden: aover, baoven, haopen. Vandaor dus "Aoveriessel" Dizze "ao" klink percies geliek as de "ao" die in 't NL "aa" is, dus "haopen" riemt op "slaopen". Veur de rest zegge wij gewoon 'oo', dus zo schrieve wij det dan ook: lopen, boom etc. Chamavian ::Oke, van dij karakteristiek haar ik nog noeit heurd. Ik docht dat t n bitke zo as ien t Twìnts klonk. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:22, 9 juli 2008 (CEST) Grönneger schreef: ''Hierbie wordt veuraal t Duutse veurbeeld vôlgd: wir hab'''en''' = ''[wië haa(b)m]''.'' In 't Staanderd-Duuts is 't eigenlik "ha-ben", "haab-m" is eigenlik Duuts mit een Nedersaksisch accent. Mar dat heur ie op TV inderdaod aoveral, umdat Noord-Duutslaand en een deel van 't Ruhr-gebied een NS ondergrond hebt. Krek as veul meinsen in Grunning en Drenthe ook in 't Nederlaands zegt: "ik ga eeb-m boodschap-m doen voor 't eet-n van vanaam-d, wil jij eeb-m kijk-ng wat we nog in de vriezer heb-m liq-ng?". Chamavian ::: Doar kin ik die nait haildal geliek aan geven. Ook ien aander dailen van t Duutse toalgebied knaauwt man wel. Dit is aans liekas ien Nederlaand n verschiensel dat t verschil aangeft tuzzen standerttoal en ''"plat"''. Ook ien t Zais, Broabants en Westfloams kin man knaauwen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:22, 9 juli 2008 (CEST) Grönneger schreef: ''Om dijzulfde rezen schrieven wie ''eerdappel'' ien stee van ''irrappol'' en ''wezen'' ien stee van ''weden''. Aigelks zollen ''widde'' en ''grode'' ook gewoon ''witte'' en ''grote'' wezen mouten, môr dat schrift de schriefwieze nait explisiet veur.'' Nou, "weden" ku'j rustig schrieven, heur, aanders is 't lezersbedrog. Mar de aandere veurbeelden he'j wel geliek an. Chamavian ::''Weden'' kin nait korrekt wezen, omdat ''Weed ais n moal stil'' nait bestaait, môr ''Wees ais n moal stil'' wel. Doarom is t ook gain ''hemmen'', môr hebben: ''ik hem hom zain'' kin nait, ''ik heb hom zain'' kin wel. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:22, 9 juli 2008 (CEST) Ni'jluuseger schreef: ''Det ''oa'' bi'j Nederlaans ''o'' he-k van vrouw Schoemaker-Ytsma, de samenstelster van een Ni'jluuseger woordenlieste. Det is ien van de punties waor ik viene det de Drèentse skriefwieze verbeterd kun wörden (zölfs Kocks in zien woordenboek wik van de Drèentse staotenspelling of daoras e det beredeneerd mient te kunnen doen).'' Ja, det dee ik eerst ook: "oa" schrieven waoras NL "oo" hef, en "ao" daoras NL "aa" hef, tewiel 't toch percies dezölfde klaank is! Dus dan schrief ie "oavend" en "hoapen" veur NL over en hopen, mar "aovend" "slaopen" veur NL avond en slapen, niet vanwegens de klaank want die is geliek, mar vanwegens 't NL. Nou schrief ik gewoon "ao" waoras die zo klinkt, aanders "oo". Chamavian :@Chamavian, dat 't vake mit een ''oa'' eschreven wonnen hef niks van doon mit 't Nederlaans, mar mit 't oorspronkelijke woord, van oorsprong was 't toch gien ''aver'' en ''hapen'' (in gieneen aander Nedersaksisch dialek zegen ze ''aver'' daor is 't gewoon òòver en over). {{User:Servien/Haandtekening}} 22:22, 8 juli 2008 (CEST) {| {{prettytable}} !Drèents !West-Veluws |- |slaopen |slapen |- |late |laot<small>(</small>e<small>)</small> |- |hoapen |hopen |- |water |waoter |- |oaver |over |- |plaats<small>(</small>e<small>)</small> |plao<small>(</small>t<small>)</small>se/plaots |} <small>Op de Noordwest-Veluwe do-w aandersumme</small> Ja? Intersaant, zeg jullie echt "slapen"? Mar eh, bij "oens" waor "slaopen" riemt op "haopen", die hebt dus percies dezölfde klaank, waorumme zo'j dan 't iene woord mit ao en 't aandere mit oa schrieven? Dat bedoelde ik. Chamavian :Ja ik begriepe wa-j bedoelen, mar dat do-w vanuut etymologische rejens... en a-j 't zo zien dan ku-j vanzelf net zo goed zegen waorumme dan gien oa overal? Bie ons zegen we 'slapen' umda-w veur de '''p, b, m, v, f, k, g''' of '''ng''' meestentieds een ''aa'' zegen en veur de '''t, d, s, z, n, l, r''' of '''j''' meestentieds een ''ao'', mar daor bin dan oek weer uutzunderingen op. {{User:Servien/Haandtekening}} 13:19, 10 juli 2008 (CEST) Ja, mar wie bepaolt dan wanneer as der iets wel of niet vanuut de etymologie edaon wordt? Der bint ja ook zat woorden en klaanken die a'j niet etymologisch schrieft... Ie kunt beter van de klaank uut gaon, in 't zuudwestelik Dreints, 't westelik Sallaands en 't zudelik en westelik Achterhoeks zegt ze "aover" mit dezölfde lange klinker "ao" as in "slaopen", dus dan schrieve wij ook in beide gevallen "ao". Krek a'j 't woord "schrieven" ook mit een "ie" schrieft, en ook "gien" en "lied", tewiel dizze woorden alle drei een aandere etyumologie hebt. Konsekwent weden, heren, konsekwent blieven Chamavian :In Riesn, en nog duudeliker in Eanter, wörd duudelik eerst n [ò] oet esprökn en dan pas n [a], in ''hoar'', ''woark'', etc. Dus eerst den klaank wat ieleu deank ik bedoolt met [ao/oa] (miskien te vergeliekn met de [o] oet t Fraanske ''encore''), en dan n buuging noar [à]. Dan hoof ik neet lang noa te deankn, wat vuur skriefwieze ik volge. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 13:50, 13 juli 2008 (CEST) == Betawiki update == * Currently 90.21% of the MediaWiki messages and 1.46% of the messages of the extensions used by the Wikimedia Foundation projects have been localised. Please help us help your language by localising at [http://translatewiki.net Betawiki]. This is the [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:RecentChanges&namespace=8&trailer=%2Fnds-nl recent localisation activity] for your language. Thanks, [[Gebruker:GerardM|GerardM]] 09:16, 7 juli 2008 (CEST) * Currently 89.78% of the MediaWiki messages and 2.35% of the messages of the extensions used by the Wikimedia Foundation projects have been localised. Please help us help your language by localising at [http://translatewiki.net Betawiki]. This is the [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:RecentChanges&namespace=8&trailer=%2Fnds-nl recent localisation activity] for your language. Thanks, [[Gebruker:GerardM|GerardM]] 12:04, 8 aug 2008 (CEST) * Currently 83.73% of the MediaWiki messages and 2.05% of the messages of the extensions used by the Wikimedia Foundation projects have been localised. Please help us help your language by localising at [http://translatewiki.net Betawiki]. This is the [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:RecentChanges&namespace=8&trailer=%2Fnds-nl recent localisation activity] for your language. Thanks, [[Gebruker:GerardM|GerardM]] 13:07, 10 sep 2008 (CEST) * Currently 85.68% of the MediaWiki messages and 1.96% of the messages of the extensions used by the Wikimedia Foundation projects have been localised. Please help us help your language by localising at [http://translatewiki.net Betawiki]. This is the [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:RecentChanges&namespace=8&trailer=%2Fnds-nl recent localisation activity] for your language. Thanks, [[Gebruker:GerardM|GerardM]] 10:56, 16 okt 2008 (CEST) * Currently 86.33% of the MediaWiki messages and 1.46% of the messages of the extensions used by the Wikimedia Foundation projects have been localised. Please help us help your language by localising at [http://translatewiki.net Betawiki]. This is the [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:RecentChanges&namespace=8&trailer=%2Fnds-nl recent localisation activity] for your language. Thanks, [[Gebruker:GerardM|GerardM]] 14:04, 10 nov 2008 (CET) ==Hen de stembusse, asteblieft== Er stiet een Nedersaksisch-Platduutse mandielige Wikisource an te kommen, mar naor ik begriepe wilt de hoge(re) heren van Wikipedia een kört beleid op pampier zien, det eventuele taalproblemen maank Duutse en Nederlaanse mitwarkers op de Wikisource teenggaon mut. Zokke problemen (of een splitsing op nationaole gronden) bint veur de Wikisource niet an de örde, want 't giet um oorspronkelijke bronnen die per definitie in heur oorspronkelijke dialect en skriefwieze eplaatst zult wörden. Helpt daorumme asteblieft eêm mit um zo'n beleid te ondersteunen; wi'j hebt [http://meta.wikimedia.org/wiki/Low_Saxon/language_and_spelling_conflict_policy '''hier'''] een veurstel eskreven (drei versies bint ter now) en daor kuj veur stemmen of wat an wiezigen aj wilt. 't Giet ter eêm um, ow een mandielige skriefwieze kiest (zoas de Algemene Schryvwyse) en/of beveurbield alle ''non-content'' in een dialect uut Duutslaand én een dialect uut Nederlaand skrieft. ''Gien ellenlange discussies oaver Nedersaksische spelling asteblieft; 't giet d'r umme dew een klein beleid kunt veurstellen zodet d'r een Wikisource (stiet al hiel lange in de ''incubator'') begund wörden kan.'' [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 20:34, 8 juli 2008 (CEST) ==Pedia in de Media== Op zoaterdag den 12en juli goa ik noar RTV Oost in Hengel um te komn köjern oawer Wikipedia. t Programma het ''[[Aksent]]'' en wördt epresenteerd duur Monique Sleiderink. In det programma is völle andacht vuur strektaaln en vuural dee in Oaweriessel. Dee leu hebt non oonze Wiki eveundn en woln doar gearne wat mear oawer weetn. t Is n vrie köjern, um t gezellig te hooldn, en dus ginne vuurof instudeerde vroagn. t Programma doert van 12:00u tot 13:00u en is direkt te belustern op [http://www.rtvoost.nl/ www.rtvoost.nl] en vuur dee, dee at neet um dee tied köant lustern, is dr ook ne Uitzending Gemist-ofdeling op öare webstea. Lustern dus! :) [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 17:25, 9 juli 2008 (CEST) :Mooi! Ik zal zeker naor de tillevisie staon gloepen ;-). O ja, dee booschop zu-j noen in elk geval neet kunnen missen! :D {{User:Servien/Haandtekening}} 17:41, 9 juli 2008 (CEST) ::ja, he-j mooi doan ;). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 18:55, 9 juli 2008 (CEST) :::Nuver, mar 't vakkien mit de ankondiging is allent te bekieken aj in-elogd bint. Is 't ok meugelk um 't veur alle bezukers te tonen dizze paar dagen? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 23:00, 9 juli 2008 (CEST) ::::Zo, noen zien ze 't oek as ze neet an-emeld bin. {{User:Servien/Haandtekening}} 13:23, 10 juli 2008 (CEST) ==Dialectgroepen mit de mieste artikels== Servien hef wal ies liesten emeuken van de dialectgroepen mit de mieste artikels (naor de indieling daoras wi'j mit warkt, dus Achterhooks, Sallaans, Urkers ezw.). Is 't veul wark um zowat weer ies te doen, ok umme lu die as veur 't eerst koomt kieken wat an te jagen? 't Zol ja weer ies antonen det beveurbield Sallaand ies uut de dommel kommen mus. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:42, 14 juli 2008 (CEST) Haha... mar volgens mij is 't Sallaands krek 't miest te lezen dialect hier... deur OE, ja ;-) Chamavian :Ik skrieve/praote haoste percies zoas ie, 'Riestenlaans' dus, of 'Zuudwest-Zuud-Drèents'. Aj vanuut Ni'jlusen ien dörp naor 't zuden gaot, naor Dalsen, kriej de Sallaanse umlauts, mar die gebruuk ik niet. Ie bint een Drèentstalige Achterhoeker en ik binne een Drèentstalige Sallander. ;-) [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 11:07, 15 juli 2008 (CEST) Noh ja... ik zol dan eerder zeggen dat in ZW Drenthe ook Sallaands epraot wordt. De greinze wordt deur sommigen dan wel etrökken bij 't veurkomen van de umlaut in 't meervold en verkleinwoordties, mar 't ZW Dreints hef structureel eigenlik veule meer aoverienkomsten mit 't Sallaands en Oost-Veulouws as mit de aandere, veural Midden- en Noord Dreintse dialecten. Dus ikke bin dan een Sallaandsetalige Achterhoeker uut Drenthe (vrogger dan toe'k daor nog woonde) en ieje een Sallaandstalige Noord-Sallaander uut Aoveriessel ;-) Chamavian Das beslis neet veul wark! Een paor keer klikken en wat typen en je bin klaor! Hier he-j 't overzichte, de veurige antallen bin van de leste keer, 22 mei 2007 - {{User:Servien/Haandtekening}} 12:35, 15 juli 2008 (CEST): #[[West-Veluws]]: 464 artikels (veurig antal: 384) #[[Grunnegs]]: 356 artikels (veurig antal: 261) - 1 plaose estegen #[[Stellingwarfs]]: 353 artikels (veurig antal: 308) - 1 plaose ezak #[[Achterhooks]]: 337 artikels (veurig antal: 159) #[[Drèents]]: 223 artikels (veurig antal: 117) #[[Tweants]]: 183 artikels (veurig antal: 106) #[[Oost-Veluws]]: 130 artikels (veurig antal: 97) #[[Sallaans]]: 89 artikels (veurig antal: 62) #[[Urkers]]: 8 artikels (veurig antal: 4) :Dankewal, Servien. :*'t '''Achterhoeks''' klömt mit stip. :*D'r is hier '''gien enkele Drèent''' gaanks mit artikels - toevallig skrief ik dan Zuudwest-Drèents - mar uut de aandere dielen van Drenthe heb wi'j nog haoste niks. Intied det d'r wal iene is die as Noordenvelds skrif, mar die veural op de Nederlaanse Wikipedia verdan skrif ('''Harm'''). :*'t Stellingwarfs is verteengwoordigd dankzi'j Servien, mar d'r is '''gieniene uut Stellingwarf of de Kop van Oaveriessel'''. In det leste dialect kan ik wal skrieven (bin 'k vanolds 't miest bekend mit); za'k wat meer doen. :*'''Sallaand''' kan heur qua streektaalcultuur (skrieveri'je; meziek) en -infrastructuur (orgenisaoties; imago) van gien kaanten meten mit Twente of Drenthe. D'r mut nog een streektaalrenaissance in Salland begunnen. :*'''Urk''' mut dizze Wikipedie nog ontdekken. :[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:20, 15 juli 2008 (CEST) Deurtikken leu, wi-j mötten deurgaon umme boaven de 10 doezend hen te kommen, dee Freezen hebt al meer dan 8 doezend, wi-j künt toch neet achterblieven op den Freezen? Hoeveul Freezen bunt doar noe op de Saksen? [[Gebruker:Arch|Arch]] 16:25, 13 aug 2008 (CEST) Den ni-jsten staand: #[[Achterhooks]]: 480 artikels (veurig antal: 337) #[[West-Veluws]]: 475 artikels (veurig antal: 464) #[[Grunnegs]]: 363 artikels (veurig antal: 356) #[[Stellingwarfs]]: 358 artikels (veurig antal: 353) #[[Drèents]]: 234 artikels (veurig antal: 223) #[[Tweants]]: 189 artikels (veurig antal: 184) #[[Oost-Veluws]]: 129 artikels (veurig antal: 130) #[[Sallaans]]: 89 artikels (veurig antal: 89) #[[Urkers]]: 8 artikels (veurig antal: 8) [[Gebruker:Arch|Arch]] 16:38, 13 aug 2008 (CEST) == Nedersaksische vlagge? == Ik hebbe veur de grap een antal ''Nedersaksische vlaggen'' ontwörpen.... welke vlagge vie-jie 't mooist? :''Gallerieje 1 is vort-edaon'' {{User:Servien/Haandtekening}} 22:26, 20 juli 2008 (CEST) Die mit 't rooie dinggien, mar ik viene d'r bename de Grunneger vlagge in weerumme, niet de Drèentse, Oaveriesselse of Gelderse. Ie kunden beveurbield 't dinggien vervangen deur een luttek Drèents kestieltien, en de horizontale bane golvend maken zoas in de Oaveriesselse vlagge. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 07:38, 21 juli 2008 (CEST) :''Gallerieje 2 is vort-edaon'' ::De leste vien ik best nuver en nog 't miest representatief. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:45, 21 juli 2008 (CEST) :::Ik zal der gelieke effen uutleg bie geven... 't kruus he-k ekeuzen umdat ze bie ons gemiddeld geleuviger bin as in de res van 't laand, en de niejere ontwarpen kiezen vake veur zo'n kruus in der vlagge en de anverwante Grunningse en de Interfriese vlaggen hemmen oek een kruus derin. De kleur greun is 't bos, 't (vroggere) boerenleven en van de vlagge van Flevolaand (Urkers), 't blauw en 't golfjen veur Overiessel, de zee, de vlagge van Frieslaand en Gelderlaand, 't kesteeltjen van Drenthe in 't rood (ok de kleur van de Twentse vlagge) en 't zwart van de vlagge van Gelderlaand. ''Ik viene vlagge 2 't mooist, mar vlagge 4 hef meer de kleuren van de aandere vlaggen waor Nedersaksisch espreuken wonnen.'' {{User:Servien/Haandtekening}} 23:49, 21 juli 2008 (CEST) ::::Onder de golvende baanties hej nog kleine stokkies gruun; misskien muj die wit maken? Woj nog wat doen mit de vlagge? Hen de organisaosies sturen? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:38, 22 juli 2008 (CEST) :::::Ja klop, ik hebbe eprebeerd um 't wit te maken (dat gung oek wel) mar 't zag der neet ech mooi uut (maak 't mar es wit mit Paint, gien succes!). Ik wol nog effen ofwachen wat de aandere dervan vienen en dan ku-w 't wel opsturen naor bieveurbeeld An de Liende en zo, kieken wat ze dervan zegen... en meschien da-w 't hier argens kunnen gebruken (bieveurbeeld bie Wikipedie:Bot disse vlagge ipv. de Nederlaanse vlagge). {{User:Servien/Haandtekening}} 22:20, 22 juli 2008 (CEST) Moi, waorumme neet den Saksiesen Vlagge dee ze al 1500 joar bruukt? Den roodn mit dat sasksiesen peerd erin, dee broekt ze ook in Twent sinds 50 joar, Duutsland (Doar kuj em in veul waopens en vlagge zee verspreid in er Saksiesen gebeed) moar ok in Englaand woar veul saksiesen veeurolders bunt gaon wönnen 1500 joar eleden woar Hengst en Horst twee könningen dee vlagge ok al droogn. Op historiese groanden is et volgens mien ok good meugelek dizzen vlagge officieel an den Nedersaksische sproake te koppelen. [[Ofbeelding:Kent flag.svg|thumb|200px|Vlagge van Kent]] [[Ofbeelding:Coat of arms of North Rhine-Westfalia.svg|thumb|200px|Woapen van Noord-Rijnlaand-Westfalen]] [[Gebruker:Arch|Arch]] 04:00, 24 juli 2008 (CEST) :Dat is vanzelf oek nog een idee, mar of ze daor ik Twente blie mee bin wee-k neet {{P-:}}. Ik zal es effen naor [[An de Liende]] een berichjen versturen of ze neet een priesvrage uut willen schrieven veur wee de beste Nedersaksische vlagge kan ontwarpen of zo. {{User:Servien/Haandtekening}} 21:47, 24 juli 2008 (CEST) Moi moi. Ik viene die tweide ook 't mooiste, die mit zwart is mij een beetien onrustig. Mar zo'n peerd der in hef ook wel wat, misschien kan 't kasteeltien deur een peerd vervangen worden? Of een kombinatie dervan... Trouwens, waorumme een priesvraoge allennig naor An de Liende? Dat is toch niet 't ienigste Nedersaksische medium, en zekers ook niet 't reprensatiefste. Stuur 't dan ook naor aandere NS media. Groetenissen Chamavian :Moi Chamaaf, ik geleuf det Servien goeie ervarings hef mit ''An de Liende'' (det ze oe weerumme skrieft beveurbield). De miest representatieve orgenisaotie zol SONT mutten weden, mar juust zi'j bint de mieste tied in de praktijk op non-actief... veur de Haandvest-lobby zult ze wal belangriek weden, mar aandere dinger kuj vake bèter bi'j de plaatselijke clubs mit langes. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:29, 25 juli 2008 (CEST) Moi Ni'jltien, ja, nee, dat zal ook wel, mar ik zegge: an de Liende zol toch niet de IENigste weden daoras we 't an vraogen? Da's een Stellingwarfs gebeuren, uut de kleinste Nedersaksische regio dus, ik viene toch dat ook de aandere en grotere regio's en heur organen zekers evraogd worden mut. Chamavian :Ja Cham dat is zo mar 't prebleem is dat zo vake gien antwoord geven, we kunnen wel een standardberichjen sturen naor de groep waor a-w 't persberich naortoe estuurd hemmen, mar of dat wat uuthuilt we zullen 't zien. {{User:Servien/Haandtekening}} 21:26, 25 juli 2008 (CEST) ::Nog effen wat uut-eprebeerd mit aandere (Saksischere) kleuren, 't kruus en 't peerd (de riddenering um 't peerd naor rechs te laoten kieken was umdat e dan mit zien kop naor 't osen toe steet in plaose van mit zien konte). {{User:Servien/Haandtekening}} 21:37, 26 juli 2008 (CEST) <gallery> Ofbeelding:Peerd1.PNG Ofbeelding:Peerd2.PNG </gallery> :::Moi, Ik bin dr wier. Det leste is mooi! Allene t kromme lienke in den tweedn veend ik wat meender. Mear woer steet det oranje vuur? Ik veende t kruus vuural mooi umdet t mie an de skandinavise vlagn dut deankn, en op geskiedenis- en sproakvlak he-w doar nog wal t een en t aander met gemeen. En t Saksise Ros is vuur alle Saksn, neet allene vuur Tweante. Mooi waark! [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 18:42, 29 juli 2008 (CEST) [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:50, 29 juli 2008 (CEST): Of wie nemen de Overieselse vlaag as oetgongspunt en doun wat as dit: <gallery> Ofbeelding:PeerdWitOveriesel.png </gallery> mmm, ik vun dat gruun van die eerdere vlagen krek zo mooi rustig, bewust, natuur enz... misschien a'w datte kombineren mit dat peerd? Chamavian Ik veunde juust det rooie meuier. Mear as ie dr op stoat det t greun mut wordn, loat t dan astebleef wat doonkerder greun wean, want det lechte dut mie zear an de oogne. Ik bedole dus dee kluur greun dee at krek an t kruus zit, mear dan vuur de hele vlagge. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:26, 31 juli 2008 (CEST) ::Môr dizzent mit rood is veul symbolischer: *t Rood is veur de veengebieden *t Geel is veur de saandroggen *De twij blaauwe, krusende banden stoan veur de Iesel en de Ems [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:26, 31 juli 2008 (CEST) :Schall dat blot för dat Nedersaksische in Nedderland wesen oder för heel Neddersassenland/Plattdüütschland? :Ik heff dat mal versöökt un en Flagg un Wapen för heel Neddersassenland/Plattdüütschland maakt: <gallery> Image:Sassenflagg4.png|Flagg Image:Sassenwapen_eenfach.png|Wapen Image:Sassenwapen.png|groot Wapen </gallery> :En beten Utlegg: :Wapen un Flagg wiest dat witte Peerd op roden Grund, dat Symbol för de Sassen. De Flagg wiest denn noch en Hansekogg as Symbol för Hannel, Wannel un de gröttste Tied van de Sassen un en Borg/Kasteel. Dat Kasteel steit för Drenthe, aver ok för de gröttste Stadt van Neddersassenland/Plattdüütschland, Hamborg. Un denn ok wedder för de Sassen mit de Eresborg. De twee gollen Wellen/Bülgen/Golfen staat för de twee groten Seen, Noord- un Oostsee, an de sik Neddersassenland/Plattdüütschland langstreckt. :Dat Wapen hett as Schildholler en Ossen un en Griep. De Oss steit för Mekelborg, de Griep för Pommern (de twee Landschoppen sünd ja nich direkt ''Sassesch'' [tominnst keen Stammland van de Sassen] un dorüm heff ik jem en beten extra rutstellt in't grote Wapen). Dat Wapen wiest keen Helm un ok keen Kroon, ik wull dor lever en Saak rinnemen, de nich för ''Macht'' un ''Krieg'' steit un heff en Mütz van de Hansekooplüüd op dat Wapen ropsett (is nich good to kennen, dat dat en Mütz is, villicht kann dat een mit en beten künstlerisch Talent noch verbetern). Dat Wapendook in gold, rood un blau is ut dat Wapen van Oostfreesland rutnamen. As Helmtier (oder Tier van de Koopmannsmütz) heff ik wedder de Hansekogg. Dat de Borg/dat Kasteel ut de Flagg ok in dat Wapen wedder vörkummt, heff ik dat op dat Wapendook ropsett. Un toletzt heff ik dat Motto ut de neddersassische Fabel ''Reynke de Vos'' namen. ''dat men wyßheyt und vorstandt daruth leret''. Villicht weet noch een en Motto, dat beter is un dat noch meer Sinncharakter för de Sassen/Neddersassen/Plattdüütschen hett. :Wapen un Flagg heff ik ok all beid in SVG hier. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|><]] 15:53, 1 aug 2008 (CEST) ::De onderstaonde vlagge (greun ipv. oranje) zol veur 't hele ''Nedersaksische gebied'' (Nederlaand en Duutslaand) kunnen gellen. <gallery> Ofbeelding:Intersaksische vlagge 1.png|Wat donkerder greun Ofbeelding:Intersaksische vlagge 2.PNG|Wat lochter greun Ofbeelding:Intersaksische vlagge 3.PNG|Ondeurzichtig (in donkergreun, kan oek in lochgreun) </gallery> ::Uutleg: rood = Saksisch, peerd = Saksisch (links = umda-j veurdan mutten, de toekoms, en zunsopgang), greun kruus = greun veur de prachtige netuur, geleuf en 't midden van 't kruus is waor 't peerd steet en wat ons Nederlaanders en Duutsers as Nedersaksen verbient. Links van de vlagge he-j een wat kleiner vlakke (Nederlaand) rechs een wat groter vlakke (Duutslaand), mit daor umhinne de grens/variasie in dialekken ('t wit). ::De waopens bin wel mooi, mar de tekse is wat minder... dat is oek 't meuilijkste meschien ''eenheid in veulvoud''? {{User:Servien/Haandtekening}} 22:57, 1 aug 2008 (CEST) :::Ik vind t traauwens mooier as t peerd gewoon wit is, ien stee van deurzichteg. Veur de rest is er mooi. Is der veur t woapen nait n Oldsaksisch gesègde of zo? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:07, 1 aug 2008 (CEST) ::::Dat he-k espres edaon. Aanders zie-j 't middenpunte neet meer (zoas bie vlagge dree). Dat waotermark hef oek een symbolische staotus 't geef weer da-w vake wat op de achtergrond staon en ons te makkelijker anpassen. {{User:Servien/Haandtekening}} 23:14, 1 aug 2008 (CEST) ::Wat ducht oeleu van: ''Stark döör Verskeidnheid'', um t mear s in Servien's ströatjen te hooldn... A-w dee dinge non s bie mekoar doot in t woapn: Dee intersaksische vlagge vertikaal, zoonder t peerd, mear dan in plaatse van den osn en den griep twee pearde an weerskaantn? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 13:49, 2 aug 2008 (CEST) ::: Hebbt ji an Sleswig-Holstein dacht? Blau-Witt-Root? Ut disse Flagg hebbt ji noch nix binnen. [[Gebruker:HeikoEvermann|HeikoEvermann]] 23:23, 4 aug 2008 (CEST) ::::Wit en rood steet derbie, a-j goed kieken! ;-) {{User:Servien/Haandtekening}} 22:56, 5 aug 2008 (CEST) Ik viene 't skierder mit 't peerd d'r oaverhenne; 't stiet aans goed daor op de Veurpagina. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 20:54, 6 aug 2008 (CEST) <gallery> Ofbeelding:Intersaksische vlagge 3.svg </gallery> Ik heff van de Flagg noch en SVG maakt. Gefallen doot mi dat liekers nich. Dat skandinavische Krüüz passt nich to uns, wi sünd nich Deel van Skandinavien. '' 't kruus he-k ekeuzen umdat ze bie ons gemiddeld geleuviger bin as in de res van 't laand'' Mag angaan, dat dat för Nedderland stimmt. För Düütschland stimmt eerder dat Gegendeel. Un wenn wi na de Historie trüchkieken doot, denn weer de Gloven jümmer ''gegen'' de Sassen. Karl de Grote hett de Sassen den Gloven mit dat Sweerd bröcht un veel dusend Sassen müssen starven, wenn se den ne'en Gloven nich annnemen deen. De Schriftspraak van de Hanse is ünnergaan, as Luther mit sien ne'e Bibel dat hoochdüütsche Woord na'n Noorden bröcht hett. Pastoorn un Schoolmeesters weren dat, de de hoochdüütsche/nedderlandsche Schriftspraak in de Dörper leert hebbt un uns Spraak meer un meer trüchdrängt hebbt. De Kark hett dat Sassische nich stöönt. Un denn is ok al en Verwies na de Kark in de Flagg. Dat witte Peerd steit ok al för de Gloven. Widukind sien Symbol weer en swart Peerd. Eerst as Karl de Grote em ünnerkregen harr un Widukind sik döpen leet, hett Widukind dat witte Peerd as Symbol annamen. Dor steckt also ok al ''Gloven'' in. Ik bün nich för dat Krüüz. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|><]] 21:59, 6 aug 2008 (CEST) ::Wie heuren inderdaod neet bie Scandinavië, mar dat beeld 't oek neet uut. Je hemmen wel meer vlaggen mit zo'n kruus en dee niks mit Scandinavië van doon hemmen. Ha-j nog een aander veurstel? {{User:Servien/Haandtekening}} 22:03, 6 aug 2008 (CEST) [[Ofbeelding:Sassenflagg4.png|left|100px]] :Slomox zien Saksenvlagge is wal skier, ok umdet d'r drekt al wat Nederlaans-Nedersaksische symbolen instaot: 't kestieltien kuj as Drèents zien, en de gele golvende baonen as Oaveriessels. De Hanzekogge vien ik gien slecht idee, want de Hanzetied was 't heugtepunt van oeze spraoke. 't Peerd zol nog naor rechts kieken kunnen umme 't oosten te benaodrokken, al zal det juust veur Duutslaand niet zoveul beduden (?). [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:24, 6 aug 2008 (CEST) :Op zich neet lillijk, mar 't kesteeltjen en dat aandere ding bin in verhouwige veuls te groot. Dat peerd vienk oek dat e naor rechs mut kieken (dan kik e naor de zunsopgangs) en in Duutslaand loop 't Nedersaksisch oek van west naor oost dus dat kan makkelijk. {{User:Servien/Haandtekening}} 22:29, 6 aug 2008 (CEST) ::Na rechts? In Neddersassen[[Ofbeelding:Coat of arms of Lower Saxony.svg|25px]], Westfalen, Twente[[Ofbeelding:Tweante.png|25px]], Kent[[Ofbeelding:Kent flag.svg|25px]], Launborg in Holsteen[[Ofbeelding:Wappen Herzogtum Lauenburg alt.svg|25px]] kiekt dat sassische Peerd jümmer na links. Ik dee lever bi links blieven. ::Ik weet nu nich genau, wat ''al zal det juust veur Duutslaand niet zoveul beduden (?)'' bedüden schall. Dat ''al'' verstaa ik nich, bedüüdt dat eenfach blot ''oder''? To'n Oosten will ik aver wat seggen. De Oosten, dat is dat, wat bi de Oostkolonisation van de Sassen tokamen is. De Lüüd in'n Oosten snackt Plattdüütsch, föhlt sik aver kuum as Sassen. De Oosten, de hett twee Delen, den Oosten achter de poolsche Grenz, de nu verloren is. Un denn den annern Oosten, de nableven is. Wat nableven is, dat sünd Mekelborg, Stück van Pommern un de grote Deel van Brannenborg. Wat verloren is, sünd de grote Deel van Pommern, Deel van Brannenborg un Oost- un Westprüßen. Symbol van Prüßen weer de Aadler (in swart). Van Pommern de Griep. Van Mekelborg de Oss (oder Bull). Van Brannenborg de Aadler (in rood). Denn gifft dat noch een Symbol, dat wichtig is, dat swarte Krüüz van'n Düütschen Orden, de de Oostkolonisation vörandreven hett. Prüßen un den Düütschen Orden köönt wi in en modern Flagg oder Wapen nich meer ünnerbringen. In Prüßen un in't Baltikum sünd nu kene Plattdüütschen meer un dat warrt sik ok nich meer ännern. Pommern oder den Orden in Flagg oder Wapen rinbringen, warrt denn blot as Revisionismus utleggt. Un denn is de Aadler ok en Kaiser- un Königssymbol. Un Kaisers un Könige hebbt mit Sassen un Plattdüütsch nix to doon. De Brannenbörger Aadler schall also ok lever buten blieven. Blievt noch Oss un Griep na. De heff ik in't Wapen ünnerbröcht, aver nich in de Flagg. Ans warrt dat toveel. Wi köönt nich all Regionen van Neddersassenland ünnerbringen. Ans hebbt wi to'n Sluss en kunterbunte Regenbagenflagg. Bi de Flagg mutt de Oosten mit de Hansekogg tofreden wesen. De Hanse hett för den Oosten veel bedüüdt, dat mutt recken. Un wenn dat noch nich reckt, denn köönt wi ok dat Kasteel as Ordensborg gellen laten. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|><]] 14:19, 7 aug 2008 (CEST) :::'t Peerd zol nog naor rechts kieken kunnen umme 't oosten te benaodrokken, '' '''al''' zal det juust veur Duutslaand niet zoveul beduden'': ...'''obwohl''' dies halt für Deutschland nicht soviel bedeuten würde. Dus wi'j denkt bi'j '' 't oosten'' an Oost-Nederlaand (veural an Oaveriessel en Gelderlaand, umdet ze Drenthe mit Grunning (en Frieslaand) '' 't noorden'' nuumt en Braobant mit Limbörg '' 't zuden''), mar aj eêm een passien oaver de grèenze doet, bi-j vanuut Duuts perspectief juust in 't uterste westen (van Duutslaand). :::Binnen Duutslaand is juust in 't ''westen'' de Nedersaksische spraoke starker ebleven, intied det ze in 't oosten - allwal ''ok'' in 't westen - gengelig is of verleuren is egaon. (Veur 'oder' zegge wi'j 'of'.) [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:26, 7 aug 2008 (CEST) ::::Nu verstaa ik dat ;-) Oosten van Nedderland... ''Veur 'oder' zegge wi'j 'of'.'' Jo, dat heff ik wüsst, aver ik kunn mi ans op ''al'' keem Riem maken. ''Al'' kenn ik för '''''all''' Lüüd'' un för ''Büst '''al''' trech?'', aver in'n Sinn van ''ofschoonst'' harr ik dat nich kennt. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|><]] 19:16, 7 aug 2008 (CEST) :::::Jao, '' '''alle''' lu''; ''bin ie '''al''' thuus?''; en ok '' '''al''' zol det in Duutslaand niet zoveul beduden''. 'Ofschoon' is hier oldmoods, ''bannig'' formeel Nederlaans. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:34, 7 aug 2008 (CEST) <gallery> Ofbeelding:Sassenflagg8.jpg Ofbeelding:Sassenflagg9.jpg Ofbeelding:Sassenflagg10.jpg </gallery> Um et nog wat zwoarder te maakn. [[Gebruker:Arch|Arch]] 05:25, 7 aug 2008 (CEST) <gallery> Ofbeelding:Intersaksische vlagge 4.png Ofbeelding:Intersaksische vlagge 5.png Ofbeelding:Intersaksische vlagge 7.png </gallery> ::Ik heb em metedoan en heb 2 vlaggen gliekens de veurige intersaksische vlagge, mo'j maor kieken of da'j 't wat vint. Ik dachen da'w wat meer de verskillende gebieden noar veuren motten laten kommen. In den eersten he'j de Nordzee (of rivieren, zo a'j wilt) an de boavenkante, de rode groond d'r onder. In den tweeden he'k et zwarte van Gelderland en gele van Oaveriessel bruukt (ie könnt ok amoal umdraaien a'j wilt). Wat meer kleurn bun'k wal charmeerd van. [[Gebruker:Kweniston|Kweniston]] 20:25, 7 aug 2008 (CEST) :::In oen tweide vlagge hej ok drekt de Duutse en Nederlaanse vlagge zo'n beetien weerumme, al is de leste ummedreid. Mar hoe kriege wi'j now de haanden op ien boek? Peilings loopt hier en op .nds vake niet zo best. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:07, 7 aug 2008 (CEST) :::Ik heb nen darden vlagge emaakt, noo hemaol duuts en nederlands. Best jofel als vlagge, mo'k seggn. :::Hoo wi'j dit oplost? Zo lange wi'j nog amparten wiki's hebt, ku'j wat mie betreft ok amparten vlaggen bruken, veur zo lange. [[Gebruker:Kweniston|Kweniston]] 22:13, 7 aug 2008 (CEST) ::::Joen darde vlagge ma'k alderbassens geern lieden, mit zien kleuren. Mooier nog as wat now op de veurpagina stiet. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:24, 7 aug 2008 (CEST) ::::Ik viene 't op zich goed uut-edoch, mar een bietjen te drok. {{User:Servien/Haandtekening}} 22:48, 7 aug 2008 (CEST) :::::Ik heb in de gauwigheid nog dree vlagge em in 't klad emaakt, dee bunt wat minder drok, hoowal ik doar veur mien eigen gin problemen met heb. Goodgoan. [[Gebruker:Kweniston|Kweniston]] 00:47, 8 aug 2008 (CEST) <gallery> Ofbeelding:Intersaksische vlagge klad 1.png Ofbeelding:Intersaksische vlagge klad 2.png Ofbeelding:Intersaksische vlagge klad 2a.png Ofbeelding:Intersaksische vlagge klad 3.png </gallery> '' 'in Duutslaand loop 't Nedersaksisch oek van west naor oost' '', hoe mien ie det now? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 23:29, 6 aug 2008 (CEST) :(Ik bedoelen dat ze in 't wessen Nedersaksisch praoten mar oek in 't osen, al is 't daor wat minder stark.) <gallery> Ofbeelding:Sassenflagg9.jpg Ofbeelding:Sassenflagg11.PNG Ofbeelding:Intersaksische vlagge tel kwiet.png Ofbeelding:Nedersaksische_vlagge_zoveul.png </gallery> Ik viene de tweje vlagge van Arch wel ''"Arch" mooi''... je kunnen bieveurbeeld oek tweje peerden tegenover mekaar zetten dan kieken ze naor mekaar toe, een Nederlaans peerd (kik naor 't osen waor ze Nedersaksisch praoten [ja en 't noorden oek vanzelf]) en een Duuts peerd [kik naor 't wessen waor 't Nedersaksisch starker is], mit daortussen een kleine ofstaand. {{User:Servien/Haandtekening}} 21:10, 7 aug 2008 (CEST) ::Ik wete neet wa'j met vlagge 1 t/m 3 bedoolt, mear dit veend ik nog n meuistn. <gallery> Ofbeelding:Intersaksische vlagge 3.svg </gallery> [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 23:56, 7 aug 2008 (CEST) :::Non heb ik mie ook es n moal drok emaakt, en non mag ieleu zegn wa'j hier van veendt: <gallery> Ofbeelding:Woolters-Saksenvlagge1.PNG Ofbeelding:Woolters-Saksenvlagge2.PNG </gallery> :Na de Farvenlehr in de Heraldik schöölt Metallen (Gold, Sülver) un Farven/Klören (Blau, Rood, Gröön, Swart) nicht direkt bienanner staan ([[:nl:Heraldische kleur#Contrast]]). Gifft veel Flaggen, de sik an disse Regel nich hollen doot, aver mi is lever, wenn de Flagg dat doon dee. :Un ik dee mi ok frein, wenn ji en beten Utlegg geven kunnen, wo de Flaggen för staan schöölt. Wat bedüüdt de blauen Striepen in [[Ofbeelding:Intersaksische vlagge tel kwiet.png|25px]], wat bedüüdt dat Andreaskrüüz un dat Gröön in [[Ofbeelding:Woolters-Saksenvlagge1.PNG|25px]], wat bedüüdt dat Dreeeck, dat Gröön un dat Witt in [[Ofbeelding:Sassenflagg8.jpg|25px]]? Dat schall ja nich blot bunt wesen, dat mutt ok allens en Bedüden hebben in so en Flagg. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|><]] 22:21, 9 aug 2008 (CEST) [[Ofbeelding:Flagge saksischen regio.jpg|Saksischen regio]] Moi Slomox, ik hebbe nen keerte emaakt mit de woapens van gebeeden uut den saksischen regio, veul grön, rood, witt blauw en ok krüze. [[Gebruker:Arch|Arch]] 06:25, 10 aug 2008 (CEST) :''"Kummt veel vör"'' reckt aver nich. Ik glööv, dat gifft keen Klöör, de nich vörkummt. Denn köönt wi ok de Regenbagen-Flagg nemen[[Image:Gay flag.svg|25px]]. In en Flagg mutt allens wat bedüden. ''"Süht good ut"'' reckt nich. Bispeel: [[Ofbeelding:Sassenflagg8.jpg|left|50px]] :''Dat witte Peerd op roden Grund steit för de Afkumst van de Sassen. De witte Striepen steit för ... De twee grönen Striepen staat för ...'' :Wo staat de Striepen nu för? :De Farven för de Flagg (rood/witt) heff ik to'n Bispeel na dissen Gedanken utsöcht: rood un witt sünd de Farven van de Sassen (witt Sassenpeerd op roden Grund). Rood un witt sünd aver ok de Farven van de Hanse ([[:nl:Hanzevlaggen]]). Un rood un witt sünd ok de Farven van de Wapens van Brannenborg un Pommern. :Hier nu noch en lütte List van Flaggen un Wapens van Rebeden, de Deel utmaakt van Neddersassenland. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|><]] 15:24, 10 aug 2008 (CEST) {| style="background-color: #fff2f2;" |- ! Regio || Wapensymbol || Wapen || Flagg |- | Brannenborg || Aadler (rood) || [[Image:Brandenburg Wappen.svg|30px]] || [[Image:Flag of Brandenburg.svg|30px]] |- | Lippe || Roos || [[Image:Wappen Freistaat Lippe.png|30px]] || [[Image:Flagge Fürstentum Lippe.svg|30px]] |- | Pommern || Griep || [[Image:Wappen Pommern.svg|30px]] || [[Image:Flagge Fürstentümer Schwarzburg.svg|30px]] |- | Oostprüßen || Aadler (swart) || [[Image:Wappen ostpreussen.png|30px]] || [[Image:Flagge Preußen - Provinz Ostpreußen.svg|30px]] |- | Westprüßen || Aadler (swart) || [[Image:POL województwo malborskie IRP COA.svg|30px]] || [[Image:Flagge Preußen - Provinz Westpreußen.svg|30px]] |- | Mekelborg || Oss || [[Image:Wappen Stavenhagen.PNG|30px]] || [[Image:Flagge Großherzogtümer Mecklenburg.svg|30px]] |- | Hannover || Sassenpeerd || [[Image:Wappen Preußische Provinzen - Hannover.png|30px]] || [[Image:Kgr hannover flagge.jpg|30px]] |- | Twente || Sassenpeerd || - || [[Image:Tweante.png|30px]] |- | Westfalen || Sassenpeerd || [[Image:Wappen des Landschaftsverbandes Westfalen-Lippe.png|30px]] || [[Image:Flagge Preußen - Provinz Westfalen.svg|30px]] |- | Waldeck || Steern || [[Image:Waldeck (am Edersee).svg|30px]] || [[Image:Flag_of_Germany_(3-2_aspect_ratio).svg|30px]] |- | Holsteen || Netelbladd || [[Image:Holstein Arms.svg|30px]] || ? |- | Sleswig || Lööw || [[Image:Schleswig Arms.svg|30px]] || ? |- | Sleswig-Holsteen || || [[Image:Coat of arms of Schleswig-Holstein.svg|30px]] || [[Image:Flag of Schleswig-Holstein.svg|30px]] |- | Bremen || Slötel || [[Image:Bremen Wappen(Mittel).svg|30px]] || [[Image:Flag of Bremen.svg|30px]] |- | Hamborg || Borg || [[Image:Coat of arms of Hamburg.svg|30px]] || [[Image:Flag of Hamburg.svg|30px]] |- | Lübeck || Aadler || [[Image:Wappen Lübeck.png|30px]] || [http://www.flaggen-server.de/dland2/luebeck.gif] |- | Grönnen || Aadler un de Ommelanner flag || [[Image:Groningen (province) coa.svg|30px]] || [[Image:Flag Groningen.png|30px]] |- | Drenthe || Maria un kind || [[Image:Drenthe wapen.svg|30px]] || [[Image:Flag Drenthe.svg|30px]] |- | Oaveriessel || Lööw un de Issel || [[Image:Overijssel wapen.svg|30px]] || [[Image:Flag Overijssel.svg|30px]] |- | Gelderland || Lööw || [[Image:Gelderland coat.gif|30px]] || [[Image:Gelderland-Flag.svg|30px]] |- | Ollnborg || || [http://www.stadt-land-oldenburg.de/Hoheitszeichen/OL-Landeswappen.GIF] || [[Image:Flag of Oldenburg.svg|30px]] |- | Oostfreesland || Mehrere: Cirksena wapen || [[Image:Ostfriesland CoA.svg|30px]] || [[Image:Flag of East Frisia.svg|30px]] |- | Brunswiek || || [http://www.flaggenlexikon.de/braunsw1.gif] || [[Image:Flagge Herzogtum Braunschweig.svg|30px]] |- | Neddersassen || Sassenpeerd || [[Image:Coat_of_arms_of_Lower_Saxony.svg|30px]] || [[Image:Flag of Lower Saxony.svg|30px]] |- | Launborg || Sassenpeerd || [[Image:Wappen Herzogtum Lauenburg alt.svg|30px]] || [http://www.fahnenversand.de/fotw/images/d/de-rz.gif] |- | Bunsjoten || Aadler un Krüüz? || [[Image:WaopenBunsjoten.jpg|30px]] || [[Image:VlagBunsjoten.gif|30px]] |- | Leusden || || [[Image:Coat of arms of Leusden.jpg|30px]] || [[Image:Leusden flag.png|30px]] |- | Amesfoort || Krüüz || [[Image:Wapen Amersfoort.jpg|30px]] || [[Image:Amersfoort flag outline.svg|30px]] |- | Eiksfeld || Aadler un Mainzer Rad || [[Image:Wappen Landkreis Eichsfeld.svg|30px]] || [[Image:Flagge Landkreis Eichsfeld.svg|30px]] |} Moi Slomox, i-j loopt teggen de verkeerden te rearen, i-j hoft mien neet te oavertuugen as et an mien lag, dan wödden et allenig den roden vlagge, mit et witten of zwarten sassenpeerd doar in, histories zol den helemoal kloppen, doar zol iederene et oaver ens wean. Maak ow doar neet zo drök oaver, en al zol et nen reagenbogen vlagge wödden, et is mien allmoal wal best. Do et heanig an, denke um ow hearte. Good goan, en loat goan. [[Gebruker:Arch|Arch]] 16:09, 11 aug 2008 (CEST) ===Peiling=== Wie hemmen zo wel genog ideeën op-edaon lik m'n (aanders he-w vorttemee nog een wiki vol mit vlaggen). Hieronder ku-j je top vier van alle vlaggen dee-w ontwörpen hemmen neerzetten, dan ku-w daor zeutjes an uut een keuze gaon maken: {{User:Servien/Haandtekening}} 10:26, 8 aug 2008 (CEST) ====[[Gebruker:Servien|Servien]]==== <gallery> Ofbeelding:Intersaksische vlagge 3.svg Ofbeelding:Sassenflagg9.jpg Ofbeelding:Sassenflagg11.PNG Ofbeelding:Nedersaksische_vlagge_zoveul.png </gallery> ====[[Gebruker:Grönneger_1|Grönneger_1]]==== <gallery> Ofbeelding:Intersaksische vlagge 3.PNG Ofbeelding:PeerdWitOveriesel.png Ofbeelding:Sassenflagg4.png Ofbeelding:Woolters-Saksenvlagge1.PNG </gallery> (Ik vin t swaarte peerd n bitke te ferrari-achteg) ====[[Gebruker:woolters|woolters]]==== <gallery> Ofbeelding:Intersaksische vlagge 3.PNG Ofbeelding:Sassenflagg8.jpg Ofbeelding:PeerdWitOveriesel.png </gallery> Wat vuur ne kaante of t deerken op kik is mie um t eawn, dr is vuur beaide kaantn wat te zegn, mear um t tradisjoneel te hooldn bin ik toch mear vuur n kop noar leenks. ====[[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni'jluuseger]]==== <gallery> Ofbeelding:Sassenflagg4.png Ofbeelding:Intersaksische vlagge 3.PNG </gallery> Van de eerste vien ik de symboliek meer bi'j oes passen. ====[[Gebruker:Kweniston|Kweniston]]==== <gallery> Ofbeelding:Sassenflagg4.png Ofbeelding:Intersaksische vlagge 7.png </gallery> ====[[Gebruker:Arch|Arch]]==== <gallery> Ofbeelding:Intersaksische vlagge 3.PNG Ofbeelding:Sassenflagg8.jpg Ofbeelding:Sassenflagg4.png </gallery> ::In Neddersassen sünd de meersten Plattsnakkers Oostfresen. Dütwegen weet ik neet, of so een Flagg jüst so een Sassenteken hebben schüll. Ook sünd de meersten Flaggen een beetjen överkandidelt. Man kann neet alln tohoop in een Flagg maken. Kieks eens de Flagg van de interfreesken Rat an. Daar kann man sik gaar neet upp besinnen. Dat is allns to veel, meen ik. De Idee för so een Flagg harrn bi de Plattdüütschen al vör twintig Jaaren welke Lüüd. Dat is de Noordlandflagg. Un de is heel mooi as us plattet Land int Föörjaar.--[[Gebruker:Boike|Boike]] ==Wikipedie versus Wikipedia== ''Ik duur 't nou wel waogen, vandage zal'k 't zeggen'', um mit Skik te spreken. Dizze Wikipedie bestiet al vanof 't begun onder de titel 'Wikipedie', mit een ''-e'' op 't ende daoraw mit ofwiekt van de gebrukelijke vörm 'Wikipedia' (al viej wal meer variaanten, zoas 'Viquipèdia' in 't Kattelaans). Vanof 't begun he'k det woord ok al trouw gebruukt. Mar bi'j 't skrieven van een parsbericht, en zoksoort wark naor buten toe, kwaam ik toch te twiefeln: biw echt zo'n ofwiekende name neudig? Wat as ze oaver oes skrieven wilt in de kraante, zult ze dan niet gewoon 'Wikipedia' skrieven, en dan wi'j d'r weer achterheer um 't te corrigeren? Ik kwam een uutspraok van Steinbach teeng die as e al veur een hiele poze skreven hef: det hi'j veur de Zeeuwse Wikipedia liever de miest herkenbare, originele name har. 't Liefst zol ik det geleuf ik hier ok hebben. Ie kunt netuurlijk ok mienen, mit Martin Koster: ''Ik holle wel van apartigheid. 't Is de sjeu van 't levent.'' Wat denkt ielu hieroaver? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:53, 31 juli 2008 (CEST) :Toew a-k met Brenda Kah an dee doku woarkn neumdn hee t ook stöadig ''Wikipedie''. Mear mie hef t aait wat apart in de oorn ekleunkn. Miskien hef Servien t toertied bedoold um oet te sprekn as ''Wikipedi-jèh'', meer zoas de Engelsen det ook doot, dus neet as ''wikipedi''? :Bie mie hef mien skik an appartigheaid vuural te maakn met wat vuur ne krange buuie o-k hebbe (nen halven [[Eanter|Eantersen]] hè ;) ). Det kö-j zeen an mien beslissing um t artikel ''middeleeuwn'' her te beneumn noar ''middeleewn'' (ik mean a-k toew zea de-w wal mochn loatn zeen de-w ne apparte sproake warn en niks op Hollaands op oet hoown te doon), mear doarteegnoawer mien genöal oawer muziek/meziek. :Klook bekekn is t better um Wikipedia te skriewn, umdet de meestn det al kent. Ie köant t toch nooit natuurlik loatn kleenkn, want det "Wiki" woarkt det teegn. Det is al gin Saksies woord, dus woerumme zo-w dan steggeln oawer pedie/pedia. En zo deank ik doar oawer. Non ie wier ;) - Woolters ::As 'k eerlek most weez'n: Wikipedia is nen offisjele naom, en 'k denk da da better is veur dieze 'tak' van de wiki. 'k Bin dan euk geniegd Ni'juuseger doarin dus te steun'n.[[Gebruker:Pling|Pling]] 02:22, 1 aug 2008 (CEST) :::Ja, ik heb, evenvaals ien t pèrsbericht, aaltieds Wikipedia broekt, omrezen wie noeit Wikipedie sèggen zollen. t Is natuurlieks wel zo as ien t Frais, dat t gewoon vertoald is, môr gain ain Frais zol sèggen Wikipedy. Môr dat is mit wel meer dingen zo, dus ik main nait dat wie hier n probleem van môken mouten en t gewoon lôten mouten zo as t is. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 04:29, 1 aug 2008 (CEST) ::::Wikipedie (uutsprake: ''Wikke·puh·diej'' of ''Wiki·peediej'') ha-k der to van emaak umdat umdat 't oek encyclo'''pedie''' is in 't Nedersaksisch en wol daormee meer 't Nedersaksische kerakter benaodrokken. Ik wete oek neet of 't een gedo is um alles weerumme te gaon zetten of dat dat makkelijk geet. {{User:Servien/Haandtekening}} 21:37, 1 aug 2008 (CEST) ==Top Vief van Nedersaksischtalige Liedties== Wat is oen Top Vief van Nedersaksischtalige Liedties? Mienend (ik smokkel want ik wille d'r meer numen): :0. Skik - ''Op fietse'' :1. Ede Staal - ''t Het nog noeit zo donker west'' :2. Hero Wouters - ''O doe dei doe mien ales bist'' (tekst: Derk Sibolt Hovinga) :3. Boh Foi Toch - ''Zeet de jongs'' :4. Van Jonge Leu en Oale Groond - ''Good te pas'' :5. Neet Zuver - ''Woer bin ie'' :Ok hiel bezunder: The Yellowish Summer Evening - ''Aiweg'' [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 23:18, 31 juli 2008 (CEST) ...dan maak ik d'r ok een Top Tien van, en ik blieve smokkeln: :6. Skik - ''Nie veur spek & bonen'', ''Tomme'', ''As ik joe nie had'' :7. Harm & Roelof - ''De mooiste meid van Slien'' :8. Boh Foi Toch - ''Nen Amerikaan'' :9. Erwin Nijhoff - ''He-j 't wè goed ezeen?'' :10. De Rageboll'n - ''De weg kwiet'' [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 03:03, 2 aug 2008 (CEST) ::Zo effen oet de losse mouw, d'r bunt er nog völle meer dee ik noo verget. ::1. Skik - ''Op fietse'' ; neet origineel zee ik, moar hier kump mien leefde veur (hard) fietsen, goeie mezeek en dialect perfect bi'j mekaar. ::2. Boh Foi Toch - ''Hee Hee Hoo Hoo'' ; leu oet de buurte he'j altied een zwak veur ::3. Normaal - ''Oerend Hard'' ; hef toch et dialect op de kaart ezet veur de rest van Nederland ::4. Rooie Rinus & Pe Daalemmer - ''Rozegeur en Maonschien (Zo ain as doe)'' ; Grunnegs blif een alderbastend mooie taal om lillijke dingen te beschrieven (''Wa'n tekst, he?'') ::5. Normaal - ''Zoependoedewi-jwa Tapp'ndadoedie'' ; fantastische titel en tekst (''"Zo vaste as Grolle, zo zat as een kanon!"'') ::6. Oh ja, as wi'j toch an't smokkeln bunt: alles van Lohues en zien Louisiana Blues Club. ''Hoogste tied veur de blues... A'j een tropisch bad verwacht hadden, et ut wod ne kolden douche.'' ::[[Gebruker:Kweniston|Kweniston]] 17:34, 1 aug 2008 (CEST) :::As wie toch smokkeln goan, du ik vot môr mien top 10. Dizzent bestaait veuraal oet Grunnegse laidkes, omrezen ik de aander nait echt ken. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:25, 1 aug 2008 (CEST) :::1. t Grönnens Laid (môkt nait oet wel of t singen dut) :::2. Skik - Op Fietse :::3. Alex Vissering - De Groanrepubliek :::4. Pe Dalo & Rini Rosso - Italioanen (Gironingen vèrzie) :::5. Rooie Rinus & Pé Daalemmer - Carnaval in 't noorden :::6. Bende van Baflo Bill - Laidje veur de keunegin :::7. Ede Stoal - Genoat :::8. Ede Stoal - Mien Hogelaand :::9. Bende van Baflo Bill - Drents Liedtie :::10. Burdy - Vissers van Zoltkamp (ook aal is zien Grunnegs nait mooi) Et ligt mien teveul veur de hand um Normaal te neumen, howal klassieker as "Alie" of "Vrouw Haverkamp" onwies te pas bunt, moar kbun doar neet nen echten leefhebber van, allenig mien eersten keuze vind ik machtig mooi, moar kwet neet wat den titel noe is, nen reggae leedken, oaver nen kearl dee van slag is oaver nen deerntjen op zien tocht in den trein. ::::01 Pé Daalemmer & Rooie Rinus - zie had wat zie had ::::01 Boegies - Mien schoefmoat is vot ::::03 SKIK - dreuge worst ::::04 Waltzen Raven - goede tiede, slechte tiede ::::05 Zeute dröpkes - Foel [[Gebruker:Arch|Arch]] 11:55, 5 aug 2008 (CEST) == Skrieversrechte binnen wiki? == Moin, Ik heb nen brendenden vroage woaruut ik neet völle wiezer wöd. Hoo zit et noe met 'auteursrechten' binnen wikipedie? Aj nen artikel vertoald, moj doar dan ok nen bronne bi-j vermelden van den bruuker(s) dee et op den aanderstoaligen wiki hef eskreaven? En zo joa, hoo wet ik noe welken bruuker den eersten was als doar al 20 vertoalingen van bunt? Möt ik dee allemaole noapluzen? Vandage stoand nen verzook doartoo bi-j et blad [[Kollenbargervene]]. Volgens mien was dat neet neudig binnen wiki? [[Gebruker:Arch|Arch]] 06:54, 5 aug 2008 (CEST) :[[Overleg:Kollenbargervene|Wat Art Unbound zee]] liekt mi'j niet overien te koemen mit de geest van Wikipedia (''een artikel is niet van een skriever, mar van iederiene''), en bewies ie dunkt mi'j ok gien dienst mit an de skrievers. Van mi'j hebben ze ies een hier eskreven stokkien half overeneumen op .nl, en daor stunden veul fouten in mit mien gebrukersnaeme d'ronder. Ok as ze 't goed overnemen, kan joe laeter iene de boel veraandern en dan staot joen naeme d'r nog altied bi'j. En zoas Art zee, 't naoploezen van 't skrieverskop liekt mi'j vaeke niet iens redelik te doen. :Mor hoe as dit wiki-juridisch zit, mos ik uutzuken. Kom ik nog op terogge, as iene 't intussen niet al wet. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 08:04, 5 aug 2008 (CEST) Et liek mien ok neet in den geist van Wikipedia as iederene dee wat vertoald nen verwiezing noar den eurspronkelen skriever zol maakn binnen wiki, net zoas i-j al stelt, as aandere leu wiezingen of toovoogingen goat skrieven dan zol doar wier nen ni-jen name bi-j mötten stoan, of et liekt nargens meer op den eurspronkelen skrieveri-je. Bronverwiezing van citoaten of beuke wöd nen heel aander verhoal, moar skrieveri-je binnen wiki? Bun beni-jd wat doar uutkump. [[Gebruker:Arch|Arch]] 09:41, 5 aug 2008 (CEST) : Ut mot neet gekker wodn, linken naar brukers as bron! Vertaaln van artikels is t normaalste wat er is op Wikipedia. Ie kunt natuurlijk wal de bronnen dee vermeld bunt op den pagina oavernemmen, maor brukers? Hoo effen. [[Gebruker:Kweniston|Kweniston]] 14:58, 5 aug 2008 (CEST) ::Op [[:nl:Wikipedia:Auteursrechten|Wikipedia:Auteursrechten]] viej de uutleg: '' 'Als je tekst schrijft voor Wikipedia, dan plaats je deze daarmee onder de GNU-licentie voor vrije documentatie (GFDL of GNU/FDL). Dit houdt kortweg gezegd in dat een gebruiker vrij is om de tekst op elke willekeurige wijze te gebruiken en verder te verspreiden, op voorwaarde dat dat ook weer onder de GNU/FDL plaatsvindt, en met (eventueel gedeeltelijke) ::Aw [[:nl:GNU-licentie_voor_vrije_documentatie|wieder leest oaver dizze GNU-licensie]], viene wi'j: '' 'In iedere al dan niet gewijzigde versie van het document moeten minimaal vijf auteurs van voorgaande versie(s) worden vermeld (alle auteurs als er minder dan vijf zijn), plus degene die de laatste wijziging heeft aangebracht.' '' (Det de ni'je tekst onder dezölfde licentie valt, stiet sowieso op alle bladzieden van Wikipedia.) ::Ik hebbe 't boavenstaonde ies toe-epast op 't artikel [[Oostvaardersplassen]] (muj onderan kieken). Servien, kuw aans ok een sjebloontien kriegen veur zoksoort bronvermelding, of mien ie det <nowiki>{{Dia|...}}</nowiki> goed genogt is? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:31, 5 aug 2008 (CEST) :::Mooi sjabloontie, maar ik vin et een onmeunige onzin. A'j de eerste keer et artikel an maakt, ku'j d'r bi'j zetten in de ''samenvatting'' "Artikel oavergenommen van NL wiki" of zowat. Zo dode ik et meestentieds. Maor schrievers pontificaal op de pagina zetten? Et geet ok tegen de gedachte van wikipedia in, noo lik et net as of het artikel van die leu is. Mi'j krieg ie d'r neet an, dizze grappemakeri'je. [[Gebruker:Kweniston|Kweniston]] 19:30, 5 aug 2008 (CEST) ::::Ie kunt ok een pragmatische, Nedersaksische weg varen en 't derbi'j zetten aj d'r an denkt en as ze oe d'r umme vraogt. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:18, 5 aug 2008 (CEST) :::::Inderdaod dat ku-j gewoon bie de samenvatting zetten, dit is vanzelf neet de bedoeling 't ziet der neet bepaold fraoi uut en anmoedigen um de teksen hier te gaon lezen dut 't oek neet (as 't toch allemaole ummezet denken ze dan...). Ik hebbe 't mar vort-ehaold. {{User:Servien/Haandtekening}} 23:04, 5 aug 2008 (CEST) :::::Moar noo he'j et geval van het artikel van Arch, den anderen linkerd dee vrog er dus umme. Mo'w doar dan wat op oet doon? Et kan mi'j nog een mooi spöl wodn op wikipedia as iederene zich hieran geet holden. En wat as et artikel binnenkort anevuld, verbetterd, herskreven is? Motten de originele schrievers dan blieven stoan? Dit is ja neet te doon. ''Wo'j de namen d'r bi'j zetten? -Joa, joa.'' Achterhookse pragmatiek :). [[Gebruker:Kweniston|Kweniston]] 23:24, 5 aug 2008 (CEST) Dunkt mie nait dat dat de bedoulen is. As man dat zo doun wil zol man der neer zetten mouten van "received ..." of in t Leegsaksisch "kregen op ...", môr ik blief derbie dat dat nait de bedoulen is van Wikipedia. Man ploatst t, zo as hierboven ook al zègt, onder vraaie (zai Wikipedia, de vraaize enzyklopedie) lesìnsies en dus zollen dit soort borns ook nait vermeld worden huiven. En hailemoal omrezen man op Wikipedia binoamen broekt. Op dij menaaier het t ook gain meerweerd. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 01:02, 6 aug 2008 (CEST) Ik bun em te rap ewest deur nen ni-j blad te skrieven vanuut den zelfden bronne as wat zie zelf ok hebt ebruukt. Ik goa dr vanuut dat neet meer van dee leu mit et zulke vroagen kump, want laow eerlek wean, ik heb nog nooit argens nen bronnevermelding (bi-j vertaoling) zeen stoan. Op den Engelsen wiki steet nen duudelek verhoal hieroaver [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Copyrights] oaver 'fair use' eerlek gebruuk, en dat leu dee skrieft op wiki ofstaand doon van rechten enzowieter... Ik goa gewoon deur mit vertoalen, zunder noamen dr bi-j te plaotsen, moar ik zol bieveurbeeld understoanden zinne doarunder künnen plaotsen (allenig) as den skriever doarumme vraogt. Zo verwies ik deur noar den eurspronkelen skriever(s) en künt ze doaroaver ok neet neulen. Dat leu zich zo drök künt maken, dat ik mien noe afvroag wat zie op wiki te zeuken hebt? Den 'Art Unbound zee' hef nog niks van zich laoten heuren, dat zegt ok wal genög... Ik denk moar zo: Laot gaon. Kiek, zo zol et doarunder künnen staon as nen skriever doarumme vroagt: '' 'Dit blad hef nen licensie under den [http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html|GNU Vri-jen Dokumentasie Licensie] en is nen vertoaling van et Wikipedie artiekel [http://nl.wikipedia.org/wiki/veurbeeld|veurbeeld].' '' Doar künt ze et met doon. [[Gebruker:Arch|Arch]] 05:20, 6 aug 2008 (CEST) :Inderdaod: '' 'a direct link back to the article is generally thought to satisfy the attribution requirement','' zoas 't stiet op de bladziede daoras Arch naor verwis. 't Is mi'j eêm nog niet dudelek as det onder 't artikel mut, of ok in de Geschiedenisse mag (dej 't dus bi'j 't ummezetten in de Samenvatting zet). 't In de Geschiedenisse kwiet kunnen zol hielemaole mooi weden. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 08:22, 6 aug 2008 (CEST) ::A'j 't good wol doon, dan mo'j in 't artikel de 5 belangrijkste auteurs zetten en dat 't van nlwiki kump. I'j kunt 't ok op de overlegpagina zetten, moar dat is minder netjes. Nog minder netjes is om 't in de geschiedenisse te doon en doar te zeggen dat 't van nlwiki kump en eventueel ok wie de 5 belangrijkste auteurs bunt. Wat mi'j betreft mot enkel dat 't van nlwiki kump in de geschiedenisse wal voldoende wen, moar dat vind ik ok wal vereist. Ik bruuk meestal iets van ''Vertaald van [[:w:en:Main Page]] (http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Main_Page&oldid=228864155)'' dus met vaste verwiezing. Helemoal niks is te weinig al denk ik neet dat 't problemen oplevert. NB Een artikel is neet van Wikipedia, moar van de auteurs! --[[Gebruker:Erwin|Erwin]] 13:16, 6 aug 2008 (CEST) :''kortweg gezegd[:] dat een gebruiker vrij is om de tekst op elke willekeurige wijze te gebruiken en verder te verspreiden, op voorwaarde dat dat ook weer onder de GNU/FDL plaatsvindt''. :Duudelik. Neet mear oawer doon. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 18:04, 6 aug 2008 (CEST) == Nedersaksische Wikipedia op Radio Oost == Ik har d'r nog niet eerder an edocht, mar ik wolle iederiene die hef mit-ehölpen an 't '''parsbericht van meert''' nog ies bedanken, want det parsbericht hef anwiesbaar de anleidige ewest veur [http://www.rtvoost.nl/media/?uitz=78467&id=62&audio=true Woolters zien kuiervraogen op Radio Oost]. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:02, 6 aug 2008 (CEST) == Mun bebe at un botter == Ik finn dat Urker Leed ''[http://www.youtube.com/watch?v=SDGYk1wtnYo&NR=1 Mun bebe at un botter]'' van Leuster heel mooi. Kann mi een mal de ''lyrics'' opschrieven? Wat dervan kann ik verstaan, man lang nich allens. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|><]] 13:17, 7 aug 2008 (CEST) {| |- style="vertical-align: top;" | :''M'n beabe ad een botter :''M'n beabe ad een botter, vuul mooier dan{{Info|Mut eigenlijks 'as' ween}} een kotter :''Gien sonar en gien plotter, gewoen een outen botter :''Ai voer de aven eut, mit die ouwe skeut :''De zealen bolden van de wiend, ai et zien kost d'rmie verdiend :''Gien zwaore teugen op z'n dek, nog dankbaoraid nao elke trek :''Gien quotering en gien binnenzaak :''M'n beabe ad een botter, vuul mooier dan een kotter :''Gien sonar en gien plotter, gewoen een outen botter :''Z'n oudste zuun mos mie en verdiende ok gien spie :''Vor een daolder in een pekkien sjek, daor sting ie graag vor op et dek :''Gien zwaore teugen op z'n dek, nog dankbaoraid nao elke trek :''Gien quotering en gien binnenzaak :''Nou vissen we mit kotters, mit sonars en mit plotters :''We lachen om die ouwe teed, toch binnen we wat kweet :''"De dankbaoraid is weg," et m'n beabe zovaak ezegd :''Tevredenaid komt niet maar vuur al is de skolle nog zo duur :''Ja zwaore teugen op et dek, op zaoterdag de leste trek :''M'n beabe skudt allien maar mit z'n oofd :''M'n beabe ad een botter, vuul mooier dan een kotter :''Gien sonar en gien plotter, gewoen een outen botter :''Ai voer de aven eut, mit die ouwe skeut :''De zealen bolden van de wiend, ai et zien kost d'rmie verdiend :(herhaold) | :''Mien Opa hadd en Botter :''Mien Opa hadd en Botter[Typ Schipp], veel moier denn en Kutter :''Keen Sonar un keen Plotter, gewohn[blot] en '''holten''' Botter :''He föhr de '''Hafen''' ut, mit de ole Schuut :''De Seilen '''schwollen an''' van de Wind, he hett sien Kost dormit verdeend :''Keen '''swoore Takelage''' op sien Deck, noog Dankborheid na elke Treck[Fischtog/Tour, dat een to'n Fisch fangen rutföhrt] :''Keen Fischeree-Quoot un keen Binnensaak[?, Thema van de Binnenpolitik, is de Fischeree in de Nedderlannen en Striedthema? Oder wat heet 'binnenzaak'?] :''Mien Opa hadd en Botter, veel moier denn en Kutter :''Keen Sonar un keen Plotter, gewohn en '''holten''' Botter :''Sien öllste Söhn müss mit un verdeen ok keen spie[? kummt dat vun 'spugen'?] :''Vör en Daler '''un''' en pekkien sjek['''un en Päckchen Shag (Tabak)'''], dor stünn '''hi''' geern för op dat Deck :''Keen '''swoore Takelage''' op sien Deck, noog Dankborheid na elke Treck :''Keen Fischeree-Quoot un keen Binnensaak :''Nu fischen wi mit Kutters, mit Sonars un mit Plotters :''Wi lachen üm[över] de ole Tied, doch sünd wi wat kweet[hebbt wi wat verloren] :''"De Dankborheid is weg," hett mien Opa so faak[en] seggd :''Tofredenheid kummt nich meer vör, al[un] is de Schull noch so düür :''Ja, '''swoore Takelage''' op dat Deck, op Saterdag de leste Treck :''Mien Opa schüdd alleen blot mit sien Hööfd :''Mien Opa hadd en Botter, veel moier denn en Kutter :''Keen Sonar un keen Plotter, gewohn en '''holten''' Botter :''He föhr de '''Hafen''' ut, mit de ole Schuut :''De Seilen '''schwollen an''' van de Wind, he hett sien Kost dormit verdeend |} Ja, een mooi lied. Kun ie 't nou beter verstaon, Slomox, mit de tekst derbij? De Urkers laot de h- vört, en ze zegt niet "uut", "ies" en "old", zoas de meeste Nedersaksen in NL, mar "eut", "ees" en "oud". Al haoste Nederlaands "uit", "ijs" en "oud" dus. Ik mut zeggen a'k dat hiele Urks niet echt Nedersaksisch viene klinken. Misschien nog wel vanuut 't oogpunt van 't West-Veluws, of niet Servien, mar vanuut 't Achterhoeks, Drents, Twents of Grunnings eziene kön 't krek zo goed een Hollaands of Utrechts dialect weden... Trouwens, ik zie een starregien staon in de tekst bij "dan" (vuul mooier dan een kotter) en daor stiet bij: mut eigenlijk "as" weden. "Mar "dan" is niet allennig Nederlaands, 't komp ook veur in bv songteksten van Skik (beter nooit dan ooit) en in 't Dreints heur ik 't vaker. Ik gebruke zölf ook miestieds "as" umda'k dat dialektiger vien klinken, mar "dan" is niet per se verkeerd. Hoe dat in 't Urks zit wee'k niet, wie wet is "dan" daor wel de normaole vorm... 't Is ja toch al een half Nederlaands taaltien ;-) [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 09:24, 9 aug 2008 (CEST) :Ik mut eerlijk zegen da-k der oek neet zo heel dudelijk een Urks accent bie kan heuren, normaal espreuken he-j dat wat starker (dus vandaor meschien?). Luuster mar es naor [http://www.meertens.nl/projecten/sprekende_kaart/svg/ disse opname] dat klink al wat Saksischer. {{User:Servien/Haandtekening}} 12:43, 9 aug 2008 (CEST) :Ik heff rechts versöökt, den Text op Düütsch-Platt to översetten. Is dat so ungefähr richtig? --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|><]] 21:37, 9 aug 2008 (CEST) ==Manual for new and small Wikipedias== Hello, at Meta there is the project of a [http://meta.wikimedia.org/wiki/User:Ziko/manualnsw Manual to help new and small Wikipedias], and a set of [http://meta.wikimedia.org/wiki/User:Ziko/Basic_Wikipedia_and_help_pages Wikipedia pages and help pages every Wikipedia should have]. You have experience in these questions, when building up your language edition, and I would like you to have a look and comment. Kind regards --[[Gebruker:Ziko|Ziko]] 13:17, 9 aug 2008 (CEST) == Luther zien Biebel en 't Nederduuts == Slomox skreef:'' 'De Schriftspraak van de Hanse is ünnergaan, as Luther mit sien ne'e Bibel dat hoochdüütsche Woord na'n Noorden bröcht hett.' '' Vergeliekt det mit wat Claus Schuppenhauer van 't [[Institut för nedderdüütsch Spraak]] skrif:'' 'Lange Johren hett dat heten, Luther ''[(1483-1546) - Ni'jluuseger]'' mit sien Reformatschoon harr veel Schuld door an, dat dat Nedderdüütsche as Schriftspraak hett afdanken mößt. Is nich wohr. Bruukst bloots maal nakieken, wat so in't 16. Johrhunnert nedderdüütsch drückt worrn is - vun nix gifft't so veel as vun Bibeln, Katechissen, Predigten, Karkenornungen, Gebeden usw., goor nich to snacken vun all de Strietschriften vun, för un gegen Luther. He harr ja ook narrsch ween mößt, Luther, wenn he nich uppaßt harr, dat all sien neen Gedanken foorts nedderdüütsch upschreven un ünner de Lüüd bröcht wörrn. Wo harr de Reformatschoon anners woll na Noorden kamen kunnt, dat Volk - de "gemenen lüde" - wüß doch mit dat Hoochdüütsche noch lang' nich üm.' '' (Uut [http://www.ins-bremen.de/SchuppFrame.htm 'Nedderdüütsch Dichten - ehrgüstern, güstern un vundaag: Eenmaal verdwars dör uns' Literatuur']) [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 20:41, 9 aug 2008 (CEST) :Luther as Person hett villicht keen Schuld hatt, aver sien Reformatschoon hett dor liekers veel för daan. Dat hett en Entwicklung in Gang sett, bi de dat Plattdüütsche amenn ganz veel verloren hett. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|><]] 21:43, 9 aug 2008 (CEST) ::Hieroaver nog: '' 'Als oorzaken voor deze taalwisseling ''[Hoogduuts as skrieftaal in stee van Platduuts]'' worden in de desbetreffende literatuur genoemd: de neergang van de Hanze, toenemende macht van de territoriale landsheren, verschuiving van de politieke, economische en culturele zwaartepunten naar het Hoogduitse zuiden, de oriëntering op het in het zuiden ingevoerde Romeinse recht, de uitwerking van het Humanisme. Bij de in oudere studies sterk benadrukte invloed van de Reformatie worden nu duidelijke ''[klaore]'' vraagtekens gezet; het laat zich namelijk vaststellen dat er in de loop van de reformatie aanvankelijk ''[oorsprunkelek]'' eerder sprake is van een versterking dan van een verzwakking van het Nederduits. Dit laat zich ook aflezen uit het in eerste instantie toenemend aantal Nederduitse drukwerken.' '' (Hermann Niebaum, ''Het Nederduits''. In [[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde]], blz.435) [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:15, 20 aug 2008 (CEST) == De culturele stried: Nedersaksisch of niet? == [http://www.gelderlander.nl/algemeen/dgbinnenland/3451671/Voor-streektaal-doet-Nederland-niets.ece Een ni'j stok in ''de Gelderlander''] daorin ze meldt det de Raod van Europa de Nederlaanse oaverheid de baord of döt: de oaverheid döt niks veur 't Nedersaksisch. De provinciaole oaverheid van Gelderlaand viendt de spraoke ok niet belangriek. Limbörg gef 't goeie veurbield. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:00, 9 aug 2008 (CEST) :De oaverheid dut al jaarn niks veur de boer'n, en de spraoke dee ze sprök heurt er bi'j. Tis ja haast ne taboe hier um nen accent te hebben, loat stoan dialect te proaten. Ik arger mi'j dood, a'j al die leu ABN heurt kuiern op TV. Zelfs ne Tom Egbers as veurbeeld, neet dat ik den kearl zo hoge heb zittn, hee hef ok zien spraoke helemaal verABN'd, terwijl niemand in Nederland dat thuus gebruukt! Noo mo'j veur de grap de BBC es een keer anzetten, mo'j toch es luustern wat veur verschillende accenten doar te heuren bunt. Doar dut ze neet moeilek oaver dialecten en accenten, hier bun je ne "boer" a'j gin ABN kan. 't Ienige wat nog een betjen akcepteerd wod is 't Limburgs, met kearls as Eurlings. De leu in Den Haag mossen eens wetten dat et Nederlands in wezen het dialect is, en Nedersaksisch een van de oorspronkelijke sproake. Hopelijk geet de politiek wat doon veur de streeksproake, moar ik verwacht van neet. [[Gebruker:Kweniston|Kweniston]] 15:10, 11 aug 2008 (CEST) Mooi esprokken Kweniston, deur vült bi-jnoa niks moar an too te voogen. Ok ik arger mien dood an et nedersaksisch taboe in Nederland. En op TV heur i-j wal leu mit nen Vlaoms of Belgies accent, moar met nen saksisch accent is uut den böze. Zelf bi-j omrop Gelderland doot ze bi-jnoa niks veur de platproaters. [http://taal.phileon.nl/21.php] (Nen olden stok oaver etzelfden underwarp moar dan van 2001.) [[Gebruker:Arch|Arch]] 15:48, 11 aug 2008 (CEST) :'t Giet wal de goeie kaant uut, mit goeie perspectieven veur erkennige van 't Nedersaksisch onder diel III van 't [[Europees Haandves veur regionale talen of talen van minderheen|Europees Haandvest veur Regionaole Talen en Talen van Minderheden]]. 't Is de vraoge wie as 't politieke spöllegien wint: de Taalunie, die [http://www.onzetaal.nl/nieuws/limburgs.php gien wark wil maken] van wat ze ziet as 'dialecten van 't Nederlaans', umdet aanders de ienheid van 't Nederlaans richting beveurbield Fraanstalig België in gevaor kommen zul; of 't culturele prestige van Grunnen-Drenthe-Oaveriessel, daoras meer en meer politici veur uut duurt te kommen; of misskien gewoon oes skolderophalend relativisme, waordeur de streektalen veur een groot diel van de bevolking, veural jongeren, al hielemaol niet meer bekend bint. :In de media heur en lees ie vake oaver jongerentalen, turbotalen, migrantentalen, intied det de olde talen van dit laand zo goed as gien gezicht hebt. Oaver de oorspronkelijke taal van de streek hadden wi'j 't op de legere en middelbaore skoele niet iens. :Aj daor wat an doen wilt, muj 't prestige d'rvan umhoog halen; zörgen det jongelu heur weer interesseert veur de spraoke. En det doet rolmodellen zoals acteurs in zieperiegen en muzikaanten die moderne streektaalmuziek maakt. Det, mit 't zicht op 't Europa van de regio's (mit regionaole cultuur), gef 't Nedersaksisch nog een leste kaansien. Mar ik geleuve det 't veur kommende ginneraoties meer een culturele as een praktisch-communicatieve functie hebben zal. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:22, 11 aug 2008 (CEST) Ik vin traauwens dat man of AN proaten mout, of goud "dialekt", nait haalf stront haalf regenwotter. As ik gain Grunnegs proat, proat ik "ABN" (Algemain Nederlaands). Ik zai t Grunnegs as n toal en man gaait nait twij toalen deur nander hìn proaten. Dat zol man ook nait mit t Duuts of Deens of Engels of Fraans doun. Man zol aaltieds perbaaiern om zo veul meugelk schier Nederlaands te proaten as man ain van de veurnuimde toalen sprak. Môr juust omrezen t Leegsaksisch veur os gevuil dichter bie t Nederlaands staait, omrezen wie baaident van jongs ôf aan al proaten, denken wie dat n aksìnt der bie heurt. Môr op dij menaaier lôt man juust zain dat dien streektoal n dialekt is van t Nederlaands. As man baaident strikt schaaiden hold, zol t Leegsaksisch minder as boers zain worden denk ik en meer as aparte toal, omdat man nait presies wait hou of t klinkt. Dat wait man wel deurdat de Leegsaksische dialekten (mit oetzundern van t Grunnegs) apmoal de bekìnde klanken hebben as bieveurbeeld ien ''[dìmter]'' (Deventer), ''[loapm]'' of ''[lôpen]'' (lopen) en ''[mìë]'' (meer) wanneer man Nederlaands proat. Veul mìnsken denken den ook dat dat t haile dialekt is en dat t dus nait wied van t Nederlaands ôf staait en dat man nait goud Nederlaands kin, dus boers proat. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:40, 12 aug 2008 (CEST) :Ik bin 't mit oe iens dej de grammatica, syntax, woordenskat van de iene taal niet in de wiere mut halen mit die van de aandere taal; in tweitalig onderwies muj dus perbeern de interferentie terogge te dringen. :Ik ken ok mèensen die de hiele tied maank Nedersaksisch en Nederlaans wisseln en 't liefst nog binnen dezölfde zin; det kump juust deur 't gebrek an bewust taalgebruuk en 't taboe op Nedersaksisch. Ze bint gewend um Nedersaksisch te praoten, mar de harsens hebt ok 't automatisme oavereneumen um dan op 't Nederlaans oaver te skakeln, umdet det altied 'bèter' zol wèden. (Vrömd aans det lu die as det geleuft, niet mient det Engels dan ok drekt 'bèter' is as Nederlaans. As ze toch doet asof taal allent een pragmatische zake is.) :Mar accent is nog weer wat aans: een westerling hef net zo goed een westers accent as det een oosterling een oosters accent hef, een noorderling een noordelijk accent en een zuderling een zudelijk accent. Puur um een accent kuj een aander nog wal verstaon; ik begriepe dus ok niet wat as d'r mis mit zol wèden. Of muw allemaol de Gooise ''r'' gebruken umdet det de ni'jslèzer ok dut? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 14:06, 12 aug 2008 (CEST) ::Nee, môr ien t westen het man evenwel verschil tuzzen dialekten en ABN. t Goois, Amsterdams, Utrechts, enz. binnen apmoal gain ABN. Touvaleg is de ''bekakte'' r wel ABN. Noorderse en zudelke aksìnten bestoan traauwens nait. De aksìnten van t Grunnegs, Frais en Drìnts binnen goud oetmekoar te hollen, zulfs veur westelingen. Môr voak is n aksìnt gewoon t overnemen van toalaigenschoppen van de aigen toal. t "Knaauwen" is n toalaigenschop van t Grunnegs dat den overnomen wordt. De ae oetsproak van de aa (slapen = slae'm) is n Grunnegse toalaigenschop en wordt ien t Grunnegs Nederlaands overnomen. Enzowieder. [[Gebruker:Grönneger_1|Grönneger_1]] 16:41, 12 aug 2008 (CEST) :::Ie zegt: '' 'ien t westen het man evenwel verschil tuzzen dialekten en ABN' '': det is ducht mi'j, puur veur wat de uutspraok anbelangt, een vergriezend ideaol. Een 'neutraole', ABN-uutspraoke, muj zuken in de radio-uutzendings van de jaoren vieftig en zo: doe zeden ze beveurbield 'maken' zoaj 't skrieft (en 't was ok een ''emeuken'' uutspraoke, een bieldhouwwarkien, daorbi'j ze alle lettergrepen apat mit naodrok uutsprakken). Intied det mèensen mit een westerse uutspraoke vake 'make' of zölfs 'maki' zegt, en mèensen mit een oosterse uutspraoke vake 'maakng' of - op zuuk naor de ABN-uutspraoke - 'maaaken'. Aj de uutspraoke van de adel en de geleerden harren, zeden ie 'heur' in plaatse van 'hoor'. Een puur accent. :::Netuurlijk koomt oeze accenten uut oeze oorspronkelijke talen (dialecten), mar det giet toch ok op veur westerlingen? Ik kan niet veur niks heuren of iene uut Amsterdam kump (daora'k lange woond hebbe), of uut Rotterdam/Vlaardingen. Iederiene hef een accent; ok det olde radio-ABN van de twintigste eeuw was een accent, en det is now vurt. :::Dus wat is now een ABN-uutspraoke? Op 'e skoele leerden wi'j die niet. Is det wat aj now in de media heurt van prissentaoters en politici? Van een politicus kuj vaak genog heuren waor of e weg kump, en de Gooise uutspraoke is aans echt niet wat veur mi'j, dank oe vrendelijk. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:55, 12 aug 2008 (CEST) Ien bovenklasse het man verschil ien "oudgeld" (de olle rieken dij de sìnten minimoal 3 generoatsies ien femilie zitten hebben) en "nieuwgèld" (de nije rieken dij gèld as t woar zulf verdaint hebben). Oudgeld staait bekend om zien oetsproaken as "Dat heurt nie zo" en "daar hei je n'et nie over" ien tieds dat nieuwgeld t ABN van nou proat. n Goud veurbeeld van dit ABN is Alexander Pechtold (tom bispööl: http://uk.youtube.com/watch?v=NMHtVLtEytU; http://uk.youtube.com/watch?v=iylke7OqeIg). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 06:16, 13 aug 2008 (CEST) :Doarnoast was t oorspronkelk ook nait de bedoulen van de standerdtoal. De standerdtoal Nederlaands (of toalkundeg korrekt Nederfrankisch) is ontwikkeld zodat alle Nederlanden (van Grunnen tot Floandern tou en van Fraislaand tot aan Luxembörg) dezulfde toal proaten zollen, en dus nait dat èlk gebied zien aaigen vörm Nederlaands krejeern zol. Natuurlieks is dit mit minderhaidstoalen en streektoalen as t Luxembörgs, Limbörgs, Floams, Frais, Leegsaksisch, enzowieder, nait meugelk, môr de doulstèllen is wel om t Nederlaands as algemaine toal te hebben, en dus nait overaal wat aans. Over t Amsterdaams en t Hoags, enzowieder: voak is dit gewoon verzwakt dialekt. Even as t Westfrais, gruien ook de Hollaandse dialekten aingoal wieder noar t ABN tou. t Tegenswoordege Amsterdams, Rötterdaams, Oetrìchts, Goois, binnen apmoal olle dialekten dij laanksoam noar t ABN tou gruien. Toch worden dizze vörms nait deur de hogere klassen proat, dij proaten ABN (zo as ik juust t verschil muik tuzzen ABN en Hollaandse dialekten). Den woarom zol t Broabants wel n dialekt, môr t Hollaands nait. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 06:25, 13 aug 2008 (CEST) ::Jao, ie zolden Pechtold zien accent haoste neutraol kunnen noemen, in de zin det d'r gien starke streekgebunden associaoties an kleeft, mar 't blif een accent. Een Vlaomse minister hef een hiel aandere uutspraoke van dezölfde taal en blif êem respectabel. ::Ik hebbe een olde vrund van hiel goede opleidige, een veurmaolige perfesser, op-egruuid in Rotterdam, mar in stee van een Rotterdams accent hef e det 'gegoede' accent: 'heuhg' en 'veuhg' zeg e veur 'hoor' en 'voor' (ok is e van de ginneraotie die as nog 'ofschoon' zeg). En toch heur ie det e Hollaans is, en niet Oaveriessels, as e prat oaver 'môgge ôggend'. ::Ik zie een bewegige naor een grotere acceptaotie van 't uutspreken van de standerdtaal mit oen eigen accent (Eurlings hebt ze al enuumd; de Stellingwarfse Van Nieuwenhoven liekt 't aans ok niet in de wege te staon). 't Zol saai wèden as iederiene krek dezölde uutspraoke har en det dient ok gien doel. Det was een twintigste-eeuws nationaolistisch ideaol. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 09:35, 13 aug 2008 (CEST) ==Vekaansie== Ik bin vuur ne wekke met t meakn vort. A'j mie wat te zegn hebt, of te vroagn, mu'j dus ne wekke gedeuld hebn ;) --Woolters :Fiene vekaansie keel! {{User:Servien/Haandtekening}} 21:10, 13 aug 2008 (CEST) :Ik hoop da'j wiet weg bunt, want van alle zunneschijn hier wo'j neet rap broen! [[Gebruker:Kweniston|Kweniston]] 21:19, 13 aug 2008 (CEST) Nah, ik bin dr al wier. Vie zoln vief daage goan, en dan van zoaterdag tot moandag bie mien meakn in thoes dr bie an plakn, mear min oolde barrel hef t net vuurbie Weenterboarg begeewn. 10 km op weg terugge, bokbokbok-oet. Dan mu'w vanoawnd oons heil mear wier in n draank zeukn, in t teantfees wat juust tusken Riesn en Hooltn gangs is :). Ik zegge: "Ie köant dr umme göln, mear a'j dr umme lachet he'j völle mear wille. LOAT GOAN!" :) [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 22:36, 15 aug 2008 (CEST) == Voortplaanting of vortplaanting == Ik vreuge m'n of, o-j in vo<small>(</small>o<small>)</small>rtplaanting noen eigenlijks één of twee o's heuren, 't is zo'n klein verschil da-j 't vake zelf krap-an heuren kunnen... {{User:Servien/Haandtekening}} 14:07, 14 aug 2008 (CEST) Ik zol veur 'veurtplaanting' goan. Vort is toch nen verkorting van "veuruut" of "vooruut" of aanders voortplaanting. Et is nen vrömd weurd, platproaters zült et neet rap bruukn düg mien. [[Gebruker:Arch|Arch]] 15:26, 14 aug 2008 (CEST) :Nee, ''foort/voort'' hett mit ''vörut'' nix to doon! Dat is en egen Woord. Un tominnst in mien Dialekt heet dat ok ''foortplanten'' un nich ''föörtplanten'' (villicht is dat aver annerwegens anners). Dat ''o'' is lang, twee ''o''’s. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|><]] 16:49, 14 aug 2008 (CEST) Boh joah, en ik zegge altied veurtgang (voortgang) en veurtplanting (voortplanting) das gewone algemeen beschoafd sassies. Ik wet neet hoo Servien et in eigen dialekt et best uutspreaken möt, moar ik ze allenig hoo zie et in mien streke zegt. Ok google kent et weurd, ik bun neet gek. [[http://www.google.nl/search?hl=nl&q=veurtplanting&meta=]] Moar as i-j et better wet mit ow pruusischen invlood? [[Gebruker:Arch|Arch]] 17:11, 14 aug 2008 (CEST) :::Arch, Slomox gef zien mening en die gef e altied dudelek. Hi'j zeg d'r ok bi'j det 't misskien anderworens aans is. Dus ie behoeft niet an te nimmen det e oe kwaod in de mute kump. Wi'j mut ok, op ''nds-nl'', op ''nds'' en maank ''nds-nl'' en ''nds'', vri'jelek oeze menings geven kunnen en d'r niet vanuutgaon det een aander 't slecht mit oe veur hef. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:18, 14 aug 2008 (CEST) ::In't Limburgs kent ze et woord veurtplanting wal. Voort (Voorde) hef ok de betekenisse van ne plek woar ie deur et woater könt, [[Breevoort]] kump op dizze wieze an zien name, moar volgens mi'j kan et ok 'veuruut' betekenen. Ik zollen ok veur veurtplanting goan. [[Gebruker:Kweniston|Kweniston]] 17:20, 14 aug 2008 (CEST) Moin jluuseger, doar lek et aanders veul op, bi-j den vlaggen in et cafe ging hi-j ok al teggen mien an, en ik goa toch ok neet op ziene duutsen wiki preaken dat ze weurden neet good uutspreakt? Ik uur mien mening ok vri-jelek. Doar is nen duudeleken grenze an mien verdroagzoamheid. Loat em dan unpartiedig blieven. Hi-j begunt al met 'nee', as hee zo blif angoan teggen mien doo ik dat ook. [[Gebruker:Arch|Arch]] 18:29, 14 aug 2008 (CEST) :Ik wull di gewiss nix Leegs. Deit mi leed, wenn dat anners ankamen is. Dat ''Nee'' kummt dorvan, dat ''voort'' mit ''vörut'' nix to doon hett. Rein van de Etymologie. Dat sünd twee verschedene Wöör. Egentlich, wenn ik dat bedenk, segg ik in mien Dialekt ok nich [foːʁt], man [fuːʁt]. Du schriffst baven ''Et is nen vrömd weurd''. ''Weurd'', kiek, dat heet annerwegens ''Woord'', vör r+Konsonant warrt in dien Dialekt ut [oː] en [øː] (jüst as in mien Dialekt ut [oː] en [uː] warrt). Un dat is ok de Grund, dat dat bi di [føːʁtplaːntm̩] heet. :''bi-j den vlaggen in et cafe ging hi-j ok al teggen mien an'' Ik bün dor nich gegen an gaan, ik wull blot weten, wat se bedüden schöölt. :''ik goa toch ok neet op ziene duutsen wiki preaken dat ze weurden neet good uutspreakt'' Dat hest du verkeert verstaan. Ik hebb blot wat gegen de verkeerte Etymologie seggt. To de Utspraak hebb ik nix seggt. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|><]] 20:24, 14 aug 2008 (CEST) Moin Slomox, noo begriep ik et nen betjen, en spiet mien ok, dat ik dachten da-j et slecht mit mien veurhadden, ik vond et al zo vrömd, want mien eersten indrök van ow da-j nen besten kearl bunt en dacht al eaven da-j der ene mit twee gezichten was. ;-) Moar good, ik bun neet nen kearl van proaten, moar ene van doon doarumme bun ik neet veul bi-j den proateri-je, oaver dee vlagge had ik al e-skreaven dat dee kleurn grön veul veurkump in vlagge, moar wat noe den historiesen inhold doarvan is wet ik ok neet, doar heb ok gene tied veur um dat uut te zeuken. :-S En zo belangriek vind ik et ok neet, umdat et neet officieel is. Anvankelek mös ik zelfs an den Grolsch vlagge denken. ;-) Moar good, ik blief doarbi-j dat "veurtplanten" et beste zol wean, zunder den Etymologie uut te graoven... Good goan Slomox en danke veur den uutleg. :-) [[Gebruker:Arch|Arch]] 05:10, 15 aug 2008 (CEST) ==Dialectgroepen mit de meeste artikels (vervolg)== Half juli hef [[Gebruker:Ni'jluuseger]] mien evreugen um te kieken hoeveul artikels elke dialekgroep zo'n bietjen hef. Noen bi-w een maond veerder en ze-w alles nog es een keer op een rie. #[[Achterhooks]]: 501 artikels (veurige maond: 337) + 164 #[[West-Veluws]]: 476 artikels (veurige maond: 464) + 12 #[[Grunnegs]]: 365 artikels (veurige maond: 356) + 9 #[[Stellingwarfs]]: 358 artikels (veurige maond: 353) + 5 #[[Drèents]]: 234 artikels (veurige maond: 223) + 12 #[[Tweants]]: 189 artikels (veurige maond: 183) + 6 #[[Oost-Veluws]]: 130 artikels (veurige maond: 130) ''gelieke ebleven'' #[[Sallaans]]: 89 artikels (veurige maond: 89) ''gelieke ebleven'' #[[Urkers]]: 8 artikels (veurig antal: 8) ''gelieke ebleven'' En dan he-w nog: *[[Graofschupper dialect]] (?): 2 artikels *[[Oostfrais Leegsaksisch]]: 5 artikels :De Achterhoekse artikels bin explosief egreuid mit zo'n 164 artikels in 1 maond tied, 't is daormee de best vertegenwoordige dialekgroep op disse wiki (dat was tot nog toe altied 't West-Veluws. 't West-Veluws en 't Drents hemmen allebeie 12 artikels derbie ekregen disse maond. {{User:Servien/Haandtekening}} 15:55, 15 aug 2008 (CEST) == Pleidooi veur 't gebruuk van 't Liemers op de Nedersaksische Wikipedie == De grèenzen van 't Nedersaksisch kuj aj 't mi'j vraogt niet krek vaststellen, umdet dialecten geleidelijk in mekare oavervluit. Waor de iene isoglosse opholdt, löp d'aandere nog een endtien wieder (beveurbield, waor ze niet meer Nedersaksisch ''old'' zegt, mar Hollaans ''oud'', zegt ze nog wal Nedersaksisch ''veurbie'' in plaatse van Hollaans ''voorbij'' - veurbielden uut 't West-Veluws). ===Taalkundige oavergaankszone=== 't Liemers is een vergeliekbare taalkundige oavergaankszone. Aj [http://www.lowlands-l.net/anniversary/liemers.php dizze zin] nimt uut 't dialect van Pannerden: ''’t Winterkoninkske had zien nes in ’t karschop. Now zien de oldeluj op ’n keer allebei uutgevloge. Ze wolle wat te aete veur hun jonge haole en hemme de kleintjes hillemaol allenig achtergelaote.'' Dan viej daor (êem puur morfologisch) een bulte Nedersaksische kenmarken in: ''koninkske'', ''-schop'', ''olde-'', ''uut-'', ''wolle'', ''veur'', ''hillemaol'', ''allenig''. Twei belangrieke verskillen mit de mieste Nedersaksische dialecten viej in de warkwoorden: de ''g'' van 't voltooid dielwoord (''-gevloge'', ''-gelaote'') en de schwa daoras dizze dielwoorden en de infinitief (''haole'') op endigt; typisch Nedersaksisch is ja ''(e)vleung'', ''(e)laotn'', ''haoln''. Wieder naor 't zuden, in Braobant en Limbörg, blief ie 'Nedersaksische' (of algemien oosterse) eigenskoppen vienen in de dialecten, mar 't kan wèden det zokke dialecten mit heur kenmarken toch 't beste ansluut op de definitie 'Braobants' of 'Limbörgs', intied det 't Liemers docht mi'j 't dichtst bi'j 't Achterhooks ansluut. ===Vergelieking Liemers/West-Veluws=== Wi'j kunt ok nog êem zonder commentaor 't dialect van Stokkum (körtbi'j Netterden) vergelieken mit 't West-Veluws van [[Niekark]]. De Stokkumer veurbieldzinnen koomt [http://www.meertens.nl/sand/zoeken/lijst_met_plaatsen.php?kloeke_nr=L083p&plaatsnaam=Stokkum&sortering=plaatsnaam hier] weg en de Niekarker zinnen [http://www.meertens.nl/sand/zoeken/lijst_met_plaatsen.php?kloeke_nr=F142p&plaatsnaam=Nijkerk&sortering=plaatsnaam hier]. D'r lig een onbedoelde naodrok op de reflexiefvörm, mar ik hebbe de eerste zinnen eneumen zonder een selectie te willen maken. Stokkum: ''Jan wet dat verhaal nog wel''<br /> Niekark: ''Jan herinnert ze eige dat verhaol wel'' Stokkum: ''Marie en Piet zien mekaar veur de kerk''<br /> Niekark: ''Marie en Piet zien mekaar veur de kark'' Stokkum: ''Toon was zich''<br /> Niekark: ''Toon wast ze eige'' Stokkum: ''De timmerman het gin spiekers bi-j zich''<br /> Niekark: ''De timmerman het gien spiekers bij um'' Stokkum: ''Fóns zag naeve zich 'n slang''<br /> Niekark: ''Fons zag un slang naost um'' Stokkum: ''Erik liet mien veur 'm warke''<br /> Niekark: ''Erik leut mien veur um warke'' Stokkum: ''Johanna liet zich metdrieve óp de wólke''<br /> Niekark: ''Johanna luet d'r eige meedrieve op de golve'' Stokkum: ''Toon bekek zich eiges es goed in de spiegel''<br /> Niekark: ''Toon bekeek z'n eige es goed in de spiegel'' Ik wolle d'r veur pleiten umme de Liemerse dialecten, as oavergaanksdialecten, in principe een plaatsien te gèven op dizze Wikipedie, krek zoaw hier een stee hebt veur de West-Veluwse dialecten en 't Urkers (die as ze ok ziet as Saksisch-Fraankische oavergaanksdialecten) en veur de Platduutse dialecten kört an de grèenze (as breurties van 't Grunnegs, 't Vechtdals ezw.). ===Argumenten veur opnaome van 't Liemers=== *De Liemerse dialecten hebt '''een bulte Nedersaksische kenmarken''' (zie hierboaven) en '''sluut 't best an op 't Achterhooks'''. *De Liemerse dialecten '''bint niet op Wikipedia verteengwoordigd''', ze heurt ja niet bi'j 't Limbörgs. *Wi'j staot in principe '''open veur oavergaanksdialecten mit dudeleke Nedersaksische kenmarken''' (beveurbield 't [[Bunsjoots]] van Utrecht). *Op dizze Wikipedie helpe wi'j mit an 't vörmgèven van de '''Nedersaksische identiteit'''. Hoe meer volk as daor bi'jheurt, hoe bèter det is veur oeze spraoke en cultuur, en veur de '''gruui van dizze Wikipedie'''. Chamavian skreef in 't [http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedie:Praotkefee#Vosbergenschriefwiese Praotkefee]: '' 'veule Liemersen beveurbeeld uut Diem (Didam) of Wael (Wehl) of Barg ('s-Heerenberg) wilt eigenik Achterhoekers weden, want dat is een dudelike en positieve identiteit.' '' Denkt ok an de historische talig-culturele baanden: **de [http://www.dialectkring.nl/ Dialectkring Achterhook en Liemers] wördden op-ericht in 1957; dizze kring was mit-oprichter van 't Verbond van Neersasse Dialectkringen (1966) en mit-initiaotiefnimmer van de internationaole bundel ''Alles Plat(t)'' (2002); **'t [http://www.staringinstituut.nl/ Staring Instituut] is ter veur geskiedenis, streektaal, volksgebruken, netuur en laandskop van Achterhook en Liemers; **d'r is 't bekende [http://www.staringinstituut.nl/werkgroepen/dialectonderzoek.htm ''WALD''],'t Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten; **d'r bint uutgaoven zoas ''Kerkbook veur Achterhook en Liemers'' (1988) en ''Psalmen en gezangen in 't Achterhooks en Liemers'' (1998). [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:51, 16 aug 2008 (CEST) ''[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger]] voegden as argument toe:'' *Wi'j hebt ok al artikels van [[Gebruker:Heini]] die in 't Liemers eskreven bint. Woarumme neet? Liemers is in mien oorn gewoon achterhooks, i-j heurt amper verskil. Opvallend is gebruuk van gi-j (dus nen g veur i-j) doarnoast, et Achterhook geveul doar is stark anwezzig. Allemoal superboern doar ;-) Neum ze veural geen Limburgers. [[Gebruker:Arch|Arch]] 16:28, 16 aug 2008 (CEST) Doe sègst: *De Liemerse dialecten hebt '''een bulte Nedersaksische kenmarken''' (zie hierboaven) en '''sluut 't best an op 't Achterhooks''' **Klopt, môr t Zuudgelders het ook kenmaarken dij ook ien de aangrìnzende Leegsaksische dialekten veurkommen. *De Liemerse dialecten '''bint niet op Wikipedia verteengwoordigd''', ze heurt ja niet bi'j 't Limbörgs. **Klopt, môr t Zuudgelders, t Broabants, t Westfrais, t Hollaands, t Oetrìchts en t Oostfloams binnen ook nait vertegenwoordegd. *Wi'j staot in principe '''open veur oavergaanksdialecten mit dudeleke Nedersaksische kenmarken''' (beveurbield 't [[Bunsjoots]] van Utrecht). **Klopt, môr dan mouten dizze dialekten wel as Leegsaksisch kategoriseerd worden. Over t algemain is dit nait t gevaal bie t Laimers. Veur t Oostfrais, t Pompsters en t Groafschops is dit wel t gevaal. Aan aander kaant, de noam WALD verwiest wel noar n staarke overainkomst tuzzen de Aachterhoukse dialekten en de Laimerse. *Op dizze Wikipedie helpe wi'j mit an 't vörmgèven van de '''Nedersaksische identiteit'''. Hoe meer volk as daor bi'jheurt, hoe bèter det is veur oeze spraoke en cultuur, en veur de '''gruui van dizze Wikipedie'''... enz. ... **Liekas hierboven, de Nedersaksische kultuur mout wel Nedersaksisch wezen. Ik bin ien prinsipe veur, môr ik denk wel dat wie even hail goud onderzuiken mouten wat nou presies de grìns is tuzzen Leegsaksisch en Leegfrankisch. Doarbie mouten wie dus nait allìnd kieken noar de overainkomsten van t Laimers mit de aangrìnzende Leegsaksische dialekten, môr ook mit Leegfrankische dialekten as t Zuudgelders/Kleverlaands. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 18:53, 16 aug 2008 (CEST) :Netuurlijk zuj oaverienkomsten vienden maank 't Liemers en 't Zuudgelders/Kleverlaands, mar die hej dus ok maank 't West-Veluws en 't Utrechts/Hollaans. Ik bin 't mit oe iens aj bedoelt daw kieken mut as 't Liemers niet ''bèter'' bi'j een aandere groep past (die as lichtkaans later nog zien eigen Wikipedia krig). Mar taalkundig ''en'' cultureel sluut 't ducht mi'j 't best an bi'j de Achterhook, al is ter wal verskil binnen de - zölf ondudelek of-ebakende - streek de Liemers. De Liemers döt vanolds juust ''wal'' mit an de Nedersaksische streektaalcultuur; kiekt hierboaven. :Dialectoloog en WALD-redacteur Lex Schaars nuumt '' 'de invloed van het Nedersaksisch [...] geheel uitgespeeld in de Zuidwestelijke Liemers' '' ([[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde|HNTL]] p.256), mar det kan niet beduden det ze daor gien Nedersaksisch-Nederfraankisch oavergaanksdialect praot det dicht op 't Achterhooks ansluut, luustert mar naor [http://www.meertens.nl/projecten/sprekende_kaart/svg/ de man uut Herwen]. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:33, 16 aug 2008 (CEST) :Deit mi leed, dat ik hier nu den ''Bösen'' speel un de Liemerschen utsluten will. Aver de Liemers is nich Nedersaksisch. Mag angaan, dat Netterden sik as Deel van de Achterhook föölt, aver dat hett denn mit Geografie to doon un nich mit Spraak. Van de Spraak is Netterden Liemers un Liemers is Frankisch. Wenn denn Liemersche Artikels opnamen warrn schöölt, denn blot so, dat dor bisteit, dat dat keen Nedersaksisch is, un dat de Artikels blot so lang hier staan blievt, bet dat en Nedderfrankische Wikipedia gifft. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|><]] 15:11, 18 aug 2008 (CEST) ::'t Liemers is niet zunder meer Frankisch. 't Is diels Nedersaksisch (hef Nedersaksische kenmarken) en heurt net zo goed bi'j oes as bi'j 't Zuudgelders/Kleverlaands of nog een aandere indieling. Taalkundigen ziet 't Liemers as een Nedersaksisch-Nederfraankische oavergaanksspraoke, een 'ongewoon briede oavergaankszone' ([[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde|HNTL]] ezw.). Veur oavergaanksspraoken hebbe wi'j hier sowieso al een stee ('t West-Veluws of de miest westelike dialecten daorvan; 't Urkers). [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:41, 18 aug 2008 (CEST) :::Aigelks het Slomox ook wel n punt. Over t aalgemain beschaigen de maiste toalkundegen t Laimers as Leegfrankisch. t Het den wel veul Saksische ienvlouden, môr t Westfrais wordt ook nait rekend as Frais omdat t veul Fraise ienvlouden het. Wie kinnen den wel sèggen dat wie t Laimers Saksisch genog vinden, môr t is nait aan os om dat te beslizzen. Os toak is om dingen vast te lèggen en te beschrieven en nait om zulf dingen te bepoalen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:54, 18 aug 2008 (CEST) Dat is en beten argerlich, dat de Spraakwetenschop jümmer temlich politisch weer. De nedderlandschen Spraakwetenschoppers hebbt blot de Nedderlannen ankeken un de düütschen Spraakwetenschoppers blot Düütschland. Un so kann ik blot Isoglossen in Düütschland as Argument angeven, denn de Wenker-Atlas hett an de Grenz Stopp maakt. För de Nedderlannen kenn ik de Isoglossen nich. Wenn ik aver in Düütschland kiek, denn hebbt wi bi de Grenz en temlich klore Grenz van de Sassen na de Franken. Disse Grenz löppt twischen [[:nds:Surk|Surk]] un [[Dinsper]] op de noorden (sassische) Sied un [[:de:Isselburg|Isselburg]], [[:de:Anholt|Anholt]] un [[Gendringen]] op de süden (frankische) Sied langs. En ganzen Hupen Isoglossen loopt hier dör: [http://diwa.info/diwa/ECW.asp?ID1=607 witt/wett], [http://diwa.info/DiWA/ECW.asp?ID1=126 alle/all], [http://diwa.info/diwa/ECW.asp?ID1=463 Pund/Pond], [http://diwa.info/diwa/ECW.asp?ID1=144 up/op], [http://diwa.info/diwa/ECW.asp?ID1=161 bün/bön], [http://diwa.info/diwa/ECW.asp?ID1=201 dej/ow], [http://diwa.info/diwa/ECW.asp?ID1=221 Dorp/Dörp], [http://diwa.info/diwa/ECW.asp?ID1=227 dou/ej], [http://diwa.info/diwa/ECW.asp?ID1=224 dorss/döss], [http://diwa.info/diwa/ECW.asp?ID1=274 föte/füte], [http://diwa.info/diwa/ECW.asp?ID1=318 gistern/gestern], [http://diwa.info/diwa/ECW.asp?ID1=63 lewe/lev], [http://diwa.info/diwa/ECW.asp?ID1=469 rood/rooj], [http://diwa.info/diwa/ECW.asp?ID1=594 veer/vier], [http://diwa.info/diwa/ECW.asp?ID1=616 winter/wenter], [http://diwa.info/DiWA/ECW.asp?ID1=123 trügge/trög] un noch veel meer, dat is blot en lütte Utwaal. Dat is temlich kloor, dat Isoglossen so as ''up/op'' keen Ünnerscheed twischen Sassisch un Frankisch wiest. Ok bi de Sassen gifft dat ''up'' un ''op''. Aver dat disse Isoglossen all an disse ene Steed över de Lännergrenz röverloopt, dat wiest doch, dat de Spraakgrenz nich willekörig is. Twischen Franken un Sassen gifft dat en Dialectcontinuum. Wenn een in en Dialectcontinuum en Spraakgrenz finnen will, denn mutt een kieken, woneem besünners veel Isoglossen tohoopfallt: Isoglossenbundels. Twischen de Achterhook un de Liemers liggt so en Isoglossenbundel. Liemers hett veel mit Nedersakisch övereen, aver noch veel meer mit Zuud-Gelders/Kleverlands. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|><]] 21:39, 18 aug 2008 (CEST) :Ik hebbe 't now êem mit de liendepost evraogd an 't Staring Instituut, dé onderzukers van de taal van Achterhook en Liemers. Want a'k goed leze en kieke op blz. 256-7 van 't Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde, liekt 't derop det ze verskil maakt maank de Olde Iesselstreek (een oavergaankszone, daoras de noordoosteleke Liemers bi'j heurt) en de Zuudwesteleke Liemers, daoras de invloed van 't Nedersaksisch uutespeuld zol wèden, al kump mi'j det wat vrömd veur. :Dus miensens een diel van de Liemerse dialecten - of de dialecten van de Olde Iesselstreek, aj wilt - zolden juust zo as 't West-Veluws/Bunsjoots en Urkers behaandeld mutten wörren: ze een steugien geven as iene d'r in wil skrieven. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:09, 18 aug 2008 (CEST) ::Ik citere êem 't miest bruukbare uut 't (körte) antwoord dat a'k kreeg van heer Schaars van 't Staring Instituut: '' 'hoo meer da'j naor 't zuden gaot, hoo groter de verschillen wordt met Nedersaksische dialecten en hoo groter de aovereenkomsten wordt met 't Nederfrankisch. Neet veur niks dat 't Amt für rheinische Landeskunde in Bonn de dialecten van de Zuudwestelijke Liemers rekkent tut 't Kleverlands dat weer 'n Nederfrankisch dialect is.' '' ::Det bevestigt de taalkundige opdieling die as hi'j mak tussen de Zuudwestelijke Liemers en de Olde Iesselstreek, die as aans veur 't grootste diel in de Achterhook ligt. Dus veur mien part kan volk uut det leste diel van de Liemers in heur dialect skrieven, 't kattegoriseren as Achterhooks, en as ze wilt de plaatse d'r bi'j zetten. Dan bint ok de lu bliede die viendt det heur plaatse bi'j de Achterhook (en heur taal bi'j 't Achterhooks) heurt. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:28, 19 aug 2008 (CEST) ===Peiling=== Natuurlieks dudden wie hier aals gewoon demokroatisch: ====Veur==== * [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:57, 16 aug 2008 (CEST) - Ik vin t aans wel dat wie, ien eerste run, t Liemers wel zain as Aachterhouks dialekt en dat der dus gain kategorie kommen hoft as <nowiki>[[Kategorie:Liemers artikel]], môr kin man dat mit {{dia|Escheven in 't Liemers}}</nowiki> oplözzen. * {{User:Servien/Haandtekening}} - ik bin 't wel mit Grönneger 1 ees da-w wel mutten weten waor 't ongeveer ophuilt, aanders he-w vorttemee oek 't dialek van Nijmegen derbie zitten. * [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:42, 18 aug 2008 (CEST) Leest de [http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedie:Praotkefee#Argumenten_veur_opnaome_van_.27t_Liemers Argumenten veur opnaome van 't Liemers] * [[Gebruker:Arch|Arch]] veur. Hold as grenze gewone den duutsen grenze an, dat liek mien duudelek en kloar. * [[Gebruker:Kweniston|Kweniston]] Veur. Noa et letste antwoord van et Staring instituut bun ik veur, moar dan wal onder de kattegerie achterhooks (mit {{dia| zoas Grönneger an gef. ====Tegen==== * --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|><]] 15:11, 18 aug 2008 (CEST) :Non as ik mien det geluudvuurbeeld op de spreknde kaarte heb an heurd, begin ik toch te twiefeln. Ik meandn eerst, umdet t zik zo Broabaants ankeek, det t neet bie t Neersassies heurdn, mear ik hebbe t eawn an heurt en t lik toch wal froai völle op t achterhooks (wat ik doaravn kenne). Blif de vroage: woer trekke vie de greanze... [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:17, 11 sep 2008 (CEST) Zoas ik al zei: Liemers is gewoon achterhooks, i-j heurt amper verskil. Doarnoast, Heini skref hier völle artikelen in onvervalst Liemers. ;-) [[Gebruker:Arch|Arch]] 00:36, 11 sep 2008 (CEST) :::De grìns in non zet. De grìns is dus t West Veluws, t Laimers, t Örkers, t Stellingwaarfs, t Westerkertaaiers en t Pompsters, t Oostfrais, t Drìnts, t Bentums, t Twìnts en t Aachterhouks. Dizzent, plus alles der binnenien, heurt op dizze wikipedia. t Westmuunsterlaands en t Eemslaands binnen toch net wat te Duuts en de grìns mit t Leegfrankisch liekt mie nou wel dudelk. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 01:45, 11 sep 2008 (CEST) ====Westmunsterlaans en Emslaans==== ...daor hebbe wi'j 't nog nooit oaver ehad (in de zin van 'heurt 't d'r bi'j of niet'). Heeroma spiegelen 't Westmunsterlaans an 't Achterhooks. 't Emslaans kun best nog aorig verskillen, want Drenthe lag aid mit de kont naor Duutslaand (veenmoeras d'r tussen). Oaver die Platduutse grèensdialecten viej haoste niks op internet, laot staon geluudsfragmenten, mar ik wille d'r nog wiedere studie naor doen. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 07:34, 11 sep 2008 (CEST) == Woordenboeken of taalgidsen? == Wat wu-w doon mit [[Grunnegs woordenbouk]], [[Drèents woordenboek]]... mu-w dat ummezetten naor [[Grunneger toalgids]], [[Drèentse taolgids]], of mu-w 't zo laoten? {{User:Servien/Haandtekening}} 22:48, 20 aug 2008 (CEST) :Ummezetten, bin ik al lange veur. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:52, 20 aug 2008 (CEST) ::...en wat vient de res devan? {{User:Servien/Haandtekening}} 18:09, 24 aug 2008 (CEST) :::Joa maakt dr mear nen sproakgids van. Mear dan mu'j det in t vervolg ook in gedachn hooldn a'j dr an vearder skriewt, dus verskeaidene "woardregisters", zo a'j det ook in n kop hebt, dus alns wat bevuurbeeld met auto's te maakn hef, keump dan oonder t köpken "auto's", en zo verdan. Is t ook gin idee um dr nen standaard indelige van te maakn? zodet t vuur alle dialektn t zelfde is? -Woolters http://i63.photobucket.com/albums/h160/woolters/ANWB-Twents.jpg Wat duch oeleu hiervan ;) Ik bin wel veur, môr dan wordt t wel [[Grunnegse toalgids]] (zai [[Grunnegs#Verschil_Grunneger_-_Grunnegse|hier]]. Dunkt mie dat de iendailen van t Grunnegs woordenbouk wel goud is om aan de holden veur aal toalgidsen: * '''Info veurôf''' of '''Körte infermasie''' (o.i.d.) mit n verwiezen noar t artikel van t betreffende dialekt * '''Oetsproak''' of '''Uutspraoke''' (o.i.d.; dit snappen joe nou vast wel) * '''Spèllen''' * '''Grammoatiek''' * '''Biezundere woorden of gevallen''' (eventuweel soamen te vougen mit grammoatiek) * '''Woorden noar kategorie''' (eventuweel ook n vaste iendailen veur môkboar) * '''Algemaine woorden''' * '''Zègswiezen en oetdrokkens''' * '''Waarkwoorden''' (eventuweel ook n vaste iendailen veur môkboar) * '''Geogroafisch''' (aine dij elke toalgids aigelks wel hebben mout veur de aigen ploatsen, gemaintes en streken) Man kin zulf kaizen of man overaal n apaart artikel van môkt zo as ik dat doan heb of dat man n hail laank artikel der van môkt. Om traauwens nog even deur te voaren op Woolters zien daip, wie zollen veur elke toalgids den zowat môken kinnen en dij mit n ploatjesverwiezen op veurpagina zetten kinnen: [[Ofbeelding:Taalgids_GOS.PNG|center|150px]] [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:40, 24 aug 2008 (CEST) Zomaor nen idee. Miskien kan nen weurdenbook (net zoas t mooien beuksen van Grunnen) nen uutkomst betekkenen, moar dan nen Nedersaksisch weurdebook, woarin alle sproaken bi-j mekaar künt, zoas veurbeeld. (veur et gemak met 4 sproaken, dat künt er meer wean) Ik wet wal dat doar ne teggenstaand besteet teggen et Nederlaands veurop, moar vanuut de tookomst ezeen, veur kommende generaosies, dee miskien oaver 10 joar neet zoveul weurden kent as de olde(re) leu vandage. In de vertoalingen künt ook deurverwiezingen emaakt wödden. Met dit (wal bewarkeleken) systeem kan iedereen zien eigen streektoal toovoegen, zunder dat deurverwiezingen emaakt wödden in et Nederlaands. Zo ku-j rap zeen hoo in andere streken zoaken eneumd wödden. :-) {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Nederlands woord ! width="30%" |Achterhooks woord ! width="30%" |Drents woord. ! width="30%" |Grunnegs woord ! width="50%" |Twents woord |- |Kippen |tuut, huunder |Kiep, tuut |[[Hounder]] |kippe, henne |- |Paasvuur |Poasvuur(bult) |Poas(ke)bult | |[[Boake]] |- | | | |- | | | | | |} [[Gebruker:Arch|Arch]] 20:13, 24 aug 2008 (CEST) == Prakkezaosie: Nederlaanse artikelname altied as deurverwiezing anmaken == Aw now ies standaard nao 't schrieven van een artikel de Nederlaanse vertaling van de titel (as d'r iene is) anmeuken as deurverwiezing naor 't artikel, zoj hier in 't vervolg ok kunnen zuken op de Nederlaanse name, of d'r niet al een artikel oaver een bepaold onderwarp bestiet in een aander dialect as 't oende. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:58, 24 aug 2008 (CEST) :Veur plaosnamen vie-k 't een mooi plan mar veur bieveurbeeld een [[schuddeldouk|schötteldoek]] vie-k 't weer gien goed plan, dan krie-j ech 't idee asof 't Nedersaksisch een Nederlaans dialek is of zo. {{User:Servien/Haandtekening}} 18:11, 24 aug 2008 (CEST) ::Now joa, laot 't dan een algemiene oproep wèden um acht te geven bi'j 't skrieven van een stokkien: bestiet 't niet al? (eêm op 'e Nederlaanse editie kieken as d'r een interwiki bestiet), en eêm deurverwiezings anmaken veur de alternatieve namen of skriefwiezen die aj kent veur oen onderwarp. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:46, 26 aug 2008 (CEST) == Grönnegs == Ik bin der traauwens ook veur dat wie vanôf nou gewoon [[Grönnegs]] bruken goan ien stee van [[Grunnegs]]. De beslissen is dou môkt omdat n veurkeursregel van Siemon Reker is om gain aksìnten te broeken, môr dat doun wie toch al, behaalve bie t woord Grunnegs. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:16, 24 aug 2008 (CEST) Ik zol doar an probieren te denken dat ik et weurd Grönnegs skrieve. Kan ik in Artikelen dat ok "Grönnen" skrieven?? [[Gebruker:Arch|Arch]] 13:02, 26 aug 2008 (CEST) :Is der ne offisjele schriefwieze dan? Persoonlek vin ik Grunnegs beter passen bi'j Grunnen, zoas de previnsie/stad eneumd is. Of bunt dizze ok verkeerd eschrieven? [[Gebruker:Kweniston|Kweniston]] 16:50, 26 aug 2008 (CEST) ==Skriefwieze veur laanden met ië op et ende== Bieveurbeeld Australië, op de plattduutsen skrieft ze Australien moar dat vind ik wier te Duuts klinken. Noo dacht ik dat et veur Nedersakisch miskkien et beste Australi'je of Australie'je kan wean, net as in et weurd Boerderi'je. Of mötten wi'j den Hollandsen wieze anholden?? Bun beni-jd wat owleu vind. [[Gebruker:Arch|Arch]] 13:00, 26 aug 2008 (CEST) :Zo zeeg ik 't altied: [[Media:Oostralië.ogg]]. Boerder''ieje'' klink toch weer aanders. {{User:Servien/Haandtekening}} 14:31, 26 aug 2008 (CEST) ::Ien t Grunnegs zollen wie sèggen ''Oustroalje''. Dit schrief ik ook wel ais zo, bieveurbeeld ien [[Itoalje]]. Veur de aander dialekten bin ik veur om de schriefwieze -i'je aan te holden. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:11, 26 aug 2008 (CEST) :::Doar kan ik mie wal in vindn. [[Gebruker:Kweniston|Kweniston]] 16:48, 26 aug 2008 (CEST) ::::Ik veende den komma doar neet mooi. Kö'w neet gewoon -ieje skriewn? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 17:43, 26 aug 2008 (CEST) :Dat zol den de Twìntse schriefwieze wezen. [[Gebruker:Grönneger_1|Grönneger_1]] ::Bie ons zol 't oek -ieje ween, mar dat klink toch heel aanders as -ië, vergeliek mar es mit boerder''ieje''. {{User:Servien/Haandtekening}} 18:05, 26 aug 2008 (CEST) :::Det keump duurdet r in ''Boerderieje'' n klemtoon op keump. Den hoogn komma heult toch in det ie wat vort loatt. Wat loat ie dan vort? Juustem, ne -e-. dus woerumme zolle vie ne neet skriewn? Ik bin vuur zo min meugelik hoge kommaas, vuur t makkelike leazn. Aander vuurstel: vie skriewt ''-eje'', dus ''Belgeje'' en ''Australeje''. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 18:36, 26 aug 2008 (CEST) ::::Ja, daor ha-k neet an edoch. De uutsprake van -i'je is wè weer aanders as -ieje. -i'je In Australi'je spreek je uut as /australì·je/ en ië of ieje as /australieje/. In de IJsselakkedemiespelling schrieven ze ''ië'' veur umda-j 't veerder toch 'tzelfde uutspreken as in 't Nederlaans. {{User:Servien/Haandtekening}} 21:46, 26 aug 2008 (CEST) :::Ik spreke de onbeklemtoonde tweiklaank op 't end gewoon uut zoas in 't Nederlaans, dus skrieve ok gewoon ''-ië''. De klaank ''i'j'' is de ''i'' van ''is'', skarp of-esnene deur de mitklinker ''j''. Det heur ie beveurbield in ''skrieveri'je'', daoras d'r de klemtoon op valt en d'r nog een schwa op volgt. Bi'j ''Australië'' hebbe wi'j 't oaver de leste, onbeklemtoonde klaank en die hef veur mi'j niks mit ''i'j'' te maken. Goedgaon, [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:01, 26 aug 2008 (CEST) As ik alle veurstellen bekiek bunt de meningen (begriepelek) starkt verdeeld en vroag mien af: kan doar wal nen oaverenkomst uut kommen? Veurstel: Alle artikels mit landsnamen beneumen noar nederlandsen skriefwieze, en op t blad zelf den skriefwieze zoas et pas in ow eigen skriefwiezen. *Zo zol 't ook makkelek wean um deurverwiezingen te maken, as ik bieveurbeeld in nen artikel oaver 'vleegtuug kaping' skrieve, en doarin Liebi'je neum (en doarin nen deurverwiezing wil maken) dan zol ik Libië|Liebi'je künnen skrieven, in den link neet rood blef as bieveurbeeld nen ander al 't artikel skreaven zol hebben under de skriefwieze Libieje. *ku'j altied den algemenen skriefwieze gebruuken zunder uut te mötten ploezen op welke wieze et skreaven is, ok hendig veur ni-jkommers, dee zult dan neet artikels dubbel skrieven. *veurkommen wi'j rode links in artikels. (As iederene standaart de landen op nederlandsen skriefwieze beneumd. *Dan he'j artikels skreaven in ene dialekt, dat steet völ better. Bieveurbeeld: [[Australië|australieje]] [[Australië|australie'je]] [[Australië|australje]] [[Australië|austroalieje]] [[Australië|Oustroalje]] enzowieter... Zo ku'j veurkommen dat d'r 8 of meer deurverwiezingen emaakt wödden, veur ene artikel. Op dizzen wieze ku'j ok mit namen warken. Bieveurbeeld ene Geert Broekhuizen, ku'j dan ok Geert Broekhuizen|Gait Brookhuuzen neumen. Bun beni-jd wat owleu vind. [[Gebruker:Arch|Arch]] 12:52, 27 aug 2008 (CEST) :Je kunnen meensen 't beste neumen zoas ze geboren bin. ''Aartje den Kievit'' uut Alphen an de Rien neumen wie neet ''Aortjen de Kiefte'' of zokswat. As e zelf uut de regio kump en zo oek eneumd wonnen bieveurbeeld ''Gerrit-Jan Fazant'' dan ma-j 'm bes wè ''Gait-Jan Fezante'' neumen. {{User:Servien/Haandtekening}} 13:07, 27 aug 2008 (CEST) Woar t mien heufdzoakelek um geet hoo wi'j no wieter goat mit ploatsname. goat wi'j net als bi-j Oelebred allemoale deurverwiezings maken: (wiezig) (gesch) . . N Ulebord‎; 22:10 . . (+21) . . Ni'jluuseger (Overleeg | Biedragen) (deurverwiezing naor Oelebred) (wiezig) (gesch) . . N Oelebord‎; 22:10 . . (+21) . . Ni'jluuseger (Overleeg | Biedragen) (deurverwiezing naor Oelebred) (wiezig) (gesch) . . N Oelgevel‎; 22:09 . . (+21) . . Ni'jluuseger (Overleeg | Biedragen) (deurverwiezing naor Oelebred) (wiezig) (gesch) . . N Oelebröd‎; 22:06 . . (+21) . . Ni'jluuseger (Overleeg | Biedragen) (deurverwiezing naor Oelebred) (wiezig) (gesch) . . N Oelbret‎; 22:06 . . (+21) . . Ni'jluuseger (Overleeg | Biedragen) (deurverwiezing naor Oelebred) (wiezig) (gesch) . . N Oelbred‎; 22:06 . . (+21) . . Ni'jluuseger (Overleeg | Biedragen) (deurverwiezing naor Oelebred) (wiezig) (gesch) . . N Oelnbret‎; 22:05 . . (+21) . . Ni'jluuseger (Overleeg | Biedragen) (deurverwiezing naor Oelebred) (wiezig) (gesch) . . N Oelebret‎; 22:03 . . (+21) . . Ni'jluuseger (Overleeg | Biedragen) (Deurverwiezings veur skriefwiezes Of goat wi-j Australië, Libië, België, Algerije, enz. ebruuken, en dan ín et artikel zelf op eigen wieze skrieven? Mit (gebruuks)veurwarpen, namen enzowieter kan ik mien wat bi-j veurstellen, moar in et geval van landen is mien veurstel toch bruukboar? [[Gebruker:Arch|Arch]] 13:27, 27 aug 2008 (CEST) ::Zo as met de laandn bin ik t met Arch eens. Met de naamns van leu hef t r met te maakn of ze in Neersassies gebeed wont of neet, mear det geet in de meeste gevaln ook neet op, umdet dee ummezetting noar (nep)neersassiese naamn normaal gesprökn gewoon neet gebuurt. (in ieder geval hier in Tweante neet; eenn den at Thijs Nieuwenhuis heet, neume vie nooit ''Ties Niejnhoes''). Ie munn ook rekn det de meeste leu bie oons oet de buurte in ne kleaine wearld leawt. Dee hebt in t dageliks leawn, behalve mangs met duutslaand, niks met t boetnlaand te maakn. As t dan toch zo wied keump det ze wal oawer de greanze goat kiekn, goat ze vanzelf oawer op t Hollaands. Dus skriewt mear gewoon ''België''. Mear van de aandere kaante: as vie op dit peunt mekoar de haande köant doon oawer wodöanig at vie ''-ië'' weelt skriewn, loate vie te mear zeen det vie onofhaankelik beent van t Hollaands, en det steet mie ook wal wier an. Zoere keuze. ::Met de vuurwoarpn veend ik det vie t op disse maneere mooi doot. As iederene non bie nieje artikels oawer vuurwoarpn deurverwiezings maakt in de eegne lokale variaant van t woord PLUS t "Nedersaksisch'-köpken oonder elk artikel, krieg iej direkt n mooi oawerzicht. Wat ducht oeleu doar van? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 23:26, 27 aug 2008 (CEST) Nen Nedersaksisch köpken under elk artikel, joa doar doo ik an met, veurtoan zol ik et doar altied bi-jzetten. :-) [[Gebruker:Arch|Arch]] 01:05, 28 aug 2008 (CEST) :Ik gao artikels gien Nederlaanse namen geven um dan binnen 't artikel een aander woord/aandere vörm te gebruken. Dit is de Nedersaksische Wikipedie en daor zit ik niet te wachten op Nederlaanse artikelnamen. Daorveur hebbe wi'j al een riege tips: zuuk as ter op .nl een interwiki bestiet, of maak bi'j 't skrieven van een ni'j artikel 't Nederlaanse woord as deurverwiezing an. (Dan kan een aander zuken op det woord, in stee van alle dialectvariaanten of te mutten lopen.) :Wat artikels oaver laanden angiet: die skrieve wi'j niet dagelijks, daor kuj röstig kieken as ter al een interwiki bestiet. En de uutgaank -''i'je'' veur beveurbield Libië liekt mi'j gien goed Nedersaksisch; 't Oaveriesselse ''i'j'' (''wi'j, hi'j, zi'j'') is 't Achterhookse ''i-j'', zie boaven. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 09:53, 3 sep 2008 (CEST) ==Tell us about your Wikipedia== Please [http://meta.wikimedia.org/wiki/Tell_us_about_your_Wikipedia Tell us about your Wikipedia] language edition, answering some questions, and learn about others.--[[Gebruker:Ziko|Ziko]] 19:56, 28 aug 2008 (CEST) ==Reklame== Ik bun zo vri'j ewes um wat leu op de Nederlaanse wikipedia (met NDS-2) an te schrieven en te vroagen of ze interesse hebt um te kommen met helpen op dizze wikipedie. Ik bun et met Arch ens, da'w van de Nedersassiesen wiki toch wal den grootsten en besten van de streeksproake mot maken, umda'w met de meesten bunt (in theorie). Ik wet neet wat d'r an reklame maakt wod op wikipedia, maor ik duch mie: dit kan gin kwoad. [[Gebruker:Kweniston|Kweniston]] 11:44, 29 aug 2008 (CEST) Joa, doar mo-j de leu zeuken ik hope dat doar nog veul ni-je gebruukers bi-j goat komen, ik ken wal wat leu dee met könt doon, moar weer neet umme könt goan met wiki, of nog arger dan ik et sassies skrieven. :-) [[Gebruker:Arch|Arch]] 10:20, 3 sep 2008 (CEST) ==Taalgidsen== Welke van de dreje titels wu-w gebruken? {{User:Servien/Haandtekening}} 14:24, 3 sep 2008 (CEST) *<code>Wikipedie:Leegsaksische toalgidsen</code> *<code>Leegsaksische toalgidsen</code> *<code>Leegsaksische toalgidsen van Wikipedie</code> *''wat aanders...'' :De eerste [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:53, 3 sep 2008 (CEST) ::Wat vient de res, veurda-k alles over gao zetten? {{User:Servien/Haandtekening}} 19:45, 7 sep 2008 (CEST) Den eersten. [[Gebruker:Arch|Arch]] 23:31, 9 sep 2008 (CEST) De eerste. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 10:36, 10 sep 2008 (CEST) ::Ik doo n betjen steggeln tusken joa en nee. Vie hebt hier ne ''Neersassise'' Wikipedia. Dus leu köant op n biester komn as vie dr nen aandern naamn an geewt. Van de aandere kaante, de grönnigers weett wal wat vie bedoolt, en t slot mooi an bie t Engels: '''low''' ''saxon''. Mear de Engelsn zöant hier neet zo gaaw op kiekn (of t toch neet begriepn) en in de rest van neerlaand keump juust t begrip ''Nedersaksich'' n betjen van de groond. Mutte vie dan met ''leegsaksisch'' komn? Duur de maande nömn wördt t in oons sproakngebeed ''Neersassies/nedersaksisch'' eneumd. Könne vie t doarumme neet better "Neersassiese/Nedersaksische Toal-/Sproakngids" neumn? En dan verwieziges maakn van de aandere variaantn? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 23:42, 10 sep 2008 (CEST) == Wikipedie:WikiProject Check Wikipedia == Hallo, ich spreche keine niedersächsisch, aber ich möchte hier in der niedersächsisch Wikipedia gerne das [[Wikipedie:WikiProject Check Wikipedia]] aufbauen und bekannt machen. Ich weiß leider nicht, welche Formalien man für so ein Projekt beachten muss. (In der niederländischen Wikipedia muss man es irgendwo vorstellen!) Vielleicht kann das ja hier jemand bekannt machen (z.B. Wikipedia Kurier). Freue mich über jede Hilfe. Viele Grüße aus Dresden. -- [[Gebruker:Stefan Kühn|sk]] 14:56, 7 sep 2008 (CEST) :Hier liest es schon jeder und es ist schon benutzt worden (vielen Dank!). Ich weiß nicht, auf welche Art und Weise man noch hilfen könnte? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:55, 10 sep 2008 (CEST) == Prissenteert oen knappe prakkezaotie ies veur een live-pebliek! == De inschrieving veur een prissentaotie of workshop op de Wikimedia Conferentie Nederlaand 2008 sluut oaver vief dagen... Heb ie nog een broesend idee daj de aandere conferentiebezukers beslist niet ontholden wilt? Een ni'j ''bottien'' uuteprakkezeerd daoraj van viendt det iederiene weten mut hoe of 't warkt? De ideaole menier evunden um mit oen studiegeneuten of leerlingen in de maande te warken via een eigen wiki? Hej een wiki-preject daorvan ie mient det 't de wereld een trèetien verdan helpt? <br /> Holdt 't niet stille, mar dielt oen kennis en schrief oe in op [http://www.wikimediaconferentie.nl/programma/ de webstee!] <br /> Groetjes, [[Gebruiker:Ciell|Ciell]] 10 sep 2008 13:02 (CEST) == Leegsaksische moppen en Ostfriesenwitze == Moi, Nou wie toch mooi bezeg binnen mit t goadern van Leegsaksische kultuur, zellen wie ook n Leegsaksische moppendatabank môken? Doarien kinnen den moppen ien t Leegsaksisch of over t Leegsaksische toalgebied (bv. Ostfriesenwitz ien t Duuts) te stoan kommen. Gain vertoalens van Nederlaandse moppen. Bieveurbeeld: * ''In Drìnte hebben joe wel n hail vrumd toaltje. Wie sèggen "mien pa", joe sèggen "mien va". Wie sèggen "mien pagina", joe sèggen "mien ..." * ''Was macht einen Ostfriese wenn er kein Elektricität hat?'' ** ''Er geht zum Deich und holt einen Kilo Watt'' * ''Was haben die Ostfriesen gelehrnt vom Französischem Revolution?'' ** ''Liber[[Oostfraislaand#Kultuur|té]]'' [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:23, 11 sep 2008 (CEST) Twee doeven in nen gotte, loat d'r ene ne skeet, zegt den anderen: Roekoe! [[Gebruker:Arch|Arch]] 00:28, 12 sep 2008 (CEST) *Twee boerinn, Jannöakn en Merietje, doot knoln trekn op t laand. Ineene pleart Jannöakn van t krachtig trekn steail achteroawer. Noa at hee wier in de beene is kömn, heult hee ne machtige knolle in de heugte. "Och, goettegoet," zegt Jannöakn, "den lik ja krek op den van mien Garrad!" - "Oeh kearl," zegt Merietje, "zonnen dikn?" - "Nee, mear wal zonnen smearigen!" *Nen ooldn boer geet met peard en waage oawer t oolde laand um te ploogn. Op zeker oognblik zut hee wat gleenstern. Knieperig at hee is, keump hee van zinne koare of, stiefelt noar t glemmige deenk hen, krig t op, en meant at hee wat deurs te pakn hef. Hee kik in t speegelke (want det is t) en skreewt: "Gedooksemie! n Portret van mien vaa! Wodöanig zol det non hier terechte wean ekömn! Det geet in n binntuk!" 's Naches, at hee in berre lig, bekik hee zin portret verskeaidene moaln bie t lecht van ne kearze. De vrouwe mag t vanzelf neet weetn, want den wil zulks neet in thoes hebn, en zol t op de stean verkoopn. Um t oet t zicht te hooldn, stekt hee t deenk oonder t berre, en zodöanig kan hee dr zo vake noar kiekn at um oet keump. Noa ne wekke is t noar de boerinne zinnen smaakn wal tied um t berre te verskoonn. Hee an t fosken met det berrespul. Hee kik, wat ligt doar dan vuur glemmigs oonder t berre? Hee bekik t speegelke en skrikt zich dom! <br /> Noa nen dag hart woarkn keump n boer wier bie de kökne. Doar zit zien vröwken an n toafel te göln. "Wat he'j dan?" vrög n boer. "Ach," jammert t meanske, "non bi'w zowat 27 joar trouwd, en dan vret ie mie oonder n droad hen." t Vrouwmeanske nemt t speegelke, pleart t op n toafel en röp: "en nog wal met zonnen lelliken!" [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 01:16, 12 sep 2008 (CEST) :Meister: "Wat betekent kritisch?" :Leerling: "Det bint van die dingen daoraj mit op 't börd schrieft." [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 07:39, 12 sep 2008 (CEST) :''Verteld deur mien grofva:'' :Boer 1: "A'k op de bulte achter op 't laand stao, kan ik merakel wied kieken." :Boer 2 (verrast): "Hoe wied dan, wal töt de karke?" :Boer 1: "Och man, veule wieder." :Boer 2 (verbaosd): "Töt Dalsen?" :Boer 1: "Man o man, veule wieder." :Boer 2 (verbiesterd): "Töt Duutslaand dan?" :Boer 1: "Veule wieder. A'k 's nachts op de bulte stao, zie ik de maone." [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 08:10, 12 sep 2008 (CEST) Drij Engelse noamen: John Adam Steve... [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:34, 12 sep 2008 (CEST) :Dut mi-j denken an den anderen Engelsen kearl: Steven Paul [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] :Meister: "Je weet wel wat 'white beans' betekent, hè?" :Leerling: "Joawah: seks op zien Grunnegs." :'t Is een wiendstille nacht en op 't cruiseskip staot een Engelsman mit een Grunneger an dek oaver de kalme zee uut te kieken, daoras de maone in glömt. :Verzucht de Engelsman: "Quiet night..." :De Grunneger is êem stille, laot d'r dan op volgen: "Kwait ook nait." En dizze twei van 't internet: :Een man komt bij de dokter en zegt: "Dokter, nen krokodil hef mie betten." :Zegt de dokter: "Joa, dat doot ze." :''(Herman Finkers)'' :Komt westerling bij boer en vraagt aan de boer op zijn beste Twents: "Hoe geet mit het peerd?" :"Peerd geet nie, peerd löp." :"Oh," zegt de westerling, "Hoe löp het peerd dan?" :Zegt de boer: "Geet wah." [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 12:16, 12 sep 2008 (CEST) Veul grappies bint einlijk Nederlaanstalige grappies oaver - bename - de Grunnegers en de Twenten. Typisch mit een woordspöllegien op 't Nedersaksisch. Iederiene kent wal: :-Vraoge: Wekke plaatse in Nederlaand hef de mieste klinkers in de name? :-Antwoord: Almelooooooooooooooooooooooooo. Nog een koppeltien van 't internet: :Vraoge: Wat is 't langste alfabet van de wereld? :Antwoord: 't Grunnegse: A mien jong, B mien jong, C mien jong, ezw. :Kump ter een Grunneger bi'j de V&D: "Ik zuuk een koffer." :De verkoopster: "Samsonite, meneer?" :De Grunneger röp naor zien vrouwe: "Ze hebben ze nait!" :Vraoge: Wat is 't schierste plekkien van Grunning? :Antwoord: De bus hen Frieslaand. :''(Ok aansumme verteld.)'' [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:05, 12 sep 2008 (CEST) Och jao, en dizzend: :Vraoge: Hoe is 't keuperdraod uutevunnen? :Antwoord: Twei Grunnegers harren drokte um een cent." [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:09, 12 sep 2008 (CEST) :Vraoge: Hoo is Eb en Vlood onstoan? :Antwoord: Toon doezenden joaren trög den eersten Fries zien kop oaver den diek stak, sckrok de zee doar zó unmundig van, dat zi-j iedere dag kump kieken of dee Friezen wier vort bunt. [[Gebruker:Arch|Arch]] 13:44, 12 sep 2008 (CEST) Nen Grönninger kump ten ende raod bi-j de kommisoaris der könningin van Friesland, want, geleuf et, of geleuf et neet, den Grönninger wol ok nen FRIES wodden! "Dat geet neet zegt den kommisoaris, want Grünningers bunt völs te wies um Fries te wodden. Moar, den Grünninger blef deurnöhlen en uutendelek zegt den kommisoaris dat doar éne meugelekheid besteet, moar doarveur möt den Grünninger wál nen operasie bi-j den Chirurg ondergoan, en dan zol den Chirurg nen betjen harsens vort hoalen, zodat den Grönninger mit zien verstaand geliek is an de Friezen. Den Grünninger geet oaverstag, want boh joa, d'n kearl wol neets leever dan nen egten Fries wodden! Noa de operoasie kump den Grünninger uutendelek in et sekenhoes wier bi-j, en doarnoast steet den Chirurg mit nen gans zoer gezicht alsof den kearl et neet liek op 'n droad hef, zegge: "'t spiet mien, moar den operasie is neet gesloagd" Den Grünninger kik kötterig en zegt: "Macht nicht aus..." [[Gebruker:Arch|Arch]] 14:02, 12 sep 2008 (CEST) As ik dit zo bekiek, liekt mie t n ''joa''. Ik zel ze overzetten noar [[Nedersaksische moppentrommel]]. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:48, 12 sep 2008 (CEST) Bun beni-jd welke moppen nog goat komm'n :-) O joah, veur ik et verget, doar bunt ok goeje Friezen! (antivries) [[Gebruker:Arch|Arch]] 15:00, 12 sep 2008 (CEST) == Bekeken pagina's per dag/maond == Volgens mien was 't Woolters dee vreug of zoks kon... ik was effen an 't koekeloeren op de Saoterfriese Wikipedie en to za-k dat zoks al bestung! Kiek mar es op [http://wikistics.falsikon.de/latest/wikipedia/nds-nl/] {{User:Servien/Haandtekening}} 15:54, 13 sep 2008 (CEST) Jow! Nedersaksisch woordenboek is nen topper! :-))) [[Gebruker:Arch|Arch]] 16:16, 13 sep 2008 (CEST) == Request Bot Flag for [[User:Ptbotgourou|Ptbotgourou]] == Hi, I'd like to request a bot flag for [[User:Ptbotgourou|Ptbotgourou]]: *'''Operator:''' [[:fr:Utilisateur:Gdgourou]] *'''Automatic or Manually Assisted''': autonomous and mostly continuous *'''Programming Language(s)''': Pywikipedia *'''Function Summary''': Interwiki, *'''Already has a bot flag on''': '' [http://toolserver.org/~vvv/sulutil.php?user=Ptbotgourou Flag list] Regards --[[Gebruker:Gdgourou|Gdgourou]] 19:57, 26 sep 2008 (CEST) :Edaon (done) {{User:Servien/Haandtekening}} 22:06, 26 sep 2008 (CEST) == Artikelstaand == Umdet t al wier mooi op n eande van de moand löp, meandn ik det t wal mooi zol wean as dr wier nen artikelstaand zol komn. Dus. Hier he'j um: #[[Achterhooks]]: 666 artikels (veurige maond: 501) + 165 #[[West-Veluws]]: 486 artikels (veurige maond: 476) + 12 #[[Grunnegs]]: 389 artikels (veurige maond: 365) + 24 #[[Stellingwarfs]]: 365 artikels (veurige maond: 358) + 7 #[[Drèents]]: 253 artikels (veurige maond: 234) + 19 #[[Tweants]]: 209 artikels (veurige maond: 189) + 20 #[[Oost-Veluws]]: 133 artikels (veurige maond: 130) + 3 #[[Sallaans]]: 91 artikels (veurige maond: 89) + 2 #[[Urkers]]: 8 artikels (veurig antal: 8) ''gelieke ebleven'' *[[Graafschopper Platt]]: 2 artikels *[[Oostfrais Leegsaksisch]]: 5 artikels --Woolters ::Bedank veur de tussenstaand! Ik bin bange dat 't Achterhoeks neet zoveule veerder zal greuien, mar ja we zien 't wè weer. {{User:Servien/Haandtekening}} 20:24, 28 sep 2008 (CEST) == Invleud van de wiki == Ik marke da-k in mien Nederlaans de leste tied vaker (per ongelok) ''deur'' (i.p.v. door) en ''veur'' (i.p.v. voor) zeeg, of bieveurbeeld inene een plat woord der deurhinne gooi. Dat dun-k eertieds nooit, mar dat kump meschien oek umda-k op 't wark oek vake plat praot (daor he-j oek veul volk uut Nunspeet zitten). Hef der ene dit oek bie zien eigen emark? {{User:Servien/Haandtekening}} 20:20, 28 sep 2008 (CEST) :Absoluut. Mear det is volgens mie in Tweante toch al stoarker as op de Veluwe. Vieleu leart hollaands van oonze ooldn, en dee hebt t nooit good eleard, woerduur at ze dr vake Tweantismes duurhen gooit. Ik groote aait in Utrecht, woer at ik studere, nog met ''Moi'', en bie ofskeed zeg ik aait ''joe'', ''tjoo'' of ''aju''. Ik wusse tot vuur 3 joar terugge neet det ''knötterig'' gin standaard Neerlaands was, mear det det "kreukelig" mos wean. ''De deur is los'' ipv ''de deur staat open''. Wieters komt skeeldwöarde zoonder de'k t moarke wier noar boawn: ''koezn'', en vernear neumdn ik n book nen ''dikn smearlap'', woerat iederene hart um lachn mos. Wieters nog woarkwöarde dee at in t Tweants völle kluriger beent as in t hollaands: ''bökkern'' en ''batern'' en ''plearn''. En van dee standaard zinsnees dee at in bepoalde situasies van passe komt: ''vake bi'j te bange'', ''loat goan'', ''anmaakn''. Kenmoarknde saamntrekkings: a'j (als je), wo'j (wil je), he'w (hebben we), etc.<br> :Ik hebbe t ook völle in t skriewn. As ik Hollaands wil skriewn (tikn) doo ik standaard dinge as bv. ''as'' vuur ''als''. Det geet automaties-automatisch. <br> Dus, al in al niks um oew vuur te skaamn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:20, 29 sep 2008 (CEST) ::Mien Nederlaans hef altied wal wat regionaole ienvloeden ehad, mar niet gloepens veule. Van de uutspraoke zeden partie det ze gien accent heurden, en aandern det ze wal een licht oostelijk accent heurden. Interferentie he'k gien last van, mar partie Nds woorden gebruuk ik geern in 't Nederlaans, zoas ''motten'' veur ''knoeien''. ::Wieder, a'k Nedersaksisch idioom in mien Nederlaans gebruke, begriept de mèensen 't niet, dus ''Waar kom je weg'' muj vertalen mit ''Waar kom je vandaan?'' ::Mien accent he'k expres regionaoler emeuken; ik blieve geerne op gezonde ofstaand van 't Hilversummer poldernederlaans. ::En jao, aj in Spanje woont, an de nds-wiki mitschrieft en wieder niet veule Nederlaans praot, hef det zien uutwarking op oen Nederlaans, mar niet zo stark.[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 10:30, 29 sep 2008 (CEST) :::Grappeg, ik maark presies t tegenoverstèlde. Mien Hollaands is juust Hollaandser worden en mien Grunnegs meer Grunnegser. Juust omdat ik mie nou meer in t Grunnegs verdaipt heb, wait ik beter verschil te hebben tuzzen baaide toalen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:29, 29 sep 2008 (CEST) ::::Jao, ie vunden jao dej accentloos, neutraol Nederlaans praoten mut op mementen dej gien streektaal praot - ik hoape a'k oe niet verkeerd weergeve - intied det ik juust ruumte hebbe meuken veur de regionaole kleur. Det mien Vlaomse collega's begriept det niet alles boaven België ''Hollaans'' is (of wil wèden...). [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 20:39, 29 sep 2008 (CEST) ::::Wat det angiet is nog wal wat missiewark neudig... aj de hiele tied ''holandés; de Holanda'' enuumd wörren... ''Países Bajos'' en ''neerlandés'' staot wal in 't Spaanse woordenboek, mar die termen begrip gieniene. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 20:41, 29 sep 2008 (CEST) t Is nait zo zeer t Hollaands weden willen of verlogern van dien ôfkomst, môr meer t verschil môken tuzzen baaident. As wie ien t normoale doagelks leven sèggen: "Ik hael mie even n puutje om der om toe te doen", den is nait biezunder meer as aine sègt: "Ik hoal mie even n puutje om der om tou te doun". Wel as man normoal sègt "Ik haal even een zakje om er omheen te doen". Den is t verschil veul groter en môkt dat t biezunderder en wieder van t Nederlaands ôf. Den ien t begun, dou ik nog nait veul wait had van de aigelkse verschillen tuzzen Nederlaands en Grunnegs, wazzen der n hail ìnde dingen woarvan ik docht dat t gewoon Nederlaands was, ien tieds dat t puur Leegsaksische kenmaarken binnen. Ozze toal(en) staait/stoan wied van t Nederlaands ôf en dat maggen wie van mien paart ook wel zain lôten. n Dosìnt van middelboare schoul van Nederlaands het oeit sègd dat er verwachtte dat t Grunnegs Nederlaands ien toukomst t ainege Grunnegs is dat overblieven zel. Deur mit aksìnten te proaten en de toal te mikseln mit t Nederlaands wordt dit juust aanpitjed. Deur goud t verschil dudelk te môken, waiten mìnzen dat der twij toalen binnen en dat baaident ien leven blieven mouten. Dunkt mie dat ik ainege was dij t der doudestieds mit ais was, den de mìnsken dij dou bie mie ien klaas zaten, proaten dunkt mie nog aal zo haalfbakken as drij joar heer. Dat mout elk ook veur zokzulf waiten, môr ik vind nog aal dat as man mit n regionoal aksìnt proat en zien aaigen toal mit de standerdtoal mengt, dat er tougeft dat hai n dialekt proat. Dialekten binnen ôfhaankelk en staark verwaant aan n standerdtoal, zulfstaandege toalen nait. n Duutser dij noar Nederlaand komt gaait ook zo veul meugelk zien bèst doun om goud Nederlaands te proaten, woarnoast hai zien aaigen Duuts wel gewoon bewoard. Woarom zollen Nederlaanders dit zulf nait doun? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:19, 29 sep 2008 (CEST) :Dat wat de noam "Hollaand" aangaait vin ik wel kwoailieks. Bèlgen bieveurbeeld nuimen aal Nederlaands "Hollanders". Dou n studiegenoot van mie n moal noar Maastricht mos, vruig ik of er over Duutse autoboan gong. Hai antwoordde: "Nee, ik rij door Holland". As man ien Duutslaand komt en sèggen dat man oet "die Niederlande" komt, dan is de standerdreaksie: "ah, aus Holland". Op Deense wikipedia hait t artikel over Nederlaand [http://da.wikipedia.org/wiki/Holland Holland]... Om nog es wat veurbeelden te nuimen. Ik snap nait woarom zonnen pars pro toto (dail veur hail) zo ienbörgerd is en gain ain der op hogere schoal wat van sègd. Ien gevaal van Oosterriek is t net even weer aans, want dij het gain aander noam as Oosterriek. Hollaand wel, Hollaand het de noam Nederlaand(en). Messchain is t wat om aal wikipedia vèrzies bie laangs te goan om dit dudelk(er) aan te geven? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:29, 29 sep 2008 (CEST) ::Ik veende juust det nen neersassiesen kluur in oew Hollaands dee sproake verriekt, en zo machtig völle persoonliker maakt. Ik begriep oew peunt, Grönneger, want vanzelf wil ik as ik op skole bin zo good meugelik Engels köjern, en de oorn krult mie zowat noar binn a'k wier zon verskrikkelik hollaands akseant in t Engels heure. Mear van de aandere kaante löt zon akseant wal dreks wat heurn oawer oewn achtergroond, en oewe hooldige noar dee sproake as Neerlaands-sassies persoon. Ik zelf kan reelik good akseantloos köjern, mear t peunt is, um t mear in krang Eanters te zegn: Det wi'k neet! Ik bin zo naar fier op mien Tukkerskop (um mear es kreatief met taal te wean ;) ) det iederene det heurn zal. En as aandern mie neet verstoat (terwiel a'k good hollaands köjere), zeg ik öar in good Hollaands de wacht an; det ze zelf te weainig van öar eegn laand weett op gebeed van sproakvariasie, kultuur en geografie, en det t öar feailik gin zak interesseert. En meesttieds he'k dan nog wal geliek ook. ::Oh en t verdudelikn van dee termn lik mie n strak plan. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 23:31, 29 sep 2008 (CEST) :::Ik viene 't oek dat 't de taal persoonlijker maak, mar ik snap oek dat a-j de talen teveule deur mekaar gebruken dat 't dan liek asof da-j dummelig bin. Dat van dat Hollaand, daor he-k m'n oek wè es an eargerd. In 't butenlaand zegen ze altied ''Hollander'' (of ''Asslander'' as ze grappig wollen ween) waorop ik antwoorden: ''nee ik bin gien Hollaander mar een Flevo-Gelderlaander''. :::Bie mien op 't wark zegen ze oek altied de ''deur staat los'', a-w mit gasten praoten dan zegen wie oek wè es '''t raam moet los blijven'' of we zitten in het ''veurhuus''... bie ons steet achter oek een ketoortjen en dat neumen wie 't [[bakhuus]] (umdat 't vrogger een bakhuus was, wie neumen 't gien ''bakhuis''). Veerder he-w oek wè van dat ''westerse volk'' bie ons zitten en a-w plat praoten dan begriepen sommige luui daor niks van. Ik begroet klega's vake mit ''hoo'st mì-joe dan'' en bie sommige meensen mu-j 't vuuf keer herhaolen en dan begriepen ze 't nog neet... Soms he-w oek gesprekken in 't plat en barsen dan in 't lachen uut en dan reup zo'n ''westerling'', "praat normaal ik begrijp er niks van", dan gaon we daor nog effen op in (in 't plat vanzelf) ;-) {{User:Servien/Haandtekening}} 23:43, 29 sep 2008 (CEST) :Zowal Grönneger (Nederlaans van Nedersaksisch ofskeiden) as Woolters (oen identiteit laoten blieken) hef veur mien part wal een punt. Ik geleuve det 't ok mit oen pebliek te maken hef; ie past sowieso oen taalgebruuk (woordkeuze, accent ezw.) an op basis van mit wel aj praot. :Det de mieste butenlaanders ''Hollaand(s)'' zegt in stee van ''Nederlaand(s)'', is een historisch feit, mar is ok altied deur de Nederlaanders bevestigd (de toerismebranche: Holland - tulips - wooden shoes). En det det historisch zo is, kump ok deurdet wi'j in 't noorden en oosten weinig cultureel besef hebt. Teveul trots is niet goed, in de zin van mienen dej bèter as een aander bint, mar oen spraoke en cultuur vortsmieten zo azze wi'j edaon hebt, is 't aandere uterste. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:12, 30 sep 2008 (CEST) ::Aan anner kaant, t Duutse Leegsaksisch, veuraal t Westfeels, is ondergoan deurdat mìnsken der veur kozen om goud Hoogduuts te kinnen... [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 10:21, 3 okt 2008 (CEST) == Komplimenten == Moi leu, Ik kwam disse site van de waeke tegen,en ik wil oewleu effen de komplimenten gaeven. Machtig mooi um te laezen. Ut is de eerste kaere da'k iets in't plat probeer te skrieven, en dat völt nog neet met. Moar toch bun ik moar vast begonnen um wat dingen an te passen: http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Achterhoeks_woordenboek#Grammatica A-j ut er neet met eens bunt, of kunt verbettern, dan pas ut moar an. Ik wet neet of het hier gebroekelijk is um ow veur te stellen, dan kump dat nog wal ne kaere. Haenig an, en kreggel holn! [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:42, 3 okt 2008 (CEST) :Moi Droadneagel, :Mooi de'j dr beent. Komt dr bie. Ik hebbe eawn oewe wiezigingn bekekn, en ik zee det t in t Achterhooks krek zo geet met de naamnvaln as in t Tweants. Oew vuurganger beweardn bie hoge en lege det t aanders was, en skreef dus alns krang op, biev. ''den Tukkers'', terwiel at det ''De Tukkers'' mut wean. Vieleu wusn ook neet better en meandn at hee t good dee, det det wal zol klopn in t Achterhooks, mear det bleek dus toch neet zo te wean. Dan heb iej dus nog nen hoop te verbettern want oew vuurganger hef in n poar moand tied ongevear 300 (of mear) artikels eskreewn. Bedaankt vuur oewn biedreagn en ik hoppe de'j hier nog völle wille magnt beleawn. Welkom! :--Woolters ::Van mien kaante of oek hartelijk welkom bie de wiki, en ik mut zegen 't plat schrieven geet joe goed of veur de eerste keer! Ik wille neet zo vere gaon dat e 't fout hef, want lokaal bin m'n der toch een bulte taalverschillen, dus wee weet is 't wel zo in zien dialek, mar in elk geval blie da-j der bin! {{User:Servien/Haandtekening}} 21:30, 3 okt 2008 (CEST) :Ik denke da-j geliek hebt, Servien, a-j zegt da-j veurzichtig mot waen um iets echt fout te neumen. Moar um als sproake serieus enommen te worden deur boetenstoanders, is het belangriek um te zeuken noar overeenkomsten, dee te beschrieven, en ons doar ok an te hollen. Juust om te loaten zeen dat het 'echte' talen bunt, met 'echte' regels en grammatica. Dus in dit geval heb ik effen onderzocht wat ut meeste veurkump, in publiceerde verhalen en gedichten, en ok in Google. Het blik dat de vorm 'de Achterhookers' völle meer veurkump dan 'den Achterhookers'. Het letste heb ik moar ene kaere können vinden, en dat leek nog ne skrieffoute ok. Dus ik denke dat dat de vorm mot waen dee op de Achterhookse woordenbook mot stoan, umdat zich doar de meesten in könt vinden. ==Ander ding: sch- of sk-== :Ik marke dat ik meestieds sk- gebroeke veur de Nederlandse sch- : skrieven, skoap, skole en zo wieter. Moar a-j doar op zeukt, dan lik het erop dat de meeste Achterhookers sch skrieft. Dus veurda-k dat goa anpassen op de Achterhookse artikels, zo-k gaerne willen wetten, of dat allene veurkump in Twents-Graafschaps (ik bun geboorn en groot-ebrach tegen de Duutse grenze, tussen Wenters, Zwolle(bi-j Grolle, Gld),en Eibarge), of dat dat algemeen Achterhooks is. Dus Achterhookers, loat wetten wa-j doarvan vindt! [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:17, 4 okt 2008 (CEST) ::Ja ik wus neet zeker of t wal good was, mear oew vuurganger har nog wal lange tene, dus den köm direkt achter oet n haals toew as ik um dr noar vreug. ::Bie oons in Riesn is t zo det wat leu sk- zegnt, en wat leu sch-. Bie mie in thoes en de femilie wördt sk- ezeg. Ik deanke doarumme det iederene vuur zikzelf noa mut goan of hee sk- of sch- wil skriewn. t Lik mie ook neet zon groot verskil det t vuur n aander neet leesboar mear zol wean. Wieters veend ik t onmeundig mooi det iej dr zo sekuur an beent, want det is juust wat vie neudig hebt. --Woolters [[Speciaal:Biedragen/217.120.207.250|217.120.207.250]] 10:49, 4 okt 2008 (CEST) :::Van 't Achterhooks kenne ik de uutspraoke niet zo best, lichtkaans kan daor Kweniston nog wat oaver kwiet. Veur Noordwest-Oaveriessel/Zuudwest-Drenthe is 't zo, det de ''sk'' veul veurkump, mar minder stark mit dej hen 't oosten gaot. :::In de Kop van Oaveriessel, daoras ze Stellingwarfs praot, hej een dudelijke ''sk'' (''skoele'', ''skörtel'' ezw.), onder Friese ienvloed naor ik miene. :::Ter hoogte van Ni'jlusen heur ie meer een klaank die maank ''sk'' en ''sch'' lig. Dan kuj kiezen hoe aj 't skrieft. ''Drentse spelling'' (1995) skrif veur: '' 'In enkele streken klinkt de aanvangs-sch als SK (Hoogeveen, Erica). Dan zou men kunnen schrijven: ''skaorten'' (scherven), ''skere'' (schaar) [...], ''haansken'' [...].' '' :::''Harm boerenlèven an de Riest'', een Zuudwest-Zuud-Drèentse klassieker, kös veur ''sk'', dus det volg ik mar nao. :::Körtweg, kiekt èven of de Achterhookse spelling d'r wat van zeg, of wat partie skrievers doet, en volg aans oen eigen uutspraoke. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:23, 5 okt 2008 (CEST) == Inschrijvingen WCN 2008 geopend! == Misschien was het jullie al opgevallen: de inschrijvingen voor de WCN 2008 zijn geopend! <br> Zaterdag 1 november zal de conferentie plaatsvinden in Utrecht, met ook dit jaar weer tal van interessante sprekers. Bekijk het programma en schrijf je in op <span class="plainlinks">[http://www.wikimediaconferentie.nl/ de website van de conferentie]</span>. [[Gebruker:Ciell|Ciell]] 08:15, 4 okt 2008 (CEST) == Pedia in de Media 2 == Moi, Ik zin vandage beeld duur Tweantse Kraante Tubantia. Ze hadn mie op internet ezeen, en umdet r neet zovölle met mienn achternaamn in Riesn wont, hadn ze mie vlot eveundn. Ze woln mie sprekn oawer disse Wiki. Ze hebt eens in de zovöl tied n heel katern in of oawer plat en ik nemme an det ze doar dit moal nen grootn bol van an Wiki wilt wiedn. Moandag bin ik an de buurte, dan keump dr ene noar Riesn. Heb ieleu dinge dee at iej dr gearne in weelt zeen? -- Woolters :Messchain wat over dat t Leegsaksisch nait allend ien Nederlaand proat wordt, môr ook staarke reloatsies het mit de noaberske mondoarden ien Duutslaand. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 18:32, 9 okt 2008 (CEST) ::Ik zolle d'r ok êem op wiezen det beheersing en gebruuk van 't Tweants - en 't Nedersaksisch in 't algemien - achteruut gaot (Taaltelling Nedersaksich van 2002-2003: 39,8% van de lu van 61 jaor en older praot veural Nedersaksisch thuus, mar van de lu van 18 t/m 39 jaor döt det nog mar 17,3 percent.) Op skoele, in de media en op aandere terreinen muw 't Nedersaksisch gaon gebruken. Hoaldt d'eigen spraok in ere, kuj Jehanna van Buren veur anhalen. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:45, 9 okt 2008 (CEST) :::Johanna keump bie mie regelmoatig um n hook kiekn ;). Det gedicht van um ken ik oet n kop. Mear det beent gooe ideejn. Ik zal t onthooldn. - Woolters [[Speciaal:Biedragen/217.120.207.250|217.120.207.250]] 00:36, 10 okt 2008 (CEST) ::::Hoe is 't aans mit oen onderhold mit de kraante? Mut det nog gebeuren, of lig 't kuiervraogen al argens op een scanner te wachten? ;-) [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:59, 24 okt 2008 (CEST) :::Hier is t artikel: [http://www.tctubantia.nl/regio/3946357/Wikipedia--kuiert-in-het-Twents.ece op de een of aandere maneere neet helemoal volledig]. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 11:52, 29 okt 2008 (CET) ::Boavenstaonde verwiezing van oe giet naor een uutleggien veur volk det nog niet wet hoe of Wikipedia warkt, speciaol mit de Nedersaksische Wikipedie as veurbield. Dan vien ik nog een [http://www.tctubantia.nl/regio/twente/3948417/Tukkerpedia-ziet-de-wereld-in-het-plat.ece verwiezing] naor een fragment uut 't kuiernvraogen mit oe. Ik neme an dew um 't hiele stok te lezen, de kraante mut kopen? Of lichtkaans nog wat mut wachten? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:42, 29 okt 2008 (CET) :::Ik wete neet wo of det geet. Vuur zovear ik wete köm aait t hele stuk dr in, mear det is non skienboar toch aanders. Ik deanke inderdaad de'j ne vuur t hele stuk zöant mutn anskafn, want t is oonderdeel van n rubriek "stad & land". Vuur n poar joar was det ne ofzeunderlike inlage, den at twee volledige bladziedn bestreek (t hele artikel non ook nog). Jammer. Zo hef allene Tweante dr mear wat an. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 22:32, 29 okt 2008 (CET) == Webkroeper == Korts he-k iets eskreven op miene oaverlegziede, oaver ne webcrawler dee'k eskreven hebbe um Achterhookse woorden van webzieden te skrapen. Toon he-k 't woard webkroeper gebroekt veur webcrawler, umdat dat mi-j zo inens te binnen schot. Noo wil ik 'n artikel oaver webcrawlers vertalen um hier te plaatsen, moar kan dat onder de name webkroeper (of webspinne)? Ik bun d'r neet veur um ingeburgerde woarden in het Achterhooks (of Nedersaksisch) te vertalen, ik zal nooit rekkenaar of zoiets gebroeken veur computer, moar ik vind 't altied wal mooi um hele moderne woarden dee nog neet zo in-eburgerd bunt, in de olde Achterhookse sproake um te zetten. Wat ducht ow, köw webkroeper of webspinne gebroeken (umdat disse woarden zelfverzonnen bunt) of mo-w 't moar bi-j webcrawler holden? [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] :Van mien ma-j ''webkroeper'' of ''webspinne'' gebruken wie bin slot van zaken de Nedersaksisch wiki toch? {{User:Servien/Haandtekening}} 22:52, 21 okt 2008 (CEST) == Vezzeköttel == Van 'n heel ni-j woard, noar 'n heel old woard: umda'k de leste tied geregeld op disse site ewest bun, goa'j vanzelf meer noadenken oaver olde (in mien geval Achterhookse) woarden. En noo meen ik mi-j te herinnern dat op 't Achterhookse platteland 't woard 'vezzeköttel' gebroekt worden veur 'n soort mini-warvelwind. In de zommer, noa 'n mooien dag, kump der vake ne bujje, met weerlöchten en donder en völle wind. As dan 't grös emeaid is, en in de weide lig te dreugen um tot heujbalen eperst te wodden, kö-j veurdat de bujje echt oaverkump, een soort kleine warvelwindjes zeen, woar 't grös in een trechter de loch in wödt ezoagen. En disse warvelwindjes wodden dan vezzeköttels eneumd. Juust umdat dat een woard is da'j hoast nooit meer heurt, leek mi-j dat weerd um op-eskreven te wodden. Moar noo he-k effen ezocht, moar heb 't neet können vinden op het internet. En noo begin ik te twiefeln: löt mien geheugen mi-j in de steake en wödt d'r ander woard veur ebroekt, of bunt d'r meer leu deet dat woard nog kent? [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] :Bie zoksoort twiefel kin man of vroagen aan olle mìnsken, dij hebben der voak nog wat meer verstand van as os, of n Aachterhouks woordenbouk broeken. Hest der rìcht aan datst sègst dat dit soort olle woorden n goud stee verdainen op dizze wikipedia. t Is noamelk zo dat noast t leuk schrieven ien dialekt, ook n beetje ozze toak is om ozze mondoarden vaast te lèggen. Den gain ain dut dat zo openboar as wie dat doun. En deurdat wie zo openboar binnen, hebben wie n grode ienvloud op dialektrenaissance. Den mìnsken dij de toal leren willen, dij goan automoatisch overnemen wat wie schrieven en as wie den de olle, pure woorden weer broeken, is der n grode kaans dat mìnsken dij overnemen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:01, 21 okt 2008 (CEST) ::t Lik mie n mooi woard, mear ik hebbe dr zelf nog neet van eheurd. t Zal dan misskien kenmoarkend achterhooks wean, dus mu'j ja n moal bie de oolde leu vroagn (oet oewe eegne plaatse, want t kan heel lokaal wean!). Of wellich he'j t van oew vaa of grotvaa, of vrogere spölkameröadjes, en hebt dee t zelf verzunn. Det kan ook nog. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 13:55, 21 okt 2008 (CEST) == Romeinse Riek == Moi te hoope, Ik köm dr es met an t prakkezeern toew a'k met [[Sardinië]] an t beskriewn wazze. t Tweants hef feailik offisjeel ginnen klaank vuur ''-ei'' (duur dit soort leenwöarde is t dr wal in ekömn, mear wal nog mear n eankelt moal). In t Riesns is t zo det de meeste wöarde dee at ne -ei hebt, met ne -eai wordt oet esprökn. Mear duur sommige Riesnder wördt disn klaank ook oet esprökn as ne ''-ää'' (dus bv. "meaister" wörd /'mæ:stə(r)/, zoonder verglieding). Disn klaank zol dus oawereen komn met t Dreantse "tael", dus ne ''-aa'' den at wied vuurin n moond wörd oet esprökn. "Romeain" zol dus zowat t zelfde kleenkn as Romään/Romaan. Is t vuur de eenkönnigheaid neet meuier um "Romaanse Riek" te skriewn? (''Romeinn'' lik en kleenkt zo apart) Det past better binn oonze (in ieder geval Tweantse) oetsproake, en op disse wieze is t oawerkoepelnde begrip "Romaanse taal" ook iets dudeliker, en slöt t better an bie bievuurbeeld t Engels (Roman Empire). --Woolters [[Speciaal:Biedragen/87.195.82.223|87.195.82.223]] 23:34, 23 okt 2008 (CEST) :t Romaans is weer wat aans (kunst- en meziekperiode ien de middelaiven). Ien t Grönnegs sèggen wie gewoon t Reumse Riek (of Roomse Riek) en hebben, liek as ien t Engels en t Duuts, gain verschil aan t Reumse Riek (IR) en t Hailege Reumse Riek. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:33, 24 okt 2008 (CEST) ::Nee, want Fraansk, Spaans, Italiaans, Sardies, Roemeens ezw. zeent allemoal duur de Romaann inspireerd. Dee spreukn t Volks-Latien (Vulgar-Latin). Doarumme heett ze nog aait (in t Hollaands) Romaanse Talen en ze heurt bie de "Romaanse Taalfamilie". Ik wete wal det in t Hollaands Romaans teegnoawer Goties steet wat bouwstieln enzo angeet, mear vie köjert hier ja gin Hollaands. Wa'k zegn wol is det ''Romeins'' mie "onnatuurlik/neet-plat" in de oorn kleenkt. En Rooms(k)/reums(k) beteeknt bie oons direkt Rooms-Katteliek, en dus hef ''Roomske Riek'' bie oons mear met Koarel n Grootn (Grootn Koarel?) te maakn, toew at den saamn met n Paus toertieds n groot Riek har. ::vieleu probeert toch bie te dreagn an de ekennige van t Neersassies? Dan is t toch good de'w ook oawer dit soort dinge noadeankt? Ik veunde t juust apart det ze in offisjele terme aait köjert oawer Romaans dit en Romaanse det, terwiel at ze wieters oawer de ''Romeinen'' köjert. Det gekke oonderskeaid hoowe vie toch neet oawer te nemn? En zo gaaw a'w oawer Roemenië köjert as laand, kö'j de inwonners Roemeenn neumn. Ik probeer oe neet of te braandn heur Grönneger, mear ik deanke vake de'w te makkelik dinge vanoet t Neerlaands oawernemt, en doarduur oonze eegne erkennige teegnwoarket. --Woolters [[Speciaal:Biedragen/217.120.207.250|217.120.207.250]] 01:13, 24 okt 2008 (CEST) :::Bie os is Rooms/Reums Katoliek, t Hailege Reumse Riek en t Reumse Riek (IR) apmoal mit t zulfde woord (en: Roman: Roman Catholic, Holy Roman Empire, Roman Empire). t Woord Romoans wordt broekt veur de toalengroep (en: Romance/Romanic) en de stailperiode (Romanesque). :::De eerkennen van t Leegsaksisch en t doarom goud noadenken over bepoalde woorden is iets woar ik hail slim mit bezeg bin. n Veurbeeld hiervan is dat ik t woord "plat" geern hinder lôt. Dat woord geft aan dat t n dialekt is tin opzicht van n aander toal. Ook broek ik t laifst zo veul meugelk olle woorden. Den as ik dij broek, goan mìnsken ien mien omtou dij ook Grunnegs proaten dij ook weer broeken (den veul mìnsken kennen woorden wel, môr broeken heur nait omrezen man maint dat nait elkenain dij kent). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:59, 24 okt 2008 (CEST) ::::Moi Woolters! Mu'k begriepen det 'Romaans' qua klaank wal bi'j 't Nedersaksisch past umdet 't beveurbield liekt op de Stellingwarver ''ae'' zoas in 'tael'? Mar aj 'Romaens' ('Romèèns' dus) zolden zeggen, praot ie niet zoas bi'j oens in 't Drèents-Oaveriesselse. ::::Daor zolden ze 'Romeins' zeggen mit 'n wat esleuten ''ei''; ie zolden feilijk ok 'Romi'jns' kunnen skrieven um die klaank uut te drokken. 'Romaens' kump mi'j meer as Haags veur, en 'Romaans' mu'k toch mit Grönneger van zeggen det det in-ebörgerd is as begrip veur de kuunststiel. ::::'Romaans' liekt mi'j daorumme juust een passien te varre; de lèzers zolden d'r heur niet in weerumme vienen. Ducht mi'j. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:57, 24 okt 2008 (CEST) ::Ja, ik probeerdn juust n betjen saamnhaank te maakn tusken ''romeinn'' en ''romaan(se)'', umdet romaanse van de romeinn keump, zoas de romaanse sproakn, laandn (met oetzeundering van de bouwstiel dan). Ik was eawn vergetn da'w ook nog ne ''äj''-klaank hebt, mear t wörd ook ondudelik as ik ''Romèjnn/Romäjnn'' zol skriewn. Ik probere t allemoal n luk eenkenniger te maakn. Det van det Haags he'j geliek an, mear mangs kleenkt t ook zo. Toew a'k met disse vroage begun wol ik det ook neumn, mear ik meandn det t miskien verkeard begrepn zol wordn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 13:24, 25 okt 2008 (CEST) :::(De baauwstail Romoans is ook ôfkomsteg van de Reumers, omrezen t veuraal aspekten wazzen dij van de Reumers overnomen binnen.[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 02:48, 26 okt 2008 (CEST)) ::::Juust, en wat ik dus bedooln: As alns wat ooit duur de Romeinn is begunn t neamken ''Romaans'' krig, woerumme neume vie dan de Romeinn zelf neet Romaann? Det is woer t mie um begunn was. Det oonderskeaid is zo oawer tied zo egreuid, mear doarin könne vie toch n verskil maakn? Grönneger ie zegnt aait zelf de'j hopt det leu um oe hen oewe wöarde en köjerwieze oawernemt. Dan kö'j det toch ook met dit begrip doon? :::::Och ja, ieleu zegnt gin ''romaen''. Alwier vergetn. Mear ieleu begriept minne deankwieze toch wal? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 12:28, 26 okt 2008 (CET) Doar hest geliek aan, môr man mout ook rekenen holden mit of t wel goud klinkt en paast. Ien t Grunnegs zol t Romoanse/Romaanse riek nait klinken bieveurbeeld. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:21, 26 okt 2008 (CET) == Ne’e Söök == Dat schall nu bald en ne’e Software för de interne Söök op Wikipedia geven ([http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2008-October/039861.html]). Bi disse ne’e Software geiht dat, dat de Söök ok Sieden in de Süsterprojekten (Wiktionary, Wikibooks etc.) bi de Söök wiest (in en extra Kassen rechts). ’Keen sik dat mal ankieken will: Op de engelsche Wikipedia löppt dat al (Bispeel: [http://en.wikipedia.org/wiki/Special:Search?search=Korean&fulltext=S%C3%B6ken]). Wenn de Projekten dat wüllt, denn kann dat aver nich blot för de egen Süsterprojekten instellt warrn. Dat geiht ok för all annere Projekten. Dat geiht also, dat bi de Söök glieks ok Sieden ut de plattdüütsche Wikipedia wiest warrt (un de plautdietsche, wenn de mal so wied is). Dat geiht aver blot op Gegensiedigkeit. Wenn nds-de Sieden op nds-nl wiest hebben will, denn kriggt nds-nl ok Sieden op nds-de wiest. Sünd ji dor mit inverstahn, dat nds-de, nds-nl un pdt to een Grupp tohoopfaat warrt? --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|><]] 17:34, 26 okt 2008 (CET) :Ie weet van mi'j al det ik veur méér samenwarking maank nds en nds-nl binne, dus mien stemme hej! [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:15, 26 okt 2008 (CET) :Vanzelf! Det r twee verskeaidene nds-wiki's zeent terwiel at iederene t zo mooi veend det vieleu mekaander oawer de gröppe verstoan köant, hef mie aait al zoer eleagn. [[Speciaal:Biedragen/217.120.207.250|217.120.207.250]] 01:01, 27 okt 2008 (CET) ::Ja mien goedkeuring he-j! {{User:Servien/Haandtekening}} 11:51, 27 okt 2008 (CET) == Nog moar ne keare spelling van t Nedersaksisch == Ik kiek hier noo n moandjen of zo rond, en misschien he'j ezeene da'k n paar anpassingen emaakt hebbe. Noo völt mi-j n antal dingen op: *dr wödt völle oaver spelling ediscussiëerd *dr bunt weinig harde spellingsregels *dr is völle variatie in hoo't woardn espeld word Ik denk dat t good zol wean um n paar spellingregels op te stellen, zodat t wat eenduudiger wödt, en doarmet duudelijk te maken dat t Nedersaksisch n echte taal is, met echte regels zonder meteen den skoolmeister oet te willn hangn. Um simpel te beginnn: volgens mi-j hef in alle Nedersaksische varianten t onziedig lidwoard de oetsproak: Ut. Ik kom op disse stee hierveur as skriefwiezen tegen: het, t, 't, ut en et. T mot toch meugelek wean um dat wat te standaardiseren: Miene veurkeur: *Het : tegen, wödt in t Nedersaksisch nooit zo oetesprokken *t: veur, oetspraak kump overeen met skriefwieze *'t: tegen, apostrophe is n anduuding dat er iets weg is evalln, moar in t Nedersaksisch wödt 'het' nooit voloet oetesprokken bi-j mien weten *Ut: veur, kump overeen met de oetspraak *Et: tegen, zonder de rest van de zinne te leazen hei-j de neiging um t oet te sprekken as et ipv ut Loat weten wat owwe veerkeur is , misschien is n betjen meer eenduudigheid meugelijk :het: Teegn :t: Vuur (minne eerste keuze) :'t: Teegn, ik doo neet gearne met hoge kommaas, en wieters wat droadneagel ook zea :Ut: Teegn, lik neet. Bie mien weetn krig '''''t''''' nooit nen noadruk, en bie oons lik t mear op Et. :Et: Vuur dus. lik better, kleenkt better: ''ut geet/et geet''. :[[Gebruker:Woolters|Woolters]] 13:01, 8 nov 2008 (CET) ::Moi, de grootste consistentie kriej deur de [http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedie:Spelling richtlienden] veur de verskillende dialectgroepen te volgen. Veur 't Stellingwarfs kriej dan ''et'' en veur 't Drèents kriej '' 't''. Aw 't hier aanders zolden doen umdet 't oes logischer liekt (mar d'r bint altied argumenten veur en tègen), zol det weer ofwieken van de Stellingwarver Schrieversronte, 't Huus van de Taol ezw. en heur uutgaoves. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:07, 9 nov 2008 (CET) :::Der bin a-wè estanderdiseren schriefwiezes bieveurbeeld: [[Vosbergenschriefwiese]], [[SONT-spelling]] of [[Algemeyne Schryvwys']] en zelf he-k oek een schriefwieze op-esteld, mar ik denke neet dat der veule volk hier is dee der zin an hef um zien spelling daoran an te passen... {{User:Servien/Haandtekening}} 20:07, 9 nov 2008 (CET) :::En dan he'j ook nog de Sasch'-skriefwieze, den at vuur alle duutse variaantn gebroekt wörd. Wieters heb gebroek ik de skriefwieze van Goaitsn, mear doar heb ik n antal verbetterpeuntn vuur. --Woolters [[Speciaal:Biedragen/87.195.82.223|87.195.82.223]] 21:24, 9 nov 2008 (CET) :Ni&#39;jluuseger en Servien: Ik wet dat dr meerdere standaardn bunt, moar dat mek juust t probleem: ze bunt t neet met mekare eens, en a-j ze hier gebroekt wödt t consequent per variant, moar juust neet oaver de hele stee. A-k vanoet t Achterhooks bekieke, en de WALD spelling anholle, bunt dr al beheurlijke verskillen met de standaard skriefwieze van t Tweants, of t Oaveriessels van de Iesselakademie. Moar in de sproake, bunt dr moar kleine verskillen tussen t Tweants en t Achterhooks. Dus verskil in spelling benoadrukt n verskil dat er in de dagelijks taal neet is. En doarum he-k disse vroage estelt. :Dus ik bun wal interesseerd in de SONT skriefwieze (is dee epubliceerd?), en ok in ow eigen ontwikkelde skriefwieze Servien, publiceert m moar, dan kö-j dr tenminste oaver discussieren. Woolters, bedankt veur de reaktie, ik geleuf dat wi-j t redelijk eens bunt oaver sommige spellingn. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] :::Aan d'aine kaande bin ik t wel mit die ais Droadnaegel, dat t Leegsaksisch op dizze menaaier meer standerdiseerd wordt en dat wie zo de ainhaid verdudelken, môr aan d'ander kaande, is t Leegsaksisch gewoon gain ainhaid. Zo binnen der al zo veul verschillen tuzzen bieveurbeeld t Twìnts, t Drìnts en t Veluws, en hebben wie t nog hailmoal nait had over de verschillen mit de Mekelnbörgse, Oostfeelse, Haidjerse en ander varianten. n Realistische poging om t Leegsaksisch te standerdiseern is dunkt mie onhoalboar. Hailmoal onder de spekers. Grönnegers bieveurbeeld zollen nait gaauw sèggen dat zai Leegsaksisch proaten. Zai proaten Grönnegs. En zo zel t middelkerwies ook wel bie ander dialekten wezen, dat mìnsken trots binnen op heur aigen dialekt en doarom de regionoale verschillen juust verdudelken willen. n Gouie wieze om dit te doun is deur n aigen schriefwieze te môken. Dit het Holger Weigelt bieveurbeelds doan mit t Oostfrais, dat vot n schriefwieze was veur t Grönnegs en t Selterfrais. :::*Môr avve toch bezeg binnen: :::*het: Tegen, te veul overnoamen van t Nederlaands :::*t: Ien eerste ienstaansie tegen, den t is wel n ôfkörten en as wie t as dusdoaneg benoadern den bin ik veur :::*'t: Tegen, zulfde rezen as joe, gain apostrovven :::*Ut: Tegen, té fonetisch, typisch dialekt, liekt nait :::*Et: Veur, liekt beter, aan t begun van de zin kin t wel de noadrok hebben, verwant aan t Fraise, Engelse "it" :::De lèste tied heb ik even bezeg wèst om te kieken of ik t Grönnegs en t Oostfrais standerdiseern kin. Hier bin ik nog aal mit bezeg en nou stötte ik, noa aanlaaiden van dit te lezen, der op dat de ôfkörten "t" ien mien standerdiseerd Grönnegs-Oostfrais nait n ôfkörten is van "het" môr van "dat" (t wåter = dat wåter), liek as dat "n" n ôfkörten is van "ain". Messchain kinnen wie t hier liek zo benoadern. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 16:13, 10 nov 2008 (CET) ::Mear, krek wa'j zegnt Grönneger, wat vuur t Grönns geeldt hoof dan wier neet te geeldn vuur n Achterhook en Tweante ezw. Bie oons krig '''t''' nooit noadruk. En as t vuur nen kleenker keump wördt t zelfs an t volgende woard vaste plakt: Tweants grepken: Neumt n muziekinstrumeant wat begeent met nen ''T'': antwoard ''törgel''. ::n Aander vuurbeeld: ''wördt t ...'' en ''met t'' wördt oet esprökn as ''wö(d)---t'' en ''med--t'', woerbie at dr ne lange pauze tusken de -d en de -t keump, den at feailik al angef det r nóg nen -t keump. Grönneger, wa'j zeadn van -t an t begin van de zinne, ie bedoolt volgens mie as in de hollaandse konstruktie: ''Hét kernpunt van de vergadering was ...'', mear vieleu hebt dee konstruktie egeet neet. Vieleu zoln zegn ''t Meest belangrieke/t Belangriekste peunt ..../ t Peunt woer t feailik allemoal umme dreeidn ...'', woerbie feailik den '''t''' mear as ne '''ø/ö''' wörd emaakt, en den at zik anpast an n volgenden klaank (in dit geval dus ongevear ne ''p'': /ö(p)meeste/). ::Ik deanke neet det r ooit ne standaard keump, want doar is t volk allemoal te krang vuur en de oonderlinge verskiln beent te groot ewördn, en inderdaad bi'w doar nog greuts op ook; in Riesn wördt r aait n betje lachn um Nijverdals, en t Eanters is te "kneaisterig", en Eantersen veendt Riesns te "nöalderig". ::Woer a'k zelf völle oawer noadeanke is de meugelikheedn töt t anbeedn van Neersassies as keuzevak op de skooln, mear dan zit ik tusken twee veurn: mut t dan ne köjerkursus wean, of n algemeen könnig wordn met de verskeaidene soortn neersassies? Of van beaide wat? en loate vie zeen wo at dee verskeaidene soort eskreewn mutn wordn? Ieleu moarkt: ik gooie n belken op. ::Goodgoan! [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:36, 11 nov 2008 (CET) Ik begriep watst bedoulst. Bie os is dat liek zo. Bie os kriegt t volgende woord maisttieds de noadrokken ien stee der van. Nou ik der over noadenk is t bie os liek zo: "tis duuster", "tgaait nait zo", "môrtet aait zo wèst" (môr t het aait zo wèst). t Dunkt mie ook nait dat der n standerdiseern komt. t Dunkt mie ook nait dat der n keuzevak "Nedersaksisch" komt. Der binnen vast nait genog mìnzen dij doar interesse ien hebben, veuraal nait ien aal dij verschillende varianten. Messchain wel veur elk variant apaart. Man kin bieveurbeeld nou al Grönnegs studaaiern op universitèr nivo en op legere schoulen (zo as mien opoe dat aaltieds nog zo mooi nuimt) wordt der ook aal meer aandocht besteed aan t Grönnegs. Veuraal ien t Oldambt kriegen kinder ien elke groep Grönnegse les. Ik denk dat dit ien andere gebieden ook wel zel aantrekken. Nou is t ien Grönnen veuraal n beetje (nou wil ik dit nait aal te haardop sèggen) jaloezie op de Fraizen dij ook onderricht en universitère studie hebben op heur toal en t Grönnegs staait ook wied van t Hollaands ôf, dus wollen de Grönnegers dat ook groag. Dit speult messchain wat minder mit ien de aander gebieden. Wat denken joe traauwens van mien benoadern van "t" as n ôfkörten van "dat". t Komt beter mit t Leegsaksisch ien Duutslaand overain en as man der goud over noadenkt zol man t ook zo ien de oetsproak doun kinnen: "Dt dunkt mie dadt hail laank leden is, môrdt het dochs hail aans wèst, zo as dat mien noaber aaltieds zee." Ien èlk gevaal, ien t Grönnegs zol t hail bèst pazzen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:52, 11 nov 2008 (CET) :Um met t saamtrekkn te beginn: ik geleuve dat dat oaveral in t Nedersaksische gebeed normaal is: mien dochter (6 joar) mos kots op de skole n woard met n 'n' neumen, en zee antwoordn: nijsco. Dus helemoal ongeveuleg bunt ok de kinder dr neet veur. : Wat betreft onderwies op de skooln, Woolters: ik denke n betjen van beide: inzicht in de Nedersaksische regels, zoas eenheidsmeervold, en t feit dat noast t Nederlands dat ok in n groot gebeed ne andere sproake besteet. En doarnoast t leern van t sprekken van de sproak van de regio. Moar dat leste dan wal in de regionale sproake. Achterhookse kinder Grunnings leern hef gin zin denk ik. :En wat betreft miene standaardisatieveurstel: ik geleuve ok neet dat r ooit ene Nedersaksische sproake zal kommn, moar dat was ok neet mien plan. Moar ik geleuve wal in de kracht van standaardisatie um as groep starker te stoan tegen t Nederlands. In joaren 1500-1600 is t Nederlands ok ontstoan oet t Hollands en Broabant, en waarn dr in beide kampen ok bezwoaren. Moar woar ik op an wol, was: wi-j hebt in t Nedersaksisch n antal klanken dee-t in t Nederlands neet veurkomt, en per regio hef zich doar n klubjen oaver-eboagen en is met n oplossing ekommn hoo-j dat mot skrieven. Probleem is alleneg dat ze vake veur verskillende oplossingn ekoazn hebt, en op n platform as dit wödt dat heel duudelek. Ik heb mi-j de afgeloopn tied oaver verskeidene spellingsveurskriften eboagen, en ze hebt vake dezelfde probleemn: t skrieven van de sjwa's, t skrieven van oa/ao, t skrieven van de -en oetgangen, en herkenboarheid van t skrift. Noar mien idee zol t good wean um disse problemen te standaardiseern, zoda'w mekare better begriept deur dezelfde skriefwieze, en toch de ruumte geaft um elke variant tot oetdrukking te loaten kommen. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ::Mit oen constatering det d'r onneudig veul verskillende skriefwiezen uuteprakkezeerd bint, bin 'k 't iens, Droadnaegel. Mar aw as Wikipedie daorumme een eigen skriefwieze uutprakkezeren zolden, zoj d'r nog iene bi'j hebben. De regionaole clubs zolden die ''niet'' oavernèmen veur heur skrieveri'je, net zomin as ze bi'j mekare te rade gaot. ::Ik binne daorumme nog wal veur standaardskriefwiezes, mar veur 't kiezen uut (een) bestaonde skriefwieze(s). 't Beste liekt mi'j dan zoaw 't töt now an toe edaon hebt: ansluten bi'j de briedst erkende regionaole spellings, zoas - in mien geval - de Drèentse spelling die as de pervincie Drenthe officieel erkend hef. Daoraj dus ok verplicht in skrieven mut aj as Drèentstalige skriever uutegèven wilt wörden deur Het Drentse Boek. Ik zolle niet geern iene skriefwieze gebruken op Wikipedie en een aandere veur ''[[Roet]]''. ::Wat a'k alderbassens interessant viene is een meugelijke mandielige Platduuts-Nedersaksische skriefwieze (op partie projecten van Wikipedie), daoraw hier ok al bladzieden vol oaver ekuierd hebt, mar 't liekt d'r veurasnog op det det een brogge te wied is. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:27, 12 nov 2008 (CET) ==Neersassiese Skeeldwöarde== Is t wellich n idee um ne Neersassiese Skeeldwöardepagina te maakn, t is wal neet froai, mear t heurt ook bie oonzn kultuur? Met ne woarskouwige drbie det t wal n betn grof kan wordn? t Kan onskeuldig: NL: hummel/dreumes. TWD: kleainn tosn, ~ bign, kleaine potboone. Dan kö'j t gewone Neersassiese wöardebook n betn skone hooldn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:36, 11 nov 2008 (CET) :Bin ik t mit ains. Zo as Kweniston ook al n moal sègd het: "Grunnegs blif een alderbastend mooie taal om lillijke dingen te beschrieven". Veur elke soort mìns hebben wie wel n schìldwoord, woarvan ik de mooiste nogaal vind dijent veur n haile dikke: "n kloede". [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:56, 11 nov 2008 (CET) :Dat t wat grof wordt is nait slim. Wie binnen Wikipedia, wie beschrieven zoaken. Wie oordailen nait. Wie beschrieven ozze toalen en doar heurt nou ainmoal dit soort dingen bie. Op Nederlaandse Wikipedia stoan ook dingen woarvan ik wel ains denk dat t wat (zo as man ien t Engels zo mooi sègt) "inappropriate" is. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:05, 11 nov 2008 (CET) == Pleatjes == Ik mag gearne n betjen spöllen met 3D-programma's, en de leste tied ok met svg. Noo he-k n paar renders emaakt, van kaartjes van den Achterhook. Ze bunt nog neet kloar, moar wat ducht ow, met welken stiel zol ik wieter goan? (Veur de svg mo-j effen op de link klikken, t zal wal te groot wean, ik heb m nog neet e-cropt) [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] [[Ofbeelding:Achterh.png|thumb|300px|achterh.png]] [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/nds-nl/e/e0/Achterh.svg svg pleatjen] :Moi Dröadjen, :Ik hebbe oe wat bie in de kode zat, wellich det ze doar wat kleainder van wordt, want den tweedn (svg) kö'w neet zeen, ook neet a'w op den verwiezing klikt. Miskien at t zo better is. Den eerstn zut r wal mooi oet, mear t is zo vuur n boetnlaander nog neet dudelik wat um det gebeed umhen ligt. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 15:02, 16 nov 2008 (CET) :Zo zol t better goan, en joa, dr mot nog tekst en n hoop exta info bi-j, moar veur ik dr meer tied in stekke, wo-k effen wat meeningn peiln [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] == Pertaolen == We hannen 't der een poosjen eleen nog over dat de pertaolen neet zo goed zichbaor bin op de veurpagina, ik bin dermee ganges ewes mar 't wol neet ech lokken, hef der ene een idee ho a-w dat doon kunnen? {{User:Servien/Haandtekening}} 13:55, 21 nov 2008 (CET) :Ik bun effen an t spöllen ewest in de [[Wikipedie:Zaandkule|zandkoele]], helemoal onderan. Der mot nog n betjen tekst bi-j, en in de richtige sproake, moar dit is ongevear mien idee deroaver. Wee-t er andere ideeën oaver hef, past em moar an. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:36, 21 nov 2008 (CET) :Det lik good! Völle dudeliker as wa'w non hebt. Non zee'j duur de beume t bos neet mear. En det is jammer. Ik nemme an det dr vuur ieder portaal toch vrie te bepoaln is wodöanig det dr oet keump te zeen? Woolters [[Speciaal:Biedragen/217.120.207.250|217.120.207.250]] 02:40, 23 nov 2008 (CET) == Veurstellen... == As der ene veurstellen hef over de benamingen van pagina's of dingen op disse wiki da-j mu-j 't effen melden en dan gao-w kieken of wat jie in gedachen hannen een betere benaming is as wa-w noen hemmen, bieveurbeeld wi-j dat ''willekeurig artikel'', ''gebrukerspertaol'', 't ''praotkefee'', ''donasies'' of meschien wè de ''veurpagina'' aanders geet heten, je kunnen 't zo gek neet bedenken, laot 't effen weten. {{User:Servien/Haandtekening}} 22:58, 4 dec 2008 (CET) :Veurstel: Kategorie:Meenske_en_maotschoppi'je -> Kategorie:Maotschoppi'je of samenleaving. Ik vinde de kattegerie name noo onduudelek, en mensen bunt toch al onderdeel van de moatskappi-je. In t Engels heet de kattegerie ok Society. Ik wil m eigenlek ok direct onder Kategorie:Alles zetten, want de moatskappi-je is gin onderdeel van Meenske --[[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 18:20, 13 dec 2008 (CET) ::Goed plan, 't klink inderdaod een bietjen ampart. 't Is inmiddels an-epas! {{User:Servien/Haandtekening}} 00:12, 14 dec 2008 (CET) :::Da's wal ne hele vlotte reaktie! Ik zee dat RoboServien zien wark edoan hef, bedankt. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:57, 14 dec 2008 (CET) == Betawiki update == * Currently 89.17% of the MediaWiki messages and 1.69% of the messages of the extensions used by the Wikimedia Foundation projects have been localised. Please help us help your language by localising and proof reading at [[betawiki:Special:LanguageStats/{{CONTENTLANGUAGE}}|Betawiki]]. This is the [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:RecentChanges&translations=only&trailer=/{{CONTENTLANGUAGE}} recent localisation activity] for your language. Thanks, [[Gebruker:GerardM|GerardM]] 10:43, 15 dec 2008 (CET) * Currently 95.40% of the MediaWiki messages and 1.68% of the messages of the extensions used by the Wikimedia Foundation projects have been localised. Please help us help your language by localising and proof reading at [[betawiki:Special:LanguageStats/{{CONTENTLANGUAGE}}|Betawiki]]. This is the [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:RecentChanges&translations=only&trailer=/{{CONTENTLANGUAGE}} recent localisation activity] for your language. Thanks, [[Gebruker:GerardM|GerardM]] 19:41, 11 jan 2009 (CET) == Veurpagina == De veurpagina is wat an-epas wat vienen julen dervan, te drok/goed of wat aanders? {{User:Servien/Haandtekening}} 12:52, 15 dec 2008 (CET) :Glad waaaaark, zegnt ze in Eanter. Nee echt, zut r skier oet. En ik veende det t allemoal wal dudelik is zo. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 18:33, 15 dec 2008 (CET) ::Ik bin blie da-j 't mooi vienen! {{User:Servien/Haandtekening}} 22:38, 16 dec 2008 (CET) :Et zut r inderdoad al n stuk better oet. Mooi wark! Moar, noar mien smaak (en da's altied persoonlek natuurlek), vind ik de rechter helfte nog n betjen te drok. Der is deur ontwarpers van User Interfaces (ik wet doar gin mooi nedersaksisch woord veur) wal es onderzocht, dat a-j meer as 7 tot 9 keuzes hebt in n bepaald blok, de menseleke geest dat neet meer inens kan umvatten, en dus helemoal neet meer klikt, of in varwarring raakt. :Wat ik zelf wal n mooi ontwarp vinde (effen neet noar t kleurgebroek kieken): [http://it.wikipedia.org/wiki/Pagina_principale] : n kleiner antal, duudele links an de rechterkante, neugt meer oet um deur te klikken. :Dit mo'j neet zeen as kretiek, moar t is opbouwend bedoeld. Ow leste wieziging was al n stepken in de juuste richting, moar wi-j mot altied blieven zeuken um t nog better te maken, en t kenmark van n ideaal is da'j t zelden of nooit bereikt. Dus da's miene mening, doot der met wa'j wilt, a'j t negeert is dat ok prima. Der bunt tenslotte nog 1500 gebroekers of zo dee't der vast ok ne mening oaver hebt, en zekers met kleuren en user interface kö'j t nooit iederen noar de zinne maakn [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:58, 16 dec 2008 (CET) == Pagina of bladzied(e)/bladzie(je)? == Welke vorm ku-w hier 't bes gebruken, ''pagina'' of ''bladzied<small>(</small>e<small>)</small>/bladzie<small>(</small>je<small>)</small>''. Bie bladzied<small>(</small>e<small>)</small>/bladzie<small>(</small>je<small>)</small> denk je à gauw an een boek, mar an de aandere kaante is pagina weer te Latiensachtig. Dit zol dus oek betekenen a-w veur ''blad...'' kiezen, dan krie-w óf: *Veurblad, óf *Veurzied<small>(</small>e<small>)</small>... Laot 't effen weten. {{User:Servien/Haandtekening}} 22:37, 16 dec 2008 (CET) :Veur mi'j heurt zich Veurblad t beste an. Pagina is inderdoad te Nederlands/Latien. Op andere plaatsn (dus neet in kombinatie met heufd- of veur-) , vind ik ''ziede'' wal good klinken (dus zonder blad) as vervanging van pagina/page. Ik marke da'k dat zelf n paar keer gebroekt hebbe, en t lig mooi tussen bladziede en site in, en a-j t n paar kear zeet/gebroekt, bu-j der vlot an ewönt. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:29, 16 dec 2008 (CET) ::Ik har hier eerst n lang verhaal etikt, mear doot mear ''vuurblad''. En op ofzeunderlike bladziedn gewoon "bladzie(de)". [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 01:00, 17 dec 2008 (CET) :::'t Is inmiddels an-epas naor ''veurblad'' dat klink toch wat Nedersaksischer as ''-pagina''. Op 't tabblad steet noen oek ''veurblad / vuurblad''. Wat ofzunderlijke pagina's/<small>(</small>blad<small>)</small>ziejen angeet, bi-w der nog neet helemaole uut volgens mien... ''overlegbladzie'' klink wè goed mar ''-ziede'' zol oek goed kunnen want dat he-k wè vaker ezien, mar volgens mien is 't een nieje viending. {{User:Servien/Haandtekening}} 22:20, 17 dec 2008 (CET) ::::Ik gebruke zölf mien ik in samenstellings ok '''oaverleg''ziede'' ''' en zo; vien ik èven goed klinken as in 't Hoogduuts ''Seite''. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:30, 24 dec 2008 (CET) :::::'t Klink wè goed inderdaod, mar in mien plat zo-k dan ''-zieje'' zegen (overlegzieje), is dat wat? Hieronder he-k alle keuzes neer-ezet. '''Overlegpagina:''' *Overlegzieje / overlegziede *Overlegpagina *Overlegblad *Overlegbladzie<small>(</small>je<small>)</small> / overlegbladzied<small>(</small>e<small>)</small> '''Op deze pagina staat....''' *Op disse pagina steet... *Op disse bladzie<small>(</small>je<small>)</small> / bladzied<small>(</small>e<small>)</small> steet... *Op disse zieje steet... *Op dit blad steet... :Veur mien part dus ''Oaverlegziede'' en ''Op dizze ziede stiet (/viej)''. Ik denke bi'j zokke keuzes ok altied mit an de Platduutsen, die ''zied<small>(</small>e<small>)</small>'' goed begriepen zult vanwegen heur ''Sied'' (en bèter nog aw gewoon een mandielige schriefwieze harren). :''Veurblad'' vien ik ok goed uuteprakkezeerd. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 20:23, 25 dec 2008 (CET) ::Et allermooiste zol natuurlek wean dat iederen gebroeker in de veurkeuren zienen variant veur de systeemteksten in zol können vullen. Moar zolange as dat neet kan, zee-k t leefste Oaverlegziede. Moar as dat n konflikt gif met de rest van de systeemteksten, kö-j denk ik better alle systeemteksten in eenen variant hebbn. Dus as dat in t Veluws zieje is, dan begriep ik dat ok wal. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:05, 27 dec 2008 (CET) == Verzeuk veur t gebroek van oa in t Achterhooks == Deur t artikel van Servien oaver het gebroek van oa en ao in t Nedersaksies schot dit mi-j weer te binnen: Ik wil der stark veur pleiten um bi-j de spellingsregels veur t Achterhooks ene oetzondering te maakn: in plaatse van ao zoas volgens WALD zol motten, zo-k geerne zeen da-w veur t Achterhooks as regel stelt dat t oa is: Ik hebbe doar good oaver noa-edacht, en wil ow de redenn wal gevven: *1. Duudeleke spellingsregels(en ons doar ok an hollen), in elk geval per sproakvariant bevordert 't geveul dat t echte sproaken bunt, in plaatse van dialecten. Standaardisatie gif eenheid *2. Et Achterhooks kump t meest overèn met t Tweants, en doar wödt ok 'oa' an-ehollen *3. Zeker in t noordn van den Achterhook wödt nen r noa nen langen klinker oet-esprokken as n soort a: eerst-> ee-a-st, naar -> noo-a. Volgens WALD mag dissen a dan ok e-skreven wodden(hoowal dat umweage van herkenboarheid neet de veurkeur hef). Dus ik zol möggen skrieven volgens WALD: nao-a veur t Nederlands woord naar. Dan zee ik leever: noar. *4. De meerderheid van de skrievende Achterhookers höldt zich neet an de WALD regel: n paar ciefers uit eigen onderzeuk: *Op disse wiki: **ao kump 1990 keer veur in de Achterhookse artikelen **oa kump 4386 keer veur in de Achterhookse artikelen En dee verholding kö-j ok vinden met Google (zeuken met anhalingstekens, anders nömp Google alle oa en ao varianten met): *zeukterm: "noar" achterhoek 3190 *zeukterm: "naor" achterhoek 497 *zeukterm: "goan" achterhoek 3270 *zeukterm: "gaon" achterhoek 597 Zo langzamerhand wödt disse wikke de grootse welle van publiceerde artikels in t Achterhooks, dus a-w zollen besloeten um oa veur t Achterhooks an te hollen, mot dat op zien minst n signaal richting t WALD wean um dit veurskrift nog es te heroaverweagen. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:17, 20 dec 2008 (CET) :Van mien ma-j de oa gebruken in plaose van de ao. As de WALD-spelling mar as uutgangspunte gelt o-j 't in elk geval mar goed lezen kunnen en 't consequent is. In 't Twents is de ae oek aandersumme (ea) gao-j dan oek "leaven" en "neagel" gebruken? {{User:Servien/Haandtekening}} 00:31, 20 dec 2008 (CET) ::O ja... je vreugen mien een poosjen eleen um mien eigen ontwikkelen spelling, vanof de leste keer da-k 't hier heb laoten zien he-k der een bulte dingen in an-epas um 't veule alle Nedersaksische dialekken bruukbaor te maken. [http://www.geocities.com/veluws/Spelling.htm Mu-j mar kieken] wa-j dervan vienen. {{User:Servien/Haandtekening}} 01:09, 20 dec 2008 (CET) :::Dr steet noargns de'j oew an ne bepoalde spellige mut hooldn, zo lange at t mear leasber is. Ik probere mie ook zovölle meugelik an de spellige van Goaitsn te hooldn, mear op wat peuntn bin ik t neet met um eens. t Geeldt nog aait in de weetnskopswearld: t is zo tötdet t aanders better blik. Det geeldt ook vuur skriefwiezn. As iej meant det t op oewe manere better is, en iej hebt doar good bewies bie, dan munn gewoon de regels bie esteeld wordn. Seempel zat. De spelligesvuurskrifn beent bedacht um t volk te helpn met skriewn. As t volk dan angef det ze leewer aanders skriewt, mut det instituut doar gewoon geheur an geewn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 21:54, 20 dec 2008 (CET) :Servien: Good punt: ae of ea, ik hebbe mi-j doar neet zovölle an e-stoord as an ao, moar ik denke da-j geliek hebt. Effen greppen op de xml files van disse wiki gif ok as resultoat dat ea meer ebroekt wödt in de Achterhookse artikels, dus joa, ik denke da-k ea an goa hollen. :Ik hebbe effen ekekken noar owwe NDS-spelling. Ik von et t mooi artikel. Ik hebbe nog effen tied neudeg um de invlood van regels dee-j beskrieft op t Achterhooks te bekieken, moar t is n mooi begin. Een punt woar k neet helemoal met eens bun: t gebroek van i veur t skrieven van de stomme e (sjwa). Nogmoals effen zeuken op onze wiki: veur t Nederlandse -lijk wödt völle vaker -lek ebroekt en dat geldt veur alle sproakvarianten, dan -lik. -lijk kump ok geregeld veur, moar dat lik mi-j n gewenning an t Nederlands. Persoonlek bun ik n veurstander van t gebroek van e veur de sjwa's, in t hele Nedersaksische gebeed wödt duidelijk nooit oetesprokken as duidelik bi-j mien weetn. :Woolters: Dat is precies wa-k prebeer an te gevven: de WALD regels voldoot oaver t algemeen heel good veur t Achterhooks, moar op n paar punten bun-k t der neet met eens. En volg ik miene eigen regels. Moar veurda-k n hoop artikels an goa passen leek t mi-j wal good um t effen 'in de groep te gooin'. En joa, de leu die skrieft bunt belangrieker as de regels. As der genog leu nen bepaalden stiel van spellen anholt, zult de spellingsinstituutn vanzelf volgen. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 01:41, 21 dec 2008 (CET) ::Dat ene punt he-k noen an-epas ;). {{User:Servien/Haandtekening}} 13:06, 21 dec 2008 (CET) == Kìrst == [[Ofbeelding:Knieperties1072.JPG|right|150px|thumb|Knieperkes/-tjes/-ties]] Moi, Ik bin de kommende doagen nait meer op Wikipedia, dus ik wil joe almoal Servien, Woolters, Ni'jluuseger, Droadnaegel, en aal aander broekers nofleke kìrstdoagen en n gelokkeg nij joar wìnsken! [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 10:33, 20 dec 2008 (CET) :Van mien uut an alle gebrukers en bezeukers van disse wiki een mooie kars toe-ewuns en een gelokkig [[2009]]! {{User:Servien/Haandtekening}} 15:12, 20 dec 2008 (CET) ::Mooie deage too eweunsket! Geluk in tuk, goodgoan en wierkomn! Zorget de'j de vingers hooldt, aanders kö'j neet mear helpn ;) [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 19:40, 20 dec 2008 (CET) :En natuurlek van disse kante ok veur allemoal zalige kasdaage, n good oetende, en n alderbastend mooi begin van 2009 [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 01:13, 21 dec 2008 (CET) :::Goeie karstdagen allemaole en een Nedersaksisch tweiduzendnegen. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:35, 24 dec 2008 (CET) == Wikipedia versus Wikipedie == Wat vienen julen dervan? Ik heb in 't begin ekeuzen veur "Wikipedie" umdat ik dat wè een goeie naam vun (de Friezen doon 't oek zo "Wikipedy"). Mar a-j derover naodenken zeeg je eigenlijks "Wik'''ke'''pedie" (mar de pregrammetuur dee-j derveur gebruken heet dan weer ''wiki''), mar an d' aandere kaante schrief je in sommige spellingssystemen de zwakke klanken neet altied uut, dus dan is 't gewoon een neutrale naam. Sommigen vienen Wikipedia beter umda-j 't webadres oek zo schrieven, dit is iets wa-k in dee tied zelf beslis hebbe, mar 't liek m'n toch wè 't beste um daor op een democratische meniere over te praoten. {{User:Servien/Haandtekening}} 20:11, 24 dec 2008 (CET) :Mien miening viej [http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedie:Praotkefee/Archief/2#Wikipedie_versus_Wikipedia hier]. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 20:25, 25 dec 2008 (CET) ::Ik vinde Wikipedie prima. As de URL .wikipedie.org zol wean, zo-k der meer meujte met hebben, moar noo kump de term wikipedie allene veur a-j de site al evonden hebt. Boavendien, wikipedia is n saamntreksel van wiki en encyclopedia, en veur ons taalgebeed geldt dan wiki en encyclopedie, dus wikipedie (met de noadruk op '''-die'''). In persberichten en zo, kö-j altied refereern an wikipedia, en better nog, an de hele URL. Et geet er tenslotte umme dat zovölle meugelek leu dat adres intypt, en as ze dan wikipedie ipv wikipedia teegnkomt noadat ze dat edoane hebt, is neet meer zo belangriek. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:28, 27 dec 2008 (CET) :::Ik hebbe leewer vuur alle gevaln ''Wikipedia''. Det is vuur alle gevaln makliker en doar krie'j van ginne kaante anmoarkiges op. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:38, 27 dec 2008 (CET) Moi, aan aine kaant sèg ik "wikkepedie" is (veur de maiste zudelke dialekten) goud, de Fraizen (Wikipedy), Katteloanen (Viquipèdia) en Ieren (Vicipéid) dudden t ook, môr aan aner kaant, der zol nait aine wezen ien os sproakroemte dij sèggen zol: "ik kiek wel even op wikkepedie"... [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:28, 27 dec 2008 (CET) == Wikipedie promotie == Ik bun noo een zetje/hötje/tiedje aktief op disse wiki en et völt mi-j op da-w weineg doot an naamsbekendheid. Der is n beperkt antal gebroekers echt actief, en dat kan echt wal verbettern volgens mi-j. Zoas da-j misschien ezeene hebt, he-k n botje (NaegelBot) oaver alle kattegerieën loaten lopen, en ik skrok n betje van t resultoat: der bunt meer dan 200 kattegerie-zieden zonder interwiki's, en van de zieden dee-t wal n interwiki hebt, hebt de meesten gin 'backlink', dus n link van bi-jveurbeeld de nl-wiki noar onze wiki. Alleen al veur de helfe van de kattegerie-zieden beteekent dat meer as 2500 links dee-t neet noar onze wiki stoat. Noo kö-j denken, noo en? Dat za-k effen uutleggen: hoo meer links a-j hebt noar owwe site, hoo better da-j scoort in Google. Dus 2500 inkommende links, beteeknt echt wal wat. Der bunt verskeidene bots aktief, moar as der op gin enkele wiki n link noar ne ziede op onze wiki steet, wödt der nooit n link noar onze wike op andere wiki ezat. Doarumme zo-k t volgende aktieplan veur de kasvekantie veur willen stellen: -alle kattegerie-zieden n link noar andere wiki's geven. -n botoperator met botflags op meerdere wiki's vroagen um de kattegerie-zieden langs te loopn. Ik bun al effen bezig ewes um de oetgoande links in te vullen, moar dat kost völle tied. Dus ik hebbe owwe hulpe neudeg: -Invullen van interwiki's op [[Wikipedia:Pagina's zonder interwiki]] -Nog belangrieker: a-j aktief bunt op af, of nl of nds enzowieter, zet effen n link weerummu noar onze wiki -Loat n botje de rest van de links verzorgen Loat moar effen wetten o-j met wilt warken, dan kö-w n hoop doon in de kommende tied, en kö-w t wark verdeeln. Noast de interwiki links, völt mi-j op dat bi-jveurbeeld de link van t huus van de taol neet correct is [http://www.huusvandetaol.nl/component/option,com_weblinks/catid,29/Itemid,23/]. As der ene kontakt hef doarmet, of van andere taalinstuten, prebeer n korrekte link noar onze wiki te kriegen [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 01:25, 27 dec 2008 (CET) :Hoe kuj 't beste de oaverienstemmende kattegeries op aandere wiki's zuken, as die d'r al bint? De [[:nds-nl:Kategorie:Borg]] hef schienber gien equivalent op .nl. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:32, 27 dec 2008 (CET) ::Meestal kö-j ze wal vinden via n artikel in de kattegerie, moar mangs bunt ze der gewoon neet, of neet in ne bepaalde sproake. As ze der neet bunt, hölt t natuurlek op. [[:nl:Categorie:Borg_in_Groningen]] lik der volgens mi-j t meeste op in dit geval. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 16:17, 27 dec 2008 (CET) == Effen wat niejtjes == *'t Liek m'n een goeie ofsprake a-w alle tiejingen van Wikipedie boven in beeld neet in 't Veluws doon mar in verschillende aandere dialekken (want de systeemteksen staon al in 't Veluws). We mutten mar kieken wee as der op dat mement zin an hef. *De oproep van Jimmy Wales steet der noen oek op. *We hannen eertieds altied [http://nl.wikimedia.org/wiki/Donaties http://nl.wikimedia.org/wiki/Donaties] as verwiezing veur de donasies dat is noen [http://wikimediafoundation.org/wiki/Donate/Now/nds-nl http://wikimediafoundation.org/wiki/Donate/Now/nds-nl] ewönnen. *De Wikipedie-naamruumtes hemmen een aander kleurtjen ekregen in plaose van geel is 't noen greun. *Onder 't kopjen mit 't onderwarp steet van noen of an ''Oet Wikipedie, de vraaie enzyklopedie'', op disse meniere ku-w wat meer van de aandere dialekken in de systeemteksen kriegen. Ik wol der eers ''Oet Wikipedie, de vraaie enzyklopedie / n vriejn ensiklopedie'' van maken mar dat is meschien een bietjen dubbelop en wat lang. Ik hebbe veur Grunnings ekeuzen umdat de beschrievingen van de tabblaojen al in 't Twents bin, a-j nog meer anrekommederen kunnen zet 't dan hier effen neer. {{User:Servien/Haandtekening}} 21:35, 28 dec 2008 (CET) == Nusterge begrippen veur toalkundege noamen == Moi, Ik heb ais even rondkeken over wikipedia (dizzent en ook aanderstoalegen) en t vuil mie op dat der n hail ìnde ondudelkhaid bestaait over bepoalde begrippen veur toalkundege noamen. Zo hebben wie: *Leegsaksisch (''Nedersaksisch'') *Leegduuts (''Nederduuts'') *West Leegsaksisch (''West-Nedersaksisch'') *Platduuts *Oost Leegsaksisch/Leegduuts (Oost-Nedersaksisch/Nederduuts) *Nederlaands Leegsaksisch (Nederlaands Nedersaksisch) *Noord Leegsaksisch (Noord-Nedersaksisch) *Westfeels *Oostfeels *en den nog de iendailen op de ziede [[Nedersaksisch]]: Noordelke, westelke en oostelke groep [[Ofbeelding:Leegduuts, -saksisch, enz.PNG|right]] Nevvens mie is t zo: * Leegduuts **Platduuts ***Leegsaksisch ****Noord Leegsaksisch *****Oldenbörgs *****Holstains *****Sleeswieks *****Enz. ****Grönnegs-Oostfrais (sums as dail van t Noord Leegsaksisch zain) *****Westerwôlds *****Westerkertiers *****Oldambtsters *****Moormerlaands *****enz. ****Westfeels *****Twìnts *****Münsterlaands *****Zoerlaands *****Eemslaands *****enz. ****Nederlaands Leegsaksisch (sums as dail van t Westfeels zain) *****Veluws *****Sallaands *****Stellenwaarfs *****enz. ****Oostfeels *****Broenswieks *****Holtlaands *****Kalenbaargs *****enz. ***Oost Leegduuts ****Mekelnbörgs-Veurpommers *****Mekelnbörgs *****Veurpommers *****enz. ****Brandenbörgs (Maarkisch) *****Oekermaarks *****Zuudmaarkisch/ -Brandenbörgs *****enz. **Leegfrankisch *Middelduuts **Middelfrankisch **Oost Middelduuts *Opperduuts **Opperfrankisch **Baiers **Alemannisch Ik dunk dat t zo is, môr ik wait t nait wizze. Binnen joe t mit mie ais? Of denken joe dat t nog aans wezen kin? t Vrumde is traauwerns wel dat as man onderschaaiden môkt tuzzen t Leegsaksisch en t Oost Leegduuts, dat t Oost Leegduuts ook nds as toalkode het... [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:11, 29 dec 2008 (CET) :Ik mot bekennen da'k neet genog van t Westfaals wet um hier n oordeel oaver te velln, moar de volgende ziede: [[:de:Westf%C3%A4lische_Dialekte]] löt n net iets ander kaartjen zeen [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:12, 30 dec 2008 (CET) ::Ja, doarom juust. Overaal zugt man aandere iendailens en betaikenissen van bepoalde termen. Messchain mouten wie doar as wikipedia van "native speakers" môr ais n moal ophèldern op geven. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:52, 30 dec 2008 (CET) ::Duudelek. In dat geval zo-k zeggen as native Noord-Oost Achterhooks sprekker dat t Achterhooks neet voldut an de isoglossen dee-t hier wordt gebroekt as grenze van t Westfaals:[http://www.lwl.org/LWL/Kultur/Westfalen_Regional/Gebiet_Identitaet/Mundarten/index_html#heute] *Wi-j gebroekt gin reu veur hond *Wi-j gebroekt gin diftongen veur bekke/beake (messchien wat wieter noar t noorden, dat dit neet meer woar is, moar in den Achterhook hef bekke/beake gin buugenden klinker) *Wi-j gebroekt wal maken, hase in plaatse van moake en hoase, moar dee isoglosse lik völle groter dan de umliesting van t Westfaals [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 01:19, 30 dec 2008 (CET) [[Ofbeelding:Isoglossen NDS.png|right]] :::Messchain mouten wie n onderzuikje doun noar de isoglossen en dij bie ainander zetten om zo wat konklusies te trekken kinnen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:31, 30 dec 2008 (CET) ::::Ik viene die indielings op basis van isoglossen nog aordig arbitrair - wal behulpzaam, mar ie zolden d´rvan denken: boaven de liende praot ze radicaol aanders as onder de liende. Neemt now de liende veur ´t ienheidsmeervold (wi´j praot / wi´j praoten). ´t Stellingwarfs van de Kop van Oaveriessel (det mien opoe sprak) heurt dan ´boven de liende´, intied det ´t Zuudwest-Zuud-Drèents (det mien grofva sprak) ´beneden de liende´ vaalt. ::::En toch bint dit hiel stark op mekare liekende naoberdialecten, die veule meer op mekare liekt as ´t Stellingwarfs op ´t Grunnegs, of ´t Zuudwest-Drèents op ´t Tweants. ::::Daorumme ziej ducht mi´j ok zoveule indielings; ´t is net waor aj de naodrok op legt. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:32, 30 dec 2008 (CET) ::Ja t meuilike dr an is det de ene isoglosse neet oawereen keump met ne aandere, of det ze oawerlapt. A'j vuurbie de ene liene komt, beteeknt det nog neet det ze hier n aander woard ook wier aanders oetsprekt. Um n volledig beeld te kriegn zo'j vuur alle wöarde dee t Neersassies hef ne isoglosliene munn teekn, mear det is neet de doon, plus det t onoawerzichtelik wörd. Zo he'j in Tweante de bekeande ''neet/nich''-liene, mear de ''edoan/doan''-liene of ''teegn/teggn''-liene löp wier heel oargns aanders. Det is ducht mie ook te nauw ekekn. Vie zoln juust neet op kleaine oetsproakverskiln, mear mear algemeen/grammaties munn kiekn, met in t achterheuwd t gegeewn det t wal es zol könn oawerlapn (wat mooi met arseerige an te geewn is). Hierduur krie'j vuur oewzelf ook better op de riege wat non kenmoarknd vuur n bepoald gebeed is. ::Noar anleaidige van dee verbeendige noar det Duutse wiki-artikel oawer Westfoals: In West-Tweante wörd wal diftongiseerd (verdreeid), mear neet zo slim as doar wörd an egeewn: ''Vuegel'' (Eanter: voeəgəl - mv: vuuəgələ, Riesn: vooəgəl - mv: veuəgəl(ə), Rest: veugəl/vöggəl) ::Hier n vuurbeeld van de verdreejiges in t Riesns: [http://nl.youtube.com/watch?v=iF5JratZmY8 Stille Mear Mien Tuutje] (t meakn keant de tekst neet helemoal, mear toch dudelik). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 18:51, 30 dec 2008 (CET) ::::Dunkt mie dat t beste veurbeeld ien dat (schattege) laidje t woord "schoot" is. Voak wordt as isoglosse tuzzen t Noord Leegsaksisch en t Westfeels nomen de lien van oo/oou-uə/ååə. Ien dat laidje sègt zai "òp sgååət". Lopt dij isoglosse deur Twìnte hìn of kennen luu dij n aander dialekt proaten dit ook? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 20:05, 30 dec 2008 (CET) ::In t leste wöardjen dut'e t ook: ''groot'' - groooowat :). Vuur mie is det t meest kenmoarknde verskil tusken oost- en west-Tweants. Of aanders kenmoarkend vuur Riesns/Eanters. In oost-Tweante (de rest van Tweante?) riemt "schoot" op t Duutse "boot", mear in Riesn/Eanter dus neet. ::As ik leu oet döarpkes oet de buurte heure, doot dee dit neet. In Nijverdal (Sallaands) is t nen eankeln klaank zoonder vergliedige, en in bievuurbeeld Wierdn ook (Noordn van Riesn). In Hooltn heur ik nums nog Sassies köjern, en t Eanters dut t vergliedn nog 10x slimmer (vandoar ook de'w ze ''verdreeidn'' neumt.) [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 01:12, 31 dec 2008 (CET) Dit begriep ik even nait. Mainst doe dat man dat ien Riezen en Ìnter wel dut of juust nait en ien t oosten wel? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:01, 31 dec 2008 (CET) :Hou wordt t mit t woord "over" den? Messchain is dat ook n mooie isoglosse binnen os gebied. Wie sèggen ien t Grönnegstoaleg gebied "oouver" (tuzzen oo en ou ien), môr dunkt mie dat man bie Ni'jluusn en der om tou "òver" sègt. Den hebben wie volgens mie ook nog "ååver", woar sègt man dit? Sègt man ien oostelk Twìnte den ook "ååəver"? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:24, 31 dec 2008 (CET) ::In Riesn en Eanter zegnt ze zoiets as ''oauwer'' of mear vuurin n moond: ''ààuwer'' (met den -àh oet t Engelse ''guard''). Ne -v met ne -w verwisseln is bie mien weetn allene in Riesn en Eanter. In Vjenne zeadn ze vroger ''waver''. De rest van Tweante zegt ''ååver'' ja. Mear zo'k al zea, de Eantersen dreeit nog völle slimmer: ''Wean'' sprekt ze oet as ''weejə'', en ''keze'' sprekt ze oet as ''kiejəzə'' (riesns: keeəzə). ::As vuurbeeld: [http://www.entersedagen.nl/ Eanterse Deage.nl kiekt bie informatie - Liedjes MaJaFra - Eén Glaasje] [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 13:41, 31 dec 2008 (CET) Ik heb t koartje even veraanderd. Eerst môr even binnen de Nederlaandse stoatsgrìns. Ik heb al n poar dingen touvougd, môr ik wil der nog even n poar belaangrieken ien doun. Wat dochten joe van t waarkwoord "lopen"? Hou wordt dat bie joe oetsproken? Messchain binnen "ie-doe" en "lopen-elopen" nog n poar belaangriekents. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:46, 31 dec 2008 (CET) : Veur t gebied rechts van Grolle (effen zeuken in Google Maps), en de Duutse grenze, zeg moar tussen Groenlo, Meddo, Holterhoek en Zwolle(Gld): *schoot: skoot of schoot (gin diftong) *over: oaver ( gin diftong, klunk as zone, er -an t ende klunk n betjen as n a: òòvà) *lopen, gelopen: loopn, eloopn moar ok lopen, elopen *jij: i-j (i as in dik, gevolgd deur n j-klank) *oud, hout, goud, zout: old, holt, gold, zolt of zalt *maken, water: maakn of maken, water *gaan, staan : goan, stoan *waar: woar (wal n betjen n diftong, umdat de r weer zo'n a-tje wödt) *warkwoordsmeervold op -t: wi-j loopt, i-jleu warkt *voor: veur *huis, muis, huid: hoes, moes, hoed *uit: oet [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 16:29, 31 dec 2008 (CET) ::Grönneger, met de vergliediges bedool ik det ze det allene in Riesn en Eanter doot. Ik zol aanders neet weetn woer of ze det nog mear doot. Ik hebbe nog wat vuur oew neet/nich/neit/nait-kaartjen: in Riessen zegge vie ''nit''. Ik skriewe hier aait ''neet'' umdet det algemener is, mear vieleu zegnt ''nit'', wat riemt op ''zit'', en mangs zelfs ''nì''. ([[Koarel van n Notoaris]] skreef t as ''nin'': -Det doo'k nit- wörd oet esprökn as ''dèddooknì''). Det Kan ook ne verkörtige van t algemene ''neet'' wean. ::En dan t stukn van Droadneagel vuur Riesns en Eanters: ::*schoot: ::**Riesns: skooət of schooət. Met diftong, mear skoone (''schoenen'') zoonder! Schibboleth: skone skone: skooəne skoone - ''schone schoenen'') ::**Eanters: skooət of schoeət ::*over: oauwer of ààuwer ::*lopen, gelopen: ::**Riesns: looəpn, əlop ::**Eanters: loeəpn, əleupn ::***as t woard vúúr ''gelopen'' op ne -ə- eaindigt, vaalt den bie ''elop/eleupn'' vort: ''...en toew bi'w noar de delle lop/leupn'' ::**Rest: loopn ::*jij: iej (''iejə'' met noadruk) ::*oud, hout, goud, zout: ::**Riesns: oold, hoolt, goold, zoolt ::**Eanters: ooəld/oewəld, hooəlt/hoewəlt, etc. ::*maken, water: maakn, water (Wat Riesnder zegnt ''waahter'' met den ''guard''-klaank, Eantersen heel langgerekt: Maaaakn, waaaater) ::*gaan, staan : goan, stoan ::*wie: ::**Riesns: wee ::**Eanters: wei (sprek oet: wäj) ::**Rest van Tweante: wel (oolderwets) of wee/wie ::***Wie heeft dat gedaan? ::***Riesn: ''weerefdèt'doan? ::***Eanter: ''wäjjefdat'doaənə?'' ::*waar: woer (Oost-Tweante: woar) ::*warkwoordsmeervold op -t: ::**Riesns: vie looəpt, iejleu woarkt/woarket ::**Eanters: vie looəpt/loewəpt, iejleu waarkt/waarket (waaaaaarket :) ) ::*voor: vuur (Oost-Tweante: veur. ::*huis, muis, huid: hoes, moes, hoed ::*uit: oet ::Apart hè.Geluks aln joar al vustn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 19:09, 31 dec 2008 (CET) Ja, hou komt dat? Het t Riesens n boetende ienvloud had? Of het t zok op zokzulf zo ontwikkeld deur isoloatsie ofzo? Ien elk gevaal, dij "oo" dij joe baaident schrieven, is dat de oo dij man kent van "Almelooooo" (hierveur schreven as åå)? En de aa, boeten dij van t Riesens (dat hest goud oetlègd), is dat de Hollaandse (ien dizze streken voak bekìnd as bekakte) aa of is t liek as ien t Grönnegs de klaank tuzzen aa en è (Frans: "père") ien? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 19:37, 31 dec 2008 (CET) Ik wete neet of t Riesns ne "boetende"invlood hef ehad. Dr steet mie nen verhaal bie det völle Duutsers kort oawer de greanze hier op an kömn vuur better woark. t Riesns hef bievuurbeeld ''Zee zeent'' in plaatse van ''Zee beent''. Det lik völle op t Groafskopper Plat: ''Se sünd''. Den ''oo'' he'j good begrepn. Mear in t Riesns he'j bievuurbeeld ''n gleasken water'' --> ''n glääsken waater'', woerbie "water" n klaank hef as in t Hollandse ''later'', mear dan net wat langgerekter. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 05:22, 1 jan 2009 (CET) ::Zo! De'k det um dee tied nog kan skriewn. Mear den ''père''-klaank (as in t Stellingwerver ''tael'' bedool iej toch?) kenne vie doarnöast in bv. ''kasdeage'', mear det is eulderwets, en rechtevoort wörd dr mear''kasdaage'' zeg, op dee manere zo a'k det hierboawn skrewe. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 14:49, 1 jan 2009 (CET) :De ae klanke (as in t franse air, of frère) wödt in t Achterhooks ok gebroekt: leaven (leven), gleasken. De oo is ongeveer zoas in Almelo, messchien n betjen korter an-eholden as in t Tweants. De aa is ongeveer de nederlandse aa, net iet langer en nasaler: [http://www.meertens.knaw.nl/projecten/sprekende_kaart/svg/] luuster noar t fragment oet Kotten. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 15:12, 1 jan 2009 (CET) (den iederene natuurlek nog t beste wönst) A'j der good nao lustert, heur i-j wal dat wi-j oet Hamaland, anders as de meeste Nedersaksen, neet de N (of baeter de stomme E) "inslikken" doot, dus neet: loopm, kiekng, praotn, laebm, maor loopun, kiekun, praotun, laevun. En nog völle Heil en Zegen veur 't ni-je jaor allemaole! [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]](=Hamalander) in 't echt bun'k der enen van Roerdinkholder oet Wenters Ik hebbe ok aeven wat an-epast an 't Achterheuks grammatica stuksken [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] Hee, worumme kump der bi-j mi-j ginne tiedsandudinge onder te staon? Allene "Chamavian" zee ik, maor bi-j de anderen steet der ok tied en datum nog bi-j... Bo kump dat, Servien? [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] :He'j wal 4 golfstreepkes edoan en nit mear 3 ofzo? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 14:54, 3 jan 2009 (CET) :::Woar liggen die lienen (veur zo wied of joe dat waiten) veur hòpm-hååpm-hååəpm? En woar ligt de lopen-elopen lien? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 17:30, 3 jan 2009 (CET) :::Ien Duutslaand nemt man ook voak t gebied van t woord "kuiern" as gebied van t Westfeels, "prouten" veur t Oostfrais en "snacken" veur t Noord Leegsaksisch. Tot hou wied ien Nederlaand wordt t woord "kuiern" aigelks broekt? Ik zai t hier ook mennegmoals veurbie kommen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 18:22, 3 jan 2009 (CET) Boh, ik hadde maor dreeë edaone inderdaod... Ik bun hier ok zo lange neet ewest [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 18:31, 3 jan 2009 (CET) MOi chamavian, mooi de'j dr wier zeent. Ik vreuge mie al of woer o'j ebleewn warn. Grönneger, de liene met loopn/eloopn is hoaste neet noa te goan umde'w mangs zegnt van: ''Hee is noar de delle lop/leupn'', mear ook van: ''t Is allemoal good of elop/eleupn''. As t leste woard eandigt op ne stomme -e- dan vaalt den in t voltooid deelwoard vort: Vieleu zeent noar de delle goan/vieleu zeent noar n Hoar egoan. Dr zeent nen hoop leu dee at zegnt det "köjern" allene mear in Riesn/Eanter wörd gebroekt, mear in Westfaaln skriewt ze ook van ''küjern''. Schnackn is good plat en is direkt te vergeliekn met t Noorske ''Jeg snakke Norsk'' (ik snakke Noorsk), mear det kö'j dr vaste al wal oet wies worden. [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 02:59, 4 jan 2009 (CET) Ik snakke neet bepaold nao Noors, hier is 't mi-j no al kold zat! Ik bun neet zonnen leefhebber van noordelike landstraeke, gaef mi-j maor zunne, palmbeume en jonge broene deernkes um achterhaer te vangene ;-) [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 13:54, 4 jan 2009 (CET) :Mwoa, ne mooie Noorse bloonde mog mie ok wal liedn (al steun de vrouwe dr bie te göln, zegnt ze hier), mooie natuur, in t zommer nog wal oawer de 20 groad (in t zuudn), mooie sproake, allene aaaakelig deur doar. :) Mear inderdaad kö'j in de zuderlike regionen ook wal good wean. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 14:40, 4 jan 2009 (CET) Boh, de tale he'k niks op taegen, Skandinavisch he'k altied mooi evonden, starker nog: Deens was de aerste vrömde spraoke dee at ik laerden (met een jaor of tiene, elve) en mienen veurname en den van mienen jungsten zönne Arvid könt neet Skandinavischer. Maor blond en blauwe ogene he'k nooit op evollen, bo exotischer bo baeter. Ikke mag ene wulpse tropenprinsesse no eenmaol honderd keer meer lieden as zonne keule ieskönneginne. Um lekker met te "kuiern", za'k maor zeggen ;-) [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 16:57, 4 jan 2009 (CET) (Ingmar) :::''Kuiern'' beduudt niet allend in Twente en oosterd op ''gezellig praoten''. Kocks nuumt 't warkwoord veur Drenthe ok in die beduding, mit as bron de ''Drentsche Volksalmanak''. Mar de olderdom van die bron en 't gebrek an veurbielden en infermaotie oaver de verspreidige döt mi'j vermoeden det 't in Twente gebrukeleker is as vandage in Drenthe. Hoe of 't tussenbeidend zit, in 't Sallaanse taalgebied, wete ik niet. :::Wat 't voltooid dielwoord mit of zunder ''e-'' anbelangt. In 't Stellingwarfs van Frieslaand zegt ze de ''e-'' niet (''daon''); in 't Stellingwarfs van Oaveriessel zegt ze die wal (''edaon''). In 't Midden-Drèents en 't Zuudoost-Drèents (zaand en vène) zegt ze de ''e-'' niet; in 't Zuudwest-Drèents (noord en zuud) en 't Sallaans wal. Maank dizze groepen löp de grèenze. D'r zult hier en daor uutzunderings wèden. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:14, 4 jan 2009 (CET) :In t Achterhooks wödt t volteuid deelwoord met -e gebroekt: -eloopn of elopen. Der löp ne belangrieke liene tussen Deutekem (Doetinchem) en Zevenaar: An de Liemerse kante is t volteuid deelwoord met ge- :Chamavian hef geliek dat de -en in deeln van den Achterhook oet-esprokken wödt as -un: makun, lopun. Dat verskilt n betjen van woord tot woord, en ok van de plaatse: in Deutekem, Hummelo artikuleert ze völle better dan meer noar t noordoosten (Eibarge), woar t meer Twents wödt. In t fragment da'k hierboaven anhaaldn, heur i-j den kearl duudelek waagn zeggen. Ok hier weer n belangriek verskil met t Liemers (ok argens tussen Deutekem en Zevenaar): doar sprekt ze de n helemoal neet meer oet: Liemers: zuuke, Achterhooks zeuk(e)n. :En nog n verskil op die liene: Liemers hef geen meervolds -t meer: zie zun, zien. Achterhook: Zi'j bunt, zunt :Ik kenne t woord kuiern wal (hoowal ik t zelf nooit gebroeke), moar hier wödt et ok as Achterhooks umskreven:[http://www.marline.nl/werk.html] :Wat betreft hopen: Achterhooks hopp(e)n. Hoopn klunk mi'j as Tweants in de oorne. Wal apart: lopen wödt loopn, hopen wödt hoppen. Misschien toch wal oavereenkumste met t Duuts laufen tegenoaver hoffen. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 21:16, 4 jan 2009 (CET) ::Hopen is in Tweante ook ''hopn''. Kan wean det t oargns aanders wier hoopn is, mear dan lik mie det meer Hollaands met Tweants akseant. [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 22:43, 4 jan 2009 (CET) Ik kenne 't ok as "haopen", bv: ik haope da'j een mooi jaor zult kriegen [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 22:54, 4 jan 2009 (CET) :::Droadnaegel, ik denk datst der geliek aan hest om loopn en hopn te verlieken mit laufen en hoffen (ook twij verschaaidene klanken dij touvaleg ien t Hollaands t zulfde worden binnen). :::Ni'jluuseger, waitst messchain ook hou t zit mit lopen-elopen ien t oostelke Sallaands? Kin t wezen dat man ien Haardenbaarg "lopen" sègt ien stee van "elopen"? Of lopt de lien over de stoatsgrìns? Droadnaegel, wordt ien de haile Aachterhouk "elopen" sègd? Kin ik konkludeern dat de grìns lopen-elopen tuzzen t Oost Twìnts en t Twìnts-Groafschops ligt? :::Woolters, t verschil tuzzen "noar de delle leupn" en "good of eleupn" zol man zain kinnen as nait. Liek as ien t Fraans is t ien t Twìnts/Riesens en Ìnters(?) zo dat man nait goud overweegs kin mit twij dezulfde klinkers woarvan ain stom is (ien t gevaal van "delle eleupn" binnen baaident zulfs stom). Doarbie vaalt aine vot. Ien t Fraans schrift man dat wel, môr sègt t nait: "elle" = [èllə] >> "elle est" = [ellè]. Bie bieveurbeeld "ma ami" veraandert man gewoon t vraauwliekse "ma" ien t mannelke "mon" > "mon ami". Dunkt mie dat dat bie joe liek zo gaait. As t Riesens n standerdtoal haar zol middelkerwies ook schreven worden as "noar de delle eleupn", môr zol der bie vertèld worden dat de aine e- votvaalt. :::Dij verschillen dij hierboven deur Droadnaegel aanhaalt binnen, wazzen ien eerste ienstaansie de rezen om t Laimers bie t Leegfrankisch ien de dailen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:34, 5 jan 2009 (CET) 't Liemers IS ok echt Nederfrankisch (ik wonne zelf tovallig taegenswoordig ok in de Liemers). 't Echte Saksische Achterheuks wordt eigenlik ten oosten van Durkum (Deutekum/Doetinchem) esprokken, de Olden Iesselt-straeke rond Durkum en Doesebarg is al een ovverganksgebeed tussen Nedersaksisch en Nederfrankisch (Nederlands dus) en de Liemers helemaole Frankisch. 't Wordt deur alle deskundigen ok as Zuudgelders dialect, nauw verwant an 't Braobants, Kleverlands en Noordlimburgs ezeene. Al lik 't accent as ze Nederlands praot nog wat op 't Achterheuks, ze hebbet wal: zachte G, -e ipv -en/'n, ge- ipv -e in gedaon, gi-j ipv i-j, wi-j/gullie/zi-j doeN/lope ipv -t, het ipv hef, goed/lied/gruun ipv good/ leed/greun, gin -e in enkelvoldige wöärde, en völle Nederlandse wöärde waor at 't Achterheuks echt Saksische hef. Allene deur de geografische naoberschap wordt Achterhook en Liemers vake as ne eenheid eneumed, maor dialectologisch is dat neet terechte [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 22:45, 5 jan 2009 (CET) ::::Ok in Hardenbarg zegt ze "elopen"; 't [[Vechtdals]], zoas Scholtmeijer det nuumt, slöt in det opzicht an bi'j 't (wiedere) Sallaans. Vergeliekt Scholtmeijer zien veurbieldzinnen (van 't artikel [[Nedersaksisch]] eplokt): ::::De huze hebt een götte van grune varve. Een vrouw hef zolt water uut de kettel in een bäkkie of pöttie edaone. ''([[Hardenbarg]])''<br /> ::::De hoeze'''?''' hebt ne götte van greune varwe. Ne vrouw hef zout water oet de kettel in een bäkkien of pöttien gedaon. ''([[Emmelkaump|Emmelkaamp]], Graofschop Benthem, Duutslaand)'' ::::Det "gedaon" (en "zout") van Emmelkaamp kan Standerdnederlaanse ienvloed wèden: de schoel- en karketaal van de Graofskop Benthem was jao lange tied Nederlaans. Mar in de Graofskop hej ok 't voltooid dielwoord zunder ''(g)e-'': [http://uelsen-und-umgebung.de/geschichten/swarwen.html ''As jungen Keärl heb ik 'n Joâr of wat buten de Groafschup leefd.''] Die körtste vörm liekt 't miest veur te kommen; die vien ik in [http://www.gbiu.de/metmekaar/platt.htm al dizze veurbielden]. De vörm ''e-'' kom ik zo rap niet tègen veur de Graofskop. 't Kan wèden det in 't Duutse grèensgebied ''daon'' mit ''edaon'' en zölfs mit ''gedaon'' concurreert, mar ik hebbe mar hiel weinig Graofskopper bronnen (die lu die skrieft ok niet...). [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 12:31, 5 jan 2009 (CET) Wal wat vrömd, heur, dat een darp in Prusen Nederlandser pröt as de Nederlandse plaetskes in de buurte. En dat zo wied nao 't Noord-Oosten. "Zout" heur i-j misschien in 't westelik Vaelouws en "gedaon" kump daor en misschien allene nog veur in 't westelik Achterheuks van Doezebarg, Durrekum e.o., allebeide ovvergangsgebeden dee at aordig vernederlands bunt, in Nedersaksische ogene dan. In 't Hamalands (Oost-Achterheuks en West-Mönsters)zegge wi-j "zalt" en "edaone", wieters is 't meest "zolt" en "edaon" of "daon". Ik vraoge mi-j af at de ummegaeving van Emmelkamp/Emlichheim (stad) ok zo pröt of toch weiniger Nederlands. 't Is toch een deel van Benthem, en de Ovverbenthem pröt al aordig Twents-achtig. En ik vraoge mi-j ok af bo betrouwbaar at disse gegaevens veur Emmelkamp bunt, of 't ok neet een betken wishful thinking is, dee Nederlandse invleu... [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 08:03, 7 jan 2009 (CET) :Misschien stiet d'r in Scholtmeijer zien riege woordenboeken van de Oaveriesselse dialecten nog argens vergeliekingsmateriaol oaver 't Graofskopper plat? Ik hebbe dizze warken (nog) niet, mar ik geleuve det Servien d'r wal wat van hef. Ik wil ok nog ies de haand leggen op Rakers zien ''Mundartatlas der alten Grafschaft Bentheim''. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:09, 7 jan 2009 (CET) ::(Ik heb neet 't [[WOD]] mar 't [[WGD]], alle dree de uutgaves ;), daor steet vanzelf niks bie in van 't Graafschapper plat, mar wè uut [[Huzen]], [[Leusden]], [['t Veen|Veenendaal]], [[Wageningen]] en [[Renkum]] enz.) {{User:Servien/Haandtekening}} 12:27, 8 jan 2009 (CET) Oh, ikke hebbe zowal 't WALD, 't WOD as 't WGD (Veluwe) en 't Woordenboek Drentse Dialecten. Van 't WOD deel 1 t/m 3 (het huis A, B & C), maor der steet allene maor plaetse oet Ovveriesselt in. 't WALD hef wal enkele "boeten" plaetse op-enommen, ok Pruusse, maor natuurlik ginne Bethemse. Trouwens ik hebbe ok nog 't Westmönsters woordebook (Vraene, Gronau, Bokelt, Borken, Coesfeld, Rhede etc.)dat zon betken geliek an 't Wenters is, en een woordebook van de stad Mönster (da's waer een heel ander soort Westfaels) en nog völle meer op dat gebeed liggen, mi-j ducht misschien ok wal wat in 't Duuts ovver de dialecte in 't grensgebeed van Drenthe en Benthem. Dat kon dat book wal ens waen waor at Ni-jlusiger 't ovver had [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 22:41, 8 jan 2009 (CET) ::Om even weer terug te kommen op woar t over begon: Ik docht dat der nog wel n belaangrieke isoglosse was. Ik las juust even de zin van Chamavian: "ik haope da'j een mooi jaor zult kriegen". Ien Grunnen sèggen wie "... joe n schir joar '''kriegen zellen'''". Woar wordt dit nog meer zo sègd en woar ligt dus de lien hiertuzzen? En Ni'jluuseger, hou wordt "lopen" bie joe oetsproken? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:49, 9 jan 2009 (CET) ::In Tweante is t allebeaide te gebroekn: ''Ik hoppe a'j n skier joar zöalt kriegn'' en ''ik hoppe a'j n skier joar kiregn zöalt''. Better nog: ''Ik hoppe de'j n mooi joar magnt hebn'', ''~ hebn magnt''. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 12:54, 9 jan 2009 (CET) :::Is dit t gevaal ien hail Twìnte of zit der, zo as bie veul dingen, verschil tuzzen t Oost Twìnts en t Twìnts-Groafschops? Of is t ôfhankelk van bepoalde woorden of zinnen? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:57, 9 jan 2009 (CET) ::::"Dej zult kriegen" (rooie volgörde) / "dej kriegen zult" (grune volgörde). Ik hebbe wark elezen van Lukas Koops (Midden-Drèents van Grol) en Johan Veenstra (Stellingwarfs van Ni'jehooltpae) en 't völ mi'j op det die consequent de noordelijke, grune volgörde anholdt. Koops schrif dus beveurbield - ik verzinne wat - "dat hij dat daon hebben zal". Det is veur mi'j ondenkbaor; ik zolle schrieven en zeggen: "det hi'j det zal hebben edaone". ::::Hoe noordelijker aj gaon - veural vanof Midden-Drenthe en vanof de Friese Stellingwarven - hoe vaster as ze de grune volgörde gebruukt. 't Kun wal ies wèden det 't Fries/'t Nederlaands van Friezen in dit geval meer invloed hef op 't Stellingwarfs van Frieslaand as op 't Stellingwarfs van angrèenzend Drenthe en Oaveriessel. ::::"Lopen" spreke wi'j op Ni'jlusen uut as ''loopm'' (of doe d'r nog mar een ''o'' bi'j), mit een aorig dichte, donkere, lange ''o''. "Haopen" en "aover" hebt in 't Zuudwest-Zuud-Drèents de ''ao'' van "praoten", mar in 't Stellingwarfs, inclusief det van Oaveriessel, is 't "hopen" en "over" (dus Nederlaanser van klaank). [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:16, 9 jan 2009 (CET) ::::Ik deanke det t beaide eawn makkelik te gebroekn is. Ik hebbe t mien moo evroagn en den zegt det t allebeaide kan, in t Riesns tenminste, en det ''hebn magnt'' wat eulderwetser is. Mien vaa (nen Eantersen) zegt ''magnt hebn''. Mear ze hadn t beaide oawer det det in t Hollaands zo was, en dus in t plat ook. Dus, wat doar feailik met an mut? Iej magnt t in Tweante (allene west?) allebeaide gebroekn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 14:03, 9 jan 2009 (CET) Ik gao now èvenpies van 't Winterswiekse Achterhoeks van mien geboorteplekke aover op 't Woldiger Zuud-West-Dreints, mien aandere Nedersaksische "moederdialect", umda'k daor as jonchien van zeuven hen bin verhuusd mit mien va en moe. Ik wete dat de mieste Dreintse dialecten, en inderdaod ook 't Stellingwarfs, de "grune" volgodder gebruukt, mar uut 't Zuud-West-Dreints, dat iene is mit 't Noord-Aoveriessels, ken ik veural een veurkeur veur de "rooie" volgodder, krek as in 't Nederlaands en ook beveurbield 't Achterhoeks. Dit leste ondaanks dat Pruse zo kortbij is en dat 't Duuts altied de grüne volgodder hef [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 21:15, 9 jan 2009 (CET) :Veur mien geveul könt in t Achterhooks beide vormen: "ik haope da'j een mooi jaor zult kriegen" en "ik haope da'j een mooi jaor kriegen zult". Ik hebbe mi'j toevallig de leste tied meer bezig-eholdn met woordvolgorde. A'j in ne bi'jzinne moar twee warkwoorden gebroekt, könt beide vormen in t Nederlands en t Achterhooks. Een mooi artikel oaver de woordvolgorde in t Achterhooks kö'j hier vinden: [http://members.chello.nl/e.hoekstra8/65IPPAchterh.html]. Beide vormen komt volgens dat artikel veur, in et Nederlands zol t eerste dan meer skrieftaal wean, en t tweede meer sprektaal. :A'j een betjen spölt met de Martens instituut databanken: [http://www.meertens.knaw.nl/sand/zoeken/] is dee volgorde ok neet typisch Nedersaksisch. Met dree of meer warkwoorden wal: dan hei'j in t Nedersaksisch meer meugelekheden as in t Nederlands. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:58, 10 jan 2009 (CET) http://www.dbnl.org/tekst/bree001hist01_01/bree001hist01_01_0021.htm Volgens mij is de grune volgodder in Nederlaand veural Fries baseerd oorsprunkelik. Dat zie'w deurdat 't in Frieslaand, West-Frieslaand in Noord-Holland en Grunning mit Noord-Drenthe dè absolute volgodder is. Ik dènke dat 't feit dat de grune volgodder ook in 't Staanderd- Nederlaands is toe-estaon en wordt gebruukt, komp deurdat Amsterdam in Noord-Holland vrogger ook Westfries praotte en daor natuurlik nog hiel kortbij lig. En 't Amsterdams hef vanzölf veul invloed ehad op 't Staanderd-Nederlaands. En Grunning was vrogger ook Fries-talig, zoas bekend, en greinst der ook an. Mar ik deinke as de Nedersaksische gebieden in Gelderlaand en Aoveriessel (inclusief Zuudwest-Drenthe) van oorsprung een veurkeur hebt veur de rooie volgodder. Dat wil niet zeggen dat ze niet allebeide kunt worden gebruukt, mar 't giet mij um de miest gebruukte, de miest natuurlik anvulende volgodder. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 11:06, 10 jan 2009 (CET) mbst8y7be834v5zwvudro698vio5zux 4 11833 284757 284756 2016-06-02T22:57:52Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Dit is t '''archiefoverzichte''' van "[[Wikipedia:De praothoek|De praothoek]]": *[[Wikipedie:Praothoek/Archief/1]] (meert 2006-mei 2008) *[[Wikipedie:Praothoek/Archief/2]] (mei 2008-december 2008) *[[Wikipedie:Praothoek/Archief/3]] (jannewaori 2009-oktober 2009) *[[Wikipedie:Praothoek/Archief/4]] (oktober 2009-mei 2010) *[[Wikipedie:Praothoek/Archief/5]] (mei 2010-juli 2012) *[[Wikipedie:Praothoek/Archief/6]] (juli 2012-juni 2014) *[[Wikipedie:Praothoek/Archief/7]] (juli 2014-mei 2016) *[[Wikipedie:Praothoek/Archief/8]] (juni 2016-noen) {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Wikipedie]] a8bvxyxn7fx86hxea4lhl6lf1kmd9g5 0 11834 289680 264061 2016-10-29T12:40:31Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Brandeveen gemeente Westerveld.jpg|thumb|260px|Braandevene in 't Oosterzaand]] [[Ofbeelding:Hunebed D53 Havelterberg.jpg|thumb|260px|Et grootste hunebed van Darp de [[D53 (hunebed)|D53]]]] '''Haovelte''' ([[Nederlaands]]: ''Havelte'') is een darp in 't zuudwesten van de previncie [[Drenthe]] in [[Nederlaand]]. Haovelte is 't heufddarp van Westerveld. Saemen mit de darpen [[Dever]], [[Dwingel]], [[Darp (Westerveld)|Darp]] en [[Vledder]] vormt 't de gemiente [[Westerveld]]. Haovelte was tot 1 jannewaori [[1998]] een zelfstaandige [[gemiente (bestuur)|gemiente]]. 't Darp had in [[2006]] 3.170 inwoners.<ref>CBS</ref> Haovelte, dat as bi'jnaam ''de Parel van Drenthe'' hef, hef een [[brink]] en een darpsplein ([[Piet Soer]]plein). == Ligging == Haovelte lig langes de [[Drèentse Heufdvaort]] kortbi'j [[Uffelte]] en [[Rune]]. De grote plaetsen die 't dichtstbi'j liggen, bin [[Möppelt]], [[Stienwiek]] en [['t Ogeveine|'t Hogevene]]. == De meuite weerd um te bekieken == * [[Nederlaans Hervormde Karke|Nederlaandse Hervormde Karke]] van Haovelte, buten de darpskern * Korenmeulen van Haovelte, Meulenweg 23. * 't [[Hunebed]] [[D53]] en [[D54]] op de Haovelterbarg te Darp * Ongeveer 12 grafheuvels uut de [[trechterbekercultuur]] te Darp * Schaopskooi [[Holtinge]] mit een kudde van 200 tot 500 schaopen * [[Vlinderparadies Papiliorama]] * Laandgoed [[Overcinge]] == Economie == Haovelte hef verschillende winkels in de midden van 't darp en een vestiging van 't [[postkantoor]]/VVV. Op 't Piet Soerplein wordt op woensdag van 08.00 - 12.30 uur ok de weekmarkt ehölden. == Netuur == * De Haovelterbarg * Ooster- en Westerzaand * Braandevene * Uffelter Binnenveld * Holtingerveld == Rifferenties == <references /> == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.havelte.nl/index.php Webstee van Haovelte] {{Coordinate|NS=52/46/15/N|EW=6/14/10/E|region=NL-DR|type=city|pop=3170}} {{Commonscat|Havelte}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Drenthe]] c94d26sdwygfebt06vx2u1ti2gxfsw6 0 11849 280347 262648 2015-04-12T14:07:15Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[File:Sluis Eefde hoog.jpg|thumb|Sloes Aefde]] '''Aefde''' ([[Nederlands]]: ''Eefde'') is n darp in de Nederlandse gemeente [[Lochem]], previnsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. Et is elaegen an et [[Tweantekanaal|Twentekanaal]] en hef 4203 inwonners (1 januari [[2006]]). Ter heugte van Aefde bevund zich in dit kanaal t [[sloes (kunstwark)|sluzenkomplex]] ''Sloes Aefde'', n monument oet [[1933]] dat deur [[Riekswaterstaat]] veur waterhoesholding en scheepvaortverkeer wödt ebroekt en van [[2003]] tot en met [[2006]] grondig renoveerd wodden. Op t landgood Rijsselt in Aefde was [[Nederlandsch Mettray]] evestigd, n prottestants opvoedingstehoes veur neet-kriminele jongern met gedragsprobleemn dat in 1851 op-ericht wodden deur [[Willem Hendrik Suringar]]. In [[1998]] is Nederlandsch Mettray um-evormd tot de ''Justitiële Jeugdinrichting Rentray''. Deur Aefde loopt dree spoorlienn vanoet [[Station Zutfent|Zutfent]]: naor [[Station Daeventer|Daeventer]], [[Station Wenters|Wenters]] en [[Station Hengel|Hengel (Aoveriessel)]]. An de liene naor Daeventer, waorvan niks meer te vinden is, lag van [[1890]] tot [[1932]] t [[Station Aefde]]. Middn in Aefde bevund zich [[Landgoed t Haveke]]: n in [[1481]] ebouwd [[heernhoes]], omgaeven deur nen 14 bunder groten [[Engelsen tuin]] met bos en verzörgde gazons. Lange wandelpaede voert deur t park hen en bunt aoverdag vri-j toogankelek veur t pebliek. Aefde mek deel oet van de [[Achterhookse Wandelingn]]. ==Geboorn in Aefde== * [[Jans Koerts]] (24 augustus 1969), Nederlandsen wielrenner ==Wont in Aefde== * [[Adriaan van Dis]] (16 december 1946), Nederlandsen skriever ==Oetgaonde verwiezingn== * [http://www.lochem.nl/ Webstae van de gemeente] * [http://www.hethaveke.com/ Webstae van Landgoed het Haveke] {{Lochem}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Lochem]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] iojyrk9uchubqjtb4lop8f00jsbpvqc 0 11850 195048 88052 2011-06-23T08:40:02Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Aefde]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Aefde]] 1o79ee8hzp3bhq1uerrjeexy5q6c43e 0 11851 195049 88054 2011-06-23T08:40:21Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Aefde]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Aefde]] 1o79ee8hzp3bhq1uerrjeexy5q6c43e 0 11853 88136 2008-11-24T10:56:18Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Wienter]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[wienter]] r6lslucpsbcwur5k9wqxak6bowk785v 6 11854 181626 181597 2011-02-28T00:19:45Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == welle: www.seniorplaza.nl == Licentie == {{GFDL}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Wilmink]] 8ki8rn176yy0h42bjojj5yeq32y88sm 0 11855 88183 2008-11-24T22:31:00Z Servien 7 [[Haarfst]] is ewiezig naor [[Haarst]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Haarst]] 2tqo12s5hus8lq8e9ddose8zyndemgv 0 11856 277296 88187 2015-01-29T16:10:02Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Zujelik halfroend]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zujelik halfroend]] hnxuv4u17slk12gv6eqpeqtmopkzrzf 0 11857 280449 264589 2015-04-12T14:23:15Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Nijkerk - Hoevelaken.svg|thumb|250px|De kaort van Hoevelaken]] '''Hoevelaken''' is een darp in de [[Nederlaand|Nederlanse]] [[pervincie|previnsie]] [[Gelderland]], dat deil uutmaakt van de [[Gelderse Vallei]]. Hoevelaken valt oender de gemeente [[Niekark]] en leit oengeveer vuuf kilemeter in oostelijke richting van [[Amesfoort]]. Hoevelaken is wat de veurzieningen angaot ok arg ericht op [[Amesfoort]]. Hoevelaken was tot an 't jaor [[2000]] een zelfstandige gemeente, daornao is 't samen-egaon mit de gemeente Niekark. Hoevelaken het oengeveer 10.000 inwoeners. Vanof [[2009]] kriegt Hoevelaken zien eigen stesjon ''[[Stesjon Hoevelaken]]'', hier stoppen dan ok bussen van [[Connexxion]] en de treinen zullen dan tussen [[Barreveld (daarp)|Barreveld]]-[[Ee (stad)|Ede]] gaon riejen. ==Bekend volk== * [[Harmen Siezen]] (1940), sjoernelist, niejslezer en tv-prissentator (hie woent der noe nog) * [[Henk Vreekamp]] (1943), theoloog en predekant (geboren) ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.ditishoevelaken.nl Niejs over Hoevelaken] *[http://www.atlas1868.nl/ge/hoevelaken.html Een kaort van de veurmaolige gemeente Hoevelaken in 1868] {{Niekark}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 28g01ms7q1lm9xlu2y1xb592ut6p20p 0 11858 280348 270066 2015-04-12T14:07:25Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Nijkerk - Achterhoek.svg|thumb|250px|Ligging van Achterhoek]] '''Achterhoek''' is een [[buurtschap]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderland]]. t Maakt deel uut van de gemeente [[Niekark]], en leit oengeveer zes kilometer in noordelike richting van [[Amersfoort]]. Volgens de [[19e eeuw]]se historikus A.J. van der Aa, had de buurtschap in mid-1900 zo'n 170 inwoeners. {{Niekark}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] sz128mdz1qf7zdxswydxul7eosn67ws 0 11860 280394 264504 2015-04-12T14:15:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Nijkerk - Doornsteeg.svg|thumb|250px|Ligging van Doresteeg]] '''Doresteeg''' ([[Nederlaands|Nederlans]]: ''Doornsteeg'') in een [[gehucht]] in de gemeente [[Niekark]], in de [[Nederlaand|Nederlanse]] [[pervincie|previnsie]] [[Gelderland]]. Doresteeg leit acht kilemeter in noordelijke richting van [[Amesfoort]]. {{Niekark}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 1yfbc5956e9e980252zbgps8d3euly9 0 11861 280395 264508 2015-04-12T14:15:15Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Nijkerk - Driedorp.svg|thumb|250px|Driedarp]] '''Driedarp''' ([[Nederlaands|Nederlans]]: ''Driedorp'') is een [[gehucht]] in de gemeente [[Niekark]] in de [[Nederlaand|Nederlanse]] [[pervincie|previnsie]] [[Gelderland]]. 't Leit 10 kilemeter van [[Amesfoort]] en vier kilemeter van Niekark. Deur 't gehucht loopt de [[N301]], van Niekark naor [[Barreveld (darp)|Barreveld]]. {{Niekark}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 66hr46cgfm8laljtyfdgq9r4215ajin 0 11862 279192 274699 2015-03-27T16:43:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Bethlehem-street2.JPG|right|150px|thumb|Stroat ien Betlum]] '''Betlum''' ([[Arabies|Aroabisch]]: بيت لحم (''Biet Lachem'', "vlaiskhoes"), [[Hibbrais]] בית לחם, (''Beit Lechem'', "stoethoes", [[Nederlaands]]: ''Betlehem'') is n [[Palestina|Pallestainse]] stad op [[Westelke Jordoanbaank]]. Onder [[Oslo Akkoorden]] het [[Israël|Isrel]] Betlum ien [[1996]] aan [[Pallestainse Autoriteit]] overdroagen doan. Betlum ligt sikkom 10 kilometer aan zuudkaant van [[Jeruzalum]] en 765 meter boven zeenivo (30 meter hoger as Jeruzalum). Betlum wordt voak zain as t boortestee van [[Jezus Kristus]]. Op stee woar't man van maint dat t de boortestee is het man de [[boortekìrk]] baauwd. Aarcheoloog [[Aviram Oshri]] maint anders dat Jezus n poar kilometer wieder boren is, noamelk in n lutje loug van 800 ienwoner dat ook Betlum hait. Dit ligt nog gain 7 kilometer van [[Nazaret]] ôf dus t is logischer dat dit t stee was woar of [[Jezus]] boren is. Der is anders nog gain goud bewies, den t onderzuik van de aarcheoloog ligt stil om gèldrezens. Ook de biebel sprekt dizze oetsproak tegen. == Boetende hìnwieze == * [http://www.bethlehem-city.org Gemainte Betlum <small>(Engels)</small>] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Stad ien de Pallestiense Auteriteit]] [[Kategorie:Hillege stad]] iidte6pp6bi0uxx7bkav3lx7ufqd3sg 0 11863 292420 289000 2016-12-15T11:35:58Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Harderwiek vischpoorte.jpg|thumb|250px|Vischpoort]] De '''Vischpoort''' is de enigste over-ebleven stadspoort in [[Harderwiek]]. De Vischpoort heette tot [[1544]] de ''Legebruggepoort'' ([[Nederlaands|Nederlans]]: ''Lagebruggepoort''). In de [[14e eeuw]] is werschienlijk de eerste steen eleid. De Vischpoort had zoa-w dat tegensworig zo mooi noemen een ''multifunctioneel kerakter''. De Vischpoort hul niet allenig ongewunst volk buten, mar ok 't opdringerige [[waoter]] van de [[Zujerzee]], in de gleuven van de poort dejen ze bie hoogwaoter dan vloedplanken. In de [[Hanze]]tied brachten de Harderwiekers 't spul dat ze verhandelde op de vismarkt via de Vischpoort de stad in en uut. Dat daor ok varse vis toe beheurde, spreekt veur zich. De Vischpoort werd vanof [[1851]] gebruukt as [[vuurtoren]]. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Poorte]] [[Kategorie:Geschiedenis van Gelderlaand]] [[Kategorie:Harderwiek]] 9mul4cqhwepv6oufxe0irzrnolspok6 0 11864 258598 157578 2013-03-11T11:54:30Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2064481]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki De '''Vischpoort<small>(</small>e<small>)</small>''' kan verwiezen naor: *[[Vischpoort (Harderwiek)]] *[[Vischpoorte (Elburg)]] *[[Vispoorte (Zwolle)]] {{dv}} 8vpozzwcb3lcloxiaj6wbgz5xnchqos 0 11866 277934 277924 2015-03-05T19:08:47Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Louisiana (duurverwiesziede)]] vuur aandere betekenissen van Louisiana.}} {{Amerikaanse staot | naam = Louisiana | biejnoam = ''Pelican State'' * ''Bayou State'' * ''Child of the Mississippi'' * ''Creole State'' * ''Sportsman's Paradise'' * ''Sugar State'' * ''État de Louisiane'' ([[Fraansk]]) * ''Léta de la Lwizyàn'' ([[Kajun Fraansk]]) | vlagge = [[Ofbeelding:Vlagge van Louisiana.jpg|125x100px|Vlagge van Louisiana]] | wapen = [[Ofbeelding:Seal of Louisiana 2010.png|110x100px|Wapen van Louisiana]] | kaorte = Map of USA LA.svg | heufstad = [[Baton Rouge]] | toe-etrejen = 30 april, [[1812]] | oppervlak laand = 135.382 | oppervlak waoter = 15% waoter | inwoeners = 4.410.796 (2008) | dichtheid = 39,61 | tiedzone = Central ([[UTC]]-6/-5) | antal graafschappen = | ofkorting = LA }} '''Louisiana''' (sprek oet: loe-wie-zi-'''jea'''-na) is nen stoat in t zuudn van [[Amerika]]. Op t westn ligt [[Texas]], op t noordn [[Arkansas]] en op t oostn [[Mississippi]]. Op t zuudn ligt n [[Golf van Mexico]]. De heuwdstad van Louisiana is [[Baton Rouge]], de grötste en dichtst bevolkte stad is [[Niej Orleans]]. De grötste parochie is [[Jeffersonparochie]]. Louisiana is n ennigstn stoat in Amerika den at is op edeeld in parochies. Ze beent geliek an de bestuurlike gemeentes. Steadelike gedeeltes van Louisiana stoat bekeand um de grote verskeaidnheaid an kultuurn en sproakn dee at onstoan beent oet ne verweawige van [[Spanje|Spaanse]], [[Fraankriek|Fraanske]] en [[Afrika]]anse kultuurn. Louisiana was vuur längere tied ennigst in zin soort op dit vlak. Vuurdet Louisiana wör in eliefd bie de Verenigde Stoatn, was t ofwisselnd ne Spaanse en ne Fraanske kolonie. In vurige joarhonderdn wördn dr völle slaawn importeerd, vake oet t zelfde deel van Afrika, woerduur dee öare kultuur good bewoarn konn. {{Verenigde Stoaten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] d77w6u5we2pcd6izeiuzl1kv4ci23h9 0 11867 279193 277975 2015-03-27T16:44:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Texas (duurverwiesziede)]] vuur aandere betekenissen van Texas.}} {{Amerikaanse staot | naam = n Stoat Texas | biejnoam = ''The Lone Star State'' | vlagge = [[Bestaand:Flag of Texas.svg|125px|Vlagge van Texas]] | wapen = [[Bestaand:Seal of Texas.svg|110px|Wapen van Texas]] | kaorte = Map of USA TX.svg | heufstad = [[Austin]] | toe-etrejen = [[29 december]] [[1845]] | oppervlak laand = 696.241 | oppervlak waoter = 2,5% | inwoeners = 24,326,974 ([[2008]]) | dichtheid = 30,75 | tiedzone = -6 / -7 | antal graafschappen = - | ofkorting = TX }} '''Texas''' ([[Engels|Engelse oetsproak]]: '''Tek'''-sus; [[Spaans|Spaanse oetsproak]]: '''Tè'''-gas) is nen stoat in t midl-zuudn van [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]]. De heuwdstad is [[Austin]], mear de grötste stad is [[Houston]], den at ook direkt de veerde grötste stad van t hele Amerika is. Texas is n één noa grötstn stoat wat öppervlakte en bevolkingsantal angeet. Wat öppervlak betref is Alaska grötter en wat betref inwonnertal is Californië grötter. Dr wont in Texas mear as 23,9 miljoen meanskn. De umgewige van Texas veraandert, a'j van t oostn noar t westn reaizet, van bosriek (noaldbeume), töt loofbeume, töt [[prairie]] (de [[Great Plains|Grote Vlaktes]]) tot oeteandelik ne kale weuste. Disse grote vlaktes hebt dr vuur ezorgd det leu rechtevoort zegnt det "alns grötter is in Texas". Duur zinne geskiedenisse as belangriek haandelspeunt vuur veeboern, steet Texas duur de hele wearld bekeand as t laand van de ''cowboys'' (koojongs). An t begin van t 20e joarhonderd wör dr [[öllie]] eveundn. Dit zörgdn dr vuur det Texas vanof dee tied nen ekonomiesn stoot hef ekreegn, mear ook ne gröttere ekonomiese verskeaidnheaid hef ekreegn, op biomedies en technologies vlak, en in t heugerder oonderwies. {{Verenigde Stoaten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] r340ullgv2gmdaaaxyuyg8l8krruah1 0 11868 262597 258601 2013-05-03T21:59:35Z Droadnaegel 1133 Kategorie ver-ANS-en wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Map of USA MS.svg|thumb|right|250px|Mississippi in t rood an egeewn op ne kaarte van Amerika]] '''Mississippi''' is nen stoat in t depe zuudn van [[Amerika]]. Den naamn keump van de [[Mississippirivier]] den at dr in t westn duurhen streumt. n Naamn keump van t [[Ojibwe]]-wöard ''misi-ziibi'', wat "''Grote Rivier''" beteeknt. n Heuwdstad is [[Jackson]]. Boetn t stroomgebeed hef Mississippi dichte wooldn. Mississippi is n grötstn vuurtbrenger van [[Meerval]]n, en t grötste deel van de meervaln dee at egetn wördt in amerika komt oet Mississippi. Op t noordn van Mississippi ligt de stoat [[Tennessee]], op t oostn ligt [[Alabama]], op t zuud-westn ligt de stoat [[Louisiana]] en op t westn ligt [[Arkansas]]. In t zuudn greanst Mississippi an t n [[golf van Mexiko]]. Mississippi hef n [[sub-tropies]] klimaat, met heanige weenters en lange zommers, met nen gemiddelden temperatuur van tusken 28 groad in t zommer töt 9 groad in t weenter. t Gemiddeld antal inwonners is 2,918,785. Doarvan is 37% [[Afrikaans Amerikaans]]. Dr wörd oawer t algemeen an enömn det hier de [[Blues]]muziek vandan keump. Völle leu oet mississippi verhuusdn oeteaindelik noar [[Chikago]] en wördn doar [[jazz]]muzikaantn dee at van invlood warn op den stiel zo azze vie den non nog keant. {{Verenigde Stoaten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] 2jtlvg8m68vdqqq3ajvs5912d8lqem0 0 11871 277948 88647 2015-03-05T21:37:32Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Mississippi''' kan verwiezen noar: * [[Mississippi (stoat)]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten * [[Mississippi (rivier)]] - nen rivier in de Verenigde Stoaten * [[Mississippivlakte]] - n leeglaand in de Verenigde Stoaten * [[Mississippi County (Arkansas)]] - ne groafskop in de Amerikaanse stoat Arkansas * [[Mississippi County (Missouri)]], ne groafskop in de Amerikaanse stoat Missouri * [[Mississippi (Ariën)]] - n gehucht in de Franse gemeente Ariën {{dv}} et9erb0o0hepsae99enptpvb20l0jwl 0 11877 89522 88760 2008-12-04T22:18:43Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wiek bi-j Duurstee]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Wiek bi-j Duurstee]] s5aentsvjal1giuq9oehiic8gdlvi9x 0 11878 263596 258696 2013-05-05T20:26:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Brussels sprout closeup.jpg|thumb|right|270px|Keulkes]] '''Keulkes''' ([[Latien]]s: ''Brassica oleracea'' convar. ''oleracea'' var. ''gemmifera'') wördn vuur t eerst in [[1821]] noabie [[Brussel (stad)|Brussel]] ekweekt, en wör doarnoa al gaaw ne belangrieke weentergreunte in [[Europa (continent)|Europa]]. n Oorsproonkliken naamn is "choux de Bruxelles", wat nog aait in t [[Engels]]e ''Brussels sprout'' of t [[Zweeds]]e ''brysselkål'' te zeen is. Keulkes wordt binn Europa vuural in [[Verienigd Keuninkriek|Engelaand]], [[Fraankriek]], [[Nederlaand|Neerlaand]] en [[België]] getn. Keulkes wordt in Neerlaand vuural in [[Zuud-Hollaand]], [[Flevolaand]], [[Zeelaand]] en [[Noord-Broabaant]] ekweekt. Rechtevoort wörd in de beroopskweek allene mear duur-ekweekte rasn gebroekt, dee at ne cillindriese spruutzetting hebt. Vroger wördn vuur beroopskweek [[zoadvaste]] keulkes gebroekt, dee at ne piramidevörmige spruutzetting hadn. Doarduur monn disse keulkes met de haande duur eplukt wordn, wat beteeknt det iederbod allene de riepste keulkes gebroekn konn wordn. Dit soort wörd rechtevoort nog gebroekt vuur persoonliken kweek, zo as in de volkshöfkes. == Smaak == Keulkes van vroger hadn mear den bekeanden smaak woer at de meeste wichter zonnen hekel an hebt, mear duur de nieje rasn is den stoarken smaak dr n betn of ekweekt, woerduur disse soortn wat mear egetn wordt. Keulkes köant vorst duurstoan van -15&nbsp;°C. Umdet te könn zett de keulkes zetmel umme in sukers, wat zorget det ze neet bevreest. Doarumme ett de meeste leu keulkes t leefste as n vorst dr n moal oawerhen hef ewest. == Kokn en kloarmaakn == De meest gebroekte manere um keulkes terechte te maakn um te kokn is duur ze eerst van t loof of te haaln, doarnoa de rest van t stemke dr of te sniedn, en doarnoa de boetnste loage blaaks dr of te pulkn, dee at dan al lös warn ekömn duur t stamsniedn.<br /> De meest vuurkomnde maneern van kloarmaakn beent kokn, steumn en reustern. Vuur t geliekmoatig kokn mu'j zorgn de'j keulkes hebt dee at allemoal eawn groot beent. Wat koks koarft n kruus in t midln van de stamanzet, um dr zo vuur te zorgn det t keulken volledig goar wörd. Wat vuur ne manere o'j ook gebroekt, iej munn zorgn de'j ze neet te lange loatt kokn. Hierduur keump t noar sulfur roeknde glucosinoat [[sinigrin]] vrie. Vake kriegnt leu keulkes te etn dee at te lange hebt ekokt. Doarumme veendt völle leu ze neet lekker. 6-7 Minuutn kokn is zat. == Inhoold == Keulkes hebt völle vitamine C en hebt wellicht n good effekt bie t teegngoan van [[kaanker]] (umdet ze [[glukosinoloatn]] bevatt). 100 Gram nieje ongekokte keulkes bevat: * Voedingsstöffe ** koolhydroatn: 5 g ** äjwit: 4 g ** vet: 0,5 g * Mineroaln ** kalk: 30 mg ** Iezer: 1 mg * Vitamines ** karoteen: 1 mg ** B1: 0,12 mg ** B2: 0,12 mg ** C: 150 mg == Neersassies == * [[Tweants]]: ** ''keulkes'' ([[Eanter]], [[Riesn]]) ** ''spruutn'' [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Greunte]] l2ztonrguzywmx0gy1kgbnbrzuhd77y 4 11879 275297 275296 2014-04-07T15:56:17Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki Interwikies bunt rechtevoort op [[wikidata]] eregeld. Hier wat verwiezingen veur onderhold: *[[Spesiaal:OngekoppeldePaginas|Zieden zonder koppeling met wikidata]] *[http://tools.wmflabs.org/bene/lonelyitems/?wiki=nds_nlwiki&offset=0&limit=50 Zieden dee't op wikidata neet ekoppeld bunt met aandere spraoken] rxn1x324t907783ojcyczk12tta44y2 0 11880 292820 292815 2016-12-23T16:54:31Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ {| cellspacing=3 | '''Moi!''' Dit is t Tweanteportoal. Hier kö'j Tweantse kenmoarknde dinge wierumme veendn, ordend in verskeaidene kattegoriejn. Doarbie kö'j artikels veendn dee at in t Tweants eskreewn beent. De meeste artikels stoat in de [[Standaard Skriefwieze]], mer dr beent ook zat artikels in de skriefwieze van de [[Kreenk vuur de Twentse sproak]].<br /> <br /> [[:Kategorie:Tweants_artikel|''Bekiekt hier de lieste met alle artikels dee't in t Tweants eskreewn beent.'']] |[[Ofbeelding:Tweante.png|thumb|230px|Vlagge van Tweante]] |} {| cellspacing=3 |- valign=top |width=50% bgcolor=ivory style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| [[Ofbeelding:LocatieTwente.png|left|280px|Tweante in Oost-Nederlaand]] ===Strekke=== [[Tweante]]<br> ''Gemeentes'':<br>[[Almelo]] • [[Boorn]] • [[Deenkellaand]] • [[Eanske]] • [[Heldern]] • [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] • [[Hof van Tweante]] • [[Hoksebarge]] • [[Loster]] • [[Oldnzel]] • [[Riesn-Hooltn]] • [[Tubbige]] • [[Tweanteraand]] • [[Wierdn]] |width="50%" bgcolor=ivory style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| ===Sproake=== [[Ofbeelding:IndelingTweants.png|right|180px|Indeling van t Tweants]] [[Tweants]] • [[Tweantsen taalwiezer]] • [[Tweants-Groafschops]] • [[Nedersaksisch woordenboek]] • [[Nedersaksische skeeldwöarde]] • [[Tweantisme]] • [[Tweantse zegswiezen]] • [[Neosassisme]]s [[Vjens]] • [[Riessens]] • [[Eanters]] • [[Oost-Tweants]] |- valign=top |width=50% bgcolor=Oldlace style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| ===Gebroekn & Tradisies=== [[Ofbeelding:Melkbus_openluchtmuseum.jpg|left|120px|Melkbusse]] [[Karbiedskeetn]] • [[mirreweenterhoorn]] • [[vlöggeln]] • [[boake]] • [[boage]] • [[eierkuuln]] • [[bakworst]] • [[kroamschudden]] • [[noaberskop]] |width="50%" bgcolor="honeydew" style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| ===Muziek=== [[Ofbeelding:EstherPierweijer.jpg‎|right|140px|Esther Pierweijer]] [[Algerak]] • [[Neet Zuuver]] • [[Tessa Boomkamp]] • [[Esther Pierweijer]] • [[Hádiejan]] • [[Hiddink & Schreurs]] • [[Piraat (radio)|Zeandpiraatn]] • [[Trio MaJaFra]] |- valign=top |width="50%" bgcolor="honeydew" style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| ===Wus iej wal=== *Det de eerste inwonners van Tweante, de [[Tvihanti]], al duur de [[Romeinse Riek|Romeinn]] eneumd wordt? *Det Tweante al in 798 in de beuke neumd wörd? *Det t Tweantse Ros ook in [[Duutslaand]] en [[Engelaand (regio)|Engelaand]] gebroekt wörd? [[Wittekind#Legende_en_symboliek|>>]] |width="50%" bgcolor="honeydew" style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| ===Sport=== [[Ofbeelding:Bosselk_kloot.JPG‎|right|180px|Klootscheetn]] [[Klootskeetn]] • [[rugbie]] • [[voetbal]] • [[veeldriedn]] |} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Pertaol|Tweante]] [[Kategorie:Tweante| ]] l7jp4svnsn4bh7gyd83vn1xn6jfd37e 0 11881 163312 88837 2010-10-09T21:50:20Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Pennevoegel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Pennevoegel]] f5qwodt86a3jq2qo9eavg1hjtm48i09 0 11882 163313 88838 2010-10-09T21:50:26Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Pennevoegel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Pennevoegel]] f5qwodt86a3jq2qo9eavg1hjtm48i09 0 11884 263732 258642 2013-05-05T21:14:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Pelmölle2.jpeg|thumb|250px|De Pelmölle van Ter Horst]] '''Pelmölle Ter Horst''' oet [[Riesn]], [[Tweante]], wördt duur Riesnder aait gewoon "pelmölle" neumd. De Pelmölle is ne [[ölliemölle|öllie-]] en [[pelmölle]] den at in [[1752]] ebouwd wör. Woarskienlik gebreukn ze hiervuur de achtkaante van ne aandere, euldere mölle. Töt [[1913]] hef de Pelmölle ewoarket. Duur nen braand steund t deenk dr joarnlaank vervaln bie. Pas in [[1973]] wör dr n groot oknapprojekt op töw ezat, wat oeteaindelik töt [[1975]] doerdn. Rechevoort heurt de mölle an ''Stichting Pelmolen Ter Horst''. De mölle hef twee koppels pelsteender en ne volledige öllieslagerieje, met twee kaantsteender. De roodn (wiekn) spant 22,4 meter en hebt oold-Hollaands hekwoark woerop at zeailn espönn köant wordn. Dr wörd nog regelmoatig duur vriewillige mulders [[gerst]] epeld en öllie esloagn op weendkracht. Ook wordt dr vuur toeristn en publiek eteund wat t muldersvak inheult. De öllie en t mel beent doarnoa te koop. Wieters is De Pelmölle, oonder mear duur de greune umgewing, nog aait ne geleefde lokasie vuur trouwfotoos. Ook wörd, umdet De Pelmölle an de [[Regge]] steet, nog aait gebroekt vuur t inhaaln van [[Sunterkloas]]. Den keump met n [[Eanter]]sen [[zoomp]], woervuur bie de pelmölle ne anlegsteaiger is. <gallery> Ofbeelding:Pelmolen Rijssen.jpg|Pelmölle van Ter Horst Ofbeelding:Pelmölle.JPG|Pelmölle van Ter Horst met doarop te zeen t oold-Hollaands hekwoark </gallery> ==Oetgoade verbeendiges== *[http://www.depelmolen.nl Offisjele webstea van Pelmölle Ter Horst] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: mölle]] 8y9ltus92e2g2w2a6jg7d8n8lak8l3a 0 11888 280450 264591 2015-04-12T14:23:25Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Nijkerk - Holkerveen.svg|thumb|250px|Ligging Holkerveen]] '''Holkerveen''' is een buurtschap in de gemeente [[Niekark]], in de Nederlanse previnsie [[Gelderland]]. De buurtschap had in [[2004]] zo'n 320 inwoeners. Veur de postbezorging valt 't darp oender [[Niekarkerveen]]. {{Niekark}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 0pjbn4aj2hy839seqg7acpkj9tr7oxj 0 11889 280451 264655 2015-04-12T14:23:35Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Nijkerk - Kruishaar.svg|thumb|250px|Ligging Kruushaor]] '''Kruushaor''' ([[Nederlaands|Nederlans]]: ''Kruishaar'') is een buurtschap in de gemeente [[Niekark]], in de [[Nederlaand|Nederlanse]] [[previnsie]] [[Gelderland]]. Kruushaor leit 11 kilemeter van [[Amesfoort]] of. {{Niekark}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 77yfkj1b5exf9wpczl3r96jkkbb1ahn 0 11890 280505 264695 2015-04-12T14:32:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Nijkerk - Nekkeveld.svg|250px|thumb|Ligging Nekkeveld]] '''Nekkeveld''' is een [[gehucht]] in de gemeente [[Niekark]], in de [[Nederlaand|Nederlanse]] [[previnsie]] [[Gelderland]]. Nekkeveld leit kortbie 't [[Niekarkernauw]]. 't Gehucht leit acht kilemeter in noordelijke richting van de stad [[Amesfoort]]. Nekkeveld valt samen mit de [[buurtschap]] [[Arkemeen]]. {{Niekark}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] pbamxlnhqrzfrakjg1ul25sg13jab7q 0 11891 280560 264773 2015-04-12T14:41:15Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Nijkerk - Slichtenhorst.svg|thumb|250px|Ligging van Slichtehorst]] '''Slichtehorst''' ([[Nederlaands|Nederlans]]: ''Slichtenhorst'') is een [[buurtschap]] in de gemeente [[Niekark]] in de [[Nederlaand|Nederlanse]] [[previnsie]] [[Gelderland]]. 't Bestaot uut één straot, de Slichtehorsterweg. Slichtehorst leit oengeveer acht kilemeter van [[Amesfoort]] of. ==De naam Slichtehorst== [[Brant van Slichtehorst]] was één van de pioniers die vanuut Niekark naor [[Niej-Nederland]] ging (wat noen [[Niej-York]] heet). {{Niekark}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] a834wvmni1pn9dapx84yl7gi3tcdhg4 0 11892 88993 2008-12-03T19:04:18Z Servien 7 [[Dorensteeg]] is ewiezig naor [[Doresteeg]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Doresteeg]] n9adioea9vcpw06vv9met1ugqpji1vv 0 11893 289632 280599 2016-10-29T11:59:20Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Titel kleine letter}} {{Zie dv|Je moen '''t Woud''' niet in de war haolen mit [['t Woudt]], n klein darp in Zuud-Holland}} [[Bestaand:Map NL - Nijkerk - 't Woud.svg|thumb|Ligging van t Woud in de gemeente Niekark]] '''t Woud''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: '' 't Woud'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Niekark]], in de Nederlandse provinsie [[Gelderland]]. Samen mit de umgeving, waoroender de buurtschap [[Appel (Niekark)|Appel]] en t gebied [[Prinsekamp]], had t in [[2004]] zo'n 1.700 inwoeners. {{Niekark}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] haobwpdaf5rud37d5ibw4p1byhhtnbh 0 11894 270322 89004 2013-09-10T21:21:57Z タチコマ robot 6976 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[T Woud]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[T Woud]] b8qhgti6nhkxxdc4m55erpnyypoyjg3 14 11895 289053 280304 2016-10-28T10:44:59Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cities, towns and villages in Gelderland}} [[Kategorie:Geografie van Gelderlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Nederlaand|Gelderlaand]] prglfh9az0fyzeliwd12jsdzhlzoltc 0 11896 263449 258754 2013-05-04T23:37:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Map - NL - Hof van Twente - Wijk 04 Elsen.svg|thumb|rght|200px|Ealsn in de Hof van Tweante]] '''Ealsn''' ([[Nederlaands|Hollaands]]:''Elsen'') is ne boerskop kort bie [[Maarkel]], in de gemeente [[Hof van Tweante]], in [[Oaveriessel|Oaweriessel]]. Rechtevoort wörd t ook wal Ealsn-[[Herike]] neumd, umdet disse boerskopn nauw met mekoar verbeundn beent, en feailik rechtevoort as ene buurte zeen köant wordn. Vuur de [[gemeentelike herindelige]] van [[2001]] heurdn Ealsn an de gemeente Maarkel, mear is doarnoa met Maarkel op enömn in de Hof van Tweante. Töt 1811 heurdn t bie t richterambt [[Kedingen]]. Vroger lea in Ealsn de [[Havezate Ealsn]]. {{Hof van Tweante}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] 7t5cyvhux7frnkn5h20l3l37euxoccr 0 11897 89272 2008-12-03T21:46:32Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Ealsn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ealsn]] gqk1b97x2e7ldb3b3wzxvzomjiklhdf 0 11898 294617 291612 2017-11-11T14:41:52Z 80.112.155.85 Info toegevoegd wikitext text/x-wiki '''De Lut''' ([[Nederlaands|Hollaands]]: ''De Lutte'', tiedns [[Carnaval]]: Tuffellaand) is n doarp in de gemeente [[Loster]], in [[Tweante]] en wördt duur t eegne volk wal ''Bukke'' neumd. t Lig op t oostn van [[Oldnzel]], kort bie de [[Duutslaand|Duutse]] greanze, en har in 2006 umdebie 3000 inwonners. De Lut ligt an de [[A1]] en an de spoerliene [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]-[[Beantem]], mear hef zelf gin treinstasjon. t Doarp is vuural bekeand van t [[Lutterzaand]] woer at seend [[1974]] alle joarn de eerste ploge van [[AFC Ajax]] keump oefenn. t Rivierkn n [[Deenkel]] hef bie De Lut zin eegne karakter eheuldn. ==Geskiedenisse== De boerskop De Lut heurdn töt 1811 bie t [[richterambt]] [[Oldnzel]]. Toewmoals har t 4 ''heurnes'': de Roder-, Hengeler-, Molter- en Elfterheurne. In den lestn lea eartieds n Monniknhof. Disn hof wörd al in t tiende joarhonderd eneumd, en heurdn an de abdieje [[Werdn]]. De boerderiejn van disn hof, toertieds ongevear 30, steundn tusken [[Twekkel]] in t zuudn, en [[Geulnkaamp]] (Groafskop [[Beantem]]) in t noordn. ==Volksgeloof== Ene van de bekeandste sages keump oet De Lut. Hier zol volgens de Lutteners n [[Kardoeshoond]] (de Hellehoond) roondloopn. Hee wör völle zeen roondum n koarkhof. A'j um heurdn blekn ko'j dr van op an det binn nen kortn tied ene van oewe femilie oet de tied zol komn. Volgens de verhaaln zol 1 boer dr es n moal neet vuur op de loop wean egoan, mear t deer hebn an evöln en loatn vluchtn. Det har'e weetn: Hee hef n poar wekke doodzeek ewest.<ref>http://www.judithart.nl/cms/images/catalogusmensweb.pdf</ref> ==De möaite weard== Bie De Lut ligt nen grootn [[Arboretum|boomhof]], [[Poort-Bulten]]. ==Bekeande leu oet De Lut== *[[Frans Zanderink]], better bekeand as ''Boer Frans''. *[[Harry Nijhuis]], strektaalkonsulent ==Refereansies== <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Loster]] 5c62fbua2om250kqjevt5a7fw4ithgn 0 11899 280396 270252 2015-04-12T14:15:25Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Gorssel''' (uutspraoke: ''Gossel'') is ne plaatse in de [[gemeente (bestuur)|gemeente]] [[Lochem]] in de [[Nederland]]se [[provinsie]] [[Gelderland]]. t Hef 3840 inwonners (1 januari 2008). Tot an de samenvoging met Lochem in [[2005]] was Gorssel ne zelfstandige gemeente. Tot de gemeente Gorssel beheurden ok Alm, Aefde, Epse, Harfsen, Joppe en Kring van Dorth. In [[1995]] stond Gorssel op de negende plaatse van [[miljonaersgemeente]]n in Nederland. In t sentrum van de plaatse steet de [[Nederlaanse Hervormde Karke|Nederlandse hervormde karke]]. Boeten den darpskern, an de Zutphenseweg, he'j de Algemene Begraafplaatse. Op t oldste gedeelte he'j n antal zeer good onderholden graven van families dee't de landgoderen in de omgaeving bewonden. Op t ni'je deel he'j onder meer t familiegraf Kluwer, van de oprichters van t gelieknamige oetgaeversbedrief ([[Kluwer]]). In [[1785]] wordden in Gorssel n grafmo­nument veur [[Joan Derk van der Capellen tot den Pol]] op-ericht. Op 23 september 1787 wordden t familiewapen van t monument vernield. In de nacht van 6 op 7 augustus 1788 blezen Oranjegezinden t gedenkteken op. Van 5 augustus 1865 tot 15 mei 1938 beschikten Gorssel aover n treinstasion ([[Stasion Gorssel]]). Bi'j Gorssel, in de [[oeterweerd]]en van den [[Iessel]], he'j sinds 1981 [[staorkedarp]] ''t Zand''. == Bekende inwonners == * [[Hendrik Jan Ankersmit]] * [[Marc Willem du Tour van Bellinchave]] * [[Martinus Willem Beijerinck]] * [[Edith Elizabeth Pijpers]] * [[Herman François Hesselink van Suchtelen]] * [[Allard Philip Reinier Carel van der Borch van Verwolde (19e eeuw)|Allard van der Borch van Verwolde]] * [[Allard Philip Reinier Carel van der Borch van Verwolde (20e eeuw)|Allard van der Borch van Verwolde]] (kleinzönne van den veurigene) * [[Jo Vegter]] * [[Willem Adriaan Johan Visser]] {{Lochem}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Lochem]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] 8g4ybfqxknyac2csmu3m77cqmrg3nwa 0 11900 279194 276269 2015-03-27T16:44:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Mohammed ibn 'Abdallah''', ook wal eskreewn as ''Muhammed'' of ''Muhammad'', was n [[profeet]] van de stam van de [[Koeraisj]] oet [[Mekka]] in [[Saoedi-Arabië]]. Hee leawdn van ongevear 570 töt [[8 juni]] [[632]]. Hee bracht de wearldgodsdienst [[islam]] töt t volk. Mohammed was neet allene n belangriekstn profeet vuur n [[Islam]], mear zin leawn is ook n vuurbeeld vuur alle moslims. Op disse manere is Mohammed zin leawn neet lös te zeen van n Islam, umdet det wat oawer um in de euldste weln steet, eskreewn is duur Moslims. == Leawn == Mohammed wör in ongevear 570 in [[Mekka]] geboorn, in t joar wat bie de moslims bekeand steet as ''t Joar van n Olifant''. Zin vaa 'Abd Allah, n Mekkaans haandelsman, köm gedoernde ne haandelsreaize oet de tied toew at Mohammed nog egeet neet geboorn was, en zin moo störf n antal joar later, woerduur at'e as [[wees]] in t hoes van zinnen eum [[Abu Talib]] terechte köm. As jonge wör'e met n stel pleegooldn met esteurd de weuste in, umdet de leu in de Arabise wearld toertieds geleuwdn det det good vuur n wich zien gestel zol wean, zowal lieflik as geestelik. Dr beent oonder Moslims populaire verhaaln det twee engeln um in disse tied opzochn, zin herte oet de böste nömn, t waskn en wier terugge plaatsn. As jongkearl gung'e vake met op haandelsreaizn en kreeg doarduur nen gooen bienaamn (''al-Amin'', wat "n betrouwbaarn" beteeknt). Eene van de belangriekste haandelsleu oet toewmoalig Mekka was Gadidja, ne 40-joarige weddevrouwe. Doar trouwdn'e met, en wör zo baas oawer Gadidja zinne haandelsoondernemmige. === Openbarige en toonemnde invlood === Toew at Mohammed 40 joar was (n belangriek getal in de Arabiese wearld) har hee de gewoonte um zik terugge te trekn um te mediteern, woervuur at hee noar n boarg [[Hira]] gung. Op n dag in t joar 610 heurdn'e ne stemme den at um opdreagn: "Zegnt noa:..." Dit was de stemme van n engel [[Gabriël]] den at um de verzn vuur zea van wat later wör ebeundeld töt de [[Koran]]. Noa dee tied kreeg'e regelmoatig openboariges van denzelfdn engel. Vuurdet de Islam besteund, was Mekka ook al n belangriek religieus peunt. De verskeaidene völke gungn good met mekoar umme en dr besteund [[polytheïsme]] (dr wördn meardere godheedn tegeliek anbeedn). De Koeraisj hadn as taak t helpn en verzörgn van de völle pelgrims dee at noar Mekka kömn. Mohammed heurdn ook bie dissen stam. Det hee dan ineenn met t verhaal oawer "Éenn God" köm, was dus nen doorn in t oge van völle van zinne stamgenötn, dee at juust leawdn van t mear-goodndom. Op n bepoald momeant was Mohammed zin leawn nit zeker, en vluchtn doarumme noar [[Medina]]. Doar gung'e verdan met preakn, en kreeg völle invlood, zelfs zodöanig det'e as börgemeaister wör ekeuzn. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Islam]] [[Kategorie:Profeet]] 1ykf7fqdqdc09roevboth01478f8xn9 0 11901 263900 258641 2013-05-05T21:54:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Nen '''wees''' is eenn woervan at de beaide natuurlike ooldn oet de tied beent ekömn, of um hebt achter eloatn. Meestieds wordt hier allene wichter (of jongn van deers) met bedoold, mear t kan ook vuur oolde leu geeldn. Dr besteet ook nog n "verloatn wees", den at duur ene van de euldn an zien lot wörd oawer eloatn, en den at dr neet mear noar umme kik. As ene van de beaide euldn oet de tied keump wörd vuur t wich nen [[voogd]] ekeuzn, den at vuur t wich kan zorgn, as det neudig is. n Bekeandstn wees wearldwied is n [[islam]]itiesn [[profeet]] [[Mohammed]], den at wellicht doarduur in zinne openbarings de leu op edreagn hef um vuur de weezn te zorgn. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Maotschoppi'je]] [[Kategorie:Verwantschap]] efdxr3zt32veu6r9w2fc4cevkrlzww7 0 11906 89349 2008-12-04T12:14:24Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Loster]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Loster]] 03pmlka2hrwjbksst2pqmsmx8nrwdr6 0 11907 268630 89350 2013-07-25T19:05:48Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Dinkel''' kan verwiezen naor: *[[Deenkel]] - n rivier *[[Dinkelweite]] - n graonsoort {{dv}} pqkult0iej7ydhabnfsmk39ioyh7qh6 0 11908 89351 2008-12-04T12:15:40Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Pelmölle Ter Horst]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Pelmölle Ter Horst]] bkd7jsk7zztxobwpumict2mo4kal9o0 0 11909 89352 2008-12-04T12:16:09Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Pelmölle Ter Horst]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Pelmölle Ter Horst]] bkd7jsk7zztxobwpumict2mo4kal9o0 6 11913 153870 89633 2010-07-08T18:56:55Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Grunneger humorverzoameln == Licentie == {{Bepark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] 5gt7jn2gm89a3cusnrskgqaoms0d5oy 0 11914 280685 280397 2015-04-13T18:44:03Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Emst''' is een därpien op de [[Veluwe]] in de gemeente [[Epe]] in de [[Nederlaand|Nederlanse]] previnsie [[Gelderland]]. 't Hef ongeveer 3.000 inwoners (bron: CBS). Emst is een toeristisch darp. In Emst he-j ok een 21 bunder grote sauna zitten. Emst ontstond in de [[17e eeuw]] tussen de kaddestrale gemeente Epe en [[Une]] in. Emst was toe een [[buurtschop|buurtschap]] en ontwikkelde zich in de tweede helfte van de [[19e eeuw]] töt een [[kärkdarp]]. Um te beginnen bouwen ze naost de kärke in Emst ok nog een schole dät veur de ontwikkeling van 't darp mos zörgen. 't Steet wel vast dät in de [[18e eeuw]] al les is egèven in Emst. Toch stellen dit niet echt veul veur umdät 't därpien in de [[17e eeuw|17e]] en gedeeltelijk ok de [[18e eeuw]] allenig uut boeren bestond. Die schole is dus een hele veuruutgang ewest veur Emst en die was ok neudig umdät 't darp inmiddels al aorig egruuid was. ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.dwrd.nl/php/Algemeen/phpe3940p5.jpg?ord=1134590669 Luchtfoto van Emst] *[http://www.dwrd.nl/php/oude%20foto/phpr1szb15.jpg?ord=1134744749 Luchtfoto van Emst uut 1950] *[http://www.kerkemst.nl Hervormde Gemeente Emst] *[http://www.ampt-epe.nl Historische vereniging Ampt Epe] {{Epe}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] jwuzijyv21h6lbx0gcgismlggbhrm4v 0 11917 289217 265632 2016-10-28T15:12:13Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL It Hearrenfean Nijskoat.png|thumb|Ni'jeschoot]] '''Ni'jeschoot''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Nieuweschoot'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Nijskoat'') is een dörp in de gemiente [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]], krekt onder et plak [[Et Vene (plak)|Et Vene]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[perveensie]] [[Frieslaand]]. Et dörp het een inwonerantal van 149 ([[1 jannewaori]] [[2003]]). De nederzetting is bouwd op een glaciaole zaandrogge. De naeme is ofleided van 'Schoot', wat 'hooglegen laand' betekent. Langes Ni'jeschoot, an de westziede, lopt de [[Engelevaort]]. An de noordziede greenst et an de woonwiek en rekreasiegebied De Heide in Et Vene. Op sportgebied begon hier ''VV Ni'jeschoot''. Disse voetbalklub speult sund de [[jaoren 70]] in Et Vene. Op et [[begreefplak]] staot ok ien van de [[klokkestoelen in Frieslaand]]. ==Galleri'je== <gallery> Ofbeelding: Klokkenstoel Nieuweschoot 03w.JPG Ofbeelding: Nieuweschoot bord.JPG </gallery> == Geboren in Ni'jeschoot == * [[Yep Kramer]] (15 november 1957), schaetser [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] [[Kategorie:Et Vene]] g24njbl73gth9jxjvnxf5inlvxeygrq 0 11918 89702 2008-12-07T20:13:59Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Miegamp]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Miegamp]] tdhe0q40pdcs87zdfs626r2zsol0kmn 0 11919 264519 169097 2013-05-06T20:43:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''eemtepol''' is 't nest van een [[miegamp|eemtekelonie]]. De meeste soorten bouwen een eemtepol in de [[bojem]] of in holle [[boom|bomen]], are soorten spinnen weer [[blad|blaojen]] an mekaar um een [[nest]] van te maken. Een eemtepol bestaot uut duzende gangen, waor de eemten deurheen gaon. De eemptepol wort oenderhouwen deur de waarkeemten en de soldaoten beschaarmen de eemtepol en vallen indringers an. ==Nedersaksisch== *[[Veluws]]*: **''mierenhoop/-bult{{small()|e}}/-nes{{small()|t}}'' **''empenhoop/-bult/-nest'' **''empenplaatse'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''eemtepol'' ([[Putten]]) <nowiki>*</nowiki>Ofhankelijk van 't dialect kan 't mit of zoender tussen-n wezen. Oek 't woord ''empen-'' kan plaotselijk verschillen (zie '''[[miegamp]]'''). ==Trivia== *In [[Putten]] he-j oek een [[boerderieje|boerderie]] mit de naam ''De Eemtepol''. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Insekt]] c021dmt6ntwa1f4mz66vurdzjbsvaam 0 11933 258751 141299 2013-03-11T11:58:08Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q402761]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki n Naamn '''Bokel''' keump vakerder vuur: * [[Bokel (Eanske)]] * [[Bokel (Hoksebarge)]] <!-- -- geerne ok an Boekel toevoeg'n, as luu t ok wal zo uutsprekt --> {{dv}} bk8yq02228pujlns3in6mv86njq4p3l 0 11934 291625 268672 2016-11-09T14:18:15Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki '''Bokel''' ([[Nederlaands|Hollaands]]: ''Boekelo'') is ne [[noaberschap|boerskop]] op t noordwestn van de Neerlaandse gemeente [[Hoksebarge]] in [[Tweante]], op t noordn van de boerskop Hoolthuuzn, tusken [[Hengeveelde]] en [[De Hoeve (Hoksebarge)|De Hoeve]]. In de [[Middeleewn]] was Bokel ne moarke in t richterambt Hoksebarge. Dit is nen aandern Bokel as t döarpken bie [[Eanske]]. {{Hoksebarge}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hoksebarge]] ixko3d28zz709ul1yw8gwhkanc6isz5 0 11936 277649 263510 2015-02-22T22:01:23Z Servien 7 titel as eerst wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hengevelde.jpg|thumb|right|300px|Hengeveelde]] '''Hengeveelde''', '''Wegdam''' of '''Hengevealde''' ([[Nederlaands|Hollaands]]: ''Hengevelde'') is n doarp in de [[Tweante|Tweantse]] gemeente [[Hof van Tweante]]. t hef um en noabie de 2000 inwonners, en t lig an de proveensjale weg tusken [[Goor]] en [[Hoksebarge]]. t Rooms-Kattolieke doarp hef n apart groot industriegebeed met völle bedriewe vuur n kleain doarp. n Naamn Wegdam wördt rechtevoort hoaste neet mear ebroekt, mear keump nog wal in n Parochienaamn en verskeaidene vereniges vuur. In Hengeveelde zit ene van de grötste bruudsklearbedriewe van [[Nederlaand|Neerlaand]], woer at ze vroger op eegn kracht bruuds- en geleagnheaidskleare maakn, mear duur de legeloonlaandn wörd dr rechtevoort allene nog mear ''poompwoark'' edoan (t versteln en pas maakn van kleare). Alle joarn in [[juni]] beent dr in Hengeveelde de ''Höftedaage'', de lokale zommerfeestn, met nen koarmsel en verskeaidene artiestn. ==Geskiedenisse== Hengeveelde was eartieds allene ne [[noaberskop]] en moarke in t kerspel [[Dealdn]]. In t 17e joarhonderd wör dr ne [[Rooms-Katholieke Karke|Roomske]] [[sköppekoarke]] bouwd bie oarve Slot. Um dee tied wör dr ook ne herboarg met as naamn ''Wegdam'' bouwd, an de weage van Goor noar Hoksebarge. Um den herboarg gröaidn n kleain döarpken umhen, wat doarduur ook n naamn Wegdam kreeg. Hiernoa wör de koarke noar t dörpken verzat woerduur t nog harter gröaidn. Töt [[2001]] heurdn t bie de gemeente [[Ambt Dealdn]], den at toew duur de Gemeentelike Herindelige opgung in de gemeente Hof van Tweante. ==Bekeande leu oet Hengeveelde== *[[Annie Schreijer-Pierik]] ([[17 jannewaori|17 januwoarie]] [[1953]]) kamerlid van de [[CDA]]) *[[Hutnkloas]] ([[Beantel]], [[juni]] [[1710]] - [[Oldnzel]], [[13 september]] [[1775]]) ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.hengevelde.nl www.hengevelde.nl offisjele webstea van Hengeveelde] {{Hof van Tweante}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] s9io9cbchluuvexejch4a3w7py8t9ct 0 11939 279195 274826 2015-03-27T16:44:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:TempleChurch-Exterior.jpg|right|thumb|De [[Temple Church]] ien [[Londen]] was ain van de belaangriekste stees van de Tìmpelders ien [[Engelaand (regio)|Engelaand]].]] [[Bestaand:Templars Burning.jpg|right|thumb|Tìmpelders op de braandstoapel. t Ploatje geft ook goud aan hou dat mìnsken over de Tìmpelders aan t proaten wazzen en op dij menaaier veur n slèchte reputoatsie zörgden.]] De '''Orde van de aarme ridders van Kristus en van de Tìmpel van Solomon''' ([[Latain]]: ''Pauperes commilitones Christi Templique Solomonici''), ook '''de Tìmpelders''' ([[Fraans]]: ''les Templiers'') of '''de Tìmpelridders''', wazzen ien begunnen n Reumskatholieke ridderorde dij ien tied van de [[kruustochten]] n hillege oorlog vouerden om t [[Hillege biebelse stees|Hillege Laand]]. t Beston zowel oet mìnsken van de [[adel]] (eerste stand) as oet [[munneks]] (twijde stand), entegen de maiste kruusvoardersordes. De orde wör oprichten doan om en bie 1120 noa aanlaaiden van de [[eerste kruustocht]] van [[1096]] en het sikkom 2 aiven bestoan. De keern van de tìmpelders was ien Zuudfrankriek ien wat nou vernuimd is as [[Languedoc]] ien de [[Regionen van Fraankriek|regioon]] [[Languedoc-Roussillon]]. == Stiften en grui == t Nij veroverde laand, ook wel de [[kruusvoarderslanden]] nuimd, kwammen der joarlieks doezenden pelgrims noar de landen tou om de hillege stees tou bezuiken. t Laand was anders nait hailmoal onder kontrôle van de Kristens, woardeur der regelmoateg pelgrims overvalen en ombrocht wörren. Om dizze pelgrims te beschaarmen kwammen de olle ridders van de eerste kruustocht [[Hugues de Payens|Hugo van Payns]] en [[Godfried de Saint-Omer|Godfried van Sunt-Omaars]] mit t plan om n [[ridderorde]] te môken dij dizze pelgrims beschaarmen zol. Zie kregen n heufkertaaier op de [[Tìmpelbaarg]] ien Jeruzalum, woar oeit de [[Tìmpel van Solomon]] stonden haar en woar allend de [[kloagmuur]] nog n overbliefsel van is. Op dizze menaair kwammen zai aan heur noam. Ien t begun wazzen zai, noar heur noam, den ook nait riek. Totdat [[Bernard de Clairvaux|Berend van Claurvaux]] n goud woordje veur heur dee en zai eerkend wörren deur de kìrk. Ook kregen zai n oetzundernspositsie, dankens [[paaps Innocentius II]], op de wetten van [[Keunenkriek Jeruzalum|Jeruzalum]], woaronder vraaihaid van [[belasten (fiskoal)|belasten]] en [[macht]] op dat van de [[paus|paaps]] noa. Van dou ôf aan gruide t aantel vôlgers ienörm. De vôlgers dij nait noar Jeruzalum gongen, bleven thoes om veur finansjele steun te zörgen. Toch bleven de ridders zulf aarm, omrezen ain van de weerden van de orde was om ien [[aarmou]] tou leven. Rieke luu dij geern vôlger worden wollen, mochten bloots klaider en wat lutje spullen mitnemen noar Jeruzalum (liek as woapens, n kruus, de biebel, enz.). Vanôf dij tied wazzen de tìmpelders dainstboar veur de kruusvoarders en pelgrims dij verlet haren van hulp bie t beschaarmen of deurkommen van t Hillege Laand. Ain menaaier van beschaarmen was t omjounen van bezit van pelgrims bie n Tìmpelder veur [[wizzelpampier]]en en oetìndelk gèld, woardeur zai minder vlot beroofd worden zollen. Dizze vrouge vörm van [[bankiern]] leverde heur wìnst op en al gaauw wörren zai n machtege schoakel ien t doagelks leven van grode dailen van Uropa en de kruusvoarderlanden. Nait allend haren zai haile gebieden onder heur gezag, môr ook verschaaidene bedrieven oet dij tied. Der wordt ook wel ais sègd dat de Tìmpelders de eerste [[multinational]] wazzen. == Ìnde == Deurdat de Tìmpelders zo machteg wazzen, finansjeel, wat aantal vôlgers en heur laand aangaait en omrezen zai oetzundern haren op de wet, woardeur zai binoa ale grìnzen van de kristelke wereld zomôr over mochten, wörren zai al gaauw zain as n bedraaigen. Ook de kruusvoarderslanden stonden onder drok. Ien [[1187]] vuilen de legers van [[Saladin]], wel de Tìmpelders al eerder versloagen haren, de landen binnen. De tìmpelders verloren deur slèchte militère strategie en doarnoa verloren zai aal meer laand, macht, steun en vôlgers. Veuraal dou de moslims de kruusvoarderlanden terugveroverd haren. Dou de Tìmpelders ien Fraankriek n aaigen laand stichten wollen, liekas de [[Duutse orde]] [[Praissen]] vörmd haren, kregen zai ook keunen [[Filip IV van Fraankriek]] tegen zok. Dails omrezen zai al wat laand haren ien [[Champanje]] en op [[Zyprus]], woardeur zai ien ogen Filip te machteg wörren. Doarnoast haren de Tìmpelders n hail ìnde gesloten riuwelen zo as de ienwaaiden. Ook dizze gehaime seremonies wazzen n rezen veur wantraauwen van de Tìmpelders deur de keunen. Op vraaidag [[13 oktober]] [[1307]] vuil n leger van keunen Filip verschaaidene Tìmpelderslougen binnen en arresteerde honderden mìnsken dij tourìcht stonden veur n hail ìnde aanklachten zo as [[duvel]]vereren en andere vörms van [[ketterij]]. Hierdeur wörren zai apmoal marteld, bieveurbeeld deur mit n lutje vuurtje van onder t lichoam te branden woardeur t lichoam laanksoam verbrandt en de iengewanden der oet vuilen of deu oet nkander trokken tou worden. Hierdeur kwammen zai ien kwoad daglucht te stoan, woardeur ook [[paaps Clemens V]] zien steun aan de Tìmpelders opzee en aal Tìmpelders ien de Kristelke wereld arresteern luit en n onderzuik noar heur ienstèlde. Oet dit onderzuik kwammen de Tìmpelders positief oet en boeten Fraankriek om wör der gainain marteld, môr onder drok van keunen Filip wör de orde ien 1312 offisjeel van paaps Clemens V opheven. Der goan anders verhoalen dat de orde ien t gehaim joarenlaank ien t gehaim deurleefd het. == Trivia == * Der bestaait n theorie dat de tìmpelders ôfstammenders binnen van veul ollere verbörgen groepen dij al bestonden laank veur kristendom en dat veul van heur kennis ien de Old Egyptische mythologie trug tou vinden is. * n Hail ìnde mysteries over t Kristendom binnen ien tied van de Tìmpelders ontstoan en aan heur verbonden. Ain van dij mysteries is dij van de [[Hillege groal]]. * De mysteries van de Tìmpelders binnen noar ideeen van auteurs verfilmd ien onder aander [[National Treasure]], [[Kingdom of Heaven]] en [[The Da Vinci Code]]. * De film [[Like Minds]] maint dat de orde van Tìmpelders nog aal ien t gehaim deurleeft en n reloatsie het mit t [[Katharisme]]. * Summegen mainen dat de Tìmpelders onderdoken binnen en heur traditsie overbrocht hebben noar de [[Vrijmezzelderij]] en [[alchemie]]. * De lèste laaider van de Tìmpelders vervloukte paaps Clement V en keunen Filip IV en zee dat zai binnen n joar veur [[God]] zien gerìcht stoan zollen. Baaident kwammen doadwaarkelk binnen n joar oet de tied. * Vraaidag de 13. as ongeluksdoatum komt middelkerwies van de ienvalen op de Tìmpelderslougen op 13 oktober 1307. == Leegsaksisch == * [[Grunnegs]]: ''tìmpelders'' * [[Tweants]]: ''teampelders'' {{DEFAULTSORT:Timpelders}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Kristelke orde]] 3kmommmbv944f3555nhrthro4tbzugk 0 11940 89853 2008-12-08T22:23:29Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Hengeveelde]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hengeveelde]] 3ka04s9bg1cxurfwa8wn2e7lnc9hhm8 0 11941 291272 291270 2016-11-04T11:21:53Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verbeendige */ kat wikitext text/x-wiki {{Titel kleine letter}} '''n Ham''' (sprek oet: ''nnám'', [[Nederlaands|Hollaands]]: ''Den Ham'') is n [[breenkdoarp]] in de gemeante [[Tweanteraand]], op ongevear 15 km op t noordwestn van [[Almelo]] en har per 1 jannewoari [[2006]] 5804 inwonners. Terwiel at t doarp zik rechtevoort op Tweante richet, is t van vroger oet n [[Sallaand]]s doarp, wat ook te heurn is in öare sproake. Töt an [[1 juli]] [[2001]] heurdn n Ham en [[Vroomshoop]] bie mekoar in de gemeente n Ham. In 2001 wör t bie t [[Vjenne]] in eliefd, mear n joar later in [[2002]] in de gemeente Tweanteraand. ==Geskiedenisse== Al in [[1333]] wör n Ham vuur t eerst (as [[karspel]]) eneumd in ne leenakte van n [[Hear van Egede]]. t Midln van t oolde [[esdoarp]] is n breenk, met doarnöast t euldste bouwsel: nen in [[Gotiek|gotiesn]] stiel ebouwdn toorn van de [[Nederlaands Hervormde Karke|Hervörmde Koarke]] (tusken ongevear 1325 en 1425 ebouwd). Töt deepe in t 19e joarhonderd deedn de leu oet n Ham vuural boern: völle [[veeboer|vee-]] en [[akkerboer]]n. Töt an ongevear [[1830]] was t in n Ham gin vetpot. Det wör wat better noa de [[industriële revolusie]]. Rechtevoort wont dr in n Ham vuural [[protestantisme|protestaant]]n. Mear nog neet zo heel lange leedn steund n Ham neet bekeand um öaregeleuvigheaid, en de umwonnden neumdn t zelfs ''n Goddeloozn Ham''. in t Gebeed van de vuurmoalige gemeente n Ham hef de Gerefformeerde Boondsgemeente 3300 leedn en de Gerefformeerde Koarke 1600, op n inwonnertal van ongevear 15.000. Toew at n Ham bie t Venne köm beheuld n Ham eerst zin eegne gemeentehoes. Noa de inliewige in de Tweanteraand is disn dr achterhen edoan. ==Bereikboarheaid== n Ham kö'j neet makkelik komn. Neet met t [[Openbaar Vervoer]] mear met n auto ook neet. Vuur t doarp hen löp de [[N341]] [[Eerde]]-[[Vroomshoop]], nen 80-weage den at bekeand steet as ene van de meuiste weagn van Neerlaand. Vanof n Ham löp disse weage noar t westn op [[Omn]] (vuurbie [[Laandgood Eerde]]) an en noar t oostn op Vroomshoop, [[Westerhoar]]-[[Vjensewieke]], woer at'e oeteaindelik bie [[Kloosterhoar]] oetkeump. Wat Openbaar Vervoer angeet kö'j allene in n Ham komn met de busse: liene 81 (Ommen-Larcom - Ommen NS - Den Ham - Westerhaar) en liene 594 (n Ham - [[Nijverdal]]) ==Bekeande leu oet n Ham== *[[Marloes de Boer]] ([[30 jannewaori|30 januwoari]] [[1982]], anvoorster van t [[Neerlaands Vrouwleuvoetbalelftal]] en t [[FC Tweante (Vrouwleuvoetbal)|Vrouwleu-elftal van FC Tweante]], geboorn in n Ham) *[[Sanne Nijhof]] ([[20 oktober]] [[1987]], wun t eerste seizoen van [[Holland's Next Top Model]], wont in n Ham) ==Mooi um te weetn== Alle joarn hebt ze in n Ham t Historisch Schouwspel, woerbie at de geskiedenisse van t doarp en de strekke wordt noa espöld duur ongevear 130 man in historiese kleare. ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.atlas1868.nl/ov/denham.html Kaarte van de vrogere gemeente in 1868] *[http://www.denham-vroomshoop.nl/den-ham.htm Informasie oawer n Ham en Vroomshoop] {{Tweanteraand}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tweanteraand (Sallaand)]] 55msl1o31bq1f8fzr95h4hb8hinz520 0 11942 89860 2008-12-08T23:04:52Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[N Ham]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[n Ham]] rirbrvv26x3lr3qgjm21uy0lj5tgwjl 0 11943 291287 263893 2016-11-04T11:33:52Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verbeendige */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:De Scholle.JPG|thumb|right|200px|De Skolle bie Vroomshoop]] '''Vroomshoop''' is n doarp in de gemeente [[Tweanteraand]] in t noordn van [[Tweante]]. In [[2005]] har t ongevear 9091 inwonners. Vuur de gemeentelike herindelige van [[2001]] heurdn t too [[n Ham]], wat [[Sallaand]] was. Rechtevoort ligt t deels in [[Tweante]], deels in Sallaand. ==Geskiedenis== t Doarp is offisjeel esticht in 1850, mear wörd al in 1772 eneumd. Vroomshoop lig an t [[Oaveriessels Kanaal]] op de stean woer at n tak [[Zwolle]]-Vroomshoop eaindigt in t kanaal [[Almelo]]-[[Haandrik]]. t Kanaal wör lös edoan op [[5 september]] [[1856]]. n Eerstn kanaaloawergaank was ne [[skolle]]. Vroomshoop wör esticht in verbaand met [[venne|vervennige]] en hef doarumme n [[veenkolonie|venkoloniaal]] karakter. Noa de vervennige wördn de of estökne groondn gebroekt duur de boern. Dee kömn völle oet [[Grunnen (provìnzie)|Grönningn]] en [[Drenthe|Dreante]] op Vroomshoop op an. An de Tolndiek stoat nog n antal Grönningse boerderiejn. Dr beent verskeaidene verhaaln wodöanig at Vroomshoop an öarn naamn ekömn is. n Eerstn is det monnikn en missionarisn vroger an ne bepoalde verhoging in t laandskop zeen konn woer at ze warn. Doarumme heetn dit peunt ''n vroomsen hoop''. t Tweede verhaal is det disse verhoging vroger de Bromershoop heetn, en det Vroomshoop doar ne verbastering van is. In mei [[2007]] wör dr kuierd det de oolde ''peuntbrugge'' vort mos, umdet t deenk zo oold en slecht oonderheuldn was det dr gin verkeer mear oawerhen kon. Dr zol nen dam vuur in de plaatse komn. De inwonners protesteerdn, umdet t historiese wearde hef en umdet de brugge wat toerisme antrekt. ==Trein== In [[1906]] dee de [[NoordOosterLokaalspoorweg-maatschappij|NOLS]] de liene [[Mariënbarg]]-Almelo lös. t Stesjunnke bie Vroomshoop heetn eerst n Ham-Vroomshoop, mear t lea te vear vort van n Ham, woerduur at t later umme zat wör noar Vroomshoop. Toertieds lea dr ook nen spoerhaawn, mear den bleek vake te kleain en woer oeteaindelik vort edoan. Rechtevoort wörd de spoerliene bejag duur de [[Syntus]], in opdracht van [[Connexion]]. ==De möaite weard== Kort boetn Vroomshoop ligt t natuurgebeed de [[Zaandstuve]]. Kort doarbie he'j t zwembad en n iesbaan, dee at beaide n zelfdn naamn hebt. ==Bekeande leu oet Vroomshoop== *[[Jarno Hams]] ([[11 november]] [[1974]] in [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]), vanof [[2004]] töt [[2012]] 7x Stoarkste Man van Neerlaand. Op egröaid in Vroomshoop, en aait doar woond, met oetzeundering van 2 joar in [[Emmen (gemiente)|Emn]].) ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.vroomshoop.com/ verhaaln, filmkes en fotoos oet Vroomshoop] {{Tweanteraand}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tweanteraand (Sallaand)]] 3dpqjadxd07cd42a2aw0jx7nvkdn3y7 0 11944 280398 258581 2015-04-12T14:15:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Epse''' is n darp in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Lochem]] in de [[Nederland]]se [[previnsie]] [[Gelderland]]. Et hef 1900 inwonners (1 januari [[2006]]). Epse lig an de zuudkante van de [[autobane]] de [[Rijksweg 1|A1]], kortbi-j [[Daeventer]]. == Bekende leu oet Epse == * [[Maaike Widdershoven]] (14 februari 1969), actrice * [[Gerda Havertong]], actrice (bekend van [[Sesamstraat]]) * [[Pedro Tragter]], motorcrosser {{Lochem}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Lochem]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 8i2nojkunthxs5xvothfd4y7l749gyd 0 11945 280399 258582 2015-04-12T14:15:55Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Exel''' is n darp in de Nederlandse gemeente [[Lochem]]. Exel lig in de buurte van Lochem. Et besteet oet veer stroatn, de Olde Lochemseweg, de Exelseweg, 't Veld en de Vossebosweg. Exel hef rond de 150 inwonners. Den skriever [[Jeroen Brouwers]] wonden hier van [[1979]] tot [[1991]] in huze ''Louwhoek'', ne boerderi-je. Et dorp kent sinds oktober [[1986]] de Belangenvereniging Exel en Omstraeken (BEO). {{Lochem}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Lochem]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] ga43eealzlsowvlx4yio4hdhbw7mxij 0 11946 90005 2008-12-10T19:37:46Z Droadnaegel 1133 [[Exel (dorp)]] is ewiezig naor [[Exel (darp)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Exel (darp)]] 7i3dm3cz0q8k2jvsekwt0if2s9i3czz 0 11947 280400 262856 2015-04-12T14:16:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Harfsen''' is n darp in de [[Nederland]]se [[previnsie]] [[Gelderland]]. Het mek deel oet van de gemeente [[Lochem]] en hef 1680 inwonners (1 januari [[2006]]). Tot 2005 maakten t darp deel oet van de veurmalige gemeente [[Gossel]]. Eén van de bekende inwonners was [[Jos Brink]]. {{Lochem}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Lochem]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 2f0ot8788l2o0zz1pxi3zfpk7p2g65f 0 11949 283043 279196 2015-08-15T23:21:29Z CommonsDelinker 166 [[Ommelanderwapen.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Natuur12|Natuur12]], mit as reden: Per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Coat of arms of Zederik.svg|]]. wikitext text/x-wiki n '''Zeewiefke''' is n mythisch wezen, mit t bovenlichoam van n vraauw en ien stee van bainen n [[visk]]esteert. Heur mannelke tegenpool is t [[zeemantje]]. Serra is de Latainse noam veur zeewiefke. Verhoalen over zeewiefkes goan tot hail wied terug ien de [[oldhaid]]. t Mythische wezen van t zeewiefke/zeemantje is ôfkomsteg van de [[Babylon (Babel)|Babyloniers]] en [[Sumerier]]s. Zai haren de god [[Ea (god)|Ea]] of [[Enki]], de god van de zuite woaters, dij nevven mythologie de môker en redder van de mìnsk is. Hai wör ôfbeeld mit n viskesteert of mit n visk over zien kop hìn. n Vernuimd aigentieds [[sprookje]] is "t [[Lutje Zeewiefke]]" van [[Hans Christian Andersen]]. n Vernuimd beeldje hiervan staait ien [[Kopenhoaven]] en is n toeristische attraksie. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Mythologie]] q3asu4uwqmfgd3x46b77qrei8u9snhu 14 11952 290637 288740 2016-11-01T15:55:27Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Populated places in Hungary}} [[Kategorie:Plaose naor laand|Hongari-je]] [[Kategorie:Hongari-je]] iz7wprva6013ctehhe77c09lpyybsp3 14 11953 266282 258841 2013-05-10T17:06:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Laand]] g6eui704bmz7ll4l0apkryysw24r520 14 11954 266390 258840 2013-05-10T17:31:40Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Society}} [[Kategorie:Alles]] r54ned2gn3mcn1ag874w9dar4k0gnap 0 11955 277249 277248 2015-01-28T16:54:17Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Yellow birch trunk.jpg|thumb|De onderkaante van n gele [[birk]]e]] n '''Stamme''' of '''boomstamme''' is de middenstuk van n [[boom]], de [[takke]]n zitten vast an de stamme. De [[wortels]] van n boom zörgen derveur dat de boom blif staon en dus oek t gewicht van de stamme kan houwen. Op de stamme zelf zit dan weer de [[krone]]. Um de stamme zit de [[schelle]] die derveur zörgt dat de boom veilig blif staon, niet an-evreten wördt of verbraandt, de schelle kan van onder tot boven weer aanders ween. De stamme is t belangriekste gedeelte bie t maken van [[planke]]n en aander spul dat van [[holt|hout]] emaakt wördt. Bie t kappen van de stamme blif der n [[stobbe]] over. Sommige [[voegels]] hebben der [[nest]] in de stamme, zo as de [[spechte]], hij hakt zien nest uut in de stamme en bouwt daor dan zien nest. Op t [[noordelik halfrond]] greuien der vake oek [[mossen]] op noordkaante van de stamme umdat daor de [[zunne]] niet schient, meensen gebruken t wel es as n soort [[kompas]]. == [[Nedersaksies]] == * '''Algemeen:''' ''stam{{small()|me}}'' == Uutgaonde verwiezing == {{Commonscat|Tree trunks}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Boom]] fuirajssm0nb14dv67erglo9oomd6q1 10 11957 276974 271554 2014-12-12T12:05:45Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Church of the Nativity (Bethlehem, 2008).jpg|120px|right|border]] '''Betlehem''' (ok ''Bethlehem'', ''Broothusen''; hebrääsch: בית לחם, ''Bet Lechem'') is en Stadt in' [[:nds:Westjordanland|Westjordanland]] mit 29.930 Inwahners. De Stadt hörrt to de [[:nds:Palästinensisch Autonomierebeden|Palästinensisch Autonomierebeden]] un grenzt in' Noorden an [[:nds:Jerusalem|Jerusalem]]. Se hett twee Universitäten. To de [[:nds:Agglomeratschoon|Agglomeratschoon]] Betlehem hörrn ok [[:nds:Beit Dschala]] un [[:nds:Beit Sahur|Beit Sahur]]; de letzte Oort hett as Betlehem ok biblisch Bedüüden. Börgermeester vun de Stadt Betlehem is siet Mai 2005 de [[:nds:Röömsch-kathoolsch|röömsch-kathoolsch Christ]] un Dokter in Ruhstand [[:nds:Victor Batarseh|Victor Batarseh]]. För de 2,1 Mrd. [[:nds:Christendom|Christen]] is de Stadt vun en besünner Bedüüden, wiel se nah de Överleefern nah as de [[:nds:Gebortsoort|Gebortsoort]] vun [[:nds:Jesus von Nazaret|Jesus Christus]] gellt. [[:nds:Betlehem|>>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Desember]] </noinclude> 6afn7cxxcd649nud4ogt7vfoytr2uuc 0 11958 264779 92891 2013-05-06T21:46:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''spelling van de ao of oa''' in 't [[Nedersaksisch]] kan verschillen per streek of per [[streektaalorgenisasie]]. 't Verschil in [[spelling]] kan oek liggen an de veurkeur van de persoon dee de tekse opstelt, hij of zee wil zien eigen meschien dan neet houwen an de spellingsrichlienen dee de streektaalorgenisasies veur-esteld hemmen of ze kennen 't gewoon neet. De [[Westfeels|Westfaolse]] ''ao'' of ''oa'' klink as een lang-erekken ''o'' mit daorachter een soort -e-klanke: ''daor gaon wie'' [dòër gòën wiej]. De Grunningse ''oa'' wordt meer uut-espreuken as de ''oo'' (zoas in: ''noord'') en geet een bietjen op de ''oe'' an: ''doar goan wie'' [door gonwie]. Hier ku-j dus ech een verschil tussen de twee klanken zien. Hieronder steet een overzichte waor as de streektaalorgenisasies de ''ao'' en ''oa'' veurschrieven: {| {{Prettytable}} ! Ao ! Oa |- |[[Achterhooks]] |[[Grunnegs|Grunnings]] |- |[[Drèents]] |[[Tweants|Twents]] |- |[[Sallaans]] | |- |[[Stellingwarfs]] | |- |[[Urkers]] | |- |[[Veluws]] | |} Zoa-j hierboven zien zo-j op de [[Veluwe]] en in de [[Achterhoek]] en gao zo mar deur een ''ao'' mutten schrieven, mar vake gebeurt dat neet, meensen gebruken dan de ''oa'' of heel iets aanders. Een spellingssysteem dat een schofjen gebruuk wönnen en gien ''ao'' mar oek gien ''oa'' gebruken, is de [[Vosbergenschriefwiese]]. In disse spelling gebruken ze de [[å]]. De [[Sass'sche Schrievwies]] veur 't [[Platduuts]] gebruuk ''aa'', dat veur een Grunningsachtige ''oa'' steet. Sommigen schrievers gebruken veur de Nederlaanse ''aa'' (bieveurbeeld: ''haar'') wel de ''ao'' (''haor'') mar neet veur de ''oo'' (bieveurbeeld: ''over'') dat wonnen dan weer eschreven mit een ''oa'': ''oaver''. Aandere Nedersaksische dialeksprekers zegen - en schrieven - gewoon ''over''. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese spellingsrichliene]] 2l9n0b4dwie4fgp2q284ws8c2h7xzr4 0 11959 90351 2008-12-15T11:01:17Z Servien 7 deurverwiezing naor [[JHWH]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[JHWH]] fb1dmihs5t2euumhlahp3hyrgjt1tpc 0 11960 265763 258810 2013-05-10T15:09:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''vrieje tied''' van een persoon is de tied diej' niet deur hoeven te brengen an verplichte of noodzaekelike aktiviteiten zoas et [[huusholen]], veur iene zorgen, studie of slaopen. Aj' an vrieje tied daenken dan daenken wi'j al gauw an zaeken diej' graeg doen willen zoas [[tillevisie]]kieken of d'r op uut gaon, mar vrieje tied kuj' op verschillende menieren besteden. Zo kuj' in jow vrieje tied an [[sport]] doen, doende wezen mit jow [[liefhebberi'je]]n, ie kunnen [[reizen]], passief of aktief mit [[kultuur]] doende wezen mar ie kunnen ok doen an bi'jgelieks [[vriewillegerswark]]. {{DEFAULTSORT:Vrieje Tied}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Kultuur]] qe21p4d2uojucken154f7q5arcz25ep 14 11961 266633 260675 2013-05-10T18:38:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] px8ok6smnd4vmcpsek3vyg5d4wbvlsa 0 11962 264554 258697 2013-05-06T20:48:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:FC-Gotland, Sweden.png|thumb|175px|Gotlaand]] '''Gotlaand''' ([[Gotlaans]]: ''Gutland'', [[Zweeds]]: ''Gotland'') is een [[eilaand]] in [[Sveden|Zweden]]. Mit een lengte van 125 [[kilemeter]] en een breedte van 55 kilemeter is 't oek 't grootste eilaand in van Zweden. De [[heufstad]] van 't eilaand is [[Visby]], dat oek algemeen bekend steet as de ''Rozenstad'' umdat der zoveule rozen greuien. Gotlaand lig in de [[Oostzee]], zwat vuuftig kilemeter in 't zujen van [[Stockholm]]. Vanuut de stad is der een regelmaotige [[veerpont]]diens. 't Eilaand steet bekend um zien veule [[Brogge (bouwwark)|broggen]], [[ruïne]]s en ouwe darpen. 't Eilaand besteet uut [[kalksteen]] en de netuur verteunt een grote verscheienheid mit onder aandere [[denne]]bossen, [[straand|stranen]], druupsteengrotten en rotsformasies. 't Klimaot op Gotlaand is emaotig; 't eilaand hef oek meer zonlochuren as 't vastelaand van Zweden. [[Toerisme]] is de belangriekste bron van inkomsen op 't eilaand. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.gotland.info Gotland.info] {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Nunspeets]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Sveden]] [[Kategorie:Eilaand]] ly8rwhdhfzh30uixprgefl4a0bf8hl3 0 11963 279197 276495 2015-03-27T16:44:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Pocket-knife.jpg|thumb|right|200px|Knief]] n '''Knief''' of '''mes''' is n skoarp vuurwoarp wat besteet oet nen haandgreep en n sniejblad (de ''kleenk''). n Knief is n gerei wa'j gebroekt um te sniedn of te stekn. t Knief is ongeveer 2,5 miljoen joarn oold. t Hef in völle kultuurn ne tradisjonele en religieuze bedolige. In t Tweants beteeknt ''knief'' rechtevoort mear ''knipmes''. t Woard is hoaste verdrungn duur t noar t [[Hollaands]] niegnde "mes". == Geskiedenisse == De euldste kniewe warn stuks steen dee at skoarp eslepn warn, meestieds van wat härtere soortn steen zo as [[obsidiaan]] of [[veursteen]]. Later, in t [[paleolities]] tiedperk, gung de [[Homo habilis]] de kniewe ook oet aandere materiaaln maakn, zo as oet been of hoolt, mer dit warn gin doerzame materiaaln, woerduur't dee de tied neet hebt duurstoan. Pas 5000 joar terugge, toew at de leu wat mear verstaand van [[metaal]]maakn kreegn, wördn de kniewe van [[kopper]], [[broons]], [[iezer]] en oeteandelik [[stoal]]. De eerste metaalne kniewe warn tweeziedige [[dolk]]n, dee't op de vrogere veursteenkniewe leekn. De eerste eankelziedige kniewe kömn pas in [[Europa (continent)|Europa]] in t midln van t broonzn tiedperk. Disse maakn at de de dolkn neet mear neudig warn, dee't toew toch al töt zweard warn oet egröaid. Kniewe van rechtevoort wordt van oeteenloopnde soortn dubbelmetaaln en allooin emaakt, zo as [[karbonfiber]], [[keramiek]] en [[titanium]]. Dr is ne slim aktieve groep van kniefmakers en -verzamerders, dee at zik dage köant vermaakn met t oetdoktern van nieje metaalallooin. In [[Amerika]] he'j zelfs ne woapnsmidverenige: de [[American Bladesmith Society]]. == Nedersaksisch == * [[Grönnegs]]: ** ''mès(k)'' ** ''knief(t)'' (lutje mèsk) * [[Tweants]]: ** ''knief'' ** ''mes'' * [[Vechtdals]]: ** ''knief'' ** ''messe'' * [[Veluws]]: ** ''mes'' <small>(''kniepmes'' of ''knieftmes'' veur een 'zakmes')</small> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Woapen]] 4f6t3pgxw0cqvsmhreaq0vmfnyuw1ej 0 11964 90393 2008-12-15T18:23:50Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Knief]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Knief]] pcta7t3ztcwf6weqjs6htq25tzletmk 6 11965 181713 181593 2011-02-28T17:09:17Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Wikipedie:Gin Kattegerie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Muziek]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Snoartromme met velle van t moark Evans. == Licentie == {{GFDL}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Muziek]] 5ybqh4dcjx7y4w60pax35la9ot5h6ts 14 11967 266723 90417 2013-05-10T20:19:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Maotschoppi'je]] [[Kategorie:Techniek]] ntf82puk9v53ntr72dkhd24vip3wp7n 0 11969 264152 205173 2013-05-06T16:20:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De ''Neijaorskoek'' is 'n traditioneel [[Drenthe|Drèents]] gebak dat tussen [[kìrsttied|karst]] en [[nijjoar|neijaor]] bakken wordt. De neijaorskoek is vergeliekbaor mit de [[Grunnen (provìnzie)|Grunnings-]][[Oostfraislaand|Oostfriese]] [[spekdik]], maor de spekdik hef een dikke zachte structuur, terwiel de neijaorkoek dun en haard is en gien spek bevat. Ok wordt de neijaorskoek vaoker maokt van [[garst]] as van [[rogge]], zoas de spekdik. As 't deeg maokt is, drokt ze een klein bollechien in een [[kniepiezer]] en legt d'r stukkies [[Drèentse kosterworst]] in. Daornao gaot 't iezer dicht en dat laot ze ungeveer 10 seconden zo staon. Dan even ofkoelen en de neijaorskoek is klaor. {{dia|Schreven in 't [[Midden-Drèents]]}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Gebak]] [[Kategorie:Nedersaksiese gerechten]] t42m3qxn665dg3q4he3yb7qfe996qbi 0 11970 279536 274356 2015-03-27T17:40:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Rogge aar Secale cereale.jpg|right|250px|thumb|Raaikoren]] [[Bestaand:Secale cereale flour.jpg|250px|thumb|Door [[korenmolen]] gemalen rogge]] '''Raai''', '''rogge''' of '''rôg''' ([[Latien|Latain]]: ''Secale cereale''; [[Oostfrais]]''Rog'' (roag), ''Rei'' (raai)) is [[kruusbestoeven|kruusbevruchtende]] [[koren]]. t Heurt, liek as de andere groansoorten bie de [[grezenfemilie|grasfemilie]]. Raai wordt veural verbaauwd om der [[roggemik|brood]] van te môken. Ien [[Ierlaand (laand)|Aairlaand]] en de [[Verainde Stoaten]] wordt raai ook broekt veur de produksie van [[whiskey]]. Raai wordt veurnoamelk op de zaand- en daalgronden verbaauwd. Veur de verbaauwen van winterraai worden vraai bestoven razzen en [[hybride (biologie)|hybrides]] broekt. Zummerraai wordt binoa nait meer verbaauwd veur de [[graain]]. Wel wordt zummerrogge sumtieds verbaauwd as [[stoppelgewas]] veur [[gruinbemesten]]. Raaibloum is griezeg van kleur en wordt onder meer broekt veur t bakken van [[roggemik|brood]], [[knäckebröd]], [[pepernoot|peperneuten]], voor de beraaiden van [[ontbijtkouk]], [[oalwief]] en veur [[bloudwôrst]]. Raaibloum bevat minder [[gluten]] as [[waaitebloum]], woardeur t minder goud ris. Deur de aanwezeghaid van [[pentosoanen]] is der anders wel goud stoet van te bakken. t Ien Nedderlaand verbaauwde arioal mit winterraai was tuzzen 1998 en 2007: {| {{prettytable}} ! joar || arioal (bunder) |----- | 1998: || 6300 |----- | 1999: | 2600 |----- | 2000: | 5800 |----- | 2001: | 3500 |----- | 2002: || 3500 |----- | 2003: || 3500 |----- | 2004: || 3400 |----- | 2005: || 2500 |----- | 2006: || 2400 |----- | 2007: || 2400 |----- |} </table> == Leegsaksisch == * [[Grönnegs]]: ** ''raai'' ** ''rogge'' ** ''rôg'' (mit dudelke twijklaank: /rɔːəɣ/ of /rɒːəɣ/) * [[Tweants]]: ** ''rouw'' ** ''rog(ge)'' ** ''ragge'' (oold-[[vjens]]) [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Groan]] o8qcmick0e59n5b2yv46m30evf0iw9u 0 11971 90516 2008-12-17T12:09:08Z 94.212.9.81 deurverwiezing naor [[Ierlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ierlaand]] i7ydjqmdcbtlwpw7hhe95ra4okqnb0w 0 11972 90517 2008-12-17T12:09:53Z 94.212.9.81 deurverwiezing naor [[Verienigde Staoten van Amerika]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Verienigde Staoten van Amerika]] ttvvwgo8ll12mdq9di7tgmqyado6uum 0 11973 90518 2008-12-17T12:10:36Z 94.212.9.81 deurverwiezing naor [[Raai]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Raai]] 8fc2ltjzmost7wcxp92tukrpmsrap8b 0 11975 264973 114774 2013-05-09T22:13:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Wheat in sack.jpg|250px|right|thumb|n Puut mit [[waaite]]graains]] t Woord '''graain''' of '''grain''' verwiest ien t [[Grönnegs]] oorspronkelk noar de [[Zaod (plaante)|keern]], oftewel t eetboare dail van koren. Deurdat dit veur mìnsken t belaangriekste dail is, het t tegenswoordeg ook de betaikenen kregen van de haile plaant, dus n [[pars pro toto]]. Dus den wordt mit "''Dizze boer het vaaier graains liggen''", betaikent dus nait dat dij boer vaaier zoaden aargens liggen het, môr dat hai vaaier verschaaidene groanoarden verbaauwt. Oorspronkelk is t woord ''graain'' den ook verwaant aan t [[Nederlaands]]e woord ''graan'', môr deur de ienvloud van t Nederlaands wordt t woord ''graan'' letterlieks vertoald mit ''[[graon|groan]]''. n Ander veul broekt woord veur t Nederlaandse ''graan'' is t woord ''koren''. Dit woord kent man ook ien t Nederlaands, môr verwiest den noar verschaaidene groanoarden, ien tieds dat t ien t Grönnnegs ook noar ain bepoalde soort verwiezen kin. ==Zai ook== *[[graon]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Groan]] [[Kategorie:Etymologie]] gsmhd214g8m5yn745qa3w3peaumtd4o 14 11976 265987 261141 2013-05-10T16:06:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Artikels woarin de betaikenis en/of t bruken van n woord uutlègd wordt of dij tou doun hebben mit de heerkomst van woorden. [[Kategorie:Taol]] gsz1gh3ll8te9iul3k1eoycja0lo2ol 0 11977 90551 2008-12-17T16:38:22Z 94.212.9.81 deurverwiezing naor [[Emsmond]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Emsmond]] 0wi1l7fu303wsgz0nhr43csi7798vce 0 11978 279537 277903 2015-03-27T17:41:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Alabama (duurverwiesziede)]] vuur aandere betekenissen van Alabama.}} {{Amerikaanse staot | naam = Alabama | biejnoam = ''Yellowhammer State'' * ''Hart of [[Dixie]]'' * ''Cotton State'' | vlagge = [[Bestaand:Flag of Alabama.svg|125px|Vlagge van Alabama]] | wapen = [[Bestaand:Seal of Alabama.svg|125px|Wapen van Alabama]] | kaorte = Map of USA AL.svg | heufstad = [[[[Montgomery (Alabama)|Montgomery]]]] | toe-etrejen = [[14 december]] [[1819]] | oppervlak laand = 135.765 | oppervlak waoter = 3,2% | inwoeners = 4.530.182 | dichtheid = 33,84 | tiedzone = -6 | antal graafschappen = | ofkorting = AL }} '''Alabama''' (sprek oet: älle-'''bea'''-mea), offisjeel n '''Stoat van Alabama''', is nen stoat van de [[Amerika|Verenigde Stoatn van Amerika]]. Op t noordn lig de stoat [[Tennessee]], op t oostn lig [[Georgia]], op t zuudn n tip van de stoat [[Florida]] en n [[Mexikaansn Golf]], en in t westn lig [[Mississippi]]. De heuwdstad is [[Montgomery (Alabama)]]. De stoat hef zien naamn van de [[Alabama (volk)|Alabamastamme]], dee at dr wonn vuurdet de Europeaann kömn. De [[Spanje|Spanjaardn]], [[Fraankriek|Fraanskn]] en [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelsn]] eeskn deeln van t gebeed op. t Eerste bliewnde doarp, [[Mobile]], was van de Fraanskn, en wör estichet in [[1702]]. Vuur n tweedn wearldoorlog leawdn Alabama slim in oarmood, umdet de leu van de stoat vuural boer warn. Ook wondn dr nen hoop zwartn, dee at töt an 1960 slim benoadeeld wördn. Noa n oorlog gung t better met Alabama, umdet dr mear ruumte köm vuur industrie, mienn, oonderwies en technologie. {{Verenigde Stoaten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] 3fiil1ecsa377bxucrht7g2xs4iq4se 14 11979 266266 260674 2013-05-10T17:03:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Eten]] [[Kategorie:Plaante]] 1k433emq4rxe569zh4pa2immjvxytsh 0 11980 90575 2008-12-17T21:07:04Z Servien 7 [[Veurpagina]] is ewiezig naor [[Veurblad]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Veurblad]] mm9d6cj9mlp3ptlxud1279xsp5mq41b 0 11983 293081 291586 2017-02-20T15:02:18Z Skriuwer 11349 Paul H.A.M. Abels um verwarring met den bekeandn Eansker oetgevver Paul G.F. Abels te vuurkomn. wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Vl%C3%B6ggelen.jpg|thumb|De Poaskearls goat vuurop bie t vlöggeln]] '''Vlöggeln''' is ne [[Tweante|Tweantse]] tradisie wat met [[poasken]] edoan wörd duur de [[Poaskearls]] in t Tweantse pleatsken [[Oatmörsken]]. t Is ne [[Rooms-Kattelieke Koarke|Roomske]] gebuurtenisse woerbie op n eerstn en tweedn Poaskedag de Poaskearls nen roondgaank um de roomske koarke maakt. De Poaskearls beent 8 vriegezelle jonge roomske kearls, dee at t de komde 4 joar nog neet in t zinne hebt um te trouwn. Bie disn koarkumloop wörd t leed ''Rondgang om de Whene'' ezungn. s Nommedaagns begeent t echte vlöggeln. Hierbie goat de inwonners van Oatmösken met de poaskearls vuurop haand in haand in nen langn sliert dwars duur alle huuze en kafees hen noar t moarktplein, terwiel at oonderwiel um buurtn ''Christus is Opgestanden'' en ''Allelujah, Den blijden Toon'' ezungn wörd. n Eerstn en euldstn Poaskearl rookt hierbie ne segoare. Hiernoa wordt de wichter {{Info|"wichter" is Riesns vuur "keender"}} dreemoal op ebuurd, woerbie at dree moal ''Hoera'' wörd erop. Dit verwis noar t Opstoan van [[Jezus Christus|Kristus]]. n Eerstn poaskedag wörd doarnoa s oawnds zo um half neegne de [[boake]] an estökn, woerbie at de Poaskearls ook wier anwezig beent. De euldste vermeelding van t vlöggeln is in n ''Oaweriesselsen Almanak vuur Ooldheed en Lettern'' oet 1840. Koarkhistorikus Paul H.A.M. Abels meant op basis van onderzeuk noar koarknotuuln en domiesanteeknings det t gebruuk oarngs tusken 1794 en 1840 ontstoan mut wean. Toch wördt dr vake dacht det t vlöggeln oet oertiedn zol stamn.<ref>[http://www.elsevier.nl/web/Artikel/Pasen-Niet-zo-oude-regenjassen.htm Elsevier.nl - Pasen: Niet zo oude regenjassen, 28 maart 2007]</ref> ==Reffereansies== <references/> {{DEFAULTSORT:Vloggeln}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies feest of gebroek]] [[Kategorie:Poaske]] [[Kategorie:Deenkellaand]] aru8gqgdjueifq40u823a8p951lp3pu 0 11984 90648 2008-12-18T14:26:42Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Vlöggeln]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[vlöggeln]] lznbxv1hw7scf77jccuvkmz3j785jqb 0 11988 90778 2008-12-19T20:01:30Z Droadnaegel 1133 [[Heiligen Roomsen Riek]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Heilige Roomse Riek]] hinne: Riek is onziedeg wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Heilige Roomse Riek]] n6m8c144dvri2aqkd15h0g62h8kywqp 14 11989 266574 260670 2013-05-10T18:28:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Saxony}} [[Kategorie:Dailstoat van Duutslaand]] 17mob5jbolvxaa82kta834cviaqebzn 14 11990 266575 262210 2013-05-10T18:28:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Germoans vôlk]] c2tpjslrgf7skn37tvddhlfrpvt3gkv 0 11991 278869 90814 2015-03-26T21:04:52Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Locht (atmosfeer)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Locht (atmosfeer)]] 71l6mgwuw162gqco1s7egl9yj76vkni 0 11992 258803 238917 2013-03-11T11:59:21Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 11 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1416748]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Rogge''' kan verwiezen naor: *n Graonsoorte - [[raai]] *n Deel van t lief - [[rugge (lief)]] {{dv}} 48qbdw88cbr6l7n9nwx1s87xis42dal 6 11993 126960 90858 2009-11-26T22:40:00Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Globoale lokoatsie van de Saksen Donkergruin: t olle gebied van de Saksen Lichtgruin: t gebied dat zowel bie de Saksen as bie n aander volk rekend wordt == Licentie == {{GFDL}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] 1jxcglcw5ei79aoptzdk3j99ip0wnpu 14 11996 290670 290263 2016-11-01T16:14:38Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Rivers of France}} [[Kategorie:Revier noar laand|Frankriek]] [[Kategorie:Geografie van Frankriek]] m0sqhn3vn9i0kt1w28fbvkbig1r12ww 14 11998 290667 288095 2016-11-01T16:13:59Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Rivers of Belgium}} [[Kategorie:Revier noar laand|België]] [[Kategorie:Geografie van België]] 2ffr280yf79fa5fbbfcs9o6n35pzbmm 0 11999 263356 258799 2013-05-04T23:18:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Bestaand:TweantsenBakleawerworst1.jpg|thumb|Pläkke bakworst in de panne]] [[Bestaand:Bakworst.JPG|thumb|Bakworst]] Nen '''Bakworst''' is nen worst den at vuural in [[Tweante]] en t [[Meunsterlaand]] egetn en emaakt wörd. n Volledigen naamn is dan ook '''Tweantsen Bakleawerworst''', mear iederene keant t better bie den kortn naamn. n bakworst besteet vuural oet [[Varken|voarknsleawer]] en voarknsvleais, en is echtn weenterkost. ==Geskiedenisse== Bakworst keump nog oet de tied van de hoesslachteriejn, toew at nen ''hoesslachter'' (nen handigen boer of aander vakman) in de weentermoanden bie de boern angung um te slachtn, um zo n poar seant bie te verdeenn. De vrouwe dee dan zelf de wörste dreein. Töt an de [[1960|60er]] joarn wör dit nog edoan, mear toew gungn de boern mear automatiseern en wördn de kuringskostn völs te hoge, en gung t bakworstmaakn oawer op de echte slageriejn. Noa n [[Tweede Wereldoorlog|Tweedn Wearldoorlog]] köm dr ne stoarke vroag noar bakworst. De papiern keunstdoarm vervung n natuurliken voarknsdoarm den at töt dee tied nog gebroekt wör. Töt an dee tied hadn völle Tweantse gemeentes ne eegne Bakleawer-verordening. In de [[1970|70er]] joarn wör de keunststof doarm oet eveundn. Hierduur bleef de Bakworst lenger good.<ref>http://www.wiggers.nu/historie.html</ref> ==Etn== Bakworst is lekker op de [[stoete]], mear kan ook lös egetn wördn. Saamn met gebakn earpel is t ne gooe anvullige van de middagmoaltied. t Wörd hoaste nooit bie t oawndetn edoan. ==Inhoold<ref>http://www.wiggers.nu/productinfo.pdf</ref>== n Inhoold kan per sloager verskiln, iedern sloager hef zien eegn recept. *30% Voarknsleawer *Ofkoksel (''bouillon'') van water, zoolt en kruudn *Bookweaitmel *Tarwebloom *Riesbloom *Voarknsvet *5% voarknsvleais *Voarknskollageen *Behooldsmiddel E250 ==Reffereansies== <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tweantse kökn]] [[Kategorie:Worst]] 85wol033ixa6yepml1lvqv89q7xj856 14 12000 292767 291665 2016-12-22T13:49:40Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Streektaol in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tweante]] 15hz5esexlmkukobrwo3ekgur0nwjzv 0 12001 293820 292939 2017-08-30T03:23:58Z Born2bgratis 9837 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:YouTube Logo 2017.svg|rechts|kaoderloos]] '''YouTube''' (sprek oet: ''JOEW-tsjoewb'' of ''JOEW-toewb''), in [[Tweante]] vake oet esprökn as ''joetoep'', is ne webstea woerop leu zik köant anmeeldn (nen profiel anmaakn) en filmkes köant bekiekn, oordeeln en deeln met aandern. Leu dee at gin profiel hebt köant allene mear kiekn. t Motto van de webstea is ''YouTube, Broadcast Yourself'' (YouTube, Doot Oewzelf Oetzeandn). Doarnöast kan nen gebroeker zinne filmkes trefwöarde tookenn, zodet aandern t makliker veendn köant. YouTube is in [[2005]] op erichet, en heurt non an [[Google Inc.]] In juli van [[2006]] wördn dr mear as 65.000 filmkes op ezat per dag, en de webstea zelf zea det per dag mear as 100 miljoen moal ekekn wör. Volgens ne Amerikaanse kraante teeldn de webstea in Augustus 2006 mear as 6,1 miljoen filmkes. == Oetgoande verbeendige == * [http://www.youtube.com YouTube.com, de webstea zelf] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Webstee]] mjko2rpqj0txnlir6anlo56sirbfwa7 0 12002 91128 91127 2008-12-23T23:20:42Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kumrië]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kumrië]] 7h12gjkuz07w3ancegs6vnd1fq8jy1h 0 12003 279199 278275 2015-03-27T16:45:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Europe location WAL2.png|thumb|right|300px|Kumrië in t oranje op de kaarte van Europa]] '''Kumrië''' of '''Wallis''', better bekeand bie n [[Engels]]n naamn '''Wales''' (sprek oet ''weejlz'', in t [[Kumries]]: ''Cymru'') is n laand oet t [[Verenigd Keuninkriek]]. t Greanzet in t oostn an [[Engelaand (regio)|Engelaand]] en in t westn an n [[Atlantische Oceaan|Atlantiesn oceaan]] en de [[Ierse zee]] en is oonderdeel van n [[Europese Unie|EU]]. t Hef ongevear 3 miljoen inwonners en twee offisjele sproakn: t [[Welsh|Welsk]] en t Engels. Al vanof t viefde joarhonderd, noa at de [[Romeinse Riek|Romeinn]] zik terugge treukn oet t VK neumt de leu oet Kumrië öar laand al zo. Noa at in t 13e joarhonderd de [[Anglo-Normandiërs]] met [[Edward I]] n Kumriesn preens [[Llewelyn]] versleugn, völ t laand honderden joarn oonder Engels beweend. n Heuwdstad is [[Cardiff]] met ongevear 317.500 inwonners. Cardiff was nen langn tied n grötsn kolnhaawn van de wearld. t Doarp [[Llanfairpwll­gwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch]] in Kumrië hef een van de langste namen wearldwied. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Kumrië]] lgevb2mvdb4zxy3xwh32tt06xcxxo59 0 12004 91149 2008-12-24T14:18:28Z Servien 7 [[Youtube]] is ewiezig naor [[YouTube]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[YouTube]] hws3bj0ube7uq7abq72ewsdt1pc8yjv 0 12005 91151 2008-12-24T14:20:00Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kumrië]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kumrië]] 7h12gjkuz07w3ancegs6vnd1fq8jy1h 0 12006 270942 270932 2013-10-24T20:57:10Z Servien 7 /* Noordlandflagg */ betere versie wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Tweante.png|thumb|De Twìntse vlaag mit t Saksische peerd]] Sunt t ìnde van de [[19. aiw]] begonnen toalkundegen en waitenschoppers ien de genetiek de [[Leegduuts]]e varianten weer aan tou duden as [[Nedersaksisch|Saksisch]]. Hierbie zollen de sprekers van dizze Platduutse varianten ôfstammen van de [[Saksen (vôlk)|Saksen]]. Dizze ainhaid wör doudestieds aanpitjed en doarbie zol ook n '''Leegsaksische vlaag''' heuren. Der is aanders nog nait ain offisjele vlaag. Der bestoan wel verschaaidene vlagen en symbolen binnen t Leegsaksische gebied, môr gainent doarvan geldt veur aal gebieden en gainent is offisjeel erkend worden. Veul van dizze vlagen lôten de kleuren [[rood]] en [[wit]] zain. n Aander traditsjoneel Saksische kleurenkombinoatsie is [[gruin]] mit [[wit]], dij noudoags nog veurkomt ien de vlaag van de stad [[Grunnen (stad)|Grunnen]] en t nijere keurvorstendom/keunenkriek/dailstoat [[Saksen (dailstoat)|Saksen]], dij faailieks niks mit t olle heertogdom of vôlk van de Saksen tou moaken het. == t Witte peerd == t Witte peerd op n rooie aachtergrond is t maist bekende symbool van de Saksen. t Komt onderaander veur op de [[vlagge|vlaag]] en woapen van [[Tweante|Twìnte]], [[Leegsaksen]], [[Westfele]], [[Verden]], [[Saksen-Lauenbörg]] en [[Kent]]. t Gaait terug tot t peerd van [[Widukind|Wittekind]], dij hai van [[Karel de Grote]] kregen hebben zol dou [[Hertogdom Saksen|Saksen]] zok bie t [[Frankische riek]] aansloot en kirstend wör. n Aander theorie is dat dit t peerd van [[Woden]] was. == Hanzevlagen == De maiste Hanzevlagen haren de kleuren rood en wit, noar de olle Saksische traditsie. De maiste en sowieso de belaangriekste Hanzesteden lagen ien t olle Saksen en de Saksische toal, noudoags deur toalwaitenschoppers aanduud as [[Middelnederduuts]], wör as vouertoal broekt. Doudestieds wör t aans wel Saksisch nuimd. === Hanzewimpel === Der was ook n [[wimpel]] veur aan de schipmast, de zonuimde "Hanzewimpel". De bovenste haalf hiervan was wit (zilver), de onderste rood. [[Ofbeelding:Hanseatenwimpel.svg|thumb|left|700px|Hanzewimpel (ratio 1:16)]] <br style="clear:both;"/> === Stedelke banieren === ==== 13. aiw ==== <gallery> Ofbeelding:Hanse_Hamburg.svg|<center>[[Hambörg]] Ofbeelding:Hanse_Riga.svg|<center>[[Riege]] Ofbeelding:Hanse_Lübeck.svg|<center>[[Lubek]] </gallery> ==== 14. aiw ==== <gallery> Ofbeelding:Hanse_Bremen.svg|<center>[[Breem]] Ofbeelding:Hanse_Danzig.svg|<center>[[Daansek]] Ofbeelding:Hanse_Elbing.svg|<center>[[Elbens]] Ofbeelding:Hanse_Rostock.svg|<center>[[Rozzek]] Ofbeelding:Hanse_Stralsund.svg|<center>[[Stralsond]] </gallery> ==== 15. aiw ==== <gallery> Ofbeelding:Hanse_Königsberg.svg|<center>[[Keunensbaargen]] Ofbeelding:Hanse_Wismar.svg|<center>[[Wiesmer]] Ofbeelding:Hanse_Stettin.svg|<center>[[Stetten]] </gallery> == Vlaag van t Nederlaands Leegsaksisch == [[Ofbeelding:Intersaksische vlagge 3.svg|thumb|Vlaag veur t Leegsaksisch]] Dizze vlaag is ontworpen en verkozen deur de gemainschop van de [[Leegsaksische Wikipedie]] ter promotie van de Leegsaksische toal en kultuur. De vlaag wordt deur nog gain ìnkelde organisoatsie erkend. De vlaag bestaait oet de kleuren [[rood]], [[wit]] en [[gruin]]. Rood en wit binnen kleuren dij vanôf de [[Hanze]]tied voak broekt wörren ien t Leegsaksische gebied veur op vlagen en [[woapen]]s. De maiste [[Hanzevlagen]] bestoan den ook oet dizze twij kleuren. De kleur gruin is ôfkomsteg oet t woapen van de olle Saksische streek rond de Noordzee, t staait ook veur de [[natuur]], t boerenleven, grui en n goie toukomst. De kleur gruin wordt ook voak broekt ien al bestoande vlagen van [[daarp|lougen]], [[Stad (woonstee)|steden]] en [[gemiente (bestuur)|gemainten]] ien t Leegsaksische toalgebied. t Peerd komt der ook ien veur. t Verschil is wel dat t peerd de aandere kaant oetkiekt, de redeneren hieraachter is dat hai dan noar de toukomst kiekt ien ploats van haangen aan t verleden. Ien de Leegsaksische vlaag staait, net as bie de [[Interfraise vlaag]], ook t [[Skandinoavische kruus]]. t Skandinoavische kruus symboliseert de grote ienvloud dij t Leegsaksisch had het op de Skandinoavische toalen en de verwaantschop tuzzen de verschillende vôlker dij laangs de [[Noordzee|Noord-]] en [[Oostzee]]kost leven. Ook staait t veur liekwel de [[christendom|kristelke]] as veur-kristelke religies. De vlaag is haalverwegens [[2008]] oetdocht. <br clear="all"> ==Noordlandflagg== [[Bestaand:Noordlandflagg.svg|thumb|De Noordlandflagg]] Ook in Duutsland is n vlaag oetdocht veur t Leegsaksisch <ref>[http://www.noordlandflagg.de/ Webstee van de Noordlandflagg]</ref>. Dizze vlaag is n blaauw Skandinoavisch kruus mit n gele raand op n gruine vlaag. De kleuren van de vlaag hebben apmoal zien aigen betaikenis: gruin van de velden en waailaanden, geel van t koolzoad en de blommen en blaauw van wotter en de wiede hemel. == Nije regionoale vlagen == === Aachterhoukse vlaag === Sunt [[jannewaori|jannewoari]] [[2011]] is der ook n [[Achterhook|Aachterhoukse]] vlaag<ref>[http://www.gelderlander.nl/voorpagina/achterhoek/7923416/Dit-is-m-de-vlag-voor-de-Achterhoek.ece De Gelderlander: "Dit is 'm, de vlag voor de Achterhoek!"]</ref>. t Is ontwörpen deur [[Magda Kleinhout]] oet [[Halle]]. t Het n blaauwe aachtergrond mit doarop n [[los hoes]] en doaronder de tekst ''t Gif maor enen Achterhook''. Veur t ontwaarp van de vlaag het gain opdraacht wèst vanoet regio Aachterhouk of zukswat. Sunt t oetbrengen van de vlaag binnen der ook alternoatieven veurstèld.<ref>[http://www.gelderlander.nl/voorpagina/achterhoek/7940860/Alternatieven-voor-Achterhoekse-vlag.ece De Gelderlander: alternoatieven veur de Aachterhoukse vlaag]</ref> === Stellenwaarver vlaag === Veur t 40-joareg bestoan van de [[Stellingwarver Schrieversronte]] is ien [[2012]] n spesjoale vlaag môkt<ref>[http://www.stellingwerf.nl/?n_id=239012 Stellingwerf.nl: "Ni'je Stellingwarver vlagge prissenteerd"]</ref>. t Is n wiedere oetwaarken van n vlaag dij ien [[2009]] ontwörpen is veur t 700-joareg bestoan van de [[Stellenwaarf]]. t Het n witte aachtergrond, mit twij vermiljoenrode strepen, ain bovenaan en ain onderaan mit doarin schreven ''Stellingwarf'', en in t midden twij [[griffioenen]] (van de [[Ooststellingwarf|Oost-]] en [[Weststellingwarf|Weststellenwaarf]]) dij noar mekoar kieken. De vlaag wordt aal meer en meer broekt binnen de Stellenwaarf. === Veluuwse vlaag === [[Bestaand:Veluwse vlagge.png|thumb|Vlaag veur de Veluwe]] Veur de [[Leegsaksieze Wikipedie|Leegsaksische Wikipedie]] is der ien [[2012]] n vlaag ontwörpen veur [[regio]] [[Veluwe]]. De kleuren geel en blaauw binnen baseerd op bestoande vlagen van [[Veluwe|Veluuwse]] [[gemiente (bestuur)|gemainten]], dij op heur beurt weer oet de [[Gelderse vlaag]] votkomen. In t midden van de vlaag staait n swaart [[haart (daaier)|haart]]. t Haart is n typisch symbool veur de Veluwe, t is ook op verschillende vlagen oet de Veluwe te zain zo as [[Putten]], [[Nunspeet]] en [[Epe]]. t Idee van de strepen op de vlaag komen oet de [[Harderwiek]]er en [[Elburg]]er, [[Attem|Hattemse]] en [[Armelo]]se vlagen. <br clear="all"> == Hìnwiezen == <references/> [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Kategorie:Vlagge]] trbmsoxmg5ha9oor6uou8w9jht7g83k 0 12008 283687 277013 2016-01-01T11:40:23Z 81.206.164.195 /* Sallaans */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Juletræet.jpg|right|200px|thumb|karstboom]] Hieronder vie-j een overzichte van '''kars- en niejjaorswunsen in 't [[Nedersaksisch]]'''. ==[[Achterhooks]]== *''Gelukkege (zalige, fijne, gemeudeleke...) kasdage, n good oetendende en n (alderbastend) (onmundeg) mooi begin van t ni-je joar'' *''Gelukkeg ni-joar, en alles wat wenselek is veur t ni-je joar'' *''Gelukkeg ni-joar, he-j de toete al kloar!?'' ==[[Drèents]]== *''Goeie kaarstdaogen en gelukkig neijaor'' (Noord-Drenthe) *''Wij wèensen jullie/joe een gloepends mooi 20''' . .''''' (Noord-Drenthe) *''Wij wèenst je gloepends schiere kerstdagen en een gelukkig neijaor'' ([[Slien]] en omgeving) *''Goeie karstdagen en een gelokkig ni'jjaor'' ([[Zuudwest-Zuud-Drèents]]) *''Wi'j wèenst oe veul heil en zegen'' ([[Zuudwest-Zuud-Drèents]]) (Partie suggesties bint oavereneumen van de [http://www.huusvandetaol.nl/content/view/242/1/ webstee van 't Huus van de Taol]) ==[[Grunnegs]]== ===Kìrst=== *''Nofleke/Fijne kìrstdoagen/-tied'' ===Nijjoar=== *''Gelokkeg/Gelukkeg nijjoar'' *''(Veul) hail en zegen'' ==[[Sallaans]]== ===[[Vechtdals]]=== * (Veul) geluk in'n tuk! * Beste wééns'n! * 'n Goed ni-j joar! * Mooie karstdäägn! * Goeie feestdäägn! ==[[Stellingwarfs]]== *''Goeie kastdaegen en een gelokkig ni'jjaor'' ==[[Tweants]]== ===Kasdeage=== *''Gooe/Mooie kasdeage'' ===t Nieje joar=== *''Geluk in n tuk!'' (de'j t geluk aait kort bie oe magnt hebn) *''Geluks aln joar'' ([[Riesns]], de'j t hele joar geluk magnt hebn, of ne verbastering van ''gelukzalig jaar'') *''Goodgoan en wierkomn'' (neet spesjaal vuur de kasdeage, mear breed te gebroekn a'j ofskeaid van eenn nemt) ==[[Urkers]]== *... ==[[Veluws]]== *''Een goeie/mooie kars en een gelokkig niejjaor'' ([[Nunspeets]]) *''Een goeie/mooie kaarst en een gelukkig niejjaor'' ([[Putters]]) ===Karsdagen=== *''Goeie/mooie ka{{small()|a}}rsdagen/kärsdagen'' ==='t Nieje jaor=== *''Gelukkig/gelokkig niejjaor!'' *''Veul heil en zegen veur in 't nieje jaor!'' ==[[Platduuts]]== ===[[Oostfreisk]]=== *''Bliede Wiehnachten un glückelke näi Jahr'' (Bliede wienachten oen gluukelke nei joar) ===[[Noord Leegsaksisch]]=== *''Höögliche Wiehnachten un 'n moi{{small()|et}} Niejahr'' (Heugliche wienachten oen 'n mooi{{small()|et}} niejoar) *''Heugliche Winachten un 'n moi{{small()|et}} Nijaar'' (Heugliche wienachten oen 'n mooi{{small()|et}} niejoar) [[Kategorie:Nedersaksiese woorden en begrippen|Kars- En Niejjaorswunsen]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] fsecag118rop1r1iosr6o0uj9fh59xk 0 12011 263713 258566 2013-05-05T21:09:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Oliebollen.jpg|thumb|right|300px|öllieknepn met streeisuker]] '''Öllieknepn''' of '''öllieboln''' (Mangs ook wal ''vetknepn'') eneumd, beent n tradisjoneel moal van gistdeeg. Ze wordt tradisjoneel egetn op [[Oljoar|Ooldjoarsoawnd]], mear ze wordt vake al mear as twee moand in t vuurtn verkoch op [[karmis|koarmsels]] en bie öllieknepnkroams. Ze wordt emaakt duur met twee leppels t deeg in hete baköllie te doon, woerduur at dr n betn nen bolvorm an keump, den at mooi broen mut wordn. Met nen iestang kö'j t deeg in meujerder boln dreein. t Beslag wörd meestieds emaakt van [[bloom (mel)|bloom]], [[Tudeaai|eier]], [[gist]], [[keukenzalt|zoolt]] en laawn [[melk]]. Mangs wörd in plaatse van gist ook [[beer]] gebroekt, umdet hier t gist al bie in zit. Doarnoa mut t beslag n uur riezn, zodet t lochtig wörd. Vake wordt de knepn met streeisuker bestreeid. In [[Vlaanderen|Vlaandern]] wordt de öllieknepn ook wal ''smouteboln'' eneumd, umdet ze vrooer in t vet van osns of sköape (smout) ebakn wördn. Disse knepn beent neet evuld. In [[Neerlaand]] doot ze dr [[krint|kreent]]n of [[rozien]]n duurhen, vake nog met stuks [[appel]] dr bie duur. In [[Tweante]] legnt ze mangs de rozienn nen oawnd in t vuurtn in de [[rum]], woerduur at de rozienn nen stoarkerden smaak kriegnt, de zogenaamnde ''boernjongs'', of ''rumboonn''. ==Oarsproonk== De eerste knepn in Neerlaand wördn egetn roondumme t [[Germoanen|Germoan]]se [[joul|joelfeest]], woerop at de leu geleuwdn det de godin [[Perchta]] en aandere kwoade geestn zoln roonddweln. Dengennigen den at ne ollïekneppe har egetn was beskoarmd teegn t zwoard van perchta, det duur de vettigheaid van t lichaam zol gliedn, zoonder t lös te sniedn. Mear dr wordt ook öllieknepn in [[Portugal]] egetn. Dr geet n verhaal det de [[Jood|Jödn]] van doaroet richting Neerlaand vluchtn toew at de [[Spanje|Spaanse]] [[Inquisitie]] öar te noa köm. Hierbie namn ze öare öllieknepn met. Ze deedn dr ook allerhaande zuudvruchtn duur, dee at de Germoann neet ekeand köant hebn. De hete öllie zol verwiezn noar de aaitbraandnde vlamme in de teampel van [[Jeruzalem]]. völle gerechtn van de Jödn verwiest noar t geleuf. ==Knepntest== Alle joarn heuld t [[Algemeen Dagblad]] de AD-öllieknepntest, woerbie at nen koppel beoordelers met stekpreuwn bepoalt wee at de beste öllieknepn verkoch. Noa at de leste veer joar de test aait ewunn wör duur de kroam vna Richard Visser oet [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]], is'e in 2007 terechte kömn bie bakker Van Maanen oet [[Katwiek]], den at in [[2001]] ook al ewunn har. As tweede köm toew Monique Visser (zuster van Richard) oet [[Moassluus]], en as doardes köm Paul Berntse oet [[Didam]]. ==Aksies== Völle vereniges, zoas [[koor]]n en muziekkorpsn, probeert alle joarn öare kas te spekn, duur öllieknepn te bakn. As kleaine toovoging wördt dr dan ook muziek bie emaakt. ==Mooi um te weetn== *In t [[Engels]] neumt ze ne ölliekneppe ne ''Dutch doughnut'', nen Neerlaandsen [[donut]]. ==Neersassies== *[[Drèents]] **''balbuisie'' ([[Zuudwest-Drèents|ZWD]], [[Midden-Drèents|MD]]) (betiekent ok poffertien; in de betiekenisse van ''euliekrappe'' gebruukt in [[ZWZ]]). Ok ''balle-'' (ZW), ''bol-'' (MD), ''bolle-'' (ZWZ), ''-buusie'' (ZWZ) **''euliebol'' **''euliekoek'' (ZWZ, [[ZOZ]]) **''euliekrappe'', ''krappe'' (ZWZ) *[[Grönnegs]]: **''euljekouk'' **''euliekouk(e)'' *[[Sallaans]] **''ölliekrabbe'' ([[Dalsen (dörp)|Dalsen]]) *[[Stellingwarfs]] **''euliekrabbe'' *[[Tweants]] **''ölliekneppe'' **''vetkneppe'' (ook wal ''vette kneppe'') **''vetbolle'' **''ölliebolle'' ==Oetgoande verbeendige== * [http://www.ad.nl/oliebollentest AD Olieknepntest] {{DEFAULTSORT:Olliekneppe}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Gebak]] jhu5lxw8famtwjkqaqn2g2hu69dy5nq 0 12012 91293 91292 2008-12-26T17:49:36Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Ölliekneppe]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[ölliekneppe]] a5bb2fzbdy1kipegn2nvy2agikj25i8 0 12013 91296 2008-12-26T17:54:58Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Bier]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[bier]] h2zrhd7jg3idceeop46i82ewcei5xwb 14 12015 290646 265993 2016-11-01T15:58:27Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Fiksie]] [[Kategorie:Plaose]] n4d04rwmsu9kw5654zkncmygusloxmc 0 12016 264904 91621 2013-05-09T22:01:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Boetendiek''' ([[Nederlaands]]: ''Buitendijk'') is n fiktieve [[buurtschop]] oet de [[regiosoap|dramariege]] [[Boven Wotter]]. Deurdat Meindert en zien vraauw (speuld deur ''Germt Gringhuis'' en ''Naree Pakee Itsara'') ien Boetendiek binnen wonen goan is t ien verhoallien kommen worden. Janwillem (speuld deur ''Roemer Daalderop'') wil dat Boetendiek ploatst môkt veur n nije hoaven. t Bedrief woar dat Janwillem veur waarkt wil doar niks mit te doun hebben, môr Simon Hoeksema (speuld deur ''Dirk van Weerden''), dij veur Janwillem waarkt, perbaaiert de mìnsken oet Boetendiek vot te joagen. [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Fiktieve ploats]] 2b93c4506bmxsfs498rkorvdmrr36r5 14 12017 265992 261120 2013-05-10T16:07:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Fiction}} [[Kategorie:Kultuur]] 8tz77dt84oq0btg76iwnabr7p14orer 0 12018 258562 254037 2013-03-11T11:53:42Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 180 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1996]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''2009''' == Gebeurtenissen == * De naam ''Postbank'' geet vort. De naam van de ketoren van de Postbank zal vervungen wonnen deur [[ING]]. * Internasionaal Calvienjaor vanwegen 't vuufhonderdste geboortejaor van de protestanse karkhervormer [[Johannes Calvijn|Jehannes Calvien]] ;jannewaori * [[1 jannewaori|1]] - [[Nijjoar|Niejjaorsdag]] * 1 - Alle [[Europese Unie|EU-lanen]] mutten 't [[metrieke stelsel]] in-evoer hemmen. ;febrewaori * [[22 febrewaori|22]] tot [[24 febrewaori|24]] - [[Karnevaal|Carneval]] ;meert * ... ;april * [[30 april|30]] - 100e geboortedag van [[Juliana van Nederlaand|prinses Juliana]] ;mei * [[12 meie|12]], [[14 meie|14]], [[16 meie|16]] - [[Eurovisie Songfestival]] ;juni * Verkiezingen veur 't [[Europees Parlement|Europese Parlement]]. ;juli * ... ;augustus * ... ;september * [[9 september|9]] - De speciale negen-negendag, ''09/09/09'' ;oktober * ... ;november * [[21 november|21]] - De intoch van [[Sunterkloas|Sunterklaos]] ;december * [[31 december|31]] - [[Oljoar|Ouwejaorsdag]] == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[23 februari]] - [[Frank Löwik]], Twaentsen taalkundigen en skriever * [[25 juni]] - [[Michael Jackson]], Amerikaansen popzanger * [[13 november]] - [[Ali Brals-Luinge]], Drèentse schriefster en veurdrachtskeunstenaor l65b9emeldcdwq30ja672rlljhcxx04 14 12019 266655 205177 2013-05-10T20:08:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksiese gerechten]] emsu0ohc9rks3d440rjmg5uk1znrwmy 14 12020 266562 261154 2013-05-10T18:26:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Meziekstiel]] lwxjrj0e5gxyg55lj9oix0jed60o89u 6 12021 129933 129932 2009-12-16T15:42:53Z Grönneger 1 35 /* Beschrieving */ wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Gebieden mit de noam Saksen deur de aiwen hìn Twijde vèrzie. Wiezegen: Groter koartke, presiezer, dynastieke zoaken beter aangeven. == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] mselpygtvcjp9axagv2pdcmyfmqz9cu 0 12022 258854 190462 2013-03-11T12:00:28Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1219108]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki De naom 's-Hertogenbosch kan verwiezen naor: *Een gemeente in de pervincie Noord-Braobant: [['s-Hertogenbosch (gemeente)]] *Een stad in de gemeente: [['s-Hertogenbosch (stad)]] (ook wal ''Den Bosch'') {{dv}} 4e5mka3hgtwy3vxikz70xih25ews4ed 6 12023 158995 126914 2010-08-25T15:09:55Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 0 12025 273485 273483 2014-03-17T17:11:12Z Droadnaegel 1133 Meer eendudig spellen volgens [[ANS]] en WALD, en nog wat kleine verbetteringen wikitext text/x-wiki '''Ni'j-joarwinnen''' is n [[Nedersaksische cultuur|Nedersaksies]] gebroek waorbi'j de [[kind]]er op [[nijjoar|ni'j-jaorsdag]] langs de [[deure]] gaot van de [[naober]]s. De kinder, umsgeveer degeenn dee't nog op de laegere skole zit, gaot met n tröpken langs de naobers um ze n gelukkig ni'j-joar to te wensen: *Gelukkig ni'j-jaor, he'j de [[toete]] al klaor!? As belonning kriegt ze dan de ni'j-joarstoete: n botterhamzäksken woar t neudige te [[Snoop|snopen]] in zit. Vake zit er in de toete: *n [[appel]] of mandarientjen *pelpinda's *lekkeukskes: soort ronde beskwietjes, met an ene ziede n felgekleurd glazuur *opzetkeukskes: kleine ronde keukskes met n gat in t middn, waor da'j dan n ander klein keukske, dat vake n dier veurstelt, met n pinneken an de onderkante in könt zettn *wat kleine snoperi'je De toete wördt ok wal met-egeven an de kinder dee't in de eerste waeke van t ni'je jaor bie opa en oma komt. Het gebroek kömp teggenswoordeg minder veur, maor wörd op t platteland in onder meer den [[Achterhook]] nog wal in stand eholden. ==Nedersaksies== *[[Grönnegs]]: ''nijjoar ôfwinnen'' - Tegenswoordeg nait meer doan, ôfschaft noa drok van lokoale overheden dij van t geslenter laangs de deuren ôf wollen. Vrouger gongen overdag de kinder bie deuren laangs veur [[slik]] (nait ien n puutje). Ien oavend gongen de wazzens noar ainander tou om mit haile bert n [[klokje]] te drinken (nijjoarsverziede). *[[Tweants]]: ''niejjoar winn'' - Op niejjoar goat de wichter met de ooldn bie alle femilie, [[noaber|noabers]] en könnigheaid an um ze niejjoar te weunsken. Dit was vroger oetgebreaider as rechtevoort. Vroger bleef de vrouwe in thoes um alle geste te oontvangn, terwiel at de kearls met de wichter{{info|de keender}} op pad gungn um niejjoar te winn. De wichter kriegnt dan slik of n poar seant, woernoa at iederene wier wieter geet. Rechtevoort wörd dr vake met de femilie of eköjerd um bie nen eum of tante te komn, zodet iederene tegeliekertied bie mekoar kan wean. Dit wisselt ze dan per joar of. De noabers komt aait op ooldjoarsnacht al bie mekoar um gezamelik veurwoark of te stekn, gelokkig niejjoar te weunsken, en noa de tied bie mekoar te komn vuur n hepken en n dreankn. *[[Veluws]]: ''niejjaor ofwinnen'' - De eerste wezen bie 't niejjaor wunsen. Vrogger gungen ze de hele buurt langerst um femilie en bekenden een gelukkig niejjaor te wunsen, de kienders kregen mit niejjaor dan wat centjes. {{DEFAULTSORT:Nijjoarwinnen}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies feest of gebroek]] 7f6ifemlktkry86bt89srpdokox1bc1 0 12026 265054 258853 2013-05-09T22:29:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Ratzeputz_in_glass.JPG|right|thumb|Klokje]] n '''Klokje''' of n '''zeupie''' is n lutje glasje mit doarien n lutje houveulhaid staarke draank, ien Grunnen maisttieds [[jenever]] of [[braandewien]]. t Woord zeupie komt ook terug ien de oetdrokken ''koek en zopie'' bie t [[scheuvel]]lopen. Klokjes worden veuraal bie biezundere gebeurtenizzen dronken, môr ook ien klaindere houveulhaid op deurdeweekse oavenden. Veurbeelden van dit soort gelegenheden binnen n verjoardag, woar veuraal de ollere mìnsken jenever zoepen, traauwerijen, old en nij en ien Oostfraislaand t slachtfeest. n Aander noam veur n klokje is '''houstje'''. Ien vrougere tieden, dou elkenain aaits jenever ien hoes haar, schreef dokter wel ais veur om n klokje te nemen as medisien veur verkoldhaid of griep. Bie baaide zaiktes mout man voak housten, dus vandoar de noam houstje. Ook sègt man voak dat man van n klokje goud sloapen kin en ien gevaal van verkoldhaid of griep, ander dag zok weer goud vuilt. ==Leegsaksisch== *[[Grunnegs]]: **''klokje'' **''zeupie'' **''houstje'' *[[Tweants]]: **''bortjen'' ([[Riesn]]: Sprek oet : ''BOdL-tjn'' of ''BOD-jn'', woarskienlik ne verbasterige van ''borreltje'') **''kleaintjen'' (vake bitters, zo as [[Jägermeister]], [[Jagdbitter]] of ne lokale variaant) **''kloarn'' (aait jeneawer: is duurzichtig, vandoar ''kloar'') [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Drank]] r17mblylti0ucs3foff19vw54ccj3bt 6 12027 153352 91575 2010-07-03T13:18:18Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] [[Kattegerie:Oostfreisk artikel]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Biespeul van dat Oostfreisk van n zenden op NDR == Licentie == {{Allinnig Wikipedie}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] [[Kattegerie:Oostfreisk artikel]] tht6c2z1n0vunm834xtj1f9x8pxst1n 0 12028 91581 2008-12-29T17:09:00Z Servien 7 [[Nedersaksische karswunsen]] is ewiezig naor [[Nedersaksische kars- en niejjaorswunsen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Nedersaksische kars- en niejjaorswunsen]] eql1ldjrnp8guh5cgv792rixc7hlc1e 0 12029 91588 2008-12-29T17:50:41Z 81.205.234.85 deurverwiezing naor [[Portaol:Nedersaksische cultuur]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Portaol:Nedersaksische cultuur]] jgvkrbengce21h26098bk1hkiygayzs 6 12032 158991 126896 2010-08-25T14:57:55Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Touvougen môr == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] omkeif3a6rae5121twrbrbn2h51yg4j 0 12033 91903 91780 2009-01-02T10:04:54Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Karbietskeetn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Karbietskeetn]] m9l3stnrbaexal22fagapteeh8nnj1l 6 12035 158986 126890 2010-08-25T14:57:28Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Korrektere vèrzie == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] grfkf3cg5rdb7fbtut4866qbv6pgaox 0 12037 263904 258769 2013-05-05T21:55:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Talpa europaea MHNT.jpg|thumb|right|300px|Weule]] Ne '''weule''' of ne '''vroot''' (''Talpa Europaea'') is n [[zoogdeer]] det oonder de groond leawt, oet de weulnfemilie (''Talpidae'') [[File:Taupe MHNT.OST.1997.45.jpg|left|thumb|Skelet]]  Ne weule is ongevear 11 töt 16 cm laank en weg tusken de 30 en 130 gram, en t mennken is iets grötter as t wiefken. Hee hef nen kortn vacht den at in ne aparte richting gröait woerduur at'e gin möaite hef met t vuuroet of achteroet duur de gänge te kroepn. Bie aandere zoogdeers gröait de höare aait noar achtern, mear ne weule kan de hoaranzettige kaanteln, woerduur at'e gin wearstaand hef at'e achterwearts geet. De weule hef grote greafhaande met veer vingers en n duumken, woermet'e makkelik greawn kan. Hee kan töt ne deepte van 120 cm goan, mear meesttieds blif'e kort oonder t oppervlak, wat de geleardn de ''jaaggänge'' of ''weulritn'' neumt. Hee hef kleaine eugkes van ongevear nen millimeter duursnee, woermet'e neet völle zut. Zin belangriekste zintuug is zinnen langn spitsn snoetn, den at geveulige snorhöare en tastzinnoewn hef. Behalve in de paartied leawt ne weule aait allene. Omdet öar leafgebeed oawerlapn kan, gebroekt ze rökn en geluud um met mekoar te kommuniseern. == Neersassies == {{Commons|Talpa europaea}} * [[Grunnegs]]: ''mool{{small()|e}}'', ''mol{{small()|le}}'' * [[Stellingwarfs]]: ''molle'' * [[Tweants]]: ** ''weul(e)'' (Zuud- en West-Tweants) ** ''vroot'' (Noord- en Oost-Tweants) * [[Veluws]]: ''mol{{small()|le}}'' [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] 16crxcpe15ba8kwekuu56wcun4s0wwn 0 12038 272158 263738 2013-12-11T02:13:32Z Romaine 607 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Antenne.jpg|thumb|right|300px|Antenne van piraatn]] Nen '''piraat''', voloet '''zeandpiraat''' of '''zeandamateur''' is nen kearl (en mangs ook ne vrouwe) of groep van leu den at zoonder [[zeandvergunnige]] muziek dreeit op de FM-baand van de ether. In t begin warn dit vuural piraatn dee at vanof de zee (booreailaandn of skepe) oetzeandn deedn, mear rechtevoort is t vuural op t vastelaand n begrip. Ze wordt as n probleem ezeen umdet ze oetzeandiges van betaalnde radiostasjons stoorn köant, mear dr beent ook nen hoop anhangers dee at de [[piraatnmuziek]], nen apartn stiel den at vuural Hollaandstalige en Duutstalige muziek (t leawnsleed en polkaas) inhoold, gearne heurt en meant det dit neet genog op de echte radiostasjons edreeid wördt. == Rechtevoort == In [[Noordoost-Nederlaand]] beent nen hoop jongeleu gangs met piraatnmuziek en zeanders, dee at op dee manere ne hele subkultuur hebt op ebouwd. Zeanders maakt ze mangs zelf, of koopt ze illegaal. Ieder doarp hef wal één of meardere zeandpiraatn of -teams dee at völle geeld an öare leefhebberieje spandeert. Sommigen loatt zelfs T-shirts en jeskes drukn met öar teamnaamn en mangs zelfs n logo. De keunst is um zo wied meugelik oontvöngn te könn wordn, zoonder det de RCD (''Radio Controle Dienst'') öar te pakn krig. Doarvuur bouwt ze hoge mastn of huurt kraann van verhuurbedriewe, woer at ze dan boawnin de antenne zett. Anhangers belt of [[sms]]t oaweral vandan um de piraat te loatn weetn wo wied as ze te oontvangn beent (''kort raport''). De tooheurders köant plaatjes anvroagn, woervuur wat teams zelfs n apart tellefonnommer hebt. De meest tradisjonele piraatn doot t leefste met oolde grammofoonplaatn dreein, en leu dee at det neet doot wordt vake as "ginnen echtn" besteampeld. Wat piraatn betaalt mangs honderden euroos um een plaatjen te koopn wat bekeand steet as n algerak. Grote zeanders hebt mangs zelfs n [[RDS]]-signaal. Dan steet dr vake n naamn van de zeander en t tillefonnommer op t sköarmke van de radio. == Naamns == Teams verzint aait gekke naamns zodet t neet te serieus wörd. Nen bekeandn naamn was bv. ''Firma Kogelboer'', mear duur herhaaldelik oet de locht te wean ehaald, besleut t team dr met oet te skeaidn. Aandere naamns beent ''Flappie FM Combinatie'', ''Naffel FM'', ''Firma K.U.L.'', etc. Teams verzorget mangs gezamelik oetzeandiges, woervuur at ze dan ook wier ne aparte naamn bedeankt, zo as ''Combinatie Barbeque Bökkers''. == Marathons == Eens in de zovölle tied organiseert piraatnteams zeandmarathons<ref>http://www.rtvoost.nl/nieuws/?nid=44551</ref>, woerbie at ze ofköjert wolange at ze zeandn weelt. Det kan wal töt 3 daege doern. Oonderwiel hebt de aandere leedn de tied um völle [[beer]] te dreenkn en völle vettigheaid te etn. Ze nemt vuur zonnen marathon mangs snipperdeage op, um volledig bie de marathon bie te könn wean. Doarbie is t groot feest en kan alleman den at wil zo langs komn um met te doon en van t feest en de muziek te geneetn. == Feestn == Boetn de marathons umme wordt mangs grote feestn organiseerd, woerbie at zelfs de in de piraatnwearld bekeande artiestn oet eneugnd wordt um op te treedn. Hier wördt mangs al wekken in t vuurtn beskeed van edoan in eegne oetzeandiges, of in oetzeandiges van bevreande teams. == Piraatntaal == Krek as de pilootntaal in de pilootnwearld, hebt de zeandpiraatn n eegn ''jargon''. t Jargon is al vanof t begin van de piraatntied hoaste neet veraanderd. Sommigen kiest dr vuur um in t [[Tweants]] te kuiern, aandern doot dr n poar wöarde [[Nederlaands|Hollaands]] duurhen. Hier eankele vuurbeelde: * welkomsgroot, bekeand maakn van n piraatnnaamn en plaatse: ** ''De luisteraars en amateurs, zo bent u nog rechtstreeks verbonden (zo bi'j nog rechtstreeks verbundn) met de'' <nowiki>[Piraatnnaamn]</nowiki> ''vanaf de lokatie(s)'' <nowiki>[plaatse]</nowiki> * Plaat anvroagn, rapporteern, tellefonnommer: ** ''voor een groet of verzoek kunt u nog bellen met het nummer'' <nowiki>[nummer]</nowiki> ** ''het nummer luidt hier ...'' ** ''druk of draai of slinger met de vinger ...'' * An evreugn plaat zal edreeid wordn vuur...: ** ''zo geet de plaat ook nog in de rondte vuur <nowiki>[naamn]</nowiki>, en det mos n plaatje wean van <nowiki>[artiestnnaamn]</nowiki>, plaatje geet ook eavn dee kant op an hè''. * naamns vuur grammofoonplaatn: ** ''plaate/ploat/plaatje ** ''zwarte pannekookn'' Mangs kriegnt ze völle reaksies, vuural van aandere zeandpiraatn, dee öar vertelt woer at de ontvangst good is. dit meeldt ze dan in t kort, duur te kuiern tiedns t dreein van ne instrumentale plaat. Völle oetgebreaider hoof t neet, want nen zeandpiraat probeert zovölle meugelik muziek te dreein, en zo weainig meugelik te kuiern. Mangs wordt de tooheurders oet eneugnd um dr ene te komn dreenkn, mear det hef met t zeandn zelf niks van doon. Wieters beent dr nog n antal bedriewe dee at op bekeandere piraatnzeanders zikzelf an loatt priezn, mear det keump hoaste neet vuur. == In t niejs == * t Keump regelmoatig vuur det dr wier ene oet de lucht ehaald wörd, mear in juli [[2007]] haaldn piraatn oet de gemeente [[Tubbig]] regionaal t niejs duur te protesteern teegn de skoarpe eeskn van de gemeente. Hierbie deedn zowat 100 piraatn met an ne oetzeandige den at pal vuur t gemeentehoes wör organiseerd.<ref>http://www.radiofreak.nl/nieuws.php?id=6293</ref> * Radio 100%NL, n erkeand stesjon met weenstdoel, hef Radio Studio Firma Marantz oet [[Albeargn]] nen schikking an eböadn, noa at ze de piraat nen schadeclaim an de bokse höngn. Op 29 augustus 2009 har dit lest eneumde stasjon ne oetzeandige met nen zeander van 15.000 watt, woerduur de oetzeanding van Radio 100%NL verstoord wör, en ne grote groep leu de zeander nit mear vangn konn. t Bedrag keump vuur de reknge van de boer in den zien laand de antenne steet.<ref>http://www.tctubantia.nl/regio/twente/5351642/Piraat-komt-eraf-met-schikking.ece</ref> == Oetgoande verbeendige == * [http://www.etherpiraten.com/ www.etherpiraten.com/] * [http://www.youtube.com/watch?v=lTV2lrrzJEc köjern in oetzeandige van Radio De Zwansige Zwitsal] == Reffereansies == <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tweante]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] fvx30xmacwqyxn7bfi98dydyvuqabfi 0 12039 258766 248726 2013-03-11T11:58:23Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 19 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q226581]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Piraat''' kan 't volgende ween: *[[Piraat (zee)]] - een zeerover *[[Piraat (radio)]] - een radiostesjon zonder vergunning *[[Piraterieje]] - kopiëren van cd's en dvd's {{dv}} nst3hrb8lzvsi2rlp7261bz9ybqgsfb 0 12042 92008 2009-01-02T22:29:33Z Ni'jluuseger 73 dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Martin Koster]] 9axymf4aw5qn8kynxddjsmax8aor6r9 0 12043 264100 239601 2013-05-06T16:11:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Lukas Koops''' ([[Grol]], [[1952]]) is een [[Drenthe|Drèentse]] schriever en bestuurder. Under zien publicaoties - in 't [[Drèents]] en [[Nederlaands]] - valt dichterij, columns, artikels, körte verhaolen, een roman, geschiedschrieving en interviews. ==Loopbaon== Koops hef Nederlaands en Fraans studeerd en was achttien jaor leraor Nederlaands en Fraans in [[Emmen]]. Hij hef in de Drèentse poletiek zeten as gemienteraodslid veur [[GroenLinks]] in [[Raol]] (1982-1987) en [[Pervinciaole Staoten|staotenlid]] veur dezölfde partij (1987-1995). Ok hef e veurzitter west van de (in 1996 ontbunden) [[Drentse Schrieverskring]] en bestuurslid van 't [[Huus van de Taol]] (veurhen Drentse Taol). Tegenswoordig is Koops heufd gevarieerde programma's bij [[RTV Drenthe]], waor as e ok 't cultuuragenda-pregramma 'Podium' prissenteert. Wieder is e redacteur bij ''[[Noorderbreedte]]'', tiedschrift over Noord-Nederlaand. Hij hef zien eigen tekst- en communicaotiebureau. Koops is bestuurslid van 't [[Huus van de Taol]], anfieterinstituut veur de Drèentse taol. ==Schrieverij== Vanof de jaoren tachtig publiceert Koops in de Drèentstaolige tiedschriften ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]'' en ''[[Oeze Volk]]''. Sund 2008 zit e in de redactie van ''Roet''. Vanof 1989 dot e maotschappij- en cultuurkritische columns veur Radio Drenthe, partie regionaole kraanten en 't ''[[Maandblad Drenthe]]''. In zien columns haolt e hard oet, beveurbield waor e gebrek an cultureel initiaotief in Drenthe bespeurt. Dizze kiek klinkt ok deur in zien fictie. Koops zien roman ''[[Schoeltied (roman)|Schoeltied]]'' (2003) giet over de relaoties maank een antal trouwde stellen en over de poletieke machinaoties in een klein Drèents dörp. Een neie inwoonster kreg daor een köppel underwiezers en olders tegen heur, umdat ze de veur 't directeurschap klaorsteumde underwiezer verslat en zölf directeur wördt. In december 2008 kwam bij 't Huus van de Taol een videopetret van Lukas Koops oet, produceerd deur Albert Haar. ==Publicaoties== *''Dood spoor'' (dichtwark, 1993) *''Scholders ophaolen'' (columns, 2001) *''[[Schoeltied (roman)|Schoeltied]]'' (roman, 2003) *''Altijd in de buurt - Zestig jaar regionale omroep in Drenthe'' (saomenstelling, 2006) *''Ingehaald door het verleden'' ('t levensverhaol van een NSB-dochter, 2008) *''Drenthe verdeeld'' (over de gemientelijke herindieling van Drenthe, 2009, te verschienen) ==Citaot== :''As ze net de eerste kwast vol varf op de deur oetstreken hef giet de bel. Ze kek naor de veurdeur en zöt deur het roetie het gezicht van Riekus Oosting. Ze vrag zuch of wat die bij heur an de deur doen komp. Anna zet de varfpot op taofel en lop met de kwast in de haand hen de deur. :'' 'Moi. Zo, bi'j an 't vaarven?' :'' 'Ja', zeg Anna körtof. 'Zeg 't ies.' :'' 'Ik dèenk daj 't wel al heurd hebt, umdaj ok twei kinder op schoel hebt, maor meester Jalvingh is al twei weken ziek in hoes. [...] Umdaw as olders van de kinder die bij Jalvingh in de klas zit toch wel met hum te doen hebt wil wij hum nou geern een hart under de riem steken. Daorum zaomel wij in 't dörp handtiekens in en die wil wij hum dan anbieden in combinatie met een grote bos bloemen. Zuj ok je handtieken zetten willen op dizze liest?' :''Anna is te verbluft um vortdaolijk te kunnen reageren. Een handtiekenactie veur een man die ziek in hoes zit, umdat e zien nederlaog niet accepteren kan. Hoe kuj 't bedèenken.'' :Oet ''Schoeltied'' ==Oetgaonde verwiezing== *[http://www.hetdrentseboek.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=24:koops-lukas-1952&catid=14&Itemid=27 't Huus van de Taol over Lukas Koops] *[http://evertjrt.home.xs4all.nl/lkvrouw.html Column 'Vrouw' van Lukas Koops op Schrijversomdenoord.nl.] *[http://www.reur-festival.nl/artiesten/detail/lukas-koops Webstee Reurfestival over Lukas Koops] {{Dia|Dit artikel is schreven in 't [[Midden-Drèents]].}} [[Kategorie:Drèents artikel|Koops, Lukas]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Koops, Lukas]] qb72i2zbbppyz81qogfv92ztm8aakzu 0 12044 263908 216893 2013-05-05T21:55:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Willem Jan Christiaan van Wijngaarden''' ([[Riesn]], [[1818]] - [[1882]]) was nen [[Twente|Tweantsen]] skriewer. Hee was boawnmeaister en koster-vuurzanger in de [[Nederlaands Hervormde Karke|Hervörmde Koarke]] in Riesn. Doarnöast was he aait drok met verhaaln oawer Riesn en Tweante, dee at he later op skrif zatn. De wearde van zinne gedichn zit vuural in t geskied-, volks- en sproaknkeundige. Mangs skreef he n heel gedicht of verhaal in t Tweants. In Riesn is dr ne stroate noar um verneumd. ==Industriële revolusie== Oet zin woark blik det he zik drok maakn oawer wat komn geet. Oawer honderden joarn was dr neet völle veraanderd, mear duur de Industriële Revolusie zol dr nen hoop n kop goan, of zelfs verdwienn. ==Woark== Hee skreef met an de bloomleazing ''Van de Schelde tot de Weichsel'' van de [[J. A. Leopold en L. Leopold|breurs Leopold]] oet 1882. Zinn zönne, "Boawnmeaister van Wiengoardn", verzameldn al zinne woarkn, en völle later, in [[1955]] kreeg de Stichting Oudheidkamer Riessen de rechn um nen beundel oet te geewn, oonder n naamn ''Met 'n oaln Màester biej 'n Heerd''. Hee skreef ook völle brulftegedichtn vuur t jonge volk. Dit is dr ene van: {| style="width:100%;background-color:#efdfde;border:1px solid #8f8f7f;" !origineel !standaard skriefwieze |- | :Al maket den haarfs de beume schrao, :Al zee-i-j mèr hier en daor ne sprao, :Mèr in geen tal mèr zwaeven. :Toch hevve as-was 't nog vrooë in 't Jaor, :Op 't Brulftenfees èn riempken klaor: :(Dad wik ou nou wal gaeven.) :I-j tweë - deé kottes in 't publiek :Zooë plegtig zi-int e-trouwet, :I-j reuilet met geen keunnikriek, :Want 'k weët dat 't ou nooiët rouwet. :Dat kaank ouw be-eide gooëd anzeën, :In leëf en leëd blief-j aaitied één. - : :Het wief ken hef het kaelken leëf', :En 't kaelken wier zien vreuwken! :Zéé trekket spoödig astouwbleef :Te samen in één keuwken. :En hoolt er hoes in zonnen traant :As de gelukkigsten in 't laand. :Den man is ievrig in zien vak :En vrouwleëf kokket 't peutjen, :Al gif dit aaitied geen gemak, :Zeé blif en aardig dëutjen: :Al dooët ze waark in aovervloöd :Zee hoolt konstaant zich, ferm en gooëd. :En zorgt zeé vuur en lëkkermaol, :Heé waket vuur den wi-inkel. :Heé weët: ‘nen lui-jen hef het schraôl, :Nen ievriegen word Si-inkel. :En kaseweel of bi-j geval :Word heé dan nog nen Rotschi-ild wal. :Zeé wad ik öw nöw wuunschen wöl :Is gaauw duur mi-j te scrieven :Dai aaitied aeven leëf en döl :Meugt op mekaandren blieven :Dat moöder 't peutjen nooiët anbraandt :En heërschop boök hoolt met verstaänd. - :En dan? - Jao daor mankeert nog wat; :Al zi-j ook leëf al èt i-j zat :Um met zich twëe te blieven :Dat geët neët an - dat gif verdreet - :Heurt daorum wad hier ooek nog steët :En wak nog mèr wil scrieven. :Daor is en laand - woer of het lig, :Dat wetet ongetrouwden nig - :Getrouwden keunt het vi-inden. :Deé gaot ter hèn - daor steet nen boom :Zoo dikke as an den aovertoom :Bi-j eene-twintig li-inden. :Dat laand - dat het de ‘Volewiek’ :Den boom - den zit van ki-indre kiek :Zoo völ - dat heé meut basten. :Deé hebben wil - deé grip mêr toô :Dèr hen-i-j bei-den 'k wuunsche ôw 't goô - :I-j het mèr tootetasten! :Nou geët goleufmi-j jaôr op jaôr! :Wad kan 't heur bei-ide maken? :Vuur zukke leu zi-int 't alzooklaor :Wal zaegenrieke zaken. :Nöw ees en knegjen nèt as heé :Dan wier en snuutje nèt as zée. :Nöw meut bi-j alles ooêk en slot. :Alloo', heurt dan mien leste. :Gaot in geen honderd jaor kapot; :En daornaô ö het beste. :Dat is den Hemmel in 't verscheét - :Daor gëul i-j of daor kaarm i-j neét. | :Al maket n haarfs de beume schroa, :Al zee'j mear hier en doar ne sproa, :Mear in gin tal mear zweewn. :Toch hef he, as was t nog vroo in t joar, :Op t Brulftenfees n riempken kloar: :(Det wi'k oe noe wal geewn.) :Iej tweeje - dee kotns in t publiek :Zoo plegtig zeent etrouwet, :Iej ruilet met geen könninkriek, :Want k weet det t oe nooit rouwet. :Dat kaan'k oew beaide good anzeen, :In leef en leed bliew-j aaitied één. - : :Het wiefken hef het kearlken leef', :En t kearlken wier zien vröwken! :Zee trekket spoodig astouwbleef :Te samen in één köwken. :En hoolt dr hoes in zonnen traant :As de gelukkigsten in t laand. :Den man is ievrig in zien vak :En vrouwleef kokket t pötjen, :Al gif dit aaitied geen gemak, :Zee blif en aardig dötjen: :Al doot ze waark in oawervlood :Zee hoolt konstaant zich, ferm en good. :En zorgt zee vuur en lekkermaol, :Hee waket vuur den weenkel. :Hee weet: nen luijen hef t schroal :Nen ievriegen word Seenkel. :En kasuweel of biej geval :Word hee dan nog nen ''Rotschild'' wal. :Zee wat ik oew noew weunschen wol :Is gaauw duur miej te skriewn :Da'j aaitied eawen leef en dol :Meugt op mekaandren bliewn :Dat mooder t pötjen nooit anbraandt :En hearschop book hoold met verstaand. - :En dan? - Joa doar mankeert nog wat; :Al zi'j ook leef, al et iej zat :Um met zich twee te bliewen :Det geet neet an - det gif verdreet - :Heurt doarum wat hier ook nog steet :En wa'k nog mear wil skriewen. :Doar is n laand - woer of het lig, :Det wetet ongetrouwden nich - :Getrouwden köant het veenden. :Dee goat dr hen - doar steet nen boom :Zoo dikke as an den Oawertoom :Biej eene-twintig leenden. :Det laand - det het de ‘Volewiek’ :Den boom - den zit van keendere kiek :Zoo vol - det hee mut basten. :Dee hebben wil - dee grip mear too :Dr hen iej beaiden, k weunsche oew t goo - :Iej hebt mear too te tasten! :Nou geet, geleuf miej, joar op joar! :Wat kan t öar beaide maken? :Vuur zukke leu zeent t, alzoo kloar :Wal zeagnrieke zaken. :Noe es en knegjen net as hee :Dan wier en snuutje net as zee. :Noe mut biej alles ook n slot. :Alloo', heurt dan mien leste. :Goat in gin honderd joar kapot; :En doarnoa ö[?] het beste. :Det is n Hemmel in t verscheet - :Daor göl iej, of doar kaarm iej neet. |} :W. van Wijngaarden. :1882 <ref>http://www.dbnl.org/tekst/ginn001hand01_01/ginn001hand01_01_0005.htm</ref> ==Reffereansies== *[http://dissertations.ub.rug.nl/FILES/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/wieiswie.pdf F.G.W. Löwik (2003), ''De Twentse Beweging : strijd voor modersproake en eigenheid.'' Grönningn: Rieksuniversiteit Grönningn. 'Wie is wie?'] (pdf) <references/> {{DEFAULTSORT:Wijngaarden, Willem Jan Christiaan Van}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Schriever in t Tweants]] [[Kategorie:Tukker]] is6gpz5ial3l04hxpdgizes6r7ycta4 0 12045 92068 2009-01-03T01:25:41Z 213.148.243.41 deurverwiezing naor [[Willem Jan Christiaan van Wijngaarden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Willem Jan Christiaan van Wijngaarden]] smtelradnqqbndhal96yt7l2xih4anx 0 12046 92071 2009-01-03T01:39:18Z 213.148.243.41 deurverwiezing naor [[Willem Jan Christiaan van Wijngaarden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Willem Jan Christiaan van Wijngaarden]] smtelradnqqbndhal96yt7l2xih4anx 0 12047 264219 92107 2013-05-06T16:32:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '' '''Schoeltied''' '' is een [[Drèents|Drèentstaolige]] roman oet 2003 deur de schriever [[Lukas Koops]]. 't Boek is oetgeven deur [[Het Drentse Boek]] en heurt töt de eerste generaotie romans in 't Drèents die gien streekromans wezen wilt, maor met de moderne literetuur metan doen wilt. In de roman kreg een neie inwoonster een köppel bezorgde olders en underwiezers van een basisschoel tegen heur, umdat ze de veur 't directeurschap klaorsteumde underwiezer verslat en zölf directeur wördt. ==Inhold== Roos Miedema, een jonge en idealistische underwiezeres, solliciteert vanoet de stad Grunning naor een baon op een basisschoel in 't Noord-Drèentse dörpie Rolderwold. Ze kreg niet allennig dizze baon, maor wordt een toertie laoter deur de gemiente benuumd töt directeur van de schoel. Dat giet tegen 't zere bien van een köppel underwiezers en olders, die de oldgediende leraor Jantinus Jalvingh as directeur harren wild. De verongeliekte underwiezers en olders orgeniseert allerlei acties um Roos 't wark as directeur onmeugelk te maoken. Roos kreg steun van Anna Jansen, een vrouw die in Rolderwold opgreuid is, maor deur heur linkse poletieke ideaolen oet de toon valt. Zowel Roos as Anna hebt een aid slechtere relaotie met hun partners. De beide mannen vindt dat 't je eigen schuld is aj deur tegendraods gedrag in de muilijkheden komt. Deur dizze spannings greuit Roos en Anna slim naor mekaor toe. ==Stiel== ''Schoeltied'' is schreven in Koops zien moedertaol, 't [[Midden-Drèents]] van zien geboorteplaots [[Grol]]. Idiomaotisch lig de taol zoas Koops die broekt aordig dicht tegen 't Nederlaands an. Koops zien schriefstiel is rechttoe, rechtan, miest zunder literaire kuunstgrepen as beveurbield de metafoor. Niet de stiel stiet veurop, maor de inhold; de bosschap over de beparktheden van een kleine dörpssaomenleving, 't tekört van kleinschaolige gemientepoletiek en 't ontstaon van liefdesrelaoties die niet deur elkenien accepteerd wordt. 't Verhaol wordt verteld vanoet verschillende mèensen, waorunder de heufdpersoon Roos, heur vriendin Anna, een köppel politici en de vastholdende journalist Grietje Nijeveen van 't [[Nieuwsblad van het Noorden|Neisblad van 't Noorden]]. In wisselnde saomenstellings en umgevings hebt de personages gesprekken met mekaor, of wordt hun gedachten beschreven, over de leste ontwikkelings in de schoelkwestie. Zo holdt Koops de vaort in 't verhaol. De verschillende personen bint ok met mekaor in discussie over hun kiek op hoe mèensen smaanks met mekaor umgaot, in de poletiek, in de dörpsgemienschap en binnen liefdesrelaoties. Veur de ien overwint pessimisme, de aander blef optimistisch. Wieder passeert in de roman typegies de revue as de verstokte cafébezuker, de malcontente actievoerder en de opportunistische gemientepoliticus. Koops sned verschillende problemen van de dörpssaomenleving an, zoas latent racisme en homohaat van volk dat wieder gien poletieke kleur duurt te bekennen. Naost 't anwiezen van intolerant conservatisme is er ok de weerzin tegen 't vortsmieten van de mooie kaanten van een dörpie, zoas de ofbraok van de schilderachtige umgeving deur neibouwwieken. ==Citaot== :''As ze net de eerste kwast vol varf op de deur oetstreken hef giet de bel. Ze kek naor de veurdeur en zöt deur het roetie het gezicht van Riekus Oosting. Ze vrag zuch of wat die bij heur an de deur doen komp. Anna zet de varfpot op taofel en lop met de kwast in de haand hen de deur. :'' 'Moi. Zo, bi'j an 't vaarven?' :'' 'Ja', zeg Anna körtof. 'Zeg 't ies.' :'' 'Ik dèenk daj 't wel al heurd hebt, umdaj ok twei kinder op schoel hebt, maor meester Jalvingh is al twei weken ziek in hoes. [...] Umdaw as olders van de kinder die bij Jalvingh in de klas zit toch wel met hum te doen hebt wil wij hum nou geern een hart under de riem steken. Daorum zaomel wij in 't dörp handtiekens in en die wil wij hum dan anbieden in combinatie met een grote bos bloemen. Zuj ok je handtieken zetten willen op dizze liest?' :''Anna is te verbluft um vortdaolijk te kunnen reageren. Een handtiekenactie veur een man die ziek in hoes zit, umdat e zien nederlaog niet accepteren kan. Hoe kuj 't bedèenken.'' :Oet ''Schoeltied'' ==Oetgaonde verwiezing== *[http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/schrievers/lukas_koops.htm Drentse Taol (tegenswoordig 't Huus van de Taol) over Lukas Koops] {{Dia|Dit artikel is schreven in 't [[Midden-Drèents]].}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Literetuur in 't Drèents]] j7qfhucki37p1p9yk5ul3k6p2nlh5fq 14 12048 266354 205226 2013-05-10T17:18:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je|Drèents]] [[Kategorie:Drèents]] brlei88wng5wjf44ynvajeiwopefnfh 0 12049 263942 204349 2013-05-06T15:42:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Swieniegeltje.jpg|thumb|right|180px|'' 't Swieniegeltje, tiedschrift föör vaderland en moderspråke'']] '' ''' 't Swieniegeltje''' ''was een literair tiedskrift veur skrieveri'je in de verskillende [[Nedersaksisch|Nedersaksische]]/[[Platduuts|Platduutse]] dialecten, det van 1954 töt 1959 in [[Knoal (dörp)|Knoal]] uutegèven weur bi'j J.A. Eerelman. Onder de (wisselnde) redacteurs waren [[Willem Diemer]], [[Jan Niehoff]], [[Arnold Rakers]], [[Gerard Vloedbeld]], [[Simon van Wattum]] en [[Harm Werners]]. In '' 't Swieniegeltje'' stunden gedichten, verhalen, essays, teniel, liedties, boekbesprekings en ummezettings. ==Ontstaon== 't Tiedskrift ontstund in 't kader van de [[Nedersaksische Beweging]], een riege initiatieven van taalwetenskoppers en skrievers in 't Nedersaksisch um 't Nedersaksisch an te fietern as skrieftaal zowal as taal veur 't dagense gebruuk. Ien van de kenmarken van de beweging en 't tiedskrift waren de samenwarkingsbaanden maank platskrievers uut Nederlaand en de Duutse greensstreek. 't Tiedskrift begunden as Grunnegs literair blad. De redacteurs zetten heur of tègen'' 'de lu, dij de jonge Grunneger letterkunde de nek omdraaien willen met aalbumverskes, veurlopen en bakken vertellen''.'<ref>Anhaling in: Stieneke Boerma en Rouke Broersma (1993). ''Drèentse Schrieverij''. Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek (blz. 82)</ref> Al rap, mit dri'j, vier nommers, weur 't blad interregionaol. Vanof 't begun stunden d'r ok teksten in 't Nederlaands in. Onder de skrievers die in '' 't Swieniegeltje'' publiceerden, waren [[Jan Boer]], [[Johanna van Buren]], [[Klaas Hanzen Heeroma|Klaas Heeroma]], [[Hans Heyting]], [[Derk Sibolt Hovinga]], [[Arend Lamm]], [[Anne van der Meiden]], [[Karl Sauvagerd]], [[Wilhelmine Siefkes]], [[Gerard Vloedbeld]], [[Harm Werners]] en [[Gerriet Wilms]]. Van de redacteurs drokten bename Diemer mit zien veule bi'jdrages een stempel op 't blad. Naost alderhaand literaire inhold, weur d'r in 't blad veule prakkezeerd oaver 't uutbouwen van 't Nedersaksisch as cultuurtaal. ==Skriefwiezes== Um mekare oaver de laandsgrèenze in de mute te kunnen kommen, weur deur Rakers en de [[Drenthe|Drèentse]] taalkundige en skriever [[Jan Naarding]] een mandielige skriefwieze ontwikkeld veur platskrievers uut Nederlaand en Duutslaand. Dit systeem, de [[Vosbergenschriefwiese]], sleug niet an en weur buten bi'jdrages veur '' 't Swieniegeltje'' um mar biester weinig gebruukt. In 't blad wördden zowal dizze ni'je skriefwieze as op 't Nederlaans en Duuts ebaseerde skriefwiezes gebruukt. ==Ende en naolaotenskop== Nao vief jaorgangen mus '' 't Swieniegeltje'' d'r deur financiële problemen mit uutskeiden. 't Ideaol van een Nedersaksische wedergeboorte brokkelden in dezölfde tied of. De kring van lezers en skrievers van '' 't Swieniegeltje'' was altied veur 't grootste diel töt Nederlaand beparkt ebleven, in stee van ok angrèenzend Duutslaand te umvatten. Binnen Nederlaand was d'r mangs drokte tussen provinciaolen an d'iene kaante en lu die heur een grote, interprevinciaole en internationaole Nedersaksische roemte veurstelden an d'aandere kaante. Juust de roemere blik har de meugelijkheid van subsidiëring deur regionaole instellings of-esnene. In [[1959]] wördden deur uutgever [[G. ten Holt]] 't Nedersaksisch literaire tiedschift [[Modersproake en Noaberschup]] begund. Deur zeekte van ten Holt stopten het blad nao zes nommers. In 1965 hebt veurmaolige mitwarkers van '' 't Swieniegeltje'' vanni'js eprebeerd een grèensoaverskriedend literair en cultureel tiedskrift te maken. Van dit tiedskrift, ''[[Weerwoord (tiedschrift)|Weerwoord]]'', wördden mar drei nommers uutebrocht. End jaoren zeuventig leut hum 't kört verskienende tiedskrift ''[[De Pennevogel]]'' inspireren deur de bedoeling van '' 't Swieniegeltje'' um een stee te bieden an literaire skrieveri'je in verskillende Nedersaksische dialecten. Mit 't deelgaon van ''De Pennevogel'' kwaamp 't Drèentse letterkundige tiedskrift ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]'' op, det töt vandage nog een stee böd an Nedersaksische schrieveri'je uut Drenthe en daorbuten. Toch bint ''Roet'' en vergeliekbere hedendaagse tiedskriften geografisch niet zo bried orienteerd as doemaols '' 't Swieniegeltje''. ==Literetuur== *Willem Diemer (red.) (1985). ''Eendracht & Twist. Uit het archief van het letterkundig tijdschrift 't Swieniegeltje (1954-'59)''. Stabo/All-Round *Hendrik Entjes (2008). Nedersaksische letterkunde onderweg. In Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde''. Assen: Van Gorcum *[http://dissertations.ub.rug.nl/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/ F.G.W. Löwik (2003). ''De Twentse Beweging : strijd voor modersproake en eigenheid''. Grunning: Rieksuniversiteit Grunning. Heufdstok vief en zesse] == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift|Swieniegeltje]] oklynzzkf2lc0oeguwponiqi5omzw8q 0 12050 264266 204348 2013-05-06T16:40:43Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '' '''Weerwoord''' '' was een literair en cultureel tiedschrift - of ''regionaole schriftenriege'' - veur Noordoost-Nederlaand en de anslutende Duutse grèensstreek, esteld in de [[Nedersaksisch]]e streektaal van dizze gebieden. 't Weur in 't naojaor van 1965 op-ezet deur [[Hendrik Entjes]] uut [[Oaveriessel]] en [[Simon van Wattum]] uut [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]]. Mit de [[Landkreis Graafschop Beynthem|Bentheimer]] taalkundige [[Arnold Rakers]] was erisselveerd oaver 't opzetten van 't blad, mar Rakers kwaamp uut de tied nog veur 't uutkomen van 't eerste nommer. Vanof 't tweide nommer zat [[Stephan Selhorst]] uut [[Raesfeld]], [[Westfaolen]] in de redactie. Van ''Weerwoord'' verschenen vier nommers.<ref>Stieneke Boerma en Rouke Broersma (1993), ''Drèentse Schrieverij''. Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek (blz. 83)</ref> De schriftenriege weur in opzet veur egaone deur ''[['t Swieniegeltje]]'', daoras Simon van Wattum ok redacteur van had ewest. Een later tiedschrift mit een vergeliekbere opzet was ''[[De Pennevogel]]'', det ok niet lange bestaon hef. ==Literetuur== *Hendrik Entjes (2008). Nedersaksische letterkunde onderweg. In Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''[[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde]]''. Assen: Van Gorcum, ISBN 978-90-232-4329-8 *Fokko Veldman en Hanny Diemer (2008). De literatuur van Groningen. In Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde''. Assen: Van Gorcum == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] fivksg8yqmv1yva5f8bu5a9wai5b3uy 0 12051 291435 263642 2016-11-04T15:57:31Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LocatieTubbergen.png|thumb|right|300px|Gemeente Tubbige]] '''Maander''' is nen doarpskern in de [[Tweante|Tweantse]] gemeente [[Tubbig]]e. Maander hef ongevear 400 inwonners en ligt op t noordn van [[Vas]]. De belangriekste weg is de Uelserweg noar Tubbige en [[Ulsn]]. De inwonners hebt as bienaamn ''gröpndrieters''. De belangriekste toeristntrekker van Maander is de [[Maanderheede]]. De dreenkwatervuurroad vuur Noord-Oost Tweante keump oet Maander. <ref>http://www.vitens.nl/Vitens/Projecten/Drinkwatervoorziening+Mander.htm</ref> == Reffereansies == <references/> {{Tubbige}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tubbige]] 42bey40rx5j4m4qamp92bvdt0csxsnv 0 12052 291439 263875 2016-11-04T15:58:48Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Tubbergen - Vasse.png|thumb|right|250px|Vas in de gemeente Tubbig]] '''Vas''' is n doarp in de gemeente [[Tubbig]]e, in t noordn van [[Tweante]]. t Hef ongevear 900 inwonners en is hoodzakelik [[Rooms-Katholieke Karke|Roomsk]]. Vas is ene van van de euldstbewoonde gebeedn van [[Nederlaand|Neerlaand]]. Det blik oet oolde grafheupe dee at kort bie Vas te veendn beent, zo as t Vasser Grafveeld. Doar lignt groawe van tusken de 2000 en 4000 vuur Christus. Tiedns opgreawiges is bv. de [[Maanderkearl]] böawngroonds ekömn, den at rechtevoort in t Rieksmuseum Tweante in [[Eanske]] te veendn is. {{Tubbige}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tubbige]] oi4yd1mh6smetbzmxytotobhswp9hri 0 12053 291436 263643 2016-11-04T15:57:45Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Map NL - Tubbergen - Manderveen.png|thumb|right|250px|Maanderven in de gemeente [[Tubbig]]e]] '''Maanderven''' is n doarp in de gemeente [[Tubbig]]e in t noordn van [[Tweante]]. t Hef ongevear 640 inwonners. {{Mal:Tubbige}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tubbige]] e0xor0sv5dez2av5l1vvlgcf2ynew4t 0 12054 291598 263623 2016-11-08T10:08:34Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verbeendige */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Dinkelland - Lattrop.png|thumb|right|250px|Lattrop in de gemeente Deenkellaand]] '''Lattrop''' is n koarkdoarp in de gemeente [[Deenkellaand]] in t noord-oostn van [[Tweante]]. Vuur de gemeentelike herindelige van [[2001]] heurdn t bie de gemeente [[Deankaamp|Deanekaamp]]. Op 1 januwoari [[2004]] har t doarp saamn met [[Breklenkaamp]] 1024 inwonners, en ze hebt as bienaamn ''droadneagels''. ==Geskiedenisse== t Doarp wör vuur t eerst as ''Lattrope'' vermeeld op nen oarkonde van de [[Biskop]] [[Jan van Nassau]] oet [[26 juni]] [[1272]]. n Naamn hef n zelfdn oetgaank as aandere pleatskes kort oawer de [[Duutslaand|Duutse]] greanze, zo as [[Ochtrup]]. Dr beent wat geskiedkeundigen dee at meant det n naamn ''Villa Uittorpe'' oet ne lieste van inkomstn van tusken [[933]] en [[966]] van t [[Klooster]] [[Werdn]] an de [[Roer]] bie [[Esn]], al op Lattrop duudt. t Zol een van de oarvn wean dee at [[Karel de Grote|Koarel n Grootn]] an t klooster har eskeunkn. Töt an det in [[1818]] Lattrop bie Deanekaamp köm, ha'j ne [[boermoarke]] Lattrop, woereunter ook [[Tilligt]] völ. Breklenkaamp was toertieds ne ofzeunderlike [[boermoarke]], terwiel at'e rechtevoort in eenn oam met Lattrop eneumd wörd. ==Mölle== In t doarp steet de [[Oormanmöl]]. Disse mölle wör in [[1779]] as pelmölle in [[Tjamswear]] bie [[Appingedam]] ebouwd. Vanof [[1810]] dreeidn'e doar as ölliemölle. In [[1909]] wör de mölle kocht, t volgende weenter of ebrökn en per skip noar Lattrop bracht, woer at'e wier op ebouwd wör vuur [[korenmölle]]. Vanof n Tweedn Wearldoolog wör'e verwearloosd, en in [[1983]] restoreerd. ==Bekeande Leu oet Lattrop== *[[Marga Bult]] ([[1956]]) - Zanger en presenteerder *[[Johan Barthold Jongkind]] ([[1819]]-[[1891]]) keunstskilder ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.lattrop.info/ http://www.lattrop.info/ webstea oaver Lattrop] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Deenkellaand]] 2thtzb2hjib3p8tdpevdvyivie5sfr7 0 12056 163423 92310 2010-10-10T21:24:10Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Weerwoord]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Weerwoord]] 150rifckx9ezhihh888zaf5npn6y40k 0 12057 264212 189159 2013-05-06T16:31:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Karl Sauvagerd''' ([[Gronau]], 19 augustus 1906 - [[Uelsen]], 6 febrewaori 1992) was een [[Duutslaand|Duutse]] schriever en meistersnieder uut de [[Landkreis Graafschop Beynthem|Graofschop Benthem]]. Hi'j schreef in 't [[Duuts]] en in 't [[Graafschopper Platt]], een streektaalgroep die onder 't [[Platduuts]] of ok wal 't [[Nedersaksisch]] valt. ==Lèvensloop== In 1910 verhuusden zien volk hen Wilsum, daoras Sauvagerd op de Volksschule gunk. Van 1920 töt 1924 was e snieder in de lere. Hi'j warkten as snieder in verschillende plaatsen en wördden in 1931 meistersnieder op [[Neenhuus]]. Van 1939 töt 1945 was e saldaot in de [[Wehrmacht]].<ref>[http://www.ins-db.de/autor-werke.php?ID=630&START=1&ORD=JAHR Lemma in ''Die plattdeutschen Autoren und ihre Werke'' deur Peter Hansen]</ref> ==Schrieveri'je== Ien van Sauvagerd zien onderwarpen in de schrieveri'je is 'Heergods Natuur', die nog hier en daor in de Graofschop Benthem niet an-emeuken is töt maot en weide. Hi'j röp op töt behold daorvan: :''laot hier en door een heukien vrij, :''een streepien ven, een stukkien heide, :''dat hier en door een steegien blief :''zo, as 't oens de Heergod gif Uut ''Heergods Natuur'', ummezet in de [[West-Oaveriesselse spelling]] In 1948 verscheen van hum ''Häideblomen : Gedichten en Geschichten ut de Groafschup Bentheim'', 'Met Noawoord en Woordliste van [[Arnold Rakers]]'. Partie gedichten van Sauvagerd stunden in de jaoren vieftig in 't in [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]] uutegèven literaire tiedschrift ''[['t Swieniegeltje]]''. Hi'j schreef ok in tiedschriften as ''[[Moderspråke en Nåberschůp]]'' en ''Der Grafschafter''. Veur dit leste blad schreef hi'j van 1968 töt 1974 de riege ''Unser Grafschafter Platt''. Sauvagerd is vertègenwoordigd in de bundel ''Heimatdichtung der Grafschaft Bentheim'' (1973), onder redactie van W. Buddenberg en H. Heddendorp. ==Anhaling== :''Dåår lig :''he nů vöör mij :''ůp miene tåfel. — Jå, :''wat is 't? Nen steen? :''Gesmůlten ieser? Of kan 't nog :''wat anders ween? Nich groot — as :''miene vůůst, — men swåår, heel swåår, :''brůůn, as of 't klei was, men met :''gries metallen good döörsmůlten :''liekt et wal wat :''bůtengewoons. Dåår :''lig he nů :''en prååt. :''[...] Uut Sauvagerd zien gedicht ''Meteoor'' (in '' 't Swieniegeltje'', darde jaorgaank - eschreven in de [[Vosbergenschriefwiese]]) ==Warken== *''Häideblomen'' (mit [[Arnold Rakers]]), [[Patterbuorn]]: Schöningh, 1948 *''De tied bliff Baas'', [[Nothoorn]]: Pötter, 1955 ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.gbiu.de/metmekaar/platt.htm Twei van Sauvagerd zien gedichten op ''metmekaar'' (gedichten en vertellegies in 't Graafschopper Platt)] == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Sauvagerd, Karl]] [[Kategorie:Schriever up Graafschopper Platt|Sauvagerd, Karl]] fqmekvyb1t2rf4n9qdu11hg34x378rw 0 12058 283756 279538 2016-01-30T09:33:28Z CommonsDelinker 166 [[Caerulea3_crop.jpg]] is vervungen deur [[Magnificent_tree_frog_(Litoria_splendida)_crop.jpg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:commons:COM:FR|File renamed]]: #2 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Magnificent tree frog (Litoria splendida) crop.jpg|250px|thumb|Een kikvors]] [[Ofbeelding:Frog distribution.png|250px|thumb|Een kaort mit daorop in 't zwart, de plekken waor de kikvors veurkomt]] Een '''kikvors''' of '''kikker''' ([[Latien]]: ''Anura'') is een [[amfibisch]] beest uut de orde van de [[kikvorsachtigen]], die in verschillende landen en weelddelen veurkomt. Een kikvors leeft op 't land, bieveurbeeld in 't [[gres]] en sommige soorten in bomen, mar meestentieds in [[zeut waoter|zoet water]]. In zout water kunnen ze niet overleven. == Ontwikkeling == Een kikvors komt op de weeld as een [[donderpad]] (of ''donderkop'') die uut één van de eitjes komt die 't vrouwtjen leit. De eitjes neumen we [[kikkerdril]]. Donderpadden hen vinnen en [[kieuw]]en. As ze groter worren raken ze der start en kieuwen kwiet en daor kommen vier lange benen veur in de plek. Een volgreuide kikvors kan een heel eind springen mit disse benen. == Beschrieving == Ze hen een lange [[tong]] die ze gebruken um [[insektn|insecten]] te vangen. De kikvors maakt een ampart geluud, dat ''kwaken'' heet. Sommige soorten bin giftig, 't gif van sommige soorten is zelfs zo giftig da-j der an dood kunnen gaon. In landen as [[Frankriek]], [[Volksrippebliek China|China]] en midwesten van [[Amerika]] eten ze kikkerbilletjes. == [[Nedersaksisch K|Nedersaksisch]] == * [[Drèents]]: ''kikker{{small()|d}}'' * [[Grönnegs]]: ** ''kikker'' ** ''aalbert'' ** ''pog'' ** ''vors'' * [[Oostfreisk]]: ** ''frötske'' ** ''hoppetoets'' (Platduutske skriefwies: ''Hoppetutz'') ** ''pog{{small()|ge}}'', ''poede'' (Platduutske skriefwies: ''Pudde'') * [[Stellingwarfs]]: ** ''kikker'' ** ''podde'' * [[Tweants]]: ** ''kikvo{{small()|r}}s'' ** ''kikker'' * [[Veluws]]: ** ''kikker{{small()|d}}'' ** ''kikvors'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Amfibie]] 2gmhdsak3rif0szb6abxo3qd5y8aei1 0 12060 92414 92413 2009-01-05T08:42:41Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Stofzoeger]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stofzoeger]] i1eqdxil11xlghl0qhsodoq4mgsp60g 0 12061 92415 2009-01-05T08:42:59Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Stofzoeger]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stofzoeger]] i1eqdxil11xlghl0qhsodoq4mgsp60g 0 12062 92416 2009-01-05T08:43:13Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Stofzoeger]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stofzoeger]] i1eqdxil11xlghl0qhsodoq4mgsp60g 0 12063 92432 2009-01-05T09:58:58Z Ni'jluuseger 73 [[Nedersaksische schrieveri'je]] is ewiezig naor [[Nedersaksische literetuur]]:&#32;Toch mar onderskeid literetuur/skrieveri'je anbrengen wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Nedersaksische literetuur]] k4kxz22rmrf56px1unmzcedn99rfhu9 0 12065 92435 2009-01-05T09:59:27Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Nedersaksische literetuur]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische literetuur]] 3xvmohyul9h3kdmrpbo8n94rlwvttvv 0 12066 92436 2009-01-05T09:59:44Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Nedersaksische literetuur]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische literetuur]] 3xvmohyul9h3kdmrpbo8n94rlwvttvv 0 12070 291597 263398 2016-11-08T10:08:11Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Dinkelland - Breklenkamp.png|thumb|right|250px|Breklenkaamp in de gemeente Deenkellaand]] '''Breklenkaamp''' is n [[noaberskop]] in de gemeente [[Deenkellaand]] in t oeterste noord-oostn van [[Tweante]]. Töt an de gemeentelike herindelige van [[2001]] völ Breklenkaamp oonder de gemeente [[Deankaamp|Deanekaamp]]. ==Geskiedenisse== In ne lieste van inkomstn oet Tweante van t [[klooster]] [[Werdn]] an de [[Roer]] bie [[Esn]] van tusken [[933]] en [[966]] zol n naamn ''Brakinghem'' noar de noaberskop Breklenkaamp wiezn. Aandere weln doot doarvan beskeed: in papiern van t [[richterambt]] [[Oatmörsken]] wörd ''Brekinghen'' en ''Breecklicham'' eneumd. Breklenkaamp was vrooger ne op zikzelf stoande boermoark. In [[1818]] wör t in edeeld bie de gemeente Deanekaamp. Rechtevoort wörd t aait in eenn oadm eneumd met [[Lattrop]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Deenkellaand]] rwuk2ih0q3mnyuegkweuvw97sv264if 0 12071 92472 2009-01-05T12:46:01Z Woolters 62 [[Afterbeat]] is ewiezig naor [[Noapikn]]:&#32;Neersassies ipv Engels wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Noapikn]] b9etaf8ncxddbo2m706c5gsl32g95dd 0 12072 92511 92510 2009-01-05T17:34:47Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Tilgt]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tilgt]] 1avtwbpwhpcn2y2yxj4q8baqf10ggim 0 12073 291603 272228 2016-11-08T10:09:54Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Dinkelland - Lemselo.png|thumb|right|300px|Lemsel in de gemeente Deenkellaand]] '''Lemsel''' ([[Nederlaands]]: ''Lemselo'') is n [[noaberskop]] in de [[Tweante|Tweantse]] gemeente [[Deenkellaand]] in de [[Neerlaand]]se proveensie [[Oaveriessel|Oaweriessel]]. Lemsel ligt op t noord-westn van [[Oldnzel]]. Töt de [[gemeentelike herindeling]] van [[2001]] völ Lemsel oonder de gemeente [[Weersel]]. Op 1 januwoari 2005 har Lemsel ongevear 440 inwonners. Op ne lieste van t joar [[855]] wörd de noaberskop al vermeeld as ''Lamesloe''. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Deenkellaand]] dbiwt61mlsrnlgefqzahihlc0q2pwdl 0 12074 283657 273412 2015-12-27T12:54:49Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Wilhelminarijssen-tenor.JPG|thumb|right|300px|Multi-Tenoorspöller]] Ne '''tenoortromme''' is ne roonde ketteltromme den at net iets heugerder is op espönn as ne [[bassdrum|grote tromme]]. In symfonieorkestn is t meesttieds ne leeg estemde [[snare drum|skoarpe tromme]], woervan as de snoarn dr oonderhen beent edreeid. Hee wörd t ene moal met viltne stökke bespöld en t aandere moal met harte stökke. De tenoortromme hef al verskeaidene naamns ehad (in t [[Neersassiese]] gebeed wörd t bievuurbeeld mangs ook ''pauk'' eneumd), en wörd al seend t midln van t 19e joarhonderd gebroekt en bie muziekstukke bie in eskreewn. ==Multitenoortromme== Multitenoortromn beent rekn van 3 töt 6 trumkes an mekoar. Ze beent estemd op verskillende heugtes, zodet et slagwoark in marsjerende muziekgroepen mear variasie hef en mear "melodie". De trumkes beent dan op verskilnde toonheugtes of estemd. Aandere naamns hiervuur beent duur mekoar ''toms'' en ''tim toms''. Vearder köant ze nog eneumd wordn noar t antal trumkes woeroet ze bestoat: ''duo toms'' (2 trumkes), ''tri(o) toms'' (3 trumkes), ''quads'' of ''quad toms'' (4 trumkes), ''quints'' (5), ''sixpacks'' of ''sext(et)'' (6). Umdet 4 trumkes de standaard is, wordt alle tenoorn wal ''quads'' eneumd, ook as doar mear trumkes bie komt. De 5e en 6e trumkes beent vake neet zo groot, en onmeundig hoge op edreeid um t geluud better oawer te loatn komn. Doarumme wordt ze in et [[Engels]]: vake wal ''gocks'' of ''spocks'' eneumd. t Doel van tenoortromn is um mear kluur in t geluud van ne tromnriege te kriegn en nen "tuskenstemme" te hebn tusken de hoogstemmige [[snare drum|skoarpe tromn]], en de leegstemmige [[bassdrum|grote tromn]]. [[Ofbeelding:Tenoortromverdelige.JPG|thumb|right|200px|Tromverdelige van ne multi-tenoortromme]] ===Verdelige=== Multi-tenoorn beent zo verdeeld det t gewicht ongevear geliek is verspreaid, en det t vuur rechtshaandigen makkelik is de trumkes te raakn. n Heugst-estemden is nommer 1, en n leegstn is nommer 4. De ''gock'' wörd dan in t midln, kort bie n boek van n muzikaant eplaatst. ==Stökke== Tenoortromn köant met verskeaidene stökke bespöld wordn. De eankele tenoortromn wordt vake met zachte stökke bespöld, zodet dr n dof geluud oet keump. Bie de multi-tenoortromn wordt de stökke an epast noar t soort muziek. Ze varieert van stökke met nen viltn töt nylon kop, den at zelf wier dik of dun, bol of plat kan wean. Zo köant dr allemoal verskeaidene klaankn oet t instrumeant ehaald wordn. Wieters kan t gewicht verdeeld wean van achterin töt vuurin vuur t spölgemak. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent‎]] [[Kategorie:Slagwoark]] l8o4iwh1rwxgbxdbjr4wxnwbajbzhfa 6 12075 159012 126951 2010-08-25T15:18:14Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Toalgebied van t Oldfrais ien 1100 == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] 32gvzf84b38f5jazfdvupdpy9biopsx 0 12076 265133 258821 2013-05-09T23:03:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Oldfrais.PNG|right|250px|thumb|t Oldfraise toalgebied]] t '''Oldfrais''' was n groep varianten dij n toalperiode van t [[Freeske taaln|Frais]] is, môr indirekt ook van t [[Zais]], [[Hollaans (dialekt)|Hollaands]], [[Westfrais]], [[Grönnegs]], [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfrais]], [[Noord Oldenbörgs]] en [[Aiderstees]]. Ien de lèste gebieden het t Frais oeit wèst, môr is t ien de run van de tied oetstaarfd en vervongen deur n toal dij der wel min of meer deur beienvloud is. t Oldfrais het bestoan van om en bie 1100 tot aan 1500 tou. Doarnoa is t overgongen ien t [[Middelfrais]]. Der binnen n hail ìnde olle teksten vonden, woaronder laandrìchten veur de Fraise goos en steden. n Aandere belaangrieke vonst wazzen de [[holtjes van Westeremden]] mit [[Runes (skrift)|roenen]] ienskriften. t Oldfrais kon verdaild worden ien drij heufdtoalen: *t [[Westlaauwers Frais]] - proat tuzzen t [[Zwin]] en de [[Laauwers]] *t [[Oostlaauwers Frais]] - proat tuzzen de Laauwers en de Wezer (en t [[laand Wörsten]]) *t [[Noord Frais]] - proat ien t westelke kostgebied van [[Sleeswiek]], ontstoan as kolonioale toal van t Oostlaauwers Frais {{Begin|gos}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Freesk]] dlimtrgf7qnt6o6qo015a3o9lvqcw25 0 12077 92538 2009-01-05T20:15:08Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Oldfrais]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oldfrais]] 1h9v0ata7m0sd5l6b4qn8kym0kkc93f 14 12078 266570 261146 2013-05-10T18:27:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Romance languages}} [[Kategorie:Taol]] kv2ce34kwa0l5xmzpvduygfbo04j150 0 12081 268940 264142 2013-08-05T08:12:30Z Servien 7 -wiu wikitext text/x-wiki {{Zie dv|'''Dit artikel gef een oaverzicht van de Nedersaksische literetuur. Leest veur een briedere beschrieving de artikels [[Nedersaksische literetuur töt 1900]] en [[Nedersaksische literetuur vanof 1900]].}} [[Ofbeelding:Hans Heyting door Bert Kiewiet Borger.jpg|thumb|150px|Börstbield van de Drèentse dichter [[Hans Heyting]] (1918-1992)]] '''Nedersaksische literetuur''' beslat de [[literetuur|literaire]] schrieveri'je in de verschillende dialecten van 't [[Nedersaksisch]]. Intied det de naodrok in dit artikel lig op 't Nedersaksisch van Nederlaand, wördt ok partie ontwikkelings in de [[Platduutse literetuur]] beschreven. Maank de Nedersaksische en de Platduutse literetuur is d'r jao een taalkundige, mar ok een culturele samenhang. Vake wördt naor Nedersaksische literetuur verwezen mit ''schrieveri'je''. Dit leste woord kuj ok brieder gebruken veur alles wat of d'r in 't Nedersaksisch eschreven wördt, mit of zunder literaire bedoelings. Aj 't Nedersaksisch in 't perspectief zet van de veurlopers van dizze taal, 't [[Oldsaksisch]] (of Oldnederduuts) en [[Middelnederduuts]], hej een ieuwenlange eschreven treditie. Mar d'r hef niet aalgedurig literaire bedrievigheid ewest: de Oldsaksische, Middelnederduutse en mederne periodes staot feilijk lös van mekare. Tegenswoordig wördt d'r hiel evarieerd eschreven in 't Nedersaksisch en Platduuts. ==Oldsaksisch== 't Oldsaksisch is de oldste op-eschreven veurganger van 't Nedersaksisch, vastelegd maank de 9e en 12e ieuw, toe as 't oavergunk in 't Middelnederduuts. 't Weur deur de [[Saksen (volk)|Saksen]] en [[Angeln]] espreuken in wat now Zuudwest-Denemarken, Noordwest-Duutslaand en Noordoost-Nederlaand bint. ===Schrieveri'je: de ''Heliand'' en de ''Genesis''=== D'r bint niet veule Oldsaksische teksten bewaord ebleven: veural bint d'r nog deupgeloften die de Saksen mussen ofleggen van [[Karel de Grote]]. Wat of d'r eschreven weur, kwaamp miestentied uut de penne van niet-Saksen zoas de [[Fraanken]], die 't Saksisch waorschienlijk mar beparkt machtig waren. De ienige literaire tekst die haoste volledig bewaord is ebleven, is de ''[[Heliand]]'' ('Heilaand'), een episch gedicht uut um-en-bi'j 825, waorvan ze mient det de Fraankische keizer [[Lodewiek de Vrome]] 't hef laoten schrieven um de toe kortsleden mit geweld bekeerde Saksen 't [[christendom|christelijke geleuf]] bi'j te brengen. 't Gedicht giet oaver 't leven van [[Jezus Christus]], en is veerdig eschreven in de stiel van de allitererende Germaonse heldensagen. Um an te sluten bi'j de belevingswereld van de Saksen is Christus minder as een godsdienstlerer en meer as de heerser oaver zien keuninkriek op eerde of-eschilderd. Lichtkaans van dezölfde schriever is 't in fragmenten bewaord ebleven gedicht ''[[Genesis (gedicht)|Genesis]]''. ==Middelnederduuts== ===De Nederduutse literetuur in de slaopstaand=== Maank de Oldsaksische tied en de bluui van de Middelnederduutse literetuur ligt een paar ieuwen daorin noordelijke schrievers veur de belletrie liever 't [[Middelhoogduuts]] gebruukten en heur schrieveri'je een slap oftreksel was van de zudelijke schrieveri'je van [[Walther von der Vogelweide]] en aandern. In de [[Lege Laanden]] vund de literaire bedrievigheid plaatse in 't zuden. De minnezanger [[Heinric van Veldeke|Hinnerk van Veldeke]] (rond 1150 – nao 1184) schreef in 't [[Oldlimbörgs]]; 't wark van de 13e-ieuwse mystica [[Hadwijch|Hadewiek]] is [[Braobaants]] van inslag. ===Bluui van de taal=== Mit de opkommende handel, veural deur steden die heur bi'jiensleuten in 't koopludenverbond van de [[Hanze]], gruuiden 't Oldsaksisch uut töt een schrief- en handelstaal. Uut dizze ontwikkeling, die zo'n honderdvieftig jaor eduurd hef, kwaamp 't Middelnederduuts naor veuren. Dit stadium van de taal beslat zo'n betien de 12e töt en met de 16e ieuw. De ''[[Saksenspiegel]]'', een invloedrieke verzameling van Saksisch recht uut um-en-bi'j 1225, gef de toestaand van de taal an nao dit perces. 't Middelnederduuts verbreidden hum ok mit de verhuzings van Saksen naor de Slavische gebieden ten oosten van de [[Elbe|Elve]] - 't hudige noordoosten van Duutslaand, en nog wieder hen 't oosten in 't hudige Polen. [[Oostfraislaand|Oost-]] en [[Noordfraislaand|Noordfrieslaand]] en de Friestalige [[Ommelaanden]] neumen 't Middelnederduuts oaver ten koste van 't Fries. De bluuiperiode van 't Middelnederduuts lag zo maank 1370 en 1530. 't Weur de veurnaamste schrieftaal in 't noorden van [[Centraol-Europa]]. 't Was ok een ''lingua franca'' veur 't roemere noorden van Europa, die de woordenschat van 't [[Deens]], [[Noors]] en [[Zweeds]] [[Nedersaksische invloed op de Scandinavische talen|slim beïnvloed hef]].<ref name="haugen">Einar Haugen (1984). ''Die skandinavischen Sprachen''. [[Hambörg]]. ISBN 3-87118-551-5</ref> <!-- § 5.2 = p. 76-77 --> ===Belangrieke literaire warken=== Oorspronkelijk kwaamp de Nederduutse literetuurtaal töt ontwikkeling in 't [[Oostfaolen|Oostfaolse]] [[Broenswiek (stad)|Broenswiek]], daoras e aordig veul an [[Hoogduuts]]e invloeden blootstund. Later verscheuf 't zwaortepunt hen de noordelijke Hanzesteden, boavenal [[Lübeck]], daor een standerdiserende invloed van uutgunk. 't Middelnederduuts was jao een handelstaal. Daorumme ligt veule van de oavereleverde warken, zoas oorkondes, in de ekenomische en poletieke sfeer. Toch bint d'r invloedrieke literaire warken in 't Middelnederduuts eschreven. De thematiek d'rvan is vake oaver-eneumen van aanderwoors. Onder de warken van dizze tied valt, in volgörde van verschienen: * 't ''[[Paosspul van Redentin]]'', een mysteriespul (karkelijk teniel veur 't volk) det in 1464 eschreven is in [[Redentin]] bi'j [[Wismer]] an de [[Oostzee]]kust, of meugelijk in Lübeck. 't Tenielstok giet oaver de gebeurtenissen tussen [[Goede Vri'jdag]] en [[Paoske]]n, de dalegaank naor de helle en Christus zien oaverwinning op de Duvel en de dood. * De ''[[Nederduutse Biebel]]'', in 1494 in Lübeck edrokt deur Steffen Arndes. Dizze vrogge biebeldrok - ien van de drei biebeluutgaoves in 't Middelnederduuts - stiet bekend um zien schiere plaoten. [[Ofbeelding:Reineke.1498.jpg|thumb|220px|Plaotien uut de deur Hans van Ghetelen edrokte uutgaove van ''Reinke de Vos'' (Lübeck, 1498)]] * ''[[Reinke de Vos]]'', een episch dierdicht, in 1498 in Lübeck edrokt deur Hans van Ghetelen. In dit verhaal mut de loerangel Reinke de Vos hum verantwoorden veur de keunink van de dieren, de leeuw Nobel. Deur slim te liegen wet hi'j hum van alle anklachten te zuvern.<br /> ''Reinke de Vos'' stiet in een olde treditie van Europese dierepiek. [[Maarten Luther|Luther]] nuumden 't een '' 'leêmtige parodie op 't hofwereltien' ''en veur [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethe]] was 't een '' 'onhillige wereldbiebel' ''. In 1544 kwaamp in [[Frankfurt am Main|Frankfort]] een Hoogduutse vertaling uut. * ''[[De düdesche Schlömer]]'', een giestelijke tenielbewarking van 't [[Elckerlijc]]-verhaal, eschreven deur de [[Sleeswiek-Holstain|Holstiense]] pastoor en tenielschriever Johannes Stricker (um-en-bi'j 1540-1599). De 'Schlömer' is een liederlijk levende kerel die uut de tied kump en mit zien zunden econfronteerd wördt. Hi'j hef machtig veule spiet, en deur zien berouw hoeft e in 't leste toch niet naor de helle. * ''[[Tiel Oelenspiegel]]'', een anoniem wark, lichtkaans van de Broenswieker schriever Hermen Bote (um-en-bi'j 1450 - um-en'bi'j 1520), daorvan de oldste bewaorde kopie uut 1510/1511 stamt. 't Verhaal giet oaver de kurendriever Tiel Oelenspiegel die deur 't Heilige Roomse Riek reist en mèensen de gek anstikt. 't Wark is in [[Vrogmedernhoogduuts]] eschreven, mar woordgrappen die niet warkt in 't Hoogduuts geeft an det 't boek oorspronkelijk in 't Nederduuts eschreven is. ===Dalegaank van 't Middelnederduuts=== Op 't ende van de Middelnederduutse periode verleur 't Nederduuts zien anzien, kwaamp as schrieftaal op 't tweide plan, en raakten as drager van literetuur in onbruuk. Dit had bename sociaole en ekenomische oorzaken: * De Hanze, de veurnaamste drager van de taal, verzwakten en deu 't er op 't lange leste toe (15e en 16e ieuw). * [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]], [[Nederlaand]], Denemarken en [[Zweden]] wördden geduchte concurrenten van de Hanze en verzetten heur tegen 't gebruuk van 't Middelnederduuts as internationaole haandelstaal. * Noordduutslaand raakten onder de culturele invloed van Zuudduutslaand, en de lu wördden aal drokker op 't gebruuk van 't prestigieuze Hoogduuts. * De feodaole vorsten wördden starker en zi'j steunden 't Hoogduuts. In de 16e en vrogge 17e ieuw, de tied van de riffermaotie, wördden in 't Middelnederduuts veural nog godsdienstige warken epubliceerd. De laandstaal weur de ambtstaal en wie schrieven kun, deu det in de laandstaal. ==De vrogmederne tied== Uut 't Middelnederduuts is 't mederne Nederduuts of [[Ni'jnederduuts]] ontstaon. Dizze taal verdielt ze nog wieder in: * 't [[Oost-Nederduuts]], de Nederduutse dialecten van Noordoost-Duutslaand; * 't [[West-Nederduuts]], det ze in Duutslaand in de regel '[[Platduuts]]' en in Nederlaand '[[Nedersaksisch]]' nuumt. ===De volkstaal as stielmiddel=== In de vrogmoderne tied, van de latere 16e ieuw töt an de 19e ieuw, weur d'r in Nederlaand en Duutslaand barre weinig in 't Nedersaksisch/Platduuts eschreven. Wal bleef 't gewone volk, krek as de riekere börgeri'je, dizze taal praoten. De laandstalen - Nederlaands veur Nederlaand, en (Hoog)duuts veur Duutslaand - wördden edragen deur adel en ambtenaors. Zo'n beetien alle schrieveri'je in 't Nedersaksisch/Platduuts van dizze periode kump uut Duutslaand. In 't Platduuts kwaamp nog töt wied in de 17e ieuw alderhaand religieus drokwark uut. Wieder wördden d'r in de streektaal veural riemsels eschreven, zoas brulftsgedichten. D'r bint zo'n duzend Platduutse brulftsgedichten weerumme vunden van tussen 1636 en 1820, eschreven deur en veur de stedelijke börgeri'je. Een treditie van boerenspullen, die rond 1550 op-ekomen was, mit de ''Burenbedregerie'', ''Clawes Buer'' en ''Wo men böse frouwens fraem maken kan'', bestund nog töt nao 1750.<ref name="Nedderdüütsch Dichten">[http://www.ins-bremen.de/SchuppFrame.htm Nedderdüütsch Dichten - ehrgüstern, güstern un vundaag: Eenmaal verdwars dör uns' Literatuur]</ref> Veur zuksoort vermaak, in tegenstelling töt de hogere literetuur, weur de volkstaal seins nog gebruukt. De roege volkstaal, die ofsteuk tegen de verfiende laandstaal, was een stielmiddel ewörden. Dizze opvatting is diep gaon zitten en is töt vandage te vienden in veul Nedersaksische/Platduutse schrieveri'je en aander gebruuk van de taal. De streektaal wördt veurbeholden veur folkloristische en/of lollege onderwarpen en vake umliest mit de laandstaal. [[Ofbeelding:JohannHeinrichVossS140.jpg|thumb|150px|Johann Heinrich Voß, schriever van de ''Veerlander Idyllen'']] ===Schrieveri'je=== In [[1652]] kump [[Johann Lauremberg]] (1590-1658) uut [[Rostock]] mit ''Veer Scherzgedichte, In Nedderdüdisch gereimt''. Naor 't schient, keert hi'j hum hiermit tegen de oftakeling van de volkstaal. Hi'j schrif: '' 'Unse Sprake blifft altidt bestendig und vest' ''. Mar zien schertsgedichten wördt begrepen as satire; hi'j stikt de gek an mit oldmoodse gebruken, en de Platduutse taal heurt daorbi'j. Lauremberg gebruukt dizze taal veur zien wiedere wark ok niet.<ref name="Nedderdüütsch Dichten">[http://www.ins-bremen.de/SchuppFrame.htm Nedderdüütsch Dichten - ehrgüstern, güstern un vundaag: Eenmaal verdwars dör uns' Literatuur]</ref> In 1661 kump in [[Amsterdam]] ''Den Westfaelschen Speel-Thuyn'' uut, mit daorin vief kluchten: 'De Historie van Slenner-Hincken Landlaup, Hellenvaurt un Juffrenhijlk', 'Tewesken Hochtijdt', 'Tewesken Kindelbehr', 'De Historie van Lukevent of 't Samenspraeck van Knubbe, Stortentuen un Lukevent' en [[Over-Ysselsche Boere-Vryagie|'Een Overijsselsche Vrijagie van Lubbert Boukslach unde Smudde-Mulen Swenne']]. De taalkundige [[Klaas Hanzen Heeroma|Klaas Heeroma]] situeert 'Lukevent' in de [[Gelderlaand|Gelders]]-[[Münsterlaand]]se grèensstreek en de 'Overijsselsche Vrijagie' in Zuudwest-Oaveriessel (waorschienlijk [[Dèventer]]).<ref>Klaas Heeroma (1958). 'Oostnederlands uit de 17de eeuw', in ''Driemaandelijkse Bladen'', 10e jaorgaank</ref> In een köppel gelegenheidsgedichten van [[Barbara Maria van Lier]] (1751-1778) bint [[Drèents|Drèentstalige]] frasen weerumme te vienden.<ref>[http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/DVN/lemmata/data/Lier Instituut voor Nederlandse Geschiedenis oaver Barbara Maria van Lier]</ref> [[Johann Heinrich Voß]] (1751-1826), een dichter en vertaler uut 't hudige [[Mekelnbörg-Veurpommern]], publiceert in zien ''Musenalmanach'' (1776-77) twei ''Veerlander Idyllen'' in 't Platduuts: ''Up den Weg na Wansbäk (De Geldhapers)'' en ''De Winterawend''. Van [[Diederich Georg Babst]] (1741-1800) verschient ''Allerhant schnaaksche Saken tum Tietverdriew; afers Wahrheeten üm sick meeto to spegeln in unse Moderspraak'' (1788-1790). In 1793 kump in 't [[Stadsgrunnegs]] 't satirische stok ''Et en Fret'' uut.<ref>[http://wikisource.org/wiki/Et_en_Fret Tekst van ''Et en fret'' op Wikisource]</ref> De schilder [[Philipp Otto Runge]] (1777-1810) levert an de [[breurs Grimm]] in 't [[Veurpommers]] de sprokies ''Van den Machandelboom'' en ''Von den Fischer un siine Fru''. Wieder publiceerden de breurs Grimm 't Platduutse sprookien ''De drei Vügelkens''. In de loop van de 18e ieuw begunt onder invloed van de [[Romantiek]] partie intellectuelen de netuur en 't laandleven van 't ienvoldige volk te ideaoliseren en verheerlijken. D'r gruuit een slimme interesse veur olde volksgebruken en veur de volkstaal. Dizze ni'je kiek op 't gewone volk poest ok de schrieveri'je in de streektaal an. Partie begunt dialectwoordenliesten samen te stellen - vake um mit gewestelijke woorden de standerdtaal an te spekken - en in de 19e ieuw wördt zowal in Nederlaand as in Duutslaand 't volksleven op schrift uutedrokt in riemsels en verhalen in 't Nedersaksisch/Platduuts. Veur de Platduutse literetuur kriej dan een köppel grote namen, die ok in de Lege Laanden bekend wördt en as inspiraotie geldt veur partie Nedersaksische schrievers. ==De 19e ieuw== In de 19e ieuw mak de Nedersaksische/Platduutse schrieveri'je een belangrieke opleving mit. Schrievers begunt naor de eigen regio te kieken, haalt daor inspiraotie weg veur anekdotes en verhalen, en schrieft ok mangs in de taal van de eigen regio, in stee van in de ontwikkelde laandstaal. Een antal schrievers levert incidenteel wark of in de volkstaal. In 1816 schrif de Grunninger domeneer Geert Jans Cool de ''Zaamenspraak tusschen Pijter en Jaap die malkaar op de weg ontmuiten boeten Stijntilpoorte''. [[Anthony Christiaan Winand Staring|A.C.W. Staring]] (1767-1840) kump in det jaor of later mit ''De Tuchtiging der Algerijnen, 27 Aug. 1816'', eschreven in 't [[Achterhoeks]] van [[Zutphen]]. De textielondernemer [[Benjamin Blijdenstein]] (1780-1857) is mit 't ''Twenther Brulf'teleed'' van 156 varsregels (1836) de eerste waor een [[Tweants|Twèents]] gedicht van bekend is. Aandere schrievers pakt vrog uut mit volledige bundels in de streektaal, zoas [[Wilhelm Bornemann]] (1766-1851) mit ''Plattdeutsche Gedichte'' (1810, viefde drok in 1843) en die zien naovolger [[Friedrich Wilhelm Albrecht]] mit ''Plattdeutsche Gedichte von einem altmärkischen Landmann'' (1817). [[Georg Nicolaus Bärmann|Georg Nicolaus (Jürgen Niklaas) Bärmann]] kump mit ''En Höög- un Häwel-Book för'n plattdüütschen Börger un'n Buren'' (1822), evolgd deur ''Dat grote Höög- un Häwel-Book: Dat sünd Dichtels, Rymels un Burenspillen in hamborger plattdüüdscher Mundart'' (1827). ===De almanakschrievers=== In Nederlaand kump de Nedersaksische schrieveri'je anvankelijk in pervinciaole almenaks te staon. Almenaks, daoras de mèensen in de 19e ieuw drok op waren, kwamen alle jaoren uut en bevatten infermaotie van algemien belang, zoas kelenders, data van marken, dienstregelings van postkoetsen en beurtschippen, posttarieven en zo wieder. D'r stunden ok artikels, vertellegies en gedichten in, vake moraliserend van aord, die handelden oaver de eigen [[pervincie]]. Daor kun dan bi'j uutstek de streektaal veur gebruukt wörden - niet umdet de schrievers de laandstaal niet beheersten, mar umdet de streektaal heur schier toeleek as middel um 't volk te kunnen beschrieven. In de ''Overijsselsche Almanak voor Oudheid en Letteren'' van 1837 stiet een bewarking van een gedicht van [[Ludwig Uhland]] deur [[Johannes Henricus Behrns]] (1803-1883) uut Eanske: ''Leed van 'nen olden bèddelman'', een '' 'typisch romantisch gedicht vol zelfbeklag' ''.<ref name="Twentse Beweging">[http://dissertations.ub.rug.nl/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/ F.G.W. Löwik (2003). ''De Twentse Beweging : strijd voor modersproake en eigenheid.'' Grunning: Rieksuniversiteit Grunning. Heufdstok ien]</ref> De kwaliteit van partie schrievers knapten op van 't gebruuk van de streektaal. Van [[G.A.C.W. le Vasseur de Coignée]], markies de Thouars (1807-1850) mient historicus [[Frank Löwik]]: 'Merkwaardig in tegenspraak met des dichters gezwollen stijl waar het gaat om zijn Nederlandstalige werk, staan zijn twee lange Twentse gedichten. Ze zijn heel direct van taal en daarom nog goed te lezen.' Dizze gedichten verschient ok in de ''Overijsselsche Almanak voor Oudheid en Letteren'': de ''Soamen-sproake tusschen Geert en Luuks an de Rammelbekke tusschen Dennekamp en Nothoorne'' (1838) en de ''Breef van Swooflings Hinte oet Amsterdam an zien volk in De Lutte biej Oldenzel'' (1839). Löwik schrif: 'De gedichten dragen de sporen van zijn verblijf in het Drentse. Hij hoorde daar tot [...] de zogenoemde Podagristen'.<ref name="Twentse Beweging">[http://dissertations.ub.rug.nl/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/ F.G.W. Löwik (2003). ''De Twentse Beweging : strijd voor modersproake en eigenheid.'' Grunning: Rieksuniversiteit Grunning. Heufdstok ien]</ref> [[Ofbeelding:De drie podagristen.jpg|thumb|left|210px|Staandbeeld in [[Coevern]] van de 'Drei Podagristen': zi'j zörgden veur publicatiekenalen veur de Nedersaksische schrieveri'je]] ====De Drei Podagristen (Drenthe)==== Drei anfieteraors van de schrieveri'je in [[Drenthe]] - in 't Nederlaands en in 't Drèents - waren de uutgever [[D.H. van der Scheer]] (1791-1859), de journalist [[Harm Boom]] (1810-1885) en de predikaant [[A.L. Lesturgeon]] (1815-1878). Zi'j publiceerden in 1843 't eerste diel van een riege reisverhalen onder de titel ''Drenthe in vlugtige en losse omtrekken geschetst door Drie Podagristen''. Podragristen bint lu mit voetjicht; de drei zolden in [[Bad Bentheim]] an 't kuren ewest hebben en van daoruut te voet en mit de koetse een reize deur een diel van Drenthe emeuken hebben, al hebt ze dit waorschienlijk niet warkelijk zo edaone. In heur verhalen bint Drèentstalige dialogen te vienden. [[Rouke Broersma]], die de Drèentse schrievers op de riege zet hef, mient van de Drei Podagristen: '' 'Zij waren bepaald geen enghartige regionalisten, maar eerder ruimdenkende kosmopolieten, die, in overeenstemming met de toenmalige tijdgeest, de Romantiek, en vanuit een brede internationale oriëntatie, erkenning zochten voor het streekeigene, dus ook voor streektaal en streekliteratuur. Ze onderzochten, studeerden, schreven, zetten anderen aan tot onderzoek, studie en schrijven, ze ontwikkelden publicatiekanalen (uitgeverij, krant, almanak). De Drentse literatuur is begonnen.' ''<ref>Rouke Broersma (2003). ''Scheupers van de taol: bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003''. Zuudwolde: [[Stichting Het Drentse Boek]]</ref> In de eerste uutgaove, uut 1836, van Van der Scheer zien ''Drent(h)sche Volksalmanak'' stund 't eerste gedicht in 't Drèents, van [[Een Drenther|een anonieme 'Drenther']]: ''Zaomensproak over 't Broabands opreur, tussen Baerent, Greet en Harrem''. Partie lu mient ten onrechte det ''Het hunnebed te Borger'' van [[Willem Seymour Mulder]], in 1853 in de almenak ''Drenthina'' ezet, 't oldste Drèentstalige gedicht is. Zo schreven de Podagristen en aandere schrievers nog meer vertelsels en gedichten in de streektaal.<ref>Henk Nijkeuter (2001). ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond" : literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956''. Grunning: RUG (dissertaotie)</ref> ====De dörpsnovelle==== Naor Duuts en Zwitsers veurbield kwaamp in Nederlaand in de 19e ieuw de dörpsnovelle in zwang, daorin 't boerenbestaon beschreven weur en daorin vake 't contrast maank de laandelijke ienvold en de stedelijke complexiteit uutemeten weur. Van de bekende schriever [[Harm Tiesing]] (1853-1936) verschenen rond de ieuwwisseling drei Drèentstalige fulletons, die as pas nao zien hengaon in boekvörm uutebrocht wördden: ''Marthao Ledeng, de bloem van 't daarp'', ''Over de Hunse [hoe Veenholtens volk d'r leefde] ’n vertelling veur ’t Drèèntsche volk'' en ''Zien broed verloren''. De romantische dörpsnovelle - vake eerst as fulleton in de kraante verschenen; mangs hielemaole in de streektaal, mangs mit allend de dialogen in de streektaal - weur een blievend populair genre en bepaalden veur 't grootste diel van de twintigste ieuw 't kerakter van de Nedersaksische prozaschrieveri'je. ===De Platduutse klassiekers=== In Duutslaand weur in de 19e ieuw 't schrieven in de streektaal an-ejaagd deur een hiele riege schrievers, daorvan d'r een köppel te boek stiet as makers van grote literetuur. In de Nedersaksische schrieveri'je in Nederlaand bint intied gien schrievers van vergeliekber fermaot op-estaone. Onder de bekendste exponenten van de 19e-ieuwse Platduutse literetuur bint, op volgörde van geboortejaor, [[Fritz Reuter]] (1810-1874), [[John Brinckman]] (1814-1870) en [[Klaus Groth]] (1819-1899). Zi'j hebt niet allend in eigen laand invloed ehad, mar hebt ok Nedersaksische schrievers in Nederlaand inspireerd. ====Fritz Reuter==== Reuter zien belangriekste warken bint wieder ''Kein Hüsung'' (dörpsepos, 1858), ''Hanne Nüte un de lütte Pudel'' (varzen, 1860) en een riege vertellegiesbundels: ''Olle Kamellen'', ''Ut mine Festungtid'', ''Ut mine Stromtid'', ''Dörchläuchting'' (1860-1866). 't Bint slim leventige mementopnaomes uut Reuter zien eigen umgeving en de Duutse geschiedenis, zoas de opstaand tegen Napoleon. Reuter zien schrieveri'je waren de mèensen, ok buten 't Nedersaksische taalgebied, bezunder drok op. Zo populair hef nog niet weer iene ewest wel Nedersaksisch schrif. ====John Brinckman==== Onder Brinckman zien warken bint ''Kasper Ohm un ick'' (zien herinnerings as baandrekel in Rostock, 1855-1868), ''Vagel Grip'' (gedichten, 1859), ''Voß un Swinägel'' (vertellegies, 1854), ''Mottche Spinkus un de Pelz'' (humoristisch verhaal oaver Jeuden in Güstrow) en ''Von Anno Toback'' (zeevaardersroman). Zien verzamelde wark weur in 1900 uutegeven. De criticus Paul Fechter hef oaver John Brinckman eschreven: ' ''Zien beroemdste boek 'Kasper Ohm un ick' stiet naost - en diels zölfs baoven - [Fritz] Reuter zien 'Stromtid'. In de persoon van de olde kaptein Pött, de ienige waore Oostzeevaarder uut de Duutse fictie, zit meer kracht ... as in Onkel Brösig of zien schöpper.' ''<ref>Paul Fechter (1956). ''Geschichte der Deutschen Literatur''. Gütersloh: Bertelsmann Verlag</ref> ====Klaus Groth==== Klaus Groth schreef de klassieke dichtbundel ''Quickborn. Volksleben in Plattdeutschen Gedichten ditmarscher Mundart'' (1852). Hi'j weur d'r vortdaolijk bekend mit. In zien gedichten drokt Groth 't noordelijke plattelaandsleven uut. Zien leesders wördden heur bewust van de uutdrokkingskracht en de esthetische kaante van de streektaal. Groth vund det wat de spraoke an abstraherend vermogen tekortscheut, vergoed weur deur de zinnelijke trefzekerheid d'rvan. == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je]] dwkq3k8irorovfzy4jxprcdec0vlj1k 0 12084 92715 2009-01-06T18:12:26Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Nedersaksische literetuur]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Nedersaksische literetuur]] k4kxz22rmrf56px1unmzcedn99rfhu9 14 12085 266603 262036 2013-05-10T18:33:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Slavic languages}} [[Kategorie:Taol]] t3auqdji0pmrssrx76srldj2euur7sa 14 12086 291257 266443 2016-11-04T10:31:58Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksies| Spellingsrichliene]] 75jb93optz5tgrpxus5zf0xta81vhw1 14 12087 292766 291089 2016-12-22T13:49:25Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Streektaol in Frieslaand]] [[Kategorie:Stellingwarven]] 821g5u4vn6miu4gaw9wmg6s6vwstcua 0 12092 264905 258575 2013-05-09T22:01:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:CZ-cleneni-Cechy-wl.png|right|thumb|Lokoatsie van Bohemen ien de Tjechische republiek]] [[Ofbeelding:Flag of Bohemia.svg|right|thumb|Vlaag van Bohemen]] '''Bohemen''' of '''Boium''' ([[Tsjechies]]: ''Čechy'', [[Duuts]]: ''Böhmen'') is n gebied ien t westen van de [[Tsjechie|Tjechse republiek]] en beslagt sikkom twijdaarde dail van t haile laand. t Is ain van de traditsjonele [[Tjechse landen]], noast [[Morawie]] en [[Morawisch Silezië|Sleezje]]. De heufdstad was [[Proag]]. Bohemen het noa de val van t [[Groot Morawische riek]] ien de 10. aiw, laank n zulfstandeg hertoogdom, en loater keunenkriek, wèst en haar ien eerste ienstaansie gain stoatkundege reloatsie mit Morawie, behaalve dat zai dail oetmuiken van de feodoale konstelloatsie van t [[Hailege Reumse Riek]]. Pas ien de tied dat de [[Habsburg dynastie|Habsburgers]] (doudestieds kaaizerlieke femilie van t Hailege Reumse Riek en eertshertoog (loater kaizer) van [[Oosterriek]]) de direkte macht der kregen begonnen Bohemen en Morawie dail oet te môken van t zulfde laand. Noadat [[Oosterriek-Hongoarn]] noa de [[eerste wereldkraig]] vuil, wör t riek verdaild ien landen. Ain van dizze landen was [[Tjecho-Slowakaai]]. Vanôf nou wazzen Bohemen, Morawie (inklusief t zudelkste dail van Sleezje) en Slowakaai (inklusief [[Roetenie]]) veraind in ain stoat. Noa de eerste wereldoorlog kwam Roetenie bie de [[Sovjet Unie]] en noa de val van t [[kommunisme]] het Slowakaai zok ôfschaaiden en binnen Bohemen en Morawie over as t nije laand [[Tsjechië|Tjechie]]. == Tjechie en Bohemen == Vrouger wör de noam Bohemen voak broekt om hail Tjechie mit aan te duden. As man kiekt noar de Tjechs noam, den klopt dit ook. Ook t Tjech zulf nuimt t laand ''Česká republika'' (''Boheemse republiek''). Vrumd genog hebben aandere landen de Tjechse noam overnomen om de haile republiek mit aan de duden, ien tieds dat de oorspronkelke noam Bohemen veur t westelke gebied van de republiek bleef. Dit is verliekensboar mit [[Gaskonje]] (''Gascogne'') ien Frankriek dat noar de [[Vascones]] (Basken) nuimd is, môr wat tegenswoordeg gain dail meer is van [[Baskenlaand (gebied)|Baskenlaand]]. Noast de oorspronkelk Franse noam veur t gebied van de Basken, bestaait tegenswoordeg de noam ''Basque'' (van t [[Baskische]]: ''Baskoi'' veur Vascones) veur t gebied woar of de Basken tegenswoordeg leven. Deurdat ien t Tjech de noamen veur Tjechie en Bohemen mit ainander overainkommen, vuilen mìnsken oet [[Tjechs Sleezje]] en oet Morawie zok beledegd as man heur Tjechiers nuimt. Ien aandere dailen as Bohemen binnen de noamen ''Česko'' en ''Český'' (Tjechs/Boheems) den ook nait populeer. Dit is verliekensboar as de noam [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] veur [[Nederlaand]] en [[Engelaand (regio)|Engelaand]] veur t [[Verienigd Keuninkriek|Veraind Keunenkriek]]. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Tsjechië]] [[Kategorie:Vroggeren staot]] kt52q0q4sdgnzas7u9uvr5hfzduhmj6 0 12093 92983 2009-01-09T11:36:59Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Kikvors]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kikvors]] hou3sets2iptbkukbfkdq08j946e1b6 0 12094 92984 2009-01-09T11:38:20Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Kikvors]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kikvors]] hou3sets2iptbkukbfkdq08j946e1b6 0 12096 277292 93046 2015-01-29T16:09:41Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Houten]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Houten]] ecivmoiqr1e5wemiq4knhha373yhitn 14 12098 290696 266616 2016-11-01T16:26:31Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Stad naor laand|Pallestiense Auteriteit]] [[Kategorie:Israël]] r7xd2xqe3y7erxcq01y7jwmfah1xjsn 14 12099 258603 251344 2013-03-11T11:54:35Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 135 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1411497]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Azië]] [[Kategorie:Laand]] f3fo3znr91qnq9q189o8osk5kkeettn 14 12100 290697 266277 2016-11-01T16:26:47Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geleuf]] [[Kategorie:Stad]] moxejita6ohjqegeicp2wfrg6gme604 14 12101 266412 93063 2013-05-10T17:35:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mythologie]] 5l6ta5n4onkgqe4n7zogkaqiltibzw6 14 12102 266335 93064 2013-05-10T17:15:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Christendom]] n80chjz4ezc3haubcwu55rbc6ltmm63 0 12104 277743 265493 2015-03-01T21:50:28Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Een brogge van glas.jpg|thumb|right|upright|Omslag van "Een brogge van glas"]] '' '''Een brogge van glas''' '' is een autobiografische roman in et [[Stellingwarfs]] deur de [[Stellingwarf|Stellingwarver]] schriever [[Johan Veenstra]]. De roman is in 2006 uutgeven deur de [[Stichting Stellingwarver Schrieversronte]]. ''Een brogge van glas'' is as luusterboek verschenen bi'j Audiofrysk en mot in september 2009 in een Friese vertaeling uutkommen. Et verhael gaot over de verholing tussen Johan en zien moeder, die him as joongien altied bescharmt, him op laetere leeftied zels slim neudig is, en nao heur dood nog veul in him ommegaot. Hoe hecht of heur relaosie ok is, d'r bin dingen daoras ze niet over praoten kunnen; broggen van glas daoras ze niet overhenne gaon duren. Ien van die onderwarpen is Johan zien relaosie mit een getrouwde man, Frank. Ok zien relaosie mit Frank, die hi'j of en toe zicht, is veur him as et gaon over een brogge van glas: 'As oonze geheime liefde ontdekt wodt, blieven d'r allienig mar splinters over.' Een aander onderwarp is Johan zien vader, die niet bi'j heur woont en daoras zien moeder gien kontakt meer mit wil. Nao et wegraeken van zien moeder viendt Johan - dan omdebi'j de vuuftig - deur naovraogeri'je uut wie as zien vader is. In plak van mit zien vader gruuit hi'j op mit 'ome Sent', de breur van zien moeder. Hi'j vertelt van zien schaemte as hi'j him ofvragt wat de meensen d'rvan deanken dat hi'j 'gien vader het'. Johan wodt ok geweer dat hi'j een halfbreur het, een zeun van zien vader, en besluut him een brief te schrieven. ==Konstruktie van 'e roman== ''Een brogge van glas'' beslat vuuf daegen, vri'jdag 9 juni tot en mit deensdag 13 juni 2000, en is schreven as dagboekblaeden mit veul weerommekieken op episoden uut et leven van de schriever. Op 9 juni gaot de brief naor de halfbreur op de busse en 13 juni, nao de pinksterdaegen, is de dag dat die bi'j him ankommen zal. Onderwiels prakkezeert Johan over onderwarpen zoas de moeder die hi'j vroeger zo slim neudig was - as ze een schoffien van huus was, kon hi'j om heur goelen - en die heur op laetere leeftied, as ze oftaekelt, an him vasteklampt 'as een kleveklasse'. In et lest is zi'j bange om allienig in huus te blieven as heur zeun, die een bekende schriever en verteller wodden is, uut huus mot om verhaelen te vertellen. Een antal keer komt zien moeder an et woord in kursieve stokkies, daorin de schriever zien eigen indrok geft van wat of d'r in heur ommegaon hebben kan. De beschrievings van et heden wodt ofwisseld mit terogblikken op et verleden, waordeur de lezer langzeman een vollediger bield krigt van de schriever en zien aangst veur de wereld as joongien, tot zien muuizeme emancipaosie as volwassene die tot zien vieftigste veur zien moeder zorgt en toegeliekertied zien carrière maekt en zien seksuele identiteit ontdekt. ==Citaot== [[Ofbeelding:VeenstraBrogge.JPG|thumb|left|300px|De schriever mit zien roman]] :''Krek as et joongien van vroeger za'k veur et keukenraem zitten, die iene dag in 't jaor aj' weerommekommen op 'e fiets in je kotte jassien. Halverwege november is et: een mooie mar koolde haastdag. Et is krek as waj' even naor Siemen de bakker west om een bolle en een stieve koeke. Ik hoeve de ogen niet iens dichte te doen om tot tiene te tellen, ie kommen d'r zomar fleurig an fietsen, kieken aachteromme aj' et pattien inzwaaien en stappen naost huus van de fiets. De katte van de buren komt drekt op je toelopen en strikt je bi'j de bienen langes. :'' 'Daor wa'k dan, zeg ie tegen me, 'of hej' de potten mit foksia's al in huus? Et is hier al mit al in goed een jaor tied niet iens zovule veraanderd.' :'' We gaon in huus. Ie hangen je jassien an de kapstok en stappen de kaemer in. :'' Ie hebben de stoelen ok aanders staon. Och, Han toch, wat hej' daor onder de klokke toch een grote foto van me staon. Zo mal hoeft et now toch ok weer niet?' :'' Ik schinke thee in en legge d'r een peer koekies bi'j op een paantien en laeter op 'e middag een stokkien keze. En ik vertelle dat ze me in een koetse deur Wolvege reden hebben omda'k vuventwintig jaor schriever was. Ie kieken me an. :'' 'Bin ze now hielemaole gek?' :'' 'Ie hadden best mitwild in die koetse.' :'' 'Ja, dat zo'k stomme graeg wild hebben, mar zokke dingen kun now ienkeer niet meer.' :Uut ''Een brogge van glas'' (p.85-86) ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.johan-veenstra.nl/ Webstee van Johan Veenstra, mit zien toespraoke bi'j de prissentaosie van ''Een brogge van glas'' (onder Gelegenhiedsverhaelen)] {{Dia|Dit artikel is schreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Ni'jhooltpae]].}} {{DEFAULTSORT:Een Brogge Van Glas}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Literetuur in et Stellingwarfs]] e49aqlmfdbufr4c8hteukphdmat37mo 14 12105 266356 205234 2013-05-10T17:18:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je|Stellingwarfs]] [[Kategorie:Stellingwarfs]] p25f1rkrrpjx0lr0vwe4e81bugico12 0 12107 291437 263650 2016-11-04T15:58:04Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Tubbergen - Mariaparochie.png|thumb|right|250px|Mariaparochie teegn de greanze van Tubbig]] '''Mariaparochie''' is n kleain koarkdoarp in [[Tweante]] en vaalt deels oonder de gemeente [[Tubbige]] en deels oonder [[Almelo]]. t Is heufdzakelik [[Rooms-Katholieke Karke|Roomsk]]. t Doarp ontsteun oawer de leste twee joarhonderdn um de parochiekoarke ''Oonze Lewe Vrouwe van Aaitdoernde Biestaand'' hen, woervan at ook n naamn van t doarp is oawer enömn. In [[2007]] har t doarp 296 inwonners. Mariaparochie lig op t noord-oostn van Almelo en is vuural bekeand ewördn duurdet [[Herman Finkers]] n naamn van t doarp gebrökn vuur zin teeknfilm [[Kroamskudn in Mariaparochie]]. {{Tubbige}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tubbige]] iapi332uvqpeu6rlax21z7h7cjno3x7 0 12108 294634 291434 2017-11-21T22:47:55Z 82.73.232.206 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Tubbergen - Langeveen.png|thumb|t Langnven in Tubbig]] '''t Langnven''' (ook wal '''t Langeven''' of '''t Langevenne''') is n doarp in de [[Tweante|Tweantse]] gemeente [[Tubbig]] in de [[Neerlaand]]se proveensie [[Oaveriessel|Oaweriessel]]. t Lig ongeveer veer kilometer op t noordn van [[Geestern]], teegn de [[Duutslaand|Duutse]] greans. Ook lig t kort bie [[Broenehaar|Broenehoar]]. t Langnven hef ongevear 1272 inwonners. In t doarp zelf hef ongevear 579 leu. De [[Rooms-katholieke Karke|Roomske koarke]] is ewiedt an de [[Pancratius|H. Pancratius]]. Bie t Langnven lig n ennigstn [[esker]] van Neerlaand. Disse [[glaciaal proces|fluvioglaciale]] smeeltwaterrugge is in t [[Saalien]] evörmd ewordn. Oonder t laandies lear hier ne smeeltwatertunnel woerin at zaand met völle greante is of ezet. Noa at de ieskappe smeeltn bleef disn zaandheuwel oawer. n Esker is deels duur verzakkige verdweenn, oawerdekt duur jungerder ofzettiges, vergreawn of ligt half oonder t doarp. De restn van n esker beent zichtber as köppe in t laandskop, mear oonder de groond is'e nog wal an een stukke. Later hef t antal moal stöadig esteuwn is doarduur op n oawergaank van n heugerder en dreugerder noar een legerder en nattiger gedeelte ne dekzaandrugge ontstoan. n Esker bie t Langnven is ennigst in zien soort in Neerlaand en as Saalien-verskiensel zeeldzaam in [[Europa (continent)|Europa]].<ref>[http://www.aardkunde.nl/map/hot/OV7.pdf informatie op aardkunde.nl]</ref> ==Reffereansies== <references/> {{Mal:Tubbige}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tubbige]] e6znmlnzfni6scs8s1g3gwnxhqptsfh 0 12109 93102 2009-01-10T20:30:57Z Ni'jluuseger 73 [[T Langnven]] is ewiezig naor [[T Langevenne]]:&#32;Name zoas die in 't artikel gebruukt wördt wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[T Langevenne]] nbplfua6olb86psquzeusk6bff8pcx0 0 12110 93104 93103 2009-01-10T20:32:22Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[T Langevenne]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[t Langevenne]] 7nibhezt59k5ykzf8w9i2vlqdp2typw 0 12112 93852 93119 2009-01-15T21:08:53Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[T Langevenne]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[T Langevenne]] ac3np6fg301yyk380n3zob5jmwdz5dr 0 12113 93853 93120 2009-01-15T21:09:46Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[T Langevenne]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[T Langevenne]] ac3np6fg301yyk380n3zob5jmwdz5dr 0 12114 93854 93122 2009-01-15T21:10:52Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[T Langevenne]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[T Langevenne]] ac3np6fg301yyk380n3zob5jmwdz5dr 0 12115 93144 2009-01-11T10:00:09Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Hollaanse expansie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hollaanse expansie]] hj227zo8xo5p0v7a499dhlx4vj7jb1i 6 12116 181714 181596 2011-02-28T17:09:23Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Wikipedie:Gin Kattegerie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Muziek]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Tenoorspöller van showkorps Wilhelmina oet Riesn. welle: http://www.wilhelminarijssen.nl == Licentie == {{GFDL}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Muziek]] 0dcc6bf8i7i9x5ktcsdu6bv4q3g4pb6 0 12117 291433 263522 2016-11-04T15:57:03Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Hoarle''' is ne boerskop in de gemeente [[Tubbig]], in het noordn van [[Tweante]]. t har in [[2007]] 134 inwonners, mear in [[1994]] warn dr det nog 152. {{Tubbige}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tubbige]] 60alwo46bi73zwx275rs9hxsw7u6vs0 0 12118 284648 258872 2016-05-27T23:24:07Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Dr beent in [[Neerlaand]] mearde plaatsn dee at '''Hoarle''' of '''Haorle''' heett. *[[Hoarle (Healdern)]] - pleatsken in [[Sallaand]]. *[[Hoarle (Tubbig)]] - pleatsken in [[Tweante]]. *[[Haorle (Berkelland)]] - pleatsken in n [[Achterhook]]. {{dv}} dgmz9o47mehn5v155du3zynmy5elyrr 0 12120 291317 280710 2016-11-04T13:11:02Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Hoarle''' of '''Hoarln''' is n doarp in de gemeente [[Heldern|Healdern]] in [[Sallaand]], in t midln van [[Oaveriessel|Oaweriessel]]. t Har op 1 januwoari [[2007]] ongevear 2200 inwonners. t Ligt ongevear 8km van [[Roalte]] en 6 km van [[Nijverdal]]. t Bevolkingsantal is de leste joarn terugge elop van roond de 2300 noar 2200, en bungelt dr n betn umhen. de Hoarlse groond beslöt n kwart van de gemeente Healdern. [[Frans Nije Bijvank]] is eenn dee't in t [[Sallaans|Oost-Sallaands]] van Hoarle schrif.<ref>[http://members.home.nl/goaitsen/dnt/08pinkn.htm 't Verhaal ''Pinkn'' deur Frans Nije Bijvank, oet ''De Nieje Tied'' 8 (meert 1999)]</ref> ==Geschiedenis== De name Hoarle besteet uut "Hoar", wat lange heugterugge beteekend, en "le" wat bosriek gebeed met oopen plekke vuur weidegroond beteekend. Hoarle wordn al in [[1244]] enuumd. Dr wördt dan espreukn oaver boerderieje "Smethinc", det noe nog kunnig is in de name "Smeenk". De katholieke karke van t dorp steet precies tussen de beide oale greupe van boerderiejen in. Um de karke hen is in tweehonderd joar tied de rest van t dorp ebouwd. An de zuudkaante van t dorp hej t natuurgebeed [[Sprengenberg]], wat in de volksmoond gewoon nen barg enuumd wördt. Boven op nen barg steet de gelieknamige villa van nen [[Almelo|Almelosen]] katoenboer [[Van Wulfften Palthe]]. Den wördn doar in 1903 neerzet. == Uutgoande verwiezing== *[http://www.ervealferink.nl/ Boerderiejgeschiedenis van Hoarle] == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Heldern (Sallaand)]] b2rebdexen0nz1wzwag5vmqqypp2qkq 0 12121 284309 284289 2016-04-26T17:18:13Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit A begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Aardappel== {{Nds/eerpel}} ==Aardbei== {{Nds/erebeie}} ==Adem== {{Nds/naojem}} ==Alcohol== {{Nds/alkohol}} ==Allemachtig== {{Nds/allemachtig}} ==Appelmoes== {{Nds/appelsmotse}} ==Allochtoon== {{Nds/allochtoon}} ==Autochtoon== {{Nds/autochtoon}} {{Nedersaksisch woordenboek}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|A]] jywagjkgnexxb258cpvwb2cm34ba01p 10 12122 267050 205993 2013-05-10T22:31:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Nav | titel = '''De taalwiezers en t woordenbook''' | ofb_groot = [[Ofbeelding:Crystal Clear app kaddressbook.png|50px]] | inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''[[Nedersaksische taalwiezers|Nedersaksiese taalwiezers]]''' | R1C2 = [[Achterhooksen taalwiezer|Achterhooks]] - [[Drèentse taolwiezer|Drèents]] - [[Grönnegse toalwiezer|Grunnegs]] - [[Oostfreiske toulwiezer|Oostfreisk]] - [[Sallaanse täälwiezer|Sallaans]] - [[Stellingwarver taelwiezer|Stellingwarfs]] - [[Tweantsen taalwiezer|Tweants]] - [[Urker taolwezer|Urkers]] - [[Veluwse taalwiezer|Veluws]] | R2C2 = [[Nedersaksische achternamen|achternamen]] - [[Klankleer van t Nedersaksies|klankleer en spelling]] - [[Nedersaksische plaatsnamen|plaatsnamen]] - [[Nedersaksische skeeldwöarde|skeeldwöarde]] - [[Nedersaksische veurnamen|veurnamen]] - [[Nedersaksische warkwoordsvörms|warkwoordsvörms]] - [[Nedersaksische zinnen|zinnen]] | R3C1 = '''[[Nedersaksies woordenboek]]''' | R3C2 = [[Nedersaksies A|A]] - [[Nedersaksies B|B]] - [[Nedersaksies C|C]] - [[Nedersaksies D|D]] - [[Nedersaksies E|E]] - [[Nedersaksies F|F]] - [[Nedersaksies G|G]] - [[Nedersaksies H|H]] - [[Nedersaksies I|I]] - [[Nedersaksies J|J]] - [[Nedersaksies K|K]] - [[Nedersaksies L|L]] - [[Nedersaksies M|M]] - [[Nedersaksies N|N]] - [[Nedersaksies O|O]] - [[Nedersaksies P|P]] - [[Nedersaksies Q|Q]] - [[Nedersaksies R|R]] - [[Nedersaksies S|S]] - [[Nedersaksies T|T]] - [[Nedersaksies U|U]] - [[Nedersaksies V|V]] - [[Nedersaksies W|W]] - [[Nedersaksies X|X]] - [[Nedersaksies Y|Y]] - [[Nedersaksies Z|Z]] }} }} <noinclude> [[Kategorie:Mallen taal|{{PAGENAME}}]] </noinclude> t4lm4dvcqrr7sgltl6mlezxhqpgkt3b 0 12123 285281 283797 2016-08-16T19:02:12Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit B begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Baby== *[[Nederlands]]: ''baby'' *[[Achterhooks]]: **''kleinen'' *[[Drèents]]: **''kiendtie(n)'' **''poppie(n)'' *[[Grönnegs]]: **''poppie'' (VEK), ''poppechien'' (STD), ''popken'' (WEV) **''potje'' (HGL, OLD) *[[Sallaands]]: **''pöppie'' **''kleanen'' **''bebie'' *[[Stellingwarfs]]: **''kientien'' **''poppien'' *[[Tweants]]: **''kleainen'', ''kleain wich'' **''potbone'' **''tossen'' **''pupken'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... ==Baksteen== *[[Nederlands]]: ''baksteen'' *[[Achterhooks]]: ''bakkei'' *[[Drèents]]: ''baksteen'', ''baksteine'', ''bakstien'' (mv ''-steiner'', ''-stiender'', -''stienen'') *[[Grönnegs]]: **''brik(ke)'' **''bakstain(e)'' **''tiggel'' (Baksteenfabriek > Tiggelwaark) *''[[Sallaans]]: **''bakstien'' *[[Stellingwarfs]]: ''bakstien'' (mv ''-stiender'', -''stienen'') *[[Tweants]]: ''bakstean, baksteen, bakkeie'' *[[Veluws]]: **''baksteen'' **''bakstien'' ([[Waopenvelde]]) **''mestelsteen'' **''rooie steen'' **''steen'' **''stien'' ([[Attem]]) **''bakkei(e)'' **''metselkeie'' ([[Loen]]) **''[[keie]]'' ([[Nunspeet]]) **''tichel'' ([[Epe]]) ==Bang== *[[Nederlands]]: ''bang'' of ''angstig'' *[[Achterhooks]]: ** ''grieuweleg'' ** ''spochtereg'' ** ''oepereg'' *[[Drèents]]: *''angstig'' *''ba(a)ng(e)'' *''begiete'' *''benauwd'' *''drieterig'' *''redde'' *''richtig'' *''schee'', ''schichtig'', ''schie'', ''schoft(er)ig'', ''schörftig'', ''schuchtig'', ''schu(r)ftig'' *''schietens'' *[[Grönnegs]]: **''baang(e)'' **''benaauwd'' ("heel bang" = "schietensbenaauwd") **''buizeg'' *[[Sallaans]]: **''bange'' **''schichtig'' **''schijterig'' **''drieterig'' *[[Stellingwarfs]]: ''bange'', ''angstig'' *[[Tweants]]: **''bange'' **In ne zinne: "''ik bange mie''". **''bangelik'' **''höarig'' (angstig an elegd) **''huwerig'' **''griwwelig'' **''benöwd'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''bang{{small()|e}}'', ''angstig'' ==Bangerik== *[[Nederlaands]]: ''bangerik'' *[[Achterhooks]]:... *[[Drèents]] **''drietbuul'' *[[Grönnegs]]:... *[[Sallaans]]:... *[[Stellingwarfs]]:... *[[Tweants]]:... *[[Urkers]]:... *[[Veluws]]:... ==Barbecue== *[[Nederlands]]: **''barbecue'' **''grill'' (bv. Het vlees ligt op de ~) *[[Grönnegs]]: **''braai'' **''barbeque'' ***"barbecueën" is ''braaien'' of ''dikdoun ien toen'' *''[[Sallaans]]: **''broadn'' **''barbeknooin'' *[[Tweants]]: **''broadn'', ''broajn'' **''bröadseln'' **''barbequen'', ''berbekjoewn'' **<small>informeel:</small> ''[[beer]]bekjoew'', ''bierbeknooi'' *[[Veluws]]: **''Brotseln'' ==Bed== *[[Nederlands]]: **''bed'' {| | width=50% | *[[Achterhooks]]: **''bedde'' **''berre'' *[[Drèents]]{{Info|Noot: ie gaot ''hen bedde'' mit ''beddegaonstied''; ie ligt ''op bedde''}}: **''bedde'' **''bèer'' **''ber'' **''berre'' *[[Grönnegs]]: **''bèrre'' **''nust'' **''mitte'' **''loender'' *[[Oostfreisk]]: **''bèdde'' (Platduutske skriefwies: ''Bedde'') **''kooi(e)'' (Platduutske skriefwies: ''Koj(e)'') *[[Sallaans]]: **''berre'' / ''bèère'' **''nöst'' | valign=top | *[[Stellingwarfs]]: **''bedde'' **''berre'' **''britse'' **''lappebak'' *[[Tweants]]: **''berre'' **''bedde'' **<small>informeel:</small> ''nöst'' **<small>informeel:</small> ''leager'' **<small>informeel:</small>''val'' *[[Urkers]]: ''bedde'' of ''beade'' *[[Veluws]]: **''bed{{small()|de}}''of ''bède'' **''berre'' of ''bère'' **''ledeka{{small()|a}}nt'' |} ==Bedelen (van een hond)== *[[Nederlands]]: **''bedelen'' *[[Achterhooks]]: **''gönnen'' **''gunnen'' *[[Drèents]]: **''bedeln'' **''schooien'' *[[Grönnegs]]: **''schooien'' *[[Sallaans]]: **''skooi'n'' *[[Stellingwarfs]]: **''bedelen'' (klinkt as ''beedeln'') **''schooien'' (klinkt as ''skooien'') *[[Tweants]]: **''skooiern'' *[[Veluws]]: **''Schooin'' ==Bedorven (van levensmiddelen)== *[[Nederlands]]: **''bedorven'' **''over de datum'' *[[Achterhooks]]: ''kapot'' *[[Drèents]]: **''bedörven'' **''gobbelig'' **''smarterig'' **''voel'' *[[Grönnegs]]: ''kapot'' *[[Sallaans]]: **''voel'' **''kepot'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''kapot'' **''an n doatum'' (al wal oawer de hooldberheaidsdoatum, mer op t eerste oge nog nit "kapot") *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''overstuur'' ==Beeldscherm== *[[Nederlands]]: **''beeldscherm'' **''monitor'' *[[Drèents]]: **''beeldscharm'', ok ''bield-'', ''-schaarm'' *[[Grunnegs]]: **''schaarm'' **''beeld'' *''[[Sallaans]]: **''(beeld)scharm'' *[[Stellingwarfs]]: ''beeldscharm'', ''beeldschaarm'' *[[Urkers]]: ''bieldskarm'' *[[Veluws]]: **''kiekscha{{small()|a}}rm'', ''-schärm'', ''-skärm'' **''beeldscha{{small()|a}}rm'', ''-schärm'', ''-skärm'' ==Beginnen== *[[Nederlands]]: **''beginnen'' **''starten'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: *''begunnen'' *''antien'', ''antieden'', ''antiegen'', ''tien'', ''tienen'' (ok -''tiën'') *''angaon'' *''ankommen'' *''anpakken'' *''starten'' (klinkt as ''statten'') *[[Grönnegs]]: **''begunnen'' (vt: begon; voltooid: bin begunt) **''anvangen'' ([[Westerwoolds|WEV]] *[[Sallaans]]: **''(der met) an'' **''angoan'' **''begunnen'' *[[Stellingwarfs]]: *''begunnen'' *''starten'' (klinkt as ''statten'') *[[Tweants]]: ... *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... ==Begroeten== *[[Nederlands]]: ''(be)groeten'' *''[[Drèents]]: **''gro(e)ten'' **''gedag zeggen'' *[[Grönnegs]]: **''grouten'' **''nikken'' (van ''knikken'' mit t heufd) **''moi zèggen'' *''[[Stellingwarfs]]: **''groeten'' **''gedag zeggen'' ==Bellen (met telefoon)== *[[Nederlands]]: (op)bellen *[[Drèents]]: **''(op)bellen'' *[[Grönnegs]]: **''oproupen'' (veuraal vrouger broekt) **''bèllen'' *[[Stellingwarfs]]: **''(op)bellen'' *[[Tweants]]: **''beln'' **''tellefoneern'' (vuural gebroekt um gespöld gewichtig te doon) ==Beroep== *[[Nederlands]]: **''beroep'' (hebben) **''werk'' (doen) *[[Achterhooks]]: **''beroop'' **''wark'' *[[Drèents]]: **''affaire'', ''affeer'' **''beroep'' **''geleuf'', ''geleuve'', ''geloof'', ''gelove'' **''hantering'' **''officie'' **''stiel'' **''vak'' **''wa(a)rk'' *[[Grönnegs]]: **''beroup'' (hebben) **''affeer'' (hebben) **''waark'' (doun) *''[[Sallaans]]: **''broep'' **''wark'' *[[Stellingwarfs]]: **''beroep'' **''vak'' **''wa(a)rk'' *[[Tweants]]: **''werk'', ''wark'', ''waark'', ''woark'', ezw. **''beroop'' **as vroage: ''Wat doo'j (vuur woark)''? *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''beroep'' (hemmen/hen) **''wa{{small()|a}}rk'', wärk (doon/doen) ==Beschuit== *[[Nederlands]]: ''beschuit'' *[[Achterhooks]]: **''beschuut'' **''beskute'' **''zwiebak'', ''twiebak'' (oldmoods) *[[Drèents]]: **''beschuut'' **''beschute'' **''kaai{{small()|e}}'' **''tweibak'' (Midden-Drèents) **''twiebak'' *[[Grönnegs]]: **''twijbak'' **'''''[[twaibak]]''''' (Oost Grönnegs) **''beschuut'' (verhollaandst) *[[Oostfreisk]]: **''twaibak'' **''tweeibak'' **Platduutske skriefwies: ''Tweebak'' *''[[Sallaans]]: **''beskuut(e)'' *[[Stellingwarfs]]: **''beschuut'' **''bak'' *[[Tweants]]: ''beskuut{{small()|e}}'' *[[Urkers]]: ''kweeuwk'' *[[Veluws]]: **''beschuut'' **''beskuut'' ([[Terwolde]], [[Attem]]) **''besjuut'' ([[Bunsjoten]], [[Niekark]]) **''bescheut'' ([[Doornspiek]]) **''beschut'' ([[Nunspeet]]) **''tweebak'' ([[Epe]], olderwets) ==Bewaar-/droogplaats voor spek en ham== *[[Nederlands]]: *[[Drèents]]: ''wiemel'', ''wiem(e)'' *[[Grönnegs]]: ''wieme'' *[[Veluws]]: **''[[wimme]]'' **''wim'' ([[Armelo]]) **''vimme'' ([[Garder]]) **''wieme'' ([[Wezep]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''wiem'' ([[Putten]]) == Bezem == *[[Nederlands]]: ''bezem'' *[[Achterhooks]]: '''''[[riesebessem|(riese)bessem]]''''' *''[[Drèents]]: ''bessem'', ''bessen'', ''bezzem'' *[[Grönnegs]]: ''bezzem'' *''[[Sallaans]]: ''bessem'' *[[Stellingwarfs]]: ''bessem'' *[[Tweants]]: ''(ries)bessem'' *[[Veluws]]: ''Gardebessem'' ==Bieslook== {{Nds/kreilook}} ==Bij== * [[Nederlands]]: ''bij'' (dier) * [[Achterhooks]]: **''biej(e)'' **''bi'je'' * [[Drèents]]: **''iem{{small()|e}}'') **''baai'' **''bije'' * [[Grönnegs]]: **''iem'' **''bij'' (verhollaandst) * [[Oostfreisk]]: **''iem'' (Platduutske skriefwies: ''Imm'') *''[[Sallaans]]: **''bi-je'' **''ieme'' * [[Stellingwarfs]]: ''bi'je'' * [[Tweants]]: **'''[[ieme]]''' **''biej(e)'' * [[Urkers]]: ... * [[Veluws]]: **''bie{{small()|je}}'', **''ieme'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ==Bijdehand== *[[Nederlands]]: ''bijdehand'' *[[Achterhooks]]: ''vernemsteg'' *[[Drèents]]: **''astra(a)nt'', ''astra(a)ntig'' , ''akstrant'', ''ekstra(a)nt'', ''apstrant'', ''astrakt'' *[[Grönnegs]]: **''klouk'' **''atrant'' **''kibbeg''/''kippeg'' **''biederhaand'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: **''astraant'' *[[Tweants]]: **''klook'' **''pienter'' **''vlot'' **''vernemstig'' (ook vuur "vindingriek") *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''biedeha{{small()|a}}nd'' **''biedehangd'' ([[Bunsjoten]]) **''vernimstig'' ==Binnenstebuiten== *[[Nederlands]]: ''binnenstebuiten (kleding)'' *[[Achterhooks]]: ''krank'', ''krang'' **[[Drèents]]: **''binnenstebuten'', ''-boeten'' **''krang(e)'', ''krenge'', ''de krange kaant hen boeten'' **''schraankel'' *[[Grönnegs]]: **''omgekeerd'' **''binnensteboeten'' *''[[Sallaans]]: ''krang'' *[[Stellingwarfs]]: **''binnenstebuten'' **''schraankel'' (van een riem daoras per ongelok een slag in zit) *[[Tweants]]: ''krang (umme)'' *[[Veluws]]: ''krang{{small()|e}}'' ==Blaffen== *[[Nederlands]]: ''blaffen'' *[[Achterhooks]]: **''blökken'' *[[Drèents]]: **''blaffen'' **''anslaon'' **''bleken'' *[[Grönnegs]]: **''belken'', ''bölken'' (ook NL: schreeuwen) **''blavven'' (nait van n hond, mor van mìns, bv. as er schèlden dut of slim housten mout) *''[[Sallaans]]: **''blokk'n'' *[[Tweants]]: **''blekn'' *[[Veluws]]: ''bleuken'', ''blaffen'' ==Bliksem== *[[Nederlands]]: ''bliksem'' *[[Achterhooks]]: **''(weer)löchn'' **''bliksem'' *[[Drèents]]: **''bliksem'' **''weerlicht'', ''weerlocht'' *[[Grönnegs]]: '''''[[weerlucht]]'''(/-licht)'' *[[Oostfreisk]]: **''blits'' (Platduutske skriefwies: ''Blitz'') **''luchten'' (Platduutske skriefwies: ''Lüchten'') *''[[Sallaans]]: **''bleksem'' *[[Stellingwarfs]]: ''bliksem'' *[[Tweants]]: **''löchn'' **''bliksem'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''weerloch'', ''wee{{small()|r}}licht'' **''bliksem'' ==Bloem== * [[Nederlands]]: ''bloem'' * [[Achterhooks]]: **''bloom'' (mv: ''bleume'') * [[Drèents]]: **''bloem(e)'', ''blom'', ''blome'', ''bloom'', ''blooum'', ''bloum(e)'' * [[Grönnegs]]: **''blom'' **''bloum(e)'' ([[Westerwoolds|WEV]], [[Veenkelonioals|VEK]], [[Oldambtsters|OLD]]) * [[Oostfreisk]]: **''blom'' **''blooum'', (Platduutske skriefwies ''Bloom'') **''bloum'', (Platduutske skriefwies ''Bloom'') * [[Sallaans]]: ** ''bloem'' (mv.: ''blume'') * [[Stellingwarfs]]: ''bloeme'' * [[Tweants]]: ''bloom'' * [[Urkers]]: ... * [[Veluws]]: **'''''[[bloeme|bloem(e)]]''''' **''bloom(e)'' **''blom(me)'' ==Bocht (in de weg)== * [[Nederlands]]: ''bocht'' *[[Achterhooks]]: **''dreaj'' **''bochte'' *[[Drèents]]: **''bocht(e)'', ''ombocht(e)'' **''draai'', ''drèei(e)'' **''knik'' **''kronkel'' **''kroemte'' *[[Grönnegs]]: **''krui'' **''bocht'' **''draai'' (oetsproak: ''drôi'') *''[[Sallaans]]: **''bochte'' **''dreie'' *[[Stellingwarfs]]: **''bochte'' *[[Tweants]]: **''boch(t)'' **''dreai'', ''dreei'' * [[Veluws]]: **''bocht{{small()|e}}'' **''drei'' ==Boekweit== {{Nds/boeked}} ==Boeren== *[[Nederlaands]]: ''boeren'' *[[Achterhooks]]: **''bölken'' (ni-jsassies veur kola: bölkwater) *''[[Drèents]]: **''boeren'', ''opboeren'' **''bölken'' *[[Grönnegs]]: **''belken'', ''bölken'' (verolderd) **''boer lôten'' (maist broekt) *''[[Sallaans]]: **''boern'' **''bulkn'' *[[Tweants]]: **''bulk(e)n'' ==Boerderij== *[[Nederlaands]]: ''boerderij'' *[[Achterhooks]]: **''boerderi-je'' **''boerderie'' *[[Drèents]]: **''boerderij{{small()|e}}'' **''boerenplaatse'', ''boerenplaetse'', ''boerenplaots'' **''boerenspil'', ''boerenspul'' **''boerenstee'' **''boerkerij{{small()|e}}'' **''plaats{{small()|e}}'', ''plaets{{small()|e}}'', ''plaots'' *[[Grönnegs]]: **''stee'', ''ploats'' (algemain) **''heerd'' (n bepoalde oard stee) **''boerderij'' *[[Oostfreisk]]: **''ploutse'' (Platduutske skriefwies: ''Plaatse'') **''boerderij'' (Platduutske skriefwies: ''Buurderee'') **''boerkerij'' (Platduutske skriefwies: ''Buurkeree'') **''boerenhoof'' (Platduutske skriefwies: ''Buurnhoff'') *''[[Sallaans]]: **''boerderi-je'' *[[Stellingwarfs]]: ''boerderi'je'', ''boerkeri'je'' of ''(boere)plaetse'' *[[Tweants]]: **''boerderiej{{small()|e}}'' **ezegd as ene boetnof, of in ne [[boerskop]] woont: ''hee woont op n boer.'' *[[Urkers]]: ''boerderije'' *[[Veluws]]: **'''''[[boerderieje]]''''' **''boerderie'' **''boerieje'' ([[Doornspiek]] en [[Oldebroek]]) **''boederie'' ([[Armelo]], [[Putten]], [[Speuld]] en [[Appel]]) **''boe{{small()|r}}deri'je'' ([[Attem]]) **''boerderije'' ([[Lieren]]) **''boerenhuus'' ([[Terwolde]]) **''plaose'' ([[Nunspeet]]) **''plaots'' ([[Niekark]]) **''plaos'' ([[Bunsjoten]]) **''stee'' ([[Nunspeet]], [[Putten]] e.u.) ==Boerenkool== *[[Nederlands]]: ''boerenkool'' *[[Achterhooks]]: ''moos'' *[[Drèents]]: **''boerenkool'' **''moes'', ''moos'', ''moens'', ''mo(o)us'' (ok ''boeren''-) *[[Grönnegs]]: ''mous'' *[[Oostfreisk]]: **''mous'' (Platduutske skriefwies: ''Moos'') **''gruinkool'' (Platduutske skriefwies: ''Grönnkohl'') *''[[Sallaans]]: **''moes'' *[[Stellingwarfs]]: ''boerekool'', ''moes'' *[[Tweants]]: ''moos'' *[[Urkers]]: ''boerekool'' *[[Veluws]]: **''boere{{small()|n}}kool'' **''boere{{small()|n}}moes'' ([[Une]], [[Garder]]) **''gelle kool'' ([[Putten]]; zoemerboerekool) **''moes'' **''moesmuis'' ([[Putten]]; stamppot boerekool) **''toddenmoes'' ([[Hoenderloo]]) **''zwartmoes'' ([[Harskamp]]) ==Boermarke== *[[Nederlands]]: **''boermarke'' **''mark'' **''(gemeenschappelijk) dorpsgebied'' *[[Achterhooks]]: ''marke'' *[[Drèents]]: **''boermarke'', ''-maarke'', ''-markte'' **''boerschap'', ''-schop'', ''-schup'' *[[Grönnegs]]: **'''''[[Hammerk]]''''' of ''Hamrik''* (Westerkertier, Hunzego, Fivelgo, Oldambt) **''Boermande'' of ''Boermanje''* (Westerwôlde) **''Boermaarke''* (Veenkelonien) *[[Oostfreisk]]: **''Hammerk'' **''Hammer'' *''[[Sallaans]]: **''boerschop'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''noaberschop'' **''boerskop'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... <nowiki>*</nowiki> <small>Dizze verschaaidene benoamens hebben niks te doun mit dialektverschillen, môr mit kultuurverschillen tuzzen de gebieden. Dit is verliekensboar mit t faait dat n onnatuurleke woonhoogte ien Grunnen n ''wierde'' nuimd wordt en ien Fraislaand n ''terp''. Dit het niks te doun mit t Grunnegs en t Frais, môr wel mit t kultuurverschil tuzzen Grunnen en Fraislaand.</small> ==Boek== *[[Nederlands]]: ''boek'' *''[[Sallaans]]: **''boek'' (mv.: ''buke'') *''[[Tweants]]: **''book'' (mv.: ''beuke'') ==Boodschap (informatie)== *[[Nederlands]]: ''boodschap'' *[[Achterhooks]]: **''bosskop'' Vb: A'j der ene houwt, brech dat de bosskop wal oaver *[[Drèents]]: **''bosschop'', ''-schup'', 'bood-'', ''bös-'' **''bod'' (''bod doen'', ''bod kriegen'', ''op bod sturen'') *[[Grönnegs]]: **''bosschop'' **''bösschop'' *[[Oostfreisk]]: **''bösskup'' (Platduutske skriefwies: ''Böskupp'') *''[[Sallaans]]: **''bosschop'' / ''bosskop'' *[[Stellingwarfs]]: **''bosschop'' (klinkt as ''bosskop'') **''bestelling'' **''tieding{{Small()|e}}'', ''tiedige'', '' tiediging'' *[[Tweants]]: **''beskeed'' (meesttieds as antwoord) **''bod'' **''bosskop'' **''tiejige'', ''tieding'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''booschap'' **''tiejige'', ''tieng'' ==Boodschap (inkopen)== *[[Nederlands]]: **''boodschap'' **''inkopen'' *[[Achterhooks]]: ''bosskop'' *[[Drèents]]: **''bosschop'', ''-schup'', 'bood-'', ''bös-'' **''bestelling'' *[[Grönnegs]]: **''bosschop'' **''bösschop'' **''inkopen'' *[[Oostfreisk]]: **''bösskup'' (Platduutske skriefwies: ''Böskupp'') **''inkoop'' *[[Sallaans]]: ** ''bosskoppen'' ** ''bosschoppen'' ** ''bosschappen'' ** ''booschappen'' *[[Stellingwarfs]]: ''bosschop'' (klinkt as ''bosskop'') *[[Tweants]]: **meesttieds: "wat haaln" **''bosskop'' (''bosskopn haaln'') *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''booschap'' ==Boomgaard== * [[Nederlands]]: ''boomgaard(e)'' * [[Achterhooks]]: ''bongerd'' * [[Drèents]]: **''bongerd'', ''bommerd'' **''hof'' (bv ''appelhof'') * [[Grönnegs]]: **''bomentoen{{small()|e}}'' **''appel-/abbelhof'' (allend as der appels gruien) * [[Oostfreisk]]: **''boumtoen''/ ''beuwmtoen'' (Platduutse skriefwies: ''Boomtuun'') *''[[Sallaans]]: **''bongerd'' **''boomgaard/-tune'' * [[Stellingwarfs]]: ''boomgaorde'' * [[Tweants]]: **''bongerd'' **''boomgoard'' * [[Urkers]]: ... * [[Veluws]]: '''''[[boengerd|bo{{small()|e}}ngerd]]''''' ==Boomstronk== * [[Nederlands]]: ''boomstronk'' **[[Drèents]]: ''boomstronk(e)'' **[[Grönnegs]]: ''stranpel'' (ook schreven as ''strampel'', omreden t zo oetsproken wordt) **[[Stellingwarfs]]: ''boomstronk(e)'' **[[Tweants]]: ''stobn'' (vergeliek t Engelse ''stub'') ==Boos== *[[Nederlands]]: ''boos'' *[[Achterhooks]]: **''helleg'' **''gifteg'' **''kwoad'' **''mietereg'' *[[Drèents]]: **''boos'' ''beus'', ''beuze'' **''donders'' **''gallig'' **''grel'' **''hellig'' **''hels'' **''kils'', ''kils in de kop'' **''krang(e)'' **''kwaod'' **''lillek'' **''obstinaot'', ''obsternaot'' **''pikantig'' **''rebels'' **''roeg'', ''roeg in de kop'' **''rouwzinnig'', ''rozinnig'' **''verbraand'' **''vergreld'' **''verkeerd'', ''de kop verkeerd hebben'', ''verkeerd wezen'' **''voel'' *[[Grönnegs]]: **''bremsterg'' **''lèlk'' **''kwoad'' **''vaals'' **''vergrèld'' **''voel'' *[[Oostfreisk]]: **''kwoud'' (mit staarke diftong ''[kwoued]''; Pdt: ''quaad'') **''lelk'' **''filaineg'' (Pdt: ''fileenig'') **''vergrelt'' (pdt: ''vergrellt'') *[[Sallaans]]: ** ''hellig'' ** ''giftig'' ** ''kwoad'' ** ''lillek'' ** ''obsternoat'' ** ''gallig'' ** ''voel'' ** ''hels'' *[[Stellingwarfs]]: **''kwaod'' **''lillek'' **''verkeerd'', ''de kop verkeerd hebben'', ''verkeerd wezen'' *[[Tweants]]: **''hellig'' **''krang (in de kop)'' (teegndroads) **''lellek (in de kop)'' **''vergreld'' **''gék in de kop'' (totaal boetn zikzelf van helligheaid) *[[Veluws]]: **''hellig'' **''leed'' **''kwaod'' **''boos'' **''lillijk'' **''verkeerd''{{Info|Zoas in 'je verkeerd maken'}} **''on{{small()|g}}deugend'' ==Bord== *[[Nederlands]]: ''(etens)bord'' *[[Achterhooks]]: **''telder'' (um van te etten) **''bröt'' (as in plaat: hee hef n bröt veur de kop) *[[Drèents]]: **''börd'', ''bord'' **''teller'', ''telder'' (verolderd) *[[Grönnegs]]: **'''''[[bred (voat)|bred]]''''' **''bôrd'' (verhollaandst) **''telder'' (nait meer ien gebroek) *[[Oostfreisk]]: ''bred'' (Platduutske skriefwies: ''Bredd'') *''[[Sallaans]]: **''teller'' /''telder'' **''bö(r)d'' *[[Stellingwarfs]]: ''bod'' *[[Tweants]]: **''teelder'', ''tealder'' **''teller'' (bie [[Geestern]]) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''{{small()|etens}}bord'' **''telder'' , ''teller'' (verouwerd) **''taljoor'', ''teljoor'' ([[Uddel]]; verouwerd) ==Bot== *[[Nederlands]]: **''bot'' **''been'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: **''bot(te)'' **''bonk(e)'' **''knaok(e)'', ''knaokel'', ''knaoken'', ''knoke'' *[[Grönnegs]]: ''bonk(e)'' *''[[Sallaans]]: **''bot'' (mv.: butte) *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''been'' (bv. NL: Kippenpoot = ''hennbeentje'') *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... ==Boterham== {| width="50%" | *[[Nederlands]]: ''boterham'' *[[Achterhooks]]: **''pläk'' brood of stoet **''botteram'' *[[Drèents]]: **''brokkie{{small()|n}}'' **''brukkie{{small()|n}}'' **''brug{{small()|ge}}'' **''brogge'' **''brögge'' **''stoetbrugge'' **''plakkie{{small()|n}} stoete'' *[[Grönnegs]]: **''brog(ge)'' **''stoetje'' **''stutebrog'' **''homstôk'' *[[Oostfreisk]]: **''stoetje (Platduutske skriefwies: ''Stuutje'') **''broodje'' **''boll(e)'' *[[Sallaans]]: ** ''stoete'' ** ''broochie(n)'' / ''brööchie(n)'' ** ''bot(t)eram'' *[[Stellingwarfs]]: **''boltien'' **''brotien'' **''broggien'' | valign=top | *[[Tweants]]: **''pläkken'' of ''sniej stoet{{small()|e}}'' (algemeen gebroekt) **''vlak stoet'' ([[Geestern|Geesters]]) **''brugge'' ([[Riesns]]) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **'''''[[brukjen]]''', brukkien'' **''brogge'' **''botteram'' **''broodje{{small()|n}}, breudje{{small()|n}}, breugie{{small()|n}}'' **''plassien'' **''pille'' |} ==Box== *[[Nederlands]]: ''box'' *[[Achterhooks]]: ''loophekke'' *[[Drèents]]: **''box'' **''loophek(ke)'' *[[Grönnegs]]: ''loophek'' *[[Oostfreisk]]: ''loopgitter'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ''box'' *[[Tweants]]: **''loophek'', ''~rek'' *[[Urkers]]: ''loopekke'' *[[Veluws]]: **'''''[[looprekke|looprek(ke)]]''''' **''loophekke'' ([[Doornspiek]], [[Nunspeet]]) **''box'' **''boxe'' ([[Epe]], [[Vaossen]], [[Wenum-Wiesel]]) ==Braam (vrucht)== *[[Nederlands]]: ''braam'' *[[Achterhooks]]: **''brummel'' **''brömmel'' *[[Drèents]]: **''brummel'' **''braom'' *[[Grunnegs]]: **''brommel'' **''brummel'' (WEV) *[[Oostfreisk]]: **''broemelbei/-beer'' (Platduutske skriefwies: ''Brummelbeei/-beer'') *''[[Sallaans]]: **''brummel'' *[[Stellingwarfs]]: **''brummel'' **''brommel''{{Info|'Brummel' is gebrukeliker}} *[[Tweants]]: **''brummel'' **''brömmel'' *[[Veluws]]: **''brummel'' **''brommel''{{Info|'Brummel' is gebrukeliker}} **''breum{{Small()|el}}''{{Info|Spakenburgs}} ==Braam (oneffenheid)== *[[Nederlands]]:''braam'' *[[Achterhooks]]: **''broam'' *[[Drèents]]: **''braom'' *[[Grönnegs]]: **''broam'' **''droad'' *''[[Sallaans]]: **''broam'' *[[Oostfreisk]]: ''groat'' (Platduutske skriefwies: ''Graat'') *[[Tweants]]: **''broam'' **''aal(ke)'' ==Breien== *[[Nederlands]]: ''breien'' *[[Drèents]]: **''breien'' **''pennen'' **''strikken'' *[[Grönnegs]]: **''knovveln'' **''prikken'' *''[[Sallaans]]: **''breei'n'' ==Brievenbus== *[[Nederlands]]: ''brievenbus'' *[[Achterhooks]]: ''breevenbus'' *[[Drèents]]: ''brievenbus(se)'' (ok ''breven-'') *[[Grönnegs]]: **''klipgat'' (ien deur) **''braivenkaast(e)'' (lös) **''de post'' (bv. Hest al bie de post keken?) *[[Oostfreisk]]: ''braif-/breeifkast'' (Platduutske skriefwies: ''breevkast'') *''[[Sallaans]]: **''brie'mbusse'' ** ''brievenbusse'' (brie-mbusse) *[[Stellingwarfs]]: ''brievebusse'', ''brievenbusse'' (klinkt as ''brie-mbusse'') *[[Tweants]]: **''breevnbus{{small()|se}}'', ''breewnbusse'' {{Info|Ook as grof woard vuur as ne vrouwe ''inkiek'' hef}} **''de busse'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''[[brevenbusse|breve{{small()|n}}bus{{small()|se}}]]'' **''brieve{{small()|n}}bus{{small()|se}}'' **''bus'' ([[Une]]) **''gleuve'' ([[Vaossen]]) ==Broek (kleding)== *[[Nederlands]]: ''broek'' *[[Achterhooks]]: ''bokse'' *[[Drèents]]: **''bokse(m)'' **''broek'', ''brook'' **''hoos'', ''hoze'' ([[VK]]) *[[Grönnegs]]: **''boksem'' **''bukse'' ([[Westerwoolds|WEV]]) *[[Oostfreisk]]: ''buks'' (Platduutske skriefwies: ''Büx'') *[[Sallaans]]: **''bokse'' **''broeke'' ([[Nijverdal]]) *[[Stellingwarfs]]: ''bokse'' *[[Tweants]]: ''boks(e)'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''broek'' **''brook'' ([[Doornspiek]], [[Nunspeet]]) **''bokse'' ([[Oost-Veluws]]) ==Broekzak== *[[Nederlands]]: ''broekzak'' *[[Achterhooks]]: **''tes(se)'' **''tuk'' *[[Drèents]]: **''buus'', ''buze'' **''boksembuus'' **''nao(d)zak'', ''naozik'', ''naozuk'' *[[Grönnegs]]: ''buuts(e)'' (ook bie aandere klaidenstokken) *[[Oostfreisk]]: **''buus'' (Platduutske skriefwies: ''Büs'') **''buksentask(e)'' (Platduutske skriefwies: ''Büxentask(e)) *[[Sallaans]]: ** ''tuk'' ** ''buze'' ** ''buuste'' *[[Stellingwarfs]]: ''buze'' *[[Tweants]]: **''tuk'' (hier zol n naamn ''Tukker'' vandan komn vuur Tweantenaar) **''taske'' **''noasek'' (verbastering van ''noadzak'', meesttieds in kleardracht) *[[Urkers]]: ''diezek'' *[[Veluws]]: **''broek-'', ''brook-'', ''boksezak'' **''tässe'', ''stèèkzak'' ([[Klanenbeek]]) **''buse'' ([[Terwolde]]) ==Broeierig== *[[Nederlands]]: **''broeierig'' **''benauwd'' *[[Achterhooks]]: **''breuiereg'' *[[Drèents]]: **''brapsig'' **''brödsig'' **''bruiig'', ''bru(u)ierig'' **''geil'' **''gruizaam'' (ok ''greui-'', ''-zam'', ''-zaom'') **''hetsig'' **''huiig'' **''mats'' **''morsig'', ''móssig'', ''mósserig'' **''smoel'', ''smool'' **''smoezig'' **''sof'' *[[Grönnegs]]: **''bruier(e)g'' ***Ien Oost Grönnen oetsproken as [''bröjerg''] ***Ien West Grönnen oetsproken as [''braüjerg''] zo as de Nederlaandse "ui" **''bak'', ''baak'' **''klamsk'' (letterlieks Nederlaands: ''plakkerig/drukkend'') *''[[Sallaans]]: **''bruierig'' **''breuierig'' **''klam(me)'' *[[Stellingwarfs]]: ''bru(u)ierig'' *[[Tweants]]: **''benauwd'' **''klam'' **''plakkerig'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''breuierig'' **''moekerig weer'' (drukkend, loommakend weer) ==Broer== *[[Nederlands]]: **''broer'' **''broeder'' (ouderwets) *[[Achterhooks]]: **''breur'' **''bruur'' (umgeaving Dinsper) *[[Drèents]]: **''breur'', ''brèur'', ''bruier'' ([[KVD]], [[VK]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]), ''bruur'' (ZOV) **''broeder'', ''brouder'' (formeel) *[[Grönnegs]]: **''bruier'' ***Ien Oost Grönnen oetsproken as [''bröjer''] ***Ien West Grönnen oetsproken as [''braüjer''] zo as de Nederlaandse "ui" **''bruur'', ''breur'' (WEK) *[[Oostfreisk]]: **''bröjer''/''breier'' (ien t westen; Platduutske skriefwies: ''Bröer'') **''broer'' (overg; Platduutske skriefwies: ''Bruur'') *[[Sallaans]]: **''breur'' **''bruur'' *[[Stellingwarfs]]: ''breur'' ([[Kop van Oaveriessel]]), ''bruur'' *[[Tweants]]: **''breur'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''breur'' **''bruur'' == Brood == * [[Nederlaands]]: ''brood'' * [[Achterhooks]]: **''brood'' **''stoet'' * [[Drèents]]: ''stoet(e)'' * [[Grönnegs]]: **''stoede'' ([[Veenkelonioals|VEK]]) **''stoete'' (Reiderlaands) **''stoet'' (overg) * [[Oostfreisk]]: **''brood'' **''stoet'' (Platduutske skriefwies: ''Stuut'') *''[[Sallaans]]: **''stoete'' * [[Stellingwarfs]]: **''brood'' **''bolle'' **''brogge'' **''stoete'' * [[Tweants]]: **''stoet{{small()|e}}'' (soortnaam) (bv. '''s Middeagns doo'w stoete etn'') **''stoetn'' (vuurwarp) (bv. ''Loopt eawn noar n bakker hen, en koopt eawn nen stoetn'') * [[Urkers]]: ... * [[Veluws]]: **'''''[[brood]]''''' **''stoete'' **''brooi'' ([[Scharpenzeel (Gelderlaand)|Scharpenzeel]] e.u.) ==Brug== * [[Nederlaands]]: ''brug'', ''loopplank'' * [[Achterhoeks]]: ''brugge'' * [[Drèents]]: **''brog{{small()|ge}}'', ''brug{{small()|ge}}'' **''bat'' ([[Noordenvelds|KVD]], [[Midden-Drèents|MD]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]), ''batte'' (ZOV, [[ZWN]], [[Veenkelonioals|VK]]), ''badde'' (VK), ''batting'' ([[ZWZ]]), ''badding'' ([[ZWZ]]) - een plaanken broggien, lös of vaste, vake in de veengebieden **''til'' ([[ZOZ]], KVD), ''tille'' ([[ZWZ]]) - veur een plaanken broggien * [[Grunnegs]]: **''brog'', ''brug{{small()|ge}}'' **''badde'' **''til'' - veur een plaanken brog *''[[Sallaans]]: **''brugge'' * [[Stellingwarfs]]: ''brogge'' * [[Tweants]]: **''brugge'' (algemeen) **''spikke'' (loopplaanke, oawer sleute en venne) **''voonder'' (loopplaanke, oawer sleute en venne) **''batting'' ([[Vjens]])* * [[Veluws]]: '''[[Brogge (bouwwark)|brog{{small()|ge}}]]''', ''brug{{small()|ge}}'' <nowiki>*</nowiki>'Meestal was [de timmerwaaikplaase] 'n hölt'n löösie, de schaafboanke in de midd'n en òn wierskoant'n vòn de boanke 'n paa oole '''battings''' um waaver hèn te loop'n, wònt ne vloor zat t'r aait neit in'. Uut 'Timer'n in vroeger dääge', in Eshuis e.a. (1989), ''Vjenneproot'' ==Bruiloft== * [[Nederlands]]: **''bruiloft'' * [[Achterhooks]]: **''brulfte'' **''broedlacht{{small()|e}}'' * [[Drèents]]: **''brandewien'' ([[Rune]]) **''brulfte'' ([[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]], [[Zuudwest-Noord-Drèents|ZWN]], [[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) **''brulof'' ([[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]) **''bruloft'' (Noord-Drenthe, [[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]) **''brulofte'' ([[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) **''hochtied'' ([[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]) **''trouw'' ([[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]], [[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]]) **''wasschup/-schop/-schöp'' ([[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]], [[Midden-Drèents|MD]]) * [[Eemslenner Plat]]: ''Höchtied'' * [[Grönnegs]]: **''bruloft'' **''traauwerij'' **''höchttied'' ([[Veenkelonioals|VEK]], [[Westerwoolds|WEV]]) * [[Oostfreisk]]: ''Hochtied'' *[[Sallaans]]: ** ''brulfte'' ** ''bruulfte'' ** ''tro(u)weri-je'' * [[Stellingwarfs]]: **''brulfte'' **''brulloft'' * [[Tweants]]: **''brulft{{small()|e}}'' **''trouwerieje'' * [[Urkers]]: ... * [[Veluws]]: **'''[[brulfte|brulft{{small()|e}}]]''' **''trouwerie{{small()|je}}''/''trouweri-j{{small()|e}}'' ==Brutaal== *[[Nederlands]]: **''brutaal'' *[[Achterhooks]]: **''frech'' *[[Drèents]]: **''strebaant'' (ok ''stra-'', ''-bant'') **''bretaol'', ''brutaal'', ''priktaol'', ''pertaol'' **''astra(a)nt'', ''akstrant'', ''astrantig'', ''ekstra(a)nt'', ''apstrant'', ''astrakt'' **''bal'', ''pal'' **''bol(t)'' **''bols'' **''frech'' ([[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]) *[[Grönnegs]]: **''astrant'' **''strabant'' **''mit n grode mond'' *[[Tweants]]: **''astraant'' (oolderwets, hoaste nich mear broekt) **''brutoal'', ''brutaal'' * [[Veluws]]: ''strabant''{{Info|Een strabant frommes}} ==Buik== *[[Nederlands]]: **''buik'' **''pens'' (negatief) * [[Achterhooks]]: ''boek'' * [[Drèents]]: **''boek'', ''buuk'' **''balg'' (informeel) **''knapzak'' **''lief'' **''mars'' **''pens'', ''pèens'', ''pèenze'', ''ponse'' (informeel) **''romp'' * [[Grunnegs]]: **''lief'' **''pokkel'' (negatief, bv. "Hai het n dikke ~") **''buuk'', ''boek'' (oet t Nederlaands, t woord bestaait wel môr wordt aigelks nait broekt) * [[Sallaands]]: **''boek'' **''ballig'' (meer as 'romp') **''peanze'' (informeel) * [[Stellingwarfs]]: ''boek'', ''buuk'' * [[Tweants]]: ''boek'' * [[Urkers]]: **''buk'' **''pins'' * [[Veluws]]: ** ''buuk, boek, beuk'' ** ''lief, leef'' ** ''pens, penze'' ** ''balg'' ([[Oost-Veluws]]) ** ''mage'' ([[Vaossen]]) ** ''räpe'' ([[Attem]]) ==Buiten== * [[Nederlands]]: ''buiten'' *[[Achterhooks]]: **''boeten'' (noordoost), ''buten'' (zuudwest) *[[Drèents]]: ''boeten'', ''buten'' *[[Grönnegs]]: **''boeten'', ''buten'' (WEK) **''oeter-'' (verolderd; ien konstruksies as ''oeterdieks'' (buitendijks), ''oeterbaintje'' (buitenbeentje), ezw.) *[[Oostfreisk]]: **''ruten'' (Platduutske skriefwies: ''ruten'') **''boeten'' (Platduutske skriefwies: ''buten'') **''oeter-'' (Pdt sw: ''uter-''; in konstruksjonen as ''oeterdieks'' uzw.) *''[[Sallaans]]: **''buutn'' *[[Stellingwarfs]]: ''buten'' *[[Tweants]]: ''boetn'' ==Bunzing== *[[Nederlands]]: ''bunzing'' {| | *[[Achterhooks]]: ''ulk'' *[[Drèents]] **''buusling'' (algemien) **''beu(i)nzelk'', ''bunzelk'' ([[Midden-Drèents|MD]]) **''beuinzelk'', ''beunzeling'', ''bunzel'' ([[Noordenvelds|KVD]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]) **''buunsling'', ''buunzeling'', ''buunzik'', ''buunze'' (MD, [[ZOZ]], [[ZWN]]) **''buzelk'' (ZOZ) **''buzelink'', ''buzink'', ''buunzi(n)k'', ''buunzing'' ([[ZWZ]]) **''meerten'' **''mutte'' **'''''[[ulk]]''''' *[[Grunnegs]]: **''ulk'' (ook broekt om t Nederlaandse ''bah!'' oet te drokken) **''bunzel'' (ook broekt veur aine dij stinkt) **''mud'' *[[Stellingwarfs]]: **''beuzeling'' (algemien) **''mudde'' ([[Ooldemark]] en [[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]]) **''beuzik'' ([[Gieteren]]) | valign="top" | *[[Veluws]]: **''bunzing'' **''bunzig'' ([[Elburg]]) **''bunzik'' ([[Nunspeet]]) **''bunsem'' ([[Putten]], [[Bunsjoten]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]], [[Lunteren]], [[Harskamp]]) **''bulzing'' ([[Emst]], [[Waopenvelde]] [[Une]], [[Vaossen]]) **''bulzink'' ([[Nunspeet]]) **''bulzik'' ([[Attem]], [[Heerde]], [[Elburg]]) **''ulk'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) *[[Sallaans]]: **''ulk'' **''beunzik'' ([[Veno]]) **''beuzeling'' ([[Blokziel]]) **''buzik'' ([[Wannepervene]]) **''bunseling'' ([[Ommen]]) **''bulsing'' ([[Ommen]]) **''bulsink'' ([[Ommen]] en [[Niej-Heeten]]) **''bulsik'' ([[Ommen]], [[Dalsen]], [[Asselt]], [[Kampen (Overiessel)|Kampen]], [[Windesheim]] en [[Wieje]]) **''bunzing'' ([[Zwolle]], [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] en [[Dèventer]]) *[[Tweants]]: ''ulk'' |} *Een ''ulk'' is in 't [[Drèents]] wieder ok een viesterd (iene mit smerrige gewoontes; vandaor ok ''zo zwart as een ulk'') en een frabbe (een aorig, mar ok ondeugend kiend: vake ''ulkie(n)'' enuumd). *Op [[Koekange]] ([[Drenthe]]) hej [http://www.nederland-in-beeld.nl/Drenthe/Koekange/Ulk.html een straote die Ulk het] in een wiek mit dierennamen. *In 't [[Selterfrais|Selterfries]], 't Fries det ze in Noordwest-Duutslaand in een paar dörpen praot, het 't diertien ok ''ulk''. ==Buur== *[[Nederlands]]: ''buur'' *[[Achterhooks]]: ''noaber'', mv. ''noabers'' (mangs ook ''noawas'') *[[Drèents]]: **buur(man/vrouw(e)) **'''''[[naober]]''''' *[[Grönnegs]]: **''noaber'' **''naiber'' **''noaberske''/''naiberske'' (''buurvrouw'') ***Van oosprong verwees allend t dail ''-ber'' noar ''buur'' as letterliekse vertoalen. t Dail "noa" betaikent "dicht bie" (zai ook t Duutse "in der Nähe" = "in de buurt"). "Noaber" kin den ook letterlieks vertoald worden as "nabuur" (naburig persoon). **''buur'' (verhollaandst) *[[Oostfreisk]]: ''nouber'' (Platduutske skriefwies: ''Nahber'') *[[Sallaans]]: ''noaber'', ''boer'' *[[Stellingwarfs]]: **buur(man/vrouw(e)) **''naober'' *[[Tweants]]: **''noaber'', mv. ''noabers'' (mangs ook ''noawas''. Vuural op n boer nog gebroekt) **''buurleu'', ''buurman'', ''buurvrouwe'') *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''buren'' {{Nedersaksische taalwiezers}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|B]] 0zlwlpg0sfy5m7ejss9isf4k7a8vccy 0 12124 267680 200351 2013-05-11T14:48:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit C begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Cello== *[[Nederlands]]: ''cello'' *[[Achterhooks]]: ''cello'' *[[Drèents]]: ''cello'' *[[Grönnegs]]: ''tjello'' *[[Oostfreisk]]: ''tsello'' (Platduutske skriefwies: ''Cello'') *[[Sallaans]]: ''cello'' *[[Stellingwarfs]]: ''cello'' *[[Tweants]]: ''cello'' *[[Urkers]]: ''cello'' *[[Veluws]]: ''cello'' ==Chocola== *[[Nederlands]]: ''chocola(de)'' *[[Achterhooks]]: ''sukela'' *[[Drèents]]: **''sukelao'' ([[ZOZ]], [[Zuudwest-Drèents|ZWD]], [[Midden-Drèents|MD]], [[Veenkelonioals|VK]]) **''sukkelao'' ([[ZO]]) **''sukela'' (ZO, [[ZWZ]]) **''sukkela'' (ZO) **''sukerlao'' (ZW) * [[Graafschopper Platt]]: ''soekkelaa'' (Platduutse schriefwieze ''Sukkelaa'') *[[Grönnegs]]: **'''''[[sokkeloa]]'''(t)'' **''sukkeloa(t)'' **''sukkelao'' (NVL) *[[Oostfreisk]]: **''sukkerloa'' (Platduutsk skriefwies: ''Zückerlaa'', haarde s) **''soekerloa'' (Platduutske skriefwies: ''Zuckerlaa'', haarde s) *[[Sallaans]]: **''sukela'' ([[Zwols]]) **''sukkela'' ([[Dèventers]]) *[[Stellingwarfs]]: ''sukelao'' *[[Tweants]]: ''sokkelaa'', ''sukelaa'', ''sukeloa(t)'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''sukelao'' {{Nedersaksisch woordenboek}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|C]] t0s2dd0bwztyu9a9gl78hpjai8k0095 0 12125 284655 283770 2016-05-28T00:02:13Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit D begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Dakkapel== {{Nds/akkenailtje}} ==Deksel== *[[Nederlands]]: deksel *[[Achterhooks]]: **dekkel *[[Drèents]]: **''deksel'' **''lid'' **''stölp(e)'', ''stulp(e)'' *[[Grönnegs]]: **''dekken''/''deksel'' **''lid'' (oorspronkelk de dekken van n kaarn, dus mit n gat der ien) **''loek(je)'' *[[Tweants]]: **''deksel'', ''dekkel'' **''lid'' ==Deur== {{Nds/deure}} ==Dier== *[[Nederlands]]: dier *[[Achterhooks]]: **deer (Tweants-Graofschops) **dier (Gelders-Overiessels) *[[Drèents]]: **''deer'' (zudelijk en westelijk Drèents) **''dier'' (centraol en oostelijk Drèents) *[[Grönnegs]]: **''dijer'' (HGL) **''daar'' (VEK, STD) **''dier'' (WEK, PMP) **''deier'' (WEV, NVL) **''daaier'' (OLD) **''beest''/''beeist'' (VEK, STD, NVL) **''baist'' (HGL, OLD) **''biest'' (WEV, PMP) *[[Oostfreisk]]: **''dèjer'' (Platduutske skriefwies: ''Deer'') **''beist'' (Platduutske skriefwies: ''Beest'') *''[[Sallaans]]: **''dier'' **''biest'' *[[Stellingwarfs]]: ''dier'' *[[Tweants]]: ''deer'' *[[Urkers]]: ''dier'' *[[Veluws]]: **''dier'' **''bees{{small()|t}}'' ==Doedelzak== *[[Nederlands]]: ''doedelzak'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: **''doedelzak'' **''horlepiep'', ''lulpiepe'' *[[Grönnegs]]: ''piepenpuut/-pude'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''doedelzak'' **Informeel: ''jengeltoetn'', ''jammerbuul'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''doedelzak'' ==Doden== *[[Nederlands]]: **''doden'' **''vermoorden'' **''ombrengen'' **''om zeep helpen'' **''afmaken'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]] (gradaotie van formaliteit zoas in 't Nederlaands): **''doden'' **''ofmaken, -maeken, -maoken'' **''(of)slachten'' **''vermoorden'' **''de nek umme dreien'' *[[Grönnegs]]: **''dood môken'' **''kelen'' (kop der ôf) **''omhaals brengen'' **''ôfmôken/-moaken'' **''ôfmovveln'' *[[Oostfreisk]]: **''doodmouken'' (Pdt: ''doodmaken'') **''moertjen'' (Pdt: ''murrtjen'') **''ôfmoevveln'' (Pdt: ''ofmuffeln'') *''[[Sallaans]]: **''ofmaakn'' **''uut de tied hölpn'' *[[Stellingwarfs]] (gradaotie van formaliteit zoas in 't Nederlaands): **''doden'' **''ofmaeken'' **''(of)slachten'' **''vermoorden'' **''de nek omme dri'jen'' *[[Tweants]]: **''dood doon'' **''ofmaakn'' **''ofslachtn'' **''oet de tied helpn'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ==Dorp== [[Bestaand:NDS_-_dorp.png|right|border|280px]] *[[Nederlands]]: ''dorp'' * [[Achterhooks]]: ''darp'' * [[Drèents]]: ''darp'', ''dörp'', ''dorp'', ''durp'' * [[Grönnegs]]: **''loug'' **''dörp'' ***<small>t Woord 'dörp' kin verwiezen noar zowel de gemainschop as de woonstee (de hoezen). t Woord 'loug' allend noar de woonstee. Dus: "Wie laipen mit t haile dörp deur t loug hìn veur de stille tocht."</small> * [[Oostfreisk]]: **''loug'' (Platduutske skriefwies: ''Loog'') **''dörp'' * [[Sallaans]]: **''darp'' ([[Hooltn]]s) **''dörp'' * [[Stellingwarfs]]: ''dörp'' * [[Tweants]]: ''doarp'' * [[Urkers]]: ... * [[Veluws]]: **''[[daarp|da{{small()|a}}rp]]'' **''dorp'' **''dörp ==Doek== *''[[Sallaans]]: **''doek'' (mv.: ''duke'') *''[[Tweants]]: **''dook'' (mv.: ''deuke'') ==Draaimolen== *[[Nederlands]]: ''draaimolen'' *[[Achterhooks]]: **''drillemölle'' **''draeischuutje'' *[[Drèents]]: **''bakkiesmeul'' ([[ZOZ]]) **''drèeimeul{{small()|e}}'', ''draaimeulen'' **''malmeul'' (older woord as ''drèeimeul'') **''peerdtiesmeul'' ([[ZOZ]]) *[[Grönnegs]]: **''maalmeul(en)'' **''siddeler'' **''draaimeulen'' **''peerdjederij'' *''[[Sallaans]]: **''dreimölle'' *[[Stellingwarfs]]: ''dri'jmeule'' *[[Tweants]]: ''dreeiskute'', ''-mölle'' *[[Urkers]]: ... *[[Oost-Veluws]]: **'''''[[dreischute]]''''' **''dreimeul{{small()|e}}'' ==Drank (met alcohol)== *[[Nederlands]]: ''drank'' *[[Achterhooks]]: ''foezel'' *[[Drèents]]: **''draank'' **''alcohol'' **''knokeulie'' **''kwast(e)'' **''majem'' **''sjammeloeke'' **''spraokwater'' *[[Grönnegs]]: **''bous'' **''rousdraank'' (draank woar man van ien n rous komt) **''draank'' *''[[Sallaans]]: **''draank'' *[[Stellingwarfs]]: **''draank'' **''alkohol'' *[[Veluws]]: ''drank'' ==Drek== *[[Nederlands]]: ''drek'' *[[Drèents]]: **''bagger'', ''bag(g)el'' **''brabbel'' ([[VK]]) **''brij'' **''drek'' **''glidder'' **''klabar(r)ie'' **''klèeiboel'' **''modder'' **''prut'' *[[Grönnegs]] **''kliek'' **''drap'' *[[Stellingwarfs]]: **''bagger'' **''drek'' **''modder'' ==Drempel== *[[Nederlands]]: ''drempel'' *[[Achterhooks]]: ''dorpel'' *[[Drèents]]: **''drömpel'', ''drumpel'', ''drempel'' **''zul(le)'', ''zaole'', ''zeule'' *[[Grönnegs]]: **''dröppel'' **''humpel'' (aander woord veur "bult" of "hobbel") *[[Oostfreisk]]: ''druppel'' (Drüppel) *[[Sallaans]]: *[[Stellingwarfs]]: **''drömpel'' *[[Tweants]]: **''zul'', ''zöl'' (vgl. Engels ''sill''; vgl. Vlaams-Brabants "zulle") **''dorpel'' **''dreampel'' *[[Urkers]]: *[[Veluws]]: **''drumpel'' **''drempel'' **''dorpel'' **''dörpel'' ([[Loen]], [[Bunsjoten]]) **''zulle'' ([[Lieren]]) ==Drenthe== * [[Nederlands]]: ** ''Drenthe'' ** ''Drente'' (midden 20e eeuwse spelling) *[[Achterhooks]]: ''Drenthe'' *[[Drèents]]: ** '''''[[Drenthe]]''''' ** ''Dreinthe'' ** ''Drentie'' (liefkozend) *[[Grönnegs]]: ** ''Drìnthe'' ** ''(t) Drìnt'' *[[Sallaans]]: ''Drenthe'' *[[Stellingwarfs]]: ''Drenthe'' *[[Tweants]]: ''Dreant{{small()|h}}e'' *[[Urkers]]: ''Drenthe'' *[[Veluws]]: ''Drenthe'' ==Drumstel== *[[Nederlands]]: **''drumstel'' **''drums'' *[[Achterhooks]]: **''drums'' **''drumstel'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''drumset'' **''tromset'' **''slagset'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **'''''[[drums]]''''' **''drumstel'' **Informeel: '''t houwespul'', ''t plearwoark'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''drumstel'' ==Duif== {{Nds/duve}} *''[[Sallaans]]: **''doeve'' ==Duizendblad== {{Nds/wilde karvel}} {{Nedersaksisch woordenboek}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|D]] suzsa7okriajdtejg2kh5v7rsanz3n9 0 12126 283825 283824 2016-02-02T20:27:07Z 81.206.164.195 /* Erwt */ wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit E begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Eekhoorn== *[[Nederlands]]: ''eekhoorn'' *[[Achterhooks]]: ''kateker'' *[[Drèents]]: ''iekhoorn'' *[[Grunnegs]]: ''aikern'' *[[Sallaans]]: **''kateker{{small()|d}}, kateke'' of ''kateenker'' **''eker{{small()|t}}, iekert'' of ''boomeker'' **''eenkoorn'' ([[Gällemuun]]) **''iekert(ie)'' ([[Ommen]]) * [[Tweants]]: **''boomleuper'' **''eakerd'' **''[[kateker|kateker{{small()|d}}]]'' **''kateaker'' *[[Veluws]]: **''eekhoorn'' **''eekhoorne'' ([[Une]], [[Vaossen]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''eekheurn'' ([[Wezep]]) **''ekeltjen'' ([[Nunspeet]]) **''eker'', ekertie{{small()|n}}'' **''eikertien'' ([[Waopenvelde]]) **''iekertien'' ([[Heerde]]) **''kateker'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) * Bi'j ''kateker'' ligt de noadruk op de a en de eerste e. ==Eelt== *[[Nederlands]]: ''eelt'' *[[Achterhooks]]: ''zwil'' *[[Grönnegs]]: **''heel(t)'' **''iel(t)'' **''swil''/''svil'' (WEV) *[[Tweants]]: ''zwil'' (Eeltknobbel = zwilstuutn) *[[Veluws]]: ''zwil'' ==Een (getal)== *[[Nederlands]]: ''een''/''éen'' *[[Achterhooks]]: **''ien'' **''een'' *[[Drèents]]: **''ein'' **''ien(e)'' **''een'', ''ene'' *[[Grönnegs]]: **''ain(e)'' (ook oetsproken as ''oin(e)'') **''ein'' (WEV) **''een'' (WEK) **''ien'' (PMP) *[[Sallaans]]: ''ien(e)'' *[[Stellingwarfs]]: ''ien(e)'' *[[Tweants]]: ''een(e)'' *[[Urkers]]: ''ien'' *[[Veluws]]: **''een'', ''ene'' **''ien{{small()|e}}'' ==Eeuw== *[[Nederlands]]: ''eeuw'' *[[Achterhooks]]: ''eeuwe'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''aiw'' **''aive'' **''eeuw'' ([[Veenkelonioals|VEK]]) **''eiw'' ([[Westerwoolds|WEV]]) *[[Oostfreisk]]: ''joarhoenerd'' (Platduutske skriefwies ''Jahrhunnert'') *[[Sallaans]]: ''eeuwe'', ''eewe'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''eew(e)'' **''joarhonderd'' (hoaste neet mear gebroekt) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''eeuw'' ==Elastiekje== *[[Nederlands]]: ''elastiekje'' *[[Achterhooks]]: 'elestiek'' (verkleinwoord: 'elestieksken'') *[[Drèents]]: **''helaastiekien'' ([[ZWZ]]) **''rekkien'' *[[Grönnegs]]: ''rekkertje'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''rekbaand'' **''ellestiek'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''stiek'', ''stiekje{{small()|n}}'' ==Enorm== *[[Nederlands]]: ''enorm'' *[[Achterhooks]]: **''unmundig'' **''alderbastend'' **''merakel'' *[[Drèents]]: **''allebassens'' (ok ''alder-'') ([[Ni'jlusen]]) **''merakel'' ([[Ni'jlusen]]) **''slim'' *[[Grönnegs]]: **''onnuur'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''onmeundig'' **''mirakel(s)'', ''merakel(s)'' **''machtig'' **''onwies'' **''alderbastends'' **''gleuinig'', ''glöainig'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''naor'' **''allebarstens'' (oek ''alder-'') **''merakels'' **''iez{{small()|el}}ig'' ==Envelope== * [[Nederlands]]: ''envelope'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ''kevort'' *[[Grönnegs]]: '''''[[kavort]]''''' (ook schreven as ''kavvot'' of ''kevvot'') *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''kevak'' (ok skreavn as ''kefak'') **''breewntaske'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''koevart'', ''brevetasse'' ==Erf== *[[Nederlands]]: ''erf'' *[[Achterhooks]]: ''plas'' *[[Grönnegs]]: **''aarf'' **''haim'', ''hiem'' (Westerkertiers) **''ploats'', ''stee'' (t gebied tuzzen ain zien gebaauwen ien) *[[Tweants]]: **''erf'' ***''ärf'' ***''earf'' ***''arf'' ***''aarf'' ***''oarf'' ([[Riesn]]) **''plas'' (grote vlakte van stroatwoark, beton of asfaalt, vake bie bedriewe) **''kaamp'' *[[Urkers]]: ''örf'' *[[Veluws]]: **''arf'' **''aarf'' **''ärf'' **''arve'' **''ärve'' ([[Heerde]], [[Waopenvelde]]) ==Erts== *[[Nederlands]]: ''erts'' *[[Achterhooks]]: ''oer'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''oar'' **''eers'' (verhollaandst) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ''erts'' *[[Tweants]]: ''oer'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''erts'' ==Erwt== *[[Nederlands]]: ''erwt'' *[[Drèents]]: ''aart'', ''arft{{small()|e}}'', ''art'' *[[Grunnegs]]: ''aard{{small()|e}}, aarft{{small()|e}}'' *[[Stellingwarfs]]: ''atepoelen'' *[[Urkers]]: ''urte'' *[[Sallaans]]: **''art'', ''arwt'' (bv.: ''a(r)tnsoep'') *[[Tweants]]: **''erft'' **''earf(t)'' **''aarf(t)'' **''oarf(t)'' **''pralle'' ([[Eanters]]) *[[Veluws]]: **''aart, arte, ärte'' **''arft{{small()|e}}, ärfte'' **''arfe, ärfe'' **''ate'' ([[Klanenbeek]], [[Hall]]) **''ätte'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''raasdonder'' ([[Lieren]]) {{Nedersaksisch woordenboek}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|E]] qoc7bydkjwc6wpa2xk9eul2scfv2dzp 0 12127 283829 283828 2016-02-02T20:30:34Z 81.206.164.195 /* Friesland */ wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit F begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Failliet== *[[Nederlands]]: **''failliet'' (bedrijf) **''bankroet'' (particulier) *[[Achterhooks]]: ''kapot'' *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: **''faliet'' **''fajiet'' **''aan appelat'' *[[Sallaans]]: **''fjiet'' **''kepat'' **''blut'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''kapot'' **''op t gat'' **''oawer n kop egoan'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''fejiet'' **''schoon an de latte ween'' ==Fles== *[[Nederlands]]: ''fles'' *[[Achterhooks]]: **''flesse'', ''flesken'' *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: **''vles''/''vlèze'' **''buddel''/''budel''/''burrel'' (oldmoods) *[[Sallaans]]: **''flesse'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''fleske'', ''fläske'', ''flaske'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... ==Fluim== *[[Nederlands]]: **''fluim'' **''roggel'' (populair taalgebruik) *[[Achterhooks]]: **''spi-je'' **''kwalster'' **nen ''greunen'' ** ene achter oet de strotte *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: **''roggel'' **''kwaalster'' **''kloed(e)''/ ''kloedje'' *[[Sallaans]]: **''spi-je'' (warkwoord: ''spi-j'n'') **''stuk'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''spieje'' (ook as woarkwoard: ''spiejn'') **''kwaalster'' (ook as woarkwoard: ''kwaalstern'') **''kladn'' **''kneppe'' **''tuf'' (ook as woarkwoard: ''tufn'') *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''tuf'' **''tuffe'' ([[Elspeet]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''spiej{{small()|e}}'' **''spi'je'' ([[Attem]]) **''speeksel'' **''spuug'' **''klodder'' ([[Speuld]]) **''kwalster'' ([[Lieren]]) **''sliem'' ([[Emst]]) **''jodeliem'' ([[Niekark]]) **''kwalsteren'' (eten met veel speeksel in de mond) ==Framboos== *[[Nederlands]]: Framboos *[[Achterhooks]]: ''framboze'', ''hennebes'' *[[Drèents]]: **''framboze'' ([[Zuudwest-Drèents|ZWD]], [[ZO]]), ''framboos'' *[[Grönnegs]]: **''[[himbeern]]'' (mv: ''himbeerns'') **''himbaai'' **''framboze''/''flamboze'' (verhollaandst) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ''framboze'' *[[Tweants]]: ... *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''hienbees'' ([[Niekarkerveen]]), ''hienebees'' ([[Niekark]], Noordwest-Veluwe) **''hienderbees''/''-beze'' (Noordwest-Veluwe) **''flamboos'' (Noordwest-Veluwe) **''framboos'', ''framboze'' ==Friesland== *[[Nederlands]]: **''Friesland'' **''Fryslân'' (statistische naam voor de provincie) *[[Achterhooks]]: **''Freesla{{small()|a}}nd'' ([[Tweants-Groafschops]]) **''Friesla{{small()|a}}nd'' ([[Gelders-Overiessels]]) *[[Drèents]]: ** ''Frieslaand'' *[[Grönnegs]]: ** ''Fraislaand'' ** ''Freeislaand'' (spelling [[Noordenvelds|NVL]]) ** ''Freislaand'' ([[Westerwoolds|WEV]]) ** ''Friesland'' ([[Westerkertiers|WEK]]; ie laank oetsproken) *[[Sallaans]]: ''Frieslaand *[[Stellingwarfs]]: ''[[Frieslaand]]'' *[[Tweants]]: ''Freeslaand'' *[[Urkers]]: ''Frieslaand'' *[[Veluws]]: **''Friesla{{small()|a}}nd'' **''Frieslaond'' ([[Oldebroek]]) **''Frieslangd'' ([[Bunsjoten]]) ==Fruit== *[[Nederlands]]: **''fruit'' (alleen als soortnaam) **''vruchten *[[Achterhooks]]: **''gräözeri-je'' **''greunegheid'' **''greun grei'' *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: ''vruchten'' *[[Oostfreisk]]: **''vruchten'' (Pdt: ''Früchten) **''obst'' (kultiveerde boumvruchten) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ... *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''vruchen'' {{Nedersaksisch woordenboek}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|F]] 48n05vcdpb77kjxfuw5us7vfs7a50a6 0 12128 283782 283781 2016-02-02T09:35:33Z 81.206.164.195 /* Groningen */ wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit G begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Gatverdamme== *[[Nederlands]]: **''gadverdamme!'' **''gadver!'' **''bah!'' *[[Grönnegs]]: **''arregat!'', ''harregat'', ''orregat!'' **''gadverdarre!'' **''ulk!'' *[[Sallaans]]: **''g'damme'' **''buh''/''bah'' *[[Tweants]]: **''bah!'' (meestal oetsprökn as ''mmbaah'', zo as bv. [[Helligen Hendrik]]) **''Gatverderre'' **''gattegat'' ==Garnaal== * [[Nederlands]]: ''garnaal'' * [[Achterhooks]]: **''genaal'' **''genoal'' * [[Drèents]]: **''garnaal'' **''gernaal'' **''gernaol'' **''gerneel'' * [[Grönnegs]]: '''''[[genoat]]''''' * [[Oostfreisk]]: ''genout'' (Platduutske skriefwies: ''Garnaat'') * [[Sallaans]]: ... * [[Stellingwarfs]]: ''gernael'' * [[Tweants]]: ... * [[Urkers]]: ... * [[Veluws]]: ''ge{{small()|r}}naol'' of ''gnaol'' ==Gebrek== *[[Nederlands]]: ''gebrek'' *[[Achterhooks]]: ''armood'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''scheel''/''schelen'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''oarmood'' **''verlet'' **''tekort'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''gebrek'' ==Gedoe== *[[Nederlands]]: ''gedoe'' *[[Achterhooks]]: **''gedoo'' ** (wat 'n) ''kroam'' *[[Grönnegs]]: **''boudel'' **''gedou'' **''weelde'' (gedoe, oproer, poeha; bv. Wat ja weer n weelde) *[[Tweants]]: **''spul'' **''kroam'' **''getrek'' **''gedoo'' **''gemartel'' ==Geit== *[[Nederlands]]: ''geit'' *[[Achterhooks]]: **''sik'' *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: **''sik'' (vraauwlieks) **''zeeg'' (vraauwlieks) **''bok'' (manlieks; WEV) **''raam'' (manlieks) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''sik'' (algemeen) **''bok'' (männke) **''wear(sik)'' (kastreerdn bok) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''sik'' **''geit{{small()|e}}'' **''daghuurderskoe'', ''-ko'' ==Geloof== *[[Nederlands]]: ''geloof'' *[[Achterhooks]]: ''[[geleuf]]'' *[[Drèents]]: ''geleuf'' *[[Grönnegs]]: **''leuven'' **''geleuf'' (verhollaandst) *[[Sallaans]]: **''g(e)leuf'' *[[Stellingwarfs]]: ''geleuf'' *[[Tweants]]: ''{{small()|ge}}leuf'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''geleuf'' ==Gestaag== *[[Nederlands]]: ''gestaag'' *[[Achterhooks]]: ''steurig'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''stoadeg (aan)'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ''stöadig'', ''stöarig'' (vgl. [[Engels]]: ''steady'') *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... ==Gezondheid! (uitspraak)== *[[Nederlands]]: ''gezondheid'' (uitspraak wanneer iemand niest) *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''proost'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **offisjeel: ''gezoondheaid'' **informeel: ***''niks ebrökn?'' ***''zo he'j niks... (en zo he'j de haande vol)'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''gezo{{small()|e}}ndheid'' ==Gier== *[[Nederlands]]: ''gier'' *[[Achterhooks]]: ''ale'' *[[Grönnegs]]: **''jier'' **''jirre'' **''jidder'' ***''kin broekt worden veur elke smoutsege (broene) vluistof, bv. "Dizze kovvie liekt net jidder."'' *[[Tweants]]: **''gier'' **''driete'' *[[Veluws]]: ''gier'' ==Gierkelder== *[[Nederlands]]: ''gierkelder'' *[[Achterhooks]]: ''aalnkelder'' *[[Grönnegs]]: **''jirre-/jidder-/jierkeller/-kelder'' **''jirre-/-jidder-/jierdôb(be)'' *[[Veluws]]: ''gierkelder'' ==Gierton== *[[Nederlands]]: ''gierton'' *[[Achterhooks]]: ''ale-koare'' (oet-esprokken as koowàre) *[[Grönnegs]]: **''jier-/jirre-/jidderwoagen'' **''strontwoagen'' *[[Tweants]]: ''gierkoare'' ==Gier uitrijden== *[[Nederlands]]: ''gier uitrijden'' *[[Achterhooks]]: ''ale-veuren'' *[[Grönnegs]]: ''strondjen'' (=bemesten) *[[Tweants]]: ''(hen) giern (goan)'' ==Gieten (regenen)== *[[Nederlands]]: **''gieten'' (hard regenen) **''pijpestelen regenen'' *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: **''gaiten'' ***''t göt'' **''störten'' *[[Sallaans]]: *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: **''geetn'' **''t davert oet de loch'' *[[Urkers]]: *[[Veluws]]: ==Gluren== *[[Nederlands]]: ''gluren'' *[[Achterhooks]]: ''gloepen'' *[[Drèents]]: ''gloepen'' *[[Grönnegs]]: **''gloepen'' **''piepen'' *[[Sallaans]]: **''gloepn'' **''loern'' *[[Stellingwarfs]]: **''koekeloeren'' **''loeren'' *[[Tweants]]: **''loern'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''glupen'', ''gloepen'' **''gluren'' **''koekeloeren'' **''loeren'' ==Gracht== *[[Nederlands]]: **''gracht'' **''singel'' *[[Achterhooks]]: '''''[[stadsgrachte|grachte]]''''' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''graft'' **''-singel'' (suffix) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: **''singel'' **''grachte'' **''graawn'', ''greawn'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''gracht{{small()|e}}'' **''singel'' ==Groente== * [[Nederlands]]: ''groente'' * [[Achterhooks]]: **''greunte'' **''gruunte'' * [[Drèents]]: **''greuint{{small()|e}}'' **''greunte'' **''gruinte'' **''gruunte'' * [[Grönnegs]]: **''gruinte(rij)'' **''gruunte'' ([[Westerkertiers]]) * [[Sallaans]]: ''gruunte'' * [[Stellingwarfs]]: ''gruunte'' * [[Tweants]]: ** ''gruunte'', ''greunte'', ''greunvoor'', ''greunkos'' ** ''gruinte'' ([[Vjens]]) * [[Urkers]]: ''bijkost, bijspul, grei'' * [[Veluws]]: **'''''[[greunte]]''''' **''gruunte'' **''gruunvoer'' ([[Klanenbeek]]) **''grunigheid'' ([[Lieren]]) **''biekooksel'' ([[Putten]], [[Nunspeet]]) **''biekook'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]], [[Heerde]]) **''biekaok'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''moes'' == Gordel (auto) == *[[Nederlands]]: ''(auto)gordel'' *[[Grönnegs]]: ''zeel'', ''zele'' ==Griet== * [[Nederlands]]: ''griet'' (algemene bijnaam voor een meisje met een enigszins negatieve connotatie) * [[Grönnegs]]: ''trien(e)'' ==Groningen== * [[Nederlands]]: ''Groningen'' *[[Achterhooks]]: ''Grön'' *[[Drèents]]: **''Grunning(en)'' **''Gro(a)ning(en)'' *[[Grönnegs]]: **''Grönnen'', '''''[[Grunnen]]''''' **''Grunningen'' (verhollaandst) **''Stad en Ommelaand'' (pervìnzie) **''Stad'' (stad) *[[Sallaans]]: **''Grönningn'' *[[Stellingwarfs]]: ''Grunningen'' *[[Tweants]]: ''Grönningn'', ''Grönn'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''Groningen'' {{Nedersaksische taalwiezers}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|G]] k4moldg3sdhf3zpvqavnss7l7n22wrb 0 12129 285345 285302 2016-08-25T09:57:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit H begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. == Ham == * [[Nederlands]]: ''ham'' * [[Achterhooks]]: **''ham'' **''schink{{small()|e}}'' * [[Drèents]]: ''schink{{small()|e}}'' * [[Grönnegs]]: **''schink'' (kookt en raauw; mv. ''schinken'') **''schinken'' (rookt; mv. ''schinkens'') * [[Sallaans]]: ... * [[Stellingwarfs]]: '''''[[schinke]]''''' * [[Tweants]]: **''ham'' **''skeenkn'' * [[Urkers]]: ... * [[Veluws]]: **''ham'' **''hamme'' ([[Elburg]]) **''am'' ([[Attem]]) **''schinke'' ([[Wezep]], [[Une]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''schenke'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]]) ==Hand== *[[Nederlands]]: **''hand'' **''poot'' (negatief) **''tengel'' (negatief) **''tak'' (negatief) *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''haand'' **''jat'' (negoatief) **''poot'' (negoatief) **''klaauw'' (negoatief) *[[Sallaans]]: **''haande'' **''jat'' **''tengels'' (meer veur vingers) **''voeste'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''haand(e)'' **''jat'' **''klaauw'' **''fikn'', ''fikkers'' **''voest'' **''knuust'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... ==Handvat== *[[Nederlands]]: ''handvat'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''hendel'' **''hanzel'' **''greep'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ... *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... ==Hangop== {{Nds/dikmelk}} == Haring == *[[Nederlands]]: ''haring'' *[[Achterhooks]]: ''hering'' *[[Drèents]]: ''hering'' *[[Grönnegs]]: '''''[[heern (visk)|heern]]''''' (Zoute haring = ''(s-/)zolleern'') *[[Sallaans]]: ''hering'' *[[Stellingwarfs]]: ''hering'' *[[Tweants]]: ''he(a)(r)ring'' *[[Urkers]]: ''aring'' *[[Veluws]]: **''hering'' **''herink'' ([[Une]], [[Heerde]], [[Waopenvelde]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''herik'' ([[Doornspiek]], [[Elburg]], [[Oldebroek]], [[Wezep]], [[Harderwiek]], [[Nunspeet]]) **''erik'' ([[Attem]]) **''haoring'' ([[Appel]], [[Harskamp]]) **''haring'' ==Heide== * [[Nederlands]]: ** ''heide'' ** ''hei'' (spreekwoordelijk, bv. ''hutje op de hei'') * [[Achterhooks]]: **''heed'' **''hei{{small()|de}}'' **''hied'' * [[Drèents]]: **''heide'' **''hèeide'' * [[Grönnegs]]: **''haaide'' **''hèjde'' (WEV Zèlng) **''heide'' (WEV Troapel) * [[Sallaans]]: ... * [[Stellingwarfs]]: ''heide'' * [[Tweants]]: **''heed(e)'' **''heaide'' * [[Urkers]]: ... * [[Veluws]]: **'''''[[heed (vegetasie)|heed]]''''' **''hei{{small()|de}}'' ==Hel== *[[Nederlands]]: **''hel'' **''onderwereld'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''laaidte'' **''hèl'' *[[Sallaans]]: ''hel(le)'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''hel(le)'' **''höl (le)'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... ==Helemaal== * [[Nederlands]]: ** ''helemaal'' * [[Achterhooks]]: **''helemoal'' **''kats'' (meesttieds as d'r iets kapot is: ''de skuppe is mi-j kats deurmidden ebrokken'') **''ga'' (Da's ga neet woar, ?Duutsen invlood: ''gar'') *[[Grönnegs]]: **''glad'' **''hail'' **''hailmoal'' (oetsproek: ''[ahmoal]'') **''haildal'' *[[Sallaans]]: **''heelmoal(e)'' / ''helemoal(e)'' *[[Tweants]]: **''helemoal'' (oet esprökn as ''heemoal'' en mangs as ''jemoal'') **''kets/kèts/kats'' **''totaal'' **''geet'', ''egee(t)'', ''geel(s)'', ''gels'' (van "in t geheelt". bv. in ''gearne of egee neet'') *[[Veluws]]: **''helemaol{{small()|e}}'' **''kats'' (zoas in: ''de stoel is kats deurmidden ebreuken'') **''heel'' (zoas in: ''dat do-k heel neet'') **''totaal'' ==Hoe== *[[Nederlands]]: ''hoe'' *[[Achterhooks]]: ''ho'' *[[Drèents]]: ''ho'', ''hoe'', ''hoou'' *[[Grönnegs]]: **''hou'' **''wou'' (hail verolderd; van de generoatsie dij veur 1900 geboren is) **''woe'' (WEV) *[[Oostfreisk]]: **''hou'' (Börkem; Platduutske skriefwies: ''ho'') **''wo'' **''wu'' (Harlingerlandsk) *[[Sallaans]]: ''ho'', ''hoe'' *[[Stellingwarfs]]: ''hoe'' *[[Tweants]]: **''ho'' **''wo'' ([[Riesns]]) *[[Urkers]]: ''hoe'' *[[Veluws]]: ''hoe'' ==Hoek== *[[Nederlands]]: ''hoek'' *[[Achterhooks]]: ''hook'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''houk'' (boeten: hai kikt om de houk van n gebaauw) **''hörn'' (binnen: hai zit ien de hörn van n koamer) *[[Sallaans]]: ''hoek'' (mv.: ''huke'' (verolderd)) *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''hook'' (mv. ''heuk(e)'') *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''hoek'' ==Honing== {{Nds/hoening}} ==Honger== *[[Nederlands]]: ''honger'' *[[Achterhooks]]: ''smach'' *[[Grönnegs]]: **''honger'' **''bok'' *[[Tweants]]: **''zin'' **''honger'' **''feail'' (bv. ''oargens feail op wean'', iets heel gearne wiln etn) *[[Veluws]]: **''honger'' **''hoenger'' ([[Armelo]], [[Putten]], [[Niekark]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) **''onger'' ([[Attem]]) **''trek'' **''zin (in, an eten, iets, wat)'' ==Hooivork== *[[Nederlands]]: ''hooivork'' (3 of meer tanden) *[[Achterhooks]]: **''gavel'' **''heujvorke'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''riek'', ''rieg'' ([[Oldambtsters|OLD]]) *[[Sallaans]]: ''heuivörke'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''heuivorke'' **''reek'' **''gaffel'' *[[Urkers]]: ... ==Hoofdpijn== {{Nds/kopzeerte}} ==Hoop (stapel van bijv. bladeren)== *[[Nederlands]]: **''hoop'' ... *[[Achterhooks]]: **''öpper'' **(mest)''vaalt'' **kidden (lange riegen heuj, kloar um tot balen eperst te wodden) *[[Grönnegs]]: ''bult'' *[[Tweants]]: **''bult'' **''belt'' (veroolderd) **(mest)''vaalt'' **''ril(le)'' (langen bult van heui op t laand) *[[Veluws]]: **''bult{{small()|e}}'' **''pol{{small()|le}}'' (zoas in: ''[[eemtepol|eemtepol{{small()|le}}]]'') **''hoop'' ==Hoop (verwachting)== *[[Nederlands]]: **''hoop'' *[[Achterhooks]]: **''hoppe'' *[[Grönnegs]]: ''hoop'' *[[Sallaans]]: ''hope'' **[[Vechtdals]]: ''hoppe'' *[[Tweants]]:''hoppe'' *[[Veluws]]: ''hoop'', ''hope'' ==Hoop (veel, hoeveelheid)== *[[Nederlands]]: **een ''hoop'' ... (of een heleboel) *[[Achterhooks]]: **nen ''slomp'' Veurb: op t feesjen, he'w nen besten slomp bier edronken **ne ''bulte'' Wikipedie besteet in ne bulte talen. *[[Grönnegs]]: **''ìnd(e)'' **''bult'' (allend fysieke boudel) **''prout'' *[[Sallaans]]: **''bulte'', ''bulde'' **''hoop'' *[[Tweants]]: **''bult'' **''fossen'' **''hoop'' **''kwak'' **''poer'' **''plear'' **''zwear'' *[[Veluws]]: **''bult{{small()|e}}'' **''kwak'' ==Hout== * [[Nederlands]]: ''hout'' * [[Achterhooks]]: ''holt'' * [[Drèents]]: **''holt'' **''olt'' * [[Grönnegs]]: **''holt'' (oetsproken as ''[hoalt]'') **''hoolt'' ([[Westerwoolds|WEV]]; oetsproken as ''[hoult]'') * [[Sallaans]]: **''holt'' **''olt'' ***[[Vechtdals]]: ***''ho(o)lt'', ''hoalt'' * [[Stellingwarfs]]: ''hoolt'' * [[Tweants]]: **''holt'' **''hoolt'' **''hoalt'' * [[Urkers]]: ''out'' * [[Veluws]]: **'''''[[holt]]''''' (veural [[Oost-Veluws]]) **''hout'' (veural [[West-Veluws]]) **''olt'' ([[Attem]]) ==Huilen== * [[Nederlands]]: **''huilen'' **''janken'' (met veel geluid) **''wenen'' (ouderwets) * [[Achterhooks]]: **''huuln'' **''blearn'' * [[Drèents]]: ... * [[Grönnegs]]: **''schraaien''/ ''schrijen'' / ''schrèjen'' **''reren'' **''blèren'' (vernuimd noar t geluud dat schoapen môken) **''liepen'' (zulfstandeg noamwoord: van ruilen komt huilen = van wizzeln komt ~) **''jeuzeln'' (as n lutje kind begunt te soezen omdat er iets nait krigt) * [[Sallaans]]: ''(h)uuln'' **[[Vechtdals]]: **''huuln'' **''joeln'' **''reern'' **''bleern'' **''jaankn'' **''zeurn'' **''skreewn'' * [[Stellingwarfs]]: ... * [[Tweants]]: **''huuln'' **''göln'' **''blearn'' **''bruln'' **''jaankn'' **''jengeln'' (nöalderig, as n keend wat nit krig) **''skreewn'' (hard göln) **''sikken'' (zacht göln, van kleaine keender) * [[Urkers]]: ... * [[Veluws]]: **''bulleken'' **''schrouwen'', ''schreeuwen'' **''hulen'' **''blèren'' **''brulen'' **''lippen'' **''reren'' **''tjoenken'' (janken) **''golveren'' (jammerend huilen) ***''nosterig'' (huilerig of humeurig) ==Huis== *[[Nederlands]]: **''huis'' **''woning'' (alleen als het bewoond is) *[[Achterhooks]]: **''huus'' **''hoes'' (oostelike Achterhook) *[[Drèents]]: **''huus'' ([[Zuudwest-Drèents]]) **''hoes'' (overig Drèents) *[[Grönnegs]]: **''huus'' ([[Veenkelonioals|VEK]], [[Westerkertiers|WEK]]) **''hoes'' (overg Grönnegs) **''spul'' (allìnd as t bewoond is) **''woonderij'' (allìnd as t bewoond is) *[[Oostfreisk]]: **''hoes'' (Platduutse skriefwies ''Hu(u)s'') *[[Stellingwarfs]]: ''huus'' *[[Sallaans]]: **''{{small()|h}}uus'' **''hoes'' ([[Vechtdals]]) *[[Tweants]]: **''hoes'' (grootste deel van [[Tweante]] en [[Vreeznven]]) **''huus'' (Noord-West Tweante en op [[Sallaand]] an) **''wonning'', ''wonnige'' *[[Urkers]]: ''eus'' *[[Veluws]]: **'''''[[huus]]''''' ([[Attem]]: ''uus'') **''woening'' **''woenige'' ([[Doornspiek]], [[Nunspeet]]) **''woonhuus'' ([[Epe]], [[Lieren]]) **''burgerhuus'' ([[Lieren]]) {{Nedersaksische taalwiezers}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|H]] e3iips7xc8buuazif11mbe4hsfibed5 0 12130 283778 283777 2016-02-02T09:28:09Z 81.206.164.195 /* Jongen */ wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit J begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Jam== *[[Nederlands]]: ''jam'' *[[Achterhooks]]: ''sjem'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''marmeloa(t)'' **''sjem'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ''sjem'' *[[Tweants]] ''sjem'' *[[Urkers]]: ''jam'' *[[Veluws]]: **''sjem'' (oek eschreven as ''jam'') **'''''[[schem]]''''' **''slei'' ([[Oldebroek]]; betekent oek ''gelei'') ==Jij== *[[Nederlands]]: **''jij'' **''je'' *[[Achterhooks]]: **''i-j'' **''doe'' *[[Drèents]]: **''ai'' **''do'' **''doe'' **''ie'' ([[ZWZ]]) **''ieë'' ([[ZWZ]], veur naodrok) **''ij'' **''je'' *[[Grönnegs]]: **''doe'' **''dou'' ([[Stadjeders|STD]]) *[[Oostfreisk]]'': **''doe'' (Platduutske skriefwies ''du'') **''ji'' *[[Sallaans]]: ''iej(e)'' *[[Stellingwarfs]]: ''ie{{small()|je}}'' *[[Tweants]]: **''iej'' **''dow'' (oostelik Tweante) *[[Urkers]]: ''jie'' *[[Veluws]]: **''jie'' (onbeklemtoond: ''je'') **''ie{{small()|je}}'' (onbeklemtoond: ''je'') ==Jongen== *[[Nederlaands]]: **''jongen'' **''joch(ie)'' (kan als negatief en kleinerend worden gezien) **''knul'' (liefkozend kleinerend) **''menneke'' (liefkozend kleinerend) * [[Achterhooks]]: **''kearltjen'' of ''jungksen'' (kleinen jonge, onder 10 joar) **''jong(en)'' (euldere jonge, boaven de 10 joar) **''kearl'' (boaven de 16 joar) * [[Drèents]]: ''jong{{small()|e}}'' (klein jong: ''jonggie{{small()|n}}'', ''jonkie{{small()|n}}'') * [[Grönnegs]]: **'''''[[Jong (geslacht)|jong]]''''' (mv: ''jongen'') **''kwoajong'' (ien de zin van n jong kirreltje (4-10) dij kattekwoad oethoalt) **''boi'' (negoatief; klainerend) **''kirreltje'', ''kirrelke'' * [[Oostfreisk]]: **''jong'' **''boi'' (negoatief; klaineernd) **''kirreltje'', ''kirrelke'' (Platduutske skriefwies: ''keerltje'', ''keerlke'') * [[Sallaands]]: **''jongn'' **''jonk'' **''jochie(n)'' **''keerltie(n)'' / ''kearltie(n)'' * [[Stellingwarfs]]: ''jonge'' * [[Tweants]]: **''jongn'', ''jonge'', ''j(e)unkn'' **''kearlken'' (kleaine jonge, oonder 10 joar) **''jongkearl'' (euldere jonge, boawn de 14 joar) **''boi'' (stewig, mollig kearlken, vake as kleainn) * [[Urkers]]: ... * [[Veluws]]: **''jong(e)'' **''jochie(n)'' **''jonchien'' ([[Epe]], [[Une]], [[Elburg]], [[Attem]]) **''jonk'' ([[Attem]]) **''jongetjen'' **''jungien, junkien'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''junksken'' ([[Klanenbeek]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''keerltjen'' **''ventje(n), ventie(n)'' **''knulletjen'' ([[Loen]]) **''bruuisien'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ==Jus== * [[Nederlands]]: ''jus'' (alle soorten hoofdsaus, in geval van Nederland: ''vleesjus'') * [[Achterhooks]]: ... * [[Drèents]]: **''jus'' **''stip'' **''vet'' * [[Grönnegs]]: '''''[[stip]]''''' * [[Sallaans]]: ... * [[Stellingwarfs]]: ... * [[Tweants]]: *''sju'' *''stip'' (van t gerecht ''stip-in-de-panne''; hoaste nit mear gebroekt) * [[Urkers]]: ''doop'' * [[Veluws]]: **''jus'' **''sjeu'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Ugchelen]]) **''nat'' **''vet'' **''stip{{small()|pe}}'' **''saus'' ([[Harskamp]]) **''sauze'' ([[Loen]], [[Klanenbeek]]) {{Nedersaksisch woordenboek}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|J]] ndgtvfxs35zqod3p3ux95ec8wbqin85 0 12131 283849 283848 2016-02-02T20:48:29Z 81.206.164.195 /* Kuiken */ wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit K begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Kaars== *[[Nederlands]]: ''kaars'' *[[Achterhooks]]: ''keerse'' of ''keers'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''keers'' **''keerze'' ([[Veenkelonioals|VEK]]) **''t leventege licht'' (symbolisch) *[[Sallaans]]: ''keerse'' *[[Stellingwarfs]]: ''keerse'', ''keerze'' *[[Tweants]]: ''kearse'' of ''kearze'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **'''''[[keerse|keers{{small()|e}}]]''''' **''käärse'' ([[Wezep]], [[Attem]]) **''kese'' ([[Attem]], [[Nunspeet]], [[Vaossen]]) ==Kaas== *[[Nederlands]]: ''kaas'' * [[Achterhooks]]: ''keze'' * [[Drèents]]: ''keze'' of ''kees'' * [[Grunnegs]]: ''keze'' of ''kees'' * [[Sallaans]]: ''keze'' * [[Stellingwarfs]]: ''keze'' * [[Tweants]]: **''keze'' **''kieze'' ([[Eanters]], sprek oet '''''kie'''jəzə'') * [[Urkers]]: ''keaze'' * [[Veluws]]: **''kees'', ''keze'' **''keis'', ''keize'' **''kèès'', ''kèze'' **''kaos'' ([[Harskamp]]) ==Kabeljauw== *[[Nederlands]]: ''kabeljauw'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **'''''[[dörsk]]'''(e)'' **''kabbeljou'' (verhollaandst) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ... *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''kabbeljouw'' ==Kalf krijgen== *[[Nederlands]]: ''kalf krijgen'' *[[Achterhooks]]: ''melk wodden'' ==Kanaal== *[[Nederlands]]: ''kanaal'' *[[Achterhooks]]: ''graven'' *[[Drèents]]: **''kenaol'' **''vaort'' *[[Grönnegs]]: **''daip'' **'''''[[Knoal (woaterweg)|knoal]]''''' **''ploemp'' (broekt ien bieveurbeeld "ien de ploemp rieden") **[[Sallaans]]: **''knaal'' *[[Tweants]]: **''k(a)naal'' **''graawn'', ''greawn'' ==Karnemelk== *[[Nederlands]]: ''karnemelk'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''zoepen'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''karnemeelk'', ''kärne~'', ''kaarne~'', ''koarne~'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''kar{{small()|r}}emelk'' ([[Putten]]) **''kannemelk'' ([[Nunspeet]]) ==Karnemelkse pap== *[[Nederlands]]: ''karnemelkse pap'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''zoepenbrij'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ''briej'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''kar{{small()|r}}emelkse/kannemelkse pap'' == Kerk == *[[Nederlands]]: ''kerk'' *[[Achterhooks]]: ''karke'' *[[Drèents]]: **''kerk'' ([[Midden-Drèents|MD]], [[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]], mit rekking in Noord-Drenthe) **''kaarke'' ([[Zuudwest-Noord-Drèents|ZWN]]) **''kark'' ([[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]]) **''kerke'' ([[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]], ok mit rekking) **''karke'' ([[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]] [uutspraok daor ok ''karreke''], [[Midden-Drèents|MD]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]) *[[Grönnegs]]: **''kèrk{{small()|e}}'' **''kìrk{{small()|e}}'' *[[Oostfreisk]]: **''kìrke'' (Reiderland) **''kaarke'' *[[Sallaans]]: ''karke'' *[[Stellingwarfs]]: ''karke'' *[[Tweants]]: **''kark{{small()|e}}'' **''keark{{small()|e}}'' **''kaark{{small()|e}}'' **''koarke'' ([[Riesn]]s) **''kaaike'' ([[Vreeznvens]]) *[[Sallaans]]: ''karke'', ''kärke'' *[[Urkers]]: ''kark'' *[[Veluws]]: **''kark{{small()|e}}'' **'''''[[kaark|kaark{{small()|e}}]]''''' **''kärke'' ==Kerst== *[[Nederlands]]: ''kerst(mis)'' *[[Achterhoeks]]: **''ka(r)s'' **''ka(r)smis'' (katholieken) **''ka(r)sfeest'' (protestanten) *[[Drèents]]: **''kaarst'' **''karst'' *[[Grönnegs]]: **''midwinter'' **'''''[[kìrsttied|kìrst(tied)]]''''' **''joul'' **''karst(tied)'' ([[Westerwôlds]]) *[[Oostfreisk]]: **''wiehnachten'' *[[Sallaans]]: ''ka(r)st'' *[[Stellingwarfs]]: **''kastdaegen'' **''kastfeest'' **''kastmis'' **''kast'' *[[Tweants]] **''kas'' **''Kasfees'' **''Mirreweenter'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]{{Info|Kump oek veur in kombinasie mit -fees(t) en -mis}}: **''ka{{small()|a}}rst'' **''kars'', ''kas'' **''kärs{{small()|t}}'', ''käs'' (veural [[Oost-Veluws]]) ==Keuken== *[[Nederlands]]: ''keuken'' *[[Achterhooks]]: '''''[[kökken]]''''' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''keuk(en)'' *[[Sallaans]]: ''kökkn'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ''kökn{{small()|e}}'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''keuken'' **''köken'' ([[Epe]]) **''hilt'' ([[Elspeet]]) ==Kiespijn== *[[Nederlands]]: ''kiespijn'' *[[Grönnegs]]: ''koeskèllen'' *[[Sallaans]]: ''koeznpiene'' ==Kijken== *[[Nederlands]]: ''kijken'' *[[Achterhooks]]: **''kiekn'' **''gloepn'' (voel kiekn) *[[Grönnegs]]: **''kieken'' **''schaauwen'' (bekijken) **''grensken/grìnsken'' (grimmig kijken) **''gloepen'' (kwoad of nijschiereg ~; bv. deur n gatje ~) **''stoenen'' (stug kijken) **''loeren'' (aandochteg, nijschiereg of kwoad aankieken, voak negatief; bv. "op n terrasje mìnsken loeren" of "dij vraauw zit mie aal aan te loeren") *[[Tweants]]: **''kiekn'' **''gloepn'' (nl. ''staren'') **''glouwn'' (hellig ankiekn, vgl. [[Engels]]: ''to glower'' **''gaapn'' (onnozel kiekn) ==Kikker== *[[Nederlands]]: **''kikker'' **''kikvors'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ''kikker{{small()|d}}'' *[[Grönnegs]]: **''kikker'' **''aalbert'' **''pog'' **''vors'' *[[Oostfreisk]]: **''frötske'' **''hoppetoets'' (Platduutske skriefwies: ''Hoppetutz'') **''pog{{small()|ge}}'', ''poede'' (Platduutske skriefwies: ''Pudde'') *[[Sallaans]]: ''kikkert'' *[[Stellingwarfs]]: **''kikker'' **''podde'' *[[Tweants]]: **''kikvo{{small()|r}}s'' **''kikker'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''kikker{{small()|d}}'' **''[[kikvors]]'' == Kind == * [[Nederlands]]: ''kind'' * [[Achterhooks]]: **''kind'' (meervoud ''kinder'') **''blaag'' **''kleinen'' * [[Drèents]]: **''kiend'' **''kind'' **''jonk'' * [[Grönnegs]]: **''kind'' (mv. ''kinder'') **''kiend'' ([[Westerkertiers|WEK]], [[Hoogelaandsters|HGL]]; mv. ''kiender''), **''grom'' **''kwoajong'' (allend bie jongen, ol kirrels zeggen voak "Dou ik n kwoajong was...'' = ''toen ik kind (klein) was'') **''jong'' (voak broekt ien meervold veur n groep) **''lutje/leutje'' (voak broekt ien meervold veur n groep) * [[Sallaans]]: ... * [[Stellingwarfs]]: ''kiend'' (meervoold: ''kiender'') * [[Tweants]]: **''keend'' (mearvoold: ''keender'') **''wich'' ([[Riesns]] en [[Eanter|Eanters]], mearvoold: ''wichter{{small()|e}}'') **''kleainn'' (baby) * [[Urkers]]: ''keend'' (meervold: ''kiengeren'') * [[Veluws]]: **'''''[[kiend|ki{{small()|e}}nd]]''''' (meervoud: ''ki{{small()|e}}nders'' of ''ki{{small()|e}}nder'') **''keend'' ([[Doospiek]], meervold: ''keenders'') **''kingd'' ([[Bunsjoten]], meervoud: ''kingderen'') ==Kip== *[[Nederlands]]: ''kip'' *[[Achterhooks]]: **''huunder'' **''tuut'' *[[Drèents]]: **''hen{{small()|ne}}'' **''hin'' **''kiepe'' **''kippe'' **''tuut'' *[[Grönnegs]]: **''hìn'' (meervold: ''[[hounder]]'') **''kuken'' ([[Hoogelaandsters|HGL]]; t Nederlaandse ''kuiken'' is den ''piek'') **''rèbbe'' **''tude'' ([[Veenkelonioals|VEK]]) **''tuut'' *[[Sallaands]]: **''kippe'' **''kiepe'' **''hoen'' *[[Stellingwarfs]]: ''kiepe'' *[[Tweants]]: **''hoon'' **''kippe'' **''hen(ne)'' **''tute'' *[[Urkers]]: ''in'' *[[Veluws]]: **''kiep{{small()|e}}'' **''kip{{small()|pe}}'' **''kepe'' ([[Doornspiek]]) **''hen{{small()|ne}}''{{Info|Meestentieds kiep(e), kepe of kip(pe)}} ==Kleermaker== *[[Nederlands]]: ''kleermaker'' *[[Achterhooks]]: ''snieder'' (lange ie) *[[Grönnegs]]: ''snieder'' (körte ie) ==Kletsen (praten)== *[[Nederlands]]: **''kletsen'' **''roddelen'' (vaak alleen gebruikt als het over andere mensen gaat, vaak negatief) *[[Achterhooks]]: **''knibbelen'' (Zutfent/Lochem) **''hekkebekken'' (Gossel) **''eksteren'' (Reurle) **''praggelen'' (old) **''zanken'' (old) **''prangen'' (old) **''egelen'' (Vodden) *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''kwedeln'' **''reuteln''/''röddeln'' **''proatjen'' *[[Oostfreisk]]: ''proatjen'' (Platduutske skriefwies: ''prootjen'') *[[Sallaans]]: **''proatn'' **''roateln'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''kwaakn'' (vake van vrouwleu) **''luln'' **''beköjern'' **''roddeln'' **''röateln'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''kletsen'' **''praoten'' **''lullen'' **''roddelen'' ==Kletspraat== *[[Nederlands]]: **''kletspraat'' *[[Grunnegs]]: **''kulkouk'' **''kulloazie'' **''kwakkerij'' *[[Tweants]]: **''gelul'' **''lulderieje'' **''genöal'' *[[Veluws]]: **''lulderieje'' ([[Nunspeet]]) **''bakerprötien'' ([[Epe]]) ==Klokhuis (vrucht)== *[[Nederlands]]: ''klokhuis'' *[[Achterhooks]]: **''kroaze'' **'''''[[kreuze]]''''' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''(appel)keern'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ... *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''klokhuus'' **''kreuze'' ([[Oost-Veluws]]) **''knoest{{small()|e}}'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Ugchelen]]) **''kneuze'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ==Klomp== *[[Nederlands]]: ''klomp'' *[[Achterhooks]]: **'kloompe'', mv klumpe, klompen, vkw klumpken **''peppel'' (leterlik: populier), mv peppels *[[Drèents]]: ''klomp{{small()|e}}'' *[[Grönnegs]]: **''holske'' **''{{small()|holt}}klombe'' ([[Veenkelonioals|VEK]]) **''{{small()|ho{{small()|o}}lt}}klumpe'' ([[Westerkertiers|WEK]], [[Westerwoolds|WEV]]) **''{{small()|holt}}klomp'' (overg) *[[Oostfreisk]]: **''kloemp'' (Platduutske skriefwies ''Klump'') *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ''klompe'' *[[Tweants]]: '''''[[kloomp]]''''', ''pöppel'' / ''peppel'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''klomp{{small()|e}}'' ==Knie== *[[Nederlands]]: ''knie'' *[[Achterhooks]]: ''knee'', mv ''knene'', verkleinwoord ''kneken'', ''kneetje'' *[[Sallaans]]: **''knie'' (mv.: ''knien(e)'') *[[Tweants]]: **''knee'', mv. ''knene'' **''knei'' ([[Eanters]]) ==Knoflook== *[[Nederlands]]: ''knoflook'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''witlook'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ... *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''knoflook'' ==Knoop (aan kleding)== *[[Nederlands]]: ''knoop'' *[[Achterhooks]]: ''knoop'', mv kneupe, vkw kneupken *[[Grönnegs]]: ''knoop'', ''knobe'' (VEK) *[[Tweants]]: ''knoop'' *[[Veluws]]: ''knoop'', ''knope'' ==Knoop (in touw enz.)== *[[Nederlands]]: ''knoop'' *[[Achterhooks]]: ''knuppe'' *[[Grönnegs]]: ''knup(pen)'', ''knubbe'' (VEK) *[[Tweants]]: ''knup'' *[[Veluws]]: ''knup{{small()|pe}}'' ==Koe== *[[Achterhooks]]: ''koo'' (meervold: ''beeste'') *[[Drèents]]: **''beest'', ''beist'', ''biest'' ***''biestevleis'' = vleis van de koe ([[ZWZ]]) **''koe'' (meervold: ''koenen''), ''ko'', ''koou'' *[[Grunnegs]]: **''kou'' (meervold: ''koien'' of ''kijen'') **''boekou'' **''baist'' (ollerwets) *[[Oostfreisk]]: **''kou'' (Krummhörn, Borkum) **''kjou'' (Reiderland) **''keuw'' (rest van Oostfreisland) ***Meertel: ''keien'' ***Platduutske skriefwies: ''Ko'' *[[Sallaans]]: ''koe'' **[[Vechtdals]]: ''koe'' (mv.: ''koen(e)'') *[[Stellingwarfs]]: ''koe'' (meervold: ''koenen'') *[[Tweants]]: **''koo'' (mearvoold: ''beeste'') **''kau'', ''kou'' ([[Eanter|Eanters]], [[Vjens]]) *[[Urkers]]: ''koe'' *[[Veluws]]: **''koe'' (meervoud: ''koen{{small()|en}}'') **'''''[[ko]]''''' (meervoud: ''konen'') **''koeie'' ([[Elspeet]], meervoud: koenen'') **''kuusje{{small()|n}}'' ==Koelkast== *[[Nederlands]]: **''koelkast'' **''ijskast'' *[[Achterhooks]]: ''ieskaste'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''koeling'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ... *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''koelkast{{small()|e}}'' **''ieskast{{small()|e}}'' ==Konijn== *[[Nederlands]]: ''konijn'' *[[Achterhooks]]: ''knien(tjen/ken)'', mv ''kniene'' * [[Drèents]]: ''knien'' * [[Grunnegs]]: ''knien{{small()|e}}'', ''kanien{{small()|e}}'' *[[Sallaans]]: knien (sprekt uut: ''knîê') *[[Stellingwarfs]]: ''knien{{small()|e}}'' * [[Tweants]]: ''knien'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''knien{{small()|e}}'' **'''''[[kniende (dier)|kni{{small()|e}}nde]]''''' ([[Nunspeet]]) **''kneune'' ([[Doospiek]]) **''kning'' ([[Bunsjoten]]) ==Koolraap== *[[Nederlands]]: ''koolraap'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''steekruif'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ... *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''koolraap'', ''-raop'', -'rääp'' ==Kopen== *[[Nederlands]]: **''kopen'' *[[Achterhooks]]: **''kopen'' **''zich halen'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''kopen'' ***vrouger as OVT: ''koften''/''köften'' en VT ''heb koft/köft'', nou ''kocht'' **''toustellen'' (aanschaffen) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''haaln'' **''koopn'' ***vroger in [[Riesn]] zelfde as in Grönn: ''hebbe kof'', vandaag n dag ''koch'' **''anskafn'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''kopen'' ==Kort (v.e. weg)== *[[Nederlands]]: ''kort'' *[[Achterhooks]]: richt (meesttieds in vergrotende trap gebroekt: ''den weg is völle richter'': die weg is korter, dat is een binnendoorweg) *[[Grönnegs]]: **''richt'' (ook bie ''direct'' ien bv. t Nederlaandse ''recht voor zijn raap'') **''kört'' *[[Tweants]]: **''richt'' ("Det is de richtste weg") *[[Veluws]]: rich{{small()|t}} (''zo rie-j 't richst'') ==Kraakbeen== *[[Nederlands]]: **''kraakbeen'' *[[Achterhooks]]: ''knapbot'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''knirzel''/''krizzel'' **''knaster'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''knars'', ''knärs'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''kraak-'', ''kraok-'', ''krääkbeen'' ==Kracht== *[[Nederlands]]: ''kracht'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''kracht'' (Oldgrönnegs: ''kraeft'') **''forsie'' (van t Fraanse/Engelse ''force'') *[[Oostfreisk]]: **''kracht'' **''fors'' (van t Fraanse/Engelse ''force'') *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ''krach{{small()|t}}'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''krach{{small()|t}}'' ==Kraken== *[[Nederlands]]: **''kraken'' (werkwoord) **''knarsen'' (sterker dan kraken) *[[Achterhooks]]: **''kroak(e)n'' **''kraak(e)n'' *[[Drèents]]: **''kraeken'' **''kraken'' **''kraoken'' *[[Grönnegs]]: '''''[[krakken]]''''' *[[Sallaans]]: ''kraakn'', ''krakn'' *[[Stellingwarfs]]: ''kraeken'' *[[Tweants]]: **''kroakn'' **''kraakn'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''kraken'' **''kräken'' **''kraoken'' ==Kroeg== *[[Nederlands]]: **''kroeg'' **''café'' **''bar'' **''tent'' (informeel) *[[Grönnegs]]: **''kroug'' **''kniepe'' ([[Oldambtsters|OLD]]) ==Kreuken== *[[Nederlands]]: **''kreuken'' **''kreukelen'' (spreektaal) *[[Grönnegs]]: **''kreukeln'' **''toestern'' (= in de war brengen) *[[Sallaans]]: **[[Vechtdals]]: ''krökkels'', ''krökkeln'' *[[Tweants]]: **'''knöttern'' (bv. van kleare) **''foekn'', ''foekern'' (grote kreukels) ==Kruiden== *[[Nederlands]]: ''kruiden'' *[[Achterhooks]]: **''kruderieje'' **''kruden'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''kruden'' (bloader zo as basilikum, taim, rozemarrie, enz.) **''spaiserij'' (pouders zo as nutmuskoat, kurrypouder, paprikapouder, enz.) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ''kruden'' *[[Tweants]]: ''kruu(d)n'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''krujen'', ''kruden'' ==Kruisbes== *[[Nederlands]]: ''kruisbes'' *[[Achterhooks]]: **''kruusbe(a)ze'', ''kruzebe(a)ze'' **''stekkebe(a)ze'' *[[Drèents]]: **''kriebeze'' ([[Ni'jlusen]]) **''krudoorn'', ''kruusdoorn'' **''kruusbeze'', ''kruzebeze'' *[[Grönnegs]]: ''krudoorn'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ''kruloorn'' *[[Tweants]]: **''kruusbeaze'' **''kristebeaze'' ([[Riesns]]) *[[Urkers]]: ''kreuzebullem'' *[[Veluws]]: **'''''[[knoepbees]]''''' **''stek{{small()|k}}e{{small()|l}}beze, -bieze, -bèze **''stik{{small()|ke}}bèze'' ([[Klanenbeek]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''knoeper{{small()|d}}'' **''klapbees'', ([[Niekark]]), ''-bèze'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''knapbees'' ([[Niekark]]) **''kriestebieze'' ([[Elburg]]) **''krissebeze'' ([[Epe]]), ''krissebèze'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''kressebèze'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ==Kruiwagen== *[[Nederlands]]: ''kruiwagen'' *[[Achterhoeks]]: ''kruuwagen'', ''kroewagen'' , ''schoefkoare'' *[[Drèents]]: ''krullekaor'' *[[Grönnegs]]: **'''''[[koare|koar(e)]]''''' **''krooie'' ([[Westerwoolds|WEV]]) *[[Sallaans]]: kruuwaagn *[[Stellingwarfs]]: ''kroje'' *[[Tweants]]: **''krujkoar(e)'', ''-waag(e)'' **''skoefkoare'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''kruuiwagen'' of ''kruwagen'' ==Kus== *[[Nederlands]]: **''kus'' **''zoen'' *[[Achterhoeks]]: ''smoks'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''smok'' (ww: ''smokken'') **''tuutje'' (ww: ''tuutjen'') **''doetje'' (ww: ''doetjen'') **''doek(i)e'' (ww: ''doeken'' - [[Stadsgrunnegs|Stadjeders]]) *[[Oostfreisk]]: ''tuutje'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''smok(s)'' **''smakkerd'' (ook gebroekt as ene teegn te vlakte geet: "hee maakn mie nen smakkerd!") *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''kus'', ''smakkerd'' ==Kussen (voorwerp)== * [[Nederlands]]: ''kussen'' * [[Drèents]]: ''kussen'' * [[Grunnegs]]: **''kuzzen'' **''peul(e)'' of ''peel'' * [[Stellingwarfs]]: ''kussen'' * [[Urkers]]: **''kussem'' **''pullum'' * [[Veluws]]: ** ''kussen'' ** ''kusse'' ** ''kussing'' ** ''peluw'' ==Kuiken== *[[Nederlands]]: ''kuiken'' *[[Achterhooks]]: **'''''[[tieksken]]''''' **''kuken'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''piek'' **''kuken'' *[[Sallaans]]: ''kuukn(tie)'' *[[Stellingwarfs]]: ''pik(kie)'' *[[Tweants]]: ''kuukn'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''kuken'' ==Kwikstaart== {{Nds/akkermannetjen}} {{Nedersaksisch woordenboek}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|K]] iu5yhlqsongntlu9mqt4yor1p7i7w1e 0 12132 283852 283851 2016-02-02T20:50:51Z 81.206.164.195 /* Lente */ wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit L begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Laars== *[[Nederlands]]: ''laars'' *[[Achterhooks]]: ''stiefel'' *[[Drèents]]: **''lèers'' ([[ZOZ]], [[Midden-Drèents|MD]]), ''leers'' (ZOZ, [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]], [[Noordenvelds|KVD]]), ''lèerze'' ([[ZWZ]], MD). ''leerze'' ([[ZWN]], [[ZWZ]], ZOV), ''laars'' (ZOZ) **''guistevel'' (hoge stevel, KVD) **''stevel'' (verolderd) *[[Grönnegs]]: '''''[[stevel]]''''' *[[Sallaans]]: ''leerze'' *[[Stellingwarfs]]: ''leerze'' *[[Tweants]]: **''steavel'' (hoaste neet mear gebroekt) **''learze'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''leers, leerze'' **''läärze'' ([[Wezep]], [[Attem]]) **''stiefel'' ([[Lieren]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ==Ladder== *[[Nederlands]]: ''ladder'' *[[Achterhooks]]: **''lere'' (trap) **''reup'' (in de panty) *[[Drèents]]: ''ledder'' *[[Grönnegs]]: **''ledder'' **''lere'' *[[Sallaans]]: ''ledder'' *[[Stellingwarfs]]: ''ledder'' *[[Tweants]]: **''ledder'' **''lädder'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **'''''[[ledder]]''''' **''leer/lere'' ==Lantaarn== *[[Nederlands]]: ''lantern'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''schienvat'' (ien haand) **''lanteern'' (op n poale, of op stokkie (mit St. Meerten)) *[[Sallaans]]: ''lanteern'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''(zak)lantearn'' **''störmlaampe'' **''looplaampe'' **''löchte'', ''luchte'' *[[Urkers]]: ''langtearen'' *[[Veluws]]: **(in de haand) ***''stalluchte{{small()|r}}'' ***''stormluchter'' ([[Klanenbeek]]) ***''luchte{{small()|r}}'', ''lochte{{small()|r}}'' ***''stallanteern{{small()|e}}'' ***''stallampe'' ***''stormlanteern'' ([[Armelo]], [[Niekark]], [[Putten]]) ***''stormlanteren'' ([[Lunteren]]) ***''sturmlanteern{{small()|e}}'' ***''stormlamp'' ([[Putten]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) ***''störmlampe'' ([[Attem]], [[Klanenbeek]]) ***''looplamp{{small()|e}}'' ***''petroleumlampe'' ([[Lieren]]) ***''peterolielampe mit lampeglas'' ([[Harderwiek]]) ***''lanteern{{small()|e}}'', ''lan{{small()|g}}'' **(op een paole){{Info|Kan oek in samenstelling mit -paol(e)}} ***''lanteern{{small()|e}}'' ***''lanteren'' ([[Lunteren]]) ***''langteren'' ([[Bunsjoten]]) ==Lende (vlees)== *[[Nederlands]]: ''lende'' *[[Grönnegs]]: **''harst'' **''lìn'', ''lèn'' ==Lenig== * [[Nederlands]]: ''lenig'' *[[Drèents]]: **''smu'', ''smeu{{small()|i}}'', ''smui'' **''tierig'' ([[ZWN]], [[ZWZ]]) *[[Grönnegs]]: **''smui'' **''jenteg'' *[[Sallaans]]: **''smeu'' *[[Stellingwarfs]]: **''smuui'' **''smeu'' ([[Stienwiekerlaand]]) *[[Tweants]]: **''smeu (in de butte)'' *[[Veluws]]: **''slop (in 't kruus)'' **''slap'' **''slok (in 't kruus/lief)'' **''slak'' ([[Heerde]]) **''smao'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]]) **''smij'' ([[Bunsjoten]]) **''smeu'' ([[Attem]]) **''lenig'' **''vlug{{small()|ge}}'' **''vleeg'', ''vlege'' **''zwak'' **''kwiek'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Ugchelen]]) ==Lente== * [[Nederlands]]: **''lente'' **''voorjaar'' * [[Achterhooks]]: ''veurjoar'' * [[Drèents]]: **''veurjaor'' **''meitied'', ''maitied'' * [[Grönnegs]]: **''lìnte'' **''maaitied'' **''woars'' (verolderd) * [[Sallaands]]: ''veurjoar'', ''le(a)nte'' * [[Stellingwarfs]]: ''meitied'' * [[Tweants]]: **''vuurjoar'', ''veur-'' **''leante'' * [[Urkers]]: ... * [[Veluws]]: **'''''[[leinte]]''''', ''lente'' **''veurjaor'' ==Lichaam== *[[Nederlands]]: **''lichaam'' **''lijf'' *[[Grönnegs]]: **''lief'' **''lichoam'' (Ter Loan zien schriefwieze: ''liggoam'') *[[Tweants]]: **''lief'' **''hoed'' **<small>informeel: ''pokkel''</small> ==Lieveheersbeestje== {{Nds/kukeluusjen}} ==Litteken== *[[Nederlands]]: ''litteken'' *[[Achterhooks]]: ''liekstea'' *[[Grönnegs]]: ''dèl{{small()|le}}'' *[[Tweants]]: ''li{{small()|e}}kstean'' ==Lopen== *[[Nederlands]]: ''lopen'' *[[Achterhooks]]: **''goan'' **''gängelen'' **''drapsen'' **''dröalen'' **''stiefelen'' **''sliepstarten'' **''pöälen'' **''sjoksen'' **''sloffen'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''lopen'' **''sjaauwen'' **''soppen'' (ien natte schounen) **''boestern'' (grote stappen) **''haauwen'' (drok bewegend) **''steveln'' (stevege stappen) **''bokseln'' (haard) **''postern'' (haard) **''gaddern'' (mit veul lewaai) **''stutjen'' (muisoam) **''schongeln'' (schèl) **''pootjen'' (veurzichteg) *[[Sallaans]]: **''lopen'' **''anteuten'' (langzaam lopen) **''dreutelen'' (treuzelen, aarzelend lopen) **''giespelen'' (gehaast lopen) **''sabelen'' (in grote passen lopen met slingerende armen) **''beieren'' (lopen met slingerende armen) **''drummelen'' (lopen als een kleuter) **''dazen'' (verdwaasd of overstuur rondlopen) **''rondklungelen'' (doelloos lopen) **''dildallen'' (jezelf in de weg lopen) **''drapsen'' (onnodig lopen) **''klabasteren'' (klauteren) *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''goan'' **''loopn'' **''waandeln'' **''gengeln'' (heanig en plezeerig loopn) **''stiefeln'' (meestieds van oolde leu, veutjen vuur veutjen) **''bosken'', ''posken'' (onbenullig oarns duurhen loopn, of met völle kabaal) (vgl. [[Engels]]: ''to busk'') **''booltern'' (stommelig loopn of stuitern) (vgl. Engels: ''to bolt'') **''slepn'' **''dweln'' (zoonder dool roondloopn) (vgl. Engels: ''to dwell'' en [[Nederlaands|Hollaands]]: ''dwalen'') **''slofn'' **''banjern'' **''trean'' (stewig doolbewust loopn, ook ''trapn'') **''bungeln'' (onvaste loopn, bv. ''Hee bungeldn op de beene.'') **''traampeln'' (trappelen) (vgl. Engels: ''to trample'') **''treampeln'' (neet weetn woerhen) **''dreanteln'' (drentelen) **''veanstern'' (geheimzinnig of stiekum loopn) **''staampn'' (met kabaal loopn, driftig oarns op an goan) **''bealdern'' (onbenullig loopn) **''spolken'' (zenuwachtig hen en wier, van hot noar her vleegn, um andacht te trekn en wat edoan te kriegn) **''sjoksen'' **''sjosken'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''lopen'' **''dalven'' (drentelen) **''giespelen'' (gehaast lopen) **''kaonderen'' (ijsberen) **''sjoeksen'' (heen en weer wiegelend lopen) ==Lucifer== *[[Nederlands]]: Lucifer *[[Achterhooks]]: ''Striekwével'' *[[Drèents]]: ''lucifar'', ''lucifer'' *[[Grönnegs]]: **''striekholtke'' **''svoavelholtke'', ''swoavelholtke'' **''luzivèr'' **''tandenstoker'' (voak as grapje bedould) *[[Stellingwarfs]]: ''lucifer'' (meervoold: ''lucifes'') *[[Tweants]]: **''striekheultje, -heultke'' **''lusevèr(pinnke)'' {{Info|Of ne kombinasie van disse meugelikheedn}} *[[Urkers]]: ''lucifar'' *[[Veluws]]: **''lus{{small()|s}}ever'' **''lus{{small()|s}}evar'' **''lus{{small()|s}}evär'' ([[Attem]], [[Waopenvelde]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''lus{{small()|s}}evärre'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''leusevar'' ([[Doornspiek]]) **''lusjeva{{small()|a}}r'' ([[Niekark]], [[Bunsjoten]]) **''lus{{small()|s}}everhoutjen'' ([[Bennekum]]) **''lussewas'' ([[Nunspeet]]; meervoud) **'''''[[striekzwevel]]''', -zwävel, -zwavel'' **''striekwafel, striekwezel'' ([[Epe]]) **''striekwefel'' ([[Une]]) **''strieker'' ([[Harderwiek]], [[Garder]]) **''striekstöksien'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''striekholt'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]]) **''zwevelstoksie{{small()|n}}'' ([[Lieren]]) **''zwevelstokje'' ([[Niekark]]) **''zwevelstok'' ([[Putten]]) **''zwävel'' ([[Heerde]], [[Waopenvelde]]) ==Lukken== * [[Nederlands]]: ''lukken'' * [[Achterhooks]]: ... * [[Drèents]]: **''gelukken'' **''lokken'' ([[ZWN]], [[ZWZ]]), ''lukken'' **''willen'' * [[Grönnegs]]: ''willen'' ** ''wil t?'' = ''lukt het?'' (aksie) ** ''t is lukt'' = ''het is gelukt'' (resultoat) ** ''aargens mit kloar worden'' ** ''t kloar kriegen'' * [[Sallaands]]: **''lukken'' **''willen'' * [[Stellingwarfs]]: **''lokken'' **''willen'' * [[Tweants]]: **''lukn'' **''wiln'' **''gewordn'' (lukt het? = Kö'j dr met gewordn?) * [[Urkers]]: ... * [[Veluws]]: ''lukken'', ''lokken'' {{Nedersaksisch woordenboek}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|L]] 9aj54tq8ge5evlk8i586f3v33n88mjx 0 12133 283771 269973 2016-02-01T18:32:39Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit M begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. == Maan == *[[Nederlands]]: ''maan'' *[[Achterhooks]]: ''maone'' *[[Drèents]]: **''maon'' ([[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]], [[Midden-Drèents|MD]], Kop van Drenthe) **''maone'' ([[Zuudwest-Noord-Drèents|ZWN]], [[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]], [[Midden-Drèents|MD]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOZ]]) *[[Grunnegs]]: ''moan'' (sumtieds ''moane'' zègd om de zin beter lopen te lòten) *''[[Sallaans]]: **''moane'' *[[Stellingwarfs]]: ''[[Maone (eerde)|maone]]'' *[[Tweants]]: ''moan{{small()|e}}'' *[[Urkers]]: ''moon'' *[[Veluws]]: ''maon{{small()|e}}'' ==Machine== *[[Nederlands]]: **''machine'' **''apparaat'' *[[Achterhooks]]: ''masjien'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''mesien(e)'' **''maskiene'' (oldmoods; -sk- wordt tegenswoordeg voak vermeden) **''apperoat'' *[[Oostfreisk]]: **''meskien'' **''meschien'' (Reiderland) ***Platduutske skriefwies: ''Maschin'' *[[Sallaans]]: ''mesiene'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''mesiene'' (met nen langn -iej) **''apparaat'' **''gerei'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''mesien{{small()|e}}'' **''mesjien{{small()|e}}'' ==Maïs== * [[Nederlands]]: ''maïs'' *[[Grönnegs]]: **''mais'' (plaant) **''tusselwaait{{small()|en}} (vrucht, stof) *[[Tweants]]: ''mais'' ==Maïshakselaar== *[[Nederlands]]: **''maïshakselaar'' *[[Achterhooks]]: ''maïskneuzer'' *[[Grönnegs]]: ''maisknakker'' *''[[Sallaans]]: **''maiskneuzer'' *[[Tweants]]: ''{{small()|mais}}kneuzer'' ==Man== *[[Nederlands]]: **''man'' **''meneer'' (vooral als aanspreektitel) **''heer'' (netjes) **''kerel'' (vaak negatief) *[[Achterhooks]]: **''kearl'' (Hierbi'j wödt den -r- neet uut-esprokken) **''man'' (meervoud: ''mansleu'') *[[Drèents]]: **''keerl'' **''man'' (meervoud: ''manlu'') *[[Grönnegs]] **'''''[[man (geslacht)|man]]''''' (meervold: ''manluu''; vrouger: 1 man, 2 manner, 3 of meer manluu) ***verklainwoord: ''mantje'', ''mannechie)'' (VEK) **''kirrel'' **''manskirrel'' (nl: ''vent'') *[[Oostfreisk]]: **''man'' (Platduutske skriefwies: ''Mann'') **''kirrel'' (Platduutske skriefwies: ''Keerl'') *''[[Sallaans]]: **''man'' **''m'neer'' **''heer'' **''keerl'' / ''kearl'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''kearl'', ''keerl'' (Hierbiej wördt den -r- neet oet esprökn) **''kjel'' of ''kjal'' **''man'' (vake bedoold as "persoon", bv in ''hee is n apart man'', ''- n biezeunder man'', ''- n riek man'') *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''man'' **''kee{{small()|r}}l'' **''vent'' ==Masker== *[[Nederlands]]: ''masker'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: **''masker'' **''bulsekop, sebulsekop'' (oostelijk zandgebied) **''gebilschop'' (Midden- en West-Drente) *[[Grunnegs]]: **'''''[[gebelskop]]''''', ''gebelschop'' <small>(klìmteun op twijde e)</small> * **''schirbilskop, scharbilskop'' * **''schebelskop'' * **''schebellenskop, gebelschop'' * **''schebilskop, skebilskop'' * **''maask{{small()|e}}'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''mombak'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''moembakkes, mombakkes, masker'' <nowiki>*</nowiki> <small>De rezen woarom of der zo veul verschillende, verliekensboare benoamens binnen veur ''gebelskop'' ien t Grunnegs is dat der ain woord was, t oorspronkelke ''"Schebelskop"'', dij nait goud deur elkenain oetsproken worden kon en zok doarom op verschaaidene wiezen ontwikkeld het. Ien t gevaal van dit woord het t nait te môken mit iendailboare dialekten, môr veuraal mit individuwele oetsproaken. </small> ==Masseur== *[[Nederlands]]: ''masseur'' *[[Achterhooks]]: ''strieker'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''vriefdokter'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''striekebaas'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''messeur'' ==Masturberen== *[[Nederlands]]: **''masturberen'' **''zelfbevredigen'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''haandkaarnen'' **voak worden de benoamens per geslacht broekt: ''òftrekken'' (aftrekken; m), ''vingern'' (vingeren; v) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''{{small()|of}}trekn'' **informeel "''die handkarre machen''" (oet t Duuts) **''sjorn'' **''vingern'' (vrouwleu) **''striekn'' **"''n zak löag skudn''" **''zik beveuln'' **"''eawn met de vlugge viewe''" *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''oftrekken'' **''{{small()|of}}rukken'' **''klaormaken'' **''klaorspeulen'' **''de hand an jezelf slaon'' ([[Ugchelen]]) **''schik mit jezelf maken'' ([[Nunspeet]]) **''zelfbevrediging'', zelfbevrejiging'' **''mastreberen'' ==Mattenklopper== *[[Nederlands]]: ''mattenklopper'' *[[Achterhooks]]: klabatse *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: '''''[[klabatse]]''''' (ook broekt veur n wak ien de vretterd) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ... *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''matte{{small()|n}}klopper'' ==Meeuw== *[[Nederlands]]: ''{{small()|zee}}meeuw'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''störmvogel'' **''zeevogel'' (WEK) **''(zee)koap/kôb'' *[[Oostfreisk]]: **{{small()|Zee}} (Platduutske skriefwies: {{small()|See}}) **Möwe/Möve (oet Hoogduutsk) *''[[Sallaans]]: **''mewe'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ... *[[Urkers]]: ''mieuw'' *[[Veluws]]: ''meeuw'' ==Meisje== [[Ofbeelding:Mädchen Deutsche Mundarten.png|right|250px|thumb|Koarde van de maist gebrukelke woorden veur t Nederlaandse woord "meisje" in de Zuudwest Germoanse (Duutse) dialekten]] {| | width=50% | * [[Nederlands]]: ** ''meisje'' ** ''meid'' ** ''deerne'' (liefkozend; overgenomen uit het Nedersaksisch) ** ''wicht'' (negatief; overgenomen uit het Nedersaksisch) * [[Achterhooks]]: ''deerntjen'' * [[Drèents]]: **''deern, deerntie{{small()|n}}'' **''maagie{{small()|n}}'' ([[Zuudwest-Zuud-Drèents]]) **''maegie{{small()|n}}'' ([[Zuudwest-Noord-Drèents]]) **''wicht, wichie{{small()|n}}'' (rest van Drenthe) **''main, mainje'' * [[Grönnegs]]: **''wicht'' (lutk: ''wichie''; meervold: ''wichter'') **''fam{{small()|ke}}'' (Westerkertiers; ien de rest van Grönnen nog wel as veurnoam mien broeken) **''foan'' (negoatief; arrogant en kribbeg wicht) * [[Oostfreesk]]: **''famke'' **''wücht'' **''foun'' (negatief; kribsk wucht, in dat Harlingerland is t ein normaal wucht) *''[[Sallaans]]: **''meissie'' **''wicht''/ ''wichie'' **''deerne'' / ''dearntie'' **''maagie'' **''wiefie'' * [[Stellingwarfs]]: **''dochter{{small()|tien}}'' **''maegien'' **''wichien'' **''jonk'' | valign=top | *[[Tweants]]: **''deerne, deerntje'' **''meakn'' **''maagie'' ([[Vjenne]]) *[[Urkers]]: **''maotjen'' * [[Veluws]]: **'''''[[deern]]{{small()|e}}''''' **''deerntje{{small()|n}}, deerntie{{small()|n}}'' **''dere{{small()|n}}, dere{{small()|n}}tje{{small()|n}}'' **''meisje{{small()|n}}, meisie{{small()|n}}'' **''meidje{{small()|n}}'' **''mägien'' ([[Attem]], [[Heerde]], [[Waopenvelde]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''mäkien'' ([[Heerde]], [[Waopenvelde]]) **''tukker'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''tuutjen'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''wicht'' ([[Uddel]]) |} == Melk == * [[Nederlands]]: ''melk'' * [[Achterhooks]]: ''melk'' * [[Drèents]]: ''melk'', ''mölk'' * [[Grönnegs]]: **''mèlk'', ''mìlk'' (oetsproak: [mèok] of [mìok]) ***dikworden mìlk wordt liek wel ''keel'' nuimd * [[Sallaans]]: '''''[[melk]]''''' * [[Stellingwarfs]]: ... * [[Tweants]]: ''melk'', ''meelk'', ''mellek'' <small>(in bepoalde plaatsn wördt n -l vuurin dn moond oet esprökn)</small> * [[Urkers]]: ''melk'' * [[Veluws]]: ''melk'' ==Mens== * [[Nederlands]]: ** ''mens'' ** ''man'' (ouderwets) * [[Achterhoeks]]: ''mense'' * [[Drèents]]: **''mèensch'' **''mèensk'' **''mèens{{small()|e}}'' **''meins{{small()|e}}'' * [[Grönnegs]]: **''mìns{{small()|k}}'' **''mèns{{small()|k}}'' *''[[Sallaans]]: **''meanse'' **''mèènse'' * [[Stellingwarfs]]: ''meensk{{small()|e}}'', ''meens'' * [[Tweants]]: ''means{{small()|ke}}'' * [[Urkers]]: ''mins'' * [[Veluws]]: **'''''[[mense|mens{{small()|e}}]]''''' **''meens{{small()|e}}''{{Info|Soms uut-espreuken as 'mees/meze'}} **''mèèns{{small()|e}}'' **''mins{{small()|e}}'' ==Merel== * [[Achterhoeks]]: ''gieteling, geteling'' * [[Drèents]]: **''gaiteling, geeiteling, gieteling'' **''zwarte kliester, zwarte liester'' * [[Grunnegs]]: ''swaarde liester'' * [[Sallaans]]: ''gieteling'' * [[Stellingwarfs]]: ''zwatte liester'' * [[Tweants]]: ** ''merel'' ** ''geeteling, geenteling, geeteleenk'' * [[Veluws]]: **''merel'' **''liester'' **''schijtliester'' ([[Putten]]) **''zwarte liester'' ([[Putten]], [[Nunspeet]], [[Lunteren]]) **''grauwe liester'' ([[Vaossen]]) **''fluitliester'' ([[Vaossen]]) **''gieteling'', ''gietelink'' **''mariekölle'' ([[Vaossen]]) ==Mest== * [[Nederlands]]: ''mest'' * [[Achterhoeks]]: ... * [[Drèents]]: ... * [[Grönnegs]]: **''dong{{small()|e}}'' **''mès''/''mìs'' (staarke diftong [mèəs], [mìəs]) * [[Sallaans]]: ... * [[Stellingwarfs]]: ... * [[Tweants]]: **''mes{{small()|t}}'' **''driete'' * [[Urkers]]: ... * [[Veluws]]: ''mes'' ==Mestsilo== *[[Nederlands]]: ''mestsilo'' *[[Grönnegs]]: ''stronttank'' ==Mier== * [[Nederlands]]: ''mier'' *[[Achterhooks]]: '''''[[miegamp]]''''', ''empe'' *[[Drèents]]: **''gresmieger'' ([[Midden-Drèents|MD]]), ''grösmieger'' ([[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) **''miegerd'' ([['t Nijevene]]) **''mieghemp'' ([[Schoonebeek]]), ''miegempe'' ([[Coevern]]), ''miegempel'' ([[Ni'jlusen]]) **''mieghummel''. Ok: ''-hammel'', ''-hommer'' ([[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]), ''-hommel'' ([[Zuud-Drèents|ZD]]), ''-hömmel'' ([['t Wapservene]]), ''mighommel'' ([[Pathuus]]) **''mier'' **''pismieger'' ([[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]]), ([[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]) **''snelpisser'' ([[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) *[[Grönnegs]]: **''mieghommel'' **''miegaimer'' *[[Platduuts]]: **''Miegeem{{small()|k}}'', ''Miegreem'', ''Miegelitzken'', ''Mieghammeke'' **''Iemeck'' **''Pissmier'' **''Sprockimm'' *[[Sallaans]]: ''miegemp'' *[[Stellingwarfs]]: **''mieghimmel'' **''mieghommel'' ([[Kop van Overiessel]]) *[[Tweants]]: ''miegemp'', ''miegeamp'' *[[Veluws]]: **''empe'' **''iempe'' ([[Wezep]], [[Attem]], [[Oldebroek]]) **''eempe'' ([[Heerde]], [[Waopenvelde]], [[Oldebroek]], [[Wezep]]) **''eemt{{small()|e}}'' **''miegempe'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''mier{{small()|e}}'' **''zeikeemt'' ([[Putters]]) **''zeikeemte'' ([[Nunspeets]]) **''zeikeempe'' ([[Oldebroek]]) ==Mislukken== *[[Nederlands]]: ''mislukken'' *[[Grönnegs]]: **''mishottjen'', ''mishotten'' **''kullen'' ==Mist== *[[Grunnegs]]: **''dook'' **mistig: ''dokeg'', ''diezeg'' *[[Veluws]]: **''mist'' **''damp'' **''nevel'' (lochte mist) **''deemster'' ([[Apeldoorne]]) **''miesel'' ([[Vaossen]]) **mistig: naost ''mistig'', ''dampig'', ''nevelig'', ''deemsterig'' en ''motterig'' ([[Vaossen]]) he'j oek ''diezerig'' ([[Elburg]], [[Bunschoten]]) of ''diezig'' ([[Elburg]]) ==Modder== *[[Nederlands]]: ''modder'' *[[Achterhooks]]: ''drek'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''prut'' **''drap'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''drek'' **''morre'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''modder'' ==Moed== *[[Nederlands]]: ''moed'' *[[Achterhooks]]: **''mood'' **''dörf'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''keroazie'' (van t Fraanse/Engelse ''courage'') **''moud'' (nait voak broekt, t ôflaaidene woord ''moudeg'' juust wel meer broek as ''keroazeg'' of ''keroazjeus'') *''[[Sallaans]]: **''moed'' **''dörf'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''mood'' **''dörf'' **''lef'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''moed'' ==Moeder== {| | * [[Nederlands]]: ** moeder ** moe (ouderwets, amicaal) ** mama ** mam (vooral als aanspreektitel) * [[Achterhooks]]: **''mo'' **''mamma'' **''mooder'' **''moe'' * [[Drèents]]: **''mam'' **''mamme'' **''mo'' **''moe'' **''moe'ie'' **''moeke'' **''moouder'' **''mou'' **''mouder'' **'' 't olde mèens{{small()|e}}'' (informeel) **'' 't aol mèensk'' (informeel) * [[Grönnegs]]: **''mou{{small()|d}}er'' **''mem{{small()|me}}'' **''moe{{small()|ke}}'' **''moetje'' (informeel) **''olmìns(k)'' <small>(informeel, en maisttieds allenneg as der over aine zien aigen mouder proat wordt)</small> | valign=top | * [[Sallaans]]: **''moe'' **''mamme'' **'' 't olde mèèns{{small()|e}}'' (informeel) * [[Stellingwarfs]]: **''mem'' **''moeke'' **''moe'' * [[Tweants]]: **''moor'' **''moo'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **'''''[[moor (meens)|moor]]''''', ''moer'' **''moe'' **''moene'', ''monne'' **''moetje{{small()|n}}'' |} ==Moeras== * [[Nederlands]]: ''moeras'' * [[Achterhooks]]: ''brook'' * [[Drèents]]: **''moer'' **''meras'' **''moeras'' * [[Eemslander Plat]]: ''broouk'' (Platduutsje sjriefwiese: ''Brook'') * [[Grönnegs]]: **'''''[[moor (toponiem)|moor]]''''' **''zomp{{small()|e}}'' **''brouk'' (Westerwoolds) * [[Oostfreisk]]: ''moor'' * [[Sallaans]]: ''mras'' * [[Stellingwarfs]]: ''moeras'' * [[Tweants]]: **''moor'' **''brook'' * [[Urkers]]: ... * [[Veluws]]: ''moeras'' ==Mol== * [[Nederlands]]: ''mol'' * [[Achterhooks]]: ''weule'' * [[Grönnegs]]: ''mool''/''mole'', ''mòl''/''mòle'' *''[[Sallaans]]: **''molle'' **''wöle'' * [[Tweants]]: **'''''[[weule]]''''' **''vroot'' * [[Veluws]]: ''mol{{small()|le}}'' ==Molenaar== *[[Nederlands]]: ''molenaar'' *[[Achterhooks]]: **'''''[[möllenoar]]''''' **''mulder'' *[[Drèents]]: ''mulder'' ([[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) *[[Grönnegs]]: **''meulder'' **''meulender'' *[[Sallaans]]: **''möllenaar'' **''mulder'' *[[Stellingwarfs]]: ''mulder'' *[[Tweants]]: **''mulder/muller'' **''mölder/möller'' **''mölner'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''mulder'' ==Morgen (morning)== *[[Nederlands]]: **''morgen'' **''ochtend'' *[[Achterhooks]]: **''morn'' **''moarn'' *[[Drèents]]: ''mörgen'' (uutspraoke ''mörreng'') *[[Grönnegs]]: **''mörn{{small()|g}}'' **''veurmiddag'' *[[Sallaans]]: **''morn'' (morgen) **''ma(a)rn'' (ma(a)rgen) *[[Stellingwarfs]]: ''mörgen'' (uutspraoke ''mörreng'') *[[Tweants]]: **''morn'', ''moarn'' **''vumdag'', ''vummedag'' (oold-[[Riesns]], ofkortiges van ''vuur n middag'') *[[Urkers]]: ''mörgen'' *[[Veluws]]: **''ma{{small()|a}}rgen'', ''märgen'' **''mannen'', ''männen'' **''maa{{small()|r}}n'', ''määrn'' ==Morgen (tomorrow)== *[[Nederlands]]: ''morgen'' *[[Grönnegs]]: **''mörn{{small()|g}}'' **''anderdag'', ''anderdoags-'' (bv. ''anderdoagsoavends'') *[[Tweants]]: ''morn'', ''moarn'' *[[Sallaans]]: **''morn(g)'' (morgen) **''ma(a)rn(g)'' (ma(a)rgen) ==Morsen== *[[Nederlands]]: **''morsen'' **''knoeien'' **''kliederen'' **''kladde{{small()|re}}n'' *[[Achterhooks]]: **''knooien'' *[[Drèents]]: **''griemen'' **''motten'' *[[Grönnegs]]: **''klaaien'' **''graimen'' *''[[Sallaans]]: **''gastern'' **''knuien'' **''smeern'' *[[Stellingwarfs]]: **''motten'' *[[Tweants]]: **''sopn'' **''smearn'' **''slatern'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''knoeien'', ''knooien'' **''knuieren'' ([[Epe]]) **''smeren'' **''sloeteren'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''sloeren'' ([[Armelo]], [[Nunspeet]]) **''sloekeren'' ([[Heerde]]) **''slateren'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''slempen'', ''stempen ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''moeken'' ([[Armelo]], [[Niekark]], [[Lunteren]], [[Bunsjoten]]) **''morsen'', ''mossen'' **''otten'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Lieren]], [[Hall]]) **''tuieren'' ([[Une]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Ugchelen]], [[Hall]]) **''kledderen'', kliederen'' **''muizen'' ([[Heerde]], [[Waopenvelde]]) ==Muis== *[[Nederlands]]: ''muis'' *[[Achterhooks]]: ''muus(ken)'', ''moes'' *[[Drèents]]: ''moes'' *[[Grönnegs]]: ''moes'' *[[Sallaans]]: ''muus'', ''moes'', ''moeze'' *[[Stellingwarfs]]: ''moes'' *[[Tweants]]: ''moes'' *[[Urkers]]: ''meus'' *[[Veluws]]: ''muus'' {{Nedersaksisch woordenboek}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|M]] ptv9k9in4vuwslli1mbanw729slyuxs 0 12134 285189 283776 2016-07-24T12:30:40Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit O begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Oma== {{Nds/oma}} *''[[Sallaans]]: **''oepoe'' == Ongespannen == Bijvoorbeeld van touw. *[[Nederlands]]: **''ongespannen'' **''slap'' *[[Achterhooks]] : ''slok'' (van bv de fietsenketten) *[[Grönnegs]]: ''lös'' *[[Tweants]]: ''slok'' == Onkruid == {{Nds/krödde}} == Onrustig == *[[Nederlands]]: **''onrustig'' **''ongedurig'' *[[Achterhooks]] : ''empereg'' *[[Grönnegs]]: **''rouerg'' **''wummeleg'' *[[Tweants]]: **''jachterig'' **''bis op de hoed hebn'' **''gedoan wean'' *[[Veluws]]: ''gatgaonderig'' ==Ontzettend== *[[Nederlands]]: **''ontzettend'' **''zeer'' *[[Achterhooks]]: ''alderbastend'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''meroakels'' **''aibels'' **''gloepens'' **''hail'' *[[Sallaans]]: **''merakels'' **''onmeunig'' **''alderbassns'' **''gloepns'' **''slim'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''onmeundig'' **''(alder)bastend'' **''(alle)machtig'' **''mirakels'', ''merakels'' **''gleunig'', ''glöainig'' **''donders'', ''doonders'' (neet zo netjes) **''nét zo'' (bv. ''hee völ nét zo hard op n snoetn'') **''óók zo'' **''tóch zo'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''naor'' **''allebarstens'' (oek ''alder-'') **''merakels'' **''iez{{small()|el}}ig'' ==Ooievaar== {{Nds/stoark}} ==Oog== *[[Nederlands]]: ''oog'' *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: **''oog'' (aalgemain) **''oge'' (VEK) **''oug'' (WEV) **''dop'' (aigelks de "oogkassen", môr voak veur "oog" broekt) *[[Sallaans]]: **''oge'' **''dop(pe)'' *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: **''oog'' (mv. ''oogn'') **''oge'' (mv. ''oogne'') (Zuud-West Tweants) *[[Urkers]]: *[[Veluws]]: ==Oom== *[[Nederlands]]: ''oom'', ''oom [naam]'', ''ome [naam]'' *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: **''oom'' **''ome'' ([[ZWN]], [[ZWZ]]) **''Töt in de twintigste eeuw kwaamp ''oom'' achter de name: Rieksoom. De mansname mit meervold ''ooms'' beduudden de oom en de vrouwe: Jansooms = Jansoom en vrouwe. *[[Grönnegs]]: ''oom'' (voak ien verklainwoord ''oompie'' of ''omke'' *''[[Sallaans]]: **''oom(e)'' **'' 'Jan-ome' '' *[[Stellingwarfs]]: ''oom'', ''ome'', ''omke'' *[[Tweants]]: **''oom'' **''eum'' ***Ok in Tweante zeadn de leu eerst n naamn en dan ''eum'' (bv. ''mien Jan-eum'') *[[Urkers]]: *[[Veluws]]: ==Oorwurm== {{Nds/gaffeltaand}} ==Oost-Indische kers== {{Nds/soldaotjen}} ==Opa== {{Nds/opa}} == Oppassen (uitkijken) == *[[Nederlands]]: **''oppassen'' *[[Achterhooks]]: **''zich waren'' (zw), vb: waart ow! = Pas op! *[[Grönnegs]]: **''oetkieken'' **''oppazen'' **''verdacht/-docht wezen (op)'' *[[Tweants]]: **''zik waarn'', ''~ woarn'' **''zik baargen/boargen/beargen'' (vb: baarget oe! = pas op) **''dr op achten'' (vb: achet dr op!) **Oetsproake: ''An de kaante of in de kraante'' ==Opsmijten== *[[Nederlands]]: **''iets ergens op smijten'' **''mieteren'' *[[Grönnegs]]: ''flijen'', ''flèjen'', ''flèren'' ==Os== {{Nds/okse}} ==Overvol (na eten)== * [[Nederlands]]: **''overvol'' **''oververzadigd'' * [[Achterhoeks]]: ''stiepeldikke'' *''[[Sallaans]]: **''de ballig rond hebbn'' * [[Grönnegs]]: ''slichtzat'' * [[Tweants]]: **''zat'' **''zik vervretn hebn'' **''de kneupe springt mie van t hemd'' {{Nedersaksisch woordenboek}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|O]] cuyfmalv891sfskfwl0ouzkrgavatz2 0 12135 293022 293018 2017-02-11T11:34:23Z Servien 7 /* Paars */ wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit P begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Paard== {{Nds/peerd}} ==Paars== {{Nds/paars}} ==Parfum== *[[Nederlands]]: **''parfum'' **''(lekker) luchtje'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''lekkerroek'' *[[Sallaans]]: ''parfum'', ''luchie(n)'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''roekerieje'' **''oo de klonje/klonnie'' **''spuitespul'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... ==Paren (van dieren)== *[[Nederlands]]: ''paren'' *[[Grönnegs]]: ''moaden'' ==Pasen== *[[Nederlands]]: **''Pasen'' **''Paasfeest'' *[[Achterhooks]]: ''Poasen'' *[[Drèents]]: ''Paos{{small()|k}}en'' *[[Grönnegs]]: **'''''[[Poaske|Poask{{small()|e}}]]''''' **''Oostern'' ([[Westerwoolds|WEV]]) *[[Oostfreisk]]: **''Poask'' (Platduutske skriefwies ''Paasch'') **''Oostern'' *[[Sallaands]]: ''poasen'' *[[Stellingwarfs]]: ''Paosken'' *[[Tweants]]: ''Poasken'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''Paosen'' ==Paus== *[[Nederlands]]: paus *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''paauws'' **''paaps(t)'' *[[Sallaans]]: '''''[[paus]]''''' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ''paus'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''paus'' ==Penis== In 't Nedersaksisch bin de benamingen veur de geslachsdelen vake een bietjen ''grof''. *[[Nederlands]]: **''penis'' **''piemel'' **''pik'' (informeel) **''lul'' (informeel) *[[Achterhooks]]: **''piele'' **''zwans'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **'''''[[hoantje]]''''' (vergeliek mit t (informele) Engelse ''cock'') **''piethoantje'' **''pietje'' **''krulhoantje'' **''krul'' **''piele'' **''pielemotje'' *[[Oostfreisk]]: **''krulhoan'' (Pdt: ''krüllhahn'') **''piethoan'' (Pdt: ''piethahn'') **''pluter'' (Pdt: ''plüter'') **''snattermantje'' *[[Sallaans]]: **''kul(le)'' **''piele'' **''leuter'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''kul{{small()|le}}'' **''piele{{small()|ke}}'' **''flöaite'' **''ventiel{{small()|leke}}'' **''gerei'' **''(nacht)gewear'' **''nachtbuks, puddingbuks **''peard'' **''leuter'' **''zwans'' (ook as skeeldwoard) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''piemel'' **''piem'' **''piel{{small()|e}}'' **''pielemuis'' ([[Bunsjoten]]) **''piet'' **''pit'' ([[Heerde]], [[Waopenvelde]]) **''pik'' **''penis'' **''peerd'' ([[Armelo]]) **''lul{{small()|le}}'' **''kleine jonge'' **''jonge heer'' ([[Klanenbeek]], [[Bunsjoten]]) **''hamer'' ([[Ugchelen]]) **''start'', ''stat'', ''stät'' **''fluite'' ([[Lieren]]) **''tiet'' ([[Bunsjoten]]) **''plasser'' **''hänsie'' ([[Waopenvelde]]) **''knelis'' ([[Harderwiek]]) **''leuter'' ([[Putten]]) ==Peuter== *[[Nederlands]]: ''peuter'' *[[Grönnegs]]: **''lutje''/''leutje'' **''grom'' **''snötneus/-neuze'' **''snötlapke/-lappe/-labbe'' *[[Tweants]]: **''potnötter'' **''potboone'' **''(kleaine) tosn'' **''snotneuze'' (negatief) **''snotterlippe'' (negatief) **''blaag(e)'' *[[Veluws]]: **''peuter'' **''(klein) ki{{small()|e}}nd/keend/kingd''{{Info|Evt. oek verkleinwoorden}} **''dreumes'' **''pork'' ([[Klanenbeek]]) **''pörke'' ([[Attem]]) **''ukkien'' ([[Wezep]]) **''apien'' ([[Loen]]) **''blaog'' ([[Lieren]]) ==Piano== *[[Nederlands]]: **''[[piano]]'' **''vleugel'' (eigenlijk een piano met een grotere klankkast, vaak in het zwart) *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ''piano'', ''piaono'' *[[Grönnegs]]: **''piano'' **''klevaaier'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ''piano'' *[[Tweants]]: ''piano'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''piano'' **''tengeltangel'' ([[Heerde]]) == Pijn == *[[Nederlands]]: ''pijn'' *[[Achterhooks]]: ''pien(e)'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''pien(e)'' (bv. "Ik heb ~.") **''zeer/zere'' (bv. "kop~" of "t Dut ~.") *[[Sallaans]]: **''piene'' **''zeer(te)'' (kopzeerte, döt mi-j zeer an ...) *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''zearte'' (bv. "Ik hebbe kopzearte") ***ook bievooglik: "n kop dut mie zear" **''pien'' (met nen langn ''-iej'', en nasale ''-n'') *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''pien'' **''zeert'' (bv. "Hie het zeert") ==Pijp== *[[Nederlands]]: ''pijp'' *[[Achterhooks]]: ''piep(ken)'', ''piepe'' *[[Drèents]]: ''piep{{small()|e}}'' *[[Grönnegs]]: **''smeugel'' (om te roken) **''piep''/''piebe'' (dunne buis) *[[Sallaands]]: ''piep{{small()|e}}'' *[[Stellingwarfs]]: ''piepe'' *[[Tweants]]: ''piep{{small()|e}}'' *[[Urkers]]: ''peep'' *[[Veluws]]: **''puup'', ''pupe'' **''piep{{small()|e}}'' **''peupe'' ([[Doospiek]] en [[Nunspeet]]) ==Pinksteren== *[[Nederlands]]: ''Pinksteren'' *[[Achterhooks]]: ''Pinkster'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: '''''[[Pinkster]]''''' *[[Sallaans]]: ''pinkster'' *[[Stellingwarfs]]: ''Pinkster'' *[[Tweants]]: ''Peenkstern'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''Pi{{small()|e}}nksteren'' ==Pissen== *[[Nederlands]]: ''pissen'' *[[Achterhooks]]: ''miegen'' (met nen langen ie) *[[Grönnegs]]: **''pizzen'' **''miegen'' **''sijken'', ''sieken'' *[[Sallaans]]: **''miegn'' **''zeikn'' **''stroaln''/''strööln'' **''eerappeln ofgietn'' *[[Stellingwarfs]]: ''pissen'' *[[Tweants]]: **''miegn'' **''pisn'', ''pisken'' **''stroaln'', ''straaln'' **''klatern'' **''mien breur/neawe de haande doon'' **''n sik verzetn'' **''de earpel ofgeetn'' **''van t water of goan/mutn'' **''last van hoog water hebn'' *[[Veluws]]: **''pissen'' **''plassen'' **''plas doen'' **''sassen'' ([[Harskamp]]) **''strullen'' ([[Une]], [[Emst]], [[Vaossen]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Epe]]) **''wa{{small()|o}}teren'' **''zeiken'' **''miegen'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]], [[Attem]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]{{Info|Apeldoorne: veur vrouwluui}}) **''sniesteren'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]]) **''de eerpels ofgieten'' **''de geite verzetten'' **''even fleuten'' ([[Lieren]]) ==Plamuren== *[[Nederlands]]: ''plamuren'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''sauzen'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''sauzn'' **''stuukn'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''plemuren'' ==Plank== *[[Nederlands]]: ''plank'' *[[Achterhooks]]: ''bret'' *[[Drèents]]: **''plaank{{small()|e}}'' **''bröd'' of ''bred'' (Een plaanke doaraj iets opschrieft) *[[Grönnegs]]: **''bred'' **''schôl'' **''plaank{{small()|e}}'' *[[Oostfreisk]]: ''bred'' (Platduutske skriefwies ''Brett'') *[[Sallaans]]: ''plaanke'' *[[Stellingwarfs]]: ''plaanke'' *[[Tweants]]: **''bröd'', ''bröt'', ''bret'', ''brut'' **''plaanke'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: '''''[[planke|plank{{small()|e}}]]''''' ==Plastic tas== *[[Nederlands]]: ''plastic tas'' *[[Drèents]]: **puut (algemien), pute ([[Midden-Drèents|MD]], [[Zuudwest-Drèents|ZWD]]), pude ([[Veenkelonioals|VK]]) **tas (algemien), taske ([[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]), tasse (MD, VK, ZW) *[[Grunnegs]]: **'''''[[puut]]''''', ''pude'', ''pute'' **''tute'' (WEV) *[[Tweants]]: **''(plastiek) toetn'' **''buul'' *[[Veluws]]: **''plestieken zak/tas{{small()|se}}'' **''puut'' ==Ploegen== *[[Nederlands]]: ''ploegen'' *[[Achterhooks]]: ''bouwen'' *[[Grönnegs]]: **''plougen'' **''drieven'' **''vaalgen'' (nait daip ien grond) *[[Tweants]]: **''ploogn'', ''ploown'' (vgl. [[Engels]]: ''to plow'') **''bouwn'' (eulderwets) ==Poetsdoek== *[[Nederlands]]: ''poetsdoek'' *[[Achterhooks]]: ''plodde'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''douk'' *[[Oostfreisk]]: **''douk'' **''doouk'' **''deuwk'' **''dook'' (Platduutske skriefwies) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''lappe'' (''poets~'', ''voest~'') **''vod'' **''dook'' **''torre'', ''todde'' (ook n deukn woer't kleine keender met knuffeln doot, vake äs ze op n doem doot, en det ze vake nit oet ewasket weelt hebn. Äs vervangige van nen knuffelbear) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''doek'' **''dook'' **''poetslap{{small()|pe}}'' ==Politie== *[[Nederlands]]: ''politie'' *[[Achterhooks]]: **''boll'n'' **''plietsie'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''polietsie'' (oetsproken as ''plietsie'' of ''plietsië'' in t Westerkertier) **''jeks'' (politieagenten; verliekensboar mit Amerikoanse "cops") *[[Oostfreisk]]: ... *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''plietsie'' **Informeel: ''glempetn'', ''pitn'', ''jutn'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''pliesie'' ==Pollepel== *[[Nederlands]]: pollepel *[[Achterhooks]]: **''Sleef'' **''Slijf'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''pollepel'' (allìnd de holten vèrzie) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ''polleppel'' (van hoolt) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''pollepel'' (van hout) ==Pony== *[[Nederlands]]: ''pony'' (uitspraak: ''ponnie'') *[[Grönnegs]]: **''ponie'' (oetsproak: ''poonie'') **''klainpeerd'' (noadrok op "klain-", nait verwarren mit ''klain peerd'' woar de noadrok op "peerd" ligt) ==Prikkeldraad== *[[Nederlands]]: prikkeldraad *[[Achterhooks]]: **''puntdroad'' **''prikkeldroad'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''stiekeldroad'' **''stiekelwier'' *[[Sallaans]]: ''stekkeldroad'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''täkkedroad'' **''skrikdroad'' (as dr stroom op steet) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''prikkeldraod'' **''puntdraod'' **''schärpdraod'' ([[Heerde]]) **''pikdraod'' ([[Putten]]) **''pindraod'' ([[Armelo]], [[Putten]]) **''duvelsdraod'' ([[Attem]]) ==Professor== *[[Nederlands]]: professor *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''profester/perfester'' (nait allendeg veur offisjele titel, môr veur elke geleerde) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ... *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... ==Proost (heffen van het glas)== *[[Nederlands]]: **proost **gezondheid *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''prut'' **''proost'' **''Hee'' **''(even) smeren!'' (bie n zeupke) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **offisjeel: ''proost'' **''tut'' **''joo'' (proostn wörd mangs as oawerbeudig ezeen, en det loat Tukkers dan met dit woordjen bliekn) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''prut'' ==Puist== *[[Nederlands]]: ''puist'' *''[[Sallaans]]: **''vinne'' **''poeste'' (ok bi-jname gemeentehuus 'n Arnbarg) {{Nedersaksische taalwiezers}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|P]] kmuymv76o8k8lmu0j3v6y4pnibp0kma 0 12136 285285 283789 2016-08-16T19:52:19Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit R begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Raam== * [[Nederlands]]: ** ''raam'' ** ''venster'' (ouderwets) ** ''ruit'' (incorrect, [[pars pro toto]]) *[[Achterhooks]]: **''venster'' **''raam'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''vìnster'' **''loek'' (ook broekt veur "ogen") **''roam'' **''roet'' *[[Oostfreisk]]: **''vìnster'' (Platduutske skriefwies: ''finster'') **''windlouk'' (Platduutske skriefwies: ''windlook'') *[[Sallaans]]: **''veanster'' / ''vèènster'' **''raam'' **''roete'' *[[Stellingwarfs]]: **''raem'' **''veenster'' *[[Tweants]]: **''veanster'' **''raam'' (t kezien, de umliesting) **''roet{{small()|e}}'' (t glas) *[[Urkers]]: ''vienster'' *[[Veluws]]: **''raam'' **''rääm'' ([[Attem]], [[Waopenvelde]]) **''raom'' ([[Harskamp]], [[Bunsjoten]]) **''raamt'' ([[Niekark]]) **''raomt'' ([[Bunsjoten]]) **'''''[[vienster]]''''', ''venster'' **''vinster'' ([[Lieren]]) **''veinster'' ([[Elburg]]) **''vengster'' ([[Bunsjoten]]) **''rute, ruut, roet{{small()|e}}'' ==Ragebol== *[[Nederlands]]: ''ragebol'' *[[Achterhooks]]: **''spinnenjäger'' **''spinnekop'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **'''''[[kopstubber]]''''' **''iegelbezzem'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ''spinnjeager'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... ==Reu== *[[Nederlands]]: ''reu'' *[[Achterhooks]], [[Sallaands]] en [[Tweants]]: **''rekkel'' ==Riek== *[[Nederlands]]: ''riek'' (2 tanden; 3 of meer tanden = [[Nedersaksisch_H#Hooivork|Hooivork]]) *[[Achterhooks]]: ''grepe'' *[[Grönnegs]]: ''gavvel'' *[[Veluws]]: '''''[[grepe]]''''', ''greep'' ==Rijden== *[[Nederlands]]: ''rijden'' *[[Achterhooks]]: **''veuren'' (zw), veurden, eveurd (met den auto) **''rieden'' (st), hi-j rid, reden, ereden (met de fietse, auto, of op et peerd) *[[Grönnegs]]: **''rieden'' **''voaren'' (vrouger meer gebroekt as rieden) **''broezen'' (haard rieden) **[[Sallaans]]: **''riedn'' **''(sja)veurn'' **''jaagn'' / ''jaggn'' **''jakkern'' *[[Tweants]]: **''jaagn'' **''jakkern'' (onwies en gevoarlik jaagn) **''veurn'' **''riedn'' ==Rijp (v.e. vrucht)== *[[Nederlands]]: ''rijp'' *[[Grönnegs]]: **''riep'' **''kloar'' ==Rijp (ijs)== *[[Nederlands]]: ''rijp'' *[[Grönnegs]]: **''vrost'' **''roegte'' **''roegvrost'' ==Rijst== {{Nds/ries}} ==Roggebrood== *[[Nederlands]]: ''roggebrood'' *[[Achterhooks]]: ''zwart brood'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''brood'' **''roggen-/raaibrood'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ''brood'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''roggebrood'' **''roggemik'' ([[Armelo]], [[Bunsjoten]]) **''roggestoete'' ([[Klanenbeek]], [[Attem]]) **''roggen{{small()|s}}'' **''peerdebrood'' ([[Terwolde]]) **''brood'' ([[Wenum-Wiesel]], [[Epe]]) **''kroggen'' ([[Oldebroek]], [[Nunspeet]]) ==Rommel== *[[Nederlands]] **''rommel(pot)'' **''rotzooi'' **''tjak'' (jeugdtaal) *[[Grönnegs]]: **''rommel'', ''roemel'' ([[Oldambtsters#Reiderlaands|Reiderlaands]] en [[Westerwoolds|WEV]]) **''boeren boudel'' (deurdat boeren voak n rommel om t hoes tou haren/hebben) **''brud'', ''bröd'' ([[Oldambtsters|OLD]] en [[Veenkelonioals|VEK]]) **''proeksel'' (vochteg/pikkerge rommel) *[[Tweants]]: **''(smear-/saanter-) kroam'' **''bende'' **''pröttel'' **''meuk'' **''zut'' (jeugndsproake, saamntrekking van ''zooi'' en ''pruttel'') ==Room== *[[Nederlands]]: ''room'' *[[Achterhooks]]: **''rom'' **''room'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **'''''[[vlödde]]''', flödde'' **''room'' *[[Oostfreesk]]: ''rôm'' (Platduutske skriefwies ''Rom'') *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ... *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''room'' **''(melk)vet'' <small>(in [[Une]] symbolisch ok wel: '''t beste van de melk'' eneumd)</small> ==Rouwmutsje== *[[Nederlands]]: ''rouwmutsje'' *[[Achterhooks]]: ''sligtemutse'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''pool'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ... *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... {{Nedersaksische taalwiezers}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|R]] ii507yfebedyj28vsftmjt52frq1qa5 0 12137 283774 283773 2016-02-02T00:20:58Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit S begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Savooiekool== *[[Nederlands]]: ''savooiekool'' *[[Achterhooks]]: ''kabbes'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''witkool'' *[[Oostfreisk]]: ''witkool'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ''witkool'', ''witten kool'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... == Schelden == *[[Nederlands]]: ''schelden'', ''afgeven'', ''kafferen'' *[[Achterhooks]]: ''schandebekken'' *[[Drèents]]: **''kaffern'' **''kestern'' **''kettern'' **''kieven'' **''oetvaren'', ''uutvaren'' **''raggeln'' ([[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]], [[ZWZ]]) **''raggen'' ([[ZOZ]], ZOV, ZWZ) **''schelden'' **''schrobben'' ([[Midden-Drèents|MD]], ZOZ) **''schroeten'' (ZOZ) **''uutpakken'' (ZWZ) *[[Grönnegs]]: ... *[[Oostfreisk]]: ... *''[[Sallaans]]: **''skeldn'' *[[Stellingwarfs]]: ''schellen'', ''ofgeven'' *[[Tweants]]: ** ''bekke(r)n'','' ofbekkern'' ** ''oetvoarn (teegn)'' ** ''ofjacht geewn'' ** ''skeempn ''(vereulderd) ** ''skroln'' (vereulderd) ** "''achter oet n haals komn''" ** "''ene oetmaakn vuur alns wat lellik is''" *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... == Schemering == *[[Nederlands]]: ''schemering'' *[[Achterhooks]]: tweeduuster *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ... *[[Oostfreisk]]: ... *''[[Sallaans]]: **''duustern'' **''skemer'' / ''schemer'' **''twielichtn/-duustern'' *[[Stellingwarfs]]: ** ''schiemer'', ''schemer'' ** ''twielochten'', ''twielocht'', ''tweelochten'' *[[Tweants]]: **''skemer, skemmer'' **''skemerige'' **''skeamer'' **''deemster'' **''moarndoester/oawnddoester'' ** ''tweedoonker, -lechten, -duuster'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ** tweeduuster ** tweedonker ** twiedonker ([[Attem]]) ** tweelochten ([[Nunspeet]]) ** tussen twee lichten (in) ([[Armelo]], [[Putten]], [[Barreveld]], [[Niekark]]) ** schemer ** ulevlocht ([[Oldebroek]], [[Wezep]]) == Scherp (mes o.i.d)== * [[Nederlands]]: ''scherp'' * [[Achterhooks]]: ''scharp'' * [[Grönnegs]]: **''schaarp'' **''fing'' *''[[Sallaans]]: **''skarp''/ ''scharp'' * [[Tweants]]: ''skerp'', ''skearp'', ''skarp'', ''skaarp'', ezw. * [[Veluws]]: ''scha{{small()|a}}rp'', ''schärp'' == Scherp (bocht)== * [[Nederlands]]: ''scherp'' * [[Achterhooks]]: ''stik'' Doar zit nen stikken dreaj in de weg * [[Grönnegs]]: ''schaarp'' * [[Tweants|Tweants:]] ''stik'' * [[Veluws]]: ''scha{{small()|a}}rp'', ''schärp'' == Schoen == * [[Nederlands]]: ''schoen'' * [[Achterhooks]]: ''schoo(n)'' * [[Drèents]]: ... * [[Grönnegs]]: **''schoun(e)'' **''schoug'' *''[[Sallaans]]: **''schoe(n)'' **''schoe'' (mv.: ''schoen'') * [[Stellingwarfs]]: ''schoe'' (uutspraoke ''sk-'') * [[Tweants]]: ''schoo(n)'' * [[Urkers]]: ... * [[Veluws]]: **''schoe'' **''schoen'' ([[Garder]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]], [[Bennekum]]) **''sjoe'' ([[Bunschoten]], [[Putten]]{{Info|'Schoe' is meer algemeen}}) **''sjoen'' ([[Garder]]) **''skoe'' ([[Attem]]) **''skoen'' ([[Attem]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **'''''[[scho]]''''' ([[Doornspiek]], [[Nunspeet]]) **''schoon'' ([[Twelle]]) == Schoorsteenmantel == * [[Nederlands]]: ''schoorsteenmantel'' * [[Achterhooks]]: ''boozem'' * [[Drèents]]: **''schorsteenmaantel'', ''schorstiemaantel'' (ok ''sk-'') **''schörstienkrone'' (ok ''sk-'') **''schörstiebozzem'' (ok ''sk-'') * [[Grönnegs]]: '''''[[bözzem]]''''' *''[[Sallaans]]: **''schorstienmaantel'' * [[Stellingwarfs]]: ''schostienmaantel'' (uutspraoke ''sk-'') * [[Tweants]]: **''skossteen'' **''maantel'' **''lieste'' * [[Urkers]]: ''skoorstien{{small()|mantel}}'' * [[Veluws]]: **''schoorsteenma{{small()|a}}ntel'' **''schoorstienmantel, skoorstienmantel'' **''schäörstienmantel'' ([[Wezep]]) **''sjoorsteemangtel'' ([[Bunsjoten]]) **''schoorsteen'' **''schossteen'' ([[Une]]) **''lege schoorstien'' ([[Waopenvelde]], [[Heerde]]) **''engelse schoorsteen/schoorstien'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]]) **''schoorsteenlieste'' ([[Lieren]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''liest{{small()|e}}'' **''schouw{{small()|e}}'' **''heerdje'' ([[Voorst (darp)|Voorst]]) **''boezem, bozem'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ==Schouder== *[[Nederlands]]: ''schouder'' *[[Achterhoek]]: ''scho(a)lder'', ''skolder'' *[[Drèents]]: ''scholder'' ([[Zuudwest-Drèents|ZWD]] uutspraoke ok ''sk-'') *[[Grunnegs]]: ''scholder'' (oetsproken as ''[schoalder]'') *[[Oostfreisk]]: ''skoeler'' (Platduutske skriefwies ''Schuller'') *[[Sallaans]]: ** ''scholder''/ ''skolder'' **''schoalder''/ ''skoalder'' ** ''schoelder'' *[[Stellingwarfs]]: ''scholder'', ''schoolder'' (uutspraoke ''sk-'') *[[Tweants]]: ''skoolder'', ''skoalder'', ''skolder'' *[[Urkers]]: ''skoer'' *[[Veluws]]: **'''''[[schoere|schoer{{small()|e}}]]''''' **''sjoer'' ([[Bunsjoten]], Noordwest-Veluwe) **''scholder'' **''skolder'' ([[Attem]], [[Vaossen]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''schölder'' ([[Vaossen]], [[Loen]]) **''schouwer'' ==Schuifmaat== *[[Nederlands]]: ''schuifmaat'' *[[Achterhooks]]: ''schoefmoat'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''schoeflat'' *''[[Sallaans]]: **''schoefmoate'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''skoefmoat'' (ook as gein ezegd vuur nen [[skoeftrompet|trombonist]]) **''rolmoat'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''schuufmaot{{small()|e}}'' **''schoefmaot{{small()|e}}'', ''skoefmaot{{small()|e}}'' ==Schijten== *[[Nederlands]]: ''schijten'' *[[Achterhooks]]: ''drieten'' *[[Grönnegs]]: ''schieten'' *[[Tweants]]: **''(n bol hen) drietn'' **''nen köttel dreein'' **''n stuk oet de rugge houwn'' **''kakn'' **''(n pot vol) bearn'' **''n [[ulk]] oet n strik haaln'' *[[Veluws]]: **''drieten'' **''dreten'' ([[Emst]]) **''drukken'' **''poepen'' **''schijten'' **''sjieten'' ([[Bunsjoten]]) **''kakken'' **''moppen'' ([[Lunteren]]) **''kedolmen'' ([[Niekark]]) **''een grote (booschap) doen'' **''een hoop doen'' **''een polle doen'' ([[Elspeet]]) **''een brune hond verzupen'' ([[Lunteren]]) **''naor 't huusjen/husien gaon'' **''uut de broek'' ([[Harderwiek]], [[Nunspeet]], [[Uddel]]) ==Slaan== *[[Nederlands]]: ''slaan'' *[[Achterhooks]]: **''houwn'' **''houwen'' **''sloan'' **''batern'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''sloagen'' **''haauwen'' **''wakken'' **''fleern'' **''laaitern'' **''mevaaiern'' *''[[Sallaans]]: **''sloa(n)'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''houwn'' **''plearn'' **''bökkern'' **''batern'' **''rameantn'' **''rammeln'' **''klopn'' **''klapn'' **''knapn'' **''sloan'' (bv. ''ofsloan'') **''doondern'' **''smear geewn'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''slaon'' ==Slapen== *[[Nederlands]]: **''slapen'' **''tukken'' (populair taalgebruik) *[[Achterhooks]]: ''sloapen'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''sloapen'' ***sloap-slepst-slept-sloapen ***o.v.t. slaipen (HGL), sleupen (WEV, VEK) sluipen (rest) **''pitten'' **''pomen'' **''ronken'' (aine dij hail daip slept, voak noa n oavend zoepen) **''stinken'' (aine dij hail laank en lui ien zien bèrre ligt) *''[[Sallaans]]: **''sloapn'' **''snörkn'' **''laankuut liggn'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''sloapn'' **''baankwoarkn, baankzaakn doon'' (eawn heanig op de baanke lign noa stewig etn of woarkn) **''snorken'' (letterlik met völ kabaal sloapn) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''sla{{small()|o}}pen'' ==Slok== *[[Nederlands]]: ''slok'' *[[Achterhooks]]: **''slumpe'' (verkleinwoord: ''slumpken'') *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''klok'' (ook broekt veur n zeupke, omdat dij ien ain klok opdronken worden mout) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''slok'' ***mearvoold: ''slokn'' ***verkleainwoord: ''slukn'', ''sluksken'' **''sleut'' ***ook as woarkwoord: ''sleutn'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... ==Sloot== *[[Nederlands]]: ''sloot'' *[[Achterhooks]]: ''graven'' *[[Dreints]]: **''sloot'' **''wieke'' (Veenkoloniaolse sloot, overbliefsel van n old ziedkanaol van de veenofgraving) *[[Grönnegs]]: **''graft'' **''sloot'' **''grup''/''grubbe'' (grìnssloot; ook broekt veur grìns ien t aalgemain, bv. "Viskvliet ligt op de grup mit Fraislaand") **''(maint)geut(e)'', ''geude'' (sloot tuzzen kaampen) **''baalg'' (smalle laange sloot, voak n jirresloot) *[[Tweants]]: **''sloot'' **''graawn'' (breedn sloot) **''gröppe'' (löagn sloot, vgl. ''greppel'') **''grup'' ([[Vjens]]) *[[Veluws]]: ''sloot'' ==Snavel== *[[Nederlands]]: **''snavel'' **''bek'' (bv. Die vogel heeft een worm in zijn bek.) *[[Achterhooks]]: *[[Grönnegs]]: ''nèb'', ''nebbe'' *''[[Sallaans]]: **''snavel'' / ''snaffel'' *[[Stellingwarfs]]: ''snaevel'' *[[Tweants]]: **''snavel'', ''snawel'' **''nebn'' (hoaste nit mear ebroekt, vgl. [[Noors]]: ''nebb'') **''bek'' *[[Veluws]]: **''sna{{small()|o}}vel'' **'''''[[sneb]]''''', ''snebbe'' **''neb{{small()|be}}'' **''bek'' ==Snee== *[[Nederlands]]: ''snee'' *[[Achterhooks]]: **''glippe'' *[[Grönnegs]]: **''snit'' *[[Tweants]]: **''glip'', ''glup'' **''jaap'' **''hoal'' *[[Veluws]]: **''kiep'' **''snee'' ==Snijbonen== *[[Nederlands]]: ''snijbonen'' *[[Achterhooks]]: **''brokkebonen'' **''fietsebonen'' **''sne'jbeune '' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''sniebonen'' **''snitjebonen'' **''padliggers'' **''knipselbonen'' (snitjebonen dij n poar moand ien t solt legen hebben) *''[[Sallaans]]: **''snieboonn'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ''snie(d)selboonn'' ([[Eanters]]) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''sniejbonen'' **''snipperbonen'' ([[Attem]]) **''scheermesjes'', ''-messies'', ''-messen'' **''klamppinnen'' ([[Lieren]]) **'''''[[klemboon]]''''' ([[Nunspeet]]) **''dikke jennen'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''taobassen'', ''taobasten'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ==Sneeuw== *[[Nederlands]]: ''sneeuw'' *[[Achterhooks]]: ''snee'' *[[Drèents]]: ''snei'' *[[Grönnegs]]: ''snij'', ''snèj'' *[[Oostfreisk]]: **''snai'' (Reiderland) **''snei'' (Moormerland) **''sjneej'' (Broukmerland) ***Platduutske skriefwies: ''snee'' oder ''sneei'' *[[Sallaans]]: ** ''sni-j'' ** ''snej'' *[[Stellingwarfs]]: ''sni'j'' *[[Tweants]]: **''snee(j)'' **''sniej'' ([[Eanter]]) *[[Urkers]]: ''snijacht'' *[[Veluws]]: **''snee'' **''sneeuw'' **''snieuw'' ([[Hoevelaken]]) ==Snel== *[[Nederlands]]: ''snel'' *[[Grönnegs]]: **''gaauw'' (bie n termijn) **''vlot'' (voak over gebeurtenizzen ien t verleden) **''haard'' (veurtbewegen: rieden, lopen, voaren ezw.) *''[[Sallaans]]: **''rap'' **''vlugge'' *[[Tweants]]: **''gaauw'' **''rap'' **''vlot'' **''hard'' (oetsprökn as ''hat'') ==Snoep== *[[Nederlands]]: ''snoep'' *[[Achterhooks]]: **''snoop'' **''sneup'' *[[Drèents]]: **''sneup'' **''snuup'' *[[Grönnegs]]: **'''''[[slik]]''''' **''slikkerij'', ''slikkeraai'' *[[Oostfreisk]]: **''slik'' **''slikkerij'' (Platduutske skriefwies ''Slikkeree'') *''[[Sallaans]]: **''snuup'' *[[Stellingwarfs]]: ''snuperi'je'' *[[Tweants]]: **''slikkeriej{{small()|e}}'' **Éen snoepje/toffee: ''(kauw)steekn'' *Vake wörd slikkerieje bie soortnaamn eneumd. *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''snoepje{{small()|n}}, -ie{{small()|n}}'' **''snupien'' **''snopien'' ([[Doornspiek]]) **''lekkertjen'' **''lakkertien'' ([[Vaossen]]) **''snipsnaaiderieje'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ==Soeplepel== *[[Nederlands]]: **''soeplepel'' **''pollepel'' *[[Achterhooks]]: **''sleef'' **''slijf'' *[[Drèents]]: **''sleef'' ([[Midden-Drèents|MD]], [[Zuudwest-Drèents|ZW]]) **''slief'' ([[Zuudoost-Drèents|ZO]], [[Midden-Drèents|MD]], [[Zuudwest-Drèents|ZW]]) *[[Grönnegs]]: **'''''[[slaif]]''''' (nait de holten, platte pollepel) **''slijf'' ([[Hoogelaandsters|HGL]]) *''[[Sallaans]]: **''slief(e)'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ''sleef'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''soeplepel'' ==Soms== *[[Nederlands]]: **''soms'' **''af en toe'' (sterker dan "soms") *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''sums'', ''soms'' **''sumtieds'', ''somtieds'' **''asmis'', ''admis'' **''mennegmoal'' *''[[Sallaans]]: **''mangs'' / ''manks'' *[[Stellingwarfs]]: **''soms'' **''bi'jtieden'' **''somstieden'' **''altemet'' *[[Tweants]]: **''(s)mangs'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''soms'' **''of en toe'' **''bie zukke zetten'' ([[Putten]]) **''altemet'' ([[Oldebroek]]) ==Spatbord== *[[Nederlands]]: ''spatbord'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''sputterbred'' *''[[Sallaans]]: **''spatböd'' **''sput(ter)böd'' *[[Stellingwarfs]]: ''spatbod'' *[[Tweants]]: ... *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''spatbord'' ==Sperziebonen== *[[Nederlands]]: ''sperziebonen'' *[[Achterhooks]]: ''slabonen''' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''sloabonen'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ''sloaboonn'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''sperzie-'', ''spezziebonen'' **''spärzie-'', ''sparziebonen'' **''pazziebonen'' ([[Ugchelen]]) **''slaobonen'' **'''''[[breek-]]''''', ''brekebonen'' **''brèèk-'', ''brèkebonen'' **''sukerbonen'' ([[Putten]], [[Bunsjoten]]) **''zute/grune bonen'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]]) **''prinsessebonen'' ([[Lieren]]) **''bonen'' **''krupers'' ([[Barreveld (daarp)|Barreveld]], [[Sjaarpezeel]]) ==Spiegel== *[[Nederlands]]: ''spiegel'' *[[Achterhooks]]: ''speegel'' *[[Drèents]]: **''speeigel'' **''spegel'' **''speigel'' **''spiegel'' *[[Grönnegs]]: **''spaigel'', ''spoigel'' **''speigel'' ([[Westerwoolds|WEV]]) **''speeigel'' (schriefwieze [[Noordenvelds|NVL]]) *[[Oostfreisk]]: **''spaigel'' (Platduutske skriefwies ''Spegel'') **''speigel'' (Platduutske skriefwies ''Spegel'') *''[[Sallaans]]: **''spiegel'' *[[Stellingwarfs]]: ''spiegel'' *[[Tweants]] ''speegel'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **'''''[[spegel]]''''', ''spiegel'' **''kiekglas'' ([[Garder]]) ==Spijker== *[[Nederlands]]: ''spijker'' *[[Achterhooks]]: ''droadnaegel, spieker'' *[[Drèents]]: spieker, draodnagel *[[Grönnegs]]: **''luns'', '''''[[lunze]]''''' ([[Veenkelonioals|VEK]]) **''spieker'' (laangen) *''[[Sallaans]]: **''spieker'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''spieker'' **''(droad)neagel'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''spieker'' **''draodnegel'', ''-nägel'' ==Speculaas== *[[Nederlands]]: ''speculaas'' *[[Achterhooks]]: ''klöske'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''spekuloa{{small()|t}}'' *''[[Sallaans]]: **''spekeloas'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ''spekuloas'', ''spek{{small()|e}}laas'' **''sunterklöaske'' (möpke van spekeloas in t Oold-[[Riesns]]) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''si{{small()|e}}nteklaos'', ''sonteklaos'' ==Speklap== *[[Nederlands]]: ''speklap'' *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''speklap'' (ook broekt veur ''lieverd'') *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ''spekhas'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... ==Spekzwoerd== *[[Nederlands]]: ''spekzwoerd'' *[[Achterhooks]]: ''baats'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''swoor''/''svoor'', ''swore''/''svore'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: *[[Urkers]]: **''zwoorde'' **''zoerde'', ''zoorde'' *[[Veluws]]: **''zwoerd'' **''zwoerdkante'' ([[Vaossen]]) **''zwoere'' ([[Epe]]) **''zwore'' ([[Oldebroek]], [[Epe]], [[Heerde]], [[Une]], [[Wenum-Wiesel]], [[Loen]], [[Waopenvelde]], [[Vaossen]], [[Attem]]) **''zwoord'' ([[Putten]], [[Niekark]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) **''zweurd'' ([[Uddel]], [[Armelo]], [[Elspeet]], [[Loen]], [[Elburg]]) **''zweurte'' ([[Nunspeet]]) **''zwuurte'' ([[Doospiek]]) **''zweerd'' ([[Bunsjoten]]) **''zwil{{small()|le}}'' ([[Wezep]], [[Une]], [[Ugchelen]], [[Nunspeet]]) ==Spreeuw== {{Nds/spraoje}} ==Stap== *[[Nederlands]]: **''stap'' **''pas'' *[[Achterhooks]]: ''trad'' (van ww:treaden; oetdr: hee had den trad der good in) *[[Grönnegs]]: ''stap'' *[[Stellingwarfs]]: ''stappe'' *[[Tweants]]: ''trad'' (bv. ''op n trad goan'' = ne waandeling maakn, n eandken loopn goan) *[[Veluws]]: ''stap{{small()|pe}}'' ==Stamppot== *[[Sallaans]]: ** ''[[deurkoksel]]'' ==Steeg (pad) == *[[Nederlands]]: ''steeg'' *[[Achterhooks]]: **''geste'' **''stegge'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''gloep'' **''gang'' **''gat'' of ''jat'' (vlg. dk: gåde en de: Gasse) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''steg(ge)'', ''steege'', ''steage'' **''weegte'' (smal gängsken tusken twee huuze) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''steeg'', ''stege'', ''stège'' ==Steil (bv. van helling)== *[[Nederlaands]]: steil *[[Tweants]]: **''spik'' **''skuuns'' **''steail'' ==Ster== *[[Nederlands]]: ''ster'' *[[Achterhooks]]: ''sterne'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''steern'' *''[[Sallaans]]: **''sterre'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''stearn'', ''steare'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''ster{{small()|re}}'' **''star{{small()|re}}'' **''steerne'' **''stèèrn'' ([[Vaossen]]) ==Sterven== *[[Nederlands]]: **''sterven'' **''doodgaan'' **''de pijp uit gaan'' **''omkomen'', ''om het leven komen'' (bij een ongeluk) **''de geest geven'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''oet/uut (de) tied kommen/goan'' **''doodkommen'' **''staarven'' *''[[Sallaans]]: **''starvn'' **''uut de tied kommen'' *[[Stellingwarfs]]: **''doodgaon'' **''starven'' *[[Tweants]]: **''oet de tied komn'' **''n oadm oetgoan'' (bv. ''Grotva is n oadm oet egoan'') **''dood goan'' **''stearvn'', ''staarvn'', ''stoarvn'', ezw. *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''uut de tied kommen/koemen/komen'' **''doodgaon'' **''sta{{small()|a}}rven'' ==Stinken (ww)== *[[Nederlands]]: ''stinken'' *[[Achterhooks]]: **''meurn'' *[[Grönnegs]]: **''meuren'' **''stinken'' **''smuilen'' (stinken deur rötten deur waarmte; bv. dij vuilnis smuilt as n gek) **''waalmen'' *''[[Sallaans]]: **''roekn'' **''meurn'' *[[Tweants]]: **''steenkn'' **''rotn'' **''meurn'' **''walmn'' **''daampn'' **oetsproake:"''(kearl), wat ne loch''" *[[Veluws]]: **''stinken'' **''meuren'' **''ruken'' ==Stoep== *[[Nederlands]]: **''stoep'' **''trottoir'' (iets netter dan ''stoep'') *[[Achterhooks]]: ''stoepe'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **'''''[[Riepe (ziedpad)|riepe]]''''' **''tiggelpad'' **''ziedpad'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''ziedpad'' **''trotwaar'' ([[Riesns]]) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''stoep{{small()|e}}'' ==Stofhoos== *[[Nederlands]]: **''stofhoos'' *[[Achterhooks]]: '''''[[vezzeköttel]]''''' *[[Grönnegs]]: dwirreltje, dwirrelwind ([[Westerwoolds|WEV]]) *[[Tweants]]: windhekse ==Stropdas== *[[Nederlands]]: **''[[stropdas]]'' *[[Achterhooks]]: ''strik'' *[[Grunnegs]]: ''strópdas/-daze'' *[[Tweants]]: **''strik'' **''strop'' ==Stug doen== *[[Nederlands]]: **''stug doen'' *[[Grönnegs]]: ''stunen'', ''stoenen'' *[[Veluws]]: ''pratten'', ''stug doen/doon'' *[[Tweants]]: **''nosterig doon/wean'' **''knar(de)rig'' **''krang'' ==Straks (zometeen)== *[[Nederlands]]: **''straks'' **''zometeen'' *[[Sallaans]]: **''voort'' **''termee'' ==Stuiteren== *[[Nederlands]]: **''stuiteren'' *[[Achterhooks]]: ''tenken'' *[[Grönnegs]]: **''pongen''/''pongeln'' **''wuppen'' *[[Tweants]]: ''stuite(r)n'' *[[Veluws]]: ''stuiteren'' ==Suiker== * [[Nederlands]]: ''suiker'' * [[Achterhooks]]: ''soeker'' *''[[Sallaans]]: **''zuker'' * [[Grönnegs]]: ** ''suker'' ** ''sukker'' ([[Hoogelaandsters|HGL]]) {{Nedersaksisch woordenboek}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|S]] 88bzm0egdnylt17kyhh3i4d0yjfxbjb 0 12138 285278 280866 2016-08-16T14:48:22Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit T begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Taal== {{Nds/taol}} ==Tak== {{Nds/braanze}} ==Tante== *[[Nederlands]]: ''tante'' *[[Grönnegs]]: **''taande''/''ta{{small()|a}}nte''/''tanne''/''tantie'' (laifkozend) **''ta{{small()|a}}n'' (vòlgd deur n noam, bv. ta{{small()|a}}n Antje; Antje is mien tante) *[[Drèents]]: **''tante'' ([[ZWZ]]: vake rap uutespreuken zunder de ''-e'' bi'j namen die begunt mit een klinker: ''tant' Aaltien'') **Töt in de twintigste eeuw was 't ''meuie'' achter de name: ''Aaltien meuie''. Ok wördden d'r ''me'' véur de name gebruukt: ''me Aale'', ''me Geze'' ([[ZWZ]]) *[[Tweants]]: **''tante'' **''meuje'' (eulderwets, nog wal as skeeldwoard gebroekt) ***Rechtevoort zegt iederene, net as in t Hollaands, ''tante'' en doarnoa n naamn. Vroger zeadn ze eerst n naamn en plakn dr dan ''meuje''. achter: bv. ''Tante Diene'', ''Dienemeuje'' *[[Veluws]]: **''meu{{small()|i}}'' **''meuje'' **''tante'' ***In 't Veluws zegen ze meestentieds eers de naam en plakken daor ''meu{{small()|i}}' of ''meuje'' achter: bv. ''Tante Jacobje'', ''Jaukjen-meuje'' ==Tarwe== {{Nds/weite}} ==Tegel== *[[Nederlands]]: ''tegel'' *[[Grönnegs]]: **''tiggel'' **''diggel'' ([[Westerkertiers|WEK]]) *[[Oostfreisk]]: ''tiggel'' (Pdt: ''Tichel'') *[[Tweants]]: **''teggel'', ''tiggel'', ''tichel'' **''tegel'' **''tiegel'' ([[Eanters]]) **''tjeggel'' ([[vjens]]) ==Telkens== * [[Nederlands]]: **''telkens'' **''constant'' *[[Achterhooks]]: **''slagmoals'' (keer op keer, telkens weer) **''egals'' **''steurig (deur / vedan)'' (steeds, altijd maar weer (door)) *[[Drèents]]: **''aal'' **''hieltied'' *[[Grönnegs]]: **''aingoal'' **''aal'' *[[Oostfreisk]]: **''aingoal'' (Rheiderland, Krumhörn) **''eeingoal'' ***Platduutske skriefwies: ''Eengaal'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ''de hieltied'', ''iederkeer'' *[[Tweants]]: **''too verdan'', ''dom verdan'', ''al verdan'', ''aait verdan'' **''stöadig'' **''iederbod'' (elke keer) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''de heeltied'' ==Terug== * [[Nederlands]]: ''terug'' *[[Achterhooks]]: ''weerumme'' *[[Drèents]]: **''weerumme'' ([[ZWZ]]) **''terogge'' ([[ZWZ]]) *[[Grönnegs]]: **''terug'', ''trugge'' (laange tied; bv. wie binnen noa n joar weer terug) **''weerom'' (körte tied; bv. hai was nog môr net vot of hai kwam ook al weerom) **''der weer'' (bv. mien zeun is er der weer van vakantie) **''retoer'' (ien zulfde stoat as dat er hìn goan is; bv. wie hebben dat pakketje retoer stuurd) *[[Tweants]]: **''wierumme'' **''dr wier'' (vgl Grönnings: ''hee is dr wier van vakaansie'') **''terugge'' **''teruw'' (Oost-Tweante) *[[Urkers]]: ''terogge'' *[[Veluws]]: **''weerum{{small()|me}}'', ''weer'' **''terug{{small()|ge}}'', ''terogge'' **''troege'' ([[Nunspeet]]) ==Theekan== * [[Nederlands]]: ** ''theekan'' ** ''theepot'' ** ''pot'' *[[Achterhooks]]: ''theepot'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ** ''trekpot'' ** ''teepot'' *[[Oostfreisk]]: **'''''[[trekpot]]''' (Platduutse skriefwies ''Treckpott'') *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ... *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''theepot'' ==Tijdje== * [[Nederlands]]: ''tijdje'', ''poosje'' *[[Achterhooks]]: **''hötjen'' **''zetjen'' **''tiedjen'' *[[Drèents]]: **''poos'', ''poze'' ([[ZWN]], [[ZWZ]]), ''poosie{{small()|n}}'' **''raom'', ''raompie{{small()|n}}'' ([[Midden-Drèents|MD]], ZWN, ZWZ, [[ZOZ]]) **''rekte'' (MD, [[Veenkelonioals|VK]]), ''rek'' **''roffel'' **''ruk'', ''rok'' (ZWN, ZWZ), ''rök'' (ZWZ) **''schoffie{{small()|n}}'', ''schoftie{{small()|n}}'' **''steugie{{small()|n}}'', ''stèugie{{small()|n}}'' **''teuge'', ''teugie{{small()|n}}'' ([[Noordenvelds|KVD]], MD, ZWN, ZWZ, ZOZ) **''tiedtie(n)'' **''toer'', ''toere'' (KVD, ZWZ), ''toertie{{small()|n}}'' **''toerlang'' (ZOZ, [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]) **''zet'', ''zettien'' *[[Grönnegs]]: **''zetje'' **''steutje'' **''toertje'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: **''hottien'' **''poze'', ''posien'', ''possien'' **''schoft'', ''schoffien'' **''hottien'' *[[Tweants]]: **''zet(je)n'' **''tiedjen'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''poos'', ''poze'', ''poosjen'', ''posien'' **''hortjen'', ''hortien'' **''schofjen'', ''schoffien'' ==Toilet== {{Nds/uissien}} ==Touw== * [[Nederlands]]: **''touw'' **''koord'' (dun touw) **''draad'' (dun touw, dunner dan koord) *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ** ''taauw'' (aalgemain) ** ''zeel'' (dik taauw) ** ''droad'' (dun taauw) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ... *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... ==Trekken== * [[Nederlands]]: ''trekken'' *[[Achterhooks]]: **''ropn'' *[[Drèents]]: **''trekken'' **''roppen'' (wild/roeg trekken) **''sjorren'' *[[Grönnegs]]: ** ''teppen'' ** ''roppen'' (hard trekken) *** ''verropt'' = verminkt: ''Wilm II van Praissen haar n verropte aarm.'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''trekn'' **''slepn'' **''ropn'' **''sjorn'' **''torn'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''trekken'' ==Trog== {{Nds/trog}} ==Tjongejonge== *[[Nederlands]]: ''Tjongejonge!'' *[[Grönnegs]]: **''God-toe-God!'', ''God-doe-God!'' **''Man, man, man'' (veuraal bekend worden deur Ede Staal zien oetsproak: "Man, man, man, wat n boudel!") ==Tureluur== {{Nds/tuterink}} {{Nedersaksische taalwiezers}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|T]] 6o395274xp9j4ltbwbazxi2wgqv68qa 0 12139 267698 233600 2013-05-11T14:51:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit U begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. == U, uw == * [[Nederlands]]: **''u'' **''uw'' (bezittelijk) **''gij'' (oldmoods, nog wal in de Zuud-Nederlaandse dialecten en in Vlaandern) * [[Achterhooks]]: **''oe(w)'' **''ow'' **''Gi'j'' (umgeaving Sillevolde, Terborg) * [[Drèents]] **''ie'' ([[ZWZ]]) **''ieë'' ([[ZWZ]], veur naodrok) **''oe'' ([[ZWZ]], nao een veurzetsel: '' 't Is een kedogien veur oe.'') **''oen'' ([[ZWZ]], bezittelijk: ''Is det oen fietse?'') ***'''N.B.: Dit bint gien specifieke u-vörms; die bestaot niet. Iederiene spreek ie mit ''ie'' en ''oe'' an.''' * [[Grönnegs]]: ... **''joe'' **''je'' (spreektoal) **''jou'' (STD) **''ie'' (komt nait veul meer veur, wel in t olle Westerwôlds) **''jo'' (WEK) **''joen'' (bezittelk veurnoamwoord) ***Ien t Westerkertaaier: ''Joe hebben jim goed vermoakt'' ***In Westerwoolde: ''Ie hebt joe goud vermaokt'' ***Vrouger ien overg Grönnen: ''Ie hebben joe goud vermoakt'' ***Tegensw. ien overg Grönnen: ''Joe hebben joe goud vermoakt'' * [[Oostfreisk]]: **''jie'' **''joe'' (Börkum, Pdt. skriefwies: ''ju(u)'') * [[Sallaands]]: Sallaans hef gien ''u''-vorm * [[Stellingwarfs]]: **''jim'', ''jow'' (in [[Stellingwarf]]) **''ie'' ([[Kop van Oaveriessel]]) **''ieë'' ([[Kop van Oaveriessel]], veur naodrok) **''joe'' ([[Kop van Oaveriessel]], nao een veurzetsel: ''Ik koeme achter joe an.'') **''joen'' ([[Kop van Oaveriessel]], bezittelijk: ''Niet motten! Ie hebben 't eten al op joen strik liggen.'') ***'''N.B.: Dit binnen gien specifieke u-vörms; die bestaon niet.''' * [[Tweants]]: Tweants hef gin ''u''-vörm * [[Urkers]]: Urkers et gien ''u''-vorm * [[Veluws]]: Veluws hef gien ''u''-vorm == Ui == *[[Nederlands]]: ''ui'' *[[Achterhooks]]: **''siepel'' **''look'' *[[Grönnegs]]: ''siepel'' *[[Drèents]]: ''siepel'' *[[Sallaans]]: ''siepel'' *[[Stellingwarfs]]: ''siepel'' *[[Tweants]]: ''siepel'' *[[Urk]]: ... *[[Veluws]]: **'''''[[uui]]{{small()|e}}''''' **''ui{{small()|e}}'' **''u'' ([[Armelo]], [[Putten]], [[Niekark]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]], [[Luntere]]) **''uj'' ([[Klanenbeek]]) **''juin'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''look'' (Wort in sommige plaotsen ezien as ouwerwets) ==Uil== * [[Nederlands]]: ''uil'' *[[Achterhooks]]: ''oele'' *[[Drèents]]: **''oel'' **''oele'', ''katoele'' ([[ZWZ]]) ***Op [[Ni'jlusen]] is Katoele ok een typische achtername. *[[Grönnegs]]: ''oel'', ''oele'' ([[Veenkelonioals|VEK]]) *[[Sallaans]]: ''oele'' *[[Stellingwarfs]]: ''oele'' *[[Tweants]]: ''oel'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''uul'', ''ule'', ''oele'' ==Uit== * [[Nederlands]]: ''uit'' *[[Achterhooks]]: **''uut'' (westen) **''oet'' (oosten) *[[Drèents]]: **''oet'' (noorden en oosten) **''uut'' (westen) *[[Grönnegs]]: **''uut'' (VEK, WEK) **''oet'' (overg) *[[Sallaans]]: ''uut'' *[[Stellingwarfs]]: ''uut'' *[[Tweants]]: **''oet'' (oosten) **''uut'' (noord-westen) *[[Urkers]]: ''eut'' *[[Veluws]]: **''uut'' **''eut'' ([[Doospiek]]) ==Uitkloppen== *[[Nederlands]]: ''uitkloppen'' (van een mat) *[[Grönnegs]]: **''oetstubben'' **''oetklappen/-klabbern'' **''oetkloppen'' **''leegsloan'' {{Nedersaksisch woordenboek}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|U]] gufzua115qsg1q7tplc2aiod8bn3f92 0 12140 285093 285087 2016-07-05T09:33:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit V begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Vaart (snelheid)== *[[Nederlands]]: **''vaart'' **''snelheid'' *[[Achterhooks]]: ''gang'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''gang'' ("Ik heb wat gang neudeg om de bult op tou kommen", "Hai ree mit n noodgang noar beneden." *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ''snelhied'' *[[Tweants]]: **''gaank'' **''veart'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''snelheid'' ==Vaart (met schip)== *[[Nederlands]]: ''vaart'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''voart'' *[[Sallaans]]: ''vaort'' *[[Stellingwarfs]]: ''vaort'' *[[Tweants]]: ''voart'' *[[Urkers]]: ''vaort'' *[[Veluws]]: ''vaort'' ==Vaatdoek== {{Nds/schuddeldouk}} ==Vader== {{Nds/vaor}} ==Vagina== In 't Nedersaksisch bin de benamingen veur de geslachsdelen vake een bietjen ''grof''. *[[Nederlands]]: ''vagina'' *[[Achterhooks]]: **''flamoeze'' **''proeme'' **''vazel'' **''promusselken'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''schaid''* *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''flamoeze'' **''proeme'' **''voare'' **''deuze'', ''deuske'' **''vazel'' **''de voestlapn'' **''n spöltuin'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ** ''poes'' ** ''trut'' ([[Armelo]], [[Ugchelen]], [[Bunsjoten]]) ** ''kut{{small()|te}}'' ** ''moes'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]]) ** ''muus'' ([[Nunspeet]], [[Une]], [[Vaossen]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''pruum'', ''prume'', ''proeme'' ** ''scheur, ''snee'', ''gleuf'' ** ''flamoes'', ''flamoeze'' ** ''flors'' ([[Niekark]], [[Bunsjoten]]) ** ''plasser'' ** ''fluit{{small()|e}}'' ** ''bèze'' ([[Wezep]]) ** ''doos'' ([[Deelen]]) ** ''klivia'' ([[Klanenbeek]]) ** ''kruus'' ** ''piepin'' ([[Lieren]]) ** ''preuter'', ''pretpark'' ([[Loen]]) ** ''pietjen'' ([[Nunspeet]]) ** ''van onderen'' ([[Wenum-Wiesel]]) ** ''veurbibs'' ** ''vrouwelijkheid'' ([[Niekark]]) <nowiki>*</nowiki>''Veur de "vagina" bestoan der ien t Grönnegs, ien tegenstellen tot de "penis", nait veul grovve woorden. Dit omrezen dit respektloos tou vraauwluu wezen zol. Manluu zollen dit respekt nait neudeg hebben, omrezen zai dit van oldsheer al op n hail ìnde aander gebieden hebben zollen. Dit idejoalisme stamt nog oet de 19. aiw.'' ==Vallen== * [[Nederlands]]: ''vallen'' * [[Achterhoeks]]: ''pleern'' Vb: hee pleern van de fietse. * [[Grönnegs]]: **''valen'' **''pleuren'' **''dondern'' **''mietern'' **''kukeln'' (over t raandje ~) ***De eerste vaaier sloan veuraal op t neerkommen, ien tieds dat de lèste (kukeln) meer t prozes van t valen omvat, dus van t stoan, tot de reden (bv. strukeln) en t noar beneden goan, mòr t aanroaken van de grond ozw. wordt hier maisttieds nait mit bedould. * [[Tweants]]: **''valn'' **''vuur/teegn de vlakte/vloere/groond/t groondhoolt goan **''van de bene goan'' **''oonderoet goan'' **''noar dealtn komn'' **''noar de plette komn'' (iets wat oew tegemeute vaalt) **''pleern'', ''plearn'' (met nen smakkerd dale komn. ''houwn'' kan dus ook ''plearn'' wean). **''flikkern'' **''doondern'' *[[Veluws]]: **''vallen'' **''onderuut gaon''{{Info|Kan plaoselijk verschillen}} **''donderen'' **''flikkeren'' **''pleuren'' **''kukelen'' (over 't raandjen ~) ==Varken== * [[Nederlands]]: ''varken'' * [[Achterhoeks]]: ''pogge'' * [[Drèents]]: **''zwien'' **''varken'' * [[Grönnegs]]: **''swien'', ''svien'' * [[Oostfreisk]]: ''swien'' (Platduutse skriefwies ''Swin'') * [[Sallaans]]: ''keune'' ([[hooltn|Hooltns]]) * [[Stellingwarfs]]: ''varken'' * [[Tweants]]: **''bign'' **''kuurken'' **''vearkn'' **''varkn'' **''voarkn'' ([[Riesns]]) **''vaarkn'' ([[Eanter|Eanters]]) **''zwien'' **''iej veraandert van n vaarkn in n zwien'' <small>(Tweantse ummezetting van t hollaandse "al draagt een aap een gouden ring...")</small> * [[Urkers]]: ''varken'' * [[Veluws]]: **''va{{small()|a}}rken'' **'''''[[värken]]''''' ([[Oost-Veluws]]) **''zwien'' **''keu'' ==Veen== * [[Nederlands]]: ''veen'' *[[Achterhooks]]: ''veen'', ''vene'' *[[Drèents]]: ''veen'', ''vene'' *[[Grönnegs]]: ** ''veen'' ** ''faan'' (wör broekt sikkom tot WO II tou) ** ''klain'' ** ''moor'' (geogroafisch, Nl: ''wij wonen in/op het veen'') *[[Oostfreisk]]: **''veen'' (Platduutske skriefwies: ''fehn'') **''moor'' (geogroufisk, Hdt: ''wir wohnen im Fehn'') *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: '''''[[vene (grondsoorte)|vene]]''''' *[[Tweants]]: **''venne'' **''vjenne'' ([[Vjens]]) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''veen'', ''vene'' ==Ver== *[[Nederlands]]: ''ver'' *[[Achterhooks]]: ''wiet'' *[[Drèents]]: **''wied'' (algemien gebruukt. 't Riempien giet: ''Wie wet waor Willem Wever woont? --Willem Wever woont wied weg.'') ***''wied of'' (=ver weg; [[ZWZ]]) **''varre'' ([[ZWZ]]) **''een end uut de buurte'' ([[ZWZ]]) **''een ende vort'' ([[ZWZ]]) **''een end weg'' ([[ZWZ]]) *[[Grönnegs]]: **''wied'' **''vèr'' *[[Stellingwarfs]] **wied **op Alteveer (idioom: '' 't is niet op Alteveer''; 't is niet wied vört. Eheurd van een spreker uut de Kop van Oaveriessel) *[[Tweants]]: **''wied'' **''vear'' *[[Veluws]]: ''veer'' ==Verdomme== *[[Nederlands]]: ''verdomme'' (vloekwoord) *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''vergemie'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: *''verdomd'' **''verdöpt'' (ofzwakking) **''verduld'' (ofzwakking) **''(god)dooksemie'', ''-tooksemie'', ''teuksemie'' (jan-en-gin-eande) **''tom(t)'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... ==Vergiet== *[[Nederlands]]: ''vergiet'' *[[Achterhooks]]: ''deurslag'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''gatjespan{{small()|ne}}'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ... *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''vergiet'' ==Verlamd (in de benen)== *[[Nederlands]]: **''verlamd'' **''invalide'' **''kreupel'' *[[Achterhooks]]: ** ''kröppel'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''kruppel'' (aangeboren) **''ongelokkeg/-lukkeg'' (mit n noaboorliekse oorzoak: ongeluk, zaikte, o.z.w.) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ''kröppel'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... ==Verliezen (spel of wedstrijd)== *[[Nederlands]]: ''verliezen'' *[[Achterhooks]]: **''verspöllen'' *[[Grönnegs]]: **''verspeulen'' **''verlaizen'' ==Verliezen (kwijtraken)== *[[Nederlands]]: ''verliezen'' *[[Achterhooks]]: **''kwiet wodden'' **''verlezen'' *[[Grönnegs]]: **''kwietworden'' (as aine der wat aan doun kin/kon) **''kwietroaken'' (as aine der niks aan doun kin/kon) ==Verweerd== *[[Nederlands]]: ''verweerd'' *[[Achterhooks]]: ''verspocht'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''t Weer het der ien kommen'' (= Het is verweerd) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''verspikt'' **''verspocht'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''verweerd'' **'''t weer zit derin'' (= Het is verweerd) ==Viool== *[[Nederlands]]: ''viool'' *[[Achterhooks]]: **''fiedel'' **''viool'' **''viole'' *[[Drèents]]: **''fiedel'' **''vedel'' **''viool'' **''viole'' *[[Grönnegs]]: **'''''[[fioul]]''''' **''fioe'' **''fiedel'' (aigelks n middelaivse vèrzie van de fioul) ***Waarkwoord: ''fiedeln'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: **''fiedel'' **''vedel'' **''vioele'' *[[Tweants]]: **''fiedel'' **''viool'' **''viole'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''jammerhout'', ''viool'' ==Vis== {{Nds/visk}} ==Visser== *[[Nederlands]]: **''visser'' **''hengelaar'' (hobbie/sport) *[[Achterhooks]]: ''visser'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''viskeman'' (beroups) **''visker'' (hobbie/sport) **''angelder'' (hobbie/sport; Nederlaands: ''hengelaar'') *[[Oostfreisk]]: *''viskeman'' (beroup; Platduutske skriefwies: ''Fiskemann'') **''angler'' (hobbie/sport; Nederlansk: ''hengelaar'') *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ''visker'' *[[Tweants]]: **''visker'' **''angelder'', ''hengelder'', ''angelaar', ~oar' **''visboer'' (verkoper) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''visser'' ==Vlaamse gaai== *[[Nederlands]]: ''vlaamse gaai'' *[[Achterhooks]]: ** ''markolver'' ** ''markolder'' *[[Drèents]]: ''marklover'' ([[Zuudwest-Drèents|ZWD]]), ''-leuver'' of ''-loper'' ([[ZWZ]]), ''-loze'' ([[Rune]]), ''-rover'' *[[Graafschopper Platt]]: ''markloawe'' (Platduutse schriefwieze ''Markloawe'') *[[Grönnegs]]: ''holtoakster'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: **''hooltakster'', ''hooltekster'' **''markloper'' *[[Tweants]]: **''markloawe'' ([[Oldnzel]]) **''moarkloawe'' ([[Riesn]]) **''maarkloave'' ([[Eanter]]) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''vlaamse gaai{{small()|e}}'', ''-gaoi'' **''vlaomse gaaie'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''vlaomse gaoi'' ([[Harskamp]]) **''vlaomse gaoie'' ([[Vaossen]]) **''marikaole'' ([[Vaossen]], [[Emst]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''marrekaole'' ([[Une]]) **''marikolle'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]]) **''markaole'', ''märkaole'' **''markol'', ''markolle'', ''märkolle'' **''marrikol'' ([[Uddel]]) **''marrekol'' ([[Wezep]], [[Lunteren]], [[Garder]]) **''marekolf'' ([[Putten]]) **''majekolf'' ([[Speuld]]) **''marikolver'' ([[Nunspeet]]) **''marienkolder'' ([[Elspeet]]) **''marekoef'' ([[Armelo]]) **''merzikol'' ([[Klanenbeek]]) **''klapekster'' ([[Waopenvelde]]) ==Vleermuis== *[[Nederlands]]: ''vleermuis'' *[[Achterhooks]]: ''vlearmoes'' *[[Grönnegs]]: **''vleddermoes''/''vladdermoes'' **''vleermuus'' (WEK) *[[Tweants]]:''vlearmoes'' *[[Veluws]]: ''vleermuus'' ==Vlees== *[[Nederlands]]: **''vlees'' *[[Achterhooks]]: ''vleis'' *[[Grönnegs]]: **''vlais(k)'' **''vle(e)is'' (NVL, WEV) **''vlees'' (VEK) *[[Tweants]]: **''vleais'' **''vleis'' *[[Veluws]]: ''vleis'' ==Vleien== *[[Nederlands]]: **''vleien'' **''slijmen'' *[[Achterhooks]]: **''smeichelen'' **''smiesteren'' **''vlenseken'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''fliemstrieken'' **''flodden'' **''smaigeln'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **ginne direkte ummezetting: ''eenn dr suker an doon'' (letterlik: ''slijmen'') *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... ==Vlieg== *[[Nederlands]]: ''vlieg'' *[[Achterhooks]]: ''vlege'' *[[Grönnegs]]: ''mug'' *[[Tweants]]: ''vlege'' ==Vliegenmepper== * [[Nederlands]]: ''vliegenmepper'' * [[Grönnegs]]: ''muggenklapper'' ==Vlinder== {| | *[[Nederlaands]]: ''vlinder'' *[[Achterhooks]]: **''zömmervöggel'' **''pennevöggel'' **''vleender'' *[[Drèents]]: **''botterklips'' **''botterveugel'' **''oelegie{{small()|n}}'' **''vlinder'' *[[Graafschopper Platt]]: ''Pannvögel'' *[[Grönnegs]]: **''bottervlaig'' / ''buttervlaig'' **''bottervogel'' / ''buttervogel'' **''vlinder'' (verhollaandst) *[[Oostfreisk]]: **''bottervlaig/-vleeig'' (Platduutske skriefwies: ''Botterfleeg'') **''botterlikker'' (Platduutske skriefwies: ''Botterlicker'') **''filapper'' **''vlinderke'' (Platduutske skriefwies: ''Flinderke'') *[[Sallaans]]: **''pen{{small()|ne}}vogel, pellevogel'' ([[Dalsen]]) **''bottervliege'' ([[Hardenbarg (stad)|Hardenbarg]]; verolderd) **''oel(e), oelke'' **''uulke, uulken, uultie'' **''vlinder'' | valign=top | *[[Stellingwarfs]]: ''vlinder'' *[[Tweants]]: **''bottervogel'' ([[Heldern]]) **''bwattervoegel'' ([[t Vjenne]]) **''zommervogel'' ([[Deankaamp]]) **''zönvoggel'' ([[Tubbargn]]) **''pen(ne)vogel'' ([[Soasel]]) **''kapelle, kepelle'' ([[Riesn]], [[Deepn]] en [[Nijverdal]]) **''zandvlege'' ([[Ambt Dealdn]]) **''vlinde'' ([[Almelo]]) **''oel{{small()|e}}, oelke'' **''uulke, uulken, uultie'' **''vleender'', ''vlinder'' *[[Urkers]]: ''pinnevoegel'' *[[Veluws]]: **''vlinder'' **'''''[[pennevoegel]]''''' ([[Putten]] e.u.) **''spännevogel'' ([[Attem]] e.u.) **''spannevogel'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] e.u.) |} ==Vlinderdas== *[[Nederlaands]]: ''vlinderdas'', ''~strik'' *[[Grönnegs]]: ''vlinderdaas'' *[[Tweants]]: ''muusken'' ==Voederbiet== *[[Nederlands]]: ''voederbiet'' *[[Achterhooks]]: ''mangel'' *[[Grönnegs]]: ''bait'' (gain spesjoal woord veur) *[[Tweants]]: ''sukerbeet'', ''voorbeet'' *[[Veluws]]: ''biet'', ''voerbiet'' ==Vogel== {{Nds/voegel}} ==Volwassen== *[[Nederlands]]: ''volwassen'' *[[Achterhooks]]: **''volwassen'' **''volgreuid'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''wazzen'' (aigenschop) **''wazzene'' (persoon) **''hailwazzen'' (aigenschop) **''hailwazzene'' (persoon) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''volwasn'' **''volgröaid'', '''volgreuid'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ** ''volwassen'' ** ''volgreuid'' ([[Armelo]]) ** ''volslägen'' ([[Waopenvelde]]) ** ''groot'' ** ''ki{{small()|e}}nd of'' ** ''mundig'', mondig'', ''muntig'' ==Vos== *[[Nederlands]]: ''vos'' *[[Achterhooks]]: ''fökse'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''voks'' (ook schreven as ''fox'', bv. ien de plaknoam ''Foxhol'') **''vos'', ''vozze'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ''voske'', ''vösken'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''vos{{small()|se}}'' ==Vreemd== *[[Nederlands]]: ''vreemd'' *[[Achterhooks]]: ''vrömd'' *[[Drèents]]: ''vrömd(e)'' *[[Grönnegs]]: ** ''vrumd'' ** ''mal'' (negoatief; bv. dat is n malle wond dijst doe doar hest) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''vremd'', ''vrömd'', ''vrumd'' **''apart'' **''doar'', ''döarig'' **''doenöarig'' (meer ''eigenaardig'', as persoonsbeskriewing) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''vre{{small()|e}}md'', ''vremp'' ==Vrouw== *[[Nederlands]]: **''vrouw'' **''mevrouw'' (vooral als aanspreektitel) **''dame'' **''wijf'' (zeer negatief) *[[Achterhooks]]: **''wief(ken)'' (mangsmoal negatief) **''vrouw'' (eerbiedig) **''meansken'' (leefkoazend; bedeuld veur 'n olden vrouw) *[[Drèents]]: **''vraauw'' **''vrouw{{small()|e}}'' **''mèens{{small()|e}}'' <small>(informeel/negatief)</small> **''mèensk'' <small>(informeel/negatief)</small> **''minsk'' <small>(informeel/negatief)</small> **''wief'' <small>(informeel/negatief)</small> *[[Grönnegs]]: **'''''[[vraauw]]''''' (meervold: ''vraauwluu'') **''wief'' (negatief; ook voak broekt om ''vraauwliekse echtgenoot'' mit aan te duden) **''mìnsk'' (negoatief; bedould veur n olle vraauw) **''mìnske'' (laifkozend; bedould veur n olle vraauw) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ''vrouw'' *[[Tweants]]: **''vrouwe'' **''meanske'' (euldere vrouwe, mangs ook negatief) **''wief'' (negatief, mangs nog as grèpken bedoold) **''vrommes'' *[[Urkers]]: ''vrouw, weef'' *[[Veluws]]: **''vrouw{{small()|e}}'' **''vrouwmense'' **''frommes'' **''wief, weef'' <small>(negetief)</small> {{Nedersaksische taalwiezers}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|V]] mp5jm1o9ys3v5srjf3qje0g6khcbp2x 0 12141 283791 283790 2016-02-02T10:33:30Z 62.140.132.17 /* Wrat */ wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit W begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Wassen== *[[Nederlands]]: ''wassen'' *[[Grönnegs]]: **''wasken'' **''wazzen'' ==Water== *[[Nederlands]]: **''water'' (algemeen) **''aqua'' *[[Achterhooks]]: **''water'' **''weater-'' (achtervoogsel bv. bi-j ''weaterkalf'') *[[Drèents]]: **''waoter'' **''water'' **''waeter'' *[[Grönnegs]]: **'''''[[woater]]''''' **''wotter'' ([[Veenkelonioals|VEK]], [[Oldambtsters|OLD]]) *[[Oostfreisk]]: ''wouter'' (Platduutske skriefwies: ''water'') *[[Sallaands]]: **''wäter'' **''water'' *[[Stellingwarfs]]: ''waeter'' *[[Tweants]]: **''water'' **''gemeentepils'' (as dreenkn) *[[Urkers]]: ''waoter'' *[[Veluws]]: **''water'' (veural [[Oost-Veluws]]) **''waoter'' ([[West-Veluws]] en [[Elburg]], [[Oldebroek]] e.u.) **''wäter'' ([[Attem]]) **''waoiter'' ([[Niekark]]) ==Weegschaal== *[[Nederlands]]: ''weegschaal'' *[[Achterhooks]]: **''weagschoal'' **''woage'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''schoal{{small()|e}}'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ''weagskoal{{small()|e}}'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''weegschaol{{small()|e}}'' ==Wereld== *[[Nederlands]]: **''wereld'' **''globe'' **''aardbol'' *[[Achterhooks]]: **''weerld'' (wöd oet-esprokken as wee-ald, -r noa ee- lik n betjen op nen a, zoas in et Duutse mehr) *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''wereld'' (olle luu spreken t oet as [wìrlt], jongluu as [wìrolt]) **''welt'' (oet t Hoogduuts) *[[Sallaans]]: **''wee(r)ld'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''wea(r)ld'' **''wealnd'' ([[Riesn]]) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... ==Wesp== *[[Nederlands]]: ''wesp'' *[[Achterhooks]]: **''wepse'' **''wöps'' *[[Drèents]]: **''waps{{small()|e}}'' **''weps'' **''wöps'' **''iem'' (betekent eigenlijks 't Nederlaandse ''bij'') *[[Grönnegs]]: **''wèsp'' **''weep'' **''ielbai'' **''iem'' (betaikent aaigelks t Nederlaandse ''bij'') *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ''wapse'' *[[Tweants]]: ... *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **'''''[[wespe|wesp{{small()|e}}]]''''' **''weps{{small()|e}}'' ==Wieg== *[[Nederlands]]: ''wieg'' *[[Achterhooks]]: ''kripsken'' *[[Drèents]]: **''weeg'' **''weeig'' **''weig'' **''wieg{{small()|e}}'' *[[Grönnegs]]: **''naanje'' **''suuske'' **''waig{{small()|e}}'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ''wieg'' *[[Tweants]]: **''weeg{{small()|e}}'' **sprökke: ''better de bokse an de wege skuurn, as n oold vrommes in berre buurn''. *[[Urkers]]: '''''[[kribbe]]''''' *[[Veluws]]: **''wieg{{small()|e}}'' **''wege'' **''suja'', ''soeja'', ''huia'' **''schommelwieg{{small()|e}}'' **''schommelbed{{small()|e}}'', ''-berre'' **''(kiender)ledekantje{{small()|n}}'' **''kienderbed{{small()|de}}'', ''-berre'' ==Winterkoninkje== * [[Nederlands]]: ''winterkoninkje'' (vogel) *[[Achterhooks]]: **''nettelkönninksken'' ([[Breevoort]]) **''nettelkeuninksken'' ([[Wenters]]) *[[Drèents]]: **''tuunkroepertien'' ([[Ni'jlusen]], [[Zuudwolde]]) **''tuunkroepertie'' ([['t Oogeveine]]) **''tuunkruperie'' ([[Nörg]]) **''tuunkrupertien'' ([[Ni'jlusen]]) *[[Graafschopper Platt]]: ''Nettelkönnink'' *[[Grönnegs]]: **''keuteldoemke'' ([[Veenkelonioals|VEK]]) **''toenkroeper(ke)'' (overg) *[[Oostfreisk]]: ''toenkroeper'' (Platduutse skriefwies ''Tuunkruper'') *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: **'''''[[doempien]]''''' **''winterkeuninkien'' **''moskeuning'' **''ossekeuning'' **''otsekeuninkien'' **''tuunkroeper'' *[[Tweants]]: **''duumke'' **''toenkruuperken'' (Oold-[[Riesns]]) **''njettelkwennegie'' ([[Vjens]]) *[[Veluws]]: **''tunekrupertje{{small()|n}}'' **''tunekrupertie{{small()|n}}'' **''tunekruper'' ([[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) **''piepekoppie'' ([[Bunsjoten]]) **''klein jantje{{small()|n}}'' ([[Barreveld (daarp)|Barreveld]], [[Armelo]]) **''wi{{small()|e}}nterkoninkjen'', ''wi{{small()|e}}nterkoninkien''{{Info|...en nog een bulte aandere uutspraakvarianten}} ==Wrat== *[[Nederlands]]: ''wrat'' *[[Achterhooks]]: **''wret{{small()|jen}}'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''vrat'', ''vradde'' **''woad(e)'' *[[Sallaans]]: **''vratte'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''vrotte'' **''verotte'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''vrat{{small()|te}}'' **''vrätte'' ([[Epe]]) **''wart'' ([[Bunsjoten]], [[Niekark]]) {{Nedersaksisch woordenboek}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|W]] fo62q52utongklurzrqaecllkbh6hkh 0 12142 267703 215549 2013-05-11T14:52:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit Z begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Zakje== *[[Nederlands]]: ''zakje'' *[[Achterhooks]]: ''toete'' *[[Drèents]]: **''zakkien'' ([[ZWZ]]) *[[Grönnegs]]: **'''''[[puut]]''''' **''pude'' ([[Veenkelonioals|VEK]]) **''pute'' (Reiderlaands) **''tuutje'' (WEV) *[[Oostfreisk]]: ''puut'' (Platduutske skriefwies: ''püüt'') *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''tuutje'', ''toetn'' **''buu(d)l'', ''buulken'' **''zäkn'', ''zäksken'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''zakjen'', ''zäkkien'' **''puut'' **''buul'' ==Zeis== *[[Nederlands]]: ''zeis'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: **''zende'' ([[ZWZ]]) *[[Grönnegs]]: **''swoag'' **''snit'' **''saais''/''saaize'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''zeaisel'' (oold-[[Riesns]]) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''zeis{{small()|e}}'' **''zeisem'' (o.a. [[Putten]], [[Elspeet]]) ==Zenuwachtig== * [[Nederlands]]: **''zenuwachtig'' **''gejaagd'' *[[Achterhooks]]: **''kreggel'' *[[Grönnegs]]: **''zeneg'' **''iedel'' **''iedeljipsk'' *[[Tweants]]: **''jachterig'' **''drokte'' (bv. ''wat he'j toch vuur (kale) drokte?'') ==Zeuren== *[[Nederlands]]: **''zeuren'' **''piekeren'' (kleine ergernisjes uiten) **''zaniken'' **''zemelen'' *[[Achterhooks]]: **''dramn'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''zaimeln'', ''zemeln'' **''jeuzeln'' (piekeren of janken van kleine kinderen omdat ze iets niet krijgen) **''jammern'' (piekeren) **''zoezen'' of ''soezen'' **''zoegen'' (aine dij geern zeuren mag wordt n ''Ol zoegerd'' nuimd) **''mieren'' ***''ouwe zeurpiet'' = ''ol zoegerd'' of ''plaze'' (hail onbeleefd) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''dramn'' **''nöaln'' (hooft neet negatief te wean, mer kan ook ''gezellige onzin'' beteekn) **''mekkern'' **''zemmeln'' **''ansteln'' (met klemtoon op ''an'', ''steln'' met de -e'' van ''pette'') *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''zeuren'' **''drammen'' **''mekkeren'' **''twenen'' ***zeurpiet = ''zepezeikerd'' of ''tweneklotse'' ==Zolder== * [[Nederlands]]: ** ''zolder'' ** ''vliering'' (foutief gebruuk, verwis oorspronkelijk naor kleine ruumte baoven de warkelijke zolder) *[[Achterhooks]]: ''zoller'' *[[Drèents]]: **''beune'' (zoldertien boaven kelder of [[pompestraote]]) ([[ZWZ]]) **''hilde'' (zoldertien boaven de [[ko|koenen]]) ([[ZWZ]]) **''vliering'' ([[ZWZ]]) **''zolder'' ([[ZWZ]]) *[[Grönnegs]]: '''''[[beune|beun{{small()|e}}]]''''' *[[Oostfreisk]]: **''{{small()|dak}}beun'' (Platduutske skriefwies: ''{{small()|Dack}}böhn'') **''hil'' (Platduutske skriefwies: ''hill'') *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''vliering'' **''zoolder'' **''bönne'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''zolder'' **''vliering'' **''boven'' **''op de balk{{small()|en}}'' ==Zoenen== *[[Nederlands]]: **''zoenen'' **''vrijen'' (hevig) **''tongen'' **''bekken'' *[[Grönnegs]]: **''smokken'' **''bekken'' **''snaaien'' (jeugdtoal, deur jongen zègd over wichter) **''snoetjeknovveln'' *[[Tweants]]: **''kusn'' **''smokn'' (ofzeunderlike kusn) **''snoetnspek'' **Dr zeent völle Tweantse oetdrukkings dee't vuural beskriewend zeent: ***''Mekaar in de kennebakn bietn'' ***''mekaar oet n krop voorn'' ***''op n tocht stoan'' ***''rundken um de keark'' ==Zon== *[[Nederlands]]: ''zon'' *[[Achterhooks]]: ''zunne'' *[[Drèents]]: ''zun{{small()|ne}}'', ''luie Evert'' *[[Grönnegs]]: zun, '''''[[zunne]]''''' *[[Oostfreisk]]: ''zun'' (Platduutske skriefwies: ''Sünn'') *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ''zunne'', ''Evert'', ''luie Evert'' *[[Tweants]]: ''zunne'' of ''zönne'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''zunne'' of ''zon'' ==Zonnehoed== *[[Nederlands]]: ''zonnehoed'' *[[Achterhooks]]: ''hood'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''laandhoud'' **''krab(be)houd'' (VEK; van vrouger bie t eerdappelkrabben) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ''hood'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''hoed'' <nowiki>*</nowiki>In Tweante/Op de Veluwe hadn de woarkleu vroger ne pette op. Nen hood was vuur de hoge hearn. Leu met nen hood op wordt verdacht van ''oet de heugte doon''. ==Zoon== *[[Nederlands]]: ''zoon'' *[[Grönnegs]]: **''zeun'' **... ''heurent/zienent'' (verwiezend noar ain van de olders, bv. "Jantje heurent" = "de zeun van Jantje") *[[Tweants]]: ''zön<small>(</small>ne<small>)</small>'' ==Zuipen== *[[Nederlands]]: ''zuipen'' *[[Achterhooks]]: **''zoepen'' **''boezen'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''zoepen'' **''doen{{small()|t}}jen'' (lett. dronken worden) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ''zoepen'' *[[Tweants]]: **''zoepn''' **''sleutn'' **''tuln'' (oorsproonkelike betekenis. Rechtevoort beduudt t mear "doemzoegen") *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''zupen'' **''drinken'' ==Zus== *[[Nederlands]]: **''zus'' **''zuster'' (oldmoods) *[[Achterhooks]]: ''zuster'' *[[Drèents]]: ''zus'', ''zusse'' ([[ZWZ]]), ''zuster'' *[[Grönnegs]]: ''zuster'' *[[Oostfreisk]]: ''zuster'' (Platduutske skriefwies: ''Süster'') *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ''zus'' *[[Tweants]]: ''zuster'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''zuster'', ''zus'' ==Zwoegen, hard werken== *[[Nederlands]]: **''zwoegen'' **''wroeten'' *[[Achterhooks]]: **''pokkeln'' **''öäzen'' *[[Grönnegs]]: ''wuilen'' *[[Tweants]]: **''pokkeln'' **''marteln'' **''öazn'' **Wieter beskrif t Tweants mear direkt wat dr an de haande is, direkt bie ofzeunderlike haandelingn: ***''slepn'' (ne zwoare last dreagn) ***''torn'' (met völle möaite iets verdan trekn) ***''beunn'' (met kracht wat gedoan probeern te kriegn) ***''brekn'' (zoonder ''woarkmansgeveul'' wat met doonder en geweeld terechte maakn) ***''ezw.'' {{Nedersaksisch woordenboek}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|Z]] fa5i2x0jg9mz2v2n4suz5x6gfcd4vhz 0 12144 271082 271081 2013-11-07T13:18:11Z 80.254.147.132 /* Neuken */ wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit N begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Nakomeling== *[[Nederlands]]: **''nakomeling'' **''afstamming'' *[[Grönnegs]]: **''baal'' (voak nuimd bie n bepoald persoon, bv. "Jannie het aal heur balen nuigd veur heur 80ste verjoardag") **''òfstamder'' ==Nederland== *[[Nederlands]]: **''Nederland'' **''Holland'' (incorrect, pars pro toto) *[[Achterhooks]]: ''Nederland'' *[[Drèents]]: ''Nederlaand'' *[[Grönnegs]]: **''Nederlaand'' **''Nedderlaand'' (WEK) **''Nederlanden'' (voak overnomen oet t Duuts, nait offisjeel) **''Hollaand'' (overaal woar man Hoognederlaands proat of n dialekt doarvan) *[[Oostfreisk]]: **''Nederlanden'' (Platduutske skriefwies: ''Nederlannen'') **''Holland'' (inkorrekt, pars pro toto) *[[Sallaans]]: **''Nederland'' **''Nederlaand'' *[[Stellingwarfs]]: ''Nederlaand'' *[[Tweants]]: **''Neerlaand'' **''Hollaand'' (Tweante nit met-ereknd) *[[Urkers]]: ''Nederlaand'' *[[Veluws]]: **''Nederla{{small()|a}}nd'' **''Nederlaond'' ([[Oldebroek]]) **''Nederlangd'' ([[Bunsjoten]]) ==Nedersaksisch== *[[Nederlands]]: ''Nedersaksisch'' *[[Achterhooks]]: ''Nedersaksisch'' *[[Drèents]]: ''Nedersaksisch'' *[[Grönnegs]]: **''Leegsaksisch'' **''Nedersaksisch'' (voak broekt deur streektoalorganisoatsies veur aansloeten bie de andere Leegsaksische dialekten) *[[Oostfreisk]]: **''Nedersassisk'' (Platduutske skriefwies: ''Nedersassisch'') **''Nedersaksisk'' (Platduutske skriefwies: ''Nedersaksisch'') **''Nederduutsk'' (Platduutske skriefwies: ''Nederdüütsk''/-dü{{small()|ü}}tsch) **''Platduutsk'' (Platduutske skriefwies: ''Plattdü{{small()|ü}}tsk/-dü{{small()|ü}}tsch) *[[Sallaans]]: ''Nedersaksisch'', ''plat'' *[[Stellingwarfs]]: ''Nedersaksisch'' *[[Tweants]]: ''Neersassies'', ''plat'' *[[Urkers]]: ''Nedersaksisch'' *[[Veluws]]: ''Nedersaksisch'' ==Neuken== *[[Nederlands]]: **''neuken'' **''vrijen'' (overdreven netjes, om het woord ''neuken'' maar te vermijden) **''seksen'' (vaak als sarcasme gebruikt) **''geslachtgemeenschap hebben'' (wetenschappelijk/educatieve term) *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''fikken''/ ''foeken'' (Engels: ''to fuck'', Duuts: ''ficken'') **''neuken'' **''batsen'' (populèr toalgebroek) ***''kontjebatsen'' = anale seks *[[Oostfreisk]]: **''fikken'', ''foeken'' (Platduutske skriefwies: ''ficken'', ''fucken'') **''neuken'' (Platduutske skriefwies: ''nöcken'') **''spiekern'' *[[Sallaans]]: **''neukn'', ''nukkn'', ''nökkn'' **''vri'jn'', ''vrejn'', ''vreejn'' **''ni'jn'', ''nejn'', ''neejn'' **'' 't berre in kroepn/ doekn'' *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: **''neukn'' **''neejn'' **''begätjen'' ([[Riesns]], ruwe seks, vroeger ook bedoold as ''knokn'') **''vriejn'' (vake ook bedoold as ''verkering hebn'') **''griepn'' (bv. "''he'j um nog egrepn?''") **Tweants beskrif t vake wat oetgebreaider: ***''Dr op goan'' (as ne bolle op ne koo) ***''um dr in hangn'' ***''ene te pakn nemn'' ***''ene an/teegn de vlakte trekn'' **grof: ***''duursmearn'' ***''de binnkamer sauzen'' ***''de binnvoering dr oet haaln'' *[[Urkers]]: *[[Veluws]]: **''neuken'' **''neien'' **''nääien'' ([[Vaossen]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''vriejen'', ''vri'jen'' **'''t mit mekaar doen/doon''{{Info|Kan plaoselijk verschillen}} **''mit mekaar naor berre gaon''{{Info|Kan plaoselijk verschillen}} **''mekaar pakken'' ([[Lieren]]) **''nummertjen maken'' **''kunsjen maken'' ([[Lieren]]) **''op karwei liggen'' ([[Bunsjoten]]) **''foeksen'' ([[Waopenvelde]], [[Nunspeet]], [[Ugchelen]]) **''wippen'' ([[Armelo]], [[Putten]], [[Niekark]]) **''wip maken'' **''gemeenschap hemmen/hen/hebben'' **''gemienschap hemmen/hen/hebben'' **''beslaopen'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]]) **''paoren'' **''beurte geven'' ([[Ugchelen]]) **''dekken'' ([[Bunsjoten]]) **''fieten'' ([[Bunsjoten]]) **''krupen'' ([[Harskamp]]) **''riejen'' ([[Bunsjoten]]) **''vozen'' ([[Loen]]) **''seks hemmen/hen/hebben'' **''rotzooien'', ''knooien'' ([[Epe]]) **''kezen'' ([[Epe]]) **''klauwen in de nekke'' ([[Heerde]]) **''hasien over doen'' ([[Vaossen]]) ==Nieuw== *[[Nederlands]]: ''nieuw'' *[[Achterhooks]]: ''ni-j'' *[[Drèents]]: ''nei'', ''ni'j'' *[[Grönnegs]]: **''nij'' **''nèj'' (VEK) **''nei'' (WEV) **''neei'' (NVL) *[[Oostfreisk]]: ''nei'' (Platduutske skriefwies: ''nee'' oder ''neei'') *[[Sallaans]]: **''niej'' **''ni'j'' **''nij'' *[[Stellingwarfs]]: ''ni'j'' *[[Tweants]]: ''niej'' *[[Urkers]]: ''nij'' *[[Veluws]]: **''niej'' **''ni'j'' **''nieuw'' ==Niezen== *[[Nederlands]]: ''niezen'' *[[Achterhooks]]: *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: ''proesten'' *[[Sallaans]]: ''proesten'' *[[Stellingwarfs]]: *[[Tweants]]: ''proos{{small()|t}}n'' *[[Urkers]]: *[[Veluws]]: ''prusen'', ''pruusten'' ==Noot== *[[Nederlands]]: ''noot'' *[[Achterhooks]]: ''nötte'' *[[Drèents]]: *[[Grönnegs]]: **''neut'' (vrucht) **''neude'' (VEK) **''noot'' (muzieknoot) *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''noot(e)'' ([[meziek]]) **''nötte'' (um te etn) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''neut{{small()|e}}'', ''noet{{small()|e}}'', ''nötte'', ''noot'' (vrucht) **''noot'', ''note'' (muzieknoot) ==Nootmuskaat== *[[Nederlands]]: ''nootmuskaat'' *[[Achterhooks]]: **''nöttemuskaot'' **''nöttebeschaot'' **''beschaoten nötte'' *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''(n{{small()|e}}ut)muskoat'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ''nootmuskoat'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ... {{Nedersaksisch woordenboek}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|N]] gizzlknb8gttxgpnecjbdq4xsuihhqr 0 12145 93241 93234 2009-01-11T16:57:40Z Ni'jluuseger 73 wikitext text/x-wiki t '''Maarkisch''' (Duuts: ''Märkisch'') kin verwiezen noar: *Dat wat te môken het mit de olle [[Maarkgroafschop Brandenbörg]], ook Marken nuimd *De Leegduutse variant dij doar proat wordt, laiver aanduud as [[Brandenbörgs]] (Branneborgsch) *Dat wat te môken het mit de olle [[Groafschop Mark]], legen tuzzen de steden [[Essen]], [[Dortmund|Dörpen]], [[Soest (Westfaolen)|Zeust]] en [[Bergneustadt|Neustadt]] *De Leegduutse variant, Westfeelse dialekt, dat doar proat wordt: [[Markisch (Westfaols)]] {{dv}} mk7r80bwchavw10sislapi6bpqezsd8 0 12146 93242 2009-01-11T16:58:07Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Klokje]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[klokje]] svdqxauxy2novf5ixfdofktxhd2r1n1 6 12147 153929 93253 2010-07-09T12:27:29Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == 'Een brogge van glas' deur Johan Veenstra (2006) == Licentie == {{Allinnig Wikipedie}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] d4cuamhqmmuls8g2asoscbz7il930mg 6 12148 181630 129982 2011-02-28T00:22:21Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}; catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == De Stellingwarver schriever Johan Veenstra mit zien roman 'Een brogge van glas' Gebruuk veur Wikipedia toestaon deur Johan Veenstra == Licentie == {{Allinnig Wikipedie}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Veenstra, Johan]] 087w7gj4d22n55cjojlokd9cgqr0o6z 6 12149 181631 129983 2011-02-28T00:22:35Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}; catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == De Stellingwarver schriever Johan Veenstra bi'j zien oolde huus Gebruuk veur Wikipedia toestaon deur Johan Veenstra == Licentie == {{Allinnig Wikipedie}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Veenstra, Johan]] 2eh7t9rfea2mmlow2hx1gtnmzivpad6 14 12151 259185 251139 2013-03-11T12:09:27Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 146 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4367403]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Laand]] g6eui704bmz7ll4l0apkryysw24r520 0 12152 264502 259186 2013-05-06T20:33:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Tadpoles 10 days.jpg|250px|thumb|Donderpadden]] [[Ofbeelding:Frogspawn closeup.jpg|250px|thumb|Kikkerdril]] Een '''donderpad''' of '''donderkop''' is een iezig jonge [[kikvors]] die in 't [[waoter]] leeft. Een donderpad aojemt deur zien [[kieuwen]]. Ze hen nog gien narms of poten, dit kriegen ze eerst as ze wat ouwer worren. Donderpadden kommen uut kleine eitjes die in de [[sloot]] eleid worren deur 't vrouwtjen. De eitjes die ze leit bin roend. De meeste donderpadden bin plante-eters mar sommige donderpadden bin alleseters en eten dood organisch spul en soms are donderpadden. Nao een paor weken kriegen ze veurpoten en daornao de achterpoten. Kort daornao beginnen de donderpadden lucht te aojmen en verliezen der start. Ze worren dan alsmar groter en binnen een paor maonden worren 't volgreuide kikvorsen. == [[Nedersaksisch]] == * [[Drèents]]: ** ''poede'' ** ''poete'' ** ''poedelvis'' * [[Grunnegs]]: ** ''kikkerviske'' ([[Westerkertiers]]) * [[Tweants]]: ** ''doonderperre'' ([[Riesns]] en [[Eanter]]s) ** ''dikkop'' ** ''bullekop'' * [[Veluws]]: ** ''donderpad{{small()|de}}'', ''donderpädde'' ** ''donder{{small()|d}}parre'' ** ''do{{small()|e}}nderkop'' ** ''kikkervissie{{small()|n}}'', ''kikkervisje{{small()|n}}'' ** ''dikkop'' ([[Heerde]], [[Vaossen]]) ** ''koddekop'' ([[Nunspeet]], [[Oldebroek]]) {{Commons|tadpole|donderpad}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Amfibie]] hj61bf8pdi6f3fe2cyksz9zqel0mi3r 0 12153 93366 2009-01-12T18:35:28Z Grönneger 1 35 Docht dat dizzent al laank beston wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hoogelaandsters]] o6vtn73ty8rd7nnucppn99u9hpdj36z 6 12156 265299 153354 2013-05-10T13:37:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Allinnig Wikipedie}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Geluudsbestaanden]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] qgpio35496d3xlym1g520qd9a7luaws 6 12157 157707 157706 2010-08-15T11:27:53Z Servien 7 wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Allinnig Wikipedie}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] [[Kattegerie:Grunnegs]] muodt7r6qwb4imvs7f6d4ziouyuhb4v 6 12159 181594 93587 2011-02-27T23:10:17Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Wikipedie:Gin Kattegerie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Treinstasjon van Riesn perronziede. == Licentie == {{GFDL}} [[Kattegerie:Wikipedie:Gin Kattegerie]] 2pfwb1kxjao6it43qcdjmvgkindxkn6 0 12160 93901 2009-01-15T22:54:03Z Droadnaegel 1133 [[Barg en Delle (Nederland)]] is ewiezig naor [[Barg en Dal (Nederland)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Barg en Dal (Nederland)]] rpb54lf40uw5y0usxp1alc7tfsaxd24 0 12163 259271 253803 2013-03-11T12:11:54Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 20 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q903595]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Volendam 20040902 2231.jpg|thumb|Volledam (an de kust) en Edam (afferin)]] [[Bestaand:Oolijke Volendamsche deerntjes.jpg|thumb|right|Volledamse deretjes in klejerdracht, [[1906]]]] '''Volledam''' ([[Nederlaands|Nederlangds]]: ''Volendam'', [[Volledams]]: ''Volledam'') is n daarpie in de [[Nederlaand|Nederlangdse]] [[pervincie|provinsie]] [[Noord-Hollaand|Noord-Hollangd]], in de gemeente [[Edam-Volledam]]. t Daarp het zo'n 22.000 inwoeners ([[november]] [[2007]]). Volledam is van oorsprong n typies [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholiek]] daarp. Volledam heette oorspronkelik ok ''Vollendam'', in t Volledams zelf en in versjillende aore Zujerzeedialekten heet t nog steeds zo, maor dan zongder de ''-n''. ==Toerisme== Volledam is n bekengde toeristiese plaots dee bekengd staot om zien ouwe vissersboten en klejerdracht dee nog deur n antal Volledammers edragen wort. De Volledamse klejerdracht staot ok vaak of-ebeeld op anzichtkaorten. Der is n veerdienst dee de toeristen van en naor [[Marken]] kan brengen. ==Dialekt== t Volledamse dialekt is nog springlevendig, dat ku'j ok zien in de [[realiteitszeepreeks]]en op [[tillevisie|televisie]] mit [[Jan Smit]], [[Nick & Simon]] en gao zo maor deur. t Het n bult [[Nedersaksies]]e invloeden, dee warsjienlik te danken bin an t feit dat de inwoeners uut [[Skokkelaand|Sjoklangd]] ontruumd bin en der dialekt (t [[Schokkers|Sjokkers]]) mee-eneumen hen naor Volledam. ==Muziek== Der wort wel es ezeid dat Volledam n muzikaal daarp is. Der bin veul bekengde muzikangten zo as [[BZN]], [[The Cats]], [[Left Side]], [[Canyon (band)|Canyon]], [[Piet Veerman]], [[Anny Schilder]], [[Nick & Simon]], [[3JS]], [[Maribelle]], [[Next One]], [[Tol & Tol]], [[Monique Smit]] en [[Jan Smit (zanger)|Jan Smit]]. Ok [[Jan Akkerman]] woent in Volledam. Muziek uut Volledam is ok wel bekengd onger de naom [[paolingsound]]. ==Nedersaksies== *[[Veluws]]: ''Volledam'' {{Dialekt|wvel|Bunsjoten|ANS}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] 09bz3uqpw2lmoi5gku81vjyx6kr1zd2 0 12164 263483 181079 2013-05-04T23:43:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:GerritKraa.jpg|right|thumb|Gerrit Kraa]] '''Gerrit Kraa''', ok bekeand as '''Gait van de Kroaje''' ([[Riesn]], [[1939]]) is nen skriewer van kollums, korte verhaaln en beuke, en maakt zik hard vuur t behoold van t [[Tweants]]. ==Weark== Kraa wör geboorn in n bakkersgezin, en wör zelf skoolmeaister. Hee was bie t [[Van Deinse Instituut]] n eerstn ''[[Streektaalfunctionaoris|streektaalconsulent]]'' van [[1998]] töt [[2002]]. Rechtevoort skrif'e verskeaidene korte stuks (''kollumns''). Hee bedachn lesn vuur t oonderwies, programmaas in t plat vuur [[RTV Oost]], kokwedstriedn vuur strekgerechtn, en brachn [[Tweants]] noar t [[Theater (keunstvorm)|theater]]. Kraa wont rechtevoort in [[Boornerbrook|Boarnebrook]]. Zien keenderbook ''Jewilmke'' skreef'e in t Riesns, mear skreef'e ook umme zodet t op skooln gebroekt kon wordn in [[Heldern|Heeldern]], [[Nijverdal]], [[Glanerbrug]], [[Vroomshoop]] en [[Soasel]].<ref>[http://www.limburghuis.nl/Archief/090102tckraa.html ''Gerrit Kraa, handelsreiziger in ’t plat''. Oet de Twentsche Courant, 9-1-2002]</ref> In [[2005]] vertaaldn'e t bekeande woark ''Scrooge'' van [[Charles Dickens]] in t [[Eanter]]s, vuur de [[Eanterse Revue]].<ref>http://www.scroogeinenter.nl/website.php</ref> Hee har n zetn nen twee-wekkeliksen kollumn bie [[Monique Sleiderink]] in öar RTV Oost-programma [[Aksent]]. Ook verzorget'e saamn met [[Gait Dannenberg|Gait van de Tute]] de joarlikse Tweantse kursus. Kraa skrif in de skriefwieze van de [[Kreenk vuur de Tweantse Sproak]]. ==Stukn oet Jewilmke== Oet ''Jewilmke en 'n grösmeeier''. :''Jewilmke was op weg noar Gerriet.'' :''Den har t doewenhok verplaatst van 't ooldershoes noar 't hoes van Skilders-Bearend, dat hee ekoft har toen Bearend oet de tied was ekömmen, en non zat-e doar alwier ne moand of zesse met Tanja, woer-t-e met was etrouwd.'' :''Biej de trouwerieje was allens netjes verlopen, Jewilmke har zik netjes gedreagen.'' :''Hee har allenig mear 'n poar bouillon-blukskes in 'n douche-kop verstopt, zodat Gerriet en Tanja niks as preuven en smakken harren edoan toen ze doar vuur 't eerste met mekoar oonder de woarme waterstroale steunden.'' ==Skriewerieje== ===Vuur de grootn=== * De zoon van de zompschipper, (oawer 1812), * De verte roept, (oawer 1847), * Als daar met moord en brand, (oawer 1570), * Als de boom niet bloeit (oawer 1747), * Ruslandreiziger (oawer 1812/1818) * Mes in de Rug (1994) ===Vuur de keender=== * Mooier dan vrede * Arie gaat kamperen * Bas en Bram in actie (oonder skuulnaamn/anagram ''Gerard ter Vanne'') ===In t Tweants=== * Goodgoan: verhalen in twee talen * Heanig an * O, Reggelo. Twentse verhalen en gedichten (1992) * Mu-j es lustern * Jewilmke (1997) ==Refereansies== <references/> [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Schriever in t Tweants|Kraa, Gerrit]] [[Kategorie: Taolkundige|Kraa, Gerrit]] jo5janp21yt168huybmm1papb5yb0da 0 12166 103218 94033 2009-04-20T21:49:48Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Gerrit Kraa]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Gerrit Kraa]] t62xo5zs2mt6wlsvcivl1iwxwcutv7r 0 12168 103219 94041 2009-04-20T21:50:36Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Gerrit Kraa]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Gerrit Kraa]] t62xo5zs2mt6wlsvcivl1iwxwcutv7r 6 12169 159010 126948 2010-08-25T15:18:03Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 0 12170 272024 232190 2013-12-09T17:38:27Z Droadnaegel 1133 iw->wikidata wikitext text/x-wiki '''Ketten''' of '''kettige''' kan meerdere betekenissen hemmen: *[[Ketten (sieraod)]] - veur um de [[halze]] of de [[narms]]. *[[Ketten (andrieving)]] - bv. bie een [[fietse]] of [[knetterbiele]]. {{dv}} nf1zcg7whlvwomlhuz3qhskd9dnn57s 0 12172 277363 277362 2015-02-03T18:41:24Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Stihl kettensaege.jpg|thumb|350px|n Keerl mit n kettenzage van t mark Stihl]] n '''Kettenzage''', veur de grap oek vake '''knetterbiele''' eneumd, is n draagbaor ding waor je mee zagen kunnen. n Kettenzage gebruuk je meestentieds veur t zagen van bomen of aander houtspul. == Gebruuk == Je kunnen de kettenzage gebruken bie t oprumen van ummevöllen of zieke bomen of bie t snoeien van [[takke]]n, umdat t veuls te veul wark is um t mit de haand te doon. Vrogger gebruukten ze in plaotse van n kettenzage n gewone [[biele]] of n [[zage|haandzage]]. n Aander stuk gereedschap wat ze vrogger oek wel gebruukten is de [[spanzage]] of de [[trekzage]]. Naost de kettenzage veur t zagen van hout, he'j oek alderhaande kettenzagen veur t zagen van aander spul, bieveurbeeld veur [[natuursteen]], [[keie]]n of [[beton]]. == Ho t warkt == Je hebben twee soorten kettenzagen, de ene wördt an-edreven deur n [[motor]] (mit [[benzine]]) en de aandere löp op [[elektrisiteit]]. De kettenzage die op elektrisiteit löp is veural veur partikulier gebruuk. De kettenzage besteet uut dree onderdelen, de motor, t zaagblad mit daoran n soort [[Ketten (andrieving)|fietsketten]], mer dan mit scharpe mesjes. De mesjes zörgen derveur da'j goed zagen kunnen. De ketten mut goed onderhöllen wörden, dit ku'j doon deur der olie op te smeren en de ketten eens in de zoveul tied goed scharp te laoten maken. == Veiligheid == A'j n kettenzage gebruken mu'j de oren goed bescharmen, went a'j der vake mee warken, ku'j [[doof]] of [[slichtheurend]] wörden van al die harrie. Veur de rest van t [[lief]] ku'j bescharmend grei antrekken en veur de ogen mu'j n bescharmingsbrille opzetten. == Kampioenschappen == Der bin tegenswoordig oek internasionale kampioenschappen houtzagen mit kettenzagen. t Geet der dan umme wee t vlotst dree lieke plakken van n [[stobbe]] kan aofzagen. De tied wördt emeten vanaof t moment dat de zager de zage anslingert totdat e m weer uutdut. == Uutgaonde verwiezing == {{Commonscat|chainsaws|kettenzagen}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Raaive]] iq9ts1pgxw27qavvbnzpnwiqa9gm6bj 0 12173 292288 292287 2016-12-12T16:45:27Z Wwikix 13678 /* D */ wikitext text/x-wiki {| align=center class=toccolours |- align=center |[[Ofbeelding:Gelderland-Flag.svg|130px|Provincievlag]]||Lieste van [[Gelderlaand|Gelderse]] [[stad (woonstee)|staeden]], [[darp]]en en [[buurtschop]]pen<br>met ne verwiezing naor de [[Gemiente (bestuur)|gemeente]] waorto't ze beheurt. __NOTOC__ {{abc}} |} ==A== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Aalst (Buren)|Aalst]] (buurtschop in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Aalst (Zaltbommel)|Aalst]] (darp in de gemeente [[Zaltbommel]]) *[[Aalten]] (stad in de gemeente [[Aalten]]) *[[Aam]] (buurtschap in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Achter-Drempt]] (darp in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Achterhoek (Niekark)|Achterhoek]] (gehucht in de gemeente [[Niekark]]) *[[Achterveld]] (darp in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]) *[[Achterwael]] (darp in de gemeente [[Deutekem]]) *[[Acquoy]] (darp in de gemeente [[Geldermalsen]]) *[[Aefde]] (darp in de gemeente [[Lochem]]) *[[Aefsele]] (buurtschop in de gemeente [[Oost Gelre]]) *[[Aerdenburgh]] (buurtschap in de gemeente [[Rijnwaarden]]) *[[Aerdt]] (darp in de gemeente [[Rijnwaarden]]) *[[Afferden (Gelderland)|Afferden]] (darp in de gemeente [[Druten]]) *[[Alem]] (darp in de gemeente [[Maasdriel]]) *[[Alm]] (darp in de gemeente [[Lochem]]) *[[Alphen (Gelderland)|Alphen]] (darp in de gemeente [[West Maas en Waal]]) *[[Altforst]] (darp in de gemeente [[West Maas en Waal]]) *[[Alverna (Nederland)|Alverna]] (darp in de gemeente [[Wiechen]]) |width="50%" valign="top"| *[[Ammerzoden]] (darp in de gemeente [[Maasdriel]]) *[[Ampsen]] (buurtschap in de gemeente [[Lochem]]) *[[Andelst]] (darp in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Angeren]] (darp in de gemeente [[Lingeweerd]]) *[[Angerlo]] (darp in de gemeente [[Zevenaar]]) *[[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] (stad in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)]]) *[[Aperloo]] (buurtschap in de gemeente [[Elburg]]) *[[Appel (Niekark)|Appel]] (buurtschop in de gemeente [[Niekark]]) *[[Appeltern]] (darp in de gemeente [[West Maas en Waal]]) *[[Appen]] (buurtschap in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) *[[Armhoede]] (buurtschap in de gemeente [[Lochem]]) *[[Armelo]] (darp in de gemeente [[Armelo]]) *[[Arnem]] *[[Asch]] (darp in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Asperen]] (darp in de gemeente [[Lingewaal]]) *[[Assel]] (gehucht in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)]]) *[[Attem]] *[[Auste]] (buurtschop in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Azem]] (darp in de gemeente [[Montferland]]) |} ==B== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Baal]] (buurtschap in de gemeente [[Lingeweerd]]) *[[Babberik]] (darp in de gemeente [[Zevenaar]]) *[[Baek (Ubbargen)|Baek]] (darp in de gemeente [[Ubbargen]]) *[[Baek (Montferland)|Baek]] (darp in de gemeente [[Montferland]]) *[[Bahr]] (darp in de gemeente [[Zevenaar]]) *[[Bakhuusbos]] (buurtschap in de gemeente [[Heerde]]) *[[Balgoij]] (darp in de gemeente [[Wiechen]]) *[[Baok]] (darp in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Barchem]] (darp in de gemeente [[Lochem]]) *[[Barg en Dal (Nederlaand)|Barg en Dal]] (darp in de gemeente [[Groesbeek]] en [[Ubbargen]]) *[[Bargakker]] (buurtschap in de gemeente [[Tiel]]) *[[Barghaoren]] (darp in de gemeente [[Wiechen]]) *[[Barghuzen]] (buurtschap in de gemeente [[Heerde]]) *[[Barle]] (buurtschop in de gemeente [[Aalten]]) *[[Barreveld (darp)|Barreveld]] *[[Batenburg]] (buurtschap in de gemeente [[Wiechen]]) *[[Beekbargen]] (darp in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) *[[Beekvliet]] (buurtschop in gemeente [[Berkelland]] in plaats [[Borklo]]) *[[Beemte]] (darp in de gemeente [[Apeldoorne]]) *[[Beemte-Broekland]] (gehucht in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) *[[Beesd]] (darp in de gemeente [[Geldermalsen]]) *[[Bekveld]] (buurtschop in de gemeente [[Bronckhorst]]) (in stad [[Hengel (Gelderland)|Hengel]] Gld) *[[Beltrum]] (darp in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Bemmel]] (darp in de gemeente [[Lingeweerd]]) *[[Beneden-Leeuwen]] (darp in de gemeente [[West Maas en Waal]]) *[[Bennekum]] (darp in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[Bergerden]] (buurtschap in de gemeente [[Lingeweerd]]) *[[Bern (Nederland)|Bern]] (buurtschop in de gemeente [[Zaltbommel]]) *[[Beuningen (Gelderlaand)|Beuningen]] *[[Beusichem]] (darp in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Bevermeer]] (darp in de gemeente [[Zevenaar]]) *[[Biesteren]] (buurtschop in de gemeente [[Putten]]) *[[Bingerden]] (darp in de gemeente [[Zevenaar]]) |width="50%" valign="top"| *[[Blankenbarg]] (buurtschap in de gemeente [[Heumen]]) *[[Blauwesluus]] (buurtschap in de gemeente [[West Maas en Waal]]) *[[Boekhorst (landgoed)|Boekhorst]] (landgoed in buurtschop Klein Dochteren, [[Lochem]]) *[[Boerenhoek]] (buurtschap in de gemeente [[Lingeweerd]]) *[[Bontemorgen]] (buurtschap in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Bontebrug]] (buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Borklo]] (stad in gemeente [[Berkelland]]) *[[Boschheurne]] (buurtschop in de gemeente [[Lochem]]) (in darp [[Barchem]]) *[[Boshoek]] (buurtschop in de gemeente [[Epe]]) *[[Boskant]] (buurtschap in de gemeente [[Wiechen]]) *[[Boven-Leeuwen]] (darp in de gemeente [[West Maas en Waal]]) *[[Boveneinde]] (buurtschap in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]) *[[Bovenvene]] (buurtschap in de gemeente [[Oldebroek]]) *[[Brakel (Zaltbommel)|Brakel]] (darp in de gemeente [[Zaltbommel]]) *[[Brammelerbroek]] (buurtschap in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Bredelaar]] (buurtschap in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Breevoort]] (stad in de gemeente Aalten) *[[Breedenbroek]] (buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Breedeweg]] (darp in de gemeente [[Groesbeek]]) *[[Brinkheurne]] (buurtschop in de gemeente [[Wenters]]) *[[Brinkmanshoek]] (buurtschap in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Broampt]] (darp in de gemeente [[Montferland]]) *[[Broek (Brummen)]] (buurtschap in de gemeente [[Brummen]]) *[[t Broek]] (buurtschap in de gemeente [[Deutekem]]) *[[Broke]] (buurtschap in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Bronkhorst]] (stad in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Bruchem]] (darp in de gemeente [[Zaltbommel]]) *[[Brummen]] (stad in gemeente [[Brummen]]) *[[Bullenkamp]] (buurtschap in de gemeente [[Wiechen]]) *[[Buren (Gelderlaand)|Buren]] (stad in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Bussloo]] (buurtschop in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) *[[Buurmalsen]] (darp in de gemeente [[Geldermalsen]]) |} ==C== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Californië (Maasdriel)|Californië]] (buurtschop in de gemeente [[Maasdriel]]) |width="50%" valign="top"| *[[Colonjes]] (buurtschop in de gemeente [[Groesbeek]]) |} ==D== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Dale]] (buurtschop in de gemeente [[Aalten]]) *[[Dambord]] (buurtschop in de gemeente [[Maasdriel]]) *[[Darpbuurt]] (buurtschop in de gemeente [[Heerde]]) *[[Dasselaar]] (buurtschop in de gemeente [[Putten]]) *[[De Beek (Armelo)|De Beek]] (buurtschop in de gemeente [[Armelo]]) *[[De Bosjes]] (buurtschap in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[De Eng]] (buurtschap in de gemeente [[Duven (gemeente)|Duven]]) *[[De Gliend]] (buurtschap in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]) *[[De Valk (buurtschap)|De Valk]] (buurtschop in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[De Bräöl]] (buurtschop in de gemeente [[Berkelland]]) *[[De Ginkel]] (buurtschap in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[De Gliend]] (buurtschap in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[De Haar (Berkelland)|De Haar]] (buurtschap in de gemeente [[Berkelland]]) *[[De Haart]] (buurtschap in de gemeente [[Aalten]]) *[[De Haere]] (buurtschap in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) *[[De Hegge]] (buurtschap in de gemeente [[Epe]]) *[[De Heurne (Aalten)|De Heurne]] (darp in de gemeente [[Aalten]]) *[[De Heuvel]] (buurtschap in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[De Heuven]] (buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[De Horst]] (buurtschap in de gemeente [[Berkelland]]) *[[De Horst]] (buurtschap in de gemeente [[Groesbeek]]) *[[De Jonas]] (buurtschap in de gemeenten [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]] en [[Epe]]) *[[De Kade]] (buurtschap in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[De Kar]] (buurtschap in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) *[[De Klomp (Ee)|De Klomp]] (buurtschap in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[De Kraots]] (buurtschap in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[De Krim]] (buurtschap in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) *[[De Mars]] (buurtschap in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[De Meene]] (buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[De Oosterhof]] (buurtschap in de gemeente [[Epe]]) *[[De Pas]] (buurtschap in de gemeente [[Lingeweerd]]) *[[De Rietschoof]] (buurtschop in de gemeente [[Zaltbommel]]) *[[De Schatkuil]] (buurtschap in de gemeente [[Heumen]]) *[[De Schoolt]] (buurtschap in de gemeente [[Lochem]]) *[[De Schutteri'je]] (buurtschap in de gemeente [[Oost Gelre]]) *[[De Steeg]] (dorp in de gemeente [[Rheden]]) *[[De Tuut]] (buurtschap in de gemeente [[West Maas en Waal]]) *[[De Valk]] (buurtschap in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[De Vlietbarg]] (buurtschap in de gemeente [[Ubbargen]]) *[[De Veenhuus]] (buurtschap in de gemeente [[Niekark]]) *[[De Vecht]] (buurtschop in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) *[[De Wiek (Voorst)|De Wiek]] (buurtschop in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) *[[Deelen]] (buurtschop in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[Deempt]] (darp in de gemeente [[Bronckhorst]]) |width="50%" valign="top"| *[[Deest]] (darp in de gemeente [[Druten]]) *[[Deil]] (darp in de gemeente [[Geldermalsen]]) *[[Delden (Bronckhorst)|Delden]] (buurtschop in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Delwijnen]] (darp in de gemeente [[Zaltbommel]]) *[[Den Akker]] (buurtschap in de gemeente [[Neder-Betuwe]]) *[[Den Diek]] (darp in de gemeente [[Montferland]]) *[[Den Haort]] (buurtschop in de gemeente [[Aalten]]) *[[Den Hoef]] (buurtschap in de gemeente [[Wiechen]]) *[[Dichteren]] (buurtschop in de gemeente [[Deutekem]]) *[[Diem]] (darp in de gemeente [[Montferland]]) *[[Diefdiek (Geldermalsen, Leerdam en Vianen)|Diefdiek]] (buurtschop in de gemeente [[Geldermalsen]]) *[[Diek (Diem)|Diek]] (buurtschop in de gemeente [[Diem]]) *[[Diek (Druten)|Diek]] (buurtschop in de gemeente [[Druten]]) *[[Diekamp]] (buurtschop in de gemeente [[Lochem]]) *[[Diekhook]] (buurtschop in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Diekhuzen (Epe)|Diekhuzen]] (buurtschop in de gemeente [[Epe]]) *[[Dieren (Gelderland)|Dieren]] (darp in de gemeente [[Rheden]]) *[[Diermen]] (buurtschop in de gemeente [[Putten]]) *[[Diervoort]] (darp in de gemeente [[Wiechen]]) *[[Dinsper]] (darp in de gemeente [[Aalten]]) *[[Dodewaard (Gelderland)|Dodewaard]] (darp in de gemeente [[Neder-Betuwe]]) *[[Doezebarg]] *[[Doesburgerbuurt]] (buurtschop in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[Deutekem]] (stad in gemeente [[Deutekem]]) *[[Doornenburg]] (darp in de gemeente [[Lingeweerd]]) *[[Doornik (Gelderland)|Doornik]] (darp in de gemeente [[Nijmegen]]) *[[Doorning]] (buurtschop in de gemeente [[Maasdriel]]) *[[Doorspiek]] (darp in de gemeente [[Elburg]]) *[[Doorwerth]] (darp in de gemeente [[Renkum]]) *[[Doresteeg]] (buurtschop in de gemeente [[Niekark]]) *[[Drempt]] (darp in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Dreumel]] (darp in de gemeente [[West Maas en Waal]]) *[[Drie (Gelderland)|Drie]] (buurtschop in de gemeente [[Armelo]]) *[[Driedarp]] (buurtschop in de gemeente [[Niekark]]) *[[Drieënhuzen]] (buurtschap in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]) *[[Driel]] (darp in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Driesprong]] (buurtschap in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[Druten]] *[[Dunen]] (buurtschap in de gemeente [[Harderwiek]]) *[[Duunkarken]] (buurtschap in de gemeente [[Oldebroek]]) *[[Dunsborg]] (buurtschop in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Duustere Stege]] (buurtschop in de gemeente [[Attem]]) *[[Duustervoorde]] (buurtschop in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) *[[Duve (gemeente)|Duve]] |} ==E== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Echteld]] (darp in de gemeente [[Neder-Betuwe]]) *[[Eck en Wiel]] (darp in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Ee (stad)|Ee]] (stad in gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[Eekt]] (buurtschap in de gemeente [[Oldebroek]]) *[[Eerbaek]] (darp in de gemeente [[Brummen]]) *[[Ehringveld]] (buurtschop in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Eibarge]] (ddarp in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Eikenhof]] (buurtschop in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) *[[Eimeren]] (buurtschap in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Elburg]] *[[Elden]] (darp in de gemeente [[Arnem]]) *[[Eldik]] (buurtschop in de gemeente [[Neder-Betuwe]]) *[[Eldrik]] (buurtschop in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Ellecom]] (darp in de gemeente [[Rheden]]) *[[Elspeet]] (darp in de gemeente [[Nunspeet]]) *[[Elst (Gelderland)|Elst]] (darp in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[t Ereveen]] (darp in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[Empe]] (buurtschop in de gemeente [[Brummen]]) *[[Emst]] (darp in de gemeente [[Epe]]) |width="50%" valign="top"| *[[Engbargen]] (buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Engeland (Apeldoorne)|Engeland]] (buurtschop in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) *[[Engelaond (Oldebroek)|Engelaond]] (buurtschop in de gemeente [[Oldebroek]]) *[[Enspiek]] (darp in de gemeente [[Geldermalsen]]) *[[Epe]] (darp in de gemeente [[Epe]]) *[[Epse]] (buurtschap in de gemeente [[Lochem]]) *[[Erichem]] (darp in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Erlecom]] (darp in de gemeente [[Ubbargen]]) *[[Den Es]] (buurtschop in de gemeente [[Aalten]]) *[[Eschoten]] (buurtschop in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[Essebroek]] (buurtschap in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Essen (Barreveld)|Essen]] (buurtschop in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]) *[[Est (Gelderland)|Est]] (darp in de gemeente [[Neerijnen]]) *[[Esveld]] (buurtschop in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]) *[[Etten]] (darp in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Everwenninkhoek]] (buurtschop in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Ewiek]] (buurtschap in de gemeente [[Heumen]]) *[[Ewiek]] (darp in de gemeente [[Beuningen (Gelderlaand)|Beuningen]]) *[[Exel (darp)|Exel]] (buurtschop in de gemeente [[Lochem]]) |} ==F== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Flieren]] (buurtschop in gemeente [[Lingeweerd]]) *[[Frankriek (Harderwiek)|Frankriek]] (buurtschop in gemeente [[Harderwiek]]) |width="50%" valign="top"| *[[Friesland]] (buurtschop in gemeente [[Montferland]]) |} ==G== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Gaanderen]] (darp in de gemeente [[Deutekem]]) *[[Gaanderheed]] (buurtschap in de gemeente [[Deutekem]]) *[[Gameren]] (darp in de gemeente [[Zaltbommel]]) *[[Ganzert]] (buurtschap in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Garder]] (daarp in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]) *[[Garderbroek]] (buurtschap in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]) *[[Garven]] (buurtschop in de gemeente [[Putten]]) *[[Geerstraote]] (buurtschap in de gemeente [[Epe]]) *[[Geesteren (Berkelland)|Geesteren]] *[[Geitenweerd]] (buurtschap in de gemeente [[Rijnwaarden]]) *[[Geldermalsen]] (darp in de gemeente [[Geldermalsen]]) *[[Gellicum]] (darp in de gemeente [[Geldermalsen]]) *[[Gelster]] (buurtschap in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Gendringen]] (darp in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Gendt]] (darp in de gemeente [[Lingeweerd]]) *[[Gerritsflesch]] (gehucht in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) |width="50%" valign="top"| *[[Giesbaek]] (darp in de gemeente [[Zevenaar]]) *[[Gietel]] (darp in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) *[[Goilberdingen]] (buurtschap in de gemeente [[Kulenburg]]) *[[Gooi (Bronckhorst)|Gooi]] (darp in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Gorssel]] (darp in de gemeente [[Lochem]]) *[[Gortel]] (buurtschop in de gemeente [[Epe]]) *[[Greffelkemp]] (buurtschap in de gemeente [[Montferland]]) *[[Groenlanden]] (buurtschop in de gemeente [[Ubbargen]]) *[[Groesbeek]] *[[Groessen]] (darp in de gemeente [[Duven (gemeente)|Duven]]) *[[Grolle]] (stad in de gemeente [[Oost Gelre]]) *[[Groessen]] (darp in de gemeente [[Duven (gemeente)|Duven]]) *[[Groot Deunk]] (buurtschop in de gemeente [[Aalten]]) *[[Groot Dochteren]] (buurtschop in de gemeente [[Lochem]]) *[[Grote Klunje]] (buurtschop in de gemeente [[Nunspeet]]) *[[Grunendaal]] (gehucht in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) |} ==H== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Haaften]] (darp in de gemeente [[Neerijnen]]) *[[Haalderen]] (darp in de gemeente [[Lingeweerd]]) *[[Haelweg]] (buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Hall (Gelderland)|Hall]] (buurtschap in de gemeente [[Brummen]]) *[[Halle (Bronckhorst)|Halle]] (darp in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Halvinkhuzen]] (buurtschop in de gemeente [[Putten]]) *[[Hanendarp]] (buurtschap in de gemeente [[Epe]]) *[[Haorle (Berkelland)|Haorle]] (darp in de gemeente [[Berkelland]]) *[[t Harde]] (darp in de gemeente [[Elburg]]) *[[Harderwiek]] *[[Harfsen]] (buurtschap in de gemeente [[Lochem]]) *[[Harreveld]] (darp in de gemeente [[Oost Gelre]]) *[[Harselaor]] (daarp in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]) *[[Harskamp]] (darp in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[Harwe]] (darp in de gemeente [[Rijnwaarden]] *[[Hattelaar]] (buurtschop in de gemeente [[Neerijnen]]) *[[Hattemerbroek]] (darp in de gemeente [[Oldebroek]]) *[[Haukes]] (buurtschap in de gemeente [[Ubbargen]]) *[[Hedel]] (darp in de gemeente [[Maasdriel]]) *[[Heed (Montferland)|Heed]] (buurtschap in de gemeente [[Montferland]]) *[[Heedkant]] (buurtschap in de gemeente [[Deutekem]]) *[[Heelsum]] (darp in de gemeente [[Renkum]]) *[[Heerde]] *[['s-Heerenbarg]] (stad in de gemeente [[Montferland]]) *[[Heerewaarden]] (darp in de gemeente [[Maasdriel]]) *[[Heesselt]] (darp in de gemeente [[Neerijnen]]) *[[Heide (Heumen)|Heumen]] (buurtschap in de gemeente [[Heumen]]) *[[Heidenhoek]] (buurtschop in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Heilig Landstichting]] (buurtschop in de gemeente [[Groesbeek]]) *[[Heiveld]] (buurtschap in de gemeente [[Wiechen]]) *[[Helderbuurt]] (buurtschop in de gemeente [[Putten]]) *[[Helhoek]] (buurtschap in de gemeente [[Duven (gemeente)|Duven]]) *[[Hell]] (buurtschap in de gemeente [[Putten]]) *[[Hellouw]] (darp in de gemeente [[Neerijnen]]) *[[Hemmen]] (darp in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Hengel (Gelderland)|Hengel]] (darp in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Henxel]] (buurtschop in de gemeente [[Wenters]]) *[[Hernen]] (darp in de gemeente [[Wiechen]]) *[[Herveld]] (darp in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Herwen]] (darp in de gemeente [[Rijnwaarden]]) *[[Herwijnen]] (darp in de gemeente [[Lingewaal]]) *[[Het Zand]] (buurtschap in de gemeente [[Lingeweerd]]) *[[Heteren]] (darp in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Heukelum]] (darp in de gemeente [[Lingewaal]]) *[[Heumen]] *[[Heure (Berkelland)|Heure]] (buurtschop in de gemeente [[Berkelland]] in stad [[Borklo]]) *[[Heurne (Aalten)|Heurne]] (buurtschop in de gemeente [[Aalten]]) |width="50%" valign="top"| *[[Heurne (Berkelland & Bronckhorst)|Heurne]] (buurtschop in de gemeenten [[Berkelland]] en [[Bronckhorst]]) *[[Heveadarp]] (darp in de gemeente [[Renkum]]) *[[Hien]] (buurtschap in de gemeente [[Neder-Betuwe]]) *[[Hierden]] (darp in de gemeente [[Harderwiek]]) *[[Hoef (Putten)|Hoef]] (buurtschop in de gemeente [[Putten]]) *[[Hoek (Beuningen)|Hoek]] (buurtschap in de gemeente [[Beuningen]]) *[[Hoekelum]] (buurtschap in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[Hoenderloo]] (darp in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) *[[Hoenzadriel]] (darp in de gemeente [[Maasdriel]]) *[[Hoeve (Beuningen)|Hoeve]] (buurtschap in de gemeente [[Beuningen]]) *[[Hoeve (Lingeweerd)|Hoeve]] (buurtschap in de gemeente [[Lingeweerd]]) *[[Hoevelaken]] (darp in de gemeente [[Niekark]]) *[[Hoge Enk]] (darp in de gemeente [[Elburg]]) *[[Holk]] (buurtschap in de gemeente [[Niekark]]) *[[Holkerveen]] (buurtschap in de gemeente [[Niekark]]) *[[Hollenbarg (Aalten)|Hollenbarg]] (buurtschop in de gemeente [[Aalten]]) *[[Holterhook]] (buurtschop in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Holthuzen (Montferland)|Holthuzen]] (buurtschop in de gemeente [[Montferland]]) *[[Holthuzen (Zaender)|Holthuzen]] (buurtschop in de gemeente [[Zaender]]) *[[Homoet]] (buurtschop in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Hoog-Baorlo]] (buurtschap in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[Hoog Buurlo]] (buurtschap in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) *[[Hoog Kana]] (buurtschap in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Hoog-Keppel]] (darp in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Hoog Soeren]] (darp in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) *[[Hoogbroek (Neder-Betuwe)|Hoogbroek]] (buurtschap in de gemeente [[Neder-Betuwe]]) *[[Hoogbroek (Wiechen)|Hoogbroek]] (buurtschap in de gemeente [[Wiechen]]) *[[Hoogmeien]] (buurtschap in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Hoonte]] (buurtschop in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Hoorn (Heerde)|Hoorn]] (buurtschap in de gemeente [[Heerde]]) *[[Hoornervene]] (buurtschap in de gemeente [[Heerde]]) *[[Horssen]] (darp in de gemeente [[Druten]]) *[[Horst (Gelderland)|Horst]] (buurtschop in de gemeente [[Armelo]]) *[[Horsthoek]] (buurtschap in de gemeente [[Heerde]]) *[[Hoven (Zutfent)|Hoven]] (buurtschap in de gemeente [[Zutfent]]) *[[Houtdarp]] (buurtschop in de gemeente [[Armelo]]) *[[Hucht]] (buurtschap in de gemeente [[Neerijnen]]) *[[Hulhuzen]] (buurtschap in de gemeente [[Lingeweerd]]) *[[Hunen]] (buurtschop in de gemeente [[Putten]]) *[[Hunerbroek]] (buurtschap in de gemeente [[Putten]]) *[[Hunerwal]] (buurtschap in de gemeente [[Putten]]) *[[Hulshorst]] (darp in de gemeente [[Nunspeet]]) *[[Hummelo]] (darp in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Huppel]] (buurtschop in de gemeente [[Wenters]]) *[[Hupsel]] (buurtschop in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Hurwenen]] (darp in de gemeente [[Maasdriel]]) *[[Huussen]] (stad in de gemeente [[Lingeweerd]]) |} ==I== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Iesselhunten]] (buurtschop in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Iezendoorn]] (darp in de gemeente [[Neder-Betuwe]]) *[[Iezerlo]] (buurtschop in de gemeente [[Aalten]]) *[[Iezevoorde]] (buurtschop in de gemeente [[Deutekem]]) |width="50%" valign="top"| *[[Imbosch]] (buurtschap in de gemeente [[Rozendaal]]) *[[Indoornik]] (darp in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Ingen]] (darp in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) |} ==J== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Joppe (Gelderlaand)|Joppe]] (buurtschop in de gemeente [[Lochem]]) |width="50%" valign="top"| |} ==K== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Kallebroek]] (buurtschap in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]) *[[Kapel (Lingeweerd)|Kapel]] (buurtschap in de gemeente [[Lingeweerd]]) *[[Kapel-Avezaath]] (darp in de gemeente [[Tiel]]) *[[Kark-Avezaath]] (darp in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Karkdarp (Oldebroek)|Karkdarp]] (buurtschap in de gemeente [[Oldebroek]]) *[[Karkdriel]] (darp in de gemeente [[Maasdriel]]) *[[Karkwiek]] (darp in de gemeente [[Zaltbommel]]) *[[Kattenbras (Lochem)|Kattenbras]] (''Quatre Bras'') (gehucht in de gemeente [[Lochem]]) *[[Keijenborg]] (darp in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Kekerdom]] (darp in de gemeente [[Ubbargen]]) *[[Kesteren]] (darp in de gemeente [[Neder-Betuwe]]) *[[Keulse Kamp]] (buurtschap in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Kievitsdel]] (buurtschap in de gemeente [[Renkum]]) *[[Kijfwaard]] (buurtschap in de gemeente [[Rijnwaarden]]) *[[Kilder]] (darp in de gemeente [[Montferland]]) *[[Kisveld]] (buurtschap in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Klarenbeek]] (darp in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]] en de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) *[[Klein-Amsterdam]] (buurtschop in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) *[[Klein-Azem]] (buurtschap in de gemeente [[Montferland]]) *[[Klein Baal]] (buurtschap in de gemeente [[Lingeweerd]]) *[[Klein Dochteren]] (buurtschap in de gemeente [[Lochem]]) |width="50%" valign="top"| *[[Kleindarp]] (buurtschap in de gemeente [[Deutekem]]) *[[Kleine Klunje]] (buurtschop in de gemeente [[Nunspeet]]) *[['t Klooster (Aalten)|t Klooster]] (buurtschop in de gemeente [[Aalten]]) *[[Klinkenbarg]] (buurtschap in de gemeente [[Buren (Gelerlaand)|Buren]]) *[[Klispoel]] (buurtschap in de gemeente [[Wiechen]]) *[[Koldenhove]] (buurtschop in de gemeente [[Brummen]]) *[[Kolle]] (buurtschop in de gemeente [[Wenters]]) *[[Kommerdiek]] (buurtschap in de gemeente [[Lingeweerd]]) *[[Kootwiek]] (darp in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]) *[[Kootjebroek]] (darp in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]) *[[Kortenoever]] (buurtschap in de gemeente [[Brummen]]) *[[Kotten]] (buurtschop in de gemeente [[Wenters]]) *[[Koudenhoek]] (buurtschop in de gemeente [[Nijmegen]]) *[[Koudhoorn]] (buurtschop in de gemeente [[Putten]]) *[[Krachtighuzen]] (buurtschop in de gemeente [[Putten]]) *[[Kranenburg (Gelderland)|Kranenburg]] (darp in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Kring van Dorth]] (buurtschap in de gemeente [[Lochem]]) *[[Kruushaor]] (buurtschap in de gemeente [[Niekark]]) *[[Kulenburg]] *[[Kulsdom]] (buurtschap in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Kwartier (Zevenaar)|Kwartier]] (buurtschap in de gemeente [[Zevenaar]]) |} ==L== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Laak (Gelderland)|Laak]] (buurtschap in de gemeente [[Wiechen]]) *[[Laeg-Keppel]] (darp in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Laeg-Soeren]] (darp in de gemeente [[Rheden]]) *[['t Laor]] (buurtschop in de gemeente [[Epe]]) *[[Langen]] (buurtschop in de gemeente [[Lochem]]) *[[Langerak (Gelderland)|Langerak]] (buurtschap in de gemeente [[Deutekem]]) *[[Laorne]] (darp in de gemeente [[Lochem]]) *[[Laorstraote]] (buurtschap in de gemeente [[Epe]]) *[[Lathum]] (darp in de gemeente [[Zevenaar]]) *[[Lechtenvoorde]] (darp in de gemeente [[Oost Gelre]]) *[[Lede en Oudewaard]] (darp in de gemeente [[Neder-Betuwe]]) *[[Leedjes]] (buurtschap in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Leeuweld]] (darp in de gemeente [[Oost Gelre]]) *[[Leeuwen (Wageningen)|Leeuwen]] (buurtschap in de gemeente [[Wageningen]]) *[[Lege Biessel]] (buurtschap in de gemeente [[Elburg]]) *[[Lempelerhoek]] (gehucht in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Lengel]] (darp in de gemeente [[Montferland]]) *[[Lent (Nijmegen)|Lent]] (darp in de gemeente [[Nijmegen]]) *[[Leo-Stichting]] (buurtschop in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Leur (Gelderland)|Leur]] (buurtschap in de gemeente [[Wiechen]]) *[[Leuth (Ubbergen)|Leuth]] (darp in de gemeente [[Ubbargen]]) *[[Leuvenum]] (buurtschop in de gemeente [[Armelo]]) *[[Leuvenheim]] (darp in de gemeente [[Brummen]]) *[[Leuvenum]] (buurtschap in de gemeente [[Armelo]]) |width="50%" valign="top"| *[[Lienden (Buren)|Lienden]] (darp in de gemeente [[Buren (gemeente)|Buren]]) *[[Lienden (Overbetuwe)|Lienden]] (buurtschap in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Lienden (Wiechen)|Lienden]] (buurtschap in de gemeente [[Wiechen]]) *[[Lengel]] (darp in de gemeente [[Montferland]]) *[[Lieren]] (darp in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) *[[Linde (Bronckhorst)|Linde]] (buurtschop in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Lintel]] (buurtschop in de gemeente [[Aalten]]) *[[Lintvelde]] (buurtschop in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Lobith]] (darp in de gemeente [[Rijnwaarden]]) *[[Lochem]] (stad in gemeente [[Lochem]]) *[[Lochoezen]] (buurtschop in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Loenen]] (darp in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) *[[Loenen (Overbetuwe)|Loenen]] (buurtschap in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Loerbaek]] (buurtschap in de gemeente [[Montferland]]) *[[Loo (Berkelland)]] (buurtschap in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Loo (Duven)|Loo]] (darp in de gemeente [[Duven (gemeente)|Duven]]) *[[t Loo (Oldebroek)|t Loo]] (buurtschap in de gemeente [[Oldebroek]]) *[[Loobrink]] (buurtschap in de gemeente [[Epe]]) *[[Lool]] (darp in de gemeente [[Montferland]]) *[[Looveer]] (buurtschap in de gemeente [[Lingeweerd]]) *[[Luchtenburg (Buren)|Luchtenburg]] (buurtschap in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Lunen]] (buurtschap in de gemeente [[Wiechen]]) *[[Lunteren]] (darp in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[Lutterveld]] (buurtschap in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) |} ==M== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Maasbommel]] (darp in de gemeente [[West Maas en Waal]]) *[[Maasdriel]] *[[Malden (Nederland)|Malden]] (darp in de gemeente [[Heumen]]) *[[Mallem]] (buurtschop in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Maonen (Ee)|Maonen]] (buurtschap in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[Mariënvelde]] (darp in de gemeente [[Oost Gelre]]) *[[Markluden]] (buurtschap in de gemeente [[Heerde]]) *[[Maurik]] (darp in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Megchelen]] (darp in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Meddo]] (darp in de gemeente [[Wenters]]) *[[Medel (Tiel)|Medel]] (buurtschop in de gemeente [[Tiel]]) *[[Medler]] (buurtschop in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Meerenbroek]] (buurtschap in de gemeente [[Deutekem]]) *[[Meerten]] (buurtschap in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Meertenwei]] (buurtschap in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Meerveld]] (buurtschap in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) |width="50%" valign="top"| *[[Megchelen]] (darp in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Merm]] (buurtschap in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Meteren (Nederland)|Meteren]] (darp in de gemeente [[Geldermalsen]]) *[[Meuhoek]] (buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Meulenhoek (Druten)|Meulenhoek]] (buurtschap in de gemeente [[Druten]]) *[[Meulenhoek (Heumen)|Meulenhoek]] (buurtschap in de gemeente [[Heumen]]) *[[Meulenhoek (Mook en Middelaar, Heumen)|Meulenhoek]] (darp in de gemeente [[Heumen]]) *[[Meulunteren]] (buurtschop in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[Millingen an den Rien]] *[[Milt (Olde Iesselstreek)|Milt]] (buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Miste]] (buurtschop in de gemeente [[Wenters]]) *[[Moordhuzen]] (buurtschap in de gemeente [[West Maas en Waal]]) *[[Moorst]] (buurtschop in de gemeente [[Sjaarpezeel]]) *[[Mossel (Bronckhorst)|Mossel]] (buurtschop in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Mossel (Ee)|Mossel]] (buurtschap in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[Mullegen]] (buurtschap in de gemeente [[Oldebroek]]) |} ==N== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Nederasselt]] (darp in de gemeente [[Heumen]]) *[[Nederbiel]] (buurtschop in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Nederhemert|Nederhemert-Noord]] (darp in de gemeente [[Zaltbommel]]) *[[Nederhemert|Nederhemert-Zuud]] (gehucht in de gemeente [[Zaltbommel]]) *[[Nederwoud]] (buurtschop in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[Nee]] (darp in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Neerijnen]] (darp in de gemeente [[Neerijnen]]) *[[Nekkeveld]] (buurtschap in de gemeente [[Niekark]]) *[[Nergena]] (buurtschap in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[Nettelhorst]] (buurtschap in de gemeente [[Lochem]]) *[[Netterden]] (buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Niej-Milligen]] (gehucht in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) *[[Niersen]] (buurtschop in de gemeente [[Epe]]) *[[Nieuwaal]] (darp in de gemeente [[Zaltbommel]]) *[[Niej-Reemst]] (buurtschap in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) |width="50%" valign="top"| *[[Niekark]] *[[Niekarkerveen]] (darp in de gemeente [[Niekark]]) *[[Nieuwaal]] (dorp in de gemeente [[Zaltbommel]]) *[[Nieuwe Schans (Gelderlaand)|Nieuwe Schans]] (buurtschap in de gemeente [[West Maas en Waal]]) *[[Nieuwgraaf]] (buurtschap in de gemeente [[Duven (gemeente)|Duven]]) *[[Niftrik]] (buurtschap in de gemeente [[Wiechen]]) *[[Nimwaege]] *[[Niebroek]] (darp in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) *[[Noord-Empe]] (buurtschap in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) *[[Noordeinde (Oldebroek)|Noordeinde]] (darp in de gemeente [[Oldebroek]]) *[[Noordiekerveld]] (buurtschap in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Noordink]] (darp in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Norik]] (buurschop in gemeente [[Berkelland]]) *[[Nude (Wageningen)|Nude]] (buurtschap in de gemeente [[Wageningen]]) *[[Nunspeet]] |} ==O== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Ochten]] (darp in de gemeente [[Neder-Betuwe]]) *[[Oeken]] (buurtschap in de gemeente [[Brummen]]) *[[Oensel (Zaltbommel)|Oensel]] (buurtschop in de gemeente [[Zaltbommel]]) *[[Olburgen]] (darp in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Old-Diek (Montferland)|Old-Diek]] (buurtschop in de gemeente [[Montferland]]) *[[Old-Diek (Zaender)|Old-Diek]] (buurtschop in de gemeente [[Zaender]]) *[[Old-Zevenaar]] (darp in de gemeente [[Zevenaar]]) *[[Oldebroek]] *[[Olden Eibergen]] (buurtschop in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Ommeren]] (darp in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Ommerenveld]] (buurtschap in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Ooij (Neder-Betuwe)|Ooij]] (buurtschap in de gemeente [[Neder-Betuwe]]) *[[Ooij (Ubbergen)|Ooij]] (darp in de gemeente [[Ubbargen]]) *[[Ooij (Zevenaar)|Ooij]] (darp in de gemeente [[Zevenaar]]) *[[Oolde]] (buurtschap in de gemeente [[Lochem]]) *[[Oosteinde (Nunspeet)|Oosteinde]] (buurtschap in de gemeente [[Nunspeet]]) *[[Oostendorp]] (darp in de gemeente [[Elburg]]) |width="50%" valign="top"| *[[Oosterbeek]] (darp in de gemeente [[Renkum]]) *[[Oosterhof]] (buurtschop in de gemeente [[Epe]]) *[[Oosterhuzen]] (darp in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) *[[Oosterveld]] (buurtschap in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Oosterwiek (Gelderland)|Oosterwiek]] (buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Oosterwolde (Gelderlaond)|Oosterwolde]] (darp in de gemeente [[Oldebroek]]) *[[Ophemert]] (darp in de gemeente [[Neerijnen]]) *[[Opheusden]] (darp in de gemeente [[Neder-Betuwe]]) *[[Opijnen]] (darp in de gemeente [[Neerijnen]]) *[[Otterlo]] (darp in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[Oud-Reemst]] (buurtschap in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[Ouwe Maasdiek]] (buurtschap in de gemeente [[West Maas en Waal]]) *[[Ouwendarp]] (buurtschap in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]) *[[Overasselt]] (darp in de gemeente [[Heumen]]) *[[Overbiel]] (buurtschop in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Overwoud]] (buurtschop in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) |} ==P== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Palestina (Niekark)|Palestina]] (buurtschap in de gemeente [[Niekark]]) *[[Pannerden]] (darp in de gemeente [[Rijnwaarden]]) *[[Passewaaij]] (buurtschop in de gemeente [[Tiel]]) *[[Persingen]] (darp in de gemeente [[Ubbargen]]) *[[Plak (Groesbeek)|Plak]] (buurtschap in de gemeente [[Groesbeek]]) *[[Plantazie (Deutekem)|Plantazie]] (buurtschap in de gemeente [[Deutekem]]) *[[Poederoijen]] (darp in de gemeente [[Zaltbommel]]) *[[Poederoijensehoek]] (buurtschop in de gemeente [[Zaltbommel]]) |width="50%" valign="top"| *[[Posterenk]] (buurtschop in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) *[[Posthoorne]] (buurtschap in de gemeente [[Oldebroek]]) *[[Pottum (Neder-Betuwe)|Pottum]] (buurtschap in de gemeente [[Neder-Betuwe]]) *[[De Praets]] (buurtschap in de gemeente [[Arnem]]) *[[Prinsekamp]] (buurtschap in de gemeente [[Niekark]]) *[[Puiflijk]] (darp in de gemeente [[Druten]]) *[[Putten]] |} ==R== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Raayen]] (buurtschap in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Radio Kodek (darp)|Radio Kodek]] (darp in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) *[[Rafelder]] (buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Randwiek]] (darp in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Ratum]] (buurtschop in de gemeente [[Wenters]]) *[[Ravenswaaij]] (darp in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Rekken]] (buurtschop in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Renkum]] *[[Reeth]] (buurtschop in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Respelhoek]] (buurtschap in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Ressen]] (darp in de gemeente [[Lingeweerd]]) *[[Reurle]] (stad in gemeente [[Berkelland]]) *[[Rha]] (buurtschop in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Rheden]] *[[Rhenoy]] (darp in de gemeente [[Geldermalsen]]) *[[Reetmölle]] (karkdarp in de gemeente [[Berkelland]]) |width="50%" valign="top"| *[[Renkum]] *[[Respelhook]] (buurtschap in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Reurlo]] (stad in gemeente [[Berkelland]]) *[[Rieswiek (Gelderlaand)|Rieswiek]] (darp in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Rijkerswoerd]] (buurtschap in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Rhao]] (buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Rheden]] *[[Rhienderen]] (buurtschap in de gemeente [[Brummen]]) *[[Roekel]] (buurtschap in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[t Rolder]] (buurtschap in de gemeente [[Oost Gelre]]) *[[Rome (Maasdriel)|Rome]] (buurtschap in de gemeente [[Maasdriel]]) *[[Rossum (Gelderlaand)|Rossum]] (darp in de gemeente [[Maasdriel]]) *[[Rozendaal]] *[[Rumpt]] (darp in de gemeente [[Geldermalsen]]) *[[Ruwenhof]] (buurtschap in de gemeente [[Berkelland]]) |} ==S== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Schaarsbergen]] (darp in de gemeente [[Arnem]]) *[[Schans (Westervoort)|Schans]] (buurtschap in de gemeente [[Westervoort]]) *[[Schaveren]] (buurtschap in de gemeente [[Epe]]) *[[Schependom]] (buurtschap in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Schoonenburg]] (buurtschap in de gemeente [[Heumen]]) *[[Sjaarpezeel]] *[[Sillevolde]] (darp in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Sinderen]] (darp in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Sint Andries (buurtschap)|Sint Andries]] (buurtschap in de gemeente [[Maasdriel]]) *[[Sleeburg]] (buurtschap in de gemeente [[Heumen]]) *[[Snelleveld]] (buurtschop in de gemeente [[Neerijnen]]) *[[Slichtehorst]] (gehucht in de gemeente [[Niekark]]) *[[Sliek-Ewiek]] (darp in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Slijkwell]] (buurtschap in de gemeente [[Maasdriel]]) *[[Snelleveld]] (buurtschap in de gemeente [[Neerijnen]]) |width="50%" valign="top"| *[[Spaokenburg]] (darp in [[Bunsjoten]]) *[[Spekhoek]] (buurtschop in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) *[[Speuld]] (darp in de gemeente [[Armelo]]) *[[Snodenhoek]] (buurtschap in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Spankeren]] (darp in de gemeente [[Rheden]]) *[[Spiek (Lingewaal)|Spiek]] (darp in de gemeente [[Lingewaal]]) *[[Spiek (Rijnwaarden)|Spiek]] (darp in de gemeente [[Rijnwaarden]]) *[[Spilbrook]] (buurtschap in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Staverden]] (darp in de gemeente [[Armelo]]) *[[Steenderen]] (darp in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Steenenkamer (Voors)|Steenenkamer]] (darp in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) *[[Steenenkamer (Putten)|Steenenkamer]] (buurtschop in de gemeente [[Putten]]) *[[Sterreschans]] (buurtschap in de gemeente [[Lingeweerd]]) *[[Stökkum]] (darp in de gemeente [[Montferland]]) *[[Stroe (Gelderlaand)|Stroe]] (darp in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]) |} ==T== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Teersdiek]] (buurtschap in de gemeente [[Wiechen]]) *[[Telgt]] (buurtschop in de gemeente [[Armelo]]) *[[Terborg]] (stad in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Terlet]] (buurtschap in de gemeente [[Rozendaal]]) *[[Terwolde]] (darp in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) *[[Terschuur]] (darp in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]) *[[Teuge]] (darp in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) *[[Tiel]] *[[Tiengeboden]] (buurtschap in de gemeente [[Ubbargen]]) *[[Toldiek]] (buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Tolkamer]] {darp in de gemeente [[Rijnwaarden]]) |width="50%" valign="top"| *[[Tonden]] (buurtschap in de gemeente [[Brummen]]) *[[Tongeren (buurtschop)|Tongeren]] (buurtschop in de gemeente [[Epe]]) *[[Tonsel]] (buurtschop in de gemeente [[Armelo]]) *[[Tricht]] (darp in de gemeente [[Geldermalsen]]) *[[Trutjeshoek]] (buurtschap in de gemeente [[Oldebroek]]) *[[Tuil]] (darp in de gemeente [[Neerijnen]]) *[[Tuundarp]] (darp in de gemeente [[Rijnwaarden]]) *[[Tuute]] (buurtschap in de gemeente [[Oost Gelre]]) *[[Tweesluzen]] (buurtschap in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Twelle]] (darp in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) |} ==U== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Ubbargen]] *[[Uddel]] (darp in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) *[[Ugchelen]] (darp in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) |width="50%" valign="top"| *[[Ulft]] (darp in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Une]] (darp in de gemeente [[Epe]]) |} ==V== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Valburg]] (darp in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Vaolenbarg]] (buurtschap in de gemeente [[Heumen]]) *[[Vaossen]] (darp in de gemeente [[Epe]]) *[[Varik]] (darp in de gemeente [[Neerijnen]]) *[[Varssel]] (buurtschop in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Varsselder-Veldhunten]] (dorp in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Varsseveld]] (darp in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Veenhuzerveld]] (buurtschap in de gemeente [[Putten]]) *[[Veessen]] (darp in de gemeente [[Heerde]]) *[[Velddriel]] (buurtschap in de gemeente [[Maasdriel]]) *[[Den Veldhook]] (buurtschop in de gemeenten [[Bronckhorst]]/[[Berkelland]]) *[[Veldhuzen (Zevenaar)|Veldhuzen]] (buurtschap in de gemeente [[Zevenaar]]) *[[Veldwiek (Bronckhorst)]] (buurtschop in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Velp (Gelderlaand)|Velp]] (darp in de gemeente [[Rheden]]) *[[Velswiek]] (darp in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Veluwe (Maasdriel)|Veluwe]] (buurtschap in de gemeente [[Maasdriel]]) *[[Vethuzen]] (buurtschap in de gemeente [[Montferland]]) *[[Vemde]] (buurtschop in de gemeente [[Epe]]) |width="50%" valign="top"| *[[Veur-Drempt]] (darp in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Veurstonden]] (buurtschap in de gemeente [[Brummen]]) *[[Vierakker]] (darp in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Vierhouten]] (darp in de gemeente [[Nunspeet]]) *[[t Villeken]] (buurtschap in de gemeente [[Aalten]]) *[[De Vlietbarg]] (buurtschop in de gemeente [[Ubbargen]]) *[['t Vlot]] (buurtschap in de gemeente [[Arnem]]) *[[Vogelzang (Heumen)|Vogelzang]] (buurtschap in de gemeente [[Heumen]]) *[[Voorne (Maasdriel)|Voorne]] (buurtschap in de gemeente [[Maasdriel]]) *[[Voorst (darp)|Voorst]] (darp in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) *[[Voorst (Olde Iesselstreek)]] (buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Voorthuzen]] (darp in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]) *[[Vorchten]] (buurtschap in de gemeente [[Heerde]]) *[[Vorden]] (darp in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Voskule]] (buurtschap in de gemeente [[Oldebroek]]) *[[Vriezelaar]] (buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Vraogender]] (darp in de gemeente [[Oost Gelre]]) *[[Vuren (darp)|Vuren]] (darp in de gemeente [[Lingewaal]]) |} ==W== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Waardenburg]] (darp in de gemeente [[Neerijnen]]) *[[Wadenoijen]] (darp in de gemeente [[Tiel]]) *[[Wael]] (darp in de gemeente [[Deutekem]]) *[[Wageningen]] *[[Wageningen-Hoog]] (buurtschap in de gemeente [[Wageningen]]) *[[Walderveen]] (buurtschap in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[Wals (Olde Iesselstreek)|Wals]] (buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Wamel]] (darp in de gemeente [[West Maas en Waal]]) *[[Waopenvelde]] (darp in de gemeente [[Heerde]]) *[[Waopenvelde-noord]] (buurtschap in de gemeente [[Heerde]]) *[[Warken (Zutfent)|Warken]] (buurtschap in de gemeente [[Zutfent]]) *[[Warm (Gelderland)|Warm]] (buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Warnsveld]] (darp in de gemeente [[Zutfent]]) *[[Warven]] (buurtschap in de gemeente [[Heerde]]) *[[Wassinkbrink]] (buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Waterhook]] (buurtschap in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Wekerum]] (darp in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[Well (Maasdriel)|Well]] (darp in de gemeente [[Maasdriel]]) *[[Wellseind]] (buurtschap in de gemeente [[Maasdriel]]) *[[Wely]] (buurtschap in de gemeente [[Neder-Betuwe]]) *[[Wenters]] *[[Wenum-Wiesel]] (darp in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) *[[Wercheren]] (buurtschap in de gemeente [[Ubbargen]]) *[[Wessel]] (buurtschap in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]) *[[Wessinge]] (buurtschap in de gemeente [[Elburg]]) *[[Westeinde (Nunspeet)|Westeinde]] (buurtschap in de gemeente [[Nunspeet]]) *[[Westeneng]] (buurtschap in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]) *[[Westendarp (Olde Iesselstreek)|Westendarp]] (darp in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Westendarp (Epe)|Westendarp]] (buurtschap in de gemeente [[Epe]]) |width="50%" valign="top"| *[[Westervoort]] *[[Weurt]] (darp van de gemeente [[Beuningen]]) * [[Wezel (Gelderlaand)|Wezel]] (darp in de gemeente [[Wiechen]]) *[[Wezep]] (darp in de gemeente [[Oldebroek]]) *[[Wichmond]] (darp in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Wiechen]] *[[Wieken (Olde Iesselstreek)|Wieken]] (buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Wienbargen (Epe)|Wienbargen]] (buurtschap in de gemeente [[Epe]]) *[[Wienbargen (Montferland)|Wienbargen]] (buurtschap in de gemeente [[Montferland]]) *[[Wientjesvoort]] (buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Wildenborch]] (buurtschop in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Wilpe]] (darp in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) *[[Wilpe-Achterhook]] (buurtschap in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) *[[Winkelshook]] (buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Winssen]] (darp in de gemeente [[Beuningen]]) *[[Wissel (Epe)|Wissel]] (buurtschop in de gemeente [[Epe]]) *[[Wittebrink]] (buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Woerd (Gelderlaand)|Woerd]] (buurtschap in de gemeente [[West Maas en Waal]]) *[[Woeste Hoeve]] (buurtschop in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) *[[Woezik]] (darp in de gemeente [[Wiechen]]) *[[Wolbert]] (buurtschap in de gemeente [[Heerde]]) *[[Woldhuzen]] (buurtschop in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]) *[[Wolferen]] (buurtschap in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Wolfersvaene]] (buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Wolfheze]] (darp in de gemeente [[Renkum]]) *[[Woold (buurtschop)|t Woold]] (buurtschop in de gemeente [[Wenters]]) *[[Wordragen]] (buurtschap in de gemeente [[Maasdriel]]) *[[Worsum]] (buurtschap in de gemeente [[Heumen]]) *[[t Woud]] (buurtschap in de gemeente [[Niekark]]) |} ==Z== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| *[[Zaandbarg (Gelderlaand)|Zaandbarg]] (buurtschap in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Zaandheuvel]] (buurtschap in de gemeente [[Lingeweerd]]) *[[Zaandvoort (Gelderlaand)|Zaandvoort]] (buurtschap in de gemeente [[Lingeweerd]]) *[[Zaender]] *[[Zaltbommel]] *[[Zeek (Olde Iesselstreek)|Zeek]] (buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]]) *[[Zellem]] (darp in de gemeente [[Bronckhorst]]) *[[Zennewijnen]] (buurtschap in de gemeente [[Tiel]]) *[[Zerrem]] (darp in de gemeente [[Montferland]]) *[[Zetten (Gelderland)|Zetten]] (darp in de gemeente [[Overbetuwe]]) *[[Zeum (Nunspeet)|Zeum]] (buurtschap in de gemeente [[Nunspeet]]) *[[Zevenmorgen]] (buurtschap in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Zoelen]] (darp in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) |width="50%" valign="top"| *[[Zöwwent]] (darp in de gemeente [[Oost Gelre]]) *[[Zoelmond]] (darp in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Zuilichem]] (darp in de gemeente [[Zaltbommel]]) *[[Zutfent]] *[[Zuuk]] (buurtschop in de gemeente [[Epe]]) *[[Zwarte Goor]] (buurtschap in de gemeente [[Nunspeet]]) *[[Zwarte Paard]] (buurtschap in de gemeente [[Buren (Gelderlaand)|Buren]]) *[[Zwartebroek]] (darp in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]) *[[Zweekhorst]] (buurtschap in de gemeente [[Zevenaar]]) *[[Zwiep]] (darp in de gemeente [[Lochem]]) *[[Zwilbrook]] (buurtschap in de gemeente [[Berkelland]]) *[[Zwolle (Oost Gelre)|Zwolle]] (buurtschop in de gemeente [[Oost Gelre]]) |} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand| ]] kbpierkt0ef7v0uektx3jypfm0zbjpp 0 12175 263532 205082 2013-05-04T23:51:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Bedooldn iej [[Houtdarp (Armelo)|Houtdarp]] in de gemeente [[Armelo]]?}} [[Ofbeelding:Hooltdoarp.JPG|thumb|right|300px|Jeunks an t bouwn <small>(welle:[http://www.tctubantia.nl www.tctubantia.nl])</small>]] '''Hooltdoarp''' is n joarliks eheuldn gebuurn vuur keender töt 12 joar in [[Tweante]]/oostelk [[Sallaand]], vuural in de umgewing van [[Maarkel]], [[Riesn]], [[Eanter]], [[Wierdn]] en [[Heldern|Heeldern]], woerbie at ze zelf nen eegn doarp van hoolt in mekaander magnt timmern. Verskeaidene hooltbedriewe geewt oold hoolt vort an de hooltdoarporganisasie, dee at t dan verslept noar ne weaide boetn t doarp of stad. De keender köant zik dan inskriewn, en met spölkameröadjes/-vrindinnekes n eegn hutjen timmern. Umdet t Hooltdoarp in de zommervakaansie eheuldn wörd, hebt de keender alle tied van de wearld. Van moandag töt doonderdag hebt de keender de tied um te timmern. Timmergerei munn ze zelf metbrengn, mear spiekers kriegnt ze van de organisasie. Op doonderdag wörd duur ne kuurmeaister bepoald wee at de mooiste hutte hef etimmerd. Ene van de bouwers doarvan wörd oet erop töt "Börgermeaister van Hooltdoarp". In n nacht van doonderdag op vriedag magnt de keender in öar bouwsel bliewn sloapn. 's Aanderdeagns wörd t hooltdoarp in braand estökn. De börgermeaister en zinne/öare möage magnt met de braandwear met um t doarp te blusn, oonder grote tooloop van kiekvolk. Op disse manere hebt de keender ne wekke wille, en beent de hooltbedriewe gratis van öar oolde hoolt of. Doar keump nog bie det de keender zo leart saamnwoarkn en inzicht kriegnt in timmerwoark. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] 3dl4svzuwl7esoavjeuawsrgowqbp2n 0 12176 94174 2009-01-17T11:22:23Z Woolters 62 [[Houtdarp]] is ewiezig naor [[Houtdarp (Armelo)]]:&#32;t Kan ook wat aanders inhooldn wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Houtdarp (Armelo)]] 83duqmk4bxzaqez6uhz8705qu5p66t2 6 12177 212523 181590 2011-11-04T23:32:57Z Droadnaegel 1133 +kat wikitext text/x-wiki == Beschrieving == welle:www.tctubantia.nl http://www.tctubantia.nl/multimedia/archive/00839/TT_5180433_5180433-_839552b.jpg == Licentie == {{GFDL}} [[Kattegerie:Tweante]] 9ppzhj89mamlk7m4uc0kqimu8qndcbk 0 12178 292943 276382 2017-01-25T10:25:05Z Ni'jluuseger 73 Aoverlieden. Bron: http://www.webloug.nl/gerrit-wassing/ wikitext text/x-wiki '''Gerrit Wassing''' ([[Grunnen (stad)|Grunnen]], [[4 september|4 septìmber]] [[1925]] - [[Assen]], 2015) was n dichter en schriever in t [[Grunnegs]] en [[Nederlaands]]. Wassing wör geboren as zoon van n winkelier en muzikus. Hai gruide op in Stad. [[Stadsgrunnegers]] het er van straode en van opa en opoe leerd. Hai het [[Mennonieten|Deupsgezind]] predikaant west in [[Liwwadden (stad)|Leeuwerd]] en het mit vraauw in Spanje en op [[Amelaand|t Oamelaand]] woond. Noa zien pensioneren is Wassing eerst in t Nederlaands schrieven goan, doarnoa in t Grunnegs dou er mainden dat zien [[haiku]] hail goud in beknopte Grunneger toal paasden. Zien haiku stuurde hai noar t Grunnegstoalege tiedschrift ''[[Krödde (tiedschrift)|Krödde]]'' tou. Veur zien körde verhoal ''De poppenspeuler'' het Wassing in 2003 de [[Tine Clevering-Meijerpries]] van t [[Prins Bernhard Cultuurfonds]] had, en veur de novelle ''Met de vouten in t wotter'' de [[Literaire Pries van Stichten Grunneger Bouk]]. Zien waark stond noast in ''Krödde'' ook in [[Drèents|Drìnts]] literair tiedschrift ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]''. ==Citoat== :''Ook dizze mörn leerde ik der weer wat bie. Oet veren van n vogel, dai tou t wad oet vloog, vol wotter in zee terogge. Ik docht, dat ik druppen heuren kon. Even docht ik weerom aan laange joaren leden, dou der soavends druppen in t wotter vollen op Lembang. t Muik mie de mörn tot n hail biezundere. Summege dingen beuren je aaltieden weer, docht ik even. Summege dingen binnen aiveg.'' :Oet ''Met de vouten in t wotter'' (blz. 59) ==Waark== * ''Vogels over de Lembangweg'' (1989) * ''Een handvol leegte: haiku'' (1995) * ''Een huiddunne damp: haiku'' (1996) * ''Manis: Een Indië-verhaal'' (1997) * ''Rafelend water: haiku'' (1998) * ''Met de vouten in t wotter'' (novelle, 2000) * ''Alkestis in Brantgum'' (2000) * ''Rook van licht: haiku'' (2001) * ''Wind'' (haiku, 2001) * ''Het lange luisteren: haiku'' (2002) * ''De opstand van de fazanten'' (2003) * ''n Wereldtoal: Körde verhoalen'' (2003) * ''De mandibak van Deetje'' (2005) * ''De stilte van t snijen '' Novelle (2005) * ''t Blode baintje van Diëng'' (2006) * ''Schoelen in de stilte'' (haiku mit Japanse vertoalens deur Ryoko Kawazama, 2007) * ''Een olifant in de lucht: vier Ganesha-verhalen'' (2007) ==Welle== *[http://www.trankiel.com/wassing-n.html Artikel ''Groninger auteur Gerrit Wassing en zijn liefde voor de haiku'', op webstee 'Trankiel'] [[Kategorie:Grunnegs_artikel|Wassing, Gerrit]] [[Kategorie:Schriever ien t Grunnegs|Wassing, Gerrit]] 396rap5ta6sya36y7g7zo24afn5ajo8 0 12179 94186 2009-01-17T12:33:43Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Stadsgrunnegs]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stadsgrunnegs]] 9xfkf3gf6z2cdh8b3438bvwcmjxzscb 0 12180 94187 2009-01-17T12:34:14Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Stadsgrunnegs]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stadsgrunnegs]] 9xfkf3gf6z2cdh8b3438bvwcmjxzscb 0 12181 94189 2009-01-17T12:34:28Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Stadsgrunnegs]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stadsgrunnegs]] 9xfkf3gf6z2cdh8b3438bvwcmjxzscb 0 12182 94212 2009-01-17T19:19:44Z Woolters 62 [[Gait Kraa]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Gerrit Kraa]] hinne: Wol'e zelf leewer wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Gerrit Kraa]] eia2zm3vw5mv0r35smfo4ap7maznox8 0 12184 94252 2009-01-18T00:29:28Z Droadnaegel 1133 [[Ratum]] is ewiezig naor [[Roatum]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Roatum]] 15szccr26ym3ojg5v8rdeny608l51z8 6 12185 181615 129967 2011-02-28T00:04:56Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}; catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Ofbeelding van Gerrit Kraa. welle: http://www.rijssen.tctubantia.nl/img/agenda/foto_000463.jpg == Licentie == {{GFDL}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Kraa, Gerrit]] rkllbwgrd0a22814mxna24occ5tt5yk 0 12186 273922 94343 2014-04-05T23:44:35Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Nedersaksiese humor]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksiese humor]] 25w932s44fph81nqbxbweymnxsnuwcp 6 12188 126904 94405 2009-11-26T22:16:40Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] 89tlffnbnbb77cye20qg5ltj0s02tsm 0 12189 279200 275129 2015-03-27T16:45:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki De '''Republiek Venies''' was van middelaiven ôf aan n laand ien t zuden en zuudoosten van [[Uropa]]. t Beston sikkom duzend joar, van [[726]] tot aan [[1797]] en het deur de run van de geschiednis veul laand wonnen en verloren. t Haar as middelpunt de stad [[Venies (stad)|Venies]] en wör ook wel '''La Serenissima''' nuimd. == Geschiednis == Ien de 8. aiw begon de stad Venies op te kommen. Van oorsprong was t bedould as verdedegen tegen t [[Byzantainse riek]]. Ien dij tied beston de Venies allend oet de stad en n lutje gedailte op t vaste laand. Loater, om en bie de 10. aiw, wörren verschaaidene gebieden om en bie de [[Adrioatische zee]] veroverd, woaronder [[Istrie]] en dailen [[Dalmatie]]. Ien de 15. aiw kreeg Venies ook meer laand ien t noudoagse [[Itoalje]], môr ook wieder overzees tot ien de [[Iegese zee]] tou. Op zien hoogtepunt wazzen aailanden as [[Rhodos]], [[Kreta]], [[Evia]] en [[Ziprus]] ook dail van t riek. Ien [[1714]] verkloarden de Törken [[Törks-Venisioanse kraig|kraig]] aan Venies. Hierbie gong t veuraal om de gebieden ien t noudoagse [[Graikenlaand]]. Dit verlozen zai den ook. Ien de joaren '90 van de 18. aiw kreeg Venies te môken mit nog meer fronten, noamelk mit dij mit [[Oosterriek]] en dij van [[Keizerriek Frankriek|Napoleontisch Fraankriek]]. Ien 1796 gaven zai zok over t dail van Oosterriek. Loater wör t dail van t Fraanse kaaizerriek. Noa [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] wör t dail van Venies dat ien t noudoagse Itoalje ligt, behaalve Istrie, [[Triest]] en [[Gorizia]] dij Oosterrieks wazzen, soamenvougd tot t [[Keunenkriek Lombardaai-Venies]], dat loater weer deur de [[Hoes Habsbörg (Oosterriek)|Habsbörgers]] ienlieven worden is. Sunt t [[Kongres van Wienen]] is Venies dail van Itoalje tot dag van vandoag tou. [[Bestaand:La Serenissima.PNG|right|500px|thumb|Gebieden onder Venies]] == Gebieden == De volgende gebieden hebben ien bezit wèst van de Venies: * Heufdgebieden ** [[Venies (stad)|Venies]] en t gebied der om tou: t noudoagse [[Veneto]] en [[Friuli-Venezia Giulia]]. ** [[Dalmatië (regio)|Dalmatie]] ** [[Istrië (schiereiland)|Istrie]] * De Italiaanse steden/gebieden: ** t [[Heertogdom Milaan]] ** [[Verona (Italië)|Verona]] ** [[Padua (stad)|Padua]] ** t noudoagse gebied [[Emilia-Romagna]] * De [[Stad (woonstee)|steden]] op de [[Balkan (schiereiland)|Baalkan]]: ** Ragusa, t noudoagse [[Dubrovnik]] ien [[Kroatie]]. ** Durazzo, t noudoagse [[Durrës (stad)|Durrës]] ien [[Albanie]]. ** [[Shkodër (stad)|Shkodra]] ** [[Monemvasia]] (ien Graikenlaand) * De [[Griekenland|Graikse]] aailanden(groepen): ** [[Kreta]] ** [[Sporaden]] *** [[Rhodos (eiland)|Rhodos]] *** [[Samos]] ** [[Jonische Aailanden]] *** [[Korfoe (eiland)|Korfoe]] *** [[Zakynthos (eiland)|Zakynthos]] *** [[Ithaka]] *** [[Kefalonia]] *** [[Paxi]] *** [[Kythira]] ** [[Ikaria]] ** [[Kos]] ** [[Limnos]] ** [[Evia]] * [[Ziprus]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Vroggeren staot]] [[Kategorie:Italiën]] ptzhctg2cczs5uplyvm48cacf1osc6j 0 12190 263868 214281 2013-05-05T21:49:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Gerard Vaanholt''' is nen skriewer in t [[Tweants]]. Hee is bekeand ewördn met zin vertalings van [[Suske en Wiske]], en zin Tweantse spröknbeukn "En Zo Kleait Wie Verdan". Gerard Vaanholt wör geboorn in [[Lönnker]], en studeerdn in [[Nijmegen|Niemeagn]], woer at he bie de Tweantse studeantnverennige ''Doot Heanig An'' was. Rechtevoort wont he in [[Oldnzel]]. Later wör he redakteur bie de Tweantse Courant, en noa t saamngoan van dee kraante met n Tubantia, wör he redakteur van de bielage Stad & Land. In 2009 wun he de [[Tweantse Taalpries]].<ref>http://www.typischalmelo.nl/news/32689/Gerard-Vaanholt-wint-Twentse-Taalprijs</ref> ==Stiel== Vaanholt probeert zo kort meugelik bie t echte sprökne Tweants te bliewn en t neet meuier te maakn as det t is. Hee is geboorn in Lonnker, en heult doarumme ook de wöardeskat van dee kaante an. Hee skrif in de [[Kreenk vuur Twentse Sproak]]-stiel.<ref>http://taal.phileon.nl/14.php</ref> ==Skriewerieje== *Zaand *En Zo Kleait Wie Verdan *Suske en Wiske: t Zilveren Heurnke *Suske en Wiske: t Witte Wief *Stad & Land: 1995-1998 (beundel artikels oawer Tweantse zaakn) *Stad & Land: 1998-2000<ref>http://www.gerardvaanholt.nl/boekjes.html</ref> *Tukkers Nu<ref>http://www.cosmox.nl/bestel/tukkers-nu-gerard-vaanholt-9789085690146</ref> ==Reffereansies== <references/> {{DEFAULTSORT:Vaanholt, Gerard}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Schriever in t Tweants]] [[Kategorie:Tukker]] olreckwfc4sziwt0qlevtnvl7nawl4g 0 12191 283624 280600 2015-12-18T22:29:18Z Michielverbeek 13388 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Zwiep, de Zwiepse Molen RM25937 foto6 2015-08-21 18.23.jpg|thumb|right|240px| Zwiepse mölle]] '''Zwiep''' is n [[darp]] in de [[Nederlaand]]se [[previnsie]] [[Gelderlaand]], in de gemeente [[Lochem]]. Et pleatsken hef 60 inwonners (2006) en met de verspreide huuze der-umhen meer as 100. Zwiep is bekend emaakt deur den plaatseleken bakker den de legende van de [[witte wieven|witte wieve]] gebroekten um ziene bi-j de bakkeri-je beheurende [[oetspanning]] antrekkeleker te maken voor [[dagjesleu]]. Anno 2008 is dit oet-egreuid tot n klein themapark oaver de witte wieve dee-t de kortbi'j eleagen [[Lochemerbarg]] 's nachts nog altied onveilig maken zollen. Ne andere bezeensweerdigheid is de [[Zwiepse mölle]]. ==Bekende leu oet Zwiep== *[[Dinie Hiddink-Dijkman]] - Achterhookse skriefster ==Oetgoande verwiezing== *[http://web.mac.com/zwiep/ Webstee oaver Zwiep] *[http://www.zwiepsemolen.nl Webstee van de Zwiepse Mölle] {{Lochem}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Lochem]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] gyb3ybai4585cc6oixaxa7teeydq0ex 14 12192 292220 289185 2016-12-12T15:45:32Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] cblqqijrqtaoi67khewxefona6dhe5g 0 12193 94637 2009-01-20T19:28:40Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Synagoge (Zwolle)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Synagoge (Zwolle)]] j3kpp5bzfwehhljk6q5adltbi1k5vx1 0 12194 94638 2009-01-20T19:29:09Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Synagoge (Zwolle)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Synagoge (Zwolle)]] j3kpp5bzfwehhljk6q5adltbi1k5vx1 0 12195 94649 2009-01-20T20:13:39Z Ni'jluuseger 73 [[Graafschopper Platt]] is ewiezig naor [[Graofschopper plat]]:&#32;Drèentse spelling an-ehulden wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Graofschopper plat]] 2cr6m7k9kq14ay9bhxrk3yz99jlkm1f 0 12197 94661 94654 2009-01-20T20:37:05Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Graofschop Benthem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Graofschop Benthem]] 02a5mvhui0u7xgo6qn54ll1mrygncpq 0 12198 94660 2009-01-20T20:36:07Z Ni'jluuseger 73 [[Landkreis Graofschop Benthem]] is ewiezig naor [[Graofschop Benthem]]:&#32;Naor nl-wiki wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Graofschop Benthem]] 02a5mvhui0u7xgo6qn54ll1mrygncpq 0 12200 103481 94742 2009-04-23T21:54:53Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Sveden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sveden]] 8fw4177pgsi5t4zh4bnbxi5bua2ocp0 0 12203 267776 263811 2013-05-14T11:53:58Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q13138005]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki De '''Standaard Skriefwieze''' is ne skriefwieze vuur t [[Tweants]], en oet edacht duur [[Goaitsen van der Vliet]] oet [[Eanske]]. Dizze skriefwieze is baseerd op de eerste (1982) skriefwieze van de [[Kreenk vuur Tweantse Sproake]] (KTS), en is doarmet luk fonologieser as de latere (1997 en 2009) skriefwiezn van de KTS. Hierduur is dr völle ruumte um plaatselike verskiln good wier te geewn. Zo wörd bievuurbeeld in de KTS-skriefwieze van noe de oetgänge van woarkwöarde as in t Standaard [[Neerlaands]] eskreewn: dus ''werken'' wörd weark''en'' (of ieder aandere variaant van t Tweantse woord) en ''lopen'' blif ''lopen''. In de Standaard Skriefwieze is t ''wearkn'' en ''loopn''. Saamntrekkiges wordt met nen hoogn komma wier-egeewn: ''kö'w'' (köant wie) en ''goa'j'' (goa iej).<ref>http://members.home.nl/goaitsen/twents/Spelling.rtf</ref> == Reffereansies == <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tweants]] [[Kategorie:Nedersaksiese spellingsrichliene]] srajz9u1xx75tcdf42diloagg5eh1n4 0 12204 94833 94766 2009-01-21T20:49:32Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Standaard Skriefwieze]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Standaard Skriefwieze]] fbpouvqd9jghtxc9j626a7jy5e4agmm 0 12205 94832 94770 2009-01-21T20:49:07Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Standaard Skriefwieze]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Standaard Skriefwieze]] fbpouvqd9jghtxc9j626a7jy5e4agmm 0 12206 290583 265302 2016-11-01T15:12:46Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Alatri_Arcobaleno.jpg|thumb|350px|Alatri]] '''Alatri''' ([[Latin]]: '''Alaetrium''') is de eufdstad van de [[Italië|Italiaanse]] [[regio]] [[Latium]] en de previnsie [[Frosinone (previnsie)|Frosinone]], in 't zuuden van [[Italië]].. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Italiën]] l35ih20fj4y9s46tox5nkwdnuktfv72 0 12207 94831 2009-01-21T20:48:45Z Servien 7 [[Standaard skriefwieze]] is ewiezig naor [[Standaard Skriefwieze]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Standaard Skriefwieze]] anlfrhj80nbtje45cw7fucbosk3b2xy 0 12208 263354 259270 2013-05-04T23:17:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Assimilasie''' is in de [[sproaklear]] nen term den-t angef det nen [[klaank]] veraandert duur toodoon van nen vurigen of volgenden klaank. == Vuuroetgoand of teruggoand == Nen klaank kan veraandern duur nen klaank den at dr an vuurof geet. Det neumt de geleardn ''progressief'' (vuuroetgoand), woerbie at dus n eerstn klaank invlood hef op n tweedn. vuurbeeld: * 'Det doar n hoes steet' wörd oet esprökn as ''Dettoarnoessteet''. De [d] van 'doar' veraandert in nen [t] umdet den dr al an vuurof geet. Ook de [h] van 'hoes' vaalt weg noa nen [n]. Nen klaank kan ook veraandern duur nen klaank den at dr noa keump (''regressief''), woerbie at n tweedn klaank invlood hef (terugge geet) op n eerstn. vuurbeeld: * 'zakdook' wörd meesttieds oet esprökn as ''zaddook'', woerbie at de [k] veraandert in nen [d] umdet den dr ook al noa keump. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Sproakleer]] fxzxz2uwklehc9gkba6d4c1ke0yy0w8 0 12209 95102 94910 2009-01-23T15:39:23Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Assimilasie (sproakleer)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Assimilasie (sproakleer)]] er3kv2hiwu3b4d58vypu4hnl2y1us3n 0 12210 94911 2009-01-22T11:57:21Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Maanderven]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Maanderven]] ahcj5lfwhkolfxpole794oxo891d6tk 0 12214 95101 2009-01-23T15:39:09Z Servien 7 [[Assimilasie (Sproakleer)]] is ewiezig naor [[Assimilasie (sproakleer)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Assimilasie (sproakleer)]] er3kv2hiwu3b4d58vypu4hnl2y1us3n 0 12215 275899 275898 2014-05-30T11:24:17Z Woolters 62 /* In 't Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki Een '''mondegreen''' of '''huldebiet''' is een [[lied]]jen of een gedich waor of da-j een aandere tekse in kunnen heuren. Een klassiek veurbeeld en de naamgever van de mondegreen is 't [[Schotlaand|Schotse]] gedich ''The Bonny Earl of Murray''. De eerste strofe van dit gedich eindig mit de tekse ''They have slain the Earl of Murray / and they laid him on the green''. As kiend heuren de Amerikaanse schriefster [[Sylvia Wright]] ''They have slain the Earl of Murray / and the Lady Mondegreen''. In [[1954]] gaf ze de naam van dit neet-bestaonde frommes an 't verschiensel. De leste tied wönnen 't begrip '''mama appelsap''' steeds vaker gebruuk veur zoksoort liedjes. Dit begrip hef zien naam te danken an 't liedjen ''Wanna Be Starting Something'' van [[Michael Jackson]]. Mama appelsap is een bekend begrip ewönnen deurdat [[BNN]] de rebriek ''Mama appelsap'' begunnen is, hierin heur je allemaole van zoksoort liedjes. Soms he-j zelfs hele liedjes mit zoksoort grappige teksen. ==Veurbeelden== *''Michael Jackson - Wanna Be Starting Something'' (''mama appelsap'') *''Wee Papa Girl Rappers - Wee Rule'' (''Peter heeft het overleefd!'') *''Kaoma - Lambada'' (''waar is toch dat zebrahondje voor'') *''[[Bob Marley]] - Could you be loved'' (''theezakje'') *''Wes - Alane'' (''luilak hang je jas op'') *''Wes - Alane'' (''hiep, hiep, hoera'') *''Man at work - Downunder'' (''ik zat alleen in een vuile kameel'') *''Chumbawamba - Tubthumping'' (''jullie hebben nog niet betaald'') *''Manic street preachers - Your love alone'' (''jouw lavalamp'') *''Kate Bush - Them heavy people'' (''o lindeboom'') *''Shakira - La tortura'' (''ik heb trek in peren'') *''Youssou N'dour - 7 seconds'' (''Koeman gooit alle dingen om'') *''Moby - Natural blues'' (''hoe laat is het'') ==In 't Nedersaksisch== *''Empire of the Sun - Walking on a Dream'' (''kokt de earpel nit kapot'') *''Empire of the Sun - Walking on a Dream'' (''*toek*, een eerpel kepot'') * ''Mumford & Sons - Hopeless Wanderer ''(''Hool mie vast'') * ''Tiziano Ferro'' - ''Tardes Negras'' (''Iej goat verdan'') ==Hele liedjes== *''Prabhu Deva - Mukkala'' (''sokken aan me laars'') *''Pradhu Deva - Kalluri vaanil kaayndha nilaavo'' (''my looney bun is fine Benny Lava'') *''Fiza - Mehboob Mere'' (''may he poop on my knee'') ==Uutgaonde verwiezen== *[http://www.youtube.com/ Al disse liedjes ku-j bekieken op: Youtube.com] * [http://www.onzetaal.nl/ot/mondegreens/index.php Nederlaanse mondegreens (bie mekaar ezoch deur Onze Taal)] * [http://www.kissthisguy.com Verzameling van Engelse mondegreenteksen] [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Sproakleer]] rtiyzd25vt4fv4ovupgk9vp68ccf6qe 0 12216 272136 268276 2013-12-11T01:44:49Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Romani''' of '''Romanes''' is ne sproake van t zigeunervolk de [[Roma]]. Wat geleardn meant det dr meardere soortn Romani beent, dee at allemoal aparte sproakn beent, umdet t [[dialekt]] van verskeaidene stämme slim oet mekaander kan loopn. Oonderzeuk hef oet eweazn det t Romani verbaand hef met sproakn in noord-[[India]] en [[Pakistan]], zo as t [[Hindi]], mear ook t [[Punjabi]]. Doarumme wörd ook an enömn det de Roma doar oorsproonkelik oet de buurte komt, umdet an de haande van verskeaidene leenwöarde n pad te volgen is van öarn trek noar t westn. Ne studie van kort geleene wis oet det t Romani verbaand hef met t [[Sinhala]]. De meeste Romaas hebt öare sproake beheuldn, mear doar ook aait de sproake bie eleard van t laand woer at ze tiedelik wondn, want det kon wal honderden van joarn doern. Van ooldsher is de sproake [[Indisch]], mear zee hef ook [[Iraans]]e, [[Armeens]]e, [[Grieks]]e en [[Sloavies]]e invloodn ehad. De stämme dee at wieter treukn hebt zik nog mear noar aandere sproakn an epast. Det is meesttieds wat slimmer as allene mear n antal leenwöarde: de Roma op de [[Balkan]] hebt nog aait dialekte met alle acht naamvaln van t [[Sanskriet]] bewoard, wat meugelik was duur de stoarke verbuging van de Sloaviese sproakn, mear de [[Karpaatn]], dee at nöast öar eegne sproake ook [[Duuts]] leardn, hebt zowat alns dr van dr achterhen edoan. Doarumme köant völle Romaas mekoar rechtevoort neet mear verstoan. Kortns beent ze begunn met t opskriewn en standaard-maakn van t Romani. Doarumme geet t dr op an det de dialekte töt meardere sproakn oetdiejn zöalt. == Refereansies == * Gray, RD; Atkinson, QD (2003). "[http://users.ox.ac.uk/~soca0108/Quentins_website/Publications_&_CV_files/Gray%26Atkinson2003.pdf Language-tree divergence times support the Anatolian theory of Indo-European origin]" ''[[Nature]].'' '''426''', 435-439. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Taol]] h68kf3881g9tsk7gavzsbyk0dupluhr 0 12217 195050 95447 2011-06-23T08:40:32Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Aefsele]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Aefsele]] 7xe55nvwt2nwbdkjebu3mcl2uij680z 0 12218 280452 264334 2015-04-12T14:23:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Karkdarp''' ([[Nederlaands]]: ''Kerkdorp'') is een heel klein plasien kortbie [[Kampen (Overiessel)|Kampen]]. 't Is een stuk van de gemiente [[Oldebroek]], in de previnsie [[Gelderlaand|Gelderlaond]]. Disse gemiente hef 11 aandere darpen. In Karkdarp stond veur 1845 de Sint-Niklaaskarke uut de [[14e eeuw]] (vandaor de naam Karkdarp). Nao een blikseminslaag werd de karke esloop en werd een nieje karke ebouwd an de Zaondweg (de hudige Groote Woldweg in [[Oosterwolde (Gelderlaond)|Oosterwolde]]). Der steet noe gien karke meer, mer toch hèèt 't darp nog Karkdarp. {{Oldebroek}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Oldebroek]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] ai3qewr363p0adavo0i6ktkyt08xtcx 0 12220 290972 290970 2016-11-02T15:30:08Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Gerard B. Vloedbeld''' ([[Ambt Almelo]], [[9 meert]] [[1884]] - [[Almelo]], [[17 november]] [[1961]]) was nen skriewer den at drok was vuur t [[Tweants]]. Hee skreef nen machtigen hoop oawer geskiedenisse, tradisies en gebroekn van [[Tweante]]. ==Leawnsbeskriewige== Meesttieds wör'e an esprökn as "meaister Vloedbeld", umdet det zien feaitelike woark was; hee was veertig joar laank boawnmeaister in Almelo. Vanof [[1907]] skreef'e vuur de [[Twentsche Courant]]. Doew at dee kraante verkocht wör noar [[Oldnzel]], har [[Rooms-Katholieke Karke|Roomsk]] Almelo ginne kraante mear. Doarumme begun Vloedbeld met drukkerieje Lulof in [[1921]] de [[Nieuwe Twentsche en Almelosche Courant]], woervan at de bladziedes vuural duur umzelf evuld wördn. Hee har doew al wat könnigheaid met t verleedn van Tweante, en wördn laankzaam-an ne anpriezer van t de Tweantse sproake en gebroekn, en vlot skriewer van t Tweants. In de joarn '30 skreef'e stoark teegn t [[Nazisme]], woerdoer at de kraante tiedns de bezettige verböadn wör. In dee tied begun'e literair (skriefkeunstig) woark umme te zetn op Tweants, um an te teunn det Tweants ne "volle sproake" is, woerin at dr ruumte is vuur skriefkeunst. Doarumme wörd'e wal ezeen as n eerstn den at t Tweants op n heugerder plan probeerdn te kriegn. Ene van zinne bekeanste woarkn is t komiese ''Mans Kapbaarg, n grootsten leugnbuul van t Tukkerlaand'', wat verskeaidene moaln vanniesn herdrokt is. Mans Kapbaarg wör as n soortemeant van stripverhaal verwoarket in n 150 meter laank mozaïek an nen tunnelwaand an de Wierdnsestroate in Almelo. Hee har völle bestuurlike funksies en was n oprichter en eerstn vuurzitter van n [[Tweantsen Skrieverskreenk]], en redakteur van [[Twenterlaand, en -Leu en -Spraoke]]. ==Skrieverieje== * ''Geschiedenis der Katholieke Kerk in tijd- en levensbeelden''. Almelo, J.T. Sommer, 1912 * ''Mans Kapbaarg, 'n grootsten leugenbuul van 't Tukkerlaand''. Borne, ten Tusscher, 1927 * Ummezettings oet t Duuts van t woark van Augustin Wibbelt: ''Het veerde gebod'', ''In oorlogstied'' (2 delen), ''Wildrops Hof'', ''De Noalaotenschop''. Oet ekömn in de joarn twentig bie Smit (Hengel) en Lulof (Almelo) * ''Schriewers in de Twentse Sproake''. Almelo, van der Veen, 1954 * ''Elckerlick in Twentse Sproake''. Hengelo, Gigengack, 1960 * ''Klootscheeterswedstried''. Enschede, Witkam, 1969 * ''Twentse Holskrabbels''. Enschede, Witkam, 1969 * ''Aole könnigheid''. Enschede, Witkam, 1976 * ''De Eawengellies van Mattheus, Marcus, Lucas, Johannes aoverzet in de Twentse sproak''. Enschede, Witkam, 1984 {{DEFAULTSORT:Vloedbeld, Gerard}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Schriever in t Tweants]] [[Kategorie:Tukker]] l7kccoxp7rk2egn9jabjmdorv5wc98n 0 12222 272133 263769 2013-12-11T01:44:29Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki Ne '''röste''' is nen muziekterm vuur n momeant gedoernde n muziekstukke det de [[mezikaant]] niks te spöln hef, mear wal verdan teln mut. Det kan heel kort wean, mear ook heel laank. Dit wörd dan met verskeaidene simbooln an egeewn in de [[partieje (muziek)|partieje]] van t muziekstukke, woerbie at ieder simbool wier ne ofzeunderlike leankte van röste angef, den at n muzikaant mut anpasn an de snelheaid van de muziek; ne röste van nen tel doert op ne snelheaid van 100 slaagn per minute ([[Beats Per Minute|BPM]]) länger as op 150 per minute, mear t doert allebeaide nen tel. Hieroonder n oawerzicht van de verskeaidene soortn röstn binn ne moate. [[Ofbeelding:Rusten.jpg|800px|Röstn]] Wieters beent dr ook nog röstn dee at meardere moatn doern köant. Dee wordt wier aanders an egeewn. {{DEFAULTSORT:Roste}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziek]] b8ui54f12n86whdr9kv1qkreka15fiu 0 12223 103480 95548 2009-04-23T21:54:03Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Röste (muziek)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Röste (muziek)]] he81amekpkyv7iyeyp1oomim64lfszu 0 12226 262053 243596 2013-04-17T01:08:14Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 21 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q743895]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Beats per minute''' (BPM) of '''slaagn per minute''' is nen term in de muziek den at angef wo vlot (of laankzaam) n muziekstuk espöld mut wordn. Dit steet meesstieds boawnan op t muziekstuk. Te mear slaagn a'j in de minute hebt, des te sneller a'j t spöln mutn. Op 60 BPM is dus iedere sekonde nen tel (froai laankzaam). Op 120 BPM mu'j vuur iedere sekonde twee slaagn teln. 120BPM wörd bie [[muziekkorps]]en ook wal marstempo eneumd. De meeste muziekstukke hebt n apart antal BPM (bv. 115 of 135, etc), woerduur t dus moeilik is wovölle slaagn of det per sekonde wean mut. n Handig appareatjen um det dan te bepoaln is n [[metronoom]]. {{DEFAULTSORT:Beats Per Minute}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziek]] [[en:Tempo#Beats per minute]] 3zpjxp4lxm6d05kdwfuh9lb0wyupzd5 0 12227 95658 2009-01-26T16:13:43Z Servien 7 [[Beats Per Minute]] is ewiezig naor [[Beats per minute]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Beats per minute]] kbwvmypdg346z0onw0dphefw5m2y17l 0 12232 95803 2009-01-28T10:50:32Z Servien 7 [[Mama appelsap]] is ewiezig naor [[Mondegreen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Mondegreen]] jdpbq4lzvnpv6u9kgqqsubblnndrrwb 0 12236 95827 2009-01-28T14:02:11Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Piraat (radio)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Piraat (radio)]] bmx78cstreiabr7pq45sbofmv5u3kjp 0 12237 95831 2009-01-28T14:10:11Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Heldern]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Heldern]] g1hae4sl65hx1o2vm66t716kkkg4r70 0 12239 279201 274776 2015-03-27T16:45:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:30 Seconds to Mars - 2009 Buzz Bake Sale.jpg|thumb|30 Seconds to Mars]] '''30 Seconds to Mars''' is n [[Amerika|Amerikoanse]] rockband dij sunt [[1998]] bestaait, mit as bandleden [[Jared Leto]] (heufdvokoalen), [[Tomo Milicevic]] (gitoarist), [[Shannon Leto]] (drummer) en [[Tim Kelleher]] (bassist). De band is opricht ien [[Los Angeles]]. == Diskogroafie == === Albums === * 2002: ''30 Seconds to Mars'' * 2005: ''A Beautiful Lie'' * 2009: ''This Is War'' === Singles === * 2002: ''Capricorn (A Brand New Name)'' * 2002: ''Edge of the Earth'' * 2005: ''Attack'' * 2006: ''The Kill'' * 2007: ''From Yesterday'' * 2007: ''A Beautiful Lie'' * 2009: ''Kings and Queens'' * 2010: ''This Is War'' == Boetende hìnwiezen == {{commons|30 Seconds to Mars}} * [http://www.30secondstomars.com Offisjele webstee] [[Kategorie:Muziekgroep]] p2jchgqsp8i8cs5a0lfsr3ii78tkqv2 0 12240 95857 2009-01-28T17:46:35Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Westerveld]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Westerveld]] dfbgyq42ech4n3p0fxr0s2df96uegnc 0 12241 275550 272359 2014-04-20T13:47:07Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki Nen '''bloaskapel''' is n köppelken muzikaantn dee at op kopperne bloasinstrumeantn muziek maakn doot. Doarumme wordt ze in t [[Nederlaands|Hollaands]] ook wal es ''koperensemble'' eneumd. Dr beent verskeaidene soortn kapeln. Zo beent dr de ''Egerländer kapeln'', dee at meesttieds [[Duutslaand|Duutse]] ''heimatmusik'' spölt, ''[[Dweilorkest|Boernkapeln]]'' en verskeaidene miltaire kapeln, dee at duur mekoar enömn wat grötter beent wat antal spöllers angeet. ==Bezettige== Kapeln bestoat meesttieds oet [[trompet]]n, [[skoeftrompet]]n, [[hoorn (muziekinstrument)|hoorns]], [[baritons]] en [[tuba]]as. De Egerländer kapeln doot hier nog [[klarinette|klarinetn]] bie. Ook kan dr slagwoark bie komn. De meeste kapeln hebt hier n traditioneel slagwoark bie wat metloopn kan op stroate, mear völle kapeln kiest rechtevoort vuur nen [[drummer]]. ==Optreedns== Bloaskapeln wordt vake met bepoalde "zwoare" (stemmige) optreedns in ezat, zo as op groowes of aandere geestelike zaakn en met [[dodenherdenking]]. De Egerländer Kapeln doot ook vuur de wille, en beent te veendn op spesjale Egerländerfestivals. ==Muziek== t Bekeandst zeent bloaskapeln um öare [[marsmuziek|marsmuziek.]] Völle kapeln spölt kristelike koraaln, zo as t walbekeande ''Blijf bij mij, Heer'', en verskeaidene aandere psalmen en gezänge. n Eankeln kapel dut doar wat vlottere nommers bie, dee at wier de [[jazz]]kaante op an goat. De Egerländer kapeln doot völle polkaas spöln, dee at meesttieds ne dubbele titel hebt; in t Duuts en tsjechies, umdet disn stiel doar vandan keump. ==Bekeande ärtieste en kapeln== *[[Johan Willem Friso Kapel]] *[[Ernst Mosch]] und seine Original Egerländer Musikanten ==Oetgoande verbeendige== *vuurbeeld Egerländer: [http://nl.youtube.com/watch?v=x4_Mdyi5V7g Ernst Mosch & s. Orig. Egerländer Musikanten - Medley: Goldene Trompeten ‧ Blumengrüße ‧ Sechser'l Polka ‧ Du hast Grübchen ‧ Tanz mit mir] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Muziekkorps]] g3q17y2dwjtcwk6gp6mwnpqezkdf8sw 0 12245 282124 282123 2015-05-14T18:33:52Z Servien 7 wikitext text/x-wiki t Begrip '''kapel''' of '''kapelle''' kan verskeaidene dinge beduudn: * [[kapelle (gebouw)]] - kleain Roomsk gebedshuusken * [[pennevoegels|kapelle]] - n insekt uut t geslacht van de [[vlinders]] of schubvleugeligen ([[Latien]]: ''Lepidoptera'') * [[akkenailtje]] of ''dakkapelle'' - n schune uutbouw van ramen * [[bloaskapel]] - n köppelken kopperbloazers * [[dweilorkest]] - nen feestband, vake rondumme karnaval. ===Plaatsen=== * [[Kapelle an den Iessel]] - ne plaatse en gemeente in [[Zuud-Hollaand]] * [[Kapelle (gemeente)]] - ne gemeente in Zeelaand * [[Kapelle (Frankriek)]] - ne gemeente in Frankriek {{dv}} 3r5f7aiv605ttt7ril0kcl87b0v1d3m 0 12246 96195 2009-01-30T12:42:47Z Woolters 62 [[Bakwos]] is ewiezig naor [[Bakworst]]:&#32;skriefwieze wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Bakworst]] 1a2r0pssvutuwrz3jgc4kng79kjuwzc 6 12248 171676 96197 2010-12-16T00:47:00Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Etten]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == pläkke van nen bakworst in de panne == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Etten]] lmbcpmiiv8zwdqbwoot8b2yhyfjbun9 0 12249 96200 2009-01-30T12:48:45Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Brood]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[brood]] 3roeesfq3tdrdpcxpswm7bvad3ze0go 0 12250 273410 259182 2014-03-10T17:32:09Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Saxophone alto.jpg|thumb|right|alt-saxofoon]] Nen '''Saxofoon''', ook wal '''saksofoon''' (vake of ekortt töt '''sax'''), is n konies bloasinstrumeant (n buis wörd noar t eande hen breder). Saxofoons in heugere stemmingn zeent recht. Bie Saxofoons in legere stemmingn is n buis is vake in S-vörm eböagn um t instrumeant körter te maakn. De rechte soortn wordt nog wal es met nen [[klarinet]] duur mekoar ehaald). n Buis hef geater dee't of eslötn köant wordn met klepkes, um zo n toonheuge te veraandern. t Hele apparaat is van [[kopper]], mear t wörd nit töt de kopperne bloasinstrumeantn ereknd, umdet t n moondstukke hef van [[reet|reed]], woerduur t n hooltinstrumeant eneumd wörd. == Geskiedenisse == t Instrumeant is oet eveundn duur n [[België|Belgiesn]] instrumeantnmaker [[Adolphe Sax]] ([[1814]] - [[1894]]), den at dr op [[28 juni]] [[1846]] [[pateant]] op anvreug in [[Fraankriek]]. Sax wol n instrumeant maakn det net zo woarm as striekers kon spöln, en tegeliek zo krachtig as kopper was en de klaankmeugelikheedn van t hooltwoark har. n Eerstn sax was nen bas-sax, umdet den duur zinne grötte makkeliker te maakn is, en makkeliker of te steln. Toen't Sax det eenmoal keandn, gung he vearder op t kleaindere priegelwoark. == Gebroek == n Saxofoon wörd gebroekt in [[jazz]]-bands, [[showband]]s, [[Dweilorkest|plezeerkapeln]], [[harmonieorkest]]n, [[popmuziek]], [[kamermuziek]], [[reggae]] en [[ska]]. Wieter is t instrumeant eweeld bie [[klezmer]]-orkestn. In de simfoniese orkestn is n sax nooit op-enömn ewördn. == Mooi um te weetn == * In [[Tweante]] wörd n saxofoon ook wal es n ''saxemeant'' eneumd, wat wier dubbelzinnig is met ''zak cemeant''. ** Nen aandern Tweantsen bienaam vuur t instrumeant is ''zwaannhaals'', umdet he wat vörm angeet wal wat lik op de rioolbuisanpassing oonder wastoafels. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] tgxb3ylgrslopw6jpi1n70wg49g8nyg 10 12253 267972 267038 2013-05-26T02:18:14Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <includeonly>{{nowrap|[[Image:Music {{{1}}}.svg]]{{#if:{{{2|}}}|[[Image:Music {{{2}}}.svg]]|}}{{#if:{{{3|}}}|[[Image:Music {{{3}}}.svg]]|}}{{#if:{{{4|}}}|[[Image:Music {{{4}}}.svg]]|}}{{#if:{{{5|}}}|[[Image:Music {{{5}}}.svg]]|}}{{#if:{{{6|}}}|[[Image:Music {{{6}}}.svg]]|}}{{#if:{{{7|}}}|[[Image:Music {{{7}}}.svg]]|}}{{#if:{{{8|}}}|[[Image:Music {{{8}}}.svg]]|}}{{#if:{{{9|}}}|[[Image:Music {{{9}}}.svg]]|}}{{#if:{{{10|}}}|[[Image:Music {{{10}}}.svg]]|}}{{#if:{{{11|}}}|[[Image:Music {{{11}}}.svg]]|}}{{#if:{{{12|}}}|[[Image:Music {{{12}}}.svg]]|}}{{#if:{{{13|}}}|[[Image:Music {{{13}}}.svg]]|}}{{#if:{{{14|}}}|[[Image:Music {{{14}}}.svg]]|}}{{#if:{{{15|}}}|[[Image:Music {{{15}}}.svg]]|}}{{#if:{{{16|}}}|[[Image:Music {{{16}}}.svg]]|}}{{#if:{{{17|}}}|[[Image:Music {{{17}}}.svg]]|}}{{#if:{{{18|}}}|[[Image:Music {{{18}}}.svg]]|}}{{#if:{{{19|}}}|[[Image:Music {{{19}}}.svg]]|}}{{#if:{{{20|}}}|[[Image:Music {{{20}}}.svg]]|}}{{#if:{{{21|}}}|[[Image:Music {{{21}}}.svg]]|}}{{#if:{{{22|}}}|[[Image:Music {{{22}}}.svg]]|}}{{#if:{{{23|}}}|[[Image:Music {{{23}}}.svg]]|}}{{#if:{{{24|}}}|[[Image:Music {{{24}}}.svg]]|}}{{#if:{{{25|}}}|[[Image:Music {{{25}}}.svg]]|}}{{#if:{{{26|}}}|[[Image:Music {{{26}}}.svg]]|}}{{#if:{{{27|}}}|[[Image:Music {{{27}}}.svg]]|}}{{#if:{{{28|}}}|[[Image:Music {{{28}}}.svg]]|}}{{#if:{{{29|}}}|[[Image:Music {{{29}}}.svg]]|}}{{#if:{{{30|}}}|[[Image:Music {{{30}}}.svg]]|}}{{#if:{{{31|}}}| regel te lang|}}}}{{{geenlf|<br/>}}}</includeonly><noinclude> {{Dokumentatie}} [[Kategorie:Mallen meziek|Balk]] </noinclude> ngtp4xozdse8rwr9dbe67llor72zqya 10 12254 271916 267058 2013-12-07T01:11:19Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <includeonly><span style="white-space:nowrap;">{{{1}}}</span></includeonly><noinclude>{{Dokumentatie}} [[Kategorie:Mallen opmaak|{{PAGENAME}}]] </noinclude> lp0xzd1jfd3tawqenavth4portxrlya 0 12255 96345 2009-02-01T14:11:39Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Saxofoon]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Saxofoon]] ih510d4clabhsgw9kkgdizvsvjehwy1 10 12256 271755 266858 2013-12-07T00:24:25Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel3|Duuts|de|Dieser Benutzer hat '''[[:Kategorie:Gebruker de-3|sehr gute]]''' '''[[:Kategorie:Gebruker de|Deutschkenntnisse]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker de-3|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker de-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|de-3]] </noinclude> 01rqijrvxthy0r4bp7ixrq8q95vhcl2 14 12257 271597 266042 2013-12-06T23:34:25Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User de-3}} [[Kategorie:Gebruker de]] 9demjd0rqvxep3m44ayz4r0zchurpo5 0 12259 290961 263525 2016-11-02T15:20:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map - NL - Wierden - Wijk 02 Hooge-Hexel - Buurt 00 Hooge-Hexel kern.svg|thumb|t Hoge Heksel in Wierdn]] t '''Hoge Heksel''' ([[Neerlaands]]:''Hoge Hexel'') is n döarpken in de gemeente [[Wierdn]], in t westn van [[Tweante]]. t Hef ongevear 1000 inwonners. ==Geskiedenisse== De moarke Hoge Heksel was vuur honderden joarn lange ne eegne moarke en is pas op [[12 augustus]] [[1654]] met de moarke van Wierdn saamn edoan. Zo wördn ze ne dubbele moarke Wierdn en Hoge Heksel. t Oarfmoarkerichterskop van de moarke wör verkocht en köm in haande van de femilie Rechteren Limpurg. t Lear op de Hof te Heksel, t oarve Mensink. t Onmeundige oolde moarkebook met oorkondn oet t 15de joarhoonderd is oet mekoar etrökn en verdeeld oawer t hoesarchief van [[Almelo]]. In de [[noaberskop]] Hoge Heksel lear op de greanze tusken [[Sallaand]] en [[Tweante]] t hoge [[Haalsrecht]] van Tweante. Op n Middelhoar leup de bisskopsdiek van [[Omn]] en [[Doarle]] noar Tweante. Oawer t ''oale zwarte diekje'' köm iej via Galgnhoar Tweante binn. Op n Galgnbeelt doar beent nog restn van de oolde galg te zeen. Disse stean woer at leu dood wörn edoan was volgens de verhaaln umgeewn duur [[heed (vegetasie)|heede]]. t Stukke laand van vieftig bie veer meter woerop at t gebuurn mos was of emarkeerd duur twee ondepe gröppes. De vuurste gröppe was wat körter as n achterstn zodet disse 'gehegene' groond skuuns op leup. Verkloariges van getuugn oet t vieftiende joarhoonderd in t hoesarchief van Almelo doot oawer t oolde hoge haalsrecht van t laandgericht Tweante op de greanze tussen t Hoge Heksel en Doarle, woerbie at de boern van de moarke Hekzeloe verplicht warn t Gericht en de Sweepsgalge te oonderhooldn. ==Mooi um te weetn== *n Almelosen komiek [[Herman Finkers]] dut zin leed "Beschuit" oawer t Hoge Heksel: ''Uit t Hoge Hexel komt dit liedje / de titel is "Beschuit" / het is een heel droog liedje / t is zelfs niet mogelijk dat je t fluit.'' {{Mal:Wierdn}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Wierdn]] 05eqoc9e94vhhk8f85llywnyrvsfbw3 0 12260 96369 2009-02-01T19:20:59Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Hoge Heksel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hoge Heksel]] akx95d3gugogm3cig6aj9i1y30d2mae 10 12263 277313 277312 2015-02-01T22:03:15Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Stade-Hansehafen.jpg|border|right|120px]] '''Stood''' is de Kreisstadt vun’n [[:nds:Landkreis Stood|Landkreis Stood]] in [[:nds:Neddersassen|Neddersassen]]. Se liggt twüschen [[:nds:Cuxhoben|Cuxhoben]] un [[:nds:Hamborg|Hamborg]]. Stood liggt an den westlichen Rand vun [[:nds:Oolland|Oolland]] an de [[:nds:Swing|Swing]], blangen de [[:nds:Elv|Elv]]. In’n Noorden liggt [[:nds:Kehdingen|Kehdingen]]. De Stadt liggt in en Landschap vun flache [[:nds:Masch|Maschen]] un dorin op en [[:nds:Geest|Geestspoor]], de in de Maschen rinragen deit un bet 14 Meter (Spegelbarg, Steed vun de fröhere Borg) över de Masch ruutkickt. In Stood sünd hüüt vele fröher egenstännige Öört ingemeent, so as [[:nds:Bützfleet|Bützfleet]], [[:nds:Haddörp|Haddörp]], [[:nds:Hagen (Stood)|Hagen]] un [[:nds:Wiepenkathen|Wiepenkathen]]. De Stadtdeel [[:nds:Oollanner Veerdel|Oollanner Veerdel]] liggt in’n Oosten von de Ooldstadt un is in de Johren 1960 anleggt worrn. [[:nds:Stood|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Febrewaori]] </noinclude> 2yxzyw7ldd8bye44q4bvofvlrr4p86p 10 12264 266767 250135 2013-05-10T20:39:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Propane tank 20lb.jpg|120px|right|border]] De '''Alkanen''' sünd en Stoffgrupp ut de [[:nds:Orgaansch Chemie|orgaanschen Chemie]] un billt en [[:nds:homologe Reeg|homologe Reeg]] mit de [[:nds:allgemeen Summenformel|allgemenen Summenformel]] C_nH_2n+2. De Alkanen sünd blots ut de beiden cheemschen Elementen [[:nds:Kohlenstoff|Kohlenstoff]] un [[:nds:Waterstoff|Waterstoff]] opboet, wobi de Kohlenstoff sik to Keden mit ünnerscheedlich Läng verbinnen (n-Alkanen) kann un mitünner ok Aftwiegen billt (i-Alkanen). Alkanen mit korte Keden sünd [[:nds:Gas|Gassen]], so as [[:nds:Methan|Methan]] oder [[:nds:Propan|Propan]]. Mit Keden af fief Kohlenstoffatomen ([[:nds:Pentan|Pentan]]) warrt de Alkanen fletig, af üm un bi 18 Kohlenstoffatomen warrt dorut Faststoffen. Weertschopplich sünd vör allen de sieteren Alkanen vun grote Bedüden. Se warrt as Brennstoff to’n Heizen, to’n Tügen vun Stroom, as Kraftstoff in Verkehrsmiddel oder as wichtigen Utgangsstoffen in de [[:nds:cheemsche Industrie|cheemschen Industrie]] bruukt. [[:nds:Alkan|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Jannewaori]] </noinclude> mhiep3rzghqe24bj77i1zumpqtaxuub 10 12265 277756 273333 2015-03-02T11:26:08Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Flag of the Netherlands.svg|border|120px|right]] De '''Nedderlannen''' sünd en parlamentaarsche Monarkie un Deel vun dat [[:nds:Königriek vun de Nedderlannen|Königriek vun de Nedderlannen]]. Anners höört dor noch [[:nds:Aruba|Aruba]] un de [[:nds:Nedderlannsche Antillen|Nedderlannschen Antillen]] as sülvstännige Länner mit to. Se liggt in dat nöördlich Europa an de [[:nds:Noordsee|Noordsee]]. Dat Land is to’n gröttsten Deel relativ flach. Bi en Veerdel vun dat Land an de Waterkant liggt ünnerhalv vun den Seespegel. In den Süüdoosten is dat Land höger, de höögste Fleck is de [[:nds:Vaalserberg|Vaalserberg]] mit 321 m. Navers sünd [[:nds:Belgien|Belgien]] un [[:nds:Düütschland|Düütschland]]. Tosommen mit [[:nds:Belgien|Belgien]] un [[:nds:Luxemburg|Luxemburg]] billen de Nedderlannen de [[:nds:Benelux|Benelux-Staaten]]. De [[:nds:Hööftstadt|Hööftstadt]] vun dat Land is [[:nds:Amsterdam|Amsterdam]]. De [[:nds:Regeren|Regeren]] sitt in [[:nds:Den Haag|Den Haag]]. To de Nedderlannen hörrt ok noch de dree [[:nds:Karibik|Karibikinseln]] [[:nds:Bonaire|Bonaire]], [[:nds:Sint Eustatius|Sint Eustatius]] un [[:nds:Saba (Insel)|Saba]]. De Nedderlannen sünd indeelt in Provinzen. [[:nds:Nedderlannen (Europa)|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Meert]] </noinclude> 5um1d7ylykkx3x2gim1rjrbqg9j8qrs 0 12276 96783 2009-02-06T13:24:14Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Elfstedentocht]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Elfstedentocht]] 2rm7e3phsb4r515pkhe28ad0hovl6t9 0 12277 291748 265709 2016-11-10T15:57:37Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki '''Sint Jansklooster''' (plaetselik: ''&prime;t Klooster'') is een [[dörp]] in de [[Kop van Overiessel]]. Et leit tussen [[Veno|Vollenhove]] en [[Meppel]]. Sint Jansklooster is vernuumd naor et konvent op de Sint Janskaamp, een [[klooster]] dat in [[1399]] sticht wodde deur de blinde [[Jehannes van Ommen]]. Et Sint Jansklooster wodde in [[1581]] verwoest tiedens de [[Tachtigjaorige Oorlog]]. Et dörp mit de omliggende gebieden wodt [[Ambt Vollenhove]] nuumd en leit in et Laand Vollenhove. Sund [[1 jannewaori]] [[2001]] heurt et bi'j de gemiente [[Stienwiekerlaand]]. Sint Jansklooster het omdebi'j 1.500 inwoners. De bekendste veurmaolig inwoner van et dörp is [[Evert van Benthem]], twievooldig winner van de [[Elfstedetocht]]. In et dörp staot een [[stellingmeulen]] uut [[1857]], de [[Monnikenmeulen]] en een [[tjasker]]meulen, De Foeke. Sint Jansklooster vaalt onder et gebied van [[Vollenhove]]. Ok wel Laand Veno nuumd. Aandere streken van Laand Veno bin [[Barsbeek]], [[Heetveld]], [[Leeuwte (Stienwiekerlaand)|Leeuwte]], [[Moespot]], [[Kedoelen (Overiessel)|Kedoelen]] en [[De Krieger]]. ==Bloemekorso== Et dörp is in de wiede omkrieten bekend deur et grote bloemekorso, dat der elk jaor op de dadde vri'jdag van augustus hullen wodt. Dit korso trekt dan ok duzenden belangstellenden. De plaetselike bewoners bin maonden van te veuren al mit de veurbereidings doende. Veur de versiering van de metershoge [[praolwaegens]] wodden heufdzaekelik [[dahlia|dahlia's]] bruukt. De hoeveulhied dahlia's verschilt van 120.000 tot 350.000 stuks per korsowaegen. Et korso trekt op de dadde vri'jdag van augustus deur Sint Jansklooster. ==Karkelik leven== Et dörp het vier karkegebouwen: * [[Kristelik Griffermeerde Karken|Kristelik Griffermeerde Karke]] (Meulestraote) * [[Griffermeerde Karken in Nederlaand|Griffermeerde Karke]] (Leeuwte) * [[Griffermeerde Karken vri'jmaekt|Griffermeerde Karke vri'jmaekt]] (Kedoelen) * [[Nederlaanse Hervormde Karke|Hervormde]] Kapel (in gebruuk neumen in [[1909]]), heurt bi'j de Hervormde gemiente [[Vollenhove]] binnen de [[Protestaanse Karke in Nederlaand]]. (Meulestraote) ==Bezukerscentrum De Wieden== Buten Sint Jansklooster leit et [[Bezukerscentrum De Wieden]] van [[Netuurmonementen]]. ==Uutgaonde verwiezings== *[http://www.theatercorso.nl/ Theaterkorso Sint Jansklooster] *[http://www.hervormdvollenhove.nl/ Hervormde Gemiente Vollenhove-Sint Jansklooster] *[http://www.svvhk.nl/ Sportverieniging VHK] *[http://www.sdgsintjansklooster.nl/ Kr. meziekverieniging SDG] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] 8ykmczj8opiukwexpjcfb2m69nqr74k 0 12278 96797 2009-02-06T14:54:18Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Leegsaksische orthogroafie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Leegsaksische orthogroafie]] sx9kqo5i4gmhhi847oaudwekmsjo4xe 0 12279 96798 2009-02-06T14:54:43Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Leegsaksische orthogroafie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Leegsaksische orthogroafie]] sx9kqo5i4gmhhi847oaudwekmsjo4xe 0 12280 96799 2009-02-06T14:55:03Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Leegsaksische orthogroafie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Leegsaksische orthogroafie]] sx9kqo5i4gmhhi847oaudwekmsjo4xe 0 12281 96800 2009-02-06T14:55:24Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Leegsaksische orthogroafie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Leegsaksische orthogroafie]] sx9kqo5i4gmhhi847oaudwekmsjo4xe 0 12282 96801 2009-02-06T14:55:56Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Leegsaksische orthogroafie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Leegsaksische orthogroafie]] sx9kqo5i4gmhhi847oaudwekmsjo4xe 0 12283 96803 2009-02-06T14:59:28Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Leegsaksische orthogroafie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Leegsaksische orthogroafie]] sx9kqo5i4gmhhi847oaudwekmsjo4xe 0 12284 291617 291613 2016-11-09T14:13:14Z Wwikix 13678 + wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Overdinkel, Roomskatholieke Kerk.jpg|thumb|Roomske Koarke Oaverdinkel]] [[Ofbeelding:Overdinkel, Protestantse Kerk.jpg|thumb|Protestaantse Koarke Oaverdinkel]] '''Oaverdeenkel''' (Nederlaands: ''Overdinkel'') is n doarp in t zuud-oostn van [[Tweante]] teegn de [[Duutslaand|Duutse]] greanze, in de gemeente van [[Losker]]. t Ligt an de [[Deenkel]] en hef ongevear 3760 inwonners. ==Geskiedenisse töt 1890== Op t dreeleandepeunt van [[Nedersaksen]], [[Westfalen]] en Tweante ligt Oaverdeenkel. t Is umgeewn duur [[heed (vegetasie)|heed]] en bos. Teegn de greanze an lear t ''Tieknvenne'' met nen plas den at vol egröaid was met reet, en den at in latere joarn dreuge is elegd. Kort oawer de greanze lear n groot zaandgebeed. An de Ruhenbergerbekke, den at [[Neerlaand]] binn keump, lignt n antal boernoarvn: Welpelo, Beernink, Luijerink en Nijland. An de aandere kaante, woer at n Deenkel löp, he'j oonder mear de oarven Roterink, Lakerink, Elferink en Ter Denge. Disse oarven wordt al eneumd in t Moarkebook van Losker in [[1533]], woerin al edoan wörd van Oaverdeenkelse boern. Um [[1200]] steet n naamn Oaverdeenkel of Oaverdeenkelseveald al in de beuke. t Was n verdichte [[noaberskop]], net as op zovölle plaatsn in Tweante. In Oaverdeenkel löp de Invalsweg. Den wörd zo eneumd umdet in t vuurjoar van [[1672]] [[Bernhard van Galen]], [[Bisskop]] van [[Bisdomme Münster|Meunster]] ([[Bomnbearnd]]) met n leager [[Oaveriessel|Oaweriessel]] binn treuk, woerbie at ze oonderwiel Oaverdeenkel en Losker löagreuwdn. Ze zatn kaamp op op de kruusing Invalsweg-Welpeloweg, woer at t machtig oolde veeldkruus van oawerdeenkel steet. Hier is nog n busken, en wörd alle joarn nog t Skuttersfeest eheuldn. ==Geskiedenisse noa 1890== Noa [[1890]] wördn in [[Gronau]] textielfabriekn ebouwd. [[Pastoor]] Roberink van [[Stienwiekerwoold|Steenwiekerwoold]], den at in Losker geboorn was, spoerdn völle leu oet n [[Kop van Overiessel|Kop van Oaweriessel]] an um noar Oaverdeenkel te goan, umdet doar woark was en zinne parochiaann in oarmood leawdn. [[Freeslaand|Freeskn]] en [[Drenthe|Dreantn]] kreegn dr ook locht van en kömn ook met. In [[1907]] har Oaverdeenkel al 1600 inwonners, en wör van ne kleaine noaberskop n kleain doarp. In detzelfde joar wör dr ne [[Rooms-Katholieke Karke|roomske]] koarke ebouwd. Twee joar later, in [[1909]] wör vuur de [[protestantisme|protestaantse]] immigraantn ne Protestaantse koarke ebouwd. ==Bekeande inwonners== *[[Gert Timmerman]] (oold-muzikaant) *[[Fred Rutten]] (oold-trainer van [[FC Twente]] en [[Schalke '04]], PSV, rechtevoort van Feyenoord) [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Loster]] n4cpuyflx3y7j7qxh18hnfd6d6nl651 0 12285 96864 96863 2009-02-07T13:12:34Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Oaverdeenkel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oaverdeenkel]] fe5x3yo0qdx9rmrb7m1938uwooffbza 0 12286 96865 2009-02-07T13:12:55Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Oaverdeenkel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oaverdeenkel]] fe5x3yo0qdx9rmrb7m1938uwooffbza 0 12287 96870 2009-02-07T13:22:37Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Frieslaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Frieslaand]] gx4fr9ii4kfjee87t8b2wb9qdubgswn 0 12291 271289 271288 2013-11-22T20:17:14Z Droadnaegel 1133 -/-spekulatie wikitext text/x-wiki Et eerste grootst opzette '''Nedersaksische [[tillevisiepergramme]]''' was [[Van Jonge Leu en Oale Groond]]. Veur die tied weren d'r al een peer kleine pergrammes zoas een Grunningse taelrebriek of et weer in et Grunnings. In de [[meziek]]wereld is et gebruuk van et [[Nedersaksisch]] al een langere tied anwezig, mar in de tv-wereld is et net op kommen zetten, daoromme bin d'r ok nog niet zovule pergrammes as daw' lichtkaans wild hadden. Meensken wodden heur de laeste tied steeds bewuster van d'r eigen [[tael]] en bin ok minder bange om et te bruken, dit is een goede basis veur toekomstige pergrammes in et Nedersaksich. ==[[Regiosoap|Regionaole zieperiegen]]== *[[Van Jonge Leu en Oale Groond]] ([[Tweants|Twents]]) *[[Boven Wotter]] ([[Grunnegs|Grunnings]]) ==Aanders== *[[Grunnegers]] *[[Weer in t Grunnegs]] *[[Vet Plat]] *[[Helligen Hendrik]] *[[Willie's Wereld]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Tillevisiepregramma]] qxogfu8nzwrol0kubqruz3fqqiriix3 6 12292 158993 126902 2010-08-25T15:09:49Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 0 12295 290842 279539 2016-11-02T11:11:50Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Nostradamus by Cesar.jpg|thumb|right|Nostradamus eskilderd duur zinn zönne Cesar]] '''Michel de Nostradame''' ([[14 december]] of [[21 december]] [[1503]] – [[2 juli]] [[1566]]), better bekeand oonder zien [[Latiens]]en naamn ''Nostradamus'', was nen [[Fraankriek|Fraansken]] [[Apotheek|apotheker]] en bekeande zeener den at verskeaidene vuurspelliges oetbrachtn, dee at wearldwied bekeand zeent ewördn. Zien bekeandste book was ''Les Propheties'' (De Profesies), woervan at n eerstn druk in [[1555]] was. Seend at dit book oetköm, en seend dee tied hoaste tooverdan of edrok is, hef Nostradamus völle volgelingn dee at saamn met de pers zegnt det'e verskeaidene grote gebuurtenisse in de wearldgeskiedenisse hef vuurzeen. Doar steet teegn oawer det de meeste gelearde weln meant det de verbeendige tusken gebuurtenisse van de wearld en de [[Kwatrien]]n van Nostradamus vuur n groot deel te daankn is an t verkeerd oetlegn of verkeerd umme zetn (mangs met opzet) dr van, en aanders wal zo ondudelik zeent det ze nauweliks mear vuurspelnde wearde köant hebn. Doar boawn op, ginne van de bekeande weln gef genog bewies det eenn de kwatrienn zo dudelik hef oet elegd det ne gebuurtenisse in t vuurtn an eweezn kon wordn. Det neamp nit weg det belangstellige vuur t woark van disn biezeundern kearl oet de Fraanske [[Renaissance]] nog aait beheurlik groot is, en de vuurspelliges hebt in eankele gevaln wier aanders oet elegd ewördn duur de [[Biebelcode]] too te pasn, as met aandere bekeande profetiese woarkn. {{DEFAULTSORT:Nostredame, Michel De}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Fraansken schriever]] [[Kategorie:Profeet]] ti4tjkm2mcmiu6ujapowvury13oo9or 0 12296 96978 96977 2009-02-09T11:15:04Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Michel de Nostredame]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Michel de Nostredame]] f6mdam13mr281td7nsoqjvh8709ebdw 0 12300 263428 258995 2013-05-04T23:34:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Maazel 08.jpg|thumb|right|Dirigeant [[Lorin Maazel]]]] Nen '''dirigeant''' is n persoon den at vuur muziekgroepn steet en de muzikale leaidige hef. Doarbie gef'e de [[moate]] an met behulp van n dirigeerstökn, of gewoon met de haande. Hee wörd doarumme in t [[Tweants]] ook wal es lacherig "zweeiebaas" of "-kearl" eneumd, en t dirigeern op dee manere ook wal "(vuur)zweein". Dirigeantn stoat meesttieds vuur stilzitnde groepn zo as [[harmonieorkest]]n en [[symfonieorkest]]n. Ze hebt n oawerzicht van alle instrumeantpartiejn vuur zik (de [[partituur]]) woerduur at ze alle muzikaantn in de gaatn köant hooldn met wat dee spölt. Op dee manere kan nen dirigeant ook zinne eegne dreei an n muziekstukke geewn (interpreteern), duur de muzikaantn tiedns t oefenn dudelik te maakn wodöanig at hee gearne wil det ze bepoalde gedeeltes spölt. Tiedns t spöln kan'e det ook doon met haandgebaarn, gezichtsoetdrukkings en lichaamshoolding. Dirigeantn dee at vuur n [[muziekkorps]] stoat en ook zelf metloopt wordt ook wal [[Tamboer-maitre]] eneumd, en bie de wat Amerikaansere korpsn de [[Drum Major]]. ==Zeet ook== *[[Tamboer-Maitre]] *[[Drum Major]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Muziek]] 6hf9di3el5w5k0hwhs149zow41y2ok7 0 12301 97013 2009-02-09T18:13:01Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Dirigeant]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Dirigeant]] h42cjbjszqvqquizf2u8a63f59f29ar 0 12305 273431 263347 2014-03-11T13:43:34Z Woolters 62 2014, Ellen hef rugpien wikitext text/x-wiki '''Algerak''' is nen muziekgroep oet [[Eanske]], in [[Tweante]]. Öaren muziekstiel is t beste ''volksmuziek'' te neumn. Ze spölt met [[gitaar]] en [[snoartromme|trom]] (Bert Baarslag, zingt ook), [[trekzak]] (Machiel Evers), [[dwarsflöaite]] (Maaike Frits), [[fiedel|altviool]] (Dorien Leersnijder), [[klarinette]] en [[Iersn doedelzak|doedelzak]] (Egbert Slaghuis).<ref>http://www.streektaalzang.nl/strk/over/overalgn.htm</ref> n Naamn Algerak is [[Tweants]] en beteeknt ''zeeldzaamheaid'' of ''metvaller''. In [[2014]] deedn ze met an de leedkeswedstried van [[Radio 5]] Nostalgia. Hiervuur wördn dialektärtieste op erop um [[evergreen|evergreens]] van bekeande ärtieste oawer te zetn in öar eegne dialekt. Algerak maakn ''Ellen hef rugpien ''van Eleanor Rigby van [[The Beatles]]. ==Plaatnriege== Ze hebt ne CD emaakt met verskeaidene ärtieste, woereunter [[Harm Agteresch]], [[Höllenboer]] en [[The Spitfires]]. == Reffereansies == <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekgroep]] [[Kategorie:Nederlaandse muziekgroep]] [[Kategorie:Dialektmuziek]] 9t7bzcrjz47p0dd72yqkzwiyy0jo5g0 0 12306 97088 2009-02-10T18:33:15Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kleaine tromme]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kleaine tromme]] 9gx84vng6ukn6r2icngzgujpegawv6y 0 12307 97107 2009-02-10T22:41:20Z Droadnaegel 1133 [[Iezergieteri-j]] is ewiezig naor [[Iezergeteri-je]]:&#32;In den Achterhook geet ze koffie in n köpken, gieten is Nederlands of Liemers wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Iezergeteri-je]] gp5179oxox2ry2ucnw0y1ytafd29m7e 0 12313 272020 264902 2013-12-09T17:11:49Z Droadnaegel 1133 ->wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Paasvuur.jpg|right|thumb|[[Boake|Poaskevuur]], n gelegenhaid woarbie n boaken nog broekt wordt ]] n '''Boaken''' is n bult [[holt]] dij ien de braand stoken wordt. De bekendste doarvan is tegenswoordeg t poaskevuur, dat ien summege [[Tweants|Twìntse dialekten]] ook wel as [[boake]] aanduud wordt. Ien t Grunnegs kin "boaken" (mv: boakens) verwiezen noar elke branden stoapel mit n bepoalde (navigerende of seremoniele) funksie (dus nait elke brandende stoapel holt is n boaken). Ien de vrouge [[middelaiven]] wörren boaken veuraal broekt om nkander te woarschaauwen. n Goud veurbeeld was ien [[Skandinoavie]], woar man boakens ien de baargen stoan haar en dij aandee wanneer der gevoar (bv. n vôlk dij oorlog wol) kwam. Luu dij aan aine kaant van de baarg de boaken aanstoken, woarschaauwden hiermit de luu op de baarg en as dij ook heur boaken aandeden, den wazzen luu aan aander kaant van de baarg (en op aander baargen) ook woarschaauwd. Dizze wieze van kommuniseern hait ook wel ''woaren'', woar de woorden ''woarschaauwen'' en ''woartaiken'' ook vot kommen. Ook de [[Saksen (vôlk)|Saksen]] broekten dit. t [[Boake|Poaskevuur]] is hier tegenswoordeg nog n overbliefsel van, den nait allend mit gevoar, môr ook mit feestdoagen kommuniseerden de luu op dizze wieze mit nkander. Van oldsheer wörren ook de doden op boakens verbrand. Ien [[Engelaand (regio)|Engelaand]] deden de luu dit ook en den veuraal, ironischerwies tegen de [[Vikingen]] oet Skandinoavie. Der bestoan nog verschaaidene baargen mit de noam "beacon-hill" (boakensheuvel). Man gaait der ook vanoet dat de Engelse [[Silbury Hill]], n soort [[wierde (toponiem)|wierde]] bie de ploats [[Avebury]] ook n zokse funksie had het. t Ligt noamelk ien t midden van verschaaidene olle stainmonumìnten, woar [[Stonehenge]] aine van is. Man gaait der vanoet dat man vanôf dit stee de seremonies ien dij hailegdommen laaidde deur middel van boakens en [[vakkel]]s. Man is nait wizze van dizze theorie, sunt der ook n holle roemte binnenien vonden is. n Nijmoodsere vörm van de boaken is de [[lichttoren]], dij van oldsheer ien hoaven stonden. Hiermit wörren schepen ien t duuster woarschaauwt dat zai dicht bie de kost wazzen, zodat zai doar nait tegenaan voarden. ==Populère media== Ien de populère media kommen boakens veur ien de [[fantasy]]film [[Lord of the Rings]]. Hier is n schiere veurstèllen môkt van hou dat vrouger gong. Ien dizze filmriege woarschaauwt t keunenkriek [[Gondor]] t keunenkriek [[Rohan]] en vroagt doarmit om hulp. Ook ien de film [[Elizabeth (film)|Elizabeth]] worden boakens broekt om t Engelse leger tou woarschaauwen veur de Spoanse schepen Engelaand dij aanvalen willen. ==Boetende hìnwieze== * [http://www.youtube.com/watch?v=i6LGJ7evrAg t Fragmìnt van Lord of the Rings, Return of the King, woar de boakens aanstoken worden op YouTube] * [http://www.youtube.com/watch?v=1l6G3jkzoUs&feature=related Boakens ien Elizabeth: The Golden Age (ien t begun)] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Kommunikoatsiemiddel]] h4rj4s1tkpvfjrm4hv4e7b4znvng9mj 0 12317 97202 2009-02-12T10:42:01Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Febrewaori]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Febrewaori]] 6zdnrbg8g9dk47ldyvz4bjdzkap8rh7 0 12318 259082 237558 2013-03-11T12:06:43Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 35 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q205895]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Et '''vaastelaand''' is een begrip dat bruukt wodt veur een laandoppervlak dat verbunnen is mit et [[kontinent]]. Dit begrip wodt gebruukt et verschil an te duden mit laandoppervlakten as [[eilaand|eilanen]]. [[Nederlaand]] heurt bi'jgelieks veur et grootste gedielte bi'j et vaastelaand, mar de [[Waddenaailaand|Waddeneilanen]], de [[Zeelaand|Zeeuwse]] eilanen, de [[Flevopolder]] en gao zo mar deur heuren niet bi'j et vaastelaand. De [[Noordoostpolder]] en [[Urk]] beheuren wel tot et vaastelaand, omdat et vaastzit an [[Overiessel]] en [[Frieslaand]]. Ok et Deense [[Jutlaand]] heurt as [[schiereilaand]] wel bi'j et Europese vaastelaand. Verschillende saemenhangende laandoppervlakten hebben de status van vaastelaand: [[Azië]], [[Europa (continent)|Europa]] en [[Afrike]]; [[Amerike]]; [[Australi'je (continent)|Australië]] en [[Antarktika]]. Alle aandere laandoppervlakten bin eilanen. Alhoewel [[Afrika]] scheiden wodt van [[Azië]] deur et [[Suezkenaol]] en [[Noord-Amerike]] van [[Zuud-Amerike]] deur et [[Pannemakenaol]] het et gien effekt op de status van vaastelaand. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Geografie]] ll7nxv3te1gy3jqw8e8wsv1svajdtob 0 12319 97234 97216 2009-02-12T19:51:16Z Droadnaegel 1133 verwees noar zichzelf wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Vaastelaand]] ilc3nv4yxannt3iwnnaotal0h4w7xo5 0 12320 291478 277675 2016-11-04T16:57:42Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Noaberpoort.jpg|thumb|right|De [[noaberschap|noaberpoorte]] van de Grolsch Veste, t stadion van FC Tweante]] '''FC Twente''' of '''FC Tweante''' is ne [[Neerlaand]]se [[voetbal]]verenige den at an [[betaald voetbal]] dut. Ze doot seend öare oprichting in [[1965]] met in de Neerlaandse [[Earedivisie (voetbal)|Eredivisie]], behalve in seizoen [[1983]]/[[1984]]. t Eerste elftal wörd rechtevoort etraind duur [[Alfred Schreuder]], den at doarin ehulpn wörd duur [[Boudewijn Pahlplatz]] en [[Youri Mulder]]. t beloftenelftal wörd etraind duur [[Patrick Kluivert]]. Op [[2 mei]] [[2010]] wör FC Tweante vuur t eerst in de geskiedenisse laandskampioen van Neerlaand, duur te winn van [[NAC]] oet [[Breda]] met 2-0. n [[8 mei|8sten mei]] [[2011]] wunn ze n beker van [[Ajax Amsterdam|AFC Ajax]], duur met 3-2 te winn. n [[30 juli|30sten juli]] wunn ze nog s van Ajax met 2-1, noen veur de Johan Cruijff Schale. == Ontstoan == FC Tweante is ontstoan in 1965 oet nen saamngoan van de vrogere [[Sportclub Enschede]] en de [[Enschedese Boys]]. Doar deedn ze al wal völle lenger oawer, mear t köm dr nooit van. Doew at t slechter gung met beaide voetbalvereniges, beent ze op [[13 april]] saamn verdan egoan oonder n naamn ''FC Tweante'', den at al op [[11 februoari]] ekeuzn wör. == Oonderkomns == Tweante spölt de thoeswedstriedn in de [[Grolsch Veste]], den at vroger t Arkestadion heetn en doarveur spöllen ze in et Diekmanstadion. Et Arkestadion wör op 1 mei [[1998]] lös edoan en dr kon eerst 13.500 man in, mear later wör det terugge ebracht noar 13.250. Seend seizoen [[2008]]/[[2009]] is dr nen tweedn reenk bie boawnop ezat, zodet dr non 24.000 man in kan. In juli [[2011]] is biej bouwwarkzaamheden n stukke van t dak van t stadion dale evallen, woarbiej twee man um t leaven bunt ekommen. == Anhangers == De anhangers van FC Tweante stoat bekeand as slim fanatiek, mear dr beent twee anhangersvereniges, ''Vak-P'' en de ''Vriendenkring'' dee at vanof t begin t trouwste an de club warn. De Tweante-anhangers hebt oawer t algemeen nen goodn baand met de anhangers van t [[Duutslaand|Duutse]] [[Schalke '04]]. == Supportersvereniges == Duur heel Tweante hen beent dr mear as tien offisjele supportersvereniges, zo as bievuurbeeld in [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]], [[Maarkel]], [[Riesn]], [[Vjenne]], [[Dealdn]], [[Nijverdal]], [[Wierdn]], [[Goor]], [[Boorn|Boarn]] en [[Eanter]]. Disse vereniges organiseert vuur n leeg bedrag verskeaidene busreaizn noar wedstriedn en komt wieter bie mekoar in bepoalde stamkafees um wedstriedn te bekiekn. Ook in Duutslaand kort oawer de greanze is ne anhangersverenige, seend [[2007]] in [[Australi'je (land)|Australië]], oonder n naamn ''Tukkeroos'', en per 2011 in [[Skotlaand]], in t doarp [[Stranraer]]. == Vrouwleuvoetbal == Seend seizoen [[2007]]/[[2008]] hef Tweante nen eegn vrouwleu-elftal, den at in de [[Earedivisie (vrouwleuvoetbal)|Earedivisie vuur vrouwleu]] spölt. In t eerste joar wör de [[KNVB]] beker ewunn. == Oetgoande verbeendige == * [http://www.fctwente.nl/ www.fctwente.nl offisjele webstea van Tweante] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Voetbal]] [[Kategorie:Sport in Oaveriessel]] [[Kategorie:Eanske]] qfrtfjvfziw29mbs9fs844gkxbtrecv 0 12321 97228 2009-02-12T17:58:54Z Woolters 62 [[FC Twente]] is ewiezig naor [[FC Tweante]]:&#32;NDS wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[FC Tweante]] 9e1fkzfixynqsklbw1n2dfeo7wyj3re 0 12322 97237 2009-02-12T20:02:05Z Droadnaegel 1133 [[De Bruil]] is ewiezig naor [[De Bräöl]]:&#32;Loa'w et moar op zien nedersaksies doon wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[De Bräöl]] tdnt95xe9sevs760xdpwxx7s7n9nk0t 0 12325 292092 280506 2016-12-09T09:36:51Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki Et '''Noordiekerveld''' is een [[gehucht]] in t noordn van de gemeente [[Berkelland]], tussen de plaatsn [[Gelselaar]] en [[Markvelde]], an de rand van de previnsie Gelderland. Op t moment besteet Noordiekerveld oet enen weg (de Noordiekerveldweg), enkele boerderi-jen en een vakantiepark. Veur de gemeenteleke herindeling maken het deel oet van de gemeente [[Nee]]. {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] pn5sm1n31vkjtiquys38raezzkv23dn 0 12327 280507 264350 2015-04-12T14:32:25Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Noordeinde_Stoomgemaal.jpg|thumb|Schaosen bie 't veurmaolige stoomgemaol in Noordeinde.]] '''Noordeinde''' is een [[darp|därpien]] mit zo'n 200 inwoeners. 't Lig an 't [[Drontermeer]] tussen [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] en [[Elburg]] in. 't Darp beheurt tot de [[Gelderlaand|Gelderse]] gemeente [[Oldebroek]]. Noordeinde hef zien name te danken an 't feit dät 't de meest noordelijke plase van Gelderlaond is. De name Noordeinde bestiet nog niet zo heel lange. In de jaoren 70 beheuren Noordeinde tot de gemeente [[Doospiek]] en toen heten 't ''Kamperniejstad''. Sins de [[gemeentelijke herindeling]] binnen de previnsie Gelderlaond is Kamperniejstad herneumd naor Noordeinde. In veule olde atlassen en soms ok nieje stiet Noordeinde an-egeven as Kamperniejstad. Noordeinde kump veur in de geschiedenisse tiedens de Franse bezetting. In de veurmaolige basischoele op de diek zat een Franse douanepos. Tiedens de bezetting smokkelen ze arg veule en de douanepos mos derveur zörgen dät de smokkelactiviteiten een bietien an-epak wörden. {{Oldebroek}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 66pqcvwaj2m4z1pqe8p5xk65t7arcct 0 12328 259195 171038 2013-03-11T12:09:36Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q399225]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Noordeinde''' kan 't volgende ween: *[[Noordeinde (Groft-De Riep)]] - een därpien in de gemeente [[Groft-De Riep]] (Noord-Hollaand) *[[Noordeinde (Oldebroek)]] - een därpien in de gemeente Oldebroek (Gelderlaond) *[[Peleis Noordeinde]] - warkpeleis van Koneginne Beatrix in Den Haag *Verschillende buurtschappen in Nederlaond die zo heten {{dv}} q81rq3g313j91mlkl93vr5afgex5x00 0 12329 97387 2009-02-14T17:20:21Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Noordeinde (Oldebroek)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Noordeinde (Oldebroek)]] mdgfx4uact9ofd6v6k8qon9t3d2fvdy 0 12332 265448 258925 2013-05-10T14:04:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Wappen Brobergen, Niedersachsen.svg|thumb|Waopen van Brobargen]] [[Ofbeelding:Roland-Brobargen.JPG|thumb|Et Roelaand-staandbeeld van Brobargen]] [[Ofbeelding:Fähr Brobargen.jpg|thumb|De veerdienst uut Brobargen]] '''Brobargen''' ([[Duuts]]: ''Brobergen'') is een [[dörp]] an de revier de [[Oste]] in et [[distrikt Stade]]. Et dörp beheurt diels tot de gemiente [[Kraeneburg]] en de samtgemeinde [[Ooldendörp]]. Brobargen leit rechts van de revier de Oste, mar een diel van et laand mit de "binnerplaetsen" leit links van de Oste. == Geografie == Brobargen leit an de raand van een [[moor (toponiem)|moeras]] an de Oste, de [[Mehe]] lopt hier van links in de Oste over. De Oste bie Brobargen is een getiederevier en leit op zeenivo. t Dörp zels leit zo'n drie meter boven zeenivo an de raand van een [[geestgrond]]. Naor Ooldendörp toe stiegt de geestgrond tot zo'n 17,5 meter boven zeenivo. Deur Brobargen lopt de [[Duutse Veerstraote]]. Buurdörpen bin: [[Kraeneburg]] in et noorden, [[Ooldendörp]] in et oosten, [[Esdörp]] in et zuudoosten, [[Gruppel]] in et zuudwesten, [[Oostendörp]] in et [[distrikt Rodenburg]] in et oosten en [[Nindörp]] in et [[distrikt Cuxhaven]] in et noordwesten. == Geschiedenis == In de oorkonden komt Brobargen in [[1286]] veur et eerst veur, as ''Brocberge''. De naeme stamt of van een oolde naeme veur de ''bargen in de [[broek]]''. Dat betekent: de zaandbulten in et moeras van de Oste. De oolde naeme ''brocberge'' betekende in die tied et hiele stok langes de Oste van [[Gröpel]] tot [[Burweg]]. In een akte van [[1525]] ston dat d'r in Brobargen een [[Roelaand]]-staandbiel staon het. In disse treditie is der in 2007 weer een ni'j [[Roelaand]]-staandbeeld neerzet. Sund de [[gemientelike herindieling]] van [[1972]] maekt de gemiente Brobargen diel uut van de gemiente Kraeneburg. === Religion === Brobargen is veurnaemelik evangelisch-luthers en heurt bie de karke in Ooldendörp. Et dörp het een eigen [[begreefplak|karkhof]] mit een karkhofkapel. === Inwonertal === In [[1766]] had Brobargen 17 woeningen. Kort nao de Tweede Wereldoorloog is et inwonertal deur verdrevene uut et Duutse oosten tot zo'n 330 meensken stegen. In de jaoren daornao is et inwonertal weer naor beneden gaon. {| class="wikitable" |- ! Jaor | 1871 || 1885 || 1905 || 1925 || 1939 || 1946 || 1956 || 1963 || 1971 || 2003 || 2008 |- ! Inwoners | 235 || 224 || 271 || 255 || 245 || 328 || 256 || 271 || 232 || 226 || 216 |} === Waopen === Et [[waopen]] van Brobargen is an de linkerkaante rood, rechts zulver en wodt scheiden deur een spleten waopen. De gemiente Brobargen bruukten et waopen sund [[31 meert]] [[1948]] as opvolger van et adelik geslaacht van Brobargen. Naodat Brobargen bie de gemiente Kraeneburg voegd wodde, is et Brobarger waopen sund [[1983]] ok links onderin et waopen van de gemiente te zien. == Literetuur == * Friedrich Holst: ''Roland und die Kraniche, Die Geschichte der Ostedörfer Kranenburg und Brobergen.'' 1983 * Lühmann und Bohmbach: ''Die Geest und Buxtehude, Urgeschichtsland zwischen Urstromtälern.'' 1984 * ''Chronik der Dörfer Brobergen und Kranenburg.'' uutgeven deur de Volksbaank Ooldendörp, 2005 {{Commonscat|Brobargen}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Nedersaksen]] [[Kategorie:Darp in Duutslaand]] 7ba24uj6d17wrq1s7pdnnz2a76l9xe7 8 12337 200642 200600 2011-07-31T16:31:33Z Servien 7 wikitext text/x-wiki n Overzichte van maximaal 960 pagina's. Deurverwiezingen wörden <span style="color:green; font-style:italic;">greun en schriks</span> weeregeven. c531laljug8pvbw54tkyrox0fliailc 8 12338 200641 52037 2011-07-31T16:31:15Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Hieronder steet n lieste mit artikels die n lange tied niet an-epast bin. m6ge57lg45i7rfyzguow18kt1pzbs3p 0 12342 97817 97805 2009-02-20T11:17:17Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Indo-Uropese taolen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Indo-Uropese taolen]] f55i0rnbg5f0zv5r441faol1int9vhp 0 12344 261171 260929 2013-04-02T19:17:21Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 132 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q19860]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Sprachfamilien der Welt (non Altai).png|thumb|Indo-Uropese taolen (luchtgruin) en de annere taolfamilies van de wereld]] [[Bestaand:IndoEuropeanTree.svg|thumb|Indo-Uropese taolen]] De '''Indo-Uropese taolen''' zint n grote familie van [[taol]]en, dei allemaol mitnanner verwandt zint (vellicht zint ja alle taolen mitnanner verwandt, man bi de Indo-Uropese taolen kann man dat ook bewiezen). Tesaomen zint zi de grootste [[taolfamilie]] up de Eerde. Meer as 2,5 miljard luu heft n Indo-Uropese taol as Moudertaol. De taolen, dei bi disse familie heuren deit, stimt wiet overein in zaoken as [[woordenschat]], [[flexion]] en annere zaoken. In [[Uropa]] heurt haost alle taolen bi disse familie. Bloot [[Turks|Törks]], [[Fins]], [[Estlaands]], [[Hongaors]] en [[Baskisch]] heurt nich daorbi. Dat de Indo-Uropese taolen binao over heile wereld praot wordt kumpt deur de [[Kolonisaotsie]] vanof dat [[16. Jaorhonnert]]. Ook zint taolen in [[Iran]] en [[India]] Indo-Uropees. == Indo-Uropese taolen == * [[Germaanse sproaken|Germaonse taolen]], zo as [[Engels]], [[Duuts]] en [[Nederlaands]] * [[Indo-Iraanse taolen]], zo as [[Hindi]], [[Bengaols]], [[Marathi (taol)|Marathi]], [[Punjabi]], [[Urdu]], [[Koerdisch]] en [[Perzisch]] * [[Romaonse taolen]], zo as [[Spaons]], [[Roemeens|Roemaons]], [[Fraans]] en [[Italiaansk|Italjaons]] * [[Slaovische taolen]], zo as [[Russisch]], [[Krewaotisch]] en [[Pools]] Ook [[Latien]] en [[Ooldgreiks]], dei up gymnasium geven wordt, zint Indo-Uropese taolen. {{dia|Schreven up [[Westerwoolds]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Taol]] tfuhmshsplhidn5a87jd4ui94umtphc 0 12350 98019 98018 2009-02-22T13:42:30Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Karnevaal]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Karnevaal]] f0xuz15hnlwyn4gajh5y7m6si64ox5n 0 12351 98021 2009-02-22T14:32:32Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Hoarle (Tubbig)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hoarle (Tubbig)]] s2efol6llkji6isimikdb276yx3vlct 0 12353 279898 279202 2015-04-03T12:05:58Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Limosa limosa 2 (Marek Szczepanek).jpg|thumb|300px|De gruto]] [[Bestaand:LimosalimosaWorldDistribution.jpg|thumb|300px|Verspreidingsgebied, zoemers (geel), swienters (blauw), t hele jaor deur (greun)]] De '''gruto''' of '''regenfluiter''' ([[Latien]]: ''Limosa limosa'') is n voegelsoort uut de familie van de [[steltlopers]]. Disse voegel wördden veur t eerst beschreven deur [[Carolus Linnaeus]] in [[1758]]. == Weivoegel == De gruto is één van de meest bekende weivoegels. Hij hölt van wat zompigere weien, en völt zich op de hedendase weien mit n leeg waoterpeil niet zo thuus. t Antal gruto's is daorumme de leste tied hard achteruutegaon. Gruto's zeuken der eten mit der lange snavel in de grond, t liefst in ondiep [[waoter]]. == Verspreiding == t Breuigebied van de gruto löp van [[Ieslaand]] tot an t oosten van [[Siberië]]. De overwienteringsgebiejen liggen in Zuud-Europa, [[Afrika]] en zelfs [[Australië (continent)|Australië]]. Mit de voegeltrek zie'j gruto's oek vake in de waddegebiejen. De soort hef drie ondersoorten: * ''L. l. islandica'': [[Ieslaand]], de [[Faeröer]], [[Sjetlaand]] en noordelik [[Noorwegen]]. * ''L. l. limosa'': van westelik en [[Europa (werelddeel)|midden-Europa]] tot [[Azië|midden-Azië]]. * ''L. l. melanuroides'': midden- en oostelik Azië. == Voortplaanting == Gruto's breujen vanaof de periode einde [[meert]] tot [[juni]]. Ze legen gemiddeld vier [[Aai (dier)|eiers]]. 24 tot 25 dagen lank breujen de voegels umste beurte op de eiers. As t [[gres]] langer wördt tiejens t breujen, wörden t [[nest]] gaondeweg beter aofedekt en is t nest beter bescharmp tegen roofdieren, allewel boeren der vaker overhinne riejen mit de gresmeier as t wat langer is. De ouwers passen nog zo'n vier weken op de jongen. Dit doon ze grege deur op n kleine aofstaand de jongen in de smiezen te houwen. n Bulte nesten wörden deur [[zeevoegels]] of [[kreien]] leegereufd. Gruto's breujen daorumme oek grege in de buurte van [[kiefte]]n en [[tuterink|tuteringen]], zodat ze mit mekaar t nest verdejigen kunnen. == Voeraozie == De gruto it [[wurm]]s, [[insektn|insekten]] en larven van insekten zo as [[emelte]]n ([[larve]]n van de [[langpootmogge]]). Gruto's pikken in Nederlaand soms wel 1200 emelten per dag uut de weie, waor veehouwers dan weer blie van wörden. In zien overwienteringsgebied in Afrika (Guinee-Bissau) it e rieste op de plaotselike riestevelden<ref>Leo Zwarts, nrc, 12 sept 2009</ref>. == [[Nedersaksies]] == {| | * [[Achterhooks]]: ''grete'' * [[Grunnegs]]: **''griet'' **''grait'' **''grieto'' **''rechtbekwilp'' * [[Sallaands]]: ** ''gritte'' ([[Kop van Overiessel]], [[Gällemuun]], [[Zwolle]], [[Kampereiland]], [[Kamperveen]]) ** ''grutte'' ([[Zwolle]], [[Kampen]]) ** ''tuter'' ([[Zwolle]]) | valign="top" | * [[Stellingwarfs]]: **''gritte'' **''gritto'' **''grutto'' * [[Veluws]]: ** ''grut{{small()|t}}o'' ** ''griet'' ([[Heerde]], [[Une]], [[Putten]], [[Niekark]], [[Barreveld]], [[Emst]]) ** ''regenfluiter'' ([[Elspeet]]) ** ''raegentuter'' ([[Loenen]]) ** ''tuter'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) |} == Referensies == <references/> == Uutgaonde verwiezing == {{Commons|Limosa limosa}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Voegel]] fgysmtvkesl6tv0aamlvj0qxz5i77zy 0 12354 98038 2009-02-22T21:01:49Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Gruto]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Gruto]] rfqtpx2rx187j82op32dph7xqhpibjq 0 12356 293180 284896 2017-04-17T14:00:43Z Aramnaharaim 15396 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:ArameanFlag.png|thumb|200x200px|Vlagge van de Arameesken ]] De '''Arameesken''', dee at zikzelf in öare eegne sproake (t [[Aramees]]) '''Suryoye''', of '''Oromoye''' neumt, beent n volk dee at zegnt det ze ofstamt van de oolde Arameesken, dee at n groot riek hadn töt t achtste joarhoonderd vuur [[Kristus]], in t gebeed det non verdeeld is oawer t zuudn van [[Turkije|Turkieje]], [[Irak]], [[Syrië]] en t westn van [[Iran]]. In [[Neerlaand]] wordt ze wal es duur mekoar ehaald met de [[Christen-Turkn]]. Noa dee tied köm t Riek in verval, en verspreaidn zik t volk oawer de hele wearld, zo as noar [[Europa (continent)|Europa]], [[Australi'je (continent)|Australië]], [[Niej-Zeelaand]] en [[Amerika]], en det is zo töt non too zo ebleewn. Det wör op gaank ebracht duur gebuurtenisse zo as de [[Arameeske Massamoord]] kort vuur n [[eerste wereldoorlog|Eerstn Wearldoorlog]] an, en de [[Massamoord van Semele]] in Irak ([[1933]]) en n [[Islam]]itiesen Opstaand in Iran. Dr wont grote groepn Arameesken in [[Amerika]], [[Zweedn]] en [[Duutslaand]]. In [[Neerlaand]] wont ongevear 30,000 Arameesken, met ne grote groep in [[Eanske]], woer at ook öar klooster [[Mor Afrem]] steet, en ne koarke in [[Riesn]], [[Hengel (Oaveriessel)]], [[Amsterdam]], [[Oldnzel]] en Badhoevndorp. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Volk]] dpvfptqmn11f07gbnbnstffg8m641di 0 12357 259127 238953 2013-03-11T12:07:55Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2506270]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:AnnevanderMeiden14082007.jpg|thumb|rechts|250px|Anne van der Meiden]] '''Anne van der Meiden''' ([[Eanske]], [[4 juni]] [[1929]]) is nen [[Tweante|Tweantsen]] [[domie]] en [[kommunikasiewetenskop]]per. An de vrogere [[Rieksuniversiteit van Utrecht]] was'e hoogleraar in massakommunikasie en Publieke Relasies. Rechtevoort is'e vuural bekeand van de koarkdeenstn dee at'e in t [[Tweants]] dut, en zinnen [[Tweantsen Biebel]]. ==Achtergroond== Hee wör geboorn in n [[protestant|Kristelik-Gerefformeerd]] gezin. Noa t gymnasium in Eanske studeerdn'e [[godgeleardheaid]]. Doarnoa wör'e domie in de protestaantse koarke van [[Meerkerk]]. Doarnöast studeerdn'e marketing en kommunikasiewetenskopn (anpriezen en boskopn oawerbrengn). In [[1972]] promoveerdn'e op ethiek in de propaganda van t [[vakgebeed]] wiesbegearige ethiek. hee hef op verskeaidene hogeskooln oonderwies egeewn, woeroonder ook an [[Monique Sleiderink]]. In [[1994]] gung'e met [[emiroat]]. ==Godgeleardheaid== Hee skreef völle beuke oawer geloof, [[reklame]], [[propaganda]], köjern vuur völle tooheurders en publieke relasies. Ook hef'e verskeaidene strekromans op zinn naamn stoan. Op 23 september [[2007]] was'e te zeen in t [[IKON]]-programma ''Het Vermoeden'', woerin at'e köjerdn van det de koarkn rechtevoort te weainig achet op t woark van n [[Heilige Geest|Heligen Geest]]. ==Biebelummezetting== Van der Meiden hef 52 biebelbeuke umme ezat in t Tweants. Hee hef vennear nog loatn weetn det'e doarmet mut stopn, umdet'e t allemoal nit good mear zeen kan. Ook leaidt'e regelmoatig koarkdeenstn in t Tweants. In 2012 vertaaln hee n Oaldsaksischen heldendoad [[Heliand]]. ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.annevandermeiden.nl www.annevandermeiden.nl webstea van umzelf] {{DEFAULTSORT:Meiden, Anne Van Der}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Schriever in t Tweants]] [[Kategorie:Tukker]] [[Kategorie:Domeneer]] e773e1amdmc0lhld09go9846sjwyap2 0 12358 98075 2009-02-23T13:07:03Z Woolters 62 [[Anne van der Meijden]] is ewiezig naor [[Anne van der Meiden]]:&#32;Zo het'e offisjeel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Anne van der Meiden]] 0mfu52ido8rm6csxgftijh2z34jc1l9 0 12362 280508 259266 2015-04-12T14:32:35Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Mullegen''' of '''Mulligen''' is een [[buurtschap]] in de [[Nederlaand|Nederlaonse]] gemeente [[Oldebroek]]. Mullegen wördt evormd deur de volgende wegen, of in elk geval een gedeelte van disse wegen: Bovenmeuleweg, De Heugte, Mulligenweg, Ottenweg en Vreeweg. Mullegen is 't begin van de noordelijke [[Veluwe]] en lig in de driehoek van de dörpen [['t Harde]], [['t Loo (Oldebroek)|'t Loo]] en Oldebroek. Mullegen wördt 't oldst bewoende gebied van de streke eneumd. 't Was in de Romeinse tied werschienlijk al een legerplase en vanof die tied is de umgeving al bewark. In de [[middeleeuwen]] was 't veur [[Arent thoe Boecop]] – een leenkeel van [[Karel van Gelre]] - een ideale plekke um een verstark huus te bouwen. Hee bouwen 't ''Hoff ter Mullingen''. Werschijnlijk op de plekke waor een [[klooster]] had elegen langes de Ottenweg. Op de fundering van de Hoff is later een boerenbedrief ebouwd. De rieke geschiedenisse lezen we of an de vorm en de structuur van 't gebied. In 't noorden van Mullegen liggen de [[voetbal|voebalvelden]] van ''V.V. OWIOS''. {{Oldebroek}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] ropsrc8ywf5frk2t0u7elt5pcd4zfn3 0 12363 98191 2009-02-24T14:49:08Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Armelo]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Armelo]] phxm74oc1f9hzwhs7fxbdisltjmp95m 0 12364 98193 2009-02-24T14:54:16Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Eerste Wealdkrieg]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Eerste Wealdkrieg]] nakz91pde680la37pczhxjs3z074lnw 0 12366 98289 2009-02-26T10:32:58Z Servien 7 deurverwiezing naor [[23 febrewaori]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[23 febrewaori]] 9r23v72w0ik7ahwk4blix6c4lkqfwq4 0 12368 279204 274615 2015-03-27T16:45:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Corylus avellana shrub.jpg|thumb|250px|Een haozenoeteboom]] [[Bestaand:Hasselblade.jpg|thumb|250px|Een tak van de haozenoeteboom]] [[Bestaand:Noisettes 0107.jpg|thumb|250px|Onriepe haozenoeten an de boom]] De '''haozenoeteboom''' ([[Latien]]: ''Corylus avellana'') is [[boom]]soort die van oorsprong in [[Europa (continent)|Europa]] en [[Azië|West-Azië]] veurkomt. De haozenoeteboom beheurt tot de [[birkefemilie]] (''Betulaceae'') en kan tussen de drie en acht meter hoog worren. An de haozenoeteboom zitten [[leinte|'s leintes]] de mannelijke en vrouwelijke bleuiwiezes ampart. De mannelijke bloemen zitten in [[katjen|katjes]] en bin [[zoemer|'s zoemers]] al anwezig in de oksels van de blaojen. Ze bleuien eerst in [[jannewaori]]. De vrouwelijke bloemen zitten mit drie tot vier stuks in een klein knopjen bie mekaar. Tiejens de bleui bin alleen de rooie stielen mit de stempels te zien. Een haozenoeteboom draagt meestentieds eerst naor tien jaor vruchten, mar der bestaon oek soorten dan al veul eerder vruchten dragen (bieveurbeeld naor een jaor of drie). De haozenoeteboom draagt [[zoemer|'s zoemers]] en [[haarst|'s harests]] vruchten die in de periode van [[juli]] tot [[september]] riep worren. Disse vruchten staon bekend as [[haozenoeten]]. De wetenschappelijke naam ''avellana'' komt van [[Italië|Italiaanse]] stad [[Avella]] en is ekeuzen deur [[Carolus Linnaeus]] uut 't boek van [[Leonhart Fuchs]] ''De historia stirpium commentarii insignes'' ([[1542]]), hierin stung de boom beschreven as ''"Avellana nux sylvestris"'' (''wilde noet van Avella''). De noeten van de haozenoeteboom worren vaak verwaarkt in [[sokkeloa|sukelaopreducten]], bieveurbeeld: [[haozenoetepasta]] of [[praline]]s. Der bin oek verschillende soorten dieren die haozenoeten eten, veurbeelden hiervan bin de [[marekolf]] die de noeten laot vallen en [[kateker|eekhoorns]] en [[muus|muzen]] die der noeten veur de [[wienter]] verbaargen en vaak oek vergeten, dit betekent dat disse dieren in grote maote biedragen an 't anplanten van nieje haozenoetebomen. Van 't [[holt|hout]] van de haozenoeteboom worren vaak [[kuierstokke|wandelstokken]], [[biele]]n, [[schuppe]]n en aar spul emaakt. == [[Nedersaksisch]] == * [[Grönnegs]]: ''hoazel(der)boom'' * [[Tweants]]: ** ''hazelnötte'' ** ''hazeloar'', ''-laar'' * [[Veluws]]: ** ''haozeno{{small()|e}}teboom'' ** ''haozelnoet'', ''hazenötte'' ** ''haozelno{{small()|e}}testruuk'', ''hazelnöttenstruke, hazelneutenstruke'' ** ''haozelaar, hazelaar, häzelaar'' ** ''hazelaor'' ([[Loen]]) ** ''äzeläär'' ([[Attem]]) {{Commons|Corylus avellana}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Boom]] 9tzyat3hkowppgb95tzj7gmfsgz2vvz 14 12369 292216 292192 2016-12-12T15:44:27Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] [[Kategorie:Regio Achterhook]] 96u8ea6enls9b0vzyxm61xfvtfw6kkr 0 12370 98511 2009-02-28T21:14:47Z Droadnaegel 1133 [[Brinkmanshoek]] is ewiezig naor [[Brinkmanshook]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Brinkmanshook]] tred90gu7yoacjfql945leoeu47hbug 0 12371 98517 2009-02-28T21:19:41Z Droadnaegel 1133 [[Broeke]] is ewiezig naor [[Broke]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Broke]] g0qbuafv4i8viydw5kspl40l19b9gfk 0 12372 98519 2009-02-28T21:21:18Z Droadnaegel 1133 [[Olden Eibergen]] is ewiezig naor [[Olden Eibargen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Olden Eibargen]] r203um8tfxr0dvz5me70ge680ns5inb 10 12375 283539 267485 2015-12-01T21:36:33Z Cycn 1607 wikitext text/x-wiki {{Nav | titel = Plaatsn in de gemeente [[Tubbige]] | ofb_groot = [[Ofbeelding:Coat of arms of Tubbergen.svg|50px]] | inhold = [[Albeargn]] · [[Fleringn]] · [[Geestern]] · [[Haarbig]] · [[Hezingn]] · [[Hoarle (Tubbig)|Hoarle]] · [[t Langevenne|Langeven]] · [[Maander]] · [[Maanderven]] · [[Mariaparochie]] · [[Reutum]] · [[Tubbige]] · [[Vas]] }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Oaveriessel|{{PAGENAME}}]] </noinclude> f24mctfp620huktyz8lh3a1lu0cp1b0 10 12376 283540 267487 2015-12-01T21:37:21Z Cycn 1607 wikitext text/x-wiki {{Nav | titel = Plaatsn in de gemeente [[Wierdn]] | ofb_groot = [[Ofbeelding:Wierden wapen.svg|50px]] | inhold = [[Eanter]] · [[Iepeloo]] · [[Hoge Heksel]] · [[Nötter (Wierdn)|Nötter]] · [[Rektum (Wierdn)|Rektum]] · [[Sunnoa]] }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Oaveriessel|Wierdn]] </noinclude> 3ywp4hjs0j8qioutpwa7e546qukdxqs 10 12377 276644 267483 2014-10-31T11:30:26Z Cycn 1607 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = '''Plaatsn in de gemeente [[Eanske]]''' |ofb_groot = [[Ofbeelding:Enschede wapen.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = [[Bokel (Eanske)|Bokel]] &middot; [[Eanske]] &middot; [[Glanerbrug]] &middot; [[Lönnker]] &middot; [[Ossel]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen_gemeente-Oaveriessel|Eanske]] </noinclude> cq3d29ab2dxrla5u5ukt1qs73ml706j 0 12378 263489 259093 2013-05-04T23:44:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[ofbeelding:N731-Kerkstraat-Glanerbrug.jpg|thumb|right|200px|Glanerbrug]] '''Glanerbrug''' (of '''de Glanerbrug''') is n doarp in de gemeente van [[Eanske]]. t Ligt pal an de [[Duutslaand|Duutse]] greans, den at op natuurlike wieze vörmd wörd duur de [[Glanerbekke]]. t Doarp hef zien naam te daankn an de brugge oawer disse bekke, en hef ongevear 16.740 inwonners. Glanerbrug hef n stasjon an de liene [[Eanske]]-[[Gronau]] met direkte verbeendige noar Eanske, [[Münster]] en [[Dortmund]]. t Hef n oawerdekt zwembad en ne tennisbane. De [[Rooms-katholieke koarke|Roomske]] koarke O.L. Vrouwe van de Allerheligste Rozenkraans keump oet 1902-1903 en is ontwörpn duur [[Alfred Tepe]]. Op [[7 april]] [[1990]] köm dr nen [[meteoriet]] duur t dak van n wonhoes hen, den at de naam [[Glanerbrug-meteoriet]] hef met ekreegn. In ene van zinne stukskes hef [[Herman Finkers]] t ook oawer Glanerbrug. Hee zegt dan as niejsleazer verskeaidene moaln det Glanerbrug ook [[tillevisie|kabeltillevisie]] hef ekreegn, mear det t nog ondudelik is wonnear at ze riolering kriegnt. ==Bekeande leu oet Glanerbrug== *[[Floris van Assendelft]] ([[1985]]), schaker *[[Hennie Hollink]] ([[1931]]), oold-voetballer en -voetbalcoach (Nederlands en Frans coach betaald voetbal) *[[Bert Schierbeek]] ([[1918]]-[[1996]]), (toneel)schriever, essayist, dichter en verzetsstrieder ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.glanerbrug.info glanerbrug.info] {{Mal:Eanske}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Eanske]] 3orfxvivafuw32owzmoocbr369owc00 0 12379 290960 263541 2016-11-02T15:20:25Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki t '''Iepeloo''' (oetsprekn met noadruk op ''loo'') is n [[boerskop|noaberskop]] in de gemeente [[Wierdn]] en hef ongevear 169 inwonners, mear saamn met t boetngebeed ''Waterhook'' 296. Iepeloo ligt tusken Wierdn, [[de Huurne]], [[Rektum (Wierdn)|Rektum]], [[Eanter]], [[Almelo]] en [[Boornerbrook]] in. t hef aait al n boernspul ewest, en har doarumme vroger ook ne eegne boernboond. Iepeloo hef ne eegne basisskole den at ze deelt met de noaberskop Rektum. Op t oostn van Iepeloo ligt n [[moor (toponiem)|moor]], t [[mokkelengoor]]. {{Mal:Wierdn}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Wierdn]] n317vitpxpa6uvj73d199hfrf14q4ug 0 12380 98596 2009-03-01T14:22:51Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Iepeloo]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Iepeloo]] mvhbe8byh8r0idf03moki1k8f84fims 0 12381 98597 2009-03-01T14:23:22Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Iepeloo]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Iepeloo]] mvhbe8byh8r0idf03moki1k8f84fims 0 12386 265113 259068 2013-05-09T23:00:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Nei-Weerdinge''', ook wel '''Weerdingermond''' neumd, is een dörp in de [[Nederlaand]]se [[provìnzie]] [[Drenthe]], [[gemainte]] [[Emmen (gemiente)|Emmen]]. Weerdigingermond was eigenliek een bepaold stuk, maor weur voak veur de heule plaots gebruukt. Vrouger was er veil [[vene (grondsoorte)|veen]]. De boer was riek; de veenarbeiders hadden t neit breid. Zo aarm as ze waren, zoveil kinders hadden ze ook. Nei-Weerdinge is een lintdörp, gebouwd langs een [[Knoal (woaterweg)|knoal]]. Was t vrouger een levendig arbeidersdörp, teegnswoordig is het meer n woondörp. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] jgjfz7zcqf6oik3tl2tfy7hgdjpqmuf 0 12391 265079 259184 2013-05-09T22:34:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Soamenvougen|Indailen van t Leegsaksisch}} [[Ofbeelding:Plattdeutsch.PNG|right|500px|thumb|1. Grönnegs-Oostfrais, 2. Noord-Leegsaksisch, 3. Sleeswieks, 4. Westelk Westfeels, 5. Oostelk Westfeels, 6. Oostfeels, 7. Mekelnbörgs-Veurpommers, 8. Brandenbörgs]] t '''[[Leegsaksisch]]''' of '''[[Platduuts]]''' is ien [[1997]] as [[streektoal]] erkend worden. Dochs kin man nait proaten van ain toal, môr van n groep [[Leegduuts]]e varianten dij t ain en ander gemain hebben. Aigelks kin man proaten van vaaier verschaaidene heufdgroepen mit doaronder nog verschaaidene varianten, ook bekend as [[dialekt]]en. ==Noord Leegsaksisch== t Noord Leegsaksisch is de groep varianten laangs de [[Noordzee]]kost van [[Grunnen (provìnzie)|Grönnen]] tot [[Sleeswiek]] tou. Hierbie kinnen aigelks t [[Grönnegs-Oostfrais]] en t [[Sleeswieks]] nog weer as apaarte groepen zain worden. t Kenmaark hierbie is dat man nait sègt "wi hebt", môr "wi hebben". t Noord Leegsaksisch dat den overblieft is dat van [[Hertogdom Oldenburg|Oldenbörg]] tot [[Holstain]] tou. Varianten: <ref>Noble, Cecil A. M. (1983). Modern German dialects New York [u.a.], Lang, p. 103-104</ref> * t [[Sleeswieks]] * t [[Holstains]] ** t [[Hambörgs]] * t [[Noord-Hannovers]] * t [[Oldenbörgs]] * t [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfrais Leegsaksisch]] * t [[Ditmaarsers]] * t [[Eemslenner Plat]] === Grönnegs-Oostfrais=== Ien t Grönnegs-Oostfrais het man ook nog weer de lichte diftongen bie elke klinker, wat man ien de rest nait het en de klaanken ai/äi, ou/ow en ui dij ook nait ien de aandere varianten veurkommen. Ook de woordenschat en grammoatiek is n bitje aans, deur ienvlouden van de olle [[Oostlaauwers Frais|Oostlaauwers Fraise toal]]. Varianten: *[[Westerkertaaiers]] *[[Noordvelds]] *[[Veenkelonioals]] *[[Westerwôlds]] *[[Hoogelaandsters]] en [[Oldambtsters]] *[[Reiderlaands]], [[Kromhörns]] en [[Börkums]] *[[Moormerlaands]] en [[Aauwerkerlaands]] *[[Broukmerlaands]] === Sleeswieks === t Sleeswieks wordt veuraal kenmaarkt deur n Deense ienvloud. Vrouger haar man t [[hertoogdom Sleeswiek]] dat tegenswoordeg verdaild is over [[Denmaark]] en Duutslaand. Baaide kaanten van de grìns hebben nkander den ook beienvloud. t Dialekt van Noord Sleeswiek het Leegduutse ienvlouden en t dialekt van Zuud Sleeswiek het Jutlaandse ienvlouden. t Sleeswieks kin man, zunder al te veul kennes, ook wel herkennen as Leegduuts mit n Jutlaands aksìnt. Bepoalde klaanken worden den ook aans vertoald as ien t Holstains. Ook binnen dialekten as t [[Aiderstees]] beienvloud worden deur t [[Noordfrais]]. ==Westfeels== t Westfeels is ook gain ainhaid. t Heurt bie mekoar deur t aksìnt dat overainkomt. Binnen t Westfeels kin man n lien trekken tuzzen t westelke en t oostelke Westfeels. t Oostelke Westfeels wordt kenmaarkt deur n diftong, dij ien t westelke Westfeels nait veurkomt. t Westelke Westfeels wordt ook wel Nederlaands Leegsaksisch nuimd. t Twìnts heurt hier nait bie en t Grönnegs logischerwies ook nait. t Twìnts is oostelk Westfeels. De diftongen van t oostelke Westfeels binnen ìë veur ee (bv. ìetn), òë of óóë veur oo (bv. lóóëpm). t Westelk Westfeels is doarnoast staark beienvloud worden deur t Nederlaands. Varianten westelk Westfeels: *[[Drèents|Drìnts]], [[Stellingwarfs|Stellenwaarfs]] en [[Graafschupper Platt|Woaterplat]] *[[Tweants-Groafschops|Westelk Twìnts]], [[Achterhooks|Aachterhouks]] en [[West Muunsterlaands]] *[[Sallaands|Zallaands]] en [[Oost-Veluws]] *[[West-Veluws]] en [[Urkers|Örkers]] Varianten oostelk Westfeels: *[[Tweants|Oostelk Twìnts]] en [[Graafschupper Platt|Hugellaands]] *[[Muunsterlaands]] *[[Oost-Westfeels]] *[[Zuud-Westfeels]] **[[Zoerlaands]] ==Oostfeels== t Oostfeels het liek as t westelke Westfeels gain diftong, môr is nait beienvloud worden deur t Nederlaands môr deur t [[Turengs]] en het doarom n aander aksìnt. Ook slikt man de -e nait ien, môr juust de -n, dus nait "Oostfaaln", môr "Oostfale" Varianten<ref>http://is.muni.cz/th/179666/ff_b/Zuzana_Malaskova__BC_prace.pdf</ref>: *[[Kern-Oostfeels]] *[[Elve-Oostfeels]] *[[Göttings-Groevenhoags]] *[[Haaide-Oostfeels]] ==Oost Leegduuts== t Oost Leegduuts kin ook ien twij dailen opdaild worden, noamelk ien t [[Mekelnbörgs-Veurpommers]] en t [[Brandenbörgs]]. t Oost Leegduuts onderschaaidt zok van de westelke groepen (mit oetzundern van t Grönnegs-Oostfrais en t Sleeswieks) deurdat man nait sègt van "wi hebt", môr "wi hebben". Doarnoast is t Oost Leegduuts beienvloud deur t Nederlaands en den veuraal ien de woordenschat deur Nederlaandse immigranten. t Grootste verschil is middelkerwies dat man ien de westelke groepen snel proat en ien t Oost Leegduuts juust hail laanksoam. Ook is de ienvloud van t Hoogduuts groter as ien de westelke groepen. *[[Mekelnbörgs-Veurpommers]] **[[Mekelnbörgs]] **[[Veurpommers]] **[[Rugens]] *[[Middelpommers]] *[[Brandenbörgs]] **[[Noord Brandenbörgs]] *[[Midden Brandenbörgs]] *[[Plautdietsch]] *[[Oostpommersk]] *[[Nederprusisk]] == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] lvnsbwivs3v7w5v6idoj5vwcztcstbn 6 12392 159013 126955 2010-08-25T15:18:20Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 0 12393 267821 98933 2013-05-18T19:04:56Z 94.212.28.251 deurverwiezing naor [[Grunnegs-Oostfraise dialekten]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grunnegs-Oostfraise dialekten]] 92c9xlsjrzuixl5cuxuztflwm6296y3 0 12394 98934 2009-03-05T18:00:43Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Middeleewn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Middeleewn]] 10v3b0rb4npklfkrkpoeg7vy2zf59go 0 12398 265869 262035 2013-05-10T15:32:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Emirgan 04589.jpg|thumb|250px|Een boom mit een bult zwiegen]] Een '''zwieg''' is een ziedtak van een [[braanze|grotere tak]]. Zo'n kleine ziedtak heet tot 't drie jaor oud is een ''zwieg'' daornao heet 't officieel een ''tak''. Een zwieg kan as de heufdtak of-ebreuken of of-ezaagd is, de functie van de heufdtak overnemen. Op een zwieg zit altied een [[kurk]]laagjen, daorum zitten der op zwiegen altied [[bastporiën]] zodat 't toch kan aojemen. ==[[Nedersaksisch]]== *[[Veluws]]: **''giespel'' ([[Nunspeet]]) **''zwieg'' ([[Putten]]) {{Begin}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Boom]] hsnp2kenpk9chd4de1zbvcy6tr0uuid 0 12401 99335 2009-03-09T17:11:05Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Glanerbrug]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Glanerbrug]] 80m3r1myo78ga5mud3mk0hl52srby69 0 12402 279797 258979 2015-03-31T12:33:50Z Woolters 62 /* Geskiedenisse */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Ireland map County Cork Magnified.png|thumb|right|250px|Kaarte van proveensie Cork oetvergroott]] '''Cork''' ([[Iers]]: ''Corcaigh'') is de tweede-grötste stad van [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] en ligt in t zuudn, in de gelieknamige proveensie. t Hef noa [[Dublin]] en [[Belfast]] met ongevear 119.000 leu t doardemeeste antal inwonners. n Naamn van disn stad keump van t [[Iers]]e ''corcach'' [kʷərˈkʷɑxʷ] wat "zoompigen plek" beteeknt, wat duudt op de Lee-riviere, woer at Cork bie lig. Cork hef nen naamn as rebelleernde stad, wat terugge geet noar t 14e joarhoonderd, toew at de inwonners van Cork n Engelsen troonopeesker [[Perkin Warbeck]] helpn deedn noa de [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelse]] [[Rooznoorleuge]]. doarumme steet de proveensie Cork ook wal bekeand as de Rebelproveensie, en neumt de inwonners van Cork öare stad "de echte heuwdstad" van Ierlaand. == Geskiedenisse == Cork was eerst n kloosterneerzetting, esticht duur [[St. Finbarr]] in t 6e doarhoonderd, mear gröaidn pas oet töt ne stad tusken [[915]] en [[922]] toew at de [[Vikings|Noormänne]] dr nen haandelshaawn van maakn. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stad in Ierlaand]] 1vuz7a68b8c4fu8j0hqbhncchlujon4 0 12406 284775 279206 2016-06-05T01:37:40Z 188.96.230.73 /* Geschiedenisse */ [[File:Benz_auto.jpg|thumb|Benz Auto, 1886]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Bmw-f01-wiki-paultan.org.jpg|thumb|250px|Een automebiel van [[BMW]]]] [[Bestaand:Faceliftd Myvi.jpg|thumb|250px|Een wat kleinere auto]] Een '''auto''' of '''automebiel''' (vake in 't westen uut-espreuken as: ''otoo'') is een mit een moter an-edreven [[voertuug]] veur 't vervoeren van passesiers. Auto's bin ontwörpen um op de weg riejen, 't best is um op een [[teerweg]] te riejen, a-j mit een auto te vake op de [[zaandweg]] riejen he-j een grotere kans dat de onderdelen eerder kepot gaon. Een auto riejt op braandstoffen, dit bin meestentieds [[bezine]], [[diesel (braandstof)|diesel]] of [[autogas]] mar tegensworig bin ze steeds vaker op zeuk naor nieje braandstoffen, bv. [[elektrische auto|elektrisch an-edreven auto's]], 't gebruuk van [[waoterstof]], [[ethanol]], [[methanol]], [[biomassa]] en gao zo mar deur. Nen wagen met ne kombinasie van nen tradisionelen motor en nieje technieken, meesttieds elektriese andrieving, neumt ze ne hybride. == Geschiedenisse == [[File:Benz_auto.jpg|thumb|Benz Auto, 1886]] De auto is onder aandere ontstaon uut 't idee van de [[koetse]] mar hef in plaose van twee [[wiele]]n, vier [[wiele]]n. De koetse wönnen an-dreven deur [[peerd]]en mar 't mos allemaole veule vlogger, to kwam [[Nicolas Joseph Cugnot]] mit zien eerste ontwarp veur de stoomauto ([[1725]]-[[1804]]). Uuteindelijk hemmen der een bulte meensen an bie-edreugen dat auto deruutziet zoas e deruutziet: vier wielen, vuuf [[vienster|ramen]] en dree of vuuf [[deure]]n en vanzelf 't binnenwark van de auto. == Oorsprong van 't woord == 't Woord ''automebiel'' kump van 't [[Grieks]]e ''αὐτός'' (autós; ''vanzelf'') en 't [[Latien]]se ''mobilis'' (''bewegend''). 't Woord wonnen meestentieds of-ekort tot ''auto'' of ''otoo''. == Automarken == Der bin een bulte verschillende automarken, meer as duzend, mar de meest bekende automarken bin onder aandere: [[Volvo]], [[Opel]], [[Citroën]], [[Renault]], [[Ford]], [[Mercedes]], [[Lamborghini]], [[Volkswagen]], [[Honda]], [[Hyundai]], [[Škoda]], [[Ford]] en [[Jeep]]en fiat Der bin ok Nederlaandse automarken (ewest), onder meer [[DAF]], [[Donkervoort]] en [[Spyker]] == Uutgoande verwiezing == * [http://www.automuseum-dr-carl-benz.de Automuseum Dr. Carl Benz, Ladenburg/Germany] * [http://www.bertha-benz.de Bertha Benz Memorial Route] {{Commonscat|Automobiles}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Auto]] mf7enwiqcl0f1umf8gfr4mxqbivtuzu 0 12407 99515 2009-03-11T15:33:15Z Servien 7 [[Veenhuzen (Noordenveld)]] is ewiezig naor [[Veenhoezen (Noordenveld)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Veenhoezen (Noordenveld)]] 15n610zrke654ematuhu1yq2zwh0b5k 0 12408 99516 2009-03-11T15:45:12Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Veenhuzen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Veenhuzen]] kvt74a8aal3uzj8cpg065b6uxh3or9c 0 12409 265121 258978 2013-05-09T23:01:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Noordenveld | bestaansnaeme vlagge = Flag of Noordenveld.svg | bestaansnaeme waopen = Coat of arms of Noordenveld.svg | lekaosie = LocatieNoordenveld | perveensie = [[Drenthe]] | heufdplak = [[Roon]] | oppervlak = 205,36 | oppervlak laand = 201,22 | oppervlak waeter = 4,14 | inwoners = 31.038 | daotum inwoners = [[31 december]] [[2008]] | dichthied = 156 | brettegraod = 53/8/0/N | lengtegraod = 6/25/0/E | verkeersaoder = [[N372]], [[N373]] | netnummer = 050, 0516, 0592, 0594 | postkode = 9300-9349, 9749 | webstee = [http://www.gemeentenoordenveld.nl www.gemeentenoordenveld.nl] }} '''Noordenveld''' is een [[gemiente (bestuur)|gemeeinte]] in 't noorden van de [[Nederlaand]]se previncie [[Drenthe]]. Noordenveld is ontstaon deur de [[gemientelike herindieling|gemeeintelke herindeeiling]] van [[1 jannewaori]] [[1998]]. Noordenveld besteeit oet de veurmaolige gemeeintes [[Paais]], [[Nörg]] en [[Roon]]. De naom van de gemeeinte komp van 't historische [[dingspel]] [[Noordenveld (dingspel)|Noordenveld]]. == Bevolkingsontwikkeling == {|{{prettytable}} ! 2000 || 2001 || 2002 || 2003 || 2004 || 2005 || 2006 || 2007 || 2008 |- | 30.868 || 30.953 || 31.563 || 31.938 || 32.119 || 31.675 || 31.578 || 31.449 || 31.207 |- |} == Kernen == De gemeeinte Noordenveld hef 26 officiële kernen. 't Gemeeintehoes steeit in Roon. Aantal inwoners per woonkern (op 1 jannewaori 2008)<ref>Bron: [http://www.cbs.nl/ Centraal Bureau voor de Statistiek]</ref> {|{{prettytable}} ! Kern || Inwoners || Kern || Inwoners || Kern || Inwoners |- | [[Roon]] || ALIGN="right"| 14.844 || [[Lievern]] || ALIGN="RIGHT" | 264 || [[Altenao (Drenthe)|Altenao]] || (bij Paais) |- | [[Paais]] || VALIGN="TOP" ALIGN="RIGHT" | 5.328 || [[Langel (Drenthe)|Langel]] || ALIGN="RIGHT" | 237 || [[Alteveer (Noordenveld)|Alteveer]] || ALIGN="RIGHT" | 103 |- | [[Nörg]] || ALIGN="RIGHT" | 3.737 || [[Foxwol]] || ALIGN="RIGHT" | 228 || [[Ein-West]] || ALIGN="RIGHT" | 232 |- | [[Veenhoezen (Noordenveld)|Veenhoezen]] || ALIGN="RIGHT" | 1.319 || [[Steeinbargen (Noordenveld)|Steeinbargen]] || ALIGN="RIGHT" | 222 || [[Hoes ter Heide (Drenthe)|Hoes ter Heide]] || ALIGN="RIGHT" | 133 |- | [[Nei-Roon]] || ALIGN="RIGHT" | 1.318 || [[Zuudvel]] || ALIGN="RIGHT" | 195 || [[Matsloot]] || ALIGN="RIGHT" | 40 |- | [[Neitap]] || VALIGN="TOP" ALIGN="RIGHT" | 1.086 || [[Westervel]] || ALIGN="RIGHT" | 158 || [[Paaizermao]] || (bij Paais) |- | [[Ein (Noordenveld)|Ein]] || ALIGN="RIGHT" | 853 || [[Leutjewol]] || ALIGN="RIGHT" | 152 || [[Paaizerwol]] || (bij Peeis) |- | [[Roneres]] || ALIGN="RIGHT" | 346 || [[Peeist]] || ALIGN="RIGHT" | 121 || [[Samber]] || (bij Roderwolde) |- | [[Rowol]] || VALIGN="TOP" ALIGN="RIGHT" | 342 || || || [[Terheijl]] || (bij Nietap) |- |} == Rifferenties == <references /> ==Zeei ok== *[[Noordenvelds]] {{Drenthe}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Drenthe]] 5cqiahw203e6z3in43gsnie8s28zyd1 0 12410 280193 262922 2015-04-07T21:08:03Z RoboServien 60 Robot: kategorie Gemeente in Zuud Hollaand is vervöngen deur Gemeente in Zuud-Hollaand wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Kaag en Braassem | bestaandsnaam vlagge = | bestaandsnaam woapn = | lokatie-svg = Map - NL - Municipality code 1884 (2009).svg | lokatie = LocatieKaag en Braassem | proveensie = [[Ofbeelding:Flag Zuid-Holland.svg|20px|Zuud-Hollaand]] [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Roelofoarendsvene]] | öppervlakte = 72,28 | öppervlakte laand = 63,47 | öppervlakte water = 8,81 | inwonners = 25.349 | doatum inwonners = 31 december 2008 | dichtheid = 399 | breedtegroad = 52/12/0/N | lengtegroad = 4/36/0/E | verkeersoader = [[A4]], [[N207]] | netnummer = 071, 0172 | postkode = 2370-2377, 2355, 2450, 2451, 2465, 2480, 2481 | webstie = [http://www.kaagenbraassem.nl/ www.kaagenbraassem.nl] }} '''Kaag en Braassem''' is ne [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de Nederlandse previnsie [[Zuud-Hollaand]] en hef ne oppervlaakte van 72,28 km² (woarvan 8,81 km² water). De gemeente is ontstoan uut een samenvooging van [[Alkemade]] en [[Jacobswolde]]. Et gebeed hef veul [[glastuunbouw]] en hef rundumme 13 [[mölle]], woarunder ene uut [[1632]]. Ok [[watersport]] is belangriek veur de gemeente, zee grenst zowal an de [[Kagerplassen]] as an et [[Braassemermeer]]. Enkele belangrieke kenmarkende gebouwen bunt den Woatertoorn van Roelofoarendsvene, et [[Aquaduct Ringvoart Haarlemmermeer|Ringvoartaquaduct]] oaver den Rieksweg [[A4]], et oldste [[aquaduct]] van [[Nederlaand]], en de twee 12 hookige möllen (12-kanten steen groandzeilers) in [[Riepwetering]]. == Darpen == [[Hoogmade]], [[Kaag]], [[Leimuden]], [[Ni-je Wetering]], [[Old Ade]], [[Olde Wetering]], [[Riensaterwolde]], [[Riepwetering]], [[Roelofoarendsvene]] en [[Woubrugge]] en vief buurtschoppen: [[Bilderdam]], [[Heimansbuurte]], [[Ofwegen]], [[Vriezekoop]] en [[Zeuvenhuze]]. == Uutgoande verwiezingen == *[http://www.kaagenbraassem.nl/ Webstae van de gemeente] == Galleri-je == <gallery> Ofbeelding:Kaag karkjen.jpg|Karkjen in [[Kaag (darp)|Kaag]] Ofbeelding:Kaag_plassen.jpg|[[Kagerplassen]] </gallery> {{Commonscat|Kaag en Braassem}} {{Zuud-Hollaand}} {{DEFAULTSORT:Kaag En Braassem}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] 2w1ticq9g7nuedi8qy89txv9q126r22 0 12415 289682 265181 2016-10-29T12:41:26Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Roon''' ([[Nederlaands]]: ''Roden'') is een dörp in 't noorden van de [[Nederlaand]]se previncie [[Drenthe]], zo'n vieftien kilometer in 't zuudwesten van [[Grunnen (stad)|Stad]]. Tot [[1 jannewaori]] [[1998]] was Roon een zulfstaandige gemeeinte. Nao de gemeeintelke herindeeiling van [[Drenthe]] maokt 't deeil oet van de gemeeinte [[Noordenveld]]. Roon hef tegenwoordig een belangrieke centrumfunctie vanwege een groot industriegebied en een groot aantal winkels dat klaanten oet de wiede omtrek aantrekt. == Bezeeinsweerdig == * De Catharinakaark, veuraal 't örgel * Winsingehof * [[Ot en Sien]]-beeld * Museum [[Kinderwereld]] == Oetgaonde verwiezing == * [http://www.gemeentenoordenveld.nl/over_noordenveld/dorpen/roden Gemeeintelke pagina over Roon] * [http://www.mensinge.nl/ Laandgooud Mensinge] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Drenthe]] 5kv3pq4zizw4e3l9s63w08rv0k4la34 0 12416 289212 265567 2016-10-28T15:10:40Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL It Hearrenfean Ketlik.png|thumb|Ligging van Katliek]] [[Ofbeelding:Katlijk monument en klokkenstoel 6.JPG|thumb|Klokkestoel en links et oorlogsmonement]] '''Katliek''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Katlijk'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Ketlik'') is een dörpien in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] gemiente [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]] in de perveensie [[Frieslaand]]. Katliek had begin [[2007]] omdebi'j de 634 inwoners. De naeme komt lichtkaans van ''kat'' dat ''aarme grond'' betekent en ''leke'' dat ''waeterlossing'' betekent. De naeme zol ok van et woord ''[[katteliek]]'' of kunnen kommen. == Geschiedenis == De geschiedenis van Katliek gaot weerom tot in de [[13e eeuw|dattiende ieuw]]. Et is bekend dat d'r in [[1254]] een kapel ston, waor langzem een [[buurtschop]] ontston. In [[1525]] kreeg de buurtschop een eigen [[kaark (gebouw)|karke]], de hudige Thomaskarke, waordeur et echt een dörp wodde. In de [[16e eeuw|zestiende ieuw]] wodde Katliek een turfdörp, omdat et veur een [[compagnie]] turf produceerde. Katliek beston overigens lange tied uut twie verschillende buurtschoppen: Groot Katliek en Klein Katliek. In [[2003]] beston ''Plaatselijk Belang Katlijk'' 75 jaor, wat reden was veur een boek over Katliek. Verschillende Katliekers hebben vuuf jaor lange de hanen inmekeer sleugen om et boek, dat uut 192 bladzieden bestaot, tot staand te brengen. [[Geert Mak]] schreef et veurwoord; hi'j kent et dörp goed omdat hi'j d'r vaeke komt. Et boek is [[2004]] uutbrocht. Naost de karke staot ok ien van de [[klokkestoelen in Frieslaand]]. Disse klokkestoel wodt ok bruukt veur [[Sunte-Thomasluden]]. == Ontwikkeling inwonertal == *[[1954]] - 700 *[[1959]] - 683 *[[1964]] - 669 *[[1969]] - 647 *[[1973]] - 614 *[[2003]] - 606 *[[2004]] - 629 *[[2007]] - 634 == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.ketlik.nl/ Webstee van Katliek (mit dörpskraante de Raaptepper)] * [http://www.katlijk.nl/index.html?boekN.html Infermaosie over et boek 'Katlijk door de eeuwen heen'] *[http://www.aldefrysketsjerken.nl/katlijk.html De karke van Katliek] *[http://66.102.9.104/search?q=cache:cpsVPMEA8GYJ:www.heerenveen.nl/index.jsp%3Fobjectid%3D28722+Ketlik&hl=nl&ct=clnk&cd=89 Verklaoring van de straotnaemen] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] [[Kategorie:Et Vene]] 0ebednmc27zi5jg2vkad9slwbmccyue 0 12418 265334 259265 2013-05-10T13:44:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hyperlink-Wikipedia.svg|thumb|Zo ziet een verwiezing der miestal uut]] Een '''internetverwiezing''' (of körtweg: '''verwiezing''') is een [[computer]]- en [[internet]]term en duudt op een rifferentie die-j deursturen naor een aandere [[bladziede]] of [[webstee]] binnen een [[hypertekst|ypertekstdokement]]. 't Element dä-j activeren kunnen van de internetverwiezing wört 't '''anker''' enuump; miestal is dit een stukkien tekst, mär 't kan ok bieveurbield een knoppe, invulbaor veld, of plekke in een ofbielding wezen. 't Volgen van een internetverwiezing (bieveurbield deur derop te klikken) roept een aandere plekke in de ypertekst op, miestal een aandere bladziede. In interactieve [[naoslagwärk]]en en [[elpsysteem|elpsystemen]], bieveurbield, bin de ankers vuulal termen, waor de op-eroepen bladziedes naodere uutleg over geven. Vuul ypertekst is te verdielen in onofaankelijk onder-ollen verzämelingen "yperdokementen"; 't [[wereldwiede web]] bestet bieveurbield uut [[webstee|websteden]]. Disse dokementen ebben miestal een algemien veurblad ([[veurblad]] van een webstee). 't Mäken van internetverwiezingen naor aandere bladziedes as de beginbladziede wört ''diepverwiezen'' enuump. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Internet]] p4npfjzf2ggc70rzhelbg9ubj3ap05k 0 12421 279207 274839 2015-03-27T16:46:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Linguistic map of asturian es.svg|thumb|upright|Et Astur-Leonese taelgebied. Et Leonees in et paers en rood]] Et '''Leonees''' is een [[Romaanse tael]] die spreuken wodt in et noordwesten van [[Spanje]], in de perveensies [[León]], [[Zamora]] en [[Salamanca]], et wodt ok spreuken in pattie [[Portugal|Portugese]] dörpen in et distrikt [[Bragança]]. Meer as 25.000 meensken,<ref>[http://www.furmientu.org/01Documentos/23%20Facendera.pdf Facendera pola Llengua's newsletter]</ref> sprekken Leonees of een tael die daor drekt van ofleided is. Over et algemien is de naom Leonees een politieke naom die verwiest naor et oolde gebied León. Taelkeundig heurt et bi'j de taolgroep [[Astur-Leonees]] waor ok et [[Asturisch]], et [[Mirandees]] (in Portugal) en et [[Extremadurisch]] bi'j heuren. Et Leonees was rond et jaor [[900]] in et [[keuninkriek León]] in gebruuk, en in et jaor [[1000]] was et de spreektael van et doe onofhaankelike keuninkriek León. == Wellen == <references/> [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Romaanse taal]] rtzqptx6owu4z6lqn9prmco2x92o3gk 0 12423 99762 2009-03-15T21:20:49Z Servien 7 [[Leonesisch]] is ewiezig naor [[Leonees]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Leonees]] 2q6u0n9lh2yspegu2yc38nyppy8rst4 0 12428 99816 99813 2009-03-16T15:59:20Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Skots]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Skots]] rm908uvd512eawwgstdcg1bdiqjcu1v 0 12429 284665 284664 2016-05-28T13:15:00Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Scotsdialects.png|right|250px|thumbnail|Skotse dialekten]] t '''Skots''' (ook: '''Anglo-Skots''' of '''Leeglaand-Skots''', ien t Skots zulf: ''Scots leid'') is n [[West-Germoanse toalen|Westgermoanse toal]] dij proat wordt ien [[Skotlaand]]. t Wordt veuraal proat ien de Skottische Leeglanden, op t maist noordelke puntje van de Skottische Hooglanden en ien n lutje gebied ien [[Ulster]]. Doarnoast wordt t ook proat ien kolonioale gebieden zo as Oost [[Kannede|Kanada]]. t Is verwaant aan t Engels, môr ook aan de kontinentoale Westgermoanse toalen. t Is ontstoan dou de [[Angeln]], [[Saksen (vôlk)|Saksen]] en [[Jutten]] noar [[Brittanië (eilaand)|Brittannie]] trokken. Ien dij tied binnen de oorspronkelke [[Kelten|Keltische vôlker]] noar de oetìnden van t aailaand dreven, woarvan de Skottische Hooglaanden ook bie heuren. Ien de Leeglanden wörren Angelsaksische ([[Oldengels]]e) dialekten proat. Dizzent wörren beienvloud deur de Keltische dialekten ien t noorden. Doarnoast het t [[Engels]] ienvlouden had vanoet t [[Fraans]], dij ien t Skots veul minder iendrongen binnen. Man kin dus sèggen dat t Skots meer Germoans is as t Engels. t Skots het tegenswoordeg nog om en bie 1.500.000 spreker. t Is opnomen worden onder dail 2 van t [[Europees Haandves veur regionale talen of talen van minderheen|Uropees Haandvest veur Regionoale en Minderhaidsstoalen]], liek as t [[Leegsaksisch]] en t [[Limburgs|Lìmbörgs]]. De Keltische dialekten dij ien Skotlaand proat worden stoan bekend as [[Schots-Gaols|Skots-Goals]]. Doarnoast het man ook nog t [[Skots-Engels]], dat de offisjele toal is ien Skotlaand. Dit is gewoon Engels, mit wat Skotse aigenheden, verliekensboar mit t [[België|Belgisch]] [[Nederlaands]] (ien tegenstellen tot de [[Dialekten ien t Floamse gewest|Floamse Belgische dialekten]]) en t [[Zwitserlaand|Svitzers]] [[Hoogduuts]] (Ien tegenstellen tot t Alemannische [[Svitzerduuts]]). == Skots en Skottisch == t Verschil tuzzen ''Scots'' en ''Scottish'' ([[Grunnegs]]: ''Skots'') zit hom t ien wat der mit bedould wordt. ''Scots'' verwiest noar de toal, ien tieds dat ''Scottish'' noar t laand Skotlaand verwis. Dit is verliekensboar mit de woorden ''Grönnegse'' en ''Grönneger''. {{Interwiki|kode=sco}} {{Germoans}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Germaanse taol]] 3e4xh1frkjrhbo4i5q5z3xgxdvfuzlv 0 12430 99822 2009-03-16T16:25:53Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Dialekten van Bèlgie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Dialekten van Bèlgie]] lgsq3eajcw5rb9gsp0zt9lt3tdzkj1k 6 12431 158972 126986 2010-08-25T14:44:06Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 0 12432 272353 264927 2013-12-14T21:45:33Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:DialektenBelgie.PNG|right|dialekten van Bèlgie]] Mit '''dialekten van Bèlgie''' mainen wie elke toal of dialekt dij proat wordt binnen de stoatsgrìnzen van [[België|Bèlgie]]. De twij heufdtoalen binnen [[Nederlaands]] en [[Fraans]]. Op dij boasis is der ien de run van de aiven n toalgrìns kommen dij noudoags t laand ien twij paarten dailt (t [[Vlaams gewest|Floams gewest]] en t [[Woals gewest]]) dij elk weer heur aigen dialekten woarbörgt: == Dialekten ien t Floamse gewest == '''Leegfrankische dialekten''' :1. [[West-Vlaams|Westfloams]] (''West-Vlaams'') :2. [[Oost-Vlaams|Oostfloams]] (''Oost-Vlaams'') :3. [[Braobans|Broabants]] (''Brabants'') :4. [[Limbörgs]] (''Limburgs'') '''Middelfrankische dialekten''' :5. [[Platdiets]] (''Plattdietsch'') == Dialekten ien t Woalse gewest == '''Middelfrankische dialekten''' :5. Platdiets (''Plattdietsch'') :6. [[Ripuarisch|Ripoarisch]] (''Ripuarisch'') :7. [[Luxembörgs]] (''Lëtzebuergesch'') '''Oïl-toalen (Langues d'Oïl)''' :8. [[Lorrains]] (''Lorrain'') :9. [[Kampanisch]] (''Champenois'') :10. [[Woals]] (''Wallon'') :11. [[Pikardisch]] (''Picard'') == Brussel == Ien Brussel wordt van aals proat. Oorspronkelk was t dialekt van Brussel n Broabants dialekt. Deur de tied hìn wör t Fraans aal belaangrieker en gongen luu ook Fraans proaten. Doarnoast wör Brussel de heufdstad van de [[republiek der Nederlanden]] (en loater van de zudelke Nederlanden) woardeur elkenain der affeer haar. Tegenswoordeg kent man den ook n mengeln van Broabantse dialekten, [[Belgisch Nederlaands]] en Fraans. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:België]] lly4wjeltzq1uj0a6kmxbbksl6lqmoo 0 12433 279208 274934 2015-03-27T16:46:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Map Languages CH.png|thumb|400px|right|Toalgebieden ien Svitzerlaand (2000)]] Ien '''[[Svitzerlaand]]''' worden meerdere toalen proat. De toalen dij proat worden, binnen: * [[Duuts]] * [[Fraans]] * [[Italiaansk|Italjoans]] * [[Reto-Romoans]] t Duuts dat der proat wordt, is [[Svitzerduuts]], n groep [[Alemannisch]]e dialekten dij op meerdere wiezen onderschaaid het aan t [[Duuts|Hoogduuts]]. Van oldsheer wörren der [[Arpitoans]]e dialekten proat. Tegenswoordeg binnen dizzen binoa hailmoal oetstörven ien Svitzerlaand, môr t Fraans dat tegenswoordeg proat wordt, is der wel deur beienvloud worden. Noast t Standerditaljoans dat proat wordt, worden der ook [[Lombardisch]]e dialekten proat. Ien de verschaaidene laandstoalen nuimt man Svitzerlaand: * '''Schweiz''' (Duuts) ** '''Schyz'''/'''Schwiiz''' (Alemannisch) * '''Suisse''' (Fraans) * '''Svizzera''' (Italjoans) * '''Svizra''' (Reto-Romoans) {{DEFAULTSORT:Toalen Svitzerlaand}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Zwitserlaand]] 7q0nhp3fh1mmvjzsobwihxbhj9fl6g8 0 12434 99827 2009-03-16T16:55:09Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Zwitserlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zwitserlaand]] lcdxsdnwy3q0o6hssqpafcprfxh0mys 0 12436 279541 274172 2015-03-27T17:41:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Tuba.png|thumb|right|200px|Tuba]] n '''Tuba''' is t grötste en leegst estemde instrumeant oet de kopperne bloasinstrumeantnfemilie, en spölt meesttieds de baspartieje. Doarumme wörd'e töt t [[zwoare kopper]] ereknd. Geluud wörd emaakt duur met trilnde lipn in t moondstukke te poesn. t Instrumeant keump oet t 19e joarhoonderd, toew at t laankzaaman de [[oficleide]] vervöng. ''Tuba'' is [[Latien]] vuur [[trompet]] of ''hoorn''. == Geskiedenisse == Op [[12 september]] [[1835]] kreegn [[Wilhelm Friedrich Wieprecht]] en [[Carl Moritz]] [[Pruusn|Pruusies]] Pateant Nr. 19 vuur öaren "Bastuba in F1". t Deenk har vief ventieln, dee at de vuurlopers beent van de ventieln van rechtevoort. Duur de ventieln kon t instrumeant alle toonn van n harmoniesn toonlädder haaln. De vroger gebroekte oficleide har wal n bol koppern moondstukke, mear har klepn en toongeater in plaatse van ventieln, woerduur t dus völle op nen [[saxofoon]] leek. Duur dee geater raaktn t instrumeant toondeepte kwiet. Duur de ventieln wus n tuba dee toondeepte wal te behooldn en har dus nen roondern klaank, woerduur t instrumeant al gaaw geleefder was as de oficleide. == Soortn en bouw == Dr beent tubaas in verskeaidene toonheugtes, vake in F, Es, C of Bes (Den lestn doarumme vake ''Besbas'' eneumd). n Buis van nen besbas is ongevear 5,5 meter laank. Tubaas hebt no koniesse boring, umdet ze van t moondstukke töt an n beker al breder wordt. [[Bestaand:EuphoniumAndTuba wb.jpg|thumb|right|200px|vergelieking van Eufonium (l) en Tuba (r)]] Tubaas woervan at n buis zo is evooln det ze op n skoot bespöld köant wordn, wordt vake nen ''concertbas'' of ''-tuba'' eneumd, mear wordt duur nit-muzikaantn ook wal gewoon ''tuba'' eneumd. Tubaas met n beker noar vuurtn eböagn (''pavillon tournant'') wordt ook wal ''opnemtubaas'' eneumd, umdet ze in de begintied van t opnemtiedperk geleefd warn umdet ze op t opnemapparaat erichet konn wordn. Dit soort bariton-tuba wörd völle in [[oberkrainer]] muziek ebroekt.<br /> Tubaas dee at zo evooln beent det ze um de skoolders ehöngn köant wordn wordt van vroger oet ne [[hélicon]] eneumd. Dit is de vuurloper van de hudige [[sousafoon]], den at n beker recht umhoge en dan noar vuurtn hef eböagn. Doarnöast zeent dr nog tubaas dee't op n skoolder edreagn wordt, met n anepast moondstukke en ventieln, dit neumt ze nen [[skoolderbas]] en word völle in [[drumkorps]]n ebroekt. De leegst-estemde tubaas beent de '''kontrabas-tubaas''', estemd in C of Bes. De C-bas is aait of-esteeld op 32 Herz, en de Besbas aait op 29 Herz. C wörd vake in Amerika gebroekt, Europa gebrok meesttieds de Besbas. Doarnoa komt de '''bastubaas''', estemd in F of Es. Dee spölt vake nen oktaaf boawn de contrabas-tubaas en wordt mangs vuur soloos gebroekt. n [[Eufonium]] wörd mangs wal '''tenoortuba''' eneumd en is ook estemd in Bes, precies nen oktaaf heugerder as de kontrabastuba. == Zeet ook == * [[Sousafoon]] * [[Skoolderbas]] == Oetgoande koppeling == * [http://www.wirz.de/music/tuba.htm Tuba/Sousafoon as bluesinstrumeant](Engels) [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] bvyicnipduwqyrnqv3wj3fkaxjbd8td 0 12448 282430 282429 2015-05-30T17:57:30Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Navalia''' ([[Grieks]]: ''Ναυάλια'') is een pläse die deur [[Claudius Ptolemeus]] in zien [[Geographia]] enuump wört. Waor of dat Navalia laegen het, daoraover kunnen de gelaerden 't nog niet ienig wörden. [[Isaak Tirion]] dach an [[Gällemuun]]<ref name="Tirion" />, [[Maurits Gysseling]] dach an [[Vechten]] bie [[Bunnik]]<ref name="Gysseling" />, maor t leste onderzeuk wis op [[Essen]].<ref name="spiegel">[http://www.spiegel.de/international/zeitgeist/mapping-ancient-germania-berlin-researchers-crack-the-ptolemy-code-a-720513.html "Mapping Ancient Germania: Berlin Researchers Crack the Ptolemy Code", Der Spiegel]</ref> == Referenties == <references> <ref name="Tirion"> ''Nauwkeurige kaart van het oude Nederland en eenige aangrenzende gewesten'' te [[Amsterdam]] by [[Isaak Tirion]], [http://www.library.tudelft.nl/Tresor/webpages/TRL_12_2_2_2.html online] op udelft.nl </ref> <ref name="Gysseling"> [http://www.wulfila.be/tw/query/?lemma=11166 ''Nabalia''] in ''Toponymisch Woordenboek van België, Nederland, Luxemburg, Noord-Frankrijk en West-Duitsland (vóór 1226)'' deur [[Maurits Gysseling]] </ref> </references> [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] gjtpmn1fjqu25xtyhcd72hoblczxoyi 6 12452 181821 100126 2011-03-01T17:09:33Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Muziek]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Tromverdelige van ne multi-tenoortromme == Licentie == {{PD-eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Muziek]] t6nx8gi95ff2xpjnj6l4lbpp201o7wj 0 12453 291140 279209 2016-11-03T14:40:02Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>{{PAGENAME}}</big> |- |Naeme |{{PAGENAME}} |- |Aandere naemen |Eilaanders |- |Wodt praot in |[[Nederlaand]] |- |Taelgebied |[[Schiermonnikoog (eilaand)|Schiermonnikoog]] |- |Antal sprekers |50-120 (schatting) |- |Taelklassifikaosie | * [[Indo-Europees]] ** [[Germaanse sproaken|Germaans]] *** [[West-Germaans]] **** [[Noordwest-Germaans]] ***** [[Freeske taaln|Fries]] ****** [[Westlaauwers Frais|Westlauwers Fries]] ******* '''Schiermonnikoogs''' |- |Biebelvertaeling |gien |- |Schrift |[[Latainse alfabet|Latiens alfabet]] |- |Taelstaotus |wodt zien as een dialekt van et Fries |- |Taelkode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Taelkode ISO 639-2 |n.v.t. |- |Taelkode ISO 639-3/DIS |n.v.t. |} Et '''Schiermonnikoogs''' is et [[Westlaauwers Frais|Friese]] eilaanddialekt dat spreuken wodt op [[Schiermonnikoog (eilaand)|Schiermonnikoog]]. == Antal sprekers == Et Schiermonnikoogs is et kleinste levende dialekt van et [[Westlaauwers Frais|Westlauwers Fries]]. Et eilaanddialekt wodt mit uutstarven bedriegd, et het omdebi'j nog 50 sprekers (jaor: [[2000]]). Der moet liekewel bi'jzegd wodden dat [[Els Perdok]], schriefster van et Woordeboek Nederlaans-Schiermonnikoogs, in [[2001]] nog op zoe'n 120 sprekers uutkwam (''[[Liwwadder Kraante]], 2 april 2001''). De verklaoring veur et verschil in sprekersantallen moet lichtkaans zocht wodden in de kriteria veur de tellings. Et Schiermonnikoogs wodt grotendiels spreuken deur de wat ooldere meensken en et sprekersantal nemt staorigan of. Der is op et eilaand op dit stuit mar ien gezin die de kiender in et dialekt grootbrengen. Veur aanderstaeligen wodden der kursussen geven om et dialekt te leren; in [[2001]] weren der twintig meensken die de kursus volgden. == Woordeliesten == In [[1968]] publiseerde de [[Fryske Akademy]] de ''Wezzenlist fan it Schiermonnikoogs'' van [[Douwe Fokkema]]. In 2001 publiseerde [['t Heer en Feer]] et ''Woordenboek Nederlands-Schiermonnikoogs'' van Els Perdok. In [[2002]] kwam bi'j de Fryske Akademy et dattigduzend woorden tellende ''Wezzenbúek Nederlands-Eilanders'' uut. Daorin bin ok nog ni'je woorden opneumen, zoas "''steunkar''" veur "rollator". == Oorsprong == Et Schiermonnikoogs is een unieke vorm van et Fries, die stark ofwiekt van de Friese standerdtael. Veur de verklaoring van dit verschil wodt vaeke wezen op ien of meer van volgende oorzaeken: * De taelgemienschop is ieuwenlaank isoleerd west op et eilaand. * Et eilaand leit op 'e scheiding van Westlauwers en [[Oostlaauwers Frais|Oostlauwers Fries]]. * Et dialekt is lichtkaans meer beïnvloed deur et [[Nedersaksisch]]. * Schiermonnikoogs is lichtkaans votkommen uut de eerste Friese emigraosiegolf, die ok as verklaoring veur de ofwiekende eilaanddialekten van et [[Noordfries]] zien wodt. * De taelgemienschop is deur de ieuwen henne nogal behooldend west. Een veurbeeld van de invloed van et Nedersaksisch, veural et [[Hogelaands|Hogelaans]] en et [[Westerkertiers]], is et vaeke veurkommen van de typisch Hogelaanse klaanken "ai" en "au". == Verschillen mit et Standerdfries == [[Bestaand:Aailaanders.png|thumb|De lekaosie van et Schiermonnikoogse dialekt in et Friese taelgebied.]] Et Schiermonnikoogs is een nogal behooldende vorm van et [[Westlaauwers Frais|Fries]]; zo maekt et in zien grammatika nog onderscheid tussen drie geslaachten, een verschiensel dat in et Standerdfries allange niet meer veurkomt. Ok de spelling wiekt wat of van et Standerdfries, mit bi'jgelieks "ië" waor et Standerdfries "ie" veur het, behalven in de kombinaosie "ier". Aandere verschillen bin bi'jgelieks de klaankleer. Zo het et Schiermonnikoogs: * "au" veur "â"; vergeliek "''saun''"-"sân" (zaand), "''laun''"-"lân" (laand), "''haun''"-"hân" (haand), "''braun''"-"brân" (braand) en "''straun''"-"strân" (straand); * "''grôs''" veur "gers" (grös); * "''rone''" veur "rinne" (lopen); * "''starm''" veur "stoarm" (storm); * "''greoun''" veur "grûn" (grond); * "''lôze''" veur "lêze" (lezen) en * "''búek''" veur "boek" (boek). Veerders het et: * "''tj''" veur "tsj"; vergeliek "''tjark''"-"tjerke" (karke) en "''tjoster''"-"tsjuster" (duuster) en * ''"sch''" veur "sk"; vergeliek "''schúele''"-"skoalle" (schoele), "''schiimer''"-"skimer" (schiemer). Al mit al bin de verschillen mit et Standerdfries zo groot, dat de onderlinge verstaonberhied slim vule zwaorigheden opleveren. Vergeliek bi'jgelieks de volgende woorden "''lytj''"-"lyts" (klein), "''jiët''"-"ljocht" (locht), "''got''"-"grut" (groot), "''fieuwl''"-"fûgel" (voegel). == Literetuur == * K. Boelens en aanderen, ''Twataligens - Ynlieding yn Underskate Aspekten fan de Twataligens'', Liwwadden, 1981. * K. Jansma, ''Friesland en zijn 44 gemeenten'', Liwwadden, 1981. * E. Perdok, ''Wezzenbúek Nederlands-Eilanders'', Liwwadden, 2001. * L. Wiersma., ''Yn myn thúshafen - Gedichten yn de taal fan it eilaun Schiermonnikeich'', Liwwadden, 1973. == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.xs4all.nl/~evertjrt/epfuetlasken.html Et verhael Fúetlasken van Els Perdok] * [http://www.meertens.nl/books/winkler/schiermonnikoog.html Et verhael van De verleuren zeun in et Schiermonnikoogs] * [http://www.operaesjefers.nl/index.php?zoektaal=4&nkeuze=Veninga&p=1&submit=Dwaan Een peer gedichten in et Schiermonnikoogs van Jacob Veninga op Tresoar]. {{SNLV}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Freesk]] [[Kategorie:Streektaol in Frieslaand]] rc8bip3jv5djoyoxoe4pdxzd1pf56w9 0 12456 259187 246347 2013-03-11T12:09:29Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 35 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q131740]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:WalletMpegMan.jpg|thumb|right|300px|Ne knippe met verskeaidene väks]] Ne '''Knippe''' is n buulken of täsken woerin at geeld bewoard wörd. Aandere wöarde hievuur beent '''portemonnee''' wat van t [[Fraans]]e: ''porte'' (dreagn) + ''monnaie'' (meuntgeeld) ofkeump, en '''portefeuille''', woerin at ''feuille'' breefgeeld beteeknt. In t [[Tweants]] wordt disse wöarde as gräpken nog wal es bie mekoar edoan: ''portemoknippe''. Aandere wöarde beent ''geeldbuul'' of ''beurze''. n Naamn ''knippe'' keump woarskienlik van de oolderwetse sloeting dee't op wat oolde knipn zat. Det warn twee iezerne pennkes dee't achter mekoar haakn, woerduur n buul wat an de knippe zat of eslötn was. Um de knippe lös te doon mossen de pennekes laanks mekoar hen eskeuwn wordn. Rechtevoort wordt knipn zo in-edeeld det dr beaide meunt- en breefgeeld in kan. Ook wordt dr spesjale väks emaakt woerin a'j betaalkaartn in köant skoewn. Mangs hebt ze zelfs spesjale väks vuur t [[riebewies]] en de [[OV]]-joarkaarte vuur studeantn. Knipn bestoat in verskeaidene vörme, mear de meest gebroekelike beent de wat kleaindere modeln dee at in n boksntuk estökn köant wordn. Knipn vuur vrouwleu verskilt mear in grötte, umdet dee t deenk nog was es in n haandtäske doot. == Neersassies == t Neersassies keant n antal oetdrukkings dee at met de knippe van doon hebt. As ene bv. völle mut betaaln, kan'e zegn: ''Det dut mie zear in de knippe''. Kleaingeeld bie mekoar zeukn wörd ook wal ''in de knippe krabn'' eneumd, en as dr betaald mut wordn, doot leu ''de knippe trekn''. * [[Grunnegs]]: ** ''puut'' of ''pong(e)(l) (letterlieks vertoald noar t Nederlaands: ''zakje''/''buideltje'') *** "Penningmeester": ''puutholder'' ** ''knip'' of ''klip'' (noam komt van t ding mit de Nederlaandse noam "klapportemonnee") ** ''buutse'' (figuurlieks: ''sìnten ien buutse'' = ''geld op zak'') * [[Tweants]]: ** ''knippe'' ** ''portemonnee'' ** ''beurze'' * [[Veluws]]: ''knip{{small()|pe}}'' [[Kategorie:Tweants artikel]] 0bl6eniqb6f7ufyfi2phcb3stt7yx2n 0 12457 100276 2009-03-22T07:53:30Z Servien 7 [[Zwarte Zee]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Zwatte Zee]] hinne wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zwatte Zee]] 1svulb2grp4l2rfznfg5n19idmdd037 0 12458 100344 100343 2009-03-23T10:30:19Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Vleuigolve]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Vleuigolve]] c4tlv9n67ijaems0yfc6rwi2a3y0shm 0 12461 272118 263799 2013-12-11T01:33:36Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Contrabugle.jpg|thumb|right|200px|Skoolderbas van Renegade Drum & Bugle Corps]] n '''Skoolderbas''' (offisjeeln naamn: ''Contrabasbugel'', meesttieds of-ekortt tot ''contra'') is t zwoarst-estemde instrumeant oet de bloazersgroep van [[drum & bugle corps]]. t Is n teegnhänger van de [[sousafoon]] oet [[showband]]s, en is nen spesjaal an-epasten [[tuba]]. t grote verskil met normale tubaas is det t deenk op n skoolder edreagn wörd. Dit hef as gevolg det skoolderbasspöllers vake de gewone heuwddeksels nit op köant. Doarumme dreagnt ze vake nen [[baret]], ne [[pette]], of egeet nit wat. Hierduur hebt ze ne biezeundere stoatus in t korps. ==Geskiedenisse== t Deenk is bedacht duur Whaley Royce, nen [[Kanneda|Kannadesen]] instrumeantbouwer, den at völle bugels vuur korpsn oet dee tied bouwdn. Disse deers warn estemd in GG, woerduur at ze toertieds de grötste basinstrumeantn warn, op de onmeundige EEb- en BBBb-concerttubaas in wat orkestn noa. Later wördn ze ook in BBb en C emaakt vuur korpsn dee at ook det "doonkerder" geluud woln hebn. In de joarn noa 2000 beent de meeste korpsn oawer egoan op Bb-stemming, en doarduur beent disse skoolderbasn rechtevoort mear in gebroek eraakt as de G-basn. De skoolderbasn van vroger steundn bekeand as logge, zwoare deers, mear de leste tied hebt instrumeantbouwers völle verskeaidene materiaaln oetprobeerd, en doarduur beent ze rechtevoort wat lechter en better met te dreagn. ==Zeet ook== *[[Tuba]] *[[Drum & Bugle Corps]] ==Oetgoande koppeling== * [http://www.dynastyband.com/dynasty.php?sSubProductID=1 Dynasty Brass] * [http://www.kanstul.net/pages/instruments/bugles.html Kanstul Musical Instruments] * [http://www.kingwinds.com/catalog/detail.php?item=1151SP King Musical Instruments] * [http://www.yamaha.com/yamahavgn/CDA/ContentDetail/ModelSeriesDetail/0,,CNTID%25253D1089%252526CTID%25253D244800,00.html Yamaha USA] Video van nen skoolderbas bespöld in n orkest: * [http://youtube.com/watch?v=tfIzzXtjCLg http://youtube.com/watch?v=tfIzzXtjCLg] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent‎]] 2j81c3fb9ofl47gnpmbp6pzqf8c0gtt 6 12462 181717 100357 2011-02-28T17:16:41Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Muziek]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Skoolderbasspöller van Renegade drum & Bugle corps == Licentie == {{Ewmulti}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Muziek]] qmmlb4eg4brzrqxwidmp5q6n3771qbf 0 12463 100359 2009-03-23T15:01:08Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Nederlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nederlaand]] 2ropdtha35cacpb3tin62mkr4mte3yj 0 12464 100364 2009-03-23T15:19:54Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Skoolderbas]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Skoolderbas]] 2fx5y8nv0mo8izv6f4rtkuvk2b242eu 6 12465 159005 126939 2010-08-25T15:17:33Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Baseerd op n koart ien t bouk "Deutsche Sprache" == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] 51zpj1476xohglxm3l3x82011ldxjqz 14 12469 266555 100499 2013-05-10T18:25:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geleuf]] 9gn11cf7y0styvm772wt1syjwfi6bv0 0 12474 100546 2009-03-25T21:20:36Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Schiermonnikoogs]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Schiermonnikoogs]] 6yokkhncis6ub3c9fyv8eb4xvrg03u1 0 12475 100548 2009-03-25T21:34:07Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oaversticht]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oaversticht]] 2t4gtbqf6yqxodaegexb1hy8w4pyq7n 0 12476 285154 278310 2016-07-11T16:46:41Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Gällemuden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Gällemuden]] fielwzy8onz32j6tuk3f45pjdfgyngc 14 12477 266000 100556 2013-05-10T16:08:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Schriever]] l18i49dv2yh2ujhkvuh10mdqfydjk3u 0 12483 291591 263710 2016-11-08T10:05:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Dinkelland - Oud Ootmarsum.png|thumb|right|200px|Old Oatmörsken in de gemeente Deenkellaand]] '''Old Oatmörsken''' is n doarp in de gemeente [[Deenkellaand]] in t noord-oostn van [[Tweante]]. t Ligt teegn de kern [[Oatmörsken]] an en heurdn vuur de nieje indelige van [[2001]] bie de gemeente [[Deankaamp]]. Old Oatmörsken hef 340 inwonners en ligt kort bie t natuurgebeed t [[Springendal]]. ==Bekeande leu oet Old Oatmörsken== *[[Monique Sleiderink]] (1969), presentatrice vuur [[RTV Oost]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Deenkellaand]] 38i2kvufgd40k9ty2ywvs9r0bvw00e1 0 12484 100609 2009-03-26T12:56:19Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Old Oatmörsken]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Old Oatmörsken]] 103gok243jo0acudg5pdinttw1l7ane 0 12485 291356 263426 2016-11-04T14:42:31Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Diekerhook.jpg|thumb|right|300px|Diekerhook]] [[Ofbeelding:Map - NL - Rijssen-Holten - Wijk 05 Buitengebied Holten - Buurt 08 Dijkerhoek kern.svg|thumb|right|200px|Kern van Diekerhook in t rood op de kaarte van de gemeente Riesn-Hooltn]] '''Diekerhook''' is nen [[Sallaand|Sallaandsen]] boerskop in de gemeente [[Riesn-Hooltn]], teegn de greanze met [[Deaventer|Deawnter]]. t Pleatsken ligt ongevear 3,5 km op t westn van [[Hooltn]], wat op t noordn van n Hoolterweg/Deawnterweg N344. t Hef 470 inwonners, woervan at dr 160 in de kern Diekerhook zelf wont en 310 verspreaid in t boetngebeed. Diekerhook hef ne eegne basisskole en 'mini-[[kulturhus]]'. t Was t eerste kleaine doarp van [[Neerlaand]] met ne ansloeting op glasvezel. In Diekerhook steet de koornmölle ''De Hegeman'', den at disn naamn in [[1983]] ekreegn hef. De mölle is eneumd noar weddevrouwe Klein Baltink-Hegeman, den at in 1890 vergunning kreeg um in Diekerhook ne weendmölle en bakkerieje te bouwn. t Bekske de [[Soestwetering]] begeent bie Diekerhook. t Is ne machtig oolde egreawne bekke den at duur Sallaand op [[Zwolle]] an streumt, en is belangriek vuur t waterbehear van dit gebeed. Diekerhook hef n eegn volksfeest: de Diekerhookse feestn. Hieran dut joonk en oold met. ==Mooi um te weetn== *De buurtskop haaln t [[Guinness Book of Records]] duur n grötsten pannekookn van Neerlaand te bakn. *Diekerhook dut alle joarn met an lokale wedstriedn um de mooiste of heugste [[boake]] te bouwn. *Oet Diekerhook komt de [[boerenrock]]bands [[Vals Geweld]] en [[Gedreagt Oe]]. {{Riessen-Hoolten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Riesn-Hooltn (Sallaand)]] egegv6ejmopxk5xprygweqai9pnogdx 6 12486 153669 129714 2010-07-05T22:52:12Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Kiek op n Diek, met de mölle van Hegeman. == Licentie == {{GFDL}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Mölle]] 42k7t7dfh5abkfvmuklg9a44n7pcwjd 0 12487 263618 261175 2013-05-05T20:43:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki n '''Kulturhus''' is n saamnwoarking van verskeaidene deenstn in n eankel of meardere [[gebouw]]n. Vake wordt verskeaidene weenstzeuknde instellings met publieke instellings saamn ezat, zoas de [[VVV]], [[baanke]], [[postketoor]], [[bibliotheek]], [[skool]]ruumte, [[vergaorige|vergaderzaaln]] ezw. Meesttieds is de bibliotheek de instelling den at de meeste hulp gef met informatie, [[oonderwies]] en [[kultuur]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Kultuur]] gkzi7h36mnfk6qalouu94655ov5qx0b 0 12499 100752 2009-03-27T15:35:03Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Drenthe]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drenthe]] 5ysaagi59cjulukck98zkq77w4hkdv6 0 12500 104433 103217 2009-05-03T21:10:35Z Droadnaegel 1133 dubbele deurverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hegemors]] 3taa4nty6um8znrf1n8n60egzc69o3o 14 12501 287842 284958 2016-10-26T10:51:34Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Africa}} [[Kategorie:Weerlddeel]] 8h9dx5qbacudf5ows5qvqs4btdrloyn 0 12502 259073 229551 2013-03-11T12:06:31Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 56 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q31528]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Brown_falcon1444.jpg|thumb|300px|De sneb van een [[brune valk]]]] [[Bestaand:Eagle beak sideview A.jpg|thumb|300px|De sneb van een [[aosgier]]]] [[Bestaand:Beak of an African Penguin.jpeg|thumb|300px|De sneb van een [[pinguïn]]]] Een '''sneb''' is een de [[bek]] van een [[voegel]]. Dieren mit een sneb gebruken 't neet allinnig um te eten mar oek veur verzörging, 't verplaosen van spul, 't verscheuren van 't eten en 't voeren van der jong. De vorm van de sneb leit an 't soort voedsel dat ie eet, as een voegel [[vis]] eet is zien sneb weer aarst as bie een voegel die [[zaod (plaante)|zaojen]] eet, mit are woorden zien sneb is an-epast an 't soort eten dat ie binnenkriegt. De sneb van een voegel bestaot uut een hoornachtig lage [[keretine]] dat ''rhamphotheca'' eneumd wort en is in de [[evelusie]] van voegels de vervanger eworren van [[kaken]] en [[tanden]]. Tanden bin aorig zwaor en a-j vliegen moen ku-j dat niet goed gebruken, voegels bin daorum oek zo licht meugelijk ebouwd. In de sneb zitten twee gaotjes, dit bin as 't waore de neusgatten. Oek dieren zoas [[pinguïns]] en [[voegelbekdier]]en hen een sneb. == Vorm == {| {{prettytable}} |- | [[Bestaand:{{{thumb|BirdBeaksA.svg}}}|170px]] | Een vergelieking van verschillende voegelsnebben, <br /> erangschikt op de anpassing an de voedingsgewoentes. <br /> De grootte van de voegels is niet op schaol.<br /> A – [[Nectar-eter]] ([[Hoeningzugers|Hoeningzuger]])<br /> B – [[Insectivoor]] ([[Vliegenvangers|Vliegenvanger]])<br /> C – [[Zaodeter]] ([[Vink (voegel)|Vink]])<br /> D – Especialiseerde zaodeter ([[Loxia]])<br /> E – Vissers ([[Iesvoegel]])<br /> F – Netvissers ([[Pelikanen|Pelikaan]])<br /> G – Filtervoeding ([[Flamingo's|Flamingo]])<br /> H – Oppervlakoftaster ([[Kluut]])<br /> I – Tasters ([[Ibissneb]])<br /> J – Oppervlakpfromers ([[Scheerbekken|Scheerbek]])<br /> K – [[Roofvoegel]] |} == [[Nedersaksisch]] == 't Nedersaksische woord ''sneb{{small()|be}}'' of ''neb{{small()|be}}'' liekt aarg op 't [[Deens]]e woord ''næb'' dat oek verwiest naor de bek van een voegel. * [[Grunnegs]]: ''nèb'', ''nebbe'' (VEK) * [[Stellingwarfs]]: ''snaevel'' * [[Tweants]]: ** ''bek'' ** ''snavel'' ** ''nebbe'', ''nebn'' (vereulderd) * [[Veluws]]: ** ''sna{{small()|o}}vel'' ** ''sneb{{small()|be}}'' ** ''neb{{small()|be}}'' ** ''bek'' == Anhaling == :''Ja, tante Fenna bellen op,''<br /> :''mien juffrouw met un platte bos''<br /> :''en met un spitse heksenkop.''<br /> :''Mär in die kop zat zon verstand.''<br /> :''[...]''<br /> :''Ze zei: "Ie heb bie mien ezèten.''<br /> :''Ik bin der duuzenden vergèten,''<br /> :''mär enkle goeien, un paar kwoajen''<br /> :''onthiel ik en noe mag ie roajen''<br /> :''of ie der goed of kwoad op stoat.''<br /> :''Blind bin'k, mäar zonder flauwe kul''<br /> :''reur ik nog goed op tied de '''nebbe'''.''<br /> :''[...]''<br /> Uut 't gedich ''Tante Fenna'' van de Veluwse dichter Hermen Bomhof (1919-1988)<br /> Bron: ''Van weerskanten vremp, een keuze uit de gedichten van Hermen Bomhof'', Iesselakkedemie, Kampen, 1987 {{Commonscat|Beaks}} {{Dia|Dit stuk is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Voegel]] qhmm6nr925vrwq03kd9dwjea3vwsgoa 0 12503 104431 100883 2009-05-03T21:08:19Z Droadnaegel 1133 dubbele deurverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hegemors]] 3taa4nty6um8znrf1n8n60egzc69o3o 0 12505 100897 2009-03-28T19:58:34Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Tieksken]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tieksken]] dyje5jel3hyoflqfdx5kd5lzuxvyqpq 0 12506 272064 263250 2013-12-11T00:53:29Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Whirlwind9832.jpg|thumb|right|250px|Vezzeköttel in [[Zuud-Carolina]]]] Nen '''vezzeköttel''' is n soort van miniwarvelwind ([[Nederlaands|NL]]: ''stof- of zandhoos''). In de [[zoemer|zommer]], noa 'n mooien dag, kump der vake ne [[bu'je]], met weerlöchten en [[donder]] en völle [[wind]]. As dan 't [[grös]] emeaid is, en in de [[weide]] lig te dreugen um tot heujbalen eperst te wodden, kö-j veurdat de bu'je echt oaverkump, een soort kleine warvelwindjes zeen, woar 't grös in een trechter de loch in wödt ezoagen. Disse warvelwindjes wodt dan vezzeköttels eneumd. In [[Australi'je (land)|Australië]] wodt ze deur de [[aboriginals]] ''willy-willy'' eneumd, [[Engels]]talige leu neumt ze ''dust devils''. ==[[Nedersaksisch]]== *[[Achterhooks]]: ''vezzeköttel'' *[[Grönnegs]]: ''dwirreltje'', ''dwirrelwind'' (WEV) *[[Tweants]]: ''windhekse'' [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Wiend]] 5hzi3rcj74k9md1w3wu4368sf2jy1s6 10 12509 266751 217029 2013-05-10T20:37:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = {{{naam}}} | subkop1 = {{{biejnoam}}} | heufdruumte1_1 = {{#if:{{{vlagge|}}}|{{{vlagge}}}|[[Ofbeelding:Vlag ontbreekt.svg|100px|Gien vlagge]]}} | heufdruumte1_2 = {{#if:{{{wapen|}}}|{{{wapen}}}|[[Ofbeelding:Sin escudo.svg|70px|Gien wapen]]}} | heufdruumte2_1 = [[{{{vlaggeartikel|Vlagge van {{{naam}}}}}}]] | heufdruumte2_2 = [[{{{wapenartikel|Woapen van {{{naam}}}}}}]] | ofbeelding = {{{kaorte}}} | caption = Kaarte van {{{naam}}} | subkop2 = Informasie | head1_1 = Ofkorting | item1_1 = {{{ofkorting}}} | head1_2 = [[Heufdstad]] | item1_2 = {{{heufdstad|}}} | head1_3 = [[UTC|Tiedzone]] | item1_3 = {{{tiedzone}}} | subkop3 = Geografie en bevolking | head2_1 = Oppervlak laand | item2_1 = {{{oppervlak laand}}} km² ({{{oppervlak waoter}}}) | head2_2 = [[Bevolking|Inwonners]]{{#if:{{{dichtheid|}}}|<br />- Dichtheid}} | item2_2 = {{{inwoeners|}}} {{#if:{{{dichtheid|}}}|<br />{{{dichtheid}}} inw./km²}} | subkop4 = Overig | head3_1 = Too-etreaden | item3_1 = {{{toe-etrejen}}} | head3_2 = Antal groafskoppen | item3_2 = {{{antal graafschappen}}} | ofbeelding2 = {{{ofbeelding2|}}} | caption2 = {{{umskrieving2|}}} }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> kkk01a7w6ajtxwzo5fgioby9rkg3yua 0 12510 278029 277993 2015-03-06T22:03:59Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Amerikaanse staot | naam = De staot Zuud-Carolina | biejnoam = ''The Palmetto State'' | vlagge = [[Bestaand:Flag of South Carolina.svg|125px|Vlagge van Zuud-Carolina]] | wapen = [[Bestaand:SouthCarolinastateseal.jpg|110px|Zegel van Zuud-Carolina]] | kaorte = Map of USA SC.svg | heufstad = [[Columbia (Zuud-Carolina)|Columbia]] | toe-etrejen = [[23 meie|23 mei]] [[1788]] | oppervlak laand = 82.931 | oppervlak waoter = 6,0% | inwoeners = 4.832.482 | dichtheid = 60 | tiedzone = -5 | antal graafschappen = 46 | ofkorting = SC }} '''Zuud-Carolina''' (spreek uut: ''zuud kärre-LAI-na'' of ''zuud ka-ro-li-na'', [[Engels]]: ''South Carolina'') is in staot in de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigde Staoten van Amerika]]. De heufdstad is [[Columbia (Zuud-Carolina)|Columbia]]. == Geschiedenisse == Zuud-Carolina wördden eertieds bevolkt deur [[Inheemse Amerikanen|indianestammen]] zo as de Creek-indianen. De staot is verneumd naor de [[Verienigd Keuninkriek|Britse]] koning [[Karel I van Engelaand|Karel I]]. In de [[18e eeuw]] was t één van de dartien kolonies die in opstaand kwam tegen de Engelse overheersing. Op [[23 meie|23 mei]] [[1788]] wördden Zuud-Carolina de achste staot van de Verenigde Staoten. Zuud-Carolina, waor n bulte [[slavernieje]] was, stung in de [[Amerikaanse Burgeroorlog]] an de zied van de Konfederasie. Bie Fort Sumter vunnen in [[april]] [[1861]] de eerste gevechten plaotse van disse oorlog. == Geografie == De staot Zuud-Carolina is 82.965 km² groot en ligt in de ''oosterse'' [[tiedzaone]]. Zuud-Carolina ligt an de [[Atlantiese Oseaan]] en grenst in t noorden an de staot [[Noord-Carolina]] en in t westen an [[Georgia]]. De grootste rivier is de [[Savannah]], disse rivier vormp n groot part van de grens mit Georgia mondt uut in de oseaan bie de gelieknamige plaotse. Veur de kust liggen n bulte kleine eilaanden. In de staot zelf liggen oek n paor grote meren, o.a. t Marionmeer, Moultriemeer, Murraymeer, Hartwellmeer, Russellmeer en Clarks Hillmeer. t Noordwesten van de staot is t meest heuvelachtig, mit de top van Sassafras Mountain ([[1085]] meter) as hoogste punt. == Bestuurlike indeling == Zuud-Carolina is onderverdeeld 46 [[graafschap]]pen. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.myscgov.com Offisiële webstee van de staot] * [http://www.discoversouthcarolina.com Ontdek Zuud-Carolina] {{Verenigde Stoaten}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] s2frzuo84xbr4w2zis0o434425if7m3 10 12511 279855 277757 2015-04-01T10:56:28Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Bundesarchiv B 145 Bild-F074398-0021, Bonn, Pressekonferenz Bundestagswahlkampf, Kohl.jpg|border|120px|right]] '''Helmut Josef Michael Kohl''' (* [[:nds:3. April|3. April]] [[:nds:1930|1903]] in [[:nds:Ludwigshafen|Ludwigshafen]]) is en [[:nds:Düütschland|düütschen]] [[:nds:Christlich Demokratsche Union vun Düütschland|CDU]]-Politiker. He weer van 1969 bit 1976 [[:nds:Ministerpräsident|Ministerpräsident]] vun dat Land [[:nds:Rhienland-Palz|Rhienland-Palz]] un van 1982 bit 1998 de sösste [[:nds:Bunnskanzler (Düütschland)|Bunnskanzler]] vun de [[:nds:Bunnsrepubliek Düütschland|Bunnsrepubliek Düütschland]]. Van 1973 bit 1998 weer he todem Parteivörsitter vun de CDU. Kohl hett den Prozess vun de Düütsch Weddervereenigen mitgestalt un hett maatgevend to de [[:nds:Europäisch Eenigung|europääsch Eenigungsprozess]] bidragen. [[:nds:Helmut Kohl|>>]] <noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|April]] </noinclude> pfkwanfqmf2k2h4ux2vb3y0s1l0spzt 0 12512 100969 2009-03-29T12:03:35Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kaelenbarg]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kaelenbarg]] 3i7w3ntq4otmxw12dpg4ryhdnfk4sdu 0 12515 289637 268675 2016-10-29T12:02:19Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''De Hoeve''' (ofkorting van '''St. Isidorushoeve''') is n kearkdoarp in [[Tweante]], tusken [[Hengeveelde]] en [[Hoksebarge]] en ligt in de gemeente Hoksebarge. t Koarkdoarp daankt zinn naamn an de helige [[Isidorus]], beskoarmhear van de leu van t plattelaand. t Doarp is egreuid um de [[Rooms-Kattelieke Karke|Rooms-Kattelieke]] Koarke met n zelfdn naamn den at in [[1928]] kloar was. Rechtevoort hef t um de 1300 inwonners. Alle joarn um [[Hemmelvoart]] wörd dr n groot zommerfeest eheuldn. {{Hoksebarge}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hoksebarge]] ohspygtgu7uwqggmxmt0h6njhxkweq7 0 12516 275316 275315 2014-04-08T09:03:14Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Eierkuuln''' is ne tradisie in [[Tweante]] en [[Sallaand]] um [[Poasken]]. Dr zeent twee variaantn van: Vanof nen boarg kuult teegnspöllers oawer ne glad-estrekne bane met hart ekokte eier. Denne woervan as t ei t vearste rolt, hef ewunn. Den krig t t ei van de teegnspöller. Bie n aandern variaant probeert teegnspöllers um t vurige ei met t eegne ei te raakn. Dit lik op t [[Fraankriek|Fraanske]] ''[[Jeu Des Boules]]'' <ref>http://www.oaldheldern.nl/?pagina=content&content=Eierkulen</ref> en wörd ook wal ''eiertikn'' eneumd. == Oetleg == [[Ofbeelding:Eierbuul.jpg|thumb|Eierbuuln]] t Poaskefeest hef n antal van oorsproonk heednse invloodn, dee as allemoal van de oolde [[Saksen (vôlk)|Sassiese]] Ostarafeestn komt. t Ei is n symbool vuur niej leawn, vandoar det det völle in t vuurjoar gebroekt wörd. Umdet in t vuurjoar de wearld wier mear kluur krig, skildert keender de eier in felle kluurn. Dit kan ook makkelik wean um ze wierumme te veendn in t grös. Vuur Poasken an goat vrouwleu eierbuulkes höakn. Det is n netjen vuur de keender woerin as ze öare eier doon köant. Um t deenk op te rekn hangt ze vake nen [[sinaasappel]] oonderin, wat meteen n gezoond häpken is. Dit is nit gebroekelik in alle plaatsn. In wat plaatsn hooldt ze de eier ook gewoon in de haande. ==Verwiezingn== <references/> {{Commonscat|Easter Egg rolling}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies feest of gebroek]] [[Kategorie:Poaske]] b7ebh2bqvu6fq6eg734pu8jevisrso2 0 12521 278079 200089 2015-03-08T18:25:09Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Zuud-Carolina]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zuud-Carolina]] 41fg2wfrxgyry5rjf307yki7pdk95xc 0 12524 101328 2009-04-02T17:21:30Z Woolters 62 [[Röste]] is ewiezig naor [[Röste (muziek)]]:&#32;meardere soortn röst, nit dan? wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Röste (muziek)]] kh5xwc38in5akumn9ersjjbac74s447 0 12526 283309 283308 2015-10-05T15:06:36Z Woolters 62 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/141.134.63.19|141.134.63.19]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:RoboServien|RoboServien]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:OrangeBloss wb.jpg|thumb|250px|Appelsien mit blossem]] [[Ofbeelding:Citrus sinensis0.jpg|thumb|250px|Onriepe appelsienen]] n '''Appelsien''' is de [[vrucht]] dij aan [[appelsienenboom]] gruit en beheurt tou t geslaacht ''[[Citrus|Sitrus]]''. De appelsien wordt ien [[Nederlaand]] en [[Vlaanderen|Floandern]] voak ienvouerd oet [[Spanje]]. De appelsien verkleurt tiedens riepensprozes van gruin noar oraanje tou, môr sums worden de vruchten kunstmoateg oraanje kleurd. Bie bomen dij ien [[tropen]] gruien blift de vrucht gruin of gruingeel, ook as zie riep binnen. Dat komt deurdat man veur de oraanje kleur verlet het van kollere nachten, dij der nait binnen ien tropen. De kleur van de schil het gain ìnkelde ienvloud op smoak. t [[Vruchtvlais]] is licht oraanjegeel van kleur, mit n typische vrizze smoak. Der bestoan ook appelsienen mit rood vruchtvlais, dit nuimen wie [[bloudappelsien]]en, ien t [[Grunnegs]] betekent t ook wel ''grapefruit'' dat offisjeel n aandere, verwaante soort is. De appelsien komt oorspronkelk oet [[Sina]], woar ook de noam wegkomt (''appel-sina'') en haren heur vrouger veural veur de schier. Appelsienen worden eten of pèrst tou appelsiensap, ook wel [[sjuderaans]] nuimd. De vrucht is ook n grondstof veur [[limonoat]] zo as [[ranja]] (komt van t [[Spaans|Spoanse]] woord veur appelsien ''naranja''). De schil wordt veur [[marmeloat]] broekt en as smoakmôker ien gebak en [[witbier]]. Haandappelsienen kommen gewoonlieks oet [[Uropa]] en pèrsappelsienen oet [[Brazielje]]. == Wozzen joe dat == Nait allenneg t Spoanse [[Valencia]], môr ook de [[Valencia (Venezuela)|lieknoamege stad]] in [[Venezuela]] is bekìnd wegens de appelsienen. Ien summege toalen zo as [[Grieks]] ("πορτοκαλι" ''portokáli''), Perzisch ("پرتقال") en [[Arabies|Aroabisch]] ("برتقال" ''burtuqāla'') wordt de appelsien "portogal" nuimd, noar [[Portugal]], dat ien [[15e eeuw|15. aiw]] as eerste laand appelsienen oet China invouerde. Ien Zuud Duutslaand, Englaand en Fraankriek wordt t ''orange'' nuimd, wat verwiest noar de kleur en de middelaivse "appelsienenheufdstad" [[Orange (Fraankriek)|Orange]] (woar traauwens ook os keunenshoes vot komt). De hoavenstad [[Jaffa (stad)|Jaffa]] wör in de [[19e eeuw|19. aiw]] n zìntrum veur de teelt en de verhaandeln van appelsienen, noadat der n [[kultivar]] was ontwikkeld mit n dikkere schil, dij beter en laanger beweerd worden kon en vervouerd wör ien appelsienkisten. Ook nou staait de [[maarknoam]] 'Jaffa' nog hailtied veur [[zìtrusvruchten]] en [[vruchtensap]]. == [[Leegsaksisch]] == * [[Drèents]]: ** ''sinesappel'' ** ''siniesappel'' ** ''appelsien{{small()|e}}'' * [[Grunnegs]]: ''appelsien{{small()|e}}'' * [[Stellingwarfs]]: ''sinesappel'' * [[Tweants]]: ''sina{{small()|a}}sappel'', ''sienzappel'' * [[Veluws]]: ** ''sinesappel'' ** ''sinnesappel'' ([[Nunspeet]], [[Doospiek]]) ** ''siensappel'' ([[Epe]], [[Une]], [[Vaossen]]) ** ''sisasappel'' ([[Epe]]) ** ''appelsien{{small()|e}}'' ([[Nunspeet]], [[Klanenbeek]]) ** ''sinneballe'' ([[Nunspeet]]) == Oetstallen == <gallery> Ofbeelding:Florida navel orange 1.jpg|Appelsien Ofbeelding:Satsuma_oranges.jpg|Satsuma-appelsienen plukken ien [[Gainesville (Florida)]] Ofbeelding:Orangeseeds.jpg|Pitten van n appelsien Ofbeelding:orangetrees.jpg|Appelsienbomen ien [[Marokko]] Ofbeelding:OrangeGrov.jpg|n Appelsien plaantoazie vanoet locht Ofbeelding:Orangedelivery.jpg|Appelsienen bezörgen ien Tulum, Mexico Ofbeelding:Oranges and orange juice.jpg|Appelsiensap Ofbeelding:Orange and cross section.jpg|n Appelsien middendeur </gallery> {{Commonscat|Citrus sinensis}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Vruch]] ctdkitm76cx7ty3ic9nq13tf24idcww 0 12528 289215 265522 2016-10-28T15:11:26Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Map NL It Hearrenfean Gersleat.png|thumb|Ligging van Gersloot]] '''Gersloot''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Gersleat'') is een dörp in de gemiente [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit in et noorden van et plak [[Et Vene]], en het omdebi'j 292 inwoners (1 jannewaori 2006). Tot de [[gemientelike herindieling]] van [[1934]] vormde Gersloot mit de dörpen [[Luunjeberd]], [[Terbaand]] en [[Tjalleberd]] de gemiente [[Aengwirden]]. De vier dörpen wodden nog de hieltied ''Aengwirden'' of ''De Streek'' nuumd. Op et [[begreefplak]] staot ok ien van de [[klokkestoelen in Frieslaand]]. <gallery> Image: Klokkenstoel Gersloot 02w.JPG </gallery> ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.aengwirden.nl/ Webstee van Aengwirden] * [http://www.gerslootpolder.nl/ Webstee van Gerslootpoolder] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] [[Kategorie:Et Vene]] caj836owvv18pivflbkk2ktkcl59j2m 0 12529 289207 265664 2016-10-28T15:09:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL It Hearrenfean It Oranjewâld.png|thumb|Ligging van Oranjewoold]] [[Ofbeelding:Oranjewoud_bebouwdekom.png|thumb|Twietaelig bod van Oranjewoold]] '''Oranjewoold''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Oranjewoud'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''It Oranjewâld'') is een dörp in de gemiente [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Oranjewoold leit in et oosten van et plak [[Et Vene]]. Oranjewoold leit an de westkaante van et bosrieke [[Parkgebied Oranjewoold]]. Oranjewoold daankt zien naeme an de anwezighied van de ''Oranjes''. In [[1676]] kocht, prinses van Oranje [[Albertine Agnes van Oranje-Nassau]], wedevrouw van [[Willem Frederik van Nassau-Dietz]], een laandgoed en gaf hieran de naeme [[Laandgoed Oranjewoold|Oranjewoold]]. In Oranjewoold staot de Albertine Agnesschoele ([[basisonderwies]]). In de [[jaoren 90]] wodde de woonwiek '''Oranjewoold-Noord''' bouwd. Der staot ok een [[fontein]]/[[zunnewiezer]]. ==Geboren== *[[Cissy van Marxveldt]] (1889-1948), (kienderboeke)schriefster (Setske de Haan) ==Uutgaonde verwiezings== *[http://www.oranjewoud-dorp.nl/ Oranjewoud-dorp.nl] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] [[Kategorie:Et Vene]] qh2fxzj1lh4if98n0d0sb5ifpsk787u 0 12530 280509 264696 2015-04-12T14:32:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Nijkerk - Nijkerkerveen.svg|thumb|300px|Ligging van Niekarkerveen]] [[Ofbeelding:Nijkerkerveen.jpg|thumb|300px|Niekarkerveen]] '''Niekarkerveen''' ([[Nederlaands|Nederlans]]: ''Nijkerkerveen'') is een [[darp]]je in de gemeente [[Niekark]] in de [[Nederland|Nederlanse]] [[previnsie]] [[Gelderland]]. 't Leit tussen de kern [[Niekark]] en [[Amesfoort]] in. 't Is ontstaon roend [[1900]], umdat ze der eigen hier gingen richten op [[veeteelt]] en [[laandbouw|landbouw]]. 't Darp is al veul ouwer maor sting toe veural bekend as '''&prime;t Veen'''. Nao 1900 wier Niekarkerveen de officiële naom. 't Is een kleine darpskern mit een groot butengebied dat grenst van landgoed Slichtehorst tot [[Hoevelaken]]. Westelijk grenst 't an [[Hooglanderveen]] ([[Amesfoort]]) en oostelijk an [[Zwartebroek]] ([[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]). In 't oostelijke deel waren veengebieden die grensde an [[bos]] en [[heed (vegetasie)|heed]]. In disse gebieden waren kleine waoterplassen mit riet. In 't westen van 't butengebied leit [[Holkerveen]] umringd deur weilanden en greun. In oostelijke richting van 't darp lopen de netuurgebieden van 't landgoed Slichtehorst en De Bunt over in een houtwallandschap. Op 't mement is Niekark een greuigemeente mit ok woeningbouwprejecten in Niekarkerveen, 't zogeneumde darpmedel. Niekarkerveen het ok een eigen [[kraante|krant]], de [[Veense Courant]], die twee keer per week uutkomt. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.nijkerk.org Officiële webstee van de gemeente] * [http://www.nijkerkerveen.org Niekarkerveen is 't Hart van Niekark] {{Niekark}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] ns6bk6ql7idywitf2etqzkq435ldpg1 0 12534 101993 2009-04-06T14:19:12Z Grönneger 1 35 [[Rietdaip]] is ewiezig naor [[Raitdaip]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Raitdaip]] p8n4daxxl337d27183660dnnceguckb 0 12539 279543 272128 2015-03-27T17:42:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Salsa''' is ne [[muziekstiel]] oet t [[Caraïben|Karibies]] gebeed, vuurnamelik [[Kuba]], en is vuural geleefd in [[Latiens-Amerikaans]]e laandn. Salsa wörd ekenmoarkt duur de [[trompet]]n, [[skoeftrompet]]n en [[saxofoon]]s dee't [[synkoop|synkopaties]] spölt, woerbie't vuural de skoeftrompetn belangriek beent. Wieters is salsa te herkenn an de [[arpeggio|arpeggieerde]] en ook synkopeerde [[piano]]mellodie. Salsa hef ne spesjale [[clave]], n ritmies figuur woerop de [[muzikaant]]n en [[daanser]]s zik köant richtn. n Aander richtpeunt is de koobelle, den't op n tel wörd bespöld. Salsa steet kort bie aandere Zuud-Amerikaanse stieln zo as [[merengue]], [[bachata]] en [[chachacha]]. == Instrumeantn == Gebroekte instrumeantn vuur t spöln van salsa beent bloasinstrumeantn ([[trompet]]n, [[skoeftrompet]]n en [[saxofoon]]s), snoarinstrumeantn ([[Kontrabas]], [[gitaar]] en [[piano]]) en verskeaidene slagwoarkinstrumeantn, zo as ne [[koobelle]], [[timbaal]]n, [[konga]]as, [[bongo]]os, [[guiro]] en [[claves]]. == Ritme == Salsamuziek is aait in [[veerkwartsmoate]]. t Slagwoark spölt verskilnde ritmiese patroonn duur mekoar, mer t ''claveritme'' ligt dr aait oonder. Alle salsamuziek en -daans richet zik op t claveritme. t Meestgebroekte claveritme is de zogeneumde ''son clave'', den't oawer acht achtsten zowal in 2-3 as 3-2 stiel espöld kan wordn. {| class="wikitable" ! 2–3 clave !! 3–2 clave |- style="font-family:monospace;" | 1.2.3.4.5.6.7.8. || 1.2.3.4.5.6.7.8. |- style="font-family:monospace;" | ..*.*...*..*..*. || *..*..*...*.*... |} == Bekeande ärtieste == * [[Celia Cruz]] * [[Johnny Pacheco]] * [[VIctor Manuel]] * [[Tito Puente]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Meziekstiel]] m401ftz12q6uw3rzcd1x39b4ece7jop 0 12548 102425 2009-04-10T09:59:50Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Karbietskeetn]] m9l3stnrbaexal22fagapteeh8nnj1l 0 12549 102426 2009-04-10T10:00:18Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Karbietskeetn]] m9l3stnrbaexal22fagapteeh8nnj1l 0 12550 263954 260799 2013-05-06T15:44:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:AutorodeoHeufdfoto.jpg|thumb|340px|right|Twei wagens knapt op mekare in een autorodeo]] Een '''autorodeo''' is een evenement daoras ze in Oost-Nederlaand drok op bint, waorbi'j een stok of vieftien olde auto's rondriedt op een deur een [[gröppel]] umringd [[gres|grösveld]] en tègen mekare anknalt. De leste auto die as nog rieden kan, is de winnaar. 't Evenement is vake köppeld an een [[karmse]], een feesttent mit meziek, enzowieder. ==Veurbereiding== [[Ofbeelding:AutorodeoRiege.jpg|thumb|300px|left|Een riege auto's op mekare]] De auto's die mitdoet an de rodeo bint olde bakken die al haoste riep bint veur de sloop. Veur de veiligheid wördt de auto's estript; zo haalt ze d'r de raampies uut. Achter de bestuurdersstoel zet ze een iezern paol, en an de bestuurderskaante last ze een metalen plaot tègen de deure. De auto's wördt ok verstevigd an de wiedere flaanken en de veur- en achterkaante. Veur 't milieu wisselt ze de koelvluuistof umme veur water. De auto's wördt op-espoten in teamkleuren en versierd mit namen en kreten. Ze wördt naor de race ebrocht op anhangwagens. 't Grösveld, det deur de auto's wördt ummeploegd töt een zaand- of (bi'j règen) modderveld, is ongeveer zo groot as een voetbalveld. In de midden lig een zaandbulte daoras de auto's umhenne riedt. Um de butengröppel hen lig een eerdewal. Daor weer achter staot hekken, en daorachter stiet 't pebliek. ==Verloop== [[Ofbeelding:AutorodeoTotal.jpg|thumb|230px|right|Een auto is ''total loss'' ebeukt]] De racers beukt mit de auto's tègen mekare an en perbeert mekare total loss te kriegen of in de gröppel te drokken en zo uut te skakeln. Umme de eigen motor te besparen, knalt ze vake van achtern tègen mekare an. De rodeo is op-edield in verskeiden rondes of ''manches'', mit op 't ende een finale. Een manche vlagt ze of as d'r nog drei auto's riedt. De auto's kunt zölf ok in klasses verdield wèden, zoals töt an de twei liter en daorboaven. Naost de finale kan d'r een 'wrakkenfinale' wèden van uuteskakelde auto's die naodien toch nog op-elapt bint. De rodeo wördt evolgd deur een jury en een köppel skeidsrechters mit vlaggen. Dizze lu bint d'r ok veur de veiligheid en vlagt de race stil as d'r beveurbield een auto in de braand vlig. ==Variaanten== [[Ofbeelding:AutorodeoBanger.jpg|thumb|230px|left|Banger racing gebeurt op asfalt]] ===Demolition derby=== Variaanten op de autorodeo bint ok in aandere laanden bekend; zo mut de [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] ''demolition derby'' in de jaoren vieftig van de twintigste eeuw, of daorveur nog, ontstaon wèden. ===Banger racing=== [[Banger racing]] wik van de autorodeo of deurdet ze op asfalt riedt en as eerste oaver een finish perbeert te komen. Dizze variaant viej in laanden as [[Nederlaand]], [[België]], 't [[Verienigd Keuninkriek]] en [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]]. Fans van banger racing gaot vake maank dizze laanden de grèenze oaver umme de evenementen te bezuken. ==Anhaling== :''Met de pens vol gif, stoa ik an de start :''Zes cylinders brult onder mien gat :''Zo hard ak kan, trea-j ik op 't gas :'' 't Volk dat steet te kieken hult zich vast :''Kogellagers die uut mien piepe barst Uut ''Autorodeo'' deur [[Jovink en de Voederbietels]] {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Evenement]] [[Kategorie:Nedersaksies feest of gebroek]] [[Kategorie:Sport]] fpnwg0rdmd4jhd0iiowsg7n4e8z11ty 14 12552 266359 102478 2013-05-10T17:19:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie]] g9zc5nebixjijewv6kpnr2tenqhfh74 14 12553 272639 266376 2013-12-30T09:31:07Z Cycn 1607 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemiente-nl mallen‎|Oaveriessel]] nmkh1866iruzl436x8obhd6c2ly3wi1 14 12554 266244 102487 2013-05-10T17:00:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mal]] 3az18tqjvl44j8yvykvmnge85d3gzqp 14 12555 272637 266375 2013-12-30T09:30:19Z Cycn 1607 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemiente-nl mallen‎|Gelderlaand]] qefsmzi381wi16s6kyu1k7ayvcqddnc 0 12557 265166 259196 2013-05-09T23:08:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Q-liner.jpg|thumb|right|250px|n Q-liner bus van Arriva]] [[Ofbeelding:Qnet.JPG|thumb|right|250px|Qliner routes ien Noord Nederlaand ]] De '''Q-liner''' is n komfortoabele [[bus]] dij veur vlot [[openboar vervouer]] zörgen ien de noordelke pervìnzies van [[Nederlaand]]. De maiste Q-liners heuren bie t busbedrief [[Arriva]] en [[Connexxion]]. {{Begin|gos}} {{DEFAULTSORT:Q-Liner}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Openboar vervouer]] rtgdd3ifrxhedfqyhvkaeqtdtnvn8h9 6 12559 102623 102620 2009-04-12T20:54:37Z Mark knoester 1952 Nieje versie van "[[Ofbeelding:Qnet.JPG]]" toe-evoeg wikitext text/x-wiki Qliner routes 6rmr1lp37a4p6grawj9ouicbqp9bbql 0 12560 258921 250352 2013-03-11T12:02:13Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 110 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q870]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Tren a las nubes cruzando Viaducto la Polvorilla.jpg|right|250px|thumb|Traain]] [[Bestaand:GTW Arriva.jpg|right|250px|thumb|n Traain van Arriva ien Stad]] n '''Traain''' is n vörm van [[openboar vervouer]]. n Traain ridt op n [[spoor]], woardeur man aaltieds dezulfde route volgen dut. Der binnen verschaaidene bedrieven dij t traainverkeer ien [[Nederlaand]] regeln, noamelk [[NS]], [[Arriva]], [[Veolia]], [[Connexxion]] en [[Syntus]]. In [[Noord Nederlaand]] ridt veurnoamelk [[Arriva]], bieveurbeeld van [[Grunnen (stad)|Stad]] noar [[Liwwadden (stad)|Leeuwerd]] of [[Nijschaanze]], môr noar [[Azzen]], [[Zwolle]] en wieder ridt [[NS]]. {{commonscat|Rail transport}} {{Begin|gos}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Openboar vervouer]] atd6pkpdn93xg6k18n6ryf9og6a6588 0 12565 279210 275163 2015-03-27T16:46:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Panda closeup.jpg|thumb|250px|Nen reuznpanda]] Nen '''reuznpanda''' is n zwart met wit [[zoogdeer]] wat onmeundig völ [[bamboe]] et. Nen reuznpanda wörd duur de meansken ezeen as n machtig lui deer, want zien leavn besteet zowat allene oet etn en sloapn. Nen reuzenpanda dut daagns hoaste niks as bamboe etn. == Aandere soortn pandaas == n Reuznpanda is nit de ennigste soort [[panda]] van disse wearld. Dr bestoat namelik ok kleaine en grote pandaas, dee at ne broene kluur hebt en kleainer as de reuznpanda beent. Nen wabar wörd ook wal es as ne pandasoort ezeen. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] 49x2tmrmnfg9gbtmm0gy9m8qtpcozqc 14 12569 266506 258920 2013-05-10T18:14:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Vervoer]] 88tljbp8cyxmny4xxvsek099mnxctvf 0 12570 259030 253367 2013-03-11T12:04:59Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 160 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q3754]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[1 jannewaori]] - [[Kammeroen]] wonnen onofhankelijk. * [[27 april]] - [[Togo]] wonnen onofhankelijk. * [[20 juni]] - Onofhankelijkheid van [[Mali]] en [[Senegal]]. * [[30 juni]] - [[Belgisch Congo]], wonnen onofhankelijk. * [[1 juli]] - De grenscontroles in de [[Benelux]] wonnen op-eheven. * [[12 juli]] - [[Frans Congo]], [[Tsjaad]] en de [[Centraal-Afrikaanse Rippebliek]] wonnen onofhankelijk. * [[8 augustus]] - Militaire staotsgrepe in [[Laos]]. * [[16 augustus]] - [[Cyprus]] wonnen een onofhankelijke rippebliek. * [[7]] - [[Ivoorkust]] wonnen onofhankelijk. * [[15 december]] - [[Boudewijn I van België|Koning Boudewijn]] van [[België]] trouwt mit [[Fabiola de Mora y Aragón]]. == Geboren == * [[19 febrewaori]] - Prins Andrew van Engelaand * [[15 april]] - [[Filip van België|Prins Filip van België]] * [[6 september]] - [[Yves Leterme]], Belgische politicus == Uut de tied == * ... nrbpb7rjk988sb6ef1aqvw1dewkgyr4 0 12571 289661 283324 2016-10-29T12:20:57Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kasteel Montfort Grauwert.JPG|thumb|Kasteel van Montfort]] '''Montfort''' ([[Limburgs]]: ''Mofert'') is een [[stad (woonstee)|stad]] in 't midden van de previncie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. De stad ligt in 't oosten van de rivier de [[Maas]] en in 't zuden van [[Roermond]] en de rivier de [[Roer]], aan de oevers van de rivier [[Vlootbeek]]. 't Het ongeveer 3.300 inwoners en heurt bie de [[gemiente (bestuur)|gemeeinte]] [[Roerdalen]]. 't Was tot [[2007]] eein van de dreei kernen van de gemeeinte [[Ambt Montfort]], nou eein van de zes van de gemeeinte Roerdalen. ==Uutgaonde verwiezings== {{commonscat|Montfort, Roerdalen}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Roerdalen]] [[Kategorie:Ploatse in Limburg (Nederlaand)]] [[Kategorie:Vroggere gemainte in Nederlaands Limbörg]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] 0s9ue9pztlxvby3wggh9iymje59d9wr 0 12572 102795 2009-04-15T16:36:28Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Montfort (Limburg)]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Montfort (Limburg)]] 1mev5j2uo7d3fplhopf4okl17zsgmzx 0 12578 103633 102857 2009-04-25T22:34:41Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Haorlem]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Haorlem]] 2jnpn29fswjzhvxtkyozxv8a3tgws4o 0 12581 259172 223249 2013-03-11T12:09:04Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q740987]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Heemstede''' kan verwiezen naor: *[[Heemstede (Noord-Hollaand)]] - een gemeente en plaetse in et zuden van Haarlem. **[[Slot Heemstede]] - kortbi-j dizzen plaetse. *[[Heemstede (Utrecht)]] - een kleine woonplaetse op de grens van de gemeenten Holten en Ni-jegein. **[[Kasteel Heemstede]] - kortbi-j dizzen plaetse. {{dv}} kw1olz6pzaiknleglugmhr7be3xotte 0 12588 111555 110609 2009-07-10T22:40:00Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Achterhooksen taalwiezer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Achterhooksen taalwiezer]] ctzs4skgkrrqkkt4exk8edyr3kvjeq7 6 12590 180300 103045 2011-02-16T07:52:42Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Sport]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == AutorodeoHeufdfoto.jpg == Licentie == {{Allinnig Wikipedie}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Sport]] c9jxygr41iwpegpvixzvropeq60ri1e 6 12591 180298 103046 2011-02-16T07:52:12Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Sport]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == AutorodeoTotal.jpg == Licentie == {{Allinnig Wikipedie}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Sport]] l20x9uytcei4epiqjpgyzh2181fgpd8 6 12592 180299 103047 2011-02-16T07:52:26Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Sport]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == AutorodeoRiege.jpg == Licentie == {{Allinnig Wikipedie}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Sport]] 8bim17w00s8ac524yuu32quxyv9t48x 6 12593 180301 103048 2011-02-16T07:52:52Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Sport]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == AutorodeoBanger.jpg == Licentie == {{Allinnig Wikipedie}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Sport]] 7r79p6bb22zn0597l95qwed411i7vli 0 12594 103072 2009-04-18T17:53:24Z 87.195.82.223 deurverwiezing naor [[Piraat (radio)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Piraat (radio)]] bmx78cstreiabr7pq45sbofmv5u3kjp 14 12597 266325 261158 2013-05-10T17:13:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Kommunikasie]] 5ua3r9nfupdhzaa3uhvsts6ccwxfhue 0 12598 293766 265259 2017-08-25T14:26:16Z Bert Wijnholds 15584 Infermoatsie derbie doan, o.m. diskogroafie. wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Kiek bie '''[[Erwin Jules de Vries]]''' as joe de Surinoamse kunstenoar beduilen.}} '''Erwin de Vries''' (geboren in [[1970]]) is n zaanger, tekstschriever, komponist en gitoarist. Hai is bekìnd worden deur zien aktiviteiten ien Grunnengstoalege band ''Deheleboel'' woar hai sund [[1993]] zong en verantwoordelk was veur t schrieven van laidjes. Hai het mit Deheleboel ien totoal twij cd's oetbrocht, noamelk: ''Riep veur Opnoame'' ([[1997]]) en ''Haim'' ([[2001]]) dij voak te heuren en te zain binnen bie [[RTV Noord]]. Tou de ''Deheleboel'' oet mekoar vuil, gong hai allenneg wieder. Zien begelaaidensband van nou hait ''De zunderlingen.'' Zien muziek konst ook heuren ien [[regiosoap|dramariege]] [[Boven Wotter]], woaronder t laidje ''Nije mörn''. In 2017 won Erwin de Vries de ''DvhN Streektoalpries'' veur zien album ''De noodzoak.'' == Diskogroafie == === CD === * Riep veur opnoame (Deheleboel, 1997) * Haim (Deheleboel, 2001) * Wie! (2003) * Aigenhaimer (2006) * Dichter in mie (2008) * Kerst mit De Vrais (2008) * Leef t leven (2011) * De tocht van de noakende zunderling (2014) * De noodzoak (2016) === DVD === * Aigenhaimer live-registroatsie (2007) * Dichter in mie live-registroatsie (2010) {{DEFAULTSORT:Vries, Erwin De}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Muzikaant oet Grunnen]] [[Kategorie:Dialektmuziek]] 9enxn16m7mnlr9hca4e5d3mg4zualec 0 12599 279544 274314 2015-03-27T17:42:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * Ende van de Sovjet-Unie == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... f2hxxpg51k7ef1wfopzbei2ocb8pq0v 0 12600 259128 253753 2013-03-11T12:07:56Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 163 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2060]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * Verdrag van Mestrich == Geboorn == * ... == Uut de tied == * [[9 juni]] - [[Hans Heyting]], Drèentse dichter, teniel-, radio- en kienderboekenskriever en skilder 6s6avjuii0stlf42evxjlx4zffybkqj 0 12601 259129 253763 2013-03-11T12:07:57Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 164 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2067]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * Ayrton Senna (Formule 1 coureur) 88hja0w0zxdfcbtmuu0lei1c2vdd0qu 0 12602 259130 253775 2013-03-11T12:07:58Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 164 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2068]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * Bosnisch-Servische soldoaten veroavert de moslim-enclave [[Srebrenica]] in [[Bosnië en Herzegovina]], op dat moment beveiligd deur Nederlandse VN-militairen, en pleagt volkernmoord op 7500 mansleu en jongs. == Geboorn == * ... == Uut de tied == * [[29 december]] - [[Simon van Wattum]], dichter en journalist in t Veenkelonioals, Oldambtsters en Nederlaands rr97c615a32pg0os3qggzqkppkvk4ld 0 12610 264539 261172 2013-05-06T20:46:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Gait''' is een [[Nedersaksische veurnamen|Nedersaksische veurnaam]] dee ofkomstig is van 't [[Germaanse talen|Germaanse]] woord ''ger'' + ''hard'' en betekent ''stark mit de speer''. Der bin verschillende varianten van de naam ''Gait'', 't kan veur mansluui mar oek veur vrouwluui gebruuk wonnen, zo he-j veur vrouwluui bieveurbeeld de variant ''Garritjen''. Gait kump oek veur in combinasie mit aandere namen, bieveurbeeld [[Gait-Jan]]. ==Nedersaksische varianten== Naos '''Gait''' he-j oek nog: *'''Goait''' ([[Tweante|Twente]]) *'''Gart''' of '''Gaart''' *'''Gärt''' of '''Gert''' *'''Geurt''' *'''Garrit''' of '''Garriet''' *'''Gerriet''' ([[Grunnen (provìnzie)|Grunning]]) *'''Geert''' ([[Grunnen (provìnzie)|Grunning]] en [[Drenthe]]) *'''Gajje''', de ([[Tweante|Twente]]) *'''Gerke''' ([[Duutslaand]]) ...en nog veule meer. ==Varianten in aandere talen== *Geeraard (Nederlaans) *Gérard (Frans) *Gert (Nederlaans) *Gerrit (Nederlaans) *Gary (Engels) *Gareth (Engels en Frans) *Geert (Nederlaans en Fries) *Gerk (Fries) *Gerik (Pools) *Sjraar (Limburgs) *Graad (Limburgs) *Gerhard (Duuts) [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Kategorie:Naam]] 85lb333eam8k940g3lxfd9q8ofjlapc 0 12611 103301 2009-04-21T12:50:08Z Servien 7 [[Knetterbiele]] is ewiezig naor [[Kettenzage]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kettenzage]] d0xpolixealcf14ltrql78tb90tlfnz 0 12614 262141 261929 2013-04-20T17:10:58Z Droadnaegel 1133 iw op wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Schep.jpg|thumb|right|200px|Twee soortn batsn nöast mekoar]] Nen '''bats''', ne '''batse''' of '''skuppe''' ([[Neosassisme]]: ''zweetleppel'') is n stuk hofgerei det wörd gebroekt vuur graafwoark, laand umspitn, verplaatsn van [[greante]] of [[zaand]] en laand liekmaakn. De batse besteet feailik oet twee deeln: n steln en t blad of leppel. Vuur opskepn beent dr batsn met n hol blad, woerduur t te verskepn spul dr good op blif lign. Vuur koeln greawn is ne batse met nen platn leppel better, umdet den better de groond ingeet, en den at doarumme ook wal ''stekskuppe'' wörd eneumd. == Soortn == Aandere soortn batsn beent de ''kabelskuppe'' (vuur t greawn van kabelsleuwn), de ''stroatbatse'' (met nen eböagnen steln zodet de greawer nit te depe hooft te bukn) en de ''brede batse'' (batse met plat, breed blad met opstoande reande vuur t opskepn van bv. ofval). ook wal ''breebatse'' of ''platte batse'' neumd. == Spölgood == t Skupken, det deel oetmaakt van zaandbakspölgood, is ne kleaindere versie van de skuppe, den at bedoold is vuur gebroek duur keender bie t spöln in de zaandbak of op t strand. t Wörd vake duur keender gebroekt um in nen zaandbak putn te greawn, vörme vol te doon en zaandkasteeln te bouwn. Skupkes wordt vandage an n dag vuural van plestik emaakt en beent vake ekluurd in ene van de basiskluurn umdet det anslot bie de smaak wat at keender oawer t algemeen hebt. == [[Nedersaksisch|Neersassies]] == * [[Grunnegs]]: ''schop'' * [[Stellingwarfs]]: ''schep{{small()|pien}}'' * [[Tweants]]: ** ''bats{{small()|e}}'' ** ''skuppe'' * [[Veluws]]: ''schup{{small()|pe}}''{{Info|Een bats(e) is in 't Veluws een soort schuppe}} * [[Sallaans]]: ''schop{{small()|pe}}'', ''schuppe'', ''skuppe'' [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Raaive]] jpitxiye3f1tmly8jhb94ou2ggz0qrt 0 12615 103333 2009-04-21T22:38:05Z Woolters 62 [[Bats]] is ewiezig naor [[Batse]]:&#32;ok in t artikel zo eneumd wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Batse]] hn0hlathcji9laa6khz13es2xreu1to 0 12616 103334 2009-04-21T22:39:58Z Woolters 62 Nieje pagina: 'Skuppe kan meardere dinge beteekn: *[[Batse]] - ne skuppe um met te greawn *[[Sköppe]] - kleain skuurkn {{dv}}' wikitext text/x-wiki Skuppe kan meardere dinge beteekn: *[[Batse]] - ne skuppe um met te greawn *[[Sköppe]] - kleain skuurkn {{dv}} 8q3bsvfnb149f10884y0f600zh8fja6 0 12619 265460 259035 2013-05-10T14:06:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Daansmeziek''' is een verzaemelnaeme veur vule soorten [[elektronische meziek]]. Et belangriekste kenmark is de stevig verstarkte en vervormde [[bassdrum]] op iedere tel van de maot, en dat de [[meziek]] grotendiels maekt wodt mit [[elektrofoon|elektronische meziekinstrementen]] en meerstal niet drekt speuld wodt. De meerste daansmeziekstielen hebben een ienvooldige melodie en wodt in een 4/4 [[maot (meziek)|maot]] speuld. Vaeke het de meziek een melodie die herhaeld wodt en de meerste daansmeziekplaeten hebben een [[bassdrum]]. Somstieden wodden oolde lieties bewarkt en soms wodden d'r ok akoestieke [[meziekinstrement|instrementen]] bi'j de meziek daon. [[Zoemer]]s hej' vaeke daansmeziekplaeties die slim populair binnen. Veurbeeld hiervan weren ''Dragostea din tei'' en ''Kylie''. == Uutgaonde verwiezing == Veurbeelden van daansmeziek: *[http://www.youtube.com/watch?v=aJJ-ukGwNQM O-Zone - Dragostea din tei (uut 2004)] *[http://www.youtube.com/watch?v=KB0C2C__5sc Akcent - Kylie (uut 2005)] *[http://www.youtube.com/watch?v=WOBE4fE6R8M Hongaars daansmeziekien] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Meziekstiel]] prjr3rqvc0myqxjrw5cpxa2u3ty4ng6 0 12620 103387 2009-04-22T19:06:33Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Daansmeziek]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Daansmeziek]] ouw9tm52fu2gf6rt37i8v3lnz6e9bxp 0 12623 290747 279211 2016-11-01T18:05:17Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Flag of Cuba.svg|thumb|right|100px|Vlagge van Kuba]][[Bestaand:LocationCuba.svg|thumb|right|200px|Kuba in t rood op de kaarte van t Karibies Gebeed]] '''Kuba''' is n [[eilaand|eailaand]] in t [[Karibies Gebeed]]. t Besteet oet t eailaand ''Cuba'', t eailaand [[Isla de la Juventud]] en nog wat aandere kleaine eaileandkes. De heuwdstad is [[Havana]], wat direks ook de grötste plaatse is, met as tweede-grötste stad [[Santiago de Cuba]]. Kuba hef mear as 11 miljoen inwonners, en is doarmet t drokstbevolkte eailaand oet t Karibies Gebeed. Kuba's gebroekn, tradisies en kultuur is nen saamngoan van verskilnde invloodn: van de oorsproonkelike [[Taíno]]- en [[Siboney]]indiaann, van toew at t ne [[spanje|Spaanse]] [[kolonie]] was, de komst van [[Afrika]]anse [[slaverieje|slaawn]] en de nöagte van de [[Amerika|Verenigde Stoatn]]. Kuba is oonder mear bekeand um zinne muziek, de [[salsa]], de dikke [[segoar]]n en duur zinne vrogere presideant [[fidel Castro]]. == Naamnherkomst == n Naamn ''Kuba'' keump woarskienlik van de Taíno-indiaann, en beteeknt ''woer at völle vruchtbere groond is'', of ''good laand''. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Eilaand]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Amerika]] 930t784zeckm270x8uacqq3vf4539gs 0 12624 263805 258929 2013-05-05T21:33:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Sparta Rotterdam''' is ne [[Nederlaand|Neerlaandse]] [[voetbal]]verenige oet [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] den at an betaald voetbal dut. Ze doot seend öare oprichting in [[1888]] met in t Neerlaandse betaald voetbal. t Eerste elftal wörd rechtevoort etraind duur [[Foeke booy]]. Vanoolds hooldt Sparta zich noast voetbal bezig met aandere sportn zo as [[krikket]], [[atletiek]], [[honkbal]] en [[softbal]]. Seend een poar joar wördt dr oonder n naam Sparta ok [[rugby]] espöld. Oet de verenige [[R.V. & A.V. Sparta]] kömn dan ok verskilnde Rotterdamse sportorganisasies voort. De algemene voetbalklub maakt nog aaltied deel oet van [[R.V. & A.V. Sparta]]. Vuur de betaald-voetbalaktiviteaitn wör duur de verenige op [[14 juni]] [[1976]] de onofhaankelik woarknde ''Stichting Sparta Rotterdam'' in t leawn erop. == Spöllers == === Hudige selektie === {| class="wikitable" ! nummer ! noam ! positie ! kontrakt/huurd t/m ! laand van herkomst |- | 1 | [[Harald Wapenaar]] | Doelman | 1 juli 2009 | Neerlaander |- | 2 | [[Krisztián Vermes]] | Verdeadiger | 1 juli 2009 | Hongaar |- | 3 | [[Ayodele Adelaye]] | verdeadiger | 1 juli 2010 | Neerlaander |- | 4 | [[Ruud Knol]] | verdeadiger | 1 juli 2011 | Neerlaander |- | 5 | [[Sander van Gessel]] | verdeadiger/midlnveelder | 1 juli 2010 | Neerlaander |- | 6 | [[Edwin van Bueren]] | Midlnveelder | 1 juli 2010 | Neerlaander |- | 7 | [[Yuri Rose]] | Midlnveelder | 1 juli 2010 | Neerlaander |- | 8 | [[Donovan Slijngard]] | verdeadiger | 1 juli 2009 | Neerlaander |- | 9 | [[Rydell Poepon]] | Anvaller | 1 juli 2011 | Neerlaander |- | 10 | [[Arne Slot]] | Midlnveelder | 1 juli 2010 | Neerlaander |- | 11 | [[Charles Dissels]] | Anvaller | 1 juli 2010 | Neerlaander |- | 14 | [[Kevin Strootman]] | Midlnveelder | 1 juli 2012 | Neerlaander |- | 15 | [[Kim Jaggy]] | verdeadiger | 1 juli 2009 | Zwitser |- | 16 | [[Karim Touzani]] | Midlnveelder | 1 juli 2011 | Somaliër |- | 17 | [[Edouard Duplan]] | Anvaller | 1 juli 2011 | Fraansken |- | 18 | [[Cassio Ramos]] | Doelman | 1 juli 2009 | Braziliaan |- | 19 | [[Shayron Curiel]] | Anvaller | 1 juli 2011 | Neerlaander |- | 20 | [[Cees Toet]] | verdeadiger | 1 juli 2009 | Neerlaander |- | 21 | [[Cor Varkevisser]] | Doelman | 1 juli 2009 | Neerlaander |- | 22 | [[Jerold Promes]] | verdeadiger | 1 juli 2009 | Neerlaander |- | 23 | [[Iderlindo Moreno Freire]] | Midlnveelder | 1 juli 2009 | Neerlaander |- | 24 | [[Joshua John]] | Anvaller | 1 juli 2012 | Neerlaander |- | 26 | [[Floribert N'Galula]] | Midlnveelder | 1 juli 2009 | Belg |- | 28 | [[Nathan Rutjes]] | Midlnveelder | 1 juli 2011 | Neerlaander |- | 33 | [[Erik Falkenburg]] | Midlnveelder | 1 juli 2012 | Neerlaander |- | 35 | [[Maciej Wilusz]] | verdeadiger | 1 juli 2010 | Pool |- | 36 | [[Joey Godee]] | Anvaller | 1 juli 2012 | Neerlaander |- | 45 | [[David Abdul]] | Anvaller | 1 juli 2011 | Arubaan |- |} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Voetbal]] 4p3jsw4kl4894c4u53bttaw880kv1vv 0 12625 103483 2009-04-23T21:58:14Z Droadnaegel 1133 [[Heerlijkheid]] is ewiezig naor [[Heerlekheid]]:&#32;Volgens WALD is -lijk (stomme e) -lek wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Heerlekheid]] lprs5l6084bp2d75sf4ntg1lm9ei3ja 0 12629 258930 253769 2013-03-11T12:02:22Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 168 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2485]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * Veur zeuvn daagn holdt [[John Lennon]] en [[Yoko Ono]] een "love-in" in t Amsterdam Hilton Hotel. * De [[Kernenergiecentrale Dodewaard]] wödt in gebroek enommen deur könnegin Juliana. * Den [[Lauwerszee]] wödt af-eslotten en heet vanaf dee tied [[Lauwersmeer]]. * Bert en Ernie verschient veur et eerst op [[tillevisie]]. == Geboorn == * ... == Oet de tied == *[[Hendrik van Laar]] ([[1878]]-[[1969]]), dörpsdichter uut [[Luttn|Lutten]] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] hxm0fywq0cfszrhhl82e2dn1zdenecb 0 12630 103651 2009-04-25T23:26:46Z Droadnaegel 1133 [[Heerlijkheid Borklo]] is ewiezig naor [[Heerlekheid Borklo]]:&#32;WALD spelling wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Heerlekheid Borklo]] 5xih8llbnd00pi1ab01aivkjmm8tuoc 14 12632 292228 292227 2016-12-12T15:47:31Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geschiedenis van Gelderlaand| Achterhook]] [[Kategorie:Achterhook]] dj7tdlo21eehzkscxwzp8qqqtlsds54 0 12634 292422 264791 2016-12-15T11:37:59Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Stientje AARTBY Zuiderzeestraatweg Hierden.JPG|thumb|250px|Stientje]] '''Stientje''' is een [[standbeeld]] op de retonde an de [[Zujerzeestraotweg]] in 't [[Gelderlaand|Gelderse]] darpjen [[Hierden]]. 't Standbeeld is emaakt en eplaotst deur een kunstgroep uut Hierden zelf. 't Standbeeld is emaakt um de retonde wat op te fleuren mar oek um dudelijk te maken dat der in Hierden niks an de retondes edaon wort, terwiel zo'n bietjen alle retondes in [[Harderwiek]] mooi emaakt worren. Stientje is een typisch [[Nedersaksische veurnamen|Veluwse naam]] die oek in Hierden veul veurkomt. 't Was oek de naam veur 't vrouwtjen die der of-ebeeld steet. An de Zujerzeestraotweg had ze vrogger een klein krujenierswinkeltjen en vreug altied an iederene ''woar goa je hinne'', dit steet oek op 't bordjen, dat bie 't standbeeld steet. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.deweekkrant.nl/artikel/2009/april/21/boerin_stientje_trots_en_fier_op_rotonde_hierden Boerin Stientje op de retonde in Hierden] [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Keunst]] [[Kategorie:Harderwiek]] 7t49h1r9iu6r7y4mnwszr2igq9nthcp 0 12635 103727 2009-04-26T19:33:40Z Servien 7 Nieje pagina: ''''Stientje''' kan verwiezen naor: *[[Stientje (naam)]] *[[Stientje (standbeeld)]] - in Hierden {{dv}}' wikitext text/x-wiki '''Stientje''' kan verwiezen naor: *[[Stientje (naam)]] *[[Stientje (standbeeld)]] - in Hierden {{dv}} 2y2mjg7nqz0h9ofp2mjxshl3k2jb8pg 0 12636 103767 103760 2009-04-27T15:32:18Z 87.195.82.223 deurverwiezing naor [[Hoantje]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hoantje]] jg3qaz0lvnmigui5t63msf5rfjmb52y 0 12638 103776 2009-04-27T21:33:06Z Droadnaegel 1133 [[Maurits zien veldtochte van 1597]] is ewiezig naor [[Maurits zienen veldtocht van 1597]]:&#32;tocht is mannelek wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Maurits zienen veldtocht van 1597]] cps21qfmvffbk7zw5j7p5in8bxitp4f 0 12640 263438 259087 2013-05-04T23:35:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Nen '''dreugn''' of '''hartn worst''' (sprek oet: ''hatn wos'') is nen soort worst van [[varken|voarknsvleais]] den at wörd op ehungn um te dreugn. Dreugn worst wörd völle in t [[Nedersaksisch|Neersassiese]] gebeed egetn. Dreuge wörste wordt völle in t noordn en t oostn emaakt ([[Grunnen (provìnzie)|Grönningn]], [[Freeslaand]], [[Dreante]] en [[Tweante]]). Vuural in t noordn is de vochtigheaid van de locht good um wörste an te dreugn. In bepoalde [[Afrika]]anse laandn is n dreugn worst ook geweeld. Dit keump duurdet de kolonistn van vroger vake dit soort wörste metnömn op de lange zeereaizn, umdet ze lenger good bliewt. n Smaak kan verskiln per worst, wat ofhaankelik is van de kruudn dee at dr in zitt, en van t recept van n slager. [[Kruudneagel]] wörd nog t meest gebroekt. Juust umdet de inhoold zo slim kan verskiln, beent dr dus de verskilnde soortn hartn worst, zoas de Grönneger of de Freeske dreuge worst, ezw. In t algemeen is dr wal dudelik oonderscheid tusken Freesken, Grönsen en Dreantsen dreugn worst. Dee eerste beaide beent meender dreuge as n Dreantsn, den at doarumme earder ''Hartn Worst'' eneumd wörd. In n Grönsen worst zit völle kruudneagel in, en n Dreantsen is wat vettiger. n Dreantsn is laandelik nit zo bekeand, en wörd vake lös of in n netjen verkocht. n Freesken worst is vake ereukt, en n Tweantsnn worst is wat grover (met dikke stukke dr in) en pepperiger.<ref>[http://www.slagerswereld.nl/recepten/twentse-droge-worst-(425).html Recept vuur dreuge worst]</ref> Dreugn worst wörd vake bie t [[beer]]dreenkn egetn, bievuurbeeld op de vriedagnoamiddag noa t woark. Ook wörd t vake met bluks [[keze]] (en nen kladn [[mosterd]]saus) as hepken op verjöardage en zoksoort feestjes an eböadn. n Worst wörd ook wal es ekokt, mear völle leu meant at'e doarduur meender smaak krig. ==Maakn== Vuur ne riege dreuge wörste is 10 kilo duurreagn voarknsvleais neudig. Per kilo vleais is dan an kruudn neudig: :25 gram zoolt :3 gram vermöaln pepper :0,5 gram koriander :1 gram foelie :0,25 gram starterkultuur :5 gram eankelvooldige suuker :0,5 gram natriumascorbinaat :0,5 gram natriumglutaminaat t Vleais en de inhoold wörd dan duur mekoar edoan töt n stewig deag van ong. 6-8 groadn Celsius. Doarnoa wörd t deag of estopt in n good oet espeulde voarknsdoarm, töt wörskes van ong. 300 gram, woernoa at ze of ebeundn wordt as ne rookworst. Hiernoa munn de wörskes 2 deage trekn in ne vochtige ruumte bie ong. 20-25 groadn. As leste wordt ze of ewasked en munn ze 4-7 deage dreugn bie nen temperatuur van 18 groadn, en ne lochtvochtigheaid van 80 perseant. ==Anhalings== ''De volgende anhalings beent umme zat noar de [[Standaard Skriefwieze]]''. De Dreantse band [[Skik]] hef in [[1995]] n nommer oawer n dreugn worst emaakt: :''ham, kip of gehakt'' :''k heb dr nooit veul om geven'' :''maar dr is ien ding'' :''woar ik nooit zunder kan leven'' :''dreuge worst, dreuge worst'' :''k zol nie weetn wat ik zunder mos'' Ook [[Neet Zuuver]] oet [[Eanter]] hef t n moal oawer dreugn worst: :''Iej bint vuur mie n blik met broene boonn'' :''met van dee kleane stukjes oetgebakn spek'' :''Of nen dreugn worst van achter oet de delle'' ==refereansie== <references/> {{DEFAULTSORT:Dreuge Worst}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese gerechten]] [[Kategorie:Worst]] gdqiqmr6rmlujxz8gkkqqrufingcagr 0 12641 282258 279212 2015-05-22T18:00:45Z NGolds20 10516 /* Nedersaksisch */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Passer domesticus2.jpg|thumb|250px|Een huusmosse]] [[Bestaand: Passer domesticus domesticus MHNT.ZOO.2010.11.208.jpg|thumb|Huusmosseneiers]] De '''huusmosse''' ([[Latien]]: ''Passer domesticus'') is een klein [[zangvoegel]]tjen dee beheurt tot de [[femilie (biologie)|femilie]] van de [[mossen]] (''Passeridae''). De huusmosse eet veurnamelijk [[zaojen]] en [[insektn|insekken]]. De 't voegeltjen kan neet zingen mar wè tjilpen. De huusmosse beweeg zien eigen deur te vlegend of te springen. De mosse is een standvoegel: hij blief altied op dezelfde plekke woenen. == Kenmarken == Een huusmosse hef een griesbrune kleur en een krachtige [[sneb|snavel]]. Mannetjes en wiefjes hemmen welende kleuren: 't mannetjen vuilt wat meer op en hef meer contras in zien [[verenkleed]], hij hef een grieze kroene en een zwarte bef, tewiel 't wiefjen strepen op de rogge hef mit een egaole lochte bors. Allebeie de geslachen hemmen een streepjen bie de ogen zitten. Ze wonnen ongeveer 14 tot 16 centimeter groot en weeg hooguut dartig gram. == Verspreiding == Huusmossen bin aorige [[cultuurvolger]]s. Ze hemmen der eigen werschienlijk in de [[prehistorie]] verspreid, deur de uutbreiding van de [[laandbouw]] van de meens te volgen. Huusmossen bouwen der nessen grege onder [[dakpanne]]n en in gaoten in de muren of in bosjes. Ze leven grege in groepen en koemen vake in zwarms veur. == [[Nedersaksisch]] == Der wonnen in 't Nedersaksisch meestentieds gien onderscheid emaak tussen soorten mossen, ze wonnen vake gewoon ''mossen'', ''morsen'', enz. eneumd. Hieronder zie-j een paor aandere dialekwoorden veur de huusmosse. * [[Drents]]: ''luneke'', ''hoesmusse'', ''huusmusse'' * [[Grönnegs]]: ''musk{{small()|e}}'' * [[Stellingwarfs]]: ''huusmuske'' * [[Sallaands]]: ''huusmusse'' * [[Tweants]]: ''hoesmuske'' * [[Veluws]]: ** ''huusmus{{small()|se}}'', ''huusmos{{small()|se}}'' ** ''huusmors'' ([[Armelo]], [[Putten]], [[Bunsjoten]]) ** ''uusmusse'' ([[Attem]]) == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Passer+domesticus SoortenBank.nl - beschrieving, ofbeeldingen en geluud] * [http://www.vogelbescherming.nl/content.aspx?cid=1282 De huusmosse op vogelbescherming.nl] * [http://www.stichtingdemus.nl/ Stichting De Mus] {{Commonscat|Passer domesticus}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Voegel]] [[simple:Sparrow#The House Sparrow]] 3xvmvurg9o06njy45h119t8hcf28wyb 0 12642 103892 2009-04-29T15:37:56Z Servien 7 [[Hegemos]] is ewiezig naor [[Hegemors]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hegemors]] 3taa4nty6um8znrf1n8n60egzc69o3o 0 12643 103939 2009-04-29T22:17:23Z Droadnaegel 1133 [[Maurits zien Tien Joaren]] is ewiezig naor [[Maurits ziene Tien Joaren]]:&#32;verbuuging bvgl nmw in meervold is -e. wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Maurits ziene Tien Joaren]] 9v43r8jdkp5b1g06o784m4w6v443c0s 0 12644 104162 2009-05-01T18:06:24Z Droadnaegel 1133 [[Ni-jengein]] is ewiezig naor [[Ni-jegein]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ni-jegein]] qrmk7jgocsn0gfx5zace3jg5wac49jz 4 12646 104434 2009-05-03T21:13:43Z Carsrac 377 deurverwiezing naor [[Wikipedie:Bot]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Wikipedie:Bot]] li5dbva0z1qmwk9twcyg59zx7ugit7k 0 12647 263837 211408 2013-05-05T21:40:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Triooo''' is ne muziekgroepe oet [[Eanske]] en [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]], in [[Tweante]]. Zo as öaren naamn al dut vermoodn begun Triooo met dree man. Seend 1998 bint ze met n veern. Zelf zegnt ze op öare webstea oaver de saamnstelling: "''iej nemt r twee oet 'Enschede' en döt krek zo oet 'Hengelo', dan krie'j TRIOOO''."<ref>http://www.triooo.nl/Sub/Bandbio.html</ref> Triooo besteet oet [[René Vrieler]], [[Harm Braam]], [[Fred van de Ven]] en [[Henk van de Wetering]]. Ze zingt meesttieds in t [[Tweants]]. Det kan eegn woark wean, mear ook bestoande nommers, of meziek op teksn van [[Willem Wilmink]], [[Theo Vossenbeld]], [[Sebastiaan Roes]], mear wal umme zat in t Tweants. ==Geskiedenisse== Um [[Pinkster|Peenkstern]] in [[1991]], tiedns wat ouwehoern gedoernde ne korte vekaansie in de [[België|Belgiese]] [[Ardenn]] besleutn dree kearls um n versken op te nemn, espöld op n poar estemde [[beer]]fleskes: "Bennie". Umdet één versken wat weainig was, bedachn ze dr nog n antal bie. Seend dee tied hebt ze verskeaidene dinge doan: toern met de [[Höllenboer]], met Jan Ottink & De Hemel en de ofsloeting van t [[Amsterdam]]se Kleinkunstfestival. ==Plaatnriege== *''Triooo - Zo Dan!'' (1997) *''Triooo - Op nen dag'' (2005) ==Refereansies== <references/> ==Oetgoande koppeling== *[http://www.triooo.nl www.triooo.nl] *[http://www.youtube.com/watch?v=oiLAU9cu7cs Triooo - Bennie (clip) Op Youtube] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Dialektmuziek]] 0wwrhjzf56datv4xdlch8x1n603emux 0 12648 289617 289206 2016-10-29T10:45:25Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL It Hearrenfean De Knipe.png|thumb|De Kniepe]] '''De Kniepe''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''De Knijpe'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''De Knipe'') is een dörp in de gemiente [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]], in et oosten van et plak [[Et Vene (plak)|Et Vene]]. Hoewel de gemiente Et Vene veur alle aandere officiële plakken de Nederlaanse plaknaemen bruukt, is veur De Kniepe de Friese naeme de officiële. Deur et dörp lopt de [[Schoterlaanse Kompejonsvaort]]. Hierin lag een kniepe, een versmalling in de vaort, en daoran daankt et dörp De Kniepe zien naeme. De Kniepe was tot [[1970]] opsplitst in ''Bovenkniepe'' en ''Benedenkniepe'' en wodde doe vaeke kotweg ''De Kniepe'' nuumd. Doe in 1970 de twie dörpen saemenvoegd wodden, kreeg et dörp de naeme De Knipe. [[Anne Zernike]] was in 1911 de eerste vrouwelike doomnie van Nederlaand. Zi'j begon as [[Deupsgezinden|deupsgezind]] predikaante in Bovenkniepe. [[Jan Mankes]] het ok een hottien in De Kniepe woond. Hi'j was trouwd mit Anna Zernike. In De Kniepe staot de eupenbaore Compagnonsschool en de kristelike CBS De Pream [[Basisonderwies (Nederlaand)|(basisonderwies)]]. Op sportgebied is d'r de [[körfbal]]verieniging [[Kinea]] en voetbalverieniging V.V. Read Swart. Op et [[begreefplak]] staot ok ien van de [[klokkestoelen in Frieslaand]]. In et zuudwesten van et dörp staot een Amerikaanse wiendmoter. <gallery> Image: Klokkenstoel De Knipe 03w.JPG|Klokkestoel </gallery> [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] [[Kategorie:Et Vene]] dvvh49vetb0mlrpn8iwxqdb10bxz9gl 0 12649 289214 265441 2016-10-28T15:11:12Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL It Hearrenfean Bontebok.png|thumb|300px|Bontebok]] '''Bontebok''' is een dörp in de gemiente [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et dörp het omdebi'j 440 inwoners. Bontebok is ontstaon rond een [[sluus]] die in de [[Schoterlaanse Kompejonsvaort]] legd wodde. Disse vaort was de toegaangsweg tot dit gebied en wodde o.a. bruukt veur de ofvoer van de [[törf (braandstof)|turf]] uut de [[vervening|turfontwinningsgebieden]]. De schippers mossen vaeke lange waachten, waordeur d'r al gauw een dörpkoeme mit [[kefé|kefé's]], [[winkel]]ties en [[woning|bewoning]] rondomtoe de sluus ontston. Op et heugtepunt weren d'r zels vuuf kefé's in de buurtschop. An ien van disse vuuf kefé's daankt Bontebok lichtkaans heur naeme. Dit kefé wodt al in 1683 nuumd en had de <nowiki>naeme "De Bonte Bok". Et had een uuthangbod mit de onderstaonde spreuk: "Een bok is een bok, een bok ben ik geheten." "Menigeen is een bok maar wil het niet weten"</nowiki> Et grondgebied van Bontebok beheurde veurhenne grotendiels tot [[Ni'jehoorn]] en diels tot [[De Kniepe]], mar et kreeg nao hiel wat stried mit de raod van de gemiente Et Vene vanof 1 jannewaori 1980 de staotus ''dörp''. Sund [[1923]] is d'r een eupenbaore legere schoele “De Bontebok”. Van [[1898]] tot [[1966]] was d'r de [[zuvelfebriek]] De Gemeenschap. De febriek is laestdaegs sloopt. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] [[Kategorie:Et Vene]] sz2lnfisd10nrd2nvudlovud932nw8c 0 12650 259003 104647 2013-03-11T12:04:24Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1221137]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Bontebok''' kan verwiezen naor: *[[Bontebok (Frieslaand)]] - een plak in Et Vene *[[bontebok (antilope)]] - een soort antilope {{dv}} k53ox5d5p1z2d4fg85ywe1khq8u1hn9 0 12654 265130 259005 2013-05-09T23:02:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemainte |noam = Oldambt |lokoatsie = Map_-_NL_-_Oldambt |bestandsnoam vlage = Oldambt vlag KL.jpg |bestandsnoam woapen = Oldambt Wapen KL (W).jpg |provìnzie = Grunnen |heufdploats = [[Winschoot]] |oppervlak = 296,42 |oppervlak laand = 234,46 |oppervlak woater = 61,96 |inwoner = 39.543 |doatum inwoner = 2008 |dichtte = 169 |breedtegroad = 53/9//N |lengtegroad = 7/2//E |verkeersader = [[A7]]; spoorlien [[Grunnen (stad)|Grunnen]]-[[Schaanze]] |netnummer = 0596, 0597, 0598 |postkode = 9670-9682, 9684-9694, 9940-9944 |webstee = [http://www.gemeente-oldambt.nl www.gemeente-oldambt.nl] }} '''Oldambt''' is de noam van de fuziegemainte ien t Nederlaandse [[Grunnen (provìnzie)|Oost Grunnen]], dij op [[1 jannewoari]] [[2010]] ontstaait oet soamenvougen van [[Scheemde]], [[Winschoot]] en [[Reiderlaand (gemainte)|Reiderlaand]]. De noam komt van de [[Oldambt (streek)|streek]] woarien nije gemainte ligt. Deur n vroagenbraaifje ien te vullen konden ienwoner n noam oetkiezen. Op [[20 november|20 novìmber]] [[2008]] is bekìndmôkt dat de noam Oldambt wonnen haar. Aander meugelkheden wazzen Winschoot en Reiderlaand. Ien jannewoari 2008 besloten de drij gemainten onder drok van provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] de gemaintelke fuzie tou goan doun, ook omdat tuzzen Scheemde en Winschoot der om tou t kunstmoatege [[Oldambtmeer]] t [[Blaauwe Stad|Blaauwe Stadprojekt]] aanlegd wordt. Veuraal de kommunistische partaaien, de NCPN ien Reiderlaand en de VCP ien Scheemde, hebben staark protesteerd tegen de fuzie. Ook nou dat de prozedure zowat ôfronden is, blieven zai zok verzetten. Ien roadsvergoadern bleken zai de ainigste tegenstaanders te wezen. ==Oldambt over korte tied== De gemainte zel om en noabie 40.000 ienwoner hebben. Doardeur is t aantel roadszetels op dit moment nog nait vast te stellen. Hebben Scheemde, Winschoot en Reiderlaand tiedens de verkiezens in novìmber 2009 tuzzen de 40.000 en 45.000 inwoner, den binnen der 27 zetels tou verdailen. Komt t ienwoneraantel tuzzen de 35.000 en 40.000 te liggen, dan krigt nije gemainteroad 25 zetels. ==Oetsproak== De nije gemainte zel de eerste gemainte ien Nederlaand wezen mit n [[Grunnegs]]e noam. Ien gemainteroad van [[Winschoot]] ontstond ien t veurjoar van 2009 beroering omdat t [[VVD]]-roadslid Irene Vrooland konsekwìnt Old Ambt broekte. Zie docht dat dit ook ien de rest van [[Nederlaand]] de gouie oetsproak wezen zol en dat elkenain zok doar aan holden mouten zol. As man van t Grunnegs oetgaait is de juuste oetsproak aans nait ''old-amt'', môr ''ol-damt''. <ref>[http://www.noordnieuws.nl/nieuws/indexwm.asp?actie=totaalbericht&pid=80555 RTV Noord] </ref> == Reverìnsies == <references /> {{Grunnen}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Gemainte in Grunnen]] f5bjsvz2bew1hpnsnezkgf0kxt4hg6j 0 12655 259004 133213 2013-03-11T12:04:25Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q366042]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Oldambt''' kìn verwiezen noar: *[[Oldambt (streek)]] - de streek Oldambt ien Grunnen *[[Oldambt (gemainte)]] - n nije gemainte ien Grunnen {{dv}} r2aiwyrcm7vzgd2drzhvfuc29n7qfyq 0 12656 104717 2009-05-06T14:58:41Z Grönneger 1 35 [[Blaauwe Stad]] is ewiezig naor [[Blaauwestad]]:&#32;t Is traauwens nait deur mie begonnen wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Blaauwestad]] laipz8k27yxhgaibq4swovovde5141s 0 12657 104916 2009-05-06T22:43:26Z 213.148.243.41 deurverwiezing naor [[Mesjester (Engeland)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Mesjester (Engeland)]] o47k0xqwlz1yf622vg78jnx4spvo7gf 0 12658 263429 259001 2013-05-04T23:34:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Djembe, Ghana.jpg|thumb|right|200px|Djembee oet [[Gana]]]] ne '''Djembee''' is ne [[Afrika|Afrikaanse]] tromme den at met de haande bespöld mut wordn. n kettel is van hoolt, woeroawer n [[sik]]nvel espönn is. Volgens de Bamalistam, dee at in [[Mali]] leawt, keump n naamn van t gezegde "Anke dje, anke be", wat letterlik "Leu komt es hier en mu'j es heurn" beteeknt, wat direks ook angef woervuur at'e gebroekt wörd. Ne Djembeetromme is meesttieds 30 cm in duursnee en ongevear 60 cm in de leankte. Ze bestoat ook kleainder, mear dan beent ze meesttieds allene vuur de sier. Duur de kelkvorm, dikte van t hoolt, soort vel, ezw, beent dr nen hoop verskilnde toonn oet ne djembee te haaln. ==Toonn== Normaal esprökn beent oet ne djembee dree verskilnde toonn te haaln: n "bas", "toon" en "klats"-slag. Hiertusken zitt nog wier verskeaidene aandere toonn. n Klats hef n hoog, kort dreug en skoarp geluud. n Toon dut zinn naamn eare an en zeenkt n betn. n Bas is nen deepn voln klaank. ==Slagmaneern== De bedolige is um met zo min meugelike inspanning n zo mooi meugelik geluud te kriegn. nen Bastoon wörd emaakt duur met de töppe van de vingers en n haandpälme teegn t midln van t vel te houwn. De aandere twee klaankn wordt emaakt duur bie n raand van de tromme op t vel te houwn, woerbie n "toon" wörd emaakt met de vingers an mekoar, en n "klats" met de vingers espreaidt. ==Ofkomst== Dr wörd vanoet egoan det de djembee orsproonkelik van de [[malinka]]/[[Susu]]-leu komt, dee at better bekeand warn van öar woark as smeedn. Disse "[[numu]]" gungn oawer t hele West-[[Afrika]] oet en nömn n djembee met zik met. Mear doar steet teegnoawer det iederene op ne djembee mag spöln, terwiel at bepoalde Afrikaanse instrumeantn allene spöld mag wordn vanoet oawerleawering; t geet van vaa op zönne. ==Bouw== De meeste djembees wordt oet één stukke hardhoolt ehakt, en t haank mear net of van de umgewing van de maker, wat vuur soort hoolt of'e kiest. Tradisjonele djembees beent van binn nit glad eskoerd, mear hebt ne spiraalvörmige binnkaante um de toonklaank te verbettern, mear spleenters en roewe voarn beent nen teekn van hoastwoark. t Vel is meesttieds van nen [[sik]], mear kan ook van [[antilope]]s, [[zebra]]as, [[hert]]n en [[koo]]kalvere komn. n Siknvel oet [[Afrika]] hef n aander geluud as n siknvel oet [[Europa (continent)|Europa]]. In Europa hebt de sikn meesttieds n makkeliker leawn, woerduur at ze vake n meender toa vel hebt. Dit hef invlood op n klaank en op de wearboarheaid van t vel. Europa is al völle länger as [[Amerika]] bezig met djembees. Terwiel at Amerika oawerspeuld wör met zachtheultne djembees van lege kwaliteit, hef Europa det soort djembees aait teegn eheuldn. Oet biegeleuf wordt nooit de velle van n männken ebroekt, mear aait van n vröwkesdeer. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] [[Kategorie:Slagwoark]] sjswq447kdk8n7oti2pmrun0c88j3yt 0 12661 262811 258902 2013-05-04T20:30:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Esculaap3.png|right|thumb|upright|Esculaap]] '''Genaeskeunde''' is ne wettenschop dee-t zich bezighöld met t onderzeuk noar, en het veurkommen en behandeln van [[zeekte]]s, [[andoningen]] of afwiekingen bi'j mens en dier. Leu dee-t zich bekwoamd hebt in dit vak, en ne studie genaeskunde (ok wal studie medicienn eneumd) af-erond hebt, wodt dokters, artsen, genaesheern of medies specialist eneumd. Zee wodt bi'j-estoan deur o.a. zusters en broeders (verpleegkundegen), fysiotherapeuten, thoeszorgers enzowieter. Dernoast bunt der leu dee-t zich bezigholdt met zeektes en gezundheid, moar neet erkend bunt: de alternatieve genezers. == Zeektes == De meeste zeektes en andoningen binnen de genaeskeunde wödt wearldwied in-edeeld in de [[ICD-10]]. Dat is ne oetgave van de [[Wearld Gezundheidsorgenisatie]] (WHO) woarin allerlei meugeleke diagnoses stoat in ne bepaalde indeling. Et systeem is in t begin ontstoan as ne indeling van doodseurzaken. Disse indeling is beheurlek grof, wöd zo um de tien joar herzeen en löp natuurlek altied een paar joar achter bi'j de leste stand van de wettenschop. An t zeekbedde he'j an de ICD neet völle; et is een statisties instrument um et véúrkommen van zeektes in verskillende landen verglieken te können, woarbi'j da'j dan moar mot hoppen dat in dee landen dezelfde umschrievingen hanteerd wodt. Elke meugeleke zeekte kan onder-ebrach wodden in tenminste ene van de volgende soorten: * infektiezeektes (bi'jveurbeeld [[TBC]] of [[AIDS]]) * neoplasmata (ni'jvormingn, dus good- of kwoadaardige tumors) * zeektes van et [[blood]], de bloodvormende organen (beenmarg) en et immuunsysteem ([[anemie]], [[leukemie]] of [[sarcoïdose]]) * zeektes van de kliern, voedings-relateerde zeektes en stofwisselingszeektes (bi'jveurbeeld [[sukerzeekte]], [[ondervoding]] of [[albinisme]]) * psychiese zeektes en gedragsstoornissen (bi'jveurbeeld [[Depressie (psychologie)|depressie]] of [[ADHD]]) * zeektes van et zenuwstelsel (bi'jveurbeeld [[multiple sclerose]] of de [[zeekte van Huntington]]) * zeektes van et [[oge]] (bi'jveurbeeld [[glaucoom]] of [[staar]]) * zeektes van et [[oor]] en het [[aevenwichtsorgaan]] (bi'jveurbeeld middnoorontstekking of de zeekte van Ménière) * zeektes van het [[harte]] en het voatstelsel (bi'jveurbeeld [[hartanval]] of [[spatoaders]]) * zeektes van het oademhalingsstelsel (bi'jveurbeeld [[COPD]] of [[longontstekking]]) * zeektes van het spiesverteringskanaal (bi'jveurbeeld [[maagzwere]] of [[galstene]]) * zeektes van de hoed en het onderhoedse waefsel (bi'jveurbeeld [[psoriasis]] of doorlegplekken) * zeektes van de spiern, de bötte en het bindwaefsel (bi'jveurbeeld [[zwöpslag]], [[osteoporose]], of [[SLE]]) * zeektes van et urinewegsysteem en de geslachtsorgoanen (bi'jveurbeeld [[bloasontstekking]], [[geslachtszeektes]] of balzak-/zoadbal-andooningen) * zeektes van de [[zwangerschap]], de geboorte en et kroambedde (bi'jveurbeeld [[HELLP-syndroom]], zwangerschapsvergifteging, scholderdistocie of [[kroamvrouwnkoorts]]) * zeektes van den pasgeborenen (bi'jveurbeeld [[hyperbilirubinemie]]) * an-eboorn misvormingen, an-eboorn afwiekingen en chromosoomafwiekingen (bi'jveurbeeld spina bifida, [[klompveutjen]] of [[Down-syndroom]]) * klachten, symptomen, laboratoriumafwiekingen en kliniese afwiekingen, neet anders especificeerd (bi'jveurbeeld onbegreppen [[koorts]] of [[heufdpiene]]) * letsel, vergiftegingen of andere gevolgen van oorzaken van boeten-of (bi'jveurbeeld onderkeuling, koolstofmonoxidevergifteging of [[caissonzeekte]] oftewal duukerszeekte) * oorzaken van boeten-of van overlieden en blievende schaa (bi'jveurbeeld auto-ongelukken, zelfverminking of mediese komplikaties) * umstandegheden dee-t de gezundheid beïnvleudt (bi'jveurbeeld kontakt met infekties) * ni'je zeektes, nog neet anders especificeerd (bi'jveurbeeld [[SARS]]) == Onderzeuk == n Medies onderzeuk begunt normalerwieze bi'j den hoesarts, den n anvang nömp met t stellen van ne [[diagnose]] (vaststelln wat veur zeekte da'j hebt). t Eerste onderzeuk is meesttieds met weineg hulpmiddeln, moar ondanks dat toch alderbastend belangriek (en net zoas in t normale laeven van belang :-)): * kieken (observeren van de patiënt) * proaten (dialoog angoan oaver de klachten, deurvroagen oaver andere probleemn) * veulen (natuurlek afhankelek van de klacht, bi'jveurbeeld bekloppen van de borskas, bekieken van de bewaegelekheid van n gewricht enzowieter) At der dan ne diagnose esteld kan wodden, krie'j medicienn of n ander veurskrift met. At den hoesarts der neet oetkump, wo'j deurverwezen noar nen specialist, den meesttieds meer meugelekheden hef ([[CT-scan]], laboratoriumonderzeuk, [[EEG|hartfilmpje]], [[ECG]], ezw um de juuste diagnose te stellen. == Specialismen == Der bestoat meer as 700 specialismes, woarvan der zo'n 30 in Nederland gangboar bunt. De specialismes bunt onder te verdeeln in dree heufdrichtingen: * eerste-liens zorg: hoesarts, verpleegarts en mediese zorg veur verstandelek gehandikapten. * sociale genaeskeunde: bedriefsarts, moatschoppi'je- en gezundheidsarts en verzekeringsarts. * kliniese specialismen: normaal gesprokken te vinden in et zeekenhoes. Zee könt specialiseerd waen in n bepaald deel of systeem van t lichaam (bi'jveurbeeld nen oogarts), ne bepaalde laeftied van patiënten (bv. neonatoloog(pasgeboornen), geriater(olde leu)), of in ne bepaalde (soorte van) zeektes (oncoloog oftewal kankerspecialist). Wieters könt ze ondersteunend waen, zoas laboratoriumonderzeuk. In Nederland gif et as erkende kliniese specialismes: ;beschouwend: * [[arts veur verstandelek gehandikapten]] * [[cardiologie]] (harte) * [[dermatologie]] (hoed) * [[gastro-enterologie]] (mage en darmen) * [[inwendige genaeskeunde]] * [[kindergenaeskeunde]] * [[kliniese geriatrie]] (olde leu), * [[kliniese neurofysiologie]] (zenuwstelsel), * [[longzeektes en tuberkulose]], * [[neurologie]], * [[psychiatrie]], * [[reumatologie]] * [[revalidatiegenaeskeunde]] ;ondersteunend: * [[anesthesiologie]] * [[kliniese genetika]] [[laboratoriumdiagnostiek]], [[mediese microbiologie]], [[nucleaire genaeskeunde]], [[onkologie]], [[pathologie]], [[radiologie]] en [[radiotherapie]]. ;sniedend: [[heelkunde]], [[KNO-heelkunde]], [[neurochirurgie]], [[gyneakologie]], [[oogheelkunde]], [[orthopedie]], [[plastiese chirurgie]], [[thoraxchirurgie]] en [[urologie]]. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geneeskunde]] bmnpi71mbfhwk8b93p9xt6745mlbgl6 8 12663 30906 2007-03-16T18:08:05Z Servien 7 Nieje pagina: Gebrukersnaam steet op de zwarte lieste wikitext text/x-wiki Gebrukersnaam steet op de zwarte lieste c1h46ky54lvy0iqq2467g1ooivgidb5 8 12664 42336 30907 2007-07-29T12:43:48Z RoboServien 60 sp wikitext text/x-wiki De gebrukersnaam dee-j ekeuzen hemmen steet op de [[MediaWiki:Usernameblacklist| zwarte lieste van gebrukersnamen]]. Kies asjeblief een aandere naam. jwh5l3eijs0caifb0t0gq6ies58bn3l 0 12665 105060 2009-05-08T10:14:06Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Afrikaans]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Afrikaans]] 0o4yqmv3vey1dsecr37vdbpa6djz1ab 0 12666 293192 290134 2017-04-30T14:00:55Z 84.84.124.225 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Onstwedde,_de_Nicolaaskerk_RM34169_foto5_2014-07-12_15.32.jpg|thumb|260px|Juffertoren]] [[Ofbeelding:Topografie Onstwedde 1933.jpg|thumb|260px|Onstwedde op n topogroafische koart van 1933]] '''Onstwedde''' is n dörp ien de gemainte t [[Knoal (gemainte)|Knoal]] ien streek [[Westerwoolde]] van de [[Nederlaand]]se provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. Onstwedde had op [[1 jannewoari]] [[2007]] om en noabie de 3.040 ienwoner.<ref>[http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=70904NED&D1=9&D2=425&D3=l&HD=080707-2301&HDR=T&STB=G1,G2 Statline CBS]</ref> Oeit was Onstwedde een zölfstaandege gemainte, môr ien [[1969]] is t soamgoan mit n gedailte van gemainte [[Wildevank]] en omdoopt tou ''t Knoal'' (Stadskanaal). t Gemaintehoes van Onstwedde zat ien t begin ien Onstwedde zölf, môr verhoesde ien [[19. aiw]] aal noar t Knoal. t Olde gemaintehoes staait aan de Brink en is n monumìnt. Op twijde dag van [[Poaske]] wordt ien Onstwedde traditsioneel n [[boaken|poasvuur]] ontstoken. Onstwedde is noa [[Zèlng]] t ainegste dörp woar nog [[Westerwoolds]] sproken wordt. ==Bekende leu oet Onstwedde== *[[Henk Bleker]], politieker == Reverìnsies == <references /> [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] [[Kategorie:Vrougere gemainte in Grunnen]] j9qa10rd0ibkbl4fxlrdz1d7xmoztub 0 12667 258901 249372 2013-03-11T12:01:47Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 11 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q348578]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Tee''' kin verwiezen noar: * [[Tee (draank)]], n draank dij môkt wordt van bloader van de [[Teeplant]] * [[Tee (voot)]], t [[West-Veluws]]e woord veur t Nederlaandse ''teen'' {{dv}} jh10bfgxf4qqhzhhe3laaap94otsjw8 0 12668 105237 2009-05-10T10:57:22Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Tee]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tee]] b8lrg2b2hxgezsrut683z632eds4ldo 0 12674 105335 105324 2009-05-12T10:26:35Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Voetbal]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Voetbal]] 3umesb0jicddvbhn42d4h6qweqdewb1 0 12678 291602 263478 2016-11-08T10:09:40Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Dinkelland - Gammelke.png|thumb|right|200px|Gammelke in t greun op de kaarte van [[Deenkellaand]]]] '''Gammelke''' is n [[noaberskop]] in de gemeente [[Deenkellaand]], in t oostn van [[Tweante]], op t westn van [[Oldnzel]]. Töt an de Gemeentelike Herverdelige van 2001 heurdn Gammelke bie [[Weersel]]. Op 1 Januwoari [[2005]] har Gammelke ongevear 250 inwonners.<br> In de [[Middeleewn]] Völ Gammelke, toertieds nog eskreewn as ''gammynkclo'', oonder t kerspel van Oldnzel, en köm in later tiedn bie de parochie van [[Döarningn]] bie in. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Deenkellaand]] 7wotxy3oak8juqeohz26giq69mx090v 0 12680 105446 105429 2009-05-14T15:39:15Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Rugbie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rugbie]] iz08lbzxbkswo036as55jd67yrmixr8 14 12682 266545 105480 2013-05-10T18:23:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Kommunikasie]] 5ua3r9nfupdhzaa3uhvsts6ccwxfhue 10 12683 276368 271906 2014-08-22T15:42:23Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {| class="messagebox plainlinks" |align="center"|[[Image:Crystal Clear action run.png|50px]] |align="left" width="100%"|'''Dissen gebruker is nen [[Wikipedie:Bot|bot]], bedeend deur [[:{{{site|nds-nl}}}:User:{{{1}}}|{{{1}}}]] ([[:{{{site|nds-nl}}}:User talk:{{{1}}}|Overleg]]).''' Et is gin [[Wikipedie:Sokpopperieje|gebruker onder ne valse name]], moar meer n automaties, of half-automaties account um bewarkingen te doon dee-t te langdröadig bunt um met de hand te doon, denk bi'jveurbeeld an interwiki-deurverwiezingen, of kattegeriebewarkingen <br> <small>''Beheerders: as dissen bot schaa toobrech, of neet good warkt, [{{fullurl:Special:Blockip|wpBlockAddress={{PAGENAMEE}}&wpBlockExpiry=indefinite&wpAnonOnly=0&wpEnableAutoblock=0&wpCreateAccount=0&wpBlockReason=Bot%20malfunctioning:%20}} blokkeert] um dan.''</small> |} <includeonly>{{{category|[[Kategorie:Wikipedie:Bots|{{PAGENAME}}]]}}}</includeonly> <noinclude> [[Kategorie:Mallen bots|{{PAGENAME}}]] </noinclude> f12z7rkaqjx3bc8fhu1e4tbzzkaamsc 14 12686 292684 266713 2016-12-22T10:58:14Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie]] g9zc5nebixjijewv6kpnr2tenqhfh74 14 12687 266281 259052 2013-05-10T17:06:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Wood}} [[Kategorie:Boom]] [[Kategorie:Matriaol]] 0nf9hdgu5h5ye83iwdym72g9o52gq8t 14 12688 271819 266258 2013-12-07T00:42:42Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Matriaol]] pv5kkzzda70pwi02ekh3h2agcea8iz7 14 12689 266284 105725 2013-05-10T17:06:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geneeskunde]] f8pt1wp8vsjrurfi0vif3snke7mtvep 10 12690 266780 105786 2013-05-10T20:41:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <div style="float:left;border:solid #99B3FF 1px;margin:1px"> {| cellspacing="0" style="width:238px;text-align:center;background:#E0E8FF" | style="width:45px;height:45px;background:#99B3FF;text-align:center;font-size:14pt" | '''[[{{{1}}}|{{{2}}}]]-1''' | style="font-size:8pt;padding:4pt;text-align:left;line-height:1.25em" | {{{3}}} |}</div><noinclude> [[Kategorie:Mallen babel| Babel1]] </noinclude> k02huov5q1o15lazjmqxkeb1rz14giy 0 12694 279213 275104 2015-03-27T16:47:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Eendekroos_dicht_bijeen.JPG|thumb|250px|Entekruus]] '''Entekruus''' ([[Latien]]: ''Lemna'') is een geslacht van [[Waoterplaante (algemeen)|waoterplanten]] die vrie op 't waoter drieven. Entekruus beheurt tot de [[entekruusfemilie]] (''Lemnaceae''), mar sommige onderzeukers delen entekruus in de [[aronskelkfemilie]] (''Araceae''). Disse planten kommen veural veur in stilstaond waoter of langzaamstreumend waoter in gemaotigde en tropische gebieden. 't Plantelichaam bestaot uut een eenvoudige vriedrievende [[thallus]]. Vaak bin ze niet langer as vuuf millimeter (behalve bie [[puntkruus]], ''Lemna trisulca''). Ze hen mar één wortel, wat ze onderscheit van [[veulwortelig kruus]] (''Spirodela''-soorten). In Nederland he-j de volgende soorten: * [[Bultkruus]] (''Lemna gibba'') * Dwaargkruus (''Lemna minuta'') * [[Klein kruus]] (''Lemna minor'') * [[Puntkruus]] (''Lemna trisulca'') * Knopkruus (''Lemna turionifera'') == [[Nedersaksisch]] == * [[Drèents]]: ** ''entekroet'' ([[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]]) ** ''entevlot'' ([[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) ** ''{{small()|e}}entekruus'' ** ''eentenkroos'' ** ''eendenkroos'' * [[Stellingwarfs]]: ''entekroes'' * [[Veluws]]: ** ''kroos'' ** ''entekroos'' ** ''antekroos'' ([[Heerde]], [[Une]], [[Emst]], [[Hoevelaken]]) ** ''entekreus'' ([[Elburg]], [[Bunsjoten]]) ** ''entekruus'' ([[Elburg]], [[Putten]], [[Niekark]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) {{Commons|Lemna}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't [[Putters]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] 2vxbhhogpyhx9sl5a0rv2h71enc3c23 0 12695 105850 2009-05-17T23:10:11Z 213.148.243.41 deurverwiezing naor [[Eekmulder]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Eekmulder]] d5v9qyn0safsik4k6euhap3gl6r7xmd 0 12696 105851 2009-05-17T23:10:33Z 213.148.243.41 deurverwiezing naor [[Eekmulder]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Eekmulder]] d5v9qyn0safsik4k6euhap3gl6r7xmd 0 12700 106087 106011 2009-05-21T07:45:53Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Raolte]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Raolte]] sohpytjlbrqtapp4lpxeyzo85mug0a0 0 12711 279545 274305 2015-03-27T17:42:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Gaitas.jpg|thumb|300px|Moondörgels]] n '''Moondörgel''' is n bloasinstrumeant en [[lamellofoon]], den at dichte bie n [[trekzak]] steet. t Deenk wör in [[1821]] duur [[Christian Friedrich Buschmann]] bedacht. Duur met n moond locht duur t deenk te poesn, wordt kleane iezerne tungskes in t apparaatjen an t triln ebracht, dee at dan n toon giewt. t Moondörgel is wisseltonig; a'j dr in poeset gef'e nen aandern toon as a'j dr an zoegnt. De seempelste moondörgelkes beent [[diatonies]]; ze hebt eankelt toonn oet de majeur- of mineurtoonlädder. De wat zwöardern beent [[chromaties]], zodat alle toonn dr oet köant wordn ehaald. == Soortn == Dr beent verskeaidene soortn moondörgels: === Tremolo (diatonies) === n Tremolo-örgel hef twei rieges met geater. Dee giewt allebeale wal n zelfden toon, mear wiekt met de heugte net iets of van mekaar, woerduur at dr ''zweaving'' ontsteet; n trilling in t geluud. n Moondörgelspöller kan met de tonge t eunterste geatjen ofsloetn as'e de tremolo neet wil. In t skema hiereunter stoat de toonn van n diatonies moondörgel. Dr mut epoeset wordn in de geater met nen griezn achtergroond en ezeugn an de geater met ne gelle achtergroond. Hierduur kö'j akkoordn maakn. A'j tegeliek in C-D-E-F-G poeset, kleenkt de C, E en G, en a'j dr an zoegnt kleenkt de D en de F. De meugelike akkoordn stoat ook in n tabel. In het eunterste oktaaf ontbrekt de 1F en de 1A, terwiel at 1G verdubbeld is. Dit oktaaf wördt vuur begeleaidingsakkoordn gebroekt. De aandere beale octaawn beent volledig en good vuur melodie, mear in t daarde oktaaf beent de toonn umme dreaid. {|class=prettytable |width=80|böawnste riege |width=15|1C||width=15 bgcolor="yellow"|1D |width=15|1E||width=15 bgcolor="yellow"|1G |width=15|1G||width=15 bgcolor="yellow"|1B |width=15|C ||width=15 bgcolor="yellow"|D |width=15|E ||width=15 bgcolor="yellow"|F |width=15|G ||width=15 bgcolor="yellow"|A |width=15|c ||width=15 bgcolor="yellow"|B |width=15|e ||width=15 bgcolor="yellow"|d |width=15|g ||width=15 bgcolor="yellow"|f |width=15|c'||width=15 bgcolor="yellow"|a |- |Eunterste riege |width=15|1C||bgcolor="yellow"|1D |width=15|1E||bgcolor="yellow"|1G |width=15|1G||bgcolor="yellow"|1B |width=15|C ||bgcolor="yellow"|D |width=15|E ||bgcolor="yellow"|F |width=15|G ||bgcolor="yellow"|A |width=15|c ||bgcolor="yellow"|B |width=15|e ||bgcolor="yellow"|d |width=15|g ||bgcolor="yellow"|f |width=15|c'||bgcolor="yellow"|a |- |bgcolor="White" colspan="21"|&nbsp; |- |&nbsp; |colspan="5"|<center>C</center> |colspan="5" bgcolor="yellow"|<center>b dim</center> |colspan="5"|<center>C</center> |colspan="5" bgcolor="yellow"|<center>d</center> |- |colspan="2"|&nbsp; |colspan="5" bgcolor="yellow"|<center>g dim</center> |colspan="5"|<center>C</center> |colspan="7" bgcolor="yellow"|<center>b7b5</center> |colspan="2"|&nbsp; |- |colspan="3"|&nbsp; |colspan="5"|<center>C</center> |colspan="5" bgcolor="yellow"|<center>d</center> |colspan="5"|<center>C</center> |colspan="3" bgcolor="yellow"|<center>d</center> |- |colspan="4"|&nbsp; |colspan="5" bgcolor="yellow"|<center>G</center> |colspan="5"|<center>C</center> |colspan="5" bgcolor="yellow"|<center>b dim</center> |colspan="2"|&nbsp; |- |colspan="5"|&nbsp; |colspan="5"|<center>C</center> |colspan="7" bgcolor="yellow"|<center>b7b5</center> |colspan="4"|&nbsp; |} === Richter (diatonies) === A'j bie n tremolo-örgel um de vier toonn de tuskenskötjes vort haalt, dan krie'j n richterörgel. Op n richterörgel zit ook gen tremolo. t Akkoordnskema is t zelfde as bie n tremolo-örgel. === Richter (chromaties) === n Chromaties moondörgel is ne verbettering van n diatonies moondörgel. Dr beent drei of veer volledige oktaawn dee at ook nog es geliekmoatig in edeeld beent. n C is aait verdubbeld. Duur n skuufken in te drukn wörd t hele moondörgel met nen halven toon verheugd, zodat dr chromaties espöld kan wordn. De akkoordn dee'j dan kriegnt beent vake neet in n toonsoort in te pasn, zodat meesttieds mear eenn toon tegelieke wörd espöld. == bekeande spöllers == * [[Bas van Toor]] * [[Toots Thielemans]] * [[Larry Adler]] * [[Kim Snelten]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] mrni9j0i0crw0hscvzicmjl2bcmyb1w 0 12712 106271 2009-05-23T12:09:02Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Moondörgel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Moondörgel]] 5y8l2kczbu2f0iomxlbnrpb13kxaulk 0 12713 106272 2009-05-23T12:09:26Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Moondörgel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Moondörgel]] 5y8l2kczbu2f0iomxlbnrpb13kxaulk 0 12714 291714 283499 2016-11-10T15:11:25Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki {{Gemeente |naam = Olst-Wieje |bestaansnaam vlagge= Olst-Wijhe vlag.svg |bestaansnaam wapen = Olst-Wijhe wapen.svg |lokasie = LocatieOlst-Wijhe |previnsie = Aoveriessel |heufplaose = [[Wieje]] en [[Olst]] |oppervlak = 118,37 |oppervlak laand = 114,08 |oppervlak waoter = 4,29 |inwoeners = 17.792 |daotum inwoeners = 1 mei 2014 |dichtheid = 153 |breedtegraod = 52/20/0/N |lengtegraod = 6/6/0/E |verkeersaoder = [[N337]], [[N348]], [[N756]]; spoorliende [[Arnem]]-[[Zwolle]] |netnummer = 0570, 0578 |CBS=1773 |postcode = 8120-8139, 8195-8199 |website = [http://www.olst-wijhe.nl www.olst-wijhe.nl] }} '''Olst-Wieje''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Olst-Wijhe'') is n [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederland]]se [[provinsie]] [[Oaveriessel|Aoveriessel]]. De gemeente is op [[1 jannewaori]] [[2001]] ontstaon uut t samengaon van de gemeenten [[Olst]] en [[Wieje]]. De boerschoppen Marle en Welsum bint [[exklave]]s, die an de westkante van de Iessel liggen. Olst-Wieje had op 1 mei 2014 ongeveer 17.792 inwoners (bron: CBS). De gemeente hef n oppervlakte van 118,50 [[vierkaante kilemeter|km²]] an land en nog 2,52 km² an water. In de därpen Olst, Wieje en in de boerschop Marle staon mölles die goed onderhoolden bint. Tussen Olst en Wieje ligt ok nog, an weerskanten van de [[N337]], t därpien [[Den Nul]]. De gemeente Olst-Wieje is bekend vanwege t natuurgebied [[De Duurse Weerden]] dät zich, heel uniek, an beide kanten van de rivier de [[Iessel]] uutstrekt. Daornaost bint der nog völle kleine andere natuurgebieden in de [[uterweerd]]en in-ericht, veural rond de [[ruïne]]s van de veurmalige [[steenfabriek]]en. t "Baken" van de provinsie Aoveriessel steet in Olst, an de rand van de Iessel. De gemeentelike ekonomie drif veurnämelik op landbouw en vleisverwärkende industrie, hoewel de leste kategorie sinds de jaoren zeuventig van de [[20e eeuw]] veural in Olst stärk verminderd is. In Wieje zit nog altied n grote vleisverwärkende fabriek. Vrogger waren ok de tuinbouw, de masjinebouwindustrie en de steenfabrieken van belang, mar hiervan is weinig aovereblaeven, allening de masjinebouwfabriek in Olst. == Kernen == De gemeente besteet uut de därpen: * [[Olst]] * [[Wieje]] * [[Boerhaor]] * [[Boskamp (Olst-Wieje)|Boskamp]] * [[Den Nul]] * [[Welsum]] * [[Wesepe]] En uut de boerschoppen: * [[Duur (Olst-Wieje)|Duur]] * [[Ekelhof]] * [[Elshof]] * [[Fortmond]] * [[Hengforden]] * [[Herxen]] * [[Marle (Olst-Wieje)|Marle]] * [[Middel (Olst-Wieje)|Middel]] * [[Welsumerveld]] == Uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Olst_ijssel.jpg|An de Iessel Ofbeelding:Duursche_waarden_olst.JPG|De Duurse Weerden Ofbeelding:Kerk_Wijhe.jpg|De protestantse kärke van Wieje Ofbeelding:Olst_kerk.jpg|Kärke van Olst Ofbeelding:Baken_overijssel1.jpg|Baken van Aoveriessel te Olst </gallery> ==Uutgaonde verwiezing== {{commonscat|Olst-Wijhe}} {{Oaveriessel}} {{Dialekt|sdz|Wieje|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Olst-Wieje| ]] 33stjnk8g8rafbjjbo29itu5xodejfi 0 12715 106381 2009-05-24T15:27:17Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Nederduuts]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nederduuts]] 1gip3uqohalugrpn4lbhdg6z6qjrbw3 0 12717 106497 2009-05-25T15:14:49Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Tuba]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tuba]] 47as60fm0j9fica2998xwdd20uk0ydh 0 12718 106498 2009-05-25T15:15:06Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Tuba]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tuba]] 47as60fm0j9fica2998xwdd20uk0ydh 0 12720 282900 279214 2015-08-01T21:05:36Z CommonsDelinker 166 [[Om.svg]] is vervungen deur [[AUM_symbol,_the_primary_(highest)_name_of_the_God_as_per_the_Vedas.svg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:commons:COM:FR|File renamed]]: Replace meaningless letters with des wikitext text/x-wiki [[Bestaand:AUM symbol, the primary (highest) name of the God as per the Vedas.svg|thumb|120px|right|It Om-teken]] [[Bestaand:Sadou Kathmandu 04 04.jpg|120px|right|thumb|Hindoeïstische priester in Nepal]] 't '''Hindoeïsme''' is 't oaverheersende [[geleuf]] op 't [[Indiaase subcontinent]] en is mit haoste 900 miljoen anhangers de (nao 't [[christendom]] en de [[islam]]) dardegrootste religie op eerde. 't Komp oorspronkelijk uut [[India]]. 't Hindoeleven is hiel veulziedig en löp uutien van ideeën over [[God]] en/of goden variërend van [[pantheïsme]], [[monotheïsme]] en [[atheïsme]], mit [[Vishnoe]] en [[Shiva]] as de miest populaire goden. Wieders hej in 't hindoeïstische leven overtugingen as [[reïncarnaotie]] en [[karma]], en ok persoonlijke verplichtings of [[darma]]. Zaoken as meditaotie en energie bint slim belangriek in 't hindoeïsme. Symbolen veur 't hindoeïsme bint 't Om-teken en de [[lotusbloem]]. Naost India, bint der ok grote groepen hindoes in [[Suriname]], [[Guyana]], [[Nepal]] en [[Mauritius]]. [[Bestaand:Hindu distribution.png|left|500px|thumb|Verspreiding van 't hindoeïsme]] [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Geleuf]] k7hwbnk7ijlki3jjiw05qeyf40040dy 0 12729 106718 2009-05-28T14:55:42Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Tweanteraand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tweanteraand]] 6fkojsryew0m51y7ndh5eoeht9jwxfl 6 12731 164976 127976 2010-10-26T22:19:58Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] t2zi6a2s278dsgzoiseoszzew2gp2lc 6 12732 164977 127977 2010-10-26T22:20:33Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] t2zi6a2s278dsgzoiseoszzew2gp2lc 0 12733 119731 106799 2009-09-25T07:40:12Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Leegsaksische vlaag]] 3e3n0cmi15zrc1pf33b7mndc329dj0k 0 12736 259197 228755 2013-03-11T12:09:38Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 17 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q257278]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Dr beent verskeaidene riviern in t [[Nedersaksisch|Neersassies]]e gebeed dee at in de volksmoond ook wal n ''Oa'' (Grönnings ook: Ai) eneumd wordt. *De [[Regge]] - Rivier in [[Tweante]] *De Westenwoolder Oa, [[Westerwooldse Ao]] up [[Westerwoolds]] *De [[Ruten Oa]] (VEK), Roeten Ai op zien Oldambtsters *De [[Slochter Ai]] (Slochter Oa) *De [[Drìntse Oa]] (Drìntse Ai) *De [[Selter Ai]] (Selter Oa; Seelter Äi; Saterems) ==Aanders== *[[Oa (Neersassies)]] - n Neersassiese klaank, ook wal ''[[ao]]''. {{dv}} 5whlvm7i3taeg70xea0cmj01valqvyk 6 12737 168249 165042 2010-11-24T10:08:15Z Erik Warmelink 513 ca wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge]] [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Sassenwapen Vlag]] 7uctquqwcjjb2e7uv7sckqjuovbc4qe 0 12744 265727 197552 2013-05-10T15:03:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Stellingwarver spelling''', ok wel de '''standerd-schriefwieze''' of de '''Bergveld-spelling''' nuumd, is een spellingsysteem veur et [[Stellingwarfs]]. De spelling is uutprakkezeerd deur de [[Stellingwarven|Stellingwarver]] schriever [[H.J. Bergveld]]. Hi'j ontwikkelde al kot nao de oorlog een vast spellingssysteem en een vast woordbeeld veur et Stellingwarfs. Hi'j baseerde zien spelling op eerder wark van aanderen, mar veural op et systeem van [[Jan Naarding]] die de spelling veur et [[Drèents|Drents]] ontwikkelde. An et aende van de [[1960-1969|jaoren zestig]] wodde Bergvelds schriefwieze overneumen deur de jongeren die doe de [[Stellingwarver Schrieversronte]] opricht hadden. Daornaost wodde Bergvelds schriefwieze bruukt bi'j de netaosie tiedens de verzaemelfase van et [[Stellingwarfs Woordeboek]] uut de eerste helte van de [[1970-1979|jaoren zeuventig]]. In [[1976]] wodde Bergvelds spelling nog es officieel vaastlegd deur et streektaelinstituut Stellingwarver Schrieversronte. Daorbi'j bin ok van bepaolde klaankvariaanten veurkeursvariaanten angeven veur de schreven tael. De hudige spelling van et Stellingwarfs wodt bruukt in de uutgeven en nog uut te geven dielen van et Stellingwarfs Woordeboek. Veur alle [[Boek (literetuur)|boekpublikaosies]], [[tiedschrift]]publikaosies, rebrieken, in dag- en weekblaeden, officiële stokken en alle aandere vormen van et schreven Stellingwarfs geldt now et inmiddels meer as vuuftig jaor vaast geldende spellingssysteem. ==Zie ok== *[[Leegsaksische orthogroafie]] {{Bron|Disse infermaosie of een diel daorvan is ofkomstig uut de SONT-spellingsbrochure}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarfs|Spelling]] 63vk18rhk8mifqvinl8eiuief1v2eo1 0 12745 268676 263465 2013-07-27T13:26:01Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Hoksebarge]] wikitext text/x-wiki '''Epnzoalder''' is n [[noaberskop]] in [[Tweante]], kort bie de plaatse [[Hoksebarge]]. t Ligt op t noordn van [[De Hoeve (Hoksebarge)|de Hoeve]]. In de [[middeleewn]] wör Epnzoalder al verskeaidene moaln eneumd: ''Eppensolde'' ([[1298]]-[[1304]]) en ''Eppensole'' ([[1316]]). Vroger was Epnzoalder saamn met de boerskopn [[Stepel]] en [[Hoolthuuzn]] ne moarke<ref>http://www.historischekringhaaksbergen.nl/Index/Overz/Archief%20overzicht%20bestanden%20HKH.htm</ref> ==Verwiezings== <references/> {{Hoksebarge}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hoksebarge]] pehlow21au0ybhh3jeb864o8bvuhoyl 0 12746 107191 2009-06-04T23:27:58Z Woolters 62 [[Epnzoolder]] is ewiezig naor [[Epnzoalder]]:&#32;algemener wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Epnzoalder]] 9jz0j8ty5g1tidyfgh3rw1cqnwslq10 0 12747 268680 263813 2013-07-27T13:28:04Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Hoksebarge]] wikitext text/x-wiki '''Stepel''' is n [[noaberskop]] in de gemeente [[Hoksebarge]], in [[Tweante]]. Stepel ligt op t noordn van Hoksebarge, an de [[N739]] noar [[Beckum]]. ''Stepel'' is ook n naamn van n bedriewngebeed in t noordelike deel van Hoksebarge, en vaalt vuur n groot deel oonder de parochie van Beckum. Stepel greanzet an [[Bokel (Hoksebarge)|Bokel]], [[Beantel]] en [[De Hoeve (Hoksebarge)|De Hoeve]]. In de [[middeleewn]] was Stepel al bekeand as ''Stepele''.<ref>[http://www2.historischcentrumoverijssel.nl/overijssel/leenrep/repertorium/h1053_buurschapEppenzolder.htm Historisch Centrum Overijssel - Repertorium op de Overstichtse en Overijsselse leenprotocollen 1379-1805 - Richterambt Haaksbergen, buurschap Eppenzolder]</ref> In vroger tiedn was Stepel deel van ne moarke woer at [[Holthuuzn]] en [[Epnzoolder]] ook bie heurdn.<ref>[http://www.historischekringhaaksbergen.nl/Index/Overz/Archief%20overzicht%20bestanden%20HKH.htm Oaverzicht van de verzamelde archiefbescheedn en verzamelingn in t Historiesch Centrum Hoksebarge]</ref> ==Verwiezings== <references/> {{Hoksebarge}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hoksebarge]] pvdozfshvu89rsffaz6jy5zu6w9w46w 0 12748 259229 235786 2013-03-11T12:10:40Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 11 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2069088]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Penne''' kan meardere dinge inhooldn: *[[Penne (skriefgerei)]] *[[Penne (pasta)]] - n pastasoort '''De Penne''' is de Grunnegse noam veur meerdere ploatsen: * n Loug ien gemainte Moarum: [[De Penne (Grönnen)]] (Nederlaands: Opende) * n Loug ien gemainte Smellingerlaand: [[De Penne (Fraislaand)]] (Frais: De Pein; Nederlaands: Opeinde) * n Loug ien gemainte Aauwerk: [[De Penne (Oostfraislaand)]] (Duuts: Upende) {{dv}} 1rkuxvhz4qixwzm0ituiq3btz1py7r4 0 12749 272164 263733 2013-12-11T02:18:29Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Ballpoint-pen-parts.jpg|thumb|right|300px|Balpenne met de verskilnde oonderdeeln]] Ne '''penne''' is n stuk skriefgerei woermet a'j [[eenk]] op n oppervlak (meesttieds papier) köant zetn. Vake is de penne zo vörm egeewn det'e good in de haande ligt. De meeste penn wordt met blauwe eenk eleawerd, mear ook zwart en rood wordt völle gebroekt. Dr zeent ook nen hoop soortn penn: [[balpenne]], [[vulpenne]], [[fineliner]], ezw. Mangs wordt penn vuur de wille ook bedeeld met n [[laser]]leampken of n [[zakmes]]. Penn wordt ook völle gebroekt um reklame met te maakn. Bedriewe loatt öarn naamn op penn zetn, en deelt dee dan zovölle meugelik oet. Duurdet ne penne laank met geet, en völle wordt gebroekt, is dit ne gooe reklamemanere. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Skriefgerei]] 5jo0e6endxaevntckq8t1zmq58r7lu5 14 12751 266598 107223 2013-05-10T18:32:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Literatuur]] qn9x2j66uhbrwmxmeqwi4qdjge5j2rt 0 12752 258946 221033 2013-03-11T12:02:44Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 30 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q225298]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Man''' kìn verwiezen noar: *[[Man (geslacht)]] - n mìnsk van t mannelk geslacht *[[Echtgenoot]] *[[Man (ailaand)]] - n ailaand ien de [[Ierse Zee]] *[[Man (stad)]] - n stad ien Ivoorkust *[[Man (West Virginia)]] - n ploats ien de Amerikoanse stoat West Virginia {{dv}} kwfh6ehcj7iomz1i4gpguyr1lex9rlw 0 12756 284554 265167 2016-05-18T19:48:58Z Servien 7 volgens mien heurt Vietnam niet bie België ;-) wikitext text/x-wiki {{Infobox provinsie | noam = Quang Binh | region = VN | ofbeelding vlage = | ofbeelding woapen = | kortnoam = Bac Trung Bo | heufdstad = [[Dong Hoi]] | breedtegroad = 17/30//N | lengtegroad = 106/20//E | opp = 8.051,8 | inwoner = 831.600 | doatum = 1 jannewoari 2004 | bevolkensdichtte = 103,3 | ofbeelding = [[Ofbeelding:LocationVietnamQuangBinh.png|260px|Lokoatsie van de provìnzie Quang Binh]] | Gouverneur = [[Phan Lam Phuong]] | Webstee = [http://www.quangbinh.gov.vn quangbinh.gov.vn] }} De provìnzie '''Quang Binh''' (tỉnh Quảng Bình) is een [[Vietnam]]ese provìnzie, ain van de zes provìnzies van de regio [[Bac Trung Bo]]. t [[Nationaole park Phong Nha-Ke Bang|Natsjonoale park Phong Nha-Ke Bang]] ligt ien dizze provìnzie. De provìnzie is verdaild ien zes arrondisemìnten en het [[Dong Hoi]] ([[Đồng Hới]]) as heufdstad. == Arrondisemìnten == * [[Bo Trach|Bố Trạch]] * [[Le Thuy|Lệ Thủy]] * [[Minh Hoa|Minh Hóa]] * [[Quang Ninh|Quảng Ninh, Quang Binh]] * [[Quang Trach|Quảng Trạch]] * [[Tuyen Hoa|Tuyên Hóa]] == Foto-oetstallen == <gallery> Ofbeelding:Da Nhay Beach.jpg|Da Nhay Beach ien Quang Binh Ofbeelding:Phongnhakebang8.jpg|[[Nationaol park Phongnha-Kebang]] ien Quang Binh </gallery> == Hìnwiezen == * [http://www.quangbinh.gov.vn Offisjeel webstee (Vietnamees en Engels)] {{NavPrevVietnam}} {{DEFAULTSORT:Quang Binh}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Quang Binh|Quang Binh]] ivzvm35cav3ditq5lnr1pod2830c9cr 0 12757 279546 274086 2015-03-27T17:42:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | naemeinlaanstael = Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam</small> | naam = Vietnam | vlagge = [[Bestaand:Flag of Vietnam.svg|125x100px|Vlagge van Vietnam]] | waopen = [[Bestaand:Coat of arms of Vietnam.svg|125x100px|Waopen van Vietnam]] | lekaosie = Vietnam in its region.svg | breedtegroad=16///N | lengtegroad=108///E | region=VN | taelen = [[Vietnamees]] | heufdstad = [[Hanoi]] | religie = [[Boeddhism|Boeddist]]&nbsp;8%, [[Taoïsme|taoïst]]&nbsp;1-2%, [[christendom|christen]]&nbsp;3-4%, [[islam|moslim]]&nbsp;1-2% | regeringsvorm = [[Volksrippebliek]] | km2 = 331.210 | pctwaeter = 1,3 | inwoners = 90.549.390 | dichthied = 273,4 | muntienhied = [[Đồng]] | valutakode = VND | tiedzone = [[UTC+7|+7]] | volkslied = | feestdag = [[1 september]] Verjaordag van et ontstaon van de Volksrippebliek Vietnam (1945) | tld = vn | laandkode = VN | til = 84 }} '''Vietnam''' (Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam: Socialistiese republiek Vietnam) is een [[kommenisme|kommenistisch]] [[Staot|laand]] in [[Oost-Azië]]. Vietnam het zoe'n 86 miljoen inwonners en een oppervlakte van omdebi'j 331.690 [[vierkaante kilometer]]. De [[heufdstad]] van et laand is [[Hanoi]]. De greutste stad is [[Ho Chi Minh (stad)|Ho Chi Minhstad]]. == Bestuurlike indieling == Vietnam bestaot uut 63 perveensies (zie [[Perveensies van Vietnam]]). == Steden == De [[heufdstad]] van Vietnam is [[Hanoi]] (ok wel ''Hà Nội'' nuumd). Vietnam bestaot uut vuuf overhiedskontroleerde gemientes: * [[Hanoi]] * [[Ho Chi Minh (stad)|Ho Chi Minh]] * [[Haiphong]] * [[Da Nang]] * [[Can Tho]] [[Ho Chi Minh (stad)|Ho Chi Minh stad]] is mit 6,5 miljoen inwoners de grootste stad van et laand en is ok de daddegrootste van de Indochina (nao [[Bangkok]] en [[Thailand]]). {{NavPrevVietnam}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Vietnam|!!]] g38d9fmjqzu9mrub0gzm4t5ooewxce6 14 12758 258943 246535 2013-03-11T12:02:38Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 208 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1456520]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Azië]] [[Kategorie:Laand]] f3fo3znr91qnq9q189o8osk5kkeettn 10 12759 280809 280266 2015-04-15T11:29:30Z Servien 7 Versie 280266 van [[Special:Contributions/Servien|Servien]] ([[User talk:Servien|overleg]]) weerummedreid wikitext text/x-wiki {| class="navigatiemal" style="margin:0.5ex 0 0 0; clear:left; border:1px solid #aaaaaa; background-color:#f8f8f8;" cellpadding="0" <tr>{{#If:{{{ofb_links|}}}|<td valign="top" rowspan="2">{{{ofb_links}}}</td>}}</td><!-- --><th style="width:100%; font-size:87%; padding-bottom:2px; text-align:center; background-color:{{{achtergrond|{{Nav/titelbalkkleure}}}}}; color:{{{tekstkleure|black}}};">{{{titel}}}</th><!-- -->{{#If:{{{ofb_rechts|}}}|<td valign="top" rowspan="2">{{{ofb_rechts}}}</td>}}<!-- -->{{#If:{{{ofb_groot|}}}|<td valign="top" rowspan="2">{{{ofb_groot}}}</td>}}</tr> |- | align="center" style="font-size:87%; padding:0px 3px 0px 3px;" colspan={{#Expr:1+{{#If:{{{ofb_links|}}}|1|0}}+{{#If:{{{ofb_rechts|}}}|1|0}}}}| {{{inhold}}} |}<noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak]] </noinclude> beu4z3nlvszz3tawy5fd4njf49qmydp 10 12760 267046 205995 2013-05-10T22:30:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Previnsies van Vietnam|Previnsies]] van [[Vietnam]] |ofb_rechts = [[Ofbeelding:Flag of Vietnam.svg|30px|Vlagge van Vietnam]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Previnsies:''' | R1C2 = [[An Giang]] · [[Bac Giang (previnsie)|Bắc Giang]] · [[Bac Kan (previnsie)|Bắc Kạn]] · [[Bac Lieu (previnsie)|Bạc Liêu]] · [[Bắc Ninh (previnsie)|Bắc Ninh]] · [[Bà Rịa-Vũng Tàu]] · [[Ben Tre (previnsie)|Bến Tre]] · [[Binh Dinh (previnsie)|Bình Định]] · [[Bình Dương]] · [[Bình Phước]] · [[Bình Thuận]] · [[Ca Mau (previnsie)|Cà Mau]] · [[Cao Bằng (previnsie)|Cao Bằng]] · [[Dak Lak|Đắk Lắk]] · [[Dak Nong (previnsie)|Đắk Nông]] · [[Dien Bien (previnsie)|Điện Biên]] · [[Đồng Nai (provincie)|Đồng Nai]] · [[Đồng Tháp]] · [[Gia Lai]] · [[Ha Giang (provincie)|Hà Giang]] · [[Hải Dương (provincie)|Hải Dương]] · [[Hà Nam]] · [[Ha Tay (provincie)|Hà Tây]] · [[Hà Tĩnh (provincie)|Hà Tĩnh]] · [[Hoa Binh (provincie)|Hòa Bình]] · [[Hậu Giang]] · [[Hưng Yên (provincie)|Hưng Yên]] · [[Khánh Hòa]] · [[Kiên Giang]] · [[Kon Tum (provincie)|Kon Tum]] · [[Lai Châu (provincie)|Lai Châu]] · [[Lâm Đồng]] · [[Lạng Sơn (provincie)|Lạng Sơn]] · [[Lào Cai (provincie)|Lào Cai]] · [[Long An]] · [[Nam Định (provincie)|Nam Định]] · [[Nghệ An]] · [[Ninh Bình (provincie)|Ninh Bình]] · [[Ninh Thuận]] · [[Phú Thọ (provincie)|Phú Thọ]] · [[Phú Yên]] · [[Quảng Bình]] · [[Quảng Nam]] · [[Quảng Ngãi (provincie)|Quảng Ngãi]] · [[Quảng Ninh]] · [[Quảng Trị]] · [[Soc Trang (provincie)|Sóc Trăng]] · [[Sơn La (provincie)|Sơn La]] · [[Tây Ninh (provincie)|Tây Ninh]] · [[Thái Bình (provincie)|Thái Bình]] · [[Thái Nguyên (provincie)|Thái Nguyên]] · [[Thanh Hóa (provincie)|Thanh Hóa]] · [[Thừa Thiên-Huế]] · [[Tiền Giang]] · [[Trà Vinh (provincie)|Trà Vinh]] · [[Tuyên Quang (provincie)|Tuyên Quang]] · [[Vinh Long (provincie)|Vĩnh Long]] · [[Vĩnh Phúc]] · [[Yên Bái (provincie)|Yên Bái]] | R2C1 = '''Steden:''' | R2C2 = [[Can Tho (gemeente)|Cần Thơ]] · [[Da Nang (gemeente)|Đà Nẵng]] · [[Hải Phòng (gemeente)|Hải Phòng]] · [[Hanoi|Hà Nội]] · [[Ho Chi Minh (stad)|Thành phố Hồ Chí Minh]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 6wfndjqjp77jwk97oa24ajjs4zgpj1t 10 12761 267043 161099 2013-05-10T22:30:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <includeonly><table class="vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style="background:transparent; margin:0px auto 0px auto; text-align:left;"><!-- --><tr><td align="center">{{{R1C1|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R1C2|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R1C3|}}}</td></tr><!-- -->{{#If:{{{R2C1|}}}{{{R2C2|}}}{{{R2C3|}}}|<tr><td align="center">{{{R2C1|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R2C2|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R2C3|}}}</td></tr>}}<!-- -->{{#If:{{{R3C1|}}}{{{R3C2|}}}{{{R3C3|}}}|<tr><td align="center">{{{R3C1|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R3C2|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R3C3|}}}</td></tr>}}<!-- -->{{#If:{{{R4C1|}}}{{{R4C2|}}}{{{R4C3|}}}|<tr><td align="center">{{{R4C1|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R4C2|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R4C3|}}}</td></tr>}}<!-- -->{{#If:{{{R5C1|}}}{{{R5C2|}}}{{{R5C3|}}}|<tr><td align="center">{{{R5C1|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R5C2|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R5C3|}}}</td></tr>}}<!-- -->{{#If:{{{R6C1|}}}{{{R6C2|}}}{{{R6C3|}}}|<tr><td align="center">{{{R6C1|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R6C2|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R6C3|}}}</td></tr>}}<!-- -->{{#If:{{{R7C1|}}}{{{R7C2|}}}{{{R7C3|}}}|<tr><td align="center">{{{R7C1|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R7C2|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R7C3|}}}</td></tr>}}<!-- -->{{#If:{{{R8C1|}}}{{{R8C2|}}}{{{R8C3|}}}|<tr><td align="center">{{{R8C1|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R8C2|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R8C3|}}}</td></tr>}}<!-- -->{{#If:{{{R9C1|}}}{{{R9C2|}}}{{{R9C3|}}}|<tr><td align="center">{{{R9C1|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R9C2|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R9C3|}}}</td></tr>}}<!-- -->{{#If:{{{R10C1|}}}{{{R10C2|}}}|<tr><td align="center">{{{R10C1|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R10C2|}}}</td></tr>}}<!-- -->{{#If:{{{R11C1|}}}{{{R11C2|}}}|<tr><td align="center">{{{R11C1|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R11C2|}}}</td></tr>}}<!-- -->{{#If:{{{R12C1|}}}{{{R12C2|}}}|<tr><td align="center">{{{R12C1|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R12C2|}}}</td></tr>}}<!-- -->{{#If:{{{R13C1|}}}{{{R13C2|}}}|<tr><td align="center">{{{R13C1|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R13C2|}}}</td></tr>}}<!-- -->{{#If:{{{R14C1|}}}{{{R14C2|}}}|<tr><td align="center">{{{R14C1|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R14C2|}}}</td></tr>}}<!-- -->{{#If:{{{R15C1|}}}{{{R15C2|}}}|<tr><td align="center">{{{R15C1|}}}</td><td style="padding-left:4px;">{{{R15C2|}}}</td></tr>}}<!-- --></table></includeonly><noinclude> [[Kategorie:Hulpmallen]]</noinclude> b91r9g2c7vvkw5mfofg5zy08tktjtm8 0 12762 294431 293485 2017-10-02T08:59:55Z 2A02:2788:55A:123:C997:8085:7A37:EEA2 2016 new king. wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = ราชอาณาจักรไทย <br /><small>Prathet Thai</small> | vlagge = Flag of Thailand.svg | woapn = Emblem of Thailand.svg | lokasie = Thailand in its region.svg | breedtegroad=14///N | lengtegroad=101///E | region=TH | km2 = 513.115 | munteenheid = Baht | valutakode = THB | tiedzone = +7 | tld = th | laandkode = TH | tel = +66 }} '''Thailaand''' is n [[koninkriek|keuninkriek]] in [[Zuudoost-Azië]] wat op t westn ligt van [[Laos]] en [[Kambodja]], en op t oostn van [[Mianmar]] en de [[Andamanse Zee]], op t noordn van [[Maleisië]] en op t noordwestn van de [[Golf van Thailaand]], n oonderdeel van de [[Zuud-Chinese zee]]. Töt an [[1949]] heetn t laand ''Siam''. n Taiskn naamn van t laand is ''Prathet Thai'' wat vertaald wörd as ''vriej laand''. De heuwdstad is [[Bangkok]]. n Nasjonaaln feestdag is [[5 december]], n verjoardag van keuning [[Vajiralongkorn|Rama X]]. De Thaise leu betaalt met [[Baht]]. 44 Baht is ongevear 1 [[euro]], en is oonderverdeeld in 100 [[satang]]. == Volk == t Volk wont ongeliek verdeeld oawer t laand. In t noordn wont hoaste gin leu, terwiel at ze mekoar zudeliker völle körter op de hoed zitt. 90% van t volk is Thai. De tweede-grötste groep zeent de [[Volksrippebliek China|Sjineezn]] dee at zik meesttieds stoark met t Thaise volk vermengd hebt. Ze doot t vake good in de Thaise ekonomie, umdet ze meesttieds kloke haandelsleu zeent. Vuural in t noordn wont völle boargbewonners dee-t seend t vurige joarhoonderd Thailaand in zeent etrökn, zo as de [[Akha (volk)|Akha]], [[Lisu (volk)|Lisu]], [[Karen (volk)|Karen]] en de [[Hmong (volk)|Hmong]]. Wieters wont dr nog n antal meenderheedn, zo as n miljoen [[moslim]]s, dee at mear met Maleisië inhebt as met Thailaand, ongevear hoonderddoezend [[India|Indiërs]] en [[Sikh]]s, woervan at de meestn zik in textielbewoarking hebt bekwoamd, en kleaine volkn zo as de [[Khmer (volk)|Khmer]] en de [[Mon (volk)|Mon]]. n Kenmoark van de Thaise leu is det ze stiel zwart hoar hebt en ne lechbroene hoedskluur. Wieters skrif öare kultuur vuur det ze zik vreandelik en netjes gedreagnt teegnoawer aandere leu. "Mangs mu'w oons inhooldn da'w nit glimlachet", is ne Thaise sprökke. Op ekonomies en kultureel vlak past de Thaise leu zik makkelik an. At de umstandigheedn zik veraandert, veraandert nen Thai met. == Sproake == Ongevear 90% van t volk hef Thais as modersproake. Thais is ne [[toonsproake]] met vief toonheugtes: hoog, middel (normale stemheugte) lege, dalegoans en opgoans. Vroger wör völle an enömn det t nog wal völle met [[Chinees]] zol inhebn, mear det blik nit zo te wean. Dr zeent vief dialektn: * t Algemeen Thais, wörd vuural in t centrale gedeelte van Thailaand esprökn. * t [[Lao-Tai]], vuural in t noordoostn esprökn. * t [[Kam muang]] in t noordn * t [[Zuud-Thais]] "Phasaa Taai" * n stoark ofwieknd dialekt det vuural op t skiereailaand esprökn wörd. t Thais hef n eegn skrift, det volgens de verhaaln duur keuning [[Ramkhamhaeng]] in [[1283]] wör oet edacht. t Hudige skrift hef 45 kleenkers en 44 metkleenkers. == Oetgoande verbeendige == * [http://www.thaigov.go.th/eng/index.aspx Webstea van t bestuur van Thailaand (Engels)] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Azië]] 4eelqfat8upkcwskwfk328qqu2woslh 0 12763 141288 141232 2010-03-21T15:57:45Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Dong Hoi]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Dong Hoi]] ngqcfu5mrihqaikoy9x4kckv96zqhae 0 12765 107567 2009-06-07T17:08:33Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Pervincie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[pervincie]] 58bgqqru3ufh8jyhlp4h2erfuzqi87e 14 12766 266558 259055 2013-05-10T18:25:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Vietnam]] nlvguchb1ld2f5u4wnapd1ue9z9875s 10 12770 266932 259149 2013-05-10T21:10:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel1|Nederlaands|nl|Deze gebruiker bezit '''[[:Kategorie:Gebruker nl-1|elementaire kennis]]''' van het '''[[:Kategorie:Gebruker nl|Nederlands]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker nl-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker nl-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|nl-1]] </noinclude> q5cig6iirccdd475bb99pcwvba6ud9b 10 12771 271667 266834 2013-12-07T00:05:11Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Afrikaans|af|Hierdie gebruiker het 'n '''[[:Kategorie:Gebruker af-1|basiese]]''' begrip van '''[[:Kategorie:Gebruker af|Afrikaans]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker af-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker af-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|af-1]] </noinclude> luiwklku768c49r4ixaepun46u6juec 0 12773 107676 2009-06-08T23:17:56Z Erik Warmelink 513 Ie hebt ook [[Ommen (gemiente)]] maar dat wilt de leu toch neet wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ommen]] ko7uycpkeyvmn8yhdlm71wtqd70z46e 0 12774 107712 2009-06-09T09:50:08Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Wodan]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Wodan]] 4cvhwb7278m6ueqdc4yukcfsj1h1yrc 0 12777 288692 288597 2016-10-27T14:46:51Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Duesseldorf-Kupferstich-Merian.png|thumb|250px|Dusseldörp in 1647]] [[Bestaand:Gehry photo office buildings river bank façade 01 Düsseldorf Germany 2005-07-27.jpg|thumb|250px|Dusseldörp vandaege de dag]] '''Dusseldörp''' ([[Duuts]] en [[Nederlaans]]: ''Düsseldorf'') is een [[Stad (woonstee)|stad]] in [[Duutslaand]] mit omdebi'j 580.000 inwoners. Et is de heufdstad van [[Noordrhain-Westfele|Noordrijn-Westfaelen]]. De stad leit an de [[Rijn]], tussen [[Duusburg]] en [[Neuss]]. Vrogger was de stad de heufdstad van et [[Bergische Laand]]. == Tael == In et hudige Dusseldörp leit ok et plak [[Benrath]]. Tussen Benrath en Dusseldörp-Ooldstad leit de [[Benrather Linie]], dit is de oolde greens tussen et [[Nedersaksisch]] en et [[Hoogduuts]]. In Dusseldörp praoten niet slim veul meensken plat, en as ze plat praoten dan praoten ze vaeke een Rijnlaans dialekt. Der is ok een boek van [[Asterix]] in et Dusseldörps. == Geschiedenis == De naeme ''Dusseldörp'' wodde schriftelik veur et eerste nuumd in et jaor [[1135]]. Op [[14 augustus]] [[1288]] kreeg Dusseldörp van [[graaf]] [[Adolf V|Adolf V van Berg]] [[stadsrechten]]. == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.duesseldorf.de Webstee van de stad (Duuts)] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] lexxdutamw3sf7qzgsl9zllrnx4gji6 0 12779 107824 2009-06-10T14:47:33Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Dusseldörp]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Dusseldörp]] bjvs5n9b7f3g8d6559fcwgds3qn77op 10 12780 272279 271724 2013-12-13T14:49:37Z 80.114.178.7 +[[Kategorie:Gebruker la-1]] wikitext text/x-wiki {{Babel1|Latien|la|Hic usor '''[[:Kategorie:Gebruker la-1|simplici]]''' '''[[:Kategorie:Gebruker la|latinitate]]''' contribuere potest.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker la-1]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker la-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|la-1]] </noinclude> pmhsmo6tj91g8bvtodnzxqwyjniptkx 10 12781 107829 2009-06-10T18:25:56Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Mal:Gebruker nds-0]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mal:Gebruker nds-0]] ercp6dzn04fokiv6s2rr3romrhroprr 10 12782 107830 2009-06-10T18:26:51Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Mal:Gebruker en-2]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mal:Gebruker en-2]] ofo9yc75ga67ptayyrbza7b89dxaxas 10 12784 107832 2009-06-10T18:29:03Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Mal:Gebruker en]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mal:Gebruker en]] cb9mq2qmeb8hn47x1fyavuuk5pjlxi0 0 12785 107893 2009-06-11T18:06:39Z Servien 7 [[Kodek]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Kootwiek]] hinne wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kootwiek]] iq1wqbffdtxo1wsumba6r64iq08qtok 10 12786 107896 2009-06-11T18:51:54Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Mal:Gebruker et-1]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mal:Gebruker et-1]] mtmoonso8acj8n8l0g6yrnpwsnt1lbn 10 12787 271747 266877 2013-12-07T00:23:49Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Estisch|et|Kasutaja suudab '''[[:Kategorie:Gebruker et|eesti keeles]]''' kaastööd teha '''[[:Kategorie:Gebruker et-1|algaja]]''' tasemel.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker et-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Mallen babel|et-1]] [[Kategorie:Gebruker et-1| ]] </noinclude> 7670xcpiga0wbzmoys0oi56fiaevi7q 10 12788 266846 259162 2013-05-10T20:54:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel1|Kattelaans|ca|Aquest usuari pot contribuir amb un nivell '''[[:Kategorie:Gebruker ca-1|bàsic]]''' de '''[[:Kategorie:Gebruker ca|català]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ca-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ca-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ca-1]] </noinclude> 8u8yu1q5fstn3vnf8rgfmqzap5u613n 10 12789 271728 266907 2013-12-07T00:21:17Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Japans|ja|この利用者は'''[[:Kategorie:Gebruker ja-1|簡単]]'''な'''[[:Kategorie:Gebruker ja|日本語]]'''を話します。}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ja-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ja-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ja-1]] </noinclude> d0m843s3e3dgrt0wtpv6f1pex0raadn 10 12790 107903 2009-06-11T19:09:35Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Mal:Gebruker de-1]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mal:Gebruker de-1]] o17guxlitv0l3b7rjighsyzvlzrbu4p 0 12791 107904 2009-06-11T19:10:55Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Niekark]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Niekark]] oo31bmt44bvns4poe5ka2okwtdtu2l7 0 12792 107906 2009-06-11T19:11:01Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Armelo]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Armelo]] awgzr8vz3gvahj78f2m43rqqoi4b6e0 0 12793 107908 2009-06-11T19:13:26Z Servien 7 [[Barreveld (darp)]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Barreveld (daarp)]] hinne wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Barreveld (daarp)]] qwuyc1f4o0bf52mjetpjt73cjzih94k 0 12794 107998 2009-06-12T20:09:12Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Selterfrais]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Selterfrais]] 6r7mcu0horim95lhl49db927gwzstyg 10 12795 267044 139850 2013-05-10T22:30:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki #aaccff<noinclude>[[Kategorie:Hulpmallen]]</noinclude> 9j8rh1d3626alsg1axocnvbp55b16iv 14 12796 258911 250955 2013-03-11T12:01:57Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 76 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5824304]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mallen taal|Babel]] [[Kategorie:Wikipedie:Babel| !Babel]] omo1ixhf7pf85jss8njykugfpjzeu6s 14 12797 272640 266377 2013-12-30T09:33:08Z Cycn 1607 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemiente-nl mallen‎|Drenthe]] 2r4t8uckj2wd0poorcrd47q9vv933em 14 12798 272730 272638 2014-01-09T03:48:22Z 80.114.178.7 Grunnen‎ wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemiente-nl mallen|Grunnen‎]] d4o7one8cxbedvvdhfv2gb1e35eymxs 0 12799 264427 245279 2013-05-06T20:17:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki 't '''Barrevelds''' is een [[West-Veluws]] en [[Utrechts]] dialect dat esproken wort in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]. 't West-Veluws is een overgangsdialect tussen de dialecten uut 't oosten, 't westen maor ok uut 't zujen, 't [[Betuws]] (''Zuud-Veluws'') het veul meer van disse zujelijke kenmaarken, maor boven disse grens kommen sommige van disse kenmaarken ok nog veur. 't Gebied waor ze Barrevelds praoten lei krek boven 't [[Betuws]]e taolgebied, 't het dus ok wat meer zujelijke invloejen as bieveurbeeld 't [[Putters]], vergeliek 't Barreveldse ''stukske'' maor mit 't Putterse ''stukje{{small()|n}}''. 't Barrevelds het net as 't [[Niekarks]] en 't [[Putters]] de uutgang -tsje veur 't Nederlanse uutgang -tje. Umdat [[Barreveld (daarp)|Barreveld]] kortbie [[Utrecht (previnsie)|Utert]] lei, het 't ok bult invloejen vanuut 't [[Utrechs-Alblasserwaards|Uterts]] een veurbeeld hiervan is de ''[[ao]]'' in woorden as m'''ao'''ken. In aandere Veluwse dialecten is dat meestal ''maken''. Een aander veurbeeld is de uutspraok van 't woord ''kussen'' dat op de grens van Gelderland en Utert mit -ng uut-esproken wort, dus as: ''[[kussing]]'', in de rest van de Veluwe is dat meestal ''kussen''. ==Barrevelds tellen== {| ! Ciefer ! Barrevelds |- | 1 | èèn |- | 2 | tweë |- | 3 | drie |- | 4 | vier |- | 5 | vuuf/vief |- | 6 | zes |- | 7 | zeuven |- | 8 | acht |- | 9 | negen |- | 10 | tiën |} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluws]] od3cn82w5kpgsoprauc2wg3eax5z0hv 0 12800 108183 2009-06-14T21:21:13Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Blesente]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Blesente]] abo3a9vqybrx49x8nnxdxt4kdcfvlnz 0 12802 272426 269996 2013-12-19T21:27:15Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata (nl staond al op wikidata) wikitext text/x-wiki De '''Friso-Frankische toalen''' vörmen soamen n apaarte group toalen binnen t Leegfrankisch toalgebied. Zai onderschaaiden zok deur de invloud van t [[Frais]]. Van ain soort Friso-Frankisch kìn nait sproken worden, omdat de bepoalde Leegfrankische dialekten ook deur verschillende Fraise toalen ([[Westlaauwers Frais]], [[Oostlaauwers Frais]], [[Noordfrais]]) beinvloud binnen. Tot dizze group worden drij heufddialekten rekend: t [[Westfrais]], t [[Bildts]] en t [[Stadsfrais]]. Voak worden ook t [[Straand-Hollaands]], t [[Kennemerlaands]] en aandere verwaante dialekten van t Westfrais ien dizze dialektgroup ploatst. Môr los van de verdudelken worden dizze dialekten en/of toalen voak bie Hollaands rekend. Westfrais is de oldste van dizze dialektgroup. Sund [[19e eeuw|19. aiw]] is t wel oet nkander valen ien drij heufddialekten mit veul meer Leegfrankisch/Nederlaandse aksent; t [[Zoans]], t [[Wotterlaands]] en t [[Westfrais]]. Vergeliekboare termen binnen [[Friso-Franko-Saksisch]] en [[Friso-Saksisch]]. Dizze aandudens worden gebroekt veur dialekten en/of toalen dij tussen t Frais, t Leegfrankisch en t Leegsaksisch, en tussen t Frais en t Leegsaksisch zitten. Aal dizze termen kìnnen heur oorsprong in de [[19e eeuw|19. aiw]]. {{SNLV}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Taol ien Nederlaand]] nl3lkc5y8ej3ara8ed268scwengfawu 0 12803 108200 2009-06-14T22:19:52Z Servien 7 [[Friso-Frankisch]] is ewiezig naor [[Friso-Frankische toalen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Friso-Frankische toalen]] 6dz6tzwrn0bsl4jcsl4nkkrihbm1nt2 0 12804 291098 263452 2016-11-03T14:04:10Z Wwikix 13678 /* Eanters teln */ wikitext text/x-wiki t '''Eanters''' is nen vörm van t [[Tweants-Groafskops]], wat esprökn wörd in [[Eanter]] en in meendere moate ook in umlignde [[noaberskop]]n, zoas [[Nötter (Wierdn)|Nötter]], [[Rektum (Wierdn)|Rektum]] en t [[Iepeloo]]. Umdat Eantersen duur de boot enömn fier op ear doarp beent, en doarumme ook op eare sproake, wörd t Eanters oawer t algemeen nog duur t grötste gedeelte van de Eantersen esprökn. t Eanters wörd in umlignde plaatsn wal ''verdreaid'' enuumd, umdet t skaarp kleenkt, en nen "dreai" maakt woer at aandere soortn Tweants dat neet doot. Dit wörd duur de gelearde leu [[Westfaals]]e [[brekking (taal)|breking]] enuumd; ne ''-ee'' wörd oet esprökn as /{{IPA|ɪə}}/, ne ''-oo'' wörd /{{IPA|ɔə}}/, ne ''-eu'' wörd /{{IPA|ʏə}}/, ne ''-ea'' wörd /{{IPA|ɛʌ}}/ en ne ''oa'' wörd /{{IPA|ɑʌ}}/. ==Manere van proatn== Eantersen hebt n apart gevuul vuur humor. Ze doot gearne stokkern, en hebt doar völle oetdrukkings vuur. Ze zöalt doarumme ook neet vake zegn dat ze wat mooi veendt, of wat in dee richting, mear aait t tiegnoawergesteelde. Ene den at ook mear iets te oetbeundig zik gedreg of pröt, wör vremd an ekekn, en krig vlot te heurn: ''Iej beent ginnen Eantersen''. ==Kenmaarkn== t Eanters wörd vake wal ''kneaisterig'' enuumd. t Kleenkt n betn kroakerig, met lange oethaaln. t Kan nog t beste met t [[Riesns]] vergelekn wördn, mear dr zitt nog grote verskiln in de beale soortn. *ne verdreaiing in klaankn dee at in aandere soortn Tweants nen eankelklaank beent: **''ea'' wörd ''èja'': Tweants ''leavn'' wörd oet esprökn as ''lèjawn''. **''oa'' wörd ''ohwa'': Tweants ''droad'' wörd oet esprökn as ''dróhwad''. *t Gebroek van de -w op plaatsn woer at aandere soortn Tweants ne -v hebt. Wöarde as ''oaver'', ''eavn'' en ''geevn'' wordt ''oawer'', ''eawn en ''giewn''. *Ne "verheuging" van kleenkers: **Tweants ''ee'' wörd in wat wöarde oet esprökn as ''ie''. Bv. ''geevn'' wörd ''giewn'', ''stewig'' wörd ''stiewig''. ***'' Dissen klaank krig vake nog ne verdreaiing dr bie: ''ieë''. ''Neegne'' wörd oet esprökn as ''nieëngne''. **''oo'' wörd in wat wöarde ''oe''. Bv. ''groot'' wörd oet esprökn as ''groeët'' **''eu'' wörd in wat wöarde ''uu''. Bv. ''eneumd'' wörd ''enuumd'' ***Dissen klaank krig vake nog ne verdreaiing dr bie: ''uuë''. Bv. ''eneugnd'' wörd oet esprökn as ''enuuëgnd''. *Wöarde as ''too'', ''koo'' en ''non/noe'' wordt oet esprökn as ''tau'', ''kau'' en ''nau'' **Bekeand gezegde in Tweante oawer t Eanters: ''A'j op de maarkt in Eanter nen kau koopt, krie'j nen touw tau.'' ("koopt" wörd hier dus oet esprökn as ''koeëpt'') *Wöarde as ''wee'', ''twee'', ''knee'', ''hee'' en ''zee'' wordt oet esprökn as ''wei'',''twei(e)'', ''knei'', ''hei'' en ''zei''. ==Eanters teln== Tiedns t teln kö'j dreks vernemn a'j met nen Eantersen te doone hebt. {| ! Ciefer ! Eanters |- | 1 | eene |- | 2 | tweie |- | 3 | dreie |- | 4 | veere |- | 5 | vieve/viewe |- | 6 | zesse |- | 7 | zuuwne |- | 8 | achte |- | 9 | niegne |- | 10 | tiene |} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tweants|*]] 516hnm9bkm0cudmow8s89s8z45ugkix 0 12805 108207 2009-06-14T23:26:18Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Tweants-Groafschops]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Tweants-Groafschops]] oik8wy0hqe46lx6ic54nv7xmsi2bhcn 10 12806 271692 266955 2013-12-07T00:17:06Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Slowaaks|sk|Tento používateľ má '''[[:Kategorie:Gebruker sk-1|základné znalosti]]''' '''[[:Kategorie:Gebruker sk|slovenčiny]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker sk-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker sk-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|sk-1]] </noinclude> 9as6jx5fv9fcgtw89h1niln1zeft27z 10 12807 271720 266920 2013-12-07T00:20:35Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Limburgs|li|Deze gebroeker haet 'n '''[[:Kategorie:Gebruker li-1|baziskinnis]]''' van 't '''[[:Kategorie:Gebruker li|Limburgs]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker li-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker li-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|li-1]] </noinclude> nhddk7n3eazm019lpopdzuflc1z70al 10 12808 272285 271761 2013-12-13T15:09:59Z 80.114.178.7 +[[Kategorie:Gebruker cs-1]] wikitext text/x-wiki {{Babel1|Tsjechies|cs|Tento uživatel má '''[[:Kategorie:Gebruker cs-1|základní]]''' znalosti '''[[:Kategorie:Gebruker cs|&#269;eštiny]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker cs-1]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker cs-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|cs-1]] </noinclude> fbquz6h8a862y35lbw1f0yyfn2h4k6i 10 12809 271741 266888 2013-12-07T00:23:01Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Galicisch|gl|Este usuario pode contribuír cun nivel '''[[:Kategorie:Gebruker gl-1|básico]]''' de '''[[:Kategorie:Gebruker gl|galego]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker gl-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Mallen babel|gl-1]] </noinclude> pbmrkhaabfremj49xchhpmtd1cb5xwq 10 12810 266918 259116 2013-05-10T21:06:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel1|Luxemburgs|lb|Dëse Benotzer ka '''[[:Kategorie:Gebruker lb-1|mat Grondkenntnisser]]''' van der '''[[:Kategorie:Gebruker lb|Lëtzebuerger Sprooch]]''' zum Projet bäidroen.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker lb-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Mallen babel|lb-1]] </noinclude> 3pwq0sq1w6cr7c337ppaot5r0agrs0x 10 12811 271679 266974 2013-12-07T00:15:46Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|West-Vloams|vls|Deze gebruker kan '''[[:Kategorie:Gebruker vls-1|e hêel klêen bitje ]]''' e koutnansje voern in 't '''[[:Kategorie:Gebruker vls|West-Vlams]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker vls-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Mallen babel|vls-1]] </noinclude> s4q866m523x7dlgsjic5y1nvsdhn5vl 10 12812 272278 271707 2013-12-13T14:44:22Z 80.114.178.7 +[[Kategorie:Gebruker pfl-1]] wikitext text/x-wiki {{Babel1|Paltsisch|pfl|Daer Benutzer do schwetzt '''[[:Kategorie:Gebruker pfl-1|ebbes]]''' '''[[:Kategorie:Gebruker pfl|Pälzisch]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker pfl-1]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker pfl-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|pfl-1]] </noinclude> kq3iwptwytzjzwlidd5xyco6cs6t3u2 10 12813 272282 271746 2013-12-13T15:04:08Z 80.114.178.7 +[[Kategorie:Gebruker fr-M]] wikitext text/x-wiki {{BabelM|Frans|fr|Cette personne a pour '''[[:Kategorie:Gebruker fr-M|langue maternelle]]''' le '''[[:Kategorie:Gebruker fr|français]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker fr-M]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker fr-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|fr-M]] </noinclude> 6f7rxdqq0xeufdd0unl2f3j54dat79u 10 12814 271674 266784 2013-12-07T00:08:28Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <div style="float:left;border:solid #6ef7a7 1px;margin:1px"> {| cellspacing="0" style="width:238px;text-align:center;background:#c5fcdc" | style="width:45px;height:45px;background:#6ef7a7;text-align:center;font-size:14pt" | '''[[{{{1}}}|{{{2}}}]]''' | style="font-size:8pt;padding:4pt;text-align:left;line-height:1.25em" | {{{3}}} |}</div><noinclude> [[Kategorie:Mallen babel| BabelM]] </noinclude> 4pfxlnhm8fcftl0ifehl66s7qdsr95v 0 12815 108279 2009-06-15T20:47:57Z Servien 7 [[Ede (gemeente)]] is ewiezig naor [[Ee (gemeente)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ee (gemeente)]] 2hpadwgyku4hyzabv6lchf9uk08odx1 0 12816 108282 2009-06-15T21:01:20Z Servien 7 [[Ede (stad)]] is ewiezig naor [[Ee (stad)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ee (stad)]] cpw9ksl70avxxltszqllupgvy079niz 0 12817 281747 108286 2015-05-02T17:42:03Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[T Ereveen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[T Ereveen]] 7v8o91lcd1yazjrou0qv2cfoyg5drmk 0 12818 108289 2009-06-15T21:17:57Z Servien 7 [[Ede]] is ewiezig naor [[Ee]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ee]] f9px9k23uwarot3ofpz5twfbhpb2ely 0 12819 108292 2009-06-15T21:18:34Z Servien 7 [[Luntere]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Lunteren]] hinne wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Lunteren]] kseg3vhas7dbryvbfc0ugzs4q2wmte3 0 12820 108296 2009-06-15T21:27:38Z Servien 7 [[De Klomp (Ede)]] is ewiezig naor [[De Klomp (Ee)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[De Klomp (Ee)]] pp2ts0uig8u9263kryjclky20k6mckx 14 12823 266033 259066 2013-05-10T16:13:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker cs]] n2ctcfei92lrwt8m3z1ak7c5la4hntd 14 12824 266080 108393 2013-05-10T16:27:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker gl]] kf9xg6nswz3cycqbtb45bnn1eitz95b 14 12825 266125 259064 2013-05-10T16:40:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker lb]] h22qg3w7k1qcwftrnijvmeeggd7s18w 14 12826 266127 259065 2013-05-10T16:40:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker li]] ndy4743bjteqx9w99puic1iew5wqegx 14 12827 271591 266159 2013-12-06T23:32:58Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker pfl]] q28jwmx4zh5vswkv30ym370yjdxwgx7 14 12828 271590 266212 2013-12-06T23:32:54Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker vls]] b3sykkgkojodjav42opp2w5b6vldv88 14 12829 266028 259063 2013-05-10T16:13:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker ca]] 6lzqflykc8khq7rzs7r62ovxuc1ucru 14 12830 266079 258963 2013-05-10T16:27:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|gl]] gh0g0xbw1zwxa8r6rcda3h6f4kefukm 14 12831 266124 258962 2013-05-10T16:40:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|lb]] s3pjqy709wkmpku4ovow13vsymam16y 14 12832 266126 258961 2013-05-10T16:40:43Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|li]] bqnrd0yy5b0ij7slgd5kxpiqm0ji4l5 14 12833 271581 266158 2013-12-06T23:32:17Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|pfl]] m2n51qjwqsumhq6v9burut10l7ddn9c 14 12834 271588 266211 2013-12-06T23:32:47Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|vls]] f2sowfnj9f0ox1igb4gzx0no8gkj81l 14 12835 266108 258966 2013-05-10T16:37:43Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker ja]] 5h9x9jmr67d8zyif9wl9gyqvzmy4q8t 14 12836 266182 258965 2013-05-10T16:50:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker sk]] 0kdzo5i8rww8l2jl24570qb7z9geiy5 14 12837 266008 258964 2013-05-10T16:09:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker af]] hwieuj49wajbellkun9wd8aun3w3vdm 14 12838 271649 266076 2013-12-06T23:38:42Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker fr]] 7bluitdrgfnp23naetf0bepa99saock 10 12839 268020 266790 2013-05-28T19:24:51Z Droadnaegel 1133 interwikies op wikidata wikitext text/x-wiki <noinclude> This is a template for pages to specify whether or not they want visits from any [[WP:BOT|bots]], most bots or specific bots. This can be used to easily and explicitly opt-in or opt-out of unsolicited bot posts to user pages or to cause maintenance bots to avoid certain pages. Explicitly opting-in has the advantage of possibly receiving useful changes or targeted posts that might otherwise be skipped by the bot assuming a default "opt-out" behavior. These templates should be used mainly on the "User" and "User talk" namespaces and should be used carefully in other spaces. == Syntax == '''<nowiki>{{nobots}}</nowiki>''' Ban all bots (shortcut) '''<nowiki>{{bots}}</nowiki>''' Allow all bots (shortcut) '''<nowiki>{{bots|allow=<botlist>}}</nowiki>''' Ban all the bots not in the list '''<nowiki>{{bots|deny=<botlist>}}</nowiki>''' Ban all the bots in the list ''Where <botlist> is a comma-delimited string of bot usernames:'' '''<nowiki>{{bots|allow=HagermanBot,Werdnabot}}</nowiki>''' ''<botlist> can also be "none" or "all" as in the following examples:'' '''<nowiki>{{bots|allow=all}}</nowiki>''' Allow all bots '''<nowiki>{{bots|allow=none}}</nowiki>''' Ban all bots '''<nowiki>{{bots|deny=all}}</nowiki>''' Ban all bots '''<nowiki>{{bots|deny=none}}</nowiki>''' Allow all bots Bots are not bound to observe the nobots tag, it will depend on their functionality, their owners and their terms of approval. The bots which currently support exclusion are listed at [[:Category:Exclusion compliant bots|exclusion compliant bots]]. == Implementation == *Pywikipediabot supports bots and nobots since r4096. The templates may be ignored using a parameter. *Since version 3.2.0.0 [[Wikipedia:AutoWikiBrowser|AutoWikiBrowser]] fully supports <nowiki>{{bots}} and {{nobots}}</nowiki>. Additionally, pseudo-username ''AWB'' can be specified to ban all AWB-based bots from the page. However, AWB has an option to ignore these templates. {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen bots]] </noinclude> r9vptqb9e2u7jcfkfdyw5ba4sb3ie8t 0 12841 108442 2009-06-16T19:55:30Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Eerste Wealdkrieg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Eerste Wealdkrieg]] 14xcd9iyctak5biv9xjj3cq9hdlucuk 0 12844 291402 265321 2016-11-04T15:15:31Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[File:Reggebrugommen.jpg|thumb|de brugge oaver de Regge]] '''Giethem''' is n [[marke]] in de [[Ommen (gemiente)|gemiente Ommen]]. {{begin}} <!-- {{coord|52|29|30|N|6|24|20|E|region:NL_type:city(169)|display=title}} --> <!-- [[Image:Map NL - Ommen - Giethmen.svg|thumb]] --> [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Ommen]] jjjzg0m9dpgjv9k3gusmvbtt437novn 0 12845 108470 2009-06-17T00:39:05Z Erik Warmelink 513 dat kan volgens mi'j ook aansom, maar ik mos kiezen (wär ebruukt in [[Ommen (gemiente)]]) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Giethem]] 4h77btkla2josfkyee3nyjf2e4woqyp 0 12846 108473 2009-06-17T00:51:42Z Erik Warmelink 513 "#DEURVERWIEZING" noar [[:Kattegerie:Wikipedie:Deurverwiespagina|Deurverwiespagina]]: neet mooj, maar as wi'j alles moogt schrievm, wilt wi'j m hebm wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Grunnen]] jj295d4w7nune6hu70wfx01764el254 10 12848 271925 267114 2013-12-07T01:15:02Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{DISPLAYTITLE:{{#if:{{NAMESPACE}}|{{NAMESPACE}}:|}}{{lcfirst:{{PAGENAME}}}}}}<noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak|{{PAGENAME}}]] </noinclude> io4dzdjizyskcxrn131laa7iygb55n3 0 12849 108548 2009-06-17T20:47:40Z Servien 7 [['t Vjenne]] is ewiezig over de deurverwiezing [[T Vjenne]] hinne wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[T Vjenne]] 93bsawnj9w6jgl2vcfhxhtc6kj9vn8q 0 12850 291170 283065 2016-11-03T15:58:31Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verbeendiges */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bathmen wapen.svg|thumb|right|100px|Woapn van Battem]] '''Battem''' ([[Nederlaans|Nederlaands]]: ''Bathmen'') is n döarpken in de gemeente [[Deaventer|Deawnter]], in [[Sallaand]]. In [[2004]] har t 5328 inwonners. Bie de vrogere zelfstaandige gemeente Battem heurdn ook de döarpe en [[noaberskop]]n [[Aapnhuuzn]], [[Dorterhook]], [[Loo (Deaventer)|Loo]], [[Pieriksmars]] en [[Zuudloo]]. ==Geskiedenisse== Töt an de [[Gemeentelijke herindeling|gemeentelike herverdelige]] van [[2004]] steund Battem op zikzelf, woernoa t bie Deawnter bie an köm. Hier wör fleenk teegn protesteerd, umdet Battem n boernspul is en Deawnter stads. Ze woln op zikzelf bliewn, of aanders saamngoan met de [[Gelderlaand|Geelderse]] gemeente [[Lochem]]. Hierduur zol de proveensiegreanze veraandern. Ondaanks alle protestn köm Battem toch bie Deawnter. Battem ligt tusken de [[Skipbekke]] in t zuudn, en de spoerliene [[Almelo]]-Deawnter in t noordn. Doarbie ligt t an de [[A1]]-autobane met ne eegne ofrit (Ofrit 25). Battem had n eegn stasjon, mear det wör dr in de vieftiger joarn achterhen edoan. De leste joarn zeent dr plann um dit wier vanniessen lös te doon. ==Vrieje tied== Battem hef ne algemene sportverenige, woerbie verskeaidene sportn edoan köant wordn, zo as [[voetbal]], [[haandbal]], [[zwemn]] en [[gemmestiek]]. Allene de voetbalofdelige hef al mear as 350 leedn. Töt an [[2008]] wör dr alle joarn n groot feest egeewn: de [[Battemse Bêkefeestn]], wat bie de [[manege]] eheuldn wörd. De leste joarn hebt doar verskeaidene bekeande en meender bekeande bands espöld, zo as [[De Dijk]], [[Golden Earring]], [[Uriah Heep]], [[Normaal]], [[The Sweet]], [[Jovink en de Voederbietels]] en [[Within Temptation]]. Battem is in de regio ook bekeand um diskotheek/restaurant/Feestzale Boode. De diskotheek is benaamd bekeand umdet'e ook op zöandagoawnd lös is. ==Oetgoande verbeendiges== *[http://www.wilmakarels.nl/images/dorpskerk-bathmen.jpg Foto van de doarpskoarke] *[http://www.bathmen.nl/?page=home Webstea oawer Battem] {{commonscat|Bathmen}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Daeventer]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] qlakwyi28oel17xzyuqrm0f9vmklrib 0 12851 108673 2009-06-19T17:00:19Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Battem]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Battem]] gel3axrpeuskrsm3fj0k8olavpguzin 0 12852 281526 280453 2015-04-28T21:53:13Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kootwijkerbroek kerk.jpg|thumb|250px|Kaark van Kootjebroek]] '''Kootjebroek''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Kootwijkerbroek'') is n daarp in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]], in de Nederlandse provinsie [[Gelderland]]. In t daarp wonen, mit de umgeving derbie, zo'n 4.840 minsen ([[2004]]). Kootjebroek leit in de [[Gelderse Vallei]], ten oosten van [[Barreveld (daarp)|Barreveld]]. In dit deel van vallei het t n belangrieke laandbouwfunksie. De buurtschappen [[Esveld]] en [[Essen (Barreveld)|Essen]] heuren bie Kootjebroek. ==Geschiedenis== t Daarp Kootjebroek bestaot nog niet zo lang. t Is ontstaon naodat inwoners uut [[Kootwiek]] de slechte laandbouwgronden in dit gebied gingen bewarken. De buurtschap Essen, in t zuudoosten van Kootjebroek, is ouwer. Daornaost wort der in de [[15e eeuw]] veur t eerst de meul Puurveen eneumd, dat toe n standerdmeul was die mit n storm roend 1850 vergaon is. Kort daornao wier der n nieje meul ebouwd, die in [[1964]] of-ebraand is. In [[2001]] kwam Kootjebroek landelik in t niejs, deur t verzet van bewoners tegen de grootse ruming van [[koe]]ën naor anleiding van de ontdekking van [[tongblaor]]. ==Gallerie== <gallery> Bestaand:Kootwijkerbroek.JPG|Toegang tot t daarp Bestaand:Kootwijkerbroek kerk.jpg|Hervormde kaark van Kootjebroek Bestaand:GG Kootwbr-voor.jpg|Griffermeerde Gemeente Kootjebroek ‎ Bestaand:GG Kootwbr-achter.jpg|Griffermeerde Gemeente Kootjebroek ‎ </gallery> {{Barreveld}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 4pl0jsifbk8gzqemjavkahylosywkyw 0 12853 108688 2009-06-19T20:39:29Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kootjebroek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kootjebroek]] 6f8g2s1jpbrpc1ppdb6n74bno30gjo9 10 12854 271683 266961 2013-12-07T00:16:13Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Zweeds|sv|Denna användare har '''[[:Kategorie:Gebruker sv-1|baskunskaper]]''' i '''[[:Kategorie:Gebruker sv|svenska]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker sv-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker sv-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|sv-1]] </noinclude> j52402hv5hi5k882f88dmnmzyf5a63t 14 12855 266192 259173 2013-05-10T16:51:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker sv]] b9jn8kbjkjiklmm0lbb8lk5o5yfnqb7 10 12856 110464 110463 2009-07-04T15:59:46Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Mal:Gebruker nds-1]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mal:Gebruker nds-1]] g2jotg9exg00lcmyse4zhrjhm9yc9eg 10 12857 108708 2009-06-19T22:36:17Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Mal:Gebruker fr]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mal:Gebruker fr]] 1m612q0cus9n9dqpcja5e3qoav0vre3 10 12858 271732 266904 2013-12-07T00:22:17Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel3|Italiaons|it|Questo utente può contribuire con un '''[[:Kategorie:Gebruker it|Italiano]]''' di livello '''[[:Kategorie:Gebruker it-3|avanzato]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker it-3|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker it-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|it-3]] </noinclude> nzg2l4h3noq2rr3ozovwc5tj5vasqji 10 12859 266782 259169 2013-05-10T20:42:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <div style="float:left;border:solid #99B3FF 1px;margin:1px"> {| cellspacing="0" style="width:238px;text-align:center;background:#E0E8FF" | style="width:45px;height:45px;background:#99B3FF;text-align:center;font-size:14pt" | '''[[{{{1}}}|{{{2}}}]]-3''' | style="font-size:8pt;padding:4pt;text-align:left;line-height:1.25em" | {{{3}}} |}</div><noinclude> [[Kategorie:Mallen babel| Babel3]] </noinclude> myat9veogb9j687mtzy8mbla1vn3pks 14 12860 271612 266104 2013-12-06T23:35:48Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker it]] 5qiolrivtfjoeb2xitb1qo97jojuik8 10 12861 266869 259101 2013-05-10T20:58:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel3|Esperanto|eo|&#264;i tiu uzanto povas komuniki per '''[[:Kategorie:Gebruker eo-3|alta a&#365; flua]]''' nivelo de '''[[:Kategorie:Gebruker eo|Esperanto]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker eo-3|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker eo-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|eo-3]] </noinclude> 0rctlyasvge8i74rkoe4ukfwyj9j520 14 12862 271637 266053 2013-12-06T23:37:53Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker eo]] lfwjs5zct5c2jczsbw1507xuwwadgjk 14 12863 271654 266050 2013-12-06T23:38:58Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|eo]] 1q4tvo25ee2a3gqjxckosbgon0c9m90 0 12864 108846 2009-06-21T16:38:00Z Servien 7 [[Afrikaans Amerikaans]] is ewiezig naor [[Afrikaans-Amerikaans]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Afrikaans-Amerikaans]] 632xev05n2nfxk5ttir20o0887hgvtx 0 12866 108856 2009-06-21T17:35:05Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Ko]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ko]] bhhroyb0jpvh2uy08xfnnxx0v5i2vbh 0 12868 108882 2009-06-21T20:07:16Z Servien 7 [[Stroe (Gelderlaand)]] is ewiezig naor [[Stroe (Gelderland)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stroe (Gelderland)]] ccoylq5kfjsrx5b9s8kyvfe5mx9ih5i 0 12869 263477 259108 2013-05-04T23:42:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Galway crest.png|thumb|right|200px|Woapn van Galway]] '''Galway''' ([[Iers]]: ''Gaillimh'') is n snelst greuinden en veerde-grötste stad van [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]], en de ennigste stad in de proveensie [[Connacht]]. t Ligt op de westkuste en het in t Iers ook wal ''Cathair na Gaillimhe'': "Stad Galway". t Har in [[2006]] 72,414 inwonners. n Naamn keump van de [[Corrib-rivier]], wat de westerlike greanze was van de eerste neerzetting, den at ''Dún Bhun na Gaillimhe'' (t fort an n voot van de Gaillimhe) heetn. t Woard Gaillimh beteeknt "steenachtig" as in "steenachtige rivier". De stad hef ook de bienaamn Stämmestad (Cathair na dTreabh), umdet in de [[Hiberno-Normandiese periode]] veerteen stämme (haandelsfemilies) de stad besteurdn. n Naamn "stam" was eagelik nen nearbuugnden term den at nog oet de [[Oliver Cromwell|Cromwelliaanse]] tied keump. De Haandelsfemilies zagn zikzelf as Engelse oadelikn en warn dus trouw an de keuning. Toew at Cromwell öar dus bezatn dee, wusn ze nit good wat ze dr met an mosn, en nömn toew as reaksie den naamn oawer. Galway steet bekeand as kultureel härt van Ierlaand, en wörd aait in eenn oadm eneumd met t Iers, en Ierse volksmuziek en wörd ook wal de tweetalige heuwdstad van Ierlaand eneumd. {{Begin|twd}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Stad in Ierlaand]] cw1w70dbqos8qwom2muh7y288mvi313 0 12870 279547 274500 2015-03-27T17:42:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Huang Xianfan''' (Fusui, [[13 november]] [[1899]] - Guilin, [[18 jannewaori]] [[1982]]) was nen Sjineesn historikus. == Leawn == Huang Xianfan wör in 1899 geboorn an de Fusui in Guangxi in de Zhuang femilie. Huang studeerdn van [[1926]] tot [[1935]] geskiedenisse an Universiteit van [[Peking]]. Doarnoa gung-e noar n Universiteit van [[Tokio]], van [[1935]] tot [[1937]]. Van [[1938]] töt [[1940]] deed'e les giewn an n Universiteit van Guangxi. Van [[1941]] töt [[1942]] deed'e les giewn as prefesser van n [[Universiteit]] van Sun Yat-sen in [[Guangdong]]. Van [[1943]] töt [[1953]] deed'e les giewn as prefesser van n Universiteit van Sun Yat-sen in Guilin. Van [[1954]] töt 1982 deed'e les giewn as prefesser Geschiedenisse van n Universiteit van Guangxi (t autonome gebied van Guangxi Zhuang) in Guilin.<ref>[http://www.china.com.cn/aboutchina/zhuanti/zzfq08/2008-12/08/content_16914964.htm Huang Xianfan] op china.com.cn</ref> == Histories waark == * Algemene Geschiedenis van [[Chinese keizerriek|China]] （Drei beuker,1932-1934） * High school geschiedenis （1933） * Boeren in de Yuan-dynastie （1934） * Nationale Beweging Salvation van studenten in de [[Song-dynastie]] （1936） * Samenleving in de [[Tang-dynastie]] （1936） * Een korte geschiedenis van de Zhuang （1957） * Nong Zhi Gao-[[Zhuang]] historische cijfers （oet-egiewn noa at'e oet de tied kwam, 1983） * Algemene [[Geschiedenis]] van de Zhuang （oet-egiewn noa at'e oet de tied kwam, 1988） * Klassieke studie (oet-egiewn noa at'e oet de tied kwam, 2004） * Kritische Biografie van de Wei Ba Qun （oet-egiewn noa at'e oet de tied kwam, 2008） == Riffereansies == <references /> == Oetgoande verbeending == * [http://wszhuangzu.cn/zhzx/ShowArticle.asp?ArticleID=148 Prefesser van Zhuang] {{Commons|黄现璠}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Historikus]] p8nt66oo34zjdhw91v57ga8x2kf6fbo 10 12874 270112 270110 2013-09-04T10:11:43Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Redirectltr.png|#REDIRECT ]]<span class="redirectText" id="softredirect">[[{{{1}}}]]</span><br /><span style="font-size:85%; padding-left:52px;">Dit is n [[m:Soft redirect|niet-rechtstreekse deurverwiezing]].</span><noinclude>{{Malinfo|1= ==Gebruuk== Disse deurverwiezing is bedoeld um de titel van n zied deur te laoten verwiezen naor n zied of artikel op n aander [[M:Sister Projects|Wikipedie-zusterprojekt]], waor n automatiese deurverwiezing wegens techniese beparkingen niet meugelik is. Gebruuk <code><nowiki>#DEURVERWIEZING[[Aander artikel]]</nowiki></code> of <code><nowiki>#REDIRECT[[Aander artikel]]</nowiki></code> veur alle aandere deurverwiezing binnen de Nedersaksiese Wikipedie. }} [[Kategorie:Mallen interwiki|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 09lh7baqzpefrmdmxb326mo0oml5xot 0 12875 262944 209611 2013-05-04T21:52:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Oaverzicht van klanken in t Nedersaksies en eure skriefwiezen, volgens: *Achterhooks (ACT) WALD-spelling *Drèents (DRT) *Grönnegs (GOS) *Stellingwarfs (STL) *Tweants (TWD) **Standaardskriefwieze *Sallaans (SDZ), Veluws (VEL) Iesselakademiespelling == Klinkers == t Oldsaksies hef vief klinkers ehad: a, e, i, o, oe, dee't in korten en langen vorm bestonden. Wieters gaf et nog dree diftongen (tweeklanken): ai, au, eu. Oet disse vörme en de umluudvörme dervan bunt de moderne vörme ontstaon. ===Lang en kort=== Aanders as et Nederlaands hef t Nedersaksies echte lange klinkers. Denk an et verskil tussen wies en fie:n, moes en doe:ve. Lange klinkers bestoat in et Nederlaands allenig in leenwoorden as freule of zone, maor in t Nedersaksies komt ze in de normale woorden veur: näolen, gaon. ===Espand en neet espand=== Dat wat in et Nederlaands wal es lange klinkers eneumd wöd, bunt gin langere klinkers maor espande klinkers. Een veurbeeld is et woord hook. Dat is neet de lange variant van hok (want dat is haok), maor de espande variant dervan. Et verskil in nen '''espanden klinker''' (hook) en nen '''neet espanden klinker''' (hok) zit m neet zozeer in de lengte, maor in ho hard de klaankvormers (artikulatoren, zeg maor lippen, tonge, stembaanden ezw) an espand wordt. Umdat neet espande klinkers (haost) allenig in eslotten lettergrepen (Platduuts: slaten sülv) veurkomt, wordt ze ok wal '''of edekte klinkers''' eneumd, teggenovver '''neet of edekte klinkers''' (apen sülv). ===Neuzenklaank=== Klinkers wordt vake ook deur de neuze uutsprökken, onder invlood van nen doaropvolgenden samenstelling van nen metklinker den deur de neuze wödt uutsprökken (-m- of -n-) plus nen plofklaank (bv. in et woord ''kloomp''). In et Nederlaands kump de neuzenklaank neet of nauweleks veur. ===Umluud=== Et Nedersaksies (of in elk geval bepaolde varianten dervan as t Achterhooks en Twaents) hef net as t Duuts t verskiensel dat bepaolde klaanken verandert in n antal verbugingen van t woord. Veural bi'j et maken van t meervold (weg→waege), t verkleinwoord (bak→bäksken, bos→bösken) of den daarden persoon enkelvold van t warkwoord (lopen→hee löp) kump dat veur. Dit verskiensel wörd in et Duuts Umlaut eneumd, in et Platduuts umluud, en dat leste woord is in dit artikel ovver enommen. Deur den umluud onstaot weer ni'je klaanken, zo as bi'j bos→bösken, maor neet altied. Den umluud van a is ä, wat samenvölt met den e. Den e zelf hef gin umluud. ===Kombinaatsies=== De dree vörme lang/kort, espand/neet espand en umluud/gin umluud kö'j kombineren per klinker, waordeur et ne hele riege meugelikheden gif. Neet alle kombinaatsies bestaot ok echt, beveurbeeld espand hef gin verskil in lang/kort. De tabellen hieronder geft n ovverzicht van de klinkers en of eleide kombinaatsies in et Nedersaksies. === a-vörme === ====Eenklaanken==== {| class="wikitable" !Vorm ![[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] !ACT !DRT !GOS !STL !TWD !SDZ, VEL |- |Kort, dak (nl) |'''a''' |a |a | |a |a ({{Audio luuster|Dak_(twd).ogg}}) |a ({{Audio luuster|Dak_(vel).ogg}}) |- |Kort - neuznklaank, en (fr) |'''a''' |a |a | |a |a ({{Audio luuster|Man_(twd).ogg}}) |a |- |Lang, water (twe) |'''aa''' |aa |aa |aa ({{Audio luuster|Aal op baalg.ogg}}) |aa |a, aa ({{Audio luuster|Water_(twd).ogg}}) |aa ({{Audio luuster|Slapen_(vel).ogg}}) |- |Lang neuznklaank, kraante (twe) |'''aa''' |aa |aa |aa |aa |a, aa ({{Audio luuster|Kaante-Kraante_(twd).ogg}}) |aa |- |Espand, naam (nl) |'''aa''' |aa |aa |aa |aa |aa ({{Audio luuster|Maakn_(twd).ogg}}) |aa ({{Audio luuster|Naam_(vel).ogg}}) ({{Audio luuster|Daken_(vel).ogg}}) |- |Espand lang, haazn (twd) |'''aa, a''' |aa, a |aa, a |aa, a |aa, a |aa, a ({{Audio luuster|Haazn_(twd).ogg}}) |aa, a ({{Audio luuster|Vervelende_daze_(vel).ogg}}) |- |äärd, wäter (nds, tussen ''èè'' en ''aa'' in) |'''ae'''{{Info|Um t subtiele verschil tussen ää en ae dudelik te maken: ää}} | | | bgcolor="bisque" |aa ({{Audio luuster|Aander laand.ogg}}){{Info|Dit is n aandere klank (aa)}} | | |ää, ä ({{Audio luuster|Äärd_(sdz).ogg}}) |- |c'''a'''t (en) |'''e'''{{Info|As de stamme n a hef, dan schrief je: ä; of um t subtiele verschil tussen ä en e dudelik te maken}} | | | bgcolor="bisque" |a ({{Audio luuster|Wat was dat.ogg}}){{Info|Dit is n aandere klank (a)}} | |ä, è, e ({{Audio luuster|Det Stämme Vlämkes_(twd).ogg}}) |ä ({{Audio luuster|Dät (sdz).ogg}}) |- |Umluud kort (=e) |colspan = "7" | zeet e vörme |- |Umluud lang (=ae) |colspan = "7" | zeet e vörme |} ====Tweeklaanken==== {| class="wikitable" !Vorm ![[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] !ACT !DRT !GOS !STL !TWD !SDZ, VEL |- |h'''aai''' (nl) |'''aai''' |aai |aai | |aai |aai |aai ({{Audio luuster|Aai_(vel).ogg}}) |- |n'''i'''ght (en) |'''ai''' |aj | |ai ({{Audio luuster|Nait aigenst.ogg}}) | |ai | |- |Bau ([[Duuts]])( kortn -a- met ne -w) |'''au, ou''' |au, ou |au, ou |au, ou |au, ou |au, ou ({{Audio luuster|Bouw_(twd).ogg}}) |au, ou |- |n'''ow''' (Am. Eng. - lang en nazaol) |'''aauw''' | | |aauw {{Audio luuster|Laauwe vraauw.ogg}}) | |auw, aauw ({{Audio luuster|Blaauw_(twd).ogg}}) | |- |aiw |'''aiw''' | | |aiw | | | |- |why (en) |'''aai''' | | |aai ({{Audio luuster|Laaie waailappe.ogg}}) | | | |} === e-vörme === ====Eenklaanken==== {| class="wikitable" !Vorm ![[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] !ACT !DRT !GOS !STL !TWD !SDZ, VEL |- |Kort: stem (nl) |'''e''' |e (b'''e'''dde) |e |e ({{Audio luuster|Rest lekker.ogg}}) |e |e ({{Audio luuster|Met_(twd).ogg}}) |e ({{Audio luuster|Stemme_(vel).ogg}}) |- |Lang: air, frère (fr), militair (nl) |'''ae''' |ae |èe |è ({{Audio luuster|Op bèrre wèst (op baere waest).ogg}}) |ae |ea ({{Audio luuster|Reagn_(twd).ogg}}) |èè, ae ({{Audio luuster|Règen_(sdz).ogg}}) |- |Länger: Leazn, beaze (twd) |'''ae''' |ae |èe |è |ae |ea ({{Audio luuster|Leazn_(twd).ogg}}) |èè,ae ({{Audio luuster|Lèven, lèzen_(sdz).ogg}}) |- |Lang, neuznklaank. wean, meanske (twd) |'''ae''' |ae |èe |è |ae |ea ({{Audio luuster|Wean_(twd).ogg}}) |èè, ae ({{Audio luuster|Mèènse_(sdz).ogg}}) |- |espand: See (de) |'''ee''' |ee |ee | |ee |ee (({{Audio luuster|Zee_(twd).ogg}}) |ee ({{Audio luuster|Zee_(vel).ogg}}) |- |espand, klaankbrökke: Breef (twd) |'''ee''' |ee |ee | |ee |ee ({{Audio luuster|Breef_(twd).ogg}}) |ee ({{Audio luuster|Wenneer, peerd, eers (vel).ogg}}) |} ====Tweeklaanken==== {| class="wikitable" !Vorm ![[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] !ACT !DRT !GOS !STL !TWD !SDZ, VEL |- |ae evolgd deur j klank |'''aei''' |aej (zaejen, naejen) |aei |èj/èi ({{Audio luuster|Nèje snèj (naeie snaei).ogg}}) | | |aei ({{Audio luuster|Naeien_(sdz).ogg}}) |- |b'''ee'''r, langerekte i van "dit" |'''ee''' |ee |ee |ì, ee ({{Audio luuster|Hìn weerld.ogg}}) |ee |ee |ee ({{Audio luuster|Beer, keer (vel).ogg}}) |- |ne-aj-e |'''eai''' | | |ìj ({{Audio luuster|Nìje (neaie) - Raiderlaands.ogg}}) | | | |- |day (Br en) |'''eei, ee''' |eej |eei, ee |ee ({{Audio luuster|Zeel regen.ogg}}) | | |ee ({{Audio luuster|Heei_(vel).ogg}}) |- |'''eeuw''' (nl) |'''eeuw''' |eeuw |eeuw | |eeuw | |eeuw ({{Audio luuster|Eeuw_leeuw_(vel).ogg}}) |} === i-vörme === ====Eenklaanken==== {| class="wikitable" !Vorm ![[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] !ACT !DRT !GOS !STL !TWD !SDZ, VEL |- |Kort, pit, dik (nl) |'''i''' |i |i |i ({{Audio luuster|Kinder dit.ogg}}) |i |i ({{Audio luuster|Wit_(twd).ogg}}) |i ({{Audio luuster|Dikke_pit_(vel).ogg}}) |- |Kort, neuznklaank. Kin (twd) |'''i''' |i |i |i |i |i ({{Audio luuster|Kin_(twd).ogg}}) |i |- |Lang, neuznklaank. keender, weenkel (twd) |'''ee''' |ee |ee |i |ee |ee, i ({{Audio luuster|Weenter_(twd).ogg}}) |ee |- |espand: Piet (nl) |'''ie''' |ie |ie |ie ({{Audio luuster|Dien lief.ogg}}) |ie |ie (({{Audio luuster|Diek_(twd).ogg}}) |ie ({{Audio luuster|Piet_(vel).ogg}}) |- |espand lang: Wien (Oostenriek) op zien Duuts oet-esprokken <br />nen langen ie |'''ie''' |ie:, ie (mie:s, knie:n, fien) |ie |ie ({{Audio luuster|Bier miegen.ogg}}) |ie |ie (({{Audio luuster|Grieze_(twd).ogg}}) |ie ({{Audio luuster|Zien_(vel).ogg}}) |- |espand, lang, neuznklaank. Liene (twd) |'''ie''' |ie |ie |ie |ie |ie ({{Audio luuster|Fien_(twd).ogg}}) |ie |} ====Tweeklaanken==== {| class="wikitable" !Vorm ![[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] !ACT !DRT !GOS !STL !TWD !SDZ, VEL |- |i as in dik(nl), evolgd deur j-klank |'''i'j''' |i-j, i'j |i-j | |i'j, i'j' |iej |i'j, i-j ({{Audio luuster|Bi'j_mi'j_(sdz).ogg}}) |- |ie as in wief(act), evolgd deur j-klank |'''iej''' |iej |ie (as in "hier") | | | |iej ({{Audio luuster|Niej (vel).ogg}}) |- |k'''ieuw''' (nl) |'''ieuw''' |ieuw |ieuw | |ieuw | |ieuw ({{Audio luuster|Kieuw_(vel).ogg}}) |- |} === o-vörme === ====Eenklaanken==== {| class="wikitable" !Vorm ![[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] !ACT !DRT !GOS !STL !TWD !SDZ, VEL |- |Kort. "stok" (nl) [[Internasjonaal Klaankenskrift|IPA]]:{{IPA|[ɒ]}} |'''o''' |o |o |o ({{Audio luuster|Drok botter.ogg}}) |o |o ({{Audio luuster|Kop_Rotte_(twd).ogg}}) |o ({{Audio luuster|Stokke_(vel).ogg}}) |- |Lang. "talk" (Am en) |'''ao''' |ao |ao |ô ({{Audio luuster|Ôfmôken (aofmaoken).ogg}}) |ao |oa ({{Audio luuster|Riesns Stroate Woark Koarke.ogg}}), ({{Audio luuster|Eanters Stoat Loat Goa Goan.ogg}}) |ao ({{Audio luuster|Gaon_daor_(vel).ogg}}, {{Audio luuster|Kan-k oek laoter betaolen (vel).ogg}}) |- |Kort, Umluud. "Köln" (de) |'''ö''' |ö (köpken) |ö |ö ({{Audio luuster|Rödde ien dörskmesien.ogg}}) |ö |ö, ù ({{Audio luuster|Lös_Dörst_(twd).ogg}}) |ö ({{Audio luuster|Etröffen_(vel).ogg}}) |- |Lang, umluud. "gjøre" (no) "frœule" (fr) |'''öö, ö{{Info|Nölen, genööl, drööchien}}''' |äö (näölen) | |ö ({{Audio luuster|Körtbie Hambörg.ogg}}) | |öa, ùe (({{Audio luuster|Stöarig Höare_(twd).ogg}}) |öö ({{Audio luuster|Jöör, dröögien (sdz).ogg}}) |- |Espand, kort. "bon" (fr) [[Internasjonaal Klaankenskrift|IPA]]:{{IPA|[ɔ]}} |'''o''' |o |o |o ({{Audio luuster|Zok oppazen.ogg}}) |o |o ({{Audio luuster|Op_Motte_(twd).ogg}}) |o ({{Audio luuster|Bom_(vel).ogg}}) |- |Espand, kort, umluud. "blukke" (twd) |'''u''' | | | | |u (veur klaank, zeet umluud oe-vörme) |u |- |espand, lang. "boom" (nl) |'''oo''' |oo |oo | |oo |oo ({{Audio luuster|Voot_(twd).ogg}}) |oo ({{Audio luuster|Rood, lopen (vel).ogg}}) |- |espand, lang, klaankbrökke. "groot" (twd) |'''oo''' |oo |oo | |oo |oo ({{Audio luuster|Groot Bloot_(twd).ogg}}) |oo |- |espand, lang, neuznklaank. "Zoonder" (twd) |'''oo''' |oo |oo | |oo |oo ({{Audio luuster|Woonder_(twd).ogg}}) |oo |- |espand, lang, umluud. "Leu" (twd) |'''eu''' |eu |eu |eu |eu |eu ({{Audio luuster|Leu_(twd).ogg}}) |eu |- |espand, lang, umluud, neuznklaank. |'''eu''' |eu |eu |eu |eu |eu ({{Audio luuster|Meunster_(twd).ogg}}) |eu |- |espand, lang, umluud, klaankbrökke. "Deuzn" (twd) |'''eu''' |eu |eu |eu |eu |eu ({{Audio luuster|Deupn_(twd).ogg}}) |eu |- |} ====Tweeklaanken==== {| class="wikitable" !Vorm ![[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] !ACT !DRT !GOS !STL !TWD !SDZ, VEL |- |voort (nl) |'''oo''' |oo |oo |oa ({{Audio luuster|Doar doan.ogg}}) |oo |oo |oo ({{Audio luuster|Soort (vel).ogg}}, <small>{{Audio|Wat wo-j doon een eind lopen (vel).ogg|twee verschillende oo's}}</small>) |- |ao evolgd deur j klank |'''aoi''' |aoj |aoi |aai ({{Audio luuster|Aait draai.ogg}}) |aoi | |aoi, aoj ({{Audio luuster|Fraoi_(vel).ogg}}) |- |œu klank evolgd deur j klank |'''ööi''' |äöj | |ui ({{Audio luuster|Bruier bluit.ogg}}) |ui |öäi |ööi{{Info|Mer kump veur zovere a-k wete neet veur}} |- |oi (korten o, evolgd deur j klaank) |'''oi''' |oj (foj) | |oi |oi | |oi ({{Audio luuster|Hoi_(vel).ogg}}) |- |m'''ooi''' (oostelijk nl) |'''ooi''' |ooi |ooi |ooi ({{Audio luuster|Rooie zooi.ogg}}) |ooi | |ooi ({{Audio luuster|Mooi_(vel).ogg}}) |- |oo gevolgd door een w |'''oou, oo''' | |oou |oo ({{Audio luuster|Grote boom.ogg}}) | | | |- |k'''eu'''ken (nl) - eu evolgd deur w klank |'''eu''' |eu |eu |eu ({{Audio luuster|Keuken deus.ogg}}) |eu |eu, ue |eu ({{Audio luuster|Keuken (vel).ogg}}) |- |d'''eu'''r |'''eu''' |eu |eu |eu ({{Audio luuster|Deur.ogg}}) |eu |eu |eu ({{Audio luuster|Geurt steet veur de deure (vel).ogg}}) |- |eu evolgd deur j klank |'''eui''' |euj (meujte) |eui | |eui | |eui ({{Audio luuster|Eui_(vel).ogg}}) |} === oe-vörme === ====Eenklaanken==== {| class="wikitable" !Vorm ![[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] !ACT !DRT !GOS !STL !TWD !SDZ, VEL |- |Kort: doek (nl) |'''oe''' |oe |oe |oe ({{Audio luuster|Boeten doe.ogg}}) |oe |oe ({{Audio luuster|Boek_(twd).ogg}}) |oe ({{Audio luuster|Koeke_(vel).ogg}}) |- |Lang: snoer (nl), doe:ve (ACT) |'''oe''' |oe |oe |oe ({{Audio luuster|Zoere boer.ogg}}) |oe |oe ({{Audio luuster|Doeznd_(twd).ogg}}) |oe ({{Audio luuster|Boer, snoer_(vel).ogg}}) |- |Umluud neet espand: nut (nl) |'''u''' |u |u |u ({{Audio luuster|Nut pudding.ogg}}) |u |u ({{Audio luuster|Stuk_(twd).ogg}}) |u ({{Audio luuster|Nut_(vel).ogg}}) |- |Umluud espand: spuug (nl) |'''uu''' |uu |uu |uu ({{Audio luuster|Uut t schuurtje.ogg}}) |uu |uu ({{Audio luuster|tuug_(twd).ogg}}) |uu ({{Audio luuster|Ruut_(vel).ogg}}) |- |Umluud espand lang:buren (nl) |'''uu, u''' |uu, u |uu, u |uu, u ({{Audio luuster|Schuur huzen.ogg}}) |uu, u |uu, u ({{Audio luuster|Huuze_(twd).ogg}}) |uu, u ({{Audio luuster|De buren hebben kuren (vel).ogg}}) |- |Umluud espand lang neuznklaank: puun (twd) |'''uu, u''' |uu, u |uu, u |uu, u |uu, u |uu, u ({{Audio luuster|Puun_(twd).ogg}}) |uu, u |} ====Tweeklaanken==== {| class="wikitable" !Vorm ![[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] !ACT !DRT !GOS !STL !TWD !SDZ, VEL |- |b'''oei''' (nl) |'''oei''' |oei |oei |oei (lange oe klank) |oei | |oei ({{Audio luuster|Boei_(vel).ogg}}) |- |korte u, evolgd deur j-klank |'''uj''' |uj | | |uj | |uj ({{Audio luuster|Fuj_(vel).ogg}}) |- |lange uu, evolgd deur j-klank |'''uui''' |uuj |uui | |uui | |uui, uje (zoas in: lujen) ({{Audio luuster|Uuien_(vel).ogg}}) |} === ei-vörme (altied tweeklaank) === {| class="wikitable" !Vorm ![[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] !ACT !DRT !GOS !STL !TWD !SDZ, VEL |- |ei, ij (nl) |'''ei, ij''' (aofhankelik van de etymologie) |ei, ij |ij |ij, ei (WEV) ({{Audio luuster|Brij.ogg}}) |ei, ij | |ei, ij ({{Audio luuster|Meien_scheitliester_(vel).ogg}}) |} === ui-vörme (altied tweeklaank) === {| class="wikitable" !Vorm ![[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] !ACT !DRT !GOS !STL !TWD !SDZ, VEL |- |b'''ui'''ten (nl) |'''ui''' |ui |ui |ui ({{Audio luuster|Gruin ruilen.ogg}}) |ui |ui, öj, ùj |ui ({{Audio luuster|De trui vuilt op de vloere (vel).ogg}}) |} === au-vörme (altied tweeklaank)=== {| class="wikitable" !Vorm ![[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] !ACT !DRT !GOS !STL !TWD !SDZ, VEL |- |'''ou'''d (nl - kort) |'''ou(w), au(w)''' |ou(w), au(w) |ou(w), au(w) |ou(w), au(w) ({{Audio luuster|Goud bouk.ogg}}) |ou(w), au(w) |ou(w), au(w) |ou(w), au(w) ({{Audio luuster|Oud_goud_(vel).ogg}}) |} === Sjwa === {| class="wikitable" !Vorm ![[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] !ACT !DRT !GOS !STL !TWD !SDZ, VEL |- |d'''e''', aard'''i'''g, duidel'''ij'''k (nl, stomme e) |'''e''' (de), '''i''' (aordig, dudelik) |e (de, aoreg, dudelek) |e (de), i (aorig), ij (dudelijk) |e (de, oardeg, dudelk) ({{Audio luuster|Oareg grondeg dudelk (oarig, grondig, dudelik).ogg}}) |e (de), i (aordig, dudelik) |e (de), i (oarig, dudelik) |e (de), i (aorig), ij (dudelijk) ({{Audio luuster|Aorig_dudelik_(vel).ogg}}) |} ==Metklinkers== {| class="wikitable" !Umskrieving van den klank ![[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] !ACT !DRT !GOS !STL !TWD !SDZ, VEL |- |'''b'''oek (nl) |'''b''' |b |b |b |b |b |b ({{Audio luuster|Bom_(vel).ogg}}) |- |'''d'''oek (nl) |'''d''' |d |d |d |d |d |d ({{Audio luuster|Dak_(vel).ogg}}) |- |'''f'''les (nl) |'''f''' |f |f |f |f |f |f ({{Audio luuster|Fraoi_(vel).ogg}}) |- |'''G'''uten Ta'''g''' (Duuts) |'''kk/k, gg/g''' | | |kk, gg ({{Audio luuster|KK - mokke.ogg}}) | | |k (in 'ik') ({{Audio luuster|Ik bin der neet (vel).ogg}}) |- |'''P'''iet |'''p''' |p |p |p ({{Audio luuster|P - poar.ogg}}) |p |p |p ({{Audio luuster|Piet_(vel).ogg}}) |- |'''R'''ood |'''r''' |r |r |r ({{Audio luuster|R - rood.ogg}} |r |r |r ({{Audio luuster|Rood, lopen (vel).ogg}}) |- |Vi'''s''' |'''s''' |s |s |s ({{Audio luuster|S - wis ies.ogg}}) |s |s |s ({{Audio luuster|Stemme_(vel).ogg}}) |- |'''Sch'''ool |'''sch, sk, sj''' |sch |sch, sk |sch ({{Audio luuster|SCHe - schoakel.ogg}}) |sch |sk, sch |sch ({{Audio luuster|Schoele, schrieven (vel).ogg}}), sk, sj |- |'''T'''uin |'''t''' |t |t |t ({{Audio luuster|T - tou dat.ogg}}) |t |t |t ({{Audio luuster|Tune, teje (vel).ogg}}) |- |'''V'''is |'''v, f''' |v, f |v, f |v ({{Audio luuster|V, VV - Vlèske, kovvie.ogg}}) |v, f |v, f |v, f ({{Audio luuster|Leven, veurzichtig, verrieneweren (vel).ogg}}) |- |'''W'''ater |'''w''' |w |w |w ({{Audio luuster|W_-_wat.ogg}}) |w |w |w ({{Audio luuster|Waor wa-j noen weer (vel).ogg}}) |} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] s6k8e6rugi4qoxzujsc6f0zxlmx8mlo 10 12876 271725 266916 2013-12-07T00:21:06Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel2|Latien|la|Hic usor '''[[:Kategorie:Gebruker la|media]]''' '''[[:Kategorie:Gebruker la|latinitate]]''' contribuere potest.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker la-2|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker la-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|la-2]] </noinclude> 96usi52q36j09fxd82u2zfhlnaakjtf 10 12877 266781 109369 2013-05-10T20:42:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <div style="float:left;border:solid #99B3FF 1px;margin:1px"> {| cellspacing="0" style="width:238px;text-align:center;background:#E0E8FF" | style="width:45px;height:45px;background:#99B3FF;text-align:center;font-size:14pt" | '''[[{{{1}}}|{{{2}}}]]-2''' | style="font-size:8pt;padding:4pt;text-align:left;line-height:1.25em" | {{{3}}} |}</div><noinclude> [[Kategorie:Mallen babel| Babel2]] </noinclude> kabnjwfouh6t129cm6a55qax7mi2avr 10 12878 109370 2009-06-26T22:26:53Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Mal:Babel4]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mal:Babel4]] 20afyimsnpqjnu39l1tbo4vt8lfcpw0 10 12879 271675 266783 2013-12-07T00:08:38Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <div style="float:left;border:solid #77E0E8 1px;margin:1px"> {| cellspacing="0" style="width:238px;text-align:center;background:#D0F8FF" | style="width:45px;height:45px;background:#77E0E8;text-align:center;font-size:14pt" | '''[[{{{1}}}|{{{2}}}]]-4''' | style="font-size:8pt;padding:4pt;text-align:left;line-height:1.25em" | {{{3}}} |}</div><noinclude> [[Kategorie:Mallen babel| Babel4]] </noinclude> dzsvya4kqw28zqpcxe1ctb30f3omymo 10 12880 272284 271758 2013-12-13T15:08:35Z 80.114.178.7 +[[Kategorie:Gebruker cs-M]] wikitext text/x-wiki {{BabelM|Tsjechies|cs|Tomuto uživateli je '''[[:Kategorie:Gebruker cs|&#269;eština]]''' '''[[:Kategorie:Gebruker cs-M|mate&#345;ským jazykem]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker cs-M]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker cs-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|cs-M]] </noinclude> j9hp5tncvvrhf091upvehjkc29811om 10 12881 109373 2009-06-26T22:32:38Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Mal:Babel3]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mal:Babel3]] a2jhdwqica4fkn6dlxrufepwp1zebw3 14 12883 291259 266435 2016-11-04T10:32:23Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksies| Woordenbook]] 21s924pvuku0nzldnx88jtze001ybph 14 12886 271651 266027 2013-12-06T23:38:48Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|ca]] qj31lxmn64zm7uv7puqbaowmweo3z39 0 12889 109498 2009-06-28T10:09:52Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Hounder]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hounder]] st00ey3bh3d5zc26fvw7lqf448ex5pb 0 12890 109499 2009-06-28T10:10:19Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Hounder]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hounder]] st00ey3bh3d5zc26fvw7lqf448ex5pb 0 12891 292932 292930 2017-01-23T08:01:06Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hanenkraaiwedstrijd.jpg|thumb|right|200px|kreeienden [[Bergse kraier|Bergsen kreeier]]]] Et '''Hanenkreeien''' is nen sport wat völle in et laandelik gebeed van [[Nederlaand]], en West-[[Europa (continent)|Europa]] edoan wörd. Bie dissen sport geet et der umme det nen haan binnen nen bepoalden tied zo völle of zo lange meugelik kreeit. Det leste wörd ook wal "langkreeien" eneumd. Deelnemmers nemt nen [[hoon|hanen]] woervan at ze weett dat den völle of lange kreeit met noar de wedstried. Doar geet he in een apart hukken met een nommer, met gaas an ene kaante. Dan wordt alle huks met hanen bie mekoar ezat en geet der een kleed oawerhen. Noa nen bepoalden tied wörd et kleed vort etrökken, zodet de hanen ineens in et felle lecht zitt. Hanen kriegnt hierduur de natuurlike drang um te kreeien. Den hanen den as et meeste kreeit binnen nen bepoalden tied hef et ewunnen. Der zit een onofhaankelik koppel juryleden dee as et spul good biehooldt. Wedstrieden wordt vake in wedstriedverbaand eheulden; nen hanen hef ja gode en slechte daege, bievuurbeeld as ze rujen doot. Op bepoalde steas in [[Nederlaand]], [[Duutslaand]] en [[België]] bestoat zelfs hanenkreeivereniges. Vake zeent dit wier oonderdelen van vereniges vuur pluumveehoolders. ==Aandere deers== Vuural in België hebt ze vergeliekboare wedstrieden met [[vink (vogel)|veenken]]. Doarbie telt ze et antal moal as nen veenk slöt in et uur. ==Oetgoande verbeendiges== *[http://www.geocities.com/hanenkraaien/museum.html et hanenkreeimuseum] *[http://www.tuttel.com/volkskunde/hanenkraaiwedstrijden.html Mear informasie] *[http://www.bergische-huehner.de/ Duutse site met informasie oawer Bergse kreeiers] {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Sport]] [[Kategorie:Voegel]] b5y6qqoskp8n7e59yi1mmq7pmeox0za 14 12892 266122 259238 2013-05-10T16:40:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker la]] rlnk418k0e7h5da8rfmq7iv8de2i357 14 12893 266036 259237 2013-05-10T16:14:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker cs]] n2ctcfei92lrwt8m3z1ak7c5la4hntd 10 12894 271714 266933 2013-12-07T00:20:08Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel2|Nederlaands|nl|Deze gebruiker bezit '''[[:Kategorie:Gebruker nl-2|gemiddelde kennis]]''' van het '''[[:Kategorie:Gebruker nl|Nederlands]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker nl-2|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker nl-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|nl-2]] </noinclude> hzr7d9ltvqa66jb94lshka3o7t8ysty 14 12895 266143 261189 2013-05-10T16:43:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker nl]] to5b023pwpr69151eieghrmgzk7wu6r 6 12898 265814 213440 2013-05-10T15:21:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki == Beschrieving == veurbeeldzinne == Licentie == {{Ewmulti}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Geluudsbestaanden]] [[Kategorie:Nedersaksies artikel]] guh4n05gd1x55918qz8wx4obp1414h2 0 12900 283843 283842 2016-02-02T20:43:30Z 81.206.164.195 /* Iemand */ wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit I begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Iedereen== *[[Nederlands]]: ''iedereen'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''elkenain{{small()|e}}'' **''elk'' **''aal'' *[[Sallaans]]: **[[Vechtdals]]: **''iederiene'' (klink as: ''idriene'') *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''iederene'' **''al{{small()|le}}man'' (eulderwetser) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''iedereen'', ''ieder{{small()|e}}ene'' ==Iemand== *[[Nederlands]]: ''iemand'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''aine'' (ev) **''gounend'' (mv) **''welken'' (mv) *[[Sallaans]]: **[[Vechtdals]]: ''iene'', ''ienn'' *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''ene'', ''eenn'' **''iemand'' ***''niemand'' ***''ginne'', ''ginn'', ''ginene'' ***''nums'' **''wei'' ([[Eanters]], bv. "''hef dr nog wei beeld?''") *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''een'', ''ene'' **''ien{{small()|e}}'' **''iemand'' **''imes'' ([[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) ==Imiteren== *[[Nederlands]]: **''imiteren'' **''nadoen'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''noadoun'' **''noabaauweln'' **''noakaauweln'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''noadoon'' **''noa-aapn'' **''ofkiekn'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''naodoen'', ''naodoon'' **''nao-apen'' ==Inboedel== *[[Nederlands]]: **''inboedel'' **''inventaris'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''in-/ienboudel/-barrel'' **''boudel/barrel'' **''eventoarie'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''bodel'', ''boedel'' **''hoesroad'' **''spul'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''inboedel'' {{Nedersaksisch woordenboek}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|I]] ctqh65wa8ts1n26u78quxp2agftdreb 0 12901 267694 200387 2013-05-11T14:51:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit Q begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Qua== *[[Nederlands]]: **''qua'' **''wat betreft'' *[[Achterhooks]]: **''wat ... angeet/betröf'' *[[Drèents]]: **''wat ... anbelangt'' ([[ZWZ]]) **''wat ... angiet'' ([[ZWZ]]) *[[Grönnegs]]: ''wat ... aangaait'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ''wat ... angeet/betreft'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''wat ... angeet/betref'' ==Quaestor== *[[Nederlands]]: **''quaestor'' **''fiscus'' **''penningmeester'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''puutholder'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''penningmeaister'' **"''den at oawer de ceantn geet''" *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''penningmeister'' **''dee over de centen geet''{{Info|Kan plaoselijk verschillen}} ==Quiche== *[[Nederlands]]: ''quiche'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: **''kies'' **''aaiertoart/-toarde'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **wörd in Tweante vake as niejmoods en kak ezeen, doarumme bestoat hier gin (positieve) wöarde vuur *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''quiche'' **''hartige taarte'' ==Quitte== *[[Nederlands]]: ''quitte'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ''liek'' **''Wi'j doet liek um liek, dan hebbe wi'j èvenveule'' ([[Giesbrogge]]) *[[Grönnegs]]: ''liek'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''{{small()|ge}}liek'' **''eavn'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''liek{{small()|e}}'' ==Quotum== *[[Nederlands]]: ''quotum'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''kwoot'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: ''kwootum'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''quotum'' {{Nedersaksisch woordenboek}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|Q]] g2surmvgrrdzny9x4ct95o23tlzkvw3 0 12902 267701 200403 2013-05-11T14:52:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit X begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Xenofobie== *[[Nederlands]]: ''xenofobie'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ''xenofobie''; mèensen van aanderwaor nuumt ze vake ''vrömd volk'' *[[Grönnegs]]: ''vrumdenbenaauwte'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''vrömdenverachtige'' (bedacht woard) **In Tweante is dr nit echt één woard vuur, wal zeent dr verskeaidene oetdrokkings: ***''Boetnmaarksen'', ''~moarksen'' ***''Ene van oawer vear'' *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''xenofobie'' **''vremdenverachting'' (niej uut-edoch woord) ==Xylofoon== *[[Nederlands]]: ''xylofoon'' *[[Achterhooks]]: ... *[[Drèents]]: ... *[[Grönnegs]]: ''silefoon'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: ... *[[Tweants]]: **''(k)silofoon'' **''tingeldeenk'', ''~spul'', ''~rek'' ([[neosassisme]]) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: ''silefoon'' {{Nedersaksisch woordenboek}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|X]] r2f2scdcf7k3ag0ukue02n4w3zposqj 0 12903 285349 267702 2016-08-25T10:00:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Hier stoat woorden die of in 't '''Nedersaksisch mit Y begunt''' oet 't [[Nedersaksisch woordenboek]]. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't [[Nederlaands]]e woord. ==Yoghurt== {{Nds/joggert}} {{Nedersaksisch woordenboek}} [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook|Y]] 11pjlj7gc3gm5u2ruzyol9e2u93u5s6 0 12904 279217 275211 2015-03-27T16:47:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Tea plantation in hangzhou.JPG|thumb|right|400px|Teeplantazie in Hangzhou in Sjina]] '''Tee''' is nen draank den at wörd verkreegn duur blaaks van de teeplaante ([[camellia Sintensis]]) in water te kokn. t Is ontdekt in [[Chinese keizerriek|Sjina]] n poar doeznd joar terugge, en via de [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelse]] kolonies noar de Westerse wearld ebracht. Rechtevoort beent dr grote teeweaides in t hele [[Azië]]. In Engelaand wörd, aanders as in de rest van [[Europa (continent)|Europa]], mear tee as [[koffie]] edreunkn en de dag hef doar zelfs n spesjaal teemomeant. == Tee in t Neersassiese gebeed == In Tweante wörd tee meesttieds as nen vrouwndraank ezeen. Oawer t algemeen wörd dr meer koffie as tee edreunkn. "Tee is vuur zeke leu" wörd vake zegd. Toch beent der verskeaidne teefabrieken in t Neersassiese gebeed, zo as dee van [[Haauwerziel|Houwerzijl]] in Grönningn en dee in [[Leer (Oostfraislaand)|Leer]] in [[Oostfraislaand|Oost-Freeslaand]]. Ne spesjale positie in de teewearld neamp Oost-Freeslaand in. De teefabrikant "Bünting" bie Leer is ene van de grötste teefabrikanten van Duutslaand. Dat keump duurdet dr in Oost-Freeslaand ne echte teekultuur besteet. Dr wördt wal es beweard dat dr in Oost-Freeslaand mear tee edreunkn wörd as in Engelaand. Tradisjoneel wörd elk uur ne komme tee edreunkn. t Tradisjonele Oost-Freeske teeservies besteet oet nen [[trekpot|teepot]], köpkes op sköttels en n leppelken dr in, n känneken room (of koffiemelk) en n pötjen met kandiessuker-brokken (''kleuntjes''). De echte "''Oostfresentee''" wörd emaakt duur de tee in n apart netjen of ziejken te doon en det in n pot met koknd water te doon. As de tee in t water etrökn is, wördt t leppelken in t köpken teegn n raand ezat en wördt de tee in eskeunkn. Doarnoa wördt n room laanks t leppelken in de tee eskeunkn, woerduur dr n wolkjen ontsteet. As leste wörd dr n kleuntjen in edoan met nen sukertang. In den [[Achterhook]] besteet der nen tee-tied, krek as in [[Verienigd Keuninkriek|England]]. Traditioneel drinkt Achterhookers um twee uur tee en de riekeren Achterhookers um dree uur. Disse tradietsie wöd neet mear so völle gebroekt. == Kloarmaakn == Tradisjoneel wörd tee emaakt duur water te kokn en doar n zäkn met teeblaaks in te hangn. De teesmaak trekt dan duur t water en t water kö'j dan dreenkn. As oe det nit zeute genog is, kö'j doar nog noar eegne smaak [[suker]] en (meesttieds vuur kleaine keender) [[melk|meelk]] bie doon. t Kloarmaakn kan met verskeaidene apparaatn, mear t teemaakn is nog aait van koknd water en teeblaaks ofhaankelik. Dr besteet ook oplöstee, n poeder van emaaln teeblaaks dat oplöst in t water. == Smaak == Tee hef ne wat bitterzeute smaak. Doarumme wörd dr vake wat suker bie edoan. Ook beent dr rechtevoort kruudntee en vruchtntee te kriegn. An t teezäkn beent dan, nöast de gewone teeblaaks, ook nog vruchtn of kruudn bie edoan. Hierduur krig de tee ne extra smaak. Vuurbeeldn hiervan beent [[rooibos]], [[kers]] en [[mango]], mear t anbod is onmeundig groot en dr wordt ook too verdan nieje dinge oet edacht. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Drinken]] abgmo8rhbzzud4oczxndx9qsws16gj0 0 12906 291855 291177 2016-11-11T10:08:07Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Zwolle Windesheim Klooster.jpg|thumb|260px|'t Brouwhuus (now [[Protestaantse Karke Nederlaand|PKN]]-karke) van de [[Congregatie van Windesheim]] in 't dörp [[Windesheim]]]] De '''Mederne devotie ''' ([[Latien]]: ''Devotio moderna'') was een [[spiritualiteit|spirituele]] beweging binnen de middeleeuwse [[Rooms-Katholieke Karke|Kattelieke Karke]] die opkwaamp in 't [[Oaversticht]] - vandage [[Oaveriessel]] - op 't end van de veertiende eeuw. De beweging ontstund deurdet een köppel mèensen niet bliede waren mit heur situatie deur misstaanden in de Karke. De Mederne devotie stund veur een verni'jing van 't christelijke gemienschopslèven; ie kunt 't zien as een hervörmingsbeweging binnen de Karke. Persoonlijke lèvensheiliging en praktische lèvenswiesheid vörmden 't strèven. De initiatiefnemers waren [[geestelijke]]n en [[leek (Rooms-Katholieke Karke|leken]]. Ze leefden in gemienschop van taofel en goedern zunder een kloosterbelofte of te leggen. ==Geert Grote== De grondlegger van de Mederne devotie was [[Geert Grote]] ([[Dèventer]], oktober 1340 - aldaor 20 augustus 1384). Hi'j wördden in Dèventer geboren as iene van een dikke haandelsfemilie. Grote vund gien voldoening in de haandel en richtten hum op [[religie]]uze zaken. De bestaonde praktijken van de karke vund e ok niet wat; hi'j zag ze as corrumperend. In zien stad stichtten hi'j de eerste woongemienschoppen van de [[Zusters van 't Gemiene Lèven]] en de [[Breurs van 't Gemiene Lèven]]. Dit waren gemienschoppen van leken (niet ewi'jde geestelijken). De zusters, en wat later ok de breurs, preekten een geestelijk reveil tègen de verloedering van 't lèven van de [[geestelijke|clerus]] en de verroeging van de volkse zeden. Heur veurnaamste bezigheden waren de zörg veur de studerende jongen en 't verbètern van de leefumstaandigheden van 't volk. ==Verantwoordelijkheid== Ien van Geert Grote zien heufdstellings was det iederiene zölf verantwoordelijk is veur zien of heur zieleheil. Umme [[God]] in de mute te gaon of contact mit Hum te hebben, onderwees e, bi-j gien bemiddelende geestelijke neudig. De dielnemers in de breurs- en zustergemienschoppen mussen daorumme ok gien belofte ofleggen an de karke. Daordeur kwaamp d'r in de 15e eeuw al drokte mit de bestaonde karke. De karkelijke autoriteiten maakten heur zörgen oaver de ontwikkelings binnen de Mederne devotie. De [[bisschop van Utrecht]], beveurbield, was niks wies mit veul van de in zien ogen rigoureuze opvattings en vaardigden veur de diakens van de gemienschoppen een preekverbod uut. Umme wiedere karkelijke maotregels te veurkomen, naamp een bulte gemienschoppen de riegel van de [[Darde Örde]] van Sunte [[Franciscus van Assisi|Franciscus]] an. Dizze veur leken bedoelde örderiegel sleut best an bi'j de ideaolen van Geert Grote. Waorschienlijk wördden deur dizze opstelling de Mederne devotie tègen wil en daank een belangrieke wegbereider van de [[riffermaotie]], die veural wörtel scheut en vaste voet an de grond kreeg in 't verspreidingsgebied van de Mederne devotie, de [[Hanze|Hanzeatische]] wereld in Noordwest-Europa. ==Windesheim== Nao 't uut de tied raken van Geert Grote volbrocht zien volgeling [[Florens Radewiens]] de wèens van Grote um een klooster te stichten in [[Windesheim]] (zo'n 10 km. ten zuden van [[Zwolle]] an de [[Iessel (revier)|Iessel]]). 't Klooster wördden in-ewi'jd deur de bisschop van Utrecht op 17 oktober 1387 en kwaamp töt grote blui onder [[prior]] [[Johann Vos van Heusden]] (1391-1424). In Zwolle kwaamp een tweide gemienschop op de [[Agnietenbarg]]. Vanuut Windesheim, bename vanuut de haandelssteden Zwolle en Dèventer, verspreidden heur de Mederne Devotie oaver de wereld van de Hanze, mit een heugtepunt in de vrogge 16e eeuw. De prior van Windesheim was doe de centraole en leidende feguur van een wied verbreide, evestigde kloosterörde die as ze ok wal de [[Congregatie van Windesheim]] nuumden. D'r waren doe goed honderd kloosters, heufdzakelk in Noord- en Oost-Nederlaand, Noord-Duutslaand ([[Lübeck]]) en rondum [[Keulen]]. ==Thomas a Kempis== De beweging beïnvloedden mèensen zoas [[Thomas a Kempis]] (Kempen ca. 1380 - Zwolle, 25 juli 1472), die as praktische devotie tiedens de viering van de [[Mis]] en in het dagense lèven veurstund, en later ok [[Desiderius Erasmus]] en [[Jheronimus Bosch|Jeroen Bosch]] uut [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]]. As dartienjaorig jonggien vertrok Thomas a Kempis naor de [[Latiense schoele]] van de Breurs van 't Gemiene Lèven in Dèventer. De breur Florens Radewiens har in Dèventer de kapittelschoele op-ericht. Radewiens hef veul betekend veur Thomas en hef hum ontvaankelijk emeuken veur 't klooster. Ze geleuft det a Kempis de schrieveri'je van Geert Grote in belangrieke maote 'ecodificeerd' hef in zien boek [[De Imitatione Christi|''De naovolging van Christus'']], min of meer 't praktische spirituele pregramma van de Mederne devotie. De invloed van de Mederne devotie bleef ok nao de riffermaotie groot, zowal onder de oaver-eblèven kattelieken in [[Nederlaand]], [[Vlaanderen|Vlaondern]], Noord-Duutslaand en [[Verienigd Keuninkriek|Engelaand]] as onder de protestanten. ''De naovolging van Christus'' wördden nao de [[Biebel]] 't miest verbreide boek van de wereld. ==Uutgaonde verwiezings== *[http://www.titusbrandsmainstituut.nl/ned/onderzoek/geschiedenis/moderne_devotie.htm Onderzuukspreject Mederne devotie, Titus Brandsma Instituut, Nijmègen] *[http://www.musicadevota.com Musica Devota, webstee van Ulrike Hascher-Burger oaver meziek en de Mederne devotie (Duuts)] {{Dia|Dit stok is echreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Kristelke orde]] [[Kategorie:Geschiedenis van Sallaand]] [[Kategorie:Daeventer]] f7trvjphi67085uusnt4ji4jsdo2t1u 0 12907 110270 2009-07-02T08:31:41Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Vlaanderen]] jwulbxeqphjbiq9zdqahf8xdlzk95kw 0 12908 110271 2009-07-02T08:32:06Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Vlaanderen]] jwulbxeqphjbiq9zdqahf8xdlzk95kw 6 12909 264400 153351 2013-05-06T20:04:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Geluudsbestaanden]] [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] qjgf6tn94w9sz0xsccef31ordmh1l0l 6 12910 265796 153462 2013-05-10T15:15:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Geluudsbestaanden]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] pn9vwmxu43rbp9ajyl4u9y2vo25fico 0 12912 259085 239389 2013-03-11T12:06:49Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2099559]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Zwolle Begraafplaats Bergklooster Monument Thomas a Kempis.jpg|thumb|right|200px|Monument veur Thomas a Kempis bi'j de ingaank van Bargklooster]] De '''Begraafplaatse Bargklooster''' (''Bergklooster'' in 't Nederlaands) is een [[begreefplak|begraafplaatse]] op de [[Agnietenbarg]] in Noordoost-[[Zwolle]] die as in [[1399]] is in-ewi'jd.<ref>Funeraire Cultuur Zwolle, Sytze de Boer, bladziede 17-25, ISBN 9059110188</ref> ==Geschiedenis== Oorspronkelijk maakten dit karkhof diel uut van een kloostercomplex van de [[Breurs van 't Gemiene Lèven]], mar vandage is 't allennig nog een begraafplaatse. 't Kloostercomplex wördden maank 1581 en 1591 of-ebreuken deur 't protestantse gemientebestuur van Zwolle. De oldste grove is die van Jan Mulert (1540), die as oorspronkelijk in de kloosterkarke lag. In 1998 hebt ze de funderingsresten van 't klooster evunden. ==Thomas a Kempis== Bi'j de ingaank van de begraafplaatse stiet een monument veur [[Thomas a Kempis]], de schriever van de ''[[Naovolging van Christus]]'', die as hier in 1406 bi'j een kloosterörde gunk. 't Is ontworpen deur de architect [[Pierre Cuypers]]. 't Monument is een rechtoaverend staonde plaot mit daorop een [[Keltisch kruus]]. Hierin bint de symbolen van de vier evangelisten verwarkt.<ref>Informatiebröd bi'j de ingaank van de begraafplaatse</ref> Thomas a Kempis lag vrogger ok begraven op Bargklooster, mar zien resten bint nao veul ummezwarvings as reliek terechte komen in de [[Basiliek van Oeze Lieve Vrouwe Tenhemelopneming (Zwolle)|Basiliek van Oeze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming]] in 't centrum van Zwolle. ==Graven van bekende Nederlaanders en Zwollenaoren== ===Johan Mulert=== Johan Mulert was de bezitter van de [[Oaveriessel]]se [[havezate]] [[Kranenbörg (Oaveriessel)|Kranenbörg]]<ref>Hagedoorn, J., Boer de, S., Boukes-Okkels, A., Cornelissen, W., Cremers, J. (2007). ''Zacht ruste zijn assche. Rapport van de commissie cultuur-historisch waardevolle graven.'' Zwolle: Rapport in opdracht van de gemiente Zwolle.</ref> en de zeun van Lubbert Mulert en Johanna van den Clooster. ===Albertus van Naamen van Eemnes=== [[Meester in de rechten|Mr.]] [[Albertus van Naamen van Eemnes]] ([[Zwolle]], [[27 febrewaori]] [[1828]] - [[Den Haag]], [[7 meert]] [[1902]]) was een Nederlaandse parlementariër. Hi'j was een emaotigd liberale politicus. ===Cornelis Backer=== [[Jonkheer]] [[Cornelis Backer]] ([[Grunnen (stad)|Grunnen]], [[20 november]] [[1798]] - [[Zwolle]], [[30 juni]] [[1864]]) was lid van de [[Tweide Kamer]] en [[Lieste van gouverneurs en commissarissen van de Keuning(in) van Oaveriessel|gouverneur van Oaveriessel]] van 1850 töt 1864. Hi'j was een conservatief politicus. ===Amoene van Haersolte=== [[Jonkvrouw]] [[Amoene van Haersolte|Ernestine Amoene Sophia van Holthe tot Echten]] ([[Utrecht (stad)|Utrecht]] [[23 febrewaori]] [[1890]] - [[Dalsen]], [[1 augustus]] [[1952]]) was een Nederlaandse prozaschriefster en de eerste winnares van de [[P.C. Hooft-pries]]. ===Klaas Voskuil=== [[Klaas Voskuil]] ([[Zwolle]] [[2 december]] [[1895]] - [[Naarden]], [[22 jannewaori]] [[1975]]) was journalist, heufdredacteur van ''[[Het Vrije Volk]]'' en radio-columnist. ===Arie Wapenaar=== [[Arie Wapenaar]] ([[Vlaardingen]], [[1883]] - [[1967]]) was onderwiezer en schriever. ==Flora en fauna== Op de begraafplaatse viej de zeldzame [[knoflookpadde]].<ref>Dijk van, G. (2006). ''Knoflookpad heeft geen graf meer nodig.'' De Stentor, 28-06-2006. Evunden op 17-11-2007 via [http://www.destentor.nl/zwolle/article457275.ece dizze verwiezing].</ref> Ok viej hier de grootste gruiplaatse van 't [[doevekruud]] in Nederlaand. In augustus 2007 telden ze hier 4.000 bluiende plaanten. 't Totale antal bedreug 11.000.<ref>Bremer, P. (2008). ''Duifkruid gedijt goed op begraafplaats.'' Floron Nieuws, april 2008, nr. 8, blz. 6</ref> == Rifferenties == <references /> ==Uutgaonde verwiezing== {{commonscat|Cemeteries in Zwolle|malspraoke=drt}} * [http://www.bergklooster.nl/index.html Officiële webstee] {{Dia|Dit stok is echreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Categorie:Drèents artikel]] [[Categorie:Begraafplaatse in Zwolle]] mvdhnvk11yuk1530osnprmupsaelv0y 14 12913 265929 261178 2013-05-10T15:56:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Zwolle]] eq0g4bhzpw2e5l5eqjdkkg53y3no7si 0 12914 110317 2009-07-02T18:38:41Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Begraafplaatse Bargklooster]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Begraafplaatse Bargklooster]] 4msekbtsb2vhk5lpauzg0q432c4p13n 0 12915 110319 2009-07-02T18:39:00Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Begraafplaatse Bargklooster]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Begraafplaatse Bargklooster]] 4msekbtsb2vhk5lpauzg0q432c4p13n 0 12916 110320 2009-07-02T18:39:12Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Begraafplaatse Bargklooster]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Begraafplaatse Bargklooster]] 4msekbtsb2vhk5lpauzg0q432c4p13n 10 12920 273038 266891 2014-01-30T19:48:15Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki {{Babel1|Oldgrieks|grc|{{Polytonic|Ὄδε ἐνκυκλοπαιδειουργὸς '''[[:Kategorie:Gebruker grc-1|σμικρῶς]]''' '''[[:Kategorie:Gebruker grc|ἀρχαίως Ἑλληνιστὶ]]''' γράφειν οἷος τ' ἐστί.}}}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker grc-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Mallen babel|grc-1]] </noinclude> 2s65zdgnlssdibslw9tf2ikbvruss1r 14 12921 266084 259139 2013-05-10T16:27:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker grc]] 0cjsxsyqwporlpils38q78a3q5u7ntc 14 12922 266083 259141 2013-05-10T16:27:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|grc]] 5n7q2kjrs8l0xfjhmw6zc1nd0xkjwzz 10 12923 110453 2009-07-04T15:10:09Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Mal:Gebruker da-1]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mal:Gebruker da-1]] ky07kwq30sn8naxdqu21f3hsv9so3if 10 12924 271689 266958 2013-12-07T00:16:51Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Schlesisch (duuts dialekt)|sli|Diese Person hoatt [[:Kategorie:Gebruker sli-1|'''grundlegende''']] [[:Kategorie:Gebruker sli|'''Schläschkenntnisse''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker sli-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker sli-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|sli-1]] </noinclude> sgvz0iwyapohb876hliby1wo35sa90t 10 12925 110459 2009-07-04T15:40:24Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Mal:Gebruker ru-2]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mal:Gebruker ru-2]] audtgz0syfzny7dtd3gtrzplaocsctu 10 12926 271696 261646 2013-12-07T00:17:48Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel2|Russisch|ru|Этот участник '''[[:Kategorie:Gebruker ru-2|неплохо]]''' знает '''[[:Kategorie:Gebruker ru|русский язык]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ru-2]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ru-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ru-2]] </noinclude> eqx662rudp2pyhnt4x9uo2qbmymnnnt 14 12927 271593 266188 2013-12-06T23:33:04Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker sli]] quswfit4c8fk1r0uld6psgq1havqhjp 14 12928 271585 266187 2013-12-06T23:32:37Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|sli]] 2piii6ialsu2x148zgtius9fhgdrou0 0 12929 287819 265246 2016-10-26T10:27:38Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Etelazie}}[[Ofbeelding:Hoogveenontginning door Jacobus Sibrandi Mancadan.jpg|right|thumb|500px|Schilderij van de ontginnen van hoogveen, môkt deur Jacobus Sibrandi Mancadan]] In dizze '''lieste van Veenkelonioals Grönnegse begrippen''' stoan begrippen dij van doun hebben mit t leven in de Veenkelonien van dou en nou en veuraal mit geogroafische dingen dij in de [[Veenkelonie|Grönnegs-Drìntse Veenkeloniën]] veurkommen of -kwammen. == Daip == [[Ofbeelding:Musselkanaal_op_de_topografische_kaart_van_1933.jpg|right|thumb|n Koartje woar t systeem van heufdknoal en ziedknoalen zichboar is. De lien van rechtsonder noar linksboven is t Stadsknoal. De lienen dij doar van linksonder noar rechtsboven noar tou lopen binnen de Drìntse Monden. De blaauwe lienen dij weer van rechtsonder noar linksboven goan binnen de wieken van t Noorder- en Zuderdaip van de Monden.]] t '''Daip''' of '''knoal''' was de heufdwotterweg woarover de [[törf]] noar [[Grunnen (stad)|Stad]] tou brocht wuir. Dit is veurnoamelk t [[Stadsknoal (knoal)|Stadsknoal]], zudelker ook Muzzelknoal en Troapelknoal nuimd (net as de dörpen dij der aan liggen). Tuzzen stroade en t daip ligt de '''daipswale''' mit n bredte van sikkem n haalve meter tot twèje. Hierop gruien bomen en is veuraal bedould veur de steveghaid, dat de stroade nait in t daip zakt. Tegenswoordeg wordt t voak gebruukt veur t [[angelsport|angeln]]. == Wieke == De '''wieken''' waren de ziedknoalen van de heufdknoalen. In de [[Drìntse monden]] het of haar man vrouger n ''Noorderdaip'' en n ''Zuderdaip''. Dit waren daipen, heufdknoalen, woarvan de wieken t laand in leupen. De Noorder- en Zuderdaipen van de monden waren op zuchzulf ook weer wieken van t Stadsknoal. De maiste wieken binnen dempt of verklaind en dainen nou as [[jirresloot]]. In de maiste monden bestaait nog môr ain van baaide daipen. As dat zo is, is dij versmald. Op dij dempen ligt nou voak n stroade dij dezulfde noam het as t vrougere knoal. == Dörpskaande == Deurdat der lintdörpen aan de knoalen ontstonnen, het of haar man twai kaanten dij deur t knoal schaaiden wuiren. Dij twai kaanten waren aaltieds ongeveer op zulfde wieze induild. In de monden lag de '''dörpskaande''' van t daip aaltieds tuzzen t Noorder- en Zuderdaip in. In dörpen as [[Knoal (dörp)|Knoal]], [[Muzzelknoal]], [[Troapel]] en [[Wildervank]] lag dizze kaande aaltieds aan de noordelke kaande, behaalve n stukkie van Troapelknoal en Troapel, woar t daip recht noar t zuden tou gaait en woar t den aan de oostelke kaande ligt. == Laandskaande == De aander kaande haidde de '''laandskaande''', omdat aan dizze kaande minder bebaauwen was en voak grode boerenploatsen stonnen. Vanôf hier kon man makkelk op de akkers kommen. Dizze kaande was den ook minder goud beriekboar, onderaandere omdat der n mindere weg lag/ligt as aan dörpskaande en deurdat dij allend mit bruggen verbonden waren mit aandere wegen. In veul dörpen is, noast aan de dichtte van bebaauwen, aan de rooieklinkerstroade nog tou zain wat de laandskaande is. De dörpskaande is tegenswoordeg asfalteerd. == Bruggen == n '''Brug''' is n ôfstandsainhaid in veul Veenkelonioale dörpen as Knoal en Wildervank. t Is de ôfstand van brug tot brug tou, dij sikkem 600 meter is. As aine vroagt "Gaaist met even n ìndje lopen?", den kin de weervroage van de aander wezen "Houveul bruggen wolst doun dìn?". n Aander woord hierveur is '''klap''', wat van de ''klapbruggen'' komt. n Antwoord op "Houveul bruggen wolst doun dìn?" kin dus wezen "Van klap tot klap", woar man de twai körtstbiedent mit bedould. == Draaichie(n) == n '''Draaichie''' is brugge, oorspronkelk allend n loopbrugge, dij nait omhoog gaait, mòr opzied. Op dij menaar het man gain klap of aander hiesboudel neudeg, mòr kin de brugge gewoon opzied draaid worden. In n hail ìnde dörpen binnen de belaankrieke bruggen vervongen deur hiesbruggen of klapbruggen, mòr de klaindere en minder belaankrieke bruggen binnen nog aingoal draaichies. Behaalve de Veenkelonies komt dit ook van oldsheer in Stad veur, woar dij tegenswoordeg nog aal over de singel stoan. == De Monden == Mit '''de Monden''' of '''de Drìntse Monden''' worden de lintdörpen bedould dij van zuudwest noar noordoost tou noar t Stadsknoal lopen in de provìnzie [[Drenthe|Drìnthe]]. Dit is n huile riege van laange lintdörpen, woaronder [[Eerste Exloërmond|Eerste Mond]], [[Tweede Exloërmond|Twijde Mond]], [[Eerste Valthermond]], [[Valthermond]], [[Nèjbunen]], [[Gasselternijveen]], [[Gasselterboerveensemond]], enz. Zai ook t artikel [[Drìntse monden]]. [[Ofbeelding:Wildervank Klinkenberg 01.JPG|right|250px|thumb|n Standbeeld ien Wildervank]] == Snikke == n '''Snikke''' was n boot dij trokken wuir deur n peerd. Deurdat t laandschop nog roeg was en de Veenkelonien vol lagen mit knoalen, was t schip de makkelkste wieze van vervoer. t Peerd (of meerder peerden) luipen aan (as t meer waren) weerskaanten van t knoal en trokken de snikke veuruut. In t Hollaands wordt t dìn ook wel n ''trekschuit'' nuimd. In t begun was t veuraal veur klaine luu (wat stoates aangaait) dij törf vervoeren wollen en dat nait deur de grode komnijs doun wollen luiten. Loater wuiren der ook gouder en mìnzen mit vervoerd. Op peerd zat n knecht ('''snikjong'''), of dij luip der veuraan en boas, de '''snikkevoarder'''/'''snikjevoarder''' zat op t schip om te kieken of ales goud gong. Loater kwam der de '''peerdentram''' dat t zulfde idee is, môr den mit n kare over n rails of over stroade. As de snikkevoarder bie n brug kwam, bluis er op de '''snikhoorn''' om de brugmeester tou woarschaauwen dat er der aan kwam, zodat de dij genog tied haar om de brog open tou doun en op dizze wieze zo min meugelk vertroagen veroorzoakde. Voak worden snikken vandoag aan dag nog gebruukt veur de pleziervoart of veur t toerisme. Zai ook t artikel [[Scheepsjagen]]. == Vennechie == n '''Vennechie''' is n klain natuurplasje dat overbleven is uut de tied dat der nog [[vene (grondsoorte)|veen]] was. De noam Fennechie of Fennechien komt ook veur as veurnoam veur wichter. == Törfsteker == n '''Törfsteker''' was aine dij törvies muik van veen, dizze opdreugen luit en doarnoa op n koare noar t schip brocht. Tegenswoordeg wordt dit woord veuraal gebruukt om aine aan te duden dij minder gèld het. == Dalgrond == '''Dalgrond''' is de noam van n grondsoort dij bestaait uut zaand, vermengd mit veen. Noa de ontginnen van de Veenkelonien is sikkom t huile gebied omspit worden woardeur dizze grondsoort nou binoa overaal veurkomt. Noast steveghaid, zörgde dit ook veur n vruchtboare bodem. == Veenheer == De '''veenheer''' was boas van de ontginnens en t komnij dij dat verzörgde. Hai was aigelks de riekste man in t huile gebied en woonde den ook voak op n '''veenbörg''', woarvan [[Börg Welgelegen]] in [[Sapmeer]] de grootste overblevende is. == Stadsgrond == De veenheer waarkde voak veur t stadsbestuur. De ontgonnen gebieden kwammen den ook maisttieds in bezit van [[Grunnen (stad)|Stad]]. De '''Stadsgrond''' bestaait den ook nog nog aal. Man docht dat in 2007 de lèste stadsgrond boeten bezit van de gemainte Grönnen kommen was, môr in 2010 bleek dat der op Troapel nog ain stok stadsgrond over was, woar nou n restorant op staait. t Verkopen van dizze grond is n laanksoam proses wèst. Over de grond dij van stad was, wuir vrouger n bepoald bedrag betoald aan de gemainte Grönnen. Moakelders wollen huzen op dizze grond den ook voak nait hebben, omdat t nait huil aantrekkelk was veur nèje kopers. [[Ofbeelding:Gronings_Veenkoloniaals.png|right|thumb|Lokoatsie van t Veenkelonioalse dialekt. Komt binoa huilemoal overain mit t gebied [[Veenkelonie|de Veenkelonien]] ]] == Knoalsters == '''Knoalsters''' is n lokoale noam veur t [[Veenkelonioals|Veenkelonioale dialekt]]. Dizze noam klopt nait huilemoal, omdat t nait allend op Knoal proat wordt, môr in t haile gebied de Veenkelonien. n Reden veur dizze noam is dat man over t aalgemain vind dat man op Knoal t maist pure Veenkelonioals proat, deurdat t dialekt van de Drìntse monden beinvloud is deur t [[Midden-Drèents|Drìnts]], t dialekt van Troapel deur t [[Westerwôlds]] en t dialekt van Hoogezaand e.d.t. deur t [[Stadjeders]] en t Hollaands. In diskussies leggen luu dij veur de term "knoalsters" binnen t ook wel uut as: De term knoalsters verwis nait allenneg noar t dörp Knoal, môr noar t huile gebied, de Veenkelonien, deurdat t huilemoal deurregen is mit daipen en wieken (knoalen). == Bie t laand omdeel/noar beneden goan == De uutdrukken "'''bie t laand omdeel of noar beneden goan'''" verwiest noar de olle situwoatsie in Oost-Grönnen. De Veenkelonien waren toun nog bedekt mit [[vene (grondsoorte)|hoogveen]]. Hierdeur lag t laand hoger as t oostelkere [[Westerwôlde]]. As man van t Veengebied noar Westerwôlde gong, leek t den ook of man noar beneden gong. De uutdrukken "''bi t laand umhöch gaon''" is den ook de Westerwôldse tegenhanger. Tegenswoorden is dit juust nait meer t gevaal. Deur de ontginnen ligt Westerwôlde hoger, woardeur de uutdrukken ''bovenlaand'' ontstoan is veur Westerwôlde. == Wilst n törvie? == De vroag "'''Wilst n törvie?'''", wordt vroagt aan aine dij mit zien elboog op toavel en mit zien kop op zien haand in sloap vaalt/valen is. In ploats van de haand, baidt de persoon hom den n törfblokkie aan, môr t betaikent aigelks dat de persoon wakker blieven mot. == Fabrieksboer == n '''Fabrieksboer''' is n [[boer]] dij fabrieks[[eerpel|eerdappels]] verbaauwt veur de eerdappelmeelfabrieken. Voak wuiren dizze boeren minachtend aankeken deur de konsumptie-eerdappel verbaauwende boeren. Tegenswoordeg binnen binoa ale eerdappelboeren aansloten bie de eerdappelmeelfabriek. == Strokarton == '''Strokarton''' is n [[karton]]soort dij môkt wordt van oald stro. In de Veenkelonien stonnen n huileboel strokartonfabrieken, môr dij binnen binoa apmoal sloten. == Stookhok == n '''Stookhok''' was n klain bakstainen schuurtje dij noast t huus of boerderij ston. t Wuir in t begun gebruukt as klain boetenkeukenkje. Dizze funksie gong deur de eeuwen hìn aal meer verloren. Was in t begun van de 19. eeuw t stookhok veuraal t klaine, gemoudelke, kozege steechie van de boerin, loater verschoof dizze funksie noar binnen de boerderij tou. Vanôf t ìnde van de 19. eeuw wuir t aal meer gebruukt veur opslag van holt, törf of kolen, môr ook veur t opbaargen van de hoesslöddel, "braivenkaaste" en verwaarmstee as t boeten kold was. In tegenstellen tot de zudelke variant [[bakhuus]], was t gain zummerverblief. Stoede bakken was ook nait t belaangriekste, den dizze funksie wuir in t ìnde van de 19. eeuw overnomen deur de [[bakker|dörpsbakkers]]. == Kiepkirrels == '''Kiepkirrels''' waren luu dij voak uut t tegenswoordege [[Westfalen|Westvele]] kwammen en dij mit n '''kiepe''', n hoge rieten körf, gouder verkochten in de Nederlanden. Ook in de Veenkelonien kwammen zai veul veur. Voak haren zai grode aarmoud en gongen noar t westen tou om toch wat sìnten tou verdainen. In de Veenkelonien verkochten zie veuraal hozevöddel en aander plunnen. n Kiepkirrel wuir den ook wel Hozenveelenk nuimd. Zai ook t artikel [[Bakkiesman]]. == Kaaibakken == '''Kaaibakken''' is n old Grönnegs spellechie dat veuraal in de Veenkelonien speuld wuir. t Boasesidee is dat der n poaltje of n [[keie|brikke]] (de '''kaai''') hìnzet wordt, woarop wat sìnten lègd worden op baaide kaanten. Kop en munt worden verdaild onder baaide speulers, dus aine krig kop en aander krig munt. Doarnoa mout man mit n vlint noar t poaltje of de brikke tou goeien en as aine t poaltje ommietert krig er ale munten dij op grond liggen en op de kaande dij hom touwezen is. As aal muntjes op binnen, mag dij mit de maiste munten aal sìnten hebben. Dizze traditsie wordt in ere holden in t Veenkelonioal Museum in [[Veendaam (dörp)|Veendam]]. == Swaart liggen hebben == De uutdrukken "'''Ik heb t laand swaart liggen'''" betaikent dat n boer zien akker huilemoal schier der bie liggen het veur de winter. Hai het din t krabben/oogsten doan en zien laand omplougd. t Woord "swaart" verwis din ook noar t donkere [[vene (grondsoorte)|klain]] dat overblif noa t kwiet worden van aal plantjederij. {{dia|Schreven in t [[Veenkelonioals]] }} {{DEFAULTSORT:Veenkelonioals Gronnegse Begrippen}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnen]] [[Kategorie:Drenthe]] [[Kategorie:Nedersaksiese woorden en begrippen]] [[Kategorie:Geografie van Nederlaand]] k7h7x50gmtfxe0354zat74d8qjck3fu 0 12930 278092 278091 2015-03-10T16:56:17Z Larsb99 11752 /* t Woord boer in t Leegsaksisch gebied */ wikitext text/x-wiki n '''Boer''' is aine dij deur middel van de [[natuur]] produkten moakt. Over t aalgemain wordt der onderschaaid moakt tuzzen ''laandbaauwers'' en ''veeholders''. Boer is t oldste beroep ter wereld en wordt zain as de boases van de mìnselke beschoaveng. t Is as eerste ontstoan in [[Mesopotamie]], t noudoagse [[Irak]] en het zok doarnoa over de wereld verspraaid. Noord- en Oost-Nederlaand worden over t aalgemain kenmaarkt deur veul [[Laandbouw|laandbaauw]] en [[veeholderij]]. Doardeur wordt de toal [[Nedersaksisch]] ook wel zain as boers, ook aal is de toal nooit allend deur boeren proat. Töt in de 19e/vrogge 20e eeuw praotten ok de hoge börgeri'je nog Nedersaksisch; nog langer terogge ok de adel. == t Woord boer in t Leegsaksisch gebied == In [[Grunnen (provìnzie)|Grönnen]], [[Tweante|Twìnte]] en [[Drenthe|t Drìnt]] kin t woord boer ook aachter ales plakt worden woar n kroampje van op maarkt staait. Zo kin der n patatboer wezen, n neutenboer, n tutenboer, kezenboer, bloumenboer, enz. Dit komt deurdat vrouger elk laandbaauwprodukt deur n apaarte boer moakt en verkoft wör. Ien de middelaiven haar man den bieveurbeeld n wöddelboer, n praaiboer, n kezenboer, n swienenboer, enz. Loater, dou dizzent veraind wörren as gruinteboer en slachter, kwammen der ook nije produkten op de maarkt, zo as neuten, bloumen en cds. In Twìnte kin man zulfs spreken van n vrachtboer, as n transportbedrief bedould wordt. Dit stamt oet de tied dat veul boeren nait genog verdainden mit laandbaauw, en doarom omschoakeln deden noar transport. {{Begin|gos}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Laandbouw]] gmq2dnmnx5iosw7kvkuek2ps6dvktrp 0 12931 111581 110604 2009-07-11T00:36:07Z Xqbot 2328 Bot: Dubbelte Wiederleiden rutmakt wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Achterhooksen taalwiezer]] iwyp2o28nkpexygpbvqti5nrdx0f4g5 0 12933 111583 110639 2009-07-11T00:36:32Z Xqbot 2328 Bot: Dubbelte Wiederleiden rutmakt wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Drèentse taolwiezer]] qnxpbs17ojq1l7exszpejar99cdork2 0 12934 110678 2009-07-05T20:08:07Z Grönneger 1 35 [[Grunnegs woordenbouk]] is ewiezig naor [[Grönnegse toalwiezer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Grönnegse toalwiezer]] rsa9ch664608b2130tdw7i8qjh2xro8 10 12935 110680 2009-07-05T20:09:24Z Grönneger 1 35 [[Mal:Grunnegs woordenbouk]] is ewiezig naor [[Mal:Grönnegse toalwiezer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Grönnegse toalwiezer]] qvl8acbvyrfjty0opaawp53su93rr71 0 12936 111181 110692 2009-07-08T21:46:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Nedersaksische taalwiezers]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksische taalwiezers]] fjx81dqx2u0440ij02po9fvw7dsl0xe 6 12937 158974 126989 2010-08-25T14:44:13Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{GFDL}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] go7myz6jk8c18esxzqtj1spaf5x09cc 10 12938 200808 111638 2011-08-01T19:38:05Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Mal:Nedersaksiese taalwiezers]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Nedersaksiese taalwiezers]] ockgsrpwod5gy208j49esp4btc991vy 0 12940 110903 2009-07-06T14:50:31Z Servien 7 [[West-Veluws woordenboek]] is ewiezig naor [[Veluwse taalwiezer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Veluwse taalwiezer]] rjjqk3nzopqj92mpkvnsvq4wiasspjl 0 12941 110913 2009-07-06T15:18:31Z Grönneger 1 35 [[Oostfreisk woordenbouk]] is ewiezig naor [[Oostfreiske toulwiezer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Oostfreiske toulwiezer]] rtr6duledq8twlyvrvsruegcpj8tnlp 0 12943 258940 254560 2013-03-11T12:02:34Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 25 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q233794]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Ems''' kan verwiezen naor: *[[Ems (revier)]] - n revier ien t noordwesten van Duutslaand *[[Emst]] of '''Ems''' - een därpien op de Veluwe {{dv}} kln7edstxkqtxsmbbhjvkpikntc5yp4 0 12944 111023 2009-07-07T20:00:24Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hooltn]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hooltn]] ojzpdmag3lnday0sq0f5xytuh9md6ac 0 12945 293376 284365 2017-06-19T07:30:07Z 81.206.164.195 /* Vroagn */ wikitext text/x-wiki {{Begin|sdz}} Dit is de '''Sallaanse taalwiezer''' van Wikipedie. 't Is bedoeld um de [[Sallaans]]e variaanten van 't [[Nedersaksisch]] te beskrieven en zo sprekers en niet-sprekers van de Sallaanse dialecten te laoten zien en 't ze eventueel te leren. Dingen die-j ier vienen kunnen bin woordenliesten, grammatica, uutspraoke, [[Leegsaksische orthogroafie|spelling]] en uutdrukkingen. == Info veurof == 't Sallaans wört espreuken in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] pervinsie [[Oaveriessel|Overiessel]], en wel in een diel van de regio [[Sallaand]]. Daoronder valen de dörpen [[Heldern|Ellendoorn]], [[Nijverdal]] en [[Hooltn|Olten]] die vandäge de dag een nauwe baand mit [[Tweante|Twente]] emmen. Värder praoten ze in [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] en in de umgeving van Kampen ok Sallaans. In de [[Kop van Overiessel]] praoten ze gien Sallaans mär [[Stellingwarfs]]. ===Verschillen=== Verschillen tussen de verschillende Sallaanse dialecten bint d'r overduudlik. Miestal bint ze oost-west oriënteerd en loat ze van 't westen noar het oosten een toenemmende ofstaand van de Nederlaanse standardtaal ziene. Zo zeg men in [[Kampen]] nog gewoon ''beter'' veur 't Nederlaanse "beter", rond [[Zwolle]] en [[Daeventer]] is dat ''baeter'', in de rest van 't Sallaand ''better''. Ok kent men in 't westen van Sallaand mar twee woordgeslachten, terwel de dialecten tegen de Twentse taalgreense wel drie geslachten beholden hebt. Een aander opvallend verschil dut zich in 't noordwesten van 't Sallaanse taalgebied veur: in en um Kampen en Zwolle löt men de h vört. Dit verschiensel löp verder noar 't noorden deur töt op [[Urk]]. In de steden Kampen, Zwolle en Daeventer kent men 'n brouwende uutsprake van de r, die volkommen beparkt is ebleven töt dizze steden. In de noordoostlike hoeke van Sallaand (b.v. [[De Vaort]] en umgeving), is de uutsprake relateerd an 't Zuuddrents. Veul verkleinwoorden met -ien (meissien, jonchien, pannechien, vrouwchien etc.) Ok de ô-achtige klaanke wödt oa zo as in zwaar = zwoar, daar = doar) woar aanders better stiet, is 't hier beter. Bij, wij, zij, hij wödt met 'n i'j uut-espreuken (körte i met 'n j). 't Verschil is 't beste te heuren veur meensen die zölf uut iene van de streken kump en de taal zölf sprekt, of d'r bekend met bint. Iemand uut de Randstad zol amper verschil heuren tussen 't Sallaans en 't Twents, of zölfs tussen 't Grönings en 't Twents. == Grammatica ''(Noord-Sallaans)'' == 't Is muuilik um 'n iendudige wiezer te schrievn veur 't Sallaans, want, net-as elk aanner vörm van dialect, bestiet 't uut verskillnde variaantn. Ik hebbe d'r veur ekeuzn veur 'n taalweezer van 't Noord-Sallaans, disse kump veur grootndeels oaverhen met 't Drèènts mar is ok grootndeels toe te passn bi-j de res van 't Sallaans. === Persoonlike veurnaamwoordn (onderwarp) === :Ik ''(ikke veur naodruk)'' :Ie ''(ieje veur naodruk)'' :Hi-j, zi-j, 't :Wi-j :Ielu, ie ''(ieje veur naodruk)'' (jullie) :Zi-j, zie === Persoonlike veurnaamwoordn (veurwarp) === :Mi-j :Oe :Hum, heur :Oons :Ielu, oe :Heur === Bezittelike veurnaamwoordn === :Mien :Oew, oen :Zien, heur :Oons, oonze :Oelu, oew, oen :Heur === Regelmoatige warkwoordn === Regels veur de teengwoordige tied: :Ik + STAM + e :Ie + STAM + t :Hi-j + STAM met vake een klinkerveraandering en/of wieziging van de leste metklinker :Wi-j + STAM + t :Ie + STAM + t :Zi-j + STAM + t === Een koppel vervoegde warkwoordn === ==== Wezen (ween) ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengwoordige tied ! width="15%" |Vlidden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik bin(ne) |Ik ware |Ik heb ewest / ik bin ewest |- |Ie bint |Ie waren |Ie hebt ewest, ie bint ewest |- |Hi-j is |Hi-j was |Hi-j hef ewest, hi-j is ewest |- |Wi-j bint |Wi-j waren |Wi-j hebt ewest, wi-j bint ewest |- |Ie bint |Ie waren |Ie hebt ewest, ie bint ewest |- |Zi-j bint |Zi-j waren |Zi-j hebt ewest, zi'j bint ewest |- |} ==== Hebbn (hemmn) ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengswoordige tied ! width="15%" |Vlidden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik heb(be) |Ik hadde / hare |Ik heb ehad |- |Ie hebt |Ie hadden / ha(a)rn |Ie hebt ehad |- |Hi'j hef |Hi'j had |Hi'j hef ehad |- |Wi'j hebt |Wi'j hadden / ha(a)rn |Wi'j hebt ehad |- |Ie hebt |Ie hadden / ha(a)rn |ie hebt ehad |- |Zi'j hebt |Zi'j hadden |Zi'j hebt ehad |- |} ==== Kiekn ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengswoordige tied ! width="15%" |Vlidden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik kieke |Ik keke |Ik heb ekeken / ekekken |- |Ie kiekt |Ie keken / kekken |Ie hebt ekeken / ekekken |- |Hi'j kek |Hi'j keek |Hi'j hef ekeken / ekekken |- |Wi'j kiekt |Wi'j keken |Wi'j hebt ekeken / ekekken |- |Ie kiekt |Ie keken |Ie hebt ekeken / ekekken |- |Zi'j kiekt |Zi'j keken |Zi'j hebt ekeken / ekekken |- |} ==== Vroagn ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengswoordige tied ! width="15%" |Vlidden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik vroage |Ik vreuge |Ik heb evroagn |- |Ie vroagt |Ie vreugn |Ie hebt evroagn |- |Hi'j vrög |Hi'j vreug |Hi'j hef evroagn |- |Wi'j vroagt |Wi'j vreugn |Wi'j hebt evroagn |- |Ie vroagt |Ie vreugn |Ie hebt evroagn |- |Zi'j vroagt |Zi'j vreugn |Zi'j hebt evroagn |- |} ==== Wödn ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengswoordige tied ! width="15%" |Vlidden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik wöd |Ik wödde |Ik bin ewödn |- |Ie wödt / wörre / wödde |Ie wöddn |Ie bint ewödn |- |Hi'j wördt |Hi'j wördde |Hi'j is ewördn |- |Wi'j wördt |Wi'j wörddn |Wi'j bint ewördn |- |Ie wördt |Ie wörddn |Ie bint ewördn |- |Zi'j wördt |Zi'j wörddn |Zi'j bint ewördn |- |} ==== Willn ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengswoordige tied ! width="15%" |Vlidden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik wil(le) |Ik wolle |Ik heb ewild |- |Ie wilt |Ie woldn |Ie hebt ewild |- |Hi'j wil |Hi'j wol |Hi'j hef ewild |- |Wi'j wilt |Wi'j wolden |Wi'j hebt ewild |- |Ie wilt |Ie wolden |Ie hebt ewild |- |Zi'j wilt |Zi'j wolden |Zi'j hebt ewild |- |} ==== Loatn ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengswoordige tied ! width="15%" |Vlidden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik loate |Ik leute |Ik heb eloatn |- |Ie loat |Ie leuten |Ie hebt eloaten |- |Hi'j löt |Hi'j leut |Hi'j hef eloaten |- |Wi'j loat |Wi'j leuten |Wi'j hebt eloaten |- |Ie loat |Ie leuten |Ie hebt eloaten |- |Zi'j loat |Zi'j leuten |Zi'j hebt eloaten |- |} ==== Zulln ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengswoordige tied ! width="15%" |Vlidden tied |- |Ik zal(le) |Ik zol |- |Ie zult |Ie zulden / zol(d)en |- |Hi'j zal |Hi'j zul / zol |- |Wi'j zult |Wi'j zulden / zol(d)en |- |Ie zult |Ie zulden / zol(d)en |- |Zi'j zult |Zi'j zulden / zol(d)en |- |} ==== Goan ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengswoordige tied ! width="15%" |Vlidden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik goa / goare / goade |Ik gunge |Ik bin egoane |- |Ie goat |Ie gungen |Ie bint egoane |- |Hi'j giet |Hi'j gunk (gung) |Hi'j is egoane |- |Wi'j goat |Wi'j gungen |Wi'j bint egoane |- |Ie goat |Ie gungen |Ie bint egoane |- |Zi'j goat |Zi'j gungen |Zi'j bint egoane |- |} ==== Doen ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengswoordige tied ! width="15%" |Vlidden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik doe |Ik deude (dee) |Ik heb edoane |- |Ie doet |Ie deuden (deden) |Ie hebt edoane |- |Hi'j döt |Hi'j deu (dee) |Hi'j hef edoane |- |Wi'j doet |Wi'j deuden (deden) |Wi'j hebt edoane |- |Ie doet |Ie deuden (deden) |Ie hebt edoane |- |Zi'j doet |Zi'j deuden (deden) |Zi'j hebt edoane |- |} ==== kommen ==== {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="15%" |Teengwoordige tied ! width="15%" |Vlidden tied ! width="30%" |Voltooide tied |- |Ik komme |Ik kwaam |Ik bin ekommn |- |Ie komt |Ie kömmn |Ie bint ekömmn / ekeumn |- |Hi'j kump |Hi'j kwaamp |Hi'j is ekömmn / ekeumn |- |Wi'j komt |Wi'j kwaam |Wi'j bint ekömmn / ekeumn |- |Ie komt |Ie kwaamp |Ie hebt ekömmn / ekeumn |- |Zi'j komt |Zi'j kwaam |Zi'j hebt ekömmn / ekeumn |- |} == Algemiene woorden ''(Noord-Sallaans)'' == === Dagen === :Maondag, :Dinsdag :Woensdag :Donderdag :Vri'jdag :Zaoterdag :Zundag === Maonden === :Jannewaori :Feberwaori :Meert :April :Meei :Juni :Juli :Augustus :September :Oktober :November :December === Kleuren === :Rood :Geel :Blauw :Gruun (grûû) :Oranje :Paors :Raoze :Gries :Broen / bruun :Zwat :Wit === Getallen === ''De schwa (stomme e) an 't end van partie telwoorden kump veur as ze allenne staot of met naodruk gebruukt wördt. Bi'jveurbield: "Zi'j hebt drie auto's." "Hoevölle?" "Drieë."'' :Iene :Tweeë :Drieë / drieë :Vere/viere :Vieve :Zesse :Zeuvene (uutspraak: zeume/seume) :Achte :Negene (uutspraak: neenge) :Tiene <br /> :Elve :Twaalve/twaolve :Dettiene :Veertiene :Vieftiene :Zestiene :Zeuventiene (uutspraak: zeumtiene/seumtiene) :Achttiene :Negentiene (uutspraak: neengtiene) :Twintig <br /> :Dettig :Veertig :Vieftig :Zestig :Zeuventig (uutspraak: zeumtig/seumtig) :Tachtig :Negentig (uutspraak: neengtig) :Honderd <br /> :Duzend :Miljoen (uutspraak: milljôê (klemtoon op de oe)) :Miljard ==Medeklinkers / spelling== Hier is 'n overzichte van hoe de spelling (,zo duudlik mooglik neer-ezet,) giet in de gemiente [[Hardenbarg (gemiente)|Haddenbarreg]], of better ezegd 't is 't Vechtdals dialect, maa zo as hierveur is 't ok grotendeels toe te passen bi'j de res van 't Sallaans. {| class="wikitable" width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="25%" |Nederlaans ! width="25%" |Sallaans |- |aa |''ao'' of ''ee'' |- |ou (bv.: een oud boek / paar oude boeken bv.: ik zou wel eens.. / wij zouden wel eens..) |''ol'' (e.v.) - ( ''aol'' (m.v.) ) (bv.: 'n old boek / paar aole boekn bv.: 'k zolle wel iens.. / wi'j zolln wel iens..) |- |ui |''uu'' of ''oe'' |- |oo |''eu'', of in sommige gevallen is 't gwoon 'n ''oo''. |- |ij |''i'j'' of ''ie'' (allenig as de ''ij'' as leste in 't woord veurkump is 't 'n ''i'j'' as 't midden in 'n woord stiet is 't 'n ''ie'') |- |- |ieuw/ eeuw (nieuw, sneeuw...) |''i'j'' (ni'j, sni'j...) |- |oe |is in sommige gevallen 'n ''uu'' |- |- |o (in v.t. woorden) |''ö'' of ''u'' |- |aai |''ei'' (draaien is drei'jn/ meai'jn, maaien is mei'jn/ meai'jn) | |- |e & a (vake as 't gevolgd wörd deur ''-ns'') |(wördt (vake) schreven as:) ''aa'' & ''éé'' (sprek uut as 'n lang(er) klinkende ''a'' of ''e''. Bv.: vekaansie, meanse) |- |- |''eu'' |''ö'' (keuken is kökkn, sleutel is slöttel, etc.) |} ** Wi'j loop''t'' daor <> Daor lop''e'' wi'j, Wi'j bin''t'' daorumme meansn <> Daorumme binn''e'' wi'j meansn, [as 't w.w. voor de 'wij' (m.v. v.n.w.) kump, kump der een schwa (stomme e) achter; aandersumme kump der een 't' achter.] Maa der bint ok woorden die-w 'saam-smelt': 'Gaore wi'j..' is 'gao-w', 'Heb ie..' is 'he-j', 'Har ik..' is 'ha-k' enz. ** en woorden die met ''...ren'' eandigt, ofwel: kinde''ren'', ei''ren'', runde''ren'' enz., hef 't Sallaans 't dubbelmeervold '-er' -plus '-en' nie ('t meervold is allene '-er'): kinde''ren'' is kinde''r'' (wördt ok wel ezegd as kinder''s''), eie''ren'' is eie''r'', runde''ren'' is runde''r'', enz. ** en wat ok in elke variaant van 't Sallaans veurkump is: Dat de begunletter ''g'' bi'j woorden die verwes naor 'n verlidden tied, zo as: ''g''ekregen, ''g''evraagd, ''g''edaan, valt vort (zo a-w zîet bi'j helen Nedersaksiese taalgebied). veurbeeld: Ik had naar Sinterklaas mijn verlanglijstje ''gestuurd'', daarin had ik heel veel snoepgoed ''gevraagd'' en raad eens: ik heb een laars vol ''gekregen''! Dank u Sinterklaasje. 'k Harre naor Sunterklaos mien verlangliesie ''estuurd'', daorin ha-k heel völle snuupgoed ''evraogd'' en raod iens: 'k hebbe 'n leerze vol ''ekree-ng''! Daank oe Sunterklaosie. ** wat ok heel typerend is veur 't Sallaans dialect is de verkleaning van de wöördties: Wat in Nederlaans klean wöd emaakt met ''-(e)tje'' (hondJE, plaatJE, manNETJE enz.) is in 't Sallaans ''-tie(n)'' of ''-chie(n)'', manks met umlaut in de stamklinker. 't Verskilt per regio hoe as 't gebruukt wöd. enkele veurbeelden: hond''je'' is h''u''nd''tie(n)'' of h''u''n''nechie(n)'' of hönd''tie(n)'', plaat''je'' is plaat''ie(n)'', man''netje'' is man''nechie(n)'' ** In tegenstelling töt 't Nederlaans kump 't meervold op '-en' amper veur; in plaatse daorvan wöd 't ienheidsmeervold '-t' gebruukt. veurbeeld: 'Wij ''gaan'' naar de speeltuin.' is 'Wi'j ''gaot'' naor de speultuune.' 'De kinderen spelen in de speeltuin.' is 'De kinder(s) ''speult'' in 'n speultuune.' 'Wij ''moeten'', als ouders, goed op de kinderen letten.' is 'Wi'j ''mut'', as oalders, good op de kinder(s) lettn.' enz. *** '''Uutsprake:''' Hier volgt 't ien en aander um rekkening met te hoalden a-j dialekt gaot lezen: want vake wöd bepaolde woorden gwoon voluut eschreven, terwel 't nie zo wöd uut-espreuken. ** wat ok bi'j bi'jnao alle (Nedersaskiese) dialekten veurkump is dat woorden die eandigt met ''..gen'' in 't Nedersaskies as ''..ng'' wödt uut-espreuken, veurbeeld: gekre''gen'' is ''ekree-ng'', vra''gen'' is ''vrao'-ng'' enz. ** en ok bi'j woorden die eandigt met ''..ven'' is in 't dialekt ''..m'', veurbeeld: le''ven'' is ''lee-m'', ge''ven'' is ''gee-m'', schrij''ven'' is ''schrie-m'' enz. ===Umlaut=== 't Sallaans hef eem as alle Saksiese dialekten umlaut ondergaone in de woorden met 'n Oldgermaansen lange ''ô''; hierbi'j hef bowendien 'n veraandering plase-vunnen volkommen analoog an 'n mutatie van ''oo'' naor ''oe''. Hierdeur klinkt 't Oldgermaanse *''grônaz'' "groen" noe as ''gruun'' of ''gruujn'' (teegnover 't Twentsen ''greun''). Ok hef 't Sallaans umlaut in 'n verkleanwoorden, waordeur 't zich anslöt bi'j 't Veluws en Twents en 't zich onderschedt van 't Stellingwerfs en Drents. 'n "Boekje" wödt 'n ''bukie(n)'' of ''boekien'', 'n "bakje" 'n ''bäkkien'' of ''bakkien'', 'n "hondje" 'n ''hunnechie(n)'', ''huntien'' of `''huntie(s).'' ===Ofzwakking (lenisie)=== As tussen twee klinkers een stark stemloze metklinker stiet, kreg den 'n stem. Dat geld ok as e an 't begun van 'n woord stiet en 't veurige woord met 'n klinker === Sk-/Sch- === In wat deeln van Sallaand, veural greansnd an Twente, wödt de sch- op zien Nederlaans uut-espreukn, in aandere deeln wödt e as sk- uut-espreukn. Der is gien regel veur, en d' ienen zeg skoele en 'n aander schoele. Dit is ok nie per plase verskillend, maa hef te maakn met persoonlike veurkeur, of invloed van de umgewing. Der wöd wel 's edacht dat dit der met te maakn hef dat de oale (dialekt sprekknde) luu hun kinder Nederlaans prebeerdn te leern en de kinder verbetterdn as zi'j in 't Nederlaans van skuur veur schuur deudn. De kinder gungn disse regel dus ok in 't dialekt gebruukn. Disse "verbettering" zörgdn der ok veur dat luu ok woordn met sch- gaot uutsprekkn die juuste wel met 'n sk- mut wörn uut-espreukn, zo as bv. scheetbord (skateboard) en schielers (skeelers). Dit warkt ok aansumme: lîenwoordn uut 't Nederlaans met 'n sch- wödt manks met 'n sk- uut-espreukn (bv. ni'jskierig) == Geografie == === Sallaanstälige pläsen en boerskoppen === {| class="wikitable" width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="25%" |Sallaans ! width="25%" |Nederlaans |- |[[Asselt]] |Hasselt |- |[[Banthum]] |Bergentheim |- |[[Baolder]] |Baalder |- |[[Battem]] |Bathmen |- |[[Blokziel]] |Blokzijl |- |[[Dalsen]] |Dalfsen |- |[[Doarle|Daorle]] |Daarle |- |[[Doarlseveld|Daorleven]] |Daarlerveen |- |[[Dèventer|Déventer/ Daeventer/ Deempter]] |Deventer |- |[[Gällemuun]] |Genemuiden |- |[[Hardenbarg|Haddenbarreg]] |Hardenberg |- |[[Heldern]] |Hellendoorn |- |[[Hooltn|Hoolten]] |Holten |- |[[Iesselmuun]] |IJsselmuiden |- |[[Kampervene]] |Kamperveen |- |[[Sint Jansklooster|'t Klooster]] |Sint-Jansklooster |- |[[Luttenbarg]] |Luttenberg |- |[[Luttn]] |Lutten |- |[[Lierderholthuus]] |Lierderholthuis |- |[[Maïnbarg]] |Mariënberg |- |[[Old Banthum]] |Oud Bergentheim |- |[[Oldlusen]] |Oudleusen |- |[[Olst-Wieje]] |Olst-Wijhe |- |[[Raolte]] |Raalte |- |[[De Sluus]] |Zwartsluis |- |[[Veno]] |Vollenhove |- |[[Wannepervene]] |Wanneperveen |- |[[Wieje]] |Wijhe |} {{Bron|http://www.ijsselacademie.nl/taal/spellingsbrochure.html}} {{Nedersaksische taalwiezers}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Sallaands]] [[Kategorie:Taalwiezers]] mqkkl2ck86757p8wrrr0vlxtczmc1db 10 12947 271756 266854 2013-12-07T00:24:32Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Deens|da|Denne bruger kan skrive '''[[:Kategorie:Gebruker da|dansk]] ''' på et '''[[:Kategorie:Gebruker da-1|grundlæggende]]''' niveau.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker da-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker da-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|da-1]] </noinclude> 6ykyehy5vpb9n2cdrcz96fqmzl7v9se 14 12948 266038 258939 2013-05-10T16:14:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker da]] g05c27cptgejrhggiea0dxoawk0gbo5 10 12949 266943 261161 2013-05-10T21:11:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel1|Plautdietsch|pdt|Dis Benutza redt '''[[:Kategorie:Gebruker pdt-1|en bet]]''' '''[[:Kategorie:Gebruker pdt|Plautdietsch]]'''. }}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker pdt-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker pdt-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|pdt-1]] </noinclude> slgfdreg1e2dp9cly7ry0pjc8c96rt0 14 12950 266157 261173 2013-05-10T16:45:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker pdt]] 9axk3t2w9sla8kxpdllxpq9mtcppkqw 14 12951 266156 261174 2013-05-10T16:45:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|pdt]] iu3yl567mao3yjgic2ek213mwy3nhde 10 12952 271742 266886 2013-12-07T00:23:20Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel3|Frans|fr|Cette personne peut contribuer avec un niveau '''[[:Kategorie:Gebruker fr-3|avancé]]''' de '''[[:Kategorie:Gebruker fr|français]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker fr-3|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker fr-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|fr-3]] </noinclude> 0uv37t40o47tyat9gr6ko41et86tx6e 14 12953 271619 266075 2013-12-06T23:36:36Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker fr]] 7bluitdrgfnp23naetf0bepa99saock 10 12954 271669 266843 2013-12-07T00:05:37Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Bulgaors|bg|Този потребител има '''[[:Kategorie:Gebruker bg-1|начални познания]]''' по '''[[:Kategorie:Gebruker bg|български език]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker bg-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Mallen babel|bg-1]] </noinclude> aphlzz969y0551u1pepu7ct113qza0x 0 12955 111149 2009-07-08T19:38:19Z Droadnaegel 1133 [[Tweants weurdnbook]] is ewiezig naor [[Tweantsen taalwiezer]]: dekt de inholt better wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Tweantsen taalwiezer]] cp24x29ukz0ilobs7914t2p3ncoy4ro 0 12957 111153 2009-07-08T19:39:21Z Droadnaegel 1133 [[Achterhooksen sproakgids]] is ewiezig naor [[Achterhooksen taalwiezer]]: betjen eendudegen naamgeaving wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Achterhooksen taalwiezer]] ctzs4skgkrrqkkt4exk8edyr3kvjeq7 10 12959 200809 111161 2011-08-01T19:38:10Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Mal:Nedersaksiese taalwiezers]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Nedersaksiese taalwiezers]] ockgsrpwod5gy208j49esp4btc991vy 0 12960 111163 2009-07-08T21:32:32Z Servien 7 [[Nedersaksische spraokgidsen]] is ewiezig naor [[Nedersaksische taalwiezers]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksische taalwiezers]] fjx81dqx2u0440ij02po9fvw7dsl0xe 0 12961 111584 111166 2009-07-11T00:36:52Z Xqbot 2328 Bot: Dubbelte Wiederleiden rutmakt wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Drèentse taolwiezer]] qnxpbs17ojq1l7exszpejar99cdork2 0 12962 111168 2009-07-08T21:36:11Z Servien 7 [[Drèentse taalwiezer]] is ewiezig naor [[Drèentse taolwiezer]]: foutjen wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Drèentse taolwiezer]] b5lvmi7fgvh53lwcz0wj0zluqlirwni 0 12963 111171 2009-07-08T21:37:46Z Servien 7 [[Stellingwarfs woordeboek]] is ewiezig naor [[Stellingwarver taelwiezer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stellingwarver taelwiezer]] fja7gakevzsbf6ym8mue9vbrx8pft3t 0 12964 277276 273630 2015-01-29T10:22:04Z Cycn 1607 ni-j woape (2012) wikitext text/x-wiki {{Gemiente| naeme = Zuudwest-Frieslaand | bestaansnaeme vlagge = Súdwest_Fryslân_vlag.svg | bestaansnaeme waopen = Súdwest Fryslân wapen nieuw.svg | lekaosie = Map - NL - Municipality code 1900 (2014) | perveensie = [[Frieslaand]] | heufdplak = [[Sneek (stad)|Sneek]] | oppervlak = 841,56 | oppervlak laand = 459,64 | oppervlak waeter = 381,92 | inwoners = 84.258 | daotum inwoners = 1 jannewaori 2014 | dichthied = 183 | verkeersaoder = [[A7]], [[N31]] [[N354]], [[N359]] | brettegraod = 53/0/0/N | lengtegraod = 5/32/40/E | netnommer = 0514, 0515, 0517 | postkode = 8529 - 8774 | webstee = [http://www.gemeentesudwestfryslan.nl/ gemeentesudwestfryslan.nl] | }} '''Zuudwest-Frieslaand''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Súdwest-Fryslân'') is een gemiente in de perveensie [[Frieslaand]], de gemiente leit in et zuudwesten van de perveensie. De gemiente bestaot sund [[1 jannewaori]] [[2011]] nao de fusie van vuuf gemienten. De gemiente het 84.258 inwoners en is mit een oppervlakte van 841,56 km² de grootste gemiente van Nederlaand,<ref>[http://www.gemeentesudwestfryslan.nl/index.php?mediumid=15&pagid=47 Een ni'je gemiente] GemeenteSúdwestFryslân.nl</ref> de verdieling van laand en waeter is 459,64 km² laand en 381,92 km² waeter. == Ontstaon == De gemiente Zuudwest-Frieslaand is op 1 jannewaori 2011 ontstaon deur et saemenvoegen van vuuf gemienten in de zuudwesthoeke van Frieslaand. Et gaot om de gemienten [[Bolsward]], [[Ni'jeferd]], [[Sneek (gemiente)|Sneek]], [[Woonserediel]] en [[Wymbritserediel (gemiente)|Wymbritserediel]]. In anloop naor de fusie wodde in april 2009 in de vuuf gemienten deur de gemienteraoden stemd over de herindieling. In de gemiente Bolsward wodde unaniem veur de fusie keuzen, in Ni'jeferd, Woonserediel en Wymbritserediel was allienig de [[FNP]] tegen.<ref>[http://www.fusiesudwestfryslan.nl/?pid=2&spid=50 Vuuf gemienteraoden in de zuudwesthoeke van Frieslaand stemmen overtugend in mit fusie], FusieSúdwestFryslân.nl</ref> Hier kwam uut dat 95% van de raodsleden veur weren. Neffens een onderzuuk in de Liwwadder Kraante van [[16 jannewaori]] [[2010]] is 54% van de ondervraogde burgers veur de herindieling.<ref>[http://www.leeuwardercourant.nl/nieuws/regio/article5699465.ece/Vooral-Sneek-voor-fusie-Zuudwesthoeke- Veural Sneek veur fusie Zuudwesthoeke]. [[Liwwadder Kraante]], 16 jannewaori 2010</ref> Per 1 jannewaori 2014 is de gemiente uutbreid mit een diel van de opheven gemiente [[Boornsterhem]]. Et gaot om de dörpen Deersum, Poppingewier, Rauwerd, Siebraandeburen en Terzool. Veerder het de gemiente [[Littenserediel]] besleuten om uterlik 2018 opheven te worden. Van disse gemiente zullen dan 15 dörpen overgaon naor Zuudwest-Frieslaand. == Woonplakken == De gemiente Zuudwest-Frieslaand bestaot uut 69 woonplakken, daorvan bin d'r zes Friese elf steden en 63 dörpen. De raod het zien zetel in [[Ielst]]. De aandere plakken binnen: {| | width="50%" valign="top" | {| class="wikitable" !Stellingwarfse naeme||Nederlaandse naeme||Friese naeme |- |[[Abbege]]||''Abbega''||''Abbegea'' |- |[[Allingawier]]||''Allingawier''||''Allingawier'' |- |[[Arum]]||''Arum''||''Arum'' |- |[[Blauwhuus]]||''Blauwhuis''||''Blauhús'' |- |[[Bolsward]]||''Bolsward''||''Boalsert'' |- |[[Breezaanddiek]]||''Breezanddijk''||''Breesândyk'' |- |[[Burgwerd]]||''Burgwerd''||''Burchwert'' |- |[[Kornwerd]]||''Cornwerd''||''Koarnwert'' |- |[[Dedgum]]||''Dedgum''||''Dedzjum'' |- |[[Exmorra]]||''Exmorra''||''Eksmoarre'' |- |[[Ferwoolde]]||''Ferwoude''||''Ferwâlde'' |- |[[Folsgere]]||''Folsgare''||''Folsgeare'' |- |[[Gaast]]||''Gaast''||''Gaast'' |- |[[De Gaastmeer]]||''Gaastmeer''||''De Gaastmar'' |- |[[Gauw]]||''Gauw''||''Gau'' |- |[[Goënge]]||''Goënga''||''Goaiïngea'' |- |[[Greonterp]]||''Greonterp''||''Greonterp'' |- |[[Hartwerd]]||''Hartwerd''||''Hartwert'' |- |[[Heeg]]||''Heeg''||''Heech'' |- |[[Hemelum]]||''Hemelum''||''Himmelum'' |- |[[Hichtum]]||''Hichtum''||''Hichtum'' |- |[[Hieslum]]||''Hieslum''||''Hieslum'' |- |[[Hindeloopen]]||''Hindeloopen''||''Hylpen'' |- |[[De Hommerts]]||''Hommerts''||''De Hommerts'' |- |[[Idsegehuzum]]||''Idsegahuizum''||''Skuzum'' |- |[[Idzege]]||''Idzega''||''Idzegea'' |- |[[Ielst]]||''IJlst''||''Drylts'' |- |[[Iesbrechtum]]||''IJsbrechtum''||Ysbrechtum |- |[[Indiek]]||''Indijk''||''Yndyk'' |- |[[Et Heidenschop]]||Heidenschap||It Heidenskip |- |[[Jutriep]]||''Jutrijp''||''Jutryp'' |- |[[Kimswerd]]||''Kimswerd''||''Kimswert'' |- |[[Kornwerderzaand]]||''Kornwerderzand''||''Koarnwertersân'' |- |[[Koudum]]||''Koudum''||''Koudum'' |- |[[Koufurderrige]]||''Koufurderrige''||''Koufurderrige'' |} | width="50%" valign="top" | {| class="wikitable" !Stellingwarfse naeme||Nederlaandse naeme||Friese naeme |- |[[Loënge]]||''Loënga''||''Loaiïngea'' |- |[[Lollum]]||''Lollum''||''Lollum'' |- |[[Longerhouw]]||''Longerhouw''||''Longerhou'' |- |[[Makkum]]||''Makkum''||''Makkum'' |- |[[Molkwerum]]||''Molkwerum''||''Molkwar'' |- |[[Ni'jhuzum]]||''Nijhuizum''||''Nijhuzum'' |- |[[Ni'jlaand]]||''Nijland''||''Nijlân'' |- |[[Offingewier]]||''Offingawier''||''Offenwier'' |- |[[Oosthem]]||''Oosthem''||''Easthim'' |- |[[Oppenhuzen]]||''Oppenhuizen''||''Toppenhuzen'' |- |[[Ooldege]]||''Oudega''||''Aldegea'' |- |[[Parrege]]||''Parrega''||''Parregea'' |- |[[Piaam]]||''Piaam''||''Piaam'' |- |[[Pingjum]]||''Pingjum''||''Penjum'' |- |[[Sandfirden]]||''Sandfirden''||''Sânfurd'' |- |[[Scharnegoutum]]||''Scharnegoutum''||''Skearnegoutum'' |- |[[Schettens]]||''Schettens''||''Skettens'' |- |[[Schraord]]||''Schraard''||''Skraard'' |- |[[Smallebrogge]]||''Smallebrugge''||''Smelbrêge'' |- |[[Sneek (stad)|Sneek]]||''Sneek''||''Snits'' |- |[[Stavoren]]||''Stavoren''||''Starum'' |- |[[Tirns]]||''Tirns''||''Turns'' |- |[[Tjalhuzum]]||''Tjalhuizum''||''Tsjalhuzum'' |- |[[Tjerkwerd]]||''Tjerkwerd''||''Tsjerkwert'' |- |[[Uutwellingerge]]||Uitwellingerga||''Twellingea'' |- |[[Warns]]||''Warns''||''Warns'' |- |[[Westhem]]||''Westhem''||''Westhim'' |- |[[Witmarsum]]||''Witmarsum''||''Wytmarsum'' |- |[[Wolsum]]||''Wolsum''||''Wolsum'' |- |[[Woons]]||''Wons''||''Wûns'' |- |[[Wörkem|Workum]]||''Workum''||''Warkum'' |- |[[Wooldsend]]||''Woudsend''||''Wâldsein'' |- |[[Ypekolsge]]||''Ypecolsga''||''Ypekolsgea'' |- |[[Zurich (Nederlaand)|Zurich]]||''Zurich''||''Surch'' |} |} == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.gemeentesudwestfryslan.nl/ Officiële webstee van de gemiente Zuudwest-Frieslaand] * [http://www.fusiesudwestfryslan.nl/ Fusie Zuudwest-Frieslaand, over de fusie van de gemienten] == Referenties == <references/> {{Frieslaand}} [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] icmrv0lz1ve7o9skc5lyymlek2bxod3 6 12968 265816 213442 2013-05-10T15:21:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Geluudsbestaanden]] [[Kategorie:Nedersaksies artikel]] 9x83qmzjk2hmi2s8rez12nxintm77pn 0 12970 289349 289348 2016-10-28T18:49:20Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | name = Banthum | soorte = Dörp | bestansname vlagge = | bestansname wapen = | lokasie = Locatie Bergentheim | breedtegroad = 52/31/35/N | lengtegroad = 6/36/50/E | gemeente = Hardenbarg (gemiente) | region = NL-OV | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = 3500 | doatum inwoners = 2006 | dichtheid = | verkeersoader = | netnummer = 0523-23 | postcode = 7691 | webstee = }} [[Ofbeelding:Station Bergentheim.jpg|thumb|Statsjun Banthum in 1960]] '''Banthum''', mangs ok as '''Bantem''' espeld, ([[Nederlaands|Hollaands]]: ''Bergentheim'') is 'n [[dörp]] in d'[[Overiessel]]se gemeente [[Hardenbarg (gemiente)|n Arnbarg]]. De karn lig tussen de speurliende [[Zwolle]]-[[Emmen|Emmn]] en 't knaal [[Almelo]]-[[De Haandrik]]. Op 1 jannewoari [[2006]] haar 't 3.466 inwoners. Banthum lig an de provinsialen weg [[N343]]. 't Hef 'n [[voetbal]]verieniging ''VV Bergentheim'' en [[volleybal]]verieniging ''De Schutters''. Der bint twee legere skoelen, de Protestaant-Kristlike ''Ds. Koningsberger'', en de Griffermeerd Vri-jemaakten ''Casper Diemer''. In Banthum stoat drie karken: 'n hervörmden, 'n griffermeerd vri-jemaaktn en 'n griffermeerd synedoalen. ==Geschiedenisse== ==Veurgeschiedenisse== Geliek-an aandere steden en dörpen is ok 't Oale Banthum ontstoane an 'n reviertie, an d' Overiesselse [[Vechte]]. Disse reviere kump Nederlaand bi-j [[Grambarge]] binnen, streump deur op [[Hardenbarg|n Arnbarg]] an, langes Banthum deur [[Ommen]] en langes [[Dalsen]] noar Zwolle um doar bi-j 't Zwarte water uut te kommen. Ewen elédene kwaam an d' oevers van disse reviere grote zaandvlakken lös te liggen en wonneer as doar zommers de wind overhen bleus ontstunnen der zaandverstoevings die an de weerse kaanten van de reviere dunen vörmen de zo-enuumde revierdunen. 't Hudige ”Beerzebulten’’ bint hiervan 'n veurbeeld. 'n Helen zet véúr 't begun van de joartelling wödden de Vechte al bewoond deur rondsjouwende stammen. Pas op de Middelewen stiet der op papiere over blievende bewoners van disse plaatse. ==Vanof de Middelewen== d' Eerste moal dat der feitlik over Banthum eskreven wörden, was op 1385. In 't boek van 't ''registers en rekeningen van 'T Bisdom Utrecht'' woar stiet op bladziede 586: ''lijst van mensen en goederen hieronder vermeld en te brengen in de hof van Ootmersum op Hemelvaartsdag … o.a. te BERGENTHEM (bij) Tackinc''. A'w van 't joar 1385 uut goat bestunnen Banthum op 1985 600 joar en is op 2010 't feest 'Banthum 625 joar' evierd. ===Name verkloaring=== Bergen kump van: d' hoge revierdunen langes de Vechte. En Theim kump van: ummezet stuk laand of thum = tune. Op 1688 veraanderen de name Bergenthem in Bergentheim, en in 't Nedersaksies hebt ze 't altied van 'Banthum'. ===Old Banthum=== 't [[Old Banthum|Oale Banthum]] hadden 'n laanke vörme. 't Volk kennen 'n oostende, 'n middendörp en 'n west-ende. Disse vörme ku'w trugge vinden op 't hudige Old-Banthum: 't oostende bi-j Schöttink en 't westende bi-j Wiechmink; terwöl bi-j Wuestkaamp 't "middendörp" ween zol. Hier hef ok d' havezoate (aadlike boerderi-je) estoane. Op 1649 töt 1842 was de familie van Voorst eignaar van de havezaote. Op 1842 wörden d' havezoate ofebrökken en de grachte edeampt, zodat der van de havezoate “Bergentheim” gien stien meer over is. ===Marke Banthum=== De Marke Banthum was 'n bestuursvörme van de grotere boeren die 't gemeenschoplike laand beheren. De gronden wörden beveurbeeld gebruukt umme der plaggen van te stekken. De Marke Banthum bestunnen uut 't laand wa'w noe kent as Old-Banthum, Banthum en Mainbarg. In 't Gemeentearchief van n Arnbarg lig noe, vanof 2013, 't markeboek Banthum, wat deur de leste markerichter an de burgemeister van n Arnbarg egéven is. In 't markeboek stoat de notulen van de vergaderings van de marke Banthum in vanof 1611. De veurleste vergadering is op 1972 ehoalen. ===Vennetied=== Op 't midden van de négentiende ewe krégen 'n aander deel van Banthum d' andach; de vennegebieden. 't Marke bestuur Banthum begunnen met d' ontvenning van de gebieden met mr. I.A. van Roijen an n kop. Doarnöas begunnen op 1850 d' Overiesselse Kanalisatiemoatskoppi-je met 't uutgraven van 't knaal van [[Almelo]] noar [[Coevorden|Koevern]] an. 't Knaal wörden op weanse van de boeren van 't Oalde Banthum tweeë kilometer de zuudoosten van de boerschop (Old Banthum) egraven. Hierdeur ontstunnen 'n greui bi-j 't knaal, terwöl 't Oale Banthum nie verdan greuien. Van Roijen hadden ok op 1850 de van Roijenswieke ('de Wieke') egraven, vanof 't knaal in Banthum noar Kloosterhaar an. Disse wieken wörden egraven veur 't ofvoer van törf en veur d' ontwatering van 't gebied. Vaste op begun 1900 was de bevolking noabi-j 't knaal zo völle toenömmen, dat der winkels, karken en skoelen ebouwd wörden. Hier sprekke wi-j over 't ontstoane van 't hudige Banthum. De vennetied hef veur Banthum zo bettie driekwart ewe edoerd. Ok op Banthum kennen d' ontvenning de verskriklike toestaanden van lege lonen, barre huze en aander sosiale trammelaant. Pas noa n oorlog is Banthum verdan egoane noar wat 't noe is. Noe hef Banthum oangeveer 3400 inwoners en is 't iene van de grootste dörpen van de gemeente Haddenbarreg. ==Vanof 1900== ===Stasion Banthum=== Op 1905 kregen Banthum zien eagen stasion en de speurliende [[Zwolle]] - Stadsknaal (varder deurgoans noar Delfzijl), an-eleg deur de NOLS, éém zo met 'n speurhaven. Der was op 't ontwarp sprake van 'n stasion. Banthum kregen dan ok gien groot stasionsgebouwe zo as dat beveurbeeld ait nog op Grambarge stiet. 't Blekken al rap te kleain te ween. D' halte Banthum wörden toch 'n stasjon en 't gebouwe wörden op 1907 uutebreid. 't Stasion wörden eslötten op 1975, en 't gebouwe wörden ofebrökken op 1993. De törfstreuiselfabriek wörden op 1948 eslötten. ===Fabrieken=== Der wörden 'n textielfebrieke neer-ezet, disse wörden midden joaren '60 eslötten. Later vestigen de Wavin zich doarzoot umme rioolputten te maken, mar ok disse wörden weer eslötten. Ok was der joaren lange 'n grote bakkeri-je evestigd (Bakkeri-je Holland), wukke veur völle banen ezörg hef, mar ok disse is de gevoalge van fusies vöt-esaneerd. ===Feestwekke=== Elk joar wörd der in Banthum 'n feestwekke e-organiseerd, 'n wekke lange met völle an aktiviteiten veur en deur de Banthummers en umgewing, 't bekendsten en meest bezöchs doarvan is de Banthumloop. En 'soavends tuulk de feesttente. Umme 't 600 joarig bestoan van Banthum (in 1985) te vieren hebt 't volk een moand lange feest ehad, op youtube bint nog tientallen an minuten filmpies te ziene van disse moand. In 2010, 't 625 joarig bestoan van Banthum, hebt zi-j 't weer overni-j edoane. ==Monumenten== Hieronder 'n lieste van viere gemeentlike monumenten wa'j op Banthum vinnen kunt. Wat tweeë boerderi-jen bint, 'n karke en 'n dreibrugge. * Arve Waterink, Brinkweg 6 * Hervörmde Karke ''De Bo'', Kanaalweg-Oost 59 * Dreibrugge ''Gouden Ploeg'', Kanaalweg-West - * Katerstede Nijkamp, Mölinksweg 2 ==Galleri'je== <gallery> Bestaand:Banthum vlagge.png|Vlagge, den vanof 't 625-jorig bestoan elk joar met de feestwekke an de huze hankt </gallery> {{Dialekt|sdz|Banthum}} {{Bron|http://bergentheim.info/algemeen/bergentheim-historie}} [[Kategorie:Hardenbarg]] [[Kategorie: Plaatse in Oaveriessel]] frafd7bqvupt4fy6uwpva9f6219eo6r 0 12972 230144 111282 2012-06-06T00:59:56Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Banthum]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Banthum]] 727hyrcxb8op6ar2rkgi6mm3x45iowy 10 12973 271726 266912 2013-12-07T00:21:09Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel3|Koreaans|ko|이 사용자는 '''[[:Kategorie:Gebruker ko|한국어]]'''를 '''[[:Kategorie:Gebruker ko-3|유창]]'''하게 할 수 있습니다.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ko-3|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ko-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ko-3]] </noinclude> pvt4f22dw6bpfigc7urw532yv8g325g 14 12974 266116 259225 2013-05-10T16:39:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker ko]] kxx6z2e0bvq14d7cspoub3wivkku7td 14 12975 266115 259226 2013-05-10T16:38:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|ko]] o61817g87phwr3o7gjxy1pxxk7tncre 10 12976 267034 259224 2013-05-10T22:28:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki __NOEDITSECTION__ <div class="sjabdocnoot" style="color:grey; text-align:center; margin-top:1em;"><small>'''De malbeschrieving hieronder wöd niet af-ebeeld as den mal eplaatst wöd.'''</small></div> <div class="toccolours template-documentation" style="background: #FFFFEE; border: 1px solid #FFDAB9;font-size:100%;"> {{{1}}} </div><noinclude> {{Malinfo|1= ;Waorveur is dissen mal Dissen mal kan gebroekt wodden um informatie aover et doel en gebroek van nen mal op Wikipedie derbi'j te zetten. ;Gebroek Den mal kan ebroekt wodden met één parameter (invulveld) en mot tussen &lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt; ezet wodden. <pre><nowiki>&lt;noinclude&gt; {{</nowiki>Malinfo|1= Uutleg doel en gebroekk van den mal <nowiki>}} &lt;/noinclude&gt;</nowiki></pre> Et beste is et um in de malinformatie altied et volgende te gebroeken: *Doel *Gebroek En as et van toepassing is ok: *Standaardweerden *Verwante mallen Veur de aoverzichtelekheid könt de köpkes et beste veuraf-egaon wodden deur nen puntkomma (;). }} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Hulpmallen]] [[Kategorie:Mallendokumentatie]] </noinclude> 9w7f1ku01o3pd3iz8bzz01cwjsqxa7f 10 12977 266995 218165 2013-05-10T22:22:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> == Gebroek == Mal um in n artikel, bi'j het begin van een paragraaf, te verwiezen naor et heufdartikel aover et beschreven onderwarp. ;Eersten parameter (invulveld) <code><nowiki>{{</nowiki>Heufdartikel<nowiki>|</nowiki><font color=green solid>Et artikel waornaor verwezen wödt</font><nowiki>}}</nowiki></code>. Veurbeeld:<br> <code>'''<nowiki>{{</nowiki>Heufdartikel<nowiki>|</nowiki>'''BlaBla'''<nowiki>}}</nowiki></code> gif:<br> {{Heufdartikel|BlaBla}} Standaard is de tekste dan in et Grönnegs ;Tweeden parameter Et dialekt van de tekst <code><nowiki>{{</nowiki>Heufdartikel<nowiki>|</nowiki><font color=green solid>Et artikel waornaor verwezen wödt</font><nowiki>|dialektcode}}</nowiki></code>. Veurbeeld:<br> <code>'''<nowiki>{{</nowiki>Heufdartikel<nowiki>|</nowiki>'''BlaBla'''<nowiki>|act}}</nowiki></code> gif:<br> {{Heufdartikel|BlaBla|act}} De tekste is dan in et Achterhooks. I'j könt natuurlek ok Dreants of Veluws ezw kiezen <noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak|{{PAGENAME}}]] </noinclude> bb60eqjqore2ssnzuucr9wdreb18leq 0 12980 111470 2009-07-10T16:51:04Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Johannes Cele]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Johannes Cele]] ksrexy750dr36k2mkmstrsx604sjhlb 0 12981 111472 111471 2009-07-10T16:51:32Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Johannes Cele]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Johannes Cele]] ksrexy750dr36k2mkmstrsx604sjhlb 0 12982 291866 290165 2016-11-11T10:19:31Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki {{wrapper}} |[[Ofbeelding:Thomas-von-Kempen.jpg|thumb|right|220px|Thomas a Kempis zien petret]] |- |[[Ofbeelding:Zwolle Begraafplaats Bergklooster Monument Thomas a Kempis.jpg|thumb|right|220px|Monument veur Thomas a Kempis bi'j de ingaank van [[Begraafplaatse Bargklooster]] bi'j [[Zwolle]]]] |- |[[Ofbeelding:Thomas a kempis agnietenberg painting.jpg|thumb|right|220px|Thomas a Kempis op de [[Agnietenbarg]] (1569)]] |- |[[Ofbeelding:Thomas a Kempis Schrijn.JPG|thumb|right|220px|De reliekkiste mit 't gebiente van Thomas a Kempis, Zwolle]] |} '''Thomas a Kempis''' (feilijk ''Thomas van Kempen'' of ''Thomas Hemerken'' ("hamertien"); [[Kempen (Duutslaand)|Kempen]], ca. [[1380]] - [[Zwolle]], [[25 juli]] [[1472]]) was een [[Middeleeuwen|middeleeuwse]] [[Augustienen (kloosterörde)|augustiener]] [[kanunnik]], schriever, [[oaverschriever]] en [[mystiek|mysticus]]. Hi'j was iene van de [[spiritualiteit|spirituele]] beweging van de [[Mederne devotie]] en een volgeling van [[Geert Grote]] en [[Floris Radewiens]], de stichters van de [[Breurs van 't Gemiene Lèven]]. ==Lèven== Thomas zien volk waren ienvoldige lu uut Kempen, körtbi'j [[Krefeld]]. In 1395 stuurden ze hum hen de schoele in [[Dèventer]], die as eleid wördden deur de Breurs van 't Gemiene Lèven. Hi'j wördden een veerdig oaverschriever en kun hum zo onderholden. Later gunk e bi'j de reguliere kanunniken in de priori'je van de Sunte-Agnietenbarg bi'j Zwolle, daoras zien breur al eerder bi'j was egaone en [[prior]] ewörden was. Thomas wördden in 1413 töt [[priester]] ewi'jd en wördden subprior in 1429. Thomas a Kempis beheurden bi'j de schoele van mystici die verspreid waren laangs de [[Rien]] van [[Zwitserlaand]] töt [[Straotsbörg]], [[Keulen]] en in de [[Lege Laanden (staotkunde)|Nederlaanden]]. Hi'j leidden een röstig lèvent, of-eziene van de drokte rond de weigering van de paus umme [[Rudolf van Diepholt]] te erkennen, die as töt [[lieste van bisschoppen en aartsbisschoppen van Utrecht|bisschop van Utrecht]] was verkeuzen. Hi'j verdielden zien tied maank [[Volksdevotie|devotie]]-oefenings, schrieveri'je en oaverschrieveri'je. De uutdrokking "mit een boekien in een hoekien" zol teroggegaon op een uutspraoke die as ze an hum toeschrieft: ''In omnibus requiem quaesivi et nusquam inveni nisi in angulo cum libro'' ("in alles he'k röst ezöcht en die he'k naargens evunden, behalven in een hoek mit een boek"). Op 11 november 1897 hebt ze een monument veur hum onthuld in de [[Michaëlskarke (Zwolle)|Michaëlskarke]] in Zwolle, daoras de aartsbisschop van Utrecht bi'j was. ==Warken== Thomas a Kempis hef de [[Biebel]] temiensen viermaol oavereschreven; ièn exemplaar is in vief dielen opbewaord eblèven in [[Darmstadt]]. Zölf schreef e een hiele bulte warken, haoste allemaole in 't [[Latien]]. Hi'j kenden de Biebel deur en deur, en zien warken staot vol van veural [[Ni'je Testament|ni'jtestamentische]] citaoten. Ze bint allemaole devotioneel van aord en umvat traktaten, meditaties, brieven en [[preek|preken]]. Onder zien historische traktaten vaalt ''Vita Lidewigis'' (oaver 't lèven van de heilige [[Liduina van Schiedam]], ''Vita Gerardi Magni'' (oaver 't lèven van [[Geert Grote]]) en biografieën van Floris Radewiens en negen aandere breurs van de örde. Zien bekendste en nog aal beroemde wark is ''[[De Imitatione Christi]]'' ("Oaver de naovolging van Christus"), de verzamelname veur vier traktaten, daorvan 't oldste uut 1424 stamt. 't Wark wördden in 1471-1472 in [[Augsbörg]] edrokt en honderden keren opni'j edrokt; 't was nao de Biebel 't miest verbreide boek van de late middeleeuwen. Vergeliekbere warken, en deurtrökken van dezölfde giest, vörmt zien uutebreide meditatie oaver 't lèven en de zegenings van de Verlösser, en een aandere oaver de [[incarnatie#Theologie|incarnatie]]. Beide warken haandelt oaver de verering van Christus. ==Reliekkissien== Thomas zien gebiente zat töt 2005 in een reliekkissien in de Zwolse Michaëlskarke. Umreden ze dizze karke in november van det jaor esleuten hebt, is zien gebiente mit [[Pinksteren]] 2006 oaverebrocht naor de [[Basiliek van Oeze-Lieve-Vrouwe-Tenhemelopneming (Zwolle)|Basiliek van Oeze-Lieve-Vrouwe-Tenhemelopneming]] in 't centrum van de stad. ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.homepages.hetnet.nl/~marteau7/navolging-1/ De eerste drei boeken van ''Oaver de naovolging van Christus''] * [http://www.heiligeteksten.nl/De%20Navolging%20van%20Christus%20web.htm Alle vier de boeken van ''Oaver de naovolging van Christus''] {{Dia|Dit stok is echreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{commonscat|Thomas a Kempis}} {{DEFAULTSORT:Kempis, Thomas A}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Middeleewn]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] [[Kategorie:Geschiedenis van Sallaand]] [[Kategorie:Zwolle]] 1q9wi0fexj5gwii4iyl8duy2g1enzht 0 12983 111475 2009-07-10T16:55:41Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Thomas a Kempis]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Thomas a Kempis]] b4ma96hspi7bg84qc692n13ibgljuft 0 12984 291485 291484 2016-11-04T17:03:10Z Wwikix 13678 /* Antal oaverwinningen per mark */ -kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:TT-circuit-Assen0605.jpg|thumb|right|300px|''Circuittraining op Assen met oetzicht op de heufdtribune'']] Den '''TT Assen''' is nen joarleksen [[Motorsport|motorrace]] op t [[TT-Circuit Assen|Circuit van Dreante]] bi'j [[Assen]], in de [[Nederland]]se previnsie [[Dreanthe]]. Traditioneel wörd den TT Assen eholden op den veerden zoaterdag in [[juni]]. Alle [[GP wegrace|Grand Prix]] klassen komt hier aan bod. Deur de inkrimping van t antal klassen bunt dit teggenswoardeg 125 [[kubieke centimeter|cc]], 250 cc en [[Moto-GP]]. Vrogger maken ook 50 cc/80 cc, 350 cc en [[Motor-met-ziedspan|ziedspannen]] hier deel van oet. Sinds een paar joar wörd de ziedspanklasse wal verreden op den wedstrieddag, moar mek ze geen deel meer oet van de Grand Prix. '''TT''' is ne afkorting van [[Tourist Trophy]]. Veurafgoand an den TT bunt der een paar trainingsdage en kwalificatieraces veur goeie startposities. In de wekke veurofgoand an den TT is der in Assen de zogeneumde ''SPEEDWEEK''. In disse wekke bunt der de verskeidene kanten van de motorsport te zeen. Ok bunt der ne [[karmisse]] en t TT-festival te bezeuken. == Geskiedenis == [[Ofbeelding:Tt assen spectators.jpg|right|thumb|300px|Drokken bi'j den TT van Assen in 2007 (Stekkenwaltribune)]] Den eersten race wodden organiseerd deur '[[Motorclub Assen en Omstreken]]' op [[11 juli]] [[1925]] oaver n parkoers met ne lengte van 28,4 kilometer. Neet oaver n glad estrekken [[circuit (sport)|circuit]], moar over klinkerweage tussen [[Dreanthe|Dreantse]] darpen. In dissen eersten race was der zelfs n stuk onverharde weg in t trajekt op-enomen. De route leep oaver [[Borger (Nederland)|Borger]], [[Schoonloo]] en [[Grolloo]]. Dissen eersten race wodden ewonnen deur [[Piet van Wijngaarden]] op nen 500 cc [[Norton (motorfietse)|Norton]] met ne gemiddelde snelheid van 91,4 kilometer per uur. De joaren doarnoa wodden den race verreden op een stroatencircuit dat langs de volgende punten voeren: De Haar, Barteldsbocht (bi'j Assen), Oude Tol (halverweage Hooghalen), [[Hooghalen]], [[Laaghalen]], [[Laaghalerveen]]. In [[1951]] reed den Italiaan [[Umberto Massetti]] met zienen 500 cc [[Gilera]] ne snelste ronde met n gemiddelde van 161,4 km/u. In [[1954]] kwam den Brit [[Geoff Duke]] tot 169,7 km/u moar toon was n deel van t trajekt tussen Assen en Hooghalen asfalteerd. Tot [[1955]] wodden dit olde circuit gebroekt, doarnoa wodden t ni'je circuit in gebroek enommen woarvan t vaste circuit van noo n (klein) deel uitmek. Et olde circuit wödt teggenswoordeg deursneden deur de [[Autobane 28|A28]]. == Nederlandse winnaars == * [[Paul Lodewijkx]], [[50cc]] [[Jamathi]], [[1968]] * [[Wil Hartog]], [[500 cc]] [[Suzuki]], [[1977]] * [[Jack Middelburg]], [[500 cc]] [[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]], [[1980]] * [[Egbert Streuer]] en [[Bernard Schnieders]] [[Louis Christen Racing|LCR]]/[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] [[ziedspan]], [[1987]] * [[Egbert Streuer]] en [[Peter Brown]] [[Louis Christen Racing|LCR]]/[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] [[ziedspan]], [[1991]] * [[Hans Spaan]], [[125 cc]] [[Honda]], [[1989]] == Andere bekende Nederlanders == * [[Drikus Veer]] (geb. 1919) deelnemmer in de periode [[1937]] tot [[1957]]. * [[Boet van Dulmen]] * [[Jan van Veen (motorcoureur)|Jan van Veen]] * [[Jan de Vries (motorcoureur)|Jan de Vries]] won verskeidene GP's in de 50cc klasse, maar wist nooit de TT van Assen op zienen naam te zetten. Hee wodden wal dree kere tweede in Assen. * [[Aalt Toersen]] * [[Jos Schurgers]] * [[Jaap Timmer]] alias [[Mister TT]] == Winnaars vanaf 1925 tot 1945 == {| class="wikitable" !Joar || 175 cc || 250 cc || 350 cc || 500 cc || 750 cc || 1000 cc |- | 1925 (nat.)|| ||[[Arie Wuring]]||[[Hajo Bieze]]||[[Piet van Wijngaarden]]|| |- | 1926 (nat.)|| ||[[Gerard Dieters]]||[[John Moos]]||Piet van Wijngaarden||[[Arthur Dom]]||[[Jan de Roode]] |- | 1927||Arie Wuring||alle rieders uit-evollen||[[Han van Kooten]]||[[Stanley Woods]]||[[Hendrik van der Veen]]|| |- | 1928||[[Les Crabtree]]||[[Syd Crabtree]]||Stanley Woods||[[Graham Walker]]|| |- | 1929||Les Crabtree||[[Wal Handley]]||[[Freddy Hicks]]||[[Ernie Nott]]|||| |- | 1930||[[Piet van Dinter]]||[[Arthur Geiss]]||[[Arthur Simcock]]||Graham Walker|||| |- | 1931|| ||[[H.G. Tyrell-Smith]]||Stanley Woods||[[Tim Hunt]]|||| |- | 1932||[[Eric Fernihough]]||[[Ted Mellors]]||Stanley Woods||Tim Hunt|||| |- | 1933||[[Ivan Goor]]||Ted Mellors||Stanley Woods||Stanley Woods|||| |- | 1934||[[Ivan Goor]]||[[Walfried Winkler]]||[[Jimmy Simpson]]||[[Pol Demeuter]]|||| |- | 1935|| ||Walfried Winkler||[[Walter Rusk]]||[[Jimmy Guthrie]]|||| |- | 1936|| ||Arthur Geiss||[[John White]]||Jimmy Guthrie|||| |- | 1937|| ||Walfried Winkler||John White||[[Karl Gall]]|||| |- | 1938|| ||[[Ewald Kluge]]||Ted Mellors||[[Georg Meier (motorcoureur)|Georg Meier]]|||| |- | 1939|| ||Ewald Kluge||[[Siegfried Wünsche]]||Georg Meier|||| |- | 1940 ~ 1945||colspan=6|Gin races in verband met den [[Tweeden Wereldoorlog]] |} == Winnaars vanaf 1946 tot 1948 == {| class="wikitable" !Joar || 125 cc || 250 cc || 350 cc || 500 cc |- | 1946 (nat.)||[[Folly Draaijer]]||[[Lo Simons]]||[[Lous van Rijswijk]]||[[Piet Knijnenburg]] |- | 1947 || ||colspan=2|[[Peter Goodman]] (kombineerd 250 en 350 cc)||[[Artie Bell]] |- | 1948 ||[[Dick Renooy]]|| ||[[Kenneth Bills]]||Artie Bell |} == Winnaars vanaf 1949 ([[FIM]]) == {| class="wikitable" !Joar ||50 cc || mark || 125 cc || mark || 250 cc || mark || 500 cc/MotoGP || mark || ziedspannen || mark |- | 1949 || || || [[Nello Pagani]] (ITA) || [[Mondial]] || || || [[Nello Pagani]] (ITA) || [[Gilera]] || || |- | 1950 || || || [[Bruno Ruffo]] (ITA) || Mondial || || || [[Umberto Masetti]] (ITA) || Gilera || || |- | 1951 || || || [[Gianni Leoni]] (ITA) || Mondial || || || [[Geoff Duke]] (GBR) || [[Norton (motorfietse)|Norton]] || || |- | 1952 || || || [[Cecil Sandford]] (GBR) || [[MV Agusta]] || E. Lorenzetti (ITA) || [[Moto Guzzi]] || [[Umberto Masetti]] (ITA) || Gilera || || |- | 1953 || || || [[Werner Haas]] (DUI) || [[NSU]] || Werner Haas (DUI) || NSU || Geoff Duke (GBR) || Gilera || || |- | 1954 || || || [[Rupert Hollaus]] (OOS) || NSU || Werner Haas (DUI) || NSU || Geoff Duke (GBR) || Gilera || || |- | 1955 || || || Carlo Ubbiali (ITA) || MV Agusta || [[Luigi Taveri]] (ZWI) || MV Agusta || Geoff Duke (GBR) || Gilera || [[Willy Faust]] / [[Karl Remmert]] || |- | 1956 || || || Carlo Ubbiali (ITA) || MV Agusta || Carlo Ubbiali (ITA) || MV Agusta || [[John Surtees]] (GBR) || MV Agusta || [[Friedrich Hillebrand]] / [[Manfred Grunwald]]|| |- | 1957 || || || [[Tarquinio Provini]] (ITA) || Mondial || Tarquinio Provini (ITA) || Mondial || John Surtees (GBR) || MV Agusta|| Friedrich Hillebrand / Manfred Grunwald|| |- | 1958 || || || Carlo Ubbiali (ITA) || MV Agusta || Tarquinio Provini (ITA) || MV Agusta || John Surtees (GBR) || MV Agusta||[[Florian Camathias]] / [[Hilmar Cecco]]|| |- | 1959 || || || Carlo Ubbiali (ITA) || MV Agusta || Tarquinio Provini (ITA) || MV Agusta || John Surtees (GBR) || MV Agusta||Florian Camathias / Hilmar Cecco|| |- | 1960 || || || Carlo Ubbiali (ITA) || MV Agusta || Carlo Ubbiali (ITA) || MV Agusta || [[Remo Venturi]] (ITA) || MV Agusta||[[Pip Harris]] / [[Ray Campbell]]|| |- | 1961 || || || [[Tom Phillis]] (AUS) || [[Honda]] || [[Mike Hailwood]] (GBR) || Honda || [[Gary Hocking]] (RHO) || MV Agusta||[[Max Deubel]] / [[Emil Hörner]]|| |- | 1962 ||[[Ernst Degner]]|| || [[Luigi Taveri]] (ZWI) || Honda || [[Jim Redman]] (RHO) || Honda || Mike Hailwood (GBR) || MV Agusta||[[Fritz Scheidegger]] / [[John Robinson]]|| |- | 1963 ||Ernst Degner|| || [[Hugh Anderson]] (NZL) || Suzuki || Jim Redman (RHO) || Honda || [[John Hartle]] (GBR) || Gilera||Max Deubel / Emil Hörner|| |- | 1964 ||[[Ralph Bryans]]|| || Jim Redman (RHO) || Honda || Jim Redman (RHO) || Honda || Mike Hailwood (GBR) || MV Agusta||[[Colin Seeley]] / [[Walter Rawlings]] |- | 1965 ||Ralph Bryans|| || [[Mike Duff]] (CAN) || [[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] || [[Phil Read]] (GBR) || Yamaha || Mike Hailwood (GBR) || MV Agusta||Fritz Scheidegger / John Robinson|| |- | 1966 ||[[Luigi Taveri]]|| || [[Bill Ivy]] (GBR) || Yamaha || Mike Hailwood (GBR) || Honda || Jim Redman (RHO) || Honda||Fritz Scheidegger / John Robinson|| |- | 1967 ||[[Yoshimi Katayama]]|| || Phil Read (GBR) || Yamaha || Mike Hailwood (GBR) || Honda || Jim Redman (RHO) || Honda||[[Klaus Enders]] / [[Ralf Engelhardt]]|| |- | 1968 ||[[Paul Lodewijkx]]|| || Phil Read (GBR) || Yamaha || Bill Ivy (GBR) || Yamaha || [[Giacomo Agostini]] (ITA) || MV Agusta||[[Johann Attenberger]] / [[Josef Schillinger]]|| |- | 1969 ||[[Barry Smith]]|| || [[Dave Simmonds]] (GBR) || [[Kawasaki (motorfiets)|Kawasaki]] || [[Renzo Pasolini]] (ITA) || [[Benelli]] || Giacomo Agostini (ITA) || MV Agusta||[[Helmuth Fath]] / [[Wolfgang Kalauch]]|| |- | 1970 ||[[Angel Nieto]]|| || [[Dieter Braun]] (DUI) || [[Suzuki]] || [[Rodney Gould]] (GBR) || Yamaha || Giacomo Agostini (ITA) || MV Agusta||[[Georg Auerbacher]] / [[Hermann Hahn]]|| |- | 1971 ||Angel Nieto|| || Angel Nieto (SPA) || [[Derbi]] || Phil Read (GBR) || Yamaha || Giacomo Agostini (ITA) || MV Agusta||[[Horst Owesle]] / [[Julius Kremer]]|| |- | 1972 ||Angel Nieto || || Angel Nieto (SPA) || Derbi || Rodney Gould (GBR) || Yamaha || Giacomo Agostini (ITA) || MV Agusta||Klaus Enders / Ralf Engelhardt|| |- | 1973 ||[[Bruno Kneubühler]]|| || [[Eugenio Lazzarini]] (ITA) || [[Maico]] || Dieter Braun (DUI) || Yamaha || Phil Read (GBR) || MV Agusta||Klaus Enders / Ralf Engelhardt|| |- | 1974 ||[[Herbert Rittberger]]|| ||Bruno Kneubühler (ZWI) || Yamaha || [[Walter Villa]] (ITA) || [[Harley-Davidson]] || Giacomo Agostini (ITA) || Yamaha||Klaus Enders / Ralf Engelhardt|| |- | 1975 ||Angel Nieto|| || [[Paolo Pileri]] (ITA) || || Walter Villa (ITA) || Harley Davidson || [[Barry Sheene]] (GBR) || Suzuki||[[Werner Schwärzel]] / [[Andreas Huber]]|| |- | 1976 ||Angel Nieto|| || Pier Paolo Bianchi (ITA) || Morbidelli || Walter Villa (ITA) || Harley Davidson || Barry Sheene (GBR) || Suzuki||[[Hermann Schmid]] / [[Jean Petite Matile]]|| |- | 1977 ||Angel Nieto|| || Angel Nieto (SPA) || [[FBM|Minarelli]] || [[Mick Grant]] (GBR) || Kawasaki || [[Wil Hartog]] (NED) || Suzuki||[[Rolf Biland]] / [[Kenny Williams]]|| |- | 1978 ||[[Eugenio Lazzarini]]|| ||Eugenio Lazzarini (ITA) || [[MBA (motorfietsmerk)|MBA]] || [[Kenny Roberts]] (USA) || Yamaha || [[Johnny Cecotto]] (VEN) || Yamaha||Werner Schwärzel / Andreas Huber|| |- | 1979 ||Eugenio Lazzarini|| || Angel Nieto (SPA) || Minarelli || [[Graziano Rossi]] (ITA) || Morbidelli || [[Virginio Ferrari]] (ITA) || Suzuki||Rolf Biland / [[Kurt Waltisperg]]|| |- | 1980 ||[[Ricardo Tormo]]|| || Angel Nieto (SPA) || Minarelli || [[Carlos Lavado]] (VEN) || Yamaha || [[Jack Middelburg]] (NED) || Yamaha||[[Jock Taylor]] / [[Benga Johansson]]|| |- | 1981 ||Ricardo Tormo|| || Angel Nieto (SPA) || Minarelli || [[Toni Mang]] (DUI) || Kawasaki || [[Marco Lucchinelli]] (ITA) || Suzuki||[[Alain Michel]] / [[Michael Burkard]]|| |- | 1982 ||[[Stefan Dörflinger]]|| ||Angel Nieto (SPA) || [[Garelli]] || Toni Mang (DUI) || Kawasaki || [[Franco Uncini]] (ITA) || Suzuki||Rolf Biland / [[Kurt Waltisperg]]|| |- | 1983 ||Eugenio Lazzarini|| || Angel Nieto (SPA) || Garelli || Carlos Lavado (VEN) || Yamaha || [[Kenny Roberts]] (USA) || Yamaha||Rolf Biland / [[Kurt Waltisperg]]|| |- | 1984 ||[[Jorge Martinez]]|| || Angel Nieto (SPA) || Garelli || Carlos Lavado (VEN) || Yamaha || [[Randy Mamola]] (USA) || Honda||Rolf Biland / [[Kurt Waltisperg]]|| |- | 1985 ||[[Gerd Kafka]]|| || Pier Paolo Bianchi (ITA) || MBA || [[Freddie Spencer]] (USA) || Honda || Randy Mamola (USA) || Honda||Rolf Biland / [[Kurt Waltisperg]]|| |- | 1986 ||Jorge Martinez|| || [[Luca Cadalora]] (ITA) || Garelli || Carlos Lavado (VEN) || Yamaha || [[Wayne Gardner]] (AUS) || Honda||Alain Michel / [[Jean-Marc Fresc]]|| |- | 1987 ||Jorge Martinez|| || [[Fausto Gresini]] (ITA) || Garelli || Toni Mang (DUI) || Honda || [[Eddie Lawson]] (USA) || Yamaha||[[Egbert Streuer]] / [[Bernard Schnieders]]|| |- | 1988 ||Jorge Martinez|| || [[Jorge Martinez]] (SPA) || Derbi || [[Juan Garriga]] (SPA) || Yamaha || Wayne Gardner (AUS) || Honda||Rolf Biland / [[Kurt Waltisperg]]|| |- | 1989 ||[[Peter Öttl]]|| || [[Hans Spaan]] (NED) || Honda || [[Reinhold Roth]] (DUI) || Honda || [[Wayne Rainey]] (USA) || Yamaha||[[Steve Webster]] / [[Tony Hewitt]] |- | 1990 || || || [[Doriano Romboni]] (ITA) || Honda || [[John Kocinski]] (USA) || Yamaha || [[Kevin Schwantz]] (USA) || Suzuki||Alain Michel / [[Simon Birchall]] |- | 1991 || || || [[Ralf Waldmann]] (DUI) || Honda || [[Pierfrancesco Chili]] (ITA) || Aprilia || Kevin Schwantz (USA) || Suzuki||Egbert Streuer / [[Peter Brown]] |- | 1992 || || || [[Ezio Gianola]] (ITA) || Honda || Pierfrancesco Chili (ITA) || Aprilia || [[Alex Crivillé]] (SPA) || Honda||Rolf Biland / Kurt Waltisperg|| |- | 1993 || || || [[Dirk Raudies]] (DUI) || Honda || [[Loris Capirossi]] (ITA) || Honda || Kevin Schwantz (USA) || Suzuki||Rolf Biland / Kurt Waltisperg|| |- | 1994 || || || [[Takeshi Tsujimura]] (JAP) || Honda || [[Max Biaggi]] (ITA) || Aprilia || [[Michael Doohan]] (AUS) || Honda||Rolf Biland / Kurt Waltisperg|| |- | 1995 || || || Dirk Raudies (DUI) || Honda || Max Biaggi (ITA) || Aprilia || Michael Doohan (AUS) || Honda||[[Darren Dixon]] / [[Andy Hetherington]]|| |- | 1996 || || || [[Emilio Alzamora]] (SPA) || Honda || [[Ralf Waldmann]] (DUI) || Honda || Michael Doohan (AUS) || Honda||Darren Dixon / Andy Hetherington|| |- | 1997 || || || [[Valentino Rossi]] (ITA) || Aprilia || [[Tetsuya Harada]] (JAP) || Aprilia || Michael Doohan (AUS) || Honda ||[[Steve Webster]] / [[David James]]|| |- | 1998 || || || [[Marco Melandri]] (ITA) || Honda || Valentino Rossi (ITA) || Aprilia || Michael Doohan (AUS) || Honda||[[Steve Webster]] / [[David James]]|| |- | 1999 || || || [[Masao Azuma]] (JAP) || Honda || Loris Capirossi (ITA) || Honda || [[Tadayuki Okada]] (JAP) || Honda || || |- | 2000 || || || [[Youichi Ui]] (JAP) || Derbi || [[Tohru Okawa]] (JAP) || Honda || [[Alex Barros]] (BRA) || Honda || || |- | 2001 || || || [[Toni Elias]] (SPA) || Honda || [[Jeremy McWilliams]] (GBR) || Aprilia || Max Biaggi (ITA) || Yamaha || || |- | 2002 || || || [[Dani Pedrosa]] (SPA) || Honda || Marco Melandri (ITA) || Aprilia || Valentino Rossi (ITA) || Honda || || |- | 2003 || || || [[Steve Jenkner]] (DUI) || Aprilia || [[Anthony West]] (AUS) || Aprilia || [[Sete Gibernau]] (SPA) || Honda || || |- | 2004 || || || [[Jorge Lorenzo]] (SPA) || Derbi || [[Sebastián Porto]] (ARG) || Aprilia || Valentino Rossi (ITA) || Yamaha || || |- | [[TT Assen 2005|2005]] || || || [[Gabor Talmacsi]] (HON) || [[KTM]] || [[Sebastián Porto]] (ARG) || Aprilia || Valentino Rossi (ITA) || Yamaha || || |- | [[TT Assen 2006|2006]] || || || [[Mika Kallio]] (FIN) || KTM || Jorge Lorenzo (SPA) || Aprilia || Nicky Hayden (USA) || Honda || || |- | [[TT Assen 2007|2007]] || || || [[Mattia Pasini]] (ITA) || Aprilia || Jorge Lorenzo (SPA) || Aprilia || Valentino Rossi (ITA) || Yamaha || || |- | [[TT Assen 2008|2008]] || || || [[Gabor Talmacsi]] (HON) || Aprilia || [[Alvaro Bautista]] (SPA) || Aprilia || [[Casey Stoner]] (AUS) || [[Ducati]] || || |- | [[TT Assen 2009|2009]] || || || [[Sergio Gadea]] (SPA) || Aprilia || [[Hiroshi Aoyama]] (JPN) || Honda || Valentino Rossi (ITA) || Yamaha || || |} == Antal oaverwinningen per mark == {| class="wikitable" !Plaatse || || Mark |- | 1. || 46 || Honda |- | 2. || 28 || Yamaha |- | 3. || 26 || MV Agusta |- | 4. || 17 || Aprilia |- | 5. || 11 || Suzuki |- | 6. || 7 || Gilera |- | 7. || 5 || Mondial |- | || 5 || Derbi |- | || 5 || Morbidelli/MBA |- | || 5 || Garelli |- | 11. || 4 || NSU |- | || 4 || Kawasaki |- | || 4 || Minarelli |- | 14. || 3 || Harley Davidson |- | 15. || 2 || KTM |- | 16. || 1 || Moto Guzzi |- | || 1 || Benelli |- | || 1 || Maico |- | || 1 || Norton |- | || 1 || Ducati |} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Sport in Drenthe]] [[Kategorie:Evenement]] [[Kategorie:Motorsport]] nxoimn5sy97xb02vivk8vi2cohg3d84 14 12985 260832 258906 2013-03-22T23:45:46Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sport]] s3utx8f0vnfj59shl3bwb53k86cmn44 0 12986 111493 2009-07-10T18:00:45Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Drenthe]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drenthe]] 5ysaagi59cjulukck98zkq77w4hkdv6 0 12987 291011 291010 2016-11-02T17:00:09Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ilse de Lange BFO 2011.jpg|thumb|Ilse DeLange]] '''''Ilse DeLange''''' is de artiestenname van '''Ilse Annoeska de Lange''' ([[Almelo]], [[13 mei]] [[1977]]), ne [[Nederlaand]]se [[zanger]]es. Ze won in 2004 en 2009 nen [[Edison Music Awards|Edison]] en eure albums bereiken meer as tien kere [[Platina (muziek)|Platina]]. ==Diskografie== ===Albums=== {{Albumtop100tabel}} |- align=center |align=left|''[[World of hurt]]''||1998||15-08-1998||1(4wk)||138|| 5x [[Platina (muziek)|Platina]] |- align=center |align=left|''Dear John''||1999||09-10-1999||3||48|| 1x Platina |- align=center |align=left|''Livin' on love''||2000||18-11-2000||5||52|| 1x Platina |- align=center |align=left|''Clean Up''||2003||26-04-2003||1(5wk)||42|| [[Gold (muziek)|Gold]] / [[Edison Music Awards|Edison Award]] |- align=center |align=left|''[[Here I am 1998-2003]]''||2003||08-11-2003||5||30|| Gold |- align=center |align=left|''[[The Great Escape (album van Ilse DeLange)|The Great Escape]]''||2006||24-06-2006||1(7wk)||89|| 2x Platina |- align=center |align=left|''[[Live (Ilse DeLange)|Live]]''||2007||03-11-2007||4||18|| Gold |- align=center |align=left|''[[Incredible]]''||2008||25-10-2008||1(1wk)||46*|| Platina |- align=center |align=left|''[[Live in Ahoy]]''||2009||29-08-2009||1(2wk)||2*|| |} ===Singles=== [[Ofbeelding:Ilse DeLange - Zwarte Cross 2011.jpg|thumb|Ilse DeLange]] {{Singletop40tabel}} |- align=center |align=left|''I'm not so tough''||1998||27-06-1998||35||3|| |- align=center |align=left|''World of hurt''||1998||29-08-1998||tip11||-|| |- align=center |align=left|''I'd be yours''||1998||28-11-1998||tip4||-|| |- align=center |align=left|''Flying blind''||1998||-|||||| |- align=center |align=left|''When we don't talk''||1999||03-04-1999||tip21||-|| |- align=center |align=left|''Livin' on love''||2000||21-10-2000||37||2|| |- align=center |align=left|''Shine''||2002||06-04-2002||34||5|| met [[Rosemary's Sons]] |- align=center |align=left|''No reason to be shy''||2003||17-05-2003||tip4||-|| |- align=center |align=left|''Before you let me go''||2003||05-07-2003||4||10|| met [[Kane (popgroep)|Kane]] |- align=center |align=left|''Wouldn't that be something''||2003||-|||||| |- align=center |align=left|''All the answers''||2004||-|||||| |- align=center |align=left|''Als je iets kan doen''||2005||15-01-2005||1(4wk)||9|| met [[Artiesten voor Azië]] |- align=center |align=left|''Blue''||2005||05-03-2005||23||5|| met [[Zucchero]] |- align=center |align=left|''The great escape''||2006||10-06-2006||11||22|| |- align=center |align=left|''The lonely one''||2006||28-10-2006||18||16|| |- align=center |align=left|''I love you''||2007||24-02-2007||26||5|| |- align=center |align=left|''Reach for the light''||2007||19-05-2007||tip11||-|| |- align=center |align=left|''[[So incredible]]''||2008||27-09-2008||6||21|| #1 in de [[Single Top 100]] |- align=center |align=left|''[[Miracle]]''||2008||24-01-2009||1(2wk)||20|| |- align=center |align=left|''Puzzle me''||2009||02-05-2009||5||17|| |- align=center |align=left|''We're alright''||2009||05-09-2009||30||1*|| |} ==Oetgoande verwiezing== * [http://www.ilsedelange.com Officiële webstea] {{commonscat}} {{DEFAULTSORT:DeLange, Ilse}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse zanger]] [[Kategorie:Muzikaant uut Oaveriessel]] [[Kategorie:Almelo]] n7603x7om5s5i74oii3ywxebwi1n7sv 14 12988 266405 261157 2013-05-10T17:34:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Evenement]] [[Kategorie:Muziek]] k7n3eluarcg4shdstuc2ra5bo7s234v 0 12989 111526 2009-07-10T20:55:46Z Servien 7 [[Ilse deLange]] is ewiezig naor [[Ilse DeLange]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ilse DeLange]] hi4aviud4hq9eew1jypjdmpiv0o7scl 0 12990 111528 2009-07-10T20:56:38Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Karmis]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Karmis]] l5wkk5ls6f503mbyyjpv2f976c0es6x 14 12991 266294 259007 2013-05-10T17:08:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ekonomie]] f6hpof04b15p9fhf1uhpe3swo7xiq4w 0 12993 259008 244917 2013-03-11T12:04:30Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 25 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q974327]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki De ofkörting kan verskeaidene dinge inhooldn: *[[Crime Scene Investigation]] - Ne geleefde televisieriege oawer spoernoonderzeukers bie misdoad. *[[Concours de Saut International]] - Ne indeling veur springconcoursen in de peerdesport **[[CSI Tweante]] - Internasjonaal springruutersfeest in [[Geestern]] {{dv}} e97t2qvdo8xlltoxkrhnxa70lxcv70a 0 12994 291626 291501 2016-11-09T14:18:51Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verbeendige */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Logo csi.png|thumb|right|200px|Logo van de CSI]] '''CSI Tweante''' is n internasjonaal veerdaags peardesportfeest in [[Geestern]], [[Tweante]]. Hierbie wordt wedstriedn eheuldn, en 's oawnds is dr feest met muziekbandjes. t Festival is zo groot det dr spesjale oetzeandiges op regionale en nasjonale tellevisie an ewiedt wordt. Doarnöast wörd dr zelfs n spesjaal ''glemmig'' blad edrukt vuur de wedstriedn, de ''[[Concours de Saut International|CSI‎]] Twente Society''. ==Geschiedenisse== Umdet Tweante bekeand steet as t gebeed woer at leu en pearde al verskeaidene eewn laank met mekoar saamngoat, kan t nit aans as det hier dan ook grote wedstriedn eheuldn wordt. Noa n [[Tweedn weerldoorlog]] begun CSI Tweante as kleainn laandelikn wedstried in de weaidelaandn van oarve Maathuis. Seend 1975 is t internasjonaal. Heugtepeunt is de stried um de Grote Pries van Tweante. ==Opzet== t festival is verdeeld oawer dree peardebäkke: de ''Main Arena'' (Heuwdbak), ''Sand Arena'' (Zaandbak), en de ''Grass Arena'' (Grasbak). Oawer veer deage wörd dan in verskeaidene klasn estreedn vuur de priezn. ==Duur de joarn== Dit zeent de grote winners van de ofgeloopne joarn: {| ! Joar ! Ruuter ! Peard ! Laand |- | 1975 | Henk nooren | Funest | [[Neerlaand]] |- | 1976 | Hartmut Röder | Dukat | [[Duutslaand]] |- | 1977 | Dick Wieken | Sultan | Neerlaand |- | 1978 | Hugo Simon | Gladstone | [[Oostenriek]] |- | 1979 | Hugo Simon | Gladstone | Oostenriek |- | 1980 | Gerd Meier | Casimir | Neerlaand |- | 1981 | Johan Heins | Larramy | Neerlaand |- | 1982 | Hugo Simons | Gladstone | Oostenriek |- | 1983 | Hugo Simons | Gladstone | Oostenriek |- | 1984 | Ralf Runge | Fair Lady | Duutslaand |- | 1985 | Henk Nooren | Glenn | Neerlaand |- | 1986 | Gerardo Tazzer | Puntero | [[Mexico (laand)|Mexico]] |- | 1987 | Dion van Groesen | Expo Matchline | Neerlaand |- | 1988 | Jos Lansink | Felix | Neerlaand |- | 1989 | Thomas Fuchs | Dollar Girl | [[Zwitserlaand]] |- | 1990 | Peter Eriksson | Moritz | [[Zweedn]] |- | 1991 | Thomas Fuchs | Dollar Girl | Zwitserlaand |- | 1992 | Lesley McNaught-Mändli | Panok Pirol | Zwitserlaand |- | 1993 | Jos Lansink | Bollvorm's Libero H | Neerlaand |- | 1994 | Franke Sloothaak | San Patrignano Joli Coeur | Duutslaand |- | 1995 | Henri Prudent | Fair Lady IV | [[Fraankriek]] |- | 1996 | Otto Becker | Argelith Bellenuit | Duutslaand |- | 1997 | Rodrigo Pessoa | Loro Piana Special Envoy | [[Brazilië]] |- | 1998 | Hugo Simon | EG FRH | Oostenriek |- | 1999 | Robert Smith | Senator Tees Hanauer | [[Verenigd Koninkriek]] |- | 2000 | Thierry Pomel | Thor des Chaines | [[Fraankriek]] |- | 2001 | Markus Beerbaum | Royal Discovery | Duutslaand |- | 2002 | Emile Hendrix | Audi's Finesse | [[Neerlaand]] |- | 2003 | Gianni Govoni | Loro Piana Havinia | [[Italië]] |- | 2004 | Lars Nieberg | Lucie 55 | Duutslaand |- | 2005 | Jurgen Stenfelt | BMC's Octavia | Neerlaand |- | 2006 | Meredith Michaels-Beerbaum | Shutterfly | Duutslaand |- | 2007 | Gerco Schröder | Eurocommerce Milano | Neerlaand |- | 2008 | Patrice Delaveau | Katchina Mail | Fraankriek |- |} ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.csitwente.nl CSI Tweante, offisjele webstea] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Sport in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tubbige]] [[Kategorie:Evenement]] [[Kategorie:Peardesport]] g15nulmti4n6d26t2yo31u2nmonccwy 6 12995 153511 111582 2010-07-04T13:26:30Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Logo]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == t Offisjele logo van de CSI. welle: www.csitwente.nl == Licentie == {{Bepark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Logo]] p1yidzxyww1nb8cjqy7n8xfzljlcvd3 0 12996 111591 2009-07-11T00:38:59Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[CSI Tweante]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[CSI Tweante]] 2gdnlnegzmd27z7j50s0mk2b6rrb8un 0 12997 111648 2009-07-11T08:48:25Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing 'Tweedn' zal een vervoeging weden, mar jao wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tweede Wereldoorlog]] 8f9qxl3wghxb1i7xqrl83no7egwqnd7 0 12998 262751 259010 2013-05-04T20:01:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Darco.jpg|thumb|Darco en Ludo Philippaerts]] '''Concours de Saut International''' is ne indeling veur springconcoursen in de peerdesport. Alle CSI concoursen bunt deur de internationale federatie veur de peerdesport [[FEI]] good-ekeurd . CSI-concoursen wodt inedeeld volgens n systeem met sterren, hoo meer sterren, hoo zwoarder de wedstried, en ok hoo meer priezengeld. Et antal sterren löp van 1 tot 5. * CSI*****: Priezengeld 500.000+ (CHF). De peerde mot op zien minst 7 joar old wean. * CSI****: Priezengeld van 250.000 tot 499.999 CHF. De peerde mot op zien minst 7 joar old wean. * CSI***: Priezengeld van 100.000 tot 249.999 CHF. De peerde mot op zien minst 7 joar old wean. * CSI**: Priezengeld van 50.000 tot 99.999 CHF. Maksimale heugte 1.45m. De peerde mot op zien minst 6 joar old wean. * CSI*: Priezengeld van 49.999 CHF of minder. Maksimale heugte: 1.40m. De peerde mot op zien minst 6 joar old wean. De [[CSI Tweante]] hef bi'jveurbeeld 4 sterren. Dernoast, snelheid en heugte könt van wedstried tot wedstried verskillen. Veur de landenwedstried, den boet ehollen wödt, 4* and 5* wedstried mot 400 m per minute rieden, 375 mpm veur 3* wedstrieden, en 350 veur 1* en 2* wedstrieden. Alle binnenwedstrieden wodt ereden met 350 mpm. ==Andere oetdrukkingen== * CSIO: Officieel Internationale Wedstried (zoas de Olympiese spöllen, World Equestrian Games, ezw) * CSI-W: minimum $50,000 USD * CSI-Y/J?V: wedstrieden for junioren (14-18 years old), jonge ruiters (16-21), of veteranen (Vrouwleu 45 joar of older, mansleu 49 of older) [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Peardesport]] smn1wzryuppgcd8l49zika9go7kd7ss 0 12999 111685 111684 2009-07-11T12:50:44Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Boornerbrook]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Boornerbrook]] 6xtcxwruxuyo4ta163itq4tq4fgr5k6 0 13004 112012 2009-07-12T22:42:47Z Andre Engels 51 [[Maasgouw (gemeente)]] is ewiezig naor [[Maasgouw]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Maasgouw]] 7jhs9lhvi3h2ssenlsgzotiffk7b6y9 0 13005 273052 265158 2014-02-01T12:29:36Z Lotje 5052 {{commonscat|City limit signs}} wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kombord_Delden.jpg|thumb|Ploatsnoambred van [[Dealdn|Delden]]]] [[Ofbeelding:Jonkersland.jpg|thumb|n Twijtoaleg ploatsnoambred van n noaberschop]] n '''Ploatsnoambred''' is n bred dij bie de iengaang van n [[ploats]] staait. Onder de ploatsnoam staait de noam van de [[gemiente (bestuur)|gemainte]] woar of de ploats ien ligt, behaalve as de ploatsnoam liek is aan gemaintenoam. n Ploatsnoambred betaikent ook aaltieds n [[maximumsnelhaid]] van 50 km/u, môr voak wordt der veur de dudelkhaid nog n verkeersbred mit de maximumsnelhaid onder n ploatsnoambred zet. Sums wordt der toch n hogere toustoane snelhaid aangeven, bieveurbeeld op rondwegen. Voak zit der onder n ploatsnoambred nog n lutje bred mit n tekst as "''Welkom''" bie t binnenrieden en "''Tot ziens''" bie t verloaten van de ploats. Bie n [[gehucht]] of [[buurtschap|noaberschop]] is der voak gain offisjele bebaauwde kom, hierdeur geldt der bie dit ploatsnoambred automoatisch gain legere maximumsnelhaid. Hier staait dan voak n ploatsnoambred ien t negatief: n wit bred mit blaauwe of swaarte letters. ==Twijtoalege ploatsnoambreds== * Sunt de joaren '50 staait der ien de provìnzie [[Fraislaand]] noast de Nederlaandse ploatsnoam, ook de [[Frais]]e noam op t bred. * De provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] het hier ook over noadocht, môr oetìndelk is t nait deurgoan. * De Limbörgse gemainte [[Weert]], het sund [[15 juli]] overaal twijtoalege ploatsnoambreds. * Ien [[Luxemburg (laand)|Luxembörg]] hebben ze ook overaal twijtoalege ploatsnoambreds. ==Boetende hìnwiezen== * [http://notab.outducks.org/index.html Webstee mit foto's van ploatsnoambreds van aal ploatsnoamen ien Nederlaand] {{commonscat|City limit signs}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Verkeer]] cqbmziml5djtsvjsvqe3lhnad5a4cx9 0 13007 112173 2009-07-13T20:45:29Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hulshorst]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hulshorst]] 0rkymz9y0vym1zu8fh9mwc9ew26ks8s 0 13008 112188 2009-07-13T21:56:27Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Berkoop]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Berkoop]] 4bdh7882cu425u4fh2izj0cmn26er84 14 13009 291552 271779 2016-11-07T14:28:52Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|World War II}} [[Kategorie:Oorlog]] pchkwl0ap8auei4xprxrxuay7ddl0ux 0 13010 112304 2009-07-14T18:23:09Z Droadnaegel 1133 [[Veldhoek]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Den Veldhook]] hinne: Nedersaksies as heufdartikel, nl as verwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Den Veldhook]] 3dgw79eubmjw6q5q3e5llir2flbcl2e 0 13012 112313 2009-07-14T19:18:39Z Droadnaegel 1133 [[Vreden]] is ewiezig naor [[Vrene]]: Klopt, mot Vrene wean, heet in t Platduuts ok zo. wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vrene]] iq1vhxlov17r2434ju40la97x3tcfqm 4 13017 164942 112566 2010-10-26T19:25:31Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Wikipedie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie]] 6onk12pxlgt3ryuhhs8qytgm1qn5w10 8 13018 200980 112571 2011-08-02T17:09:05Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{ns:help}}:Informasie veur anwas j9bca0e8vwk90xh6l7pr9p2p0xvdlsj 0 13019 112589 2009-07-16T19:10:10Z Droadnaegel 1133 [[Hummelo]] is ewiezig naor [[Hummel]]: Wödt vaker zo eneumd in den Achterhook as Hummelo wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hummel]] 6nxc4m4701mpc1tjo5jt8pctdiq909e 0 13020 262819 259006 2013-05-04T20:31:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Gijsjolink.jpg|thumb|Gijs Jolink]] '''Gijs Jan Piet(er) Jolink''' ([[Eanske]], [[8 juni]] [[1971]]) is nen [[Achterhook]]sen [[muzikaant]] en leedjesskriever, en mek deel oet van de [[Boernrock|boerenrock]]bands [[Jovink en de Voederbietels]] en de [[Motorband]]. Hee is de zönne van [[Bennie Jolink]] van den band [[Normaal]]. Samen [[Hendrik Jan Lovink]] was e oprichter van den "[[rock en lol]]" band Jovink en de Voederbietels in [[1992]], en hee skreef völle van de muziek in de vrogge joaren van den band. Zienen muzikalen loopbaan begon e as [[gitaar|gitarist]]/[[zanger]] en later wodden e [[basgitaar|bassist]] en zanger. Andere leden van de band bunt [[Hans Bouman (drummer)|Hans Bouman]] (Mongo) en [[Hendrik Jan Bökkers]]. Gijs spölt ok in de '[[Motorband]]' samen met zien vaa Bennie Jolink, Hendrik Jan Lovink en [[Jan Willem Tolkamp]]. Hee wodden geboren in [[Eanske]], en wont teggenswoordeg in [[Hummel]]. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Muzikaant oet den Achterhook|Jolink, Gijs]] cr0dtiempvob26oqbco6fpj2v55vff3 14 13021 261166 249187 2013-04-02T19:17:03Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 100 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q8008937]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Muziek]] 6f7hmwxt7z7vnfoxti3hw9o8pyagp4w 0 13022 112708 2009-07-17T08:13:35Z Servien 7 [[Piel-en-boge]] is ewiezig naor [[Pieleboge]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Pieleboge]] 8utq1rqskx7rdfq3urravowi67g2kk1 0 13023 112729 2009-07-17T10:35:46Z Ni'jluuseger 73 [[Waterplatt]] is ewiezig naor [[Waterplat]]: Drèentse vertaling wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Waterplat]] m2bzkfnim5z8kq7qxyghhmthga9mlgi 0 13024 112732 2009-07-17T10:36:07Z Ni'jluuseger 73 [[Hügellandplatt]] is ewiezig naor [[Heuvellaander plat]]: Drèentse vertaling wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Heuvellaander plat]] 9am3vwtgqnyqni3t2fv2cg9no84b1ou 0 13025 112788 2009-07-17T14:45:22Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Emmelkaump]] 9musnisn0f0c42rrj7cdobj3502aoba 0 13026 112791 2009-07-17T14:46:32Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Heuvellaander plat]] bovq4ksw5tuct1kuz6ee8azisuwhih9 0 13027 294563 294556 2017-10-31T09:36:45Z 86.91.40.17 /* Galilea Major */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ets 1660 van Gerrit van Goedesbergh met witte wieven in grafheuvels.jpg|thumb|300px|[[Witte wieven]] op een ets uut 1660 die, volgens geschiedschriever Johan Picardt, in grafbulten woont]] '''Nedersaksische sagen en legendes''' bint vertellegies die as in de [[Nedersaksisch]]talige gebieden mondeling deuregèven bint of nog wördt, daoras boavennetuurlijke elementen of niet warkelijk bestaonde wezens een rolle in speult. Vake wördt d'r laandschoppelijke kenmarken mit verklaord, zoas in 't [[Drenthe|Drèentse]] vertellegien van de duvelskoele: van een diepe koele bi'j een boerenspil op [[Koekange]] vertelt ze det die de duvel emeuken hef deur mit zien linkervoet op de grond te staampen. 't Nedersaksische taalgebied kent een köppel typische motieven en demonische wezens, daoronder de ''[[roggemoer]]'' (een kienderschrik in 't koren), ''[[aulk]]en'' (''ollerkes'', ''oelken'', ''ulken'', ''oabeltjes''; det bint in heugtes wonende dwargen), ''[[witte wieven]]'', ''[[hunen (mythologie)|hunen]]'' (reuzen, daorvan de [[hunebed]]den), ''[[heemannegie]]s'' (dwergachtige netuurdemonen, e-kenmarkt deur heur roep 'hee'), de ''biethap'', ''boesjeude'' of ''beuskèrel'' (een kienderschrik die in 't water huust) en d'olde bisschop [[Bernard van Galen]] ([[Bernhard van Galen|Bommen Berend]]) as wilde jager of berieder van de höllewagen. Dizze feguren viej ok in angrèenzend Duutslaand.<ref>Jurjen van der Kooi, 'Orale literatuur in Oost-Nederland'. In Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde''. Van Gorcum: 2008. Blz. 427</ref> Hieronder bint sagen en legendes verzameld per streek of plaatse, die weer binnen regio's/pervincies bint in-edield. De sagen bint zoveul meugelk eschreven in de taal van de streek in kwestie. ==[[Achterhook]]== ===[[Grolle]]=== ====Grolsche ondergrondse gangen==== In [[Grolle]] achter de bioscoop löp ne onderaardsen gang. I'j könt daor met ne trappe naor ondern en dan krie'je ne helen gang met un gewulfte. Den löp deur töt an de markt. As jonge he'k den gang bekekkene met mien moder. Bearndeken van Gaölen mot daor nog deur wezzen ekroppene. Hee had zich verkleed as marsenkramer. Hee had ne hoop haans bi'j zich en dee hef e doo op de markt loselaotene. De börgers dee honger hadden leepen achter de haans te vangen en zee letten neet op wat er gebeurn. En ton kwammen der heupe soldaoten oet den gang. En zo hebt ze Grolle veroverd.<ref>Bron: ''De oele röp'', eschreven deur H. Krosenbrink</ref> ===[[Sillevolde|Silvolde]]=== [[Ofbeelding:Molen-silvolde.jpg|thumb|250px|Mölle in Silvolde]] ====Den möldersknech==== Op ne mölle bi'j [[Silvolde]] kwam ne ni'jen möldersknech. Den olden knech veurspellen al wal, dat e daor neet lange zol blieven. "Ut zal mi'j is ni'jen of i'j ut daor lange volholdt." Maor de knech was neet bange. Den aersten den besten nach, ton e drok an ut malen was, kwam der ne katte bi'j um. Den knech nam ne maalzak en flaern der de katte met umme den kop. De katte begon opins te praoten en zae: At straks ut olde griesken maor is kump, dee zal ow wal. Den knech maken zich heilig en nam zien mes, heeuw der met van zich af en sloog de katte de poot af. De katte schreeuwen en vloog weg. Den poot stok de knech in ziene tasse. Den andern morgen ton e op ut möldershoes kwam, lag de grotmoder in bedde. Ton e vroog, wat of eur faelen, zae'n ze dat ze zich slim in de hand esnaene had. Ne vinger der knats af. Ton gaf de knech den poot an de mölder, want ut was de grotmoder ewes, d'ee 's nachens bi'j um op de mölle was ekom'ne.<ref>Bron: ''De oele röp'', eschreven deur H. Krosenbrink. Dit is ien van de sages van de sagenwebstee van Marianne.</ref> ===[[Vodden]]=== ====Aerdmännekes en witte wieve==== - "Hoo old bu'j Gaitje-meuje?" - "Jao, dat weet ik zoo rech neet. Een endjen in de zeuventig. Het Kozakkenwinter heugt mi nog. Too was ik zoo'n snotdaerne. Ik hebbe nou gauw mienen jaortied. In 't reuven-roên (knollenplukken) bun 'k jong eworden. Ik komme uut het Galgengoor in 't Vordensche Veld. Mien oldershuus is nou weg; 't was ok maor 'n hutte. Kort bie was nog 'n bulten, waor vrogger de galge hadde estaon, zooas de olden zaên (zeiden). Een endje wieder was den Schelleguurtjesbulten. De luu monkelden (mompelden) van aerdmännekes en witte wieve, dee daor 's nachens ummegingen. En middewinternacht heurden ze deepe in den grond klokkengeluu. A'k daor in de buurte de schaopen hod (hoedde), bleef ik der altied 'n ende vandan." <ref>Bron: 'Gaitje-meuje zit te hekelen.' In: [[Hendrik Willem Heuvel|H.W. Heuvel]], ''Oud-Achterhoeksch Boerenleven'' (1927), blz. 431</ref> ==[[Drenthe]] en [[Riest (revier)|'t Riestenlaand]]== ===[[Koekange]]=== ====De duvelskoele==== Op [[Koekange]] hej een briede, diepe koele die nooit dreuge stiet. D'r stund vrogger een keuteri'je naost. De keuterboer warkten dag en nacht, mar kun 't heufd niet boaven water holden. Daorumme gunk hi'j op een dag hen de grote bos um hum daor op te hangen. Hi'j had 't touw al oaver een dennetakke egooid, toe d'r inienen een kerel veur hum stund die as hi'j nog nooit had eziene. "Wat scheelt oe?" vreug hum de kerel. "Alles is mi'j tegeneleupen," zee de boer. "De rogge is mi'j of-evreuren, 't grös van 't Riestenlaand da'k ehuurd hadde is mi'j nao die dikke donderbuie van lestdagens vurtedreven. Geld he'k niet meer en gieniene wil börge veur mi'j zeggen." "Det is niet best," zee de vrömde, "mar ik wille wal mit oe anpakken en alles doen wat as ie zegt. Allend as ie gien wark meer veur mi'j hebt, dan mag ie oe ophangen." De boer stemden in en 't eerste wat of hi'j de man leut doen, was 't huussien verbouwen en waterdichte laoten maken. Det duurden niet hiel lange, want de streuper was de Duvel zöls. "Wat now?" vreug hi'j, toe as 't huus klaor was. De boer zee: "Now muj mi'j de roggekaamp ummebouwen en eggen en dan muj uut de kaamp die d'r naost lig de stobben roan, dan kan ik det laand ok gebruken." Ok det was in een paar dagen veur mekare. De keuterboer beguste te zwieten; hi'j begreep det hi'j loek mus wèzen, want hi'j wol hum niet geern opknuppen an de grote denne, now as 't hum wat bèter leek te gaon. Daorumme zee hi'j: "Legt mi'j een straotien um huus hen en dan naor 't pad. Mar allend van lieke vlinten." Mar och heerink, ok det was zo edaone. De boer leup mit een gezicht van zeuven dagen onweer rond. Zien vrouwe vreug hum wat of d'r toch was de leste tied. Eerst wol hi'j niks zeggen, mar toe zi'j anhöld, vertelden hi'j heur alles. "As ik mi'j zölf niet ophange, döt die kerel det!" De vrouwe fluusterden hum wat in 't oor en de aandere dag fleut hi'j weer as een liester. De Duvel vreug hum: "Hej nog wark veur mi'j?" "Jaowal," was 't antwoord. "Dreit mi'j uut zaand een puttetouw in mekare, det zo lange duren kan, det mien kiendskiender d'r nog wille van hebt." De Duvel reup nieds: "Det hef oe een aander ezegd, die loeker is as ieë!" En mit stampen hi'j mit zien hörrelvoete op de grond, zo hard, det daor de duvelskoele kwaamp te liggen. De keuterboer net zo min as zien kiendskiender kunden de koele dichte kriegen of dreuge. En de koenen die d'r umme toe loopt, zult niet perberen um d'r uut te drinken.<ref>Naor 'Duvelsvertellechies' deur Jan Poortman. In Rouke Broersma (2003), ''Scheupers van de taol: bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003''. Zuudwolde: Het Drentse Boek</ref> ===[[De Rieverst]]=== ====De smid zunder heufd==== [[Ofbeelding:Kerk IJhorst.jpg|thumb|left|220px|Hervörmde karke mit karkhof, [[De Rieverst]]]] Op 't karkhof van [[De Rieverst]] kan oe 's winters een kerel zunder heufd in de mute komen. 't Is de smid van De Rieverst. De duvel hef hum vlak veur zien smidse de hals of-esnene, umdet hi'j God op een ofschuwelijke meniere beledigd had. Doe hum de naobers 't doodshemd an wolden trekken, waren ze veraltereerd van de rooie striem in zien hals. Naodet de grafdelvers mit veul muite een gat hadden egraven in de bevreuren grond, zee de domineer: "Aldus zegt de Heere: mij is de wraak." De ziel van de smid hef sund die tied gien röst evunden en dwèelt rond op 't karkhof. Partie ziet hum mit 't heufd onder de naarm, aandern ziet hum mit een vurige baand om de hals.<ref>[http://www.mysteriesvanhetreestdal.nl/verhalen/duivelssagen/smid Van de webstee 'De mysteries van het Reestdal']</ref> ===Umgeving van [[Schoonoord]]=== ====Ellert en Brammert==== [[Ofbeelding:Ellert en Brammert.jpg|thumb|Ellert en Brammert bi'j 't gelieknamige museum op [[Schoonoord (Drenthe)|Schoonoord]]]] Waorschienlijk de bekendste Drèentse sage is die van [[Ellert en Brammert]], die as in verscheiden variaanten verteld wördt en veur 't eerst opdeuk in de ''Annales Drenthiae'' (1660) van domeneer en geschiedschriever [[Johan Picardt]].<ref>[[Ruben A. Koman]] (2008), ''Ellert en Brammert: een reuzenclaim van een 'Drents' roversverhaal'', Beem: Profiel.</ref> De bekendste variaant vertelt van twei reuzen, Ellert en Brammert, die op de heide woont en veurbi'jgangers berooft en zölfs vermoordt. Deur draoden mit bellegies oaver 't heideveld te spannen, weet de rovers det d'r een slachtoffer langskump. Op een dag neemt ze een een maagien uut een dörp in de buurte gevangen. 't Kiend mut 't huus van de reuzen hemmel holden. Ze holdt heur zeuven jaoren vaste en in die jaoren krig ze zeuven kiender, die allemaole deur de reuzen vermoord wördt. As ien dag Brammert van huus is, vrag Ellert an 't maagien um hum te scheren. Mit 't schaarpe scheermes sned ze hum de keel of en vlucht. As Brammert thuuskump en ontdekt det zien breur vermoord is, giet hi'j raozend achter 't maagien an. Hi'j hef heur haoste te pakken as ze 't olderlijk huus beriekt. In heur angst röp ze ''"Elp!"'' en slat de deure achter heur dichte. (Naor heur noodkreet wördt de latere [[buurtschop]] [[Elp]] enuumd.) De aandere dag ontdekt heur volk een grote biele in de deurstiel: Brammert hef heur net emist. De bewoners verwoest heur huzen en heur laand en trekt een ende vört um veilig te wèden. De sage hef een internationaol bekend motief, det van de roversalarmbelle. Ellert en Brammert staot mangs ok bekend as vader en zeun. Heur huus zol een ondergronds hol op 't [[Ellertsveld]] ewest hebben. Partie vertelt d'rbi'j det Ellert en Brammert [[hunebed]]bouwers waren. Op 't Ellertsveld lig ok de (grotendiels of-egraven) [[Brammershoop]]. De Encyclopedie Drenthe Online schrif det 't Ellertsveld en de Brammershoop vernuumd bint naor de rovers<ref>[http://www.encyclopediedrenthe.nl/Brammershoop Encyclopedie Drenthe Online: Brammershoop]</ref>; volgens de onderzuker van volksverhalen [[Ruben Koman]] bint de namen van de rovers waorschienlijk uuteprakkezeerd naor anleiding van de niet meer begrepen eerdriekskundige namen Ellertsveld en Brammershoop.<ref>Ruben A. Koman (2008), ''Ellert en Brammert: een reuzenclaim van een 'Drents' roversverhaal'', Beem: Profiel.</ref> ==[[Grunnen (provìnzie)|Grönnen]]== [[Ofbeelding:Nicolaaskerk Onstwedde.jpg|left|250px|thumb|t Kèrkie mit de juvvertoren van [[Onswedde]] ]] ===De [[juvvertoren]]s - [[Onswedde]], [[Schewôlde]], [[Holwerd (Delfziel)|Holwerd]]=== In Onswedde en Schewôlde stoan kèrktoren dij ook wel de ''juvvertorens'' nuimd worden. t Verhoal gaait dat der ais drij rieke zusters wazzen dij n geweldeg leven haren van feesten en daansen mit nkander. Op n dag zaggen zai in dat dit leven nait zo idioal was en dat dizze wieze van leven heur nait voldee. Doarom besloten zai heur leven tou beteren. De zusters, dij heur haile leven nait van nkander schaaiden wèst wazzen, gongen nou elk heur aigen wèg en op stee van aankomst n toren tou baauwen om God tou eren. Torens mozzen aal drijent liek wezen. Aine zuster kwam in Holwerd. Aander kwam in Schewôlde en daarde kwam in Onswedde. Doar luiten zai de torens baauwen, dij van wied boven t dörp uut tou zain binnen. Dijent van Holwerd is der noudoags nait meer. De twij overbleven torens lieken nait haildaal op nkander. Volgens t verhoal zol dit kommen deurdat ain zuster, dijent oet Schewôlde hail, minneg noar de aander twij en zol den ook de baauwers van de Onswedder toren omkoft hebben om dij toren minder mooi en mit n knik in t dak tou môken. ===[[Graauwkes]] - verschaaidene=== Graauwkes binnen eerdmantjes dij tuzzen hegen, stroeken en haaide wonen en dij snachts ien t duustern noar boeten kommen om luu aan t schrikken tou moaken. Vrouger as kinder baange wazzen ien t duuster en aargens van schrokken dat der nait was, zeden zai wel ais dat zai n graauwke zain haren. Ook wordt der leufd dat zai spullen ien t gres valen loaten. As aine den wat vindt wat gainaine doar valen loaten het, zègt man dat de graauwkes weer laangs wèst binnen. ===[[Heks Hasje]] - [[Westerwoolde]]: umgeven Zèlng=== [[Ofbeelding:Heksje hasje.jpg|right|thumb|Heks Hasje bie t gemeintehoes van [[Vlagtwedde (gemainte)|Vlagtwedde]] in [[Zèlng]]]] Rund [[Heks Hasje]] geit n sage rund in [[Westerwoolde]], in t zuudoosten vun de provinsie Grönnen. Umdat zie bie [[Zèlng]] woonde, is dizze sage veural in Zèlng vernuimd. De sage geit dat in de tied dat Westerwoolde noch nich kultiveerd worden waar, wonde der in t Roeten Ao-dal n luttek heksken dei daor nich glukkeg waar. Zi woer deur de aander heksen en weite wieven oetjaggeld en gunk daorum maor alleneg up de tange ten oosten van Zèlng wonnen. Deurdat Westerwoolde noch n gans groot moorgebiet waar, waren luu dei bi t pad leipen anhungeg an de hoogten. In d'aovend was dit n zwore zaok en t lichtken dat Hasje doe up heur baarg haar, waar den ok n wichteg anknuppenspunt. Luu zolden dit lichten volgen en veileg up de heuvel van Hasje kommen. Up n dag kwamp der n keunek dei zin underdaonen oetmaargelde en Hasje wus dit... In Zèlng is t kavvee ''De Heksenketel'' vernuimd naor Heks Hasje. ===[[Sukkeraaivraauwkes]] - verschaaidene=== Dit binnen lutje, swaarte eerdvraauwkes dij allend tou veurschien kommen as aine n ongelok kriegen gaait. Veul luu wazzen vrouger den ook baang as zai n lutje schade ien heur ooghouken zaggen. ===Waarkgaisten=== Gaisten dij bie nacht aan t waark binnen ien schuur of loods en n hail ìnde drokte en kebaal moaken. Zai zollen snachts de waarkploats van boeren of smeden broeken omdat zai zulf gain aigen stee hebben. Smörns goan zai weer weg en leggen zai aal t broekte raaive weer netjes op stee. ===Waite wieven=== Nuvere, lochtgaisten dij ien gedoante van vraauwen touveurschien kommen ien dook of ien t duustern mit laange witte klaiden. Zai worden zain op kìrkhoven, graftoenen, kroeswegen, wierden en bie de beekjes laangs tuzzen t rait. ===[[Zeewiefke]] op t [[Waddenzee|Wad]] en op [[Stadsknoal (knoal)|Knoal]] - [[Zoltkamp]] en [[Knoal (dörp)|Knoal]]=== Volgens schippers zol der op t Wad tuzzen Zoltkamp en t [[Schiermonnikoog (eilaand)|Aailaand]] n zeewiefke zitten dij schippers verlaaiden zol. Doardeur zollen zai nait opletten en op n zaandbaank terècht kommen. t Zulfde verhoal gaait over t Stadsknoal, dij ien t lieknoamege dörp ook bekend staait as de [[Knoalster Lorelei]], woar ook n vèrske van is. ==[[Sallaand]] en de [[Kop van Oaveriessel]]== ===[[Omgeving Steenwiek]]=== ====De Steenwieker Kaampe: et witte knien en de naachtmerrie==== Ten zuden van [[Steenwiek]], bi'j et dörp [[Sevene]], lig een gebiedtien mit akkers, weilanen, olde zaandpadties en deurgaonde wegen: de Steenwieker Kaampe. Daor huusden et witte knien, daj tègen et middernachtelijk uur an de raand van de Kaampe tingover de boerderi'je van Martens konden treffen. Et knien maekten de mèensen mit kleine plaogeri'jen et leven zoer. Ok op de Kaampe zat een giest, de 'naachtmerrie'. Dizzend kon ongezien mit naor huus varen, en waart oe as de staldeure dan niet grondig mit vluuibere mest was in-esmeerd. Alleen dit meurende smeerseltien kon de naachtmerrie beletten de stal binnen te gaon. Aj et vergatten, koj de aandere dag et peerd nat van et zwiet en mit de manen in de wiere antreffen. De naachtmerrie had d'r dan de hiele naacht op ereden.<ref>Weijdema, Dick (1986), ''Uit de geschiedenis van een turfgraversdorp: Grepen uit de geschiedenis van Zuidveen, een voormalig turfgraversdorp in de Kop van Overijssel'', Kampen: IJsselakademie.</ref> ===[[Zwolle]] en Zwollekarspel=== ===Graf van Lepejou=== Op de gräfstiene in 't bos bi-j Huus Arnichem op [[de Hearst]], op 't noorden van [[Zwolle]] an , stiet 'n latijnse tekse. Voolges de tekse is 't [[graf van Lepejou]], ok Apollo enuumd. Wie de dojen psies was, wet geniene. Der wörd ezeg det 't 'n negersleave ewest hebben. Mear op de stiene stoat Arabiese letterties, wat wes nöör 'n Islamieten. Hoe oold as he wörren is en hoe as he uut de tied kommen, wörre wi-j niet wiezer van. As geboorteplase bint Celebes en veurmoalig Brits Guyana enuumd. 't Graf lig op de stee van de toendertiedsen Zwolse patricier Tobias. Die hef as ambtenoar op Nederlaans-Indie ewärkt. 't Vertelligie giet det Lepejou zien knechie ewest hebben. Toe as Tobias wear in Nederlaand wonen gongen, haren he hum met enömmen. Wöörumme as he 'n earrig trouw knechie was, wöör zien miester aaltied an zol blieven deanken; zo as 't op n aander stiene stiet. Der goat veule vertelligies in de rondte in över de vroage wöörumme as Tobias zo daankboar waren nöar zien knechie toe. Zo he'w 'n vertelligie det Lepejou zien miester ered zollen hebben op 'n oorlog op Indie. Aanderen verstoat de neame Apollo(on) as veur 'n keerlsliefde; dat der 'n liefdesrelatie tussen Lepejou en de vriej-ezellen Tobias bestunnen. As 't onweert luudt 't gezegde: 'Apoloon met de voete giet in de rondte in'. Wöör de bewoners van de Hearst en umgeving deankt dat de sleave 'n kröppele voete haren. =='t Vechtdal== ===Onstoan van de Sallaanse heuvelrugge=== Oaver reusn bint der meerdere vassies van 't zölfde vertelligie te heurn: * -vertelt deur 'n oale Ommenaar:- "Et onstoan van de lemelerbarg. Vandaege n dag geleuve wi-j niet meer an reusn en an derglike dingen meer. Maar lange veurdat de Bataviern hier waarn, toe zolln hier reusn ewoand hebbm. En die waarn zo machtig gròòt, die leupn met n kop in de wolkn. Iene van die luu was van ’t òòstn, dus wat now Duutslaand is, op de noordzee an-egoan; Wadde wi-j dan now Noordzee nuumt. Den dreug ’n grootn zak met zaand met. De bedoeling van dat zaand draagn dat was wonneer de ’n grote revier of ’n plas oover wol stekkn, dat as ‘e dat nie in ienn stap kon doen, dan had ‘e een veurroad umme ’n dam te gooin, loa’w ’t zo zeggn. Nét an de ginne kaante van de Vechte, is de goeie man estrukeld en kommn te valln. En a’j vandaege n dag de lemelerbarg bekiekt, is ‘t zo’n verslaterd geval, loa’w ’t zo zeggn, wont den is helemoale zo’n keetn van heuvels. Da’s et onstoan van de Lemelerbarg." * 'n Reus uut Pruisen, gong op 'n dag met 'n beste pute zaand op stap op de Zuuderzee an. De reus wol disse zee met 't zaand, in ien' moal deampn, maar hi-j haar nie in de smiesn dat der 'n skeurtie in de pute zat, woardeur 'e telkns wat zaand verleurn. Toe hi-j op de plaatse an-ekommn was, woar as now 't dörpie Lemele lig, kwamp 'e d'r achter dat de pute 'n heel stuk lichter ewödn was. Toen 'e umkekkn, zag 'e achter hum overal bargies zaand liggn. d' [[Holterbarg]], d' [[Hoarlerbarg]] en de [[Nijverdalse barg]]. Umdat 'e noe te weinig zaand over had umme d' hele Zuuderzee met te kunnen deampen, gooin 'e –op de plekke doar as hi-j stund- met 'n hellign kop d' hele pute leug. En zo ontstunn de grootse barg zaand: de Lemelerbarg. 't Is oe now vast wel duudlik woarumme asse wi-j hier op de Sallaanse Heuvelrugge zovölle mut heiern en daaln. * Heel vrogger woondn hier 'n reus 'n endtie vandan, wat now Duutslaand is. Mangs as hi-j dan hier langes gungn, umme beveurbeeld zuker bi-j de noabers an te vroagn, dan kreeg 'e wel 's wat zaand in zien klompn in. Want toe haarn ze nog gien weegn met klinkers. En dat skuddn hi-j dan stewig uut. Deur dit te doen kwamp al 't zaand op 'n bulte te liggn, wadde wi-j now kent as de zaandheuvels en de dunen langes de [[Vechte]]. Zo as ok de [[Lemelerbarg]]. En a'w zo verdan prakkedeankt, dan is de Vechte 't olde looppad van de reusnkeerl. ===Boezekeerl=== De Boezekeerl is 'n verhaaltie wat veul vertelt wöd rond de Vechte. Der wöd vake teegn de kinders ezegt dat ze nie te kört bi-j de Vechte kommen magt, want doar woant de Boezekeerl! As denne oe grep, nemp hi-j oe met en iej komt der nooit meer vut. De Boezekeerl is 'n watergeest die zich meestntieds in de Vechte verschuult, maar mankgs löt 'e zich ok wal 'ns in aandere waters zien. 'n Aandere uutleg is dat de Boezekeerl 'n dwarg is. ===Galilea Major=== De verhalen oaver Galilea Major begunt met de priester Johan Clemme uut Hessen. Hi-j haar toe 'n antal vreume keerls met enömmen op [[Sibculo]] an. Hier begunnen 'e in 't joar 1403 met 't opbouwen van 't klooster Galilea Major. Iene van zien metgezelln had zölfs zien vrouwe achter eloatn umm' zien leevn an God te wiedn. Joarn hebt ze te doen te marteln en verdan ewarkt op dat drassige venne. Mar zie haadn 't veur mekare ekreegn umm' 'n slim b'langriek klooster neer te zettn. Van hier uut bint ze ok mede verantwoordelik ewest veur 't ontstoan van 'n antal dorpn en boerskoppn. Zo as [[Old Banthum]], [[Kloosterhaar]], [[Bruunhoar]] en ok Sibculo zölf. Noa zo'n twee eewn van 'n best bestoan kwamp de [[Rifformatie]] op Oaveriessel an. Dít en saam met oorlogen en plunderingn hef 't ende betekkend veur 't klooster en zien gemeenschap. Hiernoa hef 't klooster eewn achteriene onbewoond der bi-j estoane. De netuur en de tied maakn zich der meester van. D'r is der noe dan ok nie völle van oaver ebleevn. De ruïnen ligt now onder 't zaand verscheuln, 't ienige wat nog te zien is bint 'n oale waterputte en 'n grafstien. Maar a'j 't volk doar anvroagt, dan hef 't klooster gien tied echt verloaten ewest. Noa at Clemme en zien breurs uut de tied kommen, bleven hun gedachtens op 't venne hangen. Altied bleef 'e nog waken oaver zien verleuren egoane klooster en zien volk. Tiedig, as 't volk trammelaant te wachten stund, stund Clemme op uutkiek op de bulte. Op zukke mementen wödn luu gewaar dat 'e richting Sibculo ankwamp. In de vier ewen sunds zien dood hef Clemme, en zien breurs, altied oaver de luu van Sibculo ewaakt, wat hun take is töt an de jonkste dag. * A'j Clemme op de bulte, bi-j zien graf en dat van ziene breurs zittn ziet, en iej bint gien Katteliekn, dan stiet oew noadernd onheil te wachtn. * 't Klooster had ok zien karkhof. Op 't graf van Gurte Hertweghe van Swolle uut 1501 lig 'n grote grafstien. Der wörd ezegt dat a'j de stien vothaalt, iej in 'n grafkelder terechte komt. Maar téélkns as d'r iene iets uut wol halen, wörd 'e téégn ehooln deur 'n haand, wat d' haand van Clemme ween zol. * Ok giet ter verhalen over de waterputte d' rondte in, die bi-j 't klooster heurt. Dissn zol méénsn van kwölties geneesn kunn. ==='t Witte karkie in Hiemse=== Nóá at 't Romeinse Riek evallen was, gongn missionarissn 't Saksiese gebied binnen, umm' 't krist'lik gleuf an de man de brengn. In 'n Arnbarg was dat de 8e-eewse heilige Lebuïnus. Alle Saksiese heiligdommen wödn kepot emaakt of kreegn een karklike bestemming en heilige diern wödn eslacht.  Zo wöd der noe edacht dat 't Hiemser [[Sint-Lambertuskarke (Hiemse)|Witte karkie]] ok een Saksiese offerplekke was. Altied lig nöast de karke 'n grootn stien. Woarop woarskienlik in vroggere tiedn op eofferd wödn. En woar de volgende legende oaver bestiet: "Howwel de 10e eewse leevnsbeschrieving van d' heilige Lebuïnus van Deevnter (Vita Sancti Lebuini) niks lös löt van vermeande meansnoffers, wil de volkslegende op en over Hiemse oos toch der wat van vertelln. Op 'n moal tiedns lebuïnus zien zendingsreize in disse buurte, kwamp 'e op de goeie tied en plaatse. Want 'n Saksies jongn had 'e van de dood kunn reddn; Net op tied, waant hi-j laagn al met de rugge op de offerstien en 't messe stön hum al an n hals. De Hiemsenaarn waarn voalgns de legende bliede met zien preekn, en bekeern zich met n alln. Zo stichn Lebuïnus 't Witte Karkie." ===De kluzenaar van Vilstren=== Allemoale hebt ze hum nog nooit eziene of espreuken. Wie zöch in de archieven kump zien name èèmmin tègen. Narns stiet 'e eriggistreerd. Ok is nie bekend in wukke tied 'e eleefd hef. Wie of wat 'e was valt dus ok nie te achterhalen en zol ok nooit boaven water kommen. En toch stiet onumsteutlik vaste dat de kluzenaar van Vilstren ooit moanden, meschiene wel joarenlange langs de Vechte in de rondte in edwöllen hef op enkele kilometers van dit wonderschone Sallaands dörpie. Zien geest waart nog rondte deur de talrieke roezende eken en bökken op 't Vechtdal. En wie dizze boavenaardse gewaarnemming of wul doen as 'n spirreteweel verzinsel mut maar es 'n kiekie nemmen in 't wold de noorden van Vilsteren. Doar zult tastbare herinnerings in de vörme van 'n hutte - en op 'n stienwurp ofstaand 't graf - de twiefels vort doen. ===D' Hongrige Wolf=== Ommen hef iets met wolven: de Wolfskoele, de Hongerige Wolf, Wolfveldseweg of kaamping de Kleane Wolf. Bewoners uit disse streke wödn eerder ok ait an-eduud as ‘van op de Wolf‘. Later bint dat de boerschoppen Hoogegraven en Stegeren ewödn. Wie terugge giet in de geschiedenisse over 't ontstoan van de namen kump nie verder as verhaalties. De Wolfskoele is nog stieds 'n uut wit zaand bestoande verheuging op 't raand van 't bos en de overlope van de reviere de Regge. Ooit zol bi-j de wolfskoele 'n wolf eziene ween en iene 't arrig benauwt emaakt hebben. De koele bestiet altied nog. Dat van de Hongerige Wolf is 'n verhaaltie wat zich ofspöllen in de Middeleewen. In de moand febrewori 1379 wol jonkvrouwe Ida, de dochter van Everhardus van Essen, bewoner op 't [[kasteel Eerde]] 'n bezuuk doen an heur vriendinne Kunigonda van de [[Collendoorn|Coldern]]. Saam met heur knechte kwaam ze te peerd in 't dichte bos in, woarumme as doar de Hessenweg leup. Zi-j kenden de weg deur de wildernisse wel, dus zat ter gaank in. Mar opiens heuren zi-j 'n slim reren. Toe haden 'n troep wolven de jonkvrouwe en heur knechte ereuken en den veulen eur an. De knechte perberen zich zo best as 'e dat konnen n beiden te beskarmen. En de jonkvrouwe mar roepen umm' hölpe. Op 't mement dat de jonkvrouwe veur iene van de wolven 't etten zol wödn, sprung der 'n jonkkeerl uut de struken en deu met zien pijle en boge de wolvn votjagen. Deur 't lude reren en blokken van de wolven was jonkkeerl Rudolf van Coldern noar de plekke van 't geluud 'en-ekommen. Dat zien peerd zo hard leupen hef der veur ezörgd dat 'e nog net-an op tied was. Sund die tied stiet der op disse plekke 'n harbarg die de Hongerige Wolf het. Zo wödn 't dappere opkommen van de jonkkeerl altiedn nog heugt. ===Witte Wievn=== Zo a'w oaver 't hele Saksenlaand de verhaaln van de witte wieven tegen komt, kom iej zo ok tegen op 't Vechtdal. Veural s'oavens of met 't skemeren mu'j d oe nie op [[de Pluus]] woagen. Doar as ter nog 'n bulte venne is, en van of 't begun an gien means' de haande der an ezetten hef. ===De tied is doar, de keerl nog niet=== Hennie en Jan loopt saam 'n blokkie umme. Now 't wark edoan is, 't etten achter de koezen en 't buten mooi duuster wöd. Zi-j slentert langs de bosraand, nöast eer hebt ze 't water van de Vechte. Zi-j zegt nie veul' tegen mekare, mar lustert noar de oavendgeluden. Opiens heurt ze 'n stemme uut 't narns die röp: ''De tied is doar, de keerl nog nie!'' Zi-j kiekt de rondte in, mar ziet niks. Wat stappen verder klinkt 't asof d'r iets rap op der ankump. 'n Zwart wezen störmp op Jan an en dök met hum 't water in. Hennie skrewen en zöt Jan in 't water verdwienen. Et leste wat 'e van hum zöt, is zien leste oadem wat as luchtbellegies 't water op kump drieven. Hennie röp hum nog wat moal noa, mar 't gef gien geheur. Zi-j rent 't pad weerumme. Zi-j mút hölpe halen. Dan heurt 'e weer die stemme roepen: ''De tied is doar, de vrouwe nog nie!'' An-ekommen bi-j heur buren is 'e kats buten oadem en an 't reren. De buren doet heur 'n glas water, zodat 'e kan zeggen wat der an de haand is. Mar Hennie is zo van 't slag of, dat 'e zich in 't water verslikt. De buren tikt heur op de rugge, mar 't proesten wöd allene mar arger. Uutendelik stikt 'e d'r in. (Moraal van 't verhaal: Ie kunt de tied/oewn noodlot niet ontlopen.) ==[[Stellingwarf]]== ''Disse infermaosie is nog niet beschikber'' ==[[Twente]]== *[[Heemennekes]] *[[Kardoeshoond]] ===De Witte Wiewe en de Heemennekes=== n Bekeand Tweants verhaal geet det det de Witte Wiewe verskel harren met de Heemännekes (roonddwellende zelen, dee as bie leawen wat oet evretten harren). De Witte Wiewe wonnen in de oolde grafheuwels bie [[Rossum (Oaveriessel)|Rossum]]. De Heemännekes veunden det ook wal ne mooie stea. De Witte Wiewe wollen öare wonnings natuurlik neet ofstoan, wat oeteaindelik op nen veeldslag oetleup. Der wör ne ofspraak emaakt um et op te lössen: de Witte Wiewe blewen woer as ze warren, want zee wonnen der ja et längste. De Heemännekes mosn aargens aanders wat bouwen. Mer et meuiste Witte Wief mos trouwen met de keuning van de Heemännekes.<ref>[http://www.bymerel.nl/Boeken_files/ANWB.pdf bymerel.nl. Nationaal Landschap Noord-Oost Twente.] Sagensafari: ''Kijk uit voor de Hellehond''. 24 september 2010</ref> ===Kardoeshoond van De Lut=== Ene van de bekeandste sages met den Kardoeshoond keump oet De Lut. In dit greansdöarpke steet zelfs een staandbeeld vuur dit wezen. Volgens de Lutteners zol hier nen Kardoeshoond (nen Hellehoond) roondlopen. Hee wör völle zeen roondum nen koarkhof. As iej um heuren blekken, ko iej der van op an der binnen nen korten tied ene van oewe familie oet de tied zol kommen. Volgens de verhalen zol enen boer der es een moal néét vuur op de loop wean egoan, mear et deer an evöllen hebben en loaten vluchten. Det hef hee weten: Hee hef een poar wekke doodzeek ewest. ===Derk met n beer=== Ne värsje van et verhaal vertelt woer as [[Derk met 'n beer]] vandan keump: et Geet der van det et vee van nen boer allemoal de tied oet kommen. Hier oawer was hee zo hell'g det hee ziene gewear pakken en boeten noar n hemmel der met begunnen te sketen, terwiel hee God vervleuken. God straffen hem dreks: hee mot now eeuwig verdan, veurend op nen beer (kearlkesvärken), duur de locht hen jaggen. Doar as den op n koarstoavend et drokkenst is. Volgens et oalde verhaal keump Derk met n Beer tiedens Koarstoamp duur de locht langes en den nemt allens met wat nich vaste zit. Dus iej mot owen arf op Koarstoavend oproemt hebben, want Derk nemt allens met wa'j los liggen hebt. De hekke van de weaiden mo'j ook los loaten stoan zodet Derk zoonder meuite de roemte hef. En iej mot ook nog witte streppen op de beume doon zodet hee doar nich teagen an doondert. ==[[Veluwe]]== *[[Witte wieven]] *[[Legende van 't Solse Gat]] ==[[Urk]] en [[Skokkelaand]]== ''Disse infermasie is nog niet beskikbaor'' == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Kategorie:Sage]] 08onwdbf9j0za4fvha3gwvjpkwe4h6k 14 13028 289036 287881 2016-10-28T10:36:45Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Flevolaand]] [[Kategorie:Netuurgebied in Nederlaand|Flevolaand]] ozk80fxh8pa9u4c9wek2fas7jgkre4t 14 13029 289088 287883 2016-10-28T12:03:45Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Nature reserves in Overijssel}} [[Kategorie:Geografie van Oaveriessel]] [[Kategorie:Netuurgebied in Nederlaand|Oaveriessel]] r4we8risvs42jf1xqrr8sfcl2nbpn4z 0 13030 112858 112856 2009-07-17T18:12:19Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Boswachteri'je Stappest]] 8a76r9oyo42volsfu38g8ihulgvarl7 0 13031 112859 2009-07-17T18:12:55Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Boswachteri'je Stappest]] 8a76r9oyo42volsfu38g8ihulgvarl7 0 13032 112860 2009-07-17T18:13:21Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Boswachteri'je Stappest]] 8a76r9oyo42volsfu38g8ihulgvarl7 0 13033 112867 2009-07-17T18:20:45Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Veluwe]] sxp5pc88ob2wkceb01tbfawkzy1tx62 14 13035 289064 287877 2016-10-28T10:52:55Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Grunnen]] [[Kategorie:Netuurgebied in Nederlaand|Grunnen]] 2mlcz29rpvor210kbhc4c6rm03c6twk 14 13036 289037 289028 2016-10-28T10:36:55Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Drenthe]] [[Kategorie:Netuurgebied in Nederlaand|Drenthe]] cl4i474wterq754ss4rskbw44rl61t1 0 13038 287865 267778 2016-10-26T11:17:50Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De '''Brammershoop''' is een goeddiels of-egraven heugte op 't [[Ellertsveld]] bi'j 't [[Drenthe|Drèentse]] dörpien [[Eeserveen]] in de gemiente [[Börger-Oring]]. In 1900 lag de Brammershoop 20,4 meter boaven [[Ni'j Amsterdams Peil|NAP]], vandage 16,9 meter. Bi'j de bulte langes löp ok de Brammershoopstraote.<ref name="ED">[http://www.encyclopediedrenthe.nl/Brammershoop Encyclopedie Drenthe Online: Brammershoop]</ref> De plaatsen Ellertsveld en Brammershoop bint verbunden mit de bekende Drèentse [[sage]] van [[Ellert en Brammert]], twei reuzen die op de heide weunden en veurbi'jgangers beroofden en zölfs vermoordden. De Encyclopedie Drenthe Online schrif det 't Ellertsveld en de Brammershoop vernuumd bint naor de rovers<ref name="ED">[http://www.encyclopediedrenthe.nl/Brammershoop Encyclopedie Drenthe Online: Brammershoop]</ref>; volgens de onderzuker van volksverhalen [[Ruben Koman]] bint de namen van de rovers waorschienlijk uuteprakkezeerd naor anleiding van de niet meer begrepen eerdriekskundige namen Ellertsveld en Brammershoop.<ref>Ruben A. Koman (2008), ''Ellert en Brammert: een reuzenclaim van een 'Drents' roversverhaal'', Beem: Profiel.</ref> == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Netuurgebied in Drenthe]] [[Kategorie:Heuvel in Nederlaand]] krgh5sm6h9vu2w01s90205r8owjf4u0 0 13039 288432 264029 2016-10-27T10:32:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki 't '''Ellertsveld''' is een netuurgebied bi'j 't dörp [[Schoonoord]] in de [[Drenthe|Drèentse]] gemiente [[Börger-Oring]]. In 't gebied lig 't [[hunebed]] de [[D49 (hunebed)|Papeloze kerk]]. Bi'j 't Ellertsveld lig 't [[openlochtmuseum]] Ellert en Brammert. 't Gebied is tègenswoordig nog aordig bebost, mar was in vleden eeuwen een uutestrekt [[heed (vegetasie)|heideveld]]. Op 't Ellertsveld lig de bulte de [[Brammershoop]]. De plaatsen Ellertsveld en Brammershoop bint verbunden mit de bekende Drèentse [[sage]] van [[Ellert en Brammert]], twei reuzen die op de heide weunden en veurbi'jgangers beroofden en zölfs vermoordden. De Encyclopedie Drenthe Online schrif det 't Ellertsveld en de Brammershoop vernuumd bint naor de rovers<ref>[http://www.encyclopediedrenthe.nl/Brammershoop Encyclopedie Drenthe Online: Brammershoop]</ref>; volgens de onderzuker van volksverhalen [[Ruben Koman]] bint de namen van de rovers waorschienlijk uuteprakkezeerd naor anleiding van de niet meer begrepen eerdriekskundige namen Ellertsveld en Brammershoop.<ref>Ruben A. Koman (2008), ''Ellert en Brammert: een reuzenclaim van een 'Drents' roversverhaal'', Beem: Profiel.</ref> == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Netuurgebied in Drenthe]] [[Kategorie:Streek in Drenthe]] 22efkha4yi0b4ab9ita7rvsx56ozxyb 14 13040 289142 266448 2016-10-28T12:49:01Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Netuurgebied in Duutslaand|Emslaand]] [[Kategorie:Emslaand]] lbifumz23mbbztrv4ga9arc4rq96nyb 0 13046 113199 2009-07-19T15:52:18Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hoksebarge]] 8xoa1gikyyxgl91nfch0qjnzcfbjtac 0 13050 113269 2009-07-20T18:16:07Z Servien 7 [[Knien]] is ewiezig naor [[Kniende]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kniende]] inqf3bf7em851fuvrx90m88vxeup1bv 0 13052 113351 2009-07-21T15:44:42Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Luxemburg]] 7ysmupqnhh90y5ln115zgrb03wge7sd 0 13053 264097 258937 2013-05-06T16:11:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Ruben A. Koman''' ([[Dordrecht]], [[1979]]) is een Nederlaandse [[etnologie|etnoloog]] die hum richt op de vertelcultuur in Nederlaand. Vanof 2006 is hi'j projectleider volksverhalen bi'j 't [[Meertens Insituut]]. Koman studeerden in 2002 of in [[Den Haag]] op informatiedienstverliening en -management. In 2005 verscheen zien eerste boek, ''Bèèh...! Groot Dordts volksverhalenboek''. Naor anleidige daorvan hebt ze een jaor later de vaste tentoonstelling ''Bèèh...! Groot Dordts volksverhalencafé'' lös edaone in 't Dordtse café De Reiziger. In 2006 kwaamp zien ''Dordtse volksverhalenkaart'' uut, evolgd deur ''Dalfser Muggen: volksverhalen uit een Overijsselse gemeente'', daorin vertellegies verzameld bint uut de plaatsen in de [[Dalsen (gemiente)|gemiente Dalsen]]. Ok in 2006 wördden hi'j projectleider volksverhalen bi'j de ofdieling DOC Volksverhaal i.o. van 't Meertens Instituut. In 't eerste jaor van zien anstelling hef hi'j onder meer veldwark edaone in [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] en [[Noord-Braobaant]]. Koman is mit-oprichter en vice-veurzitter van Stichting Vertelcultuur, daorin maotschoppelijke parti'jen op 't gebied van vertelcultuur in Nederlaand in de maande warkt. Hi'j is ok redacteur van 't blad ''Vertel eens'' en was gastredacteur van 't [[Dagblad van het Noorden]]. ==Bibliografie== *''Bèèh...! Groot Dordts volksverhalenboek: een speurtocht naar volksverhalen, bijnamen, volksgeloof, mondelinge overlevering en vertelcultuur in Dordrecht''. Profiel, Beem (2005) *''Dalfser Muggen, volksverhalen uit een Overijsselse gemeente: mondelinge overlevering, volksgeloof en vertelcultuur in Dalfsen, Hoonhorst, Lemelerveld, Nieuwleusen, Oudleusen e.o.''. Profiel, Beem (2006) *''Wonderbaarlijk Dordrecht: middeleeuwse mirakelen en wonderverhalen van nu''. De Stroombaan en Gemiente Dordrecht, Alblasserdam (2007) *''Ellert en Brammert: een reuzenclaim van een 'Drents' roversverhaal.'' Profiel, Beem (2008) *Mit T. Meder en G.W.J. Rooijakkers: ''Canon met de kleine c: 50 verhalen en liederen bij de Canon van Nederland''. Profiel, Beem (2008) *Mit W. de Blécourt, J. van der Kooi en T. Meder: ''Verhalen van stad en streek: sagen en legenden in Nederland''. Bert Bakker/Prometheus, Amsterdam (2010) *''De vrolijke avonturen van Bartje Poep''. Profiel, Beem (2011) ==Bron== [http://www.meertens.knaw.nl/cms/index.php?option=com_content&task=view&id=142498&Itemid=76 Mitwarkersbladziede van Ruben Koman op de webstee van 't Meertens Instituut] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Koman, Ruben]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu|Koman, Ruben]] 0vvemchwow9j0ncpggviwe9qx5johhg 0 13054 113356 2009-07-21T16:27:10Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ruben Koman]] 8puc3g950gdsv77630wnlq74m64mw1e 0 13055 113357 2009-07-21T16:27:45Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische sagen en legendes]] r0bef2it80yhegxigsh6pdmlmhmthil 0 13062 279218 276629 2015-03-27T16:48:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{etalage}} {{Zie dv|Oaver 't mythische wezen de ulk kuj '''[[ulk (mythisch wezen)|hier]]''' lezen.}} [[Bestaand:Ilder.jpg|right|thumb|300px|Twei ulken]] De '''ulk''' of '''buunzik''' (''Mustela putorius'') is een klein, vernimstig [[roofdieren|roofdier]] det beheurt töt de femilie van de marterachtigen ([[Marterachtigen|Mustelidae]]). De ulk is waorschienlijk de wilde veurvader van de [[fret (dier)|fret]]. == Kenmarken == Een volwassen ulk wördt 29 töt 46 cm laank. De mannegies bint groter as de wiefies. Een mannegien hef een kop-romplengte van 30,5 töt 46 centimeter, hef de starte gemiddeld 14 centimeter laank en weegt 500 töt 1500 gram. Een wiefien hef een kop-romplengte van 29 töt 35,5 centimeter, hef de starte gemiddeld 12,5 centimeter laank en weegt 450 töt 800 gram. De ulk hef een donkere vachte, mit witte oorraandties, een witte snoete, witte vlekken maank de oren en ogen en een donker masker. De zied hef e lichter van kleur. In de zomer lig de wollige, lichtbroene töt gelige ondervachte grotendiels verbörgen onder de donkerkleurige dekhaoren. In de winter stiet dizze ondervachte uut, waordeur een ulk d'r dikker uutzöt. In de zomer zöt e d'r donkerder uut. == Gedrag == [[Bestaand:Brehms Het Leven der Dieren Zoogdieren Orde 4 Bunzing (Putorius foetidus).jpg|left|thumb|300px|Tiekening van een ulk]] As de ulk in 't nauw ebrocht wördt, spuit e een stinkend, melkig vocht uut de [[atepoele|arftgrote]] stinkklieren an de basis van de starte. Dit spul gebruukt e ok umme d'r zien territorium mit te markeren. De [[Latien]]se name ''Mustela purotius'' wil dan ok zeggen ''stinkende wezel''. De ulk is een nachtdier det oaverdag in zien hollegien blif. Hi'j graaft vake zien eigen hol, mar kan ok een leug [[kniende (dier)|knienehol]] innemen of in een netuurlijke holte maank de stiender kroepen. 't Hol bekleedt e mit [[grös]] en [[mos]]. De ulk leeft [[solitair]]. == Eteri'je == De ulk is een felle rover die naost [[moes (dier)|moezen]], [[rötte]]n en [[kikker]]ds ok een (veul grotere) [[hounder|kiepe]] of [[kniende (dier)|knien]] niet uut de weg giet. [[Knaagdieren]] en kikkerds bint zien belangriekste voedsel, mar ok [[veugel]]s, [[regenwörm]]s, [[insekt|insecten]], [[evertasse]]n en aas et e wal. As een ulk d'r in slag een kiepehokke binnen te komen, kan e veul of zölfs alle kiepen doodbieten. Hi'j hef verscheiden technieken um zien prooi dood te kriegen: een kikkerd biet e in de nakke, een moes in de kop, een knien in de neuze en een fezaant biet e de nakke of. De ulk leg voedselveurraoden an. Bi'jtieden kuj enkele tientallen dooie en/of verlamde kikkerds en [[padde]]n in de buurte van een ulkenhol vienden. == Paargedrag == Al vrog in 't veurjaor, in meert, begunt veur de ulk de paartied, die as töt juni duurt. 't Mannegien grep 't wiefien dan in de nakke en löp mit heur umme. De paring zölf kan töt een ure duren. Naor een draagtied van 42 dagen wördt d'r miest drei töt acht jongen geboren. De vrogste [[nöst|nössies]] koomt rond end april, begun meie. De jongen wördt geboren in een verlaoten knienehol of een [[vos]]senbörg. Ok holle bomen of rotsspleten wördt hierveur gebruukt. De ulk kent mar ien enkelde wörp in 't jaor. Bi'j de geboorte hebt de jongen zacht, zijdeachtig wit haor en weegt ze 9 töt 10 gram. Nao drei töt vier weken kriegt ze een donkere vachte. Ze wördt een maondlaank ezeugd. 't Mannegien is [[geslachtsriepe]] tussen meert en meie; 't wiefen end meert, begun april. In 't wild wördt ulken hooguut vier töt vief jaor old. In gevangenschop kunt ze wal veertien jaor berieken. == Verspreiding == [[Bestaand:Polecat Tracks.jpg|right|thumb|200px|Speur van de ulk]] Deurdet e niet tiezig is wat èten anbelangt, kump de ulk in veul verschillende laandschopstypen veur. Ze koomt veural veur in bebost leeglaand körtbi'j waterparti'jen, waoronder revieroevers en [[moor (toponiem)|moerassen]]. Ok viej ze op [[boerderieje|boerderi'jen]] en in beboste gröslaanden. De ulk is [[endemie (biogeografie)|endemisch]] veur [[Europa (continent)|Europa]]: naarngs anders viej hum. De oostelijke grèenze lig bi'j de [[Oeral (gebargte)|Oeral]]. Ie viendt ze op zowat 't hiele Europese vastelaand. In [[Scandinavië]] hej ze allend in 't zuden. Ok leeft ze op [[Korsika]] en [[Sicilië]]. == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.zoogdiervereniging.nl/node/159 De Zoogdiervereniging oaver de ulk] * [http://fret.nl/onderwerp/134/bunzing.html Stichting De Fret oaver de ulk] == Nedersaksisch == {| | * [[Achterhooks]]: ''ulk'' (ok gebroekt as skeldwoord veur ene den stunk, al dan neet veurof-egoane deur viezen of smearegen, in et bi'jzunder veur ene den der juust ene hef loaten vlegen) * [[Drèents]] ** ''buusling'' (algemien) ** ''beu(i)nzelk'', ''bunzelk'' ([[Midden-Drèents|MD]]) ** ''beuinzelk'', ''beunzeling'', ''bunzel'' ([[Noordenvelds|KVD]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]) ** ''buunsling'', ''buunzeling'', ''buunzik'', ''buunze'' (MD, [[ZOZ]], [[ZWN]]) ** ''buzelk'' ([[ZOZ]]) ** ''buzelink'', ''buzink'', ''buunzi(n)k'', ''buunzing'' ([[ZWZ]]) ** ''meerten'' ** ''mutte'' ** ''ulk''. Een ''ulk'' is in 't [[Drèents]] wieder ok een viesterd (iene mit smerrige gewoontes; vandaor ok ''zo zwart as een ulk''), een frabbe (een aorig, mar ok ondeugend kiend: vake ''ulkie(n)'' enuumd en een [[ulk (mythisch wezen)|mythisch wezen]]). * [[Grunnegs]]: ** ''ulk'' (ook broekt om t Nederlaandse ''bah!'' oet te drokken) ** ''bunzel'' (ook broekt veur aine dij stinkt) ** ''mud'' * [[Stellingwarfs]]: ** ''beuzeling'' (algemien) ** ''mudde'' ([[Ooldemark]] en [[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]]) ** ''beuzik'' ([[Gieteren]]) * [[Veluws]]: ** ''bunzing'' ** ''bunzig'' ([[Elburg]]) ** ''bunzik'' ([[Nunspeet]]) ** ''bunsem'' ([[Putten]], [[Bunsjoten]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]], [[Lunteren]], [[Harskamp]]) ** ''bulzing'' ([[Emst]], [[Waopenvelde]] [[Une]], [[Vaossen]]) ** ''bulzink'' ([[Nunspeet]]) ** ''bulzik'' ([[Attem]], [[Heerde]], [[Elburg]]) ** ''ulk'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) | valign="top" | * [[Sallaans]]: ** ''ulk'' ** ''beunzik'' ([[Veno]]) ** ''beuzeling'' ([[Blokziel]]) ** ''buzik'' ([[Wannepervene]]) ** ''bunseling'' ([[Ommen]]) ** ''bulsing'' ([[Ommen]]) ** ''bulsink'' ([[Ommen]] en [[Niej-Heeten]]) ** ''bulsik'' ([[Ommen]], [[Dalsen]], [[Asselt]], [[Kampen (Overiessel)|Kampen]], [[Windesheim]] en [[Wieje]]) ** ''bunzing'' ([[Zwolle]], [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] en [[Dèventer]]) * [[Tweants]]: ''ulk'' (dr is ok ne oetdrukking met n ulk: ''n Ulk oet n strik haaln'', wat zovölle beteeknt as noar t huusken goan vuur ne grote bosskop) |} * Op [[Koekange]] ([[Drenthe]]) hej [http://www.nederland-in-beeld.nl/Drenthe/Koekange/Ulk.html een straote die Ulk het] in een wiek mit dierennamen. * In 't [[Selterfrais|Selterfries]], 't Fries det ze in Noordwest-Duutslaand in een paar dörpen praot, het 't diertien ok ''ulk''. {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{commons|Mustela putorius}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] 30u9y8hqww30lfrev8kovbrshkcfhl1 0 13063 113622 2009-07-25T22:04:59Z Droadnaegel 1133 dv wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ulk]] scs2rf0yx74w3mfgovwb1n9ck5q7jqx 0 13065 263159 259036 2013-05-04T22:40:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sevinkmolle 1.JPG|200px|thumb|Sevinkmölle]] De '''Sevinkmölle''' of ''Den Zorg'' is ne [[windmölle]] eleagen kort bi'j t [[Hilgelo]] an de Meddoseweg in [[Meddo]], gemeente [[Wenters]] in de previnsie [[Gelderland]]. Et is ne ronde stenen [[beltmölle]] oet 1867. In 1916 wodden de mölle deur slechten bouwkundegen stoat stil-ezat. De möllen is doarnoa verkocht an J.W. Helder, den eur hef loaten maken. Doarnoa is de mölle tot 1928 in bedrief ewest. In dat joar weajden tijdens nen storm de [[wieken]] van de mölle. Daarna wodden de mölle gebroekt as onderkommen veur ne mechaniese maalderi'je en as opslagplaatse van de Coöperatieve Landbouwvereniging Wenters. Tot 2000 hef de Sevinkmölle der slecht bi'j estoane. Noa de restauratie van 2000 - 2001 wodden de mölle op 30 juni 2001 in bedrief esteld deur minister [[Annemarie Jorritsma]], zelf möldersdochter. De mölle hef oldhollands gevloch met nen vloch van 25 meter en is veurzeen van n [[maalkoppel|koppel]] [[molensteen|maalstenen]], woarmet op vri'jwillege basis [[graon|groan]] emalen wöd. Wieters wödt de benedenverdeping van de mölle as ontvangstruumte veur t noast-eleagen pannekookrestaurant gebroekt. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Mölle]] [[Kategorie:Wenters]] fyj82e3yhzhek04a3r3uij69hgxqes3 0 13067 113760 2009-07-28T10:15:20Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Girm]] 378cexb9zkn222gu6cbkhrrydluk7x7 0 13068 113761 2009-07-28T10:40:02Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Girm]] 378cexb9zkn222gu6cbkhrrydluk7x7 0 13069 292117 291487 2016-12-10T11:27:50Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:De Vijverberg.JPG|Den Vieverbarg|thumb|300px]] '''De Graafschap''' oet [[Deutekem]] is nen [[voetbal]]klub in de Nederlandse [[Eredivisie (voetbal)|Eredivisie]]. Den klub is op-ericht op [[1 februari]] [[1954]]. Euren bi'jnaam is de ''Superboeren''. Noar anleiding van de [[Watersnoodwedstried]] en umdat KNVB der neet an wol um het profvoetbal in te voeren, wodden den 'wilden bond', [[NBVB]] opgezat. In dissen bond zol profvoetbal espöld wodden, woarveur ni'je klubs op-ericht wodden. In Deutekem wodden onder leiding van den heer Roodbergen den klub '''De Graafschap''' op-ericht. In Deutekem was doarveur nog nooit topvoetbal espöld. Toon de NBVB en KNVB fuseerden, trad De Graafschap too tot de normale (prof)kompetitie. Op 4 september 1954 waren der zo'n 12.000 kiekers bi'j de eerste wedstried, De Graafschap - Fortuna '54 op Den Vieverbarg, dee endegden in 1-1. <ref name="degraafschap">[http://www.degraafschap.nl Webstae van de Graafschap]</ref> De Graafschap is den enigen ploog oet de NBVB den nog zelfstandig besteet. Bi'j de indaeling in divisies kwam De Graafschap in de [[Eerste divisie (voetbal)|Eerste Divisie]] terechte, en in [[1959]] degraderen den klub zelfs noar de [[Tweede divisie (voetbal)|Tweede Divisie]]. Maar den klub voch zich weerumme en in [[1973]] wodden veur et eerst de Eredivisie ehaald. Sinds dee tied spöllen De Graafschap meermoals veur kortere of langere tied in de Eredivisie: * [[1973]] - [[1977]] – De eerste veer seizoenen in de Eredivisie. * [[1981]] - [[1982]] – Weerumkeer veur één seizoen. * [[1991]] - [[1992]] – Weerumkeer veur één seizoen. * [[1995]] - [[2003]] – Ne periode van acht seizoenen. * [[2004]] - [[2005]] – Weerumkeer veur één seizoen. * [[2007]] - [[2009]] - Weerumkeer veur twee seizoenen (Degradatie via play-offs). De Graafschap is nooit landskampioen ewodden en hef nooit den [[KNVB-beker]] ewonnen. Wal is den ploog in 1991, 2007 en 2010 kampioen van de Eerste Divisie ewodden. Den club hef n tenue met n horizontaal blauw (thoes) of greun (oet) met wit estreept shirt en ne witte bokse. == Bronnen == {{Bron|<references />}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Voetbal]] [[Kategorie:Sport in Gelderlaand]] [[Kategorie:Deutekem]] hh2hf13dy8xi83tv7u05fn7tyw5npga 0 13070 279548 273985 2015-03-27T17:42:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Crested tern444 edit.jpg|thumb|300px|Zeezwaoluwen op 't strangd]] [[Bestaand:Common tern with fish.jpg|thumb|300px|Een vliegende zeezwaoluw]] [[Bestaand:Sterna maxima, Royal Terns.jpg|thumb|300px|Koningssterns (''Thalasseus maximus'')]] [[Bestaand:GRAT_nest.JPG|300px|thumb|Fiji-stern (''Onychoprion lunatus'')]] [[Bestaand:Noddytern.jpg|300px|thumb|[[Noddy]] (''Anous stolidus'')]] '''Zeezwaoluwen''' of '''sterns''' ([[Latien]]: ''Sternidae'') bin een femilie van [[zeevoegel]]s dee verwant bin an [[meeuwen]] en [[sjeerbekken]], dee op heur beurt verwant bin an [[jaogers]] en [[alken]]. Zeezwaoluwen kommen over de hele wereld veur. == Biologie en gedrag == Veul zeezwaoluwen dee breujen in gemaotigde klimaoten bin [[voegeltrek|langeofstangdstrekkers]]. Sommige soorten leggen hierbie hele lange ofstangden of, zo ziet de [[noordse stern]] wersjienlijk meer daglicht as welk wezen dan ok, disse soort breujt naomelijk in 't hoge noorden en in de overwingteringsgebieden rond [[Antarctica]]. Een noordse stern dee as kuken [[ringen (ornithologie)|eringd]] was op de [[Farne-eilangden]] an de kust van [[Northumberland]] in 't oosten van [[Groot-Brittannië]] in de zoemer van 1982, wist [[Melbourne]] in [[Australië (laand)|Australië]] te bereiken in oktober 1982. De voegel had daormee een reis van 2.2000 kilemeter emaokt, dree maonden naodat ie uut-evleugen was. De gemiddelde snelheid lag boven de 240 kilemeter per dag en 't was een van de langste vast-eleide ofstangden dee een voegel ooit evleugen had. Zeezwaoluwen bin middelgrote voegels, meestal met een gries of wit [[verenkleed]] en vaok met een deels zwarte kop. Ze hen aorig lange [[sneb|snaovels]] en poten met [[zwemvlies|zwemvliezen]]. Ze bin lichter ebouwd as meeuwen en as ze vliegen zien ze der eleganter uut met een lange start en lange vleugels. De meeste zeezwaoluwen jaogen op vis deur te duken. Vaok [[bidden (voegel)|bidden]] ze derbie eerst boven 't waoteroppervlak um der prooi te vingden, maor [[moerassterns]] uut 't geslacht ''Chlidonias'' pakken insecten vanof 't oppervlak van zeutwater. Zeezwaoluwen zweven haost nooit, maor een paor soorten (veural de [[bonte stern]]) zweven vaok hoog boven zee. Hoewel zeezwaoluwen zwemvliezen hen, zwemmen ze niet vaok, alleen as ze der eigen moeten wassen. Zeezwaoluwen breujen in grote [[voegelkelonie|kelonies]], dee drung op mekaor zitten. Ofhankelijk van de soort en de habitat kunnen de nesten bestaon uut kuultsies in de grongd, rommelige verzaomelingen stokkies in bomen of drievende vegetasie. Zeezwaoluwen leven over 't algemeen aorig lang, zoas de meeste [[zeevoegel]]s, van versjeiene soorten is bekend dat ze meer as 25 tot 30 jaor oud kunnen worren. == Classificasie en soortenliest == De volgende liest is ebaseerd op [[mtDNA]]-studies en de recensie van Bridge ''et al.'' (2005). * Geslacht: '''''[[Anous]]''''' ** [[Witkapnoddy]] ''([[Anous minutus]])'' ** [[Noddy]] ''([[Anous stolidus]])'' ** [[Kleine noddy]] (''[[Anous tenuirostris]]'') * Geslacht: '''''[[Procelsterna]]''''' ** [[Grieze noddy]] (''[[Procelsterna cerulea]]'') * Geslacht: '''''[[Gygis]]''''' ** [[Opaalstern]] of [[Witte stern]] (''[[Gygis alba]]'') * Geslacht: '''''[[Onychoprion]]''''' ** [[Aleoetenstern]] (''[[Onychoprion aleuticus]]'') ** [[Brilstern]] (''[[Onychoprion anaethetus]]'') ** [[Bonte stern]] (''[[Onychoprion fuscatus]]'') ** [[Fiji-stern]] (''[[Onychoprion lunatus]]'') * Geslacht: '''''[[Sternula]]''''' ** [[Dwaargstern]] (''[[Sternula albifrons]]'') ** [[Amerikaanse dwaargstern]] (''[[Sternula antillarum]]'') ** [[Damarastern]] (''[[Sternula balaenarum]]'') ** [[Humboldtstern]] ([[Sternula lorata]]) ** [[Elfenstern]] (''[[Sternula nereis]]'') ** [[Saunders dwaargstern]] (''[[Sternula saundersi]]'') ** [[Amazone-stern]] (''[[Sternula superciliaris]]'') * Geslacht: '''''[[Phaetusa]]''''' ** [[Grootsnaovelstern]] (''[[Phaetusa simplex]]'') * Geslacht: '''''[[Hydroprogne]]''''' ** [[Reuzenstern]] (''[[Hydroprogne caspia]]'') * Geslacht: '''''[[Gelochelidon]]''''' ** [[Lachstern]] (''[[Gelochelidon nilotica]]'') * Geslacht: '''''[[Larosterna]]''''' ** [[Incastern]] (''[[Larosterna inca]]'') * Geslacht: '''''[[Moerassterns|Chlidonias]]''''' ** [[Nieuw-Zeelangdse stern]] (''[[Chlidonias albostriatus]]'') (ex-''Sterna albostriata'') ** [[Witwangstern]] (''[[Chlidonias hybrida]]'') ** [[Witvleugelstern]] (''[[Chlidonias leucopterus]]'') ** [[Zwarte stern]] (''[[Chlidonias niger]]'') * Geslacht: '''''[[Thalasseus]]''''' ** [[Bengaalse stern]] (''[[Thalasseus bengalensis]]'') ** [[Chinese kuifstern]] (''[[Thalasseus bernsteini]]'') ** [[Grote kuufstern]] (''[[Thalasseus bergii]]'') ** [[Californische kuufstern]] (''[[Thalasseus elegans]]'') ** [[Koningsstern]] (''[[Thalasseus maximus]]'') ** [[Grote stern]] ([[Thalasseus sandvicensis]]) * Geslacht: '''''[[Sterna (vogel)|Sterna]]''''' ** [[Zwartbuukstern]] (''[[Sterna acuticauda]]'') (wellicht ''Chlidonias'') ** [[Revierstern]] (''[[Sterna aurantia]]'') ** [[Dougalls stern]] (''[[Sterna dougallii]]'') ** [[Forsters stern]] (''[[Sterna forsteri]]'') ** [[Zuud-Amerikaanse visdief]] (''[[Sterna hirundinacea]]'') ** [[Visdief]] (''[[Sterna hirundo]]'') ** [[Noordse stern]] (''[[Sterna paradisaea]]'') ** [[Arabische stern]] (''[[Sterna repressa]]'') (wellicht ''Chlidonias'') ** [[Tara-stern]] (''[[Sterna striata]]'') ** [[Zwartnekstern]] (''[[Sterna sumatrana]]'') ** [[Trudeaus stern]] (''[[Sterna trudeaui]]'') ** [[Kerguelenstern]] (''[[Sterna virgata]]'') ** [[Zuudpoolstern]] (''[[Sterna vittata]]'') == Uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Smallarctern.jpg|Arctische zeezwaoluw. Ofbeelding:Captiva terns2.jpg|Aorig wat zeezwaoluwen bie mekaor. Ofbeelding:Lternwithfish.jpg|Een breujende zeezwaoluw. Ofbeelding:Terns in flight.jpg|Zeezwaoluw, [[Californië]], Amerika </gallery> == Uutgaonde verwiezingen == * [http://ibc.hbw.com/ibc/phtml/familia.phtml?idFamilia=67 Video's van zeezwaoluwen] {{Dia|Disse pagina is esjreven in 't [[Bunsjoots]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Voegel]] pxnxj2fx93wvjov1q9mw3ytbzea8udo 0 13071 113868 2009-07-30T08:47:43Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Zeezwaoluw]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Zeezwaoluw]] 82o6i2te9dxwwki53n5eb8comnw5819 0 13073 292087 292086 2016-12-09T09:32:22Z Wwikix 13678 /* Teggenswoordeg gebroek */ -kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:OSM Leostichting.png‎|right|thumb|500px|Ligging van de Leo-Stichting]]De '''Leo-Stichting''' (ok wel Klein-Borklo) is n klein darp twee kilometer ten zuden van [[Borklo]]. Et lig in den Geldersen [[Achterhook]], kortbi'j de buurtschop [[Diekhook]]. == Geskiedenisse == Et darp is in de 18e eeuwe ebouwd deur de Rooms-kattelieke karke. Et was t landgood ''De Drietelaar'' oet de arven van [[Wessel van Eyll]], nen Rooms-Kattelieken karkmeister oet [[Zutfent]]. In 1898 wier t darp deur de Rooms-Kattolieke karke ingewi'jd as opvangplaatse en opvoedingsgesticht veur jongs dee-t neet langer thoes wonnen konden. Het heetten toon nog ''Leo-Gesticht''. De Fraters van Utrecht nammen in 1908 het onderwies oaver van de Broeders van Amsterdam. Zee stichtten onder meer ne Tuinbouwskole en ne Technische Skole<ref name="tctub"> [http://www.berkelland.tctubantia.nl/berkelland/268262/leo_stichting?h=dijkhoek tctubantia] </ref> Tot in de joaren zeuventeg van de 20e eeuwe is dit internoat eblevven. Bi'j dit internoat was ok ne skole, huze veur de gäste, huze veur de [[fraters]], nen kapel en nen fratertuin. Doarnoa kreg et ne bestemming as justitiële inrichting, nog altied veur jongeleu dee-t um verskeidene gronden neet thoes wonnen könt. In de joaren zesteg en zeuventeg nammen groepsleiders goandeweg de plaatse in van de fraters. Zee wodden noar Borklo e-lokt met nen wonning, in ne tied dat der in Nederland sproake was van wonningnood. Zo kwam-p der op t terrein n wieksken met 24 huze, dee-t vanof de joaren tachteg op de vri'je markt verkocht wodden. Vanaf begin joaren tachteg trokken de fraters zich steurig meer weerumme oet het bestuur van de Leo-Stichting. == Teggenswoordeg gebroek == Op dit moment is Leo-Stichting, noast nen woonwiek, n internoat onder de vlagge van [['s Heeren Loo]], woar opsköttelingen, net zo good jongs as deerns, op-evangen wodt. Hoowal der verskeidene organisaties deur de joaren hen Leo-Stichting bestuurd hebt, is het noo meer as 100 joar n internoat woar jongeren op-evangen wodt. Der bunt dree stichtingen aktief: *Commujon (onderdeel van de Leo Stichting Groep) had der n internoat veur zo'n zesteg moeilek opvoedboare kinder. Dat verhuusde in de zommer van 2008 noar [[Almelo]]. *Kwadrant beheert 'De Dijkhoek', n internoat veur 64 jongeleu met ne lichte verstandeleke beparking en gedragsproblemen in acht woongroepen. Doarnoast hef Kwadrant in t veurmalige fratershoes n kamertrainingscentrum veur 21 jongeren. Noa et vertrek van Commujon hef Kwadrant ziene aktiviteiten met nog ongeveer 48 opvangplekken oet-e-breid. *Zorg Stichting Vivence zal der nen opvang veur jongeleu met nen licht verstandeleken handikap kriegen. Doarveur bouwt CMG Investments oet Enter 24 huuskes achter et veurmalige AOC. <ref name="tctub" /> {{Berkelland}} {{Bron|<references />}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 1vslt61yrx5g5e6ixi0mpzodu6h1hfz 0 13074 113915 2009-07-30T20:10:40Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Twelle]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Twelle]] lx4t6egnnrb0fqho31t0e9vkuu6nn6m 6 13076 157846 126947 2010-08-16T10:49:50Z Erik Warmelink 513 /* Beschrieving */ link noar welle wikitext text/x-wiki == Beschrieving == * Licensie: CC-BY-SA * Kaartdata van: http://www.openstreetmap.nl/ == Licentie == {{Overigelicentie}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] tlkomt959w5079t8vhpadxrx50vt2aq 0 13077 292089 280350 2016-12-09T09:33:19Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | soorte=Buurtskop | lokasie= | previnsie=Gelderland | gemeente=Berkelland | oppervlak= | oppervlak laand= | oppervlak water= | inwoners= | doatum inwoners= | breedtegroad= 52/06/09/N | lengtegroad= 6/29/58/E | dichtheid= | verkeersoader= | netnummer= | postcode= | webstee= | region=NL-GE }} '''Diekhook''' is ne buurtskop in de gemeente [[Berkelland]], in den Geldersen [[Achterhook]]. Et lig tussen [[Borklo]] en [[Reurle]] in. Et wodden al in et joar [[1236]] eneumd. Et is in den wieten umtrek bekand, umdat et restaurant en zalencentrum Kerkemeijer der zich bevund, woar völle feesten wodt ehollen, en woar ok n heel boetengebeuren is. ==Kultuur== In de omgeaving van Diekhoek stoat völle monumentale boerderi'jen, ene doarvan is de [[Lebbenbrugge]]. Vrogger was dit n boerenhoes, tolboerderi'je en harbarg, umdat et an den bekenden Hessenweg lag. Noo is et n museum. ==Sport== *voetbalvereneging DEO (Diekhook En Omgeaving). *Survival Team Dijkhoek ==Oavereg== *volksdansgroep de Diekhookse Klumpkes. {{Bron|*[http://www.marline.nl/dijkhoek.html Marline] *[http://www.heerlijkheidborculo.nl Heerlekheid Borklo]}} {{Berkelland}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 14ppzi722toqwqdl5rhrvmhmlqvbngc 0 13078 289277 288464 2016-10-28T16:39:40Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Zuiderzeewerken-NL.png|thumb|250px|Een kaorte van et gebied om et Markermeer hinne.]] Et '''Markermeer''' (ok wel: ''Hoornse Poolder'' of ''Zudelik Iesselmeer'') is een groot meer van omdebi'j 700 vierkaante kilemeter. Et meer leit tussen [[Noord-Hollaand]], [[Flevolaand]] en et (Noordelike) [[Iesselmeer]] in. Op de meerste plakken het et meer een diepte tussen de twie en vier meter. Et meer is vernuumd naor et schiereilaand [[Marken]], dat in et zuudwesten van et meer leit. Eerst weren der plannen om et meer in te poolderen in et ruum van de [[Zuderzeewarken]], mar die plannen bin stopzet. Omdat et Iesselmeer en et Markermeer overbliefsels bin van de [[Zuderzee]] en de meren eins een gehiel vormen is et Zudelik Iesselmeer een betere naeme veur et meer. == Geschiedenis == Veurdat de zuderzeewarken van start gongen was et Markermeer een onderdiel van de Zuderzee. In de plannen van ir. [[Cornelis Lely]], wodde eerst de [[Ofsluutdiek]] anlegd, waordeur et Iesselmeer ontston. Hiernao woddden de poolders van de [[Noordoostpoolder]], [[Oostelik Flevolaand]] en [[Zudelik Flevolaand]] anlegd. Daornao was et plan om ok et Markermeer in te poolderen. Om dit te doen bin ze in [[1976]] begonnen mit de anleg van de [[Houtribdiek]], waor ok een weg op bouwd wodde (de [[N302]]), waordeur [[Lelystad]] en [[Enkhuzen]] mit mekeer verbunnen wodden. Sund de anleg van de diek is et Markermeer van et Iesselmeer scheiden. Et inpoolderen is laeter niet weeromdri'jd om verschillende redenen. Zo speult et meer een belangrieke rolle in et instaandholen van de voegelstaand. Ok was et lastig veur de waeterhuushoolding in Noord-Hollaand. Deur et meer in te poolderen zol et grondwaeter in Noord-Hollaand de poolder instromen waordeur et gronwaeterpeil in de perveensie te leeg zol wodden. Hierdeur kan bi'jgelieks de grond votzakken. In [[april]] [[2007]] prissenteerde staotssiktaoris [[Tineke Huizinga]] en ni'j plan veur de oolde Zuderzee. Et plan is om et gebied in drie patten te verdielen. Et Iesselmeer moet een hogere waeterstaand kriegen waor zeutwaeter in opsleugen kan wodden. Et Markermeer moet een wisselende waeterstaand kriegen veur een grotere ekelogische variaosie. Om et dadde pat, et [[IJmeer]], moet een diek legd wodden waordeur d'r bouwd kan wodden. Veerdere uutwarking moet nog tot staand kommen. == Waeterofvoer == [[Ofbeelding:Markermeer.Houtribdijk.jpg|thumb|250px|De Houtribdiek en et Markermeer.]] Et waeter in et Markermeer wodt op drie menieren ofvoerd: *Normaol wodt et waeter deur et Iesselmeer ofvoerd. *Zo now en dan gebeurt dit deur de Flevolaanse vaorten. Dan komt et waeter uuteinlik uut in de [[Veluweraandmeren]]. Zodoende moet et schonere waeter uut et Markermeer de belasting van [[nitraot]] en [[fosfaot]] in de raandmeren verminderen. *Bi'j hoog waeter wodt et waeter deur et [[Noordzeekenaol]] spuid. == Belangrieke plakken an et meer == Een peer grote plakken die an dit meer liggen: *[[Lelystad]] *[[Almere]] *[[Amsterdam]] (mit et IJmeer) *[[Volendam]] *[[Hoorn (Noord-Hollaand)|Hoorn]] *[[Enkhuzen]] == Uutgaonde verwiezings == *[http://www.rijkswaterstaat.nl/markermeer Infermaosie over et Markermeer op de webstee van Riekswaeterstaot] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Meer in Nederlaand]] [[Kategorie:Water in Flevolaand]] [[Kategorie:Water in Noord-Hollaand]] 0zsvkvx710wltifjfv5i9nuj4cibq7x 14 13079 266383 129261 2013-05-10T17:30:30Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mal|Taal]] nw3ij7av66vszd33azsp5707xa0li1f 0 13080 114053 2009-08-01T16:58:43Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Diekhook]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Diekhook]] 2tq72fqh5y84lnsmde4j4q05pmq12qj 6 13081 180302 114113 2011-02-16T07:53:00Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Sport]] wikitext text/x-wiki Dissen foto kump oet de persinfo van [http://www.zwartecross.nl/pers/?persItemId=984ADA5F-5056-8659-08B3127052F27A19 de Zwarte Cross] {{Bepark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Sport]] cdlfz2lthuit5gsk33ioxqybx837rdv 0 13083 292478 292129 2016-12-15T12:49:24Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki [[File:Huntenpop entrance.jpg|thumb|]] '''Huntenpop''' is n [[popfestival]] in de [[Achterhook]]se gemeente [[Olde Iesselstreek]]. Den name verwis noar de namen van de buurtskoppen [[Varsselder-Veldhunten]], woar et festival van [[1989]] tot [[2008]] ehollen wodden. In 2009 is et verhuusd noar et DRU-park in [[Ulft]]. Et festival steet der um bekend dat der noast podia veur bekende bands ok podia veur ankommend talent bunt, en wödt mangs ok wal et ''Pinkpop van t oosten'' eneumd. ==2006== De 17e editie was op 11 en 12 augustus 2006. [[Atreya]], [[Backwater]], [[Bloody Honkies]], [[Born From Pain]], [[Di-rect]], [[Flaco Jimenez]], [[Get A Grip]], [[I Against I]], [[Internationals]], [[Kaizers Orchestra]], [[Kashmir (band)|Kashmir]], [[Laberinto]], [[Osdorp Posse]], [[Postman]], [[Presidents of the United States of America]], [[Racoon]], [[Ruby Q]], [[Seanpenn]], [[Shiver]], [[Silence is Sexy]], [[Stereo Mc's]], [[Stevie Ann]], [[Wheel]], [[Within Temptation]] en [[Ysis]] ==2007== De 18e editie van t festival was op 24 en 25 augustus 2007. Bands dee toon spölden waren onder meer [[Krezip]], [[Soulfly]], [[Die Apokalyptischen Reiter]], [[The Toy Dolls]], [[Subway to Sally]], [[Madball]], [[Rowwen Hèze]], [[Jaya the Cat]], [[Riverside (band)|Riverside]], [[The BossHoss]], [[Zita Swoon]] en völle andern. ==2008== De 19e editie was op 22 en 23 augustus 2008. De bezetting bestond onder meer oet: [[Liquido]], [[Fun Lovin' Criminals]], [[Beef]], [[Rolling Spears]], [[The Mahones]], [[Beatsteaks]], [[Saybia]], [[Delain (band)|Delain]], [[Stevie Ann]], [[Agua de Annique]], [[Walter Trout]], [[Hansen Tomas]] en völle andern. ==Oetgoande verwiezing== * [http://www.huntenpop.nl Huntenpop.nl] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Muziekfestival]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Liemers)]] jlc4t9d1vmwzor6r9rhsvssd0z8i6hr 0 13089 294549 292914 2017-10-27T08:00:28Z 80.100.201.57 Jeugd wikitext text/x-wiki [[Bestaand:President_Barack_Obama.jpg|thumb|right|200px|Barack Obama]] '''Barack Hussein Obama II''' ([[Honolulu]], [[Hawaii]], [[4 augustus]] [[1961]]) was n 44sten en eerstn [[Afrikaans-Amerikaans|Zwartn]] presideant van [[Amerika]]. Tusken [[3 januwoari]] [[2005]] en [[16 november]] [[2008]] was hee lid van t Amerikaanse Senoat as ofveardiging van de stoat [[Illinois]]. Doarvuur was hee stoatssenator in de wetgeewnde vergaderige van denzelfdn stoat. Op [[20 jannewaori|20 januwoari]] [[2009]] wör hee offisjeel an enömn as presideant. == Leawnsloop == === Jeugd === Obama's vaar, Barack Obama Senior, was nen [[Luo (stamme)|Luo]] oet [[Kenia]]. Zien moo, Anne Dunham, köm oet de stoat [[Kansas]]. Disse beaide gungn oet mekoar in [[1964]] toen as Barack junior twee joar oold was. Zin moo hertrouwdn met nen [[Indonesië]]r den as in Hawaii studeerdn. In [[1967]] verhuusdn t gezin noar [[Jakarta]]. Hee gung dr noar ne [[Rooms-Katholieke Karke|Roomske]] skole, mear steund in eskreewn as [[Islam|Moslim]]. Toew at'e tiene was, gung hee wierumme noar Hawaii, en bie zinne grootooldn van zin moders kaante wonn. Töt [[1979]] gung hee hier noar de middelboare skole. Noa de middelboare skole verhuusdn hee noar [[Los Angeles]], woer as hee twee joar an t [[Occidental College]] studeerdn. Noa twee joar gung hee noar [[Niej-York]], woer as hee verdan studeerdn an de [[Columbia Universiteit]]. Hee studeerdn of in [[1983]] op [[politikologie]] en Boetnlaandse Betrekkingn. Noa zinne studie deed hee oonderzeukn bie de New York Public Interest Group. In [[1985]] verhuusdn hee noar [[Chicago]] woer as hee projektn deed in oarmere buurtn. In [[1988]] leut hee zik deupn in de [[United Church of Christ]] en gung hee hen rechtn studeerdn an de [[Harvard Universiteit]]. Hee haaldn t niejs toew as hee as eerstn zwartn ekeuzn wör as presideant van de Harvard Law Review. Hee studeerdn in [[1991]] of [[met lof]], woernoa as hee wierumme köm noar [[Chicago]] en as [[advekoat|advokoat]] gung woarkn. Hee hef tusken 1993 en [[2004]] les egeewn an de universiteit van Chicago, terwiel as hee oonderwiel ook nog zelf advokoat was van 1992 töt 2002. In [[1989]] leardn hee [[Michelle Robinson]] kenn, woermet as hee trouwdn in [[1992]]. Ze kreegn twee dochters: ''Malia Ann'' (1998) en ''Natasha "Sasha" (2001).'' == Oetgoande verbeending == * [http://www.barackobama.com Barack Obama '08] * [http://obama.senate.gov VS Senaat - Barack Obama] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Verenigde Stoatn van Amerika]] [[Kategorie:Presideant]] hj15yr7c3vm7qc2wdpssf1xoo6pmd38 14 13090 266548 114345 2013-05-10T18:24:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Politikus]] jkj7a5pt848vjwvz4u1doe4iwkipqd7 14 13091 292223 292206 2016-12-12T15:46:14Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] [[Kategorie:Regio Achterhook]] 96u8ea6enls9b0vzyxm61xfvtfw6kkr 14 13092 291258 266444 2016-11-04T10:32:11Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksies| Woorden En Begrippen]] hfxop5sxto6jdyhgg3vw5m36l429c0k 14 13093 271652 266024 2013-12-06T23:38:51Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker bg]] rbsktwl7dqa2qkvxtqcpxieno3r6gtm 14 13094 271657 266023 2013-12-06T23:39:08Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|bg]] myvt9u4revlptoxbvtfxuznxuf1se0o 0 13095 265740 258990 2013-05-10T15:06:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Terwispel''' is een dörp in de gemiente [[Opsterlaand]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et dörp het omdebi'j de doezend inwoners en leit kotbi'j een bosrieke omgeving. Et beheurt tot de ooldere nederzettings van de gemiente en d'r wodt van oorsprong vule daon an laandbouw. Terwispel het een riek verienigingsleven, mit onder aandere vule verschillende sportverienigings. De sportverieniging van Terwispel heet Wispolia. Leden van disse sportverieniging kunnen dielnemen an onder aandere: voetbal, gimmestiek en tennis. Et plak van saemenkomst veur de verienigings is vaeke 'Us Doarpshûs' (''Oons dörpshuus''). Dit multifunktioneel centrum wodde in [[1987]] opricht. Ien keer in de twie jaor is d'r een [[dörpsfeest]] in Terwispel. Tiedens et dörpsfeest bin d'r verschillende aktiviteiten in Terwispel. Een belangriek onderdiel van et dörpsfeest is de [[buurtkamp]]. ==Buurtverienigings== {| |- | width="50%" valign="top" | *Bûtewei *Doarpshûsbuorren *Hiskebuorren *Alde Dyk/Klidze Rjocht *Om 'e Bocht *Plantsoen | width="50%" valign="top" | *Smidte *Spaltenbrêge/Kolderveen *De Streek Oost *Twa in ien *Unwaarskamp *Zonnedael ('t feantsje, skarlannen, de streek) |} == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.terwispel.net Webstee over Terwispel] * [http://dorpsfeest.terwispel.net Dörpsfeest van Terwispel] * [http://www.vvwispolia.nl Webstee van V.V. Wispolia] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] m0uemmnqmi00s20cl1z3ib3lz9w9o63 0 13096 114381 2009-08-05T11:39:22Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[3 jannewaori]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[3 jannewaori]] r5i7uxvbx3g6alhss2ah4cr4l4dhhnd 0 13100 272191 263666 2013-12-11T02:40:36Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Common time signatures.gif|thumb|right|200px|Verskeaidene moatsoortn nöast mekoar]] Ne '''(Muziek)moate''' is nen term wat wörd gebroekt in bladmuziek, um an te geewn det n stukn tied wörd op-edeeld in stuks van geliekn doer. Duur meardere moatn achter mekoar te zetn, ontsteet n muziekstuk. Ne standaard Westerse muziekmoate besteet oet veer teln per moate (stuks met geliekn doer), wat wörd eskreewn as 4/4. Dit neumt ze dan nen "veer-veerde moatsoort", "veerkwartsmoate", of kortweg ''veer-veerde''. Nen noot van één tel het dus in disse moate nen kwartnoot. {{Meziekbalk|ClefG-1|4c2|4c2|4c2|4c2|End}} De [[Beats Per Minute|BPM]], wat bie de meeste muziekstukke wal vermeeld steet, gef an wo vlot of wo laankzaam o'j de stuks mutn teln. Ofhaankelik hiervan kan n muziekstukke dus zo vlot espöld wordn as at t meanselike lief toosteet. Muziek maakn geet feaitelik krek as brökn bie heuwdrekn: 1 moate besteet oet 4 kwartnootn, en dus oet 8 achtste nootn, 16 zesteende nootn, ezw. 4/4 {{Meziekbalk|ClefG-1|4c2|4c2|4c2|4c2|End}} 8/8 {{Meziekbalk|ClefG-1|8c2|8c2|8c2|8c2|8c2|8c2|8c2|8c2|End}} 16/16 {{Meziekbalk|ClefG-1|16c2|16c2|16c2|16c2|16c2|16c2|16c2|16c2|16c2|16c2|16c2|16c2|16c2|16c2|16c2|16c2|End}} Zovölle nootn köant slim drok wean vuur t oge, doarumme wordt ze vake verbeundn met strepe: per kwart-tel kö'j 4 zesteende nootn maakn. Doarumme wordt zesteende nootn vake in groepkes van veere an mekoar verbeundn. ==Aandere moatsoortn== Westerse muziek keant ook nog aandere moatsoortn, met mear, of meender as 4 teln in de moate. de meest vuurkomnde zeent de 2/4, 3/4, 3/8, 6/8, 9/8 en 12/8. Al disse moatsoortn hebt as kenmoark det ze óf in 2, óf in 3 geliekmoatige deeln zeent op te splitsn. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziek]] 1bfqsgqikehr6y0921x6bpz481eg6ae 0 13107 265777 259042 2013-05-10T15:12:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Klokkenstoel Wijnjewoude 09cw.JPG|thumb|upright|Klokkestoel]] '''Wienjewoolde''' ([[Nederlaans]]: ''Wijnjewoude'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Wynjewâld'') is een dörp in de gemiente [[Opsterlaand]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et dörp dat tussen [[Oosterwoolde]] en [[Drachten]] in leit het omdebi'j 2.050 inwoners. Et is ien van de ooldere boerenederzettings in Opsterlaand en leit op de hogere zaandroggen. De omgeving is parkachtig en daordeur rekreatief antrekkelik. Zo hej' [[Duurswoolder Heide]] in et oosten van Wienjewoolde. ==Geschiedenis== De dörpen [[Wienjeterpe]] en [[Duurswoolde]] bin in [[1974]] saemenvoegd tot ien dörp mit de naeme Wienjewoolde. Op et karkhof staot ok ien van de [[klokkestoelen in Frieslaand]]. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.wijnjewoude.net/ Webstee over Wienjewoolde] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 8s3gdtlxfx1ynxj76lqwqvnsnexhdju 6 13108 181582 114688 2011-02-27T22:32:05Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Wikipedie:Gin Kattegerie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Antenne van zeandpiraatn == Licentie == {{GFDL}} [[Kattegerie:Wikipedie:Gin Kattegerie]] exf38egxt9yl1lin7egrd1txxzeqrhv 6 13109 181595 114696 2011-02-27T23:11:07Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Wikipedie:Gin Kattegerie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == n Niejn naamn vuur Goor == Licentie == {{GFDL}} [[Kattegerie:Wikipedie:Gin Kattegerie]] m1jmu88rn4gavbpt94x5yh97pdfax64 0 13119 262707 258938 2013-05-04T19:53:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Farmer's Golf action.jpg|thumb|300px|Boerengolf spöllen in de weide.]] '''Boerengolf''' is ne spölse oetvoering van den klassieken [[Golf (sport)|golfsport]]. == Naamn == Andere namen veur boerengolf, mangs met iets andere spölregels, bunt ''klompgolf'', ''boerenklompgolf'', ''plattelandsgolf'', ''boerderijgolf'' of ''agrogolf''. Den name "Boerengolf®" is op [[14 juni]] [[2007]] registreerd as Europees woordmark deur t bedrief Farmersgolf Int. Doarumme wodt de andere naamn gebroekt door de meeste andere aanbeders van t spel. Et spel wöd op meer as 350 lokaties in Nederland espöld, meest boerderi-jen. == Spölruumte == Den ''green'' is gin vlak grösveld moar besteet meesttieds oet een of meerdere weiden. Den ''klub'' is ne holten stelle met nen massieven klomp van zo'n achttien centimeter der-an vast-emaakt. Den ''hole'' is nen in-egraven emmer met doarbi'j ne vlagge met n nummer. Den spölbal is umsgeveer 16 cm in deursnae. Bezundere klaere bunt neet neudeg, stiefel of olde skone um met deur et weiland te lopen is genog. Et spel wödt normalerwieze veur de gemeudelekheid espöld, moar der besteet ok n kampioenskap. == Nederland == Noar eigen zeggen is et spel oet-evonden in 1991 deur Peter Weenink oet [[Leeuweld]], anderen zegt dat et al sunds de joaren zesteg in den [[Achterhook]] besteet. Boerengolf wöd vake spölt deur toeristen of bi-j n bedriefsoetstäpken, bi-j n bezeuk an ne (kamping)-boerderi-je woar t spel an-eboaden wöd. In [[2004]] wodden veur t eerst n "Open Nederlands Kampioenskap Boerengolf" organiseerd in Leeuweld. In [[België]] wöd t spel espöld suns [[2003]], en ok in [[Duutslaand]] en [[Oostenriek]] hef et zienen intree emaakt. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Spel]] bqqa6h295qe6s9dcjiivlhlvx6ouuum 0 13122 264969 259207 2013-05-09T22:12:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Glass.harmonica.in.rome.arp.jpg|right|250px|thumb|n Wicht an t glaskern up straot in [[Romen]] ]] '''Glaskern''', ok wol '''glashaarp spullen''' nuimd is n vörm van [[muziek]] dei maokt wordt deur middel vun wienglaozen dei aal vult bint mit n verscheidene houveulheid [[waoter]]. As eine ter den mit zinnen [[vinger]] over hìn vrif, krigt man n bepaold geluud. Net as aal geluud kump dit deur t trillen van t glas. Deur in bepaolde [[glas|glaozen]] meer of minder waoter to doun, wordt de trillen as t waore tegenhoolden, waordeur man verscheidene toonhöchtes krigt. Tegenswoordig wordt t instrument eingaol populèrder, maor al in de [[18e eeuw|18. eiw]] wodde t instrument gebroekt, under aandere in [[Duutslaand]]. ==Boetende hìnwieze== *[http://www.youtube.com/watch?v=3rmFleYqNxw J.S. Bach: Toccata] Glass Duo *[http://www.youtube.com/watch?v=EgoaehDEBrU Veurbeeld van glaskern, Dance of the Sugar Plum Fairy, komponeerd worden vun Tchaikovsky] *[http://www.youtube.com/watch?v=zcZdqAF-hM8 W. A Mozart: Adagio and Rondo K.617] Glass Duo *[http://www.glassduo.com Glass Duo] {{Begin|gos}} {{dia|Schreven up zin Westerwoolds}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Muziek]] 6k5shcv2svukxsvd2ca9oregzkod193 0 13123 265808 165173 2013-05-10T15:19:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Dit is de '''Urker taolwezer''' van Wikipedie. Et is bedoeld om et [[Nedersaksisch]]e dialect van [[Urk]] te beskreven in zo sprekers in niet-sprekers van et Urkers te laoten zien in et ze eventueel te laren. Dingen die je ier venen kunen binnen woordenliesten, grammatica, eutspraak, [[Leegsaksische orthogroafie|spelling]] in eutdrokkingen. == Info veurof == Et '''[[Urkers]]''' wort espruken op et vuurmaolige eilaand [[Urk]]. Et beoort mit et [[Eemlangds|Eemlaands]] in et [[West-Veluws]] tot et overgangsgebied tussen et [[Nedersaksisch]] in et [[Nederfrankisch]], maar wort over et algemien erekend tot et [[Nedersaksisch]]. Ok et Fries, et [[Frans|Fraans]] in et [[Amsterdams]] (Joos) eawen et dialect direct of indirect beïnvloed. Et dialect is ondanks disse verwaantskappen uniek van karakter, voral vanwege de isolatie as vuurmaolig eilaand. Sinds de laote niegentiende ieuw eawen vuul taolwietenskappers eurlui ermie biezigouwen. == Geografie == {| class="wikitable" width="50%" |- style="background: #efefef;" ! width="25%" |Urkers ! width="25%" |Nederlaands |- |[[Urk]] (eutspraak: ''Urrek'') |Urk |- |[[Flevolaand]] |Flevoland |- |[[Kampen (Overiessel)|Kaampen]] |Kampen |- |[[Veno|Velo]] |Vollenhove |- |[[Skokkelaand]] |Schokland |- |[[Bunsjoten|Bunskoten]] |Bunschoten |- |[[Zuderzee|Zuierzie]] |Zuiderzee |- |[[Noord-Hollaand|Noord-Ollaand]] |Noord-Hollaand |- |[[IJmuun|IJmuien]] |IJmuiden |- |[[Frieslaand]] |Friesland |- |[[De Lemmer|Limmer]] |Lemmer |} {{Nedersaksische taalwiezers}} {{Begin}} {{DEFAULTSORT:Urker Taolwezer}} [[Kategorie:Urkers artikel]] [[Kategorie:Urkers|Taolwezer]] [[Kategorie:Taalwiezers]] p8ymvcqjz707jbmg4l9z83wcx2qkdor 0 13124 115080 2009-08-10T18:53:22Z Servien 7 [[Jeneverbes]] is ewiezig naor [[Jeneverbees]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Jeneverbees]] 1k0jurowp5u7quo6vq8fe2l3txxxw5q 0 13127 115259 115257 2009-08-13T18:39:44Z Xqbot 2328 Bot: Dubbelte Wiederleiden rutmakt wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Kaark]] o9yst16c3ds1kosbsuh0ytf5h4b4xwc 10 13128 271694 261655 2013-12-07T00:17:34Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Russisch|ru|Для этого участника [[:Kategorie:Gebruker ru|'''русский язык''']] является [[:Kategorie:Gebruker ru-M|'''родным''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ru-M]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ru-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ru-M]] </noinclude> 3idn007yuxi21kux3n7nhhr6se3dhhn 14 13129 271601 261969 2013-12-06T23:35:11Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker ru]] 30i0ehtn4i1jvudthrchrnfhz3pzw20 10 13130 115273 2009-08-13T20:09:30Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Mal:Gebruker de]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mal:Gebruker de]] djcoihzwcu48fw9fyvqgm8z3gso5k19 10 13131 115274 2009-08-13T20:11:10Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Mal:Gebruker en-3]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mal:Gebruker en-3]] g8k3cw2tkjchmpoy8473qnsa97o0bou 0 13133 291007 273116 2016-11-02T16:56:29Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Jan-manschot.jpg|thumb|Jan Manschot]] '''Jan Manschot''' ([[Lechtenvoorde]], [[21 september]] [[1947]] – [[Deutekem]], [[20 jannewaori]] [[2014]]), ok Brekken Jan Schampschot eneumd, is belangriek in de geskiedenisse van de popgroep [[Normaal]]. Samen met Bennie Jolink hef e in 1975 den anzet egevven tot t oprichten van de groep. Manschot ging drummen, hoowal e der op dat moment nog neet völle van kon. Van t begin af an, op t popfestival van Lochem, had de groep völle sukses en ze wodden oaver t hele land bekend met t oetbrengen van eur eerste plaetjen [[Oerend Hard]]. Midden joaren tachtig verleet Manschot de groep. Later (1989) vormen e met onder andere [[Ferdy Jolij]] de Achterhookstalige muziekgroep [[Boh Foi Toch]]. Ne andere bezetting woar-t e in spöllen was [[Bakkerij Manschot]]. In t veurjaor van 2013 worden der tumors bi'j um konstateerd, en begin 2014 is e oet de tied ekommen. {{DEFAULTSORT:Manschot, Jan}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Muzikaant oet den Achterhook]] [[Kategorie:Drummer]] h0t4o7kpfjoxqlp9wboct02i05w3rc3 0 13134 263243 208018 2013-05-04T22:54:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Et '''Verbond van Nedersaksische Dialektkringen''' is n samenwarkingsverband tussen [[Dialektkring Achterhook en Liemers]], de Vereniging [[Vrienden van de Streektaal veur Lochem en umgeving]], en de [[Dialektkringe Salland en OostVeluwe]]. Et besteet sunds 2003, en wöd ok wal kortweg t Verbond eneumd. Et hef as doel et gebroek van et [[Nedersaksies]] te bevordern. Van t Verbond zölf kö'j gin lid worden; i-j mot lid waen van ien van de an-eslotten verenigingen. ==Oetgaven== Et Verbond gif veer keer in 't jaor t tiedschrift '''[[De Moespot]]''' oet. ==Oetgoande verwiezingen== *[http://www.dialectkring.nl Webstae Dialektkring Achterhook en Liemers] *[http://www.dialektkringe-sov.nl Webstae Dialektkring Salland en Oostveluwe] *[http://www.streektaalvrienden.nl Webstae Vrienden van de Streektaal veur Lochem en umgeving] (in et Nederlands) {{DEFAULTSORT:Verbond Nedersaksische Dialektkringen}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] ngyb3pfwhiraje6mxktgpn06yiexrc6 0 13135 263301 259092 2013-05-04T23:03:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Willem Terhorst.jpg|thumb|right|250px|Willem Terhorst op den [[Zwarte Cross]] 2011]] '''Willem Terhorst''', ([[Beltrum]], [[28 september]] [[1949]]), ok wal ''Wimken van Diene'' eneumd, is den vasten [[Basgitaar|basgitarist]] in de Nederlandse rockgroep [[Normaal]]. Sinds 't noajoar van 1975 mek hi-j deel uut van dizze groep. Terhorst is dn enigen echten boerenzönne in Normaal. De andere bandleden van t eerste uur hebt e-studeerd an verscheidene akademies, moar Willem kwam neet wieter as de UTS, en hi-j is altied in den [[Achterhook]] blieven wonnen. Ziene olders waren in teengstelling töt de olders van de andere muzikanten wal boer. Het bekendste wark dat Terhorst e-schreven hef, is ''Hiekikowokan'', dat in 1984 in de top 10 van de Nederlandse [[hitparade]] terecht is e-kommen. Hi-j is doar veur onderscheiden met dn Nationale Hitparade trofee. Wieters hef e ok nog andere veur ''Høkers'' bekende nummers e-schreven. Denk an nummers as ''Noar 'T Café'' en ''Alle Buurluu Ok De Meister En De Pastoor''. Ok hef Terhorst mee-e-schreven an één van de bekendste nummers ''Deurdonderen'', woar Normaal nog n golden plaat veur hef e-kregen. Zien naam is weer te vinden op heel völ platen van Normaal. In [[2009]] brach Terhorst n soloalbum uut met de titel ''Krek wak wol''. Op dizze cd brech e n ode uut an 't darp [[Aalten]], en nemt e t op veur de boeren in t nummer ''Een Boer Den Klaagt''. {{bron| *[http://www.normaal.nl Webstea van Normaal] }} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Muzikaant oet den Achterhook|Terhorst]] i1nzqk5ig92kl7fkgngecdspxateyed 0 13136 115401 2009-08-15T13:12:38Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Gaanze]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gaanze]] mw08ikklt5gr7vjak2x626ngh29r67b 0 13137 291945 291940 2016-11-21T17:12:36Z 82.73.223.227 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Indische gans met jongen.jpg|duum|200x200px|Indische gans mit jong]] '''Gaanzn''' zeent grote, zwoare waterveugel oet de femilie Anatidae (Zwaann, gaanzn en eandn). Doarbinn beheurt ze töt de oonderfemilie Anserinae (Zwaann en gaanzn). Gaanzn köant good groazn en leawt doarumme mear op t laand as aandere Anatidae. Doarvuur hebt ze stoarke, lange peute, dee at midln oonder t lief stoat, woerduur at ze good loopn köant. In Europa he'j twee soortn: Anser (grieze gaanzn) en Branta (zwart-witte gaanzn). t Woard gaans wörd vuur t männke én t vröwke gebroekt. Mangs wörd t männke nen gaanzerik of geant eneumd. == Lief == Gaanzn hebt nen halflangn haals en nen stoarkn kegelvörmigen snoawel. An de boawnsnoawel zit nen zaagraand. In vergelieking met zwaann zeent gaanzn kleainder en stewiger, mear ze zeent völle grötter as halfgaanzn en eandn. Volgröaide gaanzn ruujt alle slagpenn tegelieke en köant doarumme ongevear nen moand laank nit vleegn. Disse periode vaalt meesttieds saamn met de tied det de jongn in t nest zeent. Aans as bie eandn, hebt gaanznmännkes en vröwkes t zelfde vearnpak. Gaanzn köant töt 30 joar oold wordn, mear köant zik pas vuurplaantn vanof det ze 3 zeent. t Verskil tusken männkes en vröwkes is nen grootn hangboek bie de vröwkes. Dit is good te zeen in de broodtied. ==Gedrag== Gaanzn leawt in groepn, dee at ook wal toomn eneumd wordt. Vleegn doot ze t leewste in V-formasie of golvende lienn. De achterste gaanzn gebroekt de opstiegnde locht van öare vuurgängers, en spoert de vuurstn an um snelheaid te hooldn. At ne gaanze te zeke is um met te vleegn, dan bliewt twee gaanzn bie um töt'e wier better of dood is. Doarnoa goat ze de grote groep wier achternoa. Gaanznmännkes en vröwkes bliewt öar hele leawn bie mekoar. Op n boadm bouwt ze n nest, wat de vröwkes bekleedt duur vearn oet de eegne böste te plukn. De jongn zeent nestvlieders. Ze goat zo gaaw meugelik t nest oet. De eerste tied wordt ze nog wal woarm eheuldn duur de ooldn, mear ze mutn al wal zelf etn zeukn. Gaanzn zeent onmeundig waaks en köant akelig hard met de vleugel houwn. At ze zik bedreaigd veult goat ze gakn en bloazn. Hierumme hadn völle leu vake gaanzn as waakdeers. ==Gebroek== Dr wörd oaweral op de wearld völle op weelde gaanzn ejaagnd, woerduur at ze bange wordt en zik nit völle loatt zeen. Tamme gaanzn wordt vet-emest, oonder mear vuur gaanznleawer. Ze wordt ook ebroekt um te plukn. De vearn wordt ebroekt in kusns en dekbedn. Tamme gaanzn köant 2 töt 3 moal in t joar eplukt wordn. Ze legnt 40 töt 60 eier in t joar, en dee kö'j etn. Mear um de salmonella teegn te goan mutn ze wal 15 minuutn ekokt wordn. De slagpenn wordt al seend meansnheugnis ebroekt um met te skriewn. ==Soortn== ** Geslacht Anser (Grieze gaanzn) *** Sneejgaanze (A. caerulescens) *** Kolgaanze (A. albifrons) *** Dwerggaanze (A. erythropus) *** Taigareetgzanze (A. fabilis) *** Toendrareetgaanze (A. serrirostris) *** Kleaine reetgaanze (A. brachyrhynchus) *** Grauwe gaanze (A. anser) *** Indiesee gaanze (A. indicus) *** Keaizerganze (A. canagicus) *** Zwaangaanze (A. cygnoides) *** Dwergsneejgaanze (A. rossii) ** Geslacht Branta (Zwart-witte ganzen) *** Grote kanadese gaanze (B. canadensis) *** kanadese gaanze (B. hutchinsii) *** Kleaine knadese gaanze (B. hutchinsii minima) *** Braandgaanze (B. leucopsis) *** Rotgaanze (B. bernicla) *** Witboekrotgaanze (B. hrota) *** Zwarte rotgaanze (B. nigricans) *** Roodhaalsgaanze (B. ruficollis) *** Hawaiigaansze of Nene (B. sandvicensis) De Nielgaanze lik op ne gaanze mear heurt bie ne aandere femilie: Tadorninae (Halfgaanzn) ==Mooi um te weetn== * In [[Koevern]] in [[Dreanthe]] wörd alle joarn ne Miss Ganzehoedster ekeuzn. Den mut dan in tradisionele kleder op verskeaidene angeleagnheedn verskienn. ==Oetgoande verwiezings== * [http://www.americannaziparty.com/][http://www.aviornis.nl/vogels/vogelsoorten/watervogels/ Aviornis: Informasie oawer gaanzn, eandn en zwaann] * [http://www.buffganzen.nl/ Ganzenwebstea van Broederey de WeydeGansch] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Voegel]] 45rwmbqn3sml2vsz562w6y20vhttua8 0 13140 292625 279220 2016-12-21T09:38:27Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki {{Infobox wealdarfgood | titel = Historische hailegdommen Machu Picchu | ofbeelding = 80 - Machu Picchu - Juin 2009 - edit.jpg | omschrijving = | kop = Machu Picchu | type = Mixt | regioon = Latains Amerikoa en de Karrieben | laand = [[Peru]] | joar = [[1983]] | volgnr = 274 | ofbeelding2 = | omschrijving2 = }} '''Machu Picchu''' (oetsproak ''matjoe piektjoe'', van [[Quechua]] '''Machu Pikchu''': "de olle baargtop")<ref>Teofilo Laime Acopa, Diccionario Bilingüe, Iskay simipi yuyay k'ancha, Quechua – Castellano, Castellano – Quechua: '''''machu''''' - ''adj. y s. m. Viejo. Hombre de mucha edad (Úsase también para animales).'' - '''''machu''''' - ''s. m. Anciano. Viejo.'' '''''pikchu''''' - ''s. Pirámide. Sólido puntiagudo de varias caras. || Cono. Ch'utu.'' '''''machu pikchu''''' - ''s. La gran ciudadela pétrea que fue quizá uno de los más grandes monumentos religiosos del incanato, entre el valle del Cusco y la selva virgen (JAL). || Monumento arqueológico situado en el departamento actual del Cusco, junto al río Urubamba, en una cumbre casi inaccesible (JL).''</ref> was n [[Inka]] stad ien [[Peru]], dij middelkerwies baauwd worden is om en bie [[1440]]. t Het bestoan tou om en bie [[1532]], dou de [[Spanje|Spanjolen]] t veroverde en de bevôlken oetruid het. t Is ien terazzen baauwd op n baargdèlloop op sikkom 2.430 meter boven zeehoogte. t Ligt even tin noordwesten van de stad [[Cusco]] ien t zuden van t laand. == Baauw == t Komplex is baauwd worden oet [[graniet]]. Dizze stainen kommen doar van oorsprong nait veur en der gruien ook gain bomen. Hou man de stainen omhoog kregen het, blift tou vandoag aan dag n mysterie. Summege alternatieve groeperen leuven dat de stainen deur boeteneerdse wezens omhoog hoald binnen, wat ook de perfekte aarchitektuur verkloaren zol. Dit wordt nait deur [[historicus|geschiedkundegen]] steund. Zai denken dat der n hail ìnde luu wazzen dij deur middel van [[hefboom]]effekt de stainen omhoog drokt hebben. == Historie == De presieze funksie dij de stad doudestieds haar is nait zeker. Wel is zeker dat t n hailegdom was en dat t vaste bewonen haar. Dit bliek onderaandere oet t feit dat t stee oet 140 stainen gebaauwen bestaait dij grotendails woonhoezen wazzen. Ook binnen der sikkom 100 geribtes vonden van mìnsken, grotendails [[vraauw]]luu. Der wordt van oet goan dat ook de keunens van t Inka-riek hier ook woonden, messchain was t zulfs de heufdstad. De stad was middelkerwies onderverdaild ien drij gedailtes: * ''t Hailegdom'', woar man normoal nait kommen mocht en woar de seremonies stee vonden. * ''t Populairedail'', woar de lutje man woonde en woar de fasiliteiten wazzen. * en ''t Dail veur de priesters en de riekeluu''. Noadat de Spanjolen de stad verraggeld haren, laiten zai t stukkend aachter. t Wör ien 1782 offisjeel opnij ontdekt deur Jose Uriel Garcia. == Toerisme == Machu Picchu is ain van de belaangriekste toeristische stees ien Peru en wordt voak zain as t symbool veur de Inka's. Doagelks bezuiken om en bie 2.000 luu t stee en is ien 2007 erkend worden as ain van de [[Zeuven Nije Wereldwonders]]. t Staait op de UNESCO Wereldaarfgoudliest sunt 1983. <gallery> Ofbeelding:Machupicchu intihuatana.JPG|De maiste hoezen hebben nou gain dak meer, môr wazzen oorspronkelk van holten balken en stro. Ofbeelding:Macchu picchu03.jpg|Summege doaken binnen weeropbaauwd. Zo as tou zain is, was de haile stad baauwd op terazzen. Ofbeelding:Machu Picchu16.jpg|De baauw van Machu Picchu is zo genaauw, dat der wel ais maind wordt dat t deur boeteneerdse wezens baauwd is. Ofbeelding:Intihuatana Solar Clock.jpg|De zunneklok. De Inka's wazzen, liek as veul aander oorsponkelke volker van Midden- en Zuud-Amerika, goud mit [[astrologie]], t bewegen van de [[zun]], [[moan]] en de [[steerns]]. </gallery> == Rifferenties == <references/> [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Wereldarfgood in Peru]] h79k03k7rqnkllsvmaerwtze4r5sdbt 0 13143 279221 274596 2015-03-27T16:48:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Infobox wealdarfgood | titel = Veur-Spoanse stad Chichen Itza | ofbeelding = Chichen-Itza-Castillo-Seen-From-East.JPG | omschrijving = | kop = Chichen Itza | type = Kultureel | regioon = Latains Amerikoa en de Karrieben | laand = [[Mexico (laand)|Mexiko]] | joar = [[1988]] | volgnr = 483 | ofbeelding2 = Karta ChichenItza.PNG | omschrijving2 = Kaart Chichen Itza }} '''Chichen Itza''' (oetsproak ''tjietjen ietza'', [[Yukatan Mayaans]]: ''Chi'ch'èen Ìitsha' '': "Aan de monden van de welle van de [[Itza stam]]) is n groot komplex van ruines oet de Veur-Spoanse tied en is legen op t haalfaailaand [[Yukatan]] ien [[Mexico (laand)|Mexiko]]. Op dit haalfaailaand is gain bovengrondse revier, môr wel twij "goaten" woardeur man tougang het tou ondergrondse revieren. Aine doarvan is de [[Hailege Cenotes]] (ook ''Hailege welle'' of ''Bron van offerns''), woar de stad aan ontstoan is. Zo as de lèste noam al dut vermouden wör dizze welle ook offerns brocht aan de regengod [[Chaac]]. Tegenswoordeg stoan der allend nog tìmpelkomplexen. Of der ook woonhoezen wèst hebben is nait zeker. Belaangrieke gebaauwen ien Chichen Itza binnen [[El Castillo]] (t Kestail; de vernuimde trappenpyramide, ook wel de ''tìmpel van Kukulcan'' nuimd), de [[balenvèld (Chichen Itza)|baaltoen]] (woar man n baalspel speulde dat n veurganger van t voutbaal is) en de tìmpel van de hèlden (de [[Templo de los Guerreros]]). <gallery> Ofbeelding:Mexico Cenotes.jpg|De hailege welle. Ofbeelding:Chichen Itza Temple of Kukulcan Serpent.JPG|De tìmpel van Kukulcan bie de [[zunneswinden]], woarbie n slaang op t trappenzied tou zain is. Ofbeelding:GreatBallCourt-interior.jpg|De grode Balenvèld. De baal mos deur deur de lutje ring dij onder de toren links tou zain is. Dit zol de [[zun]] veurstèllen dij ien t midden van t zunnestelsel tou stoan komt. Ofbeelding:Templo de los Guerreros.jpg|Templo de los Guerreros </gallery> {{Commonscat|Chichén Itzá}} {{Coordinate |NS=20/41/3/N |EW=88/34/7/W |type=landmark |region=MX}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Wereldarfgood in Mexico]] [[Kategorie:Ooldheaidkeunde]] [[Kategorie:Maya-volk]] a3hoiua42gwll1hw34xrsk1q0vnqgfw 14 13146 266392 115687 2013-05-10T17:32:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Olle beschoavens]] bz24f49521voapvlu4pwun9xvwpuhs0 14 13147 266493 221048 2013-05-10T18:12:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Volk]] [[Kategorie:Oldheid]] esmyrejyoj7f1hqh2hhowbrff5wnybg 14 13148 290760 271805 2016-11-01T18:22:06Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Amerika]] qiv6u6duyqw8mzy98ceywzonb65oaqj 14 13149 284960 284959 2016-06-25T11:57:32Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Weerlddeel]] bf42xsbscfkn92xrx10mphsr9j2o02z 0 13150 115703 2009-08-16T22:42:34Z Grönneger 1 35 [[China Walle]] is ewiezig naor [[Sinese muur]]: gebrukelker wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Sinese muur]] o9s8w4wiebccffa04btgju4vc6yq6s8 0 13152 115706 2009-08-16T22:48:11Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Sinese muur]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Sinese muur]] 3y0ah3afweylqh4vf84ouvvmuyqtxs1 0 13159 291403 265345 2016-11-04T15:16:28Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Lemele''' is een [[daarp|dörp]] in de gemiente [[Ommen]] in de previnsie [[Aoveriessel]], 't lig an de voet van de Lemelerbarg. Op [[1 januari]] [[2008]] had Lemele 1.672 inwoners. De naam Lemele is of-eleid van 't leem dat vrogger in en umme de Lemelerbarg is evunnen. Uut vondsten bie ofgravingen is ebleken dat 2000 jaor veur onze jaortelling mèènsen al op de barg ewoond hadden. De eerste keer dat Lemele in olde geschriften stiet vermeld is [[1474]]. == De Tichelerieje == De in [[Leiden]] geboren [[Carel Godefroi de Moen]] koch in [[1840]] een lap grond an de Ledeboerweg um der een stienpannen- en tichelfebriek op te richen. Onder de naam De Moen en Kompejons konnen mit medewarking van ds. Van Raalte, Dirk Blikman Kikkert en Elias Ravenhorst zien plannen wödden uut-evoerd. De Tichelerieje beud wark an zo'n dartig mèènsen. An de voet van de Lemelerbarg had e een mooi stekkien umdat leem de belangriekste grondstof van de febriek was. Toen in [[1855]] 't [[Aoveriessels kenaal]] tussen [[Almelo]] en [[Zwolle]] werd an-eleg, werd de febriek naor de Kingmaweg an dit kenaal verhuust. Mä in de loop der jaoren vertrokken alle kompejons stuk veur stuk uut de stienfebriek. As leste bleef Dirk Blikman Kikkert aover en verkoch zien andeel an Marten Kingma. Tien jaor daornao had Marten Kingma de stienfebriek ummebouwd in een zuvelfebriek umdat de melkcentrifuge werd uut-evunnen. == Recreasie en toerisme == Lemele biedt met zien völle campings een uustekend plekkien veur de toeristen die wilt fietsen in de umgeving en wilt wandelen aover de [[Lemelerbarg]]. An 't Zandeinde is een zörgboerderieje, an de Karkweg zit een eetkefee met een terras in de zunne, an de Lege Esweg is een kleine golfbane, en an de Korteveldsweg zit disco Zaal Dijk. Ok veur gehandicapten is plek in Lemele; an de Lemelerweg zit vekaansiecentrum de Imminkhoeve. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Ommen]] 6heojr37szyx5gvf0j0vuf7lz0l66zs 0 13160 115933 2009-08-18T14:38:17Z Grunnen 2282 deurverwiezing naor [[Taol]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Taol]] 2ep65z9ds36eox34rjgej63imelot29 0 13164 272949 265261 2014-01-22T19:39:46Z Droadnaegel 1133 redundante kategorie wikitext text/x-wiki t '''Waarkwoord''' ([[Latain]]: ''verbum'') is n [[woord]] dat in schier alle sproaken van de wereld soamen met t [[onderwaarp]] en eventueel n [[objekt]] (veurwaarp) de boases vörmt van n [[zin]]. Waarkwoorden verschelen as [[woordoard]] wezenlek van [[noamwoord]]en, deurdat zie gain verwiezende funktie hebben moar n ''aktie'' (doun, bikken), ''toustand'' (binnen, stoan, drieven) of n ''gebeurtenis'' (staarven, mietern) uutdrukken. == Overgankelkhaid == Der binnen [[(On)overgankelk waarkwoord|overgankelke]] (transitieve) en [[(On)overgankelijk werkwoord|onovergankelke]] (intransitieve) waarkwoorden. === Overgankelke waarkwoorden === Overgankelke of ''transitieve'' waarkwoorden hebben noast n onderwaarp ook ain of twai [[objekten]]: * ''Jan sloat Piet'' Dizze bovenstoande zin het ain objekt. Jan is t onderwaarp en Piet is objekt (in dit gevaal [[laaidend veurwaarp]]). * ''Jan geeft Piet n bouk'' Dizze zin het twai objekten: ''Piet'' en ''n bouk'' (''Piet'' is [[metwaarkend veurwaarp]], ''n bouk'' laaidend veurwaarp). Kenmaarkend is dat t objekt [[onderwaarp]] wordt en aans om, wenneer t waarkwoord [[passief]] maakt wordt. Bieveurbeeld: 'ik zai hom' wordt na ''passiveern'': 'hai wordt deur mie zain'. === Onovergankelke waarkwoorden === Onovergankelke of ''intransitieve'' waarkwoorden hebben gain objekt: * ''Hai veralteraaiert'' Der binnen ok waarkwoorden dij zowel met as zunder objekt kinnen veurkommen: * ''t snijt'' * ''t snijt bladjen'' == Overainkomst == In glad alle sproaken (behaalven de gehail [[analytische taal|analitische]]) veraandern waarkwoorden in meer of mindere moate van vörm as (ain van) de [[argument (taolkunde)|argumenten]] veraandert. Aigenschoppen dij dizze argumenten overdroagen kinnen binnen bieveurbeeld ''getal'', ''persoon'', ''geslacht'' of ''bepoaldhaid''. In veul sproaken zel allaint t onderwaarp overainkomst uutlokken, moar der binnen ok sproaken dij ok mit veurwaarpen (maistieds t laaidend veurwaarp) overainkomst kennen. De verschillende vörmen dij n waarkwoord kriegt haiten [[vervougen]]s. t Waarkwoord dat zo aanpast is aan zien argumenten hait ok wel de [[persoonsvörm]]. Mit t getal wordt [[enkelvold]] of [[meervold]] maind. Summege sproaken hebben ok n [[twaivold]]. Persoon onderschaiden wie in ''eerste'', ''twaide'' en ''derde persoon''. Dizze binnen in t Grunnegs in t enkelvold: (1) ''ik'', (2) ''doe'' en ''joe'' en (3) ''hai'', ''zie'' en ''t''. In het meervold: (1) ''wie'', (2) ''joe'' en (3) ''zie''. == Tied == Waarkwoorden worden ok vervougd noa tied. Maistieds betaikent dit dat sproaken as grond van t systeem n twaidelen hebben tuzzen of toukommende tied en nait-toukommende tied, of vergangen tied en nait-vergangen tied. Maiste sproaken bruken n systeem mit (veul) meer tieden, moar krap-aan apmoal bruken zie ain van dizze systemen as boases. t Grunnegs het as boases n twaidelen vergangen-nait vergangen en het aacht tieden: * [[Onvoltoeid tegenswoordege tied]] (''presens''): ''ik loop'' * [[Voltoeid tegenswoordege tied]] (''perfektum''): ''ik heb lopen'' * [[Onvoltoeid vergangen tied]] (''imperfektum''): ''ik luip'' * [[Voltoeid vergangen tied]] (''pluskwamperfektum''): ''ik haar lopen'' * [[Onvoltoeid tegenswoordege toukomende tied]] (''futurum simpleks''): ''ik zel lopen'' * [[Voltoeid tegenswoordege toukomende tied]] (''futurum eksaktum''): ''ik zel lopen hebben'' * [[Onvoltoeid vergangen toukomende tied]] (''futurum preteriti''): ''ik zol lopen'' * [[Voltoeid vergangen toukomende tied]] (''futurum eksaktum preteriti''): ''ik zol lopen hebben'' == Wies == Waarkwoorden kinnen de volgende wiezen: '''[[Aantonende wies]]''' (''indikatief'')<br /> Dit is de "normoale" vörm van t waarkwoord, dij de waarkelkhaid aangeft: ''ik loop'', ''hai luip''. '''[[Onbepoalde wies]]''' (''infinitief'')<br /> t Haile waarkwoord: ''lopen''. '''[[Gebiedende wies]]''' (''imperatief'')<br /> Dizze geft maistieds n bevel weer: ''loop!'' '''[[Aanvougende wies]]''' (''konjunktief'')<br /> De boasesbetaikenis van de aanvougende wies is: "iets dat nait woar is, iets woarvan nait wis is of t woar is, of iets woarvan wenst wordt dat t woar is": ''hai zol lopen'', ''hai zol dat zegd hebben'', ''ik wol dat t zo was''. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Waarkwoord]] iasta9ejr0do78y4ruc2mzv0wzo5xhl 0 13165 115998 2009-08-18T22:27:36Z Grunnen 2282 hìnwiezen wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Waarkwoord]] f9s38hyou1430nyzt3ys1l7adc0eg6u 0 13167 116277 116215 2009-08-22T10:27:39Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Protestantisme]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Protestantisme]] abi6lbj05q7yklm95xytbw3aw4kx3sn 0 13168 116294 116199 2009-08-22T19:35:09Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Protestantisme]] fwwqa8yrheq6h1cp9v1syu698ziy45j 0 13169 116295 116200 2009-08-22T19:35:20Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Protestantisme]] fwwqa8yrheq6h1cp9v1syu698ziy45j 0 13171 292609 271369 2016-12-20T13:50:42Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Wim Plekkenpol''' ([[Tiel]], [[8 april]] [[1948]]) is een [[Nederlaand]]se politicus, sportjournalist en voetbaltrainer. ==Voetbaltrainer== In 1975, hi'j was 27 jaor toendertied, wod hi'j trainer bi'j Olyphia, de voetbalclub in [[Noordwoolde]]. Hi'j nam de boel over van Koene Koopman uut [[Wolvege]]. Nao ien jaor pakten hi'j zien spullegies en wodde journalist bi'j 't radiopregramme Langs de Lijn, maar van 1980 tot 1982 was hi'j opni'j trainer van de gruun-witten. Hi'j wodde in 1982 opvolgd deur Hille Boonstra, die in 1998 wegraekt is. In juli 2006 stelde Olyphia Plekkenpol veur de dadde kere an as trainer. Hi'j hul de club twie jaor in de dadde klasse en gaf et stokkien in de summer van 2008 over an André Bloemhoff. ==Sportjournalist== Plekkenpol warkten bi'j Radio 1 Langs de Lijn, [[Radio Noord]] en vandaege de dag bi'j [[RTV Drenthe]] als sportpressintaoter en verslaggiever. Legendarisch was et verslag van Plekkenpol tiedens de TT in Assen. Vol enthousiasme versleug hi'j de eerste ronde, waorna hi'j him vertwiefeld ofvreeg waoromme alle coureurs stopten. Hi'j bleek de opwarmronde te hebben versleugen. Plekkenpol verzorgden in de jaoren tachtig tegere mit collega Henk Kok de live radio-verslaegen van de Europacup-duels van FC Grunningen. In de jaoren negentig deej Plekkenpol, tegere mit Albert Schrik, vule maolen verslag van de naocompetitieduels van FC Emmen. Dat was in de tied dat Azing Griever trainer was an [[De Meerdiek]]. ==Politikus== Wim Plekkenpol is wethoolder veur de VVD in de gemiente [[Weststellingwarf]]. Hi'j woonden jaorenlang in Noordwoolde, mar sinds een peer jaor woont hi'j in Wolvege. Hi'j was vuule jaoren actief als sportleraar. {{DEFAULTSORT:Plekkenpol, Wim}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:VVD-politiker]] [[Kategorie:Wetholder]] [[Kategorie:Media]] [[Kategorie:Voetbal]] 3vh27eo9luzpvguxk77fh3bc6dqb5hd 0 13173 290889 279549 2016-11-02T12:19:44Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Florida (duurverwiesziede)]] vuur aandere betekenissen van Florida.}} {{Amerikaanse staot | naam = n Stoat Florida | vlagge = [[Ofbeelding:Flag of Florida.svg|125px|Flagge van Florida]] | wapen = [[Ofbeelding:Seal of Florida.svg|100px|Waopen van Florida]] | kaorte = Map of USA FL.svg | biejnoam = ''The Sunshine State'' | heufdstad = [[Tallahassee (Florida)|Tallahassee]] | oppervlak laand = 170,304 | oppervlak waoter = 17.9% | inwoeners = 18,801,310 (2010) | dichtheid = 135.4 | tiedzone = - t Skiereilaand en ''Big Bend'': Oost; UTC-5/-4 - De [[Panhandle]]: Sentroal; UTC-6/-5 | antal graafschappen = 67 | ofkorting = FL | toe-etrejen = 3 Meart 1845 }} '''Florida''' is nen stoat in t oeterste zuud-oostn van [[Amerika]]. Op t noordwestn ligt [[Alabama]] en op t noordn ligt [[Georgia]]. t was n 27sten stoat den at biej de Verenigde Stoatn köm. t Grötste gedeelte van Florida is skiereailaand, en hef n Mexikaansen Golf op t westn, en de [[atlantische oceaan]] op t oostn. t Inwonnertal wör in 2008 eskatt op 18,328,340. Hiermet is Florida de veerde-grötste stoat van Amerika wat inwonners angeet. De heuwdstad is [[Tallahassee]], en [[Miami]] is de grötste stad. t Wörd ook wal de ''zunneskienstoat'' eneumd, um t woarme klimaat: [[Subtropies]] in t grötste gedeelte en zelfs [[tropies]] in t oeterste zuudn. De stoat hef n antal grote steadelike gebeedn, n poar industriesteadn en völle kleaine städjes. {{Verenigde Stoaten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] [[Kategorie:Skiereilaand]] 0rcms8y95u9egta4r2liul54yzkl2i0 0 13174 163292 141939 2010-10-09T19:55:12Z Ni'jluuseger 73 Hef 't Grunneger Kopstôkken ok een dakkien op de o? wikitext text/x-wiki '''Kopstôkken''' kan naor verschillende dingen verwiezen: * n Overiessels streektaelblad: [[Kopstôkken (tiedschrift)]] * n Dörp en streek in [[Grunnen (provìnzie)|Oost-Grunnen]]: [[Kopstôkken (Stadsknoal)]] (Nederlaands: ''Kopstukken'') {{dv}} 03f6rbm7rdaiuyar577yidb21s5c81l 0 13181 116615 2009-08-27T21:41:47Z Droadnaegel 1133 [[Wim plekkenpol]] is ewiezig naor [[Wim Plekkenpol]]: namen met heufdletter wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wim Plekkenpol]] eufl7pp38pry249flmajf78iti0y5jf 14 13183 266702 259120 2013-05-10T20:16:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Kultuur]] sqsois5o26cqdi84nnv6hxpd4pjsqe6 14 13184 292616 266703 2016-12-21T09:31:46Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wereldarfgood|China]] [[Kategorie:China]] cbl3772vn37tpwf30fw0xhb8v99quxz 14 13185 292620 261181 2016-12-21T09:33:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wereldarfgood|Nederlaand]] [[Kategorie:Nederlaand]] 7ixrugluiqzqhj68is4q0q9r3u215ab 14 13186 292618 266705 2016-12-21T09:33:08Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wereldarfgood|Duutslaand]] [[Kategorie:Duutslaand]] 2vkcqc1njfds326h3zwfe1281nsfede 14 13187 292617 266704 2016-12-21T09:32:44Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wereldarfgood|Denemarken]] [[Kategorie:Denmaark]] 182pt27h72qozkj0cjvb9tcju2kg63q 14 13188 292619 271235 2016-12-21T09:33:21Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wereldarfgood|Mexico]] [[Kategorie:Mexiko]] spl29mxbjl4b02oe12cc2f4o8k8kzy9 14 13189 292622 261183 2016-12-21T09:35:20Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wereldarfgood|Peru]] [[Kategorie:Peru]] rqz5br9h03heiadllmybip2xivkskwp 14 13190 265950 259070 2013-05-10T16:00:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Azië]] [[Kategorie:Laand]] f3fo3znr91qnq9q189o8osk5kkeettn 14 13191 266730 116645 2013-05-10T20:21:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Taol]] 0k0xy6lc1sjaa5qymsb54uz7fkjrpoc 14 13192 272947 266691 2014-01-22T19:38:05Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Woordoard]] k2k3ezyyo7lcwdum7o921sqoxqvkbe6 0 13193 279550 274497 2015-03-27T17:43:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Confucius_02.png|thumb|Konfusius]] '''Konfusius''' ([[Sjinees]]: 孔子) was nen deanker, [[filosofie|filosoof]] en learaar oet [[Chinese keizerriek|Sjina]]. Hee leawdn van ongevear 551 v.Kr. töt 479 v.Kr. Hee wör geboorn as Kong Qiu ([[Wade-Giles]]: K’ung Ch’iu) in de stad [[Qufu]] in n Sjinesen stoat [[Lu]] in de nondaagse proveensie [[Shandong]]. Hee wörd ezeen as n vuurbeeld vuur alle learaarn, nen "Wanshishibiao" (万世师表). Konfusius zinne filosofie benoadrukn good gedrag en hoolding (perseunlik en van de regearing), juuste umgangsvuurskriftn, gerechtigheid en oprechtheid. Disse weardes wördn aal belangrieker in Sjina, duur aandere learwiezes, zo as [[Legalisme (Sjinese filosofie)|Legalisme]] (法家) en [[Taoisme]] (道家) in de [[Han-dynastie]] (206 v.Kr. - 220 n.Kr.). Konfusius zin gedachtengood is saamn evat in ne filosofie dee bekeand is as [[Konfusianisme]] (儒家). Umdet dr ginne tekste oawerbleewn zeent woervan Konfusius as skriewer anweezn kan wördn, en "zinne" ideejn vuural wördn oet eweidt in tekste dee't skreewn wördn in de tied tusken zinnen dood en t begin van t Sjinese Keizerriek in 221 VK, zeent völle geleardn bange um völle annames an Konfusius zelf too te skriewn. Zinne oonderwiezings kö'j veendn in de ''Gesprekn van Konfusius'' (論語), ne verzameling [[aforisme]]s, dee wör saamn esteld noa Konfusius' dood. Vuur zowat 2000 joar wör dr edacht det hee de skriewer van alle ''Vief Klassiekers'' (五經) was, zo as de ''Klassieke Ritueeln'' (禮記) en de ''Leante- en Harfstannaaln'' (春秋). De begeensels van Konfusius hadn ne tradisjonele Sjinese groondslag, wörteld in oolde tradisies en geleuf. Hee was groot vuurstaander van starke familiebaandn, t earn van vuuroolders, respekt van keender vuur de ooldn (en volgens latere oetleggings van vrouwleu vuur öare mansleu), en de familie as ideaalbeeld vuur regearing. Hee bedacht t walbekeande begeensel: "Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet," ene van de ooldere versies van de latere [[Gooldn Regel]]. == Naam == n Naam ''Konfusius'' is ne latiniseerde vorm van zinne oorsproonkelik [[Taiwanees]]n naam ''K'ong-foe-tzi'' (孔夫子, Kǒng Fūzǐ), wat "Meaister K'ong" beduudt (Sjin. 孔子, Kǒng Zǐ, Wade-Giles: K’ung-tzǔ) == Leawn == De vuurooldn van Konfusius warn groondbezitters in n stoat [[Song (stoat)|Song]]. Zin oawergrotvaar kon skoonwal duur politieke doonderieje neet bliewn en mos vluchten noar Lu. Doar köm de familie finansjeel aal mear op t gat. Konfusius mos seantn verdeenn as veehooder. t Grötste deel van zin leawn was he perseunlik learaar. Hee veund t doarbie belangriek um leu an te zetn tot good wark en good fatsoen. Hee har oeteindelik mear as 3000 studeantn, woarvan dr 70 as zeer klook bekeand steundn. Hee treuk met zinne studeantn duur verskeidene Sjinese stoatn. Doar wör he aait good ontvöngn, mer de hearsers deedn weainig op zinne learings oet. Konfusius hef zinne ideejn nooit in t echt oet könn voorn. Hee hef mer eankele moanden ne hoge funksie had, woarbie he krimineeln mos strafn en de openboare orde mos bewaarn. De leste joarn van zin leawn was he vuural drok met t bie mekaar gaddern en bewarken van beuke oawer [[geskiedenisse]], [[ode]]s, [[ritueel]]n en [[muziek]]. Disse interesse gavn he ook an zinne studeantn met, um tradisies vaste te legn. Zinne studeantn warn onmeundig belangriek vuur t verspreidn van zinne ideejn noa at hee oet de tied köm. == Ideejn == Duur de reurige tiedn van de [[Tied van Leante en Harfst]] was dr ruumte vuur männe um te probeern regearnde macht te kriegn. Dit wol Konfusius ook zelf, mer det dreug he ook zinne studeantn op. Gode studeantn mosn volgens Konfusius macht kriegn. Zin oonderwies gung doarumme vake oawer pollitieke veardigheedn. Konfusius zinne ideejn steundn vake lienrecht teegnoawer de doomoalige staandenmoatskoppieje. Hee meann at van nature alman geliek was. Hee veund det hoge pöste in enömn mosn wordn duur bekwoame leu met verstaand van zaakn, en en neet duur adelike leu dee't t baantjen oawernömn van öare vaars. Toch was Konfusius ginnen opstaandeling. Hee wol gearne at de stabiliteit van de Westelike [[Zhou]]-dynastie wierköm, woarin iederen staand duur konvensies, ritueeln en seremonies was bepoald. Hee was dus nit per se teegn de adelike hearskoppieje. Hee adviseerdn vake gode en bekwoame leu um zik bie öare legere posisie dale te legn. Wat det angeet, gung Konfusius teegn de deankwiezes van zinne tied in. Hee wör vake umskreewn as "den kearl den't dut woarvan hee weet dat t nit meugelik is". Ritueeln mosn volgens Konfusius nit zomear oetvoerd wördn "umdet det non een keer mut", mer met oprechte inleawing, zo as bv. t [[respekt]] wat keender vuur öare vaar en moor mosn hebn. Dit geuld dan ook vuur de nöaste familie en van doar oet ook noar de hele [[samenleaving]]. hee gebreuk hierbie t begrip ''ren'' as heugsten vorm van zorg vuur t welzijn van aandern. Leiderskop kon doarumme volgens Konfusius allene mer good oet evoerd wordn as leu disse zorg hebt. Nen heuger eplaatsten mut dus echt van zinne oondergeschikten hooldn, umdet ze allene mer objekt van leefde köant wean. == Invlood == Zinne deankwieze benoadrukn de perseunlike en besteurlike moraal, orde, respekt vuur oewn mearderen. t Wördn vuural geleewd um de grote rolle dee't Konfusius toodachten an de tradisjonele Sjinese ummegangsnormen. Konfusius wörd eard duur learaarn, studeantn en [[Konfusianisme|konfusiaann]]. Disse leste groep hef ook völle konfusiusteampels bouwd. Konfusius zinne ideejn kreegn nit allene völle noavolging in Sjina, mer ook in [[Japan]], [[Korea]] en [[Vietnam]]. Zinne ''Gesprekken'' is ne verzameling van gesprekn dee't he har met studeantn en dee't beundeld zeent noa at he oet de tied köm. In t book stoat de belangriekste ideejn van um. Mer t bekeandst is zinne verzameling van de Leante- en Hoarfstannaaln. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Filosoof]] [[Kategorie:China]] ttf3bs348ezug5ohjy2hby1d7tfgyiu 0 13195 116717 2009-08-28T20:23:55Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[RTV Noord]] tomcztbzmf9t8n5r0prlcgfek1s2dw0 0 13196 116718 2009-08-28T20:24:11Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[RTV Drenthe]] for9a5ovmsurwhqjflgq96hkiiiflnb 0 13197 116719 2009-08-28T20:24:29Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[RTV Oost]] qfuycus292tq5hn2leaw3m61wyln44s 0 13198 264053 205193 2013-05-06T16:03:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Nedersaksisch.png|260px|thumb|Stee van 't Graofschopper plat maank de [[Nedersaksisch]]e streektaalgroepen (klik umme te vergroten)]] De '''Groafschupper Plattproater Kring''' is een in 1978 in de [[Duutslaand|Duutse]] [[Graofschop Benthem]] op-erichte veriening veur '' 'behold van 't culturele arfgoed van de Graofschop Benthem' ''.<ref>[http://www.plattproater.de/Plattproater/ ''Plattproater: Of du platt proats of hochdütsch, dat is in de Groafschupp eenerläi.'' Webstee van H. Berends uut Ni'jenhoes]</ref> De veriening hef besundere andacht veur de [[streektaal]] van de Graofschop, 't [[Graofschopper plat]], en hef as liefspreuke: '' 'Well platt proat, proat 'ne Sproak meer.' '' Veurzitter van de Kring is sund 1984 Albert Rötterink uut [[Emmelkaamp]]. De Kring mak volksmeziek mit Platduutse teksten en toont op dörpsfeesten klederdracht en olde ambachten. Vanof 1983 hef de Kring samen ewarkt mit de [[Kreenk vuur de Twentse Sproak]]. Alle jaoren hebt ze samen een karkdienst ehulden in 't Graofschopper of 't [[Twèents]]e plat.<ref>[http://www.geocities.com/spyspiderjones/zannekin/nieuwsbrief/20034.html Ni'jsbrief Vereniging Zannekin, 4e trimester 2003]</ref> == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] [[Kategorie:Duutslaand]] 1ool3l0c5g111u6aififcnjg4flvmcn 0 13199 290266 279222 2016-10-31T16:31:54Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Champs-Elysées, vue de la Concorde à l'Etoile.jpg|thumb|250px|Champs-Élysées van bovenof]] [[Bestaand:Champs-Elysees-p1000418.jpg|thumb|250px|Champs-Élysées]] De '''Champs-Élysées''' (voluut: '''Avenue des Champs-Élysées''') is de duurste en briedste straote van [[Paries]]. Et is zoe'n 70 meter bried en 1.910 meter lang. Deur de bioskopen, kefees en winkels is et ien van de bekendste straoten van de wereld. Mit een gemiddelde huur van meer as €900.000,- per jaor per 100m² is et ok nog ien van de duurste straoten van de wereld. De ienigste straote waor de huren nog hoger liggen is [[Fifth Avenue]] in [[New York]]. De naeme is ofkomstig uut de [[Griekse mythologie]], waorin de [[Elyzeese velden]] et verbliefplak is van de gelokkigen. De Champs-Élysées staot bekend as de schierste straote van de wereld. Et lokt dan ok een bulte rieke en bekende lu. De komst van internationaole winkels liekas [[McDonalds]] en [[Starbucks]] zorgen veur een veraandering in et anzien van de straote. De gemiente het besleuten om disse banalisering tegen te gaon. Zo het de gemiente de [[Sveden|Zweedse]] winkel [[H&M]] verbeuden om een filiaal te eupenen in de straote. In et oosten van de Avenue des Champs-Élysées viej' de [[Jardin des Tuileries]], et [[Louvre]] en in et westen de [[Arc de Triomphe]]. == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.champselysees.org Chamselysees.org] {{Commonscat|Avenue des Champs-Élysées}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Geografie van Frankriek]] kb4uoiakkll6ew8mygeu57a0xfvuc4n 0 13201 283739 268942 2016-01-21T19:06:31Z Droadnaegel 1133 +link blokgooien wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Marbles 01.JPG|thumb|right|Knikkers]] '''Nedersaksische spöllegies''' bint spöllegies veur kiender of volwassenen zoas ze die in 't Nedersaksische taalgebied speulden of nog speult. De mieste van dizze spöllegies kent ze ok in aandere streken, mar èventuele streekeigenaordigheden - of plaatselijke namen veur spöllegies - kuj hier weerummevienen. Umwille van de taal, de name van 't spöllegien en plaatselijke variaanten, bint de spöllegies op-edield in pervincies, regio's en plaatsen. ==[[Achterhook]]== ===Startvangen=== Zelfde spel as [[Nedersaksische_spöllegies#Eerpelpoaten: wie 't langste ien 't loof is!|eerpelpoaten]] (zee bi-j Sallaand). Der ontsteet nen langen start (staart), den stöäreg langer wödt, woardeur de neet getikten minder ruumte hebt um te ontkommen. ===Roaskloot=== Olderwets woord veur nen bromtol ==[[Drenthe]]== ===Blokgooienn=== Zee t artikel: [[blokgooien]] ===Carbidschieten=== Bi'j 't [[karbietskeetn|carbidschieten]], miest mit [[ni'jjaor]] edaone, wördt in weilaanden ballen of deksels of-escheuten vanuut [[melkbusse]]n, daoras ze [[carbid]] in stopt en een vlamme bi'j holdt. ===Klootschieten=== Bi'j 't [[klootscheetn|klootschieten]], vake op laandweggies espeuld, perbeert deelnemers een ballegien (of ''kloot'') onderhaands zo wied meugelk te gooien. ==[[Graofschop Benthem]]== ===Humpen/hikstern=== Humpen ([[Graofschopper plat|Graofschopper]] schriefwieze: ''hümpen''), zoas 't hietten in de [[Nedergraofschop]], of hikstern zoas 't hietten in de [[Boavengraofschop]], was een spöllegien waorbi'j kiender hinkend deur een riege holten kissies mussen gaon, henneweerdèn. Wie mit de aandere voet op de grond terechte kwaamp, was uut 't spöl. ==[[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]== ===Veenkelonien=== Let op: ''t Gaait hier nait allend om de Grunnegse Veenkelonien, môr om t huile gebied dat ook Drìnte in gaait tot aan de Hondsrug tou.'' ====Kaaibakken==== Kaaibakken is n old Grönnegs spellechie dat veuraal in de [[Veenkelonien]] speuld wuir. t Boasesidee is dat der n poaltje of n brikke (de kaai) hìnzet wordt, woarop wat sìnten lègd worden op baaide kaanten. Kop en munt worden verdaild onder baaide speulers, dus aine krig kop en aander krig munt. Doarnoa mout man mit n vlint noar t poaltje of de brikke tou goeien en as aine t poaltje ommietert krig er ale munten dij op grond liggen en op de kaande dij hom touwezen is. As aal muntjes op binnen, mag dij mit de maiste munten aal sìnten hebben. Dizze traditsie wordt in ere holden in t Veenkelonioal Museum in [[Veendaam (dörp)|Veendam]]. ====Neutenschaiten==== {{heufdartikel|Neutenschaiten|gos}} n Spel mit neuten dat om en bie [[poaske]] speuld wordt. De bedoulen is om mit n koeggel neuten van n lien ôf tou schaiten, môr man mag allenneg de aachterste neude roaken. ====Snikhoornroaden==== Vrouger was de schipvoart huil belaangriek in de [[Veenkelonien]], [[Westerwôlde]] en t [[Oldambt (streek)|Oldambt]]. t Huile gebied lag deurregen mit knoalen, woarvan n groot geduilte nou dempt is, woardeur elkenain goud via schip de bereiken was. Op knoalen as t Stadsknoal, t Winschoterdaip en t Ruten Oa-knoal in Westerwôlde voarden ook voak snikjevoarder dij elk n hoorn haren mit n aander geluud. Veul kinder deden den n spellechie woar elk roaden mos aan t geluud van de snikhoorn welke schipper der aan kwam. Mennege oale mìnzen kinnen nou nóg aan t geluud van n olle hoorn heuren welke schipper en welk schip doar vrouger bie heurde. ===Klaaistreken=== ====Lommerken==== n Spel dat om en bie Poaske speuld wör, maisttieds deur wichter. Hierbie wordt n rond speulvèldke vörmd mit n hogere raand, bieveurbeeld van n heuveltje zaand. Doar tegenaan wordt n tiggeltje of n dakpan lègd, woar de wichter omstebeurten heur aai vanoaf rollen. Dij dij n aander aai roakt, mag dij hebben en gooit dij opnij. Dit gaait deur totdat der moar ain overblift dij nog n aai het. De aaier dij hierveur broekt wörren wazzen voak mooi versierd mit vaarf, voak moakt n poar doag vantouveuren, wat kinder tegenswoordeg nog aal mooi vinden om tou doun. ===Stad=== [[Ofbeelding:Groningenkeuring.jpg|right|250px|thumb|n Beroemd schilderij van de peerdenkeuring in Stad aan t begun van de 20e eeuw, dij in t gemaintehoes hangt.]] ====Op e gorre==== De Stadjer variant van [[neutenschaiten]], môr hier wordt de lèste neut op zied lègd en as je dij roaken winnen je ale neuten in oin keer. ====Peerdenrun==== Suns de middeleeuwen bennen peerden al haal belangriek in Stad. Zo as in de maiste gebieden in de middeleeuwen was t peerd t ainegste vervoersmiddel en waarktuug. Ook de peerdensport was haal leventeg en tot op dag van vandoag wordt der op [[Grunnegs Ontzet|Bommenberend]] n peerdenrun organiseerd woar simpelweg peerden op n boan runnen, woar dezelfde regels gelden as bie de normoale [[runsport]]. Vrouger was hier ook n peerdenkeuring en n peerdenmaarkt aan verbonden, wat nou noit meer is. ===Westerwoolde=== ====Papegaaischeiten==== Hierbi wordde n papegaai (van hoolt of karton) up n stok zet en mus man daor mit n geweer omstebeurten up scheiten. Deie dei de papegaai ter as eersten aof kreeg, haar wonnen. Noedaogs wordt dit noch eingaol in [[Wedde]] daon deur kinder. Dei scheit nich mit n geweer man dei waarpt mit baksteinen. Vroger dee t heile dörp hieran mit en verzörgde de smid de papegaai en de pries, vaokentieds serviesgoud van sulver. Vaokentieds wordt in rondes speuld, waorbi deie dei de papegaai neit ruik, aofveul en ter oetendelk eine overbleef. ===Westerkertier=== ====Bongelwuppen==== Liek as de Veenkelonien deurregen bennen mit knoalen, is t Westerkertier deurregen mit olle slootjes, [[moar (woater)|moarkes]] en beekjes, woardeur man niet zo van de iene noar de aander kaant toe kon. Net as ien Frieslaand gebruukten veul luu doarveur n stok om over dizze sloot hìn te springen. Nou bennen de sloten ien t Westerkertier minder omvangriek en talriek, woardeur de noam ''fierljeppen'' eigelieks niet opgoat, omdat der niet wied (''fier'') sprongen wordt. In t Grunnings wordt t ook wel bongelwuppen nuumd, woarbie de "bongel" noar de stok verwiest dij n bitke deurbuugt as ene der mit noar aander kaant zwaait. Mit t bongelwuppen werren verschillende spelletjes doan, zo as wel as eerste aan de overkaant was, wie t verste springen kon of wie t snelste n bepoalde boan ôfleggen kon. ==[[Kop van Oaveriessel]]== ==[[Sallaand]]== ===Bokspringen=== Ok wal 'haassien oaver' enuumd ===Bok, bok, hoeveule hoorns?=== ''Name en speulwieze van [[Ni'jlusen]]''<br> De iene giet kroem staon, d'aander springt hum op de rugge. De springer stek achter de rugge een köppel vingers op; de kroemstaonder mut 't juuste antal raoden. As e 't goed hef, wisselt de twei. As e 't niet goed hef, mut e nog een keer kroem staon. ===Carbidschieten=== Bi'j 't [[karbietskeetn|carbidschieten]], miest mit [[ni'jjaor]] edaone, wördt in weilaanden ballen of deksels of-escheuten vanuut [[melkbusse]]n, daoras ze [[carbid]] in stopt en een vlamme bi'j holdt. ===Eerpelpoaten: wie 't langste ien 't loof is!=== ''Oaverloop- en tikspöllegien; name en speulwieze van [[Ni'jlusen]]''<br> Wie as etikt wördden, mus de tikker vasteholden. Zo haj een steeds langere slierte, daorvan allend de uutenden muchen tikken. De name 'eerpelpoaten' kump van de vergelieking mit [[eerpel]]s, die as in lange rieges epoat wördt. Wie as 't langste vri'j rondrönden, was 't langste 'ien 't (eerpel)loof'. Van tevoren kooj een variaant ofsprèken, waorbi'j aj deur de tikslierte hen muchen brèken. Aj hard deur de slierte hen rönden, wör ie niet etikt en kwaam ie toch an de oaverkaante. ===Hinkeparken of hinkelparken=== ''Hinkelspöllegien; name en speulwieze van [[Ni'jlusen]]''<br> Hinkeparken wördt espeuld op tegels, op straote of mit een eerden ondergrond. Op straote wördt 't park etiekend mit [[kriet]] of vrogger beveurbield een [[schaorte]] van een bloempot; in de eerde mit een stokkien of een mes. D'r wördt vief vierkaanten boaven mekare tiekend en an weerskaanten van de vierde nog een vierkaant, zodej een kruus kriegt. Een uut-ebreidere variaant van 't hinkelblok hef twei ziednaarms en boavenan een haalve cirkel. Ie hinkelden van blok naor blok, in de ziedblokken much ie elk een voete dalezetten en in 't boavenste blok keerden ie. Mit een hinkelblokkien gooiden ie steeds een vak wieder, aj bi'j 't hinkeln de streep niet eraakt hadden. Zo wördt d'r um beurten egooid en ehinkeld. ===Kaslopen=== ''Traditioneel spöl; name en speulwieze van [[Ni'jlusen]]''<br> Een köppel kiender loopt in een riege naost mekare en de rest mut d'r langes zien te kommen. Aandere speulwieze: iene stiet in de midden. De rest perbeert um zunder an-etikt te wörden naor de oaverkaante te rönnen. Etikte kiender vörmt een slierte. ===Klootschieten=== Bi'j 't [[klootscheetn|klootschieten]], vake op laandweggies espeuld, perbeert deelnemers een ballegien (of ''kloot'') onderhaands zo wied meugelk te gooien. ===Knikkern=== ''Namen en speulwiezes van [[Ni'jlusen]]''<br> '''Bultien gooien:''' d'r ligt wat knikkers op een bultien. De speulers spreekt de gooiofstaand of. Giet de knikker d'rlanges, dan blieft de knikkers veur de opzetter. Wördt d'r rake gooid, dan bint ze veur de gooier.<br> '''Pottien knikkern:''' van een ofstaand de knikkers in een koeltien perberen te knikkern. Hier wördden ok glazen knikkers veur gebruukt. ===Krikkrakken of krikkrakkertien=== ''Tikspöl; name en speulwieze van [[Ni'jlusen]]''<br> Twei an mekare wördden drei an mekare; wördden de vierde an-etikt, dan wördden d'r weer twei an twei etikt töt d'r iene oaverbleef. Mangs wördden veurof een gebied as vri'jplaatse of-espreuken. Aj daor in gungen staon, zeden ie: "Krik krak, deur op slot" en muchen ze oe niet tikken. Bi'j de variaant ''krikkrak, deure lös'' haj twei agenten en twei boeven. Ie wördden op-ebrocht en musten blieven zitten töt de aandere boef zee: "Krikkrak, deure lös"; dan waren allebeiden weer vri'j. ===Laandpikkertien=== ''Name en speulwieze van [[Ni'jlusen]]''<br> Um beurten wördt d'r egooid mit een kniepmes in een of-etekend stok zaand. As 't mes recht oaverend blif staon, wördt d'r een liende in de richting van 't mes etrökken en hej det stok grond veroaverd. Wel as de mieste grond krig, is de winnaar. ===Lange, lange riege=== ''Traditioneel; name en speulwieze van [[Ni'jlusen]]''<br> D'r weur ezungen: "Lange, lange riege, twintig op de stiege, twintig op 't karkenhof, trek dan mar ... of." De name van ien van de speulers wördden d'rbi'j ezegd; die trökken ze dan uut de riege. ===Ongelokstikkertien=== ''Tikspöl; name en speulwieze van [[Ni'jlusen]]''<br> Aj an 't bien wördden etikt, mussen ie hinkelend de aandern perberen te tikken. ===Plukhaoren=== ''Traditioneel; name en speulwieze van [[Ni'jlusen]]''<br> Iene gooiden een [[tolle]] vört. Wel as 't eerst de tolle te pakken had, wördden in 't haor egrepen tötdet e weer lösleut. Wel as det 't langste kun verduren, much de tolle hebben. ===Snorrepot=== ''Name en speulwieze van [[Ni'jlusen]]''<br> Een [[tolle|tollegien]] det ze meuken van een hazelneut/kestanje/eerpel of lèvend holt en een spieker. ==[[Stellingwarf]]== ==[[Twente]]== De meeste spellekes dee't hier beskreewn stoat, wördn espöld in Riesn. ===Bikkeln=== Met zes butjes van n voot van t [[schoap|skoap]], [[varken|voarkn]] of [[sik]] en nen bal. De zes butjes wordt verspreaidt op de groond eleg. Doarnoa mut iederene um buurtn den bal in de heugte gooin, en probeern zovölle meugelik butjes van de groond op te kriegn vuur det n bal de groond wier raakt, óf de butjes vearder oet mekoar legn zodet t vuur n aander zwoarder is um dr mear te pakn. Doarbie wörd oonderskeaid emaakt tusken ''buuks'' en ''steanderkes''. ===Bok, wovölle heurne?=== Éénn jongn wörd as bok ekeuzn en geet krom stoan teegn nen hek of nen boom. De aandern riegnt zik. n Eerstn van disse riege kleemp bie n bok op de rugge, stekt n antal of gin vingers in de loch, woerbie at'e vrög: "Bok, wovölle heurne?"<br> As n bok t good röd, mut den tweedn achter um krom goan stoan. n Doardn mut dan oawer n tweedn henklimn bie n eerstn op de rugge, woernoa at'e t zelfde vrög. Röd n bok t nit good, dan mut den doardn van de rugge of, en achter ansloetn in de riege.<br> t Antal achter n bok wörd grötter, en probeert met allerhaande beweagings de jongs van zik of te skodn, mear ze magnt nit rechtop goan stoan, of öaren vuurgänger lös loatn. ===Gooldwaagn Éénbeen=== Dengennigen den at t spel nit keant, of den as lestn zeg det'e metdut, is de Gooldwaagn Eenbeen. Disn mut met de rugge teegn ne mure an goan stoan, met één been noar achtern teegn de mure trean, roopn "Gooldwaagn Eenbeen" en met gevoolne haande probeern aandern te raakn.<br> Disse aandern magnt dan probeern um de haande lös te trekn an de oarme. As öar det lukt, magnt ze Gooldwaagn Eenbeen n fleenk moal kläppe geewn, töt at'e wier bie de mure is, en wier vanniessen mut skreewn van "Gooldwaagn Eenbeen".<br> As t GE lukt um aandern te tikn, dan mutn ze beaide noar de mure, saamn één stel haande vooln, teegn de mure trean en roopn: "Gooldwaagn Tweebeen". En zo steeds verdan, töt dr in t lestn ene oawer is, den at dan ewunn hef. ===Groond steln=== ===Kak in de pette=== Iederene lea zik de [[pette]] teegn ne mure in ne lange riege, met de kleppe van de mure of. Eenn wörd dr ekeuzn um met nen bal vanof ongevear 8 meter in ene van de petn te gooin. In den zinne pette n bal terechte köm, mos dan maakn det'e bie zinne pette köm, en dan met den bal probeern nen aandern van de groep te raakn. Lukn um det nit, dan mos'e zelf wier gooin noar de petnriege, en as'e dr ene raakn mos denne gooin. Later, toew at de pette oet de mode köm, gebreukn ze zakdeuke met kneupe in de peuntn. ===Kettenvängertje/-tikkertje=== n Plein of veeld wörd verdeeld in dree stroken, woerbie n middelsten n breedsten is en geeldt as renveeld. De aandere twee streukskes zeent vrieplaatsen. Eén keend böd zik an of wörd an ewezen, of elott as vänger. De rest van de keender steelt zik op ene vrieplaatse op. t Startsein wörd egewen, en alle keender rent van de ene vrieplaatse noar de aandere. n Vänger mut proberen de aandere keender te tikken. n Vänger en n getikten mut mekoar de haande vaste hoolden en zo proberen de rest te tikken, woerduur in t leste nen langen ketten van vängers ontsteet. Vrieje lopers magnt nit länger as 20 sekonden op ene vrieplaatse bliewen. Ne variaant hierop is det as nen ketten oet 2 - 4 keender besteet, det der dan nen niejen ketten emaakt wörd, zodet de vängers mear snelheaid of weandboarheaid hooldt. ===Kneupn=== ''Ook wal ''fimmeln'' eneumd'' ===Peuntn houwn=== ===Pinn steln=== ===Op t Meetjen=== ===Skellevis loat duurgoan=== ===Slinger um de sloete=== Meakns griept mekoar bie de poolsn, zett de veute teegn mekoar, loatt zik achteroawer hangn en slingert zo in de roondtn.<br> Doarbiej zingt ze: :''Slinger um de sloete,'' :''n half poond stoete,'' :''n half poond brood.'' ===Snorrebot=== ===Verrotskuppertje=== Redelik niej spel, hoaste aait duur jongs espöld. Vuurgoand an t spel wörd ne vriejplaatse of-eköjerd. Dan begeent t spel. Met n plat-etrad blikn of kleain bällken wörd probeerd n willekeurig persoon tusken de bene duur te spöln (poortn). As dit lukt mag iederene n epoortn zo hard vuur de skenn trean at'e kan, tötdet'e bie de vrieplaatse is. ==[[Veluwe]]== De meeste spelletjes die hier vermeld staon bin ofkomstig uut [[Putten]]. ===Achterumkiekertje=== ''Anna Maria Koekoek'' ===Kannedeesje speulen=== De speuler gaot mit zien gezicht naor een muur of boom staon, mit zien rechteronderaarm veur de ogen. Hie steekt zien linkerhand onder zien rechternaarm deur mit de handpalm naor de tegenspeulers op heugte van de [[scholder|schoer]]. Eén van de tegenspeulers geeft mit vlakke hand een tikje, een klap of een aldernoods harde klap op de handpalm van de speuler. De speuler mag zien eigen umdreien en kieken wie 't edaon het, daorbie kan ie kieken naor de beweging, de gezichtsuutdrukking of lichaamstaol van de tegenspeulers. Raojt ie wie 't edaon het, dan wort die de speuler. Is 't mis, dan mag ie zien eigen weer umdreien en wachten op de volgende klap. ===Kippertje=== ''Tikkertje'' ===Wegkrupertje=== Nederlaands ''verstoppertje''; in [[Bunsjoten]]: ''[[sjulekrupeh]]'' ===Buskruud=== Een leeg blik (bus) wort in een open ruumte ezet. Daorumheen wort een kring etrökken mit een middellien van drie tot vuuf meter, 't spel begint deurdat één van de tegenspeulers de bus zo veer meugelijk wegschopt. De speuler moet de bus gaon haolen en midden in de kring zetten. Onderwiel krupen de tegenspeulers weg. De speuler gaot op dan op zeuk. Ziet ie der een dan runt ie zo gauw meugelijk weer naor de bus, zet zien voet derop en reupt: ''Buskruud veur...''. Is de tegenspeuler vlogger as de speuler en bereikt ie de bus eerder as de speuler dan schopt ie de bus zo veer meugelijk weg. De speuler moet de bus dan weer ophaolen en de tied die dat kost, het de tegenspeuler um weer weg te krupen. De epakte tegenspeulers moen in de kring blieven staon. Lukt 't één van de nog niet epakte tegenspeuler um de bus weg te trampen dan mag iedereen weer wegkrupen en kan de speuler opniej beginnen. Worren alle tegenspeuler epakt, dan is de eerste tegenspeuler die ebust (epakt) is de nieje speuler. ===Tien dingen=== ===Kloentje rapen=== ===Pierewietsen=== ===Standbal=== ===Peerdje vechten=== Een liek antal jonges, 't liefst van dezelfde grootte en gewicht. De ene helft is 't peerd en de are helft de ruter. De ruter gaot op de rug van 't peerd zitten. 't Peerd steekt zien naarms onder de knieëen van de ruter deur en strengelt zien handen in mekaar op zien buuk. De ruter umklemt mit één naarm de hals/borst van 't peerd. Daornao kan 't gevecht beginnen. Wie 't veur mekaar kriegt de ruter van 't peerd te trekken of peerd en ruter te laoten vallen is winnaar en daornao kan 't volgende koppel beginnen mit 't gevecht. ===Zandhappertje / landjepik=== Mit een mes maak je een rechthoek van 100 bie 70 centimeter en dik verdeel je deur de helft. De eerste speuler gooit zien [[kniepmes]] mit de punt in 't gebied van de tegenspeuler. Valt 't um of komt 't niet goed in de groend terecht, dan is ie of. Blieft 't mes staon, dan wort 't lientje dat 't lemmet maakt naor beie kanten deur-etrökken tot an de grens. 't Stuk middellien dat binnen 't nieje gebied leit, wort uut-eveegd. Daornao kan de tweede speuler preberen zien gebied terug te winnen. In Enschede neum'n wie dat mesjepinkeln. ===Niejjaorschieten=== Bie 't [[karbietskeetn|niejjaorschieten]], worren der in de weilanden ballen of deksels of-escheuten vanuut [[melkbusse]]n of carbidbussen, mit daorin netuurlijk [[carbid]], een florsje waoter en daor wort dan een vlam bie ehouwen. ==[[Urk]]== == Rifferenties == === Graofschop Benthem === * Sauvagerd, Karl (1986), ''Unser Grafschafter Platt'', Bad Benthem: Verlag Heimatverein der Grafschaft Bentheim e.V. === Sallaand === * Veur [[Ni'jlusen]]: Schoemaker-Ytsma, A.C.M. (2009), ''"Zo zegge wi'j det" van A tot Z! (aanvulling) Woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen'', Ni'jlusen: The Readshop J. Hilbrink [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Kategorie:Spel]] cxjyfnopxhsq39hut61sc9qpp1vffzg 0 13203 117160 2009-08-30T21:44:50Z Droadnaegel 1133 [[Balkenbrij]] is ewiezig naor [[Balkenbri-j]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Balkenbri-j]] k5iynel8ksae0ddxdm2pja63zdqi9al 0 13205 176157 136403 2011-01-14T22:14:52Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing van emaakt, en foute interwiki deroet wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Zuudwest-Drèents]] 71v95xxhuakx2t87yvnx3xg7r6yzzjq 0 13206 117315 2009-08-31T19:12:40Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oaveriessel]] hsqyhb9py92klkutfy0xpcewcvaq4mc 0 13207 117320 2009-08-31T19:25:50Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nijjoar]] dv4ou8o5hnrdfufw90n38k8csbc6zge 0 13208 267777 265661 2013-05-14T11:54:09Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q13135417]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Oosterzee-Gietersebrogge''' ([[Nederlaans]]: ''Oosterzee-Gietersebrug'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Eastersee-Giterskebrêge'') is een dörp in [[Lemsterlaand]]. Tegere mit [[Oosterzee-Buren]] vormt et et dörp [[Oosterzee]]. Gietersebrogge het zoe'n 450 inwoners (1 jannewaori 2004). In pattie atlassen staot de plaknaeme Gietersebrogge wel vermeld, mar de inwoners zels numen et gewoon ''Oosterzee''. Et dörp daankt zien naeme an de aktiviteiten van [[Gieteren]] in dit gebied. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] kax7v5f1q2kp8aclksdh911d2a2xdsm 0 13209 161959 117356 2010-09-25T01:53:02Z Erik Warmelink 513 [[Oosterzee]] → [[Oosterzee-Gietersebrogge]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Oosterzee-Gietersebrogge]] 7fpkcajnzzt20rq93poh4gx3vcga2vs 0 13210 117375 2009-08-31T21:36:28Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Westfaals]] hccdswi6659dsdkxbc62vy8uscvvm4n 0 13211 117385 2009-08-31T21:50:51Z Droadnaegel 1133 [[Batoafsen revolusie]] is ewiezig naor [[Bataafse revolutie]]: vrouwelek en revolusie neet können vinden met Google (icm achterhooks), revolutie wal. wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Bataafse revolutie]] co61ril7o4zacptkj6na83amjcpocvw 0 13214 117657 2009-09-03T14:24:10Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Bassdrum]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Bassdrum]] c4pbkfiugoimjaejkm8dmy9cqqpf96z 0 13215 259028 251705 2013-03-11T12:04:57Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 53 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q57357]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Infobox wealdarfgood | titel = | ofbeelding = Hadrian's wall at Greenhead Lough.jpg | omschrijving = Stukn van de Mure | kop = | type = | regioon = | laand = Noord-[[Engelaand (regio)|Engelaand]] | joar = | volgnr = 31 | ofbeelding2 = Hadrians Wall map.png | omschrijving2 = Kaarte met de Mure van Antonius en Hadrianus }} De '''Mure van Hadrianus''' is n [[Romeinse Riek|Romeins]] bouwsel van [[steen]] en [[törf]] den at löp oawer de hele breedte van Noord-[[Engelaand (regio)|Engelaand]]. Dr laankshen leadn verskeaidene [[fort]]n. t Wör in [[122]] n. Kr. ebouwd in opdracht van n toewmoaligen keaizer [[Hadrianus]], as beskoarmige teegn anvaln van de [[Piktn]], de vrogere inwonners van t hudige [[Skotlaand]]. t Is n middelstn van dree soortgelieke muurn. n Zudelikstn löp van de [[Clyde-rivier]] töt an de [[Forth-rivier]], en n noordelikstn steet bekeand as de [[Mure van Antonius]]. Hadrianus wol ne mear stabiele ekonomie, mear veailigheaid, en ne dudelike ofskeaidige van zin Riek. t Is de stoarkste greansliene van t Romeinse Riek. Volgens de geleardn warn de poortn bedoold as tol-postn, of as n soort [[douane]]. Gedeeltes van de mure wördn in de loop van de tied of-ebrökn en ebroekt in bouwprojektn in de buurte, mear n groot gedeelte besteet nog; vuural t middelste gedeelte, en det kö'j loopnde of met de fietse volgen. t Is n grötstn toeristntrekker van Noord-Engelaand, woer at'e ook wal seempelweg de '''Romeinse Mure''' neumd word De mure steet seend 1987 op de wearldoarfgoodlieste van [[UNESCO]]. == Moatn == De mure is 117 kilometer laank. De heugte en breedte hef te maakn met de materiaaln dee't vuur t bouwn in de umgewing te veendn zeent. Oostelik van de [[Irthing-rivier]] wör de mure maakt van of-evlakte steender, en har ne heugte van vief töt zes meter, en ne breedte van 3 meter. Westelik van de Irthing-rivier wör de mure maakt van torf, en was'e 6 meter breed, en 3,5 meter hoge. == Oetgoande verbeendiges == * [http://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=430 UNESCO Greanzn van t Romeinse Riek] * [http://news.bbc.co.uk/1/hi/england/5119840.stm Niejs oawer t muurpad] * [http://www.takingthepic.co.uk/featured-photography/sycamore-gap Sycamore Gap photography feature] * [http://www.english-lakes.com/hadrians_wall.htm Artikel oawer Engelse Meern] * [http://imagetourist.com/v1/view.jsp?id=993 Verkent Hadrianus' Mure] {{DEFAULTSORT:Mure Van Hadrianus}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Wereldarfgood]] cnjgjgulyg5sb8p8731a08jjcbablau 0 13217 117766 117759 2009-09-04T10:52:09Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Geulden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Geulden]] p2g7sry7qe50klby580pv7qhc3qx7ys 0 13222 293224 264968 2017-05-16T07:15:05Z 195.35.227.200 Wisselkoers gecorrigeerd. wikitext text/x-wiki <center>''Dizze ziede gaait over de [[Nederlaand]]se geulden, veur aandere betaikenissen, zai: [[Geulden (deurverwiezing)]]''</center> ---- De '''Nederlaandse geulden''' was van de [[middelaiwen]] tot [[2002]] tou de nasjonoale wettege [[munt]] van [[Nederlaand]]. Op ain jannewoari 2002 wör de munt vervongen deur de [[uro]]. Tou [[2007]] haar de geulden nog weerde en kon t nog omwizzeld worden veur uro's. De noam "geulden" komt van [[gold]]en, wat komt van ''golden [[florain]]'', wat weer ôfkomsteg is van de muntstandoard van [[Floraans]], [[Toskane]]. Ien t begun haar elke provìnzie en handelsstad zien aaigense kuraans. De florijn was dijent van Hollaand. Ien tied van de kolonisoatsie en de [[VOK]] (Hollaands: ''VOC'') kwam de florain as de offisjele munt van de verainde Nederlanden tou stoan. Dizzent is loater n aantel moal hernuimd en is oetìndelk ''geulden'' worden. De aarfenis van de florain het ook nog tot 2002 tou deurleefd deur t symbool ''f'' of ''fl'' veur de geulden, bv. f 50,- was viefteg geulden. De geulden was ien 2002 verduild ien 6 verschillende weerdemunten, woarbie n hondertelleg systeem aanholden wör: * [[stuver]] - 5 sìnt * [[dubbetje]] - 10 sìnt * [[kwartje]] of ''vörreltje'' - 25 sìnt * '''geulden''' - 100 sìnt, 1 geulden * [[rieksdoalder]] - 250 sìnt, 2,5 geulden * [[viefke]] - 500 sìnt, 5 geulden Deur de geschiednis hìn hebben der ook nog aander weerden wèst zo as 1 sìnt, n haalve sìnt, n haalve geulden, 3 geulden en herdenkensmunten van 10 of 50 geulden. De bedroagen van 10 geulden, 25 geulden, 50 geulden, 100 geulden, 250 geulden en doezend geulden wazzen ien 2002 [[braifkes]] (Hollaands: ''biljetten''. Tot 1990 tou was ook de 5 geulden n braifke. Tegenswoordeg hebben veul luu dij de geulden nog aktief mitmoakt hebben haimwìns noar de geuldentied tou, omdat priezen sunt de ienvouern van de uro stegen binnen. Man mag den, zulfs nou nog, geern terugrekenen noar geuldenweerden. Doudestieds was 1 uro, 2,20371 geulden. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Muntienhied]] [[Kategorie:Geschiedenis van Nederlaand]] ac5cufcreibzc6lfip59df5qqbugyee 0 13223 279551 265249 2015-03-27T17:43:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:VOC.svg|100px|right|thumb|Logo van de VOC]] De '''Verainde Oostinjische Komnij''', ôfkört '''VOK''' ([[Nederlaands|Hollaands]]: ''Verenigde Oost-Indische Compagnie'' of ''VOC'') was n [[Nederlaands]] handelsverbond dij as doul haar de handel mit [[Oostinje]], t noudoagse [[Indonesie]], doudestieds n kolonie van [[Nederlaand]], tou regeln en aan tou pitjen. t Wör oprichten ien [[1602]] en is ien [[1798]] aan appelat kommen. De veurnoamste handelswoaren wazzen [[spaiserijen]] as [[peper]], [[gember]], [[kruudnoagel]] enzowieder. De VOK het de handeloaren, en doarmit ook Nederlaand, doudestieds veul riekdom boden en het der veur zörgd dat de Nederlanden internasjonoal mittelde, woar t laand vandoag aan dag nog aal profiet van het op ekonomisch en politiek gebied. De tied van de VOK wordt den ook wel de [[Golden Aiw]] (Hollaands: ''Gouden Eeuw'') nuimd. [[Ofbeelding:Nicolaes Visscher Indiae Orientalis.jpg|left|thumb|17. aiwse koart van ''Oostinje'']] {{Commonscat|Dutch East India Company}} {{Begin|gos}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Nederlaand]] f20ndpza10m2t5e3ypn99qrwtjav6l9 0 13224 117780 2009-09-04T12:19:22Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Reenkbas]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Reenkbas]] dnk4vj0rjrkukw3vt6uxl1nt93hnr4m 0 13225 273409 259081 2014-03-10T17:26:25Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Santaclaus2007 Sousaphone dsc112.jpg|thumb|right|200px|Keunststof Reenkbas]] Nen '''reenkbas''' (ook wal '''sousafoon''' of kortan '''sous''' eneumd) is n koppern bloasinstrumeant. t Is feaitelik t zelfde as nen [[tuba]], mer dan an epast um makkelik te dreagn en met in t gelid te loopn. t Is ene van de grötste en zwöarste kopperne bloasinstrumeantn. n Reenkbas is ne veardere oontwikkeling van n euldern en lechtern [[bombardon]], en heurt doarumme töt t ''zachte kopper''. Umdet he [[cillindries]] ebouwd is, hef he n wat skoarper geluud as aandere tubaas. Dee zeent konies ebouwd en hebt doarduur nen wat zachteren, roonderen klaank. == Geskiedenisse == n Sousafoon is eneumd noar n bekeanden [[Amerika]]ansen [[dirigeant]] [[John Sousa]], mear den hef um nit oet eveundn. t Deenk is bedacht duur J.W. Pepper, nen instrumeantnmaker oet [[Filadelfia]]. Hee neumn n reenkbas noar Sousa, umdet den um vreug of he nit wat kon bedeankn zodet de oolde bombardons wat meender hard kleunkn en n leger bereik hadn. De eerste sousafoons hadn n beker steail de loch in. Det dit nit zo handig was, blik oet n biejnaamn wat t deenk kreeg: ''reagnvanger''. In de reagn leup dr water in, woerduur't n sous nit mear te bespöln was, of woerduur't dr hoogoet n betn gebubbel te heurn was. Doarop wördn de bekers noar vuurtn erichet, zo a'j ze nog aait treft. == Bouw == Reenkbasn zeent emaakt um lange met te goan. Ze hebt vake beplating as ekstra beskoarming. Nen duk den at normaalgesprökn nen [[trompet]] onbespölboar zol maakn, hef op n reenkbas niks gin invlood. Völle oolde reenkbasn zeent rechtevoort doarumme nog aait in gebroek. Amerikaanse reenkbasn zeent t meest eweeld, terwiel at aandere instrumeantn oet Amerika meesttieds nit zo geleefd zeent biej muzikaantn. Vuural oolde basn van tusken 1930 en 1940 van de moarkn ''Conn'' en ''King'' zeent eweeld. Grötte en zwöarte verskilt slim van instrumeant töt instrumeant. De hudige bekergrötte, normaalgesprökn bereknd in [[inch]]es, is meesttieds 26 inch (ongevear 66 cm). In t begin was t nog ongevear 20 inch (ong. 51 cm) en in de joarn '20 gröaidn t töt 24 inch (ong. 60 cm). Tiedns de joarn '20 zeent dr wal wat biezeundere gröttes emaakt zo as bv. nen bekerduursnee van 30 inch (76 cm), mear dee warn nit lange in trek, umdet ze loomp zwoar warn en akelig deur. De meeste reenkbasn wordt van [[kopper]] emaakt. Toch bestoat dr seend de joarn [[1970|'70]] ook keunststof modeln. Det kan allene met dit soort basn. Vearder keump t nit vuur. Duur n keunststof weagnt ze de helfte. Ze hebt nen zachteren klaank, en spölt vake ook makkeliker. Doar steet teegnoawer det dr vake nit völle kracht achter t geluud zit, umdet t keunststof de geluudstrillingn opzog en neet wieter kaatst. Alle reenkbasn hebt ventieln. De meestn hebt dr dree, mear ze bestoat ook met vere. Met spesjale skruufkes is n beker dr of te dreein, zodet he kleain op eboarget kan wordn. Reenkbasn zeent, ondaanks n an epasten vorm, nit makkelik te bespöln. Nen koppern reenkbas weg al gaaw nen keer 15 töt 20 kilo en geet doarumme rap zear doon an n skoolder. Doarnöast he'j dr onmeundig locht in de longn vuur neudig. == Stemming en slöttel == De meeste basn stoat in [[bes]], mear dr zeent ook [[es]]-basn, dee't wat kleainder zeent. De muziek vuur basn wörd in [[Neerlaand]] en [[België]] vake in n [[G-slöttel]] eskreewn, mear in aandere laandn gebroekt ze meesttieds n [[F-slöttel]]. == Gebroek == Reenkbasn wordt in verskeaidene groepn ebroekt. In Neerlaand wordt ze völle broekt in [[dweilorkest|dweailkapeln]], [[showband]]s, [[fanfare]]s en militeare kapeln, en in amerikaanse skoolkorpsn. Vearder wörd t deenk völle broekt in [[Niej Orleans]] [[jazz]]. In Middel-[[Europa (continent)|Europese]] laandn is t deenk hoaste nit bekeand. Vuural nit in [[Duutslaand]] en [[Polen|Pooln]], woer at ze vake nog de gewone [[tuba]] gebroekt. Vroger köm t deenk nog wal es vuur in [[bigband]]s, mear doar is he vandaag an n dag verdrungn duur de [[contrabas]] of [[basgitaar]]. == Bekeande bouwers == * ''C.G. Conn'' * ''King instruments'' * ''Holton & Co.'' == Zeet ook == * [[Skoolderbas]] * [[Tuba]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] e3uljtqjj2o2rkc21jeagguzt0p9myt 0 13227 117794 2009-09-04T18:07:49Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Geulden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Geulden]] p2g7sry7qe50klby580pv7qhc3qx7ys 0 13231 280917 280916 2015-04-18T13:42:35Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Zuuk''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Epe]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. De buurtschap hef ongeveer 300 inwoners. t Ligt krek naost de snelweg [[A50]]. ''Zuuk'' is n verbastering van de olde [[Nedersaksies]]e benaming ''Zuudwiek''. De buurtschap hef naamsbekendheid ekregen deur de ''Wreekster van Zuuk''. == Bekende leu == * [[Teun Mulder]] == Uutgaonde verwiezing == [http://www.ampt-epe.nl Informasie aover de geschiedenisse van Zuuk, Historische verieniging Ampt Epe] {{Epe}} {{Dialekt|ovel|Epe|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 5tyzl19wy3mehn0mnf99rfdqc4b4hkp 0 13233 117900 2009-09-05T15:51:35Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hendrik Willem Heuvel]] 1n58egoe1ehjof6dzyze82n51v38rgj 0 13234 117901 2009-09-05T15:52:08Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hendrik Willem Heuvel]] 1n58egoe1ehjof6dzyze82n51v38rgj 14 13235 292615 260688 2016-12-21T09:31:06Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wereldarfgood|Egypte]] [[Kategorie:Egypte]] ejz5qcrne97l1grju39p5vst8iqyk1d 0 13236 280729 117943 2015-04-14T10:52:21Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Laand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Laand]] rlnmm3r1ov6n1vyv44cpzlhc72fxher 0 13237 117982 2009-09-06T17:45:44Z Servien 7 [[Harry Potter]] is ewiezig naor [[Harry Potter (personage)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Harry Potter (personage)]] 1nk8l8dun58xuaexs6gk22exit5kj2p 0 13240 263352 258892 2013-05-04T23:17:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:AndréManuel.jpg|thumb|right|200px|André Manuel]] '''André Manuel''' ([[Deepn]], [[1966]]) is nen [[Tweante|Tweantsen]] muzikaant en komiek. Vanof [[1985]] dut he vroagstukke oet de moatskoppieje behaandeln met zinnen band [[Fratsen]]. As disn band dr met oetskeaidt, keump Manuel in [[1996]] met ne vuurstelling den at de titel ''Krang'' dreg. n Programma doarop dut he ook optreedn met nen band den at ''Krang'' het. Doarnöast blif he ook ''solo'' op de plaankn stoan. Mear hee dut al earder komiek spöln, want in [[1989]] krig he de Persoonlikheaidspries van t [[Kammeretn]], en in [[1990]] de jurypries van t [[Leaids Kabaret Festival]]. Met Krang krig Manuel in [[2000]] nen [[Zilvern Hoarp]]. In [[2001]] keump he in t niejs duurdet he tiedns t kunnigwordnsbezeuk an [[Oaweriessel]] van [[Prins Willem-Alexander|Preens Wilm-Alexander]] en [[Maxima Zorreguieta]] n kul oet de bokse haalt. Dit deed he, zear he, um de leu oawer ne [[Reppubliek]] te loatn deankn. In [[2004]] skeaidt dr Krang met oet. Manuel geet allene verdan. Seend t begin van [[2008]] hef Manuel wier nen niejn band: "André Manuel & De Ketterse Fanfare". Met disn band geet he vandaag an n dag duur t hele laand. Oonderwiel hef he doarmet al twee CD's oet-ebracht: Op Verzoek van de Goden (2008) en Tjuup!(2009). Hee hef ook nog n bölken [[akteur|akteerd]] in de [[soapriege]] [[Van Jonge Leu en Oolde Groond]] van [[RTV Oost]]. Hierin spölt he ''Jens van Beantem'', nen peardetrainer den at duur n ongeval zelf nit mear kan peardriedn. Vearder hef he nog zin eegn [[kollum|stukn]] in t radioprogramma ''De Andere Wereld'' van de [[IKON]]. In [[2012]] maakn he t ankondigingsmuzieksken vuur de komedieriege [[Groote Markt 30]] van [[RTV Oost]], saamn met [[Daniël Lohues]]. ==Komiese oetvoerings== *Ik wil een beest in bed (1990) *Indianenverhalen (1992) *Alles moet weg (1994) *Krang (1996) *Braaf (1998) *De kluts (2000) *Tier (2001) *Sleet (2003) *Lazarus (2005) *Burger (2006) *Voor God noch Vaderland (2008) ==Oetgoande verbeending== *[http://www.maneman.nl Eegne webstea] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Muzikaant uut Oaveriessel]] sy6vpqqteqdqh35ndetkxytmrbbq1q9 0 13241 118083 2009-09-07T19:42:37Z 213.148.243.41 deurverwiezing naor [[Van Jonge Leu en Oale Groond]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Van Jonge Leu en Oale Groond]] pz5wlsihxftvjtf6omz5srnqygsj9py 0 13242 118156 118136 2009-09-08T17:48:50Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Rippebliek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Rippebliek]] ortcdlz20i3emqgt9gbfcmhhhkz27o5 0 13251 263729 258996 2013-05-05T21:13:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Rejsegilde.jpg|thumb|meiboom, danntak en vlaggen]] '''Pannbeer''' wörd evierd in [[Tweante]], as bie de bouw van n niej hoes t heugste peunt is ehaald. In [[Dreanthe]] neumt ze t ''Balkenbier''. Um t heugste peunt an te geewn wörd dr ne vlagge in n nok ehöngn, of nen [[meiboom]] of [[denneboom|danntak]]. De bouwkearls redt zik dan nen oawnd met n antal kistn beer en taandoargeriejn, dee't duur n opdrachtgewer betaald mut wordn. As ne vlagge of boom lang haank, duudt det op nen knieperigen opdrachtgewer. As n bouw in t zommer is, kan dr ook ne bröadseloawnd eheuldn wordn. n Weenterdag kan dr ne bezorgdeenst ehuurd wordn met dikke wörste, [[bakworst]], verskeaidene staamppötte, zo as [[moos]], [[wörtel met siepel]] en [[koolroap]], en [[erwtensoep|oarfesoep]]. In de [[skeepsbouw]] is n vergeliekber feest: t ''spaantnbeer''. == Nedersaksies == *[[Achterhooks]]: pannemoal, meiboom zetten == Oetgoande verwiezing == * [http://www.marline.nl/verhalen31.html Marline] {{commonscat|Topping out}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Nedersaksies feest of gebroek]] 08asv9ztpr32dx5nx8d41wqptls5k40 0 13252 118390 2009-09-11T17:26:26Z Droadnaegel 1133 [[Borkense Baan]] is ewiezig naor [[Borkense Bane]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Borkense Bane]] ehfnaiq52tjbjgsw2l7h10lc8i1a8g4 0 13253 118405 2009-09-11T19:48:26Z Droadnaegel 1133 [[Breking (taol)]] is ewiezig naor [[Brekking (taal)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Brekking (taal)]] 54hmlrflgggxjahrmtkte4t29wfe3e9 0 13262 118529 2009-09-13T09:30:18Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Lös hoes]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Lös hoes]] dopow4e721ded3m6b26ttt7ki3kp6gx 0 13265 279552 274004 2015-03-27T17:43:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Flag_of_Ethiopia_(1897).svg|thumb|right|200px|Vlagge van Ethiopië en de Rasta's, met in t middeln n oawerwinnden leeuw van Juda]] [[Bestaand: Dreadlocked_rasta.jpg|thumb|right|200px|Kearl met Dreadlokn]] t '''Rastafarianisme''' is ne [[Oabramitiese godsdienst|Oabramitiese]] [[monotheïsme|eankelgodsdienst]], den't anneamp det [[Haile Selassie]], n lestn keaizer van [[Ethiopië]], as de belichaming van God op earde is, den't ze [[Jah]] of [[Jah Rastafari]] neumt. De Rasta's geleuwt det Haile Selassie t tastbere lief is woerduur de [[Dree-eenheaid]] zinne krachtn teunt hier op earde. Rastafarianisme wörd ekenmoarkt duur t geestelik gebroek van [[wiet]], verwoarping van de Westerse moatskoppieje (den't ze ''Babylon'' neumt, wat letterlik "verwarring" beteeknt), verskeaidene sosjale en politieke oogpeuntn dee't [[Afrika]] in t middelpeunt stelt, zo as dee van n [[Jamaika]]ansen skriewer en zwarte onofhaankelikheaidsvechter [[Marcus Garvey]] (den't ook vake as nen profeet ezeen wörd), en t oetroopn van Afrika, ook wal "zion" eneumd, as t gebeed woer't t eerste meanske wegköm. De beweaging wör op-erichet duur [[Leonard Howell]]. Haile Selassie zelf was juust nogal op t Westn erichet, want hee gavn Ethiopië n eerstn vlochthaawn en zeeknhoes. t Rastafarianisme köm vuural in t 20e joarhoonderd good op gang. == Naamnherkomst == n Naamn Rastafari is ne saamntrekking van "Ras" en "Tafari". "Ras" beteeknt letterlik "heuwd", en is nen Ethiopiesen titel den't te vergeliekn is met nen Europesen "groaf". Disn titel har Haile Selassie vuurdet'e keaizer wör. "Tafari" was Selassie's vrogere vuurnaam, vuurdet'e keaizer wör. Hee heetn toertieds Tafari Makonnen. De beweaging wörd meesttieds ''rastafarianisme'' neumd, mear wat rasta's veendt det nit gepast. == Kiek op de wearld == === God === Rasta's anbidt eenn God, den at ze Jah neumt. Jah is de dree-eenheaid zelf, dus n Vaa, de Zönne en n Heligen Geest. Rasta's meant det n Heligen Geest in iederene woont, en doarumme neumt ze zikzelf vake "I and I" (''Ik en ik''). Doar keump nog biej det ze det ook vake in plaatse van "vie" gebroekt, en doarmet de geliekheaid oonder alle meansken benoadrukt, umdet duurdet n Heligen Geest in iederene is, iederene geliek is. Wat Rasta's geleuwt an de Kristelike learregel det God op de earde köm met t lief van [[Jezus Kristus]], um de meansken te oonderwiezen. Mear ze meant vake det Zinne lessen duur ''babylon'' verdreeid wörden. n Groot antal Rasta's hebt zelfs bezwoar teegn de Engelse oetsproak van den naam (/dʒi:zəs/), en hebt lewer de [[Hebreeuws]]e vorm ('Yeshu') of n [[Amharies]]en ('Iyesus') ==== n Heailigen Dree-eenheaid ==== n Heailigen Dree-eenheaid wörd duur Rasta's aait verbeunden an Haile Selassie, umdet den namen "Macht van de Dree-eenheaid" beteeknt. Dissen namen kreeg Ras Tafari op [[2 november]] [[1930]], toew't e kroond wör duur de Ethiopiese Orthodokse Koarke. ==== Jezus Kristus ==== [[Bestaand:Iyesus (Ethiopia).jpg|thumb|right|200px|ne Ethiopiese vuurstelling van Jezus oet t 18de joarhoonderd]] De lear det Jezus Kristus as Zönne van God op de earde köm is n kernpeunt van de Rasta-beweaging, mear doar keump direkt biej det dissen lear duur de Westerse weareld is verdreeid. Hiervuur wör in t [[Biebel]]book [[Openbarings (biebelbook)|Openbarings]] vuurzeg det Jezus wierumme zol kommen met ne nieje name den't op de plettes van alle 144.000 meest gedeenstige oonderdoan zol stoan: "''En ik heurden t getal van öar det verzeageld was: en dr warn verzeageld nen hoonderd en veer en veertig doezend van alle stämme van de keender van Israël.''" De Rasta's geleuwt det dit gebuurden toew't Haile Selassie kroond wör, den at ze zeet as de tweede komst van Kristus of n Heailigen Geest en doarduur Jah, op disse weareld. Rasta's meant det Jezus nen zwarten was, en det de blaanke moatskoppieje um aait as nen blaanken ofbeelden deden um de woarheaid te oonderdrukken en de hearskoppieje oawer alle volken te kriegen. ==== Haile Selassie ==== [[Bestaand:Addis Ababa-8e00855u.jpg|thumb|right|300px|Keaizer Haile Selassie I]] Haile Selassie I ([[1892]]-[[1975]]) was n keaizer van Ethiopië van [[1930]] töt [[1974]]. Rasta's meant det hee was de opgestoane Jezus Kristus en doarumme de belichaming van Jah op de earde. Ze meant ook det hee de rechtveardigen zal helpn bie t maakn van de perfekte wearld, wat ze "Zion" neumt. "Zion" zol t paradies vuur de Rasta's wean. Mangs wörd [[Lalibela]] in Ethiopië an eweezn as Niej Jeruzalem, de heuwdstad van t rastaparadies, woer at n Skepper zelf wont. Van bepoalde profetiese verzn oet n [[Hebreeuws]]en [[Biebel]], zo as [[Zefanja]] 3:10, wordt vake ezegd det ze verdekt wiest det n Messiaansen Keuning in Ethiopië zal komn, en det vanoet Zin oogpeunt al t volk van boetn de riviern noar Um hen komn zal. Van [[Genesis]] töt [[Openbarings]] wörd Ethiopië verskeaidene moaln eneumd en is n belangriek "Biebels laand". Rasta's zegnt det Haile Selassie's komst was vuurspeld van Genesis töt an t book Openbarings. Genesis, heuwdstukke 1: "God maakn t meanske noar Zin eegn beeld." Psalm 87:4-6 wörd ook vake oet elegd as ne vuurspelling van de kroning van Haile Selasse I. Bie zinne kroning kreeg Selassie verskeaidene titels met, dee't ook in n Biebel gebroekt wordt. "Keuning van alle Keunings", "Oawerwinnden Leeuw van n stam van Juda", zeent nog mear twee van de 38 titels dee't'e metkreeg. Rasta's neumt um ook vake "Zinnen Keaizerliken Hoogheaid" (''His Imperial Majesty'') en "Jah Rastafari". Rasta's köant nit geleuwn det God stoarvn kan, en toew at Selassie I oet de tied köm in 1975, geleuwdn ze det t nep was, en det'e n klooster in is egoan, en van doaroet terugge zal komn um zinne volgelingn te bevriedn en al t Kwoad oet te bann, en doarmet zinne Skepping zal hersteln. Vuur de Rasta's blif Haile Selassie öarn God en Keuning. Ze meant det'e anbeedn mut wordn, en ze bewoondert de manere woerop at'e vuur de wearldpers hef op etreedn, en vuur de verteegnwoordigers van völle grote laandn, vuural tiedns zin oproop an de Nasiesliga in [[1936]], toew at hee nog aait n ennigsten zwartn keuning van Afrika was. Vanof t begin hebt de Rasta's ezegd det öarn persoonliken anhaank vuur Afrika's ennigsten zwartn keaizer was, en det zee doarumme zelf oonderdoann van Ethiopië warn. Öarn boond met de jödn verkloart ze as volgt: t Wörd ezegd det in t 10de joarhoonderd vuur Kristus de Salomonitiese Liene van Ethiopië wör esticht duur Menelik I, de zönne van [[Salomo]] en [[Makeda]], de [[Keuniginne van Skeba]]. Makeda bezoch Salomo in Israël, umdet'e har eheurd det Salomo zo onmeundig riek was. Doaroawer steet in 1 Keunings 10 vers 13: "En keuning Salomo gavn de keuniginne van Skeba al öar behaagn, wat'e begeardn; behalven wat'e öar gavn noar t vermeugn van de keuning Salomo; zo keerdn'e, en teug in öar laand, met öare knechtn." Op groond van de [[Kebra Nagast]], n Ethiopies epies verhaal, legnt de rasta's dit Biebelse vers oet as det de keuniginne van Skeba zwanger wör van Salomo, en det doarumme Afrikaanse leu ook bie de woare keender van Israel (jödn) heurt. [[Beta Israel]] Ethiopiërs (Ethiopiese zwarte jödn) wont doar al joarhoonderte of-eslötn van de aandere jödn, en öar bestoan wörd duur de Rasta's as bewies ezeen vuur de woarheaid van t boawnstoande. Haile Selassie I was n 225sten in ne ongebrökne liene van Ethiopiese keunings dee't ofstamt van de biebelse Keuning Salomo en de Keuniginne van Skeba. ==== Zion teegn Babylon ==== Rasta's geleuwt det Zion (m.a.w. Afrika, en vuural Ethiopië) t laand tusken twee revieren is det Jah an öar beloawd hef. Um dit te haaln, munn ze de Westerse moatskoppieje ofzwearen, den at ze Babylon neumt. Ze goat dr van oet det "Babylon" op is estoan tegen de "Earde's Rechtoardige Regearder" vanof de Biebelse keuning Nimrod. Wat Rasta's neumt zikzelf de echte keender van Israël, of keender van God. Dit idee kan komn van t [[Jodendom|Jeudse]] geloof det Ethiopië op n bepoald momeant wör bewoond duur ene van de verleurne stämme van Israël. Dit wörd op de Jeudse manere ook oonderstönt duur de Israëliese regearing. == Verspreaiding == Oawer de hele wearld zeent rastagemeenskopn te veendn, mer de meestn zitt in [[Afrika]]. Gröttere groepn zeent te veendn in [[Botswana]], de [[Demokratiese Reppubliek Kongo]], [[Soedan]], [[Malawi]], [[Ivoorkuste]], [[Zuud-Afrika]], [[Japan]], [[Saoedi-Arabië]], t [[Verenigd Keuninkriek]] en de [[Verenigde Stoaten]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geleuf]] mvch899h146p15ir2zxvbbm0btc8srx 0 13266 118681 2009-09-14T21:58:35Z Droadnaegel 1133 [[Buutenplaetse]] is ewiezig naor [[Butenplaatse]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Butenplaatse]] 37tned7y4xij0ia57znlooj1odqkx9u 0 13274 118854 2009-09-17T17:48:30Z Droadnaegel 1133 [[Citadelle]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Citadel]] hinne wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Citadel]] ie6jra95ufctfq7s8l8zvkxryfc53v6 6 13276 158987 126892 2010-08-25T14:57:33Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{GFDL}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] go7myz6jk8c18esxzqtj1spaf5x09cc 0 13278 263770 190890 2013-05-05T21:20:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Jan Rozendom''' in [[Riessen]] bekeand as '''Jan van de Waander''' ([[1921]] - ), was nen [[Tweante|Tweantsen]] dichter, den't vake met zinne gedichtn in t Riessens Niejsblad steund. Hee skreef in t [[Riessens]], met vake nen stichteliken inhoold. Rozendom was nen [[gerefformeerd]]en. Hee skreef doarumme ook oawer eenvoold, te völle egenzinnigheaid, ondaankberheaid, wat blik oet gedichten as "A'j hoge stoat, kö'j lege valn", "''Viej weett t zo good''" en "''Staank vuur daank''". Hee skreef met [[Koarel van n Notoaris|Koarel]] zinne skriefwieze. In 1971 köm zinnen gedichtenbeundel ''Rozeknùpkes'' (Rozeknöpkes) oet. Doarbiej was'e nog vuurzitter van t Riessens Männenkoor en de Oold Strieders '40-'45 en deed'e vanoet de [[Protestantisme|Hervörmde Koarke]] völle vuur de gemeenskop in Riessen en [[Ealsn|Ealsen]]. ==Woark== *''Rozeknùpkes'' (1971) {{DEFAULTSORT:Rozendom, Jan}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Schriever in t Tweants]] [[Kategorie:Tukker]] ijnyyy9n5va8qqkf3vuzyfm3kh66elt 0 13279 118869 2009-09-17T18:41:53Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Tweede Wereldoorlog]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Tweede Wereldoorlog]] bn9md70x0fs85dzem64zzogt797949j 0 13280 118876 2009-09-17T19:15:38Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Regiolect]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[regiolect]] 3l2af24pvc1ozbgjgewtzwafc9f3jyv 0 13281 118896 118887 2009-09-17T21:50:54Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Harderwieker ruut''' kan verwiezen naor: *[[Harderwieker ruut (Galinsoga)]] - in 't Nederlans bekend as ''knopkruid'' *[[Harderwieker ruut (Centaurea jacea)]] - in 't Nederlans bekend as ''knoopkruid'' {{dv}} 24i2e6y46eciax4fbawq2xdzcohhrwy 0 13282 118897 118889 2009-09-17T21:51:19Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Harderwieker ruut]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Harderwieker ruut]] 2xfqhifer6twcxtbwvgnwg4xup9fjvc 0 13285 118930 2009-09-18T12:36:23Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Et blauwe klokkien]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Et blauwe klokkien]] df6puixi912pzxdqgan3jf5o5bl9pnu 0 13288 118945 2009-09-18T20:34:51Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Limburg (Nederlaand)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Limburg (Nederlaand)]] 9ab9wklmed65dpfocv3fo69ygubpd7r 0 13289 118947 118946 2009-09-18T20:35:49Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Limbörg (Belgie)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Limbörg (Belgie)]] 3uup47tk64wltv8b36r1pfpl2ykn9et 0 13290 118948 2009-09-18T20:42:41Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Floams Broabant]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Floams Broabant]] mruciia0vrzzrde4v5z0iorvfq625ig 0 13291 269991 265446 2013-08-31T22:10:54Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Nederlands-brabants.png|thumb|250px|Et Braobaanse taelgebied]] Et '''Braobaans''' is een groep van [[Nederfrankies|Nederfrankische]] dialekten die spreuken wodden in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Noord-Braobaant]] en in de [[België|Belgische]] perveensies [[Antwaarp (provìnzie)|Antwarpen]] en [[Vlaams-Braobaant]], in roemere zin ok in een klein diel van [[Duutslaand]], et [[Zuud-Gelders]], de noordelike dialekten van [[Nederlaans-Limburg]], et laand van [[Hulst]] en westelik [[Belgisch-Limburg]]. In et noordwesten van [[Noord-Braobaant]] bi'j [[Willemstad (Noord-Broabant)|Willemstad]] praoten ze een [[Hollaans (dialekt)|Hollaans]] dialekt en in [[Budel]], [[Maarheeze]] en [[Soerendonk]] praoten ze [[Limburgs]]e dialekten. Braobaans is gien [[streektael]] mar een [[Nederlaans]] dialekt, dat komt deurdat et te vule bi'jdregen het an et ontstaon van et [[Standerdnederlaans]], tegere mit et [[Hollaans (dialekt)|Hollaans]]. In grote Nederlaanse steden, zoas [[Breda]] en [[Eindhoven]], waor vule Hollaanders leven, wodt d'r gien Braobaans meer spreuken. In [[Tilburg]] en [['s-Hertogenbosch (stad)|'s-Hertogenbosch]] bin d'r liekewel vule luden die nog altied Braobaans praoten. In België wodt d'r meer Braobaans spreuken. In [[Brussel (stad)|Brussel]] wodt d'r niet zo vule Braobaans spreuken, hoewel et Braobaans in Brussel in vule kulturele aktiviteiten bruukt wodt en daor een hoge status het. Et Braobaans maekte in de [[middelieuwen]] diel uut van et [[Diets]], dat een [[Nederfrankisch]]e [[dialekt]]groep was. == Kenmarken == === Grammatika === De belangriekste kenmarken bin et woordtien ''gij'' tegenover et [[Nederlaands|Hollaanse]] ''jij'', et [[Zeeuws]]e ''hie'' en et [[Limburgs]]e ''dich''; de vorming van [[verkleinwoord]]en op ''-(s)ke'' en de typische [[Konjugatie|vervoeging]] nao ''gij''. Et oolde Zudelike Nederlaans ''waart gij'' wodt in et Braobaans ''waarde (gij)'' (NB ''gij waart'') - waorbi'j ''gij'' nao de persoonsvorm nogmaols toevoegd wodt aj' naodrok willen leggen (een veurbeeld van [[tautologie]]) - en ''hebt gij'' wodt in et Braobaans ''hedde (gij)''. Ten onrechte wodt de uutgang ''-de'' in ''hedde gij'' zien as een overbliefsel van et [[Middelnederlaans]]e persoonlik veurnaemwoord veur "jij", du (dat in bi'jkaans alle aandere [[Indo-Europese taelen]] tot op heden votleeft), wiels et allienig om een [[assimilasie|assimileerde]] vorm van et persoonlik veurnaemwoord ''gij'' gaot (taelhistorisch: [Mndl] ''komt ghi'' = [enklitisch] ''komdi'' > [N-Braob] "komde"). De [[verbuging|verbeugen]] vormen van ''gij'' verschillen per dialekt, bi'jgelieks veurwarpsvormen, waoronder: ''Oe'' (o.a. Middenbraobaans), ''(J)ou'' of ''U''. Waor in et Standerdnederlaans et liefst ''dan'' bruukt wodt nao een [[vergrotende trappe]], bruukt et Braobaans (net as et Duuts) as: ''meer as'', ''rieker as'', ... enz. Dit laeste is een bekend perbleem onder docenten Nederlaans op [[schoele]]n mit leerlingen die et Braobaanse dialekt praoten. Et woord ''eens'' wodt ok vaeke vervongen deur ''is'', liekas ''langs'' in et plak van ''naost'' (NB gij zit ''langs'' mij). === Fonetiek === In de westelike dialekten - waor onder aandere de meerste Braobaanse dialekten die in België spreuken wodden onder valen -, wodt de [[h-deletie|h niet uutspreuken]]. Dit doen ze ok in et [[Zeeuws]] en et [[Oost-Vlaams|Oost-]] en [[West-Vlaams]]. De oostelike dialekten kennen net as et Limburgs [[umlaut (klank)|umlaut]] in verkleinwoorden en de vervoeging van starke warkwoorden. Langes et zuudoosten van et dialektgebied lopt de [[Uerdinger Linie]], die niet krekt mit de perveensiegreens saemenvaalt: in de dialekten van de streek rond [[Tienen]] wodt (onder aandere as gevolg van [[lenisie]]) ''ich'', ''mich'' en ''oech'' zegd in et plak van ''ik'', ''mi'j'' en ''ie''; disse dialekten wodden daoromme soms wel es tot et Limburgs rekend. {{SNLV}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Vlaamse streektael en dialekt]] tve5lmqyy2q0isxi9fdfystodrp26x6 0 13292 118950 2009-09-18T21:11:31Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Braobaans]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Braobaans]] 9vj45qkmnaw6fww4l1tghe7esagge6o 0 13293 118951 2009-09-18T21:11:50Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Braobaans]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Braobaans]] 9vj45qkmnaw6fww4l1tghe7esagge6o 0 13294 118952 2009-09-18T21:12:08Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Braobaans]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Braobaans]] 9vj45qkmnaw6fww4l1tghe7esagge6o 0 13295 118960 2009-09-18T22:59:29Z Droadnaegel 1133 [[De Groafeleken Toornmölle]] is ewiezig naor [[De Grafeleke Toornmölle]]: mölle is vrouwlek wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[De Grafeleke Toornmölle]] 83rv2uwi62dazn4k56qclxdkggu1f9h 0 13296 279707 193729 2015-03-29T20:53:37Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[De Rongde Venen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[De Rongde Venen]] d3nfpzrkksfqd11uae80771t8efn210 0 13297 284532 277556 2016-05-15T19:05:43Z Servien 7 /* Lieste */ wikitext text/x-wiki Hieronder vie'j n lieste mit '''Nedersaksiese komputertermen'''. De meeste Nedersaksiese komputertermen bin niej uutedochten woorden of vertalingen van [[Nederlaands]]e komputertermen. Sommigen woorden bin zelfs al aordig in-eburgerd. Denk der an dat der plaotselik verschil in uutspraak kan ween, mer dat dit niet overal vermeld steet. == Aofkortingsoverzichte == Overzichte van aofkortingen die'w in dit artikel gebruken: *Nederlaands (NED) *Engels (ENG) *Achterhooks (ACT) *Draents (DRT) *Grönnigs (GOS) *Stellingwarfs (STL) *Twaents (TWD) *Sallaands (SDZ) *Urkers (URS) *Veluws (VEL) == Lieste == {| class="wikitable" !NED !ENG !ACT !DRT !GOS !SDZ !STL !TWD !URS !VEL |- | bgcolor="honeydew" |muis | bgcolor="honeydew" |mouse |moes |moes |moes |muus, moes |muus |moes |meus |muus |- | bgcolor="honeydew" |cursor, muis&shy;aanwijzer | bgcolor="honeydew" |cursor |{{small()|moes}}pielken |pieltie(n) |pieltje |muus, moes, muus&shy;anwiezer, moes&shy;anwiezer |moes, moes&shy;anwiezer |moes, pielken |meus, meus&shy;anwezer |muus, muus&shy;anwiezer |- | bgcolor="honeydew" |bestand | bgcolor="honeydew" |file |bestand |bestaand |bestaand, boudel |besta{{small()|a}}nd |bestaand |bestaand, draeger | |besta{{small()|a}}nd, bestangd{{Info|Bunsjoten}} |- | bgcolor="honeydew" |website, webstek | bgcolor="honeydew" |website |webstae |webstee, webbestee ([[Zuudwest-Drèents|ZWD]]) |webstee |webstee |webstee |webstae | |webstee |- | bgcolor="honeydew" |zoekmachine | bgcolor="honeydew" |search engine |zeuk&shy;machine |zuuk&shy;masine ''(ok'' zeuk, zuik, zeuik, maschine, masjien(e)'')'' |zuik&shy;mas(k)ien(e) |zeuk-, zuuk&shy;masine |zuuk&shy;masine |zeuk&shy;balkn, -masine | |zeuk&shy;masine, zeuk&shy;masien, zuuk&shy;masine |- | bgcolor="honeydew" |browser | bgcolor="honeydew" |browser |webkieker | |(web)kieker |(web)kieker |(web)kieker |(web)kieker, (~)vaenster | |(web)kieker |- | bgcolor="honeydew" |downloaden | bgcolor="honeydew" |download |laden, binnenhalen |opha(o)len |(om)deel&shy;loaden |binnenhalen, neerladen, daleladen |daelelaeden |binnhalen, neerloaden, neerladen, daleloaden | |binnenhaolen, neerlaojen, neerladen, daleladen{{Info|Allinnig Oost-Veluws}} |- | bgcolor="honeydew" |e-mail | bgcolor="honeydew" |e-mail |e-mael |[[lienpost]] ''(t fenomeen)'', mailtie(n) ''(ofzunderlike e-mail)'' |e-post, elektroniese braif |netpost, e-post, liendepost |aemel |netpost, e-mail | |netpost, liendepost, netbreef, netbrief |- | bgcolor="honeydew" |uploaden | bgcolor="honeydew" |upload |opladen, opsturen, op internet zetten | |oploaden, opsturen, op internet zetten, hoogloaden |opladen, opsturen, op internet zetten |oplaeden, opsturen, op internet zetten |opladen, opsturen, op internet zetten | |oplaojen/opladen, opsturen, op internet zetten |- | bgcolor="honeydew" |verwijderen | bgcolor="honeydew" |delete |vortdoon, -smieten |vortdoen ''(ok'' vurt, voort; doon, dooun, doun'')'' |kwiet worden, vort hoalen |vortdoen |vortdoen |vortdoon | |vortdoon, vortdoen |- | bgcolor="honeydew" |beeldscherm, monitor | bgcolor="honeydew" |monitor | | |schaarm, beeld |beeld&shy;scharm{{Info|-scharm kan oek uutespreuken en eschreven wörden as -schaarm, -schärm, -skarm of -skärm}} |beeld&shy;scharm |beeld&shy;skoarm, skoarm | |kiek&shy;scharm, beeld&shy;scharm{{Info|-scharm kan oek uutespreuken wörden as -schirm, -schaarm of -schärm}} |- | bgcolor="honeydew" |toetsenbord | bgcolor="honeydew" |keyboard | | |knoppenbred |tikplank{{small()|e}}, toetsebord |toetsebod |tikplaanke, knöpkesbröd | |tikplank{{small()|e}}, toetsebord |- | bgcolor="honeydew" |computer | bgcolor="honeydew" |computer | | |komputer, rekender |komputer, rekenaar, knipper&shy;kist{{small()|e}} |komputer, rekener |komputer, knipper&shy;kiste, masine | |komputer, rekenaar, knipper&shy;kist{{small()|e}} |- | bgcolor="honeydew" |koppeling, link | bgcolor="honeydew" |link |verwiezing |verwiezing |heanwiezen |verwiezing |verwiezing |verbeending |verwezing |verwiezing |- | bgcolor="honeydew" |backslash, terugschrap | bgcolor="honeydew" |backslash | | |schune streep |schune strepe naor links |schune strepe naor links | | |schune streep, streep naor links |- | bgcolor="honeydew" |cookie | bgcolor="honeydew" |cookie | | |koekie |[[koekien (internet)|koekie(n)]], kukien, skuum&shy;bestand |koekie(n), schoem&shy;bestaand | | |koekie(n){{Info|Koekjen, kukien, kuuksien, koeksien, kuukjen of keukien kunnen oek}}, scheum&shy;bestaand, beschuut [[Bestaand:Smile.png|10px|:-)]] |- | bgcolor="honeydew" |hoofdpagina, startpagina | bgcolor="honeydew" |main page, home page |veurblad |veurblad |veurziede |veurblad |veurblad |vuurblad |vuurblad |veurblad |- | bgcolor="honeydew" |scanner | bgcolor="honeydew" |scanner | | |i(e)nlezer, skänner |inlees&shy;apparaot{{Info|Inlaesapparaot kan oek}}, skänner |inlees&shy;apparaot, skänner | | |inlees&shy;apparaot, skänner |- | bgcolor="honeydew" |scannen | bgcolor="honeydew" |scannen | | |i(e)nlezen, skännen |inlezen, inlaezen, skännen |inlezen, skännen | | |inlezen, skännen |- | bgcolor="honeydew" |printer | bgcolor="honeydew" |printer | | |oetdraai&shy;apparoat |ofdruk&shy;apparaot |ofdrok&shy;apparaot | | |aofdrok&shy;apparaot |- | bgcolor="honeydew" |afdrukken, uitprinten | bgcolor="honeydew" |print | | |uutdraaien, oetdraaien |ofdrukken, uutdreien |ofdrokken, uutdri'jen |ofdrukken, oetdreeien | |ofdrokken, uutdreien |- | bgcolor="honeydew" |USB-stick | bgcolor="honeydew" |USB flash drive | | |geheugen&shy;blokje |insteek&shy;geheugen, instaek&shy;geheugen |instik&shy;geheugen |instekgeheugen, instekdeuske | |insteek&shy;geheugen |- | bgcolor="honeydew" |firewall, brandmuur | bgcolor="honeydew" |firewall | | |braandwaal, braandwale |bra{{small()|a}}ndmure |braandmure | |braandmuur |bra{{small()|a}}ndmure, bra{{small()|a}}ndmuur, brangdmuur{{Info|Bunsjoten}}, braandmoere{{Info|Elburg}} |- | bgcolor="honeydew" |apenstaartje | bgcolor="honeydew" |at | | |swienekrul | |aepestart{{Info|Verkleinwoord ku'j oek gebruken}} | | |apestart, apesteert{{Info|Verkleinwoord ku'j oek gebruken}} |- | bgcolor="honeydew" |pop-up, opduik&shy;venster | bgcolor="honeydew" |pop-up | | |floep&shy;veanster |floep&shy;venster |floep&shy;veenster | | |floep&shy;vi{{small()|e}}nster, -ven{{small()|g}}ster |- | bgcolor="honeydew" |laptop, schoot&shy;computer | bgcolor="honeydew" |laptop | | | |kleptop, vaol&shy;komputer, sniejplanke |kleptop, voal&shy;komputer, sni'jplaanke |kleptop, klaptop, sleptop, vool&shy;kompjoeter, sniedplaanke | |kleptop, vouw&shy;komputer, sniejplank{{small()|e}} [[Bestaand:Smile.png|10px|:-)]] |- | bgcolor="honeydew" |notebook | bgcolor="honeydew" |notebook | | | |minikleptop, mini&shy;vaol&shy;komputer, kleine kleptop, kleine vaol&shy;komputer |minikleptop, mini&shy;voal&shy;komputer, kleine kleptop, kleine voal&shy;komputer |minikleptop, miniklaptop, minisleptop, mini&shy;vool&shy;komputer, kleine kleptop ... | |minikleptop, mini&shy;vouw&shy;komputer, kleine kleptop, kleine vouw&shy;komputer |- | bgcolor="honeydew" |webcrawler | bgcolor="honeydew" |webcrawler |webkroeper |webkruper, webkroeper |webkroeper |webkroeper |webkroeper |webkroeper |webkreuper |webkruper, webkroeper |} [[Kategorie:Nedersaksiese woorden en begrippen|Komputertermen]] [[Kategorie:Infermatika]] 66a4jl706zu18mvvlw0y37bb1lhfxnd 14 13299 292749 292739 2016-12-22T13:33:13Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Germaanse taol| ]] [[Kategorie:Vlaandern]] 2rkp897ropcfwn4fooguaxvflexep66 0 13300 292727 292724 2016-12-22T13:08:41Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Nederlands-oostvlaams.png|thumb|250px|Taelgebied van et Oost-Vlaams]] Et '''Oost-Vlaams''' (in et dialekt zels: ''Oast-Vloams'') is een groep dialekten die in de [[België|Belgische]] perveensie [[Oost-Vlaanderen]] spreuken wodden. De tael wodt ok spreuken in et oostelike diel van [[Zeeuws-Vlaanderen]] in de perveensie [[Zeelaand]], en ok in een stroke in et oosten van [[West-Vlaanderen]]. Et beheurt tot de [[Nederfrankisch]]e taelgroep en vormt een dialektkontinuüm mit et [[West-Vlaams]] en et [[Braobaans]]. Pattie luden zien et hiele Oost-Vlaams as een overgaang tussen West-Vlaams en Braobaans. Ok taelkundig wodt et soms, tegere mit West-, Fraans- en Zeeuws-Vlaams bi'j de Vlaamse groep rekend, soms bi'j de Braobaans-Oost-Vlaamse groep. De dialekten in et (noord)westen van Oost-Vlaanderen lieken soms slim op et West-Vlaams, die van de [[Denderstreke]] en et oosten van et [[Waaslaand]] bi'j et Braobaans. Et Oost-Vlaams wodt spreuken rond de steden [[Aalst (Oost-Vlaanderen)|Aalst]], [[Beveren (Oost-Vlaanderen)|Beveren]], [[Deinze]], [[Eeklo]], [[Gent]], [[Geraardsbargen]], [[Hulst (Nederlaand)|Hulst]], [[Lokeren]], [[Ninove]], [[Oudenaarde]], [[Sint-Niklaas]], [[Wetteren]] en [[Zottegem]]. Zoas alle Vlaamse streektaelen het ok et Oost-Vlaams vule invloeden van butenof had, onder aandere uut et [[Spaans]], [[Fraans]] en et [[Duuts]] uut Oostenriek. Der bin aorig wat woorden uut et Frans in opneumen vanwege de verfraanste hoge kringen van Vlaanderen tiedens de [[19e eeuw|19e]] en vrogge [[20e eeuw|20e ieuw]]. Taelhistorisch onderzeuk het antoond dat de Oost-Vlaamse dialekten tot in de [[16e eeuw|16e ieuw]] vule kenmarken gemien hadden mit et [[West-Vlaams]], mar dat die verwaantschop sund die tied stark verminderd is deur de invloed van et [[Braobaans]]. In [[2005]] verscheen een etymologisch woordeboek van et Oost-Vlaams, schreven deur een West-Vlaamse dialektkenner. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.muziekmozaiek.be/index.php?onderdeel=3920&titel=Cd%27s "Azuuë gezeid, azuuë gezoeng'n" Dialekten-cd] {{SNLV}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Vlaamse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Zeelaand]] l5ldpkeoo93tzcqvyy4pk3h9nvo5xke 14 13301 292799 292747 2016-12-22T14:31:16Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Germaanse taol| ]] [[Kategorie:Duuts]] lu40zsyw7z8rpk7gwsht5ymgiwmow4c 0 13302 269708 119157 2013-08-24T09:51:40Z タチコマ robot 6976 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Darp]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Darp]] j7d6z1x94tng9z69m3evg75n3xas97c 6 13303 285389 285386 2016-09-27T20:29:37Z Hardcore-Mike 2108 wikitext text/x-wiki == Beschrieben == <span style="background-color:#ff0000">&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span><span style="background-color:#ff0000">&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span>&nbsp;= t Westfeelse stamtoalgebied<br /> <span style="background-color:#be6363">&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span><span style="background-color:#c97e7e">&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span>&nbsp;= toalen dir min of meer Westfeelse ienvlouden had hebben <span style="background-color:#ff0000">&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span><span style="background-color:#ff0000">&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span>&nbsp;= Proper Westphalian language area<br /> <span style="background-color:#be6363">&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span><span style="background-color:#c97e7e">&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span>&nbsp;= Languages with an either lesser or greater Westphalian influence. == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] ryg8huluqfnto1w0vjvg25lmm8uxnw8 0 13311 281455 279553 2015-04-26T16:23:55Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Hop bloemen vrouwelijke plant Humulus lupulus female.jpg|thumb|right|200px|Hopplaante met beln]] '''Hop''' (''Humulus lupulus'') is ne plaante oet de [[hennep]]femilie (''Cannabaceae''). De plaante wörd oonder mear as medisien ebroekt en as oonderdeel van [[beer]]. Vuur in n proonkhof he'j ook de [[cultivar]] ''humulus lupulus'' 'Aureus' met gooldgel blad. Hop is ne kroedachtige, rechtsdreeinde slingerplaante, dee as in et weeld gröait in [[Neerlaand]] en [[België]]. de kenmoarknde ''beln'' dee as in et noajoar an de vrouwelike plaante gröait, en öare bleume zeent, hebt de meansken et meeste an. Op disse hopbeln zitt de kliern dee as nen öllieachtigen bittern stof anmaakt. De bittere stofn oet de hop (''lupuline'') wordt ebroekt in n beer. In et verleden deedn ze det dr duurhen um et länger te könn bewoarn, mear rechtevoort is iederene zo an den smaak eweandt, det leu meant det beer nit zoonder kan. Vuural pils, [[Engelaand (regio)|Engelse]] bitters en wat Belgiese spesjaalbeers hebt völle hop. Slim hoppige Neerlaandse beers zeent Amstel 1870, Brand UP, Jopen Hoppen en Christoffel Bier. Belgiese zeent Christal Alken en Stella Artois en in [[Duutslaand]] he'j Beck's, Jever en DAB. Het belgiese hogegistingsbeer XX Bitter is ne anklach teegn den al zeuter wordenden Westersen smaak. Vuur hoesbrouwers (vuur de leefhebberieje) kö'j zäkke hop haaln bie bepoalde drogistn of zelfbrouwweenkels. Vuur et Belgiese Lambiek gebrok n brouwer oawerjoarsen hop, woervan't de vlochtige bitterstofn vervlöagn zeent, mear den't alle aandere hopkenmoarkn nog inhef. == Hopteelt == In et geheel wördn dr in [[2005]] ongevear 80.000 ton hop in et joar binn ehaald van 55.000 beunder laand oawer de hele wearld. In [[Vlaanderen|Vlaandern]] deedn ze hop verbouwn in de strekke roondumme [[Aalst]] en [[Asse]] woer't de leste hopboer dr met oetskeaidn in 2003. Ze doot nog hop verbouwn in n [[Westhook (België)|Westhook]] roondum [[Poperinge]] (woer't ze et ''hommel'' neumt), mear duur ne stoarke priesstried met et boetnlaand neamp et hier stöadig of de leste tied. In Neerlaand deedn ze vroger ook hop verbouwn, zo as in [[Skiendel]] en [[Paais|Peaize]], det van et zesteende töt et achtteende joarhoonderd bekeand steund as et hopdoarp van neerlaand. Behaalve n ''hopmuseum'' en verskeaidene verwiezings is dr doar niks mear van oawer. Seend [[1997]] doot ze wier hop kweekn in [[Reijmerstok|Riemerstok]] in [[Limburg (Nederlaand)|Limbörg]]. In Duutslaand doot ze, a'j et vergeliekt met vroger, nog weainig hop verbouwn. Toch is et met mear as 18.000 beunder nog aait et grötste hoplaand van de wearld. De meeste hop wörd in Duutslaand ekweekt in de [[Hallertau]] in [[Beiern|Bäjern]], en et [[Schussental]] tusken [[Tettnang]] en [[Ravensburg|Roawnsbörg]] in n Duutsen deelstoat [[Baden-Württemberg]]. In et Noord-Westn van de [[Verenigde Stoaten]], en dan vuural in de stoat [[Washington]], doot ze ook nog völle hop kweekn. Ze hebt doar n kwart van de wearldkweek in haandn. Hier doot ze kweekn met nieje soortn, dee as körtere stelns hebt. Hierduur' is n oogst makkeliker en goodkeuper. Normale hop kan van zesse töt neegn meter laank wordn. De nieje soortn wordt nit länger as twee meter. n Bestn hop keump vandaag an n dag oet [[Tsjechië]] (Bohemen) en [[Hongarieje]]. == Kweek == De weelde hop gröait et beste in nen vochtigen [[stikstof]]riekn boadem, zo as bievuurbeeld in bos met völle bekn, mear eawnzogood an bosreande en buskes met nen dreugn boadem. Oet nen dikn wörtelkloetn gröait verskeaidene stelns, dee as in pärke en heuwe aandere plaantn makkelik verstikn köant. Doarumme wordt ze, boetn de beerkweek umme, wal as roedsoorte zeen, en zo gaauw meugelik vort edoan. Dit is vake nog froai lastig, umdet hop zik via zinne wörtels ook oondergroonds vuurtplaantn kan. Hop is ene van de hardstgröainde plaantn van de wearld, met nen gemiddelden snelheaid van 10 cm op n dag. Op zien längst kan'e 8 meter wordn. Ne plaante wörd ongevear 12 töt 20 joar oold. Rechtevoort doot ze hop ook op ne nieje manere gebroekn; de hopskötte wordt as deftig lekkerniejken serveert, en zeent te vergeliekn met [[taugee]] en [[alfalfa]]. Disse skötte wordt al estökn as ze nog egee nit boawn de groond oetkomt. Duur n kortn en intensieven zorg dee as disse skötte neudig hebt, zeent ze onmeundig deur. t Lastige van et kweekn van hop, is det de kwaliteat van de ''lupuline'' ofneamp as n bloom van de vrouwelike plaante bevrucht is. Doarumme is et in völle kweekgebeedn bie de wet verplicht det alle männelike plaantn zo gaaw meugelik vort edoan wordt. De zöaks hebt noa de bevruchting ''lipiden'' in, dee as zorgt det n beerbroes ofbrekt, dus det n beer 'dood' geet. n Oogst van hop geet begin noajoar an. == Oetwoarking van hop == Hop kan ebroekt wordn as medisien: et gef röste en woarket sloapopweknd. Hierumme wörd et wal es duur de [[Tee (draank)|tee]] edoan. Hop hef doarboawn nog ''fenolen'' in, dee as stoark op et vrouwelike [[hormoon]] [[oestrogeen]] liekt. Et kan doarduur verlechnd woarkn vuur vrouwleu dee as in n [[menopauze|oawergaank]] zitt. De [[Universiteat van Geant]] hef dr zelfs oonderzeuk noar edoan, en n medisien ''Menohop'' oet ebracht. <gallery> Ofbeelding:Hop.jpg|Hop-steln Ofbeelding:Hop mannelijke bloeiwijze Humulus lupulus male plant.jpg|Männelike plaante Ofbeelding:Hop mannelijke plant Humulus lupulus male plant.jpg|Männelike plaante Ofbeelding:Humulus_lupulus_-_Köhler–s_Medizinal-Pflanzen-072.jpg|vrouwelike plaante </gallery> == Mooi um te weetn == * In oolde [[bibliotheek|bookhaln]] en -haandels wördn hopbeln achter de beuke legd, um vochtigheaid teegn te goan, zodet de beuke dreug bleewn en nit gungn skimmeln. De stoarke rökke heuld ongedeerte op n ofstaand. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaante]] msps78e8pl5wac1gok0d4b45lf13dq8 0 13312 119354 2009-09-21T22:08:25Z Droadnaegel 1133 [[Den Prinse van Oranje (Breevoort)]] is ewiezig naor [[Den Prins van Oranje (Breevoort)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Den Prins van Oranje (Breevoort)]] mw2dy0j351ylu9ig87ljjq5l0drprte 0 13318 265516 259067 2013-05-10T14:15:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Opsterlân Fryske Peallen.png|thumb|Ligging van Friesepaolen]] '''Friesepaolen''' ([[Nederlaans]]: ''Frieschepalen'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Fryske Peallen'') is een dörp in et noorden van de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Opsterlaand]]. Et dörp het omdebi'j de 1.014 inwoners ([[2005]]). Friesepaolen leit kotbi'j de greens mit [[Grunnen (provìnzie)|Grunningen]] en de dörpen [[Siegerswoolde]] en [[Ureterp]]. Et dörp leit an de deurgaonde weg van [[Bakkevene]] naor de rieksweg [[A7]] van [[Et Vene (plak)|Et Vene]] naor [[Grunnen (stad)|Grunningen]]. == Gemienschop == [[Ofbeelding:Fryske peallen.jpg|thumb|Friesepaolen]] Der bin niet zo vule winkels meer as vrogger. Der is nog een winkeltien veur elektrische apperaoten, een waarme bakker, en een riedende buurtwinkel. Ok bin der meerdere autohaandelers en der is een winkel mit van alles en nog wat. Veerder moeten de inwoners [[booschap (winkel)|bosschoppen]] doen in [[Ureterp]], [[Moarum|Marum]], [[De Wilp]] en in et wat veerder legen [[Drachten]]. De biebeltheekveurziening wodt verzorgd middels een bibliobusse. Et multifunktionele centrum hiet "De Dobber" en et dörp het twie schoelen. == Geschiedenisse == Friesepaolen ontston in de [[18e ieuw]] as ontginningsdörp in et hoge veengebied. Tot 1953 heurde et dörp bi'j [[Siegerswoolde]]. Et waepen van Friesepaolen is ofleided van de schaans die de stadshoolder [[Willem Lodewiek]] in [[1593]] leut bouwen om de Spaanse legers te weren uut Frieslaand. De schaans in et waepen hoolt de Spanjaorden tegen, symboliseerd deur et waepen van [[Arragon]], mit de symbolen uut de Friese vlagge an de aandere kaante. == Bevolking == *[[1954]] - 774 *[[1959]] - 805 *[[1964]] - 749 *[[1969]] - 713 *[[1973]] - 708 *[[2005]] - 1014 == Karkelik == Friesepaolen het een [[Griffermeerde Karke]], die bi'j de vorming van de [[Protestantse Karke in Nederlaand]] besleut heur mit een peer aandere bezwaorde Griffermeerde Karken te verienigen in de [[Votzette Griffermeerde Karken in Nederlaand]]. Der is ok een [[Griffermeerde Karken vri'jmaekt|Griffermeerd-vri'jmaekte Karke]] mit zowat 400 leden. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.ngw.nl/f/fryskepa.htm Et waepen van Friesepaolen] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 8uzvrry0f2v1e3e5gztiyjxkqyl9k5u 0 13319 119567 2009-09-24T13:27:51Z Servien 7 deurverwiezing naor [[17e eeuw]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[17e eeuw]] 58c0m507a4reu9vesczhqrtrwqgwgct 0 13320 119568 2009-09-24T13:27:57Z Servien 7 deurverwiezing naor [[18e eeuw]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[18e eeuw]] 0aayowu2yrtp2o4ia3qelll3knoous5 0 13321 265641 259022 2013-05-10T14:49:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Opsterlân Olterterp.png|thumb|250px|Ligging van Olterterp]] '''Olterterp''' is een dörp in de [[Frieslaand|Friese]] gemiente [[Opsterlaand]], krekt in et oosten van [[Beetsterzwaog]]. Et is et kleinste dörp van de gemiente mit zoe'n 96 inwoners ([[2005]]). In [[Huzinge Olterterp]] woonde vrogger de femilie Boelens en is now et heufdkantoor van [[It Fryske Gea]]. Bi'j Beetsterzwaog staot herehuus De Horst, dat in [[1907]] bouwd is deur de Beetsterzwaogster architekt [[Luitje de Goed]]. Plaetselik Belang is ien mit Beetsterzwaog. == Karke == In Olterterp staot een karke uut [[1415]] mit een toren uut de [[18e ieuw]]. Et karkgebouw is optrokken uut [[kloostermop]]pen in gotische stiel. De karke was wijded an [[Hippolytus van Rome|Sunte-Hippolytus]]. Op de karkevloer liggen grafstienen uut de [[17e ieuw|17e]] en [[18e ieuw]]. An de muren hangen [[rouwbord]]en van belangrieke femilies uut die tied: Boelens, Lycklama à Nijeholt en Hemminga. Veur de karke is in [[1744]] in toren bouwd, de luudklokke is lichtkaans van [[1444]]. In [[1974]] is et gebouw restereerd. De karke is in beheer bi'j de [[Stichting Alde Fryske Tsjerken]] en der wodden vaeke koncerten holen. == Bevolking == *[[1954]] - 184 *[[1959]] - 155 *[[1964]] - 144 *[[1969]] - 137 *[[1973]] - 130 *[[2004]] - 90 *[[2005]] - 96 == Uutgaonde verwiezing == *[http://www.concertolterterp.nl/ Koncerten in de Sunte-Hippolytuskarke] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 4r3lpuh68jvtc8hahyuwc40d1flnq0q 0 13322 279554 263375 2015-03-27T17:43:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:SteacieLibrary.jpg|thumb|right|300px|Skapn met beuke in ne bookhalle]] Nen '''bibliotheek''' (mangs oet esprökn as ''biebl'''teek''''', en ok wal of ekörtt töt '''bieb'''), '''beukerieje''' of '''bookhalle''', is van ooldsher n gebouw woer at [[Boek (literetuur)|beuke]], tiedskriftn en blaadn bewoard wordt. Dee kö'j leenn, en mangs koopn. Rechtevoort hebt ze ok vake cd-roms en dvd's, en dr bestoat ok helemoal digitale bibliotheekn. n Naamn ''bibliotheek'' keump van t [[Griek]]se βιβλιοθηκη ''bibliothèkè'', wat ''bookbewoarplaatse'' beteeknt. == Soortn == Dr zeent verskilnde soortn bookhaln. In de weetnskoppelike bookhalle wordt akademiese woarkn verzameld en oet eleend. Ze zeent vake verbeundn an ne universiteat en mangs zelfs an één vakgroep, woervan en woervuur at ze de dan zo völle meugelik informatie opzeukt en opsloat. In de openbare bookhalle köant leu zik inskriewn en beuke en muziek leenn. Ze köant oawer oeteenloopnde oonderwoarpn dinge opzeukn. Ook wordt hier völle leasbeuke (romans) oet eleend. Nen variaant hierop is de ''Keunstoetleen'', woerbiej at leu n keunstwoark vuur nen bepoalden tied köant leenn en in thoes an de mure köant hangn. In de muziekbookhalle bewoart ze bladmuziek. Dit is vake vuur [[muziekskole|muziekskooln]], [[Konservatorium|konservatoria]] en verskilnde muziekvereniges. == Websteas == Vake hebt al disse soortn bookhaln ne eegne webstea, woerop at t gehele anbod van öare verzameling te duurloopn is. Met ne heandige zeukmesiene is dr dan op titel, skriewer, joar van oetgaawe, ezw, te zeukn noar beuke dee'j neudig hebt. == Oetgoande verbeending == * [http://www.bibliotheek.nl webstea van de Neerlaandse Openbare Bibliotheek] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Bookhalle]] qd6t0rhma9o4p4b9xul0hkv8f9h8pkq 0 13323 119597 2009-09-24T15:19:41Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Man (eilaand)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Man (eilaand)]] sv70yprwkfrqgtbdukpmoxtezek98fh 0 13324 119600 2009-09-24T15:27:53Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Bibliotheek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Bibliotheek]] g06n1kim8yf31r7etxyz2xxhmn06btc 14 13325 261170 253558 2013-04-02T19:17:15Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 81 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q8588607]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebouw]] [[Kategorie:Literatuur]] c80f67tc48s1c7as56ibo732s4qrzyb 0 13326 287903 281756 2016-10-26T11:48:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naam = Man | naaminlaandssproak = Isle of Man<br />Ellan Vannin | vlagge = Flag of the Isle of Mann.svg | woapn = Isle of Man coat of arms.svg | lokasie = British Isles Isle of Man.svg | breedtegroad = 54/15//N | lengtegroad = 4/30//W | region = IM | sproaken = [[Engels]] en [[Manx]] | heufdstad = [[Douglas (stad)|Douglas]] | religie = | regeringsvörm = [[Brits Kroonbezit]] | km2 = 572 | pctwater = | munteenheid = [[Isle of Man-pond]] | valutakode = GBP | tiedzone = 0 | volkslied = [[Isle of Man National Anthem]] | feestdag = | tld = im | laandkode = IMN | tel = 44 }} [[Bestaand:Img 0180 Laxey waterwheel.jpg|thumb|Laxey-waterrad]] '''Man''' is n [[eilaand]] in de [[Ierse zee]]. t Eilaand is zelfstaandig net zo as de [[Kanaaleilaann]] [[Jersey]] en [[Guernsey]], mear vaalt oonder [[Brits Kroonbezit]]. Nöast t heuwdeilaand Man beheurn ook de tiedelik bewonbare eilaann ''Calf of Man'', ''Chicken Rock'', ''St. Patrick's Isle'' en ''St. Michael's Isle'' dr too. t Eilaand heurt nit biej t [[Verenigd Keuninkriek]] en t is ook nit bie de [[EU]], mear de regering van t [[Verenigd Keuninkriek]] nemt de boetnlaandse belangn van t eilaand woar en is ook verantwoordelik vuur de verdeadiging van t eilaand. Stoatsheuwd is [[Keunigin]] [[Elizabeth II van Engelaand|Elizabeth II]], den at de titel ''Hear van Man'' hef. t Bestuur is ne [[groodwettelike demokrasie]]. == Beskriewing == t Eilaand is 572 km² groot. t Ligt nit wied boetn de [[Solway Firth]], nen inham in t laandskop tusken [[Engelaand (regio)|Engelaand]] en [[Skotlaand]]. Engelaand, [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]], Skotlaand en [[Kumrië]] lignt ongevear eawn vear vort. In [[2009]] wondn dr 76.512 leu op Man, en dan vuural in de steadn an de kuste. n Heuwdstad, en ook n grötsten stad is [[Douglas]]. Op t eilaand is n zacht zeeklimoat, duur de beskutte ligging. Duur de zachte weenters köant dr pälme gröain, ondaanks det t eilaand zo noordelik ligt. t Heugste peunt is n boarg [[Snaefell]] (''snee-heuwel'') en is 621 meter hoge. == Naamnkerkomst == n Naamn vuur t eilaand is wellicht of eleaidt van de [[Kelten|Keltiese]] god van de zee: [[Mannán Mac Lir]]. n Apartn [[kat]]nsoort, de [[Manx (katnras)|Manx]], daankt zin naamn an t eilaand. Dit keump duurdet disn soort op t eilaand Man as ennigste katnsoort ginnen start hef. ''Manx'' is ne genitief, wat ''van Man'' beteeknt. De inwonners wordt dus ook ''Manx'' eneumd. == Sproake == Töt an de joarn '70 van t 20ste joarhoonderd wör dr op t eilaand ne Keltiese sproake sprökn: t [[Manx|Manx-Goals]]. An t eande van t 19de joarhoonderd kreegn leu in de smiezn det öare sproake an t oetstoarvn was, en richtn doarumme de aktiegroep ''[[Yn Cheshaght Ghailckagh]]'' op, den't t learn en oonderzeukn van de sproake op n heuger plan probeerdn te kriegn. In 1974 köm [[Ned Maddrell]], n lestn modersprekker van disse sproake oet de tied. Van um, en wat aandere leste sprekkers zeent toertieds opnames emaakt, en doarmet wordt rechtevoort wier sproaklesn egeewn. Alwier twee perseant van de inwonners keant non Manx-Goals. t Is de ennigste Keltiese sproake den't ne Engelse skriefwieze gebrok, umdet t in t 17de joarhoonderd vuur t eerst duur Engelstaligen wör op eskreewn. t Manx wörd non wier op de skooln egeewn, umdet t as kultureel oarfgood bekeand steet, en nöast t [[Engels]] as offisjele sproake geeldt. == Geskiedenisse == In t viefde joarhoonderd wör t eilaand koloniseerd duur [[Ierlaand (laand)|Ierse]] Keltn, mear later treukn dr ook [[Skotlaand|Skotse]] Keltn hen. In t neegnde joarhoonderd heurdn t eilaand an de [[noormänne]], dee't dr ne belangrieke oetvalsbasis van maakn vuur öare bootn. Ze deedn zik rap mengn met de lokale inwonners. De eerste noormänne kömn dr vuural um te plundern. Doarumme bouwdn de [[monnik]]n dee't dr toertieds öar klooster hadn hoge roonde skuultoorns van steen, dee'j ook völle in Ierlaand treft. Net as in t [[Noorweagn]] van dee tied, wör dr in [[979]] n parlemeant in-esteeld: de [[Tynwald]]. Disn besteet nog aait, en keump eens in t joar tehope. De regearige van Man zegt doarumme de euldste, nit-oonderbrökne regearige van de wearld te wean.In [[Ieslaand]] is t zelfde an de haande, en dee beweart dus t zelfde. Töt an [[1265]] was Man saamn met de [[Hebriden]] n eegn keuninkriek, det oonder Noorweagn völ. Noa n [[Skots-Noorsen Oorlog]] köm t töt an [[1346]] oonder Skots behear, en doarnoa oonder t Engelse. Mear de keuniginne van Engelaand hef allene mear de titel ''Hear van Man'' en löt t spul behearn duur nen goeverneur. == Bestuur == Man heurt nit bie de [[EU]] en ook nit bie t [[Verenigd Keuninkriek]]. De Britse regearige regelt wal t leager en de boetnlaandse betrekkings. t Eilaand hef zin eegne sosjale stelsels. Ook hef t ne eegne meunt, postzeagels en belastingstelsel. t Woapn van Man is ne [[Trinakrie]], wat n teekn van onofhaankelikheaid is. == Inkomstn == t Laand mut t hebn van laandbouw en viskerieje. t Toerisme op t eilaand neamp de leste tied of, woerduur't de industrie-niever opkeump. Duur t eegne belastingstelsel komt völle Engelse bedriewe "in naam" noar t eilaand, um zo de belasting te verleegn. == Weagn == Man hef n good weagnstelsel, met spoerlienn en ne eegne vlochthaawn. Vearder zeent dr veardeensten noar Ierlaand en noar Engelaand. Van ooldsher hef Man n histories openbaar vervoerstelsel, met völle oolde stoomlienn, elektriese trems en nen peardentrem. Seend [[1873]] besteet de ''Manx Steam Railway'', den't met historiese treinen oawer n smalspoer van 25 km van [[Port Erin]] noar Douglas rid. In Port Erin zit t Spoermuseum, met informasie oawer de geskiedenisse van de Manxe spoerlienn. == Mooi um te weetn == * De [[BeeGees]] komt van Man. * [[Mark Cavendish]], nen bekeandn wielrenner, is geboorn op t eilaand. * n Britsen tv-pressentator [[Jeremy Clarkson]], bekeand van t populeare autoprogramma [[Top Gear]], hef n hoes op t eilaand. == Oetgoande verbeending == * [http://www.isleofman.com Offisjele webstea van t eilaand (Engels)] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Eilaand]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Brits Kroonbezit]] [[Kategorie:Kelties laand]] 0x2t6w751r07tkzkuuzg58rexx9dm6i 0 13327 290736 290250 2016-11-01T17:13:58Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Locatie Ierse Zee.PNG|thumb|right|200px|Iersen Zee in t blaauw]] De '''Ierse Zee''' ([[Iers]]: ''Muir Éireann'' of ''Muir Meann'', [[Skots Gallies]]: ''Muir Eireann'' of ''Muir Mheann'', [[Mansk (sproake)|Mansk]]: ''Mooir Vannin'', [[Welsh|Kumries]]: ''Môr Iwerddon''), ook bekeand as de '''Zee van Man''' of '''Manske Zee''', heuld de eilaandn [[Ierlaand (eilaand)|Ierlaand]] en [[Brittanië]] oet mekoar. In t zuudn slot'e an op n [[Atlantiesen Oseaan]] duur t [[St. Georgekanaal]] en in t noordn duur t [[Noordkanaal]]. t Grötste eilaand is [[Anglesey]], met t eilaand [[Man (eilaand)|Man]] as tweede. Disse zee is belangriek vuur de knippe van de verskeaidene laandn dee't dr umhen lignt, want hee wörd völle ebroekt vuur [[haandel]], [[transport]] en verskeepn van leu en materiaal, [[viskerieje]] en t opwekn van stroom duur [[weendmölle|weendmölns]] en kerncentrales. Joarliks wordt dr zo'n 12 miljoen leu en 17 miljoen ton haandelswoar hen en wier vervoord oawer de zee. {{Begin|twd}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Zee]] [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Geografie van Ierlaand]] [[Kategorie:Geografie van et Verienigd Keuninkriek]] [[Kategorie:Ierlaand (eilaand)]] 7dx1mds5ogu893n5env300pxwgpvol4 0 13328 119616 119614 2009-09-24T17:29:18Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Atlantische Ozeoan]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Atlantische Ozeoan]] 02l13lwxwqbl2kmf6n851g7xyzkxhv8 0 13330 119618 2009-09-24T17:30:02Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Visserieje]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[visserieje]] fdezx03tmukr9eo5gn5anfhqskoux1f 0 13331 204964 119622 2011-09-05T04:46:29Z AvicBot 6252 Bot: Fixing double redirect to [[Ierse Zee]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ierse Zee]] la3bcykv6z2e9sy139rd3ddo43nha0m 0 13332 279555 274381 2015-03-27T17:44:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Siaradwyr y Gymraeg ym Mhrif Ardaloedd Cymru.png|thumb|Antal sprekers van t Kumries in persenten, per gebied in [[Kumrië]]]] t '''Kumries''' of '''Wels''' (in de taal zelf: ''Cymraeg'', [[Engels]]: ''Welsh'') is n [[Keltiese talen|Keltiese taal]], die veural espreuken wörden in [[Kumrië]] deur n deel van t [[Kumriërs (volk)|Kumriese volk]]. t Is bekend deur [[glos]]sen vanaof de [[9e eeuw]]. De taal beheurt tot de [[Keltiese talen]] en is verwaant mit t [[Iers|Iers-Gaols]], t [[Bretons]], t [[Kornies]], t [[Manx]] en t [[Schots-Gaols]]. t Wörden eschreven in de Kumriese variaant van t [[Latains alfabet|Latiense alfabet]]. Over de hele wereld bin der ongeveer 700.000 meensen die Kumries praoten, veurnamelik in [[Kumrië]] zelf (611.000), [[Engelaand (regio)|Engelaand]] (133.000) en [[Chubut (provinsie)|Chubut]] in [[Argentinië]] (5.000). Der bin oek kleine gemeenschappen in [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]] en [[Kanada]]. In [[2004]] wördden t deur 21,7 % van de bevolking espreuken, een stieging mit 2 % sinds [[1991]]. Alsmer meer meensen praoten Kumries, allewel t altied tweetalig is - ze praoten oek [[Engels]] of, in Argentinië, [[Spaans]]. t Kumries wörden veural espreuken op t plattelaand van [[Kumrië]], in t noorden en in t westen. Daor is disse taal vake oek gedeeltelik de onderwiestaal op de legere schoelen. t Hoogste antal sprekers vie'j in t gebied [[Gwynedd]], waor 76,1% van de bevolking Kumries as moerstaal hef. Disse taal ma'j niet deur mekaar haolen mit de [[Kumries-Engelse dialekten]], dit bin Engelse dialekten die espreuken wörden in Kumrië en bin dus niet Kelties. De Kumriese grammatika en uutspraak is naor sekuur. De op twee nao langste plaotsnaam ter wereld is in t Kumries: [[Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch]]. t Is n samenstelling die steet veur: "De karke van de heilige Maria in de luwte van witte haozebomen bie de dreikolke bie Sunte-Tysilio's rooie grotte." Literaere teksten in t Kumries bestaon al sinds 1100. Op hejen is der n [[Kumriese literatuur|bleuiende literatuur]] in t Kumries. * Vanaof 1982 is der oek n tillevisiezender in de Kumriese taal: [[S4C]]. * Op 9 meert 2008 wördden bekend emaakt dat t '''Kumries''' n ko-offisiële staotus krig binnen de [[Europese Unie]]. Dat betekent dat burgers t Kumries maggen gebruken as ze mit ene gaon praoten of schrieven van de Europese instellingen. == Geschiedenisse == De oudste nog bekende bronnen van t Kumries bin uut de [[6e eeuw]]. De taal uut disse periode wördden oek wel Vrog-Kumries eneumd. Hiervan is niet zo veule overebleven. Van de [[9e eeuw]] tot de [[11e eeuw]] was dat Oud-Kumries. Van de [[12e eeuw|12e]] tot de [[14e eeuw]] is dat Middel-Kumries. Daornao kömp t Moedern-Kumries, dat in twee periodes verdeeld kan wörden. Van de [[14e eeuw|14e]] tot de [[16e eeuw]] n Vrog-Moedern-Kumries en daornao n Laot-Moedern-Kumries dat begun bie de [[Biebel]]vertaling van [[William Morgan]] in [[1588]]. == Uutgaonde verwiezing == {{Commonscat|Welsh language|Kumriese taal}} * [http://website.leidenuniv.nl/~jongelingk/projects/wlshintr/welshgrammar/wg00les.html Kumriese grammatika veur beginners] {{Interwiki|kode=cy|naam=Kumriese}} {{Dia|Dit stuk is eschreven in t [[Nunspeets]], in de [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Keltische taal]] 9fb5z4juael7lv9ml1tf3iu7j46oanb 14 13333 266319 261159 2013-05-10T17:12:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Kelten]] [[Kategorie:Taol]] 9oac16nl8xc6bbi1s9qc6ha7hpideei 0 13334 203882 119628 2011-08-29T20:43:01Z AvicBot 6252 Bot: Fixing double redirect to [[Kumries]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kumries]] r6mjazw54x9udbkd3iaiyk9vce1v4d3 0 13335 119655 2009-09-24T19:49:27Z Servien 7 deurverwiezing naor [[19e eeuw]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[19e eeuw]] 1hhd4t575grc2fbtvhnkgdyl9ogyg89 0 13336 119656 2009-09-24T19:52:35Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Westfalen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Westfalen]] 5stlj27ilq3bilsig4t6vfzosj4scn0 0 13337 119663 2009-09-24T20:07:20Z Servien 7 [[Nedersaksische vlagge]] is ewiezig naor [[Leegsaksische vlaag]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Leegsaksische vlaag]] 2wvz2zust1ci7vbe5yhuos4xrqrrsuq 14 13339 168362 136755 2010-11-24T16:36:00Z Erik Warmelink 513 :Kattegerie (»":"«) wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[:Kattegerie:Drèents artikel]] o9ptel4rhsytfztbgep8v690p0qaaj0 0 13340 279224 275079 2015-03-27T16:49:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Flag of Germany.svg|thumb|right|250px|Vlagge van Duutslaand (ratio 3:5)]] De '''vlagge van Duutslaand''' is ne horizontale dreekleure in de kleuren (vanof boaven) zwart, rood en gold. De vlagge wodden op [[23 mei]] [[1949]] ovverni-js in gebroek enommen as nationale vlagge van de [[Bondsrippebliek Duutslaand]]. {{Commons|Flaggen Deutschlands}} {{DEFAULTSORT:Vlagge Duutslaand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Vlagge|Duutslaand]] [[Kategorie:Duutslaand]] c27x6k7scbbgzk7xca3r8dgfvnznh3g 0 13341 119737 2009-09-25T07:56:16Z 79.200.126.39 deurverwiezing naor [[Duutslaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Duutslaand]] oeo54xsv3sbrrcjui4wyehm55jyfcyu 0 13345 263866 259114 2013-05-05T21:48:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:University of Twente logo.png|thumb|right|300px|logo van de UT]] De '''Universiteat Tweante''' (UT) is ne wetenskoppelike oonderzeuk- en oonderwiesinstellige in [[Eanske]] in [[Tweante]], den't zik vuural richtet op techniek en moatskoppieje. Hee is op erichtet in [[1961]]. Der stoat non 8058 studeanten in eskrewen, en 1516 man wetenskoppelike metwoarkers. De UT ligt in de wieke [[Twekkelerveald]], op t oolde laandgood [[Drienerlo]], tusken [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] en [[Eanske]] in. t Is de ennigste universiteat in [[Neerlaand]] met n kaamp (''campus''); alle studeantenhuze, metwoarkershuze, sportzalen, en vakgroepgebouwen stoat bie mekoar op enen plek. {{Begin|twd}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Onderwies]] [[Kategorie:Universiteat]] elapx7zxghus1s98veitnhmy5u6r0i9 0 13346 264955 182992 2013-05-09T22:10:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Frais sloet.png|right|350px|thumb|Verschil tuzzen n gewoon en n Frais slöt]] n '''Frais slöt''' is ien t [[Grönnegs]] n [[slöt]] woarbie man [[slöttel]] nait van t slöt ôf, môr noar t slöt tou draaien mout om hom lös te moaken. Der binnen sloten dij op dizze menaaier produkseerd worden, môr t kin ook wezen dat aine t slöt gewoon verkeerdemom ien deur moakt het. Slötten dij open goan as slöttelke van t slöt ôf draait wordt kommen meer veur en wordt zain de standerd. Fraise sloten worden den ook zain as vrumd. t Woord komt den ook van de [[Frieslaand|Fraizen]] dij ien de ogen van Grunnegers voak ook geern liek tegen droad ien goan maggen. De noam betaikent nait dat dizze slötten voak ien Fraislaand moakt worden of dat zai voak ien Fraislaand veurkommen. {{DEFAULTSORT:Frais Slot}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Raaive]] 7bvcqo4mwn0qy7mgvcmdxntep2hf2f9 0 13348 292887 281531 2017-01-10T23:08:39Z 145.132.234.40 wikitext text/x-wiki '''Hendrik Jan Bökkers''' ([[Deventer]], [[16 juli]] [[1977]]) is 'n [[Nederlaand]]se muzikaant. Bökkers gruuin op in [[Heino (Roalte)|Heino]] in 't [[Oaveriessel]]se [[Salland]]. Hi-j studeern an de PABO in [[Zwolle]] en an de [[rockacademie]] in [[Tilburg]], woar hi-j ok an doceern. Doarnoast was hi-j van 2000 tot 2005 sologitarist, leadzanger en liedtiesskriever van de band Soundsurfer, woarmet hi-j deur [[Nederlaand]], [[België]], [[Frankriek]] en [[Spanje]] tourn. In 2005 werd Bökkers sologitarist, (achtergroond-)zanger en liedtiesskriever van de [[Achterhook]]se band [[Jovink en de Voederbietels]]. Vanaf eind 2007 (noa 't stoppen van Jovink) is Bökkers actief as muzikant (o.a. De [[Normaal]] Coverband) en producer in zien eign studio. Tegenswoordigs maakt hie naam met zien band [[Bökkers]] die as in zien eign [[Sallaans]]e dialekt zink. Hiermet giet hie verskillende festivallen in Nederlaand af (o.a. [[Dauwpop]] en de [[Zwarte Cross]]) en hef een gruuiende anhangersgroep. De Nederlaandse radiozèender [[3FM]] hef ze inmiddels ok evundn. In [[2013]] stundn ze bie [[Giel Beelen]] in et programma. In 2017 sluiten ze het joar af in Paradiso. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Muzikaant uut Oaveriessel]] 8m7dvg07g7txay68582cahi5sv1nn17 0 13354 279556 275820 2015-03-27T17:44:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Atlantis map 1882.jpg|right|thumb|250px|n Koart van woar of Atlantis legen hebben zol]] '''Atlantis''' is de noam van n legendoarisch [[eilaand|aailaand]]/[[kontinìnt]], dij om en bie 12.000 joar leden ondergongen is deur n grote störmvloud. Volgens de legende, dij veur t eerst ien bronnen veurkomt ien n stok van de [[Griekenlaand|Graikse]] [[filesefie|filosoof]] [[Plato]], zol dit aailaand legen hebben ien wat wie nou de [[Atlantische ozeoan]] nuimen. Soamen mit t aailaand [[Lemuria]], dat ien de [[Grote ozeoan]] legen hebben zol, was der op Atlantis n grote en hoog ontwikkelde geselschop, dij noa de grote störmvloud noar de kontinìnten van vandoag kommen is en zok weeropbaauwd het ien onder aander de [[Maya]], de [[Chinese keizerriek|Sinezen]], de [[Egyptenoaren]] en de [[Babyloniers]]. Atlantis zol dus de boases wèst hebben veur de beschoaven. Dizze theorie leefde veuraal ien de oldhaid, môr ien [[1882]] brocht [[Ignatius Donnelly]] t weer terug ien de aandocht. == t Bestoan == Of Alantis echt bestoan het wait man nait. Veul waitenschoppers goan der van oet dat Atlantis nait bestoan het. Toch kommen der elk joar weer bouken oet mit theorien over dit mysterieuze kontinìnt. Zo stoan overaal op de wereld pyramiden, zo as ien [[Egypte (laand)|Egypte]], [[Mexico (laand)|Mexiko]], [[Guatamala]], [[Ekuador]], [[Bolivia]], [[Bosnie]], [[Spanje]], [[Graikenlaand]], [[Röslaand]], [[Sina]], de [[Filepinen]] en ien de zee tuzzen [[Japan]] en [[Taiwan]]. Theoristen verbinden dizzent apmoal mit nkander en mainen dat zai apmoal vanôf dezulfde kulturen van Atlantis en Lemuria kommen zollen. De pyramiden zollen n spirituwele funksie had hebben en zai zollen broekt wezen om kontakt tou zuiken mit [[boeteneerdse wezens]]. De grote störmvloud dij Atlantis en Lemuria overstroomd het, zol dezulfde vloud wezen as dijent dij ien de [[biebel]] nuimd wordt ien t verhoal van [[Noach]]. Waitenschoppers dij veur dizze theorie binnen, hebben dit onderzöcht en mainen dat dizze grote störmvloud veroorzoakt is deurdat de [[tectoniek|tektonische ploaten]] van de eerde dij ien de grote ozeoan en de atlantische ozeoan bienkander kommen, eerst tegen nkander aankwammen, woardeur de kontinìnten ontstonden, môr loater weer van nkander ôfdreven. n Aander theorie is dat doudestieds aan t ìnde van n iestied de gleesjer smolten en t woater doarvan t kontinìnt overswommen. De tegenstanders van Atlantis vouern as belaangriekste aargumìnten dat der behaalve Plato, der gain enkelde opschrift van Atlantis vonden is en dat as der n overkoepelende kultuur wèst het dat man overaal ien de wereld wel t zulfde schrift vonden hebben zol mit op zien minst ain verwiezen noar Atlantis. Veurstaanders zèggen dat man wel rekening holden mout mit t feit dat der n hail ìnde kennis van ienhaimse kulturen verloren goan is ien de kolonioale tied en mit t ôfbranden van de [[bibliotheek van Alexandrie]]. Ook zainen de tegenstaanders dat overaal ien de wereld apaarte ontwikkeln van geselschoppen, ien stee van n ien ais opkommende hoge kultuur. n Aargumìnt dat veurstanders hier tegen hebben is dat de boases ien elke kultuur t zulfde was, môr dat zai zok doarnoa wieder ontwikkeld haren en dat aine zien haimlaand vernietegd worden zol, man dizzent nait zo môr even weer opnij opbaauwen kon aargenswoar aans ien de wereld. Toch binnen de maiste waitenschoppers nait overtuugd en wordt der deur de mainstream waitenschoppers vanoet goan dat Atlantis nait bestoan het. == Aanhong en broeken ien t aaldoags == Luu dij hier deurgoans ien leuven, binnen voak lid van de [[New Age Movement]] of aander spirituwele groepen. Gounent dij ook n staarke leuver wazzen, wazzen [[Adolf Hitler]] en [[Heinrich Himler]], dij leufden dat t [[ariërs|arische ras]] de oorspronkelke bewoners wazzen van Atlantis, wat oetìndelk de [[holocaust]] tou gevolgen haar. t Idee krigt tegenswoordeg aal meer aanhong, ondanks dat der aal meer bewiezen weerlègd worden deur waitenschoppers. Nevvens summege leuvers waiten de hoge luu as de [[illuminati]], n gehaim genootschop, t [[Vatikoan]] en de [[Ridders van Maalte]] dat Atlantis echt bestoan het en dat dit ain van de rezens is dat dizze organisoatsies en genootschoppen zo gehaimzinnen dounen over woar zai presies veur stoan en wat zai waiten. Dit wordt ook leufd deur komlottheoristen. Zo as al nuimd, kommen der joarlieks wel bouken oet mit nije theorien of soamenvattens doarvan over Atlantis. Ook ien op schaarm binnen der verschaaidene films dij goan over Atlantis, zo as de [[Disney]] film [[Atlantis: The Lost Empire]], [[Tomb Raider]] en de riege [[Stargate Atlantis]]. == Boetende heenwieze == {{Commonscat|Atlantis}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Mythologie]] h0tjxmna8lmq521egl5crh88n0nzyrg 6 13356 158970 128151 2010-08-25T14:43:59Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 0 13359 265250 259111 2013-05-09T23:23:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Birthday cake.jpg|right|250px|thumb|n Verjaordagstaorte mit keerskens]] n '''Verjaordag''' is de dag op de [[gregoriaonse kalender]] dat eine n [[jaor]] oolder wordt. In de [[westerse wereld|westerse]] en verwesterde weelt wordt dit vaokentieds veierd mit n feestken waor of familie en vrunden bi einanner kommen um de jaorege up dei dag to eren. Vaok geft man ok geschenken an deie dei jaoreg is. Bi kinder wordt de verjaordag vaok oetgebreider veierd as bi heilwassenen. Kinder geit vaok echt zaoken undernemen zo as speultjes of swimmen, in de tied dat heilwassenen gewoon gemuidelk bi einander zitten geit en n zeupke nemt. Ook et man vaok taorte of n gebakje. Vrouger was t zo dat as luu in Oost Grönnen up verjaordag kwamp, dan kreeg man to eerst n plak [[kouk]] (Grönneger kouk of "''cake''") bi de [[kavvee]]. Bi t tweide kopken kreeg man pas n [[gebakje]]. Ok a'j to laot kammen en de ander luu wazzen scheun an t gebakje, dan nog kreeg ie eerst n plak kouk en daornao pas n gebakje. t Geven van geschenken zat hier tusken in. Noudaogs gebeurt dit binao nich meer. Vandaog an n dag geft man t geschenk an t begun en krigt man of n gebakje of n plak kouk en nich beident. Enkeld wat oolde mìnsen dut t noch wo man dat vrouger dee. Algemein gebrukelk is ok dat luu op de taorte keerskens zet dei t nummer van de oolder angeft, en dei de jaorege oetpoezen mot. Tiedens t poezen mag er dan n wìnsk doun. Daornaost is t gebrukelk dat de luu um hem to zingt veur de jaorege en dat de jaorege dei luu trakteren dut up slik of n leutekheidken. t Bekendste verjaordagsleidken is ''Lang zal hij/zij leven'', maor ok ''Er is er een jarig'' en ''Hij leve hoog'', dei vaok nao einander volgen. Veur de mìns bint de leeftieden 18, 21, 30, 50, 75 en 80 vaok reden um n extra groot feest to geven, umreden dit vaok veur neie faosen in heur leven steit. As eine de leeftied 50 hef, wordt hi ok wol "Abraham" nuimd en de vraauw wordt "Sara" nuimd. Bi dizze leeftied zet familie vaok n puppe in de toen mit eventuweel n spandouk mit daorup de mitdeiling dat dei en dei 50 worden is. {{dia|Schreven up [[Westerwoolds]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] lmokbt4a973xnxhocb5gl2icbqiyi7l 0 13360 272434 263495 2013-12-19T21:59:17Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata, lokaal [[th:งานศพ]] derof wikitext text/x-wiki Ne '''groowe''' is ne gebuurtenis dee wörd eheulden as n meanske oet de tied is ekommen. In de Westerse weareld is t van ooldsher gebroekelik um t estörven meanske te begreawen. Ieder laand hef wier eegne maneren um n meanske te begreawen. Dit kan ook van t geleuf ofhangen. Rechtevoort is t ook völle gebroekelik um t dode meanske te [[kremasie|verbraanden]]. Doarnöast kan n meanske, in zien leawen, der vuur kiezen um noa zin dood zin lief an de wetenskop te gewen, zodet de gelearden t köant gebroeken vuur onderzeuk. == Groowegebroeken == === Neersassies gebeed === Binnen bepoalde kulturen en geleuwe köant verskillende gebroeken bestoan. ====Kristelik==== Vuurofgoand an de dag van de groowe keump vake de femilie van n doodn bie mekoar um ofskeaid van zin lief te nemmen. De Roomsken hooldt vake de oawend te vuurten ne [[oavendwake|oawendwake]]. Det kan in bie n doodn in thoes wean, of met ne mis in de [[kark (gebouw)|koarke]]. De nöasten besloett wee't de kiste geet dreagen. Vake zeent det de breurs, of de zöns en skoonzöns. As de oawerleadene der doar nit zovölle van hef, kan der beslötten worden um t de nöaste [[noaberskop|noabers]] te loaten doon, of um metwoarkers van de begrafenisoondernemmige te huren. Vuur de groowe an kan der nen koarkdienst eheulden worden, of ne nit-geleuwige vergoaring in t oetvoartcentrum of t krematorium, woerin de oawerleane herdacht wörd. De protestaantse nöasten steelt zik vuur anvaank van n dienst op bie n ingaank um de deelnemming van alle belangstellenden an te nemmen. n [[Domie]] of n [[pastoor]] kan de oawerleane herdeanken in zinne preake. Der wörd vuur-eleazen oet n [[Biebel]], en vake is der ook ruumte vuur nöasten um wat te zeggen, mangs in n gedicht of versken, of in ne toosproake. Der kan muziek edreeid worden, det duur de oawerleadene zelf in zien leawen is oet ekeuzen, of duur de nöasten. In [[Tweante]] was t vroger gebroek um de kiste op ne platte wage met [[koo|koobeeste]] te vervoren. Dit was ook vake umdet de femilie ne deure liekwage nit betalen kon. In [[Eanter]] geet n ''rouwgaank'' eerst oawer de heuwdstroate noar n koarkhof. Rechtevoort keump t gebroek van de ossewage wier vakerder vuur. Noa n dienst verzamelt zik de femilie, noabers, kunnigheaid en kollegaas van de oawerleadene boeten op de stroate, en de nöaste kearls dreagnt de liekkiste noar boeten. Doar wörd he in de liekwaage sköawen, of op n dreagköarken elegd. Doarnoa geet n gaank noar n koarkhof, woer at n doodgreawer n graf hef egreawen. Bie dee groowe an-ekömmen tilt de nöaste kearls de kiste op de töwwe. Hiernoa zegt vake n domie nog n wöardjen en dut n gebed. Doarnoa löt n doodgreawer de kiste zakken, woernoa de nöasten, meesttieds de euldste zönne of dochter, de leu köant toosprekken en bedaanken vuur öare belangstellige vuur de oawerleadene in en noa zin leawen. Ansloetend köant de leu ofskeaid nemmen van de oawerleadene. Det kan wean duur n heandken zaand op de kiste te gooien, of in ne lange riege langs de groowe te trekken. Dan keump de ''noagroowe'': Ansloetend is der geleagenheaid vuur de femilie en belaankhebbenden um in ne zale koffie, thee en breudjes skeenken en keze te gebroeken, en de groowe of te sloeten. Bie de protestaanten dut dit ene van de [[oolderlingn]]. Dan is de groowe vuurbie, en geet iederene, noa de nöasten stoarkte too eweunsket te hebben, wier noar thoes. Oonderwiel hef n doodgreawer t graf dichte gooid. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geleuf]] [[Kategorie:Kultuur]] [[Kategorie:Dood]] sruu4i3uass058qwoz2bt9d0cd2y41z 0 13361 120129 2009-09-30T11:37:05Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Groowe]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Groowe]] 6b2uuqlshk41zgsror9i6f08y33n5d7 0 13362 120130 2009-09-30T11:37:27Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Groowe]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Groowe]] 6b2uuqlshk41zgsror9i6f08y33n5d7 0 13363 120131 2009-09-30T11:37:39Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Groowe]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Groowe]] 6b2uuqlshk41zgsror9i6f08y33n5d7 0 13369 267820 267819 2013-05-18T18:10:35Z 94.212.28.251 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Dialekten Noordzee.PNG|thumb|300px|Dialekten rond de Noordzee]] Dit is n '''liest mit [[Engels]]e woorden mit n kontinentoale verbondschop, môr n aandere betaikenis'''. Mit kontinentoal worden de [[Zuud-Germoans]]e varianten bedould dij op t vaste laand proat worden, dus mit aander woorden, de dialekten van de [[Benelux]], [[Duutslaand]] en de [[Alpenlanden]]. Deurdat t Engels zok op n aailaand ontwikkeld het en ienvlouden van aal kanten kwammen, het t Engels veul woorden dij vrouger n aander betaikenis haren en nou net even wat aans betaikenen as dat t oorspronkelke woord was. Op t vaste laand het man voak nog wel t oorspronkelke woord ien zien betaikenis. {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="50%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | Engels woord ! style="background-color:#abcdef" | Grunnegse vertoalen ! style="background-color:#abcdef" | Verbonden woord ! style="background-color:#abcdef" | Engelse vertoalen |- |acre |sikkom n haalve bunder |akker, Acker |agricultural field |- |to ask |vroagen |aisken, eisen |to demand |- |back |rog, achterkaant |kam (van t Oldgermoanse ''bakam'') |comb/hair polaris(/z)er |- |deal |overainkomst, haandel |deel, dail, Teil |part, share |- |beam |baalk, stroal |boom, boum, beum, Baum, beam |tree |- |to become |worden |bekommen (gos: kriegen) |to get/receive |- |to believe |(ge)leuven |beloven |to promise |- |bird |vogel |brouden, bruden, broeden, Brüten |to brood |- |black |swaart |bleek, bleich |pale |- |to bloom |bluien |bloum, bloom, bloem, Blum |flower |- |to boom |goie tieden hebben |boom, boum, beum, Baum, beam |tree |- |borrow |lainen (van) |borg |surety |- |boy |jong, boi |boi, boef, Bua, Bube |knave |- |brand |maark |braand, brand, brenn |burn(ing) |- |brave |keroazjeus, dapper |braaf |good, honest, following the rules |- |breach |overtreden, overschraaiden |breken, brechen |to break |- |but |môr |boeten, buten, buiten |outside, except |- |by |deur/dankens |bie, bij, bei |at, with |- |to call |roupen, opbèllen, nuimen |kloagen, klagen, kallen (gos: proatjen) |to complain |- |car |automobiel |kar(re) |cart, wagon |- |to check |bekieken, noakieken, konterlaaiern |kieken, kijken, gucken |- |cheek |wang |kaak, koak |jaw |- |chicken |tuut |kuken, kuiken, Küken |chick (young bird) |- |to close |sloeten |kloes, kluus, kluis |safe (box) |- |cloud |wolk |kloed(e) |chunk |- |craft |haandwaark, ambacht, mesien |kracht, kreft, kraft |strength, power |- |crop |gewas |krop |head of a plant (f.e. lettuce) |- |dear |(ge)laifd(e) |duur, Teuer |expensive |- |deer |elant |daaier, deer, dier, Tier |animal |- |dirt |voel, smeer |driet |faeces |- |dish |gerecht, telder, voat |Tisch (Lat. discus) |table |- |down |(om)deel |duun, duin, Düne |dune, hill |- |draw |taikenen |droagen, dragen, trägen |to carry |- |to drive |rieden |drieven, drijven |to float |- |duck |eend/aind |doeken, duken |to dive |- |due (to) |wegens, dankens |deur, door, durch |by, because |- |dust |stof |duust (stoeverij) |light sandstorm |- |early |vroug |eerder |sooner, previously |- |edge |raand, grup |Ecke |corner |- |either |of (of t ain of t aander) |oder |or |- |fabric |stof (textiel) |fabriek |factory |- |false |verkeerd |vaals, vals |mean |- |feast |seremoniële moaltied |feest, Fest |party, ceremony |- |fiend |duvel, kwoad persoon |vijand, Feind |enemy |- |first |eerst |veurste, vuurste, voorst |the one in front |- |flask |kolf (schaikundeg glas) |fles, flask, vlès |bottle |- |fog |dook, daamp |vocht |moisture |- |fowl |gevogelte |vogel, Vagel, voegel |bird |- |gate |poort, deurgang |gat |hole |- |girl |wicht |grom, gör |child |- |glad |blie |glad, glat(t), glätten |slippery |- |to harvest |winnen (NL: oogsten) |haarfst, harfst, herfst, Herbst |autumn |- |heavy |swoar |hevig |intens |- |to hound |votjoagen |hond, hoond, Hund |dog |- |to howl |janken (van n hond) |hoelen, huilen |to cry |- |to kill |kelen, dood moaken |keel, kehle |throat, gullet |- |knight |ridder |knecht |servant |- |leaf |blad |louf, loof, Laub |foliage |- |leave |votgoan, achterlôten |blieven, blijven, bleiben |to stay |- |leek |praai |look, Lauch |onion or allium |- |lift |tillen, hevven |loft, locht, Luft |sky, air |- |to lock |sloeten |loek, luuk, luik, Luke |shutter |- |to look |kieken, zuiken |loek, luik, Loch |closable opening, eyelid |- |to look |der oet zain |lieken, lijken |to seem, to appear |- |maid |maid |maagd, Magd, moagd |virgin |- |to mean |mainen (nl: menen, betekenen) |mainen, menen, meinen |to think, to be of the opinion, to suppose |- |meet |vlees |met, Mett (bv. metworst) |(minced) pork |- |to mint |muntensloagen |munt, munte, Münze |coin |- |mural |muurschildern |muur, mure, Mauer |wall |- |on |op, over |aan, an |to, along, aside, on, attached to |- |paprika |paprikapouder |paprika |pepper |- |pig |swien |big |piglet |- |to play |speulen |plegen |to commit |- |pocket |buuts |puut |bag |- |port |hoaven |poort |gate |- |to press |drokken |persen |to squeeze |- |to put |(hìn)zetten |poten |to plant/to sow |- |quit |kappen |kwiet, kwijt |gone, lost |- |reach |aargens biekommen |raken |to hit, to touch |- |read |lezen |road, raad, rede (bv. ''troonrede''), Rat |advise, council |- |reek |stinken |roeken, ruiken |to smell |- |rink |iesboan |reenk |ring |- |roof |dak |roef |deck-house (on a boat) |- |room |koamer |roemte, ruumte, ruimte, Raum |(empty) space |- |root |wöddel |roet, roed (krödde) |weed |- |sake (f.e. "for the sake of") |belang (bv. "veur t belang van") |zaak, zoak, Sache |concern (f.e. "it's my concern, not yours") |- |sap (resin) |hars |sap |juice |- |scallop |joakobsschèlp |schelp |shell |- |to set |kloarmòken veur, mit n reden iets ploatsen |zetten |to put |- |shape |vörm |scheppen, schappen, schaffen |to create |- |share |dailen |schaar, sche(e)r(e) |scissors |- |shell |schèlp |schaal, schoal, schael |scale, bowl |- |shop |winkel |schap |shelf |- |shuffel |deurmekoar hìn moaken (bv. koarten schudden) |schovvel, schoffel, Schöffel |weeder (gardening tool) |- |silly |maf, dom |zielig |pitiful |- |slippers |pantoffels, pantoffeln, tøfler, tofflor |slippers |flip-flops |- |small |lutteg, klain |smal |narrow, tight |- |spike |schaarpe punt |spiker, spieker, spijker |wire nail |- |to spit |spijen |spuiten |to spray |- |stay |verblief |stee, stede, statt/stätte |place, site |- |to starve |oethongern |staarven, starven, sterven, sterben |to die |- |to stir |ruiren |sturen |to send, to control |- |stool |krukje |stoel, stoul, stool, Stuhl |chair |- |strip |reep, strook |streep |line (drawn) |- |to struggle |worsteln |stoekeln, strukeln, stuikelen, straucheln |to stuble |- |stuff |dingen, spul |stof |material, dust |- |to taste |pruiven |tasten |to touch, to push |- |they |zai (mv) |dij, die |that, those |- |throat |haals |ströt, strotte, strot |gullet |- |tide |getij, eb en vloud |tied, tijd, Zeit |time |- |tight |strak |dicht |close, closed |- |timber |(baauw)holt |timmerij |carpentry |- |to touch |aankommen |tuug, tuig (bv. vliegtuig), Zug, ziehen (ook verwant aan 'tuutjen' (nl: zoenen)) |to pull, pulling vehicle |- |town |ploats, stad |toen(e), tu(u)n(e), teun, tuin |garden |- |track |spoor |trekken (roppen) |to pull |- |true |woar, echt |traauw, trouw, treu |faithfull, loyal |- |war |kraig/oorlog |(in de) war, verwirrt |in confusion, disordered |- |wife |traauwde vraauw |wief, wijf, Weib |wench |- |with |mit |weer, weder, wieder |again |- |yes |ja, joa |juust, juist, jüs |correct |- |to yield |toulôten |gelden |to apply |} {{DEFAULTSORT:Engelse Woorden Mit N Kontinentoale Verbondschop Mor N Aandere Betaikenis}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Etymologie]] 2qnrmvtscnw0ztbbhfvtzvfchet1u71 0 13370 279557 274304 2015-03-27T17:44:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Hubble ultra deep field high rez edit1.jpg|thumb|right|275px|Dizze opnaome van de Hubble space telescope toont steernstelsels van verschillende leeftieden, groottes, vorms en kleuren. De kleinste, roodste stelsels, een stok of honderd, heuren tot de miest wiedofliggende die deur een optische tilleskoop in bield binnen ebrocht.]] Et '''hielal''' (ok et '''universum''' of de '''kosmos''') is alles wat een [[netuurkunde|stoffelijk]] bestaon hef, et gehiel van [[ruumte]] en [[tied]], alle vorms van [[materie]] en [[energie]], en de [[netuurwet]]ten en [[netuurkundige konstaante]]s die as daor de skepter over zwi'jen. Nowdaegse astronomische observaties geven an dat et hielal zo'n 13,73 (± 0.12) biljoen jaor old is en dat de deursnee van et observeerbere hielal meensens 93 biljoen [[lochtjaor]] (8.80 × 10<sup>26</sup> meter) is. Et kan paradoxaal lieken dat twie [[steernstelsel]]s nao 13 biljoen jaor al 93 biljoen lochtjaor van mekeer of kunnen staon, omdat ja de [[speciaole relativiteitstheorie]] wil dat materie niet rapper as et locht kan reizen in een elokaliseerde regio van de [[ruumte-tied]]. Mor volngs de [[algemiene relativiteitstheorie]] kan ruumte uutdi'jen zunder intrinsieke snelheidsgreens; daorumme kunnen twie steernstelsels rapper as et locht van mekeer ofvliegen, mit dat de ruumte dertussen toenemp. Et is niet bekend of et hielal oneindig of eindig groot is. Volngs et heersende wetenschoppelijke model, dat van de [[Oerknal]], breidt et hielal hom uut vanuut een merakel hiete, kompakte fase die as ze de [[Planckepoche]] nuumt, daorin alle materie en energie van et observeerbere hielal ekoncentreerd was. D'r hef altemet een kotte periode (minder as 10<sup>−32</sup> sekonden) van [[kosmische inflatie]] ewest; exponentiële uutbreiding as gevolg van vacuüm-energie mit negatieve drok. Partie onofhaankelike experimentele metings lieken dizze theoretische expaansie en de Oerknaltheorie in et algemien te steunen. Recente observaties geven an dat dizze expaansie in snelheid toenemp vanwege [[duustere energie]], en dat de mieste materie en energie in et hielal fundamenteel aanders is as wat aw op de eerde hebben, en niet direkt waarneember. Deur gebrek an exactheid in de observaties van vandaege is et muuilik te veurspellen wat et uutaendelike lot van et universum is. {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Ruumte]] 3w2ln95167xgm0j3rl1k9nhme6v5w46 0 13371 120249 2009-10-02T15:38:06Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hielal]] 0fw9hnr65rifpk4v2b6l5w4lt42ozxc 0 13372 120250 2009-10-02T15:38:48Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hielal]] 0fw9hnr65rifpk4v2b6l5w4lt42ozxc 0 13373 120251 2009-10-02T15:39:01Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hielal]] 0fw9hnr65rifpk4v2b6l5w4lt42ozxc 10 13376 266887 261163 2013-05-10T21:01:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel3|Westlaauwers Frais|fy|It '''[[:Kategorie:Gebruker fy|Frysk]]''' fan dizze meidogger is '''[[:Kategorie:Gebruker fy-3|treflik]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker fy-3|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker fy-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|fy-3]] </noinclude> sz7mlmhvh6jxyzf494gkjb0ywpty4o2 0 13377 120334 2009-10-03T17:08:03Z Droadnaegel 1133 [[Prinse van Oranje (titel)]] is ewiezig naor [[Prins van Oranje (titel)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Prins van Oranje (titel)]] gpdtzt72zmsyb3kzew4xt4pystz911b 0 13378 120336 2009-10-03T17:08:55Z Droadnaegel 1133 [[Prinse van Oranje]] is ewiezig naor [[Prins van Oranje]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Prins van Oranje]] tt6g6bd2ffb195zrk9w1vzt9ahsu4la 0 13379 120365 2009-10-03T21:28:15Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Gregoriaanse kelender]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gregoriaanse kelender]] hoahahk7n2vgcsfbx47bw9b5sejcrtt 0 13381 195221 120378 2011-06-23T23:38:01Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Gelderse Tramwaege]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Gelderse Tramwaege]] p2i2nuz9ui7re0jr1glb51xz87mljgf 0 13382 120387 2009-10-03T22:35:10Z Droadnaegel 1133 [[Geldersen oorlogen]] is ewiezig naor [[Gelderse oorlogen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Gelderse oorlogen]] rfnaehf9bp44u6jzo6xp8tzv3zh5osk 0 13383 120421 2009-10-04T08:43:26Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Stellingwarfs]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Stellingwarfs]] l5o2p5wzsu3f9za1ptkce4k2wlxu9dr 0 13384 292624 264916 2016-12-21T09:37:47Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki {{Infobox wealdarfgood | titel = Aarchiologisch zône Chan Chan | ofbeelding = Chan chan view1.jpg | omschrijving = | kop = Chan Chan | type = Kultureel | regioon = Latains Amerikoa en de Karrieben | laand = [[Peru]] | joar = [[1986]] | volgnr = 366 | ofbeelding2 = Chan Chan 18.jpg | omschrijving2 = Pixelachtege vörms }} '''Chan Chan''' (''zun zun'') is n olle stad ien t noordwesten van [[Peru]], dij baauwd en bewoond wör, veur de [[Kolumbische tied]]. t Wör as lèst bewoond deur de [[Inka]]'s, môr zai haren t veroverd van de [[Chimu]]. Of zai t aargens van aarfd hadden, is nait wizze. Wel is wizze dat Chan Chan doudestieds (tuzzen de 9e en de 15e aiw) de heufdstad was van t [[Chimor riek]]. De exakte baauwdoatem is ook nait zeker. Deurdat man dit nait wait, gaait man der vanoet dat t baauwd is om en bie [[850]] noa Kristus, sunt dou de Chimu doar kwammen, môr middelkerwies is t kompleks veul en veul older. Om en bie [[1470]] wör de stad deur de Inka's overnomen en wör om en bie [[1532]] hailmoal verloaten. Der is sunt dij tied gain bewonen meer wèst. == Leven en aarchitektuur == Man is zeker dat Chan Chan vanôf om en bie 850 bewoon wör deur t Chimu vôlk. De geogroafische lokoatsie körtbie de Grote Ozeoan en de ienkaarvens ien de walen lôten zain dat t leven ien Chan Chan hail staark op de [[visserieje|viskerij]] richt was. Der binnen n hail ìnde ienkaarvens van [[visk]]en vonden en dingen woar visken mit vongen en ien bewoard wörren. Aander ienkaarvens lôten zain dat der ook n belaangriek dail van heur leven aan de spirituwaliteit geven wör. Man leuft dat t haile komplex n soort tìmpel vörmde. De walen binnen apmoal baauwd van klaai, zaand en semìnt. Dit môkt dat t stain hail makkelk tou ienkaarven is, môr môkt t gehail ook kwetsboar veur t weer. Der binnen al n hail ìnde ienkaarvens verloren goan deur de regenvaal. De maisten ienkaarvens binnen moakt op n blokkege menaaier dij denken dut aan [[pixel]]s op n komputerschaarm. Dit vindt man ook terug ien de olle [[Maya]]stad [[Uxmal]] ien [[Mexico (laand)|Mexiko]]. Of der n verband is tuzzen baaident wait man nait. Noast visk, mouk ook [[seks]] n belaangriek dail oet van dij [[beschoaven]]. Der binnen tel van beelden en ienkaarvens vonden van seksuwele handelns en geslachtsorgoanen. Ook zugt man ien de aarchitektuur van de stad dat der n dudelke sosjoale verdaildhaid was ien riek en aarm. <gallery> Ofbeelding:Main Square of Palace at Chan Chan.JPG|Grote plain van t paleis van Chan Chan Ofbeelding:Chanchan carvings.jpg|Viskienkaarvens op de muur </gallery> [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Wereldarfgood in Peru]] 7ezzb777gufgggdkstcjpngjmpwxlu4 0 13385 273497 263499 2014-03-20T14:27:24Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Hádiejan''' is n zangkoppel oet n [[Achterhook]]. t Köppel wörd evörmd duur [[Jan Ottink]] en [[Dianne Marsman]]. Ze zingt in t noord-[[Achterhooks]]. Öar stiel löp slim oeteen. Mangs zingt ze ''luusterleedjes'', geveulige ballades, verskes met völle humor, ''country''-muziek, [[folk]] en l[[Latin|atin]]. Meesttieds doot ze optreadn met zien beaiden, mear ze hebt ook wal es ne begeleaidingsband der bie. Den besteet dan oet nen [[basgitaar|bassist]] Frans Ottink, [[drummer]] Hugo Masselink, perkussioniste Wilma Groothoff en [[piano|toetsenist]] Maarten Knikkink. Met mekoar hebt ze verskeaidene cd's op naam stoan. Ottink dut al iets länger zingen, dus den hef ook verskeaidene platen woerop at he allene zingen dut, of met euldere bands. ==Platenriege== *''Footstep'' (1990, met ''Link'', de toewmoalige band van Jan Ottink) *''Veur Altied'' (1992, Jan Ottink Band) *''Leever Lui'' (1993, Jan Ottink Band) *''Ik jaag op spoken'' (1994, Jan Ottink Band) *''As ik verdwaaln...'' (1995, Hadiejan) *''Angstaanjagend'' (1996, Jan Ottink Band) *''Het getij'' (1997, Jan Ottink allene) *''Wereldwief'' (1999, Eankele plate, met videoclip, Jan Ottink & De Hemel) *''Laten we gaan / Als de zon komt'' (2001, Jan Ottink & De Hemel) *''Wie heeft het recht'' (2003, protest tegen de [[Irak]]-oorlog. *''Het Hoogtepunt / Kom nu maar hier vannacht'' (2004, Jan Ottink & De Hemel) *''Reis met mie met'' (HáDieJan) <ref>http://www.hadiejan.nl/</ref> ==Reffereansies== <references/> ==Oetgoande verwiezing== *[http://www.hadiejan.nl/ Offisjele webstea] {{DEFAULTSORT:Hadiejan}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse zanger]] [[Kategorie:Nederlaandse muziekgroep]] [[Kategorie:Dialektmuziek]] [[Kategorie:Muzikaant oet den Achterhook]] cdf1rlgsecjpui99bkfzth9klhvmgef 0 13386 120463 2009-10-04T14:59:03Z Servien 7 [[Hadiejan]] is ewiezig naor [[Hádiejan]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hádiejan]] 1gegchgii4y5818zsylb3h5l2bs63ot 0 13389 272117 265195 2013-12-11T01:32:53Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Schwein-Ganz.svg|right|thumb|250px|Slachtdailen van n [[swien]] ]] [[Ofbeelding:Sausage making-H-1.jpg|right|250px|thumb|Wôrsten moaken ien [[Hongaarnlaand|Hongoarn]] op vergelieksboare wieze as ien Grunnen en Oostfraislaand]] Mit t woord '''slachten''' wordt t kelen van [[daaier]] maind veur t eten van t [[vlais]]. Dit gebeurde maisttieds op [[boerderieje|boerderijen]], môr tegenswoordeg kommen hier aal meer professionele [[slachthoes|slachthoezen]] veur ien stee. Vrouger gebeurde slachten veuraal deur de kop der ôf tou snieden. Tegenswoordeg mag t daaier gain pien meer lieden, en dut man t mit n elektrische schok of n koegel deur de kop woardeur t baist ien ainen dood is. ==Slachten vrouger ien Grunnen== Tot aan de twijde hèlft van de [[20. aiw]] tou, zo ongeveer tot even noa [[Twijde Wereldkraig]] tou, dou der nog n hail ìnde boerderijen wazzen ien de [[Grunnen (provìnzie)|pervìnzie]], dou gebeurde slachten nog voak op boerderij zulf. Nait zomôr, môr op bepoalde tieden ien t joar, woarbie t haile dörp of haile stroat bie nkander kwam. Dit nuimde man vrouger ''swienverziede'' of ''kouverziede'', ôfhaankelk wat der slachten wör, môr maisttieds wazzen dit swienen. De manluu gingen mit nkander heur swienen of keien slachten, ien tieds dat de vraauwen t vlees dat al ôfhoald was verwaarken gong in mooie lappen en stokken en dat ien zolt dee. Sumtieds wör der vot al wat van môkt om soavends mit zien alen tou eten. Vlees dat over was wör soamenpakt en ien wôrsten doan, veuraal t [[met]], dat mit wat zolt en [[kruudnoagel]] tou de bekende [[metworst]] môkt wör, dij doarnoa ophongen wordt om tou dreugen. De van de lever wör [[leverwôrst]] môkt en t bloud wör opvongen en doar wor mit meel en spek [[bloudwôrst]] of [[bloudbrood]] van môkt. Tiedens t slachten wör der veul [[jenever]] dronken, ien Duutslaand ook wel ''schnapps'' nuimd, en dit zörgde veur n gemoudliekse sveer onder de boeren. Dit gong sumtieds zo wied dat bie elk dail dat der ôf hakt was, der n klokje dronken wör. As aal daaier dij slacht worden zollen, slacht wazzen, den wör t of bewoard, zo as [[schinke|dreugschinken]] en metwôrsten of t wör verkoft noar [[vlaiskers]] tou. Tegenswoordeg worden dij veuraal [[slachter]]s nuimd, Hollaands: ''slager'', den veuraal ien de grodere dörpen en ien [[Grunnen (stad)|Stad]] wör t slachten deur de vlaiskers doan en dizze trend verspraaide zok ook op t plattelaand. t Slachtfeest bestaait ien Grunnen noudoags nait meer, môr ien [[Oostfraislaand]] wordt dizze traditsie wel deurzet. In t [[Tweante|Twìntse]] [[Eanter|Ìnter]] wordt aal joaren as n soort folklore de ''slachtviseet'' eholden. Op t Hoogelaand wör der ain moal per joar ook n schoap slacht. Dit gebeurde allend aan t ìnde van t koolzoaddörsken. Tot aan Twijde Wereldkraig wör vlais ook voak noar n [[Jeudendom|Jeudse]] vlaisker brocht en sumtieds wör t slachten zulf ook deur dij Jeud doan, veuraal ien de [[Veenkelonie|Veenkelonies]]. Dizze slachters zörgden der veur dat de schinken zolten en spaisegd terug kwam veur n gèldbedrag. Veul luu vonden dizze [[kouster]] boudel môr vrumd apmoal, môr de schink dij terug kwam vonden de maiste luu lekkerder as heur aigen schinken. Tegenswoordeg gebeurt slachten veuraal nog ien grote slachthoezen ien grote getoalen. Slachters binnen tegenswoordeg aal meer tuzzenpersoon as verkoper van t vlais dat ellerswoar votkomt. Deurdat der apmoal [[EU|Uropese]] moatregels kommen binnen, mag slachten ook nait meer zomôr zo as dat vrouger ging, woardeur t veur boeren ook onaantrekkelker worden is. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Kultuur]] julnzfysd8zbqh6cgddtg81qx06gph6 0 13391 120536 2009-10-05T12:59:53Z Servien 7 deurverwiezing naor [[18e eeuw]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[18e eeuw]] 0aayowu2yrtp2o4ia3qelll3knoous5 0 13392 120596 120537 2009-10-06T02:07:22Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[20e ieuw]] 0nku6shkwgtgdijyo6jeu3v1op02g4e 0 13393 120540 2009-10-05T13:09:47Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Tweants]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Tweants]] ddcu7zul3rt1csnbzsgxvd1g057qrl9 0 13395 279225 276990 2015-03-27T16:49:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:IPA chart 2005.png|thumb|right|300px|Oawerzicht van t IPA]] Et '''Internasjonaal Klaankenskrift''' (oet t [[Engels]]: ''International Phonetic Alphabet''), ofwal et '''Internasjonaal Foneties Alfabet''', meesttieds an eduudt met de ofkorting ''IPA'' (nöast ''IPA'', in et Neersassies of ekort as ''IKS'' of ''IFA''), is ne manere van [[fonetiek|klaanken]] opskriewen wat egroondt is op et [[Latiens]]e [[alfabet]]. Et is oetdacht duur de [[Internasjonale Fonetiese Assosjasie]] as ne standaard wiergave van et geluud van ne gesprökkene sproake. Et IPA wörd gebroekt duur vremdsproakstudeanten en -leraren, sproakonderzeukers, sproakpathologen en therapeuten, zängers, akteurs, lexikograwen en vertalers. Et IPA is ontwörpen um eankelt de sproakgeluden dale te skriewen: [[fonemen]], [[intonasie]], en de skeaiding van wöarde en lettergrepen. Um biekommende sproakkenmoarken zo as taandknarsen, [[lispelen]] en kuieren met ne hazelippe wier te gewen, besteet een pakket toovogingstekens bie et IPA. Mangs wordt tekens bie evoogd, vort edoan, of an epast duur de Internasjonale Fonetiese Assosjasie. Seend 2008 hef et IPA 107 ofzeunderlike letters, 52 toovogings en 4 [[prosodie]]tekens (intonasie, klemtoon, ezw). == Geskiedenisse == In 1886 vörmden ne groep [[Fraankriek|Fraanske]] en [[Engelaand (regio)|Engelse]] sproakleraars, onder leaidige van de Fraanske sproakenkeundige [[Paul Passy]], de Internasjonale Fonetiese Assosjasie. Et eerste skrift was egroondt op ne skriefwiesanpassing van et [[Engels]]. Dit was bekeand as et [[Romiese Alfabet]], mear um et geskikt te maken vuur aandere sproaken mochten de tekens per sproake wat verskillen. Bievuurbeeld den [ʃ]-klaank (de ''sh'' in ''shoe''), wör oorsproonkelik an egewen met ne <c> in et Engels, mear met ne <x> in et [[Fraansk]]. In 1888 wör et alfabet an epakt en geliek etrökken vuur alle sproaken. Van doaroet wörden alle volgende anpassings emaakt. Seend et begin hef et IPA verskeaidene anpassings duurgoan. Noa grote anpassings en oetbreaidings in 1900 en 1932 bleef et IPA etzelfde töt an de IPA Kiel Vergoaring van 1989. Et wör heel iets an epast in 1993, met toovoging van veer mid-centrale kleenkers en et vorthalen van tekens vuur stemloze implosieven. Et alfabet wör lestens an epast in mei 2005. Toew wör de labiodentale flap (liptaandflap) der bie edoan. Nöast et biedoon en vorthalen van tekens, wör et IPA vuural an epast op herneuming van tekens en kategoriejen en vörme. Oetbreaidingspakketten van et alfabet zeent iets van de leste tied. "Toovogings an et IPA" wör in 1990 emaakt en offisjeel an enömmen duur de Internasjonale [[Kliniese Assosjasie vuur Fonetiek en Sproakenkeunde]] in 1994. == Beskriewing == De bedoling van et IPA is um per ofzeunderlik geluud of sproakgedeelte één teken te hebben. Dus gin letterkombinasies vuur eankele klaanken (Hollaands ''oe ''vuur et Duutse ''u''), of eankele letters vuur klaankenkombinasies (x vuur [ks]). Et hef gin letters woervan as de oetsproake ofhaank van de rest van de geluden der umhen. In völle sproaken wörd bievuurbeeld ne c mangs as ne [s] en mangs as ne [k] oet esprökken. Et IPA skrif disse zo as ze oet esprökken wordt. Et IPA hef gin ofzeunderlike letters vuur twee klaanken as gin van de bekeande sproaken der oonderskeaid in maakt. Van et tekenstelsel geewt der 107 metkleenkers en kleenkers an, 31 zeent leastekens um de vuurneumde klaanken dudelijker an te gewen, en 19 wordt gebroekt um leankte, toon, klemtoon en intonasie an te gewen. == Lettervörme == De tekens van et IPA komt oawereen met et Latiense alfabet. Doarumme zeent de meeste tekens Latiense of [[Grieks]]e letters, of anpassings doarvan. Mear der zeent ook tekens dee as ginne van beaide zeent: bievuurbeeld et teken vuur de [[glottisslag]], <ʔ>, lik op een vroagteken, mear was eerst nen hogen komma. Der zeent nog wal mear tekens dee as oet aandere skriften komt, zo as den stemhebbenden faryngiale wrievingsklaank <ʕ>, den as van de [[Arabies]]e letter <‎ﻉ> (`ain) keump, mear den as stileerd is um in et Latiense beeld te passen. Ondaanks de vuurkuur vuur letters dee as oawereenkomt met et Latiense alfabet, hef de Internasjonale Fonetiese Assosjasie mangs tekens too eloaten dee as hier nit an voldoot. Vuur 1989 har et IPA bievuurbeeld as tekens vuur klikgeluden <ʘ>, <ʇ>, <ʗ>, en <ʖ>. Disse kömmen allemoal van bestoande tekens, of van Latiense of Griekse letters. Mear behalve de <ʘ>, gebreuken de sprekkers van [[koisansproaken]] en [[bantoesproaken]] disse tekens nit. Doarumme wörden ze vervöngen duur de mear gebroekte tekens <ʘ>, <ǀ>, <ǃ>, <ǂ>, en <ǁ> op de IPA Kiel vergoaring van 1989. == Tekens en geluden == Et Internasjonale Klaankenskrift is baseerd op et Latiense skrift, woerbie zo min meugelik nit-Latiense tekens ebroekt wordt. De Assosjasie bedachten et IPA zodet de geluudsweardes van de meeste metkleenkers van et Latiense skrift "internasjonaal ebroekt" köant worden. Doarumme hebt de letters <nowiki><b>, <b>, <d>, <f>, harden <ɡ>, nit-stille <h>, nit-aspireerden <k>, <l>, <m>, <n>, nit-aspireerden <p>, stemlozen <s>, nit-aspireerden <t>, <v>, <w>, en <z> de weardes zo as ze in et Engels vuurkomt. En de kleenkers van et Latiense skrift (<a>, <e>, <i>, <o>, <u>) komt oawereen met de klaanken oet et Latien: [i] is as de kleenker in ''diek'', [u] as in ''boek''</nowiki>, ezw. Aandere letters köant ofwieken van et Engels, mear komt völle vuur in aandere [[Europa (continent)|Europese]] sproaken, zo as bv. <j>, <r> en <y>. Disse verzameling wör oet ebreaidt met heuwd- of skuungedrokte letters, leastekens en verdreeiing. Der zeent der ook wat van et Griekse skrift enömmen of of eleaidt, mear et geluud kan ofwieken. Zo is bv. de <ʋ> nen kleenker in et Grieks, mear in et IPA nen metkleenker den as der ook nog nit direkt met verbaand hef. Twee van disse (<θ> en <χ>) wordt onveraanderd gebroekt; vuur aanderen (woeroonder <β>, <ɣ>, <ɛ>, <ɸ>, en <ʋ>) zeent lecht ofwiekende tekens bedacht, dee as wal apart in Unicode (vuur n kompjuter) programmeerd stoat. De geluudsweardes van an-epaste Latiense letters kan vake worden of eleaidt van dee van de oorsproonkelike letters. Bievuurbeeld letters met nen rechtswiezenden hoaken oonderan zeent retroflex (tongkrul) metkleenkers; kleaine heuwdletters beduudt meestentieds uvuleare metkleenkers (haalsklaanken, zo as de Neerlaandse -g, de Fraanske -r, ezw). Behalve det bepoalde anpassings an den vorm van nen letter vake oawereenkomt met bepoalde anpassings van et geluud wat bedoold wörd, kan een bedoold geluud op ginne manere ooit of eleaidt worden van een vörmken. Boeten de letters zelf zeent der een antal oondergeskikte tekens dee as helpet bie et opskriewen (transkriberen). Leastekens köant samen edoan worden met IPA-letters um an epaste fonetiese weardes of biezeundere, ofwiekende oetsproaken wier te gewen. Der zeent ook spesjale oawerkoepelende tekens vuur kenmoarken zo as noadruk en toon. == Gebroek == Alhoowal et IPA mear as hoonderd tekens hef um kuierieje te beskriewen, is et nit neudig um alle tekens aaltied te gebroeken; iej köant ook met verskeaidene gradasies van nauwkurigheaid transkriberen. Et meest nauwkurige soort geluudsnotasie, woerin as geluden zo oetgebreaid meugelik beskrewen wordt zoonder te achten op de sproakenkeundige belangriekheaid van de verskillen dee't zo emaakt wordt, neumt ze ''nauwe geluudsbeskriewing''. Al et aandere neumt ze ''brede geluudsbeskriewing'', ondaanks det "breed" een rellatief begrip is. Meestentieds stoat beaide beskriewings tusken rechte höake ( <nowiki>[ en ]</nowiki> ), mear brede beskriewings stoat mangs ook tusken skune strepe. Brede beskriewings maakt allene oonderskeaid tusken geluden dee ezeen wordt as as verskillend duur sprekkers van ne sproake. Geluden dee as aanders oet esprökken wordt tusken sprekstielen en dialekten, of dee as ofhaankelik zeent van noaburige geluden, köant as "et zelfde geluud" ezeen worden, vanoet rt oogpeunt det ze allemoal [[allofoon|allofonen]] zeent van et zelfde foneem. As een woord in fonemen wörd eskrewen, steet he gewoonlik tusken skune strepe. Bievuurbeeld et Tweantse woord ''zee'' kan breed met et IPA beskrewen worden as /ze:/. Disse brede (nit-precieze) beskriewing is ne gode (juuste) wiergawe van völle (en miskien wal alle) Tweantse oetsproaken. Disse beskriewing gef allene de ofzeunderlike belangrieke geluudselemeanten wier, mear gef de variaanten van de oawereenkomstige geluden nit an. An de aandere kaante gef de nauwe beskriewing (tusken rechte höake) de oetsproake van elken ofzeunderliken klaank an. Ne nauwere beskriewing van et woord ''zee'' haank dus of van de lokale oetsproake van et woord: [zeə] ([[Riessens]]), [zɪə] ([[Eanters]]) en [se:] ([[Almelo]]), zeent eankele vuurbeelde. Ginne van de beaide maneren van beskriewen met IPA gef ne allensdekkende beskriewing. Better ezegd, ze geewt rellatieve wiergawes van fonetiese geluden. Dit geeldt vuural vuur de IPA-kleenkers: der besteet gin absolute dudelikheaid oawer de frekweansieweardes van formaanten en öar biebeheurende IPA-tekens, en feaitelik köant een set formaantfrekweansies met twee verskillende IPA-tekens an eduudt worden, ofhaankelik van um wat vuur ne sproake as et geet. n Vuurbeeld hiervan is de [[Skots]]e oetsproake van de [ɪ]. Skotse sprekkers bedoolt ne [ɪ], mear sprekt ne oet as ne [ε]. In ne brede beskriewing zöalt ze dus ne [ɪ] transkriberen, mear in ne nauwe beskriewing ne [ε]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Sproakleer]] 86itgbnlz7hx3bu105lys02dnrmnvgu 0 13396 120662 120657 2009-10-06T19:15:18Z Grunnen 2282 deurverwiezing naor [[Frans]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Frans]] c13zngdmvvyssd1kb4kkzbklkg7yyay 0 13397 258994 206260 2013-03-11T12:04:14Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 23 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q225202]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''IPA''' kan verwiezen noar: * t [[Internasjonaal Klaankenskrift]] (''International Phonetic Alphabet'') van de [[International Phonetic Association]] * [[International Police Association]] {{dv}} lfhi5c61cv1w7b4ra0g71xmmb3w9tf6 0 13399 120748 2009-10-08T15:16:56Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Anne Hoogebrug]] 28q3lc24yrpsrvxmr2mmha0p0swbyr6 0 13400 279558 275832 2015-03-27T17:44:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Logitech Gaming-Keyboard G15.jpg|thumb|300px|n Tikplanke spesiaal ontwörpen veur t speulen van komputerspellen]] [[Bestaand:ModelM.jpg|thumb|300px|n Standardtikplanke]] n '''Tikplanke''' of '''toetsebord''' is n onderdeel van n [[komputer]] of aandere apparaot die'j gebruken um woorden of hele teksen in te tikken. n Tikplanke besteet uut eenvoudige schakelmechanismes um n bepaolde funksie van n masine of n proses an te sturen. n Tikplanke wörden meestentieds emaakt van n hard materiaal zo as [[plestiek]]. t Oppervlak van n tikplanke is meestentieds egaol of is evormd naor de vinger of haand van de meens, der mut altied genog ruumte ween um t makkelik in te kunnen drokken. Op de knoppen van n tikplanke staon [[letter]]s, [[getal (wiskunde)|getallen]] en aandere tekens um t verschil van de toetsen en de funksies dudelik te onderscheien van mekaar. Op sommigen knoppen staon oek streepjes die'j veulen kunnen, zo wee'j welke toetse je gebruken mutten a'j bliend [[tikken]]. Tot in de vrogge [[20e eeuw]] waren der gien tikplanken. De veurloper van de tikplanke was de mechaniese schriefmasine uut t begin van de 20e eeuw, evolgd deur elektromechaniese apparaoten die verwarkt bin in [[telex]]apparaoten. n ''[[Toetsebord (muziek)|Toetsebord]]'' kan oek verwiezen naor n soort elektroniese [[tengeltangel|piano]]. {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Infermatika]] t5qxf9yqeewsat7s4vogmg192qirysj 0 13401 259058 255110 2013-03-11T12:06:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 19 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q225213]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Een '''toetsenbord''' kan verwiezen naor: *[[Tikplanke]] of ''toetsenbord'' - een toetsenbord veur de computer *[[Toetsenbord (meziek)]] - een elektronische piano {{dv}} d26orjldyiqyol2pvz0hry8mu3d5y17 0 13402 284796 263454 2016-06-07T09:07:06Z Woolters 62 Leasboarder emaakt wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Edda.jpg|thumb|right|200px|Vuurkaante van t book]] de '''Edda''' (oet et [[Oold-Noors]], meervoold ''Eddur'') is nen naam den at kan duden op de oold-Noorse [[Dicht-Edda]] en de [[Verhaal-Edda]], dee at beaide in [[Ieslaand]] wörden op eskrewen in et 13e joarhoonderd. Ze vormet de heuwdwellen van de kennis dee'w non hebt oawer [[middeleewn|Middeleewse]] [[Noorse mythologie]] en de tradisie van de [[skald]]s in Ieslaand. De euldere gedichten oet de Edda köant al völle eulder wean en moond op moond wean oawer edreagen vuur verskeaidene joarhoonderte, woerduur at ze de [[Vikingtied]] hebt met emaakt. ==Woordherkomst== Der bestoat verskeaidene verhalen oawer de betekenis van et woord ''Edda''. Enen doarvan is det et woord lik op et Oold-Noorske woord vuur "oawergrotmoo". Ne aandere verkloaring is det et woord of is eleaidt van ''óðr'', wat "dichtkeunst" betekent. Ne doarde verkloaring is det et is of eleaidt van [[Oddi]]. In de tied at de Edda skrewen is, was det ne plaatse was woer at völle studeanten oonderwies kregen, woeroonder [[Snorri Sturluson]]. Wt Meest geleufweardige idee is det et is of eleidt van et [[Latien]], as verkleainwoord "edo" (ik bedeanke [gedichten]). Dit zol ne noabootsing wean van et [[Oold-Ieslaands]]e "kredda" (biegeleuf), wat is of eleaidt van et Latiense "credo" (ik geleuwe). Et woord ''Edda'' zelf kan wal ne verbastering wean in et [[Proto-Germaans]] as nen tegenhanger van et oolde [[Sanskriet]]-woord ''Veda'' (letterlik "kennis"). ==Dicht-Edda== De Dicht-Edda, ook bekeand as de Sæmundar Edda of de Euldere Edda, is ne verzameling van Oold-Noorse gedichten van et Ieslaandse haandskrift ''Codex Regius'' ('et Keuningsbook'). Nöast de Verhaal-Edda (zeet hieronder) is de Dicht-Edda de belangriekste welle oawer Noorse Mythologie en [[Germanen|Germaanse]] heeldenverhalen. Et eerste deel van et Keuningsbook hef gedichten oawer et opbouwen en ofbrekken van de Oold-Noorse mythologiese wearld en eankelverhalen oawer goden zo as [[Woden]], [[Donar]] en [[Heemdal]]. De gedichten in et tweede deel verhaalt van heelden en heeldinnen zo as [[Sigurd den Drakenslachter]], [[Brynhildr]] en [[Gunnar]]. Et Keuningsbook wör in et 13de joarhoonderd dale skrewen, mer der is niks bekeand oawer woer as et ewest hef vuurdet et in [[1643]] terechte köm bie [[Brynjólfur Sveinsson]], [[bisskop]] van [[Skálholt]]. Toendertied warren der bekeande versies van Snorri's Edda in Ieslaand, mer gelearden beweart det der doomoals nog ne Edda was, de Euldere Edda, met heaidense gedichten, dee as Sturluson vake anhaalt. Toen as et Keuningsbook ontdekt wör, leek dit woar te wean. Brynjólfur skreef et book too an Sæmundr den Gelearden, nen preester oet et 12de joarhoonderd. Ondaanks det disse gedachte duur de hudige gelearden wörd of ewezen, kom iej mangs nog wal den naam Sæmundar Edda tegen. Bisskop Brynjólfur steurden et Keuningsbook as kado noar Keuning [[Frearik III van Deanemarken]], vandoar den naam. Et hef hoonderden joaren in de Keuninklike [[Bookhalle]] van [[Kopenhagen]] eleagen, vuur at et in [[1971]] an Ieslaand wier edoan wör. ==Verhaal-Edda== De Verhaal-Edda is een Ieslaands haandbook van dichtkeunst met völle mythologiese verhalen. Et steet ook bekeand as de Jungere Edda of Snorri zienen Edda (noar Snorri Sturluson, woervan as de gelearden meant at et den samensteller is). Et har as doel um Ieslaandse dichters en leazers oet te leggen wodöanig as ze kleane vernemstigheden van et alliteratieve gedicht mossen begriepen en vat mossen kriegen op de völle mythologiese verwiezings achter de völle [[kenning]]s dee as in skaldiese dichtkeunst gebroekt wörden. t Wör um en noabie [[1220]] eskrewen duur gelearde en geskiedkeundige Snorri Sturluson. Et besteet nog in zeuwen heuwdhaandskriften, dee as op wörden etekend tusken ongevear 1300 en 1600. De Verhaal-Edda besteet oet een vuurwoord en dree ofzeunderlike beuke: de [[Gylfaginning]], oawer et ontstoan en neergoan van de Goden; de [[Skáldskaparmál]], ne tweesproak tusken [[Ægir]], god van de zee en [[Bragi]], god van de dichtkeunst; en de [[Háttatal]], ne oetwoarking van dichtvörme dee as in Noorse Mythologie gebroekt wordt. ==Oetgoande verbeending== * [http://www.sacred-texts.com/neu/poe/index.htm De Dicht-Edda] in t Engels, ummezetting: Henry Adams Bellows, 1936 * [http://www.sacred-texts.com/neu/pre/index.htm De Verhaal-Edda] in t Engels, ummezetting: Arthur Gilchrist Brodeur, 1916 * [http://fax.libs.uga.edu/PT7234xE211/ The Euldere Eddas en Jungere Eddas] in t Engels, 1906 ''(ne duurzeukbere facsimile bie de Universiteat van Georgia Libraries; [[DjVu]] & [[PDF]] formaat)'' **Ummezetting in t Engels van de Euldere Eddas: Benjamin Thorpe **Ummezetting in t Engels van de Jungere Eddas: I. A. Blackwell * [http://www.cybersamurai.net/Mythology/nordic_gods/LegendsSagas/Edda/PoeticEdda/Index.htm#ice Poetic Edda] (in Oold-Noors) & [http://www.cybersamurai.net/Mythology/nordic_gods/LegendsSagas/Edda/PoeticEdda/Index.htm#en Poetic Edda], ummezetting noar Engels: Henry Adams Bellows, 1936 * [http://www.cybersamurai.net/Mythology/nordic_gods/LegendsSagas/Edda/ProseEdda/ContentsIcelandic.htm Snorra Edda] (Verhaal-Edda in Oold-Noors) & [http://www.cybersamurai.net/Mythology/nordic_gods/LegendsSagas/Edda/ProseEdda/ContentsEnglish.htm Verhaal-Edda], Ummezetting noar t Engels: Arthur Gilchrist Brodeur, 1916 [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Noordse mythologie]] [[Kategorie: Literatuur]] 2oqaeoorb7tjnih0b32004i2hv1plq5 6 13411 153355 120868 2010-07-03T13:27:59Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] [[Kattegerie:Germaanse taol]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == De uutsprake van de Afrikaanse ou ''Dit gaan nou outomaties'' ('t Geet noen autematisch) == Licentie == {{Ewmulti}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] [[Kattegerie:Germaanse taol]] 5iwjzg0a1iv83lebbsuzyhurfevkycm 0 13412 120918 2009-10-09T19:15:15Z Droadnaegel 1133 [[Groten of Lebuïnuskarke]] is ewiezig naor [[Grote of Lebuïnuskarke]]: karke is vrouwelek wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Grote of Lebuïnuskarke]] 67zz05y46ybaklnbi39bbyx60r99tn5 0 13414 285155 120938 2016-07-11T16:46:46Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Haorlemmerliede en Spaornwolde]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Haorlemmerliede en Spaornwolde]] npsfe85et1t6gvq55vinn6hnf3kznzz 0 13416 285105 120949 2016-07-08T17:45:28Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Haorlemmermeer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Haorlemmermeer]] s2bzemtrs43cie5hszj329phx1ni34k 0 13417 120952 2009-10-09T22:26:09Z Droadnaegel 1133 [[Haarlemmerpoorte (Amsterdam)]] is ewiezig naor [[Hoarlemmerpoorte (Amsterdam)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hoarlemmerpoorte (Amsterdam)]] 544xybcxsozzhhedhmsqcnffsot8pm2 0 13420 121072 2009-10-10T21:58:39Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Elve]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Elve]] alzghyrsriohido1hoermm0sxuzom9x 0 13421 279227 274850 2015-03-27T16:49:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Lordi-Toulouse.jpg|thumb|Lordi in [[Barcelona]] (2009)]] '''Lordi''' is n [[Finlaand|Finse]] [[swoare metal]]band oet [[Helsinki]]. Zai binnen ien [[1992]] begonnen en stoan bekend om heur monsterachtege laidteksten en klaider. Zie binnen bekend worden bie t grote publiek, deur t vrumde winnende optreden bie t [[Eurovizie Songfestival]] ien [[2006]]. == Bezetten == * '''Mr. Lordi''' (''Tomi Putaansuu'') - [[zang]]. Hai is verklaid as demoun. * '''Amen''' (''Jussi Sydänmaa'') - [[gitoar]]. Hai is verklaid as mummie. * '''Mana''' - [[drums]]. * '''OX''' (''Samer el Nahhal'') - [[basgitoar]]. Hai is verklaid as n kwoade ból. * '''Hella''' - [[keyboard]]. == Diskogroafie == === Albums === * Napalm Market (1993) * Bend Over and Pray the Lord (1997) * Get Heavy (2002) * The Monsterican Dream (2004) * The Arockalypse (2006) * Deadache (2008) * Babez for breakfast (2010) * To Beast or Not To Beast (2013) [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Muziekgroep]] [[Kategorie:Finlaand]] id2rm3y66mrv1ccc7wd5p9ng3dokb8w 0 13422 263337 258909 2013-05-04T23:15:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''3FM''' is nen laandeliken radiozeander van n [[Neerlaandsen Publieken Umroop]]. t Stasjon richet zik vuural op leu van 15 töt 35 joar oold, en dreeit meestentieds [[rockmuziek|rock]]-, [[popmuziek|pop]]- en [[weareldmuziek]], en mangs elektroniese muziek, [[house (muziek)|house]]- of [[daansmuziek]]. ==Oetzeandings== ===Beginjoaren=== t Vrogeree [[Hilversum 3]] gung [[11 oktober]] [[1965]] de locht in as tegenhanger van de toertieds geleefde zeander [[Radio Veronica]]. De oetzeandings wörden evuld duur al bestoande umroopverenings, dee't elk op nen ofzeunderliken dag in edeeld warren. Dit neumt ze ''verticale indeling''. t Vuurdeel hiervan was, de'j elken dag n aander geluud op de radio hadden, want elke vereniging har zin egene geluud. t Noadeel was dus ook det der geen eenheaid besteund. Twentig joar later gung t hele spul op de skuppe en vanof [[1 december]] [[1985]] gung t verdan as ''Radio 3''. Januwoari [[1992]] deden de [[AKN|'''A'''VRO, '''K'''RO en '''N'''CRV]] nöast mekoar (''horizontaal'') as ''Stasjon 3''. Dit nieje programma was alle zoaterdag-, zöandag- en moandagmiddeage tusken één en dree uur te heuren. Detzelfde joar gung t elken dag horizontaal woernoa at t doel "elken dag nen aanderen umroop" der achterhen köm. Allene Veronica (zoaterdag) en de [[TROS]] (zöandag) beheulden öar "egene" dag. De Umropen warren töt det momeant zo oawer de deage verdeeld: *Moandag - [[AVRO]]; *Deenksdag - [[VARA]]; *Woonsdag - [[EO]] en [[VPRO]] (eerst de KRO); *Doonderdag - TROS; *Vriedag - EO, NCRV en Veronica (later allene Veronica); *Zoaterdag - NCRV; *Zöandag - KRO, TROS, NOS en EO (vanof [[1984]] allene de KRO); *De [[NOS]] dee de hele wekke, behalve op zöandag, alle oawende ''horizontaal'' tusken zesse en zeuwne. ===Veraandering=== [[Ferry Maat]], den at toertieds programmaleaider van de TROS op [[Radio 2]] en 3 was, bangen zik det as de TROS van n doonderdag noar n zöandag verplaatst zol worden, det dan meender leu der noar zollen lusteren, en det köm ook oet. Dit köm ook duur de komst van radio met [[weenstoogpeunt]]. n Publieken zeander verlöar in [[1995]] de moarktleaidersplaatse an [[Sky Radio]]. Um de vortlopende luusterders terugge te kriegen, wör ne centrale zeanderopsteller beneumd. n Zeander kreeg nen [[kreet]] en n beeldmoark (zwarten dreehook met n kukentjen) um zik dudeliker te oonderskeaiden. De muziekkeuze wör non bepoald volgens ne ''sandwichformule''. Det heuld in det der tusken nieje en oolde muziek, ook redelik onbekeande muziek edreeid mut worden. Doarnöast köm der völle andacht vuur live-muziek en popfestivals. Radio 3 kreeg in [[1994]] volle laandelike dekking op n [[FM]]-baand. Um dit nog es ekstra te benoadrukken wör de opkörting FM ook bie n naam inbetrökken. n Middelgolfzeander was nit mear neudig, en wör oawer edoan noar [[Radio 10 Gold]]. Van toew of an deden de umropen al mear samen um Radio 3FM as één geheel te loaten kleenken. Veronica kon t doarmet nit eens worden, en stapten doarumme in [[1995]] oet t publiek bestel. Doarduur kreeg de TROS n zoaterdag. De zeandtied vuur n zöandag wör oawer meardere umropen verdeeld. An t eande van joaren negentig köm der, lösstoand van de umropen, ne spesjale meziekredaksie. Disse bepoalt töt op de dag van vandage met de dj's wat vukke meziek der oawerdag edreeid mag worden, wat zorget det n zeander herkenber, mear ook vuurspelber is. In [[2003]] wör ne nieje zeanderopsteller beneumd. Dissen zorgden vuur n antal (sproakmakende) veraanderings. Um t juuste doelpubliek an te sprekken mos n zeander ne vlöaindiger toon voren. n Naam wör veraanderd in t korte ''3FM'', met n logo in [[graffiti]]-stiel, en de bieheurige kreet "Serious Radio". t Verniejde egenbeeld richten zikzelf mear op de meziek, wat op is te maken oet de kreet "Als je van muziek houdt, dan luister je naar 3FM". Dit betekenden ook direks t oontslag van [[Henk Westbroek]], [[Cobus Bosscha]] en [[Isabelle Brinkman]], woer t publiek nit allemoal eawen blie met was. Hierduur kregen jonge radiomakers nen kaans um laandelik bekeand te worden. Noa de herverdelige van de frequeansie in [[2003]] wör der in de doelgroep fleenk um de weenst evöchten, en det har as gevolg det in [[2004]] beaide [[Rob Stenders]] en [[Ruud de Wild]] opstapten. Völle leu meanden det t 3FM edoan zol wean. In meender as twee joar wör de programma-indelige dree moal umme gooid. De moarktandelen gungen dale, mear 3FM wus de dalegaank umme te dreein. Rechtevoort is 3FM wier ene van de härdsgröaiende zeanders van Neerlaand. De invlood van de 'muziekpolitie' is oawer de joaren al stoarker ewörden. Presentators van t VPRO-programma [[3VOOR12]] verteelden in [[2005]] op n zeander det ze zik in edamd veult in öare vrieheaid. ==Onlaanks== In [[2007]] wun 3FM n antal [[Marconi Awards]] vuur Beste Radiozeander; Beste presentator ([[Giel Beelen]]); Beste Programma ([[GIEL]]) en Grootste Aanstormend Talent ([[Domien Verschuuren]]). In detzelfde joar köm ook Rob Stenders wier noar 3FM. In [[2009]] wör 3FM alwier kaanshebber vuur ne Marconi Award vuur beste radiozeander. Op vriedag n achtteenden december 2009 gung de 3FM-aksie t [[Gloazen huus|Glazen Hoes]] wier an. Disse aksie is der op erichtet um geeld bie mekoar te kriegen vuur n good dool, wat in 2009 de bestrieding van [[malaria]] is. Rechtevoort is t idee zo geleefd det ze t ook al in t boetenlaand doot. ==Opzet== Vandaag n dag is der n breed anbod van programma's te heuren van de umropen [[AVRO]], [[KRO]], [[NCRV]], [[EO]], [[TROS]], [[BNN]], [[VARA]], [[LLiNK]], [[VPRO]] en [[NPS]]. De weareldumroop dut t programma [[Uruzgan FM]] van Kristel van Eijk oetzeanden, det duur 3FM emaakt is, mear nit zelf duur 3FM wörd oet ezeunden. Tusken 6:00u en 19:00u doot ze t leste niejs duurgewen in NOS Headlines (''Niejsköppe''), ne körte oetzeanding van de [[NOS]]. Um 13:00u en 18:00u is der ne iets längere oetzeanding. In [[2002]] kreeg t programma, det toertieds nog 3FM Nieuws heten, ne Marconi Award vuur Beste Informatieve Radioprogramma. De oetzeandings wordt per dag duur twee verskeaidene presentators vuur eleazen. Tiedens de moarn- en middagprogramma's hebt ze um t halve uur ne körte oetzeanding (de heuwdpeunten eawen kört duur enömmen). Op de rest van de uren wörd ne algemene niejsoetzeanding van t NOS Journaal egewen, wat ook op de aandere radiostasjons van n publieken umroop oet ezeunden wörd. Elken dag wörd der tusken 6:00u en 20:00u um t halve uur de leste informasie oawer t verkeer egewen duur de [[ANWB]]. Bekeande pesentators zeent oonder aanderen: Giel Beelen, [[Gerard Ekdom]], [[Sander Lantinga]], Rob Stenders en [[Michiel Veenstra]]. Disse hebt allemoal meenstens één moal met edoan an de geeldinzamelingsaksie [[Serious Request]] in t [[Glazen Hoes]]. Ook zeent der n antal bekeande [[daansmeziek|daans-]] en [[elektroniese meziek|elektroniese]] platenruters te heuren zo as [[Dave Clarke]]. De in ezungen stuks komt van Astrid, de zangeresse van Stereo. ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.3fm.nl Offisjele webstea van 3FM] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:radiozeander]] 1zggqo4a2tcw0ttunj6unjmvkbhy94c 0 13423 121172 2009-10-11T22:57:05Z Woolters 62 [[Radio 3FM]] is ewiezig naor [[3FM]]: gebroekeliker wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[3FM]] egwi3qa0cjzo1w68hbrnzon3tszaje0 14 13424 260677 254199 2013-03-14T05:33:40Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 53 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7155640]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Radio stations}} [[Kategorie:Radio]] [[Kategorie:Radio]] 3gdtogfgg3yrjsb0lt026z5t2wxp4tq 0 13429 121257 2009-10-12T21:50:31Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Verienigd Keuninkriek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Verienigd Keuninkriek]] 5k76c9mc3lo2ydfrs20dwvuz7wd5bwt 0 13431 272997 265234 2014-01-26T11:23:32Z Lotje 5052 {{commonscat}} wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hjalmar Branting & Pieter Jelles Troelstra - 1917.jpg|right|thumb|250px|Pieter Jelles Troelstra (links) mit zien Sveedse kollege Hjalmar Branting]] '''Pieter Jelles Troelstra''' was n [[Nederlaand]]se [[Avvekaot (beroep)|avvokoat]], [[schriever]] en politieker dij geboren is ien [[Liwwadden (stad)|Leewerd]] ien [[Fraislaand]]. Hai was aan t ìnde van de 19. en begun 20. aiw aktief as laaider van de sosjoalistische bewegen en wol n revolutsie ien Nederlaand begunnen. Hai is ook vernuimd van zien schrieven ien [[Westlaauwers Frais|Fraise]] toal. {{commonscat}} {{Begin|gos}} {{DEFAULTSORT:Troelstra, Pieter Jelles}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Frais schriever]] [[Kategorie:Tweede Kamerlid]] 8l4akl6iecywutg16534q73pj7ull5g 0 13433 264886 259012 2013-05-09T21:58:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Aletta Jacobs.jpg|right|250px|thumb|Aletta Jacobs]] '''Aletta Henriëtta Jacobs''' ([[Sapmeer]], [[9 febrewaori|9 februari]] [[1854]] – [[Baarn]], [[10 augustus]] [[1929]]) was n Nederlaandse arts en [[vraauwenveurvechter]]. Jacobs muik zuch al vroug staark veur t rìcht op hoger onderricht veur vraauwen. In [[1870]] was zai eerste Nederlaandse vraauw dij as touheurster toulôten wuir aan n [[hbs]]. n Jaar loater vruig zai de liberoale minister [[Thorbecke]] toustemmen om aan akademie tou studeren. Zai wuir in 1871 toulôten as studìnte medizinen aan Rieksakademie ien Stad, veurlopeg veur n proefperiode van ain joar. Op zien staarvensbed gaf Thorbecke Jacobs toustemmen om ook exoams ôf tou lèggen. Aletta Jacobs was nait eerste vraauweleke studìnte - dat was n poar eeuwen eerder [[Anna Maria van Schurman]] - môr wel de eerste dij n universitère studie suksesvol ôfronden het. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Dokter]] [[Kategorie:Geschiednis van Grunnen]] 4xpyrz8gug1k437climqvcm6u0w6v8c 0 13434 121593 121479 2009-10-15T02:52:22Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Pieter Jelles Troelstra]] nv72rqcawmtn5tf9k1h38ddbfushoo0 0 13436 121558 2009-10-14T20:34:41Z Ni'jluuseger 73 [[P.J. Troelstra]] is ewiezig naor [[Pieter Jelles Troelstra]]: Naam voluut (zoas ze hum gebrukelk nuumt) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Pieter Jelles Troelstra]] sp9a7exth6b3hp39zrdczd39g78im3m 0 13438 284440 282941 2016-05-09T19:01:30Z Servien 7 archief wikitext text/x-wiki Op disse zied vie'j '''niejsberichten''' van de veurbieje tied in, en vake over, t [[Nedersaksies]]. Kiek in t [[Portaol:In t niejs/Archief|archief]] veur ouwere berichten. ==2016== *... [[Kategorie:Niejs]] hfvr709rdr2pf1xficfp5qo7zl014kx 0 13439 292823 292671 2016-12-23T16:57:33Z Wwikix 13678 /* 26 september */ wikitext text/x-wiki == Old ni'js 2015 == === april === * [[20 april|20 apr]] [[2015]] - [[Ronald Plasterk|Minister Plasterk]] keump met [http://www.rtvdrenthe.nl/nieuws/geld-voor-nedersaksisch-van-minister-plasterk seanten vuur et Nedersaksies >>] === meert === * [[25 meert|25 mrt]] [[2015]] - [[Achterhoeks]] woordeboek ''Achterhoeks voor Beginners'' kömp uut. [http://www.omroepgelderland.nl/web/nieuws-1/2085946/boerenkool-in-het-achterhoeks-hoe-zeg-ie-da.htm#.VRvTI_msV8E >>] * [[17 meert |17 mrt]] [[2015]] - [[Ploatsnoambred|Plaotsnaamborden]] in [[Drenthe]] bots in t plat [http://huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=2016:neie-plaatsnamen-in-drenthe&catid=73:neis-van-het-huus&Itemid=100040 >>] * [[1 meert|1 mrt]] [[2015]] - n Nij boouk oetbraocht over Drentse en Grunninger plaotsnaomen. [http://www.zuidoosthoeker.nl/nieuws/52879/nieuw-boekje-drentse-en-groninger-plaatsnamen/ >>] === jannewaori === * [[31 jannewaori|31 jan]] [[2015]] - [[Drenthe]] pleit veur meer [[Drèents]] en [[Duuts]] op schoele :Bron: [http://www.huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=1970:drents-en-duuts-op-schoele&catid=44:meertaol&Itemid=100033 Huusvandetaol.nl] * [[22 jannewaori|22 jan]] [[2015]] - [[Herman Finkers]] en [[Daniël Lohues]] koemen mit karnevalsnummer ''Koo Wit De Floo'' :Bron: [http://www.huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=1962:herman-finkers-en-koo-&catid=44:meertaol&Itemid=100033 Huusvandetaol.nl] == Old ni'js 2014 == ===25 april=== :'''t Nije album van Mooi Wark komp uut''' :Bron: [http://huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=1735:nei-album-veur-mooi-wark&catid=59:overig&Itemid=100024 Huus van de Taol] ===29 meert=== :'''Zeuven op de acht Groningers groos op t Gronings''' :Bron: [http://www.rtvnoord.nl/artikel/artikel.asp?p=132061 RTV Noord] ===25 meert=== :'''Meertmaond dialektmaond bi'j RTV Drenthe, veur één dag alle uutzendingen in t Drèents''' :Bron: [http://www.rtvdrenthe.nl/meertmaond RTV Drenthe] ===7 febrewaori=== :'''Nije streektoalfunksionoaris veur t Grönnigs''' :Bron: [http://www.rtvnoord.nl/artikel/artikel.asp?p=130124 RTV Noord] == Old ni'js 2013 == ===31 oktober=== :'''Petisie veur hogere Nedersaksiese erkenning al deur ruum 10.000 meensen etekend''' :Bron: [http://www.nedersaksisch-is-een-taal.nl/page/petitie-nedersaksisch-taal Nedersaksisch-is-een-taal.nl] ===30 oktober=== :'''Ofscheid van Bert Kamping van t Huus van de Taol''' :Per [[1 november]] warkt Bert Kamping niet meer struktureel as muziekmetwarker in t [[Huus van de Taol]]. Drie jaor lang hef Bert in de twaalf uur in de week die e har geweldig zien best daon um de streektaolmeziek an te pirdjern. :Bron: [http://huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=1582:ofscheid-tiedelk-van-bert-kamping&catid=17&Itemid=100017 Huus van de Taol] ===29 oktober=== :'''Facebook-zied 'Tweants. Wearldsproake.' tiert best''' :Donderdag [[24 oktober]] scheut de Facebook-zied Tweants. Wearldsproake. de duzend meugers veurbie. Oprichter [[Woolters|Martin ter Denge]] (''Woolters'') uut [[Riessen]] is daor wel blie mee: “t Gif an dat der al meer belangstelling kömp veur t Plat. Twee weken derveur ha'w nog ongeveer 700 meugers.” De zied is op-ezet um t Nedersaksies naor t Facebook-publiek te brengen. Ter Denge: “De inisiatieven van de bestaonde dialektorganisasies vu'k n bietjen te staoties. Ze organiseren n avend, brengen es n boekjen uut en dat was t dan. Niks mis mee, mer dat trekt allinnig meensen an die der toch al interesse in hadden en geet veurbie an t volk dat liever iets alledaas hef.” Ter Denge löt n grafiekjen zien van t bereik van zien Facebook-zied. Hij duuit uut: “t Jonge spul zit tegenswoordig de heeltied mer mit n striektillefoon in de haanden, dus daor ku'j ze t beste mee bereiken. Disse zied hef n potensieel bereik van 20.000 meensen per dag.” :t Doel van de Facebook-zied, löt Ter Denge weten, is dudelik maken dat t Nedersaksies n gewoon kommunikasiemiddel is, da'j liek as alle aandere talen overal veur gebruken kunnen, zonder da'j je eigen daor bezwaord over hoeven te veulen. :Bron: [http://www.radio350.nl/page/regionieuws/7111/nedersaksisch_leeft_online_op Radio350 (kiek hier veur t hele artikel)] ===11 oktober=== :'''De nije webstee van Stichting Urker Taol got vanavend los!''' :11 oktober roend 19.00 uur zal de nije webstee van [[Stichting Urker Taol]] los gaon. Op de webstee zullen tal van edigitalisierde archiefstukken over [[Urk]] en [[Urkers|taolkundige zaken]] koemen te staon. :Bron: [http://www.documentatiecentrumurk.nl/ Stichting Urker Taol] ===11 september=== :'''Septembermaant Platdüütskmaant''' :Wij hebt in [[meert]] de Streektaolmaond, de [[Oostfraislaand|Ostfriesen]] hebt Septembermaant-Plattdüütskmaant. Der bint de hiele maond activiteiten um het Platt an te fietern. De Ostfriesischen Landschaft hef dit organiseerd. En het mooie is: der doet steeds meer bedrieven, gemientes, schoelen en verenigings mit! :Gemientes vergadert in het Platt, schoelen kriegt lesprogramma's en der bint culturele bijienkomsten.Der is bijveurbeeld een zangwedstrijd veur jonge bands en muzikanten: Plattsounds. Volgens Cornelia Nath van de Ostfriesischen Landschaft is het Platt een levende taal. 'Bij vervagende grenzen is het mooi um oe in oen eigen taal te kunnen uten.' :Bron: [http://huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=1537:septembermaant-plattdueuetskmaant&catid=44:meertaol&Itemid=100033 Huus van de Taol] ===17 juli=== :'''Jeffrey Spalburg''' hef nen hit met zin nommer ''Hengelo-o-o''.''' :[[Suriname|Surinaamsen]] [[Tweante|Tukker]] [[Jeffrey Spalburg]] krig redelik wat laandeliken andacht met zin [[reggae]]nommer ''Hengelo-o-o'', wat deels in t [[Nedersaksies|Plat]] wörd ezungn. t Videooke wat he dr bie maakn is inmiddels zowat 500.000x bekken op de filmkessite [[YouTube]]. ===29 juni=== :'''Daniël Lohues krig Johanna van Buren Kultuurpries''' :[[Daniël Lohues]] hef vanavond de Johanna van Buren Kultuurpries van Oost-Nederlaand in ontvangst eneumen. De [[Drenthe|Drentse]] muzikaant en teksteschriever kreeg de pries veur t bevorderen van de kultuur en streektaal van Oost-Nederlaand. :Volgens de sjurie slaagt Lohues der mit zien umvangrieke oeuvre as gien aander in um grote laandelike wardering te kriegen veur t Drents. Hij gebruukt t [[Nedersaksies]] op n levendige en authentieke wieze en steet al jaoren in uutverkochten theaters. Lohues is bekend van onder meer 'Op fietse' en 'O ja, dat was mooi'. :De kultuurpries besteet sinds 1981 en is verneumd naor de streektaaldichteres [[Johanna van Buren]]. Eerdere winnaars van de pries waren onder aandere [[Anne van der Meiden]], [[Willem Wilmink]], [[Bennie Jolink]] en [[Herman Finkers]]. :Bron: [http://www.rtvoost.nl/nieuws/default.aspx?nid=166296&cat=1 RTV Oost] ===5 juni=== :'''Weer gien erkenning veur t Nedersaksies''' :Het [[CDA]] in de [[Tweede Kamer]] blef proberen om het Nedersaksich as streektaal te bescharmen. Dat meldt CDA-Tweede Kamerlid [[Eddy van Hijum]] uut [[Leeg Zuthem]]. :Volgende weke wordt der debatteerd in de Tweede Kamer over het gebruuk van de [[Fries]]e taal. Het CDA komp dan mit een motie waorin zij minister [[Ronald Plasterk]] oproept um ok veur het Nedersaksich op te komen. Het CDA wil dat het Nedersaksisch onder deel III van het [[Europees Haandvest veur regionale talen en talen van minderhejen|Europees Handvest veur regionale talen en talen van minderheden]] wordt openeumen. Op die manier kan het gebruuk van dizze streektaal in cultuur, media en openbaar bestuur beter worden bescharmd en anefieterd worden.De veurige poging is mislukt; toen was [[Liesbeth Spies]] nog minister van Binnenlandse zaken. :Bron: [http://huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=1446:cda-nedersaksisch&catid=45&Itemid=100046 Huus van de Taol] ===27 mei=== :'''Erkenning Nedersaksies opnij op agenda''' :Het [[Nedersaksies|Nedersaksisch]] kreg gien [[Europa|Europese]] erkenning. De motie van het [[CDA]] en de [[PvdA]] wordde vanmiddag niet voldoende esteund in de Tweede Kamer. Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken had veurige weke al dudelk emaakt dat e gien zin hef um mit te warken an de erkenning. Toch was de verwachting dat de motie een meerderheid halen zul. De erkenning van het Nedersaksisch is belangriek veur de bescharming en het anfietern van de taal. :Bron: [http://huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=1456:gien-erkenning-veur-het-nedersaksisch&catid=44:meertaol&Itemid=100033 Huus van de Taol] ===22 meert=== :'''Nedersaksies opnij op de agenda''' :Gedippeteerde Rein Munniksma en Hans Gerritsen van de Stichting Streektaal-Organisatie in het Nedersaksisch Taalgebied ([[SONT]]) gaot nog een keer proberen um t Nedersaksies as taal erkend te kriegen. Munniksma en Gerritsen hebt alle Tweede Kamerfraksies benaderd en nou is het elukt um de erkenning van het Nedersaksies opnij op de agenda te kriegen in [[Den Haag]]. :Bron: [http://huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=1381:erkenningnedersaksisch-opnei-op-agenda&catid=44:meertaol&Itemid=100033 Huus van de Taol] ==Old ni'js 2012== ===23 desember=== :'''Michiel Veenstra uur in t Tweants in t glazen hoes''' :Welle: [http://seriousrequest.3fm.nl/nieuws/detail/5350250/michiel-veenstra-presenteert-een-uur-lang-in-het-twents] ===17 desember=== :'''Pieneköttel mooiste dialektwoord''' :Bron: [http://nos.nl/op3/artikel/452702-pienekottel-mooiste-dialectwoord.html NOS] ===30 november=== :'''Raod van Europa: bevorder t Nedersaksies tot gewoon schoelvak''' :De [[Raod van Europa]] hef kortens n rapport uutebröcht over de uutvoering van t [[Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen]]. Wat Nederlaand angeet wörden onder aandere op-emörken dat de invoering van t wetsveurstel 'Gebruuk Friese Taal' van oud-minister Donner iewig lange duurt. De raod raot oek an um van t Nedersaksies n gewoon schoelvak te maken, zodat t anbod van disse streektaal op de legere schoele en in t middelbaor onderwies groter wörden. :Bron: [http://onzetaal.nl/nieuws/raad-van-europa-bevorder-nedersaksisch-tot-gewoon-schoolvak Onzetaal.nl] ===26 november=== :'''De Iesselakkedemie en TwentseWelle doet een webstee lös oaver 't Nedersaksisch van Oaveriessel''' :Bron: [http://www.detaalvanoverijssel.nl/ Detaalvanoverijssel.nl] ===5 november=== :'''Wikipediaann Grönneger en Woolters kuiert bie Radio 350''' :Op deenksdag n 6den november kuiert Wikipediaan Grönneger_1 in t Tweantssproakige programma ''Plat Zat'' van t [[Riessen]]se radiostasjon Radio 350 met aandern Wikipediaan Woolters oawer plaatsnaambrödjes in t Plat. n Antal Grönningse studeantn hebt plaatsnaambrödjes vervöngn duur brödjes in de Grönningse sproake. (zeet [[Portaol:In_t_niejs#1 oktober|Niejs van 1 oktober]]). Hiermet köm dr ne hele wöardewisseling op gaank, dee't ook al es in Tweante voord is. Disse oetwisseling is biezeunder, umdet dr bie dialektprogramma's meestal nit oawer de eegne strekgreanze kekn wörd. Hiervan leart beaide partiejn mekoar wier better kenn. :t Programma Plat Zat is te belustern van 19:00 töt 20:00 op elken eerstn deenksdag van de moand, op http://www.radio350.nl . :<small>welle: [http://www.radio350.nl/page/nieuws/292/rijssen_door_rijssenaren_op_de_korrel_in_plat_zat Radio350.nl - Rijssen door Rijssenaren op de korrel in Plat Zat.]</small> ===9 oktober=== :'''Stichten Grunneger Toal lanseert vertoalwebstee''' :Op het internet wordt dinsdag n vertoalhulp van en noar t Grunnegs lanseerd. Op de webstee binnen ook de offisjele Grunnegse spellensregels te vienden. De vertoalhulp waarkt baaide kaanten oet, dus zowel Grunnegs-Nederlaands as Nederlaands-Grunnegs. De webstee is de vienden op [http://www.groningsonline.nl/ groningsonline.nl] :Bron: [http://www.rtvnoord.nl/artikel/artikel.asp?p=114249 RTV Noord] ===3 oktober=== :''''Plat' bruukbaor bie kontakten over de grens''' :t [[Nedersaksies]] is goed bruukbaor in kontakt tussen Duutsers en Nederlaanders. Dat stelt de [[Riesn|Riessender]] [[Woolters|Martin ter Denge]] in zien magisterskripsie, waormee e kortens an de [[Universiteit Utrecht]] aofstudeerden in t vak Interkulturele Kommunikasie. :Volgens hum biet t 'plat' naost de offisiële talen n goeie meugelikheid um mit mekaar te kommuniseren, umdat de Nedersaksiese dialektvariaanten langes t geschei naor veule op mekaar lieken. :Bron: [http://www.tctubantia.nl/regio/twente/11804276/%26lsquo%3BPlat%26rsquo%3B-bruikbaar-bij-contacten-over-grens.ece Tubantia] ===1 oktober=== :'''Grunnegse ploatsnoambredjes''' :Studenten oet Stad hebben òflopen weekend stickers mit de Grunnegse ploatsnoamen over de Nederlaandse ploatsnoamen plakt, mit onder aandere "Grönnen Stad", "Oskert", "Ainrom" en "Aisen". Dit het n haile diskussie terweeg brocht mit n poll op de webstee van RTV Noord. Doaroet bleek dat 11% von dat ploatsnoamen allend de Grunnegse noam hebben mout, 43% von dat t allend ien t Nederlaands mout en 43% von dat ploatsnoambredjes zowel de Nederlaandse as de Grönnegse ploatsnoam vermelden mouten. Ien totoal wazzen der 3,551 stemmen. Oet de poll of stroatnoamen ook Grunnegstoaleg worden mouten zee n grote meerderhaid van 70% van nee. :[http://www.rtvnoord.nl/artikel/artikel.asp?p=113947 RTV Noord artikel 1] :[http://rtvnoord.nl/artikel/artikel.asp?p=114015 RTV Noord artikel 2] :[http://www.rtvnoord.nl/artikel/artikel.asp?p=114060 RTV Noord poll] ===26 juni=== :'''[[Nedersaksisch|Neersassiese]] [[Wikipedia]] op [[Zunnewende Festival]] in [[Healdern]]''' :Ankommenden 7den juli zöalt twee metwoarkers van de Neersassiese Wikipedia met n kröamken op t joarlikse [[streektaal]] en -[[kultuur]]festival [[Zunnewende]] in t [[Tweants]]/[[Sallaands]]e [[Healdern]] stoan. Doel is um mear leu kunnig te maakn met disse Wikipedia, en mear leu woarm te kriegn zelf met te goan skriewn. Op t festival komt oonder mear ook n antal finalistn van de [[Tweantse Jazzerieje]], [[Erwin Nyhoff]] oet [[Sallaand]], [[Gerrit Dannenberg]] en [[André Manuel]] oet [[Tweante]], en [[Edwin Jongedijk]] oet [[Grönningn]] spöln. :t Festival wörd eheuldn op laandgood Schulenborg an de Schuilenburgerweg in Healdern. t Vaank an um 19:30u en doert töt 00:30u. Kaartn kostet €5,-- woer't ook éénn konsumpsie bie in zit. :A'j mear weelt weetn mu'j kiekn op de webstea [http://www.zunnewendefestival.nl Zunnewendefestival.nl]. ===27 mei=== :'''Petra ter Denge weent [[Tweants]]e [[Jazz]]erieje''' :n 26sten Mei wun Petra ter Denge oet [[Lösker]] met t nommer ''Kræng'' de Tweantse Jazzerieje. n Tekst was eskreewn duur [[Woolters|Martin ter Denge]], en de muziek was van [[Jan Wessels]]. De tweede pries gung noar Marijn Ouwehand oet Eanske met t nommer ''Jazzeritis'' en de doarde pries was vuur Frens te Kiefte oet [[Nijverdal]] met ''An ut Elastiek''. n Eersten pries besteund oet n bedrag van €1500,- en nen bokaal. De tweede en doarde prieze warn €500,- en €250,- en ne oorkonde. :t Is de tweede keer at de Tweantse Jazzerieje heuldn wörd in [[Eanske]], as oonderdeel van t [[Grolsch]] International Jazz Festival. Oet vuurroondes warn 10 finalistn keuzn, dee't koppels vörmn deedn met nen tekstskriewer en komponist, woerduur't nieje Tweants jazznommers onsteundn dee't helemoal warn an epast op n zanger/zangeresse. ===26 april=== :'''Streektael is nog altied populair''' :Uut een onderzuuk van EenVandaag bliekt dat de Overiesselaors nog vaeke heur dialekt praoten, mar een meerderhied viendt niet dat d'r ekstra geld veur nodig is. EenVandaag is deur RTV Oost vraogd wodden om een enquête te holden onder meer as 1100 ienwoners van Overiessel. Neffens onderzuuk wodt et thuus wel et vaekste praot. Een meerderhied van de luden die mitdaon hebben an et onderzuuk viendt dialekt belangriek mar een aparte staotus es veur er Nedersaksisch niet nodig. Een grote meerderhied wil wel dat d'r meer op de schoelen daon wodt mit et onderwies in et eigen dialekt. :<small>(Bron: [http://www.rtvoost.nl/nieuws/default.aspx?cat=1&nid=143333 RTV Oost])</small> ===17 april=== :'''Petisie veur Nedersaksies erkenning''' :Kortens is t Nedersaksies as streektaal onder nivo III van t [[Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen]] aofewezen. Daorop hebben verscheiene meensen protest an-etekend, en bin de organisasie veur t Nedersaksies op-estaon. Op de webstee http://www.nedersaksisch-is-een-taal.nl ku'j dan oek n petisie ondertekenen veur de erkenning van t Nedersaksies. Disse petisie zal veur de zoemer an-ebeujen wörden an minister Spies van Binnenlaandse Zaken en Koninkrieksrelasies. :<small>(Bron: [http://huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=1041:petitie-undertieken&catid=44:meertaol&Itemid=100033 Huus van de Taol])</small> ===14 april=== :'''Noordelike overheden veur t Nedersaksies bi'j menare in Grol''' :De noordelike overheden geeft de stried veur n betere bescharming van t Nedersaksies niet op. Gister wordde der bi'j Hofsteenge in Grol n konferensie eholden onder de name: ''Gien miskenning maar erkenning veur t Nedersaksies''. :In Grol waren streektaalmitwarkers, noorderlike overheden, n vieftal Tweede Kamerleden, schrievers en streektaalzangers bi'j menare ekomen um te praoten over de erkenning van t Nedersaksies. :[[Bert Kamping]] en [[Kees Hendriks]] schreven spesiaal veur de gelegenheid n nij lied: ''Vergruid'' (klik [http://www.youtube.com/watch?v=LRYz-XKnVe0 hier] um t te beluusteren). :De minister wees eerder n verzuuk veur t erkennen van het Nedersaksies of. Op internet was der dit weekend al n petietsie lanseerd um t Nedersaksies taalgebruuk te ondersteunen. Ie kunt de petietsie ondertiekenen op http://www.nedersaksisch-is-een-taal.nl :Siemon Reker, streektaalfunksionaris in Grunnen, en Erik Ziengs Tweede Kamerlid veur de VVD wordden deur Radio Drenthe ondervraogd. :<small>(Bron: [http://huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=1045:noordelijke-overheden-bij-menaar-in-grolloo&catid=44:meertaol&Itemid=100033 Huus van de Taol])</small> ===10 april=== :'''Konferensie over t belaang van t Leegsaksies''' :Op 16 april wordt der bi'j kafee ''Hofsteenge'' in [[Grolloo]] n konferensie over [[Nedersaksies]]e streektaal eholden onder de name: ''Gien miskenning maar erkenning veur het Nedersaksies''. De konferensie wordt organiseerd deur de Nedersaksiese overheden. Anleiding is de ofwiezing van de erkenning van t Nedersaksies onder deel III van t [[Europees handvest veur regionale talen of talen van minderheden]]. De Nedersaksiese overheden bint hierover slim teleuresteld. Zi'j wilt daorum deur dizze konferensie zien laoten dat de streektaal van groot belang is zowel in onderwies as in sport as in media as in t openbaar leven. De konferensie is bedoeld veur Tweede Kamerleden, regionale overheden, streektaalorganisaatsies en streektaalwarkers in t veld en de universiteit van Grunnen. :<small>(Bron: [http://huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=1028:conferentie-over-nedersaksisch&catid=44:meertaol&Itemid=100033 Huus van de Taol])</small> ===7 april=== :'''Taalkundige Henk Bloemhoff eridderd''' :Taalkundige [[Henk Bloemhoff]] uut [[Oosterwolde]] is donderdag benuumd tot ridder in de [[Orde van Oranje-Nassau]]. Hij ontving de onderscheiding bi'j t veertigjaorig jubileum van de Stichting Stellingwarver Schrieversronte. Henk Bloemhoff is leraar Nederlands op de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden en was jaorenlang veurzitter van de [[Stellingwarver Schrieversronte]]. Hij deed taalkundig onderzuuk en was barre drok mit de erkenning van de streektaal. Jannes Westerhof (vri'jwilliger bi'j t [[Huus van de Taol]]) kreeg de twiede Stellingwarf Trofee as dank veur zien verdiensten veur de [[Stellingwarfs|Stellingwarver taal]]. :<small>(Bron: [http://huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=1030:taalkundige-henk-bloemhoff-eridderd&catid=44:meertaol&Itemid=100033 Huus van de Taol])</small> ===3 april=== :'''Martijje! hef nij liedtien''' :''Zin an lente'' het t nije liedtien van Martijje! t Is t eerste liedtien van nij album waor as Martijje! an warkt. De cd zal later dit jaor verschienen. Ie kunt ''Zin an lente'' digitaal verkriegen via [[iTunes]] en [[Amazon]] of beluusteren via [[Spotify]] of [[YouTube]]. :<small>(Bron: [http://huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=1026:martijje-hef-zin-an-lente&catid=30&Itemid=100018 Huus van de Taol])</small> ===26 meert=== :'''D66 striedt veur stoatus Leegsaksies''' :De [[D66]]-fraksie in de Grunninger stoaten is vergraeld over t besloet van minister Spies de Leegsaksiese dialekten nait de zölfde stoatus te geven as t Frais. Dizze erkennen is van groot belaang om de streektoalen te loaten overleven, stelt de partie aanbraand. "Blievende aandacht veur t behold en t zörgvuldig bruken van os kulturele aarfgoud vinden wie belaangriek. Kennis van de Gruninger geschiedenis, toal en kultuur (…) droagen bie aan t verstaarken van de Grunninger identiteit." :In n twijtoalige (Grunnings en Nederlaands) braif vroagt D66 of Gedeputeerde Stoaten (GS) inzicht hebben in de argumentoatsie van de bewindsvraauw. Ook wil de partie weten of t klopt – zo as de minister beweerde – dat de erkennen van t Leegsaksies (woaronder t Grunnegs en t Dreants) op t nivo van t Frais hoge kosten mit zok mitbrengen: "Binnen de kosten hoger as de subsidies dij Uropa beschikboar stelt as t Leegsaksies de beoogde stoatus 'Deel III' krigt?" D66 in Grunnen wil dat t kollege van GS zok – eventueel soamen mit aandere proveanzies – inzet om alsnog de verlaangde erkennen veur de streektoal te kriegen. :<small>(Bron: [http://www.dvhn.nl/nieuws/cultuur/article8924331.ece/D66-strijdt-voor-status-Nedersaksisch Dagblad van het Noorden])</small> ===24 meert=== :'''CDA wil alsnog erkennen veur t Leegsaksies''' :t [[CDA]] wil dat de overhaid drok zet om de Leegsaksiese streektoal hailendal erkennen tou loaten deur de Uropese Kommissie. Doarmit wordt t Leegsaksies, dat n groot dail van Noord- en Oost-Nederlaand bestriekt, beter beschaarmd en openen der alderhaande Uropese fondsen veur de regio. :<small>(Bron: [http://www.eenvandaag.nl/binnenland/40038/nedersaksisch_de_strijd_voor_erkenning Een Vandaag])</small> ===23 meert=== :'''De provinsies striejen veur t Nedersaksies''' :De provinsies [[Grunnen (provìnzie)|Groningen]], [[Frieslaand]], [[Drenthe]], [[Oaveriessel|Overiessel]] en [[Gelderlaand]] legen der eigen der niet bie neer dat t Nedersaksies gien offisiële taal wörden. Dat meldden de Drentse gedeputeerde Rein Munniksma, bestuurlik veurman van de Nedersaksiese regio. Eerder disse weke leut minister Liesbeth Spies (Binnenlaandse Zaken) weten dat Nedersaksiese dialekten niet in anmarking koemen veur n hogere staotus. Dat zol te veul geld gaon kosten. :<small>(Bron: [http://www.onzetaal.nl/nieuws/provincies-strijden-door-voor-het-nedersaksisch Onzetaal.nl])</small> ===22 meert=== :'''t Leegsaksies krigt (veurlopig) gain hogere stoatus''' :n Aanvroag veur t verhogen van de stoatus van de [[Nedersaksisch|Leegsaksiese toalvarianten]] is aofwezen. De hogere stoatus zol betaiken dat de Leegsaksiese perveanzies en streektoalorganisoatsies meer seanten kriegen zollen veur t behold en broeken van de streektoal. Volgens minister Spies van Binnenlaandse Zoaken is t te duur om dit oet te droagen. De veurstanders leggen heur der aans nog nait bie deel. Hoogleroar Grunnigs [[Siemon Reker]] het zaegd dat er t jammer vindt en dat t ien stried is mit t [[Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen|Uropese haandvest veur regionoale toalen of toalen van minderheden]]. :<small>(Welle: [http://www.rtvnoord.nl/artikel/artikel.asp?p=108507 RTV Noord] en [http://www.destentor.nl/regio/apeldoorn/10707155/Nedersaksisch-zakt-door-ijs.ece De Stentor])</small> ===7 meart=== :'''Umroop NTR zoch dialektsprekkers vuur 8-delige TV-riege oawer dialekt''' :n [[Neerlaand]]sen tellevisieumroop [[NTR]] zoch leu dee't n Neerlaandse streksproake of dialekt sprekt, vuur ne achtdelige riege oawer dialektgebroek in Neerlaand. De riege keump ''Dat is andere taal!'' te heetn, en geet oawer identiteat, groepsgeveul, leefde, wille, waark, en de vuuroetzichten van de dialektn. Disse riege wörd in t noajoar van 2012 op Nederland 2 oet ezeundn. De NTR zoch nog leu dee't met weelt waarken an disse riege: :#Eenn den't zik wal es skaamd hef of nog aait skaamt vuur zin dialekt :#Eenn den't um zinne of öare sproake diskrimineerd wör bie t zeukn van waark :#n Gezin wat verhuusd is noar ne aandere proveensie, mer dr nit tusken de gemeenskop köm umdet ze t dialekt van doar nit konn. :At ene van disse dinge op oe slöt, of op kunnigheaid van oe, kö'j nen mail steurn noar louis.bogaers @ ntr.nl of eawn beln noar 035 - 625 20 48. :<small>welle: Oostendorp, M. van. Onzetaal.nl - Taalpost 2012; Maart.</small> ===2 meert=== :'''Kumriese regering geet t gebruuk van t Kumries achter de broek an zitten.''' :t [[Kumries]] (Wels) wörden deur steeds minder meensen uut [[Kumrië]] espreuken. Per jaor nimp t antal sprekers mit 3000 aof. De Kumriese deelregering wil noen de Kumriërs achter de broek an zitten um tiedens der wark en bie sosiale kontakten vakerder Kumries te gebruken, oek meensen die de taal niet zo goed kunnen praoten. Dat wörden dan t wark van n nieje kommissaoris, die binnenkort de taken van de Kumriese Taalkomissie (''Welsh Language Board'') overnimp, en die krig dan oek meer bevoegdhejen as disse organisasie had. :<small>(Bron: [http://onzetaal.nl/nieuws/regering-wales-gaat-gebruik-welsh-stimuleren Onze Taal])</small> ===1 meert=== :'''Kammenet mut anmaken mit hogere erkenning van t Nedersaksies''' :t [[CDA]] hef in kamervragen an de minister van Binnenlaandse Zaken an-egeven dat t [[Kammenet]] mut anmaken mit t erkennen van t Nedersaksies as streektaal op t zogeheten nivo dreje van t [[Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen]]. t Verzeuk is al begin [[2010]] in-ediend. t Veurdeel van de erkenning is dat de streektaal dan beter bescharmp en bevorderd kan wörden en dat daorveur Europees geld beschikbaor kömp. :<small>(Bron: [http://www.omroepgelderland.nl/web/Nieuws-1/1407381/CDA-weer-op-bres-voor-Nedersaksisch.htm Umroep Gelderlaand])</small> ===6 febrewaori=== :'''Herman Finkers krig de Lofpries veur zien inzet veur t Twents en t Nederlaands''' :De ''Stichting Nederlands'' hef de 'Lofprijs der Nederlandse taal' toe-ekend an [[Herman Finkers]], umdat e zien eigen veurig jaor fel uutsprak tegen de gemakzucht waormee Nederlaanders Engelse woorden gebruken. De pries wörden elk jaor uutereikt an ene die zien eigen stark maakt veur de Nederlaandse taal. De ofkeurende Sofpries is disse keer veur t ministerie van OCW, vanwege t niet toestaon van Nederlaandstalige magisterskripsies.) :Finkers kreeg an t einde t vergangen jaor op t kongres van Onze Taal oek al de Groenman-taalpries van de Stichting Let Op Uw Taal, vanwege zien betekenisse en inzet veur t Twents en t Nederlaands. :<small>(Bron: [http://onzetaal.nl/nieuws/lofprijs-der-nederlandse-taal-toegekend-aan-herman-finkers Onzetaal.nl])</small> ===6 februwoari=== :'''Komplete [[Tweants]]e Dialexicon [[Goaitsen van der Vliet]] vuur niks binn te haaln''' :[[Eanske|EANSKE]] - Seend n [[5 febrewaori|5den februwoari]] is t komplete dialexicon, t grötste digitale wöardebook van t [[Tweants]], gratis binn te haaln op n kompjuter. t Dialexicon was aait al te kriegn, mer dan allene de Tweants-Neerlaandse versie. Doo't [[Goaitsen van der Vliet]] op n 10den november 2011 de Tweantse Taalpries kreeg, beloawn he det he de volledige versie openboar zol maakn, umdet t töt dee tied too weainig gebroekt wör, terwiel dr nen machtigen bult woark en tied in was goan zitn. t Dialexicon is vuur niks binn te haaln van Van der Vliet zinne webstea: [http://members.home.nl/dialexicon/oph.htm http://members.home.nl/dialexicon/oph.htm]. ===31 januwoari=== :'''Wedstried: [[Johanna van Buren]] op muziek''' :In [[Healdern]] wörd t letterkeundige festival Grondtoon eheuln, woerbie [[Neersassies]] en [[muziek]] met mekoar ezat wordt. Dit joar is t vieftig joar eleedn at [[Sallaands]]-[[Tweantse]] dichteresse [[Johanna van Buren]] oet de tied köm. Um det te gedeankn hef t ZinIn Cultuur ne wedstried oet eskreewn vuur heel Oaweriessel, woerbie deelnemmers nen tekst van Van Buren op muziek mut zetn, of zik dr duur loat ingeewn. Elke muziekstiel is good, van [[hiphop]] töt [[symfoniese rock]]. Inskriewn en inzeandn kan tot 1 meart. Heuwdpries is €500,- en dree betaalde optreadns op t [[Zunnewende Festival]]. :<small> (Welle:[http://www.zinin.com/cultuur/projecten/189 zinin.com])</small> :'''Tweantse Jazzerieje geet interregionaal''' :Op deenksdag en woonsdagoawnd 6 en 7 meart wordt de vuurroondes vuur de tweede [[Tweants]]e Jazzerieje heuldn. Verskil met vurig joar is det dr dit joar deelnemmers in dialektn oet heel [[Oaweriessel]] met magnt doon, en de [[jazz]]verskes pas noa de vuurroondes op moate skreewn wordt in saamnwarking met de tekstskriewers, komponistn en zängers. Disse nieje verskes wordt dan begeleaidt duur n kombo van ArtEZ-[[konservatorium]]studeantn. Zoaterdag n 26sten mei is de finale op t Internasjonaal Jazzfestival in [[Eanske]]. De heuwdpries is nen mooin bokaal en ne geeldsomme van €1500,-. :A'j met weelt doon mu'j oe vuur 5 februwoari inskriewn bie p.westers@hetnet.nl. :<small>(Welle: [http://www.ijfe.nl/extramenu/Twentse_Jazzerieje/ www.ijfe.nl])</small> ===27 jannewaori=== :'''Huus van de Taol prissenteert een spellingnaokieker veur het Drèents''' :Naost de [[Nederlands]]e,[[Fries]]e en [[Stellingwarfs]]e spellingnaokieker is het Nederlandse taolroem nou ok een [[Drèents]]taolige spellingnaokieker rieker. De Drèentse spellingnaokieker weur deur het [[Huus van de Taol]] prissenteerd in het previnciehoes in [[Assen]]. Umdebij vieftig lu waren hen Assen gaon um derbij te weden. De neie spellingnaokieker is te bestellen veur tien euro. :(Bron: [http://huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=935:spellingchecker-prissenteerd&catid=44:meertaol&Itemid=100033 Huus van de Taol]) ===26 jannewaori=== :'''Europese commissie minderheidstalen op bezuuk in Drenthe''' :Gedippeteerde [[Rein Munniksma]] hef dinsdag tiedens een bezuuk van een commissie van deskundigen van de [[Raod van Europa]] anedrungen op snelheid as het giet um erkenning van het Nedersaksisch. De Raod van Europa, die in Straatsburg zetelt, richt zich onder andere op het bescharmen van de minderheidstalen. Gedippeteerde Rein Munniksma hef bij het bezuuk van dizze commissie naodrukkelijk aandacht evraogd veur erkenning van het Nedersaksisch. "Het Nedersaksisch functioneert al jaren op het zogeheten niveau van deel III, maar dit wordt nog niet als zodanig erkend. Voor het Rijk is het slechts een formaliteit de gewenste 'upgrading' door te voeren". Tot nou toe is de anvraog echter nog in behandeling bij de Nederlandse overheid. :Het Nedersaksisch, anemarkt as minderheidstaal, wordt al vanof 1996 erkend onder deel II van het Handvest voor regionale talen of talen van Minderheden. Um te kieken of de overheden de bepalings van het handvest wel naoleeft komp de commissie regelmaotig kieken in de gebieden waor as de minderheidstalen espreuken wordt. Zij rapporteert hierover en daordeur kan de erkenning in een stroomversnelling komen. :(Bron: [http://huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=933:europese-commissie-minderheidstalen-op-bezuuk-in-drenthe-&catid=44:meertaol&Itemid=100033 Huus van de Taol]) ==Old ni'js 2011== ===9 juni=== :'''Drèentse neiviending Slaopen & Stoet''' :Het Huus van de Taol is de organisatie die het actief en passief gebroek van de Drèentse taol stimuleert. Ze vernimt ok aal meer, dat der hiel wat volk is, dat het machtig mooi vindt dat der in Drenthe een streektaol in levend gebroek is. Dat gebeurt al gloepends vaak; namen as ''Nije Hemelriek'', ''Op ’t Ol Stee'', ''Oringer Marke'' en ''Ieberen Plas'' bint daor veurbeelden van. :De organisatie het dan ok een bredtie ontwikkeld veur Bed & Breakfasts um het Drèents te laoten zien. De grootte is 30 cm bij 21 cm; een handzaome grootte dus. Het is maakt van kunststof en weerbestendig. In week 25 wordt in alle twaalf gemientes in Drenthe een eerste exemplaar van dit speciale bordtie an ien van de accommodaties veur Bed & Breakfast anbeuden. Dat wordt daon deur de gemientelijke vertegenwoordiger van het Huus van de Taol, de taolschulte. :Bron: [http://www.huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=745:slaopen-a-stoet&catid=13 Huusvandetaol.nl] ===2 meie=== :'''De Stichting Stellingwarver Schrieversronte is et niet hielendal iens mit de Friese taelwet''' :Op himzels vienen bestuur en direktie van de [[Stichting Stellingwarver Schrieversronte]] et konsept veur de Wet gebruuk [[Westlaauwers Frais|Friese Tael]] - as anvietering veur et meer bruken gaon van die tael - goed en ondersteunen dat veurstel van hatte. Wat ze liekewel verbaost is dat in et riegeltien naemen van gemienten waor een uutzundering of vri'jstelling veur gellen gaot de gemiente [[Ooststellingwarf]] bliekber vergeten is. De Stichting Stellingwarver Schrieversronte zegt: "Et kan niet zo wezen dat in et jaor dat warschienlik et [[Nedersaksisch]] ok erkend wodt onder [[Europees Haandves veur regionale talen of talen van minderheen|diel III van et Europees Haandvest veur regionaole taelen of taelen van minderheden]], en zo van toepassing wodt op de Stellingwarven vanwegens et Stellingwarfs, veur iene van de twie Stellingwarver gemienten de ni'je Wet gebruuk Friese Tael gellen gaot". D'r wodt dan ok van uutgaon dat de gemiente Ooststellingwarf nog in et eerder nuumde riegeltien opneumen wodt. :Bron: [http://stellingwarfs.nl/ Stellingwarfs.nl], 2 meie 2011 ===28 april=== :'''RTV Oost warkt an regiokomedie''' :Nao de hit-zieperiege [[Van Jonge Leu en Oale Groond]] warkt de [[Oaveriessel]]se umroep [[RTV Oost]] mit regisseur [[Jan Albert de Weerd]] en adviseur [[Johan Nijenhuis]] an een ni'je regionaole riege. 't Mut een komedie wörden in de stijl van de Amerikaanse serie ''Cheers'', esitueerd in een kroeg argens in een Oaveriesselse stad. Nijenhuis sprek van een "Twentse ''Cheers''" mit "Twentse humor". Algemien directeur van de umroep [[Henny Everts]] prat van "eigen streekhumor". De acteurs bint uut-ekeuzen en de eerste opnames mut van 't naojaor begunnen. Veurjaor 2012 mut de eerste oflevering op TV Oost te bekieken wèden. :Bron: RTV Oost, 27 april 2011 ===7 april=== :'''Twents Offensief II van [[Goaitsen van der Vliet]]''' :Komnden doonderdagoawnd n 14den april wörd in t Media Art Café Berlijn in [[Eanske]] t Twents Offensief II eheuldn duur Goaitsen van der Vliet, umdet he doar zinne [[Tweants]]-[[Nederlaands|Hollaands]]e en Hollaands-Tweantse wöardebeuke wil prissenteern. Op den oawnd komt verskeaidene ärtieste in t Tweants optreadn. Leu dee't weelt komn kiekn zeent welkom vanof 20:00u. ===15 meart=== :'''Twentaal keump met kaderkursus Tweants vuur learaars''' :De Stichting Twentaal geet ne opleaiding opzetn vuur learaarn [[Tweants]] en vuur leu dee't ne leazing of inleaiding weelt geewn oawer t plat. Strektaalkonsul [[Harry Nijhuis]] zut nog nit wodöanig at [[TwentseWelle|TweantseWelle]] hieran met kan helpn. Twentaal hef beloawd eerst met n plan vuur de kursus te komn. :Welle: [http://www.twenthetekst.nl/nieuws.php Twenthetekst.nl/nieuws] ===18 februwoari=== :'''[[Harm oet Riessen]] (67) oet de tied ekömn''' :n Doonderdag n 17den februwoari 2011 is 's oawnds Harm Agteresch, better bekeand as Harm oet Riessen, oet de tied ekömn. Agteresch was tekst- en [[revue]]-skriewer, [[komiek]], zänger, radio- en tellevisiepressentator. Hee wör vuural bekeand van zin [[RTV Oost]]-programma Harms Farms, mer hee hef verskeaidene plaatn op n naam stoan dee't duur heel Oost-Neerlaand bekeand warn, zo as "Mien Keunstgebit", "Öllie ieleu oe wal in?" en "Stille mear mien tuutje". Den lesten zöalt ze ook op zinne groowe loatn heurn. Agteresch har nen slimmen vorm van longkaanker. :Welle: [http://www.rtvoost.nl/nieuws/default.aspx?nid=121857 RTV Oost.nl - In Memoriam: Harm Agteresch 1943-2011] ===27 jannuwoari=== :'''Tweantse Jazz op Internasjonaal Jazzfestival''' :n Zoaterdag n middag [[11 juni]] [[2011]] wörd t Internasjonale [[Jazz]]&shy;festival in [[Eanske]] heuldn. n Niej oonderdeel doarvan is de Tweantse Jazzerieje, n zaankwedstried in t Tweants. Doarvuur zeent tien nieje nommers skreewn duur vief Tweantse tekstskriewers. Disse tekste zeent op muziek ezat duur vief doseantn van t Eanskese Konservatorium. Zängers, zängeressen en koorn köant zik opgeewn um met te doon, duur t netpostadres op [http://ijfe.nl/extramenu/Twentse_Jazzerieje/ de webstea] an te schrievn. Ook leu dee't gin Tweants köant magnt metdoon; zee kriegnt hulpe bie de oetsproake. :Welle: ([http://www.ijfe.nl/extramenu/Twentse_Jazzerieje/ Twentse Jazzerieje] op www.ijfe.nl) ===10 jannewaori=== :'''Streektaalfestival !REUR! in Emmen, 5 meert 2011''' :Op 5 meert 2011 hej in [[Emmen]] de tweide editie van streektaalfestival !REUR! Op verscheiden plekken in de stad wördt dan ezungen, veurelezen, an quizzen edaone en teniel espeuld. Cafés in 't centrum serveert een dagmenu mit een streekgerecht. Ok wördt de streektaalpriezen van 't [[Dagblad van het Noorden]] uutelangd. :Acteur, zanger en tekstschriever [[Tony Neef]] gef een masterclass musical, mit besundere andacht veur musical en streektaal, en tekstvertalings deur muzikaant [[Bert Kamping]]. Onder de mitwarkers an 't festival bint wieder de schrievers [[Gerard Stout]], [[Marga Kool]] en [[Jan Glas]], muzikaanten [[Wia Buze]], [[Boh Foi Toch]] en [[Erwin Nijhoff]] en politica [[Sabine Uitslag]]. :Meer informatie viej op de [http://www.reur-festival.nl/ webstee van !REUR!] :Bron: ''De Taolkraant'' 49, december 2010 (uutgave van 't Huus van de Taol, Beilen) ==Old ni'js 2010== ===21 december=== :'''Anfieter Award veur meertalige webstee Noord Nederlandse Reinigingsdienst''' :Op zundag 19 december hef 't [[Nei Drèents Geneutschap]] in 't RTV Drenthe-pregramma Podium de Algemiene Anfieter Award 2010 toe-ekend an de Noord Nederlandse Reinigingsdienst uut Drachten. De NNRD hef ja de webstee beschikber in 't [[Drèents]], [[Grunnings]], [[Westlaauwers Frais|Fries]] en [[Nederlaands]]. :Aj uut 't noorden koomt en daor warkt, dan hej ok wat mit de talen van de noordelijke pervincies Drenthe, Grunning en Frieslaand, mient 't bedrief. Ze gaot d'r vanuut det veul mèensen pas goed töt heur recht koomt as ze heur eigen taal kunt gebruken. :Verkoopleider Siebolt de Bruin en algemien directeur Jeen Holwerda van de NNRD hebt de pries in ontvangst eneumen. Een oorkonde gunk naor de beide aandere nomineerden, de gemiente [[Assen]] (veur een tekst van zanger [[Daniël Lohues]] op 't viaduct Peelo-zuud) en de stichting Peerd uut Grunning (veur de theaterveurstelling Groot Hunzeland, op-evoerd in Grunning, Drenthe en [[Twente]]). :De Zoorholtpries, veur het achteruuthelpen van de streektaal, hebt ze 2010 niet uutereikt. :Bronnen: [http://www.huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=641:anfieterpries-veur-noord-nederlandse-reinigingsdienst&catid=13 Huus van de Taol] en [http://www.holwerda.com/nnrd/dr/default.htm Webstee NNRD (Dreèntstalig portaol)] ===26 november=== :'''Congres ''Streektaol in het underwies'' eholden in Emmen''' :In de Stenden hogeschool in [[Emmen]] hef op vrijdag 26 november 2010 't congres ''Streektaol in het underwies'' plaatsevunden, organiseerd deur de Opleiding Leraar Basisonderwijs van de schoele. D'r waren roem 150 mèensen bi'j. Gastspreker Saskia Visser van de [[Rieksuniversiteit Grunning]] hef epraot oaver de weerde van meertalig opgruuien. Gedippeteerde van de pervincie Drenthe Anneke Haarsma sprak heur in 't Drèents veur streektaal uut. Tweide Kamerlid en woordvoerder onderwies Metin Çelik zee det e in de praktijk har ondervunden det 't niks schalijk is um een aandere thuustaal as 't Nederlaands te hebben. :Haarsma en Çelik kregen 't boek ''Streektaol in het underwies'' uutereikt. 't Boek bevat 't streektaalpregramma van de [[Pabo]] in Emmen, wetenschoppelijke artikels oaver meertalige opvoeding, verhalen van bekende Nederlaanders mit een Drèentse achtergrond en onderwiesmateriaol. :Bronnen: [http://www.huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=625:streektaol-in-het-underwies&catid=13 Huus van de Taol] en [http://www.stenden.com/nl/stenden/pers/persberichten/Pages/OLBStendenEmmenorganiseert26novemberStreektaolinhetunderwies.aspx Stenden hogeschool] ===23 november=== :'''Les in Achterhooks op de leagere skole''' :WENTERS - Kinder op de leagere skole in den [[Achterhook]] könt ovver neet al te lange tied les kriegen in et [[Achterhooks]]. Et [[Staring Instituut]] is een lespakket an t ontwikkeln veur streaksproake op de leagere skole. Deur middel van dit lespakket könt kinderen verhaaln leren skrieven, leazen en riemen in et dialekt. Umdat [[Wenters]] den primeur hef, zal t eerste pakket veural ericht wean op et Wenters plat. In februari mot et eerste lespakket kloar wean. :Bron: [http://www.omroepgelderland.nl/web/Nieuws/nieuwsartikel/778721/Les-in-Achterhoeks-op-basisschool.htm Umroop Gelderlaand] ===17 november=== :'''Nedersaksisch Vocaal Ensemble kump mit eerste cd''' :Op zundag 28 november um 15:00 prissenteert 't [[Nedersaksisch Vocaal Ensemble]] in café-restaurant Hofsteenge in [[Grol]] ([[Drenthe]]) de cd ''Gewoon Nedersaksisch''. 't Koor zingt op dizze cd in 't Nedersaksisch van Grunning, Drenthe, Stellingwarf, Oaveriessel en Gelderlaand. 't Bint diels ni'je composities, diels nommers van aandere artiesten. Bi'j de cd heurt een tekstboek. :Bron: [http://www.nedersaksischvocaalensemble.nl/index.html Webstee Nedersaksisch Vocaal Ensemble] ===28 oktober=== :'''Ni'je dichtbundel ''Verrassend Nedersaksisch'' ''' :In november 2010 wördt in [[Zwolle]] de dichtbundel ''Verrassend Nedersaksisch'' eprissenteerd deur Uitgeverij kleine Uil, in samenwarking mit [[Stichting Sasland]] en de [[Nedersaksisch]]e koepelorgenisaotie [[SONT]]. De bundel hef as ondertitel ''Gedichten uit Groningen, Drenthe, Stellingwerf, Salland, het Land van Vollenhove, Twente, de Achterhoek en de Veluwe''. De bundel mit nao-oorlogse gedichten stiet onder redactie van [[Henk Bloemhoff]], [[Henk Nijkeuter]] en [[Jan Glas]] en wördt an-ebeuden an de [[Oaveriessel]]se gedippeteerde [[Dick Buursink]]. :Bron: [http://www.kleineuil.nl/data/Najaarsfolder_2010-klein.pdf Fondscatalogus Uitgeverij kleine Uil, naojaor 2010] ===7 oktober=== :'''[[Sabine Uitslag]] wil det oaverheid anmak mit wiedere erkenning Nedersaksisch''' :[[Sabine Uitslag]], uut [[Westerhaar]] ([[Oaveriessel|Ov.]]) ofkumstig lid van de [[Tweide Kamer]]-fractie van 't [[CDA]], hef de regering evraogd hoe as 't stiet mit de erkenning van 't [[Nedersaksisch]] onder diel III van 't [[Europees Haandvest veur regionaole talen of talen van minderheden]]. In kamervraogen an staotssikketaris van Binnenlaandse Zaken [[Ank Bijleveld]] vrag ze of de staotssikketaris kan inschatten wanneer erkenning onder diel III van 't Haandvest een feit zal wèden. :'t Verzuuk töt erkenning onder Diel III is op 25 meert 2010 in-ediend deur de Nedersaksische pervincies en gemientes. Diel III is een heugere vörm van erkenning as Diel II, wat now veur 't Nedersaksisch geldt. Diel III, det now al opgiet veur 't Fries, verplicht de oaverheid töt 't kiezen van 35 uut 68 vastestelde maotriegels veur bescharming en bevördering van de taal op gebieden as onderwies, rechtspraoke, openbaore diensten, de media en culturele veurzienings. :Bron: [http://www.huusvandetaol.nl/content/view/598/1/ Huus van de Taol] ===1 oktober=== :'''[[Tweantsen Oawnd]] in [[Riessen]]: Kok iej of kok ik?''' :Vriedag 1 oktober 2010 heuld de [[Kulturele Road Riessen]] nen Tweantsen Oawnd in t parkgebouw van [[Riessen]] in [[Tweante]]. Hierop zöalt verskeaidene leu sprekn, of n bölken vuurdreagn um t thema 'Kok iej of kok ik?', zo as [[Thea Kroese]], [[Gerrit Dannenberg]], [[Gerrit Kraa]], [[Wilm van Noesel]] en nog n antal mear. Ook zal dr ook ne biedrage wean van 3 jonge platsprekkers. Doarnöast wörd dr muziek emaakt duur n blokflöaitkoppel ''Cochlea'', en dr is wat vuur de vertearige, wat wörd verzörgd duur de koksopleaidige ''Skoefisan'' van de Riessense middelbere skole t Reggesteyn. :t Spul begeent um 20:00u en reknt dr op de'j n oawnd oonder de pann zeent. :(Welle: [http://www.deweekkrant.nl/artikel/2010/september/17/twents_culturele_avond_kokkie_of_kokkik_ Déweekkrant.nl]) ===24 september=== *'''Streektaalconferentie: streektaal in de zörg''' :Vri'jdag 24 september 2010 hej in [[TwentseWelle]] en Prismare in [[Eanske]] de viefde Internationaole Streektaalconferentie. Dit jaor is 't thema 'Streektaal in de zörg'. Onder aandere 't [[Twente|Twèentse]] Tweide Kamerlid [[Sabine Uitslag]] (portefullie zörg) giet d'r kuiern. Organisators bint de Stichting Nederlandse Dialecten mit TwentseWelle en de Iesselakkedemie in [[Kampen (Overiessel)|Kampen]]. :Bron: [http://www.ijsselacademie.nl/ija/nieuws/2010/20100914.asp Iesselakkedemie] ===22 juni=== *'''Neersassiese Wikipedia in n Tweantsen Almanak 2011''' :In n [[Tweants]]en [[almanak]] van 2011 zal n ärtikel komn te stoan oawer de Neersassiese Wikipedia. t Ärtikel is volledig in t Tweants, en beskrif wat Wikipedia is, wa'j dr allemoal op veendn köant en wodöanig a'j dr zelf an met köant doon. ===9 juni=== *'''Neie Drentse kinderliedties!''' :De zangeres Martijje! wil neimoods Drentstaolig liedmateriaal veur basisschoelen maken. Schoelen en kinder wördt actief bij het hiele proces betrökken. :Bron: [http://www.huusvandetaol.nl/content/view/572/1/ huusvandetaol.nl] ===30 meart=== *'''Wiki-metwaarker sprekt vuur n Kreenk''' :Deenksdagoawend 30 meart zal wiki-metwaarker [[Gebruker:Woolters|Woolters]] sprekken op de joarvergaderige van de [[Kreenk vuur Tweantse Sproake]] in t [[Tweante|Tweantse]] [[Weersel]]. Hee zal an de haande van n niej artikel oetleggen wodöanig at Wikipedia waarket, en wat t feaiteliks inhoold. Ook zal he wat oet de deuke doon oawer de [[Wikipedie:Skriefwedstried|skriefwedstried]] van Wikipedie. ===26 meert=== *'''Anvrage hogere erkenning veur 't Nedersaksisch''' :De officiële anvrage veur een hogere staotus veur onze taal 't Nedersaksisch wönnen gister (donderdag 25 meert) an-ebeujen an staotssikketaoris van Binnenlaanse Zaken mevrouw Bijleveld. De bestuurders van de previnsies Groningen, Drenthe, Gelderlaand en gemeente Weststellingwarf en de gemeente Ooststellingwarf zullen, oek namens de previnsie Overiessel, de staotssikketaoris vragen de anvrage in te dienen bie de Raod van Europa. Deur disse hogere erkenning ku-w de taal beter bescharmen, meer financiering kriegen veur allerhaande activiteiten. :Bron: [http://www.groningergezinsbode.nl/profile/redactiegroningergezinsbode/article125814.ece/groningen_aanvraag_hogere_erkenning_nedersaksisch Groningergezinsbode.nl] ===22 meart=== *'''TwentseWelle hoold nen literairen oawend op 24 meart''' :[[TwentseWelle]] in [[Eanske]] hoaldt nen [[literatuur|literairen]] oavend in de [[streektaal]] oonder de titel “Op verhaal kommen in TwentseWelle”. Leu as [[Diet Gerritsen]], Laurens ten Den, [[Gerrit Dannenberg]] en de Twentse taalprieswinners [[Gerard Vaanholt]] en [[Jan Riesewijk]] doot met an dizzen biezunderen oavend. Wat van dizze leu hebt ok al in de populaire regiosoap “[[Van jonge leu en oale groond]]” loaten zeen, dat ze met de [[Tweants]]e sproake good oet de veut könt. :Op verscheidene plekken in t museum bint dr korte deurlopende optredens. Diet Gerritsen zingt in de streektaal weark van [[Theo Vossebeld]], dat op meziek is zet deur Frank Deiman. Laurens ten Den löt [[Shakespeare]] heuren in het Tweants en Gerrit Dannenberg en Gerard Vaanholt dreagt veur oet eagen weark. Jan Riesewijk döt veurdracht op ziene eagen wieze. :In museumrestaurant Het Rozendaal gif t n recht Tweants häpke, dat past biej zunnen oavend veur €10,- de man. Op verhaal kommen in TwentseWelle is '''24 meart''' van '''19.30''' tot '''21.30''' uur en um binnen te kommen kost t €12,50. Reserveren van kaarten kan via [info@twentsewelle.nl info@twentsewelle.nl]. Veur leu van n Kreenk vuur de Twentse Sproak gift biej t zeen loaten van de ledenpas €2,50 korting op de pries. Reserveringen veur t etten in t restaurant kan via telefoonnummer 053-4807695. :Welle: [http://www.twentsesproak.nl/pagina22.html Twentsesproak.nl] ===19 meert=== *'''Allesplat.net, nieje radiozender mit allinnig mar streektaal''' :In de radiostudio van [[Omroep Gelderland]] in [[Arnem|Annem]] vient vriedag 26 meert de prissentasie plaos van www.allesplat.nl, een niej internetradiostesjon dat zich helemaole op meziek in 't plat geet richen. De webstee is een initiatief van Omroep Gelderland en de Overiesselse omroep [[RTV Oost]], en zendt 24 uur per dag streektaalmeziek uut in internetaudiostroom. :Bron: [http://www.villamedia.nl/nieuws/bericht/regio-begint-streektaalradio/#When:07:44:06Z Villamedia.nl] ===15 meart=== *'''Dialektzängeres Hanneke Hiddink oet de tied''' :In n nacht van doonderdag 11 op vriedag 12 meart 2010 is Hanneke Hiddink (52) van t regionaal bekeande tweetal [[Hiddink & Schreurs]] in öare wonstea [[Maarkel]] duur nen härtstilstaand oet de tied ekömmen. Hiddink en Schreurs zungen al 20 joar met mekoar, meesttieds oawer herkenbere oonderwoarpen, met titels zo as '''t VUT-rek'' en ''t Warm en koald buffet''. :Welle: [http://www.tctubantia.nl/regio/twente/6392405/Dialectzangeres-Hanneke-Hiddink-overleden.ece tctubantia.nl] "Dialectzangeres Hanneke Hiddink overleden". Ezeen op 15 meart 2010. ===8 meart=== *'''[[Sabine Uitslag]] böd Jan Peter Balkenende Tweantse Single an''' :CDA kamerlid Sabine Uitslag hef op 2 meart 2010 öaren single ''Loat mie lös'' an eböaden an Jan Peter Balkenende. n Tekst is eskrewen duur [[RTV Oost]]-presentatrice [[Monique Sleiderink]], en de muziek is emaakt duur [[Wilfried Poorthuis]]. Uitslag en Sleiderink wollen bewiezen det t [[Tweants]] ook good in popmuziek gebroekt kan worden. Vuur €1,30 is t nommer binnen te halen van [http://www.targetmusic.nl/order?id=604592193&rtlo=37194&pageid=AB7TJ2SUWTSSC8WKK targetmusic.nl]. :Welle: [http://www.tctubantia.nl/regio/twente/6334649/Jan-Peter-Balkenende-en-Sabine-Uitslag-loat-mekaar-los.ece tctubantia.nl]: "Jan Peter Balkenende en Sabine Uitslag Loat mekaar Lös". Deenkseldag 2 meart 2010. ===27 febrewaori=== *'''Vraaggesprek over [[Wikipedie]] bie [[RTV Oost]]''' :[[Gebruker:Woolters|Woolters]] van de [[Nedersaksisch]]e [[Wikipedie]] hef een vraaggesprek ehad bie 't radiopregramma [[Aksent]] van [[RTV Oost]] over de Nedersaksische Wikipedie. 't Hele gesprek ku-j nogmaols beluusteren deur op de verwiezing hieronder te klikken. :[http://www.rtvoost.nl/programma/programma.aspx?pid=62&datum=27-2-2010 Aksent van RTV Oost] ===15 februwoari=== *'''Tweede-Kamerlid [[Sabine Uitslag]] dut in t [[Tweants]] zingen''' :[[CDA]]-tweede kamerlid [[Sabine Uitslag]] oet [[Tweante]] neamp n nommer op in t Tweants um zo de jeugend dervan te oawertugen det t Tweants wat is um greuts op te wean. t Het ''Loat mie lös'' en begin meart mut t kloar wean. Opnames zeent hier alvusten te bekieken: :[http://www.tctubantia.nl/tubtv/regionieuws/article6210476.ece Tubantia: Kamerlid zingt in het Twents] :(Welle: [http://www.tctubantia.nl/regio/twente/6125363/Loat-mie-los-moet-grote-hit-worden.ece tctubantia.nl]) ===28 jannuwoari=== *'''Presentasie twee delen Wöardebook Overijsselse Dialekten''' :De [[IJsselacademie|Iesselakademie]] presenteerden op doonderdag 28 jannuwoari twee nieje delen van t [[Woordenboek van de Overijsselse Dialecten]] (WOD). Disse wöardebeuke zeent in edeeld op thema's. Disse twee delen (6 en 7) richtet zik op ''t Meanske'' en ''n Samenleawing''. Tiedens de presentasie spreuken verskeaidene gelearde leu. :Welle: [http://www.ijsselacademie.nl/ija/nieuws/2010/20100121.asp IJsselacademie.nl]. ==Old ni'js 2009== === 27 november === *'''Nedersaksische Wikipedie hef 4.000 artikels!''' :'t Artikel [[Catharina Elderink]] is 't 4.000e artikel ewönnen van de Nedersaksische Wikipedie binnen 32 maonden tied. Dit geef een gemiddelde van 1.500 artikels per jaor, en per maond 125 nieje artikels. === 26 november === *'''Ni'jlusen eerste Oaveriesselse plaatse mit canon''' :Op de webstee www.canonvanoverijssel.nl is [[Ni'jlusen]] ([[Dalsen (gemiente)|gemiente Dalsen]]) de eerste plaatse in de pervincie [[Oaveriessel]] mit een historische canon. De webstee wördt beheerd deur 't instituut veur streekcultuur de [[Iesselakkedemie]]. De Ni'jluseger canon, inspireerd op de laandelijke canon veur 't geschiedenisonderwies op schoelen, beschrif twintig belangrieke ontwikkelings in de geschiedenis van 't dörp. De canon is op-esteld deur de [[Museum Palthehof|Historische Vereniging "Ni'jluusn van vrogger"]]. Temee mut d'r een [[Sallaand]]se canon komen en een Oaveriesselse, samen-esteld uut de plaatselijke canons. [[Twente]] giet now ok mit canons an de slag. :(Bron: [http://www.destentor.nl/regio/vechtdal/5862449/Nieuwleusen-eerste-met-eigen-canon.ece ''De Stentor'']) === 20 november === *'''Ni-j deel Woordenbook van de Achterhookse en Liemerse Dialekten ([[Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten|WALD]])''' :Op vri-jdag 20 november vund in Den Golden Karper in [[Hummel]] de anköndeging plaatse van twee ni-je beuke. Dan verschient et achtste deel van et Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten (WALD): '''De mens en zien näösten-A''', en doarnoast ne selektie van nöälstukken, met den name '''Uut ’t WALD'''. :Et ni-je deel van et WALD, ''De mens en zien näösten-A'', behandelt een deel van den woordenschat dat betrekking hef op hoo leu zich met mekare verholdt. Dan kö'j denken an dingen as kommunikatie (allerlei aspekten van taal), verwantschap tussen leu, trouweri-je, deup, grootbrengen van de kinder, begraoven, hulpe ovver en weer. Noast dialektwoorden wöd ok beschrevven hoo et der bi-jveurbeeld in verskeidene plaetse op ne brulfte of groove tooging en wat "naoberhulpe" inheeld. :Behalve de verskeidene dialektwoorden, met oetleg en achtergroandinformatie, stoat der ok plaetjes in, en völle kaartjes waarop de verspreiding van dialektwoorden te zene is. :De mens en zien näösten-A hef 264 bladzieden. :Jan Buter, skriever van et beuksken ''Uut ’t WALD'', skref twee-en-n-half joar lang wekkeleks n nöälstukke in den Stentor waarbi'j e as oetgangspunt woorden nam, dee-t in verskeidene delen van het WALD veurkomt. Ziene nöälstukken waren bi-j de leazers van de krante geleefd, neet in de leste plaatse deur et informatieve en humoristiese karakter dervan. :De oetgave hef 68 bladzieden, en hef plaetjes van Harrie Kemperman. :(Bronnen: [http://www.staringinstituut.nl/laatste_nieuws/laatste_nieuws.htm Staring instituut], [http://www.destentor.nl/regio/lochem/5721520/Achtste-deel-t-WALD-over-mens-en-relaties.ece Stentor]) === 13 november === *'''Drèentse schriefster Ali Brals-Luinge uut de tied''' :In [[Assen]] is op 13 november 2009 de [[Drenthe|Drèentse]] schriefster [[Ali Brals-Luinge]] ([[Grol]], 1920) uut de tied ekomen. Ze hef verscheiden dicht- en verhalenbundels eschreven en was lid van de kemissie die in de jaoren tachtig de officiële Drèentse schriefwieze ontwikkeld hef. :Ze is geboren en op-egruuid in Grol. Mit heur man Albertus Brals woonden ze later in [[Westervelde]], daoras de twei een centraole rolle in 't dörpslèven speulden. :In de jaoren vieftig begunden ze te schrieven in 't Drèents; ze wun een pries in een verhalenwedstried van [[Radio Noord]]. Ze schreef veur 't tiedschrift ''[[Oeze Volk]]'' en veur de rubriek 'Van de Drentse schrieftaofel' in de ''[[Drentse en Asser Courant]]''. :Veur schoelen, gemientes en verienings hef ze een köppel revues eschreven, mar ze is boavenal bekend van meer as 3000 veurdrachten die as ze in Noord- en Oost-Nederlaand hef ehölden. Een fossien daorvan kwaamp in 1975 uut onder de titel ''En toen, en toen ...: gutige gezegden oet mondties van smorkies, prugelies en porkies''. Daorop volgden de bundels ''En toen... zag ik...'' (1977), ''Kiek us mam, 't regent krummels'' (1981) en'' 't Is mor hoe je 't bekiekt: Ali Brals vertelt'' (1984). :In heur leste bundel ''Allien... en toch wieder'' (1988) vertelt ze van de ziekte en 't oaverlieden van heur man. :(Bron: [http://www.huusvandetaol.nl/content/view/413/1/ Huus van de Taol]) === 30 oktober === *'''Biebel in de Tweantse Sproake presenteerd''' :Op de Saxion Hogeskole in [[Eanske]] hebt ze n vriedagmiddag de [[Biebel]] in de Twentse sproake presenteerd. Theoloog professor [[Anne van der Meiden]] oet [[Nijverdal]] hef zesteen joar an de ummezetting ewoarket. :Hee har t woark eankele joaren terugge al kloar as lösse beundels, mear de lösse beundels zeent non bie mekoar evogent. Volgens Van der Meiden is der met nen Tweantsen Biebel nen belangrieken trad emaakt noar de erkenning van t [[Neersassies]] as streksproake. Ankommend joar beslist t Riek en de Road van Europa of t Neersassies op gelieken voot met t [[Freesk]] esteeld wörd. Kommende wekke dut Van der Meiden in verskeaidene plaatsen n Tweantsen Biebel oondertekenen. :(welle:[http://www.rtvoost.nl/nieuws/default.aspx?nid=103124 RTV Oost.nl]) *'''Zwols woordenboek klaor''' :Op de jaorvergadering van de [[Iesselakkedemie]] op donderdag 5 november in [[Zwolle]] gaot ze de laankverwachte uutgave ''Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse taal'' prissenteren. Drs. [[Dick Visscher]], veurzitter van de Dialectwerkgroep Zwolle van de [[Dialektkringe Salland en OostVeluwe]], zal 't eerste exemplaor uutlangen an börgemeister Henk Jan Meijer. :'t Woordenboek is eschreven deur [[Minke Kraijer]], [[Henk Mulder]], Dick Visscher en [[Philomène Bloemhoff]] en wördt uutegèven deur de Iesselakkedemie. Vanof 1986 hebt ze Zwolse woorden en uutdrokkings op pepier ezet en in 1999 is 't wark an 't boek begund. :Dr. Jan Berns, töt zien pensionering heufd van de ofdieling dialectologie van 't [[Meertens Instituut]], zal een praotien holden oaver 't belang van dizze uutgave en lokale woordenboeken in 't algemien; [[Henk Heideveld]] and friend(s) gaot meziek maken. :(Bronnen: [http://www.ijsselacademie.nl/ija/nieuws/2009/20091019.asp Iesselakkedemie] en ''[http://www.destentor.nl/regio/zwolle/5721982/Zwols-woordenboek-ligt-volgende-week-in-winkels.ece De Stentor]'') *'''Dichtbundel Anne Hoogebrug eprissenteerd''' :Van de [[Grunnen (provìnzie)|Grunneger]] schriever [[Anne Hoogebrug]] (Freerk Mulder, 1950) uut [[Paais]] is end dizze maond een dichtbundel uutekomen ter gelegenheid van zien 25-jaorig schrieverschop. In de bundel, ''As ain paor ogen sloeten'', staot krap honderd gedichten, waorvan een antal in literaire tiedschriften as ''[[Krödde (tiedschrift)|Krödde]]'' en ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]'' hebt estaone. De eerste exemplaren bint in een klein gezelschop van eneugden uutelangd an Redmer Lunsche en de Paaizer schriefster [[Anneke Mensen]]. :(Bron: [http://www.huusvandetaol.nl/content/view/405/1/ Huus van de Taol]) === 28 oktober === *'''Neersassies 'de skaamte vuurbie' ''' :t Neersassies, woereunter t [[Tweants]], hooft nit mear met skaam in t dagelikse leawen gebroekt te worden - zo skrieft t dagblad ''Trouw''. De regionale tv-riege '[[Van Jonge Leu en Oale Groond]]' maakt Tweants ne algemene sproake vuur dageliks gebroek. t Symposium oawer ne heugere [[Europees Haandves veur regionale talen of talen van minderheen|Europese stoatus]] van t Neersassies, kommende vriedag in Eanske, betekent mear as allene ne rechterlike stried vuur erkennige van ne Duuts-Neerlaandse sproakenfemilie. De vergoarige steet vuur ne terugkeer van t Neersassies in t noorden en oosten van Neerlaand. In t openlike leawen maggent [[Achterhooks]], [[Dreants]], [[Grönnings]] en [[Tweants]] wier eheurd worden. :Plat kuieren wör in de dartiger joaren onfatsoenlik eveunden, verteelt [[domie]] [[Anne van der Meiden]]. As hee t woagden in de klasse Tweants te doon, gung t um op de legere skole in [[Eanske]] met ne [[lineaal|elle]] um de hoed. Dee tied he'w ehad. Ne 97-joarige juffrouw van vroger steurden um zelfs ne excuusbrewe vuur t oflearen van zinne modersproake. :(Welle:[http://www.trouw.nl/nieuws/nederland/article2899903.ece/Nedersaksisch__is_de_g_ecirc_ne_voorbij_.html Trouw.nl]) === 26 oktober === *'''Karadzic keump nit noar zinne berechting''' :[[n Haag|N HAAG]] - Vuurmalig [[Bosnië|Bosnies]]-[[Servië|Servies]]e leaider [[Radovan Karadzic]] köm nit opdagen bie de Haagse heurzitting oawer 11 anklachten tegen um, woereunter [[volkenmoord]], oorlogsmisdoad, en misdoad tegen de meanskheaid. Karadzic ontkeant de anklachten, dee't te maken hebt met n [[Bosniesen Oorlog]] oet de [[1990|negentiger]] joaren. :n Rechter steelden de zitting nen dag oet, en reup Karadzic, den at zikzelf verdeadigt, op um vuur te kommen. Mear nen rechterliken adviseur van Karadzic verteelden de [[British Broadcasting Corporation|BBC]] det'e nit zol kommen, umdet'e nog op zin meenst negen moand neudig hef um zinne verdeadiging vuur te bereaiden. :Karadzic (64) wör verleden joar noar t [[Joegoslavië-Tribunaal]] ebracht, noa at'e zikzelf 13 joar har verskeulen. :Zinnen adviseur in [[Begrado]] zea det'e der ook op deenksdag nit bie zol wean, as ze um zin lange oetstel nit zollen gewen, en hee zol ook de advokoaten ofwiezen dee't t gerecht um toowiezen zol. :(Welle: [http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8325096.stm bbc.co.uk]) === 25 oktober === *'''De wintertied is ingaon''' :[[Europa (continent)|EUROPA]] - De wintertied is ingaon. Europa het de klokke in de naacht van zaoterdag op zundag een ure teroggezet: van 03.00 naor 02.00 uur. Hiermit is de naacht dus mit een ure verlengd, waordeur disse zundag niet 24, mar 25 uren duurt. :(Bron: [http://www.nu.nl/algemeen/2108818/klok-uurtje-terug-in-lange-nacht.html nu.nl]) === 20 oktober === *'''Drokte oaver naor Kleusien uut Zalk te vernumen straote''' :[[Zalk|ZALK]] - De gemiente [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] hef bekend emeuken det d'r in [[Zalk]] ([[Oaveriessel]]) een Klaasje van den Brinkerf kump, ter ere van 't krudenvrouwgien [[Klaasje Rotstein-van den Brink|Kleusien (Klazien) uut Zalk]] (1919-1997). Kleusien wördden machtig populair deur heur tillevisieoptredens in 1989-1990 in 't NCRV-pregramma Passage, daoras ze netuurmiddels anbeveul veur een hiele riege kwaalties. :De gemiente hef 't now in 't wier mit de [[Vereniging tegen Kwakzalverij]], die protest antiekenden umdet Kleusien een 'kwakzalfster' ewest zol hebben die 'slechte adviezen' gaf. De veurzitter van de veriening, [[Cees Renckens]], had Kleusien in zien proefschrift ''Dwaalwegen in de geneeskunde'' (2004) al een 'ouderwets kwakzalverstype' enuumd. :(Bronnen: [http://www.rtvoost.nl/nieuws/?nid=102516 RTV Oost: ''Klazien uut Zalk krijgt straatnaam''] en [http://www.nd.nl/artikelen/2009/oktober/20/-klazien-uut-zalk-verdient-geen-straat- Nederlands Dagblad: '' 'Klazien uut Zalk verdient geen straat' '']) *'''Ni-j Nedersaksies book: Krallen anri-jen (Riek Beskens)''' :[[Meddo|MEDDO]] - Op 20 oktober wöd um 10.00 uur bi-j hotel Onland in Meddo et book “Krallen anri-jen” van de hand van [[Riek Beskers]] presenteerd. Den bundel besteet oet korte en wat langere verhalen, woaronder n karstverhaal, en n antal gedichtkes, alles in n Wenters' dialekt. :(Bron: [http://www.streekgids.nl/nieuws/regionaal/3772/Presentatie-boek-Krallen-anri-jen-.shtml streekgids.nl] en [http://www.staringinstituut.nl/bestellijst/bestellijst.htm Staring instituut]) === 19 oktober === *'''DSB Bank is fejiet verklaord''' :[[Amsterdam|AMSTERDAM]] - De rechbanke van Amsterdam hef de [[DSB Bank]] maondagmannen fejiet verklaord. [[Dirk Scheringa]] had 't hele weekeinde eprebeerd um zien levenswark van de ondergang te redden, mar dat wol neet lokken. Luui dee geld bie de banke hemmen staon kunnen onder bepaolde veurweerden der geld weerummekriegen (tot €100.000 euro per persoon). :(Bron: [http://www.nu.nl/algemeen/2104796/dsb-definitief-failliet-verklaard.html nu.nl]) === 17 oktober === *'''Joarvergadering Staring Instituut in Aalten''' :[[Aalten|AALTEN]] - Op zoaterdag 17 oktober höldt et Staring instutuut eure joarvergadering samen met de traditionele harfstbi-jènkumste van de Historiese Vereaneging Achterhoek en Liemers. Vanaf 10.15 uur kö'j ow loaten informeren oaver et 30-joarege instituut. :Sprekkers: Hans de Beukelaer (olde Helenakarke aan de Markt), dhr Post (restauratie van de bi-jzundere muurskilderingn in dee middeleeuwse kark), Henk Krosenbrink (‘Grensgevallen. Vluchtelingen an de grenze 1933-1940’) :De vergadering zal eholden wodden in gebouw Elim noast de olde Helenakarke an de Markt in Aalten. :(Bron: [http://www.staringinstituut.nl/laatste_nieuws/laatste_nieuws.htm Staring instituut]) === 15 oktober === *'''Koalisie neamp heugere [[AOW]]-leaftied an''' :[[n Haag|N HAAG]] - De [[CDA]], [[PvdA]] en de [[KristenUnie]] hebt n doonderdagoawend 15 oktober mekoar de haande doan oawer t verheugen van de leaftied woerop at leu met [[pensioen]] köant, van 65 noar 67 joar. De pensioenleaftied geet eerst in [[2020]] noar 66 joar en dan in [[2025]] noar 67 joar. Det hebt in-ewieden n doonderdag emeeldt. Minister [[Piet Hein Donner]] en stoatssecretoaris [[Jetta Klijnsma]] (Sociale Zaken) hebt disse wekke deepgoand oawerleg evoerd oawer de AOW met de fraksievuurzitters van de dree regearingspartiejen in de [[Tweede Kamer]]. :'''Ontzeen''' :Leu dee't vroo an t woark zeent egoan, wordt espoard. As de AOW-leaftied in 2020 op 66 joar is ezat, köant de leu dee't de leste viefteen joar ewoarket hebt toch op öaren viewenzestigsten met pensioen. :t Antal deenstjoaren dee't neudig zeent, loopt met de joaren laankzaam op töt 42 ewoarkete joaren. :Vroger der met oetskeaiden hef wal ne legere AOW-oetkearing as gevolg. Vuur heugere inkommens skeailt det 8 perseant in per joar det ze der earder met oetskeaidt, terwiel at legere inkommens 6,5 perseant per joar meender oet ekeard kriegent. :(Welle: [http://www.nu.nl/algemeen/2102960/coalitie-akkoord-met-verhoging-aow-leeftijd.html nu.nl]) *'''Scheringa ontsleug De Grave biej DSB Bank''' :[[Amsterdam|AMSTERDAM]] - [[DSB Bank]]-hoolder Dirk Scheringa hef in [[mei]] bestuurder [[Frank de Grave]] der oet edoan. De baanke zelf zea toertieds det de bestuurders tevölle van mekoar verskilden, mear de [[Telegraaf]] en de [[NOS]] meant det De Grave te völle vervelende vroagen steelden oawer de [[bookhoolding]] van de baanke. De Telegraaf en de NOS wetet det oet egene noazeukings. De Grave wol der n doonderdag niks oawer zeggen. Scheringa wol in n gesprek met [[RTLZ]] niks lösloaten oawer woerumme at De Grave der oet mos. Hee zea det t artikel in De Telegraaf ''"te völle was an edikt"''. :(Welle: [http://www.nu.nl/algemeen/2102230/scheringa-ontsloeg-grave.html nu.nl]) === 4 oktober === *'''Oktobermaond-kiendermaond bi'j Huus van de Taol''' :[[Beilen|BEILEN]] - 't [[Huus van de Taol]], anfieterinstituut veur 't [[Drèents]], hef zundag 4 oktober de deuren lös ehad veur kiender in 't kader van '''oktobermaond-kiendermaond'''. In dizze maond hebt ze in de pervincies [[Drenthe]] en [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]] extra dieverdaotsie veur kiender. 't Huus van de Taol har de Kleindierenveriening Midden-Drenthe eneugd um mit knienen en kukens te komen. Schriever [[Jan Germs]] hef veur de kiender veurelezen en vocaliste Martijje! hef mit heur ezungen. :(Bron: [http://www.huusvandetaol.nl/content/view/395/1/ Huus van de Taol]) === 26 september === *'''Constapel wint Freudenthal-Pries veur Nedersaksische literetuur''' :[[Fintel|FINTEL]] - De Platduutse schriever [[Gerd Constapel]] hef op 26 september in 't Duutse [[Fintel]] (dielstaot [[Nedersaksen]]) de [[Freudenthal-Pries]] veur Platduutse en Nedersaksische literetuur ekregen. :De pries wördt uutereikt deur 't [[Freudenthal-Gesellschaft]], vernuumd naor de platschrievende breurs Friedrich en August Freudenthal. 't Gezelschop gef Platduuts wark uut en orgeniseert alderhaand culturele activiteiten. Sund 1956 reikt ze de pries uut veur niet epubliceerd proza en dichtwark. :Constapel, die 2500 euro krig, hef de pries ok in 2003 ewunnen. Winnaars uut Nederlaand in de leste jaoren waren de Achterhoekse verhalenschriever [[Henk Krosenbrink]] en de Grunneger dichters [[Jan Glas]] en [[Aly Freije]]. :(Bronnen: [http://www.diesel-online.de/2009/09/01/freudenthal-pries-an-constapel/ Diesel] en [http://www.freudenthal-gesellschaft.de/webstee Freudenthal-Gesellschaft]) [[Kategorie:Pertaol|In t niejs/Archief]] q8u1dafexfg0fntuic6izn0r05cvwuc 10 13440 284511 282940 2016-05-13T23:44:58Z Servien 7 wikitext text/x-wiki *''Hier ku'j de leste niejtjes kwiet.''<span style="float:right; font-size: 85%">([[Portaol:In t niejs/Archief|archief]] | <span class="plainlinks">[{{fullurl:Mal:In t niejs|action=edit}} +])</span></span> <noinclude>[[Kategorie:Mallen veurblad]]</noinclude> 91gqqkj4cc8sni5rwclv9nt14v3wvoo 0 13443 263128 259024 2013-05-04T22:34:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Ried fan de Fryske Beweging''' (RfdFB) ([[Nedersaksies]]: Road van de Friese Beweaging) is ne [[Friesland|Friese]] belangenorganisatie dee-t zich inzet voor et behold van de [[Westerlauwers Fries|Friese sproake]] en kultuur. De organisatie besteet oet vri-jwillegers en is helemoale onafhankelek. Den road is op-ezat als ne [[stichting]] en stridt veur de belangen van verskeidene Friese organisaties. De stichting draejt voornamelek op de steun van zo'n 500 donateurs. == Geschiedenis == De stichting Ried fan de Fryske Beweging is op-ericht in [[1945]] met as dool um as Friese beweaging ét kontaktpunt te wean noar de regering en andere ovverheden. Dit idee ontstond kort na den oorlog bi-j verskeiden organisaties as 'It Selskip foar Fryske Tael en Skriftekennisse' (et gezelskap veur Friese sproake en geskrift), et Kristlik Frysk Selskip (et Christelek Fries gezelskap), it Roomsk Frysk Boun (den Rooms-Friesen bond) en it Frysk Boun om Utens (den bond veur Friezen boeten Friesland). Deur onder énen koepel samen te warken wodden de krachten ebundeld. Et belangriekste kerndool was um et Fries vaster in de wet te verankeren. De Nederlandse regering had tot dee tied veur et Fries weinig tot niks juridies ereageld. De konstruktie van den Road gaf de leu de meugelekheid om zich direkt of indirect te organiseren. Noast de an-eslotten organisaties konden ok leu lid wodden van den Road. Oet dee leaden wodden bestuursleaden ekozzen dee-t samen met de organisaties et roadsbestuur vormden. Vanof de oprichting is et antal an-egeslotten Friese organisaties egreujd. == De organisaties == De volgende organisaties bunt op dit moment an-eslotten bi-j de RfdFB: * de [[Federaasje fan Fryske Studinteferienings]], (Federatie van Friese [[studentenvereaneging]]en), zowel in Friesland als doarboeten. * Feriening foar Frysk Underwiis (FFû, vereaneging veur Fries [[onderwies]]). * Freonen fan Omrop Fryslân (vrienden van [[Omrop Fryslân]]), zet zich in veur den [[publieken umroop]] in Friesland. * it Frysk Amateur Toaniel (IFAT, et Friese amateurtoneel), organisatie dee-t zich inzet veur et verstarken van de Friese sproake en kultuur en et Friestalige toneel. * it Frysk Boun om Utens (Fries verbond van Friezen boeten Friesland), ne ovverkoepeling van alle Friese organisaties boeten Friesland. * De Fryske Rie (Friesen Road), de stichting dee as dool hef um ne brede samenwarking te bewarkstelligen tussen Friezen in Nederland en Duutsland. * Jong Fryske Mienskip (jong Friese samenleaving), hef as dool um de [[Friese literatuur]] op n hoger nivo te kriegen. * Kristlik Frysk Selskip (Christelek Fries gezelskap), op-ericht um et Fries in de karke an te fietern. * It Selskip foar Fryske Tael- en Skriftekennisse (gezelskap veur Friese sproake en skrift), organisatie dee vanof 1844 eur eigen inzet veur et verstarken van de Friese sproake en al et andere Friese eigene. * Stellingwarver Schrieversronte, prebeert de streaktaal, et [[Stellingwarfs]] meer in offisjele kringen gebroekt te kriegen. * Stichting Ons Bildt, zet zich in veur de [[Bildts]]e streaktaal en gebroeken. == Aktiviteiten == In de eerste 50 joar hef den Road akties evoerd um de wetgevving te veranderen. Halverweage de joaren 90 is den road begonnen um et Fries te stimuleren in informele situaties. Dat streaven is weerumme te vinden in verskeidene aktiviteiten. === Projekten === Den RfdFB organiseert oetènlopende aktiviteiten um et Fries te promoten. De meest in et oge springende aktiviteiten bunt: * ''Euregua'' – Een gezelskapsspel met als dool um kinder en groten op ne plezérege menére met et Fries in anraking te brengen. Dit is emaakt in samenwarking met verteggenweurdegers van andere minderheidssproaken. * ''Fear yn ’e Broek'' (vere in de bokse) – Nen joarleksen pries veur n persoon of organisatie dee-t zich op ne bezundere menere hef in-ezat veur et Fries of de Friese kultuur. * De ''Fryske Reclame prijs'' – dissen pries is in-esteld als stimulans um meer en bettere Friese reklames te kriegen. <ref name="Liwwarders.nl">http://www.liwwadders.nl/data/nieuws/items/EpZZEZAypygtCummLi.php Liwadders.nl</ref> * ''Leazingen'': Leu van de Ried fan de Fryske Beweging goat der op oet um leazingen te holden oaver et Fries. * ''Ni-jsbreef'' – De RfdFB gif veer moal per joar nen ni-jsbreef oet. In dissen ni-jssbreef steet positief ni-js beskrevven oaver de Friese sproake en kultuur. Den ni-jsbreef wöd neer-elegd in wachtkamers van dokters, fysiotherapeuten en tandartsen. * ''Swingel'' – Et orgoan van de Ried met artikels ovver de Friese sproake en kultuur en ni-js ovver de beweaging en de an-eslotten organisaties. * ''www.goedfrysk.nl'' – Völle leu wilt geerne skrieven in et Fries. Moar ze bunt bange dat de spelling en den stiel neet goed bunt. Doarumme könt leu de teksten opsturen en vri-jwillegers kiekt disse teksten veur niks noa. <ref name="goedfrysk">http://www.leeuwardercourant.nl/nieuws/regio/article5028250.ece/Fryske+Beweging+verbetert+foute+Friese+teksten+ Leeuwarder Courant</ref> * ''www.itnijs.nl'' – Ni-js oet de weerld, Nederland en Friesland wöd op ne webstea ezat deur vri-jwillegers. <ref name="itnijs"> http://www.regionieuws.nl/nieuws/562197/Nijssite_Beweging_tein_set.html Regionieuws.nl</ref> <ref name="fd">http://www.frieschdagblad.nl/index.asp?artID=46732 Friesch Dagblad</ref> Eerdere projekten van de Ried * ''Mear Frysk on-line'' – Een lintjesaktie um et Fries op et internet te bevordern. * ''Ragnarock'' – een kleinskoaleg popfestival veur Friestalige bands en artiesten. * ''Praat mar Frysk'' - stickers veur op de deure, um et sprekken van et Fries te promoten == Vandage den dag == De Ried is rechtevoort et beste te vergelieken met ne konsumentenorganisatie veur de Friese sproake en kultuur. De Ried spant zich in veur leu dee-t meer wilt met et Fries. De Ried onderhöld kontakten met ovverheden, offisjele instanties, bedrieve, vereanegingen en partikulieren. De RfdFB warkt samen met [[Tûmba]]. Tûmba is ne organisatie dee diskriminatie teggengeet. Op de webstea van den Raad steet n antidiskriminatieformulier. Dat kan in-evuld wodden en dan wöd den klacht door-egovven aan Tûmba. Tûmba handelt in samenwerking met de Ried de klachten af. De Ried hef verskeidene warkgroepen. Zi-j hebt allemoale nen eigen taak. * Warkgroep internationale kontakten klub. De doolstelling van dissen warkgroep is um zovölle meugelek informatie oet te wisseln met vergeliekboare kulturele minderheden in Europa. Zi-j onderholdt kontakten um mekare te helpen en bi-j te stoan. * Warkgroep PR: Den warkgroep PR höld zich bezig met et verkriegen van vrendelek klimaat te veur de denkbeelden van de Ried en van de andere organisaties dee-t de positie van Friesland en et Fries verstarken wilt. * Politieke warkgroep: Dissen warkgroep is der um meer andach te kriegen veur de Friese sproake en kultuur in de landeleke en regionale politiek. == Rifferenties == <References /> == Literatuur == [[Sj. van der Schaaf]], Skiednis fan de Fryske Beweging. [[Liwwadden (stad)|Leeuwarden]] [[1977]]. == Externe Link == * http://www.fryskebeweging.nl * http://www.itnijs.nl {{DEFAULTSORT:Ried Fan De Fryske Beweging}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Frieslaand]] [[Kategorie:Organisaotie]] 6rs0c11orbrw22p6irs5ace1d6mdiyz 0 13444 121676 2009-10-15T19:12:02Z Droadnaegel 1133 [[Here (feodalisme)]] is ewiezig naor [[Heer (feodalisme)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Heer (feodalisme)]] 71o9jlc033xbwzdzboekrfw2pgurzkk 0 13445 121695 2009-10-15T19:59:56Z Ni'jluuseger 73 [[Ryd van de Fryske Beweging]] is ewiezig naor [[Ried fan de Fryske Beweging]]: sp wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ried fan de Fryske Beweging]] dqqvnxhkmkbenjzvs9o2xcngl50u5cw 0 13447 121709 2009-10-15T21:01:42Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Westlaauwers Frais]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Westlaauwers Frais]] 58s8c833qlki35krdsxk3i6ulydoz0r 0 13448 121714 2009-10-15T21:03:54Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Liwwadden (stad)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Liwwadden (stad)]] o75to5gcjzeu5kdoepe88t3783edb1v 6 13454 159009 126946 2010-08-25T15:17:57Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 4 13455 267155 208023 2013-05-10T22:54:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki ==Botanvragen== === [[User:HiW-Bot|HiW-Bot]] === * Operator : [[:de:Benutzer:Hedwig in Washington|Hedwig in Washington]] * Automatic or Manually Assisted : automatic * Programming Language(s) : Python (pywikipedia), daily update * Function Summary : Interwiki, Internationalization by removing chaos in Babel so it can be used properly and easy. * Already has a bot flag (Y/N) : Yes, DE, EN, AR, NN and LB, others pending [http://toolserver.org/~vvv/sulutil.php?user=HiW-Bot see here] * Function Details : just using the standard interwiki.py; parameters: -auto -all - log -catr :'''Give the bit''' I often see this bot at other wikipedias (because I added some Babel templates as [[Gebruker:Erik Warmelink]], and added interwikis), the bot edits quite a lot. As far as I can tell, the bot is reliable, maybe a bit less reliable than a fully awake and focussed Erik Warmelink, but certainly a lot more reliable than I am if I am tired or if I don't focus fully on wikipedia (please don't mention the edits when I am tired and unfocussed). --[[Speciaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 23:25, 1 sep 2011 (CEST) ::Thx, I'll run some more test until I can apply for flag on Meta. --[[Gebruker:Hedwig in Washington|Hedwig in Washington]] ([[Overleg gebruker:Hedwig in Washington|overleg]]) 02:28, 16 sep 2011 (CEST) ===[[User:Ripchip Bot|Ripchip Bot]]=== * '''Contributions:''' [[Special:Contributions/Ripchip Bot|contributions here]] * '''Operator:''' [[User:Beria|<font size="3" face="Vivaldi" color="#4069e1">Béria Lima</font>]] (main wiki: [[:pt:User:Beria|pt.wiki]]) * '''Programming language:''' [[:m:Pywikipediabot|Pywikipedia]] ([[:en:Python|Python]]) * '''List of bot flags on other wikipedias:''' Wikipedias: [[:pt:Special:Contributions/Ripchip Bot|pt.wiki]], [[:en:Special:Contributions/Ripchip Bot|en.wiki]], [[:es:Special:Contributions/Ripchip Bot|es.wiki]], [[:fr:Special:Contributions/Ripchip Bot|fr.wiki]], [[:it:Special:Contributions/Ripchip Bot|it.wiki]], [[:ru:Special:Contributions/Ripchip Bot|ru.wiki]], [[:ca:Special:Contributions/Ripchip Bot|ca.wiki]], [[:war:Special:Contributions/Ripchip Bot|war.wiki]], [[:io:Special:Contributions/Ripchip Bot|io.wiki]], [[:af:Special:Contributions/Ripchip Bot|af.wiki]], [[:qu:Special:Contributions/Ripchip Bot|qu.wiki]], [[:ast:Special:Contributions/Ripchip Bot|ast.wiki]], [[:yo:Special:Contributions/Ripchip Bot|yo.wiki]], [[:mn:Special:Contributions/Ripchip Bot|mn.wiki]], [[:be-x-old:Special:Contributions/Ripchip Bot|be-x-old.wiki]]. - Wikiquotes: [[:pt:Special:Contributions/Ripchip Bot|pt.wikiquote]], [[:it:Special:Contributions/Ripchip Bot|it.wikiquote]]. ([{{fullurl:tools:~vvv/sulutil.php|user=Ripchip+Bot&uselang=en}} bot flags on other wikis]) * '''Purpose:''' maintain interwiki links. Thanks in advance. [[User:Beria|<font size="3" face="Vivaldi" color="#4069e1">Béria Lima</font>]] ^{[[User talk:Beria|<font size="3" face="Vivaldi" color="#4069e1">msg</font>]]} 21:07, 16 mrt 2011 (CET) :It looks OK, but the bot started under a bad constellation: I saw a lot of (correctly) deleted interwikis to ksh.wiki; to evaluate the bot, it should run a while under normal circumstances. If I haven't whined, I agree to giving it the bot-bit after 18 March. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 00:42, 17 mrt 2011 (CET) :It has been 18 March (for 2 weeks even), I support giving [[User:Ripchip Bot]] the bot bit. I don't remember errors and I still see Ripchip Bot removing obsolete links. ::I second that. Seems to behave OK. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 21:13, 3 apr 2011 (CEST) === [[User:TjBot|TjBot]] === I request a bot flag for [[User:TjBot|TjBot]] * '''Bot operator''': [[:id:user:Tjmoel]] * '''List of botflags on other projects''': [[:ar:User:TjBot|ar]], [[:be-x-old:User:TjBot|be-x-old]], [[:cs:User:TjBot|cs]], [[:de:User:TjBot|de]], [[:es:User:TjBot|es]], [[:et:User:TjBot|et]], [[:fr:User:TjBot|fr]], [[:hr:User:TjBot|hr]], [[:id:User:TjBot|id]], [[:it:User:TjBot|it]], [[:lb:User:TjBot|lb]], [[:lt:User:TjBot|lt]], [[:lv:User:TjBot|lv]], [[:ms:User:TjBot|ms]], [[:no:User:TjBot|no]], [[:pl:User:TjBot|pl]], [[:ru:User:TjBot|ru]], [[:sr:User:TjBot|sr]], [[:sw:User:TjBot|sw]], [[:tr:User:TjBot|tr]], [[:uk:User:TjBot|uk]], [[:zh-yue:User:TjBot|zh-yue]], [[:zh:User:TjBot|zh]] .. Contributions in all Wikimedia projects [http://toolserver.org/~luxo/contributions/contributions.php?user=TjBot see here]. Flags and edit counter in other projects [http://toolserver.org/~vvv/sulutil.php?user=TjBot see here]. * '''Purpose''': interwiki * '''Technical details''': use [[m:Using the python wikipediabot|pywikipedia]] <span style="font-size:1em; font-family:Trebuchet MS,serif; font-style:bold;">&mdash;&nbsp;[[User:Tjmoel|'''Tjmoel''']]^{&nbsp;[[File:Icons-flag-id.png|link=:id:User talk:Tjmoel]] [[User talk:Tjmoel| bicara]]}</span> 17:49, 27 november 2010 (UTC) :[[sulutil:TjBot|179.000]] biedragen is völle, doarvan zewat 100.000 op id.wiki ([[Indonezie]] waar ok deur Hollaand bezet) maakt t dudelek zat: Gif dat m dat botbitje. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 21:43, 27 nov 2010 (CET) ::No objection, Gin bezwoar. Moar hef e dat nog neudeg dan as e n globalen botstoatus hef: http://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Bot_status#Global_bot_status_for_TjBot? ::[[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 22:38, 27 nov 2010 (CET) :[[sulutil:TjBot|218.000]] biedragen is völle, doarvan ruum 125.000 op id.wiki. Gif m dat botbitje. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 22:29, 1 apr 2011 (CEST) ===[[User:Kgsbot|Kgsbot]]=== * '''Bot :''' - [[User:Kgsbot|Kgsbot]] * '''Bot User: '''-[[User:Kiran Gopi|Kiran Gopi]] and Home Wiki User Page [[:ml:User:Kiran Gopi|User Kiran Gopi]]. If needed to contact immediately you can leave message on my Home wiki [[:ml:User_Talk:Kiran Gopi|Talk]] page. * '''Purpose:'''-I would like to run the bot for only interwiki links. Other bot flags on an, ar, arz, be, bn, bs, ca, cs, da, de, en, es, fi, fr, he, hi, hr, hu, id, it, ja, li,lmo, lt, lv, mk, ml, ms, mt, nl, nn, no, nov, pl, pt, ro, ru, simple, sv, sw, ta, th, tr, tt, vec, zh-yue. [http://toolserver.org/~vvv/sulutil.php?user=Kgsbot wikipedias] * '''Frequency:'''-Once in day or two * '''Details:''' - This is using pywiki and using the latest interwiki.py for creating interwiki links.<br/ > Many Thanks [[Gebruker:Kiran Gopi|Kiran Gopi]] 13:06, 24 nov 2010 (CET) :nen bot hef neet völle edoan ([[Speciaal:Biedragen/Kgsbot]], [[sulutil:Kgsbot]]), n operator, Kiran Gopi, reagiert vlot. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 21:36, 27 nov 2010 (CET) ::Ik zol geerne nog wat meer edits zonder botvlagge van dissen zeen, hee lik n probleem met de sorteervolgorde te hebben: http://nds-nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kategorie:Voegel&diff=prev&oldid=162728. ::I'd like to see more edits of this bot before granting the bot flag. It looks like there is a problem with the sorting order (see link above). [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 22:45, 27 nov 2010 (CET) :::Dat-s neet t sortieren, zien bot haar neet deur dat [[:frr:…]] ne interwiki is. Wat meer edits veurdat he t botbitje krig, lik weal good. :::That's probably not a sorting error, but [[:frr:…]] wasn't recognized as an interwiki. Not a big problem, but a few edits which are watched, might be a good idea. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 22:59, 27 nov 2010 (CET) ===[[User:Darkicebot|Darkicebot]]=== *'''Operator''': [[:simple:User:Razorflame]] *'''Function''': interwiki *'''Operation''': automatic as long as I am on, which is usually between 4 and 12 hours. *'''Software:''' standard [[:meta:pywikipedia|pywikipediabot]] updated daily. *'''Has bot flags on:'''simple, it, es, fr, az, en, de, pt, bs, vec, ca, sv, vo, uk, ru, az, ar, ku, he, nl, hu, fi, eo, sk, ja, gl, vi, zh, pl, oc, id, an, jv, sr, cy, lb, io, ht, mr, mt, am, ro, et, bn, dv, gl, th, ga, ka, tt, mg, zh-yue, da, lv, ko, sl, lt *'''Bot flags pending:'''cs, bg, be, fa, co, ms, no, tr, zh-classical, ig, arz, ne This bot will be making anywheres between 4 and 12 edits per minute. If you require any test edits or if you grant or deny the flag, please contact me on my talk page over on Simple English Wikipedia: [[:simple:User talk:Razorflame]]. Darkicebot has the global bot flag. [[Gebruker:Darkicebot|Darkicebot]] 02:21, 3 mrt 2009 (CET) ** Mien steun he-j. [[Gebruker:Carsrac|Carsrac]] 12:48, 2 mei 2009 (CEST) ===[[User:Luckas-bot|Luckas-bot]]=== * Botmaster: [[:pt:User:Luckas Blade]] * Bot's name: [[User:Luckas-bot]] * List of bot flags on other Wiktionarys: [http://toolserver.org/~vvv/sulutil.php?user=Luckas-bot list] * Purpose:interwiki * Technical details:svn pywikipediabot, latest versions Regards, --[[Gebruker:Luckas Blade|Luckas Blade]] 16:14, 1 mrt 2009 (CET) ** Mien steun he-j. [[Gebruker:Carsrac|Carsrac]] 12:48, 2 mei 2009 (CEST) ===[[Gebruker:NaegelBot]]=== * Dat lik [[Gebruker:NaegelBot]] wal wat. ** Mien steun he-j. {{User:Servien/Haandtekening}} 21:05, 26 nov 2008 (CET) ==Bot policy== Hello. To facilitate [[m:steward|steward]] granting of bot access, I suggest implementing the [[m:Bot policy|standard bot policy]] on this wiki. In particular, this policy allows stewards to automatically flag known interlanguage linking bots (if this page says that is acceptable), which form the vast majority of such requests. The policy also enables [[m:Bot policy#Global_bots|global bots]] on this wiki (if this page says that is acceptable), which are trusted bots that will be given bot access on every wiki that allows global bots. This policy makes bot access requesting much easier for local users, operators, and stewards. To implement it we only need to create a redirect to this page from [[Project:Bot policy]], and add a line at the top noting that it is used here. Please read the text at [[m:Bot policy]] before commenting. If you object, please say so; I hope to implement in one week if there is no objection, since it is particularly written to streamline bot requests on wikis with little or no community interested in bot access requests. [[Gebruker:Djsasso|Djsasso]] 15:28, 27 apr 2009 (CEST) : Het leven wordt een heel stuk makkelijker als deze richtlijn aangenomen wordt. Dus ik adviseer de gemeentschap om deze richtlijn aan te nemen. I have no objections and support this request. [[Gebruker:Carsrac|Carsrac]] 12:42, 2 mei 2009 (CEST) ** Mien steun he-j. [[Gebruker:Carsrac|Carsrac]] 12:48, 2 mei 2009 (CEST) ** Seems to be a good idea, provided there is a way for the local moderators to deny a steward approved bot, if it misbehaves. If there is, I support the request. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:49, 3 mei 2009 (CEST) *** You can still revoke a bot flag as there are active bureaucrats here. --[[Gebruker:Erwin|Erwin]] 10:54, 4 mei 2009 (CEST) **** You can request for the removal of the global botflag if the bot is misbehaving badly (any user can do this). Or simply block the user account of the bot from doing any editing (any local moderator can do it). The removal of the local botflag will not help. On meta the stewards are very quickly to help the small wiki's. Aspecially if a bot is misbehaving, they like to know and will check if it is a global problem or only a local problem. There are several ways to deny any steward approved bots. [[Gebruker:Carsrac|Carsrac]] 20:50, 7 mei 2009 (CEST) ** Support. I guess it would especially help to allow global bots here. --[[Gebruker:Erwin|Erwin]] 10:54, 4 mei 2009 (CEST) *** The policy will be actived very soon now. De richtlijn zal zeer binnen kort actief worden. Als iemand de engelse tekst kan vertalen en misschien de twee engelse teksten kan samen voegen, dan ziet het weer overzichtelijk er uit. [[Gebruker:Carsrac|Carsrac]] 13:46, 10 mei 2009 (CEST) **** Done. —<small>[[m:User:Pathoschild|Pathoschild]] 18:12:15, 15 mei 2009 (UTC)</small> j45sxqcum6pco4pia66l6cwd1roevm3 6 13456 159014 141005 2010-08-25T15:18:26Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == De belaangriekste/gewoonliekste vertoalens van t Grunnegse woord proaten ien de Germoanse toalen. '''Let op''': Voakentieds worden verschaaidene woorden deur nkander broekt. Veuraal ''spreken/sprechen'', ''praten'' en ''reden'' kommen voak nog veur noast t regionoal gebrukelke woord. == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] bws0lphxkmuixwke333rdss7txqbjj7 0 13457 121986 2009-10-17T09:54:44Z Ni'jluuseger 73 dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Taol]] 6y20cmy8oxtjqmz6yk517n6cwvr7m1a 0 13458 121987 2009-10-17T09:55:06Z Ni'jluuseger 73 dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Taol]] 6y20cmy8oxtjqmz6yk517n6cwvr7m1a 12 13459 122008 2009-10-17T12:58:38Z Servien 7 [[Hulpe:Sjablonen]] is ewiezig naor [[Hulpe:Mallen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hulpe:Mallen]] 9ij7n9vtcrrjigdm2lki82ash14g0g8 6 13460 158973 126990 2010-08-25T14:44:09Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] pof4o7klry7j2i6docl2mtcfi1unr00 6 13462 122033 2009-10-17T15:26:57Z Ni'jluuseger 73 Jeuds monument in Möppelt wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Jeuds monument in Möppelt == Licentie == {{Bepark}} 0d1h8ezq1fad14wodolsjs2ijmxtb9x 0 13463 291560 264080 2016-11-07T14:44:15Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Jeuds monument Möppelt.jpg|thumb|200px|Jeuds monument in Möppelt]] [[Jeude|Jeudse]] mèensen hebt in [[Drenthe]] eleefd vanof de 17e eeuw. De eersten vestigden heur vanuut [[Westfaolen]] as haandels- en ambachtsvolk op [['t Ogeveine]], in [[Coevern]] en in [[Möppelt]]. Vervolgens kwammen d'r nog hiel wat - vake aarme - Jeuden, waordeur Möppelt en 't Ogeveine beparkings op heur vestiging invoerden. In 1782 bepaolden Drost en Gedippeteerden det in de dörpen niet meer as drei Jeudse femilies muchen wonen: een slager, een koopman en een vilder. Dizze beparkings bint op-eholden mit de börgerlijke geliekstelling end 18e eeuw. De Jeuden waren bename actief in vee- en textielhaandel, in de industrie en as slagers. De [[matzes|matzefebriek]] van Wijnberg op 't Ogeveine kreeg een internationaole reputatie. ==Synagoges en synagogale ressorten== De [[sjabbat]] wördden evierd in [[synagoge|huussynagoges]]; daornaost much d'r officieel een synagoge bouwd wörden op 't Ogeveine en in Coevern en Möppelt, en in 1840 ok in [[Assen]]. In 1850 wördden Drenthe een zölfstaandig [[synagogaal ressort]], mit de heufdsynagoge in Möppelt en [[Jeremias Samuël Hillesum]] as [[rabbijn|opperrabbijn]]. Nao die zien hengaon in 1888 hebt ze Drenthe weer mit aandere pervincies in ien ressort edaone. In 1910 wördden Möppelt as onderdiel van 't ressort Amersfoort vanni'js de zetel van de opperrabbijn. De leste was [[Mozes Monasch]], conrector van 't [[Nederlands Israëlitisch Seminarium]] in [[Amsterdam]], die in 1910 as opperrabbijn oftrad. ==Opleidings== Begun 20e eeuw woonden in Drenthe roem 2300 Jeudse mèensen: zo'n 540 in Assen en Möppelt elk, zo'n 410 op 't Ogeveine, zo'n 290 in Coevern en zo'n 170 in [[Emmen]]. In dizze plaatsen en in [[Beilen]] en [[Smilde]] haj godsdienstschoelen veur de kiender. De schoele op 't Ogeveine leidden ok veurgangers op. De leerlingen van de Jeudse schoelen in Möppelt bint in 1868 verdield oaver de openbaore schoelen. ==Bestuurlijke activiteiten== In de jaoren veur de [[Tweide Wereldoorlog]] meuken Jeuden diel uut van de gemienteraod van Möppelt, Coevern, Assen en 't Ogeveine en waren bestuurslid van haandelsverienings, 't [[Grune Kruus]], [[Volksvermaken]] ezw. In Möppelt zatten d'r van 1859 töt 1940 haoste deurlopend Jeuden in de gemienteraod, mit veural een grote inbreng in de [[SDAP]]. In de grotere plaatsen was d'r ok een bluiend eigen verieningsleven. ==Nao de oorlog== In de Tweide Wereldoorlog kreeg de Jeudse bevolking te maken mit de [[antisemitisme|antisemitische]] maotriegels van de Duutse bezetter en Nederlaandse collaborateurs. De miesten bint of-evoerd en vermoord in [[vernietigingskaamp]]en; mar barre weinig kwammen daoruut weerumme of wussen [[onderduken|onder te duken]]. Nao d'r oorlog was d'r nog of en toe een [[synagoge|sjoeldienst]]; d'r was een [[chazzan]] (veurganger) mit 't Ogeveine as staandplaatse. Det höld op deur te weinig dielname. In de jaoren vieftig en zestig waren d'r een paar sportdagen op 't Oogevène veur Jeudse kiender uut de vier noordelijke pervincies, um heur mit leeftiedgenoten in de kunde te brengen. Vandage wördt d'r nog wat keren per jaor een dienst eholden in de in 1975 erestaureerde synagoge in Emmen. De synagoge in Coevern gebruukt ze as streekmeziekschoele en die op 't Ogeveine en in Assen hebt karkelijke bestemmings. De synagoge op [[Zuudlaoren]] wilt ze nog restaureren. Wiedere sjoelen bint d'r niet meer. In 1988 bint de Jeudse gemientes Assen, Emmen en 't Ogeveine bi'j mekare gaone in de [[Israëlitische Gemeente Drenthe]]. ==Schrieveri'je oaver Drèents Jeudendom== *[[Jan Poortman]] (1969), ''Tussen kaftan en jodenster'', NDV *Lammert Huizing (1975), ''De verdwenen mediene: twee en een halve eeuw Hoogeveens jodendom'' *S.C. Derksen (1988), ''Opkomst en ondergang van een toonaangevende joodse gemeente'', Möppelt *F.J. Hulst en H.M. Luning (1991), ''De Joodse gemeente Assen'', Assen *J. Michman, H. Beem en D. Michman (1992), ''Pinkas - geschiedenis van de joodse gemeenschap in Nederland'', Ede ==Bron== *[http://www.encyclopediedrenthe.nl/Joden Encyclopedie Drenthe Online] ==Uutgaonde verwiezings== *[http://www.jhm.nl/nederland.aspx?provincie=Drenthe Joods Historisch Museum: antal Jeudse inwoners van Drenthe] *[http://www.joodsmonumentmeppel.nl/sitemap/families.html joodsmonumentmeppel.nl: 90 Jeudse femilies in bield ebrocht] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Jeudendom]] [[Kategorie:Drenthe]] lb0a4a4n41jeltkp754ccd0lqxvbwxy 0 13464 264928 174811 2013-05-09T22:05:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Diftongen in t Grönnegs''' (en t [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfrais]]) binnen in vergelieken mit de anner Leegsaksische varianten n bitke vrumd. Der binnen noamelk twij soorten [[diftong]]en in t [[Grönnegs]], dijent woarbie baaide klanken liekweerdeg binnen en dijent woarbie ain van baaide klanken minderweerdeg is (brekens en ôfrondens). ==Liekweerdege diftongen== De liekweerdege diftongen binnen dijent dij t dudelks tou heuren binnen veur Grönnegers zulf. Baaide klanken worden even gaauw achter nkander oetsproken, zunder n tuzzenletter of rust. Hierbie gaait t om de volgende kombinoatsies. Voak stoanen nait de Nederlaandse verliekensboare varianten der nait bie, omdat dijent apmoal net even aans binnen. De ae is n klank tuzzen de aa en e ien, verliekenboar mit de Texoanse oetsproak van ''I'' (ik). {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="50%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | schriefwieze ! style="background-color:#abcdef" | oetsproak ! style="background-color:#abcdef" | veurbeeld oet aander toal ! style="background-color:#abcdef" | veurbeeld oet t Grönnegs |- |ai |aa-ie |fine (Brits Engels) |nait |- |aai |aa-ie (langgerekte aa) |dry (Brits Engels) |draai |- |aauw |ae-oe |now (Amerikoans Engels) |naauw |- |eu |ö-uu |Göteborg (Sveeds) |geuten |- |ij |ae-ie |day (Cockney) |dij |- |ou |ə-oe |about (Brits Engels) |goud |- |ui |aa-uu |thousand (Skots) |gruin |} ==Nait liekweerdege diftongen== De nait liekweerdege diftongen binnen dubbelklanken woar de gemiddelde Grönneger nait zo bie noadenkt. Dizzent worden noamelk ook nait schreven. t Biezundere van t Grönnegs is dat aigelks elke klinker wel n diftong is, ook de klanken woarvan de maiste Grönnegers nait waiten dat t dubbelklanken binnen. Bie dizze nait liekweerdege diftongen wordt de twijde maisttieds t körtst oetsproken en vaalt doarom ook nait zo op. Sumtieds gaait dit aansom en veraandert de eerste letter wel ais ien n j of n w. {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="50%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | schriefwieze ! style="background-color:#abcdef" | oetsproak ! style="background-color:#abcdef" | veurbeeld oet aander toal ! style="background-color:#abcdef" | veurbeeld oet t Grönnegs |- |a |ae-ə (körte ae) |cat (Brits Engels) |dat |- |aa |ae-ə (laange ae) |land (Brits Engels) (iets laanger) |laand |- |e |e-ə |bern (Deens) |bel |- |è |è-ə |there (Brits Engels) |vèr |- |ee |è-ie |may (Amerikoans Engels) |nee |- |eu |ú-ə (laange u) |sœur (Fraans) |veur |- |i |i-ə | |dit |- |ì (ook -''ee''r) |ì-ə |fear (Brits Engels) |meer |- |ie |ie-ə |Frysk (Frais) |pien |- |o |o-ə |for (Deens) |hok |- |ö |ö-ə |first (Brits Engels) |dörst |- |ô |ô-ə |âld (Frais) |ôf |- |ó (schreven as o) |ó-ə (körte ó) |og (Deens) |op |- |oa (ook -''oo''r) |ó-ə (laange ó) |saw (Brits Engels) |Soar |- |oe |u-oe |flu (Brits Engels) |doe |- |oo |o-oe |know (Amerikoans Engels) |boom |- |u |u-ə |für (Duuts) |dut |- |ui |ö-ie | |blui |- |uu |uu-ə |uur (Nederlaands) |tuug |} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnegs]] 63g17ualaqkozx74deei50ej1gkh5im 0 13466 122059 2009-10-17T16:54:29Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Westfalen]] fybd4oju7hs40tj7ki2ejzsp8fq8enl 0 13467 281906 281905 2015-05-07T21:32:25Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LocatieLangweer.png|thumb|Ligging Langweer]] [[Ofbeelding:Langweer 20040902_2219.jpg|thumb|Langweer en Langweerderwielen vanuut de locht]] '''Langweer''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Langwar'') is een dörp in de gemiente [[De Friese Meren]], legen in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]] an de raand van et meer de [[Langweerderwielen]]. Et dörp het omdebi'j 976 inwoners. In Langweer staot de [[stins]] [[Osinga State]], et oolde gemientehuus van de veurmaolige gemiente [[Doniawerstal]], en et veurmaolig waoggebouw. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Scharsterlaand]]. Langweer is een oold dörp mit een rieke geschiedenisse. Ieuwenlange was dit dörp allienig mar te berieken via et waeter. In [[1856]] kwam de eerste verbiending mit de butenwereld over et laand: de ''Brédyk'' richting [[Sint Nicolaasge]]. De [[Nederlaanse Hervormde Karke|Hervormde Karke]] van Langweer wodde in [[1777]] bouwd op et plak waor eerder al twie aandere karkgebouwen stonnen. Disse karke is in verhoolding mit aandere Friese karken uut de [[18e eeuw|18e ieuw]] riek versierd. In de zoemer zuken vule toeristen Langweer op veur de gezellige sfeer in et dörp of et zeilen op et meer. Winters is et d'r rustig en bin d'r minnig of gien toeristen te vienen. In de loop van 2007 is mit de bouw van een ni'je woonwiek start: ''Legebuorren''. Deur disse ni'je wiek zal et inwonertal an et aende van 2007, begin 2008 veur et eerst boven de duzend uutkommen. Daornaost is de wiek zo ontwikkeld, dat et et dörpsgezicht niet an zal tasten. Zo wodt de historische dörpskoeme van Langweer niet raetelschellig. ==Bevolking== {|{{prettytable}} ! 1999 || 2002 || 2003 || 2004 |- | 924 || 958 ||975 || 976 |- |} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] gnvmelcvr4w7dl56shxj2wq9ptjzlv3 0 13471 263891 258950 2013-05-05T21:53:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:VrijeRepubliekTwente-logo.png|thumb|right|200px|t Offisjele beeldmoark van de VRT]] De '''Vrieje Reppubliek Tweante''' (VRT) is ne nit-organiseerde beweaging den vanoet t volk is op erichtet um [[Tweante]] ekonomies en kultureel op n heugerder plan te kriegen en doarin meender ofhaankelik van de [[Nederlaand|Hollaandse]] politiek. De Vrieje Reppebliek Tweante strid tegen ne ofwochende hoolding en preakt doadkracht en zelfbewustwean. Det keump oet de oawertuging det goo verniejing en zikzelf oetbouwen ofhaank van t geleuf in egene kracht en können. ==Ontstoan== [[VVD]]-politieker [[Johan Remkes]] zorgden in [[2006]] zelf ongeweeld vuur t ontstoan van de Vrieje Reppebliek Tweante. As minister van Inlaandse Zaken fleut'e in n kameroawerleg elf Tweantse börgemeaisters terugge. Dee hadden duur börgemeaister [[Peter den Oudsten]] van [[Eanske]] loaten weten det ze [[asielzeuker]]s dee't länger as vief joar in [[Neerlaand]] warren der nit oet wollen zetten. Det steund Remkes nit an, en hee zea: "An zoksoort tekens he'w niks. Ook nit as ze oet de Vrieje Reppebliek Tweante komt. Dit laand wörd nit noar moties besteurd". Direks noa Remkes' oetsproake wör n namen "Vrieje Reppebliek Tweante" vaste legd, en ne webstea maakt. [[Han Pape]], heuwdredakteur van [[De Roskam]], is zowat direks doarnoa wekkeliks an t skriewen egoan met n oonderwoarp, eneumd: "De republiek". Hee gef hierin inzicht in Tweantse ontwikkelings, woerbie at'e de Vrieje Reppebliek Tweante as ideaalbeeld gebrok van n egenzinnig en zelfkennend Tweante. ==Bestuur en doel== Ofskoon t groondbeginsel en de webstea van de VRT wörden an edreagen duur n mediabedrief, is der ginne formele organisasiestruktuur. De gedachte van doadkracht en zelfbewustwean dreg de VRT. Ne leaiding as middelpeunt is doarbie nit eweunsket; doar zollen ze zikzelf met in n boek können bieten. De oetsproaken van de Vrieje Reppebliek Tweante wordt dus nit kontroleerd. Alman den't vuur de VRT woarken wil kan subiet terechte. De VRT is noadrukkelik gin nasjonalistiese ofskeaidingsbeweaging. "Vie zeent noargens tegen. Vie zeent vuur! Vuur mooie leu, vuur feesten, vuur doadkracht, vuur leu dee't lef hebt, vuur nen goon bak, mear boawenal vuur Tweante!" ==Oondernemmens== Oonderwiel zeent der al verskeaidene dinge oondernömmen, woerbie de oawereenkomst is det ze de oetgaankspeunten van de Reppebliek met völle skikmakerieje opvatt. Alman kan n paspoort van de VRT anvroagen. "Vie zett oonze greanzen lös. Nit allene vuur Tweantenoaren en Tukkers! Vie verwelkomt alle Neerlaanders as politieke vluchtelingen, en doar krie'j nog n tweede paspoort bie! Skeai oet met t genöal! Helpt de Reppebliek! *n Kafee in Eanske hef zikzelf oet ereupen töt Ambassade van de VRT, met anheurig feest. *Leu met härte vuur de VRT köant verskillende kleare van de VRT halen, dee't zoonder weenstbejag bie verskeaidene weenkels an eböaden wordt. *[[Kim Kötter]] en [[Enno de Witt]] presenteert n VRT-kuierprogramma vuur [[TVEanskeFM]] en t internet. *Betrökkene Tukkers hebt verskeaidene oondernemmens an ekondigt: konserten; boetenlaandse ofdelings; n niejjoarsdoek in t [[Rutbekke]]; ne volweardige Universiteat; en mear. ==Oetgoande verbeendings== *[http://www.vrijerepubliektwente.nl Offisjele webstea van de VRT (Hollaands)] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Organisaotie]] 2rj91n8nec9ug4h3swv59r5qo22tdzo 0 13481 263129 166911 2013-05-04T22:35:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Riek Beskers''' is ne [[Achterhook]]se skriefster, geboren in 1930 in de buurtschap [[Meddo]], gemeente [[Wenters]]. Bes an aere veurtiedige pensioneringe vanwaege een auto-ongelukke in 1972, was ze warkzaam in het onderwies veur moeilijk lerende kindere an de Pr. Beatrixschole in Wenters en as sociaal pedagoge (veur verstandelijk gehandicapten) in [[Delft]]. Sunt dee tied deut ze sociaal en cultureel wark. Bi’jdraegen van aere hand, eschrevvene in het Wenters dialect, bunt op enommene in verscheidene bundels, zo as ‘De Oelenwanne’ (1964), ‘Den Zaodbarg’ (1967), ‘Regiotaal’ (1976), ‘Wachten op later’ (1982), ’Grensgevallen’ (1983), ‘’t Witte Peerd’ (1984), ’De Pöste’ (1991), ’Mo’j ’s kieken wah’n schrievers’ (1999), ’Wenters, de taal van uns harte’ (2001) en ’alles plat(t)’ (2002). De veurnamelijk korte verhalen gaot meespart ovver de belaevingswald van (vake verstandelijk gehandicapte) volwassenen en kindere. {{Bron| *[http://www.dialectkring.nl/?pageId&#x3d;159&Riek_Beskers Dialectkring.nl]}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Schriever in 't Achterhooks]] 5mkfgsz5b5er7fa7dbvgb2iuhozbdoh 0 13483 282308 279559 2015-05-23T14:27:07Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Euro_coins_and_banknotes.jpg|right|thumb|Braifkes en munten]] '''Gèld''' of '''sìnten''' ([[kiend|kinderlieks]]: ''seentjes''; [[Oldgrunnegs]]: ''pennijnghe'' of ''pannynge'') is n ruilmiddel van bepoalde weerde dij man veur ales dat ruilboar is, ienwizzelen kin. t Gèld is ontstoan ien de oldhaid ien [[Klain Azie]], noudoags [[Turkije|Törkaai]]. Veur dij tied broekte man doar brokken [[edel metoal]] en nog eerder wörren gewoon gouder tegen gouder ruild. Loater kwam man der aachter dat man dij brokken metoal bewaarken kon en as man dij plak mouk, dat zai den makkelker tou vervouern wazzen. Dou was [[munt]] geboren. De munt begon ien de [[Oold Griekenlaand|Graikse]] en [[Romeinse Riek|Reumse]] tied ook ientrid ien de rest van [[Uropa]]. Ien de [[Middelaiwen]] haar èlke streek en stad ien Uropa zien aaigen muntainhaid of [[kurraansie]]. Dit is noa de 18. aiw drastisch verminderd worden. Vanôf dij tied haren allend offisjele [[staot|landen]] aigen kurraansie. Ien de 19. aiw kwam t [[braifgèld]] op gang, ien stee van metoalen kreeg man n soort [[sertivikoat]] woarmit man t rècht aan verlainde [[gold]] of [[silver]] tou verkriegen. Ien de twijde hèlft van de 20. aiw het man ien [[VS|Amerikoa]] dizze reloatsie tou gold kwiet môkt en binnen braifkes nait meer n sertivikoat, môr het t weerde van zokzulf, dat garandeerd wordt deur de Amerikoanse overhaid en de zìntroale baank en t vertraauwen van de gebroekers. Ien 2002 hebben 15 landen ien [[EU|Uropa]] heur nasjonoale kurraansie votdoan en omwizzeld veur de [[Uro]]. Tegenswoordeg is dit aantel landen oetbraaid en begunt de Uro laanksoam de positsie van wereldkurraansie van [[Amerikoanse dollar]] over tou nemen. Sunt t ìnde van 20. en t begun van de 21. aiw is gèld laanksoam aan t verdwienen as fisiek betoalmiddel. Deur de opkomst van de [[kredietkoart]] en de [[pinpas]] wordt gèld aal meer n onzichtboar middel dat enkel zichtboar is as n getal op n baankrekenen. Toch leuven onderzuikers nait dat t fisieke gèld hailmoal verdwienen gaait, den t tastboare zol neudeg wezen veur t vertraauwen ien t gèld. Toch is man ien Amerikoa al drok bezeg mit wiedere ontwikkeln van gèld, noamelk mit vingerôfdrokken tougang hebben tou joen bankrekenen. == Hìnwiezen == {{Commonscat|Money|{{PAGENAME}}}} {{DEFAULTSORT:Geld}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geld]] 3are25m8v1notar33n527fppszqghut 0 13484 122325 2009-10-20T13:05:55Z Servien 7 [[Geld]] is ewiezig naor [[Gèld]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Gèld]] mhs3cjuhm14pjj7mis39rsewq2p362l 0 13485 294384 279228 2017-09-26T17:53:46Z 93.128.170.57 Urobraifkes wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Euro symbol.svg|100px|right]] [[Bestaand:EUR 20 obverse (2002 issue).jpg|thumb|Veurbeeldbraifke van 20 uro]] [[Bestaand:Euro coins and banknotes.jpg|thumb|Braifkes / munten]] [[Bestaand:European union emu map de.png|thumb|300px|Uro 2015]] De '''uro''' (€) is de offisjele [[muntienhied|muntainhaid]] van 19 van de 28 lidstoaten van de [[EU|Uropese Unie]]. Dizze stoaten, dij soam de [[Urozône]] haiten, binnen [[Belgie]], [[Duutslaand]], [[Finlaand]], [[Frankriek]], [[Ierlaand (laand)|Aairlaand]], [[Italiën|Itoalje]], [[Luxemburg (laand)|Luxembörg]], [[Nederlaand]], [[Oosterriek]], [[Portugaal]], [[Spanje]] (1999{{Info|Ien gebruuk sunt 2002}}), [[Griekenlaand]] (2001{{Info|Ien gebruuk sunt 2002}}), [[Slovenie]] (2007), [[Malta (laand)|Maalte]], [[Zyprus]] (2008), [[Slovakaai]] (2009), [[Estlaand]] (2011), [[Letlaand]] ([[2014]]) en [[Litouwen]] ([[2015]]).<ref>http://geography.about.com/od/lists/a/euro.htm</ref> De muntainhaid is ok ien gebruuk ien [[Monako]], [[San Marino]] en [[Vatikoanstad]], doarveur is n overainkomst mit de Uropese Unie opsteld. [[Andorra]], [[Montenegro]] en [[Kosovo]] gebruken t ok as offisjeel betoalmiddel môr hebben gain offisjele ôfsproaken mit de Uropese Unie, doardeur maggen ze gain aigen munten sloan. De uro wordt doagelks deur om en bie 332 miljoen Uropeanen gebruukt. Meer as 175 miljoen mìnsen ien haile wereld gebruken muntainheden dij mit de uro verbonden binnen, woaronder meer as 150 miljoen ien [[Afrika|Afrikoa]]. De uro is de twijde muntainhaid ien de wereld as opslagmunt en as handelsmunt, noa de [[Amerikoanse dollar]].<ref>http://www.bis.org/publ/rpfxf07t.pdf</ref> Sunt dat der ien juli 2013 meer as €942 miljard ien omloop waar het de uro de dollar achter zok loaten as muntainhaid mit de maiste optelde weerde aan kontanten ien omloop.<ref>http://www.dbresearch.com/PROD/DBR_INTERNET_DE-PROD/PROD0000000000209994.PDF</ref> Bie IMF roamens van t BBP en koopkracht is de urozône de twijde grote ekonomie ien haile wereld. De noam ''euro'' (uro) is offisjeel aannomen op 16 dizzìmber 1995.<ref>http://www.europarl.europa.eu/summits/mad1_en.htm</ref> t Wer introduseerd ien finansjele maarkten as n boukholdmuntainhaid op 1 jannewoari 1999, dou t de vrougere Uropese Boukholdainhaid (ECU) vervangen het mit n ratsio van 1:1. Uromunten en urobraifkes binnen op 1 jannewoari 2002 ien omloop brocht. De offisjele ISO-kode van de muntainhaid is ''EUR''. == Aigenschoppen == De uro is verdaild ien 100 [[sìnt]]en, dij sumtieds urosenten nuimd worden om dudelk tou môken dat t zok nait om n aander muntainhaid handeld. Aal munten hebben n gemainschoppelke ziede dij zain let houveul of dat t weerd is, mit n laandkoart op achtergrond. Vanôf t begun stonden op de maist munten, behaalve de 1, 2 en 5 sìnt, woar n globe op ston, allend de 15 oorspronkelke urolaanden. Sunt 2007 worden munten sloagen mit koarten dij ok laanden van buten de unie zain loaten, zo as [[Noorweeg]] en t [[Oostblok]]. De aander ziede van de munten het n ôfbeelden dij per laand verschilt. Aal munten, mit aal ôfbeeldens, kinnen ien aal laanden van zône bruukt worden. Der binnen €2-, €1-, 50s-, 20s-, 10s-, 5s-, 2s-, and 1s-munten. Om de twij lutste munten nait tot bruken tou hebben, worden veul betoalens ôfrond noar vief sìnt ien Nederlaand en Finlaand.<ref>http://ec.europa.eu/economy_finance/een/005/article_4324_en.htm</ref> Urobraifkes binnen der as €500, €200, €100, €50, €20, €10 en €5. Zie hebben aal n aigen kleur en binnen môkt om n spesifieke periode ien Uropese geschiedenis tou gedenken. Op aine kaant stoan poorten en roamen en aan ander kaant stoan bruggen. == Reverìnsies == <references/> == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.bis-ans-ende-der-welt.net/Europa-B.htm Urobraifkes] ([[Duuts]]) ([[Engels]]) {{Commonscat|Euro|Uro}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Muntienhied]] [[Kategorie:Europa]] h9dg27mknlsxrxrxtbjrmyguvpt7ni8 0 13486 122349 2009-10-20T16:19:34Z Grunnen 2282 deurverwiezing naor [[Uro]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Uro]] be17yviday1wefsvdf418lnl6ziu2kj 0 13487 264089 262231 2013-05-06T16:09:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Klaasje Rotstein-van den Brink''' ([[13 meert]] [[1919]] – [[5 juni]] [[1997]]), algemien bekend als '''Klazien uut Zalk''' of '''Kleusien uut Zalk''', was een anbeveelster van [[alternatieve geneeskunde|netuurlijke geneesmiddels]] en deurgeefster van traditionele vertellegies en zegswiezen. Heur bi'jname verwis naor heur dörp [[Zalk]] in de [[Oaveriessel]]se gemiente [[Kampen (Overiessel)|Kampen]]. ==Bezigheden en uutwarking== Kleusien wördden machtig populair deur heur tillevisieoptredens in 1989-1990 in 't [[NCRV]]-pregramma ''Passage'', daoras ze netuurmiddels anbeveul veur een hiele riege kwaalties. Oaver dizze onderwarpen hef ze ok schrieveri'je uutegèven; drei boeken haalden de Libris Top 10. Veul journalisten en pregrammamakers, waoronder [[Rik Felderhof]], waren riegelmaotig bi'j heur te gast. D'r wördden ok een speciaole Klazien-geurliende op de mark ebrocht en Kleusien maakten een plaotien mit [[André van Duin]]. End jaoren tachtig trad Kleusien op as weervrouwe in een Vara-radiopregramma van [[Felix Meurders]]. Krek as al heur bezigheden had ze heurzölf dizze discipline bi'jebrocht. [[Van Kooten en De Bie]] steuken in 't tillevisieseizoen 1991/1992 van 't satirische pregramma [[Keek op de Week]] de gek mit heur an middels de typegies 'Berendien uut Wisp' en 'Rosalien uut Drost'. Stemkeunstenaor [[Robert Paul]] parodieerden heur in 1995 mit zien cd-singel ''Volgende Patiënt''. ==Persoonlijke lèven== Nao de [[Tweide Wereldoorlog]] trouwden Kleusien mit Sam Rotstein (oaverleden in juni 2007). Hi'j was een [[Jeudendom|Jeudse]] onderduker die bi'j de femilie Van den Brink in had ewoond. Kleusien kwaamp op 5 juni 1997 uut de tied as gevolg van de [[ziekte van Kahler]], een vörm van [[leukemie]]. Op eigen verzoek kwaamp d'r anvankelijk gien stien op heur graf, um te veurkomen det 't een bedevaortsoord zol wörden. ==Te vernumen straote in Zalk== In oktober 2009 meuk de gemiente Kampen bekend det d'r in Zalk een Klaasje van den Brinkerf zol komen, mit op 't bröd de toevoeging 'Klazien uut Zalk'. De gemiente kreeg 't in 't wier mit de [[Vereniging tegen Kwakzalverij]], die protest antiekenden umdet Kleusien een 'kwakzalfster' ewest zol hebben die 'slechte adviezen' gaf. De veurzitter van de veriening, [[Cees Renckens]], had Kleusien in zien proefschrift ''Dwaalwegen in de geneeskunde'' (2004) al een 'ouderwets kwakzalverstype' enuumd. ==Schrieveri'je== *''Regels veur et weer en nog een heleboel meer'' (as Kleusien uut Zalk), Stichting IJsselakademie, Kampen, 1981 *''Allerhande dingen over de natuur: Wat groen is en het weer, dieren en zo meer...'' (as Klazien uit Zalk), Kok, Kampen, 1990 *''Wie luistert... Met foto's van Aart Veldman'' (as Klazien uit Zalk), Kok, Kampen, 1990 *''Allerhande dingen over de natuur 2: tips en wetenswaardigheden over de natuur'' (as Klazien uit Zalk), Kok, Kampen, 1991 *''Duizend dierendingen'' (as Klazien uit Zalk), Kok, Kampen, 1991 *''Allerhande dingen over de natuur 3: geen betere buur dan moeder natuur'' (as Klazien uit Zalk), Kok, Kampen, 1992 *''Er was eens... er is. Wilde planten en bloemen'' (as Klazien uit Zalk), Kok, Kampen, 1992 *''Alstublieft, dank u wel: over biddag en dankdag'' (as Klazien uit Zalk), Kok, Kampen, 1992 *''Ga je of ga je niet'' (as Klazien uit Zalk), Kok Lyra, Kampen, 1993 *''Winterlicht: verhalen voor kerst'' (as Klazien uit Zalk), Bredewold, Wezep, 1996 *''Aarde, Water, Lucht en Vuur'' (as Klazien uit Zalk), Bredewold, Wezep, 1997 ==Bronnen== *[http://www.blikopnieuws.nl/bericht/14970 blikopnieuws.nl: ''Woning 'Klazien uut Zalk' na acht jaar in de verkoop''] *[http://www.trouw.nl/krantenarchief/1997/06/06/2533584/Kruidenvrouw_Klazien_uit_Zalk_78__overleden.html Trouw: ''Kruidenvrouw Klazien uit Zalk (78) overleden''] *[http://www.robertpaul.nl/ Webstee van stemkeunstenaor Robert Paul] *[http://www.nd.nl/artikelen/2009/oktober/20/-klazien-uut-zalk-verdient-geen-straat- Nederlands Dagblad: '' 'Klazien uut Zalk verdient geen straat' ''] *[http://www.rtvoost.nl/nieuws/default.aspx?nid=102714 RTV Oost: ''"Geen straat voor Klazien uut Zalk"] *Renckens, Cees (2004), ''Dwaalwegen in de geneeskunde. Over alternatieve geneeswijzen, modeziekten en kwakzalverij'', Amsterdam: Bert Bakker, blz. 328 {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Alternatieve geneeskunde]] e0vdf04zmrvu4hxwizfazu7p33k6ipq 0 13488 122366 122363 2009-10-20T18:03:47Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Klaasje Rotstein-van den Brink]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Klaasje Rotstein-van den Brink]] 1u9yehkp9z9m1q2cxm0ajir15ssczl9 0 13489 122364 2009-10-20T18:02:15Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Klaasje Rotstein-van den Brink]] 1u9yehkp9z9m1q2cxm0ajir15ssczl9 0 13490 122365 2009-10-20T18:02:37Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Klaasje Rotstein-van den Brink]] 1u9yehkp9z9m1q2cxm0ajir15ssczl9 0 13491 122368 2009-10-20T18:04:13Z Ni'jluuseger 73 [[Klazien Rotstein-van den Brink]] is ewiezig naor [[Klaasje Rotstein-van den Brink]]: Geboortename wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Klaasje Rotstein-van den Brink]] kx6eqx1kt9kgrxjnsnswmw31rn6n714 14 13493 265906 122370 2013-05-10T15:52:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geneeskunde]] f8pt1wp8vsjrurfi0vif3snke7mtvep 0 13495 122399 2009-10-20T21:14:22Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Malta]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Malta]] 3amkqda5atymzxr59spesrv64osh2oo 0 13496 284747 122400 2016-05-31T00:45:52Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Syprus]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Syprus]] 6arju6rn7fx5p3fqomyx46wby5nnjvb 0 13497 122401 2009-10-20T21:15:11Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Slowaaknlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Slowaaknlaand]] 6mqdp6zlzty0cmnp5pnh9oasvv0wd01 0 13498 122402 2009-10-20T21:16:01Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Portugal]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Portugal]] o019vbu1wih6qahz9xs965khj47ji19 0 13499 122403 2009-10-20T21:16:29Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Sloveniën]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Sloveniën]] s87m2bnbovvuuj7lepfroea4o80c8l0 0 13503 263984 210200 2013-05-06T15:51:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Johanna van Buren Cultuurprijs''' is een drei-jaorlijkse pries veur lu die heur verdienstelijk hebt emeuken op 't gebied van de oost-Nederlaandse streekcultuur. De pries is in 1981 in-esteld deur de [[Stichting Johanna van Buren]] en is vernuumd naor de [[Heldern]]se streektaaldichteres [[Johanna van Buren]]. Initiatiefnimmer van de pries en sikketaoris van de stichting is W.C.B. Landman uut [[Nijverdal]]. An de pries is een geldsom van wisselnde heugte verbunden. ==Winnaors== *'''1981: [[Marga Kool]]''' (veur heur volledige wark) :''Jury:'' [[Hendrik Entjes|H. Entjes]], [[Henk Krosenbrink|H. Krosenbrink]], [[Simon van Wattum|S. van Wattum]], [[Gerard Nijenhuis|G. Nijenhuis]] *1984: *'''1987: [[Willem Wilmink]]''' (veur zien inzet veur 't [[Nedersaksisch]] middels zien publicaoties) :''Jury:'' [[Henk Bloemhoff|H. Bloemhoff]], [[Hendrik Entjes|H. Entjes]], [[Marga Kool|M. Kool]], M.J. Potman *1990: *'''1993: [[Anne van der Meiden]]''' (veur zien inzet veur 't Nedersaksisch, in 't besunder 't [[Twèents]]) *'''1996: [[Hendrik Entjes]]''' (veur zien hiele wark) :''Jury:'' J. Bouwhuis (veurzitter), J. Dijkstra, [[Anne van der Meijden|A. van der Meiden]], [[Hermann Niebaum|H. Niebaum]] *'''2006: [[Bennie Jolink]]''' ==Bronnen== *[http://www.literaireprijzen.nl/index.php?fuseaction=home.showPrijs&prijsnr=164 Letterkundig Museum: literaire prijzen.nl] *[http://www.trouw.nl/krantenarchief/1993/11/17/2691261/Johanna_van_Buren_Cultuurprijs_1993.html Trouw: 'Johanna van Buren Cultuurprijs 1993'] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Buren, Johanna Van, Cultuurprijs}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Leegsaksiese pries]] 78rdumy85cdwfzb1wdjeuztg798iwkh 0 13504 122491 2009-10-21T17:17:51Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Johanna van Buren Cultuurprijs]] nlpif5jiu3keqal5frw5gqonxq6l6bw 0 13505 122492 2009-10-21T17:18:41Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Johanna van Buren Cultuurprijs]] nlpif5jiu3keqal5frw5gqonxq6l6bw 0 13506 122493 2009-10-21T17:19:06Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Johanna van Buren Cultuurprijs]] nlpif5jiu3keqal5frw5gqonxq6l6bw 0 13508 122568 2009-10-22T17:39:32Z Grunnen 2282 deurverwiezing naor [[Drenthe]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Drenthe]] k6fg215gd7iv616vv5r0vxxk9i822lr 0 13509 264907 259109 2013-05-09T22:02:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Fruit salad.JPG|right|250px|thumb|n Schoal mit bool]] '''Bool''' (of '''Bowl''') is n [[gerecht]] woarbie verschaaidene [[vruchten]] ien lutje stukjes sneden worden en soamen ien n [[schoal]] doan worden. Hierbie gaait den voak draank, zo as [[likeur]], [[beernswien]] of [[wien|droevenwien]]. Ook gaait der van oldsheer [[limenoade]] ien, aanmengd mit wat [[woater]]. Tegenswoordeg zugt man aal meer dat man vruchten oet blik nemt dij al sneden binnen en op siroop stoan, woardeur man t allend nog ien n schoal doun mout en de draank der bie doun hoft. Ien [[Grunnen (provìnzie)|Grönnen]], môr ook op aander steden, wordt bool van oldsheer serveerd op [[verjaordag|verjoardoagen]]. As man vrouger ien Grunnen op verjoardag kwam, en bie summege olle luu nog aal, den kreeg man eerst n kopke [[kovvie]] mit n plak kouk en doarnoa nog n kopke kovvie of [[Tee (draank)|tee]] mit n gebakje. Doarnoa kwammen den de hapjes op toavel en voak ston der den n schoal bool op t schuddelbred woar man zulf wat oetpakken kon mit n [[slaif]]. Tegenswoordeg wordt t ook nog wel eten as [[toetje]], eventuweel mit [[ijs]], veuraal mit de feestdoagen. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gerecht]] 3fxa9x3zg9h1to6r120qhs7d3qp6nvz 0 13510 122625 2009-10-23T07:37:31Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Möppelt]] bevnqiqxee1x1i49e8x9znlridy7x9p 0 13512 268943 267719 2013-08-05T08:22:37Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Dorpsgezicht Orvelte.jpg|right|250px|thumb|[[Orvelte]], n old [[Drenthe|Drìnts]] (Saksisch) loug]] Olle mìnsken maggen aaltieds geern proaten over t '''olle leven van vrouger'''. Dit komt veuraal deurdat noa de [[Tweede Wereldoorlog|oorlog]] de veraanderns zok hail vlot op nkander opvôlgden en de wereld aal klainer wordt deur de hogere mobiliteit. Hierdeur wordt de belevenswereld van luu groter, woardeur olle gebruken en regionoale identiteit laanksoam votgoan. Der wordt al ais zègd dat ien de lèste 50 joar net zo veul veraanderd is ien de 500 joar doarveur. Veul olle luu dij veur of tuzzen de oorlogen geboren binnen, kinnen de veraanderns van noudoags den ook nait apmoal even goud biebainen en hebben den ook nog voak verlet van vrouger. Ien vergelieken mit de rest van [[Nederlaand]] het t [[Nedersaksië|Leegsaksische gebied]] messchain nog wel de maiste veraandern ondergoan, deur t van oorsprong laandelke karakter van de streek. [[Nedersaksische volksgebruken|Olle gebruken]] goan vot, de viskerij is ôflopen, dialekten staarven oet, klederdracht wordt nait meer droagen, de laandbaauw gaait noar t boetenlaand, bedrieven trekken vot oet de dörpen, ambachten worden omwizzeld veur mesienewaark, noaberkontakten worden minder, jongluu trekken vot noar de steden, enzowieder. t Leegsaksisch wordt deurregen deur de zonuimde [[biebelgordel|biebelraim]] (biblebelt), woar man nog laank perbaaierd het om t olle tou beholden, môr ook hier begunt de globalisoatsie zien ientrid tou doun. Hieronder wordt n beschrieven geven van t leven van vrouger van de gemiddelde leutje man ien de bepoalde gebieden dij wie nou kennen as t [[Leegsaksisch]]e gebied, veurdat de [[globalisoatsie]] begon. ==Grunnen== Kultureel kin Grunnen ien vaaier gebieden verdaild worden: [[Grunnen (stad)|Stad]] en omstreken op [[Hondsrog]], de Klaaigebieden, de Veenkelonien en [[Westerwôlde]] (de zaandgronden). Ien dizze vaaier gebieden was t leven apmoal net even aans, môr wel verliekensboar. ===Stad=== [[Ofbeelding:Groene Weeshuis Groningen.jpg|right|250px|thumb|n Olle verbeelden van t Gruine Weeshoes oet 1858. Tot aan [[Twijde Wereldkraig]] tou zag hail Stad der sikkom zo oet]] [[Ofbeelding:Groninger snik.jpg|right|thumb|250px|Olle foto van hou of Stad der veur de oorlog van boeten oetzag]] De grootste verandern ien [[Grunnen (stad)|Stad]] is t oeterliek van de stad. Was t veur de oorlog n echte historische stad, nou binnen der n hail ìnde nijmoodse gebaauwen, kantoren en aander grote torens en baauwwaarken. Nou is de overgang tuzzen t olle en nije leven ien Stad minder hektisch wèst, deurdat liek as aander steden, ook Grunnen eerder mit de tied mit goan as dörpen. De veraandern ien oeterliek was aans wel radikoal. De stroaten wazzen vrouger van lösse stainen, voak rooie klinkers, mit aan ziedkaant dikke vlinten. De hoezen wazzen van [[keie|brikken]] môkt en haren veul klassisistische elemìnten. Bie de bevraaiden noa de Twijde Wereldkraig deur de [[Kannede|Kanadezen]] is n groot gedailte van stad bombardeerd worden omdat de [[Duutslaand|Duutse soldoaten]] over haile stad verspraid wazzen. Noa de oorlog was der naauwlieks gèld om alles opnij op tou baauwen, woardeur der nije gebaauwen hìn zet wörren. Veul van dizze gebaauwen wazzen hail simpel, deurdat der nait genog gèld was en man zo gaauw meugelk t leven weer oppakken wol. Noa de bevraaiden is Stad ook hail slim gruid en het t zien zìntroale positsie ien t Noorden ook goud benoadrokt. Doardeur was t veur zoakenluu oet aander dailen van t laand aantrekkelk om hier tou zeddeln. Noa t ontdekken van t gas, zeddelde de [[Nederlandse Gasunie|gasunie]] zok ook ien Stad. Dit ales het biedroagen dat Grunnen van n rustege pervìnziestad dij waineg tou doun haar mit t Hollaandse dail van t laand, zok nou openstèlde veur de [[forensen]] en aander zoakenluu. Ook de universiteit het hieraan mitwaarkt. Deurdat aal meer luu studeren gingen, mos de universiteit oetbraaiden. Tegenswoordeg is meer as ain op de vaaier ienwoners van Stad n studìnt. [[Ofbeelding:Ruiten Aa.jpg|250px|right|thumb|Stee woar de Ruten Oa en de Muzzel Oa bienkander kommen tou de Westerwoldse Oa]] ===Westerwôlde=== Tot aan t twijde vörrel van de 20. aiw tou beston Westerwôlde grotendails oet [[haide]] en [[Vene (grondsoorte)|veen]]. n Laange zaandrog luip tuzzen de venen deur en doar laggen de dörpen op. De dörpen wazzen nait groot, môr haren apmoal wel aigen veurzainens, zo as n [[smid]], n [[bakker]], n [[slachter]], n [[schoumoaker]], enz. Man kwam voak nait wieder as zien aigen dörp of t dörp even wieder, deurdat man voak nog mit peerd en woagen raaizen mos of lopens. Veul olle mìnzen vertèllen nog aal van de tied dat zai mit peerd en woagenkje noar Winschoot tou gingen en vroug weer noar hoes gingen om zo nait ien t duuster over stroat hìn tou mouten. Stroaten wazzen ook nog van zaand of olle klinkers. Dörpen as [[Zèlng]], [[Wedde]] en [[Onswedde]] konden mit rècht esdörpen nuimd worden. Ien dij dörpen woonden den ook nog veul [[schaipers]] dij doagelks mit heur schoapen noar de [[es]]sen tou gingen en doar heur schoapen groazen lôten. Noa de joaren 20 is binoa aal t haaide en t veen ôfgroaven en binnen de hoogeverschillen ien Westerwôlde nait meer as n poar meter. Dou dit gebeurde, ontston der n hail ìnde laandbaauwgrond. Hierop wör veuraal [[boukwaaite]] verbaauwd, dat luu oet Hannover aantrok dij hier waarken gingen as gastaarbaider, môr dou bleven en integreerd binnen ien de bevôlken. Hierdeur kon man ien stee van schaiper of vijboer ook baauwboer worden. Ook ontston der n hail ìnde waarkgelegenhaid deurdat de woaterhoesholden ien Westerwôlde drastisch aanpakt wör. Der wör n knoal groaven van [[Troapel]] tot aan de [[Dullert]] tou. Loater wör ook de olle Oa ([[Ruten Oa]]) liektrokken. De dörpen begonnen tou gruien en de bevôlken nam tou. Hierdeur kwammen der ook n ìnde krougkes ien de dörpen en kwam der meer kontakt mit de veenkelonien. Klaine dörpswinkeltjes gruiden oet tot krudeniers en ien de grotere dörpen kwammen zulfs maarkten op bepoalde doagen. Man kin den ook zèggen dat Westerwôlde aan t begun van de 20. aiw n ienörme impuls had het. Toch duurde dit nait laanger as de joaren 60. Vanôf dij tied ging man aal gaauwer noar t grote Uropa tou en kwam ook op t plattelaand de auto op. Hierdeur gingen veul dörpswinkels en ambachten vot. Dizzent wörren vervongen deur supermaarkten, dij tegenswoordeg ook al binoa gain bestoan meer hebben. Westerwôlde mout t tegenswoordeg hebben van t toerisme. De vesten [[Boertang]] is ien joaren 70 opknapt en rekonstruweerd, t [[klooster Troapel]] is opend veur publiek en is ien 2000 oetbaauwd mit n vleugel veur kunst, bie [[Wedde]] is de [[Wedderbörg]] opknapt en is n vakantiepaark baauw, liek as bie Vlagtwedde. De laandbaauw is tegenswoordeg overlôten aan de grotere boeren, dij veurnoamelk [[mais]] of [[groan]] verbaauwen. De Ruten Oa is weer ien zien olle stoat hersteld worden en de overbleven natuur om en bie Zèlng is nou beschaarmd. Westerwôlde is veuraal gelaifd bie luu dij van de natuur holden en fietsen, môr ook bie Duutse toeristen dij net even de grìns kommen. [[Bestaand:Wildervank Klinkenberg 01.JPG|right}250px|thumb|Wildervank noudoags, standbeeld van n ol snikjeman dij mit t peerd op de waal laip om t schip veuroet tou roppen woar snikjevoarder op zat]] ===Veenkelonies=== De Veenkelonies binnen laank nog bezit wèst van Stad. Ook al wazzen der wel zulfstandege gemaintes ontstoan, veul grond was nog ien aigendom van de [[gemainte Grunnen]]. Pas ien 2007 is t lèste stukje [[stadsgrond]] van Stad ôfkocht. Ien t leven van de Veenkolonies haar dit n redelk grote ploats, den t haile leven was op Stad richt. Boeren dij doar laand haren gingen via de knoalen noar Stad tou om doar heur gouder tou verkopen, törf dat ôfgroaven wör ging noar Stad tou, [[busekool|boeskolen]] gingen en kwammen vanoet Stad, enzowieder. De scheepvoart was ien de Veenkelonien van groot belang. Deurdat t ôfgroaven veengebied nog nait echt haard was, wörren der ien eerste ienstaansie naauwlieks wegen aanlègd. De belaangriekste vervouerswieze was den ook per schip. Veul luu oet de Veenkelonien dij gain törfaarbaider of eerdappelboer wazzen, wazzen den ook schipper. Vraauwluu waarkten thoes ien t hoesholden en voak ook op t laand, môr as schip kwam, den mozzen zai dij ien en oetloaden. Tegenswoordeg is de schipperij binoa hailmoal vot. t Ainegste dat nog aan de schipperij denken dut, binnen de olle schippershoeskes dij ien binoa èlk Veenkelonioals dörp nog wel stoan. Schippers dij körte tochten muiken, voak nog mit n peerd op de waal, wörren [[snikjevoarders]] nuimd. Zai muiken körte tochten deur de pervìnzie en gingen dingen bezörgen. De grotere schepen worden tegenswoordeg ook wel snikken nuimd, môr dat is nait hailemoal korrekt. As snikjevoarders bie n brog kwammen, blaizen zai op n snikhoorn, zodat brugwachter wos dat zai der aan kwammen. Dij brugwachter, of n poar kwoajongen dij doar toustemmen veur haren, deden den n [[kloomp|holtske]] aan n stôk en huilen dij noar snikjevoarder tou, zodat hai doar n sìnt of n stuver ien doun kon, as belonen veur t open doun van de brog. Veul Veenkelonioalse dörpen binnen op dezulfde menaaier iendaild. t Belaangriekste is t knoal, woar de maiste dörpen aan ontstoan binnen. Aan dij weerskanten lagen wegen, aine kaant haar n zaandwèg (loater klinker) en aander kaant haar n klinkerwèg (loater asfalt). Aan de klinkerwèg lagen de maiste hoezen, ien tieds dat der aan de zaandwèg n poar boerderijen lagen. Dij kaant wordt ook wel de ''laandskaant'' nuimd, omdat der direkte tougang is tou t laand en de aander kaant de ''dörpskaant'', omdat doar de maiste hoezen en veurzainens lagen. Tuzzen de oorlogen ien kwam der ook n [[peerdentram]] en wörren pakjes en post ook mit [[hondekoar]] brocht. Noa de oorlog binnen dizzent weer votgoan en kwam de auto op. Ien de dörpen was man nait n haile hechte gemainschop. Man ging wel mit nkander om, bie verjoardagen en t slachten kwammen noaber wel nkander, môr n echte hechte gemainschop mit noaberplichten was der nait. Dit het ook tou moaken mit t fait dat man ien de Veenkelonies apmoal import is van aander dailen van de pervìnzie, oet Drìnt, oet Hannover (noudoags [[Nedersaksen|Niedersachsen]]), oet [[Westvele]] en zulfs oet [[Fraislaand]]. Dizze verschillende bevôlkensgroepen wörren veraind deur t kontakt mit de Stad. Man nam dij toal dails over en zo ontston t [[Veenkelonioals|Veenkelonioalse dialekt]], dat noudoags nog t maist proat wordt. Relatief zain wazzen de Veenkelonies t aarmste gedailte van Nederlaand. Veul luu leefden ien lutje hoezen en mozzen t doun mit wat zai zulf veur handen haren. Der was ook n groot verschil tuzzen grote en lutje boeren. De grote boeren haren n hail ìnde knechten en lutje boeren ien dainst. De lutje boeren haren voak grote gezinnen dij apmoal mitwaarken mozzen om brood op plaanke tou kriegen. Noa de zummervakaansie was t tied om de eerdappels van t laand ôf tou kriegen. De kinder kregen den extroa weken vrai en mozzen den van smörnsvroug tot soavensloat op laand waarken. Dit gebeurde zowel ien t Grunnegse as ien t Drìntse gedailte. Ien de riege Bartje wordt mooi zain lôten hou of t leven doudestieds was. Tegenswoordeg binnen veul knoalen en wieken dempt en binnen dörpen oetgruid tot grode ploatsen as [[Knoal (dörp)|Knoal]], de [[Oalpekel|Pekels]], [[Veendaam (dörp)|Veendam]], [[Zuudbrouk]] en [[Hoogezaand-Sapmeer]]. Ook hier binnen lutje winkeltjes vottrokken, môr deurdat t apmoal redelk grote ploatsen binnen, kinnen nijmoodse winkels zo as supermaarkten, klaiderwinkels, komputerwinkels, woarhoezen, enz. wel bestoan. ===Verjoardoagen=== Verjoardoagen wazzen vrouger verliekensboar mit vandoag. Femilie en vrunden kommen bie nkander en de joarege krigt n kadootje. t Verschil mit vandoag is dat der bepoalde gebroeken wazzen dij nou aal minder worden. Man kreeg aaltied twij moal n kopke thee of kovvie. Bie de eerste kreeg man kouk (of cake) en bie de twijde n gebakje. Doarnoa kwam de borrel op toavel. Aal volwazzenen dronken jenever, ook de vraauwluu, dij der sumtieds wat bie ien deden, bieveurbeeld stroop. Jenever mit stroop wör hoazenbloud nuimd. Bier wör vrouger sikkom nait dronken tiedens verjoardoagen. Mit de borrel kwam der ook [[sokkeloa]] (veuraal veur de kinder), [[dreuge worst|wòrst]], [[keze|kees]] en aander hapjes op toavel en ook kloare sigaretten, sigoaren of tebak veur luu dij n piep rookte. Tegenswoordeg nemt elk zulf zien aigen rokerij mit, mòr doudestieds heurde dat op toavel te stoan, voak op n mooie schoal of op n sierlek bred. Doarnoast wör mit verjoardoagen ook voak [[bool]] moakt. Tiedens verjoardoagen zaten luu voak ien de "veurkoamer". Vrouger haren luu voak twij koamers, de veurkoamer en de achterkoamer. As man op n gewone dag bie aine op verziede kwam, zat man ien de achterkoamer, of as luu gain twij koamers haren, ien keuken. De veurkoamer was allend veur biezundere gelegenheden. <!-- ==Drenthe== ==Stellingwarven== ==Sallaand== ==Urk== ==Tweante== ==Achterhook== ==Veluwe== ==Bunsjoten & Spaokenburg== --> {{DEFAULTSORT:Olle Leven Van Vrouger Ien De Leegsaksische Gebieden}} {{Dialekt|gos}} [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] gkf1w5k2uvixvmbgns5n6sojpf5zhwt 0 13513 122691 2009-10-23T21:44:13Z Grönneger 1 35 [[Olle leven van vrouger]] is ewiezig naor [[Olle leven van vrouger ien de Leegsaksische gebieden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Olle leven van vrouger ien de Leegsaksische gebieden]] 8ruf4ogljyi1eqkz244mnbrgks3nycr 0 13515 122728 2009-10-24T11:32:35Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Busekool]] ax25vxzsh8y5tv9pd77mpta0dsuwghk 0 13516 122729 2009-10-24T11:32:52Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Busekool]] ax25vxzsh8y5tv9pd77mpta0dsuwghk 0 13517 122730 2009-10-24T11:33:12Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Busekool]] ax25vxzsh8y5tv9pd77mpta0dsuwghk 12 13518 201037 122752 2011-08-02T21:45:36Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Hulpe:Informasie veur anwas]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hulpe:Informasie veur anwas]] bp36s6k1iiqoeo07pdrn0fvkzsy12yk 0 13525 284100 279560 2016-04-05T17:10:28Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Norsk.PNG|right|250px|thumb|Noorse dialekten]] Et '''Noors''' of '''Noorsk''' (in et Noors: ''norsk'') is ne Noord-Germaanse of [[Skandinavië|Skandinaviese]] sproake, met ongevear 4,5 miljoen sprekkers. Et is de offisjele sproake in [[Noorweagen]]. t Is nauw verwaant met de aandere Skandinaviese sproaken [[Zweeds]] en [[Deens]], en sprekkers van disse sproaken köant mekoar oonderling redelik volgen. De twee aandere Skandinaviese sproaken [[Ieslaand]]s en [[Faeröars]] köant et Noors, Zweeds en Deens nit mear verstoan. Noors hef twee offisjele skriefwiezes, [[Bokmål|Bookmoal]] en [[Nynorsk|Niejnoors]], en völle [[dialekt]]en. Alhoowal de meeste dialekten mear op de skriefvörm ''Niejnoors'' liekt, gebrok mear 10 töt 15 perseant van de Noren et as skrieftaal. De rest gebrok et ''Bokmål''. Aanders as in aandere laanden is et in Noorweagen nit gek um dialekt te gebroeken. Algemeen Noors besteet nit. Der besteet wal ''standard østnorsk'' (standaard oost-Noors), mear den wörd mear duur n heandke vol leu gebroekt. Vuur de radio en tellevisie kuiert leu ne gesprökkene vörm van ene van de beaide skriefsproaken. t Noors gebrok et [[Latiens]]e skrift, woerbie noa de ''z'' nog dree aandere letters bie edoan zeent: ''æ'', ''ø'' en ''å''. De letters c, q, w, x en z wordt hoaste nit gebroekt. Noors is ne [[toonsproake]], met twee tonen, dee't zorget det n woord op verskillende maneren oet elegd kan worden. Zo he'j de wöarde ''bønner'' en ''bønder'', woervan at de oetsproake et zelfde is, behalve n toon. Et eerste betekent ''bonen'', e aandere ''boeren''. Et eerste woard kan ook ''bidden'' betekenen, mear det haank dan wier van de rest van et gesprek of. == Geskiedenisse van et Noors == Van ooldsher kuierden alle leu in Skandinavië dezelfde sproake: et [[Oernoords]] en vanof ong. [[700]] et [[Ooldnoors]]. Um [[1350]], toew at et antal inwonners van Noorweagen stoark was oet edund duur de pest, köm der ne nieje sproake, et [[middelnoors]]. Zo um [[1525]] gung det umme noar et modern Noors. Et [[Runes (skrift)|Runeskrift]] wör as skrieftaal gebroekt töt in de [[middeleewn|middeleewen]], toew at der heanig an et Latiense skrift in köm. In [[1397]] köm Noorweagen oonder beweend van [[Deanemoarken]], woervan et in [[1536]] ne [[proveensie]] wör. Et [[Deens]] wör de skrieftaal, de sproake van de middelklasse, et bestuur, de skole en de koarke. De dialekten van et plattelaand blewen recht Noors. Vuural in et westen bleef et Noors on-anetast. Noa at Noorweagen in [[1814]] onafhaankelik wör, gröaiden der twee aparte skriefwiezes, et verdeenskete ''Riksmål'' (rieksmoal, ofwal riekssproake), wat later ''Bokmål'' (booksproake) eneumd wör, en et ''Landsmål'' (laandssproake), wat later ''Nynorsk'' (Niejnoors) eneumd wör en baseerd was op de westerlike dialekten. Der was ne beweaging dee't ne eankele Noorske sproake wollen (t ''samnorsk''), mear doar was nooit völle anhang vuur, mear de beaide skriefwiezes wörden wal vake op mekoar an epast. Det der twee verskeaidene Noorse "standaardsproaken" bestoat veendt de meeste Noren vandaag an n dag wal best. == Kenmoarken == t Noors (en de aandere Noord-Skandinaviese sproaken) steet bekeand um vervoging van de woarkwöarde. Bievuurbeeld, et woarkwoard "wean" (''å vaere'') krig in de Hudige Tied bie alle personen ne eankele vervoging: * ik zin = jeg ''er'' * iej zeent = du ''er'' * hee is = han ''er'' * vie zeent = vi ''er'' n Aander kenmoark is det et bepoalde lidwoard achter et naamwoard eplakt wörd, en et onbepoalde der vuur keump. Bv: * (onbepoald) n book = ''en'' book, (bepoald) et book = ''boken''; * (onbepoald) n hoes = ''et'' hus, (bepoald) et hoes = huset. Hieroet blik ook det et Noors keant twee geslachten, namelik ''geslachtelik'' en ''onziedig''. Geslachtelike wöarde kriegent ''en'' as lidwoard, onziedige wöarde kriegent ''et''. Dit keump ook wier in de bievooglike wöarde: ''en stor bok'' (n groot book), ''et stort hus'' (n groot hoes). == Oetgoande verwiezing == * [http://www.noorsetaal.org Noorsetaal.org] {{interwiki|kode=nn|naam=Niejnoorse}} {{interwiki|kode=no|naam=Booksproak-Noorse}} {{Germoans}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Germaanse taol]] 306aze1pfrtsm85c87rkab99nuwvq7u 0 13526 292788 290713 2016-12-22T14:16:25Z Wwikix 13678 /* Fraanse invloud */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Motto of Luxembourg.JPG|thumb|250px|t Natsionoale motto van Luxembörg ien t Luxembörgs: ''Mir wolle bleiwe wat mir sin'']] [[Bestaand:Moien.jpg|thumb|250px|Mìnsken worden ien t gebaauw van de Road van de Europese Unie ien Brussel, tiedens de Luxembörgse veurzitterschop ien [[2005]] begrout ien t Luxembörgs]] t '''Luxembörgs''' (aigen noam: ''Lëtzebuergesch'', IPA: {{IPA|[ˈlətsəbuɐjəʃ]}}) is n [[Middelduuts]]e [[toal]] dij veurnoamelk sproken wordt ien t [[Luxemburg (laand)|Groothaartogdom Luxembörg]]. Doarnoast wordt t ook nog sproken ien [[Belgie]] rond [[Sankt-Vith]] (''Zënt-Vaït'') en rond [[Oarlen]] (''Arel''), ien n leutje dail van [[Duutslaand]] ien t westelke [[Aifel]], rond [[Bitbörg]] (''Béibreg''), ien n stukje van [[Fraankriek]] ien t noorden van [[Lotheerns]], rond [[Thionville]] (''Diddenuewen'') en immigraantengemainschoppen ien nije wereld. Luxembörgs is n [[Mouzelfraankisch]] ([[Duuts]]) dialekt, dat deur de ienheemse bevôlken van t Groothaartogdom Luxembörg ien t doagelks leven broekt wordt en deur n groot dail van de boetenlaanders ien Luxembörg verstoan wordt, t is dan ook de hoestoal van tachteg perzìnt van de Luxembörgse bevôlken. t Luxembörgs wordt in totoal sproken deur sikkom 300.000 mìnsken. Deur de slechte herinnerns aan de Duutse bezètten ien Twijde Wereldkraig vinden veul Luxembörgers t nait zo pretteg as boetenlaanders heur omgaangstoal n Duuts dialekt nuimen. Zee stoan der op dat Luxembörgs as n apaarte toal zain worden mout. Nou binnen de verschillen mit t Hoogduuts ienderdoad zo groot dat aine dij allìnd Hoogduuts kìn (grode) muite het om t Luxembörgs tou verstoan. Aan de aandere kaant binnen de verschillen tussen Luxembörgs en Hoogduuts minder groot as tuzzen bieveurbeeld t [[Nederlaands]] ([[Nederduuts]]) en [[Duuts]] ([[Hoogduuts]]). == Toalkundege aspekten == t Luxembörgs is n [[Middelduuts]]e en doarmit ook [[Hoogduuts]]e variëteit van [[Fraankisch]]e stam. Om t tou onderschaiden van aandere Fraankische variëteiten wordt t deur toalkundegen wel 'Mouzelfraankisch' nuimd. * [[Indo-Europees]] ** [[Germoanse toalen|Germoans]] *** [[West-Germoanse toalen|West-Germoans]] **** [[Hoogduuts]] ***** [[Fraankisch]] ****** Mouzelfraankisch (Luxembörgs) == n Poar woorden == {| {{prettytable}} ! '''LUXEMBÖRGS''' ! '''GRÖNNEGS''' |- | moien | moi (bie t ontvaangst) |- | äddi | moi (bie t vortgoan) |- | wann ech gelift | aseblieft |- | merci | bedaankt |- | Lëtzebuerg | Luxembörg |- | jo | joa |- | neen | nee |} == Fraanse invloud == {| {{prettytable}} ! '''FRAANS''' ! '''LUXEMBÖRGS''' ! '''GRÖNNEGS''' |- | billet | Billjee | koartje |- | saucisse | Zossiss | worst(je) |- | prison | Prisong | gevaangenis |- | valise | Wallis | kovver |- | pompiers | Pompjeeën | braandweer |- | merci beaucoup | villmools merci | haartelk bedaankt |} {{Interwiki|kode=lb}} {{Germoans}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Germaanse taol]] [[Kategorie:Duutse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Luxemburg (laand)]] [[Kategorie:Waalnlaand]] hecid4x6a6b4nfxx06uqcx1a4tn6nu3 0 13527 122834 2009-10-25T12:48:17Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Noorwegen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Noorwegen]] ld4rtzaz0gwa63vtqstph0so85t7tjh 0 13528 122835 2009-10-25T12:49:07Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Denmaark]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Denmaark]] 86b6353hrjnqczxpve3jspuxmu3n8id 0 13529 137554 122850 2010-02-19T15:17:36Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:Jager-Verzoameloar}} wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Jager-verzamelaar]] {{DEFAULTSORT:Jager-Verzoameloar}} 3zd7qd79mlvvfb39s04qyiltomyy976 0 13531 282322 268944 2015-05-23T15:01:29Z Servien 7 /* Zie ok */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Gijsjolink.jpg|thumb|330px|Gijs Jolink van [[Jovink en de Voederbietels]]]] Mit '''Nedersaksische meziek''' wördt hier in de eerste plaatse meziek bedoeld mit teksten in 't [[Nedersaksisch]]; bi'j uutbreiding kan 't ok instrumentale meziek wèden die inspireerd is deur 't culturele arfgoed van de Nedersaksischtalige gebieden. == Wörtels == === Zingen in de standerdtaal of in de streektaal? === ==== Prestige van 't Nederlaands ==== 'Van oldsher liekt d'r niet veule in de streektalen ezungen te wèden. Temiensen, uut 't vleden is weinig opbewaord', stelt hoogleraar liedcultuur [[Louis Peter Grijp]].<ref>Louis Peter Grijp (1995), [http://www.streektaalzang.nl/strk/pers/p95vkb21.htm 'Is zingen in dialect Normaal? Muziek, taal en regionale identiteit']. In ''"Zingen in een kleine taal". Volkskundig Bulletin'', jaorgaank 21, nommer 2, oktober: 'Van oudsher lijkt er niet veel in de streektalen te zijn gezongen. Althans, uit het verleden is er weinig bewaard, afgezien van dichters als Bredero en Vondel die weliswaar een aantal van hun liederen in dialect schreven (Waterlands), maar overwegend omwille van de satire. Ook volksliedonderzoekers konden relatief weinig liederen in de streektalen optekenen. Het volk sprak weliswaar dialect, maar zong in het Nederlands.'</ref> Al lange tied voert in de Nedersaksischtalige previncies 't Nederlaandstalige lied de boavenhaand (twintigste-eeuwse butenlaandse muzikale invloeden nog buten beschouwing laotend). Waor de streektaal veural töt 't informele gesprek in femilie- en vriendenkring beparkt bleef, had 't Nederlaands tezölfdertied in alderhaand berieken een (toenimmende) rolle, zoas op schoele en in de media. Zo had 't ok een rolle in de vörm van laandsbried oaveredragen kienderliedties (beveurbield ''Roodborstje tikt tegen 't raam'') en liedties mit historische motieven (beveurbield ''De Zilvervloot''). Dit giet mangs ok op veur liedties mit teksten die specifiek naor 't Nedersaksischtalig gebied verwiest, zoas [[Nedersaksische_volksleidjes#Berend_Botje|''Berend Botje'']], die uut varen gunk '' 'met zijn scheepje naar Zuidlaren'.'' 't Streektaallied zol daorentègen in de nègentiende eeuw in-evoerd wèden deur de schrievende elite.<ref>Louis Peter Grijp (1995), [http://www.streektaalzang.nl/strk/pers/p95vkb21.htm 'Is zingen in dialect Normaal? Muziek, taal en regionale identiteit']. In ''"Zingen in een kleine taal". Volkskundig Bulletin'', jaorgaank 21, nommer 2, oktober: 'Pas in de negentiende eeuw wordt het dialectlied geïntroduceerd en wel door de elite, die er een middel in zag een romantisch getinte regionale identiteit vorm te geven'.</ref><ref>Louis Peter Grijp (1996), [http://www.streektaalzang.nl/strk/pers/p96dlbr1.htm 'Van dialectlied tot boerenrock: Muziek en regionale identiteit']. In ''Constructie van het eigene. Culturele vormen van regionale identiteit in Nederland'' onder redactie van Carlo van der Borgt, Amanda Hermans en Hugo Jacobs, Amsterdam, SUN: 'De Brabantse volksliedonderzoeker Harrie Franken stelt dat gewone mensen niet bedreven waren in het dichten en dat degenen die het wel konden meestal het Nederlands verkozen omdat dat meer prestige had. Bovendien gaf de spelling van de streektaal problemen. [...] En als men al in het dialect zong, is dat vaak vertaald uit het Nederlands.'</ref> 't Was prestigieus um Nederlaandstalige liedties te kennen, in Nederlaand zölf zowal as in de [[Graofschop Benthem]], daoras de mèensen Nedersaksisch preutten, mar ok in 't Nederlaands en Hoogduuts zungen en riemden.<ref>Heinrich Hensen zien ''Aule Knetsååm vertäild'' (Heimatverein der Grafschaft Bentheim, 1976), een weergave van 't Graofschopper lèven van begun 20e eeuw, bevat varsies in 't Nederlaands, Graofschopper plat en Hoogduuts.</ref> ====Oost-Nederlaandse liedcultuur==== Daorentègen stelt hoogleraar in de volkskunde en orale literetuur [[Jurjen van der Kooi]] det verzamelaars en onderzukers as [[Ate Doornbosch]] (geb. 1926) en [[J.G.M. Bartelink]] leuten zien 'hoe riek en edifferentieerd ok de Oost-Nederlandse liedcultuur was'.<ref>Jurjen van der Kooi (2008), 'Orale literatuur in Oost-Nederland'. In Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum. Blz. 424-6</ref> Doornbosch had vanof 1957 een veulbeluusterd radiopregramma oaver mondeling oaverelèverde liedties, 'Onder de groene linde', en warkten vanof 1965 bi'j 't [[Nederlands Volksliedarchief]] van 't [[Meertens Instituut]]; Bartelink publiceerden ''Twents Volksleven. Liederen en dansen'' (Wassenaar, 1967). In dizze liedcultuur is de (West)nederlaandse inbreng groot, mar is ok een dudelijke [[Platduuts]]e invloed anwezig. Daans-, drink- en gelègenheidsliedties waren vake Nedersaksisch van taal. Verhalende (straat)liederen en ballades, al kwamen ze nogal ies uut Duutslaand, wördden haoste altied in 't Standaardnederlaands of in [[regiolect]]isch Nederlaands ezungen. Sommige liederen, zoas 't [[Lied van Heer Halewien]], bint in specifieke Oost-Nederlaandse (mar Nederlaandstalige) vörms egeuten, zoas 't [[Grunnen (provìnzie)|Grunningse]] 'Jan Alberts die wou er uit rijden gaan' en 't [[Tweante|Twèentse]] 'Daar was een schoon juffer fijn / die wilde zo graag bij Heer Albert zijn'.<ref>J. Bouwhuis (1981), 'Van maagden en moordenaars. Een variantenonderzoek in de orale literatuur'. In ''Driemaandelijkse Bladen'' 33 1-15, 67-77</ref> ===Varsies en variaoties=== Hoe dan ok bint d'r traditionele Nedersaksischtalige liedties die van ginneraotie op ginneraotie deuregèven wördt. Verschillende daorvan bint in meer as ien streek bekend en daor bestaot dus teksten van in meer as ien dialect. Waor ze beveurbield in de [[Kop van Overiessel|Kop van Oaveriessel]] zingt: :'' 'Hen den den, wat veurig jaor een kiepien was, is now een olde hen' '' is d'r een [[Grunnen (provìnzie)|Grunningse]] versie op-etiekend mit de (Grunnings-Nederlaandse) tekst: :'' 'Din, din, din, dat verleden jaar een piekje waar, is nu een ouwe hin.' ''<ref>[http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/anoniem/vloten/1-16.html Dr. Johannes van Vloten (1894), ''Nederlandsche baker- en kinderrijmen. Vierde veel vermeerderde druk'', Leiden: Sijthoff]</ref> [[Bestaand:Groningen Peerd.JPG|thumb|right|150px|Wegens de populariteit van 't liedtien ''[[Nedersaksische_volksleidjes#Peerd_van_Ome_Loeks|Peerd van Ome Loeks]]'' kwaamp d'r in 1959 een staandbield van te staon veur 't treinstesjon in [[Grunnen (stad)|Grunning]].]] Ok van liedties die an bepaolde feesten verbunden bint, zoas de liedties veur de [[foekepot]] mit [[Sunte-Marten (feest)|Sunte-Meerten]] of [[oldejaorsaovend]], bint versies in verschillende Nedersaksische dialecten bekend. D'r bint wieder liedties daoras een plaatsname ofhaankelijk is van waor of ze 't zingt: zo zungen ze op [[Scheloo]] in [[Drenthe]] ''[[Nedersaksische_volksleidjes#Achter_op_Scheloo_is_'t_knollengruin_bevroren|Achter op Scheloo is 't knollengruin bevroren]]'', en was 't in de buurte van 't [[Oaveriessel]]se [[Hardenbarg (stad)|Hardenbarg]] ''In Hardenbarg is 't knollegruun bevreuren''. Dan bint d'r nog wat liedties die zo populair bint, zoas 't Grunningse ''[[Nedersaksische_volksleidjes#Peerd_van_Ome_Loeks|Peerd van Ome Loeks]]'', det ze ok in aandere streken wal bekend bint of eigen versies hebt ekregen, zoas [[Nedersaksische_volksleidjes#Peerd_van_Ome_Loeks_(Tweantse_versie)|in Twente]]. ===Uutgaves van Nedersaksische volksliedties=== In naovolging op [[Westlaauwers Frais|Friestalige]] uutgaves verschenen d'r in Grunning een paar bundels mit varzen in 't [[Grunnegs|Grunnings]]: ''Grönneger Laidjes, verzaomeld deur J. Veltman'' (z.j.; herdrok uut 1930 mit pianobegeleiding) en ''Oude en Nieuwe Groninger Liederen'' van P. Groen (1930), in 1958 in twei dielen uutegèven as ''t Grunneger Zangbouk''. Daorin stunden onder meer een ''Grönneger Lijttien'' van rond 1840 en volksliedties uut de mondelinge oaverlèvering zoas ''[[Nedersaksische_volksleidjes#Ain_boer_wol_noar_zien_noaber_tou|Ain boer wol noar zien noaber tou]]''. In [[Drenthe]] verschenen ''10 Drentse liedjes'' van Het Lantschap 'Drenthe' (1948) en [[Jan Naarding]] zien ''Drents liedtiesboekien'' (1949). In [[Twente]] verzamelden G.J.M. Bartelink in ''Twents volksleven'' (1967) wiegeliedties, kiender- en spöllegiesliedties, wat liedties oaver spinnen en weven, brulfteliedties, aandere feestliedties en nog zo wat. In ''Hosse Bosse Teune'' (1972) verzamelden [[Henk Krosenbrink]] kienderliedties en spotliedties. ===Zang, daans, instrementen=== Een bulte van de oaverelèverde liedties wördt ezungen zunder instrumentale begeleiding. An d'aandere kaante is d'r ok traditionele meziek, zoas 't [[trekzak|accordeonspul]], daoras niet altied bi'j ezungen wördt. Harmonicadagen daoras mèensen mit mekare op de accordeon speult bint veural onder wat oldere mèensen populair.<ref>Zie beveurbield [http://www.accordeonklanken.nl 'Accordeonklanken'] en [http://www.harmonicahoek.nl/ 'De Harmonicahoek'].</ref> Bi'j sommige liedties, zoas 't Twèents/Achterhoekse ''[[Driekusman]]'', heurt vaste daansbewegings. Veul van de nègentiende- en twintigste-eeuwse volksliedties bint niet meer algemien bekend, ok niet in de regio daoras ze ontstaon bint. Bi'j 't in onbruuk raken van traditionele liedties speult mit det olders heur kiender de leste decennia miest in 't Nederlaands opvoedt en det d'r praktisch gien streektaalmeziek veur kiender is uutegèven (boeken, cd's, computerpregramma's bint in 't Nederlaands), mar ok det sociaole gebruken daoras vaste liedties bi'j ezungen wördden, zoas de [[spinnelied]]ties veur bi'j 't [[gespin]], bint verdwenen. ==Nedersaksische meziek per genre== [[Bestaand:Zendmast RTV-Oost (nachtfoto).jpg|thumb|150px|Zendmast van RTV Oost in [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]. De regionaole radio is een belangriek kenaal veur streektaalmeziek.]] In de twintigste eeuw, mit een oplèving tègen 't end d'rvan, koomt zangers en groepen mit heur eigen streektaalliedties. Soms begunt ze mit teksten in 't Engels en/of Nederlaands (of doet ze d'r det naost), daoras ze een groter beriek mit hebt. De regionaole radio en later tillevisie helpt um streektaalliedties onder de mèensen te brengen; aansumme gef zokke meziek een streekeigen profiel an de regionaole umroep. De kurendriever en liedtiesschriever Harm oet Riessen ([[Harm Agteresch]]) hef sinds 1984 't wekelijkse meziekpregramma ''Harms Farms'' veur [[RTV Oost|Radio Oost]], daoras veul regionaole meziek wördt edreid. Aandere regionaole umroepen hebt vergeliekbere pregramma's. Regionaole orgenisaoties as de [[Iesselakkedemie]] en de [[Stellingwarver Schrieversronte]] perbeert muzikaanten ok te stimuleren um mit de eigen streektaal gangs te gaon.<ref>Mit de dvd [http://www.streektaalzang.nl/strk/over/fan/uutsprek.htm ''Uutsprèken''] (2006) beud de Iesselakkedemie liedties van elf artiesten in 't Sallaands, Noord-Oaveriessels en Urkers.</ref><ref>De Stellingwarver Schrieversronte orgeniseert 't festival [http://www.stellingwarfs.nl/ Stellingwarfpop], mit een pries veur de dri'j beste Stellingwarfstalige nommers.</ref> Meziek in 't Nedersaksisch maakt ze in een bulte stielen. 't Lèvenslied bint de mèensen drok op, mar sinds de Achterhoekse band [[Normaal]] (op-ericht in 1974) is d'r ok een starke rock-streuming. Dizze en aandere streumings wördt hieronder op alfabetische volgörde behaandeld. ===Folk=== De folk, mit beveurbield de Grunneger band [[Törf (band)|Törf]] (op-ericht in 1973), richtten hum, bi'j gebrek an een eigen volksmuzikale tredisie, eerder op 't veurbield van folk in laanden as Engelaand en Ierlaand. Wal greep een band as Törf terogge op de Grunningstalige tredisie deur teksten van dichters as [[Jan Boer]] (1899-1983) en [[Simon van Wattum]] (1930-1995) te gebruken. ==='t Lèvenslied / de muzikale revue=== [[Bestaand:Frans Nieuwenhuis.jpg|thumb|left|240px|De Veluwse troubadour Frans Nieuwenhuis mit dochter Helmi]] Al vrog populair was een soortement lichte meziek, vake in revuevörm, deur musicoloog Louis Peter Grijp ekenmarkt as'' 'de regionale weerklank van wat er zich in het westen en in Hilversum op het gebied van cabaret, schlager en levenslied afspeelde'.''<ref>Louis Peter Grijp (1996), [http://www.streektaalzang.nl/strk/pers/p96dlbr1.htm 'Van dialectlied tot boerenrock: Muziek en regionale identiteit']. In ''Constructie van het eigene. Culturele vormen van regionale identiteit in Nederland'' onder redactie van Carlo van der Borgt, Amanda Hermans en Hugo Jacobs, Amsterdam, SUN</ref> Dizze meziek, zoas die beveurvield op lp is uutebrocht deur Ivory Tower Records uut 't [[Tweante|Twentse]] [[Boornerbrook]] onder titels as ''Achterhoek Plat'', ''Drenthe Plat'', ''Groningen Plat'', ''Overijssel Plat'', ''Salland Plat'', ''Twente Plat'' en ''Veluwe Plat'', wördt deur de zangers of-ewisseld mit vertellegies, anekdotes en moppen. Veul bands en zangers bint of te huren veur feesies en brulftes. Een veurbield hiervan bint de in 1939 op-erichte [[The Spitfires|Spitfires]] uut de [[Achterhoek]]/[[Twente]].<ref>De webstee [http://www.streektaalzang.nl/strk/geld/geldspin.htm 'Streektaalmuziek in Nederlaand'] oaver The Spitfires</ref> Dizze groep, de oldst bestaonde streektaalgroep van Nederlaand, hef ok wark ecoverd van de nog aal populaire [[Grunnen (provìnzie)|Grunninger]] [[Ede Staal]] (1941-1986). Ok ien van de eersten die hum in Nederlaand mit streektaalzang populair maakten was [[Jan van Riemsdijk]] (1879-1954), die in 't [[Heerde]]ns dialect tientallen plattelaands- en spotliedties schreef en vanof 1915 opvoerden in hiel Nederlaand, in [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]] en in [[Nederlaands-Indië]].<ref>De webstee [http://www.streektaalzang.nl/strk/geld/geldrien.htm 'Streektaalmuziek in Nederland'] oaver Jan van Riemsdijk</ref><ref>Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum. Blz. 408</ref> Hiel wat artiesten bint bekend buten de eigen regio; zo kump de [[Sallaand]]er [[Aalt Westerman]] mit zien lèvensliedties ok in de [[Achterhook|Achterhoek]] terechte. Een ni'jere ginneraotie zangers van 't lèvenslied is minder of niet op de revue ericht. Wat artiesten in dit genre bint 't [[Duo Karst]] uut [[Drenthe]], [[Wia Buze]] uut [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]] en [[Frans Nieuwenhuis]], krek as Van Riemsdijk 'de [[Veluwe|Veluwse]] troubadour' enuumd. <!-- ===Pop=== -- ===Piratenmeziek=== --> ==Zie ok== *[[Nedersaksische volksliedties]] *[[Respect veur dialect]] == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Nedersaksische Meziek}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Muziek]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur|Meziek]] cj5wjymz4zvnc8a42m7fu0anv6o3oqx 0 13532 122863 2009-10-25T19:17:20Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische meziek]] 8xst1gf58kfhrij6sxklw270i2dfk2r 0 13533 122865 2009-10-25T19:17:59Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische meziek]] 8xst1gf58kfhrij6sxklw270i2dfk2r 0 13534 122866 2009-10-25T19:18:24Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische meziek]] 8xst1gf58kfhrij6sxklw270i2dfk2r 0 13535 122867 2009-10-25T19:18:43Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische meziek]] 8xst1gf58kfhrij6sxklw270i2dfk2r 0 13536 122868 2009-10-25T19:19:03Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische meziek]] 8xst1gf58kfhrij6sxklw270i2dfk2r 0 13537 259009 253020 2013-03-11T12:04:31Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 94 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q8641]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Jiddisj''' of '''Jodenduuts''' (eigen naam: ייִדיש ''jidisj'' of אידיש ''idisj'') is n [[Germaanse talen|Germaanse taal]], die deur zwat dree miljoen [[jeuden|jodenmeensen]] over de hele wereld espreuken wörden. t Jiddisj gebruukt t [[Hebreeuwse alfabet]]. De naam kömp van t [[Middelhoogduuts]]e woord ''Jüd'', in t Jiddisj ''jid'' ([[Jeuden|Jood]]). Der bin verschillende [[dialekt]]en van t Jiddisj. n Taal die n zelfde soort ontwikkeling mee-emaakt hef is t [[Ladino]] (Jodenspaans), mer dan niet vanuut t Duuts mer vanuut t [[Spaans]]. De verschillende variaanten van de taal wörden veural espreuken deur [[charedies jodendom|charediese jodenmeensen]], en dan veural in de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]], [[Verienigd Keuninkriek|Engelaand]] en [[Israël]]. De [[ISO 639-1]]-kode veur t Jiddisj is '''yi''' en de [[ISO 639-2]]-code is '''yid'''. == Soorten Jiddisj == === Tradisioneel === De belangriekste versies bin: ;West-Europees Jiddisj (West-Jiddisj): disse variaant, die veur de oorlog deur veule Nederlaandse jodenmeensen espreuken wördden, is zo goed as uutestörven. ;Pools-Jiddisj: (oek bekend as "Galisies Jiddisj" of "Galitzer Jiddisj": Galitz = ene uut Oost-Europees Galisië). Disse variaant wörden espreuken deur de anhangers van chassidiese bewegingen mit der oorsprong in [[Polen]], zo as [[Belz]] en [[Bobov]]. Der zitten aorig wat Slaviese woorden in. ;Hongaars- of Jeruzalems-Jiddisj: disse variaant wörden deur de lejen van de [[chareidies jodendom|chareidiese]] gemeenschap van Jeruzalem espreuken, die al sinds ruum honderd jaor in Jeruzalem woenen. Bieveurbeeld deur de anhangers van bewegingen zo as [[Toldos Aharon]], [[Dushinsky]] en [[Neturei Karta]]. Jeruzalems-Jiddisj lik naor veule op t Duuts, en hef zien oorsprong in t Hongaars-Jiddisj. De verwaantschap tussen Hongaars-Jiddisj en Duuts kömp deur t feit dat Duuts naost Jiddisj de meestgebruukten taal onder Hongaarse jodenmeensen was. ;Litouws- en Russies-Jiddisj: disse variaant wörden deur n deel van de [[Litouws jodendom|Litouws]] [[Charedies jodendom|charediese]] gemeenschap espreuken en deur de wat ouwere anhangers van [[Lubavitch]] en is stark beïnvleud deur de Slaviese talen. t Is oek de variaant van Jiddisj die bie veule bejaorden (niet-geleuvige) Russiese Joden as tweede taal bekend was. ;Oekraïens- en Roemeens-Jiddisj: in disse variaanten zitten naor veule Slaviese termen. === Tegenswoordig === De belangriekste gemeenschappen waor Jiddisj espreuken wörden zitten in de VS en in Israël, mit kleinere gemeenschappen in [[Antwaarp (stad)|Antwarpen]] en [[Zuud-Amerika]]. Veurnamelik in de VS en Israël nimp t Jiddisj veule woorden over vanuut de primaire laandstaal. Zo he'j in t Niej-Yorkse Jiddisj woorden as 'road' en 'car', terwiel daorveur in Israëlies-Jiddisj Hebreeuwse of Duutse woorden gebruukt wörden. Dit kan dertoe leien dat Israëliese en Amerikaanse sprekers van t Jiddisj meuite hebben um mekaar te begriepen. == Jiddisje leenwoorden in t Nedersaksies == t Nedersaksies hef oek wat leenwoorden uut t Jiddisj overeneumen, soms via t Hollaands en soms rechtstreeks. Daornaost he'j in t Nedersaksies oek nog wat woorden uut t Jiddisj die veural gebruukt wörden deur joodse sprekers van t Nedersaksies, mer daor bin der niet veule van in algemeen gebruuk eraakt. Mit de jodenvervolging in de [[Tweede Wereldoorlog]] kwam der n einde an t kontakt tussen t Jiddisj en Nedersaksies. n Paor veurbeelden van leenwoorden vanuut t Jiddisj bin: ''stiekem'', ''sjoege{{small()|m}}'', ''geintjen'' (grapjen), ''pietsjen'' (klein bietjen), ''[[jajem (drank)|jajem]]'' en waorschienlik ''alsmar'' en ''vertesteweren'' (van 'versjteren'). In t [[Grols]] (waor veur de oorlog n aordig grote joodse gemeenschap bestung) he'j woorden as: ''jofel'', ''nen toffen'' (meestentieds ironies bedoeld), en ''sjikkern'' (veur ''zupen''). In t [[Möppelt|Meppelse]] [[Drèents|Drents]] onstungen deur de joodse gemeenschap gebruken woorden as ''sjammesvrouwe'' (vrouw van de köster van de synagoge) en ''warkgojje'' (n niet-joodse warker). In [[Winschoot|Winschoten]] in [[Grunnen (provìnzie)|Groningen]] woenden in de laote [[18e eeuw|18e]] en vrogge [[20e eeuw]] aordig wat jodenmeensen, wat zien speuren nao-eleuten hef in t Winschoter dialekt. t Stadjen wörden oek ''Lutje Mokum'' eneumd. De joodse dichter Saul van Messel (schuulnaam van [[Jaap Meijer (schriever)|Jaap Meijer]]), die uut Winschoten kwam, hef termen die de joodse gemeente daor gebruukten in zien dichterieje verwarkt. Zo neumden Groningse jodenmeensen heur veurzanger ''gaazn'' (Jid. ''khazn'', Hib. ''chazzan''). == Veurbeeldtekste == t Volgende veurbeeld is t begin van ''Breishis'' ([[Genesis]]): # In onheb hot Got beshaffen dem himmel un die erd. # Un die erd iz geven vist un ledik, un fintsternish iz geven oifen gezicht fun ''tehom'', un der geist fun Got hot geshwebt oifen gezicht fun di wassern. # Hot Got gezugt: zol weren licht. Un es iz geworen licht. # Un Got hot gezen dos licht az es iz gut; un Got hot fanandergeshedt zwischen dem licht un zwischen der fintsternish. # Un Got hot gerufen dos licht tog, un di fintsternish hot Er gerufen nacht. Un es iz gewe'en uvent, un es iz gewe'en frimorgen, ein tog. Dezelfde tekste herleid tot t "Duuts": # In Anhüb hat Gott geschaffen dem Himmel und die Erde. # Und die Erde ist gewesen wüst und ledig, und Finsternis ist gewesen auf den Gesicht von ''tehom'', und der Geist von Gott hat geschwebt auf den Gesicht von die Wassern. # Hat Gott gesagt: soll werden Licht. Und es ist geworden Licht. # Und Gott hat gesehen das Licht dass es ist gut; und Gott hat voneinandergeschieden zwischen dem Licht und zwischen der Finsternis. # Und Gott hat gerufen das Licht Tag, und die Finsternis hat Er gerufen Nacht. Und es ist gewesen Abend, und es ist gewesen Frühmorgen, ein Tag. == Uutgaonde verwiezing == {{Interwiki|kode=yi}} * [http://groups.yahoo.com/group/groningen-genealogy/message/21884 Lieste van woorden uut t Winschoter Jiddisj] {{Commonscat|Yiddish language|Jiddisj}} {{Germoans}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Germaanse taol]] [[Kategorie:Jeudendom]] qk5rqaulgry61jj2n4n57myhpisjkd5 0 13538 122880 2009-10-25T19:51:10Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Jiddisj]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Jiddisj]] rg6bpftaybwk46nga2zgoh4nuczauxh 0 13541 122917 122916 2009-10-25T23:15:16Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Eerpel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Eerpel]] 6hm8kpy080wdass2kx40vpawi9miy5r 0 13543 291522 263590 2016-11-05T12:15:56Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki '''Karel van de Kate''' (echen naam ''Bennie Morssinkhof'') is nen [[komiek]] oet [[Hoksebarge]] in [[Tweante]]. Hee is in de wiede umtrek bekeand van de wearsvuurspelliges dee at he seend [[2000]] alle wekke dee in t radioprogramma van [[Harm oet Riessen]] op [[RTV Oost]].<ref>[http://www.twenteplat.com/pagina7.html Stukn oawer Karel op Twenteplat.com]</ref> Mer seend Harm der met oet is eskeaiden hef Karel t programma oawer enömmen.<ref>[http://www.rtvoost.nl/programma/programma.aspx?pid=519 RTV Oost.nl] Eerste oetzeanding van Karel van de Kate</ref> Hee slot alle wekke zin onderdeel of met ne wieze sprökke, oonder n titel "Grotva zea vroger aait...". Disse sprökken zeent ook ebeundeld töt n beuken, oonder denzelfden titel.<ref>[http://www.karelvandekate.nl/index.php/bundel-grotva-zea karelvandekate.nl] Beundel "Grotva zea vroger aait"</ref> Ook spölt he met in [[Twente Plat]] en [[Drenthe Plat]]. Hee hef zin egen stukken, woerin at t leawen van bepoalde bedachte personen aait wier terugge komt, en woerin't der ook wier oawer t weer ekuierd wörd.<ref>[http://www.karelvandekate.nl/index.php/over-karel karelvandekate.nl] Oawer Karel</ref> Hee hef non ook ne solovuurstelling (''Kats van de kate'') den at he in verskeaidene lokale [[Theater (gebouw)|theater]]s en zalen opdrif, en woerin at he samenwoarket met t [[Melbuulnpiratenkoor]] oet [[Boarn]].<ref>[http://www.karelvandekate.nl/index.php/met-het-melbuulnpiratenkoor Karelvandekate.nl] Met-het-Melbuulnpiratenkoor</ref> Vearder is he in te huren um feestoawende en festivals an mekoar te kuieren. ==Zeet ook== *t [[Nolnkoor]] ==Reffereansies== <references/> ==Oetgoande verwiezing== *[http://www.karelvandekate.nl Offisjele webstea] {{DEFAULTSORT:Kate, Karel van de}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese humor]] [[Kategorie:Tukker]] 6jmp8m6w0fng811jwecd7vnx22n4b3a 0 13544 122953 2009-10-26T10:38:48Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Boorn]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Boorn]] rzuxpdcdwyszwip3ithj31fxh33vw0u 0 13545 279229 274624 2015-03-27T16:49:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Icelandic Text Extract.jpg|thumb|250px|Een boek mit Ieslaanse tekst]] Et '''Ieslaans''' (eigen naeme: ''íslenska'') is een [[Noord-Germaanse talen|Noord-Germaanse tael]] mit omdebi'j 300.000 sprekers. Et is de officiële tael van [[Ieslaand]]. Et Ieslaans beheurt tegere mit et [[Faeröars]] tot de westelike of eilaand-Skandinavische taelen. Et is niet goed te verstaon veur sprekers van de Skandinavische taelen van et vaastelaand: [[Noors]], [[Zweeds]] en [[Deens]]. == Alfebet == Et Ieslaans wodt schreven in et [[Latains alfabet|Latiense alfebet]], waor verschillende tekens an toevoegd binnen: Áá, Éé, Íí, Óó, Úú, Ýý, Ðð (edh), Þþ (thorn), Ææ en Öö. De alfebetische volgorde is: A Á B (C) D Ð E É F G H I Í J K L M N O Ó P (Q) R S T U Ú V (W) X Y Ý (Z) Þ Æ Ö. De speciaole letter thorn (þ) geft de klaank weer diej' ok tegenkommen as de th in et Engelse ''think'' (ongeveer as de [[Grieks]]e letter Θ (theta), en de eth (ð) is daor de stemhebbende variaant van (as de th in et Engelse ''that'' of de Griekse letter Δ (delta)), de letter ð staot in et Ieslaans nooit an et begin van een woord en de letter þ staot nooit an et aende van een woord. Disse letters kommen uut et oolde rune-alfebet. De letters c, q, w en z wodden niet bruukt, behalven veur woorden en naemen van niet-Ieslaanse ofkomst. Veerder klinken i en y etzelde, net as í en ý. De in onbruuk raekte z klinkt as een s, net as in alle aandere Noord-Germaanse taelen. == Geschiedenis == Ieslaand wodde tussen de [[8e eeuw|8e]] en de [[10e eeuw|10e ieuw]] bevolkt vanuut West-Noorwegen. Et Ieslaans komt vanuut 't [[Ooldnoors]] en liekt d'r nog altied veul op. In Noorwegen vunnen, net as in de rest van et Germaanse taelgebied, in de ieuwen daornao grote taelveraanderings plak, al dan niet veroorzaekt deur de intensieve kontakten mit [[Nederduuts]]sprekende haandelers van de [[Hanze]], mar op et ofgelegen Ieslaand gebeurde dat niet en bleven de woordeschat en et [[verbuging]]ssysteem vri'jwel onveraanderd. De uutspraoke is wel veraanderd. Et Ieslaans het een peer [[foneem|fonemen]] die zeldzem bin in aandere Europese taelen, zoas een [[stemloos|stemloze]] ''l'', ''n'', ''m'' en ''r''. == Grammatika == In et Ieslaans is et oolde Scandinavisch verbugingssysteem dus nog hielendal intakt. Alle [[zelsstaandig naemwoord|zelsstaandige naemwoorden]], bievoeglike naemwoorden, lidwoorden, anwiezende veurnaemwoorden, bezittelike veurnaemwoorden, eigennaemen, (rang)telwoorden, enzoveerder wodden verbeugen in vier naemvalen, die veur alle drie woordgeslachten apatte vormen hebben. Daornaost het et Ieslaans nog starke en zwakke verbugings. Veur et zicht volgt hier de verbuging van et onregelmaotige mannelike woord ''fjörður'' (fjord). {| class=prettytable |----- | &nbsp; ! enkelvoold !! meervoold |----- | '''nominetief''' || ''fjörður'' || ''firðir'' |----- | '''genetief''' || ''fjarðar'' || ''fjarða'' |----- | '''datief''' || ''firði'' || ''fjörðum'' |----- | '''akkusetief''' || ''fjörð'' || ''firði'' |} Et bepaold lidwoord wodt, net as in de aandere Skandinavische taelen, achter et zelsstaandig naemwoord plakt (''anhecht lidwoord''), waordeur vormen ontstaon as ''fjarðarins'' (van de fjord), ''fjörðunum'' (an de fjorden). Et onbepaold lidwoord hebben ze in et Ieslaans niet. ''Fjörður'' kan dus beidend 'fjord' en 'een fjord' betekenen, veur de dudelikhied kuj' et getal ''einn'' (ien) bruken. == Taelpurisme == Een opvalend kenmark van et Ieslaans is et starke [[taelpurisme]], dat een grote invleud op de ontwikkeling van de tael had het. Waor de aandere Germaanse taelen overspeuld wodden mit leenwoorden vanuut et [[Fraans]] en et [[Latien]] en de vaastelaand-Skandinavische taelen ok nog mit leenwoorden uut et [[Nederduuts]], hebben ze in Ieslaand altied perbeerd veur de benaeming van ni'je begrippen uut de bron van arfwoorden te putten. Et Ieslaans is een rieke tael, vanwegen de vule ieuwen [[sage]]literetuur. Daordeur konnen ze vaeke vergeten woorden uut et vleden nemen om ni'je begrippen mit an te duden. Zo wodde 'tillefoon' ''sími'', naor een oold woord veur 'draod', en 'scharm' (beeldscharm, komputerscharm) ''skjár'', naor een oold woord veur 'veenster'. De laeste jaoren nemt et antal leenwoorden liekewel toe in et Ieslaans. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www2.hu-berlin.de/bragi BRAGI: Over et Ieslaans, in et Ieslaans en Duuts] {{Germoans}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Germaanse taol]] sw6rlk4ti1my3a5hu9pv2qdy1fa0wy2 0 13546 122967 2009-10-26T12:50:03Z Grunnen 2282 deurverwiezing naor [[Ieslaans]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ieslaans]] mlhn0w2wg5zfkvqrnpsgkadir2ke2wl 0 13547 122989 2009-10-26T17:49:56Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oljoar]] 1flas2jp5zjpof6n7xcrzo6dpsifweh 0 13549 123004 2009-10-26T19:41:36Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sunte-Marten]] quk4bpgaf8j8kib3mj79j6olqn83d1h 0 13550 123005 2009-10-26T19:42:17Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sunte-Marten]] quk4bpgaf8j8kib3mj79j6olqn83d1h 0 13551 123006 2009-10-26T19:42:33Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sunte-Marten]] quk4bpgaf8j8kib3mj79j6olqn83d1h 0 13552 123007 2009-10-26T19:42:51Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sunte-Marten]] quk4bpgaf8j8kib3mj79j6olqn83d1h 14 13553 266001 261185 2013-05-10T16:08:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Schriever]] l18i49dv2yh2ujhkvuh10mdqfydjk3u 14 13554 291447 291446 2016-11-04T16:04:51Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Politicians of the Netherlands}} [[Kategorie:Politikus| ]] [[Kategorie:Politiek in Nederlaand]] 71qiji284dq7lamh0pvbfrjvi9e5col 14 13555 259158 251034 2013-03-11T12:08:42Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 138 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4103249]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Maotschoppi'je]] [[Kategorie:Wetenschop]] rognixy1wmj2h9zidt77gaivnrtfqg3 0 13565 123182 2009-10-27T18:54:31Z Droadnaegel 1133 [[Koaperbreef]] is ewiezig naor [[Kaperbreef]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kaperbreef]] cwl6np3o7jfsjgp354xehvseur7598a 14 13568 266434 205236 2013-05-10T17:39:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je|Tiedschrift]] [[Kategorie:Tiedschrift]] 06xp45eftyls18d0o2w4ekqbjse6owu 0 13570 123229 2009-10-27T21:55:58Z Droadnaegel 1133 [[Kwarteer van den Veluwe]] is ewiezig naor [[Kwarteer van de Veluwe]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kwarteer van de Veluwe]] 7pctqrd3zxbenypcckshl2stqe6hd4w 0 13573 123285 2009-10-28T17:09:01Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sjulekrupen]] 9xf7g7pi6yehqffq622ysrhc30vtkju 0 13574 123308 2009-10-28T19:39:01Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Grunnegs]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Grunnegs]] rxsqu1dk7adr87h7gcdjrha3m88kd56 10 13575 266999 218237 2013-05-10T22:22:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <font face="Gentium, Gentium Alternative, Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, Lucida Grande, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Code2000, MS Mincho, Arial" style="text-decoration:none; font-size: 110%;">{{{1}}}</font><noinclude>{{Dokumentatie}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen taal]] </noinclude> tq0ma6z8nukv9clmyciawzw60hmkhn7 0 13576 123317 2009-10-28T20:44:07Z Ni'jluuseger 73 Dv - Nijhuis stiet d'rbi'j wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Streektaalfunctionaoris]] pnwuyhtjwnz0knzdatloomdzdavct7s 0 13577 123318 2009-10-28T20:48:59Z Ni'jluuseger 73 Dv; mit 'Harrie Nijland' bedoelt Trouw misskien Harry Nijhuis? wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Streektaalfunctionaoris]] pnwuyhtjwnz0knzdatloomdzdavct7s 0 13578 293301 293300 2017-05-31T18:04:03Z Marcus Cyron 428 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Phon gotique3.svg]] → [[File:Gothic diphthong chart.svg]] [[c:COM:FR#reasons|File renaming criterion #4]]: To harmonize the file names of a set of images: so that only one part of all names differs. wikitext text/x-wiki {{Dia|Achtet der op: ien dit artikel stoan [[Internasjonaal Klaankenskrift|IPA]]-taikens. As joen webkieker dat nait kent, kin t ok wezen dat joe allain bluks zait}} '''Gotisch''' is n uutstorven [[Germoanse toalen|Germoanse sproak]] dij proat waar deur [[Goten]]. t Is veural bekìnd van "Codex Argenteus", n zèsde aiwse kopie van vaaierde aiwse [[biebel]]overzetten, en is ainege Oost-Germoanse sproak mit n redelk grote bemoakenschop aan schriefsels. Aal aandre, zoas Boergondisch en Vandoals binnen bekìnd van nait meer as aigennoamen ien historische dokumenten. As n Germoanse sproak is t Gotisch dail van [[Indo-Uropese sproakenfamilie]]. t Is de Germoanse sproak mit oldste bewoarde tekst, môr het gain levende noazoaten. Oldste tekst uut t Gotisch komt uut vaaierde aiw. Ien zèsde aiw waar dizze sproak aal minder proat worden, dails deur n militère neerloag teugen [[Fraanken]], dails deur isoloatsie en deur de eliminoatsie ien [[Itoalie]]. Sproak hold staand ien Iberisch schieraailaand tot ien [[8e eeuw|aachtste aiw]], en Fraankische schriever Walafrid Strabo het schreven dat t nog aal proat waar bie monden van [[Donau]] en op t Krim ien [[19e eeuw|neugende aiw]]. Omreden dizze sproak zo laank heer opschreven waar, is t n belaankrieke sproak veur vergeliekende sproakenkinde. t Is allain nait wis of dat oldere (van noa neugende aiw) haandschriften eerliek Gotisch binnen. == Klaanken == t Is meugelk om in dij gooi tou bepoalen hou of dat t Gotisch van Ulfilas uutsproken waar, veurnoamelk deur vergeliekende fonetische rekonstruksie. t Is ok bekìnd, omreden Ulfilas ien zien overzetten zo goud as meugelk perbeerde Griekse orizjineel tou volgen, dat ai schriefkonvensies volgde van [[Grieks]] uut dij tied. Omreden t Grieks van dou biester goud bekìnd is, is t meugelk veul van uutspraak tou rekonstrueren van overzette teksten. Doarbie komt dat de menaaier woarop nait-Griekse noamen ien Griekse biebel schreven worden, en ien Ulfilas zien biebel, zeer veul zegt. === Klinkers === {| border="0" cellpadding="10" cellspacing="10" |----- | Ainklaanken<br />[[Bestaand:Gothic vowel chart.svg|200px|Ainklaanken in t Gotisch]] | Twijklaanken<br />[[Bestaand:Gothic diphthong chart.svg|200px|Twijklaanken in t Gotisch]] |} * {{IPA|/a/}}, {{IPA|/i/}} en {{IPA|/u/}} kinnen laank of kört wezen. Gotisch schrieven môkt allain verscheel tuzzen laanke en körte {{IPA|/i/}} - schreven as ''i'' veur de körte en as ''ei'' veur de laanke - as n imitoatsie van Grieks gebruuk. Enkele klinkers binnen sumtieds laank as n historische neusklaank verzwonden is veur n {{IPA|/h/}} (as kompenzerende verlengen). Dus vergangen tied van waarkwoord ''briggan'' {{IPA|[briŋɡan]}} ''brìngen'' ([[Ingels]] to ''bring'', Nederlaands ''brengen'', Duuts ''brengen'', Sveeds ''bringa'') wordt ''brahta'' {{IPA|[braːxta]}} "brocht" (Ingels ''brought'', Nederlaands ''bracht'', Duuts ''brachte'', Sveeds ''bragte'') van Proto-Germoans *''braŋk-dē''. Ien persiese omschrieven, as aine n fonetische omschrieven môken willen, kin lengte deur n lengteschrap (macron) aanduud worden, of as dat nait meugelk is, mit n dakske (sirkonfleks) weergeven worden: ''brūks'' "smieteg" (Nederlaands ''gebruik'', Duuts ''Gebrauch'', Sveeds ''bruk'' "gebruuk") * {{IPA|/eː/}} en {{IPA|/oː/}} binnen laanke haalfsloten klinkers. Zie worden schreven as ''e'' en ''o'': ''neƕ'' {{IPA|[neːʍ]}} "kort bie" (Ingels ''nigh'', Nederlaands ''nader'', Duuts ''nah''); ''fodjan'' {{IPA|[foːdjan]}} "vouden". * {{IPA|/ɛ/}} en {{IPA|/ɔ/}} binnen körte haalfblikklinkers. Zie worden schreven mit de dubbelledders ''ai'' en ''au'': ''taihun'' {{IPA|[tɛhun]}} "tien" (Ingels ''ten'', Nederlaands ''tien'', Duuts ''zehn'', Sveeds ''tio''), ''dauhtar'' {{IPA|[dɔxtar]}} "dochter" (Ingels ''daughter'', Nederlaands ''Dochter'', Duuts ''Tochter''). * De Germoanse twijklanken ''ai'' en ''au'' binnen ''ai'' en ''au'' ien Gotisch, en worden maistieds schreven mit n aksìnt om t verscheel mit {{IPA|/ɛ/}} en {{IPA|/ɔ/}} aan tou geven. t Is nait haildaal dudelk hou of dizze klaank uutsroken waar. Summege underzoekers dìnken dat zie nog aal uutsproken waren as {{IPA|/ai/}} en {{IPA|/au/}}, zoas ien t oldere Germoans. Aandre underzoekers dìnken dat laanke laalfblikklinkers waren: {{IPA|/ɛː/}} and {{IPA|/ɔː/}}: ''ains'' {{IPA|[ains] / [ɛːns]}} "ain" (Nederlaands ''één'', Duuts ''eins''), ''augo'' {{IPA|[auɣoː] / [ɔːɣoː]}} "oog" (Duuts ''Auge'') * {{IPA|/y/}} waar n Griekse klaank en waar allain ien gebruuk ien börgwoorden uut t Grieks. t Is schreven as ''w'' ien klinkerstees: ''azwmus'' {{IPA|[azymus]}} "Törkse stuut". Omreden t n vrömde klaank waar ien Gotisch kin t wezen dat t uutsproken waar as {{IPA|[i]}}. * {{IPA|/iu/}} is n doalende twijklaank, dus {{IPA|[iu̯]}} en nait {{IPA|[i̯u]}}, n bedie as iew, en nait as joe: ''diups'' {{IPA|[diu̯ps]}} "daip" (Ingels: ''deep'', Nederlaands ''diep'', Duuts ''tief'', Sveeds ''djup''). * Griekse twijklaanken: Ien tied van [[Ulfilas]] waren alle twijklaanken van Klassiek-Grieks ainklaanken worden deur verainklaanken (monoftongizatsie) behaalven αυ (au) and ευ (eu), dij middelkerwies uutsproken waren as {{IPA|[aβ]}} en {{IPA|[ɛβ]}}. Ulfilas schreef dij klaanken as ''aw'' and ''aiw'', en ien Gotisch waren zie mainstekaans uutsproken as {{IPA|[au, ɛu]}}. * Ainklaanken en twijklaanken kinnen volgd worden deur n {{IPA|[w]}}, dij middelkerwies uutsproken waar as twijde dail van twijklaank dij ien n klaank as {{IPA|[u]}} ìndegde. : ''alew'' {{IPA|[aleːw]}} "oliefeulje" (< Latain ''oleum''), ''snáiws'' {{IPA|[snɛːws] }} ("snij"), ''lasiws'' {{IPA|[lasiws]}} "muide". === Mitklinkers === {| border="2" cellpadding="5" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; text-align: center; font-size: 95%;" !&nbsp; !colspan=2|Lipkmitklinkers (labioalen) !colspan=2|Tandmitklinkers (dentoalen) !colspan=2|Alveolèrmitklinkers (alveolèren) !colspan=2|Palatoalmitklinkers (palatoalen) !colspan=2|Velèrmitklinkers (velèren) !colspan=2|Lipvelèrmitklinkers (labiovelèren) !Glottoalmitklinkers (glottoalen) |- !Plofklaanken | ''p'' {{IPA|/p/}} | ''b'' {{IPA|/b/}} |colspan=2| &nbsp; | ''t'' {{IPA|/t/}} | ''d'' {{IPA|/d/}} |&nbsp; | ''?ddj'' {{IPA|/ɟː/}} | ''k'' {{IPA|/k/}} | ''g'' {{IPA|/ɡ/}} | ''q'' {{IPA|/kʷ/}} | ''gw'' {{IPA|/ɡʷ/}} |&nbsp; |- !Sisterklaanken | ''f'' {{IPA|/ɸ, f/}} | ''b'' {{IPA|[β]}} | ''þ'' {{IPA|/θ/}} | ''d'' {{IPA|[ð]}} | ''s'' {{IPA|/s/}} | ''z'' {{IPA|/z/}} |colspan=2|&nbsp; | ''g, h'' {{IPA|[x]}} | ''g'' {{IPA|[ɣ]}} | ''{{IPA|ƕ}}'' {{IPA|/ʍ/}} |&nbsp; | ''h'' {{IPA|/h/}} |- !Haalfklinkers |colspan=2|&nbsp; |colspan=2| &nbsp; |colspan=2| &nbsp; |&nbsp; | ''j'' {{IPA|/j/}} |colspan=2|&nbsp; |&nbsp; | ''w'' {{IPA|/w/}} |&nbsp; |- !Neusklaanken |&nbsp; | ''m'' {{IPA|/m/}} |colspan=2| &nbsp; |&nbsp; | ''n'' {{IPA|/n/}} |colspan=2|&nbsp; |&nbsp; | ''g, n'' {{IPA|/ŋ/}} |colspan=2|&nbsp; |&nbsp; |- !Ziedklaanken (lateroalen) |colspan=2|&nbsp; |colspan=2| &nbsp; |&nbsp; | ''l'' {{IPA|/l/}} |colspan=2|&nbsp; |colspan=2|&nbsp; |colspan=2|&nbsp; |&nbsp; |- !Trilklaanken |colspan=2|&nbsp; |colspan=2| &nbsp; |&nbsp; | ''r'' {{IPA|/r/}} |colspan=2|&nbsp; |colspan=2|&nbsp; |colspan=2|&nbsp; |&nbsp; |} Gotische mitklinkers binnen deurentied èndklaankverhard. t Het n haileboel sisterklaanken (allewel veul doarvan mangs haalfklinkers wezen kinnen, t is swoar dij tou schaaiden) dij ontstoan binnen deur klaankveraanderens dij soam Wet van Grimm en Wet van Verner nuimd worden, en dij karakteristiek binnen veur Germoanse sproaken. Wat ien de Germoanse sproakengroep uniek is, is de {{IPA|/z/}} dij nait ien {{IPA|/r/}} veraanderd is. t dubbel schrieven van mitklinkers môkt dat docht wordt dat der ien Gotisch laanke mitklinkers waren: ''atta'' {{IPA|[atːa]}} "voar", ''kunnan'' {{IPA|[kunːan]}} "kennen" (Nederlaands ''kennen'', Duuts ''kennen'', Sveeds: ''kunna''). ==== Plofklaanken ==== * De stemloze plofklaanken {{IPA|/p/}}, {{IPA|/t/}} en {{IPA|/k/}} worden weergeven as ''p'', ''t'' en ''k'': ''paska'' {{IPA|[paska]}} ("Poaske", van Grieks πάσχα), ''tuggo'' {{IPA|[tuŋɡoː]}} ("tonge"), ''kalbo'' {{IPA|[kalboː]}} ("kaalf"). Middelkerwies waren dizze plofklaanken aaspireerd, zoas ok ien maiste moderne Germoanse sproaken. * Ledder ''q'' raaizeegt middelkerwies n stemloze lipvelère plofklaank, {{IPA|/kʷ/}} ({{IPA|[kʷʰ]}}), vergeliekboar mit Latains ''qu'': ''qiman'' {{IPA|[kʷiman]}} "kommen". * Stemhebbende plofklaanken {{IPA|/b/}}, {{IPA|/d/}} en {{IPA|/ɡ/}} worden weergeven mit ledders ''b'', ''d'' en ''g''. Zie waren middelkerwies allain ien woordbegun en noa neusklaanken tou vinden, ien aandre stees haren zie sisterklaank aanderklaanken (allofonen), of stemloze plofklaanken: ''blinds'' {{IPA|[blints]}} "blind", ''lamb'' {{IPA|[lamp]}} "laam". * {{IPA|[ɟː]}} is aaltemit de uutsproak wèst van ''ddj'': ''waddjus'' {{IPA|[waɟːe]}} "muur" (Sveeds ''vägg''), ''twaddje'' {{IPA|[twaɟːeː]}} "twee (genitief)" (older Sveeds ''tvägge''). ==== Sisterklaanken ==== * {{IPA|/s/}} en {{IPA|/z/}} worden maisttieds schreven as ''s'' en ''z''. Dij loatste komt overain mit Germoanse *''z'' (dij ien aandre Germoanse sproaken stil worden is of ien n ''r'' veraanderd is); Aan woordènde wordt ''z'' èndklaankverhard tot ''s''. Bieveurbeeld''saíhs'' {{IPA|[sɛhs]}} "zès", ''máiza'' {{IPA|[mɛːza]}} "groter" (Ingels ''more'', Nederlaands ''meer'', Duuts ''mehr'', Sveeds ''mer'') ~ ''máis'' {{IPA|[mɛːs]}} "meer". * {{IPA|/ɸ/}} and {{IPA|/θ/}}, schreven as ''f'' en ''þ'' binnen n stemloze lipmitklinker en n stemloze tandmitklinker. Mainstekaans het {{IPA|/ɸ/}} zok tot {{IPA|/f/}} ontwikkeld. ''f'' en ''þ'' binnen ok varianten van ''b'' en ''d'' aan t ènd van woorden, woar ''b'' en ''d'' èndklaankverhard worden en ien sisterklaanken veraandern: ''gif'' {{IPA|[ɡiɸ]}} "geven (gebiedende wies)" (haile waarkwoord ''giban'': Duuts ''geben''), ''miþ'' {{IPA|[miθ]}} "mit" ([[Oldingels]] ''mid'', Nederlaands ''met'', Duuts ''mit''). * {{IPA|/h/}} wordt schreven as ''h'': ''haban'' "hebben". t Waar middelkerwies uutsproken as {{IPA|[h]}} aan woordènde en veur mitklinkers: ''jah'' {{IPA|[jah]}} "en" (Nederlaands, Duuts, Skandinavisch ''ja'' "ja"). * {{IPA|[x]}} is n wizzelklaank van {{IPA|/g/}} aan t ènd van n woord en veur n stemloze mitklinker. Dizze klaank wordt aaltied scheven as ''g'': ''dags'' {{IPA|[daxs]}} "dag" (Duuts ''Tag''). * {{IPA|[β]}}, {{IPA|[ð]}} en {{IPA|[ɣ]}} binnen stemhebbende sisterklaanken dij allain tuzzen klinkers veurkommen. t Binnen wizzelklaanken van {{IPA|/b/}}, {{IPA|/d/}} en {{IPA|/ɡ/}} en worden nait aans schreven. t Kin ok wezen dat {{IPA|[β]}} uutsproken waar as {{IPA|/v/}}: ''haban'' {{IPA|[haβan]}} "hebben", ''þiuda'' {{IPA|[θiu̯ða]}} "mìnsen, volk" (Oldnoors ''þióð/þiúð'', Nederlaands ''Diets'', Duuts ''Deutsch'' > Ingels ''Dutch''), ''áugo'' {{IPA|[auɣoː]}} "oge" (Ingels ''eye'', Nederlaands ''oog'', Duuts ''Auge''). * ''ƕ'' (ok transkribeerd as ''hw'') is n lipvelère wizzelklaank van {{IPA|/x/}}, dij ontstoan is uut proto-Indo-Uropees {{IPA|kʷ}}. t Waar middelkerwies uutsproken as {{IPA|/ʍ/}}, net as ien summege dialekten van t Ingels en t Skots, woar t as ''wh'' schreven wordt: ''ƕan'' {{IPA|/ʍan/}} "wanner", ''ƕar'' {{IPA|/ʍar/}} "woar", ''ƕeits'' {{IPA|[ʍiːts]}} "wit". {{Germoans}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Germaanse taol]] kjddbguwqlp0viambdmu3dpefy2ew99 8 13579 123341 2009-10-28T22:43:53Z Servien 7 Nieje pagina: 'Help:Wikipedie' wikitext text/x-wiki Help:Wikipedie i3o6flud1o79koeo1motxmoy1f4z3rw 0 13605 123355 2009-10-28T23:38:07Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Oolderlingn]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oolderlingn]] f0lowhx9zvd9j3mb4uayv5ipjuv6378 0 13607 240267 207908 2012-08-24T16:21:44Z Ni'jluuseger 73 wikitext text/x-wiki '''De Moespot''' is een vörreljaors verschienend tiedschrift veur proza en dichteri'je in 't [[Nedersaksisch]]. 't Is een uutgave van 't [[Verbond van Nedersaksische Dialectkringen]], daoras drei verienings bi'j bint an-esleuten: de [[Dialectkring Achterhook en Liemers]], de [[Dialektkringe Salland en OostVeluwe]] en [[Vrienden van de Streektaal Lochem en umgeving]]. Wie de ''De Moespot'' wil ontvangen of d'r in wil schrieven, mut lid wèden van ien van dizze drie an-esleuten verienings. ==Inhold== De stokken in ''De Moespot'' wördt zoveul meugelk gelieke oaver de verienings verdield: 16 bladzieden veur Achterhook en Liemers, 16 bladzieden veur Lochem en umgeving en 16 bladzieden veur Salland en OostVeluwe. Doarbi'h koomt 8 bladzieden redactie en verieningsni'js, mit een totaal van 56 bladzieden. In 't blad stiet ok ankondigings van ni'j uutekomen streektaalboeken, verslagen van bi'jienkomsten en redactionele artikels oaver 't Nedersaksisch. ''De Moespot'' gebruukt de [[SONT-schriefwieze]]. ==Geschiedenis== 't Blad wördden in 1958 op-ericht deur de [[Sallandse schrieverskring]] onder de name ''De Moospot''; det wörrden in 1963 ''De Moespot'' umdet partie de name te [[Tweants|Twèents]] vunden klinken. De [[Dèventer]] schriever [[Herman Korteling]] (1898-1994) nuumden 't blad in zien beguntied '' 'Un fidderig dink (vier vellekes maör)'.'' In 1966 wördden ''De Moespot'' 't orgaan van 't ni'j op-erichte Verbond van Nedersaksische Dialectkringen (Verbond veur Neersasse Dialektkringen), daoras op een gegeven mement, naost de boavenenuumde verienings, ok de [[Kreenk vuur de Tweantse Sproake]] hum bi'j ansleut. Deurdet 't Verbond meerdere schrieverskringen umsleut, gruuiden de umvang van 't blad nog aordig. [[Jannie Bakker-Rietman]] en [[Frank Löwik]] schrieft in 't [[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde]]:'' 'Dat bleek van levensbelang omdat het aantal inzendingen vanuit de Sallandse schrijverskring zorgelijk klein bleef.' '' Ze schrieft ok:'' 'Over het niveau van werk van ''De Moespot'' is al vaak geschreven, in welwillende en minder welwillende woorden. Ondertussen verleent het blad toch maar de ruimte aan iedereen die zich schriftelijk wil uiten in het Nedersaksisch van de aangesloten gebieden.' ==Bronnen== *Jannie Bakker-Rietman en Frank Löwik (2008), 'Streektaalliteraturen in Overijssel'. In Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde''. Assen: Van Gorcum. Blz. 392-3 *[http://www.dialectkring.nl/?pageId=117&Moespot Dialectkring Achterhook en Liemers oaver ''De Moestpot''] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Moespot, De]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift|Moespot, De]] 420eyxdfgtm7rr28xfvqoyyzvut4kcv 0 13608 123458 2009-10-29T19:48:03Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[SONT-spelling]] l4h89b3370xtmns5v9j6h4ug6m91cdh 0 13609 123459 2009-10-29T19:49:44Z Ni'jluuseger 73 De schriefwieze van 't Nederlaands bow ok nog niet uut... wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Verbond van Nedersaksische Dialektkringen]] foxfhjzt4oek1rdq5clz42l2htmqzdv 0 13610 123479 2009-10-29T20:58:49Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[De Moespot]] 1ds1p1vwi4zvva6ezh6ejluoxp7c7ia 0 13611 123495 2009-10-29T22:32:45Z Servien 7 [[IJsselacademie]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Iesselakkedemie]] hinne wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Iesselakkedemie]] 9yzxhngcoob34rwnokg4zkccezizwvl 0 13613 291601 263445 2016-11-08T10:09:27Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Dinkelland - Dulder.png|thumb|right|200px|Dulder op ne kaarte van Deenkellaand]] '''Dulder''' is ne [[boerskop]] in de gemeente [[Deenkellaand]] in [[Tweante]]. t Ligt op t noorden van [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]. Töt an de [[gemeentelijke herindeling|gemeentelike herverdelige]] van [[2001]] heurden t bie de gemeente [[Weersel]]. Per [[1 jannewoari]] [[2005]] har de boerskop um de 1060 inwonners. In de [[middeleewn|middeleewen]] was Dulder ne boermoarke in t [[karspel|kerspel]] [[Oldenzel]], en wör toertieds eskrewen as ''dulre''. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Deenkellaand]] sgqpf7jsdjyqzh93i8creveiju91ccj 0 13614 123556 2009-10-30T15:48:06Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Oldnzel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oldnzel]] tj6gf60hdduok845zzjem2mnn9pdv3l 0 13615 123559 2009-10-30T15:51:05Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Noord Döarningen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Noord Döarningen]] ehyfq6fuci345oqilj1vl9if4plpb74 0 13616 291589 263695 2016-11-08T10:04:40Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Map NL - Dinkelland - Noord Deurningen.png|thumb|right|200px|Noord Döarningen op de kaarte van Deenkellaand]] '''Noord Döarningen''' is n doarp in de gemeente [[Deenkellaand]] in t noordoosten van [[Tweante]]. t Ligt an de [[N342]] op t noorden van [[Deanekaamp]] en op ongevear 1 kilometer van de [[Duutslaand|Duutse]] greanze. t Doarp hef ne beste geskiedenisse, want in [[1382]] wörd de [[boerskop]] ''North Dorningen'' al eneumd. Per [[1 jannewoari]] har t doarp 360 inwonners. De plaatse is bekeand van t [[Klooster]] Noord Döardingen, ne oolde havezate en boerenoarf, wat toew nog ''t Lubberdink'' heten, en det wellicht al vanof t begin van t 13e joarhoonder besteund. t Is n klooster ewörden toew at de [[nonne|zusters]] [[Franciskanessen]] der in treuken, en doarumme ook Klooster Fransiskanessen eneumd wordt. Bie t klooster steet nog aait ne boerderieje bie. t Klooster is egendom van de [[Rooms-Katholieke Karke|Roomske]] Sint Nicolaasstichting. Vearder steet der ne parochiekoarke in t doarp: de R.K. Parochie H. Jozef. Verder staat er een parochiekerk in het dorp, de R.K. Parochie H. Jozef genaamd. ==Bekeande leu oet Noord Döarningen== [[Hennie Kuiper]], wielrenner [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Deenkellaand]] 246304wj4d41c1frgaqj21dozkxgxz7 0 13617 123562 2009-10-30T16:03:25Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Deankaamp]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Deankaamp]] rfsxnjcavqjocg4nww4fvvvan01l35a 0 13618 123564 123563 2009-10-30T16:05:12Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Buurtschop]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Buurtschop]] n19jqr94rntk5t5macnvbpd0jru268v 0 13620 123578 2009-10-30T16:39:36Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Dialektkringe Salland en OostVeluwe]] hl7sndeuz6cobipwjs4uvs1zr5qdj5p 0 13621 123579 2009-10-30T16:40:13Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Dialektkringe Salland en OostVeluwe]] hl7sndeuz6cobipwjs4uvs1zr5qdj5p 0 13622 291279 263401 2016-11-04T11:27:11Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Mooi Bruinehaar.1.JPG|thumb|right|250px|Hoes op Broenehaar]] '''Broenehaar''' of '''Broenehoar''' is ne [[boerskop]] in de gemeente [[Tweanteraand]] in [[Tweante]]. t Lig vief kilometer noar t noorden van t [[Vjenne]], kort bie [[Langevenne]]. t Hef ongevear 151 inwonners. t Ligt op nen [[hoar]], ne zaandrugge in t laandskop. ==Geskiedenisse== In oolde geskriften wörd Broenehaar ''Broune haer'' en later de boerskop ''Bruyne Haer'' eneumd. t Heurden vroger töt de [[Heerlikheaid]] [[Almelo]]. Broenehoar is wat ligging angeet één geheel met [[de Striepe]], det in de [[Groafskop Beantem]] ligt. t Is t oeteande van ne lange heuwelrugge in t midden van wat eartieds laank estrekte vennen warren, dee't later oontgunnen wörden. Joarenlaank was de [[heed (vegetasie)|heade]] van Broenehaar t weadegebeed vuur [[schoap|sköape]] van t klooster van [[Sibculo]]. Doarnoa kömmen de sköape van de leu van Broenehoar en de Striepe der te weaden, noar oold recht. t Oorsproonkelike laandskop is duur meanselik haandelen slim veraanderd, vuural duur sköapeweades, bemesting, vervenning en oontginning. Oawer greanze tusken [[Oaweriessel]] en [[Beantem]] is vroger vake esteggeld, mear bie Broenehaar hef t aait dudelik ewest. t Eerste geskrift (zoonder doatum) det bekeand is oawer t oflopen van de limiet (greanze) is van um de [[1610]], en ne bevestiging der van is oet [[1677]]. Der wör fleenk oawer de greanze oonderhaandeld tusken [[1740]] en [[1770]], toew at keuning [[Willem IV]] dee regearen, den at duur zin trouwen met [[Anna van Hannover]] de Groafskop Beantem in behear kreeg. Hiernoa wörren de greanskeies too ezat. In [[1779]] wör greanspoal 99 eplaatst, den't de skeaid angavven tusken Beantem, Tweante en [[Sallaand]]. t Was ja feaitelik n dreelaandenpeunt. In [[1711]] wör vuur t eerst probeerd op Broenehaar te bouwen, mear hellige boeren oet [[Geestern|Geesteren]] en [[Maander]] treuken t eerste hoes tegen de vlakte, umdet zee meanden t recht op de weadegroond te hebben. Elf joar later, in [[1722]] probeerden n Groaf van [[Almelo]] t nog n moal, en det lukten. Woer of det ewest hef, is nit bekeand. {{Tweanteraand}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tweanteraand (Tweante)]] tk30iwv87xrbu46byxgdfdj3422hcv5 0 13623 123581 2009-10-30T16:41:01Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Dialektkringe Salland en OostVeluwe]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Dialektkringe Salland en OostVeluwe]] hl7sndeuz6cobipwjs4uvs1zr5qdj5p 0 13624 123779 123590 2009-11-01T03:06:08Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Graofschop Benthem]] wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Graofschop Benthem]] f9g47h1fq4fehne8ulkv707r2hi3scb 0 13625 263365 203837 2013-05-04T23:19:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Bearendina Hertgers''' ([[Eul]] [[1724]], estörven noa [[21 december]] [[1748]]), was n melkmeaken wat ter dood veroordeeld was vuur keendermoord. Hee was ne dochter van Jan Hertgers en Gerritje van de Brasse. Of Bearendina zelf etrouwd is, is nit bekeand. Hee har sowieso één zuster. Hee woarken as melkmeaken en als hulpe in t hoes bie verskeaidene boeren. Um [[1744]] köm he bie t koppel Zijthoff in de [[boerskop]] [[Weddehoon]]. Volgens disse leu was Bearendina ne weelde flöaite, den t anlea met [[Hannover|Hanneuwerse]] soldoaten. Um niej joar [[1747]]/48 mut he zwanger wean eraakt. Later wees he n soldoat Christoffer Jordaan an as de vaa, den at doarop zinne trouwbelofte nit noaköm. Mei 1748 köm Bearendina an t woark bie de femilie Rekers in [[Bokel (Eanske)|Bokel]]. Tegenoawer iederene, ook öare moo en zuster, ontkeanden he det he zwanger zol wean. 's Nachtes van 5 op 6 oktober 1748 bevöl Bearendina Hertgers in t geheim en zoonder hulpe van aandere leu van nen kleainen. t Is nit dudelik of t vuur, gedoerende of noa de bevalling estörven is. Twee deage verskeul he t dode keend, tötdet vrouwe Rekers t keend veund. Op 9 oktober wör Bearendina verheurd op t stadhoes van [[Eanske]]. n Doktersrapport kon nit helpen bie t bepoalen van t stoarvenstiedstip, mear verteelden der wal bie det n kleainen ne in-edrokte käjje{{Info|Schedel}} har, wat volgens de gelearden te daanken was an de egenhaandige verlössing. Bearendina Hertgers wör op eslötten in t kasjot oonder t stadhoes van [[Oldenzel]]. Vief heurzittings heuld he vol det t keend dood geboren was. Toew at de rechters met pieniging dreaigden, köm de woarheaid vuur n droad: hee har t keend edoodt, umdet he 'zik skaamden vuur de leu' (Schlüter, 121). Ze veroordeelden um töt de dood an n worgpoal. t Zol op n [[21 december|21sten december]] oet evoerd worden. 's Nachtes van 19 op 20 december probeerden n antal as börgers verklede soldoaten um te helpen oontkommen, mear det mislukten. Zoo wör Bearendina Hertgers oeteandelik met gebeundene haande op ne koare noar t skavot ejag. Oonderweg wörden ze oawervöllen duur n koppel soldoaten, dee't de koare umsingelden, öare bewakers de woapens ofnömmen, en Bearendina metnömmen. Doarnoa dwungen ze nen boer um Bearendina tegen betaling met ne koare de Duutse greanze oawer te brengen. Op dezelfde manere regelden ze doar n peard vuur um. Van doaroet gung t noar kasteel Ravenshorst in [[Gronau]]. Töt zovear wet t Oldenzelse besteur wat der met Bearendina ebuurd is. Doarnoa is der niks mear van um vernömmen. In Tweante is t verhaal nog laank van moond töt moond oawer edreagen. Op 15 september 2007 kreeg t verhaal n niej leawen toew at bie [[RTV Oost]] de dokumenteare van Arno Kranenborg ingung: "''De weg naar Berendina Hertgers''".<ref>[http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/DVN/lemmata/data/Hertgers Instituut voor Nederlandse geschiedenis]</ref> ==Reffereansies== <references/> ==Oetgoande verbeendiges== *[http://www.rtvoost.nl/programma/programma.aspx?pid=303 De weg naar Berendina Hertgers op RTV Oost] {{Bron| *H. Boom, Mijne reis-portefeuille of Omzwervingen door Overijssel, in het najaar 1846 (Zwolle 1847) 154-156. *J.G. Geerdink, Kroniek van De Lutte (800-1875) (Oldenzaal 1945) 91. *Dick Schlüter, Met den koorde of door het zwaard. Criminele rechtspraak, dood- en lijfstraffen in Twente vanaf de middeleeuwen (Oldenzaal 1994) 116-125, 194-195. *Rob Kupers, Op weg naar de galg (Enschede 1997) (roman) }} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Misdoadiger]] njs6gbpdqsqy4zdvq9jtf8hqm51lht9 0 13626 123595 2009-10-30T18:23:04Z Woolters 62 [[Berendina Hertgers]] is ewiezig naor [[Bearendina Hertgers]]: Naam in t plat wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Bearendina Hertgers]] d92c5ptqfnl3ky09245pjss3hpmoqx7 0 13627 123596 2009-10-30T18:24:08Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Gronauwe]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gronauwe]] erceaqe4n5y8v2erow2tjl66yj6ljkh 0 13628 259038 252340 2013-03-11T12:05:28Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q3974636]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Jan Glas''' ([[Oethoezen]], [[1958]]) is ne [[Grönningen|Grönninger]] beeldend keunstenoar, skriever, dichter, fotograaf en redakteur van t Grönningse tiedschrift [[Krödde (tiedschrift)|Krödde]]. Hee wont seend [[1977]] in stad [[Grunnen (stad)|Grönningen]].<ref>http://www.epibreren.com/poeziemarathon/DICHTERS/glas.html</ref> Hee hef verskeaidene dichtbeundels oet ebracht. n Antal van zinne gedichten hef'e met [[Jazz]]-[[piano|pianist]] Boelo Klat op ne CD ezat woerop at'e ze zelf in ezungen hef.<ref>http://www.moorsmagazine.com/muziek2/glasklat.html</ref> In [[2006]] kreeg'e de [[Freudenthalpries]] en ook de [[Literaire Pries]] (vuur ''De vangers van zummer''). In [[2008]] hef'e t book ''Rilke Sieben Nedersaksisch'' eskrewen, samen met [[Marga Kool]] en [[Anne van der Meiden]], wat öar de [[Dagblad van het Noorden Streektaalpries|Streektaalpries van t Dagblad van t Noorden]] opleawerden. Hee hef ook met eskrewen an t book ''100 mooiste Drentse en Groningse gedichten'', det in 2006 de Streektaalpries ewunnen hef. ==Woark== *''De vangers van zummer'' (2004) *''De 100 mooiste Groningse gedichten'' (2006) *''Het getal hondje'' (2007) *''De nije oogst'' (2007) *''Rilke Sieben'' (2007) *''Een klaain geboar/Een klein gebaar'' (2008) *''Stel je bent schilder/Say you're a painter'' (2009) *''Zo is t nait goan/Zo is het niet gegaan'' (2009) *''Als was zij mijn vrouw'' (Hollaands, 2012) *''Dubbelglas'' (verzoamelbundel, 2012) ==Reffereansies== <references/> ==Oetgoande verbeendiges== *[http://schrieverij.blogspot.com/ Schrieverij - weblog van Jan Glas] *[http://www.flickr.com/photos/kokjebalder/sets/72157603357899924/ Foto-webstea van Jan Glas, met portretten van Neersassiese skrievers]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Schriever ien t Grunnegs]] 69t5yjf9yk115xa2dk19tlqwtajwx36 0 13629 123642 2009-10-31T00:30:18Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Grunnen (provìnzie)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Grunnen (provìnzie)]] cnjpzoutbpiuxsp7mxpjsopxktdtfih 0 13630 291619 289656 2016-11-09T14:14:38Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''De Zoeke''' is ne [[boerskop]] in de gemeente [[Losker]] in [[Tweante]]. t Ligt op t zuudwesten van Losker, op n westerliken wal van n [[Deenkel]], tegen de Löskerse wiek ''De Zoeker Esch'' an. De Zoeke ligt op t westen van de [[N731]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Loster]] 22wsmidkrsno3syile1j333zfdy4sz8 0 13631 291620 263658 2016-11-09T14:15:02Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Mekkelhorst''' is ne [[boerskop]] in de gemeente [[Losker]] in [[Tweante]]. t Ligt op t zuudoosten van [[Deanekaamp]] en op t noordoosten van [[Böaningen]], op n oosteliken wal van n [[Deenkel]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Loster]] 4zupci9g3g7quo674axf0y7616idud0 0 13632 123677 2009-10-31T12:39:36Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Böaningn]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Böaningn]] po0z61gzuyw9exfw713ma0u8bffo0j3 0 13637 263872 205187 2013-05-05T21:49:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Van Domme Leu op Koale Groond''' is ne humoristische [[Tweante|Tweantse]] [[regiosoap|mini-zeepriege]] van n [[Oaveriessel]]sn umroop [[RTV Oost]] oet 2009, eskreawn duur [[Bert Eeftink]]. t Is ne parodie op de populaire zeepriege [[Van Jonge Leu en Oale Groond]], dee elop hef van 2005 tut 2009, en doar-t dezelfde akteurs in metspölt. De miniriege dreait um dokter Luuk, Eva Kroeze en wiedere inwonners (en öare tweelingbreurs en -zusters) in t (bedachte) Tweantse doarp Dinkelo. Gastoptreadns in Van Domme Leu op Koale Groond zeent van [[Gerard Joling]], den n wöardjen [[Tweants]] metkuiert, en [[Helligen Hendrik]]. ==Oetgoande verbeending== *[http://www.edned.nl/content/default.aspx?cat=471 Van Domme Leu en Koale Groond] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tillevisiepergramme van een regionaole omroep]] [[Kategorie:Nedersaksiese humor]] [[Kategorie:Tweante]] o1bzdv74bmo38lp0aoe10o7zk6gd4kl 0 13638 123758 2009-10-31T22:26:39Z Ni'jluuseger 73 [[Van Domme Leu en Koale Groond]] is ewiezig naor [[Van Domme Leu op Koale Groond]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Van Domme Leu op Koale Groond]] 2nkt40q7v452qkqejjln9dx3q1uywxa 0 13641 291368 263392 2016-11-04T14:49:29Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Jeneverbes.jpg|thumb|right|200px|Jeneawerbeaze]] [[Ofbeelding:Grafheuvel.JPG|thumb|right|200px|Grafheuwel]] '''De Borkeld''' is ne [[boerskop]] in de [[Tweante|Tweantse]] gemeente [[Riesn-Hooltn]]. t Wör in elk geval in t 18de joarhoonderd beskrewen toew t één boerskop vörmden met [[Look (Riesn-Hooltn)|Look]]. t Ongevear 600 beunder grote gelieknamige natuurgebeed De Borkeld van [[Staatsbosbeheer]] wörd van de boerskop of eskeaiden duur de [[A1]]. Dit gebeed ligt tusken de plaatsen [[Maarkel]], [[Hoolten]] en [[Riessen]]. t Natuurgebeed besteet oet joonk bos, grote stukken [[heed (vegetasie)|heade]], [[leem]]koelen, akkers, gröslaanden en n stukken [[vene (grondsoorte)|hoogvenne]]. t Bos is tusken [[1930]] en [[1950]] an eplaant. Hier he'j ook t grötste veeld [[jeneawerbeaze]]n van [[Neerlaand]]. t Is n glooiend gebeed: n heugsten top, de [[Freeskeboarg]], ligt op 40 meter, t leegste peunt op 13 meter boawen de zeespegel. An n raand van t gebeed, kort bie Hoolten, steet n infopeunt van t [[IVN]].<ref>http://www.ivnmarkelo.nl/index.php?pagina=nwitten</ref> Duur Staatsbosbehear zeent verskeaidene waandelroutes oet ezat, dee't met pöalkes markeerd zeent.<ref>http://www.staatsbosbeheer.nl/Activiteiten/Borkeld/Wandelroutes%201-5%20km.aspx</ref> De Borkeld is ook n archeologies resservaat. 13.000 joar terugge warren der al [[Jager-verzamelaar|jager-verzamelders]]. Det is an eteund met de veundst van steenbielen, hoedkrabbers en aandere woarktuge. De prehistoriese grafheuwels en neerzettingsplaatse dee't der eveunden zeent, zeent tusken de 6.000 en 4.000 joar oold. In [[1997]] zeent n antal grafheuwels duur de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek op eknapt. De Leemkoelen in t gebeed zeent ontstoan duur leemwinning vuur t maken van bakkeie. Ze zeent vief of mear meter depe, en duur biezeundere umstandigheden komt der n poar aparte plaantensoorten vuur. Al in t 18de joarhoonderd was der ne ''pannenbakkerieje'', woervan at de pannen in [[Tweante]] good verkocht wörden.<ref>Overijssel, ''Nederland in vroeger tijd deel XXXII'', oorsproonkelike oetgawe 1803. </ref> De [[A1]] is in de zeuwentiger joaren van t 20ste joarhoonderd dwars duur t gebeed hen an elegd. Duurdet n antal natuurbeskoarmers völle kabaal hebt emaakt bie de regearing, is der op t zuden van Riessen nen bocht in de weg emaakt, um t biezeundere jeneawerbeazenveeld te ontzeen. Op deezelfde stean wör in [[2003]] ne oawerstekplaatse vuur de deers (''ekodukt'') emaakt, en doarnöast ne oawerstekplaatse vuur fietsers en waandelders. In november [[2009]] wör op de Borkeld, kort bie [[Maarkel]], n boerendoarp oontdekt van 6000 joar oold. Van t doarp zelf was niks mear oawer, mear in de groondloagen was nog wal de ofdruk van de gebroekte bouwmaterialen te zeen. t Warren ongevear 10 huuze.<ref>Twentsche Courant Tubantia, 5 dec 2009, [http://www.tctubantia.nl/regio/5906846/6000-jaar-oude-nederzetting-gevonden-bij-Markelo.ece?start=1&sort=desc ''6000 jaar oude nederzetting gevonden bij Markelo'']</ref> {{Bron|<references/>}} {{Riessen-Hoolten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Riesn-Hooltn (Sallaand)]] cgzghayzffy0maizuan8uly7iphgfbw 0 13642 291358 263626 2016-11-04T14:43:14Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map - NL - Rijssen-Holten - Wijk 05 Buitengebied Holten - Buurt 07 Buurtschap Lichtenberg.svg|thumb|right|150px|n Leggenbarg in t rood op de kaarte van de gemeente Riessen-Hoolten]] n '''Leggenbarg''' is ne [[boerskop]] tusken [[Riessen]] en [[Hoolten]], in de [[Tweants]]e gemeente [[Riesn-Hooltn]]. Seend [[24 september]] [[2009]] is Leggenbarg offisjeel ne boerskop. Doarvuur was t wal as gemeenskop bekeand, mear har t nog gin offisjele stoatus. De leu van n Leggenbarg kuiert heufdzakelik [[Sallaands]]. De boerskop hef ne egene webstea, den't allene mear in t plat is te bekieken. De achternaams ''Lichtenberg'' en ''Ligtenberg'' zeent twee van de meest vuurkommende naams in Riessen. ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.leggenbarg.nl Webstea van de Boerskop] {{Riessen-Hoolten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Riesn-Hooltn (Sallaand)]] 5gue35l3xi3p3tg1hbys0a14ph798y7 0 13643 200807 123845 2011-08-01T19:37:59Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Twaalfjaorig bestaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Twaalfjaorig bestaand]] sdx0yh2d2jypj0kszrkzfst7qroof53 0 13644 199895 123848 2011-07-25T21:54:16Z Droadnaegel 1133 verwiezing naor deurverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Republiek_der_Zeuven_Veraenigde_Nederlaanden]] j0lmsudboj0spll7q0o0jqrdnkryd8w 0 13647 268673 263395 2013-07-27T13:24:50Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Hoksebarge]] wikitext text/x-wiki '''Brammel''' is ne [[boerskop]] in de [[Tweante|Tweantse]] gemeente [[Hoksebarge]] in de proveensie [[Oaveriessel]]. t Ligt op t westen van Hoksebarge, langs de greanze met de [[Gelderlaand|Geelderse]] gemeente [[Berkellaand]]. Vroger was Brammel samen met de boerskop [[Brammelerbrook]] ne [[marke|moarke]].<ref>[http://www.historischekringhaaksbergen.nl/Index/Overz/Archief%20overzicht%20bestanden%20HKH.htm Overzicht van de verzamelde archiefbescheiden en verzamelingen in het Historisch Centrum Haaksbergen]</ref> De leden van t moarkgenootskop Brammel hadden oarven in de boerskop Brammel in t gericht Hoksebarge en in Brammelbrook, det völ oonder de [[hearlekheid|hearlikheaid]] [[Borklo|Borkulo]] en later deel wör van de vuurmoalige gemeente [[Nee]]. {{bron|<references/>}} {{Hoksebarge}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hoksebarge]] lzi98smeyw9amgyua5692xx7uqyclv4 0 13648 123868 2009-11-01T18:05:22Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Heerlekheid]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Heerlekheid]] jxne163h7xlyhlecoc4dox6y0tisg0w 0 13649 282706 258931 2015-06-29T11:55:12Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[File:BNN logo.jpg|thumb|Logo]] '''BNN''' ('''''B'''arts '''N'''everending '''N'''etwork'') is nen [[publieke umroop|publieken umroop]] in [[Neerlaand]], den't op is erichtet op [[15 augustus]] [[1997]] en zik vuural richtet op de doelgroepen jeugnd tusken de 13 en 19 joar en de joonkvolgröaiden tusken de 20 en 34 joar. BNN is begunnen as een eankelt tellevisieprogramma bie de weenstgewende tellevisiezeander [[Veronica]], wat presenteerd wör duur [[Bart de Graaff]]. n Naam BNN, wat toertieds ne ofkorting was van 'Bart News Network', was eerst bedoold um de [[Amerika]]anse niejszeander [[CNN]] (''Cable News Network'') op de hakke te nemmen. {{Begin|twd}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Umroop]] [[Kategorie:Jongerenkultuur]] 465tb91tl6qggtx4e8uyymy2ir41d74 14 13650 266657 175976 2013-05-10T20:08:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Media]] oe83y42nqfmko6y6z06oyueiyok1sqa 0 13651 123895 2009-11-01T21:51:26Z Droadnaegel 1133 [[Lieste van Nederlaandse plaetse mit veurmoaligen stadsrechten]] is ewiezig naor [[Lieste van Nederlaandse plaetse mit veurmoalige stadsrechten]]: meervold hef gin -n verbuging wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Lieste van Nederlaandse plaetse mit veurmoalige stadsrechten]] gj79lgycwkdpw0e2dyp4wnxltnhznc2 8 13653 254834 228069 2013-03-03T20:54:49Z Krinkle 2147 Verplaatst naar Common.css, was dubbel waardoor er 2 sterretjes stonden op bijv. [[Ajax Amsterdam]] css text/css /* The following are Vector bugfixes */ /* Temporary fix until [[bugzilla:19567]] is addressed */ #siteNotice div { margin: 0; } #siteNotice div.expanded table.siteNoticeUser { margin-bottom: 1em; } /* Missing recent changes CSS . [[bugzilla:20223]] */ span.comment { font-style: italic; } span.changedby { font-size: 95%; } /* [[bugzilla:20276]] */ input#wpSummary { width:100%; } /* [[bugzilla:20128]] */ table.gallery { border: 1px solid #ccc; margin: 2px; padding: 2px; background-color: white; } table.gallery td { vertical-align: top; background-color: #f9f9f9; border: solid 2px white; } table.gallery caption { font-weight: bold; } div.gallerybox { margin: 2px; } div.gallerybox div.thumb { text-align: center; border: 1px solid #ccc; margin: 2px; } div.gallerytext { overflow: hidden; font-size: 94%; padding: 2px 4px; } /* end bugfixes */ /* Don't display some stuff on the main page */ body.page-Veurblad #deleteconfirm, body.page-Veurblad #t-cite, body.page-Veurblad #footer-info-lastmod, body.page-Veurblad #siteSub, body.page-Veurblad #contentSub, body.page-Veurblad h1.firstHeading { display: none !important; } body.page-Veurblad #mp-topbanner { margin-top: 0 !important; } #coordinates { position: absolute; top: -1em; right: 0em; float: right; margin: 0.0em; padding: 0.0em; line-height: 1.5em; text-align: right; text-indent: 0; font-size: 85%; text-transform: none; white-space: nowrap; } /* For positioning icons at top-right, used in Templates "Spoken Article" and "Featured Article" */ div.topicon { position: absolute; top: -3em; margin-right: -10px; display: block !important; } /* Template:Title override */ div#title-override { left: 0 !important; top: -2em !important; padding: 0.5em 0 0.2em 0 !important; } /* Display "From Wikipedia, the free encyclopedia" */ body.ns-0 #siteSub, body.ns-1 #siteSub { display: inline; font-size: 92%; font-weight: normal; } body.ns-0 div.topicon, body.ns-1 div.topicon { top: -2em; } body.ns-0 #coordinates, body.ns-1 #coordinates { top: 0em; } l462yjkex9fts3zqm894sck2tylazvn 0 13656 208884 123999 2011-10-03T07:29:13Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Jeuden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Jeuden]] gtlb5lmu8x7vekd1xc3x071epelglb8 0 13657 208886 124000 2011-10-03T07:30:46Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Jeuden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Jeuden]] gtlb5lmu8x7vekd1xc3x071epelglb8 0 13658 124001 2009-11-02T17:34:08Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Mederne devotie]] gwhlhvtaiehsbp5h8xd9awaj1wcon2y 0 13659 124002 2009-11-02T17:35:30Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tachtigjoarigen Oorlog]] 3i43a90mqtypa7d8cshmx0tvvityn8p 0 13660 124003 2009-11-02T17:36:09Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tachtigjoarigen Oorlog]] 3i43a90mqtypa7d8cshmx0tvvityn8p 0 13661 124004 2009-11-02T17:36:52Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tachtigjoarigen Oorlog]] 3i43a90mqtypa7d8cshmx0tvvityn8p 0 13662 124005 2009-11-02T17:38:46Z Ni'jluuseger 73 Mangs kriej automatisch een Dv bi'j heufdletterverskil, aaid niet... wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Mederne devotie]] gwhlhvtaiehsbp5h8xd9awaj1wcon2y 0 13663 263410 190885 2013-05-04T23:27:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Gerrit Dannenberg''' (ook bekeand oonder zinnen [[Riessen]]sen [[Tweantse Skeeldnaamns|skeeldnamen]] '''Gait van de Tute''' of '''Gait van Jejoos''') is nen skoolmeaster oet [[Riessen]] in [[Tweante]]. Hee is leraar [[Neerlaands]] en is al joaren gangs in de [[Tweants]]e taalbeweaging. Hee skrif alle wekke [[kollumn|nöalstuks]] vuur t Tweantse blad [[De Roskam]]. Vuur dee zelfde kraante maakt he ook Hollaandstalige interviews van biejzeundere en gewone leu in Tweante. Doarnöast dut he alle joaren n [[Tweantsen Oawend]] in Riessen opzetten. Ook gef he alle joaren Tweantse kursussen, woerin at niejkommers in Tweante van allens oawer de kultuur en sproake te weten komt, en woerin at de vaste inwonners öare kunnigheaid met t Tweants wat anhalen köant. In [[2007]] köm zien eerste book ''Harakierie'' oet; nen verhalenbeundel in t [[Tweants]] en in t Neerlaands. In [[2007]] wun he de anmodigingspries van [[TwentseWelle]].<ref>http://www.literatuurplein.nl/organisatie.jsp?orgId=82672</ref> Seend 2008 hef hee zin eagen tekstbureau Dannenberg Twenthe Tekst op-erichtet. Vuur opdrachtgevers skrif hee folders, brochures, toosproaken, webteksten en persberichten in Hollaands. As oondernemmers dat weelt kan hee alle skriefwoark ook ummezetten in Tweants. ==Skriewerieje== *''Harakierie'' (2007) {{bron|<references/>}} {{DEFAULTSORT:Dannenberg, Gerrit}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Schriever in t Tweants]] [[Kategorie:Tukker]] 10f1t1u3yo23w762gdpodef6trh7gju 0 13664 124040 2009-11-02T23:41:22Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Gerrit Dannenberg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gerrit Dannenberg]] j8nd7xsd653v1kaopjaja8ydy18f1hn 0 13665 208888 124079 2011-10-03T07:31:18Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Jeuden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Jeuden]] gtlb5lmu8x7vekd1xc3x071epelglb8 0 13668 264191 168691 2013-05-06T16:28:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Lucie Rakers''' ([[Nordhorn]], [[Duutslaand]], 19 augustus 1905 - Nordhorn, 1993) was een schriefster in 't [[Graofschopper plat]], de [[Nedersaksisch]]e streektaal van de [[Graofschop Benthem]]. Ze was etrouwd mit de taalkundige [[Arnold Rakers]]. Zi'j was doende bi'j de [[Heimatverein der Grafschaft Bentheim]] en hölp mit an uutgaves as ''Aule Knetsååm vertäild'' deur [[Heinrich Hensen]] (1976). ==Uutgaves== * ''Lebensbild einer deftigen Grafschafterin: Gedichte'' (gedichten in 't Graofschopper plat, oaveredrokt van 't ''Jahrbuch des Heimatvereins der Grafschaft Bentheim'', 1963), Bad Benthem, 1963 * ''Sagen aus der Grafschaft Bentheim: dichterisch gestaltet'', Nordhorn: Heimatverein der Grafschaft Bentheim, 1969 * Ummezetting: Visch, Wessel Friedrich: ''Geschichte der Grafschaft Bentheim'', ummezet naor de uutgave Zwolle 1820. Bad Bentheim: Heimatverein der Grafschaft Bentheim, 1984 ==Bron== [http://www.ins-db.de/autor-werke.php?ID=529&START=1&ORD=JAHR Plattdeutsche Bibliographie Biographie: Die plattdeutschen Autoren und ihre Werke, deur Peter Hansen] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Rakers, Lucie}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] [[Kategorie:Schriever up Graafschopper Platt]] 8wzm8owcv4oydnkmr1fcp8qgd4m7yiy 0 13669 263802 259091 2013-05-05T21:33:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Meidoornstruik.jpg|thumb|right|200px|Eankelstieligen Smoapoeper]] n '''Smoapoeper''' (''Crataegus'') is n geslacht van struukn dee't inheems zeent in [[Europa (continent)|Europa]], [[Noord-Amerika]], [[Azië]] en [[Noord-Afrika]]. Wat soortn komt ook as boom vuur. n Smoapoeper wör um de deurns dee't'e hef ook völle in heagn gebroekt (vandoar det'e ook wal bekeand steet as ''heagndoorn''). Hee hef hard hoold met ne fiene samenstellige. Van t geslacht Crataegus, ook wal steendoorn eneumd, leawt in de [[Benelux]] twee soortn. Dit zeent n Eankelstieligen Smoapoeper (''Crataegus monogyna syn. C. oxycantha'') en n Dubbelstieligen Smoapoeper (''Crataegus laevigata''), mear der besteet ook ne krusing van dee beaide, de ''Crataegus ×macrocarpa'', den't ook in t weeld gröait. t Geslacht hef verskeaidene hoonderden soortn, woervan't der mear dree in [[Neerlaand]] vuurkomt, zowal in t weeld as as an eplaanten proonkboom. Doarnöast wörd de ''Crataegus persimilis'' oet [[Volksrippebliek China|China]] ehaald en hier as proonkboom epott. == Naamnherkomst == t Verhaal geet det a'j dr tevölle van nemt, de'j dr van an n dunn komt. Later zol t woord ''smal'' verbasterd wean töt ''smoa'', of in verbaand stoan met t [[Skandinavië|Skandinaviese]] woard ''små'', wat ''kleain'' beteeknt, en oet wörd esprökn as "smoa". Ne aandere verkloarige is det t woord ne verbasterige is van t Riesnse woord ''smee'', wat ''zacht, dun'' betekent. == Kenmoarkn == n Eankelstieligen Smoapoeper kan gröain töt nen boom van 10 meter hoge, terwiel at n Dubbelstieligen 4,5 meter hoge kan worden. Ze blöait roond [[mai]]/[[juni]] met stoark roeknde blaadn. De täkke hebt deurns. As proonkboom wörd van n Dubbelstieligen t ras 'Paul's Scarlet' epott. Disn hef volle, rozerooie bloomn en maakt gin vruchtn an. Duur de gevulde bloomn is disn Smoapoeper meender geveulig vuur bakterievuur (''Erwinia amylovora''). Disn boom wörd ongevear 6 meter hoge, en wörd vermeerderd duur te [[eantn]] op de oonderstämme van aandere soortn. n Smoapoeper wörd duurdet'e van dee grote stekkels hef, nit völle duur gröazers egetn, en kan doarumme froai beskoarmd vuurtleawn. Hee plaant zik vuurt duur zöa te streuin en [[skötte]] te verspreaidn. == Medisien == Smoapoepers wordt al seend t 16de joarhoonderd gebroekt um de bloodsroondgaank te stimuleern. Disse woarkige keump van n stof ''rutine'': disn stof steet bekeand van t teegngoan van blaauwe steans. Doar keump nog boawenop det t helpt met t verleegn van de [[cholesterol]]. Oet n naam blik ook det'e good woarket a'j der nit good of köant komn. == Ofbeeldingsriege == <gallery> Ofbeelding:Meidoornbloesem.jpg|Blöaisel van n Eankelstieligen Smoapoeper Ofbeelding:Meidoorn.jpg|Blöaisel van n Eankelstieligen Smoapoeper Ofbeelding:Meidoorn_vruchten.jpg|Vruchtn van n Eankelstieligen Smoapoeper Ofbeelding:Eenstijlige meidoorn (Crataegus monogyna branch).jpg|Täkkedeurns bie n Eankelstieligen Smoapoeper </gallery> == Neersassies == * [[Drèents]] ** ''hagedoorn'' ** ''meiboom'' ([[ZWZ]]) ** ''meidoorn'' ** ''meitakke'' ([[ZWZ]]) *** De vrucht het de ''frabei'' (ok ''frat-'', ''fret-'') of ''peerdekeutel'' (ok ''-weep'', ''-krubbe''). *** Een pit het een ''loes'' ([[ZWZ]]). *** * [[Tweants]] ** ''smoapoeper'', ''smalpoeper'' ([[Riesns]]) ** ''meidoorn'' ** ''heagndoorn'' * [[Veluws]] ** ''meidoorn(e)'', ''meidoren'' ** ''doreboompie'', ''doreheg'' ([[Bunsjoten]]) ** ''kannetjesstruuk'' ([[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) {{Commonscat|Crataegus}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: plaante]] d18xrp9siv93mfqaqcphwsnezn2g3hy 0 13670 124146 2009-11-03T20:43:04Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Smoapoeper]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Smoapoeper]] 9trwb4blznvwbcr8hskizdz82mhd9dj 10 13672 266845 259200 2013-05-10T20:54:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{BabelM|Kattelaans|ca|Aquest usuari té el [[:Kategorie:Gebruker ca|'''català''']] com a [[:Kategorie:Gebruker ca-M|'''llengua materna''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ca-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ca-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ca-M]] </noinclude> hx8syok9p06ehq1oz0qj31ewcwwy07l 14 13673 266031 259201 2013-05-10T16:13:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User ca-N}} [[Kategorie:Gebruker ca]] 3cg0afmrtk7o2rv99vspm8gd8lbj19o 10 13674 266949 259203 2013-05-10T21:12:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel2|Portugees|pt|Este usuário pode contribuir com um nível '''[[:Kategorie:Gebruker pt-2|intermediário]]''' de '''[[:Kategorie:Gebruker pt|português]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker pt-2|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker pt-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|pt-2]] </noinclude> nvbl1lqdz1hece3ioxhqr5at07i14d5 10 13675 271686 266962 2013-12-07T00:16:33Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel2|Zweeds|sv|Denna användare har kunskaper på '''[[:Kategorie:Gebruker sv-2|mellannivå]]''' i '''[[:Kategorie:Gebruker sv|svenska]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker sv-2|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker sv-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|sv-2]] </noinclude> mr95mjwytrlwgyexclvalu3s662g8ac 4 13676 264866 238835 2013-05-09T13:17:38Z Droadnaegel 1133 iw deroet (wikidata) wikitext text/x-wiki == Westfeels/Westfaols/Westfaals == Ik môk even n nij stok aan veur dat woar t aigelks om begon. t Begon der mit dat ik n meugelke indailen môkt haar, woarbie de Nederlaands Leegsaksische dialekten bie t Westfeels rekend wörren of as apaart, mit oetzundern van t Twìnts en t Twìnts-Groafschops. Droadnaegel zee dou dat t Aachterhouks nait hailmoal aan de isoglossen voldee dij normoal sproken veur t Westfeels broekt worden. Om te konkludeern of t wel of nait bie t Westfeels heurt, liekt t mie verstaandeg as wie verschaaidene veur en tegens opschrieven. t Nederlaands Leegsaksisch dat vanôf nou nuimd wordt, omvat veur t gemak nait t Grönnegs. '''Zol t Nederlaands Leegsaksisch as Westfeels zain worden kinnen of nait en kin man t ien dat gevaal beter as apaarte dialektgroep zain?''' * '''Wel''': De klank van de oo en de ee is zo de Grönnegse klanken"oa" en "ì". Ien t Noord Leegsaksisch (m.u.v. Gr.-Ofr.) is dit zo as de Engelse oo (home) en de Duutse ee (Jena). **'''Nait''': In t Duutse Westfeels het man voak brekensklanken: "oaë" en "ìë". Ien t Nederlaands Leegsaksisch gebeurt dit maisttieds nait. Ien t Twìnts wel. Ien dit opzicht sloet t Nederlaands Leegsaksisch meer bie t Oostfeels aan. * '''Wel''': Man het de ao (Grönnegs ô, mit n haile lichte breken) ien stee van t Grönnegse oa, t Oostfraise oa of oou en t Noord Leegsaksische oo (zo as ien t Engelse home). * '''Wel''': In veul dialekten bestaait t woord kuiern, al den nait meer zo veul broekt, wat as n isoglosse van t Westfeels zain wordt. * '''Wel''': Man sègt maisttieds "elopen" ien stee van t Noord Leegsaksische "lopen". Môr dat dut man anders ook ien t Oostfeels. Opvalend is dat juust t Twìnts dit nait dut, ien tieds dat dizzent juust voaker bie t Westfeels aansloet as de rest. * '''Wel''': De Nederlaands Leegsaksische dialekten binnen vanoet Westfele ontstoan. Dit nuimt man ook wel de Westfeelse expansie. * '''Wel''': Ien n aantel dialekten môkt man verschil tuzzen "maken" en "daor", zo as over de grìns. * '''Nait''': De klank van de oo en de ee is zo as de Grönnegse klanken"oa" en "ì". * t Woord Rüe (of equivalent) wordt nait broekt veur ''hond'', zo as wel n isoglosse van t Westfeels is. * '''Nait''': De Nederlaandse kaant het veul Nederlaandse invlouden en de Duutse kaant veul Duutsen. Kin aine nog meer veurs en tegens bedenken? Zet dij den môr onder dizze zinnen, dus nait onder t bovenstoande liestje, zodat t dudelk is wat man der nij bie zet. Aan t ìnde môken wie wel n konklusie mit ales bie nkander. Verliek ook: [http://www.lowlands-l.net/anniversary/hamborgsch.php Noord Leegsaksisch] en [http://www.lowlands-l.net/anniversary/munsterlandisch.php Westfeels] en ook joen aigen dialekten. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 20:56, 10 jan 2009 (CET) :Moi, Noord en oost-Tweante zegt wal ''loopn/lop/leupn'', in plaatse van ''eloopn/elop/eleupn'' heur. -Woolters ::Dat staait der ook: ''Opvalend is dat juust t Twìnts dit '''nait''' ''(Dus nait elopen)'' dut, ien tieds dat dizzent juust voaker bie t Westfeels aansloet as de rest.'' [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:25, 10 jan 2009 (CET) :::Prima, dan ha'k det dus eawn neet good begrepn. Woolters [[Speciaal:Biedragen/212.45.32.223|212.45.32.223]] 00:26, 11 jan 2009 (CET) Ik denke neet da'w de Nederlands-Nedersaksische dialecten Westfaels könt neumen. 't Is ok een betken simpel edacht vin ik altied: worumme zo'w unze dialecten nao gebeden in Pruusse motten neumen? En völle van dee oldmoodse theorieën as "Westfaalsche expansie", "Hollandsche expansie" etc bunt toch allange achterhaald, sinds de jäöre veertig en vieftig, krek as dee dialect-indelinge dee't ik nog wal ens laeze as "Gelders-Overijssels" of "Zuid-Drents" of ene scheiding tussen Sallands en Oost-Vaelouws tewiel dat een en 't zelfde dialect is. Ok de gedachte dat der vrogger Saksers in 't hele gebeed wonden waor at no Nedersaksisch wordt epraot klop in de meeste gevalle helemaole neet. De olde Chamaviërs of Hamalanders beveurbeld, dee 't in den Achterhook, Liemers, Oost-Vaelouwe en Zuud-Salland zatten en ok in 't Duutse West-Mönsterland, wassen ginne Saksers maor Franken. Zo stonden ze ok bekend: de Chamavische Franken. En in Grunning, Noord-Drenthe en de Stellingwarven ha'j de Frezen. En wat duch ow van Salland: hèt gebeed van waor oet de SALische FRANKen nao 't zuden vertrokken um FRANKriek te stichten! 't Nedersaksisch is taalkundig ezene ok helemaole neet den directe naokommer van 't Saksisch, dat ston eigenlik völle körter bi-j 't Frees en Engels; Ingewoons of Noordzee-Germaans wordt dat eneumed. We könt aerder zeggen dat der ene enorme Nederfrankische expansie is ewest in de Saksische gebeden, inclusief in Duutsland, as andersumme, a'j 't taalkundig bekieken doot. In elk geval: 't West-Mönsterlands en Benthems bunt net zo weinig as 't Achterheuks of Twents Westfaels te neumen. 't Oost-Twents hef der wal wat maer invleu van, da's wal zo. 't Noordwest-Twentse Vrezenvaens hef natuurlik de bekende brekinge en de ou en ei, maor is veur de rest waer helemaole on-Westfaels met beveurbeld 't verkleinwoord op -ien etc. slöt 't maer bi-j 't westen an. Hieronder kö'j zeen en laezen dat 't Westmönsterlands neet bi-j 't Westfaels eraekend wordt, 't völt boeten de kenmarkende isoglossen. Maor umdat 't in 't land Westfalen epraot wordt is 't geografisch wal een Westfaels dialect, maor taalkundig dus neet: http://www.lwl.org/westfalen-regional-download/PDF/S018_Mundarten.pdf Onder: bekiek en vergeliek: wel van de dreeë heurt der neet bi-j? http://www.lowlands-l.net/anniversary/achterhooks.php http://www.lowlands-l.net/anniversary/munsterlandisch-bocholt.php http://www.lowlands-l.net/anniversary/westfalisch.php 't Is dudelik dat de leste ovverzetting, de Westfaelse, volkommen afwik van de aerste tweeë. De aerste is de Westerse versie (deur miene oma, God gef heur rust), de tweede is de West-Mönsterse versie van Bokelt, Bocholt dat deel is van Mönsterland, Westfalen, Duutsland, en de darde Westfaelse kump oet Gütersloh in Duutsland. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 08:30, 11 jan 2009 (CET) :Chamavian: oaver olde stamverbaanden hef gieniene 't; 't giet hier oaver taal. :Sallaands en Oost-Veluws nuum ie 'tzölfde. 't Is hier körtsleden nog eschreven; 't lig d'r net an naor wat veur isoglossen aj kiekt. 't ''[[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde]]'' hef een kaorte (p.86) daoras onderscheid wördt emeuken maank 'Drents-Sallands' (det binne wi'j van um de Riest henne), 'West-Sallands' (Zwartewaterlaand zeg mar), 'Centraal-Sallands' (ter heugte van Zwolle), 'Oost-Veluws-Sallands' (Olst, Wieje, Dèventer en ten westen van de Iessel) en 'Oost-Sallands' (feilijk 't grootste diel van Sallaand, van Raolte töt Heldern en Hardenbarg). Dit is een indieling '' 'op basis van verschijnselen die aan Westfaalse breking, diftongering en enkele andere natuurlijke veranderingen zijn gerelateerd' ''. :Aj de Westfaolse en Hollaandse (of ''Westfaalsche'' en ''Hollandsche'' zoas ie det mit een knipoog schrieft) expansies oldmoodse theorieën viendt, wat bint daor dan oen bronnen veur? :' ''Het Twentse 'taallandschap' wordt als gevolg van de aanwezigheid van brekingsdiftongen en het vervolg daarop als Westfaals gekarakteriseerd. De Westfaalse verschijnselen vinden we, zo werd al opgemerkt, vanouds aan beide zijden van de staatsgrens, en wel zodanig dat van de 13e tot de 16e eeuw van een betrekkelijke eenheid gesproken kan worden (Entjes 1969: 37-38). Het Vriezenveens vormt met ''jätten'' 'eten', ''kwakken'' 'koken', ''kjökken'' 'keuken' enz. voor een aantal dialectologen het bewijs van een oude uitbreiding van het Westfaals over 'Oost-Nederlands gebied'. [...] Wil men voorzichtiger zijn dan die dialectologen dan kan men spreken over gedeelde uitspraakkenmerken die men Westfaals of Nedersaksisch kan noemen, vanwege de overeenkomsten met de aangrenzende Westfaalse/Nedersaksische gebieden. :' ''De aanwezigheid van de ''ä'' nog los van de brekingsverschijnselen lijkt Entjes (1969: 46) eveneens een Westfaalse eigenaardigheid, en er is nog meer gemeenschappelijks. [...] :' ''Om de Westfaalse bijzonderheden in Twente én het feit dat die veel verder reiken dan Twente, spreekt Niebaum (1985) van '''een nauwe verwevenheid van Oost-Nederland met Westfalen, waarbij hij ook Heeroma's bekende hypothese van de Westfaalse expansie niet langer als onwaarschijnlijk ziet''' (o.m. Heeroma 1953). De nauwe samenhang tussen Twente en grote gebieden over de landsgrens in de met Westfaalse breking verbonden verschijnselen manifesteert zich op vergelijkbare wijze in een samenhang met de Achterhoek, de oostelijke Veluwe, Salland, Steenwijkerland, Stellingwerf en Zuid-Drenthe.'' ' :Henk Bloemhoff, ''Klank- en vormleer''. In: Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008). ''[[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde]]''. Van Gorcum: Assen (p.92) [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 10:54, 11 jan 2009 (CET) Ik gleuve eerder dat de aoverienkomsten an invloed uut 't westen (NL) te daanken bint, as aandersumme dat Westfalen veul invloed op oens in 't westen had. En dan wies ik veural op de aoverienkomsten tussen oenze dialecten en die van Noord-Limburg, Oost-Braobaant en Zuud-Gelderlaand. Brekingsverschiensels in 't Dreints, Veluws, Sallaands, Achterhoeks? Ik ken ze niet, ieje wel? As ze doelt op de lange è in brèken en lange ò (ao) in aover etc zie'w die ook aoveral in Noord-Limburg, Zuud-Gelderlaand en Oost-Braobaant, mar niet in Westfalen. Ook 't onderscheid tussen lange a in maken en ao in daor viende we weer in de genuumde zudelike Fraankische dialecten. Let wieders op "ow" of "oe" = NL jou zowel in oenze streken as in dizze zudelike Nederfraankisch dialecten, mar niet in 't Westfaals dat "joe" hef mit j-, en ook niet in 't Grunnings/Noord-Dreints en overig Duutslaand. Ook hebt zowel de genuumde zudelike dialecten aoveral ie, oe, uu in lied, goed, gruun, krek zoas Stellingwarfs, Zuud-Dreints, Veluws, Sallaands mar niet zoas 't Westfaals dat ei en ou en öi hef. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 14:07, 11 jan 2009 (CET) n Stoereghaid hierzoot bie is dat t ook zo is dat der verschaaidene betaikenissen binnen veur t woord Westfeels: # De dialekten ien de olle Praisker pervìnzie Westfele en t vörstendom Liepe, liek as't wie t woord Drìnts broeken veur aal dialekten ien de pervìnzie Drìnthe. # t Oost Westfeels en Zuud Westfeels soamen, t gebied woar ou en ei broekt worden. Dit is anders n iendailen op n leger nivo. # De dialektgroep van Leegduutse mondoarden dij nait Noord Leegsaksisch (incl. Gr-Ofr), Oostfeels, Oost Leegduuts of Leegfrankisch is. ::Op dij lèste doul ik hier. Ien Duutslaand wordt, zo as op de koartkes dij man voak der bie hoalt veur de isoglossen van t Westfeels, binnen voak veur de eerste. Man het onderzuik doan ien Westfele en nait ien gebieden doarboeten. Dit zörgt der veur dat man de isoglossen nait deurtrekt ien Nederlaand of Leegsaksen. Hierdeur worden t Twìnts, Emslaands en Bentumers binoa aaltieds boeten beschaauwen lôten. t Ossenbroggers wordt maisttieds wel bie t Westfeels rekend. ::Dij drij veurbeelden dijst (Chamavian) hierboven zain lôtst verschillen veuraal deur de brekensklaank. Zol t nait wezen dat dit verschil ook tuzzen t Twìnts en Aachterhouks bestaait en toch stoan zai stoef bie ainander. As man ien t Twìnts schrieven zol: "Dee netelkeuning is oetflogen oem veur zien joengen wat to eten te hoalen." (wat nait hailmoal goud Twìnts is, môr dat der boeten lôten) zol man dat liek zo oetspreken as "Däi Niätelküaning is uutfloagen um föar sin Jungen wat to iäten to halen." om môr even de reloatsie tuzzen baaiden aan te geven. Doarnoast is wat man hier as Münsterland Low Saxon nuimt, West Muunsterlaands. De breken is hier nait zo daip, môr wel aanwezeg. t Wordt nait schreven, omrezen man dat ien t Duuts automoatisch al dut: Jena ([jéənaə), Boot ([bowət]), Meer ([mìər]), Für ([vøə(r)]) (r wordt allend ien Zuud Duutslaand en Oosterriek en Svitserlaand oetsproken). Ook ien t Nederlaands Leegsaksische gebied het man n luchte of haile luchte brekensklaank. Man heur t ien verlieken mit t Twìnts nait zo goud, môr veur Grönnegers is t veul dudelker, omrezen wie t hailmoal nait doun. Veuraal hierdeur binnen der n hail ìnde Grönnegers (dij der gain verstaand van hebben) dij vinden dat aal Leegsaksische dialekten boeten t Grönnegs zulf, apmoal t zulfde klinken. As man bieveurbeeld noar t [http://www.lowlands-l.net/anniversary/stellingwarfs.php Stellingwaarfse veurbeeld] luustert, kin man zulfs doar de luchte brekensklaanken trugge vinden: keer (kìər), eten (ìə'n), laoten (lò<small>ə</small>'n), groot (groa<small>ə</small>t), evenpies (ì<small>ə</small>mpies), enz. As man dat verliekt mit t [http://www.lowlands-l.net/anniversary/dreents-norg.php Noordvelds] heurt man dat de breken veul minder is. As man over de grìns gaait noar stad tou, blift der hailmoal niks meer van over. Woorden as "heurd" (hø<small>ə</small>d) wordt den [høt<small>hs</small>] en geern (gì<small>ə</small>n) wordt [gì<small>d</small>n]. Doarnoast is t verschil tuzzen "wìten" en "wì<small>ə</small>n" liek zo lutk as t Hogelaandster "mouder" en t Reiderlaandster "mjouder" en t Noordvèldse en Aauwerkerlaandse "moouder". [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:45, 11 jan 2009 (CET) Ik deinke da'j oe een betien vergist, beste Grönneger. Ieje in 't noorden gebruukt gewoon een "diftongische" of tweiklaankige uutspraok veur oo, ee, eu, krek zoas de Engelsen en Hollaanders zeg ie dus oow, eej, euj. Veul luu uut Achterhoek, Twente, Sallaand en Drenthe hebt echter een monoftongische of zuvere uutspraok: gewoon een lange ee, oo, eu, en dat is ook in 't Duuts zo. Allennig veur een R is 't zo dat die R zölf as een soort klinker wordt uut-espreuken, mar de klinker blef der nog net zo zuver umme. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 14:14, 11 jan 2009 (CET) :Ien t Hollaands (ABN, "bekakt" as joe t nuimen willen) sègt man "leujk", wie sèggen "leuwk<small>ch</small>", joe sèggen "løk" en ien Twìnte sègt man "løək". Ien t Hollaands sègt man "loowpə", wie sèggen "loouw'm", joe sèggen "lååpən" en ien Twìnte sègt man "lååə'm". Ien Hollaand sègt man "Neejdrland" ("bekakte" r), wie sèggen binoa "Nijderlènt<small>hs</small> ([http://www.lowlands-l.net/anniversary/dreents-norg.php zo as ien "beeist"]), joe sèggen "Nìderlaand" en ien Twìnte sègt man "Nìə(d)derla(a)nd". Dit as reaksie op dien sèggen hierboven, môr ook om de reloatsie zain te lôten. Noast dat joe messchain gain haile staarke (volgens die gain) brekensklaank hebben, is de oetsproak zunder de breken wel t zulfde. Dit wordt ien t westen ook wel zain as "het Nedersaksische (in de volksmond "Oosterse") accent". En zo as ik juust zee, t verschil tuzzen breken en nait breken is ien dit gevaal zo lutk as de dialektverschillen binnen t Grönnegs-Oostfrais. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:32, 11 jan 2009 (CET) ::Traauwens, dij teorie van die over dij vôlker verstaarkt juust de teorie van de Westfeelse expansie en dus ienvloud oet t oosten. Ien de 5. aiw heurde t Leegsaksische gebied, zunder Grönnen, môr mit Westerwôlde en de Klainkelonien, bie Austrasia, t keerngebied van de Franken. Noudoags is t Saksisch, dus t mout op ain of ander wieze n ienvloud oet t oosten had hebben. Doarnoa is t middelk dat t deur de Hollaandse expansie weer n ienvloud oet t westen had het. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:44, 11 jan 2009 (CET) Ja, dat is de traditionele indeling vanuut de romaantische negentiende ieuw, weerumme griepend op de Romiense tied en vrogge middelieuwen: 't Nederlaandse volk (en taal) zo'j kunnen indelen in Fraanken, Saksers en Friezen. En oenze streken wordden dan dus Saksisch, veur 't eerst want die name was hier nooit gebruukt. Mar dan wil niks zeggen aover de taalkundige relatie van 't olde Saksisch mit 't tegenswoordige Nedersaksisch. A'j goed naor 't Old-Saksisch kiekt, waorin bv de bekende Heliand is eschreven, zal oe opvallen hoeveule Fries-en AngelSAKSisch-achtige(dus Ingweoonse) kenmarken die taal eigenlik hef, die a'j niet weer tegenkomp in 't (zogenaamd Nedersaksische) Middelnederduuts. En a'j naor 't Nederfrankische Middelnederlaands kiekt zö'j juust ongeleufelik veule aoverienkomsten mit 't Middelnederduuts ontdekken. Rara hoe kan dat? Nou, hiel simpel: 't Fraankische Riek van Karel de Grote had polletiek en daormit ook taalkundig enorme invloed. Een paor veurbieldties van Oldsaksisch naor Middelnederduuts onder Fraankische invloed bint: us => uns, gôs => gans, othar => andar, ân => ên (1), stôd => stund enz. enz. Dus de NAME Saksisch is der wel an egeven, mar dat wil niet zeggen dat 't ook Saksisch IS. Trouwens in Duutslaand betiekent Saksisch een Hoogduuts dialect... Niet dat ik tegen de name Nedersaksisch bin, heur, dat is een prima bruukbaore term veur oenze dialecten, mar ik wol laoten zien dat de invloed vanuut 't Fraankisch eigenlik veule groter is ewest as de miesten weet, en dat een invloed uut 't oosten (incl westfaals) de verkeerde denkrichting is. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 19:22, 11 jan 2009 (CET) " :Ik mout die noageven datst geliek hest ien n aantel dingen hierboven. Toch bin ik t nait hailmoal mit die ais. Bieveurbeeld dat t Leegsaksisch gain Saksisch wezen zol. Natuurlieks is dit nait zo, de toal dij doudestieds proat wör, is der nait meer. Toch is de toal dij wie noudoags proaten ontstoan oet dij toal. Hest der geliek aan dat t nait meer t zulfde is, den t Hollaands en t Grunnegs binnen oet t Frais ontstoan, môr binnen gain Frais of Nederfries of wat den ook. Toch is t wel zo dat dat toalverandern is. t Is nait zo dat de Saksen oet heur gebied goan binnen of n aander toal overnomen hebben, zo as de Ommelanders en de Hollanders doan hebben. De toal is beienvloud. De toal is ien t haile gebied veraandert, wat n puur natuurlek proses is en dat zok overaal ien de wereld veurdut. t Oldengels of Anglo-Saksisch is ook nait meer t Engels van dou en is ook staark deur t Fraans (o.a.) beienvloud worden. Toch hait t nog aal Engels. En dat Saksisch (Oppersaksisch) tegenswoordeg dij noam het bin ik aigelks tegen. Ook de noam Sachsen dij t gebied laank het had vin ik gain gooie, den t het niks mit de olle Saksen te môken. As man Duutslaand tegenswoordeg nog iendailen zol ien stammen, zol man de Sächser as Turengers aanduden. :Hest wel geliek aan dat verhoal over de ienvloud van t Leegfrankisch, môr moutst nait vergaiten dat dit nait de ainegste ienvloud wèst het dij om en om goan is. Houst t ook hìnzetten wilst, of man nou oetgaait van eerst Saksisch, dou "Franko-Saksisch" of eerst Frankisch en dou "Saxo-Frankisch", de varianten dij der proat wörren wazzen Westfeels. Dizze diskussie gaait over of de Leegsaksische varianten van Nederlaand wel of nait bie t Westfeels rekend worden kinnen. Ìndeloze verhoalen over 10e aiwse stammen en de vroag of wat wie proaten wel of gain Saksisch is, helpt nait bie t konkludeern van dizze vroag. :De konklusie van t haile laange verhoal over Saksen, Franken, enz. is dat t middelk is dat de toal dij man vrouger pruit of de toal dij t Frankisch dat hier proat wör het beienvloud Westfeels is. De verschillen dij noudoags bestoan, binnen veuraal kommen deur t Leegfrankisch, ien wèlke tied den ook (HRR 1200, RNL 1600, KNL 1900). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:44, 11 jan 2009 (CET) Ik begriepe nog altied niet waorumme beveurbield 't Apeldoorns, Zwols, Hogeveins dan Westfaalse dialecten zollen weden. Bint heur aoverienkomsten mit de dialecten van Mönster, Ossenbrugge of Bieleveld dan zoveule groter dan mit die van Amersfoort, Nimwegen of Leeuwarden? Waor komp dat idee toch weg dat oenze dialecten naor een Duutse deel-staat enuumd mut worden? Waorumme zegge wij niet dat ze in Westfalen Twents/Achterhoeks praot in plaats van aandersumme? Trouwens, is 't niet eerder zo dat 't Hollaands en Grunnings niet zozeer uut 't Fries bint ontstaon, mar dat 't Nederfraankisch (Utrechts/Braobaants) respectievelik Nedersaksisch (Dreints) de Friese taal daor hebt vervangen, mit natuurlik nog wat sporen en 't accent uut 't Fries? Beveurbield de diftongische uutspraok eej, oow etc is typisch uut 't Fries (krek as 't Engels) [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 23:55, 11 jan 2009 (CET) ::Ik docht dat t bie driftongische oetsproaken t veuraal gong om klinkers. Heuren woorden as mjouder, groot (''[grouwt]''), veel (''[vijol]'') doar den ook bie? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 17:37, 12 jan 2009 (CET) Ja, diftongen oftewel twei-klaanken bint altied klinkers. Bv een lange aa, ie, oe bint zuvere klinkers, monoftongen of ien-klaanken. In Oost-Nederlaand, zoas Zuud-Drenthe, Aoveriessel, Gelderland, oos-Braobaant en Limburg, wordt ook de lange ee, eu en oo zuver, dus as monoftong, uut-espreuken. Ook de Vlaomse uutspraok van 't Nederlaands en natuurlik 't Duuts hebt dit. Mar in Hollaand, Frieslaand en Grunningen wordt der nog een klaankien achteran ezet, dus: eej, euj/euw en oow, dat is ook de ABN norm. Bekend veur 't Amsterdams en Haags is natuurlik: een heile chroute kuike ipv een heel grote keuken; 't Rotterdams hef 't aover "een greuwte beuwt" en grote boot. Zölfde zie'w in 't Engels en Fries, die neiging töt diftongische uutspraok. En umdat 't Grunning en Hollaands ook op veurmaolig Fries gebied epraot wordt, is 't logisch an te nemen dat ze dizze olde articulatie-basis beholden hebt. Trouwens ook in Oost-Nederlaand komt wel diftongen veur, beveurbield in sni-j (sneeuw), ieuw (eeuw), wei (waai), grui (groei), vrouw, enz. BTW: wat is "mjouder"? [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 19:10, 12 jan 2009 (CET) :::Mjouder is Reiderlaands veur ''moeder'' ([[Hogelaandsters|HGL]]: ''mouder''). Deurdat t zowel veur Duutslaand, as veur Leegsaksen, as veur Nederlaand t oethörk is, het t n hail ìnde olle kenmaarken beholden kint. t Het ook n tied laank isoleerd wèst tuzzen Boertanger moor, Dollerd en de Ems. Doarom komt de -jou allend nog ien t Reiderlaand veur en nait meer ien aandere Grönnegs-Oostfraise varianten. Der wordt vanoet goan dat man dat ien Grönnen allend ien t Oldambt doan het. :::Dus driftongen binnen dus aigelks elke dubbele klinker (van aander soort) of j of w, of begriep ik dat verkeerd. As dat zo is, den het t Waterlaands (Purmerend e.o.) der wel n hail ìnde (Doër lowept n heejele grouwete majn die sow graaëg mensje begroewet en altaied bai et waaëtir rowendhangt = Daar loopt een hele grote man die graag mensen begroet en altijd bij het water rondhangt). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 19:32, 12 jan 2009 (CET) ::Klopt, een diftong is dat de artikulatoren ( dat, woarmet da'j de klank vormt, dus de mond, lippen, tonge) van plaatse verandert in nen klinker binnen ne lettergrepe. In t Nederlands bunt dat ei, ui, en au. Monoftongen verandert de stand van de artikulatoren neet, en kö'j dus ok zo lange anholden a'j wilt. Bi'jveurbeeld ee in t nederlands. Dat verschil köj dus ok zeen en veulen a'j der op let. Dan he'j ok nog triftongen: 3 standen in de klinker: bi'jveurbeeld ieuw, eeuw. En joa, in t westen van Nederland zegt ze vake nen diftong, woar-t ze nen monoftong skrieft: roowju roowzu (rode rozen) [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 20:15, 12 jan 2009 (CET) Ieuw en eeuw bint ook diftongen, twei-klaanken, ie + "w" en ee + "w". De -u- wordt hier allennig mar eschreven um an 't geven da'w hier een "Surinaamse w" mut uutspreken, 't is dus gien triftong (dreiklaank), niet ie + u + w. Een triftong komp in 't NL of NS niet vake veur, behalve in een woordtien as "miauw" = ie + a + "w". In de gebrukelike uutspraok van 't Nederlaands zoas we dat op radio, TV, in films en liedties etc heurt, bint ee, eu en oo ook diftongen (eej), (euj) en (oow), behalve veur de R. As ze wel as monoftong uutespreuken wordt valt dat metiene op, dan hef de spreker een oostelik (bv Twents of Achterhoeks), Limburgs of Vlaoms accent. De ei/ij, au/ou en ui bint bij alle sprekers diftongen, ongeacht heur accent, mar wordt in 't oosten vaak toch weer wat aanders uut-espreuken as in de standaord. gììf mì-j ôôk maa zôôn lèùke brujne vrow in plaats van standaord NL geejf mei oowk maar zoown leujke bruine vrauw en Randsteeds cheif mai ouk maoi soun luike braaüne fraauw ;-) [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 23:19, 12 jan 2009 (CET) ::Waor, eeuw en ieuw bunt ok diftongen. Moar miauw is ok nen diftong, volgens Van Dale bunt dat twee lettergrepen. Anders bunt eieren (nl) en kuiern ok diftongen. Dus triftongen bunt heel zeldzaam, as ze überhaupt veurkomt. En joa, a'j nen oo bi-jveurbeeld as monoftong oetsprekt, klunk dat oostelek, kiek noar Almeloo en t Nederlandse Almelow. ::In t Limburgs en Fries schient triftongen wal veur te kommen. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:53, 12 jan 2009 (CET) :::Aigelks hè, as man goud luustert, heurt man ee-uu-oe. Ien t Grönnegs wordt dit zo veul meugelk vermeden, ales wait eeuw of ieuw wordt, wordt ien t Grunnegs ai of ij: aiw, of laiver aiv (eeuw), nij (nieuw), snij (sneeuw), Zai (Zeeuw), laiw of laiver laiv (leeuw), enz. :Over dij Duutse noam, de noam Nedersaksisch allend al verwiest noar n dailstoat ien Duutslaand en n aandere noam veur Nedersaksisch is toch Platduuts of nait? :Vervangen is n te groot woord. Man het toalege aigenschoppen overnomen, môr n toal overnemen gaait nait van de aine op aander dag. Dit gaait laanksoam. Bie t Grunnegs het der eerst n periode wèst woarien man n Fraise toal haar mit Saksische ienvlouden (ook wel oldgrunnegs nuimd) en loater gong dat laanksoam noar n Saksische toal mit Fraise en ook Frankische ienvlouden en het zok loater op n aaigen wieze wieder ontwikkeln doan. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 01:29, 12 jan 2009 (CET) ::Oke, lôten wie t even aans doun, zo wordt t nait. Doe mainst dat de Nederlaands Leegsaksische dialekten gain Westfeels binnen. Wat lôt die dat denken? Ik stoa open veur n liestje van argumenten. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 10:34, 12 jan 2009 (CET) Trouwens, misschien lik 't wal wat eigenwies of geliekhebberig zo af en to, maor ik vin 't gewoon mooi um ovver taal en dialect te discuzeuren met kammeräö dee't dezelfde interesses hebbet. A'k dinger zegge as "dow vergiste di-j" of "i-j hebbet neet geliek" of zowat moste di-j daor niks van an trekken, heur, da's dan gewoon in 't veur van de discussie. [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 06:25, 13 jan 2009 (CET) :Joa, dat begriep ik, môr ik haar n bitke t gevuil dat de diskussie vaast luip. Vandoar dij zin hierboven, zodat wie even weer dudelk hebben woar t over gaait en wat we tot nou tou aan veurs en tegens hebben. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:22, 13 jan 2009 (CET) :''De ei/ij, au/ou en ui bint bij alle sprekers diftongen, ongeacht heur accent'' - Wat deank ieleu van t Haags? "ei" wörd "ea"(Fraansk ''père''), "ui" wörd "öah" (Tweants "höare") en "au" wörd "ààh" (Engels ''guard''). Deankt bievuurbeeld an t bekeande zinnetje ''Broodje ei met ui'', det as ''bggewtsje ea met öa'' wörd oet esprökn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 17:41, 13 jan 2009 (CET) Nee, ik hadde 't nou aover accenten in 't Nederlaands, niet aover dialecten zoas bv Haags. "Hagenezen" die as netties Nederlaands (perbeert te) praoten zegt gien "bgautje ae met öä" mar eerder "browtje aai met aaü. 't Eerste is dialect, 't tweide accent. Krek as een Dreints accent "brôôtje ej met uj" zol weden, en Dreints dialect "broodtien ej mit siepel" [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 19:23, 13 jan 2009 (CET) :Of een brökkien ei mit siepel... Ik heure 't al iene bestellen in de snackbar in Möppelt. Mar wel hef nog wat te zeggen oaver de èventueel Westfaolse aord van partie Nedersaksische dialecten in Nederlaand? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 20:32, 13 jan 2009 (CET) : Juustem. Is dr info bekeand oawer Groafskopper Plat? Geluudsdreagers -vuurbeelde? Ik heure van völle riesnders dee at doar ewest hebt det ze meandn det ze Riesnders heurdn, mear det t dan toch Duutsers warn. Mear ik kan hier weainig oawer veendn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 20:52, 13 jan 2009 (CET) Der bint twei heufdvariaanten: Nederbenthems dat bij 't Zuud-Oost-Dreints/NoordOostAoveriessels anslöt in die bekende "enclave" rondumme Emmelkaamp enzo, en Aoverbenthems meer zudelik wat veul op 't Twents en Westmönsterlaands lek. Dus niet typisch Westfaals, want 't hef gieniene van al die kenmarkende trekkies daorvan zoas "goud", "leid", "groin", "briäkken", "huoppen", "üöwwer", mar gewoon respectievelik (Neder cq Zuud)"goed" - "good", "lied" - "leed", "gruun" - "greun", "brèèken" - "brekken", "hòòpen" - "hoppen", "òòver" - "ovver", -ien - ken... (in Nederlaandse spelling). Dus die Riessenders hebt de Aoverbenthemse variaant eheurd, wat op Twents lek... [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 22:47, 13 jan 2009 (CET) ::Môr de ou het t Muunsterlaands ook nait. ::Dunkt mie dat man t den opdailen kin ien twij heufdgroepen. Ainerzieds t '''Westplatt''', mit doarbie t Nederlaands Leegsaksisch (m.o.v. Grönnegs en eventuweel m.o.v. summege vörms van Twìnts), t "Waterplatt" en t "Westmönsterlänsk", tegenover t '''Westfeels''' dat de dialekten Mönsterlänsk, Oostwestfäälsk, Südwestfäälsk en Suërlänsk (sums as Zuudwestfeels zain). Baaide groepen kinnen sumtieds ook wel soamen as ain dialektgroep zain worden onder de foutieve noam "Westfeels" liekas dat t Grönnegs-Oostfrais sumtieds bie t Noord Leegsaksisch rekend wordt. Hou liekt dit as konklusie? Of binnen der nog haile staarke veurs en tegens. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:22, 13 jan 2009 (CET) De opdieling in twei groepen in een westelik plat (Nederlaands-Nedersaksich incl Westmönsterlands+Bethems mar zunder Grunnings) en oostelik plat (Westfaals etc) lek mij wel acceptabel. Mar de mandielige name van de beide groep (West+Oost) mut natuurlik dan niet ook Westfaals weden. Nume wij 't gewoon 't Westplat, of de Westgroep, Westnedersaksisch? Veural vanuut Duuts ogepunt klop dat natuurlik goed, dat West idee. Of een aandere name die as recht döt an zowel de Nederlaandse dialecten as de Westfaalse? [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 07:35, 14 jan 2009 (CET) :Ja kiek, de noam Westfeels is ien de run van de tied noam wèst veur meerdere verschaaidene gebieden. Om en bie t joar 1000 was Saksen verdaild ien drij gedailte: "Westfalen" (t haile westen, noudoags Westfele, Westerwôlde, Emslaand, Ossenbroggerlaand, dail van de Aachterhouk), Engern, (Holstain, Bremerlaand, Oldenbörg, Liepe, Paderborn) en Oostfele (Lunebörg, Broenswiek, Goslar). Doarom worden aal dialekten dij ien t westen proat worden Westfeels nuimd en aal dialekten ien t Oosten oostfeels. Toch het noudoags de noam Westfele ook n aander betaikenis, noamelk t haarvörmege gebied ien Noordrhain-Westfele. t Is môr net welke betaikenis man neemt of man t wel of nait as korrekte noam beschaauwt. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:30, 14 jan 2009 (CET) :::Doarbie komt ook nog weer t probleem Emslaands, omrezen dit ainerzieds bie t Noord Leegsaksisch rekend wordt en aanderzieds bie t Westfeels. t Het veul Westfeelse aigenschoppen, zo as t verklainwoord "-ken" en ien t zuden het man de ua en iä nog wel lichteg, ien tieds dat man ien t noorden nog aal u (Twìnts: oo) en ì (Twìnts: ee) sèggen, wat weer aansloet bie t Drìnts. t Het anders nait de ou oetsproak, môr de oo en de ei oetsproak gaait zo as de Grönnegse ee, dus tuzzen ee en ij ien, wat weer n reloatsie aangeft mit t Westerwoolds. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:25, 13 jan 2009 (CET) [[Ofbeelding:Water in d'Keller.OGG|right|thumb|Wouter in d'keller in hoezen dij aan d'Eemse stoun. n Man vertelt hier over zien heugenissen oet zien kinnertied oen woou dat wouter dou was.]] ::::As man traauwens goud noar dit fragment luustert, heurt man ook n dudelke dubbelklaank ien de Reiderlander e, woar man ien Grönnen è of ì sègt. Veuraal de woorden "ses" (zìəs), "eb" (ìəb) en "west" (wèəst). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:05, 14 jan 2009 (CET) ==Artikelstaand Januwoari 2009== #[[Achterhooks]]: 689 artikels (veurige keer: 666) + 23 #[[West-Veluws]]: 516 artikels (veurige keer: 486) + 30 #[[Grunnegs]]: 403 artikels (veurige maond: 389) + 14 #[[Stellingwarfs]]: 380 artikels (veurige maond: 365) + 15 #[[Drèents]]: 259 artikels (veurige maond: 253) + 6 #[[Tweants]]: 242 artikels (veurige maond: 209) + 33 #[[Oost-Veluws]]: 134 artikels (veurige maond: 133) + 1 #[[Sallaans]]: 93 artikels (veurige maond: 91) + 2 #[[Urkers]]: 8 artikels (veurig antal: 8) ''gelieke ebleven'' [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 05:22, 1 jan 2009 (CET) == Vertaling van dankbetuging == Is der ene dee der zin an hef um de [[:meta:Fundraising_2008/thank_you|dankbetuging]] te vertalen? {{User:Servien/Haandtekening}} 21:21, 4 jan 2009 (CET) :Hef Woolters jao [http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Overleg_gebruker:Servien#Daanksweard al edaone]? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:48, 4 jan 2009 (CET) ::O ja, noen zie-k 't, je bin nog veule vlogger as ikke. Weer bedank veur de vertaling Woolters! {{User:Servien/Haandtekening}} 22:19, 4 jan 2009 (CET) ::Doar zö'j t vuur hebn :). Ik zagn det, en ik deanke: direkt anpakn, dan he'w det ook wier ehad. t Was n keer 10-15 minuutn woark. Vaalt met. [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 22:39, 4 jan 2009 (CET) ==Iepeloo== Moi kearls, dr was hier vroger n artikel oawer t ''Iepeloo/ypelo/ipelo'', den at wat vrömd foneties eskreewn was. Woer is den feailik ebleewn? Hef dr ene van oeleu den feailik vort edoan, want ik wol den wal es anpasn? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 20:56, 6 jan 2009 (CET) :Volgens mien was dat [[Rektum (Wierdn)]] [[Gebruker:Servien|Servien]] 22:06, 6 jan 2009 (CET) :Jah, det is um. Ik hebbe al wat wöarde ehad met den kearl den at det eskreewn hef (en den at zik toevallig "chamavii" neumt) en t keump mie beheurlik Eanters oawer. Rektum en Iepeloo ligt ook kort bie Eanter, mear hee wol dr neet an det Rektums en Eanters t zelfde zol wean. :Mear dr steet ook bie det ze zik gearne teegn van alns en nog wat ofzetn doot. Mu'k dit ertikel umme zetn noar Eanters op Standaard Skriefwieze? Lik mie wal better hè? [[Speciaal:Biedragen/87.195.82.223|87.195.82.223]] 23:43, 8 jan 2009 (CET) Wattan, is der nòg een Chamaaf ?! Ikke bin dat niet, heur, ik hadde nog nooit van Rectum eheud, behalve dan as geleerd woord veur drietgattien ... [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 19:12, 12 jan 2009 (CET) Nee wus wal det ie det neet beent, least t oawerleg mear. Rectum is ook n gat,vandoar :P [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 17:32, 13 jan 2009 (CET) 't Zol mar as geboorteplaats in oen rijbewies of paspoort staon [[Gebruker:Chamavian|Chamavian]] 22:43, 14 jan 2009 (CET) :Kameroad van mie hef ooit al es n foto emaakt van n tiedelik gemeentebröd wat doar was eplaatst: "Aanleg drukriool omgeving Rectum". [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 23:42, 14 jan 2009 (CET) == Vrouw Strien wördt Nederlaandse == [http://www.rtvoost.nl/nieuws/?nid=92098&cat=1 'Vrouw Strien wordt Nederlandse'], lat RTV Oost weten. Ik denke: 't klinkt aans wal asof ze hier weg kump, asof 't zölfs een slim olde vrouwe is. Misschien kump vrouw Strien uut de Graofschop Benthem en wol ze zo geern net an d'aandere kaante van de grèenze wonen? 't Giet dus um de van oorsprong Zuud-Koreaonse vrouwe van börgemeister Strien van Olst-Wieje. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:56, 9 jan 2009 (CET) Vlouw Stlien? == DialectWiki == Hallo dialectvrienden, het zou leuk zijn als juillie hier een kijkje zouden nemen: http://meta.wikimedia.org/wiki/DialectWiki Verdere uitleg: Hat zal een dialctwoordenboek ontstaan die zowel idiomen also ook hele zinnen zou kunnen bevatten. Ik heb contact gehad met Paul Hemetsberger die zo iets soortgelijks al heeft ontwikkeld. En hij is er ook erin geslaagd een audiomodule er aan toe te voegen: http://www.dict.cc/ Het plan is om meer en meer dialecten of regionale talen er aan toe te voegen. Ik heb ca. 20 Europese plus vier Americaanse taalinstituten gecontacteerd. Om te beginnen zou het Nederlands-Duitse taalgebied het best geschikt zijn omdat er al taalrijke dialectwikipedias bestaan. Het belangrijkste onderdeel van een nieuwe DialectWikipedia zou een kaart zijn, b.v. http://meta.wikimedia.org/wiki/WikiMiniAtlas/de . Deze kaart zou dialectkaarten kunnen bevatten (zo als GoogleMaps) zodat iedereen, die bijdraagt, zijn geboorteplaat of plaats van herkomst ingeeft en die is dan weer gelinkt aan de database. Deze kaart zou al voorgeconfigureerd kunnen worden met behulp van de locale supporters (juillie) of door de taalinstituten zodat men de resultaten van een klein gebied bij elkaar kan voegen. De directeur van het Schoots taalinstituut heeft b.v. erop gewezen dat het Schoots vijf hoofddialecten telt. In het Nederlands taalgebied kan men er naast de drie hoofdgebieden nog veel meer vinden. Ikzelf ben nieuw op Wikipedia en probeer zo vel mogelijk technisch kennis te vergaderen om een prototype in de lucht te krijgen maar heb voor dit doel uiteraard help nodig. Voor het gaval dat juillie ideen hebben of sterker nog willen meedoen hoor ik het graag. Een weetje om de kaart in te lassen of het inbrengen van een audiomodule en vooral het aanmaken van een geschikte database zou het puntje van de zalm zijn. Met vriendelijke groet ==[[Gebruker:Bovelett|Bovelett]] 16:26, 16 jan 2009 (CET) == Vertalen == Hef der weer ene zin um an 't vertalen te gaon. Leef je uut op de tiejige dee-j hierboven vienen kunnen. {{User:Servien/Haandtekening}} 23:31, 20 jan 2009 (CET) :Welke tekst? Ik zie allennig 'Candidates for the 2009 steward elections are asked to submit their nominations by January 25. Nominate yourself.' 'Volk det an de ''steward''schop-verkiezings van 2009 mitan doen wil, geerne oe véur 25 jannewaori anmelden. Meld oe an.' [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 10:36, 21 jan 2009 (CET) ::Ja a'j det anklikt krie'j n lang verhaal oawer de vuurweardn. Ik wil det wal n moal doon, mear hebbe non tentamens, en dee goat mie eawn vuur. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 12:40, 21 jan 2009 (CET) :::O, wat raor toch Wooltjen! ;-). Luusjen mu-j effen klikken op "Help us with translations!". {{User:Servien/Haandtekening}} 21:48, 21 jan 2009 (CET) ::::Um now zo'n hiele bladziede argens op Meta oaver 't Stewardschop te vertalen, intied dew hier mit vier of vief polyglotten bint... Ik doche meer an bosschoppen op nds-nl zölf, die aj dus ziet op oeze taalversie van Wikipedia, en waor een Nedersaksische tekst mooier stiet as een tekst in een aandere taal. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 12:29, 1 feb 2009 (CET) :::::Ik zol dee bladziedes op Meta ok neet vertalen. I'j hebt meer an 't vertalen van de bosschoppen hier, ja. Dee verkiezingen bunt euver dree weken veurbi'j. --[[Gebruker:Erwin|Erwin]] 21:45, 1 feb 2009 (CET) == Harry Potter == Moi, Ik zat wat te kieken op YouTube over t Platduuts en dou zag ik n filmpje op Platduuts over Harry Potter en dou zag ik dat zien stiefpa (dunkt mie) n bedrief het dij "Grunnings" hait. Grappeg. Wait ain of dat ain of aander reloatsie het mit t Grunnegs, messchain deur ôfkomst van ain van de schrievers ofzo? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 18:06, 28 jan 2009 (CET) :Wenn du von ''schrievers'' snackst, denn meenst du de plattdüütschen Schrievers, oder? (Denn Harry Potter hett ja an sik blot een Schrieversche) :Ik nehm dat nich an. Dat heet ok original op Engelsch so: [http://harrypotter.wikia.com/wiki/Grunnings]. [http://www.harry-auf-deutsch.de/HaD/lexikon.php?extsearch=1&search_text=Grunnings&extended=Suchen&search_terms=all&search_words=wordstart&search_fields%5B%5D=EN&search_fields%5B%5D=GERc&search_fields%5B%5D=GERh&search_book=0&return_chars=25 Disse Sied] spekeleert, dat dat mit ooldengelsch ''grunian'' (modern engelsch ''to grunt'') to doon hett. In Rowling ehr Bregen kann ja nüms rinkieken, uttosluten is dat nich, aver ik glööv dat is Tofall. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 20:50, 29 jan 2009 (CET) ==Artikelstaand Februwoari 2009== #[[Achterhooks]]: 689 artikels (veurige keer: 689) #[[West-Veluws]]: 520 artikels (veurige keer: 516) + 4 #[[Grunnegs]]: 407 artikels (veurige maond: 403) + 4 #[[Stellingwarfs]]: 381 artikels (veurige maond: 380) + 1 #[[Tweants]]: 268 artikels (veurige maond: 242) + 26 #[[Drèents]]: 265 artikels (veurige maond: 259) + 6 #[[Oost-Veluws]]: 135 artikels (veurige maond: 134) + 1 #[[Sallaans]]: 94 artikels (veurige maond: 93) + 1 #[[Urkers]]: 8 artikels (veurig antal: 8) ''geliek ebleewn'' [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 01:30, 2 feb 2009 (CET) == Wikisource == Ik will nu geern veurankamen mit den Wikibron. Een van de nödigen formaliteiten is en kleen policy over de schrievwies. Wenn een den text op [[meta:Low Saxon/language and spelling conflict policy/Afstemmen]] na Nedersaksisch oversetten kunn, denn kunnen wi afstemmen. Ji köönt geern anfangen aftostemmen. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 18:36, 4 feb 2009 (CET) :Dat language subcommittee van de Foundation verlangt disse policy, eerdat se dat project inrichten doot. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 19:04, 4 feb 2009 (CET) :Op [[meta:Low Saxon/Schrievwies]] schullen wi man besnacken, wat de naams van de naamrüüm op nds.wikisource wesen schöölt. :Op [[meta:Low Saxon/Wikisource admins]] köönt wi beheerders en bürokraten veur Wikisource keuren. Wenn wi noog kannedaten hebt, denn bün ik d'rveur, dat wi opminnst so twee oder dree beheerders van nds-de en van nds-nl keurt (en bi de Plautdietschen will ik ok fragen, wat se neet een opstellen wüllt). En veur jeedeen project opminnst een (aver geern ok meer) bürokraat. Sünd ji mit de regeln inverstaan, de ik op de sied opschreven heb? Wenn neet, denn seggt dat man op [[meta:Talk:Low Saxon/Wikisource admins]]. :Wer will sik geern as kannedaat opstellen? --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 04:09, 6 feb 2009 (CET) :D'r sünd nou de eersten kannedaoten op [[meta:Low Saxon/Wikisource admins]]. Ik dee mi freun, wenn noch meer luu d'rtokaamt. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 19:54, 7 feb 2009 (CET) == Systeemteksen == Ik gao m'n de koemende tied weer effen bezig houwen mit 't onderhouwen en anpassen van de systeemteksen. Hieronder vie-j een overzichte van een paor anpassingen dee a-k edaon hebbe of nog wil gaon doon: *De naamruumte ''sjabloon'' wiezigen naor ''mal'' - is al gebeurd en is in de systeemteksen an-epas. De naamruumte wonnen binnekort an-epas. *'t Woord ''pagina'' wo-w herneumen naor ''bladzie(je)'' of ''ziede'' of zokswat, mar ik heb nog effen evreugen in de darpen en stejen bie ons in de buurte wa-w daoveur gebruken. Vanof Oldebroek tot an Putten gebruken ze 't woord ''bladzij'' (mit uutzondering van Vierhouten). Mien eigen ''bladzie<small>(</small>je<small>)</small>'' was dan net weer wat te puristisch. Ik stel veur um 't mar gewoon ''pagina'' te houwen. A-j dat veraanderen willen geet der oek aorig wat wark in zitten. *A-j zelf nog wat anpassingen in gedachte hemmen, dan mu-j ze effen deurgeven! {{User:Servien/Haandtekening}} 09:28, 5 feb 2009 (CET) ::Om eerlek te wezen vin ik "mal" gain mooie noam. t Dut mie n bitje aan asof t n tiedelk ontwerp is. Ik zol anders ook gain aandere noam waiten, môr toch. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:19, 1 mrt 2009 (CET) :::Ikke dan juust wier wal. ''Mal'' is vuur mie dudeliker as ''sjabloon''. Ik zee dan ok echt nen geetvörm vuur mie, van toew a'k wal es bie minn eum in de woarkplaatse köm (den dut met beeldn vuur in n hof). Dee konn alle vörme hebn. Met sjabloon zee ik direks van dee plestik duurzichtige plaatn met geater vuur mie, um strakke cirkels te teekn op papier, en aanders nit. Mear det is vanzelf heel persoonlik. --Woolters [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 00:43, 2 mrt 2009 (CET) == AJAX / zeuken anvullen == Sins kort warkt bi-j mi-j t automaties anvullen van de zeukteksten neet meer. Dus a'k links in t zeukveld beginne met tikken: Ac dan verscheen tot veur kort n liestjen met meugeleke anvullingen van pagina's dee-t der an voldeedn. Dat warkt noo neet meer, en da's toch onhandeg a'j der an gewönt bunt. Javascript he'k gewoon an stoan, Windows XP pro, Firefox 3.06. In de Google searchbox warkt AJAX nog gewoon wal. Hebt der hier meer leu last van, of mot ik t toch bi'j miene instellingen zeuken? [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 21:33, 11 feb 2009 (CET) :Ik wete nit woeran of det kan lign. t Ene moal dut'e bie mie wal, mear t aandere moal nit. t Is geleuf ik net wovölle sköarme a'j lös hebt stoan en wovölle a'j n kompjoeter op det momeant belast. --Woolters [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 01:09, 12 feb 2009 (CET) :Op 'e computer waora'k now veur zitte, dut e 't wal. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:08, 12 feb 2009 (CET) ::Scheet mi-j moar lek! Op Linux deet e et nog gewoon, en op Windows noo ok weer, zonder iets veranderd te hebbn. Noh ja, ik vroag neet hoo et kan, ik profiteer dervan! [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 20:32, 13 feb 2009 (CET) == Tabbladbenamingen == Ik vreuge m'n of wat of julen liever hemmen: *Overlegen*, bewarken, vortdoon, herneumen, beveiligen/vriegeven, volgen (zoas op nds, nl en vls) *Overleeg*, bewark, do vort, herneum, beveilig/geef vrie, volg (zoas op li, fy en zea) En 't tweje punte... wat zien julen liever veur 't tabblad "talk": ===Overleg (znw)=== *Vanweage de saamnstellingn: User talk: Gebrukers-oaverleg, of Categorie talk: Kattegerie oaverleg. A'j dee dan bewarkt, klunk Bewark: Gebrukers-oaverleg, better as Bewarken: Gebruker oaverleggen. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 20:27, 13 feb 2009 (CET) ===Overleeg/overlegen (warkwoord)=== *... ===Bepraot/bepraoten=== *... ===Praotblad/praotpagina/praotzied=== *... Groeten en alvas bedank veur de hulpe! {{User:Servien/Haandtekening}} 19:54, 13 feb 2009 (CET) == nl.Wikisource == Gift dat op de Nederlandse Wikisource ook al teksten op Nedersaksisch? Het dar maal een nakeken? Ik fraag, de Duutse Wikisource het en reeg teksten op Middelnederduuts en Platduuts. de.Wikisource ontseggt nds den status as egen spraak en seggt, dat se ook in tokumst nds-teksten sammeln willt. Dat gift gewiss noch stried, wenn wi eerstmal uns egen Wikisource hebt. Kan dat ok bi nl.Wikisource passeren of neet? --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 15:55, 18 feb 2009 (CET) :Ik viene zo direct gien Nedersaksische skrievers/teksten op de Nederlaandse Wikisource. Ik geleuve niet det dit een perbleem zal wörden, zoas 't det is maank de Duutse Wikisourse en de nds(-nl) Wikisource in oprichting. D'r hebt jao in 't Nederlaands-Nedersaksische taalgebied gien skrievers ewest van 't fermaot van Groth, Reuter, Brinckman. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:33, 12 mrt 2009 (CET) == Wikimania 2010 in Amsterdam == [[File:Wikimania.svg|right|60px]] Vanuit de Vereniging Wikimedia Nederland heeft een groep Wikimedianen de handen ineengeslagen om een [[:m:Wikimania 2010/Bids/Amsterdam|bid]] te creëeren en Wikimania (het jaarlijkse internationale evenement van Wikimedia) in 2010 naar Amsterdam te halen. We zijn op zoek naar enthousiaste gebruikers (niet per se leden van de vereniging) die graag willen helpen om dit bid tot een succes te maken. Op meta is een [[:m:Talk:Wikimania_2010/Bids/Amsterdam#Checklist|lijst]] te vinden van zaken die gedaan moeten worden, maar ook mensen die hier geen tijd voor hebben en gewoon hun [[:m:Wikimania_2010/Bids/Amsterdam#Team|steun]] voor het bid uit willen spreken zijn van harte welkom! [[Gebruiker:Ciell|Ciell]] 26 feb 2009 11:33 (UTC) == Imago == Moi, Ik vruig mie ôf, hou wordt t Grönnegs aigelks zain deur proaters van t aandere Leegsaksisch in Nederlaand? Wordt t zain as mooi, lelk, plat, roeg, vrumd, of wat aans? En wat (welke klanken, woorden) wordt nou as typisch Grönnegs zain? Bie os staait t Drìnts bieveurbeeld bekend om de ie-klaanken (t giet, iene, bietje). De "zudelke" dialekten ien zien hailen stoan bie os bekend om de ì (en è) en oa veur ee en oo en woorden as onmeuneg, gloepens en kuiern. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:53, 1 mrt 2009 (CET) :Moi, :Heel toovallig hef mien meakn doar vuur zinne opleaidige n oonderzeukn oawer mutn doon, en komnden deenksdag doot alle metstudeantn de resultoatn bie mekoar. Dan doo'k oe deank ik nog wal wieter beskeed. Hee mos 5 leu hier oet de buurte vroagn wo at zee oawer de verskeaidene dialektn van Neerlaand dachtn, en det angeewn met 3 adjektievn. Ik mut oe wal woarskouwn want ze beent nit heel positief allemoal. Non kan det ook wean umdet ze dr nit genog vanof weett, en zik dr nit genog in verdeept hebt, mear toch. Ik zal oew eawn ne greppe oet de adjektievn doon: ''stug, dom, lelijk, boers, conservatief''. Ik kan t ook nit helpn. :Ik doo met n poar kammeröa wal es vuur de grap n betn grönns (nit vake heur), vuur zowied a'w det köant. Meesttieds begeent det natuurlik met "Goejndag aeim" en mangs korte stuks zo as: "Det kinst wol doun, jea" en "Hest dien verjoordeg vaaierd?" Doaroet kö'j zeen det vuur oons Grönns n betn kleenkt as "aai" vuur "ie","eij" vuur "ee" en "oaww" vuur "oo". --Woolters [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 00:31, 2 mrt 2009 (CET) ::Ikzelf viene 't Grunnings heel mooi klinken! Wat ik ech kenmarkend viene veur 't Grunnings is vanzelf de '''aai''', '''aauw''' en '''ou''' en bv. '''doe''' vin'''st''' en woorden as '''lutje''', '''moi''' en '''wotter''' mar 't echte vlogge en eenteunige Grunnings vie-k dan weer neet zo mooi. {{User:Servien/Haandtekening}} 22:36, 2 mrt 2009 (CET) :::Kiek, dat Grönnegs vin ik juust mooi, omreden t zo onverstoanboar en apaart is. Ik heb der zulf sums ook wat muite mit om tou verstoan. Mien noaber, dij al n joar of wat leden oet de tied kommen is, dij pruit liek as dij Oostfraise boer van dit filmpje: [http://www.youtube.com/watch?v=utgx1e2RpIM Dütsch]. Mien opa pruit liek as dij man hier te heuren is:[[Wikipedie:Nedersaksisch_beluustern#Körte_zin]]. Dit Grönnegs wordt heloas nait meer proat deur luu dij jonger binnen as 60. Dit is noamelk t echte Grönnegs, dat wat man nou heurt, zo as t Grönnegs van Siemon Reker (môr ook mien (proat-)Grönnegs), is nog meer deur t Nederlaands beienvloud en dat vin ik jammer. [[Gebruker:Grönneger_1|Grönneger_1]] 12:32, 3 mrt 2009 (CET) ::::Ik veende Grönns ook wal mooi heur. Mear det wat iej zegnt, det he'j oaweral. Ook in Tweante keump t Hollaands dr slim op dale. Vroger zea iederene in Riesn ''vevömdag'' en ''venomdag'' vuur ''moarn'' en ''middag'', ''rechtevoort'' vuur ''Teegnswoordigs'' en ''tookn'' vuur ''volgende'', en nen heeln bult mear van det soort wöarde. ''krek'', ''knief'', etc, beent machtig mooie wöarde, mear gin meanske gebrok dee nog. Sproakn veraandert, doar doo'j niks an. Det beteeknt nit det t kapot geet, mear det t zik anpast noar de tied, en det is n teekn van sproakleawndigheaid. Det t veraandert kö'j umme truurn, mear iej köant t ook nemn zo as t ''rechtevoort'' is. A'j too verdan probeert dee oolde wieze te behooldn, zöalt leu zegn de'j völs te eulderwets köjert (heb ik ook al n moal ehad). Det mu'j vergeliekn met nen hollaander den at hele dage in biebelsproake köjert. Det geet vandaag an n dag gewoon nit mear. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:08, 4 mrt 2009 (CET) :::::''Det beteeknt nit det t kapot geet, mear det t zik anpast noar de tied, en det is n teekn van sproakleawndigheaid.'' Dat gleuv ik niet. Dat _is_ een teken, dat de spraak kapot geet. Dat spraak sik ändert, dat is normal. Aver dat koomt an op de snelheid en op de richt. En op ogenblik ändert de spraak sik to gauw en to dul na Nederlands/Hoogduuts. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 17:24, 4 mrt 2009 (CET) ::::::In 't Veluws zegen we nog altied ''krek wa-k wol/wou'' (precies wat ik wou), ''rechtevoort'' hannen we vrogger oek mar noen neet meer. Een ''ui'' heten vrogger ''look'' en volgens mien ha-j wat oostelijker de ''siepel'', mar tegensworig ('''rechtevoort''') heet dat een ''ui<small>(</small>e<small>)</small>'', ''u'' ''uui<small>(</small>e<small>)</small>'' of ''uj''. Mar 't ''[[tillefoon|luldraod]]'', de [[knetterbiele]] en de ''[[tillevisie|kiekkaste]]'' ha-j vrogger dan weer neet zo. {{User:Servien/Haandtekening}} 21:42, 4 mrt 2009 (CET) :::::'Sproakn veraandert, doar doo'j niks an. Det beteeknt nit det t kapot geet'. As een spraoke heur allend in de richting van íen oaverkoepelende dakspraoke ontwikkelt (assimilaotie), in stee van oaveral wat van weg te snupen en heur eigen aord te beholden, dan giet de zwakke spraoke kepot. Spraoke op zich veraandert inderdaod altied, mar een bepaolde spraoke kan daorumme nog wal vörtraken, deur töt weinig meer as 'n accent te verwörden, of deur agil niet meer espreuken te wörden. :::::Nee, det van ''niks an de haand (of: niks an [te] doen), taal leeft jao'', det oavertuugt mi'j niks. Een spraoke mut 't van ''taalwil'' hebben: vandage nog in ien van de gratis kraanties in Medrid las ik een stokkien daorin ze oe 't goede gebruuk van een Spaanse uutdrokking uutduudden, en waorskowden tègen anglicismes. Now is 't Spaans zölf een niks ontziende supertaal daor 't honderden kleine talen bi'j toe doet, mar det is een veurbield van ''taalwil''; iets dus wat oes volkien niet hef. ::::::Hou wordt aigelks mit de regionoale toalen ien Spanje? Binnen toalen as t Galizjoans, Leonees, Aragonees, Baskisch en Kataloans ook op heur retoer? Of binnen dij nog veul leventeger as bie os? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:27, 5 mrt 2009 (CET) :::::Grunnegs, machtig mooi jao, zoas 't olde Grunnegs daoras Grönneger 't oaver hef, mar ok in dizze tied gebruukt (skrieft temiensen) ze nog mooi Grunnegs - zoas Gerrit Wassing in zien novelles, en aandere sublieme ''Krödde''-skrievers. De beste Nedersaksische skrieveri'je en meziek kump uut Grunning (en Drenthe). [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:55, 4 mrt 2009 (CET) ::::''De beste Nedersaksische skrieveri'je en meziek kump uut Grunning (en Drenthe).'' Oawer smaak vaalt nit te steggeln, hè luusken ;)? ::::Ik hebbe t geveul det dee ''taalwil'' dr wier n betn an zit te komn. In ieder geval wal in Tweante. Ik kan vernemn det leu dr völle met gangs beent, en leu um mie hen hebt in de gaatn de'k dr aait drok met bin. Ik wete wal de'w t imago an mutn pakn, of sproake lös van imago mutn koppeln, mear vieleu köjert te völle en doot te weainig. Mear t is ook ondudelik wat non "good plat" is en wat nit, want n eenn köjert wier n betn eulderwetser as n aander, en n niejerwetsen zegt det det van den aandern nit good is, en aandersumme liek zo, en a'w zo an t vitn bliewt, dan is dr vuur eenn den at t niej wil learn gaauw de wille of. ::::Dr is in Tweante ginne heugere organisasie den at vuur ''iederene'' of dut. Iej hebt de kreenk vuur Tweantse sproak, iej hebt Goaitsen, ik leazn van de wekke det dr n niej book is met richtlienn vuur Tweantse spelling (den-t al in t vuurtn zeg det nit iederene dr tevreadn met zal wean), mear de meeste leu weett aait nog wier nen oetzeundering in öar eegne plaatselike dialekt te veendn wat nit oonder de bestoande richtlienn vaalt, en wiest dee dan in zin geheel of en knooit mear wat an. In Riesn he'j nen hoop leu dee-t skriewt zo as [[Koarel van n Notoaris]], en aandern skriewt t zo as ze t zegnt. ::::Ik deanke de'w wat mear op de vuurgroond mutn komn. Volk wat vakerder an en oawer Neersassies mutn loatn deankn. Leu oawertuugn det Neersassies köjern nit slim is en nit dom ;). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 23:35, 4 mrt 2009 (CET) Ik bin t ook mit Ni'jluuseger ains. As t op dizze menaaier deurgaait, blift der allend nog môr n aksent over. Man kin aigelks goud de generoatsies zain binnen t Grunnegs: * [http://www.youtube.com/watch?v=WU_iavcRF-M&feature=related Generoatsie 1900-1960] * [http://uk.youtube.com/watch?v=eWUt9iRCydA Generoatsie 1950-1980] * [http://uk.youtube.com/watch?v=i9PZl33vhfE Generoatsie 1980-nou] Bie t Oostfrais kin man dat ook heuren, môr doar gaait t logischerwies richten t Hoogduuts ien stee van t Nederlaands en zo zugt man dat t oet ainander gruit en dat man tegenswoordeg (en zeker ien toukomst) proaten kin van Nederlaands Leegsasksich en Duuts Leegsaksich. Aigelks dunkt t mie dat elke generoatsie (aaltieds al) aanders proat (het), dat dit nait wat is van dizze tied, môr dat de generoatsie van bv. 1850-1900 ook aander proat het en de generoatsie van 1820-1850 ook weer aanders, enz. Dat zugt man traauwens nait allend bie dialekten, môr ook de Hooghollaands proatenden pruiten aan t begun van de 20. aiw aans as nou. As man bv. noar t "kak" kiekt, dat wat man zulf as ABN beschaauwt, dat was vrouger baseerd op t "dialekt" van Leiden. Noudoags kin man nait meer sèggen dat t "kak"-Nederlaands oet n bepoalde streek vot komt. Man proat ien t Gooi, Wassenaar, Heemstede, Lochum, Domburg, enz. apmoal t zulfde. Lèstens vonden wie n braifke van mien opa zien mouder dij mien opa feliciteerde mit zien kommunie op "den 20en juni". Nog n veurbeeld, t Engels. Aan t ìnde van de 19. aiw was "thou art" hailmoal nait zo hail vrumd. Nou is t zo ollerwets as wat dat man t binoa as middelaivs beschaauwt (vergeliek mit t Nederlaandse "gij zijt"). Wat Woolters sègt, ien Grunnen is dat minder. Nou duurf ik ook oet mien kop even roegweg te sèggen dat volgens mie Tukkers stoller op heur regionoale identiteit binnen as man hier ien Grunnen. Bie os is man wel trots om Grunneger te wezen, môr aan aander kaant het man ook n minderweerdeghaidskomplex tegenover t westen van t laand en "riekere" luu ien/oet t westen van Nederlaand. Ook al sègt man dat man der niks mit te doun wil hebben, aigelks is man stiekem n bitje jaloers en doardeur ontstaait t dubbele zulfbeeld. Dit is aans nait nij. Ook aan t ìnd van de 19e aiw haar man dit gevuil. Liek as oet dat onderzuikje van de kamroad van Woolters bliekt, is man over t aalgemain nait positief over t Grunnegs. Ook Grunnegers waiten dit en t dubbele gevuil gaait den ook op veur de toal. Man is trots dat man Grunnegs proat, môr t is minderweerdeg aan t "hoge" Nederlaands. Ik bin perseunlieks den ook tegen de term "plat" omdat dit de toal verlieken zol mit n "hoge" toal. Ien de tied van t ontstoan van de standerdtoalen was t den ook zo dat summege varieteiten zok verhegen tou "hoge toalen" (bv. t Hollaands en Broabants, t Turengs, t Boheems, t Toskoans, t Kastiljoans) en de overblievende toalen wuiren zain as "plat". Hierdeur kriegt man ook dat summege dingen dij bie os plat binnen en as lelk zain worden (zo as de Grunnegse t, dij n "h-" en n "s-klaank" der bie kombineert) ien aander toalen as hoog zain worden (zo as ien t Engels, de rieke Britten spreken "bet" oet as "[beths]"). Ook t ienslikken van de -e wordt ien Nederlaand zain as plat, môr ien t Duuts is t hail gewoon. t Is allend jammer dat de toalen zok zo ontwikkeld hebben as hoog en leeg, woardeur de lege toalen nou kwietgoan. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:59, 5 mrt 2009 (CET) :Det ze duur de joarn hen oaweral aanders beent goan köjern is gin niejs. En liek zo as in t Engels de beleafdheaidsvörm "Thou art" dr oet is ekömn, zo geet det deank ik ook met t hollaandse "u bent" gebuurn. Doar is de kultuur nit mear noar. In t Tweants besteet zelfs gin U-vorm. "U" was vuur n Börgemeaister, n domie en n notoaris, want dee hadn stoatus en konn gin plat verstoan, en dee tröf iej allene in situasies woer hollaands neudig was. :Oawer t algemeen beent Tukkers wal greuts op öarn ofkomst ja. Oaweriessel as plaatse van herkomst wörd hoaste nooit ezegd (allene a'j op vroagpapiern oewe proveensie in mutn vuln), mear iederene zegt aait direkt op de vroage woer o'j weg komt: "Ik kom oet Tweante". Det dr allene mear n akseant oawer blif, doar hoof t nit direkt op an te goan, mear det hef dr met te maakn of de oolde leu de jongerden nog nds leart, en a'w det imago weett te verbettern (dus de taalwil anwakkert. A'w volk weett te oawertuugn det det neudig is, wörd n neergaank van t NDS döanig of eremd. Mear det dr allene nog n akseant oawer blif, det kö'j vuural in de gröttere steadn vernemn. In Almelo kö'j oe met tweants hoaste nit mear redn. Ze doot doar nog wal slim van eeee en ooooo en ööö, mear echt plat verstoat ze nit. In Eanske, Hengel en Boarne is zelfs al ne grote groep dee at t "gooise kak" akseant oawer hebt enömn, of is dr in ekömn duur völle "import", zo azze vie det neumt. :Det meenderweardigheaidsgeveul leawt in Tweante net zo, mear ik deanke det dr rechtevoort ook n betn t geveul is van: vieleu hebt zo lange probeert um aksepteerd te wordn, en toch bliewt ze oons aait oetlachen, t hooft al nit mear. vieleu redt oons wal zoonder. t Is vuur bepoalde jongerden wal populair um plat te köjern (meesttieds woarkvolk), mear doar weelt völle aandern dan wier nit met ezeen wordn, en goat dan ook aanders köjern. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 13:33, 5 mrt 2009 (CET) Wat de beleefdhaidsvörm ien Grunnen aangaait, bie os is t júúst belaangriek dat man joe (of ie of jie) sègt. t Woord "doe" het (aigelks allend deur fonetiek) n negoatieve klaank. Aine mit doe aanspreken geft (even op zien studentikoos) "amicaliteit" aan. De titel van t laidje "hé doe" is den ook juust as grappeg maind. t Dunkt mie dat dat echt goud meugelk is, de holden tegenover n toal te aandern. Zo as ik hierboven al zee, t verschiensel hoge en lege toalen gaait al trugge tot ien 15. aiw aan tou. t Zit dus al aivenlaank ienpropt dat ozze toalen leger binnen as t Hollaands. Zo wordt dat ook voak ien Grunnen zain. Onder jongluu wordt voak docht dat t Grunnegs allend veur de minder rieke, minder suksesvolle, minder nuvere luu is. Zo is t bieveurbeeld zo dat de maiste luu dij VWO doan hebben, gain Grunnegs proaten. Luu dij noa de middelboare schoul aan t waark goan binnen as bv. dakdekker, stroatenlegger, toenbaauwer, laandbaauwer, timmerman en dat soort waark, wel Grunnegs proaten. Doardeur wordt t Grunnegs ook zain as de toal veur luu mit legere oplaaiden. Dit is juust wat verandern mout, t Grunnegs (t Leegsaksisch ien zien hailen) mout akseptoabel worden veur elkenain, môr perbaaier dat môr ains te verandern. Dit is dunkt mie ook de rezen woarom t Twìnts ien steden as Aalmelo en Ìnskedee laanksoam vot gaait/goan is, t hogere nivo van onderricht dij man nemt. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:56, 5 mrt 2009 (CET) :In Almelo of Eanske hebt de leu niks gin heugerder opleaidige ehad as in plaatsn dr umhen (duur minne ervaring met almelo zol ik juust zegn: meender). Mear grote steadn trekt volk van boetn t NDS-gebeed an, dee at duur öare direktheaid (de's n kultuurverskil) earder in heugerder plaatsen komt, zik umhoge köjert, binn de bedriewe en zo aandern öare sproake oplegn köant. grote steadn trekt Investeerders, mear ook woarkzeukenden. doar is ne gröttere ofzetmarkt vuur bedriewe, en vuur woarkzeukenden mear kaans op ne bane. Ook is t zo det t volk in grote steadn mekoar meender op de vingers kik, en det trekt ook wier n bepoald slag volk an, dee at in kleaine döarpkes öaren gaank nit goan köant. :Leu dee at VWO hebt edoan komt meesttieds in bedriewe terechte woer at eköjerd mut wordn met volk det ne aandere sproake sprek. Logies dus det ze doarbie t NDS nit neudig hebt. Op sommige gebeedn (Rechtn bievuurbeeld) wor'j slim of ereknd op oewe sproake en oew vuurkomn. n Te goodkoop haleuzie kan al zorgn de'j nen opdracht nit kriegnt. Dus NDS köjern is dan helemoal oet den boze. Doarumme zol t mooi wean a'w op al dee gebeedn oonze eegne variaant konn gebroekn in t NDS. Dreumt eawn met mie met: nen kearl van de polietsie den at oe ansprek: "Jongkearl, wat heb iej in t zinne?" of "wo'j eawn bloazn?". Of n reklamebröd van VVN an de kaantn van de weg: ''Töwken umme! Doar kö'j met in t hoes komn!'' Of nen rechter den t zeg: ''vieleu komt dr tookn wekke deenksdag um half viewe op terugge''. Ik wete wal det det wal ineens heel slim alns-umvatnd is, mear zo zol t mutn. Allene zo blif t behooldn. --Woolters [[Speciaal:Biedragen/131.211.199.205|131.211.199.205]] 15:58, 5 mrt 2009 (CET) ''Hou wordt aigelks mit de regionoale toalen ien Spanje? Binnen toalen as t Galizjoans, Leonees, Aragonees, Baskisch en Kataloans ook op heur retoer? Of binnen dij nog veul leventeger as bie os?'' Baskisch en Katalaans bint neet op retoer. De talen bint consolideerd en de meerheid van de Basken en Katalanen is ook veur de onafhangigheid van Spanie. Leonees, Asturiaans en Aragonees hebt een status, de to verglieken is mit Nedersakisch (op retoer). Galiziaans is een specielle saak. Een kaart is [[:Image:Percentage of Galician speakers (corrected).PNG|hier]] to seen. Dat is op retoer in de stad, maar neet op dat platteland. Problem veur dat Galiziaans is, dat se selfs neet weten, wat se wesen willt: Galiziaans, Spaans of Portugees. ''Ik bin perseunlieks den ook tegen de term "plat" omdat dit de toal verlieken zol mit n "hoge" toal.'' "plat" betekent "good to verstaan", "ons taal", "normale taal" en steet tegen de "hoge" taal, de "hoogvaardig" is. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 18:10, 5 mrt 2009 (CET) :Veur een paar dagen las ik in ien van de gratis kraanties in Medrid det in Barcelona, de heufdstad van 't Kattelaanse taalgebied, 't Kattelaans now wal een beetien op zien retour zol wèden ten opzichte van 't Spaans. Now muj bedèenken det 't Kattelaans waorskienlijk van alle ''spraoken zonder natie'' de miest fanatieke steun van bevolking en lokale oaverheid hef. Alle dagen klaagt ze d'r in de media oaver det de Kattelanen heur spraoke zo agressief beskaarmt mit positief discriminerende wetgeving, det d'r de Spaanstaligen in Kattelonië onder te lieden hebt. (Mar netuurlijk hebt 't de fascisten daor naor emeuken, deur expres daorumme massaal Spaanstalige arbeiders naor Kattelonië te laoten verhuzen.) :De moraal, dunkt mi'j: zölfs de allerstarkste ''spraoken zonder natie'' hebt 't slim zwaor tègenaover de taal daoras de macht van 't geld achter stiet. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:48, 6 mrt 2009 (CET) == participium perfectum Latiense leenwoorden == Bi jo gift dat ja ''bakken/bakkt'' un ''ebakken/ebakkt'' as participium perfectum veur ''bakken''. Segt ji den ook ''erestaureerd'' of ''restaureerd'', also mit ''e'' of geen, bie Latiense leenwoorden? --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 19:53, 4 mrt 2009 (CET) :Erestaureerd. Mar mangs kan det niet, beveurbield ''eïnteresseerd'' kan gien mèense oaver de tonge kriegen. Dan gebruukt ze in de ''e-''kontreien ''ge-'', ''geïnteresseerd'' dus, netuurlijk umdet det Hollaandser is. :Ik geleuve aans det ze ''ge-'' mit zokke woorden ok vake gebruukt in de streken waor 't aanders zonder det prefix is, ok weer umdet partie d'rvan dure woorden bint die mit 't Hollaand '' '''ge'''associeerd'' wördt. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 23:04, 4 mrt 2009 (CET) :: Nee, in Tweante zegnt ze ''Det hef mie aait al interesseerd''. Zelfs in West-Tweante, woer at ze aanders aait nen -e dr vuur plakt, loatt ze um dan vort. Den -g smaakt doar gewoon nit lekker :) [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 23:40, 4 mrt 2009 (CET) :::Bie ons is 't ''dat hef mien altied al intresseerd'' (mar ik schrieve de -e wè, want soms heu-j 't dan weer wè). Mar ampart is da-j in ''ongedaonmaken'' dan weer een g heuren i.p.v. on-edaonmaken. {{User:Servien/Haandtekening}} 12:40, 5 mrt 2009 (CET) Bie os zol "dat het mie aaltieds al interesseerd" wel kinnen, môr der zit n tintje aan dat t nait hailmoal goud klinkt. Doarom vervangen wie t laiver deur "dat het mie aaltieds al interesseern doan". Dit vervangen gaait traauwens automoatisch. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:03, 5 mrt 2009 (CET) :En vieleu zegnt ook ''geboorn'' (ook in Eanter, dus nit allene Riesn). Miskien is det van t hollaands of Duuts oawer enömn. Wo geet det in aandere variaantn van t NDS? Doo'j det beskriewn, zo as ''op de wearld ekömn'' of zo? <br> :''Ongedoanmaken'' lik mie ne direkte ummezetting van ''ongedaan maken''. Zol det nit better ''terugge dreein'' of ''wierumme zetn'' wordn? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 13:48, 5 mrt 2009 (CET) ::Bie os is t ook gewoon "geboren worden". Hail plat wil man ook nog wel ais sèggen "boren worden", môr dat wordt tegenswoordeg den weer zain as "te plat". As man t hier over "ongedaan maken" het, kriegt man al gaauw de reaksie "wat proatst ja netjes/moeilek". Ain direkte term het man der hier nait veur, môr ien t woordenbouk zel wel wat stoan as "weeromzetten" joa. Man zol eerder sèggen "ik du/dou t wel even opnij (of foutief "overnij")". [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:06, 5 mrt 2009 (CET) :::Bie de ginnerasie van 1900-1960 mu-k toch wè goed de oren spitsen. Vanof 1960 he-k daor gien las meer van. {{User:Servien/Haandtekening}} 16:39, 7 mrt 2009 (CET) :In t Achterhooks zo'j zeggn: * Ik heb nen stoeten ebakken * Dat hef mi-j altied al interesseerd * De karke is (e)restaureerd * Der is nen kleinen geboorn En ik bun t met Woolters eens da'k "ongedaan maken" as "ongedoan maakn" zol vertaaln, moar dat klunk nog steeds as Hollands in t plat vertaald. Nen native Achterhooks sprekker zol dat neet gebroeken, den zol iets zeggen as: Dat he'k weerumme dreajt [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 01:49, 8 mrt 2009 (CET) == Wat nou == Hierboven hebben wie konkludeern kinnen dat en hou of ozze dialekten op heur retoer binnen. Nou is de vroag, wat kinnen wie hier nou aan/tegen doun. Wie binnen nou bezeg mit t omschrieven en vaastlèggen van de toal, môr hou kinnen wie nou de holden tegenover t Leegsaksisch aandern. Hou kinnen wie der veur zörgen dat de Leegduutse varianten blieven. Doutzen Kroes is n kampanje begonnen "Praat mar Frysk", omrezen t Frais presies t zulfde probleem het as ozze toalen (môr den wel net even wat minder). Den der binnen ook waineg Fraizen dij woorden as "sprutsen", "beskôge", "betsjûtting", enz. ien doagelkse sitewoatsies broeken. Bie mien studie hebben wie t had over * Kennis - wait man wel genog van zien aigen toal? **Oet mien heufd is t antwoord hierop "nee". Man wait voak nait dat bieveurbeeld t Grunnegs dail is van t Leegsaksisch en dat der nog meer varianten bestoan, dat de varianten over de grìns staark verwant binnen, enz. * Vaardigheden - kin man zien toal proaten? **Joa. Man kin t nou nog proaten, dus wie mouten nou ien aksie kommen. Veuraal de olle varianten willen wie ien leven holden en dij bestoan nou nog, man kin t nou nog heuren. * Gedrag - proat man zien ook doadzinneg? **Joa. Liek as hierboven. * Attitude - Hou staait man tegenover zien aigen toal? **Zowel goud as slècht. Man is trots dat er n aigen toal het, môr vuilt zok minderweerdeg tegenover t "hoge" Hollaands. As man dit bekiekt, mout veuraal de kennes over de toal(en) vergroot worden en de holden tegenover de toal. t Dunkt mie dat de holden veraanderd worden kin deur de verhogen van de kennes. Ook de media hebben doar n grote rol ien. Zo sègt man over n "natie" dat nationalisme kreeerd wordt deur propaganda. As man historisch kiekt, klopt dit ook, omdat vrouger ales oet veul klaindere laandjes beston dij zok veraind hebben en deur propaganda (media: "wij zijn Nederlanders!", "trots op uw vaderland!") binnen de verschaaidene bevolkens bie nkander kommen. Bie de Fraizen is dat ook zo. Hou meer man op tv heurt of op internet leest dat Fraislaand aanders is as de rest van Nederlaand, de trotser man wordt op zien aigen identiteit. n Gouie menaaier om dit probleem aan te pakken is dus bieveurbeeld deur man trotser te môken deur (via de media) meer kennes te geven over hou mooi en hou apaart ozze toalen binnen. Môr den komt der nog n probleem. Houveul wait de waitenschop van ozze toalen? Dat is heloas ook nait veul. Dus messchain mout der eerst meer onderzuik kommen en den de kennes dij den ontstaait over te brengen. Hieraan kinnen wie ook n bitje hèlpen, noamelk deur lutje onderzuikjes te doun zo as wie ook doan hebben over t Westfeels. Doarnoast kinnen wie ook hèlpen deur kennes over te brengen (doul 1 van wikipedia). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:37, 5 mrt 2009 (CET) :Mooi stukn van helligen hendrik hieroawer: [http://www.helligenhendrik.nl/index.php?pagina=column&id=7 http://www.helligenhendrik.nl/index.php?pagina=column&id=7]. --Woolters ::Dat kennen wie bie os (nog) nait, dat der woorden of oetdrokkens as TE ollerwets zain worden. t Geft wel woorden dij ollerwets binnen, môr as man dij broekt den vindt elkenain dat juust mooi. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 18:46, 5 mrt 2009 (CET) :::Imagoverbètering first and foremost, zo'k mienen. Partie lu mient det erkennige onder 't Haandvest veur minderheidstalen niet veule uuthaalt, mar mit zokke gestes begunt temiensen de media te praoten oaver 't ' ''officieel erkende Nedersaksisch'' ', en daor wördt de lu dan weer greuts op. :::Puur in de cultuur hew now al een tiedlaank - de leste decennia maj wal zeggen - een positieve gruui, mit meer en meer Nedersaksisch, en ok aal diverser (romans, hiphop, tillevisiepregramma's). Daor kuw deurgaon zoaw 't now doet. :::Aandere initiatieven, die as niet per se cultureel bint, zoas de meugelijkheid umme Twèents of Drèents te praoten an de balie van gemientehuzen, die faciliteert de mèensen die as now nog plat praot: veural oldere lu en arbeiders dus. Mar det is nog wat aans as veur mekare kriegen, det ok de jongere ginneraoties weer fersoenlijk Nedersaksisch gaot gebruken, waor now 't Nederlaands slim an terrein wint. :::Ik geleuve det 't Nedersaksisch as algemiene ummegaanksspraoke niet tègen 't Nederlaands kan opboksen. Zeker mit de diverse populatie die aw now in oeze kontreien hebt: Hollaanders, zuderlingen, volk uut aandere laanden, oorsterlingen die van mekare mient det ze mekaars dialect niet begriepen zolden, ginneraoties verwesterde oosterlingen die al gien Nedersaksisch meer kunt en aans vake ok gien oostelijk accent meer hebt. Oeze spraoke zal in een bename cultureel huukien blieven. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:08, 6 mrt 2009 (CET) == Gebruuk van Engelse woorden == Huj daor bi-k weer. Disse keer wi-k van julen weten wa-j vienen van 't gebruuk van Engelse woorden zoas: ''browser'', ''e-mail'', ''server'', ''link'', ''upload'', ''download''. Veur 'link' he-w 't algemeen bekende woord ''verwiezing'' al (wonnen oek gebruuk deur verschillende orgenisasies)... mar veur de aandere he-w nog neet ech woorden. *Browser = ''webblaojeraar'', ''webverkenner'', ''webkieker'', ''netkieker'', ''netlezer'' (de leste twee vanuut 't Platduuts en 't Noors), ''webnavigator'' (vanuut 't Spaans), ''webzeuker''. *Downloaden = ''oflaojen/ofla<small>(</small>o<small>)</small>den'', ''neerlaojen/neerla<small>(</small>o<small>)</small>den'' of Stellingwarfs: ''daelelaeden''. *server = ''diensenbron'' of gewoon ''server''. *e-mail = ''e-pos'', ''netpos'', ''netbreef''. *upload = ''oplaojen/opla<small>(</small>o<small>)</small>den'' Nog wat aanders? {{User:Servien/Haandtekening}} 13:50, 12 mrt 2009 (CET) :Browser: ''webkieker'' of ''-leazer'', ''webveanster'' :Downloaden: ''binnhaaln'', of aanders ''neerlaadn''. :Server: hooldt t mear gewoon op ''server'', det is echt n deenk woer at de leek nit völle met te maakn hef (natuurlik wal in t gebroek, mear zelf hoo'w dr nit völle oawer te weetn) :e-mail: ''netpos(t)'' veend ik nen mooin. :uploaden:: ''oplaadn'', ''hoge laadn'', ''(dr) bie doon'', ''(dr) op zetn''. :wat aandern nog: :Delete: ''vortdoon'', ''vortsmietn'' :File: ''bestaand'' (''archief'' as in t Noorsk) :Folder: lik nog wal zovölle op t Tweantse ''voolder'', kan ducht mie gewoon zo bliewn. :[[Speciaal:Biedragen/131.211.199.194|131.211.199.194]] 14:14, 12 mrt 2009 (CET) -Woolters ::*Browser = ''webkieker'', ''webgloeper'' vin ik de mooisten ::*Downloaden = ''ophaaln'', ''binnhaaln'' ::*Uploaden = ''opstuurn'', ''der hen stuurn'', ''der bi'j zettn'' (Woolters der bi'j doon kan in t Achterhooks heel wat anders betekenn: i'j doot de bolle bi'j de beeste, of n hengst bi'j de merrie, en a-t owwen kammeroad an ow vrög of i-j um der nog bi-j hebt edoan, wil e wetten hoo-t met owwe bedprestaties geet.) ::e-mail: ''netpos(t)'' ::Server t lukt mi'j neet um hier ne beheurleke vertaling veur te vinden ::Folder: dan mo'k denken an ne reklamefolder of zo. Map of klapper of zoiets zo'k denkn. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 01:20, 14 mrt 2009 (CET) :::Hehe, ik snap um heur. Vieleu zegnt dan: he'j um nog te pakn ehad, of he'j um nog egrepn? n Meuistn veend ik nog aait: ''smearig begätjen!'' Begätjen beteeknt feailik eenn aaklig ofhouwn, mear de leste tied is t noar de skunnige kaante veraanderd. Eenn stewig de binnkamer sauzn... :::Gloepn is bie oons dan wier n betn negatief, in de liene van ''stoarn'', en a'j ene angloepn doot, dan zeuk iej miskien wal verskel/houwerieje. [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 01:36, 14 mrt 2009 (CET) - Woolters :Gloepn is bi'j ons inderdoad ok wal n (betjen) negatief, nen gloeperd is n betjen nen achterbaksen stiekemerd ( moar in t old-Grols betekent t ok n ei, ok wal lausjen eneumd). En veur he'j um nog egreppen zo'j ok können zeggn: he'j der nog ene dale etrokken? :-; [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 01:46, 14 mrt 2009 (CET) ::Zelf vie-k ''webkieker'' of ''webgloeper<small>(</small>d<small>)</small>'' 't mooist, mar ik denke dat ''webkieker'' 't best angeef wat 't noen eigenlijks dut. 't Zol mooi ween a-w hier uut gezamelijk uut kunnen koemen, dan ku-w de risseltaoten verwarken in de systeemteksen. {{User:Servien/Haandtekening}} 19:36, 29 mrt 2009 (CEST) :::Dan deank ik de'j t op ''webkieker'' mutn hooldn, want ''gloeperd'' kleenkt negatief. Mear is t an oons as Wiki um doar nieje wöarde vuur te verzinn? Gewoon as geïnteresseerdn wal, mear um nieje dinge oet te brengn, doar is wikipedia nit vuur. --Woolters ::En bi'j onze duutse teegnhangers he'j dissn nog: http://nds.wikipedia.org/wiki/Webkieker ::Woolters, joa, doar mo'j veurzichteg met wean, ik zeuk meesttieds of ik t woord kan vinden met Google, en as t veurkump, kö'w t hier gebroeken. Moar veur systeemteksten vin ik dat et wal kan, doar mögge wi'j best veurtrekkers wean. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:56, 29 mrt 2009 (CEST) :::As der in 't Nedersaksisch nog gien woorden veur bestaon vie-k da-w daor bes woorden veur maggen bedenken. In 't Nederlaans doon ze dat oek daor he-j naos ''browser'' oek ''webbladeraar'' of ''webverkenner''. As wiki is dat neet onze take mar a-w wat ummezetten munnen en 't woord besteet nog neet dan mu-w toch wat. We kunnen 't vanzelf oek gewoon op ''webblaojer'' of ''webblaojeraar'' houwen (een drekte vertaling van ''webbladeraar'') {{User:Servien/Haandtekening}} 22:25, 30 mrt 2009 (CEST) ==Nieje gebruker== Ik geleuwe det ene van de nieje gebroekers nit helemoal serieus gangs is. Ik deanke det ze oons loopt te bedoondern, mear ik kan t mis hebn. t Is gin Tweants wat'e skrif, en t oonderwoarp is ook nit helemoal wa'j dr van zoln verwochen. Wat mu'w doarmet? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 19:05, 14 apr 2009 (CEST) Blokkeren moar: [www.google.nl/search?q=86.82.91.107] <br /> [[:fy:Meidogger_oerlis:86.82.91.107]] IP is al blokkeert op NL en FY as sockpuppet. Ik vertrouwdn et ok neet helemoal, en heb effen ezocht. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 21:18, 14 apr 2009 (CEST) ::Ik bedoeln feailik wei aans (/op zien Eanters) ::Mear det is al op eheelderd. :) ::[[Gebruker:Woolters|Woolters]] 22:51, 14 apr 2009 (CEST) :Woolters, ik denke neet da'j wat anders meendn, ik denke da'w et oaver denzelfden hebt. Moar ik bun der neet de kearl noar um der umhen te dreajen: ik denke dat Hannie neet is woar ze zich veur veurdut, en is t verhaal oaver Zeeland ok moar n oetvlucht um te verkloaren waorumme ze gin plat kan. Wat ze skrif is absoluut gin Zeeuws (ik hebbe der toevalleg femilie woonn), en ok gin Tweants. Het artikel oaver puup is onzin, ok in Afrika et ze dat neet. Ze hef n IP-adres da'k kon zeen veurdat ze inloggen, dat op FY en NL blokkeert is umdat ze(of hee) zich veurdeed as iemand anders. Allemoal nog gin bewies, moar veur mi'j anleiding um Hannie met n kilo of twee zolt te nemmen, en ik kan et nog altied helemoal verkeerd hebben. Dan spit mi'j dat oprecht, en kö'j mi'j hier publiekelek veur Drietebuul oetmaken, moar totdat der ne perfekte reaktie in t Zeeuws kump, heb, hebbe ik miene gedachten deroaver. Jammer genog is op t internet neet alles wat t lik, doar he'k in verleedn te völle veurbeeldn van ezeene [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:50, 14 apr 2009 (CEST) :Nah, zö'w dr um achterhen doon? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:09, 15 apr 2009 (CEST) ::Ich haop det g'r ouch get Limburgsj kintj verstaon, went anges höb g'r e perbleem. Óp li.wiki dink ich det v'r mit dezèlfdje te make höbbe, zuuch: [http://li.wikipedia.org/wiki/Euverl%C3%A8k_gebroeker:Pahles#Hallo_Pahles]. --[[Gebruker:Ooswesthoesbes|Ooswesthoesbes]] 18:28, 15 apr 2009 (CEST) :Oostwest, det geet best ;). Ik deanke de'w dr um mear achterhen doot, of nit? Det mag ieleu dan doon, ik hebbe moarn ne brulfte. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:36, 16 apr 2009 (CEST) == Gewunste pagina's == Moi, Servien hef mien evraogd om [[Gebruker:Erwin/Wantedpages]] bi'j te warken. Daor steet no ne ni'jen list met gewunste pagina's en dee wordt elke weke automatisch bi'j ewarkt. Zal 'm ok effe linken van [[Special:Wantedpages]]. --[[Gebruker:Erwin|Erwin]] 21:33, 15 apr 2009 (CEST) :Bedank veur alle meuite! Groeten {{User:Servien/Haandtekening}} 22:09, 15 apr 2009 (CEST) == Afbeldingen Nedersaksische Dichters == Ik heff seen, dat dat op http://www.flickr.com/photos/tags/nedersaksisch/ en Reeg Afbeldingen van Nedersaksische Dichters gifft. De hett all [[Jan Glas]] ([[:nds:Jan Glas]]) maakt. To en Bült van disse Dichters heff ik al Artikels op nds schreven. Villicht mag een van jo em mal fragen, villicht gifft he Beelder för Wikipedia ünner en fre'e Lizenz free. Wi kunnen en paar Beelder good bruken, to de Artikels över neddersassische Schrievers gifft dat betherto kuum Beelder. Ik mag dat nich sülvst maken, dat is beter, wenn dat een maakt, de Grunnengs schrieven kann. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 20:38, 4 mei 2009 (CEST) :Moin Slomox, :Ik deanke det grönneger det nit zeen hef. Wellich mu'j um persoonlik anskriewn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 12:32, 12 mei 2009 (CEST) ==Road in t Plat== Dit wol ik oeleu eawn loatn zeen: [http://www.rtvoost.nl/nieuws/Default.aspx?nid=94977&rubriek=1 Riesnse road in t Riesns] [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:44, 13 mei 2009 (CEST) ==13 juni: Nacht van Kunst en Wetenschap== Ik woon al joaren in Stad en Grunnegs proaten, verstoan en lezen kin ik wel, moar ik kin it nait goud schrieven, dus ga ik maar verder in het Nederlands. Op zaterdag 13 juni zal in Groningen het lustrum 2009 van de Rijksuniversiteit worden afgesloten met een ''Nacht van Kunst en Wetenschap'', waarbij in de hele stad binnen en buiten activiteiten zullen worden georganiseerd rond het thema ''Arts Meet Science''. Daarbij is ook de [[:nl:chapter:Hoofdpagina|Vereniging Wikimedia Nederland]] betrokken met een programma in de Universiteitsbibliotheek. Daar zullen onder andere wetenschappers hun visie geven op Wikipedia-projecten en de rol daarvan bij de ontsluiting van kunst en wetenschap. Eén van hen is de hoogleraar Gronings [[Siemon Reker]], die commentaar zal leveren op de inhoud van nds-nl:wiki. Verder wordt die avond een ''Wikipedia Lounge'' georganiseerd, waarvan onder meer een doorlopende ''workshop'' deel zal uitmaken, waar iedereen met vragen over het werken op Wikipedia's terecht kan. Het zou aardig zijn als die avond ook wat Wikipedianen van nds-nl:wiki aanwezig zouden zijn, niet alleen in verband met discussies over dit project, maar ook om te assisteren bij de workshop. Verder is iedere deskundige die een korte presentatie wil houden over de betekenis van Wikipedia voor zijn of haar vakgebied van harte welkom. Meer informatie is [[:nl:chapter:090613_Lustrum_Rijksuniversiteit_Groningen|hier]] te vinden. Groet, [[Gebruker:Wutsje|Wutsje]] 17:27, 14 mei 2009 (CEST) Mijn Gronings schiet tekort: Maar ik zou het erg plezierig vinden om te weten of we de 13de inderdaad een paar actieve mensen van de Nedersaskische Wikipedia mogen verwachten.--[[Gebruker:Esther H|Esther H]] 17:43, 28 mei 2009 (CEST) :A'j gin grönnings köant ma'j t ook wal in t Tweants doon ;). Ik kan in ieder geval nit, want ik hebbe den dag wat aanders te doon. 's Middaagns en s oawnds. [[Speciaal:Biedragen/87.195.82.223|87.195.82.223]] 22:01, 28 mei 2009 (CEST) == Grammatika vroagende vorm of umgekeerde volgorde == Um de grammatika van et Achterhooks wieter te beskrieven, bun 'k de leste tied geregeld an et zeuken en leazen ewest, moar noo heb ik n vröagsken woar nog gin antwoord op heb können vinnen: Wat is de verbuuging van warkwoorden in eersten persoon meervold (wi'j dus) a'j de woordvolgorde umdrea-jd? Op streektaaldictee zegt ze bi'jveurbeeld: zo schrieft wi-j dat (Achterhooks) of zo schrieve wi'j dat (Liemers). Moar ik wodden gewaar da'k zelf as Achterhooker ealek ok altied: zo skrieve wi-j dat zegge. Effen zeuken op internet gif beide varianten, en ik hebbe der wieters gin regels over können vinden. Miene persoonleke theorie: eersten persoon mv volgt den tweeden ev. Umdat de tweede persoon de t vortlöt zol et in eersten persoon mv wodden: zo schrief wi'j dat. Moar umdat dat neet lekker löp, wödt der nen tussen-e too-evoogd: "zo schrief-e wi'j dat" zo'k dan motten schrieven. Dat in tegenstelling tot et Liemers, dat meer de verbugingen van et Nederlands overenommen hef (of altied al ehad). Dus, hef der ene verwiezingen noar nen regel veur dit geval, en hoo doot andere Nedersaksische varianten dat? Is der nen algemenen Nedersaksiesen grammatika veur? [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:39, 20 mei 2009 (CEST) :Moi Dröakn, ja doar heb ik ook al wal es kort met an t oetduutsn ewest, mear ik skreef t vort as ''tiepies'' Riesns of Eanters. Zo zegnt vie/zegge vie ook: ''hebbe vie'' (deankt ook direks an t versken van t Eanterse [[Neet Zuuver]]: "oet eanter komme vie". Volgens mie is t dan tiepies Tweants-Groafskops of wodöanig a'j t neumn weelt, want ik kan mie nit vuursteln det könnigheaid van mie oet aandere deeln van Tweante det ook zol zegn. Mear oewe theorie woarket ook nit. volgens mie volget'e nit n tweedn mear n ''eerstn'' persoon: "Ik skriewe-->zo skriewe vie det." (zo as iej t zegnt zol t wean: Iej skriewt --> zo skriewt vie det.) :Mear woer ik ook met an t deankn zin ekömn: vieleu zegnt aait: ''woark'''et'''/waark'''et''''' en ''volg'''et''''' (zeet n vurigen paragraaf) ipv ''woarkt'' en ''volgt''. Ken iej det ook? :Dus kortweg zol ik ook nit weetn wodöanig at zik det verheuldt. -Woolters [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 01:11, 21 mei 2009 (CEST) ::Ik kwam op miene theorie umdat bi'j de normale woordvolgorde ok den tweeden persoon gebroekt wödt: ik lope, i-j loopt, wi'j loopt. Bi'j umgekeerde woordvolgorde is et dan: dan schrief ik, dan schrief i'j, dan schrief-e wi'j. Dus volgt den eersten of tweeden persoon, moar umdat et in normale volgorde den tweeden persoon is, ha'k dat an-enommen. Wal mooi um te zeen dat et in Tweante ok veurkump, der bunt toch völle overeenkumste. :: Oaver warket en lopet of raket (noadruk op a, stomme e, dus gin ruumtevoortuug), kort bi'j ons in de buurte doot ze dat neet, moar in bi'jveurbeeld Meddo en Wenters doot ze dat ok: he'j em e-raket, he'j ewarket? Doar kan ik altied wal an heurn dat ze oet den hook komt, dus dat verschiensel ken ik wal good. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:50, 21 mei 2009 (CEST) Ien t Grunnegs broeken wie ook zo wat, wie doun/dudden - duvve (dudden wie). Bie os is t nait echt n grammoatische regel, môr meer t verbastern tiedens t proaten. Messchain is dat bie joe ook wel zo. Of messchain is t overnomen oet t Nederlaands, dat joe nait de eerste of twijde persoon enkelvold broeken, môr gewoon de Nederlaandse oetgong -en en dat verbastern. t Is môr n theorie. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:42, 26 mei 2009 (CEST) ::Zo hebben wie bie waarkwoorden dij ìndegen op n klinker, bieveurbeeld "verstoan" ook n soort tuzzenklaank bie de eerste persoon: Dat verstoa ik nait -> dat verstoadik nait. Dat is ook gain regel, môr t is der wel. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:47, 26 mei 2009 (CEST) :::Nou ik der zo over noadenken du, t dunkt mie dat dij -e al veul older is. Ook ien de Broabantse dialekten van Bèlgie (dij nog staarkt bie t vrougere Nederlaands stoan) broekt man dij: wat denkte ge - ge denkt wat. Messchain is der nait ain bepoalde vörm. t Dunkt mie dat joe bie t omkeren zuiken noar n klinker. As dij klinker der al staait, zo as bie ''willen'' (wiln), den wordt t doar ôfbroken (wi'j -> wil iej). As der meer as ain klinker van de stam vothoald worden mout, den plakken joe der wat aachter, ain -e, zo as bie "denken" (denke wiej). Sorry veur t deur nkander hoalen van de Twìntse en Aachterhoukse spèllen, môr joe begriepen vast wel wat ik main. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:56, 26 mei 2009 (CEST) ::::In 't Zuudwest-Zuud-Drèents hej ok zowat bi'j de eerste persoon meervold: ''zegge wi'j'', ''heure wi'j'', ''doere wi'j'' (of ''doew''), ''gaore wi'j'' (of ''gaow''), ''binne wi'j'' (of ''biw(we)''/''bow(we)''), ''staore wi'j'' (of ''staow''). As de infinitief dus uut íen lettergrepe bestiet, plak ie der veur 't ritme een lettergrepe achter, of kriej een contractie. In mien ervaring bint de contracties (as in ''dan gaow daorhenne'' ezw.) veul gebrukelijker. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] :::::Den tusken-''e'' is volgens mie um te benoadrukn. Bv. "goa'w" is bedoold as in teegnstellige van "vie bliewt nit", terwiel at "goare vie" mear is van "vieleu met mekoar, en nit allene ikke, of dee andere leu". 14:11, 30 mei 2009 (CEST) ::::Bedankt veur de reakties, et lik der op dat den tussen -e dus wal meer veurkump. Ik bun et met Ni'jluuseger eens dat de kontrakties völle meer veurkompt, zo stark zelfs da'k de vorm zonder kontraktie vake neet ens wet. Dat doo'w (doode-wi'j), dan goa'w (goat wi-j, goad-e wi'), dat verstoa'w neet (verstoade wi-j /verstoat wi'j). Moar soms kan et dan weer neet: dan proat(e) wi'j en nooit dan proa'w. Moar dan wal weer: dan loa'w (veur loaten), terwijl de stammen proat en loat toch op mekare liekt. Miskien umdat loaten een stark warkwoord is? Dus ik heb et nog neet helemoal op de riege. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 15:57, 1 jun 2009 (CEST) :::::''Praoten'' kan ok stark wèden: ''ik preut/ie preuten/hi'j preut/wi'j preuten/zi'j preuten'', of ''ik praotte/ie praoten/hi'j praotten/wi'j praotten/zi'j praotten''. Mar ie hebben geliek det alle warkwoorden die aj kunt samentrekken, wal stark bint: ''doen - deu (doew), gaon - gung (gaow), wèden - was (bow), staon - stund (staow), laoten - leut (laow), moeten - mus (muw), zullen - zol (zuw), kunnen (ik kanne), ''verleden tied'' ik kun (kuw)''... [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:34, 6 jun 2009 (CEST) == Olle toalen == Moi, Ik heb de lèste tied ais keken noar t ain en aander. Zo heb ik zöcht noar olle vörms van toalen om en bie de Noordzee. En dou kwam ik tou konklusie, dat t Oldfrais dichter bie t Engels (zowel t noudoagse Engels as de vrougere vörms) as t Oldsaksisch en dat t Oldsaksisch hailmoal nait zo verschillend is van t noudoagse Leegsaksisch, ien elk gevaal nait minder as t Oldengels te doun het met t noudoagse Engels en t Oldfrais mit t noudoagse Frais. Neem nou de lèste zin van t stok op [[Oldsaksisch]]: :-That gibod ward gilêstid obar thesa wîdon werold. :-Dat gebod wordt eluusterd over disse wiede wereld. Om te begunnen heb ik de woorden môr even presies onder nkander zet, nait kiekend noar de juust woordorde. Man zugt dat der ien de schriefwieze nogal wat verschilt. Kieken wie den noar de oetsproak, den is der veul meer tou sèggen: :-þat khebod wat khelested obar þesa wiedon werold. :-Dat gebod wot eluusted òver disse wiede wèrold. t Liekt mie logisch, ook kiekend noar t noudoagse Leegsaksisch, dat de ''thesa'' en ''werold'' oetsproken wuiren as ''þìsa'' en ''wèrold''. As dat zo is, den liekt t nog meer op nkander. Zet man de waarkelke betaikenen der hìn... :-That gibod ward gilêstid obar thesa wîdon werold. :-Naor dat gebod wordt over disse wiede wereld eluusterd. (Ik broek môr even n soort ''Intersaksisch'') ...den zugt man dat der zoveul hailmoal nait veraanderd is. Allend t orden van tied is veraanderd. Schrift man de noudoagse Engelse betaikenen der hìn, den zugt dat der toch wel hail aanders oet. Liek as de oetsproak. :-That gibod ward gilêstid obar thesa wîdon werold. :-To that command is being listend around this wide world. :-People around this wide world follow that command. (aigelks beter Engels) :-þat khebod wat khelested obar þesa wiedon werold. :-Tuw þæt kommand is bie-ing lissend arouwnd þis waid wurld. Ôfzain van de Romoanse ienvloud is der ien t Engels meer veraanderd as ien t Leegsaksisch. Zet man de Nederlaandse vertoalen der bie, den zugt man ook n grode overainkomst, even ien t koader van de diskussie dij ik met Servien heb over de term Leegduuts. Woarom dit haile verhoal? Dou wie t haren over t Westfeels (staait hierboven nog ien t Proatkavvee), zeden wie dat de tegenswoordege Leegsaksische dialekten niks meer van doun haren mit t olle Saksisch en de Saksen, môr ik leuf woarrimpel dat dat echt wel zo is. Man kin ook zoaken aanwiezen dij nait meer t zulfde binnen, zo as ''lêston'' wat dichter bie ''to listen'' staait as bie ''luustern'', môr de r spreken de maisten van os nait oet en klaankveranderns as e-ü hebben ien elke toal wèst, ook t Frais, t Nederlaands en t Engels. Ik denk dat elkenain dij Leegsaksisch proat mit rìcht noar t Oldsaksisch kieken kin as de Engelsen noar t Anglo-Saksisch (Oldengels). t Ainegste verschil is den dat de Engelsen onder ain keunenkriek vuilen en de Saksen verdaild wazzen over Overiessel, Gelderlaand, Muunsterlaand, Broenswiek, Holstain, Lippe, en gai zo môr deur. Doarom binnen de grootste regionoale verschillen ien Engelaand verdwenen en kennen wie nog n rieke varieteit aan dialekten mit verschaaidene woorden, grammoatiek, schriefwieze en klanken. Nog intressanter vin ik de reloatsie Oldengels-Nijfrais. Kiek môr ais noar [http://www.youtube.com/watch?v=OeC1yAaWG34 dit filmke]. ''Ic wile bycgan ane brune cu de maceð mice meolce''. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:20, 26 mei 2009 (CEST) ::Mooi de'j doar juust nón oawer begeent, want ik zin non gangs met mien ofstudeerprojekt: Woordn in t Skots-Engels dee at t zelfde zeent in oetsproak as t Tweants, en ook nog (mear of meender) t zelfde beteeknt. t Freesk is al genog bekekn veend ik zelf, doarumme wol ik Tweants wat mear oonder n andacht brengn. Woolters [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 18:05, 26 mei 2009 (CEST) Dat liekt mie hail intressant. Hierboven haar ik t over t verschil, môr der binnen nog genog overainkomsten. Ik heb der zulf ook wel ais over noadocht bie t Grunnegs. Mit t posh-Engels hebben wie de oa-klaank gemain. As man bie t Grunnegs woord "metoal" de klemtoon nait op de twijde môr op de eerste lettergreep lègt, den hest t Engelse woord. En "woater" - water (woatheh). Wat ik ook hail intressaant vin is hou t Engels verwaante woorden vervongen het deur aandere, Fraanse woorden, môr t olle woord wel ien n wat aandere betaikenen bewoard het. Bieveurbeeld "to bloom" (bluien), verwaant aan "bloom" (Twìnts), "bloem"/"Blum" (Nederlaands/Duuts), enz. môr is vervongen deur "flower" (fleur). n Aander veurbeeld, wife, verwaant aan "wijf" (NL), "wief" (NDS), "Weib" (DE), môr verwiest nou allend noar n echtenote. "Brand", of label, verwaant aan os waarkwoord branden, Engels "to burn". "Room", verwaant aan roemte (nou: space), môr noudoags allend verwiezend noar n ôfsloten roemte. Ik wait nait of dit klopt, môr dit het aine mie n moal vertèld: "first", verwant aan t Grönnegse "veurste" (the one in front), môr nou verwiezend noar alles wat eerste wezen kin. "Maid", dainstwicht, verwaant aan t Nederlaandse "meid" en "meisje". Enzowieder. t Is goud, ook veur zonnen onderzuik om mit luu der over te hebben, den maisttieds schut die den wel weer wat te binnen. Môr goud, veul sukses! [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 01:13, 27 mei 2009 (CEST) :Ja doar he'k ook wal an edacht. Ik har ne lieste maakt met wöarde dee at t zelfde leekn. Uurkn woark: 70 wöarde. Mear t geet nit um de skriefwieze, want de oetsproak is döanig veraanderd oawer de loop van de tied, mear dr beent nog wöarde dee at nog t zelfde oet wordt esprökn, zo as "rattle", "kettle" en "nettle", "beer" en "bear", ezw", mear vuural as ze op zien skots wordt oet esprökn. dee zegnd bv. "world" as "wearld" en zo zegge vie det ook. :"Room" keump volgens mie mear van de Noormänne of: "ett rum" = de kamer (de sasn hadn vroger gin verskeaidene kamers, mear n lös hoes, vandoar). Mear op zin skots zol t inderdaad wal wier könn: dee zegnt "ruum", wat völle lik op oonze "ruumte". "First" is volgens mie ook van de Noormänne want dee zegnt "förste", mear ik kan t mis hebn. Woolters [[Speciaal:Biedragen/131.211.199.7|131.211.199.7]] 12:39, 27 mei 2009 (CEST) ::Joa, t Skots liekt aigelks best veul op t Twìnts wat klanken aangaait. De oetsproak van de oo- en ee-klank (I don't know it today -> Aj/oj doant noa it toedea) ien tieds dat t zudelke Estuarian Engels meer op t Grunnegs liekt mit klanken. ::Komt "förste" ook nait van "the one in front"? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:54, 27 mei 2009 (CEST) ::Wa'k dan non toch treffe! Bliekboar is de Tweantse [d] en de [k] nogal zachte, want minne Skotse testpersoonn deankt de'k ne [ð] zegge. Ik had as testwöarde "lädder" en "vearder", en det heurt ze as "lather" en "feather". Apart. En ne [k] an t eande van n woard heurt ze as [g]: "reenk" heurt ze as "''raig''". Det ha'k nit verwochet. Miskien he'w dan toch wat mear van t Oold-Saksies oawer eheuldn as wa'w aait dachtn. Of Ik hebbe gewoon n sproakgebrek. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 22:46, 23 jun 2009 (CEST) == [[Nedersaksische vlagge]] == Nog effen over de Nedersaksische vlagge. Links he-j de vlagge dee-w noen voeren, daornaos twee nieje ontwarpen. Ik zol grege van julen heuren welke vlagge de veurkeur hef. {{User:Servien/Haandtekening}} 19:32, 29 mei 2009 (CEST) :Nog aalt nommer ene. want den veend ik meuier as tweje. En dreje is gewoon van de Groafskop Kent (Engelaand), alhoewal den nog t meeste op n Tweantsen lik, den a'k dan wal t meuiste veende, mear dan zol ik helemoal n Tweantsen nemn, umdet "oons peard" dr wat ''stoerder'' opsteet as den van Kent. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 02:29, 30 mei 2009 (CEST) :Kiekt mear: [http://en.wikipedia.org/wiki/Kent http://en.wikipedia.org/wiki/Kent] <gallery> Ofbeelding:Intersaksische vlagge 3.svg|ISV (ontwarp 1) Ofbeelding:ISV4.png|ISV (ontwarp 2) Ofbeelding:ISV5.PNG|ISV (ontwarp 3) </gallery> :Tweie of dreie. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 14:26, 30 mei 2009 (CEST) ::'t Peerd is wè wat aanders as bie 't peerd van Kent, vergeliek 't mar es. Ik viene zelf ene of tweje 't mooist ;-). {{User:Servien/Haandtekening}} 15:59, 30 mei 2009 (CEST) :::Ene of twee. Veur et hele mooie mochten dee greune en witte streepn in twee wal net een betjen dikker wean. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 16:02, 1 jun 2009 (CEST) ::::Wat dochten joe der van om de vlag hailmoal om te goeien. As man noar de vlag van Leegsaksen kiekt, den zugt man ook n willekeurege (in dit gevaal de Duutsent) vlag en doar staait n woapen op van t peerd. Dit zollen wie ook overnemen kinnen, woardeur rood nait meer n moutkleur is. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:13, 1 jun 2009 (CEST) <gallery> Ofbeelding:Woapenvlag.PNG|Mit woapen. Gruin is de olle Saksische kleur, blaauw veur de Iesel en de Ems. </gallery> == Generoatsies == Ik wil nog even aargens op terug kommen woar wie al n moal eerder over had hebben, noamelk over dat elke generoatsie aans proat. Hou zol dat zo kommen? Den as joe t geluudsfragmìnt "De Boderieder" op mien YouTube heurst, den kinst vot heuren dat de eerste man jonger is as de man dij as twijde aan bod komt. En de Smid van Haauwerziel is nog oller (ienmiddels oet de tied) en er oller is dat is ook dudelk te heuren. Zol dat echt deur de ienvloud van t Nederlaands kommen? Dat t aal môr n bitke meer der noar tou gruit, of zol t deur de leefwieze kommen? Den veul klaanken binnen gewoon t zulfde, môr ollere mìnsken hebben aaltieds n aandere, voak daipere "sound", ook aal is de toal t zulfde. Zol t kommen deurdat wie minder zwoare omstaandegheden kennen as doudestieds, dat ozze stem verzaachtert? Meer bier, minder snaps (jenever), nait van sochtensvroug tot soavensloat aarbaaiden op t laand as of joen leven der vanôf haangt, minder (voak gain) smeugel of sigoar pafken, enz.? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:15, 4 jun 2009 (CEST) * [http://www.youtube.com/watch?v=EFV6Vn6n6iA&feature=channel De boderieder] * [http://www.youtube.com/watch?v=WU_iavcRF-M Smederij in Houwerzijl] :Ik zeg dit traauwens wel, môr kennen joe dat ook? Of is dat allend bie t Grunnegs zo? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:17, 4 jun 2009 (CEST) :Nee det kan ik ook dudelik vernemn. Biej t Riesns is t op dit momeant ongevear zo in te deeln: *leu van boawn de 50-60: **Hebt nooit aanders as Riesns eköjerd, en hebt n onmeundig groot anbod van klaankn. Echt onderskeaidnd is de ä. De echte ooldn maakt gin verskil in -er en -ar. Det wörd allebeaide -ær. Wöarde as "lekker", "better", "arjan" en "martin" wordt oet esprökn as lækker, bætter, ærjan en mærtin. Dit is nog t dudelikst as ze hollaands probeert: Markt (normaal gesprökn ''Moarkt'') wörd ''mærkt'', en ''bar'' (normaalgesprökn ''skap'') wörd ''bær''. Völle oolderwetse wöarde keant ze nog, en gebroekt n antal nog aktief, mear zo as ne grotvaa van n kameroad van mie zea (den is dik in de 80): "Wat wöarde he'w gewoon nit mear neudig. Vroger gungn de leu goarvn beendn op t laand. Det hooft nit mear, dus alle biebeheurnde wöarde ook nit." M.a.w. ne sproake veraandert met de tied. Wat wöarde zeent nit mear neudig, aandern komt dr vuur wier. *leu tusken 30 - 50: **Komt oet de tied det t allemoal wat internasjonaler wör, en kreegn te heurn det Riesns vuur domme leu was en slecht vuur oewn taalontwikkeling, mear heurdn in thoes nog wal alle deage gewoon Riesns wat invlood hef ehad op de manere woerop zee öare keender opvoedt. Ze gebroekt oonder mekoar wat hollaandsere wöarde: vrogere ''hof'' is non gewoon ''tuin'', en ''noaber'' is ''buurman''. Nen buurman van minne achterneawe (roond de 40): "Vroger op de legere skole deedn dr op 30 keender mear 3 hollaands. A'k non kieke is t juust aandersumme". tiepiese wöarde zo as ''geteleenk'', ''moarkloawe'' en ''sproan'' zeent rechtevoort (vandaag an n dag) gewoon ''mearel'', ''Vloamse goaje'' en ''spreeuw''. Gooindag is non Woensdag (mangs as gein woenzeldag) *leu töt 30 **Van dee weainige leu dee at nog plat doot, doot nit völle aanders as öare ooldn. Vake zeent dit leu oet de wat strenger-kristelike gezinn. Dee zeent met völle dinge nog wal tradisjoneel, dus met öare sproake ook. Aanderzieds komt ze ook mear in anraking met leu oet aandere döarpe en steedn, en det hef ook invlood. Rechtevoort zegnt ze in riesn zowal ''ik bin'' as ''ik zin'', mear den lestn is tradisjoneler. Ook lange oethaaln van vroger wordt körter, woarsk. oonder invlood van boetnof: "steundn" wörd "stundn", "deenk" wörd "ding" en t zwoare logge "woark" wörd "wark" of "waark". Wodöanig at t in aandere döarpe geet dörf ik nit met vastigheaid te zegn. In Eanter geet t deank ik iets mear op "algemeen" tweants op an. ''vuur'' en ''duur'' wörd non ''veur'' en ''deur'', en ''meakn'' wörd ''deern''. Mien eum oet eanter dee nog met n knief. Minne neawn doot met n mes. ***Mear ik leazn in de lokale kraante det ze op wat legere skooln hier ne dialektwekke hebt ehad en det de keender t allemoal fantasties veundn en dr alns van woln weetn, dus vieleu hebt nog hoppe. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 13:51, 4 jun 2009 (CEST) :Bie ons geet 't oek zo ongeveer. Luui van boven vuuftig kunnen meestentieds gewoon plat praoten, van onder de vuuftig is 't wat minder en 't is iets Nederlaanser, je kunnen oek zien dat der een koppel dialekwoorden vernederlaans wonnen, zoas: ''groepmoor'' wonnen ''oepoe'' of ''oma'' en ''mer'' wonnen ''mar'' (maar) en dat de echte ouwe dialekwoorden soms vergeten wonnen. Wat Woolters zeeg ik beslis waor, een [[kölder]] dragen wie allange neet meer (een jasjen zonder mouwen bie klederdrach), dus zoksoort woorden kennen wie vake oek neet meer. {{User:Servien/Haandtekening}} 14:19, 4 jun 2009 (CEST) ::Is Nunspeet nog wel zo konservatief as dat aaltieds sègd wordt? Der bestaait hier noamelk n soort van veuroordail dat de haile biebelrieg nog aal ien klederdracht rondlopt en dat soort zoaken. Ik heb lèstens n filmke op [[Wikipedie:Nedersaksisch beluustern]] touvougd over Staphorst. Ik begriep bèst dat lu dij nog echt zo leven dat dij der muite mit hebben dat de jeugd zo is. Den t verschil tuzzen dij generoatsie en hou de jeugd nou is, den zit doar n "onmeundig" (even op zien Twìnts; vin ik n hail mooi woord) groot verschil tuzzen de kultuur van dou en nou. Man zol wat dat aan gaait, as man de theorie volgen zol, der van oet goan dat de luu dij ien konservatievere streken wonen meer plat proaten dat liekt op hou t vrouger gong. Is dit ook zo? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 16:20, 4 jun 2009 (CEST) :::Ik deanke det Nunspeet/Elspeet/Uddel enzo net zo konservatief as Riesn zeent. Nit zo slim dus. Dr zit ne harte kern van konservatievn, mear dee zeent al lange nit mear in de mearderheaid. Wat Stappest en Roewvenne angeet, deank ik nog wal. Dee zitt mekoar mear op de hoed, as met zovölle kleaine dörpkes. In Zeelaand is t deank ik slimmer. Kleaine gemeentes dee at too verdan op mekoar zitt te letn. Wo kleainder de gemeente, te mear at ze mekoar in de gaatn hooldt, in ''rechtheid van de Leer''. In Bunskootn-Spoaknbörg loopt de oolde leu nog wal in ''jak en rok'' (Riesns vuur kleardracht), mear det hef deank ik mear met gewoonte as met konservatief wean te maakn. Miskien at ze deankt: "wat good is, mu'j good loatn." Ik wazze vernear bie n slagwoark-konsert, en doar dee n meakn oet dee umgewing ook an met. Öare grotmoo zat dr gewoon bie, kaapken op, goold beslag in de höare, stiewn umslagdook, ezw. --Woolters ::::Bi'j de oldste en miest conservatieve ginneraoties van platpraoters heur ie mangs aandere klaanken, zoas ieë mit mekare hierboaven al beskrieft. Een jongere zol zeggen ''smorngs'' ('s morgens, mar ik skrief 't èven fonetisch) of antmit ''smörngs'', mar ik hebbe op Ni'jlusen ok nog wal de olde Sallaandse klaank ''smärngs'' eheurd, die aj der allennig uutkriegt - liekt 't - aj niet mit 't Nederlaands bint op-egruuid. ::::Ik wete niet as ze op Stappest relatief meer plat praot as op beveurbield Ni'jlusen: een groot diel van Stappest bint ni'jbouwwieken, en klederdracht draagt allend partie vrouwen en hiel jonge maagies (wat oldere maagies en tienermaagies wilt netuurlijk medern wèden). [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:52, 6 jun 2009 (CEST) =="Is" vortloatn== Wee van oeleu keant nog mear t verskiensel van t vortloatn van "is"? Euldere leu hier zegnt wal es: *Det n mooi versken/meakn *Det n hellig wief in plaatse van *Det ''is'' n mooi versken/meakn *Det ''is'' n hellig wief En mangs zegnt ze: "Det n mooi meakn, det." Of zelfs "det n mooi." [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 22:25, 11 jun 2009 (CEST) :Nee, dat kennen wie ien Grönnen nait. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 19:47, 12 jun 2009 (CEST) ::Bie ons oek neet. {{User:Servien/Haandtekening}} 22:08, 12 jun 2009 (CEST) :::Ik wil neet zeggn da'k alle Achterhookse variantn kenne, dat bunt der nogal wat, moar ik heb et in elk geval nog nooit zo eheurd. Wi'j zegt: Da's n hellig wief, da's n mooi meakn [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:44, 13 jun 2009 (CEST) ::::Ja t is ok nit zo det ze t hier aaltíed zo zegnt, mear mangs, as ze rap köjert, of eawn vlot en kort wat ezegd weelt hebn. --Woolters [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 02:02, 14 jun 2009 (CEST) Ik heurde lèstens n Tukker dij zee "Ik heb mien helózie nich bie". Hai let (as man kiekt noar Nederlaandse standerd) "mie" vot. Is dit typisch Twìnts of is dit gewoon iets dat hai zulf fout dee? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:35, 16 jun 2009 (CEST) :Det lik mie gin Tweants. Det kleenkt mie mear as Broabaants in de oorn. Doar doot ze det ook. Ik zol dan zegn: ''Ik hebbe t haleuzie nit bie mie/ik hebbe t haleuzie nit met.'' Mear det kan wal wier zo'n kleain lokaal verskil wean. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 15:01, 13 juli 2009 (CEST) == Diftongen == Even terugkommend op de diftongen, ik heb der even over noadocht en ik kwam tou de konklusie dat wie bie de typisch Grönnegse klaanken aaltieds n -a- der tuzzen drokken. Gruun-gruin (gr-aa-uun), boek-bouk (b-aa-oek), niet-nait (n-a-iet), niej-nij (n-aa-iej). Zol dit touvaal wezen? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 19:53, 12 jun 2009 (CEST) :En even over de Twìntse diftongen, Woolters, doe zeest dat dij allend in t Riesens veurkwammen, klopt dat wel, den ik heb ien mien heugen dat ook t Oostelke Twìnts dizze diftongen het. Hou den ook, ik heb even keken noar rezens woar of dat aan liggen kon. * t Kin wezen dat der luu oet Westvele kommen binnen oet waarkrezen, zo as kiepkirrels of gastaarbaiders. Dit is stoer om te bewiezen. * t Kin wezen dat zai oet religioonsrezen kommen binnen. As dit zo is, den zollen zai nevvens [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/05/Verbreitung_der_Konfessionen_im_deutschen_Reich.jpg dizze koart] zollen zai den oet de groafschop Maark kommen mouten, den Riesen is grotendails protestants. As dit zo is, mouten der aigensheden oet dat dialekt, t Zuud-Westfeels, terug tou vinden wezen ien t Riesens. Dus n onderzuikje zol wezen om dij aigensheden oet t Zuud-Westfeels op tou zuiken. **t Kin ook wezen dat zai oet t westen kwammen, de 'bible-belt', môr den hebben wie t over aandere ienvlouden. * t Kinnen ook stoatkundege rezens wezen. Het Riesen vrouger n stoatkundege reloatsie had mit gebieden over de grub? * t Kin ook wezen dat t Riesens dizze aigensheden al haar en dat ook de aander dialekten ien Twìnte dit haren, môr dat vrouger kwietroak hebben. Hierveur zol man dus onderzuiken mouten hou t Twìnts vrouger klonk en woarom t Riesens dit nait kwietroakt hebben zol. Het Riesen n isoleerde positsie had? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:04, 12 jun 2009 (CEST) ::Grönneger, wa-k m'n ofvreugen is waorumme of da-jie ''Iesel'' en ''Riesen'' mit één s schrieven en waorumme is ''luu'' en ''koo'' in Gronings / Twents mit twee lettergrepen en neet mit ene ''lu'' en ''ko''? {{User:Servien/Haandtekening}} 22:46, 12 jun 2009 (CEST) :::Omdat dat bie os den nait as luu en koo oetsproken wordt. Wie hebben bieveurbeeld "ik du" (ik doe), den zol "lu" ook zo oetsproken worden. t Zol den luh ([lʏ]) worden, ien stee van luu ([ly]). Der binnen wel luu dij ien heur spèllen "lu" broeken, môr veur de rezen dij ik hierboven gaf, volg ik de veurkeur aan dobbel u. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:15, 12 jun 2009 (CEST) ::::Grönneger, den -a- dr tusken, det neumt ze in t platduuts de "lüütwannel". Den hef zik ook vuur edoan in t Engels en hoog-Duuts. bv. beide van t Engels en t Hoog-Duuts is de oolde vorm ''hus''/''hoose''. Doar is dan later ne -a- tusken ekömn: h-a-oose. Mear ook vuur ne -ie- is ne -a- ekömn: Middel-Engels: ''wief'' en H-D: ''wieb''. Met lüütwannel: ''w-a-ief'' en ''w-a-ieb''. Grönns hef dus de lüütwannel met emaakt. ::::En den diftong, det is nog stoarker in Eanter heur. Dee maakt ook nog van de -oa- en de -ea- nen diftong. Ze zegnt dus nit ''egôhhne'', mear ongevear ''egówane''. En nit ''wèhhn'', mear ''wè-jan''. Doarumme neume (eanters: nuuweme) vie ze ook verdreeid. [[Speciaal:Biedragen/87.195.82.223|87.195.82.223]] 00:18, 13 jun 2009 (CEST) :Oke, môr is lüütwannel den t zulfde as de great vowel shift? Is dizze a ain van de dingen dij dou veraanderd is? Op zich wel intressaant om op dij menaaier reloatsies te ontdekken, bv. flieg - fliej - fla-iej (fly). As man wait dat ien t Invaioons de g n j worden is, den kin man n hail ìnde woorden hail makkelk ôflaaiden, mit n tuzzenstopke ien t Deens, woar man de g nog wel schrieft, môr nait sègt. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:41, 16 jun 2009 (CEST) == Spelling == Ik bin de leste tied weer drok in de weer ewes mit 't ontwikkelen van een gemeenschappelijke schriefwieze. Kiek effen [[Gebruker:Servien/Kladblok|op disse pagina]] um 't te vergelieken mit [[Veluws|mit de ouwe spelling]]. 't Grappige is oek dat de meeste spellingen niet zo heel veul veraanderen. {{User:Servien/Haandtekening}} 19:09, 16 jun 2009 (CEST) :Zo weineg zelfs, da'k effen meujte had um de verskillen te zeen, kieken o'k ze good hebbe: # 't en 'n --> t en n # cultuur --> kultuur # -lijk en -dig --> -lek en -deg : 1: veur, i'j sprekt t automaties good oet, en voloet "het" zegge wi'j in t Nedersaksies ealek nooit : 2: veur, hoo leger de orthografie (oftewal, hoo meer t spellen lik op et gesprokken woord) hoo leegdörpeleger, hoo better. Natuurlek mot et wal herkenboar blieven, moar zeker woar t Duuts, Plattduuts of Deens al n "k" skrieft zo weineg meugelek n "c" skrieven. : 3: ok veur, in Wald is dat al zo. :In t lech van de lege orthografie he'k der nog wal ene: -(t)isch --> ies. Dee -isch is n fossiel in t NL, wi'j sprekt dat neet (meer) oet as -iesj oftewal wi'j palatiseert dat neet, dus ok neet skrieven En boavendien, mek t dat veur de Plattduutsers makkeleker um t good oet te sprekken, umdat dee nog wal -iesj zeggen zollen[[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 21:54, 16 jun 2009 (CEST) ::Dat ha-k der eerst oek in zitten, mar dat he-k der laoter weer uut-ehaold, volgens mien hemmen ze dat allinnig in de Standaard Schriefwieze zo edaon, de res hef overal -isch. Meschien ha-j 't neet ezien mar ''eeuw'' is ''eew'' ewönnen, dee -u zegen wie toch neet en 't sluut dan beter an bie 't Groningse ''aiw''. Ik heb tot slot nog een [[Gebruker:Servien/Overzichte|kort overzichte]] emaak per dialek mit de veraanderingen, je zien gelieke dat 't à meer op mekaar liek. {{User:Servien/Haandtekening}} 22:52, 16 jun 2009 (CEST) :::Ik bin persoonlieks tegen t schrieven van -ies veur -isch. Bie os is de s klaank hier nog wel wat donkerder, de tonge wordt wieder ien de mond ploatst (hai bogt zok meer omhoog). De tonge komt den op stee te stoan van de dikke (Fraise en Rotterdamse) l, môr den opkruld tot u-vörm (ik wait nait hou man dit goud ien de toalkunde zègt). Ook is de mond wat minder wied open. As man n j môkt Bieveurbeeld bie t woord ies (ijs) wordt de tonge juust veurien ploatst (zo as bie t Hoogduutse "bißchen"). :::En as wie den toch alles aan mekoar aanpazen, den bin ik der ook veur om alle de oa allend ien t Grönnegs te broeken, omdat t bie os aans oetsproken wordt as bie joe, of joe nou oa of ao schrieven, t blift bie joe ò. :::En den nog t wi'j, wi-j en wiej. Is dit apmoal t zulfde? Want den bin ik der veur om dij apmoal ien "wiej" te veraandern, den dij brekens vin ik hail lelk, as of der nog wat tuzzen heurt te stoan of dat t nait ôf is. :::t en n blieven wel ôfkörtens, dus op zich zollen "dat, et, het, een, ain" wel bestoan blieven kinnen as haile woorden. :::Overainkommende klaanken as de Grönnegse è en de Twìntse ea kinnen veraind worden. :::De Grönnegse ì en de zudelkde e zollen veraind worden kinnen. Ik main, joe schrieven "deventer", môr joe zèggen "dìmter", joe schrieven "weten", môr joe zèggen "wìtn", joe schrieven "neet", môr joe zèggen "nìt", enz. :::De Grönnegse oa en de zudelke oo zollen veraind worden kinnen. Joe schrieven "Almelo", môr joe zèggen "Almeloa", joe schrieven "wonen", môr joe zèggen "woann" of "wônn". As dit soort dingen soamenvougd worden kinnen, den kinst echt proaten van n gezoamelke schriefwieze. Hierbie mout nait allend keken worden noar regionoale traditsies, môr veuraal noar t verschil ien klaanken en dij op n gouie, onderschaaidene menaair weer te geven. Zo zol ook de Grönnegse v der oet mouten (of juust de zudelke f), môr (maor) de kombinoatsie vv juust weer nait. :::Ien t Stellenwaarfs zol "wodden" gewoon "worden" worden kinnen, den wie waiten apmoal dat bie os allen de r hier nait oetsproken wordt, môr der ien feite wel is. Liek as de d bie -laands, -laans. :::Nog iets woar wie t over ains worden mouten is of wie -(t)sie schrieven, of -tie, noar Latains veurbeeld. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:18, 17 jun 2009 (CEST) As we den toch bezeg binnen, t Veluws, hou wordt dat aigelks. De lèste tied vougen wie t Oost en West Veluws aal meer soamen. Is dit goud of kinnen wie beter t Oost Veluws en t Zallaands soamenvougen? Of kinnen wie t beter lös lôten? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:42, 17 jun 2009 (CEST) :Servien, ik zag datstoe alle iesen weer ien ischen veraanderd haarst, môr as joe dat wel as ies oetspreken, den moutst dat ook veuraal zo schrieven blieven. Kiek, wat ik bedoul mit n standerdspèllen is dat man ales bie nkander zet en doar ale klanken onderschaaiden dut. Doarbie hovven traditsies en reloatsies tuzzen dialekten aigelks gain rol bie te speulen, den wie spreken de -sch haarder oet en -sche as -ze. Môr as joe de -sch as -s oetspreken, moutst dat gewoon zo schrieven. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 16:32, 17 jun 2009 (CEST) ::Hach ik laot 't gewoon zo, is net zo makkelijk (bie ons is 't 'tzelfde as de Nederlaanse -sch, aanders krie-j oek weer zoveul onneudige verschillen). ::*Ho zo-j de oa dan umschrieven, a-w 't op pepier zetten? Een korte oo-klank? ::*In 't Gronings schrieven julen oek ''vouern'' en ''kwedeln'' mar zol 't dan oek wörn [wörren], reurn [reuren] en duurn [duren] ween? ::*In ''neet'' en ''geet'' heur je een lang-erekken i-klank. Is dat bie julen dan oek ''keerke''? ::*Wat bedoel je mit de Groningse v en waorumme schrieven julen kovvie en neet koffie? ::*Ik bin juust de uutgang -laans en wodden op de Veluwe he-j oek wörren en worre en vienen en viene daor zit oek gien -d in, dus 't wè schrieven is dan heel ampart. ::*Ik bin veur -tsie, ''-tie'' vie-k zo'n ampart geval. ::*Wat wi'j en w-j angeet, 't klink allemaole ongeveer as ''weej'', mar der is een verschil: ::Wi'j als in ''wij'': Stellingwarfs, Iesselakkedemie ::Wi-j als in ''wij'': Achterhooks ::Wij als in ''wij'': Drents (gien onderscheid) ::Wi'j als in ''wil je'': Achterhooks, Standaard Schriefwieze, Drents ::Wi'j' als in ''wil je'': Stellingwarfs ::Wi-j als in ''wil je'': Iesselakkedemie, Kreenk veur de Twentse Sproak ::'t Had mooi ewes a-w mit zien allen um de tafel konnen zitten en derover risselveren, dan gung 't allemaole veul rapper. ::Groeten {{User:Servien/Haandtekening}} 19:07, 17 jun 2009 (CEST) :::Dr vaalt nog genog te beköjern he'k wal in de smiezn. Grönneger wa'j zegnt oawer t skriewn van de oa... Ik hoolde nit van leasteekns. Dus zo min meugelik hoge kommaas, streepkes, däks, akseant vuur- of achteroet... Det is verwarrend, en t vertroagt de leassnelheaid. En iej hooldt aait leu dee at t akseant de verkeerde kaante op zett. Mie is aait eleard "as t streepke de klaank länger mut maakn, doot um dan noar rechts. Mut'e um körter maakn, doot um dan noar leenks." Dus as ik ''hee'' (Engels: hey) wil skriewn, wörd det ''hé'', en aandersumme bv ''hè, wat jammer''. Mear völle leu dreeit dit umme. :::n Däkn (^) dr op: ô, wee'k ook nooit wa'k doar met mut, umde'w in Riesn verskeaidene maneern hebt um ne -o- oet te sprekn. Wat vunn bedool iej dan, vroag ik mie dan wal es of. De wöarde ''rotte'' en ''motte'' riemt bie oons nit. ''Op'' en ''kop'' ook nit. Dit soort teekns dwingt oew ook hoaste um t op ne aandere manere oet te sprekn as a'j gewoon zeent, en doar hooldt de meeste Tukkers nit van. Nemt non bv. [[Saksen (vôlk)]]... wo mu'k det oetsprekn? :::A'j det allemoal as -o- weelt skriewn komme vie hier machtig in de knup: ''rotte'', ''motte'', ''rood''/''rod'', ''work''/''woork'', ipv ''rotte'', ''motte'', ''road'' en ''woark''? :::-ies teegnoawer -isch. Det sprekke vie allebeaide hoaste op dezelfde wieze oet. -ies dus. Bie oons wörd nen -s an t eande van t woard aait met roonde lipn oet esprökn. Deankt doarbie mear an Sean Connery, den steet dr ook um bekeand. :::In Riesn en Eanter is wi'j/wi-j/wiej aait ''vie''. Kortangebeundn, met völle andacht vuur de -v; det wörd nen heeln vvvetn. A'j dan de saamnstellige wi'j (wil iej) met n streepken of nen hoogn komma weelt skriewn, det maakt vuur oons nit völle oet. :::''Neet'' is in Eanter ook echt dudelik n laank ''néét'', met n moond net wat vearder lös. :::Zo a'j miskien wal an mien skriewn köant zeen, hool ik völle reknge met woardbeeld. Noa nen g-klaank sprekke vie eagelik nooit nen -t oet. Mear ik skriewe um wal, want dr zeent genog dialektn dee at um wál oetsprekt, en dan is t woard ook boetn Riesn better te leazn. ''Nach'' skrief ik as ''nacht'', ''ewes'' as ''ewest'', ''pos'' as ''post'' en ''wos'' as ''worst''. ''Ealk'' en ''fealk'' skrief ik as ''eagelek'' en ''feaitelik'', en ''hole'' en ''ole'' as ''hoolde'' en ''oolde''. Vearder skrief ik ''woer zi'j va da''/''woer zi'j vah dah'' as ''woer zi'j van dan.'' :::Wat n eenn as ne gooe klaankwiergave zut, is vuur n aander totaal vrömd. Dit soort gesprekn is good, mear vie köant mekoar inderdaad better n moal in t echt trefn, umde'w op papier lastig dudelik köant maakn wa'w bedoolt. Neersassies is nog aait vuural ne gesprökne sproake, en dan kö'j dr t beste oawer köjern, ipv skriewn. Iej munn t könn heurn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:51, 18 jun 2009 (CEST) *Oke, de ô is zo as ien t Fraanse ''zône'', liek as ien t Frais. Bie mie is ook aait de ó veur laange klanken en ò veur körte. ò is den ook liek tou ô. Ezelsbrog: ''streepke veuroet is veuroet ien de mond, streepke aachteroet is aachter ien de mond". Omrezen wie ien Uropa leven en wie van links noar rèchts schrieven is veuroet dus noar rèchts en aachteroet noar links. *De Grönnegse oa is zo as ien t Nederlaandse "door". "doar" en "door" wordt t zulfde oetsproken. Amerikoans Engels: "four" = faoɹ, Brits Engels: "four" = foa<small>ə</small>. **Man het twai oetsproaken van de o, dat is ò en dat is ó (ò is aachter ien de mond en ó is dus veurien). De ao is n laange vörm van ò en oa is n laange vörm van ó. As dit nog nait dudelk is den upload ik wel even n stokje van Herman Finkers woar of hai de oa liek zo oetsprekt as ien t Grönnegs. *Kìrke is liek tou "keerke" ien de zudelke dialekten, môr wie hebben n triftong(zeg ik dit goud?): "kjìəge" mit n Duutse g. *"wörrn" en "bèlln" worden nait zo schreven omdat dit de twaide lettergreep is en -rn en -ln kommen allend veur bie de daarde lettergreep of meer as man t voloet zègt. Dus "kwedeln" is aigelks kwe-de-len, dus doar wel bie, du-ren is de twaide. *Kovvie, Bavvelt, kavvee worden zo schreven omrezen der ien t Grönnegs ien eerste ienstaansie gain verschil zit tuzzen v en f, behaalve as der dubbel v staait, den is de klaank tuzzen f en w ien. *Wat wi'j en wiej aangaait, t liekt mie beter om aine te kaizen veur t Nederlaandse "wij" (aine zunder breken = ' of -) en de aander (mit breken) veur "wil iej". *Dingen wel schrieven môr nait oetspreken is n gooie aigenschop van n toal. Ales prezies schrieven zo as t oetsproken wordt is typisch dialekt. Doarom kinnen wie dingen dij der wel binnen môr nait oetsproken worden rusteg schrieven. Doarom schrieven wie ook nait "ssriem" of "ssriev'm" môr "schrieven" (hier komt dij dikke s weer om de houk). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 07:10, 18 jun 2009 (CEST) :Der is al heel wat meer dudelijk ewönnen. Grönneger, wat dat breekteken van ''wil je'' en ''wij'' angeet, ik heb 't der zo in ezet: wi-j (= ''wil je'') en ''wi'j'' (= wij), zonder breekteken zollen disse klanken verkeerd uut-espreuken wonnen, dus dat geet neet, ja of je mutten accenten gebruken... Ik denke da-w inderdaod 't bes bie mekaar kunnen koemen um zoks te bepraoten, dan ku-w gelieke heuren wat of de uutsprake is, goed overlegen en alles vastelegen. Julen mutten mar effen laoten weten wee of der bie wil ween en of der wè ene bie wil ween, waor of da-w 't houwen mutten en wenneer. 't Zol mooi ween a-w tien jaor nao de SONT-spelling asnog één gelieke spelling veur 't Nedersaksisch zollen kriegen (Wiki/SONT-spelling {{(-;}}). {{User:Servien/Haandtekening}} 22:03, 19 jun 2009 (CEST) ::Nou kiek, persoonlieks bin ik tegen ain spèllen veur t haile Leegsaksisch. Ik bin n Grönneger dus ik bin messchain wat noar binnen kiekend, môr ik vin dat t Grönnegs te veul ôfwieken dut van de aandere Leegsaksische dialekten binnen Nederlaand. Wie hebben n aander aksìnt, veul woorden bie os kommen bie joe nait veur of allend ien t oosten van Twìnte, wie hebben (lichte) diftongen woar joe dat nait hebben en aansom. Hierdeur kriegen je bieveurbeeld verschillen over de "ee" en "ì". Bie joe is t logisch dat de ee oetsproken wordt as "ì", môr bie os nait. Bie os is de ì n laange vörm van i omreden de i t maist logische is. En zo kin ik nog veul meer dingen opnuimen zo as t verschil tuzzen ao en oa. Ien t Limbörgs bieveurbeeld bestoan dij noast nkander, môr dat vin ik hail verwarrend. Ik moudeg die ook ten zeerste aan om wieder te goan en ik steun die ook ien t verainen van de spèllen deur mit te denken, môr ik zol t zulf nait gaauw broeken goan dunkt mie. Du mie den môr n gezoamelke spèllen mit t Oostfrais en t Oldenbörgs (en eventuweel noordelk Eemslaands) woar wie aigelks meer mit hebben. Want deur de schriefwiezen te verainen, op boases van landen, brengt os (Nederlaandse en Duutse Saksen) wieder oetnkander. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:33, 20 jun 2009 (CEST) :::Ik denke neet dat 't Gronings zo heel aanders is as de res. Alle dialekken verschillen van mekaar, en ze bin allemaole uniek mar dat betekent neet da-j een aandere spelling neudig hemmen. Neem noen mien veurbeeld uut de spelling. In 't Gronings zol der neet zo heel veul veraanderen, ik denke nog 't mins van alle aandere dialekken, en juus deur bie mekaar te koemen en derover te praoten ku-j zoksoort verschillen derin verwarken. Wie praoten sloten van zaken mit zien alleen verschillende varianten van één taal. O ja en je vreugen van de weke nog wat over 't Veluws, a-j 't verenigen willen dan zo-k 't mit 't West-Veluws verenigen, mit 't Sallaans is der taalkundig ezien volgens mien minder verschil, mar disse indeling kump haos nooit veur. Veur de artikels gebruuk ik Oost- en West-Veluws ampart, want dat is taalkundig wè hendig um te weten en bie 't woordenboek as ''Veluws'' want je hemmen meestentieds dezelfde woorden mar dan net ietsjes aanders, vandaor. {{User:Servien/Haandtekening}} 20:08, 20 jun 2009 (CEST) ::::As der ene beniejd is naor de spelling dan ku-j 't [http://www.geocities.com/serzje/Spelling.htm hier vienen]. A-j nog goeie raod hemmen laot 't dan weten. {{User:Servien/Haandtekening}} 10:38, 23 jun 2009 (CEST) ::: -o veur -eau (bv buro), zekers as dat ok al in et Duuts of andere taaln gebroekelek is, lik mi'j wal mooi. ::: Wieters he'k argens elaezen (ik kan de verwiezing zo gauw neet meer vinden) dat -te of -ten veur de verleedn tied nooit veurkump in t Achterhooks veur zwakke warkwoorden, dus dan kö'j oaverwaegen um dat ok nooit te skrieven: wi'j warken en neet wi'j warkten. Ik wet neet of dat algemeen Nedersaksies is. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:11, 25 jun 2009 (CEST) Bie os is dat nait zo, dat mit -ten/-den. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:16, 25 jun 2009 (CEST) :Bie oons wal, mear ik skriewe ne toch, vuur t woardbeeld. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:13, 26 jun 2009 (CEST) :Dee twee punten wa-j neumen dat is al zo, 't steet der inderdaod bie ''wi'j warken'' (veur wij werkten), a-j 't zo uutspreken vie-k da-j 't oek zo mut schrieven, aanders gao de -t uutspreken terwiel dat neet zo is. {{User:Servien/Haandtekening}} 09:02, 26 jun 2009 (CEST) ::Woolters, van dat woordbeeld begriep ik neet helemoal, ik vin warken zekers zo mooi stoan as warkten. ::Servien, ik heb disse kere wat meer tied ow veurstel estokken, en der is nog n punt wa'k kwiet wil: der steet noo: ae veur nen klank tussen aa en ea (ik denke dat dat nen klank is dee'w in t Achterhooks neet kent), en ea veur nen klank as in militair. Dissen lesten wöd in WALD juust as ae eskreven en a'k Grönneger good begriepe, in t Grönnegs as è. Den klank wöd in WALD umskreven as in t franse air, ik hebbe de umskrieving as in frère (fr) ok wal ezene. Moar völle Achterhokers gebroekt ea en ae deurmekare veur denzelfden klank. Tweants skrif ea veur. Moar um noo ea en ae in owwe spelling veur verskillende klanken te gebroeken, lik mi'j verwarrend. Misschien mot veur den ae klank (he'j hier n veurbeeld in ne andere sproake veur, of n geluudsfragment) weer ää, of, met minder aksenten, äa gebroekt wodden. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:05, 26 jun 2009 (CEST) ::Ja iej hebt wel geliek det t feaitelik gin bal oetmaakt o'j non wal met ne -t of nit met ne -t skriewt, want biej oons (sallaands, tweants en achterhooks) he'j t eankele mearvood. Vie zegnt ja nooit in de hudige tied "vie woarkn", mear "vie woarkt", dus iej hebt geliek de'w op dee manere nooit "vie woarkn moarn" zöant zegn, mear "vie woarkt moarn en vie woarkn gistern", woerbie't den -t egee nit an bod keump. mear ik hebbe mie an eleard vuur de oorsproonk van t woord, um t wal te doon. Ook umdet de leu dee t least (wördt t hier nog wal völle leazn?) vake eerst Hollaands leazn hebt eleard, en dus op dee wieze noar nen tekst kiekt. Det zö'w ook aait in de gedaankn munn hooldn. En iej hebt nog mear geliek, umde'w vake (tweante in ieder geval) ne saamnstellige met t woarkwoard ''doon'' hebt in de verleedn tied: "Vie deedn gistern woarkn" of "vie hebt gistern ewoarket", ipv "vie woarkn gistern". ::t Lastige an skriewn is de'j met mekoar ofsproakn maakn mutn van wat nen bepoaldn letter vuur ne klaank oetbeeldn mut. Ik zol t helemoal nit slim veendn um bv ''geleuwn'' as ''gelööwn'' te skriewn, mear zuksoort dinge skrikt de leu dee at dr zik nit zo in verdeept azze vie, deank ik of. Iej zitt gewoon met ne lange geschiedenisse, woerin at alleman vuur zikzelf t makkelikst hef bedach, en det kö'j dr zo 1 2 3 nit achterhen doon. Ikzelf kan bv mear ene plaatse bedeankn, woer at ''ea'' ook echt as ne ''èhja'' wörd oet esprökn, en det is Eanter. ''èè'' veend ik nit mooi en dut mie tevölle an éé deankn, en ''è'' is te kort. ::Dr is ne gooe skriefwieze oet edacht bie oonze noabers: De Sass'sche skriefwies. Mear vieleu zeent met mekoar te eegnwies um doar an too te geewn, want t blif Duuts ;). Want det zol beteekn de'w wier vanniessen plat skriewn mutn learn. (ik bedeanke mie non nog zowat: ik skriewe aait ''mutn'' (mut), ''zöalt'' (zult) en ''weelt'' (wilt) spesjaal vuur oeleu: mear vieleu zegnt eagelik ''munn'', ''zöant'' en ''weent''.) ::Woer t op dale keump: vieleu mutn met mekoar n stuk toogeefliker wordn. Pas dan kö'w an ne umvatnde spelling goan deankn. En an oons wiki-skriewers zal t nit lign, mear vie hebt ook nog aandere leu, dee at dr ook wier öare eegne bedeanksels oawer hebt. Vuur t Riesns is [[Koarel van n Notoaris]] zinne skriefwieze nog aait t beste. Mear det begriept de meeste leu boetn Riesn nit. ::Kearl wat n verhaal wier, miskien mu'k mear 's oawnds earder noar berre, en meender beerks dreenkn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 03:15, 27 jun 2009 (CEST) :::Over dat woark(t)en/wark(t)en, messchain is t wel haandeg om t gewoon te schrieven, den warken (OTT) en warken (OVT) zörgt veur ondudelkhaid. As wie ain standoard spèllen hebben willen, den motten wie klaanken dij of t zulfde binnen ien aal dialekten ook t zulfde schrieven, zo as Droadnaegel mooi verwoord het ien t begunke van t artikel [[Klankleer van t Nedersaksies]]. De ae, è, ea en èe mouten onderbrocht worden onder ain letter(kombinoatsie). Ook de Grönnegse oa, dij overainkommen dut mit de zudelke o. As wie Almelo schrieven mozzen mit t Twìntse aksìnt, den zollen wie dat as "Almeloa" schrieven en "koapen"(kopen), "goad" (goud). Neem t Riesense woord "woarken". As man dat as "worken" schrieven zol, den zol der woarschienlek nait veul veraandern ien de oetsproak van de luu. Messchain mouten wie ook wel òf van de aksìnten. t Woord "òf/ôf" zol messchain môr as "aof" schreven worden mouten en "aksìnt" as "akseent" of "akseant". Of juust nait, den de zudelke ee klaank komt van de i. En ik bin t wel mit Woolters ais dat de öö messchain môr ienvouerd worden mout. De eu wordt den veur de klaank ien l'''eu'''k (ö-ü) en de öö veur ien v'''eu'''r (laange ü). Messchain is t ook wat om de aa as ae te schrieven, den t is (bie os den) gain aa, môr eerder èə, zo as ien t Brits-Engelse "land", dat binoa hailmoal overainkommen dut mit t Grönnegse "laand". Allend doun wie de mondhouken wieder noar boeten en is de d eerder n t. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 07:59, 27 jun 2009 (CEST) Schienboar bestaait der nog n ain en aander ondudelkhaid over de Grönnegse klaanken. Doarom heb ik de volgende zin iensproken zo as ik dat sèggen zol. Zo as ik al n moal eerder zègd heb, ik heb nait t mooie olle aksìnt, môr t aksìnt dat aal jeugd tegenswoordeg het hierzoot. [[:Ofbeelding:Grönnegse_zin.OGG]] ''Môr as t dreug wordt, droag ik mien gruin-svaarte boot noar boeten tou, veurdat t regenen gaait, op t vrizze Bèlgisch ies mit n kopke kovvie''. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 08:41, 27 jun 2009 (CEST) :Ik heb effen eluusterd naor de opname en ik heuren: ''Mor ast dreug wordt, droeg ik mien gruin-svaarde boot naor boetn touw, veurdat t reekng gait, op t vrizze Belgies ies mit n kopke koffie'' *''môr'' klink neet as ''ao'' de klank is korter, bie ons zol 't gewoon ''mor'' ween. *''droag'' klink inderdaod as ''droeg'' *''noar'' klink dan wè weer as ''naor'' (volgens mien dezelfde uutsprake as bie ons) *''svaarte'' zol ik schrieven as ''svaarde'' want je heuren oek een d *''kovvie'' of koffie, ik heure gien verschil *''Bèlgisch'' klink inderdaod want aanders as ''ies'', bie ie'''s''' is e wat harder *''Bèlgisch'' ik heure gien verschil tussen Bèlgisch of Belgisch. *''gaait'' klönk as een ''ai'' neet as ''aai'' Ik zal laoter nog effen wat geluudsfragment mit een zinnetjen uut ons dialek plaosen. {{User:Servien/Haandtekening}} 20:18, 27 jun 2009 (CEST) {{User:Servien/Haandtekening}} 20:18, 27 jun 2009 (CEST) ::Joa, ik heb perbaaierd om aal Grönnegse klanken ien de zin veur te lôten kommen, ook al slog de zin aigelks naargens op. Ik zel nog n poar woorden opnemen om even dudelkere verschillen zain te lôten deur twij woorden achter mekoar te zèggen. De è is wat laankrekter as n gewone e (van bv "effen"). Dat "droag" en "noar" nait t zulfde klinken, dat is messchain vertaikend deur de opnoame of mien aksìnt, môr t zol wel t zulfde mouten klinken. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:05, 27 jun 2009 (CEST) :::[[:Ofbeelding:Grönnegse Woorden.OGG]] :::Nog n opnoame. Hier heb ik de volgende woorden noast nkander zet om t verschil ien oetsproak dudelk te mòken. ***loat - lôten ***nait - gaait ***koft - kovvie ***Grunnegs - Grönnegs ***Twìnte - rente ***let - sègd ***daor - doar ***nije - nèje (VEK) - nìje (REI) ***schrieven - schèl ***tou - taauw ***kìrke - kèrke ***first - dörst ***laggen - wachten Is t nou wat dudelker? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:19, 27 jun 2009 (CEST) ::Oh ja, nog ain ding over de spèllen. Wat duvve mit de Twìntse schriefwieze van bv. "Pooln" tegenover "Polen"? Dat zol ook veraind worden mouten. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:25, 27 jun 2009 (CEST) :::'t Is inderdaod wat dudelijker zo. Ik heure allinnig gien verschil mit Grunnegs en Grönnegs. Wat Pooln en Polen angeet zo-k gewoon ''Polen'' anhouwen en dan 't Gronings volgen mit ''prebeern'' en ''kibbeln'' en zoksoort dingen. {{User:Servien/Haandtekening}} 22:51, 27 jun 2009 (CEST) ::::Bie Grönnegs moutst veurstèllen datst Grunnegs sègst, môr den zunder de lippen aan te spannen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:05, 27 jun 2009 (CEST) Dat van de ''ae, ea, ää'' he-k an-epas. Bie ''ao, oa'' he-k derbie ezet dat as de klank op de ''oo'' angeet da-j dan ''oa'' schrieven. Ik heb [[Media:Vel-zin.ogg|hier]] nog een veurbeeldzinne van mien eigen plat. {{User:Servien/Haandtekening}} 16:36, 29 jun 2009 (CEST) :Kinst even opschrieven watst presies sègst? Ik verstaai t nait goud. Messchain moutst n zin bedenken woar, liek as mien zin, aal biezundere klanken van dien dialekt ien veurkommen. Wat krigst bieveurbeeld astoe dij zin van mie vertoalen dust? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 17:28, 30 jun 2009 (CEST) ::Ik zeeg: ''de keels varven 't huus in een aandere kleur'', daor heur je inderdaod wat amparte klanken in zoas ''kleuər'' en ''keel'' (kjeeəl), mar ik zol effen wat aandere dingen bedenken. Nog wunsen? :P {{User:Servien/Haandtekening}} 23:34, 30 jun 2009 (CEST) :::Ik kon t der wal oet haaln (was t hoes trouwens neet peers (poars)?), moar mos ok twee keer luustern. Ik zol geerne de ää derin willen heuren, um te kieken of dat echt nen anderen klank is. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:45, 30 jun 2009 (CEST) ::Hier ku-j 't verschil heuren tussen [[Media:Oost-vel-zin.ogg|ää]] en [[Media:Stl-zin.ogg|ae]]. Let der wè op dat dit neet mien eigen plat is (disse klanken he-w neet of koemen haos neet veur). Ik heb hierveur 't plat van Hattem en de Stellingwarven gebruuk, 't kan dus ween dat der wat verschil in uutsprake zit. Droadnaegel, bie ons is 't paors neet peers ;) (je zollen 't wè wachen umda-j oek p''eerd'' en v''eerze'' hemmen). {{User:Servien/Haandtekening}} 12:37, 2 juli 2009 (CEST) Ik heur t verschil nait echt. Messchain kinst beter twij verliekensboare woorden nemen en den noa nkander oetspreken, zo as ik dat ook doan heb bie t twijde fragmìnt. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:21, 2 juli 2009 (CEST) Mag ik eawn in de koarke vleukn? Ik deanke det ne eendudige spelling nooit geet komn en det hooft ook nit. (t is good de'j t probeert heur). Vie begriept mekoar zo ook wal. Sassies hef nog nooit ne eendudige spelling ekeand: n ''Heliand'' tekst skient in verskeaidene dialektn (duur verskeaidene persoonn) eksreewn te wean, dee at allemoal gewoon öar eegne dialekt skreewn. Doarumme kom iej t woard "woark" dr mangs as ''wirk'', mangs as ''wark'' en mangs as ''weorc'' in teegn. Mangs t woard "geewn" as ''giban'', mangs as ''giБan'', mangs as ''gewan'', ezw. Toertieds hadn ze deank ik al in de gaatn det ze t nooit eens konn wordn, en doarumme deedn ze t allemoal op de eegne manere. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 23:45, 15 juli 2009 (CEST) :Messchain as t verainen van t Saksisch doudestieds wel lukt was, den haar t hertoogdom Saksen messchain bestoan bleven en de noam Saksen veur t vôlk ook en haar t bewustwezen van de aigense kultuur en historie messchain ook groter wèst. De Engelsen hebben zulfs twij/drij/vaaier verschaaidene toalen soamenvougd. Ik vin t aigelks wel biezunder hou de Duutse vôlker zok zo veraind hebben dat zai heur aigense noam opgeven hebben en zok Duutser vuilen gingen. As man kiekt noar de Joegosloavie, den het elk lutje vôlkje n apaart laand claimd. De Duutsers juust nait, môr as man kiekt noar t onderschaaid tuzzen de Krewoaten en de Serviers, den is t onderschaaid tuzzen de Saksen en de Franken groter. Messchain het dit tou moaken mit t feit dat ien t Duutse riek de adel belaangrieker was as de olle stammen en kulturen. Doarom vuilde man zok eerder Oldenbörger, Muunsterlaander, Mekelnbörger, Holstainer, as Saks. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:58, 15 juli 2009 (CEST) ::Hopelijk wè. As 't Limburgs en 't Fries een eendujige spelling kunnen bedenken waorumme veur 't Nedersaksisch neet dà, zulen hannen vrogger oek gien spelling veur der eigen taal? Veur de ontwikkeling van de taal zelf is 't oek van groot belang denk ik. Tweetalige plaosnaamborden koemen der werschienlijk pas a-w een gelieke spelling veur 't Nedersaksisch hemmen. Liek m'n mooi, kom je Armelo, Raolte, Deenkellaand en Grönnen binnen en he-j de borden in 't plat. {{User:Servien/Haandtekening}} 00:00, 16 juli 2009 (CEST) :::Vuurde'j de leu an ne eendudige spelling kriegnt, zö'j eerst nog n boarg missionariswoark vuur de term ''Neersassies'' mutn doon. Want nen hoop leu weett nog aait nit det dr meardere verwaante dialektn zeent. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:03, 16 juli 2009 (CEST) ::::Joa, môr as man noar t Frais kiekt, bieveurbeeld den zugt man dat de verschillen tou groot wazzen om "Dat Frais" soamen touvougen. Ien ploats doarvan binnen der n apaarte spellenssystemen kommen veur t Westerlaauwerse, Seelterse en Sleeswiekse Frais. Bie os is dat ook zo. Kiek allend môr noar t verschil tuzzen t Grönnegs en de zudelke dialekten en den heb ik t nog hailmoal nait over t verschil van de stoatsgrìns. Messchain mout der eerst nog n generoatsie overhìn kommen, dij veur elk gebied n spellensysteem bedenkt en den noadenkt over t soamenvougen doarvan, ien ploats van oet t niks veur aal dialekten n schriefwieze bedenken. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:13, 16 juli 2009 (CEST) ::Nog een ginnerasie deroverhinne en 't is à neet meer neudig :S. Mar wat de spelling angeet... de tied zà 't leren! {{User:Servien/Haandtekening}} 00:19, 16 juli 2009 (CEST) :::Joa, doar hest wel geliek aan. Môr wel zègt dat t om n generoatsie gaait. As man gewoon wat meer aandocht veur de streektoalen haar en as dat ien n Heeg ook serieus nomen wuir, den was der al laank wat kommen. Op zich snap ik ook wel dat n Heeg laiver nait het dat noast de Fraizen ook nog de Saksen n stapke van de Nederlaandse ainhaid ôf doun, môr toch. :::Wat ik môr zèggen wol is dat man messchain beter eerst op lutjedere schoal kieken kin en doarnoa pas groter. Let t Grönnegs, t Twìnts, t Veluws, enz. op zokzulf eerst môr even ain worden (of dat nou de schriefwieze aangaait of doadwaarkelk n standerdtoal), veurdat wie wieder kieken goan. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:30, 16 juli 2009 (CEST) ::::Daor bi-k 't neet helemaole mee ees. Meensen weten meestentieds neet eers ho of dat ze der eigen dialek schrieven mutten, dus dan ku-j beter gelieke goed beginnen. Mien klega's (uut Hierden en Nunspeet) schrieven veur de ''ao'' altied ''oa'', dit doon ze oek in ''Bie Bart in de rie'', bie ''Putters Praoten'' en 't ''WGD'' schrieven ze ''ao''. Dus a-j toch bezig bin mit 't anleren van een spellingssysteem dan ku-j dat beter gelieke doon veurdat ze an een aandere schriefwieze wennen en daor neet meer vanof willen stappen. Je blieven altied krangoren{{Info|dwarsliggers}} houwen dee weer aanders willen spellen, dus noen of over vuuftig jaor ik denke neet dat 't veule uutmaak. {{User:Servien/Haandtekening}} 16:31, 16 juli 2009 (CEST) :::Joa, op zich hest doar wel geliek aan, môr t is meer n kultuurkwestie. Grönnegers vuilen zok over t algemain nait verbonden mit de aander Leegsaksische gebieden en dat zel aansom middelkerwies ook wel zo wezen. As man bieveurbeeld kiekt hou of t Standerdengels ontstoan is, doar wuir nait zöcht noar n overainkomst tuzzen toalkundegen, môr doar wazzen gewoon n poar drokken as William Caxton dij heur biebel ien n heur kozen standerdtoal en schriefwieze(n) drokten en zo heur stìmpel op t ontstoan van t Standerdengels. Dus messchain lukt dat bie os ook wel. Gewoon doun, de "bovenklasse" van de toal (dus luu as wie dij der echt mit bezeg binnen) dij gewoon apmoal op n bepoalde menaaier schrieven goan en den nemen aander luu dat automoatisch wel over, omreden wie hier op wikipedia n soort authoriteit binnen. Luu kommen noar ozze wiki tou om over en ien de toal te leren. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 20:52, 16 juli 2009 (CEST) ::::Ieleu warn hier zo drok met geluudsbestaandn an t keukeln, ik deanke ik nemme ook eawn wat Riesns op. Ik hebbe n dom verhaaltjen in mekoar edreeid, en det in-esprökn. Kö'j zelf vergeliekn: ::::[http://rapidshare.com/files/267761670/Tweants_stukn.mp3.html Stukn Riesns] ::::''De boernekearls hadn zik de höare deftig op n kop ekamd. Ze warn kloar vuur nen oawnd zwoar woark, woernoa’t ze noar t kafeetjen gungn um n bölken wörst te etn. Ze gungn dr op de fietse hen, en ze tröfn oonderwiel wat jeugnd dee’t oonder de beume an t ouwehoern warn. Toew at ze binnkömn in de etterieje treukn ze zik t böais oet, en zeadn ::::“doot mie nen moond vol van dee wörste”. ::::N Kearl achter t skap zea: “wat wo’j dan? Hebt ze oew nooit fetsoen eleard?” ::::“Lignt toch nit te nöaln, joh koezn, wo’j vanoawnd nog wat verdeenn of nit? ::::N Kearl veund det ze doar dan toch wal geliek an hadn, en maakn öar wat te etn terechte. ::::Ze lachn dr n betn met hen, want zo gung t alle wekke Hee vreug: ::::“wo’j doar nog wat te dreenkn bie?” ::::-“Joa, doot mear n gleasken water” ::::“Ho eawn,” zea n aandern, “doot mie mear n piepke beer.” ::::-“Kö’j kriegn”, zea n kearl, en leup vort um t spul op te haaln. ::::De Boernekearls bespreukn de zaakn. ::::“Ik keeke vernear in t bignhok, en wat deank iej? Zonne rotte bie de motte” ::::Hee dee met de haande oet mekoar um te loatn zeen wat nen bökkerd ot’e zeen har. ::::“Kearl en gin eande, man!” zea n aandern. “wo zag dr den feaitelik oet?” ::::„Ja nen heeln apartn. n Kort stärtjen en nen grootn hoarigen snoetn. Dee niks as hen en wier wappern met n start. Ik meandn al a’k te volle zöpn har, mear t was nog vroo op n moarn, dus det kon nit. Ik hebbe um mear met de batse eawn iets in n nekke veuld” ::::“Oh”, zea den aandern, “ik zin al seend n poar deage n hoond kwiet.”'' [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 21:40, 15 aug 2009 (CEST) == Dialekt en kultuur == Kultuur en dialekt hebben veur mit nkander te doun. Zai beienvlouden nkander ook. Zo is der bie os n groot verschil tuzzen de "Grönnegse Drìnten" en de "Drìntse Drìnten" ien de Veenkelonien. Over t aalgemain kin man sèggen dat de Drìntse Drìnten wat beter ien heur vèl zitten, dat zai wat trotser binnen op heurzulf en dat ook zain lôten duurven en man vindt t ellerswoar apmoal veul beter as thoes. Ook ien t noorden van Baiern het man zowat. Der binnen de Wienfranken en de Bierfranken. De Bierfranken binnen verliekensboar mit de Grönnegsen ien t vurrege veurbeeld en de Wienfranken meer mit de Drìntsen. t Dialekt wordt der ien baaide gevalen deur beienvloud, deurdat zai nkander veuraal nait beienvlouden. Ien Oostfraislaand het man t onderschaaid mit de Eemslaandsen, môr dat komt meer deur t leuven. Oostfraislaand is protestants of hervörmd en de Eemslaandsen binnen katholiek. En binnen de Drìnten zulf het man ook nog weer de Veendrìnten en de Zaanddrìnten dij vrouger veuraal nait soamen zain worden mochten en hailmoal nait traauwen. Kennen joe ook zonnen onderschaaid? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 17:27, 3 juli 2009 (CEST) :Jao, binnen Oaveriessel wisse: de Twenten die as veul bewuster en greutser mit heur cultuur ummegaot as de Sallaanders en de Noordwest-Oaveriesselaoren, daoraj niet veule van heurt. Daordeur is de Twèentse spraoke in vergelieking ok wat Saksischer eblèven. Mar det is oe allemaole wal bekend... :Ie kunt ok naor religieuze verschillen kieken: in 't noorden en veul van 't westen van de pervincie hej (traditioneel) protestanten; Twente is veur een groot diel katteliek, mit bekende (beruchte?!) uutzunderings as Riessen. In de Kop van Oaveriessel haj deupsgezinden (krek as veur de taal opgiet, ziej daor een baand mit Frieslaand). De roman ''Oostloorn'' (1903) van Ulfers beschrif de doleantie, de geriffermeerde ofscheiding van de hervörmden, in een fictief dörp daoras [[Hardenbarg (stad)|Hardenbarg]] medel veur zol hebben estaone. [[Gebruker:Ni'jluuseger]] 18:31, 3 juli 2009 (CEST) ::Ik hebbe vuur minne studie t vak Interculturele Kommunicatie evolget. Ik hebbe leart det kultuur en sproake neet zoonder mekoar köant bestoan. Duur oewe sproake kiek iej op ne bepoalde manere teegn de wearld an; iej beskriewt de wearld en alns um oew hen op de manere zo as det in oewe kultuur (sproak) gebroekelik is, det kö'j nit helpn, zo bi'j groot ebracht. <br> ::Ik har edacht det dr nog wal völle verskil tusken de Roomsken en Protestaantn zol zitn hier in Riesn, mear doar kon mien moo feaitelik weainig van zegn. Ze tröfn mekoar vroger ja nooit. Voloet ''Verzuiling'' hier. t Ennigste wat'e van de Roomsken zegt: ''ze vleukn aait onmeundig völle''. Det doot de meeste protestaantse riesnders nit zovölle. t Slimste wat ik mien moo ooit heb heurn zegn was ''goetegoet'' of ''guttegut'', en echt allene vuur vrouwleu is ''gruttegrut'', mear det is allemoal mear in de geest van ''tsjongejonge''. ::Tusken Hooltn en Riesn zit ne wearld van verskil (Sallaand en Tweante). In Hooltn mut t allemoal wat deftiger, en ze köant nit zo good teegn stokkern, en det doot Tukkers nog wal gearne. Wat det angeet hebt ze geluk det ze nit zo kort bie Eanter lignt ;). Mien vaa neumt de Hooltnsen ''kösterig'', en dan zee'k dreks vuur mie wat'e bedoolt: Kosters van koarkn goat oawer t koarkgebouw en alns dr umhen. A'j dr as jonge möage ook mear iets te kort bie komt, behalve op zöandag, dan stoat ze binn de kortste tied bie oe um oe de wacht an te zegn. ::Riesnders zeent fier op Riesn, Eantersen fier op Eanter, en in t algemeen zi'w inderdaad greuts op oons Tukkerskop. geregeld det dr hier nog wal es ne Tweantse vlagge oargns in n tuin steet. Det leawt in Hooltn egee nit zo slim. Non ja, ze zeent dr nit daagns met bezig, mear a'j zegnt det Hooltn bie Tweante heurt, roopt ze "Sallaand!", mear vearder is t dialektverlees wal dubbel zo slim as in Riesn. In t doarp Hooltn köjert ze "stadser" as in de stad Riesn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 18:56, 3 juli 2009 (CEST) :::Dat verneem ik hier ook. Ien Stad wonen veul luu oet Overiesel. As ik aine oet Dalfsen vroag woar of er vot komt, den sègt er "uit Dalfsen". As ik aine oet Almelo vroag woar of er vot komt, sègt er "uit (het mooie) Twente". Dat is bie os traauwens ook zo. As aine dij nait oet Grönnen komt of n Grönneger boeten de pervìnzie vroagt woar wie vot kommen, zol mennege Grönneger eerder sèggen "uit Groningen" as "uit Bellingwedde"/"uit Usquert"/"uit Grootegast", ien tieds dat der noeit aine sèggen zol dat er oet "Zuid-Holland" of "Flevoland" komt. n Opmaarkelk môr intressant verschiensel. Man kin t dialektbroeken der ook weer aan linken. Luu dij eerder trots binnen op heur streek as op heur aigense ploats, stad of haile laand broeken meer dialekt as aanderen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:10, 3 juli 2009 (CEST) == Taalgidsen of spraok-/spraakgidsen == Welke woord ku-w 't bes gebruken veur onze ''woordenboeken''? {{User:Servien/Haandtekening}} 18:17, 5 juli 2009 (CEST) :Ik bin 't hielemaole mit Droadnaegel iens en zalle 't ok veraandern veur de Drèentse spraokgids. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|]] 18:31, 5 juli 2009 (CEST) :Servien, kuj d'r ok wat an doen det mien haandtiekening niet meer aal as hierboaven verschient? Ik doe gewoon vier tildes. --Ni'jluuseger ::Der is wel een verschil tussen sprake en taal, in sommige varianten van 't Nedersaksisch gebruken ze ''spraok/sproak'' veur 't woord ''taal'' (bv. in de Achterhoek en Twente) in 't grootste gedeelte van 't Nedersaksische taalgebied is 't werschien ''taal'' (dus oek taalgids). @Luusjen: meschien he-j onbewus wat in "mien veurkeuren" veraanderd, mu-j effen kieken bie "ondertekeningen". {{User:Servien/Haandtekening}} 19:15, 5 juli 2009 (CEST) :::Bie os is sproak n hail net woord, verliekensboar mit t Hollaandse "tongval". Doarom liekt mie t as nuchtere Grönneger beter om veur t Grönnegs "toalgids", liek as veur t Oostfrais. Of messchain wel "toalwiezer" (noar t Engelse guide), den n gids is echt n letterlieks bouk. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:07, 5 juli 2009 (CEST) Traauwens, goan wie t Veluws as ainhaid beschaauwen bie de toalgidsen? Of nait, den ik goa even n koartke môken en den wol ik de noam van de dialekt der op hebben, woar man den op klikken kin. Wait aine hou dat mout? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:16, 5 juli 2009 (CEST) ::Met HTML area tags, of met imagemaps in wikipedia: [http://www.mediawiki.org/wiki/Extension:ImageMap] [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:05, 5 juli 2009 (CEST) :::Veurda-w alles herneumen gaon, liek 't mien een goed idee um allemaole dezelfde namen te gebruken (dus óf spraok-/taolgids óf spraok-/taolwiezer) aanders wonnen 't snartzooitjen. ''Taalgids/taalwiezer'' zol bie ons gebrukelijker ween, as de uutgang ''spraak-''. {{User:Servien/Haandtekening}} 11:07, 6 juli 2009 (CEST) ::::Aigelks vin ik dat nait echt neudeg. As man ien Drìnte eerder spraoke as taol zègt, den kinnen zie dat ook beter broeken, toch? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:52, 6 juli 2009 (CEST) :::::Ze zegt in 't Drèents eerder ''taal/tael/taol'', daorumme 't 'Huus van de Taol'. Mar mangs wi-j op Wikipedie een beetien hen een gedield woordgebruuk nds-nl/nds kroepen. Now is 't wal zo dej ''spraoke'' kunt opvatten as uutespreuken taal, dus niet eschreven taal. Ik zalle d'r tzt. dan ok ''Drèentse taolwiezer'' van maken. :::::Servien, dank veur de hulp mit de haandtiekening. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 12:15, 6 juli 2009 (CEST) ::Et was veural t woord woordenbook, woar da'k mi'j an stoorden. Doarumme ha'k t Achterhookse woordenbook herneumd noar sproakgids umdat mi'j dat as eerste te binnen schot. Moar Achterhooksen taalwiezer kan ik ok wel met leaven. Ik wacht wal effen af wat et Twentse woordenbook geet wodden, as dat ok taal- of toalwiezer wöd, lik mi'j allemoal taalwiezers wal mooi. As dee lever sproakgids hebt (sproake is bi'j ons gewoon taal, net as t Duutse Sprache), dan loa'k et zo, twee varianten lik mi'j ok neet zo'n groot probleem. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:02, 8 juli 2009 (CEST) :::Oh zit ieleu op mie te wochen? Ik veund t nit zo belangriek, dus mie is t zo laank as t breed is. Ik kenne wal wöardebeuke woerin at ook de grammatika beskreewn steet, mear as ieleu vuur de volledigheaid t spul umme weelt neumn noar ''sproak-'' of ''taalwiezer'' is mie det best. Op sommige plaatsn is ''taal'' gebroekeliker en op aandere ''sproake''. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 09:51, 8 juli 2009 (CEST) == Accent == Aj opgruit geef ie d'r niet zo'n acht op, mar a'k weerumme denke, was 't zo dej van partie kunden heuren det ze van oeze streek waren, mar van een hiele bulte meensen ok hielemaole niet. Veural op schoele, daoras allochtone/raandstedelijke invloeden populair waren en daoraw de gek ansteuken mit een ''platte'' uutspraoke. Ie leest wal det bi'j volk det gien streektaal praot, 't regionaole accent nog wal blif, mar daor is dus veur hiele vokksstammen gien spraoke van: d'r bint genogt puur Oaveriesselse lu wel heur accent meer deur de tillevisie, volk van buten, zorg um carriere en een bepaold imago beinvloed wordt as deur de streektaal. Ik begriepe wal zo'n beetien wavveur sociologische factoren daor achter zit, mar ik binne beni'jd in hoevarre in oen streek ok 't olde accent vort is en wat veur accenten aj wieder veural nog heuren. 't Giet oaver lu die as in oen streek bint op-egruid, allochtoon of autochtoon. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 11:15, 11 juli 2009 (CEST) :Bie os zègt t aksìnt n hail ìnde over dien sosjoale stoates. Kinst aigelks vief verschillende aksìnten ploatsen in Grönnen. # De leger opgeleiden (wait ik gain goud Grönnegs woord veur). Dit is t merendail, dij gain opleiding of n legere opleiding vòlgd hebben (MBO, HBO) en dij proaten apmoal mit n Grönnegs aksìnt, of zai nou wel of gain puur Grönnegs meer proaten. (Hierbie voug ik t Oost-Grönnegse, Noord-Grönnegse en Westerkertierse aksìnt even soamen). # De hoger opgeleide luu binnen de mìnsken dij wel (hoog) opgeleid binnen (HBO, WO) en dij n licht aksìnt hebben, dij staarker wordt noa moate der meer Grönnegers om hom/heur hìn binnen of as der veul Grönnegs om hom/heur hìn proat wordt. Voak proaten zai wel (n beetje) Grönnegs en kinnen t ien elk gevaal verstoan. n Mooi veurbeeld van zonnen licht aksìnt is voutbaalkomentoater Jan Mulder. # De hoogste klasse binnen luu dij deur de bovenste twij zain worden as kak. Dit is ook weer ien twijen te dailen: n soort hoog Nederlaands, môr gain Raandstad Hollaands. t Is meer n soort regionoale kak dij minder diftongen het en doarom wat klinkers aangaait dus wel n beetje op t zudelke Leegsaksisch liekt, môr den wordt wel proat as of aine "n hait tovvel ien zien mond het". Toch is hier t ienslikken van de -e nait taboe. n Schier veurbeeld hiervan is de ollere vraauw dij in [http://www.rtvnoord.nl/streaming/streamingtv2.asp?cid=wmp&pid=Noord&progid=tvod&gidsid=35185&file=080525-verborgenverhalen.asf dit filmke] veurkomt o.b. 4:00. Doarnoast wordt der ook wel gewoon westelk Nederlaands proat deur veuraal t "nieuwgeld" proat ien Hoaren en Hoogezaand, ien tieds dat dij eerste meer t "oudgeld" is. Dit "nieuwgeld" is hier veuraal kommen deurdat man of vanoet t westen kwam, in Stad studaaiern gongen en loater bie Stad wonen blieven wollen, môr wel in n sjieke buurt. Of deurdat man wel oet Grönnen kwam, geld kreeg/haar en doarom bie de luu oet westelk Nederlaand wonen gingen. # Summege jeugd, veuraal allochtonen of luu wel heur olders oorspronkelk nait oet Nederlaand kommen, proaten stroattoal, dat verliekensboar is mit dat ien de Raandstad. Papiamentse, Engelse en Surinoamse invlouden. # Overg. Der binnen de lèste joartienen n hail ìnde luu vanoet t zuden noar Grönnen tou verhoesd, dij apmoal heur aigen dialekt bie heur haren bv. Drìnten, Fraizen, Limbörgers, enz. Ook de studìnten dij voak gain aksìnt (of "kak") hebben valen hieronder. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:40, 11 juli 2009 (CEST) :t Riesns Hollaandse akseant is aanders as in umlignde plaatsn. Vieleu diftongiseert de ''ee'', ''oo'' en ''öö'' mear in t Hollaands. Mear doar blif aait n antal Tweantismes teegnoawer stoan, zo as ''de deur is los'', en ''heanig an'' bie t vort goan (Ik wus töt ongevear dree joar terugge t Hollaandse woard vuur ''knötterig'' nit). Ook t inslikn van de leste lettergrepe doore vie in t Hollaands meender as bv leu oet Almelo en Hengel. Wieters kö'j t good heurn an de ''ui'' en ''ei/ij'' dee at bie oons wat beknepner zeent as in TV-hollaands. En natuurlik de tril /r/ en de dikke ''t''. :Wat van de eerste gennerasie allochtoonn dut net zo plat riesns as iederene oet dee tied. Ik kenne leu oet Malta, Korsika en Turkieje, dee köant egee gin Hollaands, allene mear Riesns. Allochtoonn nemt oawer t algemeen t akseant oawer wat ze um zik hen heurt. Tweantse allochtoonn hebt dus nen vetn Tweantsen ''ee'' en ''oo''. :Ik heb geleuf ik al earder ezegd det grote steedn ook stadsvolk antrekt van boetn Tweante. In Almelo is det nog nit zo slim, mear in Eanske, Hengel en Boarne bv. doot ze rechtevoort al slim as in t Gooi. Keump ook umdet Eanske nen studeantnstad is. In Riesn dut de midnstaand vake nog wal Riesns oonder mekoar. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 13:07, 11 juli 2009 (CEST) ::A-k burgers praote dan is 't neet ech mit een accent, mar a-k dat wè do dan gao-k autematisch ''tied'' zegen in plaose van ''tijd'', dat zit der zo in. Wa-k oek do a-k burgers praote is da-k espres platte woorden derdeurhinne do zoas ''los'', ''aanmaken'' (van ''anmaken'' = opschieten) en ''overstuur'' (over daotum), mar dat doon de meesten bie ons op 't wark. {{User:Servien/Haandtekening}} 19:53, 11 juli 2009 (CEST) :::Dankewal veur jullie inzichten. Ik viene 't wal slim lastig umme mi'j nog veur de giest te halen hoe of 't was, want aj aargens opgruit dan valt oe gien accent op (as iene wieder gewoon Standerdnederlaands prat). Pas doe'k in Amsterdam te wonen kwamme en of en toe terogge gung, of iene an de tillefoon kreeg, völ mi'j op det partie een hiel dudelijk regionaol accent hebt. Mien eigen breur notabene, umdet hi'j altied meer mit plaatselijk volk umgaank had as ikke. Dus aj zölfs binnen iene femilie verskil hebben kunt, wis det d'r al op hoe belangriek as sociaole factoren bint. Bewust of onbewust. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:21, 12 juli 2009 (CEST) ::::Kameroad van mie har t verleedn zoaterdag in t mot met nen turk. Völ mie op dat den ook de -en inslikn, en saamntrekkings maakn, zoas ''moe'j'' en ''a'j''. Mear den was dan ook nit al te völle met zinnen loopbaan bezig, want ik vernöm at den ook al verskeaidene moaln in t kesjot hef ezetn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 13:06, 13 juli 2009 (CEST) == Nedersaksisch woordenboek == Is 't meschien een ideetjen um alle woordenboeklemmata in de artikels vort te haolen en een verwiezing te plaosen naor 't Nedersaksisch woordenboek, aanders krie-j meschien weer twee verschillende versies. Ja of 't hele prejek overplaosen naor [http://nds.wiktionary.org/wiki/ wiktionary.org] mar dan veur nds-nl ene anmaken. {{User:Servien/Haandtekening}} 23:20, 11 juli 2009 (CEST) :Liekt mie nait zonnen goud idee. t Is wel zo dat der kaans is op verschaaidene vèrzies, môr as man t van de lösse zieden vothoalt, den wordt de toalverschaaidenhaid minder. Luu dij hierop kieken dij goan nait op n link klikken noar t Leegsaksisch woordenbouk, dus lezen t nait, môr as t al op de pagina staait den wel. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:23, 11 juli 2009 (CEST) ::Da's oek weer zo... en 't heufprejek op wiktionary zetten, is dat wat? {{User:Servien/Haandtekening}} 18:03, 12 juli 2009 (CEST) :::Bin ik ook nait zo veur. Nou kinnen wie makkelk bie "leste wiezigingen" zain of aine der nog n woord of wat nijs bie zet. Aanders mouten wie noar twij webstees kieken. Wat bin ik weer aan t soezen hè :p[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:14, 12 juli 2009 (CEST) ::::t Kan slimmer, grönneger ;P. Mag ik miskien eawn ne domme vroage steln: wat bedool iej met woordenboeklemmata? Wiktionary lik mie nog n stäpken te vear. Töt dee tied veend ik zo a'w t non doot wal prima. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:00, 13 juli 2009 (CEST) :::::Ja da's wè zo je zitten weg en were te kieken op te webstees, da's oek zo'n gedo. Mit woordenboeklemmata bedoel ik gewoon de heufwoorden :P. {{User:Servien/Haandtekening}} 11:29, 13 juli 2009 (CEST) == Friso-Saksisch, Franko-Saksisch en Friso-Franko-Saksisch == Volgens [[:Ofbeelding:Friso-Saxon Languages.PNG|disse kaorte]] bin de enige Friso-Saksische dialekten in Nederlaand; 't Gronings en 't Stellingwarfs, mar op DBNL.nl steet dat een groot gedeelte van 't [http://www.dbnl.org/tekst/wink007alge01_01/wink007alge01_01_0104.htm Sallaans] en 't [http://www.dbnl.org/tekst/wink007alge01_01/wink007alge01_01_0092.htm Veluws] oek Friso-Saksisch is. Weet der ene ho dit zit? {{User:Servien/Haandtekening}} 19:48, 13 juli 2009 (CEST) :Nou kiek, dij koart heb ik môkt mit de informoatsie dij ik doudestieds haar. Dizze informoatsie was dat de Friso-Saksische dialekten veuraal Noord-Leegsaksisch binnen. Dialekten dij ien t vrougere Fraislaand legen hebben. De maist veurkommende betaikenis van Friso-Saksisch is den ook de dialekten ien Stellingwaarf, Grönnen en Oostfraislaand (en t Oldenbörgse dail). Doarnoast is der ook nog n haile "controversy" over t woord "Frais". Waitenschoppers waiten nait ien hou vèr de ienvloud op t Leegsaksisch "Frais" wèst het. Bie t Drìnts bieveurbeeld proat man laiver van Ingvaeoonse(/Inweoonse) ienvloud, deurdat op t momìnt dat de ienvloud ploatsvonden het nog nait van de toal "Frais" proat worden kon. Tegenswoordeg is man gaauw geneigd om "Frais" te zèggen bie n Ingvaeoonse ienvloud, den t Frais is noudoags nog de ainegste overbleven Invaeoonse toal ien os gebied. Man twiefelt ook wel ais of de toalen dij tegenswoordeg as Frais aanduud worden ook nait drij verschillende Ingvaeoonse toalen binnen dij om de zulfde rezen môr soamenvougd binnen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 20:31, 13 juli 2009 (CEST) Nog even n koartke op dit gesprek dij dien zèggen bevestegen dut: [[:Ofbeelding:Brockhaus 1894 Deutsche Mundarten.jpg]] ::Tja wat mu-j hier noen mee anvatten. Mu-w dit hele verhaol derbie zetten aanders? {{User:Servien/Haandtekening}} 23:29, 13 juli 2009 (CEST) ==Groot Leegduuts oaverzicht== Een [http://www.freemediaproductions.info/Editorials/author/robert-lindsay/ ni'j essay] op www.freemediaproductions.info gef een besunder detailriek oaverzicht van de Platduutse en Nedersaksische streektalen, daoraj ok wat vienden kunt oaver de lèventigheid en onderlinge verstaonberheid van bepaolde variaanten. D'r valt genog an te verbetern, mar in 't laand van de blienden is ienoog keunink. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:15, 15 juli 2009 (CEST) :Dr valt inderdaad nog nen hoop an te verbettern. t Is eskreewn duur nen amerikaan den at toevallig vuurooldn oet disse strekke hef, mear vearder hef'e dr zelf weanig met te maakn. Hee hef ginne welnlieste, röp det vieleu mekoar nit verstoan köant, en det Tweants en Achterhooks hoaste niks oawereen hebt. En t ene moal hef'e t oawer sproake en t aandere moal dialekt. Wat is t non? Ik hebbe dr dus grote vroagteekns bie. :Wal mooi det'e zo'n groot oawerzicht emaakt hef, want hier zit dus boargen woark in. - Woolters [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 16:50, 15 juli 2009 (CEST) ::Ik zette der inderdaod oek mien vraagtekens bie. :<cite>Veluws is recognized as a separate language by the Dutch state. Although it is a part of Dutch Low Saxon, Veluws is marginal within this family (Smith 2009), with West Veluws looking a lot like Dutch proper and East Veluws looking more like a typical Dutch Low Saxon. Therefore, I have decided to place East Veluws in Macro-German and West Veluws in Macro-Dutch. East Veluws is part of West Dutch Low Saxon.</cite> ::Volgens dit stuk erkent de staot 't Veluws as amparte taal. Volgens mien weet de staot neet eers dat ze op de Veluwe plat praoten. Wat e zeeg over dat 't West-Veluws meer op 't Standardnederlaans liek en 't Oos-Veluws meer op 't Nedersaksisch, is oek onzin, der zit wè wat verschil in de grammatica en woordenschat van Oost- en West-Veluws mar veerder liek 't arg op mekaar. {{User:Servien/Haandtekening}} 18:52, 15 juli 2009 (CEST) :::Mit die erkennige bedoelt hi'j geleuf ik de erkennige (binnen 't Nedersaksisch) volgens 't Haandvest, en hi'j nuumt 't een taal umdet 't een aparte ISO-code hef. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:24, 15 juli 2009 (CEST) ::::Ja dan krie'j det lange gesteggel wier wat non recht ne sproake is, en wat n dialekt. Doar mu'w oons nit an woagn, want doar komme vie toch nooit oet. n Eenn meant dit, en n aandern det. Wieters is det verhaal baseerd op de oetsproakn van ondervroagden det ze t wal (good/redelik) verstoat mear nit/slecht zelf sprekt, en aansumme, mear t blik vake det leu zikzelf te hoge inskatt, en det dus van dee ciefers niks klopt. Det blik bv bie t [http://en.wikipedia.org/wiki/Irish_language Iers]. Mu'j den tweedn paragraaf mear es leazn. [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 20:28, 15 juli 2009 (CEST) :::::Luus, dat denk ik neet. Zwat alle nds dialekken hemmen een ISO-code dus dan wanen dat oek amparte talen ewes, mar goed. Volgens mien speult 't inderdaod oek mee wat Woolters zeeg. {{User:Servien/Haandtekening}} 22:45, 15 juli 2009 (CEST) Joa, aan de tekst te zain het hai veuraal wikipedia en ethymologue broekt. Ik bedoul, ik heb de maiste wikizieden over de Leegduutse dialekten wel lezen en ik heb ien dit stokkie niks nijs vonden. Veur n echt goud onderzuik is wikipedia allend nait voldounde vin ik (en mien hoogleroar). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:48, 15 juli 2009 (CEST) :t Eerste powerpointplaatjen wa'k ooit van minne hoogleraarn te zeen kreeg was: '''NO WIKIPEDIA!'''[[Gebruker:Woolters|Woolters]] 22:51, 15 juli 2009 (CEST) == Oetdrokkens: Streektoal of nait? == Moi, Kennen joe de oetdrokken "verdacht wezen op ..." ook, ien zinnen van "denken om ..."? Bv "Wees der verdacht op datst om 7 uur dien bie doker wezen moutst?" En hou wordt dat mit de oetdrokken "ien de goaten hebben/kriegen?". Bv "Ik zit heur aal aan te kieken, môr dat het zai nait ien de goaten". Of dit n Nederlaandse oetdrokken? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:02, 17 juli 2009 (CEST) ::''Aargens verdacht op wèden'' is inderdaod Nedersaksisch; ik kenne det as hiel typisch. 't Nederlaandse equivalent zol wèden ''ergens '''be'''dacht op zijn''. ::''Aargens acht op gèven/slaon'' is een vergeliekbere uutdrokking die as ze in Oaveriessel/Drenthe ok veul gebruukt. Algemien Nederlaands ''ergens acht op geven/slaan''. D'r bint hiel veul uutdrokkings die aj algemien Nederlaands zolden kunnen numen, mar die in bepaolde streken meer gebruukt wördt as in aandere. ::Wat ''in de gaten hebben'' is volgens mi'j (ok) algemien Nederlaands. ::[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 14:40, 17 juli 2009 (CEST) == Nedersaksisch in oen dagense umgeving == Op 't wark hew een West-Vlaams maagien det as eerste taal West-Vlaams hef, en een Antwarpenaor die een naor 't standerd Belgisch Nederlaands kroepend Antwarps prat. D'r bint ok een paar Vlaamse collega's die allend standerd Belgisch Nederlaands praot, mar 't is mi'j wal allange dudelijk det i.i.g. 't West-Vlaams nog zo lèventig is as 't Nedersaksisch veur vieftig jaor. D'r bint twei in Grunning op-egruuide Grunnegers: een man van Hoaren, zo'n 35, die gien Grunnegs prat en 't onvolmaakt begrep, en een vrouwe van 't Hoogelaand, zo'n 40, die al twintig jaor niet in Nederlaand woont, mar die mi'j op de interne chat now in 't Grunnegs schrif en die mangs Grunnegs met mi'j prat. Ik hebbe wal de indrok det ze veul Grunneger woorden die as anders bint in 't Nederlaands, niet (meer) kent, en ze vertelden ok det heur olders Grunnegs praotten mit heur oldere breurs en zussen, mar Nederlaands mit heur (vanwegen een gruuiend idee bi'j heur volk dej oen kiender in 't Nederlaands mut opvoeden). D'r is een Drènt, op-egruuid in Norg, een jaor of 25, die gien Drèents prat en 't onvolmaakt begrep. D'r was korte tied een vrouwe van Dèventer van een jaor of 40 waorvan ik niet wete as ze Sallaands kent, mar Dèventer is al slim lang elene verhollaandst. Bi'j dit alles valt mi'j op det al dizze noordoostelingen een soort Nederlaands praot daoraj niet dudelijk uut heurt waor of ze weg koomt. Lest op een feesien kwaamp mi'j een Colombiaan intègen die in Nederlaand was op-egruuid; ik heurden hum een poosien an en doche: vast uut de Raandstad. Mar hi'j kwaamp uut Hoksebarge en zee det hi'j nog of en toe wal Twèents prat, mit zien breur beveurbield (mar hi'j sprak 't die aovend niet mit mi'j). Zoas mien ervaring is mit de Grunnegse vrouwe, as een Nederlaander een streektaalachtergrond hef, stiet die vake op non-actief, zeker tègenoaver onbekenden, mar kuj 't vake nog wal wat anfietern. Hoe bint oen talige ervarings mit collega's/aandere studenten? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 00:19, 19 juli 2009 (CEST) :::Ik krabbel hier nog even tuzzendeur om op die te reageern. Ien Grönnen is de streektoal n menaaier van persoonlekhaid. Ien eerste instaansie zol n Grönneger ook voak ien t Nederlaands begunnen en as man maark dat "de kust veilig is" om t môr even zo te nuimen of as man deur het dat dij aander luu ook Grönnegs proaten, den is mien ervoaren dat luu dan ook al gaauw over goan op t Grönnegs. Dij persoonleke stoatus van t Grönnegs komt ook weer noar veuren tou as man noar echtenoten kiekt. Echtgenoten dij wel Grönnegs kinnen, môr dat nait mit nkander proaten, wordt voak zain as vrumd, as of joe mekoar nait goud kennen ofzo. Ik kin mie olluu bieveurbeeld nait veurstellen Nederlaands tegen elkander te proaten. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 07:04, 7 aug 2009 (CEST) :Ik hebbe n paar Limbörgers op t wark zitten, en t völt mi'j altied op dat dee doar völle greutser op bunt: dee proat, as ze met mekare bunt, zonder neet-Limbörgers, altied Limbörgs. Ik hebbe ok nen Drent der zitten, en den mek altied n hoop lawaai oaver Drente, oaver hoo good en mooi et doar is, moar sprök op et wark nooit plat met mi'j. Totda'w korts n feesjen hadden van nen kollega den trouwden, en toon he'w een zetjen plat met mekare eproat. Bliekboar is et bi'j ons deur de olden der in-estampt, dat Nederlands altied better is as plat, en da'j allene plat proat in de familie of onder kammeröa. Nog dudeleker blik dat deur onze familie: mien zuster is etrouwd met nen kearl oet de buurte van Utrecht, en as den der bi'j is, prebere wi'j met ons allen Nederlands te proaten, totdat der genog Achterhookers bi'j bunt, en der genog bier in is egoane, dan goa'w weer oaver op et plat. Ik denke at zee thoes was ekommen met nen Duutser of zo, da'w neet zollen preberen met ons allen Duuts te proaten, dan zo'w denken, dit is onze sproake, i'j past ow moar an. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 01:29, 19 juli 2009 (CEST) ::Eawn n berichtjen vanoet Italie. Ik kan t vanzelf nit loatn um hier eawn te kiekn. Bie oons op t woark dut iederene zo'n betn plat. Mear det krie'j ook bie nen hovenier. Minne kameröa doot hoaste gin plat, mear verstoat t wal. Ene van de kammeröa dut half plat en half hollaands. ze köant t allemoal wal, mear ze doot t nit. Met n antal aandere jonge möage doo'k nog wal plat. Ik hebbe met minne achterneawe zelfs of eköjerd de'w met mekoar allene nog plat doot, en en mekoar dr wat van zegnt a'w t eawn vergett. Op de meziekverenige doo'k meesttieds plat en probeer t ook met de jonge möage doar te doon. :En bie oons in t hoes weett ze ook de'k det gearne heure, dus det doot ze met mie ook. Bie oons in t hoes wör dr ofwisselnd plat en hollaands met oons eköjerd. Minne zusters hebt vuur t hollaands ekeuzn, mear gooit dr mangs plat tuskenduur. Ook umdet öare kearls meesttieds plat doot. Mien breur dut t ook al mear, umdet hee bie n bedrief woarket woer at ze ook nog aait Tweants köjert. --Woolters Bie os wordt der nog redelk wat plat proat. Veuraal jongluu ien heur vraaie tied proaten nog veul Grönnegs (staark vernederlaandst). De oldere luu hier proaten Grönnegs wanneer zai môr kinnen. As zai mit n aander Grönneger proaten, den gaait t vot over op t Plat, môr man begunt voak wel ien t Nederlaands, woarnoa man aan zien of heur reaksie ôflaaiden kin of man ien t Grönnegs of ien t Nederlaands wieder proat. Traauwens nait allend mit Grönnegers, môr ook mit luu oet aander Leegsaksische gebieden. Zo stonden wie twij week leden op n camping woar of luu oet de Vechtstreek noast os stonden en wie pruiten gewoon (os aaigen) plat tegen elkander. t Veul mie traauwens op hou veul of dat dialekt op t (westelke) Twìnts liekt. Man mout goud luustern om de verschillen te maarken, den t klinkt wel ongeveer t zulfde. Nou maarkde ik dat de jongere mìnsken dij doarbie zaten veuraal wat haalfbakken pruiten. Konst dudelk heuren dat zai wel Plat kinnen, môr dat nait gewoon binnen om doagelks te broeken. Dat is hier ook veul. n Inde luu kinnen wel Grönnegs proaten en kennen ook nog veul pure woorden, môr man broekt dat nait meer doagelks. Dat het der ook mit te doun dat der n soort regiolekt ontstaait woardeur elk Grönnegs dialekt onderling verstoanboar is. As medium wordt hierbie t Nederlaands broekt, omdat der vanoet goan wordt dat elkenain dat wel kin. Mit dij luu dij noast os stonden heb ik ook even proat over hou zai t verschil tuzzen de dialekten ervuiren. Dat von ik wel biezunder, den zai haren t echt over n Leegsaksisch, woarbinnen verschillende dialekten bestonden en nait over bieveurbeeld n Sallaands mit verschaaidene dialekten of n Twìnts mit verschaaidene dialekten. Zai zagen de dialekten van Overiessel, Drìnte en noordelk Gelderlaand echt as ain toal, môr de noam Nedersaksisch wuir nait nuimd. Ook opvalend (vrumd) von ik dat zai zokzulf Tukkers nuimden ... "Jao, dat kump, elk nuumdöns Tukkers omdat öns dialekt der jao zo veule op lik, dus bint wiejet zöllef ok mar zeggen gaon, weed iej.", zee dij kirrel. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 18:50, 3 aug 2009 (CEST) ::Ja apart ja. t Is deank ik umdet Tukkers zon staark zelfbeeld hebt en det oetdreagnt, det leu van boetnof (Sallaand) det ok gearne weelt. Hooltnsen doot dit ook wal es. Op de Tweante-hyve steet t plaatsbrödken van Hooltn tusken de fotoos. En ze wordt nog hellig ook a'j ze zegnt det Hooltn bie Sallaand heurt. Vroger was t aandersumme. t Is deank ik te vergeliekn det nen hoop Europeaann in grote amerikaanse autoos jaagnt en te pas en te onpas dee vlagge dr bie trekt.[[Gebruker:Woolters|Woolters]] 20:53, 6 aug 2009 (CEST) :::Môr as wie kritisch binnen dounen wie dat ook... Wie maggen ozze toalen geern vergelieken mit t Frais, dat n staarke nasjonoale erkennen het en t Engels, dat n staarke internasjonoale erkennen het. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:51, 6 aug 2009 (CEST) ::::Tuurlik. Piggelmee-effekt. De's gin niejs. Mear wa'k vake wal apart veende is det Tukkers dr vake op oet zeent öare sproake te vergeliekn met bv. Hoog Duuts. Ze dreeit zik in alle bochtn um te loatn zeen det t zovölle op duuts lik. Ik betrappe miezelf dr op de'k t gearne met Engels wil loatn strookn. En dr is wat vuur te zegn, want dr zeent nen hoop oawereenkomstn, mear zo'w dr nit better an doon um te zegn van: mooi de'w dr n betn op liekt, mear vie weelt juust apart ezeen wordn? Freesken zeent ook gek met engels, mear ze doot gin möaite um dr körter in de buurte te komn. Freesk is Freesk, zegnt ze, en gin half middel-engels. Zo is t bie oons precies zo. ::::Vearder is oons probleem de'w vake te oolderwets weelt doon, en doarmet in vroger tiedn bliewt hangn, en doarduur t hudige nit vuur vol anzeet. Zo as de leu vandaag an n dag köjert, heur ik vake, is verbasterd. Woerumme? Ja ze gebroekt dee oolde wöarde nit mear. Mear doar zeent wier aandern vuur in de plaatse kömn. Hollaandse wöarde. Ja, mear dee sprekke vie op oonze eegne manere oet, en verdreeit ze op oonze manere. Det dut Hollaands met Engelse wöarde, doar heur'j ook gin meanske oawer. Woer keump t woord ''Haande'' weg? Duuts: die Hand, engels: the hand, nl: de hand, skandinavies: handen? t Maakt gin bal oet, want vieleu zegnt gewoon ''haande''. Mangs he'j nog es verassings: bv t neerlaandse Azijn. nds: ettik. Oehoe wat plat, zegnt ze dan. Niks van an, want ettik is ne verbastering van aticum, n latiens woard. Dus ook n leenwoard. Vroger hadn ze dr dus ook al gin möaite met. Woerumme non wal dan? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:52, 7 aug 2009 (CEST) Messchain haren luu der vrouger wel muite mit, ik wait t nait, ik was der nait bie :p As wie t den toch over Latainse verbasternswoorden hebben, ken ik nog wel wat ien t Grönnegs: ''sikkom'' (circum), ''hörn'' (cornu), keroazie (coraticum, courage (F)), enz. t Grootste probleem is dat man vrouger nait bedolven wuir onder n Latainse of Hoogduutse vloud van toalkundege en kulturele ienvloud. Dat is nou wel t gevaal bie t Hollaandse. As man kiekt noar wat der ien de Middelaiwen ien de Ommelanden gebeurde, den is verliekensboar mit wat der nou gebeurt. Doudestieds wazzen de Fraizen onder ienvloud en loater ook onder administroatsie kommen van Stad, dij n haile aandere kultuur en toal haar. Deur de ienvloud van Stad en de bovenklasse, dij ook noar t Saksisch overgong, nam t volk dit automoatisch over. Toch binnen der stukken vonden woarbie man 100 joar noadat man der vanoet gaait dat de Ommelanden "versaksischt" binnen, nog Fraise teksten vonden. Dus ondanks dat de toal veraanderd was, bleef man vastholden aan t olle. Denk hierbie bv ook aan de noamgeven dij tot op dag van vandoag veurkomt. Tegenswoordeg is dat net zo. t Nederlaands nemt de toal over, man gaait der vanzulf ien mit, môr achterwegens blieft man aan t olle vastholden en zok toch wel wat ôfzetten tegen t Hollaandse. Den dat is t veuraal, ôfzetten van t Hollaandse deur zokzulf mit n aander gebied of toal te identifiseern. En nog even terugkommend op woar Ni'jluuseger mit begon, veul Grönneger broeken de olle woorden nait meer, môr veul luu kennen dij nog wel. As man aargens ien n gemiddeld dörp op stroat vroagt van hozevörrels, bözzems en lougen binnen, den wait binoa elkenain wel wat dat is, môr onderandere deur de ienvloud van t Nederlaands en t opkommen van t regiolekt, binnen dij woorden ien onbroeken roakt. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 02:22, 7 aug 2009 (CEST) <small>(even tuzzendeur)</small> Der wordt ook maind dat dit soort praktijken van ôfzetten tegen dien nasjonoale zìntrum en wiedgoand separatisme gevoarlieks is. Hest twij kaanten: Aine kaant dat man meer rechten krigt veur de regionoale toalen en kulturen, môr aan aander kaant worden de zìntrums ien Uropa aal lutjeder en as der den luu binnen dij van Uropa n supermacht môken wil, den hebben zai gain last meer van grode noatsies dij ien wegens stoan en heur aaigense belangen veurtrekken, môr van lutje regionen as Katalonie, Skotlaand, Bretanje, Nedersaksen(?), de Fraislanden, enz. Der binnen van dij soamenzwerenstheoristen dij mainen dat t minderhedenbeleid van de EU doarop richt is, dus t is môr net hou of man t bekiekt. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 02:29, 7 aug 2009 (CEST) == Opbakken == Kennen joe t woord "opbakken" ook? Bie os is opbakken t bakken van iets dat al n moal eerder broekt is. Bieveurbeeld eerdappels opbakken. De eerdappels dij de aine dag kookt en eten binnen en woar nog wat van over is wordt bewoard en wordt de volgende dag "opbakken" en bieveurbeeld op brood doan. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 17:53, 6 aug 2009 (CEST) :Ja, mar volgens mien is dat Standardnederlaans. {{User:Servien/Haandtekening}} 20:11, 6 aug 2009 (CEST) ::Jap, hier net zo. Betn kurry dr oawerhen. Kö'j good etn :). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 20:50, 6 aug 2009 (CEST) == Meer of better? == Hier loop ik al n zetjen met te prakkezeern: wat is better veur onze wiki? Meer artikels of bettere? Hoo meen ik dat: ik kiek vanzelf meer noar de Achterhookse artikels, en dan denk ik dat der nog wal et neudege verbetterd kan wodden. Arch hef nen gruweleken hoop artikeln too-evoogd, en doar mo'w um dankboar veur wean, hee hef et beste dermet veur ehad, moar hoo meer skrieveri'je ak van um zee, hoo meer ak et idee hebbe dat e wal n paar algemene regels van et Achterhooks kent, moar gin modersproak-sprekker van et Achterhooks is. Unmundeg völle geslacht fouten, verkeerde oetzonderingen, enzowieter. Wat et nog moeileker mek is dat et Achterhooks gin harde spellingregels hef. Moar bepoalde dingen dee-t e eskreven hef, komt gewoon nooit veur: meervoldsverbuugingen met -en bestoat gewoon neet, meervold hef altied -e. Et is altied grote huze, en nooit groten huze. En ok met de aa-s en oa-s denk ik vake: i'j hebt iederen -aa in et NL vertaald in oa. Dat is wal moeileker umdat dat vake van plaatse tot plaatse verschilt, moar bv water is gewoon water in et Achterhooks, en gin woater. Los doarvan bunt n hoop artikels zonder bronverwiezing, of gewoon klinkkloaren onzin. An de andere kante is et ok belangriek da'w meer artikels kriegt. Dus wat ducht owleu: mo'w ons meer richten op kwaliteitsverbettering, of gewoon op meer artikels, en dan moar hoppen da'w vanzelf meer andacht kriegt, en ene de fouten verbetterd? [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:47, 15 aug 2009 (CEST) :Moi dröakn. Ik zitte hier met nen zatn kop, dus iej kriegnt non nep hoop ongecensureerde anmoarkings oawer oe hen. Dee zeent nit an oew, mear op t adres van Arch. Ik veunde toertieds al precies wat iej non anhaalt, mear vie kreegn aait nen hoop kabaal oawer oons hen a'w dr um wat van zeadn. Vie hadn ook al in de smiezn at hee t meujer wol maakn as et t is. mear t duch mie ook at hee nit helemoal zuwer op n groad wazze oet de manere woerop at'e vake reageerdn, en de völle tied at hee opbrengn kon. en biej t kleainste vuurval al zik dreks an-evöln veul. Ik deanke at niejluuseger en grönneger hieroawer good metköjern köant. Hee hef t antal achterhookse ertikels good de loch in ekreegn, mear mangs dan vertreuk ik mie de wenkbrouwn zo at'e t skreef. Mear aait a'k dr um noar vreuge dan was t aait van det Achterhooks gin Tweants was. Dus ik stelle vuur de'j non eerst met de zuwering van al dee ertikels begeent (a'j doar de tied vuur opbrengn köant) en pas doarnoa wier nieje dinge dr bie goat doon. - woolters [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 01:18, 15 aug 2009 (CEST) ::'t Liek m'n inderdaod een goed idee um wat an dee artikels te doon, de kwaliteit is arg belangriek. Mien Achterhoeks is neet zo goed da-k 't drek zien of 't fout is, mar gelukkig he-w joe en Wous derbie. {{User:Servien/Haandtekening}} 09:00, 15 aug 2009 (CEST) :::Joa, doar kin ik over mitproaten. Dat is ook reden woarom er vot goan is. Môr goud, nait tou veul meer kloagen over luu dij vot binnen, de toukomst. t Is dunkt mie belaangriek dat wie ôf en tou olle artikels weer even noakieken. Veuraal omdat wie zulf ook gruien in os toalbruken. Zo kin ik van miezulf ook zain dat ik in t begun hail aans schreef as dat ik nou dou. As ik den sums noar olle artikels kiek, den denk ik wel ais, tjongejonge, heb ik dit zo schreven? Dus man zol ook aine zien aaigen artikels ôf en tou wat noakieken mouten om op kwaliteit tou kontroleern. En t oetbraaiden van artikels is messchain ook wel belaangriek. As mìnzen op wikipedia kieken, den willen zai informoatsie hebben. As n artikel môr hail kört is (zo as op Deense wikipedia, woar binoa allend môr körte artikels stoan) den het gainain der wat aan en den goan mìnzen der ook nait op kieken, want zai hebben der ja niks aan. Neem bieveurbeeld t artikel [[Frans]]. t Is toalkundeg n mooi artikeltje, môr as aine wat over t Frans waiten wil, den kiekt er nait noar dat artikel. Snappen joe wat ik main? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:53, 16 aug 2009 (CEST) ::::Meer is mooi, mar better is better. Ik bin 't mit Grönneger iens dew ok oeze eigen olde artikels of en toe laanksgoan mut. 't Toont ok an det zo goed as gieniene vanof 't begun machtig schier Nedersaksisch schrif, dus wi'j mut ok ni'j volk mooi bezig laten, al maakt ze völle taalfouten. Mar ze mut wal openstaon veur verbètering netuurlijk. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:20, 18 aug 2009 (CEST) ==Wean of Hebn?== Zeg ieleu ook wal es nen vörm van ''hebn'' in plaatse van ''wean''? Dus ipv. *''Bi'j nog noar skole wes?'' *''he'j nog noar skole wes?'' of *Woer bi'j ewest? *Woer he'j ewest? *''ik meandn a'j doar ewes warn'' *''ik meandn a'j doar ewes hadn''. En ook *(hee) hef 25 biej t bedrief ewes'' *(hee) is 25 joar bie t bedrief'' Of is det allene iets van Riesn of Tweante? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 15:58, 16 aug 2009 (CEST) :Joah, dat hebben wie ook, môr bie os is t verschil tuzzen baaident dat ''hebben'' op laangere termijn is as ''wezen''. As aine bie os zègt "hai is 25 joar bie t bedrief wèst" den zegt man dat op zien ôfschaaid, omdat doar op dit moment n ìnde aan komt. As man zègt "hai het 25 joar bie t bedrief wèst", den betaikent dat dat er inmiddels al weer aargens aans waarkt het. :Bv. Wat hest vurrege week doan? "Ik heb ien Fraislaand wèst" :Bv. Wat komst nou net vot den? "Ik bin ien Fraislaand wèst" (Ook t verschil mit ''aargens vot kommen'' en ''aargens heerkommen'' (laank) is doarop baseerd) [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 17:06, 16 aug 2009 (CEST) ::Minn ooldn Hollaands-leraar (doar doo'k völle met skriewn) den meandn at ''hebn'' beteekn de'j dr ook wat edoan hebt. De's dus wat aktiever as ''wean''. ::Mear bie oons beteeknt det as dr ene 25 joar bie t bedrief hef ewes, det'e zin jubileum geet veern. t Beteeknt ook det'e nog nit kloar is, mear det gin meanske kan weetn wo lange at'e nog verdan kan woarkn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 17:57, 16 aug 2009 (CEST) :::Dat eerste heb ik nog noeit van heurd bie t Grönnegs, môr dat twijde is presies aansom. As aine bie n bedrief west het, den is er der nou nait meer. As aine der bie west is, is t n jubileum of zo wat. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 18:34, 16 aug 2009 (CEST) ::::Det gebruuk mangs van ''hef ewest'', mangs van ''is ewest'' hej ok in 't Drèents en Stellingwarfs, mar ik hebbe altied simpelweg edocht det 't vanolds ''hef ewest'' was, en onder Nederlaandse invloed meer en meer ''is ewest''. ::::Mien gebruuk is intuïtief. ''Det hef nog een hiel karwei ewest.'' ''Waor bi-j ewest?'' ''Wi'j bint daor nog nooit ewest.'' ''Det hef altied zo ewest.'' [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:44, 18 aug 2009 (CEST) == Zuud-Jitlaands == Moi, Mouten joe [http://dialekt.dk/dialekter/lyt_til_dialekt/ostsonderjysk.mp3/ dit] ais heuren houveul dit op t Grönnegs-Oostfrais heurt. Dit is Zuud-Jitlaands. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:17, 18 aug 2009 (CEST) :'t Is nog altied Deens, veur mi'j praktisch onbegriepelk as ze 't spreekt, mar de tongval is wal slim Grunnegs-Oostfries, of muw zeggen Sleeswieks? Ik heure veul Deens op 't wark en det klinkt wal wat anders (a'k mi'j niet vergisse, hef dizze man gien [http://nl.wikipedia.org/wiki/St%C3%B8d ''stød'']). Of en toe liekt 't asof e Platduutse woorden/constructies gebruukt. 't Verbaast mi'j niks det d'r wat dialectale oavergaank is van Platduuts naor Deens. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:00, 18 aug 2009 (CEST) ::Nee, dij het gain stød. t Deens mit n stød is hailmoal niks van tou môken. Doar heurst allend môr klinkers en steuten. Luuster môr noar [http://dialekt.dk/dialekter/lyt_til_dialekt/sydvestjysk.mp3/ dit], as ik nait ien toal intresseerd was zol ik dit nait serieus nemen kinnen as toal. t Zol veur t zulfde gèld Zulu of Swahili wezen kind. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:04, 19 aug 2009 (CEST) :::Moi. Det eerste bestaand kleenkt inderdaad nog as ne serieuze poging, ik maakn dr "fraankriek" en "mien moo" oet, mear det tweede is echt öl ei oa ü iej hea. Doar maak iej gin tabak van. Vernear toew a'k op vekaansie wazze, heurdn ik ook völle Deens, mear doar maak iej ook niks van. t Is net wa'j zegnt grönneger: op t momeant de'j deankt van: "dit mut n gräpken wean", heur iej leu op de achtergroond instemnd reageern. Dr zeent dus toch leu dee t verstoat. Wat det angeet is Noors better te verstoan. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 15:54, 20 aug 2009 (CEST) ::::Joa, t Noors artikuleert beter, môr de dialekten van de Deense aailanden ook. Dit is veuraal zo in t West-Jitlaands. Ondanks dat verstaai ik der gain baal van, want de Noord-Germoanse toalen hebben voak net even n aandere woordschat, môr goud. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:11, 21 aug 2009 (CEST) :::Klopt, mear ze hebt ook ne grote invlood van oons ehad, en det is aait wier mooi te zeen. En aanders mu'j t vergeliekn met Duuts of Engels en dan kom iej n heel eande. bv. träd = tree = boom, kvinna = queen = (kwenne? mear dan zoonder negatievn klaank). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 16:42, 21 aug 2009 (CEST) ::Joa, môr dat bedoul ik. Hest bv träd (sv), træ (da), tree (en), tegenover de zuudgermoanse ''boom'', ''baum'', ''beum'', hest ''rod'' (da), ''rot'' (sv, no), ''rödj'' (nfr) en ''root'' (en). En zo kinst nog n hail ìnde woorden bedenken (dij t Engels ook voak overnomen het). Sumtieds komt t Opperduuts ook meer overain mit t Engels, bv ''karotte''-''carrot'' tegenover woddel/wuddel/wortel/enz. En ''boi''/''bua''-''boy'' tegenover ''jong''/''jung'' (nou het t Grönnegs-Oostfrais ook t woord ''boi'', môr ik wait nait woar dat vot komt). En t verklainwoord. Oospronkelk ien t Engels -le of -lyn, vergeleken mit t Opperduutse -li of -lein, tegenover t Leegduutse ''-ke(n)'', ''(t)je(n)'', ''-ch(i)e(n)'' of ''-ie(n)''. Zol dit deur de ienvloud van t Frankisch kommen? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 17:40, 21 aug 2009 (CEST) == Veur de gein: Et Spaanse groan == Net weerumme van vakantie, he'k weer n paar artikels in et Achterhooks verbetterd (of in elk geval veranderd..). Et völt mi-j steeds meer op dat in elk geval et gebroek van oa of a vake tegen mien geveul ingeet, en ik hebbe ok nog gin regel können ontdekken wanneer oa, en wanneer -a te gebroeken, dat schient in et Achterhooks afhankelek te wean van nen olden Germaansen klank, en dat mo'j dus gewoon wetten of leren (verwiezingen noar meer hieroaver zo'k wal mooi vinden). Doarum, veur de gein effen et volgende: Vertaal dit in ow eigen dialekt, gewoon um te vergelieken hoo-t de NDS varianten hiermet umgoat: *NL: Het Spaanse graan heeft de orkaan doorstaan *ACT (of in elk geval mien variant doarvan): : Et Spaanse groan hef den orkaan deurstoan (ik twiefel alleneg an orkaan, orkoan klunk ok wal good) [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:33, 28 aug 2009 (CEST) :t Vaalt mie traauwens op dat elkenain ien ais oa broekt ien stee van ao. Ien t begun was allend t Grönnegs en t Twìnts, moar nou ook al Drìnts, Sallaands en Aachterhouks... ::Ik hebbe zelf n veurkeur veur oa, en dat prebeer ik ok zovölle meugelek konsekwent an te holden, behalve as et artikel al völle ao's hef. In et Achterhooks zol et volgens WALD ao motten wean, moar in de praktijk holdt völle Achterhookers zich doar neet an. En zeker umdat et NO-Achterhooks noadloos overgeet in et Tweants, vind ik et bezoppen dat de standaarden veur Tweants en Achterhooks op dat punt verskillend bunt. Ik denk dan ok dat et veur de taal good zol wean as de streektaalorganisaties de köppe bi-j mekare zollen stekken, en 1 veurskrift zollen oetgevven op dit punt. Dan kom i-j ok richting de politiek wat professioneler oaver. En i-j könt et toch neet iederene noar den zin doon, genöäl kump der toch wal a'j wat an de spellingsregels verandert, da's in et NL neet anders. Dan kö'j better met zien allen ene liene anholden, in plaatse van mekare as NDS-organisaties de vlegen afvangen, want doar hef alleneg et Nederlands plezeer van. En of et no ao of oa wödt, dat zol mi'j dan nog neet ens zovölle oetmaken, der bunt ok wal dingen in et NL dee'k apart vinde:panneNkoek, moar dudeleke gezameleke richlienen (woar dat kan) bunt wal belangriek. Jammer genog he'k hier nog neet völle verteggenwoordegers ezene van ene van dee organisaties, lik mi'j wal mooi um doar es met te discussiëren. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 20:10, 28 aug 2009 (CEST) :::Nou kiek, ik bin der zulf meer veur om ien de zudelke dialekten de ao tou broeken. Vergeleken mit de Grönnegse oa, goan dij klanken eerder noar a tou en de Grönnegse oa meer noar o en oe. Doarom assosjeer ik de ao eerder mit de klaank van de zudelke dialekten as mit t Grönnegs. En deurdat wie dij hier deur nkander broeken, is t net of der gain verschil is tuzzen de Twìnts-Aachterhouks-Sallaandse oa en de Grönnegs, ien tieds dat dij der weldegelk is, môr goud, dat het dus weer tou moaken mit dat traditsie-gedou woar ik hieronder ook al wat over schreven heb. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:53, 28 aug 2009 (CEST) :Moar goud, wat dij aa-ao aangaait, liek as ien t Westfeels vertoalen joe de ollere Germoanse a wel, moar de nijere nait. Wanneer t olle of n nije a is, wait ik nait. Dat mouten joe zulf op gevuil doun dunkt mie. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 06:17, 28 aug 2009 (CEST) ::Is t traauwens nait zo dat as t Stellenwaarfs ae het, dat joe a(a) hebben? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 06:19, 28 aug 2009 (CEST) ::::Ik kenne et Stellingwarfs neet zo good, moar a'k de STL artikels op disse wiki zo deurbladere, lik et derop da'j doar geliek an hebt: waeter is bi'j ons water, tael is bi'j ons taal, naeme is bi'j ons name en zo he'k der nog völle meer ezene. Enege oetzondering dee'k zowiet ezene hebbe: maendag is bi'j ons neet maandag moar moandag. Umgekeerd lik et trouwens neet op te goan: ao in STL is bi'j ons neet altied oa of aa: paors is bi-j ons peers bi-jv. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 19:33, 28 aug 2009 (CEST) :::Ik wete nit wo of det zit, mear biej oons zegnt ze: t Spaanse groan hef n orkaan duurstoan. Mangs kom iej dr nog met an t twiefeln a'j dr zo lange oawer noadeankt. -Woolters [[Speciaal:Biedragen/195.73.210.236|195.73.210.236]] 10:24, 28 aug 2009 (CEST) ::::Bie ons is 't oek: ''&prime;t Spaanse graon hef de orkaan deurstaon'', a-j wat meer ummeneer gaon dan zie-j oek wè ''&prime;t Spaonse graon he<small>(</small>e<small>)</small>t de orkaon deurstaon''. Wat de ao en oa angeet; vrogger gebruken ze volgens mien oa of ò<small>(</small>ò<small>)</small> veur disse klank (as ze à schreven, meestentieds was 't Standardnederlaans). Ik denke dat de ao eers laoter derin ekeumen is, mit de koms van de streektaalorgenisasies. {{User:Servien/Haandtekening}} 13:38, 28 aug 2009 (CEST) ::::Toch wal apart det oonze duutse noabers den as ''aa'' skriewt. En de skandinaviërs skriewt um gewoon as "a". Dee sprekt alns gewoon as 'oa' oet. En de å sprekt ze oet as 'ooə'. -Woolters [[Speciaal:Biedragen/77.250.241.204|77.250.241.204]] 17:44, 28 aug 2009 (CEST) Kiek, dat het tou môken mit wat ik eerder zee dou wie t over os standerd schriefwieze haren, dat t mit de traditsie van schrieven. As man bie os de oo oetsprekt as ö-oe of ò-oe, den is t veur os hail vrumd om dat op joen menaaier oet tou spreken, zo as óó (ozze oa). Zo is dat doar dus ook. Man kiekt nait noar aander toalen of dialekten, môr man sprekt t zo oet zo as man dat gewoon is. En as man aiwenlaank aa schreven het, is t vrumd om ien ais oa tou schrieven goan, omdat der (ien t gevaal van t Deens) gain aander oetsproak is veur de a. As wie t toch even weer over t Deens hebben, ik vin t n hail vrumd toaltje. Nait allend om dat fragmìnt van eerder, môr ook omdat man ales hail vrumd oetsprekt veur os gevuil. Neem bieveurbeeld de ploatsnoam "Odense", dat oetsproken wordt as ''euwdnse'', woarbie de tong bie de w n beetje noar boven tou gaait, woardeur t binoa n l liekt. En man het ook haile staarke diftongen, bieveurbeeld "skole" wordt "skoe-olle", "Århus" wordt "Ô-erhoe-es". Dit verschilt traauwens wel per dialekt. Veuraal ien t noor van Jutlaand is de toal hail boegerg en stoterg (zo as man ook op dat fragmìnt heurde). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 19:11, 28 aug 2009 (CEST) :De Duutse schriefwieze ''a(a)'' veur ''ao''/''oa'' heurt bi'j de [[Sass'sche Schrievwies]] die as ze gebruukt op de Platduutse Wikipedie, mar in de Graofschop Benthem gebruukt ze eerder ''oa'', krek as in 't angreenzende Tweants (vergeliekt de [http://www.amazon.de/Tr%C3%B6pfchens-Reise-zur-Erde-Dr%C3%B6ppkens/dp/3935083203 dreitalige uutgave ''Tröpfchens Reise zur Erde: Drüppkes Reis na de Eer /Dröppkens Räise noa de Eer'' (Duuts-Oostfries-Graofschopper plat)], of de name [http://www.plattproater.de/Plattproater/page2/page2.html 'Groafschupper Plattproater Kring']). :Dreents: '' 't Spaanse graon hef de orkaan deurstaon.'' :Stellingwarfs: ''Et Spaanse graon het/hef de orkaan deurstaon.'' :[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:50, 28 aug 2009 (CEST) ::Joa, môr ien Westfele broekt man al sunt de Middelaiwen de aa veur de ao/oa. En de ee veur ìë enz. Dat is gewoon de traditsie en dat is gewoon dail van de toalpersepsie van de luu. Kiek as man schrieven goan zol van: "En dår hvasn tvej kinner dej sin åle opu sejn hærn" den zol gain enkele Grönneger dit lezen as "En doar wazzen twij kinder dij zien oale opoe zain haren". Môr bie dat Groafschops heur ik aigelks nait echt n diftong. Dit soamen mit t feit dat man voak oa schrift en nait aa, geft dus wel aan dat man doar ien traditsie veul op t westen richt was. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:54, 29 aug 2009 (CEST) :::Ik deanke det den geluudsdreager te kort is um dr völle oawer te könn zegn. Wat wal zo is, is det oonze -s- met roonde lipn en völle "vaalske loch" wörd oet-esprökn, en dus nen tuskenvorm van -sj- en -s- kan wean. Doar keump nog biej det Tweants völle ofzwakking hef, en de -k- oet "groafskop" mangs as ne "duutse -g-" wörd oet-esprökn, en as t éch rap geet, zelfs as ne zachte achterhookse -g. Det völ mie vandage pas op. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 18:27, 29 aug 2009 (CEST) :Ohja, nog even veur de gouje order, de Grönnegse: ''t Spoanse groan het n orkaan deurstoan''. Dat orkaan nait oa krigt is aigelks n bitke biezunder, omdat de maiste aa's wel oa worden, môr omdat orkaan relatief n nij woord is, wordt dat over t aalgemain nait vertoald. t Kin wel. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:14, 13 sep 2009 (CEST) == Nedersaksische sporten == Kuw op genog Nedersaksische sporten komen um d'r een oaverzichtsartikel an te wi'jden? Mit Nedersaksische sporten bedoel ik sporten die allennig in de Nedersaksische gebieden veurkoomt, of die daor besunder populair bint - meer as in aandere, naobernde gebieden. Klootschieten kan een veurbield weden, wieder mut ik an de autorodeo, motorcross, en 't meer recente banger racing en drag racing denken. Ie kunt oe indèenken det zuksoort sporten eerder opkoomt in streken daoras roemte is, dus op 't plattelaand en niet zozeer in verstedelijkte gebieden. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 23:45, 31 aug 2009 (CEST) :Boerengolf misschien ? en combineraces zee'k ze ok nog neet in versteadelekt gebeed doon. :En wieters natuurlek motorwegraces; circuits dee-t mi-j zo te binnen scheet: Assen, Hengel(Gld), Tolbert. En, neet helemoal uniek veur et Nedersaksisch gebeed, moar toch good verteggenweurdegd: peerdesport: CSI Tweante, Military Boekelo ezw. :En dan he'k ok nog de jachtsport: gewone jacht, driefjacht, vossejacht. O'j der noo veur of teggen bunt, feit is dat et in onze kontreien veurkump. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:36, 1 sep 2009 (CEST) ::Beter kinnen wie t den soamenvougen as [[Nedersaksische spöllechies en sporten]], dunkt mie. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:43, 1 sep 2009 (CEST) ::Ik veende t antal te kleain um dr ne aparte kattegerieje vuur te stichn. t vaalt eawnzogood oonder sport as oonder neersassiese sport. Klootskeetn is zelfs nit eens kenmoarknd vuur t neersassiese gebeed. t Wör in de middeleewn nog duur heel neerlaand edoan, en zelfs in heel europa. In ierlaand wörd t ook as tiepies iers ezeen. Autorodeo doot ze volgens mie ook in Freeslaand wal en aanders in de VS wal. Um mie hooft t nit apart beneumd te wordn. [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 20:12, 1 sep 2009 (CEST) == Algemene Nedersaksische spelling == As 't an mien elegen had, was der allange een algemene spelling veur 't Nedersaksisch ewes. Deur de verschillende spellingen gao-j haos zelf geleuven dat t een hele aandere taal is, mar a-j teksen in een algemene spelling schrieven dan zie-j dat 't wel meevuilt. Ik had 't artikel [[Kymrisch]] eers in mien eigen spelling ezet [http://nds-nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kymrisch&oldid=119629 zoa-j hier zien] mar laoter toch mar weer in de IJA-spelling, zoa-j zien scheelt t heel wat apostrofs, 't maak 't lezen makkelijker en a-j t zo zien dan zie-j gelieke à wat meer overeenkomsen mit aandere dialekken vie-k zelf. Ik heb mien spelling op-estuurd naor een Nedersaksische hoogleraar, kieken wat e dervan zeeg, en of e der wat van zeeg ;-). {{User:Servien/Haandtekening}} 20:27, 24 sep 2009 (CEST) :Na geluk dr met, Serv, :). Ik doo non n betten proberen met de spelling van de Kreenk Vuur Tweantse Sproake, want ik goa token wekke vriejdag sprekken op de Kulturele Tweantse Oawend, en de stuks dee a'w an mossen anleaweren wordt ebeundeld, mear dan wal in dee spelling. Op disse manere slot t better an biej de aandere spellings hier op disse wiki. t Is det Goaitsen nog wal strabaant kan wean, mear as iederene met de neuze dezelfde kaante oetsteet, dan kö'w inderdaad mear beginnen as a'w allemoal krang an oons egene vaste blieft hoolden. (Alhoowal de ''oa'' as ''ao'' mie nog steeds ampart vuur de oogne wemmelt, doar kan'k nog nit recht an wennen). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 21:21, 24 sep 2009 (CEST) ::Ik vinde de veurgestelde spelling ok better, o.a. deur dee minder apostrofs. En ik vinde ok dat de spellingen heel wat noar mekare könt greujen. Moar, en da's denk ik wal belangriek, dat mot edragen wodden deur de streektaalorganisasies. Wi-j könt der hier lange of kot ovver diskussieren, moar at et neet gedeeltelek ovver-enommen wöd deur dee min of meer offisjele organen, bereikt wi-j niks. ::Doarumme is dat ne perfekte aktie (dat opsturen), breng et moar noar boeten. En ik denk da'j ok de streektaalorganisasies deroaver mot anschrieven, et zol mooi wean da'j hier n platform kriegt woar ovver zukke dinge eproat wöd in breder verband. Op de websteas van de meeste organisasies is weineg ruumte veur diskussie, en n breed Nedersaksies forum of zo, he'k ok nog neet ontdekt. Et is noo toch vake n eenziedig veurskrift van n tröpke leu, moar taal mot leavendeg wean, en der mot oaver diskussieerd wodden. En dan zal et nog neet in ene kere lukken um ze op ene liene te kriegen, moar proaten is den eersten trad um et Nedersaksies op hoger nivo te kriegen duch mi-j. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 21:26, 24 sep 2009 (CEST) PS Bestoat der trouwens hoogleraren Nedersaksisch? :::@Woolters: 't ziet der al heel aanders uut a-j de e's behouwen in de woorden, mar wat de ao en oa angeet, bie mien blief dat grotendeels gewoon zoas dat noen is. Alvas veule succes dermee ankoemende weke, meschien zie-w joe stuk nog wè in boekvorm verschienen. @Draodnegel: Ja, der is der mar ene in Nederlaand, [[Hermann Niebaum]] en veur t Gronings is dat [[Siemon Reker]]... mar inderdaod, ik denke oek dat ze mutten praoten en overlegen, daor he-w veule meer an. {{User:Servien/Haandtekening}} 21:44, 24 sep 2009 (CEST) Kiek, nou wie t der weer over hebben, t probleem dat ik vanôf begun ôf aan der mit haar is dat t Grönnegs n haile aandere traditsie het wat de klanken en heur schriefwieze aangaait. Wat bie joe ee is, is bie os ì, wat bie joe oo is, is bie os oa, wat bie joe ao is, is bie os ô/ò, enzowieder. Dus messchain scheelt t hail wat as t Grönnegs eerst der boeten nomen wordt. Toalkundeg heurt t nait bie de zudelke dialekten, môr sunt wie toch ain wikipedia en ain streektoal worden binnen, zollen wie t haile Leegsaksisch soamen nuimen kinnen, môr den bin ik der wel veur om de ao veur de zudelke dialekten tou broeken en de oa veur t Grönnegs. Dit omdat de zudelke ao/oa meer noar de a gaait en de Grönnegse oa meer noar de oo en oe. Wat dij schrieftraditsie aangaait, t dunkt mie dat t hail stoer is om dit tou verainen. Kiek, as ik op de ziede [[Grönnegse toalwiezer]] schrief dat de oa oetsproken wordt as de Nederlaandse oo dij vôlgd wordt deur n r, den is dat volgens de Grönnegse traditsie van t oetspreken van de oo. Môr as joe opschrieven dat de ao of oa overainkomt mit de oo vôlgd deur n r, den is dit net zo korrekt, môr wel via de zudelke traditsie, den de oetsproak traditsie van [oor] is bie joe failieks [òr]/[òə]. As wie dit wel soamenvougen willen, den mouten wie overwegen om os aan tou pazen aan nkander en dus overwegen om de olle traditsie tou breken. Kiek ien stee van "môr" zol ik ook "maor" schrieven kinnen. Doarbie zollen joe ien stee van "deventer" ook "dìventer" schrieven kinnen, wat beter aansloet bie de Hollaandse oetsproaktraditsie, woardeur t noar de boetenwereld tou ook dudelker wordt. Môr hier hebben wie t loater ien dit overleg nog wel over, ik wacht even joen reaksie ôf. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 01:18, 25 sep 2009 (CEST) :Tijdens de [[Wikipedie:Praotkefee#13_juni:_Nacht_van_Kunst_en_Wetenschap|Nacht van Kunst en Wetenschap]] in juni in Stad was een van de grote punten van kritiek van Siemon Reker dat hij op nds-nl:wiki wat spelling betreft ook binnen een en hetzelfde lemma vaak verschillende Saksische spellingen aantrof. Hij suggereerde onder meer om in ieder geval binnen een artikel één spelwijze te hanteren - en wat het Gronings betreft mocht dat van hem die van de recente bijbelvertaling zijn. [[Gebruker:Wutsje|Wutsje]] 01:28, 25 sep 2009 (CEST) ::Kiek, n probleem dij ik hiermit heb is dat dij spellen tou Hollaands is. Luu as Reker en Ter Loan wazzen apmoal tegen t broeken van aksìnten. Hiermit goan gewoon bepoalde toalaigenschoppen verloren. Kiek bieveurbeeld noar t woord "of". As man hiermit de spellen van de Grönnegse biebel volgen, den kin t woord "of" twij betaikenissen hebben. Noamelk n Nederlaandse "of" en t Nederlaandse "af". Ien de oetsproak zit hier n goud verschil tuzzen, môr ien de schriefwieze gaait dit verschil tou nait. En dat is jammer, den hou meer aksìnten man broek, des tou meer dudelkhaid van de toal. Der binnen luu dij juust zèggen dat dit juust ondudelker wordt, môr t wordt nog ondudelker as bepoalde klanken nait onderschaaiden worden van aandern ien tieds dat dit wel zo is. ::''Kijk, een probleem dat ik hiermee heb is dat die spelling te Hollands/Nederlands is. Mensen als Reker en Ter Laan waren allemaal tegen het gebruik van accenten. Hiermee gaan gewoon bepaalde taaleigenschappen verloren. Kijk bijvoorbeeld naar het woord "of". Als je hiermee de spelling van de Groningse bijbel volgt, dan kan het woord "of" twee betekenissen hebben. Namelijk het Nederlandse "of" en het Nederlandse "af". In de uitspraak zit hier een duidelijk verschil in, maar in de spelling gaat dit verschil dan verloren. En dat is zonde, want des te meer accenten er worden gebruikt, des te meer duidelijkheid van de taal. Er zijn mensen die juist zeggen dat dit onduidelijker wordt, maar het wordt nog onduidelijker als bepaalde klanken niet worden onderscheiden van anderen terwijl dit wel het geval is. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 01:38, 25 sep 2009 (CEST) :::Wat die Groninger bijbel betreft zei ook niet dat ik het met Reker eens ben, ik wilde alleen even melden wat hij zei. En wat die accenten betreft ben ik het geheel met je eens (ik ben Fries, dan is men wat dat betreft ook wel wat gewend). [[Gebruker:Wutsje|Wutsje]] 22:21, 27 sep 2009 (CEST) <small>Vertalen hoeft overigens echt niet hoor, ik kan prima met het Gronings overweg - alleen aan het schrijven ervan waag ik me maar niet.</small> :Begriep ik oe non good, Grönneger, de'''-'''j allens tehope weelt gooien, m'''ae'''r van t Grönings n apart heuwdstukke weelt maken? As ik Grönings heure (Harm oet Riessen dreeit nog wal es wat Grönings in zin programma) dan steet mie de Gröningse ''oa'' mear as ne -ow- an. Dus t bekeande 'loat goan' sprek ieleu oet as 'loowet goowen'. Dan lik t mie better '''to''' det de rest gewoon -oa blif skriew'''e'''n, en de Gröningers '''ummeskakelt''' noar -oo. <br> :Wat ik oe probere dudelik te maken Grönneger, en det in samenwoarking met disse verniejde spelling van mie, is det t gewoon tied van gewenning neudig hef. Iej köant heel strabaant an oew '''egene''' vaste bliewen hoolden, mear dan kom iej in t lesten nooit töt oawereenstemming. As ik wil skriewen zo as ik köjere, dan ha'''-'''k '''allange''' [[Koarel van n Notoaris]] zinne skriefwieze an'''-'''enömmen. Want vuur t Riessens is den ZOONDER TWIEFEL t beste. M'''ae'''r leu van boeten Riessen hebt dr weainig an. :En woer t bie oew non op lik, is de'''-'''j best ne algemene skriefwieze weelt annemmen, as t m'''ae'''r op oewe vuurwearden gebuurt. Ik wazze der ook van oawertugend det Tweants nooit t zelfde eskrewen kon worden as dee aandere dialekten, mear iej mutten dr de '''ogene''' gewoon eawen an wennen loaten. Ikzelf kan mie nen helen eande veenden in Servien zinne spelling, behaalve den oa/ao. Det is mie gewoon onnatuurlik. En mien staandpeunt is nog aait: '''extra''' leastekens is '''extra''' (onneudige) leasinspanning. De leu dee t op ne bepoalde manere gewoon zeent oet te sprekken, doot det ook wal as ze t aanders least, umdet ze de ''bedoling'' van de tekst vake nog wal begriept, en '''öäre''' "leaservaring" en "oetsproakkönnigheaid" gebroekt...<br> :Ik steund vanwekke in de kraante, met as titel 'Viej nöalt verdan'. Ik hebbe al 6 leu biej miej ehad van: Wat steet doar dan? Ze konnen t n'''ee'''t leazen (en det zeent volblood Riessense leu!). t Geet '''der''' umme wa'''-'''j de leu (en oewzelf) anleart. Iej mutten rekkenen: iejzelf (ikzelf) zeent '''NEET''' representatief vuur oewe gemeenskop, want iej zeent '''der''' d'''ae'''gens m'''ae'''r drok met as zee en doarumme gewoon an ofwiekende spellings. Dee leu zeet eens in de zovölle wekke nen tekst in t plat, dus det wa'''-'''j ze vertelt, det geleuwt ze (of ze geleuwt t n'''ee'''t) en goat verdan met '''öär''' dagelikse woark. -Woolters [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 03:02, 25 sep 2009 (CEST) ::Ik begriep datst doe t hierop nait mit mie ais bist. M'''oa'''r luuster ais echt goud noar bieveurbeeld [http://www.youtube.com/watch?v=Lknn69W1WEs dizze reportoazie]. Ast doe hail goud luusterst, den zolst tou konklusie kommen kinnen dat t Grunn'''i'''gs n hail aandere tongval het as de aander Leegsaksische dialekten binnen Nederlaand. t Grunn'''i'''gs sloet eerder aan bie de oetsproak van Oldenbörg en Sleeswiek as bie t Tw'''ee'''nts en Veluws. ::Dij schrief'''traditie''' is nait allend op Plat. Wat ik hierveur ook dudelk perbaaierde tou m'''oa'''ken, was dat ook ien t Nederlaands wie n aander '''traditie''' hebben. As ik die heur over de oo, den hest doe t over dezulfde klaank as ik, wen ik t heb over de Grunn'''i'''gse oa. M'''oa'''r ik as ik t heb over de Nederlaandse oo, den heb ik t nait over dezulfde klank as dien Nederlaandse oo, deurdat ook t Nederlaands per regioon be'''ï'''envloud is deur t dialekt. Dit zörgt binnen dizze wikipedia ook veur ondudelkheden, omdat as wie over n bepoalde schreven letter hebben, wie t nait over dezulfde hebben. Kiek en ast doe de Grunn'''i'''gse oa deur oo vervangen wilst, den zel de gemiddelde Grunn'''i'''ger dit op zien Hollaands oetspreken. t Woord "goon" zol oetsproken worden mit de Brits Engelse oa (zo as ien "loan"). Dit is wat ik bedoul mit '''traditie'''. Even n aander veurbeeldje, as n Duutser de letter z oetschrif, den maint er doar n hail aander klank mit as n Hollaander of n Poolsker. De Duutser maint er n ts mit, ien tieds dat de Hollaander der n z van m'''oa'''kt en de Poolsker n zj. En t is hail last'''i'''g om dit bie nkander tou brengen. Ditzulfde hebben wie ook zain mit de pogingen om t Nederlaandse en Duutse Leegsaksisch bie nkander tou brengen. Kiek, ik wait nait of noa gewennen dit bie '''lu''' der ien komt. As t Leegsaksisch nou t ain'''i'''gste schrevene was woar '''lu''' mit ien aanroaken kwammen, den zol t meugelk wezen, m'''oa'''r hest ook nog t, wat ik den nuim, Grunn'''i'''gs'''-'''Nederlaands, woarbie t schreven Nederlaands, Grunn'''i'''gse klanken vertegenswoord'''i'''gt. En dat krigst der nait zo m'''oa'''r oet. Messchain zol t wel meugelk wezen om n hail aander spellen tou verzinnen om baaident goud oetnkander tou holden. Dat der gain misverstand bestaait tuzzen baaide toalen en heur schriefwieze. ::Toch is t dunkt mie hail last'''i'''g, den denk ais ien hou joe joezulf aanpazen zollen aan de Grunn'''i'''gse schriefwieze, dat zol ien joen ogen ook vrumd wezen. Dat joe bieveurbeeld schrieven: "Ik wit nìt wôr ie henne gôt, mar ak noa goad nô dènke, dan kum k dr wà op en dan loap ik èven mit oe met nôr benìden." Dit is veur joe net zo vrumd as dat t Grunn'''i'''gs schrieven zol: "Ik wait nait woor joe heen goon, moar as ik gaud noo denk, den kom ik der weal op en den loup ik ijven mit joe mit noor benijden". Kiek den as wie de oa schrieven goan as oo en de ì as ee, den valen de Grunn'''i'''gse klanken oo (Eng: I kn'''ow''') en ee (Eng: d'''ay'''). Wat hiermit zeg is nait dat ik veur t Grunn'''i'''gs laiver n aander spellen hebben wil, môr dat as joe deurgoan willen mit dizze spellen, dat t Grunn'''i'''gs de grootste vrumdeling is en dat t messchain wat vlotter gaait as dijent veurlop'''i'''g boeten beschaauwen blift. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 09:26, 25 sep 2009 (CEST) :::Ik bin t dermee ees dat t Gronings aanders klink as bieveurbeeld t Twents en t Veluws, t klink in onze oren wat knauweriger en hef n bulte Friese klanken. Wat de spelling van de ì angeet, in t Nederlaands klink de ''ee'' as n lang-erekken ''i'' dus ''eende'', dan zo-j werschienlik zegen: "ja mar de uutsprake van de ''ee'' is in t Gronings weer aanders", dat is bie ons oek zo, wie hemmen verschillende uutspraken veur de ''ee'' zo he-w de: lang-erekken i [leven = lìmm], ieë [gemieënte], jì [kjìl], mar dat bin allemaole uutspraakvariaanten van de ''ee'', net zo as t Nederlaands verschillen hef ''eei'' [heei], ''ì'' [vìl]. :::De ''oa'' klink inderdaod iets aanders as de ''oo'', bie ons as ''ò'', dit bin net as de ''ee'' uutspraakvariaanten van mekaar, de schriever weet wel ho t uut-espreuken mut wonnen. Loapen is weer t zelfde verhaal as de ''ee'' en ''ao/oa'', in Groningen schrieven toch oek gien ''noard''. t Veurdeel van de Nedersaksische spelling is da-w t inderdaod nog n bietjen kunnen vormen umdat n groot deel van de Nederlaanders t neet zo goed kent as wie, dus n ''ì'' of n ''ee'' zal veur dee luui niks uutmaken. Ik heb de leste opmarkingen van Grönneger1 en Woolters even in mien spelling over-ezet um mar even te laoten zien ho min veraandering der eigenlijks in zit. {{User:Servien/Haandtekening}} 12:49, 25 sep 2009 (CEST) Nou kiek, dat was juust wat ik nait bedoulde. Zo ast doe zègst, de lezer wait t wel, môr den hest t over de Veluwse, Twìntse, etc lezer. De Grönnegse lezer zugt de ee nait as ì, môr as eei. De oa is veur hom zo as ien t Brits Engelse [door] (deure). Deur de ô ien oa tou veraandern, worden baaide klanken veraind en ontstaait der dus ondudelkhaid, zo as ik al zee. Dus of de zudelke oa mout ao worden en de Grönnegse oa blift zo of de Grönnegse oa mout veraanderd worden ien wat aans. Dat verschil tuzzen t Nederlaandse "heei" en "veeil" is ook streekgebonden. Bie os is dat noamelk nait zo en ien Hollaand ook nait. Dit bedoul ik dus dat wie haile aandere oetsproakvarianten kennen en dat wie aander oetsproaken aan verschaaidene letters geven. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:46, 25 sep 2009 (CEST) Grönneger, zo gaauw a'w ne eendudige spelling hebt, kan'e op de skolen egewen worden. Dan went de keender der vanzelf an. En dan mut de oolden ook met. Mear ne aparte spelling vuur t Grönnens (en de rest van t Noordneersassies) zol ook nit gek wean. Mear ja, dan he'j det wier. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 18:22, 25 sep 2009 (CEST) ::Grönneger, :: ik bun der effen met in de bonen, dus moar preberen samen te vatten: a'k et good begriepe is de ô etzelfde as den Twentsen en Achterhooksen oa/ao. ::Moar wat is dan den Grönnegsen oa? Is dat zo-as nen Nederlandsen oo, of tussen oo en oa in. En dan den Grönnegsen oo: in de Klankleer van et Nedersaksies steet dat as geliek met de rest van de oo in NL en ok Twents, Achterhooks ezw. Moar a'k hierboaven leaze dat dat meer nen ow is, dan is dan nen anderen klank. In de opname dee'j korts hier hadden stoan en in de reportage, veel mi-j dat ok al op: boot klunk veur mi-j meer as boowt, bi-j ons is nen oo nen zuveren eenklank, nog meer as in et Nederlands. ::Wieters, in et algemean oaver de spelling: de oetgang -lik. De stomme e zee'k et leefst as e eskreven, dat is et makkelekst te leren. Een woord as: dudelek, doar bunt de middelste en leste klinker etzelfde, dan vin'k et mooiste dat dat ok etzelfde eskreven wöd. As dat tevölle bezwoaren gif, dan zee'k lever dudelijk as dudelik, zoas bv Goaitsen dut. En dat kump dan vanweage de herkenboarheid vanoet et NL, ik bun wal gewönd um -lijk as lek oet te sprekken, moar neet um -lik zo oet te sprekken. Moar nogmoals, et leefste allemoale -e's. Effen wennen, moar heel gauw an te wennen. Anders he'j zowal de i, de ij, en de e dee anders oet-esprokken wodt in verskeidene woorden. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 20:33, 25 sep 2009 (CEST) :::De oa is bie os t zulfde as bie joe de o, zo as de maiste Tukkers en Aachterhoukers bekend stoan om de "coooola" en "Almeloooo". As man dat op zien Grunnegs schrieven zol, krigt man "koala" en "Almeloa". [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:08, 25 sep 2009 (CEST) ::::@Gröntjen: ik denke dat a-w amparte klanken an de ao en oa toe gaon kennen dat t draagvlakke veur n algemene spelling dan veerder ummeneer geet, t zol wel mooi ween, want dan he-w gelieke n prebleem minder mar ik veurlopig zie ik t neet gebeuren. Dat hef de SONT-spelling oek neet edaon trouwens. Ik zag al dat t Biebelgronings ''mor'' schrieft (zonder accenten). Twìnts en kìrke zo-k dan schrieven as Twints en kirke. Ik zol wel es grege bie de SONT langes gaon en even praoten over dit soort zaken mit wat luui. Bie ons op de Veluwe en in Zeewolde (an de overkaante van Harderwiek) zegen wie in ons Standardnederlaands ''heei, das hil vil'' (hé, dat is heel veel), ik heb wel es ''heeil veeil'' eheurd, mar dat was in West-Frieslaand. {{User:Servien/Haandtekening}} 23:56, 25 sep 2009 (CEST) == Effen de stekkels opzetten == Dit mot ik effen kwiet: ik argere mi-j kapot an websteas dee-t zich zogenaamd veur de Nedersaksiese sproake of kultuur inzet, en dan eure komplete webstea in et Nederlands opzet. Hier weer zo ene: ik was an et zeuken op Kreenk veur de Twentse sproake, um te zeen hoo-t dat verskilt van de Standaardskriefwieze, kom ik disse webstea teggen: [http://www.twentsewelle.nl/Subpagina.aspx?Pagina=21&Subpagina=81]. In et Nederlands, dan kan dan meskien nog, moar der steet n mooi Twents vläggesken bi'j. Dus ik denke, loa'k doar moar op klikken, en wat denk i-j: Disse ziede is neet meer beskikboar of zoiets. Dan zakt ow toch de bokse af, den nem i-j owzelf, en owwe sproake, woar da'j zogenaamd zonnen veurvechter van bunt, toch neet meer serieus? Ik mene, a'j wilt dat et Twents, of Achterhooks, of Veluws, en goa zo moar wieter neet verdwient, dan mo'j toch zelf n veurbeeld gevven, of bun ik noo gek. Wat denkt ze noo, dat de leu dee-t der kiekt noo denkt: mwoa, dat Twents is mooi, moar skienboar is dat Hooghaarlemmerdieks nog völle better, want zelfs hier gebroekt ze dat. En noo nem ik disse webstea, moar zo bunt der nog völle meer, ok in et Achterhooks en Drents ezw. Bun'k noo an et deurdreajen, of bunt der meer leu dee meent dat et serieus nemmen van et Nedersaksies begunt met owzelf, en dus met et skrieven in dee sproake? (Man, ik liek Helligen Hendrik wal, moar mangs mo-j ow effen afreageern) [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:31, 26 sep 2009 (CEST) :Iej köjert mie krek noar n moond, droadneagel. Iej mossen es met verskilnde leu van de Kreek Vuur Tweantse Sproake um de toafel, want ik hebbe der wat esprökken dee't dr precies zo oawer deankt. En ik net zo. (ook [[Goaitsen van der Vliet]] is dr zo ene, mear den kan mangs nogal radikaal wean). Ik hebbe verskeaidene ideejen van wa'w doaran doon köant: :Ik hebbe vernear oargens eleazen det vrouwleu vuur sproakveraandering zorget. Zee zeent verantwoordelik vuur klaankverskoevingen (deankt bv an de al breder wördende -ij, dus al mear -ai) in t Neerlaands, en vuur t gebroek van ne sproake in t algemeen. Dus mu'w zorgen det de vrouwleu wier plat goat gebroeken, want de kearls doot allens um indrok te maken op de vrouwleu, dus ook Hollaands köjeren. Rechtevoort vaalt t mie op det kearls automaties umme skakelt noar t Hollaands as ze met jonge meakens köjert. As of ze zo probeert dee meakens vuur zik te winnen. Non har ik edacht: vrouwleu zeent mode-geveulig. Azze vie non n klearmoark in t plat oetbrengt... Iej zeet heel völle kleare met oet de locht egreppen opdrukken in t Engels. Vieleu köant ook zomear teksten oet de locht griepen en dee op dezelfde kleare drukken. Richtet n TV-stasjon op, kets in t plat, en erichtet op de jeugend, zo as BNN, of veronica. Skriewt romans in t plat (nit umme zetten, mear zelf verzinnen) of maakt gode muziek in t plat (en nit allenig mear troanentrekkers of smartlappen). :Wa'j ook vake zeet, is det leu dee't zik met plat bezig hooldt, oaweral in n boerenkiel verskient, of de vrouwleu in jak en rok. Det dut bv de Groafskopper Platproaterskreenk ook. Gin woonder det de jeugend gin plat mear wil doon. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 01:31, 26 sep 2009 (CEST) ::Doadke, ik haar liek t zulfde! Bieveurbeeld ook [http://huisvandegroningercultuur.nl/home/ Hoes van de Grunneger kultuur]. Tou vurreg joar ston hier nog n kopke "Grunnegs", môr as man doar op klikte ston der "Vertaling nog niet beschikbaar". Dus dou heb ik aanboden om dat tou vertoalen, môr dou zeden zai dat zai al n vertoalen haren en dat t binnenkört op droad kommen zol. En nou, binoa vaaier joar loater, staait t der nog nait en is t kopke Grunnegs hailmoal vot. ::Joa, ik leuf wel dat vraauwluu der veur verantwoordelk binnen. Ook veuraal omdat (zeker ien os gebied) de maiste vraauwluu nog hoesvraauw binnen of ien elk gevaal de belaangriekste opvouernde older. Hierdeur is t zo dat as moeke Hollaands tegen die prat en pa prat Grunnegs, môr dij is nait zo voak thoes, den proatst gaauwer wat dien moeke prat. Ik zai bie de jeugd ook dat de jongen t veuraal onder nkander proaten as gemoudelkhaidstoal, ien tieds dat zai t onaantrekkelk vinden as n wicht plat proaten dut. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:58, 26 sep 2009 (CEST) :::Dat vuil mien inderdaod oek al op. Ik heb zelf n T-hemde ontwörpen mit de tekse ''Tegen mien ku-j plat praoten'', daor krie-j vake wel reakties op, dat is wel grappig. A-j daor noen es n hele kleraoziereeks van maken, platpraot-tv, boeken en goeie meziek dan zol dat vanzelf mooi ween, mar ja waor krie-j daor de centen veur. t Liek mien oek iezelig mooi a-w plaosnaamborden kriegen in t plat kriegen, net as t Fries, dan schreien ze dat ze gien Friese toestanen willen, wat noen opkoemen veur de taal? Ik heb ze van t Huus van de Groningse taal gelieke effen n berichjen estuurd. {{User:Servien/Haandtekening}} 12:07, 26 sep 2009 (CEST) ::::Joa, dat zol wel mooi wezen, môr den is t probleem, wat is de juuste noam? Is t "Ezinge", "Aizinge", "Aizen", "Aisen" of "Aisens"? En as de waitenschop t dörp "Opwerd" nuimt, môr de bevôlken "Opwier", welke kaist man den? En as n noam al Grunnegs is, bv "Kantens", veraandert man de Hollaandse noam den ien "Kantinge"? Dit binnen apmoal vroagen woar man goud (en woarschienlek laank) over laank denken mout. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:33, 26 sep 2009 (CEST) :::::De uutsprake zo as t in de gemeente geldt mu-j anhouwen. Veur n darp of stad mu-j de uutsprake van de plekke zelf anhouwen, dus ''Opwier''. Kantens blief gewoon Kantens in t Nederlaands, zo heet t darp. Zo doon ze dat in Frieslaand/t Limburgse darp [[Weerd]]. {{User:Servien/Haandtekening}} 14:37, 26 sep 2009 (CEST) ::::::Wat webstees anbelangt krig www.huusvandetaol.nl van mi'j veur 't zoveulste jaor op riege de eerste pries: uut-ebreid, actueel en hielemaole in 't Drèents. Een webstee (en orgenisatie) daoras ze wat an doen mut is www.sont.nl, die al sund 2006 hielemaole stille lig, mit old ni'js op de veurpagina en een bizar gebruuk van Nederlaands en Nedersaksisch deur mekare. Niet best veur een club die 't hiele Nedersaksische taalgebied wil vertègenwoordigen. ::::::Wat T-shirts anbelangt, laow brainstormen oaver wat pakkende opdrokken. Het T-shirt 'Tegen mij kuj Drents praoten' (van de gelieknamige campagne van 't Huus van de Taol) dut 't volngs mi'j best. Willie Oosterhuus hef een skier T-shirt mit opdrok 'Goedgoan'; ik heb nao-evraogd as det goed verkoopt. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 02:10, 27 sep 2009 (CEST) ::: www.huusvandetaol.nl is inderdoad n veurbeeld van hoo et wal mot. Krig van mi-j en 10- en et minnetje kump deur dit: [http://www.huusvandetaol.nl/component/option,com_weblinks/catid,29/Itemid,23/] Eure verwiezing noar 'ons' is kapot, en das noo al zowat n joar zo, of miskien wal langer, moar toen he'k et veur et eerst ezene. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 02:22, 27 sep 2009 (CEST) ::::Det zeent mooie ideejen, mear zo bedoolden ik det nit: Ik bedoolden mear van, dr steet non aait lulkook op van "denim raw wear" en "champion swim team" en zuksoort kroam. Det kan eawenzogood in t plat: "gebroekte roewe klear", "Beste Plooge 1934", of loze kreten as "leneman, waarkman", verzint der n mooi beeldmoarksken bie, dan mut det duch mie toch ansprekken. En vuur de meakens "Fleenke Deernties". Ik neum mear wat. - Woolters [[Speciaal:Biedragen/212.45.63.104|212.45.63.104]] 22:00, 27 sep 2009 (CEST) ::::Eawen vuurbeeldjes eknutseld: ::::*[http://foto-uploaden.nl/zie/uq7bhbh Neagel en Woolters!] ::::*[http://foto-uploaden.nl/zie/vop9wjr En op vrouwleuklear] ::::- Woolters [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 00:54, 28 sep 2009 (CEST) :::::Oaver 't 'Loat goan'-T-shirt (ik numen 't hierboaven per vergissing 'Goedgoan') skrif mien breur, die 't verkoopt: ''"Over het algemeen is hier alleen vraag naar bij de [piraten]feesten in het oosten van Nederland, zoals in Markelo, Wapenveld & Vroomshoop. Bij andere feesten negeren mensen het shirt of ze maken een opmerking als: 'Loat Goan? Is dat Engels?' Behalve in Limburg, daar kent men het ook, maar daar schrijf je volgens mij 'Laot Gaon".'' :::::Een amparte webstee mit Nedersaksische producten zol misskien wal wat wèden? Mien breur is d'r wal skeptisch oaver. Mar zoas Woolters zeg, aj lulkoek as "Champions Team 1950" kunt verkopen, kuj det mit herkenbare kreten vast ok. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 10:02, 28 sep 2009 (CEST) Messchain mouten wie os breder orienteern. Nait allend t volk dat noar piroatenfestivaals gaait, mor elkenain. En de tekst mout nait zo prominent ien beeld stoan, môr der mout gewoon n soort ploatje op komme en den n tekst der bie integreerd ofzo, zo as [http://www.allprintnederland.nl/images/website/t-shirt_sanford.jpg dit]. Of [http://dejacfashions.com/wp-content/uploads/2009/01/polo-ralph-lauren-t-shirt-1.png zoiets] môr den mit de bv de Twìntse vlaag en ien stee van France, Tweante ofzo. t Belaangriekste is dunkt mie dat wie t boeren imago kwiet worden. Den dat is de reden dat de maiste luu t tegenswoordeg nait meer proaten. Den as wie zain lôten dat t Leegsaksisch nait allend veur de boeren en onderloag is, den kriegen wie n breder publiek. Woolters, kinst doe ien Oetrècht gain studìntenverain oprichten veur luu oet Oost-Nederlaand? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 10:46, 28 sep 2009 (CEST) :Det zol n good idee wean, Grönneger, mear ik wonne doar nit. Ik zin zo gek met Tweante det ik t der vuur oawer hebbe aait op en dale noar Utrecht te klepperen. En ik bedoolden dee kleare ook nit vuur piratenfeesten, mear in t algemeen. En zonne webstea wat ni'jluuseger zea besteet al vuur Tweante, ontdek ik zujuust: [http://www.hetbestevantwente.nl/pakket_6_2.html hetbestevantwente.nl]. [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 11:31, 28 sep 2009 (CEST) ::Jao, een hooghaarlemmerdiekse verkoopstee van 'echt Twentse geveltekens'. Mar wi'j wilt juust 1) de ''taal'' promoten, en 2) van 't oldmoodse imago of. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:14, 28 sep 2009 (CEST) == Vandalisme == Moin dag, Ik docht zow, sunt wie de leaste tied weer rejdelk veul vandalisme hebben, is t nait verstandeg om, liek as op Engelse wikipedia, anonieme IP-adressen nait toustoon nije zieden aan tou moaken? Dat schejlt os n hail eande geböälk en gedou. (ejven n bejtje mit de speallen perbaaierd) [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 10:51, 28 sep 2009 (CEST) :Een wieder argument daorveur zul kunnen weden det volk det hier serieus bi'jdraagt, vake al wegwies is op 'e Nederlaandse Wikipedia, en al een gebrukersname hef. Daorentegen bint d'r wel mangs kleine, ienmaolige bi'jdrages (zoas beveurbield een stokkien oaver een plaatselijke band) van volk det onder IP-nommer skrif. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:10, 28 sep 2009 (CEST) ::Joa, môr as dijent geern n ziede hebben willen en der staait dat zai zok aanmelden mouten om nije zieden aan tou môken, den dudden zai dat wel dunkt mie. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:13, 28 sep 2009 (CEST) == Meertens Kaarte == Ik krege van könnigheaid nen netbreef met ne verbeending noar de kaarte van Meertens. t Blik det ze den oardig oet-ebreaidt hebt: [http://www.meertens.knaw.nl/soundbites/kaart.html# http://www.meertens.knaw.nl/soundbites/kaart.html#]. Zo völle stuks ha'k der nog nit op ezeen. Ik hebbe natuurlik drekt eawen bie Eanter ekekken/elusterd. Doar kö'j mooi de Westfaalse brekking heuren: [http://www.meertens.knaw.nl/soundbites/soundbites.php?kloeke=G198p# http://www.meertens.knaw.nl/soundbites/soundbites.php?kloeke=G198p#]. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 17:38, 29 sep 2009 (CEST) :Dit Ìnters klinkt mie hailmoal nait echt Twìnts tou. k Wait nait hou of ik t ploatsen mout, môr sowieso nait typisch Twìnts. Ik schrok n beetje dou ik dij koart zag, ien ais BOEM. En ik mout zèggen dat ik nait alles even goud verstoan kin! Dit ligt ook aan de kwaliteit van de opnoames môr ook aan hou dudelk man prat. Ik bin der ien elk gevaal wel hail wies mit! [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:50, 29 sep 2009 (CEST) ::t Vaalt mie bie t Vraiskenveens traauwens op, dat de ou en ai doar meer klinken as oou en e(e)i, zo as ien t overgangsgebied tuzzen t Noord en Midden Drìnts en zo as de klanken oo en ee ien t Grönnegs zulf. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:41, 29 sep 2009 (CEST) ::Luuster ook ais noar dijent van Kìrkroad. Dat heur binoa aan as puur Hoogduuts. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:11, 30 sep 2009 (CEST) :Kiek, [http://www.meertens.knaw.nl/soundbites/soundbites.php?kloeke=C027p# hier] (opnoame 2) kinnen joe goud heuren hou of t Hoogelaandsters klinken dut. Dizze kirrel zegt n hail ìnde woorden en doaraan kinnen joe goud heuren hou of de Grönnegse klanken binnen: (eerste woord wait ik nait echt, t klinkt as ''duker''), ''houd'', ''sweep'', ''raim'', ''hoak'', ''kist'', ''piep'', ''neus'', ''haand'', ''lief'', ''vout'', '''vreef'', ''stoul'', ''snij'', ''snijflok'', ''boom'', ''slee'', ''kwoa jong'', ''kiend'', ''toet'', ''braif'', ''toavel'', ''scheurklìnder'', ''vief'', ''vieftien'', ''viefteg'', ''stoet'', ''peer'', ''loag'', ''stoknaald'', ''stokdroad'', ''hond'', ''kat'', ''hondepoot'', ''ezel'', ''ovent'', ''kolenkit'', ''bai'', ''woddel'', ''boeskool'', ''zaip'', ''boomtak'', ''datgeut'', ''ain'', ''muur'', ''smid'', ''kuken'', ''bos'', ''wotter'', ''woagen'', ''hondehok'', ''put'', ''daam'', ''schoap'', ''bok'', ''bakstain'', ''hoas'', ''vos'', ''holt'', ''brugke'', ''vodder'', ''doeken'', ''zail'', ''tien'', ''rou(e)r'', ''vis'', ''moan'', ''toren'', ''dörp'', ''ekkel'', ''aikenboom'', ''aart'', ''noorden'', ''old'', ''rôg'', ''stroatje'', ''steegke'', ''bomke'', ''tied'', ''woavel'', ''week'', ''vijkoopman'', ''koopluu'', ''krom'', ''schaif'', ''ruilen'', ''fluiten''. Bie dizze olheer kinst ook goud heuren dat der nog wat Duutsege en Fraise ienvlouden binnen. ::Nee krek. Mear mu'j es [http://www.ad.nl/ad/nl/1000/Nieuws/article/detail/433716/2009/09/29/Nederlandse-dialecten-online-te-beluisteren.dhtml hier] kieken wo of t Algemeen Dagblad det niejs breg! Ik hebbe al ezocht of ik nit oargens n hellig bericht kan plaatsen, mear det kan bie dit stukken nit. Drekt wier de bekeande plaatjes van oolde vellen in oolderwetse kleare. Gin woonder det nums nog plat kuieren wil. ::Mear wat dut oe dan zo aanders an, an Eanters? He'j t Riessens al eheurd? Zin beniejd wa'j doar dan van veendt. En det Grönnens is toch echt heel aanders as de Westelike soortn. ::En inderdaad zeent wat stuks te kort, dan besteet de helfte van t stukken oet Kloeke, den't ne kattegorisering gef, en de rest is nit te verstoan. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:45, 30 sep 2009 (CEST) :::Wat ik as t typische Twìnts zai is bv dijent van Ootmaarzum. Van t Riesens, t vaalt mie veuraal op dat veul klanken overainkommen mit dij van t Grönnegs, zo as de öä en öäi, môr t wordt op n aander wieze toupaast. Toch binnen de diftongen wel net even aans. Zo as ik al eerder zee, kinnen diftongen op bepoalde ploatsen ien de letter kombinoatsie de noadrok kriegen. En joe dounen dat net even aans as bie os, bie os is t hailmoal aan t ìnde (bejter), bie joe wat wieder noar veuren (beeje-ter en ien Vraiskenveen hailmoal aan t begun (bjetter). Ook t Riesens klinkt nait haildal as mien beleven van t typische Twìnts. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:57, 30 sep 2009 (CEST) :Huj, dat zie-k noen eers. Das een flink stuk uut-ebreid. De kwaliteit is neet altied even goed en de stemme is neet altied even dudelijk mar 't is wè mooi um te heuren, zo heur je oek nog es 't verschil mit noen. Wat mien opvuil is da-j altied een klokke op de achtergrond heuren bie dee ouweluui. Ik heb gelieke effen naor 't dialek van Schokkelaand eluusterd, mar dat liek wè een kruzing tussen Urkers, Volendams, Veluws, Sallaans en Limburgs(?) {{P-:}}. {{User:Servien/Haandtekening}} 12:03, 12 okt 2009 (CEST) ::Joa, dij klok vuil mie ook al op. "'''t verschil mit noen''". Bie joe? Bie os verschilt t heurboare Grunnegs naauwlieks van der nou proat wordt [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:22, 12 okt 2009 (CEST) :::Hach noen ja verschil, de uutsprake van een paor woorden bin net iets aanders, mar dat kan net zo goed een plaoselijk verschil ween of sloerigheid, bv. maon-maone, regene-regen, taol-taal, vergaderige-vergaorige, werk-wark, sterren-steerns. {{User:Servien/Haandtekening}} 16:12, 12 okt 2009 (CEST) ::::Joa, goud, dat is bie os ook zo. Der is gainaine dij hier nog 100% goud Grunnegs prat. Der binnen aaltieds wel woorden dij mooier kinnen of zinskonstruksies dij beter kinnen. Ik schrief over t aalgemain ook beter Grunnegs as dat ik proat, den voak kin ik der laanger over noadenken en sums as ik bepoalde olle woorden broek, waiten aander luu nait wat dat is. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 16:45, 12 okt 2009 (CEST) Nog even over t Ìnters, ik heb even goud luusterd en t dunkt mie dat man ien Westfele dizze kirrel goud verstoan kinnen zollen, den ook de oo klinkt wat as ou en ''brìafke'', ''vuort'', ''ouer'', etc. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:00, 17 okt 2009 (CEST) == Een veurbield veur de Nedersaksische meziek == As de Nedersaksische meziek nog ies töt [http://www.youtube.com/watch?v=Cw2s1Ymn5iA zokke] heugtes much klömmen. De Afrikaanstalige meziek hef een respectabele tredisie, daor niet van, mar de creatieve explosie daor van de leste jaoren hef dudelijk van doen mit 't bewaoren willen van de Afrikaner cultuur in 't ni'je Zuud-Afrika. Töt zokke dingen is taalwil, en bi'j uutbreiding cultuurwil, in staot. Hmm, wi'j hebt geleuf ik nog gien oaverzichtsartikel ''Nedersaksische meziek''. Ik kanne d'r wal mit begunnen. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 09:50, 30 sep 2009 (CEST) :Doot mear, det kan nog mear opleaweren as a'j zelf deankt. Ik zaggen vernear in de kraante det dr binnenkort n optreaden is van De Opa's. Nooit van eheurd, mear t zeent jungere kearls, dee't in t Tweants en Achterhooks zingen doot. Mu'k eawn wat mear van opzeuken. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 12:07, 30 sep 2009 (CEST) ::En [http://dialectpop.wordpress.com/ hier t dialektpopfestival]. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 12:09, 30 sep 2009 (CEST) :::Joa, dat vuil mie al voaker op, dat de Afrikoanse muziek echt goud is en verliekensboar mit Engelse muziek, serieuze muziek. Ik heb zulf nait zo veul mit dij piroatenmuziek. t Is wel mooi, môr allend as man aan t zoepen is en op n feestje, môr nait om as proater van t Leegsaksisch stolleg op tou wezen. Kiek, Erwin de Vries (zai [[Wikipedie:Nedersaksisch beluustern]]) het wel weer gooie, serieuze muziek mit n redelk serieuze omkrais. Luuster môr ais noar Boer en Ondernemer of de Polder. Kiek, t is apmoal hail mooi dij Leegsaksische muziek, môr as dat ien t zulfde woater voaren blift as dat t nou dut, den komt t nait veul wieder. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:28, 30 sep 2009 (CEST) ::::Ik vien aans dew al wal op de goeie weg bint, mit veural de leste tied diverse stielen. Zo hew Boh Foi Toch mit heur zydeco, Lohues zien blues, rap van groepen as Wat Aans!, ballades à la Harry Niehof, experimenteel wark van Stad en The Yellowish Summer Evening, teksten die niet in 't olde karrespeur blieft stikken (zoas ''De groanrepubliek'' van Alex Vissering), en we hebt ok oeze klassiekers as Ede Stoal en Normaal. D'r is ok een enkele metalgroep, mar 't Afrikaans hef al veule meer in genres as metal en punk. ::::[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:02, 30 sep 2009 (CEST) :::::Wat veend ieleu hier van: [http://www.youtube.com/watch?v=_bSA3UPFXHA http://www.youtube.com/watch?v=_bSA3UPFXHA]? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 01:22, 1 okt 2009 (CEST) :::Mooie muziek, schiere tekst, môr ik zol t wel veurlezen. Bieveurbeeld as Madonna [http://www.youtube.com/watch?v=CyW9v3VDdL8 hierzoot] dut. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 04:04, 1 okt 2009 (CEST) ::::Schier, smak naor meer. Goed idee van Grönneger; vergeliekt [http://www.youtube.com/watch?v=Z8QcoUJJWWg dizzend]. Dan kan ik de tekst ok onder 't waark heuren. ;-) [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 10:24, 1 okt 2009 (CEST) :::::Nedersaksische (Drèentse) black metal: Salacious Gods, mit nommers as [http://www.youtube.com/watch?v=ZsLfc_DeLrs ''Striem'n op de pokkel''], ''Piene'' en ''Knekelvoeste''. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:31, 2 okt 2009 (CEST) ==The LocalisationUpdate extension has gone live== The LocalisationUpdate extension is now enabled for all Wikimedia projects. From now on new localisations that become available in SVN will become available to your project within 24 hours. Your localisations get into SVN from [http://translatewiki.net translatewiki.net] typically within a day and at worst in two days. This is a huge improvement from the old practice where the localisations became available with new software. This could take weeks, even months. The localisations done by our community at translatewiki.net are committed to SVN typically every day. When the system messages in English are the same as the local messages, they will now be inserted in a file and are available for use in all our projects in a timely manner ===What this means for you=== Local messages have an impact on the performance of our system. It is best when messages are as much as possible part of the system messages. In order to remove unnecessary duplication, all the messages that have a local localisation and are '''exactly''' the same as the system message will be removed. What we ask you to do is to compare and proof read the messages in translatewiki.net and the local messages. You can then either remove local messages when the translatewiki.net message is to be preferred or, you can update the message at translatewiki.net. Messages that are specific to your project will have to stay as they are. You do want to check if the format and the variables of the message are still the same. ===Why localise at translatewiki.net=== When you localise at translatewiki.net, your messages will be used in all Wikimedia projects and eventually in all MediaWiki based projects. This is how we provide the standard support for your language. When messages change, at translatewiki.net you will be prompted to revisit your translations. Localising is more efficient because we have innovated the process to make you more efficient; there is text explaining about messages and we have applied AJAX technology to reduce the number of clicks you have to make. ==Translatewiki.net update== *Currently 99.96% of the MediaWiki messages and 14.40% of the messages of the extensions used by the Wikimedia Foundation projects have been localised. Please help us help your language by localising and proof reading at [[betawiki:Special:LanguageStats/{{CONTENTLANGUAGE}}|translatewiki.net]]. This is the [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:RecentChanges&translations=only&trailer=/{{CONTENTLANGUAGE}} recent localisation activity] for your language. Thanks, [[Gebruker:GerardM|GerardM]] 15:07, 30 sep 2009 (CEST) *Currently 99.96% of the MediaWiki messages and 19.19% of the messages of the extensions used by the Wikimedia Foundation projects have been localised. Please help us help your language by localising and proof reading at [[betawiki:Special:LanguageStats/{{CONTENTLANGUAGE}}|translatewiki.net]]. This is the [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:RecentChanges&translations=only&trailer=/{{CONTENTLANGUAGE}} recent localisation activity] for your language. Thanks, [[Gebruker:GerardM|GerardM]] 14:49, 1 nov 2009 (CET) ==How can we improve the usability for your language== We expect that with the implementation of LocalisationUpdate the usability of MediaWiki for your language will improve. We are now ready to look at other aspects of usability for your language as well. There are two questions we would like you to answer: Are there issues with the new functionality of the Usability Initiative Does MediaWiki support your language properly The best way to answer the first question is to visit the translatewiki.net. Change the language to your language, select the “vector” skin and add the advanced tool bar in in the preferences and check out the new functionality. And make some changes in your user page. When there is a need to improve on the localisation, please make the [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-ui-0-all necessary changes]s . It should update your localisation straight away. We would like you to report each issue individually at http://meta.wikimedia.org/wiki/Usability_issues. When there are problems with the support of MediaWiki for your language, we really want to know about this. It is best to report each issue separately. In this way there will be no large mass of issues to resolve but we can address each issue on its own. Consider issues with the display of characters, the presentation of your script, the position of the side bar, the combination of text with other languages, scripts. It is best to try this in an environment like the prototype wiki as it provides you with a clean, basic and up to date environment. The prototype wiki is available for five languages but you can select any of them, change the preferences to your language and test out MediaWiki for your language. We would like you to report each issue individually at http://meta.wikimedia.org/wiki/Language_issues. The issues you raise will all be assessed. It is important to keep each issue separate, because this will make it easier to understand the issues and find solutions. PS This text has been approved by Naoko, Brion and Siebrand. Thanks, [[Gebruker:GerardM|GerardM]] 15:07, 30 sep 2009 (CEST) == Saksische d == Ik lees net pas dit: :''Wa'k dan non toch treffe! Bliekboar is de Tweantse [d] en de [k] nogal zachte, want minne Skotse testpersoonn deankt de'k ne [ð] zegge. Ik had as testwöarde "lädder" en "vearder", en det heurt ze as "lather" en "feather". Apart. En ne [k] an t eande van n woard heurt ze as [g]: "reenk" heurt ze as "raig". Det ha'k nit verwochet. Miskien he'w dan toch wat mear van t Oold-Saksies oawer eheuldn as wa'w aait dachtn. Of Ik hebbe gewoon n sproakgebrek. Woolters 22:46, 23 jun 2009 (CEST) '' Hier wol ik nog even op reageren. t Klopt, dat is bie os ook zo en zeker as man t vergelieken dut mit t Hollaands, Engels en Frais. Wie (t haile Leegsaksische gebied) môken allend aan t begun van n woord n echte d. Ien t midden is t ð en aan t ìnd is n t. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 17:47, 2 okt 2009 (CEST) :"''...en aan t ìnd is n t.''" Det is nit aaltied zo. Bie oons nig'e mangs noar ne tip-r. En in zinsverbaand blif t gewoon ne -d: peard en waage = ''peadèwwaage''. Of vie loatt ne vort: Ik had um niks ezegd = iggarrumniksezeg. :en t ook nit echt ne ð, mear ne hele lechte -d. Der wörd meender drok achter ezat, meender ''plosief''. An t begin van n woard zit dr biej oons vake n soort lechte -n bie vuur: doonderdag = ''ndoondedäg''. As ik n hollaands akseant opzette, skoef ik bie de -d minnen oonderkaken noar achteren, en bie ne Tweantse -d skoef ik um noar vuurten. Biej n hollaandsen ligt de tonge ook platter en breder tegen n alveolairen raand an. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 18:42, 2 okt 2009 (CEST) ::Joa, hest wel geliek. Der zit wel locht tuzzen de tong en t bred as de d middenien de zin staait en nait op n "n" vôlgt. t Zit net tuzzen de d en de ð ien. En hest der geliek aan dat as de d vôlgd wordt deur n klinker. Dit dut mie der aan denken, lèstens zee ik moal tegen aine dij gain Grunnegs verstaait: "Most moal goud luustern den verstaait t wèl" en dij vruig mie wat veur ongeleuvelk laank woord dat was :p [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 19:56, 2 okt 2009 (CEST) == Dit, dis, dizze == Ik zat even noa tou denken en bedocht mie ien ais dat wie ien t Grunnegs, vooraal Veenkelonioals, noast "dit" en "dizze" ook wel ais "dis" broeken as aanwiezend veurnoamwoord. Bieveurbeeld "dis kaande" of "dis bredte". Volgens mie komt dit veur as der aan t ìnde n e staait, dat de e veurôfgoand aan t woord votvaalt, môr dit wait ik nait zeker. Is dat bie joe ook zo? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:17, 3 okt 2009 (CEST) :Nee, 't is in Noord-Oaveriessel ''dizze kaante''. De ienige veurbielden van 't vörtvallen van de schwa die mi'j èem te binnen schiet, bint ''tant' Annegien'' (as de name mit een klinker begunt), en (in 't Stellingwarfs) '' 'n zaoterdag'' (veur 'ankomen zaoterdag'). [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:01, 3 okt 2009 (CEST) ::Hier ok neet, bi-j ons wodt de oetgangen bepoald deur et woordgeslacht, dus dit hoes, disse vrouwe, dissen keerl. Afhankelek van et plaatselek dialekt kan et dan dizze of disse wean, moar dis of diz zonder oetgang kump bi-j mien wetten neet veur [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:13, 3 okt 2009 (CEST) ==Anwas== Vie zeent hier non al verskeaidene joaren gangs, en hebt al völle bereikt met mekoar, en de's hardstikke good, en ik hebbe der nog aait völle wille an, mear t vaste klupjen wil nog nit best gröaien. der is nog aait nit völle anwas van nieje metwoarkers. Ik zatte mie zo es te bedeanken woer at det an kon liggen. #In de eerste plaatse natuurlijk umdet leu bange zeent um te skriewen en doarin fouten te maken. Mear zo zi'w allemoal begunnen, dus det steet vuur de anwas nit t slimste in de weg. #In de tweede plaatse zinne vie deank ik nit zo bekeand; Wat leu keant Wikipedia wal, mear weett nit det der ook ne Neersassiese wiki is. Det keump umde'w töt non too vake ertikels anmaakt dee't oonszelf allene interesseert. Mear n aander zoch doar nit op (ook nit op n Hollaandsen of n Engelsen). Dus bie al dee populeare artikels steet nog aait ginne interwiki noar oons. Allene noar de 'vervelende' oonderwoarpen zo as oonze kultuur en sproakgebeunden dinge.<br> Ik deanke dus de'w es wat mear populeare ertikels mutten goan skriewen. Wat mear op t grote publiek erichtet, dus tillevisieprogrammaas en muziekgroepen en det soort spul. Autoos, sport, seks, ezw. Of he'k det mis? --Woolters [[Speciaal:Biedragen/212.45.63.105|212.45.63.105]] 22:44, 11 okt 2009 (CEST) :Joa, môr de artikels mouten ook nutteg wezen. As ik wat opzuiken wil over [[appel]]s, den heb ik aan t artikel op ozze wikipedia nait echt wat. Nou, wat zol n gouie reden wezen om n wikipedia tou bezuiken ien t "dialekt" (wat veul luu zo zain). Dat zol wezen om dingen op tou zuiken over t dialekt zulf. Doarom bin ik veuraal bezeg om [[Grunnegs]]-related dingen op tou zuiken en veuraal tou zörgen dat we n autoriteit worden op gebieden van os aigen toal(en). Ik bin aigelks ook benijd hou of ozze reputoatsie is, of wie betraauwboar binnen, of goud binnen, of wie open binnen, of wie goud mit nkander soamenwaarken. Hou of de boetenders os zain. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:32, 11 okt 2009 (CEST) :::Ik gao ok wat meer de kaante van Grönneger op in de zin de'k geleuve det oeze meerweerde veural in de specialistische artikels oaver oeze streektaal en -cultuur lig. Mar ik wil gieniene tègenholden um ok ies wat oaver Kelly Osbourne en zo te schrieven. :::Ik heb ies naor 't geboortejaor van mi'j bekende (Nederlaands-)Nedersaksische schrievers ekeken, en ze bint praktisch allemaol older as vieftig. Ok die ''angry young men'', de grieze baby boomers - mit alle respect - van ''Roet'' en ''De Nieje Tied''. En 't bint d'r op zich ok al niet zovölle, dus det zal d'r ok mit te maken hebben det mar anderhaalve man en een peerdekop Nedersaksisch gebruukt op internet. Mar toch bint d'r krange, eigengereide schrievers as Gerard Stout, en een enkelde jongeling as Sebastiaan Roes (1971), daorvan ik mi'j wal ies ofvraoge of die wal ies op 'e Nedersaksische Wikipedie snuustert en nooit ies zin hebt um mit te schrieven. :::'t Is now berregaonstied veur mi'j, mar wi'j mussien ies prakkezeren oaver wat menierties um de Wikipedie onder 't volk te brengen, zoaw doedertien ok edaon hebt mit 't parsbericht en Woolters zien kuiervraogen veur Radio Oost. :::[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 00:09, 12 okt 2009 (CEST) ::::(:-)) Kelly Osbourne... Kiek, t interesseert oonszelf niks nee, mear um mear volk an te trekken en um an te teunen det t Neersassies eskikt is vuur alle oonderwoarpen is t misskien wal nuttig um oaweral ne interwiki bie te kriegen, zodet de leu misskien inenen zeet: Hee, Nedersasksisch? Wat zol det wean? ::::En t is ja heel mooi um spesjalisties te wean in oewe egene sproake, mear doar hooft t nit met op te hoolden toch? ::::-- Woolters [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 00:44, 12 okt 2009 (CEST) :::::Ik stelle veur de'k binnenkört een kört parsberichien opstelle oaver Wikipedie, in 't besunder oaver een ni'j aspect as de ni'jsberichten (as 't wat egruuid is). Det kuw dan naor streek(taal)instellings sturen mit de vraoge as ze de tekst op heur webstees en/of in heur bladen wilt publiceren. 't Kun beveurbield 't Huus van de Taol wal ies interesseren dew now op oeze veurpagina ok ni'js oaver heur activiteiten plaatst. Daorumme, laow ok ni'js zuken oaver TwentseWelle, Staring Instituut, Iesselakkedemie ezw. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:25, 15 okt 2009 (CEST) ::::::Mu'j es kieken wat n onwetendheaid a'k toch non wier tegenkomme. Dit kreeg ik as reaktie oargens op: ::::::''Hoi, ::::::''Nou ja, op zich zou ik het verkeerd vinden als men ook Twents/Riessens(dat schijnt ook nogal te verschillen) les krijgt. Het dialect mag immers niet vergeten, maar omdat nu als taal te verheffen vind ik wat. Daarom vind de vergelijking met Duits en Engels ook niet opgaan. Daarnaast vind ik dat een ieder waar hij ook in Nederland woont gewoon goed Nederlands moet kunnen spreken!!! Oudere Rijssenaren(zoals bv.mijn vader) kunnen dat moeilijk, helaas. Dialect of plat is eigenlijk een onbeschaafde taal, het verwrongen Nederlands. Daarmee wil ik niet zeggen dat allemaal Nederlands moeten spreken soms kan plat best leuk, maar wel op z'n tijd!'' ::::::''Groeten en goodgoan!'' ::::::Na, mie ducht, doar kö'w t met doon, of nit dan? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 18:48, 21 okt 2009 (CEST) ::Miskien mo'j um hier moar op wiezen: [http://en.wikipedia.org/wiki/Germanic_languages#Diachronic]. ::Onbeschaafdheid is onontwikkeldheid, en dus ok gin kultureel of histories besef hebben. Dus of-ezeen van et feit dat ne sproake neet onbeschaafd is, moar hooguut de leu dee-t um gebroekt dat könt wean, is et Nedersaksies n verwrongen nederlands neumen op zien minst licht onbeschaafd. Los doarvan is et zogeneumde 'beschaafde' nederlands natuurlek ok moar n kunstmoateg samen-esteld taaltjen, met elementen oet de hollandse en broabantse dialekten van zo'n 500 joar geleden, woarbi'j et nedersaksies is oaver-eslagen. Et neet gevven van dat soort informatie an kinder, is dan ok et wieter verspreiden van dee onbeschaafdheid. Oaverigens bun ik et der wal met eens dat iederene op zien minst good Nederlands mot können, dat wil onze moatskoppi'je noo eenmoal, moar onderzeuk hef ok loaten zeen dat et tweetaleg grootbrengen van kinder veurdelen hef veur eur latere taalgeveul. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:07, 21 okt 2009 (CEST) :::Joa, presies. Ik vin t echt jammer, dat der zo waineg kennes is bie luu. n Studiegenoot van mie het familie ien Svitzerlaand wonen en hai sprekt den ook vluiend Svitzerduuts, môr as ik den Grönnegs tegen hom proat den zègt er dat er dat n lelk toaltje vindt en dat man t Svitzerduuts nait mit t Grönnegs vergelieken kin... :::Ik bin t der ook mit ains dat man goud Nederlaands (of Engels van mien paart) proaten kin, zodat man wel wieder kieken dut as zien aigen regioon, môr ik zai gain reden om dialekten ôf tou schaffen of dood goan tou lôten of zo wat. En ien de politiek is man juust tegen toalverdaildhaid en toalstoatussen, enz., zulfs bie t Frais. Man zugt t gewoon nait as toal, ien tieds dat de dialekten juust de oorspronkelke toalen van Nederlaand binnen, en nait t Nederlaands. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 20:55, 22 okt 2009 (CEST) == Ni'jsberichten op veurblad Nedersaksische Wikipedie? == Moi, :ik zagge det Grönneger op een kladziede ([[Gebruker:Grönneger 1/BigBrother‎]]) in 't Grunnegs ummezette ni'jsberichten hef ezet. :'t Liekt mi'j wal wat um, krek as de Platduutse Wikipedia, op oeze veurpagina een ni'jsrubriek te hebben mit deur oes in netzölfde welk Nedersaksisch dialect ummezette ni'jsberichten. :Ik zol dan wal willen veurstellen dew van alle ni'jsberichten de bron (dwz. welke ditigale kraante) d'r onder zet, en allend vertaalt wat aw in 't oorspronkelijke bericht weerumme kunt vienden. Dit um 't informatieve en neutrale kerakter van Wikipedia in acht te nemen. :Aw dan zölf berichten kunt plaatsen wanneer 't oes uutkump, behoeft d'r niet iene verantwoordelijk veur te wèden um 't maondelijks te actualiseren. :Servien, meen ie det dit meugelk is? ::t Liekt mie ien elk gevaal wel goud tou. De rezen dat ik t op mien ziede zet heb is omdat ik der ook mainens van komplottheoristen bie zet, dij voak nait deur de ''mainstream'' (is hier n goud Saksisch woord veur?) media aannomen worden. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:29, 13 okt 2009 (CEST) :::''mainstream'' = ''heufdmoot'' of ''toonangewende''. Ik veende dit n machtig idee. Ik har t ook al in t zinne um n weblog in t plat te starten, mear ik kenne gin programmeurskode, en det half-en-halfwoark met mijnweblog.nl veend ik ook niks. [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 16:58, 13 okt 2009 (CEST) ::::En [https://www.blogger.com/start blogger.com (blogspot)] den? Nou, ast doe doar toch mit aan de riddel wilst, kinst dat net zo goud hier doun! Waitst al hou ales waarkt en wie hebben der ook wat aan. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 17:28, 13 okt 2009 (CEST) :::Ieleu bedoolt dus zoiets: :::'''Scheringa ontsleug De Grave''' :::[[Amsterdam]]-DSB-hoolder Dirk Scheringa hef in [[mei]] bestuurder Frank de Grave der oet edoan. De baanke zelf zea toertieds det de bestuurders tevölle van mekoar verskilden, mear de Tellegraaf en de NOS meant det De Grave te völle vervelende vroagen steelden oawer de bookhoolding van de baanke. :::De Tellegraaf en de NOS wetet det oet egene noazeukings. De Grave wol der n doonderdag niks oawer zeggen. :::Scheringa wol in n gesprek met RTLZ niks lösloaten oawer woerumme at De Grave der oet mos. Hee zea det t artikel in De Tellegraaf "te völle was an edikt". :::(welle: [http://www.nu.nl/algemeen/2102230/scheringa-ontsloeg-grave.html nu.nl]) :::[[Gebruker:Woolters|Woolters]] 11:10, 15 okt 2009 (CEST) Noen 't is actief heur! Hou 't op de veurpagina kort, zet de verhaolen in [[Pertaol:In 't niejs]] aanders wönnen een snartzooitjen. Je kunnen dingen derbie zetten deur op de + te klikken (op de veurpagina). {{User:Servien/Haandtekening}} 15:46, 15 okt 2009 (CEST) :Prachtig zo, dankewal Servien! [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:37, 15 okt 2009 (CEST) == Kallen (=praoten) == In grote dielen van Noord-Duutslaand ''snackt'' ze, in West-Vlaondern en Zeelaand ''klappen'' ze, in Twente en 't Münsterlaand ''köjern/küren'' ze, in 't miest van Nedersaksisch Nederlaand en kört oaver de Duutse grèenze ''praot'' of ''proaten'' ze, in Limbörg ''kallen'' ze. Schienbaor kalden ze vrogger ok in Twente: ''Wy kallet as we et bynt 'ewent'' is een riegel uut [http://dissertations.ub.rug.nl/FILES/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/h1.pdf een varsien van Benjamin Blijdenstein] (1780-1857) uut Eanske. Kent iene dit gebruuk, en kunt d'r nog relictgebieden veur bestaon in Twente of aanderwoors in 't Nedersaksischtalig gebied? 't Liekt mi'j haost van niet, mar ie kunt 't maangs niet weten... [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:15, 15 okt 2009 (CEST) [[Ofbeelding:Proaten.PNG|right|500px]] :Ik ken 't woord wè mar allinnig vanuut 't Vlaams. In Deventer meschien wè ([http://www.gwkuijk.nl/joomla/columns-deventer-dagblad?start=215 Columns Deventer Dagblad]) mar wisse bi-k daor oek neet van. {{User:Servien/Haandtekening}} 16:01, 15 okt 2009 (CEST) ::Ja det is n oold woord, det feaitelik nit mear gebroekt, en nauweliks nog bekeand is hier. Ik hebbe der nog niks met edoan, mear oonder [[Overleg:Nedersaksisch_A]] stoat n antal pdf-bestaanden woerin oolde wöardeliesten van [[W.J.C. van Wijngaarden|Meaister Wiengoarden]] stoat. Doar steet'e geleuf ik ook tusken. Ik hove de vergelieking met t Engelse ''call'' nit te maken ;). --Woolters [[Speciaal:Biedragen/212.45.63.102|212.45.63.102]] 17:31, 15 okt 2009 (CEST) :::Zo, ie weet ok aal meer, Woolters. En bi'j ''klappen'' (mien collega/vriendin hier klapt de hiele dag West-Vlams) mu'k weer denken an ''kleppen''. :::Ik geleuve det dan veur 't Tweantse ''kallen'' zowat opgiet as veur 't ''kuiern'' (in de zin van praoten) in Drenthe: uut de tied. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:42, 15 okt 2009 (CEST) Bie os is gewoon ''proaten'' t normoalst. Doarnoast hebben wie nog meer woorden (sumtieds wat ollerwets) dij net even n biebetaikenis hebben, zo as kwedeln (veul en vlot proaten of "kletsen"), proatjes (kletsen), balen/baldern (hoog proaten: "opschepperig"), kaauweln/baauweln (onzin oetkroamen). Ik heb nog wel n mooi koartke van Duutslaand van t woord ''proaten''. Dij zel ik wel even noamôken en hier hoogloaden. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:45, 16 okt 2009 (CEST) :Kiek. Dit is ongeveer hou of t der oet zugt. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:22, 17 okt 2009 (CEST) ::Ik vin t hail intressaant tou zain hou of der n poar stamwoorden binnen dij ien de maiste dialekten veurkommen, môr net even n aander betaikenis hebben. Zai bieveurbeeld ''bale'' (Selterfrais; bie os ''balen'' = opschepperig), ''schreien'' (Leegbaiers; bie os schraaien = huilen; ien t Hoogduuts schreeuwen), ''snacken'' (Noord Leegsaksisch; bie os ''snakken'', opschepperig; snakkerd = hail negatief veur ''opschepper''). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:40, 17 okt 2009 (CEST) :::Wat ik ook intressaant vin is de vervougens van t waarkwoord ''wezen''. Der binnen vaaier (aigelks drij) waarkwoorden woar of dij van ôflaaiden binnen: '''binnen''' (to be, ich bin, ik ben, wie binnen, bist, been), '''sein''' (sein/zijn, sind/sünd, sei/zij, seit./zijt), '''wezen''' (wezen, was, wazzen, wesen, wees, wèst, geweest, is, ist) en '''weren''' (aigelks dail van wezen; weren, waren, være, er, är, are). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:45, 17 okt 2009 (CEST) :Kallen ken ik neet oet den Achterhook, wal oet Limburg (umgeaving Venlo), doar he'k et wal n paar moal eheurd. Bi-j ons zegt ze rechtevoort proaten, moar ok et woord kuiern is nog wal bekend, moar hoast neet meer gebroekt. Alleneg in de sproake van olde leu, of in olde teksten [http://www.dbnl.org/tekst/leop008sche01_01/leop008sche01_01_0151.htm tekst oet 1882] zee'j et nog wal es. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 02:07, 17 okt 2009 (CEST) ::Det hej mooi emeuken, Grönneger. Dit is feilijk mar een momentopnaome, aj bedenkt det beveurbield 't ''kallen''-gebied nog töt veur kört töt in Twente reikten. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:02, 17 okt 2009 (CEST) :::Joa, môr dit is ook môr n globoale koart. De oorspronkelke koart is veul kronkelger en der binnen apmoal toalaailaandjes en symbooltjes dij aangeven dat der meerdere woorden broekt worden ien n bepoald gebied. ''Kallen'' staait bv ook ien Broabant en t Leegrhainlaand (ink. t Gelderse revierenlaand) en ''klappen'' staait ook ien Oostfloandern en ''snacken'' staait ook ien Zuud Oldenbörg, en ''spreken'' en ''balen'' stoan ien Grönnen, enz. Ik heb allend de grondkleuren broekt omdat dat de belaangriekste of maist onderschaaidende woorden binnen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:26, 17 okt 2009 (CEST) :Det is ne mooie kaarte grönneger. Hest mooi doan. Mear volgens mie keant ze in Deanemoarken en in Noorweagen ook wal ''pratar'' of ''pråter''. Mear det is geleuf ik t zelfde oonderskeaid as tusken ''proaten'' en ''sprekken''. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 13:42, 17 okt 2009 (CEST) ::Joa, môr juust ien Sveden, doar het man veuraal pratar (ien t Sveeds is de a liekas joen ''oa'' en de Deense å, ien tieds dat de Sveeds å meer as ozze ''oa'' is: wieder noar veuren, laanger oetsproken en n lichte diftong) . Ien Denmaark en Noorweeg komt dit veuraal veur ien dialekten. ''Taler'' (en aal zien varianten) is ien Denmaark en (zudelk) Sveden de belaangriekste, ien tieds dat ''snakker'' ien Noorweeg de veurkeur het, môr ''taler'' en ''sprekker'' kommen dunkt mie ook wel veur. Bie os zit der gain verschil tuzzen ''proaten'' en ''spreken'', ien tieds dat ien t algemain Nederlaands dit verschil verliekensboar is mit ''kijken'' en ''zien''. ''Gronings praten'' is den nait goud, liek as ''to talk English''. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:12, 17 okt 2009 (CEST) :Toch zegt d'r wele wal ''to talk English'' (native speakers dus). Mar verschil blif d'r: ''to talk over a beer'' is leuker as ''praoten oaver bier''. :Hoe is 't aans in Frieslaand? Volgens mi'j gebruukt ze ''praten'' en ''sprutsen'', mar ik wete niet as d'r een subtiel verschil is, of wat aj meer heurt. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:56, 17 okt 2009 (CEST) ::Ien Fraislaand is t zulfde as bie os. ''Frysk prate'' en ''Frysk sprutse'' kin baaident, môr ''ik sprutse oer it âlde ljibben'' is minder gebrukelk as ''ik praat oer it âlde ljibben''. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 16:14, 17 okt 2009 (CEST) Uut 't [http://nds.wikipedia.org/wiki/Essen Platduutse artikel oaver de stad Essen (Noordrien-Westfaolen)]: ''Et gaff fröher völle Sproken/Dialeke en Essen (taum Beispiel ´t Borbecksch, ´t Essensch, ´t Waddisch on´t Polnisch). Vandage gätt et awer nech mä völle Lüh, dä düsse Sproken '''kallen'''.'' Klopt mit Grunneger zien kaortien. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:12, 20 okt 2009 (CEST) :Joa, môr moutst ook nait vergeten dat man op de grìns van Westvele en t Rhainlaand n soort mengen prat van Ripoarisch, Leegrhains, Westfeels en Hoogduuts, ook wel de [[Ruhrpott]] nuimd. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:06, 20 okt 2009 (CEST) :En Kaart mit Details stait [http://137.248.81.135/diwa/ECW.asp?ID1=526 hier]. Dat is ut den Wenker-Atlas (Plugin oder Java-Applet nödig), Stand von 1880. De Kaart wiest den Ünnerscheed twischen ''sprechen'' un ''spreken'', aver annere Wöör sünd mit Symbolen kenntekent (''kallen'' is en geel Streek, ''küern'' bruun un ''snacken'' en waagrechten gelen Streek). Dor is to sehn, dat in't Rhienland överall ''kallen'' seggt warrt (un narms ''küern'') un in Westfalen warrt överall ''küern'' seggt (un narms ''kallen''). En Utnahm is blot dat Westmönsterland twischen Baukelt un Buorken, dor warrt ''kallen'' un nich ''küern'' bruukt. Liekers is de Grenz twischen Westfalen un Rhienland ok bi't Westmönsterland düüdlich to kennen: dor bruukt dat Rhienland nich mehr ''kallen'', dor heet dat ''praten'' un ''spreken''. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 13:54, 29 okt 2009 (CET) ::Wenn ji keen Plugin hebbt: Hier de Kaart as JPG [http://wiki.marcusbuck.org/spreken%20kallen%20k%C3%BCern.jpg]. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 14:06, 29 okt 2009 (CET) == Verbuging: hee wöd of hee wödt? == Zoas i-jleu miskien al wal ezene hebt, bun'k de leste tied gangs met et bi'jwarken van de spelling van achterhookse artikelen. Noo he'k n vröägsken over de spelwieze van de verbuging van wodden: Vake zee'k: et wödt, en andere keren et wödt. Ik denke zelf dat et "et wöd" mot wean, noar analogie van: ik lope, hee löp, ik kope, hee köch(dus noa umlaut gin t). En dan meervold: zi'j wodt (as in zi'j warkt). Moar soms bun'k der zelf ok neet konsekwent in, zekers ak weer n dag in et nederlands heb motten warken, dan lik "et wöd" wat vrömd, de eerste paar moal da'j et skrieft. Dus: bu'w et eens ovver "et wöd", of bunt der andere meningen? [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 22:19, 15 okt 2009 (CEST) :Ik zelf zol "t wörd" skriewen. Met nen "-r" dus. Ik hebbe der zelf ook wal es met an t keukelen ewest, mear ik doo wat mie op det momeant inkeump. As der ne -t achter steet, keump t mie mangs vuur as of t meervoold is, mear met den umlaut der op zol det dus grammatikaal nit good wean. "hee wörd - Vieleu wordt". Ik wor(de), iej wordt, hee wörd, vie wordt, zee wordt. Mear bie oons wörd den eand-t met iets noadruk (engels: ''glottal reinforcement'') oet esprökn, en bie "hee wörd" nit, dus det is vuur oons dudelik in de oetsproake. --Woolters [[Speciaal:Biedragen/212.45.63.102|212.45.63.102]] 23:13, 15 okt 2009 (CEST) ::De darde persoon enkelvoud ('hee'/'zee'/'t') hef bie zwakke warkwoorden in de tegensworige tied een -t zoas in: 'hee' neumt (neumen), 'hee' warkt (warken) en 'hee' schudt (schudden), mar dat geldt neet veur veul onregelmaotige en starke warkwoorden. As klinkerwisseling in de darde persoon enkelvoud veurkump, en dat is 't geval bie de meeste starke en een paor onregelmaotige warkwoorden, dan kump der gien -t achter de stamme. Dan krie-j dus 'hee' grep (griepen), 'hee' kröp (kroepen), 'hee' pröt (praoten), 'hee' bröd (braoden). ::Dus um joew vrage effen kort te beantwoorden: 't is dus ''et wödt'' (in 't geval van Woolters is 't dus ''t wörd'' umdat 't daor een stark warkwoord is), je mutten mar kieken o-j de r schrieven of neet, ik do 't meestentieds wè (fe'''r'''nuus, pe'''r'''taol, hij wö'''r'''t). {{User:Servien/Haandtekening}} 23:48, 15 okt 2009 (CEST) ::: Moar Servien, a'k owwe redenering volge, dan mot et toch juust "et wöd" wean, dus zonder -t dus? Dat gaf ik ok al an met den umlaut, dus ik lope, hee löp -> gin -t, en um et konsekwent te holden dus ok ik wodde, hee wöd. (los van of et stark of zwak is, in et achterhooks ken ik beide veur de verleden tied:et wodden en et wierd, afhankelek van de plaatse, en meskien bestoat der nog wal meer varianten, ik denke dat de umlaut in de daarde persoon et onderskeid mek). ::: Woolters, in de oetsproake is et bi'j ons net as bi-j owleu, met den glottal reinforcement. Bi'j et hele warkwoord is dat nog starker: ik skrief wal wodden, moar zegge iets as wo'nn. Ik skrief alleneg moar wodden veur de herkenboarheid veur de toch oaverweagend in et nl op-egreujde leazers (in elk geval in de skrieveri-je op-egreujd in et nl). Moar met den -r-, den skrief ik dan weer neet bi'j veurkeur: ik denke dat de skriefwieze zo kort meugelek bi'j et gesprokken woord mot liggen. Moar soms kump dat zo wied van et nl af te liggen, dat et neet meer herkenboar is. Bi'jveurbeeld, bi'j ons is zowat iederen -r noa nen korten klinker neet anweazeg: hart --> oet-esprokken as hat, kort --> oet-esprokken as kot. Moar umda'k denke dat woorden as hat en kot neet meer herkenboar bunt, skrief ik de -r- doar wal. Moar in et geval van worden (wodden dus, of feajlek wo'nn) denk ik dat wodden of wöd nog wal herkenboar is, en doar loa'k um vort(vot). Um denzelfden reden skrief ik meer of minder konsekwent -ies, fantasties en nedersaksies bunt in miene beleaving nog wal herkenboar, en de -isch oetgang is ok in et nl gewoon n fossiel oet olde tieden. Meugelek in et Grönnegs, dat e nog meer palatiseerd wöd, dus meer op zien duuts, of engels sh, moar bi-j ons is de -ies oetgang scharp, en dus skrief ik um et leefste ok zo. Mien oetgangspunt is onze sproake, en alleneg doar, woar et neet anders kan vanweage herkenboarheid van et nl, konsessies doon. Moar natuurlek is herkenboarheid n begrip dat zo subjektief is, as et moar kan wean. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:28, 16 okt 2009 (CEST) ::::Juustemeant. Det dore vie ook zo: Worden = wo'nn, woerbie den -n an t begin zorgt det de ofsloeting van de neusholte met kracht lös mut, wat ongevear as ne -d kleenkt a'j t oawerdriewt, en dus feaitelik as ''wodden'' zol eskrewen können ''worden''. Ik hebbe zoksoort dillemaas de leste tied (met dee nieje spelling van mie) bie wöarde as "kriegent" en "zeggent". Det zut der noar min idee zo lellik en onnatuurlik oet, mear dee spelling skrif mie vuur de'k oaweral alle -e's der tusken mut drukken. Vie zeggent feaitelik "kriegngt en zegngt". Ja, je hemmen gelieke Draodnegel, ik doch effen dat 't hele warkwoord oek mit ö was, dan is 't inderdaod een stark warkwoord en is 't zonder t. {{User:Servien/Haandtekening}} 01:01, 16 okt 2009 (CEST) == Meertenskoart (2) == Kiek, as man t Reiderlaander Plat heurt van dij kirrel dij over zien sloten en zien onkel dij luu oet heur hoes redden het tiedens n störmvloud, den liekt dit der oareg op: [http://www.meertens.knaw.nl/soundbites/soundbites.php?kloeke=C191z#]. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:43, 17 okt 2009 (CEST) :Krek, 't kun hum stiekem wal ies wèden. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:50, 17 okt 2009 (CEST) == Schep en schop == Moi, Ik haar lèstens n diskussie mit aine oet Emmeloord over de woorden ''schep'' en ''schop''. Ik docht dat ''schop'' Grunnegs was, môr hai zee dat baaide woorden Nederlaands binnen en dat n ''schep'' ziedkaanten het (zeg môr n bakje aan n stôk) en n schop nait (zeg môr n iezern ploat aan n stôk). Kennen joe dit verschil of zit der bie joe ook gain verschil tuzzen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:50, 22 okt 2009 (CEST) :Koarel zegt der dit van: :'''schop''' (graafwerktuig) :-''skuppe'' (breed, met opstaande zij- en achterrand), :-''batse'' (rechthoekig, plat, niet breed) :-''spiekr'' (lang, recht en smal) :-''spoan'' (om plaggen mee te steken) :-''skadnspoan'' (van hout, gebruikt in 't steenbakkersbedrijf) :Kö'j doar wat met? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 01:31, 23 okt 2009 (CEST) ::Bi'j oes zeden ze ''schup'', ok wal ies in 't Nederlaands, veur [http://nl.wikipedia.org/wiki/Schep 't gerak in 't boavenste plaotien]. Wieder ken ik gien verschil, al kan een ''schop'' ok nog pien doen. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 09:42, 23 okt 2009 (CEST) :::Joa, nou bie wordt ook voak t grapje môkt van: "Wilst n schop hebben?" "Most noar intratuin". t Dunkt mie dat dat verschil tuzzen schep en schop (bovenste ploatje vs. onderste ploatjes) nait zo zeer is. Ik heb t tot nou tou allend nog van dij studiegenoot heurd. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:58, 23 okt 2009 (CEST) ::::Ik bin zelf neet zo van 't gereedschap mar bie ons is 't gewoon een ''schup<small>(</small>pe<small>)</small>'', veerder he-j verschillende soorten schuppen: een ''bats<small>(</small>e<small>)</small>'', ''steekbatse'', ''hooischup/heuischuppe'', ''dieselschup<small>(</small>pe<small>)</small>'', ''kabelschupje<small>(</small>n<small>)</small>''. In 't Nederlaands neum wulen 't altied een ''schep''. {{User:Servien/Haandtekening}} 16:50, 23 okt 2009 (CEST) == Plekkies in Nedersaksenlaand == Wat bint zo oen favoriete plekkies in 'Nedersaksenlaand', daoraj een speciaole baand mit hebt, daoraj aal weerummekeert, fysiek of in gedachten? Wat is oen ''landscape of the mind''? *[[Oaveriessel]]: [[Zwolle]], [[Ni'jlusen]], [[Stappest]], [[Asselt]], [[De Sluus]], [[Gällemuun]], [[Gietern]], [[Stienwiek]] *[[Riestenlaand]]: [[De Balk]], [[De Rieverst]], [[De Wiek]], [[Zuudwolde]], [[Möppelte]] *[[Drenthe]]: [[Diever]] (Shakespeare-speulen), [[Vledder]], [[Dwingelderveld]], [[Emmen]] (dierentuun) *[[Grunnen (provìnzie)|Grunning]]: [[Grunnen (stad)|Stad]], [[Westeremden]] *[[Stellingwarf]]: [[Appelsche]] (karkekaamp) *[[Veluwe]]: [[Wezep]], [[Ermelo]] *[[Achterhook]]: [[Vorden]], [[Breevoort]] (boekeri'je), [[Exel]] [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 09:36, 23 okt 2009 (CEST) *[[Achterhoek]], [[Stellingwarven]], [[Grunnen (provìnzie)|Groningen]], [[Tweante]], [[Drenthe]], [[Overiessel]] daor kom ik eigenlijks neet zo vake, en in de meeste van disse gebieden bi-k neet eers ewes. Ik heb mar een klein leefgebied a-k 't zo bekieke: *[[Veluwe]]: [[Nunspeet]], [[Harderwiek]], [[Armelo]], [[Putten]], [[Niekark]] {{User:Servien/Haandtekening}} 16:19, 23 okt 2009 (CEST) *[[Achterhook]] zo'n betjen alles, moar speciaal Grolle (geboorn), Zwolle(Oost-Gelre) (lang ewond, legere skole), Wenters (kump de vrouwe vandan, en de olle leu wont der noo), Lechtenvoorde (völle motorcrosst), Meddo (evoetbald). *[[Oaveriessel]]: Hoksebarge(femilie), Eanske(studie), Hengel(oetgoan en kammeröä) en nog verskeidene pleatse). *[[Drenthe]] Assen, mn et circuit, vake ewest op de TT, Emmen (dierentuin met de kinder), Aalden (ooit op vekansie ewest), en nog an paar pleatskes met cross circuits. *[[Veluwe]]: Barneveld (is dat Veluwe)? auto te basten ejagd *[[Grönnen]], kom ik ealek neet völle [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 01:08, 24 okt 2009 (CEST) ::A'k der oawer noadeanke zin ik feaitelik ok nit zo'n bereaisd man. ::[[Achterhook]]: [[Zutphen]] (nit echt Achterhook te neumen, mear ja) Doar goare vie aait muziek maken, op de Dweildag, met één van oonze [[dweilorkest|kapellen]]. Machtig feest. [[Grolle]], met [[hemmelvoart]] is doar kapellenfestival woer a'w goat kieken en lusteren, dan kö'j der oawer de köppe lopen. Goo muziek en ne goo sfeer, en machtige wille! [[Winterswiek]] doo'w ook alle joaren muziek maken met t [[blomenkorso]], mear dan met de fanfare. ::[[Tweante]]: [[Riessen]], geboren, ik wonne nog op dezelfde plaatse, aait noar skole goan, hier he'k de kammeröa, t meaken, de muziek, de femilie. [[Eanter]] (keump mien vaa weg. Det mu'j in Riessen oew hele leawen heuren) Eantersen zeent n volk met gebroeksanwiezing, mear a'j den één keer keant, is Eanter n topdoarp. Mooie manere van köjeren en AAAAKELIG EEGENWIES! Ik, en völle Riessenders met mie, zeggent aait det ás ze verhuzen mossen, det ze dan noar Eanter zollen goan. [[Tubbige]]. Ik hebbe doar vernear n moal muziek emaakt met de [[Karnaval]]. Ik har nog nooit zo'n mooi en groot en gemeudelik feest met emaakt. [[Almelo]] - kortens ne nieje filmhalle, pal tegenoawer de Ierse pub. Dus det wörd aait geheid nen mooien oawend. En mangs goa'w noar [[Eanske]], vuur de filmhalle doar, en mangs mooie optreadens, zoas t joarlikse jazz-festival. [[Moarkel]] - Diskotheek, en moarkelse feesten. ::[[Sallaand]]: [[Nijverdal]] - femilie van t meaken. Muziek maken met ne spesjale slagwoarkgroepe. [[Deawenter]] - theater... [[Zwolle]], zetjen noar skole west. [[Hardenberg]] - diskotheek, moal met de kameröa met vekaansie ewest, ook in [[Lemele]]. ::[[Dreanthe]]: [[Koevern]] zetjen verkering ehad. ::[[Grönningen]]: [[Siddeburen]] - elk joar met de fanfare hen, metdoon an ne wedstried metdoon. Mear t is der aait koold en smearig wear, dus ik komme der nit vuur de wille. Vearder kom ik nit in Grönningen. ::[[Veluwe]]: Mien autootjen keump oet [[Ermelo]]. Vearder kom ik ook nit. --Woolters [[Speciaal:Biedragen/87.195.82.223|87.195.82.223]] 01:36, 24 okt 2009 (CEST) ==Trappen van vergelieking== t Hollaands hef der dreeje, bv. hoog-hoger-hoogst. Mear ik zatte der zo es oawer noa te deanken (en det kö'j normaalgesprökken better an n peard oawerloaten ;)) en ik bedachten mie de'w der miskien wal 4 hebt, bv. hoge-heuger-heugerder-hoogst, good-better-betterder-best. Heb ieleu det ook, of is det gewoon ne verbastering van t een of t aander? -Woolters [[Speciaal:Biedragen/212.45.63.99|212.45.63.99]] 19:55, 25 okt 2009 (CET) :Die darde trappe in oen riegien he'k wal in teksten eziene, mar gebruuk ik zölf niet, en wördden in mien femilie ok niet gebruukt de'k mi'j herinnere. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 20:59, 25 okt 2009 (CET) ::Bie os kin t ook, môr t wordt veuraal zègd deur kinder... :-p [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:07, 25 okt 2009 (CET) :::'t Is zeker gien vierde trappe, je hemmen ''good, better/betterder, best'', ''klein-kleiner/kleinder, kleinst'' {{User:Servien/Haandtekening}} 21:14, 25 okt 2009 (CET) jwe07yoby9eized18ty783s0rdo513q 0 13677 265788 259202 2013-05-10T15:14:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Lennep.gif|right|thumb|150px|''De lotgevallen van Ferdinand Huyck'' (1840) deur Jacob van Lennep bevat een köppel zeespreuken]] Een '''zeespreuke''', ok '''wellerisme''' of '''apologisch spreekwoord''' enuumd, is een soortement spreuke waorin een spreekwoord of gezegde mit komisch effekt uut zien verbaand wodt eropt, beveurbeeld deur een te letterlijke toepassing. De naeme ''zeespreuke'' verwis naor wat iene ''zegd'' hef. ==Vorm en variaanten== Et gezegde komp eerst, dan een middendiel daorin de spreker wodt enuumd, en op et end de situatie van de spreker: :''"t Is waeter en vuur," zee ‘t olde wief en toen piste ze in de teste.'' (Een teste was een stienen bakkien om een kooltien vuur in te doen veur in de [[staove]].) Soms ok wodt et darde diel vortelaoten en zit de humor in de combinatie van gezegde en wie of et uutspreekt, zoas: :''"They're a rum lot," as the devil said of the Ten Commandments'' (t Is een vrömd allegaertien, zoas de duvel over de Tien Geboden zee.)<ref name="Kruyskamp1947" /> Een besundere Engelse vorm van de zeespreuke, woarin een woordspeuling wodt emeuken mit een bi'jwoord, numen ze een Tom Swifty, naor et kerakter Tom Swift uut de aeventurenromans van de [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] schriever Victor Appleton (pseud. van [[Edward Stratemeyer]]), die vol stunden van de bi'jwoorden. Een veurbeeld van een Tom Swifty: :''"Your Honour, you're crazy!" said Tom judgementally.'' ("Edelachtbere, ie binnen niet goed wies!" zee Tom veroordielend. Et woordspöl zit in ''judge'', rechter, mit ''mental'', niet goed wies.) Tom Swifties wodden ok wel mit warkwoorden emeuken: :''"Can I go looking for the Grail again?" Tom requested.'' ("Kan ik opni'j op zuuk naor de [[Grael]]?" vreug Tom. ''Re'' mit ''quest'' kuj uutleggen as opni'j op een kweeste, een aeventuurlijke zoektocht gaon.) ==Geschiedenis== De zeespreuke krig in een antal taelen de naeme van Samuel Weller, de loeke bediende van Mr. Pickwick in [[Charles Dickens]] zien verhael ''Pickwick Papers'' (1836–37). Dit kerakter maekten veule gebruuk van zeespreuken. Et [[Engels]] hef de term ''Wellerism'', et [[Platduuts]] en [[Duuts]] ''Wellerismus'', et [[Frans]], [[Noors]] en [[Nederlaands]] ''wellerisme'', et [[Spaans]] ''wellerismo''. Vergeliekbere uutspraoken deu kapitein Pulver in ''De lotgevallen van Ferdinand Huyck'' (1840) van de Nederlaandse schriever [[Jacob van Lennep]].<ref>[http://www.allesovertaal.nl/allesovertaal/pagina.asp?pagkey=69038 Henk Jongsma, ''Taal verzamelen - alle beetjes helpen'']</ref> Ondanks de algemiene vernuming naor Sam Weller is dizze spreukenvorm veul older. Een vrogger Engels veurbeeld wodden in 1533 deur [[John Heywood]] edrokt: :''"Mary that wolde I se quod blynde Hew"'' (Merie, dat zo'k graeg zien, zee blinde Hugh.)<ref>[http://www.deproverbio.com/display.php?a=3&r=33 Archer Taylor, ''The Use of Proper Names in Wellerisms and Folk Tales'']</ref> De verzamelaar Dr. C. Kruyskamp gebruukten de term ''zeispreuk'' veur alle spreuken die bestunden uut een gezegde en wie of het zee. De term ''apologisch spreekwoord'' wol hi'j risserveren veur die spreuken (een meerderheid) die eindigen mit een beschrieving van de situatie van de spreker. Dan is et gezegde ja een apologie; een rechtveerdiging veur de beschreven situatie.<ref name="Kruyskamp1947" /> D'r bin in veul dielen van de wereld en tot in olde tieden (zoas bi'j de [[Klassieke Griekenlaand|olde Grieken]] en [[Sumeriërs]]) veurbeelden van zeespreuken te vienden. Dr. Kruyskamp mient hierover: :''Wat den oorsprong betreft: Seiler meent dat het heele genre uit de Oudheid stamt, en er zijn inderdaad enkele weinige Grieksche en Latijnsche voorbeelden bekend, maar ik geloof toch dat Taylor gelijk heeft als hij zegt dat er geen overtuigend bewijs is dat de Germaansche talen in dezen van het Latijn en Grieksch afhankelijk zijn en dat "its apparently native vigor and originality in Germany and the adjoining countries" daar zeker niet voor spreken.''<ref name="Kruyskamp1947" /> ==De Nedersaksische zeespreuke== De zeespreuke mot veural in et [[Nedersaksisch]]/[[Platduuts]] en [[Nederlaands]] populair wezen. Zeespreuken uut Oost-Nederlaand (grotendiels in et Nedersaksisch) hebben lieke vaeke oostelijke (Platduutse) as westelijke (Nederlaandse) parallellen.<ref>Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum. Blz. 426</ref> Wieduut de mieste apologische spreekwoorden bin op-etiekend in et Platduutse taelgebied. De oldste Nederlaandse veurbielden koemen uut oostelike bronnen.<ref name="Kruyskamp1947" /> ===Veurbeelden=== Een plaetsnaeme wil niet zeggen dat de betreffende zeespreuke daor is uuteprakkezeerd of allienig daor bekend is, mor dat ze in et dialect van die plaetse staot. ====[[Achterhook]]==== *"Alle begin is zwoar," zei den inbrekker en hee stol n anbeeld. *"Daor geet maor niks veur de waorheid," zoas de bêdelder tegen de boerinne zei, toe hie eur een paar pannekoeken had opegêten, tiedens zie effen de kökken uut most.<ref>Uut 'De Nommerverruilder' deur D.H. Keuper (Jan Willem uut 't Goor). In Max Holt en aandern (1964), ''De Oelenwanne: Ne korf vol Riemen en Vertelsels uut Achterhook en Liemers'', Aalten: Gebr. de Boer</ref> *"Et oge wil ok wat hebben," zei de kearl en hee sloog ziene vrouwe in 't gezichte. ====[[Drenthe]]==== *"Alles met maot," zee de snieder en gaf 't wief wat met de elstok. ''([[Nörg]])'' *"Beter tweei haalven as eein heile," zee de boer. ''([[Iekst]])'' *Boer zee tegen knecht: "Neem ie het wiel mor mit, den zel ik de lunze wel draogen." ''([[Vaaltermond]]. Lunze = pen in de as van het wagenwiel)'' *"Daor heur ik oe," zee dove Jaopik en hij heurde een luus over de zolder lopen. *"Dag!" zee maandag tegen dingsedag, "hoe giet het mit woensedag?" "Best," zee donderdag, "zeg mar tegen vrijdag, da'k zaoterdag kome te koffie drinken." ''([[Haovelte]])'' *"Da's der iene zunder een stien," zee de proemendief en toen hadde hij een slakke in het lief. *"Dat zal ankniepen," zee de boer en hij spande de hond veur de heuiwagen. ''([[Runerwold]])'' *"De eerde trekt mij an," zee de kerel en hie leut zuch op de knieën vallen. ''([[Balloo]])'' *"De kosten gaot boven het gewin," zee de deeif, hie mus tweeidoezend gulden boout betaolen. ''([[Iekst]])'' *De kwartel zee: "Ik vreet mij dik." ''([[Slien]])'' *De rogge zee: "Gooi mij der mor op, ik zal der wal underkrupen." ''([[Slien]])'' *De rogge zee: "Bouw mij der mor under, ik kom der wal weer boven." ''([[Slien]])'' *"Det leit," zee de ezel en toen zat hij een ure van een bentespiere of. ''([[Hollaandscheveld]]. Leien = beschutting geven; bentespiere = stengel van [[bentegrös]])'' *"Dien siesien is hier niet," zee de boer tegen het peerd, dat naor het vul hinnikte. ''([[Padhuus]]. Siesien = roepname veur een [[vul]])'' *"Dit is gebeurlijk," zee Haarm-Jan, legde het wief over de kneei en gaf heur wat met de pook veur het gat. ''([[Iekst]])'' *"Een ei is een ei," zee de boer en hij nam de dikste. ''([[Slien]])'' *"Een gat, een gat," zee Haarm-Jan en hie huw zien Trien de kont blauw. ''([[Iekst]])'' *"Elk zien meug," zee de boer en at brij mit de heuivörk. ''([[Zwindern]])'' *"Elk zien meug," zee de boer en hai at viegen veur de dörst. ''([[Roon]])'' *"Elk zien meug," zee de boer en hie zedde het wief veur de plooug. ''([[Iekst]])'' *"Elk zien meug," zee de boer en smokte een zwien veur de kont. ''([[Schoonoord]])'' *"Elk zien meug," zee de kraaie en vrat een slakke op. ''([['t Oogeveine]])'' *"Geld sprek," zee de rieke boer en doe houwde hij met de geldbuul op taofel. ''([[Haovelt]])'' *"Gien groter gat as mienend," zee Trien en zie nam de kraokstooul met doou zie staon gung. ''([[Iekst]])'' *"Half is half," zee de scheuper en toen har hij de hond onder de schere in plaatse van het schaop. ''([[ZWZ]])'' *"Heremientied," zee de nonne toen de bh ofzakte. ''([[Möppelt]])'' *"Het giet niet um het gewin, mar um de aordigheid," zee Piepien doe hij an de winnende haand was. ''([[De Wiek]])'' *"Het leit," zee de vos en hij zat mit de starte in het ies. ''([[Wapservene]])'' *"Haost raak," zee de jong en gooide op de hond, mar ruuk zien stiefmoe. ''([[Hesseln]])'' *"Het briedste is nog achter," zee pannenschieter toen de steel der was. ''([[Hesseln]])'' *"Het gerief dient de meinsen," zee het olde wief, en gunk mit het gat op het waarme fernuus zitten. ''([[Runerwold]])'' *"Het is pet," zee de boer en höl de mot bij de bol vort. ''([[Iekst]]. Bol = stier, mot = zeug)'' *"Het kan al," zee Jansoom, en doe was e an het botter braon in de tang. ''(Bron: [[Oeze Volk]])'' *"Het scheuk nog," zee de scheuper en toen har hij een dooie hond in de zak. ''([[ZWZ]])'' *Het was een kerel as Karst en Karst was een kerel van niks. ''([[Pesse]])'' *"Hij is zo lui as een scheper die iene de weg zul wiezen en toen wees hij mit zien bien." ''([[ZWZ]])'' *"IJ kunt niet ieuwig bij mekaar blieven," zee de knecht die drie dagen bij 'n boer west was en toen weer weggung. ''([[Hesseln]])'' *"IJ moet de tied aaid nuttig besteden," zee de boer dou hij hen het hoesie mus; hie nam de kraant en een plak stoet met. ''([[Iekst]])'' *"Ik heb een hiele hoge positie," zee de torenbouwer. ''([[Nei Amsterdam]])'' *"*Ik vertrouw het weer niet," zee het joggie tegen zien mo en hie meuk veur de derde maol zien brook vol. ''([[Dwingel]])'' *"Ik wil gien vrijer hebben, die gien mattien veur de deure hef," zee Jantien. ''([[Rune]])'' *"Ik," zee de gek. ''([[Dwingel]])'' *"Jij met de pen, ik met de biel," zee de iekschilder tegen de börgemeester. ''([[Rowol]])'' *"Knippen en scheren," zee de kerel tegen de kapper, mor hie was kaol en har gien baord. ''([[Iekst]])'' *"Laat," zee de boer toen zien zeune van zestig jaor gunk trouwen. ''([[Möppelt]])'' *"Lei," zee de vos en hij school aachter 'n pionte. ''([[Dever]]. Pionte = stengel van [[bentegrös]])'' *"Mis," zee de maid, het hemd zit der veur. ''([[Vaaltermond]])'' *"Moi," zee Jaan, doou e over de zul van de deur stapde. ''([[Iekst]])'' *"Nou begriepe wij menaar," zee de piere doe de blei an de haoke zat. ''(Bron: [[J.J. Uilenberg]])'' *"Nou moej almaol inhaoken en metzingen," zee de harmonikaospeuler en hie trök lös. ''([[Iekst]])'' *"Oous jong is al zo loos," zee het aol mèensk, "hie wet al daw zoepenbrei met de lepel eet." ''([[Iekst]])'' *"Overdaod schaodt," zee aol Jopk en hie schudde naober Haarm de appels van de boom. ''([[Iekst]])'' *"Riegel die," zee de boer en do har e ''ein'' kou op stal. ''([[Barger Oosterveld]])'' *"Riegel joe," har de boer zegd, want hij har één zege op staal had. ''([[Emmer Compas]])'' *"'t Is zo lastig aj haard lopen wilt, zee Haarm-Jan, en hie zat met een kepot beein op stooul. ''([[Iekst]])'' *"Vrogger kreiden de hanen, nou doet ze allend de bek nog lös," zee de dove boer. ''([[Nei Amsterdam]])'' *"*Woor volk is, is wat te verkopen," zee de visboer en hij scheuf zien karre de karke in. ''([[Barger-Compas]])'' *"Wat 'n greuizam weer," zee olde Griet, "ie kunt mit het gat op het grös zitten, maar ie holdt de greu." ''([[Runerwold]])'' *"De wiezen koomt uut het oosten, de gekken niet; die koomt mit de wiendeldaore," zee Piet. ''([[Haovelt]]. Wiendeldaore = kleine wiendhoos)'' *"Wij zult hum dat klokkern wel even ofleren," zee Jaan, en hie schönk de fles aal leger. ''([[Iekst]])'' *"Zo hef 't ezèten," zee 't olde wiefien toen ze de pispot brak. ''([['t Wold]])'' <!-- ====[[Graofschop Benthem]]==== --> ====[[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]==== *"Aal boat helpt," zee mugge, en hai pisde in zee. *"Ale boat helpt," zee de schippersvraauw, in meeg in zee. ''(in = en)'' *"In ale last licht," zee heur keerl, in smeet heur over board. ''(in = en)'' *"Alles mit moat," zee de snieder en hai sluig zien vrouw mit elstok. *"Beter ien e wiede wereld as ien n nauw gat," zee de boer en lait er aine vliegen. *"Das-t-er aine zunder staine," zee de oeling, dou vradd'e een slak op en mainde dat t 'n proeme was. *"Een aai is een aai," zee de boer en hai pakte de dikste. *"Elk zien meuge," zee de jong, "ik eet viegen en mien mouder et zijp, en ken der net zoo goud van slikkebekken as ik." *"Elk zien meuge," zee de boer en at het kind zien pap op. ''(Op-etiekend in 1856)''<ref>[http://www.dbnl.org/tekst/_taa001taal04_01/_taa001taal04_01_0026.htm dbnl: ''Nederduitsche spreekwoorden'']</ref> *"Haard tegen haard," zee de duvel en hij scheet tegen de dunder. *"Hou stiller hou beter," zee t wief en zat mit gat in branekkels. *"t Komt zoast vaalt," zee t wief en dou ston ze mit lekkende neuze boven pankoukspanne. *"Woar volk is is neren," zee zudelder, en hai schoof zien koare mit bukkens in kerk. *"Zo het t zeten," zee t wief en liemde t oor aan pispot. ====[[Kop van Overiessel]]==== *"Doar eur ik joe," zee dove Jouk en toe leup er een muus over de heuizolder mit de klompen an. *"'t Is waeter en vuur,” zee et olde wief en toen piste ze in de teste. *"Kleur bi’j kleur," zee de bakker en hi’j gooide een rottekeutel bi’j de krenten. ====[[Ostfreesland]]==== *"All as't fallt," saed de Jung, as de oll Frû mit 'n Näsdrüppel an de Näs' em frog op he'n Pannkôken hebben wull. *"All Bate helpt," säh de Mügg, da piszd' se in de Ems. *"Alles mit Maten," harr de Schnieder seggt, do harr he sien Wief watt mit de Ellstokk gäven. *"All's mit Mâten," saed de Bûr un söpp 'n Quart Bramwîn up'n mal ût. *"'t Best in 't Midden," sä de Düvel, do leep hij tüsken twee Papen. *"Bi den Lüen is de Nârunge," sagte de Schêrenslîper, do schäuw he met der Kâr in de Kearke. *"Dat is mî sôn Tüg," segt de Düwel, "as he Poggen op de Kôr lôd, wenn'k ên herop bört hew, springt de anner wedder h'run." *"Dat is't letzt'!" saed de Düwel un schêt dat Hârt ût. *"Dat kummt van 't lange Predigen," sae de Paster, dôr harr he in de Büx schæten. *"Dat's 'n anner Kûrn," saed de Möller un bêt up'n Mûskötel. *"'t Dick hölt noch hinner," saed de oll Frû un schêt ne Worpschüffel ût, dôr kam de Stêl toîrst. ''(Worpschüffel = schoppe)'' *"De Behren sünd suer," saed' de Voss, as he nich anrêken künn. ''("De bessen bin zoer," zee de vosse, en hi'j kon d'r niet bi'jkoemen.)'' *"Elk sien Möge," säh de Jung, "ikk ät Fiegen." *"'t Is tô lât," segt de Wolf, do iz he mit 'n Staert in 't Is fast frârn. *"Man mût alles brûken, wotô et gôd is, sae de Bûr," do trokk he sik 'n Worm ût 'n Môrs un bunn sik 'n Schoh domit tô. *"Nu is gôd Schûlen," saed' de Voss un sêt achter 'n Beenthalm. *"Wat wârd nêt all vör 't Geld mâkt," hadde Bur segt, dô had he'n Ape sehn. *"Wi künnen as Bröder mit 'n anner leben," saed' de Jung tô sînen Vâder, "oewerst he will jô nich." ====[[Sallaand]]==== *"Alles is maar een weend," zèj de boer en hie blaozen met z'n gat de lampe uut. *"Ie mutten oe behelpen," zee de boer en hij spannen 't wief veur de ploeg. ''(Toe-eschreven an [[Kleusien uut Zalk]])''<ref>[http://krant.telegraaf.nl/krant/enverder/venster/reizen/reis.Nederland/reis.Overijssel/reis.971018zalkerdijk.fietsland.html Henk de Koning, ''In herfsttooi langs de IJssel'']</ref> *"Ieder zien vak," zee de woonwagenkeerl, "ieje met de vörke en ikke met de zak." ''(Hi'j holdt de zak op en een aander mag hum die volscheppen; ezegd as iene niet wil warken veur zien eten. [[Ni'jlusen]])''<ref name="Schoemaker" /> *"Wat nou!" zee de hane tègen de piere en hi'j vrat hum op. ''([[Ni'jlusen]])''<ref name="Schoemaker" /> *"Zo hef 't ezeten," zee 't wief en liemde de stukken van de pispot an mekaere/menaere. ''([[Ni'jlusen]])''<ref>Schoemaker-Ytsma, A.C.M. (2009), ''"Zo zegge wi'j det" van A tot Z! (aanvulling) Woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen'', Ni'jlusen: The Readshop J. Hilbrink</ref> <!-- ====[[Stellingwarf]]==== --> ====[[Tweante]]==== *"Al t water is wal good," zea n boer, "a'j dr mear ne oolde henne in kokt." *"Alns met moate," zea n boer en hee höw de vrouwe met ne elle. *"Better in de wiede wearld as in n nauw gat," zea de boer en leut dr ene vleegn. *"Dat helpt vuur de muuz," zee de boer, dow stak ie 't hoes in 'n braand. *"Dat is n ander keurn," zèj de muller en hê beet in 'nen moezenköttel. *"De duuvel haalt t beste eerst," zea n boer. "Gistern oons broene peard en vandage mien skoonmoo." *"De tied vlög," zea n boer en hee gooidn zinnen wekker oet t raam. *"Ie könt nich eeuwig bie mekaar blievn," zea n boer en toew slachten hee t vaarken. *"Ik hoolde van kloarigheaid," zea t wief en keardn met ne riesbessem de hoonderköttel van toafel. ''([[Riesbessem]] = bessem van riesholt)'' *"Leefde maakt bleend," zea n boer en hee kusn de motte vuur t gat. *"Miene vrouwe huuldn vuur oons trouwn," zea n kearl, "en ikke dr noa." *"Opgeruumd steet netkes," zear n boer, dow smeet'e zien wief oet berre. *"Vroale mu'j vúúr oogne hooldn," zea n skipper, en t wief treuk de skute. *"Ze doot mie water bie n beer!" zea de plässe{{Info|zoeplappe}} en har met n kop in n graawn eleagn.<ref>Schönfeld Wichers, Mr. K.D. (1979), ''Woordenboek Nederlands Twents'', Hengel: Uitgeverij Broekhuis. Ingaank: ''bier'', blz. 138</ref> *"Zelfs vleegn kö'j learn," zea n boer en hee gooidn t wief oet t raam. *"Riegelt oe," zea n boer, en hee har mer enen [[sik]].<ref>Schönfeld Wichers, Mr. K.D. (1979), ''Woordenboek Nederlands Twents'', Hengel: Uitgeverij Broekhuis. Ingaank: ''Kring'', blz. 279</ref> <!-- ====[[Urk]]==== --> <!-- ====[[Veluwe]]==== --> ====[[Westfaolen]]==== *"Hiernae Mey," sagte die Sügge, do sloich se der Hagel veur den Ars. ''("Daomiet meie," zee de motte, doe heur de hagel veur de konte sleug.)'' *"Mannshant buowen, hä ligge unner adder uowen," hadde de Kärl sacht, as sin Wîf 'ne unner krech. *"Wann dat nitt batt vör de Wantlüse, dann wêt ik nitt, wat biäter es," sach de Kärl un stak sîn Hûs an. *"Wo de Welt up un dâl gêt," saed de Voss, un sêt up den Sôd'schwang. == Verwiezings == <div class="references-small"> <references> <ref name="Kruyskamp1947">Dr. C. Kruyskamp (1947), ''Apologische spreekwoorden'', 's-Gravenhage: Martinus Nijhoff</ref> <ref name="Schoemaker">Schoemaker-Ytsma, A.C.M. (2006), ''"Zo zegge wi'j det" van A tot Z! Woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen'', Ni'jlusen: The Readshop J. Hilbrink</ref> </references> </div> ==Boekeri'je== *H. Büld (1981), ''Niederdeutsche Schwanksprüche zwischen Ems und Issel'', Münster *H.L. Cox en Jurjen van der Kooi (2007), ''Alle beetjes helpen. Nederlandse, Friese en Vlaamse wellerismen'', Grunning: Fries en Nedersaksisch Instituut van de Rieksuniversiteit Grunning. Hierin staon 4475 Nedersaksische, Friese, Nederlaandse en Vlaamse zeespreuken van de leste viefhonderd jaor, mit bronvermelding en toelichting, waorin ze ok de eemtuele butenlaandse variaanten numen. *A. Höfer, 'Über Apologische oder Beispiels-Sprichwörter im Niederdeutschen', in ''Germania'' VI, 95-106 *Jan Jans en H. Klaassen (1973), ''Boer'nwiesheid en boer'nsprekwiezen'', Eanske *Dr. C. Kruyskamp (1947), ''Apologische spreekwoorden'', 's-Gravenhage: Martinus Nijhoff *Hendrik Odink (1943), ''Middewinteraovendvetelsels oet den Achterhook'', Lochem {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Taol]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] lcw1msj2wfka6dr6hkxmdnanxl027cc 0 13678 124259 2009-11-04T21:06:33Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oostfraislaand]] 2gg91k5zkembh5rsl6ogt1m8pasr6be 0 13682 275830 263654 2014-05-17T10:28:16Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Marsmuziek''' (sprek oet: /{{IPA|'mæɾsməzik}}/) is n muzieksoort den't völle op ceremonies in t leager ebroekt wörd. == Kenmoarkn == Nen mars is aait in ne tweedelige [[moate (muziek)|moatsoorte]] eskreewn. Det is n dudelik rechtlienig ritme en doarumme good te herkenn. Bie optocht- en feestmärse is n toonsoort meesttieds [[majeur]] um ne opgewekte melodie te kriegn. Vake hebt märse ne dudelike heuwdmelodie en oondermelodie, zodet iedern ofzeunderlikn mars zin eegne karakter hef. Dit wörd nog verstoarkt duurdet vake de heuwdmelodie noa de oondermelodie nog es herhaald wörd. De snelheaid van disse märse lig vake tusken de 120 en 140 [[BPM]]. Disse snelheedn wordt doarumme vake ook wal ''marstempo'' eneumd. Nöast völle punteerde figuurn (nen achtsten tel met nen peunt, met doarnoa nen zesteendn) wordt ook völle [[triool]]n ebroekt. Doodnmärse stoat vake in [[mineur]] en zeent völle laankzamer. In doodnmärse wörd zowat aait t punteerde ritme broekt, um de stoatigheaid te verstoarkn. Vake wordt dit soort märse ook op half tempo elop (één trad per twee tel). == Gebroek == === Militair gebroek === In t leager wordt märse völle gebroekt um t marstempo an te gewen tiedns t marsjeern, en um te zorgn det de soldoatn de moodvearn nit loatt hangn. Elk leageroonderdeel har in vroger tiedn zin eegn stel märse. Nen mars van de [[marine]] zal heel aanders kleenkn as nen mars van de [[kavvelerie|kavalerie]]. Vroger ha'j allene heurns en bazuuns en bepoarkt slagwoark um leagersignaaln an te geewn. In [[België]] is t ''Groot Harmonieorkest van de Belgische Gidsen'' wied en zied bekeand um de sekure oetvoerings van Belgiese märse. [[Neerlaand]] hef n antal beroopskapeln, zoas de ''Marinierskapel der Koninklijke Marine'', de ''Koninklijke Militaire Kapel "Johan Willem Friso"'', de ''Kapel van de Koninklijke Luchtmacht'' en t ''Trompetterkorps der Bereden Wapens''. [[Duutslaand]] steet bekeand um de grote militeare marstradisie. Ieder regimeant har doar zinnen eegnen mars. Keuning [[Frearik Wilm III]] hef in zinne tied in Duutslaand t gebroek van bepoalde märse vaste legd. Alle märse dee't in t Duutse leager espöld wordt, goat terugge op disse verzameling van märse. Oonder de [[Nazi-Duutslaand|Nazi]]'s wördn völle prusiese märse broekt. t Majesteatelike geveul van disse märse pasn good bie öare ideejn oawer oawerheersing. Doarumme roopt beroomde märse as ''Preußens Gloria'' en ''Der Königgrätzer Marsch'' rechtevoort beaide bewoondering en wierstaand op. === Leefhebberieje === In t 19de joarhoonderd wördn tiedns deftige feestn en bals märse espöld, um nen stoatigen sfeer te kriegn, nöast de opgewekte sfeer van de [[Wals (muziek)|wals]] en de [[polka]]. Vuural de femilie [[Strauss]] oet [[Oostenriek]] is bekeand ewördn met öare märse. Ook in [[opera]]'s en in wat [[ballet]]stukke zitt wal es märse in. Völle muziekvereniges in Neerlaand goat nog oawer stroate met bekeande märse, en op [[RTV Oost]] wörd elken zoaterdag n spesjaal programma ewiedt an bloasmuziek oonder n naamn ''Eawn Oetbloazn'', woer't ook völle märse in vuur komt. === Godsdeenstig gebroek === Der zeent ook processiemärse vuur Roomsk gebroek, en doodnmärse: de ''Marche Funèbre''. Ook hier wörd n mars in ezat um stoatigheaid an t gebuurn te geewn. == Bekeande märse == Wat märse zeent geleefd um öare glorieuze oetstroaling, en wordt dus völle espöld duur korpsn oawer de hele weareld: * ''Radetzky Mars'', Op.228 (1848) door [[Johann Strauss jr.|Johann Strauss]] I; eskreewn töt eare van n Oostenrieksen genneraal [[Joseph Radetzky]], den't [[Italië|Italiaanse rebeln]] versloagn har in [[Custoza]]. * ''Preussen Gloria'', Gottfried Piefke * ''Yorckscher Marsch'', [[Ludwig van Beethoven]] * ''Klar zum gefecht'', ''Abschied der Gladiatoren'', [[Hermann Ludwig Blankenburg]] * ''Pomp And Circumstance March'' No. 1; door Sir [[Edward Elgar]] (1857-1934) * ''Grote Mars uit Aida'' ; door [[Giuseppe Verdi]] (1813-1901) * Mars uit de [[Notenkraker (ballet)|Notenkraker]] - suite ; door [[Pjotr Iljitsj Tsjaikovski]] (1840-1893) * ''Joyeuse Marche (Marche française)'' ; door [[Emmanuel Chabrier]] (1841 - 1894) * ''The Washington Post''; door [[John Sousa]] (1854-1932) * ''The Stars And Stripes Forever''; door John Philip Sousa * ''Colonel Bogey'' ; door [[Kenneth J. Alford]] (1881-1945) * ''Einzug der Gladiatoren''; door [[Julius Fučík]] (1872-1916) * ''Alte Kameraden'', Graf Zeppelin, In treue fest; door [[Carl Teike|Carl Albert Hermann Teike]] (1864-1922) * ''Mars der Medici''; door lange in t zeeknhoes eleagn te hebn, as daank an zinne ärtse vuur zinne geneazing. * ''Herauten Mars''; door Johan Wichers * ''Glück auf''; door Johan Wichers * ''Imperator''; door Johan Wichers * ''Huzarenmars''; door [[Hendrik Karels]] (1850-1927) In 2010 en 2011 was in de diskotheekn in [[Tweante]] ne Egerländer-oetvoering duur t [[Grenzland Sextett]] van n ooldn Pruusisen mars [http://www.youtube.com/watch?v=SBxXp8wQmeg ''Der Alte Dessauer''] nen echten sfeermaker. == bekiekt ook == * [[muziekkorps]] == Oetgoande verbeendings == * [http://youtube.com/watch?v=kqxQdH5MlKg&mode=related&search= nen processiemars oet Sevilla] * [http://www.youtube.com/watch?v=odLv_FvJDZg&feature=related n Kapel van de Gidsen met klaroenn] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Meziekstiel]] c173ddmjg2n0gg45lcnlhaiabjrffku 0 13683 124391 124390 2009-11-05T21:19:52Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Praissen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Praissen]] tu0621ks050p8qbry4pe6shxaz9rgel 0 13684 124394 2009-11-05T21:20:59Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Beats per minute]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Beats per minute]] sfsnxy7wgbxd7t5phbyak6tqezr0phe 0 13686 258987 248273 2013-03-11T12:04:03Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 16 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q267628]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Een '''nöalstukske''' is n kort stukske proza woarin nen skriever ziene gedachten aargns oaver löt goan. Vake steet n nöälstukske in ne [[kraante]] of [[tiedskrift]], mear ok ne sprökkene kollum op [[radio]] of [[tellevisie]], of n skrieven op internet kump veur. Nöalstukskes könt oaver zon betjen alles goan: van huselike veurvallen tot an de weeldpolletiek. Kolumnisten kriegt van den Nederlaandsen rechter ne grote moate van vrieheid in eur nöalstukke. Dat geet zowiet, dat teksten dee, as ze boeten et nöalstukske eskreaven zollen wean, as kwetsend of beleadigend ervoaren zollen können wodden, toch too-estoane wodt. == Nedersaksiese veurbeelden == * [[Gerrit Dannenberg]] (skriever in Tweants blad ''[[De Roskam]]'') * [[Helligen Hendrik]] (Bert Eeftink: ''De twee minuten van Helligen Hendrik'' veur Radio Oost) * [[Gait van de Renderklippen]] (in ''Veluweland'', [[Epe|gemeente Epe]]) * [[Bert van de Bunte|Lammertnôom]] (Bert van de Bunte, in ''Veluweland'', [[Nunspeet|gemeente Nunspeet]]) * [[Willie Oosterhuis]] * [[Johan Veenstra]] (schriever van Stellingwarver Stiekelstokkies en internetdagboek) * [[Jan Roelof Westerhuis|Gerriet Wilms]] (Jan Roelof Westerhuis, recensent van Drèentse literetuur) * [[Henk van 't Zand|Henk uut de Zandbak]] (Henk van 't Zand, in de ''Oprechte Dalfser Courant'', [[Dalsen (gemiente)|gemiente Dalsen]]) * [[Wilm van Noesel]] (Skriever oet [[Nijverdal]]) * ... == (Ni-j) Nedersaksies == t Nederlaandse/Engelse woord ''column'' hef nog gin lange tradisie, en der besteet gin 'offisjele' Nedersaksiese umzetting veur. Doarumme wordt hier n antal Nedersaksiese weurde beskreaven - woorvan een antal [[neosassisme|neologismes]] (Ni-je Nedersaksiese weurde) - dee-t al dan neet in et eskreaven of esprokken Nedersaksies konstateerd bunt. De tied zal oetwiezen wat of oeteandelek in et Nedersaksies zal blieven bestoan. * '''Nöalstukn''': ''Nöalen'' is ne Tweantse / Achterhookse oetdrukking veur zeldaam zeuren, drammen, nostalgies dweepn, of flauwe gräpkes maken. Nen columnist hef ja de neiging um aarns oawer te nöalen of te drammen, of met grappige inzichten te kommen oaver bepoalde onderwaarpen. * '''Stekkelstukke / stiekelstokkies''': kömp onder mear veur as de Stellingwarver Stiekelstokkies (columns/vertellegies veur de radio) van Johan Veenstra veur Omrop Fryslân * '''Kollum(n)/kollem''': min of meer foneties/klaankmoateg ummezat oet van et Engelse ''column'', wat weer of eleid is van et Latiense ''columna'' (piloar). * '''Stokkie(n)/stukkie(n)''': wördt veul gebruukt veur een artikeltien in een kraante of tiedschrift, veural veur een artikeltien det veur de diverdaotie eschreven is, of een beschouwend artikeltien (al of niet godsdienstig). * '''Kaanttekst''': Woard det is bedacht duur [[Goaitsen van der Vliet]], wat ook in zinne Tweantse wöardebeuke steet. {{DEFAULTSORT:Noalstukken }} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Literatuur]] re7s25lf6lfj5p819ad8upyou901i4h 0 13688 124485 2009-11-06T16:57:00Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische skeeldwöarde]] ktxu3juvz57ko1vuqgx7iu0tc85bo0n 0 13690 124528 2009-11-06T20:53:55Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ölliekneppe]] 9bogxu5br59canpkcmmffmrqulxys72 0 13691 124529 2009-11-06T20:54:11Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ölliekneppe]] 9bogxu5br59canpkcmmffmrqulxys72 0 13692 124578 2009-11-07T00:29:51Z Woolters 62 [[Internasjonaal Foneties Alfabet]] is ewiezig naor [[Internasjonaal Klaankenskrift]]: better plat wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Internasjonaal Klaankenskrift]] 9atdtit8btisyhu7fbywftsjts4bepa 0 13694 124647 2009-11-07T12:32:36Z Droadnaegel 1133 [[Kollumn]] is ewiezig naor [[Nöalstukken]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nöalstukken]] qyrw3zfxherq36lh97flirmanhq1me3 0 13696 124657 2009-11-07T13:51:11Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische volksleidjes]] dxr0d3k7q66cwq0tp95hw39o3c6echr 0 13697 124659 2009-11-07T13:54:11Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische volksleidjes]] dxr0d3k7q66cwq0tp95hw39o3c6echr 0 13698 124660 2009-11-07T13:54:36Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische volksleidjes]] dxr0d3k7q66cwq0tp95hw39o3c6echr 0 13699 124661 2009-11-07T13:54:55Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische volksleidjes]] dxr0d3k7q66cwq0tp95hw39o3c6echr 0 13700 292356 268945 2016-12-14T16:44:13Z Wwikix 13678 /* Nedersaksische zeespreuken */ -kat wikitext text/x-wiki Onder '''Nedersaksische zegswiezen''' verstaow hier spreekwoorden, gezegdes, spreuken, uutdrokkings, raadsels, riempies en bi'jnamen in de verschillende dialecten van 't [[Nedersaksisch]]. Hieronder viej een antal heufdkattegerieën mit een veurbield. Aj op 't heufien klikt, kooj op een ziede die hielemaole oaver det soort zegswiezen giet. ==[[Nedersaksische begroetingsvörms]]== :Moi! ==Nedersaksische bi'jnamen== *Bi'jnamen van femilies en personen **[[Tweantse skeeldnaamns|Twente]] *Bi'jnamen van inwoners van een plaatse ==[[Nedersaksische gezegdes]]== :Onder 't draod deur vreten (vrömdgaon) *[[Achterhookse zegswiezen]] ==[[Nedersaksische raadsels]]== :As d'r een gat ien zit, zit d'r gien gat ien, mar as d'r gien gat ien zit, zit d'r een gat ien. :'' 't Huussien'' ==[[Nedersaksische riempies]]== :Huster de fluster :De katte is mien zuster :De hond is mien breur :Nooit weer vertellen heur! ==[[Nedersaksische spreekwoorden]]== :Kiender en onwiezen zegt de waorheid. :Iej mut t leavn nich te zwoar nemn, iej komt dr toch nooit leavnd oet ==[[Nedersaksische skeeldwöarde|Nedersaksische scheldwoorden]]== :Zonn zo'j vuur de ploge zetn, n kabinet van n wief! ne bokse vol vleais! ==[[Nedersaksische volksliedties]]== :Sunt-Meerten, Sunt-Meerten. :De koeien hebben steerten, :de maagies die hebt rokkies an. :Daor komp Sunt-Martines an. ==[[Nedersaksische weerspreuken]]== :As et op pissende Griete regent dan regent et zes weken. ([[Stellingwarf]]. Sint Margriet, 20 juli)'' ==[[Zeespreuke|Nedersaksische zeespreuken]]== :"Nou begriepe wij menaar," zee de piere doe de blei an de haoke zat. [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] szpgs3stj8km0jltzzud3lol1e00qmo 0 13701 124667 2009-11-07T14:12:46Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zeespreuke]] 1gk69gp8rr0yixlbv00uyewuzeh6gqa 0 13703 264277 142817 2013-05-06T16:42:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Henk_uut_de_Zandbak.png‎|thumb|250px|Begun van een column deur 'Henk uut de Zandbak']] '''Henk van 't Zand''' is een schriever uut [[Dalsen]] in de previncie [[Oaveriessel]], die onder de name '''Henk uut de Zandbak''' alle weken een [[Sallaans]]talige [[nöalstukken|column]] schrif in de ''Oprechte Dalfser Courant''. Hi'j schrif miestal oaver plaatselijke umstandigheden en zet deur middel van associatie een hiele riege gebeurtenissen en anekdotes dale. Van 't Zand schrif nog in aandere [[Nedersaksisch]]e bladen en holdt radiopraoties veur [[Vechtdal FM]]. Verhalen van hum bint epubliceerd in uutgaves van de [[Iesselakkedemie]]. Töt zien pensioen in 1996 dreef Van 't Zand mit de vrouwe een baby- en kleuterspeciaalzaak in Dalsen. Zien schoelname is verbunden an 't femiliekraantien ''Uit de Zandbak''. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://home.wanadoo.nl/zand.alkmaar/Zandbak/Zandbak.html Webstee van de femilie Van 't Zand, mit 't verhaal ''De Wolfskoele''] {{DEFAULTSORT:Zand, Henk Van T}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Schriever in 't Sallaans]] k1elauot4bjfqyzpwmch4r8769rilcf 0 13704 124724 2009-11-08T10:06:05Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Henk van 't Zand]] 0bt9nxdc1mct373qbinxrdciups05a5 0 13705 285320 264135 2016-08-21T14:49:22Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bentheim Niedergrafschaft.png|thumb|De Nedergraofschop; de rest van de Graofschop Benthem in 't wit]] Mit de '''Nedergraofschop''' ([[Graofschopper plat]]: ''Neddergraafschop'' en spellingvariaanten) wördt 't noordelijke diel van de [[Landkreis Graofschop Benthem]] in de [[Duutslaand|Duutse]] [[dielstaot]] [[Nedersaksen]] bedoeld. De Nedergraofschop lig diels as een inham tussen de [[Nederlaand]]se [[previncie]]s [[Drenthe]] en [[Oaveriessel]] en grenst oosterd uut an de [[Landkreis Emsland]]. De streek hef een agrarisch kerakter; ok bint d'r wat middelgrote ondernemings evestigd. De onofficiële heufdstad is [[Neenhuus]] (Hoogduuts ''Neuenhaus''), de ienige stad van de regio. Verkeersaders bint de Bundesstraße 403, de Bundesautobahn 31, de goederenspeurlien van de [[Bentheimer Eisenbahn]], 't [[Coevern-Piccardie-Kenaal]] en 't [[Süd-Nord-Kanal|Zuud-Noord-Kenaal]]. De volgende gemientes viej in de Nedergraofschop: *[[Samtgemeinde]] [[Emmelkamp]] (''Emlichheim'') ('''1''') *Samtgemeinde [[Uelsen]] ('''2''') *Samtgemeinde [[Neenhuus]] (''Neuenhaus'') ('''3''') *[[Einheitsgemeinde]] [[Wietmörsken]] ('''4''') Aandere regio's in de Graofschop Benthem bint de [[Boavengraofschop]] en [[Nordhorn]]. [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Graofschop Benthem]] rlggt9oei6lcwfp833uft0auj1qf33u 0 13706 263964 259135 2013-05-06T15:45:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bentheim Obergrafschaft.png|thumb|De Boavengraofschop; de rest van de Graofschop Benthem in 't wit]] Mit de '''Boavengraofschop''' ([[Graofschopper plat]]: ''Bowengraafschop'' en spellingvariaanten) wördt 't zudelijke diel van de [[Landkreis Graofschop Benthem]] in de [[Duutslaand|Duutse]] [[dielstaot]] [[Nedersaksen]] bedoeld. De westelijke grèenze is mit de regio [[Twente]] in de [[Nederlaand]]se [[previncie]] [[Oaveriessel]], de oostelijke mit de [[Landkreis Emsland]] en de zudelijke mit de [[Kreis Stemmert]] en de [[Kreis Buorken]], beide in [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfaolen]]. As onofficiële heufdstad geldt [[Bad Benthem]], wat ok de heufdplaatse was van de historische [[Graofschop Benthem (historisch)|Graofschop Benthem]]. Verkeersaders bint de Bundesstraße 403, de Bundesstraße 65, de Bundesautobahn 31, de Bundesautobahn 30; de goederenspeurliende van de [[Bentheimer Eisenbahn]] en de west-oost-liende van de [[Deutsche Bahn]]. De volgende gemientes viej in de Boavengraofschop: *Einheitsgemeinde Stadt [[Bad Benthem]] ('''1''') *Samtgemeinde Stadt [[Schüttrupp]] ('''2''') Andere regio's van de Graofschop Benthem bint de [[Nedergraofschop]] en [[Nordhorn]]. [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Graofschop Benthem]] ck4nda47vlmqcyplxcxvcwajfu9gyj0 6 13707 181618 129970 2011-02-28T00:06:01Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Begunnegien van een stokkien deur Henk uut de Zandbak (Henk van 't Zand) in de Oprechte Dalfser Courant == Licentie == {{Bepark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu]] b96flle0ybzwy6n1qvsj7jq3kfzilkb 0 13708 124732 2009-11-08T11:46:44Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische skeeldwöarde]] ktxu3juvz57ko1vuqgx7iu0tc85bo0n 0 13709 124733 2009-11-08T11:47:19Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische skeeldwöarde]] ktxu3juvz57ko1vuqgx7iu0tc85bo0n 6 13710 153872 124744 2010-07-08T18:58:17Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Veurkaante van 't boek van Lammertnôom == Licentie == {{Bepark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] scz2f2p0muubpjijt6tmgk3fm3q7exc 0 13711 268137 264483 2013-06-10T09:27:50Z PieterJanR 1007 -interwiki (wikidata) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Lammertnoom.jpg‎|thumb|250px|Boekwarkjen mit al zien columns]] '''Bert van de Bunte''' is een schriever uut [[Nunspeet]] in de previnsie [[Gelderlaand]], dee onder de naam '''Lammertnôom''' alle weken een [[Nunspeets]]e [[nöalstukken|column]] schrif in de plaoselijke uutgave van de kraante [[Veluweland]] (vrogger: ''Nunspeter Post''). Hij schrif over alledase dingen, plaoselijke umstaandigheen en zoas 't vrogger was en zoas 't noen is. 't Dialek waor e in zien columns in schrif, lik een bietjen op een mengelmoes van Nunspeets en Doospieks. Bert van de Bunte hef as Lammertnôom een boekjen uut-ebröch mit de naam ''Neum 't mer Nunspeets - zo as wie proaten''. Hij hef vijfendartig jaor ewörken as [[fotegrafie|fotegraaf]] en is noen [[akkepunctuur|akkepuncturis]]. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.veluweland.nl/page/Nieuws-detail/Column-Lammertnoom-Keizers-wat-een.423418.news Een van de columns van Lammertnôom] {{DEFAULTSORT:Bunte, Bert Van De}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Schriever in 't Veluws]] eu8dd3e7mve4l241he4b5n7zpmuuyvf 14 13712 266588 205239 2013-05-10T18:30:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je|Veluws]] [[Kategorie:Schriever|Veluws]] [[Kategorie:Veluws]] n2ml9ruu6obpnjurbqo0cic722nc19j 0 13713 124748 2009-11-08T13:43:17Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Bert van de Bunte]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Bert van de Bunte]] k1ockur379y0mpr6cwgbsxponcg907t 0 13714 267779 264361 2013-05-14T11:54:39Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q13135782]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Gait van de Renderklippen''' is een schriever uut [[Epe]] in de previnsie [[Gelderland]], die alle wèken een [[nöalstukken|column]] in 't [[Epers|Eper dialect]] schrif veur de plaselijke uutgave van de krante [[Veluweland]]. Hee schrif aover alledäse dingen, plaselijke umstaandigheden en van alles en nog wat. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.veluweland.nl/page/Lokaal/Regionaal/Lokaal-nieuws/Gait-van-de-Renderklippen.442015.news Een van de columns van Gait van de Renderklippen] {{DEFAULTSORT:Renderklippen, Gait Van De}} [[Kategorie:Oost-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Schriever in 't Veluws]] q19k0qxb23f2gaoawtfdfvby2xwtdp5 6 13715 153875 124773 2010-07-08T19:01:23Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse taal (Iesselakkedemie, 2009) == Licentie == {{Bepark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] 4lrmmloiz219jdsym5ufg0rsxyhlwli 0 13717 124782 2009-11-08T23:16:21Z Droadnaegel 1133 Dv wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Bert van de Bunte]] k1ockur379y0mpr6cwgbsxponcg907t 0 13729 124837 2009-11-09T17:42:36Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Leggenbarg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Leggenbarg]] e0ktho821vf9ous84vafdptmkqgmnte 0 13730 272185 263045 2013-12-11T02:37:48Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Leiden-Windmill-DeValk.JPG|thumb|225px|Éne van de möllens in [[Leiden]] ]] [[Ofbeelding:Osterbruch muehle 07.JPG|thumb|225px|Möllesteen]] Nen '''mulder''' of '''möllenoar''' is iemand den zich beazeghöld mit het malen van iets op ne [[windmölle]]. Mangsmoal wöd doar iemand met an-eduud den [[groan]] vermaalt tot [[meal]]. Et is n eeuwnold zelfstaandeg beroop. Mangsmoal wöd et moalbedrief op ne wind- of watermölle van va op zönne oaver-edragen.<br /> Ne [[koornmölle]] was vrögger nen bi-jnao onmisboar underdeel van de voodselveurzening van ne stad of darp woardeur den koornmulder in de darpsgemeenschop ne belangrieke plaatse innam. In völle gevallen was den mölder pachter van ne koornnmölle en was den lokalen adel, n [[gasthuus]] of et stadsbestuur eigenoar van de mölle. Toch waren vrögger völle mulders eigenoar van de mölle dee-t zie bemaalden. Poldermulders waren in dienst bi-j et waterschop woarin de mölle stoand. Mangsmoal konden dizze mulders van eur loon neet rundkommen en verhuurden zi-j zich in den zommer (as poldermöllen toch weagens watertekort buten warking waren) as boernknechte. ==Ambacht== Et ambacht van koornmulder hef völle kanten: hi-j hef neet alleneg verstaand van et malen van [[groan]], hi-j mot as windmulder ok verstaand hebben van et [[weer (meteorologie)|weer]] . Bi-jveurbeeld möt hi-j de wolkenvörmen good kennen, um te wetten wanneer hi-j de windmölle nog veileg kan loaten dreajen. Wanneer de mölle bi-j te starke [[Wiend|wind]] lös geet, besteet et gevoar dat de mölle in braand vlög. Vrögger verloar den mulder dan ok veur lange tied ziene inkomstenbronne. Noast et malen van groan en et umgoan mit de grillen van et weer, möt nen groanmulder de möllesteen' good können scharpen. Dat is iets wat reagelmoateg neudeg is um n good produkt te können kriegen. Den [[bescharmheiligen]] van de möllenoars is [[Victor van Marseille]]. ==Boerngemaal== Der was ok verskil in möllenoarsbedrieve. Dit hing nauw samen mit et gebruuk van de mölle. Sommege mulders maalden alleneg veur den [[bakkeri-je|bakker]]s. Anderen bruukten eure mölle um noast et groan veur de bakkers ok veur et vee van de boern te malen: et zogeneumde ''boerngemaal''. Dit gebeurden vri-jwal oaveral op de mölle in de wat kleinere darpen. Doar kump et spreakweurd "Wee et eerst kump, dee et eerst maalt" vandan. ==Betaling in goderen== Vrögger wodden den möllenoar neet betaald in geld moar in goderen. Hi-j schupten uut iederen toeten den e emalen had wat meal veur eigen gebruuk of veur wieteren verkoop (et schuprecht). De mulders mit n boerngemaal hadden et in den winter, as et vee op stal stoand, arg drök. As der dan genog wind stoand, wodden der dag en nachte gemoalen. In windstille tieden waren der gene inkumste en wodden de tied nutteg evuld mit bi-jveurbeeld onderhold an de mölle of den moalsteen'. Mangs ok had den mulder as anvulling op zien inkommen wark derbi-j as [[weerd (harbarg)|weerd]], [[bakker (beroop)|bakker]], [[kollenhandeloar]] of heel e der wat [[pogge]]n of [[hoonder]] bi-j. ==Möllens in Nederlaand== Rundumme [[1900]] stoanden der in [[Nederlaand]] rundumme 10.000 möllens. In elk stad of darp was doar wal éne of meer te vinden um in de eerste leavensbehooften van de bewonners te können veurzeen: namelek groan tot meal malen um de dagelekse [[stoete]] te können bakken. Ok was de koornmölle ne ontmeutingsplaatse veur de darpsleu. Den stoommachine, later den dieselmotor en den elektromotor hebt de windmölle vort-edrukt. Later kwamen veur veevoer de zogeneumde ''hammermöllen'', dee motories wödden an-edreaven en de onderholdsgeveulege moalsteen' oaverbodeg maken. Et [[mengvoor]] deed ok zien intreade, zodat den mulder meer handeloar wodden, en blef der van et beroop van möllenoar neet völle meer oaver. Tot in de jaoren '50 van de veurege eeuwe dreajden nog enkele koornmöllen veur et malen van groan veur boer en bakker en poldermöllen veur et verplaatsen van waater. Vandage is nog moar n klein antal leu beroops-mulder, dee uutslutend veur menseleke konsumptie maalt en alleneg in uutzunderleke gevallen wodt nog poldermöllens ebruukt. ==Monumentenzörg== Vandage bunt der in Nederland nog zon 1200 möllens oaver. Dee bunt veur et grootste deel eigendom van [[gemiente (bestuur)|gemeenten]] of stichtingen en wodt mit hulpe van [[monumentenzorg]] onderholden. Vanof [[1923]] is de [[Vereaneging De Hollaandsche Mölle]] drok met et beholden van Nederlandse möllens. De vereaneging hef nen eigen webstea mit ne lieste van alle Nederlaandsen möllens. Veur et behold van ne mölle is et belangriek dat hi-j reagelmoateg dreajt. Völle van de bestoanden möllens dreajn weakeleks dankzi-j den inzet van deskundige vri-jwillige mulders zodat wi-j gelukkeg noo nog könt zeen hoo vrogger mit de mölle ewarkt wodden. Um et eeuwnolde ambacht van möllenoar op ni-je generoasies oaver te künnen bringen, besteet in Nederlaand vanof 1972 et [[Gilde van Vri-jwillige Möllenoars]] (GVM) mit n bi-jzunder lesprogramma veur möllens. Den opleiding duurt in den reagel twee joar. Den leerling mulder möt minstens éen joar op verskillende möllens hebben eleart en ewarkt, woarnoa um of eur n regionaol examen wöd of-enommen. Noa slaging vund anmelding plaatse veur et laandelek examen. As den leerling möllenoar bi-j et examen van De Hollaandsche Mölle blik hef egeaven van genog kennis en voardegheid, krig hi-j of zi-j et deur de ovverheid erkende getuugskrift van De Hollaandsche Mölle uut-ereikt. Doarnoast besteet in Freeslaand vanof 1973 et "Gild Fryske Mounders"(GFM) dat eavenens nen möllenoarsopleiding verzörgt. ==[[Nedersaksisch]]== *[[Achterhooks]]: ''möllenoar'', ''mulder'' *[[Drèents]]: ''mulder'' ([[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) *[[Grunnegs]]: ''meulder'', ''meulender'' *[[Stellingwarfs]]: ''mulder'' *[[Tweants]]: ''mulder/muller'', ''mölder/möller'', ''mölner'' *[[Veluws]]: ''mulder'' ==In gebroek== In t Tweants beent r verskeaidene oetdrukkings woerin at ne mölle vuurkeump: *''Det is water op zinne mölle'' - Doar hef hee gemak van *''Wat in de mölle hebn'' - Wat oonder mekaander hebn, wat aandern neet weetn magnt *''Dr is wat in de mölle'' - Dr geet wat gebuurn *''Dat is nog/he'w nog in de mölle'' - Det is nog neet beslist == Uutgoande verwiezingen == * [http://www.vrijwilligemolenaars.nl Vri-jwillege möllenoars] * [http://www.molenaarworden.nl Gild Fryske Mounders (möllenoar wödden)] * [http://www.molens.nl Mölle] * [http://www.molendatabase.nl Mölledatabase] * [http://www.molennet.nl Molennet.nl] * [http://home-4.tiscali.nl/~t987027/dagboek.htm Dagbook van nen möllenoar] [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Mölle]] lyuai6jacbm66qqvu45uy5kxap1p6m6 0 13731 291431 263498 2016-11-04T15:56:20Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Tubbergen - Harbrinkhoek.png|thumb|right|200px|Haarbig in de gemeente Tubbige]] '''Haarbig''' is n doarp in de gemeente [[Tubbige]] in [[Tweante]]. Saamn met [[Mariaparochie]] is t n dubbeldoarp Haarbig-Mariaparochie. In 2007 wonn dr in dit dubbeldoarp 1839 leu. t Ligt op ongevear 5 kilometer op t noordn van [[Almelo]]. In 2001 har t doarp Haarbig 798 inwonners.<ref name="CBS">Centraal Bureau vuur Statistiek(CBS), [http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/milieu-natuur-ruimte/ruimte/publicaties/cartografie-geografie/geografische-data/2001-bevolkingskernen-in-nederland.htm ''Bevolkingskernen in Nederland 2001'']. (Statistiekn zeent vuur de bebouwde kom).</ref> De bebouwde oppervlakte van t döarpken was 0.26 km² en har 287 wonhuze. A'j alle leu dee't in t boetngebeed en op de boarnoarve dr umhen wont met telt, kom iej an ongevear 1480 inwonners.<ref name="CBS2">Centraal Bureau vuur Statistiek(CBS), [http://statline.cbs.nl/ ''Statline: Kerncijfers wijken en buurten 2003-2005'']. per 1 januwoari 2005.</ref> ==Vereniges== t Doarp hef n groot antal vereniges. n Antal hiervan zeent: * Jong Nederland Harbrinkhoek * [[karnaval]]sverenige ''De Dubbelkiekers'' * [[Volleybal]]verenige ''De Krekkers'' * [[Voetbal]]vereniging MVV '29 * Vrouwenvereniging VVM * [[Klootskeetn|Klootschietersverenige]] Niej Haarbig * Oranjestichting Harbrinkhoek-Mariaparochie * Skeetverenige sv Harbrinkhoek {{Bron|<references/>}} {{Tubbige}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tubbige]] n3j6kyhp18psdcpi3za8qpx4d02b9sf 0 13732 277204 263646 2015-01-20T13:39:51Z Pjan12 12006 Verwiezing noar d'n televisieserie d'n Zevensprong in-evoogd. wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Map - NL - Hof van Twente - Wijk 05 Diepenheim - Buurt 08 Verspreide huizen Markvelde.svg|thumb|right|200px| Maarkvealde in de gemeente Hof van Tweante]] '''Maarkvealde''' is ne [[boerskop]] in de gemeente [[Hof van Tweante]]. t Ligt tusken de plaatsn [[Deepn]], [[Hengevealde]] en [[Nee]]. Maarkvealde was de ennigste [[Tweante|Tweantse]] boerskop den't in de [[middeleewn]] nit oonder t bisdom van [[Sticht Utrecht|Utrecht]] völ, mear oonder t bisdom [[Meunster]]. Vuur 1 januwoari 2001 heurdn t bie Deepn, den at toew bie in de gemeente Hof van Tweante köm. In Maarkveelde he'j nen stichting ''Markvelds Belang''. Dee organiseert völle dinge vuur de buurtbewonners. Dit hooldt ze vake in de plaatselike biejeenkomstzale ''t Lammershoes''. Disse stichting zet ook alle joarn de Maarkvealdse ''vuurjoarsfeestn'' in touw.<ref>http://www.markveldsbelang.nl/ Markveldsbelang.nl webstea van stichting Maarkveelds Belang</ref> De schole in Markvelde is bekend van d'n televisieserie [[De Zevensprong]], welk'n hier in [[1982]] (gedeeltelijk) op-enomm'n is. {{Bron|<references/>}} ==Oetgoande verwiezing== *[http://jbmarkvelde.hyves.nl Jeugdbestuur Markvelde op Hyves] {{Hof van Tweante}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] hjapkb53k4l7zybs0no68bmntw4t77b 0 13733 124861 2009-11-09T21:14:31Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Hengeveelde]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hengeveelde]] hq8s7rjms6au3q3dvo1hewmgp2tuf0e 0 13734 292376 124863 2016-12-15T01:25:58Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Mönster]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mönster]] 5xf449dxrupmxumdbhgl84zgbuiodwk 0 13735 124866 2009-11-09T21:16:19Z Woolters 62 [[Maarkvelde]] is ewiezig naor [[Maarkvealde]]: Aait wier twiefeln oawer de skriefwieze wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Maarkvealde]] rhdz040n9674k0v438wmkvbtcs0znvi 0 13736 268679 263621 2013-07-27T13:27:39Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Hoksebarge]] wikitext text/x-wiki '''Langel''' is ne [[boerskop]] in de gemeente [[Hoksebarge]] in [[Tweante]]. t Ligt in t zuudwestn van de gemeente, op t zuudwestn van n bebouwden kom van Hoksebarge, op t westn van [[Honesch]], op t zuudn van [[Brammel]] en op t oostn van [[Reetmölle]]. Vroger was Langel ne moarke in t gericht Hoksebarge.<ref>[http://www.historischekringhaaksbergen.nl/Index/Overz/Archief%20overzicht%20bestanden%20HKH.htm Oawerzicht van de verzamelde archiefbeskeedn en verzamelings in t Historisch Centrum Hoksebarge]</ref> {{Bron|<references/>}} {{Hoksebarge}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hoksebarge]] 7wuasrlugkj13vdzml5ugbupr0kjzkg 0 13737 124874 2009-11-09T21:30:25Z Woolters 62 [[Langel]] is ewiezig naor [[Langel (Hoksebarge)]]: dr zeent dr meardere van wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Langel (Hoksebarge)]] 82f885vyka8hhvgippwbcbd6vekdqsh 0 13738 268677 263531 2013-07-27T13:26:18Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Hoksebarge]] wikitext text/x-wiki '''Honesch''' is ne [[boerskop]] in de gemeente [[Hoksebarge]] in [[Tweante]]. De boerskop ligt net op t zuudn van n bebouwden kom van Hoksebarge. Vroger was Honesch met Hoksebarge ene moarke, den't in t midln van de hudige gemeente lea, en den't van noord töt zuud oetstrektn. Disse moarke wör in [[1841]] op edeeld in twee aparte moarkn; ne moarke Honesch en ne moarke Hoksebarge. t Doarp Hoksebarge is ontstoan in de boerskop Honesch.<ref>[http://www.historischekringhaaksbergen.nl/Index/Overz/Archief%20overzicht%20bestanden%20HKH.htm Overzicht van de verzamelde archiefbescheiden en verzamelingen in het Historisch Centrum Haaksbergen]</ref> De boerskop hef zin eegne basisskole en kort bie steet de [[Oostndörper Watermölle]] oet [[1584]]. In de noabieheaid van Hoksebarge was roondum t joar 800 ne kleaine boerne gemeenskop ontstoan. n Naam ''Honesch'' zol van ''hoogn es'' komn.<ref>http://www.honesch.nl/ Basisskole Honesch</ref> {{Bron|<references/>}} {{Hoksebarge}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hoksebarge]] p4h3vucd3gggdoeqsch903zjmzwdwt0 0 13742 124945 2009-11-10T21:21:57Z Droadnaegel 1133 [[Oldewoater]] is ewiezig naor [[Oldewater]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Oldewater]] 81715ki2kfri3uqn7hnl954xir8hhs1 0 13748 125083 2009-11-12T18:58:12Z Droadnaegel 1133 [[Oldsten stad van Nederlaand]] is ewiezig naor [[Oldste stad van Nederlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Oldste stad van Nederlaand]] cd7d90707c9lwotrud1f9ng4apntq36 0 13749 125110 2009-11-12T21:25:37Z Droadnaegel 1133 [[Peutinger keerte]] is ewiezig naor [[Peutinger kaarte]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Peutinger kaarte]] 0dot5ovarg9gnzlj63xah9vd5vktcfh 0 13752 125274 2009-11-14T22:27:57Z Droadnaegel 1133 [[Rijn]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Rien]] hinne wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Rien]] lf0dkhi9e9o43xqzt16kenoh6vmb5gi 0 13755 270856 270855 2013-10-11T18:21:23Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:LocatieNijkerk.png|thumb|250px|Kaort van t Niekarkse dialektgebied]] t '''Niekarks''' is n [[West-Veluws]] en [[Nedersaksies]] [[dialekt]] dat espreuken wort in de gemeente [[Niekark]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Niekarks is stark verwant an dialekten as t [[Putters]], [[Barrevelds]], [[Armeloos]] en t [[Harderwieks]]. t Niekarks ku'j beschrieven as n Nedersaksies dialekt mar wel mit n bonk [[Nederfrankies]]e invleujen. ==Kenmarken== As je naor t Nedersaksiese taolgebied kieken zie'j dat t Niekarks aordig zujelik leit, de [[Utrechts-Alblasserweerds|Utrechtse]], [[Hollaans (dialekt)|Hollandse]] en [[Betuws]]e invleud is daor dan ok wat groter as in de are dialekten. Taolkundig ezien leit t Niekarks meer tegen t Barrevelds en t Putters an mar t het ok wat weg van t [[Bunsjoots|Bunschoots]], zo heur je in sommige gevallen in t Niekarks ''-tsje'' of ''-sje'' as uutgang van verkleinwoorden in plaots van ''-tje{{small()|n}}'' of ''-je{{small()|n}}'' zo as in de wat noordeliker elegen dialekten (vergeliek t Bunschootse ''appeltsie'' mit t Niekarkse ''appeltsje'' en t noordelikere ''appeltjen'') en t woord ''ootje'' of ''ootjie'' dat alleen veurkomt in de umgeving van Niekark, Bunschoten en Putten. Je zien der ok verschiensels die'j in de meeste are dialekten niet (meer) terugzien, zo as de ''oe'', waor de meeste Veluwse dialekten n ''o'' hen, bieveurbeeld in woorden as ''oenweer'', ''oender'', ''hoend'', dit verschiensel komt ok veur in de umgeving van [[Barreveld (daarp)|Barreveld]] en in n bepaold gedeelte van [[Putten]]. De ''sj''-klank is aordig lang an-ebleven as je t vergelieken mit de rest van t Veluwse taolgebied (tot roend [[1950]]), je heuren t noen nog in [[Niekarkerveen]], [[Holkerveen]] en bie de ouwere minsen. ==Muziek== Der wort ok ezungen in t Niekarker dialekt. De muziekgroep [[Ritn Ditn]] treet op op verschillende festivals, schuurfeesten, tentfeesten en ze hen in t veurprogramma estaon van oender andere [[Bökkers dut Normaal]] (bänd uut [[Heino (Roalte)|Heino]]), [[BZB]] en [[Mooi Wark]]. Ok hen ze n eigen [[cd]] uutebrocht mit verschillende [[rock|boererocknummers]]. ==Schrieverie== Der is ok n dialektboek uutebrocht over t Niekarks: ''<nowiki>'</nowiki>t Niekarks: umgangstaol, uutdrukkinge en gezegdes'', hierin staot n lange alfabetiese woordeliest mit typies Niekarkse dialektwoorden, uutdrukkingen en gezegdes. De boeken ''Ezelsoren'' en ''Verhoale in et Veluws dialect'' van Aalbert van der Horst (ok wel bekend as: ''Ab uut [[Appel]]'') is ok eschreven in t Niekarks. t Niekarkse dialekt wort veerder nog gebruukt in t [[Woordenboek van de Gelderse Dialecten]] (WGD) dat uutebrocht is deur de [[Iesselakkedemie|Iesselakademie]]. Veur n koppel Niekarkse dialektwoorden en uutdrukkingen ku'j t best effen kieken bie t artikel [[Veluwse taalwiezer]]. ==Niekarks tellen== {| ! Siefer ! Niekarks |- | 1 | een |- | 2 | twee |- | 3 | dree |- | 4 | vier |- | 5 | vuuf |- | 6 | zes |- | 7 | zeuven |- | 8 | acht |- | 9 | negen |- | 10 | tien |} ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://ritnditn.nl/ Ritn Ditn] {{Dialekt|wvel|Niekark|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Veluws]] 2eqmh6zpwg8a4m2dhvberkncvtabns4 0 13756 284067 279231 2016-03-30T10:30:38Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{etelazie}}[[Bestaand:Thor.jpg|right|thumb|260px|''Donar's stried teegn de Reuzn'' (1872) duur [[Mårten Eskil Winge]].]] '''Donar''', ook vake '''Thor''' eneumd, ([[Ooldnoors]]: ''Þōrr'', ''Þunarr''; [[Ooldengels]]: ''Þunor'', ''Þūr''; [[Ooldsassies]]: ''Þunær'';<ref name=THORPENORTHTRADCOMP> [[Benjamin Thorpe|Thorpe, Benjamin]]. ''Northern mythology : comprising the principal popular traditions and superstitions of Scandinavia, North Germany, and The Netherlands'' (1851). (Engels)</ref> [[Freesk]]: ''Tonger'', [[Ooldneerlaands]]: ''Donar''; [[Ooldhoogduuts]]: ''Donar''; [[Proto-Germaans]]: *''Thunaraz'') is den roodhöarigen<ref>''[[Styrbjarnar þáttr Svíakappa]]'' (''Verhaal van Styrbjorn n Zweedsn gevechtshear'')</ref> en roodböardigen<ref>''[[Óláfs saga Tryggvasonar en mesta]]'' (''De Grötste Sage van Olaf Tryggvason'')</ref> god van den doonder en beskoarmhear van [[Midgoard]] in de Germaanse mythologie en et Germaanse headendom en de verwaante geleuwe: Noors headendom, Angelsassies headendom en vastelaandsheadendom. De meeste van de nog bekeande verhalen dee as met Germaanse mythologie te maken hebt, neumt Donar, of dreeit um Donar. Donar was nen völle anbeden god van de Germanen. Hee wör meenstens doezend joar anbeden, vanof de euldste nog bestoande geskriften van de inheemse Germaanse stämme töt an doezend joar later in den tied van de [[Vikingen|Noormänne]]. Op verskeaidene vuurwoarpn dee't van verskeaidene Germaanse stämme eveundn zeent, wörd Donar an erop vuur beskoarming. Kleaine oetvoerings van Donars hamer [[Mjöllnir]] wörden as sierroad een oetdagend teken van Donar tiedns de [[kerstening]] van [[Skandinavië]].<ref name=TURVPETRMYTHRELI> [[Gabriel Turville-Petre|Turville-Petre, E.O.G.]] ''Myth and Religion of the North: The Religion of Ancient Scandinavia''. London: Weidenfeld and Nicolson, 1964. p83 </ref><ref name=GODSDAV>[[H. R. Ellis Davidson|Ellis Davidson, H.R.]] ''Gods And Myths Of Northern Europe'' (1965) ISBN 0-14-013627-4</ref> == Naamherkomst == [[Proto-Germaans]] *''thunaraz'',<ref>http://www.bartleby.com/61/roots/IE501.html</ref> "Doonder" wör in et Oold-Noors ''Þorr'', [[Duuts]] ''Donner'', [[Nederlaands]] ''donder'' en Ooldengels ''Þunor'' en in Modern-Engels ''thunder'' met [[Inlassing|in elaste]] ''d''. [[Zweeds]] ''tordön'' and [[Deens]] and [[Noors]] ''torden'' hebt et achterplaksel -dön/-den, wat van oorsproonk "gerommel" of "geluud" betekenden. De Skandinaviese sproaken hebt ook et woord ''dunder'', wat ze hebt oawer enömn oet et [[Neersassies]]. == Kenmoarken == === Familie === In de Dicht-[[Edda]] en de verhaal-[[Edda]] is Donar de zönne van [[Woden]] en de reuzinne [[Jörd]] (Verwaant an et Plat: ''Earde''). Zin wief het [[Sif]], en doar is nit völle van bekeand, behalve det he gooldne höare hef dee't [[Loki]] um ofsneed. Met zinne minnaresse, de reuzinne [[Járnsaxa]] har Donar twee zöns, [[Magni]] en [[Modi]]. Met [[Sif]] har he zinne dochter [[Thrud]]. Et [[Euhemerisme|euhemeristiese]] vuurwoord van de verhaal-Edda gef ook an det he met Sif ne zönne har met den naam [[Loridi|Lóriði]], samen met nog 17 gennerasies ofstammelingen mear. Mer et vuurwoord was bedoold as oetleg oawer wo as et köm det de [[Aesir]] anbeden wörden. Terwiel at ze mear reuzen warren as goden. Donar hef ook nog ne stiefzönne van [[Sif]], den as [[Ullr]] het. ''[[Skáldskaparmál]]'' neumt ook nog van enen den as [[Hlóra]] het. Det was Donars pleegmoo. Dit keump oawereen met de Lora of Glora oet [[Snorri Sturluson]]s vuurwoord, mear oawer Hlóra wörd vearder nit eneumd in et book. === Mjöllnir === [[Bestaand:Mjollnir.png|thumb|right|Tekening van ne opgreawing oet [[Öland]] in [[Zweden]] van ne [[goold]]platene ofbeelding van [[Mjöllnir]] in [[zilver]].]] Donar hef nen hamer met nen korten stellen, den as [[Mjöllnir]] eneumd wörd. Mjöllnir keump terugge noar zinnen eigenaar, as den der met op een doel smit. Mjöllnir kan ook [[bliksem|bleksemstroalen]] ofsketen. Um Mjöllnir te gebroeken hef Donar den gordel [[Megingjord]] umme, den as de krachten van den dreager verstoarkt. Donar dreg ook een stel iezerne haandsken, [[Járngreiper]] (''Iezergrieper''), um den hamer op te tiln. Mjöllnir is ook Donar's heuwdwoapen as hee met reuzn an et vechten geet. Gedoerende de tied van de Vikings was dit een geleefd versieringsteken vuur um den haals. Mjöllnir is seend dee tied een kenmoarknd teken ewörden van et [[Germaans headendom]]. === Koare === Donar jag duur de locht in ne koare wat etrökken wörd duur twee [[sik]]n [[Tanngrisnir en Tanngnjóstr]] (''Taandnknerser en Taandnkneaister'') en met zinnen oonderdoan en boodskopper [[Þjálfi]], en den zinne zuster [[Röskva]]. t [[Skaldiese dichtkeunst|Skaldendicht]] ''[[Haustlöng]]'' zegt det de earde an ebraandt was en de boargn ebörstn as Donar met zinne koare jaagn. Volgens n Verhaal-Edda kan Donar de sikn op etn as he honger hef. As he wier verdan jaagn wil, hooft he allene mear de oawerbliefsels van de sikn te zeegn met zinnen hamer, en dan zeent ze direks wier op volle kracht hersteeld en köant ze wier vuur de koare, as de butte mear nit ebrökn zeent. === Bilskirnir === [[Bilskirnir]], in t keuninkriek [[Þrúðheimr]] of [[Þrúðvangr]], is de halle van Donar in de Noorse mythologie. Doar woont he met zin wief Sif en öare wichter. Volgens [[Grímnismál]] is de halle t grötste gebouw det dr besteet in [[Asgard]] en hef t 540 kamers, net as de de huze van de aandere goodn, in t keuninkriek [[Þrúðheimr]] (of Þrúðvangar volgens ''[[Gylfaginning]]'' en ''[[Ynglinga sage]]''). === Verhaaln === [[Bestaand:Detail from G 181.jpg|thumb|n deel van ne [[rune (skrift)|rune-]] and [[ofbeeldingssteen]] van [[Gootlaand]], in t [[Zweeds Museum vuur Nasjonale Keunstskatn]] in [[Stockholm]]. Van de dree kearls in t plaatjen wörd edacht det t [[Woden]], Donar en [[Friejer]] zeent, an de haande van de dinge dee't ze vaste hebt: nen spear, n hamerachtig deenk en ne [[zeaise]].]] Volgens een verhaal oet de verhaal-Edda vleug [[Loki]] op nen dag as nen hoawik en wör he vöngn duur [[Geirrod]]. Geirrod, den't Donar haatn, dwung Loki um zinnen viejaand noar Geirrod zinnen borg te lokn. Donar har toew zinnen magiesn gördel en hamer nog nit. Loki stemden too. [[Grid (Jotun)|Grid]] was ne reuzinne bie wee't ze angungn vuurdet ze noar Geirrods borg wietertreukn. Grid wochtn tötdet Loki eawn de kamer oet was, en dee toew Donar oet de deuke wat dr gebuurn zol, en gavn um zinne iezerne haansken en magiesen gördel en staf. Thor vermoordn toew Geirrod en alle aandere iesreuzen dee't he veendn kon (woereunter Geirrods dochters [[Gjálp]] en [[Greip]]). Volgens t ''[[Alvismál]]'' wör Donars dochter an [[Alwies]] oet ehuwelikt, nen dwerg. Donar bedachtn zik wo as he kon zorgn det zinn dochter nit met Alwies hoofdn te trouwn: Hee zea Alwies, umdet he zon kleain kearlke was, det he eerst zinne wiesheaid mos teunn. Alwies zea joa, en Donar oondervroagden um töt vear noa zunsopkomst. Dwergen versteent duur zunlecht, dus Alwies wör nen steen. [[Bestaand: Runestone from Sønder Kirkby, Falster, Denmark.jpg|thumb|left|Nen runesteen eveundn in Sønder Kirkeby, [[Falster]], Denemoarkn röp Donar op: "[[healigen|healigt]] disse runes!"]] [[Bestaand:Louis Huard - Giant Skrymir and Thor.jpg|thumb|''[n] Skrymirreus en Donar'', duur Louis Huard. "Skrymir" is n naamn ebroekt vuur [[Útgarða-Loki]] in de ''[[Gylfaginning]]''.]] Nen reuznkeuning ([[Útgarða-Loki]]) was Donar es te klook of. n Keuning, den't zinne teuwelderieje gebreuk, har Donar bie de bene, duur nen hardloopwedstried met Donars knecht Þjálfi an te goan. n Keuning leut Gedachte teegn Þjálfi loopn. Niks is rapper as Gedachte, wat van laand töt laand kan springn, en mangs in één moal. Doarnoa wör Loki (den at toew bie Donar was) oet edaagnd um ne ettenswedstried an te goan met Logi, ene van de knechtn van Útgarða-Loki. Loki kon t nit winn. n Knecht Logi was nit mear as ne wierspegeling van "Weeldveur". Gin leawndig deenk kon teegn de vraatzocht van veur an. Eawn later daagn Útgarða-Loki Donar oet um ne katte op te buurn. Donar kreeg nit mear as éénn poot van t deer in de heugte. Útgarða-Loki neumdn donar nen slappeling. De katte bleek ne wierspegeling te wean van de [[Jörmungandr|Midgoardserpeant]]. Doarnoa wör he oet edaagnd vuur ne zoepwedstried, mear hee kreeg zinnen [[dreenkhoorn]] nit löag, want doar bleek gin meade in te zitn, mear n oseaan was dr op an eslötn. Zodöanig warn dus de getiedn ontstoan. Doarnoa mos Donar vechtn met n oold wief, [[Elli]], den at Ooldheaid bleek te wean, en woer at nums t ooit van winn kon, en hee kreeg ne dale op één knee. Donar gung beskaamd hen, mear wör op ebuurd duur t bericht van nen bosskopper den't um zea det he feaitelik grote doadn edoan har, dee't bie nen grootn krachtigen striedgod heurdn, umdet he zik zo good har eheuldn in dee oetdagings. n Aander bekeand verhaal um Donar geet oawer det [[Þrymr]], n keuning van de Thurse (reuzn), Donars hamer [[Mjöllnir]] gapn. Donar gung noar Loki, um te kiekn of ne den misskien har, en later gungn ze met n beaidn noar [[Frieja]] um road vroagn. Frieja gavn Loki t vearnkleed zo det he noar t reuznlaand kon goan um met öarn keuning te kuiern. n Keuning gavn too det he n hamer egapt har, mear hee gavn ne allene wier at he met Frieja mocht trouwn. Det steund Frieja nit an, en doarumme oawerlegdn de goodn ne manere um n keuning of te skeepn. [[Heimdall]] har t idee um Donar vrouwleukleare an te doon um in plaatse van Frieja noar n keuning te goan. Donar wol det eerst nit, want wat vuur nen gezoondn stoarkn kearl geet zik non as n wief verkleedn, mear Loki drung dr op an det he det juust wal zol doon, umdet aanders de reuzn Asgoard zoln anvaln, en t zoln oawernemn as hee nit gaauw zinnen hamer wierkreeg. Zoonder al te völle wille dee t Donar toch, en hee gung in Frieja's plaatse. Wodan jaagn Donar noar t reuznlaand, en dr wör n feest eheuldn. n Keuning zagn wat aparte dinge an zin broed; hee at en dreunk beheurlik wat mear dan wat he van ne broed zol verwochen. Loki, den't was verkleed as de bedeende van de broed, zea um det zin broed wal acht volle nachtn achtereen har ereaizet um mear zo gaauw meugelik met um te könn trouwn. Doarnoa vreug n keuning woerumme at zin broed zulke aangstweknde oogne har, ze leekn wal in n braand te stoan. Wier har Loki t zelfde smoesje, det zin broed wal acht nachtn nit esloapn har van verlangn um met n keuning te trouwn. Doarnoa leut n reus zik n hamer brengn en leut ne bie zin nieje wief op n skoot legn. Doarop nöm Donar zinne vermomming of en höw alle reuzn in t hoes dale. Duur dissen list bedachtn zik de reuzn in t vervolg wal dree moal vuurdet ze wier zonnen fout maakn. Volgens n Verhaal-Edda köm Donar an zin eande tiedns [[Ragnarök]], duur toodoon van [[Jörmungandr]]. De twee doodsviejaandn warn in gevecht en Donar versleug de slange, mear hee kon nog mear neegn stapn verzetn vuurdet he doodvöl van t slangengif. == Eskreewne weln == [[Bestaand:Sö 111, Stenkvista.jpg|right|thumb|n [[Stenkvista runesteen]] in [[Södermanland]], [[Zweden|Zweedn]], löt [[Mjöllnir|Donars hamer]] zeen in plaatse van n kruus]] === Beskriewings in de Edda's === De twee grötste weln van informasie oawer Donar zeent de [[Dicht-Edda]], op esteeld in t 13e joarhoonderd oet eardere moondelinge oawerleawering, en de [[Verhaal-Edda]], eskreewn duur [[Snorri Sturluson]]. Beaide komt oet t 13e joarhoonderd in [[Ieslaand]]. ==== Dicht-Edda ==== * ''[[Völuspá]]'' * ''[[Hárbarðsljóð]]'', met doarin n gevecht tusken Donar en Odin vermomd as Harbarth, den't t wint. * ''[[Grímnismál]]'' * ''[[Hymiskviða]]'' * ''[[Þrymskviða]]'' * ''[[Alvíssmál]]'' * ''[[Lokasenna]]'' ==== Verhaal-Edda ==== * ''[[Gylfaginning]]'' * ''[[Haustlöng]]'' * ''[[Húsdrápa]]'' * ''[[Ragnarsdrápa]]'' * ''[[Skáldskaparmál]]'' * ''[[Þórsdrápa]]'' * ''[[Eiríksmál]]'' === Sages === Donar wörd ook in verskeaidene [[sage]]s eneumd, dee't op skaldndicht en vertelkeunst zeent baseerd. * ''[[Eyrbyggja sage]]'' * ''[[Kjalnesinga sage]]'' * ''[[Fóstbrœðra sage]]'' * ''[[Fljótsdæla sage]]'' * ''[[Hallfreðar sage]]'' * ''[[Heimskringla]]'' * ''[[Landnámabók]]'' * ''[[Flateyjarbók]]'' * ''[[Njáls sage]]'' * ''[[Gautreks sage]]'' === Ooldsassiese deupsbelofte === Donar wörd eneumd in ne [[Ooldsassies]]e Deupsbelofte in t Vatikaanse Codex pal. 577 met [[Wodan]] en [[Saxnot]]. De belofte keump oet t 8ste of 9de joarhoonderd, en is bedoold um headens te kerstenen. Zo geet he :''ec forsacho allum dioboles uuercum and uuordum, Thunaer ende Uuöden ende Saxnote ende allum them unholdum the hira genötas sint'' Wat zik löt oawerzetn as :''ik vuurzegge alle duwelse werke en wöarde, Donar en Woden en Saxnote en al dee onhealigen dee öare genootn zeent.'' <ref name="THORPENORTHTRADCOMP"/> [[Bestaand:Johann Heinrich Füssli 011.jpg|thumb|''t Gevecht van Donar en n Midgoardserpeant'' (1788) duur [[Henry Fuseli]].]] === ''Gesta Danorum'' === In t 12e joarhoonderd skreef [[Saxo Grammaticus]], den't in dienst was van [[eartsbisskop]] [[Absalon]] in [[Denemarken|Deanemoarkn]], skreef in zin [[Latiens]]e woark ''[[Gesta Danorum]]'' verhaaln oawer Donar en Wodan as achterbakse [[Magie|teuwelkearls]] dee't volgens Saxo de leu van [[Noorwegen|Noorweagn]], [[Zweden|Zweedn]] en Deanemoarkn bie de bene hadn ehad duur zikzelf as god te beneumn: <blockquote>Dr warn van oolds bepoalde kearls bedreewn in teuwelkeunstn, zo as Donar, en Wodan, en völle aandern, dee't vernemstig warn in t bedeankn van woonderlike streekn; en ze begunn zikzelf goodn te neumn, de gedachtn van de seempele leu oawernemnd. In t biezeunder hadn ze Noorweagn Zweedn en Deanemoarkn te pakn in öare hoogmodige waan, en duur disse laandn an te zetn um öar te anbidn, besmetn ze ze met öare brutaliteait. De oetwoarkings van öar bedrog gung zo wied det alle aandere männe öar n soort goddelikn kracht toodachtn, en, deanknd det ze god warn of op geliekn voot met goodn, beedn ze zwoare gebeedn töt disse bedeankers van teuwelderiejn, en gavn godslasterlike dwaling de eare, dee t geleuf tookeump. Wat leu zegnt, det de goodn dee't oonze laandgenootn anbidt allene mear de titel deelt met dee, dee't anbeedn wordt duur Griekenlaand of [[Latium]], mear det zee, op ne manere dee't geliek is an öare weardigheaid, de anbidding en ook n naam hebt oawer enömn. Dit mut genog tekst wean oawer de goodn van de Deense ooldheaid. Ik hebbe dr kört op in egoan vuur t algemeen belang, zodet minne leazers dudelik weett vuur wat vuur headens biegeleuf oons laand zik de knene buugt.(''[[Gesta Danorum]]'', Book I)<ref>''[http://omacl.org/DanishHistory/book1.html The Nine Books of the Danish History of Saxo Grammaticus]'', vertaald duur Oliver Elton (Norroena Society, New York, 1905)</ref></blockquote> == Opgreawings == [[Bestaand:Reykjavik - Thor-Figur 1.jpg|thumb|right|Eyarlandbeeldjen van Donar oet t 10de joarhoonderd, eveundn in [[Ieslaand]].]] Donar was nen geleefdn god bie t Germaanse volk, en wat van de ofbeeldings van um en zinne beleawenisse zeent duur de joarn hen bewoard ebleewn. === Noordendorfse Maantelspeelde === De Noordendorfse Maantelspeelde, Stammend oet t 7de joarhoonded, is ne [[Allemanniese]] maantelspeelde den't eveundn is in [[Nordendorf]], bie [[Augsburg]] in [[Beiern]]. Dr steet ne [[Rune (skrift)|Euldere Futhark]]-inkerving op met n naamn ''Donar''. === Noamaak-Mjöllnirs === Noamaak-Mjöllnirs warn geleefd in Skandinavië, en ze wördn völle gebroekt bie [[Blót]]s en aandere healige gebuurtenisse, zo as trouweriejn. Völle van disse noamaaksels wördn ook in groown an etröfn, en dr zat vake n oog an, woerduur't ze an ne haalsketne höngn konn wordn. Ze wördn völle eveundn in gebeedn met ne stoarke kristelike invlood, vuurnamelik t zuudn van Noorweagn, Zweedn en in Deanemoarkn.<ref name=TURVPETRMYTHRELI/> Teegn t 10de joarhoonderd köm dr mear geliekheaid in de vörm van Mjöllnir, wat dr op duudn det t n geleefd versiersel was, as oetdaging van t kristelike kruus. === Ieslaands staandbeeld === n Zitnd staandbeeld van Donar (ongevear 6,4 cm), wat bekeand steet as t Eyarlandbeeld, van ongevear 1000 n. Kr. wör op egreawn bie ne boerderieje bie [[Akureyri]] in Ieslaand, en is te bekiekn in t [[Nasjonaal Ieslaands Museum]]. Donar hef mjöllnir vaste, den't in n kenmoarkenden Ieslaandsen kruusvörm is emaakt. t Wörd beweard det t beeldjen te maakn hef met de ''Þrymskviða'', woerin Donar zitnd zinnen hamer ankrig en t met beaide haande vaste hooldt tiedns de trouwerieje.<ref>Ross, Margaret Clunies. Acker, Paul en Larrington, Carolyne, eds. [http://books.google.com/books?id=j4bufbA_UpQC&printsec=frontcover&source=gbs_navlinks_s#v=onepage&q=&f=false ''The Poetic Edda: Essays on Old Norse Mythology'']. Reading Þrymskviða. Routledge 2002. London. p188-189. ISBN 0-8153-1660-7</ref> === Rune- en beeldsteender === [[Bestaand:Altuna U1161 20050205.jpg|thumb|n [[Altuna Runesteen]] oet Zweden beeldt Donar of den't zinnen boot brek in gevecht met n Midgoardserpeant]] De meeste [[runesteen]]der wörn op erichet in t 11e joarhoonderd, en komt doarumme oawereen met de [[Kerstening van Skandinavië]]. Dr zeent ongevear zes runekoarvings dee't noar Donar liekt te verwiezen, en nog es viewe dee't um anroopt um de steender te healigen. <ref name="Rundata">[[Rundata|Rundata 2.0]]</ref> Dree van de inkoarvings zeent eveundn in Zweedn (de [[Rök Runesteen]], Sö 140 en de [[Velanda Runesteen]]) en dree in Deanemoarkn (Dr 110, Dr 220 en de [[Glavendrupsteen]]).<ref name="Rundata"/> Dr zeent ook runesteender met inkoarvings woervan't wörd an enömn det dr hamers van Donar op stoat.<ref>Stephens, George (1878). ''[http://books.google.com/books?id=X5YFAAAAQAAJ&hl=en Thunor the Thunderer]''. Williams & Norgate.</ref> Ofbeeldings van Donars gevecht met n Midgoardserpeant oet de ''Hymiskviða'' kö'j wierveendn op n antal beeld- en runesteender in [[Verienigd Keuninkriek|Engelaand]], Denemoarkn en Zweedn. In t Engelse doarp [[Gosforth]] in de proveensie [[Cumbria]] kö'j de oawerbliefsels wierveendn van n beeldsteen met Donar en Hymir dee't visken doot, nöast nog verskeaidene aandere Noorse inkoarvings.<ref>Graham-Campbell, James. ''The Viking World'' (2001) ISBN 0-7112-1800-5</ref> In Deanemoarkn steet ne koarke in t kleaine Noord-[[Jutlaand]]se städje Hørdum den't de oawerbliefsels hef van nen steen met doarop Donar en Hymir dee't noar n Midgoardserpeant doot visken. Donar hef doar n kenmoarknden peuntigen helm op, den't hee ook op hef op aandere ofbeeldings<ref>O'Donoghue, Heather. ''Old Norse-Icelandic Literature: A Short Introduction'' (2004) ISBN 0-631-23626-0</ref> en hee hef n Midgoardserpeant evöngn terwiel at Hymir vuur um zit.<ref>Margrethe, Queen, Poul Kjrum, Rikke Agnete Olsen. Oldtidens Ansigt: Faces of the Past (1990), ISBN 978-87-7468-274-5 </ref> Zweedn hef ook twee steender woerop disse legeande steet. Ze zeent emaakt tusken t 8ste en 11de joarhoonderd. Van de ofbeeldings leenks oonder op de [[Ardre beeldsteender|Ardre VIII steen]] oet [[Gootlaand]] wörd an enömn det ze nit allene oawer t visken geet, mear ook oawer t slachtn van nen ossen, den't as lokvoor mos deenn,<ref>Christiansen, Eric. ''The Norsemen in the Viking Age'' (2002) ISBN 0-631-21677-4</ref> wat meugelik ne euldere oetvoering van t verhaal is. <ref>Fuglesang, Signe Horn. [http://www.dur.ac.uk/medieval.www/sagaconf/fuglesangekphrasis.pdf ''Iconographic traditions and models in Scandinavian imagery'']</ref> n [[Altuna Runesteen]] in [[Uppland]] gef ook Donar wier den't an t visken is noar n Midgoardserpeant. Op disn steet Hymir nit bie op, mear t gef wal wier det Donar in de stried n boot brek. === Canterburysprökke === De Canterburysprökke is ne runesprökke den't in de kaantliene steet van n Angelsassies geskrift oet t joar 1073.<ref name=MACLEOD120>Macleod, Mindy. Mees, Bernard (2006). ''[http://books.google.com/books?id=hx7UigqsTKoC&printsec=frontcover&source=gbs_navlinks_s#v=onepage&q=&f=false Runic Amulets and Magic Objects]'', page 120. [[Boydell Press]] ISBN 1-84383-205-4</ref> De sprökke wörd vertaald as: <blockquote> Smearigen woondgewer, goat hen! Iej zeent eveundn. Det Donar oe mag zeagnen, hear van troln! Smearigen woond-gewer. Teegn bloodvatpus!<ref name=MACLEOD120/> </blockquote> De sprökke is bedoold teegn ne biezeundere kwoale, umskreewn as "bloodvatpus". MacLeod en Mees (2006) zegnt det Donar in nog bestoande weln nit anbeedn wör um zinne geneazende krachtn, mear hee wör wal vake an erop as borg teegn reuzn en grote zaakn, en ne beskoarmhear van de meansken. MacLeod en Mees vergeliekt de sprökke met t [[Kvinneby amulet]] oet t 11de joarhoonderd (woerop Donar ook wörd an erop vuur beskoarming) de formuleopbouw van de Sigtuna-amulet, en ne ribbe met runes dr op, den't ook oet [[Sigtuna]] in Zweedn keump. <ref name=MACLEOD120/> [[Bestaand:Thor by Johannes Gehrts.jpg|thumb|right|"Thor" (1901) duur [[Johannes Gehrts]].]] [[Bestaand:Three kings or three gods.jpg|thumb|right|Deel van de Skog koarkkleed, n Zweeds kleed oet de tied van de Vikings, det van leenks noar rechts Wodan met t ene oge en boom op zied, Donar met hamer en [[Friejer]] met nen koornoar löt zeen.]] === Kvinneby-amulet === t Kvinneby-amulet is n [[amulet]] woerop ne rune-inkoarving steet van roond t joar 1000 n. Kr. Dr zeent verskeaidene ideejn oawer wat dr precies opsteet, mear de geleardn zeent t met mekoar eens det Donar op wörd erop vuur beskoarming met zinnen hamer. Volgens [[Rundata]] steet dr: <blockquote>Hier koarv(en) ik beskoarming vuur oe, Bófi, met/... ... ... vuur oe is zeker. En det de bleksem alle kwoad mag weghooldn van Bófi. Det Þórr oe mag beskoarmen met den hamer den oet zee köm. Vlucht, kwoad! Iej/t kriegnt/krig niks van Bófi. De goodn zeent oonder um en boawn um.</blockquote> t Amulet wör oontdekt in t middeln van de vieftiger joarn van t 20ste joarhoonderd in de boadem van t Zweedse döarpken Södra Kvinneby in [[Öland]]. t Amulet is n veerkaant deenk van kopper, van ongeveer 5 cm van beaide kaantn. Op eenn hook zit n geatjen, woarskienlik um t um n nekke te hangn. === Skog koarkkleed === n Deel van t Zweedse Skog koarkkleed oet t 12de joarhoonderd löt 3 figuurn zeen. Meesttieds wörd edacht det t de Skandinaviese healigen-keunings [[Olaf II van Noorweagen|Olaf]], [[Eric IX van Zweden|Eric]] en [[Knut IV van Deanemoarken|Knut]] zeent, mear mangs wörd ook edacht det t Wodan, Donar en Friejer vuur mut steln.<ref> Leiren, Terje I. (1999). ''[http://faculty.washington.edu/leiren/vikings2.html From Pagan to Christian: The Story in the 12th-Century Tapestry of the Skog Church]''.</ref> De figuurn komt oawereen met beskriewings oet t 11de joarhoonderd van Adam van Bremen in n Teampel van Uppsala en eskreewne verhaaln oet de tied van de Vikings. t Kleed keump van oorsproonk oet [[Hälsinglaand]] in Zweedn, mear is non te bekiekn in n [[Zweedsen ooldheaidskamer]]. [[Bestaand:St. Boniface cuts down Thor's Oak by Charles Robinson.jpg|left|thumb|n Ofbeelding van [[St. Bonifasius|Bonifasius]] den't [[Donars Eekn]] umme hakt, oetm ''The Little Lives of the Saints'' (1904), teeknd duur Charles Robinson.]] == Plaatsen met Donar == === Donars Eekn === Donars Eekn was nen ooldn boom den't healig was vuur n Germaansen [[Sjatten (volk)|Sjatnstam]], de vuuroolders van [[Hessen]], en ene van de belangriekste healige steans van de Germaann. t Veln dr van in t joar [[723]] was t begin van de kerstening van de nit-[[Franken|Fraankn]] oet Noord-[[Neerlaand]] en [[Duutslaand]]. n Boom steund oargns kort bie t doarp geismar, wat non onderdeel is van de stad [[Fritzlar]] in t noordn van Hessen, en was t belangriekste peunt van Donaranbidding van de Sjatn en aandere stämme. === Teampel van Uppsala === Tusken [[1072]] en [[1076]] skreef [[Adam van Bremen]] in zin ''[[Hammaburgensis ecclesiae pontificum]]'' det dr n beeld van Donar was in n [[Teampel van Uppsala]]. Hee skrif: <blockquote>Donar steet in t middeln, met Wodan en Friejer an weerskaantn. Donar regeert, volgens öar geleuf, de locht met zinnen doonder, löchten, weend, reagn en mooi wear. Hee is of ebeeldt met nen staf, ongevear net zo as oons volk Jove wiergef.<ref>Adam of Bremen, ''[[Gesta Hammaburgensis ecclesiae pontificum]]'' , book 4, deel 26-27</ref></blockquote> === Plaatsnaamns === Umdet he zonnen geleefden god was oonder de germaann, zeent völle plaatsnaamns noar Donar verneumd: * ''[[Thorsberg moor]]'', [[Sleeswiek-Holstein]] in t hudige [[Duutslaand]], t is ne oolde plaatse met völle vuurwoarpn van tusken 1 en 4 v. Kr. van de [[Angelen|Angeln]] * ''[[Tórshavn]]'' ("Donarshaawn") is n heuwdstad van de [[Faröer Eilaandn]] * ''Thorsted'' ("Donarstad") in [[Jutlaand]], Deanemoarkn, bie [[Thisted]] ("Deenksels Stad"). * ''[[Torsted]]'' ("Donarstad"), Jutlaand, Deanemoarkn, deel van [[Horsens]] Kommune. * ''Thorsager'' ("Donarsakker"), Jutlaand, Deanemoarkn. * ''Thorskov'' ("Donarsbos"), Jutlaand, Deanemoarkn, n kleain moarkeerd stukn bos op t oostn van t [[Aarhus]] hertenpark. * ''Thorsø'' ("Donars meer"), Jutlaand, Denmark. * ''Torsåker'' ("Donarsakker"), Ångermanlaand, Zweedn * ''Torsåker'' ("Donarsakker"), Gästriklaand, Zweedn * ''Torsåker'' ("Donarsakker"), Södermanlaand, Zweedn * Donars naamn keump vuur in verbaand met bosn (''Lundr'') in plaatsnaamns in Zweedn, West-Noorweagn en Denemoarkn<ref name=GODSDAV/> * Dr zeemt m amta; [[Angelsassies]]e plaatsnaamns verbeundn an Donar in Engelaand. Een doarvan is ''Þunres lēah'' (wat "Doonders bos" beteeknt). Rechtevoort het t [[Thundersley]] in [[Essex]], [[Engelaand (regio)|Engelaand]]<ref name=GODSDAV/>. * Dr was n "Bos van Donar" op de noordwal van de [[Liffey]] in [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]], net boetn [[Dublin]] in t joar 1000. t Verhaal geet det t binn n moand duur [[Brian Boru]] ekapt was, den't vuural belang bie de eekn har <ref name=THORMAR> [[Carl Marstrander]]. ''Thor en Irlande'', "Revue Celtique" nummer 36, ziede 247. (1915-1916)</ref> * [[Thurstable]] (''Þunres Stapel'' of "Thor's Pieler") in Essex, Engelaand.<ref name=MAYR-HARTING27>[[Henry Mayr-Harting|Mayr-Harting, Henry]] (1991). ''[http://books.google.com/books?id=fLrdkyalKpwC&printsec=frontcover#v=onepage&q=&f=false The Coming of Christianity to Anglo-Saxon England]'', page 27. [[Penn State Press]] ISBN 0-271-00769-9</ref> * [[Thurso]] ("Too't de Noormänne kömn neumdn ze de stad noar öarn god"), ("of Bolnwater"), [[Caithness]], [[Skotlaand]] * [[Torhout]], en [[Turnhout]] beaide in [[België]]. * [[Hósvík]] (euldere name: ''Tórsvík'' (þ veraandert mangs in h in wat Faröese wöarde) * [[Thurstaston]], op t [[Wirral Skiereilaand]] in noordwest-[[Engelaand (regio)|Engelaand]], en de "Thors steen" dr kort bie. == Donars dag == ''[[Donderdag|mear weetn oawer doonderdag]]'' "Donars dag" is ''Þórsdagr'' in Ooldnoors, ''Doresdak'' [ðorestak] in Noord [[Sami (sproake)|Sami]] <ref name="Stockfleth">Stockfleth, Nils Vibe (1852). Norsk-lappisk Ordbog. Christiania</ref>, ''Torsdag'' in Zweeds- and zuud Sami<ref name="Stockfleth" />,''Hósdagur'' in Faröer, behalve in [[Suðuroy]], woer't ze t ''Tórsdagur'' neumt, ''Thursday'' in t Engels, ''Donnerstag'' in t Duuts, ''Donderdag'' in t [[Neerlaands]], ''Torstai'' in t [[Fins]], and ''Torsdag'' in [[Zweeds]], [[Deens]] en [[Noors]]. n Doonderdag was zo belangriek det zelfs in t 7de joarhoonderd [[St. Eligius]] zinne gemeente in [[Vlaanderen]] de wacht mos anzegn, umdet ze nog aait n doonderdag as healigen dag anbidn deedn, noa öare kerstening.<ref name=GRITEU> [[Jacob Grimm|Grimm, Jacob]]. ''[http://www.northvegr.org/secondary%20sources/mythology/grimms%20teutonic%20mythology/index.html Teutonic Mythology]'' (Oawer ezat duur Stallybras, 1888), IV, page 1,737. Op t web via de [[Northvegr Foundation]]</ref> == Naamns == Umdet Thor/Donar zonnen geleefden god was, wordt dr vanzelf ook meansen noar um verneumd. Vake is t eerste deel de verwiezing: * Norweagse kearlsnaamns: Thor, Tor, Toralf, Toralv, Torbjørn, Tore, Torfinn, Torgeir, Torgils, Torgny, Torgrim, Torkel, Torkjell, Torlak, Torleif, Tormod, Torodd, Torolv, Torstein and Torvald. * Norweagse vrouwleunaamns: Torbjørg, Tordis, Torfrid (Turid), Torgerd, Torgunn, Torhild (Toril), Torlaug, Torunn and Torveig. * Ieslaanse kearlsnaamns: Þór, Þórhallur, Þorbergur, Þorbjörn, Þorfinnur, Þorgeir, Þorgils, Þorgrímur, Þorkell, Þorlákur, Þorleifur, Þormóður, Þorsteinn, Þorvaldur, Þórarinn, Þórir, Þórður, Þórgnýr and Þórólfur * Ieslaandse vrouwleunaamns: Þorbjörg, Þorgerður, Þóra, Þórdís, Þórey, Þórhildur, Þórunn and Þórgunnur * Faröese kearlsnaamns: Hóraldur, Hórður, Hóri, Hørður, Torbergur, Torbjørn, Torbrandur, Torfinnur, Torfríður, Torgeir, Torgestur, Torgrímur, [[Torkil (disambiguation)|Torkil]], [[Torkild]], Torleivur, Torleygur, Tormann, Tormar, Tormóður, Tormundur, Torstein, Torvaldur, Tóraldur, Tórarin, Tórálvur, Tórður, Tórhallur, Tórheðin, Tóri, Tórir, Tóroddur, Tórolvur, Tórur * Faröese vrouwleunaamns: Torbera, Torbjørg, Torborg, Tordis, Torfinna, Torfríð, Torgerð, Torgunn, Torgunna, Torleig, Torný, Torvør, Tóra, Tórhalla, Tórhild, Tórun(n) * Deense kearlsnaamns: Tor, Torben, Torbjørn, Torkil/Terkel, Torleif, Torsten, Torvald * Deense vrouwleunaamns: Tora, Tove * Zweedse kearlsnaamns: [[Thorkel]], Tor, Torbjörn, Tord, Tore, Torgny, Torkel, Torleif, Torsten, Torvald * Zweedse vrouwleunaamns: Tora, Torunn, Tove, Tova * Finse kearlsnaamns: Torsti, Torvald * Duutse kearlsnaamns: Thorald, Thoralf/Toralf, Thorben/Torben, Thorbjörn, Thorsten/Torsten, Thorwald/Torwald * Neerlaandse kearlsnaamns: Thor/Tore, Thoralf, Thorbjörn, Thorbrand, Thorkell, Thorleif, Thorolf, Thorsten/Torsten, Thorwald/Torwald/Torvald/Torold * Skotse kearlsnaamns: [[Torquil|Torcall, Torquhil, Torquil]] * Skotsn achternaamn: [[McCorquodale]], Thorburn * Amerikaanse vrouwleunaamn: Donara (oet de oold-Hoogduutse skriefwieze) * Engelse kearlsnaamn: Dustin * Engelse achternaamn: Thurston == Geliekenisse == Völle skriewers ([[Saxo GRammaticus]], Adam van Bremen, [[Snorri Sturluson]], [[Ælfric van Eynsham]]) zaggen ne geliekenis tusken Donar en [[Jupiter (mythologie|Jupiter]]: Beaide zeent ze de stoarkste zöns van vam de Keuning of de goodn van öar geleuf, beaide hebt ze tweelingn bie ne godin, en ze wordt vake as de stoarkste van de goodn ezeen. An beaide wördn eeknbeume ewiedt, en dee hadn beizeundere krachtn. Donar dut nen draakn dood (Jörmungandr) en Jupiter ook; [[Typhon]]. [[Tacitus]] vergeleek Donar met n Grieks-Romeinsen god [[Herkules]] um zinne kracht, woapn en rolle as beskoarmhear van de wearld. Ze bestriedt reuzn en beskoarmt de goodn, woerbie't herkules n wachter is bie de poorte van [[Olympus]], teegn gevoar vuur de goodn. Disse geliekenis is te zeen in de media zo as tellevisie, stripbeuke ezw. [[The Legendary Journeys of Hercules]], [[Hercules (1998 TV Series]], en [[Hercules (Marvel Comics)]] and [[Thor (Marvel Comics)]]. Geliekenisse van verskilnde deepte kö'j in aandere noordse mythologiën wierveendn, zo as [[Taranis]] (Kelties), [[Perkunas]] (Balties), [[Dorq]]/Torq (Armenies) and [[Perun]] (Slavies), dee't allemoal wat met doonder, of met eekn te maakn hebt, of met beaide. Ook geliek an Donar of Deenksel zeent de [[Fin-Ugriese]] goodn Torum, Thurms, Tere, [[Ilmarinen]] ezw. - zeet [[Tharapita]]. == Wierkomst in hudige moderne kultuur == [[Bestaand:Ring16.jpg|right|thumb|Donner röp stormwolken op in disse tekening van [[Arthur Rackham]] bie Wagners ''[[Das Rheingold]]''.]] Donar, op zin Duuts "Donner", keump vuur in [[Richard Wagner]]s [[opera]]riege ''[[Der Ring des Nibelungen]]''. Hierduur zeent völle ofbeeldings van Doner of Wagners ideejn egroondt, hoowal dr wat zeent dee't körter bie euldere ideejn oawer Donar lignt. Seend Wagner keump Donar/Thor as naam vuur karakters of as umzelf terugge in [[stripbook|stripbeuke]], op tellevisie, in literatuur en in leedtekstn. == Neersassies == * [[Achterhooks]]: ** ''Donar'' ** ''Donder'', ''Doonder'' * [[Grönnegs]]: ''Dönner'' * [[Tweants]]: ** ''Doner'', ''Donar'' ** ''Donder'', ''Doonder'' * [[Veluws]]: ''Donar'' {{Bron|<references/>}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geleuf]] [[Kategorie:Germaanse mythologie]] [[Kategorie:Noordse mythologie]] ghpwik7ga23fzn96opfynditr40b3gg 0 13758 125332 2009-11-15T15:13:32Z Droadnaegel 1133 DV wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Donar]] jnaizqp54lng7hqc7sjziuqccy4vb6e 0 13760 125356 2009-11-15T20:10:32Z Droadnaegel 1133 [[Sliepnir]] is ewiezig naor [[Sleipnir]]: in alle Germaanse sproaken is et Sleipnir wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Sleipnir]] 6h03jvk0abjr69tklqorfxtuk2citun 0 13762 125368 2009-11-15T21:04:51Z Droadnaegel 1133 [[Rococo]] is ewiezig naor [[Rokoko]]: In alle andere Germaanse sproaken, behalve nl en engels ok met k espeld wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Rokoko]] tkwgwpe1sje3zkpwhtx4w81ajx418v9 0 13763 125369 2009-11-15T21:12:20Z 212.45.63.105 deurverwiezing naor [[Inlassing]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Inlassing]] t308he1vkemrod9x0fw9aeuz60f57lu 0 13764 263547 258935 2013-05-04T23:54:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Inlassing''' of '''epenthesis''' ([[Grieks]] επένθεσις, inlassing), wat ok wörd skrevn as '''epenthese''' is veural in de sprökne sproak en anhalings ne invogging van één of meerdere klankn binn n woord of saamnstelling. Dit wörd doan um de oetsproak lechter te maakn, mer mangs ok as stielfiguur um veur de luusterder n bepoald akseant of klaank te kriegn. Meesttieds dreait t dan um n klinker, mear t hangt van t woord of en kan dus ok mangs ne metklinker ween. In t [[Nederlaands]]e sproakgebeed is dr völ te doon ovver de tusken -n, zo as bv. in ''pannenkoek''. Woarskienlik hef t vroggere woord ''pankoek'' west, mer dit wör later met inlassing oetsprökn, dus as ''pannekoek'', mer umdat de reggels veur de skriefwieze anpast bint, mut ze noe ''pannenkoek'' skrievn. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Sproakleer]] ex0qf3m98nrui282ys5wyientlt815t 0 13765 263708 258936 2013-05-05T21:08:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki t '''Oergermaans''' is ne rekonstrueerde sproake dee't roondum t begin van de joartelling (roewe skatting) esprökn wör in Noord-West en Middel-[[Europa (continent)|Europa]]. Oet disse sproake zeent in latere joarhoonderden oonder mear t [[Ooldnoors]], t [[Ooldsassies]], t [[Ooldengels]], t [[Ooldfreesk]], t [[Ooldhoogduuts]], t [[Ooldfraanks]] en t [[Goties]] oontwikkeld. Van t Ooldsassies is t hudige [[Neersassies]] wier ne dochtersproake. t Oergermaans is ne [[anname]]. t Is ne duur gelearde leu ''herleaidde'' sproake (dus nit t zelfde as ne [[keunstsproake]]). Hierbie wörd ok an enömn at alle Germaanse taaln vroger één waarn en langsoam uut mekaar gröäit beent. t Oergermaans is bedoold um ne fase van disse oolde "vadersproake" wier te geewn, um de kenmoarkn van de Germaanse sproake te kriegn zo as den in t verleedn ekleunkn mut hebn. Baseerd op vergeliekings met oolde nog bekeande Germaanse sproakn (vuural Goties en Ooldengels, en wat meender ook Ooldnoors en Ooldhoogduuts) köant de Oergermaanse grammatika en de wöardenskat ongevear benöaderd wordn. {{Begin|twd}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Germaanse taol]] dsd5941kat18ou5c8xfdve6vo8ttsci 0 13766 125374 2009-11-15T21:50:58Z 212.45.63.108 deurverwiezing naor [[Oergermaans]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oergermaans]] at6iythnb1rw6cp0vzhn9hy7mx0figh 0 13768 125444 2009-11-16T15:21:09Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde]] jlxgza6kuyehd86kp1iwax7gdzx7osr 0 13772 286284 286283 2016-10-19T20:31:29Z Servien 7 Servien hef de zied [[Germaanse sproaken]] herneumd naor [[Germaanse taelen]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Germaansetalen.png|275px|thumb|Verspreiding van Germaanse taelen: {{Kaortlegenda|blue|[[Deens]]}} {{Kaortlegenda|green|[[Duuts]]}} {{Kaortlegenda|brown|[[Engels]]}} {{Kaortlegenda|purple|[[Ieslaands]]}} {{Kaortlegenda|red|[[Nederlaands]] en [[Afrikaans]]}} {{Kaortlegenda|orange|[[Noors]]}} {{Kaortlegenda|yellow|[[Zweeds]]}}]] De '''Germaanse taelen''' vormen n subgroep van de [[Indo-Europese taelen]]. t Bestaot uut zoe'n 15 erkende levende taelen en omdebi'j 4 uutsturven taelen, die allegere uut t [[Proto-Germaans]] vortkommen. Ze worden vanoolds spreuken in [[West-Europa|Noordwest-]] en [[Centraol-Europa|Sentraol-Europa]] en [[Skandinavië]]. Deur [[migraosie]] en [[kolonisaosie]] hebben verskillende taelen uut disse groep (benaemen et [[Engels]] en et [[Nederlaands]], en in mindere maote et [[Duuts]]) heur naor aandere dielen van de weerld verspreid. De Germaanse taelen bin onder te verdielen in drie subgroepen: de [[West-Germaanse taelen]], de [[Noord-Germaanse taelen]] en de uutsturven [[Oost-Germaanse taelen]]. Ze worden tegenwoordig weerldwied as moerstael spreuken deur meer as 550 miljoen meensken. De grootste Germaanse tael is t [[Engels]], moerstael van n peer honderd miljoen meensken en tegenwoordig de ''[[lingua franca]]'' van de weerld. [[Duuts]] is n tael die deur meer as honderd miljoen Europeanen spreuken wordt. Disse taelen bin ok beide [[weerldtael]]en. [[Nederlaands]] wordt deur zoe'n 28 miljoen meensken spreuken, en zien [[dochtertael]] [[Afrikaans]] deur zoe'n 16 miljoen (waorvan t merendiel as twiede en darde tael). Kleinere Germaanse taelen bin t [[Zweeds]], [[Deens]], [[Noors]], [[Ieslaands]], [[Faeröers]], [[Freeske taaln|Fries]], [[Limburgs]], [[Luxemburgs]], [[Nedersaksies]], [[Skots]] en [[Jiddisj]]. In totaol praoten zoe'n 559 miljoen meensken n Germaanse tael as eerste tael. ==Klassifikaosie== {|class="wikitable" style="text-align: center; font-size: 70%" |- | rowspan=3 | [[Iezertied]]<br /><small>500 v. Chr–200 n Chr</small> | colspan=17 style="background: #ccc"| [[Oergermaans]] |- | rowspan=2 colspan=2 | [[Oost-Germaans]] | colspan=8 | [[West-Germoanse toalen|West-Germaans]] | rowspan=2 colspan=7 | [[Noord-Germaans]] |- | colspan=4 | [[Zuud-Germaans]] | colspan=4 | [[Anglo-Freesk|Anglo-Fries]] |- |rowspan=2 | [[Grote volkverhuzing]]<br /><small>200 n Chr–700 n Chr</small> | style="background: #aea; border-bottom: 1px solid #aea;" |[[Goties]], | colspan=2 style="background: #eeb"| [[Langobardies]]¹ | style="background: #eca; border-bottom: 1px solid #eca;" | &nbsp; |rowspan=2 style="background: #eba"| [[Ooldfrankies]] |rowspan=3 style="background: #eba"| [[Oldsaksisch|Ooldsaksies]] |rowspan=5 style="background: #eab"| [[Ooldfries]] |rowspan=3 colspan=3 style="background: #eab"| [[Ooldengels]] |rowspan=2 colspan=7 style="background: #aae"| [[Oernoors]] |- |colspan=2 style="background: #aea" | [[Vandaols]], [[Boergondies]], |colspan=2 rowspan=2 style="background: #eca"| [[Ooldhoogduuts]] |- | [[Vrogge middelieuwen]]<br /><small>700–1100</small> | colspan=2 | |style="background: #eba"| [[Ooldnederfrankies]] |colspan=4 style="background: #99e"| Runen-[[Ooldwestnoors]] |colspan=3 style="background: #aae"| Runen-[[Ooldoostnoors]] |- | [[Middelieuwen]]<br /><small>1100–1350</small> |rowspan=1 colspan=2 | |rowspan=1 colspan=2 style="background: #fc9"| [[Middelhoogduuts]] |rowspan=2 style="background: #fba"| [[Middelnederfrankies]] |rowspan=3 style="background: #fba"| [[Middelnederduuts|Middelnedersaksies]] |rowspan=1 colspan=3 style="background: #e9b" | vrog [[Middelengels]] |rowspan=1 colspan=1 style="background: #eef"| [[Ooldieslaands]] |rowspan=1 colspan=3 style="background: #ddf"| [[Ooldnoors]] |rowspan=1 colspan=1 style="background: #ccf"| vrog [[Oolddeens]] |rowspan=1 colspan=1 style="background: #bbf"| vrog [[Ooldzweeds]] |rowspan=1 colspan=1 style="background: #aaf"| vrog [[Ooldgutnies]] |- | [[Laete middelieuwen]]²<br /><small>1350–1500</small> |rowspan=1 colspan=2 | |rowspan=2 colspan=2 style="background: #fb8" | vrog [[Ni'jhoogduuts]] |rowspan=1 colspan=2 style="background: #e9b" | laet [[Middelengels]] |rowspan=1 colspan=1 style="background: #e9b" | vrog [[Skots]]³ |rowspan=1 colspan=1 style="background: #99d"| laet [[Ooldieslaands]] |rowspan=1 colspan=1 style="background: #aad"| [[Faeröers|Ooldfaeröers]] |rowspan=1 colspan=1 style="background: #aad"| [[Norn|Ooldnorn]] |rowspan=1 colspan=1 style="background: #aad"| [[Middelnoors]] |rowspan=1 colspan=1 style="background: #bbe"| laet [[Oolddeens]] |rowspan=1 colspan=1 style="background: #bbf"| laet [[Ooldzweeds]] |rowspan=1 colspan=1 style="background: #bbd"| laet [[Gutnies|Ooldgutnies]] |- | [[Vrogmoderne tied]]<br /><small>1500–1700</small> |colspan=2 style="background: #8f8" | [[Krim-Goties]] |rowspan=2 style="background: #fb9"| [[Nederfrankies]], ondermeer [[Nederlaands]] |style="background: #fab"| [[Middelfries]] |rowspan=1 colspan=2 style="background: #e8b" | vrog [[Ni'jengels]] |rowspan=1 colspan=1 style="background: #e8b" | [[Middelskots]] |rowspan=2 colspan=1 style="background: #77b" | [[Ieslaands]] |rowspan=2 colspan=1 style="background: #ccf" | [[Faeröers]] |rowspan=1 colspan=1 style="background: #ccd" | [[Norn (sproake)|Norn]] |rowspan=2 colspan=1 style="background: #88e" | [[Noors]] |rowspan=2 colspan=1 style="background: #77e" | [[Deens]] |rowspan=2 colspan=1 style="background: #99e" | [[Zweeds]] |rowspan=1 colspan=1 style="background: #aae" | [[Gutnies]] |- | [[Moderne tied]]<br /><small>1700– noo</small> |colspan=2 | allegere uutsturven |colspan=2 style="background: #fa7"| [[Duuts|Hoogduuts]] |rowspan style="background: #fb9"| [[Nedersaksies]] | style="background: #faa"| [[Fries]] |rowspan=1 colspan=2 style="background: #fbb"| [[Engels]] |rowspan=1 colspan=1 style="background: #faa"| [[Skots]] |rowspan=1 colspan=1 | † |rowspan=1 colspan=1 | † |} {{Germoans}} {{Dialekt|stl|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Germaanse taol|!!]] kb61fmmntr3ai6m2nl04zo9fsizmf1c 0 13775 125491 2009-11-16T21:07:34Z Droadnaegel 1133 [[Saksenspeegel]] is ewiezig naor [[Saksenspegel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Saksenspegel]] g7tctjky6c0ea3x2oansyiw7lpfd3wa 0 13776 264028 259199 2013-05-06T15:59:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ellert en Brammert.jpg|thumb|Ellert en Brammert bi'j 't gelieknamige museum op [[Schoonoord (Drenthe)|Schoonoord]]]] '''Ellert en Brammert''' bint twei beuze reuzen uut een bekende [[Drenthe|Drèentse]] [[sage]]. De sage wördt in verscheiden variaanten verteld en duukt veur 't eerst op in de ''Annales Drenthiae'' (1660) van domeneer en geschiedschriever [[Johan Picardt]]. De bekendste variaant vertelt van twei reuzen, Ellert en Brammert, die op de heide woont en veurbi'jgangers berooft en zölfs vermoordt. Deur draoden mit bellegies oaver 't heideveld te spannen, weet de rovers det d'r een slachtoffer langskump. Op een dag neemt ze een een maagien uut een dörp in de buurte gevangen. 't Kiend mut 't huus van de reuzen hemmel holden. Ze holdt heur zeuven jaoren vaste en in die jaoren krig ze zeuven kiender, die allemaole deur de reuzen vermoord wördt. As ien dag Brammert van huus is, vrag Ellert an 't maagien um hum te scheren. Mit 't schaarpe scheermes sned ze hum de keel of en vlucht. As Brammert thuuskump en ontdekt det zien breur vermoord is, giet hi'j raozend achter 't maagien an. Hi'j hef heur haoste te pakken as ze 't olderlijk huus beriekt. In heur angst röp ze ''"Elp!"'' en slat de deure achter heur dichte. (Naor heur noodkreet wördt de latere [[buurtschop]] [[Elp]] enuumd.) De aandere dag ontdekt heur volk een grote biele in de deurstiel: Brammert hef heur net emist. De bewoners verwoest heur huzen en heur laand en trekt een ende vört um veilig te wèden. De sage hef een internationaol bekend motief, det van de roversalarmbelle. Ellert en Brammert staot mangs ok bekend as vader en zeun. Heur huus zol een ondergronds hol op 't [[Ellertsveld]] ewest hebben. Partie vertelt d'rbi'j det Ellert en Brammert [[hunebed]]bouwers waren. Op 't Ellertsveld lig ok de (grotendiels of-egraven) [[Brammershoop]]. De Encyclopedie Drenthe Online schrif det 't Ellertsveld en de Brammershoop vernuumd bint naor de rovers; volgens de onderzuker van volksverhalen [[Ruben Koman]] bint de namen van de rovers waorschienlijk uuteprakkezeerd naor anleiding van de niet meer begrepen eerdriekskundige namen Ellertsveld en Brammershoop. == Bronnen == * Ruben A. Koman (2008), ''Ellert en Brammert: een reuzenclaim van een 'Drents' roversverhaal'', Beem: Profiel * [http://www.encyclopediedrenthe.nl/Brammershoop Encyclopedie Drenthe Online: Brammershoop] {{DEFAULTSORT:Ellert En Brammert}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Kategorie:Sage]] q1za8k43617pbx3ph4z104csqpy70rw 0 13782 125577 2009-11-17T21:47:29Z Droadnaegel 1133 [[Schoakelketten]] is ewiezig naor [[Skakelketten]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Skakelketten]] 8mol4w231yn97h9a8g4whuj2d017xx2 0 13783 125582 2009-11-17T21:58:37Z Ni'jluuseger 73 [[Sallaanse täälwiezer]] is ewiezig naor [[Sallaanse taalwiezer]]: Zie oaverleg 'Zwols' wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Sallaanse taalwiezer]] hq3c7zawstd55qt73fbp8lwwhvcuh3g 0 13786 263376 241925 2013-05-04T23:21:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki n '''Biebel in de Twentse sproake''', den't ook wal in t kort '''Tweantsen Biebel''' wörd eneumd, is ne oawerzetting van n algemenen [[Biebel]], mear in de [[Tweants]]e sproake. Hee is in t noajoar van [[2009]] in zien geheel ebeundeld oet ekömmen. n Biebel is oonder toozicht van de ''Stichting Twentse Bijbelvertaling'' oet de oorspronkelijke talen oawerzat in de Tweantse sproake deur dr. [[Anne van der Meiden]] met hölp van ne begeleidingsgroep.<ref>Stichting Twentse Bijbelvertaling. 'Biebel in de Twentse sproake'. Uitgeverij Jongbloed, Heerenveen. 2008. blz. 1. ISBN 978-90-8912-010-6</ref> Disse begeleaidingsgroep besteund oet zowal [[protestantisme|protestaantn]] as [[Rooms-Katholieke Karke|roomsken]]. t Is doarumme nen [[eucomenisch|eukomenies]]en Biebel, wat inhoold det t van beaide kaanten good te leazen is. n Biebel is eskrewen in t Tweants van [[Eanske]], umdet Van Der Meiden doar zelf wegkeump. t Is volledig in de skriefwieze van de [[Kreenk vuur de Tweantse Sproake]] eskrewen. Der bestoat twee oetvoerings van n Tweantsen Biebel: nen "kalen" met eankelt tekst, en nen "oetgebreaiden" met verskillende plaatjes dr in van geleufszaken dee't met Tweante te doon hebt, zo as bv. de [[Plechelmus]]-basiliek oet [[Oldenzel]]. ==Vrogere Tweantse vertalings== Der hadden al wal earder leu, zo as [[Joh. Buursink]], [[Willem Jan Christiaan van Wijngaarden|W.J.C. van Wiengoardn]] en [[Koarel van n Notoaris]], probeerd um n Biebel op Tweants oawer te zetten, mear vearder as n kleain stukken warren ze nog nit ekömmen. n Eersten den at echt woark van zinne oawerzettings maken, was 'meaister' [[G.B. Vloedbeld]] oet [[Boarne]], met zinne 'De veer Eawengellies' oet 1984, wat vanoet de Canisiusbiebel van 1940 was oawer ezat.<ref>Stichting Twentse Bijbelvertaling. 'Biebel in de Twentse sproake'. ''Veurwoord''. Uitgeverij Jongbloed, Heerenveen. 2008. blz. 3. ISBN 978-90-8912-010-6</ref> ==Stukken== Hier is n stukken oet [[Exodus]] 20, de [[tien geboden]]: <poem> ''12 Hoaldt diene vaar en moder in ere, want dan leaf iej langer in ’t laand dat HEE owwen God, ow geaven zal.'' ''13 Doodsloan, dat doo’j nich.'' ''14 ’n Echt brekken, dat doo-j nich.'' ''15 Stellen, dat doo-j nich.'' ''16 Valse verkloaring ofleggen teagenoawer wel ow ’t nöagste is, dat doo-j nich.'' ''17 Iej mot nich zitten te speensen op ’t hoes van owwen noaber en ok nich op ziene vrouw, zienen knecht of ziene meide, zienen os of zienen ezzel, op niks wat van owwen noaber heurt.'' </poem> ==Kritiek== Toch was der nit iederene wies met det n biebel in t Tweants besteet. t Geet dan vuural um [[gerefformeerde]] leu, dee't meant det t zo verwoorden van t Healige Woord van God feaitelik spotten is, en det iederene genog Hollaands keant um n Hollaandsen Biebel te leazen. Op de webstea van de [[De Twentsche Courant Tubantia|Tubantia]] steund oonder mear disse reaksie: <blockquote>"[...]Oonze sproake is good en begriepelijk, mear...oawerdriewd het neet. Zoals wiej kuiert in 't hoes, kuiert wiej neet biej de koninginne. Ofstaand mut er bliewn. Da's better... duch miej ! <br> Anne, een mooi en priezenswearig stuk waark. Good vuur de Tweantse Sproake, mear als anvullige op 'n Biebel in 't Hollaands, wat betreft het geleuve : neet neudig ! Mear vuur 't behoolt van oonze sproake : een proonkstukke !"<ref>http://www.tctubantia.nl/regio/5735561/Twentse-Biebel-als-schoefkoare-naar-achterdeur.ece</ref><br> - Willem - 30-10-2009 | 21:11</blockquote> {{Bron|<references/>}} {{DEFAULTSORT:Biebel Twentse Sproake}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Literatuur]] [[Kategorie:Tweants|Biebel]] 6gn53sye012iqxnaee4qyvvhbuzqlp4 0 13787 125624 2009-11-18T16:46:15Z 213.148.243.41 deurverwiezing naor [[Biebel in de Twentse sproake]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Biebel in de Twentse sproake]] nvbvhq8io1ljjbv1gnppfh4d2asb8cw 0 13790 286272 264054 2016-10-17T17:42:22Z Steinbach 12 /* Kunnigheid */ wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Of zocht ie de Achterhoekse plaots [[Grolle]]?}} '''Grol''' (Nederlaands: ''Grolloo'') is een [[esdörp]]ien in 't zuudwesten van de gemeeinte [[Aa en Hunze]] in de [[Nederlaand]]se [[previncie]] [[Drenthe]]. 't Lig op de [[Rolderrug]], an de N376 tussen de dörpen [[Raol]] en [[Scheloo]]. Oosterd oet ligt de Grollooërkoelanden, ten noorden van 't dörp lig 't boscomplex Grollooërveld en ten zuudoosten 't Grolloërveen, diel van de boswachterije Grol. Grol telden op 1 jannewaori 2008 795 inwoners. ==Kunnigheid== *[[Ali Brals-Luinge]], Drèentse schriefster en veurdrachtskeunstenaor *[[Harry Muskee]], bluesrockzaanger {{Dia|Schreven in 't [[Midden-Drèents]]. Aj 't verbetern kunt, geern.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] 9ick50bg6aawx5dtb2yku3q42tn1rsq 0 13791 263976 178537 2013-05-06T15:47:43Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Ali Brals-Luinge''' ([[Grol]], [[1920]] - [[Assen]], [[13 november]] [[2009]]) was een [[Drenthe|Drèentse]] schriefster en veurdrachtskeunstenaor. Ze is geboren en op-egruuid in Grol. Mit heur man Albertus Brals woonden ze later in [[Westervelde]] bi'j [[Nörg]], daoras de twei een centraole rolle in 't dörpslèven speulden. In 1946 richtten ze mit hum een tenielveriening op. Van de [[Vrouwen van nu|Plattelaandsvrouwen]] in [[Nörg]] wördden ze in 1957 presidente; in 1960 kwaamp ze in 't previnciaol bestuur. In de jaoren vieftig begunden ze te schrieven in 't Drèents; ze wun een pries in een verhalenwedstried van [[Radio Noord]]. Ze schreef veur 't tiedschrift ''[[Oeze Volk]]'' en veur de rubriek 'Van de Drentse schrieftaofel' in de ''[[Drentse en Asser Courant]]''. Veur schoelen, gemientes en verienings hef ze een köppel revues eschreven, mar ze is boavenal bekend van meer as 3000 veurdrachten die as ze in Noord- en Oost-Nederlaand hef ehölden. Een fossien daorvan kwaamp in 1975 uut onder de titel ''En toen, en toen ...: gutige gezegden oet mondties van smorkies, prugelies en porkies''. Daorop volgden de bundels ''En toen... zag ik...'' (1977), ''Kiek us mam, 't regent krummels'' (1981) en'' 't Is mor hoe je 't bekiekt: Ali Brals vertelt'' (1984). In heur leste bundel ''Allien... en toch wieder'' (1988) vertelt ze van de ziekte en 't oaverlieden van heur man. Mit de schriever [[Roel Reijntjes]] meuk ze een LP daoras heur bekendste verhalen op staot. Een paar daorvan waren in 1968 al verschenen in de deur [[Hans Heyting]] samenestelde bundel ''Op de Gribbelgrab''. In de jaoren tachtig was ze lid van de kemissie die de officiële [[Drentse spelling|Drèentse schriefwieze]] ontwikkeld hef. ==Bronnen== *[http://www.encyclopediedrenthe.nl/Brals-Luinge,%20Ali Encyclopedie Drenthe Online] *[http://www.rtvdrenthe.nl/nieuws/42147/schrijfster-ali-brals-luinge-overleden RTV Drenthe] *[http://www.huusvandetaol.nl/content/view/413/1/ Huus van de Taol] [[Kategorie:Drèents_artikel|Brals-Luinge, Ali]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Brals-Luinge, Ali]] mbso9mapduy7pzx1gei4xunhs98sgzk 0 13792 169875 125659 2010-12-02T21:00:45Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Vrieje Reppubliek Tweante]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vrieje Reppubliek Tweante]] ffj4jrppr03zc25x5br6m3vfr02jzk4 0 13793 125669 2009-11-18T22:10:06Z Droadnaegel 1133 [[Sloot (woater)]] is ewiezig naor [[Sloot (water)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Sloot (water)]] r5b2vcwx3oi1lq42ugu1vz3rpzqz863 0 13794 125680 2009-11-18T23:07:08Z Droadnaegel 1133 [[Staandermölle]] is ewiezig naor [[Stoandermölle]]: Staan doot ze in Holland, wi-j stoat. wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stoandermölle]] rsr5yi2eyj2w9hk02xlotcgr9v1puz6 0 13795 125714 2009-11-19T15:23:59Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Tubaantn]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Tubaantn]] 5ryguyyhkqcza6bkehafm4qmf9bgyt1 0 13796 125722 2009-11-19T16:46:09Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Boorn]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Boorn]] rzuxpdcdwyszwip3ithj31fxh33vw0u 0 13799 125777 2009-11-19T22:19:55Z Droadnaegel 1133 [[Stadsumrooper]] is ewiezig naor [[Stadsumroper]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stadsumroper]] qg9anob4n201oy2t1knd5mm2ym5bs0t 0 13804 292792 287379 2016-12-22T14:20:42Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki {{etelazie}}[[Ofbeelding:Langues d'oïl.PNG|thumb|300px|'t Waols noordoostelk tussen de ''langues d'oïl'']] 't '''Waols''' is een [[Romaons (taal)|Romaonse]] taal die ze praot in [[België]], [[Fraankriek]] en 't noordoosten van de [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] staot [[Wisconsin]].<ref name="UniWisconsin" /> De [[Fraanse Gemienschop|Fraanse Gemienschop van België]] erkent 't Waols as endogene (daor ontstaone) regionaole taal. 't Wördt in België espreuken in 't grootste diel van 't [[Waalnlaand|Waolenlaand]]. D'r bint vier heufdindielings in de Waolse dialecten en een standaard (schrief)vörm. Naor de sprekers van 't Waols kuj verwiezen as [[Waolen]]<ref>« L'acception linguistique […] respectivement belge et dialectologique » Albert Henry, ''Histoire des mots Wallon et Wallonie'', Institut Jules Destrée, Coll. «Notre histoire», Mont-sur-Marchienne, 1990, 3e editie. (1e editie 1965), blz. 59</ref>, mar umdet dizze term in de eerste plaatse slat op alle inwoners van [[Wallonië]], gebruukt ze meer en meer de term ''wallonophone''<ref>[http://www.ucl.ac.be/etudes/cours/fr/rom2471.html Université catholique de Louvain, Faculté de philosophie et lettres]</ref> (''walon-cåzant'' in 't Waols). == Name == De name ''Waols'' kump van ''Walh'', een slim old [[Oergermaans|Germaons]] woord daoras de [[Germoanen|Germaonen]] mit verwezen naor de [[Keltisch]]taligen. 't Woord wördden in aandere talen oavereneumen en verspreidden hum in verschillende betiekenissen (vergeliekt ''[[Welsh]]''). 't Romaons naamp ''Wallon'' oaver, det al rap vergeliekbere woorden verdrung. De oldst bekende vermelding stamt uut 1465, in de ''Mémoires de Jean, sire de Haynin et de Louvignies'' deur [[Jean de Haynin]], daorin hi'j de Romaonse volken van de [[Bourgondische Nederlaanden]] beschrif. De beduding veraandern nog wieder deur de Fraanse bezetting, 't Nederlaandse bestuur en de Belgische onofhaankelijkheid; toe wördden d'r allennig nog [[Belg]]en mit een Romaonse taalachtergrond mit bedoeld. De dialectologische onderzukings van de [[19e eeuw]] hebt staorigan de verschillen tussen de belgo-romaonse dialecten blootelegd, waordeur linguïsten mit ''Waols'' allennig naor de Waolse taal in strikte zin verwiest; niet naor aandere Romaonse talen in 't Waolenlaand zoas 't [[Picardisch]]. == Geschiedenis == [[Ofbeelding:Crupet JPGW.jpg|thumb|Waols op een bröd van een winkel in [[Crupet]]]] Ie kunt niet zeggen det krek toen en toen 't Waols ontstaon is: talen ontstaot niet van d'iene op d'aandere dag, en 't ontstaonsmement hangt ok of van oen uutgaangspunten. De taalkundige [[Louis Remacle]] hef an-etoond det een beste köppel van de as typisch Waols eziene taalkenmarken heur tussen de [[8e eeuw|8e]] en [[12e eeuw]] ontwikkeld hebt. 't Waols'' 'had een dudelijk en definitief individueel kerakter vanof 1200 dan wal 't begun van de [[13e eeuw]]'.''<ref>Louis Remacle, ''Problème de l'ancien wallon'', Les Belles Lettres, Bibliothèque de la Faculté de Philosophie et Lettres de l'Université de Liège, Fascicule CIX, Paries, 1948, blz. 93</ref> Um 1600 wörtelden hum in 't Waolse taalgebied de [[Fraans]]e schrieftaal.<ref>Antony R. Lodge, ''French : from Dialect to Standard'', Routledge, Londen, 1993</ref> Vanof 't begun van de [[17e eeuw]] hadden de mèensen in de rèken det d'r een ofstaand was tussen de spreektaal ('t Waols) en de schrieftaal ('t Fraans), waordeur een [[Waolse literetuur]] kun ontstaon. De aord daorvan is - zoas de [[Nedersaksische literetuur töt 1900|Middelnederduutse literetuur]] toen 't Hoogduuts en Nederlaands de bestuurstalen waren ewörden - satirisch en kluchtig. 't Fraans was en bleef de ienige taal veur de formele, officiële en oaverige schrieveri'je. Töt begun [[20e eeuw]] bleef 't Waols de taal van de mieste bewoners in 't oosten van Romaons België; 't Fraans gebruukten ze allennig in de literetuur en in de sociaole boavenklassen. In berieken as beroep en politiek bestund Waols-Fraanse tweitaligheid. In de metaolbewarking en de mienbouw gebruukten ze vake 't Waols veur de opleiding van de warkers; in veul plaatsen wördden in raodsvergaderings beide talen gebruukt.<ref>Yves Quairiaux, ''L'image du Flamand en Wallonie'', Éd. Labor, Bruxelles, 2006</ref> === Waols en 't oaverige Romaons in België === Op 't end van de [[19e eeuw]] maakten de [[Duutslaand|Duutse]] taalkundige Altenburg onderscheid tussen de verschillende regionaole Romaonse talen in België; hi'j markten op det 't Waols meer umsleut as allennig 't [[Luuks]], mar det 't [[Picardisch]] d'r niet bi'j heurden: <blockquote>'t Luukse dialect wördt eziene as dudelijk verschillender van 't Picardisch as de dialecten van de provincies [[Namen]] en [[Hainego|Henegouwen]]. Al vörmt 't tègenwoordige dialect van de Fraanse grèensregio [...] in zekere zin een tussenschakel of oavergaank tussen 't Waols en 't Picardisch, en al koomt de zudelijke variaanten van 't Waols in de buurte van 't [[Rouchi]] ''[umgeving [[Valenciennes]]]'', toch wis de [[fonetiek]], in 't besunder van de mitklinkers, op starke verschillen tussen 't Picardisch en 't Waols.<ref>'Der Lütticher Dialekt steht freilich dem Picardischen weit fremder gegenüber als die Dialekte der Provinzen Namür und Hennegau. Wenn auch der jetzige Dialekt der französ. Grentzgebiete (...) eine Art Mittelglied oder Uebergang zwischen wallonisch und picardisch darstellt und sogar die südlichen Nuancen des Wallonischen sich dem Rouchi nähern, so zeigt doch der Lautbestand, zumal der Consonantismus, des Picardischen und des Wallonischen durchgreiffende Unterschiede.' W. Altenburg, ''Versuch einer Darstellung der wallonischen Mundart nach ihren wichtigsten Lauterverhälnissen'', I, Eupen, Theil, 1880</ref></blockquote> Deur de laatheid van dizze vaststelling nuumt ze de oaverige vanolds veurkomende Romaonse talen in België mangs ok Waols - det doet de spèkers d'rvan mangs zölf - waordeur mèensen in de biester kunt komen. === Standaardisering van de (schrief)taal === Vanof begun jaoren nègentig perbeerden liefhebbers en schrievers van 't Waols um een schriefwieze an te passen die begun 20e eeuw, nog véur de opkumst van de mederne taalkunde, ontwikkeld was deur de academicus [[Jules Feller]]. Feller zien schriefwieze was meer bedoeld um 't arfgoed van dialectliteretuur te bescharmen en de dialectologie töt steun te wèden, as umme 't Waols töt een mederne taal uut te bouwen. De ni'je inspannings richtten heur, uut symbolische en politieke oaverwègings, op 't ontwikkeln van een mandielige schriefnorm veur een taal mit een bulte onderling verstaonbere dialecten. De mandielige schriefnorm nuumt ze 't ''rfondou walon'' (Fraans: ''wallon unifié''). In 2000 bint Pablo Sarachaga en Lucien Mahin begund mit een verklaorend Waols woordenboek. De verschillende accenten van 't Waols bint bestudeerd deur de ''Atlas linguistique de la Wallonie'', en bint betrokken in de ontwikkeling van 't ''rfondou wallon''. 't Giet hier dus um een schrieftaal, waorin ien en dezölfde schriefwieze veur verschillende plaatselijke uutspraoken kan staon. Zo klinkt de schriftklaank ''ea'' (as in ''vea'', kalf) westerd uut as ''ia'' (''via'') en oosterd uut as ''é'' (''vé''). Alle sprekers van 't Waols accepteert dizze ni'je schrieftaal niet; de mieste bint d'r zölfs niet mit in de kunde. Ok speult mit det de schrieftaal weinig acht slat op de regionaole lexicale verschillen. == Verspreiding == === 't Waolstalige Waolenlaand === [[Ofbeelding:Wallonie-linguistique-fr.svg|thumb|right|De taalvariaanten in Waolenlaand, mit de Waolse variaanten in 't rood|300px]] De vanolds Waolstalige gebieden nuumt ze in 't Fraans wal ''Wallonie dialectale''<ref>Albert Henry, ''op. cit.'', blz. 57</ref> of, minder vake, ''Wallonie linguistique''<ref>Commission « Langue » de l'Union culturelle wallonne, ''Quelle planification linguistique pour le wallon ?'', Actes du colloque international de Charleroi, 23 meert 1996</ref>, dus 't Waolenlaand in talig opzicht, det een diel is van 't Waolenlaand in poletiek opzicht. Ok 't ''Wallonie de France'' heurt bi'j 't ''Wallonie dialectale''; 't bestiet uut een dozien dörpen en de plaats en gemiente [[Givet]] (Waols: ''Djivet'') in de [[Fraanse Ardennen]]. D'r wördt vier heufdvariaanten van 't Waols onderscheiden: * 't Oost-Waols, ok Luuks enuumd, det ze praot in de [[pervincie Luuk]] (Waols ''Lidje'') buten de [[Duutstalige Gemienschop]] en [[Baelen]] (Waols ''Bailou''), [[Plombières (Luuk)|Plombières]], [[Welkenraedt]] (Waols ''Welkenrote'') en plaatsen daor in de buurte (daoras ze ok [[Ripuarisch|Ripuaorisch]] praot), in 't noorden van de [[pervincie Luxembörg]], in de [[Val de Salm]] en in de regio [[Ourthe et Aisne]]. 't Luuks kuj volgens de vier netuurlijke regio's verdielen in de [[Ardennen]], [[Condroz]], [[Hesbaye]] en 't [[Laand van Herve]]. * 't Midden-Waols, ok Namens enuumd, det ze praot in 't oosten van de [[pervincie Waols-Braobaant]], in Hesbaye en de Ardennen binnen Waols-Braobaant, in 't grootste diel van de [[pervincie Namen]] (niet in de [[Fagne (regio)|Fagne]], de Namense Ardennen en 't [[Laand van Champagne]]), en in 't noordelijkste diel van de Fraanse Ardennen. * 't Oost-Waols of Waols-Picardisch<ref>'De term ''zone wallo-picarde'' hef de veurkeur boaven ''ouest-wallon'' […] veur 't gebied daorvan ze vrogger, naor de kaorte van A. Maréchal, dochten det die veural Waolstalig was, mar det deur 't wark van Louis Remacle eerder as Picardisch kan wörden eziene.' Daniel Droixhe, ''Lexique des littératures dialectales du Hainaut'', Université Libre de Bruxelles, 20 september 2000</ref>, een oavergaangsdialect tussen 't Picardisch en 't Namense Waols, mit inbegrip van 't oosten van de pervincie Waols-Braobaant (rond [[Nivelles]]), 't [[Roman Païs]], de regio [[Charleroi]], [[Thudinie]], 't zuudwesten van de pervincie Namen (de [[Fagne (regio)|Fagne]]) en een köppel dörpen van 't Fraanse [[Nord (département)|département du Nord]] ([[Cousolre]]). * 't Zuud-Waols of Waols-Lotharings, det ze praot in de pervincie Luxembörg (buten [[Gaume]] en 't arrondissement [[Arlon]]), in 't zuudoosten van de pervincie Namen (de Namense Ardennen) en in een köppel dörpen van de [[Luxemburg (laand)|Luxembörgse]] staot ([[Doncols]], [[Harlange]], [[Sonlez]], [[Tarchamps]], [[Watrange]]), daoras 't now waorschienlijk uutestörven is. === Wisconsin === In een klein diel van de Amerikaanse staot [[Wisconsin]], rond [[Green Bay]], praot ze 't Namens. In de 19e eeuw bint daor aordig wat sprekers van 't Namens hen etrökken.<ref name="UniWisconsin" /> == Taalkundige aspecten == === Femilie === 't Waols heurt bi'j de ''[[langues d'oïl]]'', mar is ok weer een beetien een butenbientien deur de van 't [[Latien]] ofkumstige archaïsche kenmarken en deur een flinke invloed van de Germaonse talen, die töt uutdrokking kump in de fonetiek, de woordenschat en de grammatica. 't Waols is fonetisch ok aorig conservatief eblèven, en stiet nog relatief dichte bi'j 't Waols van de [[middeleeuwen|hoge middeleeuwen]]. === Alfabet === 't Waols schrieft ze mit 't [[Fraanse alfabet]] daoras de [[corona (diacritisch tieken)|letter ''å'']] bi'j edaone is. Dizze letter, die ze beveurbield gebruukt in 't woord ''Årdene'', hef dezölfde weerde as de ''a'' veur wat de alfabetische woordvolgörde anbelangt. De namen van de letters bint dezölfde as in 't Fraans, behalve die van de ''w'', die ''wé'' het (vrogger ''double u'') en de ''y'' die ''î gréc'' of ''yod'' het. :{| class="wikitable" |- |'''Graofeem''' || '''Uutspraoke ([[Internasjonaal Klaankenskrift|IK]])''' || '''Veurbield''' || '''Graofeem''' || '''Uutspraoke ([[Internasjonaal Klaankenskrift|IK]])''' || '''Veurbield''' |- | '''A a''' || [a] || gade (geite) || '''L l''' || [l] || éle (vleugel) |- | ''' â''' || [a:] || diâle (duvel) || '''M m''' || [m] || mwin (haand) |- | '''Å å''' || [ɔ:/o:/ɑ:] || djåzer (praoten) || '''N n''' || [n] || nawe (lui) |- |'''AE ae''' || [a/ɛ] || glaece (ies) || '''O o''' || [ɔ] || soris (moes) |- |'''AI ai''' || [e:/ɛ:] || maisse (meister) || '''Ô ô''' || [o:/ɔ̃/ʊ:] || rôze (roze) |- |'''AN an''' || [ã/ɔ̃] || blanc (wit) || '''OE oe''' || [wɛ/ø/ɛ/œ] || moes (maond) |- |'''B b''' || [b] || bén (goed) || '''OI oi''' || [wa/wɛ] || moirt (dood) |- |'''C c''' || [k/s] || crole (gaspel) || '''ON on''' || [ɔ̃] || djondou (ereurd) |- |'''Ç ç''' || [s] || çoula (det) || '''OU ou''' || [u] || atouwer (tutoyeren) |- |'''CH ch''' || [ʃ] || chal (hier) || '''OÛ oû''' || [u:/y:] || noû/nû (nègen) |- |'''D d''' || [d] || wårder (opbewaoren) || '''P p''' || [p] || aprinde (leren) |- |'''DJ dj''' || [dʒ] || djin (persoon) || '''Q q''' || [k] || qwè (wat) |- |'''E e''' || [ɛ] || efant (kiend) || '''R r''' || [ʀ] || arester (stoppen) |- |'''É é''' || [e] || pés (slechter) || '''S s''' || [s] || sûner (vluuien) |- |'''EA ea''' || [ja/e:/ɛ:] || bea (mooi) || '''SS ss''' || [s] || dissu (boaven) |- |'''ÉN én''' || |[ẽ/ɛ̃] || tchén (hond) || '''SCH sch''' || [h/ʃ/ç/sk] || scheter (breken) |- |'''EU eu''' || [œ/ø] || feume (vrouwe) || '''SH sh''' || [ʃ/s] || shîjh (zesse) |- |'''EY ey''' || [ɛj/ɛ:j/i:j/i:] || åjhey (makkelk) || '''T t''' || [t] || tins (tied) |- |'''F f''' || [f] || filozofe (filosoof) || '''TCH tch''' || [tʃ] || tchant (zang) |- |'''G g''' || [g] || gueuye (bek) || '''U u''' || [y] || pus (meer) |- |'''GN gn NY ny''' || [ɲ] || fignesse (raam) || '''Û û''' || [y:] || hût (achte) |- |'''H h''' || [h] || hoye (holtskool) || '''Un un''' || [œ̃] || djun (juni) |- |'''I i''' || [i/ɪ] || pitit (klein) || '''V v''' || [v] || vint (wiend) |- |'''Î î''' || [i:] || pîd (voet) || '''W w''' || [w] || walon (Waol) |- |'''IN in''' || [ɛ̃] || rinde (weerummedoen) || '''X x''' || [ks] || taxi (taxi) |- |'''J j''' || [ʒ] || jate (kop) || '''XH xh''' || [h/ʃ] || pexhon (vis) |- |'''JH jh''' || [h/ʒ] || prîjhon (gevangenis) || '''Y y''' || [j] || yebe (grös) |- |'''K k''' || [k] || stoumak (mage) || '''Z z''' || [z] || zûner (zoemen) |} === Fonetiek en fonologie === * De Latiense [ka] mit [g + e, i, a] gef in 't Waols [[affricaat|affricaten]] die aj spelt as ''tch'' en ''dj'': ''vatche'' (koe), ''djambe'' (bien), zoas in 't [[Old-Fraans]]. * De Latiense [s] is bewaord eblèven: ''spene'' (doorn), ''fistu'' (gapse), ''biesse'' (biest). 't Waols kent dus niet de [[prosthesis]] die van 't Latiense ''scola'' 't Fraanse ''école'' hef emeuken (Old-Fraans ''escole''). Wiedere veurbielden (Latien-Fraans-Waols-Drèents): ''spissus-épais-spès-dikke'', ''stella-étoile-steûle-steern'', ''sternutare-éternuer-stièrnî-proesten'', ''stomachus-estomac-stoumak-mage'', ''strictus-étroit-stroet-recht'', ''scribere-écrire-scrire-schrieven'', ''scabinus-échevin-scabin-wetholder''. * 't Waols hef een hulpklinker die tègengiet det d'r een groot antal mitklinkers achter mekare mut wörden uutespreuken. Lu zult zeggen: ''Dj'é stî à '''scole''''' (ik bin naor schoele gaone), mar ''ène belle '''escole''''' of '''''sicole''''' of '''''sucole''''' (een mooie schoele), ofhaankelijk van de regio. * 't Latiense [sc] gef, op wat uutzunderings nao, ''sch'' in 't Waols: ''schame'' (Lat. scabum), ''schoûter'' (auscultare), ''scheure'' (excutulare), ''schåle'' (scala), ''dischåssî'' (descalciare), ezw. * De [[stemhebbend]]e mitklinkers wördt op 't end van een woord niet uutespreuken: ''rodje'' (rood) klinkt krek 't zölfde as ''rotche'' (rots). * De nasale klinkers wördt mangs evolgd deur nasale mitklinkers, zoas in ''djonne'' (uutspraoke ''djon+ne'', jonk), ''crinme'' (crème), ''branmint'' (veule). * De klinkerlengte hef een fonologische weerde. Ie kunt d'r woorden mit onderscheiden as ''cu'' (konte) en ''cût'' (ekoakt), ''i l' hosse'' (hi'j wiegt heur) en ''i l' hôsse'' (hi'j tilt heur op), ''messe'' (misse) en ''mêsse'' (meister), etc. === Morfologie === * De vrouwelijke bi'jvoeglijke naamwoorden eindigt in 't meervold en veur 't zölfstaandig naamwoord op ''-ès'' zunder accent (behalve in 't Waols-Lotharings): vergeliekt ''li djaene foye'' ('t gèle blad) en ''les djaenès foyes'' (de gèle bladen). * In de bepaolde lidwoorden en bezittelijke veurnaamwoorden maakt ze gien onderscheid in woordgeslacht (behalve in 't Waols-Lotharings): 't Waols hef ''li vweture'' (de auto) en ''li cir'' (de hemel), waor 't Fraans ''la voiture'' en ''le ciel'' hef. Zo ok hef 't Waols ''si coir'' (zien lief) en ''si finiesse'' (zien raam) veur 't Fraanse ''son corps'' en ''sa fenêtre''. === Woordenschat === * D'r bint een groep Latiense woorden die uut de naobernde Romaonse talen verdwenen bint, zoas 't Waolse ''dispierter'' en 't [[Spaans]]e ''despertar'' (wakker wörden); 't Waolse ''sacwant(es)'' en 't [[Reto-Romaons]]e ''insaquant(es)'' (sommige, verscheiden); 't Waolse ''moude'' (''mulgere'', melken), 't [[Italiaons]]e ''mungere'' en 't [[Roemeens]]e ''mulge''; 't Waolse ''ouxh'' en 't Roemeense ''uşă'' (deure); of woorden die as mitiene uut 't [[Vulgair Latien]] koomt: ''arincrin'' (''araneae crinis'', spinnewebbe), ''tier'' of ''tienne'' (''termen'', grèenze die deur een bulte wördt an-egèven), ''ay'' (ay, woord det gedieltelijke instemming angef), ezw. (Uut de ''Dictionnaire liégeois'' deur Jean Haust) * D'r bint aordig wat woorden die uut Vlaamse en Duutse dialecten bint oavereneumen, zoas ''flåw'' (flauw), ''dringuele'' (drinkgeld oftewal tip), ''crole'' (krulle), ''spiter'' (spattern), ''li sprewe'' (sprao, Nederlaands spreeuw), ''reye'' in ''Walonreye'' (Waolenriek), ezw. Sommige van zokke lienwoorden bint ok in 't [[Fraans van België]] terechte komen as 'belgicismes'. === Zinsbouw === * 't Attributieve bi'jvoeglijk naamwoord kump vake véur 't zölfstaandig naamwoord te staon: vergeliekt Waols ''on fwärt ome'' en Fraans ''un homme fort'' (een starke keerl); ''ene blanke måjhon'' en ''une maison blanche'' (een wit huus). * Mangs Germaons erichte zinsbouw: Waols ''Cwè-ç ki c'est di ça '''po ene fleur'''?'', Fraans ''Qu'est-ce que cette fleur?'', Drèents ''Wat is det '''veur een bloem'''?'' * Volgörde van de veurnaamwoorden: ''dijhoz-m' el'' (Zegt mi'j det), Fraans ''Dites-le-moi'' (Zegt det mi'j) * 't Persoonlijk veurnaamwoord kump as veurwarp véur warkwoorden as ''kunnen'' en ''wèten (te doen)'': Waols ''Dj' el sai scrire'' (Ik kan hum schrieven), Fraans ''Je peux l'écrire''; Waols ''Vos mi ploz houkî'' (Ie kunt mi'j bellen), Fraans ''Tu peux m'appeler''. === Schriefwieze === * Vanof 1100 wördden 't Waols op schrift gebruukt veur beveurbield plaatsnamen, legere vörms van rechtsspraoke en notariële aktes. Uut de schriefwieze kuj niet altied opmaken hoe of de uutspraoke west hef; zo kan ''u'' staon veur ''u'' of veur ''oe''. Wat vörms bint typisch Waols, zoas ''xh'' (veur de [[h aspiré]]), ''ea'', ''eie''. * In de [[18e eeuw]] gebruukten ze nog aal bepaolde middeleeuwse conventies, zoas ''xh'' ([[Villers-Semeuse|Villers]]), ''oi'' (Luuks theater). * In de [[19e eeuw]] gebruukten veul mèensen veur 't Waols heur eigen schriefwieze. D'r wördden wal schriefwiezes ontworpen: ** veur 't accent van Luuk (Henry Forir); ** veur 't accent van [[Kanton Malmedy|Prusisch Waolenlaand]] (Toussaint, Nicolas Pietkin); ** veur 't accent van Namen (Auguste Vierset, Léopold Godenne). * In de [[20e eeuw]] kwaamp 't ''système Feller'', in 1900 deur [[Jules Feller]] epubliceerd, in meer algemien gebruuk. Kenmarkend daorveur bint de schrifttiekens ''dj'' en ''tch'', de haalfvocalen ''w'' en ''y'', 't schrifttieken ''î'' veur de lange ''i'', ''oû'' veur de lange ''ou'', en de schrifttiekens ''å'' en ''ô''. * Eerst in de [[21e eeuw]] kwaamp 't ''rfondou walon'' op as mandielige schriefwieze, mit iene spelling veur alle regionaole variaanten van een woord. == Veurbielden == {| |- bgcolor=#FFD800 ! Waols !! Drèents |- | Walon || Waols |- | Diè wåde || Töt ziens (letterlijk 'God bewaor [oe]') |- | Bondjoû || Gendag |- | A || Goedgaon (vake volgd deur een aandere uutdrokking) |- | Årvey || Töt ziens |- | Comint ça vos va ? || Hoe is 't? |- | Dji n' sai nén || Ik wete 't niet |} === Wallonismes === De Fraanse taal bevat een antal ''wallonismes'', lienwoorden uut 't Waols. Dizzend zit veural in 't jargon van de mienbouw en de metaolbewarking. Veurbielden bint ''houille'' (kool), ''terril'' (slak, in de metallurgie), ''faille'' (breuk), ''fagne'' (laagvene), ''grisou'' (miengas) en ''estaminet'' (een soortement café).<ref>Walther von Wartburg, ''Französisches Etymologisches Wörterbuch. Eine darstellung des galloromanischensprachsatzes'', diel 15, 2, blz. 113</ref> Een ''wallonisme'' kan ok slaon op [[idioom|idiomaotisch]] of grammaticaal deur 't Waols beïnvloed Fraans. == Literetuur == === Schrievers in 't Waols === * [[Willy Bal]] * [[Gabrielle Bernard]] * [[Nicolas Defrêcheux]] * [[Chantal Denis]] * [[Arthur Masson]] * [[Édouard Remouchamps]] * [[Lucien Somme]] === Waolstalige pars === De Waolstalige pars is beparkt töt een köppeltien tiedschriften, waorvan d'r een antal in meerdere of mindere maote ok Fraans bevat. Dizze tiedschriften hebt een klein budget en sommige wördt uutegèven as ekopieerde vellegies mit nieties d'r deur, zoas ''Li Rantoele'', ''Coutcouloudjoû'' en ''Académîye des Foyants''. Zo wördden ok vroggere tiedschriften as ''Li pompe ås Ramons'' uutegèven. Sommige literaire geneutschoppen kunt heur Waolstalige tiedschriften in een nuver jassien stikken deur de financiële steun van de [[Conseil des Langues Régionales Endogènes]] (Raod veur endogene regionaole talen) van de Fraanse Gemienschop. Det giet op veur ''El Bourdon'' (sinds 1983), ''Djåzans walon'', ''Singuliers'' en de ''Cahiers wallons''. Vanof de vrogge 20e eeuw bint d'r wekelijks verschienende Waolstalige kraanten. ''El tonnia d' Châlerwet'' behaalden een oplage van 35.000 exemplaren en ''Li Mârmite'' wördden töt in [[Londen]] verkoft. === 't Stripverhaal in 't Waols === 't [[Kuifje]]-album ''[[De juwelen van Bianca Castafiore]]'' is deur uutgeveri'je [[Casterman]] in verschillende variaanten van 't Waols uutebrocht, waordeur dizze variaanten goed te vergelieken bint. In 't [[Luuks]] kwaamp ''L'èmerôde d'al Castafiore'' uut, in 't Waols van [[Ottignies]] ''Lès pindants dèl Castafiore'', in 't Waols van [[Nivelles|Nievel]] ''Les berlokes del Castafiore'' en in 't Waols van [[Charleroi]] ''Lès-ôr'rîyes dèl Castafiore''. Album 10 van [[Guust Flater]] kwaamp in 2007 uut in ''rfondou walon''.<ref>[http://www.dhnet.be/culture/livres/article/183883/gaston-lagaffe-parle-le-rfondou-walon.html ''Gaston Lagaffe parle le rfondou walon'', ''La Dernière Heure'', 11 september 2007]</ref> D'r bint ok ni'je stripalbums in 't Waols verschenen, zoas ''Li vî bleû'' (''Le vieux bleu'', d'olde blauwe) deur [[François Walthéry]], daoras ok een tenielstok op ebaseerd is. == Sociologische aspecten == [[Ofbeelding:Fosses-la-Ville JPG06W.jpg|left|thumb|220px|Fraanse en Waolse naambrödties veur 't Markplein van [[Fosses-la-Ville]]]] Töt begun 20e eeuw was 't Waols de oaverwègende taal van de Waolen, al had een beste köppel mèensen passieve kennis van 't Fraans. Deur verdringing van 't Waols deur 't Fraans prat now nog zo'n 30 töt 40% van de Waolse bevolking Waols. De percentages varieert van 70 töt 80% van de mèensen boaven de 60 töt zo'n 10% van de mèensen onder de 30. Veul meer mèensen hebt passieve kennis van 't Waols: onder jongeren zol det tussen de 36 en 58% wèden. De Fraanse Gemienschop erkent de taal sinds 1990 as 'endogene regionaole taal' die veur studie in anmarking kump en daoras 't gebruuk van mut wörden estimuleerd. De Waolse culturele beweging is mit ebundeld in de [[Union culturelle wallonne]] (UCW), de paraplu veur meer as 200 amateurtenielgroepen, schrieverskringen en comités veur Waols op schoelen. De [[Société de langue et de littérature wallonnes]] (op-ericht in 1856 as ''Société liégeoise de Littérature wallonne'') fietert de Waolse literetuur en de studie van de Romaonse talen in Waolenlaand an. De Luukse uutgeveri'je Noir Dessin produceert, naost Fraanstalig wark oaver de geschiedenis van de streek, ok gebruuksveurwarpen as paraplu's, T-shirts en plakplaoties mit Waolse uutspraoken. De umroep van de Fraanse Gemienschop (Radio-Télévision belge de la Communauté française, RTBF) besteedt wat andacht veur 't Waols op de radio, mar is veurnamelk Fraanstalig. == Rifferenties == <references> <ref name="UniWisconsin">Universiteit van Wisconsin: verzameling documenten oaver de Waolse immigraotie naor Wisconsin en vastelegde mondelinge verklaorings in 't Engels en Waols, 1976: [http://digicoll.library.wisc.edu/WI/subcollections/BelgAmrColAbout.html University of Wisconsin Digital Collection: Belgian-American Research Collection ]</ref> </references> == Schrieveri'je == * Joseph Dejardin, ''Dictionnaire des spots ou proverbes wallons'', 2 dielen, Bulletin de la Société Liégeoise de Littérature Wallonne, Éd. H. Vaillant-Carmanne, Luuk, 1891 * Chantal Denis, ''Dictionnaire français-wallon d'après Nameur èt avaur-là'', Namen, 2001 * Lein Geschiere, ''Éléments néerlandais du wallon liégeois'', Noord-Hollandsche, Amsterdam, 1950 * Hervé Hasquin, ''La Wallonie, son histoire'', Éd. Luc Pire, Brussel, 1999 * Rita Lejeune en Jacques Stiennon, ''La Wallonie, le Pays et les Hommes : lettres, arts, culture'', 3 dielen, 1977-79 * Jean-Marie Pierret, Jean-Jacques Gaziaux en Jean Germain, ''Le wallon'' in ''Lîmês I. Les langues régionales romanes en Wallonie'', Éd. Traditions et parlers populaires, Brussel, 1992 * Maurice Piron, ''Les lettres wallonnes contemporaines'', Éd. Casterman, Tournai, 1944 * Maurice Piron, ''Anthologie de la littérature wallonne'', Éd. Mardaga, Luuk, 1978 * Maurice Wilmotte, ''Le Wallon : histoire et littérature dès origines à la fin du XVIIIe siècle'', 1893 == Uutgaonde verwiezings == {{Interwiki|kode=wa}} * Socio-linguïstiek ** [http://aberteke.walon.org/abertekes-nl.html#g_fonteyn Waals is niet dood] (Ervarings van een Vlaomse journalist die lange in Wallonië hef ewarkt (Nederlaands)) * Tiedschrift op internet ** [http://aberteke.walon.org/index-nl Nederlaandstalige uutgaove van 't online Waolstalige magazine ''L' Aberteke''] * Woordenboeken en grammatica's ** [http://visualiseur.bnf.fr/Visualiseur?Destination=Gallica&O=NUMM-50663 Etymologisch woordenboek deur Charles Grandgagnage] (eschreven in 1860) ** [http://croejhete.walon.org Waolse grammatica online] (veuresteld in 't Fraans, mit veurbielden in de verschillende dialecten en in de standaardvörm) ** [http://picr.walon.org Körte Waolse Grammatica online] (veuresteld in de Waolse standaardvörm, mit veurbielden) ** [http://lucyin.walon.org/diccionairaedje/djiveye400.html Lieste van meer as 500 Waols-Fraanse woordenboeken en lexica] (veuresteld in 't Fraans en in de Waolse standaardvörm) {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{commonscat|Walloon language}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Romaanse taal]] [[Kategorie:Frankriek]] [[Kategorie:Waalnlaand]] 8o15e1hulul81dzppn0oxg2npw4ty2t 14 13805 266166 260682 2013-05-10T16:47:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker pt]] fmntq0xzx565ai9mpohlsdzla3a2zwy 0 13806 259026 252840 2013-03-11T12:04:54Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 104 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5438]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} [[Ofbeelding:HedwigAltarIV.jpg|thumb|right|H. Hedwig van Andechs]] == Gebeurtenissen == * In [[Nederlaand]] verkriegent [[Riessen]] en [[Sittard]] [[stadsrechten]]. * == Geboaren == *... == Oaverleaden == *[[15 oktober]] - [[Hedwig van Andechs]] (69), healige 61u31n47c0ala3d8x47qig9qolufkbx 0 13807 125890 2009-11-20T20:51:31Z Droadnaegel 1133 [[Top 100 der Nederlaandsen UNESCO-monumenten]] is ewiezig naor [[Top 100 der Nederlaandse UNESCO-monumenten]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Top 100 der Nederlaandse UNESCO-monumenten]] ffa04nff29f7okewhe0xew43itlyziq 0 13808 125930 2009-11-21T00:27:29Z Droadnaegel 1133 [[Veldtochte]] is ewiezig naor [[Veldtocht]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Veldtocht]] jf1fwd564vc2imt5ydij46gowo71iwt 0 13809 125949 2009-11-21T09:33:58Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Waalnlaand]] hklqrk02g0jaymm8e2txbtznat5idp7 0 13810 125950 2009-11-21T09:34:32Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Waalnlaand]] hklqrk02g0jaymm8e2txbtznat5idp7 0 13811 125952 2009-11-21T09:47:45Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische begroetingsvörms]] kbqclvhvnzmgzp64o9mkhvi7up607gw 0 13812 125954 2009-11-21T10:03:38Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Internasjonaal Klaankenskrift]] liyvkxdnpzlm0ipai9gdt8a3sklqfk4 0 13813 125955 2009-11-21T10:04:32Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Internasjonaal Klaankenskrift]] liyvkxdnpzlm0ipai9gdt8a3sklqfk4 0 13814 125958 2009-11-21T10:08:05Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Waols]] ehq9wief16ssdfhgv6xv22jwfbzhyf8 0 13815 125959 2009-11-21T10:08:18Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Waols]] ehq9wief16ssdfhgv6xv22jwfbzhyf8 0 13816 125964 2009-11-21T11:05:50Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zeespreuke]] 1gk69gp8rr0yixlbv00uyewuzeh6gqa 0 13817 125968 2009-11-21T12:56:22Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zeespreuke]] 1gk69gp8rr0yixlbv00uyewuzeh6gqa 0 13818 125969 2009-11-21T12:56:59Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zeespreuke]] 1gk69gp8rr0yixlbv00uyewuzeh6gqa 0 13820 263862 259261 2013-05-05T21:44:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Twentse Welle.JPG|thumb|200px|t Gebouw vanoet de wiek]] [[Ofbeelding:Twentse Welle Tower.JPG|thumb|200px|n Toorn van de TwentseWelle]] '''TwentseWelle''' is n museum vuur [[Tweante|Tweantse]] strekkultuur in [[Eanske]], opricht in 2008 duur n samengoan van dree instellings: Natuurmuseum Enschede, t Van Deinse Instituut en Museum Jannink. Met hölpe van (inter)aktieve presentasies löt TwentseWelle de geschiedenisse van de meanske in de strek zeen, vanof hoo't de meanske de strekke vlak noa de leste iestied inköm en doar bleef wonn ('t Grote Verhaal'). De natuur, de jacht, t biemekaargaddern, t boeren, de ontwikkeling van laand noar stad en strekke, t ontstoan van de industrie, arbead, verniejing, techniek en samenleaving bint hierin de vuurnaamste oonderwaarpn. Ne grote vuurroad netuurhistorise- en kultuurhistorise vuurwaarpn sloet hierop an en is te zeen achter glas in één van de grötste vitrines van [[Uropa]]. Verschillende aparte diorama's legt t verbaand met mondiale thema's as water, zelfbeeld en [[geleuf]]. n Proonkstuk is t volledig noa ebouwde [[lös hoes|lösse hoes]], woer a'j zo in en oet köant loopn. t Museum is op t zelf ontdekn richt. Det heuld in det leu zelf in käste mut kiekn, duurkes löstrekn en öar egene pad mut bepoaln. Ook köant leu ne audiotoer anvroagn, woerbie bie elk vuurwaarp n verhaal wörd verteld. TwentseWelle is gangs um den, nöast [[Nederlaands|Hollaands]], [[Duuts]] en [[Engels]], ook in t [[Tweants]] te kriegn. De oetgevverie TwentseWelle gef beuke oet, dee met de oonderwaarpen van t Grote Verhaal te maken hebt. Nöast t vaste Grote Verhaal van Twente, hef TwentseWelle ok wisselnde tentoonstellings, zo as in 2009-2010 t verhaal van Oost-[[Duutslaand]] oonder t [[kommunisme]]. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.twentsewelle.nl/ Webstea van TwentseWelle (ok in t Tweants)] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis]] [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] oqfjg6t0dnd4xs1jn8x4nzf2qfhzugr 0 13821 126005 2009-11-21T17:41:29Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[['t Swieniegeltje]] or4ryxs6z2b28j2exxvfdu53rgo727f 0 13822 126006 2009-11-21T17:42:03Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[['t Swieniegeltje]] or4ryxs6z2b28j2exxvfdu53rgo727f 6 13823 153887 126014 2010-07-08T19:11:32Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] (na ja, n tiedschrift, neet echt n book) wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Veurplat Ni'jluusn van vrogger, september 2008 == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] 1km1k7av9v9pfuz959gmo817foo3514 6 13824 153880 126016 2010-07-08T19:05:11Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] (na ja, n tiedschrift, neet echt n book) wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Roet, harfst 2008, 30e jaorgang == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] 3gebx3sn6pswos0xpiikfnavt131rub 6 13825 153876 126020 2010-07-08T19:02:01Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Karl Sauvagerd, ''Unser Grafschafter Platt: Teil 2'', Heimatverein der Grafschaft Bentheim, 1986 == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] hl0i3dlb1nex4v0e80relq5ergwsubj 6 13826 153878 126022 2010-07-08T19:04:02Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] (na ja, n tiedschrift, neet echt n book) wikitext text/x-wiki == Beschrieving == 't Swieniegeltje, Tiedschrift föör vaderland en moderspråke, 3e jaorgaank == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] jcoevji57wzkecyywx2sx33r2tb88pm 6 13827 153886 126024 2010-07-08T19:09:02Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Schoemaker-Ytsma, A.C.M. (2006), ''"Zo zegge wi'j det" van A tot Z! Woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen'', Ni'jlusen: The Readshop J. Hilbrink == Licentie == {{PD-eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] 24fv0e77o6za2zca7z43k5xoar09byh 4 13828 271847 267182 2013-12-07T00:48:33Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki __NOTOC__ <div style="width:100%;overflow-x:hidden;"> <div style="width:102%;"> <div style="width:97%; border: 3px #88dd88 solid; background: #f8ffdd;"> <div style="padding:3px;border: 1px #668866 solid; width:504px; margin-left:auto; margin-right:auto;"> [[Ofbeelding:schriefwedstried.jpg|500px|center]] </div> </div> </div> </div> '''Tussen 15 december 2009 en 1 juni 2010 is den eersten Nedersaksiesen Wikipedie-Skriefwedstried ehollen.''' ==Reagels== #A'j met wilt doon ko'j ow [[Wikipedie:Skriefwedstried#Inskrieven|'''hier inskrieven''']]. '''A'j neet in de kunde bunt mit Wikipedie, vroag ons dan um hulpe of kiek [[Hulpe:Wikipedie|hier]].''' Zet eam bi-j owwen inskrieving wat veur ni-j artikel da-j wilt skrieven, of wat veur beginneken da'j oet wilt breiden, en vanzelf owwen name. #I'j mot skrieven in et Nedersaksies: dus Tweants, Achterhooks, Veluws, Sallaands, Urkers, Drents, Grönnegs, Stellingwarfs of Liemers. #Zolange den wedstried löp, wöd een reserveerd artikel veurzeen van een berichtjen, woarmet andere bezeukers verzocht wodt neet te bewarken. As den wedstried af elopen is, is et artikel weer, net as elk artikel op Wikipedie, deur iederene te bewarken op spelling of inhold. Dus i-j stemt der met in da'j gin alleenrecht op et artikel hebt. == Woar kö'j oaver skrieven? == I-j könt et zo gek neet bedenken, zolange as et moar in ne encyclopedie past. Dus n stuksken ovver de kieften in Drente, de geschiedenisse van den Achterhook in den oorlog, Klassieke meziek in Grönnen, Opkumste en neergang van de tekstielindustrie in Tweante, n plaetsken op de Veluwe, Weerkunde, Ruumtevoart, et is allemoale good, as et moar gin zelfverzonnen verhalen bunt. Et mooiste is et a'j wat bronverwiezingen maken könt, zodat et artikel op den inhold kontroleerd kan wodden. [[Wikipedie:He-w_neudig|Hier]] en [[:Kategorie:Begin]] kö'j wat dingen vinden dee-t nog oet-ebreid könt wodden, moar n ni-j onderwarp is ok prima. == Woar mot et artikel an voldoon? == Et allerbelangriekste is, da'j der skik in hebt um in et Nedersaksies te skrieven. Et hooft neet perfekt espeld te wean, der bunt moar weineg leu dee-t ne opleiding Nedersaksies hebt evolgd, en spelling kan achteraf altied verbetterd wodden. Et beste is wal um konsekwent te wean in owwe spelling. Et artikel hooft ok neet in heel olderwets Nedersaksies te stoan, vol met woorden dee-t gin mense meer kent. Et geet der juust umme dat blik dat in modern Nedersaksies good te skrieven völt ovver van alles, moar wat typies Nedersaksiese zegswiezen wodt wal op pries esteld. == Wat kö'j dermet winnen? == Wi-j as organisasie denkt, dat a'j den wedstried wint, da'j de neuze neet meer boeten de deure könt stekken, zonder handtekeningen te motten gevven, en da'j verzeakerd bunt van joarenlang vri-j bier in et kaffee. Moar dat kö'w neet beloaven. Wat meer tastboar: *Et [[Huus van de Taol]] hef al nen pries too-ezegd. *De [[Iesselakkedemie]] stelt een luuster-cd beschikboar, der kan ekeuzen wodden oet acht verskillende cd's. *Et [[Staring Instituut]] stelt een deel van et [[WALD]] (woordenbook) beskikboar. *[[TwentseWelle]] steelt nen CD en t beuksken ''Twents, Hoo skrief iej dat?'' beskikboar. Een paar kontakten met andere streektaalorganisaties loopt nog, dus et kan wean dat der nog meer prieze komt. == Jury == De jury besteet oet een antal beheerders / vaste bezeukers van disse wiki. *[[Gebruker:Ni'jluuseger]] *[[Gebruker:Droadnaegel]] *[[Gebruker:Servien]] *[[Gebruker:Woolters]] *[[Gebruker:Grönneger 1]] Meskien an evuld met gast-juryleaden van de streektaalorganisaties. == Hulpe == A'j vastloopt bi-j et skrieven, of andere hulpe neudeg hebt, kö'j n bericht achterloaten in et [[Wikipedie:Praotkefee]], of op de oaverlegziede van ene van de juryleaden, dan zö'w preberen ow zo raps meugelek te helpen. I-j könt ok '''[[Hulpe:Uutleg|hier]]''' kieken, doar steet al ne bulte oet-elegd (in et Veluws, moar da's ok veur de rest van de Nedersaksen wal te begriepen). == Inskrieven == Wat mo-j doon um ow in te skrieven: *I-j mot ne gebroekersname hebben, a'j dat nog neet hebt kö'j dat [[Speciaal:Anmelden|hier]] regeln. *Hieronder owwe gebroekersname zetten (veer kringelstreepkes geet ok ~), en derachter den titel van et artikel da'j wilt anmaken of oetbreiden (op '''bewark''' hierboaven klikken, en dan kö'j wat skrieven) '''Anmeldingen:''' * [[Gebruker:Jacob154|Jacob154]] - [[De pas van kloas]] * [[Gebruker:TristanAidan|TristanAidan]] - [[IJmuiden]] * [[Gebruker:Ankomer|Ankomer]] - [[Prakezeren]] * [[Gebruker:Netvan'nbuks|Netvan'nbuks]] - [[Bolnpeetr]] ==Be-eurdeling== Zie: [[Wikipedie:Skriefwedstried/Beoordeling]] [[Kategorie:Skriefwedstried artikels|!{{FULLPAGENAME}}]] 2u5t6b1nkxi5yzssrvg0a38umucetwe 0 13832 263587 133957 2013-05-05T20:24:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Karl Naber''' ([[10 mei]] [[1900]] - [[5 meert|5 meart]] [[1970]]) was nen skoolmeaister en platskriewer oet [[Veldhausen]] in [[Duutslaand]]. Hee skreef in t [[Groafschopper Platt|Groafskopper Plat]]. In [[1920]] wör'e meaister in Veldhausen, wat'e töt [[1928]] bleef. Doarnoa was'e töt an [[1939]] boawnmeaister in [[Altepiccardie]]. n Oorlog hef'e van t begin töt t eande met emaakt. Van [[1945]] töt an zin pensioen in [[1963]] was'e wier konrektor in ziene geboortestean. In zinne woarken keump steeds de leefde vuur de natuur en zinne geboortegroond terugge. Hee was doarumme ook vake boetn in t veeld te veendn, woer at'e gearne veugel dee kiekn. Hee deed gearne jaagn, en was leaider van ne jaagverenige. Hee was zeer aktief lid van de "Heimatverein", en dreug op ''leseabende'' zinne stuks vuur. ==Vuurbeeld== ===Mopp Eenohr=== ''Et was 'n Oawend vöör de Driefjagd. - Groatalarm unner et Hasenvolk! Van alle Kanten kwammen de Häsies tehoape en tröffen sick achter de Böltbecke, by de fule Riete. Doar kwammen nich alleene de aulen van'n Sternbus en ut Paradies, ok Jan Langbeen, Hinnerk Platfoot, Rike Gelloahr en iäre heele Familie bowen van t Kenoal, ock Knieptangen Harmtien ut'n Pallert en Krüsstatts Fritz ut'n Stubbenbrook. ...'' {{Bron|Buddenberg, W. Heddendorp, dr. Hermann. 'Heimatdichtung der Grafschaft Bentheim'. A. Hellendoorn KG, Bad Bentheim. 1989. blz. 228-229}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Schriever up Graafschopper Platt]] qre806t2jot0hmfbj80iino1planc4m 0 13833 292384 126126 2016-12-15T01:26:38Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Vrae van Mönster]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vrae van Mönster]] 44f593di6ncc3rvpmxzfi1nr561frlh 0 13837 291169 290838 2016-11-03T15:57:49Z Wwikix 13678 /* Beuke */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Lebuinus.jpg|thumb|right|220px|Fresco van St. Lebuinus]] '''Lebuïnus''' (ook wal bekeand as ''Lebuin'', ''Lebwin'' of ''Liafwin(e)''), was nen [[Angelsassen|Angelsassiesen]] zeandeling oet [[Engelaand (regio)|Engelaand]]. Zinne geboortedag en plaatse zeent nit bekeand, mear hee köm oet de tied bie [[Deaventer|Deawenter]] um [[775]]. Ze neumt um ook wal ''Apostel van de [[Freeslaand|Freesken]]'' en hee is patroonhealige van Deawenter. == Leawen == Lebuïnus was nen monnik in [[Wilfrid]]'s klooster bie [[Ripon]]. Noar [[Bonifasius]], [[Willibrord]] en aandere healigen's vuurbeeld besleut he zin leawen te wieden an de kerstening van de [[Germanen]]. Noa zinne ordinasie gung he in [[754]] noar [[Utrecht (stad)|Utrecht]], en köm bie [[Gregorius van Utrecht|St. Gregorius]], den't doar toew bisskop was. Den wees um [[Oaweriessel]] op de greanze met [[Westfalen]] too. Hee kreeg ook Marchelm (of ''Marcellinus'') met as gezel, ne volgeling van Sent Willibrord. Hee preaken oonder de inheemse stämme van t gebeed, en leut n kleain kapelleken bouwen bie [[Wilp]] (''Wilpa'', zeet [[Voorst (gemeente)|Voorst]]) op de westkaante van n [[Iessel]]. Zin earboar vuurkommen, en zinne geleardheaid maken indruk, en zo wun he völle leu vuur t [[Kristendom]], zelfs oonder n oadel, en al rap was der ne gröttere koarke neudig, den't he in Deawenter op de oostkaante leut bouwen. Mear zin grote noavolging reup ook viejaandigheaid van de headens op. Al zinne kerstenings skrewen ze too an teuwelderieje. Ze vörmden ne oawereenkomst met de anti-kristelike [[Saksen (vôlk)|Sassen]], verbraanden um zinne koarke en verdrewen de bekearlings. Noa at he met möaite oontsnappen kon, besleut Lebuïnus t Kristelike woord te preaken op de nasjonale Sassengaddering (t ''allthing'') bie [[Marklo]] bie de [[Weser]]. Lebuïnus zinne ''Vitae'' beskriewt nauwkurig zinne verskiening vuur de gaddering, woer't he, volgens verhalen, de Sassen wees op de onkeunde van öare goden, en woarskouwen öar vuur ne onumkeerboare dood duur nen stoarken keuning as ze zik nit leuten kerstenen. Hee kreeg t ook vuur mekoar met hulpe van oadelman Buto det ze de noodzaak van zin woark inzaggen, en um in t vervolg zinnen gaank leuten goan. == Dood == Op zinne terugkeer noar Freeslaand herbouwden Lebuïnus de Deawenter koarke, woer't he ook begreawen lig. Zinnen dood in 776 is zeker, umdet de Sassen in det joar wier in t gebeed duur drungen, en de koarke verbraanden, mear ondaanks dree deage zeuken konnen ze zinne oawerbliefsels nit veenden. [[Ludger]] herbouwden de koarke n antal joar later, en veund Lebuïnus zinne oawerbliefsels. == Verearing == Lebuïnus wörd duur de roomsken herdacht op [[12 November]], vuural in [[Neerlaand]]. == Beuke == * Hucbald (918-76), Vita s. Lebuini in [[Surius]], ''Vitæ Sanctorum'', VI, 277-86, also ''[[Patrologia Latina]]'' cxxxii, 877-94, and in abbreviated form in MGH Scriptores, II, 360-4 (tr. in Cressy, Church History of Brittany XXIV, vii) * Radbod, Ecloga et Sermo (on Lebwin) in Surius, VI, 839 * [[Altfrid]], ''Vita Liutgeri'' in MGH Scriptores, II, 360 sqq. * Vita, ed A Hofmeister in MGH Scriptores, xxx (pt 2), 789-95 (tr. in C H Talbot, Anglo-Saxon Missionaries in Germany, 1954) * Hesterman, F, Der hl. Lebuin (1935) * Levison, W, England and the Continent in the 8th Century (1956), pp 108-10 [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Christendom]] [[Kategorie:Middeleewn]] [[Kategorie:Daeventer]] [[Kategorie:Geschiedenis van et Verienigd Keuninkriek]] 6y9l187v9rfp6flho0vj29c25xolkzn 10 13842 126245 2009-11-23T16:54:39Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING[[Mal:Gebruker en-1]] (den mal is der) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mal:Gebruker en-1]] 1lyz0gr97tiegt8madagy33rtp8mvoi 14 13843 291792 291388 2016-11-10T16:16:15Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Ommen|Ommen}} [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] fps0kq6wz8se8cl97vqsgi04xr4p5hg 0 13844 126257 2009-11-23T19:33:09Z Erik Warmelink 513 "#DEURVERWIEZING" noar Deurverwiespagina ([[Saksen]]): neet mooj, wel nödig wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Saksen]] ljjn5qrtv4lxnm41rd5sbc2fetyt4t8 10 13848 276772 268148 2014-11-17T15:21:33Z Cycn 1607 SVG-versie van 't wapen op Commons wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = Plaatsn in de gemeente [[Riesn-Hooltn|Riessen-Hoolten]] |ofb_groot = [[Bestaand:Rijssen-Holten wapen.svg|30px|Waopen van Riesn-Hooltn]] |inhold = [[Beusebarg]] &middot; [[Borkeld]] &middot; [[Diekerhook (Riesn-Hooltn)|Diekerhook]] &middot; [[Hooltn|Hoolten]] &middot; [[Holterbrook]] &middot; [[Leggenbarg]] &middot; [[Look (Riesn-Hooltn)|Look]] &middot; [[Neerdoarp]] &middot; [[Riesn|Riessen]] &middot; [[Splo]] }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Oaveriessel|Riessen-Hoolten]] </noinclude> ovt0k7qsbbwd9tbh53n8hdobpbsdbqw 10 13849 276636 267482 2014-10-31T10:45:04Z Cycn 1607 wikitext text/x-wiki {{nav | titel = '''Plaatsn in de gemeente [[Hoksebarge]]''' | ofb_groot = [[Ofbeelding:Coat of arms of Haaksbergen.svg|40px|Hoksebarge]] | inhold = [[Bokel (Hoksebarge)|Bokel]] · [[Brammel]] · [[Buurse]] · [[De Hoeve (Hoksebarge)|De Hoeve]] · [[Epnzoalder]] · [[Hoksebarge]] · [[Honesch]] · [[Holthuuzn]] · [[Langel (Hoksebarge)|Langel]] · [[Stepel]] }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Oaveriessel|Hoksebarge]] </noinclude> aee5b32bjhq7fe8xou95k6e0yo9rjij 10 13850 273254 268144 2014-02-24T10:27:43Z Cycn 1607 SVG-versie van het wapen wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = Plaatsn in de gemeente [[Hof van Tweante]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Hof van Twente wapen.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 =[[Achterhook (Hof van Tweante)|Achterhook]] &middot; [[Beantel]] &middot; [[Dealdn]] &middot; [[Dealdnerbrook]] &middot; [[Dealdner Es]] &middot; [[Deepn]] &middot; [[Diekerhook (Hof van Tweante)|Diekerhook]] &middot; [[Ealsn]] &middot; [[Ealsenerbrook]] &middot; [[Goor]] &middot; [[Hengeveelde]] &middot; [[Harke]] | R2C1 = [[Karspel Goor]] &middot; [[Maarkel]] &middot; [[Maarkelsebrook]] &middot; [[Maarkvealde]] &middot; [[Oazel]] &middot; [[Pothook]] &middot; [[Stokkum (Hof van Tweante)|Stokkum]] &middot; [[Wiene]] &middot; [[Zeldam]] }} }} <noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Oaveriessel|Hof van Tweante]] </noinclude> bo2w6ciqar4luv6w4qjtwcsbzes689p 0 13851 126400 126345 2009-11-24T16:07:55Z Erik Warmelink 513 [[Maarkvelde]] verwis weer noar [[Maarkvealde]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Maarkvealde]] rhdz040n9674k0v438wmkvbtcs0znvi 10 13852 271284 271259 2013-11-22T14:12:51Z 80.114.178.7 as of [[Bestaand:Twenterand wapen.svg]] t auteursrecht neet zol schenden wikitext text/x-wiki {{Nav | titel = Plaatsn in de gemeente [[Tweanteraand]] | ofb_groot = [[Bestaand:Twenterand wapen.svg|40px]] | inhold = [[Broenehaar]] · [[De Pölle]] · [[Hallerhook]] · [[n Ham]] · [[Linde (Tweanteraand)|Linde]] · [[Meer (Tweanteraand)|Meer]] · [[Magel (Tweanteraand)|Magel]] · [[Noord-Meer (Tweanteraand)|Noord-Meer]] · [[Vjenne]] · [[Vjensewieke]] · [[Vroomshoop]] · [[Weitemanslaanden]] · [[Westerhaar]] · [[Westerhoevn]] }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Oaveriessel|Tweanteraand]] </noinclude> 9w3ekuw55n2j61fkhnv4m5et9mjxkf7 0 13853 268678 263530 2013-07-27T13:27:01Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Hoksebarge]] wikitext text/x-wiki '''Holthuzen''' is ne [[boerskop]] in de [[Twente|Tweantse]] gemeente [[Hoksebarge]]. t Ligt op t zuden van [[De Hoeve (Hoksebarge)|De Hoeve]] en op t noorden van [[Brammel]]. In de [[Middeleewn|Middeleewen]] wörd Holthuzen al eneumd as ''Holthusen'' (vuur [[1497]]). <ref>[http://www2.historischcentrumoverijssel.nl/overijssel/leenrep/repertorium/lenen/392.htm Historisch Centrum Overijssel - Repertorium op de Overstichtse en Overijsselse leenprotocollen 1379-1805 - Richterambt Haaksbergen, buurschap Holthuizen]</ref> Vroger was Holthuzen met de boerskopn [[Stepel]] en [[epnzoalder|Eppenzoalder]] ne [[boermoarke]]. <ref>[http://www.historischekringhaaksbergen.nl/Index/Overz/Archief%20overzicht%20bestanden%20HKH.htm Overzicht van de verzamelde archiefbescheiden en verzamelingen in het Historisch Centrum Haaksbergen]</ref> t Kan wean det t eerst ne op zikzelf stoande moarke was, en pas in t 17de joarhoonderd bie Stepel en Eppenzoalder edoan is. ==Reffereansies== <references/> {{Hoksebarge}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hoksebarge]] tc1q3uyjiddrfv80nixw6mspkct4bvj 0 13855 126375 2009-11-24T13:45:05Z Woolters 62 [[Hoolthuuzn]] is ewiezig naor [[Holthuuzn]]: plaatselike oetsproake wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Holthuuzn]] aco91wrhwir2xmf8kuij8xwhppr6s39 4 13857 268946 267164 2013-08-05T08:23:51Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Hierunder steet n oaverzicht van 't overleg van de gebrukers van disse wikipedie wat de spelling angeet. De oorspronkelijke locaotie wordt der ok bie vermeld, zoda'j 't ok weervinden kunt. 't Oaverleg wordt per locaotie vermeld en daorunder wordt 't op chronologische volgorde zet. 't Is niet de bedoeling da'j hier oaverleggen gaot, daorveur mu'j gewoon naor de betreffende pagina gaon of naor 't [[Wikipedie:praotkefee|praotcafé]]. Ok 't oaverleg oaver dizze pagina geet via 't praotcafé. Pas as 't argens aans steet kan t oaverzet worden naor dizze pagina, dei allennig as verzaomelpagina dient. ==[[Wikipedie:praotkefee]] (ok meugelijk dat 't in 'n [[Wikipedie:praotkefee/Archief|archief]] steet)== === Spelling === Ik bin de leste tied weer drok in de weer ewes mit 't ontwikkelen van een gemeenschappelijke schriefwieze. Kiek effen [[Gebruker:Servien/Kladblok|op disse pagina]] um 't te vergelieken mit [[Veluws|mit de ouwe spelling]]. 't Grappige is oek dat de meeste spellingen niet zo heel veul veraanderen. {{User:Servien/Haandtekening}} 19:09, 16 jun 2009 (CEST) :Zo weineg zelfs, da'k effen meujte had um de verskillen te zeen, kieken o'k ze good hebbe: # 't en 'n --> t en n # cultuur --> kultuur # -lijk en -dig --> -lek en -deg : 1: veur, i'j sprekt t automaties good oet, en voloet "het" zegge wi'j in t Nedersaksies ealek nooit : 2: veur, hoo leger de orthografie (oftewal, hoo meer t spellen lik op et gesprokken woord) hoo leegdörpeleger, hoo better. Natuurlek mot et wal herkenboar blieven, moar zeker woar t Duuts, Plattduuts of Deens al n "k" skrieft zo weineg meugelek n "c" skrieven. : 3: ok veur, in Wald is dat al zo. :In t lech van de lege orthografie he'k der nog wal ene: -(t)isch --> ies. Dee -isch is n fossiel in t NL, wi'j sprekt dat neet (meer) oet as -iesj oftewal wi'j palatiseert dat neet, dus ok neet skrieven En boavendien, mek t dat veur de Plattduutsers makkeleker um t good oet te sprekken, umdat dee nog wal -iesj zeggen zollen[[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 21:54, 16 jun 2009 (CEST) ::Dat ha-k der eerst oek in zitten, mar dat he-k der laoter weer uut-ehaold, volgens mien hemmen ze dat allinnig in de Standaard Schriefwieze zo edaon, de res hef overal -isch. Meschien ha-j 't neet ezien mar ''eeuw'' is ''eew'' ewönnen, dee -u zegen wie toch neet en 't sluut dan beter an bie 't Groningse ''aiw''. Ik heb tot slot nog een [[Gebruker:Servien/Overzichte|kort overzichte]] emaak per dialek mit de veraanderingen, je zien gelieke dat 't à meer op mekaar liek. {{User:Servien/Haandtekening}} 22:52, 16 jun 2009 (CEST) :::Ik bin persoonlieks tegen t schrieven van -ies veur -isch. Bie os is de s klaank hier nog wel wat donkerder, de tonge wordt wieder ien de mond ploatst (hai bogt zok meer omhoog). De tonge komt den op stee te stoan van de dikke (Fraise en Rotterdamse) l, môr den opkruld tot u-vörm (ik wait nait hou man dit goud ien de toalkunde zègt). Ook is de mond wat minder wied open. As man n j môkt Bieveurbeeld bie t woord ies (ijs) wordt de tonge juust veurien ploatst (zo as bie t Hoogduutse "bißchen"). :::En as wie den toch alles aan mekoar aanpazen, den bin ik der ook veur om alle de oa allend ien t Grönnegs te broeken, omdat t bie os aans oetsproken wordt as bie joe, of joe nou oa of ao schrieven, t blift bie joe ò. :::En den nog t wi'j, wi-j en wiej. Is dit apmoal t zulfde? Want den bin ik der veur om dij apmoal ien "wiej" te veraandern, den dij brekens vin ik hail lelk, as of der nog wat tuzzen heurt te stoan of dat t nait ôf is. :::t en n blieven wel ôfkörtens, dus op zich zollen "dat, et, het, een, ain" wel bestoan blieven kinnen as haile woorden. :::Overainkommende klaanken as de Grönnegse è en de Twìntse ea kinnen veraind worden. :::De Grönnegse ì en de zudelkde e zollen veraind worden kinnen. Ik main, joe schrieven "deventer", môr joe zèggen "dìmter", joe schrieven "weten", môr joe zèggen "wìtn", joe schrieven "neet", môr joe zèggen "nìt", enz. :::De Grönnegse oa en de zudelke oo zollen veraind worden kinnen. Joe schrieven "Almelo", môr joe zèggen "Almeloa", joe schrieven "wonen", môr joe zèggen "woann" of "wônn". As dit soort dingen soamenvougd worden kinnen, den kinst echt proaten van n gezoamelke schriefwieze. Hierbie mout nait allend keken worden noar regionoale traditsies, môr veuraal noar t verschil ien klaanken en dij op n gouie, onderschaaidene menaair weer te geven. Zo zol ook de Grönnegse v der oet mouten (of juust de zudelke f), môr (maor) de kombinoatsie vv juust weer nait. :::Ien t Stellenwaarfs zol "wodden" gewoon "worden" worden kinnen, den wie waiten apmoal dat bie os allen de r hier nait oetsproken wordt, môr der ien feite wel is. Liek as de d bie -laands, -laans. :::Nog iets woar wie t over ains worden mouten is of wie -(t)sie schrieven, of -tie, noar Latains veurbeeld. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:18, 17 jun 2009 (CEST) As we den toch bezeg binnen, t Veluws, hou wordt dat aigelks. De lèste tied vougen wie t Oost en West Veluws aal meer soamen. Is dit goud of kinnen wie beter t Oost Veluws en t Zallaands soamenvougen? Of kinnen wie t beter lös lôten? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:42, 17 jun 2009 (CEST) :Servien, ik zag datstoe alle iesen weer ien ischen veraanderd haarst, môr as joe dat wel as ies oetspreken, den moutst dat ook veuraal zo schrieven blieven. Kiek, wat ik bedoul mit n standerdspèllen is dat man ales bie nkander zet en doar ale klanken onderschaaiden dut. Doarbie hovven traditsies en reloatsies tuzzen dialekten aigelks gain rol bie te speulen, den wie spreken de -sch haarder oet en -sche as -ze. Môr as joe de -sch as -s oetspreken, moutst dat gewoon zo schrieven. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 16:32, 17 jun 2009 (CEST) ::Hach ik laot 't gewoon zo, is net zo makkelijk (bie ons is 't 'tzelfde as de Nederlaanse -sch, aanders krie-j oek weer zoveul onneudige verschillen). ::*Ho zo-j de oa dan umschrieven, a-w 't op pepier zetten? Een korte oo-klank? ::*In 't Gronings schrieven julen oek ''vouern'' en ''kwedeln'' mar zol 't dan oek wörn [wörren], reurn [reuren] en duurn [duren] ween? ::*In ''neet'' en ''geet'' heur je een lang-erekken i-klank. Is dat bie julen dan oek ''keerke''? ::*Wat bedoel je mit de Groningse v en waorumme schrieven julen kovvie en neet koffie? ::*Ik bin juust de uutgang -laans en wodden op de Veluwe he-j oek wörren en worre en vienen en viene daor zit oek gien -d in, dus 't wè schrieven is dan heel ampart. ::*Ik bin veur -tsie, ''-tie'' vie-k zo'n ampart geval. ::*Wat wi'j en w-j angeet, 't klink allemaole ongeveer as ''weej'', mar der is een verschil: ::Wi'j als in ''wij'': Stellingwarfs, Iesselakkedemie ::Wi-j als in ''wij'': Achterhooks ::Wij als in ''wij'': Drents (gien onderscheid) ::Wi'j als in ''wil je'': Achterhooks, Standaard Schriefwieze, Drents ::Wi'j' als in ''wil je'': Stellingwarfs ::Wi-j als in ''wil je'': Iesselakkedemie, Kreenk veur de Twentse Sproak ::'t Had mooi ewes a-w mit zien allen um de tafel konnen zitten en derover risselveren, dan gung 't allemaole veul rapper. ::Groeten {{User:Servien/Haandtekening}} 19:07, 17 jun 2009 (CEST) :::Dr vaalt nog genog te beköjern he'k wal in de smiezn. Grönneger wa'j zegnt oawer t skriewn van de oa... Ik hoolde nit van leasteekns. Dus zo min meugelik hoge kommaas, streepkes, däks, akseant vuur- of achteroet... Det is verwarrend, en t vertroagt de leassnelheaid. En iej hooldt aait leu dee at t akseant de verkeerde kaante op zett. Mie is aait eleard "as t streepke de klaank länger mut maakn, doot um dan noar rechts. Mut'e um körter maakn, doot um dan noar leenks." Dus as ik ''hee'' (Engels: hey) wil skriewn, wörd det ''hé'', en aandersumme bv ''hè, wat jammer''. Mear völle leu dreeit dit umme. :::n Däkn (^) dr op: ô, wee'k ook nooit wa'k doar met mut, umde'w in Riesn verskeaidene maneern hebt um ne -o- oet te sprekn. Wat vunn bedool iej dan, vroag ik mie dan wal es of. De wöarde ''rotte'' en ''motte'' riemt bie oons nit. ''Op'' en ''kop'' ook nit. Dit soort teekns dwingt oew ook hoaste um t op ne aandere manere oet te sprekn as a'j gewoon zeent, en doar hooldt de meeste Tukkers nit van. Nemt non bv. [[Saksen (vôlk)]]... wo mu'k det oetsprekn? :::A'j det allemoal as -o- weelt skriewn komme vie hier machtig in de knup: ''rotte'', ''motte'', ''rood''/''rod'', ''work''/''woork'', ipv ''rotte'', ''motte'', ''road'' en ''woark''? :::-ies teegnoawer -isch. Det sprekke vie allebeaide hoaste op dezelfde wieze oet. -ies dus. Bie oons wörd nen -s an t eande van t woard aait met roonde lipn oet esprökn. Deankt doarbie mear an Sean Connery, den steet dr ook um bekeand. :::In Riesn en Eanter is wi'j/wi-j/wiej aait ''vie''. Kortangebeundn, met völle andacht vuur de -v; det wörd nen heeln vvvetn. A'j dan de saamnstellige wi'j (wil iej) met n streepken of nen hoogn komma weelt skriewn, det maakt vuur oons nit völle oet. :::''Neet'' is in Eanter ook echt dudelik n laank ''néét'', met n moond net wat vearder lös. :::Zo a'j miskien wal an mien skriewn köant zeen, hool ik völle reknge met woardbeeld. Noa nen g-klaank sprekke vie eagelik nooit nen -t oet. Mear ik skriewe um wal, want dr zeent genog dialektn dee at um wál oetsprekt, en dan is t woard ook boetn Riesn better te leazn. ''Nach'' skrief ik as ''nacht'', ''ewes'' as ''ewest'', ''pos'' as ''post'' en ''wos'' as ''worst''. ''Ealk'' en ''fealk'' skrief ik as ''eagelek'' en ''feaitelik'', en ''hole'' en ''ole'' as ''hoolde'' en ''oolde''. Vearder skrief ik ''woer zi'j va da''/''woer zi'j vah dah'' as ''woer zi'j van dan.'' :::Wat n eenn as ne gooe klaankwiergave zut, is vuur n aander totaal vrömd. Dit soort gesprekn is good, mear vie köant mekoar inderdaad better n moal in t echt trefn, umde'w op papier lastig dudelik köant maakn wa'w bedoolt. Neersassies is nog aait vuural ne gesprökne sproake, en dan kö'j dr t beste oawer köjern, ipv skriewn. Iej munn t könn heurn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:51, 18 jun 2009 (CEST) *Oke, de ô is zo as ien t Fraanse ''zône'', liek as ien t Frais. Bie mie is ook aait de ó veur laange klanken en ò veur körte. ò is den ook liek tou ô. Ezelsbrog: ''streepke veuroet is veuroet ien de mond, streepke aachteroet is aachter ien de mond". Omrezen wie ien Uropa leven en wie van links noar rèchts schrieven is veuroet dus noar rèchts en aachteroet noar links. *De Grönnegse oa is zo as ien t Nederlaandse "door". "doar" en "door" wordt t zulfde oetsproken. Amerikoans Engels: "four" = faoɹ, Brits Engels: "four" = foa<small>ə</small>. **Man het twai oetsproaken van de o, dat is ò en dat is ó (ò is aachter ien de mond en ó is dus veurien). De ao is n laange vörm van ò en oa is n laange vörm van ó. As dit nog nait dudelk is den upload ik wel even n stokje van Herman Finkers woar of hai de oa liek zo oetsprekt as ien t Grönnegs. *Kìrke is liek tou "keerke" ien de zudelke dialekten, môr wie hebben n triftong(zeg ik dit goud?): "kjìəge" mit n Duutse g. *"wörrn" en "bèlln" worden nait zo schreven omdat dit de twaide lettergreep is en -rn en -ln kommen allend veur bie de daarde lettergreep of meer as man t voloet zègt. Dus "kwedeln" is aigelks kwe-de-len, dus doar wel bie, du-ren is de twaide. *Kovvie, Bavvelt, kavvee worden zo schreven omrezen der ien t Grönnegs ien eerste ienstaansie gain verschil zit tuzzen v en f, behaalve as der dubbel v staait, den is de klaank tuzzen f en w ien. *Wat wi'j en wiej aangaait, t liekt mie beter om aine te kaizen veur t Nederlaandse "wij" (aine zunder breken = ' of -) en de aander (mit breken) veur "wil iej". *Dingen wel schrieven môr nait oetspreken is n gooie aigenschop van n toal. Ales prezies schrieven zo as t oetsproken wordt is typisch dialekt. Doarom kinnen wie dingen dij der wel binnen môr nait oetsproken worden rusteg schrieven. Doarom schrieven wie ook nait "ssriem" of "ssriev'm" môr "schrieven" (hier komt dij dikke s weer om de houk). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 07:10, 18 jun 2009 (CEST) :Der is al heel wat meer dudelijk ewönnen. Grönneger, wat dat breekteken van ''wil je'' en ''wij'' angeet, ik heb 't der zo in ezet: wi-j (= ''wil je'') en ''wi'j'' (= wij), zonder breekteken zollen disse klanken verkeerd uut-espreuken wonnen, dus dat geet neet, ja of je mutten accenten gebruken... Ik denke da-w inderdaod 't bes bie mekaar kunnen koemen um zoks te bepraoten, dan ku-w gelieke heuren wat of de uutsprake is, goed overlegen en alles vastelegen. Julen mutten mar effen laoten weten wee of der bie wil ween en of der wè ene bie wil ween, waor of da-w 't houwen mutten en wenneer. 't Zol mooi ween a-w tien jaor nao de SONT-spelling asnog één gelieke spelling veur 't Nedersaksisch zollen kriegen (Wiki/SONT-spelling {{(-;}}). {{User:Servien/Haandtekening}} 22:03, 19 jun 2009 (CEST) ::Nou kiek, persoonlieks bin ik tegen ain spèllen veur t haile Leegsaksisch. Ik bin n Grönneger dus ik bin messchain wat noar binnen kiekend, môr ik vin dat t Grönnegs te veul ôfwieken dut van de aandere Leegsaksische dialekten binnen Nederlaand. Wie hebben n aander aksìnt, veul woorden bie os kommen bie joe nait veur of allend ien t oosten van Twìnte, wie hebben (lichte) diftongen woar joe dat nait hebben en aansom. Hierdeur kriegen je bieveurbeeld verschillen over de "ee" en "ì". Bie joe is t logisch dat de ee oetsproken wordt as "ì", môr bie os nait. Bie os is de ì n laange vörm van i omreden de i t maist logische is. En zo kin ik nog veul meer dingen opnuimen zo as t verschil tuzzen ao en oa. Ien t Limbörgs bieveurbeeld bestoan dij noast nkander, môr dat vin ik hail verwarrend. Ik moudeg die ook ten zeerste aan om wieder te goan en ik steun die ook ien t verainen van de spèllen deur mit te denken, môr ik zol t zulf nait gaauw broeken goan dunkt mie. Du mie den môr n gezoamelke spèllen mit t Oostfrais en t Oldenbörgs (en eventuweel noordelk Eemslaands) woar wie aigelks meer mit hebben. Want deur de schriefwiezen te verainen, op boases van landen, brengt os (Nederlaandse en Duutse Saksen) wieder oetnkander. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:33, 20 jun 2009 (CEST) :::Ik denke neet dat 't Gronings zo heel aanders is as de res. Alle dialekken verschillen van mekaar, en ze bin allemaole uniek mar dat betekent neet da-j een aandere spelling neudig hemmen. Neem noen mien veurbeeld uut de spelling. In 't Gronings zol der neet zo heel veul veraanderen, ik denke nog 't mins van alle aandere dialekken, en juus deur bie mekaar te koemen en derover te praoten ku-j zoksoort verschillen derin verwarken. Wie praoten sloten van zaken mit zien alleen verschillende varianten van één taal. O ja en je vreugen van de weke nog wat over 't Veluws, a-j 't verenigen willen dan zo-k 't mit 't West-Veluws verenigen, mit 't Sallaans is der taalkundig ezien volgens mien minder verschil, mar disse indeling kump haos nooit veur. Veur de artikels gebruuk ik Oost- en West-Veluws ampart, want dat is taalkundig wè hendig um te weten en bie 't woordenboek as ''Veluws'' want je hemmen meestentieds dezelfde woorden mar dan net ietsjes aanders, vandaor. {{User:Servien/Haandtekening}} 20:08, 20 jun 2009 (CEST) ::::As der ene beniejd is naor de spelling dan ku-j 't [http://www.geocities.com/serzje/Spelling.htm hier vienen]. A-j nog goeie raod hemmen laot 't dan weten. {{User:Servien/Haandtekening}} 10:38, 23 jun 2009 (CEST) ::: -o veur -eau (bv buro), zekers as dat ok al in et Duuts of andere taaln gebroekelek is, lik mi'j wal mooi. ::: Wieters he'k argens elaezen (ik kan de verwiezing zo gauw neet meer vinden) dat -te of -ten veur de verleedn tied nooit veurkump in t Achterhooks veur zwakke warkwoorden, dus dan kö'j oaverwaegen um dat ok nooit te skrieven: wi'j warken en neet wi'j warkten. Ik wet neet of dat algemeen Nedersaksies is. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:11, 25 jun 2009 (CEST) Bie os is dat nait zo, dat mit -ten/-den. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:16, 25 jun 2009 (CEST) :Bie oons wal, mear ik skriewe ne toch, vuur t woardbeeld. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:13, 26 jun 2009 (CEST) :Dee twee punten wa-j neumen dat is al zo, 't steet der inderdaod bie ''wi'j warken'' (veur wij werkten), a-j 't zo uutspreken vie-k da-j 't oek zo mut schrieven, aanders gao de -t uutspreken terwiel dat neet zo is. {{User:Servien/Haandtekening}} 09:02, 26 jun 2009 (CEST) ::Woolters, van dat woordbeeld begriep ik neet helemoal, ik vin warken zekers zo mooi stoan as warkten. ::Servien, ik heb disse kere wat meer tied ow veurstel estokken, en der is nog n punt wa'k kwiet wil: der steet noo: ae veur nen klank tussen aa en ea (ik denke dat dat nen klank is dee'w in t Achterhooks neet kent), en ea veur nen klank as in militair. Dissen lesten wöd in WALD juust as ae eskreven en a'k Grönneger good begriepe, in t Grönnegs as è. Den klank wöd in WALD umskreven as in t franse air, ik hebbe de umskrieving as in frère (fr) ok wal ezene. Moar völle Achterhokers gebroekt ea en ae deurmekare veur denzelfden klank. Tweants skrif ea veur. Moar um noo ea en ae in owwe spelling veur verskillende klanken te gebroeken, lik mi'j verwarrend. Misschien mot veur den ae klank (he'j hier n veurbeeld in ne andere sproake veur, of n geluudsfragment) weer ää, of, met minder aksenten, äa gebroekt wodden. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:05, 26 jun 2009 (CEST) ::Ja iej hebt wel geliek det t feaitelik gin bal oetmaakt o'j non wal met ne -t of nit met ne -t skriewt, want biej oons (sallaands, tweants en achterhooks) he'j t eankele mearvood. Vie zegnt ja nooit in de hudige tied "vie woarkn", mear "vie woarkt", dus iej hebt geliek de'w op dee manere nooit "vie woarkn moarn" zöant zegn, mear "vie woarkt moarn en vie woarkn gistern", woerbie't den -t egee nit an bod keump. mear ik hebbe mie an eleard vuur de oorsproonk van t woord, um t wal te doon. Ook umdet de leu dee t least (wördt t hier nog wal völle leazn?) vake eerst Hollaands leazn hebt eleard, en dus op dee wieze noar nen tekst kiekt. Det zö'w ook aait in de gedaankn munn hooldn. En iej hebt nog mear geliek, umde'w vake (tweante in ieder geval) ne saamnstellige met t woarkwoard ''doon'' hebt in de verleedn tied: "Vie deedn gistern woarkn" of "vie hebt gistern ewoarket", ipv "vie woarkn gistern". ::t Lastige an skriewn is de'j met mekoar ofsproakn maakn mutn van wat nen bepoaldn letter vuur ne klaank oetbeeldn mut. Ik zol t helemoal nit slim veendn um bv ''geleuwn'' as ''gelööwn'' te skriewn, mear zuksoort dinge skrikt de leu dee at dr zik nit zo in verdeept azze vie, deank ik of. Iej zitt gewoon met ne lange geschiedenisse, woerin at alleman vuur zikzelf t makkelikst hef bedach, en det kö'j dr zo 1 2 3 nit achterhen doon. Ikzelf kan bv mear ene plaatse bedeankn, woer at ''ea'' ook echt as ne ''èhja'' wörd oet esprökn, en det is Eanter. ''èè'' veend ik nit mooi en dut mie tevölle an éé deankn, en ''è'' is te kort. ::Dr is ne gooe skriefwieze oet edacht bie oonze noabers: De Sass'sche skriefwies. Mear vieleu zeent met mekoar te eegnwies um doar an too te geewn, want t blif Duuts ;). Want det zol beteekn de'w wier vanniessen plat skriewn mutn learn. (ik bedeanke mie non nog zowat: ik skriewe aait ''mutn'' (mut), ''zöalt'' (zult) en ''weelt'' (wilt) spesjaal vuur oeleu: mear vieleu zegnt eagelik ''munn'', ''zöant'' en ''weent''.) ::Woer t op dale keump: vieleu mutn met mekoar n stuk toogeefliker wordn. Pas dan kö'w an ne umvatnde spelling goan deankn. En an oons wiki-skriewers zal t nit lign, mear vie hebt ook nog aandere leu, dee at dr ook wier öare eegne bedeanksels oawer hebt. Vuur t Riesns is [[Koarel van n Notoaris]] zinne skriefwieze nog aait t beste. Mear det begriept de meeste leu boetn Riesn nit. ::Kearl wat n verhaal wier, miskien mu'k mear 's oawnds earder noar berre, en meender beerks dreenkn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 03:15, 27 jun 2009 (CEST) :::Over dat woark(t)en/wark(t)en, messchain is t wel haandeg om t gewoon te schrieven, den warken (OTT) en warken (OVT) zörgt veur ondudelkhaid. As wie ain standoard spèllen hebben willen, den motten wie klaanken dij of t zulfde binnen ien aal dialekten ook t zulfde schrieven, zo as Droadnaegel mooi verwoord het ien t begunke van t artikel [[Klankleer van t Nedersaksies]]. De ae, è, ea en èe mouten onderbrocht worden onder ain letter(kombinoatsie). Ook de Grönnegse oa, dij overainkommen dut mit de zudelke o. As wie Almelo schrieven mozzen mit t Twìntse aksìnt, den zollen wie dat as "Almeloa" schrieven en "koapen"(kopen), "goad" (goud). Neem t Riesense woord "woarken". As man dat as "worken" schrieven zol, den zol der woarschienlek nait veul veraandern ien de oetsproak van de luu. Messchain mouten wie ook wel òf van de aksìnten. t Woord "òf/ôf" zol messchain môr as "aof" schreven worden mouten en "aksìnt" as "akseent" of "akseant". Of juust nait, den de zudelke ee klaank komt van de i. En ik bin t wel mit Woolters ais dat de öö messchain môr ienvouerd worden mout. De eu wordt den veur de klaank ien l'''eu'''k (ö-ü) en de öö veur ien v'''eu'''r (laange ü). Messchain is t ook wat om de aa as ae te schrieven, den t is (bie os den) gain aa, môr eerder èə, zo as ien t Brits-Engelse "land", dat binoa hailmoal overainkommen dut mit t Grönnegse "laand". Allend doun wie de mondhouken wieder noar boeten en is de d eerder n t. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 07:59, 27 jun 2009 (CEST) Schienboar bestaait der nog n ain en aander ondudelkhaid over de Grönnegse klaanken. Doarom heb ik de volgende zin iensproken zo as ik dat sèggen zol. Zo as ik al n moal eerder zègd heb, ik heb nait t mooie olle aksìnt, môr t aksìnt dat aal jeugd tegenswoordeg het hierzoot. [[Ofbeelding:Gr%C3%B6nnegse_zin.OGG]] ''Môr as t dreug wordt, droag ik mien gruin-svaarte boot noar boeten tou, veurdat t regenen gaait, op t vrizze Bèlgisch ies mit n kopke kovvie''. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 08:41, 27 jun 2009 (CEST) :Ik heb effen eluusterd naor de opname en ik heuren: ''Mor ast dreug wordt, droeg ik mien gruin-svaarde boot naor boetn touw, veurdat t reekng gait, op t vrizze Belgies ies mit n kopke koffie'' *''môr'' klink neet as ''ao'' de klank is korter, bie ons zol 't gewoon ''mor'' ween. *''droag'' klink inderdaod as ''droeg'' *''noar'' klink dan wè weer as ''naor'' (volgens mien dezelfde uutsprake as bie ons) *''svaarte'' zol ik schrieven as ''svaarde'' want je heuren oek een d *''kovvie'' of koffie, ik heure gien verschil *''Bèlgisch'' klink inderdaod want aanders as ''ies'', bie ie'''s''' is e wat harder *''Bèlgisch'' ik heure gien verschil tussen Bèlgisch of Belgisch. *''gaait'' klönk as een ''ai'' neet as ''aai'' Ik zal laoter nog effen wat geluudsfragment mit een zinnetjen uut ons dialek plaosen. {{User:Servien/Haandtekening}} 20:18, 27 jun 2009 (CEST) {{User:Servien/Haandtekening}} 20:18, 27 jun 2009 (CEST) ::Joa, ik heb perbaaierd om aal Grönnegse klanken ien de zin veur te lôten kommen, ook al slog de zin aigelks naargens op. Ik zel nog n poar woorden opnemen om even dudelkere verschillen zain te lôten deur twij woorden achter mekoar te zèggen. De è is wat laankrekter as n gewone e (van bv "effen"). Dat "droag" en "noar" nait t zulfde klinken, dat is messchain vertaikend deur de opnoame of mien aksìnt, môr t zol wel t zulfde mouten klinken. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:05, 27 jun 2009 (CEST) :::[[Ofbeelding:Grönnegse Woorden.OGG]] :::Nog n opnoame. Hier heb ik de volgende woorden noast nkander zet om t verschil ien oetsproak dudelk te mòken. ***loat - lôten ***nait - gaait ***koft - kovvie ***Grunnegs - Grönnegs ***Twìnte - rente ***let - sègd ***daor - doar ***nije - nèje (VEK) - nìje (REI) ***schrieven - schèl ***tou - taauw ***kìrke - kèrke ***first - dörst ***laggen - wachten Is t nou wat dudelker? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:19, 27 jun 2009 (CEST) ::Oh ja, nog ain ding over de spèllen. Wat duvve mit de Twìntse schriefwieze van bv. "Pooln" tegenover "Polen"? Dat zol ook veraind worden mouten. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:25, 27 jun 2009 (CEST) :::'t Is inderdaod wat dudelijker zo. Ik heure allinnig gien verschil mit Grunnegs en Grönnegs. Wat Pooln en Polen angeet zo-k gewoon ''Polen'' anhouwen en dan 't Gronings volgen mit ''prebeern'' en ''kibbeln'' en zoksoort dingen. {{User:Servien/Haandtekening}} 22:51, 27 jun 2009 (CEST) ::::Bie Grönnegs moutst veurstèllen datst Grunnegs sègst, môr den zunder de lippen aan te spannen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:05, 27 jun 2009 (CEST) Dat van de ''ae, ea, ää'' he-k an-epas. Bie ''ao, oa'' he-k derbie ezet dat as de klank op de ''oo'' angeet da-j dan ''oa'' schrieven. Ik heb [[Media:Vel-zin.ogg|hier]] nog een veurbeeldzinne van mien eigen plat. {{User:Servien/Haandtekening}} 16:36, 29 jun 2009 (CEST) :Kinst even opschrieven watst presies sègst? Ik verstaai t nait goud. Messchain moutst n zin bedenken woar, liek as mien zin, aal biezundere klanken van dien dialekt ien veurkommen. Wat krigst bieveurbeeld astoe dij zin van mie vertoalen dust? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 17:28, 30 jun 2009 (CEST) ::Ik zeeg: ''de keels varven 't huus in een aandere kleur'', daor heur je inderdaod wat amparte klanken in zoas ''kleuər'' en ''keel'' (kjeeəl), mar ik zol effen wat aandere dingen bedenken. Nog wunsen? :P {{User:Servien/Haandtekening}} 23:34, 30 jun 2009 (CEST) :::Ik kon t der wal oet haaln (was t hoes trouwens neet peers (poars)?), moar mos ok twee keer luustern. Ik zol geerne de ää derin willen heuren, um te kieken of dat echt nen anderen klank is. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:45, 30 jun 2009 (CEST) ::Hier ku-j 't verschil heuren tussen [[Media:Oost-vel-zin.ogg|ää]] en [[Media:Stl-zin.ogg|ae]]. Let der wè op dat dit neet mien eigen plat is (disse klanken he-w neet of koemen haos neet veur). Ik heb hierveur 't plat van Hattem en de Stellingwarven gebruuk, 't kan dus ween dat der wat verschil in uutsprake zit. Droadnaegel, bie ons is 't paors neet peers ;) (je zollen 't wè wachen umda-j oek p''eerd'' en v''eerze'' hemmen). {{User:Servien/Haandtekening}} 12:37, 2 juli 2009 (CEST) Ik heur t verschil nait echt. Messchain kinst beter twij verliekensboare woorden nemen en den noa nkander oetspreken, zo as ik dat ook doan heb bie t twijde fragmìnt. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:21, 2 juli 2009 (CEST) Mag ik eawn in de koarke vleukn? Ik deanke det ne eendudige spelling nooit geet komn en det hooft ook nit. (t is good de'j t probeert heur). Vie begriept mekoar zo ook wal. Sassies hef nog nooit ne eendudige spelling ekeand: n ''Heliand'' tekst skient in verskeaidene dialektn (duur verskeaidene persoonn) eksreewn te wean, dee at allemoal gewoon öar eegne dialekt skreewn. Doarumme kom iej t woard "woark" dr mangs as ''wirk'', mangs as ''wark'' en mangs as ''weorc'' in teegn. Mangs t woard "geewn" as ''giban'', mangs as ''giБan'', mangs as ''gewan'', ezw. Toertieds hadn ze deank ik al in de gaatn det ze t nooit eens konn wordn, en doarumme deedn ze t allemoal op de eegne manere. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 23:45, 15 juli 2009 (CEST) :Messchain as t verainen van t Saksisch doudestieds wel lukt was, den haar t hertoogdom Saksen messchain bestoan bleven en de noam Saksen veur t vôlk ook en haar t bewustwezen van de aigense kultuur en historie messchain ook groter wèst. De Engelsen hebben zulfs twij/drij/vaaier verschaaidene toalen soamenvougd. Ik vin t aigelks wel biezunder hou de Duutse vôlker zok zo veraind hebben dat zai heur aigense noam opgeven hebben en zok Duutser vuilen gingen. As man kiekt noar de Joegosloavie, den het elk lutje vôlkje n apaart laand claimd. De Duutsers juust nait, môr as man kiekt noar t onderschaaid tuzzen de Krewoaten en de Serviers, den is t onderschaaid tuzzen de Saksen en de Franken groter. Messchain het dit tou moaken mit t feit dat ien t Duutse riek de adel belaangrieker was as de olle stammen en kulturen. Doarom vuilde man zok eerder Oldenbörger, Muunsterlaander, Mekelnbörger, Holstainer, as Saks. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:58, 15 juli 2009 (CEST) ::Hopelijk wè. As 't Limburgs en 't Fries een eendujige spelling kunnen bedenken waorumme veur 't Nedersaksisch neet dà, zulen hannen vrogger oek gien spelling veur der eigen taal? Veur de ontwikkeling van de taal zelf is 't oek van groot belang denk ik. Tweetalige plaosnaamborden koemen der werschienlijk pas a-w een gelieke spelling veur 't Nedersaksisch hemmen. Liek m'n mooi, kom je Armelo, Raolte, Deenkellaand en Grönnen binnen en he-j de borden in 't plat. {{User:Servien/Haandtekening}} 00:00, 16 juli 2009 (CEST) :::Vuurde'j de leu an ne eendudige spelling kriegnt, zö'j eerst nog n boarg missionariswoark vuur de term ''Neersassies'' mutn doon. Want nen hoop leu weett nog aait nit det dr meardere verwaante dialektn zeent. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:03, 16 juli 2009 (CEST) ::::Joa, môr as man noar t Frais kiekt, bieveurbeeld den zugt man dat de verschillen tou groot wazzen om "Dat Frais" soamen touvougen. Ien ploats doarvan binnen der n apaarte spellenssystemen kommen veur t Westerlaauwerse, Seelterse en Sleeswiekse Frais. Bie os is dat ook zo. Kiek allend môr noar t verschil tuzzen t Grönnegs en de zudelke dialekten en den heb ik t nog hailmoal nait over t verschil van de stoatsgrìns. Messchain mout der eerst nog n generoatsie overhìn kommen, dij veur elk gebied n spellensysteem bedenkt en den noadenkt over t soamenvougen doarvan, ien ploats van oet t niks veur aal dialekten n schriefwieze bedenken. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:13, 16 juli 2009 (CEST) ::Nog een ginnerasie deroverhinne en 't is à neet meer neudig :S. Mar wat de spelling angeet... de tied zà 't leren! {{User:Servien/Haandtekening}} 00:19, 16 juli 2009 (CEST) :::Joa, doar hest wel geliek aan. Môr wel zègt dat t om n generoatsie gaait. As man gewoon wat meer aandocht veur de streektoalen haar en as dat ien n Heeg ook serieus nomen wuir, den was der al laank wat kommen. Op zich snap ik ook wel dat n Heeg laiver nait het dat noast de Fraizen ook nog de Saksen n stapke van de Nederlaandse ainhaid ôf doun, môr toch. :::Wat ik môr zèggen wol is dat man messchain beter eerst op lutjedere schoal kieken kin en doarnoa pas groter. Let t Grönnegs, t Twìnts, t Veluws, enz. op zokzulf eerst môr even ain worden (of dat nou de schriefwieze aangaait of doadwaarkelk n standerdtoal), veurdat wie wieder kieken goan. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:30, 16 juli 2009 (CEST) ::::Daor bi-k 't neet helemaole mee ees. Meensen weten meestentieds neet eers ho of dat ze der eigen dialek schrieven mutten, dus dan ku-j beter gelieke goed beginnen. Mien klega's (uut Hierden en Nunspeet) schrieven veur de ''ao'' altied ''oa'', dit doon ze oek in ''Bie Bart in de rie'', bie ''Putters Praoten'' en 't ''WGD'' schrieven ze ''ao''. Dus a-j toch bezig bin mit 't anleren van een spellingssysteem dan ku-j dat beter gelieke doon veurdat ze an een aandere schriefwieze wennen en daor neet meer vanof willen stappen. Je blieven altied krangoren{{Info|dwarsliggers}} houwen dee weer aanders willen spellen, dus noen of over vuuftig jaor ik denke neet dat 't veule uutmaak. {{User:Servien/Haandtekening}} 16:31, 16 juli 2009 (CEST) :::Joa, op zich hest doar wel geliek aan, môr t is meer n kultuurkwestie. Grönnegers vuilen zok over t algemain nait verbonden mit de aander Leegsaksische gebieden en dat zel aansom middelkerwies ook wel zo wezen. As man bieveurbeeld kiekt hou of t Standerdengels ontstoan is, doar wuir nait zöcht noar n overainkomst tuzzen toalkundegen, môr doar wazzen gewoon n poar drokken as William Caxton dij heur biebel ien n heur kozen standerdtoal en schriefwieze(n) drokten en zo heur stìmpel op t ontstoan van t Standerdengels. Dus messchain lukt dat bie os ook wel. Gewoon doun, de "bovenklasse" van de toal (dus luu as wie dij der echt mit bezeg binnen) dij gewoon apmoal op n bepoalde menaaier schrieven goan en den nemen aander luu dat automoatisch wel over, omreden wie hier op wikipedia n soort authoriteit binnen. Luu kommen noar ozze wiki tou om over en ien de toal te leren. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 20:52, 16 juli 2009 (CEST) ::::Ieleu warn hier zo drok met geluudsbestaandn an t keukeln, ik deanke ik nemme ook eawn wat Riesns op. Ik hebbe n dom verhaaltjen in mekoar edreeid, en det in-esprökn. Kö'j zelf vergeliekn: ::::[http://rapidshare.com/files/267761670/Tweants_stukn.mp3.html Stukn Riesns] ::::''De boernekearls hadn zik de höare deftig op n kop ekamd. Ze warn kloar vuur nen oawnd zwoar woark, woernoa’t ze noar t kafeetjen gungn um n bölken wörst te etn. Ze gungn dr op de fietse hen, en ze tröfn oonderwiel wat jeugnd dee’t oonder de beume an t ouwehoern warn. Toew at ze binnkömn in de etterieje treukn ze zik t böais oet, en zeadn ::::“doot mie nen moond vol van dee wörste”. ::::N Kearl achter t skap zea: “wat wo’j dan? Hebt ze oew nooit fetsoen eleard?” ::::“Lignt toch nit te nöaln, joh koezn, wo’j vanoawnd nog wat verdeenn of nit? ::::N Kearl veund det ze doar dan toch wal geliek an hadn, en maakn öar wat te etn terechte. ::::Ze lachn dr n betn met hen, want zo gung t alle wekke Hee vreug: ::::“wo’j doar nog wat te dreenkn bie?” ::::-“Joa, doot mear n gleasken water” ::::“Ho eawn,” zea n aandern, “doot mie mear n piepke beer.” ::::-“Kö’j kriegn”, zea n kearl, en leup vort um t spul op te haaln. ::::De Boernekearls bespreukn de zaakn. ::::“Ik keeke vernear in t bignhok, en wat deank iej? Zonne rotte bie de motte” ::::Hee dee met de haande oet mekoar um te loatn zeen wat nen bökkerd ot’e zeen har. ::::“Kearl en gin eande, man!” zea n aandern. “wo zag dr den feaitelik oet?” ::::„Ja nen heeln apartn. n Kort stärtjen en nen grootn hoarigen snoetn. Dee niks as hen en wier wappern met n start. Ik meandn al a’k te volle zöpn har, mear t was nog vroo op n moarn, dus det kon nit. Ik hebbe um mear met de batse eawn iets in n nekke veuld” ::::“Oh”, zea den aandern, “ik zin al seend n poar deage n hoond kwiet.”'' [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 21:40, 15 aug 2009 (CEST) === Algemene Nedersaksische spelling === As 't an mien elegen had, was der allange een algemene spelling veur 't Nedersaksisch ewes. Deur de verschillende spellingen gao-j haos zelf geleuven dat t een hele aandere taal is, mar a-j teksen in een algemene spelling schrieven dan zie-j dat 't wel meevuilt. Ik had 't artikel [[Kymrisch]] eers in mien eigen spelling ezet [http://nds-nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kymrisch&oldid=119629 zoa-j hier zien] mar laoter toch mar weer in de IJA-spelling, zoa-j zien scheelt t heel wat apostrofs, 't maak 't lezen makkelijker en a-j t zo zien dan zie-j gelieke à wat meer overeenkomsen mit aandere dialekken vie-k zelf. Ik heb mien spelling op-estuurd naor een Nedersaksische hoogleraar, kieken wat e dervan zeeg, en of e der wat van zeeg ;-). {{User:Servien/Haandtekening}} 20:27, 24 sep 2009 (CEST) :Na geluk dr met, Serv, :). Ik doo non n betten proberen met de spelling van de Kreenk Vuur Tweantse Sproake, want ik goa token wekke vriejdag sprekken op de Kulturele Tweantse Oawend, en de stuks dee a'w an mossen anleaweren wordt ebeundeld, mear dan wal in dee spelling. Op disse manere slot t better an biej de aandere spellings hier op disse wiki. t Is det Goaitsen nog wal strabaant kan wean, mear as iederene met de neuze dezelfde kaante oetsteet, dan kö'w inderdaad mear beginnen as a'w allemoal krang an oons egene vaste blieft hoolden. (Alhoowal de ''oa'' as ''ao'' mie nog steeds ampart vuur de oogne wemmelt, doar kan'k nog nit recht an wennen). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 21:21, 24 sep 2009 (CEST) ::Ik vinde de veurgestelde spelling ok better, o.a. deur dee minder apostrofs. En ik vinde ok dat de spellingen heel wat noar mekare könt greujen. Moar, en da's denk ik wal belangriek, dat mot edragen wodden deur de streektaalorganisasies. Wi-j könt der hier lange of kot ovver diskussieren, moar at et neet gedeeltelek ovver-enommen wöd deur dee min of meer offisjele organen, bereikt wi-j niks. ::Doarumme is dat ne perfekte aktie (dat opsturen), breng et moar noar boeten. En ik denk da'j ok de streektaalorganisasies deroaver mot anschrieven, et zol mooi wean da'j hier n platform kriegt woar ovver zukke dinge eproat wöd in breder verband. Op de websteas van de meeste organisasies is weineg ruumte veur diskussie, en n breed Nedersaksies forum of zo, he'k ok nog neet ontdekt. Et is noo toch vake n eenziedig veurskrift van n tröpke leu, moar taal mot leavendeg wean, en der mot oaver diskussieerd wodden. En dan zal et nog neet in ene kere lukken um ze op ene liene te kriegen, moar proaten is den eersten trad um et Nedersaksies op hoger nivo te kriegen duch mi-j. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 21:26, 24 sep 2009 (CEST) PS Bestoat der trouwens hoogleraren Nedersaksisch? :::@Woolters: 't ziet der al heel aanders uut a-j de e's behouwen in de woorden, mar wat de ao en oa angeet, bie mien blief dat grotendeels gewoon zoas dat noen is. Alvas veule succes dermee ankoemende weke, meschien zie-w joe stuk nog wè in boekvorm verschienen. @Draodnegel: Ja, der is der mar ene in Nederlaand, [[Hermann Niebaum]] en veur t Gronings is dat [[Siemon Reker]]... mar inderdaod, ik denke oek dat ze mutten praoten en overlegen, daor he-w veule meer an. {{User:Servien/Haandtekening}} 21:44, 24 sep 2009 (CEST) Kiek, nou wie t der weer over hebben, t probleem dat ik vanôf begun ôf aan der mit haar is dat t Grönnegs n haile aandere traditsie het wat de klanken en heur schriefwieze aangaait. Wat bie joe ee is, is bie os ì, wat bie joe oo is, is bie os oa, wat bie joe ao is, is bie os ô/ò, enzowieder. Dus messchain scheelt t hail wat as t Grönnegs eerst der boeten nomen wordt. Toalkundeg heurt t nait bie de zudelke dialekten, môr sunt wie toch ain wikipedia en ain streektoal worden binnen, zollen wie t haile Leegsaksisch soamen nuimen kinnen, môr den bin ik der wel veur om de ao veur de zudelke dialekten tou broeken en de oa veur t Grönnegs. Dit omdat de zudelke ao/oa meer noar de a gaait en de Grönnegse oa meer noar de oo en oe. Wat dij schrieftraditsie aangaait, t dunkt mie dat t hail stoer is om dit tou verainen. Kiek, as ik op de ziede [[Grönnegse toalwiezer]] schrief dat de oa oetsproken wordt as de Nederlaandse oo dij vôlgd wordt deur n r, den is dat volgens de Grönnegse traditsie van t oetspreken van de oo. Môr as joe opschrieven dat de ao of oa overainkomt mit de oo vôlgd deur n r, den is dit net zo korrekt, môr wel via de zudelke traditsie, den de oetsproak traditsie van [oor] is bie joe failieks [òr]/[òə]. As wie dit wel soamenvougen willen, den mouten wie overwegen om os aan tou pazen aan nkander en dus overwegen om de olle traditsie tou breken. Kiek ien stee van "môr" zol ik ook "maor" schrieven kinnen. Doarbie zollen joe ien stee van "deventer" ook "dìventer" schrieven kinnen, wat beter aansloet bie de Hollaandse oetsproaktraditsie, woardeur t noar de boetenwereld tou ook dudelker wordt. Môr hier hebben wie t loater ien dit overleg nog wel over, ik wacht even joen reaksie ôf. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 01:18, 25 sep 2009 (CEST) :Tijdens de [[Wikipedie:Praotkefee#13_juni:_Nacht_van_Kunst_en_Wetenschap|Nacht van Kunst en Wetenschap]] in juni in Stad was een van de grote punten van kritiek van Siemon Reker dat hij op nds-nl:wiki wat spelling betreft ook binnen een en hetzelfde lemma vaak verschillende Saksische spellingen aantrof. Hij suggereerde onder meer om in ieder geval binnen een artikel één spelwijze te hanteren - en wat het Gronings betreft mocht dat van hem die van de recente bijbelvertaling zijn. [[Gebruker:Wutsje|Wutsje]] 01:28, 25 sep 2009 (CEST) ::Kiek, n probleem dij ik hiermit heb is dat dij spellen tou Hollaands is. Luu as Reker en Ter Loan wazzen apmoal tegen t broeken van aksìnten. Hiermit goan gewoon bepoalde toalaigenschoppen verloren. Kiek bieveurbeeld noar t woord "of". As man hiermit de spellen van de Grönnegse biebel volgen, den kin t woord "of" twij betaikenissen hebben. Noamelk n Nederlaandse "of" en t Nederlaandse "af". Ien de oetsproak zit hier n goud verschil tuzzen, môr ien de schriefwieze gaait dit verschil tou nait. En dat is jammer, den hou meer aksìnten man broek, des tou meer dudelkhaid van de toal. Der binnen luu dij juust zèggen dat dit juust ondudelker wordt, môr t wordt nog ondudelker as bepoalde klanken nait onderschaaiden worden van aandern ien tieds dat dit wel zo is. ::''Kijk, een probleem dat ik hiermee heb is dat die spelling te Hollands/Nederlands is. Mensen als Reker en Ter Laan waren allemaal tegen het gebruik van accenten. Hiermee gaan gewoon bepaalde taaleigenschappen verloren. Kijk bijvoorbeeld naar het woord "of". Als je hiermee de spelling van de Groningse bijbel volgt, dan kan het woord "of" twee betekenissen hebben. Namelijk het Nederlandse "of" en het Nederlandse "af". In de uitspraak zit hier een duidelijk verschil in, maar in de spelling gaat dit verschil dan verloren. En dat is zonde, want des te meer accenten er worden gebruikt, des te meer duidelijkheid van de taal. Er zijn mensen die juist zeggen dat dit onduidelijker wordt, maar het wordt nog onduidelijker als bepaalde klanken niet worden onderscheiden van anderen terwijl dit wel het geval is. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 01:38, 25 sep 2009 (CEST) :::Wat die Groninger bijbel betreft zei ook niet dat ik het met Reker eens ben, ik wilde alleen even melden wat hij zei. En wat die accenten betreft ben ik het geheel met je eens (ik ben Fries, dan is men wat dat betreft ook wel wat gewend). [[Gebruker:Wutsje|Wutsje]] 22:21, 27 sep 2009 (CEST) <small>Vertalen hoeft overigens echt niet hoor, ik kan prima met het Gronings overweg - alleen aan het schrijven ervan waag ik me maar niet.</small> :Begriep ik oe non good, Grönneger, de'''-'''j allens tehope weelt gooien, m'''ae'''r van t Grönings n apart heuwdstukke weelt maken? As ik Grönings heure (Harm oet Riessen dreeit nog wal es wat Grönings in zin programma) dan steet mie de Gröningse ''oa'' mear as ne -ow- an. Dus t bekeande 'loat goan' sprek ieleu oet as 'loowet goowen'. Dan lik t mie better '''to''' det de rest gewoon -oa blif skriew'''e'''n, en de Gröningers '''ummeskakelt''' noar -oo. <br> :Wat ik oe probere dudelik te maken Grönneger, en det in samenwoarking met disse verniejde spelling van mie, is det t gewoon tied van gewenning neudig hef. Iej köant heel strabaant an oew '''egene''' vaste bliewen hoolden, mear dan kom iej in t lesten nooit töt oawereenstemming. As ik wil skriewen zo as ik köjere, dan ha'''-'''k '''allange''' [[Koarel van n Notoaris]] zinne skriefwieze an'''-'''enömmen. Want vuur t Riessens is den ZOONDER TWIEFEL t beste. M'''ae'''r leu van boeten Riessen hebt dr weainig an. :En woer t bie oew non op lik, is de'''-'''j best ne algemene skriefwieze weelt annemmen, as t m'''ae'''r op oewe vuurwearden gebuurt. Ik wazze der ook van oawertugend det Tweants nooit t zelfde eskrewen kon worden as dee aandere dialekten, mear iej mutten dr de '''ogene''' gewoon eawen an wennen loaten. Ikzelf kan mie nen helen eande veenden in Servien zinne spelling, behaalve den oa/ao. Det is mie gewoon onnatuurlik. En mien staandpeunt is nog aait: '''extra''' leastekens is '''extra''' (onneudige) leasinspanning. De leu dee t op ne bepoalde manere gewoon zeent oet te sprekken, doot det ook wal as ze t aanders least, umdet ze de ''bedoling'' van de tekst vake nog wal begriept, en '''öäre''' "leaservaring" en "oetsproakkönnigheaid" gebroekt...<br> :Ik steund vanwekke in de kraante, met as titel 'Viej nöalt verdan'. Ik hebbe al 6 leu biej miej ehad van: Wat steet doar dan? Ze konnen t n'''ee'''t leazen (en det zeent volblood Riessense leu!). t Geet '''der''' umme wa'''-'''j de leu (en oewzelf) anleart. Iej mutten rekkenen: iejzelf (ikzelf) zeent '''NEET''' representatief vuur oewe gemeenskop, want iej zeent '''der''' d'''ae'''gens m'''ae'''r drok met as zee en doarumme gewoon an ofwiekende spellings. Dee leu zeet eens in de zovölle wekke nen tekst in t plat, dus det wa'''-'''j ze vertelt, det geleuwt ze (of ze geleuwt t n'''ee'''t) en goat verdan met '''öär''' dagelikse woark. -Woolters [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 03:02, 25 sep 2009 (CEST) ::Ik begriep datst doe t hierop nait mit mie ais bist. M'''oa'''r luuster ais echt goud noar bieveurbeeld [http://www.youtube.com/watch?v=Lknn69W1WEs dizze reportoazie]. Ast doe hail goud luusterst, den zolst tou konklusie kommen kinnen dat t Grunn'''i'''gs n hail aandere tongval het as de aander Leegsaksische dialekten binnen Nederlaand. t Grunn'''i'''gs sloet eerder aan bie de oetsproak van Oldenbörg en Sleeswiek as bie t Tw'''ee'''nts en Veluws. ::Dij schrief'''traditie''' is nait allend op Plat. Wat ik hierveur ook dudelk perbaaierde tou m'''oa'''ken, was dat ook ien t Nederlaands wie n aander '''traditie''' hebben. As ik die heur over de oo, den hest doe t over dezulfde klaank as ik, wen ik t heb over de Grunn'''i'''gse oa. M'''oa'''r ik as ik t heb over de Nederlaandse oo, den heb ik t nait over dezulfde klank as dien Nederlaandse oo, deurdat ook t Nederlaands per regioon be'''ï'''envloud is deur t dialekt. Dit zörgt binnen dizze wikipedia ook veur ondudelkheden, omdat as wie over n bepoalde schreven letter hebben, wie t nait over dezulfde hebben. Kiek en ast doe de Grunn'''i'''gse oa deur oo vervangen wilst, den zel de gemiddelde Grunn'''i'''ger dit op zien Hollaands oetspreken. t Woord "goon" zol oetsproken worden mit de Brits Engelse oa (zo as ien "loan"). Dit is wat ik bedoul mit '''traditie'''. Even n aander veurbeeldje, as n Duutser de letter z oetschrif, den maint er doar n hail aander klank mit as n Hollaander of n Poolsker. De Duutser maint er n ts mit, ien tieds dat de Hollaander der n z van m'''oa'''kt en de Poolsker n zj. En t is hail last'''i'''g om dit bie nkander tou brengen. Ditzulfde hebben wie ook zain mit de pogingen om t Nederlaandse en Duutse Leegsaksisch bie nkander tou brengen. Kiek, ik wait nait of noa gewennen dit bie '''lu''' der ien komt. As t Leegsaksisch nou t ain'''i'''gste schrevene was woar '''lu''' mit ien aanroaken kwammen, den zol t meugelk wezen, m'''oa'''r hest ook nog t, wat ik den nuim, Grunn'''i'''gs'''-'''Nederlaands, woarbie t schreven Nederlaands, Grunn'''i'''gse klanken vertegenswoord'''i'''gt. En dat krigst der nait zo m'''oa'''r oet. Messchain zol t wel meugelk wezen om n hail aander spellen tou verzinnen om baaident goud oetnkander tou holden. Dat der gain misverstand bestaait tuzzen baaide toalen en heur schriefwieze. ::Toch is t dunkt mie hail last'''i'''g, den denk ais ien hou joe joezulf aanpazen zollen aan de Grunn'''i'''gse schriefwieze, dat zol ien joen ogen ook vrumd wezen. Dat joe bieveurbeeld schrieven: "Ik wit nìt wôr ie henne gôt, mar ak noa goad nô dènke, dan kum k dr wà op en dan loap ik èven mit oe met nôr benìden." Dit is veur joe net zo vrumd as dat t Grunn'''i'''gs schrieven zol: "Ik wait nait woor joe heen goon, moar as ik gaud noo denk, den kom ik der weal op en den loup ik ijven mit joe mit noor benijden". Kiek den as wie de oa schrieven goan as oo en de ì as ee, den valen de Grunn'''i'''gse klanken oo (Eng: I kn'''ow''') en ee (Eng: d'''ay'''). Wat hiermit zeg is nait dat ik veur t Grunn'''i'''gs laiver n aander spellen hebben wil, môr dat as joe deurgoan willen mit dizze spellen, dat t Grunn'''i'''gs de grootste vrumdeling is en dat t messchain wat vlotter gaait as dijent veurlop'''i'''g boeten beschaauwen blift. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 09:26, 25 sep 2009 (CEST) :::Ik bin t dermee ees dat t Gronings aanders klink as bieveurbeeld t Twents en t Veluws, t klink in onze oren wat knauweriger en hef n bulte Friese klanken. Wat de spelling van de ì angeet, in t Nederlaands klink de ''ee'' as n lang-erekken ''i'' dus ''eende'', dan zo-j werschienlik zegen: "ja mar de uutsprake van de ''ee'' is in t Gronings weer aanders", dat is bie ons oek zo, wie hemmen verschillende uutspraken veur de ''ee'' zo he-w de: lang-erekken i [leven = lìmm], ieë [gemieënte], jì [kjìl], mar dat bin allemaole uutspraakvariaanten van de ''ee'', net zo as t Nederlaands verschillen hef ''eei'' [heei], ''ì'' [vìl]. :::De ''oa'' klink inderdaod iets aanders as de ''oo'', bie ons as ''ò'', dit bin net as de ''ee'' uutspraakvariaanten van mekaar, de schriever weet wel ho t uut-espreuken mut wonnen. Loapen is weer t zelfde verhaal as de ''ee'' en ''ao/oa'', in Groningen schrieven toch oek gien ''noard''. t Veurdeel van de Nedersaksische spelling is da-w t inderdaod nog n bietjen kunnen vormen umdat n groot deel van de Nederlaanders t neet zo goed kent as wie, dus n ''ì'' of n ''ee'' zal veur dee luui niks uutmaken. Ik heb de leste opmarkingen van Grönneger1 en Woolters even in mien spelling over-ezet um mar even te laoten zien ho min veraandering der eigenlijks in zit. {{User:Servien/Haandtekening}} 12:49, 25 sep 2009 (CEST) Nou kiek, dat was juust wat ik nait bedoulde. Zo ast doe zègst, de lezer wait t wel, môr den hest t over de Veluwse, Twìntse, etc lezer. De Grönnegse lezer zugt de ee nait as ì, môr as eei. De oa is veur hom zo as ien t Brits Engelse [door] (deure). Deur de ô ien oa tou veraandern, worden baaide klanken veraind en ontstaait der dus ondudelkhaid, zo as ik al zee. Dus of de zudelke oa mout ao worden en de Grönnegse oa blift zo of de Grönnegse oa mout veraanderd worden ien wat aans. Dat verschil tuzzen t Nederlaandse "heei" en "veeil" is ook streekgebonden. Bie os is dat noamelk nait zo en ien Hollaand ook nait. Dit bedoul ik dus dat wie haile aandere oetsproakvarianten kennen en dat wie aander oetsproaken aan verschaaidene letters geven. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:46, 25 sep 2009 (CEST) Grönneger, zo gaauw a'w ne eendudige spelling hebt, kan'e op de skolen egewen worden. Dan went de keender der vanzelf an. En dan mut de oolden ook met. Mear ne aparte spelling vuur t Grönnens (en de rest van t Noordneersassies) zol ook nit gek wean. Mear ja, dan he'j det wier. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 18:22, 25 sep 2009 (CEST) ::Grönneger, :: ik bun der effen met in de bonen, dus moar preberen samen te vatten: a'k et good begriepe is de ô etzelfde as den Twentsen en Achterhooksen oa/ao. ::Moar wat is dan den Grönnegsen oa? Is dat zo-as nen Nederlandsen oo, of tussen oo en oa in. En dan den Grönnegsen oo: in de Klankleer van et Nedersaksies steet dat as geliek met de rest van de oo in NL en ok Twents, Achterhooks ezw. Moar a'k hierboaven leaze dat dat meer nen ow is, dan is dan nen anderen klank. In de opname dee'j korts hier hadden stoan en in de reportage, veel mi-j dat ok al op: boot klunk veur mi-j meer as boowt, bi-j ons is nen oo nen zuveren eenklank, nog meer as in et Nederlands. ::Wieters, in et algemean oaver de spelling: de oetgang -lik. De stomme e zee'k et leefst as e eskreven, dat is et makkelekst te leren. Een woord as: dudelek, doar bunt de middelste en leste klinker etzelfde, dan vin'k et mooiste dat dat ok etzelfde eskreven wöd. As dat tevölle bezwoaren gif, dan zee'k lever dudelijk as dudelik, zoas bv Goaitsen dut. En dat kump dan vanweage de herkenboarheid vanoet et NL, ik bun wal gewönd um -lijk as lek oet te sprekken, moar neet um -lik zo oet te sprekken. Moar nogmoals, et leefste allemoale -e's. Effen wennen, moar heel gauw an te wennen. Anders he'j zowal de i, de ij, en de e dee anders oet-esprokken wodt in verskeidene woorden. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 20:33, 25 sep 2009 (CEST) :::De oa is bie os t zulfde as bie joe de o, zo as de maiste Tukkers en Aachterhoukers bekend stoan om de "coooola" en "Almeloooo". As man dat op zien Grunnegs schrieven zol, krigt man "koala" en "Almeloa". [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:08, 25 sep 2009 (CEST) ::::@Gröntjen: ik denke dat a-w amparte klanken an de ao en oa toe gaon kennen dat t draagvlakke veur n algemene spelling dan veerder ummeneer geet, t zol wel mooi ween, want dan he-w gelieke n prebleem minder mar ik veurlopig zie ik t neet gebeuren. Dat hef de SONT-spelling oek neet edaon trouwens. Ik zag al dat t Biebelgronings ''mor'' schrieft (zonder accenten). Twìnts en kìrke zo-k dan schrieven as Twints en kirke. Ik zol wel es grege bie de SONT langes gaon en even praoten over dit soort zaken mit wat luui. Bie ons op de Veluwe en in Zeewolde (an de overkaante van Harderwiek) zegen wie in ons Standardnederlaands ''heei, das hil vil'' (hé, dat is heel veel), ik heb wel es ''heeil veeil'' eheurd, mar dat was in West-Frieslaand. {{User:Servien/Haandtekening}} 23:56, 25 sep 2009 (CEST) === Dit, dis, dizze === Ik zat even noa tou denken en bedocht mie ien ais dat wie ien t Grunnegs, vooraal Veenkelonioals, noast "dit" en "dizze" ook wel ais "dis" broeken as aanwiezend veurnoamwoord. Bieveurbeeld "dis kaande" of "dis bredte". Volgens mie komt dit veur as der aan t ìnde n e staait, dat de e veurôfgoand aan t woord votvaalt, môr dit wait ik nait zeker. Is dat bie joe ook zo? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:17, 3 okt 2009 (CEST) :Nee, 't is in Noord-Oaveriessel ''dizze kaante''. De ienige veurbielden van 't vörtvallen van de schwa die mi'j èem te binnen schiet, bint ''tant' Annegien'' (as de name mit een klinker begunt), en (in 't Stellingwarfs) '' 'n zaoterdag'' (veur 'ankomen zaoterdag'). [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:01, 3 okt 2009 (CEST) ::Hier ok neet, bi-j ons wodt de oetgangen bepoald deur et woordgeslacht, dus dit hoes, disse vrouwe, dissen keerl. Afhankelek van et plaatselek dialekt kan et dan dizze of disse wean, moar dis of diz zonder oetgang kump bi-j mien wetten neet veur [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:13, 3 okt 2009 (CEST) === Verbuging: hee wöd of hee wödt? === Zoas i-jleu miskien al wal ezene hebt, bun'k de leste tied gangs met et bi'jwarken van de spelling van achterhookse artikelen. Noo he'k n vröägsken over de spelwieze van de verbuging van wodden: Vake zee'k: et wödt, en andere keren et wödt. Ik denke zelf dat et "et wöd" mot wean, noar analogie van: ik lope, hee löp, ik kope, hee köch(dus noa umlaut gin t). En dan meervold: zi'j wodt (as in zi'j warkt). Moar soms bun'k der zelf ok neet konsekwent in, zekers ak weer n dag in et nederlands heb motten warken, dan lik "et wöd" wat vrömd, de eerste paar moal da'j et skrieft. Dus: bu'w et eens ovver "et wöd", of bunt der andere meningen? [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 22:19, 15 okt 2009 (CEST) :Ik zelf zol "t wörd" skriewen. Met nen "-r" dus. Ik hebbe der zelf ook wal es met an t keukelen ewest, mear ik doo wat mie op det momeant inkeump. As der ne -t achter steet, keump t mie mangs vuur as of t meervoold is, mear met den umlaut der op zol det dus grammatikaal nit good wean. "hee wörd - Vieleu wordt". Ik wor(de), iej wordt, hee wörd, vie wordt, zee wordt. Mear bie oons wörd den eand-t met iets noadruk (engels: ''glottal reinforcement'') oet esprökn, en bie "hee wörd" nit, dus det is vuur oons dudelik in de oetsproake. --Woolters [[Speciaal:Biedragen/212.45.63.102|212.45.63.102]] 23:13, 15 okt 2009 (CEST) ::De darde persoon enkelvoud ('hee'/'zee'/'t') hef bie zwakke warkwoorden in de tegensworige tied een -t zoas in: 'hee' neumt (neumen), 'hee' warkt (warken) en 'hee' schudt (schudden), mar dat geldt neet veur veul onregelmaotige en starke warkwoorden. As klinkerwisseling in de darde persoon enkelvoud veurkump, en dat is 't geval bie de meeste starke en een paor onregelmaotige warkwoorden, dan kump der gien -t achter de stamme. Dan krie-j dus 'hee' grep (griepen), 'hee' kröp (kroepen), 'hee' pröt (praoten), 'hee' bröd (braoden). ::Dus um joew vrage effen kort te beantwoorden: 't is dus ''et wödt'' (in 't geval van Woolters is 't dus ''t wörd'' umdat 't daor een stark warkwoord is), je mutten mar kieken o-j de r schrieven of neet, ik do 't meestentieds wè (fe'''r'''nuus, pe'''r'''taol, hij wö'''r'''t). {{User:Servien/Haandtekening}} 23:48, 15 okt 2009 (CEST) ::: Moar Servien, a'k owwe redenering volge, dan mot et toch juust "et wöd" wean, dus zonder -t dus? Dat gaf ik ok al an met den umlaut, dus ik lope, hee löp -> gin -t, en um et konsekwent te holden dus ok ik wodde, hee wöd. (los van of et stark of zwak is, in et achterhooks ken ik beide veur de verleden tied:et wodden en et wierd, afhankelek van de plaatse, en meskien bestoat der nog wal meer varianten, ik denke dat de umlaut in de daarde persoon et onderskeid mek). ::: Woolters, in de oetsproake is et bi'j ons net as bi-j owleu, met den glottal reinforcement. Bi'j et hele warkwoord is dat nog starker: ik skrief wal wodden, moar zegge iets as wo'nn. Ik skrief alleneg moar wodden veur de herkenboarheid veur de toch oaverweagend in et nl op-egreujde leazers (in elk geval in de skrieveri-je op-egreujd in et nl). Moar met den -r-, den skrief ik dan weer neet bi'j veurkeur: ik denke dat de skriefwieze zo kort meugelek bi'j et gesprokken woord mot liggen. Moar soms kump dat zo wied van et nl af te liggen, dat et neet meer herkenboar is. Bi'jveurbeeld, bi'j ons is zowat iederen -r noa nen korten klinker neet anweazeg: hart --> oet-esprokken as hat, kort --> oet-esprokken as kot. Moar umda'k denke dat woorden as hat en kot neet meer herkenboar bunt, skrief ik de -r- doar wal. Moar in et geval van worden (wodden dus, of feajlek wo'nn) denk ik dat wodden of wöd nog wal herkenboar is, en doar loa'k um vort(vot). Um denzelfden reden skrief ik meer of minder konsekwent -ies, fantasties en nedersaksies bunt in miene beleaving nog wal herkenboar, en de -isch oetgang is ok in et nl gewoon n fossiel oet olde tieden. Meugelek in et Grönnegs, dat e nog meer palatiseerd wöd, dus meer op zien duuts, of engels sh, moar bi-j ons is de -ies oetgang scharp, en dus skrief ik um et leefste ok zo. Mien oetgangspunt is onze sproake, en alleneg doar, woar et neet anders kan vanweage herkenboarheid van et nl, konsessies doon. Moar natuurlek is herkenboarheid n begrip dat zo subjektief is, as et moar kan wean. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:28, 16 okt 2009 (CEST) ::::Juustemeant. Det dore vie ook zo: Worden = wo'nn, woerbie den -n an t begin zorgt det de ofsloeting van de neusholte met kracht lös mut, wat ongevear as ne -d kleenkt a'j t oawerdriewt, en dus feaitelik as ''wodden'' zol eskrewen können ''worden''. Ik hebbe zoksoort dillemaas de leste tied (met dee nieje spelling van mie) bie wöarde as "kriegent" en "zeggent". Det zut der noar min idee zo lellik en onnatuurlik oet, mear dee spelling skrif mie vuur de'k oaweral alle -e's der tusken mut drukken. Vie zeggent feaitelik "kriegngt en zegngt". Ja, je hemmen gelieke Draodnegel, ik doch effen dat 't hele warkwoord oek mit ö was, dan is 't inderdaod een stark warkwoord en is 't zonder t. {{User:Servien/Haandtekening}} 01:01, 16 okt 2009 (CEST) === Kultuur of cultuur, dialect of dialekt? === Et bi-jskrift van Ni'jluseger brech mi-j der weer op: veur et nl is et wal dudelek, moar woarumme skrieft wi'j 'Nedersaksische cultuur', as et Duuts en Plattduuts en Deens kultuur skrieft? I-j hebt natuurlek altied n spanningsveld tussen etymologie en (lege) orthografie. Moar dan zo'k lever zeggen, as et Duuts of Plattduuts al nen k hebt woar et nl nog nen c hef, dan hol moar een k an, in plaatse van verplicht noar et nederlands te kieken, dus zovölle meugelek k, behalve as et neet meer herkenboar is (komputer vind ik bi-jveurbeeld n twiefelgeval). Loat moar heuren, hoo denk i-j deroaver? [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 21:23, 29 okt 2009 (CET) :k begriep al nait woarveur iet t Nederlaands dij c nog nait vortdoan is, en gebruuk t zo waaineg as meugelk. Ok ien t Grunnegs (mouten joe wol waiten dat aal t Grunnegs dat k schreven heb hier tou lezen is). Môr k bin den ok gain veurstander van de c. Groeten [[Gebruker:Grunnen|Grunnen]] 21:37, 29 okt 2009 (CET) ::Ik voege mi'j in dizzend naor de officiële Drèentse schriefwieze, mar ik mutte zeggen de'k niet meer zo wakker ligge van spelling, d.w.z. van peugings um wat an de staotus quo van versnipperde schriefwiezes te doen. As 't eerst 't Vosbarger symposium en later SONT niet lokten um een veriende Nedersaksische schriefwieze te kriegen, wel bin ikke? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:54, 29 okt 2009 (CET) :::Ik volge de Iesselakkedemiespelling en ik prebere daor zo min meugelijk van of te dwaolen. De Iesselakkedemiespelling schrif een c veur (umdat 't zo veul meugelijk op 't Nederlaans an mut sluten) mar ik bin 't der neet helemaole mee eens. As der een aandere spelling kump vie-k dat oek goed mar ik bin neet zo van 't halve wark. Zoksoort verschillen zu-j totda-w één gelieke spelling hemmen houwen. {{User:Servien/Haandtekening}} 23:45, 29 okt 2009 (CET) ::::Zo min meugelik c hier: cultuur=kultuur, dialect=dialekt, ceanten=seanten, speciaal=spesjaal, ezw. --Woolters [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 01:15, 30 okt 2009 (CET) :::::'t Prebleem is dat a-j ''spesjaal'' typen da-j dan uutspreken as ''spə·sjaal'' i.p.v. ''spee·sjaal'' of ''spì·sjaal'' {{User:Servien/Haandtekening}} 11:55, 30 okt 2009 (CET) Is t traauwens nait aansom? Dat t Nederlaands onder ienvloud van t Engels, Fraans en t Latain weer n c nomen het? Môr goud, joa ik bin der ook veur om dit soort zoaken tou verainen. En de k is van oorsprong de kontinìntoale k. De c was vrouger ts (liek as nou nog ien t Duuts en de Sloavische toalen). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:53, 30 okt 2009 (CET) :::::@Servien: mear vie sprekt t ook oet as ''spə·sjaal''. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 14:55, 30 okt 2009 (CET) ::Bie os is t ''speeisjoal'' ([speɪʃɔːl]). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:58, 30 okt 2009 (CET) :::@Woolters: verasjes, noen je 't zegen da's net as mit n'''e'''tuur, spìsjaal is over-eartikeleerd ;-). {{User:Servien/Haandtekening}} 17:43, 30 okt 2009 (CET) ::::Grönneger 1 skreef: ''De c was vrouger ts''. ::::Meen i'j hier in et nederlands of Nedersaksies of in et Latien? Veur et (old)-Latien geet dat in ieder geval neet op. In duustere olde tieden he'k n paar joar Griekse en Latiense lessen ehad, en ons wodden eleerd dat de klassieke Romienen den c as k oetsprokken. Dus Julius Caesar wodden oet-esprokken as Joelioes Kaisar (doar kump ons woord keizer trouwens vandan) en neet as tsjaisar of sesar. Doarnoa hef de c zich in et Italiaans ontwikkeld tot tsj (veur e of i, bv tsjello) of k (capice) en in et Spaans en Frans(ce n'est pas, en neet tsje nè pa, en car) tot s of k. Et karklatien hef ok ts(j) veur e of i, moar is dus ne latere ontwikkeling. Veur mi-j is neet helemoal dudelek of et karklatien be-invleud is deur et Italiaans, of dat et Latien den s oet de c hef ontwikkeld, moar ik denke umdat ok et Frans en Spaans dee verandering van k noar s achtege klanken hebt, dat et Latien van k veur e of i noar tsj of s is egoane, woarnao de ofsplitsing noar Itiliaans, Spaans, Frans enzowieter hef plaats-evonden, moar dat kan'k neet onderbouwen. ::::Doarnoast, a'j et etymologies zuver wilt doon, mo'j alle Griekse woorden met nen k skrieven. Bi'jveurbeuld et woord Collosseum kump van et Latien Collossus, moar da's weer ne transskriptie noar et Latien van et old Griekse kollossos (met kappa, dus k). In et olde Latien kon de klank k eskreven wodden as q (que), c of k, woarbi'j de k op twee woorden noa helemoal deur c is verdrongen. ::::En wat wieter nog wal mooi is um te wetten, is dat in alle Germaanse sproaken de Latiense c deur k is vervongen, behalve et Engels en et Nederlands. Veur et Engels kump dat vanoet et old-Kelties, woar de skriefwieze van den k-klank van et Laties is oaver-enommen. Woarumme en wanneer de andere Germaanse sproaken op k bunt oaver-egoane, of nooit bunt ewest, wet ik neet, doar zo'k geerne nog wat meer oaver willen wetten, moar dat lik mi-j n argument te meer um neet noar et Nederlands te kieken, moar noar de andere Germaanse sproaken [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 01:05, 31 okt 2009 (CET) (den noo dech, da's toch nog n heel verhaal ewodden op n laten aovend) :::::k Docht dat c veur e en i ien t loate Latain (om en bie 400 n.K.) eerst tsj worden is. Behaalven ien t Sardinisch woar k-klaank tot nou aan tou beholden bleven is. Aal aandre Latainse (Romoanse) sproaken hebben dij tsj-klaank of n klaank dij doaruut ontstoan is. Dus Fraanse s komt van Loatlatain tjs, net as Spoanse s/th-klaank, en as t goud heb is t ien Roemeens ts worden, môr dat wait k nait zeker. t Kerklatain is deur t Italjoans beïnvloed worden. Aanders mosten zie Cicero uutspreken as Kikero, môr dat doun zie nait. [[Gebruker:Grunnen|Grunnen]] 10:52, 31 okt 2009 (CET) :::Dij c was ts bie os op t kontinìnt. Doudestieds broekten t Frankisch, t Saksisch, t Frais en t Anglo-Saksisch ongeveer dezulfde schriefwieze, môr doarien wizzelt de oetsproak van k en c. Volgens mie is dat ôfhaankelk van t stee ien t woord. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 18:07, 1 nov 2009 (CET) [[Kategorie:Wikipedie:Spelling]] 297wzr2ds3xoyu82w7df1k2613k3wir 14 13859 266193 259168 2013-05-10T16:51:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker sv]] b9jn8kbjkjiklmm0lbb8lk5o5yfnqb7 14 13860 290675 270354 2016-11-01T16:15:52Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Revier noar laand|Zwitserland]] [[Kategorie:Zwitserlaand]] 9xhxpqcuolk19hzji8a6kl4q8ckzf6l 0 13861 126434 2009-11-24T19:08:54Z Droadnaegel 1133 [[Woaterburcht]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Waterburcht]] hinne: water is water in et achterhooks, dus verwiezing de andere kante op wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Waterburcht]] 84a489zn9xyzl6rhfgct9nf3986suxr 0 13862 259086 253770 2013-03-11T12:06:50Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 160 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2652]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * [[1 meie]] - [[Yvonne van Gennip]], [[Nederlaand|Nederlaanse]] schaetsster. * ... == Oet de tied == * [[29 november]] - [[Anne de Vries]], schriever l3hi2s9ixevv1wmxwerj8uhgi6ujmwh 0 13863 291280 289648 2016-11-04T11:28:58Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''De Pölle''' is n kleain döarpken in de [[Tweante|Tweantse]] gemeente [[Tweanteraand]]. t Hef net oonder de 1000 inwonners en besteet oet dree heuwdweagn: de ''Olde Hoovnweg'', de ''Nieje Hoovnweg'' en de ''Bavesbeekweg''. t Hef ne eegne supermoarkt, ne legere skole, koarke en ne kamp-stea. Seend n poar joar hef De Pölle met West-[[Geestern]] n "zommerfeest", wat alle joarn twee wekke noa n bouwvak eheuldn wörd. In [[2007]] wör dr vuur t eerst ne [[karnaval]]soptocht eheuldn. {{Tweanteraand}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tweanteraand (Tweante)]] 6vdmlo24kly09mec52k2i28fs8gd8oj 0 13864 200806 126466 2011-08-01T19:37:54Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[De Pölle]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[De Pölle]] qclkesj84lw58cnl3txm9xbb5ecioad 0 13865 126467 2009-11-24T22:47:49Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Holthuzen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Holthuzen]] k12op6dfzve38up27sfs0lt2ic9sw9m 0 13866 292282 270143 2016-12-12T16:41:19Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki Der beent meardere steans in [[Neerlaand]] dee't Holthuzen heett: *[[Holthuuzn]] - [[boerskop]] in de [[Tweante|Tweantse]] gemeente [[Hoksebarge]] *[[Holthuzen (Montferland)]] - [[boerskop]] in de [[Liemers|Liemerse]] gemeente [[Montferland]] *[[Holthuzen (Zaender)]] - [[boerskop]] in de Liemerse gemeente [[Zaender]] {{dv}} 6dru6qzolkndmeibmzhrd3socgam3tw 0 13867 285175 263742 2016-07-15T10:05:06Z Johnsoniensis 14205 bestand wikitext text/x-wiki n '''Pothook''' is ne kleaine [[noaberskop]] bie [[Maarkel]] in de gemeente [[Hof van Tweante]]. [[Bestaand:Zij- en achtergevel alleen woongedeelte staat nog overeind - Markelo - 20504282 - RCE.jpg|duum|Zij- en achtergevel alleen woongedeelte staat nog overeind, Pothook]] In n Pothook wörd alle joaren ne Boerderie-verlichtingswedstried eheuldn, woerbie de bewonners van de verskillende weagen n vast thema ofsprekt.<ref>[http://maarkelsnieuws.nl/cms/index.php?option=com_content&task=view&id=3630&Itemid=51 www.maarkelsnieuws.nl]</ref> Vearder is n Pothook vuural bekeand um t gelieknamige harbarg en zaalverhuursspul wat der zit, wat in de wiede umtrek geleefd is um zovöljoarige brulften te vieren. Duur n Pothook löp ne speciale waandelgaank, t [[goastok]]pad. Doarbie wörd gin rekkening met de weage heulden, mear geet t duur n bos, duur weailaanden en kröppelhoolt. ==Reffereansies== <references/> {{Hof van Tweante}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] gfshxk2eq15gb9mo9hic78xqj2jtmts 0 13868 263505 258912 2013-05-04T23:47:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Map - NL - Hof van Twente - Wijk 02 Markelo - Buurt 08 Verspreide huizen Herike.svg|thumb|right|170px|Harke in de gemeente Hof van Tweante]] '''Harke''' of '''Hearike''' (duur leu dee't der nit vake komt ook wal ''Herike'' neumd) is n [[noaberskop]] bie [[Maarkel]] in de [[Hof van Tweante]]. Rechtevoort neumt ze t ook vake [[Ealsn]]-Harke umdet disse noabersköppe nauw met mekaar umme goat. In Harke kö'j t bouwhoes van de eartiedse havezate [[Stoevelaar]] oet [[1744]] veenden. Ook ligt in Harke de [[harkerbaarg]], den't geleefd is bie wielrenners. {{Hof van Tweante}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] 2yh0pcfc2g5bk9e9yi4icr2tcyyptzj 0 13869 126480 2009-11-24T23:40:32Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Harke]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Harke]] 4o1l7e4fknqi6fhih8vg1mmwlknvpxv 0 13870 263427 259016 2013-05-04T23:34:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Willem Hendrik Dingeldein''' ([[18 augustus]] [[1894]], [[8 jannewaori|8 jannuwoari]] [[1953]]) was nen skoolmeaister en oonderzeuker van t [[Tweants]] oet [[Deanekaamp]]. ==Leawen== Willem Dingeldein, den at zikzelf nen onmeundigen hoop learen oawer t de Tweantse sproake, geskiedenisse en eardriekskeunde, hef nen machtigen bult oet loaten brengen oawer [[Tweante]]. Vuurbeelden hiervan zeent de geskiedenisse van Deanekaamp, [[Oldenzel]], oawer [[Singrawen]], t [[Springendal]] en aandere dinge. Disse oetgawes, met as bekeandsten "Het land van de Dinkel", was egroondt op wetenskoppelik oonderzeuk, mear warren zo eskrewen det ze makkelik vortleazen. Hee gung met aandere heemkeundigen, zo as [[Jacobus Joännes van Deinse|J.J. van Deinse]] en [[Albert Meyling]] regelmoatig roond duur Tweante, woerbie't he völle op n foto zat. Hee was besteurslid van völle vereniges, en har dus völle anzeen. Dingeldein bleek, lange noa det he oet de tied was ekömmen, ne machtig mooie Deanekaampse wöardelieste te hebben emaakt, wat pas in [[2009]] oontdekt wör. t Besteet oet ongevear viefdoezend kaartjes met wöarde en zegswiezen oet de umgewige van Deanekaamp, met doarbie ook [[Internasjonaal Klaankenskrift|fonetiese]] notasies der bie, vuurbeeldzinnen en Neerlaandse oawerzettiges der van. Zelfs in t book "Uit het leven en werk van W.H. Dingeldein" oet 1988 wörd oawer dit leawenswoark nit eneumd. De wöarde en oetdrokkiges van Dingeldein wordt op-enömmen in t [[Dialexicon Twents]] van [[Goaitsen van der Vliet]]. In t heuwdstuk "Dingeldein en de dialectstudie" van [[Hendrik Entjes]] en de langdröadige leawensbeskriewing wordt wal zinne oetgawes met Deanekaampse sprekwöarde en zegswiezen eneumd. ==Beukelieste== n Antal van zinne oetgawes: * Gids voor Denekamp en omstreken. 1923 * Het "Losse Hoes" Groot Bavel: uit de geschiedenis van een Twentsch erf. 1947 * Het land van de Dinkel : de schoonheid van Noordoost-Twente. 1948 * Singraven: beelden uit verleden en heden van een Twentsche havezate. 1948 * Acht eeuwen Stift Weerselo. 1951 * völle artikels in tiedskriften en joarbeuke, oonder mear in de belangrieke riege 'Verslagen en mededeelingen van de Vereeniging tot beoefening van Overijssels Regt en Geschiedenis' {{DEFAULTSORT:Dingeldein, Willem Hendrik}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Schriever in t Tweants]] [[Kategorie:Tweants]] [[Kategorie:Tukker]] p4hm3nk6km42icxhtgnyjmedfgdjaf4 0 13871 126493 2009-11-25T00:45:00Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Dialexicon Twents]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Dialexicon Twents]] 8hvayl4rzi62r76ruka882k5z1xsqkh 0 13872 126494 2009-11-25T00:46:27Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Willem Hendrik Dingeldein]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Willem Hendrik Dingeldein]] aeobw8hm7y2g66mi5lvro9s14hdvktc 10 13877 271734 266903 2013-12-07T00:22:25Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel2|Italiaons|it|Questo utente può contribuire con un '''[[:Kategorie:Gebruker it|italiano]]''' di livello '''[[:Kategorie:Gebruker it-2|intermedio]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker it-2|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker it-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|it-2]] </noinclude> 3rg1x27xwa4w9y2i6csgfo7vj17pa7j 14 13878 266103 258959 2013-05-10T16:36:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker it]] 5qiolrivtfjoeb2xitb1qo97jojuik8 10 13880 271673 268250 2013-12-07T00:07:45Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <div style="float:left;border:solid #6EF7A7 1px;margin:1px"> <table cellspacing="0" style="width:238px;background:#C5FCDC"><tr> <td style="width:45px;height:45px;background:#6EF7A7;text-align:center;font-size:14pt">'''[[Standaard Sjinees|zh]]'''</td> <td style="font-size:12pt;padding:4pt;line-height:1.25em">此用戶的'''[[:Kategorie:Gebruker zh-M|母語]]'''是'''[[:Kategorie:Gebruker zh|漢語]]'''。</td> </tr></table></div> <includeonly> [[Kategorie:Gebruker zh-M]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker zh-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|zh-M]] </noinclude> dvsx3gofyj5uezyx5mif3tlpvv10n80 14 13881 266218 259349 2013-05-10T16:55:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|zh]] sxnourh3s7h2dih8jjpoodezl7qvmph 14 13882 266220 259351 2013-05-10T16:56:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker zh]] itgncpvlaa4s5rxc7dhixk23xvj25x3 10 13889 266881 259352 2013-05-10T21:00:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{BabelM|Fins|fi|Tämä käyttäjä puhuu '''[[:Kategorie:Gebruker fi|suomea]]''' '''[[:Kategorie:Gebruker fi-M|äidinkielenään]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker fi-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker fi-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|fi-M]] </noinclude> gktro3qvbl9xmyxn2c4ftl5wukbenxc 14 13890 271642 266069 2013-12-06T23:38:10Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|fi]] 5iptptfwhboip9hu15oy4rq5r6jbulh 14 13891 266070 259471 2013-05-10T16:25:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker fi]] 6u4hrahxt4gn63mvwwok8r36cz2q0ns 10 13892 126563 2009-11-25T14:15:28Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker fi]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker fi]] 7nebl0ctqfmomx0f1r9py69gwm7ncj1 14 13893 266062 259469 2013-05-10T16:18:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|et]] 5tsdiw5rcssdh5bxguuhl1vbjqi0op2 14 13894 271624 266063 2013-12-06T23:36:54Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker et]] g65c16c3poxb8o19qwsnaa0nvidhkyu 10 13895 271691 261587 2013-12-07T00:17:01Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel4|Russisch|ru|Этот участник владеет '''[[:Kategorie:Gebruker ru|русским]]''' почти как '''[[:Kategorie:Gebruker ru-4|родным]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ru-4]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ru-4| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ru-4]] </noinclude> 3lj7nt9jklg15wt3r8a6lk2gss2je1d 14 13896 271599 261657 2013-12-06T23:35:04Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker ru]] 30i0ehtn4i1jvudthrchrnfhz3pzw20 10 13897 126592 2009-11-25T16:33:28Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker fr-2]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker fr-2]] rwip8h04pyn5kt3tfenuxdrhn6rplfx 10 13898 126597 2009-11-25T16:49:12Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker sv-1]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker sv-1]] k1ajsob1j22g1ydi7akc24xvw00l4qo 10 13899 266868 259472 2013-05-10T20:58:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel2|Esperanto|eo|Ĉi tiu uzanto povas komuniki per '''[[:Kategorie:Gebruker eo-2|meza]]''' nivelo de '''[[:Kategorie:Gebruker eo|Esperanto]].'''}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker eo-2|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker eo-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|eo-2]] </noinclude> oqxobm1x425o4gg6j5d6e75iz6rx1ej 14 13900 266052 259313 2013-05-10T16:17:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker eo]] lfwjs5zct5c2jczsbw1507xuwwadgjk 10 13901 126605 2009-11-25T17:18:25Z Erik Warmelink 513 [[Mal:User ko-3]] is ewiezig naor [[Mal:Gebruker ko-3]]: Zo noemt wi-j de andere ok wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker ko-3]] mqnj2038uzqiu7feuosowacocemwkj1 10 13902 126607 2009-11-25T17:34:14Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker nds-2]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker nds-2]] ra5c82lc04wxsdwriwdfywrdzrm4ry2 10 13903 126615 2009-11-25T18:11:17Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker eo-2]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker eo-2]] a9u4tuiwnk93mugsfvezntivfr5ulv4 10 13904 271708 266940 2013-12-07T00:19:23Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel2|Noors|no|Denne brukeren har '''[[:Kategorie:Gebruker no-2|god kjennskap]]''' til '''[[:Kategorie:Gebruker no|norsk]].'''}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker no-2|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker no-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|no-2]] </noinclude> 7c4f4xyfsk9ejsa7ybb5ydbs65a8zvj 14 13905 266151 260692 2013-05-10T16:44:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker no]] 7htg85kv3x33rm5tf628sysh4eb20w3 10 13906 126621 2009-11-25T18:53:55Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker no-2]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker no-2]] 7x4ggr4n9mlsqxq6w96dtouv0eka3fc 10 13907 271752 266860 2013-12-07T00:24:12Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Grieks|el|Αυτός ο χρήστης έχει ως [[:Kategorie:Gebruker el-M|'''μητρική γλώσσα''']] την [[:Kategorie:Gebruker el|'''Ελληνική''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker el-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker el-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|el-M]] </noinclude> 2p2ku7cj7j3wgw11c3lh7ucw3ui2au6 14 13908 266044 259315 2013-05-10T16:15:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|el]] cdwz6yulyds8ixhrbjppnr2xcfjogl4 0 13909 290589 265150 2016-11-01T15:17:08Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Pigazzano centro.jpg|250px|thumb|Pigazzano]] '''Pigazzano''' is n gemainte en stad ien de [[Italiën|Italioanse]] dailstoat [[Emilia-Romagna]] en ligt in t distrikt [[Piacenza]], aan de rivier de [[Trebbia]]. Pigazzano ligt 30 kilometer ien t zuudwesten van [[Piacenza]]. De gemainte het sikkom duzend inwoner op n oppervlakte van 6,43 km². [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Italiën]] 9a0wtg6ob3cfphs5qnvl19yhhl4fg1d 0 13910 291124 265049 2016-11-03T14:21:07Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki De '''17 kesten en 24 laandsrechten''' is n vergoadern van [[Oldfrais]]e teksten dij paarten van t [[recht]] en de vraaiheden van de [[Fraizen]] vastlèggen doun. Dizzent golden ook ien wat nou de [[provìnzie Grunnen]] hait. De teksten, dij overleverd binnen ien meerdere haandschriften, kommen oet de middelaiwen en gèlden as de oldste teksten ien de echte [[Freeske taaln|Fraise toal]]. Teksten dij doarveur ien t Frais schreven binnen worden as [[Veur-Frais]] zain. De oldste stokken binnen schreven ien t Oldfrais, dij loater overzet binnen ien t [[Latain]] en [[Grunnegs]]. Der binnen nait veul overainkomsten mit de [[Lex Frisionum]], de oldste bron van Frais recht dij deur de [[Reumers]] opstèld is, oetzunderd van de 16e kest dij wel mit de Lex ien verbaand brocht worden kin. De Grunnegse vèrzie, dij deur twij verschaaidene vertoalers overzet is, is de belaangriekste en grootste bron van middelaiws Grunnegs en let goud de overgang zain van t Frais noar t [[Middelnederduuts|Saksisch]] tou. Toalkundeg kin man ook goud zain dat de toalsituwoatsie ien Grunnen doudestieds hail warreg en onzeker was, voak n twijstried tuzzen noordliekse (Fraise) en zudelke (Saksische, Fraankische) ienvlouden. Hier n veurbeeld, de twijde kest: :'''''Eerste vèrzie''''': ''De eerste keste des koninges giffte daer he allen vresen ouergaff de se mijt rechte bueken, dat is dat aller syn egen wolde ende brueke alsoe lange als he dat onuerwrocht hebbe.'' ::'''''Grunnegs van vandoag''''': ''De eerste kest, n gift van de keunen, dij er aan aal Fraizen gaf en dij zai mit recht broeken maggen, noamelk dat elkenain zien aigen boudel broeken mag, zo laank er t nait deur t recht verloren het.'' :'''''Twijde vèrzie''''': Dit is de eerste koer vnde des konynghes giffte alle den vresen dat aller malck syn sulues guet wolde vnde bruke also langhes so dat gruet vnuerboort ys vnde he suluen dat nyet vorboort hebbe. ::'''''Grunnegs van vandoag''''': Dit is de eerste kest en n gift van de keunen aan aal Fraizen, dat elkenain zien aigen goud broeken mag, zo laank dat goud nait verbeurd is en haizulf dat nait verbeurd het. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Frieslaand]] [[Kategorie:Geschiednis van Grunnen]] [[Kategorie:Recht ien Grönnen]] [[Kategorie:Grunnegs]] 3dgs3mwfyy8f5tl7j51wxisrmzj2fiv 14 13911 266045 259570 2013-05-10T16:15:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker el]] 0ojhdd3hl5yiphtw950xloueqirj5q1 10 13912 126660 2009-11-25T22:20:18Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker el]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker el]] skkj1c7wwxm5tu3lcqx7liirbcnyzei 14 13913 266561 126662 2013-05-10T18:26:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Grunnen]] [[Kategorie:Recht]] dd68hy6o2hsvubmhg97jcfi622awpsc 10 13914 271753 266861 2013-12-07T00:24:16Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Grieks|el|Αυτός ο χρήστης μπορεί να συνεισφέρει σε '''[[:Kategorie:Gebruker el-1|βασικού]]''' επιπέδου '''[[:Kategorie:Gebruker el|Ελληνικά]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker el-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker el-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|el-1]] </noinclude> kfw5isoc27k3x0x7sdkwq2dpjqq7z0o 14 13915 266569 259573 2013-05-10T18:27:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Laand]] g6eui704bmz7ll4l0apkryysw24r520 14 13916 259572 254999 2013-03-11T12:20:37Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 93 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6397465]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker el]] 0ojhdd3hl5yiphtw950xloueqirj5q1 10 13917 271676 266779 2013-12-07T00:15:21Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <div style="float:left;border:solid #ffb3b3 1px;margin:1px"> {| cellspacing="0" style="width:238px;text-align:center;background:#ffe0e8" | style="width:45px;height:45px;background:#ffb3b3;text-align:center;font-size:14pt" | '''[[{{{1}}}|{{{2}}}]]-0''' | style="font-size:8pt;padding:4pt;text-align:left;line-height:1.25em" | {{{3}}} |}</div><noinclude> [[Kategorie:Mallen babel| Babel0]] </noinclude> hynpr3lf8ut12bq7jvtmr3oegvh8fg9 10 13918 266902 259569 2013-05-10T21:04:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel0|Italiaons|it|Questo utente '''[[:Kategorie:Gebruker it-0|non capisce]]''' l''''[[:Kategorie:Gebruker it|italiano]]''', o lo capisce solo con notevoli difficoltà.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker it-0|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker it-0| ]] [[Kategorie:Mallen babel|it-0]] </noinclude> pe98rmunho3ifab7c7fkpezwn4gsook 14 13919 266101 261232 2013-05-10T16:36:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker it]] 5qiolrivtfjoeb2xitb1qo97jojuik8 10 13920 268245 261972 2013-06-16T00:18:46Z 80.114.178.7 -/- [[kbd:Template:User ru-0]] (noe [[kbd:Шаблон:User ru-0]] op [[d:Q6967857]]); -/- [[os:Шаблон:User ru-0]] (noe: [[os:Хуызæг:User ru-0]] wikitext text/x-wiki {{Babel0|Russisch|ru|Этот участник '''[[:Kategorie:Gebruker ru-0|не понимает]]''' '''[[:Kategorie:Gebruker ru|русского языка]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ru-0]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ru-0| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ru-0]] </noinclude> 1ka9bmo57jb27llbbha583flbfgrztg 14 13921 261222 253529 2013-04-02T19:22:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 42 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q9252414]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker ru]] 30i0ehtn4i1jvudthrchrnfhz3pzw20 0 13922 279232 274704 2015-03-27T16:50:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Clarinet.jpg|thumb|right|30px|Klarinet]] n '''Klarinet''' is n muziekinstrumeant oet de [[hoolt (muziek)|hooltbloazersgroep]]. n Namen keump van t [[Italiaans]]e woard ''clarino'' (wat verwaant is an t Germaanse ''klaroen'', n soort [[trompet]]) met t [[suffix|achterplaksel]] -et (wat ''kleain'' betekent). Dit keump duurdet de eerste klarinetten nen toon hadden den't völle op nen trompet leek. t Instrumeant hef ne lecht cyllinidriese oetboaring, en hef n eankel [[reet (muziek)|reed]]. De klarinettenfamilie besteet oet verskillende instrumeanten van verskillende grötte en toonstemmings. t Is met mear as twaalf verskillende soorten de grötste femilie van heultene bloasinstrumeanten. Disse loopt oeteen van de BBb [[contrabas]] töt de A [[sopraan]]. Völle van disse soorten zeent n algerak. De muziek dee't doarvuur eskrewen is, wörd vake duur de aandere, vakerder vuurkommende soorten espöld. Vake as t oawer nen klarinet geet, wörd doarmet n standaard Bb sopraanklarinet bedoold, den at met ofstaand t meeste vuurkeump. Enen den at klarinet spölt neumt ze nen klarinettist of klarinetspöller. n Klarinet is oet eveunden duur n [[Duutslaand|Duutser]] [[Johann Christoph Denner]], roond t 18de joarhoonderd. Hee maakn n [[registerklepken]] an de vrogere [[chalumeau]]. Duur de joaren hen zeent doar meardere lochtdicht ofsloetnde klepkes en knöpkes bie ekömmen um t spel makkeliker te maken. Rechtevoort wörd n klarinet zowal in [[jazz]] as in [[klassiek (muziek)|klassieke]] muziek, en in kamerorkesten en as solo-instrumeant ebroekt. {{Begin|twd}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] 5xu5hsj83qiaugzp9zdbzfjkudfwb1a 10 13923 271699 266948 2013-12-07T00:18:02Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Portugees|pt|Este utilizador pode contribuir com um nível '''[[:Kategorie:Gebruker pt-1|básico]]''' de '''[[:Kategorie:Gebruker pt|português]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker pt-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker pt-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|pt-1]] </noinclude> rs2cmjr8lbn1j38gx40qqinysg88em8 14 13924 266165 259484 2013-05-10T16:47:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker pt]] fmntq0xzx565ai9mpohlsdzla3a2zwy 10 13925 271759 266853 2013-12-07T00:25:03Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Deens|da|Denne bruger har '''[[:Kategorie:Gebruker da|dansk]]''' som '''[[:Kategorie:Gebruker da-M|modersmål]].'''}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker da-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker da-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|da-M]] </noinclude> gihfs04kpj9ft3cstjx4p94paxqb4c0 14 13926 266040 259483 2013-05-10T16:15:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker da]] g05c27cptgejrhggiea0dxoawk0gbo5 10 13929 271701 266947 2013-12-07T00:18:10Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel0|Portugees|pt|Este utilizador [[:Kategorie:Gebruker pt-0|'''não compreende''']] o [[:Kategorie:Gebruker pt|'''português''']], ou o compreende com dificuldades consideráveis.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker pt-0|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker pt-0| ]] [[Kategorie:Mallen babel|pt-0]] </noinclude> 0m82s46dt6l4blxn5ieugwvbv6kixm9 14 13930 266164 261922 2013-05-10T16:47:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker pt]] fmntq0xzx565ai9mpohlsdzla3a2zwy 10 13931 271700 266946 2013-12-07T00:18:07Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Portugees|pt|Este usuário/utilizador tem como língua [[:Kategorie:Gebruker pt-M|'''materna''']] o [[:Kategorie:Gebruker pt|'''português''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker pt-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker pt-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|pt-M]] </noinclude> sfgcxg3cdu1it6zohdooyskkkvuvq4n 14 13932 266168 259391 2013-05-10T16:47:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker pt]] fmntq0xzx565ai9mpohlsdzla3a2zwy 10 13933 268248 266978 2013-06-16T01:17:35Z 80.114.178.7 [[Manderien (tael)]] → [[Standaard Sjinees]]; sortieren as "{{PAGENAME}}" hoeft neet meer; interwiki's stiet op [[d:Q6969326]] wikitext text/x-wiki {{Babel1|Standaard Sjinees|zh|此用户能以[[:Kategorie:Gebruker zh-1|'''基本''']]的[[:Kategorie:Gebruker zh|'''汉语''']]交流。}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker zh-1]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker zh-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|zh-1]] </noinclude> r4f81qqxv9zx5yk3lks17up8c7mawgd 14 13934 260695 251486 2013-03-14T05:53:53Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 121 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7004650]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker zh]] itgncpvlaa4s5rxc7dhixk23xvj25x3 10 13935 268249 266979 2013-06-16T01:20:43Z 80.114.178.7 [[Manderien (tael)]] → [[Standaard Sjinees]]; sortieren as "{{PAGENAME}}" hoeft neet meer; interwiki's stiet op [[d:Q6969424]] wikitext text/x-wiki {{Babel2|Standaard Sjinees|zh|此用戶能以[[:Kategorie:Gebruker zh-2|'''一般''']]的[[:Kategorie:Gebruker zh|'''汉语''']]交流。}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker zh-2]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker zh-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|zh-2]] </noinclude> 8a3ou1alkonha8yox1ko4in9p25est3 14 13936 266219 260696 2013-05-10T16:56:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker zh]] itgncpvlaa4s5rxc7dhixk23xvj25x3 10 13937 126797 2009-11-26T14:59:57Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker zh-2]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker zh-2]] dxlha6rftfft3op1kz5kt0qtgykdtwi 10 13938 271744 266883 2013-12-07T00:23:38Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel0|Frans|fr|Cet utilisateur [[:Kategorie:Gebruker fr-0|'''ne comprend pas''']] le '''[[:Kategorie:Gebruker fr|français]]''', ou seulement avec des difficultés notables.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker fr-0|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker fr-0| ]] [[Kategorie:Mallen babel|fr-0]] </noinclude> 5ubjgavs6taxag33flktqljgh617xot 14 13939 266072 259387 2013-05-10T16:25:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker fr]] 7bluitdrgfnp23naetf0bepa99saock 10 13940 266910 259366 2013-05-10T21:05:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel4|Japans|ja|この利用者は[[:Kategorie:Gebruker ja-4|'''母語に近いレベル''']]で[[:Kategorie:Gebruker ja|'''日本語''']]を話します。}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ja-4|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ja-4| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ja-4]] </noinclude> ovhfyj11z535f58x9is3y9tutc1pasl 14 13941 266111 259367 2013-05-10T16:38:13Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker ja]] 5h9x9jmr67d8zyif9wl9gyqvzmy4q8t 10 13943 126805 2009-11-26T15:25:32Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker ja-4]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker ja-4]] e1qqw05e4ljbz8ptnv0hipz7pt0ri4z 10 13944 271749 266871 2013-12-07T00:23:59Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel0|Spaons|es|Este usuario [[:Kategorie:Gebruker es-0|'''no entiende''']] [[:Kategorie:Gebruker es|'''españo'''l]] (o lo entiende con dificultad).}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker es-0|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker es-0| ]] [[Kategorie:Mallen babel|es-0]] </noinclude> n1up8e3ai9gzqiq4qa2t4m67ctxtnss 14 13945 271626 266056 2013-12-06T23:37:01Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker es]] da0si9k2v137qnxkr81fau4392u8azm 10 13946 271750 261618 2013-12-07T00:24:03Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel0|Ingels|en|This user [[:Kattegerie:Gebruker en-0|'''does not understand''']] [[:Kattegerie:Gebruker en|'''English''']] (or understands it with considerable difficulty).}}<includeonly> [[Kattegerie:Gebruker en-0|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kattegerie:Gebruker en-0| ]] [[Kattegerie:Mallen babel|en-0]] </noinclude> 6qw9cqnfuhyf9ctxyuimfl9asyk2h6t 14 13947 271635 266046 2013-12-06T23:37:41Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker en]] e8sdc4bn6tz1m5k1yfiu8mbn9t9caxh 10 13948 266876 261203 2013-05-10T20:59:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{BabelM|Estisch|et|[[:Kategorie:Gebruker et-M|'''Emakeel''']] on [[:Kategorie:Gebruker et|'''eesti keel''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker et-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Mallen babel|et-M]] [[Kategorie:Gebruker et-M| ]] </noinclude> tr0dylk9hlfscs9sahwki82rl3fzssp 14 13949 266064 259365 2013-05-10T16:19:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker et]] g65c16c3poxb8o19qwsnaa0nvidhkyu 10 13952 266878 259617 2013-05-10T21:00:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{BabelM|Baskisch|eu|Erabiltzaile hau [[:Kategorie:Gebruker eu-M|'''euskaldun zaharra''']] da (lehen hizkuntza du [[:Kategorie:Gebruker eu|'''euskara''']]).}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker eu-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker eu-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|eu-M]] </noinclude> g2fni14n4xwxem7au7fl7w199nht8rz 14 13953 266065 259616 2013-05-10T16:24:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|eu]] lrcp6aiul00vs1se5qjwgne4e4l2vb0 14 13954 266068 259615 2013-05-10T16:25:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker eu]] nkdl3sdbzf2jpjzmi76toa89orr656c 10 13955 266880 259614 2013-05-10T21:00:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel4|Baskisch|eu|Erabiltzaile honek [[:Kategorie:Gebruker eu-4|'''euskaldun zahar baten antzeko mailan''']] lagun dezake [[:Kategorie:Gebruker eu|'''euskaraz''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker eu-4|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker eu-4| ]] [[Kategorie:Mallen babel|eu-4]] </noinclude> b6ci4boo7pmbfsjh1xqd0dq776nj2ix 14 13957 266067 259613 2013-05-10T16:25:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker eu]] nkdl3sdbzf2jpjzmi76toa89orr656c 10 13958 266879 261240 2013-05-10T21:00:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel2|Baskisch|eu|Erabiltzaile honek [[:Kategorie:Gebruker eu|'''euskeraz''']] [[:Kategorie:Gebruker eu-2|'''bitarteko mailan''']] lagun dezake.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker eu-2|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker eu-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|eu-2]]<noinclude> </noinclude> ao8l7tuwyttk50k1tnc4zjfsms21aw5 14 13959 266066 259612 2013-05-10T16:24:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker eu]] nkdl3sdbzf2jpjzmi76toa89orr656c 10 13960 271670 266841 2013-12-07T00:05:42Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Bayers|bar|Dea Benutza redt [[:Kategorie:Gebruker bar-1|'''a weng''']] [[:Kategorie:Gebruker bar|'''Boarisch''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker bar-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker bar-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|bar-1]] </noinclude> c9s3ooxjj54yvoocp440wk2rvavf29t 14 13961 266019 259529 2013-05-10T16:11:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|bar]] abejfxvhv43mrchpusospvfp6cui6t8 14 13962 266020 259524 2013-05-10T16:11:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker bar]] 8veiicy2qhnpof4ge1p6ah1948dtl12 10 13963 266893 259525 2013-05-10T21:02:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel1|Alemannisch|gsw|Dä Benützer hät [[:Kategorie:Gebruker gsw-1|'''grundlegendi''']] [[:Kategorie:Gebruker gsw|'''Alemannischkenntnis''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker gsw-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker gsw-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|gsw-1]] </noinclude> r7pakse8bnbwmc7mifrjnn0pitmapya 14 13964 271655 266013 2013-12-06T23:39:01Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker als]] 0fb98j03i4gn3iakv2v2ypnyvdy7t6y 14 13965 266012 259531 2013-05-10T16:10:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|als]] oakijp1oovf0mcjoxnbzwns49tm09o1 10 13967 271678 266972 2013-12-07T00:15:42Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel4|Oekraïens|uk|Користувач володiє [[:Kategorie:Gebruker uk|'''українською''']] [[:Kategorie:Gebruker uk-4|'''майже на рівні з рiдною''']] мовою.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker uk-4|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker uk-4| ]] [[Kategorie:Mallen babel|uk-4]] </noinclude> fm3qw6lc29s7owzfzlhntdcorrzh1w3 14 13968 259532 251495 2013-03-11T12:19:34Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 154 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5610209]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|uk]] irmk66mtrfrsu2myty8n5x6e7sisalh 14 13969 266208 259533 2013-05-10T16:54:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker uk]] 4eev1ep768ov7ir0r4405qzr7j1w6qb 10 13970 271680 266970 2013-12-07T00:15:50Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Oekraïens|uk|[[:Kategorie:Gebruker uk|'''Українська мова''']] для цього користувача є [[:Kategorie:Gebruker uk-M|'''рідною''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker uk-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker uk-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|uk-M]] </noinclude> bjdfj9m2wsi7in34gbzeo9x0rr6cc65 14 13971 259434 251492 2013-03-11T12:16:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 144 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5610348]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker uk]] 4eev1ep768ov7ir0r4405qzr7j1w6qb 10 13972 266866 259437 2013-05-10T20:58:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{BabelM|Esperanto|eo|Ĉi tiu uzanto estas [[:Kategorie:Gebruker eo-M|'''denaska''']] parolanto de [[:Kategorie:Gebruker eo|'''Esperanto''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker eo-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker eo-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|eo-M]] </noinclude> e93xkothxorwrjzbya43dhz0ktff9wl 14 13973 266054 259436 2013-05-10T16:17:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker eo]] lfwjs5zct5c2jczsbw1507xuwwadgjk 14 13974 266472 128676 2013-05-10T18:08:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding|Locatie]] qeec5df2eh220i3pk5rjv8c2myeru7k 0 13975 127004 2009-11-26T23:18:30Z Droadnaegel 1133 [[Wijchen]] is ewiezig naor [[Wiechen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wiechen]] nzplvhjm7fjbzhmx2tuzd9n4wqdg6l1 10 13976 266967 259438 2013-05-10T21:15:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{BabelM|Thais|th|ผู้ใช้คนนี้ใช้[[:Kategorie:Gebruker th|'''ภาษาไทย''']]เป็นภาษา[[:Kategorie:Gebruker th-M|'''แม่''']]}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker th-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker th-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|th-M]] </noinclude> di1bvjse90opvl0p7xdu4i7ems0lbvi 14 13979 266202 261214 2013-05-10T16:53:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|th]] qkdfsnzrukwqn8wc3xl2bubfd3ii55i 14 13980 266203 261236 2013-05-10T16:53:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker th]] lqwr4wcxlt6lnpl4t13s0vormdwfz5x 10 13981 127039 2009-11-27T07:34:40Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker th]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker th]] cll6ia4lpl7u6s2p3x6mxibjcgwetuy 0 13982 291221 291220 2016-11-04T09:20:58Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Kedingen''' was gedoerende t [[Ancien régime]] n [[rechterambt]] in t [[drost|drostambt]] [[Tweante]]. t Rechterambt hef töt an de nieje indelige van [[Napoleon Bonaparte]] bestoan. De aandere ambten warren [[Oatmörsken]], [[Oldenzel]], [[Eanske]], [[Dealdn|Dealden]], [[Boarne]], [[Deepn]] en [[Hoksebarge]]. Doarnöast ha'j de [[Hearlikheaid Almelo]]. Elk rechterambt was eneumd noar de heuwdplaatse der van, behalve Kedingen. Dit hef der deels met te maken det Kedingen ontstoan is toow't meardere plaatsen bie mekoar edoan wörden: [[Riessen]], [[Goor]], [[Wierdn|Wierden]] en [[Maarkel]] ==Geskiedenisse== In [[1385]] wör der ne lieste emaakt van rechters. Doarop steunden disse veer plaatsen met ne egene richter. An t begin van t 15de joarhoonderd hebt Maarkel en Wierden gin rechters mear, en zeent ze bie Goor en Riessen edoan. Later komt Goor en Riessen ook oonder enen rechter. In [[1439]] wörd t vuur t eerst Rechterambt Kedingen eneumd. In [[1811]] wörd Kedingen op ehewen, en onsteunden de gemeentes Wierden, Goor en Riessen. In [[1818]] wörd Goor nog es op edeeld in de gemeentes Goor en Maarkel. ==Rechtsproake van de Hoge Baanke== De beaide steaden Riessen en Goor hebt vake in völle twiststukke t recht van de Hoge Baanke op eëesket. Beaide steaden zeaden det t recht öar tooheurden. Riessen har al länger as Goor stadsrechten, en zea doarumme eulder te wean. Goor zea det ze eulder warren duur de bisskopsborcht. Oeteaindelik bleek det Riessen de Hoge Baanke heul, wat op t Skeeld in Riessen steet. n Antal heultene baanken in n "gespannen en geheghend gericht". Mear vuur de gewone rechtsproak wör Kedingen verdeeld in de Riessense kwarteren en de Goorse kwarteren. Beaide hadden ze wier öare egene rechters en oonderrechters. == Kwarteren == {| | width=70% | ===Riessense Kwarteren === De stad [[Riessen]] *[[Ealsn]] *[[Eanter]] *[[Hoge Heksel|Hoge Hexel]] *[[Nötter (Wierdn)|Nötter]] en [[Sunnoa]] *[[Rektum (Wierdn)|Rektum]] *[[Wierdn]] *[[Iepeloo]] | valign=top | === Goorse kwarteren === *[[Karspel Goor]] *[[Harke]] *[[Maarkel]] *[[Stokkum (Hof van Tweante)|Stokkum]] |} ==Aodelike huze== ===Havezates=== Kedingen har heel wat [[havezate]]s. In zowat elken [[noaberskop]] lea der wal ene. {| | width=50% | * [[Havezate Ealsen|Hoes te Ealsen]] in [[Ealsn]] *[[Eversbarg]] in [[Nötter (Wierdn)|Nötter]] *[[Grimbarg]] in Nötter *[[Heeckeren (havezate)|Heeckeren]] in [[Kerspel Goor]] *[[Kevelham]] in Kerspel Goor *[[Oldenhof]] in [[Maarkel]] | valign=top | *[[Oliedam]] in Kerspel Goor *[[Stoevelaar]] in [[Harke]] *[[Wegdam (havezate)|Wegdam]] in Kerspel Goor *[[Weldam]] in Kerspel Goor *[[Westerflier]] in [[Stokkum (Hof van Tweante)|Stokkum]] |} ===mear aodelike huze=== De volgende huze wörden wal duur oadel bewoond mear gavven gin recht op deelnemming in t [[Ridderskop]]. * [[Dackhorst]] in [[Rektum (Wierdn)|Rektum]] * [[Katteler]] bie [[Eanter]] * [[Hoes Keppels]] in Maarkel * n [[Oosterhof]] in [[Riessen]] == Rechters van t rechterambt Kedingen == {| | width=50% | * Jacob Rorinck 1351 * Cope ten Have 1368 - 1385 * Henric Roerinc 1394 * Bruun van Hederick 1400 - 1414 * Steven van Belen anders geheten Vleck 1414 - 1416 * Herbert Satterpe 1430 * Wigbolt van Warmelo 1430 - 1453 * Aerndt van Warnelo 1448 * Ghert van Woertreden 1448 * Jacob van Thije 1455 - 1479 * Bertolt van Langen Bertoltsz. 1474 - 1479 * Johan die Reiger Arentsz. 1489 - 1492 * Herman Droste 1514 * Diederick van Bevervoorde 1518 * Bruijn van Langen 1518 - 1531 * Hendrik ten Oever 1536 * Johan Dop 1543 - 1552 * George van Barmentlo 1554 - 1560 * Johan Helmichs 1578 * David Berck 1592 - 1600 * Gerhardt de Gruijter 1600 - 1616 | valign=top | * Frederik van Voerst 1622 * C.Stappert 1627 * Henrick Helmichs 1628 - 1633 * Johan Koenders 1641 - 1645 * Evert Meijer 1657 * Henrick Wijchman sr. 1664 * Henrick Wijchman jr. 1664 * Michel Helmichs 1672 * Gerrit Willem van Hoevell van het Nienhuis 1691 * Johan ten Oever 1693 * Assuerus Fockinck 1700 - 1716 * Roelof van Hoevell 1749 * Gerrit Zijthoff 1759 * Jan Adriaan baron van Hoevell 1766 - 1778 * Jan Heijdentrick van Coeverden tot Wegdam 1782 * Antony Berends 1784 * Jan Hendrik Bruggink 1786 * Wilhelm Jalink 1789 - 1797 * Wolter Jalink Wzn. 1800 - 1803 * Willem Hulsken 1803 - 1811 |} {{bron|1= * Telting, A., Stadsregt van Rijssen (Zwolle 1889) (=OSDM 1ste deel 9e stuk). * Archeologische Werkgroep Riessen, Overijsselse Historische Bijdragen (Zwolle 2007) 122e stuk. * Schlüter, D. Met den koorde of door het zwaard, (Oldenzaal, 1994) }} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Tweante]] lq2rkg0nue324yhlq9kpa2esytbviz5 0 13984 263464 259588 2013-05-04T23:40:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Enschede oosterbegraafplaats cato elderink.jpg|thumb|right|t Graf van Cato Elderink op de Oosterbegroafplaatse]] '''Catharina 'Cato' Elderink''' ([[Eanske]], [[28 febrewaori|28 februari]] [[1871]] - Eanske, [[14 juni]] [[1941]]) was ne skriefster en dichtster in t [[Tweants]]. ==Leawen en reden töt skriewen== Catharina har enen breur en dree zusters (dee't allemoal, net as umzelf, nooit trouwden). Ze harren t good, want ze warren noakommelings van de vuurnoame femilies Elderink en Blijdenstein. In zinne jeugend har Catharina völle bewoondering vuur skriewer [[Fritz Reuter]], den in n an t Tweants verwaant dialekt skreef. Doarnöast har he der wille an um met leaftiedsgenoten oawer t leawen van t Tweantse volk van vroger te kuieren. Zinne femilie har t oolde boerenoarf Niejenhoes in [[Buurse]], woer't he vake hen gung. Doarnöast was he diplomeerd verpleegster en köm vake bie de boeren in t hoes. Heezelf spreuk t Eanskese stadsplat, mear dus nit t Buurser plat, mear det maken niks oet. Det he in t Tweants spreuk, gavven n vertrouwd geveul, en zo kömmen dus de verhalen op tafel. In latere skriefsels verontskeuldigen he zik vake vuur zin sproakengebroek. In [[1920]] gung he aal mear skriewen. Zin eerste gedicht köm oet in [[1914]], in t toewmoalige [[Twentsche Courant Tubantia|''Twentsch Dagblad Tubantia'']]. Cato Elderink is n lesten oadem oet egoan in t zekenhoes ''Ziekenzorg'', wat non oonderdeel is van t [[Medisch Spectrum Twente]]. Doarnoa is he begreawen op de Algemene Oosterbegraafplaatse in Eanske. ==Woark== ===Oaver Tweante=== *''Oet et laand van aleer: Twenther vertelsels'' ([[1921]], herdruk in [[1925]], [[1955]] en [[1983]]) *''Twenther leu en laand en lèven'' ([[1937]]), dree delen: **''In de veldgroond'' **''Op ’n esch'' **''Et stadslèven'' *''Over één worden en één blyven'' (artikel; [[1940]]) ===Familiegeschiedenis Blijdenstein=== *Een Twentsch fabriqueur van de achttiende eeuw ([[1923]], heroetgawe [[1976]]) *Het geslacht Blijdenstein ([[1926]], heroetgawe [[2003]]) *.. Elderink dee ook met an ''Noaberschopp'', t blad van de [[Duitsch-Nederlandsche Vereeniging]]. ==Herdeanking== An de Marktstroate, tusken de Walstroate en de Oolde Moarkt in Eanske, steet nen gedeanksteen vúúr Cato's ooldershoes. Der is in egraveerd: "''Hier aan de Marktstraat 7 woonde en werkte de Enschedese schrijfster en dichteres in de streektaal Cato Elderink (1871-1941)''" In [[1983]] sleug de Keuninklike Begear 12.500 [[Tweantse Daalder]]s. Op de vuurkaante steund t Tweantse ros en op de achterkaante steund um nen kraans van [[eek (boom)|ekenbladen]] ne sprökke van Cato Elderink: "''Wat good is wast langzam (sic) as ekenbeume''" ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.wieiswieinoverijssel.nl/details2.asp?Id=23 Beskriewing van zin leawen op ''Wie is wie in Overijssel''] {{DEFAULTSORT:Elderink, Catharina}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Schriever in t Tweants]] [[Kategorie: Tukker]] tqbouskt60zoveepi0skktveivszvbc 0 13985 263816 259589 2013-05-05T21:35:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Map - NL - Hof van Twente - Wijk 02 Markelo - Buurt 07 Verspreide huizen Stokkum.svg|thumb|right|200px|Stokkum in t rood op ne kaarte van de gemeente Hof van Tweante]] '''Stokkum''' is ne [[boerskop]] bie [[Maarkel]] in de gemeente [[Hof van Tweante]]. Net as aandere plaatsen oet de buurte is de eerste optekening van n namen ''De Hof toe Stockum'' op ne goderenlieste oet [[1188]]. Stokkum was lange ne eegne [[boermarke]]. In Stokkum, as in zovölle boerenegemeenskoppen, doot ze nog völle met t [[noaberskop]]. ==Externe links== *[http://www.stokkum.info Webstea van Stokkum] {{Hof van Tweante}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] g2mgd0xjm1s60z21w5if5qezy7uk6bo 0 13986 127099 2009-11-27T19:28:13Z Droadnaegel 1133 [[Woaterlaand (gemeente)]] is ewiezig naor [[Waterlaand (gemeente)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Waterlaand (gemeente)]] 0jjkwp3nap7blu98u5ngfah4qta9yer 0 13987 127114 2009-11-27T20:22:38Z Droadnaegel 1133 [[Zeaventien Proveensien]] is ewiezig naor [[Zeuventien Previnsien]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zeuventien Previnsien]] 6vk3bbsc7oihdsv7w1iarq94afc2d49 10 13988 271722 266919 2013-12-07T00:20:50Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Limburgs|li|Deze gebroeker haet [[:Kategorie:Gebruker li|'''Limburgs''']] es [[:Kategorie:Gebruker li-M|'''mojertaal''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker li-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker li-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|li-M]] </noinclude> 6fqebs0mlixkdmb633m5bf4ynza09sc 14 13989 266128 259587 2013-05-10T16:41:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker li]] ndy4743bjteqx9w99puic1iew5wqegx 10 13990 271739 266894 2013-12-07T00:22:47Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Krowatisch|hr|Ovaj korisnik govori '''[[:Kategorie:Gebruker hr|'''hrvatski''']]''' kao [[:Kategorie:Gebruker hr-M|'''materinski jezik''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker hr-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker hr-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|hr-M]] </noinclude> lkqukr06uvs1awkyya7izkknlkc01dv 14 13991 271618 266088 2013-12-06T23:36:32Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|hr]] 6o932z891lpo2vpcgfeui9txxmgnocs 14 13992 271620 266090 2013-12-06T23:36:40Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker hr]] iuhelg038axempauyje69div96bzsar 10 13993 271738 266895 2013-12-07T00:22:43Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Krowatisch|hr|Ovaj korisnik posjeduje [[:Kategorie:Gebruker hr-1|'''osnovno''']] poznavanje [[:Kategorie:Gebruker hr|'''hrvatskog jezika''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker hr-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker hr-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|hr-1]] </noinclude> hvmpvcclh40cgilmp4ou77n2exkcoka 14 13994 266089 259507 2013-05-10T16:28:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker hr]] iuhelg038axempauyje69div96bzsar 6 13995 153520 127196 2010-07-04T13:33:43Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Logo]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == In principe allennig bedoeld veur gebruuk op http://nds-nl.wikipedia.org == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Logo]] 4qm92hexv9npfyhvil1obsndoa8ec19 8 13997 251787 250706 2013-01-17T13:50:22Z Servien 7 Zied leegemaakt wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 0 13998 127220 2009-11-28T16:22:30Z Slomox 17 deurverwiezing naor [[Verbond van Nedersaksische Dialektkringen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Verbond van Nedersaksische Dialektkringen]] 622ndemgt8zz3sdrawgl7w0t48yakf0 4 14000 267168 129509 2013-05-10T22:56:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Nedersaksiese Wikipedie organiseert skriefwedstried''' De term 'Nedersaksies' is in opkumste veur de streekspraoken van noordoost-Nederlaand: Grönnegs, Drents, Stellingwarfs, Sallaands, Veluws, Twents, Achterhooks en Urkers. 't Nedersaksies wöd, net as 't Fries en Limbörgs, as taal erkend deur de Nederlaandse aoverheid. Der wöd stäödeg meer in ezongen en eskrevven en 't wöd vaker in de media gebroekt. Op internet ontbrök 't Nedersaksies ok neet: de grootste webstae dee-t der an ewi-jd is, is de Nedersaksiese Wikipedie. Wikipedie is ne online encyclopedie in zo'n 270 talen waor iederiene vri-j vanoet hoes an met kan skrieven. De Nedersaksiese Wikipedie besteet sinds 2006 en hef noo meer as 4000 artikels. De artikels bunt eskrevven in alle taalvarianten dee-t hierbaoven eneumd bunt; elken skriever gebroekt zien eigen dialekt. Ze gaot vake aover de eigen streake: evenementen as de autorodeo en den Zwarten Cross, muzikanten as Daniël Lohues en Jovink en de Voederbietels. Noo is der ne mooie gelaegenheid um deran met te doon: wi-j hebt nen skriefwedstried met nen pries veur den besten skriever. Twiefel aover de spelling mot gin mense teggenholden, want wi-j verbettert de spelling later. Ok hoof i-j de spraoke neet zo good te kennen as owwen grootva: al doonde leer i-j. Kiek op http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedie:Skriefwedstried [[Kategorie:Wikipedie:Parsberichen]] 40os23bg0qt4wukthprarpekvnhpr49 4 14001 267174 129503 2013-05-10T22:57:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Nedersaksische Wikipedie orgeniseert schriefwedstried''' De term ''Nedersaksisch'' is in opkoms veur de streektalen van noordoost-Nederlaand: Gronings, Drents, Stellingwarfs, Sallaans, Veluws, Twents, Achterhoeks en Urkers. 't Nedersaksisch wönnen, net as 't Fries en Limburgs, as taal erkend deur de Nederlaanse overheid. Der wönnen al meer in ezungen en eschreven en 't wönnen vaker in de media gebruuk. Op internet ontbreek 't Nedersaksisch oek neet: de grootste webstee dee deran ewijd is, is de Nedersaksische Wikipedie. Wikipedie is een encyclopedie op internet in zo'n 270 talen, waor iederene vrie vanuut huus an mee kan schrieven. De Nedersaksische Wikipedie besteet sins 2006 en hef noen meer as 4000 artikels. De artikels bin eschreven in alle taalvariaanten dee hierboven eneumd bin; elke schriever gebruuk zien eigen dialek. Ze gaon vake over de eigen streek: evenementen as de autorodeo en de Zwarte Cross, muzikaanten as Daniël Lohues en Jovink en de Voederbietels. Noen is der een mooie gelegenheid um deran mee te doon: wie hemmen een schriefwedstried mit een pries veur de beste schriever. Twiefel over de spelling mut gienene tegenhouwen, want wulen verbeteren de spelling laoter. Oek hoe-j de taal neet zo goed te kennen as joew groepvaor: al doonde leer je. Kiek op http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedie:Skriefwedstried [[Kategorie:Wikipedie:Parsberichen]] 9uqr6jm2zkl73r0jooq5ui8ouuklwpt 4 14002 267172 129506 2013-05-10T22:57:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Nedersaksische Wikipedie orgeniseert schriefwedstried''' De term ''Nedersaksisch'' is in opkomst veur de streektaelen van noordoost-Nederlaand: Grunnings, Drents, Stellingwarfs, Sallaans, Veluws, Twents, Aachterhoeks en Urkers. 't Nedersaksisch wödt, liekas et Fries en Limburgs, as tael erkend deur de Nederlaanse overhied. Der wödt steeds meer in ezungen en eschreven en et wödt vaeker in de media bruukt. Op internet ontbrekt et Nedersaksisch ok niet: de grootste webstee die d'r an ewijded is, is de Nedersaksische Wikipedie. Wikipedie is een encyklopedie op internet in zoe'n 270 taelen waor iederiene vri'j vanuut huus an mit kan schrieven. De Nedersaksische Wikipedie bestaot sund 2006 en het now meer as 4000 artikels. De artikels bin eschreven in alle taelvariaanten die hierboven eneumd binnen; elke schriever bruukt zien eigen dialekt. Ze gaon vaeke over de eigen streek: evenementen as de autorodeo en de Zwatte Cross, muzikaanten as Daniël Lohues en Jovink en de Voederbietels. Now is d'r een schiere gelegenhied om d'r an mit te doen: wi'j hebben een schriefwedstried mit een pries veur de beste schriever. Twiefel over de spelling moet gieniene tegenholen, want wi'j verbeteren de spelling laeter. Ok hoe'j' de tael niet zo goed te kennen as jow pake: al doende leer ie. Kiek op http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedie:Skriefwedstried [[Kategorie:Wikipedie:Parsberichen]] p21j85k5f0e2ho34dng59fcgyfbbanr 4 14003 127308 2009-11-28T22:49:07Z Servien 7 [[Wikipedie:Perseberichen]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Parsberichen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Parsberichen]] ftq0sxc4meuzoza6xvnvtl7r0j5585f 4 14004 127310 2009-11-28T22:49:57Z Servien 7 [[Wikipedie:Perseberichen/Tweejaorig bestaon/Achterhooks]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Parsberichen/Tweejaorig bestaon/Achterhooks]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Parsberichen/Tweejaorig bestaon/Achterhooks]] 90k5plgxj2pvoje84mffexj8hkljuxe 4 14005 127312 2009-11-28T22:50:05Z Servien 7 [[Wikipedie:Perseberichen/Tweejaorig bestaon/Drèents]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Parsberichen/Tweejaorig bestaon/Drèents]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Parsberichen/Tweejaorig bestaon/Drèents]] sfru7pujj90p9itmrx4ucwyeswof9br 4 14006 127314 2009-11-28T22:50:14Z Servien 7 [[Wikipedie:Perseberichen/Tweejaorig bestaon/Grunnegs]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Parsberichen/Tweejaorig bestaon/Grunnegs]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Parsberichen/Tweejaorig bestaon/Grunnegs]] 1z3spev0u2zoqab37yc1bveny895y3i 4 14007 127316 2009-11-28T22:50:23Z Servien 7 [[Wikipedie:Perseberichen/Tweejaorig bestaon/Nederlaans]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Parsberichen/Tweejaorig bestaon/Nederlaans]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Parsberichen/Tweejaorig bestaon/Nederlaans]] 5w1wdfl7s7u9sepum0eopi4rlxcmjgj 4 14008 127318 2009-11-28T22:50:31Z Servien 7 [[Wikipedie:Perseberichen/Tweejaorig bestaon/Riesns]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Parsberichen/Tweejaorig bestaon/Riesns]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Parsberichen/Tweejaorig bestaon/Riesns]] sulmrdxceop7qezckv4l2ypxpy1k4jv 4 14009 127320 2009-11-28T22:50:43Z Servien 7 [[Wikipedie:Perseberichen/Tweejaorig bestaon/Stellingwarfs]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Parsberichen/Tweejaorig bestaon/Stellingwarfs]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Parsberichen/Tweejaorig bestaon/Stellingwarfs]] d0c3doeh193z9aiup7573zzt7zrp9w8 4 14010 127322 2009-11-28T22:50:56Z Servien 7 [[Wikipedie:Perseberichen/Tweejaorig bestaon/Tweants]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Parsberichen/Tweejaorig bestaon/Tweants]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Parsberichen/Tweejaorig bestaon/Tweants]] cq8vighn7yvuzlxsn4ibhpj0yv02jzy 4 14011 127324 2009-11-28T22:51:15Z Servien 7 [[Wikipedie:Perseberichen/Tweejaorig bestaon]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Parsberichen/Tweejaorig bestaon]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Parsberichen/Tweejaorig bestaon]] 0m521umxkc8m2otgdtn8i9sghru16cj 4 14012 127326 2009-11-28T22:52:00Z Servien 7 [[Wikipedie:Perseberichen/4000 artikel en skriefwedstried 2009/vel]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Parsberichen/4000 artikel en skriefwedstried 2009/vel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Parsberichen/4000 artikel en skriefwedstried 2009/vel]] 9gv1fttdfxn1tc8dc1z3xyosk4hzztg 4 14013 127328 2009-11-28T22:52:50Z Servien 7 [[Wikipedie:Perseberichen/4000 artikel en skriefwedstried 2009/stl]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Parsberichen/4000 artikel en skriefwedstried 2009/stl]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Parsberichen/4000 artikel en skriefwedstried 2009/stl]] c1k1yl5j8v35sqsivx8mztm8u308leo 4 14014 127330 2009-11-28T22:53:18Z Servien 7 [[Wikipedie:Perseberichen/4000 artikel en skriefwedstried 2009/act]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Parsberichen/4000 artikel en skriefwedstried 2009/act]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Parsberichen/4000 artikel en skriefwedstried 2009/act]] 3n3t5oyx6pwcstsmhhgvv996dyy1km9 4 14015 267167 128688 2013-05-10T22:56:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Hier vie-j alle versies van 't parsberich over de schriefwedstried 2009 van [[Wikipedie]]: *[[/act|Achterhooks]] *[[/drt|Drèents]] *[[/gos|Grunnegs]] *[[/stl|Stellingwarfs]] *[[/twd|Tweants]] *[[/vel|Veluws]] *[[/nl|Nederlands]] [[Kategorie:Wikipedie:Parsberichen]] cams6xprc2emqg7tfh5trfjz9tz4lgi 4 14016 267169 129510 2013-05-10T22:56:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Nedersaksische Wikipedie organiseert schriefwedstried''' De term 'Nedersaksisch' is in opkumst veur de streektalen van noordoost-Nederlaand: Grunnings, Drèents, Stellingwarfs, Sallaands, Veluws, Twèents, Achterhoeks en Urkers. 't Nedersaksisch wördt, liekas 't Fries en Limbörgs, as taal erkend deur de Nederlaandse aoverheid. D'r wördt aal meer in ezungen en eschreven en 't wördt vaker in de media gebruukt. Op internet ontbrek 't Nedersaksisch ok niet: de grootste webstee die as d'r an ewijd is, is de Nedersaksische Wikipedie. Wikipedie is een online encyclopedie in zo'n 270 talen daoras iederiene vrij vanuut huus an mit kan schrieven. De Nedersaksische Wikipedie bestiet sinds 2006 en hef nou roem 4000 artikels. De artikels bint eschreven in alle taalvariaanten die as hierbaoven enuumd bint; elke schriever gebruukt zien eigen dialect. Ze gaot vake aover de eigen streek: evenementen as de autorodeo en de Zwarte Cross, muzikaanten as Daniël Lohues en Jovink en de Voederbietels. Now is dit een mooie gelègenheid um mitan te doen: wij hebt een schriefwedstried mit een pries veur de beste schriever. Twiefel aover de spelling mut gieniene tègenholden, want wij verbètert de spelling later. Ok hoef ie de taal niet zo goed te kennen as oen grofva: al doende leer ie. Kiek op http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedie:Skriefwedstried [[Kategorie:Wikipedie:Parsberichen]] ihi42bkmiozs4pcn7huegbk0ma7a9ri 14 14017 292687 266716 2016-12-22T10:59:27Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie]] g9zc5nebixjijewv6kpnr2tenqhfh74 4 14018 267170 129508 2013-05-10T22:57:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Leegsaksische Wikipedie organizeert schriefwedstried''' t Woord ''Leegsaksisch'' of ''Nedersaksisch'' is ien opkommen veur de streektoalen van noordoost-Nederlaand: Grunnegs, Drìnts, Stellenwaarfs, Sallaands, Veluws, Twìnts, Achterhouks en Örkers. t Leegsaksisch wordt, liek as t Frais en Limbörgs, deur de Nederlaandse overhaid erkend as toal. Der wordt aal meer ien zongen en schreven en t wordt voaker ien de media broekt. Op web ontbrek t Leegsaksisch ook nait: t grootste webstee dij der bestaait ien en over de streektoal, is de Leegsaksische Wikipedie. Wikipedie is n enzyklopedie op web ien sikkom 270 toalen woar of elk vraai vanoet zien aigen haim aan mitschrieven kin. De Leegsaksische Wikipedie bestaait sunt 2006 ôf aan en het om en bie 4000 artikels. De artikels binnen schreven ien aal varianten dij hierboven nuimd binnen; elke schriever broekt zien aigen dialekt. Zai goan voakentieds over de aigen streek: evenemìnten as de autorodeo en de Zwaarte Kross, muzikanten as Daniël Lohues en Jovink en de Voederbietels, enzowieder. Nou is der n schiere gelegenhaid om der aan mit tou doun: wie hebben n schriefwedstried mit n prieske veur de beste schriever. Twiefel over spèllen mout gainaine tegenholden, want wie verbetern de spèllen achterôf veur joe. Ook huiven joe de toal nait zo goud tou kennen as joen opa dat dut: joe leren ien tieds dat joe dounen. Kiek op http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedie:Skriefwedstried [[Kategorie:Wikipedie:Parsberichen]] 0c6dpziczspjjk2l5ngunef43t29795 4 14019 267173 133020 2013-05-10T22:57:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Neersassiese Wikipedie heuld schriefwedstried''' De term ''Neersassies'' wörd aal mear ebroekt vuur de streksproaken van noordoost-Neerlaand: Grönnings, Dreants, Stellingwaarfs, Sallaands, Veluws, Tweants, Achterhooks en Urkers. t Neersassies wörd, liek as t Freesk en t Limburgs, as sproake erkeand duur de Neerlaandse regearing. Der wörd aal mear in ezungen en eskrewen en t wörd vakerder in de media ebroekt. Op t internet ontbrek t Neersassies ook neet: de grötste webstea wat der an ewiedt is, is de Neersassiese Wikipedie. Wikipedie is ne encyklopedie op t internet in zo'n 270 sproaken, woer iederene vrie vanoet hoes an met kan skriewen. De Neersassiese Wikipedie besteet seend 2006 en hef non mear as 4000 artikels. De artikels beent eskrewen in alle dialekten dee't hierboawen eneumd beent; elken skriewer gebrok zin egene dialekt. De artikels goat vake oawer de egene strekke: evenemeanten zo as de autorodeo en de Zwatte Cross, muzikaanten as Daniël Lohues en Jovink en de Voederbietels, mear ook aandere zaken, zo as geskiedenisse, sport, en nog völle mear. Non is der vuur oe ne skiere geleagenheaid um der zelf an met te doon: vie hebt nen skriefwedstried met nen pries vuur n besten skriewer. Twiefelen oawer de skriefwieze mu'j neet doon; vie helpt oe duur later zelf de spelling an te passen. Iej hooft ook de sproake neet zo good te kennen as oew grotvaa; iej leart goandeweggens. Kiek op http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedie:Skriefwedstried [[Kategorie:Wikipedie:Parsberichen]] guyst24f8pmzwkth53i23cpwjccrd4p 10 14020 271723 266917 2013-12-07T00:20:53Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel3|Latien|la|Huic usori [[:Kategorie:Gebruker la-3|'''praeclara scientia''']] [[:Kategorie:Gebruker la|'''linguae latinae''']] est.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker la-3|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker la-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|la-3]] </noinclude> 2t1nrmtq868da09wxwmjh2i8arplenc 14 14021 266123 259443 2013-05-10T16:40:13Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker la]] rlnk418k0e7h5da8rfmq7iv8de2i357 14 14022 271798 266551 2013-12-07T00:38:41Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografiese mallen]] 3b63d20zy4e4ll3o1z2b0qjy8wo1zj5 0 14024 268429 263422 2013-07-10T14:09:12Z PieterJanR 1007 -interwiki wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Tekst Van Deinse.jpg|thumb|300px|Plakaat met nen tekst van Van Deinse oet 1932 an de greanze tusken Tweante en t [[Meunsterland]]]] '''Jacobus Joännes van Deinse''' ([[Eanske]], [[6 jannewaori|6 januwoari]] [[1867]] - doar, [[24 febrewaori|24 februwoari]] [[1947]]) wörd wal n belangrieksten vuurvechter van [[Tweante]] eneumd<ref>[http://dissertations.ub.rug.nl/FILES/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/wieiswie.pdf Löwik, F.G.H., ''De Twentse beweging''. Enschede, 2003. pag. 327], info verkregen op </ref> duur zien oonderzeuke en oetgawes, mear vuural um de völle nieje dinge dee't he oetdachten, en de völle besteurszaken dee't he dee in [[Eanske]] en vuur de Tweantse kultuur en geskiedenisse. ==Leawen== Van Deinse ('Ko' vuur nöasten) har ne opleaidige as skoolmeaister, mear köm al vroo bie [[Gerhard Jannink & Zonen]] te woarken. Al zinne vrieje tied deed he völle oonderzeuk noar de geskiedenisse en de [[volkskultuur]] van Tweante en van de [[Tweants]]e sproake. Met zin moat [[Gijsbertus Johannes ter Kuile (1871-1954)|G.J. ter Kuile Sr.]] gung he vake noar boeten um oonderzeuke te doon, opgreawings te doon en um noar oolde boerneverhalen te lusteren. Zinne veundsten kömmen terechte in de verzameling van de [[Vereniging Oudheidkamer Twente|Oudheidkamer Twente]], den at oonder mear duur um en [[Jan bernard van Heek|J.B. van Heek]] was egroondt in [[1906]]. Van 1906 töt [[1938]] was he vuurzitter en doarnoa bersteurslid tötdet he oet de tied köm. Op [[17 juni]] [[1930]] wör he op andringen van [[Jan Herman van Heek]] an esteeld as konservator van t [[Rieksmuseum Tweante]], woerin't ook de Oudheidkamer Twenthe op wör enömmen. Hee bedachten de [[Vlagge van Tweante|Tweantse vlagge]], t Tweantse woapen en hee skreef ook t [[Tweants volksleed]]. Hee skreef t standaardwoark ''Uit het land van katoen en heide'' ([[1922]]), nen beundel van oonder mear de artikels dee't he eerder oetgavven in t [[Dagblad Tubantia]]. Den beundel was slim eweeld, woerduur't der later nog ne heroetgawe en n vervolg köm in [[1939]]. De twee beuke wörden ook in ne vergoaroetgawe oet ebracht ([[1950]], [[1970]]). Van Deinse ligt op de Oosterbegraafplaatse in [[Eanske]]. Op zin graf ligt ne veeldkeie met n tekst "Hij had Twente lief". ==Femiliebaanden== Van Deinse was de zönne van n eersten direkteur van de [[Twentsche Industrie- en Handelsschool]] (den at zelf oet [[Zeeuws-Vlaanderen]] köm) Dr. Antonius Jacobus van Deinse en van Catharina Sara Dina van Dishoeck. Op [[15 mei]] [[1896]] trouwden he met Hendrika Bloemendaal.<ref>[http://home.tiscali.nl/stamboom_bloemendal/ Site met stamboom van familie Bloemenda(a)l]</ref> == Trivia == * Ze hebt stroatn in Eanske, Almelo, Oldenzel, Boarne en Lösker noar um eneumd. * t vuurmoalige [[Van Deinse Instituut]] is noar um eneumd. * In Eanske he'j ne oetgewerieje den't Van Deinse Media <ref>[http://www.vandeinsemedia.nl/ Van Deinse Media]</ref> het. ==Noten== {{bron|<references/>}} {{DEFAULTSORT:Deinse, Jacobus Joannes Van}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Schriever in t Tweants]] [[Kategorie: Tweants]] [[Kategorie: Tukker]] at20qrocvr7ucyvv7rqxlhctq6cckqa 0 14027 127606 2009-11-30T12:08:22Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Jacobus Joännes van Deinse]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Jacobus Joännes van Deinse]] cfxz5mp6fui8scr6cbg4r49slh1jmha 0 14028 292249 292138 2016-12-12T15:57:47Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verbeendige */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Twentekanaal.jpg|right|thumb|250px|t Tweantekanaal bie de Dochterense brugge in de buurte van Lochem]] t '''Tweantekanaal''' is ne [[kanaal (waterweg)|waterweg]] in de [[Neerlaand]]se proveensies [[Gelderlaand|Geelderlaand]] en [[Oaweriessel]], den't de dree grote steaden van [[Tweante]] ([[Almelo]], [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] en [[Eanske]]) anslot op n laandelik netwoark van [[rivier]]en en kanalen. Umdet der ne vertakkige noar Almelo löp, hef t [[Rijkswaterstaat]] aait oawer "Tweantekanalen". t Tweantekanaal begeent bie n [[Iessel]] op t noorden van [[Zutfen]] bie t döarpken [[Eefde]] en geet laanks de plaatsen [[Almen]], [[Lochem]], [[Goor]], [[Dealdn|Dealden]] en Hengel noar Eanske. Op t westen van Dealden löp der nen ziedsproonk noar Almelo. Beaide kanalen (Zutfen - Eanske en t ziedkanaal Dealden - Almelo) wörd beheard duur Riekswaterstoat. t Kanaalpaand Eefde - Dealden is 33 km laank, n ziedsproonk Dealden - Almelo is 15 km en de kanaalpaanden Dealden - Hengel en Hengel - Eanske zeent 9 en 5 kilometer laank. Doarmet is t kanaal in totaal 65 kilometer. Tusken 2004 en 2007 wör t Tweantekanaal breder emaakt en oet edeept, van ne klasse IV töt ne klasse Va waterweg. Det hoold in det n [[Groot Rijnskip]] (max. 11,50m breed, ne deepgaank van 2,70m en ne leankte van 110m) oawer t kanaal kan goan. n Voargaank is 5 meter depe, terwiel at de dreampeldeepte bie de boawenduren van alle skotsluzen 3,75m oonder [[kanaalpeil]] is. Tegelieke met t oetdepen hebt ze t kanaal ook breder emaakt. Zo hebt ze tusken Goor en Dealden t kanaal van 40 noar 51 meter breder emaakt. Hierbie hebt ze ook natuurvreandelike wallen an elegd. Doar köant bievuurbeeld [[ree]]s dee't in t water zeent ekömmen, wier op de kaante kommen. Ook he'j non verskeaidene [[paaien|paai]]plekken vuur de visken emaakt. t Zaand det ze hebt of egreawen, hef Riekswaterstoat direks wier gebroekt vuur t anleggen van n niej stuk snelweg bie Almelo, terwiel at [[Zwerfkei|Zwoarkeies]] dee't bie de verbreding noar böawten kömmen wier bie n anleg van n boadem en wallen gebroekt wörren. In n oonderzeuk noar de geskiedenisse van t Tweantekanaal hebt ze t oawer t "''succes van een mislukking''"<ref name="succesmisslukking">Heitling, W.H.; Lensen, L. (1984) ''De Twenthekanalen; succes van een mislukking''. Zutphen: Terra. ISBN9062551866</ref>: t kanaal zelf hulp nit völle vuur de knippe van t gebeed, mear is oonderwiel wal onmeundig belangriek ewörden vuur de waterregeling. ==Geskiedenisse== Hoowal t '''eerste''' plan vuur n kanaal noar Tweante al in t middeln van t 19e joarhoonderd besteund, begunnen ze der pas an in [[1930]], noa 25 joar disterieje oawer acht oontwoarpen. t Kanaal was bedoold vuur anvoor van groondstoffen vuur de Tweantse textielnieverheaid en vuur de anvoor van [[steenkool]] oet de [[mienbouw|mienen]] in [[Limburg (Nederlaand)|Lembörg]]. t Grötste deel is an elegd as woarkverskaffing tiedens de [[krisis]] en is duur woarklozen met ne [[batse]] en [[skoefkoare]] egreawen. In [[1938]] was t kanaal kloar. In [[1953]] was n ziedsproonk noar Almelo ook kloar, zodet ook de hawen van Almelo en t [[Kanaal Almelo - De Haandrik]] der op an eslötten warren. ==Rechtevoort== Vandage n dag gebroekt ze t kanaal um [[zaand]], [[greante]], [[keukenzalt|zoolt]] en [[beestevoor]] te vervoren. In [[1996]] wör der in Eanske 432.277 ton elöst of elaan, en in Hengel 2.322.270 ton. Doarnöast is t n geleefd kanaal vuur de [[plezeervoart]] en [[hengelsport]], en wörd t gebroekt vuur ofwatering. In vroger tieden wör t ook gebroekt vuur dreenkwater in Eanske. Bie de [[lönnekerbrugge]] deden ze hierumme water oet t kanaal poompen en duur greante- en zaandbedden eleaidet. Dit zorgen vuur ongevear 80% van t Eanskese dreenkwater. Duur nen groten braand bie Vredestein in Eanske wör t kanaal in 2003 töt an Hengel vuur verskeaidene wekke of eslötten um veardere vervoeling tegen te goan. Oet oonderzeuke van waterbedrief Vitens in februwoari 2009 bleek det t water oet t Tweantekanaal nit länger edreunken kon worden.<ref>[http://www.tctubantia.nl/regio/enschede/2727085/Harder-water-voor-Enschede.ece "Harder water voor Enschede"] TC Tubantia, 28 februari 2008</ref> Vuur de ofwatering van alle bekken dee't oetkomt in t kanaal zeent bie de gemoalen van Dealden en Eefde [[ofloatwark|ofloatwoarken]] emaakt. In totaal kan t kanaal 190.000 liter water per sekoonde ofvoren. [[Ofbeelding:Schippers en roeiers.jpg|left|120px|Woarskouwingsbröd]] Vuural op t kanaalpaand Hengel - Eanske doot völle [[Roeien (sport)|wedstriedroeiers]] oefenen. Noa verskeaidene anvoarings tusken vrachtskepe en disse roeiers zeent lear- en oetwisselingsprojekten estartt um mear oonderling begrip te kweken tusken disse verskillende kanaalgebroekers. Vuur de beroopsvoart zeent op alle sluzen woarskouwingsbrödden op ehöngen um de skippers acht te loaten gewen op disse roeiers, terwiel at de roeiers eneugend wörren um könnig te worden met t zicht vanof de brugge van t skip en de besteurboarheaid van binnenskepe. ==Skotsluzen== [[Ofbeelding:Sluis_Eefde_hoog.jpg|thumb|Sluze van Eefde]] t Totale verskil in heugte tusken Zutfen en Eanske is 21 meter. Um det verskil liek te trekken hef t Tweantekanaal dree [[skotsluze]]n. Bie Eefde is t verval bie normale waterstaand van n Iessel 6 meter, mear det kan verskillen tusken de 2 en de 7,5 meter. Bie ne lege waterstaand van n Iessel (oawer de 6 meter verval) gebroekt ze in Eefde ne extra sluzenkolk um t verval te verwoarken. De sluze van Dealden hef n verval van 6 meter en de sluze van Hengel hef n verval van 9 meter. In n ziedsproonk noar Almelo he'j gin skotsluzen. Vuur alle dree de sluzen is n skotkolk 12 meter breed en 140 meter laank, woerbie 134 noodzakelik is. De sluzen van Eefde en Dealden hebt hefduren. De sluze bie Hengel hef an de westerziede rolduren en an de oosterziede ne hefdure en is doarumme in Neerlaand n algerak. Umdet t verval zo groot is, geet der bie t skotten völle water verlöaren. Um dit recht te trekken is doarumme nöast alle sluzen n [[gemoal]] eplaatst det water in de heugte poompt. Bie t skotten in Hengel verbroekt ze bievuurbeeld 15.120 m³ water, woerduur't der in totaal op t hele boawenpaand (t heugere stuk water) 5 cm meender water keump te stoan. Um dit wier liek te kriegen kan t gemoal van Hengel 6 m³ per sekoonde wierumme poompen as alle dree de poompen anstoat. ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.rijkswaterstaat.nl/water/feiten_en_cijfers/vaarwegenoverzicht/twentekanalen/index.aspx Actuele informasie - Riekswaterstoat] {{Bron|<references/>}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Kanaal in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Gelderlaand]] [[Kategorie:Woater in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Zutfent]] qmn2ob6yx7ejdquigkv1ja3ksyy7fx5 0 14029 275821 262664 2014-05-14T13:46:00Z Lotje 5052 {{commonscat|Anthony Christiaan Winand Staring}} wikitext text/x-wiki {{wrapper}} |[[Ofbeelding:Anthony Christiaan Winand Staring.jpg|thumb|180px|Anthony Christiaan Winand Staring op 6-joaregen laeftied (in 1773) deur [[Pieter Frederik de la Croix]]]] |- |[[Ofbeelding:Staring.jpg|thumb|180px|Plaetjen van Staring]] |- |[[Ofbeelding:Staring2.jpg|thumb|right|180px|Standbeeld van Anthony Christiaan Winand Staring in [[Vodden]]]] |} Anthony Christiaan Winand Staring ([[Gendringen]], [[24 jannewaori]] [[1767]] – eigen landgood De Wildenborch in [[Vodden]], [[18 augustus]] [[1840]]) was nen Nederlandsen dichter. == Laevens-löppe == Staring was nen romantiesen dichter in hart en nieren, ene van de weinege dichtende Nederlanders dee-t doarumme bekend stoat. Et romantiese in zien wark betröf dat woar-t e ovver schreef (legenden, beschrievingen van de natuur) en ok de wieze waarop e dat deed (geveuleg en humoristies). Staring blonk oet in de dichterleke vertelkunst. Een good veurbeeld doarvan is zienen "Jaromir-cyclus", moar ok met "Marco" en "De hoofdige boer" wodden e bekend. Völle waardering hef e neet ehad, onder meer umdut zien literaire wark zwoar te begriepen zol waen. {{commonscat|Anthony Christiaan Winand Staring}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Schriever in 't Achterhooks]] [[Kategorie:Nederlaandse schriever]] apjmtgok02qm90ets1ce307ne9ee9bs 0 14030 127813 2009-11-30T22:35:12Z Droadnaegel 1133 dv wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Anthony Christiaan Winand Staring]] 6ms01uukcocpm96m6utns3fs2bgxorc 10 14032 271737 266898 2013-12-07T00:22:38Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel3|Indonesisch|id|Pengguna ini memiliki [[:Kategorie:Gebruker id-3|'''pengetahuan tinggi''']] [[:Kategorie:Gebruker id|'''bahasa Indonesia''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker id-3|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker id-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|id-3]] </noinclude> cmmeuz2lw5ldox26nhoaqmbgy5br3jj 14 14033 266095 259319 2013-05-10T16:29:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|id]] fehfmxemzi0ok4rkao6japmzj0x4qgr 14 14034 266096 259321 2013-05-10T16:29:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker id]] 4433imfsvo4jhgjzpo39mi8a8k4kttw 10 14035 271687 266959 2013-12-07T00:16:39Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Servisch|sr|Овај корисник [[:Kategorie:Gebruker sr-1|'''почетнички''']] говори [[:Kategorie:Gebruker sr|'''српски језик''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker sr-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker sr-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|sr-1]] </noinclude> 306fd1hu70j1nh7zjravoy01tbheunk 14 14036 266189 261202 2013-05-10T16:51:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|sr]] hz3q20s2gr5tdheluf93shz3p425wwc 14 14037 266190 259322 2013-05-10T16:51:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker sr]] gy8tixijrm6zauicscypi04ieobaumc 10 14038 271762 266848 2013-12-07T00:25:21Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel4|Kattelaans|ca|El nivell d'aquest usuari és comparable al d'un [[:Kategorie:Gebruker ca-4|'''parlant nadiu''']] de [[:Kategorie:Gebruker ca|'''català''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ca-4|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ca-4| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ca-4]] </noinclude> 31xtw93mhzf30ci9vrhnnn5kyei4w6o 14 14039 271647 266030 2013-12-06T23:38:35Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker ca]] 6lzqflykc8khq7rzs7r62ovxuc1ucru 0 14040 272687 270653 2014-01-03T22:54:59Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''1989''' == Gebeurtenissen == * [[22 augustus]] - Ontdekking van de eerste ring van de pleneet [[Neptunus (planeet)|Neptunus]]. == Geboren == * [[21 febrewaori]] - [[Corbin Bleu]], n Amerikaansen popzänger, daanser en muziekskriewer * [[25 april]] - [[Michael van Gerwen]], Nederlaandsen darter == Uut de tied == * ... 1tgcfaktf85khwb0m2f0kbildim3lw2 14 14041 266463 127897 2013-05-10T18:07:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie]] g9zc5nebixjijewv6kpnr2tenqhfh74 14 14044 230782 131503 2012-06-11T05:18:07Z 129.125.102.126 Kategorie wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:Artikel van de maond}} [[Kategorie:Mallen veurblad]] [[Kategorie:Mallen maond]] nbn94tubphi2wtl9e021xtp4ogdts76 14 14046 230779 193024 2012-06-11T05:00:02Z 129.125.102.126 Kategorie wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding|Flagge]] [[Kategorie:Vlagge]] 1yj3ki7z0xf081pqvtyvamow9g61f9m 14 14047 266484 128677 2013-05-10T18:10:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding|Waopen]] mh7lueeu1ih0nkqiwzlexvtun5enscx 10 14048 282406 282358 2015-05-29T22:07:56Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Voorst (gemeente)|Gemeente Voorst]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Coat of arms of Voorst.png|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Heufdplaatse''' | R1C2 = [[Twelle]] | R2C1 = '''Darpen''' | R2C2 = [[Bussloo (plaatse)|Bussloo]] · [[Klarenbeek]] · [[Niebroek]] · [[Terwolde]] · [[Teuge]] · [[Voorst (darp)|Voorst]] · [[Wilp]] · [[Wilp-Achterhoek]] | R3C1 = '''Buurtschappen''' | R3C2 = [[Appen (Nederland)|Appen]] · [[Duustervoorde]] · [[Gietel]] · [[De Karre]] · [[Klein Amsterdam]] · [[Noord-Empe]] · [[Posterenk]] · [[Spekhoek]] · [[Steenenkamer (Voorst)|Steenenkamer]] · [[De Vechte]] · [[De Wiek (Voorst)|De Wiek]]}} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Voorst]] </noinclude> f5ig48dd7x24vauz1wnkbox6us2ns3g 14 14049 266082 261234 2013-05-10T16:27:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker gos]] 63qggywq80xv1qjmnppz3vbu4ufemu8 14 14050 261226 249043 2013-04-02T19:22:23Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 35 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7215708]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Eten]] ehioxory8wnf6mc6noxiqzw0tgbm1a3 0 14051 128194 2009-12-02T01:21:45Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Slachten]]: neet mooj, warkt wel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Slachten]] 672ajzwnzpu996rawwmhhppmvstucx5 0 14052 292247 292140 2016-12-12T15:56:52Z Wwikix 13678 /* Geskiedenisse */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Location Schipbeek.PNG|thumb|Verloop van de Oahuzer Oa, Alstätter Oa, Buursebekke en Skipbekke]] [[Ofbeelding:Oostendorperwatermolen.jpg|thumb|De [[Grevemölle]] bie [[Hoksebarge]]]] [[Ofbeelding:Schipbeek.jpg|thumb|De Skipbekke op t zuden van [[Hoolten]]]] De '''Skipbekke''' is nen ziedstroom van n [[Iessel]] in [[Neerlaand]] en [[Duutslaand]]. t Is ne [[bekke]] den't duur t zuden van [[Tweante]] en [[Sallaand]] en t noorden van n [[Achterhook]] streumt. De bekke ontsteet op n poar kilometer noar t zuden van t Duutse [[Ahaus]], in de regio [[Borken (regio)|Borken]] in de Duutse deelstoat [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]], Hier neumt ze de bekke de ''Oa'', vanwoer at ook n namen ''Oahoes'' ("Hoes an de Oa", ''Ahaus'') keump. Um oonderskeaid te maken met aandere streume dee't ook ''Oa'' wordt eneumd, wörd de skipbekke doar ook wal ''Oahuzer Oa'' eneumd. Doarnoa streumt he langs Oahoes, um Graes hen, en duur [[Alstätte]] (hier neumt ze ne de ''Alstätter Oa''), woernoa't he bie [[Buurse]] Neerlaand binnenkeump. Vanof doar wörd he ''Buurserbekke'' neumd. Doarnoa löp he oonder [[Hoksebarge]] langs en keump bie [[Reetmölle]] de greanze tusken [[Oaweriessel]] en [[Gelderlaand|Geelderlaand]] oawer. Hier keump he bie Hoksebarge duur de ''Grevemölle''. Den stamt oet [[1548]], en is de euldste dubbele [[watermölle]] van Neerlaand. De hudige mölle keump vuur n groot gedeelte oet [[1634]], doo at ze de mölle herbouwden noa det he duur n [[Tachtigjoarigen Oorlog]] verneeld was. In [[1946]] gung'e nog es kapot duur hoog water, woernoa't de gemeente Hoksebarge de mölle leut opknappen. Seend [[1988]] woarket de mölle wier volledig. Vanof Hoksebarge wörd de bekke '''Skipbekke''' neumd. Op t zuudoosten van [[Deepn|Depen]] keump de bekke Oaweriessel wier in. Bie [[Maarkel]] geet de bekke in nen betonnen duker oonder t [[Tweantekanaal]] duur. As der tevölle of te weainig water in de Skipbekke steet, kan det met water van of noar t Tweantekanaal verhulpen worden. Doarnoa geet de bekke op t zuden bie [[Battem]] langs, en keump bie [[Deaventer|Deawenter]] oet in n Iessel. Bie Battem doot ze alle joaren de Schipbeeksurvival hoolden. Det is nen tocht met obstakels met start en eandpeunt op t [[voetbal]]veeld van Battem. Nen oolden loop van de Skipbekke tusken [[Hoolten]], [[Battem]] en [[Diekerhook (Riesn-Hooltn)|Diekerhook]] steet bekeand as de [[Oolde Skipbekke]]. Dissen dreeit bie Hoolten noar t noordwesten en keump op t oosten van Battem wier bie de Skipbekke. Vanof t beginpeunt töt an de Iessel zit der n heugteverskil van van 23 meter in de Skipbekke. ==Geskiedenisse== Töt ongevear [[1400]] streumden de Buursebekke duur Hoksebarge. Doarnoa wör de bekke verlegd noar t zuden en op de Skipbekke an eslötten. Hierduur kree'j ne direkte verbeending noar n Iessel en ko'j bie de [[Haanze]]steaden Deawenter, [[Zwolle (Oaveriessel)|Zwolle]], [[Kaampen (Oaveriessel)|Kaampen]] en [[Zutfen]] kommen. Doarumme was de bekke vuural in t 17de joarhoonderd nen belangrieken stroom. t Hoolt vuur de boten van de [[VOK|VOC]], det vanoet t [[Münsterland|Meunsterlaand]] wör eleawerd, köm vanoet Alstätte met skepen noar [[Hollaand (gewest)|Hollaand]]. Bie Alstätte hadden de hooltverkopers ne loadplaatse. Heuger n stroom op was de bekke vake nit te bevoaren. Ook vuur aandere haandelswoaren, zo as [[leem]] oet [[Stadlohn]] wör de bekke gebroekt vuur t vervoren vanoet Duutslaand noar Deawenter, of wieter, en wierumme. Woer at de Skipbekke oetkeump in n Iessel was vroger de Deawenter hawen. Noa det t [[Oaveriessels Kanaal]] egreawen wör, en nieje hawens an elegd, verlegden ze de bekke zodet he non op n Iessel oetkeump woer at dissen zik kruust met de [[A1]] autobane. Later gebreuken ze de Skipbekke ook vuur vervoor van textiel oet [[Tweante]] noar blekeriejen in [[Haarlem|Hoarlem]]. Doo at in t 19de joarhoonderd al mear oawer t spoer en weagen vervoord wör, köm t gebroek van de Skipbekke al mear stille te liggen. {{Commonscat|Schipbeek}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Revier ien Duutslaand]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Noordrien-Westfoale]] [[Kategorie:Woater in Gelderlaand]] [[Kategorie:Woater in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Daeventer]] a5h4qckdg1rkmp32rddk3u91bwphixs 0 14053 128230 2009-12-02T10:53:29Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Skipbekke]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Skipbekke]] ga2vowlodg6m6hf2zufw6n68hfrj8h5 10 14054 271688 266957 2013-12-07T00:16:45Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Sloveens|sl|Uporabnik pozna [[:Kategorie:Gebruker sl-1|'''osnove''']] [[:Kategorie:Gebruker sl|'''slovenskega jezika''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker sl-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker sl-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|sl-1]] </noinclude> f54c1wpf6igywlxd2pcg2lopujkanta 14 14055 266185 259500 2013-05-10T16:50:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|sl]] 02bjrhlhf58izuq73vrkdnup7rjtpq3 14 14056 266186 259499 2013-05-10T16:50:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker sl]] eq21t2nl7tt5u3bpr34xcedffp56khj 0 14057 259498 253737 2013-03-11T12:18:39Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 162 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2479]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''1975''' == Gebeurtenissen == * [[1 mei]] - [[Vietnam]] wonnen onofhankelijk van [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]]. * [[11 november]] - [[Angola]] wonnen onofhankelijk van [[Portugal]]. == Geboortes == * ... == Uut de tied == * ... 9o2yss9gggdm1h642n8se1v3cukmu5t 0 14059 281995 128270 2015-05-08T17:23:10Z タチコマ robot 6976 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Ni'jbrogge (Frieslaand)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ni'jbrogge (Frieslaand)]] 5exngab5ovoefz6fumg32kmqjw68qa4 10 14061 271719 266923 2013-12-07T00:20:31Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Macedonisch|mk|Овој корисник има [[:Kategorie:Gebruker mk-1|'''основно''']] знаење на [[:Kategorie:Gebruker mk|'''Македонски јазик''']]}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker mk-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker mk-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|mk-1]] </noinclude> opa40d8vse3mww6nzons92i153ai7ib 14 14062 266133 259406 2013-05-10T16:41:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|mk]] 05t0e1hwehph005cqzstufycfolniv9 14 14063 266134 259407 2013-05-10T16:42:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker mk]] 539vk0athnxtv0u2v1j8prr8yv93opx 0 14064 259405 253748 2013-03-11T12:15:34Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 161 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2477]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''1973''' == Gebeurtenissen == * [[11 september]] - [[putsch]] in [[Chili]] == Geboortes == * [[4 meert]] - [[Sabine Uitslag]], Neerlaandse polletiekvrouwe * [[15 april]] - [[Jeroen Dubbeldam]], Neerlaandsen springruuter * [[2 september]] - [[Nathalie Baartman]], Tweantse kabaretjeare en skriewer van nöalstuks == Uut de tied == * ... e6nax7g84h71kw8tqt3p8bn49yqgttf 0 14067 259404 252833 2013-03-11T12:15:33Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 109 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5407]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in '''1227''' == Gebeurtenissen == * [[22 juli]] - [[Slag bi'j Bornhöved]] * [[28 juli]] - [[Slag bi'j Aone]] == Geboortes == * ... == Uut de tied == * ... 4sp3nshe14nbsytvmrt75t984bmn85m 0 14069 277914 277899 2015-03-05T18:01:43Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Georgia (duurverwiesziede)]] vuur aandere betekenissen van Georgia.}} [[Ofbeelding:Map of USA GA.svg|thumb|right|250px|Georgia in t rood op ne kaarte van Amerika]] '''Georgia''' (/{{IPA|ˈdʒɔrdʒə}}/) is ne stoat van [[Amerika]]. t Was ene van de oolde Darteen Kolonies dee't in opstaand kömn teegn de [[Groot-Britannië|Britn]] in n [[Amerikaansen Opstaand]]. t Was de leste stoat van de dartene, den't in [[1733]] wör in esteeld. Georgia was de veerde stoat den't n [[Amerikaansen Groondwet]] an nam op [[2 jannwaori|2 jannuwoari]] [[1788]]. Op [[21 jannewaori|21 jannuwoari]] [[1861]] verkloarden Georgia zik onofhaankelik van de Unie, en was een van de eerste Confederasiestoatn. Georgia wör as leste stoat in [[1870]] wier bie de Unie edoan. Met ongevear 9.685.744 inwonners steet Georgia op de neegnde plaatse van Amerika wat antal inwonners angeet. Tusken 2007 en 2008 heurdn 14 proveensies van Georgia töt de härdstgröainde van Amerika, met allene [[Texas]] boawn zik. Georgia is bekeand as n ''Perzikstoat'' en de Rieksstoat van t Zuudn. De heuwdstad is [[Atlanta]], den't ook de meeste inwonners hef. Op t zuudn van Georgia ligt [[Florida]], op t oostn n [[Atlantische Oceaan|Atlantiesn Oseaan]] en [[Zuud-Carolina]], op t westn [[Alabama]] en op t noorden [[Tennessee]] en [[Noord-Carolina]]. t Noordn van de stoat ligt in de [[Blauwraandbargen|Blauwraandboargen]], ne boargriege in t grote [[Appalachiese Boargen]]stelsel. De middelste vlakte löp van de heuwels töt an t peunt woer t vlakke groond oawer geet op rotsgroond. t Heugste peunt van Georgia is Brasstown Bald met 1458 meter. t Leegste peunt is de zeespegel. Georgia hef ne oppervlakte van 153,909 km². De stoat is de grötste op t oosten van de [[Mississippi (rivier)|Mississippirivier]] wat laandoppervlakte angeet, terwiel t de veerde-grötste is noa [[Michigan]], [[Florida]] en [[Wisconsin]] in totale oppervlakte, umdet bie disse berekning ook wateroppervlaktes wordt met eteeld. {{Verenigde Stoaten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] 8fu0gvcykjd2h2hblghlwjlynky9r7s 0 14070 259279 223246 2013-03-11T12:12:06Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1127412]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki t Woord '''Riepe''' kin verwiezen noar: * n Ziedpad bie n wèg laangs woar allend lopen worden mag: [[Riepe (ziedpad)]] * n Daklozenkraantje ien Stad: [[De Riepe (kraant)]] * n Dörp ien Oostfraislaand bie Emden ien de buurt ien de gemainte Ihlow: [[Riepe (Ihlow)]] {{dv}} 332ei2cvr416hgr6493tyd2599lm2xu 14 14071 290151 266469 2016-10-31T13:02:59Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding|Karke]] [[Kategorie:Karkgebouw| ]] suqkhovk0owlblkhvz97okze1iga08n 0 14072 279233 275226 2015-03-27T16:50:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg|thumb|right|250px|Sir Isaac Newton]] '''Sir Isaac Newton''' [[FRS]] ([[4 jannewaori|4 januwoari]] [[1643]] – [[31 meert|31 meart]] [[1727]], of in de oolde telling: [[25 december]] [[1642]] – [[20 meert|20 meart]] [[1727]]) was nen [[Engelaand (regio)|Engelsen]] [[scheikunde|skeaidkeundigen]], [[wiskunde|wiskeundigen]], [[astronomie|stearnkieker]], natuurlik filosoof, [[alchemie|alchemist]] en [[geleuf|godsdeenstkeundigen]], den at vuur völle gelearde leu n belangrieksten kearl van oet de geskiedenisse hef ewest. Zinne oetgawe van [[1687]] van de ''Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica'' (vake vuur t gemak of ekortt töt ''Principia'') wörd vake eneumd as t belangriekste book oet de geskiedenisse van de wetenskop, duurdet t de groondbegeensels legt vuur de meeste klassieke mechanika. In dit woark beskreef Newton de algemene zwoartekracht en de dree wetten van beweaging, dee't de wetenskoppelike kiek op t oetspansel vuur de volgende dree joarhoonderdte ingriepend veraanderden. Hee leut zeen det de beweagingen van eardse dinge en van de hemmelliewe besteurd wörd duur dezelfde natuurwetten, duur de oawereenkomst te teunen tusken Kepler zinne wetten oawer planeetbeweagingen en zin egene zwoartekrachttheorie, woermet'e de leste twiefels vortnam oawer t feit det de [[zunne]] in middeln van t heelal steet, en de [[wetenskoppelike duurbraak]] bevorderden. Newton bouwden ook n eersten broekboaren reflekterenden [[stearnkieker (apparaat)|stearnkieker]], en hee ontwikkelden ne theorie oawer kluren den't he baseerden op de woarnemming det n [[prisma]] wit lecht opdeelt in alle zichtbere kluren. Hee bedachten ook nen empiriesen wet van koeling, en hee dachen völle noa oawer de snelheaid van t geluud. In de wiskeunde deelt Newton de eare met [[Gottfried Leibniz]] vuur t bedeanken van de differensiële en integrale oneandigheaidsrekkening. Hee leut ook de [[binominaalrekkening]] zeen, oontwikkelden de zogeneumde "Newtonmethode" um de nulpeunten van ne feunksie te benoaderen, en hee dreug bie an t onderzoek noar [[machtsriegen]]. Newton blif nog aait invlood oet oefenen op wetenskoppers, zo as an egewen duur nen telling oonder wetenskoppers en t gewone volk in [[Groot-Britannië]]'s [[Royal Society]], woerbie wör evroagen wee't der mear invlood hef ehad op wetenskop; Newton of [[Albert Einstein]]. Newton was ook froai geleuwig, mear op zinne egene manere. Hee hef mear oawer [[Biebel]]se zaken eskrewen as oawer natuuurkeunde, hoowal he met det leste bekeander is ewörden. {{commons|Isaac Newton}} {{DEFAULTSORT:Newton, Isaac}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Natuurkundige]] [[Kategorie:Wiskundige]] gl384vk493h1s2p4n96a6xk96yqugl5 14 14073 261197 244678 2013-04-02T19:19:57Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 95 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7217521]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Netuurkunde]] [[Kategorie:Wetenskopper]] jlcmfzhs1gudits48toz62zkp511rlh 14 14074 266711 260691 2013-05-10T20:17:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Scientists|Wetenschopper}} [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Wetenschop]] 5960l4epcyfsadbauvcbtqw0kp5okv2 14 14075 271765 266722 2013-12-07T00:33:47Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Mathematicians|Wiskundige}} [[Kategorie:Wetenskopper]] [[Kategorie:Wiskunde]] 6rm327i7xwu0cm6ipzskiy50ghu7orx 14 14076 266077 259278 2013-05-10T16:26:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|fy]] 3vriulm4dfm3nhurfp61kemjm2sy0ll 14 14077 266078 259277 2013-05-10T16:26:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker fy]] fic1cbgqk2d3v6bxgguoodxxrpwpmzc 4 14078 267176 128687 2013-05-10T22:59:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Nedersaksische Wikipedia houdt schrijfwedstrijd ''' De term ''Nedersaksisch'' wordt steeds vaker gebruikt voor de streektalen van noordoost-Nederland: Gronings, Drents, Stellingwerfs, Sallands, Veluws, Twents, Achterhoeks en Urkers. Het Nedersaksisch wordt, net als het Fries en Limburgs, als taal erkend door de Nederlandse regering. Er wordt toenemend in gezongen en geschreven en het wordt vaker in de media gebruikt. Op het internet ontbreekt het Nedersaksisch evenmin: de grootste website die eraan gewijd is, is de Nedersaksische Wikipedia. Wikipedia is een encyclopedie op internet in zo'n 270 talen, waar iedereen vanuit huis aan mee kan werken. De Nedersaksische Wikipedia bestaat sinds 2006 en heeft nu meer dan 4000 artikelen. Alle hierboven genoemde dialecten zijn vertegenwoordigd; elke schrijver gebruikt zijn eigen dialect. De artikelen gaan vaak over de eigen streek: evenementen zoals de autorodeo en de Zwarte Cross, muzikanten als Daniël Lohues en Jovink en de Voederbietels, en nog veel meer. Nu is een mooie gelegenheid om mee te helpen: er is een schrijfwedstrijd met een prijs voor de beste schrijver. Twijfel over hoe je eigen dialect te schrijven, is niet erg: wij helpen later de spelling te verbeteren. Je hoeft de taal ook niet net zo goed te kennen als je opa dat doet: al doende leer je. Kijk op http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedie:Skriefwedstried [[Kategorie:Wikipedie:Parsberichen]] i3uje4c7fo5k3qpxng6r41ivigt09u7 0 14079 128697 2009-12-05T16:17:17Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Steernskunde]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Steernskunde]] ddtxjlsj2j8dawdwyxo88qqri672xql 0 14084 265151 259547 2013-05-09T23:06:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Plzen with St Bartholomew Cathedral 1.JPG|right|thumb|250px|Stadaanzicht van Pilzen]] '''Pilzen''' ([[Tsjechies]]: ''Plzeň'', [[Duuts]]: ''Pilsen'') is n stadje ien de [[Tsjechië|Tjechse republiek]] ien t westen van [[Bohemen|Boium]] ien de regioon Pilzen ([[Plzeňský kraj]]). Pilzen staait bekend om zien verbaauwen van [[hoppen]] en as ain van de laaidende produksìnten van [[bier]] en t is de naanje van t bier (braauwen) zo as wie dat kennen, noamelk t [[Pilsner Bier]]. Dit was al ien de Middelaiwen zo en doar komt os woord ''pils'' ook vot. Ien de 19. aiw was Pilzen noa [[Proag]] (Praha) de belaangriekse industriestad van Bohemen, dat dou nog bie [[Oosterriek]] heurde. Tegenswoordeg is t de vaaierde grootste stad van de Tjechse republiek. {{Begin|gos}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Tsjechië]] esob1v0rmxhq83rkni9l5kio1fdm1wc 0 14086 128783 2009-12-07T09:49:04Z Grönneger 1 35 [[Plzen]] is ewiezig naor [[Pilzen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Pilzen]] t2jqdi9fw2qj6yjopbqm6imh9vtiyly 0 14087 128784 2009-12-07T09:49:29Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Pilzen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Pilzen]] jz4k0dv73ltm6mr82c79p826ygl5z1q 0 14089 268488 265219 2013-07-15T21:47:26Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:St. Michael Alignment.PNG|right|thumb|500px|De Sunt Maikel-lien mit wat belaangrieke monumìnten aangeven]] De '''Sunt Maikel-lien''' is n zonuimde [[leylien]] dij begunt ien de [[Atlantische Ozeoan]] op t [[Azoren]]aailaand [[São Miguel]] (Sunt Maikel) en over t Britse kontinìnt lopt van [[St. Michael's mount]] ien [[Kornwaal]] noar [[Hopton]] ien [[Norfolk]] en den deur de [[Noordzee]] over [[Hellegolaand]] en den deur [[Noordfraislaand]] hìn en via [[Langelaand]] noar t zuden van [[Seelaand]] en over [[Skoane]] hail noar [[St. Petersbörg]] tou. Op dizze lien stoan belaangrieke olle monumìnten van [[neolitische]] baauwwaarken tot middelaiwse domkìrken en kestail. Aal baauwwaarken binnen of neolitisch tot megalitisch, of hebben wat tou doun mit [[Sunt Maikel]] of [[Maria Magdalena]] of mit de [[tìmpelders]]. Kestailen dij op dizze lien baauwd binnen stoan voak op n ollere hoogte, zo as [[Cadbury Castle]], dat nou ôfbroken is, môr wat op n ollere hoogte ston, verliekensboar mit [[Silbury Hill]], dij ook op dizze lien ligt. Ien de [[esotherische waitenschop]] gaait man der vanoet dat dizze lien n spirituele energielien is dij over de eerde lopt en woar van "ôftapt" worden kin, deur middel van grafkoamers of hunebedden, kìrken, kellers ien kestailen, kunstmoatege holle hoogten, stainsirkels enzowieder. Stonehenge is middelkerwies de bekendste hiervan. t Baauwen van monumìnten op dizze lienen wordt verleken mit [[akupunktuur]] op t lichoam. Der wordt maind dat dizze waitenschop bekend was bie de [[tìmpelders]] en [[vrijmezzelders]] en gehaimholden is veur de rest van t vôlk. [[Ofbeelding:Kundalini Symbool.jpg|right|thumb|100px|Kundalini symbool]] De lien is nuimd noar Sunt Maikel omdat veul van de kìrken, kestailen en lougen noar hom vernuimd binnen, van t begun aailaand São Miguel tot aan t [[Mikhailovsky kestail]] ien [[St. Petersbörg]]. De lien wordt ook wel de lien van Sunt Maikel en Sunt Maria nuimd, den ook n ìnde kìrken en kloosters op dizze lien binnen noar Maria Magdalena nuimd. Veur t gemak wordt dij twijde voak votlôten. De lien is aans gain lieke lien. Om de lien hìn zit, liek as de [[kundalini]] twij lieke golven van n poar kilometer woar om en om dizze monumìnten op stoan. De Sunt Maikel-lien kruust bie t [[St. Maikels aailaand]] de [[Apollo-Athene-lien]] en bie [[Avebury]] de [[Rooslien]] (Rosslyn). De lien gaait ook nog wieder deur, tot ien de Amazône en deur t [[Titicaca meer]] en laangs [[Tiwanaku]], en aan aander kaant wied Röslaand ien en komt oetìndelk weer op t zulfde punt terècht, môr wordt boeten Uropa gain Sunt Maikel-lien meer nuimd. De maiste waitenschoppers verwaarpen de theorie van leylienen en zèggen dat dit touvaal is. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Alternatieve waitenschop]] bmqt04jrhkdq8tl58j60xrf3a1lm27q 0 14090 279234 275049 2015-03-27T16:50:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Einstein1921 by F Schmutzer 2.jpg|thumb|right|250px|Doar he'j um wal]] '''Albert Einstein''' ([[Ulm]], [[14 meert|14 meart]] [[1879]] - [[Princeton (Niej Jersey)|Princeton]] [[18 april]] [[1955]]) was nen [[Duutslaand|Duuts]]-[[Zwitserlaand|Zwitsers]]-[[Amerika]]ansen [[Netuurkunde|natuurkeundigen]] en [[oetveender]]. Hee wörd meesttieds ezeen as ene van de belangriekste natuurkeundigen oet de geskiedenisse, nöast [[Isaac Newton]] en [[James Clerk Maxwell]]. Zelf veund he det Newton völle belangrieker was, umdet den nöast ttheoretiese ook völle grote expirimentele ontdekkings dee. In t dagelikse leawen is n namen Einstein geliek ewörden met intelligeansie. Zin gezichte is ene van de bekeandste van de weareld. Einstein was vuural bekeand van de beaide [[rellativiteatstheorie]]jen: de [[spesjale rellativiteatstheorie]] oet [[1905]] en de [[algemene rellativiteatstheorie]] van [[1915]] en doaropvolgende joaren, den at de spesjale theorie oetbreaidt duur ook andacht te hebben vuur de [[zwoartekracht]]. Hee was onmeundig belangriek vuur aandere natuurkeundige gebeden: hee kreeg de [[Nobelpries vuur Natuurkeunde]] in [[1921]] vuur zinne verkloaring van t [[foto-elektries effekt]] en ook zinne beskriewing van de [[Brownse beweaging]] was nen belangrieken duurbraak. Disse beaide verkloarings en de spesjale rellativiteatstheorie gaf he allemoal oet in zien [[Einsteins woonderjoar|woonderjoar]] 1905. Vearder hef he nog eskrewen oawer [[kwantummechaniek]], [[Statistiese Thermodynamiek]], [[kosmologie]], theorie oawer stroaling ([[foton]]en en e[[stimuleerden oetstoot]] en de theorie achter de [[laser]]) en de [[veeldentheorie]]. Um um te earen hebt ze ne eenheaid in de [[fotochemie]] noar um eneumd; n [[Einstein (eenheaid)|Einstein]]. Nen ''einstein'' is geliekweardig an t [[Getal van Avogadro]] vuur fotonen. t Chemiese elemeant [[einsteinium]] is ook noar um eneumd en ook de [[Einsteinreenk]] in de [[steernskunde|stearnkeunde]] en t [[Einsteincoëffisjent]] in de [[optiek]]. Albert Einstein wör in ne [[Jeuden|jödse]] femilie geboren in t [[Duutse Keizerriek]], woonden nen zet in [[Keuninkriek Italië (1861-1946)|Italië]], [[Zwitserlaand]] en t toomoalige [[Oostenriek-Hongarieje]] vuurdet he wierumme noar Duutslaand köm. In [[1933]], too at [[Adolf Hitler]] in Duutlaand an de macht köm, verhuusden he noar de [[Verenigde Stoaten]], woer't he zik in [[1940]] as Amerikaan leut inskriewen, en ofstaand dee van zinnen Duutsen achtergroond, mear n Zwitsersen wal beheuld. Op 18 april 1955 köm he duur [[aneurisme]] oet de tied. {{DEFAULTSORT:Einstein, Albert}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Natuurkundige]] 5m9ewjxy6cg2ukudi1ixiaxzz19e7cd 0 14091 291309 271087 2016-11-04T13:07:45Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verbeendiges */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map - NL - Hellendoorn - Wijk 09 Daarlerveen - Buurt 00 Dorp Daarlerveen.svg|200px|right|thumb|Doarseveld in de gemeente Healdern]] '''Doarseveld''' (in t [[Nederlaands|Hollaands]]: ''Daarlerveen'') is n doarp in de gemeente [[Healdern]]. t Ligt an t kanaal [[Almelo - De Haandrik]], op t zuden van [[Vroomshoop]]. t hef kort an de 1200 inwonners. Sommigen meent ut uut te mut'nn schrief'nn as Doarlseveld, dit steet op de fraaie plaatnaam bord'n bij de ingang van 't doarp en in de kop van dit stukkie. Mar zo ai kunt ziee steet er verder overal correct Doarseveld, aans kuj 't ok nie uut sprek'nn. Weer aander'nn nuumt ut "Doarlervjenne" en das echt nie juust, Doarle (Daarle in't Holaands) ligt ten west'nn van Doarseveld en Vjenne (Vriezenveen in't Hollaands) ten Zuud'nn. Dit is dus een verbastering van twee plaatsnaam'nn. Doarseveld hef n egen [[Stasjon Doarseveld|stasjon]] an de spoerliene [[Almelo]] - [[Mariënbarg]]. In Doarseveld woonde oud [[RTV Oost]]-presentator [[Thea Kroese]]. Zie is inmiddels verhuusd noar buurdoarp Vromshooop. Duurdet t an t kanaal ligt, is der ruumte vuur plezeervoart, en doarumme hef Doarseveld ne egene jachthawen. ==Doarsevelds volksleed== Doarseveld hef n egen volksleed, in t [[Nederlaands|Hollaands]]: :Waar het veen gegraven is, turf tot as verbrand, :Waar het bonkveen met het zand nu is kostbaar land. :Waar het sappig veldgewas, kost'lijk groeit en bloeit. :Dat is nu Daarlerveen, dorpje dat steeds boeit. (2 moal) :Waar 't kanaal is uitgediept, en ook is verbreed, :Nu compleet een waterweg, schepen bij de vleet. :Dat is nu Daarlerveen, waar elkeen van houdt. (2 moal) :Waar de nieuwe asfaltweg, 't Is een pracht gezicht. :Dorp met hoge lichtmasten, feestelijk verlicht. :Waar de klok bij de ophaalbrug, fier staat en briljant. :Dat is ons Daarlerveen, steeds ons dierbaar pand. (2 moal) ==Geboren== * [[Ramon Zomer]] (13 april 1984), voetballer ==Oetgoande verbeendiges== * [http://www.pbdaarlerveen.nl Informatie over Daarlerveen] * [http://members.lycos.nl/daarlerveen/index.html Verskeaidene fotoos van de plaatse] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Heldern (Tweante)]] 9y819v0q7kikhgetu7ve5aicrq30t81 0 14092 151233 128813 2010-06-16T19:27:31Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Doarlseveld]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Doarlseveld]] e83ctw0sy37l8x0mg737t0wx4nsi8gi 0 14093 151234 128814 2010-06-16T19:27:36Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Doarlseveld]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Doarlseveld]] e83ctw0sy37l8x0mg737t0wx4nsi8gi 0 14094 128825 2009-12-07T16:20:30Z Grönneger 1 35 [[St. Michael-lien]] is ewiezig naor [[Sunt Maikel-lien]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Sunt Maikel-lien]] q89l98d143ln90nnmqpae8lag68wfo5 4 14096 267171 129501 2013-05-10T22:57:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Nedersaksische Wikipedia organiseert schrijfwedstrijd''' De term ''Nedersaksisch'' is in opkomst voor de streektalen van noordoost-Nederland: Gronings, Drents, Stellingwerfs, Sallands, Veluws, Twents, Achterhoeks en Urkers. Het Nedersaksisch wordt, evenals het Fries en het Limburgs, door de Nederlandse overheid erkend als taal. Er wordt steeds meer in gezongen en geschreven en het wordt steeds vaker in de media gebruikt. Op het internet ontbreekt het Nedersaksisch ook niet: de grootste website in en over de streektaal is de Nedersaksische Wikipedia. Wikipedia is een online encyclopedie in circa 270 talen waaraan iedereen vrij vanuit zijn eigen huis aan mee kan schrijven. De Nedersaksische Wikipedia bestaat sinds 2006 en heeft ruim 4000 artikelen. Deze zijn geschreven in alle Nedersaksische variëteiten; iedere schrijver gebruikt zijn eigen dialect. Zij gaan vaak over de eigen streek: evenementen zoals de autorodeo en de Zwarte Cross, muzikanten zoals Daniël Lohues en Jovink en de Voederbietels, enzovoort. Nu is er een mooie gelegenheid om eraan mee te doen: we hebben een schrijfwedstrijd met een prijs voor de beste schrijver. Twijfel over de spelling moet geen belemmering zijn, want wij verbeteren de spelling achteraf voor je, wanneer dit nodig is. Ook hoef je de taal niet zo goed te kennen als je opa: je leert door te doen. Kijk op http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedie:Skriefwedstried [[Kategorie:Wikipedie:Parsberichen]] 6r7lxne9x8hkf9bskkveqlczuzrc8nw 10 14099 266914 261229 2013-05-10T21:06:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel4|Ripuarisch|ksh|Dä Metmaacher schwaadt en [[:Kategorie:Gebruker ksh|'''Sprooch vum Rhing''']] als wöör et sing [[:Kategorie:Gebruker ksh-4|'''Muttersprooch''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ksh-4|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ksh-4| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ksh-4]] </noinclude> g3cjntw9ba8lxns0g33d9evamj83s8v 14 14100 266118 259394 2013-05-10T16:39:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker ksh]] o5jrv8m8rb1d9f0wba6lu9qxcxt65vr 14 14101 266117 259393 2013-05-10T16:39:13Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|ksh]] 6opanxc3fh8z4v1y5mje3joiymp09dx 10 14102 271727 266913 2013-12-07T00:21:13Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Ripuarisch|ksh|Däm Metmaacher sing [[:Kategorie:Gebruker ksh-M|'''Motterschprooch''']] es en [[:Kategorie:Gebruker ksh|'''Shprooch vum Rhing''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ksh-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ksh-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ksh-M]] </noinclude> qiw3elemjk0unsbqrzrt41ivmsinmnz 14 14103 266119 259395 2013-05-10T16:39:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker ksh]] o5jrv8m8rb1d9f0wba6lu9qxcxt65vr 14 14104 266470 128948 2013-05-10T18:08:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding|Kasteel]] i6b732xgund0dgqzuh46wtiqricn666 14 14105 266471 128949 2013-05-10T18:08:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding:Kasteel|Nederlaand]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] g8ybrsd3u5hurjftzrfl87ygpm45s45 0 14111 279561 277737 2015-03-27T17:45:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Sproaklear''', '''sproakenkeunde''', of '''taalkeunde''' is t wetenskoppelik onderzeuken van [[natuurlike sproake]]n, woermet de sproaken wordt bedoold dee't op natuurlike wieze as [[modersproake]] zeent eleard, tegenoawer de [[keunstsproaken]]. n Belangriek oonderdeel van de sproaklear is de [[metasproake]]. t Doel van de sproaklear is de sproaken te beskriewen zo as leu ze ook echt gebroekt. As t oonderzeuk nit oawer ne eankele sproake geet, mear oawer sproaken in t algemeen, het t '''algemene sproaklear'''. Umdet sprekken en sproakontwikkeling kenmoarkend meanskelik gedrag zeent, het sproakenoonderzeuk völle oawereen met [[meanskenwetenskoppen]] zo as [[kognisiewetenskoppen]], [[psychologie]], [[volkerkeunde]] en [[sosjologie]]. Binnen de sproaklear is t gewoonte um sproakgebroeken as ofzeunderlik samenhangend stelsel te bekieken, woerbie juust zo min meugelik noar aandere zaken wörd ekekken. Der wörd ook völle ekekken noar de samenstelling t oonderzeuk en t gebroek van [[formele sproake]]n, zo as bievuurbeeld in [[wiskunde|wiskeunde]] en [[kompjoetersproake]]n. De meeste sproaklear is bedacht vuur t beskriewen van gesprökkene sproaken, woerbie't vake de gesprökkene en eskrewene soorten wordt oonderzocht, mear woerbie't mangs ook rechtstreeks noar sprektaal of skrieftaal wörd ekekken. Ook geboarensproaken wordt oonderzocht, mear vanzelf is nit alle sproaklear van belang of van toopassing op geboarensproaken. == Sproakoetings == Sproakoetings zeent volgens de meeste sproaklear de gesprökkenen oetings, dee't op ebouwd zeent oet [[klaank]]en, [[morfeem|Morfemen]], [[woard|wöarde]], [[zin (sproaklear)|zinne]], en [[tekst]]e of [[verhaandeling (sproaklear)|verhaandelings]]. De klaanken wordt oonderzocht duur de [[fonetiek]] en [[fonologie]], n opbouw van wöarde duur [[morfologie (sproakenkeunde)|morfologie]], groepkes wöarde en zinne duur [[zinsbouw]] (syntaxis). Betekenisse van sproakoetings wordt oonderzocht duur de [[semantiek]]. Wat nen sprekker met t gesprökkene wil bereiken wörd oonderzocht duur de [[pragmatiek (sproaklear)|pragmatiek]]. Rechtevoort wordt geboaren van geboarensprekkers ook as sproakoetings ezeen. == Vakgebeden == Taalkundige vakbegebeden zeent oonder aandere: * [[Algemene sproaklear]] ** [[Theoretiese sproaklear|Theoretiese]] en/of [[Strukturalistiese sproaklear]] (heuwdzakelik [[Grammatika]]): *** [[pragmatiek (sproaklear)|Pragmatiek]], sproakgebroek *** [[Semantiek]], betekenis van wöarde, zinne en teksten *** [[Semiotiek]], tekenregels van ne sproake *** [[Zinsbouw]] ** [[Morfologie (sproaklear)|morfologie]], woardvörme *** [[Fonologie]], lear van de [[foneem|fonemen]] (betekenisonderskeaidende klaanken) van ne sproake (nit t zelfde as [[Fonetiek]]) *** [[Lexikologie]], woardlear, allens wat met wöarde van doon hef - en [[lexikografie]], de toopassing van lexikologiese regels van ne sproake, zo as skriefwieze en t opstellen van wöardebeuke *** [[Fraseologie]], de zinslear van ne sproake *** [[Stilistiek]], t heurt nit echt bie strukturele sproaklear, mear t is wal oonderwoarp van grammatika ** [[Too-epaste sproaklear (wetenskop)|Too-egepaste Sproaklear]] (ook wal Oawerkoepelende, Volkenkeundige of Fenomenologiese sproaklear eneumd): *** [[Sosjale sproaklear]] *** [[Psychologiese sproaklear]], met doarbie [[sproakverwoarving]] *** [[Neurologiese sproaklear]], t verbaand tusken sproake en harsens *** [[Etnologiese sproaklear]] *** [[Sproakoonderwies]], [[Tolk (beroop)|Tolkenopleaiding]] *** [[Sproakhulpe]] *** [[Afasie|Afasiologie]] *** [[Sproakpathologie]] *** [[Computationele sproaklear]] *** [[Forensiese sproaklear]] *** [[Rechtssproaklear]] *** [[Kliniese sproaklear]] *** [[Kognitieve sproaklear]] *** [[Mediasproaklear]] *** [[Mathematiese sproaklear]] en/of [[sproakstoatestiek]] *** [[Literatuurwetenskop]] *** [[Tekstsproaklear]] *** [[Vertelkeunst]] *** [[Corpussproaklear]], * [[Historiese sproaklear|Historiese]] en [[Vergeliekende sproaklear]]: ** [[Diachrone sproaklear]] oonderzoch de historiese oontwikkeling van ne sproake en benöadert oet-estörven oersproaken ** [[Synchrone sproaklear]] oonderzoch ne sproake in n bepoald tiedsvlak ** [[Vergeliekende sproaklear]] oonderzoch de (moate van) [[sproakverwaantskop]] tusken verskillende sproaken, woerbie't herleaidingsmaneren wordt gebroekt oet de historiese sproaklear ** [[Kontrastieve sproaklear]] oonderzoch de verskillen tusken op zien meenst twee sproaken * [[Fonetiek]], ''algemene'' klaanklear (oetsproake, akoesties, oontvangst en ook sproakenkeundig) == Zeet ook == * [[Etymologie]], herkomst van wöarde * [[Onomastiek]] of Naamkeunde * [[Dialektologie]] * [[Sproake]] * [[Sproaken van de weareld]] * [[Lieste met sproaken van de weareld]] * [[sproakoawereenkomsten]] * [[Sproakfilosofie]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Sproakleer]] 7isz7j7hxvanrwe6pax2jiri60wyms1 0 14112 129002 2009-12-09T13:08:09Z Woolters 62 [[Sproakenkeunde]] is ewiezig naor [[Sproaklear]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Sproaklear]] 5sqtz86kv6faynn2g9xiv9qjbrao2ph 0 14113 129005 2009-12-09T13:12:41Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Sproaklear]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Sproaklear]] qa33fpmbldm8vnkncvc5egl9769ki15 6 14114 153461 129017 2010-07-04T00:33:37Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] eqd21obtj5asid2voa2q4qc9yd6yr37 14 14115 265907 129020 2013-05-10T15:52:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Alternatieve waitenschop''' is waitenschop dij nait deur de aalgemaine gemainschop aksepteerd wordt. [[Kategorie:Wetenschop]] ja6xg5njn9twq6syotpk1yx33nf22j2 0 14116 291489 271314 2016-11-04T17:06:01Z Wwikix 13678 /* Old trainers */ kat wikitext text/x-wiki '''PEC Zwolle''' is een [[Neerland|Neerlaandse]] [[betaald voetbal|betaald]]-[[voetbalverienige]] in [[Zwolle]]. De club speult vanaf seizoen 2012/13 in de [[Earedivisie (voetbal)|Eredivisie]]. 't Eerste elftal wörd etraind duur [[Ron Jans]]. == Ontstoan == PEC Zwolle is ontstoan in [[1910]] as ''PEC'' deur nen saamngoan van de vrogere ''PH'' en ''EDN'' tot '''P'''H-'''E'''DN-'''C'''ombinatie ('''PEC'''). In 1990 gung PEC failliet; de club wier toen opniej op-ericht as ''FC Zwolle''. Vanaf 't seizoen 2012/13 giet de club weer speulen onder de naom ''PEC Zwolle''. == Eredivisie == Tieden in de Eredivisie. * [[1979]] - [[1985]] – De eerste seizoenen in de Eredivisie. * [[1987]] - [[1989]] – Directe degradatie naor nen [[Eerste Divisie (voetbal)|Eerst'n Divisie]]. * [[2003]] - [[2004]] – Directe degradatie naor 'nen Eerst'n Divisie. * [[2012]] - ==Old trainers== *2010-2013: [[Art Langeler]] {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Voetbal]] [[Kategorie:Zwolle]] [[Kategorie:Sport in Oaveriessel]] 72boc9thufnr2649rmmvpo2ojgziau8 10 14118 266975 261224 2013-05-10T21:17:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel1|Westfaals|wep|Der Benutzer spreakt [[:Kategorie:Gebruker wep-1|'''mar weanich''']] [[:Kategorie:Gebruker wep|'''Westfäölsk''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker wep-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker wep-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|wep-1]] </noinclude> qd73za9nkgr3kd0t6ezptxfpm04fczp 14 14119 266214 261225 2013-05-10T16:55:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker wep]] 1tyb3ncxzc62or5y5dtduj0dol2uw78 14 14120 266213 261235 2013-05-10T16:55:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|wep]] 908cfq2604f1zv608gzypux8e29kt2u 10 14121 271721 266922 2013-12-07T00:20:39Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Litouws|lt|Šio naudotojo [[:Kategorie:Gebruker lt-M|'''gimtoji kalba''']] yra [[:Kategorie:Gebruker lt|'''lietuvių''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker lt-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker lt-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|lt-M]] </noinclude> fepkwfcg34349szngr5mita4y4wbg67 14 14122 271605 266132 2013-12-06T23:35:24Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker lt]] ovz4nrmq0zypxc9hceuooeehvsf964u 14 14123 271604 266131 2013-12-06T23:35:20Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|lt]] pymospzvclvcisxuywt10qrf4xd2uzs 10 14124 129170 129168 2009-12-11T04:21:33Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Mallen babel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker yue]] [[Kattegerie:Mallen babel|zh-yue-M]] c73mbxylnnj6qiyy57jnm3tz3jort9e 10 14125 266976 259584 2013-05-10T21:17:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{BabelM|Kantonees|yue|呢個用戶嘅[[:Kategorie:Gebruker yue-M|'''母語''']]係[[:Kategorie:Gebruker yue|'''粵語''']]。}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker yue-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker yue-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|yue-M]] </noinclude> 58bzlln29q4raccb5uyff08z7etka6n 14 14126 266217 261233 2013-05-10T16:55:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker yue]] bjm54fdr6ydp9l9f1fz40znl7p2f27d 14 14127 266215 259583 2013-05-10T16:55:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|yue]] [[Kategorie:Gebruker zh| yue]] 1hnlg01zietmonxhwww0q3qtssitysy 14 14128 266476 151980 2013-05-10T18:09:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding|Molle]] [[Kategorie:Mölle]] ocy5uwl3bp7v8nc372y5tko7myyn9ow 0 14129 129250 2009-12-11T08:01:43Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Sproaklear]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Sproaklear]] 5sqtz86kv6faynn2g9xiv9qjbrao2ph 14 14130 266380 131502 2013-05-10T17:30:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mallen tied|Maond]] 3o15ool9fo4y5kspmb0iyuy42szl6r0 0 14132 129325 2009-12-11T10:46:49Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Okse]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Okse]] gclhjjiskcd933l4nf26d0bsidqzfae 0 14133 129345 2009-12-11T13:22:33Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Reurle]] (stöön in [[Diekhook]]) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Reurle]] kahcyenmz34mlcbupqy9c0t69ll84ia 14 14135 292716 292714 2016-12-22T11:30:32Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mal|Licentie]] cn373olmojv2m9mjdgnluaaudq5rcvq 0 14137 130213 129595 2009-12-20T00:01:34Z Droadnaegel 1133 DV van emaakt wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Riesebessem]] ez4dvdcgm5q0rtpnbxgsdgmoq2fz7ui 0 14140 259348 164253 2013-03-11T12:14:02Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q348566]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Boekel''' kan verwiezen naor: * [[Boekel (Noord-Braobant)]] - ne plaatse in Noord-Braobant ** [[Boekel (gemiente)]] - de gelieknamige gemiente * [[Boekel (Noord-Hollaand)]] - ne boerschap in Castricum * [[Boekel (Zwalm)]] - n graofschap, later op-egaon in t graofschap Vlaanderen * [[Bokel (Eanske)]] * [[Bokel (Hoksebarge)]] {{dv}} 7rteies7f67fn5kluiw7zi4n2540a23 0 14141 129525 2009-12-13T16:08:32Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Universiteat Tweante]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Universiteat Tweante]] 10p77k07ywt0qd39hzx1kxlc03i9inz 10 14144 271580 267875 2013-12-06T23:31:07Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Turks|tr|Bu kullanıcının '''[[:Kategorie:Gebruker tr-M|ana dili]]''' '''[[:Kategorie:Gebruker tr|Türkçe]]'''dir.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker tr-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker tr-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|tr-M]] </noinclude> n1braz2arpn14u0tm2vx10ylc91ktgg 14 14145 271579 266206 2013-12-06T23:30:35Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker tr]] nxk5rpyzd1iye81r0cd90fkqda1uq9k 14 14146 271592 266204 2013-12-06T23:33:01Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|tr]] ofuprf1rjkyv0zf4nfo3r4khskqntc7 10 14148 129626 2009-12-14T14:08:11Z Erik Warmelink 513 [[Mal:Gebruker als-1]] is ewiezig naor [[Mal:Gebruker gsw-1]]: [[als:Vorlage:User als]] verwis noar [[als:Vorlage:User gsw]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker gsw-1]] ogw5109up1g3n3w536sv8nhexsjnlsd 0 14149 283933 283919 2016-03-02T13:45:52Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Samba in cold rain.jpg|thumb|250px|Sambadaansers in Helsinki, 2004]][[Ofbeelding:Samba dancer 3.jpg|thumb|250px|Sambadaansers]] '''Samba''' is ne verzammeling verwaante muziekstielen oet [[Brazilië]] dee as vuural bekeand zeent wörden duur et oetbeundige [[karnaval]]sfeest in [[Rio de Janeiro]]. Samba is een breed oawerkoepelend begrip: de soortn muziek dee as ''samba'' eneumd wordt, köant fleenk aanders kleenken. == Geskiedenisse == De geskiedenisse van de samba geet nen helen eande terugge. In de muziekstiel hebt zik [[Afrika]]anse, [[Europa (continent)|Europese]] en ook wat Arabische en Amerindische invloden met mekoar vermengd. Dit begun al in et 8ste joarhoonderd doo as de eerste Afrikaanders noar [[Spanje]] en [[Portugal]] kömmen. Duur viefhoonderd joar bezetting van et Iberiese skiereailaand duur de Arabieren kömmen der een antal kenmoarkende instrumeanten in et dagelikse gebroek. Tiedens de kolonisasietied wörden in 350 joar tied zo um de 3 töt 5 miljoen heuwdzakelik Afrikaanse slawen noar Brazilië oawer bracht. Dee nömmen muziek- en daansgebroeken met dee as later de samba wörden. Den belangrieksten invlood keump feaitelik van de [[Bantoe]]-leu oet [[Angola]] en et zuden van de [[Kongo]]. Der warren slawenorkeste dee as Westerse muziekstielen mossen learen, zo as den [[Wals (muziek)|wals]], den [[marsmuziek|mars]] en de [[Italië|Italiaansen]] [[aria]]. De Portugezen veunden juust mooi wat zee ''batuques'' neumden; alle Afrikaanse daans en muziek wat begeleaidt wör met slagwoark. Et doerden neet lange vuurdet de westerse streumingen met de Afrikaanse samenvlöaiden. Oet et samengoan van batuques en Westerse muziek onsteund in et 18de joarhoonderd ne nieje stiel: de ''lundu''. Det was de eerste nasjonale stiel van Brazilië. Doarnoa ontsteund nog wier ne mear 'deftige' versie van de lundu: de ''modinha''. An et eande van et 19de joarhoonderd wör slawerieje der achterhen edoan, en köm de [[koffie]]teelt op gaank. Völle van de vuurmoalige slawen treuken vanoet de deelstoat [[Bahia]] noar Rio de Janeiro, en nömmen öare muziek, gebroeken en daansstiel met. Wat van disse stielen hebt invlood op de hudige samba ehad. De ''samba de roda do recôncavo'', de ''samba rural paulista'', de ''calango'', de''jongo'' en de ''congadas'' of ''congos'' (ne ceremonie oet t noordoostn van Brazilië, woerbie ne Afrikaanse keuning en keuniginne ekroond wordt en in nen grootn optocht wordt begeleaidt duur nen macht volk in klurige kleare en met völle slagwoark). Duur instreum van de [[polka]] en de [[Kuba]]anse [[habanera]] wör de ''lundu'' in Rio de Janeiro ne nieje daans- en muziekrage: de ''maxixe''. Et karnaval van Rio hulp ook met de oontwikkeling van de samba. In [[1917]] wör de samba geleefd duur den eersten sambahit ''Pelo Telefone''. In [[1928]] wör de eerste sambaskole 'Deixe falar' egroondt. In de joaren ´30 wörden de sambaskolen vast oonderdeel van den karnavalsoptocht. Duur oonderstönning van de regearing gröaiden de sambabeweaging onmeundig hard. In den tied maakten presideant [[Gétulio Vargas]] de samba carioca (samba van Rio) et nasjonale symbool. Toew was et mear eawen en de samba was in et hele laand geleefd. Der kömn aal mear sambaskooln. De samba wör in [[Europa (continent)|Europa]] vuur et eerst eheurd um [[1923]], mear kreeg pas noa [[1945]] echt voot an wal. De bekeandste samba is de [http://soundclick.com/share?songid=6102742 "Aquarela do Brazil"]<ref>Berenguer González, Ramón T. [http://soundclick.com/share?songid=6102742 "Aquarela do Brazil" Samba Mp3·] ISWC T-0425394804 ''(Geautoriseerde versie)''</ref> (Geeldt zowat as et nasjonale volksleed van Brazilië). == Naamnherkomst == De meest gebroekelike verkloaring van den naamn ''samba'' is det et van et woord ''semba'' keump. Nöast det [[semba]] ne populeare muziekstiel in Angola is, keump dit woard oet de [[Kimboendoesproaken|Kimboendoe-]] en [[Ngangelasproaken|Ngangelasproakn]] van Angola, woer as et ''boekstoot'' zol betekenen. Dissen ''boekstoot'' was ne wieze um de daansbuurte duur te gewen an nen volgenden daanser (in wat sambasoorten is dit nog aait gebroekelik). Doarnöast gef et nog een antal aandere verkloarings oet verskeaidene Afrikaanse sproaken: ''sánba''(kimbundu / Angola): gebed, bidden ''cussámba'' (Kikongo / Angola, Kongo): zelfde as''sánba'' (gebed bidden) ''samba''(kimbundu / Angola): slim op eweunden wean ''samba'' (Bangi / Kongo-Brazaville): nen healigen daans daansen ''sa'ambale'' (Nigeria): daans vuur jonge leu ''sáamba'' (Kikongo / Angola, Congo): ne inwiedingsdaans vuur enen den as wörd in esteeld vuur politieke, sosjiale en geleufszaakn == Soortn == === Samba comum/carioca === De groondinstrumeanten van disse sambasoort zeent de [[cavaquinho]] (kleaine [[gitaar]]) en de [[pandeiro]] (soort tamborien). Et gebroek van de cavaquinho is et grote verskil tusken samba comum en [[bossa nova]]. Der wörd ook aait nen [[gitaar]] bie gebroekt. Den zeuwensnoarigen gitaar is in Brazilië geleefd ewörden duur de samba. Nöast samba comum neumt ze et ook vake ''samba carioca'', de samba van Rio de Janeiro. Bekeande artieste: [[Beth Carvalho]], [[Paulinho da Viola]], [[Zeca Pagodinho]], [[Wilson Moreira]], [[Teresa Cristina & Grupo Semente]] === Samba de roda do recôncavo === [[Ofbeelding:Olodum-drummers.jpg|thumb|Drummers in [[Bahia (staat)|Bahia]]]] Disse stiel keump van derecôncavo Baiano, de strekke roondumme de ‘baai van alle healigen’ in de deelstoat [[Bahia (staat)|Bahia]]. Iederene steet in nen kreenk woerbie't de umstaanders in de haande klapt en zingt, en de daansers um buurtn of met mekoar in de kreenk daanset. Kenmoarknde instrumeantn zeent de ''viola'' (n tradisjoneel snoarinstrumeant) en de prato-e-faca, teelder en mes. De samba de chula -ook wal samba de parade of samba de viola eneumd- is de meeste strikte variaant. Dr wörd nit edaanst as dr espöld wörd, en dr mag dr nooit mear as ene tegelieke daansn. Disn persoon gef de buurte duur met ne ''umbigada'', ofwal ne boekstoot. De vriejere vörm van samba de roda is ''samba corrida''. dr zit nen apartn daanspas (de miudinha) in de daans, den't vuur nen leek nit opvaalt. De samba de roda de recôncavo oet Bahia wör in [[2005]] op de ''[[Lieste van Meisterwarken van t Orale en Immateriële Arfgood van de Meansheid]]'' van [[UNESCO]] eplaatst. === Partido alto === De Partido alto hef as grötste kenmoark ne gröttere invlood van de [[pandeiro]] (tamborien met n vel), t gebroek van de [[surdo]] (deepe tromme) en tamborien. n Ezungenen tekst besteet oet verzen en n refrein, woerbie de verzen op de stean bedacht wordt. Bekeande artieste: [[Candeia]], [[Jovelina Pérola Negra]], [[Zeca Pagodinho]], [[Arlindo Cruz]], [[Aniceto do Império]], [[Sombrinha]], [[Nei Lopes]], [[Almir Guinéto]], [[Camunguelo]] === Pagode === Pagode keump t meeste vuur in [[Brazilië]]. Den onsteund in Rio in de zeuwntiger joarn van t 20ste joarhoonderd en kreeg onmeundige noavolging in de tachtiger joarn. De pagode was n antwoord op de weenstjaagnde soortn samba, en t algemene verlees van kwaliteit. Pagode was dus ne heroetveending van de tradisjonele samba. Doarumme is t mangs de vroage of t dan ook wal echt um n niej genre geet, of t gewoon niej leawn geewn an t oolde. In elk geval warn de vrieje feestn en de muziekstiel ineenn onmeundig geleefd. In disse sambasoort zeent ne [[banjo]], [[cavaquinho]], [[pandeiro]], [[tantan]], [[rebolo]] en [[repinique]] de belangriekste instrumeantn. t Is ne ongedwungne muziekstiel. Vake komt kameröa bie mekoar um met n potjen [[bier|pils]] dr bie muziek te maakn. De tekste hebt oeteenloopnde oonderwoarpe, van polletiek töt skunnige zinspöllings. Ook hef Pagode wier verskeaidene oondersoortn zo as de pagode bahiano (oet de deelstoat Bahia) en, pagode paulista (oet de deelstoat [[São Paulo (deelstoat)|São Paolo]]. Bekeande artieste: [[Zeca Pagodinho]], [[Fundo de Quintal]], [[Raça Negra]], [[Molejo]], [[Grupo Revelação]], [[Martinho da Vila]], [[Jorge Aragão]] === Samba canção === Een romantische vorm van Pagode. Bekeande artieste: [[Ângela Maria]], [[Nelson Gonçalves]], [[Cauby Peixoto]], [[Agnaldo Rayol]], [[Dolores Duran]], [[Maysa]]. === Samba enredo === Samba enredo is ne sambastiel den't de sambaskooln begeleaidt tiedns de karnavalsoptochtn. Tekste van samba enredo goat meesttieds oawer t verhaal det de sambaskooln met öarn daans probeert oet te beeldn. n Tekst wörd meesttieds ezungn duur nen kearl, begeleaidt duur ne cavaquinho en de ''bateria'' (slagwoarkgroep of ''batterieje''). Samba enredo is völle vlotter as aandere stielen en völle oetbeundiger. === Samba reggae === [[Ofbeelding:Timbal.JPG|thumb|[[Timbal]], n kenmoarknd samba reggae instrumeant]] Disse vörm van samba is kenmoarkend vuur Salvador de Bahia en hef n dudelik polletiek elemeant. Seend 1950 en 1960 bestoat in Salvador de Bahia noar vuurbeeld van Rio de Janeiro ook sambaskooln, mear duur vuurbeeld van de Amerikaanse zwartnbeweaging richtn zee zik doar ook mear op. Zo onsteundn de earste ''blocos indios'' of ''blocos afros''. Dee lesten vermengden ritmes van de [[afoxe]] met ritmes, organisasie en instrumeantn van de sambaskooln. In kortn tied warn dr nen heeln hoop van disse blocos afros. In 1979 onsteund de Bloco Olodum, dee't de bekeande warn umdet ze met n niej, laankzaam ritme kömn: samba reggae. Olodum wör vuural bekeand duur öar optreedn in ne muziekclip van n Amerikaansen zanger [[Michael Jackson]]. t Lik dr feaitelik mear op det t ritme toovallig ontstoan is tiedns de völle oefenuurn van de blocos, woerbie't improvisasie, oetprobeern en mekoar dinge learn onmeundig belangriek is. n Naamn is feaitelik bedacht duur n Amerikaansen artiest [[Paul Simon]], den at t tiedns zin bezeuk an Banda Olodum in Salvador t ne mengvörm neumdn tusken samba en [[reggae]]. Samba reggae is troager in tempo en de [[repinique]]spöllers doot [[noapikn]], woerduur t geheel de sjoem van reggae krig. n Invlood van Reggae is ook te moarkn in de melodie en tekst, umdet ze vake oawer Afrika goat, historiese figuurn en de vuuroetgaank van de Afro-Braziliaann en de goodn oet de [[candomblé]]. De pollitieke betroknheaid van de blocos blik ook oet de manere woerop at ze in de lokale gemeenskopn stoat. === Axe === n Naamn Axé-music heuld t bie één stiel of ritme, mear wörd gebroekt vuur alle populaire muziek oet Bahia, den t n groot antal invloodn keant: de [[frevo]] (oet t Noordoostn van Brazilië), paso-doble, [[salsa]], reggae, marcha, samba. Halverweage de tachtiger joarn har leedjesskriewer [[Luís Caldas]]) de nommers met onmeundige noavolging 'frictoe' en 'nega de 'Cabelo duro' woerbie at he ''frevo eletrico'' saamnvoogn dee met t ritme van de Candomblé Ijexá. (www.abemusica.com.br). t Was mear eawn of de geleefde muziek oet Bahia heetn Axé-music, wat ne samenvoging was van t [[Joroeba (sproake)|Joroebawoard]] 'Leawnskracht' en t [[Engels]]e ''music''. t Was binn kortn tied oawer de hele wearld geleefd met weensnoavolgende nummers van [[Daniela Mercury]], [[Margareth Menezes]], [[E o Tchan]], [[Carlinhos Brown]], [[Olodum]] en nog völle mear. === Aandere vörme van samba === [[Bossa nova]] is nen [[jazz]]variaant van samba, wat vuural bekeand is ewördn duur [[Tom Jobim]]. Bekeande nommers zeent oonder aandere [[Mas que nada]] van [[Sergio Mendes]] en [[Garota de Ipanema]] met muziek van [[Antonio Carlos Jobim]] en tekst van [[Vinicius de Moraes]]. [[Samba de breque]] is ne soort van samba det nit mear besteet. De tekst en muziek wördn of en too oonderbrökn vuur ne gesprökne tekst of tweesproak. == Oetgoande verbeending == * [http://soundclick.com/share?songid=6102742 Legran Orchestra · "Aquarela do Brazil" Samba Mp3· ] ISWC T-0425394804 "Latin Complete Collection" Album. ''Publiceerd met toostemming van de rechteneagner'' {{bron|<references/>}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Meziekstiel]] ogehr53zaxrhsd177sfvhpva0b0i3qf 14 14150 271653 266086 2013-12-06T23:38:55Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker gsw]] 6sihtf5hmzy4rhyq8tftsy7bj5js7ml 14 14151 266085 259463 2013-05-10T16:28:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|gsw]] scou0ugqwrmav7geywpzy38vgw550t7 10 14152 271740 266892 2013-12-07T00:22:57Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Alemannisch|gsw|Däm Bnutzer sy [[:Kategorie:Gebruker gsw-M|'''Muetersprach''']] isch [[:Kategorie:Gebruker gsw|'''Alemannisch''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker gsw-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker gsw-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|gsw-M]] </noinclude> ecscy9c6bkjumbwrf6ykrgpqw0mbxmz 14 14153 266087 259460 2013-05-10T16:28:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker gsw]] 6sihtf5hmzy4rhyq8tftsy7bj5js7ml 14 14155 266478 129698 2013-05-10T18:09:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding|Poorte]] 05c2kvgj3tjobcoqb1o61xmgrd1ma0u 10 14156 267093 182047 2013-05-10T22:41:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{ #switch: {{{1}}} | 1 | :) | :-) | lach = [[Ofbeelding:Face-smile.svg|20px]] | 2 | ;) | ;-) | knipoge = [[Ofbeelding:Face-wink.svg|20px]] | 3 | :D = [[Ofbeelding:Face-grin.svg|20px]] | 4 | hulen = [[Ofbeelding:Face-crying.svg|20px]] | 5 | :( | :-( = [[Ofbeelding:Face-sad.svg|20px]] | 6 | duvel = [[Ofbeelding:Face-devil-grin.svg|20px]] | 7 | engel = [[Ofbeelding:Face-angel.svg|20px]] | 8 = [[Ofbeelding:Face-glasses.svg|20px]] | 9 = [[Ofbeelding:Face-smile-big.svg|20px]] | 10 | :-o = [[Ofbeelding:Face-surprise.svg|20px]] | 11 = [[Ofbeelding:Face-kiss.svg|20px]] | 12 | ok = [[Ofbeelding:Duimomhoog.png]] | 13 = [[Ofbeelding:Duimomlaag.PNG]] | 14 | 8) = [[Ofbeelding:Shade.png]] | 15 | :P | :p = [[Ofbeelding:Tongue.png]] | 16 | :S | :s = [[Ofbeelding:Confused.png]] | 17 | :") | :$ = [[Ofbeelding:Blush.png|20px]] | [[Ofbeelding:Face-smile.svg|20px]] }}<noinclude> '''Smileys:''' 1 of :) of :-) of lach = [[Ofbeelding:Face-smile.svg|20px]] 2 of ;) of ;-) of knipoge = [[Ofbeelding:Face-wink.svg|20px]] 3 of :D = [[Ofbeelding:Face-grin.svg|20px]] 4 of hulen = [[Ofbeelding:Face-crying.svg|20px]] 5 of :( of :-( = [[Ofbeelding:Face-sad.svg|20px]] 6 of duvel = [[Ofbeelding:Face-devil-grin.svg|20px]] 7 of engel = [[Ofbeelding:Face-angel.svg|20px]] 8 = [[Ofbeelding:Face-glasses.svg|20px]] 9 = [[Ofbeelding:Face-smile-big.svg|20px]] 10 of :-o = [[Ofbeelding:Face-surprise.svg|20px]] 11 = [[Ofbeelding:Face-kiss.svg|20px]] 12 of ok = [[Ofbeelding:Duimomhoog.png]] 13 = [[Ofbeelding:Duimomlaag.PNG]] 14 of 8) = [[Ofbeelding:Shade.png]] 15 of :p = [[Ofbeelding:Tongue.png]] 16 of :s = [[Ofbeelding:Confused.png]] 17 :") of :$<!--dut e 't wel?--> = [[Ofbeelding:Blush.png|20px]] 18 = [[Ofbeelding:Smiley.PNG|20px]] Veurbeeld: <nowiki>{{Smiley|:D}}</nowiki> geef [[Ofbeelding:Face-grin.svg|20px]], <nowiki>{{Smiley|:p}}</nowiki> geef {{Smiley|:p}}, ... [[Kategorie:Mal:Emosicoon|{{PAGENAME}}]] </noinclude> emixy8kmvclh9y1xq5yycomro4c657c 8 14158 129726 2009-12-14T22:02:24Z Servien 7 Nieje pagina: '({{#ifeq:$4|0|leeg|{{#ifeq:$1|0||$1 K{{#ifeq:{{#expr:$3+$2}}|0||,}}}} {{#ifeq:$2|0||$2 P{{#ifeq:$3|0||,}}}} {{#ifeq:$3|0||$3 O}}}})' wikitext text/x-wiki ({{#ifeq:$4|0|leeg|{{#ifeq:$1|0||$1 K{{#ifeq:{{#expr:$3+$2}}|0||,}}}} {{#ifeq:$2|0||$2 P{{#ifeq:$3|0||,}}}} {{#ifeq:$3|0||$3 O}}}}) 4wyp4qdny1v6lwgdhex10yh1x5sfv58 14 14159 266362 133208 2013-05-10T17:19:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mal|Emosicoon]] azga7jss1ozdc3c8mwqg07ci5cjm1tc 10 14163 271735 266900 2013-12-07T00:22:29Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel3|Ido|io|Ta uzanto povas kontributar kun [[:Kategorie:Gebruker io-3|'''alta''']] nivelo di [[:Kategorie:Gebruker io|'''Ido''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker io-3|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker io-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|io-3]] </noinclude> b95vzhq32oiq3vh64dugb6pzwzgdhze 14 14164 271615 266099 2013-12-06T23:36:02Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker io]] sh1zha0lou7bcqekmrbkx2phaw63eas 14 14165 266098 259549 2013-05-10T16:30:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|io]] mo1hc12ix3760ss6dnw8s8ffbs0d1l2 0 14166 263689 190879 2013-05-05T21:05:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Harry Nijhuis''' ([[De Lut]]) is n [[Streektaalfunctionaoris|consuleant]] van de [[Tweants]]e sproake, en verbeunden an de [[TwentseWelle]]. Hee heuld zik gangs met t bewoaren en oetdreagen van de Tweantse sproake, geet langs skolen um oetleg te gewen oawer lespakketten in t Tweants, en gef zelf Tweantse kursussen. ==Oetgoande verbeending== *[http://www.twentsewelle.nl/Pagina.aspx?Pagina=21 Webstea van TwentseWelle - deel oawer Streektaal] {{DEFAULTSORT:Nijhuis, Harry}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Taolkundige]] [[Kategorie:Tweants]] [[Kategorie:Tukker]] 5gdpfpm7wlahv9uih3ewatn2z7ynjbq 0 14167 276726 276717 2014-11-11T22:53:16Z 94.213.117.216 Niet 7 moar 8 november is Willem oet de tied kommen... wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Willem van Noesel.jpg|thumb|right|Willem Frederiks (skriefname 'Willem van Noesel')]] '''Willem Frederiks''' ([[Nijverdal]] [[10 december]] [[1943]]-Nijverdal 8[[7 november| november]]<ref>http://www.rijssensnieuwsblad.nl/lokaal/3318916_3318916.html</ref> [[2014]]), better bekeand met zinnen skriefnaam '''Willem van Noesel''', skreef verhaalkes, gedichten en [[nöalstuks]] in t Saksies van Nijverdal, det ne oawergaanksvörm is tusken [[Tweants]] en [[Sallaands]]. Zinnen skriefnaam gebreuk he seend de tachtiger joaren. Verskeaidene joaren skreef he stuks vuur t [[Tweants Volksblad]], dee't allemoal zeent ebeundeld in twee beuks: ''Kiekn wat 't wödt'' en ''Wottels''. hee har een zetjen ne vaste stea in t [[Riessens Niejsblad]], Zinne gedichten, verhaalkes en värskes beundelden hee töt een beuken. Mer de meeste leu keanden um van zinne ''Willem van Noesel Kalender''. Den gavven hee alle joaren oet en raakten alle joaren wier rap oetverkocht. Hee meug ook gearne fotograferen. Zinne webstea is kompleet in t Nijverdals eskrewen, in zien egene skriefwieze. ==Woark== *''Kiekn wat 't wörd'' *''Wottels'' *''Noesselaand ''(2011). Nen bundel met een rume keuze uut zien vehalen en gedichies. Doarbie zit foto's deur humzelf emaakt, an-evuld met schilderiejen van zien dochter Ping Frederiks. ==Oetgoande verbeending== *[http://www.willemvannoesel.nl Zin eegne webstea] {{Bron|*[http://www.willemvannoesel.nl www.willemvannoesel.nl] <references/>}} {{DEFAULTSORT:Frederiks, Willem}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Schriever in t Tweants]] [[Kategorie:Schriever in 't Sallaans]] dkyqate6c46g6q14qcxwp6jhepvl5lh 6 14168 181627 129984 2011-02-28T00:20:05Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Oawer enömmen van zin egene webstea: http://www.willemvannoesel.nl/ == Licentie == {{GFDL}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu]] lx3m5l7y5sf59zkdxpgy2eri6evhgcy 0 14169 129867 2009-12-15T21:32:48Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Willem Frederiks]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Willem Frederiks]] gap65dc486g1lf2k94q1cd307l8uzf6 14 14172 266474 129958 2013-05-10T18:08:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding|Luu]] oevxuj7tlei011wbkiz2m0hqg3wo9fb 0 14175 130130 2009-12-18T13:09:55Z Woolters 62 [[Prefix]] is ewiezig naor [[Vuurplaksel]]: völs te deftig wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vuurplaksel]] 3vpamo0qqiel00oojanoeiafac5pgdy 10 14177 266842 259273 2013-05-10T20:54:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel2|Witrussisch|be|Гэты ўдзельнік/гэтая ўдзельніца ведае [[:Kategorie:Gebruker be|'''беларускую''']] мову на [[:Kategorie:Gebruker be-2|'''сярэднім''']] узроўні.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker be-2|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker be-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|be-2]] </noinclude> 82o8qr0rnp5fvhj2dsy6bmeikqdenwb 14 14178 266022 259275 2013-05-10T16:12:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker be]] 544hwnj2uo8kpji8yva6ohwu8c1pz7j 14 14179 266021 259276 2013-05-10T16:11:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|be]] 4h4a71sg7kwwm0qriw355a49axd0zfz 0 14181 267756 267754 2013-05-13T13:05:22Z Woolters 62 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/192.87.54.235|192.87.54.235]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur NaegelBot wikitext text/x-wiki [[Bestaand:SR09 Glazen Huis Groningen 20091218-Night.jpg|thumb|250px|Gloazen hoes op Grote Maarkt ien Stad]] '''3FM Serious Request''' is n gèldienzoamelnsaksie woarbie t [[Rooie Kruus]] ien soamenwaarken mit DJ's van [[3FM]] gèld ienzoameln veur n goud doul. t Bestaait sunt 2003, en vanôf 2004 is t idee ontstoan van n '''[[Gloazen huus|Gloazen hoes]]'''. DJ's van 3FM goanen n aantel doagen veur [[kìrst]] ien n gloazen hoes zunder eten en zunder dat zai der oet maggen. == 2009 == Ien [[2009]] staait gloazen hoes op de [[Grote Maarkt]] ien Stad, veur t roadhoes. De aksie stoat ien t taiken van t bestrieden van [[malaria]]. Noa de 1e dag ston de tussenstand op € 244.668,- en noa de 2e dag ston de tussenstand op € 428.629,-. Dizze aksie vind dit joar nait allend ploats ien Nederlaand, môr ook ien [[Kenya]], [[België|Bèlgie]] en [[Svitzerlaand]]. == 2010 == Ien [[2010]] staait gloazen hoes op de [[Maarkt]] ien [[Eindhoven]]. DJ's in et gloazen hoes: [[Giel Beelen]], [[Gerard Ekdom]] en [[Coen Swijnenberg]]. In totaal wodden der 7.135.707 euro op-ehaald, wat onmeundeg völle is, a'j in anmarking nemt dat de Nederlaandse regering, in teggenstelling tot veurgoande joaren niks meer bi-jdroog. == 2011 == Ien [[2011]] stond gloazen hoes ien [[Leiden]]. == 2012 == Ien [[2012]] stond gloazen hoes op de ''Oude Markt'' ien [[Enschede]]. == Hìnwiezen == * http://seriousrequest.3fm.nl/ {{Begin|gos}} {{commonscat|Serious request}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] 2hatjscywjjrw6khbkrodyfd24s98zj 0 14182 249330 135524 2012-12-18T22:42:36Z Krinkle 2147 dblredirect wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[3FM Serious Request]] p1bhgy762h2sjxuw2kup0naocwhhiwm 0 14184 263754 259291 2013-05-05T21:17:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Ne '''revue''' is in t Neersassiese gebeed ne plaatselike toneelverenige, dee't ne grote anhaank hef. Ne revue-vuurstellige hef vake oonderwoarpe oet t dagelikse leawn, värskes en daansstuks. In [[Tweante]] goat de revues vake oawer de beleawnisse van ne boernefemilie. Vake zeent dr ne grotvaa en grotmoo, vaa en moo en nen knecht en ne meid of ne zönne en ne dochter. As achtergroond wörd vake de kökne (t kokhoes) of de vuurgewel van t boernhoes gebroekt. Ne revue kan ook op kleaindere skale oet evoerd wordn, zo as bie sport-, buurt- en muziekvereniges. Dit gebuurt dan vake op n lesten oefenoawnd (n ''feestoawnd''), woerop at dan opmoarkelike vuurvaln van t ofgeloopne joar ''de revue passeert'', en verskilnde leu dr duur wordt ehaald. t Woard ''revue'' keump oet t [[Fraans]]k en beteeknt dan ook ''vanniessen oonder n andacht brengn''. Ne regionaal bekeande revue was de [[Wierdense Revue]]. Disse revue kreeg vuural bekeandheaid duur t optreden van [[Joke Wanschers-Eshuis]] ([[1920]]-[[2001]]) in de rolle van ''Dika''. De Wierdense Revue was zo geleefd det ze verskeaidene [[elpee]]s en CD's hebt oet egeewn. De humor zit um vuural in woordgräpkes en lachweknde saamnloop van umstandigheedn. n Bekeand stukn is dus ook van de Wierdense Revue, woerin at Dika verteelt det Graads te völle hef edreunkn en met de fietse op n kop in n sloot geet. Dika haalt dr n dokter bie en den zegt det Graads boetn bewustheaid is. Graads skreewt vanoet n sloot: "De's neet! Ik bin nit boetn bewustheaid!" Woerop at Dika röp: "Stille Graads, wol iej t nog better weetn as n dokter?". Bekeande revues van rechtevoort zeent [[Twenteplat]] en [[Drentheplat]], woermet vuural ook [[Karel van de Kate]] bekeand is ewördn. De vuurmoalige juteweaweriejn van Ter Horst & Co oet [[Riessen]] in [[Tweante]] hadn ne eegne revue van t woarkvolk. Doo't Ter Horst oawer n kop gung, was t ook edoan met de Ter Horst Revue. Disse revue kreeg later n niej leawn duur [[Harm Agteresch]], den t umdeupn dee töt De Riessense Revue. Hee kreeg t ook vuur mekoar um verskeaidene revues oet de umgewing saamn te loatn spöln in grote toneelstukke, zo as "n Skearbaas van Riessen" en "Tsaar en Timmerman" met revues oet [[Eanter]], [[Hooltn]]. De Eanterse Revue "Met Mekaa" dut alle joarn ne Tweantse versie van t bekeande [[Charles Dickens|Dickens]]verhaal ''Scrooge'' (vrek), den at vertaald is duur [[Gerrit Kraa]]. ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.rtvoost.nl/nieuws/default.aspx?nid=103761&rubriek=1 "Reünie Wierdense Revue" met videovuurbeeld] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] a62f8a9rl7l32rtrzru0yp93lnj9loo 0 14185 130345 2009-12-21T03:30:10Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Bennie Jolink]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Bennie Jolink]] 92m2ecx4wa6se4sgrj1c1rqaf5c7xrq 0 14186 291521 263373 2016-11-05T12:14:57Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Bert Groothengel''' is joonk wörden in [[1959]] in [[Boorn]]. He was [[streektaalfunctionaoris|streektaalconsulent]] veur Twente van februari 2002 töt juli 2007. He hef verhalen van Godfried Bomans en 'n verhaal van Bommel en Tom Poes ('t Vergetbook) umzet noar 't Twents, en hef methölpen an de umzetting van [[Tuufke]] en an de [[Biebel in de Twentse sproake|Twentse Biebelvertaling]]. {{DEFAULTSORT:Groothengel, Bert}} [[Kategorie:Tweants_artikel]] [[Kategorie:Taolkundige]] [[Kategorie:Tukker]] 8xcvyl1lizpxt8tjzpby7iy9strt7rr 0 14189 277509 273705 2015-02-12T15:22:30Z CommonsDelinker 166 [[Karljenkins.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Natuur12|Natuur12]], mit as reden: Copyright violation; see [[:c:COM:Licensing|Commons:Licensing]] - Using [[:c:COM:VFC|VisualFileChange]].. wikitext text/x-wiki '''Karl Jenkins''' ([[Penclawdd]], [[Kumrië]], [[17 febrewaori|17 februwoari]] [[1944]]) is nen Kumriesen [[New Age (muziek)|New Age]]-[[muziekskriewer]] en ooldlid van de [[jazz]]-/[[rock]]groep [[Soft Machine]]. Hee spölt oonder mear [[saksofoon]], [[hobo]] en [[piano]]. == leawen == Jenkins zin vaa was nöast leraar ook örgelspöller en [[dirigeant]] en gavven zinn zönne ne brede muzikale opvoding. Karl Jenkins wör zo oeteandelik [[hobo]]<nowiki/>spöller van t [[National Children's Orchestra]], woernoa't he [[muziek]] studeren gong an de [[universiteat]] van [[Cardiff]] en de [[Royal Academy of Music]] in [[Londen]]. Bie n kleain antal leu wör Jenkins bekeand as jazz- en rockmuzikaant, den't vuural bariton- en sopraansaksofoon, verskeaidene toetsinstrumeanten en hobo spölden. Hee köm bie de jazzgroep van [[Garham Collier]] en hulp met oprichten van de band [[Nucleus (band)|Nucleus]], ne verniejende jazzband den't in [[1970]] de earvolle earste pries haalden op t [[Montreux Jazz Festival]]. Tusken [[1972]] en [[1984]] spölden he verskeaidene [[reed]]instrumeanten in de band Soft Machine. t Eerste album, ''six'' (zesse), wat ze maakten in [[1973]], was direks bekeand, en ze wunnen der de ''[[Melody Maker]] British Jazz Album of the Year-''pries met. Doarboawenop wun Jenkins in [[1974]] de Melody Maker-pries in de kategorieje ''Miscellaneous musical instrument'' (willekurig muziekinstrumeant). Van [[1976]] töt [[1984]] deed Jenkins de Soft Machine leaiden. Noa at de Soft Machine oet mekoar gong, gung Jenkins met zin moat [[Mike Ratledge]], den't ook in den band ezetten har, muziek maken vuur reklamefilmkes. Ene van zinne bekeandste woarke is t [[klassieke muziek|klassieke]] stukken muziek det he skreef vuur ne reklameriege van [[De Beers]], n groot diamaantenbedrief. Dit muziekstuk wör in [[1996]] t beginnommer vuur zin oetgebreaide ''Diamond Music project''. Rechtevoort dut Jenkins ook met zinne zönne [[Jody K Jenkins]] muziek maken vuur reklames. In [[1995]] maken he n begin met zin mengprojekt van verskeaidene stielen, oonder n titel [[Adiemus]], met t album [[Adiemus: Songs of sanctuary]]. t Is allemoal baseerd op klassieke muziek, mear hef ook invloden van [[jazz]], [[klezmer]] en zelfs [[azan]] (n [[Islam]]itiesen muzikalen oproop vuur t gebed). Binnen dit project zeent non zeuwen albums oet ekömmen, met n lesten in [[2003]]. In [[2005]] wör he ridderd, as Officier in n [[Order van t Britse Riek]] (OBE). Jenkins hef n antal egene bedriewe. Zin egene muziek wörd oet ebracht bie ''Karl Jenkins Music Ltd''. Daarnöast wörd de reklamemuziek van Jenkins en Mike Ratledge oet egewen in t bedrief ''Jenkins Ratledge'' en as leste is ''Mustache'' (woervan at n namen slöt op Jenkins zinne snorre) t produksiebedrief van Karl Jenkins, Jody K. Jenkins en [[Helen Connolly]]. ==Platenriege== Disse riege hef allene de albums van Nucleus en Soft Machine woer't Karl Jenkins zelf an met edoan hef. ===Nucleus=== *[[Elastic Rock]] ([[1970]]) *[[Solar Plexus]] ([[1971]]) *[[We'll Talk About It Later]] ([[1971]]) ===Soft Machine=== *Six ([[1973]]) *Seven ([[1973]]) *Bundles ([[1975]]) *Softs ([[1976]]) *Triple Echo ([[1978]]) *Alive & Well Recorded In Paris ([[1978]]) *Land Of Cockayne ([[1981]]) ===Allene=== *Merry Christmas to the World ([[1995]]) *Diamond Music ([[1996]]) *Eloise *Imagined Oceans ([[1998]]) *The Armed Man: A Mass for Peace ([[1999]]) *Dewi Sant ([[2000]]) *Over the Stone ([[2002]]) *Ave Verum ([[2004]]) *Requiem Mass ([[2005]]) *Quirk ([[2005]]) *[[River Queen]] ([[2005]]) *[[Stabat Mater (Jenkins)|Stabat Mater]] ([[2007]]) ====t Adiemus-project==== *Adiemus: Songs of sanctuary ([[1995]]) *Adiemus II: Cantata mundi ([[1997]]) *Adiemus III: Dances of time ([[1999]]) *The journey: The best of Adiemus ([[2000]]) *Adiemus IV: The eternal knot ([[2001]]) *Adiemus Live ([[2002]]) *Adiemus V: Vocalise ([[2003]]) ==Oetgoande verbeendings== * [http://www.karljenkins.com Officiële website] * [http://www.mustache.co.uk Jenkin's productiebedrijf (''Mustache'')] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Komponist]] [[Kategorie: Muzikaant]] 2m72r106ya6obi716806912dspk3qy9 0 14192 259414 248208 2013-03-11T12:15:43Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 42 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q130585]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Supernatural_Season_Four_title_card.jpg|250px|thumb|Tussentitel Supernatural seizoen vier]] '''Supernatural''' ([[Engels]] veur ''bovennetuurlijk'') is een [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] [[drama|drama-]]/[[horror]]serie mit in de heufrol [[Jared Padalecki]] as [[Sam Winchester]] en [[Jensen Ackles]] as [[Dean Winchester]]. Dean en Sam Winchester bin breurs dee op [[demoon|demonen]] en aandere naore [[paranormaal|paranormale]] wezens jagen. De serie, dee op-eneumen is in [[Vancouver]], [[Brits-Columbia]], wönnen veur 't eers uut-ezunnen op [[13 september]] [[2005]] bie de Amerikaanse zender ''The WB'' (noen: ''The CW''). In Nederlaand wönnen de serie vanof [[6 juli]] [[2008]] uut-ezunnen op [[NET5]], daorveur wönnen 't uut-ezunnen op [[Veronica]]. De serie is oorspronkelijk bedoch deur [[Eric Kripke]], en is nog altied één van de uutvoerende producenten. 't Vuufde seizoen begun in Amerika op [[10 september]] [[2009]]. == Verhaolliende == Supernatural geet over de breurs Sam en Dean Winchester dee 't bovennetuurlijke kwaod bestriejen. Ze hemmen de taken van vaor John over-eneumen, dee dermee begunnen is um de dood van zien vrouw te vreken. Deur hum greuien ze op as demonenjagers. In elke oflevering lossen Dean en Sam een mysterie op deur mit een bovennetuurlijke tegenstaander of te rekenen. Mysteries dreien meestentieds um kwaoje gesen, mar oek [[vampier]]s, [[weerwolf|weerwolven]] en aandere demonen mutten verslagen wönnen. De mysteries speulen zich of verspreid deur heel [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]]. Dit betekent dat elke oflevering zich in een aandere stad of een aander darp ofspeelt, wat de serie een extra dimensie geef. Umdat Dean vliegangs hef, riejen de breurs mit de [[auto]]mebiel van stad naor stad. Deans ''67 Chevy Impala'' is dan oek, nao zien breur Sam, 't dierbaorste in zien leven. Elke oflevering is een op zichzelf staond verhaol, mar draag oek bie an de langere verhaolliende van elk seizoen. Zo dreit 't eerste seizoen bieveurbeeld um 't dojen van de demoon mit de gele ogen. Sommige ofleveringen behaandelen bekende Amerikaanse [[stadslegende]]s zoas de vuufde oflevering ''Bloody Mary'' of de zeuvende oflevering ''Hookman''. == Rolverdeling == [[Bestaand:Jared and Jensen.jpg|thumb|De heufrolspeuler [[Jensen Ackles]] en [[Jared Padalecki]] bie Comic-Con International 2008]] {| class="wikitable" |- ! Acteur ! Personage ! Speult ! Van/tot |- | [[Jensen Ackles]] | Dean Winchester | jager | 2005 - noen |- | [[Jared Padalecki]] | Sam Winchester | jager, exorcist | 2005 - noen |- | Jeffrey Dean Morgan | John Winchester | jager | 2005 - 2007 |- | Jim Beaver | Bobby Singer | jager | 2006 - heden |- | Misha Collins | Castiel | engel | 2008 - noen |- | Katie Cassidy ''(2007-2008)''<br />Genevive Cortese ''(2008-2009)'' | Ruby | eertieds een hekse,<br />laoter een demoon | 2007 - 2009 |- | Lauren Cohan | Bela Talbot | crimeneel | 2007 - 2008 |- | Richard Speight Jr. | Gabriel | Engel, trickster | 2006 - noen |- | Julie McKniven | Anna Milton | engel | 2008 - heden |- | Robert Wisdom | Uriel | engel | 2008 - 2009 |- | Frederic Lehne | Azazel | demoon | 2005 - 2007 |- | Samantha Ferris | Ellen Harvelle | eertieds een jager | 2006 - 2009 |- | Alona Tal | Jo Harvelle | jager | 2006 - 2009 |- | Sterling K. Brown | Gordon Walker | vampierenjager | 2006 - 2008 |} == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.cwtv.com/shows/supernatural Officiële webstee] * [http://www.itv.com/supernatural ''Supernatural'' op itv.com] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Tillevisiepregramma]] 9xce4in2hed94d1pq4pikv7czvwxi1q 0 14193 263393 132631 2013-05-04T23:24:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Bosjaagr''' is in t [[Riessens]] nen plietsiekearl. Vroger toen dr nog [[kalkemmers]] (marechaussees) warn in [[Riessen]], warn disse oonder ebrach in de Kazerne. Later kwam de plietsie in de kazerne. In dee tied wördn t zo eneumd. Vandaag an n dag wörd nog steeds t plietsieburo in Riessen de ''kazerne'' neumd. Ook is dr in Riessen nog nen oold-bosjaagr, den't det ook as [[Tweantse skeeldnaamns|skeeldnaamn]] hef. Hee is nen oold-plietsieman en hef noa 27 joar de pette an de kapstok ehungn en is goan skildern en hoolt snieden. Zinnen naam is Ben Plomp. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Beroep]] sqx5pm32mbueofrnhw8k24gz1399hnm 0 14197 292918 292916 2017-01-20T21:18:46Z 67.81.195.86 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Five Presidents Oval Office.jpg|thumb|350px|De nog leavende voormalige presidenten [[George H. W. Bush]], [[Barack Obama]], [[George W. Bush]], [[Bill Clinton]] & [[Jimmy Carter]] ]] Hieronder steet ne chronologiese '''lieste van [[president]]en van de [[Verienigde Staoten van Amerika|Vereanigde Stoaten van Amerika]] en eure [[vicepresident]]en. == Presidenten == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- style="background:#cccccc" ! # ! colspan=2 | [[President van de Vereanegde Stoaten|President]] ! Van ! Tot ! Parti-je ! [[Vicepresident van de Vereanegde Stoaten|Vicepresident]] ! Termien |- | rowspan=2 | '''1''' | rowspan=2 | [[Bestaand:Gilbert Stuart Williamstown Portrait of George Washington.jpg|100px|George Washington]] | rowspan=2 | [[George Washington (president)|George Washington]] | rowspan=2 | 30 april 1789 | rowspan=2 | 4 maart 1797 | rowspan=2 | Zonder parti-je | rowspan=2 | [[John Adams (president VS)|John Adams]] | align=center | 1 |- | align=center | 2 |- | '''2''' | [[Bestaand:JohnAdams 2nd US President.jpg|100px|John Adams]] | [[John Adams (president VS)|John Adams]] | 4 maart 1797 | 4 maart 1801 | [[Federalistiese Parti-je]] | [[Thomas Jefferson]] | align=center | 3 |- | rowspan=2 | '''3''' | rowspan=2 | [[Bestaand:Thomas_Jefferson_by_Rembrandt_Peale,_1800.jpg|100px|Thomas Jefferson]] | rowspan=2 | [[Thomas Jefferson]] | rowspan=2 | 4 maart 1801 | rowspan=2 | 4 maart 1809 | rowspan=2 | [[Demokraties-Republikeinse Parti-je]] | [[Aaron Burr]] | align=center | 4 |- | [[George Clinton (vicepresident)|George Clinton]] | align=center | 5 |- | rowspan=4 | '''4''' | rowspan=4 | [[Bestaand:James Madison.jpg|100px|James Madison]] | rowspan=4 | [[James Madison]] | rowspan=4 | 4 maart 1809 | rowspan=4 | 4 maart 1817 | rowspan=4 | [[Demokraties-Republikeinse Parti-je]] | [[George Clinton (vicepresident)|George Clinton]] | rowspan=2 align=center | 6 |- | ''vacant'' |- | [[Elbridge Gerry]] | rowspan=2 align=center | 7 |- |''vacant'' |- | rowspan=2 | '''5''' | rowspan=2 | [[Bestaand:jm5.gif|100px|James Monroe]] | rowspan=2 | [[James Monroe]] | rowspan=2 | 4 maart 1817 | rowspan=2 | 4 maart 1825 | rowspan=2 | [[Demokraties-Republikeinse Parti-je]] | rowspan=2 | [[Daniel D. Tompkins]] | align=center | 8 |- | align=center | 9 |- | '''6''' | [[Bestaand:John_Quincy_Adams_by_GPA_Healy,_1858.jpg|100px|John Quincy Adams]] | [[John Quincy Adams]] | 4 maart 1825 | 4 maart 1829 | Zonder Parti-je <br /> <small>(Tiedens presidentskop)</small> | [[John C. Calhoun]] | align=center | 10 |- | rowspan=3 | '''7''' | rowspan=3 | [[Bestaand:Andrew jackson head.jpg|100px|Andrew Jackson]] | rowspan=3 | [[Andrew Jackson]] | rowspan=3 | 4 maart 1829 | rowspan=3 | 4 maart 1837 | rowspan=3 | [[Demokratiese Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Demokratiese Parti-je]] | [[John C. Calhoun]] | rowspan=2 align=center | 11 |- | ''vacant'' |- | [[Martin Van Buren]] | align=center | 12 |- | '''8''' | [[Bestaand:mb8.gif|100px|Martin Van Buren]] | [[Martin Van Buren]] | 4 maart 1837 | 4 maart 1841 | [[Demokratiese Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Demokratiese Parti-je]] | [[Richard M. Johnson]] | align=center | 13 |- | '''9''' | [[Bestaand:William_Henry_Harrison_by_James_Reid_Lambdin,_1835.jpg|100px|William Henry Harrison]] | [[William Henry Harrison]] | 4 maart 1841 | 4 april 1841 | [[Whig Party (Vereanegde Stoaten)|Whig Parti-je]] | [[John Tyler]] | rowspan=2 align=center | 14 |- | '''10''' | [[Bestaand:WHOportTyler.jpg|100px|John Tyler]] | [[John Tyler]] | 4 april 1841 | 4 maart 1845 | [[Whig Party (Vereanegde Stoaten)|Whig Parti-je]] | ''vacant'' |- | '''11''' | [[Bestaand:James_Knox_Polk_by_GPA_Healy,_1858.jpg|100px|James K. Polk]] | [[James K. Polk]] | 4 maart 1845 | 4 maart 1849 | [[Demokratiese Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Democratiese Parti-je]] | [[George M. Dallas]] | align=center | 15 |- | '''12''' | [[Bestaand:Zachary Taylor by Joseph Henry Bush, c1848.jpg|100px|Zachary Taylor]] | [[Zachary Taylor]] | 4 maart 1849 | 9 juli 1850 | [[Whig Party (Vereanegde Stoaten)|Whig Parti-je]] | [[Millard Fillmore]] | rowspan=2 align=center | 16 |- | '''13''' | [[Bestaand:Millard_Fillmore.1.jpg|100px|Millard Fillmore]] | [[Millard Fillmore]] | 9 juli 1850 | 4 maart 1853 | [[Whig Party (Vereanegde Stoaten)|Whig Parti-je]] | ''vacant'' |- | rowspan=2 | '''14''' | rowspan=2 | [[Bestaand:Franklin_Pierce_by_GPA_Healy,_1858.jpg|100px|Franklin Pierce]] | rowspan=2 | [[Franklin Pierce]] | rowspan=2 | 4 maart 1853 | rowspan=2 | 4 maart 1857 | rowspan=2 | [[Demokratiese Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Demokratiese Parti-je]] | [[William Rufus Devane King|William R. King]] | rowspan=2 align=center | 17 |- | ''vacant'' |- | '''15''' | [[Bestaand:Jb15.gif|100px|James Buchanan]] | [[James Buchanan]] | 4 maart 1857 | 4 maart 1861 | [[Demokratiese Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Demokratiese Parti-je]] | [[John Breckinridge]] | align=center | 18 |- | rowspan=2 | '''16''' | rowspan=2 | [[Bestaand:Abraham_Lincoln_by_George_Peter_Alexander_Healy.jpg|100px|Abraham Lincoln]] | rowspan=2 | [[Abraham Lincoln]] | rowspan=2 | 4 maart 1861 | rowspan=2 | 15 april 1865 | rowspan=2 | [[Republikeinse Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Republikeinse Parti-je]] | [[Hannibal Hamlin]] | align=center | 19 |- | [[Andrew Johnson]] | rowspan=2 align=center | 20 |- | '''17''' | [[Bestaand:aj17.gif|100px|Andrew Johnson]] | [[Andrew Johnson]] | 15 april 1865 | 4 maart 1869 | Union Parti-je <br /> <small>(Tiedens presidentskop)</small> <br /> [[Democratiese Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Demokratiese Parti-je]] | ''vacant'' |- | rowspan=3 | '''18''' | rowspan=3 | [[Bestaand:Ulysses_S._Grant.jpg|100px|Ulysses S. Grant]] | rowspan=3 | [[Ulysses S. Grant]] | rowspan=3 | 4 maart 1869 | rowspan=3 | 4 maart 1877 | rowspan=3 | [[Republikeinse Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Republikeinse Parti-je]] | [[Schuyler Colfax]] | align=center | 21 |- | [[Henry Wilson (vicepresident)|Henry Wilson]] | rowspan=2 align=center | 22 |- | ''vacant'' |- | '''19''' | [[Bestaand:Rhayes.png|100px|Rutherford B. Hayes]] | [[Rutherford B. Hayes]] | 4 maart 1877 | 4 maart 1881 | [[Republikeinse Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Republikeinse Parti-je]] | [[William A. Wheeler]] | align=center | 23 |- | '''20''' | [[Bestaand:James Garfield portrait.jpg|100px|James Garfield]] | [[James Garfield]] | 4 maart 1881 | 19 september 1881 | [[Republikeinse Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Republikeinse Parti-je]] | [[Chester Arthur]] | rowspan=2 align=center | 24 |- | '''21''' | [[Bestaand:ca21.gif|100px|Chester Arthur]] | [[Chester Arthur]] | 19 september 1881 | 4 maart 1885 | [[Republikeinse Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Republikeinse Parti-je]] | ''vacant'' |- | rowspan=2 | '''22''' | rowspan=2 | [[Bestaand:Grover Cleveland portrait2.jpg|100px|Grover Cleveland]] | rowspan=2 | [[Grover Cleveland]] | rowspan=2 | 4 maart 1885 | rowspan=2 | 4 maart 1889 | rowspan=2 | [[Demokratiese Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Demokratiese Parti-je]] | [[Thomas A. Hendricks]] | rowspan=2 align=center | 25 |- |''vacant'' |- | '''23''' | [[Bestaand:Bharrison.gif|100px|Benjamin Harrison]] | [[Benjamin Harrison]] | 4 maart 1889 | 4 maart 1893 | [[Republikeinse Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Republikeinse Parti-je]] | [[Levi P. Morton]] | align=center | 26 |- | '''24''' | [[Bestaand:Grover Cleveland, painting by Anders Zorn.jpg|100px|Grover Cleveland]] | [[Grover Cleveland]] | 4 maart 1893 | 4 maart 1897 | [[Demokratiese Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Demokratiese Parti-je]] | [[Adlai E. Stevenson]] | align=center | 27 |- | rowspan=3 | '''25''' | rowspan=3 | [[Bestaand:wm25.gif|100px|William McKinley]] | rowspan=3 | [[William McKinley]] | rowspan=3 | 4 maart 1897 | rowspan=3 | 14 september 1901 | rowspan=3 | [[Republikeinse Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Republikeinse Parti-je]] | [[Garret Hobart]] | rowspan=2 align=center | 28 |- | ''vacant'' |- | [[Theodore Roosevelt]] | rowspan=2 align=center | 29 |- | rowspan=2 | '''26''' | rowspan=2 | [[Bestaand:Troosevelt.gif|100px|Theodore Roosevelt]] | rowspan=2 | [[Theodore Roosevelt]] | rowspan=2 | 14 september 1901 | rowspan=2 | 4 maart 1909 | rowspan=2 | [[Republikeinse Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Republikeinse Parti-je]] | ''vacant'' |- | [[Charles Fairbanks]] | align=center | 30 |- | rowspan=2 | '''27''' | rowspan=2 | [[Bestaand:Anders Zorn - Portrait of William Howard Taft (1911).jpg|100px|William Howard Taft]] | rowspan=2 | [[William Howard Taft]] | rowspan=2 | 4 maart 1909 | rowspan=2 | 4 maart 1913 | rowspan=2 | [[Republikeinse Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Republikeinse Parti-je]] | [[James S. Sherman]] | rowspan=2 align=center | 31 |- | ''vacant'' |- | rowspan=2 | '''28''' | rowspan=2 | [[Bestaand:Ww28.jpg|100px|Woodrow Wilson]] | rowspan=2 | [[Woodrow Wilson]] | rowspan=2 | 4 maart 1913 | rowspan=2 | 4 maart 1921 | rowspan=2 | [[Demokratiese Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Demokratiese Parti-je]] | rowspan=2 | [[Thomas Marshall]] | align=center | 32 |- | align=center | 33 |- | '''29''' | [[Bestaand:wh29.gif|100px|Warren G. Harding]] | [[Warren G. Harding]] | 4 maart 1921 | 2 augustus 1923 | [[Republikeinse Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Republikeinse Parti-je]] | [[Calvin Coolidge]] | rowspan=2 align=center | 34 |- | rowspan=2 | '''30''' | rowspan=2 | [[Bestaand:Ccoolidge.jpeg|100px|Calvin Coolidge]] | rowspan=2 | [[Calvin Coolidge]] | rowspan=2 | 2 augustus 1923 | rowspan=2 | 4 maart 1929 | rowspan=2 | [[Republikeinse Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Republikeinse Parti-je]] | ''vacant'' |- | [[Charles G. Dawes]] | align=center | 35 |- | '''31''' | [[Bestaand:Herbert_Clark_Hoover_by_Greene,_1956.jpg|100px|Herbert Hoover]] | [[Herbert Hoover]] | 4 maart 1929 | 4 maart 1933 | [[Republikeinse Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Republikeinse Parti-je]] | [[Charles Curtis]] | align=center | 36 |- | rowspan=4 | '''32''' | rowspan=4 | [[Bestaand:Franklin Delano Roosevelt 1933.png|100px|Franklin D. Roosevelt]] | rowspan=4 | [[Franklin Delano Roosevelt|Franklin D. Roosevelt]] | rowspan=4 | 4 maart 1933 | rowspan=4 | 12 april 1945 | rowspan=4 | [[Demokratiese Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Demokratiese Parti-je]] | rowspan=2 | [[John Nance Garner|John N. Garner]] | align=center | 37 |- | align=center | 38 |- | [[Henry A. Wallace]] | align=center |39 |- | [[Harry S. Truman]] | rowspan=2 align=center | 40 |- | rowspan=2 | '''33''' | rowspan=2 | [[Bestaand:HarryTruman.jpg|100px|Harry S. Truman]] | rowspan=2 | [[Harry S. Truman]] | rowspan=2 | 12 april 1945 | rowspan=2 | 20 januari 1953 | rowspan=2 | [[Demokratiese Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Demokratiese Parti-je]] | ''vacant'' |- | [[Alben W. Barkley]] | align=center | 41 |- | rowspan=2 | '''34''' | rowspan=2 | [[Bestaand:Dwight D. Eisenhower, official Presidential portrait.jpg|100px|Dwight D. Eisenhower]] | rowspan=2 | [[Dwight D. Eisenhower]] | rowspan=2 | 20 januari 1953 | rowspan=2 | 20 januari 1961 | rowspan=2 | [[Republikeinse Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Republikeinse Parti-je]] | rowspan=2 | [[Richard Nixon]] | align=center | 42 |- | align=center | 43 |- | '''35''' | [[Bestaand:Jk35-1.gif|100px|John F. Kennedy]] | [[John F. Kennedy]] | 20 januari 1961 | 22 november 1963 | [[Demokratiese Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Demokratiese Parti-je]] | [[Lyndon B. Johnson]] | rowspan=2 align=center | 44 |- | rowspan=2 | '''36''' | rowspan=2 | [[Bestaand:Ljohnson.jpeg|100px|Lyndon B. Johnson]] | rowspan=2 | [[Lyndon B. Johnson]] | rowspan=2 | 22 november 1963 | rowspan=2 | 20 januari 1969 | rowspan=2 | [[Demokratiese Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Demokratiese Parti-je]] | ''vacant'' |- | [[Hubert Humphrey]] | align=center | 45 |- | rowspan=4 | '''37''' | rowspan=4 | [[Bestaand:rn37.gif|100px|Richard Nixon]] | rowspan=4 | [[Richard Nixon]] | rowspan=4 | 20 januari 1969 | rowspan=4 | 9 augustus 1974 | rowspan=4 | [[Republikeinse Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Republikeinse Parti-je]] | rowspan=2 | [[Spiro Agnew]] | align=center | 46 |- | rowspan=5 align=center | 47 |- | ''vacant'' |- | [[Gerald Ford]] |- | rowspan=2 | '''38''' | rowspan=2 | [[Bestaand:Ford portret2.jpg|100px|Gerald Ford]] | rowspan=2 | [[Gerald Ford]] | rowspan=2 | 9 augustus 1974 | rowspan=2 | 20 januari 1977 | rowspan=2 | [[Republikeinse Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Republikeinse Parti-je]] | ''vacant'' |- | [[Nelson Rockefeller]] |- | '''39''' | [[Bestaand:James E. Carter - portrait.gif|100px|Jimmy Carter]] | [[Jimmy Carter]] | 20 januari 1977 | 20 januari 1981 | [[Demokratiese Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Demokratiese Parti-je]] | [[Walter Mondale]] | align=center | 48 |- | rowspan=2 | '''40''' | rowspan=2 | [[Bestaand:Official_Portrait_of_President_Reagan_1981.jpg|100px|Ronald Reagan]] | rowspan=2 | [[Ronald Reagan]] | rowspan=2 | 20 januari 1981 | rowspan=2 | 20 januari 1989 | rowspan=2 | [[Republikeinse Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Republikeinse Parti-je]] | rowspan=2 | [[George H. W. Bush]] | align=center | 49 |- | align=center | 50 |- | '''41''' | [[Bestaand:President George H. W.tif|100px|George H. W. Bush]] | [[George H. W. Bush]] | 20 januari 1989 | 20 januari 1993 | [[Republikeinse Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Republikeinse Parti-je]] | [[Dan Quayle]] | align=center | 51 |- | rowspan=2 | '''42''' | rowspan=2 | [[Bestaand:Clinton 2k15.tif|100px|Bill Clinton]] | rowspan=2 | [[Bill Clinton]] | rowspan=2 | 20 januari 1993 | rowspan=2 | 20 januari 2001 | rowspan=2 | [[Demokratiese Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Demokratiese Parti-je]] | rowspan=2 | [[Al Gore]] | align=center | 52 |- | align=center | 53 |- | rowspan=2 | '''43''' | rowspan=2 | [[Bestaand: Bush 2k14.tif|100px|George W. Bush]] | rowspan=2 | [[George W. Bush]] | rowspan=2 | 20 januari 2001 | rowspan=2 | 20 januari 2009 | rowspan=2 | [[Republikeinse Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Republikeinse Parti-je]] | rowspan=2 | [[Dick Cheney]] | align=center | 54 |- | align=center | 55 |- | rowspan=2 | '''44''' | rowspan=2 | [[Bestaand:Barack Obama in 2016.jpg|100px|Barack Obama]] | rowspan=2 | [[Barack Obama]] | rowspan=2 | 20 januari 2009 | rowspan=2 | 20 januari 2017 | rowspan=2 | [[Demokratiese Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Demokratiese Parti-je]] | rowspan=2 | [[Joe Biden]] | align=center | 56 |- | align=center | 57 |- | rowspan=2 | '''45''' | rowspan=2 | [[Bestaand:Donald Trump Arizona 2016.jpg|100px|Barack Obama]] | rowspan=2 | [[Donald Trump]] | rowspan=2 | 20 januari 2017 | rowspan=2 | Tot noo an too | rowspan=2 | [[Republikeinse Parti-je (Vereanegde Stoaten)|Republikeinse Parti-je]] | rowspan=2 | [[Mike Pence]] | align=center | 58 |} {{DEFAULTSORT:Presidenten Van De Vereanegde Stoaten}} [[Kategorie:Verenigde Stoatn van Amerika]] [[Kategorie:Presideant|*]] c830m51pm64fm8h9fa7bntbmhyc7c41 0 14200 130924 2009-12-26T23:05:17Z Droadnaegel 1133 [[Liest amerikaanse president]] is ewiezig naor [[Lieste van presidenten van de Vereanegde Stoaten]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Lieste van presidenten van de Vereanegde Stoaten]] lwj5v9wex55ub6mt8frq2fiiyjj3j9c 0 14202 263125 168674 2013-05-04T22:34:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Arie Ribbers''' (geb. [[Reurle]], 1945) is den [[Streektaalfunctionaoris|streektaalkonsulent]] veur et [[Achterhooks]] en [[Liemers]] bi-j et [[Staring Instituut]]. Daornaost is e bekend vanweage zien jaorenlange wark as radiopresentator bi-j [[Omroep Gelderland]] (veurhen RONO, en Radio Oost), met ondermeer programma's as ''Um de meddagpot'', waor-t-e as ene van de weinegen ruumte gaf an et Achterhooks dialekt. Wieters is e hoofredakteur van et blad [[Noaber (tiedschrift)|Noaber]]. == Radiowark == In 1967 wodden Arie Ribbers evraogd deur [[Henk Krosenbrink]] um bi-j de [[Rono]] (Regionale Omroep Noord en Oost) te kommen warken, umdat e ne goeje radiostemme had, en good Nederlands èn Achterhooks kon. Hee hef ne kleine 20 jaor as freelancer ewarkt, en too nog zonne tied as vasten metwarker, bi-j wat later Umroop Gelderland is gaon heten. Op 60 jaorege leaftied is e met de VUT egaone, maor blef as free-lancer toch nog dinge veur de radio doon. Bekende programma's oet ziene radiotied: *''Um de middagpot'' *''Gelderse Roos'' *''Rondum Reurle'' *''Achterhooks Accent'' en nog verskeidene meer, woardeur hee ne bekende stemme is völle Gelderse hoeskamers. == Streektaalkonsulent == Sund 2007 is Arie Ribbers streektaalkonsulent bi-j et [[Staring Instituut]] in [[Deutekem]]. Hee is iedere wekke anweazeg bi-j de Streektaaltelefoon, woar-t leu um vraogen könt stellen ovver et Achterhooks of Liemers. Hee presenteren verskeidene maolen et [[Streektaaldiktee]]. Hee sprök luusterbeuke in, Achterhookse stemmen veur een navigatiesysteem, en veur et umroopsysteem van de Syntustreinen. Hee skrif veur Naober, et Landleaven en näölstukken in de Stentor, en is e samensteller van de Spreukenkalender veur Achterhoek en Liemers. {{DEFAULTSORT:Ribbers, Arie}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Achterhook]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] [[Kategorie:Prissentator]] [[Kategorie:Taolkundige]] t0t0lm41m7kdyi7l9lf0rg18dfaetlg 0 14203 131078 2009-12-28T00:09:03Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Noordrhain-Westfele]] (in [[Rien]], [[Rijnbarg]]) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Noordrhain-Westfele]] 2w1p8t9dw9behj66z44d7rmh2g76o4o 0 14204 131080 2009-12-28T00:11:32Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Rien]] (in [[Noordrhain-Westfele]]) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Rien]] lf0dkhi9e9o43xqzt16kenoh6vmb5gi 0 14205 131203 2009-12-28T11:20:03Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Ölliekneppe]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ölliekneppe]] infssb6j5rck9716kg0jhka3hzc1kbo 0 14206 281878 263668 2015-05-07T07:27:17Z Aiko 990 wikitext text/x-wiki Ne '''modersproake''' (in de [[sproaklear]] meesttieds of ekörtt töt ''T1'' of ''L1'') is ne [[sproake]] dee't gedoerende de jeugnd zoonder offisjeel sproakenoonderwies wörd verwörven. t Kenmoark van ne modersproakensprekker is det he anveult wat wal en nit meugelik is in zinne sproake. Wo eulder at leu wordt, des te meender good ze ne nieje sproake learen köant. Volgens de algemeen anvoarde gedachte van sproakenkeundige [[Noam Chomsky]] heuld tiedens de [[puberteit]] t vermogen op um ne modersproake te learen. Det neumt ze de ''kritieke periode''. Ne sproake den't vuur ene nit as modersproake geeldt, mer den at ne toch wal keant, wörd t ne tweede sproake eneumd (T2). Kleaine wichter köant nen machtigen hoop sproaken as T1 learen, as ze der mear genog van heurt gedoerende öare ''kritieke periode''. In völle delen van de weareld zeent t kennen van twee of meardere sproaken de norm. In [[Volksrippebliek China|China]] bieveurbeeld hef iedereen twee of mangs dree modersproaken: t [[Manderien]] veur skole en t woark en de lokoale sproake veur t dagelikse leaven. In t zuden van China is Kantonees voak de darde modersproake, omdat dat in t zuden ook voak as [[lingua franca]] gebruukt wörd. In Westerse laanden verdringt vake de standaardsproaken de regionale sproaken, en nig zik t volk noar eankelsproakigheaid. t Anlearen van T2s is meesttieds nit zo makkelik as T1s, en um de behearsing op peail te hoolden mut der regelmoatig herhaald en oefend worden. De gelearde leu zeggent meesttieds det ne T1 ''verwörven'' wörd, en ne T2 ''eleard''. Bie T2s dee't dichte bie de modersproake stoat is t ''begriepen'' vake meender zwoar as t zelf ''gebroeken'' van de sproake. Zelfs as enen ne T2 good en zoonder möaite kan, is vake nog te vernemmen det t nit de modersproake is, duur n lecht ofwiekend akseant. t Oonderzeuken van de kenmoarken van modersproaken (tegenoawer tweede sproaken) is t groondbegeensel van de [[psycholinguïstiek]], zo as in de Chomskiaanse sproaklear. [[21 febrewaori|21 februwoari]] is de Internationale Modersproakedag. == In t Neersassies == In t [[Neersassies]]e gebeed, en vuural [[Tweante]] wörd t woard ''modersproake'' nog wal es gebroekt um t [[Tweants]] te beneumen, en dan vuural de stoarke geveulswearde det t vuur ''modersprekkers'' kan hebben. == Zeet ook == * ''[[Native speaker]]'' [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Taol]] [[Kategorie:Sproakleer]] 52b0kygndb309zuz7qto3s0h4ogb9o9 0 14209 263863 259410 2013-05-05T21:48:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sabine Uitslag D66 Congres Breda.jpg|thumb|Sabine Uitslag]] '''Albertje Sabine Uitslag''' ([[Westerhaar]], [[4 meert|4 meart]] [[1973]]) is ne [[Neerlaand]]se polletiekvrouwe. Van [[8 april]] töt [[augustus]] [[2008]] vervung he [[Mirjam Sterk]] as lid van n [[Tweede Kamer|Tweeden Kamer]] vuur t [[CDA]] den't met zwangerskopsverlof was. t Was vuur t eerst det n lid van n Kamer zik leut vervangen vuur ne zwangerskop.<ref>[http://www.destentor.nl/regio/deventer/article2520253.ece Sabine Uitslag vier maanden CDA-kamerlid], [[de Stentor]], 24 januari 2008</ref> Seend [[september]] [[2008]] is he vast kamerlid vuur t CDA, umdet [[Karien van Gennip]] der oet gung.<ref>[http://www.rtvoost.nl/nieuws/?page=1&cat=1&id=85968 Uitslag definitief in Tweede Kamer], [[RTV Oost]], 26 juni 2008</ref> ==Leawen== Oetslag wör joonk in t [[Vjenne]] en gung in [[Almelo]] noar t Christelijk Lyceum. Doarnoa studeerden he verpleegkeunde an de [[Saxion Hogeskole]] in [[Eanske]]. Tusken januwoari [[2007]] töt an det he in n Kamer köm, dee he woarken vuur t wetenskoppelik buro van t CDA. Doar was Uitslag oonder mear drok met t roadgewen van de fraksie wat [[gezoondheaidszorg]] angeet. Bie de verkiezings van 2006 steund he 50ste op de lieste vuur kandidoaten en kreeg 6535 stemmen. Noa öare instelling op 8 april 2008 spreuk he direkt op n vroagstuk oawer zwerfjeugend.<ref>"Sabine Uitslag na beëdiging meteen in debat" [[Delta FM]], 6 april 2008</ref> Op 13 juni 2009 spreuk Uitslag bie de 35e [[EO-Jeugenddag]] met oonder mear [[Prem Radhakishun]], [[Joël Voordewind]] en [[Roelof Bisschop]]. Op 24 september 2009 vreug Uitslag an minister [[André Rouvoet]] of zin ministerie kan oetzeuken of de jeugend ewoarskouwd kan worden vuur met n kompjoeter bewoarkte fotomodellen duur der n soort kuurmoark op te zetten.<ref>[http://spitsnet.nl/nieuws.php/1/15355/online/CDA_wil_nepmodellenwet.html "CDA wil nepmodellenwet"] Sp!ts, 24 september 2009</ref> == Mooi um te weten == * In december 2006 wör he verkeuzen töt beste webpolletieker van t joar 2006.<ref>[http://www.nu.nl/news/918612/50/rss/Sabine_Uitslag_(CDA)_webpoliticus_van_het_jaar.html Sabine Uitslag (CDA) webpoliticus van het jaar], [[NU.nl]], 18 december 2006</ref> * Uitslag dut zingen bie ne [[coverband]], [[Spinrock]]. Earder zung he in de band [[Zipper (band)|Zipper]]. * Eand 2009 maken Uitslag bekeand det he n nommer in t Tweants geet opnemmen,<ref>[http://www.telegraaf.nl/prive/5663006/__Rockdiva_CDA_Uitslag_neemt_Twentse_hit_op__.html Rockdiva CDA Uitslag neemt Twentse hit op] [[Telegraaf.nl]], 28 december 2009</ref> det ''Loat mie lös'' geet heten.<ref>[http://www.tctubantia.nl/regio/twente/6124778/Loat-mie-los-moet-grote-hit-worden.ece Loat mie lös moet grote hit worden] tctubantia.nl 15 februari 2010</ref> ==Oetgoande verbeendiges== * [http://uitslag.cda.nl/home.aspx Sabine Uitslag op de website van het CDA] * [http://www.tweedekamer.nl/kamerleden/alle_kamerleden/uitslag/index.jsp Sabine Uitslag], [[Tweede Kamer der Staten-Generaal]] * [http://www.youtube.com/watch?v=eoYItSRGjK8 Uitslag in ne oetzeanding van Hulzebosch de Hort Op (RTV Oost)] * Uitslag is te volgen op [[Twitter]]: http://www.twitter.com/SabineUitslag {{bron|<references/>}} {{DEFAULTSORT:Uitslag, Sabine}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:CDA Politikus]] [[Kategorie:Tweede Kamerlid]] [[Kategorie:Tukker]] 5ny5ovls21ilv0ux1mc6btkhuthavjv 14 14210 271415 265949 2013-11-29T22:32:35Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaandse politieker]] [[Kategorie:CDA]] abziuey350ni3t5zq444khpejqluf3r 0 14212 263267 205208 2013-05-04T22:58:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De vereaneging '''Vrienden van de Streektaal veur Lochem en umgeving''' besteet sund 1978 en höld zich bezig met de promotie van et gebroek van de Nedersaksiese sproake, in et bi-jzunder et [[Achterhooks|Achterhookse]] dialekt. Ok holdt zee et ni-js bi-j dat in de kranten en op [[internet]] verschient over streektaal. Daarnoast beedt zee een podium an streektaalskrievers um wark te publiceren. Moandeleks steet der een [[nöalstukken]] op eure webstea. {{Bron|http://www.streektaalvrienden.nl/index.html}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] ixi4tfj0078ie3sy9wr9y4ivan7ekp8 0 14216 167763 131459 2010-11-21T09:26:16Z Erik Warmelink 513 [[Nötter]] → [[Nötter (Wierdn)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nötter (Wierdn)]] a7wk6j6fqa5hanyhu0l5u1fpqi0eqdb 0 14217 279236 274566 2015-03-27T16:50:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Metal''' of '''heavy metal''' (letterlik: ''zwoar [[metaal]]'') is n muziekstiel den't begin 70er joarin van t 20ste joarhoonderd is ontstoan oet de [[hardrock]]muziek. t Wörd ekenmoarket duur krachtige aggressieve ritmes, zwoar verstoarkte elektriese [[gitoar]]en en duustere tonen. [[Black Sabbath]] wörd vake ezeen as n eersten zwoare metalband. Aandere bekeande metalbands zeent [[Manowar]], [[Iron Maiden]] (''iezerne maagd''), [[Saxon]] en [[Judas Priest]]. Oet heavy metal kömmen verskeaidene oonderstielen oet, zo as [[trash metal]], [[death metal]], [[powermetal]], [[gothic metal]], [[doommetal]], [[black metal]] en völle aandere. Nen anhanger van de metalstiel neumt ze meesttieds ''metalhead'' (metalkop), of ''headbanger'' en ''metalmaniac''. In metal wörd "ezungen" oawer problemen in de moatskoppieje, mangs oawer geleuf, en mangs oawer zelfbedachte of duustere doodse oonderwoarpen. De manere van zingen verskilt per oonderstiel, van [[opera]]-achtigen zaank, töt skrewen of ''grunten'', n soort grommelen vanoet n haals. n Vuurbeeld van heavy metal mit zaank in t [[Neersassies]] is n Dreantsn band [[Salacious Gods]]. == Oetgoande verbeendige == * [http://www.anus.com/metal/about/history.html Geskiedenisse van heavymetalmuziek] * [http://www.madeindrenthe.nl/index.php?option=com_artistavenue&task=sortGenre&genre=12&Itemid=0 Made in Drenthe, metal/hardrock/gothic] {{Begin|twd}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Meziekstiel]] 0xjraf2v6oxn2ygiajd5c2zl0lj24ie 14 14218 266384 133209 2013-05-10T17:30:40Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mal|Tied]] gs6t92xfb3fzkt70087ynctcq1ntq6u 14 14219 266385 133211 2013-05-10T17:30:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mal|Veurblad]] fgogqdt33vlys8ad193eoxe8dwcy6qv 14 14220 266283 131510 2013-05-10T17:06:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De mallen in disse kattegerie wodt gebroekt in andere mallen, en mot dus neet direkt gebroekt wodden [[Kategorie:Mal]] lyzzq0o2pvrb7tl5kl98fr3942opvqy 6 14223 171683 131641 2010-12-16T00:50:58Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Etten]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Kin noar commons overzet worden == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Etten]] 6emg7keqmhvmj34rthygkzavnrl2pw9 0 14225 279237 274920 2015-03-27T16:51:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Schleswig holstein nf.png|right|thumb|250px|Noordfraislaand binnen Sleeswiek-Holstain]] [[Bestaand:Nordfriesischeflagge.svg|right|thumb|250px|Noordfraise vlaag]] '''Noordfraislaand''' ([[Noordfrais]]: ''Nordfraschlönj'', ''Nordfriislon'', ''Nuurdfriisklun'') is n laandkrais en regioon ien de [[Duutslaand|Duutse]] dailstoat [[Sleeswiek-Holstain]] ien t olle [[heertogdom Sleeswiek]]. De laandkrais wordt begrìnsd deur de [[Aider]] ien t zuden en de Deens-Duutse stoatsgrìns ien t noorden, ien tieds dat bie de regioon oorspronkelk nog n stokje laand heurde dat nou Deens is. De aailanden en [[Hallegs]] van [[Sult]] tot aan de [[Aiderstee]] tou heuren ook bie dizze regioon. De belaangriekste steden binnen [[Naibul]] (nfr. ''Naibel'', hdt. ''Niebüll''), [[Sult]] (nfr. ''Söl'', hdt. ''Sylt''), [[Tönnen]] (nfr. ''Taning'', hdt. ''Tonning'') en [[Hoezum]] (nfr. ''Hüsem'', hdt. ''Husum''), woarbie de lèste as heufdstad zain wordt. Ien 2008 haar de laandkrais 166.270 ienwoners. == Toalen == Noordfraislaand is ien de middelaiven deur [[Fraizen (volk)|Fraizen]] bezeddeld worden en komt op dij menaaier aan zien noam. t Frais wordt den ook nog aal proat ien de regioon, môr is op zien retoer. Ien de Aiderstee en [[Hoezum]] wordt t Noordfrais al nait meer proat. t Noordfrais is aans gain ainhaid, den t bestaait oet n hail ìnde oetainlopende dialekten dij sumtieds naauwlieks verstoan worden kinnen onder nkander. Noast t Frais proat man hier ook [[Leegsaksisch]], [[Hoogduuts]] en [[Zuud-Jitlaands]] (Platdeens) ien t noorden (Wiedenhaarde). {{Begin|gos}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Noordfraislaand]] gvv6x8qikarxapx0ugxq18niwxghlq1 0 14226 265050 259593 2013-05-09T22:29:13Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:KrkHannover.png|thumb|Keunenkriek Hannover (1815–1866)]] t '''Keunenkriek Hannover''' was n keunenkriek ien t noordwesten van t noudoagse [[Duutslaand]] dat grotendails overainkwam mit de noudoagse dailstoat [[Leegsaksen]]. Noa de [[Oosterrieks-Praisker oorlog]] is t opgoan ien t keunenkriek [[Praissen]]. ==Geschiednis== t Keunenkriek Hannover is ontstoan oet t [[kuurvostendom Broenswiek-Lunebörg]], dat ien de vôlksmond ook al Hannover nuimd wör. {{Begin|gos}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] hn0qkmg4xxu3t3xgyy1t7a4awqynnb7 0 14227 270897 263960 2013-10-21T10:10:13Z Gouwenaar 148 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Zwolle Berkum.PNG|thumb|right|200px|Ligging van Berkum in de gemiente Zwolle]] '''Berkum''' is een wiek van de [[Oaveriessel]]se heufdstad [[Zwolle]]. Per 1 jannewaori 2005 had Berkum 4.513 inwoners. Een flink diel van de inwoners (1.152) bint oaver de 65, mar de leste jaoren koomt d'r aal meer jonge gezinnen bi'j. ==Indieling== [[Ofbeelding:Nieuwe_Vecht_Berkum.jpg|thumb|right|220px|De Ni'je Vechte bi'j Berkum]] Berkum lig aordig laandelijk an de oostelijke stadsraand, tussen de revier de [[Vechte]], de stadsrevier de [[Ni'je Vechte]], de [[Rieksweg 28|A28]] en de Ceintuurbaan. De wiek bestiet uut Berkum, Brinkhoek, Veldhoek, bedrieventerrein De Vrolijkheid en [[Oosterenk]], veurnamelk een kantorenterrein. In Oosterenk ligt ok de Isala Klinieken, locatie Sophia. Berkum wördt van de stad of-escheiden deur weilaanden en sportvelden. De grune streke wördt wal kleiner deur ni'jbouw. D'r is een uutbreidingsplan inclusief hoogbouw, waordeur 't bebouwde diel van Berkum tweimaol zo groot zol wörden.<ref>[http://www.wijkverenigingberkum.nl/FileLib/binnenwerkwandel.pdf Wiekverienging Berkum: Campherbeekroute (pdf)]</ref> ==Veurzienings== An veurzienings hef Berkum onder aandere een winkelcentrum, basisschoelen, een bibliotheek, karken, een wiekcentrum, sportvelden (onder meer van [[VV Berkum]]) en zörgcentrum Berkumstede/De Wissel. In Oosterenk stiet 't stadium van [[FC Zwolle]]. Bi'j Berkum Brinkhoek ligt de [[Agnietenbarg]] en de [[Agnietenplas]]. Op de Agnietenbarg lig [[Begraafplaatse Bargklooster]] mit een monument veur de middeleeuwse schriever [[Thomas a Kempis]]. Op de Vechte en in de Berkumer Kolke hej [[pleziervaort]]. ==Geschiedenis== Berkum was vanolds een [[buurtschop]] buten Zwolle. D'r bint naamsvariaanten op-etiekend zoas Barkmen (1233?), Bircmede (1364), Berkman (1456), Berkmen (1801) en Berkum (1840). De name Bircmede of Berckmede kump töt in de [[16e eeuw|16e ieuw]] veur en zol wiezen op een weidegebied mit berken. As de olde vörm uut 1233 juust is, wisselden 't gebruuk van -men en -mede al vrogge. ===Havezates Campherbeek en Kranenbörg=== [[Ofbeelding:Campherbeek.jpg|thumb|right|220px|Campherbeek op een prent uut 1729 van Abraham de Haen]] In Berkum hebt de [[havezate]]s [[Campherbeek]] en [[Kranenbörg (Oaveriessel)|Kranenbörg]] estaone. Campherbeek wördden ebouwd deur [[Steven Campherbeek]], [[drost]] van [[Sallaand]]. In 1427 wördt esproken van 'een paer volckes in Camferbeken schuer'; in 1520 van een goed. Rond 1700 is 't kestiel op zien heugtepunt; 't is een L-vörmig gebouw mit een zeskaantige toren, mit een bouwhuus an weerskaanten. In de daorop volgende twee ieuwen wördden 't an-epast en tenslotte of-ebreuken. Een gelieknamige basisschoele stiet ongeveer op de plek daoras de havezate hef estaone; ok de deurgaonde weg de Campherbeeklane herinnert d'r an. [[Ofbeelding:Havezathe Kranenburg.PNG|thumb|right|220px|Schilderi'je van de havezate Kranenbörg (1840)]] De havezate Kranenbörg, mit bi'jbehorend laandgoed, lag op de plek daoras now de [[Begraafplaatse Kranenbörg]] lig. De eerste vermelding stamt uut 1471, toen de femilie Campherbeek eigenaor was. Daornao was 't laandgoed eigendom van 't geslacht Mulert. In 1580 hebt de terogtrekkende troepen van de [[George van Lalaing|Graaf van Rennenberg]] de havezate verrinneweerd. Tiekeningen van [[Gerard ter Borch (II)|Gerard ter Borch de jonge]] uut 1633 laot de ruïne zien. In 1642 kocht [[Rutger van Haersolte]] 't bezit, leut de ruïne ofbreken en bouwden d'r een ni'j huus. De femilie Vos de Wael, eigenaor van 't laandgoed sinds begun [[19e eeuw|19e ieuw]], gebruukte 't veural veur de jacht. In 1844 bint de gebouwen esloopt; de toegaank töt 't laandgoed - de Prinsenpoorte - is van plek verhuusd en op-eneumen in de tègenwoordige begraafplaatse. ===De Berkumerbrogge=== Oaver de [[Vechte]] bi'j Berkum wördden in 1451 de Berkumerbrogge an-elegd deur de stad Zwolle en 't klooster [[Agnietenbarg]]. De Vechte was slim belangriek veur Zwolle umdet al 't haandelsverkeer vanuut 't tègenwoordige [[Duutslaand]] en vanuut 't noorden gebruukmaakten van dizze revier. ===Zwollekarspel en de mederne wiek=== Veurdet Berkum bi'j de gemiente Zwolle kwaamp, heurden 't bi'j de gemiente [[Zwollekarspel]] (1802-1967), die bestund uut de um Zwolle hen liggende dörpen en gemienschoppen. Zwollekarspel umvatten 't vroggere schoutambt van Zwolle. In de [[20e eeuw|20e ieuw]] wolden veul mèensen uut de stad Zwolle in 't butengebied wonen. Nao de [[Tweede Wereldoorlog]] bint daorumme hiele wieken ebouwd, waoronder 't tègenwoordige Berkum. Deur de raandligging van Berkum wördt d'r nog vake oaver Zwolle en Berkum as verschillende entiteiten esproken. ==Uutgaonde verwiezings== [[Ofbeelding:Berkum - De Kolk.jpg|thumb|right|220px|De Berkumer Kolke, ok de Kolke van Koezen enuumd]] *[http://www.zwolle.nl/cms/cms.nsf/V_LUSCW/3D91E7A9DD6E8082412574B40038624F Webstee van de gemiente Zwolle] *[http://www.wijkverenigingberkum.nl/ Webstee van de wiekveriening Berkum] *[http://www2.historischcentrumoverijssel.nl/zwolle/zw/geschz15.htm Historisch Centrum Overijssel: Korte geschiedenis van Zwolle. Heufdstok 15: Zwollekerspel] *[http://www.kasteleninnederland.nl/kasteel1131.php Kasteelinnederland.nl oaver havezate Campherbeek] *[http://www.kasteleninnederland.nl/kasteel1133.php Kasteelinnederland.nl oaver havezate Kranenbörg] == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] 0xbiuv951ckpr2hphxz724qp68fj071 0 14228 131763 131721 2010-01-01T19:11:05Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Horst an de Maas]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Horst an de Maas]] jfymwx063ga91mydc2gcvp6mk2ei57i 0 14229 131764 131722 2010-01-01T19:12:05Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Sevenem]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Sevenem]] 9e19o5hvlydbljgq0b3fi1gv3mo89gr 0 14230 263910 259510 2013-05-05T21:56:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bottle Opener.jpg|thumb|right|250px|Standaard willewipper]] Ne '''willewipper''' is n deenk um [[kroonkork]]en met van fläskes of te wippen. t Woard ''willewipper'' is n [[neosaksisme|neosassisme]] vuur t vrömd kleenkende '''beerlösdoner'''. Op t gerei wör op [[6 febrewaori|6 februwoari]] [[1894]] pateant evroagen oonder n namen ''Capped-Bottle Opener'', duur [[William Painter]]<ref>http://www.pat2pdf.org/patents/pat514200.pdf</ref> as heandige toovoging bie de kroonkork, den at he twee joar earder al oetveund. Zinne ''Capped bottle-Opener'' lik völle op ne ''Bottle Uncapping Tool'' den at op [[11 juli]] [[1893]] duur [[Alfred Louis Bernardin]] patenteerd wör. t Grötste verskil is det Painter zin deenk in n tuk te stekken is, terwiel at Bernardin's deenk vaste op de toafel zit. Willewippers zeent dr in verskeaidene soorten en moaten. Ze wordt völle gebroekt duur bedriewe um öaren namen op te zetten en oet te delen as promosiespul. Jonge leu gebroekt ze nit vake; iej mut der mer net ene bie oew hebben, en der zeent zat aandere dinge woermet o'j dinge lösmaken köant. Vake wordt [[anstekkers]] gebroekt, mear t kan ook met de taande, ringe an de vingers, op reande van [[beer]]kisten en toafels, met aandere fläskes, en zelfs met de oogkassen. Mear maneren zeent te zeen in dit filmken: [http://www.youtube.com/watch?v=_bmRQD07HV0 ''1000 ways to open a beer''] {| | [[Ofbeelding:Flesopener2.png|thumb|left|250px|Ofbeeldings bie t pateant van Bernardin (1893)]] | [[Ofbeelding:Flesopener.png|thumb|left|250px|Ofbeeldings bie t pateant van Painter (1894)]] |} ==[[Neersassies]]== *[[Grunnegs]]: ''doppenropper''<ref>http://www.sillius.nl/groningana/plat_nijewoorden.html</ref> *[[Tweants]]: ''willewipper'' {{Bron|<references/>}} {{Commonscat|Bottle openers}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Kökken]] bgrupcile9xfxsj7mwxa93alzfmzhso 0 14231 131724 2010-01-01T00:27:39Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Meerlo-Wanssem]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Meerlo-Wanssem]] s3gj6x97y6rb2o8vw1hybjc29xrkzcg 0 14232 259509 254038 2013-03-11T12:19:00Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 175 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1995]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''2010''' == Gebeurtenissen == * [[1 jannewaori]] ** [[Bulgarije|Bulgerije]], [[Hongaarnlaand|Hongerije]], [[Estlaand]], [[Letlaand]] en [[Litouwen]] trejen toe tot de [[eurozone]]. ** De ni-je Grönnegse gemeante [[Oldambt (gemainte)|Oldambt]] ontsteet deur et bi-j mekare doon van [[Scheemde]], [[Winschoot]] en [[Reiderlaand (gemainte)|Reiderlaand]] ** De gemeenten [[Nieuwerkerk aan den Iessel]], [[Moordrecht]] en [[Zevenhuizen-Moerkapelle]] fuseren en vormen de gemeente [[Zuidplas (gemeente)|Zuidplas]], mit ongeveer 40.000 [[bevolking|inwoeners]] ** De gemeenten [[Horst aan de Maas]], [[Sevenum]] en [[Meerlo-Wanssum]] fuseren en vormen de nieje gemeente [[Horst aan de Maas]]. De nieje gemeente zal bestaon uut zo'n 40.000 inwoeners en een totale oppervlakte van zo'n 20.000 bunder * [[12 jannewaori]] - [[Haïti#Eardbewing Haïti 2010|Eardbewing op Haïti]] * [[2 meie]] - [[FC Tweante]] wöd kampioen van de eredevisie * [[De Graafschap]] wöd kampioen van de earste devisie === Uut de tied === * [[12 meert]] Hanneke Hiddink, vrouwleke helfte van et Tweants muzikale tweetal [[Hiddink & Schreurs]] * [[19 april]] [[Hendrik Sterken Rzn]], Dreentsen skriever * [[30 oktober]] - [[Harry Mulisch]], Nederlaandse schriever 72m9iah6m2s04srae9wd3z7ybmtxt7o 0 14234 131781 2010-01-01T21:20:04Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Midden-Drèents]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Midden-Drèents]] l9g094pp99pkupiidsqg02hbf8eluoe 0 14235 131783 2010-01-01T21:22:32Z Droadnaegel 1133 ni-je DV wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Zuud-Drèents]] fxpr7089i9m8zy3zcqnzsen7n9r1efg 0 14237 131792 2010-01-01T22:09:02Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zuud-Drèents]] ahjtxkrbegppo3umqooazvjrgxour5w 6 14238 181605 151579 2011-02-27T23:50:17Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == *Beschrievung:Jan Germs *Datum/Tied:2009-01 *Born: Zelf-emaken *Autor: [[Gebruker:Lidewij C J.]] *Lizenz/Verlööv: GFDL en cc-by-sa == Licentie == {{Ewmulti}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Germs, Jan]] 8a0oizlsecfqzjn27heg15i6yjn54rc 6 14239 264287 153353 2013-05-06T16:44:13Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Geluudsbestaanden]] [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] <!-- [[Kategorie:Nederlaands artikel]] --> hsxwps6iqyhqlam3ks94gk02hlyak0d 0 14240 131884 2010-01-02T09:51:23Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Neidrèents]] c4bullptk634yotmcor0qch49mm67u2 0 14241 131885 2010-01-02T09:52:04Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Neidrèents]] c4bullptk634yotmcor0qch49mm67u2 4 14243 292709 267190 2016-12-22T11:21:30Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Hier viej verwiezings naor vermeldings van, artikels oaver, en vraoggesprekken mit mitwarkers van, de Nedersaksische Wikipedie: * [http://www.drentsetaol.nl/old_neis/old_neis2006.htm Vermelding op de webstee van Drentse Taol (5 april 2006, Drèents)] * [http://www.stellingwerfs-eigen.nl/Liende/Liende-06-09.pdf Artikel in 't orgaon 'An de liende' van stichting Stellingwerfs Eigen (september 2006, Stellingwarfs - '''pdf''')] * [http://www.destentor.nl/flevoland/article1367475.ece Artikeltien in de Stentor (1 meie 2007, Nederlaands)] * [http://www.youtube.com/watch?v=82Mnn07ZjLU&NR=1 Mini-dokumentaire met Woolters van Brenda Kah (6 meert 2008)] * [http://www.rtvoost.nl/programma/programma.aspx?pid=62&datum=12-7-2008 Woolters in t programma 'Aksent' van Monique Sleiderink bie RTV Oost (12 juli 2008)] * Vraoggesprekkien mit [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni'jluuseger]] op Grunnings radiostesjon Haren FM (2 jannewaori 2010): [[Ofbeelding:Radiogesprek Ni'jluuseger.OGG]] * [http://www.rtvoost.nl/programma/programma.aspx?pid=62&datum=27-2-2010 Woolters weerom in t programma 'Aksent' van Monique Sleiderink bie RTV Oost (27 febrewoari 2010)] [[Kategorie:Wikipedie|Media]] [[Kategorie:Media]] 3hlmhnt1io8wfbjorlhbxd9rerjw4kd 0 14244 131906 2010-01-02T13:12:02Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[De Lut]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[De Lut]] pqrtextiordjroyy1s7w86pbogpy9ke 0 14245 292321 278920 2016-12-13T20:12:37Z Servien 7 ver-ANS't wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Niej-York (deurverwiezing)]] veur aandere betekenissen van '''Niej-York'''}} [[Bestaand:NYC-Skyline-2.jpg|thumb|De stejelike umtrek van Niej-York]] [[Bestaand:NewYork LibertyStatue.jpg|thumb|t Vrieheidsbeeld]] [[Bestaand:Brooklyn bridge manhattan.jpg|thumb|De brogge van Brooklyn]] '''Niej-York''' ([[Engels]]: ''New York City'', bienaam: ''The Big Apple''; letterlik ''de grote appel'') is n [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] stad die helemaole in t zujen van de gelieknamige staot ligt. t Is de grootste stad van t laand en een van de grootste stejen ter weerld, mit zo'n 8,3 miljoen luui die in de stad zelf woenen en zo'n 22 miljoen inwoeners veur t hele stejelike gebied. Niej-York is oek n sentrum van de internasionale [[haandel]], [[politiek]], [[kommunikasie]], [[muziek]], [[moede]] en [[kultuur]]. Mit n bulte kwalitatief goeie [[muzijom|museums]], [[gallerieje (kuns)|galderiejen]], podiums, media, internasionale bedrieven en groothaandels geldt Niej-York, naost [[Londen]], [[Paries]] en [[Tokio]], as een van de belangriekste vier weerldstejen. De stad Niej-York is verdeeld in vuuf stadsdistrikten: [[Brooklyn]], [[De Bronx]], [[Manhattan]], [[Queens]] en [[Staoteneilaand]]. De burgemeister is de [[rippubliekeinen|rippublikeinse]] [[Michael Bloomberg]]. == Stadsfunksies == Niej-York is nargens de heufdstad van, mer t is n belangriek bestuurlik gebied. De grootste effektenbeurs van de weerld ([[NSE]]) zit an de [[Walstraote]] (''Wall Street''), liek as n hele bulte belangrieke bedrieven, en tot [[2001]] oek t [[World Trade Center]]. == Stadsbeeld == Niej-York steet alum bekend um zien ''stejelike umtrek'', mit [[wolkenkrabber]]s in Manhattan van zo'n honderd en tweehonderd meter hoge. t Hoogste gebouw is de [[Empire State Building]] (381 meter, zendmaste tot 443,5 meter); t World Trade Center was veurdat t verrineweerd wördden t hoogste gebouw. In de [[20e eeuw]] is der veule kritiek ewest op t ontbreken van kunstzinnige gebouwen. Volgens partie luui waren de gebouwen wel groot mer niet biezunder genog, mit as uutzunderingen bieveurbeeld t [[Guggenheimmuseum]]. t Ontwarp veur t nieje World Trade Center wördden in de kunstzinnige kringen beter ewardeerd, al verdeelt t moederne ontwarp de bevolking wel. Deur de stad streump de [[Hudson (revier)|Hudsonrivier]], in t oosten he'j nog de [[Oostrivier]] en in t westen de [[Harlemrivier]]. Brooklyn en Manhattan wörden daordeur mit n paor lange broggen an mekaar verbunnen. Naost de wolkenkrabbers hef Niej-York oek t [[Vrieheidsbeeld]], dat an de stad eschönken wördden deur de [[Frankriek|Fransen]] um t honderjaorige bestaon van de VS in [[1874]] te vieren. t Vrieheidsbeeld is dan oek n symbool van de stad ewörden. Veural Manhattan, mer oek Queens en De Bronx, bin in-edeeld in strage straotenplannen mit rechtlopende laonen en straoten, die de stad in gelieke parten van bebouwing verdelen en stark doon denken an de ouwe Romeinse stejen. == Geschiedenisse == Veur de komst van de [[Europa (continent)|Europeanen]] leefden der in t gebied rondumme de Hudsonrivier [[indianen]]. In [[1609]] wördden t gebied deur de [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelsman]] [[George Hudson]] onderzöcht, en in [[1626]] vestigen de [[Nederlaand]]ers onder [[Peter Minuit]] hier n [[kolonie]] mit de naam [[Niej-Nederlaand]]. De heufdplaotse heetten [[Niej-Amsterdam]] en daor umhinne wördden darpen ebouwd: Vlissingen, Haarlem en Breukelen. De weg waorlanges t vee naor de stad ebröcht wördden heetten de ''Breeweg'' en de straote bie de [[stadsmure]], as bescharming tegen de [[indianen]], heetten de ''Walstraat''. In t moederne Niej-York ku'j al disse namen nog weerummevienen, al is der niks meer beweerd ebleven van de gebouwen uut die tied: Vlissingen, Haarlem en Breukelen heten noen ''[[Flushing]]'', ''[[Harlem]]'' en ''Brooklyn'', de Breeweg is noen ''Broadway'' en de Walstraat heet noen ''Wall Street''. In [[1664]] wördden de stad zonder geweld deur de Engelse in-eneumen, en in [[1667]] wördden de stad bie t [[Traktaot van Breda]] formeel overedreugen. In [[1685]] wördden t n kroonkolonie. Net zo as in [[1774]] de inwoeners van Amerika t laand onaofhankelik verklaorden, wördden de stad, die inmiddels tot tienduzenden inwoeners uutegreuid was, al mitene deur t Britse leger bezet en eerst op [[30 april]] [[1789]] verlaoten. Nao 1800 greuiden de stad alderbarstens vlogge uut tot n metropool van weerldformaot. Umdat de meeste immigranten uut Europa in Niej-York ankwammen, bleef n bulte daor oek woenen. Zo kree'j hele ophopingen van volken die bie mekaar gungen woenen in een straote. Dit is noen nog zo. Der woenen n bulte immigranten uut meer as 180 laanden, waorvan de grootste groepen: [[Joden|Jodemmeensen]], [[Italië|Italianen]], [[Han-Chinezen|Chinezen]], [[Latino's]], [[Ierlaand (laand)|Ieren]] en [[Afro-Amerikanen]]. Veule Aziaten woenen in Chinatown in Manhattan. De stadsbouw wördden regelmaotig veraanderd, en rond 1860 had Niej-York n miljoen inwoeners ehaold. Vanaof de [[20e eeuw]] wördden Manhattan iezelig duur, dit hef derveur ezörgd dat der n finansiële behoefte kwam an hoge gebouwen. Tegeliekertied gung de buurte De Bronx achteruut, wat n [[getto]] veur de [[neger]]bevolking wördden en vake mit [[misdaod]] in verbaand ebröcht wördden. Niej-York kwam, mit [[San Francisco]], nao de [[Tweede Wereldoorlog|Tweede Weerldoorlog]] bekend te staon as een van de meest veuruutstrevende stejen van t laand, allewel de stad de vergangen jaoren rippubliekeinse burgemeisters had. == Zusterstejen == {| | * [[Boedapest]] (Hongarije), sinds 1992 * [[Kairo]] (Egypte), sinds 1982 * [[Jeruzalem]] (Israël), sinds 1993 * [[Johannesburg]] (Zuud-Afrika), sinds 2003 * [[Londen]] (Engelaand), sinds 2001 | * [[Madrid (stad)|Madrid]] (Spanje), sinds 1982 * [[Peking]] (China), sinds 1980 * [[Rome]] (Italië), sinds 1992 * [[Santo Domingo (Dominikaanse Rippubliek)|Santo Domingo]] (Dominikaanse Rippubliek), sinds 1983 * [[Tokio]] (Japan), sinds 1960 |} Niej-York hef oek n goeie baand mit twee [[Kanade]]se stejen: [[Toronto]] en [[Montréal]]. == Nedersaksies == Der bin der verschillende [[leenvertaling]]en veur ''New York''. n Extreem veurbeeld hiervan is ''Niej-Everwiek'', vanuut t [[Oudengels]] (''Nīwe Eoforwic''), mer gienene zol dan begriepen waor of da'j t over hebben. Naost de [[Engels]]e benaming ''New York'', ku'j oek t volgende gebruken: * [[Achterhooks]]: ''Niej-, Ni'j-York'' * [[Drèents]] ''Nij-York'' * [[Grunnegs]]: ''Nij-York'' * [[Sallaans]]: ''Nij-, Ni'j-, Niej-York'' * [[Stellingwarfs]]: ''Ni'j-York'' * [[Tweants]]: ''Niej-York'' * [[Urkers]]: ''Nij-York'' * [[Veluws]]: ''Niej-York'' ([[Bunsjoots]]: ''Nieuw-York'') == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.nyc.gov De webstee van t Niej-Yorkse stadsbestuur] {{Dialekt|wvel|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Stad in de Verenigde Stoaten]] 886h0jdfsaf65j7yhgeqwk0p4nvdptt 0 14247 276151 263194 2014-07-09T15:41:22Z De Geo 743 Museum is dicht egoan in 2013 wikitext text/x-wiki [[Image:Freriks Museum.JPG|thumb|vröggere Museum Freriks]] '''Stichting Freriks''' was ne stichting in [[Wenters]] in den [[Achterhook]]. Zee zorgt veur et onderhold van een streak[[museum]] en de daarbi-j heurende [[heemhof]] en [[kinderboerderi-je]]. In et museum hangt dree vrogge warken van [[Piet Mondriaan]], den een gedeelte van ziene jonge joaren in Winterswijk ewond hef. Wieters hangt der warken van zienen vader Pieter Cornelis en van Mondriaans oom en leermeister Frits Mondriaan. Ok bunt der wat restaureerde warken van [[Max van Dam]] te vinden. In 2013 is et museum dicht egoan. De warken van Piet Mondriaan hangt now in het nije museum [[Villa Mondriaan]]. ==Geologiese verzameling== Et museum hef ne verzameling fossiele skelpen afkumsteg oet [[mioceen|miocene]] afzettingen in de buurtskop [[Miste]], dee-t bi-j et [[Formatie van Breda|Leagpakket van Aalten]] heurt. De fossiele skelpenfauna's bevat meer as 1100 soorten <ref>Janssen, A.W. (1984) ''Mollusken uit het Mioceen van Winterswijk-Miste. Een inventarisatie, met beschrijvingen en afbeeldingen van alle aangetroffen soorten.'' Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging, Nederlandse Geologische Vereniging en Rijksmuseum van Geologie en Mineralogie, 451 pp., 7 figs., 82 pls</ref> <br /> Ok hef dit kleine museum ne verzameling met vondsten oet de [[Steengroeve Wenters|Wenterswiekse steengroeve]], de enige plaatse in Nederland woar sporen van [[hagedissen]] oet et [[Trias]] evonden bunt. De afdeling Winterswijk van de Nederlandse Geologiese Vereniging organiseert een antal moal in et joar excursies naar de steengroeve. <br /> Wieter is in et museum ne verzameling noordeleke, zudeleke en oosteleke zwarfkeien te zeen, en ok bötte van [[mammoet]], [[wolhoaregen neushoorn]], [[rendier]] en [[oerosse]]. {{Bron| <references />}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Museum]] [[Kategorie:Wenters]] fozzibqvl2wk8mcsvmpfhqbxh56siig 0 14248 291359 281536 2016-11-04T14:43:56Z Wwikix 13678 /* Gebroek */ kat wikitext text/x-wiki {{Titel kleine letter}} [[Ofbeelding:N Oosterhof.jpg|thumb|right|300px|n Oosterhof]] '''Havezate n Oosterhof''' is n kasteel in [[Riesn]], in [[Tweante]]. t Wörd vuur t eerst eneumd op ne verkoopakte oet [[1334]] as ''Schultengoed Gerlovic'' van Johan van Thije. Zo t kasteel dr non oetzut is vuur n groot deel te daankn an ne verbouwing oet t 18e joarhoonderd. ==Geskiedenisse== In [[1475]] wörd t ekocht duur t geslacht Van Langen, det an n eande köm in [[1637]]. In dissen tied kreeg t kasteel mear bekeandheaid umdet [[Prins Maurits]] dr völle köm um op jacht te goan. In [[1637]] wör kollenel van de [[Stoaten van Oaveriessel]] Ernst van Ittersum oarfgenaam van n Oosterhof en t bleef in de femilie töt 1900. n Lesten oet disse liene, Frederik Alexander van Ittersum, den't n Oosterhof oarvn in [[1848]], köm oet de tied op [[21 oktober]] [[1900]]. Toew gung alns oawer op zin zuster Louise, den't etrouwd was met Jonkheer Hendrikus A.D. Coenen. Töt [[1959]] bleef t in de femilie. Teegn dee tied was de havezate al zo of etakeld det dr nog nauweliks in ewoond kon wordn. In [[1960]] verkochn n lestn bewonner, Barones van der Borch tot Verwolde, t hoes en alle groond an de gemeente Riesn,<ref>http://www.kasteleninoverijssel.nl/pages/oosterhof.htm</ref> woernoa't t hele spulken wier op elapt wör. Doarnoa wör t töt an [[1987]] gebroekt as opleaidingsgebouw vuur kroamvrouwleu. Doarnoa wör t oawer edreagn noar de spesjaal doarvuur op erichte Stichting Havezate Oosterhof. ==Gebroek== t Grötste deel van n Oosterhof wörd non gebroekt duur t Riessens Museum. n Aander gedeelte wörd gebroekt duur de Kreenk Woarkgewers van Riesn. In t rechter bouwhoes zit n [[Architektuur|arzietektn]]kantoor, en in t leenker bouwhoes zit seend 2002 t [[Internasjonaal Brandwearmuseum]], en n deel van de verzameling van t Riessens Museum. Binn de singels van n Oosterhof is nen grootn hof an elegd, den't duur de Gemeente wörd oonderhooldn. Dissen hof is lös vuur iederene, en is ne geleefde stean vuur trouwfotoos. {{Bron| *http://www.rijssensmuseum.nl/sub/oosterhof.html Stukn op de webstea van t Riessens Museum ---- <references/> }} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] [[Kategorie:Riesn-Hooltn (Tweante)]] 1a4mpit7s6rkf669nn5nnkgeyy14rmn 0 14249 292631 287363 2016-12-21T12:12:46Z Wwikix 13678 /* Eutgoonde verwezing */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:De_Haan_Supermarkten.JPG|thumb|250px|De plaotselijke supermarkt van Tollebeek]] '''Tollebeek''' is een durp in de gemiente [[Noordoostpolder]] van de [[Nederlaand]]se previnsie [[Flevolaand]], tussen [[Urk]] in [[Emmeloord]]. Et durp ad op [[1 januari]] [[2009]] zo'n 2.149 inwoeners in is ien van de leegst elegen dielen van de [[Noordoostpolder]]. De ofstaand tussen Tollebeek in [[Urk]] is duur eutbreiding van et vissersdurp in de Noordoostpolder steeds kleaner an et worren. Zo vallen verskillende dielen van et beutengebied niet maar onger Tollebeek. In Tollebeek woenen ok vuul oud-Urkers. Tollebeek vierde in [[2007]] et veeftigjaorig bestaon. An de raand van Tollebeek stot een ouwe barak eut de teed dat de [[Noordoostpolder]] op-ebouwd worde. De barak beoorde tot kamp Tollebeek, waor an et eand van de [[1940-1949|jaoren 40]] in [[1950-1959|50]] polderpioniers verblieven. Dit was ien van de vule kampen waoreut de pioniers de polder opbouwden. Waorskeenlijk ging et ier om een woenbarak. Et kleane gebouw is de ienigste over-eblieven barak in de [[Noordoostpolder]]. Rondomme de barak is informatie te vingen over et leven in et kamp. Tugenwoordig zit er een plaotselijke dartverieniging in et gebouw. ==Zusterstad== *[[Tollembeek]] ([[België]]) ==Eutgoonde verwezing== *[http://www.tollebeek.nl/ Tollebeek webstee] {{Commonscat|Tollebeek}} [[Kategorie:Urkers artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Flevolaand]] [[Kategorie:Noordoostpolder]] hupxumhmw4c1r75apiw3kckmpoxsesw 0 14253 272073 263558 2013-12-11T01:07:34Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hollandse Graanjenever 0495.JPG|thumb|Hollaandsen groanjeneawer - nen jongn-jeneawersoort woervan't n alkohol vuur 100% oet groan keump]] '''Jeneawer''' of '''kloarn''' is nen stoarkn draank den't emaakt wörd in [[België]], [[Neerlaand]] en bepoalde deeln van t noordn van [[Fraankriek]] (oonder n naamn ''genièvre''), in [[Verienigd Keuninkriek|Engelaand]] as "gin" en t noordwestn van [[Duutslaand]] ("(Ostfriesischer) Korngenever" of simpel "Korn"). Van oorsproonk geet t um moutwien woer't oftreksels van de [[jeneawerbeaze]] bie wördn edoan. Seend t eande van t 19e joarhoonderd hef jeneawer ook vuurgestokte [[ethylalkohol]]. In Neerlaand wordt de jeneawers woerin dissen neutraaln alkohol t meeste vuurkeump ''jongn jeneawer'' of ''ooldn jeneawer'' eneumd. Koornwien is nen jeneawer den't vuural op moutwien baseerd wörd. Vake doot ze koornwien nog n zetn riepn op heultne vaatn. In België neumt ze det dan ''beleagn jeneawer'' of ''elagerde jeneawer''. Jeneawer met neutraaln alkohol neumt ze in België kortweg jeneawer, of in [[Waalnlaand]] ''peket''. In [[Tweante]] wörd jeneawer ook wal ''kloarn'' eneumd, umde'j dr duurhen köant kiekn. Dr zeent nen hoop aandere soortn draank te kriegn, mear jeneawer is t ennigste det volledig ''kloar'' is. == Oorsproonk == Al in de [[middeleewn]] ha'j in de Neerlaandn stoarkn draank, en dan vuural distilleerdn wien, dus [[braandewien]]. Dr wör probeerd um duur distillasie van skraal [[beer]] aksienzen terugge te winnen, woerduur't n eersten koornbraandewien ontsteund. Disse distillasies wördn gebroekt as medisien en wördn völ gebroekt tiedns de [[pest]]oetbraakn dee't in de middeleewn duur [[Europa (continent)|Europa]] gungn. Dr wördn völle kruudn bie edoan woervan't de leu meandn det ze geneaskrachtig warn. Vuural jeneawerbeaze was slim geleefd. Noa ne bepoalde tied wör dr vuur t stokn van zukke koornbraandewien gin beer mear gebroekt, mear n vergist groanbeslag. Wonnear at n naamn jeneawer vuur t eerst gebroekt wör is nit bekeand. Ene van de verkloarings is det professor [[Franciscus de le Boë Sylvius]] in [[1650]], tiedns t probeern um n vochtofdriewend geneasmiddel te veenden, nen jeneawerbeasdraank stokn wat'e ''genièvre'' of ''genova'' neumdn. Duur keuning-stadhoolder [[Willem III van Oranje-Nassau|Willem III]], den't tiedens zin Engelse keuningskop probeerdn n haandel met Neerlaand op n heuger plan te kriegn, wör t spul oonder n naamn ''gin'' ook geleefd in Engelaand. Engelse stokkers probeerdn t noa te maakn, mear konn de juuste bestaanddeeln nit veendn, of de juuste ofstemming doarvan, woerduur't dr in Engelaand n niej soort draank ontsteund, wat non dus ''gin'' eneumd wörd. == Kafeegebroekn == In t kafee wörd jeneawer aait oet n borrelgleasken edreunkn. Det is n kleain gleasken woer't 4cl ingeet. De meestgebroekte glasvörme zeent t ''kelkjen'', n tölpvörmig glas met n stelken en n veutjen, en t ''shot glas'', n kleain [[whiskey]]gleasken. t Is normaal um zovölle in te geetn det dr nen kop boawn t gleasken oetkeump. Umdet zon vol glas nit zoonder sopn te verplaatsn is, wörd eerst t gleasken kort vuur n klaant ezat, en dan pas de jeneawer in eskeunkn, an de toafel. n Klaant neamp dan t eerste slukn zoonder t gleasken an te raakn. Bie de goodkeupere jeneawers is t mangs gebroek t spul zo koold meugelik op te deenn. Vake wörd zonne fläske in de vreeskiste bewoard, en t gleasken is ook bevröarn. Dit is feaitelik nit good vuur n smaak. Gemiddelde jeneawers wordt in de koelkaste bewoard, en de bettere jeneawers op kamertemperatuur. In wat kafees is t gebroekelik det as t leste betn oet de fläske nit genog is um t gleasken te vuln, det dan n klaant t ''börtjen'' vuur niks mag hebn. Det neumt ze nen ''twiefelder'' of ''kasteleainsborrel''. n Pilsken met nen kloarn dr nöast neumt ze in Neerlaandse kafees nen ''kopstoot''. Mangs wörd n gleasken jeneawer in n glas beer ezeunkn en zo tegelieke op edreunkn. Det neumt ze nen ''duukboot''. Dit wörd ook wal met aandere soortn stoarkn draank edoan. == Jeneawer in Grönningn == [[Grunnen (provìnzie)|Grönningn]] wörd ok wal t 'laand van de jeneaver' neumd, umdet dr in de stad Grönningen van ooldsher jeneawerstokkeriejn zeent, dee öare marktleaidersplaatse töt in de hele proveensie oetbreaidn. Teegnswoordig is der nog mer ene oawer. t Dreenkn van jeneawer was hier töt an de Tweede Wearldoorlog zo gewoon det t oaweral bie edreunkn wör, van verjöardeage töt [[groowe]]s en van slachtfeesten töt 's oawends noa t woark. Zölfs vrouwleu dreunken vroger jeneawer in oawervlood. Van ooldsher wörd in Grönningn jeneawer edreunkn oet n gleasken wat bolvörmig van oonder is, noar t midden hen smaller wörd en boawenan nen trechtervörm hef. A'j vroger gin jeneawer metdreunkn (dus a'j wat aans nömn) wör det as onbeleawd ezeen. Vuural bie [[slachten|slachtfeesten]] woer alle noabers oeteneugd wörn. Noadat der n bol vleais van t [[värken|voarken]] of esneedn was, wör der n bortjen enömn en dat bie elken bol. Bie verjöardeage wör der vroger allenig mer jeneawer edreunkn en töt de Tweede Wearldoorlog eignlik gin [[beer]]. Noe wörd mear beer edreunkn as jeneawer. Teegnswoordigs is de dubbele graanjeneawer t populearst, vroger was de oolde graanjeneawer t meest in trek. == Neersassies == * [[Grunnegs]]: ** ''jenever'' (ook oetsproken as jannever'') ** ''genever'' (oetsproak: ''zjeneejver'' of ''genever'' ([[Westerwoolds|WEV]]).) * [[Stellingwarfs]]: ''jenever'' * [[Tweants]]: ** ''jeneawer'', ''jeneaver'', ''jenever'' ** ''janeawer'', ''janeaver'', ''janever'' ** ''kloarn'' ** ''foezel'' * [[Veluws]]: ** ''jenever'', ''janever'' ** ''klaore'' ** ''borrel'' {{Commonscat|Jenever}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Drank]] k5kkipcenydeuoeabjhcsax4lnazpf3 0 14254 132073 2010-01-03T20:56:45Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Jeneawer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Jeneawer]] oudkn6akqidgi6mu20h8hj650bmm5f6 0 14255 132074 2010-01-03T20:57:23Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Jeneawer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Jeneawer]] oudkn6akqidgi6mu20h8hj650bmm5f6 0 14257 259606 248527 2013-03-11T12:21:26Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 59 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q93195]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand: IrelandUlster.png|thumb|right|250px|Ulster op de kaarte van t Ierse eailaand]] '''Ulster''' ([[Iers]]: ''Cúige Uladh'') is ene van de veer oolde proveensies van t eailaand [[Ierlaand (eilaand)|Ierlaand]]. t Is eneumd noar de [[Ulaid]], de [[túath]] (keltiesen stam) dee't an t begin van oonze joartelling bewoonden en besteurden. Rechtevoort heurt disse proveensie vuur twee doarde deel an [[Noord-Ierlaand]] as deel van t [[Verenigd Keuninkriek]] van Groot-Brittanië en Noord-Ierlaand (groafskoppen [[County Antrim|Antrim]], [[County Armagh|Armagh]], [[County Down|Down]], [[County Fermanagh|Fermanagh]], [[County Londonderry|Londonderry]] en [[County Tyrone|Tyrone]]). t aandere deel heurt an n [[Ierlaand (laand)|Iersen Reppebliek]], en umvat de noordelike groafskoppen [[County Cavan|Cavan]], [[County Donegal|Donegal]] en [[County Monaghan|Monaghan]]. De namens 'Noord-Ierlaand' en 'Ulster' wordt mangs (meestal duur [[Unionisten]]) duur mekoar gebroekt. De hele proveensie Ulster har in [[2006]] ongevear 1.993.918 inwonners. Grote steaden dee't in Ulster lignt: * [[Belfast]] (Noord-Ierlaand) * [[Derry]] (Noord-Ierlaand) == Geschiedenisse == De [[mythologie|mytiese]] geskiedenisse van de [[Ulaid]] wörd deels beskrewen in de [[Ulster cyclus]]. In de vroge [[middeleewn]] wördn de ''Ulaid'' verdrungen duur de noordelike [[Uí Néill]] (O'Neill), dee't Ulster seend dee tied besteurdn vanoet ''Tír Eoghain'' (Groafskop Tyrone). Noa de [[Normandiërs|Anglo-Normandiese]] invasie in t 12de joarhoonderd köm t oosterlike deel van de proveensie oonder Anglo-Normandiese baronnen. Ene van dee, [[Hugh de Lacy]] ([[1176]]-[[1243]]) groonden t härtogdom Ulster, bestoand oet de hudige groafskoppen [[Country Antrim|Antrim]] en [[County Down|Down]]. Noa de neerlaag van de [[Iern|Ieren]] in n [[Negenjoarigen Oorlog (Ierlaand)|Negenjoarigen Oorlog]] ([[1594-1603]]) in de Slag bie [[Kinsale]] ([[1601]]), kreeg [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]] Ulster der oonder. De Leaiders van de O'Neills en O'Donnells vluchten noar t vastelaand van [[Europa (continent)|Europa]], woerop de Engelsen en de [[Skotlaand|Skotten]] begunnen met t koloniseren van Ulster. Groondbezit van Ierse femilies dee't in n Negenjoarigen Oorlog tegen de Engelsen evöchten hadden wör öar of enömmen, en an Britse [[Protestantisme|protestaanten]] edoan. Dit is nog aait twistpeunt tusken de [[Rooms-Katholieke Karke|Roomsken]] en de protestaanten in [[Noord-Ierlaand]]. Um [[1968]] köm t op vechten an, wat meesttieds wörd an eduudt met [[The Troubles]] (''t gedoonder''). t Gedoonder doerden töt ongevear [[2005]] en der kömmen der ongevear 3.500 bie oet de tied. {{Commonscat|Ulster}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Previnsie van Ierlaand]] dv9z097tagm4eae2jju0edc2u36ouxp 0 14258 259611 247874 2013-03-11T12:21:35Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 54 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q131438]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand: IrelandMunster.png|right|thumb|250px|Munster op ne kaarte van t eailaand Ierlaand]] '''Munster''' of '''Monster''' ([[Iers]]: ''An Mhumhain'') is ene van de veer oorsproonkelike proveensies van t eailaand [[Ierlaand (eilaand)|Ierlaand]]. t Is de meest zudelike proveensie en umvat de groafskoppen [[County Clare|Clare]], [[County Cork|Cork]], [[County Kerry|Kerry]], [[County Limerick|Limerick]], [[County Tipperary|Tipperary]] en [[County Waterford|Waterford]]. n Namen keump van de Keltiese godin [[Muma]]. De proveensie was vroger opdeeld in dree keuninkrieken, ''Ormond'' in t oosten, ''Desmond'' in t zuden en ''Thomond'' in t noorden. Disse namens wordt nit mear as eardriekskeundige anduding gebroekt, mear komt nog wal in de namens van verskeaidene instellings vuur, zo as in ''Ormond House'', ''Thomond College''). Munster har in [[2006]] ongevear 1,172,170 inwonners. {{Commonscat|Munster (Ireland)}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Previnsie van Ierlaand]] owasi2fdt8890svtefbji1xl0jg4nvp 0 14259 267733 259610 2013-05-11T16:04:46Z CarsracBot 453 Bot: automatiese tekste vervöngen (-],[ +], [) wikitext text/x-wiki [[Bestaand: IrelandLeinster.png|thumb|right|200px|Proveensie Leinster op de kaarte van t eailaand Ierlaand]] '''Leinster''' ([[Iers]]: ''Laighin'' of ''Laigin'') is ene van de veer oorsproonkelike proveensies van [[Ierlaand (eilaand)|Ierlaand]], en ligt in t oosten van t laand. De proveensie umvat de groafskoppen [[County Dublin|Dublin]], [[County Meath|Meath]], [[County Louth|Louth]], [[County Wicklow|Wicklow]], [[County Carlow|Carlow]], [[County Wexford|Wexford]], [[County Kilkenny|Kilkenny]], [[County Kildare|Kildare]], [[County Westmeath|Westmeath]] en [[County Longford|Longford]]. Alle groafskoppen vaalt non in [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]]. De [[Columbanus|Heailige Columbanus]] (° ca. 543 - † 615) köm in disse proveensie op de weareld. Leinster har in [[2006]] ongevear 2,292,939 inwonners. {{Commonscat|Leinster}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Previnsie van Ierlaand]] e6cfg09fd5zwtiwdv0xp9var2evs4tu 0 14260 259558 242608 2013-03-11T12:20:20Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 50 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q164421]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand: IrelandConnacht.png|thumb|right|200px|Proveensie Connacht op de kaarte van t eailaand Ierlaand]] '''Connacht''' (oetsproake: /{{IPA|ˈkɒnəxt}} of {{IPA|ˈˈkɒnɔːt}}/, ook wal eskrewen as ''Connaught'' in ne [[Oold-Engels]]e, rechtevoort weainig gebroekte skriefwieze, van [[Iers]] ''Connachta'', ofstammelingen van ''Conn'') is ene van de veer oorsproonkelike proveensies van [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]], en ligt in t noordwesten van t laand. t Umvat de groafskoppen [[County Galway|Galway]], [[County Mayo|Mayo]], [[County Sligo|Sligo]], [[County Leitrim|Leitrim]] en [[County Roscommon|Roscommon]]. Connacht har in [[2006]] ongevear 503,083 inwonners, t leegste antal van de veer oorsproonkelike proveensies. In de [[Ulstercyclus]] wörd [[Cruachan]] de heuwdstad eneumd van t doomoalige Connacht. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Previnsie van Ierlaand]] p73wf6d60pxw90carmes2wzyqidnwjq 0 14261 132100 2010-01-03T22:49:44Z Woolters 62 [[Dublin]] is ewiezig naor [[Dublin (Ierlaand)]]: der zeent nen hoop Dublins in Amerika en in Ierlaand zelf he'j ook nog ne groafskop wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Dublin (Ierlaand)]] i6zmbzotu3nnp4m7n9sc4ivzojfz5p2 0 14263 292628 265799 2016-12-21T12:11:13Z Wwikix 13678 /* Eutgoonde verwezing */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Emmeloord 20041105 2379.jpg|thumb|250px|Emmeloord vaneut de lucht]] [[Ofbeelding:Emmeloord - Poldertoren.jpg|thumb|250px|De Poldertoren]] '''Emmeloord''' is de oofdplekke van de gemiente [[Noordoostpolder]], in et noorden van de Nederlaandse provincie [[Flevolaand]]. De stad ad op [[1 oktober]] [[2009]] zo'n 25.248 inwoeners. == Geskiedenis == Emmeloord et zeen naam te danken an et durpien op de noordpunt van et vuurmaolige eilaand [[Skokkelaand]]. Dit eilaand lag in de Zuierzie. Et durpien iette vroeger ([[1478]]) ''Emelwerth''. ''Eem'', et eerste diel van ''Emel'', komt van et Germaanse ami, een algemiene anduiing vor een natuurlijk waoterverloop. ''Werth'' beteaket [[wierde (toponiem)|wierde]]. Vanof [[1650]] zien we dat de naam ommezet is nor ''Emeloirt. Oirt'' (duur de i achter de o spreek je et eut as oort) beteaket punt, net as in [[Dinteloord]] in ''IJoort'' (laoter [[IJdoorn]]). De overgang van werth nor oort et dinkelijk te maken mit de ofbrokkeling van et eilaand Skokkelaand. Daorduur was Emelwerth al minder een terp mar kwam al maar op de punt (oirt) van et eilaand te leggen. In [[1940]] begonnen ze mit et drogemaolen van de [[Noordoostpolder]], in [[1942]] vul et droge. D'r worde zo'n 50.000 bunder laand ontgonnen eut et [[IJsselmeer]] (de vuurmaolige [[Zuderzee|Zuierzie]]). Op [[15 december]] [[1943]] gingen de eerste minsen in Emmeloord woenen. Tussen [[1614]] in [[1660]] was de eerlijkeid van Urk in Emmeloord in bezit van et geslacht [[Van de Warve]]. In 1660 kwam et eilaand onger et bestuur van Amsterdam te leggen. Et ''[[ambachtseerlijkeid]] van Urk in Emmeloord'' worde duur verskillende Amsterdamse [[regenten]] zoas [[Andries de Graeff]], [[Nicolaas Witsen]], [[Hendrik Daniëlsz Hooft]] in [[Jan Elias Huydecoper (1735-1808)|Jan Elias Huydecooper]] bestuurd. Samen mit de tien 'Gruundurpen' vormt Emmeloord sinds [[1962]] de gemiente Noordoostpolder. Sinds [[1 januari]] [[1986]] beoort de Noordoostpolder tot de provincie [[Flevolaand]], daorvuur tot [[Overijssel]]. === Stadsrechten === Op [[10 september]] [[1992]] kende de Commissaoris van de Koningin prof. dr. J.A. van Kemenade van Noord-Hollaand duur symbolisch gebaor stadsrechten toe an Emmeloord. De bestuurder aandelde in opdracht van de Staoten van Hollaand, waor de naobijgelegen vuurmaolige eilaanden [[Skokkelaand]] in [[Urk]] ooit ok diel van eutmaakten. Dit kon naodat eut documenten was eblieken dat de "eerlijkeid Emelwaerde" (Emmeloord) privilegiën ad. Tijdens disse ludieke bijienkomst van de provincies Flevolaand, Overijssel in Noord-Hollaand op [[Skokkelaand]] worde Godin Fortuna as schutspatrones an-esteld. Een buste van eur worde jaoren terogge in de bodem in et zuden van Emmeloord evoenden. Van now of an zal eur bieltenis et gemiente-eus sieren en mag de stad zich 'Civitas Fortunae Emmeloordis' neumen. Et College van Burgemeister en Wethouwers van de gemiente [[Noordoostpolder]] mag em sindsdien Schout en Schepenen van de Stad Emmeloord neumen. == Legging == Bij de inrichting van de polder binnen ze eut-egoon van ien cintraole plekke (Emmeloord), in starrevormige verbindingswegen nor tien kleanere durpen; [[Baant]], [[Creil (Nederlaand)|Creil]], [[Ins (Noordoostpolder)|Ins]], [[Espel]], [[Kraggenburg]], [[Luttelgeest]], [[Marknesse]], [[Nagele]], [[Rutten (Nederlaand)|Rutten]] in [[Tollebeek]]. De cintraole legging van Emmeloord wort benaodrukt duur de [[Poldertoren]]. Disse [[waotertoren]] stot in et geografische middelpunt van de polder. == Zusterstad == * [[Ringerike]] ([[Noorwegen]]) == Eutgoonde verwezing == * [http://www.noordoostpolder.nl/ Officiële webstee van de gemiente Noordoostpolder] [[Kategorie:Urkers_artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Flevolaand]] [[Kategorie:Noordoostpolder]] 8t0peww35artfxyigtisq4bi8y3y5ev 0 14264 132155 2010-01-04T16:14:11Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Jeneverbees]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Jeneverbees]] 8chlqwifp5lbxkhn0c9w4p438msn3gy 0 14265 132160 2010-01-04T16:27:43Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Iesselmeer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Iesselmeer]] phi5v8jar2y0am7wy817z7na9g6mu39 0 14267 288658 288657 2016-10-27T14:08:57Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Locator map Lower-Saxony in Germany.svg|right|250px|thumb|Stee van Leegsaksen ien de noudoagse [[Duutslaand|Duutse Bondsrepubliek]] ]] De '''Geschiednis van [[Leegsaksen]]''' is aine van verdaildhaid, zowel op stoatkundeg, dynastiek as religieus gebied. De belaangriekste stad ien de noudoagse [[Duutslaand|Duutse]] dailstoat was al sunt de [[middelaiwen]] de hudege heufdstad [[Hannover]]. De noam Leegsaksen is ôfkomsteg van t vôlk de [[Saksen (vôlk)|Saksen]]. Van dij Germoanse stam stamt ook de [[Leegsaksisch]]e toal van nou aan dag ôf. Ien de middelaiwen wazzen der twij belaangrieke femilies (de [[Wettin]]s en de [[Welf]]s) dij geern hertoog van Saksen wezen wollen en dij hebben oetìndelk baaident de titel kregen, môr baaident over n aander gebied. De Wettins kregen t zuudoostelke dail en veroverde loater t maarkgroafschop [[Meissen]], woardeur de noudoagse dailstoat [[Saksen (dailstoat)|Saksen]] faailieks niks mit t Saksische vôlk tou doun. Om n verschil tou môken het man de ien 1950 nij dailstoat ''Nieder''sachsen nuimd mit as tegenhanger ''Ober''sachsen, de dailstoat Saksen en t zudelke dail van Saksen-Aanholt, zo as dat ook ien de Middelaiwen gebroekelk was. De dailstoat Leegsaksen bestaait pas sunt t ontstoan van de Bondsrepubliek Duutslaand ien [[1950]]. Veur dij tied was t verdaild ien verschaaidene stoatjes en steden. De Hanzestad [[Breem]] en de bieheurende [[Bremerhoaven]], dij faailieks deur Leegsaksen omsloten worden, binnen nog aal apaarte dailstoaten binnen Duutslaand. Veur 1950 wör nait sproken van Leegsaksen, of op zien Duuts ''Niedersachsen'', môr van Hannover. Ondanks de verdaildhaid ien t verleden en de verschaaidene toalen en toalvarianten, is man ien verlieken tou aander dailstoaten as bieveurbeeld [[Brandenbörg]] of [[Rhainlaand-Palts]] behoorlieks stolleg op zien aigensheden. De bevôlken van Leegsaksen drokt de noam van heur dailstoat voak nait oet as ''Bundesland Niedersachsen'', môr laiver as ''Land Niedersachsen''. Ook is man nog aal stolleg op de [[prins van Hannover|prinzen van Hannover]], dij al sunt 1866 gain offisjele monarch meer binnen. Ien t [[Oldenbörgerlaand]] is dit minder, den zai wazzen immer n apaart (Groot)hertoogdom mit n aander adelk hoes. ==Veurgeschiednis== [[Bestaand:Megalith tomb near Sievern.JPG|right|250px|thumb|Hunebed bie Sievern ien de laandkrais Kuxhoaven]] Ien de veurgeschiednis beston Leegsaksen oet roeglaand van klaaigronden aan de [[Noordzee]]kost, zaandgronden mit haaide ien t bovenlaand, [[moor (toponiem)|moorgebieden]] der tuzzenien en laangs de revieren [[Ems (revier)|Ems]], [[Wezer]] en [[Elve]] en beboste baarggebieden ien t oeterste zuden ien de [[Haarz]], t [[Taitobörgerwold]] en t [[Wezerbaarglaand]]. De zaandgronden en baarggebieden wörren tuzzen 5000 en 2000 v.Kr. bewoond deur t zonuimde [[trechterbekervôlk]]. Zai baauwden middelkerwies ook de [[hunebedden]], môr der binnen nou ook wat aanwiezens dat de hunebedden deur n zulfs older vôlk baauwd binnen. Vanôf t ìnde van de [[bronstied]] begonnen zok [[Invaeoonse vôlker]] ien t gebied tou vestegen. Dit wazzen Germoanse stammen dij ook wel ''Noordzeegermoanen'' nuimd worden. De [[Romeinse riek|Reumse]] [[kroniekschrievers]], zo as [[Tacitus]], meldden dat t gebied bevôlk wör deur verschaaidene Germoanse stammen woaronder de [[Saksen (vôlk)|Saksen]], [[Fraizen]], [[Sjouken]], [[Angrevoaren]], [[Tubanten]] en [[Felers]]. ==Vrouge Middelaiwen== Ien de vrouge middelaiwen (roegweegs zo tuzzen t joar 300 en t joar 800) kin man pas echt proaten van Saksen. Dou begonnen de vôlker tou wandeln en kwammen de Saksen, dij veurnoamelk aan de Elve zaten, ook ien t binnenlaand tou zitten en smolten zai soamen mit aander vôlker as de Feler, Angrevoaren en Sjouken. Doudestieds ontston ook de vrougst bekende vörm van t [[Oldsaksisch]]. Nait dat der veur dij tied gain Saksisch proat wör, môr der is zo waineg bekend van dij toal en wat wie waiten is dat t redelk waineg gemain haar mit t Oldsaksisch, woardeur t ook wel Proto-Saksisch nuimd wordt, n vörm van t Proto-Germoans. De Saksen woonden ien Leegsaksen, mit oetzundern van [[Hail-Oostfraislaand]], dij ook ien [[Westfele]], [[Holstain]] en t gebied ien [[Saksen-Aanhoalt]] tin westen van de Elve en tin noorden van Aanhoalt. De Saksen aan de kost baauwden, liek as de Fraizen, [[wierde (toponiem)|wierden]] as woonhoogten om hom tegen de zee tou beschaarmen. Veul Saksen binnen tiedens en noa de Grote vôlkerwandel noar [[Groot Brittanje]] tou goan. De Saksen dij bleven hebben n hertoogdom vörmt, woarbie de hertoog kozen wör en allend funksie haar ien tied van oorlog. Der was aans gain echte ainhaid. t Zìntrum ien de stedendrijhouk [[Broenswiek (stad)|Broenswiek]]-[[Göttingen]]-[[Osnebrog]]. Ien 777 wör t hertoogdom Saksen (dat toon eleid wodden deur hartog [[Widukind]]) bie t [[Frankische riek]] ienliefd deur [[Karel de Grote]]. Hai het de Saksen tot bekeern dwongen tou t kristelke leuven deur de hailege esbomen van de Saksen om tou hakken en heur zain tou lôten dat heur goden doar niks aan doun konden. [[Bestaand:Herzogtum Sachsen 1000.PNG|right|250px|thumb|Hertoogdom Saksen om en bie t joar 1000]] ==Hertoogdom Saksen en Frankische riek== Ondanks dat Saksen nou bie t Frankische riek heurde, beheul t n groot dail van zien souvreiniteit. Zo mochten de Saksen heur aigen vôrst hebben, heur aigen toal proaten en heur aigen wetten môken en haandhoaven. Allend op gebied van belasten en defensie vörmde t n ainhaid mit de aander gebieden dij deur de Franken veroverd wazzen. Vanôf 24 dezìmber 800 stonden dizzent onder laaiden van de Duutse of, deur homzulf nuimd, Reumse kaizer, woarvan Karel de Grote de eerste was. ==Verdailen en Hanzetied== Deur t gerop om de troon veul t hertoogdom Saksen oetìndelk oetnkander en wör t verdaild over de baaide femilies. Elk kreeg môr n hail lutje dail, de Welfs kregen [[Saksen-Laauwenbörg]] en de Wettins kregen [[Saksen-Wittenberg]] en mochten zok baaident hertoog van Saksen nuimen. ==Broenswiek-Lunebörg== Broenswiek-Lunebörg begon as vorstendom en beston op zokzulf weer oet lutjedere vorstendommen. Vanôf 1692 is Broenswiek-Lünebörg n keurvorstendom, wat betaikende dat zai nou ook mitbepoalen mochten wel der kaizer van t [[Heilige Roomse Riek|Hailege Reumse Riek]] wör. Offisjeel haitte t "''keurvorstendom van Broenswiek en Lunebörg''", môr ien de vôlksmond wör t ook wel t "''keurvorstendom Hannover''" nuimd, omreden dit de belaangriekste stad was en Broenswiek faailieks n apaart vorstendom vörmde. De vanôf regerende Welfs nuimden zok den ook nait ''Von Braunschweig-Lüneburg'', môr ''Von Hannover''. Dit is de femilie dij doudestieds ook t [[Verienigd Keuninkriek|Britse]] keunenshoes vörmde en woarvan de noudoagse keunegin [[Elizabeth II]] ook van ôfstammen dut. Hannover vörmde sunt 1714 den ook n [[personele unie]] mit Groot Brittanje, twij souvraine landen mit ain vôrst, verliekensboar mit t noudoagse [[Gemaingoud van noatsies]] (''Commonwealth of Nations''). t Woapen van Engelaand bevat den nog aal t woapen van Hannover, môr den zunder t witte peerd op rood schild. Ien 1814 kreeg noamelk [[Georg I (Groot-Brittannië)|Georg I]] de troon van Groot Brittanje en Ierlaand. [[Bestaand:Rheinbund_1812,_political_map.png|right|250px|thumb|De Rhainbond ien 1812]] ==Napoleontische tied== Noa de [[Fraanse revolutsie]] was de politieke situwoatsie ien [[Fraankriek]] hail onstabiel en de aine noa de aandere stoatsvörm volgde elkander op. Ien 1799 wör Frankriek n [[Konsuloat Fraankriek|konsuloat]], verliekensboar mit de [[Reumse republiek]], en [[Napoleon Bonaparte]] wör ain van de twij konsuls dij t laand besturen mozzen. Zien plan was om Uropa tou verovern en as konsul beraaide hai dit veur. Hai wör geern kaier worden, wat er ien 1804 worden zol. Hierveur mos hai eerst de kaizer van t Hailege Reumse Riek boeten spel zetten, den der kon môr ain echte kaizer wezen. Hai zette de kaizer van doudestieds, dij toch al nait veul tou zèggen haar ien zien riek, [[Franz II von Habsburg-Lotharingen]] boeten spèl en zörgde der veur dat hai ôfstand dee van de titel ''Reums kaizer'' en lait hom de titel ''Kaizer van Oosterriek'' aannemen, n titel dij veul minder veurstèlde. Hierdeur was Napoleon vraai om de Duutse landen binnen tou valen. Dit gebeurde den ook ien 1806. De gebieden tin westen van de [[Rhain]] en de [[Zudelke Nederlanden]] wörren bie t Franse riek vougd, ien tieds dat de overge Duutse stoaten veraind wörren ien de [[Rhainbond]], wat zain worden kin as n [[vasalstoat]] van Fraankriek. As kaizer mos hai keunenkleke femilie hebben, zo was de traditsie, en dus vörmde hai nije vorstendommen ien de Duutse landen en de Nederlanden woar hai zien femilie op de troon zette. Ain van dij nije keunenkrieken, dij ien 1807 opricht wör, was t [[keunenkriek Westfele]], dat beston oet t oosten van wat wie nou as Westfele kennen, [[Hessen-Kassel]], t gebied ien t noudoagse [[Saksen-Aanhoalt]] tin westen van de Elve en tin noorden van Aanhoalt, môr ook dailen van Hannover. t Zudelke dail van Hannover, wezend de olle vorstendommen [[Göttingen]] en [[Grubenhagen]], môr ook Hildeshaim en [[Vorstendom Broenswiek-Wolfsbuttel|Broenswiek]] kwammen bie t nije keunenkriek. De rest bleef veurlopeg zulfstandeg. Ien 1810 aans, braaidde Napoleon zien riek oet en annexeerde de [[Nederlanden]] en de gebieden bie de grìns laangs en de gebieden aan de Noordzee kost tot aan Lubeck tou. Hier vörmde hai de depaartemìnten [[Ems Superieur|Opperems]], [[Bouches du Weser|Wezermonden]] en [[Bouches de d'Elbe|Elvemonden]]. De rest van Hannover kwam bie t keunenkriek Westfele en de Welfs wörren ôfzet as vorsten van Hannover. [[Bestaand:Hannover.PNG|right|250px|thumb|t Keunenkriek Hannover van 1820 tot 1866 tou en de olle vorstendommen en gebieden]] [[Bestaand:George III in Coronation Robes.jpg|right|250px|thumb|Georg III, keunen van Groot Brittanje en Ierlaand en eerste keunen van Hannover]] ==Keunenkriek Hannover== Noadat Napoleon versloagen was ien 1814, wör op t [[Wiener kongres]] ien 1815 ien de [[Oosterriek]]se heufdstad [[Wienen]] besloten dat t Hailege Reumse Riek en t keurvorstendom van veur dij tied hersteld wörren mos en doarbie wörren ien de joaren doarnoa de gebieden bie de [[Ems (revier)|Ems]] laangs aan touvougd. [[Osneborg]] was ien 1814 al vot bie Hannover kommen. Hildeshaim wör weer n apaart vorstendom onder Hannoveroaner opschrift. t Hailege Reumse Riek haitte vanôf nou de [[Duutse bond]] en ston onder laaiden, nait van n kaizer, môr van de [[Bondsdag]]. De Welf-dynastie wör weer hersteld ien Hannover en wör vanôf nou nait meer as ''Kurfürst von Braunschweig-Lüneburg'', môr as ''König von Hannover'' betiteld. De personele unie mit Groot Brittanje zette zok wieder, wat betaikent dat de keunen van Groot Brittanje, [[Georg III (Groot-Brittannië|Georg III]], ook keunen van Hannover wör. De personele unie ìndegde dou [[Wilhelm IV (Groot-Brittannië|Wilhelm IV]] staarfde en [[keunegin Viktoria]] aan de macht kwam. Ien Hannover geul de [[Salische wet]] veur t aarfrìcht, dij veurschreef dat vraauwluu gain troonopvôlgers wezen maggen. Dou wör de oom van keunegin Viktoria kozen, [[Ernst August I von Hannover|Ernst August]] oet de Broenswiek-Wolfsbuttel lien van de Welfs (de eerste ziedbraans van de heufdbraans van t hoes van Hannover) en wör dou keunen van Hannover. [[Groothertoogdom Oldenbörg|Oldenbörg]] wör vanôf nou n groothertoogdom en kreeg t oostelke dail van t [[Sticht Münster|Muunster oppersticht]], nou ook wel t [[Oldenbörger Muunsterlaand]] nuimd. Dit groothertoogdom haar, deur dynastieke reloatsies mit [[Denmaark]] en [[Sveden-Noorweeg]] ook veul stoatkundege reloatsies mit [[Skandinoavie]]. Veul Oldenbörgers beschaauwden zokzulf doudestieds den ook as Skaninoaviers. t Keunenkriek het tot 1866 bestoan. Sunt de nederloag van Napoleon kwam der ien de Duutse landen n gevuil van onmacht. Man stèlde homzulf vroag, hou of t gebeuren kon dat t "machtege" Hailege Reumse Riek zo makkelk versloagen en iennomen wör. Man begreep wel dat dit kwam deurdat t riek veuls tou verdaild was. Dizze drang noar ainhaid zörgde derveur dat man geern n staark, verain Duutslaand wol. Man haar twij opsies: de Groot-Duutse variant, mit Oosterriek as belaangriekte schoakel en n Lutteg-Duutse variant, mit [[Proezen]] as belaangriekste laand. Dit zörgde veur n oorlog. Proezen, dat ienmiddels t haile [[Rhainlaand]] en [[Westfele]] ien handen kregen haar, wol nait dat Oosterriek t machtegste laand wör, veuraal omreden doar n kaizer zat en Proezen de kaans laip om hom doaraan onderwaarpen tou mouten. Dit zörgde veur n oorlog, dij de [[Oosterrieks-Proesker oorlog]] of de Duutse oorlog nuimd wordt. Hannover koos hierbie de kaant van Oosterriek, ien tieds dat Oldenbörg en [[Hertoogdom Broenswiek|Broenswiek]], nou n hertoogdom, de ziede van Proezen kozen. De oorlog wör wonnen deur Proezen, woarnoar de Proesker minister-presidìnt [[Otto von Bismarck]], onderhaandeln gong mit de aander stoaten om de Lutteg-Duutse stoatsvörm der bie de aander bondstoaten deur hìn tou kriegen. De verloren partijen, woaronder Hannover, Hildeshaim en Hessen-Kassel ([[keurvorstendom Hessen]]) wörren deur Proezen annexeerd. De gebieden dij veur de kaant van Proezen kozen haren tiedens de oorlog, zo as Oldenbörg, Broenswiek en [[Schaumburg-Lippe]], beheulen heur zulfstandeghaid. [[Bestaand:Deutsches Reich (1871-1918)-de.svg|right|250px|thumb|t Duutse kaizerriek]] ==Proeker provìnzie Hannover== Sunt 1866 is de Duutse Bond veraind ien t [[Duutse Kaizerriek]], ook wel t Twijde Riek nuimd. Bismarck wör de eerste [[bondskansler]] van Duutslaand en de keunen van Proezen wör de kaizer. Oosterriek wör boeten spèl zet en richtte zok vanôf nou meer op t oosten en zuden, den t grote [[keunenkriek Hongoarn]] heurde al n haile tied bie de Habsburgers, môr tot dan tou wazzen de Duutse landen veul belaangrieker. t Nije Proezen en t opkommen van de [[industriële revolutie|industrie]] zörgde veur n blui van de Duutse gebieden. ==Ien de Weimar-republiek en Nazi-Duutslaand== … ==Bondslaand Leegsaksen== … [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksen]] [[Kategorie:Geschiedenis van Duutslaand]] an5z5uvkrar6pgm6raj3isyf2g14rd5 6 14268 153457 137790 2010-07-04T00:30:08Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == t Keunenkriek Hannover van 1820 tot 1866 tou en de olle vorstendommen en gebieden. == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] bc49hjbq4m51yjboja8qvdngf793wsv 0 14269 132203 2010-01-05T07:54:07Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oaveriessel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oaveriessel]] ki7mterlyc590js4lucsvnljni7phu8 0 14280 273479 263756 2014-03-16T15:57:05Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''De Richards''' beent ne [[boerenrock]]band. Ze zingt in meardere [[Neersassies]]e dialekten, umdet de leden oet verskeaidene delen van t Neersassiese gebeed komt. De Richards is op erichtet in [[2007]] duur [[Richard Jansen|Richard "Gorro" Jansen]] oet [[Deutekem]] in n [[Achterhook]] en [[Richard van der Zee]] oet [[Stienwiekerwoold|Steenwiekerwoold]] oet de [[Kop van Oaveriessel]]. Richard Jansen, den't al verskeaidene joaren in [[Maarkel]] in [[Tweante]] wont, spölden van [[1993]] töt an [[2005]] [[gitaar]] bie [[Jovink en de Voederbietels]]. Richard van der Zee was tekstskriewer en [[basgitaar]]spöller van t [[Mannenkoor Karrenspoor]]. Toew at Jovink der met oetskeaiden, köm drummer [[Hans Bouwman|Hans "Mongo" Bouwman]] noar De Richards. Bouwman keump oet [[Grönningen]], mear wont al joaren in Deutekum. Nöast Bouwman köm [[Robert Busscher]], den't non in [[Zwolle]] wont, mear feaitelik oet Noordoost-Tweante keump, bie de band. Busscher dut zingen. ==Platenriege== *''Hard Harder'' *''Boxoet Boxan/Boerderieje'' (single) *''Achterhoek an Zee'' (single, [[2009]]) ==Oetgoande verbeendings== *[http://www.derichards.nl Offisjele webstea van De Richards] *[http://www.youtube.com/watch?v=t7dUvfUKeWg De Richards - Ollie de Olifant] [[Kategorie: Tweants artikel|Richards, De]] [[Kategorie:Nederlaandse muziekgroep|Richards, De]] [[Kategorie:Dialektmuziek|Richards, De]] 1sy2rpdlm8xo9nh21tvdmhgttmbta3x 0 14281 132234 2010-01-05T11:49:06Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Boernrock]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Boernrock]] 7pr9j19p9iwgf4j5bo6yx0cuq7heedt 0 14282 132243 2010-01-05T12:41:38Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Metal (muziek)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Metal (muziek)]] eu5jx745qa5sj2ncwmfndz9sqwscuvh 0 14284 277219 277218 2015-01-21T15:15:18Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Kas Bendjen''' was van [[1992]] töt [[2010]] nen [[boerenrock]]band oet [[Vorden]] in den [[Achterhook]] en deed ook in 't [[Achterhooks]] zingen. Kas Bendjen wör op ericht in [[1992]] en har t eerste optreaden in juni 1993, op de Vordense Hamparty<ref name=stentor>[http://www.destentor.nl/regio/zutphen/kas-bendjen-stopt-ermee-1.3141445 De stentor]</ref>. Kas Bendjen besteund oet [[Hans Krabbenborg]] ([[gitaar]] en zaank), [[Robert Wagenvoort]] (ook gitaar), [[Erik Reindsen]] (ook gitaar), [[Ard Schouten]] (basgitaar), [[Wilfried Lichtenberg]] ([[trekzak]]), [[Rene Groot Wassink]] ([[drums]]) en [[Niels Bloemendaal]] ([[trompet]] en [[saxofoon]]). De band spöln verskeaidene muziekstielen zo as [[rock & roll]], [[ska]], [[zydeco]], [[polka]] en [[blues]]. Ze maakten vuural egene nommers, mear broekten ook aandere bekeande värskes um de bool op te jutten. 7 augustus 2010 <ref name = stentor/> har Kas Bendjen t leste optreden. De muzikanten woln de prioriteiten anders leggen, en doar passen de band neet meer bie in. ==Platenriege== *''Loat ons moar lopen'' (1995) *''t Mot broezen'' (1997) *''Uut eigen deuze'' (2001) *''Sex & Bier'' (2008) *''Olde liefde roest moar zo vandan'' (2009, live-CD) ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.kasbendjen.nl Offisjele webstea] {{Bron| <references />}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse muziekgroep]] [[Kategorie:Dialektmuziek]] p7gi3kniyuesunelybifxnb0lxs1siu 14 14285 265958 261227 2013-05-10T16:01:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Muziek]] [[Kategorie:Taol]] e6qghy3fla4t3z43vhv0web4twx6txs 0 14286 263323 134439 2013-05-04T23:07:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''De Zeute Dröpkes''' is ne gitaarpop/rockband oet den Achterhoek rondum leedjes- en tekstskriever Edy Brus oet [[Meddo]] / [[Wenters]]. Zee bunt begonnen midden joaren negenteg en hebt al völle verkillende bezettingen ehad. Zee maakt feestmeziek, moar ok serieuzer wark in et Achterhooks en et Nederlands. In januari 2010 is eure ni-je CD ''Het Grote BBQ-gebeuren'' oetkommen. Op et moment bestoat ze oet: *[[Rudy Kerkhoven]] (gitaar) *[[Martijn Koerselman]] (bas) *[[Edy Brus]] (zang en mondorgel) *[[Florian Groothuis]] (drums) ==Platenriege== *1996 '''Dubbel Zout''' Nummers: 01. Burgermansbestaan 02. Piene 03. Duitser 04. Alle Veurn 05. Foel 06. Afreageerblues 07. Klootzakken 08. Jägermeister 09. Nederland 10. Janken 11. Mieke 12. Nazi Schwein 13. J.W.& B. 14. Veur oew *2000 '''Geest van Salmiak''' Nummers: 01. Liedje 02. Mysterie 03. Arm en Rijk 04. Zaterdagavond 05. Vergeten 06. Gek 07. Licht 08. Gitaar 09. Zondagavond 10. Kont 11. Proemen 12. Val Dood 13. AC/DC 14. Zwijmelen *2003 '''Dan kump ut met mien wal in odder''' Nummers: 01. Burgertrut 02. Ilona 03. Jezus 04. Machinefabriek 05. Broeikaseffect 06. Madonna 07. Hemel 08. Dood 09. Psychiater 10. Slotlied *2010 '''Het grote BBQ-gebeuren''' Nummers: 01. Hemel 02. Ilona 03. Burgertrut 04. Broeikaseffect 05. Machinefabriek 06. Psychiater 07. Jesus 08. Kom in mijn armen 09. Loat Goan 10. BBQ Gebeuren 11. Meddo 12. God Noch Gebod 13. Blues == Oetgoande verwiezingen == [http://www.zeutedropkes.nl Zeutedropkes.nl] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Dialektmuziek]] [[Kategorie:Nederlaandse muziekgroep]] qg0rzkp3af9komzdutlnjyma2nuu9sj 0 14290 291360 263682 2016-11-04T14:44:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Map - NL - Rijssen-Holten - Wijk 05 Buitengebied Holten - Buurt 00 Buurtschap Neerdorp.svg|thumb|right|20opx|Neerdoarp in t rood op ne kaarte van de gemeente Riessen-Hoolten]] '''Neerdoarp''' is ne [[Sallaand]]se [[noaberskop]] in de gemeente [[Riessen-Hoolten]] in de [[Neerlaand]]se proveensie [[Oaweriessel]]. Neerdoarp is van [[Hooltn|Hoolten]] of esneden duur de Deawenterweg (N344). t Ligt op de zuudwestkaante van n [[Hoolterboarg]], as oonderdeel van t [[Nasjonaal Park Sallaandse Heuwelrugge]]. Töt an [[2001]] heurden Neerdoarp oonder de gemeente Hoolten, töt an det Hoolten bie Riessen wör edoan. Neerdoarp har in [[2007]] 320 inwonners.<ref> [http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=70904NED&D1=9&D2=14413&D3=a&HD=080411-1315&HDR=T&STB=G1,G2 Bron: CBS Kerncijfers wijken en buurten 2003-2007]</ref> Det betekent det der 57 inwonners op ne veerkaante kilometer wont. {{Bron|<references/>}} {{Riessen-Hoolten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Riesn-Hooltn (Sallaand)]] nm1v3c01gnxg55p4gr2tr6iaitq43r7 0 14291 132319 2010-01-05T23:59:37Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Riesn-Hooltn]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Riesn-Hooltn]] ktliljzwdx8ax96i2rqcywyqzcma1uc 0 14292 289151 263882 2016-10-28T13:07:12Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:19Jun07 Jiaoda.JPG|thumb|right|300px|Kearl dut met de fietse meloenen vervoren in [[Volksrippebliek China|China]]]]'''Vervoor''' of '''transport''' is t verplaatsen van leu of woaren. Dit kan edoan worden met nen [[auto]], ne [[fietse]], n [[trein]], met t [[vleegtuug]], enzowieter. Bie vervoor kan t goan um tastbere dinge zo as goderentransport, vleuistoffen zo as bv. öllie, gässe (bv. [[eardgas]]), deers (bv. veevervoor) of leu, mear ook nit-tastbere dinge zo as ennergie ([[elektrisiteit]] of wöarmte) of informasie (bestaandsoawerdracht). Vuur vervoor zeent [[vervoorsmiddel]]en neudig. Elk soort vervoor hef zien egen spesjale vervoorsmiddelen. t Verplaatsen op zik wörd ook wal [[verkeer]] eneumd. Hierbie veraandert t vervoorsmiddel van plek, en dus de woaren ook. Mear der besteet ook vervoor woerbie't de vervoorsmiddelen nit van de plaatse komt, zo as piepen, kabels, ezw. t Woard "transport" keump van t [[Latien]]se ''trans'' wat ''oawer'' betekent, en ''portare'' wat ''dreagen'' betekent. == Personenvervoor == t Verplaatsen van leu neumt ze ook wal personenvervoor. Dit kan edoan worden duur: * egen personenvervoor ([[auto]], [[motor]], [[fietse]]); * gezamelik personenvervoor: * [[openbaar vervoor]] ** [[treinvervoor]] ** [[OV te water]] ** [[stads- en streekvervoor]] * [[beslötten busvervoor]] (bievuurbeeld dagoetstäpkes) * [[Taxi (vervoor)|taxivervoer]]. In [[Vlaanderen]] he'j doarnöast ook nog 'mindermobielenvervoer' duur vriewilligers van de [[Mindermobielencentrale]]. t Personenvervoor vaalt oonder de [[Wet personenvervoer 2000]] en de [[Algemene Maatregel van Bestuur|Amvb]] [[Besloet personenvervoor 2000]]. == Goderenvervoor == [[Ofbeelding:Goederenvervoer.PNG|right|thumb|400px|Goderenvervoor per modaliteit in Neerlaand (welle:[[Centraal Bureau vuur de Statistiek|CBS]] / AVV)]] Goderenvervoor is t verplaatsen van goderen of woaren oawer de weg met nen [[vrachtwagen]], t water met n [[boot (vervoorsmiddel)|boot]], oawer t spoer met n [[trein]], duur de locht met n [[vleegtuug]] en duur piepen. Goderenvervoer kan deel wean van [[logistiek]]e deenstverlening. In t verplaatsen van woaren is de behoofte an informasie onmeundig belangriek. Der is ook ne verskoewing te vernemmen in wat vuur ne manere at disse informasie wörd an eböaden. Ne standaard is EDI, [[Electronic Data Interchange]] Goderen wordt vuur stoatistieken vake oonderverdeeld in groepen. Ne völgebroekte [[Europa (continent)|Europese]] indeling is de [[Nomenclature uniforme des marchandises pour les Statistiques de Transport, Revisée|NSTR]]. == Vervoorsmiddelen == * '''[[Wegvervoor]]''' ** [[Personenvervoor]] - Met veer raden: [[Auto]], [[Autobus|Busse]], [[Ambulance|Zekenwage]]; Met twee raden: [[Motor]], [[Bromfietse]], [[Scooter (vervoermiddel)|Scooter]], [[Solex (bromfiets)|Snorfietse]], [[Fietse]] ** Goderenvervoor - [[Vrachtwage]], [[Containerwage]], [[Trekker]] ** Klearevervoor - [[TNT NV]] ** [[Stelselvervoor]]. Hierbie wordt goderen vervoord en oet ewisseld. Ne henzeanding wörd ewisseld met ne wierummezeanding. ** Vervoor van brandboare/gevöarlike stoffen - [[Tankwage]] ** Vervoor van vershooldwoar - [[Koelwage]] ** [[Veevervoor]] - [[Veekoare]] * '''[[Scheepvoart]]''' ** Passagiersvervoor - [[Passagiersskip]], [[Hovercraft]], [[Veerpoont]], [[Katamaran]], [[Dreagvleugelboot]] ** Goderenvervoer - [[Vrachtskip]], [[Bulkdreager]], [[Containerschip]], [[Binnenvaartskip]], [[Koelskip]] ** Braandstoftransport - [[Tanker]], [[Bulkdreager]] ** Vermaak - [[Jacht (boot)|Zeil/Motorjacht]], Historiese boten * '''t [[Spoer]]''' ** Personenvervoor - [[Trein]] of [[Passagierstrein]], [[Tram]], [[Metro (vervoermiddel)|Metro]], [[Zweaftrein]], [[Hogesnelheidsliene|HSL]] of [[Hogesnelheidstrein|HST]], [[Train à Grande Vitesse|TGV]] ** Goderenvervoor - [[Goderentrein]], [[Containertrein]] * '''[[Luchtvoart]]''' ** Passagiersvervoor - [[Passagiersvleegtuug]], [[Helikopter]], [[Vleegveld]]en ** Goderenvervoor - [[Transportvleegtuug]], [[Lochtskip|Zeppelin]] ** Vermaak - [[Zweafvleger]] {{commonscat|Transport}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Vervoer| ]] q5a5hyte8x448y3ycj074jdt5te8v7d 0 14293 132327 2010-01-06T00:36:25Z Woolters 62 [[Vervoer]] is ewiezig naor [[Vervoor]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vervoor]] mqepxahqahby5mdcz4lmw7734gfaofz 0 14295 282795 282783 2015-07-18T13:18:30Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Map - NL - Rheden - Wijk 00 Dieren - Buurt 03 Spankeren.svg|250px|thumb|Spankeren mit rood an-egeuven]] '''Spankeren''' is n [[daarp]] in de gemeente [[Rheden]] in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. Spankeren ligt an t Apeldoorn-Dierens Kanaal tegenover de plaots [[Dieren (Gelderland)|Dieren]], in [[2010]] had t plaotsjen rond de duzend inwoeners. Allewel Spankeren n klein daarp is, het t twee industrieterreinen waor veul bedrieven zitten. Een van disse industieterreinen zit op de plek waor vrogger emailleerfabriek ''De Yssel'' zat. In Spankeren ligt [[Kasteel De Gelderse Toren]]. De schrikse tufstenen toren van de (Petrus)kaark in Spankeren komt uut de [[11e eeuw]] en beheurt daormee tot de oudste kaarktorens van de Veluwe (de Vaole Ouwe). {{Rheden}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 13qw3vmcv74apgu8k3gbga0dvok1cf5 0 14298 259421 244946 2013-03-11T12:15:52Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 15 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q736444]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki n '''Pars pro toto''' is n stailfiguur ien de [[literatuur]]. n Pars pro toto beschrift n ding of persoon deur enkeld n dail doarvan te nuimen. Letterlieks vertoald is t den ook ''paart veur totoal'' of ''dail veur hail''. n [[Leegsaksisch]] veurbeeld hiervan is de [[Twìnts]]e oetdrokken: "op de kökken op an goan", woarbie mit de kökken (keuken) t haile hoes maind wordt. n Aander veurbeeld blik oet de [[Tweantse skeeldnaamns|Twìntse schìldnoamen]]: ''de Neuze'', ''n Bril'' en ''Snuutje''. Mit dizze schìldnoamen wordt ain lichoamelk kenmaark broekt om n hail persoon mit tou beschrieven, of zulfs n haile femilie. Tegenover de pars pro toto staait de ''Totum pro parte'', woarbie t hail nomen wordt om n dail tou beschrieven, zo as bieveurbeeld ien sport: "Nedderlaand het wonnen van Duutslaand". Hierbie stoan de laanden veur n enkel sportmaanschop. == Bie landen == n '''Pars pro toto'''-aanduden van n laand of gebied is t benuimen van n laand of gebied noar n klainder onderdail doarvan. t Maist bekende veurbeeld ien Nederlaand is de noam ''Hollaand'' veur [[Nederlaand]]. Ook ''Engelaand'' veur [[Groot Brittanje]] of t [[Veraind keunenkriek]] en ''[[Oosterriek]]'' binnen standoard benoamens veur landen dij aigelks enkeld noar n lutteger gebied verwiezen. Voak is dit resultoat van n hoge machtspositsie van zonnen gebied binnen t laand. Zo was [[Hollaand (gewest)|Hollaand]] vrouger t belaangriekste gebied van de Nederlanden, woardeur dat laand ien t boetenlaand t bekendst wör. Ook landen kennen de tegenoverstèlde vörm [[totum pro parte]]. Hierbie wordt t noam veur n groter hail broekt veur n dail doarvan, woarbie t vernuimdste veurbeeld de noam ''Amerikoa'' is veur de [[Verainde Stoaten]]. [[Bestaand:EUR.PNG|right|250px|thumb|Landen ien Uropa mit n pars-pro-toto noamsaanduden]] == Veurbeelden van Pars pro toto van landen == * ''Hollaand'' veur Nederlaand - Hollaand is t westelke dail van Nederlaand en t maist dominante gebied * ''Engelaand'' veur Groot Brittanje of t ''Veraind Keunenkriek'' - Engelaand is t grootste en maist ontwikkelde laand van GB en t VK * ''Oosterriek'' veur Oosterriek - Oosterriek was vrouger ain van de gebieden van t grote [[Habsburg]]se riek en bestaait nou nog binnen Oosterriek as de dailstoaten Niederösterreich, Oberösterreich en Wien. * ''Sveden'' veur Sveden - Oorspronkelk ''Svealand'', t zìntroale dail van Sveden * ''Roemenie'' veur Roemenie - De deur t boetenlaand geven noam veur ''Wallachie'', t ainegste zulfstandege gebied van t noudoagse laand dou Transsylvanie nog bie Hongoarn heurde * ''Letlaand'' veur Letlaand - Ôfkomsteg van de noam van t gebied Latgallen, vrouger t belaangriekste gebied van t noudoagse Letlaand * ''Krewoatsie'' veur Krewoatsie - t Oorspronkelke laand zunder de twij "aarms" [[Dalmoatsie]] en [[Slavonie]]. * ''Polen'' veur Polen - De oorspronkelke keunenkrieken Grootpolen en Lutjepolen ien t zìntroal- en zuudoosten van t noudoagse laand. * ''Svitzerlaand'' veur Svitzerlaand of Helvetie - Ook wel ''de Svits'' nuimd, verwiest de noam van t laand noar de stad [[Schwyz]], wat ook de Alemannische noam veur t laand is. * ''Sina'' veur de Vôlksrepubliek Sina - Oorspronkelk verwees de noam allend noar t laand woar de Han-sinezen woonden, môr tegenswoordeg ook noar aander dailen van t laand zo as [[Tibet]]. * ''Mexiko'' veur Mexiko - Ien de tied veurdat de Spanjoarden doar de [[Maya]] boudel omhaals heulen, verwees de noam Mexiko (''Mēxihco'') allend noar t gebied om en bie de noudoagse stad [[Mexiko Stad]]. * ''Allemagne'' veur Duutslaand - Fraankriek, Spanje - t Alemannische vôlk was ien tied van de Reumers t Germoanse vôlk dat t körst bie t Reumse Riek lag * ''Saksa'' (Saksen) veur Duutslaand - Finlaand, Estlaand - De Saksen wazzen ien de loate middelaiwen de heersers van de Noord- en Oostzee mit heur [[Hanze]]verbond en wazzen dus t belaangriekste kontakt tuzzen t Duutse riek en de Baltische landen Vrouger * ''Flanders'' (Floandern) veur Bèlgie - Engelse wereld - Veuraal ien de 17. en 18. aiw, dou Floandern mit zien steden Brugge en Gent n belaangriek handelslaand was * ''Proezen'' veur Duutslaand - Ien de tied van t [[Duuts Kaizerriek|Twijde Riek]] was Proezen t grootste en maist dominante laand binnen Duutslaand * ''Perzie'' veur Iran - De Perzen binnen roem ien de meerderhaid (mit sikkom 75%) en vrouger haitte n dail van t woongebied van de Perzen ook wel ''Persis'', woar of de noam votkomt. * ''Servie'' veur Joegesloavie - t Maist dominante gebied binnen t laand {{DEFAULTSORT:Pars Pro Toto}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Sproakleer]] bgtliw5risxbyrx7j5m5e0o0r2rxv6o 0 14299 132376 2010-01-06T14:36:59Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Verienigd Keuninkriek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Verienigd Keuninkriek]] 5k76c9mc3lo2ydfrs20dwvuz7wd5bwt 0 14300 132379 132377 2010-01-06T15:06:41Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Groot-Brittannie]] wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Groot-Brittannie]] dqq4ni75vc1vc5iwdo95cs18vl04yxb 0 14302 132384 2010-01-06T16:09:50Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Twaibak]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Twaibak]] lqpbia9bjrvl0auxw8dgu36qh5u6dgu 0 14307 267675 205076 2013-05-11T14:48:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Dit is n '''liest van Leegsaksische draank'''. Ien vrougere tieden bestonden der gain supermaarkten woar man produkten oet haile wereld kopen kon, dus was man ôfhankelk wat der ien de noahe streek produkseerd wör. [[Alkohol]]ische draank is al aiwen populeer en t is den ook nait zo vrumd dat èlke streek of dörp n aigen soort draank het. Hieronder stoan dizze regionoale draanken op n riegke per regioon. ==Grönnen== ===Jenever=== Jenever of genever wordt ook wel de ''nasjonoale draank'' van Grönnen nuimd. Der bestoan verschaaidene regionoale varianten, môr de bekendste is de Stadjer groanjenever, dij tegenswoordeg produkseerd wordt deur Hooghoudt. Jenever wör vrouger deur elkenain dronken, zowel bie biezundere gelegenheden as normoal noa t waark, noa t eten of veur t sloapen goan. Zo was vrouger de traditsie dat man bie t slachten volop jenever dronk as snaps as ontspannen bie t waark en t vaaiern van n joar waark dat zok nou betoalde ien vlees. Ook was de traditsie dat de postbode op nijjoarsdag bie elkenain n klokje hoalen gong om hom tou bedanken veur n joar laank post rond brengen. Dit gebeurde ook bie de boderieder en de mìlkboer. Van oldsheer drinkt man jenever ien n lutje glaske dat onderien n bitke bol is, noar t midden tou smaler wordt en bovenien weer de maximoale bredte het. *Hooghoudt oude, jonge of dubbele graanjenever - Stad *Westerwoldse Roggegenever - Westerwoolde *Winsumer Gladhak graanjenever - Wìnzum ===Krudenbitters=== Dou sunt de 17. aiw de haandel mit exotische gebieden aal staarker wör, kwammen der ook aal meer nije produkten ien de regionoale keuken en dij nije produkten wörren ook aal makkelker verkriegboar veur de lutje man. Doardeur kreeg man ook de meugelkhaid om wat mit kruden tou experimenteren, wat veuraal deur aptaiker gebeurde. Dou man krudendraankjes oetvon dij as medizien waarkten, gong man perbaaiern om dizzent mit jenever tou mengen, woardeur de krudenbitter ontston. t Duurde môr even en elk dörp haar zien aigen, al den nait lokoale, kruden en touvougens kozen en haar zo zien aigen krudenbitter. Tegenswoordeg worden n aantel van dizze krudenbitters opnij produkseerd, wel op traditsionele wieze, en verkôcht ien dörpswinkeltjes of spesjoale verkooppunten, zo as streekmuzijoms en toeristische zìntrums en worden voak verkôcht ien mooie stainen kroeken. *Kalmoes Beerenburg - Stad *Troapelder Kloosterbitter - Troapel *Troapelder Druppie - Troapel *Grunneger Krudenbitter - Stad *Oorlam - Boertang *Schansker Poortwachter - Nijschaanze *Pieterpad kruidenbitter - Wìnzum *Winsumer Boekanier - Wìnzum *Winsumer Beerenburg - Wìnzum *Obergumer Roodborstje koffielikeur - Obergum (Wìnzum) *Grunniger Klokje - Stad *Catz-elixer - Pekel, Stad (nait meer origineel verkriegensboar) *Knoalster kruidenbitter - Knoal ===Overg destiloat=== *Fladderak - Stad *Hagel en donder - Stad *Schilletje *Wadwater - Waddenzeekost en Waddenaailanden *Grunneger kovvielikeur - Stad ===Bier=== As Hanzestad haar stad Grönnen vrouger n hail ìnde bierbraauwerijen. Dit was ien de middelaiwen ook neudeg om de bevôlken tou veurzain van zoeperij, den de vroag noar bier was doudestieds liek zo groot as nou, ook deurdat man voaker bier as woater dronk, deurdat t woater smoutzeg was en bier as ainegste zuver genog was om tou drinken. Ien de 19. en begun 20. aiw binnen aal bierbraauwerijen op appelat kommen. Ien de twijde hèlft van de 20. en begun 21. aiw binnen der n poar weer open goan en dij môken t bier wat vrouger ain van de belaangriekste haandelsprodukten van Grönnen was. Ain van dij braauwen het de olle reseptuur van t kloosterbier van Troapel opnij oetbrocht. Ien t verleden wör dit bier ien t klooster deur de kroesherenbrouders braauwen, wat nog aal trug tou vinden is ien de hoppen dij tegenswoordeg om en bie t klooster ien de natuur veurkomt. *Grunn bier - Stad **Goudhaantje (oerpilsner) **Hail en Zegen (donker wit) **Bock (primeur) **Rode Hoan (amber) **Dreidubbel (oet haandel) **Hoagelwit (oet haandel) *Pronkjewail bier - Stad *Kruisheren bier - Troapel **Bock **Winterbier **Augustinus (Klooster Blond) **Odilia (Premium Klooster Pilsner) ===Wien=== t Môken van wien is n aiwenold prinzipe, môr ien Grönnen is t reloatief nij. Wien het der wel aaltieds wèst, môr den kwam t aargens aans vot ([[Tekkelnbörg]], t [[Rhainlaand]], o.z.w.). Ien de kloosters wör wel wien môkt, môr de droeven en t resept kwammen wel aanswoar vot. Tegenswoordeg bestaait der ook Grunneger wien. Omreden droeven nait hail best gruien willen ien t kolle noorden, binnen de Grunneger wienen mokt van vruchten dij op de Ommelaander klaaigronden verbaauwd worden. t Idee is ien de twijde hèlft van de 20. aiw opkommen dou n poar partikulieren ien t Oldambt en op t Hoogelaand bedochten dat zai van heur oobst ook wel wien môken konden en zai doun dit nou al joaren. Der bestoan wienen van n hail ìnde verschillende vruchten, van eerdappelwien tot broamenwien en van svaartbeernswien tot braandnekkelwien. *Vruchtenwien, Grootmoeder's keuken - Hoogelaand *Vruchtenwien, Groninger pracht - Oldambt *Oldambtster laandwienen - Oldambt ==Oostfreisland== ===Jenever=== *Friesengeist *Fischergeist *Mattjes Schluk *Grünkohl Schluk ===Krudenbitter en anner destilout=== *Moorgeist *Bohnsopp *Moorfeuer *Küstennebel *Magenbitter *Kräuterlikör Junge Schwedin *Tee Söpke *Tee Likör *Ostfreeske Brannwien *Leuchtfeuer *Jantje Sacht in 't Liev (ein veur manluu on ein veur vraauwluu) *Sanddorngeist *Boßler Schluk *Uns Lüttje Möhln Roter Schluk *Kartoffelschnapps Marke Bauerngold *Sanddorn Grog *Sanddorn Likör *Sanddorn Insel *Apotheker Stegmann's Sanddorn Edelbitter ===Bier=== *Jever bier ===Wien=== *Wikinger mit hönnekwien ==Drenthe== ===Bier=== *''Hunebedbier'' **Amber **Bock **Witbier **Blond ==Stellingwarven== {{begin|stl}} ==Sallaand en Kop van Overiessel== {{begin|sdz}} ==Tweante== ===Beer=== *''Grolsch'' ([[Bokel (Eanske)|Bokel]]) *''[[Huttenkloas]]'' *''Hengelo-pils'' (besteet nit mear) *''Twents Pils'' *''Twents Wit'' *''Twents Rosé'' ===Stoarken draank=== *''Van jonge leu en oale groond - foezel'' ([[jeneawer|groanjeneawer]]) *''Van jonge leu en oale groond - Boernjongs'' *''Van jonge leu en oale groond - Vretborrel'' ([[advokoat (draank)|advoköatjen]]) ===Bitters=== *''Tweants Kuiernat'' *''Zwiegöllie'' *''Twentsche Nöalbitter'' *''Boorköttelnat'' ([[Eanter]], vuur [[karnaval]]sverenige ''De Boorköttels'') *''Riessens Zoompbitter'' ([[Riessen]]) *''Riessens Blauwtjen'' *''Van jonge leu en oale groond - Kruudenbitter'' *''Twents Hoflikeur'' ([[Beantel]]) *''Zachte Twentelander'' *''Tukker'' *''Hendrik & Griet'' *''Oethmersheimer'' ===Wien=== Roond t negende joarhoonderd was der in Tweante al wienbouw. In de buurte van de [[noaberskop]] [[Rektum (Wierdn)|Rektum]] tusken [[Wierden]], [[Eanter]] en [[Riessen]] steund n [[klooster]] van de [[Johanniter]]orde, woer't ne droewensoort noar verneumd is. t Is bekeand det in dee tied nen niejen boer n ''aanker'' wien (ong. 166 liter) an de grote boeren oet de umgewing mos betalen vuurdet he zinne groond moch gebroeken.<ref>[http://www.wijngaardbaan.nl/bekijkpagina.php?id=2 Webstea van Wienboer Baan] t Historiese gedeelte</ref> *''[[Hof van Tweante]] wien'' ([[Beantel]]) **''t Nieuwland Rood'' **''t Nieuwland Wit'' *''Wienboer Baan'' ([[Rektum (Wierdn)|Rektum]]) **Roden wien ***''Regent'' ***''Cuvee'' ***''Rondo'' **Witten wien ***''Phoenix'' ***''Johanniter'' ***''Solaris'' **Rosé ***''Regent Rosé'' ***Dreugen wien met 0,1 gram restsuker ***Dreugen wien met 3 gram restsuker {{Bron|<references/>}} <!-- ==Achterhook== -- ==Veluwe== -- ==Urk== --> {{DEFAULTSORT:Leegsaksische Draank Liest}} [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur|Draank Liest]] msg4ngvsupzfznlwvqh69muuwu6aiq5 0 14308 263151 203842 2013-05-04T22:38:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Lex Schaars''' ([[Borklo]], 1941) is nen dialectkundegen, verbonden an 't [[Staring Instituut]] in [[Deutekem]]. Vanaf 1980 warkt e an 't Staring Instituut onder meer an 't systematische Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten [[Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten|WALD]]. Doorvan bunt acht delen oet-ekommen. == Andere publicaties == Andere pubicaties van 'm aover 't [[Achterhooks]] en [[Liemers]] bunt: * [[Anthony Christiaan Winand Staring|Staring]] zien gedicht ''De tuchtiging der Algerijnen op den 27 van Oogstmaand 1816'' ([[Zutphen]] 1980). * ''Zutphen, Zutphens, Zutphenezen, Zutphenaren'', in: Joep Kruijsen en Nicoline van der Sijs ''Honderdjaar stadtaal'' (Amsterdam/Antwerpen 1999). * ''Van Prukkedorus, Spinnenkop en Tooverdan'' ([[Aalten]] 2004; in samenwarking met [[Arie Ribbers]] en [[Cora Schaars-Kolk)]]. * Samen met drs. Loes Maas hef e de eindredactie van de serie ''Boerderij- en veldnamen'' dee deur 't Staring Instituut oet-egevven wörd. Elk deel van de riege geet aover ne (veurmaolege) gemeente in den [[Achterhook]] of [[Liemers]]. * Bi-jdrage an 't ''[[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde]]''. == Wietere activiteiten == * Bestuurslid [[Vrienden van de streektaal Lochem en Umgeving]]<ref name="stv">[http://www.streektaalvrienden.nl/algemene_info.htm Webstae streektaalvrienden]</ref> * Bestuurslid [[Verbond van Nedersaksische Dialektkringen]]<ref name="stv" /> * Adviseur [[Streektaaldiktee|Streektaaldictee]]<ref name="std"> [http://www.streektaaldictee.nl/initiatief.htm Webstae streektaaldictee]</ref> {{Bron | <references/> ---- * [http://www.dialectkring.nl/?pageId&#61;192&Lex_Schaars Webstae dialectkring Achterhook en Liemers]}} {{DEFAULTSORT:Schaars, Lex}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Achterhook]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] [[Kategorie:Taolkundige]] cqjz6n1rqcxho7ap9nced85rmg1zu7j 0 14311 132488 2010-01-07T23:09:14Z Grönneger 1 35 [[Grunnegse gerechten en streekprodukten]] is ewiezig naor [[Grunneger gerechten en streekprodukten]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Grunneger gerechten en streekprodukten]] ew5lxpvyc1wlf0h1ymaj0sf73m4wb7r 0 14313 132532 2010-01-08T12:02:05Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Skeeldkoarke]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Skeeldkoarke]] adxbu7qrtwpiix2t4ruktvxhjroopgr 0 14315 273355 263409 2014-03-05T13:37:32Z Woolters 62 redigeern wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Cuica-fond.JPG|thumb|right|200px|Cuíca van de binnenkaante]] Ne '''Cuíca''' (oetsproake: ''kwieka'') is ne [[Brazilië|Brazieljaanse]] [[wrievingstromme]], den't t beste met nen [[Neerlaand]]sen [[foekepot]] is te vergelieken. Hee wörd völle in [[samba]]muziek gebroekt en gef nen hogen, krassenden pieptoon. t Geluud lik mangs nog wal op geluud wat [[aap|apen]] maakt as ze op eweunden zeent. n Kettel van de cuíca is meesttieds emaakt van [[metaal]]. t Hef één vel, gewoonlik met nen duursnee van 15 - 25 cm) van de hoed van deers. In t middeln van det vel is an de binnenkaante n [[bamboe]]stökken hoaks der op vaste maakt. t Instrumeant wörd vaste hoolden op börstheugte, en edreagen duur nen skoolderbaand. Um de cuíca te bespöllen wrif de spöller met n nat stukken stof langs t bamboestökken op en dale. Doarvan keump t krakerige ''hoe-hoe''-geluud. Met n doem van n aanderen oarm wörd an de boetenkaante op t vel edrokt um zo de toonheugte te veraanderen. De cuíca is onmeundig belangriek in verskillende soorten [[samba]]. t Is vuural bekeand van de [[Karnaval]]sgroepen oet [[Rio de Janeiro]], dee't mangs hele batteriejen cuícaspöllers hebt. t Is zelfs zo onmisboar det bie gebrek an cuícaspöllers, muzikaanten zelf t geluud met n moond noadoot. n Vuurbeeld van det noadoon kö'j heuren in t introgedeelte van [[Dizzie Gillespie]]'s versie van de [[Chega de Saudade]] (van t "On the French Riviera" album) eskrewen duur [[Antonio Carlos Jobim]]. t Geluud is noa te bootsen duur in een päkken dreenken of ne milkshake-beker van de bekeande Amerikaanse fastfood-restaurants rap met t reedken op en dale te beweagn. ==Bekeande nommers met ne cuíca== * [[The Millennium]]'s "To Claudia On Thursday" * [[Beck]]'s "Tropicalia" op t album ''[[Mutations (album)|Mutations]]'' en "High Five (Rock The Catskills)" op t album [[Odelay]], begeent op 2:10 en heuld op bie 2:30 * [[Barenaked Ladies]]' "Enid" * [[Bob Marley]]'s "Could You Be Loved" * [[Ani DiFranco]]'s "Pick Yer Nose" van t album ''[[Puddle Dive]]'' * [[Fishbone]]'s "The Warmth of Your Breath" van t album ''[[Give a Monkey a Brain and He'll Swear He's the Center of the Universe]]'' * [[Jamiroquai]]'s "Music of the Mind" van t album ''[[Emergency on Planet Earth]]'' * [[Miles Davis]]'s latere woark, zo as de ''[[Black Beauty: Live at the Fillmore West]]'' , ''[[Miles Davis at Fillmore: Live at the Fillmore East]]'' , ''[[Live at the Fillmore East, March 7, 1970: It's About That Time]]'' album en espöld duur [[Airto Moreira]] nommer "Feio" op the [[Bitches Brew]] CD heroetgawe. * [[Dido (singer)|Dido]]'s "Thank You" * [[Gruff Rhys]]'s "Gyrru Gyrru Gyrru" from the album ''[[Candylion]]'' * [[David Byrne (musician)|David Byrne]]'s "Office Cowboy" van t album "[[Rei Momo]]" * [[Stevie Wonder]]'s "Bird Of Beauty" van t album "[[Fulfillingness' First Finale]]" * [[Marvin Gaye]]'s "Come Live With Me Angel" van t album "[[I Want You]]" * [[Tenor Saw]]'s "Shirley Jones" van t album "[[Fever]]" * [[Baden Powell de Aquino]]'s live versie van "Tristeza" oet de dokumenteare Canto on Guitar * [[McCoy Tyner]]'s ''Atlantis'' album op verskeaidene nommers * [[Smoke City]]'s ''Underwater Love'' van t album "[[Flying Away]]" * [[Kylie Minogue]]'s "Sensitized" van t album "[[X (Kylie Minogue album)|X]]" * [[Nick Cave]]'s "Moonland" van t album "[[Dig Lazarus Dig]]" * [[Seu Jorge]]'s "Convite Para Vida" filmmuziek vuur "[[City of God (film)]]." * [[Jorge Ben]] gebrok de cuíca vake. * [[Os Mutantes]] gebreuken de cuíca vake. * [[Colonel Les Claypool's Fearless Flying Frog Brigade]]'s Whamola, van t album [[Purple Onion]] * [[Red Hot Chili Peppers]] Walkabout, van t album [[One Hot Minute]] * [[Quincy Jones]] "[[Soul Bossa Nova]]" * [[Funkadelic]] "[[(Not Just) Knee Deep]]" * [[The Rolling Stones]] "[[Dance, Pt. 1]]", van t album [[Emotional Rescue]] * [[Tapes 'n Tapes]]' "The Illiad" van t album "[[The Loon]]" * [[Trio Mocoto]] ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.youtube.com/watch?v=PU-hfkxljKQ Kearl verteelt oawer de cuíca (Portugees)] {{DEFAULTSORT:Cuica}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] [[Kategorie:Slagwoark]] 2wl1n9ri9b5ougrnkqcogjn1xgqn45p 0 14316 132556 2010-01-08T17:49:30Z 92.254.96.174 deurverwiezing naor [[Protestantisme]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Protestantisme]] abi6lbj05q7yklm95xytbw3aw4kx3sn 14 14317 288179 288067 2016-10-26T15:34:36Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Streek in Sleeswiek-Holstain]] 0evzfg663op2apaj3e7ayvu6uxah4c2 0 14318 132598 2010-01-09T01:14:16Z Woolters 62 is toch t zelfde? wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[jeneawer]] ho6n7c2c3mu95iqcr3ot2iz6rsopxel 0 14319 279238 276270 2015-03-27T16:51:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Michael Jackson 1984.jpg|thumb|right|200px|Michael Jackson in 1984]] '''Michael Joseph Jackson''' ([[Gary]] in [[Indiana (stoat)|Indiana]], [[29 augustus]] [[1958]] - [[Los Angeles]] in [[Kalifornië]], [[25 juni]] [[2009]]), ook bekeand as de '''King of Pop''' (Keuning van de Pop), was nen [[Amerika]]ansen popzänger, daanser en muziekskriewer. Hee steet bekeand as ene van de meest suksesvolle artieste van t 20ste joarhoonderd. Jackson was te herkennen an n apart hoog en zacht stemmeken en biezeundere daansbeweagingen. Hee steund al van kleains of an op t podium, as lid van [[The Jackson 5]] en begun as tiener al vuur zikzelf. In t begin van de [[1980-1989|tachtiger joaren]] was he internasjonaal ene van de grötste popstearns. Zin meest suksesvolle album was Thriller, wat met 110 miljoen verkochte platen geeldt as t best verkochte album ooit. Weareldwied hef Jackson mear as 750 miljoen albums verkocht. Jackson gavn zinne muziek en zelfbeeld net wat mear as aandern duur opvallende muziekvideo's, woerin as zinnen ritmiesen daansstiel good te zeen is. Ene van zinne bekeandste muziekvideo's (den van ''Thriller'') doerden nit meender as 14 minuten. n Muziekvideo vuur zinne hitsingle 'Scream', nen samenzaank met zin zuster [[Janet Jackson]], kosten vief miljoen [[dollar]]. Dissen video steet seend 1995 te book as deurste muziekvideo. Dissen video, regisseerd duur [[Mark Romanek]], kreeg ne [[MTV Music Award]] in de kattegerieje ''daans'' en nen [[Grammy Award]] vuur besten korten video. Kenmoarkend vuur zinne muziek is zinne hoge stemme en de stoarke basliene, den't in zowat alle nommers noar vuurten keump. Met det Jackson bekeander wör, nöm zinne geleefdheaid of. Doarumme gung allen andacht van de media nit mear noar zinne muziek, mear noar zin zoonderlinge karakter en persoonlike leawen. Vake wör he te kiek ezat as enen den't nit mear met n kop bie de woarkelikheaid was, en den't lewer met keender en deers ummegung (t [[Peter Pan-syndroom]]). Vake kreeg he n namen ''Wacko Jacko'' (löt zik ongevear umme zetten as ''Gekken Jacko''), wat nen namen was den't hee verskrikkelik veund. Jackson köm oet de tied op doonderdag n [[25 juni|25sten juni]] 2009, noa at he in zin hoes in Los Angeles nen hartstilstaand har ehad. Hee wör noar t [[UCLA Medical Center|zekenhoes van Los Angeles]] ebracht, woer at he um 14:26 uur lokalen tied (22:26 [[GMT+1|Oonzen tied]]) doodverkloard wör. Ne ceremonie um um te herdeanken wör eheulden op [[7 juli]] 2009 in Los Angeles. Op doonderddag n 3den september 2009 is Jackson, 70 deage noa at he störf, begreawen (bie ezat in n [[mausoleum]]) op [[Forest Lawn Memorial Park]] in [[Glendale]]. == Platenriege == === Albums === {{Albumtop100tabel}} |- align=center |align=left|''[[Got to Be There (album)|Got to Be There]]''||02-1972||-|||||| |- align=center |align=left|''Ben''||08-1972||23-12-1972||13||10|| |- align=center |align=left|''Music and Me''||04-1973||-|||||| |- align=center |align=left|''Forever, Michael''||01-1975||-|||||| |- align=center |align=left|''[[Off the Wall (album)|Off the Wall]]''||08-1979||06-10-1979||7||13|| |- align=center |align=left|''[[The Best of Michael Jackson]]''||1981||18-07-1981||1(1wk)||15|| [[Verzamelalbum]] |- align=center |align=left|''[[Thriller (album)|Thriller]]''||12-1982||11-12-1982||1(26wk)||104|| |- align=center |align=left|''Greatest hits''||1984||19-05-1984||24||9|| Verzamelalbum |- align=center |align=left|''[[Bad (album)|Bad]]''||08-1987||12-09-1987||1(8wk)||114|| |- align=center |align=left|''[[Dangerous (album)|Dangerous]]''||11-1991||14-12-1991||3||116|| |- align=center |align=left|''[[HIStory: Past, Present and Future, Book I]]''||06-1995||01-07-1995||1(3wk)||125|| |- align=center |align=left|''[[Blood on the Dance Floor: HIStory in the Mix]]''||05-1997||24-05-1997||1(2wk)||22|| |- align=center |align=left|''[[Invincible (album)|Invincible]]''||10-2001||10-11-2001||1(2wk)||13|| |- align=center |align=left|''[[Number Ones (Michael Jackson)|Number Ones]]''||11-2003||29-11-2003||17||21|| Verzamelalbum |- align=center |align=left|''The Ultimate Collection''||2004||27-11-2004||46||8|| Verzamelalbum |- align=center |align=left|''The Essential''||2005||23-27-2005||19||12|| Verzamelalbum |- align=center |align=left|''Visionary: the Video Singles''||2006||-|||||| |- align=center |align=left|''[[Thriller 25]]''||11-02-2008||16-02-2008||2||24|| |- align=center |align=left|''[[King of Pop - The Dutch Collection]]''||01-09-2008||06-09-2008||1(6wk)||39*|| Verzamelalbum |- align=center |align=left|''50 - The Motown Years''||05-09-2008||04-07-2009||4||12|| met [[The Jackson 5]] / Verzamelalbum |- align=center |align=left|''The Collection''||26-06-2009||04-07-2009||2||27*|| Verzamelbox |- align=center |align=left|''Gold''||17-07-2009||25-07-2009||60||1|| Verzamelalbum |- align=center |align=left|''[[This Is It (album)|This Is It]]''||25-10-2009||31-10-2009||1(2wk)||10*|| [[Soundtrack]] [[This Is It (film)|This Is It]] |} === Singles === {{Singletop40tabel}} |- align=center |align=left|''Ain't No Sunshine''||11-1972||18-11-1972||16||10|| |- align=center |align=left|''[[Ben (Michael Jackson)|Ben]]''||12-1972||02-12-1972||2||14|| |- align=center |align=left|''Music and Me''||12-1973||29-12-1973||34||3|| |- align=center |align=left|''We're Almost There''||09-1981||-|||||| |- align=center |align=left|''[[Don't Stop 'Til You Get Enough]]''||09-1979||29-09-1979||2||10|| [[Alarmschijf]] |- align=center |align=left|''[[Rock with You]]''||11-1979||-|||||| |- align=center |align=left|''Ease on Down the Road''||1979||17-11-1979||tip7||-|| met [[Diana Ross (zangeres)|Diana Ross]] |- align=center |align=left|''[[Off the Wall (nummer)|Off the Wall]]''||01-1980||05-01-1980||23||5|| |- align=center |align=left|''[[She's out of My Life]]''||08-1980||16-08-1980||19||7|| |- align=center |align=left|''One Day in Your Life''||1981||11-07-1981||1(4wk)||12|| |- align=center |align=left|''We're Almost There''||1981||26-09-1981||tip21||-|| |- align=center |align=left|''[[The Girl Is Mine]]''||10-1982||30-10-1982||12||7|| met [[Paul McCartney]] |- align=center |align=left|''[[Billie Jean]]''||01-1983||22-01-1983||2||12|| |- align=center |align=left|''[[Beat It]]''||04-1983||23-04-1983||1(4wk)||11|| |- align=center |align=left|''[[Wanna Be Startin' Somethin']]''||07-1983||02-07-1983||1(2wk)||10|| |- align=center |align=left|''[[Human Nature]]''||09-1983||03-09-1983||14||7|| |- align=center |align=left|''[[Say Say Say]]''||11-1983||15-10-1983||4||8|| met Paul McCartney / Alarmschijf |- align=center |align=left|''[[Thriller (nummer)|Thriller]]''||12-1983||17-12-1983||3||7|| |- align=center |align=left|''[[P.Y.T. (Pretty Young Thing)]]''||03-1984||10-03-1984||13||7|| |- align=center |align=left|''[[I Just Can't Stop Loving You]]''||08-1987||08-08-1987||1(4wk)||11|| met [[Siedah Garrett]] |- align=center |align=left|''[[Bad (nummer)|Bad]]''||09-1987||19-09-1987||1(1wk)||9|| Alarmschijf |- align=center |align=left|''[[The Way You Make Me Feel]]''||11-1987||28-11-1987||6||8|| |- align=center |align=left|''[[Man in the Mirror]]''||02-1988||20-02-1988||16||6|| |- align=center |align=left|''Get It''||1988||21-05-1988||14||5|| met [[Stevie Wonder]] |- align=center |align=left|''I Want You Back (Remix)''||1988||07-05-1988||14||7|| met [[The Jackson 5]] |- align=center |align=left|''[[Dirty Diana]]''||05-1988||28-05-1988||2||9|| |- align=center |align=left|''[[Another Part of Me]]''||08-1988||06-08-1988||10||7|| Alarmschijf |- align=center |align=left|''[[Smooth Criminal]]''||11-1988||12-11-1988||1(1wk)||12|| |- align=center |align=left|''[[Leave Me Alone]]''||03-1989||04-03-1989||6||7|| |- align=center |align=left|''[[Liberian Girl]]''||07-1989||15-07-1989||15||6|| |- align=center |align=left|''[[Black or White]]''||11-1991||23-11-1991||3||10|| |- align=center |align=left|''[[Remember the Time]]''||02-1992||15-02-1992||3||9|| Alarmschijf |- align=center |align=left|''[[In the Closet]]''||05-1992||02-05-1992||9||7|| |- align=center |align=left|''[[Who Is It (Michael Jackson)|Who Is It]]''||07-1992||11-07-1992||15||6|| |- align=center |align=left|''[[Jam (Michael Jackson)|Jam]]''||09-1992||19-09-1992||9||6|| Alarmschijf |- align=center |align=left|''[[Heal the World]]''||11-1992||14-11-1992||6||12|| |- align=center |align=left|''[[Give In to Me]]''||03-1993||06-03-1993||3||10|| |- align=center |align=left|''[[Will You Be There]]''||07-1993||10-07-1993||3||14|| [[Soundtrack]] [[Free Willy]] |- align=center |align=left|''[[Gone Too Soon]]''||12-1993||11-12-1993||31||5|| |- align=center |align=left|''[[Scream (nummer)|Scream]]''||06-1995||10-06-1995||3||7|| met [[Janet Jackson]] / Alarmschijf |- align=center |align=left|''[[You Are Not Alone]]''||08-1995||26-08-1995||6||15|| |- align=center |align=left|''[[Earth Song]]''||11-1995||25-11-1995||4||15|| |- align=center |align=left|''[[They Don't Care About Us]]''||04-1996||06-04-1996||4||12|| |- align=center |align=left|''Why''||1996||24-08-1996||10||10|| met [[3T]] |- align=center |align=left|''[[Stranger in Moscow]]''||09-1996||21-09-1996||9||8|| |- align=center |align=left|''[[Blood on the Dance Floor (single)|Blood on the Dance Floor]]''||05-1997||03-05-1997||4||6|| Alarmschijf |- align=center |align=left|''[[HIStory/Ghosts]]''||07-1997||12-07-1997||16||11|| |- align=center |align=left|''[[You Rock My World]]''||10-2001||13-10-2001||3||8|| |- align=center |align=left|''[[Cry (Michael Jackson)|Cry]]''||11-2001||17-11-2001||tip2||-|| |- align=center |align=left|''[[One More Chance]]''||12-2003||13-12-2003||23||5|| |- align=center |align=left|''[[The Girl Is Mine 2008]]''||28-01-2008||09-02-2008||17||5|| met [[Will.i.am]] |- align=center |align=left|''Wanna Be Startin' Somethin' 2008''||2008||15-03-2008||tip8||-|| met [[Akon]] |- align=center |align=left|''Billie Jean''||1983||04-07-2009||3||7|| Re-entry / Postuum |- align=center |align=left|''[[This Is It (single)|This Is It]]''||12-10-2009||31-10-2009||22||4|| Postuum |} == Oetgoande verbeendiges == * [http://www.michaeljackson.com/ Offisjele webstea Michael Jackson] * [http://www.kb.nl/dossiers/muziek-film-en-tv/michael-jackson-1958-2009 Dossier Michael Jackson (1958-2009)] van de [[Koninklijke Bibliotheek]] * [http://rockhall.com/hof/inductee.asp?id=1141 Rock and Roll Hall of Fame ziede oawer Michael Jackson] * [http://nl.respectance.com/Michael_Jackson/ Offisjele Michael Jackson Andeanken] {{commonscat|Michael Jackson}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Amerikoanse zanger|Jackson, Michael]] 0aqawok192jnle0vovitl0y05dagk1u 0 14320 132632 2010-01-09T13:30:12Z Woolters 62 [[Bosjaagr]] is ewiezig naor [[Bosjager]]: Offisjele spelling (KvN-spelling doo'w hier nit) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Bosjager]] r6i0bab9asoi86gtfvawl72e245eujs 14 14321 271818 261791 2013-12-07T00:42:38Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] px8ok6smnd4vmcpsek3vyg5d4wbvlsa 6 14322 153456 132946 2010-07-04T00:28:24Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Landen ien Uropa mit n pars-pro-toto noamsaanduden == Licentie == {{PD-eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] al4hfidqdqta3xey4whfunt1jccbv2n 6 14323 153460 132947 2010-07-04T00:32:55Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] eqd21obtj5asid2voa2q4qc9yd6yr37 0 14324 132950 2010-01-10T12:57:50Z Grönneger 1 35 [[Bayern]] is ewiezig naor [[Baiern]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Baiern]] et1n6fhunsh959mmgntwwb9ak2l3s1x 0 14325 132956 2010-01-10T13:02:29Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Saksen (dailstoat)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Saksen (dailstoat)]] j78f169gmylw7igabi253rr0w1j6bfd 0 14326 285408 263693 2016-10-06T15:47:22Z Skriuwer 11349 wikitext text/x-wiki '''Noar de Blixem''' is ne band oet de umgewing van [[Borklo|Borkelo]], den't in [[1993]] is op erichet en völle [[countrymuziek|country]]- en [[rockmuziek]] spölt. Noar de Blixem besteet oet [[Alwin Besselink|Alwin "stroalbek" Besselink]] (zaank, [[gitaar]] en [[mandoline]]), [[Arjan Oosterink|Arjan "Vodden" Oosterink]] ([[drums]] en zaank), [[Alexander Jansen|Alexander "De Kale" Jansen]] ([[basgitaar]] en zaank), en [[ROb Wielens|Rob "Bok" Wielens]] en [[Ronald Roerink|Ronald "Reuriezer" Roerink]] (slagwoark). Op [[18 meert|18 meart]] deden ze met an t [[Streek Songfestival]] in [[Hoksebarge]] met öar nommer "bie de beesten of". Ze kregen laandeliken andacht met öar [[karnaval]]snommer "Mien opa hef n hennepkwekerie-j". ==Platenriege== ===MC=== *''Noar de Bliksem'' (Atak, [[1994]]) ===CD-single=== *''Vakantie in de Achterhoek'' ([[1999]]) ===CD's=== *''Vrie-je Kearls'' (Silvox, [[1997]] *''Vreg'' (Silvox, [[2000]]) ==CD met aanderen== *''Luuster leedjes'' (Latent, [[1998]]) {{Bron|[http://www.streektaalzang.nl/strk/geld/geldblin.htm Streektaalzang.nl - Noar de Blixem]}} {{DEFAULTSORT:Noar De Blixem}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Dialektmuziek]] p3gck52nvldpwzv5xygat22yv5jz2b8 0 14327 279871 132970 2015-04-01T20:09:22Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Zuud-Jutland]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zuud-Jutland]] 21rleq7emqy31ydn3yhh3cyp8nnap4p 0 14328 279562 274023 2015-03-27T17:45:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Rickenbacker Bass 4001JG.jpg|thumb|right|100px|Basgitaar van t moark Rickenbacker]] Nen '''basgitaar''' is n snoarinstrumeant (meesttieds met veer snoaren) den't wörd gebroekt in zowat alle soorten moderne [[muziek]]. t Instrumeant is standaard estemd in E-A-D-G; t zelfde as de leegste veer snoaren van nen [[gitaar]] mear dan n [[oktaaf]] leger. Meesttieds zitt der wal [[fret (gitaar)|frets]] an nen basgitaar, mear der bestoat ook wal fretloze basgitaren. De meeste basgitaren beent ellektries, mear der bestoat ook onverstoarkte basgitaren. De klaankkaste doarvan is feaitelik te kleain en dus zoonder verstoaring nit good te gebroeken. n Klaank doarvan lik wal wat op nen etokkelden [[kontrabas]]. n Eersten ellektriesen basgitaar wör in [[1936]] ebouwd duur Audiovox Manufacturing Company oet [[Seattle]] en den sleug nit an. In [[1951]] köm [[Fender]] met de ''Fender Precision Bass''. Dit was n eersten op groten skoal emaakten elektriesen basgitaar. Oonwoarper [[Leo Fender]] wol n kontrabas vervangen, woer at hee gin leefhebber van was, en vake spottend ''hoondenhok'' neumden. n Precision Bass wör slim geleefd. Hee wörd nog aait emaakt en is feaitelik de grotvaa van dee basgitaren en hef ne grote invlood ehad op t ontstoan van [[rockmuziek|rock]]- en [[popmuziek]], en vuural op de oontwikkeling van [[jazz]]. Nöast de normale E-A-D-G-stemmige he'j ook de ''drop-d''-stemmige, woerbie't n legen E noar beneden wörd estemd noar ne D. == Oontwikkeling en gebroek == n Basgitaar besteet nog nit zo lange, mear t oetdeanken van nieje spölmaneren geet merakels vlot en n basgitaar is in völle muziekstielen nit mear vort te deanken. De eerste basgitaren hadden frets, net as n gewonen gitaar, en iej konn n [[plektrum]] gebroeken, wat nen kontrabasspöller nit gaauw zal doon. Zo he'j [[Paul McCartney]] van [[The Beatles]], den't n basgitaar bespölt as nen gewonen gitaar. Al rap köm der ne nieje spölmanere, met n doem en vingers. Hierduur wör der völle oetprobeerd met klaank. Ook wör t ''slappen'' bedacht duur [[Larry Graham]], wat nen [[Engels]]en term is vuur t houwen en plukken op de snoaren, wat n kört ritmies geluud gef, en wat völle wörd gebroekt in stielen zo as [[soul]], [[funk]] en [[fusion]]. Bekeande slappers zeent [[Mark King]], [[Victor Wooten]], [[Marcus Miller]] en [[Flea]]. Victor Wooten wörd t oetveenden van n dubbelen doemtechniek too erekkend, woerbie't n doem op dezelfde wieze gebroekt wörd as n plektrum. A'j det ofwisselt met t houwen en plukken kö'j beheurlik ingewikkelde dinge doon. Vearder kö'j der nog gedeampt op spöllen duur n haandpalm bie de brugge tegen de snoaren te drukken. n Vuurbeeld hiervan is [[Sting]]. Völle bassisten maggent gearne de [[boawentonen]] ([[flageolet]]) gebroeken, duur de snoaren gedeeltelik te deampen op bepoalde plekken. De Jazzweareld, woerin't n kontrabas joarenlaank onmisber wör edacht, begun in de joaren '60 van t 20ste joarhoonderd met oetproberen van n ellektriesen bas. Hierduur kömmen der verskeaidene verniejende, baanbrekkende opnames woerin n niej geluud ezocht wör, zo as in [[Miles Davis]] zin ''Bitches Brew'' ([[1970]]). Ene van de gevolgen was det ook kontrabassisten n ellektriesen derbie nömmen, terwiel at dee juust fretloze kontrabassen geweand zeent. Wat spöllers haalden zelf de frets oet n haals. Nen bekeanden bassist den't det dee was [[Jaco Pastorius]], vuural bekeand umdet he in n bekeanden groep [[Weather Report]] zat. Zoonder frets krie'j t bekeande zingende geluud van basgitaren, wat Pastorius gearne har. Seend dee tied geewt fabrikaanten ook fretloze basgitaren oet (woervuur spesjale platte snoaren wordt gebroekt um t hoolt van n haals nit te beskadigen). n Noadeel hiervan is det t lastiger wörd um ze te spöllen. n Basgitaar wörd non zelfs wal es in tradisjonele groepen zo as [[Big Band]]s. == Verstoarkige == Akoestiese basgitaren köant onverstoarkt gebroekt worden op vuurwearde det de klaankkaste groot genog is, mear de meeste akoestiese basgitaren hebt wal n verstoarkingselemeant. Vuur de ellektriese basgitaren is de verstoarkige noodzaak, umdet t instrumeant zelf feailik zowat gin geluud ofgef. n Klaank van n basgitaar wörd vuur n groot deel duur t instrumeant (hoolt, snoaren, elemeanten en ellektries), n spöller (vingers, plektrum, doem) en de spölmanere (strieken, plukken, ''slappen''...) zelf bepoald. Doarnöast is t soort verstoarker en luudsprekker belangriek vuur n klaankkluur. Kortweg he'j dree soorten verstoarkers: met buuze in vúúr- en eandtrap, met buuze in allene de vuurtrap en transistor eandtrap, en volledige transistorverstoarkige. Luudsprekkers he'j in moaten van 8 [[inch]] (ong. 12 cm) töt 18 inch (ong. 45 cm) en zeent met een of meardere konussen in ne kaste bouwd. Meestgebroekte samenstelliges beent 2x10, 4x10, 6x10, 8x10, 2x12, 1x15 en 1x18. De meeste kasten hebt ook nen hoge tonenluudsprekker met verstelbere verzwakkige. In wat basverstoarkers beent de luudsprekkers en vuur- en eandverstoarker in ene kaste bouwd. Det wörd ook wal ne ''kombo'' eneumd in plaatste van nen ''top'' en ''speaker''. snoaren köant van verskeaidene groondstoffen emaakt wean. Vuur ellektriese basgitaren met magnetiese ellemeanten mutten ze van magnetiseerboar [[metaal]] wean. Vuural [[roestvrie stoal]] en [[nikkel]] wordt völle gebroekt. Vuur akoestiese basgitoaren köant ook nylon snoaren gebroekt worden. As de snoaren niej (en good) beent hebt ze nen rieken en geliekmoatigen klaank. Umdet de dikte en t gewicht van elk deel van de snoare dan nog geliek is, hef de snoare völle boawentonen en kleenkt dus zuuwer. Met det de snoaren oolder wordt, goat ze ook dofferder kleenken. Dit keump van de ene kaante duurdet de frets kepen in de snoare maakt en dus de trillingen van de hele snoare verstoort, en van de aandere kaante duur smear van stof en van de vingers. t Eerste doo'j niks an, t tweede is te verhelpen duur de snoaren regelmoatig skone te maken. Vearder beent der snoaren te kriegen met ne spesjale loage, woerduur't de snoare länger metgeet. Ne aandere manere is de snoaren oetkokken in ne panne met allesreiniger, loaten weken in braandspiritus. Hierduur wordt de snoaren wier skone en kleenkt wier zowat as niej. Verdreeiing van t geluud met behulp van effekten is oonder basgitaristen nit zo gebroekelik. Gebroekte effekten beent oonder mear [[Chorus]], [[Distortion]], [[Compressor]], [[Equalizer]], [[Enhancer]], [[Limiter]], [[Octavider]], [[Overdrive]], [[Flanger]], [[Sustainer]], [[Envelope filter]], [[Autowah]] en [[Fuzz]]. Ook vuur basgitaren he'j spesjale effektpedalen. De meest aparte oontwikkeling van de leste tientallen joaren is van [[2006]], toew at de [[Line 6 Variax]] basgitaren oetköm. Bie disse basgitaren wörd t geluudssignaal op evöngen en met digitale techniek umme zat noar t ekeuzen model basgitaar. t Mut nog blieken of disse teckniek t op kan nemmen tegen de bestoande basgitaren. == Frekweansies == Stemming van de ofzeunderlike snoaren: E: 41,20 Hz A: 55 Hz D: 73,41 Hz G: 98 Hz == Moarken == [[Bestaand: Steinberger bass.jpg|thumb|right|200px|Koplozen Steinberger bas]] {| | width=70% | * [[Adonis (muziekinstrumenten)|Adonis]] * [[Alembic (fabrikant)|Alembic]] (actieve elektronica) * [[Ampeg]] * [[Aria Pro II]] * [[Bass Collection]] * [[B.C. Rich]] * [[Brice]] * [[Burns (gitaar)|Burns]] * [[Caliber]] * [[Collier(gitaar)|Collier]] * [[Cort]] * [[Danelectro]] * [[Dean Guitars|Dean]] * [[Dimaverie]] * [[Egmond Gitaren]] * [[Epiphone]] * [[ESP (gitaarbouwer)|ESP]] * Fame * [[Fender (merk)|Fender]] (USA, India, Japan, Mexico, Squier by Fender (Japan, Korea, Mexico) * [[Fernandes group|Fernandes]] * [[Fodera]] * [[Framus]] * [[G&L]] * [[Gibson Guitar Corporation|Gibson]] * [[Gretsch]] * [[Guild (gitaarbouwer)|Guild]] * [[Hagstrom]] * [[Hamer guitars|Hamer]] (bekend van twaalf-snarige basgitaren) * [[Harmony (merk)|Harmony]] * [[Höfner]] (Paul McCartneys vioolbasgitaar) * [[Ibanez]] * [[Jaydee]] * [[Jackson Guitars|Jackson]] * [[Kaman Music Corporation]] * [[Ken Smith]] * [[Kramer (gitaar)|Kramer]] * [[Kubicki]] * [[Läkland]] * [[Line 6|Line 6 Variax]] met ingebouwde digitale simulator | valign=top | * [[Martin (gitaarbouwer)|Martin]] * [[MTD]] Michael Tobias design * [[Modulus Graphite]] * [[Music Man]] * [[Ovation]] * [[Overwater (gitaar)|Overwater]] * [[Peavey]] * [[Pedulla]] * [[Rickenbacker (instrumentenmaker)|Rickenbacker]] * [[Richwood (gitaar)|Richwood]] * [[Rikkers]] * [[Roland Corporation|Roland]] * [[SX spain|SX]] * [[Samick]] * [[Sandberg (gitaar)|Sandberg]] * [[Schecter]] * [[Skylark]] * [[Spector]] * [[Stagg]] * [[Status (merk)|Status]] * [[Fender (merk)|Squier]] * [[Steinberger]] * [[Tobias (basgitaar)|Tobias]] * [[Travis Bean]] * [[Tune Guitars|Tune]] * [[Vester]] * [[Volcano (gitaar)|Volcano]] * [[Vox (gitaar)|Vox]] * [[Wal (basgitaar)|Wal]] * [[Warwick (basgitaar)|Warwick]] * [[Washburn Guitars|Washburn]] * [[Waterstone]] (semi-akoestische 12-snarige basgitaren) * [[Westone]] * [[Welson]] * [[Worp (gitaar)|Worp]] (Rüdiger Ziesemann acoustic 5 string Frettles bass) * [[Yamaha Corporation|Yamaha]] * [[Zemaitis]] * [[Zon (basgitaar)|Zon]] |} == Zeet ook == * [[Kontrabas]] {{Commonscat|Bass guitars}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] 7dedxpno0mzcb37ad68xhgqxmk4n7gh 0 14329 291017 273476 2016-11-03T12:31:59Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Tessa Boomkamp.jpg|thumb|right|200px|Tessa Boomkamp]] '''Tessa Boomkamp''' ([[Oazel]], [[7 mei]] [[1977]]) is ne [[Tweante|Tweantse]] zängeresse, [[drummer|drumster]] en [[gitaar|gitariste]]. Hee studeerden met lof of an t konservatorium in [[Eanske]], vuur "Lichte muziek slagweark". Hee kreeg drumles van oonder mear [[Danny Sahupala]], [[Marlayne Sahupala]] en [[Ton Dijkman]] (Drummer van [[Marco Borsato]]). Noa öare studie köm he as gitariste bie Marlayne. Doarnoa spölden he in de band van Marco Borsato, en deed he optreden met oonder mear [[Girls Wanna Have Fun]], [[Normaal]], [[Sita Vermeulen]], [[Ten Sharp]] en [[Time Bandits (band)|Time Bandits]]. In [[2005]] köm zin eerste eankelalbum oet: ''Alone''. Boomkamp hef ook n nommer in t Tweants op enömmen: ''Sterk genog'', en dut mangs ook Tweants zingen bie Normaal. Vuur de wedstried van Radio 5 Nostalgia maakn he ''Täkskes in de weend''. Bie disse wedstried ko'j ne versie in oewe eegne sproake opnemn van nen evergreen. Vearder dut he nog spöllen in de vrouwleuband [[McChicks]]. ==Platenriege== *''Alone'' ([[2005]]) ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.tessamusic.com/ Offisjele webstea] *[http://www.youtube.com/watch?v=9egvNT2h7j8 Tessa Boomkamp - Sterk Genog] ([[YouTube]]) {{DEFAULTSORT:Boomkamp, Tessa}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Dialektmuziek]] [[Kategorie:Nederlaandse zanger]] [[Kategorie:Muzikaant uut Oaveriessel]] je96spe105zsp54h3tc1uonlr4csess 0 14333 286959 286958 2016-10-24T10:59:52Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Neersassiese moaten''' wörden töt an de [[Tweede Weareldoorlog]] broekt um inhoold, gewicht, ofstaand en leankte te metten. Rechtevoort wörd t [[metrieke stelsel]] broekt en zeent de oolde moaten hoaste vergetten. Disse kömmen töt ne zekere heugte oawereen met et [[Britse Keaizerlike Metstelsel]]. De inhooldsmoaten wörden meesttieds eneumd noar de soorten bäkke, kisten of kannen woer as et emettene in kon. De leankte wör emetten met delen van et lief. Disse naams warren nit toovallig keuzen of per strekke verskillend, mear wörden van [[Grönningen]] töt n [[Achterhook]] dageliks broekt, anpast noar de lokale oetsproake. Et biezeundere is det bepoalde namens vuur zowal inhoold as oppervlakte en gewicht broekt wörden, zo as bievuurbeeld ''speent'' en ''murre''. ==Ofskaffing== In [[1820]] wör in [[Nederlaand]] de [[IJkwet]] invoord. Dit wör doan um de weeldgröai an moaten of te skaffen. Zo was bv. n [[Tweante|Tweants]] ''skäppel'' grötter as n [[Utrecht (previnsie)|Utrechts]]. In et [[Neersassies]] gebeed blewen de oolde moaten skoonwal nog mear as hoonderd joar broekt. ==Indelige== Um een good beeld te kriegen van de grötte van de broekte moaten, wörd de benöadering in metriese moaten der achter zat: {| | width=50% | ===Inhoold=== *''vat'' (100 l.) *''speent'' (8 l.) *''viefkop'' (5 l.) *''mengel'' (3 l.) *''kanne'' of ''känneken'' (1 l.) *''vläske'' (8 dl.) *''oort'' of ''eurtjen'' (4 dl.) *''möatjen'' (2 dl.) *''pötjen'' (1 dl.) *''half pötjen'' (5 cl.) *''vingerhood'', ''-heudjen'' (1 cl) <ref>Schönfeld-Wichers, K.D. ''Woordenboek Nederlands-Twents''. 1979: Hengelo, Uitgeverij Broekhuis. "maten". p. 301</ref> ===Leankte=== *''skuppensleankte'' (leankte van ne [[batse|skuppe]] met stellen) *''Elle'' (ong. 68 cm.) *''Veerl'' of ''verel'' (17 cm) (Of eleaidt van 'een veerde deel', nen kwart) *''palm'' of ''pälmken'' (6,8 cm) *''haandbreed'' *''voot'' (30 cm) *''span'' (van doem töt peenk, ong. 20 cm) *''doem'' of ''duum'' (2,5 cm) ===Oppervlak=== Ook warren der ofzeunderlike moaten um stukke groondoppervlak op te metten: *''beunder'' (1 are) *''murre'' (32 are, vroger ook 60 x 60 m) *''speent'' (2 are) *''roo'' (1 are) *''margen'' ([[Veluwe]], 600 roe) *''skäppel'' (40 x 40 m, of 887 m²) <ref>Schönfeld-Wichers, K.D. ''Woordenboek Nederlands-Twents''. 1979: Hengelo, Uitgeverij Broekhuis. "landmaten". p. 285</ref> | valign=top | ===Gewicht=== *''murre'' of ''mud'' (70 kg, vroger 80 kg) *''skäppel'' (20 kg) *''speent'' (10 kg) *''poond'' (480 g) *''oons'' (30 g) *''lood'' of ''leudjen'' (10 g) ===Ofstaand=== *''trad'' (groten vootstap, 3,5 voot, ong. 1 meter) (vgl. et Engelse [[yard]]) *''hanentrad'' (kleainen ofstaand) *''hanenskreeuw'' (ofstaand töt woerop t gekreei van nen [[haan|hanen]] te heuren is) *''smetteweagens'' (steenworpsofstaand) <ref>Schönfeld-Wichers, K.D. ''Woordenboek Nederlands-Twents''. 1979: Hengelo, Uitgeverij Broekhuis. "afstand". p. 109</ref> <ref>Schönfeld-Wichers, K.D. ''Woordenboek Nederlands-Twents''. 1979: Hengelo, Uitgeverij Broekhuis. "lengtematen". p. 289</ref> |} {{Bron|<references/>}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] 3idiefejhxknwrrq22v66gmmexr9igs 0 14336 293379 293378 2017-06-19T19:21:26Z 94.213.251.55 /* Platenriege */ wikitext text/x-wiki '''The Spitfires''' is ene van de oldste bands oet den [[Achterhook]]. Ze bunt begonnen in 1939 as n soort van [[bigband]], en hadden too nog den name 'Dans Orkest Brugman'. Noa den oorlog hef Gradus Brugman den name veranderd in The Spitfires. As eerbetoon an et vleegtuug, ziene ontwarpers, bouwers en vlegers. De Militaire bevri-jdingsfeesten, 'Trommelvuren' eneumd, wodden in heel Nederland evierd en deur The Spitfires oet evoerd. Ze spöllen dus heel völle veur Nederlandse en Geallieerden militairen en zelfs op oetneugen van de RAO in de Scala in Londen. Et orkest bestond in dee tied (zowat twee joor) oet zo'n 16 muzikanten en twee zangeressen. Den meest bekenden muzikant van The Spitfires is [[Hein Migchelbrink]], den in 1979 bi-j de band is begonnen, en noa meer as darteg joar et langst spöllende lid is. Hee is altied te kennen an zienen alderbastend groten board, zienen hood, en ziene zwatte kleare. In de joaren 90 van de veurege eeuw bunt de bloazers deroet egoane, en vervongen deur nen gitarist. ==Platenriege== ===CDs=== *''Wie goan deur'', (Buma/Stemra 119303, 1993) *''<nowiki/>'t Spitvirus'', (8713545 300956, 1995) *''Of neethan'', (Bunny Music BUCD 9385, 1996) *''Dubbel en Dwars'', (2-cd BUCD 9404, 1998) *''Landjeplat, hoepeltroet & dat soort zaken'', (TTC21892, 1999) *''De serieuze tour'' (2002) *''Aj alles gehad hebt'' (Foei-foei & Co. ,2006) *''Het Beste Van - 2CD'' (2008) *''75 Jaar - Top 75 - 4CD'' (2014) *''Nog Eene Dan'' (2017) [Hein Solo als Hein van the Spitfires] ==Bronnen== {{Bron| *[http://www.streektaalzang.nl/strk/geld/geldspin.htm Streektaalzang] *[http://www.spitfires.nl Webstea van the Spitfires] *Extra informatie, ne kleindochter van Gradus Brugman }} {{DEFAULTSORT:Spitfires, The}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Achterhook]] [[Kategorie:Nederlaandse muziekgroep]] [[Kategorie:Dialektmuziek]] 5zxy82jga29j3dt6ldh07nyhr9n7q0b 14 14343 261230 252772 2013-04-02T19:23:00Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 51 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7862809]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mal:Geluud|Meziek]] rc8e03q5acyoi49abt5v08pq6g5tvco 10 14347 268341 267030 2013-06-26T08:39:39Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki 261px|thumb<noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 3j57sxz230hwxjvsectni101n41w06r 6 14350 133418 2010-01-13T14:32:18Z Grönneger 1 35 '''Bie t gebroek van dizze ôfbeelden is t verplicht om n verwiezen noar t bronwebstee tou môken''': www.trankiel.com wikitext text/x-wiki == Beschrieving == '''Bie t gebroek van dizze ôfbeelden is t verplicht om n verwiezen noar t bronwebstee tou môken''': www.trankiel.com == Licentie == {{Bepark}} miz27ir7vjd2uevpfwl6cvnym44flmv 0 14354 133646 2010-01-14T19:35:19Z Servien 7 [[Oolde Neersassiese Moaten]] is ewiezig naor [[Oolde Neersassiese moaten]]: in 't is gien Duuts ;) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Oolde Neersassiese moaten]] c86dv9vcaw2vhvxlavi39sylcaal8o7 0 14356 289175 263487 2016-10-28T14:50:21Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Johannes Wilhelmus Maria (Johan) Gigengack''' ([[20 mei]] [[1933]] - [[18 oktober]] [[1976]]) was nen skriewer in t [[Tweants]] oet [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]. Hee köm oet ne [[karmis|koarmse]]femilie, en zin vaa en moo warren beaide doof. ==Leawen== Vanof zin veerteenden deed he al skriewen. In de vieftiger joaren van t twentigste joarhoonderd skreef he verhalen vuur ''De Komeet'', n [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms]] vakblad vuur koarmsebazen. Vake gungen dee oawer [[keunst]], [[geschiedenis|geskiedenisse]], [[geleuf]], en de koarmse. Noa det he noar t gymnasium van t kleinseminarie in [[Megen an de Maas]] was egoan, köm he zo um de [[1955]] in anraking met de ''Tweantse Taalbeweaging''. In det joar köm ook zin earste book oet: ''Graedske'', wat helemoal in t Tweants was. In [[1956]] begun he zin egene oetgewerieje, en köm he met t blad [[Twènterland en -leu en -spraoke]], woervuur't he zelf ne skriefwieze bedachten. Samen met [[G.B. Vloedbeld]] was he gangs met n Tweants wöardebook, woervan in zin blad alvusten de wöardeliesten edrukt wörden. Gigengack hopten de strekskriewerieje radikaal te verniejen duur an te sloeten op de tiedsgeest. Zin korte beuken ''De boetenste duusternis'', dee doar bod van. Der wör vuur t eerst vriejelik oawer seks eskrewen, en det stotten aandere platskriewers vuur de skennen, zo as bv. [[Johan Buursink]]. Det greep Gigengack zo slim an det hee besleut nooit mear in t plat te skriewen, en hee herneumden zin blad noar ''Twentse Post''. t Is bekeand det zin blad um allens was. Hee dee allens zelf. Redaksie, t Zetten, t drukken. Hee har mangs nen kroam in t hoes, van stapels drukwoark det nog evoolden mos worden. Duur ''Elseviers Weekblad'' wör zin book vergelekken met t book ''Fabriek'' van n [[Freeslaand|Freesk]] [[Trinus Riemersma]] en ''De Metsiers'' van [[Hugo Claus]]. Der wör van ezegd det "de intimiteit van dialectliteratuur verstoord werd door gedachten en begrippen die in een groot taal- en denkgebied thuishoren''. Noa zin ofskeaid van t Tweants leut Gigengack zik in met Hengelse keunstenoaren, woermet he zochen noar ne depere beleawing, wat um oeteaindelik nit lukten. In t Neerlaands skreef hee doar oawer in zien beuken ''De trap der vergezichten'' (1971). Hee kon t toch nit loaten en köm wier bie de Tweantse sproakebeweaging bie. Hee wör mede-oprichter van de [[Kreenk Vuur de Tweantse Sproak]]. Doarbie wör he an ezat duur oetgewer Witkam um ''Twentse Woorden en Gezegden'' (1979) te maken. Det is n book met onmeundig völle zegswiezen, dee't he beskrif vanoet de manere zo as ze gebroekt wordt.<ref>F.G.W. Löwik (2003), ''De Twentse Beweging : strijd voor modersproake en eigenheid.'' Grönningn: Rieksuniversiteit Grönningn. [http://dissertations.ub.rug.nl/FILES/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/wieiswie.pdf 'Wie is wie?'](pdf)</ref> ==Skriefwoark== ===Beuke=== *''Graedske'' (1955) *''De boetenste duusternis'' (1961) *''De trap der vergezichten'' (1971) *''Twentse woorden en gezegden'' (1979) ===Tiedskriften=== *''Twènterland en -leu en -spraoke'' (van 1956 töt 1961) *''Twentse Post'' (1961 töt 1976) ==Uutgoande verwiezingen== [http://johan.gigengack.nl Leven en werk van de schrijver Johan Gigengack uit Hengelo] {{Bron|<references/>}} {{DEFAULTSORT:Gigengack, Johan}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Schriever in t Tweants]] [[Kategorie:Tukker]] [[Kategorie:Hengel]] qqcvzg0od4vq6q8dh2zhbpw7rtt0lb9 0 14357 133680 2010-01-14T21:12:07Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Geleuf]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Geleuf]] iqbph4q3j2s61bb9wiw991edo7zf57g 0 14358 284006 279239 2016-03-21T13:39:05Z 80.65.107.42 wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Twitter logo.svg|thumb|right|300px|Beeldmoark van Twitter]] '''Twitter''' is ne webstea woerop as leu berichtjes van 140 tekens köant zetten. De webstea is bedoold as [[sosjaal netwerk]], woermet as leu ne egene persoonlike ziede an köant maken en ne egene ofbeelding der biej köant zetten. Liek zo as det bievuurbeeld bie de profielstea [[Facebook]] geet. De leste joaren is Twitter oet egröaid töt niejs-platform. Umdet et noar verhoolding eenvooldig en rap te gebroeken is en de informasie zo beundig meugelik verteeld mut worden, is et op dit ogenblik ene van de meest geleefde middelen um belangriek niejs oet te wesseln. == Gebroek == Et gebroeken van Twitter wörd ook wal ''twitteren'' of ''tweeten'' eneumd, wat ''kwettern'' of ''tjilpen'' beduudt. As beeldmoark hef Twitter dan ook n kleain veugelken. Twitteren is feaitelik et biehoolden van een mini[[weblog]], en det kan met den kompjoeter of met et mobielken. Gebroekers geewt antwoord op de vroage: ''Wat doo'j?'' of ''Wat is der goans?''. Ze hebt hiervuur mear 140 tekens, woerin as ze köant oetleggen wat öare gedachen zeent, of woer of ze zeent, wat ze doot, en zo wiedter. Vake kiest nen twitterder een bepoald oonderwoarp um oawer te tweeten. Leu dee as doar mear oawer weelt weetn, köant denne dan volgen. Nen twitterder kan ook in et vuurten angewen det he oargens bie zal wean en doaroawer zal twittern, zodet de ''volgers'' op de heugte bliewt van wat den twitterder metmaakt. == Geskiedenisse == Twitter is op erichet in oktober 2006 duur ''Obvious Corp'', een bedrief oet et [[Amerika]]anse [[San Francisco]]. Twitter begun as een oonderzeuksproject binnen Odeo, ne webstea van et webbedrief Obvious van [[Noah Glass]] en [[Jack Dorsey]]. Et grote publiek kon der vuur et eerst op in[[2006]]. Twitter wun de Southwest Web Award van [[2007]] in de kategorieje "blog". As daankwoard har et bestuur van Twitter den volgenden tekst: "We'd like to thank you in 140 characters or less. And we just did!" ("Vie weelt oeleu bedaanken in 140 tekens of meender. En det he'w non edoan."). Et antal gebroekers van Twitter nöm machtig too, vuural duur vlotte niejsberichten noa raampen en aandere niejheden, zo as de noodlaanding van bv. Turkish Airlines vlocht 1951 en de opstaanden noa de presideantsverkiezings in [[Iran]] in juni [[2009]]. Vuuranstoande Twittergebroekers zeent bv. [[Barack Obama]], [[Stephen Fry]], [[Lance Armstrong]] en [[Robert Scoble]]. In [[Neerland]] he'j bv. minister [[Maxime Verhagen]], en in België is [[Kim Clijsters]] drok op Twitteren. Op [[20 november]] [[2009]] leut ZDNet weten det et viefmiljärdste twitterbericht was eskrewen, duur nen Amerikaan Robert Sloan. Hee skreef ne reaksie op nen aanderen twittergebroeker: "Oh lord". Op [[5 meert|5 meart]] [[2010]] wör et tienmiljärdste twitterbericht verzeunden. Et was allene nit te leazen vuur de boetenwearld, umdet den Twitteraar zin profiel hef of eskoarmd. Der wör berekkend det der ongevear 600 tweets per sekonde wordt eplaatst.<ref>[http://mashable.com/2010/03/04/twitter-10-billion-tweets-2/ Mashable.com] "Twitter hits 10 Billion Tweets", bezocht: 5 meart 2010</ref> In Neerlaand wör op [[22 november]] [[2009]] et woard Twitteren ekeuzen as Neerlaands woard van t joar, duur t [[Genootschap Onze Taal]]. ==Oetbreadingen== Umdet wat leu neet genog harren an de basismeugelikheden van Twitter, zeent der verskeaidene oetbreadingen vuur oontwikkeld. Een zied-oonderdeel van Twitter was TwitPic (ne ofkörting is van ''Twitter Picture''). Met disse funksie ko'j fotoos op twitter zetten, of ze noar oew profiel steuren, zodet ze vanzelf op Twitter komt. Met det Twitter noa verloop van tied disse meugelikhead zelf toovoogn an de et standaard twitterpakket, was TwitPic neet mear neudig. De leste joaren zit Twitter in zwoar wear. Der komt neet völle nieje gebroekers mear bie en et jonge volk kiezet vuur aandere netwoarken as [[instagram]] en [[snapchat]]. Um toch interessant te bliewen, hef Twitter vanear ne stemmeugelikheid der bie edoan. Doarmet kan nen twitterder ne minipeiling hooldn. Ne aandere oetbreaiding is de toovoging van gif-ofbeeldingen, woermet as nen twitterder een bepoald geveul kan loatn zeen. == Oetgoande verbeendige == * [http://www.twitter.com offisjele webstea] {{Bron|<references/>}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Webstee]] pjvthdvydehnilw6uf9edcj1ygt1wct 14 14360 266381 259357 2013-05-10T17:30:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mal|Opmaak]] 7qq23nwaouf3bmj5h6jpf5z0shg9279 6 14362 158980 153458 2010-08-25T14:44:39Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] [[fy:Ofbyld:Lânkaart lokaasje hylpersk.GIF]] c55sawt9s3g4xfuc76kx64dit7cy8em 0 14363 291135 286277 2016-11-03T14:36:14Z Wwikix 13678 /* Literetuur */ kat wikitext text/x-wiki Et '''Hindeloopers''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Hylpersk'') is et archaïsche [[Freeske taaln|Friese dialekt]] van et haevenstadtien [[Hindeloopen]] an de westkust van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[perveensie]] [[Frieslaand]]. Et het een slim behooldende klaankleer en woordeschat, waoj' een protte [[Ooldfries]]e woorden in weerommevienen kunnen. Et wodt nog praot deur zoe'n 300 meensken, die meerstal al wat oolder binnen. Et antal sprekers lopt ok rap terogge. == Schrieftael == Et Hindeloopers is in alle gevallen al van de [[17e ieuw]] of schriftelik overleverd. In [[1981]] verscheen et ''Hylper Wurdboek'' (Hindelooper Woordeboek) as onderdiel van de ''Rige Fryske Dialektstúdzjes'' van de [[Fryske Akademy]]. == Ontwikkeling == Deur de ligging op een [[schiereilaand]] het [[Hindeloopen]] tot in de [[20e ieuw]] isoleerd west van de rest van Frieslaand en had et ieuwenlaank meer kontakten mit de [[Noord-Hollaand|Hollaanse]] kuststeden an de aandere kaante van de [[Zuderzee]]. Zodoende het et Hindeloopers een grotere invloed van de [[Hollaans (dialekt)|Hollaanse dialekten]] ondergaon as de aandere Friese dialekten. Veural et [[Amsterdams]] het deur de ieuwen henne een grote invloed op et Hindeloopers uutoefend. De ligging van Hindeloopen is liekewel niet de volledige verklaoring veur et dialekt: tot omdebi'j [[1800]] had [[Koudum]] naemelik een dialekt dat stark op et Hindeloopers leek. == Verschil mit et Standerdfries == [[Ofbeelding:Laandkaorte_lekaosie_Hindeloopers.GIF|thumb|250px|De lekaosie van et Hindelooper dialekt in et Friese taelgebied]] In et Hindeloopers is de [[Friese breking]] niet deurvoerd. Zo is ''ee'' gien ''ie'' wodden, en ''oo'' gien ''uo''. Veerder wodden pattie kombinaosies aanders zegd. De kombinaosies ''âld'' en ''âlt'', in et Standerdfries mit een stomme ''l'', wodden in et Hindeloopers mit een ''l'' en een gewone ''aa'' zegd, bi'jgelieks "''aald''" veur "âld". En et Hindeloopers het dan ''ae'' waor et Standerdfries ''aa'' het, bi'jgelieks "''waerm''" veur "waarm". Veerder is de Hindelooper ekwivalent van de "tsj" de "tj", liekas in "''tjian''" ("tsjin"), daornaost wodt de "ts" vaeke nog ofzwakt tot een "s", liekas in "''serke''" ("tsjerke"). Et Hindeloopers het ok nog een tal klaanken die in et Standerdfries niet veurkommen: * "ä" . "''twädde''" ("twadde") * "ö" . "''röt''" ("rôt") * "ûi" . "''bûie''" ("boei") * "ia" . "''fiald''" ("fjild") * "èa" - "''hèal''" ("hel") * "èu" - "''fèuwer''" ("fjouwer") * "öi" - "''böis''" ("buis") * "öu" - "''möukje''" ("miaukje") * "iiuw" - "''fiiuw''" ("fiif") * "ôi" - "''môi''" ("moai") * "aau" - "''paau''" ("pau") In de spelling hej' ok nog twie aandere verschillen, deurdat et Hindeloopers uutspraokverschillen angeft die in de spelling van et Standerdfries niet zichtber binnen. Et gaot daorbi'j om "ò" veur de o-klank in "hok", liekas in "''tòlle''" veur "telle", en om de lange '''ú'' die in et Hindeloopers altied as "uu" schreven wodt. D'r bin ok een peer lexikaole verschillen; bi'jgelieks: "''siie''" veur "naaie", "''tät''" veur "happe" (in de zin van kiendertael veur "kiepe") en "''öie''" veur "sipel". In de woordeschat van et dialekt bin een protte woorden beweerd bleven die in et Nederlaans en in et Fries niet meer bruukt wodden. De verschillen in uutspraoke en woordeschat tussen et Hindeloopers en et Standerdfries bin zo groot dat de onderlinge verstaonberhied in gevaor komt. Een steekproef leut zien dat et Hindeloopers staorigan naor et Standerdfries toebewegt, dit komt lichtkaans deur et toenemende kontakt en et verhuzen van sprekers van aandere [[Westlaauwers Frais|Fries]]e dialekten naor Hindeloopen. == Veurbield == As veurbield van et Hindeloopers de eerste riegels van ''Bittersweet'', de Hindelooperse versie uut et Bitterswietperjekt, mit daoronder dezelde tekst in et Standerdfries. :Bittersweet, bittersweet :priuwt dizze likje minnesang :sol dyn aer wol eenkear fange :as de fyne droppen 't ryne :(...) (Vertaeling [[Gosse Blom]]) :Bitterswiet, bitterswiet :Priuwt dit lytse leafdeliet :Sil dyn ear it oait wel heine :As de fine drippen 't reine :(...) ([[Tiny Mulder]]) == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.meertens.nl/books/winkler/hynljippen.html De geliekenis van de verleuren zeun, in et Hindeloopers] == Literetuur == * K. Boelens en aanderen, ''Twataligens - Ynlieding yn Underskate Aspekten fan de Twataligens'', Liwwadden, 1981. * G. Blom, ''Hylper Wurdboek'', Liwwadden, 1981. * K. Jansma, ''Friesland en zijn 44 gemeenten'', Liwwadden, 1981. {{SNLV}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Freesk]] [[Kategorie:Streektaol in Frieslaand]] mfb01zh9phcfrchw65z6yu253jknt9v 10 14364 266897 259359 2013-05-10T21:03:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel2|Interlingua|ia|Iste usator pote contribuer con un [[:Kategorie:Gebruker ia-2|'''intermedie''']] nivello de [[:Kategorie:Gebruker ia|'''interlingua''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ia-2|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ia-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ia-2]] </noinclude> ebnu4n35l3tvuxxywgx45nxugwpye1u 10 14365 133851 2010-01-17T14:55:05Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker ia-2]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker ia-2]] 852bwcivqd1vihr1je2nxv6g58jvyfk 14 14366 271617 266094 2013-12-06T23:36:15Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker ia]] gigpr9xw71bafjmpd7rr2m7zkm9pcnw 14 14367 266093 259360 2013-05-10T16:29:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|ia]] 8kafpff5nst9g2k3rxk0y3tjpjcb81o 10 14368 271733 266901 2013-12-07T00:22:21Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Italiaons|it|Questo utente parla '''[[:Kategorie:Gebruker it|italiano]]''' come '''[[:Kategorie:Gebruker it-M|lingua madre]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker it-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker it-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|it-M]] </noinclude> e5gxeslo5qazk8sfrkoar6fz6x53ye9 0 14369 259353 253315 2013-03-11T12:14:08Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 158 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q18633]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == === Tweeden Weerldoorlog === [[Ofbeelding:Second world war europe 1940 map de.png|thumb|Europa in 1940]] * [[12 meert]] - Ende van den [[Winteroorlog]], Finland verliest völle laand, moar blif onafhanklek. * [[9 april]] - [[Weserübung]] ** [[9 april]] - [[Denmaark]] laat [[Nazi-Duutslaand|Duutse]] troepen binnen. ** [[5 meie]] - Zuud- en Midden-Noorwegen in Duutse haanden. ** [[29 meie]] - Allieerden verovert [[Narvik]]. ** begin juni - De [[Britten]] en [[Fraansen]] trekt zich terug uut Noord-Noorwegen. ** [[10 juni]] - De leste Noorse troepen gift zich oaver an de Duutsers. * [[10 meie]] - [[Fall Gelb]] ** [[11 meie]] - [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] bezet. ** [[15 meie]] - [[Nederlaand]] capituleert buten Zeelaand. ** [[20 meie]] - Duutse troepen an t [[Engels Kanaal]]. ** [[28 meie]] - [[België]] capituleert. ** [[4 juni]] - De Britten voltooit [[Operation Dynamo]], de evacuatie uut [[Duunkerken]]. * [[5 juni]] - [[Fall Rot]] ** [[14 juni]] - [[Paris]] bezet. ** [[17 juni]] - [[Maginot-linie]] af'esne'en, ** [[25 juni]] - [[Frankriel capituleert]]. * half juni - De [[Sovjet-Unie]] bezet de [[Baltiese stoaten]] * [[10 juli]] - [[31 oktober]] - luchtslag om [[Groot-Brittannie|Brittannie]] * begin augustus - De Sovjet-Unie annexeert de Baltiese stoaten. == Geboren == * [[10 febrewaori]] - [[Rouke Broersma]], schriever aover de Drèentstalige schrieveri'je * [[18 meie]] - [[Dinie Hiddink-Dijkman]], Achterhookse skriefster * [[24 juni]] - [[Luuks Nijsingh]], streektaalzanger uut De Balk * [[Dik Bartelink]], [[Achterhook|Achterhooksen skriever]] == Uut de tied == * ... == Oetgoande verbeendige == {{commonscat}} bhwo5g2etsfo71rnbb7eptyn5thnbag 6 14370 158978 153459 2010-08-25T14:44:34Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki Belaangriekste Noorse dialektgroepen: *West-Noors *Oost-Noors *Trönders/Trönderlag-Noors *Noord-Noors *Jämtlaands (Sveeds dialekt dat meer op t Noors liekt, veul overainkomsten mit t Trönders) *Elfdaals (Sveeds dialekt dat meer op t Noors liekt) {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] a0j2ed3pi97eqz368vkpe12tgej4rm0 0 14377 273369 263651 2014-03-05T23:37:50Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Marimba-Antonko-AMC12.jpg|thumb|right|300px|Ne marimba vanof de vuurkaante]] Ne '''marimba''' (ook vuur de wille mangs ''tingeldeenk'' eneumd) is n muziekinstrumeant wat vaalt oonder t melodies slagwoark, de zo eneumde [[idiofoon|idiofonen]]. Ne marimba lik völle op ne [[xylofoon]] en wörd doarmet nog wal vake duur mekoar ehaald. Ne marimba besteet oet n rek met doarop heultene pleanks. De [[Alterasie (muziek)|alterasiepleanks]] lignt iets heuger as de aandere pleanks, um te zorgen det n spöller ze better kan zeen en raken. De pleanks zeent op toonheugte estemd; wo länger de pleanks, des te leger n toon. Ze wordt estemd duur an de eunterkaante t pleanken oet te hollen, woerduur t geluud leger wörd. Wo dikker t pleanken, des te heuger t geluud. Oonder de pleanks zitt [[metaal]]ne kökkers dee t geluud verstoarkt en woervan at de leegste hoaste töt an de groond komt. In spesjale oetvoerings van de marimba (met n groot bereik) mut dee zelfs eböagen worden um nit an de groond te kommen. Ne marimba wörd bespöld duur met spesjale stökke met köppe van velt, goaren of koord op de pleanks te houwen. Doarbie kan n spöller der vuur kiezen um net iets oet t middeln van de pleanks te houwen vuur n woarm geluud, of juust mear noar de böawenkaante vuur n gedeampt geluud. n Hudigen vorm van t deenk wör geleaidelik oontwörpen duur [[Japan]]ezen, [[Duutslaand|Duutsers]] en [[Amerika]]nen, oet de tradisjonele [[Mexico (laand)|Mexikaanse]] en [[Guatemala|Guatemalese]] marimba, den at doar op zin buurt wier was met ekömmen met [[Afrika]]anse slawen. ==Bekeande moarken== Bekeande marimbamoarken zeent oonder mear: *''Yamaha'' *''Adams'' {{Commonscat|Marimba}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] [[Kategorie:Slagwoark]] taf7917arq8by73r2hbievwhe5qd7zb 0 14379 290837 282130 2016-11-02T11:06:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki n '''Kaark''' is n geleufsgemeenschap. Der bin verschillende kaarken, de grootste kaark ter wereld is de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholieke Kaark]] en daornao de [[protestantisme|protestantse]] kaarken die amparte kleine verbondschappen vormen. De [[Oosters-Orthodoxe Karke|Oosters-Orthodoxe Kaark]] is de darde grootste kaark en is veural aktief in de Balkanlaanden. n Kaark hoeft niet altied [[christendom|christelik]] te wezen, zo is der ok de [[scientology]]kaark die merendeels in [[Amerika]] veurkomt. == Zie oek == * [[Kaark (gebouw)]] * [[Vrijmezzelderij]] {{Begin|vel}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Christendom]] 2zd7vbzfq0as5xwswavtftv8zdwlx1b 0 14380 284089 284087 2016-04-02T19:33:11Z Woolters 62 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/212.203.0.11|212.203.0.11]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:Woolters|Woolters]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Communist star.svg|thumb|right|200px|Teken van kommunisme: Hamer en Sikkel]] t '''Kommunisme''' is nen [[Samenleaving|samenleawingsvörm]] woerin at staanden en klassen nit bestoat of der achterhen edoan wordt, en oarmood in de haande eheulden wordt, en t politieke gedachengood en sosjale beweagingen wordt of estemd op t anjagen en behoolden van zonne samenleawing. Kommunisme is bedacht duur [[Karl Marx]]. Hee meanden det t kommunisme n lesten stap noar de beste samenleawing is, den't bereikt wörd duur ne opstaand van t gewone volk, en den't allene meugelik is noadet ne sosjalistiese fase de produktieve krachten ontwikkelt, wat oeteaindelik töt n oawervlood van goderen en diensten lid. "Puur kommunisme", zo as Marx det bedoolden, heuld in ne klassenloze, stoatenloze en oonderdrukkingsvrieje samenleawing, woerin't [[demokratie]]s wörd bepoald wat der emaakt mut worden en wat vuur besloetvörming evolget mut worden. Hierduur hef ieder lid van de samenleawing deel in de politieke en ekonomiese besloetvörming. Rechtevoort wörd kommunisme aait in verbaand ebracht met [[Bolsjewisme]] of [[Marxime-Leninisme]] en de besloetsvörme van de verskeaidene kommunistiese laanden woerin't de regearing baas was oawer alle produksiemeugelikheden en centraal esteurde ekonomieën. Kommunistiese oawerhearsingsvörme, dee't allemoal evörmd zeent noar leninisties model, warren meesttieds [[autoritear]], oonderdrukkend en manipulerend, en probeerden vuurnamelik öare egene macht te behoolden. As politiek ideaal wörd kommunisme vake zeen as nen tak van t [[socialisme|sosjalisme]]; ne grote groep ekonomiese en politieke ideeën dee't egroondt zeent op verskeaidene politieke en gelearde beweagings dee't voortkomt oet t woark van filosofen van de [[Industriële Revolusie|Industriële]] en [[Fraanske revolusie]]. Kommunisme wil ne meugelikheaid beden um de problemen van ne [[kapitalisme|Kapitalistiese]] samenleawing en [[marktekonomie]] te vuurkommen en de gevolgen van nasjonalisme. Marx meant det de ennigste wieze um disse problemen op te lössen is det t woarkvolk (t ''proletariaat''), dee't feaitelik zorget det t good geet met met de samenleawing en det de regearende klasse (''bourgeoisie'') n riek leawen hef oawer de ruggen van t woarkvolk, t regearende volk vervangt as regearing, en zo ne vrieje samenleawing maakt, zoonder klassen of rassiale verskillen. De meeste vörme van Kommunisme zeent egroondt op t gedachengood van Marx (zo as bv. t [[Leninisme]], t [[Maoïsme]] en t [[Luxemburgisme]]), mear der bestoat ook vörme van Kommunisme dee't nit op t gedachtengood van Marx egroondt zeent, zo as t [[Kristendom|Kristelike]] kommunisme en t Anarchistiese kommunisme. Marx hef nooit beskrewen wodöanig at kommunisme as ekonomiese driefkracht zol woarken, mer t wörd edacht det ne kommunistiese ekonomie zol betekenen det alle produksiemiddelen oonder algemeen behear zollen vallen, wat dus t idee van individueel bezit van kapitaal oontkracht. == Kommunistiese Laanden == [[Bestaand:Communism.PNG|right|thumb|350px|Huidige Kommunistiese laanden zeent in t rood, vrogere kommunistiese laanden stoat in t oranje.]] * [[Kuba]] * [[Volksrippebliek China|China]] * [[Laos]] * [[Noord-Korea]] * [[Vietnam]] == Vrogere kommunistiese laanden == * [[Sovjet-Unie]] * [[Duutse Demokratische Republiek|DDR]] * [[Albanië]] * [[Roemenië]] * [[Polen]] * [[Tsjechoslowakije]] * [[Hongaarnlaand|Hongarije]] * [[Joegoslavië]] * [[Bulgarije]] * [[Jemen|Zuid-Jemen]] * [[Mongolië]] * [[Kambodja]] (duur Vietnam as rood-[[Fassisme|fassisties]] ezeen) * [[Angola]] * [[Ghana]] * [[Ethiopië]] * [[Guinee]] * [[Tanzania]] * [[Somalië]] (was offisjeel nen sosjalistiesen stoat, mear feaitelik har de regearing niks te vertellen) * [[Afghanistan]] (kommunisties ericht) * [[Volksreppubliek Tuva|Tuva]] {{Commonscat|Communism}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Politiek]] [[Kategorie:Maotschoppi'je]] 06voyrmjo3aawaktx99i5te5e7wwpyv 0 14383 279563 275271 2015-03-27T17:45:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand: LocationHaiti.svg|thumb|right|200px|Haïti in t rood op ne kaarte van t Karibies gebeed]] [[Bestaand: Un-haiti.png|thumb|right|200px|[[VN]]-Kaarte van Haïti (klikt vuur ne oetvergroting)]] '''Haïti''', offisjeel de '''Reppubliek Haïti''' ([[Fraans]]k: ''République d'Haïti'', [[Kreyòl]]: ''Repiblik Ayiti'') is n [[eailaandstoat]] in de [[Karibiese Zee]]. t Laand ligt op t westelike deel van t eailaand [[Hispaniola]] en n antal kleaindere eailaanden, woervan't [[Île de la Gonâve]], [[Île de la Tortue]] en [[Île à Vache]] t grötste zeent. De heuwdstad is [[Port-au-Prince]]. Haïti ligt op t oosten van [[Kuba]] en op t westen van de [[Dominikaanse Reppubliek]], met ne greanze van ongevear 275 kilometer. De meeste leu dee't der wont zeent [[Rooms-katholieke Karke|Roomsk]] (80%). n Kleain gedeelte is [[Protestaant]] (16%). t Offisjele betaalmiddel is de [[Gourde]]. == Geskiedenisse == Haïti wör in [[1492]] duur [[Christoffel Columbus]] oontdekt. Toertieds wör t bewoond duur de [[taíno (volk)|taíno]]-indianen. Dit volk störf oet duur [[slawerieje|slawenarbeid]] en duur de vrömde zeektes dee't de [[Europa (continent)|Europeanen]] metnömmen. De hele bevolking van non stamt of van de slawen dee't der toertieds met doezenden tegelieke hen wörren evoord. In [[1697]] dee [[Spanje]] t bevel oawer t westelike deel van [[Hispaniola]] in haande van [[Fraankriek]], dee't gebeed umme deupten töt [[Saint-Domingue]]. t Wör ene van Fraankrieks meest weenstgewende kolonies; roond [[1780]] kom zon betten 40 perseant van alle [[suker]] en 60 perseant van alle koffie wat in Europa ebroekt wör oet Saint-Domingue. Der wör mear suker en koffie verbouwd en verwoarket dan in alle Britse [[West-Indië|West-indiese]] kolonies bie mekoar. Saint-Dominge was in dee tied t riekste bezit van Europa, en wör doarumme wal ''n Poarel van de Antillen'' eneumd. Van [[1791]] töt [[1804]] was der n [[Haïtaansen Opstaand]] tegen de Fraanske oawerheersing. Dissen opstaand wör eleaidt duur [[Toussaint Louverture]]. [[Napoleon Bonaparte]] steurden n leager, mear det wör versloagen duur de slawen, woernoa at zik Haïti op [[1 jannewaori|1 jannuwoari]] [[1804]] as eerste kolonie vrie verkloarden, oonder leaiding van [[Jean-Jacques Dessalines]], den at twee joar doarvuur Louverture vervöngen har as leaider. Wat later in det joar reup zik Dessalines oet as keaizer [[Jacob I van Haïti]], noa at he ook n namen ''Saint-Domingue'' har loaten umme zetten noar Haïti. Van haat tegen de Fraansken leut he alle blaanken van t eailaand umme brengen, en steelden he as regel det boetenlaanders op Haïti gin groond mochen hebben. Hee leut t witte gedeelte oet de [[vlagge van Fraankriek]] halen, woerduur't de vlagge van Haïti ontsteund. Hierduur wör Haïti n eersten vriejen "zwarten" stoat en n tweeden onofhaankeliken kolonie (noa de [[Verenigde Stoaten]]). De aandere koloniale machten bangen zik hiervuur, want zo wat zol ook nog wal in öare kolonies können geburen. t Laand gung van keaizerriek noar [[Keuninkriek Haïti|keuninkriek]] noar [[reppubliek (regearingsvörm)|reppubliek]]. t Oostelike ([[spaans]]sprekkende) deel van Hispaniola wör in [[1822]] in enömmen duur Haïti. In [[1825]] wörren Fraankriek en Haïti t eens oawer n bedrag van 150 miljoen francs det Haïti mos betalen vuur de finansjele skade wat Fraankriek duur Haïti's onofhaankelikheaid har eleden. Vuur det bedrag kreeg Haïti dan offisjele erkennige. Haïti nöm dee skoold op zik, um deel te können nemmen an de internasjonale haandel. In [[1844]] maken zik t oostelike deel van Haïti onofhaankelik, en wör de [[Domikaanse Reppubliek]]. Al vlot kregen de verskeaidene bevolkingsgroepen, zo as de zwarten, de [[mulat]]ten, riek, oarm, leu oet de stad en leu van t plattelaand, verskel oawer an wee de löagstoande plantages heurden. Haïti wör al gaaw eploagent duur [[krimineel|kriminele]] bendes, stoatsgrepen en inmenging van boetenof. Tusken [[1843]] en [[1915]] veraanderen Haïti 22 moal van besteur. t Laand har zowat gin export mear en n oarmood nöm too. De grote plantages verdwenen en doarmet ook de grötste inkomstenwelle. Intusken wör n skoold an Fraankriek wal betaald, mear det was pas volledig in [[1922]]. Tusken [[1915]] en [[1934]] kömmen de Verenigde Stoaten t laand regearen, um de Amerikaanse ekonomiese belangen te beskoarmen. De Amerikanen beveulen de Haïtianen t weagennet te verbetteren. Disse dwangarbeid maken de AMerikanen nit geleefd, en toew at ze vortgungen wör det beleawd as ne tweede onofhaankelikheaid. Tusken 1934 en [[1957]] was der n hoop genöal in Haïti. De Boawenloage van de mulatten, de zwarten en t achterbliefsel van Amerikaanse soldoaten probeerden allemoal an de macht te kommen. Hierduur kömmen der völle zwakke, korrupte en onhaandelbere presideanten en regearings kort noa mekoar. In [[1957]] kree'j de diktatorskoppen van de Duvaliers. Töt an [[1986]] wör t laand regeard duur eerst [[François Duvalier]] (ook wal ''Papa Doc'') eneumd, en later zinne zönne [[Jean-Claude Duvalier]] (''Baby Doc''). Det warren blooddörstige regearings. Der wörd eskatt det der in dee tied um de 50.000 Haïtianen wörden vermoord. Hierbie wordt de verkrachtings en martelings nit met erekkend. Tusken 1986 en [[1990]] was t n kommen en goan van militaire stoatsgrepen. In [[1991]] wör [[Jean-Bertrand Aristide]] ekeuzen noa ne redelik demokratiese stemming, mear hee wör acht moanden op [[30 september]] later alwier of ezat as presideant noa nen stoatsgreep van [[Raoul Cédras]]. Noa at de VS en aandere VN-laanden tuskenbeaide kömmen wör Aristide in [[1994]] wier an esteeld as presideant, en in [[2000]] herkeuzen. Oonder um was der ook völle korrupsie en n oonderling vechten um de macht. Bepoalde beslissings van Aristide wörren um nit in daank of enömmen duur laanden zo as de VS, [[Kanneda|Kanada]] en [[Fraankriek]], zo as t ophogen van t minimumloon, umdet öar det in de knippe raakten. Kort doarop ontsteund wier nen opstaand, woerbie't de opstaandigen vlot t laand oawernömmen. Aristide har in [[1995]] oet bangigheaid vuur nen stoatsgreep t leager der achterhen edoan, woerduur't Haïti allene nog n plietsiekorps har, det mear enen [[hellikopter]] har. Aristide har oonderwiel nen internasjonalen noodoproop edoan, mear hulp köm duur toodoon van de VS en Fraankriek te late. Aristide kon kiezen; of t laand oet, of vermoord worden. Hee keus vuur t eerste. Völle van zinne regearingsleu hadden dee keus nit. In [[2006]] wör [[René Préval]] ekeuzen as presideant. Der is nog aait n vredesleager van de VN in Haïti. Regearen is feaitelik lastig in Haïti; t steet te book as nen [[mislukten stoat]]. === Eardbewing Haïti 2010 === [[Bestaand:2010 haiti shake map.jpg|thumb|right|150px|Plek van de eardbewing op de kaarte van Haïti]] [[Bestaand:Downtown Port au Prince after earthquake.jpg|thumb|tight|150px|Port-au-Prince noa de bewing]] Op [[12 jannewaori|12 jannuwoari]] [[2010]] (16:53 uur plaatselike tied) wör Haïti in [[Legane]], ongevear 25 kilometer van de heuwdstad Port-au-Prince, etröffen duur ne [[Eardbeving Haïti 2010|eardbewing]] van 7,0 op de [[skoale van Richter]]. Noa de bewing warren der verskeaidene [[noabewing]]s. Der wör n [[tsoenami]]-alarm of egewen vuur Haïti en umliggende eailaanden, mear wör later wier in etrökken. Völle bekeande gebouwen störten in, zo as t paleis van n presideant, t nasjonale regearingsgebouw, de [[Katedraal van Port-au-Prince]], en ne grote gevangenis, woerduur't völle kriminelen vrie kömmen. Ook t VN-kantoor van de ''Mission des Nations Unies pour la stabilisation en Haïti'' (MINUSTAH), dee't gangs warren met de opbouw van Haïti, störten in, woerbie n direkteur, n oonderdirekteur en t heuwd van de plietsie oet de tied kömmen. Vanoawer de hele weareld wörden der hulpaksies op töw ezat, zo as oet buurlaand de Dominikaanse Reppebliek, [[Taiwan]], [[Brazilië]], t [[Verenigd Keuninkriek]], [[Qatar]] en de [[Verenigde Stoaten]]. Ettenspakketten, skoon water, dokters, reddingswoarkers, en medisienen wörden allemoal noar Haïti esteurd. In [[Neerlaand]] hebt zik de radiostasjons [[3FM]], [[Radio 538]], [[Q-music]], [[Radio 2]], [[Radio Veronica]] en [[Slam! FM]] verenigd in [[Radio 555]], um geeld bie mekoar te kriegen vuur hulp an Haïti. Radio 555 slöt op GIRO 555, ne rekkening dee't al earder wör lös edoan vuur donasies noa n raamp met de [[tsoenami]] in [[2004]]. Oawer internet, zo as op de [[netwoarkwebstea]]s [[facebook]] en [[twitter]], wörden opropen edoan um geeld te gewen vuur hulp. t Amerikaanse [[Rode Kruus]] wus binnen 24 uur mear as zeuwen miljoen dollar op te halen. [[Wees]]keender konnen via ne regeling versneld an enömmen worden, woervan't der um de 100 noar Neerlaand komt. Op 17 januari 2010 warren der 70.000 lieken vanoonder t puun ehaald,<ref>[http://www.radio1.nl/contents/11935-70-000-lijken-in-massagraven-haiti 70.000 lijken in massagraven Haïti], op de webstea van Radio 1, 18 januari 2010</ref> en volgens premier [[Jean Max Bellerive]] zeent der misskien wal hoonderddoezend slachtoffers; President [[René Preval]] meant zo um de 200.000 doden. == Bevolking == Vroger wonden der indianen (de Taíno) op Haïti. De hudige inwonners van Haïti stamt vuur t grötste deel of van Afrikanen dee't as slawen noar t eailaand wörden ebracht, en sprekt [[Kreyòl]], ne sproake den't baseerd is op t [[Fraans]]k. Doarnöast is der ne kleaine groep halfbloodleu (mulatten), dee't ofstamt van meesttieds ne Fraanske vaa en ne Afrikaanse moo. Dee sprekt Fraansk en nemt meesttieds de belangrieke banen in, en beheurt dus töt de boawenloage van de bevolking. Van vroger oet is der völle verskel en geweald tusken de mulatten en de zwarten. Umdet t mearendeel van de inwonners oet Afrika stamt, dut t laand nog Afrikaans an. Der wont negen miljoen leu op Haïti, en det antal wörd aal grötter. Völle leu köant nit leazen of skriewen, en der stoarft völle keender. Ook zeent der nen hoop leu met [[Aids]]. Umdet t laand t zo slecht hef, trekt völle Haïtianen rechtevoort noar Amerika en de Domikaanse Reppebliek. == Ekonomie == Haïti is t oarmste laand van t westelike halfroond en ene van de oarmste laanden ter weareld. Duur joaren van geweald, onröste en natuurraampen hef t laand zowat gin ekonomie, en is de verdeling tusken oarm en riek slim groot. Der woarket zowat veerhoonderddoezend keender as slawen, en wordt [[restavek]]s eneumd. Zowat 70 perseant van de bevolking zit zoonder woark. t Grötste gedeelte det wal woark hef, woarket as boer. Der is zowat gin industrie. Duur grootskoaligen [[boskap]] en verkwistend boeren steet t plattelaand op t peunt te veraanderen in ne grote weuste. De egene boerneproduksie neamp of en wörd verdrungen duur goodkeupere import. t weagennet is bar slecht. De VS is de belangriekste haandelsgenoot. Haïti mut t hebben van leningen en giften vanoet t boetenlaand, en de achterbliewers leawt heuwdzakelik van wat de Haïtianen terugge steurt dee't noar n aander laand zeent etrökken. Vroger was der nog völle toerisme, mear duur t politieke gesteggel en t geweald besteet det hoaste nit mear. == Regearing == Haïti is bekeand van de stoatsgrepen en diktators. De meeste macht ligt normaalgesprökken bie n presideant, en aandere partiejen probeert, mangs met geweald, dee macht oawer te nemmen. Völle presideanten probeerden der zelf riek an te worden of probeerden länger presideant te blieven. t Presideantambt wörd t ene moal bekleedt duur nen mulat, t aandere moal duur nen zwarten. Haïti is n vuurbeeld van nen [[mislukten stoat]], woerin't de regearing feaitelik mear n kleain deel van t laand oonder controle weet te hoolden. De oawerheaid is onhaandig en korrupt. Plietsie en t rechterlik stelsel woarket slecht, woerduur't bendes, drugshaandel, onrecht tegen de meansheaid en ontvoerings dageliks vuurkomt. t VN-leager [[Minustah]] hef wat verbettering ebracht. De internasjonale gemeenskop wil det der stoatsstrukturen en n rechterlik stelsel wordt op ebouwd. Dee opbouw verlöp laankzaam. == Geleuf == Slawen nömmen vanoet Afrika [[animisme (religie)|animistiese]] geleuwe met. In Haïti mossen ze van priesters en plantagebazen t [[Rooms-Katholieke Karke|Roomske]] geleuf an nemmen. Oet ne mengeling van t kattolicisme en Afrikaanse geleuwe onsteun [[vodou]], ne variaant van t in [[West-Afrika]] ontstoane [[voodoo]]. In t vodou zeent ook invloden terugge te veenden van de Taíno-indinanen. De Roomske koarke probeerden t vodou der wal oet te kriegen, mer det lukken öar neet. t Grötste gedeelte van Haïti is wal Roomsk offisjeel, mer doarnöast doot der ook nog nen hoop an vodou. De leste tied is t [[protestaant]]isme in opkomst. == Natuur == t Laand hef n antal kale vlaktes, mear vuural nen hoop heuwels en boarge. Eerst was t laand bedekt met bos, mear det wör ekapt um te können boeren, of um van te stokken en te kokken. Rechtevoort is der nog mear twee perseant van t bos oawer. Duur de völle heuwels en boarge zorgen disse boskap vuur drekstreume en groondverzakkings. Dit is slecht vuur de laandbouw en zorget det orkanen en cyklonen vrie spel hebt. Völle deers zeent öar leafgebeed kwiet ewörden en doarduur oet estörven. {{Commonscat|Haiti}} {{Bron|<references/>}} {{DEFAULTSORT:Haiti}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Amerika]] 2hx05af46d4fimnslsarx74eken2sm3 0 14385 134101 2010-01-19T20:23:29Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Haïti]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Haïti]] 1cvjwb2j5cfgg8jb55mcjgp30na685v 0 14391 134115 2010-01-19T22:56:37Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kommunisme]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kommunisme]] qhfsbogo3rb8xgp2r3ff6mv1zxi2rvj 0 14392 259363 253312 2013-03-11T12:14:20Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 161 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5268]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == === Tweeden Weerldoorlog === * [[4 jannewaori]] - Begin [[slag om Monte Cassino]] ** [[22 jannewaori]] - De [[allieerden]] landt tussen [[Rome]] en de [[Gustav-linie]], ze kunt neet uutbrekken, moar holdt wel stand ** [[15 febrewaori]] - De allieerden gooit de abdi-je plat ** [[18 meie]] - [[Pooln|Poolse]] troepen verovert de abdi-je ** [[4 juni]] - De allieerden verovert Rome * [[28 jannewaori]] - [[Leningrad]] wordt ontzet * [[3 febrewaori]] - De [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikanen]] verovert de [[Marshalleilanden]] * [[22 febrewaori]] - De Amerikanen bombardeert [[Nimwaege]] * meert - [[Japan]] valt Midden- en Suud-[[Chinese keizerriek|China]] an * [[12 meie]] - De [[Sovjet-Unie]] hef de [[Krim]] gans heroverd. * [[6 juni]] - [[D-Day]], de allieerden landt in [[Normandie]] ** [[27 juni]] - De allieerden verovert [[Cherbourg]] * [[12 juni]] - Duutse [[V1]]-aanval op [[Londen]] * [[15 juni]] - De Amerikanen landt op [[Saipan]] * [[22 juni]] - [[Operatie Bagration]] ** [[3 juli]] - De Sovjet-Unie herovert [[Minsk]] ** [[13 juli]] - De Sovjet-Unie verovert [[Vilnius]] ** [[24 juli]] - De Sovjet-Unie verovert [[Loeblin]] ** [[27 juli]] - De Sovjet-Unie verovert [[Belostok]] * [[20 juli]] - Moordanslag op [[Adolf Hitler|Hitler]] * [[23 juli]] - De Sovjet-Unie verovert [[KZ Majdanek]] * [[1 augustus]] - Opstand tegen de Duutsers in [[Warschau]] ** [[2 oktober]] - De [[Armia Krajowa]] kapituleert * [[4 augustus]] - [[Anne Frank]] wordt arresteerd * [[15 augustus]] - [[Operation Dragoon]] - Amerikanen en Fraanzen landt in Zuud-[[Frankriek]] ** [[18 augustus]] - De Fraanzen verovert [[Marseille]] * [[23 augustus]] - [[Roemenië]] stapt uut de [[Akse]] en verklaart Duutslaand de oorlog. * [[24 augustus]] - De allieerden verovert [[Paries]] * [[4 september]] - De [[Verienigd Keuninkriek|Britten]] verovert [[Antwaarp (stad)|Antwerpen]] * [[12 september]] - De Amerikanen verovert [[Roetgen]] * [[17 september]] - [[Operation Market Garden]] ** [[26 september]] - De allieerden trekt zich terug * [[2 oktober]] - De [[Razzia van Putten]] * [[21 oktober]] - De Amerikanen verovert [[Aken]] * [[26 oktober]] - [[Slag bij Leyte]] * [[5 december]] - De Britten verovert [[Griekenlaand]] * [[13 december]] - De allieerden landt bij [[Mindoro]] * [[16 december]] - [[Ardennenoffensief]] == Geboren == * - [[Hans Keuper]], Achterhooksen muzikaant (Boh Foj Toch) en skriever * [[17 febrewaori]] - [[Karl Jenkins]], Kumriesen New Age-muziekskriewer == Uut de tied == * … == Oetgoande verbeendige == {{commonscat}} e7g4jwtfph1wi3luexyszlnrpzi7dhs 0 14396 134209 134176 2010-01-20T14:43:46Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Verienigde Staoten van Amerika]] wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Verienigde Staoten van Amerika]] fsa6wggdbyf1nxq1nx9kr6vjobkstcp 14 14403 292712 266371 2016-12-22T11:24:57Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mal|Beheer]] iyvy12c0xp8g8cvxwbakn826wqo7z8u 10 14404 271904 266792 2013-12-07T01:06:01Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki Dit {{#if:{{{sectie|}}}|{{{sectie}}}|artikel}} of een eerdere versie ervan is (gedeeltelijk) vertaald vanaf de <span class=plainlinks>[{{fullurl:{{{taal|en}}}:{{{titel|{{PAGENAME}}}}}|oldid={{{oldid|}}}}} {{#if:{{{taal|}}}|{{#switch:{{{taal|}}} | af = Afrikaanse | de = Duitstalige | en = Engelstalige | nl = Nederlandstalige | es = Spaanstalige | fr = Franstalige | it = Italiaanstalige | #default = Anderstalige }}|Engelstalige}} Wikipedia]</span>, welke onder de [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen] licentie valt. Zie <span class=plainlinks>[{{fullurl:{{{taal|en}}}:{{{titel|{{PAGENAME}}}}}|offset={{{datum|}}}&action=history}} deze pagina]</span> voor de bewerkingsgeschiedenis.<br /><noinclude>{{Dokumentatie}} [[Kategorie:Mallen opmaak|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mallen licentie|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 2fwhbvpyreaiywyqu5fdt2tdr387d2e 4 14405 267156 259384 2013-05-10T22:54:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Wikistiel|Vertalen}} Voor wie interesse heeft is er de de mogelijkheid om te [[chatten]] met andere [[Wikipedie:Wikipedianen|Wikipedianen]] op het kanaal '''[irc://irc.freenode.net/wikipedia-nds-nl #wikipedia-nds-nl]''' op het [[Internet Relay Chat|IRC-netwerk]] [[Freenode]]. Officieel overleg behoort hier niet plaats te vinden, maar het overleg behoort wel gerelateerd te zijn aan Wikipedie (of gewoon voor een gezellig proatje). Het kan dus een goed hulpmiddel zijn om snel informeel overleg te plegen met andere Nedersaksische Wikipedianen. == Korte handleiding == '''Let op! Bij het inloggen op een chatkanaal wordt in beginsel uw IP-adres (al dan niet in gecodeerde vorm) meegezonden.''' === Web-based clients === <div style="float: right; clear: right; margin-left: 1em; border: #99B3FF solid 1px; background-color: white; padding: 0 0.2em 0.2em;"> *[http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-nds-nl Freenode's Webchat] </div> Indien je geen irc-client geïnstalleerd hebt is de '''[http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-nds-nl Freenode Webchat]''' de makkelijkste manier om verbinding te maken. Deze client opent automatisch het kanaal wikipedia-nds-nl. (vul bij Nickname je gebruikersnaam in en bij Channel de naam van het kanaal dat je wilt bezoeken). Gebruikers van de browser Opera hebben al de beschikking over een irc-client. Als je een link aanklikt van het kanaal, dan opent Opera dat. === Lokaal installeerbare clients === De hierboven beschreven clients zijn de snelste manier om eenmalig een verbinding te maken. Als je echter vaker gebruikt maakt van irc of gewoon meer mogelijkheden wilt zou je een client kunnen proberen die je lokaal installeert (de meeste kunnen overigens ook op een memorystick gezet worden). ==== Client downloaden ==== Als je nog geen IRC-client hebt, volgen hier enkele suggesties: * [[mIRC]] - shareware (Windows) ([http://www.mirc.com/ externe link]) * [[ChatZilla]] - een browserextensie voor een [[Mozilla|Mozilla-browser]] (Mozilla, Firefox, Netscape, ...) (Windows, Linux, Mac) ([http://addons.mozilla.org/nl/firefox/addon/16 externe link]) * [[XChat]] - (Windows, Linux, Mac) ([http://www.xchat.org externe link]) * [[Colloquy]] - (Mac) ([http://colloquy.info/index.html externe link]) * ''([http://dmoz.org/Computers/Software/Internet/Clients/Chat/IRC/ ...meer in de DMOZ Open Directory (externe link)])'' ==== Verbinding maken ==== <div style="float: right; clear: right; margin-left: 1em; border: #99B3FF solid 1px; background-color: white; padding: 0 0.2em 0.2em;"> *irc://irc.freenode.net/wikipedia-nds-nl </div> Een aantal van deze clients ondersteunen links die beginnen met <code>irc://</code>. Voor deze clients volstaat het om te klikken op de link hier rechts. Ook kan verbinding gemaakt worden via de commandoregel van de IRC-client met volgende instructies: #Gebruik het <code>/server</code>-commando om te verbinden met een server. In dit geval is dat <code>/server irc.freenode.net:6667</code>. #Kies een naam door middel van het commando <code>/nick <naam></code>, bijvoorbeeld <code>/nick KarlaKoe</code>. Een aantal tips hierbij: #*De naam mag maximaal 16 tekens lang zijn. #*De naam mag letters, cijfers en de volgende tekens bevatten: <code>[ ] { } ( ) | _ -</code>. #*Voor de herkenbaarheid onderling kun je het beste dezelfde gebruikersnaam gebruiken als op Wikipedia. ==== Kanaal bezoeken ==== Om vervolgens naar het kanaal te gaan typ je <code>/join #wikipedia-nds-nl</code>. Je kunt met de installeerbare clients in meerdere kanalen tegelijk zijn. Hieronder staat een aantal Wikipedia-kanalen. *'''irc://irc.freenode.net/wikipedia''' - Algemeen Wikipedia kanaal (voertaal is Engels) '''[http://webchat.freenode.net?channels=#wikipedia (webchat)]''' *'''irc://irc.freenode.net/wikimedia''' - Wikimedia Foundation '''[http://webchat.freenode.net/?channels=#wikimedia (webchat)]''' *'''irc://irc.freenode.net/mediawiki''' - Mediawikisoftware (discussie over bugs en problemen met servers) '''[http://webchat.freenode.net?channels=#mediawiki (webchat)]''' *'''irc://irc.freenode.net/wikimedia-commons''' - Wikimedia Commons '''[http://webchat.freenode.net?channels=#wikimedia-commons (webchat)]''' *'''irc://irc.freenode.net/pywikipediabot''' - De Python bots '''[http://webchat.freenode.net?channels=#pywikipediabot (webchat)]''' De kanalen voor Wikipedia in andere talen zijn #wikipedia-xx, waarbij xx staat voor de taalcode van die Wikipedia. ''(bv. #wikipedia-nds-nl voor het Nedersaksische Wikipediakanaal)'' [http://webchat.freenode.net/?channels=#wikipedia-nds-nl (webchat)] Zie voor een overzicht van kanalen [[m:IRC/Channels|IRC/Channels]] op meta. ===== Recente wijzigingen live volgen ===== De [[Speciaal:RecentChanges|Leste wiezigingen]] zijn ook ''live'' te volgen via irc.wikimedia.org. '''<span style="color:red;"><em>Let op:</em> Dit is niet dezelfde server waar de chatkanalen op zitten.</span>''' Naast de wijzigingen van de Nedersaksische Wikipedie zijn de wijzigingen van alle andere Wikimedia-projecten via deze server te bekijken, door het deel van de url zonder ".org" als kanaalnaam te gebruiken. *'''irc://irc.wikimedia.org/nds-nl.wikipedia''' - Nedersaksische Wikipedia *'''irc://irc.wikimedia.org/nl.wikipedia''' - Nederlandstalige Wikipedia *'''irc://irc.wikimedia.org/en.wikipedia''' - Engelstalige Wikipedia *'''irc://irc.wikimedia.org/de.wikipedia''' - Duitstalige Wikipedia *'''irc://irc.wikimedia.org/commons.wikimedia''' - Wikimedia Commons === NickServ === Freenode biedt de mogelijkheid om je naam te registreren. Met deze service kun je zorgen dat je altijd je naam kunt gebruiken, ook als iemand anders de naam in gebruik heeft. Een aantal handige commando's voor de service zijn: * <code>/msg NickServ register <wachtwoord> <email></code> om je naam te registreren. * <code>/msg NickServ identify <wachtwoord></code> om in te loggen (dit moet elke keer als je verbinding maakt). De meeste IRC-clients kunnen/doen dit automatisch bij het inloggen. * <code>/msg NickServ ghost <naam> [wachtwoord]</code> om je naam vrij te maken nadat je verbinding werd verbroken maar de server de naam nog niet vrijgegeven heeft. Wachtwoord is optioneel afhankelijk van je instellingen. De bovenstaande commando's kunnen ook op een kortere manier geschreven worden als de client dit ondersteunt. Zo kan <code>/msg NickServ</code> vervangen worden door <code>/nickserv</code> of <code>/ns</code>. Voor het meest gebruikte commando (het inloggen) werkt zelfs <code>/ns id <wachtwoord></code>. ==== Privéberichten ==== Een ander voordeel van je naam registreren is dat je dan privéberichten kunt versturen en ontvangen met een andere gebruiker. Om ook een privégesprek te kunnen voeren tussen een geregistreerde en een ongeregistreerde gebruiker, moet de geregistreerde gebruiker berichten van niet-ingelogde gebruikers toestaan met het commando <code>/msg NickServ set unfiltered on</code>. Dit hoeft slechts eenmalig te gebeuren. === Netsplits === Af en toe komt op het netwerk een [[netsplit]] voor. Dit ziet uit als een grote groep gebruikers die ineens vertrekt (quit). In principe hoef je hier meestal niks aan te doen en verbinden de servers zich na een tijdje zelf weer. Als je echter haast hebt of als de servers niet opnieuw verbinding maken kun je zelf de verbinding verbreken en opnieuw naar irc://irc.freenode.net gaan. === Andere tips === * De gebruiksaanwijzing van uw IRC-client lezen kan ook nuttig zijn. * Voor help typ /help * Lukt het niet? Als u in het chatkanaal geraakt en er is volk kun je het daar vragen. Anders kan u het vragen op de [[Overleg Wikipedie:Chat|overlegpagina]]. * Zie ook [[:meta:IRC instructions|IRC instructions]] == Zie ook == * [[meta:IRC]] en [[meta:IRC/Channels]] == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.irchelp.org/ IRChelp.org] * [http://freenode.net/faq.shtml#privmsg Handleiding IRC] {{Bron|1= * {{BronViaWikipedie |taal=nl |titel=Help:Wikipediachat |oldid=19720142 |datum=20100121 |sectie= }} }} [[Kategorie:Wikipedie|Chat]] 0e8shqv3ybzi23oh3kbfvtyxgcqmmxi 10 14406 267051 259385 2013-05-10T22:31:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <div class="toccolours" style="width: 500px; margin: 0 auto; text-align: center; background: #F1F1DE; border: 1px solid #CC9;"> [[File:To Commons.svg|30px]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;'''Disse ofbeelding kan [[m:Transwiki|verplaos]] wönnen naor [[commons:Main_Page|Wikimedia Commons]].'''<br /> <small>([[:Commons:File:{{{2|{{PAGENAME}}}}}|Of steet de ofbeelding daor al?]])</small> Ofbeeldingen op [[Wikimedia Commons]] en de beschrievingen dee daor staon bin beschikbaor op alle prejekken en maken hergebruuk van ofbeeldingen makkelijker. ---- ''As de goeie infermasie bie disse ofbeelding steet (in elk geval de bron, auteur en licentie) dan ku-j disse ofbeelding verplaosen naor Commons, op veurweerde dat alle infermasie dee van toepassige is mee-ekopieerd wönnen. Dat kan bieveurbeeld mit [http://toolserver.org/~magnus/commonshelper.php?interface={{CONTENTLANGUAGE}}&image={{PAGENAMEE}}&language={{CONTENTLANGUAGE}}&commonsense=1&reallydirectupload=1 de CommonsHelper]. </div><includeonly>{{ #ifeq: {{NAMESPACE}} | Ofbeelding | [[Kategorie:Ofbeelding Noar Wikimedia Commons]] }}</includeonly><noinclude> ---- Disse mal zet een ofbeelding in de volgende kattegerie: [[:Kategorie:Ofbeelding Noar Wikimedia Commons]]. == Zie oek == * [[Mal:NoenCommons]] {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen beheer]] [[Kategorie:Mallen interwiki]] </noinclude> 279f6ceevmwlyz6a5u40u3gpwvx0l2i 14 14407 266486 261208 2013-05-10T18:10:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Hier stoan ofbeeldingen met <nowiki>{{</nowiki>[[Mal:Noar Commons|Noar Commons]]<nowiki>}}</nowiki>. [[Kategorie:Ofbeelding]] h38h7z0qdq7oum7ca28dq39xjpjelpj 10 14408 134348 2010-01-21T12:24:44Z Krinkle 2147 [[Mal:VNC]] is ewiezig naor [[Mal:Noar Commons]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Noar Commons]] it2hifqmcu80coireozh95etex6bo4t 0 14409 283108 283107 2015-09-01T17:50:15Z Fugitron 12939 Vector version wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Google 2015 logo.svg|thumb|right|200px|t Beeldmoark van Google]] '''Google''' (Oetsproake: /{{IPA|guːgəl}}/) is ne [[zeukmesiene|internetzeukmesiene]] van [[Google Inc.]]. Doarmet kö'j de meest oeteenlopende zaken opzeuken op t [[internet]]. Google is in [[1998]] op estartt duur [[Larry Page]] en [[Sergey Brin]], twee ofstudeerden an de [[Universiteat van Stanford]]. Nöast websteas opzeuken kö'j met Google foto's, wetenskoppelike verhaandelingen, beuke, plaatsen en zeensweardigheden opzeuken. Google böd ook ne detailleerde, reagerende laandkaarte, dee ook as routeplanner woarket. Met [[Google Streetview]] kö'j via internet in de umgewing roondkieken. Hiervuur riedet der elken dag verskeaidene wagens van Google oawer de wearld, um de wearld vaste te leggen. Een antal bekeande zeensweardigheden hebt Google too eloaten um opnames te maken, zodet iej virtueel roondkieken köant. Wiedters kö'j bie Google nog een e-mailadres maken ([[Gmail]]), online opslagruumte innemmen ([[Google Drive]]), teksten skriewen ([[Google Docs]]) en gegewens online oetwesselen. Google hef een egen oonderzeukscentrum, wat nieje spölledinge probeert oet te deanken. Op dit ogenblik is Google gangs met [[Google Glass]], nen komputer in brillenvorm, den as iej met de stemme bedenen köant. Rechtevoort is et vuur bedriewe onmeundig belangriek um eveunden te worden in de zeukmasjiene van Google, umdet de meeste leu doar et eerste begint met zeuken. Ze betaalt et Amerikaanse bedrief dus grif um öare adverteansies op de eerste webziede met zeukresultaten te kriegen. == Verleden == Page en Brin harren twee joar ewoarket an ne oetgebreaide manere um dinge op t internet te veenden. t Doerden nit lange of Google was de meestgebroekte zeukmesiene van de wearld. Gebroekers warren tevreaden oawer de veendoetkomsten en oawer n opmaak van de zeukmesiene; der warren gin skrewerige anpriezings dee'j normaal gesprökken bie aandere zeukmesienes tröffen. n Namen keump van t woard "Googol", wat ne anduding is van ne 1 met hoonderd nullen (10¹⁰⁰). n Namen dut bod van de weunske van t bedrief um alle weten en kennis van de wearld vuur iederene toogaankelik te maken. Der zeent al Google-variaanten in verskeaidene sproaken, seend 2003 ook in t [[Nederlaands|Hollaands]].<ref>[[Dirkjan van Ittersum]] ''Google zoekt al tien jaar - sinds 2003 ook in Nederland'' in PC-Active nr.208 (jrg.19 nr.10), november 2007. pag.94-95.</ref> Skoonwal töt an vandage too nog aait nit in t [[Neersassies]]. == Wodöanig dut Google? == Google zeukmesiene is egroondt op n [[algoritme]] met n namen [[PageRank]]. De wearde van ne webstea wörd bepoald duur te berekkenen wovake at der noar dee webstea duurverbeunden wörd vanof aandere websteas. Elke verbeending betekent dan nen "stem" vuur dee webstea. Google bekik ook de webstea dee't den "stem" oetbrech. PageRank dut op ne skoale van 1 töt 10. PageRank wörd ebroekt um de oetkomsten van ne zeukopdracht te ordenen. Ne hoge PageRank (''ziedeplaatsing'') heuld nit in det de webstea bie ''alle'' zeukopdrachten hoge in de plaatsing zal kommen. == Algoritme == Google hef n algoritme um te bepoalen vonne webstea der as eerste in de oetkomstenlieste eneumd wörd. Doarbie wörd rekkenige heulden met wovake der noar ne webstea duurverbeunden wörd, vanof wukke websteas, en met wat vuur ne tekst. Umdet der völle leu gebroek maakt van Google's zeukmesiene, is t vuur websteahoolders good um hoge in de oetkomstenlieste te stoan. Doarumme zeent der foefjes bedacht um keunstmoatig heuger in dee lieste te kommen, zo as t anmaken van neppe websteas dee't niks aanders doot dan duurverbeenden noar de belanghebbers, zodet dee heuger in de oetkomstenlieste komt te stoan. Google hef doar verskeaidene moalen t algoritme op an epast um zulke keukelderieje te vuurkommen. Toch weet nums boeten Google umme wodöanig t algoritme precies woarket. t Wörd duur t bedrief geheaim eheulden. == t Oawerzicht == De zeukmesiene zoch bie iederen zeukopdracht in meender as n tel duur n oawerzicht van zowat 10 miljard websteas (zovölle warren t der in juli 2007). n Groot deel van dee websteas kriegent regelmoatig n [[spider]] (de spinne) van Google op bezeuk. Dissen ''spider'' duurlöp dan dee websteas en slöt de gegewens op in t Oawerzicht. Dissen ''spider'' kan ook de duurverbeendings van disse websteas oflopen, en keump zo oawer t hele internet. Op n [[25 juli|25sten juli]] van [[2008]] wör volgens Google de mijlpoale van één [[biljoen]] unieke [[Uniform Resource Locator|URL's]] bereikt. == Techniek == Direks vanof t begin van Google wör der vuur ekeuzen um nit met enen groten kompjoeter te woarken, mear n heel netwoark van kleaindere, goodkeupere kompjoeters, zodet ás der wat mis zol goan, der mear n kleain deel van t antal dreagende kompjoeters of eslötten hoowden te worden, en nit direks alles plat zol liggen. Google's park van dreagende kompjoeters besteet oet ongevear 450.000 systemen dee't op ebouwd zeent oet standaard kompjoeteronderdelen. Disse kompjoeters stoat oawer verskeaidene datacentra verspreaid. == Handigheden == # Duur ne zeukopdracht tusken anhalingstekens te zetten (" "), zoch de zeukmesiene op precies dee skriefwieze en opvolging van wöarde. # A'j as vuurbeeld weelt weten wovölle inwonners [[Möppelt|Meppelt]] hef, kö'j as beste intikken: "Meppel heeft * inwoners". De zeukmesiene behaandelt t stearntjen zodöanig det der op de stea van t stearntjen van allens stoan kan. As enen der skoonwal vuur kiest um te tiepen "Meppel heeft vervelende inwoners", löt de zeukmesiene alle ziedes zeent dee't det skriewt. Zo kö'j ook samenstellings maken: "de snelheid van het licht is * per *". Zo krie'j n snelheaid van t licht in meters per sekonde, mear ook kilometers per uur. # Iej köant met de zeukmesiene op ene webstea zeuken; det kö'j neudig hebben a'j weett det bepoalde dinge op ne webstea stoat den a'j al eveunden hebt, mear nog nit weett woer op dee webstea. Det kö'j doon duur te tiepen: 'site:' en dan n namen van dee webstea (geet t beste zoonder ''www.'' der vuur). A'j dus wat weten wilt oawer [[Herman Finkers]], op de webstea van de Tillegraaf, tiep iej as zeukopdracht: ''Herman Finkers site:Telegraaf.nl''. == Google-bombing == Bie wat wöarde dee't in Google in etiept wörden, wörden amparte oetkomsten eveunden. n Invoor ''Miserable Failure'' (''Slimme mislukking'') leawerden as oetkomst de leawensbeskriewing van n oold-presideant van de [[Verenigde Stoaten]] [[George Walker Bush|George W. Bush]]. Bie de wöarde ''raar kapsel'' was n eersten oetkomst ne webstea oawer [[Jan Peter Balkenende]]. Dit neumt ze ''Google-bombing'' (''google-bombardement''), woerbie't ne (vake) kleaine groep leu beslot um bepoalde wöarde oawer Google duur te verbeenden noar ne oet ekeuzen webstea. Um t ''Miserable Failure''-effekt te kriegen wörden mear 32 verbeendings ebroekt. Google meanden det der met de zeukmesiene zelf niks an n knikker was. As der vearder nit völle noar dee webstea duurverwezen wörd, is t nit lastig um hoge in de oetkomstenlieste te kommen. Tusken drokbezochte websteas zal zon googlebombardemeant nit gaauw oetwoarking hebben. == Mooi um te weten == * Google is eneumd noar t getal [[Googol]]. Larry Page, ene van de groondleggers van Google, was onmeundig drok op wiskeunde en t getal ''googol''. Duur ne skrieffout is t oeteaindelik Google ewörden.<ref>uit ''Google, Het verhaal achter het mediasucces'', David A. Vise en Mark Malseed, ISBN 90-225-4365-X, op p.49</ref> * [[Googlewhack]]ing is n spel woerbie t dool is um zeukopdrachten te veenden met één eankelen oetkomst. * Met google wörd ook völle t spelleken "raad het plaatje" spöld. Dr wörd duur iemand dan ne willekurigen, kalen foto van n persoon roond esteurd. Met de spesjale plaatjeszeukmeugelikheaid van google mut dan t volk wat metdut goan zeuken noar n naam van den kearl of dee vrouwe op de foto. Dengennigen den't t plaatjen zoonder anwiezings röd, krig 5 peunten. Iederen anwiezing dee't egewen wörd is n peunt meender. Denne den't t plaatjen röd mut nen niejen foto roondsteuren. == Oetgoande verbeendiges == * [http://www.google.nl Neerlaandsen Google] * [http://www.google.be Belgiesen Google] * [http://www.google.com/ncr Engelstaligen internasjonalen Google] * [http://www.google.com/language_tools?hl=EN Google in alle sproaken] {{Bron|<references/>}} {{Commonscat|Google}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Webstee]] [[Kategorie:Google]] 9459v1w6q9vna0x0jtr7jtoylje2yo1 0 14412 279241 275052 2015-03-27T16:51:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki t '''Faeröars''' (in t Faeröars: "Føroyskt", [[Internationaal Fonetisch Alfabet|Oetsproake]]: [{{IPA|ˈføːɹɪst}}]) is ne [[Noord-Germaanse talen|Noord-Germaanse]] of [[Skandinavië|Scandinaviese]] sproake, dee't per 2007 wör esprökken duur roem 48.000 leu. t Is ene van de offisjele sproaken van de [[Faeröareailaanden]]. n Aanderen is t [[Deens]]. {{interwiki|kode=fo|naam=Faeröarske}} == Beskriewing == [[Bestaand:Faroe islands isoglosses.png|thumb|right|200px|Wat Faeröarse [[isoglos]]sen]] t Faeröars heurt met t [[Ieslaans|Ieslaands]] töt de westelike of ''eailaand-Skandinaviese'' sproaken. Faeröarssprekkers en sprekkers van vastelaand-Skandinaviese sproaken (zo as [[Noors]], [[Zweeds]] en [[Deens]]) köant mekoar nit verstoan. t Faeröars wörd eskrewen met t [[Latiens]]e alfabet, woer't verskeaidene tekens bie zeent edoan: ''Á/á'', ''Í/í'', ''Ó/ó'', ''Ú/ú'', ''Ý/ý'', ''Ð/ð'' (''edh''), ''Ø/ø'' en ''Æ/æ''. De letters ''c'', ''q'', ''w'', ''x'' en ''z'' wordt nit ebroekt. n Aparten letter ''edh'' ([[ð]]) wörd op verskeaidene wiezes oet esprökken. Meesttieds wörd he stil. n Samenstelling van t Faeröars lik völle op t Ieslaands. Wat verschillen zeent: * [[Etymologie|etymologiserende skriefwieze]]: De skriefwieze van t Faeröars wik slim of van de oetsproake, tegenoawer t Ieslaands, det nog wal op dezelfde manere wörd oet esprökken. De skriefwieze wör in [[1846]] duur V.U. Hammarshaimb vaste legd. Ieslaanders köant doarduur t Faeröars wal leazen, mear nit verstoan. * [[dialekt]]en: Faeröars hef völle dialekten, t Ieslaands hoaste ginne. * [[oetsproake]]: in t Faeröars he'j gin dentale frikatieven (Engels ''th'', Ieslaands ''þ'') - disse zeent net as in t Zweeds, Noors en Deens verdwenen. * [[Taalpurisme|purisme]]: t Faeröars hef net als t IJslands ne slim behooldende periode had, mer in t Faeröers, en vuural in t gesprökkene, zeent toch völle Deense leenwöarde in ekömmen. == Oetgoande verbeendige == * http://www.fmn.fo/ Webstea van de Faeröarske Sproakroad] * [http://inet.dpb.dpu.dk/infodok/sprogforum/Espr19/Jogvan.pdf ''Føroyskt – Faroese'' – Artikel oawer t Faeröarske Sproakbeleid] ''(PDF, Engels)'' {{Germoans}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Germaanse taol]] qqtzyp55w1b454u1atrfw5xbusxs3ym 0 14413 134417 2010-01-22T11:21:30Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Internasjonaal Klaankenskrift]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Internasjonaal Klaankenskrift]] apsm3dvtrxem5dcvivr2xs4brn101z1 0 14414 134419 2010-01-22T11:24:02Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Faeröars]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Faeröars]] f2q6vnja2ue80jwwj610oexz23bsssm 0 14418 279242 274798 2015-03-27T16:51:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki De '''Gnostiek''' is de name veur 'n versaamling van meerdere rilligieuze streumings binnen 't vrogge christendom. De tarm gnostiek is etymologies ofkömstig van 't Griekse woord veur kennis, gnosis (γνωσις). Mar in de gnostiek kreeg ''gnosis'' 'n speciaalen betekenisse van de mystieken kennis over de verbörgen aord van de warklikheid en de meanse. Daormet onderscheide de Gnostiek zich met 't confessionaelen christendom, wökken zich ebaseerd op geleuf. Gnosis en geleuf vörmden in de beguntied van 'n christendom twee rilligieuze teegnpolen onder de volgelings van Jezus. De gnostiek beleefdn 'n bluijtied in de eerste drie eeuwn nao Christus. Sömmige heedndaagse historici neigt dernaor de gnostiek 'n invloedrieke positie te verleenn in de wördingsgeschiedenisse van 't vrogge christendom. Vanof halfwege de twiede eeuwe wödden de gnostiek fel bestreedn en as ketteri'je veroordeeld deur 't zich toe vörmnde, op 'n geleuf ebaseerdn karkliken christendom. Op 't Concilie van Nicaea in 325 anvaordn de Karke de Geleufsbeliedenisse van Nicea. Hoewel de inhoald van disse geleufsbeliedenisse veural richt was teegn 't arianisme verwörp de beliedenisse ok gnostiese leerings. De gnostiek is opni'j onder de andacht ekom deur de vondst, in 1945, bi'j Nag Hammadi in Egypte van 52 geschriften uut 't begöntied van 't christendom. Onder disse Nag Hammadi-geschriftn bevönden zich merendeels töt dan toe onbekande, verleuren egaone gnostiese teksten. == Dwaoling == Iene van de blangrieksten thema's in de Gnostiek is dat 'n meanse van zichzölf vervrömd kan raken. Meansen könt vergetten wie zi'j zölf in warklikheid bint. De onverlöste meanse is 'zichzölf kwiet'. 't Gevolg daorvan is dat zo iene 't kontakt met zien innerlik weten, de ''gnosis'', verlös. Wie zichzölf kwiet is, lef as 'n slaove van onpersoonlike machten. Disse staot van vervrömming van 'n waore zölf wödt in de gnostiese teksten met völle verschillende tarms beschrewen, zo as slaoverni'je, vergettelheid, slaop, drönkenschap, blindheid, de dood. 'n Miest algemiene tarm die daorveur vake wödt gebruukt is 'de dwaaling', in de betekenisse van 'verdwaold ween'. Daorbi'j past de gliekenisse van 't [[Lied van de parel]] uut de [[Haandelings van Thomas]]. Dit verhaal vertelt over 'n koningszeune wökken deur zien olders naor 'n verre laand estuurd wödt. De koningszeune kreg de opdrach in 'n laand verre weg 'n paorel te zuuken. As e in dat laand an-ekommen is, verget e echter zien opdrach. Hi'j nemp de zeden van 't vrömde laand an en wödt zo 'n 'zeune van 't laand'. Daordeur verget e ok wie hi'j van orsprung is, waor hi'j verdan kump en wat zien opdrach ok alweer was. Mar dan kump der 'n boschopper van zien olders. Die herinnert 'm an zien ofkomst. Now wet e weer wie hi'j is en hi'j herinnert zich ok zien opdrach. Hi'j slög der in de paorel te vinnen en hi'j keert trugge naor zien geboortelaand en wödt daor koning. 'n Lied van de Parel verbeeldt de staot van de meanse die verdwaold is eraakt in 'n vrömden warklikheid, zichzölf vergetten is en vervolgens deur 'n verlösser weer an zien waore aord herinnerd wödt en zo leert zichzölf en zien bestemming te hervinnen. In de gnostiese teksten is Jezus die verlösser. == Herstel == De verlössing uut de dwaoling kan de meanse verkriegen deur zich zien orsprunkliken aord te herinneren, deur zich te verbinnen met zien waore zölf. Dat proces wödt beschrewen as bevri'jding, wakker wödden, weer nuchter wödden, de genezing van blindheid, de opstaanding uut n dood. De algemienen tarm daorveur is ' 't herstel.' In de gnostiese teksten is Jezus de verlösser die de meanse kump oproepen "zichzölf te herinneren". In 'n Apocryphon van Johannes zeg Jezus: "Meanse, staot op en herinnert oezölf.". Da's 't herstel in de gnostiese betekenisse van verlössing uut de slaoverni'je van 'n onwettend bestaon. 't Weurdtie 'herstel' dient te wödden verstaon in de zin van 'genezing'. In 't [[Ni'je Testement]] wödt verteld hoe Jezus wonderen verrichten. Hi'j genas zieken en wekken zölfs dooden weer töt lewen. Veur de gnostici waren dat gin feitliken gebeurtenissen; 't bint gin wonders. 't Bint symboliese beschriewings van ' 't herstel' as 'n spirretuweel proces. De gnostiese Jezus genes meansen van de dwaoling, hun zölfvergettenheid. Hier zieje wi'j heel kört samen-evat de karn van de gnostiek: de opstaanding is gin verriezenis uut de lichaamliken dood, mar 'n spirretuweel proces. Disse spirretuwelen opstaanding bestiet der uut da-j oezölf herinnert as 'n vri'j meanse. Wie zichzölf zo hervindt zol nie allinnig wetten wie as e is, mar ok zien bestemming kennen. Ok dat wetten beheurt töt de ''gnosis''. Daorover haandelt iene tekste uut 'n [[Evangelie van de Waorheid]], ok iene van de teksten die evunnen bint bi'j Nag Hammadi, toe-eschrewen an [[Valentinus]]: ''Wie zo gnosis hef, wet waor e vört ekom is en waor e hen zol gaon. Hi'j wet, zo as iene die drönken was, en weer nuchter wödden is en, töt zichzölf ekommen, zien zaken weer op orde steld hef.'' == 't Thomas Evangelie == 't [[Evangelie van Tomas]] is de name van 'n oale papyrus wökken stamp uut 't vrogge christendom, 't wöd eplaast in de gnostiek. De gnostiek is iene, naos 't [[katholicisme]], van de invloedriekste streumings uut 't vrogge [[christendom]] ewest, wökken later verketterd, vervolgd en uut-evaagd wödden deur de orthodoxie van denn tied. Di-s dan ok de reden dat 't Thomas [[evangelie]] later evunnen is deur 'n paar boerties uut Egypte, in 't midden van de 20e eeuwe, in 'n oale kruuke. Dit papyrus wödden later ok bi'j de Nag Hammadi geschriften trugge vunnen. Der bint nog völle meer boekies evunnen daorzoot, die uut de beguntied van 't christendom stamp, mar disse hef extra andach ekregen vanwegen zien vrogge datering ('t zol zölfs eerder eschrewen ween as de [[Biebel]]se evangelies) en vergeliekings met de Biebelse over-elewerde evangelies. 't Verschil zit 'm juustem in dat dit evangelie gin verhaal vertelt, mar enkel bestiet uut uutspraken die deur [[Jezus]] ezegd zollen ween. 'n Hef zölfs de titel ekregen as 't 'viefde evangelie', ok al is de karke 't daor nie met iens. Ok gef 't, net as de aandre gnostiese geschriften, 'n better beeld van hoe 't almaole an toe gung in de eerste eeuwen van oonsen jaortelling. == Valentinus == [[Valentinus]] (°Alexandrië, um en naobi'j 100 - 175) was 'n dichter, theoloog en groot gnosties leraar en opzetter van de sekte van de valentinianen. Hi'j wördden um en naobi'j 't jaor 100 in Beneen-Egypte geboren. Hi'j wördden kristen en kregen zien wetenskaplike opleiding in Alexandrië, waornao he naor Rome göngen, waor as he van 135 töt 160 of 165 in warken was. Rond 140 was he krap-an bisschop van Rome ewörden - de funktie die later de name paus kregen -, mar uuteandlik wördden [[Paus Pius I|Pius de martelaar]] bisschop, in plase van hum. Later is Valentinus nog naor Cyprus hen-egaone. Zien leer haden he met-kregen deur de Stoa en 't platonisme van zien tied. Voolgs [[Tertullianus]], die 't nie zo met Valentinus iens waren, was hi'j 'n knieftig keerltie en kon he goed praoten: ''et ingenio et eloquio poterat''. Zien schoele göngen in tween en kregen 'n oostlike kaante, waor Theodotus bi'j beheurden, en 'n westlike met onder aandere Herakleon en Ptolemaeus. Valentinus keus de mythos boaven de ratio. Dat gebeurden op grond van 'n zweefrig gebeuren. Hi'j haden 'n visioen van 'n pas-geboren kind. Hi'j vreug dat kind: 'Wie bi-j?'. 't Kind terugge: 'Ik binne de Logos'. An Valentinus was, zo as Paulus toe he op Damascus an göngen, 'n eewigen Kristus veur-ekommen. Zo as 't beskreven stiet in zien [[Evangelie van de Waorheid]]. == Latere gnostiekn == * Paulicianen (vanof um 'n naobi'j 650 nChr. töt 10e eewe) * Bogomielen (10e töt 13e eewe) Hieruut voolgden weer: * De Albigensn, of better bekend as de Katharen (12e eeuw töt 14e eewe). In 1329 wördden de leste viere kathaarse geleuvigen verbraand in Carcassonne. Pas weer met 't vinnen van de oale gnostiese geschriftn bint meansn weer gnostiek an gaon hangn. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geleuf]] lmcfew41zjrqqexpcr6tak24ltkjhhx 0 14419 259620 246892 2013-03-11T12:21:43Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 73 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q31087]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Calculator.JPG|thumb|right|150px|Ne standaard telmesiene]] Ne '''telmesiene''' of '''rekkenmesiene''' is n elektries gerei woermet [[wiskeunde|wiskeundige]] sommen emaakt köant worden. De meeste telmesienes woarket op batteriejen, mear mangs ook op zunnecellen. Ne telmesiene is gin programmeerboaren kompjoeter, skoonwal der in wat modellen verskeaidene berekkenings vuurprogrammeerd köant worden. == Zaktelmesiene == Met ne telmesiene wörd meesttieds ne ''zaktelmesiene'' bedoold. De aandere (grote) telmesienes wordt nit mear ebroekt. Elke telmesiene kan de volgende berekkenings: [[optellen]], [[oftrekken (wiskeunde)|oftrekken]], [[vermenigvuldigen]] en [[delen]]. Met oetgebreaidere telmesienes kö'j ook [[Wortel (wiskeunde)|wörteltrekken]], perseantrekkening, en wetenskoppelike of stoatistieke funksies zo as [[sinus en cosinus]], [[tangens]] en [[standaardofwieking]] oetvoeren. Telmesienes wordt ebroekt duur leu in geeldzaken, en duur wetenskoppers um sommen oet te rekkenen woervuur't nog gin kompjoeterprogramma eskrewen hooft te worden. Ook is de zaktelmesiene de leste joaren too estoan op de middelbere skolen. Telmesienes hebt meesttieds n gedeelte met knöpkes met siefers (nummeriek) en n sköarmken um n invoor en oetkomsten te zeen. De oetgebreaidere telmesienes hebt ook nog letters bie op de knöpkes(alfanummeriek), zode'j met enen knop zowal siefers as letters köant maken. Op wetenskoppelike telmesienes kö'j ook grafieken en tabellen loaten berekkenen. Rechtevoort zit der hoaste op elk [[mobiele tellefon|mobielken]] wal ne ingebouwde telmesiene. Dee zeent eawenwal nog nit zo oetgebreaid as de'j ze lös köant kriegen. == Oetgoande verbeendige == * [http://www.calculators.de Duuts telmesienemuseum] * [http://www.oldcalculatormuseum.com/ t Oolde Telmesienes Museum] * [http://www.calculatormuseum.nl/ Telmesiene Museum.nl] {{commonscat|Calculators}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Raaive]] l9y5706mg0umnj1jvhr4jk0x1y4iji6 0 14420 134464 2010-01-23T00:10:14Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Wiskunde]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Wiskunde]] pqxgh5msse2xlfmmscy1lb3igo80xbx 0 14421 134465 2010-01-23T00:11:01Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Telmesiene]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Telmesiene]] n8m6hjqep03xsczoqg693t00ii8483o 6 14423 181581 134489 2011-02-27T22:31:29Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Wikipedie:Gin Kattegerie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Oavereneumen van de Friese Wikipedia, daoras dizze tekst stiet: '(Ofbyld frijjûn troch Agnes Frijlink sels op 23 maart 2009 (sil earstdeis wol ferfongen wurde))' == Licentie == {{GFDL}} [[Kattegerie:Wikipedie:Gin Kattegerie]] 05w58ovbkddk6a7jvwabwqbxqi9drss 0 14424 262144 165176 2013-04-20T22:06:40Z Droadnaegel 1133 iw he'k op wikidata ezat, en ok ''namespace'' van kategorie an-epast wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Agnes_Frijlink_atelier2008.jpg|thumb|right|260px|''Atelier van Agnes Frijlink'']] '''Agnes Frijlink''' ([[Emmen]], [[1973]]) is een bieldend keunstenaor uut [[Zwolle]]. Ze gruuiden op in [[Veenoord]] en verhuusden later naor [[De Klonie]] (Ellershaar). An de hogeschoele veur de keunsten 'Constantijn Huygens' in [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] volgden ze van 1993 töt 1998 de opleiding schildern. Daornao deu ze de eerstegraods lerarenopleiding Bieldende vörming ([[Culturele en Keunstzinnige Vörming|CKV]]) en Keunstgeschiedenis. Sund 2001 volgt ze de opleiding Nederlaandse Taal en Cultuur an de [[Rieksuniversiteit Grunning]]. Ze studeerden of mit grote abstract-expressionistische warken, mar hef ok altied petretten emeuken. Veugels koomt as motief hieltied weerumme in heur wark. Bi'j heur bieldende wark mak ze ok filmpies en gedichten; ok aandern maakt d'r wal gedichten bi'j. Tentoonstellings van Frijlink heur wark kooj buten galeries ok bezuken in 't drokkeri'jemuseum in [[Möppelt]], 't centrum veur Pop en Cultuur Hedon in Zwolle en 't Wezenlaandenziekenhuus in Zwolle. Ze kwaamp in 2009 in 't ni'js mit 't orgeniseren van de tentoonstelling 'Mea Vulva' in Emmen. ==Bronnen== *[http://www.apusgallery.com/ Webstee Agnes Frijlink] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Frijlink, Agnes]] [[Kategorie:Nederlaandse schilder|Frijlink, Agnes]] fjkx3v3u2xyksptpz63959u89bwpwoo 0 14425 259536 248050 2013-03-11T12:19:41Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 217 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1877]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Quang Binh Quan.jpg|thumb|250px|De poorte van een citedel]] '''Dong Hoi''' ([[Vietnamees]]: ''Đồng Hới'') is de heufdstad van de perveensie [[Quang Binh]] in centraol [[Vietnam]]. Et stadsgebied is 154 [[vierkaante kilemeter|km²]] groot en had in [[2005]] zoe'n 130.000 inwoners. Dong Hoi leit omdebi'j 50 km in et zuden van nationaol park [[Phong Nha-Ke Bang]] (wereldarfgoed), en 500 km in et zuden van [[Hanoi]] en 160 km Hué. Dong Hoi is bereikbaor over de weg (Nationaole weg 1A) en deur de locht (Vlochthaeven Dong Hoi). {{commonscat}} {{DEFAULTSORT:Dong Hoi}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Quang Binh]] aofrjp5ec7ecgg1jbfjs0mslh6we2fk 0 14429 263879 259299 2013-05-05T21:51:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kastell Housesteads Südfront.jpg|thumb|right|200px|Vercovicium Romeins fort]] '''Vercovicium''' was n [[Romeinse Riek|Romeins]] huurlingenfort bie de [[mure van Hadrianus]], in t noorden van [[Engelaand (regio)|Engelaand]] ([[Northumberlaand]]), in de parochie [[Bardon Mill]], woer at rechtevoort t städjen [[Housesteads]] ligt. ==Geskiedenisse== [[Ofbeelding:Hadrians_Wall_from_Housesteads1.jpg|200px|thumb|left|[[mure van Hadrianus]] vanof Vercovicium]] [[Ofbeelding:Housesteads Fort2.jpg|thumb|200px|left|Bouwseloawerbliefsels bie Housesteads Fort]] In t tweede joarhoonderd noa [[Kristus]] besteund t leager in Vercovicium oet n dubbelgroot [[infanterie]]peloton, en n oonderdeel van de [[legionear]]s van t ''[[legio II Augusta]]''. In t doarde joarhoonderd besteund t oet t eerste cohort van de [[Tungri]], an evuld met de ''numerus Hnaudifridi'' en t ''cuneus Frisiorum'', met doaroonder n köppelken [[Tubaanten|Tvihanti]]. De Tungri warren der in t veerde joarhoonderd nog steeds, volgens de [[Notitia Dignitatum]]. Tegen [[409]] n.K. treuken de Romeinen zik terugge.<ref>Thomas Brown (2006) ''Celtic Roots'', Trafford Publishing ISBN 1552125858</ref> t Fort was ebouwd van [[Rots]]steender roond [[124]] kört noa n bouw van de [[mure van Hadrianus]]. Vercovicium was oawer n Oolden Wal en Opheuging 36B hen ebouwd. t Fort wör verskeaidene moalen op eknapt en verbouwd toew at de noordelike verdeadigingsmure op instorten steund. Der was ooit ook n beheurlik döarpken op t zuden ([[Vicus (Rome)|Vicus]], ofwal ''wieke'') boeten de muren van Vercovicium, en wat van de funderingen is nog oawer eblewen, zo as t "Moordhoes", woer't twee [[skelet]]ten wörden eveunden oonder ne niejere vloere, den't der kloarbliekelik bouwenop was elegd. t Fort is ampart in edeeld, umdet de lange kaante liekweardig met Hadrian's mure ligt (en den't ook direks n noordeliken wal van t fort is). De meeste aandere forten liggent oawer de mure hen, en stekt doarumme oet in nit-Romeins groondgebeed. t Is ook ampart in vergelieking met aandere Britse forten det t gin streumend water hef, en ofhaankelik is van reagenwateropvaank (woervuur't der ne riege grote steenachtige opslagvaten hef). t Hef ook ene van de bestbewoarde stenen driethuze van Romeins Brittanië. Vernear is der n oonderzeuk edoan duur de [[English Heritage]] (n Engelsen monumeantenzorg), woer't oetköm det der op t westen van t fort in-epoalde veelde warren en n doarp op t zuden, in eslötten duur gröppes en n Vallum (n Wal). Ook besteund der woarskienlik n badhoes. Der wörd an enömmen det t gesteurde laandskopsinrichting was. t Is annemmelik det de stea vuur t fort eawenzovölle was ekeuzen um de strategiese ligging den't beleg lea op n gat in de [[Whin Sill]] heuwelraand met oetzicht op [[Knag Burn]], as um de reden det t kort bie n oold döarpken lea. De dudelike planning van de laandindeling oonderstönt n skriewer zinne veroonderstelling det de gebeden roond t fort al vanof t begin volgens ne dudelike planning ebouwd warren. == Referenties == <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Tweante]] j05u8cun8nrnlaltii9zo2pqoh11rk1 0 14430 134628 134593 2010-01-25T05:27:52Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Tubaantn]] wikitext text/x-wiki #deurverwiezing [[Tubaantn]] 8bzrd1z141mvdvs6eu44j6lfgizazr2 10 14441 266954 262235 2013-05-10T21:13:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel2|Simpel Engels|simple|This person is able to help out with a '''[[:Kategorie:Gebruker simple-2|medium]]''' level of '''[[:Kategorie:Gebruker simple|Simple English]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker simple-2|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker simple-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|simple-2]] </noinclude> 8xk9r1xmnzboholdpgihk9ifpyfsrsb 14 14442 266180 260704 2013-05-10T16:49:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker simple]] foffpkj446mnk5uxr58pbup7o2grd9f 14 14443 266179 261213 2013-05-10T16:49:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|simple]] 1kr7ki942jb2qhtzikh8uroi464hx7e 0 14447 134745 2010-01-26T22:40:47Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Eerste Wealdkrieg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Eerste Wealdkrieg]] 14xcd9iyctak5biv9xjj3cq9hdlucuk 0 14448 263439 259422 2013-05-04T23:36:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: DCI-Logo.png|thumb|right|200px|Beeldmoark van DCI]] '''Drum Corps International''' ('''DCI'''), op erichtet in [[1972]], is n bestuursroad en -organisasie zoonder weenstbejag in de [[Noord-Amerika]]anse [[Drum & Bugle Corps]]wearld vuur jeugendkorpsen, woervan't de leden tusken de 13 en 21 joar oold zeent. t Is n tegenhanger van de [[Drumcorps Associates]] (DCA), dee't zik richtet op korpsen vuur alle leaftieden. DCI besteet oet n kleain köppelken voltied oetvoerders en administratieve metwoarkers in [[Indianapolis]] in de stoat [[Indiana (stoat)|Indiana]].<ref>[http://dci.org/news/news.cfm?news_id=ed104f9d-2d1f-4f59-9c9f-c64d6c7b9bbe DCI.org news] bekekken op 2007-03-26</ref> Richtlienen wordt op esteeld, oet evoord, en noa eleawd duur de ''Board of Directors'' (Direkteursroad), den't heuwdzakelik besteet oet de oetvoerende vuurzitters van de korpsen dee't lid zeent van DCI. n Road keump n poar moal in t joar bie mekoar um dinge te regelen vuur t seizoen, en um met nieje regels of richtlienen te kommen. t Heuwddool van n DCI-korps is n "leawensveraanderende ervoaring an te beden an de jeugend duur middel van mars en muzikale oetvoerige." Korpsen woarket nen helen zommer hen noar öar zommertoer in wedstriedverbaand, den't besteet oet duur DCI op elegde wedstrieden (bekeand as de Summer Music Games) duur de hele [[Verenigde Stoaten]] en [[Kanneda|Kannada]], en den oetlöp op de DCI World Championships van ne wekke laank. Zo hopt ze t heugste nivo op t gebeed van marsjeren en muziekmaken te halen en ook van [[colorguard]]oetvoerige. Völle aandere Drumcorpsorganisasies richtet zik op t DCI-model. DCI steet vuur drumcorpsen van onmeundig hoge kwaliteit. Lid wean van zo'n korps trekt leu van oawer de hele wearld. ==Zeet ook== *[[Drum & Bugle Corps]] ==Oetgoande verbeendings== *[http://www.dci.org/ Webstea van Drum Corps International] *[http://www.drumcorpswiki.com/index.php/Drum_Corps_International Drum Corps International op DrumCorpsWiki] {{Bron|<references/>}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Organisaotie]] e8fhsei52tghjeuzk68fzhmczw1mhfe 6 14451 153504 153503 2010-07-04T12:39:44Z Erik Warmelink 513 /* Licentie */ {{Bepark}} (want van dee "naodrokkelijk[e] toestemming" weet ik niks) wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Beskriewing: Dit is ene van de DCI-beeldmoarken. Welle: t Is te verkriegen op http://www.dci.org . Artikel woer t in gebroekt wörd: http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Drum_Corps_International Gebroekt deel: t Volledige beeldmoark wörd gebroekt um de bedoolde betekenis oawer te dreagen en um gin kwoad te doon an t bedoolde beeld. Sköarpte: t Beeldmoark is van ne grötte en sköarpte det good genog is um de kwaliteit te behoolden dee't de organisasie vuur ogen har, zoonder n onneudige sköarpte. Gebroek: t Beeldmoark wörd in-eslötten in n "doemneagelkader" bie t artikel oawer Drum Corps International, wat n oonderwoarp is wat völle leu angeet. t Belaank van t beeldmoark is um n leazer te helpen bie t herkennen van de organisasie, öar te verzekeren det ze n good artikel treft oawer de organisasie, en t oawerdreagen van n bosskop van de organisasie op ne manere dee't nit in wöarde te vangen is. Vervangboar? Umdet t n beeldmoark is, is der met beheurlike stelligheaid te zeggen det der gin vrieje versie van is. Elken vervanger wat gin ofgeleaidt woark is zol n bosskop nit good oawerbrengen, t beeld van de organisasie beskadigen, en t dool van de krachtige bosskop mislopen. Veardere beskriewing: t Gebroek van dit beeldmoark strookt met de Wikipedia non-free inhooldsrichtlienen, beeldmoarkrichtlienen en earlik gebroek oonder de Amerikaanse Copyrightwet zo as böawen geskrewen. == Licentie == {{Bepark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Logo]] dye7ylrbty99kzyn0ubop4nmhwenk1j 10 14463 273036 266794 2014-01-30T19:13:49Z Droadnaegel 1133 link naor daotum verbetterd wikitext text/x-wiki <div style="border:solid #ccc; background: #fff; border-width: 1px 3px 3px 1px; text-align: center; padding-top:3px; float:left; font-size: smaller; line-height: 1.3; margin-right: 4px; width: 7em"> [[{{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}}|<span style="display: block;">{{CURRENTDAYNAME}}</span> <span style="font-size: x-large; width: 100%; display: block; padding:6px 0px">{{CURRENTDAY}}</span> <span style="display: block;">{{CURRENTMONTHNAME}}</span>]] <span style="background: #aaa; color: #000; display: block;">'''[[{{CURRENTYEAR}}]]'''</span> </div><noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen tied]] </noinclude> l3wvqj3s654ohjd06uzqvxrt2nb7vmx 0 14465 263892 204846 2013-05-05T21:53:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki In de [[sproaklear]] wörd der völle, ten onrechte, oonderskeaid emaakt tusken [[taol|sproake]] en [[dialekt]]. {{Begin|twd}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: sproakleer]] 2q2kzb8ikxsvc9l4avfrtp30ncyb1kj 10 14469 271681 266966 2013-12-07T00:15:54Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Hoogsaksisch|sxu|Dor Benutzor hior kann krade ma' [[:Kategorie:Gebruker sxu-1|'''ä ganz kleenes bissl''']] [[:Kategorie:Gebruker sxu|'''Säggs'sch''']], 's is abbor eing'sch nisch dor Rede wärt.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker sxu-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker sxu-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|sxu-1]] </noinclude> ngtra7j9ipfoh9jo8n4xj6f5itqcigr 14 14470 266201 261219 2013-05-10T16:53:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker sxu]] 9465ln0d16yjk9ufzsgy1l7qhp91v63 14 14471 266200 261218 2013-05-10T16:53:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|sxu]] ord9a1a42ei3a5r60qd0tbnvh93raoq 10 14472 135145 134948 2010-01-31T21:56:43Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Mal:Heufdartikel]]; kan zo n keer vort, moar gif de bots ti-jd om interwiki an te passen wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Heufdartikel]] 8zur28joatac205im41twlhqbt2xpd0 0 14475 291836 291687 2016-11-10T16:45:44Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki n '''Riessenderboarg''' is nen heuwel in de gemeente [[Riessen-Hoolten]] in [[Tweante]]. t Heugste peunt van dissen stuwwal is 32,4 meter hoge. n Boarg is in n [[Saalien]]tied op edrok duur [[gletsjer]]ies. n Riessenderboarg ligt op t zuden van [[Riessen]], t noorden van [[Ealsn|Ealsen]] en t noordoosten van n [[Frezenboarg]], bie de [[A1]]-autobane. Op de Riessenderboarg steet n laandelik bekeand hotel. n Boarg, en t bos der um hen wordt alle joaren gebroekt vuur n ''Riessenderboargloop'', ne atletiekwedstried duur de Riessense hardloopverenige. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Heuvel in Oaveriessel]] [[Kategorie:Netuurgebied in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Riesn-Hooltn (Tweante)]] 40z47hk85qdvnf8nddawudipn6is9p5 0 14476 134988 2010-01-29T17:43:13Z Woolters 62 [[Riesserboarg]] is ewiezig naor [[Riessenderboarg]]: zo heet he wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Riessenderboarg]] mdyn5o8ckvorvsw5tkti9nqmcqv52oi 0 14477 291686 289229 2016-11-09T15:14:33Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki n '''Frezenboarg''' is ne heuwel van 40,2 meter hoge in de gemeente [[Hof van Tweante]] in [[Tweante]]. t is n smeeltwaterheuwel, en doarumme is t n eardkeundig monumeant. n Boarg ligt in t natuurgebeed n [[Borkeld]] op de hede bie [[Maarkel]], tusken de [[noaberskop]]pen [[Ealsn|Eelsen]] en [[Harke]].<ref name="Winkler Prins">Grote Winkler Prins Encyclopedie, Elsevier, Amsterdam, 1974, zeuwende geheel nieje druk, tweede oploage</ref> n Frezenboarg heurt bie n [[Riessen]]sen stuwwal, den't besteet oet n meanksel van [[leem]] en [[gletsjer]]puun det in t [[Pleistoceen]] duur gletsjers hierhen zeent vervoord. t Laandies hef in n [[Jungsten Iestied]], (t [[Saalien]]) t laand op edrok, woerduur't de heuwels zeent ontstoan. De zwoarfkeien dee't völle in t gebeed liggent, zeent met ekömmen oet [[Skandinavië]]. Noa at t laandies zik terugge treuk, was der nog langen tied n [[toendra]]klimaat, woer't grote zaandstörme vuurkwammen. Hierduur ligt oawer t hele gebeed non ne loage dekzaand. In de hede roondumme n Frezenboarg, oonder mear op t [[Ealsenerveald]], liggent zo um de dartig grafheuwels van ongevear 5000 joar oold. Disse stoat op ne lieste van besköarmde ooldheaidkeundige monumeanten. De eerste spoers van bewonning (stenen woarkgerei) zeent darteendoezend joar oold, van [[jager-verzamelaar|jager-verzamelders]] dee't in t gebeed warren um te jagen. Natuurresservaat 'Friezenberg' (10 ha) is t euldste bezit van stichting Laandskop Oaweriessel. t Wör in 1935 kado edoan duur textielman [[G.J. van Heek]]. t Resservaat. In t resservaat gröait hede, vleegdannen, eken en boarken.<ref>Handboek, Stichting Het Overijssels Landschap , Dalfsen, 1981</ref> {{Bron|<references/>}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Heuvel in Oaveriessel]] [[Kategorie:Netuurgebied in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] fwpef49hm3bd7bx3xlg7vy1c27o8obh 0 14478 134993 2010-01-29T18:10:33Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Frezenboarg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Frezenboarg]] 85cnbewspjozwxot5u5bksfre2lsn93 0 14479 134994 2010-01-29T18:11:12Z Woolters 62 Zo zeggent ze t doar in de buurte wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Frezenboarg]] 85cnbewspjozwxot5u5bksfre2lsn93 0 14486 279564 273989 2015-03-27T17:45:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Anemospilia.jpg|thumb|right|250px|Opgreawing Anesmopilia Kreta]] '''Ooldheaidkeunde''' is de [[wetenskop]] wat oawerbliefsels van oolde [[kultuur|kulturen]] bekik, um n beeld te vörmen van t verleden. Zulke oawerbliefsels, woervan't oolde gebroeksvuurwoarpen van de meanske n belangriek deel zeent, wordt vake bie ooldheaidkeundige opgreawings eveunden. Doarbie wörd nit allene ekekken noar de dinge dee't zelf wordt op egreawen, mear ook noar de umgewing woerin't ze eveunden wordt en t tiedsvlak woer't ze oet komt. De Ooldheaidkeundige wetenskop is stoark verbeunden met aandere gebeden op t wetenskopsvlak, zo as de [[kulturele volkenkeunde|kulturele]] en [[fysiese volkenkeunde]], de [[eardwetenskoppen]], [[biologie]], keunstgeskiedenisse, en [[sproaklear]]. Ooldheaidkeunde wörd vake per kultuur in edeeld, dus bv. ''mediterrane ooldheaidkeunde'' oonderzoch de [[klassieke ooldheaid]], en de [[egyptologie]] kik noar t [[Olle Egypte|Oolde Egypte]]. In den lesten ligt rechtevoort t zwoartepeunt op sproakenkeundige oonderdelen, en is Egyptiese ooldheaidkeunde wier ne aprte streuming ewörden. == Geskiedenisse van de ooldheaidkeunde == [[Bestaand:Eastern Antiquities in the Louvre - Room 4, 03.JPG|thumb|250px|right|[[Suryoye|Assyriese]] Ooldheden in t Louvre]] [[Bestaand:Handaxe by John Frere.png|thumb|150px|right|Eerste haandbiele beskrewen duur John Frere (1800)]] Noa at oolde samenleawings opheulden te bestoan, mut leu al resten der van terugge hebben eveunden. Töt ongevear t negenteende joarhoonderd wör der met dee resten nit völle doan. Doarnoa onsteund de weunske bie de leu um dee oolde resten te bewoaren, te ordenen en te beskriewen. De eerste [[ooldheaidkeundige]]n warren vake nit mear as skattenjagers of leu dee't snuusteriejen bie mekoar deden gadderen. Oet niejskierigheaid noar de herkomst van oolde resten en doarmet noar de herkomt van de meanske, gungen leu as [[Christian Thomson]], [[Charles Lyell]], en [[Charles Darwin]] de de verzamelings, dee't vake feaitelik nen groten kroam warren, ordenen en bie mekoar zetten, en dachten ooldheaidkeundigen zo as [[Heinrich Schliemann]], [[Lane-Fox Pitt-Rivers]] en [[William Flinders Petrie]] ne gode manere van oetgreawen oet.<ref>* O'Connor, A., 2007. ''Finding Time for the Old Stone Age. A History of Palaeolithic Archaeology and Quaternary Geology in Britain, 1860-1960.'' Oxford University Press, 423 pp. ISBN 978-0-19-921547-8.</ref> === De eerste opgreawings === De eerste echte opgreawing wör edoan duur [[Thomas Jefferson]], den't in zin latere leawen n doarden presideant van de [[Verenigde Stoaten]] wör. In 1784 treuk hee nen sleuf roond n graf op zin laandgood in [[Virginia (stoat)|Virginia]]. In dee tied geleuwden de leu det disse grawen van onbekeande heuwelbouwers kömmen. Hee veund oet det disse heuwels ebouwd warren duur inheemse indianen dee't ze gebroekten as graf. Jefferson was zinnen tied wied vuuroet, want hee dee allens onmeundig precies. Zinne methodes wörren later oawer enömmen duur Noord-Amerikaanse opgreawers. === Het begin van de moderne ooldheaidkeunde === Ooldheaidkeunde wör ne [[wetenskop]] in t middeln van t 19de joarhoonderd. n [[Skotlaand|Skotsen]] [[geoloog]] [[James Hutton]] oonderzocht in zin woark ''Theory of the Earth'' (1785) de [[stratigrafie|stratificasie van groondloagen]].<ref>[[James Hutton|Hutton, J.]], 1795-1899. ''Theory of the Earth, with proofs and illustrations.'' Cadell Junior and Davies, London 1 & 2.</ref> Hee leut zeen det de stratificasie (ofzetting) van groondloagen köm van duurlopende woarkings van zee, rivieren, en meren woermet he t begin van t [[uniformitarianisme]] startten. In 1830 bewearden [[Charles Lyell]] in zinne ''Principles of Geology'' det de oolde geologiese umstandigheden t zelfde warren as dee van non.<ref>[[Charles Lyell|Lyell, C.]], 1830. ''Principles of Geology''. Vol. 1-3. London; 511, 330 en 109 pp. [http://www.google.co.uk/books?vid=OCLC55341962&id=86d_4T8-qhQC&dq=Principles+of+Geology ''Principles of Geology''] op [[Google Book Search]]. </ref> {{Bron|<references/>}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Ooldheaidkeunde| ]] tukeaflfslpk4yu96nu9f51qkbk2ae6 0 14487 135092 2010-01-31T01:13:41Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Wetenschop]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Wetenschop]] rzhvfitpu53dmseeruqn9w5ae4zkd4y 0 14491 135115 2010-01-31T11:14:57Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Ooldheaidkeunde]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ooldheaidkeunde]] 5qgtdb7dkt7xnoadh3zgoqrmrjnry04 0 14492 135116 2010-01-31T11:15:36Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Ooldheaidkeunde]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ooldheaidkeunde]] 5qgtdb7dkt7xnoadh3zgoqrmrjnry04 0 14496 275783 273301 2014-05-06T08:06:37Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:BluegrassBanjo.jpg|thumb|right|110px|Banjo met vief snaren]] n '''Banjo''' is n snaarinstrumeant wat oontwikkeld wör duur [[Afrika]]anse slawen in de vraue [[Verenigde Stoaten]]. n Banjo is ofleadt van verskeadene ooldere afrikaanse instrumeanten. t Instrumeant hef n kort, houwerig, skaarp geluud. Van n namen "Banjo" wörd duur mekaar annömmen dat t ofleadt is van t [[kimboendoe (sproake)|kimboendoe]]-woard ''mbanza''. Wat gelearde leu meant dat t ne verbastering is van t woard "bandore" of van ne vraue verengelsing van t [[Spaans]]e woard "bandurria". Wier aanderen geleuwt dat t oet t gebeed van [[Senegal]] en [[Gambia]] keump en ne verbastering is van n woard vuur [[bamboe]]stengel, wat völle wör gebroekt vuur n haals van de banjo. ==Geskiedenisse== Slawen in t noord-oosten van de Verenigde Stoaten maakten instrumeanten met ne kalebasvörm, wat ze gewoon warren oet Afrika. Skriewers oet t 18de en 19de joarhoonderd beskrewen t instrumeant oonder mear as ''bangie'', ''banza'', ''banjer'' en ''banjar''. Der bestoat völle instrumeanten dee't völle op n banjo liekt, zo as bievuurbeeld n [[Japan]]sen ''[[shamisen]]'' en Pärziesen ''tar'', of aandere soorten dee't völle in aandere laanden gebroekt wörden. Toch is de meest vuur de haande liggende vuuroolder van de banjo de ''[[ankonting]].'' n Soort lute dee't duur de [[Joa (volk)|Jola-stamme]] oet [[Senegambia (gebeed)|Senegambia]] gebroekt wörd. Aandere vergeliekboare instrumeanten beent de ''[[xalam]]'' oet [[Senegal]] en de ''[[ngoni (instrumeant)|ngoni]]'' oet t [[Wassoeloe]]gebeed, det verpreadt ligt oawer de laanden [[Mali]], [[Guinee]] en [[Ivoorkuste]]. t Is an te nemmen dat n banjo oawer verkillende wearlddelen is egoane, en oonderwiel verskillende moalen is an epast duur de joaren hen. n Hudigen banjo wör geleefd emaakt duur n Amerikaan [[Joel Sweeney]]. Den treuk dr in de dartiger joaren van t niegenteende joarhoonderd met roond. Banjoos wörden tusken 1840 en '50 noar t [[Verenigd Keuninkriek]] oawer ebracht, en wörden doar slim geleefd.<ref >[http://www.shlomomusic.com/zitherbanjo.htm Informasie oawer n banjo en oontwikkeling van de Sieter-banjo]. </ref> Ene den't n banjo in [[Tweante]] bekeand maakten, was [[Harm oet Riessen]], bievuurbeeld in zien nommer ''I am ben n Kentucky Tukker''. Wieder wörd n banjo in verskeadene nommers van n [[Achterhook]]sen [[boerenrock]]band [[Normaal]] gebroekt. Ook n [[Drèents|Dreantsen]] zänger [[Daniël Lohues]] löt regelmoatig nen banjo in ziene muziek wierkomn. ==Hudigen vörm== n Hudigen banjo besteet in n antal vörme, zo as met vere of met vief snaren. De interesse vuur banjoos met zes snaren neamp ook tau. Dissen banjo is stemd as ne [[gitaar]]. In zowat alle vörme wörd n banjo bespöld duur in ne vlotte [[arpeggio|arpeggio-wieze]] van spöllen, skoonwal der völle verskeadene spölwiezes beent. De kaste of "pot" van n modernen banjo besteet normaalgesprökken oet nen roonden raand (meesttieds van hoolt), ne metalene toonreenk, en n vel deroawerhen espönnen, te vergelieken met n tromvel. Van ooldsher wör t vel emaakt van t vel van deers, mear rechtevoort kan dat ook keunststof wean. Wat banjo's hebt n trilvel an de achterkaante, mear de meeste beent lös van achteren. Der bestoat ook ellektriese banjo's. ==Gebroek== Rechtevoort wörd n banjo as kenmaarkend ezene vuur [[Dixieland Jazz]], [[country]]-, [[folk]] en [[bluegrass]]muziek. t Instrumeant was skoonwal al belangriek in de [[Afrikaans-Amerikaans]]e tradisjonele muziek. Featelik keump t der op dale dat Afrikaanse Amerikanen ne grote invlood harren op de oontwikkeling van de country en bluegrassmuziek duur n banjo der in te gebroeken, en duur de verbettering en anpassing van spöltechnieken. De leste tied wörd n banjo völle gebroekt in völle muziekstielen, zo as popmuziek, [[indie rock]] en [[Keltiese Punk]]. ==Oetgoande verbeendings== * [http://www.bluegrass-museum.org t Internasjonale Museum vuur Bluegrassmuziek] * [http://www.thebanjoman.com Banjomuziek en oetleg] * [http://www.banjofrailer.com Banjomuziek van vrauer van t plattelaand van Amerika] * [http://4stringchords.com Akkoordenzeuker vuur veersnarige banjo's] * [http://zeppmusic.com/banjo/ Banjo-L] * [http://www.banjohangout.org The Banjo Hangout] * [http://www.banjonews.com/ n Banjo Niejsbreef] * [http://www.cybergrass.com Cybergrass - The Internet's Bluegrass Music News Magazine]. * [http://www.cyfuss.com/acordes_para_banjo akkoorden vuur viefsnarige Banjo's]. * [http://www.todobanjo.blogspot.com Banjo spaanssprekkenden] * [http://www.archive.org/details/to_hear_your_banjo_play ''To Hear Your Banjo Play''], 1947 Alan Lomax film (16 minuten) {{Commonscat|Banjo}} {{Bron|<references/>}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] j5ootfdmtexlawts7sgb8xcigid3rd6 0 14509 277961 277959 2015-03-05T21:47:35Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Niej-Mexiko (duurverwiesziede)]] vuur aandere betekenissen van Niej-Mexiko.}} [[Bestaand:Map of USA NM.svg|thumb|right|200px|Niej-Mexiko op de kaarte van de Verenigde Stoaten]] '''Niej-Mexiko''' ([[Engels]]: ''New Mexico'') is nen stoat in t zuudwesten van de [[Verenigde Stoaten]]. Op t noorden van Niej-Mexiko ligt de stoat [[Colorado]], op t noordoosten [[Oklahoma]], op t oosten en zuudoosten ligt [[Texas]], op t zuden greanzet t an [[Mexico (laand)|Mexiko]], op t westen ligt t an [[Arizona]] en op t noordwesten an [[Utah]]. t Gebeed wör hoonderden joaren bewoond duur [[Indianen]]. t Hef ook al oonderdeel ewest van t [[Keaizerriek Spanje]] ([[Niej Spanje]]), deel van Mexiko en egeulden as groondbezit van de VS. Van alle Amerikaanse stoaten hef Niej-Mexiko met 45% t heugste percentage [[Hispanjolen]] as inwonners, dee't ofstamt van de vrogere [[Spanje|Spaanse]] kolonisten en rechtevoort ook immigraanten vanoet [[Middeln-Amerika]]. t Hef ook t doarde-heugste percentage Indianen noa [[Alaska]] en [[Oklahoma]] en steet met t totaal antal Indianeninwonners op de viefde plek noa [[Kalifornië]], Oklahoma, [[Arizona]] en [[Texas]]. De twee grötste stämme zeent de [[Navajo (volk)|Navajo]] en de [[Pueblo (volk)|Pueblo]]. Duur disse verskeaidene volken hef Niej-Mexiko ne biezeundere samenstelling en kultuur. In [[2008]] wör der eskatt det der 1.984.356 leu wonden. De heuwdstad is [[Santa Fe]], en de grötste stad is [[Albuquerque]] met tegen de 522.000 inwonners. == Oetgoande verbeendige == {{Commonscat}} {{Verenigde Stoaten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] g8q1qbys3ndc4qtegy4klidpt6yv7hi 0 14510 278071 200085 2015-03-08T18:24:29Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Niej-Mexiko]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Niej-Mexiko]] 4f097fxjy1f6hzse5rdyezumno7t14e 0 14511 277917 277879 2015-03-05T18:08:01Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Arizona (duurverwiesziede)]] vuur aandere betekenissen van Arizona.}} [[Bestaand:Map of USA AZ.svg|thumb|Arizona in t rood op de kaarte van de VS]] '''Arizona''' is nen stoat in t zuudwesten van de [[Verenigde Stoaten]]. De heuwdstad is [[Phoenix]] en ook direks de grötste stad van den stoat. De tweede-grötste stad is [[Tucson]]. Arizona was n achenveertigsen en lesten van de oolde stoaten den't too wör eloaten töt de ''Union'' (t verboond) in februwoari [[1912]]. Arizona steet bekeand um t dreuge woestienklimaat, onmeundig hete zommers, en zachte weenters. In t noorden is skoonwal verskeaidene noaldbossen en boargrieges woer at 't meender hete is. Roond 2006 har Arizona t hardst gröaiende inwonnertal van de VS, en steet doarmet rechtevoort op de tweede plek. Arizona hef t meeste antal vrouwelike goeverneurs ehad van alle stoaten. Arizona heurt bie ene van de "Four Cornersstoaten" (Veer-Heukestoaten). t Greanzet an [[Niej Mexiko]], [[Utah]], [[Nevada]] en [[Kalifornië]] en ook nog iets met n tip an [[Kolorado]], en hef op t zuden ne greanze van 626 km met [[Mexico (laand)|Mexiko]]. Umdet t zo stoark verbeunden is met zuud-Kalifornië, wörd t vake wal töt de westkuste rekkend, terwiel Arizona feaitelik an gin eankele kuste ligt. Arizona hef völle besköarmde bossen, parken, monumeanten en reservaten vuur [[Inheems Amerikaans]]en. == Oetgoande verbeending == * [http://www.az.gov Offisjele Stoatswebstea] {{Verenigde Stoaten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] f5shw23nbo6eu4j239a9blk3sjp2tes 0 14512 135297 2010-02-02T19:48:16Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Mexico]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mexico]] ahjii2cye5qpdx8mfjhwb33elkrks8a 0 14514 290734 290260 2016-11-01T17:12:03Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Belfast City Hall 2007.jpg|thumb|right|200px|Belfast Stadhoes]] '''Belfast''' ([[Iers]]: ''Béal Feirste'') is de grötste stad in [[Noord-Ierlaand]] en de proveensie [[Ulster]]. In 1999 wör t inwonnertal eskatt op 279.200. t Is seend [[1922]] de heuwdstad van Noord-Ierlaand. Doarnöast is t ook nog de heuwdstad van de groafskop [[Antrim]]. n Namen Belfast keump van t Ierse ''Béal Feirsde'' (later eskrewen as ''Béal Feirste'') wat ''Moond van de Zaandbaanken'' betekent. Der wörd vake dacht det Belfast keump van de rivier [[Farset (rivier)|Farset]] , woer't Belfast oawerhen ligt, mear beaide stad en rivier zeent noar disse zaandbaanken verneumd. De Farset zelf is nit mear zo bekeand umdet den is op egoan in de gröttere rivier [[Lagan (rivier)|Lagan]]. De Farset streumt duur ne piepe oonder de stad. Belfast ligt dus an de moond van de rivier Lagan an de zeetak [[Belfast Lough]]. Hierduur ligt Belfast lös an de [[Ierse Zee]]. Um Belfast hen liggent de boargen [[Black Mountain]] (''Zwarten boarg'') en [[Cavehill]] (''grottenheuwel''). Belfast hef n antal oolde gebouwen, zo as de [[Queens University]] oet [[1849]] en de [[City Hall]] oet [[1903]]. De best bewöarde zeent twee oolde baanken: de Ulster Bank oet [[1860]] en de Northern Bank oet [[1769]]. In belfast he'j n grötsten droogdok, woervan a'j de kranen van oet de vearte al köant zeen. Hier wör n [[RMS Titanic|Titanic]] ebouwd. Aandere belangrieke industrieën zeent van ooldsher t Ierse linnen en de touwslagerieje. De stad hef twee vleegveelde: [[George Best Belfast City Airport]], an de raand van Belfast bie [[Holywood]]. en [[Belfast International Airport]] bie [[Lough Neagh]]. == Oetgoande verbeending == * [http://www.belfastcity.gov.uk Offisjele webstea van Belfast] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaots in Noord-Ierlaand]] [[Kategorie:Stad in et Verienigd Keuninkriek]] kkhxq5r8ykfirlicfklf2s5wb4bf1cs 10 14518 266965 259580 2013-05-10T21:15:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel1|Sweabisch|swg|Der Benutzer schwätzt [[:Kategorie:Gebruker swg-1|'''a bisle''']] [[:Kategorie:Gebruker swg|'''Schwäbisch''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker swg-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker swg-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|swg-1]] </noinclude> goieiihkf1ccij5m1cc2h3hq00e9tgi 14 14519 266199 261630 2013-05-10T16:52:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker swg]] evzzpgwl1xrpe3ntkge19ct7xpugoub 14 14520 266198 261897 2013-05-10T16:52:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|swg]] ezef0atz8xeumammw7tsgbh3ohumlhi 0 14521 290252 290251 2016-10-31T16:20:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Europe location N-IRL2.png|thumb|right|200px|Noord-Ierlaand in t oranje op de kaarte van Europa]] '''Noord-Ierlaand''' ([[Iers]]: ''Tuaisceart Éireann'', [[Ulster-Skots]]: ''Norlin Airlann'') is ene van de veer laanden van t [[Verenigd Keuninkriek]]. t Ligt in t noordoosten van t eailaand [[Ierlaand (eilaand)|Ierlaand]] en hef ne greanze op t zuden en westen met de [[Ierse Reppebliek]]. Bie ne Engelse telling van 2001 har Noord-Ierlaand 1.685.000 inwonners, wat 30% van de totale bevolking op t Ierse eailaand is, en 3% van t hele Verenigde Keuninkriek. Noord-Ierlaand besteet oet zes groafskoppen van de oolde Ierse proveensie [[Ulster]]. t Wör esticht as ne aparte regio van t Verenigd Keuninkriek op [[3 mei]] [[1921]] met de [[Government of Ireland Act]], mear de wörtels liggent in de [[Act of Union]] oet [[1800]] tusken t Verenigd Keuninkriek en Ierlaand. Oawer 50 joar har t ne egene oondergeskikte regearing en parlemeant. Disse instellings wörden der in [[1973]] achterhen edoan. Noord-Ierlaand hef dree offisjele sproaken: [[Engels]] wat gebroekt wörd in offisjele dokumeanten en instellings, t [[Iers]] van de oorsproonkelike inwonners en t [[Ulster-Skots]] van de immigraanten vanoet t 17de joarhoonderd. Doarnoa wör verskeaidene moalen probeerd wier ne egene regearing te kriegen, wat oetköm in t annemmen van de hudige [[Noord-Ierse Vergoaring]]. De vergoaring regeart vanoet ne [[verzoeningsdemokrasie]], wat probeert verskeaidene slim verskillende bevolkingsgroepen met de köppe bie mekoar te kriegen. Noord-Ierlaand was joarenlaank bekeand um t pollitieke gevecht wat bekeand steet as [[The Troubles]] (''t Gedoonder''), tusken leu dee't zik [[nasjonalist]]en neumt en vuural [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms]] zeent, en de [[unionist]]en dee't vuural [[Protestantisme|Protestaants]] zeent. De nasjonalisten weelt samen met de Ierse Reppubliek één verenigd Ierlaand worden, de unionisten weelt gearne bie t Verenigd Keuninkriek bliewen. Seend de oonderskriewing van de [[Good Friday Agreement]] (''Gode Vriedagoawereenkomst'') in [[1998]], hebt de meeste [[paramilitair]]e groepen dee't der bie betrökken warren öare woapens in eleawerd. Duur disse zwoare en eploagde geskiedenisse is t lastig um ne gode naam of beskriewing van Noord-Ierlaand te gewen, en doarmet ook t zelfbeeld van de inwonners. Oawer t algemeen zeet Unionisten zikzelf as Brits en Nasjonalisten meant det ze Iers zeent, mear in t echt ligt t allemoal wat ingewikkelder, woerduur't bekeande figuren en kraanten aait op mut letten wo't ze t neumt. n Bekeand vuurbeeld is [[Londonderry]], det duur Nasjonalisten aait ''Derry'' wörd eneumd. == Groafskoppen == Noord-Ierlaand besteet oet zes groafskoppen: * [[Groafskop Antrim|Antrim]] * [[Groafskop Armagh|Armagh]] * [[Groafskop Down|Down]] * [[Groafskop Fermanagh|Fermanagh]] * [[Groafskop Londonderry|Londonderry]] * [[Groafskop Tyrone|Tyrone]] Disse groafskoppen wordt nit mear offisjeel gebroekt. Doarvuur in de plaatse zeent 26 distrikten of gemeents in edeeld, dee't t lokale besteur in haande hebt. De oolde groafskopnamens wordt nog wal gebroekt um te bepoalen woer't enen wegkeump. Ze wordt ook in t [[paspoort]] op enömmen. == Steaden == Der zeent 5 steaden met stadsrechten in Noord-Ierlaand: * [[Armagh]] * [[Belfast]] * [[Derry]] * [[Lisburn]] * [[Newry]] == Oetgoande verbeendings == * [http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/northern_ireland/default.stm BBC Northern Ireland News] t Noord-Ierse niejs van [[BBC News Online]] * [http://www.discovernorthernireland.com/ Oontdek Northern Ireland] Noord-Iers Toeristenpeunt [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Kelties laand]] [[Kategorie:Noord-Ierlaand| ]] ezxxv3mgfpcbuzdh3xy8ql340museyj 0 14522 135627 2010-02-05T11:42:42Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Ierlaand (laand)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ierlaand (laand)]] lzplbcp3fawqc2i13ws8mg97re3e2zb 0 14524 263588 259318 2013-05-05T20:24:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Karspel Goor''' is n [[boerskop]] van de vuurmoalige gemeente [[Maarkel]] en heurt send 1 januwoari 2001 bie de gemeente [[Hof van Tweante]], in [[Tweante]]. Van alle Maarkelse boerskoppen ligt Karspel Goor t wiedst van Maarkel of, en ligt oawer n proveensjalen weg [[Goor]]-[[Hoksebarge]]. Van ooldsher hef Karspel Goor ook aait mear met Goor verbeunden ewest as met Maarkel. n Namen Karspel Goor betekent ook "Tooheurend an parrochie Goor". In Karspel Goor wont beheurlik wat [[Rooms-Katholieke Karke|Roomsen]], terwiel t merendeel [[protestaant]]s is. t Roomse deel heurt bie de parrochies Goor of [[Hengevealde]]. ==Havezates== [[Ofbeelding: Weldam castle.jpg|thumb|right|200px|Havezate Weldam]] Karspel Goor har nog wal wat [[Havezate|havezates]]. Twee doarvan vörmt nog aait n laandgood samen; [[Wegdam]] en [[Weldam]]. n Groot deel van de boerderiejen in Karspel Goor heurt an t laandgood Weldam, wat te zeen is an de luken in de kluren zwart-gel-wit. Vroger leaden in Karspel Goor ook de havezates [[Oliedam]] en [[Kevelham]]. [[Heeckeren]], wat vroger bie Karspel Goor heurden, ligt rechtevoort in de bebouwde komme van Goor. {{Hof van Tweante}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] 45dbycfbrnzhnahli4lm7331eogwre1 0 14525 135677 2010-02-05T14:49:02Z Woolters 62 [[Kerspel Goor]] is ewiezig naor [[Karspel Goor]]: Ok zo in t artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Karspel Goor]] qn3rmtlqv8nzy4hd0m2qtj5ooi618i7 0 14526 135684 2010-02-05T17:02:36Z 213.148.243.41 deurverwiezing naor [[Ealsn]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ealsn]] bcxsrj5bl9wl4pm3tkklepaeqvexuad 10 14527 266950 262237 2013-05-10T21:13:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel1|Roemantsj|rm|Quest utilisader ha [[:Kategorie:Gebruker rm-1|'''enconuschientschas da basa''']] da la [[:Kategorie:Gebruker rm|'''lingua rumantscha''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker rm-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker rm-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|rm-1]] </noinclude> bwqb6nog6weqyqd1umdwpv8ew9afv7e 14 14528 266170 261818 2013-05-10T16:48:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker rm]] f3usoyi2kgem87g8odqw5lnkluo77xk 14 14529 266169 261916 2013-05-10T16:47:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|rm]] rmwpg6j9mfnzr0vk0klojfxxvuns6o0 0 14531 136047 136046 2010-02-06T22:00:30Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Tweeklaank]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Tweeklaank]] lx1q02216swldmskl72oweytk05le9z 0 14532 136125 2010-02-07T09:33:19Z Erik Warmelink 513 gebrukt in [[Heer (feodalisme)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Sticht Utrecht]] p988ei9yy7xt7q3bo7ai0u2ydb7env3 0 14533 136219 2010-02-07T18:14:23Z Servien 7 [[Cookie]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Koekien (internet)]] hinne wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Koekien (internet)]] c2zeilixgtn8xgnpp4o4l8c1690rooo 0 14535 263450 259441 2013-05-04T23:37:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Nen '''Eankelklaank''', in de [[sproaklear]] ook wal '''monoftong''' eneumd, is nen kleenker den't vanof zin begin töt an zin eande dezelfde plek van oetsproake heuld. Neersassiese vuurbeelden zeent de [{{IPA|eː}}] en de [{{IPA|y}}]. Elke gesprökkene sproake in de wearld hef eankelklaanken. Duurdet in wat sproaken laankzaam an de eankelklaanken veraandert in [[tweeklaank]]en, ontsteet [[sproakveraandering]]. [[modersproake|Modersprekkers]] van sproaken meant mangs det ze ne eankelklaank maakt, terwiel at ze nen tweeklaank zeggent. Dit is bievuurbeeld t geval in t [[Eanters]], woerin't de oo-klaank zo as oet ''groot'' feaitelik wörd oet esprökken as [{{IPA|ɣɾʊət}}]. Völle sproaken, zo as t [[Arabies]], keant gin tweeklaanken, en bestoat eankelt oet metkleenkers en ongevear 5 eankelklaanken. t Verskil tusken de [[Neersassies]]e dialekten zit um vuur n groot deel in de oetsproake van kleenkers. Bievuurbeeld t woard ''leef'' is in zowat alle dialekten wal bekeand, mer wörd, te mear a'j noar t noorden komt, aal mear vergleden. Zo geet t achtereenvolgens van [{{IPA|leːf}}] noar [{{IPA|leːʲf}}], [{{IPA|leːɪf}}], [{{IPA|lɛif}}], [{{IPA|læif}}] en [{{IPA|lʌɪf}}]. ==Zeet ok== *[[Tweeklaank]] *[[Sproaklear]] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: sproakleer]] nr9cofx57sp4v800624qj63oj22xbs6 0 14539 136436 2010-02-08T21:17:07Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Marsmuziek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Marsmuziek]] fl4m3coiogy1ktywkqb4kt04cwm0lxz 0 14540 283445 283113 2015-11-12T06:31:38Z 2A02:A441:A470:0:4943:D3AF:BDD0:187E /* D */ wikitext text/x-wiki n '''Neosassisme''' (of -'''saksisme''') is n [[Nedersaksies|Saksies]] woard vuur begrippen en vuurwoarpen woer (nog) gin good passend Saksies woard vuur besteet. Vake zeent ze bedoold um wille met de sproake te hebben. Ze zöalt dus nit gaauw in offisjele umstandigheden gebroekt worden. n Neosassisme is feaitelik dus t zelfde as n [[neologisme]], met as verskil det n neologisme vake ne serieuze poging is um n leenwoard oet ne vrömde sproake te vervangen. n Neosassisme is bedoold um op lechthärtige wieze met de sproake umme te goan. Wat neosassismen köant ook ''grof'' bedoold wean. Neosassismen bestoat meesttieds oet twee delen. t Eerste deel is vake n woarkwoard of begrip wat beskrif wat t deenk dut of töt gevolg hef, en t tweede deel is vake n n namen van t gerei det t zelfde dool hef as t nieje deenk, of t soort materiaal woer't t vuurwoarp van emaakt is. Ne aandere meugelikheaid is um ne volledige vergelieking met n aander vuurwoarp te maken. Neosassismen verskilt ook per strekke wier. Zo is n algemeen woard vuur [[stofzoeger]] ne ''huulbessem'', mear in bv. [[Riessen]] wörd t woard ''hulen'' nit gebroekt, en dus veraanderd in ''blearbessem''. == Vuurbeelden == Hieroonder steet ne alfabetiseerde lieste van neosassismen (disse wöarde kunnen per dialekt in oetsproak verskillen, kleaine oetsproakverskiln stoat dr nit bie): {| | width=33% | ===A=== *aftershave: **''ruukspul'', ''ruukgrei'' **''meidenlökkertien'' ([[Attem]]) **''scheerwaoter'' **''braand-de-bek-spul'' (uutdrokking: ''spul um de bek doon'') *[[alkoholkontraole]]: **''zuperzeuktocht'' *apotheker: **''pillendreier'' *aquaplaning: **''waotergliejerieje'' ===B=== *[[bagaziebaand]]: **''koffermeule'' *[[saxofoon|baritonsaxofoon]]: **''zwanenhaals'' *[[batse]]: **''zweetleppel'' *bed & breakfast (B&B): **''[[stee-en-stoetje]]'' **''stee-en-stoete'' ([[Nunspeet]]) **''baere-en-brogge'' ([[Nunspeet]]) *[[bekn (meziekinstrumeant)|bekkens]]: **''pleardeksels'', ''houw(e)deksels'', ''panndeksels'' **''bökker-iezers'' **''knalskiewn'' *[[boetenboordmotor]] **knetterpeddel *[[bosmeeier]]: **''bromzeaise'' **''sik'' (eawn met n bosmeeier woarken - eawn met n sik in de roondte loopn) *[[braandstof]]: **''dutsap'' **''skeurwater'' *[[brille]]: **''loerglaozen'' *[[brommobiel]]: **''kruup-'' of ''kroepauto'' *[[buffet]]: **''loop-etn'' **''zelfhaal-etn'' ===C=== *[[Sleurhutte|caravan]]: **''slephutte'', ''sleurhutte'', ''slepkökn'' *[[Compact Disk]] (CD) **''spaigelploatje'' *[[chiropractor]]: **''buttekraker'' *[[chirurg]] **''meenseslager'' *[[cholesterol]]: **''aoresmeer'' *[[cola]] (frisdraank): **''bulkwater'' **''bulkespul'' **''skroewenwater'' *[[computer]]: **''knipperkiste'' **''doonderkiste'' **Zee ok: [[Nedersaksische computertermen]] *[[condoom]]: **''piemelputien'' **''zoadzak'' **''sputtertoetn'' *creche: **''koterstallige'' *cruisecontrol: **''[[snelheidsbegrenzer]]'' **''snelheidsregelaar'' ===D=== *dancemuziek: **''(elektroniese) [[daansmuziek]]'' **''dörskemölle'' *[[death metal]]: **'''grafmuziek''' *dekolletee: **''inkiek'' **''de breewnbusse'' *[[dirigeant]]: **''zweeiebaas'' **''zweeimeaister'' *[[doedelzak]]: **''jammerpiepen'' **''jengelbuul'' *[[domie]]: **''preakebuul'', ''-baas'' *[[dreadlocks]]: **''knuphöare'' **''draodlokken'' **''touwfleiten'' *[[dvd]] **''kiekskiewe'' ===E=== *E-reader: **''leesplanke/-dink'' **''e-boeklezer'' *enquêteurs: **''vraagvolk'' ===F=== *[[fagot]]: **''kachelpiepe'' *[[fastfood]]: **''raphap'' *[[fietse]]: **''treawagenkjen'', ''-köarken'' **''droad-ezzel'' *[[fitness]]: **''ooldiezerslepn'' **''ooldiezertrekn'' *[[willewipper|flesopener]]: **''doppenropper'' **''kroonlöchter'' ([[Achterhook]]) **''vreugdewipper'' **''willewipper'' *[[fotografie|fototoestel]] **''knipperdeuske'', ''flits-'' *[[friteuse]]: **''vetviever'' **''vetsmeelterieje'' **''vetpanne'' | valign=top width=33% | ===G=== *gezichtskrem: **''vet'' *[[gitaar]]: **''jammerplaanke'' **''snarenbret'' ([[Achterhook]]) ===H=== *[[hagelslag]] **''streuisukela'' *[[hamer]] **''klopstok'' *[[stampmuziek|hardcore]] **''stampmuziek'' ** ''dörskemölle'' ===I=== *insert-knop: **''tussenfrommelknoppe'' ===J=== ===K=== *[[kettenzage]]: **''knetterbiele'' *[[kleaine tromme]]: **''spiekerbak'' **''pleartonne'' **''rättelkiste'' *[[kontaktlenze]]: **''oogdoppen'' ===L=== *[[laptop]]: **''kleptop'', ''klaptop'', ''sleptop'' **''voolkompjoeter'' *[[lied]]: **''tierelier'' **''kweeldeel'' *airconditioning: **''lochtregeling'', ''-verzörging'' **''klimaotregeling'', ''-verzörging'' (aofekort: ''klimo'') *lozementhouwer: **''huttenbaos'' ===M=== *[[bier|maltbeer]]: **''laalaawater'' **''zeek beer'' **''nen lechten'' **''nen halfzwoarn'' **''nen loodvriejn'' **''eenn zoonder kracht'' *make-up: **''varve'' **''plamuur'' **''schminck'' **''optutgrei'', ''opvarfgrei'' *make-updoos: **''varfdeuze'' **''plamuurkiste'' **''schminckdeuze'' *[[masseur]]: **''striekebaas'' **''wriefmeaister'' **''vriefkeerl'' *[[marimba]]: **''tingeldeenk'' **''tingelrek'' *[[mayonaise]]: **''härtklepnvet'' *misdaodiger / asosiaal persoon **''huttenklaos'' *[[motorzaag]]: **''knetterbiele'' *mountainbike: **[[terreinfietse]] **''roegtefiets'' (Drèents) *musical **''muziektoneel'' **''zingtoneel'' ===N=== *navelpiercing: **''[[boekspieker]]'' *nordic walking: **''[[noords wandelen]]'' **''stoksjokken'' *nordicwalkingstokken: **''sjokstokken'' ===O=== *[[oetroopteken]]: **''blearteken'' *oordoppen: **''oorkurken'' *[[örgel]]: **''jammerhoolt'' **''psalmpompe'' ([[Kop van Aoveriessel]]) *orthopedies chirurg: **''bottezager'' | valign=top width=33% | ===P=== *[[piano]]: **''tengeltangel'' **''pingelkiste'' *piercing: **''spleenter'' ("Hee! Iej hebt nen spleenter in de lippe!") **''kram'' ("Den gek leup met allemoal van dee kramn in n kop") ===Q=== ===R=== *rapper: **''kletsriemer'' **''riemrevelaor'' (Drèents) *resensent: **''zuurschriever'' *resensie schrieven: **''zuurschrieven'' *[[rollator]]: **''schuufrek'' ===S=== *samenwarkingsverbaand: **''maandewark'' *[[satésaus]]: **''wichterdriete'' **''apenoetesaus'' *[[Senseo]]: **''nen kromn'' *[[smartphone]]: **''(striek)bot'' **''buus(tille)foon'' **''striek(tille)foon'' (mobiel mit n anraakscharm) **''skoefgeval'' (mobiel da'j uutschuven mutten) **''Ackersnacker ''(Platduuts) *[[sms]]: **''belschap'' (kofferwoord veur ''bellen'' en ''boodschap'') *sms'en: **''knokkeln'' (ook in t algemeen: spöln met n mobielken) **''belschappen'' of ''belschap doon'' (zie sms) *soapserie: **zeepriege, [[zieperiege]] **zeepreeks, zepereeks *[[sperma]]: **''pielepap'' *[[stofzoeger]]: **''blearbessem'' **''huulbessem'' *[[Swype]]: **''zwiep'' ===T=== *[[taand]]e: **''vretsteender'' *taandarts: **''kiezedokter'' of ''[[koezedokter]]'' **''smoelsmid'' **''bekkebeul'' *tablet-PC: **''zwiepleie/-bord'' **''netbred/-bord'' **''sniedplaanke'' *[[thee (draank)|theeleppelken]]: **''[[reuriezer]]'' **''reurbatse'' *[[tillefoon]]: **''luliezer'', ''luldroad'' **''kuieriezer'', ''kuierdroad'' **''(knokkel)bot'' (mobiel) **''buustillefoon/zaktillefoon'' (mobiel) *touchscreen: **[[anraakscharm]] **''veuleveanster'' *[[tondeuse]]: **''blearskeare'' *[[trekzak]]: * boekorgel **''penspiano'' *[[trema]]/deelteken: **''verdeelstippels'' *[[trompet]]: **''knetterheurntjen'' **''poesiezer'' ===U=== *[[urologie]]: **''piskunde'' **uroloog: **''pisdokter'' ===V=== *[[verkeersdrumpel]]: **''springbulte'' **''schaanze'' *[[vibrator]]: **''kutbrommer'' **''vreamaker'' (offisjeel nen [[fopspeen]]) *[[fioul|viool/fiedel]]: **''jammerhout'' *[[voicemail]]: **''bewaorpraot'' ===W=== *wasmasine: **''waskiste'' ===X=== *[[xylofoon]]: **''tingeldeenk'' ===Z=== |} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Sproakleer]] fm33kkbh9q2c9zhj4grgq3uijaiairc 0 14541 136449 2010-02-08T22:08:14Z Woolters 62 [[Neosaksisme]] is ewiezig naor [[Neosassisme]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Neosassisme]] 3tn4484pjf470v6bbjnqwx7xol63p29 0 14546 284814 263709 2016-06-10T20:28:50Z Drewes 12280 wikitext text/x-wiki [[File:Bang.svg|right|20px]] n '''Oetroopteken''' (ook wal '''blearteken''' eneumd) is n [[leasteken]] det angef det t eskrewene noadruk krig. t Gebroekte teken is -!- en keump an t eande van de zin, in plaatse van nen [[peunt (leasteken)|peunt]]. t Gef dus feaitelik an det t eskrewene bedoold is as ''oetroop''. * "''Skeai oet!''" * "''Woart oe!''" Vake is t wal zo det t gebroek van mear as één oetroopteken better opvaalt (en dus mear noadruk gef), skoonwal t nit gebroekelik is um mear as één oetroopteken tegelieke te gebroeken. A'j det dan toch gearne weelt, mu'j der dree gebroeken, volgens de [[Neerlaands]]e stielofsproaken. Skoonwal, t gebroek van mear as één oetroopteken wörd vake as onprofessioneel ezeen, en t kan zelfs onfatsoenlik oawerkommen, en juust ne tegenoaweresteelde oetwoarking hebben, of n andacht van de bosskop ofleaiden dee'j weelt oawerdreagen. Vergeliekt: * "''Gearne gin steule in n pad zetten!''" * "''Gearne gin steule in n pad zetten!!!!!''" {{Commonscat|Exclamation marks}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Leastekens]] skaw366qfycqw5d0aqxotadibplc65a 10 14550 280030 280028 2015-04-06T13:15:32Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" style=cellpadding="1" cellspacing="1" style="float:right; clear:right; width:285px; padding:0px; margin:0px 0px 1em 1em; font-size:90%" {{#if:{{{kop|}}}| {{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000}}}; font-size:110%; text-align:center;" colspan="3"{{!}} '''{{{kop}}}''' {{!}}-}} {{#if:{{{breed|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{breed}}} {{!}}-}} {{#if:{{{subkop0|}}}| {{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000}}}; font-size:110%; text-align:center;" colspan="3"{{!}} '''{{{subkop0}}}''' {{!}}-}} {{#if:{{{heufdruumte|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{heufdruumte|}}} {{!}}-}} {{#if:{{{heufdruumte1_1|}}}{{{heufdruumte1_2|}}}| {{!}} align="center" style="vertical-align:middle;"{{!}} {{{heufdruumte1_1|}}} {{!!}} colspan="2" align="center"{{!}} {{{heufdruumte1_2|}}} {{!}}-}} {{#if:{{{heufdruumte2_1|}}}{{{heufdruumte2_2|}}}| {{!}} style="background-color:#e3e3e3; font-size:80%; text-align:center;" {{!}} {{{heufdruumte2_1|}}} {{!!}} colspan="2" style="font-size:80%;background-color:#e3e3e3; text-align:center;"{{!}} {{{heufdruumte2_2|}}} {{!}}-}} {{#if:{{{ofbeelding|}}}| {{!}} {{#if:{{{image_width|}}}|style="background-color:#ffffff"}} align="center" colspan="3" {{!}} [[Ofbeelding:{{{ofbeelding}}}|{{{image_width|264}}}px|{{{caption|}}}]]{{#if:{{{caption|}}}|<br /><small>{{{caption|}}}</small>}} {{!}}-}} {{#if:{{{ofbeelding-kompleet|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{ofbeelding-kompleet}}} {{!}}-}} {{#if:{{{subkop1|}}}| {{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000}}}; font-size:110%; text-align:center;" colspan="3"{{!}} '''{{{subkop1}}}''' {{!}}-}} {{#if:{{{item1_1|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head1_1|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_1}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item1_2|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head1_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_2}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item1_3|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head1_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_3}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item1_4|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head1_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_4}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item1_5|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head1_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_5}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item1_6|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head1_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_6}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item1_7|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head1_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_7}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item1_8|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head1_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_8}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item1_9|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head1_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item1_9}}} {{!}}-}} {{#if:{{{subkop2|}}}| {{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000}}}; font-size:110%; text-align:center;" colspan="3"{{!}} '''{{{subkop2}}}''' {{!}}-}} {{#if:{{{item2_1|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head2_1|}}} {{!!}} {{#if:{{{item2_1r|}}}|{{{item2_1}}} {{!!}} {{{item2_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item2_1}}}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item2_2|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head2_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_2}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item2_3|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head2_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_3}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item2_4|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head2_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_4}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item2_5|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head2_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_5}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item2_6|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head2_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_6}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item2_7|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head2_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_7}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item2_8|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head2_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_8}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item2_9|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head2_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item2_9}}} {{!}}-}} {{!}}-}} {{#if:{{{subkop3|}}}| {{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000}}}; font-size:110%; text-align:center;" colspan="3"{{!}} '''{{{subkop3}}}''' {{!}}-}} {{#if:{{{item3_1|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head3_1|}}} {{!!}} {{#if:{{{item3_1r|}}}|{{{item3_1}}} {{!!}} {{{item3_1r}}} | colspan="2" {{!}} {{{item3_1}}}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item3_2|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head3_2|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_2}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item3_3|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head3_3|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_3}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item3_4|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head3_4|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_4}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item3_5|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head3_5|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_5}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item3_6|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head3_6|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_6}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item3_7|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head3_7|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_7}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item3_8|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head3_8|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_8}}} {{!}}-}} {{#if:{{{item3_9|}}}| {{!}} style="background: #efefef;" {{!}} {{{head3_9|}}} {{!!}} colspan="2" {{!}} {{{item3_9}}} {{!}}-}} {{#if:{{{ofbeelding2|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} [[Ofbeelding:{{{ofbeelding2}}}|{{{image2_width|264}}}px|{{{caption2|}}}]]{{#if:{{{caption2|}}}|<br /><small>{{{caption2|}}}</small>}} {{!}}-}} {{#if:{{{vootkop|}}}| {{!}} style="background-color:{{{bgcolor|#e3e3e3}}}; color:{{{color|#000}}}; font-size:110%; text-align:center;" colspan="3"{{!}} '''{{{vootkop}}}''' {{!}}-}} {{#if:{{{voot|}}}| {{!}} align="center" colspan="3" {{!}} {{{voot}}} {{!}}-}} |}<noinclude> {{Dokumentatie}} [[Kategorie:Hulpmallen]] [[Kategorie:Mal:Infobox|!]] </noinclude> p3beghbwmx00jes607xqt5ted6e9d57 10 14551 267012 259621 2013-05-10T22:25:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = {{#if:{{{titel|}}}|{{{titel|}}}|{{PAGENAME}} }} | breed = '''[[Wealdarfgoodliest|UNESCO Wereldaarfgoudstee]]''' | ofbeelding = {{{ofbeelding|}}} | caption = {{{omschrijving|}}} | subkop1 = {{#if:{{{kop|}}}|{{{kop|}}}|{{PAGENAME}} }} | head1_1 = Type | item1_1 = {{{type|}}} | head1_2 = Regioon | item1_2 = {{#if:{{{regioon|}}}|''{{{regioon|}}}''|}} | head1_3 = Laand | item1_3 = {{{laand|}}} | head1_4 = Joar | item1_4 = {{{joar|}}} | ofbeelding2 = {{{ofbeelding2|}}} | caption2 = {{{omschrijving2|}}} | voot = {{#if:{{{volgnr|}}}|[http://whc.unesco.org/en/list/{{{volgnr}}} Volgnummer {{{volgnr}}}]|}} }}<noinclude>{{Dokumentatie}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mal:Infobox|Wealdarfgood]] </noinclude> kxua8mbwyji41dpcholwp87kgu381nx 0 14553 263922 259619 2013-05-05T21:58:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Medisch artikel}} '''Zoerbraand''' (offisjeel '''Gastritis''') is ne [[oontsteking]] van t [[maagsliemvlies]]. Zoerbraand gef n breanderig geveul, t 'zoer'. t Is skoonwal ginne maagzweare, want zoerbraand vernem iej pas a'j wat verkeards egetten hebt, en det he'j bie ne maagzweare nit. t Hef lange doerd vuurdet de dokters wussen woer t van keump; iederene hef in de mage ne bakterie (''[[Helicobacter pylori]]'') den't good tegen maagzoer kan. As den te talriek wörd, krie'j last van zoerbraand (ne zeare mage). De grötste veroorzakers zeent oawermatig zoepen, te völle regelmoatig innemmen van [[aspirine|asprientjes]] of [[ibuprofen]]. Mangs ontsteet t ook noa zwoare ongelukken, besmettings, brökken, of braandwoonden. Ook t loaten zetten van nen maagbaand um gewicht tegen te goan kan ne oorzaak wean. De meest vuurkommende verskiensels zeent zearte of n ongemakkelik geveul in n [[boek (lichem)|boek]] of in t [[middelnrif]]. Aandere kenmoarken köant wean t opzwellen van n boek, misselikheaid en spiejen. Ook kö'j n geveul kriegen de'j zat zeent, terwiel a'j nog nit genog egetten hebt. Um t tegen te goan kö'j ontzoeringsmedisienen (''antacide'') nemmen, antibiotika, of zorgen de'j gin stoark krudig etten binnen kriegnt. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Ziekte]] jkzl9libyhkolgs3qgbu1lz86zilg6h 0 14554 291073 263914 2016-11-03T13:33:49Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki t '''Woordenboek van de Overijsselse Dialecten''' (of ekortt: ''WOD'') van de [[Iesselakademie]] gef n oawerzicht van de wöardeskat van [[Tweante]], [[Sallaand]] en t Laand van [[Vollenhove]]. t WOD is nit in edeeld op alfabet, mer op bepoalde thema's, zo as 'het huis', 'eten en drinken' en 'kleding'. Wöarde dee't volgens sprekkers bie mekoar heurt, stoat in t WOD dus ook bie mekoar oonder n thema. Der is vanof [[1998]] töt an [[2007]] duur verskeaidene leu oet heel [[Oaweriessel]] met ewoarket, duur lieste in te vullen met vroagen oawer öar lokale dialekt. Hieroet wörden zeuwen delen van t WOD emaakt: *Het Huis A (inrichting van t hoes), Publicatie no. 123 (2000) *Het Huis B (hoesroad, verlichting), Publicatie no. 141 (2001) *Het Huis C (bouw van t hoes), Publicatie no. 146 (2002) *De Wereld A (inrichting van de umgewing, het weer), Publicatie no. 182 (2006) *De Wereld B (plaanten en deers), Publicatie no. 183 (2006) *De Mens A (t meanksenlief), Publicatie no. 217 (2009) *De Samenleving A (feeste en tradisies), Publicatie no. 218 (2009) Vanof 2010 is t WOD volledig op t internet te bekieken. ==Zeet ook== *[[Woordenboek van de Gelderse Dialecten]] ==Refereansie== *[http://www.ijsselacademie.nl/taal/overijssels-woordenboek.html IJsselacademie.nl] Woordenboek van de Overijsselse Dialecten (WOD). [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Streektaol in Oaveriessel]] [[Kategorie:Woordeboek|Overijsselse Dialecten]] 3n6vvo119jo3q8ve9iidcdidz4svh1m 0 14555 136684 136662 2010-02-11T11:13:55Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Iesselakkedemie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Iesselakkedemie]] 9yzxhngcoob34rwnokg4zkccezizwvl 0 14556 136663 2010-02-11T08:35:29Z 213.148.243.41 deurverwiezing naor [[Woordenboek van de Overijsselse Dialecten]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Woordenboek van de Overijsselse Dialecten]] ivknd7oum8q9n5088bwyswfw87zw00m 10 14557 283149 283148 2015-09-07T16:35:32Z Droadnaegel 1133 Versie 283148 van [[Special:Contributions/Cycn|Cycn]] ([[User talk:Cycn|overleg]]) weerummedreid: anders gaot leu de coordinaten-malanroop van nl-wiki kopieren, maor den hef andere parameters wikitext text/x-wiki <div style="text-align:right; padding-top:7px;width:250px;" class="Titel_item2" id="coordinates"><span class="plainlinks" title="Klik op de coördinaten om een plattegrond of satellietfoto te bekijken" style="font-size:87%; position:relative;top:1px;">{{{label| Gebroek den Coordinate mal, neet dissen! [[Image:Internet-web-browser.svg|23px]]}}} [http://www.nsesoftware.nl/wiki/maps.asp?params={{{1}}}&pagename={{PAGENAMEE}} {{{2}}}]</span></div>[[Kategorie:Onjuusten mal]] <noinclude> Op disse wiki wöd den [[mal:Coordinate|Coordinate]] mal gebroekt in stea van dissen. [[Kategorie:Geografiese mallen|Coördinaten]] </noinclude> gyv7fdzt5mq5rcfm9ex20ggdbov0iwe 10 14558 271711 266935 2013-12-07T00:19:56Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel4|Nederlaands|nl|Deze gebruiker spreekt het [[:Kategorie:Gebruker nl|'''Nederlands''']] op [[:Kategorie:Gebruker nl-4|'''moedertaalniveau''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker nl-4|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker nl-4| ]] [[Kategorie:Mallen babel|nl-4]] </noinclude> tpzi9sq6fo57qsy2hjmnwxbvj6j3ii4 14 14559 271603 266145 2013-12-06T23:35:17Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User nl-4}} [[Kategorie:Gebruker nl]] c4bbi3junsblhfnuck6z9zmd11ma8xn 0 14561 136711 2010-02-11T15:16:56Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Noord-Ierlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Noord-Ierlaand]] np3qnfe8xaam0osglkvl44e05meq8zv 0 14562 136712 2010-02-11T15:18:58Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Iers]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Iers]] k0jskgpbd3olm5206etyt9d0ajotmlv 0 14563 291291 263608 2016-11-04T11:38:27Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Kloosterhaar''' is n kleain [[daarp|doarp]] oet de gemeente [[Hardenbarg (gemiente)|Hardenbarg]] in [[Sallaand]]. t Ligt op t zuden van [[Bruchterveald]], kort bie de [[Duutslaand|Duutse]] greanze. In Kloosterhaar keump de proveensjale weg 341 oet op de [[N343]]. Bie Kloosterhaar liggent de [[Engbertsdiekvennen]]. {{Coordinate |NS=52/29/44/N |EW=6/40/9/E |type=city |region=NL-OV}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hardenbarg]] [[Kategorie:Tweanteraand (Sallaand)]] b19jtmi3h8lmylpsqcx8owmqt4y89q1 0 14564 291282 263632 2016-11-04T11:30:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map - NL - Twenterand - Wijk 03 Kloosterhaar - Buurt 09 Buurtschap Linde.svg|thumb|Linde (rood) in Tweanteraand]] '''Linde''' is ne [[boerskop]] in de gemeente [[Tweanteraand]] en ligt op t zuud-zuudoosten van [[n Ham]], en t noordoosten van [[Doarle]]. Linde besteet vuural oet boerderiejen en de groond doarumhen. t hef ongevear 420 inwonners.<ref>[http://www.twenterand-digitaal.nl/ Twenterand-digitaal.nl] bekekken op 11 feb 2010</ref> == Referenties == <references/> {{Tweanteraand}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tweanteraand (Sallaand)]] 62f1gks78chnj12f3yxiussmaol7frp 0 14565 291288 263901 2016-11-04T11:34:36Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map - NL - Twenterand - Wijk 01 Vriezenveen (buitengebied) - Buurt 08 Verspreide huizen Weitemanslanden.svg|thumb|right|200px|Weitemanslaanden in t rood op de kaarte van Tweanteraand]] De ''Weitemanslaanden'' is ene van de [[boerskop]]pen van de gemeente [[Tweanteraand]] in [[Tweante]]. Weitemanslaanden besteet seend [[1932]]. Der wont ongevear 80 leu. t Ligt oostelik van [[Vjenne]] en noordelik van [[Almelo]]. De Weitemanslaanden heurden vroger too an [[Huize Almelo]]. t Gebeed wörd wisse al vanof t veerteende joarhoonderd bewoond<ref>[http://www.adolphfrederikhoeve.nl/afhsite_bestanden/Page365.htm Adolphfrederikhoeve.nl] Kobes, h (1999). ''1957: De Laatste Gravenboerderij''. ezeen op 11 feb 2010</ref> ==Oetgoande verbeending== *[http://www.weitemanslanden.nl Webstea van de boerskop Weitemanslaanden] {{Bron|<references/>}} {{Tweanteraand}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tweanteraand (Tweante)]] 8s7m1c5rul9zciwsk9uk4ejnsvxxcj7 0 14566 279566 263725 2015-03-27T17:45:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Oslo komm.svg|thumb|right|70px|Gemeentewoapen van Oslo]] [[Ofbeelding:Slottet oslo 2.jpg|thumb|right|200px|Keuninklik Paleis]] '''Oslo''' (tusken [[1624]] en [[1925]] '''Christiania''', van [[1877]]/[[1897]] ook skreewn as '''Kristiania''') is [[Noorweagn]]’s heuwdstad en grötste stad. De proveensie en gemeente lignt in t sentrale gebeed [[Østland]], bie t [[Oslofjord]], en hef 607 292 innwonners (per [[1 juli]] [[2011]]). Saamn met tien noabie lignde döarpe ne agglomerasie van 906 681 inwonners. t Hele [[Groot Oslo]]-gebeed hef 1.457.607 inwonners (per 1 juli 2011). Noabergemeentes zeent [[Baerum]] en [[Ringerike]] in t westn, [[Lunner]] in t noordn, [[Nittedal]], [[Skedsmo]], [[Lørenskog]] en [[Enebakk]] in t oostn, en [[Ski (gemeente)|Ski]] en [[Oppegård]] in t zuudn. Oslo is as ennigste Noorse gemeente ook ne proveensie (ne ''Fylke''), en hef doarmet ne spesjale plek, umdet t oonder lokaal besteur vaalt. Oslo steet bekeand um zinne geografiese kenmoarkn en boarggroond. De stad wörd karakteriseerd duur de noabieheaid van völle bos, en de verskeaidenheaid an plaantn en deers. 2/3 van de gemeentegroond is bos en watergebeed boetn de bebouwing umme, wat ne richte bevolkingsdichtheaid gef van 5221,6 inwonners per km². t Dichtstbevolkte deel van de stad ligt in ne komme tusken greune heuwels. De [[Alnarivier|Alna-]], [[Akersrivier|Akers-]] en [[Lysakerrivier]]n loopt van de heuwels, duur de Oslokomme, en komt oet in t Oslofjord. Eénn kilometer oost van Oslo ligt de [[Ekebergshelling]] met n [[natuurreservaat]] en met spoers oet de [[Steentied]] van ongevear 10.400 joar oold. t [[Oslobos]] is met ne korte tramrit vanoet de stadskern te bereikn. Op t oostn van [[Bjørvika]], oonder [[Ekeberg]], ligt [[Oold Oslo]], wat in [[archeologie]]kringe ook wal t ''[[Pompeï]] van t Noordn'' eneumd wörd, um de rieke kultuurloage oonder de groond. Volgens archeoloogn har Oslo al ne stadsstruktuur roond t joar 1000. De oolde stad was de tweede-grötste stad van Noord-Europa in de [[Middeleeuwn]], op t [[Zweedn|Zweedse]] [[Visby]] noa, en steet in zin geheel oonder monumeantnzorg. Oonder keuning [[Håkon V Magnusson|Håkon Magnussons]] tied was de Middeleeuwse stad op zin grötst. Håkon wiedde de stad oet noar t oostn, met oonder aandere t [[Fransiskanen|Fransiskaner]] [[klooster]]. An de aandere kaante van Bjørvika bouwn he t [[Akershoes]] slot en vesting as zin wonhoes, en hee maakn Oslo de heuwdstad van Noorweagn in [[1314]]. Noa at Noorweagn oonder [[Deanemoarken|Deense]] hearskoppieje köm, wör [[Koopnhaagn]] de heuwdstad. Oslo beheuld as proveensieheuwdstad nog stoatus gedoernde de Deense tied. Oslo wör van Noorweagn t zwoarst etröffen duur de [[pest]]. Doarnoa volgen n [[15de eeuw|15den]] en n [[16de eeuw|16den eeuw]] met nog veardergoande neargaank, zowal bevolkingsmoatig as [[ekonomie]]s. Duur de [[Reformasie]] verleur Oslo de koarke as belangrieke arbeidsplaatse. Noa de dree deage doernde [[bybrann]] (stadsbraand) in [[1624]], besleut keuning [[Christian IV]], teegn de wil van de inwonners, at de stad wier opbouwd mos wordn an de aandere kaante van Bjørvika, bie de Akershoesvesting. De stad mos opbouwd wordn met braandzekere huze met stenen muurn vuur n oadel en de rieke leu, terwiel de gewone [[vakwoark (bouwstiel)|vakwoarkhuze]] konn bouwn. De stad kreeg ne plattegroond met rechte stroatn en rechtheukige [[kwartier (bebouwing)|kwartiers]], volgens de [[Renessanse]]ideaaln, en de stad kreeg n naam ''Christiania'', noar de keuning. t Euldste wat nog noar Christiania verwis is t [[Kvadraturen (Oslo)|kvadraturendeel]] van Oslo. Bie de onofhaankelikheaid van [[1814]] wör de stad wier heuwdstad emaakt van n zelfstaandigen stoat Noorweagn. De stad bleef kleain töt vear noa n [[19de eeuw|19den eeuw]], mer noa de [[Industriële Revolusie]] gröaidn t hard. Roond t joar [[1900]] was de stad oet egröaid töt industriesentrum met zowat 250.000 inwonners. In [[1925]] kreeg de stad zinnen oorsproonkeliken naam, Oslo, wier. In [[1948]] wör de [[Aker (gemeente)|gemeente Aker]] in eliefd bie Oslo, en n antal van de Akerse boerderiejn verheewn töt [[sattelietstad]]. Oslo is noa nen tied van n rellatief stabiel inwonnertal wier stoark an t gröain, en gröait rapper as aandere Noordse stadn. Det hef vuural te maakn met de grötste toostreum van [[immigrasie|immigraantn]] in de leste dartig joar. In 2010 was 27 perseant van de inwonners van Oslo van oetheemse ofkomst.<ref>[http://www.ssb.no/befolkning/ Temaside om befolking] [[Statistisk sentralbyrå]] </ref> Met [[Asker]] en [[Bærum]] vörmt Oslo n egen [[bisdom]]. t Bisdom Oslo is ene van de vief oorsproonkelike bisdommen in Noorweagen, dee't esticht wörden roond [[1070]]. ==Anslag 2011== Vriejdag n [[22 juli|22sten juli]] [[2011]] wör in Oslo duur Anders Behring Breivik (32) op t regearingsgebouw ne bomanslag en op t eilaand [[Utøya]] ne skeetanslag op ne partiejbiejeenkomst epleegnd. Bie de bomanslag kömmen zeuwen leu oet de tied,<ref>[http://www.aftenposten.no/nyheter/iriks/article4180673.ece aftenbladet.no - Oslo sentrum rammet av bombeeksplosjon]. 25-07-2011. 26-07-2011.</ref> en bie de skeetanslag zesenzeuwentig. Hee skreef n bookwoark van mear as 1500 bladziedn woerin't he zea at dit noodzakelik was um de wearld te wiezen op n opkomst van marxisme/multikulturalisme in West-[[Europa (continent)|Europa]]; woerumme't de "islamitiese kolonisasie" en "islamizasie" van West-Europa begunn is; De hudige stoat van t "West-Europese Verzet" (anti-Marxist en anti-Jihadist).<ref>[http://www.tctubantia.nl/regio/9163664/Dader-Utya-Daad-noodzakelijk.ece tctubantia.nl - Dader Utøya Daad Noodzakelijk.] 25-07-2011. 27-07-2011.</ref> Wieter skreef he oawer sukerbeetn en oawer zin vaa den in Fraankriek wont, en zien moo. Hee hef ook nit alns zelf eskreewn, mer hef deeln kopieerd. Breivik wörd an eklaagnd vuur terreur en misdoaden teegn de meanskheaid.<ref>[http://www.aftenposten.no/nyheter/iriks/article4183973.ece aftenposten.no - ''Vil vurdere å sikte Breivik for forbrytelser mot menneskeheten'']. 26-07-2011.</ref> == Partnersteaden == * [[Sint-Petersburg]] ([[Ruslaand]]) * [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] ([[Neerlaand]]) * [[Kopenhagen]] ([[Deanemoarken]]) == Verwiezings == <references/> == Oetgoande koplings == * [http://www.oslo.kommune.no/ Webstea van Oslo] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stad in Noorweagen]] e59lye865r43t24qwp6h7lgepmt8tmg 14 14567 290688 266623 2016-11-01T16:23:36Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Stad naor laand|Noorweagen]] [[Kategorie:Noorwegen]] 1xwfe16hykel7xmohlgntttupygf7ja 10 14570 266985 260905 2013-05-10T21:19:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <!-- Unregistered users: If you wish to add a mapping service leave a message on the discussion/talk page preferably with instructions on how to format the URL for coordinates. --><!-- input --> {| border="1" cellpadding="3" cellspacing="1" style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaa; border-collapse:collapse; color:black; float:right; font-size:90%; margin:0.5em 0 0.5em 1em; padding:0.2em; width:360px;" |+ colspan="2" style="font-size:130%; font-weight:bold; text-align:center;"| {title} |- ! colspan="2" | Lokatie |- | '''WGS84''' | {latdegabs}° {latminint}′ {latsecdec}″ {latNS}, {londegabs}° {lonminint}′ {lonsecdec}″ {lonEW} ({latdegdec},&nbsp;{londegdec}) |- | '''UTM''' | {utmzone} {utmeasting} {utmnorthing} |- | colspan="2" style="padding:0;"| <!-- minimap --> <div style="position:relative; width:360px; height:180px; overflow:hidden;"> <div style="position:absolute;">[[File:World map with nations.svg|360x180px|alt=|link=]]</div> <div style="position:absolute; top:94px; left:176px;"> <div style="position:absolute; bottom:{latantipodes}px; left:{longantipodes}px;" title="{title} antipole ({latantipodes}, {longantipodes})"><!-- Antipole, do not increase the visibility by changing the color! -->[[File:White pog.svg|8x8px|link=http://toolserver.org/~geohack/geohack.php?pagename={pagename}&params={latantipodes}_N_{longantipodes}_E_scale:10000000_type:{type}&title=The+Antipodes+of+{title}|alt=]]</div> <div style="position:absolute; bottom:{latdegint}px; left:{londegint}px;" title="{title}">[[File:Red pog.svg|8x8px|alt=|link=]]</div> </div> </div> <div class="WMA:{latdegdec}_{londegdec}_360_360_{{CONTENTLANGUAGE}}_{zoom}_en" style="position:relative; width:360px; height:360px; display:none; border-top:1px solid black; overflow:hidden;"></div> |- ! colspan="2" | Onderwarp |- | '''Type''' | {type} |- | '''Region''' | {region} |- | '''Scale''' | ± 1:{scale} |- | '''Zoom''' | {zoom} |- | '''OSM-Zoom''' | {osmzoom} |- | '''Params''' | {params} |- ! colspan="2" | Help |- | colspan="2" | Kies links nen kaartenveurzener <div class="plainlinks" style="background:#ebebeb; font-size:x-small; text-align:center; display:none{pagename}"> [{{SERVER}}/w/index.php?title=Talk:{pagename}&action=edit&section=new&preloadtitle=Coordinates&preload=Template:GeoTemplate/discuss_coordinates_preload Report incorrect coordinate] &bull; [{{SERVER}}/w/index.php?title={pagename}&action=submit Edit article] &bull; [{{SERVER}}/wiki/{pagename} Return to article] </div> <div class="toccolours" style="font-size:92%;"> {{#ifexpr:{{CURRENTDAY}} mod 8=2 |<div style="background:lightyellow; color:black; border:1px solid #666; padding:0 0.5em; font-size:88%;"> [[File:Imbox notice.png|24px]]&emsp;Did you know that clicking on [[File:Erioll_world.svg|18px|alt=the blue globe|link=|]] next to the coordinate will open [[m:WikiMiniAtlas|WikiMiniAtlas]] without leaving the article? </div>|}} |} <!-- this should be simple in explaining that different providers provide different options, should be no more than two lines. If you want to write more put it on a subpage and link to it. --> <p style="margin:0;">Bekiek de plaatse deur nen kaartenveurzener te kiezen:</p> <div id="GEOTEMPLATE-GLOBAL"> * ACME Mapper: [http://mapper.acme.com/?ll={latdegdec},{londegdec}&z={osmzoom}&t=M&marker0={latdegdec},{londegdec},{title} Map], [http://mapper.acme.com/?ll={latdegdec},{londegdec}&z={osmzoom}&t=H&marker0={latdegdec},{londegdec},{title} Satellite], [http://mapper.acme.com/?ll={latdegdec},{londegdec}&z={osmzoom}&t=R&marker0={latdegdec},{londegdec},{title} Terrain], [http://mapper.acme.com/?ll={latdegdec},{londegdec}&z={osmzoom}&t=K&marker0={latdegdec},{londegdec},{title} Mapnik] * ArcWeb Explorer: [http://www.arcwebservices.com/awx?c={londegdec}&#124;{latdegdec}&sf={scale}&sp={londegdec}&#124;{latdegdec}&sl=images%2Fgeocoded%5Ficon%2Epng&st={latdegdec},%20{londegdec}&w=fi&#124;10&#124;60 Map], [http://www.arcwebservices.com/awx/index.jsp?c={londegdec}&#124;{latdegdec}&sf={scale}&sp={londegdec}&#124;{latdegdec}&sl=images%2Fgeocoded%5Ficon%2Epng&st={latdegdec},%20{londegdec}&w=fi&#124;10&#124;60&ds=ArcWeb:GlobeXplorer.Deluxe_Tiles.World&#124;ArcWeb:TA.Streets_VectorsForHybrid.US&glt=rasterTileGroupLayer&#124;vectorGroupLayer Satellite] (Flash required) * Ayna: [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom={osmzoom}&layer=m&marker=1&title={title} Maps], [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom={osmzoom}&layer=s&marker=1&title={title} Satellite] * '''Bing Maps''': [http://maps.bing.com/default.aspx?v=2&cp={latdegdec}~{londegdec}&style=r&lvl={osmzoom}&sp=Point.{latdegdec}_{londegdec}_{title}___ Map], [http://maps.bing.com/default.aspx?v=2&cp={latdegdec}~{londegdec}&style=h&lvl={osmzoom}&sp=Point.{latdegdec}_{londegdec}_{title}___ Aerial], [http://maps.bing.com/default.aspx?v=2&cp={latdegdec}~{londegdec}&style=o&lvl={osmzoom}&sp=Point.{latdegdec}_{londegdec}_{title}___ Bird's Eye] * Blue Marble Navigator: [http://www.blue-marble.de?lon={londegdec}&nlat={latdegdec}&borders&geonames&townnames&zoom&overlay=7&base=14 Satellite] * ExploreOurPla.net: [http://exploreourpla.net/explorer/?geoLink=1444&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&alt=262144 Daily] * Flash Earth: [http://www.flashearth.com/?lat={latdegdec}&lon={londegdec}&z=15&r=0&src=ggl Satellite] * Fourmilab: [http://www.fourmilab.ch/cgi-bin/uncgi/Earth?imgsize=320&opt=-l&lat={latdegdec}&ns=North&lon={londegneg}&ew=West&alt={altitude}&img=nasa.evif Satellite] * GeaBios: [http://www.geabios.com/html/services/maps/PublicMap.htm?lat={latdegdec}&lon={londegdec}&fov={span}&title={title} Satellite] * GeoNames: [http://www.geonames.org/maps/google_{latdegdec}_{londegdec}.html Satellite] * GlobeXplorer: [http://imageatlas.globexplorer.com/ImageAtlas/view.do?group=ImageAtlas&lat={latdegdec}&lon={londegdec}&zoom_level=10 Satellite] * Google Earth: [http://maps.google.com/maps?&q={latdegdec},{londegdec}&spn={span},{span}&output=kml Open], [{{fullurl:tools:~para/earth.php|latdegdec={latdegdec}&londegdec={londegdec}&scale={scale}&title={title}}} w/ meta data] * '''Google Maps''': [http://maps.google.com/maps?ll={latdegdec},{londegdec}&spn={span},{span}&t=m&q={latdegdec},{londegdec} Map], [http://maps.google.com/maps?ll={latdegdec},{londegdec}&spn={span},{span}&t=h&q={latdegdec},{londegdec} Satellite], [http://maps.google.com/maps?ll={latdegdec},{londegdec}&spn={span},{span}&t=p&q={latdegdec},{londegdec} Terrain] * GPS Visualizer: [http://www.gpsvisualizer.com/map_input?special=wikipedia&format=google&bg_map=google_map&sp_width=50km&google_zoom_level={zoom}&form:data=type,name,latitude,longitude%0DW,%22{title}%22,{latdegdec},{londegdec} Map], [http://www.gpsvisualizer.com/map_input?special=wikipedia&format=google&bg_map=google_hybrid&sp_width=50km&google_zoom_level={zoom}&form:data=type,name,latitude,longitude%0DW,%22{title}%22,{latdegdec},{londegdec} Satellite], [http://www.gpsvisualizer.com/map_input?special=wikipedia&format=google&bg_map=google_physical&sp_width=50km&google_zoom_level={zoom}&form:data=type,name,latitude,longitude%0DW,%22{title}%22,{latdegdec},{londegdec} Terrain] * Map24: [http://link2.map24.com/?lid=879d2d1e&maptype=JAVA&wxdd0={londegdec}&wydd0={latdegdec}&name0=Location+display&description0={latdegdec}+N+{londegdec}+E&logo_url0=http://documents.map24.com/wiki.gif&url0=http://www.wikipedia.org Map] * MapQuest: [http://atlas.mapquest.com/maps/map.adp?searchtype=address&formtype=address&latlongtype=degrees&latdeg={latdegint}&latmin={latminint}&latsec={latsecint}&longdeg={londegint}&longmin={lonminint}&longsec={lonsecint}&zoom={zoom}&title={title} Map] * MapTech: [http://mapserver.maptech.com/homepage/index.cfm?lat={latdegdec}&lon={londegdec}&scale=24000&zoom=50&type=1 Map] * '''Maps-For-Free''': [http://www.maps-for-free.com/?val={latdegdec},{londegdec},{osmzoom},{title} Map] * MSN maps: [http://maps.msn.com/map.aspx?lats1={latdegdec}&lons1={londegdec}&alts1={altitude}&regn1=2 Map] * MultiMap: [http://www.multimap.com/maps/?lat={latdegdec}&lon={londegdec}&zoom={osmzoom} Map] * NASA World Wind: [worldwind://goto/world=Earth&lat={latdegdec}&lon={londegdec}&view={span} Open] * NaviTraveler: [http://www.navitraveler.com/search.php?latlng={latdegdec},{londegdec} Map] * Norkart Virtual Globe: [http://www.virtual-globe.info/VirtualGlobeStarter.php?request=page&dataset=http://www.virtual-globe.info/globe.vgml&lookat={londegdec},{latdegdec},{scale} Satellite] * Nostalgie: [http://www.nsesoftware.nl/wiki/maps.asp?params={params}&pagename={pagename} nsesoftware.nl] * '''OpenStreetMap''': [http://www.openstreetmap.org/index.html?mlat={latdegdec}&mlon={londegdec}&zoom={osmzoom}&layers=B000FTF Map], [http://toolserver.org/~geohack/geohack.php?project=osm&pagename={title}&language=en&params={params} more maps] * Shaded Relief: [http://www.shaded-relief.com/?gt={latdegdec}&gl={londegdec}&z=9&t=4 Map] * TerraServer: [http://www.terraserver.com/view.asp?cx={londegdec}&cy={latdegdec}&proj=4326&mpp=2.5&pic=img Satellite] * USMapServer: [http://usmapserver.com/WikipediaMap.php?lat={latdegdec}&lon={londegdec}&scale={scale} Map] * ViaMichelin International: [http://www.viamichelin.com/viamichelin/int/search/Cartes/{londegdec}*{latdegdec}?zoomLevel=9 Map] * WikiMapia: [http://www.wikimapia.org/#lat={latdegdec}&lon={londegdec}&spnx={span}&spny={span}&m=w Map], [http://www.wikimapia.org/#lat={latdegdec}&lon={londegdec}&spnx={span}&spny={span}&m=b Satellite], [http://www.wikimapia.org/#lat={latdegdec}&lon={londegdec}&spnx={span}&spny={span}&m=b&v=8 + old places] * '''WikiMiniAtlas''': [http://toolserver.org/~dschwen/wma/iframe.html?{latdegdec}_{londegdec}_800_600_en_{zoom}_en Map] * Yahoo! Maps: [http://maps.yahoo.com/#mvt=m&lat={latdegdec}&lon={londegdec}&mag=6&q1={latdegdec},{londegdec} Map], [http://maps.yahoo.com/#mvt=h&lat={latdegdec}&lon={londegdec}&mag=6 Satellite] (Flash required) </div> <div id="GEOTEMPLATE-LOCAL"> </div> * [http://toolserver.org/~geohack/geohack.php?pagename={pagename}&params={latdegabs}_{latminint}_{latsecdec}_{latNS}_{londegabs}_{lonminint}_{lonsecdec}_{lonEW}_region:_scale:{scale}_type:{type}#regional View all other regional systems] ==Wikipedia articles== <div class="directory"> {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Aspect ! Link ! Prepared by ! Estimated update |- | Article on specific latitude/longitude <!-- for [[Category talk:Lines of latitude#Redirects]], [[Category talk:Lines of longitude#Redirects]] --> | [http://en.wikipedia.org/wiki/Latitude_{latdegabs}_degrees_{latNS} Latitude {latdegabs}° {latNS}] and [http://en.wikipedia.org/wiki/Longitude_{londegabs}_degrees_{lonEW} Longitude {londegabs}° {lonEW}] | — | — |- style="background:#f5f5f5" | style="overflow:hidden;"| All coordinates on ''{pagename}'' in | [http://maps.google.com/maps?q=http%3A//toolserver.org/~para/cgi-bin/kmlexport?project={{CONTENTLANG}}%26article%3D{pagename} Google Maps], [http://maps.live.com/?mapurl=http%3A//toolserver.org/~para/cgi-bin/kmlexport?project={{CONTENTLANG}}%26article%3D{pagename} Live Search Maps] | Para | near real-time |- style="white-space:nowrap;" | Layer in | [http://toolserver.org/wma/iframe.html?{latdegdec}_{londegdec}_800_600_en_{zoom}_en WikiMiniAtlas] | Dschwen | 1-2 per week (as of May 2009) |- style="background:#f5f5f5" | Layer in | [http://maps.google.com/maps?ll={latdegdec},{londegdec}&spn={span},{span}&t=m&q={latdegdec},{londegdec}&lci=org.wikipedia.en Google Maps] | Google | July 2008 (as of Feb 2009) |- | Layer in | [http://www.geonames.org/maps/wikipedia_{latdegdec}_{londegdec}.html Google Maps] | Geonames | Dec 2007 (as of Feb 2009) |- style="background:#f5f5f5" | Layer in | [http://maps.google.com/maps?ll={latdegdec},{londegdec}&spn={span},{span}&q=http:%2F%2Ftoolserver.org%2F~kolossos%2Fgeoworld%2FWP-world-maps.php%3Flang%3D{{CONTENTLANG}} Google Maps], [{{fullurl:tools:~kolossos/osm/wp-on-osm.php|lat={latdegdec}&lon={londegdec}&zoom={osmzoom}&lang={{CONTENTLANG}}}} Openstreetmap] | Wikipedia-World | May 2009 (as of May 2009) |- | Layer in | [{{fullurl:tools:~kolossos/wp-world/umkreis.php|la=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&rang=50&map=1}} label overlay] | Wikipedia-World | May 2008 (as of Feb 2009) |- style="background:#f5f5f5" | Layer in | [http://maps.live.com/default.aspx?v=2&cp={latdegdec}~{londegdec}&style=r&lvl={osmzoom}&explore=sst.0~tag.Wikipedia&sp=Point.{latdegdec}_{londegdec}_{title}___ Live Search Maps] | Virtual Earth | Feb 2008 (as of Feb 2009) |- | Layer in | [http://www.multimap.com/maps/?zoom=14&lat={latdegdec}&lon={londegdec}&p=mm.poi.global.general.wikipedia Multimap] | Multimap | July 2008 (as of Feb 2009) |- style="background:#f5f5f5" | Table of coordinates | [{{fullurl:tools:~kolossos/wp-world/umkreis.php|la={{CONTENTLANG}}&submit=Table&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&rang=5&map=0&limit=75}} 5], [{{fullurl:tools:~kolossos/wp-world/umkreis.php|la={{CONTENTLANG}}&submit=Table&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&rang=10&map=0&limit=75}} 10], [{{fullurl:tools:~kolossos/wp-world/umkreis.php|la={{CONTENTLANG}}&submit=Table&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&rang=20&map=0&limit=250}} 20], [{{fullurl:tools:~kolossos/wp-world/umkreis.php|la={{CONTENTLANG}}&submit=Table&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&rang=50&map=0&limit=400}} 50], [{{fullurl:tools:~kolossos/wp-world/umkreis.php|la={{CONTENTLANG}}&submit=Table&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&rang=100&map=0&limit=500}} 100] of [{{fullurl:tools:~kolossos/wp-world/umkreis.php|la={{CONTENTLANG}}&submit=Table&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&rang=250&map=0&limit=500}} 250] km vort | Wikipedia-World | May 2008 (as of Feb 2009) |- | Table of coordinates | [{{fullurl:tools:~dispenser/cgi-bin/locateCoord.py|dbname=coord_enwiki&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&range_km=5}} 5], [{{fullurl:tools:~dispenser/cgi-bin/locateCoord.py|dbname=coord_enwiki&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&range_km=10}} 10], [{{fullurl:tools:~dispenser/cgi-bin/locateCoord.py|dbname=coord_enwiki&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&range_km=20}} 20], [{{fullurl:tools:~dispenser/cgi-bin/locateCoord.py|dbname=coord_enwiki&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&range_km=50}} 50], [{{fullurl:tools:~dispenser/cgi-bin/locateCoord.py|dbname=coord_enwiki&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&range_km=100}} 100] or [{{fullurl:tools:~dispenser/cgi-bin/locateCoord.py|dbname=coord_enwiki&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&range_km=250}} 250] km vort | Dispenser | daily 07:00 UTC |- style="background:#f5f5f5" | Table of coordinates | [http://www.geonames.org/maps/wikipedia_{latdegdec}_{londegdec}.html Geonames] | Geonames | Dec 2007 (as of Feb 2009) |} </div> __TOC__ ==Photos== <div class="directory"> {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service ! |-style="background:#f5f5f5" | [http://maps.google.com/maps?ll={latdegdec},{londegdec}&spn={span},{span}&q=http://toolserver.org/~para/GeoCommons/GeoCommons-simple.kml Commons] | [http://toolserver.org/~para/GeoCommons/proximityrama?latlon={latdegdec},{londegdec} Proximityrama] |- | [http://www.flickr.com/map/?fLat={latdegdec}&fLon={londegdec}&zl=5 Flickr map] | [http://www.flickr.com/nearby/{latdegdec},{londegdec} Flickr 'nearby'] |-style="background:#f5f5f5" | [http://loc.alize.us/#/geo:{latdegdec},{londegdec},14,m/sort:date/ Loc.alize.us] | |- | [http://www.panoramio.com/map/#lt={latdegdec}&ln={londegdec}&z=0&k=0&a=1&tab=2 Panoramio] | |-style="background:#f5f5f5" | [http://www.planeteye.com/maps?refcon=wikipedia&pll={latdegdec},{londegdec}&z={osmzoom}&title={title}&type={type}&scale={scale}&region={region}&sd=photos PlanetEye] | |- | [http://virtualglobetrotting.com/ll/{latdegdec},{londegdec} VirtualGlobetrotting] | |-style="background:#f5f5f5" | [http://whereto.org/search?q={latdegdec},{londegdec}/{span} WhereTo.org] | |} </div> ==Other information== <div class="directory"> {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Aspect |- style="background:#f5f5f5" | Geocaching.com | [http://www.geocaching.com/seek/nearest.aspx?origin_lat={latdegdec}&origin_long={londegdec}&dist=20&submit3=Search Near by locations] |- | GlobalGuide.org | [http://www.globalguide.org/index.html?lat={latdegdec}&long={londegdec}&zoom=17&title={title} View land use] |- style="background:#f5f5f5" | NASA Weather | [http://wwwghcc.msfc.nasa.gov/cgi-bin/get-goes?satellite=Global%20Composite&lat={latdegdec}&lon={londegdec}&zoom=1&info=ir&palette=spect.pal&width=600&height=500 Weather satellite images] |- | ExploreOurPla.net | [http://ExploreOurPla.net/explorer/?geoLink=1444&lat={latdegdec}&lon={londegdec}&alt=262144&nbl=666736,12,10 Weather information, NASA + METAR (Airport)] |- style="background:#f5f5f5" | Megalithic Portal | [http://www.megalithic.co.uk/article.php?long={londegdec}&lat={latdegdec} Prehistoric Sites, nearby] |- | World Time Engine | [http://worldtimeengine.com/dotime/{latdegdec},{londegdec}/ Timezone] |- style="background:#f5f5f5" | Ex :: Natura | [http://sun.exnatura.org/?longitude={londegdec}&latitude={latdegdec}&resulting=1 Sunrise and sunset] |- | www.sunrisesunset.com | [http://www.sunrisesunset.com/calendar.asp?comb_city_info=Long:{londegneg},Lat:{latdegdec};{londegneg};{latdegdec};0;0&month={{CURRENTMONTH}}&year={{CURRENTYEAR}}&time_type=1&use_dst=0&want_twi_civ=1&want_twi_naut=1&want_twi_astro=1&want_mrms=1&want_mphase=1 Sunrise, Sunset, Twilight, and Moon] |- style="background:#f5f5f5" | Geody | [http://www.geody.com/geolook.php?world=terra&lat={latdegdec}&lon={londegdec} Info] |- | Heavens-Above.Com | [http://www.heavens-above.com/?Loc=Newark&Lat={latdegdec}&Lng={londegdec}&Alt={altitude} Satellite/Planet Spotter] |- style="background:#f5f5f5" | Echolink | [http://www.echolink.org/links.jsp?sel=latlon&lat_deg={latdegabs}&lat_min={latmindec}&lat_NS={latNS}&lon_deg={londegabs}&lon_min={lonmindec}&lon_EW={lonEW} Nearest gateway] for amateur radio VoIP network |- | Findu.com | [http://www.findu.com/cgi-bin/near.cgi?lat={latdegdec}&lon={londegdec} APRS stations] |- style="background:#f5f5f5" | ham.darc.de/echolink | [http://www.darc.de/echolink-bin/relais.pl?latdegdec={latdegdec}&londegdec={londegdec}&sel=latlondec Repeaters on DL3EL database] |- | Degree Confluence Project | [http://www.confluence.org/confluence.php?lat={latdeground}&lon={londeground} Info] |- style="background:#f5f5f5" | OpenPisteMap | [http://openpistemap.org/?lat={latdegdec}&lon={londegdec}&zoom={osmzoom} Skiing slopes] |- | Great Circle Mapper | [http://gc.kls2.com/cgi-bin/gclookup?Q={latdegdecabs}{latNS}++{londegdecabs}{lonEW} Nearby Airports] |} </div> <!-- ==Indirect== * [http://plasma.nationalgeographic.com/mapmachine/search.html National Geographic] Diverse maps, including historic maps. * [http://www.maporama.com/ Maporama] Road maps and driving directions. * [http://www.m-w.com/maps/moremapsnyt.html Merriam Webster's Atlas] --> </div> <!-- Begin region specific --> <div id="GEOTEMPLATE-REGIONS" class="directory"> {| id="regional" class="toc plainlinks" summary="Other regions" ! Regional systems: | [[#Africa|Africa]]&nbsp;'''·''' [[#Asia|Asia]]&nbsp;'''·''' [[#Australia|Australia]]&nbsp;'''·''' [[#Europe A-M|Europe (A–M)]]&nbsp;'''·''' [[#Europe N-Z|Europe (N–Z)]]&nbsp;'''·''' [[#North America|North America]]&nbsp;'''·''' [[#South America|South America]] |} =North America= <div id="GEOTEMPLATE-CA"> ==Canada== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map !! Satellite !! Other |- style="background:#f5f5f5" | GPS Visualizer | | | [http://www.gpsvisualizer.com/map_input?special=wikipedia&format=google&bg_map=google_mytopo&sp_width=50km&form:data=type,name,latitude,longitude%0DW,%22{title}%22,{latdegdec},{londegdec} Topo] |- | National Atlas of Canada | | | [http://toolserver.org/~para/EPSG4326to42304.php?lat={latdegdec}&lon={londegdec} Topo] |- style="background:#f5f5f5" | Sympatico / MSN Maps | [http://en.maps.sympatico.msn.ca/map.aspx?lats1={latdegdec}&lons1={londegdec}&alts1={altitude}&regn1=0 Map] | | |- | TopoQuest | | | [http://www.topoquest.com/map.php?lat={latdegdec}&lon={londegdec}&datum=nad83&zoom=8&map=50k Topo] |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-US"> ==United States== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map !! Satellite !! Other |- style="background:#f5f5f5" | ACME | | | [http://mapper.acme.com/?ll={latdegdec},{londegdec}&z={osmzoom}&t=T&marker0={latdegdec},{londegdec},{title} Topo] [http://mapper.acme.com/?ll={latdegdec},{londegdec}&z={osmzoom}&t=N&marker0={latdegdec},{londegdec},{title} NEXRAD] [http://mapper.acme.com/?ll={latdegdec},{londegdec}&z={osmzoom}&t=O&marker0={latdegdec},{londegdec},{title} DOQ] |- | GPS Visualizer | | [http://www.gpsvisualizer.com/map_input?special=wikipedia&format=google&bg_map=usgs_aerial&sp_width=50km&form:data=type,name,latitude,longitude%0DW,%22{title}%22,{latdegdec},{londegdec} USGS Aerial] | [http://www.gpsvisualizer.com/map_input?special=wikipedia&format=google&bg_map=google_mytopo&sp_width=50km&form:data=type,name,latitude,longitude%0DW,%22{title}%22,{latdegdec},{londegdec} USGS Topo] |- style="background:#f5f5f5" | MapQuest | [http://atlas.mapquest.com/maps/map.adp?searchtype=address&formtype=address&latlongtype=degrees&latdeg={latdegint}&latmin={latminint}&latsec={latsecint}&longdeg={londegint}&longmin={lonminint}&longsec={lonsecint}&zoom={zoom}&title={title} Map] | [http://atlas.mapquest.com/maps/map.adp?searchtype=address&formtype=address&latlongtype=degrees&latdeg={latdegint}&latmin={latminint}&latsec={latsecint}&longdeg={londegint}&longmin={lonminint}&longsec={lonsecint}&zoom={zoom}&dtype=h&title={title} Labeled satellite] | |- | MSN Maps USA | [http://maps.msn.com/map.aspx?lats1={latdegdec}&lons1={londegdec}&alts1={altitude}&regn1=0&redirect=false Map] | | |- style="background:#f5f5f5" | NASA/MSFC GOES | | [http://wwwghcc.msfc.nasa.gov/cgi-bin/get-goes?satellite=GOES-E%20CONUS&lat={latdegdec}&lon={londegdec}&zoom=1&info=ir&palette=spect.pal&width=600&height=500 Satellite] | |- | National Weather Service | | | [http://forecast.weather.gov/MapClick.php?textField1={latdegdec}&textField2={londegdec} Weather] |- style="background:#f5f5f5" | TerraServer-USA | | [http://terraserver.microsoft.com/map.aspx?t=1&s=12&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&w=600&h=400 Aerial] | [http://terraserver.microsoft.com/map.aspx?t=2&s=12&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&w=600&h=400 Topo] |- | TopoQuest | | | [http://www.topoquest.com/map.php?lat={latdegdec}&lon={londegdec}&datum=nad83&zoom=4 Topo] |- style="background:#f5f5f5" | Trails.com | | | [http://www.topozone.com/map.asp?lat={latdegdec}&lon={londegdec}&datum=nad83 Topo] |- | US Census | [http://tiger.census.gov/cgi-bin/mapgen?lat={latdegdec}&lon={londegdec}&wid={span}&ht={span}&iht=600&iwd=600&mlat={latdegdec}&mlon={londegdec}&msym=bigdot&on=CITIES,GRID,interstate,statehwy,ushwy Map] | | |- style="background:#f5f5f5" | US EPA | | | [http://water.usgs.gov/cgi-bin/pointinhuc.pl?latitude={latdegabs}{latminint}{latsecint}{latNS}&longitude={londegabs}{lonminint}{lonsecint}{lonEW} Watershed Info] |- | USGS National Map Viewer | [http://nmviewogc.cr.usgs.gov/viewer.htm?CenterPoint={latdegdec},{londegdec}&Scale=CITY&Classes=OTHER%20IMAGERY Map] | | |} </div> =Europe A-M= <div id="GEOTEMPLATE-AT"> ==Austria== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map |- style="background:#f5f5f5" | ViaMichelin Austria | [http://www.viamichelin.at/viamichelin/int/search/Cartes/{londegdec}*{latdegdec}?zoomLevel=12 Map] |- | MSN Karten Österreich | [http://maps.msn.at/map.aspx?lats1={latdegdec}&lons1={londegdec}&alts1={altitude}&regn1=1 Map] |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-BG"> ==Bulgaria== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map !! Satellite |- style="background:#f5f5f5" | eMaps.bg | [http://2cyr.com/emaps-bg.php?q={latdegdec},{londegdec} Map] | |- | 360.bg | | [http://www.360.bg/index.php?lat={latdegdec}&lon={londegdec} Satellite] |} <!-- This service would be good to include, but #expr doesn't work as MediaWiki doesn't know the {} parameters, so it needs a GeoHack modification for the offset --> <!-- *[http://www.emaps.bg/emaps/content.asp?mapSize=1&cboMaps=0&minx={{#expr: {utmeasting}-14425}}&maxx={{#expr: {utmeasting}+14425}}&miny={{#expr: {utmnorthing}-10000}}&maxy={{#expr: {utmnorthing}+10000}} Find this location] on emaps.bg [http://www.emaps.bg/].--> </div> <div id="GEOTEMPLATE-CZ"> ==Czech Republic== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map !! Satellite !! Other |- style="background:#f5f5f5" | Mapy.cz | [http://www.mapy.cz/?st=search&fr=loc:{latdegabs}°{latminint}'{latsecdec}%22{latNS}%20{londegabs}°{lonminint}′{lonsecdec}%22{lonEW}%20dist:{scale}m&omp=ophoto Map] | [http://www.mapy.cz/?mapType=hybrid&query=loc:{latdegabs}°{latminint}'{latsecdec}%22{latNS}%20{londegabs}°{lonminint}′{lonsecdec}%22{lonEW}%20dist:{scale}m Labeled satellite] | [http://www.mapy.cz/?mapType=army2&query=loc:{latdegabs}°{latminint}'{latsecdec}%22{latNS}%20{londegabs}°{lonminint}′{lonsecdec}%22{lonEW}%20dist:{scale}m Historical] |- | Atlas.cz | [http://mapy.atlas.cz/?q={latdegabs}%C2%B0{latminint}%27{latsecdec}%22{latNS}%3B%20{londegabs}%C2%B0{lonminint}%27{lonsecdec}%22{lonEW} Map] | | |- style="background:#f5f5f5" | Supermapy.cz | [http://supermapy-beta.centrum.cz/?ql={latdegabs}%C2%B0{latminint}'{latsecdec}%22{latNS}%20{londegabs}%C2%B0{lonminint}'{lonsecdec}%22{lonEW} Map] | | |- style="background:#f5f5f5" | 1188.cz | [http://mapy.1188.cz/#pos={latdegdec};{londegdec}@sc={scale}@m=katastralni Cadastral Map] | | |} <!--not work, can found what coor system they use * [http://beta.mapy.atlas.cz/#appName=atlasof@mapType=2@centerX=-{osgb36easting}@centerY=-{osgb36northing}@mapScale={scale}@geoType=1 Find this location] on Mapy Atlas Beta . [http://beta.mapy.atlas.cz/] --> </div> <div id="GEOTEMPLATE-DK"> ==Denmark== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map |- style="background:#f5f5f5" | Findvej.dk | [http://www.findvej.dk/?longitude={londegdec}&latitude={latdegdec} Map] |- | Findvej.dk with Wikipedia | [http://www.findvej.dk/wikipedia?template=1&longitude={londegdec}&latitude={latdegdec} Map] |- style="background:#f5f5f5" | Eniro | [http://kort.eniro.dk/query?what=map&mapstate={zoom};{londegdec};{latdegdec} Map] |} ===Indirect=== * Kort & Martikelstyrelsen [http://www.kms.dk/C1256C6200312D33/(AllDocsByDocId)/4CCD2AA92F3C155DC1256CC900553DBF Topo] * Krak.dk [http://www.krak.dk/GRIDS/MAINPAGES/map.asp? Map] <!-- can be navigated, but needs to be researched --> </div> <div id="GEOTEMPLATE-EE"> ==Estonia== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map |- style="background:#f5f5f5" | Estonian Land Board | [http://xgis.maaamet.ee/xgis-latlon.php?lat={latdegdec}&lon={londegdec}&out=xgis Orthophoto/Map] |} ===Indirect=== * Delfi - [http://kaart.otsing.delfi.ee/ Map] </div> <div id="GEOTEMPLATE-FI"> ==Finland== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map !! Other |- style="background:#f5f5f5" | Eniro | [http://kartat.eniro.fi/query?what=map&mapstate={zoom};{londegdec};{latdegdec} Map] | [http://kartat.eniro.fi/query?what=map&mapstate={zoom};{londegdec};{latdegdec};o Oblique] |- | National Land Survey of Finland MapSite | [http://kansalaisen.karttapaikka.fi/kartanhaku/koordinaattihaku.html?y={latdegdec}&x={londegdec}&scale={scale}&srsName=LATLON:etrs&lang=en-GB Map] | |- style="background:#f5f5f5" | 02.fi | [http://toolserver.org/~para/02.fi-grc.html#latlon={latdegdec},{londegdec} Map] | |} === Local === {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map !! Other |- style="background:#f5f5f5" | eKarjala | [{{fullurl:tools:~para/kkj.php|latdegdec={latdegdec}&londegdec={londegdec}&Pref=0&Iref=0&link=http://kartta.ekarjala.fi/WebEK/Default.aspx?layers=Etel%C3%A4-Karjalan%20Seutukartta&cp={Plocal},{Ilocal}&z=2&title={title}}} Map] | |- | Espoo | [{{fullurl:tools:~para/kkj.php|latdegdec={latdegdec}&londegdec={londegdec}&Pref=6600000&Iref=2500000&link=http://kartat.espoo.fi/Web/Default.aspx?layers=Opaskartta&cp={Plocal},{Ilocal}&z=2&title={title}}} Map] | |- style="background:#f5f5f5" | Helsinki | [{{fullurl:tools:~para/kkj.php|latdegdec={latdegdec}&londegdec={londegdec}&Pref=6600000&Iref=2500000&link=http://kartta.hel.fi/opas/main/?l=1&m=1&o=1&n={Plocal}&e={Ilocal}}} Map] | |- | Hämeenlinna | [{{fullurl:tools:~para/kkj.php|latdegdec={latdegdec}&londegdec={londegdec}&Pref=6700000&Iref=2500000&link=http://kartta.hameenlinna.fi/cgi-bin/GifMap.dll?Theme=Opaskartta&West={IlocalW}&South={PlocalS}&East={IlocalE}&North={PlocalN}&Height=600&Width=650&Command=DisplayLink&Language=fin&Info={Plocal},{Ilocal},{title}}} Map] | |- style="background:#f5f5f5" | Jyväskylä | [{{fullurl:tools:~para/kkj.php|latdegdec={latdegdec}&londegdec={londegdec}&Pref=6890000&Iref=3400000&link=http://kartta.jkl.fi/web/Default.aspx?layers=Opaskartta&cp={Plocal},{Ilocal}&z=2&title={title}}} Map] | |- | Kokkola | [{{fullurl:tools:~para/kkj.php|latdegdec={latdegdec}&londegdec={londegdec}&Pref=7000000&Iref=2400000&link=http://ipp.kokkola.fi/cgi-bin/gifmap.dll?Theme=Opaskartta&West={IlocalW}&South={PlocalS}&East={IlocalE}&North={PlocalN}&Height=400&Width=500&Command=DisplayLink_fin&Language=fin&Info={Plocal},{Ilocal},{title}}} Map] | |- style="background:#f5f5f5" | Kotka | [{{fullurl:tools:~para/kkj.php|latdegdec={latdegdec}&londegdec={londegdec}&Pref=6000000&Iref=3000000&link=http://karttapalvelu.kotka.fi/map/map.php?x={Ilocal}&y={Plocal}&px=1.0&txt={title}}} Map] | |- | Kouvola | [{{fullurl:tools:~para/kkj.php|latdegdec={latdegdec}&londegdec={londegdec}&Pref=6740000&Iref=3470000&link=http://kartta.kouvola.fi/web/Default.aspx?layers=Opaskartta&cp={Plocal},{Ilocal}&z=2&title={title}}} Map] | |- style="background:#f5f5f5" | Kuopio | [{{fullurl:tools:~para/kkj.php|latdegdec={latdegdec}&londegdec={londegdec}&Pref=0&Iref=0&link=http://kartta.kuopionseutu.fi/map/map.php?x={Ilocal}&y={Plocal}&px=1.0&txt={title}}} Map] | |- | Lahti | [{{fullurl:tools:~para/kkj.php|latdegdec={latdegdec}&londegdec={londegdec}&Pref=840&Iref=-23053970&link=http://kartta.lahti.fi/web/Default.aspx?layers=Opaskartta&cp={Plocal},{Ilocal}&z=2&title={title}}} Map] | |- style="background:#f5f5f5" | Lappeenranta | [{{fullurl:tools:~para/kkj.php|latdegdec={latdegdec}&londegdec={londegdec}&Pref=6700000&Iref=3500000&link=http://kartta.lappeenranta.fi/Web/Default.aspx?layers=Opaskartta&cp={Plocal},{Ilocal}&z=2&title={title}}} Map] | |- | Oulu | [{{fullurl:tools:~para/kkj.php|latdegdec={latdegdec}&amp;amp;londegdec={londegdec}&Pref=7200000&Iref=2500000&link=http://kartta.ouka.fi/web/Default.aspx?layers=Opaskartta&cp={Plocal},{Ilocal}&z=2&title={title}}} Map] | |- style="background:#f5f5f5" | Pohjois-Karjala | [{{fullurl:tools:~para/kkj.php|latdegdec={latdegdec}&londegdec={londegdec}&Pref=0&Iref=0&link=http://pk-kartat.jns.fi/map.php?x={Ilocal}&y={Plocal}&px=1.0&txt={title}}} Map] | |- | Pori | [{{fullurl:tools:~para/kkj.php|latdegdec={latdegdec}&londegdec={londegdec}&Pref=6800000&Iref=1500000&link=http://kartta.pori.fi/web/Default.aspx?layers=Opaskartta&cp={Plocal},{Ilocal}&z=2&title={title}}} Map] | |- style="background:#f5f5f5" | Rauma | [{{fullurl:tools:~para/kkj.php|latdegdec={latdegdec}&londegdec={londegdec}&Pref=0&Iref=1000000&link=http://opaskartta.rauma.fi/Web/Default.aspx?layers=Opaskartta&cp={Plocal},{Ilocal}&z=2&title={title}}} Map] | |- | Rovaniemi | [{{fullurl:tools:~para/kkj.php|latdegdec={latdegdec}&londegdec={londegdec}&Pref=0&Iref=0&link=http://kartta.rovaniemi.fi/Web/Default.aspx?layers=Opaskartta&cp={Plocal},{Ilocal}&z=2&title={title}}} Map] | |- style="background:#f5f5f5" | Tampere | [{{fullurl:tools:~para/kkj.php|latdegdec={latdegdec}&londegdec={londegdec}&Pref=0&Iref=0&link=http://www.tampere.fi/ytoteto/kartta/map.php?x={Ilocal}&y={Plocal}&px=1.0&txt={title}}} Map] | |- | Turku | [{{fullurl:tools:~para/kkj.php|latdegdec={latdegdec}&londegdec={londegdec}&Pref=6600000&Iref=1500000&link=http://opaskartta.turku.fi/Web/Default.aspx?layers=Opaskartta&cp={Plocal},{Ilocal}&z=2&title={title}}} Map] | |- style="background:#f5f5f5" | Vaasa | [{{fullurl:tools:~para/kkj.php|latdegdec={latdegdec}&londegdec={londegdec}&Pref=6900000&Iref=1500000&link=http://kartta.vaasa.fi/Web/Default.aspx?layers=Opaskartta&cp={Plocal},{Ilocal}&z=2&title={title}}} Map] | |- | Vantaa | [{{fullurl:tools:~para/kkj.php|latdegdec={latdegdec}&londegdec={londegdec}&Pref=0&Iref=0&link=http://kartta.vantaa.fi/Default.aspx?easting={Ilocal}&northing={Plocal}}} Map] | |} ===Indirect=== * Retkikartta [http://www.retkikartta.fi/ Topographical map] </div> <div id="GEOTEMPLATE-FO"> ==Faroe Islands== ===Indirect=== * Føroya Dátusavn [http://www.kagi.fo/html/viewer.asp?Lang=FO Map] </div> <div id="GEOTEMPLATE-FR"> ==France== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map !! Aerial !! Other |- style="background:#f5f5f5" | Géoportail | [http://toolserver.org/~para/geoportail.php?cg=v:1.1*c:metropole*cv:1.0*vv:1.1*xy:{londegdec}%7C{latdegdec}*s:{echelle}*pv:1.0*p:decouverte*l:Scan%7C1%7C100%7C&scale={scale} Map] |[http://toolserver.org/~para/geoportail.php?cg=v:1.1*c:metropole*cv:1.0*vv:1.1*xy:{londegdec}%7C{latdegdec}*s:{echelle}*pv:1.0*p:decouverte*l:Photo%7C1%7C100%7C&scale={scale} Aerial] |[http://toolserver.org/~para/geoportail.php?cg=v:1.1*c:metropole*cv:1.0*vv:1.1*xy:{londegdec}%7C{latdegdec}*s:{echelle}*pv:1.0*p:decouverte*l:Parcelles%7C1%7C100%7C&scale={scale} cadastral survey], [http://toolserver.org/~para/geoportail.php?cg=v:1.1*c:metropole*cv:1.0*vv:1.1*xy:{londegdec}%7C{latdegdec}*s:{echelle}*pv:1.0*p:decouverte*l:Geologie%7C1%7C100%7C&scale={scale} geology], [http://toolserver.org/~para/geoportail.php?cg=v:1.1*c:metropole*cv:1.0*vv:1.1*xy:{londegdec}%7C{latdegdec}*s:{echelle}*pv:1.0*p:decouverte*l:Cassini%7C1%7C100%7C&scale={scale} Cassini map] |- | ViaMichelin France | [http://www.viamichelin.fr/viamichelin/fra/search/Cartes/{londegdec}*{latdegdec}?zoomLevel=12 Map] | | [http://www.viamichelin.fr/viamichelin/fra/search/Trafic/{londegdec}*{latdegdec}?zoomLevel=12 Traffic] |- style="background:#f5f5f5" | MSN Cartes France | [http://maps.msn.fr/map.aspx?lats1={latdegdec}&lons1={londegdec}&alts1={altitude}&regn1=1 Map] | | |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-DE"> ==Germany== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map |- style="background:#f5f5f5" | GoYellow | [http://www.goyellow.de/map/?lon={londegdec}&lat={latdegdec}&z=15 Map] |- | ViaMichelin Germany | [http://www.viamichelin.de/viamichelin/int/search/Cartes/{londegdec}*{latdegdec}?zoomLevel=12 Map] |- style="background:#f5f5f5" | MSN Karten Deutschland | [http://maps.msn.de/map.aspx?lats1={latdegdec}&lons1={londegdec}&alts1={altitude}&regn1=1 Map] |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-GB"> ==Great Britain== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map !! [[Ordnance Survey maps|OS maps]] !! Aerial !! Other |- style="background:#f5f5f5" | Bing Maps UK | [http://www.bing.com/maps/?mkt=en-gb&v=2&cp={latdegdec}~{londegdec}&lvl={osmzoom}&sp=Point.{latdegdec}_{londegdec}_{title} Map] | [http://www.bing.com/maps/?mkt=en-gb&v=2&cp={latdegdec}~{londegdec}&lvl=14&sp=Point.{latdegdec}_{londegdec}_{title}&sty=s OS maps] | [http://www.bing.com/maps/?mkt=en-gb&v=2&cp={latdegdec}~{londegdec}&lvl={osmzoom}&sp=Point.{latdegdec}_{londegdec}_{title}&sty=h Aerial] | [http://www.bing.com/maps/?mkt=en-gb&v=2&cp={latdegdec}~{londegdec}&lvl={osmzoom}&sty=o Bird's Eye] |- | Multimap | [http://www.multimap.com/maps/?map={latdegdec},{londegdec}%7C{osmzoom} Map] | [http://www.multimap.com/maps/?map={latdegdec},{londegdec}%7C15%7C4&dp=os OS maps] | [http://www.multimap.com/maps/?map={latdegdec},{londegdec}%7C{osmzoom}%7C32 Aerial] | [http://www.multimap.com/maps/?map={latdegdec},{londegdec}%7C18%7C32 Bird's Eye] |- style="background:#f5f5f5" | StreetMap | [http://streetmap.co.uk/grid/{osgb36easting}_{osgb36northing}_106 Map] | [http://streetmap.co.uk/grid/{osgb36easting}_{osgb36northing}_120 OS maps] | | |- | Ordnance Survey Get-a-map | | [http://getamap.ordnancesurvey.co.uk/getamap/frames.htm?mapAction=gaz&gazName=g&gazString={osgb36ref} OS maps] | | |- style="background:#f5f5f5" | [[Department for Environment, Food and Rural Affairs|Defra]]'s [[Multi-Agency Geographic Information for the Countryside|MAGIC]] service -<br>environmental information | [http://www.magic.gov.uk/website/magic/viewer.htm?startTopic=maggb&latlongref={latdegdec},{londegdec} Map] | | | |- | Electronic Local Government<br>Information Network (Elgin) -<br>roadworks information service | [http://elgin.gov.uk/index.cfm?api=1&page=map&coord={osgb36easting},{osgb36northing}&scale=5000 Map] | | | |- style="background:#f5f5f5" | ViaMichelin UK | [http://www.viamichelin.co.uk/viamichelin/gbr/search/Cartes/{londegdec}*{latdegdec}?zoomLevel=12 Map] | | | [http://www.viamichelin.co.uk/viamichelin/gbr/search/Trafic/{londegdec}*{latdegdec}?zoomLevel=12 Traffic] |- | Old OS maps | [http://www.ponies.me.uk/maps/osmap.html?z=14&x={londegdec}&y={latdegdec} Map] | | | |- style="background:#f5f5f5" | MSN Maps UK | [http://maps.msn.co.uk/map.aspx?lats1={latdegdec}&lons1={londegdec}&alts1={altitude}&regn1=1 Map] | | | |} '''{osgb36ref}''' (all-numeric format: {osgb36easting} {osgb36northing}) on the [[British national grid reference system]] ('''note:''' this excludes [[Northern Ireland]], which uses the [[Irish grid reference system]]) {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Information |- style="background:#f5f5f5" | [[Geograph British Isles project]] | [http://www.geograph.org.uk/gridref/{osgb36ref} Photos] |- | UKVillages | [http://www.ukvillages.co.uk/ukvillages.nsf/b!open&s=village%20map&x={osgb36easting}&y={osgb36northing} villages] |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-IS"> ==Iceland== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map |- style="background:#f5f5f5" | Já.is | [http://en.ja.is/kort#lat={latdegdec}&lon={londegdec}&z=6&mark=1 Map] |- |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-IM"> ==Isle of Man== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map |- style="background:#f5f5f5" | Multimap | [http://www.multimap.com/p/browse.cgi?scale={mmscale}&lon={londegdec}&lat={latdegdec} Map] |- | StreetMap | [http://www.streetmap.co.uk/newsearch.srf?mapp=newmap&searchp=newsearch&name={latdegdec},{londegdec}&Submit1=search&type=LatLong Map] |- style="background:#f5f5f5" | Ordnance Survey Get-a-map | [http://getamap.ordnancesurvey.co.uk/getamap/frames.htm?mapAction=gaz&gazName=g&gazString={osgb36ref} Map] |- | MSN Maps UK | [http://maps.msn.co.uk/map.aspx?lats1={latdegdec}&lons1={londegdec}&alts1={altitude}&regn1=1 Map] |} '''{osgb36ref}''' on the [[British national grid reference system]] * [http://www.geograph.org.uk/gridref/{osgb36ref} View photos of this location] from the [[Geograph British Isles project]] * [http://www.ukvillages.co.uk/ukvillages.nsf/b!open&s=village%20map&x={osgb36easting}&y={osgb36northing} Find village and communities at this location] on UKVillages. </div> <div id="GEOTEMPLATE-IT"> ==Italy== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map |- style="background:#f5f5f5" | ViaMichelin Italia | [http://www.viamichelin.it/viamichelin/int/search/Cartes/{londegdec}*{latdegdec}?zoomLevel=12 Map] |- | MSN Mappe Italia | [http://maps.msn.it/map.aspx?lats1={latdegdec}&lons1={londegdec}&alts1={altitude}&regn1=1 Map] |} ===Indirect=== * [http://www.pcn.minambiente.it/viewer/viewer.htm Portale Cartografico Nazionale] </div> <div id="GEOTEMPLATE-LI"> ==Liechtenstein== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map |- style="background:#f5f5f5" | Swisstopo | [http://prod.swisstopogeodata.ch/swisstopo_apps/geodatenviewer/client.php?x={ch1903easting}&y={ch1903northing} Map] |- | map.search.ch | [http://map.search.ch/{ch1903easting},{ch1903northing} Map] |- style="background:#f5f5f5" | MySwitzerland.com | [http://map.myswitzerland.com/myswitzerland/?x={ch1903easting}.00&y={ch1903northing}.00&lang=en Map] |- | Mapplus/Tydac | [http://www.mapplus.ch/frame.php?map=&x={ch1903easting}&y={ch1903northing}&zl=12 Map] |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-LT"> ==Lithuania== ===Indirect=== * Geographic Information portal of Lithuania [http://www.geoportal.lt Map and Satellite] * DELFI maps [http://maps.delfi.lt/ Map] </div> =Europe N-Z= <div id="GEOTEMPLATE-NO"> ==Norway== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map !! Aerial !! Satellite |- style="background:#f5f5f5" | atlas.no | [http://www.atlas.no/Default.aspx?x={utm33easting}&y={utm33northing}&zl=0&ms=0 Map] | [http://www.atlas.no/Default.aspx?x={utm33easting}&y={utm33northing}&zl=0&ms=1 Aerial] | [http://www.atlas.no/Default.aspx?x={utm33easting}&y={utm33northing}&zl=0&ms=2 Hybrid] |- | Gule Sider | [http://www.gulesider.no/kart/#lat={utmnorthing}&lon={utmeasting}&zoom={osmzoom}&userLon={utmeasting}&userLat={utmnorthing}&layers=B0000 Map] | [http://www.gulesider.no/kart/#lat={utmnorthing}&lon={utmeasting}&zoom={osmzoom}&userLon={utmeasting}&userLat={utmnorthing}&layers=00B00 Aerial] | |- style="background:#f5f5f5" | Inatur | [http://www.geodataonline.no/inatur/website_no/Kart.aspx?scale={scale}&center={utm33easting}%7c{utm33northing} Map] | | |- | Norkart Virtual Globe | | | [http://www.virtual-globe.info/VirtualGlobeStarter.php?request=page&dataset=http://www.virtual-globe.info/norge-globe-features.vgml&lookat={londegdec},{latdegdec},{scale} Satellite] |} ===Indirect=== * Norgesglasset [http://ngis2.statkart.no/norgesglasset/default.html Topo] * Visveg [http://visveg.no/Visveg Map] * WebAtlas [http://www.webatlas.no/ Map] * Finn.no [http://www.finn.no/kart/ Map] </div> <div id="GEOTEMPLATE-PL"> ==Poland== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map |- style="background:#f5f5f5" | Mapa Polski Targeo | [http://mapa.targeo.pl/{title},,{londegdec},{latdegdec} Map] |- | Szukacz.pl | [http://mapa.szukacz.pl/?n={latdegdec}&e={londegdec}&z=3 Map] |- style="background:#f5f5f5" | Zumi | [http://www.zumi.pl/namapie.html?long={londegdec}&lat={latdegdec}&type=3&scale=3 Map] |- | Autopilot | [http://mapa.autopilot.pl/?long={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=12 Map] |- style="background:#f5f5f5" | Polish Railways Map | [http://mapa.kolej.one.pl/index.php?z=11&x={londegdec}&y={latdegdec} Map] |} ===Indirect=== *Geoportal [http://maps.geoportal.gov.pl/webclient/ Maps] </div> <div id="GEOTEMPLATE-PT"> ==Portugal== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map |- style="background:#f5f5f5" | rowspan="3" | Instituto<br />Geográfico<br />do Exército | [http://www.igeoe.pt/igeoearcweb/igeoesig/ExecCmd.asp?cmd=Center&Lng={londegdec}&Lat={latdegdec}&Scale=25000&SC=WGS84 Continente] (Portuguese mainland) | rowspan="3" | (requires<br />Internet Explorer<br />6.0 or above) |- | [http://www.igeoe.pt/igeoearcweb/acores/ExecCmd.asp?cmd=Center&Lng={londegdec}&Lat={latdegdec}&Scale=25000&SC=WGS84 Açores] |- | [http://www.igeoe.pt/igeoearcweb/madeira/ExecCmd.asp?cmd=Center&Lng={londegdec}&Lat={latdegdec}&Scale=25000&SC=WGS84 Madeira] |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-RU"> ==Russia== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map !! Satellite |- style="background:#f5f5f5" | Yandex Maps | [http://maps.yandex.ru/?ll={londegdec},{latdegdec}&spn={span},{span}&l=map Map] | [http://maps.yandex.ru/?ll={londegdec},{latdegdec}&spn={span},{span}&l=sat Satellite] |- | Kosmosnimki | [http://www.kosmosnimki.ru/index.html#mode=map&x={londegdec}&y={latdegdec}&z=12&fullscreen=true Map] | [http://www.kosmosnimki.ru/index.html#mode=satellite&x={londegdec}&y={latdegdec}&z=12&fullscreen=true Satellite] |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-SK"> ==Slovakia== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map |- style="background:#f5f5f5" | Mapy.Atlas.sk | [http://mapy.atlas.sk/GPS%3A{latdegdec}N+{londegdec}E Map] |- | TuristickaMapa.sk | [http://www.turistickamapa.sk/?y={latdegdec}&x={londegdec} Map] |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-SI"> ==Slovenia== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map !! Satellite !! Other |- style="background:#f5f5f5" | Geopedia | [http://www.geopedia.si/#L381_T13_b4_c{latdegdec},{londegdec}_s16 Map] | [http://www.geopedia.si/#L381_T13_b2_c{latdegdec},{londegdec}_s16 Satellite] | [http://www.geopedia.si/#L381_T13_b1-3_c{latdegdec},{londegdec}_s16 Terrain] |- | GeaBios | [http://www.geabios.com/html/services/maps/PublicMap.htm?lat={latdegdec}&lon={londegdec}&fov={span} Map] | | |} ===Indirect=== * Najdi.si [http://zemljevid.najdi.si/search.jsp?tab=maps&x1={latdegdec}&y1={londegdec}&zoom=12000&gx={latdegdec}&gy={londegdec} Map] </div> <div id="GEOTEMPLATE-ES"> ==Spain== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Coverage !! Map |- style="background:#f5f5f5" | MSN Mapas España |align=center| all | [http://maps.msn.es/map.aspx?lats1={latdegdec}&lons1={londegdec}&alts1={altitude}&regn1=1 Map] |- | Vissir - ICC | Catalonia | [http://www.icc.cat/vissir2/?etrs89x={londegdec}&etrs89y={latdegdec}&lang=en_UK Map] |- style="background:#f5f5f5" | Nomecalles | Comunity of Madrid | [http://gestiona.madrid.org/nomecalles/Inicio.icm?idioma=en&utmX={utmeasting}&utmY={utmnorthing}&zoom={altitude} Map] |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-SE"> ==Sweden== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map !! Satellite !! Other |- style="background:#f5f5f5" | Eniro | [http://kartor.eniro.se/query?what=map&mapstate={zoom};{londegdec};{latdegdec} Map] | [http://kartor.eniro.se/query?what=map&mapstate={zoom};{londegdec};{latdegdec};h Labeled satelite] | [http://kartor.eniro.se/query?what=map&mapstate={zoom};{londegdec};{latdegdec};o View] |- | hitta.se | [http://toolserver.org/~para/WGS84toRT90.php?lat={latdegdec}&lon={londegdec}&url=http%3A//www.hitta.se/LargeMap.aspx%3Fz%3D3%26mp%3D%3Cpts%3E%3Cpt%20x%3D%22%7Brt90x%7D%22%20y%3D%22%7Brt90y%7D%22%20i%3D%22/images/point.png%22%3E%3Ct%3E{title}%3C/t%3E%3C/pt%3E%3C/pts%3E Map] | [http://toolserver.org/~para/WGS84toRT90.php?lat={latdegdec}&lon={londegdec}&url=http%3A//www.hitta.se/LargeMap.aspx%3FShowSatellite%3Dtrue%26z%3D3%26mp%3D%3Cpts%3E%3Cpt%20x%3D%22%7Brt90x%7D%22%20y%3D%22%7Brt90y%7D%22%20i%3D%22/images/point.png%22%3E%3Ct%3E{title}%3C/t%3E%3C/pt%3E%3C/pts%3E Satellite] |} ===Indirect=== * Stadskartan [http://www.stadskartan.se/start/lansregister.asp Map] * Kartguiden [http://www.kartguiden.com/ Map] * KartSök och ortnamn [http://www2.lantmateriet.se/ksos/index.html Map] * Historiska kartor [http://historiskakartor.lantmateriet.se/arken/s/search.html Map] </div> <div id="GEOTEMPLATE-CH"> ==Switzerland== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Cantons covered !! Map |- style="background:#f5f5f5" | Swisstopo |align=center| all | [http://prod.swisstopogeodata.ch/swisstopo_apps/geodatenviewer/client.php?x={ch1903easting}&y={ch1903northing} Map] |- | map.search.ch |align=center| all | [http://map.search.ch/{ch1903easting},{ch1903northing} Map] |- style="background:#f5f5f5" | MySwitzerland.com |align=center| all | [http://map.myswitzerland.com/myswitzerland/?x={ch1903easting}.00&y={ch1903northing}.00&lang=en Map] |- | Mapplus/Tydac |align=center| all | [http://www.mapplus.ch/frame.php?map=&x={ch1903easting}&y={ch1903northing}&zl=12 Map] |- style="background:#f5f5f5" | geoportal.ch | St. Gallen, Appenzell | [http://www.geoportal.ch/schnittstelle/aufruf.aspx?VERSION=1.0&REQUEST=GetIGis&MAP=94&TOPIC=Coord&ATTRIBUTE1={ch1903easting}&ATTRIBUTE2={ch1903northing}&sign=0&WIDTH=2000 Map] |- | AGISviewer Kanton Aargau | Aargau | [http://www.ag.ch/agisviewer/mapFrame.asp?MapWidth=531&MapHeight=492&bitte%20ausw%E4hlen!&Cmd=zoomIn&MinX={ch1903easting}.00001&MinY={ch1903northing}.1&MaxX={ch1903easting}.9&MaxY={ch1903northing}.9 Map] |- style="background:#f5f5f5" | GeoPortal Basel-Stadt | Basel-City | [http://www.geo-bs.ch/stadtplan_stadtplan_karte.cfm?X={ch1903easting}&Y={ch1903northing}&Jump=3&Zoom=1000&ZIparkhaeuser=1&ZIspitaeler=1 Map] |- | geoView.BL | Basel-Country |[http://www.geo.bl.ch/parzis/automap.jsp?LAYERS=map_3&ZOOM={ch1903easting}.000001%7C{ch1903northing}.000001%7C{ch1903easting}.99%7C{ch1903northing}.99 Map] |- style="background:#f5f5f5" | GéoPortail du Canton de Jura | Jura |[http://www.jura.ch/sit/geoportail/IndexRedir.html?Y={ch1903easting}&X={ch1903northing}&echelle=5000&theme=photoaerienne Map] |- | SITN | Neuchâtel |[http://sitn.ne.ch/index.html?x={ch1903easting}&y={ch1903northing}&echelle=25000 Map] |- style="background:#f5f5f5" | GIS Schaffhausen | Schaffhausen |[http://www.gis.sh.ch/gis_sh_internet/mapservice.asp?IDProjekt=3&MapServiceUserGroup=1&MapServiceUser=0&MapServiceURL=Nav@g@22@u@West@g@{ch1903easting}@u@Nord@g@{ch1903northing}@u@B@g@1000 Map] |- | GeoShop vs.geo | Valais |[http://mapserver3.internetgalerie.ch/vs-geo/vs-geo.php?recenter_bbox={ch1903easting},{ch1903northing} Map] |- style="background:#f5f5f5" | ZugMap | Zug |[http://www.zugmap.ch/bm2_zugmap/mapservice.asp?IDProjekt=1&MapServiceUserGroup=29&MapServiceUser=0&MapServiceURL=Nav@g@22@u@West@g@{ch1903easting}@u@Nord@g@{ch1903northing}@u@B@g@5726&MapServiceDatenauswahl=89@g@94 Map] |- | GIS-Zentrum Kanton Zürich | Zurich |[http://www.gis.zh.ch/gb/gb.asp?YKoord={ch1903easting}&XKoord={ch1903northing}&Massstab=10000 Map] |} '''{ch1903easting} / {ch1903northing}''' on the [[Swiss Grid]] </div> <div id="GEOTEMPLATE-UA"> ==Ukraine== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map !! Satellite |- style="background:#f5f5f5" | maps.vlasenko.net | [http://maps.vlasenko.net/?lat={latdegdec}&lon={londegdec} Map] | [http://maps.vlasenko.net/?lat={latdegdec}&lon={londegdec}&addmap1=space10 Satellite] |- | Visicom Maps | [http://maps.visicom.ua/#lng={londegdec};lat={latdegdec};z=6;map=ukraine_en;lngm={londegdec};latm={latdegdec}; Map] | |} </div> <!-- ==Europe indirect== * ViaMichelin [http://www.viamichelin.com/viamichelin/int/dyn/controller/mapPerformPage?strCountry=EUR&strAddress=&strMerged={title}&x=0&y=0 Map] --> =Oceania= <div id="GEOTEMPLATE-AU"> ==Australia== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map !! Other |- style="background:#f5f5f5" | Street-Directory.com.au | [http://www.street-directory.com.au/sd_new/genmap.cgi?x={londegdec}&y={latdegdec}&sizex=800&sizey=800&level=5&star=6 Map] | |- | Bonzle Digital Atlas | [http://maps.bonzle.com/c/a?a=p&x={londegdec}&y={latdegdec} Map] | [http://maps.bonzle.com/c/a?a=p&d=ter&x={londegdec}&y={latdegdec} Terrain Slice] |- | NearMap | | [http://www.nearmap.com/?ll={latdegdec},{londegdec}&z={zoom} Aerial] |} ===Indirect=== * SIX - New South Wales - [http://imagery.maps.nsw.gov.au/ Topo] * LIST - Tasmania - [http://www.thelist.tas.gov.au/listmap/listmapstart.jsp Topo] </div> <div id="GEOTEMPLATE-NZ"> ==New Zealand== <!-- :<code>{nztmeasting} {nztmnorthing}</code> on NZTM ([[NZGD2000]]) --> ===Indirect=== * NZTopoOnline [http://www.nztopoonline.linz.govt.nz Topo] </div> =Asia= <div id="GEOTEMPLATE-CN"> ==China== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map |- style="background:#f5f5f5" | Google 地图 | [http://ditu.google.com/maps?ll={latdegdec},{londegdec}&spn={span},{span} Map] |} ===Indirect=== * Baidu [http://map.baidu.com/ Map] * Sogou [http://map.sogou.com/new/ Map] </div> <div id="GEOTEMPLATE-IN"> ==India== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map !! Satellite |- style="background:#f5f5f5" | Yahoo! India Maps | [http://in.maps.yahoo.com/#?lat={latdegdec}&lon={londegdec}&z=5 Map] | [http://in.maps.yahoo.com/#?lat={latdegdec}&lon={londegdec}&z=5&mt=h Labeled satellite] |} ===Indirect=== * MapMyIndia [http://mapmyindia.com Map] * Maptell [http://www.maptell.com/index.php?option=com_wrapper&Itemid=182 Map] </div> <div id="GEOTEMPLATE-JP"> ==Japan== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map !! Satellite !! Other |- style="background:#f5f5f5" | Google Japan | [http://maps.google.co.jp/maps?ll={latdegdec},{londegdec}&spn={span},{span}&q={latdegdec},{londegdec} Map] | [http://maps.google.co.jp/maps?ll={latdegdec},{londegdec}&spn={span},{span}&t=h&q={latdegdec},{londegdec} Labeled satellite] | |- | Geographical Survey Institute | | | [http://watchizu.gsi.go.jp/watchizu.html?latitude={latdegdec}&longitude={londegdec} Topo] |- style="background:#f5f5f5" | CyberJapan | | | [http://portal.cyberjapan.jp/denshi/opencjapan.cgi?x={londegdec}&y={latdegdec}&s=10000 Topo] |- | Mapion | [{{fullurl:tools:~para/cgi-bin/wgs2tky|q={latdegdec},{londegdec}&url=http://www.mapion.co.jp/c/f?uc=1&nl={latdegabsjp}/{latminintjp}/{latsecdecjp}&el={londegabsjp}/{lonminintjp}/{lonsecdecjp}&grp=all&scl=250000}} Map] | | |- style="background:#f5f5f5" | MapFan Web | [{{fullurl:tools:~para/cgi-bin/wgs2tky|q={latdegdec},{londegdec}&url=http://www.mapfan.com/m.cgi?MAP={lonEW}{londegabsjp}.{lonminintjp}.{lonsecdecjp}{latNS}{latdegabsjp}.{latminintjp}.{latsecdecjp}}} Map] | | |- | Yahoo! Japan | [{{fullurl:tools:~para/cgi-bin/wgs2tky|q={latdegdec},{londegdec}&url=http://map.yahoo.co.jp/pl?lat={latdegabsjp}.{latminintjp}.{latsecdecjp}&lon={londegabsjp}.{lonminintjp}.{lonsecdecjp}}} Map] | | |- style="background:#f5f5f5" | Goo | [{{fullurl:tools:~para/cgi-bin/wgs2tky|q={latdegdec},{londegdec}&url=http://map.goo.ne.jp/map.php?MAP={lonEW}{londegabsjp}.{lonminintjp}.{lonsecdecjp}{latNS}{latdegabsjp}.{latminintjp}.{latsecdecjp}}} Map] | | |- | Its-mo Guide | [{{fullurl:tools:~para/cgi-bin/wgs2tky|q={latdegdec},{londegdec}&url=http://www.its-mo.com/z.htm?m={lonEW}{londegabsjp}.{lonminintjp}.{lonsecdecjp}{latNS}{latdegabsjp}.{latminintjp}.{latsecdecjp}&l=8}} Map] | | |- style="background:#f5f5f5" | Livedoor | [{{fullurl:tools:~para/cgi-bin/wgs2tky|q={latdegdec},{londegdec}&url=http://map.livedoor.com/map/?MAP={lonEW}{londegabsjp}.{lonminintjp}.{lonsecdecjp}{latNS}{latdegabsjp}.{latminintjp}.{latsecdecjp}}} Map] | | |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-LB"> ==Lebanon== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" |- ! Service ! Language ! Type |- style="background:#f5f5f5" | Ayna | Arabic | [http://maps.ayna.com/?lang=ar&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=6&layer=m&marker=1&title={title} Map] |- | Ayna | English | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=6&layer=m&marker=1&title={title} Map] |- style="background:#f5f5f5" | Ayna | | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=6&layer=s&marker=1&title={title} Satellite] |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-SG"> ==Singapore== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map |- style="background:#f5f5f5" | Gothere | [http://gothere.sg/directions#@{latdegdec},{londegdec}: Map] |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-TW"> ==Taiwan== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map |- style="background:#f5f5f5" | Urmap | [http://www.urmap.com/?qs={londegdec},{latdegdec} Map] |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-TH"> ==Thailand== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map |- style="background:#f5f5f5" | PointAsia | [http://gw.pointasia.com/pointme3/home.aspx?lat={latdegdec}&lon={londegdec} Map] |} </div> =South America= <div id="GEOTEMPLATE-BR"> ==Brazil== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map |- style="background:#f5f5f5" | MSN Maps Brazil | [http://maps.msn.com/map.aspx?lats1={latdegdec}&lons1={londegdec}&alts1={altitude}&regn1=4 Map] |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-CL"> ==Chile== ===Indirect=== * Office of Territory Studies [http://www.gobernabilidad.cl/cartografia.html Map] </div> <div id="GEOTEMPLATE-AQ"> ==Antarctica== <!-- add only systems that can display 90 S 0 E etc. --> {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map |- style="background:#f5f5f5" | MSN maps | [http://maps.msn.com/map.aspx?lats1={latdegdec}&lons1={londegdec}&alts1={altitude}&regn1=2 Map] |} </div> =Africa= <div id="GEOTEMPLATE-DZ"> ==Algeria== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Language !! City !! Type |- style="background:#f5f5f5" | Ayna | Arabic | Algers | [http://maps.ayna.com/?lang=ar&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=m&marker=1&title={title} 1:3000 Map] |- | Ayna | English | Algers | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=m&marker=1&title={title} 1:3000 Map] |- style="background:#f5f5f5" | Ayna | | Algers | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=s&marker=1&title={title} 1:3000 Satellite] |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-EG"> ==Egypt== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Language !! City !! Type |- style="background:#f5f5f5" | Ayna | Arabic | Alexandria | [http://maps.ayna.com/?lang=ar&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=m&marker=1&title={title} 1:3000 Map] |- | Ayna | English | Alexandria | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=m&marker=1&title={title} 1:3000 Map] |- style="background:#f5f5f5" | Ayna | | Alexandria | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=s&marker=1&title={title} 1:3000 Satellite] |- | Ayna | Arabic | Cairo | [http://maps.ayna.com/?lang=ar&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=m&marker=1&title={title} 1:3000 Map] |- style="background:#f5f5f5" | Ayna | English | Cairo | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=m&marker=1&title={title} 1:3000 Map] |- | Ayna | | Cairo | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=s&marker=1&title={title} 1:3000 Satellite] |- style="background:#f5f5f5" | Ayna | Arabic | Hurguda | [http://maps.ayna.com/?lang=ar&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=m&marker=1&title={title} 1:3000 Map] |- | Ayna | English | Hurguda | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=m&marker=1&title={title} 1:3000 Map] |- style="background:#f5f5f5" | Ayna | | Hurguda | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=s&marker=1&title={title} 1:3000 Satellite] |- | Ayna | Arabic | Sharm Sheikh | [http://maps.ayna.com/?lang=ar&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=m&marker=1&title={title} 1:3000 Map] |- style="background:#f5f5f5" | Ayna | English | Sharm Sheikh | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=m&marker=1&title={title} 1:3000 Map] |- | Ayna | | Sharm Sheikh | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=s&marker=1&title={title} 1:3000 Satellite] |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-LY"> ==Libya== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service ! Language ! City ! Type |- style="background:#f5f5f5" | Ayna | Arabic | Tripoli | [http://maps.ayna.com/?lang=ar&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=m&marker=1&title={title} 1:3000 Map] |- | Ayna | English | Tripoli | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=m&marker=1&title={title} 1:3000 Map] |- style="background:#f5f5f5" | Ayna | | Tripoli | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=s&marker=1&title={title} 1:3000 Satellite] |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-MA"> ==Morocco== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service ! Language ! City ! Type |- style="background:#f5f5f5" | Ayna | Arabic | Marrakesh | [http://maps.ayna.com/?lang=ar&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=m&marker=1&title={title} 1:3000 Map] |- | Ayna | English | Marrakesh | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=m&marker=1&title={title} 1:3000 Map] |- style="background:#f5f5f5" | Ayna | | Marrakesh | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=s&marker=1&title={title} 1:3000 Satellite] |- | Ayna | Arabic | Rabat | [http://maps.ayna.com/?lang=ar&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=m&marker=1&title={title} 1:3000 Map] |- style="background:#f5f5f5" | Ayna | English | Rabat | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=m&marker=1&title={title} 1:3000 Map] |- | Ayna | | Rabat | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=10&layer=s&marker=1&title={title} 1:3000 Satellite] |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-SD”> ==Sudan== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service ! Language ! Coverage ! Type |- style="background:#f5f5f5" | Ayna | Arabic | Khartoum | [http://maps.ayna.com/?lang=ar&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=2&layer=m&marker=1&title={title} 1:3000 Map] |- | Ayna | English | Khartoum | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=2&layer=m&marker=1&title={title} 1:3000 Map] |- style="background:#f5f5f5" | Ayna | | Khartoum | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=2&layer=s&marker=1&title={title} 1:3000 Satellite] |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-TN"> ==Tunisia== {| border="1" cellpadding="2" style="border:silver 1px solid; border-collapse:collapse;" ! Service !! Map !! Satellite |- style="background:#f5f5f5" | Ayna | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=9&layer=m&marker=1&title={Title} 1:3000 Map] | [http://maps.ayna.com/?lang=en&lon={londegdec}&lat={latdegdec}&zoom=9&layer=s&marker=1&title={Title} 1:3000 Satellite] |} </div> <div id="GEOTEMPLATE-XZ"> =International waters (XZ)= No specific resources added yet. </div> <!-- End region specific --> </div> <noinclude> <!-- Note: Hidden categories show on GeoHack --> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] </noinclude> sx5a05ch0x486psp5b9wqd91facu95h 0 14571 136777 2010-02-12T03:06:55Z Erik Warmelink 513 as t al krang espeld ewes is (http://nds-nl.wikipedia.org/w/index.php?diff=136726), dan dorst ik wel ne deurverwijzing te maken wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Woordenboek van de Overijsselse Dialecten]] 2htmjz3lqt5jesfs420mo6n466fxwfu 0 14575 136886 2010-02-13T04:30:40Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Vierkaante kilemeter]] (ebruukt in [[Mal:Ploats in Nederlaand]]) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vierkaante kilemeter]] objo3eqa6d4a2u10ujsxrgoimkjkra6 0 14579 281584 136939 2015-04-29T17:26:38Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[GNU-lisensie veur vri'je dokumentäsie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[GNU-lisensie veur vri'je dokumentäsie]] 70zuwt33x8fxwd6v2arsxesp6etjks5 0 14580 136940 2010-02-13T10:49:09Z 92.254.96.174 deurverwiezing naor [[Maarten Luther]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Maarten Luther]] psp3l3n6h5csswptrzda0f30g7q18ij 14 14581 266344 158968 2013-05-10T17:16:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Schrift]] mpp7nidbofl9ewsx1hc2k1ist5ynk3y 14 14584 266379 259563 2013-05-10T17:29:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mal|Interwiki]] [[Kategorie:Wikipedie:Babel| Interwiki]] la6yl0gnef9kwigtjet1tldizwwtce4 0 14585 259562 254492 2013-03-11T12:20:27Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 54 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q133315]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Limerick city position.png|thumb|right|200px|Limerick op de kaarte van Groafskop Limerick]] '''Limerick''' ([[Engels]]e oetsproake: /{{IPA|'lɪmrɪk}}/), in t [[Iers]] ''luimneach'' eneumd, is de doardegrötste stad van de [[Ierse Reppubliek]] en de heuwdstad van de [[Groafskop Limerick]]. t Is de tweedegrötste stad in de proveensie [[Munster (Ierlaand)|Munster]], t gebeed det t middelnwesten en zuudwesten van [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] inhef. In 2006 har Limerick 91.000 inwonners. Limerick vaalt oonder de Cork-Limerick-Galway ketten, woervan t totale gebeed n inwonnertal hef van mear as 1 miljoen. Limerick is ebouwd op verskillende bochten en [[eilaand|eaileandkes]] van de [[Shannon (rivier)|Shannon-rivier]] den't kört noa Limerick oetspreadt in n groot [[stroomgebeed]]. t Weagennet besteet oet dree heuwdpeunten um oawer te stekken bie de stadskern (ze zeent an t bouwen met ne riviertunnel). == Oetgoande verbeending == * [http://www.limerickcity.ie Offisjele webstea van Limerick] {{Commonscat|Limerick}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stad in Ierlaand]] kaqvpsq903q042ndfgmisnfao7yyb5m 14 14586 259565 253530 2013-03-11T12:20:29Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 88 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4625]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Taol]] 0k0xy6lc1sjaa5qymsb54uz7fkjrpoc 0 14587 259564 254085 2013-03-11T12:20:28Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 78 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q36986]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Volapük_Symbol.jpg|thumb|150px|Logo van de Volapükverenige]] t '''Volapük''' is n [[kunsttaal]] die in [[1880]] emaakt wördden deur [[Johann Martin Schleyer]], n katholieke priester in [[Baden-Baden|Baden]], [[Duutslaand]]. Schleyer was van mening dat [[God]] hum in n [[droom]] verteld had um n internasionale taal te bedenken. Der waren bie-eenkomsten over t Volapük in [[1884]], [[1887]] en [[1889]]. De voertaal van de eerste twee bie-eenkomsten waren t [[Duuts]], mer de leste bie-eenkomst was in t Volapük, dit was één van de heufdredens dat Volapük zeutjes an begun te verdwienen. Oek t eerste boek van t [[Esperanto]] ''(Unua Libro)'' dat in [[1887]] uutebröcht wördden en dat veul makkeliker te leren was, hef deran bie-edreugen dat t an t verdwienen was. Veule Volapükklubs wördden Esperantoklubs. Schleyer drung stark an op t behoud van de regels die hij vastesteld had, hierdeur hef de taal zich niet op n natuurlike wieze ontwikkeld. Der bin noen wereldwied waorschienlik zo'n 25 tot 30 Volapüksprekers. De woordeschat van t Volapük was ebaseerd op t [[Engels]], mit wat [[Duuts]] en [[Frans]] derdeurhinne. "Vol" en "pük" bin aofeleid van de Engelse woorden "world" en "speech" (wereldtaal). De grammatika is ebaseerd op [[Indo-Uropese taolen|Indo-Europese grammatika]] en is lastiger um te leren as de grammatika van t Esperanto. == Veurbeeldtekste == {{Interwiki|kode=vo|naam=Volapük}} t Volapükveurbeeld hieronder is de vertaling van t gebed '[[Onzevaor]]': :''O Fat obas, kel binol in süls, paisaludomöz nem ola!'' :''Kömomöd monargän ola!'' :''Jenomöz vil olik, äs in sül, i su tal!'' :''Bodi obsik vädeliki govolös obes adelo!'' :''E pardolös obes debis obsik,'' :''äs id obs aipardobs debeles obas.'' :''E no obis nindukolös in tendadi;'' :''sod aidalivolös obis de bas.'' :''Jenosöd!'' == Uutgaonde verwiezingen == {{Commonscat|Volapük}} * [http://www.yahoogroups.com/group/volapuk Volapük] op yahoogroups.com * [http://personal.southern.edu/~caviness/Volapuk/HBoV/hbv.htm A complete original grammar of Volapük (Schleyer's classic Volapük) by Charles E. Sprague - 1888] * [http://members.xoom.it/volapuk/ Una grammatica completa di Volapük in lingua italiana (1888) (il Volapük classico di Schleyer - non riformato) a cura di V. Amoretti] * [http://volapük.com/ Flenef bevünetik Volapüka / International Friendship of The World Language] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Kunsttaol]] sg3f3tgixc9xkmd44b9l00gt07r7nek 14 14588 290735 290245 2016-11-01T17:12:58Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Plaose naor laand|Ierlaand]] [[Kategorie:Geografie van Ierlaand]] a8j4qlw7pyn80oxsy36tjwo22rpqxnd 0 14589 270987 270265 2013-10-29T14:09:41Z 80.114.178.7 link [[IPA]] noar [[Internasjonaal Klaankenskrift|IPA]] (dat is [[Internasjonaal Klaankenskrift]]) wikitext text/x-wiki Der is offisieel nog altied gien '''algemene Nedersaksiese spelling''', der bin al wel pogingen edaon zo as de [[SONT-spelling]] van de streektaalorganisasie [[SONT]] uut t jaor [[2000]], mer disse [[Leegsaksische orthogroafie|spelling]] is der niet deurekeumen. De SONT hef al an-egeven dat ze te drok bin mit aandere zaken um veerder te gaon mit t ontwikkelen van n nieje spelling, waoronder de erkenning van t Nedersaksies onder deel III van t [[Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen]]. De gebrukers van disse wiki hebben oek n poging edaon um n algemene spelling te ontwikkelen, dat gung op zich wel aordig, mer bie t ontwarpen van zo'n spelling bi'w tegen n antal dingen an-eleupen, waoronder: *t Schrieven van n ''ao'' of ''oa'' *t Schrieven van n ''ae'' of ''ea'' *Hoe schrieven wie de äö/öä, äo/öa of öö ([[Internasjonaal Klaankenskrift|IPA]]: [œː])? *Mut der n uutspraakverschil toe-ewezen wörden an de ''ao/ae'' en ''oa/ea''? **In t Gronings spreken ze de ''oa'' meer uut as de /oo/ van ''c'''o'''la'' (IPA: [oː]), zo as in t woord ''goan'', dat klinkt daor dus meer as /goon/, en in rest van t Nedersaksiese taalgebied as /gôn/ (mit n erekten korte o-klank, IPA: [ɔː]). **In t Gronings spreken ze de /ee/ standard uut as /eei/ (IPA: [ei]), mer in sommige woorden he'j n /ee/ zo as dat vake in de zujelike Nedersaksiese dialekten uutespreuken wörden (mit n erekten korte i-klank, IPA: [ɪː]) die in t Gronings eschreven zol wörden as ''ea'', allinnig de ''ae'' klinkt in dat geval dus as n /èè/ (IPA: [ɛː]). *Mu'w der ao/oa en ae/ea deur mekaar gebruken, ebaseerd op woordherkomst, zonder uutspraakverschillen (dus: ''praoten'' en ''tael'' [nl: aa], tegenover: ''oaver'' en ''spreaken'' [nl: oo/ee])? Dit bin oek de punten waor ze van de SONT-spelling op stuk-eleupen is. A'j t zo bekieken is t iewig zunde dat der gien standardspelling vasteleegd is, want t is in feite vasteleupen deur onenigheid over de schriefwieze n paor klanken, terwiel de rest van de spelling al wel estandardiseerd had kunnen wörden. *Mu'w de keuze vrie laoten? As de staotus van t Nedersaksies eenmaol an-eneumen is onder deel III van t haandvest, dan mutten der wel offisiële spellingsregels bedocht wördn um goed onderwies te kunnen geven in t Nedersaksies, en meensen te informeren in t Nedersaksies. As der zo'n offisiële spelling kömp dan zol dat oek goed ween veur t Nedersaksies, en oek veur de onderlinge verstaonbaorheid onder Nedersaksiese schrievers. Zo'n spelling zol t veur luui van butenaof oek makkeliker maken um t Nedersaksies te leren spreken en schrieven. {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Nedersaksies]] 8yl1c1f05vw2s00c2i41hr198pg2nhl 0 14591 291200 291199 2016-11-03T16:24:17Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verbeendige */ kat wikitext text/x-wiki '''De Twentsche Courant Tubantia''' (vake of ekortt töt '''(de) Tubantia''' of '''n Baants''') is n regionaal [[dagblad]] in t [[Nederlaands|Hollaands]], det oetkeump in [[Tweante]], [[Sallaand]], n [[Achterhook]] en wat [[Duutslaand|Duutse]] plaatsen kort oawer n poal. Der zeent ongevear 137.850 leu lid van de Tubantia. De kraante is seend [[1 november]] [[1999]] ne moarnkraante. Zo as den non besteet is ne samenvoging van de vrogere kraanten ''De Twentsche Courant'' en ''Dagblad Tubantia''. Dit köm duur ne fusie van de Oostelijke Dagbladen Combinatie en [[Wegener]], woermet in [[1992]] nen anvaank wör emaakt, en in [[1996]] met wör of eroondt. ==Oploages== Staand per [[2001]] (totaal 137.850): * [[Eanske]] 30.100 * [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] 31.500 * [[Almelo]] 25.700 * [[Oldenzel]] 17.800 * West ([[Riessen]]/[[Nijverdal]]/[[Wierden]]) 13.250 * [[Hoksebarge]] 11.800 Nöast de strekken Tweante, Sallaand en n Achterhook wörd de Tubantia ook bezörgd in de Duutse plaatsen, [[Alstätte]], [[Bad Beantem]], [[Bokelt]], [[Gildehoes]], [[Gronauwe]], [[Lage (Nedersaksen)|Lage]], [[Niejenhoes]], [[Nothoorn]], [[Ahaus|Oahoes]], [[Skuttrop]], [[Uelsen]], [[Vreden]] en [[Wilsum (Beantem)|Wilsum]]. ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.tctubantia.nl Offisjele webstea van Tubantia] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Niejs]] [[Kategorie:Achterhook]] [[Kategorie:Sallaand]] [[Kategorie:Tweante]] i64zarui5upn5zff2aw7cp0876xbpfn 0 14596 272089 263839 2013-12-11T01:15:04Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Felpa.JPG|thumb|right|200px|Trui met boektuk en musse]] n '''Trui''' (oetsproake: [{{IPA|tɾɜj}}], dus ''tröj'') is n stuk stof det t boawenlief umslot. Vake wörd der n [[hemd]], [[T-shirt]] of [[bloeze]] (t boezeroen) oonder edreagen. Truien wordt vake breid van [[schaop|sköapewol]], mer wordt ook wal emaakt van [[katoen]] of [[keunstvezels]], zo as [[fleece]]. Vroger besteunden disse stöffe nit, en wör t kleadingsstuk aait met de haande breid. Ne ''sweater'' is n trui den't meesttieds van keunstvezels emaakt is, en betekent dan ook ''zweter'', umdet disse truien t zweet zollen opnemmen. Ne ''pullover'' is n trui met nen roonden of v-vörmigen haals en vake zoonder mouwen, den't bedoold is um oawer t boezeroen te dreagen. Woer't n namen ''trui'' vandan keump is nit bekeand. In de meeste aandere sproaken wörd t ne ''pullover'' eneumd, in t [[Nederlaands|Hollaands]] is t ''trui'', in t [[Zweeds]] ''tröja'' en in t [[Noors]] ''trøy''. ==Opsmuk== [[Ofbeelding: Green Aran Sweater.JPG|thumb|right|200px|Kabeltrui]] Bie t breien wörd vake n dekoratief patroon in n trui verwoarket. n Bekeand vuurbeeld is de ''kabeltrui'', woermet n bekeanden [[Nederlaand|Hollaandsen]] zänger [[Marco Borsato]] vake op tellevisie te zeen was. Truien wordt rechtevoort ook emaakt met ne kappe (capuchon) of musse, en met verskeaidene tasken der op. As zonnen trui met nen [[rits]] of met kneupe dichte mut, wörd he ook wal [[vest]] eneumd. Truien met nen onmeundig hogen kragen wordt ook wal ''koltrui'' eneumd. Disse zeent bedoold um n haals woarm te hoolden. ==Neersassies== *[[Grönnegs]]: ''tröj'', ''swetter'' {{Commonscat|Sweaters}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Kleren]] 1eyriwou6pnveyh12gxuvz4kkzll9d7 0 14598 137354 2010-02-17T19:16:59Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Schoere]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Schoere]] szhus8ijsaeif68h5f73xrw1n7weh7v 0 14599 263628 259297 2013-05-05T20:51:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Pectoral girdles-en.svg|thumb|right|200px|Skooldergördel met leppelbladen (scapula)]] t '''Leppelblad''' (ook wal '''skoolderblad''' eneumd, [[Latien]]s ''scapula'') is in t [[meanskenlief]] t vlakke dreeheukige [[been (skelet)|been]] wat an de achterkaande van n [[schoere|skoolder]] zit. Alle [[zoogdeer|zoogdeers]] hebt twee leppelbladen, dee't deel zeent van n [[skooldergördel]]. De leppelbladen en de [[slöttelbeen]]der (''claviculae'') zorget der vuur det n meanske de [[Aarm (lief)|oarme]] zowat alle kaanten op kan dreeien. De leppelbladen vormt met n boawenoarm (Lat.: ''humerus'') t [[skooldergewricht]]. De komme van dit gewricht is froai kleain in verhoolding met n groten kop van t boawenoarmsbeen, en der zeent zowat gin stoarke gewrichtsbeande dee at t gewricht helpet. Doarduur sköt n oarm nog wal vlot nen keer oet de komme. t Leppelblad is n froai dun been, mer tegeliek ook beheurlik stoark duur den licht eböagnen vörm. Duur dissen vörm en de völle stoarke spieren dee't an t leppelblad vaste zitt, keump n gebrökken leppelblad hoaste nit vuur. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Lichem]] brmttu7jaqaimnkfn3egp9ygbejqfkt 0 14600 137372 2010-02-17T22:21:38Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Leppelblad]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Leppelblad]] juk10d9834vive5m9lp2m2dwe95ld33 0 14601 137373 2010-02-17T22:22:15Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Leppelblad]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Leppelblad]] juk10d9834vive5m9lp2m2dwe95ld33 14 14603 266488 137454 2013-05-10T18:11:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding noar licentie]] nscjtet976p3gwiq9lk5qgunxuzndhk 14 14604 266489 137455 2013-05-10T18:11:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding]] o3mqndbfy0yixuuveaolmsa2g44wi1g 0 14606 292690 277543 2016-12-22T11:01:24Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:CreativeCommons logo trademark.svg|thumb|Logo van Creative Commons]] '''Creative Commons''' (CC) is n [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaans]] project veur [[licentie]]s. {{Begin}} [[Kategorie:Wikipedie|*]] jtkyi3yh3s2cji312huh5wqtzqn4fau 0 14607 284448 279567 2016-05-11T01:56:36Z ~riley 8016 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Reykjavík.ogg]] → [[File:Is-Reykjavík.oga]] Is- wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Reykjavík séð úr Hallgrímskirkju.jpeg|thumb|right|200px|Reykjavik zeen vanof de Hallgrimskoarke]] '''Reykjavik''' ([[Ieslaands]]: ''Reykjavík'', Ieslaandse oetsproak: {{Audio|Is-Reykjavík.oga|[ˈreiːcaˌviːk]}}) is de heuwdstad van [[Ieslaand]]. t Is de meest westerlik eleagen heuwdstad van [[Uropa|Europa]] en de meest noordelike heuwdstad van de wearld. t Ligt kort oonder n [[poolcirkel|poolkreenk]], en der wont ongevear 115.420 leu. n Namen "Reykjavik" betekent "rookbaai", en is verneumd noar de woarmwaterwellen dee't um Reykjavik liggent. Reykjavik is esticht umstreekt t joar [[877]]. t Kreeg in [[1786]] stadsrechten. Reykjavik ligt in t zuudwesten van Ieslaand in de gemeente [[reykjavíkurborg]] an t [[fjord]] [[Kollafjörður]], nen inham van n groten baai [[Faxaflói]]. In t fjord liggent zes kleaine [[eilaand|eaileandkes]]: [[Viðey]], [[Engey]], [[Þerney]], [[Akurey]], [[Lundey]] ("[[papegaaidukereilaand]]") en [[Grotta]]. t Skiereailaand [[geldinganes]] is met nen helen smallen streppel laand an t vastelaand verbeunden. De vuursteaden liggent vuural op t zuden en t oosten doarvan en de stad zelf ligt vuur t grote deel op t skiereailaand [[Seltjarnarnes]]. Reykjavik beslöt n groot gebeed. Der is wal hoogbouw, mer leegbouw en wiede wonwieken komt t meeste vuur, en der zeent ook plekken vriej eheulden vuur vriejetiedsbesteding. De grötste rivier den't duur de stad löp is de [[Elliðaá]]. Disse rivier steet bekeand as ne gode [[zalm]]rivier, en der köant gin boten op kommen. Op t noorden van Reykjavik ligt n [[Esja]]boarg, den't de stad beskut tegen de koolde noorderweend. Inwonners van Reykjavik woarket völle in de [[viskerieje]] en fabrieken, nöast haandel en diensten, wat in de meeste heuwdsteaden vuurkeump. Vearder is der nog völle lichte industrie. Reykjavik is t laandelike centrum vuur haandel en [[vervoor]], oawerheaidszaken, oonderwies, sosjale en gezoondheaidsdiensten, en t is ook ene van de belangriekste viskershawens van Ieslaand. Reyjavik is n anvang en t end van de [[Hringvegur]], Ieslaands reengwegge. == Bekeande leu oet Reykjavik == * [[Björk Guðmundsdóttir]] ([[21 november]] [[1965]]) - Internasjonaal bekeande zangeres * [[Jón Páll Sigmarsson]] ([[28 juni]] [[1960]] - [[16 jannewaori|16 jannuwoari]] [[1993]]) Stoarkste man van de wearld in (1984, 1986, 1988 en 1990) * [[Arnaldur Indriðason]] ([[8 jannewaori|8 jannuwoari]] [[1961]]), skriewer van detectivebeuker [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Ploats in Ieslaand]] cxxtsls9puuwhlpw57a8rmfrx76kfsj 14 14608 271803 266459 2013-12-07T00:39:36Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] px8ok6smnd4vmcpsek3vyg5d4wbvlsa 14 14609 266714 153404 2013-05-10T20:18:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Spöl zonder kattegerie of allinneg ne kattegerie vör de toale woar t in eschreven is of vör de licentie. [[Kategorie:Wikipedie:Onderhold|Gin Kattegerie]] a2zsy8qhhbbc956aix4vkyijjzwlupl 0 14612 279568 273948 2015-03-27T17:46:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Wappen Preußische Provinzen - Hannover.png|right|thumb|300px|'t Saksenros (3 moal) op 't woapen van de olde Prusiese provincie [[Hannover (provincie)|Hannover]].]] 't '''Saksenros''', '''Saksenpeerd''', '''Witte Peerd''', ([[Engels]]: ''White Horse of Kent'', ''Saxon Steed'', [[Duuts]]: ''Sachsenross'') is 'n heraldisch motief vaan meestal 'n staigerend wit en soms zwart peerd dat veural bie de continentoale Saksen moar ook bie de Angel-Saksen veur komt. In t woapen van [[Tweante|Twìnte]], t woapen van [[Leegsaksen]], Wesfelen en de heraldiek van veule aandere Saksische gebieden, zölfs in't logo van baandefebriek Continental, is n staigerend peerd zichtboar. t Verhoal gaait dat de Saksische vorst [[Widukind]] veur zien [[christendom|kirstenen]] aait op n swaart peerd zat. As belonen veur zien bekeern kreeg hai van Koarel de Grode n wit peerd. D'r bun ook oale sages vaan 'n wit peerd dat ezeen wurd veurdat d'r aarge dingen zoas oorlog en aandere ellende gebeuren sol, zo woaren d'r bie [[Ogeveine]] umtrent 1940 nog vienarbeiders die 'm ezeene hebt kort veur 't begin van de oorlog. Moar ook tot ien 't oosten vaan Leegsaksen kent ze sages zoas "Det witte Peerd bi Woosmer", doar wurd ook mermoals 'n wit peerd ezene ien't veen. Verkloarings bunt dat 't mit de Walkuren/[[witte wieven]] te moaken hef as die ok reden op witte peerden. Moar ok vrogger kaam [[Wittekind]] op zien peerd laangs de dorpen om leu op te hoalen um te kommen metvechten. t Swaarte peerd is nog aait te zain ien t woapen van de regio [[Herford]] ien Noordrhain-Westfele. t Widde peerd is, zo as al eerder vermèld, te zain ien t woapen van de dailstoaten [[Noordrhain-Westfele]] en [[Leegsaksen]], ien de regio [[Verden]] ien Leegsaksen, ien t woapen van t Engelse greefschop [[Kent]] en ien t woapen en de vlaag van [[Tweante|Twìnte]]. n Aander theorie is dat t [[Sleipnir]], t peerd van [[Woden]] is, de belaangriekste god van de maiste Germoanse stammen. Van dit peerd zol ook t witte peerd van [[Sunterkloas]] ôfstammen. Ook bun d'r op veul oale (Saksische) boerderij'n [[gewelteekn|gieveltekens]] te vin'n mit 2 peerdekoppen, in Tweante moar ook tot in Mekelnborg-Vörpommern. Die peerdekoppen vind men ook weer ien 't dorpswoapen vaan 't Leegsaksische Weste, moar ook in 't logo van de Raiffeisen baank. In sommige sages zegt de leu dat 't Hengis en Horsa bunt, de Saksen die as Engelaand erovert hebt. Moar 't kan ook 'n mythologische eursprong hebb'n. {{commonscat|Sachsenross}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] jzsaxheoa35icazyan1ushlk0dsme5t 0 14613 137655 2010-02-20T07:25:33Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Hamaland]] (wörn gebruukt in [[Widukind]]) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hamaland]] bt7xxazevk6ibwt5yinu6c37e8iboex 0 14615 137661 2010-02-20T08:04:10Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Noordrhain-Westfele]] (gebruukt in [[Saksen_(vôlk)]]) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Noordrhain-Westfele]] 2w1p8t9dw9behj66z44d7rmh2g76o4o 0 14617 137743 137722 2010-02-21T13:27:07Z Erik Warmelink 513 [[Hoogeveen]] verwis noar [['t Ogeveine]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [['t Ogeveine]] 5mg8yonxkdemr3tj39eyhyactxeqzgn 0 14618 137725 2010-02-21T11:53:22Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[De Twentsche Courant Tubantia]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[De Twentsche Courant Tubantia]] 7joyofw3f9y3oui5eu613vdv6hyw08n 0 14619 275561 263686 2014-04-20T19:48:00Z Jürgen Krause 9572 now svg ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: DEU Neuenhaus COA.svg|thumb|right|200px|Woapen van Niejenhoes]] '''Niejenhoes''' ([[Duuts]]: ''Neuenhaus'', [[Platduuts]]: ''Neenhuus'') is ne gemeente in de [[Groafskop Beantem]] van de [[Duutslaand|Duutse]] deelstoat [[Niedersachsen|Neersassen]]. Doarnöast zit doar de road van de [[Samtgemeinde Niejenhoes|gelieknamige Samtgemeinde]]. Niejenhoes hef 9.489 inwonners. In de gemeente Niejenhoes streumt de Oaweriesselse [[Vechte]]. == Geskiedenisse == Niejenhoes is esticht duur groaf [[Johannes II van Beantem]] in [[1317]]. In det joar bouwden n groaf ne borg an de haandelsweg tusken [[Meunster]] en [[Amsterdam]], um den weg te verdeadigen. In [[1369]] kreeg Niejenhoes stadsrechten. De hudige gemeente Niejenhoes in [[1970]] duurdet de oolde gemeentes Niejenhoes, [[Grasdorf]], [[Hilten]] en [[Veeldhuzen]] bie mekoar wörden edoan in ne [[gemeentelike herindelige]]. == Verkeer == Niejenhoes ligt an de ''Bundesstraße'' 403 van [[Nothoorn]] noar [[Neerlaand]]. De plaatse hef ook ansloeting op t spoer, mer seend de [[1970-1979|zeuwentiger joaren]] van t [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] wordt der allene nog mer goderen oawer vervoord. ==Plaatse in de gemeente Niejenhoes== * [[Eske]] * [[Georgsdoarp]] * [[Lage (Nedersaksen)|Lage]] * [[Oosterwood]] * [[Veeldhuzen]] {{Coordinate |NS=52/29/50/N |EW=6/57/49/E |type=city |region=DE |pop=9489}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Nedersaksen]] [[Kategorie:Plaotse in Nedersaksen]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Graofschop Benthem]] 9b1ug8zvzgr35r82dananvkhe7m3nom 0 14620 137729 2010-02-21T12:10:01Z Woolters 62 [[Neuenhaus]] is ewiezig naor [[Niejenhoes]]: Naam in t plat wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Niejenhoes]] ay3256czn8m7o0x3hbc6y6jywueeylb 0 14622 137744 2010-02-21T13:42:18Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Niejenhoes]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Niejenhoes]] eumt1lsky3d4t8kr9lf01r8szs4sdm8 0 14623 137754 2010-02-21T14:16:53Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Stienwiek]] (wörn gebruukt in [[Top 100 der Nederlaandse UNESCO-monumenten]]) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stienwiek]] d9cq15zmogof0c76ikhbig3sl9hcero 10 14624 280039 280038 2015-04-06T13:57:19Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <includeonly> {{Infobox | kop = {{#if:{{{titel|}}}|{{{titel}}}|Pervinsie {{PAGENAME}} }} | heufdruumte1_1 = {{#if:{{{vlag|}}}|[[Ofbeelding:{{{vlag}}}|125px|Vlagge {{{titel|Pervinsie {{PAGENAME}}}}}]]}} | heufdruumte1_2 = {{#if:{{{waopen|}}}|[[Ofbeelding:{{{waopen}}}|125px|Waopen {{{titel|Pervinsie {{PAGENAME}}}}}]]}} | ofbeelding = {{{kaort|}}} | image_width = 200 | caption = Kaort van {{{titel|Pervinsie {{PAGENAME}}}}} | subkop1 = Informaotsie | head1_1 = [[Taol]]en | item1_1 = {{{taolen|}}} | head1_2 = [[Heufdstad]] | item1_2 = {{{heufdstad|}}} | head1_3 = [[Geleuf]] {{#if:{{{geleuf_jaor|}}}| <small> ({{{geleuf_jaor|}}})</small> }} | item1_3 = {{{geleuf|}}} | head1_4 = [[Volkslaid|Volksleeid]] | item1_4 = {{{volksleeid|}}} | subkop2 = Geograofie en bevolking | head2_1 = [[Oppervlakte]]{{#if:{{{opp|}}}|<br />- [[Vastelaand|Laand]]}}{{#if:{{{opp_waoter|}}}|<br />- [[Woater|Waoter]]}} | item2_1 = {{{opprange}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]]{{#if:{{{opp|}}}|<br />{{{opp}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]] }}{{#if:{{{opp_waoter|}}}|<br />{{{opp_waoter}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]] }} | head2_2 = Inwoners{{#if:{{{inwoner_totaol|}}}|<br />- Totaol}}{{#if:{{{bevolkingsdichtheid|}}}|<br />- Bevolkingsdichtheid}} | item2_2 = {{#if:{{{inwoner_totaol|}}}|<br />{{{inwoner_totaol}}} }}{{#if:{{{inwoner_totaol_jaor|}}}| <small> ({{{inwoner_totaol_jaor|}}})</small> }}{{#if:{{{bevolkingsdichtheid|}}}|<br />{{{bevolkingsdichtheid}}} inw./km²}} | head2_3 = {{CoordinateSYSTEM|NL}} | item2_3 = {{Coordinate |article=/ | text={{#if: {{{breedtegroad|}}}|DM}}|NS={{{breedtegroad|}}} |EW={{{lengtegroad|}}} |type=adm1st |region={{{region|NL}}}|dim=10001|name={{{naam|{{PAGENAME}}}}}}} | subkop3 = Offisiële webstee | voot = {{{webstee}}} }} </includeonly> <noinclude>{{Dokumentatie}} [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> k3d16fwpm2nrvxf6cs9ry615ipu7phx 0 14629 281908 265544 2015-05-07T21:33:49Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Skarsterlân Jiskenhuzen.png|thumb|Ouwsterhaule]] '''Idskenhuzen''' ([[Nederlaans]]: ''Idskenhuizen'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Jiskenhuzen'') is een dörp in de gemiente [[De Friese Meren]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[perveensie]] [[Frieslaand]]. Et leit in et westen van [[Sunt-Nikolaosge]] an de oostoever van et [[Idskenhuustermeer]], en had in [[2004]] omdebi'j de 420 inwoners (2004). Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Scharsterlaand]]. == Geboren in Idskenhuzen == * [[Egbert Douwes]], grondlegger van de koffiehaandel "De witte os", die laeter zol uutgruuien tot et koffie- en theebedrief [[Douwe Egberts]] * [[Thea Sybesma]] (1960), triatlete en duatlete [[Ofbeelding:Gedenkteken Idskenhuizen 01.JPG|thumb|left|Gedaenkteken veur Egbert Douwes]] [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 81wpvy5erj09ldrl77py4b1lo7tjf1x 0 14630 281920 265747 2015-05-07T21:42:52Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Skarsterlân Tsjerkgaast.png|thumb|Tjerkgaast]] '''Tjerkgaast''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Tsjerkgaast'') is een dörp in de gemiente [[De Friese Meren]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit in de uterste zuudwestpunt van de gemiente, in et noordwesten van [[Sloten (Frieslaand)|Sloten]], en had in [[2004]] omdebi'j de 190 inwoners. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Scharsterlaand]]. Tot de [[gemientelike herindieling]] van [[1 jannewaori]] [[1984]], beheurde et tot de gemiente [[Doniawerstal]]. De [[buurtschop]] [[Spannenborg]] vaalt onder et dörp. In de naeme verwiest ''tsjerk'' naor de [[karke (gebouw)|karke]], die oorspronkelik an [[Augustinus van Hippo|Sunt-Augustinus]] wijded was, en ''gaast'' naor een [[zaandrogge]] of hooglegen [[zaand]]erige grond. De [[nationaolsocialisme|nationaolsocialistische]] schriever [[Rintsje Piter Sybesma]] is hier in [[1894]] geboren. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] mngxt1nsj0cx1bgvpk7ghxguv8lz9ii 0 14631 291432 263519 2016-11-04T15:56:43Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Map NL - Tubbergen - Hezingen.png|thumb|right|200px|Hezingn in t greun op ne kaart van Tubbig]] '''Hezingn''' is ne [[boerskop]] in de noord-[[Tweante|Tweantse]] gemeente [[Tubbig]]. t Doarp is heufdzakelik [[Rooms-Katholieke Karke|Roomsk]]. Hezingn lig op t noordoostn van [[Vas]]. t Ligt kört an n poal met [[Duutslaand]]. An de andere kant van de greans in de gemeente [[Halle bie Niejenhoes]] he'j de gelieknamige gemeente ''[[Hesingn]]''. Hezingn har in [[2007]] 210 inwonners. In de [[middeleewn]] heurdn wat hoeves in Hezingn an t [[Klooster Werden]] an de [[Roer (rivier)|Roer]] bie [[Essen (Noordrijn-Westfalen)|Essen]]. In skriftn van t richteramt [[Oatmörsken]] wörd völ ovver Hezingn doan, bv. as ''Hesinge'', ''Hesinghe'' of ''Hesinghen''. [[Ofbeelding:Grenssteen tussen Hesingen en Hezingen.jpg|thumb|left|Grenssteen tussen Hesingen en Hezingen]] {{Coordinate |NS=52/26/8/N |EW=6/51/5/E |type=city |region=NL-OV |pop=210}} {{Tubbige}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tubbige]] 6uzmkssycqbaiuv0sk5i56dtqx23his 0 14632 138035 2010-02-24T10:58:49Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Niejenhoes]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Niejenhoes]] eumt1lsky3d4t8kr9lf01r8szs4sdm8 0 14633 291600 263362 2016-11-08T10:09:13Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Beakdoarp''' is ne [[boerskop]] in de [[Tweante|Tweantse]] gemeente [[Deenkellaand]]. t Ligt op t westen van [[t Stift]] en heurden töt de [[gemeentelike herindelige]] van [[2001]] töt de gemeente [[Weersel]]. Beakdoarp ligt an de ''Boarnsestroate'', ne redelik drokke binnenweg den't ne verbeending is tusken Weersel en [[Boarne]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Deenkellaand]] jwu3npvoa566dh125r2u0l6inyd4i76 0 14637 263787 259600 2013-05-05T21:30:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Seggae''' is ne [[muziekstiel]] den't is ontstoan oet [[reggae]] en [[sega]], ne tradisjonele muziekstiel van t [[Afrika]]anse [[eilaand]] [[Mauritius]]. t Is doar ook de populairste muziekstiel. Seggae is ontstoan in middeln van de [[1980-1989|joaren '80]] van t [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] duur [[Joseph Reginald Topize]], nen Mauritaansen [[Rastafarianisme|rastaman]], den 't zik [[Kaya]] neumden, noar n bekeand nommer van [[Bob Marley]]. Topize zung vuur de rechten van de [[kreoolvolk|kreoolse]] bevolking van Mauritius. Topize wör vermoord in de gevangenis, woer't he in zat vuur t verböaden bezit van [[marihuana]]. Umdet Mauritius lange ne [[Fraankriek|Fraanske]] kolonie was, was de offisjele sproake lange [[Fraans]]k. Oet Fraansk en de oorsproonkelike sproaken van Mauritius ontsteun ne Fraanske [[kreoolsproake]], den't nog aait de heuwdsproake in seggae is. Nöast Mauritius is seggae slim populair op t eaileandke [[Réunion]]. ==Kenmoarken== Seggae wörd emaakt met instrumeanten dee't ook vuur reggae gebroekt wordt, dus [[drums]], [[basgitaar]], [[gitaar]], [[piano]] en [[örgel]]. t Belangriekste verskil met gewonen reggae is det seggae in 12/8 of 6/8 moatsoort espöld wörd. Det heuld in det iederen tel besteet oet dree achtsten, in plaatse van twee (zo as det in reggae gebroekelik is). Reggae wörd eteeld as één-'''en'''-twee-'''en'''-dree-'''en'''-veer-'''en''' (woerbie t bekeande reggae-[[noapikn|noapikken]] op iederen "'''en'''" keump, en t akseant met [[kleaine tromme]] en [[bassdrum|grote tromme]] ligt op n tweeden en n veerden tel). Seggae wörd zo eteeld: één-'''''ne'''-me''-twee-'''''ne'''-me''-dree-'''''je'''-me''-veer-'''''em'''-me'', ook met slag van de kleaine tromme op elken tweeden en veerden tel. Ne variasie hierop keump ook vuur: de kleaine tromme gef n slag op de twee-''JE'' en de veer-''RE''. Dit kan der vuur zorgen det n meender muzikaal persoon tooverdan nen achtsten tel nöast de moate zit. ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.youtube.com/watch?v=nNW_KD7NoME Kaya - Seggae Man (ene van de bekeandste Seggaenommers)] *[http://www.youtube.com/watch?v=j6JlDEwdVis&hd=1 Claude Lafoudre - Pepe Deraciné] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Meziekstiel]] 0h26opis7zc26wb6afplu8ptcyx3p5p 14 14638 288589 288588 2016-10-27T13:11:36Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Municipalities in Lower Saxony}} [[Kategorie:Nedersaksen]] [[Kategorie:Gemeente in Duutslaand|Nedersaksen]] g1vl0ma0cbgdjm4w82jxnn8rl9wfp62 4 14640 267184 153425 2013-05-10T23:01:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Hier stoat de verhoalen, gedichten, liedjes en artikels dee metdoot an de [[Wikipedie:Skriefwedstried|skriefwedstried]]. Ze wodt kattegoriseerd per dialekt. == Achterhooks & Liemers == == Drèents & Noord-Oaveriessels == == Grönnegs, Westerkertiers & Noord-Drìnts == == Sallaans & Skonebeeks == == Stellingwarfs & Steenwiekerlaands == == Tweants & Vjens == == Urkers == * [[De pas van kloas]] - [[Gebruker:Jacob154|Jacob154]], Urk == Veluws == {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Wikipedie]] ebyqzc5icb6nujc1ybs6qbajq1xkem9 0 14643 286290 138216 2016-10-21T00:32:21Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Germaanse taelen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Germaanse taelen]] fxftrjdvg9c7g8jolca650yr1zysr77 0 14645 263906 259544 2013-05-05T21:55:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map - NL - Hof van Twente - Wijk 09 Bentelo - Buurt 08 Verspreide huizen Wiene.svg|thumb|right|200px|Wiene in de Hof van Tweante]] '''Wiene''' is ne [[boerskop]] in de gemeente [[Hof van Tweante]], in [[Tweante]]. Wiene omslöt t boetengebeed tusken [[Dealdn|Deelden]], [[Goor]] en [[Beantel]]. t Laandskop van Wiene is kenmoarkend vuur Tweante, met völle hooltwallen. dwars duur Wiene löp t [[Tweantekanaal]] en de spoerliene tusken [[Zutfen]] en [[Glanerbek]]. De meeste leu dee't in Wiene woont zeent [[värken|voarkensboer]]. Wiene is nauw verbeunden met de boerskop [[Zeldam]]. Inwonners van beaide boerskoppen köant good met mekoar, goat noar dezelfde vereniges, en hooldt alle joaren met mekoar n ''Zommerfeest''. De meeste inwonners zeent [[Rooms-Katholieke Karke|Roomsk]]. n Kleain deel van Wiene heurt an de parochie HH. [[Petrus]] en [[Paulus (apostel)|Paulus]] in Goor, t aandere deel heurt an de Deeldense parochie [[Blasius van Sebaste|H. Blasius]]. Leu dee't nit boert, woarket meesttieds in Goor, en ze mut doar ook de bosskoppen halen. ==Geskiedenisse== Wiene heten van oorsproonk ''Wedehoen'', en umvatten toertieds ook Zeldam. t was ne boerskop, mer ook [[boermoarke]] in t [[Richterambt Dealden]]. In Wedehoen lea ene van de zeuwen [[domeinhof|Laandshearlike heuwen]] van Tweante, Hof Wedehoen. Wieders leaden in Wiene vroger de laandhuze Duis en Langenhorst. ==Oetgoande verbeendige== * [http://www.wiene-zeldam.nl/ Webstea van Wiene-Zeldam] {{Coordinate |NS=52/14/9/N |EW=6/38/42/E |type=city |region=NL-OV}} {{Hof van Tweante}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] l7pa824hma3khu67h4r0i50hqkyqip5 6 14647 265812 213438 2013-05-10T15:20:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Geluudsbestaanden]] [[Kategorie:Nedersaksies artikel]] g7hi67p6xery8obefr453a1nmrnrvxn 0 14648 138518 2010-02-27T15:37:57Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Ooldheaidkeunde]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ooldheaidkeunde]] 5qgtdb7dkt7xnoadh3zgoqrmrjnry04 0 14649 138519 2010-02-27T15:38:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Ooldheaidkeunde]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ooldheaidkeunde]] 5qgtdb7dkt7xnoadh3zgoqrmrjnry04 0 14650 138520 2010-02-27T15:38:42Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Ooldheaidkeunde]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ooldheaidkeunde]] 5qgtdb7dkt7xnoadh3zgoqrmrjnry04 0 14651 264528 262236 2013-05-06T20:44:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Etnopop''' is een van oorsprong [[Zweden|Zweedse]] [[meziek]]stiel dee allerhaande soorten [[popmeziek]] umvat, en eïnspireerd is deur [[Westen|neet-Westerse culturen]] of [[ooldheaidkeunde|culturen uut de oudheid]], dit ku-j in de uutvoerige oek vake weer zien. [[India]]se, [[Keltisch]]e, [[Oldnoors|Oudnoorse]], [[Germoanen|Germaanse]] en [[Arctis|Arctische culturen]] bin vake de inspirasie veur etnopopartiesten. Veurbeelden van etnopopartiesten bin de [[Zweden|Zweedse]] [[meziekgroep]]en [[Garmarna]], [[Nordman]], [[Roger Pontare]] en [[Sarek]]. Etnopop is zo rond de [[1990-1999|jaoren negentig]] bekend ewönnen in [[Zweden]]. In Nederlaand is disse meziekstiel nog neet ech bekend. [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Meziekstiel]] tlmd2fhl5olhvqmwvzh1nw6t5fy9vly 0 14652 259447 244963 2013-03-11T12:16:28Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 89 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q34653]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor|1995}} == Gebeurtenissen == * Verschillende Balkanlanen van 't veurmaolige [[Joegoeslavië]] wönnen onofhankelijk. * 't Einde van de [[ampartheid]] in in [[Zuud-Afrika]]. * In [[Italië]] vient een ''stille revelusie'' plaos. * De behaandeling van [[ofweerterige]] (aids) wönnen succesvol deur de ''combinasietherepie''. Een inenting van dree virusremmers mut veurkoemen dat 't virus weerstaand opbouwt. * De pillenfebriek [[Pfizer]] brengt de [[erectiepille]] [[Viagra]] op de mark. * Vanof [[1993]] ma-j gien [[asbes]] meer gebruken in Nederlaand. * Een niej [[antidepressivum]] [[Prozac]] wönnen in korte tied iezelig popelair. * Naos ketoors, beginnen meensen in 't Wessen thuus oek [[komputer|knipperkisten]] te kriegen. * 't [[Internet]] kump opzetten. * In Nederland begint 't internet in [[1994]] deur te breken bie de gewone gebruker. * De mobiele tillefonie kump halverwege de jaoren negentig opzetten. * De overgang van Oost-Europa naor 't [[kapitelisme]] opent veur de West-Europese industrie een laagloongebied kort bie huus, mit goed een arbeidersbevolking dee goed op-eleid is. * In de popmeziek hef de [[digitale revelusie]] grote gevolgen in de vorm van [[daansmeziek|dansmeziek]]. == Internasionaal belangrieke volk == * [[Akihito]] * [[Fidel Castro]] * [[Bill Clinton]] * [[George H.W. Bush]] * [[Bill Gates]] * [[Saddam Hoessein]] * [[Boris Jeltsin]] * [[Slobodan Milošević]] * [[Nelson Mandela]] * [[Helmut Kohl]] * [[John Major]] * [[Jacques Chirac]] * [[François Mitterrand]] * [[Boutros Boutros-Ghali]] == Belangriek volk in Nederlaand == * [[Beatrix van Nederlaand|Konegin Beatrix]] * Minister-prissedent [[Ruud Lubbers]] * Minister-prissedent en minister van Financiën [[Wim Kok]] * Fractieveurzitter [[VVD]] [[Frits Bolkestein]] * Minister van Financiën [[Gerrit Zalm]] 7ii3enlyamj6z0b4buc3hfj6qigttut 0 14653 138536 2010-02-27T17:08:45Z Servien 7 [[Kuierstokke]] is ewiezig naor [[Kuierstok]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kuierstok]] oytemf750gqz7jjgvjrcyshz79ul4fa 0 14655 276515 259448 2014-09-23T20:04:47Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Nordic walking Sauvakävelyä Vallilassa edited.jpg|thumb|250px|Stoksjokken in [[Helsinki]], [[Finlaand]]]] '''Noords wandelen''' (vanuut t [[Engels]]: ''Nordic walking'') of '''stoksjokken''' is t lopen mit spesiale skistokken/sjokstokken. De [[sport]] is nog niet zo lange bekend in [[Nederlaand]], mer is n echte gekte in [[Skandinavië]] en [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]]. In [[Finlaand]], waor disse sport vandaon kömp, bin der al n miljoen beoefenaars van t noords wandelen. t Noords wandelen is in Finlaand ontstaon as zoemeroefening veur [[langlaufen|langlopers]]. Noords wandelen kombineert positieve treningseffekten van hardlopen mit de veurdelen van langlopen. Vergeleken mit normaal lopen zet je mit noords wandelen meer drok op de grond deur t aofzetten mit de stokken. Beoefenaars van t noords wandelen maken meer gebruuk van der scholders en bovenarmspieren, terwiel ze n goeie rog-, borst- en buukspieroefening kriegen. Hierdeur krie'j extra energie in de beweging en ku'j: * vlogger lopen * langere afstaanden lopen * heuvels makkeliker beklimmen * oek t bovenlief trenen * meer kalorieën verbraanden. n Stok veur t noords wandelen mut zo lange ween dat e recht ummeneer wis a'j t vastpakken, en in elk geval niet hoger is as n hoek van 90 graojen mit de [[elleboge]]. n Stok mut ongeveer 2,5 sentimeter korter ween as n skistok veur dezelfde persoon, umdat e emaakt is um in de [[snee]] te steken. n Richtliende veur de juuste lengte van de stok is de lichaamslengte vermenigvuldigen mit 0,68. Der bin n paor belangrieke verschillen tussen sjokstokken en n [[kuierstok]]: * De voot(/scho) van de stok is schune eplaotst (bie de [[kuierstok]] recht). * De haandlussen bin brejer en wörden op n bepaolde maniere mit klittenbaand um de polze edaon (bie de kuierstok bin t vake gewone smalle lussen). == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.nordicwalking.nl Webstee Nederlaandse organisasie] * [http://www.nordicwalkingnet.nl Alle organisasies en informasie] * [http://finlandsite.nl/finlandsite/finezine/nov1_2003_mail.htm#nor Haandleiding noords wandelen] {{DEFAULTSORT:Noords Wandelen}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Sport]] ku0tlw7tug5t7f4wduz75mb3orievs2 0 14656 138556 2010-02-27T19:28:16Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Noords wandelen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Noords wandelen]] 0r3w3qdw3529o047yqfe4mml43klqla 0 14657 138557 2010-02-27T19:28:40Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Noords wandelen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Noords wandelen]] 0r3w3qdw3529o047yqfe4mml43klqla 0 14658 138617 2010-02-28T00:54:43Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Noords wandelen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Noords wandelen]] 0r3w3qdw3529o047yqfe4mml43klqla 0 14659 263764 259449 2013-05-05T21:19:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Janroerink.jpg|thumb|right|200px|Jan Roerink]] '''Jan Roerink''' is nen skriewer en akteur oet [[Tweante]]. Nöast zien optreadens en skriefwoark dut Jan Roerink ook boeren met zinne vrouwe, zönne en skoondochter, op de boerderieje den't he van zin vaa hef oawer enömmen. Hee dut al verskeaidene joaren met an t [[revue]]spul [[Boer'n Leu]]. Met [[Herman Finkers]] is he [[dialekt]]meaister vuur de [[Tweants]]e [[regiosoap]] [[Van Jonge Leu en Oale Groond]]. Hee zorget det de sproake good ebroekt en oet esprökken wörd. Doarnöast spölt he zelf ook nog met as ''Hendrik (Hennik) Wildspieker'', n kearl van ''Minie Wildspieker''. Hennik is oet de tied ekömmen, mer keump mangs nog vuurbie in de oolde heuisköppe, as zinne dochter ''[[Diet Gerritsen|Fenna]]'' um road vrög of de moodvearen löt hangen. ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.nederlandbloeit.nl/nl/25222685-%5BLink_page%5D.html?opage_id=25222752&location=-1083501812489521,10087533 Kuiervroagen met Jan Roerink] in de [[Twentsche Courant Tubantia]]. {{DEFAULTSORT:Roerink, Jan}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Schriever in t Tweants]] [[Kategorie: Akteur]] [[Kategorie: Tukker]] 6xs3k46ihhlfjt6v6x6tjaim7t6day6 14 14660 265904 259399 2013-05-10T15:52:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Film]] [[Kategorie:Theater]] [[Kategorie:Tillevisie]] e6aqdpfwvc24phrzbcq26woo0p9qams 0 14661 265670 259400 2013-05-10T14:54:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Pauwen en Reigers''' is een [[Nederlaand|Nederlaanse]] [[regiosoap]] van [[RTV West]]. Et eerste seizoen wodde uutzunnen van [[27 oktober]] [[2008]] tot [[8 meert]] [[2009]] deur RTV West. De heufdrollen binnen weglegd veur de akteurs [[Bas Muijs]], [[Geerteke van Lierop]] en [[Eric Bouwman]]. == Rolverdieling == * [[Bas Muijs]] - Paul Pronk / Rudolf Fontijn * [[Stephan Evenblij]] - Peter Vonk * [[Geerteke van Lierop]] - Frederique Wolff * [[Eric Bouwman]] - Victor Aerts * [[Casper van Bohemen]] - Diederik Langeveld * [[Sophia Wezer]] - Miranda Groeneveld * [[Wieteke van Dort]] - Pien Wennes * [[Roelant Radier]] - Bernard Heemskerk * [[Jaap Postma]] - Camiel Fontijn * [[Gepke Witteveen]] - Noortje Warmerdam * [[Jessica Mendels]] - Tamara Groeneveld * [[Alexander Wolff]] - Jonas Duyns * [[Frédérique Sluyterman van Loo]] - Margot Aerts * [[Afra Margeridon]] - Esmeralda Groeneveld * [[Esmeralda Blansjaar]] - Yvonne Franssen * [[Marnix van de Pol]] - Harry Schaap * [[Winny Rolfes]] - Bea Wennes * [[Arno Bouts]] - Chris Pronk * [[Fouad Benabbou]] - Bilal Idrissi * [[Maureen Versprille]] - Mathilde Pronk == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.pauwenenreigers.nl/ Officiële webstee] {{DEFAULTSORT:Pauwen En Reigers}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Tillevisiepergramme van een regionaole omroep]] 6f4hwnlbk489jxgz8kfwi3hqho07kwn 10 14662 160749 138675 2010-09-14T13:29:34Z Erik Warmelink 513 DEURVERWIEZING [[Mal:Coordinate]] (of toch vort?) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Coordinate]] lut596f7zlaflmnu2t46wkeuje8uk4d 0 14663 138677 2010-02-28T14:57:12Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Komputer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Komputer]] ielr60z10vovnpb4gl6kbtrptteretm 0 14664 281898 265667 2015-05-07T21:24:14Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Skarsterlân Ousterhaule.png|thumb|Ligging van Ouwsterhaule]] '''Ouwsterhaule''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Ousterhaule'') is een dörp in de gemiente [[De Friese Meren]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Ouwsterhaule leit in et zuden van [[De Jouwer]] en in et oosten van de [[A6]], en had in [[2004]] omdebi'j de 300 inwoners. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Scharsterlaand]]. De naeme verwiest naor ''oever'' ("ouwer") en ''heugte'' ("haule"). Et dörp het een [[middelieuwen|middelieuws]] karkien. Et vormt mit [[Ooldeouwer]] en [[Ouwster-Ni'jege]] de [[Ouster Trijegea]], feitelik een [[drielingdörp]]. {{Coordinate |NS=52/56/16/N |EW=5/48/48/E |type=city |region=NL-FR}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 6tk55w5unr5nw484p8esqe0ywfk7l0k 6 14665 181607 151581 2011-02-27T23:51:51Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Willem Kloeke (1920) == Licentie == {{PD-70j}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Kloeke, Willem]] mhgb44ocn20s7rmseqtt782msorysa0 0 14666 264094 138725 2013-05-06T16:10:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kloeke.jpg‎|thumb|250px|Willem Kloeke in 1920]] '''Willem Kloeke''' ([[Zwolle]], 24 juni 1852 - [[Haarlem]], 5 november 1934) was een [[Zwolle|Zwolse]] onderwiezer, skriever en laandkaortenmaker. Hi'j gruuiden op in de Zwolse binnenstad en deu ok in Zwolle zien opleidige veur onderwiezer. Kloeke gaf in verskeiden plaatsen les en wördden in 1876 heufd van de openbaore skoele in [[Weidum]]. Daornao hef e heufdonderwiezer ewest in [[Vreeswijk|Vreeswiek]] (1880-1882) en [[Schagen]] (1882-1893). Van 1893 töt zien pensionering in 1921 was e heufd van de openbaore skoele (de [[Ulo]]) in [[Haarlem]]. Vervolgens hef e gastdocent ewest, ok in [[België]] en [[Fraankriek]], daoras e bi'j de leerlingen interesse perbeerden te wekken veur Nederlaand. In 1901 verskeen van Kloeke de ''Schoolatlas der Geheele Aarde''. Ok meuk hi'j een geologische kaorte van de pervincie [[Noord-Hollaand]], höld veurdrachten en skreef oaver [[waterstaotkunde]] en [[eerdriekskunde]]. Zo vanof 1910 skreef Kloeke (onder de name 'Willem') in de [[Driemaandelijkse Bladen]] vertellegies in 't [[Zwols]] oaver 't lèven in 't Zwolle van zien jongesjaoren. Zien vertellegies wördden in 1931 deur Thieme uutegèven onder de titel ''Zwolsche Sketsies''. Willem Kloeke was de va van taalkundige [[G.G. Kloeke]]. ==Citaot== :''"De tael, die 'k 't eerste eb eleerd was chien Ollans, maer Zwols, de tael van miej moeder, van miej vaeder en van zoo wat alle mensen, die 'k in de eerste joeuren van miej léven te zien en te euren krege. Is 't dan wonder da-'k die tael graeg in eere olle? 'k Wonne now al meer dan fieftig joeur in 'n eel andere oek van 't land, maer 't Zwols bin 'k toch nog lange niet vergeten en doeur bin 'k bliej umme, want 't is toch zo'n ekfetieve mooie tael; 't ef zokke mooie, zachte klanken; jö, 't is miej vaeke of't selde vertelseltien in 't Zwols mooier is as in 't Ollans." :Willem Kloeke in de Zwolsche Courant, 9 april 1925 ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.wieiswieinoverijssel.nl/details2.asp?Id=122 Wie is Wie in Overijssel: Willem Kloeke] [[Kategorie:Drèents_artikel|Kloeke, Willem]] [[Kategorie:Schriever in 't Sallaans|Kloeke, Willem]] 2vztsqihqumwf5qvmc6icoqy8rqajnt 0 14676 138792 2010-03-01T09:54:30Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Niejenhoes]] 7n5gzrq8f2ys9tsasx5qjrrbdseu0b7 0 14677 138794 2010-03-01T09:54:53Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Niejenhoes]] 7n5gzrq8f2ys9tsasx5qjrrbdseu0b7 0 14678 264881 259274 2013-05-09T21:57:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Aeolian sediment transport iceland 2003.jpg|thumb|250px|Aeolische ôfzetten van dailtjes in poolwoestenisomstaandegheden. Lokoatsie: aan de vout van de [[Askja]] op [[Ieslaand]].]] De term '''Aeolische ôfzetten''' (oetsproken as ''[ajoolieze]'', ook wel ''eolische'') is n geologisch verschiensel dat veroorzoakt wordt deur de wind. Dailtjes worden deur de wind mitnomen en aargens aans weer hìn zet. t Beste veurbeeld hiervan is n duun dij gruit en verploatst wordt deur de wind. Mit n duur woord wordt dit ook wel ''sedimìntoatsie'' nuimd. De noam aeolische ôfzetten komt van de Reumse god [[Aeolus]]. Noast de aeolische ôfzetten bestoan ook nog de [[fluviatiele ôfzetten]], dat is sedimìntoatsie deur revierwoater, [[maritieme ôfzetten]], dat komt deur zeewoater en [[glazjoale ôfzetten]], dat komt deur [[laandies]]. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geologie]] bspl9yq8vqy1d8u00iah62dlilldomb 0 14679 281921 265755 2015-05-07T21:43:56Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Skarsterlân Vegelinsoard.png|thumb|Ligging van Vegelinsoord]] '''Vegelinsoord''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Vegelinsoard'') is een dörp in de gemiente [[De Friese Meren]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit in et noordoosten van [[De Jouwer]] an et [[Ni'je Veense Kenaol]], en had in [[2003]] omdebi'j de 400 inwoners. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Scharsterlaand]]. De naeme ''Vegelinsoord'' is te herleiden naor de femilie [[Vegelin van Claerbergen]], die in de regio een grote rolle speuld het. Et dörp hiet pas sund [[1955]] zo, daorveur hiette et ''Stobbegat,'' en kot veur de naemsveraandering een hottien ''Stobbege''. Tot de [[gemientelike herindieling]] van [[1 jannewaori]] [[1984]] maekte et diel uut van de gemiente [[Haskerlaand]]. ==Beziensweerdigheden== [[Ofbeelding:Grevensmolen 06.JPG|thumb|left|Grevensmeulen]] {{Coordinate |NS=52/59/57/N |EW=5/51/50/E |type=city |region=NL-FR}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] kvkxj41raarbf6cyki88d6m0ynmzm19 0 14680 265530 259427 2013-05-10T14:17:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Skarsterlân Haskerdiken.png|thumb|Ligging van Haskerdieken]] '''Haskerdieken''' ([[Nederlaans]]: ''Haskerdijken'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Haskerdiken'') is een dörp in de gemiente [[Scharsterlaand]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit in et noordwesten van [[Et Vene (plak)|Et Vene]], tussen de [[A32]] en de [[Heeresloot]], en had in [[2004]] omdebi'j de 390 inwoners. Et dörp is ontstaon bi'j et [[klooster]] ''Hasker Konvent'' dat in [[1231]] opricht wodde. De monniken van et klooster weren doende mit et ontginnen van et gebied en legden [[diek]]en an. In de [[19e eeuw|19e ieuw]] wodde in et zuden van et dörp een ni'je [[Brogge (bouwwark)|brogge]] bouwd; hier ontston et dörp [[Ni'jebrogge (Frieslaand)|Ni'jebrogge]], dat mit Haskerdieken een [[twielingdörp]] vormt. Tot de [[gemientelike herindieling]] van [[1 jannewaori]] [[1984]] beheurde Haskerdieken tot de gemiente Haskerlaand, wielst Ni'jebrogge tot de gemiente Et Vene rekend wodde. [[Spitsendiek]], een kluster woningen en een boerkeri'je an de oostziede van rieksweg 32, vaalt now ok onder Haskerdieken. D'r leit een tunnel onder de rieksweg. [[Ofbeelding:Haskerdijken diken b 01.jpg|thumb|left|Plaknaembod van Haskerdieken]] {{Coordinate |NS=52/59/36/N |EW=5/52/47/E |type=city |region=NL-FR}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 3choq7dbbyfhic5dt5g2jikpldqnohh 0 14681 291355 263374 2016-11-04T14:41:32Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map - NL - Rijssen-Holten - Wijk 05 Buitengebied Holten - Buurt 02 Buurtschap Beuseberg.svg|thumb|right|Ligging van Beusebarg in de gemeente Riessen-Hoolten]] '''Beusebarg''' is ne [[boerskop]] in de gemeente [[Riessen-Hoolten]]. Hoowal de gemeente töt [[Tweante]] wörd erekkend, ligt Beusebarg in [[Sallaand]]. t Ligt ongevear ne kilometer op t zuudoosten van [[Hooltn|Hoolten]]. In Beusebarg is éne buurtverenige, woer't feaitelik iederene lid van is den't in Beusebarg woont. as gedeankteken vuur t 12,5 joarig bestoan van disse buurtverenige wör in 2010 ne grote veeldkei op erichet. Op dee veeldkei is n brödjen emaakt met n tekst: :'''Hand in hand de toekomst in''' :Zo lang dr saamhorigheid zal wean :Leeft d’r leu op disse stean, :De stean den is verankerd in ons marg: :Onzen mooin BEUSEBARG Disse buurtverenige organiseert vuur joonk en oold verskeaidene aktiviteiten, woeroonder ook t [[boake]]bouwen, woermet ze metdoot an de boakewedstried den't duur de verskillende Hooltense boerskoppen wörd ehoolden, of ne zeer aktieve toneel- of [[revue]]groep. Een moal in de moand gef disse buurtverenige ook t blad ''Beuseberger Nieuwsblad'' (ook wal t ''Beuseberger krantje'' neumd) oet. ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.beusebarg.nl Webstea van de boerskop] {{Mal: Riessen-Hoolten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Riesn-Hooltn (Sallaand)]] licth3jzmvoyro52ai3i9qwv0p3wmd8 0 14682 281919 265738 2015-05-07T21:41:53Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Skarsterlân Terkaple.png|thumb|300px|Ligging van Terkaple]] '''Terkaple''' is een dörpien in de gemiente [[De Friese Meren]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et het omdebi'j de 220 inwoners. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Scharsterlaand]]. Et dörp daankt zien naeme an et ontstaon rond een [[kapel]]. Disse kapel heurde bi'j de karke van [[Ooldeboorn]]. Naost et karkien uut [[1845]] liggen een antal schiere oolde [[boerderieje|boerkeri'jen]] en een kerakteristieke [[ophaelbrogge]] (die kottens mechaniseerd is). Terkaple leit kot bi'j de [[Terkaplesterpoelen]] (''Terkaplester Puollen'') en vormt een twielingdörp mit [[Akmeriep]]. Terkaple het een kampeerterrein mit een eigen passaantehaeven, een [[baosisschoele]] en een [[tennisbaene]]. {{Coordinate |NS=53/1/6/N |EW=5/47/9/E |type=city |region=NL-FR}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] lrxr513foj9a8g4zzu2pdkl3z3t02en 0 14683 281899 265666 2015-05-07T21:24:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Skarsterlân Ousternijegea.png|thumb|Ligging van Ouwster-Ni'jege]] '''Ouwster-Ni'jege''' ([[Nederlaans]]: ''Ouwster-Nijega'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Ousternijegea'') is een dörp in de gemiente [[De Friese Meren]], in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit in et zuden van [[De Jouwer]] en in et oosten van de [[A6]], niet veer van et [[Tjeukemeer]] of. Et dörp had in [[2004]] omdebi'j de 100 inwoners. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Scharsterlaand]]. De naeme verwiest naor ''oever'' ("ouwer"). Et dörp is opricht vanuut [[Ooldeouwer]] waormit et in feite een [[twielingdörp]] vormt dat tegere mit [[Ouwsterhaule]] de [[Ouster Trijegea]] vormt. D'r staot ok ien van de [[klokkestoelen in Frieslaand]]. <gallery> Ofbeelding:Klokkenstoel Ouwster Nijega 02w.JPG </gallery> {{Coordinate |NS=52/55/48/N |EW=5/48/18/E |type=city |region=NL-FR}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] huxddfjs9pgk9q6z1t9ijg4o3jdplvd 0 14684 291357 272441 2016-11-04T14:42:51Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Map - NL - Rijssen-Holten - Wijk 05 Buitengebied Holten - Buurt 01 Buurtschap Holterbroek.svg|thumb|right|200px| Holterbrook op de kaarte van de gemeente Riessen-Hoolten]] t '''Holterbrook''' is ne [[boerskop]] in de gemeente [[Riessen-Hoolten]]. Skoonwal de gemeente bie [[Tweante]] wörd erekkend, lig Holterbrook in [[Sallaand]]. t Is de meest zuudwestelike boerskop in de gemeente Riessen-Hoolten. t Holterbrook hef ne buurtverenige den't is ontstoan noar anleaiding van t 45-joarig bevriedingsfeest in [[1990]]. Der wör n feest organiseerd in ne [[henne|hennenskure]], den't later umme deupt zol worden noar de ''Brookskure'', en non geeldt as de plaatse vuur buurtverenigesfeesten (de ''Brookfeesten''). ==Oetgoande verbeendige== [http://www.holterbrook.nl webstea van de boerskop] {{Riessen-Hoolten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Riesn-Hooltn (Sallaand)]] hq7dfizsrdd411p302sxuzsfh5uq2wk 0 14685 138831 2010-03-01T15:37:12Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Holterbrook]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Holterbrook]] duulgfiwodb9fnvmvseh2x3we8afpej 0 14686 291367 263636 2016-11-04T14:49:05Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Map - NL - Rijssen-Holten - Wijk 05 Buitengebied Holten - Buurt 05 Buurtschap Look.svg|thumb|right|200px|Boerskop Look op de kaarte van Riessen-Hoolten]] '''Look''' is van ooldsher ne ofzeunderlike [[boerskop]] in de gemeente [[Riessen-Hoolten]], mer is rechtevoort ne [[villa]]wiek. t Slot De bosrieke umgewing trekt völle niejkommers an van boeten [[Hooltn|Hoolten]], dee't vake net wat mear te besteden hebt. {{Riessen-Hoolten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Riesn-Hooltn (Sallaand)]] fto75k97c5zkcyf9bokrlez20acq1yt 0 14687 138836 2010-03-01T15:52:09Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Aeolische ôfzetten]] epp66f0s2flw92hmjlcahd4r1zv41oa 0 14688 263645 259432 2013-05-05T20:58:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map - NL - Hof van Twente - Wijk 02 Markelo - Buurt 06 Verspreide huizen Markelerbroek.svg|thumb|right|200px| Maarkelerbrook op de kaarte van de gemeente Hof van Tweante]] t '''Maarkelsebrook''' is ne [[boerskop]] bie [[Maarkel]] in de gemeente [[Hof van Tweante]], in [[Tweante]]. t Völ töt an de gemeentelike herindelige van [[2001]] oonder de gemeente Maarkel. t Ligt op t zuudwesten van Maarkel, tusken de [[skipbekke]] en de greanze met n [[Achterhook]]. Bie ne volkstelling in [[1840]] har Maarkelsebrook 29 huze met 175 inwonners. Bie disse volkstelling wör t ook wal Maarkelerbrook eneumd. In n [[Oaveriessel|Oaweriessel]]sen [[atlas]] steet nog aait ''Markeloschebroek'', umdet vuur veeldnaamns de skriefwieze nooit is verniejd. De leu oet Maarkelsebrook neumt zikzelf de ''Brookleu''. ze hebt ne egene buurtverenige, dee't verskeaidene aktiviteiten organiseren doot, zo as de plaatselike [[revue]], met joarlikse oetvoerings, dee't terugge goat töt [[1980]]. Disse aktiviteiten wordt vake eheulden in de plaatselike legere skole, de ''Brookskole''. <ref>[http://www.plaatsengids.nl/buurtschap/markelo/markelosebroek Plaatsengids.nl]. Stuk oawer Maarkelsebrook</ref> ==Reffereansies== <references/> ==Oetgoande verbeending== *[http://www.markelosebroek.nl/ Markelosebroek.nl webstea van de boerskop] {{Hof van Tweante}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] qkbxolbwbwn0rbt59wl1i35ay74rdql 0 14689 294510 294509 2017-10-13T21:15:21Z 77.248.203.191 vandalisme wikitext text/x-wiki '''Sosjologie''' (ook skrevven as '''sociologie''') de leer van de meanskelike [[samenleaving]] en ear kenmearken. Hierbie wordt veural de opbouw en veraanderings doarvan bekekken, mer ook sosjologiese problemen. De sosjologie bekik [[mense|leu]] en ear gedrag in ear sosjale umgevving, in samenhang met n oaverheersenden moraal en [[ethiek]], en in verbaand met [[politiek|polletieke]] en [[filosofie]]se gedragsofspraken. Dat kump daal op t bekieken van t dageliks leaven van leu en hoo zee met ear umgevving umgoat, in t [[gezin]], in t [[geleuf]], [[wet]]ten, [[normen en wearden]], [[rolpatronen]] en [[kultuur]]. Sosjologie is ne [[Moatschoppieje (sosjologie)|Moatschoppiewettenschop]], woarin wörd kekken noar hoodöanig n meanske zik gedreg teggenoaver aanderen. Doarmet steet dizzen tak van wettenschop teggenoaver de [[natuurwetenschop]] dee de wetten van leavenloos materiaal en leavende weazens as onderwearp hef. Sosjologie haank samen met wettenschopsgebeden as [[gechiedenisse|geschiedkeunde]], [[eardriekskeunde]], [[politiekstudie]], [[vergeliekende kultuurwetenskop]], [[psychologie]], [[filosofie]], [[Ekonomie (wetenschop)|ekonomie]], [[volkenkeunde]], [[kriminologie]] en [[volksstatistiek]]. == Bekeande sosjologen == === Internasjonaal === {| class="vatop" | * [[Jane Addams]] * [[Raymond Aron]] * [[Jean Baudrillard]] * [[Ulrich Beck]] * [[Daniel Bell]] * [[Raymond Boudon]] * [[Pierre Bourdieu]] * [[Manuel Castells]] * [[Randall Collins]] * [[Auguste Comte]] * [[Émile Durkheim]] * [[Norbert Elias]] * [[Amitai Etzioni]] * [[Michel Foucault]] * [[Erich Fromm]] * [[Anthony Giddens]] * [[Erving Goffman]] | width=25 | | * [[Jürgen Habermas]] * [[Arlie Hochschild]] * [[Patrick Hunout]] * [[Bruno Latour]] * [[Joeri Levada]] * [[Harriet Martineau]] * [[Seymour Martin Lipset]] * [[Karl Marx]] * [[George Herbert Mead]] * [[Robert K. Merton]] * [[Charles Wright Mills]] * [[Charles Montesquieu]] * [[Bennie Nassie]] * [[Vilfredo Pareto]] * [[Talcott Parsons]] * [[Robert Putnam]] * [[John Rawls]] | width=25 | | * [[George Ritzer]] * [[Saskia Sassen]] * [[Joseph Schumpeter]] * [[Alfred Schütz]] * [[Richard Sennett]] * [[Ali Shariati]] * [[Georg Simmel]] * [[Pitirim Sorokin]] * [[W. I. Thomas]] * [[Alexis de Tocqueville]] * [[Ferdinand Tönnies]] * [[Alain Touraine]] * [[Thorstein Veblen]] * [[Immanuel Wallerstein]] * [[Max Weber (socioloog)|Max Weber]] * [[Zygmunt Bauman]] |} {| class="vatop" | === [[België]] === * [[Mark Elchardus]] (VUB) * [[Rudi Laermans]] (K.U.Leuven) * [[Herman Brutsaert]] (emeritus, UGent) * [[John Vincke]] (UGent) * [[Piet Bracke]] (UGent) * [[Jan Vranken]] (UA) * [[Walter Weyns]] (UA) * [[Herman Deleeck]] * [[Jan Bundervoet]] * [[Jozef C. Verhoeven]] * [[Edward Leemans]] * [[Jozef Berghman]] * [[Jaak Billiet]] * [[Bea Cantillon]] (UA) | width=25 | | === [[Neerlaand]] === * [[Jacques van Doorn]] * [[Godfried Engbersen]] (EUR) * [[Harry Ganzeboom]] * [[Joop Goudsblom]] * [[Paul de Graaf (socioloog)|Paul de Graaf]] * [[Sjoerd Groenman]] * [[Henk Flap]] * [[Pim Fortuyn]] * [[Frederik van Heek]] * [[Harry Hoefnagels]] * [[Geert Hofstede]] * [[Willem Schinkel]] * [[Henk Westbroek]] | width=25 | | <h3>Neerlaand ''<small><small>(vervolg)</small></small>''<h3> * [[Matthijs Kalmijn]] * [[Gerbert Kraaykamp]] * [[Henny Langeveld]] * [[Dick Pels]] * [[Kees Schuyt]] * [[Sebald Rudolf Steinmetz]] * [[Abram de Swaan]] * [[Wout Ultee]] * [[Frank van Tubergen]] * [[Herman Vuijsje]] * [[Reinhard Wippler]] * [[Anton Zijderveld]] * [[Siegwart M. Lindenberg]] |} == Sosjologiese bladen in Neerlaand en Vlaanderen == * SocioSite (1996-heden) * Amsterdam Sociologisch Tijdschrift (1974-2004) * Mens en Maatschappij (1926?-) * Sociologie (2005-) * [[Sociologische Gids]] (1953-2004) * [[Tijdschrift voor Sociologie]] (1980-) * Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken * Tijdschrift voor Beleid, Politiek en Maatschappij * [[Sociologie Magazine]] ([[Facta]]) == Sosjologiese verenigings in Neerlaand en Vlaanderen == * [[Nederlandse Sociologische Vereniging]] (NSV) * (Vlaamse) [[Vereniging voor Sociologie]] (VVS) [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Wetenschop]] 58vk3ewzx1ecw9esa2zao4rnqhvqn3p 0 14690 138898 2010-03-02T00:21:30Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Sosjologie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Sosjologie]] krddlppoau7mzmkaxs5leewh1p97y0u 8 14692 201006 200643 2011-08-02T19:24:45Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''De pagina "[[:$1]]" op disse wiki anmaken!''' * Je kunnen oek op de [{{fullurl:nds:Special:Search|search={{urlencode:$1}}}} '''Platduutse''' (Plattdüütsch)] of de [{{fullurl:incubator:Special:Search|search=pdt+{{urlencode:$1}}}} '''mennonities-Platduutse''' (Plautdietsch)] Wikipedie zeuken, of je kunnen mit [http://www.google.nl/search?hl=nl&q={{urlencode:$1}}+site%3Awikipedia.org&safe=off Google] zeuken naor artikels op alle aandere Wikipedieën. 456zr3cwil0iz6lu2s1la3qfbuglh8a 0 14694 263920 259304 2013-05-05T21:57:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Map - NL - Hof van Twente - Wijk 08 Hengevelde - Buurt 09 Verspreide huizen Zeldam.svg|thumb|right|200px|Zeldam in de gemeente Hof van Tweante]] t '''Zeldam''' is ne [[boerskop]] in de gemeente [[hof van Tweante]], in [[Tweante]]. Töt de [[gemeentelike herindeling]] van [[2001]] heurden t an de gemeente [[Ambt Dealden]]. t Zeldam ligt op t noordoosten van [[Goor]]. Zeldam heten eerst ''Kotwiek'' en heurden an de boerskop ''Wedehoen''/[[Wiene]], en was doarmet ene [[boermarke]]. n Lateren namen Zeldam keump van t hofheurige aarf ''Seldam''. Zeldam en Wiene köant nog aait good met mekaar en doot ook völle met mekaar. Beaide boerskoppen gebroekt t gemeenskopsgebouw '''t Kempke'' en de lokale Katholieke Plattelandsjongeren Organisasie hef n namen van beade boerskoppen. Featelik wont der neet zo heel völle leu, en t is doarumme froai laandelik eblewen, met kenmaarkende Tweantse hooltwallen, busken, weades en boerenaarve. t Grötste deel van de inwonners dut [[boer]]en. Langen tied har de boerskop rellatief de meeste [[värken|vaarkens]] de kilometer. Noa at t slok wör in de vaarkenshaandel, beent völle boeren der met oetskeaden, en doot nau waarken in de [[bouw]]. Ze woont skoonwal nog aait op öare [[boerderieje]]. t Zeldam hef aait al slim [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms]] ewest, ook noa t [[17e eeuw|17de joarhoonderd]], doo't de [[Reformasie]] in [[Oaweriessel]] köm. Zeldam heurt vuur n groot deel töt de parochie van de HH. Petrus en Paulus in Goor. Nog neet zo lange leden hef de boerskop nog nen [[kapel]] loaten bouwen vuur de H. [[Maagd Maria]]. ==Zie ook== * [[Wiene]] ==Oetgoande verbeendige== * [http://www.wiene-zeldam.nl/ Algemene webstea Wiene-Zeldam] {{Coordinate |NS=52/15/23/N |EW=6/37/11/E |type=city |region=NL-OV}} {{Hof van Tweante}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] 9wi9y0jrocv6sl7v02c76an22ngpx4h 0 14695 139135 2010-03-03T11:06:27Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Maarkelsebrook]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Maarkelsebrook]] 0opkoi8c5p22fl5xutcxp5ferdpa3g6 0 14698 277968 277967 2015-03-05T21:55:35Z Servien 7 Servien hef de zied [[Tennessee (stoat)]] herneumd naor [[Tennessee]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Tennessee (duurverwiesziede)]] vuur aandere betekenissen van Tennessee.}} [[Bestaand: Map of USA TN.svg|thumb|right|Tennessee op de kaarte van Amerika]] '''Tennessee''' (sprek oet: ''tenne-SIEJ'') is nen stoat in t zuudoosten van de [[Verenigde Stoaten]]. t hef n inwonnertal van 6.214.888 leu, woermet t op de 17de plek van de VS steet wat inwonnertal anbelangt. t Hef ne oppervlakte van 109.220 veerkaante kilometer, woermet op de 36ste plek van de stoaten steet. Op t noorden van Tennessee lignt de stoaten [[Kentucky]] en [[Virginia]], op t oosten [[Noord Carolina]], op t zuden [[Georgia]], [[Alabama]] en [[Mississippi (stoat)|Mississippi]], en op t westen lignt [[Arkansas]] en [[Missouri]]. De [[Appalachiese Boargen]] nemt n groot deel in van t oosten van de stoat, en de [[Mississippirivier]] is de westergreanze. De heuwdstad en tweedegrötste stad is [[Nashville, Tennessee|Nashville]] met n inwonnertal van 626.144. De grötste stad is [[Memphis, Tennessee|Memphis]] met 670.902 inwonners. Nashville hef skoonwal de grötste vuurstad, met 1.521.437 inwonners. Tennessee keump oet de [[Watauga Oawereenkomst]], ne greansoawereenkomst oet [[1772]], wat algemeen wörd ezeen as de eerste groondwettelike regearing ten westen van de Appalachen, The State of Tennessee is rooted in the [[Watauga Association]], a 1772 frontier pact generally regarded as the first constitutional government west of the Appalachians.<ref>John Finger, ''Tennessee Frontiers: Three Regions in Transition'' (Bloomington, Ind.: Indiana University Press, 2001), pp. 46-47.</ref> Wat non Tennessee is, was vroger deel van Noord Carolina, en later van t [[Zuudwestelike Territorium]]. Tennessee wör as 16de stoat too eloaten töt de Unie op 1 juni [[1796]]. t Was de leste stoat den't too treu töt de [[Confederasie van Amerika]] toew't n [[Amerikaansen Börgeroorlog|oorlog]] begun in [[1861]], en de eerste stoat den't noa n oorlog wier bie de Unie köm.<ref>[http://www.usm.edu/armyrotc/Shiloh%20Staff%20Ride/TN%20Civil%20War%20Heritage%20Trail.pdf Tennessee's Civil War Heritage Trail]. Eveunden: 25 November 2009.</ref> Tennessee leawerden de meeste soldoaten vuur t Confederasieleager van alle stoaten. In de stoat wör ook slim diskrimineerd. Zo is der in [[1866]] de [[Ku Klux Klan]] ontstoan in [[Pulaski, Tennessee|Pulaski]], en in [[1968]] wör der [[Martin Luther King]] dood edoan in Memphis. In t [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] wör Tennessee van heuwdzakelik boernestoat ne wat diversere stoat, mangs ehulpen duur federale organen zo as de [[Tennessee Valley Authority]]. Vroo in de [[1940-1949|joaren '40]] van t 20ste joarhoonderd wör [[Oak Ridge, Tennessee|Oak Ridge]] ebouwd um t [[Manhattan Project]] te huzen; ne stea woer't [[uranium]] wör verriekt um n eersten [[atoombom]] ter wearld te bouwen. In Tennessee is de [[countrymuziek]] ontstoan, wat ne belangrieke rolle hef espöld in de oontwikkeling van [[rock en roll]] en de eerste [[bluesmuziek]]. [[Beale Street]] in Memphis wörd duur völle ezeen as de geboortestea van de blues, met [[mezikaant]]en zo as [[W.C. Handy]], den't al in [[1909]] dee optreaden in bars.<ref>Bobby Lovett, [http://tennesseeencyclopedia.net/imagegallery.php?EntryID=B019 Beale Street]. ''Tennessee Encyclopedia of History and Culture'', 2002. eveunden: 25 November 2009.</ref> In Memphis ha'j ook [[Sun Records]], ne platenmoatskoppieje woer't muzikaanten zo as [[Elvis Presley]], [[Johnny Cash]], [[Carl Perkins]], [[Jerry Lee Lewis]], [[Roy Orbison]] en [[charley rich]] öaren loopbaan in de muziek begunnen, en woer't rock en roll onsteund in de [[1950-1959|vieftiger joaren]].<ref>Michael Bertrand, [http://tennesseeencyclopedia.net/imagegallery.php?EntryID=S117a Sun Records]. ''Tennessee Encyclopedia of History and Culture'', 2002. Eveunden: 25 November 2009.</ref> De [[Bristol sessions|1927 Victor opnames]] oet [[Bristol, Tennessee|Bristol]] wordt ezeen as t begin van countrymuziek.<ref>Charles Wolfe, [http://tennesseeencyclopedia.net/imagegallery.php?EntryID=M136 Music]. ''Tennessee Encyclopedia of History and Culture'', 2002. Eveunden: 25 November 2009.</ref> en n opkomst van de [[Grand Ole Opry]] in de [[1930-1939|dartiger joaren]] zorgen det Nashville t centrum van de countrymuziek wör.<ref>Ted Olson and Ajay Kalra, "Appalachian Music: Examining Popular Assumptions". ''A Handbook to Appalachia: An Introduction to the Region'' (Knoxville, Tenn.: University of Tennessee Press, 2006), pp. 163-170.</ref> Tennessee's grötste wellen van inkomst zeent oonder mear [[boer]]en, [[fabrieken]] en [[toerisme]]. [[Tabak]], [[katoen]] en [[sojabonen]] wordt t meeste verbouwd<ref>Donald Winters, [http://tennesseeencyclopedia.net/imagegallery.php?EntryID=A013 Agriculture]. ''Tennessee Encyclopedia of History and Culture'', 2002. Eveunden: 25 November 2009.</ref> en de produkten dee't t meeste oetvoord wordt zeent oonder mear chemikaliën, [[vervoor]]stuug, en elektriese apparaten.<ref>James Fickle, [http://tennesseeencyclopedia.net/imagegallery.php?EntryID=I002 Industry]. ''Tennessee Encyclopedia of History and Culture'', 2002. Eveunden: 25 November 2009.</ref> t [[Grote Smoky Mountains Nasjonale Park]], t drokst bezochte nasjonale park van de VS <ref>[http://www.nps.gov/grsm/index.htm Great Smoky Mountains National Park]. Offisjele webstea. Eveunden: 25 November 2009.</ref> ligt in t oosten van de stoat, en n deel van t [[Appalachiese Spoer]] löp ongevear t zelfde as de greanze tusken Tennessee en Noord Carolina. == Oetgoande verbeendige == [http://www.tennessee.gov Offisjele Stoatswebstea] {{Bron|<references/>}} {{Verenigde Stoaten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] 9am4jzkicmc5uhh1boa696xpyo8jmhf 0 14699 279245 277992 2015-03-27T16:52:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Map of USA NC.svg|thumb|right|Noord-Carolina op de kaarte van de VS]] '''Noord-Carolina''' (sprek oet: ''noord kärre-LAI-na'' of ''noord ka-ro-li-na'', [[Engels]]: ''North Carolina'') is ne stoat in t zuudwesten van de [[Verenigde Stoaten]]. Op t zuden van de stoat lignt de stoaten [[Zuud-Carolina]] en [[Georgia]], op t westen ligt [[Tennessee]] en op t noorden ligt [[Virginia]]. Op t oosten ligt n [[Atlantiesen Oceaan]]. Noord-Carolina besteet oet 100 groafskoppen (counties). De heuwdstad is [[Raleigh (Noord-Carolina)|Raleigh]] en de grötste stad is [[Charlotte (Noord-Carolina)|Charlotte]]. Noord-Carolina was ene van de originele [[Groot-Brittannie|Britse]] [[Darteen Kolonies]], en heten eerst de [[Proveensie Carolina]]. Skoonwal, de eersten dee't der bouwen warren [[Spanje|Spaanse]] kolonietroepen, dee't der [[Fort San Juan]] toozatten in [[1567]]. Dit was bie [[Joara]], n gebeed van n indiaansen [[Mississippistam]], kort bie t hudige [[Morganton (Noord-Carolina)|Morganton]] in t westelike binnenlaand van de stoat.<ref>[http://www.warren-wilson.edu/~arch/berrysitepress/amerarchspring2008.pdf Constance E. Richards, "Contact and Conflict"], ''American Archaeologist'', Spring 2008, p.14, Eveunden op 26 juni 2008</ref> Dit was twentig joar vúúrdet de Britten kömmen met öare eerste kolonie bie [[Roanoke Island]]] in öare poging ne neerzetting te bouwen in [[Amerika]].<ref>[http://www.nationalcenter.org/ColonyofRoanoke.html The Colony At Roanoke] The National Center for Public Policy Research. Eveunden: 23 februwoari 2008</ref> Op [[20 mei]] [[1861]] verkloarden zik Noord-Carolina onofhaankelik van de [[Konfederasiestoaten]] um de [[Amerikaanse Börgeroorlog]], en treu wier too op n [[4 juli|4den juli]] van [[1868]]. Noord-Carolina was de plek woer't n eersten succesvollen vlocht met n vleegtuug plaatsveund duur de [[Wrightbreurs]] op [[17 december]] [[1903]]. Rechtevoort gröait de stoat onmeundig hard. Op [[1 juli]] [[2009]] har de stoat ongevear 9.380.844 inwonner (ne tooname van 16.7% seend [[2000]]). Met 8 [[Inheemse stämme van de Verenigde Stoaten|Inheemse stämme]] hef Noord-Carolina t grötste antal Inheemsen van alle stoaten ten oosten van de [[Mississippirivier]]. Noord-Carolina hef n groot heugteverskil, van zeespegelheugte an de kuste, töt 2.037 meter heugte in de boargen. De vlaktes bie de kust wordt beïnvloedt duur n atlantiesen Oceaan. t Grötste deel van de stoat vaalt in t vochtige subtropiese klimaat. t Westelike boargachtige deel van de stoat, 500 kilometer oet de kuste, hef n subtropies hooglaandklimaat. == Oetgoande verbeendiges == [http://www.nc.gov Stoatswebstea] {{Bron|<references/>}} {{Verenigde Stoaten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] krya66lbcknmuhvi69ux063re6xkavs 0 14700 278077 200090 2015-03-08T18:24:59Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Zuud-Carolina]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zuud-Carolina]] 41fg2wfrxgyry5rjf307yki7pdk95xc 0 14701 277904 277893 2015-03-05T17:49:50Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Arkansas (duurverwiesziede)]] vuur aandere betekenissen van Arkansas.}} [[Bestaand:Map of USA AR.svg|thumb|right|200px|Arkansas op de kaarte van de VS]] '''Arkansas''' (sprek oet: ''ARken-soaw'') is ne stoat in t zuden van de [[Verenigde Stoaten van Amerika]]. n Namen ''Arkansas'' keump van de [[Algonquin]]sproake van de [[Quapaw]] [[Inheemse Amerikanen|indianen]]. Arkansas hef ne greanze met zes aandere stoaten. De oostergreanze wörd grotendeels bepoald duur n gaank van de [[mississippirivier]]. t Hef n machtig verskeaiden laandskop, met boargachtig gebeed in de [[Ozarks]] en de [[Ouachitaboargen]], dee't samen de Amerikaanse hooglaanden vörmt, töt de oostelike leeglaanden an de mississippirivier. De heuwdstad en grötste stad is [[Little Rock, Arkansas|Little Rock]], wat in t middeln van de stoat ligt. == Laandbeskriewige == De stoat Arkansas is 137.732 km², woervan at 134.856 km² laand is. 't Ligt in 't Centrale Tiedsvlak. Op 't noorden ligt de stoat [[Missouri]], in t westen de stoaten [[Oklahoma]] en [[Texas]]. In 't oosten lignt [[Tennessee]] en [[Mississippi (stoat)|Mississippi]], en in 't zuden ligt [[Louisiana]]. De belangriekste rivieren zeent de [[Mississippi (rivier)|Mississippirivier]], den at de hele oostgreanze bepoalt, en de doarin oetkommende [[Arkansas (rivier)|Arkansasrivier]]. t Noordwesten van de stoat hef een poar kleaine boargen, met as heugste peunt [[Magazine Mountain]] (''Magazienboarg'') van 839 meter, den't deel is van de [[Ozarkboargen]]. In 't westen, langs de greanze met Oklahoma, lignt de [[Ouachitaboargen]]. t zuden en oosten van Arkansas is leeglaand. == Namenherkomst == n Namen "Arkansas" hef dezelfde oorsproonk as n namen van de stoat [[Kansas]]. n Kansasstam van de [[Inheemse Amerikanen]] harren völle gemeen met de [[Sioux]]stämme van de [[Grote Vlaktes]]. t Woard "arkansas" zelf is ne [[Fraans]]e oetsproake van t Quapaw-woard "akakaze", wat "laand van t neerrivierse volk" betekent, of van t Sioux-woard "akakaze" wat "volk van de zuderweend" betekent. De oetsproake van de stoatnamen wör offisjeel vaste legd in [[1881]], doo't twee senators oet Arkansas der verskel um hadden. n Enen wol det t wör oet esprökken as ''ar-KÄN-ses'', en n aandern wol gearne "AR-ken-soaw". n Namen Arkansas wör aait al op verskeaidene maneren oet esprökken en op etekend. t Gebeed wör per [[4 juli]] [[1819]] t "Territory of Arkensaw" eneumd, mer de stoat treu too töt de [[Verenigde Stoaten|Unie]] as de Stoat Arkansas op [[15 juni]] [[1836]]. n Namen wör van ooldsher oet esprökken as OARken-soaw, är-KÄNzes en nog n poar oetsproaken mear. In 1881 nöm de [[Arkansas Algemene Vergoarige]] t volgende besloet, registreerd oonder Code 1-4-105 ([http://www.arkleg.state.ar.us/assembly/ArkansasCode/0/1-4-105.htm officsjelen tekst]): <blockquote>Whereas, confusion of practice has arisen in the pronunciation of the name of our state and it is deemed important that the true pronunciation should be determined for use in oral official proceedings.</blockquote> <blockquote>And, whereas, the matter has been thoroughly investigated by the State Historical Society and the Eclectic Society of Little Rock, which have agreed upon the correct pronunciation as derived from history, and the early usage of the American immigrants.</blockquote> <blockquote>Be it therefore resolved by both houses of the General Assembly, that the only true pronunciation of the name of the state, in the opinion of this body, is that received by the French from the native Indians and committed to writing in the French word representing the sound. It should be pronounced in three (3) syllables, with the final "s" silent, the "a" in each syllable with the Italian sound, and the accent on the first and last syllables. The pronunciation with the accent on the second syllable with the sound of "a" in "man" and the sounding of the terminal "s" is an innovation to be discouraged.</blockquote> Wat umme zat kan worden as: <blockquote> Woeras, verwarring is ontstoan oawer de oetsproake van n namen van oonze stoat en t wörd belangriek eveunden det de woare oetsproake vaste mut worden esteeld vuur gebroek in moondelike offisjele gebuurtenisse.</blockquote> <blockquote>En, woeras, den zaak groondig is oonderzocht duur de Stoatshistoriese Sosjeteit en de Eclectiese Sosjeteit van Little Rock, dee't töt oawereenstemmige zeent ekömmen oawer de juuste oetsproake of eleaidt oet de geskiedenisse, en t oolde gebroek van de Amerikaanse immigraanten.</blockquote> <blockquote>Det t doarumme beslötten mag wean duur beaide huze van de Algemene Vergoarige, det de ennigste woare oetsproake van n Stoatsnamen, volgens dit oonderzeuksorgaan, den is zo as oontvöngen duur de Fraansken van de inheemse Indianen en an papier toovertrouwd in t Fraanse woard det t geluud wiergef. t Mut in dree (3) lettergrepen oet esprökken worden, met n lesten "s" stille, n "a" in elken lettergreep met t Italiaanse geluud, en met noadruk op de eerste en leste lettergrepe. De oetsproake met n noadruk op n tweeden lettergreep met t geluud "a" van "man" en t loaten kleenken van de leste "s" is ne oontwikkeling den't oontmodigd mut worden.</blockquote> In [[2007]] leut t Stoatsgerecht offisjeel bekeand maken det de bezittelike vorm van n stoatsnamen ''Arkansas's'' mut wean.<ref>Gambrell, John. [http://www2.arkansasonline.com/news/2007/mar/13/senate-gives-support-possessive-form-arkansas/ "Senate gives support to possessive form of Arkansas."] ''[[Arkansas Democrat Gazette]]'', 13 meart, 2007.</ref> == Oetgoande verbeendige == [http://www.state.ar.us Offisjele stoatswebstea] {{Verenigde Stoaten}} {{Bron|<references/>}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] 1ln3t3xzvmo1yno32p44yudrle4sfkw 0 14705 278075 200086 2015-03-08T18:24:49Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Noord-Carolina]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Noord-Carolina]] o9nzotk3j2ww261wn8j6zgwaztd48fs 0 14706 139400 2010-03-04T22:53:17Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Verienigde Staoten van Amerika]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Verienigde Staoten van Amerika]] iclvb0u9lj0s7hez64vfn2ut9ynkwhm 0 14707 278073 200087 2015-03-08T18:24:39Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Noord-Carolina]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Noord-Carolina]] o9nzotk3j2ww261wn8j6zgwaztd48fs 0 14709 139767 2010-03-08T00:12:02Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Dulder]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Dulder]] jl2h40otqusoh5q5fxmgo4te1eimd8d 0 14714 272160 263735 2013-12-11T02:15:09Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Bone.jpg|thumb|right|200px|Honkbalpette]] [[Ofbeelding:Helligen Hendrik.jpg|thumb|right|200px|Helligen Hendrik (van der Pette)]] Ne '''pette''' is n soort heuwdbedeksel met allene nen klep an de vuurkaante. Doarduur is de pette nen tuskenvörm van de [[mutse]] (zoonder klep) en n [[hood]] (nen klep roondumme). Ne oetzeundering is de pette van n [[Engelaand (regio)|Engelsen]] [[detective]]figuur [[Sherlock Holmes]], den't ne pette met twee kleppen hef: vuur en achter. Der zeent ook nog petten met oorkleppen an weerskaanten. Dee oorkleppen köant vake noar boawen evoolden worden en boawenop de pette vaste maakt. De matrozenpette hef gin klep, mer n leent an de achterkaante. De [[boer]]nepette is n deksel det vroger völle duur keender en woarkvolk edreagen wör. De keender deden doar verskeaidene spöllekes met, zo as bv. "[[Nedersaksische_spöllegies#Kak_in_de_pette|Kak in de Pette]]". t Woarkvolk was an de pette te kennen, tegenoawer de heugere sosjale klassen, dee't vake nen hood op hadden. Doarvan köm ook de oetdrukkige "Jan met de pette", wat nen namen was vuur nen kenmoarkenden woarkman. Later köm t te stoan vuur n 'gewonen kearl'. Völle boeren van ne euldere gennerasie dreagent vake nog ne Engelse boernepette met n roetenpatroon. Bie völle oolde drachten keump dit soort pette ook wal vuur, mer is dan vake zwart of doonkerblaauw. De "moderne pette" is hoaste oet t dagelikse leawen vort, skoonwal at he mangs wier terugge keump as toovoging in de vrouwleu[[mode]]. Rechtevoort dreagnt bepoalde groepen jeugnd völle honkbalpetten, dee't vake n helen dag nit of enömmen wordt. In [[Tweante]] wörd dit ezeen as onfatsoenlik, en disse groepen wordt doarumme vake "pettenvolk" eneumd. Petten wordt gebroekt um bie ne bepoalde groep te heuren, zo as de uniformpette in t leager, in [[muziekkorps]]en, [[plietsie]]leu, kapteins, piloten, ezw. Wat jeugndbewegings hebt ook wier öare egene petten, of ne egene stiel van dreagen. Zo ha'j in de [[1990-1999|negentiger joaren]] de [[gabber]]s, dee't ne honkbalpette met bollen klep ophadden, woerbie't den klep recht noar vuurten of noar achteren mos wiezen, en iej hebt de hiphoppers, dee't juust nen platten klep weelt, en de pette skuuns op n kop zett. Petten zeent n geleefd reklamemiddel; bedriewe, sportclubs, moarken van kleare, ezw, deelt geregeld petten oet met öar [[beeldmoark]] of öaren namen der op. Bie völle ärtieste is de pette n geleefd heuwdbedeksel. t Gef vake n bepoald karakter det ze spöllen weelt, net wat mear persoonlikheaid. n [[Nederlaand]]sen artiest [[André van Duin]] steet bekeand um de völle petten en heudjes dee't he vuur zinne verskillende karakters har. Ook grappenmaker [[Bert Eeftink]] gebrok vuur zin karakter ''Helligen Hendrik'' ne boernepette, en n volledigen naam van Hendrik is ''Hendrikus Antonius van der Pette''. Stroatmuzikaanten gebroekt vake ne pette as "ontvangstbäkken" vuur geeld. Mangs goat ze der ook n kreenk met tooheurders met roond (net as met nen kollektebuul) um zo t geeld op te halen. Doar keump de oetdrukking "eawen met de pette roondgoan" van. {{Commonscat|Caps}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Kleren]] a8f856gupcpz75s429307ll19f4dhxm 0 14718 275725 263474 2014-04-27T15:16:43Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Jamesbrown4.jpg|thumb|right|200px|James Brown]] '''Funk''' is ne [[muziekstiel]] den't oet de [[Verenigde Stoaten]] keump. t Is ne slim ritmiese muziekstiel, den as t mut hebben van t samengoan van korte, stoterige, [[stakkato]] espölde lienen van de [[drumstel|drums]], [[basgitaar]], bloazers, [[gitaar|slaggitaren]] en [[örgel]]. Bie funk wörd vuural n eersten tel van de moate slim benoadrukt. Wieters zeent [[synkoop|synkopen]] machtig belangriek. == Geskiedenisse == n Naam "funk" betekenen oorsproonkelik "stoarke lichaamsrökke" of de locht wat vriekeump bie t [[vriejen]]. Doarumme was t lange n ontfatsoenlik woard. Later köm t te stoan vuur laankzame, ritmiese en stakkato-muziek. Eerst was funk nog n soort [[Rhythm & Blues|R&B]], mer vanof de [[1960-1969|zestiger joaren]] van t [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] begun t zik heanig an in ne aparte weg te oontwikkelen. === 60er joaren === In de zestiger joaren begun funk as ofzeunderlike muziekstiel, met bekeande artiestn zo as [[James Brown]] en de leu um um hen en later ook [[The Meters]]. Aandere bekeande ärtieste oet dee tied warren oonder mear [[Bootsy Collins]], [[Charles Wright & the Watts 103rd Street Rhythm Band]], [[George Clinton]], [[Maceo Parker]], [[Sly & The Family Stone]], [[The Commodores]], [[The Isley Brothers]], [[Alan Evans]], [[The Ohio Players]] en [[War]]. === 70er joaren === In de zeuwentiger joaren kree'j ne nieje streuming binnen de funk, dee't duur George Clinton en zin Parlemeant/Funkadelic-koppel [[p-funk]] eneumd wör. Oet funk ontsteund ook [[disco]], det an t eande van de [[1970-1979|zeuwentiger joaren]] opköm. Oet disse tied warren de ärtieste [[Earth, Wind & Fire]] en [[Rick James]] machtig bekeand. Ook kree'j in de zeuwentiger joaren de [[jazzfunk]] met oonder mear [[Herbie Hancock]] met zin album ''Headhunters'' oet [[1973]]. === 80er joaren === In de tachentiger joaren kree'j aal mear mengvörme tusken funk en aandere stielen. Zo onsteund in de Amerikaanse stad [[Minneapolis]] ne aparte funksoort, vuural duur de noavolging van [[Prince]]. Der wör völle vermengd met [[popmuziek]], [[new wave]] en [[rock]]. Ook de [[Red Hot Chili Peppers]], dee't in [[1989]] duurbreuken, hadden in t begin völle funkinvloden. Vanof disse tied wör funk ook mear en mear geleefd bie t grote publiek. === 90er joaren en 2000 === Vanof de tachentiger joaren har funk vuural invlood op [[dansmeziek|Dance]] en [[hiphop]], duur de völle [[geluudsknipsels]] dee't gebroekt wörden. Binnen de hiphop was vuural n rapgroep [[Digital Underground]] ne vuurtzetting van de P-funk. Der köm zelfs ne opleawing van funk, den't mear met [[jazz]] samengung, met ärtieste as [[John Scofield]], [[Medeski Martin & Wood of Soulive]]. Doarnöast kom n [[Hammondbeat]] oawer oet Amerika, met völle instrumentele en zinnebekeukelende funkstukke, woerin't sniedende [[hammondörgels]] en wah-wah-gitaren ne belangrieke rolle hebt. Bekeande ärtieste hiervan beent [[The New Mastersounds]], [[Breakestra]], [[Speedometer]], [[Big Boss Man]], [[Galactic]] en [[The Bamboos]]. Mer de daansmeziekgroepering blif nieje dinge proberen met funk, woeroet oonder mear [[Nu-Funk]] is ekömmen. Dit zeent vuural op evoorde hiphoppatronen en mangs zelf in espölde funk- en jazzstukke. Bekeande muzikaanten oet disse streuming zeent oonder mear [[Dr. Rubberfunk]], [[Skeewiff]], [[Lack of Afro]], [[Chris Joss]], [[Max Sedgley]], [[Smoove]], [[Thunderball]] en [[DJ Slow]]. Doarbie komt der ook geregeld, mangs naamloze, nommers op plaat of CD oet woerin't oolde [[soul]]-, funk-, jazz- en [[blues]]nommers met elektronise ritmes vermengd zeent. == In Neerlaand == In Neerlaand wörd ook al joaren funk emaakt, en de leste joaren is der wier ne opleawing van de stiel oet de zestiger en zeuwentiger joaren. Bekeande Neerlaandse funkgroepen zeent [[The Soul Snatchers]], [[Rare Groove Orchestra]] en t [[AIFF]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Meziekstiel]] 35hzqz8nt347i98ekulttufw8kxbwsj 10 14719 140062 2010-03-11T17:51:52Z Servien 7 [[Mal:Infobox pervincie]] is ewiezig naor [[Mal:Pervincietabel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Pervincietabel]] t8bypmgjfg1923jzclpbgcvl5p9nqi8 0 14720 279569 274006 2015-03-27T17:46:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:OrgueSaintThomasStrasbourg.jpg|thumb|right|200px|Sunte Thomasörgel in [[Stroatsbörg]]]] t '''Örgel''' (van t [[Grieks]]: ''όργανον'' organon, "örgel, instrumeant, tuug") is n [[toetseninstrumeant]] van één of meardere toetsenrieges, dee't mangs met de haande, mangs met de veute, of beaide tegelieke wordt bespöld. t Örgel is beheurlik oold in de [[Europese klassieke muziek]]. t Wörd an enömmen det t ofstamt van de [[panflute]]. t Instrumeant keump oet de tied van [[Ctesebius van Alexandrië]], den't de oetveending van de [[hydraulis]] wörd too eskrewen. Tegen t [[8e eeuw|8ste joarhoonderd]] raken t t oolde verbaand met [[gladiator]]s kwiet, en köm t örgel heanig an in de westerse [[kristendom|kristelike koarke]] terechte. Later wör t ook boeten de koarke umme n geleefd instrumeant. De hudige piepenörgels, ook wal ''koarkörgels'' eneumd, stamt of van n soort vroo piepenörgel, det weend duur örgelpiepen löt goan um geluud te maken. Vanof t [[16e eeuw|16de joarhoonderd]] gungen leu an t oetproberen met verskeaidene materialen vuur de piepen, dee't zorgen vuur n oeteenlopende wöarmte en deepte van t geluud. Disse piepen zeent oonderverdeeld in verskillende registers, dee't met verskeaidene [[örgelskoef|örgelskoewen]] lös en dichte doan köant worden. De toetsen zeent nit ''geveulig'', wat wil zeggen det ze aait nen eawen hartn toon teweeg brengt, wo hard of zachte a'j der ook op drukt. t Hef dus gin invlood op de [[dynamiek]]. In völle örgels zit ne treadplaanke (pedaal) woermet geluudsstoarkte veraanderd kan worden. Disse örgels bestoat in verskillende gröttes, van ongevear één kuub töt kabofn van verskeaidene verdepings hoge. Doarumme munn ze ter plekke bouwd worden, vake in [[Kaark (gebouw)|koarken]], [[synagoge]]s, konsertgeböwwe en huze. Der bestoat ook kleaine örgels dee't te verplaatsen zeent. Der komt ook al mear ''hybride örgels'', dee't beaide piepen en elektrise tonen hebt (det leste vake op de zwöardere bastonen, um ruumte en kösten oet te spoaren). Der zeent ook örgels zoonder piepen, zo as t [[reedörgel]] of t [[harmonium]]. Dee gebroekt net as n [[trekzak]] of t [[moondörgel]] lochtstroom um vriestoande reedstreuke te loaten trillen. Bie ellektriese örgels wörd t geluud ellektronies op ewekt duur één of meardere [[luudsprekkers]]. Vearder he'j nog ''mechanise örgels'', zo as t [[dreeiörgel]]. Dee gebroekt n mechanisme det woarket duur pinnekes of beuke met geater te "leazen". Disse beuke wordt duur t örgel hen edreeid, woerbie n "örgelman" an n groot [[rad]] mut dreeien (rechtevoort wörd dit vake doan met n elektromotor). Duur disse pinnekes of geater wörd t mechanisme an of oet ezat, woerbie't de lochtstroom wörd oonderbrökken. [[Bestaand:organo sud duomo milano.jpg|thumb|Zuud korp in de [[duomo di Milano]]. De geskiedenisse van dit grote örgel (non met ongevear 16.000 piepen) geet terugge töt [[1395]], en t wör vuurtdoerend an epast en oet ebreaidt töt [[1986]] t Hudige sniejwoark is oet t zesteende joarhoonderd]] == Örgelstukke == Duur de eeuwn hen zeent dr heel wat bekeande örgelstukke skreewn. Vuural [[Johann Sebastian Bach]] hef bekeande stukke skreewn. t Meest bekeandste örgelstuk is ook van um: ''Toccata en Fuga in D Mineur'', mer ook zin ''"Kleaine" Fuga in G Mineur (BMV578)'' en ''Fuga in G Majeur "Gigue" (BMV4577)''. n Aander bekeand stuk is [[Léon Boëllmann]] zinne ''Toccata oet de Suite Gothique'', wat bie örgelspöllers ene van de bekeandste en meest geleewde stukke is. {{Begin|twd}} {{DEFAULTSORT:Orgel}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent‎]] 6mwv1e84wq7l2pndpgp90r4mwd4vfsy 0 14722 140274 2010-03-13T14:41:05Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Liwwadden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Liwwadden]] 4asgqxi0c4iyx4dpv5f9epb4cubjtn6 0 14724 276549 265624 2014-09-28T18:40:02Z 80.61.191.210 +ploatje wikitext text/x-wiki {{Coordinate|NS=53/4/11/N|EW=6/0/10/E|type=city|dim=3000|region=NL-FR|map=right|maplevel=adm1st|article=/}} '''Ni'j Beets''' ([[Nederlaans]]/[[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Nij Beets'') is een dörp in de gemiente [[Opsterlaand]]. Et plak leit in et midden van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]], omdebi'j 12 kilemeter in et zuudwesten van [[Drachten]]. Et dörp het roem 1600 inwoners. ==Geschiedenis== [[File:Nij Beets museum It Damhus.jpg|thumb|Eupenlochtmuseum ''It Damshûs'']] Ni'j Beets is sticht in [[1863]] deur veenarbeiders. De veenarbeiders kwammen rond 1860 naor Ni'j Beets om et [[vene (grondsoorte)|vene]] van de veenbaozen [[vervenen|of te greven]] en d'r [[törf|turf]] van te maeken. De veenarbeiders verdienden haost niks en mossen in hoolten hutten wonen die ze vaeke zels bouwen mossen. Ok boten waormit eerder turf vervoerd wodde, mar die daor niet meer bruukbaor veur weren, wodden zo inricht dat ze d'r konnen wonen. In Ni'j Beets staot een eupenlochtmuseum, ''It Damshûs'', dat wijded is an de geschiedenis van de veenderi'je. De naeme van et museum komt van een veenarbeidershusien dat d'r naor overbrocht is, dat eigendom was van een femilie Dam. Op et terrein van et museum staot de Tjasker Nij Beets. == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.beetsonline.nl/ Website Beets Online | Nij Beets, Oud Beets] * http://mediatheek.thinkquest.nl/~llb235/index.htm * http://www.damshus.nl/ [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] auehlxd0q2zokcq4klwnlnjoqqibqod 0 14725 265535 259430 2013-05-10T14:18:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Hemrik''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''De Himrik'') is een [[dörp]]ien in de gemiente [[Opsterlaand]] van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et het een peer honderd inwoners. In et centrum van Hemrik staot een [[12e ieuw]]s karkien, omgeven deu een [[begreefplak]] mit grafkelder van een rieke femilie. Hier staot ok ien van de [[klokkestoelen in Frieslaand]]. <gallery> Ofbeelding:Klokkenstoel Hemrik 05w.JPG|Klokkestoel </gallery> D'r hebben altied twie basisschoelen west (eupenbaor en kristelik), mar de kristelike schoele sleut in 2007 de deuren. Et dörp het een dörpshuus mit sportvelden en een Fries Peerdecentrum. D'r bin gien [[supermarkt]]en mar wel een winkel waor [[klomp]]en en vissersspul verkocht wodt. Now zit d'r nog een inkelde horecagelegenhied. Hemrik leit langes de [[Opsterlaanse Kompejonsvaort]], ok wel [[Turfroute]] nuumd. Et dörp het ok een eigen iesbaene en een eupenlochtzwembad. Et inwonertal leit zo rond de 740. De omkrieten bestaot veural uut weilanen mit boswallen (keliezenlaandschop) veerder bin d'r verschillende bossen waoj' kuieren kunnen. Een heidelaandschop en een vallei rond de revier "De Boorn" of "Oolddiep" maeken de variaosie kompleet. {{Coordinate |NS=53/1/51/N |EW=6/8/17/E |type=city |region=NL-FR}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 6mu2qj5lx9ruv24o3g6doe2i8qnr4ad 0 14726 140451 2010-03-14T13:14:07Z Servien 7 deurverwiezing naor [[12e eeuw]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[12e eeuw]] gy2wmlz7v7eql9vfretq8jmu57x0ov9 0 14729 279246 275050 2015-03-27T16:52:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Eilif Peterssen-Edvard Grieg 1891.jpg|thumb|Edvard Grieg (1891), Skilderieje van Eilif Peterssen.]] '''Edvard Hagerup Grieg''' ([[15 juni]] [[1843]] - [[4 september]] [[1907]]) was nen [[Noorweagn|Noorsken]] [[muziekskriewer]] en [[piano]]spöller den't vuural skreef in de [[Romantiese tied]]. Hee is t bekeandst met zin ''Pianokonsert in A mineur'', zinne [[Peer Gynt suite (Grieg)|Peer Gynt suite]] (woeroonder de bekeandste stukke zeent ''Moarnstemming'' en ''In n hal van de boargkeuning'') en zinne körte pianostuks ''Lyriese stuks''. == Leawn == Grieg wör geboorn in [[Bergen (Noorweagn)|Bergen]], [[Noorweagn]] op [[15 juni]] [[1843]]. n Offisjeeln familienaamn was Greig, vanoet [[Skotlaand]]. Zin oawergrotvaa köm in [[1746]] noar Noorweagn en startn n bedriefken in Bergen. Grieg gröaidn op in ne muzikale familie. Zin moo, Gesine B. Hagerup, was zinne eerste pianolearer, den't um oonderwees vanof zin 6de. Hee gung noar verskeaidene skooln, en nöm vake zinne muziekstuks met noar skole. In t zommer van [[1858]] tröfn he n vuurkomnden Noorsen [[viool]]spöller [[Ole Bull]] den't goo kunnigheaid met de femilie har. Den zin breur was trouwd met Griegs tante. Bull zag det n 15-joarigen Grieg machtig völle taleant har en haaldn zinne oolde leu oawer um Grieg noar t [[Konservatorium van Leipzig]] hen te steurn. Zo köm he in [[Leipzig]] terechte, woer't he zik richen op t pianospel. Hee har weainig wille an t echte harte studeern, mer hee dee wal zin beste en haaln goo siefers, behalve vuur [[örgel]]spöln, wat n verplicht vak was. In t vuurjoar van [[1860]] oawerleawn he ne slimme longzeekte en t joar doarop begun he as konsertpianist, in [[Karlshamn]] in [[Zweedn]]. In [[1862]] was he kloar met studeern in Leipzig en gavn he zin eerste konsert in Bergen. Op t programma steund oonder mear [[Ludwig van Beethoven]] zin stuk [[Pathétique (Beethoven)|Pathétique]]. Op ne opname van n konsert oet zin latere leawn van zin eegne [[Piano Sonata (Grieg)|Piano Sonata]] blik det hee machtig piano spöln kon. In [[1863]] gung Grieg noar [[Kopenhaawn]] in [[Deanemoarkn]] en doar bleef he vuur zowat dree joar. Doar tröfn he de muziekskriewers [[Johan Peter Emilius Hartman]] en [[Niels Gade]] en nen aandern Noorsen muziekskriewer [[Rikard Nordraak]]. Den har t [[Ja, vi elsker dette landet|Noorske volksleed]] komponeerd. Ze wördn gode kunnigheaid. Grieg haaln völle inspirasie Rikard Nordraak. Nordraak köm in [[1866]] oet de tied. As eare vuur um skreef Grieg de "Groowemars vuur Rikard Noordraak". Grieg har ook gode kontaktn met t [[Bergens Filharmonies Orkest]] en wör doar van [[1880]] töt [[1882]] ook [[dirigeant]] van. Op [[11 juni]] [[1867]] trouwn Grieg met zinne nichte [[Nina Grieg|Nina Hagerup]], ne dochter van [[Edvard Hagerup]]. t Joar doarop wör öar eerste dochter Alexandra geboorn. Dee köm in [[1869]] oet de tied duur [[meningitis]]. In t zommer van [[1868]] skreef he zin Pianokonsert in A mineur op ne vakaansie in Deanemoarkn. Edmund Neupert voordn t stukke as eerste oet op [[3 april]] [[1869]] in t Casino Theater in Kopenhaawn. Grieg kon dr zelf nit bie wean umdet he zelf in [[Oslo]] mos dirigeern. In [[1868]] skreef [[Franz Liszt]], den't Grieg nog nooit etröfn har, ne anbeveling noar t Noorske Ministerie van Oonderwies, woerduur't Grieg ne reaisvergoding kreeg. Ze tröfn mekoar in [[Rome]] in [[1870]]. Tiedns öar eerste gesprek leupn ze Griegs Vioolkonsert Nr. 1 duur, den't Liszt onmeundig ansteund. Bie t tweede treffen har Grieg zinne partiejn van zin Pianokonsert met enömn, den't Liszt zo vortspöln. De tooheurders warn oonder de indruk van t stukke, mer Grieg verteeln um vreandelik det he t te rap har espöld. Aanderzieds gavn Liszt advies an Grieg oawer t skriewn van stukke, zo as bievuurbeeld ne mellodie van n tweede thema in n stukke al in t eerste thema te loatn heurn duur bv. nen [[trompet]]. [[Bestaand:Edvard Grieg Tomb.jpg|thumb|250px|Griegs graf]] In [[1876]] skreef Grieg achtergroondmuziek vuur [[Henrik Ibsen]]s [[toneelstukke]] ''[[Peer Gynt]]'', op verzeuk van Ibsen. Völle van disse stukke zeent nog aait onmeundig geleefd bie muzikaantn en orkestn en zeent oawer tied vuur verskeaidene muzikale saamnstellings herskreewn. In [[1888]] tröfn Grieg [[Pyotr Ilyich Tchaikovsky]] in [[Leipzig]]. Grieg was later bedroowd van de nearslachtigheaid van Tchaikovsky. Later in zin leawn kreeg Grieg de eare dee't um tooköm en de Noorske regearige gavn um n pensioen. In t vuurjoar van [[1903]] maakn Grieg neegn 78-tpm [[grammofoon]]opnames van zinne pianomuziek in [[Paries]]. Al disse historiese plaatn zeent heroetegeewn op lp's en cd's en loatt ondaanks de meendere geluudskwaliteit heurn det hee nen onmeundigen begaawden pianist was. Hee maakn ook zelf in espölde [[pianola]]stukke vuur t [[Welte-Mignon]] kopieersysteem, dee't vandaag n dag nog aait te belustern zeent. In [[1906]] tröf he muziekskriewer en pianist [[Percy Grainger]] in [[Londen]]. Grainger was groot leefhebber van Griegs muziek en de beaide kearls konn al vlot good met mekoar. In n vroaggesprek in [[1907]] zea Grieg: "Ik hebbe Noorske Boernedaansn eskreewn dee't gin meanske in mien laand spöln kan, en dan keump dr zonnen Australiër den't ze zo spölt zo'k ze bedoold har! Hee is nen briljanten kearl woer't Skandinaviërs niks aans met köant as gek met wean."<ref> John Bird, ''Percy Grainger '', Oxford University Press, 1999, P. 133-134. </ref> Edvard Grieg köm met 64 joar oet de tied in t noajoar van [[1907]], noa lange zeek te hebn ewest. Zinne leste wöarde warn: "non, as t dan toch zo mut wean". Op zinne groowe gungn tusken de 30.000 en 40.000 leu de stroate op um um de leste eare te bewiezn. Noar zinne weunske wör zin eegne "Groowemars vuur Rikard Nordraak" espöld, in ne oetvoerige van zin vreand [[Johan Halvorsen]], den't trouwd was met Griegs nichte. Doarnöast wör der ook t gedeelte ''Groowemars'' oet [[Frédéric Chopin]]s Piano Sonata Nr. 2 espöld. De aske van Grieg en zinne vrouwe zeent biejezat in nen boarggrot bie zin hoes in [[Troldhaugen]]. == Muziek == Grieg steet bekeand as ''miniaturist''. Hee skreef vake stukke dee't "kleain" warn, en seempel van verloop. Zin eerste stukke vaalt oonder de [[Duutslaand|Duutse]] romantiese tied. Zin latere stukke warn vuural seempele (op t eerste oge) stukke dee't [[chromaties]] en harmonies vernemstig in mekoar zitt. Doarvuur leut he zik driewn duur Noorske volksmuziek, vuural Noorske volsleedjes en daansen. Dr wör um mangs an ereknd det he dee "letterlik" zol hebn oawer enömn, mer zin goo kameroad en muziekskriewer [[Julius Röntgen]] benoadrukn det t aait Griegs eegne woark en bedeanksels hebt ewest. Hee hef nit völle grote stukke skreewn. Nen hoop van zinne muziek, vuural de korte stukke vuur piano, zeent duur öare toogaankelikheaid geleefd ewördn bie onmeundig völle leu. Zinne Ballade opus 24 -feaiteliks ne bewoarking van n Noorsk volksvärsken- is ene van Griegs meest eprezene woarkn vuur piano, oonder mear duur [[Johannes Brahms]]. Zowat elken goodn pianist keant t, of hef t wal es espöld. == Stukke == Nen greep oet zinne bekeandste stukke: * [[Piano Sonata (Grieg)|Piano Sonata in E minor]], Op. 7 * [[Sonatas for Violin and Piano (Grieg)|Violin Sonata No. 1 in F major]], Op. 8 * Concert [[Overture]] ''[[In Autumn (Grieg)|In Autumn]]'', Op. 11 * [[Sonatas for Violin and Piano (Grieg)|Violin Sonata No. 2 in G major]], Op. 13 * [[Piano Concerto (Grieg)|Piano Concerto in A minor]], Op. 16 * [[Incidental music]] to [[Bjørnstjerne Bjørnson]]'s play ''[[Sigurd Jorsalfar (Grieg)|Sigurd Jorsalfar]]'', Op. 22 * [[Incidental music]] to [[Henrik Ibsen]]'s play ''[[Peer Gynt]]'', Op. 23 * ''[[Ballade in the Form of Variations]] on a Norwegian Folk Song'' in G minor, Op. 24 * [[String quartet|String Quartet]] in G minor, Op. 27 * ''Album for Male Chorus'', Op. 30 * ''Two Elegiac Melodies for Strings'', Op. 34 * Four ''Norwegian Dances'' for piano four hands, Op. 35 (later orchestrated) * [[Cello Sonata (Grieg)|Cello Sonata in A minor]], Op. 36 * ''[[Holberg Suite]]'' for piano, later arr. for string orchestra, Op. 40 * [[Sonatas for Violin and Piano (Grieg)|Violin Sonata No. 3 in C minor]], Op. 45 * [[Peer Gynt (Grieg)|''Peer Gynt'' Suite]] No. 1, Op. 46 * ''Lyric Suite for Orchestra'', Op. 54 (orchestration of four [[Lyric Pieces]]) * [[Peer Gynt (Grieg)|''Peer Gynt'' Suite]] No. 2, Op. 55 * Suite from ''Sigurd Jorsalfar'', Op. 56 * Four ''[[Symphonic Dances (Grieg)|Symphonic Dances]]'' for piano, later arr. for orchestra, Op. 64 * ''Haugtussa'' Song Cycle after [[Arne Garborg]], Op. 67 * ''Slåtter'' (Peasant Dances) for piano, Op. 72 * Sixty-six ''[[Lyric Pieces]]'' for piano in ten books, Opp. 12, 38, 43, 47, 54, 57, 62, 65, 68 and 71, including: ''Arietta'', ''To the Spring'', ''Little Bird'', ''Butterfly'', ''Notturno'', ''Wedding Day at Troldhaugen'', ''At Your Feet'', ''Longing For Home'', ''March of the Dwarfs'', ''Poème érotique'' and ''Gone''. == Reffereansies == <references/> == Oetgoande verbeendiges == * [http://www.grieg07.no 100joarige herdeanking van Edvard Grieg's dood - offisjele webstea] * [http://www.edvardgrieg.no Griegarchievn in Bergen's Publieke Bookhalle] * [http://www.troldhaugen.no Troldhaugen Museum, Griegs hoes] * [http://www.mnc.net/norway/GRIEG.HTM Leawnsbeskriewing van Grieg] duur prof. Harald Herresthal * [http://www.nycgovparks.org/sub_your_park/historical_signs/hs_historical_sign.php?id=11839 Edvard Grieg standbeeld duur [[Sigvald Asbjornsen]] [[Prospect Park (Brooklyn)]]] * Films oawer Grieg: [http://www.imdb.com/title/tt0303955/ ''What Price Immortality?'' (1999)], [http://www.imdb.com/title/tt0066393/ ''Song of Norway'' (1970)] === Opnames van Edvard Grieg === * [http://www.pianolist.org/music/papillon.mp3 Papillon - Lyric Piece, Op. 43, no. 1] op enömn duur Grieg op pianorolle, 17 april 1906, Leipzig ([http://www.pianola.org/reproducing/reproducing.cfm Info]) * ''Legendariese Piano Opnames: Alns van Grieg, Saint-Saëns, Pugno, en Diémer'' ([http://www.marstonrecords.com/legendary-piano/legendary_piano_tracks.htm Marston Records]) * ''Edvard Grieg: The Piano Music In Historic Interpretations'' ([http://www.simax.musiconline.no/shop/displayAlbumExtended.asp?id=16520 SIMAX Classics - PSC1809]) * ''Grieg and his Circle'' ([http://www.pavilionrecords.co.uk Pearl, GEMM 9933 CD]) * ''[http://www.kunstmuseene.no/Default.asp?enhet=troldhaugen&art=212&kat=178&sp=1 Grieg spiller Grieg]'' (Edvard Grieg Museum Troldhaugen) * [http://www.rprf.org/Rollography.html Piano Rolls] ([http://www.rprf.org/ The Reproducing Piano Roll Foundation]) {{DEFAULTSORT:Grieg, Edvard}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Klassieke meziek]] [[Kategorie:Komponist]] ry9pm8jumel5hri3tw1dssride4cdc6 0 14730 140537 140515 2010-03-15T01:52:20Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Noorwegen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Noorwegen]] qpb2gimamz54rouijyiov273a4sbp74 0 14731 140536 140517 2010-03-15T01:52:14Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Denmaark]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Denmaark]] 7gzkz7c6ejvmfrgm3sdpi0ikl8pinss 0 14732 140545 2010-03-15T03:39:42Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Noord Leegsaksisch]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Noord Leegsaksisch]] 6zspsok3wu8nhgh8xzetbz5mlf2a1jb 0 14733 267344 259519 2013-05-10T23:44:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == ;meart * [[25 meert|25]] - n [[Thames Tunnel]] in [[Londen]] wörd lös edoan, n earsten tunnel oonder water op de wearld ;juli * [[21 juli|21]] - In [[Antwerpen (stad)|Antwaarpen]] geet n [[dierentuin]] (''De Zoo'') lös. ;december * [[18 december|18]] - Eersten treinrit oaver de [[spoerliene Amsterdam - Elten (Rhijnspoorweg)|Rhijnspoerweg]] van [[Amsterdam]] noar [[Arnhem|Ärnem]]. t Feest der umhen is luk anpast umdet oold-keuning [[Willem I van de Nederlanen|Willem I]] oet de tied is ekömmen, den't aait vuurstaander van de liene was. * ([[Zuud-Afrika]]) - De [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelsen]] nemt de [[Afrikaners|Boeren]]-reppubliek [[Republiek Natalia|Natalia]] in. * Duur ofspraken te maken met n vorst van [[Bali (eilaand)|Bali]], den t ook vuur t zeggen hef in [[Lombok (Indonesië)|Lombok]], krig de [[Neerlaand]]se regearige t ook vuur t zeggen op det eilaand en kriegnt ze luk mear grip op de [[smokkel]] van [[opium]]. Skoonwal ze pas echt oawerheersing en ekonomies vuurrecht kriegnt in [[1894]]. == Literatuur == * [[Charles Dickens]] gef [[A Christmas Carol]] oet == Bouwkeunst == * t [[Station Den Haag HS|station Den Haag Hollaands Spoer]], det in [[Neoklassicisme|Neo-klassieke stiel]] ebouwd is, en oontwörpen duur [[Architektuur|arzietekt]] [[Dirk Margadant]] is kloar, en is eerst t eandstasjon van de liene Amsterdam-[[Leiden|Leaiden]]-[[n Haag]]. == Oet eveunden == * De [[telegrafie|tellegraaf]]. * t beginsel vuur de [[brandstofcel]]. * [[John Callcott Horsley]] maakt n eersten [[karstkaart]]. == Geboren == ;jannuwoari * [[29 jannewaori|29]] - [[William McKinley]], 25ste presideant van de [[Verenigde Stoaten]] ;februwoari * [[19 febrewaori|19]] - [[Théophile Seyrig]], Belgiesen ingenieur (oaverleden [[1923]]) ;meart * [[3 meert|5]] - [[Johan Adriaan Heuff]], Neerlaands skriever ;april * [[4 april|4]] - [[Hans Richter (dirigeant)]], Oostenrieksen [[dirigeant]] * [[15 april|15]] - [[Henry James]], Amerikaansen romanskriever (oaverleden [[1916]]) ;mai * [[2 mei|2]] - [[Albéric Goethals]], Belgies oondernemmer en fotograaf (overleden [[1897]]) * 2 - [[Elijah McCoy]], Amerikaans oetveender * [[10 mei|10]] - [[George Arnold Escher]], Neerlaands waterbouwkeundig ingenieur en vaa van grafikus [[M.C. Escher]] * [[15 mei|15]] - [[John Kruesi]], Amerikaans oetveender (oaverleden [[1899]]) ;juni * [[3 juni|3]] - [[Frederik VIII van Denemarken|Frederik VIII]], keuning van Deanemaarken (oaverleden [[1912]]) * [[15 juni|15]] - [[Edvard Grieg]], [[Noorweagen|Noorsken]] komponist ;december * [[11 december|11]] - [[Robert Koch]], [[Duutslaand]] mede-groondlegger van de [[bakteriologie]] == Oaverleden == ;meart * [[16 meert|16]] - [[Anton Reinhard Falck]] (65), Neerlaandsen politieker * [[21 meert|21]] - [[Guadalupe Victoria]] (56), [[Mexico (laand)|Mexicaansen]] vrieheaidsstrieder en eersten presideant van Mexico * [[21 meert|21]] - [[Robert Southey]], Engelsen dichter ;juni * [[4 juni|4]] - [[Ippolito Rosellini]] (42), [[Italië|Italiaans]] egyptoloog ;juli * [[2 juli|2]] - [[Samuel Hahnemann]] (88), Duutsen dokter en homeopaat ;december * [[12 december|12]] - [[Willem I der Nederlanden|Willem I]] (71), Keuning van Neerlaand {{Commonscat|1843}} [[Kategorie:1840-1849|3]] 2silwj55j8l2xh4h8ojet53lvbv1k5r 0 14734 140567 2010-03-15T09:48:55Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Fioul]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Fioul]] qq4e89621r9yolplziqkszlclzp7b2s 0 14735 259522 239442 2013-03-11T12:19:18Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 7 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1391424]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Jozeph (Jos) Johannes Gerardus Marinus Lansink''' ([[Rossum (Oaveriessel)|Rossum]], [[19 meert|19 meart]] [[1961]]) is nen [[Tweante|Tweants]]-[[België|Belgiesen]] [[springen (peardesport)|springruuter]]. Lansink köm oonder n andacht in [[1988]], doo't hee de Grote Pries van [[Tweante]] en t CHIO in [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] wun en tweedes wör op t [[Neerlaand]]s Kampioenskop, woerduur't he met moch doon op de [[Olympiese Zommerspöllen]] van [[Seoel]]. Met zin peard Felix haalden he doar de zeuwende plek in de eankele klasse. Met t Neerlaandse manskap wör he viefdes in de laandenwedstried. Met Felix wör he ook doardes op t Europees kampioenskop van [[1989]] in Rotterdam. n Opvolger van Felix was t peard Egano. Met dit peard haalden Lansink ne doarde plaatse op t Europees kampioenskop in t [[Fraankriek|Fraanske]] La Baule in [[1991]]. Met t laadenmanskap wör he eerste. Op de Olympiese Zommerspöllen van [[Barcelona]] in [[1992]] haalden he met [[Piet Raijmakers]] en [[Jan Tops]] ne gooldene medalje in de laandenwedstried. Op de Olympische Spöllen van [[Sydney]] in [[2000]] dee Lansink vuur t lest vuur Neerlaand met. Met [[Jeroen Dubbeldam]], Jan tops en [[Albert voorn]] haalden he de viefde plek in de eandklassering van de laandenwedstrieden. Um dee tied wör der ne nieje regel in evoord in de ruutersport det ruuter en peard oet t zelfde laand mossen stammen. In dee tied warren der skoonwal gin toppearde oet Neerlaand, en doarumme besleut Lansink samen te goan met n [[België|Belgiesen]] peardefokker [[Leon Melchior]], en hee nöm in [[2001]] n Belgiesen nasjonaliteit an. Zin grötste weenst was in [[2006]], doo't he op de [[Wearldruuterspöllen]] in [[Aken (stad)|Aken]] wearldkampioen springen wör. [[Kategorie: Tweants artikel|Lansink, Jos]] [[Kategorie: Peardesport|Lansink, Jos]] [[Kategorie:Sporter oet Oaveriessel]] 1mn7f64y09eqvsuarf02v1agsf3aqch 0 14736 283101 276469 2015-08-26T11:11:03Z Michael.Kramer 11504 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Hessischen Ministerpräsidenten Jeroen Dubbeldam 1 mk.jpg]] → [[File:Hessischen Ministerpräsidenten Jeroen Dubbeldam 1 2013.jpg]] not fotograph name but year wikitext text/x-wiki [[File:Hessischen Ministerpräsidenten Jeroen Dubbeldam 1 2013.jpg|thumb|Jeroen Dubbeldam (2013)]] [[File:Hessischen Ministerpräsidenten Jeroen Dubbeldam auf Utasha 3 mk.jpg|thumb|Jeroen Dubbeldam auf ''Utasha'' beim [[Internationales Pfingstturnier Wiesbaden|Internationalen Pfingstturnier Wiesbaden]] 2013]] '''Jeroen Dubbeldam''' ([[Zwolle (Oaveriessel)|Zwolle]], [[15 april]] [[1973]]) is nen [[Neerlaand]]sen [[springruuter]]. Zin eerste pries wun he in [[1994]], doo't he met t [[peard]] ''Killarney'' [[Europa (continent)|Europees]] Kampioen wör bie de ''young riders'' (jonge ruuters). De meeste weenst haalden he met t peard ''De Sjiem''. In [[2000]] wun he de gooldene medalje op de [[Olympiese Zommerspöllen]] van [[Sydney]] en n joar doarop de earvolle Grote Pries van Aken. In september 2014 wör Dubbeldam wearldkampioen springen op de wearldspöllen vuur springruuters. In augustus [[2006]] wör Dubbeldam op ''Up and Down'' wearldkampioen met t nasjonale manskap, bie de viefde wearldruuterspöllen in Aken, met [[Albert Zoer]], [[Gerco Schröder]] en [[Piet Raijmakers]]. Geeldsketer van Dubbeldam is BMC Groep, den't ook de springruuters [[Ben Schröder]] en [[Jurgen Stenfert]] en dressuurriedsters [[Coby van Baalen|Coby]], [[Marlies van Baalen|Marlies]] en [[Marrigje van Baalen]] sponsoren dut. Dubbeldam wont rechtevoort in t [[Tweante|Tweantse]] [[Weersel]] met zinne vrouwe en dree keender, en hef doar nen egenen wedstriedstal, den't noar De Sjiem is eneumd. ==Oetgoande verbeending== * http://www.jeroendubbeldam.nl {{DEFAULTSORT:Dubbeldam, Jeroen}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Peardesport]] [[Kategorie:Sporter oet Oaveriessel]] khe87anqi011id0x6anf4rfimus0fgw 0 14737 291471 263785 2016-11-04T16:30:13Z Wwikix 13678 /* Refereansies */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Gerco Schröder mit California, CSI 5 Hamburg.JPG|thumb|Gerco Schröder in 2011]] '''Gerco Schröder''' ([[Tubbige]], [[28 juli]] [[1978]]) is nen [[Neerlaand]]sen [[springruuter]]. Zin eerste internasjonale weenst haalden he in de jeugndklasse in [[1996]], doo't he met t Neerlaandse manskap Europees kampioen wör. Bie de volwassenen wun he oonder mear de [[CSI Tweante]] ([[2007]]) en [[CSI Amsterdam]] ([[2004]]). Augustus [[2006]] wör Schröder wearldkampioen met t nasjonale manskap op de viefde [[Wearldruuterspöllen]] in [[Aken (stad)|Aken]], met [[Albert Zoer]], [[Jeroen Dubbeldam]] en [[Piet Raijmakers]]. Schröder keump oet ne peardesportfemilie; zin euldere breurs [[Ben Schröder|Ben]] en [[Wim Schröder]] zeent ook internasjonaal bekeande ruuters. == Pearde == Eurocommerce Berlin (heten eerst Caspar) *Afstamming: Cassini I x Caretino *Geboortedoatum: 11 meart 1994 *Geslacht: [[hengst (peard)|Hengst]] *Stokmaat: 1.74m *Kluur: [[Skimmel (peard)|Skimmel]] *Stambook: [[Holstein-Friesian|Holstein]] (tevens goedgekeurd [[Koninklijk Warmbloed Paardenstamboek Nederland|KWPN]]) *Bezitter: Stal Eurocommerce Eurocommerce Monaco *Afstamming: Locato x Ramino *Geboortedoatum:7 mei 1991 *Geslacht: Ruin *Kluur: Broen *Stambook: Holstein Eurocommerce Milano *Afstamming: Indorado x Beaujolais *Geboortedoatum: 4 mei 1994 *Geslacht: Meare *Kluur: Vos *Stambook: KWPN Eurocommerce Acapulco *Afstamming: Colido x Chamisso *Geboortejoar: 1995 *Geslacht: [[Ruin]] *Kluur: Skimmel *Stambook: Holstein Eurocommerce Lanapoule *Afstamming: Indorado x Jasper *Geboortejoar: 1994 *Geslacht: [[Merrie]] *Kluur: Broen *Stamboek: KWPN == Weenst == Neerlaands Kampioenskop: * Met edoan: 16x * Ewunnen: 2x Wearldbekers: * Met edoan: 44x * Ewunnen: 1x Wearldbekerfinales: * 2002: [[Leipzig]] ([[Duutslaand]]): 27e plek met Eurocommerce Geneve. * 2003: [[Las Vegas]] ([[Verenigde Stoaten|VS]]) : 10e plek met Eurocommerce Geneve. * 2006: [[Kuala Lumpur]] ([[Maleisië]]) : 8e plek met Eurocommerce Milano. * 2007: Las Vegas (VS) : 15e plek met Eurocommerce Milano. [[Wearldruuterspöllen]]: * 5e editie, 2006: Aken (Duitsland): Met t manskap: goold, eankel: 6e plek met Eurocommerce Berlin. Olympiese zommerspöllen: * 2004: [[Athene]] ([[Griekenlaand]]) : 4e plek met t manskap, 46e plek allene, met Eurocommerce Monaco. * 2012: [[Londen]] : zilver op n laandenwedstried met manskap springen, nao verloren 'barrage'/'jump off´ teegn Groot-Brittanie, en zilver allene nao ewonnen barrage, beide op London. Europees kampioenskoppen: * 1996: [[Predazzo]] ([[Italië]]) : 1e plaatse allene met Calypso. * 1997: [[Moorsele]] ([[België]]) : 29e plaatse allene en 2e plaatse met manskap, met Interest. * 1999: [[Münchwilen]] (Zwitserland) : 1e plaatse met manskap en allene, met Geneve. * 2005: [[San Patrignano]] ([[Portugal]]) : 3e plaatse met manskap, 11e plaatse allene met Eurocommerce Milano. == Refereansies == *http://www.staleurocommerce.nl *http://www.dehoefslag.nl *http://www.horsesport.org {{DEFAULTSORT:Schroder, Gerco}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Peardesport]] [[Kategorie:Sporter oet Oaveriessel]] [[Kategorie:Tubbige]] jw7fucgt4qof7s3ge1m96yonv561gze 14 14738 269676 266516 2013-08-22T19:23:30Z Droadnaegel 1133 interwiki op wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie: Sport]] 45jw21zyf2i3zlhr5izpbx6umznyjlg 0 14739 291503 283748 2016-11-04T17:17:56Z Wwikix 13678 /* Grote Pries */ kat wikitext text/x-wiki '''Gert-Jan Bruggink''' ([[Weersel]], [[17 meert|17 meart]] [[1981]]) is nen [[Neerlaand]]sen [[springruiter]]. Zin eerste grote keunststuk was det he in [[2002]] op de [[Wearldruterspöllen]] in [[Jerez de la Frontera]] viefdes wör met t Neerlaandse manskap. In [[2004]] wun he met zin peard ''Joël'' en t manskap [[Leopold van Asten]] (peard ''Fleche Rouge''), [[Gerco Schröder]] (peard ''Monaco'') en [[Wim Schröder]] (met ''Montreal'') ne veerde plek op de [[Olympiese Spöllen]] in [[Athene]]. ==Pearde== n Antal van zinne pearde zeent: * Joël, broene [[ruin]] * Sarantos, doonkerbroenen [[dekhengst]] * Primeval Wings, vosruin <gallery> Hessischen Ministerpräsidenten Gert-Jan Bruggink auf Andrea 2 mk.jpg WPT2013-CSI5-01-GertJan Bruggink-Andrea-1.JPG WPT2013-CSI5-01-GertJan Bruggink-Andrea-4.JPG </gallery> ==Wedstriedstoat== ===Olympiese Spöllen=== *[[2004]], Athene: veerde plaatse met manskap. Peard ''Joël''. ===Wearldkampioenskoppen=== * [[2001]]: viefdes met manskap. Peard ''Joël''. ===Europese kampioenskoppen=== * [[1998]]: Europees kampioen jeugnd met manskap * [[2001]]: Europees kampioen allene ===Neeerlaandse kampioenskoppen=== * [[1997]]: Nederlands kampioen jeugnd * [[1998]]: Nederlands kampioen jeugnd * [[1999]]: Nederlands kampioen jeugnd * [[2002]]: Nederlands kampioen volwassenen ===Grote Pries=== * [[2004]]: Winnaar Grote Pries van [[Aken (stad)|Aken]] * [[2004]]: Winnaar Grote Pries van [[Indoor Brabant|'s-Hertogenbosch]] * [[2004]]: Winnaar Grote Pries van [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] * [[2007]]: Tweede plaatse Grote Pries van [[Maastricht]] met zien peard ''Primeval Wings'' * [[2008]]: Winnaar Grote Pries van [[Amsterdam]] met zien peard ''Sarantos'' {{DEFAULTSORT:Bruggink, Gert Jan}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Peardesport]] [[Kategorie:Sporter oet Oaveriessel]] 4b5nuhod8w7lefegddpl2950ub89fit 0 14740 140601 2010-03-15T12:54:55Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Peerd]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[peerd]] 4annsrndsjrmxxazbp2ha0gxjf2tkzp 0 14741 263878 259567 2013-05-05T21:50:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Jan Johannes Vennegoor of Hesselink''' ([[Oldenzel]], [[7 november]] [[1978]]) is ne [[voetbal]]spöller in t betaalde voetbal. Hee spölt rechtevoort vuur de [[Verienigd Keuninkriek|Engelse]] voetbalverenige [[Hull City AFC]]. Hee is begunnen bie de amateurverenige ''Quick '20'' oet Oldenzel in [[Tweante]], en was vanof [[1996]] Töt [[2001]] bie [[FC Tweante]], woer't he was spits en man met de meeste peunten. Van 2001 töt [[2007]] deed he bie [[PSV (voetbal)|PSV]] oet [[Eindhoven|Eindhowen]]. Doarnoa gung he noar de [[Skotlaand|Skotse]] verenige [[Celtic FC]] töt an [[2009]]. [[11 oktober]] [[2000]] spöllen he vuur t eerst ne wedstried met t nasjonale manskap, woervuur hee in totaal töt non too dree doelpeunten op naam hef stoan. {{DEFAULTSORT:Vennegoor Of Hesselink, Jan}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Voetbal]] [[Kategorie:Sporter oet Oaveriessel]] [[Kategorie:Tukker]] lvu6vmgy9ze9gyq375ghnk7sd6yhg3s 0 14742 273799 263520 2014-04-05T17:02:07Z 94.213.251.55 /* LP */ wikitext text/x-wiki '''Hiddink & Schreurs''' was n muzikaal tweetal oet [[Tweante]], wat besteund oet Hanneke Hiddink ([[1957]] - [[2010]]) en Ben Schreurs. t Tweetal begun in [[1980]] met zingen, in de toneelgroep ''Punt Oet'' oet [[Deepn|Depen]], woernoa t tweetal besleut um met mekoar wieder te goan. De meest-bekeande nommers van Hiddink & Schreurs warren t ''Vut-rek'' en ''Warm en koald buffet''. Ze zungen mangs in t [[Achterhooks]] en mangs in t [[Tweants]]. In [[2001]] skeaiden ze der met oet. Op [[12 meert|12 meart]] [[2010]] köm Hiddink met 52 joar duur nen härtstilstaand oet de tied. ==Anhaling== n Volgenden anhaling is oet n nommer van öar, wat angef woer't Hiddink & Schreurs vuur steund: :Goeienoavend beste leu doar zitt wie noe, :hier met zien beidn en wie wilt wat zingn vuur oe. :Iej kiekt noar oons en denkt: ho zal dat goan? :Joa wie zingt verskes oawer t dageliks bestoan. :t Geet oaver heel gewone zaken, :dee iederene met kan maken, :Misskien zal oew n verske raken, :of zal t oe vermaken, of misskien hef t ok niks edoan. :En dat alles zingt wie in oons eigen plat, :n Betje Gelders, en wat Twents, van beide wat. :Soms zingt wie "mangs", en mangs ook "soms", aait of altied. :kleine verschillen dee mekare echt neet biet. :... ==Platen== ===LP=== *''Samenlaeven'' (1986) *''Dichterbie'' (1988) ==CD's== *''Luuster's Luu'' (1991) *''Soms/mangs'' (1996) *''Veskes'' (1999) ;met aanderen *''Gelders Goud'' *''Bie Dinkel en Regge, deel 1'' (1994) *''Luusterleedjes'' (1998) *''Van hoes oet'' (2000) ==refereansies== *[http://www.rtvoost.nl/nieuws/?nid=108515 Artikel oawer t oawerlieden van Hiddink op RTV Oost] *[http://www.streektaalzang.nl/strk/over/overhidn.htm Hiddink & Schreurs op streektaalzang.nl] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Dialektmuziek]] kd3w4h38p8awbw1xbs5qwcuvz9kulrc 0 14743 275361 263694 2014-04-11T09:19:10Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki t '''Nolnkoor''' is n köppelken kearls oet de umgewing van [[Hoksebarge]] in [[Tweante]] dee't in t [[Tweants]] zingen doot. t Nolnkoor besteet oet zeuwn breurs van Morsinkhof, dee't vuural um [[karnaval]] muziek maakn doot, en optreadn doot op buurt- en bedriefsfeestn. Ene van de breurs is Karel, den't ook allenig optreadn dut as [[Karel van de Kate]]. Net as zovölle femilies in Tweante, hebt de jongs van Morsinkhof nen [[Tweantse Skeeldnaamns|bienaamn]]. Den bienaamn hebt ze as ärtiestennaamn gebroekt. Zogedöanig is t Nolnkoor ontstoan. Öare webstea is volledig in t Tweants op esteeld. Ze zeent doarmet heugstwoarskienlik uniek op de wearld. ==Plaatnriege== *''Hart van Twente'' (met [[Ben Steneker]]) *''Alle zeum good'' *''t Is wier ka(t)smis'' *''Heb ie miene vrouwe zene'' *''Schop die bal erin'' *''t Slöttelleed''''<nowiki/>'' ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.youtube.com/watch?v=dy0zcSRBnzs Vingerplaant - Karnavalsnommer van t Nolnkoor] *[http://www.nollnkoor.nl Offisjele webstea van t Nolnkoor] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Dialektmuziek]] cgl3ur11bpdj2h8kgsmnzwhsci0afnf 0 14747 140773 2010-03-16T18:41:05Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Maarkvealde]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Maarkvealde]] ov9gf0oskp9s6cfcnbqqqnfcbqkvuf4 0 14748 271445 263358 2013-11-30T00:07:43Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Balkenende Dutch politician kabinet Balkenende IV.jpg|thumb|Jan Peter Balkenende]] '''Jan Pieter Balkenende''' (roopnaam ''Jan Peter'') ([[Biezelinge]], gemeente [[West-Kapelle]], [[7 meie|7 mäi]] [[1956]]) is nen pollitieker vuur t [[Christen-Democratisch Appèl|CDA]] en van [[22 juli]] [[2002]] töt [[20 febrewaori|20 februwoari]] [[2010]] [[minister-president van Neerlaand]]. Töt an de laandelike verkiezings van [[9 juni]] [[2010]] was he "demissionair". Balkenende gröaiden op in [[Zeelaand]]. Hee maken t [[atheneum]] of an t Ostrea Lyceum in [[Goes]] en studeren of an de [[Vrieje Universiteat van Amsterdam]] (VU) op Geskiedenisse en Neerlaands recht. zinnen pollitieken loopbaan begun in [[Amstelvenne]], woer't he van [[1982]] töt [[1998]] in de gemeenteroad zat. In dee tied halen he ook zinnen [[doktor]]sbul in de [[rechtsgeleardheaid]] en wör he halftied [[biezeunder hooglearer]] ''christelijk sociaal denken'' an de VU, wat he töt zinne inwieding as minister-presideant in 2002 bleef doon. In 1998 köm he in de [[Tweede Kamer]] te zitten. In [[2001]] wör he fraksievuurzitter en liesttrekker van t CDA, en joar der op wör he minister-president van [[Kabinet Balkenende I]]. Noa at beaide Kabinet Balkenende I en [[Kabinet Balkenende II]] umme völlen warren, en t kortbestoande [[Kabinet Balkenende III]] duur nieje verkiezings al noa n poar moand wier [[demissionear]] wör, wör he op [[22 febrewaori|22 februwoari]] in ewiedt as premier van t [[Kabinet Balkenende IV]]. In 2010 völ ook dit veerde kabinet umme, noa verskel oawer t besluut of [[Neerlaand]] wal met har munn doon met n oorlog in [[Afganistan]] en of ze nog aait de soldoaten in [[Uruzgan]] munn loaten. Vuur de kommende verkiezings zal Balkenende wier liesttrekker vuur t CDA wean. Van anvang an völ Balkenende op duur zinne oeterlike kenmoarken, vuural zin hoar en zin bril. Doarmet har he al vlot n bienamen [[Harry Potter]] te pakken. Eerst maken Balkendende doar makkelik gebroek van duur der zelf an met te spöllen. Kört noa de start van ne normen-en-weardes-aksie in [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] zea he det zin bekeandheaid was too enömmen duur de filmindustrie. Hee verteelden zelf det n keend van kunnigheaid um har vroagen of he de vaa van Harry Potter was, en leut zelfs ne foto nemmen van um en Harry Potter, met as oonderskrift: "Zeukt de verskillen". Disse zelfspot maken um in korten tied onmeundig bekeand en geleefd. Later wör n bienamen ''Harry Potter'' duur zinne polletieke tegenstaanders oawer enömmen. == Oetgoande verbeendiges == * [http://www.regering.nl/Het_kabinet/Kabinet_Balkenende_IV/Jan_Peter_Balkenende Profielziede] op ''Regering.nl'' * [http://www.minaz.nl/Minister_president/CV Curriculum vitae] op ''Minaz.nl'' {{Commonscat|Jan Peter Balkenende}} {{DEFAULTSORT:Balkenende, Jan Peter}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:CDA Politikus]] [[Kategorie:Tweede Kamerlid]] [[Kategorie:Nederlaandsen minister-president]] qcqdwt3slwvcv2n9o017552ev71nwso 0 14749 140790 2010-03-16T20:13:24Z Erik Warmelink 513 d'r bint meer Balkenendes, moar dissen is barstens bekend wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Jan Peter Balkenende]] 0p3lo7r2tfgm7cm08jss0ojun62f5lt 0 14750 140808 2010-03-16T22:56:36Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Beusebarg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Beusebarg]] stfuv23tfvktkaqspn50ayxu2xnt5p8 0 14751 291627 289638 2016-11-09T14:19:12Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map - NL - Wierden - Wijk 01 Landelijk gebied Wierden - Buurt 08 Verspreide huizen Huurne II.svg|thumb|right|200px|De Huurne bie Wierdn]] '''De Huurne''' is n stuk boetngebeed in de gemeente [[Wierdn]], op t zuudwestn van t doarp [[Wierdn]]. t Ligt op t westn van de de ''Riessensestroate'' ([[N350]]). Op t oostn ligt t [[Iepeloo]]. In de Huurne zeent verskeaidene kampeersteas, en één kafee. {{Wierdn}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Wierdn]] suvz1jgm6c9hjfpu7orxojnuf6egpys 0 14752 262234 247914 2013-04-22T15:30:50Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 11 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q76491]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki <center>''Dit artikel geet oawer Bernhard von Galen, den at bisskop van Meunster was in n 17den eew en as bienaam "'''Bomn Bearnd'''" hef. Vuur de herdeanking van de beleagering van de stad Grönningn, zee [[Grunnegs Ontzet]].''</center> ---- [[Bestaand:Christoph Bernard von Galen on Horse by Wolfgang Heimbach-flipped version.jpg|300px|thumb|Bomn Bearnd "vuur" [[Grönnen (stad)|Grönningen]] duur Wolfgang Heimbach (1674) <ref> Um edreeidn versie. De stad is duur n skilder noar ne gravure dr op ezat. Op t skilderieje lik t as of he vanoet t noordn anvaalt, mer feaiteliks köm he vanof t zuudn. </ref>]] [[Bestaand:Drensteinfurt Haus Bisping.jpg|thumb|300px|Bisping. Allene nog dit [[poortgebouw]] van 1651 van de [[Kasteel|waterborg]] steet nog oawereande.]] '''Christoph Bernhard Freiherr von Galen''' (meestal ''Bernard van Galen'', bienaams: ''Bomnbearnd'', ''Bearndje de Koodeef'') ([[Drensteinfurt]], [[12 oktober]] [[1606]] – [[Ahaus]], [[19 september]] [[1678]]), seend 1650 [[bisskop]] van [[Meunster]] en in 1663 [[abt (abdieje)|abt]] van [[Corvey]], was nen bekeandn [[Duutslaand|Duutsen]] kriegskearl den't twee moal [[Neerlaand]] invöl; in 1665 en in [[1672]]. Al t laand tusken n [[Achterhook]] en de [[Dollard]] heurdn um, behalve de groafskopn [[Groafskop Lingen|Lingen]] en [[Groafskop Beantem|Beantem]], dee't bie de reppubliek heurdn. Van Galen was nen absoluten eankelhearser, den't de macht indamn dee van de [[geelde (beroepsgroep)|geeldes]] en van [[Meunster]], wat gearne bie de [[Hanze]]steadn ansleut. Hee kreeg t ook vuur mekoar um de [[Zweedn|Zweedse]] [[Hessen|Hessiese]] en [[Hollaand (gewest)|Hollaandse]] bezetting t laand oet te woarkn. Hee wör bekeand met zinnen bienaam ''Bomn Bearnd'' umdet he [[Grolle]], [[Breevoort]], [[Coevern]] en Grönningen beleagern. Hee maken zik in zien bisdom stoark vuur de [[Kontrareformasie]], en zatn zik in vuur de oarme leu en verbettering van t oonderwies. == leawn == Christoph Bernhard wör geboorn in ''Haus Bisping'', as n euldstn van veer wichter in ne oadelike [[femilie (historisch)|femilie]], dee't duur geleufszaakn oonderling verskel hadn. Hee wör [[Rooms-Katholieke Karke|Roomsk]] op evoedt duur zinn eum Hendrik van Galen, noa at zin vaa Theodorik in 1607 vuur 12 joar laank in t gevangenhoes in de [[burcht|borg]] van Bevergern köm (rechtevoort is det [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Hörstel]]), umdet he zol dr ene vermoord hebn um n verskel oawer nen jachthoond. Zin moo, Katriene van Hörde, leut zik vriewillig bie zinnen kearl opsloetn, den't in [[1619]] wier vrie köm. Bearnd kreeg oonderwies in Meunster van de [[Jezuïeten]] en noa zinne studie [[filosofie]] in [[Mainz]] en [[Köln]] studeerden he rechten in [[Leuven]] en [[Bordeaux (stad)|Bordeaux]]. In 1630 kreeg he woark bie t bisdom van Meunster. Zin doel was um t [[protestantisme|protestaantisme]] terugge te woarken duur t skool- en oarmenstelsel an te pakn in zin [[bisdom]]. Hee gung joarliks bie zinne preesters kort bie de greanze an um te kiekn wo of ze t deedn, vake onherkenber en on-anekondigd. In 1648 was he as oonderhaandelsman betrökken bie de [[Vrea van Westfalen|Vrea van Westfaaln]], doo't de stad neutraal wör verkloard en ongevear 5.800 inwonners har. [[Bestaand:Mallinckrodt.jpg|thumb|left|300px|Bernhard von Mallinckrodt, 1650]] In [[1650]] wör he an eweezn as bisskop van Meunster, as opvolger van [[Ferdinand van Beieren]], en t joar doarop in ewiejdt. Van Galen probeern um van zin bisdom ne eankelhearsersstoat te maakn in plaatse van duurgaanks- of bezettingsgebeed vuur leagers soldoatn oet [[Bremen]], [[Osnbrugge]], vörstendomn [[Vörstendom Verden|Verdn]], [[Minden]], [[Sticht Herford]] of Hessen. <ref>Matzner, F. & U. Schulze (1997) Barock in Westfalen, p. 20-21.</ref> Duur t ofkoopn van de Zweedse bezetting was [[Hartogdom Westfalen|Westfaaln]] veroarmd ewördn, en opheuging van de belastingen skeut n hoop volk in t verkeerde haalsgat. Van Galen gebreuk de [[koarkelike tucht]] en leut zinnen teegnhanger, [[Bernhard van Mallinckrodt]], den't nog aait nit eens kon wordn met de beneuming van Van Galen, nit mear in t [[Kapittel]] komn. == Meunster dr oonder == Umdet Van Galen en t volk van Meunster mekoar nit hoge hadn, gung Van Galen noar [[Coesfeld (stad)|Coesfeld]]. Doar leut n Preensbisskop n groot [[hoes]] bouwn, det he ontwoarpn leut duur n doomoaligen bekeanden arzitekt [[Peter Pictorius]]. t Köm nooit of, en noa Van Galen's dood wör t rap wier of ebrökn. Van Galen beloawn Meunster ne universiteat te bouwn as ze um zoln erkenn, mer t volk was um doar te kwoadwilnd vuur. Duurdet n Duutsen keaizer nit har too estemd det Meunster ne [[vrieje rieksstad]] zol wordn, kömn koervörste van [[Trier]] en [[Mainz]] bemiddeln. Ook de [[Reppebliek der Zeven Verenigde Provinciën]], de Haanzesteadn Breemn, [[Hambörg]] en [[Lübeck]] mosn zik loatn heurn. [[Lieuwe van Aitzema]], den't bemiddelder was, gef ne oetgebreaide beskriewing van wodöanig at t allemoal verleup. Oonderwiel leut Van Galen Meunster beleagern en kapotskeetn. De [[Stoaten-Genneraal]] der Neerlaanden wördn der duur Meunster bie ehaald um te bemiddeln. [[Johan de Witt]], den't vuural rekkenige heul met de belangn van Hollaand ([[Amsterdam]]), har an bemiddeln weainig zin. [[Gelderlaand|Geelderlaand]], [[Grönningen]] en vuural [[Freeslaand]] hadn doar juust wal de oorn noar stoan. Preadikaantn oet dee kontreain woln t protestaantisme in Duutslaand verspreaidn <ref>Corstiens, P. (1872) Bernard van Galen. Vorst-bisschop van Munster, p. 31.</ref> Johan de Witt steurn dr n leager op of. Doarop hefn Van Galen de beleagering op en betaaln Meunster 50.000 daalder um t spul wier op te bouwn.<ref>[http://forums.skadi.net/showthread.php?t=34845 Christoph Bernhard Reichsfreiherr von Galen]</ref> [[Bestaand:Coesfeld Kreuzweg.jpg|300px|thumb|[[Kruusweg (religie)|Kruusweg]] noabie Coesfeld]] In 1658 verbeud n niejn keaizer van t [[Healige Roomse Riek]], [[Leopold I]], Meunster nog lange hulpe bie boetnlaandse boondgenootn te vroagn. De hoge hearn van Meunster mochn doarduur nit metdoon an de [[Laanddag]] umdet ze gin keaizerlik leager too woln loatn. In augustus 1660 leut Von Galn n dämke bouwn in n rivierken, woerduur't de mölns in de stad nit mear te gebroekn warn. Doarup gungn 2.000 boern an de [[Batse|skuppe]] um n niej kanaal te greawn, um t water umme te leaidn. Oonderwiel heuld al half [[Europa (continent)|Europa]] t hele gedoo in de gaatn. De Stoaten-Genneraal vreug n [[stad (woonstee)|stad]] vanniessen um t leager der in te loatn, mer wier gavn de Meunstersen nit too. Plots sleug t oonderhaandeln umme; duur nen decemberstoarm breuk t dämke, woerduur't de stad blaank köm te stoan. Noa vief moand beleagering zag de stad non in det ze t nit länger teegn konn hooln, en gavn zik oawer. De börgermeaisters wördn vervöngn en Van Galen wör preensbisskop. t Leager van de keaizer treukn noar [[Hongaarnlaand|Hongarieje]] um t met de [[Turkieje|Törkn]] an te spann. [[Bestaand:Muenster Zwinger 7040.jpg|thumb|300px|[[Citadel|Dwangborch]] in Meunster, ebouwd vuur Von Galen.]] In juni gung he Meunster in oonder t buldern van kanonn. Hee har zin bisskopskleed an. Dr warn 100 muzikaantn oet eneugnd um t feestmoal op te vroliken. Hee wol det t nieje stadsbesteur um trouw zwöarn en öare stadsslöttels an n kommedaant van Van Galen gavn, as oonderpaand van öare gehoorzaamheaid. Um de Stoaten-Genneraal nen hak te zetn, leut n vörst zinne anspraak op [[Borklo]] geeldn. Bosskoppers kleppern of en an noar [[n Haag]]. In Oost-Freeslaand was n verskel oawer opvolging an de gang, en Von Galen zag zinnen kaans en vereuwerden in 1663 de Dielerskaanze van [[George Christiaan van Oost-Freeslaand]], wat mer met zeuwn [[Man (geslacht)|man]] verdeadigd wör. de dieler skaanzn lignt an de [[Ems (revier)|Ems]], teegnoawer t städjen [[Papenburg]], wat ne in 1630 estichte vennekolonie was. Van Galen maakn dr ne zelfstaandige [[hearlekheid|hearlikheaid]] van, en zol n kern wean van de Kontrareformasie, umdet t kortbie t Protestaantse Oost-Freeslaand lea. De plaatselike [[bevolking]] was Hollaands gezeendt. In 1664 gung he noar [[Rieksstad Reagensborg|Reagensborg]] vuur de [[Rieksdag (Duutslaand)|Rieksdag]] um zinne probleemn met de Reppebliek en zinne plann vuur nen [[oorlog]] te besprekn. Hee hulp n keaizer te striedn teegn t [[Ottomaanse Riek]] en leawern soldoatn en vuurroadn, dee't skoonwal te late kömn. Umdet n keaizer de ceantn op har, wör beslötn oawer te goan töt de [[Vrea van Vasvár]]. De [[Turkije|Törkse]] troepn van [[Köprülü Fazil Ahmet Pasja]] wördn duur de soldoatn van veeldhear [[Raimondo Montecuccoli]] in de [[Slag bie Szentgotthárd]] in 1664 versloan<ref>[http://www.bmlv.gv.at/omz/ausgaben/artikel.php?id=396 Raimund Fürst Montecuccoli und die Schlacht von St. Gotthard-Mogersdorf im Jahr 1664: Eine Bewährungsprobe Europas von Hubert Michael Mader]</ref> Hollaand en [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]] hadn gin soldoatn esteurd, woarskienlik umdet ze meandn at öar det nit vuurdelig oet zol valn, um de haandelsbelangn met de [[Levant]]. Al vuur 1660 har Van Galen zinne zetel noar [[Sassenborg]] en [[Ahaus]] verplaatst. Coesfeld kreeg dr ne Citadel bie vuur de verstoarking. t [[Fort]] steuk met nen [[bastion]] duur de [[stadsmure]] hen. Beaide zetel en citadel wördn later volledig of ebrökn.<ref>[http://www.coesweb.de/06-12-zitadelle.htm Boden- und Baudenkmal "Zitadelle"]</ref> Vearder wördn der nog vestingswoarken ebouwd in [[Warendorf (stad)|Warendorf]], [[Rheine]], [[Vechta (stad)|Vechta]] en [[Meppen (Nedersaksen)|Meppen]]. He har de riviern [[Ems (revier)|Ems]] en [[Vechte]] breder loatn maakn um t [[achterlaand]] ne bettere verbeending met zee te doon. Um de [[Rooms-Katholieke Karke|roomsken]] kort oawer de greanze geestelik bie te könn stoan, wördn van [[Bokelt]] töt [[Gronauwe|Gronau]] ne riege [[kapel]]n en [[Kaark (gebouw)|koarkn]], ze zogenaamde ''missiehuze'', op erichet. Greanskapeln dee't völle bezeukers hadn warn oonder aandere dee in [[Zwilbrook]], [[Oldenkott]], [[Zuderwiek]] en [[Barlo (Duutslaand)|Barlo]]. == Twee Meunsterse oorlogen == [[Bestaand:Kasteel keppel 2007.jpg|thumb|300px|[[Kasteel Keppel]] (2007). Wör op 1 oktober 1665 in enömn duur Van Galen, den't n joar later löag leut haaln en de verdeadigingswoarken ofbrekn.]] [[Bestaand:Ferdinand von Fürstenberg recevant la these du jeune Hendrick Daemen Musée du Louvre Rosendael Nicolaes.jpg|thumb|300px|Ferdinand von Fürstenberg duur Hendrick Daemen (1669). [[Louvre]]]] n Preens-bisskop maakn twee moal oorlig met Neerlaand. t Eerste moal um de [[hearlekheid|hearlikheaid]] [[Borklo]] op te eeskn noa at de groaf [[Van Limburg-Stirum]] oet te tied was ekömn. Van Galen wol t terugge, umdet t eerst ook al töt Meunster heurdn. De femilie van n oold groaf maakn der al seend 1570 ansproak op, mer in 1652 wör t toch an de bisskop too eweezn, ondaanks det de femilie dr töt in [[Stroatsbörg]] oawer edisterd hadn. Doarnöast was de [[Reppubliek]] wier tol goan vroagn bie de Dielerskaanze op t zuudn van [[Weener]] an de [[Ems (revier)|Ems]]. De Dielerskaanze was in 1665 terugge wunn duur t [[Stoatsen|Stoatse leager]] van [[Willem Frederik van Nassau-Dietz]] en heurdn wier oonder [[Oost-Freeslaand]]. Det heendern ook t [[vervoor]] vanoet Meunster noar zee, en doarumme verhaaln n bisskop det op de oonderdoann van [[Christina Charlotte van Württemberg]], de weddevrouwe van George Christiaan van Oost-Freeslaand.<ref>Bol, G.Ph. (1972) Het opkomen van het onweer, p. 29. In: [[Friesland]] in het rampjaar 1672. It jier fan de miste kânsen. Onder redactie van J.J. Kalma, & K. de Vries.</ref> n [[Grönnen (stad)|Grönninger]] börgemeaister [[Johan Schulenborgh]], den at t in zinne stad mos liedn, umdet he de geeldes en de [[Ummelaanden]] har ehulpn, beud zinne dienstn an de bisskop an. Schulenborgh hopn zo zinne vuurmoalige kollega's terugge te pakn.<ref>[http://www.dbnl.org/tekst/blok013gesc03_01/blok013gesc03_01_0006.htm Geschiedenis van het Nederlandsche volk. Deel 3, P.J. Blok]</ref> Nen rechter oet [[Doorwerth]] vluchen noar Meunster, noa at nen anslag op [[Ernem|Oarnem]] en [[Doezebarg|Doesburg]] oetköm. n Bisskop veund det de kattoliekn slachtoffer warn ewördn van de plakkoatn. [[Johannes van Neercassel]] drung zinne geleufsgenootn an trouw te wean an de [[Stoaten-Genneraal van de Neerlaanden]]. === n Eersten Meunstersen oorlog === Augustus 1668 wör groaf [[Ernst Wilhelm van Beantem]], den't etrouwd was met de walgevallige Geetruy van Zelst oet [[Deutekem]], hemelik Roomsk. Det deed he um zinne opvolging zeker te steln in de Groafskop, det oonder beskoarming steund van de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]].<ref>[http://books.google.nl/books?id=3UADAAAAYAAJ&pg=PA205&lpg=PA205&dq=van+Zelst+Bentheim&source=bl&ots=CvuR3C0nHl&sig=YO5fAaPM3kz0gh69PXqS4D0EyYY&hl=nl&ei=zkOVSuSlMoSy-Aaeju3yDQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2#v=onepage&q=van%20Zelst%20Bentheim&f=false Geschiedenis van het graafschap Bentheim], Wessel Friedrich Visch</ref><ref>[http://www.heraldica.org/topics/royalty/g_morganat.htm Unequal and Morganatic Marriages in German Law]</ref> Van Galen nöm t gebeed in met zin good vuurbreaide leager en 60 [[kartouw]]en. Iederene meann at t vuurbedacht was, en Van Galen was der onmeundig wies met. Vuurjoar 1668 skreef Van Galen nen breef an [[Paus Clemens IX]] met verzeuk um mear hulpe vuur zinne regearing. [[Spanje]] en [[Fraankriek]] mosn um helpn en t oonderling bielegn. Hee har töt dee tied zik nooit bemöaid met de Fraansk-Spaanse [[Devolusieoorlog]]. === n Tweeden Meunstersen oorlog === Zommer 1672 (ook wal es an eduudt as t "[[Rampjoar]]") köm Van Galen met hulpe van [[Maximiliaan Hendrik van Beieren]] (n bisskop van Köln), in totaal mear as 30.000 man, en t Fraanske leager van [[Lodewiek XIV]], bie [[Oaverdeenkel]] in [[Tweante]] de greanze oawer. Hee kreeg zinne [[Heerlekheid Borklo|hearlikheaid Borklo]], en ook de [[Achterhook]]se [[Heerlekheid|hearlikheedn]] [[Lechtenvoorde]], [[Breevoort]] en ook [[Anholt]]. == Reffereansies == <references/> {{DEFAULTSORT:Galen, Bernhard Van}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Gelderlaand]] [[Kategorie:Geschiednis van Grunnen]] [[Kategorie:Geschiedenis van Nederlaand]] [[Kategorie:Geschiedenis van Frieslaand]] 9jhmiccna1z1zj09vi66dra3jaohv6k 0 14756 265241 259306 2013-05-09T23:21:30Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki n '''Variaant''' ien de [[toalkunde]] geft n varioatsie aan binnen n bepoalde groep. Man kin t vergelieken mit n [[dialekt]], môr t verschil bie n dialekt is dat t ôfwiekt van n bepoalde vörm woar aal dialekten mit verleken worden. Van n variant proat man voak bie streektoalen, zo as t [[Leegsaksisch]] en t [[Occitoans]], woarbie nait ain standerd bestaait, môr wel onderschaaiden tuzzen de bepoalde steden, dörpen en regionen. {{Begin|gos}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Taol]] ozkf01ir1pntw17r7hrxxghyjrnmfwi 0 14757 263552 259307 2013-05-04T23:54:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ik-ich-Isogloss - Uerdinger Lien.svg|thumb|right|200px|Ürdinger Liene: Ik/Ich isoglos, den't Neersassies van t Hoog-Duuts oonderskeaidt]] Nen '''isoglos''' is ne term oet de [[sproakenkeunde]]. t Is ne liene op ne kaarte, dee't angef woer't sproak[[variaant]] 1 opheuld en sproakvariaant 2 begeent. Nen isoglos is nit allensumvattend; t gef n verskil an op één kleain oonderdeel van ne sproakvariaant. Zo kan t dus vuurkommen det der n oonderskeaid tusken twee gebeden besteet wat t gebroek van woard A angeet, mer det beaide gebeden eenzelfde woard B gebroekt. Vuur t Neersassiese gebeed is de [[Benratherliene]] (''maken''-''machen'') nen belangrieken isoglos. n Term isoglos keump van t [[Grieks]] ''ἴσος'' ísos, wat "zelfde, vergeliekber" betekent, en ''γλῶσσα'' glōssa "tonge, dialekt, sproake". Isoglossen köant op verskeaidene andachtspeunten in edeeld worden. Zo he'j isoglossen op grammatikaal verskil, vervogingsverskil, wöardeskat en oetsproake. In t [[Neersassies]] gebeed is völle sproakenoonderzeuk edoan noar wöardeskatsverskillen, oonder mear duur [[G.G. Kloeke]] en [[Jo Daan]], dee't skappen vol met isogloskaarten hebt noa eloaten. Vearder he'j op grammatikaal peunt de isoglosse van t [[eenheidsmearvoold]] (gebeed 1 "ik warke-wie warkt" tegenoawer gebeed 2 "ik warke-wie warken"), op vervogingsverskil bv. de verkleinwöarde (gebeed 1 "beumke" tegenoawer gebeed 2 "beumpie"), op wöardeskatspeunt (gebeed 1 t gebroek van "[[weule]]" tegenoawer gebeed 2 "vroot") en oetsproakeverskil (gebeed 1: "wark", gebeed 2 "waark", gebeed 3 "weark", gebeed 4 "woark", ezw.) Grote dialektgroepen hebt vake meardere oawereenkommende isoglossen. Doarmet wörd bedoold det meardere isoglossen (nen isoglossenbeundel) van meardere andachtspeunten ongevear dezelfde greanze hebt. Dee greanze gef dus n grötter dialektverskil an. ==Zeet ook== * [[Dialekt]] * [[Sproaklear]] * [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Sproakleer]] cnun6svbkvkzhnse5txco9haiztqe20 0 14759 290840 263379 2016-11-02T11:09:40Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki Nen '''Biskop''' (van t [[Grieks]] ''epi-skopos'' "op-zichter") is in völle [[kristendom|kristelike]] [[Kaark (geleufsgemeenschap)|koarken]] nen geesteliken hearser oawer n bepoald gebeed, det wier bepoalde ''[[karspel|parochie]]s'' umvat, t [[bisdom]]. t Ambt van bisskop, en ook alle biskopn bie mekoar, wör ook wal t ''episkopaat'' eneumd''. Eankele bekeande biskoppen warren [[Sunterkloas]] (biskop van Myra) en [[Bernhard van Galen]] (Biskop van [[Meunster]]). {{Begin|twd}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] pr2x00840ol6n0h7uv7lo8hhy4blb3f 0 14760 141078 2010-03-19T10:04:52Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Biskop]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Biskop]] 3e4kak4xk1o0mxyhw5gf6tjov93q027 0 14761 141079 2010-03-19T10:05:20Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Biskop]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Biskop]] 3e4kak4xk1o0mxyhw5gf6tjov93q027 0 14762 291026 230799 2016-11-03T12:38:45Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:EstherPierweijer.jpg|thumb|right|Esther Pierweijer]] '''Esther Pierweijer''' ([[Eanske]]) is ne [[aktrice]] en zängeresse oet [[Tweante]]. t Bekeandst is he wörden duur zinne rolle in de regiosoap [[Van Jonge Leu en Oale Groond]], as ''Lineke Bodé''. Hee studeern in [[2000]] of an t konservatorium van [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]], op [[zaank]], [[fioul|viool]] en [[piano]]. Pierweijer keump oet ne muzikale femilie. Zin vaa was konsertpianist, en zin moo spöllen zelf vuur de wille piano. Pierweijer zat ook bie [[Kinderen voor kinderen]]. Hee dut optreaden met de Novomundo Dinnershow in [[Hilversum]] en hee dut achtergroondzaank bie [[Thomas Berge]] en [[Petra Berger]]. Wieders hef he nog n zetjen met ehulpen an t zaankprogramma ''Singing Bee'' van [[Gordon]].<ref>[http://www.twentevisie.nl/pdf/0806-16.pdf Twentevisie.nl] Esther Pierweijer wil doorbraak forceren via televisie. 06/2008</ref> Met de band [[ENorm]] nöm he as ''Lineke Bodé'' t nommer "Good te pas" op, volledig in t [[Tweants]]. ==Reffereansies== <references/> ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.youtube.com/watch?v=lFg-HRT3QOI Esther Pierweijer bie t programma EDNED op RTV Oost] *[http://www.youtube.com/watch?v=DbnKy132Jz4 t Nommer "Good te pas" met ENorm] {{DEFAULTSORT:Pierweijer, Esther}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse zanger]] [[Kategorie:Akteur]] [[Kategorie:Tukker]] [[Kategorie:Muzikaant uut Oaveriessel]] [[Kategorie:Dialektmuziek]] al7lie65p2e54072r8j7glf57k10q48 0 14763 291023 291022 2016-11-03T12:36:07Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verbeending */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:DietGerritsen.jpg|thumb|right|200px|Diet Gerritsen]] '''Diet Gerritsen''' ([[Aalten]], [[1960]]) is ne [[Neerlaand]]se [[akteur|actrice]], [[dirigeant]], koorleaider en [[sopraan (zaankstemme)|sopraan]] in t koor van de [[Nasjonale Reisopera]]. ==Akteerwark== Gerritsen is vuural bekeand as ''Fenna Wildspieker'' oet de [[Tweants]]e soapriege [[Van Jonge Leu en Oale Groond]]. Hee spölt de dochter van Hendrik en Minie Wildspieker, en zuster van Alwie en Monique (Monkie) Wildspieker. Noa at zin vaa (espöld duur [[Jan Roerink]]) oet de tied keump, geet Fenna terugge noar [[Tweante]] um met zin moo t boerenspul van Wildspieker te behearen. Um disse [[boerderieje]] löp t grötste gedeelte van de soap. Fenna is eskeaiden van Jaap Oosterveld en hef ne dochter, Zilver. In n poar ofleawerings van t eerste seizoen geet ene van de verhaallienen oawer Fenna, den't ne relasie krig met Gerrit Olde Weernink, espöld duur [[Herman Finkers]]. ==Zaank== Feaitelik is öar akteerwoark eankelt biezaak, t meeste woark dut he as klassiek sopraan. Bie de nasjonale Reisopera dut he met an ongevear vief oetvoerings in t joar, en as eankeling dut he zingen in [[opera]], [[operette]], [[oratorium|oratoria]], [[kantate]]s en leedprogramma's. As dirigeant steet he vuur t koor Intervocaal oet Eanske. == Willem Wilmink == Vearder dut he völle tekste van [[Willem Wilmink]] oetvoeren en zingen. Völle vertaald woark hef he van Wilmink ezungen en spöllen de heuwdrolle in de [[musical]] [[De Pathmosprinses]]. ==Oetgoande verbeending== *[http://www.dietgerritsen.nl/ Offisjele webstea van Diet Gerritsen] {{DEFAULTSORT:Gerritsen, Diet}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse zanger]] [[Kategorie:Akteur]] [[Kategorie:Muzikaant oet den Achterhook]] m7j2bzwliylxwr6evo0h4ixrz5opv8d 0 14764 141101 2010-03-19T13:19:28Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Diet Gerritsen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Diet Gerritsen]] frf93kycws0yfp65ku34tjj8yzc7lm0 0 14766 284967 268345 2016-06-25T13:53:37Z MaxDel 13220 wikitext text/x-wiki Nen '''Akteur''' of ne ''aktrice'' is der ene den't n [[karakter]] oetbeeldt in n verhaal of rolnspel. Nen akteur kan in verskilnde vuurstellings spöln, zo as in t [[Theater (keunstvorm)|theater]], vuur de [[tellevisie]], in nen [[film (cinematografie)|film]], as trainingsakteur bie [[kommunikasietraining]]. Ook kan he in [[teeknfilm]]s ne stemme insprekn, of in reklamefilmkes. Elk van disse vuurstellings mut op ne bepoalde akteermanere benöaderd wordn. Nen akteur kan völle of helemoal niks liekn op t karakter det he spöln mut. hee kan ne aandere leaftied "annemn" en mangs zelfs n aander geslacht. Ze köant n board of snorre loatn stoan, en mangs zelfs kilo's gröain of ofnemn as det better bie t karakter past. Ook kan ne bepoalde kleadingsstiel of hood, [[pette]] of [[pruuk]] gebroekt wordn. Vuur t spöln in [[musical]]s en [[opera]] is nog wier ne aparte benöadering neudig, umdet n akteur doarin ook mut könn zingn en daansn. Vuur verskeaidene roln zeent verskeaidene akteurs neudig. Nen bökkerd van n akteur zal nit vlot evroagn wordn vuur zeute fienbesnoarde roln. Aandersumme zol t ook nit woarkn, as n fien heanig kearlken in drokke onbenullige skeetfilms mus spöln. {{Commonscat|Actors}} {{Commonscat|Actresses|Aktrice}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Akteur]] 5039wikz3sq028q4k012gidon3vfpat 0 14767 141106 2010-03-19T14:14:56Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Tillevisie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Tillevisie]] cuz7odbjw8n3yolf6yjs4032hkqy9jd 0 14768 141116 2010-03-19T17:32:32Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Akteur]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Akteur]] 5av72x9jljfxg5odznh529vkyr2ch6f 0 14769 141136 2010-03-19T21:36:20Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Akteur]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Akteur]] 5av72x9jljfxg5odznh529vkyr2ch6f 0 14770 141137 2010-03-19T21:36:34Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Akteur]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Akteur]] 5av72x9jljfxg5odznh529vkyr2ch6f 0 14771 141218 2010-03-20T17:19:13Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Indo-Uropese taolen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Indo-Uropese taolen]] b1txotww6cyeigmxwrqq6zm51p7xfk6 0 14772 141219 2010-03-20T17:19:38Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Indo-Uropese taolen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Indo-Uropese taolen]] b1txotww6cyeigmxwrqq6zm51p7xfk6 0 14774 141378 2010-03-22T10:24:15Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Tachtigjoarigen Oorlog]] ([[Emden]]) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Tachtigjoarigen Oorlog]] e7mgyrdafhm1baiqqixzvhhabtxatsl 0 14775 141379 2010-03-22T10:28:57Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Heilige Roomse Riek]] ([[Emden]]) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Heilige Roomse Riek]] 407gwkntocfd1u23lolh8v8yp1iiwrd 0 14777 247892 141391 2012-11-24T18:49:14Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Christoph Bernhard von Galen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Christoph Bernhard von Galen]] d3ss2nd2g5klzz20uvrkn1dga1gkjib 0 14778 279570 274056 2015-03-27T17:46:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Cello front side.png|thumb|right|200px|Cello van vuurten en opzied]] [[Bestaand:Cello study.jpg|thumb|right|Nen cello]] Nen '''cello''' (sprek oet: ''SEL-lo'' of ''TSJEL-lo'') is n [[striekinstrumeant]]. n Naam is ne ofkorting van ''violoncello''. Enen den't cello spölt, neumt ze nen ''cellist''. Nen cello wörd gebroekt as eankelspel-instrumeant, mer ook in [[kamermuziek]] en grote [[orkest]]en. t Is t één-noa-grötste striekinstrumeant in t hudige [[symfonieorkest]]; allene n [[kontrabas]] is grötter. == Beskriewing == n Naam ''cello'' is ne ofkorting van t [[Italiaans]]e ''violoncello'', wat "kleaine [[violone]]" beduudt. Dit verwis noar de violone ("grote viola"), t leegst-estemde instrumeant oet de [[viola da gamba|violafamilie]]. Dit is de groep striekinstrumeanten dee't later vervöngen of oawertröffen wörden duur de vioolfemilie. n Offisjelen naam is dus "viola grote kleaine". Teegn t [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] wör t gebroekelik um n naam violoncello of te korten töt 'cello.<ref>Delbanco, Nicholas. (1 jannuwoari, 2001) [[Harper's Bazaar]]. ''[http://www.encyclopedia.com/doc/1G1-70397117.html The Countess of Stanlein Restored. (Violoncello van [[Bernard Greenhouse]] wörd op elapt).]'' Volume 302; Issue 1808; Page 39.</ref> Rechtevoort wörd ''cello'' (zoonder hogen komma) algemeen gebroekt. Nen cello hef veer snoaren dee't op viefde toonintervallen van mekoar estemd zeent. De leegste snoare is estemd op C2 (twee [[oktaaf|oktawen]] leger as de [[middelste C]]), vervolgens de aandere snoaren op G2, D3 en A3. n Cello is dus t zelfde estemd as de viola, mer dan n oktaaf leger. Nen cello wörd oawer t algemeen zittende bespöld. An de eunderkaante van n cello zit ne pinne woerop n cello steet. De spöller zit achter n cello, den't rechtop eheulden wörd, tusken de bene. n Toon wörd emaakt duur met nen [[striekstok]] (ook wal "striekboage" neumd) oawer de snoaren de strieken. n Cello wörd vake in verbaand ebracht met Europese klassieke muziek, en der wörd mangs van ezegd det t geluud van t instrumeant t meest op de meanskelike stemme lik. t Instrumeant is deel van t standaard orkest, leawert de bastoon in [[striekkwartet]]ten en keump ook vake vuur in völle kamermuziekgroepen. Der zeent n hoop stukke skrewen vuur cello, zo as [[cellokonsert]]en en [[cellosonate]]s, zo as de bekeande [[Cellosuites (Bach)|Cellosuites]] van [[Johann Sebastian Bach|J.S. Bach]]. t Instrumeant keump nit zovölle in [[popmuziek]] vuur, mer der zeent wal pop- en [[rockmuziek|rockvärskes]] woerin't ne cello vuurkeump, zo as bv. in t nommer ''Wonderwall'' van n [[Groot-Britannië|Britsen]] band [[Oasis]]. Mer ook in grote [[hiphop]] en [[R&B]] oetvoerings, zo as bie zängeresse [[Rihanna]]. == Refereansies == <references/> == Oetgoande verbeending == * [http://www.cello.org/ The Internet Cello Society] ([[Engels]]) {{Commonscat|Cello}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] sqnt6szfntvxfoi13z7yn7v1z9yx5xn 0 14779 141415 2010-03-22T14:09:56Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Klarinet]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Klarinet]] 6p1yv8l0g3u3d0czket7mecssij9djq 0 14780 141433 2010-03-22T14:46:17Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Van Jonge Leu en Oale Groond]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Van Jonge Leu en Oale Groond]] pz5wlsihxftvjtf6omz5srnqygsj9py 0 14781 263870 175354 2013-05-05T21:49:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Vals Geweld''' is ne [[boerenrock]]groep oet [[Diekerhook (Riesn-Hooltn)|Diekerhook]], in de gemeente [[Riessen-Hoolten]]. Ze spölt vuural bekeande nommers van [[Normaal]] en [[Jovink en de Voederbietels]], mer beent ook gangs egene nommers te skriewen. Vals Geweld is op-erichet roond [[Old-en-nij|niejjoar]] [[2007]]/[[2008]], en besteet oet Carlo Oude Nijeweme ([[drums|tromset]]/[[zaank]]), Herbert Tuitert ([[basgitaar]]/zaank), Timo Aarnink ([[gitaar|eankelspelgitaar]]/zaank) en Patrick Meilink, slaggitaar. ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.valsgeweld.nl/ Öare webstea] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Dialektmuziek]] 5ekvrf40wuqn1d788iwltzi6u4r1idm 10 14783 266839 259337 2013-05-10T20:51:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel1|Astoeriaans|ast|Esti usuariu pue contribuir con un nivel [[:Kategorie:Gebruker ast-1|'''básicu''']] d'[[:Kategorie:Gebruker ast|'''asturianu''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ast-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ast-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ast-1]] </noinclude> lrta47f5d7g9hn20hu8o0zty25scmyb 14 14784 266016 259336 2013-05-10T16:11:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker ast| 1]] 04dful6q754vkvkggcs4jgjztvkbub9 14 14785 259335 251400 2013-03-11T12:13:38Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 71 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6388988]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|ast]] 04qblmch6j2wyz61yg7ky7ux7b9jetl 0 14786 290945 271528 2016-11-02T15:03:26Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Mark Tuitert 2006.jpg|thumb|right|200px|Tuitert in 2006]] '''Mark Tuitert''' ([[Hooltn]], [[4 april]] [[1980]]) is nen [[Neerlaand]]sen beroopsskaatser. Zin grötste zeage töt non too is nen gooldn plak vuur de 1500 meter op de [[Olympiese Spöllen]] van [[2010]] in [[Vancouver]]. In [[2005]] wun he al met [[Erben Wennemars]] en [[Carl Verheijen]] de ploognachtervolging, en wör he Europees kampioen in [[2004]]. In [[1999]] wör he wearldkampioen in de jeugndklasse. Tuitert wont al seend n antal joar in [[heerenveen|Heernvenne]], met zinne vrouwe [[Helen van Goozen]], den't vroger zelf ook skaatsen dee. Tuitert dut in de vrieje tied ook gearne [[skeeleren|skeelern]] en [[gitaar]]spöln. Um zinne zeage op de Olympiese Spöllen in Vancouver wör he ridderd in de [[Orde van de Nederlandse Leeuw]]. ==Oetgoande verbeending== *[http://www.marktuitert.nl/ Offisjele webstea van Mark Tuitert] {{DEFAULTSORT:Tuitert, Mark}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Sporter oet Oaveriessel]] [[Kategorie:Skaatsen]] 4i053iu4vh3omffw7llwl8mlu72tpb7 10 14788 267083 218243 2013-05-10T22:39:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" |[[Ofbeelding:Warning_icon.svg|32px|left|!!]] |Op http://nds-nl.wikipedia.org kö-j disse ofbeelding gebruken a-j dudelek maakt dat [[RTV Oost]] de rechten hef met iets as "<code>© [[RTV Oost]]</code>" of "<code>© http://www.rtvoost.nl</code>". A-j de ofbeelding buten dissen wiki wilt gebruken, mo-j [[RTV Oost]] zölf om verlof vragen. Disse ofbeelding is evönden op http://www.rtvoost.nl/images/T3/Origineel/{{{1|{{{id}}}}}}.jpg <small>[[Ofbeelding:Flag_of_the_United_Kingdom.svg|18px]] This file may only be used within nds-nl.wikipedia.org. For other uses you need explicit permission from [http://www.rtvoost.nl RTV OOst].</small> |}<noinclude>{{Dokumentatie}} [[Kategorie:Mallen licentie]] </noinclude> swr3yak0m1il2ejiujvaa9rnshkvywc 0 14791 280511 263030 2015-04-12T14:33:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki De '''Meuhoek''' is een buurtschap in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{commonscat|Meuhoek}} {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] mmqjipz9wk0d6dqn7e40pmrikr3iqa8 0 14792 280602 263307 2015-04-12T14:50:52Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki De '''Wittebrink''' is een buurtschap bi'j de Tol an de weg van [[Zellem]] noar [[Hummel]] in de gemeente [[Bronckhorst]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] jm6k14csbhn3lhf758xn555r7ugtvjs 6 14797 181608 151582 2011-02-27T23:52:50Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == [[Monique Sleiderink]], tillevisie- en radioprissentatrice en redacteur bi'j [[RTV Oost]]. == Licentie == {{RTV Oost/Verlof|32917}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Sleiderink, Monique]] pxjjgpx6pxsc54lpqpsrcvhfwh5eqot 0 14805 271990 263388 2013-12-07T15:34:57Z Lotje 5052 {{commonscat|Typha latifolia}} wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Typha latifolia MichaD.jpg|thumb|Bolnpeetr]] '''Bolnpeetr''' ([[Latien]]: ''Typha'') is et [[Riesns|Riessense]] woord vuur ''lisdodde'', een [[geslachte (biologie)|geslacht]] oet de [[lisdoddefamilie]] (''Typhaceae''). Dr bint twee soortn lisdoddes dee at in [[Neerlaand]] vuurkomt: *[[Grote lampepoetser|Nen grootn]] (''Typha latifolia''), en *[[Nen kleann]] (''Typha angustifolia'') Nen grootn bolnpeetr is ne plaante oet de lisdoddefamilie (Typhaceae). Het is nen roem 2 m hooge plaante met lange groote blaadern, en nen karakteristieken broene 'segoare' ant oeteande van 'n stengel. ==[[Nedersaksisch]]== *[[Veluws]]: **''papenkullen'' **''lampepoetser'' **''plumen'' **''dullen'', ''kattestart'' ([[Bunsjoten]]) **''lisdodde'' **''lange heileuverpoot'' ([[Elburg]]) **''toezebolle'' ([['t Attemerbroek]]) ==Mooi um te weetn== *De [[Riessen]]se [[karnaval]]sverenige ''De Bolnpeetrs'' is verneumd noar disse plaante. {{commonscat|Typha latifolia}} [[Kategorie:Plaante]] [[Kategorie:Tweants artikel]] cy2x0e5dtjq80wd0lt9lnykdwar1z0e 0 14812 142227 2010-03-26T23:08:08Z Servien 7 [[Lampepoetser]] is ewiezig naor [[Grote lampepoetser]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Grote lampepoetser]] gj7x1zjuwvzjqdurdodzlfs4m4hu572 0 14819 142874 2010-03-30T16:30:44Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Gietelink]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gietelink]] d4aonm59f5bypwydlemcalywatig97p 0 14820 142880 2010-03-30T17:05:02Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Vervoor]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[vervoor]] pm9j801392rly65n5u8x2su8izjrhkv 0 14821 142881 2010-03-30T17:08:26Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kommunisme]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kommunisme]] qhfsbogo3rb8xgp2r3ff6mv1zxi2rvj 0 14822 292008 291209 2016-12-07T13:42:24Z Servien 7 wikitext text/x-wiki n '''Kreenk vuur de Twentse Sproak''' (vuur t gemak vake ofkortt töt ''KTS'') is ne vereniging dee't zik gangs hoaldt met t behoald en bevördering van de [[Tweants]]e sproak. Dit doot ze oonder mear duur [[Kaark (geleufsgemeenschap)|kaarkdiensen]] in t Tweants te hoalden en duur t opstellen vant [[Tweants Kwarteerken]], ne lesriege in en oaewr Tweants vuur op legere skolen. In t besteur zitt Joop Weber, Vera Wiefferink, Harry Groener en Karin Hagreize. Um de twee joar reikt ze de Anmodigingspries oet vuur leu dee't zik drok maakt vuur de Tweantse sproake. De KVTS-skriefwieze is oetbracht in t beuken ''Twents, hoo schrief iej dat''. Eent in de zovölle tied keump n Kreenk met n [[Bodbreef]], n blad in t plat vuur alle leden van n Kreenk. == Oetgoande verbeending == * [http://twenteakademie.nl/kreenk-vuur-de-twentse-sproak/index.php Offisjele webstea] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tweants]] [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] sshr7lku9v4haoew99fahk7lwte73on 10 14828 272009 266825 2013-12-09T03:28:48Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {| style="background-color: transparent; text-align: center;" align="center" class="plainlinks" | style="text-align: center; font-size: 2em; line-height:normal;" | '''Brekschakelaar''' |- | style="text-align: center; font-size: 100%; padding:0.2em;" | [[Ofbeelding:Crystal Clear action exit.svg|frameless|link={{fullurl:Special:Blockip|wpBlockAddress={{PAGENAMEE}}&wpBlockExpiry=indefinite&wpAnonOnly=0&wpEnableAutoblock=0&wpCreateAccount=0&wpBlockReason=Bot+malfunctioning:}}|Uut!]] |- | '''[[Wikipedie:Beheerder|Beheerders]]''': Druk op dissen knop, as {{{name|{{PAGENAME}}}}} op hol esloagen is. Nich-beheerders könt losesloagen bots in [[Wikipedie:de praothoek|de praothoek]] melden. |}<noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen beheer]] [[Kategorie:Mallen bots]] </noinclude> 77hd6szososg6gqyguap25yekya2ll6 14 14829 266372 143299 2013-05-10T17:28:40Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mal|Bots]] tq6cz4kcj9q9evenuukothbz825kooh 0 14831 278551 278549 2015-03-18T22:28:17Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{coordinate| NS=52/27/30/N|EW=4/37/10/E|region=NL-NH| dim=5000|type=city|pop=28600| map=right|maplevel=adm1st|article=/}} '''IJmuden''' ([[Nederlaands]]: ''IJmuiden'') is ne kustplaatse in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Velsen]] in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Noord-Hollaand]]. t Noordzeekanaol is daor mit sluzen an de [[Noordzee]] verbunnnen. In n hoawenmond legt t [[Forteilaand]], onderdeel van de [[Stelling van Amsterdam]]. IJmuden hef vier hoawens; de vissershoawen en nen visofslag, de heringhoawen, de IJmondhoawen en ''Seaport Marina IJmuiden'', ne rekreasiehoawen. IJmuden is hiermit de derde greutste hoawen van heel t laand. Alleen de hoawens van [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] en [[Amsterdam]] zeent greuter. IJmuden is ok de greutste vissershoawen van Nederlaand. Vanoet IJmuden is ok ne veerdienst noar [[Newscastle]]. ==Foto-oetstalling== <gallery> Ofbeelding:Vissersboten IJmuiden.jpg|Visserschepen Ofbeelding:Hoogovens.JPG|Hoogovens Ofbeelding:IJmuiden, Wasserturm Evertsenstraat 01.JPG|Watertoren </gallery> ==Oetgoande verwiezing== {{commonscat}} {{Dialekt|twd||Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Noord Hollaand]] hre1xd7y4uzm4i5g883c0qui522z3b0 0 14832 143379 2010-04-02T19:25:40Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Wimme]] ([[Nedersaksische gerechten]]) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wimme]] doflh5loqxjsbkzwk4p7ea1khmrv0mh 10 14834 267088 143431 2013-05-10T22:40:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| class=toccolours style="text-align: center; width: 100%; font-size: 120%; clear:both; margin:0.75em auto" | <big>'''Let op''':</big> Dizze ziede dut mit aan de '''[[Wikipedie:Skriefwedstried|schriefwedstried]]'''. Wen joe nait de oorspronkelke schriever binnen, worden joe verzöcht gain wiezegens tou moaken, tot dat schriefwedstried tou ìnde kommen is. Systeemwiezegens oetzunderd. Dizze ziede heurt tou '''{{{1}}}'''. |}<includeonly> [[Kategorie:Skriefwedstried artikels]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Skriefwedstried artikels|!{{FULLPAGENAME}}]] {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen beheer]] </noinclude> mwpkyxjofhx7pgar8afdt770v8x60mo 14 14839 266599 261223 2013-05-10T18:32:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie]] g9zc5nebixjijewv6kpnr2tenqhfh74 0 14841 291571 263453 2016-11-07T14:55:31Z Wwikix 13678 /* Verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Eantersewaarf.jpg|thumb|right|300px|De Eanterse Waarf]] De '''Eanterse Waarf''' is n gebouw in t [[Tweante|Tweantse]] [[Eanter]], woer't noar oold gebroek en tradisie [[zoomp]]en bouwd wordt. De Waarf Is ebouwd in 2009, en n koppel vriejwilligers en leefhebbers zeent der gangs um noar oolde beskriewings nen niejen zoomp te bouwen. Nöast t zoompenbouwen zeent der ook oetstallings oawer t gebroek van ''water in Tweante'', en wordt der roondleaidings egewen oawer de spesjale bouwwiezes van zoompen. t Gebouw is in [[Saksen (vôlk)|Sassiese]] stiel op etrökken, mer der zeent moderne ellemeanten biej edoan. Vuur de Waarf is ne helling emaakt, woervanof de zoompen in t water eloaten köant worden. t Projekt is betaald en op ezat duur Stichting Enterse Zomp, met hulpe van de Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij. Op moandag n [[7 november|7den november]] [[2011]] wör dr vuur t eerst in 135 joar nen niejen eantersen zoomp in t water eloaten, n eersten vanof de nieje Waarf. De Kommisoaris vuur de Keuniginne, [[Ank Bijleveld]], deupen t skip.<ref>[http://www.deweekkrant.nl/artikel/2011/november/07/_vid_nieuwe_enterse_zomp_te_water deweekkrant.nl. Nieuwe Enterse Zomp te water] met filmken. 7-11-2011. Bekekn: 7-11-2011</ref> ==Oetgoande verbeending en reffereansie== *[http://www.entersezomp.nl/index.php?id=3 Entersezomp.nl - Offisjele webstea] ==Verwiezing== <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Kategorie:Wierdn]] c32owe4mbmagccpg0cklk4mnve8trdq 6 14842 181589 143542 2011-02-27T23:01:07Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Wikipedie:Gin Kattegerie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == De Eanterse Waarf, n niej gebouw in Eanter, Tweante, woer't noar oold gebroek zoompen ebouwd wordt. Foto is emaakt duur Henk pluums, van http://www.henkpluimers.nl == Licentie == {{GFDL}} [[Kattegerie:Wikipedie:Gin Kattegerie]] oz89na8zs7up1b2z2isvi2t0r87x89e 0 14843 143545 2010-04-03T19:44:59Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Eanterse Waarf]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Eanterse Waarf]] nml007j59mgl7qnrshnbei5ar5no898 0 14844 143546 2010-04-03T19:50:58Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Eanterse Waarf]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Eanterse Waarf]] nml007j59mgl7qnrshnbei5ar5no898 0 14845 279247 274618 2015-03-27T16:52:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Arnhem los hoes.jpg|right|thumb|Vuurbeeld van ne Sassiese boerderieje]] De '''Sassiese bouwstiel''' is in de [[architektuur]] ne wieze van huze en [[boerderieje]]n bouwen. t Meest kenmaarkende an Sassiese geböwwe beent de in verhoolding lege [[mure]]n en de hoge peuntkappe der op. De kappe kan wal 2/3 van de heugte oetmaken. Sassiese geböwwe beent op etrökken um n [[Eek (boom)|ekenhoolten]] geraamte, wat zowal binnen als boeten in t totaalbeeld terugge is te zeene. Tusken dat geraamte beent de muren met steender dichte messeld, en vrauer wal met [[leem]]. De kappe is vake van [[reet]], mer wörd um de kosten vake ook van pannen emaakt. Ook wörd der wal es ne reetne kappe met nen pannenraand der oonderlaanks emaakt. De veansters beent vake veerkaant en bestoat oet verskeadene kleane ruutjes. Ze köant met luken of eslötten worden. Disse luken beent mangs eskilderd in de kluren van de hearenfemilie woer at t hoes vrauer tau heuren. Vake zit de vuurdure ook direks an de vuurgiewel, en in de achterdure zit vake ne veerkaante of of-eroonde niejndure, ne grote dubbele dure den't direks op de [[delle]] anslot. De vuurgewel is vanof de eerste verdeping vake met heultene plaanken besloan. Mangs stekt dit beskot nog nen halven meter oawer de begoane groond. Disse bauwstiel is direkt of-eleadt van de [[middeleewn|middeleewse]] Sassiese bouwstiel. Daudestieds hadden dee al de lege ziedwaanden en de grote, meesttieds reetne kappe. t Grötste verskil was dat daudestieds de fundering helemoal van hoolt was. Later maakten ze dit van kleai of semeant-achtigen briej, wat op zikzölf wier volget wör duur bakkeies. In de oorsproonkelke heultene geböwwe leawden de leu en de beeste met mekaar in ene kamer. Dau't de bakkeie mear in gebroek köm, wörren der ook verskeadene kamers emaakt. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Architektuur]] n5q6b1w4t8a53bea844cef1xqqo449q 0 14846 143579 2010-04-04T12:15:17Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kìrstman]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kìrstman]] mn1xx9rfv37xlpk7wi7zd7aekfsevb0 0 14847 264720 259401 2013-05-06T21:37:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Easter_Bunny_Postcard_1907.jpg|thumb|250px|Een plaotjen van de paoshaoze]] De '''paoshaoze''' of de '''paoskniende''' is in de [[protestantisme|protestanse]] tredisie een verzunnen [[kniende (dier)|kniende]] waorvan der an kienders verteld wönnen dat e [[paosei]]ers brengt mit [[Paosen]]. In [[Rooms-Katholieke Karke|kattelieke]] gebieden ([[België]], [[Frankriek]] en in 't zujen van [[Nederlaans-Limburg]]) vertellen ze de kienders dat de paoseiers deur de [[paosklokken]] ebröch wönnen. De klokken bin nao 't lujen tiejens 't [[Gloria (mis)|Gloria]] van de [[Hoogmis]] op [[Witte Donderdag]] naor [[Rome]] vertrökken um daor de eiers te haolen. Disse klokken hemmen de vorm van karkklokken met vleugeltjes en vliegen deur de loch. Deurdat de feesdagen zo commercieel ewönnen bin, wönnen zowel de eiers, haozen as de klokken veural as sukelaod verkoch. == Oorsprong == Iezelig veul ''[[heiden]]se gebruken'' waormee de weerummekeer van 't [[veurjaor]] evierd wönnen, bin in de gebruken van 't christelijke paosfees over-eneumen. 't ''Ei'' is 't symbool veur 't ontkiemende leven in 't vrogge veurjaor. De [[haoze]] is een van oorsprong heidens symbool en is altied een symbool van [[vruchbaorheid]] ewes. Vrogger vunnen ze eiers in ouwe haozelegers en/of kniendeholen dee eleeg wönnen deur verschillende [[voegel]]soorten, vandaor 't verbaand tussen paoshaoze en de eiers. Vrogger was 't de tied dat ze 't laand op gungen um te voerezeren. Aandere veurbeelden van verzunnen feguren dee van doon hemmen mit de christelijke feesdagen bin [[Sunterklaos]] en de [[Karsman]]. == Nedersaksisch == * [[Tweants]]: ''poas(ke)hazen'' * [[Veluws]]: ''paoshaoze'', ''paoshaze'', ''paoshaos'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Poaske]] qcd0rxzhmcwuzjpay9o41hnwm5lzn1n 0 14848 143582 143581 2010-04-04T12:17:15Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Poaske]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Poaske]] 8n0p898mgb7xiqw4qey1mzqm71cd2iz 0 14849 275724 263443 2014-04-27T15:13:48Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Dub''' (körtn naam vuur '''Dubreggae''') is ne muziekstiel den't is ontstoan oet [[ska]] en [[reggae]]. Vake wörd t ezeen as ne oonderstiel van reggae, umdet t bestoande reggaenommers gebrok en dee umme vörmt töt nieje nommers. Meesttieds wörd n [[zaank]] vort ehaald en de [[drums]] en [[basgitaar|basliene]] benoadrukt. Hierop komt dan vlagen van n tekst/zaank, of delen van t originele nommer vuurbie met verskillende effekten der achter, zo as nen onmeundigen [[echo]] of [[terugslag]]. Ook wordt der mangs elektroniese geluden biej edoan. De noadruk keump hierduur slim op de ritmiek te liggen. t Geheel krig zo n hiepnotiserend karakter. Dub hef völle invlood ehad op aandere muziekstielen, zo as [[hip hop]], [[disko]], [[housemuziek]], [[daansmeziek|densmuziek]], en t is n begeensel ewörden vuur [[jungle]], [[drum 'n' bass]] en [[dubstep]]. Rechtevoort wörd n naam ''Dub'' ook wal vuur t verdreeien en hergebroeken van aandere muziekstielen gebroekt. == Bekeande ärtieste == Eankele bekeande ärtieste dee't dub hebt helpen oontwikkelen of dee't der völle met deden zeent [[Osbourne Ruddock]] (''King Tubby''), [[Augustus Pablo]] en [[Lee Perry]]. == Oetgoande verbeending == * [http://www.youtube.com/watch?v=mCafxek-HDM King Tubby - Dub I can feel] (ne Dub-versie van [[John Holt]]'s nommer ''Love I can feel'') [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Meziekstiel]] 0wz6u3bxby4514600repeo4am6if9u7 0 14851 143635 2010-04-04T16:36:46Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Dub]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Dub]] gxokyejxtpp61erecynpoe5opya0spw 6 14852 175702 143649 2011-01-10T13:41:51Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Boerderieje]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Boerderieje]] ei1cg2fzau4eu6wr23vnuwbwkbovikx 6 14853 143650 2010-04-04T17:06:57Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} 4u719vqbsu6lqe20asduh1n3awvi1ak 10 14855 267092 218247 2013-05-10T22:40:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <span style="font-size:smaller">(</span>{{{1}}}<span style="font-size:smaller">)</span><noinclude>{{Dokumentatie}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen opmaak]] </noinclude> ci54hu1t8z34az8cdx95xjc40mjwroc 14 14862 271787 266630 2013-12-07T00:37:17Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebak]] [[Kategorie:Groan]] p6s51i17o4jpnuso6m9dh8hyzzdhz12 0 14863 263647 259543 2013-05-05T20:58:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Robert "Bobby" McFerrin, Jr. | ofbeelding = Bobby McFerrin photo by Szaniszlo Ivor.jpg | umschrieving = Bobby McFerrin op n konsert in 2007 | geboren = [[11 meert|11 meart]], [[1950]] | sturven = | laand = [[Verenigde Stoaten]] | spraoke = [[Engels]] | genre = Ezungen woark | webstee = http://www.bobbymcferrin.com }} '''Robert "Bobby" McFerrin, Jr.''' (geboorn op [[11 meert|11 meart]], [[1950]]) is nen [[Verenigde Stoaten|Amerikaansen]] zanger en [[dirigeant]]. Bie t grote publiek is he vuural bekeand van zin grötste hit "Don't Worry, Be Happy" oet [[1988]]. Hee hef 10 [[Grammy Awards]] op naam stoan. ==Leawn== McFerrin wör geboorn in [[Manhattan]], [[Niej-York]]. Hee was ne zönne van [[bariton (zaank)|bariton]] operazänger [[Robert McFerrin]] en zängeres Sara Cooper.<ref>[http://www.accessmylibrary.com/coms2/summary_0286-6684999_ITM Accessmylibrary.com]</ref> Zin vaa was n eerstn [[Afrikaans-Amerikaans]]en den't vuur vaste zingen dee bie Niej Yorks [[Metropoolopera]]. Sara (Bobby zin moo) was vroger eankelzänger bie regionale opera-oetvoerings en [[Broadway]]oetvoerings, en is non emeritusprofessor in muziek an t Fullerton College in [[Fullerton, Kalifornië]]. Bobby McFerrins is etrouwd met Debbie Green in [[1975]]. Ze hebt dree wichter.<ref>[http://www.imdb.com/name/nm0568858/bio IMDB]</ref> In 1992 wör der beweard det McFerrin zikzelf zol hebn umme bracht. De geruchen steunn lienrecht teegnoawer zin lechthärtige värsken "Don't Worry, be Happy".<ref name="Snopes">[http://www.snopes.com/music/artists/mcferrin.asp "Don't Worry, Be Dead"] </ref> ==Zaankkeunst== McFerrin kan heel makkelik en vlöaindig skakeln tusken zinne normale stemme en [[kopstemme]], woerduur't [[polifoon|polifone]] effekten ontstoat. Zo zeenk he dus tegelieke de heuwdmellodie en de begeleaiding. Doarnöast dut he zikzelf op de börste houwn, en klikgeluudn met de tonge maakn, woerduur't dr ook nog n slagwoarkeffekt bie keump. Ook kan he twee toonn tegelieke maakn, wat te zeen is in zin nommer "Drive" op de 2005 DVD ''Live in Montreal''. n Bekeand en kenmoarkend andeankn an zinne zaankkeunsten is zin album ''The Voice'' oet [[1984]]. Det was t eerste [[jazz]]album met eankelzaank zoonder begeleaiding.<ref>[http://www.allmusic.com/album/the-voice-r143475 Allmusic.com]</ref> ==Loopbaan== McFerring's leed "Don't Worry, Be Happy" köm in 1988 op nommer 1 in de Amerikaanse hitliesten en hee wun Grammy's vuur t leed en t album. Hee woarken ook saamn met muzikaantn zo as [[piano]]spöllers [[Chick Corea]], [[Herbie Hancock]] en [[Joe Zawinul]], [[drummer]] [[Toni Williams]] en [[cello]]spöller [[Yo-Yo Ma]]. In [[1987]] zung he t openingsnommer vuur Seizoen 4 van ''[[The Cosby Show]]'', en kort doarop zung he vuur ne [[sukelao|sukeloat]]reklame. In [[1986]] was he de stemme van Santa Bear in " Santa Bear's First Christmas" en in 1987 deed he de stemme van Santa Bear/Bully Bear in n opvolger "Santa Bear's High Flying Adventure". In 1989 skreef en zung he de muziek vuur n kortn film ''Knick Knack'' van de animasiemaker [[Pixar]]. Doarnöast deed he n tien-persoons 'Voicestra', wat he ook op zin album ''Medicine Music'' oet [[1990]] en in de Oscar-winnende dokumenteare ''Common Threads: Stories from the Quilt''. t Leed 'Common Threads' is nog regelmoatig vuurbiej ekömn in andachtsreklames vuur [[AIDS]]. In [[1993]] zung he t bekeande Roze Panternommer vuur n film ''Son of the Pink Panther''. Nöast zinne zaankloopbaan wör McFerrin an esteeld in 1994 as heuwd van t [[St. Paul Kamerorkest]]. Hee dut regelmoatig roondreaizen as gastdirigeant vuur verskeaidene symfonie-orkesten in de Verenigde Stoaten en [[Kanneda|Kanada]] en [[Europa (continent)|Europa]]. As he metdut an zon konsert, dut he nöast dirigearn ook zingen, woerin't he ook völle de tooheurders in betrekt. McFerrin helpt ook met in verskillende muzieklesprogramma's, en dut mangs vriejwillig gastmuziekles geewn in publieke skooln duur de VS. Hee hef ook ne zönne, Taylor, woermet he al verskeaidene optreedns edoan hef. Taylor is non zelf gangs um ne eegne zaankloopbaan te startn. ==Plaatnriege== ===As leaider=== *''[[Bobby McFerrin (album)|Bobby McFerrin]]'' (1982) *''[[The Voice (Bobby McFerrin album)|The Voice]]'' (1984) *''Spontaneous Inventions'' (1985) *''Elephant's Child'' (1987) *''[[Simple Pleasures]]'' (1988) ("[[Don't Worry, Be Happy]]" - Nommer 1 hitsingle van t album) *''[[Don't Worry, Be Happy (album)|Don't Worry, Be Happy]]'' (1988) *''How the Rhino Got His Skin/How the Camel Got His Hump'' (1990) *''Medicine Music'' (1990) *''[[Play (Chick Corea and Bobby McFerrin album)|Play]]'', met Chick Corea, 1990 *''[[Hush (Yo-Yo Ma and Bobby McFerrin album)|Hush]]'', met Yo-Yo Ma, 1991 *''Many Faces of Bird'' (1991) *''Sorrow Is Not Forever'' (1994) *''Paper Music'' (1995, met t St. Paul Kamerorkest) *''Bang! Zoom'' (1996) *''The Mozart Sessions'', met [[Chick Corea]], 1996 *''Circlesongs'' (1997) *''Mouth Music'' (2001) *''Beyond Words'' (2003) - met Chick Corea, [[Cyro Baptista]] en [[Richard Bona]] *''VOCAbuLarieS'' (2010) ===As methelper=== * [[Pharaoh Sanders]], ''Journey to the One'', 1980 * [[Grover Washington, Jr.]], ''The Best Is Yet to Come'', 1982 * Various Artists, ''The Young Lions'', 1983 * [[Charles Lloyd (jazz musician)|Charles Lloyd Quartet]], ''A Night in Copenhagen'', 1984 * Various Artists, ''A Tribute to Thelonius Monk'', 1984 * [[Chico Freeman]], ''Tangents'', 1984 * [[Michael Hedges]], ''[[Watching My Life Go By]]'', 1985 * [[The Manhattan Transfer]], ''Vocalese'', 1985 * [[Joe Zawinul]], ''Dialects'', 1986 * [[Weather Report]], ''[[Sportin' Life]]'', 1985 * [[Al Jarreau]], ''Heart’s Horizon'', 1988 * [[Quincy Jones]], ''[[Back on the Block]]'', 1989 * [[Laurie Anderson (performance artist)|Laurie Anderson]], ''[[Strange Angels (Laurie Anderson album)|Strange Angels]]'', 1989 * [[Gal Costa]], ''The Laziest Gal in Town'', 1991 * [[Dizzy Gillespie]], "To Bird With Love", 1992 * [[Jack DeJohnette]], ''Extra Special Edition'', 1994 * [[Yellowjackets]], ''Dreamland'', 1995 * [[George Martin]], ''[[In My Life (George Martin album)|In My Life]]'', 1998 - op ''Come Together'' met [[Robin Williams]] * [[En Vogue]], [[Masterpiece Theatre]], 2000 * [[Bela Fleck and the Flecktones]], ''[[Little Worlds]]'', 2003 * [[Chick Corea]], ''[[Rendezvous in New York]]'', 2003 * [[Wynton Marsalis]], ''[[The Magic Hour (album)|The Magic Hour]]'', 2004 * [[size2shoes]], 2006 (free track)<ref name="VaultBobby">[http://vault.size2shoes.com/track/moley-bobby-mcferrin Moley & Bobby performance download]</ref> ==Grammy's== * 1985, Best Jazz Vocal Performance, male, "Another Night In Tunisia" met [[Jon Hendricks]] * 1985, Best Vocal Arrangement for two or more voices, "Another Night In Tunisia" met [[Cheryl Bentyne]] * 1986, Best Jazz Vocal Performance, male, "Round Midnight" * 1987, Best Jazz Vocal Performance, male, "What Is This Thing Called Love" * 1987, Best Recording for Children, "The Elephant's Child" met [[Jack Nicholson]] * 1988, Song of the year, Best Pop Vocal Performance, male, Record of the year, "[[Don't Worry, Be Happy]]" * 1988, Best Jazz Vocal Performance, male, "Brothers" * 1992, Best Jazz Vocal Performance, "Round Midnight" ==Reffereansies== <references/> ==Oetgoande verbeendings== * [http://www.bobbymcferrin.com Offisjele webstea] * [http://www.youtube.com/watch?v=s1RjFhQ9Sjk "Drive" van n DVD ''Live in Montreal''] ([[YouTube]]) * [http://www.snopes.com/music/artists/mcferrin.htm Snopes.com oawer t zelfmoordverhaal] * [http://www.allmusic.com/artist/bobby-mcferrin-p7090 Bobby McFerrin] op allmusic.com * [http://vimeo.com/5732745 Demonstrasie van de pentatonise toonladder, World Science Festival 2009] {{DEFAULTSORT:Macferrin, Bobby}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie: Zanger]] [[Kategorie: Amerikoanse zanger]] [[Kategorie:Muzikaant]] pi8g5nnmh9xhrlplv8bt7q1o1mqtc9t 14 14881 265881 260711 2013-05-10T15:48:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|1840s}} [[Kategorie:19e eeuw|#::::1840-::::1849]] jub5ehvax3x16t1f4re24ow5ssmmb99 0 14889 144650 144550 2010-04-09T09:48:29Z Erik Warmelink 513 dobbele deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Waarkwoord]] b8fvafsohm1knr6uv4he3projtguhfm 0 14898 277237 277236 2015-01-26T19:23:01Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Larix decidua.jpg|thumb|250px|De Europese lork]] [[Bestaand:Concordia molen Ede stijl korbeel.jpg|thumb|250px|De rechtopstaonde balke is van lorkenhout]] De '''lork''' of '''larks''' ([[Latien]]: ''Larix'') is n [[geslacht (biologie)|geslacht]] van [[koniferen]]. t Geslacht is in [[West-Europa]] t enigste algemeen veurkoemende geslacht dat [[wienter|swienters]] zien naolden löt vallen. De lork kömp veur in de koelere gemaotigde streken op t [[noordelik halfrond]]. De bomen wörden zo'n vuuftien tot dartig meter hoge, ze hebben n openstaonde krone en takken mit bulten derop. De kleine naoldachtige blaojen bin [[leinte|slentes]] eerst heldergreun, dan zachtgreun, en [[haarfst|sares]] kleuren ze fel oranje-geel. == Beschrieving == De twiegen kunnnen twee vormen hebben: de lange loten van tien tot vuuftig sentimeter, en de dwargloten van twee tot vuuf millimeter. An de lange loten staon de blaodjes op der eigen, an de dwargloten staon ze dronge op mekaar in kransjes van tien tot twintig stuks. De mannelike bloemen verschienen net wat eerder as de blaojen en bestaon uut bundeltjes van gelige meeldraojen die dronge op mekaar staon. De vrouwelike bloemen bin schubbige rozetjes die vertikaal an de lange loten greuien. Eerst bin ze greun of rood of paors van kleur; nao bevruchting riepen ze in ongeveer n halfjaor tot grauwbrune froemelige kegeltjes van één tot vuuf sentimeter groot. == Soorten == De [[Europese lork]] (''Larix decidua'') kömp van nature veurnamelik veur in de [[Alpen]] en de [[Karpaten]], kort bie de boomgrens, mer lorken wörden in oek tunen en parken an-eplaant as sierboom. De in de Nederlaandse bossen veurkoemende lork is meestentieds n krusing van disse Europese lork mit de [[Japanse lork]] (''Larix kaempferi''). De [[hybride (biologie)|krusing]] ''Larix'' ×''marschlinsii'' (synoniem: ''Larix'' ×''eurolepis'') greuit iezelig vlogge en is dus n goeie boom veur de bosbouw en as houtleveransier. De Siberiese [[taiga]] besteet veur n belangriek deel uut twee lorksoorten: de [[Siberiese lork]] (''Larix sibirica'') in [[West-Siberië]] en de [[Aziatiese lork]] (''Larix gmelinii'') in [[Oost-Siberië]]. == Hout == Lorkenhout is duurzaam, waotervast en stark. t Wördt vake gebruukt as [[rikkige]], bouwhout (veur binnen en buten), en veur scheepsrompen. t Marg is donker-roodbruun en tekent zich scharp aof tegen t bleekbrune spienthout. == Ziekten == As in de umgeving van n lork [[peppel]]s staon, kan e an-etast wörden deur de roest ''[[Melampsora larici-populina]]''. == [[Nedersaksies]] == * [[Tweants]]: ''lorke'' * [[Veluws]]: ** ''lariks'' ** ''larik'' ([[Vaossen]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** ''laarks'' ([[Putten]], [[Elspeet]]) ** ''laoriks'' ([[Hoevelaken]]) ** ''lark'' ([[Armelo]], [[Appel (Niekark)|Appel]], [[Apeldoorne]], [[Klarenbeek]], [[Harskamp]]) ** ''larke''{{Info|Oek: lark}} ([[Apeldoorne]]) ** ''larks'' ([[Elburg]], [[Nunspeet]], [[Garderen]]) ** ''lärks'' ([[Waopenvelde]]) ** ''lärkse'' ([[Heerde]], [[Emst]]) ** ''lork'' ([[Nunspeet]], [[Armelo]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) ** ''lorke'' ([[Wenum-Wiesel]]) ** ''lörk'' ([[Lunteren]]) ** ''lörke'' ([[Attem]]) ** ''denne'' ([[Klanenbeek]]) ==Uutgaonde verwiezing== {{Commonscat|Larix}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Boom]] r89wnonw2ria9moty71a1bwy24lhgv3 0 14899 145217 2010-04-11T14:23:58Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Lork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Lork]] 49y6u9pxifgms985hplnng1k2chrzkt 0 14904 288728 288069 2016-10-27T15:23:46Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Gildehaus (Bad Bentheim) Coat of Arms.jpg|thumb|right|200px|Woapen van Gildehoes]] '''Gildehoes''' is ne deelgemeente van de gemeente [[Bad Beantem]] in de [[Groafskop Beantem]] in de [[Duutslaand|Duutse]] deelstoat [[Nedersaksen]]. t Ligt op ne heugte van 49 meter boawen t NAP kort bie de Duuts-[[Neerlaand]]se greanze, bie [[Oldenzel]], en t ligt ook teegn de Duutse deelstoat [[Noordrhain-Westfele|Noordrijn-Westfalen]] an. t Hef 3980 inwonners. t Doarp wör vuur t eerste neump in [[1292]], doo't nog ''Nyenkerken'' heten. Töt an [[1974]] was Gildehoes ne egene gemeente, doarnoa köm t bie Bad Beantem. Bie de parochie Gildehoes beheurt ook de plaatsen [[Achterbearg]], [[Bardel]], [[Hagelshook]], [[Hoolt en Hoar]], [[Woldziede]], [[Westenbearg]], dee't vroger op zikzelf steunden. In Gildehoes wont redelik wat Neerlaanders, vuural oet Tweante, umdet de huzeprieze in Duutslaand wat leger zeent. In de wieke Pieper-Werning is 75% van de inwonners Neerlaands. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Darp in Duutslaand]] [[Kategorie:Plaotse in Nedersaksen]] [[Kategorie:Graofschop Benthem]] bqhe5b39ouaikmphz46xnpvtgp4ixgo 0 14905 145462 2010-04-13T16:55:40Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Gildehoes]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gildehoes]] fn0bw4o6qq93wsiyn99oc1n61a0qib9 0 14906 288730 259546 2016-10-27T15:25:47Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Hoolt en Hoar''' is ne [[boerskop]] tegen de [[Duutslaand|Duuts]]-[[Neerlaand|Neerlaandse]] greanze. t ligt in de deelstoat [[Nedersaksen]] en in de [[Groafskop Beantem]] in de gemeente [[Gildehoes]]. t Heurt an de stad [[Bad Beantem]]. t hef ongevear 120 inwonners. Hoolt en Hoar lig tusken [[Nothoorn]], [[Gildehoes]] en [[Gronauwe|Gronau]] in. Töt an [[1962]] was Hoolt en Hoar ne egene gemeente, kompleet met börgemeaister. In [[1950]] wör der eskatt det der 170 inwonners warren. ==In de beuke== * Heinrich Voort: ''700 Jahre Gildehaus 1292 - 1992'', VVV Gildehaus e.V., 1992. * Landfrauenverband Weser-Ems e.V. (Hg).: Unser Land in Achterberg, Westenberg, Holt und Haar 2005. * [[Herbert Wagner (Geograph)|Herbert Wagner]]: ''Die Gestapo war nicht allein… Politische Sozialkontrolle und Staatsterror im deutsch-niederländischen Grenzgebiet.'' LIT Verlag, Münster 2004. {{DEFAULTSORT:Hoolt En Hoar}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Darp in Duutslaand]] [[Kategorie:Plaotse in Nedersaksen]] [[Kategorie:Graofschop Benthem]] i3ickl5angk52mjxnp0raibvzhxonke 0 14907 145464 2010-04-13T17:05:51Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Hoolt en Hoar]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hoolt en Hoar]] 4in0a6ua6anozwbst3pn4zswxhn9s3m 0 14908 145495 2010-04-13T22:45:01Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Noordrhain-Westfele]] ([[Gildehoes]]) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Noordrhain-Westfele]] 2w1p8t9dw9behj66z44d7rmh2g76o4o 0 14909 265586 259541 2013-05-10T14:40:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Opsterlân Langsweagen.png|thumb|Ligging Langezwaog]] '''Langezwaog''' ([[Nederlaans]]: ''Langezwaag'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Langsweagen'') is een [[wegdörp]] in de gemiente [[Opsterlaand]], van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et dörp leit in et zuudwesten van [[Gorrediek]], an de weg naor [[Et Vene (plak)|Et Vene]], en het roem duzend inwoners. Langezwaog leit in et veenontginningsgebied en is van ooldsher een wegdörp. Et dörp leit op de greens tussen zaand- en veengronden. In et westen en zuden van Langezwaog is spraoke van een eupen laandschop en in et oosten en noorden het et laandschop een sleuten kerakter. Langezwaog leit in et zuudwestelike punt van de gemiente Opsterlaand. Et dörp leit omdebi'j halverwege an de deurgaonde weg tussen Gorrediek en Et Vene. Disse deurgaonde weg is deur de anleg van een rondweg (De Boenders) om et dörp henne leided. Et dörp is goed mit et eupenbaor vervoer te berieken, deurdat et an de busliende tussen Et Vene en Gorrediek leit (busliende 10). ==Korte geschiedenis== De naeme Langezwaog hoolt verbaand mit de ligging van de gronden: langrekte laanderi'jen (zwaogen) leupen vrogger van et reviertien de Oolde Ee in et noorden tot veurbi'j de [[Schoterlaanse Kompejonsvaort]] in et zuden. De lange zwaogen viej' nu nog terogge in de dörpsvlagge en et waopen, symboliseerd deur de grune baenen en een klaover in et waopen. Vanof omdebi'j 1550 wodde deur de Heeren Compagnie vanuut [[Et Vene (plak)|Et Vene]] begonnen mit et ofgreven van hoogvene en wodde de [[Schoterlaanse Kompejonsvaort]] mit zien vule ziedtakken greuven om de turf naor Hollaand te vervoeren. De heufdweg leup oost-west, van [[Et Vene (plak)|Et Vene]] via [[Luxwoolde]] en Langezwaog naor [[Gorrediek]]. Disse Hegedyk was ok de waeterkering naor beide zieden. In et noorden van disse Hegedyk ontstonnen nao de vervening grote waeterplassen. Deur de anleg van poolderdieken wodden de dreugmaekte poolders klaormaekt veur bouwlanen en greiden. Een twiede verbiendingsweg was et wat hoger legen "Bovenpad" vanof Zestienroeden tot veurbi'j [[Bontebok (Frieslaand)|Bontebok]] waoran zoe'n veertig boerkeri'jen staon moeten hebben. De in 1902 oprichte zuvelfebriek verleur nao de koncentraosie in de [[1960-1969|jaoren '60]] en [[1970-1979|'70]] heur funktie en wodde sleuten. Et gebouw wodt now bewoond en harbargt bedrievighied. Veur de ofvoer van de produceerde keze wodde gebruukmaekt van de tram. In 1880 wodde de NTM ([[Nederlandsche Tramweg Maatschappij]]) opricht en vanof die tied kreeg Frieslaand een net van tramlienen. Tot 1948 reed d'r ok een tram deur Langezwaog. De [[Protestaanse Karke in Nederlaand|PKN-karke]] in Langezwaog is wijded an Sunte-Mattheüs. Oorspronkelik hongen d'r twie klokken in een klokkestoel, mar nao de ni'jbouw van de karke in 1782 bin de klokken in de karketoren ophongen. Naost de karke staot de konsistorie mit een schiere trapgevel. ==Geboren== *[[Hans de Haan]] (1924/25-2006), politikus *[[Hotze de Roos]] (1909–1991), jeugdboekeschriever *[[Tjeerd Bottema]] (1884–1978), Nederlaanse schilder, tekener en boekbaandontwarper ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.langezwaag.com/ Webstee over Langezwaog] * [http://www.dorpshuislangezwaag.nl/ Webstee over et dörpshuus 't Paradyske in Langezwaog] {{Coordinate |NS=52/58/59/N |EW=6/0/16/E |type=city |region=NL-FR}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] quz55fn6ghyg0fjjfua4kobbea3tunt 0 14912 145680 145679 2010-04-15T18:17:01Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kreenk vuur de Twentse Sproak]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kreenk vuur de Twentse Sproak]] hl9dwsg2sznbe1iftrhqmui186rpfr0 6 14918 171681 145807 2010-12-16T00:48:46Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Etten]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Nen tradisjoneel ehöakten eierbuul vuur de kleainn um öar slikkerieje en eier met Poasken in te doon. Foto emaakt duur Woolters, 2010. == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Etten]] 2kqfr5kbn9hw62c4pp41d8hcinnb3un 0 14921 277297 145875 2015-01-29T16:10:06Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Zujelik halfroend]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zujelik halfroend]] hnxuv4u17slk12gv6eqpeqtmopkzrzf 0 14922 282307 279571 2015-05-23T14:25:59Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Aptenodytes_forsteri_-Snow_Hill_Island,_Antarctica_-adults_and_juvenile-8.jpg|thumb|Keizerspinguïns op [[Antarktika]]]] '''Pinguïns''' bin een orde van niet-vliegende [[zeevoegel]]s die allienig veurkommen op et [[zudelik halfrond]]. Ze beheuren tot de femilie van de ''Spheniscidae'', orde ''Sphenisciformes'', klasse ''[[Aves (onderverdieling)|Aves]]'' (voegels). Pinguïns bin makkelik te onderscheiden van aandere voegels en ze bin hielendal anpast an slim koolde gebieden en et leven in de zee. De naeme ''pinguïn'', die lichtkaans van et [[Keltisch]]e ''pen gwyn'' (witte kop) komt, wodde oorspronkelik bruukt veur de [[reuzealke]], de inmiddels uutsturven tegenhanger van de pinguïn op et [[noordelik halfrond]]. Een aandere meugelike oorsprong van et woord ''pinguïn'' is et [[Latien]]se ''pinguis'', dat ''dik'' betekent. == Verwaantschop == [[Bestaand:Watervogels2.jpg|thumb|250px|De 'waetervoegels' neffens Hackett et al. (2008)]] Mit et DNA-onderzuuk van Hackett et al. (2008) is de pesisie van disse voegels binnen de Neoaves wat dudeliker wodden. Ze bin lichtkaans verwaant an de zeedukers en de albatrossen en stormvoegels en onderdiel van een veul grotere groep diew' ok wel de ''waetervoegels'' numen. == Veurkommen == Een veulveurkommend misverstaand is dat pinguïns allienig op [[Antarktika]] zollen veurkommen. Ze kommen weliswaor niet veur op de Noordpool, mar wel in [[Zuud-Afrika]], [[Zuud-Amerika]], [[Australië (kontinent)|Australië]] en [[Ni'j-Zeelaand]]. Op de [[Galapagoseilanen]] viej' ze zels tot an de [[evener]]. Lichtkaans bin de veuroolders daor kommen via de [[Humboldtstroom]] die koold waeter uut et [[Zuudpool]]gebied anvoert. == Voedsel == Pinguïns bin [[vleiseter]]s, ze vangen heur voedsel onder waeter. Ze eten veural vis, [[kreeftachtigen]] en kleine [[inktvissen|inktvissies]]. Wat de soorten onderling vangen is slim verschillend. De grootste soorte, de keizerspinguïn, et [[iesvis]]sen, [[krill]] en inktvissen. De keuningspinguïn et bi'jtieden inktvissen mar hi'j et veurnaemelik van kleine [[lanteernvissen]]. De drie kleinere soorten (adelie-, ezels- en stormbaandpinguïn) leven veurnaemelik van krill. == Bruden en nusselen == [[Bestaand:Pikkewijnkl.jpg|thumb|250px|Jonge Afrikaanse pinguïns]] De meerste pinguïnsoorten nusselen in gatten in de grond om heur op disse meniere een betien te bescharmen tegen de zunne en verbeteren dit mit takkies en aander restmateriaol (''Spheniscus'' en ''Eudyptula'') of bouwen een nust van stienen (''Pygoscelis'') die ze in heur omgeving vienen en ze leggen meerstal twie (hooguut drie) eier. Beide oolders lossen mekeer of bi'j et bruden. Wielst de iene op et ei zit te bruden, trekt de aander naor zee om wat te eten. Zogauw et jong uutkommen is, lossen de oolders mekeer op dezelde meniere of om et jong eten te geven. Allienig de grootste soorten maeken gien nust mar bruden et ienigste ei uut op heur poten onder een bescharmende huudplooi van de [[Boek (lichem)|boek]]. Bi'j de [[keizerspinguïn]] brödt allienig et mannegien et ei uut, tiedens de iezige zudelike winter (juli-augustus) bi'j tempereturen van -70&nbsp;°C en koolder wielst et wiefien naor zee weerommekeert om te eten. Et waggelende lopien van een pinguïn komt deur et feit dat et dier eins op zien huken lopt. Et heupgewrichte zit kot bi'j de grond en et kniegewrichte hiel wat hoger. <br clear=left > == Netuurlike vi'janen == [[Bestaand:Gentoo-and-bird.jpg|thumb|250px|Een [[zudelike reuzestormvoegel]] in gevecht mit een [[ezelspinguïn]]]] Op et laand hebben pinguïns as belangriekste vi'jaand de [[invasieve soorte|invoerde]] laandroofdieren zoas [[kat]]ten, [[hond|honnen]] en [[rotte]]n. Vanuut de locht bin de veurnaemste vi'janen de [[reuzestormvoegel]], [[jaegers]], [[ieshoenders]] en [[kuunderse doeven]]. Disse vi'janen uut de locht vormen veural een drieging veur de pieken, de eier, en gewonde pinguïns. In et waeter wodt de pinguïn veural belaogd deur [[zeeluipeerd]]en, [[walvissen]] (veurnaemelik [[orka|orka's]]), [[pelsrobben]] en [[haaien]]. Om de jacht wat muuiliker te maeken gaon de pinguïns vaeke in grote antallen et waeter in. Ok de meenske vormt een grote drieging deur onder aandere [[eulieversmering]], et [[overbevisken]], jacht op eier en [[guano]] (voegelmest), invoer van aandere dieren en zels [[toerisme]]. Naost de roofdieren en de meenske kunnen ok [[parresieten]] as vi'jaand van de pinguïn zien wodden. Ze drinken et bloed van de pinguïn, veural bi'j zieke of zwakke dieren kan dit geveerlik wezen. De gemiddelde levensverwachting van een pinguïn leit rond de twintig jaor, hoewel ze in gevangenschop veul oolder kunnen wodden. == Onderverdieling == De pinguïns wodden krek as aandere dieren indield in verschillende groepen en subgroepen, zoas geslaachten. D'r bin now zoe'n 19 soorten pinguïns bekend die onderverdield wodden in zes geslaachten.<ref>[http://www.worldbirdnames.org/ Gill, F., Wright, M. & Donsker, D. (2009). IOC World Bird Names (version 2.2). Raodpleegd op 4-12-2009 (Engels)]</ref> Een antal geslaachten bin niet echt bekend, pattie geslaachten bin wel wat bekender zoas ''Aptenodytes'' mit daorin de keuningspinguïn en de keizerspinguïn. === Soorten en geslaachten === Hieronder viej' een overzichte van alle geslaachten en soorten pinguïns. De uutsturven soorten binnen votleuten. * Geslaacht ''[[Aptenodytes]]'' ** ''[[Aptenodytes forsteri]]'' ([[Keizerspinguïn]]) ** ''[[Aptenodytes patagonicus]]'' ([[Keuningspinguïn]]) * Geslaacht ''[[Eudyptes]]'' ** ''[[Eudyptes chrysocome]]'' ([[Rotspinguïn]]) ** ''[[Eudyptes chrysolophus]]'' ([[Macaroni-pinguïn]]) ** ''[[Eudyptes filholi]]'' ** ''[[Eudyptes moseleyi]]'' ** ''[[Eudyptes pachyrhynchus]]'' ([[Fjordlaand toefpinguïn]]) ** ''[[Eudyptes robustus]]'' ([[Snares toefpinguïn]]) ** ''[[Eudyptes schlegeli]]'' ([[Schlegels pinguïn]]) ** ''[[Eudyptes sclateri]]'' ([[Grote toefpinguïn]]) * Geslaacht ''[[Eudyptula]]'' ** ''[[Eudyptula minor]]'' ([[Dwargpinguïn]]) * Geslaacht ''[[Megadyptes]]'' ** ''[[Megadyptes antipodes]]'' ([[Geeloogpinguïn]]) * Geslaacht ''[[Pygoscelis]]'' ** ''[[Pygoscelis adeliae]]'' ([[Adelie-pinguïn]]) ** ''[[Pygoscelis antarcticus]]'' ([[Stormbaandpinguïn]]) ** ''[[Pygoscelis papua]]'' ([[Ezelspinguïn]]) * Geslaacht ''[[Spheniscus]]'' ** ''[[Spheniscus demersus]]'' ([[Afrikaanse pinguïn]]) ** ''[[Spheniscus humboldti]]'' ([[Humboldtpinguïn]]) ** ''[[Spheniscus magellanicus]]'' ([[Magelhaenpinguïn]]) ** ''[[Spheniscus mendiculus]]'' ([[Galapagospinguïn]]) == Foto-uutstalling == <gallery> Ofbeelding:Pygoscelis papua.jpg|[[Ezelspinguïn]] (''Pygoscelis papua'') Ofbeelding:Magellanic-penguin02.jpg|[[Maegelhaenpinguïn]] (''Spheniscus magellanicus'') Ofbeelding:Manchot 04.jpg|[[Stormbaandpinguïn]] of keelbaandpinguïn (''Pygoscelis antarctica'') Ofbeelding:Macaroni Penguins (js).jpg|[[Macaroni-pinguïn]] (''Eudyptes chrysolophus'') </gallery> == Nedersaksisch == * [[Grönnegs]]: ''pingwing'' {{Bron| * Stonehouse, B (2002) ''Pinguïns''. Nederlaand: Biblion. * Peet, G (2003) ''De kleine Rotterdamse pinguïnencyclopedie''. Rotterdam: HSI. <references/> }} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Voegel]] 67vzdqq5xhev5xmsxrt7d25khepxagg 0 14923 277294 145878 2015-01-29T16:09:51Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Noordelik halfroend]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Noordelik halfroend]] 7vpfe1ryn9y93jtp705pazpdifnwgv3 0 14924 161371 152288 2010-09-21T09:19:10Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Alles Plat]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Alles Plat]] li95t6fq620kry0qxl36yy2odc9scuf 0 14925 259417 254164 2013-03-11T12:15:49Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 16 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q294883]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki n Term '''Limerick''' kan noar verskeaidene dinge verwiezen: * [[Limerick (stad)]] - Ne stad in [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] * [[Groafskop Limerick]] - Ne groafskop in Ierlaand * [[Limerick (dichtvorm)]] - Ne manere van gedichten skriewen {{dv}} c00mc2xpzxxnj41djx9ircl3ml2d5ky 0 14926 263631 259286 2013-05-05T20:51:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Nen '''Limerick''' is n gedicht van vief regels, woervan't de leste wöarde oet de zinnen op mekoar riemt in ne AABBA volgorde. De meeste limericks hooldt zik an n vast antal lettergrepe; zin 1, 2 en 5 hebt negen lettergrepe, zin 3 en 4 hebt der viewe. t [[Versritme]] is meesttieds [[anapest]] of [[amphybrache]]. t Kan wean det Limericks oet [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] komt, van de Maiguedichters oet t [[18e eeuw|18de joarhoonderd]], mer der beent gedichten oet [[Engelaand (regio)|Engelaand]] bekeand dee't eulder beent, en toch deezelfde dichtvorm hebt. De gedichten beent vake komies of vernemstig en klook bedoold, mangs op t skunnige of. In [[Neerlaand]] was lange [[Ab Normaal]], n skunnig roze [[kniende (dier)|knien]] (as haandpoppe) vuur tellevisie, den't skune bakken vertellen dee, en limericks zingen. Eenn den't völle Limericks in t [[Neersassies]] skriewn dut is [[Jan Zandbergen]] oet [[Riesn]]: :'''Tandarts''' :''Nen jonge met nen zearn taand oet Rekken'' :''Wol 'n taand nit duur 'n tandarts loatn trekken,'' :''want zin moat har ezeen'' :''Dat hee treuk met 't been.'' :''Doarumme har hee 't wal bekekken.'' :[[2011]]<ref>Zandbergen, J. n Niejen Bodbreef. ''(s)Limericks''. 2:2 (2010). p10.</ref> ==Verwiezings== <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Dichtvorm]] n1qjzi7gr0hhpo11dfx6wi6hr7hyx8u 0 14927 291016 291015 2016-11-03T12:31:14Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verbeendige */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Thomas berge.jpg|thumb|right|200px|Thomas Berge (2007)]] '''Thomas Berge''' (echten naam ''Chiel Ottink'', [[Eanske]] [[25 jannewaori|25 jannuwoari]] [[1990]]) is nen zänger oet [[Hoksebarge]] in [[Tweante]], den in t [[Neerlaands]] zingen dut. ==Loopbaan== Met 12 joar nöm he al zin eerste versken op; ''Mijn Luchtballon'' wör as promosie 800.000 moal verkocht. Zinnen artiestennaam is oet edacht um de [[Duutslaand|Duutse]] muziekmoarkt an te sprekken, net zo as det is egoan met [[Heintje]] en [[Jan Smit]]. In [[2005]] wun he nen Goolden Harp. In oktober [[2007]] zung he met Junior Songfestivaldeelnemster Tess Gaerthé t leed "De stem van mijn hart" in. Dit leed is ne ummezetting van t versken "You are the music in me" oet [[High School Musical 2]]. Op [[6 september]] [[2008]] gung Berge met Roemjana de Haan noar t tweede Eurovisiedaansfestival in [[Glasgow]]. Doar haalden ze de leste plaatse met mer één peunt. In 2014 köm Berge in t niejs umdet hee nen breef an nen radio-dj van t radiostasjon 538 skreewn har, woerin't he den kearl anspreuk op de anname det Thomas Berge nog aait ne onbedudende artiest was. Berge's nieje album steund hoge in de liestn, mer den dj weaigern um zinne muziek te dreein. Det steuk Berge: "Um de een of aandere readn mut ik aait nog opboksen teegn t feit det ik as 12-jöarig jeunkn ne cd maakt hebbe oawer nen luchtballon en tusken 2002 en 2008 volkse verskes zingn deed. Ik wör zelf neet heel gelukkig van disse nommers. Doarumme he'k t kats aanders an epakt en zin de muziek goan skriewn wa'k zelf mooi veund. Op min nieje album 'Berge Verzet', wat binn ne wekke op plaats 11 in de album Top40 van Radio 538 steund, he'k onmeundig hard epokkeld as skriewer, muzikaant, co-producer en co-mixer. Eandelik muziek woer ik wál gelukkig van worde en onmeundig greuts op zin".<ref>[http://www.telegraaf.nl/filmenuitgaan/muziek/22354575/__Thomas_Berge_haalt_uit_naar_radio_538__.html Telegraaf. Thomas Berge haalt uit naar Radio 538.] Eskreewn op 5 meart 2014. Bekekn op 12 meart 2014.</ref> Doarumme daagn he den dj oet um um te neudigen vuur n optreadn. Det deed den dj. ==Vuur tellevisie== Anvang 2007 deed he met an t programma "Sterren dansen op het ijs" töt he op [[10 meert|10 meart]] de ofvalwedstried verlöar van [[Geert Hoes]]. Bie [[RTV Oost]] deed he met an t programma "Toppers te Paard", woerin't bekeande leu leart [[peard]]rieden. Vanof [[11 jannewaori|11 jannuwoari]] [[2008]] har he zinne eegne [[realitysoap]] op [[Nederland 1]]. In 2010 dee Berge met an t [[Evangelische Omroep|EO]]-programma ''De Mattheus Masterclass'' woerin't ärtieste, dee't normaal niks met klassiek doot, n deel van [[Johann Sebastian Bach]]'s [[Matthäuspassion]] oetvoert in de [[St. Vituskoarke]] in [[Hilversum]]. ==Persoonlik== Thomas Berge har in t verleden vriejerieje met zängeressen [[Monique Smit]] en [[Daniëlle Bubberman]] (van t programma [[Holland's Got Talent]]). Seend november [[2009]] hef he verkearige met Daisy Drost (deelnemmer an Miss Oaweriesselverkiezings 2009), woer't he twee moal earder ook al wat met har. Augustus 2010 leut Berge zik opnemn in nen ofkickhoes umdet he regelmoatig met drugs dee. Um te zorgen det t nit te gek zol goan, of det he verslaawd zol wordn, zochen he hulpe bie nen bekeandn oold-verslaawden, den't rechtevoort n ofkickhoes hef. ==Mooi um te weetn== *Thomas Berge was, vuurdet he woark van zin zingen maken, nen beheurliken fietscrosser in jeugndverbaand *Hee is ambassadeur van de [[Cliniclowns]] ==Plaatnriege== === Albums === {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" ! Album ! Uutgifte ! Binnenkomst ! Hoogste <br /> positie ! Antal <br /> wekken ! Opmerkingen |- |align=left|''Thomas Berge''||2003||25-10-2003||41||5|| |- |align=left|''Als jij lacht''||2004||26-02-2005||20||22|| |- |align=left|''De mooiste''||2005||29-10-2005||37||4|| [[Verzamelalbum]] |- |align=left|''Kerst met Thomas Berge''||2005||-|||||| |- |align=left|''Geloof in je dromen''||2006||18-11-2006||32||8|| |- |align=left|''Compleet''||2007||15-03-2008||41||4|| |- |align=left|''Live in de HMH''||2008||04-10-2008||46||4|| Live album| |- |align=left|''Kon ik maar even bij je zijn''||30-10-2009||07-11-2009||10||8|| |- |align=left|''Berge Verzet''||21-02-2012||21-02-2014||10||-|| |} === Singles === {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" ! Album ! Uutgifte ! Binnenkomst ! Hoogste <br /> positie ! Antal <br /> wekken ! Opmerkingen |- align=center |align=left|''Mijn luchtballon''||2003||-|||||| 800.000 van verkocht / #24 in [[Single Top 100|de Single Top 100]] |- align=center |align=left|''Als jij alles kon overdoen''||2003||-|||||| #34 in de Single Top 100 |- align=center |align=left|''Een glimlach''||2004||-|||||| #36 in de Single Top 100 |- align=center |align=left|''Als jij lacht''||2005||-|||||| #46 in de Single Top 100 |- align=center |align=left|''Ik zie mijn leven als een melodie''||2005||-|||||| #26 in de Single Top 100 |- align=center |align=left|''De mooiste''||2005||-|||||| #45 in de Single Top 100 |- align=center |align=left|''Als een mooie droom''||2005||-|||||| #54 in de Single Top 100 |- align=center |align=left|''Jantjes gitaar''||2005||-|||||| met [[Johnny Hoes]] / #68 in de Single Top 100 |- align=center |align=left|''Val aan''||2006||-|||||| #68 in de Single Top 100 |- align=center |align=left|''Bellen''||2006||-|||||| #68 in de Single Top 100 |- align=center |align=left|''Jij bent mijn leven||2006||-|||||| #68 in de Single Top 100 |- align=center |align=left|''Heel even''||2007||-|||||| #71 in de Single Top 100 |- align=center |align=left|''De wereld ben jij''||2007||14-07-2007||tip5||-|| [[Soundtrack]] [[Zoop in Zuid-Amerika]] / #35 in de Single Top 100 |- align=center |align=left|''De stem van mijn hart''||2007||06-10-2007||tip2||-|| met [[Tess Gaerthé|Tess]] / Soundtrack [[High School Musical 2]] / #45 in de Single Top 100 |- align=center |align=left|''Niet meer en niet minder''||2008||-|||||| #48 in de Single Top 100 |- align=center |align=left|''Zonder jou''||2008||12-07-2008||tip6||-|| #10 in de Single Top 100 |- align=center |align=left|''Ieder moment''||2009||25-07-2009||tip9||-|| #4 in de Single Top 100 |- align=center |align=left|''Kon ik maar even bij je zijn''||09-10-2009||-|||||| #1 in de Single Top 100 / [[Goud (muziek)| Goud]] |- align=center |align=left|''Geen kerstfeest zonder jou''||12-2009||-|||||| #1 in de Single Top 100 |- align=center |align=left|''Ik vertrouw je niet meer''||02-2010|||||||| #10 in de Single Top 100 |} ==Verwiezingn== <references/> ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.thomasberge.com Offisjele webstea] {{DEFAULTSORT:Berge, Thomas}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse zanger]] [[Kategorie:Muzikaant uut Oaveriessel]] c9jyabl4ko7n0s4twmrqgt7ndg7o0t8 6 14931 181601 151575 2011-02-27T23:47:23Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Bert Eeftink. Kuierkearl van RTV Oost. Spölt ook met in [[Van Jonge Leu en Oole Groond]]. Foto keump van http://www.vjlog.nl/images/stories/cast/overig/luuk.jpg Disse foto mag gebroekt wordn op disse wiki. == Licentie == {{Allinnig Wikipedie}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Eeftink, Bert]] gx2tob9fo6gj5v9d5exi69mwhx5pe63 6 14932 181600 151723 2011-02-27T23:46:43Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == André Manuel keump oet Goor. hee is zänger en komiek. skrif nöalstuks, oonder mear vuur de Twentse Courant Tubantia. Foto keump van http://www.vjlog.nl/images/stories/cast/overig/jens.jpg De Neersassiese wikipedia hef noadrukkelik toostemming ekreegn um disse foto te gebroekn, mer allene op wiki-projekn. == Licentie == {{Allinnig Wikipedie}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Manuel, Andre]] 20rg3o3u5xp4ol7kp6qh5vm6bi3f3q1 6 14933 181602 151576 2011-02-27T23:48:06Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Diet Gerritsen keump van geboorte oet Aalten in n Achterhook. hee is zängeres en aktrise. Hee lid verskeaidene koorn en dut zelf klassiek zingen. Foto keump van http://www.vjlog.nl/images/stories/cast/overig/Fenna.jpg De Neersassiese wikipedia hef noadrukkelik toostemming ekreegn um disse foto te gebroekn, mer allene op wiki-projekn. == Licentie == {{Allinnig Wikipedie}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Gerritsen, Diet]] c0ktpdxsq5hra90g8axuqhn596hddza 6 14934 181604 151577 2011-02-27T23:49:18Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Dit is Esther Pierweijer. Aktrise, muzikaant, zängeresse. Spölt oonder mear in Van Jonge Leu en Oole Groond. Foto keump van: http://www.vjlog.nl/images/stories/cast/bode/lineke.jpg De Neersassiese Wikipedia hef noadrukkelik toostemmige had van RTV Oost um disse foto te gebroekn, mer eankelt op wiki-projekn. == Licentie == {{Allinnig Wikipedie}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Pierweijer, Esther]] nylit7n7960zag4m9e3codikq29p3tl 6 14935 181606 151580 2011-02-27T23:50:55Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Jan Roerink. Akteur en tekstskriewer. Spölt in Boer'nleu en Van Jonge Leu en Oole Groond. Foto keump van: http://www.vjlog.nl/images/stories/cast/wildspieker/hendrik.jpg De Neersassiese Wikipedia hef noadrukkelik toostemmige had van RTV Oost vuur t gebroek van disse foto, mer eankelt vuur Wiki-projekn. == Licentie == {{Allinnig Wikipedie}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Roerink, Jan]] 9m77auxa2turpved1cohqlu5u20ojta 0 14936 273738 263672 2014-03-30T11:16:47Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Dia|Dit artikel is eskrewen in t '''[[Eanters]]''', in ne ekspirimentele skriefwieze}} '''Morgan Heritage''' (ummezat: ''Morgan's aarfgood'') is ne [[reggae]]band, den't besteet oet vief keender van reggae-artiest [[Denroy Morgan]]. Earen eersten plaat ''Miracles'' köm oet in [[1994]]. t Album steund earzelf neet zoë an. Ear eerste optreëdn was op [[Reggae Sunsplash]] in [[Jamaika]]. Noa t oetkommen van "Miracles" verhuuzen de familie noar Denroy's thoesloand, Jamaika. In disse tied skeaden der drei femilieleëdn met oet. Eënmoal op Jamaika deëd Morgan Heritage samenwaarken met bekeande reggaemakers [[Robert Dixon (muzikaant)|Bobby Dixon]] en [[Lloyd James]], woer at n plaat ''Protect Us Jah'' (1997) oetköm, den at völ leuwend kommentaar kreëg. Doarop volgen ''One Calling'' (1998) en in 1999 nen mear geleuwigen plaat ''Don't Haffi Dread''. Ze hebt ook verskeadene verzamelplaaten oet egiëwen en nen optreëdensopname "Live in Europe!", op enömmen op earen toer in 2000. In 2001 köm ear plaat ''More Teachings'' oet, woernoa't ze nogmoals noar [[Europa (continent)|Europa]] kömmen. Seend dautieds komt ze riëgelmoatig oawer. Earen zesden studioplaat, ''Three in One'', wör in 2003 oet egiëwen. Ze hebt oëk twei goodverkoëpende [[DVD]]s oet ebracht: ''Live in London'' en ''Live over Europe 2003''. Earen zuuwnden plaat ''Full Circle'' köm oet in 2005. Ear leste oetgawe is n plaat ''Mission in Progress.'' Den köm oet in april 2008. Doarop stoat oonder mear de nommers "faithful" en "Raid Rootz Dance". Ze hebt al met verskillende topreggaebands en zängers samen ewaarket, zo as met [[Capleton]], [[Junior Kelly]], [[Luciano (zanger)|Luciano]], [[Gentleman (muzikaant)|Gentleman]] en [[Beres Hammond]]. Nen band den't besteet oet breurs en zusters van de leëden van Morgan Heritage is [[LMS]], den't mear de [[hip hop]]koante op geet. Beade bands doot völle saamen roondreazen. Per [[2009]] gung Roy "Gramps" Morgan vuur zikzelf. Doarmet har hei riëdelik wat gevolg. Zin zönne Jemere Morgan krig van um ne grote hulpe um zin eegne muziekloopbaan op te startn. In 2014 is Morgan Heritage wier goans met ne groëte tour duur Europa. Doarmet wörd Jemere Morgan aait in t vuurprogramma ezat um den op goank te helpn en andacht te giëwn. ==Bandleëden== * Una Morgan * Roy "Gramps" Morgan * Peter Morgan * Nakhamyah "Lukes" Morgan * Memo "Mr. Mojo" Morgan Una Morgan stopten met de band in [[2006]], en leut op eare webstea weëten dat he mear tied vuur de keender en familie wol vriej maken. Hee geet dus neet mear met op roondreaze. ==Video's== *Don't Haffi Dread *I'll Do Anything For You (Rebirth) (met Denroy Morgan) *Saddle Up (LMS + Morgan Heritage) *U've Got Me *Tell Me How Come *Faithful *Jah Jah City (met Capleton) *Raid Rootz Dance * Tell Me How Come * Nothing to smile about * give a helping hand == Plaatn == *''Miracles'' (1994) *''Protect Us Jah'' (1997) *''One Calling'' (1998) *''Don't Haffi Dread'' (1999) *''Live In Europe!'' (2000) *''More Teachings'' (2001) *''Three In One'' (2003) *''Live In Amsterdam!'' (2003) *''Morgan Heritage Family and Friends, Vol. 1'' (2004) *''Morgan Heritage Family and Friends, Vol. 2'' (2005) *''Morgan Heritage Family and Friends, Vol. 3'' (2005) *''[[Full Circle (Morgan Heritage album)|Full Circle]]'' (2005) *''Live - Another Rockaz Moment'' (2006) *''Misson In Progress'' (2008) *''Journey Thus Far - Best of'' (2009) ==Oetgoande verbeendige== *http://www.morganheritagemusic.com - Offisjele websteë *http://www.vprecords.com - Eare platenmoatskoppieje *[http://www.wlatalent.com/roster/morgan_heritage/artistprofile.htm Morgan Heritage] at [http://www.wlatalent.com/ Wenig-Lamonica Associates] - bookings [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekgroep]] [[Kategorie:Reggae]] awss1xc93pfzgvopccdjhwmg82h1k9u 0 14945 146195 2010-04-21T11:01:58Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Nijjoarsrollechie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Nijjoarsrollechie]] tur6h6laftzqe5jf5ewl65yy8pr1e22 0 14946 271531 263827 2013-12-02T22:00:09Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Wielrennen]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bram Tankink (Tour de France 2007 - stage 7).jpg|thumb|200px|right|Tankink op de [[Col de la Colombière]] in de [[Roonde van Fraankriek 2007/Zevende etappe|7e ofstaand]] van de [[Roonde van Fraankriek 2007]]]] '''Bram Tankink''' ([[Hoksebarge]], [[3 december]] [[1978]]) is nen [[Neerlaand]]sen [[wielrenner]] oet [[Tweante]]. Ze neumt um in t [[Engels]] mangs ook wal ''The Tank'' of ''The beast from the East'' (t Beest oet t Oostn). Tankink begun zinn loopbaan ooit as [[veeldrieder]], mer gung in [[1999]] oawer op stroatriedn. t Joar doarop wör he Neerlaands Kampioen bie de [[espoirs]], woerduur at he an enömn wör as prof bie de ploog Domo-Farm Frites. Vuur disse ploog jaagn he twee joar, töt at hee, en nog n poar mear, oawergungn noar de Quick Stepploog. Ook hier dee Tankink völle as [[Knecht (wielrennen)|knech]] riedn. Hierduur völ he zelf nit völle in de priezn, mer zinne ploog har um gearne met noar de [[Roonde van Fraankriek]] van 2005. Hier köm he met gode bene oet, en hulp doarmet [[Filippo Pozzato]] in de [[HEW Cyclassics]] in [[Hambörg]] an nen pries. In de [[Roonde van Duutslaand]] wun he doarop nog n eersten ofstaand en wör leaider van de algemene klasseringslieste. Doarnöast wun Tankink ook nog verskeaidene noa-Roondekriteriums. Tankink dut ook of en an [[nöalstukken|nöalstuks]] skriewn vuur [[De Twentsche Courant Tubantia|n Tubantia]], dee't vuural um de Roonde van Fraankriek good beleazn wordt. Doarbie hef he nog n nöalstukn met as naam ''Bijtanken'' in t blad [[Wieler Revue]]. Seend augustus [[2007]] dreeit Tankink met in de ploog van de [[Rabobaanke]]. == Belangriekste priezn == '''2000''' * Neerlands kampioen wielrennen op de weg, Beloften '''2005''' * 1e etappe [[Roonde van Duutslaand]] * [[Profroonde van Maastricht]] * [[Profroonde van Almelo]] '''2006''' * Miele van Mares '''2007''' * [[GP Jef Scherens]] * [[Profroonde van Maastricht]] ==Grote roondes== Eindklasseringen in grote rondes, met tussen haakjes het aantal etappeoverwinningen {| class="wikitable" ! Jaar || style="background-color:pink" | [[Roonde van Italië]] || style="background-color:yellow" | [[Roonde van Frankrijk]] || style="background-color:gold" | [[Roonde van Spanje]] |- | 2002 || || || neet uutereen |- | 2003 || || || 94 |- | 2004 || || || 64 |- | 2005 || || 111 || |- | 2006 || || 94 || |- | 2007 || || 40 || |- | 2008 || || 60 || |- | 2009 || || || 34 |} == Ploogn == *2001 - [[Domo-Farm Frites]] *2002 - Domo-Farm Frites *2003 - [[Quick-Step (wielerploeg)|Quick·Step-Davitamon]] *2004 - Quick·Step-Davitamon *2005 - [[Quick·Step (wielerploeg)|Quick·Step-Innergetic]] *2006 - Quick·Step-Innergetic *2007 - Quick·Step-Innergetic *2008 - [[Rabobank (wielerploeg)|Rabobaanke]] *2009 - Rabobaanke == Oetgoande verbeendiges == *[http://www.bramtankink.nl/ Offisjele webstea] *[http://www.rabosport.nl/index.php?pagina=nieuws&sport=wielrennen&open=proteam&sub=renners&name=Bram%20Tankink Beskriewing van Bram Tankink op Rabosport.nl] {{DEFAULTSORT:Tankink, Bram}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Sporter oet Oaveriessel]] [[Kategorie: Tukker]] [[Kategorie:Wielrennen]] 69xd4d28p9p0f744hhmzs4hgnxtfy15 0 14951 263707 217220 2013-05-05T21:08:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <center>''Dit artikel geet oawer de muziekstiel Oberkrainer. t Kan ook verwiezn noar n inwoner van de Sloveense regio Oberkrain ([[Gorenjska]])''</center> ---- '''Oberkrainer''' is ne stiel van muziek maken. t Is oet-eveunden duur n [[Slowenië|Slowenisen]] [[trekzak]]spöller [[Slavko Avsenik]] met zinnen band ''Die Original Oberkrainer Musikanten''. Oberkrainer is te spöllen as [[polka]] en as [[Wals (muziek)|wals]]. Ne tradisjonele oberkrainerband besteet oet 5 instrumeanten: n trekzak, [[gitaar]], [[bariton]], [[trompet]] en [[klarinet]]. n Bariton wörd mangs ook wal vervöngen duur nen [[basgitaar]] of stoanden bas, of de beaide spölt samen. Mangs wörd der as ofwisseling ook (tweestemmig) ezungen. Disse bezetting steet skoonwal nit vaste. Der beent bands zoonder mellodiebloazers (det dut n trekzak dan), en ook wal bands met as mellodiebloazers eankelt trompetten, of nen extra klarinet. n Bariton gef de moate an met körte stoten ([[stakkato]]). n Gitaar spölt hier in achtsten stakkato [[akkoord (muziek)|akkoord]]en oawerhen, woerbie elken eersten achtsten länger wörd an-eheulden as n tweeden. Hierduur ontsteet n ''springerig'' geluud. n Trekzak spölt hier dezelfde akkoorden oawerhen, vake met zesteende noten der tuskenduur. n Trompet en klarinet spölt de mellodielienen, woerbie n trompet n eersten stem hef, en de klarinet n tweeden. Mangs wörd dezelfde mellodie (of ne variasie der op) oawer enömmen duur n trekzak. ==Naam== t Woard ''Oberkrainer'' löt al zeen det t n [[bievooglik naamwoard]] is. De muziekstiel is ontstoan in de regio ''Oberkrain'' ([[Sloweens]]: ''Gorenjska'') in [[Slowenië]]. t Is dus "oberkrainer musik". ==Opbouw== Oberkrainerverskes volget vake n vast mellodiepatroon. Meestal begint ze met n soort introduksie van 2 moatn, woernoa n thema begeent, wat tweemoal achter mekoar espöld wörd. Doarnoa keump n niej thema (B), of ne variasie op thema A. Vervolgens keump dr ne korte brugge van een of twee moatn, woerop Thema C begeent. Dit kan n zach en gedreagn stukn wean, woernoa D vake ne opzweepnde ofsloeting mut wean. Ze zeent hier skoonwal nit an ebeunden en köant hier van of wieken. Thema B is mangs allene mer ne variasie op A (bv duur non n trekzak t mellodiejken van A te loaten spöllen), en ook zo vuur D op C. t Komnde oawerzich löt t good zeen: :beginstukn :Thema A 2x :Thema B 2x :Korte brugge noar C :Thema C 2x :Thema D 2x :Eandmoate Elk thema besteet oet twee groondakkoorden; as t eerste thema in C en G is, dan is vake t tweede thema in F en C. ==Beeld== Oberkrainer röp vake t beeld op van [[Oostenriek]] en [[skiën|skivakaansies]]. Dit hef dr met te maken det disse muziekstiel in Oostenriek en de aandere [[Duuts]]talige laanden der umhen onmeundig geleefd wör, en hoonderden bandjes doar ook oberkrainer gungen maken. De sproake woerin't ezungen wör (vake ook wal duur Slavko Avsenik zelf) was ook Duuts, um zo ne gröttere ofzetmoarkt an te sprekken. t Beeld leawt ook vake det t muziek vuur oolde leu is. Um dit te duurbrekken dee in [[2005]] n Oostenrieksen Oberkrainerband [[Global Kryner]] met an t Nasjonale Eurovisie Songfestival. Ze haalden nipt de tweede plaatse. Ne Europese hit har n Oostenrieksen [[DJ Ötzi]] met zin nommer ''Anton aus Tirol'', n nog aait völgebroekt nommer um feeststemming te verheugn. Dit nommer dut oberkrainer met [[Dance|ellektronise muziek]] kombineern. Ook [[Marc Pircher]] hef in de volksmuziekwearld de leste joarn völle bekeandheaid opbouwd. ==Bekeande groepn== *''Slavko Avsenik und seine Original Oberkrainer Musikanten'' *''Oberkrainer Power'' *''Lechner Buam'' *''Mooskirchner'' *''Okrogli Musikantje'' (die Runden Oberkrainer) *''Zillertaler Schürzenjäger'' *''Alpski Kvintett'' *''Klosterthaler'' ==bekeande nommers== Oberkrainer bands spölt vake völle verskes van [[Slavko Avsenik]], umdet dee t meest bekeand zeent. n Groot deel van de komnde lieste is dus ook van um: *''Trompeten Echo'' (''Na Golica'') *''Feuerwehrpolka'' *''Auf der Autobahn'' *''Grossglocknerblick'' *''Hei Rudi, spiel uns ein'' *''Tante Mizi'' *''Es ist so schön ein Musikant zu sein'' *''Mein Mädl aus Krain'' ==Verwaante stieln== Oberkrainer wörd vake neumd as [[volksmuziek]], en vaalt doar saamn met aandere bloasmuziekstieln oonder, zo as [[Egerländer]], skoonwal Egerländer mear n soort [[marsmuziek]] is. Ook wörd de [[Cleveland]]stiel polka vake as nen verwaant van Oberkrainer ezeen. ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.youtube.com/watch?v=0Y1OG81V4T4 Slavko Avsenik - Trompeten Echo] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Meziekstiel]] dliypsn7tkqxz2x9nce5cfieamn0e33 0 14954 290613 290612 2016-11-01T15:31:59Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:castillo monzon.jpg|thumb|250px|Et kesteel van Monzón]] '''Monzón''' is een [[gemiente (bestuur)|gemiente]] en een [[stad (woonstee)|stad]] in de [[perveensie]] [[Huesca]] van de [[Spanje|Spaanse]] regio [[Aragón]]. De gemiente het een oppervlakte van 155 [[vierkaante kilemeter|km²]]. In [[2010]] had et zoe'n 17.115 inwoners. Monzón is ok de heufdstad van de [[comarca]] [[Cinca Medio]]. {{Commonscat|Monzón}} {{DEFAULTSORT:Monzon}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Spanje]] kbp7lyazv1ambvia1pcymdqis92phsj 0 14955 273487 263490 2014-03-18T10:39:06Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Global Kryner''' is nen [[oberkrainer]]band oet [[Oostenriek|Oostenriek.]] De band besteet oet Christof Spörk ([[klarinette]]) Martin Temmel ([[skoeftrompet]]), Edi Köhldorfer ([[gitaar]]), Markus Pechmann ([[trompet]]), Anton Sauprügl ([[trekzak]]) en Sabine Stieger ([[zaank]]). Global Kryner is op erichtet in [[2003]] duur Christof Spörk. Global Kryner wik of van aandere oberkrainerbands, umdet ze internasjonaal bekeande popverskes ummezetten doot noar de oberkrainerstiel. Hierduur hebt ze oberkrainer bie n grötter publiek bekeand weten te maken. Öare bekeandheaid nöm onmeundig too doo at ze vuur Oostenriek metdeden an t [[Eurovisie Songfestival]] van [[2005]]. Ze steurden twee verskes in, ''Y Así'' en öare bewoarking van t bekeande nommer ''Dreaming''. Duur disse tweedeling verlöaren ze stemmen en wun oeteaindelik öare tegenstaander [[Alf Poier]]. Den har skoonwal zegd det he nit met zol doon as hee zol winnen, woermet he angavven det hee feaitelik ook wol det Global Kryner zol winnen. Öare oeteaindelike inzeanding was ''Y Así'', n versken oawer n [[Kuba|Kubaans]] meaken det gek is van nen Oostenrieksen [[jodelen|jodeler]]. t Versken haalden oeteaindelik de 21e plek in de halve finale met 30 peunten. n Oostenrieksen umroop was zo hellig det ze t joar doarop nit metdeden. Öar muziekanbod, stemmingmakerieje, spölnivoo en verniejende ideeën maakt Global Kryner geleefd bie zowal volksfeeste as bie [[jazz]]festivals. Öare muzikale beweaglikheaid blik oonder mear oet t feit det ze zelfs met n [[soul]]trio, ''The [[Rounder Girls]]'' ne CD hebt op enömmen den't good wörd oontvöngen. Ze reaizet inmiddels de hele wearld oawer. ==Platenriege== *Global Kryner (april 2004) **Something Stupid **Lady Marmalade **Honesty **Like a Virgin **Private Dancer **Over the Rainbow **Sex Bomb **Night & Day **Funky Town **Stardust **That’s How the Yodel was Born **Hey Jude *Krynology (mei 2005) **Something Beautiful **Hot Stuff **I Can’t Stand the Rain **I’ll Be the One **Rock Me Amadeus **Stop **Oops, I Did It Again **Y Así **First Day of My Life **Shut Up **Dreaming / **Eye of the Tiger **Toxic **My Foolish Heart **Krynology *Weg (2008) **Proud Mary **Oye como va **Wladimir & Mohammed **Kratzen **I Will Survive **Alt **Kotau **Schlampe **Fliege, Frosch & Mountainbiker **Dschinghis Khan **Traumland **Bésame Mucho **Proud Mary (Maxi Version) *Live in Luxembourg (2007) *Global Kryner versus The Rounder Girls (2009) **Respect Me **Home **Everybody **Insane **Reeling in the Years **One Night Stand **Hamma Net **Think About It **I Loves You, Porgy **Push Me **Schnucki, ach Schnucki **Think **Try ==Prieze== *2005: [[Eurovision Song Contest]] met ''Y Así'' *2005: [[Amadeus Austrian Music Award]] in de ofdeling „Gruppe Pop/Rock national“. *2006: [[Prix Pantheon]] in de ofdeling "Frühreif & Verdorben" ==Oetgoande verbeendings== *[http://www.globalkryner.at Offisjele webstea] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Muziekgroep]] itk0xp4aszuflv431trbg979m6abdaf 0 14956 276577 269330 2014-10-05T03:32:23Z Azureus 11603 (Script) [[commons:COM:FR|File renamed]]: [[File:Eyjafjallajökull-glacier.ogg]] → [[File:Is-Eyjafjallajökull.oga]] better file name wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:EyjafjallajökullSkógar.JPG|thumb|250px|Eyjafjallajökull]] {{Coordinate |NS=63/38//N |EW=19/36//E |type=mountain |region=IS}} De '''Eyjafjallajökull''' ({{Audio|Is-Eyjafjallajökull.oga|uutspraoke}}) is ien van de kleinere [[gletsjer]]s op [[Ieslaand]]. De naeme Eyjafjallajökull is [[Ieslaans]] veur ''Eilaandbargengletsjer''. De Eyjafjallajökull leit in et noorden van et plak [[Skógar]] en in et westen van de grotere gletsjer [[Mýrdalsjökull]] (Ieslaans veur ''Veendalgletsjer''). == Vulkaan == De ieskappe van de gletsjer bedekt de 1666 meter hoge [[vulkaan]] [[Guðnasteinn]] die aorig vaeke uutbasten is sund de laeste [[iestied]]. De op-ien-nao-laeste uutbasting was van 1821 tot 1823 en veroorzaekte een gletsjerdeurbraoke (in et Ieslaans: ''jökulhlaup''). De [[kraeter]] van de vulkaan het een diameter van drie tot vier kilemeter. De gletsjer zels het een oppervlakte van omdebi'j de 100 km². == Uutbastings in 2010 == Op [[20 meert]] [[2010]], krek in et oosten van de gletsjer, op de passe [[Fimmvörðuháls]], was d'r ni'je vulkanische aktiviteit. Een twiede uutbasting begon op [[14 april]] [[2010]]. In grote dielen van Europa wodde et vliegverkeer daegenlaank hielendal stillegd vanwegen de aswolken die de vliegtugen kunnen beschaedigen. == Foto-uutstalling == <gallery> Ofbeelding:EyjafjallajökullSkógar.JPG|Eyjafjallajökull zien vanuut Skógar Ofbeelding:Eyjafjallajökull.jpeg|Eyjafjallajökull in de winter Ofbeelding:Eyjafjallajökull,2008a.JPG|Eyjafjallajökull en Svaðbælisá-revier. Ofbeelding:Fimmvorduhals 2010 03 27 dawn.jpg|De uutbasting op 27 meert 2010. Ofbeelding:Eyjafjallajokull-April-17.JPG|Vulkanische uutbasting op 17 april 2010. </gallery> == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.jardvis.hi.is/page/jheyjafjallajokull/ Geschiedenis van de Eyjafjallajökull (in et Ieslaans)] * [http://www.millhouse.nl/eyjafjallajokull2010.html Foto's van de uutbasting in 2010] * [http://eldgos.mila.is/eyjafjallajokull-fra-fimmvorduhalsi/ Webkamera Eyjafjallajökull] {{DEFAULTSORT:Eyjafjallajokull}} {{Commonscat|Eyjafjallajökull}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Vulkaan in Ieslaand]] fx0w0cezaqbt6qjoe64saat8e8p9gl9 12 14957 292679 272250 2016-12-22T10:54:38Z Wwikix 13678 /* GNU/Linux en BSD */ kat wikitext text/x-wiki Op '''Wikipedie''' ku'j geluudsopnames vienen. Ze bin an-egeven mit n ikoontjen van n luudspreker, zo as [[Bestaand:Vista-kmixdocked.png|20px]] of [[Bestaand:Loudspeaker.svg|15px]]. De bestaanden bin op-eneumen in [[Ogg Vorbis]], n bestaandsformaot veur geluud, vergeliekbaor mit t bekende [[MP3|MP3-formaot]]. t Kan zo mer ween dat joew [[komputer]] (nog) niet overweg kan mit disse bestaanden. Um disse bestaanden te kunnen aofspeulen mu'j extra programmatuur installeren. ==Mediaspeuler== ;Mediaspeler klaormaken Mit verschillende [[mediaspeuler]]s ku'j dit bestaandsformaot aofspeulen deur de beneudige [[kodek (informatika)|kodeks]] te installeren: * Directshow Filters veur onder aandere '''[[Windows Media Player]]'''. Veur alle versies van Microsoft Windows: **'''[http://www.xiph.org/dshow/ Xiph.org/Directshow Filters]''' *QuickTime Components veur '''[[QuickTime]]'''. Veur Mac OS X en Microsoft Windows: **'''[http://www.xiph.org/quicktime/download.html Xiph.org/QuickTime]''' ;Aandere mediaspeulers Je kunnen oek een nieje mediaspeuler installeren die zonder veerdere anpassingen klaor is um Ogg Vorbis-bestaanden aof te speulen. Speulers die warken op verschillende platforms (Windows, Mac OS X en Linux) bin: * '''[[VLC media player]] ([http://www.videolan.org/vlc/ binnenhaolen])''' * '''[[MPlayer]] ([http://www.mplayerhq.hu/design7/dload.html binnenhaolen])''' *''[http://wiki.xiph.org/index.php/VorbisSoftwarePlayers Kiek veur t hele overzichte van beschikbaore mediaspeulers op de wiki van de Xiph.org Foundation]'' ==Cortado in Java== Mit de [[Java-applet]] "Cortado" ku'j Ogg Vorbis oek aofspeulen. Cortado is onderdeel van de programmeertaal [[Java (progremmeertaal)|Java]] die op aordig wat komputers steet. [http://java.com/nl/download/help/testvm.xml Kiek effen nao] of Java is derop steet. A'j t hebben willen dan ku'j t [http://java.com/nl/download/manual.jsp hier binnenhaolen]. ==GNU/Linux en BSD== n Wat niejere versie van Linux- of BSD-installasie zol al overweg mutten kunnen mit Ogg Vorbis. As e t niet döt kiek dan effen joew papieren nao en de webstee van de distribusie. [[Kategorie:Hulpe|Ogg Vorbis]] 6ipmjd245pnwu78aonwdx8hhzvd074y 0 14960 264755 259333 2013-05-06T21:42:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Sarek''' is een [[meziek]]groep uut [[Zweden]] dee ontstaon is in [[2002]]. An 't einde van de [[1990-1999|jaoren '90]] begun [[Stina Engelbrecht]] mit 't schrieven van de liedjes, dit leien ub [[2002]] tot 't ontstaon van de groep. In [[2003]] en [[2004]] dung Sarek mee an 't Melodifestivalen (de Zweedse veurrondes van 't Eurovisiesongfestival), in 2003 was dat mit ''Genom eld och vatten'' en in 2004 was dat ''Älvorna''. De meziek van Sarek is een combinasie van popmeziek mit [[Zweden|Zweedse]] en [[Europa (continent)|Europese]] volksmeziek. In [[meert]] [[2008]] dung Sarek mee an de [[België|Belgische]] veurrondes van 't [[Eurovisiesongfestival]], mit 't liedjen ''Magical Sensations''. 't Liedjen wönnen ezungen deur Katy Satyn en won daor de eerste halve finale. In december 2008 kreeg ''I natt ska marken skälva'' een grammisnominering (veur 't beste ''schlageralbum'' van 2008). ==Lejen== *[[Stina Engelbrecht]] (meziek, tekse en zang) *[[Jessica Wetterstrand]] (zang) *[[Zara Kronvall]] (zang) *[[Kristofer Pettersson]] (altnyckelharpa, [[trekzak]]) *[[Göran Månsson]] ([[fluit]], [[mondharmonica]], [[slagwark]]) ==Discografie== ;Album *Genom eld och vatten ([[2003]]) *Sarek ([[2004]]) *I natt ska marken skälva ([[2008]]) ;Liedjes * Vinterland (2002) * Genom eld och vatten (2003) * Solen glimmar (2003) * Älvorna (2004) * Medan stjärnorna vandrar (2004) * Törst (2004) * Alla änglar log (2004) * I natt ska marken skälva (2008) * Magiska sekunder (2008) ==Uutgaonde verwiezingen== * [http://www.sarekmusic.com Sareks officiëlle webstee] [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Muziekgroep]] g15wqpnzrj6h5zxmdwenmut0atjkebd 0 14961 271200 271155 2013-11-15T11:27:51Z 80.114.178.7 sjikker +wean wikitext text/x-wiki Dit oonderdeel is um te loatn zeen det Tweants vake aandere oetdrukkings hef as t Hollaands. ne letterlike oawerzetting van de volgende Hollaandse zinn is wal meugelik en korrekt, mear meesttieds wördt ekeuzn vuur n variaant den't hiereunter in t Tweants te leazn is. Zoo kan t Hollaandse "''alles goed?''" letterlik vertaald wordn noar "''Alns good?''", mear echt Tweants gebrok ne zegswieze zooas den hiereunter steet. Tukkers vertaalt disse zegswiezn vake rechtstreeks noar t Hollaands, woerduur at de [[Tweantisme]]s ontstoat. Wat van disse zegswiezen zeent ook in t Hollaands oawer te zetn, mer wordt lange nit zo vake gebroekt as in Tweante. {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="80%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | In t Nederlaands ! style="background-color:#abcdef" | In t Tweants |- |Alles goed? |Good te pas(se)? Nog n betjen goans? Wo(ge)döanig? Kö'j t volhooldn? |- |Als een idioot/zonder finesse |Vuur gek en onwies |- |Ja, het gaat goed |(Och), t geet (wal) |- |Afschaffen/afdanken {{Info|Ook: verkering uitmaken}} |Der achterhen doon |- |Afscheidsgroet |''A'j zelf goat:'' (doot) heanig/kalm an. Ajuus. |- | |''As n aander geet:'' (vergett t) wierkomn (nit)! |- |Alles overhoop halen (om te zoeken) |Alns oawer n kop trekn |- |Aandacht van de andere sekse krijgen |Gesnoef um de dure hebn, geroek um t hoes kriegn |- |Aangeschoten zijn |duzelig wean. Um könn vernemn. |- |Baldadig zijn (soms van alcohol) |ral in t dak wean |- |Bekijk het maar! |gedretn, loop hen drietn |- |Ben je doof? |He'j t met de oorn? He'j zwil in de oorn? |- |Ben je wel goed bij je hoofd? |Veult der oe s an/vuur |- |Bier drinken |ene/n paar knöttern (doon). (Greune) pretpöalkes noar binn kaanteln. |- |Continue |Too-, alverdan, niks as ... Non tooverdan = van non of an |- |Daar ben je de hele dag over aan t nadenken/mee bezig/aan het malen |Det lig oe vuur de dure |- |Daar geloof ik niets van |Doar wil ik neet an, (det) zal wal, joa dat zal, joa det mu'j ook wal rekn |- |Daar heb ik geen zin in/daar ben ik niet voor in de stemming |Doar he'k de/n kop neet/nich noar stoan |- |Daar is hij wel even zoet mee |Doar is'e nog wal eawn met oonder de pann |- |Daar kun je zeker van zijn |Doar hoo'j nit achteran. Doar kö'j doonder op zegn. Doar kö'j gif op innemn |- |Daar moet je werk van maken / daar moet je mee naar de dokter |Doar mu'j met gangs |- |Dan heb je enorm veel geluk gehad |Dan ma'j oe nog wal in de haande wrievn |- |Dan is de fut eruit (moeheid) |Dan geet oe t leampken oet |- |Dan zitten we in hetzelfde schuitje / dan zijn we het daarover eens |Dan kö'w mekaar de haande doon |- |Dat doet me niks |Det maakt mie niks oet |- |Dat heb je zelf in de hand |Doar zi'j zelf bie |- |Dat gaat je mis hoor! |Det vrös oe op n emmer! |- |Dat geeft niet/is niet erg |Det heendert niks |- |Dat had je niet gedacht hè? |Oo? |- |Dat had je nog niet achter mij gezocht, hè? |Det ha'j mie nog nit oet de mouwe skodt, of wal? |- |Dat levert niet veel op (financieel) |Doar kan n skossteen nit van rookn |- |Dat is aangetrouwde familie |Dat is van de koolde kaante |- |Dat is een aardige man/vrouw (prettig in de omgang) |Den kö'j (wal) good/(heel) best hebn |- |Dat is (geen) zwaar werk |Dèt keump oew (nit) an de butte |- |Dat kan ik nog wel gebruiken |Dèt kon miej wal pasn |- |Dat kun je direct merken (vaak alcohol) |Det breg de boskop oawer. |- |Dat smaakt erg lekker |Det kö'j best etn |- |dat soort dingen kun je het beste direkt afronden/oplossen |Doar mu'j direks met ofkaartn. |- |Dat staat mij wel aan / dat lust ik wel. |Dèt steet miej wal an, dèt mag ik wal liedn, dèt mag ik wal hebn van n dokter |- |Dat staat niemand in de weg/daar heeft niemand last van |Det zit ginnen boer in t veanster |- |Dat vind ik eigenlijk mooier (bij keuze) |Det veen'k feaitelik wal net zo mooi |- |De wind van voren krijgen |n Schoer duur de bene kriegn, n board der of kriegn, de kaste oet ekeard kriegn |- |Denk erom! (waarschuwend, als in "als je het maar laat") |Reknt dr op! |- |Die is niet goed ter been |Den vaank ginnen haazn mear |- |Die verloochent zijn afkomst, die doet uit de hoogte |Den hef zin hoesnommer vergetn, Den wil heugerder drietn as at he t gat hef zitn, Den hef zienn hoesbreef verleurn |- |Die zit goed in de slappe was |Den zit good in de klamotn |- |Doe die deur dicht! |Doot dee dure too/an/dichte, doot der de plaanke vuur! |- |Doorwerken! |Dr an (met de lippe)! |- |Dronken zijn |Dikke wean. de piepe strak hebn. mooi in n öllie wean. n sputter op hebn. zik bes eweard hebn. zoo dikke as doeznd man wean. hagelsteendikke wean. de hoed/peanze/koonte/bokse vol hebn. nen eande hen wean. in de gloria wean. sjikker wean. De wearld vuur nen doedelzak anzeen. |- |Echt? dat meen je niet! |Joa zeg e! ealke? |- |Een (stevige) aframmeling krijgen |n (best) moal kläppe kriegn. n (best) moal op n balg/de hoed/de butte/um de kleampe/kop kriegn. |- |Een buffer hebben (soms financiëel) |Wat vet op n pokkel hebn. Wat achter de haande hebn. |- |Een dutje doen (op de bank, vaak na werken of eten) |Baankwoarkn. Baankzaakn doon. |- |Een grote boodschap moeten (op de WC) |n [[ulk]] oet n strik haaln. n Stuk oet de rugge houwn. |- |Een huishouden van Jan Steen (veel kabaal en troep) |n Ophoes |- |Een lage, afzakkende broek aanhebben |De loch lege hebn hangn |- |Een rondje geven (in een café) |Der ene in doon, der een oetgeavn, der nog ene op de laampe geetn |- |Een ruwe schatting maken |Skaal 1 op t oge nemn/doon |- |Een sigaret rollen/roken (shag) |eenn dreejn/daampn/in de fik stekn/in t verbaand doon/smookn. "segretjen doon?" |- |Een te vol glas/beker drinken krijgen |n Rooms betn kriegn. (doar mu'j op de knene vuur) |- |Eerlijk verdelen |De/te man de helfte |- |Eet eens een beetje door |der zitt gin spiekers in! Lus iej t nit? |- |Eigenwijs/chagarijnig/tegendraads zijn |Krang (in de kop) wean |- |Ergens op bezoek gaan |Oarns anlegn (café), hen kuiern goan, der achterhen kiekn |- |Fijn/leuk |Mooi |- |Fijn dat je er bent |Wa'j der wal? |- |Ga zitten (uitnodigend) |Zett oe, smiet oe daal, smiet oe van de been |- |Geen morele bezwaren hebben bij een immorele handeling of besluit |Oargns niks bie hebn. (''De katte van de buurn dood doon, doar har he niks bie.'') |- |geloof je het zelf? |(joa) det mu'j óók wal rekn! |- |Graag gedaan |Doar zö'j t vuur hebn |- |Het heeft geen haast |Dr is gin braand bie |- |Heb je daar wel geld genoeg voor? |Kan dr det (nog) (wal) oet? |- |Heb je dat verdiend? |Zit dr det an? |- |Heb je me begrepen? |Heur iej? |- |Hebberig zijn |De oogne nit vol hebn |- |Het bliksemt |Ut löcht |- |Het blijft bij praatjes (maar er wordt geen actie ondernomen) |t Geet met kuieren hen |- |Het is weer schoon/netjes |t Is dr glad/kaant. Glad waark. Glattighead. |- |Het kan beter |t Mag gin pochen liedn |- |Het ligt nooit aan hemzelf |As nen boer nit kan zwemn (dan ligt t an t water) |- |Het moet niet gekker worden! |Non mut t toch nit anhaaln! |- |Het regent zachtjes |t Sputtert wat/iets/(n) luk. |- |Het was een kabaal/zooitje ongeregeld |t Gung der of! |- |Het was er ontzettend druk |Ze hungn dr met de bene oet. Iej konn dr oawer de köppe loopn. t Was dr zwart van t volk. |- |Het wat niet uit te houden/te verdragen |t Was nit te doern |- |Hij begon zich toch enigszins zorgen te maken/te twijfelen aan zijn eigen gelijk |Hee krabn zik toch wal eawn iets achter de oorn |- |Hij geloofde zijn eigen ogen niet |De oogne kuuln um zowat oet n kop! |- |Hij ging tekeer |Hee gung t an! |- |Hij heeft zijn krediet bij mij verspeeld |Den hef t verdretn |- |Hij houdt je voor de gek |(Hee) hef oe biej de bene. Hee hef oe bie n bok edoan. Hee hef oe in n tuk edretn. Hee stekt oe de gek an. |- |Hij heeft geen rooie cent |Hee hef (nog) gin neagel um t gat te krabn. Hee hef gin duwel of dood. Hee is zo kaal as ne loes. |- |Hij heeft thuis niets te vertellen |Hee wont dr bie in. |- |Hij heeft wel vaker plannen (waar niks van komt) |Hee hef wal mear bie n eande |- |Hij is een binnenvetter |Hee vret t op |- |Hij is van een koude kermis thuis gekomen |Hee hef der zik bes met in n kul ebetn, hee hef dr zik (döanig/aakelig) op verkekn |- |Hij kon zich niet meer inhouden (bij kwaadheid) |Doo leup um n kop oawer |- |Hij neemt altijd onnavolgbare besluiten |Doar kö'j niks van noaverteln |- |Hij reed ontzettend hard |Hee jaagn de leu de vooln oet de bokse |- |Hij schaamt zich daarvoor |Det wil he nit weetn |- |Hij stelt altijd vragen als het antwoord al is gegeven |Hee slöp aait achterin |- |Hij vertrok met grote haast |Hee leup t kezien dr zowat oet |- |Hij werd woest/laaiend |Hee wör gék in de kop! |- |Hoe heb je dat nou weer voor elkaar gekregen? |Wo(döanig) he'j dr det non wier met ehad? |- |Hoezo? |Wat dan? |- |Honger hebben |Wal wat lustn |- |Houdt je grote mond! |Lippe! Lip hooldn! |- |Iemand('s werk) controleren |Eenn dr achter kiekn (bv. in de bookhoolding). t Spul nog es noaloopn. |- |Iemand eens goed de waarheid vertellen (op z'n donder geven) |Eenn es fleenk de wacht anzegn, eenn n skoer deur de beenn gevn |- |Iemand met opzet chagerijnig maken, opstoken |Eenn dr ne kolle oonder doon. |- |Iemand naar de mond praten |Met enen hénkuieren. Enen der suker an doon |- |Iemand plagen/uitdagen |jenn. stokkern. stangn. |- |Iemand opdrijven |Eenn in n daamp jaagn |- |Iemand vertelde mij... |Der verteln/verniejn der miej ene. Ik wör van ene gewoar... |- |Iets drinken na het eten |Nen natn der oawerhen smietn |- |Iets met iemand overleggen |Wat met ene in de negosie hebn/wat met ene beköjern |- |Iets op het laatste moment annuleren/afzeggen |t Gat vuur n bos/toen dreein/trekn |- |Iets te weten komen |Oargns locht van kriegn, oargns wat van metkriegn |- |Iets van plan zijn |Wat in t zinne/de musse hebn |- |Ik bedoel maar/Dat dacht ik ook! |Oh!, of nit dan? |- |Ik ben aangekomen (gewicht) |Ik bin egröaid/greuid |- |Ik ben doodop |Ik knappe zowat of bie de eankels |- |Ik ben er erg blij mee/aan gehecht |Ik bin dr naar/onmeundig wies met |- |Ik ben werkeloos |Ik bin bie de dure/t hoes/de kökken |- |Ik ga slapen |Ik legge/strekke mie, ik goa der hen, ik kroep in de val, ik goa daal, ik goa achteroaver stoan |- |Ik heb er nu geen tijd voor |Ik kan t nit wochen |- |Ik mag hem niet zo |Bestn kearl, mos allene [[karbietskeetn|karbiet]] lustn. doar he'k t neet zoo op zitn. Den he'k neet hoge zitn. |- |Ik heb uw e-mail ontvangen |De doewe hef dr ewest. |- |Ik verloor de controle |t Kuln miej, t köm mie an t kuln |- |Ik zal er eens even naar informeren |Ik zal (der) es eawn (noar) goan heurn |- |Ik regel dat wel |Doar goa ik achteran |- |In orde maken/klaarmaken (ook eten)/voor elkaar krijgen |terechte maakn/kriegn |- |Ingespannen zwaar werk doen |worseln, pokkeln, klein, andamn, torn, marteln. |- |Je aanwezigheid is niet gewenst |Goat op n pot/t dak zitn, goat hen, goa mar weer verdan |- |Je bent flink te laat! |Ko'j t veendn? Iej beent mooi op tied. He'j n sloap oet? |- |Je moest je diep schamen! |Iej zoln oe de oogne oet n kop skaamn |- |Je moet geduld hebben |Hef oew moo oe gin poesn eleard? |- |Je moet geen twee dingen tegelijk willen |Iej mut nich poesn en mel in de mond hoaln |- |Je moet minder gaan werken/rustiger aan gaan doen (doktersadvies) |Iej mut de batse half invetn. |- |Je moet nodig naar de kapper |Iej loopt met de seantn van n kapper/n skearbaas in n tuk/de taske |- |Je niet lekker voelen/een kater hebben |Slecht (te passe) wean, sloerig in n rèkkerd/rakkerd wean, ral in n balg wean, todderig wean{{Info|Ook gebroekt as ene onfris is of zik nit ewasket hef}}. Ropperig in de hoed wean {{Info|gebroekt um der loomp met te doon}} |- |Kantje boord |Met de biln an mekaar |- |Kijk eens wie we daar hebben! |Hier! |- |Kleren binnenstebuiten aantrekken |Kleare krang-um(me) andoon |- |Kom op (we gaan) |Alló, allò, vie trapt/treat um an, vie pakt t an. Vie pakt de paling in. vie goat verdan |- |Komt er nog wat van? |Wat ha'j dr van edacht? Vandage nog? |- |Lachen als een boer met kiespijn |Lachn as nen sik in de braandnetteln |- |Lekker |Nét/óók zo fein. |- |Lol hebben |Wil(le)/schik hebn |- |Beheers je het apparaat/Weet je hoe het werkt? |Kö'j der met (gewordn)? |- |Met heel veel woorden enorme onzin kunnen vertellen |Köjern zo at t ne koo oet t gat vaalt |- |Moe zijn |Ut der an hebn, de knoln op hebn, n tank löag hebn, de pinne lös hebn, |- |Naar huis gaan |Op de kökn op-an goan, t op t hoes an hoaldn, noar hoes op an |- |Nu gaan we wat beleven! |Non he'j t skoap an t drietn! Non geet t sköapeskearn an! |- |Nu gaat het beginnen! |Doar geet t hen. Loat goan! |- |Nu moet je een keus maken |An of van! Drietn of van n pot of |- |Nu moet hij het ontgelden. Nu is hij zwaar de klos. |Non mut hee t liedn, non is hee an de buurte |- |Onhandelbaar groot voorwerp |kabof/kebof. Apparaat. Moat. Smearlap. |- |Ontzettend moeten braken |Spiejn oawer lädder en plaanke |- |Ontzettend moeten lachen |Zik van de bene lachen |- |Op datzelfde moment/direct daarop |Mét... (vb. "hee zea: 'wee mut disn lestn kookn?' en mét har he um ook al in n moond.") |- |Opschieten, voort maken |Anmaakn. Loat goan! |- |Op kraamvisite gaan |Kroamskudn |- |Over het algemeen... |Duur mekaar (enömn) |- |Pas op! |Waart/woart oe! Boargt/baarget/bargt oe! |- |Precies! |(Non) Of nit (dan), det dachtn ik (ook), of nich dan |- |Schaften |Schoftn, inkoeln |- |Schreeuwen, vloeken |Achteroet n haals komn, t angoan, bearn, achteroet bidden |- |Schriftelijk maatregelen treffen |In de penne klimn |- |Soms wel soms niet; als antwoord op vraag: bijv. vind je het nog leuk? |mangs wal, aait nich |- |Te hard werken |Zik boawn/oawer n kop woarkn |- |Te weinig te drinken/eten krijgen |n Haags betn kriegn |- |Telkens/voortdurend |Al, alverdan |- |Toen begon hij te protesteren |Doo köm he op de achterste bene |- |Tot het uiterste van je kunnen gaan (sport) |De tonge op t leste knoopsgat |- |Tsjonge! |Kearl non! Kearl en gin eande! |- |Uitglijden/omvallen |Van de bene goan, vuur de groond goan, teegn de vlakte goan |- |Met hem/haar valt niet te praten (bij koppigheid van de gesprekspartner) |Teegn n peard kö'j nit gaapn |- |Van nu af aan |Non tooverdan |- |Van zijn stuk gebracht zijn |(Kets) van t rabbat wean, veraltereerd wean |- |Vóór je het weet/er erg in hebt |Det kö'j nit of knipoogn |- |Vreemd gaan |Oonder n droad hen/duur vretn, nöast n pot pisn |- |Waarom/hoezo niet? |Wat dan? |- |Wat denk je nu zelf? |Wat meant n dokter? |- |wat denk je wel niet! |Iej mochn wal meann! |- |Wat een bazige vrouw |Den mos nog blikn titn hebn (dan kon he rammeln) |- |Wat een gedoe/rotzooi! |Wat nen kroam! |- |Wat een toestand |Wat n spul/spil |- |Wat ik je brom! |Det kolveer ik oe! |- |Wat jij? |Iej dan? |- |Wat moet ik betalen? (in een café) |Woovölle/wat he'k der an? Wat krie'j van miej? Wat is de schade? Wat is t oe weard? Wat wi'j dr vuur hebn? |- |We hebben het klaar/het werk erop zitten |Vie hebt t (wier) ewunn |- |We kunnen niets anders dan afwachten |Loat mear kuuln (t löp wal lös). Kiekn wat t wörd (ook als ofkorting ezeg: ''KWW'') |- |Wil je me dat even aangeven? |Wo'j miej det eawn doon? Hier op-an s met den/dee/det [''zelf invuln'']. |- |Willekeurig, zonder orde |Leenks en rechts. Hier en doar. |- |Zeker |Vast(e), wis(se), zekers |- |Zelfs onder ideale omstandigheden kan hij nog klagen |t Manna mut um in n haals reagn |- |Zet hem op! Succes! |Kalm/heanig an. Loat goan! |- |Zich douchen |Zik wasken, oonder t ziejke/ströalke/buujke/de geate goan, biej/noar de poompe wean/goan |- |Zich omkleden |Zik aansum antrekn, zik umtrekn, zik aans antrekn |- |Zwaar graafwerk doen |An de batse goan/stoan |- |Verkering uit hebben |Ut nus/nös oonder n boom / de beume hebn (lign) |- |Verkleumde handen hebben |De haande duur estökn hebn |- |Waar denk jij naar toe te gaan? |Woer zal t hen, woer zal t op-an? |- |Wanhopig/Moedeloos zijn |De moodvearn loatn hangn |- |Wat ben jij gulzig! |Wat zin iej inhalig! Dr is gen anhaaln an met oe! |- |Wat denk je nou zelf? |Kö'j rekkenn? (rekkent dr dan mer neet op). Kö'j skriewn? (Skriewt t mer op n boek). |- |Wat gebeurt daar? |Wa's det dan/non? |- |Ze ligt op sterven |Hee is heel slech. Hee löp op de leste bene. Hee raakt uut de tied |- |Zet maar bij het grof vuil |Op n as dr met |- |Zeur/zwets niet zo! |Lignt (toch) nit (zo) te kwaakn/nöaln/dramn! |- |Zin hebben in |zin hebn an |- |Zoenen (jonge stelletjes) |snoetnspek |} ==Zeet ook== *[[Achterhookse zegswiezen]] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Tweants]] nmwyg5jes0n583dg07ajplggxjkle8s 0 14970 271529 263809 2013-12-02T21:58:29Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Wielrennen]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Tom Stamsnijder.jpg|thumb|right|200px|Tom Stamsnijder]] '''Tom Stamsnijder''' ([[Almelo]], [[15 mei]] [[1985]]) is nen prof-[[wielrenner]] oet [[Eanter]] in [[Tweante]], [[Neerlaand]]. Hei dut fietsen bie de ploog van de Rabobaanke. Hei hef t fietsen van gennen vrömden; zin vaa is [[Hennie Stamsnijder]], oold-wearldkampioen [[veeldrieden]]. Zinne eerste oawerwinning was dat hei de eerste plaatse haalden bie t NK Cyclocross Kattegorie 7. Doarnoa wör hei Neerlaands Kampioen Tiedrieden bie de niejelingen. Doarop köm he te rieden bie de amateurploog van de Rabobaanke, woernoa't he drei joar later profrenner wör bie de Gerolsteinerploog. ==Zeges== :[[2000]]: 1e in NK, Op de weg, Ofzeunderlike tiedrit, Niejelingen :[[2002]]: 1e in Ronde van Vlaanderen, Jeugnd :2002: 1e in Regio Tour, Jeugnd :[[2004]]: 1e in vuurroonde Mainfranken-Tour, U23 :2004: 1e in 2e ofstaand Mainfranken-Tour, U23 :[[2005]]: 1e in Vuurroonde Thüringen-Rundfahrt, U23 :2005: 1e in 3e ofstaand Tour de la Somme :[[2006]]: 1e in 1e ofstaand Settimana Ciclista Lombarda :2006: 1e in 4e ofstaand GP Tell :2006: 1e in 2e ofstaand Roserittet DNV GP == Plogen == *2003 - Rabobank TT3 *2004 - Rabobank TT3 *2005 - [[Rabobank Continental Team]] *2006 - Rabobank Continental Team *2007 - [[Team Gerolsteiner]] *2008 - Team Gerolsteiner *2009 - [[Rabobank (wielerploeg)|Rabobank]] *2010 - Rabobank ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.tomstamsnijder.nl Offisjele webstea] *[http://twitter.com/Tom_Stamsnijder Stamsnijder's Twitterprofiel] {{DEFAULTSORT:Stamsnijder, Tom}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Sporter oet Oaveriessel]] [[Kategorie: Tukker]] [[Kategorie:Wielrennen]] bmakrbg4bl1n1bnwt49d0txv4nks2k8 0 14972 277195 271520 2015-01-19T09:59:59Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Wout-Brama.jpg|thumb|right|200px|Wout Brama]] '''Wout Brama''' ([[Almelo]], [[21 augustus]] [[1986]]) is nen [[voetbal]]ler. Hee is vuural bekeand as spöller vuur de [[Neerlaand]]se verenige [[FC Tweante]], mer löp rechtevoort bie [[PEC Zwolle]]. == loopbaan == === Jeugnd === Brama begun met voetballen bie de plaatselike voetbalverenige [[PH Almelo]]. Noa negen joar doar evoetbald te hebben, wör hee oontdekt duur [[FC Tweante]]. Doo at he 12 joar was, gung he noar FC Tweante, woer't he de jeugndopleaidige volgen töt de A1-groep. In zin leste jeugndjoar oonderskreef hee t kontrakt vuur 3 joar te voetballen bie FC Tweante. Doarnöast köm he in 2005 direks in t eerste van Tweante.<ref>[http://www.fctwente.nl/nieuws/archief/index.php?item=1985 Dreejarig kontrakt Brama], [[FC Twente|www.fctwente.nl]], [[18 meert|18 meart]] [[2005]]</ref> === FC Tweante === In [[2005]] köm he as middelveelder oonder [[Rini Coolen]] in t eerste. Hee spölden det seizoen 29 kompetisiewedstrieden. Oonderwiel skeaiden Rini Coolen der met oet, en nöm t [[Jan van Staa]] oawer. In de twee joaren doarnoa was he vuural invalspöller, umdet dootieds [[Karim El Ahmadi]] duurbreuk, en dus völ mocht spöllen. Hee oonderskreef skoonwal in 2006/07 wier n kontrakt wat um töt 2010 an FC Tweante zol beenden.<ref>[http://www.fctwente.nl/nieuws/archief/index.php?item=5667 Contracten Brama en Gerritsen verlengd], [[FC Twente|www.fctwente.nl]], [[26 september]] [[2006]]</ref> In 2008/09 köm n [[Verienigd Keuninkriek|Engelsen]] trainer [[Steve McLaren]] an bie Tweante, woervan't Brama ne vaste plek kreeg op t veeld in de vuurroondes van de [[UEFA Champions League|Champions League]]. OP [[9 febrewaori|9 februwoari]] oonderskreef he wier n niej kontrakt vuur FC Tweante, woerduur't he non töt 2012 bie dee verenige mut spöllen.<ref>[http://www.fctwente.nl/nieuws/index.php?item=8157 ''Brama verlengt contract''][[FC Tweante|webstea FC Twente]], [[9 febrewaori|9 februwoari]] [[2009]]</ref> === Neerlaands Elftal === [[Ofbeelding:Wout Brama.jpg|thumb|left|200px|Brama biej Joonk Oranje]] Bie de A-jeugnd wör Brama op-erop vuur t Neerlaands Elftal oonder 18, woernoa't he de jeugndseleksies duurleup töt en met [[Neerlaands voetbalelftal oonder 21|Joonk Oranje]]. Oonder [[Foppe de Haan]] mocht he tien moal metdoon bie t hoogste jeugndelftal van de [[KNVB]]. Op [[19 november]] [[2008]] deed he met zin eerste interlaand vuur [[Neerlaands B voetbalelftal|Neerlaand B]] met. Hee steund rechtshalf tegen t [[Zweden|Zweedse]] elftal. Ze verlöaren met 0-3 peunten.<ref>[http://www.vi.nl/NieuwsItem/NederlandBBegintMetPakSlaagTegenZweden.htm Nederland B begint met pak slaag tegen Zweden][[Voetbal International|VI.nl]], [[19 november]] [[2008]]</ref> Oeteaindelik spölden he twee van de dree interlaands; doarnoa wör t elftal ontbeunden. Op [[10 november]] [[2009]] mocht Brama vuur t eerst metdoon met t [[Neerlaands voetbalelftal|Neerlaands Elftal]], in de oefeninterlaands tegen [[Italië]] en [[Paraguay]]. Noa ofzeggings van [[Demy de Zeeuw]] en [[David Mendes da Silva]] keus de boondstrainer Brama.<ref>[http://www.fctwente.nl/nieuws/index.php?item=9266 Wout Brama bij selectie Oranje], webstea FC Tweante, [[10 november]] [[2009]]</ref> n Poar deage later dee Brama vuur t eerst met in de vreandskoppelike wedstried tegen Paraguay, den't eaindigen in ne 0-0 staand. Brama mos in n 71sten minuut invallen vuur [[Mark van Bommel]].<ref>[http://www.onsoranje.nl/news/content/news/oranje/ned-xi/Oranje-weer-doelpuntloos.html Oranje opnieuw doelpuntloos], website Ons Oranje, [[19 november]] [[2009]]</ref> ==Stoatistieken== === Club === {| class="wikitable" style="font-size:90%; width: 70%; text-align: center;" |- !rowspan=2 width=5%|Seizoen !rowspan=2 width=20%|Verenige !rowspan=2 width=15%|Kompetisie !colspan=2 width=12%|Kompetisie !colspan=2 width=12%|Beker !colspan=2 width=12%|Internasjonaal !colspan=2 width=12%|Oawerig !colspan=2 width=12%|Geheel |- !width=6%|Wed. !width=6%|Dlp. !width=6%|Wed. !width=6%|Dlp. !width=6%|Wed. !width=6%|Dlp. !width=6%|Wed. !width=6%|Dlp. !width=6%|Wed. !width=6%|Dlp. |- |[[FC Twente in t seizoen 2005/06|2005/06]] |rowspan=5|[[FC Tweante]] |rowspan=5|[[Eredivisie (voetbal)|Earedivisie]] |29 |0 |3 |0 | - | - |6 |0 |'''38''' |'''0''' |- |[[FC Twente in t seizoen 2006/07|2006/07]] |19 |0 |3 |0 |4 |0 |0 |0 |'''26''' |'''0''' |- |[[FC Twente in t seizoen 2007/08|2007/08]] |26 |0 |1 |0 |2 |0 |1 |0 |'''30''' |'''0''' |- |[[FC Twente in t seizoen 2008/09|2008/09]] |32 |0 |5 |0 |10 |0 | - | - |'''47''' |'''0''' |- |[[FC Twente in t seizoen 2009/10|2009/10]] |30 |1 |3 |0 |12 |0 | - | - |'''45''' |'''1''' |- !colspan=3 width=40%|Loopbaan geheel !width=6%|'''136''' !width=6%|'''1''' !width=6%|'''15''' !width=6%|'''0''' !width=6%|'''28''' !width=6%|'''0''' !width=6%|'''7''' !width=6%|'''0''' !width=6%|'''186''' !width=6%|'''1''' |- |} === Interlaands === {| class="wikitable" style="font-size:90%; width: 50%; text-align: center;" |- !rowspan=2 width=5%|Seizoen !rowspan=2 width=29%|Laand !colspan=2 width=22%|Vreandskoppelik !colspan=2 width=22%|Offisjeel !colspan=2 width=22%|Geheel |- !width=11%|Wed. !width=11%|Dlp. !width=11%|Wed. !width=11%|Dlp. !width=11%|Wed. !width=11%|Dlp. |- |2009/10 |rowspan=1|Neerlaand |1 |0 |0 |0 |'''1''' |'''0''' |- !colspan=2 width=40%|Loopbaan Geheel !width=11%|'''1''' !width=11%|'''0''' !width=11%|'''0''' !width=11%|'''0''' !width=11%|'''1''' !width=11%|'''0''' |- |} ==Verwiezings== {{Bron|<references/>}} {{DEFAULTSORT:Brama, Wout}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Sporter oet Oaveriessel]] [[Kategorie: Tukker]] [[Kategorie: Voetbal]] 3nhsrqcnb3xuw0huoj6zkfjvukl7vwl 0 14974 273706 263598 2014-03-27T14:50:34Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Kiek Now Us''' is nen [[boerenrock]]band oet n [[Achterhook]], den't besteet seend [[2004]]. Ze hebt bewaarkings in t plat van völle bekeande [[Rock en Roll]]nommers, mer ze doot ook eagne nommers skriewen. Kiek Now Us besteet oet Erwin Banning ([[basgitaar]]), Jos Bleumink ([[saxofoon]] en [[zaank]]), Lars Karnebeek (zaank, [[gitaar]]), Koen Klein Goldewijk ([[drums]]) en Niek Albers (gitaar). Duur optreadens vuur [[RTV Oost]], [[TV Gelderland]], [[3FM]], [[RTL4]] neamp eare bekeandhead tau. In [[2006]] kömmen ze met öare eerste single ''Viva la Roggebrood'', in [[2008]] kömmen ze met ''Proosten op het Oosten'' en in [[2010]] wör eare nieje single ''Hemel zonder Bier'' oet-ebracht. In 2014 kömmen ze laandelik in t niejs met öare singel ''t Platteland is niet te koop'', woerin't ze angoat teegn leu oet steadelike deeln van Nederlaand dee laand koopt in n Achterhook, mer wieters niks met t volk of de [[kultuur]] te doon weelt hebn. ==Platenriege== ===CD-singles=== *''Viva la Roggebrood'' (2006) *''Proosten op het Oosten'' (2008) *''Hemel zonder Bier'' (2010) * ''Het platteland is niet te koop ''(2014) ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.kiek-now-us.nl Offisjele webstea] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Dialektmuziek]] 13ty6zxea7j9etph17llxo36rcr3b34 0 14976 291405 265353 2016-11-04T15:17:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Nijebrug''' is een [[buurtschop]] zudelijk van de stad [[Ommen]] in de [[Ommen (gemiente)|gemiente Ommen]] waor de weg noar [[Heldern]] de [[Regge]] kruust. T café bie de brugge war vrögger n harbarg, woar de Staten van Oaveriessel bi'jeen kwammen. Veur 1527 was d'r ok nog een afvoardiging uut [[Drenthe]] bie. <ref> Dieks Horsman, "Nieuwebrug, geen echte buurtschap... en toch een gezellige buurt" in ''De Darde Klokke'' No. 117, page 28 (Nederlaands)</ref> ==References== <references/> <!-- {{coord|52|29|16|N|6|25|25|E|region:NL_type:city(169)|display=title}} --> <!-- [[Image:Map NL - Ommen - Giethmen.svg|thumb]] --> [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Ommen]] o1nwlmcvvba3sfwznzoiimfx8h1abkv 0 14977 146698 2010-04-27T15:04:48Z De Geo 743 [[Nijebrug (Overijssel)]] is ewiezig naor [[Nijebrug]]: Overijssel mut Oaveriessel ween, moar dn aanderen Nijebrug ligt in Holland wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nijebrug]] g5osm8qe5yxlnfceuq2k5b982prv7jn 0 14978 290719 290665 2016-11-01T16:59:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Coordinate|NS=39/37//N|EW=2/55//E|map=right|article=/|type=isle|pop=846000|dim=100000|region=ES-IB}} '''Majorka''' ([[Kattelaans|Katalaans]], [[Spaans]] en meest vuurkommende spelwieze: '''Mallorca''') is t grötste [[eilaand|eailaand]] van de [[Balejoarn]], ne eailaandngroep in de [[Middellaande Zee]], dee't bie [[Spanje]] anheurt. t Is 3640 kilometer in t veerkaant en dr wont ongevear 846.000 leu. De heuwdstad is [[Palma de Mallorca|Palma]], wat doarbie ook de heuwdstad is van de Balejoarn. De offisjele sproakn beent t Katalaans en t Spaans. De lokale Katalaanse sproake is t [[Mallorquín]]. == Geskiedenisse == Majorka wordt zeker al doezenden joarn bewoond. Det blik oet grafheuwels van tusken de 4000 en 6000 joar vuur Kristus. t Eailaand wör in 120 vuur Kristus duur de [[Romeinse Riek|Romeinen]] in-enömn, dee't de stad Palma bouwn en t eailaand riek maakn. Majorka dreeidn op de haandel in [[olief|oliewen]], wiendruuwe en [[zeezalt|zooltwinning]]. De soldoatn oet t Romeinse leager dee't van Majorka kömn, warn bekeand um öar keunsten met n [[slinger (woapen)|slinger]]. Noa öar kömn de [[Vandaaln]] ([[450]] n. Kr.), de [[Byzantiense Riek|Byzantienn]] ([[534]]), dee't dr t [[Kristendom]] invoordn, en de [[Moren|Moorn]] ([[902]]). In [[859]] wördn de Balejoarn duur de Vikings an-evöln en löag-ereuwd. Ze kömn eerst op [[Ibiza (eilaand)|Ibiza]], doo op [[Formentera]], doarnoa Majorka en as leste op Menorka. In [[1229]] köm Koobs I (''Jacobus I'', Spaans: Jaume I) met Aragonese soldoatn en nöm Palma in. De [[islam|moslims]] bleewn nog terugge vechten in de boargen töt [[1231]]. Van [[1276]] töt [[1344]] was t eailaand n zelfstaandig keuninkriek. In dee tied warn t ene moal Palma en t aandere moal [[Perpignan]] de heuwdstad. Doarnoa bleef t verskeaidene joarhoonderden ne proveensie van t keuninkriek [[Aragon (keuninkriek)|Aragón]]. De Balejoarn wördn pas in [[1983]] zelfstaandig. In juli 2009 hef op Majorka de [[Euskadi Ta Askatasuna|ETA]] nen bomanslag epleegnd, woerbie't twee plietsiekearls van de [[Guarda Civil]] in öare dienstwage oet de tied kömn. Vuur dee tied was dr nog nooit nen ETA-anslag ewest op Majorka, skoonwal ze wal es probeerd hebt um de Spaanse keuning [[Juan Carlos]] umme te brengn, den't n zommerhoes op Majorka hef. Dit kon vuurtieds vuurkomn wordn. == Ligging en laandskop == [[Ofbeelding:Mallorca topo.png|thumb|left|180px|Kaarte van Majorka]] Majorka is 3640 kilometer in t veerkaant en hef ongevear 214 inwonners de kilometer. t Is t milnste eailaand van de Balejoarn. Op t zuudn ligt [[Ibiza (eilaand)|Ibiza]] en op t noordn [[Menorka]]. Kortbie Majorka lignt nog twee kleaine eaileandkes; [[Kabrera (eilaand)|Kabrera]] en [[Dragonera]]. Marjorka hef twee boargachtige gebeedn, dee't allebeaide ongevear 70 kilometer laank strekt. n Heugsten boarg van t eailaand is de [[Puig Major]] met 1445 meter. t Klimaat is dr [[Middelaands]]; hete dreuge zommers en zachte natte weenters. In gedeeltes as de ''Serra de Tramuntana'' kan t mangs [[sniej]]n. === Indeling === Majorka wördt oonderverdeeld in gemeentes: {| |- valign="top" |width="30%"| * [[Alaró]] * [[Alcúdia]] * [[Algaida]] * [[Andratx]] * [[Ariany]] * [[Artà]] * [[Banyalbufar]] * [[Binissalem]] * [[Búger]] * [[Bunyola]] * [[Calvià]] * [[Campanet]] * [[Campos (Mallorca)|Campos]] * [[Capdepera]] * [[Consell]] * [[Costitx]] * [[Deià]] * [[Escorca]] |width="30%"| * [[Esporles]] * [[Estellencs]] * [[Felanitx]] * [[Fornalutx]] * [[Inca (Mallorca)|Inca]] * [[Lloret de Vistalegre]] * [[Lloseta]] * [[Llubí]] * [[Llucmajor]] * [[Manacor]] * [[Mancor de la Vall]] * [[Maria de la Salut]] * [[Marratxí]] * [[Montuïri]] * [[Muro (Mallorca)|Muro]] * [[Palma de Mallorca|Palma]] * [[Petra (Mallorca)|Petra]] |width="30%"| * [[Pollença]] * [[Porreres]] * [[Puigpunyent]] * [[Sa Pobla]] * [[Santa Eugènia]] * [[Santa Margalida]] * [[Santa Maria del Camí]] * [[Santanyí]] * [[Sant Joan]] * [[Sant Llorenç des Cardassar]] * [[Selva (Mallorca)|Selva]] * [[Sencelles]] * [[Ses Salines]] * [[Sineu]] * [[Sóller]] * [[Son Servera]] * [[Valldemossa]] * [[Vilafranca de Bonany]] |width="42%"| [[Ofbeelding:Mapa camarques2.jpg|thumb|right|200px|Gemeentes van Majorca]] |} == Sport == De bekeande toptennissers [[Rafael Nadal]] en [[Carlos Moyà]], en MotoGP-rieder [[Jorge Lorenzo]] komt van t eailaand Majorka. Wieders zitt in de heuwdstad Palma twee grote voetbalvereniges; [[Real Mallorca]] en [[Club Deportivo Atlético Baleares]]. n Aander joarliks-eheuldn sportgebuurn is de [[Challenge Mallorca]] (ook wal de ''Volta Ciclista a Mallorca'' neumd). Disse wielerroonde besteet oet vief ofzeunderlike wedstriedn en besteet seend [[1992]] en wör ewunn duur bekeande fietsers as [[Laurent Jalabert]], [[Alex Zülle]] en [[Alejandro Valverde]]. == Toerisme == Majorka is ne geleefde vakaansiestean, vuural bie [[Duutslaand|Duutsers]] en [[Groot-Brittannie|Britn]]. De bekeandste straandplekn lignt in t zuudn. t Bekeandst doarvan is t straand [[Playa de Mallorca]], det an de heuwdstad lig. [[Palma Nova]], en [[Santa Ponsa]] lignt doarvan op t westn, [[El Arenal (Mallorca)|El Arenal]], [[Playa de Palma]] en [[Ca'n Pastilla]] op t oostn. An de noordkaante he'j Alcudia, woer't vuural leu met keender hengoat. Ook boetn t zommer umme komt dr völle leu, vake ook oolde leu dee't doar de weenter duurkomt. Iej köant op t eailaand komn met t vleegtuug op [[Lochthaawn Palma de Mallorca]] of met de vearboot oet [[Barcelona (Spanje)|Barselona]], [[Valencia (stad)|Valensia]] of [[Denia]]. [[Ofbeelding:Can Picafort beach.jpg|thumb|left|160px|n Drokbezocht straand op Majorka]] Publiekstrekkers van Majorka beent Cap Formentor, [[Valldemosa]] en [[Sóller]], en de drupsteengrotn van Ham en Drach. == Oetgoande verbeendiges == * [http://www.palmademallorca.es/ Offisjele webstea Palma de Mallorca] * [http://www.palmademallorca.nl/ Neerlandse webstea Palma de Mallorca] {{commonscat|Mallorca}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Balejoarn]] 1k2stw7ddk335len61ybfon8x2b0czg 0 14979 146712 2010-04-27T17:04:59Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Majorka]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Majorka]] rygry2py5v0fo9bj8bj5dchum48p17k 0 14982 279572 264653 2015-03-27T17:46:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:GreeceCrete.png|250px|thumb|De ligging van Kreta]] '''Kreta''' ([[Grieks]]: Κρήτη, ''Kriti'') is 't grootste [[Griekenlaand|Griekse]] [[eilaand]], en is in grootte 't vuufde eilaand in de [[Middellaanse Zee]]. 't Eilaand is, samen mit een paor aandere kortbie-elegen eilaandjes, de meest zujelijke regio van de dartien Griekse regio's. Deur de goeie ligging tussen de kusten van [[Klein-Azië]], [[Cyprus]], [[Egypte (laand)|Egypte]] en [[Syrië]] hef Kreta, dat oek wè bekend is as de [[Venesië|Venesiaanse]] benaming ''Candia'', een lange geschiedenisse as centrum van de zeehaandel. Tussen [[1600]] en [[1400 v. Chr.]] kregen de Kretenzers, zoas de inwoeners van Kreta heten, deur hulen mach op zee een hoog beschavingspeil. == Geografie == [[Ofbeelding:Crete topo.png|thumb|250px|De kaorte van Kreta]] Kreta is ruum 8300 vierkaante kilemeter groot, 't lig in 't zujen van de [[Egeïsche Zee]] en is gelieke de grens mit de [[Libische Zee]]. 't Eilaand is 260 kilemeter lange en de breedte verschil van twaolf kilemeter (bie ''Ierapetra'') tot zestig kilemeter (tussen Dion en Lithinon). 't Eilaand het een umtrek van zo'n 1050 kilemeter. Kreta hef veule bargen en van 't wessen naor osen toe he-j een barg of dreje. In 't wessen he-j de [[Lefka Ori]] (Witte Bargen), waorvan mit 2452 meter de [[Pachnes]] de hoogste top is. [[wienter|'s Wienters]] leit der op disse bargen altied [[snee]] en zelfs tot begin juni ku-j van grote ofstaand de resjes snee zien. De [[Samariakloof]] löp deur dit gebargte. In 't centrale deel van Kreta he-j 't [[Idagebargte]] mit de [[Ida Psiloritis]] as hoogste barg (2456 meter). In 't osen he-j bie de [[Lassithihoogvlakte]] 't [[Diktigebargte]], waorvan de [[Dikti]] mit 2148 meter de hoogste barg is. De bargen bestaon grotendeels uut kalksteen (ons woord 'kriet' kump van Kreta), der zitten oek een bulte grotten en tegen de vuuftig kloven. Der lopen verspreid over Kreta een antal [[revier]]tjes dee een groot deel van 't jaor dreuge liggen. De kusliende hef een lengte van ruum 1050 kilemeter. De zuudkus van Kreta ku-j herkennen deur de stikke rotswanen en deur starke erosie. De noordkus is wat vlakker en an disse kant he-j dan oek de meeste stranen. De weinige straandjes an de zuudkus liggen meestentieds in of-elegen baaien. De ofstaand tussen Kreta en 't vastelaand van [[Griekenlaand]] is ongeveer honderd kilemeter. Zo'n dreehonderd kilemeter in 't zujen van Kreta lig 't Afrikaanse laand [[Libië]]. === Eilanen === Kreta hef een paor eilaandjes dee derbie heuren, waoronder 't belangriekste eilaandjen [[Gavdos]] (29,6 km²). De interessantste bin werschienlijk de zuud-oostelijke eilaandjes [[Chrissi]] en [[Koufonisi]] (4,8 km²), dee 'onbewoend' bin. === Stejen === [[Ofbeelding:Crete-Palace-Knossos.JPG|thumb|250px|Knossos]] De grootste stad van Kreta is [[Iraklion (stad)|Iraklion]] (Heraklion) mit ongeveer 175.000 inwoeners. Heraklion is de vierde stad van Griekenlaand nao Athene, Thessaloniki en Patras. Aandere belangrieke stejen bin [[Chania (stad)|Chania]] (± 65.000 inw.) in 't noord-wessen, [[Rethimnon (stad)|Rethimnon]] (± 32.000 inwoeners) dat krek tussen [[Iraklion (stad)|Iraklion]] en [[Chania (stad)|Chania]] in lig en [[Agios Nikolaos]] (± 15.000 inwoeners) in 't noord-osen. In 't zuud-osen (op 't smalste gedeelte van 't eilaand is 't twaolf kilemeter) lig [[Ierapetra]] mit ± 13.000 inwoeners. 't Antal inwoeners verschilt nogal es umdat der nao 't toeristische seizoen weer een kwak meensen naor 't vastelaand gaon. === Bestuurlijke indeling === Bestuurlijk is 't eilaand op-edeeld in vier departementen (''nomi''): * [[Chania (departement)|Chania]] (Χανιά) * [[Rethimnon (departement)|Rethimnon]] (Ρέθυμνο) * [[Iraklion (departement)|Iraklion]] (Ηράκλειο) * [[Lassithi]] (Λασίθι) 't Antal inwoeners was in 2007 zo'n 600.000 waorvan ongeveer de helfte in 't departement Iraklion woent. 't Havenstadjen [[Ierapetra]] (14.000 inwoeners) is de meest zujelijke stad van Europa. == 't Weer == Kreta hef een [[Middellaans Zeeklimaot]] mit dreuge, warme zoemers en milde wienters mit veul regen. 's Zoemers is de gemiddelde dagtemperetuur op zeeniveau zo'n 30&nbsp;°C mit uutschieters van 40&nbsp;°C. 's Wienter is de gemiddelde mirregtemperetuur op zeeniveau zo'n 15 tot 20&nbsp;°C allewel 't oek wel kouwer kan ween. De minimumtemperetuur is dan net boven 't vriespunt, mar nachvors kump wè veur. In de bargen he-j vanzelf legere tempereturen, 's zoemers is 't daor meestentieds veul koeler, rond 20 tot 25&nbsp;°C 's nachs koelt 't dan weer vlogge of tot 5 of 10&nbsp;°C. 's Wienters liggen der dikke pakken snee op de toppen. Der is zelfs een skipiste in de umgeving van [[Anogia]]. {| class="wikitable" align="left" !Maand !Gem. temp.<br />overdag (°C) !Gem. temp.<br />'s nachs !Zonuren<br />per dag !Dagen neerslag<br />per maond !Temperetuur<br />zeewaoter |- |Jannewaori | align=center|16 | align=center|9 | align=center|3 | align=center|11 | align=center|16 |- |Febrewaori | align=center|16 | align=center|8 | align=center|5 | align=center|8 | align=center|15 |- |Meert | align=center|17 | align=center|10 | align=center|7 | align=center|8 | align=center|17 |- |April | align=center|21 | align=center|12 | align=center|8 | align=center|4 | align=center|18 |- |Mei | align=center|24 | align=center|15 | align=center|10 | align=center|2 | align=center|19 |- |Juni | align=center|28 | align=center|19 | align=center|12 | align=center|1 | align=center|22 |- |Juli | align=center|29 | align=center|21 | align=center|13 | align=center|0 | align=center|24 |- |Augustus | align=center|30 | align=center|22 | align=center|12 | align=center|0 | align=center|25 |- |September | align=center|27 | align=center|19 | align=center|10 | align=center|2 | align=center|24 |- |Oktober | align=center|24 | align=center|16 | align=center|6 | align=center|5 | align=center|23 |- |November | align=center|21 | align=center|13 | align=center|5 | align=center|6 | align=center|20 |- |December | align=center|17 | align=center|10 | align=center|4 | align=center|10 | align=center|17 |}<br clear="all"> == Talen == De voertaal op Kreta is [[Grieks]], meestentieds dialek. [[Engels]] is veural in de toeristische gebieden de tweede taal. In sommige bargdarpjes praoten de ouweluui soms een mondjen [[Duuts]]. {{Coordinate|NS=35/0/0/N|EW=25/0/0/E|type=isle|region=GR}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Griekenlaand]] hvr3xwc23svs8cevdr6xr16v9t24234 14 14983 259282 252518 2013-03-11T12:12:11Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 151 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4367791]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] px8ok6smnd4vmcpsek3vyg5d4wbvlsa 0 14986 146889 2010-04-30T09:28:31Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Keuninginnedag]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Keuninginnedag]] kcxubnacqk5h0nhofc59ss682tn6js0 0 14987 259285 244962 2013-03-11T12:12:15Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 87 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q35014]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor|1975}} == Gebeurtenissen en ontwikkelingen == * De jaoren zeuventig ku-j beschrieven as een periode van herstel van de nao-oorlogse [[welvaort]]. Luxegoederen zoas de [[automebiel]], de [[tillevisie]] en [[vekantie]]s in 't butenlaand, bin veur veule meensen bereikbaor ewönnen. * In disse tied gungen ze naodenken over 't milieu, [[ofvalscheiige]] en amparte glasinzameling koemen opzetten en oek dat vuilt in de openbaore ruumte goed op. * [[Suriname]] wönnen onofhankelijk van [[Nederlaand]] op [[25 november]] [[1975]], veule Surinamers koemen daordeur naor Nederlaand. * In [[1970]] begint 't preces van staotshervorming in [[België]], dat in vier stappen zal leien tot een federale structuur. In [[1980]] wönnen der dree [[taalgemeenschap]]pen uut-ezet: de Nederlaanse in 't noorden, de Franse in 't zujen en de Duutse in 't osen. * In Zuud-Europa kump een [[democratie|democratische]] ontwikkeling opzetten. De dicteturen kriegen democratische regeringen ([[Portugal]] en [[Griekenlaand]] in 1974; [[Spanje]] in [[1975]]) en beginnen an 't preces van toetrejing tot de [[Europese Gemeenschap]]. == Belangriek volk in Nederlaand == * [[Juliana van Nederlaand|Koneginne Juliana]] * [[Bernhard van Lippe-Biesterfeld|Prins Bernhard]] * [[Joop den Uyl]] * [[Dries van Agt]] * [[Hans Wiegel]] * [[Wim Duisenberg]] 2u9wl5810d9ccpsbtoblnez5yuoe7b1 0 14988 291064 282194 2016-11-03T13:25:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki t '''Betuws''' is t dialekt dat in de [[Betuwe]] (t rivierenland) epraot wort. Taolkundig ezien bestaot t begrip Betuws as ''dialektgroep'' niet: t wort namelik oenderverdeeld in de dialektgroepen [[Utrechts-Alblasserweerds]] en [[Zuud-Gelders]]. Disse grens loopt diagonaol over de Betuwe van [[Moerdiek]] naor [[Arnem|Arem]]. t Dialekt van [[Tiel]] valt bieveurbeeld oender t Zuud-Gelders en t dialekt van [[Kulenburg]] valt weer oender t Utrechts-Alblasserweerds, hoewel t allebei in de Betuwe leit. Wel kan t Betuws ezien worren as overkoepelend begrip veur de dialekten op de Betuwe. Disse dialekten kunnen dan weer oenderverdeeld worren in t [[Overbetuws]] en t [[Nederbetuws]]; dat leste is feitelik meer n voortzetting van t [[Braobaans|Braobants]]. {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Streektaol in Gelderlaand]] klzs8vnx79xxb1zshlzzqy8vp2tx101 14 14993 255081 175967 2013-03-08T23:48:52Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Amusement]] [[Kategorie:Keunst]] mdsarphgim2779pq8p9rbajaw1j9gl0 0 14994 264231 259408 2013-05-06T16:34:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Stellet Licht''' (''Stil locht''; [[Spaans]]: ''Luz silenciosa'') is een film uut 2007, eschreven en eregisseerd deur de [[Mexico (laand)|Mexicaanse]] filmmaker [[Carlos Reygadas]] en efilmd in [[Cuauhtémoc (Chihuahua)|Cuauhtémoc]], [[Chihuahua (staot)|Chihuahua]], een stad in 't noorden van Mexico. 't Verhaal speult in een [[Mennonieten]]gemienschop en giet oaver Johan ([[Cornelio Wall]]), een etrouwde man die een affaire hef mit Marianne ([[Maria Pankratz]]). Hi'j vuult det zien vrouwe Esther ([[Miriam Toews]]) niet de waore veur hum is en deelt zien stried mit zien beste vrund, mit zien va en uutendelijk mit zien vrouwe. De vredelievende en hechte aord van de religieuze gemienschop drif de acties en reacties van de betrökken personen. De dialoog is in 't [[Plautdietsch]], de spraoke van de mieste Mennonieten. Reygadas zien filmwark stiet bekend um de lange sequenties - beveurbield een oplochtende steernhemel, of de femilie van Johan die an taofel zit te bidden - en 't gebruuk van amateurspeulers. De film is een internationaole coproductie van productiehuzen in Mexico, [[Fraankriek]] en [[Nederlaand]] en hef een köppel priezen ewunnen, waoronder de jurypries van 't [[Filmfestival van Cannes]] (2007). De hoofdrolspeulers geeft mit heur ofkumst een diel van de migratiegeschiedenis van de Mennonieten uut [[Ruslaand]] weer: [[Miriam Toews]] woont in [[Canada]], daoras op 't end van de 19e eeuw flink wat Mennonieten uut 't doemaolige Zuud-Ruslaand (now [[Oekraïne]]) hen bint etrökken. Een diel daorvan stichtten vanof de jaoren twintig van de 20e eeuw ni'je kelonies in Mexico, daoras Cornelio Wall woont. De Mennonieten die töt an de [[Tweide Wereldoorlog]] in de [[Sovjetunie]] ebleven bint, bint daornao in Duutslaand terechte komen - daoronder [[Maria Pankratz]], geboren in [[Kazachstan]] en now woonachtig in [[Espelkamp]], [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfaolen]]. ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.luzsilenciosa.com/ Officiële webstee] * [http://www.plautdietsch-freunde.de Plautdietsch-Freunde association] [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Film]] 20jbj0micxeny5elmckbdpw8rd6gs9h 14 15003 266512 259440 2013-05-10T18:15:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Azië]] bbk9k6dcmmhb79ou4byrgdwpkcc923r 0 15006 291643 263667 2016-11-09T14:41:03Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki n '''Moatgreawn''' is ne [[bekke]] in [[Tweante]] in [[Neerlaand]]. n Moatgreawn begeent op t oostn van [[Riesn]], woernoa't he noordoostelik streumt en zogedöanig oetkeump in de [[Regge]]. Oonderwiel streumt he ook nog n stukn duur Riesn hen. t Is ne waterloop den't duur meansken is egreawn, vanoet t [[Eelsenerveeld]] tusken [[Hooltn]] en [[Moarkel]]. In [[1917]] wör he met de haande deper egreawn en breder emaakt zodet t water better duur streumdn vanof t weaide-[[venne]]laand op t zuudn en westn van Riesn. ==Oetstallige== <gallery> Image:Maatgraven.jpg|Moatgreawn bie de Ploagslaagn Image:Maatgraven 2.jpg|Moatgreawn bie de Venneslaagn </gallery> {{Commonscat|Maatgraven}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Woater in Oaveriessel]] [[Kategorie:Riesn-Hooltn]] r8vmmbscjc7yk9nvgy978rby6fxuo0e 0 15007 147261 2010-05-03T10:11:50Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Moatgreawn]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Moatgreawn]] j442ap9te2ipnssr0egmj8ezlvl97cd 0 15008 147262 2010-05-03T10:12:12Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Moatgreawn]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Moatgreawn]] j442ap9te2ipnssr0egmj8ezlvl97cd 0 15013 284811 284810 2016-06-09T14:55:37Z MoiraMoira 987 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/92.12.223.15|92.12.223.15]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:RoboServien|RoboServien]] wikitext text/x-wiki {{Begin}} {{Laandtabel-stl | naemeinlaanstael = پاکستان <br /><small>Pakistan</small> | naam = Pakistan | vlagge = [[Bestaand:Flag of Pakistan.svg|120px|Vlagge van Pakistan]] | waopen = [[Bestaand:Coat of arms of Pakistan.svg|90px|Waopen van Pakistan]] | breedtegroad = 30///N | lengtegroad = 69///E | region = PK | lekaosie = Pakistan in its region (claimed and disputed hatched).svg | taelen = [[Urdu]] | heufdstad = [[Islamabad]] | religie = [[Hindoeïsme]] 1%<br />[[islam]] 97%<br />[[christendom]] 1% | regeringsvorm = [[Federaole rippebliek]] | km2 = 803.940 | inwoners = 165.900.000 | dichthied = 206,4 | muntienhied = [[rupee]] | valutakode = PKR | tiedzone = +5:00 | feestdag = [[23 meert]] | tld = .pk | laandkode = PAK | til = +92 }} '''Pakistan''' ([[Urdu]]: پاکِستان), officieel de '''Jamhuryat Islami Pakistan''' (''Islamitische Reppubliek Pakistan''), is een laand in [[Zudelk Azië]], op 't punt daoras Zudelk Azië, [[Centraol Azië]] en 't [[Midden-Oosten]] menare in de mute koomt. 't Hef in 't zuden een kustliende van 1046 km langes de [[Arabische Zee]] en de [[Golf van Oman]] en grèenst in 't westen an [[Afghanistan]] en [[Iran]], in 't oosten an [[India]] en in 't wiede noordoosten an [[Volksrippebliek China|China]]. 't Gebied [[Kashmir]] hef Pakistan stried oaver mit India. [[Tadzjikistan]] lig ok dichte bi'j Pakistan, mar is d'rvan of-eskeiden deur de smalle [[Wachan-corridor]]. De regio die as nowdaags Pakistan is, was 't centrum van de olde [[Indusbeschaving]] en kende daornao de [[Historische Vedische religie|Vedische]], [[Perzen|Perzische]], [[Indo-Grieken|Indo-Griekse]], [[Timoeriden|Turks-Mongoolse]], [[islam]]itische en [[Sikh]]-culturen. 't Gebied is binnenevalen en/of bevolkt deur de [[Indo-Arische volken|Indo-Ariërs]], de Perzen, de [[Grieken]], de [[Arabieren]], de [[Turkse volken|Turken]], de Afghanen, de [[Mongolen]] en de [[Britse Riek|Britten]]. [[Kategorie:Pakistan]] [[Kategorie:Drèents artikel]] 6chl0able634bgpaesgr7jr8im06mog 0 15014 147577 2010-05-07T08:12:08Z 94.212.33.150 Nieje pagina: ''''WEV''' kan de neegste beteikenissen hebben: *Sproakkode on ofkörten van t Nedersakische dialekt [[Westerwoolds]] *Ofkörten veur de Oosterriekische [[Wiener Eissport Verein]]. ...' wikitext text/x-wiki '''WEV''' kan de neegste beteikenissen hebben: *Sproakkode on ofkörten van t Nedersakische dialekt [[Westerwoolds]] *Ofkörten veur de Oosterriekische [[Wiener Eissport Verein]]. {{dv}} l4schn9hns8r1yzduj5eb15ziya0vru 14 15015 291254 266437 2016-11-04T10:31:16Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksies| Grammatika]] m2gmmbrcrfjn56cdvnvsljw5sz4y7tv 0 15019 273442 263367 2014-03-11T23:25:04Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Beef Bevrijdingsfestival 2009.jpg|thumb|right|200px|Beef op t Bevriedingsfestival in [[2009]]]] '''Beef''' is ne [[reggae]]band oet [[Neerlaand]]. Beef is op erichtet duur [[Pieter Both]] (zaank), [[Hans van Deijnen]] ([[drums]]) en [[Koen Lommerse]] ([[basgitaar|bas]]). De rest van de bandleedn keump en geet. ==Beef== [[1999]] wör Beef op erichtet. Eerst hadn ze ne eegne radioshow ''The Chop Shop'' op n kortn golf, wat vanof [[2000]] oawergung in rechtstreekse optreadns. Doarvuur wördn twee [[gitaar]]spöllers an ehaald (Twan van Gerwen en Bram Wouters) en nen [[piano|toetsenist]] (Bas van den Biggelaar). Öare muziek was vake nen mengeling van verskeaidene stieln zo as [[ska]], [[reggae]] en [[rocksteady]] en völle [[rockmuziek|rockinvloodn]]. Ook deedn ze in det joar optreadn op [[Lowlands (festival)|Lowlands]] en kömn ze met öare eerste plaate ''Flexodus''. Ze spöln op grote festivals zo as [[Noorderslag]] in [[Grunnen (stad)|Grönningen]] en maakn doarbie naam, zodet ze n vast koppel anhangers kreegn. Noajoar [[2001]] köm öare nieje plaate oet, den't kortweg ''Beef'' heetn. Disse plaate wör in [[Londen]] op enömn met producer [[Bitty McLean]] (den't zelf bekeand is van oonder mear [[UB 40]] en [[Sly & Robbie]]). Op disse plaate kömn de bloazers van de bekeande [[Jamaika]]anse groep [[The Matic Horns]] n nommer metspöln. As lösse nommers wördn ''Late Night Sessions'', ''Memory Fastforward'' en ''Alice (I Want You Just For Me)'' oet ebracht. Vanof disse plaate deed de band allene nog met de Jamaikaanse stielen en leutn ze de rockinvloodn mear vort. Op 23 februwoari [[2003]] wun Beef nen [[Zilveren Harp]]. In november van detzelfde joar treuk Beef roond duur [[Zuud-Afrika]], met as heugtepeunt n optreadn op t [[Oppikoppi-festival]]. Zommer [[2004]] nömn ze ne nieje plaate op (''Last Rudy Standing'') woerbiej ze hulpn wördn duur [[Michel Schoots]], den't bekeand is as [[drummer]] van t [[Urban Dance Squad]]. Eand februwoari [[2005]] was de plaate kloar. In det joar treukn ze nog n moal roond duur [[Burkina Faso]] in West-Afrika en deedn ze optreadn op [[Pinkpop]]. Op 11 oktober [[2006]] leut Beef op öare webstea weetn det Hans van Deijnen oetskeaidn met spöln bie Beef. Zinnen vervanger was Jonas Filtenborg. Van Deijnen is non chef bie ne tattoeazieweenkel in [[Eindhoven|Eandhoown]]. April [[2008]] köm de volgende plaate oet, dee't ''The Original'' heetn, woerop in [[2009]] de verzamelplaate ''Favorites'' oetköm, woeroet blik det Beef dr tiedelik met oetskeaidt. ==Discografie== ===Albums=== {{Albumtop100tabel}} |- align=center |align=left|''Babylon by Beef''||03-03-1999||-|||||| |- align=center |align=left|''Flexodus''||01-01-2000||-|||||| |- align=center |align=left|''Beef''||01-06-2002||13-07-2002||32||21|| |- align=center |align=left|''Last Rudy standing''||28-02-2005||26-03-2005||22||14|| |- align=center |align=left|''Last Rudies live - The singles''||20-02-2007||-|||||| |- align=center |align=left|''The Original''||07-04-2008||12-04-2008||24||8|| |- align=center |align=left|''Favorites''||20-04-2009||-|||||| |} ===Singles=== {{Singletop40tabel}} |- align=center |align=left|''Rich man''||2000||-|||||| |- align=center |align=left|''Fifty fifty''||2000||-|||||| |- align=center |align=left|''Beef are gonna rec it''||2001||-|||||| |- align=center |align=left|''Late night sessions''||01-05-2002||13-07-2002||tip22||-|| |- align=center |align=left|''Memory fast forward (Rewind!)''||10-2002||-|||||| |- align=center |align=left|''Alice (I want you just for me)''||2003||21-06-2003||35||2|| |- align=center |align=left|''Cashin' the money''||03-2005||-|||||| |- align=center |align=left|''I would stay''||2007||-|||||| |} ==Oetgoande verbeending== *[http://www.beef.nl Offisjele webstea] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekgroep]] [[Kategorie:Reggae]] sfvkzqv071xxw498bnxogrtozs3ye3z 0 15022 263500 259579 2013-05-04T23:46:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hagelslag korrels.jpg|thumb|right|300px| stoete met streuisukela]] '''Hagelslag''' (ook wal '''streuisukela''' eneumd) is beleg vuur op de [[stoete]] wat besteet oet kleaine pielekes van [[sukkeloa|sukela]] of ekluurde [[suker]] dee't an hagel doot deankn. De oorsproonkelike beduding van t woard "hagelslag" is "t dalekomn van hagel". Streuisukela wör vuur t eerste maakt in 1936 duur de [[Neerlaand]]se sukelamakerieje Venz. Dit wörd edoan um n antal brewe van ene H. Bakker (toertieds 5 joar oold) met de vroage of Venz gin sukela vuur op de stoete kon bedeankn. Streuisukela wörd direkt oet de verpakking op de stoete of aander bakkespul estreuid. t Is typies Neerlaands, en boetn Neerlaand, [[België]], [[Suriname]] en [[Indonesië|Indonezië]] hoaste nit te kriegn. Mangs wörd t nog verkoft as taartnversierige, mer dan heuld t ook op. Allene streuisukela woer't op zin meenst 35% kakao in zit mag ''chocoladehagelslag'' heetn. Streuisukela woer't meender in zit wörd ''chocoladefantasie'' eneumd. Nöast meender kakao hef disse streuisukela mear suker as normaal, woerduur't t meender good smeeltn kan, mer ook meender deur is. Streuisukela keump in verskilnde smaakn, woervan't de bekeandste zeent: * melksukela * pure sukela * pure en witte chocoladesukela duur mekoar {{Commonscat|Sprinkles}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Eten]] t1li1eo4eo4ym844ztk9gc5p4sz21gr 6 15028 163356 148026 2010-10-10T08:30:00Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Plaante]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Bospadtien in 't Stappester Bos, meie 2010. Foto: Ni'jluuseger == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Plaante]] jhowohwenxdcd075pei7b6ve764wdj5 6 15029 148027 2010-05-14T16:33:08Z Ni'jluuseger 73 Heideveld boaven Haovelte, meie 2010. Foto: Ni'jluuseger wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Heideveld boaven Haovelte, meie 2010. Foto: Ni'jluuseger == Licentie == {{Eigenwark}} qwean6y9o0wcjpltyqxn7wnc2cy8a37 6 15030 148028 2010-05-14T16:35:08Z Ni'jluuseger 73 Ien van de gebouwen van de vroggere Union-fietsenfebriek an de Den Hulst, Ni'jlusen, meie 2010. Foto: Ni'jluuseger wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Ien van de gebouwen van de vroggere Union-fietsenfebriek an de Den Hulst, Ni'jlusen, meie 2010. Foto: Ni'jluuseger == Licentie == {{Eigenwark}} kvtxo0zkhg2xs150zppz8keche9fi5i 6 15031 148029 2010-05-14T16:36:08Z Ni'jluuseger 73 Heideveld in 't Stappester Bos, meie 2010. Foto: Ni'jluuseger wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Heideveld in 't Stappester Bos, meie 2010. Foto: Ni'jluuseger == Licentie == {{Eigenwark}} 5mzcin0cpfthq7i3mq6io7xxq8pg7ht 6 15032 148030 2010-05-14T16:38:24Z Ni'jluuseger 73 Huus an de vierbaansweg de Den Hulst (N377) op Ni'jlusen, meie 2010. Foto: Ni'jluuseger wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Huus an de vierbaansweg de Den Hulst (N377) op Ni'jlusen, meie 2010. Foto: Ni'jluuseger == Licentie == {{Eigenwark}} 0lfa8i69vw41zfev1gf4t6v63hzineb 6 15033 148031 2010-05-14T16:39:18Z Ni'jluuseger 73 Meer in 't Stappester Bos, meie 2010. Foto: Ni'jluuseger wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Meer in 't Stappester Bos, meie 2010. Foto: Ni'jluuseger == Licentie == {{Eigenwark}} ihjm69r54a8bv1glb2uscitbcuav6jp 6 15034 148032 2010-05-14T16:43:10Z Ni'jluuseger 73 Brogge oaver 't Drèents-Oaveriesselse grèensreviertien de Riest, bi'j De Wiek-Haalfweg, meie 2010. Foto: Ni'jluuseger wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Brogge oaver 't Drèents-Oaveriesselse grèensreviertien de Riest, bi'j De Wiek-Haalfweg, meie 2010. Foto: Ni'jluuseger == Licentie == {{Eigenwark}} j07aufpbn064v4l6k13otb8onkt9mvm 6 15035 148033 2010-05-14T16:50:08Z Ni'jluuseger 73 Vroggere openbaore basisschoele op De Wiek (evestigd 1913), meie 2010. Foto: Ni'jluuseger wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Vroggere openbaore basisschoele op De Wiek (evestigd 1913), meie 2010. Foto: Ni'jluuseger == Licentie == {{Eigenwark}} rn6q8w4lavsgdt9q9ar8j44y1vtq1b1 6 15036 148034 2010-05-14T16:51:36Z Ni'jluuseger 73 Zicht op 't Stappester Bos van de kaante van De Punt, meie 2010. Foto: Ni'jluuseger wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Zicht op 't Stappester Bos van de kaante van De Punt, meie 2010. Foto: Ni'jluuseger == Licentie == {{Eigenwark}} 743kmjygxux91napamuj30m4vxtu778 6 15037 148041 2010-05-14T17:51:37Z Ni'jluuseger 73 't Drèents-Oaveriesselse grèensreviertien de Riest bi'j De Wiek wikitext text/x-wiki == Beschrieving == 't Drèents-Oaveriesselse grèensreviertien de Riest bi'j De Wiek == Licentie == {{Eigenwark}} k8hktxqqw955dwl191ukh2uwkcd42rc 6 15038 164039 148042 2010-10-18T22:04:21Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Boerderieje]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Hof an een straote op De Wiek == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Boerderieje]] 7r7n3b8jg23ghnyvgkopu9wroyfs6c6 6 15039 182418 148043 2011-03-08T17:10:52Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taal]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Een kapperszake op De Wiek adverteert in 't Drèents 'veur echte kerels' == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taal]] fo4y2wk3etrgluua8jvzd502pmc1nb7 0 15040 291227 264056 2016-11-04T09:24:38Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ov-Dreentse greenze Wiek-Haalfweg.JPG|thumb|right|250px|Brogge oaver 't Drèents-Oaveriesselse grèensreviertien de Riest, bi'j Haalfweg-De Wiek]] '''Haalfweg''' is een [[buurtschop]] in de [[Stappest (gemiente)|gemiente Stappest]] in de [[Nederlaand|Nederlaandse]] [[pervincie]] [[Oaveriessel]]. De buurtschop lig in 't noorden van de gemiente, in 't [[Boswachteri'je Stappest|Stappesterbos]] bi'j de grèenze mit [[Drenthe]]. 't Centraole punt in Haalfweg is eetkefee "Het Vergulde Ros". Vrogger waren d'r ok een [[meule]], een [[zuvelfebriek]] en een warme bakker. Vanuut 't dörp [[Stappest]] kooj via Haalfweg an 't dörpien [[De Rieverst]]. Aj op de krusing in Haalfweg linksof slaot, kooj oaver de [[Riest (revier)|Riest]] en via 't [[Tolweg|Tolhuusien]] van 't laandgoed [[Dickninge]] op 't Drèentse dörp [[De Wiek]]. 't Eetkefee is mit bekend deur de anwezigheid van een [[stoark|eileuversnöst]] op 't dak, daoras alle jaoren een eileuverpaar bröd. Dichtebi'j hej 't eileuverstesjon [[De Lokkeri'je]], daoras alle jaoren tientallen eileuvers heur [[Aai (dier)|eier]] uutbruudt. In augustus kuj in de umgeving vake hiele parti'jen eileuvers antreffen, veurdet die naor 't zuden vliegt veur de oaverwintering. {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stappest]] 3qawi68525oufihtixx4suwm47azgvl 0 15041 284475 148048 2016-05-13T01:05:18Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15042 284476 148049 2016-05-13T01:05:23Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15043 284477 148050 2016-05-13T01:05:28Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15045 284478 148052 2016-05-13T01:05:33Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15046 284479 148053 2016-05-13T01:05:38Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15047 284480 148054 2016-05-13T01:05:43Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15048 284481 148055 2016-05-13T01:05:48Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15049 284482 148056 2016-05-13T01:05:53Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15050 284483 148057 2016-05-13T01:05:58Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15051 284484 148058 2016-05-13T01:06:03Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15052 284485 148059 2016-05-13T01:06:08Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15053 284486 148060 2016-05-13T01:06:13Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15054 284487 148061 2016-05-13T01:06:18Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15055 284488 148062 2016-05-13T01:06:23Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15056 284489 148063 2016-05-13T01:06:28Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15057 284490 148064 2016-05-13T01:06:33Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15058 284491 148065 2016-05-13T01:06:38Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15059 284492 148066 2016-05-13T01:06:43Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15060 284493 148067 2016-05-13T01:06:48Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15061 284494 148068 2016-05-13T01:06:53Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15062 284495 148069 2016-05-13T01:06:58Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15063 284496 148070 2016-05-13T01:07:03Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15064 284497 148071 2016-05-13T01:07:08Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 15065 284498 148072 2016-05-13T01:07:13Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Stork]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 14 15071 266373 148300 2013-05-10T17:28:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mallen tied|Dynastie]] [[Kategorie:Mallen opmaak|Dynastie]] 3ew88nsr1rwu1xfo4uzkvoc9c89wh7v 0 15076 262885 199491 2013-05-04T21:36:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De kabaretgroep '''Hoe? Zo!''' besteet sund umsgeveer 1990, too een antal (toon nog) jongeleu beslotten um samen een kabaretprogramma te gaon brengen, veur et grootste deel in eure eigen sproake. Sund dee tied hef de groep, dee besteet oet, [[Henriët Fokkink]], [[André Knoef]], [[Erik Knoef]], [[Karin Makkink]], [[Yvonne Makkink]] en [[Gerrit Regelink]] niet stil ezetten. Dat hef naost een groot antal optraedens, in de regio maor ok wiet daorboet, resulteerd in een hoop lollerieje. Naost de schrievende pers, regionaal en ok landelek, schonk ok de radio andacht an disse groep. Eerst alleneg lokaal en regionaal maar later wodden der zelfs op-etraeden bi-j [[Jack Spijkerman]] in et programma "Spiekers met Köppe". En ok de televisiemakers hadden belangstelling veur ut "Kabaret met een Achterhooks aksent". Zo kwam ut dan dat de groep te zeen was in ut programma [[Van Gewest tot Gewest]]. Ut wark van "Hoe? Zo!" is zelfs al vast-elegd op nen cd met den titel: ''Ut wöd allemaol wal weer better''. Hierop staot de liedjes oet et programma. De gedichies oet et programma (Kotte Riemkes) bunt, met nog ne bulte andere riemkes oet-ebracht as book. ==Den inhold== Et programma kent völle onderwarpen. Völle aktuele thema's komt, vake komies maar mangs ok heel serieus, an bod. Hoowal ut programma "tweetaleg" is, is het ok veur den neet-dialektsprekker good te volgen. Den inhold is mangs best skarp maor der wöd neet as nen onbesoesden in de rondte eskupt. Ut programma hef een "hoog muzikaal gehalte". De begeleiding van de liedjes is op gitaar, eenvoldeg maor funktioneel. {{Bron | *[http://www.marline.nl/hoe.html www.marline.nl] }} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Nederlaands grapnmaker]] 50s8xcolt84a2bz8ko0p7dv8ab9qcdx 10 15079 148765 2010-05-21T09:08:44Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker lo-1]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker lo-1]] 2i5awwkcj8dg88l1r46usfvxd0fw878 10 15080 266921 261228 2013-05-10T21:08:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel1|Laotiaans|lo|ຜູ້ໃຊ້ຄນນີ້ສາມາດ ໃຊ້[[:Kategorie:Gebruker lo|'''ພາສາລາວ''']]ໃດ້ໃນ[[:Kategorie:Gebruker lo-1|'''ຣະດັບເຣິ່ມຕ້ນ''']]}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker lo-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker lo-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|lo-1]] </noinclude> p44oougrhh0z2jtqc0dr2unbgbd2he0 14 15081 266130 261781 2013-05-10T16:41:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker lo| ]] 06shwjtcklasxff6uucylgmhw6e1cur 14 15083 266129 261787 2013-05-10T16:41:13Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|lo]] cbhmvdx74jjnfg4dozkhaugoqk5ju3a 0 15085 271532 263877 2013-12-02T22:01:04Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Zwemmen]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Marleen Veldhuis - Roma09.jpg|thumb|Merleen Veldhuis, Rome 2009]] [[Ofbeelding:Marleen Veldhuis crop.jpg|thumb|Marleen Veldhuis op de Europese Kampioenskopn van [[2008]]]] '''Magdalena Johanna Maria (Marleen) Veldhuis''' ([[Boarne]], [[29 juni]] [[1979]]) dut [[zwemmen]] op internasjonaal nivoo. Hee wör olympies kampioene, verskeaidene moalen wearldkampioene, verskeaidene moalen Europees kampioene en verskeaidene moalen Neerlaands kampioene op verskilnde zwemoonderdeeln. Hee zwum ook nog vief Neerlaandse rekords op de 50, 100 en 200 meter vrieje slag. In [[2007]] wör he ekeuzen as Sportvrouw van t Joar. ==Prieze== === Nasjonale titels === * Neerlaands kampioene korte bane 50 m vleender - 2007 * Neerlaands kampioene korte bane 200 m vleender - 2001 * Neerlaands kampioene korte bane 50 m vrieje slag - 2002, 2003, 2004, 2005, 2007, 2008 * Neerlaands kampioene korte bane 100 m vrieje slag - 2002, 2003, 2004, 2005, 2007, 2008 * Neerlaands kampioene korte bane 200 m vrieje slag - 2003, 2004 * Neerlaands kampioene 50 m vleender - 2007 * Neerlaands kampioene 100 m vleender - 2008 * Neerlaands kampioene 200 m vleender - 2001, 2009 * Neerlaands kampioene 50 m vrieje slag - 2002, 2003, 2004, 2005, 2007 * Neerlaands kampioene 100 m vrieje slag - 2002, 2003, 2004, 2005, 2007 * Neerlaands kampioene 200 m vrieje slag - 2003, 2004 * Amsterdams sportvrouwe van t joar - 2004 * Neerlaands sportvrouwe van t joar - 2007 ==Rekords== {| class="wikitable" |- ! colspan=4 | Wearldrekords (8) |- bgcolor="#FFFFFF" align="left" | 4×100 m vrieje slag (met [[Inge Dekker|Dekker]], [[Ranomi Kromowidjojo|Kromowidjojo]], [[Femke Heemskerk|Heemskerk]]) | align="right" | 3.31,72 | align="center" | 26 juli 2009 | align="left" | [[Rome]] |- bgcolor="#FFFFFF" align="left" | 50 m vrieje slag''(korte bane)'' | align="right" | 23,25 | align="center" | 13 april 2008 | align="left" | [[Manchester]] |- bgcolor="#FFFFFF" align="left" | 4×50 m vrieje slag ''(korte bane)'' (met [[Hinkelien Schreuder|Schreuder]], Kromowidjojo, Dekker) | align="right" | 1.33,80 | align="center" | 12 december 2008 | align="left" | [[Rijeka]] |- bgcolor="#FFFFFF" align="left" | 4×100 m vrieje slag ''(korte bane)'' (met Schreuder, Kromowidjojo, Dekker) | align="right" | 3.28,22 | align="center" | 19 december 2008 | align="left" | [[Amsterdam]] |- bgcolor="#FFFFFF" align="left" | 4×200 m vrieje slag ''(korte bane)'' (met Dekker, Heemskerk, Kromowidjojo) | align="right" | 7.38,90 | align="center" | 9 april 2008 | align="left" | Manchester |- bgcolor="#FFFFFF" align="left" | 4×50 m wisselslag ''(korte bane)'' (met Schreuder, [[Moniek Nijhuis|Nijhuis]], Kromowidjojo) | align="right" | 1.45,73 | align="center" | 13 december 2008 | align="left" | Rijeka |----- bgcolor="#efefef" ! colspan=4 | Europese rekords (9) |- bgcolor="#FFFFFF" align="left" | 4×100 m vrieje slag (met [[Inge Dekker|Dekker]], [[Ranomi Kromowidjojo|Kromowidjojo]], [[Femke Heemskerk|Heemskerk]]) | align="right" | 3.31,72 | align="center" | 26 juli 2009 | align="left" | Rome |- bgcolor="#FFFFFF" align="left" | 50 m vrieje slag ''(korte bane)'' | align="right" | 23,25 | align="center" | 13 april 2008 | align="left" | Manchester |- bgcolor="#FFFFFF" align="left" | 100 m vrieje slag ''(korte bane)'' | align="right" | 51,74 | align="center" | 21 december 2008 | align="left" | Amsterdam |- bgcolor="#FFFFFF" align="left" | 4×50 m vrieje slag ''(korte bane)'' (met [[Hinkelien Schreuder|Schreuder]], Kromowidjojo, Dekker) | align="right" | 1.33,80 | align="center" | 12 december 2008 | align="left" | Rijeka |- bgcolor="#FFFFFF" align="left" | 4×100 m vrieje slag ''(korte bane)'' (met Schreuder, Kromowidjojo, Dekker) | align="right" | 3.28,22 | align="center" | 19 december 2008 | align="left" | Amsterdam |- bgcolor="#FFFFFF" align="left" | 4×200 m vrieje slag ''(korte bane)'' (met Dekker, Heemskerk, Kromowidjojo) | align="right" | 7.38,90 | align="center" | 9 april 2008 | align="left" | Manchester |- bgcolor="#FFFFFF" align="left" | 4×50 m wisselslag ''(korte bane)'' (met Schreuder, [[Moniek Nijhuis|Nijhuis]], Kromowidjojo) | align="right" | 1.45,73 | align="center" | 13 december 2008 | align="left" | Rijeka |-bgcolor="#FFFFFF" align="center" ! colspan=4 |''(Stand: 21 december 2008)'' |} ==Persoonlike rekords== {| class="wikitable" ! Onderdeel ! Tijd 25 m bad ! Tijd 50 m bad |- | 50 m vrieje slag || 23,25 (WR) || 23,96 (NR) |- | 100 m vrieje slag || 51,74 (ER) || 53,17 (NR) |- | 200 m vrieje slag || 1.55,56 || 1.58,26 |- | 400 m vrieje slag || 4.20,45 || 4.20,95 |- | 800 m vrieje slag || 8.59,14 || 9.32,65 |- | 50 m rugslag || 29,05 || 29,56 |- | 100 m rugslag || 1.01,11 || 1.03,44 |- | 50 m vleenderslag || 25,88 || 25,33 (WR) |- | 100 m vleenderslag || 57,10 || 56.69 |- | 200 m vleenderslag || 2.12,17 |} {{commonscat|Marleen Veldhuis}} {{DEFAULTSORT:Veldhuis, Marleen}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Sporter oet Oaveriessel]] [[Kategorie: Tukker]] [[Kategorie:Zwemmen]] a6xzfvsl5c5qsu3xo4rao4qlnwb05kq 0 15086 148918 2010-05-23T21:45:32Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Ommen]] (gebruukt in [[Hoge Heksel]]) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ommen]] 1t5ffescruub0b7n9nprqrz74eudsn6 0 15087 291604 263687 2016-11-08T10:10:07Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map - NL - Dinkelland - Wijk 06 Weerselo - Buurt 07 Verspreide huizen Nijstad.svg|thumb|right|200px|Nijstad in doonkerrood in de gemeente Deenkellaand]] '''Niejstad''' is ne [[boerskop]] in de gemeente [[Deenkellaand]] in [[Tweante]]. Niejstad lig op t oostn van [[Weersel]]. n Naam wörd ok broekt deur de [[Klootskeetn|klootsketersverenige]]: ''De Nijstad''. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Deenkellaand]] c95fqx1cctkj68i4rmz0eeucazvsyfm 0 15088 291605 290831 2016-11-08T10:10:36Z Wwikix 13678 /* Eksterne verbeending */ kat wikitext text/x-wiki {{Titel kleine letter}}[[Ofbeelding:Stiftskerk Heilige Remigius Het Stift.jpg|thumb|right|200px|Stiftskeark in t Stift]] [[Ofbeelding:Stiftskerk Heilige Remigius Het Stift 2.jpg|thumb|right|200px|Achterkaante van de Stiftskeark]] [[Ofbeelding:Stiftshuizen.jpg|thumb|right|200px|De Stiftshuze]] '''t Stift''' is n doarp met n beskearmd doarpszicht in de [[Tweante|Tweantse]] gemeente [[Deenkellaand]] in de [[Neerlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. Töt an de gemeentelike herindeling van [[2001]] heurdn t bie de gemeente [[Weersel]] bie an. t Lig op t westn van Weersel. In t Stift steet de Stiftskeark oet [[1400]] en de Stiftshuze dee't rechtevoort nich mear van ne stichting bint, mer onderhoaln wordt deur de leu dee dr in wont. ==Geskiedenisse== In [[1142]] wör de keark van Weersel met alle bezittings an de [[ridder (ruuter)|ridder]] [[Hugo van Buren]] doan. Töt dee tied was dizze keark ne kapel dee vanoet de [[Sunt-Plechelmusbasiliek]] in [[Olnzel]] beheard wör. Hugo van Buren treuk dr zik in terugge met zinne metgezeln, um ofzoonderd te leavn veur boote en gebed. n [[14 september|14den september]] [[1152]] wör de kapel inwiedt as klooster. t Was eerst n [[benediktienen|benediktiener]]klooster veur beade [[poater]]s en [[zuster]]s. De eerste joarhoonderden doarnoa wör t spul vake löagreufd deur Tweantse hearn, veural deur de Hearn van [[Soasel]]. Noa ne tied trökn de poaters weg, en bleavn de zusters alleen. Doarnoa wördn vrouwleu en meaks van staand in t klooster loatn veur ne degelike opvoding en onderwies. Heanig an kömn de reagels van de Benediktieners op n achtergroond, en noa 1500 wör t klooster helemoal n vrie oadelik [[sticht]], woar nog wal elken dag ne [[mis]]dienst höaldn wör. [[Sunte-Marten (feest)|Sunt-Matn]] [[1523]] braandn t wongedeelte van t klooster töt de groond too of. In [[1626]], doo at Oldzel deur de Spanjooln was innömn, beslötn de Stoatn van Oaveriessel det t Stift [[protestantisme|protestaants]] mos wordn, en ze deudn dr nen [[gerefformeerd]]n [[domie]] hen. De Stiftkeark wör kaal maakt noar [[Kalvinisme|Kalvinisties]] gebroek, en opniej inricht. [[Lodewijk Napoleon Bonaparte|Keuning Lodewiek Napoleon Bonaparte van Hollaand]] veund in [[1809]] dat de keark te klein was veur de grote [[Rooms-Katholieke Karke|Roomske]] gemeenskop van Weersel, en dat doarum t Stift better veur de kleine hervörmde gemeenskop was. De Roomsken kreegn geald um zelf ne keark te bouwn dat better op t antal roomske kearkgangers bereknd was. In [[1932]] wör t Stift duchtig anpakt en opknapt. In [[1974]] wördn de Stiftshuze, dee um [[1800]] ofbrökn warn, wier optrökn op öar oale funderings noar de oale teeknings oet [[1750]]. ==Eksterne verbeending== *[http://www.hetstift.nl Webstea van t Stift] *[http://www.stiftsgemeente.nl Webstea Protestaantse Stiftsgemeente] {{Coordinate|NS=52/21/21/N|EW=6/50/36/E|type=city|region=NL-OV}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Kristelk klooster]] [[Kategorie:Deenkellaand]] 4py2etk09azjkb022l49gm2d0wky6q8 0 15089 263616 191149 2013-05-05T20:42:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Dorothy Oosting en Thea Kroese.jpg|thumb|Thea Kroese (rechts) en Dorothy Oosting]] '''Thea Kroese''' is ne presentatrice van [[RTV Oost]] oet [[Doarseveld]]. Ze is oonder mear bekeand wördn van t neet mear bestoande programma Studio Oost. Kroese helpt met an völle kokprogramma's met vake strekmoaltieden, en ze is drok vuur de [[Kreenk vuur de Twentse Sproak|Kreenk vuur de Tweantse Sproake]]. Vroger was ze direktrize van t [[Van Deinse Instituut]], woar't ze met ophöal doo dat oavergung in [[TwentseWelle]]. Wieters was ze vroger [[Fraansk]]leareres. In [[2006]] gung ze met pensioen. Doarnöast gef ze völle leazings in t [[Sallaands]]-[[Tweants]]e oavergangs[[dialekt]] van Doarseveld. Ear leazings goat vake oaver kokken of [[wien]]. Ook helpt ze altied met an de [[Tweantsen Oawnd|Tweantse Oavende]], woarbie ze alle biedreages van de deelnemmers an mekaar pröt. Ze skreef met [[André Hottenhuis]] en [[Han Weustink]] t kokbook ''Stip in de pan: de Twentse keuken, vroeger en nu'', woarin völle oolde Tweantse gerechten stoat. Doarnöast skreef ze een stukkie in t beukie ''Echt Twents!'' van Gert-Jan Hospers. {{DEFAULTSORT:Kroese, Thea}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tillevisie]] [[Kategorie:Schriever in t Tweants]] h6js46gc0kzum8bl3g3u5y0t6loqaoe 0 15090 291284 263648 2016-11-04T11:31:18Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map - NL - Twenterand - Wijk 03 Kloosterhaar - Buurt 08 Buurtschap Magele.svg|thumb|right|200px|Magel (rood) in de gemeente Tweanteraand]] '''Magel''' is ne [[boerskop]] in de [[Tweante|Tweantse]] gemeente [[Tweanteraand]], in de proveensie [[Oaweriessel]] in [[Neerlaand]]. t Ligt ongevear nen kilometer op t oostn van [[n Ham]]. Bie Magel he'j de ''Magelder-es'', ne oolde es in t laandskop. Dr wont ongevear 1020 leu in Magel. Magel wörd in 1394 al eneumd, en hef in de beuke verskeaidene naams, zo as ''Magele'', ''Magelo'' en ''Magentlo''. Vroger völ Magel oonder t [[Karspel n Ham]]. <ref>[http://www2.historischcentrumoverijssel.nl/overijssel/leenrep/repertorium/h1126_buurschapMagele.htm Historischcentrumoverijssel.nl], "Buurtschap Magele"</ref> {{Bron|<references/>}} {{Tweanteraand}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tweanteraand (Sallaand)]] tfhilcg4yjx8uzo5tcp6qjft40b9i4m 0 15091 149047 2010-05-25T18:23:34Z Woolters 62 [[Moagel (Tweanteraand)]] is ewiezig naor [[Magel (Tweanteraand)]]: Kleenkt mie better in de oorn wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Magel (Tweanteraand)]] 8culyop7bn91vu1s69n6n82k8pnsu0g 0 15092 149050 2010-05-25T18:26:14Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Magel (Tweanteraand)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Magel (Tweanteraand)]] ri0o56o07imwb4sg7d42s21gkfe0db5 0 15093 149053 2010-05-25T18:38:12Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Magel (Tweanteraand)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Magel (Tweanteraand)]] ri0o56o07imwb4sg7d42s21gkfe0db5 0 15094 291283 263657 2016-11-04T11:30:35Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map - NL - Twenterand - Wijk 03 Kloosterhaar - Buurt 07 Buurtschap Meer.svg|thumb|right|200px|Meer (rood) in Tweanteraand]] '''Meer''' is ne [[boerskop]] in de [[Oaveriessel]]se gemeente [[Tweanteraand]], in [[Neerlaand]]. t Is n froai dunbevolkte boerskop. t ligt in t meest westerlike deel van de gemeente, op twee kilometer noar t westen van [[n Ham]], kort bie de boersköppe [[Hallerhook]] en [[Noord-Meer (Tweanteraand)|Noord-Meer]]. {{Tweanteraand}} {{Coordinate|NS=52/27/36/N|EW=6/27/41/E|type=city|region=NL-OV}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tweanteraand (Sallaand)]] l3i0w0evd9o0bznpj4ajfqqgiywd7gs 0 15095 291290 263903 2016-11-04T11:36:53Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Map - NL - Twenterand - Wijk 01 Vriezenveen (buitengebied) - Buurt 05 Verspreide huizen De Westerhoeve.svg|thumb|right|200px|Westerhoevn (rood) in Tweanteraand]] '''Westerhoevn''' is ne woonkern in de gemeente [[Tweanteraand]], in de [[Neerlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. t Hef ongevear 160 inwonners. Westerhoevn ligt tusken [[Vjenne]] en [[Doarseveld]] in. De heufdweg het ''Westerhoevnweg'' en hef veer krusings: ''Kreuzndiek'', ''Buntgrösdiek'', ''Russendiek'' en ''reetdiek''. An t eande geet de weg oaver in de ''Stouweweg''. In [[1945]] was dr veur kortn tied n stasjunnegie van de Spoorweagen; Stopplek Westerhoeve. In Westerhoevn wörd nog redelik wat [[boer|eboerd]]. Seend 1975 is dr ne buurtverenige, dee't völle oonderneamp. {{Tweanteraand}} {{Coordinate|NS=52/25/59/N|EW=6/35/4/E|type=city|region=NL-OV}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tweanteraand (Tweante)]] erapiv3vuqygy7u60j7tqfewhjfh57g 0 15096 291285 263697 2016-11-04T11:31:40Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Noord-Meer''' is ne [[boerskop]] in de [[Tweante|Tweantse]] gemeente [[Tweanteraand]], in de [[Neerlaand]]se proveensie [[Oaweriessel]]. Mangs wörd t as ene zeen met de boerskop [[Meer (Tweanteraand)|Meer]]. Noord-Meer ligt in t westen van de gemeente, op ongevear twee kilometer van [[n Ham]] of, an de [[N341]] richting [[Omn]]. {{Tweanteraand}} {{Coordinate|NS=52/28/10/N|EW=6/27/50/E|type=city|region=NL-OV}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tweanteraand (Sallaand)]] p9cb7eoatese4byfmhyhd7l1s0ug17j 0 15097 291281 263502 2016-11-04T11:29:25Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Hallerhook''' is ne [[boerskop]] in de gemeente [[Tweanteraand]], in de [[Neerlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. t Ligt in t westen van de gemeente, twee kilometer op t zuudwesten van [[n Ham]], richting de boerskop [[Egede]] oet de gemeente [[Healdern]]. {{Coordinate|NS=52/25/55/N|EW=6/28/15/E|type=city|region=NL-OV}} {{Tweanteraand}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tweanteraand (Sallaand)]] abeosqxt7gr393vpct594lx80rd7w4n 0 15100 288683 262701 2016-10-27T14:42:18Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Coordinate |article=/|map=right|maplevel=adm1st |NS=51/51/31/N |EW=6/4/5/E |type=city|pop=170|dim=1500 |region=DE-NW}}[[Ofbeelding:St martinus bimmen.JPG|rechts|thumb|Katholieke Sunte-Martenkarke]] '''Bimmen''' is een darp van de [[Duutslaand|Duutse]] gemeente [[Kleef]] in et westen van den deelstoat [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]], eleagen an den linkeroover (den zudeleken) van de revier den [[Rien]], bi'j de grenze met de [[Nederlaand]]se gemeente [[Millingen an den Rijn]]. Bimmen hef um en noabi'j de 170 inwonners en ne oppervlakte van 2,09 km². ==Uutgoande verwiezing== *[http://www.kleve.de/C12572B30025D73F/html/A7B2BF38B73329A1C12575270049AD51?opendocument&nid1=66208 Bimmen], Stadt Kleve (Duuts) [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Darp in Duutslaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] 9jqfz4uu2278899nebnzpnsqfa5ofqz 10 15101 271703 266942 2013-12-07T00:18:19Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Pennsylvaans Duuts|pdc|Daer Yuuser do schwetzt [[:Kategorie:Gebruker pdc-1|'''en wennich''']] [[:Kategorie:Gebruker pdc|'''Pennsilfaanisch Deitsch''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker pdc-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker pdc-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|pdc-1]] </noinclude> 24x4fmnlfmqoek0lk2thwletdzduhue 14 15102 266155 261217 2013-05-10T16:45:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker pdc| ]] 45fkuysqhvnazokrmy248mz8o8lj070 14 15103 271582 266154 2013-12-06T23:32:25Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|pdc]] ely3xv82hwe48qbe4lmil1boah9yj51 0 15108 270991 270696 2013-10-29T19:42:02Z 80.114.178.7 Versie 270696 van [[Special:Contributions/Sodacan|Sodacan]] ([[User talk:Sodacan|overleg]]) weerummedreid. The original looks better than the copyright violation wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Máxima Zorreguieta.jpg|250px|thumb|Konegin Máxima van Nederland]] '''Máxima Zorreguieta''' (geboren in [[Buenos Aires (stad)|Buenos Aires]], [[Argentinië]], op [[17 mei]] [[1971]]) is Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau en is de vrouw van [[koning]] [[Willem-Alexander van de Nedderlanden|Willem-Alexander van Oranje]]. Ze is [[rooms-katholiek]], van [[Argentinië|Argentiense]] ofkomst en het de [[Nederland|Nederlandse]] en Argentiense nasionaliteit. Máxima draagt as echtgenote van t staotsheufd de titel van prinses der Nederlanden. Ze wort konigin eneumd, disse titel is offisieus en niet in n wet vasteleid. Heur anspreektitel is ''majesteit''. Samen mit koning Willem-Alexander het ze drie derens, [[Catharina-Amalia van Nederlaand|Amalia]] (2003), [[Alexia van Nederlaand|Alexia]] (2005) en [[Ariane van Nederlaand|Ariane]] (2007). == Levensloop == === Heur jeugd en vroggere wark === Prinses Máxima is geboren as de eerste deren van [[Jorge Zorreguieta]] en [[Maria del Carmen Cerruti]]. Ze kreeg laoter nog twee breurtjes en n zusjen; Martín, Juan en Inés. Ok het ze drie halfzusters uut n eerder huwelik van heur vaor; Dolores, María en Angeles. Máxima greuide op in n klein appartement in de straot Uriburu, in de rieke wiek Barrio Norte in Buenos Aires. De familie brocht de zoemervakansies deur in [[Mar del Plata]]. Tiejens de wientersportvakansies verbleef de familie Zorreguieta in t eigen vakansiehuusjen in [[Bariloche (Río Negro)|Bariloche]], n bekend Argentiens vakansieoord, waor oek [[Bernhard van Lippe-Biesterfeld|Prins Bernhard]] gien onbekende was en waor Máxima jaoren laoter oek mit Willem-Alexander gung skiën. Máxima gung naor de middelbaore schoel op t ''Northlands College'' in Buenos Aires, n op Britse aristokratiese tradisies erichte opleiding. Naodat ze klaor was mit heur studie [[ekonomie]] an de [[Universidad Católica Argentina]] (Katholieke Universiteit van Argentinië) gung ze van 1995 tot 2000 in [[Niej-York]] warken veur de banken [[HSBC]], [[Dresdner Kleinwort Benson]] en [[Deutsche Bank]]. In april [[1999]] ontmoette ze tiejens n feest in [[Sevilla (stad)|Sevilla]] de Nederlandse kroonprins Willem-Alexander. Samen mit Willem-Alexander gung Máxima in augustus 1999 vuuf dagen op vakansie in t Argentiense vakansieoord Bariloche. Tiejens die vakansie is Willem-Alexander veuresteld an de ouwers van Máxima. In de Nederlandse pers verschenen daornao de eerste geruchten over n meugelike liefdesrelasie. n Jaor laoter verhuusde Máxima naor [[Brussel (stad)|Brussel]]. === Verloving === Kort naodat bekend was eworren dat de relasie mit Willem-Alexander serieus was, kwam de Nederlandse pers derachter dat de vaor van Máxima, Jorge Zorreguieta, staotssikketaoris van Landbouw was tiejens de militaere juntaregering, oek wel bekend as de "Vule Oorlog", van [[Jorge Videla]] in Argentinië (april [[1976]] tot en mit meert [[1981]]), waorbie enkele duzenden tegenstanders van t militaere bewiend edwungen verdwenen of in gevangenissen estopt worden. Willem-Alexander had in reaksie daorop de pers naor n brief van oud-diktator Videla verwezen as bron van informasie. In Nederland worde eprotesteerd tegen n huwelik van de kroonprins mit de deren van disse kerel, van wie as ze dochten dat ie in ieder geval ofwist van alle misdaodighejen tiejens zien ministerschap. n [[Oenderzeuk]], via n geheime opdracht van [[minister-prissedent]] [[Wim Kok]] an prof. dr. [[Michiel Baud]], had as konklusie dat Zorreguieta ofwist van disse edwungen verdwieningen mar dat t "prakties uut te sluten is" dat Zorreguieta in de periode van zien regeringsdeelname "persoonlik betrökken eweest het bie de politieke oenderdrukking of schending van de minserechten". Willem-Alexander bevestigde tiejens n vraaggesprek dat ie wist dat zien schoonvaor van tenminste één [[edwungen verdwiening]] ofwist (disse persoon was volgens Willem-Alexander weer terug-evunnen), waormee die de resultaoten van t oenderzeuk ofdee as minder belangriek. Mit takt van Wim Kok en diplomaot en minister van Staot [[Max van der Stoel]] is veurkommen dat Jorge Zorreguieta bie t huwelik van zien deren kon wezen. Koningin [[Beatrix van Nederlaand|Beatrix]] maakte op [[30 meert]] [[2001]] de verloving bekend tiejens n rechtstreekse televisie-uutzending die oek bie-ewoend worde deur prins [[Claus van Amsberg|Claus]], Willem-Alexander en Máxima. Drekt nao de bekendmaking las Máxima n verklaoring veur waorin ze ofstand nam van t Videla-bewiend. Oender meer zei ze: ''Ik verwerp sinds lang de Videla-dictatuur, de verdwijningen, de martelingen, de moorden en alle verschrikkelijke feiten uit die tijd. Dat heeft zeker grote littekens op onze maatschappij achtergelaten.'' Veur heur vaor verontschuldigde ze zich: ''Over mijn vaders deelname aan die toenmalige regering wil ik in alle eerlijkheid zeggen dat ik spijt heb dat hij zijn best gedaan heeft voor de landbouw in een verkeerd regime. Hij had de beste intenties en ik geloof in hem.''<ref>[http://www.koninklijkhuis.nl/nieuws/toespraken/2001/maart/inleiding-van-maxima-zorreguieta-tijdens-persontmoeting-op-paleis-noordeinde-vrijdag-30-maart-2001 Inleiding van Máxima Zorreguieta tiejens persontmoeting op Paleis Noordeinde, vriedag 30 meert 2001], Koninklik Huus</ref> In n laoter ehouwen vraaggesprek neumde Máxima de konklusie van Baud "zien mening".<ref>Um Máxima in te wijden in t hofleven en heur etiquette en protokol bie te brengen worde hofdame Lieke Gaarlandt an-esteld.</ref> === Huwelik === [[Bestaand:Willemmaxima trouwen.jpg|thumb|Huwelik van Máxima Zorreguieta mit de Prins van Oranje]] [[Bestaand:Máxima Zorreguieta pregnant.jpg|thumb|Prinses Máxima die de bouw derin het]] Op [[17 mei]] [[2001]], heur dartigste verjaordag, is Máxima Zorreguieta bie [[Koninklik Besluut]] t Nederlanderschap verleend op groend van artikel 10 van de Riekswet op t Nederlanderschap. Dit was neudig, umdat ze deur heur huwelik lid zou worren van t [[Koninklik Huus]] en veur dit lidmaotschap t Nederlanderschap neudig is. Op [[3 juli]] 2001 nam de Verenigde Vergaodering van de [[Staoten-Generaol]] n deur de regering in-ediende wet an um toestemming te geven an de [[Prins van Oranje (titel)|Prins van Oranje]] um mit Máxima Zorreguieta te trouwen. Op [[2 febrewaori]] [[2002]] het de toemaolige burgemeister van [[Amsterdam]], [[Job Cohen]], t huwelik esleuten in de Grote Zaol van de [[Beurs van Berlage]] te Amsterdam. De karkelike inzegening was in de [[Nieje Kark]] in Amsterdam, en is uutevoerd deur dominee [[Carel ter Linden]] (lid van de toemaolige [[Nederlaanse Hervormde Karke|Nederlandse Hervormde Kark]]). De [[Rooms-Katholieke Karke|katholieke]] prinses Máxima mos eerst instemmen mit n hervormde, protestantse opvoeding van de eventuele kienders, wat t huwelik in de ogen van de Rooms-Katholieke Kark karkrechtelik ongeldig maakt, vanwege t huweliksbeletsel. Veural oender n minderheid van [[riffermatories]]e Nederlanders, trouw an t huus van Oranje, was der in t begin bezwaor tegen n rooms-katholieke vrouw. Miljoenen minsen die televisie zatten te kieken in binnen- en butenland volgden de trouwplechtigheid. Twee momenten die laoter vaak herhaold zouwen worren waren de traonen van Máxima tiejens Argentiense [[tango]]muziek, toe [[Carel Kraayenhof]] t nummer ''Adios Nonino'' ("Dag Vaodertjen") speulde en de balkonscène mit "de kus". == Gezin == Máxima en Willem-Alexander hen drie kienders: * [[Catharina-Amalia van Nederlaand|Catharina-Amalia Beatrix Carmen Victoria]] ([[7 december]] [[2003]]) * [[Alexia van Nederlaand|Alexia Juliana Marcela Laurentien]] ([[26 juni]] [[2005]]) * [[Ariane van Nederlaand|Ariane Wilhelmina Máxima Ines]] ([[10 april]] [[2007]]) == Titels en oenderscheidingstekens == [[Bestaand:Maxima and Daughters Arms Oval.png|thumb|Het eigen wapen van Máxima sinds 2002]] [[Bestaand:Standard of Princess Maxima of the Netherlands.png|thumb|Standerd van prinses Máxima]] De [[Wet lidmaotschap koninklik huus]] bepaolt dat de titel prins(es) der Nederlanden bie koninklik besluut verleend kan worren an oender meer de echtgenoot of echtgenote van de koning of de vermoedelike opvolger van de koning. Rekening houwend mit de [[Wet op de aodeldom]] (artikel 2, tweede lid), is bie Koninklik Besluut van [[25 jannewaori]] [[2002]] (nummer 41)<ref>''Besluit van 25 januari 2002 tot vaststelling van de titels en het predicaat van Máxima Zorreguieta en van de titels, namen en het predicaat van de kinderen die geboren mochten worden uit het huwelijk van Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Willem-Alexander Claus George Ferdinand, Prins van Oranje, Prins der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, Jonkheer van Amsberg met Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Máxima der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, mevrouw van Amsberg'', [https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stb-2002-41.html Koninklik Besluut, 25 jannewaori 2002, nummer 41], ''Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden''</ref> an Máxima de titels ''prinses der Nederlanden'' en ''prinses van Oranje-Nassau'' toe-ekend mit t [[predikaot]] ''Koninklike Hoogheid''. Dit betekent verheffing in de [[aodel]]stand. Bie t volgende Koninklik Besluut van 25 jannewaori 2002, nummer 42 worde an prinses Máxima n eigen [[wapen (heraldiek)|wapen]] en n onderscheidingsvlag toe-ekend.<ref>[https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stb-2002-42.html Koninklik Besluut, 25 jannewaori 2002, nummer 42], ''Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden''</ref> De Spaanse koning gaf der, nog veur t huwelik mit de prins van Oranje, t Grootkruus in de [[Orde van Isabella de Katholieke]]. == Maotschappelike taken == Nog veur heur huwelik mit kroonprins Willem-Alexander is Máxima begonnen mit n intensieve verdieping in de Nederlandse maotschappie, deur n [[inburgeringskursus]] te volgen. Al gauw nao heur kennismaking mit Willem-Alexander begon ze Nederlands te leren en mos ze der eigen verdiepen in allerlei aspekten van de samenleving, zo as de [[geschiedenis]], t [[staotsrecht]], de rol van t [[koningshuus]] en de Nederlandse gebruken en gewoentes. Naodat hofdame Ottoline ('Lieke') Gaarlandt-Van Voorst van Beesd Máxima eleerd had over t protokol en de etiquette, worde in 2002 Pien Zaaijer, heufd van de ofdeling Bestuur en Wetgeving van t ministerie van Binnenlandse Zaken, as persoonlik raodgever van de prinses an-esteld. Tiejens n kennismakingstournee deur Nederland in de maonden veur heur huwelik leek ze te genieten van de overweldigende belangstelling van de [[media]]. In t eerste jaor nao heur huwelik gung ze veurdan mit t kennismakingstournee op de [[Nederlandse Antillen]] en [[Aruba]]. Prinses Máxima het de tied eneumen um te verzinnen wat as ze allemaol kon doen binnen de monarchie en de samenleving. Ze wou daormee veurkommen in dezelfde valkulen te stappen as heur schoonvaor [[Claus van Amsberg|prins Claus]], die in zien pogingen um zinvol maotschappelik wark op te bouwen, regelmaotig problemen kreeg mit de beparkingen die deur de [[ministeriële verantwoordelikheid]] esteld worren an lejen van t Koninklik Huus. De algemene opvatting was dat prinses Máxima meer vrieheid mos hen as heur schoonvaor toe had. Al gauw worde dudelik dat Máxima had an-egeuven iets mit frullie uut t butenland te willen doen, waorop de kommissie PaVEM bedocht worde. Sinds september 2003 is de prinses lid van disse kommissie (''Participatie van Vrouwen uit Etnische Minderheden'') die de regering raod geeft op gebied van integrasie van minderhejen. Ze is veural bezig mit vraagstukken rond de integrasie van [[allochtoon (persoon)|allochtone]] frullie. Disse kommissie kwam negatief in t niejs toe der n stel allochtone frullie uutestapt waren. Ze kregen t geveul dat ze n soort "excuusallochtoon" waren, en as ze zelf ideeën han, dat dit alleen uutevoerd mocht worren oender de naam PaVEM. Oek zeien ze dat ze niet zelf mit de pers mochten praoten. De pers meldde oek dat de konklusies niks niejs an informasie brochten. Nao disse kritiek besleut Paul Rosenmöller, die oek lid was van de kommissie, t geld dat ie as lid kreeg terug te storten. Hie was de enigste die op de kritiek reageerde. An t einde van heur introduksieprogramma gaf ze op [[14 febrewaori]] 2005 n vraaggesprek op televisie an t programma [[NOVA]]. Daorin blikte ze terug op heur eerste jaoren in Nederland en gaf ze heur visie op de integrasie van allochtonen. t Programma trök 2,6 miljoen kiekers, n record veur t programma. Máxima is bescharmvrouw van t [[Oranje Fonds]]. Ze oendersteunt oek vaak ze heur schoonmoer en man in t uutvoeren van der offisiële verplichtingen. In oktober 2004 nam ze zitting in de [[Raod van Staote]] waor [[Beatrix van Nederland|konegin Beatrix]] veurzitter van is. [[Prins Willem-Alexander]] het al sinds zien achttiende zitting in de raod. t Is in de wet vasteleid dat t staotsheufd veurzitter is en de troonopvolg(st)er op zien of heur achttiende zitting in de raod kriegt. In 2005 is Máxima lid eworren van de groep raodgevers van de VN-kommissie veur t Internasionaole jaor van t [[mikrokrediet]] en bescharmvrouw van de Nederlandse padvienders. Ze volgde Prins Claus op. Ze is de deupmoer van prins [[Sverre Magnus van Noorwegen]] en gravin [[Leonore van Oranje-Nassau van Amsberg|Leonore]], deren van prins Constantijn en prinses Laurentien. == Trivia == * Op 18 oktober 2001 was Máxima betrökken bie n verkeersongeval. Ze kwam vanof n uutrit van paleis [[Paleis Huus ten Bosch|Huus ten Bosch]] in Den Haag en gaf gien veurrang an n veurbiegaonde auto, waorop ze hum anreed. De bestuurder van die auto brak deur de botsing zien been. In de rechtszaak die volgde, worde Máxima veroordeeld tot t betaolen van n kwart van de schao. De rest van de schao mos t slachtoffer zelf betaolen, umdat ie te hard erejen had en zien veiligheidsgordel niet dreug. Daornaost was de weg niet veur deurgaond verkeer bedoeld. De naam van Máxima Zorreguieta is veranderd in t rapport van de plisie. * In september 2007 was der armeu vanwege n rede, die ze had egeuven bie de presentasie van t rapport "Identifikasie mit Nederland". In heur toespraak zei ze bieveurbeeld dat ze 'de' Nederlander niet evunnen het en dat 'de' Nederlandse identiteit niet bestaot.<ref>[http://kroonprinsesmaxima.web-log.nl/kroonprinsesmaxima/2007/09/maxima_bij_de_p.html Weblog kroonprinses Maxima].</ref> Disse uutspraken leien tot n storm van kritiek.<ref>[http://www.trouw.nl/hetnieuws/nederland/article806996.ece/Maxima_miskent_in_haar_optimisme_politieke_realiteit_en_volksgevoel?backlink=true Máxima miskent in heur optimisme <nowiki>[...]</nowiki>]</ref><ref>[http://www.elsevier.nl/nieuws/politiek/artikel/asp/artnr/171711/index.html Elsevier niejsartikel]</ref><ref>[http://www.elsevier.nl/opinie/weblog/asp/artnr/171743/rss/true/index.html Elsevier opinie (weblog)]</ref> Minister Vogelaar "betreurde"<ref>''Vogelaar betreurt ophef over rede Máxima'' - De Telegraaf, 7 oktober 2007</ref> de ophef, ze verklaorde dat ze de toespraak "van teveuren elezen had" en oek vund dat der "gien of-eroende Nederlandse identiteit bestaot". De prinses gaf laoter an dat "diep eraakt" was en dat ze "verkeerd begrepen" was.<ref>''Máxima 'niet goed begrepen' ''- Telegraaf, 5 oktober 2007</ref> Bronnen rond t hof gaffen an, dat der niet goed was nao-edocht over de posisie van de prinses bie de presentasie van t rapport.<ref>[http://www.nrc.nl/binnenland/article787605.ece/Maxima_in_hoek_gezet NRC: Máxima in de hoek ezet]</ref> * De moer van langebaonschaotser [[José Ignacio Fazio]] is n volle nicht van de moer van Máxima. Daormee is Fazio n achterneef van de prinses. == Stamboom == {|border=1 align=center cellspacing=0 style="background:#FFDEAD; font-size:85%; text-align:center" |- bgcolor="#FF8800" !colspan="7"|Stamboom van Máxima Zorreguieta |- |'''Grootouwers''' |colspan="3"| [[Juan Zorreguieta]] (1898-1959) <br />x 1925<br /> [[Cesira Stefanini]] (1901-1999) |colspan="3"| [[Jorge Cerruti]] (1911-1992) <br />x 1942<br /> [[María del Carmen Carricart]] (1914-1999) |- |'''Ouwers''' |colspan="6"| [[Jorge Zorreguieta]] (1928)<br /> x 1971<br /> [[María del Carmen Cerruti]] (1944) |- bgcolor="#FFAA00" |colspan="7"| '''Máxima Zorreguieta''' (1971)<br /> x 2002<br /> Willem-Alexander der Nederlanden (1967) |- |'''Kienders''' |colspan="2"| Amalia (2003)<br /> |colspan="2"| Alexia (2005)<br /> |colspan="2"| Ariane (2007) |} == Referensies == <references/> == Uutgaonde verwiezing == {{Commonscat|Princess Máxima of the Netherlands|Prinses Máxima der Nederlanden}} * [http://www.koninklijkhuis.nl/content.jsp?objectid=4372 Prinses Máxima op de webstee van t Koninklik Huus] {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} {{DEFAULTSORT:Zorreguieta, Maxima}} [[Kategorie:Monarchie]] g72k0lyn1y8c7mdg45yo5it990yv3ww 0 15110 271189 265520 2013-11-14T15:07:36Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Een '''gemientelike herindieling''' is een wieziging van de greenzen van [[gemiente (bestuur)|gemienten]], waorbi'j grondgebied van de iene gemiente naor de aandere gaot, of ni'je gemienten ([[fusiegemiente]]n) vormd wodden uut oolde gemienten. In de [[20e eeuw|twintigste ieuw]] hebben d'r in Nederlaand grote gemientelike herindielings west, waorbi'j een protte gemienten saemenvoegd binnen tot grotere gemienten. Et totaole antal gemienten is daorbi'j slim ofneumen. ==Zie ok== *[[Gemientelike herindielings in Nederlaand]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Politiek]] i9nuth64rjesdaf0zfmxaldo256wmdq 0 15111 270117 270116 2013-09-04T10:32:42Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Oosteinde''' is n [[buurtschap]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Nunspeet]], in de [[Nederlaand]]se provinsie [[Gelderlaand]]. t Ligt in t noordoosten van Nunspeet in de richtige van [[Wessinge]] en [[Doorspiek]]. Oosteinde is verneumd naor de bieliggende boerderieje ''Huus Oosteinde''. {{Coordinate|NS=52/23/36/N|EW=5/48/51/E|type=city|region=NL-GE}} {{Nunspeet}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] aixhtiwggudprsyofe7lawksydo2t0n 10 15113 267474 267059 2013-05-11T04:40:11Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = Plaotsen in de gemeente [[Nunspeet]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Coat of arms of Nunspeet.png|45px|Wapen van Nunspeet]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Darpen:''' | R1C2 = [[Nunspeet]] · [[Elspeet]] · [[Hulshorst]] · [[Vierhouten]] | R2C1 = '''Buurtschappen:''' | R2C2 = [[Grote Klunje]] · [[Kleine Klunje]] · [[Oosteinde (Nunspeet)|Oosteinde]] · [[Westeinde (Nunspeet)|Westeinde]] · [[Zeum (Nunspeet)|Zeum]] · [[Zwarte Goor]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Nunspeet]] </noinclude> imywoafcjw9rap6zeh10rk2lx0uxhzr 0 15114 270118 265829 2013-09-04T10:33:49Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Westeinde''' is n [[buurtschap]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Nunspeet]], in de [[Nederlaand]]se provinsie [[Gelderlaand]]. t Ligt in t westen van [[Nunspeet]]. De buurtschap ligt tussen de Harderwiekerweg (provinsiale weg 310) en t [[Veluwemeer]]. {{Coordinate|NS=52/22/35/N|EW=5/45/0/E|type=city|region=NL-GE}} {{Nunspeet}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] rd0q7baa420rahftimhhwobxm6xv4r9 0 15115 270114 264561 2013-09-04T10:30:16Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Grote Klunje''' ([[Nederlaands]]: ''Grote Kolonie'') is n [[buurtschap]] in de [[Nederlaand]]se gemeente [[Nunspeet]]. t Ligt in de [[provinsie]] [[Gelderlaand]], ongeveer één kilometer ten westen van [[Elspeet]]. {{Coordinate|NS=52/17/42/N|EW=5/46/27/E|type=city|region=NL-GE}} {{Nunspeet}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] aolr1akvw4kpggednjbkat6l9h7jimn 0 15116 272453 270115 2013-12-20T23:39:54Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki '''Kleine Klunje''' ([[Nederlaands]]: ''Kleine Kolonie'') is n [[buurtschap]] in de [[Nederlaand]]se gemeente [[Nunspeet]]. t Ligt in de [[provinsie]] [[Gelderlaand]], ongeveer twee kilometer in t zuudwesten van [[Elspeet]]. {{Coordinate|NS=52/16/44/N|EW=5/46/27/E|type=city|region=NL-GE}} {{Nunspeet}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] m76yrulzwlze67ews6q81wuciy6be8l 0 15117 270121 265867 2013-09-04T10:36:30Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Zwarte Goor''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Nunspeet]], in de [[Nederlaand]]se provinsie [[Gelderlaand]]. t Ligt ongeveer twee kilometer ten westen van Nunspeet. {{Coordinate|NS=52/22/15/N|EW=5/44/27/E|type=city|region=NL-GE}} {{Nunspeet}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] iu6azdfo117nxvhum5pucn1wugepr2g 0 15118 270120 270119 2013-09-04T10:35:37Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Zeum''' ([[Nederlaands]]: ''Zoom'') is n [[buurtschap]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Nunspeet]], in de [[Nederlaand]]se provinsie [[Gelderlaand]]. t Ligt in t zuudwesten van Nunspeet in de richtige van [[Hulshorst]]. De buurtschap besteet uut twee wegen: de 'Schotweg' en 'Onder de bos'. De naam Zeum betekent de raand van n [[bos]]. Disse naam is toepasselik, want Zeum lig an de raand van de [[Veluwe]]. Vrogger leup de zeum tot an t stasion van Nunspeet. t Gebied bestung uut zaanddunen, die lange tied t darp Nunspeet bedreigd hebben. In Nunspeet herinnert de naam ''Zoomweg'' an de plaotse waor de boszeum leup. {{Coordinate|NS=52/22/05/N|EW=5/45/28/E|type=city|region=NL-GE}} {{Nunspeet}} [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluwe]] 2i5z9cpzozv1r80n0hklbodumidvrkr 0 15119 291319 272047 2016-11-04T13:11:39Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verbeendiges */ kat wikitext text/x-wiki '''Marle''' is ne [[boerskop]] in de gemeente [[Healdern]] in t [[Neerlaand]]se [[Tweante]]. Skoonwal de gemeente bie Tweante wörd erekkend, heurt Marle van vroger oet an [[Sallaand]]. t Hef ongevear 583 inwonners. Dr is ginnen dudeliken kern in Marle, mer wal belangrieke plekken woer at Marle umhen lig, zo as bv. *''n Haandwiezer'' - n kruuspeunt van de weagn [[Healdern]]-[[Doarle]] en [[Nijverdal]]-[[n Ham]]. *Skole ''De Marliaantjes'' *Buurtgebouw ''De Leemkaamp'' *Kempersbrugge oawer t [[Oaveriessels Kanaal]]. Marle wörd van [[Eeln en Rhaan]] en Healdern of esneden duur de [[Regge]]. Marle ligt ook nog an de gemeentes [[Tweanteraand]] en [[Wierdn]]. In Marle beent de leu völle bie vereniges. Det wörd heufdzakelik edoan in de Leemkaamp. Zo he'j doar de [[voetbal]] zitten (MVV '69), de bejoardengemmestiek, eulderensoos, ne [[bijart]]verenige, de Marlese boernedaansers, countrydaansers, en ne vrouwleuverenige. Wieters zit dr in Marle nog t Plaatselijk Belang. Alle joaren wörd in Marle um [[Poasken]] evierd det t oawer de 1000 joar besteet, met dinge as de [[autorodeo]], [[motorcross]] en [[trekkertrek]]. ==Vervoor== Marle ligt nit an grote weagen. Al joaren rid dr ne buurtbusse (liene 594), van Nijverdal (oawer Healdern) noar Doarle, en van doaroet noar Doarlseveld of n Ham. ==Oetgoande verbeendiges== *[http://www.pbmarle.nl/ Plaatselijk Belang Marle] *[http://www.paasweekendmarle.nl/ Stichting Supporters Marle] {{Commonscat|Marle, Hellendoorn}} {{Coordinate|NS=52/25/10/N|EW=6/29//E|type=city|region=NL-OV}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Heldern (Sallaand)]] eus2s495bf0klhqot457j6di0qtp6i0 0 15120 149383 2010-05-30T22:08:45Z Woolters 62 [[Marle (Heldern)]] is ewiezig naor [[Marle (Healdern)]]: skriefwieze wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Marle (Healdern)]] q4t10am9m71nz55c2yo9r8w1m6140l3 14 15122 289198 277092 2016-10-28T15:03:22Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Flevolaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Noord-Hollaand]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] sv5amyc90x6cc1gdv9wmiie0dih5fcy 14 15123 292768 291262 2016-12-22T13:49:56Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Streektaol in Flevolaand]] [[Kategorie:Urk]] qkr7vcmommrgk19jq0yp7hroe2jcxm1 0 15135 280401 270927 2015-04-12T14:16:15Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Elst''' is n darp in de gemeente [[Overbetuwe]] in de provinsie Gelderland. Elst had op [[1 jannewaori]] [[2012]] zo'n 21.230 inwoeners. {{Begin|vel}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] jj0e069yumg8qgholzf4me01sft492m 14 15155 272641 266378 2013-12-30T09:33:25Z Cycn 1607 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemiente-nl mallen‎|Frieslaand]] gai65gvhdsu8z5hjqn5nulxq2t1gvh5 0 15162 150196 2010-06-08T19:52:50Z Droadnaegel 1133 [[Wealdarfgoodliest]] is ewiezig naor [[Wealdarfgoodlieste]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wealdarfgoodlieste]] e45ko0m260l7a12fjivls12by6eh37s 14 15165 286271 266487 2016-10-17T09:23:42Z Metrónomo 5884 wikitext text/x-wiki Hier stoan ofbeeldingen met <nowiki>{{</nowiki>[[Mal:NoenCommons|NoenCommons]]<nowiki>}}</nowiki>. [[Kategorie:Ofbeelding]] [[Kategorie:Vort]] [[Kategorie:Wikipedie:Twiefel]] titde1kn3q3in654s8vzttixv5btdzh 10 15176 150872 150472 2010-06-13T20:25:28Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki <!--{{#if:{{{label|}}}|Decimaalgroad:&nbsp;}} --><span title="Breedtegroad (latitude)">{{formatnum:{{#expr:abs({{{NS|0}}}) round 6 }}}}°</span>&nbsp;<!-- -->{{#ifexpr:{{{NS|0}}}<0|<span title=Zuud>S</span>|<span title=Noord>N</span>}}<!-- -->{{#ifexpr:abs({{{NS|0}}})<90 |, <span title="Lengtegroad (longitude)">{{formatnum:{{#expr:abs({{{EW|0}}}) round 6 }}}}°</span>&nbsp;{{#ifexpr:{{{EW|0}}}<0|<span title=West>W</span>|<span title=Oost>O</span>}} }}<noinclude>{{Dokumentatie}}</noinclude> cjh8e7a4pp293qeajykakbfq8qnfpwx 10 15177 150873 150473 2010-06-13T20:26:30Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki <onlyinclude><!--{{#if:{{{label|}}}|DMS:&nbsp;}} --><span title="Breedtegroad">{{#if:{{{sortkey|}}}|{{#ifexpr:abs {{{NS|0}}}<10|0}}}}{{#ifexpr:(0{{{dim|}}})>500000 |{{#expr:abs({{{NS|0}}} round 0) mod 180}}°&nbsp; |{{#ifexpr:(0{{{dim|}}})> 10000 |{{#expr:abs(60*{{{NS|0}}} round 0)/60 mod 180}}°&nbsp;{{#if:{{{sortkey|}}} |{{#ifexpr:10 > abs(60*{{{NS|0}}} round 0) mod 60|0}}}}{{#expr:abs(60*{{{NS|0}}} round 0) mod 60}}′&nbsp; |{{#expr:abs(3600*{{{NS|0}}} round (2-2*((1{{{dim|}}})=1)-((0{{{dim|}}})>250)-((0{{{dim|}}})>25)))/3600 mod 180}}°&nbsp;{{#if:{{{sortkey|}}} |{{#ifexpr:10 > abs(3600*{{{NS|0}}} round (2-2*((1{{{dim|}}})=1)-((0{{{dim|}}})>250)-((0{{{dim|}}})>25)))/60 mod 60|0}}}}<!-- -->{{#expr:abs(3600*{{{NS|0}}} round (2-2*((1{{{dim|}}})=1)-((0{{{dim|}}})>250)-((0{{{dim|}}})>25)))/60 mod 60}}′&nbsp;{{#if:{{{sortkey|}}} |{{#ifexpr:10 > abs(360000*{{{NS|0}}} round ( -2*((1{{{dim|}}})=1)-((0{{{dim|}}})>250)-((0{{{dim|}}})>25))) mod 6000 div 100|0}}}}<!-- -->{{formatnum:{{#expr:abs(360000*{{{NS|0}}} round ( -2*((1{{{dim|}}})=1)-((0{{{dim|}}})>250)-((0{{{dim|}}})>25))) mod 6000 div 100}}}}{{#if:{{{sortkey|}}}{{#switch:{{#expr:( -2*((1{{{dim|}}})=1)-((0{{{dim|}}})>250)-((0{{{dim|}}})>25))}} |0|-0={{#ifexpr:0=abs(360000*{{{NS|0}}} round ( -2*((1{{{dim|}}})=1)-((0{{{dim|}}})>250)-((0{{{dim|}}})>25))) mod 100|,0}}{{#ifexpr:0=abs(360000*{{{NS|0}}} round ( -2*((1{{{dim|}}})=1)-((0{{{dim|}}})>250)-((0{{{dim|}}})>25))) mod 10|0}} |-1={{#ifexpr:0=abs(360000*{{{NS|0}}} round ( -2*((1{{{dim|}}})=1)-((0{{{dim|}}})>250)-((0{{{dim|}}})>25))) mod 100|,0}} }}}}″&nbsp; }} }}{{#ifexpr:({{{NS|0}}})<0|S<!--span title=Zuud>S</span-->|N<!--span title=Noord>N</span-->}}</span><!-- -->{{#ifexpr:abs({{{NS|0}}})<90|, <span title="Lengtegroad"><!-- -->{{#if:{{{sortkey|}}}|{{#switch:{{#expr:floor (ln abs {{{EW|0}}} / ln 10)}}|2=|1=0|#default=00}}}}{{#ifexpr:(0{{{dim|}}})>500000 |{{#expr:abs({{{EW|0}}} round 0) mod 360}}°&nbsp; |{{#ifexpr:(0{{{dim|}}})> 10000 |{{#expr:abs(60*{{{EW|0}}} round 0)/60 mod 360}}°&nbsp;{{#if:{{{sortkey|}}} |{{#ifexpr:10 > abs(60*{{{EW|0}}} round 0) mod 60|0}}}}{{#expr:abs(60*{{{EW|0}}} round 0) mod 60}}′&nbsp; |{{#expr:abs(3600*{{{EW|0}}} round (2-2*((1{{{dim|}}})=1)-((0{{{dim|}}})>250)-((0{{{dim|}}})>25)))/3600 mod 360}}°&nbsp;{{#if:{{{sortkey|}}} |{{#ifexpr:10 > abs(3600*{{{EW|0}}} round (2-2*((1{{{dim|}}})=1)-((0{{{dim|}}})>250)-((0{{{dim|}}})>25)))/60 mod 60|0}}}}<!-- -->{{#expr:abs(3600*{{{EW|0}}} round (2-2*((1{{{dim|}}})=1)-((0{{{dim|}}})>250)-((0{{{dim|}}})>25)))/60 mod 60}}′&nbsp;{{#if:{{{sortkey|}}} |{{#ifexpr:10 > abs(360000*{{{EW|0}}} round ( -2*((1{{{dim|}}})=1)-((0{{{dim|}}})>250)-((0{{{dim|}}})>25))) mod 6000 div 100|0}}}}<!-- -->{{formatnum:{{#expr:abs(360000*{{{EW|0}}} round ( -2*((1{{{dim|}}})=1)-((0{{{dim|}}})>250)-((0{{{dim|}}})>25))) mod 6000 div 100}}}}{{#if:{{{sortkey|}}}{{#switch:{{#expr:( -2*((1{{{dim|}}})=1)-((0{{{dim|}}})>250)-((0{{{dim|}}})>25))}} |0|-0={{#ifexpr:0=abs(360000*{{{EW|0}}} round ( -2*((1{{{dim|}}})=1)-((0{{{dim|}}})>250)-((0{{{dim|}}})>25))) mod 100|,0}}{{#ifexpr:0=abs(360000*{{{EW|0}}} round ( -2*((1{{{dim|}}})=1)-((0{{{dim|}}})>250)-((0{{{dim|}}})>25))) mod 10|0}} |-1={{#ifexpr:0=abs(360000*{{{EW|0}}} round ( -2*((1{{{dim|}}})=1)-((0{{{dim|}}})>250)-((0{{{dim|}}})>25))) mod 100|,0}} }}}}″&nbsp; }} }}{{#ifexpr:{{{EW|0}}}<0|W<!--span title=West>W</span-->|O<!--span title=Ost>O</span-->}}</span>}}</onlyinclude>{{Dokumentatie}} 1nkqdh8p3ix285ll6ytuwsx8t9eou5f 10 15178 279967 272494 2015-04-04T20:47:42Z Droadnaegel 1133 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/80.114.178.7|80.114.178.7]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:Droadnaegel|Droadnaegel]] wikitext text/x-wiki <onlyinclude>[//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?pagename={{FULLPAGENAMEE}}&language=nds-nl&params={{ #expr:abs({{{NS|0}}})}}_{{#ifexpr:{{{NS|0}}}<0|S|N}}_{{#expr:abs({{{EW|0}}})}}_{{#ifexpr:{{{EW|0}}}<0|W|E}}{{ #if:{{{dim|}}}|_dim:{{{dim}}}}}{{#switch: {{{globe|}}} ||earth={{#if: {{{region|}}}|_region:{{{region}}}}}{{#switch:{{#iferror:{{{type|}}}|}} |= |country|state |adm1st|adm2nd |city|isle=_type:{{{type}}}{{#if:{{#iferror:{{{pop|}}}|}}|({{{pop|}}})}} |mountain=_type:{{{type}}}{{#if:{{#iferror:{{{elevation|}}}|}}|({{{elevation|}}})}} |#default=_type:{{{type}}} }} |#default=_globe:{{{globe}}} }}{{#if:{{{label|}}}|_&title={{{label|}}}}} {{#if:{{FULLPAGENAME:{{{name|}}}}}|<span title="{{{name}}}">}}{{#if:{{{0|}}}|{{{0|}}} |{{#if:{{{1|}}}|{{Coordinate to {{{1|}}}{{#ifeq:{{uc:{{{1|}}}}}|DM|S}} |NS={{{NS|0}}} |EW={{{EW|0}}} |sortkey={{{sortkey|}}} |dim= {{#ifeq:{{uc:{{{1|}}}}}|DM |10001 |{{#switch:{{{type|}}} |country|state|adm1st={{#if:{{{dim|}}}|{{{dim}}}|500001}}<!--D--> |adm2nd|city|mountain|isle={{#if:{{{dim|}}}|{{{dim}}}|10001}}<!--DM--> |landmark={{#if:{{{dim|}}}|{{min|250|{{{dim|}}}}}}} |#default={{#if:{{{dim|}}}|{{{dim}}}|500}}<!--DMS--> }} }} }}}}{{#switch: {{{2|}}} ||{{{1|}}}|{{{1|}}}S=<!--leer--> |#default=&#59; {{#ifeq:{{{2|}}}|CH1903|| (}}{{#if:{{{2|}}}|{{Coordinate to {{{2|}}} |label={{#ifeq:{{{name|}}}|coordinates|1}} |NS={{{NS|0}}} |EW={{{EW|0}}} |sortkey={{{sortkey|}}} |dim= {{#switch:{{{type|}}} |country|state|adm1st={{#if:{{{dim|}}}|{{{dim}}}|500001}}<!--D--> |adm2nd|city|mountain|isle={{#if:{{{dim|}}}|{{{dim}}}|10001}}<!--DM--> |landmark={{#if:{{{dim|}}}|{{min|250|{{{dim|}}}}}}} |#default={{#if:{{{dim|}}}|{{{dim}}}|500}}<!--DMS--> }} }}}}{{#ifeq:{{{2|}}}|CH1903||) }} }} }}{{#if:{{FULLPAGENAME:{{{name|}}}}}|</span>}}]</onlyinclude>{{Dokumentatie}}<noinclude> </noinclude> 8eagyvk92rv6uxobjcbf1ij0qifmpu0 10 15179 276131 268334 2014-07-07T16:17:18Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{#iferror:{{{NS|}}}{{{EW|}}} |{{CoordinateMSG|1|{{{NS|}}}|{{{EW|}}}}} |<!-- text output -->{{#if:{{{text|}}}|{{#if:{{{sortkey|}}}|{{CoordinateSORT|{{{NS|0}}}|{{{EW|0}}}|key={{{sortkey|}}}}}}}<span id="{{#if:{{{name|}}}|{{anchorencode:{{{name}}}}}|text coordinates}}" class="coordinates">{{#iferror:{{{type|}}}|{{{type}}}|{{#ifeq:{{{type|}}}|example|<span style="background: white">''Beispiel'' </span>}} }}{{#if:{{{article|}}}{{{name|}}}||{{CoordinateMSG|8}}}}{{CoordinateLINK |NS ={{{NS|0}}} |EW ={{{EW|0}}} |globe ={{{globe|}}} |type ={{{type|}}} |pop={{#if:{{IsNum|0{{{pop|}}}|N}}|{{{pop|}}}}} |elevation={{#if:{{IsNum|0{{{elevation|}}}|R|2}}|{{{elevation|}}}}} |dim ={{{dim|}}} |region ={{{region|}}} |label ={{urlencode:{{{name|}}}}} |name ={{#if:{{{name|}}}|{{{name|}}}|{{FULLPAGENAME}}}} |sortkey={{{sortkey|}}} |0 ={{#switch: {{uc:{{ParmPart|1|{{{text|}}}}}}} |<!--leer--> |OSGB36|UTM<!--nicht implementiert--> |DMS|DM|DEC|CH1903= <!--leer--> |ICON0=⊙ |ICON =⦁ |ICON1=^▼ |#default= {{{text|}}} }} |1 ={{#switch: {{uc:{{ParmPart|1|{{{text|}}}}}}} |<!--leer-->={{#titleparts:{{CoordinateRR DEFAULT|{{{region|}}}}}|1|1}} |OSGB36|UTM<!--nog neet implementeert--> |DMS= DMS |DM= DM |DEC= DEC |CH1903= CH1903 }} |2 ={{#switch: {{uc:{{ParmPart|2|{{{text|}}}}}}} |<!--leer-->= {{#if:{{#titleparts:{{{text|}}}|1|1}}||{{#titleparts:{{CoordinateRR DEFAULT|{{{region|}}}}}|1|2}} }} |DMS= DMS |DEC= DEC |CH1903= CH1903 <!-- |UTM|OSGB3 = nicht implementiert--> }} }}</span>}}{{NeetOfdrukken|1=<{{#if:{{{text|}}}|span|div}} class="geo microformat" style="display:none;"><span class="latitude">{{{NS|0}}}</span><span class="longitude">{{#ifexpr:(0{{{NS|0}}})<90 and (0{{{NS|0}}})>-90|{{{EW|0}}}|0}}</span><span class="elevation">{{{elevation|}}}</span></{{#if:{{{text|}}}|span|div}}> }}{{#if:{{{region|}}}||{{#switch:{{{globe|}}}|<!--void-->|earth={{CoordinateMSG|6}}}} }}{{#if:{{IsNum|0{{{pop|}}}|N}}|<!--void-->|{{CoordinateMSG|9|{{{pop|}}}}} }}{{#if:{{IsNum|0{{{elevation|}}}|R|2}}|<!--void-->|{{CoordinateMSG|7|{{{elevation|}}}}} }}<!-- article output -->{{#if:{{{article|}}} |{{#if:{{{text|}}}|<span|<div}} id="coordinates" class="coordinates"><span title="Koordinatensystem WGS84">Koördinaoten: </span>{{#iferror:{{{type|}}}|{{{type}}}|{{#ifeq:{{{type|}}}|example|<span style="background: white"> ''Veurbeeld'' </span>}}}}{{CoordinateLINK |NS ={{{NS|0}}} |EW ={{{EW|0}}} |globe ={{{globe|}}} |type ={{{type|}}} |pop={{#if:{{IsNum|0{{{pop|}}}|N}}|{{{pop|}}}}} |elevation={{#if:{{IsNum|0{{{elevation|}}}|R|2}}|{{{elevation|}}}}} |dim ={{{dim|}}} |region ={{{region|}}} |label ={{urlencode:{{{name|}}}}} |name =coordinates |sortkey={{{sortkey|}}} |1 =DMS |2 ={{#switch: {{uc:{{{article|}}}}} |DMS|DM= <!--leer--> |CH1903|CH1903/DMS|DMS/CH1903= CH1903 |OSGB36|OSGB36/DMS|DMS/OSGB36= <!--OSGB36--> |UTM|UTM/DMS|DMS/UTM= <!--UTM--> |#default= {{#titleparts:{{CoordinateRR DEFAULT|{{{region|}}}}}|1|2}} }} }}</{{#if:{{{text|}}}|span|div}}>}} }}<!-- coordinates parser function -->{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:0}}| {{#if:{{{globe|}}}|<!--nichts-->| {{#coordinates:{{formatnum:{{{NS}}}}}|{{formatnum:{{{EW}}}}}|{{#if:{{{article}}}|primary}} |dim={{{dim}}} |name={{{name}}} |region={{{region}}} |type={{{type}}} }} }} }}</onlyinclude>{{Dokumentatie}} kppmy8gjc5hq123kbkpvstu5pjxjfkg 10 15180 192098 151768 2011-05-30T08:21:08Z 129.125.102.126 Erde → Eerde (vergeliek [[de:Vorlage:Positionskarte Erde]] / [[Mal:Positiekaarte Eerde]]) wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{Coordinate{{#if:{{#switch:{{{NS|}}}||/|//|///|///N|///S=1}}{{#switch:{{{EW|}}}||/|//|///|///E|///W=1}}|NO{{#if:{{NAMESPACE}}|x}}|MAIN}} |NS={{CoordinateLAT|{{{NS|}}}}} |EW={{CoordinateLONG|{{{EW|}}}}} <!-- weerde van type, pop en elevation kontreleern, ok in in Mal:Positiekaarte~ --> |type={{#switch: {{{type|{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:6}}|landmark}}}}} |country|state|adm1st|adm2nd|city|isle|airport|mountain|waterbody|forest|landmark={{{type}}} |example={{#if:{{NAMESPACE}} |{{{type}}} |{{CoordinateMSG|3|{{{type}}}}} }} |#default={{CoordinateMSG|3|{{{type|}}}}} }} |pop={{{pop|}}} |elevation={{{elevation|}}} |dim={{{dim|}}} |region={{{region|}}} |text={{{text|}}} |article={{#if:{{{article|}}}|{{{article|}}}|{{#if:{{{text|}}}{{{map|}}}||/}}}} |name={{#ifeq:{{{name|}}}|coordinates||{{{name|}}}}} |sortkey={{#if:{{{text|}}}|{{{sortkey|}}}}} |globe={{{globe|}}} }}{{#if:{{{1|}}} |{{CoordinateMSG|5|{{{1|}}}|{{{2|}}}|{{{3|}}}|{{{4|}}}|{{{5|}}}}} }}{{#if:{{{map|}}}|{{Positiekaarte+ |{{#switch: {{#if:{{ParmPart|1|{{{region|}}}}} |{{#ifexpr:{{#switch:{{{maplevel|}}}|global=-2|continental=-1|national=0|adm1st=1|adm2nd=2|#default=0}}> {{#switch:{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|map}} |Eerde=-2 |Afrika|Amerika|Antarktis|Asien|Australien|Eurasien|Europa|Nordamerika|Südamerika |Nordpolarmeer|Atlantik|Indik|Pazifik|Südpolarmeer=-1 |{{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|top}}|map}}=0 |{{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|upper}}|map}}=1 |#default={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|level}} }} |{{#switch:{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|map}} |Eerde=-2 |Afrika|Amerika|Antarktis|Asien|Australien|Eurasien|Europa|Nordamerika|Südamerika |Nordpolarmeer|Atlantik|Indik|Pazifik|Südpolarmeer=-1 |{{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|top}}|map}}=0 |{{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|upper}}|map}}=1 |#default={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|level}} }} |{{#switch:{{{maplevel|}}}|global=-2|continental=-1|national=0|adm1st=1|adm2nd=2|#default=0}} }} |-2 }} |-2={{Info globe|globe={{{globe|earth}}}|map}} |-1={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|continent}} |1={{#switch:{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|level}} |2={{#ifeq:{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|upper}} |{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|top}} |{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|map}} |{{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|upper}}|map}}}} |#default={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|map}} }} |2={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|map}} |#default={{#ifeq: {{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|top}}|continent}} |{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|continent}} |{{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|top}}|map}} |{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|continent}} }} }} |caption = {{#switch: {{#if:{{ParmPart|1|{{{region|}}}}} |{{#ifexpr:{{#switch:{{{maplevel|}}}|global=-2|continental=-1|national=0|adm1st=1|adm2nd=2|#default=0}}> {{#switch:{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|map}} |Eerde=-2 |Afrika|Amerika|Antarktis|Asien|Australien|Eurasien|Europa|Nordamerika|Südamerika |Nordpolarmeer|Atlantik|Indik|Pazifik|Südpolarmeer=-1 |{{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|top}}|map}}=0 |{{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|upper}}|map}}=1 |#default={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|level}} }} |{{#switch:{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|map}} |Eerde=-2 |Afrika|Amerika|Antarktis|Asien|Australien|Eurasien|Europa|Nordamerika|Südamerika |Nordpolarmeer|Atlantik|Indik|Pazifik|Südpolarmeer=-1 |{{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|top}}|map}}=0 |{{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|upper}}|map}}=1 |#default={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|level}} }} |{{#switch:{{{maplevel|}}}|global=-2|continental=-1|national=0|adm1st=1|adm2nd=2|#default=0}} }} |-1 }} |-2={{Info globe|globe={{{globe|earth}}}|map}} |-1={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|continent}} |1={{#switch:{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|level}} |2={{#ifeq:{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|upper}} |{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|top}} |[[{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|lemma}}|{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|name}}]] |[[{{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|upper}}|lemma}}|{{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|upper}}|name}}]]}} |#default=[[{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|lemma}}|{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|name}}]] }} |2=[[{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|lemma}}|{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|name}}]] |#default={{#ifeq: {{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|top}}|continent}} |{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|continent}} |[[{{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|top}}|lemma}}|{{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|top}}|name}}]] |{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|continent}} }} }} |float ={{{map}}} |width ={{{mapsize|}}} |label ={{#if:{{{name|}}}|{{#if:{{{text|}}}|{{#ifexist:{{{name}}}|[[{{{name}}}]]|{{{name}}}}}|{{{name}}}}}|{{PAGENAME}}}} |maptype={{{maptype|}}} |places={{Positiekaarte~ |{{#switch: {{#if:{{ParmPart|1|{{{region|}}}}} |{{#ifexpr:{{#switch:{{{maplevel|}}}|global=-2|continental=-1|national=0|adm1st=1|adm2nd=2|#default=0}}> {{#switch:{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|map}} |Eerde=-2 |Afrika|Amerika|Antarktis|Asien|Australien|Eurasien|Europa|Nordamerika|Südamerika |Nordpolarmeer|Atlantik|Indik|Pazifik|Südpolarmeer=-1 |{{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|top}}|map}}=0 |{{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|upper}}|map}}=1 |#default={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|level}} }} |{{#switch:{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|map}} |Eerde=-2 |Afrika|Amerika|Antarktis|Asien|Australien|Eurasien|Europa|Nordamerika|Südamerika |Nordpolarmeer|Atlantik|Indik|Pazifik|Südpolarmeer=-1 |{{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|top}}|map}}=0 |{{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|upper}}|map}}=1 |#default={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|level}} }} |{{#switch:{{{maplevel|}}}|global=-2|continental=-1|national=0|adm1st=1|adm2nd=2|#default=0}} }} |-2 }} |-2={{Info globe|globe={{{globe|earth}}}|map}} |-1={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|continent}} |1={{#switch:{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|level}} |2={{#ifeq:{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|upper}} |{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|top}} |{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|map}} |{{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|upper}}|map}}}} |#default={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|map}} }} |2={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|map}} |#default={{#ifeq: {{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|top}}|continent}} |{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|continent}} |{{Info ISO-3166-2|code={{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|top}}|map}} |{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|continent}} }} }} |label={{#if:{{{name|}}}|{{#if:{{{text|}}}|{{#ifexist:{{{name}}}|[[{{{name}}}]]|{{{name}}}}}|{{{name}}}}}|{{PAGENAME}}}} <!-- |label_size = |mark = |marksize = |marktarget = |position = |wrap = |background = --> <!--Coordinates Koordinaten --> |lat = {{{NS|}}} |long = {{{EW|}}} <!-- Wertebereichstest type, pop, elevation in Mal:Positiekaarte~ für alle Positionskarten! --> |type = {{{type|}}} |pop = {{{pop|}}} |elevation = {{{elevation|}}} |dim = {{{dim|}}} |region = {{{region|}}} |name = {{#ifeq:{{{name|}}}|coordinates||{{{name|}}}}} }}}} }}</onlyinclude> {{Dokumentatie}} nqgl40wvwsaj6qpg29ar55u57tislof 10 15181 186250 150882 2011-04-08T04:40:12Z Erik Warmelink 513 typo wikitext text/x-wiki {{#if:{{ParmPart|4|{{{1|}}}}}{{ParmPart|3|{{{1|}}}}}{{ParmPart|2|{{{1|}}}}} |{{#switch:{{ParmPart|4|{{{1|}}}}} ||N|S={{#ifeq: {{IsNum|0{{ParmPart|3|{{{1|}}}}}|R+}}<!-- -->{{IsNum|0{{ParmPart|2|{{{1|}}}}}|{{#if:{{ParmPart|3|{{{1|}}}}}|N|R+}}}}<!-- -->{{IsNum|0{{ParmPart|1|{{{1|}}}}}|N}}|111 |{{#ifexpr: (0{{ParmPart|3|{{{1|}}}}})>=60 |<span class="error"> Breadtesekonden >= 60 </span> |{{#ifexpr: (0{{ParmPart|2|{{{1|}}}}})>=60 |<span class="error"> Breadteminuten >= 60 </span> |{{#ifeq:S|{{ParmPart|4|{{{1|}}}}}|- }}{{#ifexpr:( (0{{ParmPart|3|{{{1|}}}}})/3600 +(0{{ParmPart|2|{{{1|}}}}})/60 +(0{{ParmPart|1|{{{1|}}}}}) )>90 |90 |{{#expr:(0{{ParmPart|3|{{{1|}}}}})/3600 +(0{{ParmPart|2|{{{1|}}}}})/60 +(0{{ParmPart|1|{{{1|}}}}}) }} }} }} }} |<span class="error"> Breadtegroad: DMS-Formoatfoute </span> }} |#default= <span class="error"> richting neet bekend ›{{ParmPart|4|{{{1|}}}}}‹ </span> }} |{{#if:{{ParmPart|1|{{{1|}}}}} |{{#ifexpr:(0{{ParmPart|1|{{{1|}}}}})>90|90 |{{#ifexpr:(0{{ParmPart|1|{{{1|}}}}})<-90|-90 |{{#expr:(0{{ParmPart|1|{{{1|}}}}})}} }} }} }} }}<noinclude>{{Dokumentatie}}</noinclude> kkuty60y78tir64ipn4ocxabu50qqpz 10 15182 276116 266800 2014-07-07T15:56:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1|}}} |1=<span class="error"> '''Koördinaoten formaot neet good:''' {{#iferror:{{{2|}}}|''[[Mal:Coordinate#NS_und_EW|NS]]'': {{{2}}}|}} {{#iferror:{{{3|}}}|''[[Mal:Coordinate#NS_und_EW|EW]]'': {{{3}}}|}} </span>{{#if:{{NAMESPACE}} |<!--void--> |[[Kategorie:Parameterfoute|1{{PAGENAME}}]] }} |2=<span class="error"> neet&nbsp;in&nbsp;[[Mal:Coordinate to CH1903#Wertebereich|bereik]]&nbsp;van&nbsp;CH1903 </span>{{#if:{{NAMESPACE}} |<!--void--> |[[Kategorie:Parameterfoute|2{{PAGENAME}}]] }} |3=<span class="error"> {{#if:{{{2|}}}|verkeerde weerde ›{{{2}}}‹|gin weerde}} in ''[[Mal:Coordinate#type|type]]''-parameter </span>{{#if:{{NAMESPACE}} |<!--void--> |[[Kategorie:Parameterfoute|3{{PAGENAME}}]] }} <!-- |4= --> |5=<span class="error"> neet beneumden parameter '''1''':{{{2}}}{{#if:{{{3|}}}|, '''2''':{{{3|}}}}}{{#if:{{{4|}}}|, '''3''':{{{4|}}}}}{{#if:{{{5|}}}|, '''4''':{{{5|}}}}} {{#if:{{{6|}}}|ezw.}} </span>{{#if:{{NAMESPACE}} |<!--void--> |[[Kategorie:Parameterfoute|5{{PAGENAME}}]] }} |6={{#if:{{{2|}}}|<!--Poskarten – Massenproblem – noch nicht sinnvoll-->|<span class="error">{{#if:{{{2|}}}|{{{2}}}:}} ''[[Mal:Coordinate#region|region]]''-Parameter ontbrök<span style="display:none">[[Mal:Coordinate/Onderhold/region|6]]</span> {{#if:{{{2|}}}|in positienskaarte.}} </span>}}{{#if:{{NAMESPACE}} |<!--void--> |[[Kategorie:Parameterfoute|6{{PAGENAME}}]]<!--regio ontbrök--> }} |7={{#if:{{{2|}}} |<span class="error"><!--Höhe Zahlenformat--></span>{{#if:{{NAMESPACE}} |<!--void--> |[[Kategorie:Parameterfoute|7{{PAGENAME}}]] }} |{{#if:{{NAMESPACE}} |<!--void--> |<span style="display:none">[[Mal:Coordinate/Onderhold/elevation|7]]</span><!--elevation fehlt--> }} }} |8=<span class="error">Gin ''[[Mal:Coordinate#name|name]]''-Parameter in deurlopende tekttkoördinaoten</span>{{#if:{{NAMESPACE}} |<!--void--> |[[Kategorie:Parameterfoute|8{{PAGENAME}}]]<!--name fehlt--> }} |9={{#if:{{{2|}}} |<span class="error"> Inwonner getalformaot </span>{{#if:{{NAMESPACE}} |<!--void--> |[[Kategorie:Parameterfoute|9{{PAGENAME}}]] }} |{{#if:{{NAMESPACE}} |<!--void--> |<span style="display:none">[[Mal:Coordinate/Onderhold/pop|9]]</span><!--elevation fehlt--> }} }} |#default=<span class="error"> koördinaoten foute </span>{{#if:{{NAMESPACE}} |<!--void--> |[[Kategorie:Parameterfoute|!{{PAGENAME}}]] }} }}<noinclude>{{Dokumentatie}}</noinclude> iqq40wawlim001byf6ahepcrnefqksw 10 15184 150508 150498 2010-06-11T18:43:26Z Erik Warmelink 513 {{malinfo}} → {{dokumentatie}} (kan wel uut, ducht mie) wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{#ifeq:/{{{2|}}} |{{#titleparts:/{{{2|}}}|1|{{#expr:1+{{{1|1}}}}}}} | |{{#titleparts:/{{{2|}}}|1|{{#expr:1+{{{1|1}}}}}}} }}</onlyinclude> {{dokumentatie}} sj208b21bfcblu4k2oe89uvxbbyetiw 10 15185 259577 241516 2013-03-11T12:20:47Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 12 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5614584]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{#ifeq:{{#iferror:{{#expr:{{#switch:{{{2|}}}<!-- | R |#default= --> | R+ = abs | R- = -abs | Z = trunc | Z+ | N = abs trunc | Z- = -abs trunc}}({{{1}}}) = ({{{1}}}) {{#if:{{{3|}}} | round ({{{3}}}) }} }} | }} | 1 | 1 | }}</onlyinclude> {{Dokumentatie}} 06mxdtxn7edl0i1udulsj8y6e8c0k6e 10 15186 276121 266802 2014-07-07T16:08:22Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{#if:{{{text|}}} |<span id="{{#if:{{{name|}}}|{{anchorencode:{{{name}}}}}|text coordinates}}" class="coordinates" style="background:#FFC" >Koördinaoten ontbrekt! [[:Kategorie:Koordinaoten ontbrekt|Help met.]]</span> }} {{#if:{{{article<includeonly>|</includeonly>}}}|{{#if:{{{text|}}}|<span id="coordinates_3_ObenRechts">}}<span id="coordinates" class="coordinates" style="background:#FFC;">Koördinaoten ontbrekt! [[:Kategorie:Koordinaoten ontbrekt|Help met.]]</span>{{#if:{{{text|}}}|</span>}} }}<noinclude>{{Dokumentatie}}</noinclude> 5o8tjhcrelwcsk9bnkg6megsvuc4fvs 10 15188 276582 150633 2014-10-06T08:52:51Z Nemo bis 5941 [[mw:Manual:Skinning#Print_mode]], [[bugzilla:48052]] wikitext text/x-wiki <onlyinclude><span class="noprint">{{{1|}}}</span></onlyinclude>{{Dokumentatie}} 3onilxtltbv02c4lcfynep9o2261xl6 10 15190 272216 150634 2013-12-11T03:01:39Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#if:{{ParmPart|4|{{{1|}}}}}{{ParmPart|3|{{{1|}}}}}{{ParmPart|2|{{{1|}}}}} |{{#switch:{{ParmPart|4|{{{1|}}}}} ||O|E|W={{#ifeq: {{IsNum|0{{ParmPart|3|{{{1|}}}}}|R+}}<!-- -->{{IsNum|0{{ParmPart|2|{{{1|}}}}}|{{#if:{{ParmPart|3|{{{1|}}}}}|N|R+}}}}<!-- -->{{IsNum|0{{ParmPart|1|{{{1|}}}}}|N}}|111 |{{#ifexpr: (0{{ParmPart|3|{{{1|}}}}})>=60 |<span class="error"> Lengtesekonden >= 60 </span> |{{#ifexpr: (0{{ParmPart|2|{{{1|}}}}})>=60 |<span class="error"> Lengteminuten >= 60 </span> |{{#expr: (({{#ifeq:{{uc:{{ParmPart|4|{{{1|}}}}}}}|W|-}} ((0{{ParmPart|3|{{{1|}}}}})/3600 +(0{{ParmPart|2|{{{1|}}}}})/60 +(0{{ParmPart|1|{{{1|}}}}}) ) -180 ) -((({{#ifeq:{{uc:{{ParmPart|4|{{{1|}}}}}}}|W|-}} ((0{{ParmPart|3|{{{1|}}}}})/3600 +(0{{ParmPart|2|{{{1|}}}}})/60 +(0{{ParmPart|1|{{{1|}}}}}) ) -180 )/360 -.5 )round 0 )*360 -180 )}} }} }} |<span class="error"> Lengtegroad: DMS-Formoatfoute </span> }} |#default= <span class="error"> Lengtegroad: unbekende richting ›{{ParmPart|4|{{{1|}}}}}‹ </span> }} |{{#if:{{ParmPart|1|{{{1|}}}}} |{{#expr: (((0{{ParmPart|1|{{{1|}}}}}) -180) -((((0{{ParmPart|1|{{{1|}}}}}) -180)/360 -.5 )round 0 )*360 -180 )}} }}}}<noinclude> {{Dokumentatie}} </noinclude> iz2f2uym4zgw6kha3j7txvdbn3l2z7x 10 15191 226693 150635 2012-04-30T05:11:45Z MerlIwBot 5793 bot deraof: [[de:Vorlage:CoordinateSORT]] (deleted) wikitext text/x-wiki <span style="display:none">!{{#switch:{{uc:{{{key|}}}}} |EW |LONG={{#expr:(500.0000005+(({{{2|0}}}) round 6))}}{{#expr: (500.0000005+(({{{1|0}}}) round 6))}} |#default={{#expr:(500.0000005+(({{{1|0}}}) round 6))}}{{#expr: (500.0000005+(({{{2|0}}}) round 6))}} }}</span><noinclude> {{Dokumentatie}} </noinclude> 478qt1hunpadctb2yq02kg6j6xksnaa 10 15192 150585 150521 2010-06-12T01:23:20Z Erik Warmelink 513 {{Dokumentation}} → {{Dokumentatie}} wikitext text/x-wiki {{#if:{{{code|}}}|{{#switch:{{Info ISO-3166-2:{{{code}}}|level}} |0|1|2={{Info ISO-3166-2:{{{code}}}|{{#switch:{{{1|}}} |name={{Info ISO-3166-2:{{{code}}}|level}} |adm2nd=2 |adm1st=1 |state|country=0 |#default={{{1|}}} }} }} |#default={{Info ISO-3166-2:??|{{{1|}}}}} }}}}<noinclude> {{Dokumentatie}} </noinclude> 7k22sac23azdhy6m2ktfrmktr48ra5z 10 15193 272007 261825 2013-12-09T03:27:56Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#if:{{{1|}}}|{{#expr:{{#if:{{{2|}}}|{{#if:{{{3|}}}|{{#ifexpr:({{{1}}})<({{{2}}})|{{#ifexpr:({{{1}}})<({{{3}}})|{{{1}}}|{{{3}}}}}|{{#ifexpr:({{{2}}})<({{{3}}})|{{{2}}}|{{{3}}}}}}}|{{#ifexpr:({{{1}}})<({{{2}}})|{{{1}}}|{{{2}}}}}}}|{{{1}}}}}}}|}}</includeonly><noinclude> {{Dokumentatie}} </noinclude> gatb9odl2xdojs6taw05xrz3kzftcxk 10 15194 272215 150587 2013-12-11T03:01:22Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{1|}}}}}|top}} ||LI|CH|GB={{#switch:{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|2|{{{1|}}}}}|top}} ||LI|CH|GB={{#switch:{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|3|{{{1|}}}}}|top}} |||LI|CH|GB={{#switch:{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|4|{{{1|}}}}}|top}}||LI|CH|GB=|#default=DMS/}} |#default=DMS/}} |#default=DMS/}} |#default=DMS/}}{{#switch:CH |{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{1|}}}}}|top}} |{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|2|{{{1|}}}}}|top}} |{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|3|{{{1|}}}}}|top}} |{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|4|{{{1|}}}}}|top}}=CH1903/CH1903 |#default={{#switch:LI |{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{1|}}}}}|top}} |{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|2|{{{1|}}}}}|top}} |{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|3|{{{1|}}}}}|top}} |{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|4|{{{1|}}}}}|top}}=CH1903/CH1903 |#default=DMS/DMS }}}}<noinclude> {{Dokumentatie}} </noinclude> lxvr7e9x0lp37c6vldma896ln4o9cax 10 15195 262067 254553 2013-04-17T11:05:08Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 4 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q11012128]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{#switch: {{lc:{{{1}}}}} | continent = <!--Name des Kontinents--> <!--Administration--> | level = <!--adm. Level--> | maxlevel = <!--adm. Tiefe--> | acronym = <!--Level-Code--> | top = ?? <!--der oberste adm. Level (ISO-3166-1 Code Level 0)--> | upper = <!--der nächst höhere adm. Level--> | admtype = <!--Bezeichnung--> | admname = <!--voller Name der adm. Einheit (Langname)--> | lemma = <!--Artikelbez. in der WP--> | 0 = <!--Land (country/state) ISO-3166-1 (Level 0) Kurzname --> | 1 = <!--Name der oberen Administrationsebene (Level 1, adm1st sonst leer) Kurzname --> | 2 = <!--Name der unteren Administrationsebene (Level 2, adm2nd sonst leer) Kurzname --> | map = Eerde <!--Kartenname für Vorlage:Positionskarte--> | flag = Flag of None.svg }}</onlyinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} ijzu4hhsgvtjmrr0o05to24qt1c1wua 10 15196 276118 276117 2014-07-07T16:03:06Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{#if:{{{text|}}} |<span id="{{#if:{{{name|}}}|{{anchorencode:{{{name}}}}}|text coordinates}}" class="coordinates" style="background:#FFC" >Koördinaoten ontbrekt! [[:Kategorie:Koordinaoten ontbrekt|Help met.]]</span> }} {{#if:{{{article<includeonly>|</includeonly>}}}|{{#if:{{{text|}}}|<span id="coordinates_3_ObenRechts">}}<span id="coordinates" class="coordinates" style="background:#FFC">Koördinaoten ontbrekt! [[:Kategorie:Koordinaoten ontbrekt|Help met.]]</span>{{#if:{{{text|}}}|</span>}} }}{{#if:{{NAMESPACE}}|<!--void--> |{{#if:{{ParmPart|1|{{{region|}}}}}{{ParmPart|2|{{{region|}}}}}{{ParmPart|3|{{{region|}}}}}{{ParmPart|4|{{{region|}}}}} |{{#if:{{ParmPart|1|{{{region|}}}}} |{{#ifexist:Kategorie:Koordinaoten ontbrekt ({{ParmPart|1|{{{region|}}}}}) |[[Kategorie:Koordinaoten ontbrekt ({{ParmPart|1|{{{region|}}}}})]] |[[Kategorie:Koordinaoten ontbrekt {{#switch:{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|top}}|??=|({{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|1|{{{region|}}}}}|top}})}}]] }} }}{{#if:{{ParmPart|2|{{{region|}}}}} |{{#ifexist:Kategorie:Koordinaoten ontbrekt ({{ParmPart|2|{{{region|}}}}}) |[[Kategorie:Koordinaoten ontbrekt ({{ParmPart|2|{{{region|}}}}})]] |[[Kategorie:Koordinaoten ontbrekt {{#switch:{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|2|{{{region|}}}}}|top}}|??=|({{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|2|{{{region|}}}}}|top}})}}]] }} }}{{#if:{{ParmPart|3|{{{region|}}}}} |{{#ifexist:Kategorie:Koordinaoten ontbrekt ({{ParmPart|3|{{{region|}}}}}) |[[Kategorie:Koordinaoten ontbrekt ({{ParmPart|3|{{{region|}}}}})]] |[[Kategorie:Koordinaoten ontbrekt {{#switch:{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|3|{{{region|}}}}}|top}}|??=|({{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|3|{{{region|}}}}}|top}})}}]] }} }}{{#if:{{ParmPart|4|{{{region|}}}}} |{{#ifexist:Kategorie:Koordinaoten ontbrekt ({{ParmPart|4|{{{region|}}}}}) |[[Kategorie:Koordinaoten ontbrekt ({{ParmPart|4|{{{region|}}}}})]] |[[Kategorie:Koordinaoten ontbrekt {{#switch:{{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|4|{{{region|}}}}}|top}}|??=|({{Info ISO-3166-2|code={{ParmPart|4|{{{region|}}}}}|top}})}}]] }} }} |[[Kategorie:Koordinaoten ontbrekt]] }}[[Kategorie:Koordinaoten ontbrekt ({{#switch:{{{type|}}} |state|adm1st|adm2nd|city|isle|airport|mountain|waterbody|forest|landmark={{{type}}}|#default=-}})]] }}<noinclude>{{Dokumentatie}}</noinclude> cwy5z5dtdzgwudzp38gisxgg0lcupyb 10 15197 279998 212848 2015-04-06T12:08:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{#switch:{{CoordinateRR DEFAULT|{{{1|}}}}} |DMS/CH1903/CH1903=[[World Geodetic System|{{#if:{{{2|}}}|{{{2}}}|{{{3|Koördinaoten}}} }}]], ([[Schweizer Landeskoordinaten|CH]]) |CH1903/CH1903=[[Schweizer Landeskoordinaten|{{#if:{{{2|}}}|{{{2}}}|Koördinaoten}}]] |OSGB36/OSGB36=[[OSGB36|Ordnance Survey GB]] |UTM=[[UTM-Koordinatensystem|UTM-koördinaoten]] |#default=[[World Geodetic System|{{#if:{{{2|}}}|{{{2}}}|{{{3|Koördinaoten}}} }}]] }}<noinclude>{{Dokumentatie}}</noinclude> h97gmfctfmu0q6joxsa7y3092hbc6tx 0 15199 293515 277316 2017-08-19T14:43:51Z 2eight 10750 /* Oetgoande verbeendings */ commons fixed wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:De_fofftig_Penns_live_Hamborg.jpg|thumbnail|De fofftig Penns live in Hambörg, 2010]] '''De Fofftig Penns''' (''De Vieftig Pennings'') is ne dreeköppige [[Platduuts]]e muziekgroep. De dree jongs oet [[Bremen]]-Noord, Malte Battefeld (Riemelmeester Malde) oet [[Vegesack]], Jakob Köhler (Kommodige Jaykopp) oet [[Grambke]] en Torben Otten (Plietsche Torbän) oet Aumond, zeent in 2003 bie mekoar ekömn um [[Hip-Hop]]- en [[Funk]]-leedkes met Platduutse tekste te maakn. Öarn naam keump van n [[Amerika]]ansen [[rap]]per [[50 cent]], umdet den zin nommer "P.I.M.P" vuurbeeld was vuur t eerste nommer van de Fofftig Penns. December 2003 hebt ze öar eerste single "P.I.N.T" oet ebracht en meart 2004 öar tweede single "Jungkeerls (P.I.N.T.)". Vuur beaide nommers zeent ook videoklips op enömn. Noa vief moand skeaidn ze dr wier met oet. Januari 2008 kömn ze wier bie mekoar um t eerste echte album op te nemn, den't in t zommer van det joar kloar was. t Eerste nommer was as single oetbracht wör was "Platt", wat duur verskeaidene DJs in Noord[[Duutslaand]] en [[Berlien]] regelmoatig edreeid wör. In öare 'pauze' zeent ze oawer skakeld noar ne stiel wat ze zelf elektro-hiphop neumt. De Fofftig Penns hebt ook n eegn Platenlabel: Kommodig Grambke. "Dat gifft hüüttodaags so veel Rappers dee mer bloots över Geweld, Drugs un Vrouwlüüd snacken köönt. Wat dat ok anners geiht, dat wüllt wi de Lüüd, ok öllere Lüüd, wiesen." Vertelt Riemelmeester Malde de pärs. "Kommodig" in "Kommodig Grambke" is ne lange neuze noar t "Aggro" in "Aggro Berlin". Det is n platenlabel met rappers, dee gearne met geweld umme goat. "Al dee aggressie, det doot vie bespotn". ==Plaatnriege== * December 2003: P.I.N.T. (CD) * Meart 2004: Jungkeerls (P.I.N.T.) (CD) * April 2004: De fofftig Penns - THE BEST OF (DVD) * Augustus 2004: Die Grambker Fimfestspiele (DVD) mit ünner annern De fofftig Penns * Jannuwoari 2008: Platt (CD) ==Oetgoande verbeendings== {{commonscat|De fofftig Penns}} * [http://www.defofftigpenns.de Webstea van de Groep] (plat- en hoogduuts) * [http://www.myspace.com/defofftigpenns De fofftig Penns op MySpace] (mp3s binnhaaln) [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Dialektmuziek]] ap0om9fpgoo5vzi2v1n3crgw4t23x0s 10 15200 262059 151772 2013-04-17T08:35:56Z Tlustulimu 870 Interwikis stehen jetzt auf der Seite [[:d:Q11224128]]. nicht mehr hier! wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{#switch: {{lc:{{{1}}}}} |continent = Europa (continent) <!--Administration--> |level = 1 |maxlevel = 1 |acronym = GR |top = NL |upper = NL |admname = Previnsie Grunnen |admtype = Previnsie |lemma = Grunnen (provìnzie) |0 = Nederlaand |1 = Grunnen |2 = |map = Nederlaand Grunnen |flag = Flag Groningen.png }}</onlyinclude>{{Info ISO-3166-2/Info}} mo9onmolz5u6paorhuga2bqvjkbpaue 10 15201 284869 267003 2016-06-17T11:40:15Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#if:{{REVISIONID}}|<!--null-->|<!--allineg bie-t noakieken-->{{Let op|1={{#ifexist:{{FULLPAGENAME}}| De nieje weerden zie-j pas noada-j op esloagen hebt, soms moe-j ok nog [[Help:Purge|Purgen]]| Diese Seite bindet sich selber ein. Da die Seite noch nicht existiert, kommt es zu Darstellungsfehlern. Nach dem Speichern und einen eventuellen [[Hilfe:Purge|Purge]] kannst du dir das Ergebnis anschauen. }}}}}}</includeonly>__NOEDITSECTION__<!-- führt sonst zu einem Absatz -->== Beschrieving == Op dissen [[Hulpe:Mallen|Mal]] steet info uut de <includeonly>{{#ifexpr:0{{{{PAGENAME}}|maxlevel}}>0|[[{{#switch:{{{{PAGENAME}}|top}}|XA|XI|XN|XO|XP|XS=WP:}}ISO 3166-2:{{{{PAGENAME}}|top}}]]-lieste|{{#switch:{{{{PAGENAME}}|top}}|XA|XI|XN|XO|XP|XS=[[Mal:Coordinate#Ozeane|Einteilung der Ozeane]]|#default=[[ISO-3166-1-Kodeerlieste]]}}}}</includeonly> veur gebroek van [[Mal:Info ISO-3166-2]]. {| class="wikitable" |+ Info veur ISO-Code <includeonly>{{{{PAGENAME}}|top}}{{#ifexpr:0{{{{PAGENAME}}|level}}>0|-{{{{PAGENAME}}|acronym}}}}</includeonly> |- class="hintergrundfarbe5" ! Parameter !! Beskrieving !! Weerde <includeonly> |- | ''continent'' ||[[kontinent]] || {{#if:{{{{PAGENAME}}|kontinent}}|›[[{{{{PAGENAME}}|kontinent}}]]‹|›''leer''‹ – Regio op meerdere kontinenten}} |- | ''level'' || Bestuursloage || ›{{{{PAGENAME}}|level}}‹ |- | ''maxlevel'' || Bestuursdeepte || ›{{{{PAGENAME}}|maxlevel}}‹ |- | ''top'' || Kode heugste bestuursloage || ›[[Mal:Info ISO-3166-2:{{{{PAGENAME}}|top}}|{{{{PAGENAME}}|top}}]]‹ |- | ''upper'' || Kode boavenliggende bestuursloage || ›{{#ifeq:0|{{{{PAGENAME}}|level}}|{{{{PAGENAME}}|upper}}[[Kategorie:Mal:3166-1 Codes|{{{{PAGENAME}}|top}}]]|[[Mal:Info ISO-3166-2:{{{{PAGENAME}}|upper}}|{{{{PAGENAME}}|upper}}]]}}‹ {{#ifeq:2|{{{{PAGENAME}}|level}}|{{#ifeq:{{{{PAGENAME}}|upper}}|{{{{PAGENAME}}|top}}|[[Mal:Info ISO-3166-2/Info/unmittelbar|direkt unterstellt!]]<!--[[Kategorie:direkt|{{{{PAGENAME}}|top}}-{{{{PAGENAME}}|acronym}}]]-->}}}} |- | ''acronym'' || {{#ifexpr:0{{{{PAGENAME}}|level}}>0|Kode zonder}} landkode || ›{{{{PAGENAME}}|acronym}}‹ |- | ''admtype'' || Bestuurstype || ›{{{{PAGENAME}}|admtype}}‹ |- | ''admname'' || Lange name veur bestuur || ›{{{{PAGENAME}}|admname}}‹ |- | ''0'' / ''state'' / ''country'' {{#ifeq:{{{{PAGENAME}}|level}}|0|/ ''name''}} || Korte name veur bestuursloage (Level 0 / Land) || ›{{{{PAGENAME}}|0}}‹ |- | ''1'' / ''adm1st'' {{#ifeq:{{{{PAGENAME}}|level}}|1|/ ''name''}} || Korte name veur bestuursloage (Level 1) || ›{{{{PAGENAME}}|1}}‹ |- | ''2'' / ''adm2nd'' {{#ifeq:{{{{PAGENAME}}|level}}|2|/ ''name''}} || Korte name veur bestuursloage (Level 2) || ›{{{{PAGENAME}}|2}}‹ |- {{#if:{{{{PAGENAME}}|level}}| |{{!}} ''name'' {{!!}} Korte name hönk af ''level'' {{!!}} ›‹ }} |- | ''lemma'' || Lemma (WP-Artikel) bi-j bestuurseenheid || ›[[{{{{PAGENAME}}|lemma}}]]‹ |- | ''map'' || Positiekaarte || ›[[Mal:Positiekaarte {{{{PAGENAME}}|map}}|Positiekaarte {{{{PAGENAME}}|map}}]]‹ |- | ''flag'' || Vlagge || ›{{{{PAGENAME}}|flag}}‹ {{#if:{{{{PAGENAME}}|flag}}|[[Ofbeelding:{{{{PAGENAME}}|flag}}|20px]]}} </includeonly> |} == Zee ok == *[[ISO 3166-2]] <includeonly><!-- Onderholdsverwiezingen --> {{#if:{{{{PAGENAME}}|map}}|{{#ifexist:Mal:Positiekaarte {{{{PAGENAME}}|map}}|<!--null-->|<span style="display:none;">[[Mal:Info ISO-3166-2/Info/map missing]]</span>}}|<span style="display:none;">[[Mal:Info ISO-3166-2/Info/no map]]</span> }}{{#if:{{{{PAGENAME}}|flag}}|{{#ifexist:Media:{{{{PAGENAME}}|flag}}|<!--null-->|<span style="display:none;">[[Mal:Info ISO-3166-2/Info/flag missing]]</span>}}|<span style="display:none;">[[Mal:Info ISO-3166-2/Info/no flag]]</span> }}{{#ifeq:{{PAGENAME}}|Info ISO-3166-2:{{{{PAGENAME}}|top}}{{#ifexpr:0{{{{PAGENAME}}|level}}>0|-{{{{PAGENAME}}|acronym}}}}|<!--null-->|<span style="display:none;">[[Mal:Info ISO-3166-2/Info/Widerspruch]]</span> }}{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:10}}| [[Kategorie:Mal:Info ISO-3166-2|{{{{PAGENAME}}|top}}{{#ifexpr:0{{{{PAGENAME}}|level}}>0|-{{{{PAGENAME}}|acronym}}}}]] }}</includeonly><noinclude> <small> ---- Onderholdsverwiezingen: * [[Speciaal:Verwiezingen naor disse pagina/Mal:Info ISO-3166-2/Info/unmittelbar|Direkt onderliggend]] (Level 1 und 2) * [[Speciaal:Verwiezingen naor disse pagina/Mal:Info ISO-3166-2/Info/map missing|Positiekaarte neet veurhanden]] * [[Speciaal:Verwiezingen naor disse pagina/Mal:Info ISO-3166-2/Info/no map|Positionskaarte neet an egovven]] * [[Speciaal:Verwiezingen naor disse pagina/Mal:Info ISO-3166-2/Info/flag missing|Vlagge neet veurhanden]] * [[Speciaal:Verwiezingen naor disse pagina/Mal:Info ISO-3166-2/Info/no flag|Vlagge neet an egovven]] * [[Speciaal:Verwiezingen naor disse pagina/Mal:Info ISO-3166-2/Info/Widerspruch|Teggensproake]] tussen inhold van et blad (Parameter ''top'' en evt. ''acronym'') en bladtitel </small> [[Kategorie:Hulpmallen|{{PAGENAME}}]] </noinclude> mjlrp03apkbzduruwj4jealaiz4tzz5 14 15202 266363 150594 2013-05-10T17:19:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografiese mallen|Info ISO-3166-2]] nep4r9u5713pfy2lfgkeywdk29t9e6m 10 15203 262060 151789 2013-04-17T08:46:23Z Tlustulimu 870 Interwikis stehen jetzt auf der Seite [[:d:Q11224944]]. nicht mehr hier! wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1}}}}} |continent = Europa (continent) <!--Administration--> |level = 0 |maxlevel = 1 |acronym = NL |top = NL |upper = |admname = Nederlaand |admtype = Monarchie |lemma = Nederlaand |0 = Nederlaand |1 = |2 = |map = Nederlaand |flag = Flag of the Netherlands.svg }}<noinclude>{{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> h6jernyqtwpww13dw6r2qzyvss71cw3 14 15204 266360 261198 2013-05-10T17:19:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mal:Info ISO-3166-2]] rnvsepkwfp1p1oju11vm9jdrkezva0u 10 15205 259281 254525 2013-03-11T12:12:10Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 23 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5528794]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{| border="0" cellpadding="5" cellspacing="2" style="border:1px solid {{{raand|#FF9999}}}; background-color:{{{achtergrond|#FFFFFF}}}; border-left:10px solid {{{linkerraand|#FF6666}}}; margin-bottom:0.4em; margin-left:auto; margin-right:auto; width:{{{wiedte|100%}}}" |- | style="font-size: 95%; text-align:{{{ploats|left}}}" | {{{1}}} |}</onlyinclude> __NOEDITSECTION__ {{Dokumentatie}}<noinclude> </noinclude> s72td5gue3nign25kltp52rn7jvweqc 10 15206 151561 150608 2010-06-20T18:50:36Z Erik Warmelink 513 [[mal:Dokumentatie/Dokublad]] (neet [[Mal:Dokumentatie/Dokupagina]]) wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> === Dissen mal hef de volgende optionele parameters: === * '''raand''': kleur van de raand (verstekweerde: <code>#FF9999</code>) * '''linkerraand''': kleur van de linkerraand (<code>#FF6666</code>) * '''achtergrond''': achtergrondkleur (<code>#FFFFFF</code>) * '''wiedte''': wiedte van de woarschouwing in pixels (px), letters (em) of percent van t scherm (%) (<code>100%</code>) * '''ploats''': woar stiet de tekst (in t Engels, ''left'', ''right'' of ''center'') (<code>left</code>) === Gebruuk === {| class="wikitable" style="width:100%;" |- class="achtergrondkleur6" ! style="width:50%;" | Code ! style="width:50%;" | ie kriegt |- | <code><nowiki>{{Let op|Lorem ipsum inemeratum.}}</nowiki></code> | class="nogrid" | {{Let op|Lorem ipsum inemeratum.}} |- | <code><nowiki>{{Let op|wiedte=80%|achtergrond=#D9EDFF|raand=#abcdef |linkerraand=blue|ploats=center|Lorem ipsum delerate.}}</nowiki></code> | class="nogrid" | {{Let op|wiedte=80%|achtergrond=#D9EDFF|raand=#abcdef|linkerraand=blue|ploats=center|Lorem ipsum delerate.}} |} 9lxqqjcnw1bvhleyexss1p86cdcecrg 10 15207 285217 285215 2016-08-03T17:24:04Z Droadnaegel 1133 xml beschrievings he'w hier neet wikitext text/x-wiki <onlyinclude><hr class="rulerdocumentation" style="margin:1em 0.5em; height:0.7ex; background-color:#FFDAB9" /> {{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:0}}|<strong class="error">Let op: Den mal {{Mal|Dokumentatie}} wöd in n Artikel gebroekt. Waorschienlik ontbrök <code>&lt;noinclude&gt;</code> in nen mal op disse ziede of der steet ne foute in. Help met um {{Bewarken|text=disse foute vort te halen}}.</strong>| <div class="maldok" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em; padding-top:0; clear:left; border:1px solid #FFDAB9;background: #FFFFEE;" id="maldokumentatie"> <div style="float:right; clear:left;">[[Ofbeelding:Information icon.svg|frameless|18px|link=#Dokumentatie.Info|Informatie aover disse dokumentatie|alt=]]</div> {{Koptekstsimulatie 4|1=<span class="editsection">&#x5b;<span class="plainlinks">[{{fullurl:{{SUBJECTPAGENAME}}/Doku|action=edit}} Bewarken]</span>&#x5d;</span> Dokumentatie}} {{#ifexist: {{SUBJECTPAGENAME}}/Doku| {{{{SUBJECTPAGENAME}}/Doku}} <br /><hr style="border:none; height:0.7ex; clear:both;background-color:#FFDAB9" /> {{{!}} {{Tabelkopstiel2}} {{{!}} cellspacing="8" cellpadding="0" class="plainlinks" style="background:transparent; margin: 2px 0;" id="Dokumentatie.Info" {{!}} style="position:relative; width:35px; vertical-align:top;" {{!}} [[Ofbeelding:Information icon.svg|30px|Informatie|alt=]] {{!}} style="width: 100%;" {{!}} <ul> <li>{{#switch:{{ParmPart|1|{{{nr|<noinclude>10</noinclude>}}}}} | 1 = {{WoarGebroekt|ns=1}} van den mal op artikel-overlegzieden. | 2 = {{WoarGebroekt|ns=2}} van den mal op gebroekerszieden. | 3 = {{WoarGebroekt|ns=3}} van den mal op gebroekersoverlegzieden. | 4 = {{WoarGebroekt|ns=4}} van den mal op systeemzieden. | 6 = {{WoarGebroekt|ns=6}} van den mal bi-j ofbeeldingen/bestaanden. | 10 = {{WoarGebroekt|ns=10}} van den mal op mallenzieden. | 11 = {{WoarGebroekt|ns=10}} van den mal op mallen-overlegzieden. | 14 = {{WoarGebroekt|ns=14}} van den mal op kattegeriezieden. | #default = {{WoarGebroekt}} van den mal in artikels. }}</li> <li> Disse dokumentatie bevund zich [[{{SUBJECTPAGENAME}}/Doku|op n onderblad]].</li> {{#ifexist:{{SUBJECTPAGENAME}}/Onderhold | <li>Veur dissen mal besteet n [[{{SUBJECTPAGENAME}}/Onderhold|Onderholdsblad]] um verkeerd gebroek te vinden.</li> | <li class="metadata metadata-label">[{{fullurl:{{SUBJECTPAGENAME}}/Onderhold|action=edit&preload=Mal:Dokumentatie/preload-onderhold}} Onderholdsblad anmaken].</li> }} {{#ifexist:{{SUBJECTPAGENAME}}/Test | <li>Testen en veurbeelden bunt te vinden op de [[{{SUBJECTPAGENAME}}/Test|Testziede]].</li> | <li class="metadata metadata-label">[{{fullurl:{{SUBJECTPAGENAME}}/Test|action=edit&preload=Mal:Dokumentatie/preload-test}} Test-/veurbeeldblad anmaken].</li> }} {{#ifexist:{{SUBJECTPAGENAME}}/Druck | <li>Der besteen ne spesiale [[{{SUBJECTPAGENAME}}/Ofdruk|ofdrukversie]] veur de [[Hulpe:Bookfunktie|Bookfunktie]].</li> | <li class="metadata metadata-label">[{{fullurl:{{SUBJECTPAGENAME}}/Ofdruk|action=edit&preload=Mal:Dokumentatie/preload-ofdruk}} Ofdrukversie anmaken].</li> }} {{#ifexist: {{SUBJECTPAGENAME}}/Meta | <li>De metagegevens ([[Hulpe:Kattegerien|Kattegerien]]) {{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:2}} | op [[{{SUBJECTPAGENAME}}/Meta]] wordt '''neet''' in t artikel ezat, umdat den mal in de [[Hulpe:Gebrukersnaamruumte|gebrukersnaamruumte]] steet | staot [[{{SUBJECTPAGENAME}}/Meta|op n onderblad]] }}.</li> | <li class="metadata metadata-label">[{{fullurl:{{SUBJECTPAGENAME}}/Meta|action=edit&preload=Mal:Dokumentatie/preload-meta}} Metagegevensblad anmaken].</li> }} {{#ifexist:{{SUBJECTPAGENAME}}/Editnotice | <li>Der besteet ne [[{{SUBJECTPAGENAME}}/Editnotice|Editnotice]], dee bi'j t bewarken te zeen is.</li> | <li class="metadata metadata-label">[{{fullurl:{{SUBJECTPAGENAME}}/Editnotice|action=edit&preload=Mal:Dokumentatie/preload-editnotice}} Editnotice anmaken].</li> }} <li>[[Speciaal:Veurvoegselindex/{{SUBJECTPAGENAME}}/|Lieste van onderblaeder]].</li> </ul> {{!}}} |<span class="plainlinks" style="font-size:150%;"> * [{{fullurl:{{SUBJECTPAGENAME}}/Doku|action=edit&preload=Mal:Dokumentatie/preload-doku}} Dokumentatieziede anmaken] {{#ifexist:{{SUBJECTPAGENAME}}/Meta|| * [{{fullurl:{{SUBJECTPAGENAME}}/Meta|action=edit&preload=Mal:Dokumentatie/preload-meta}} Metadataziede anmaken]}} {{#ifexist:{{SUBJECTPAGENAME}}/Test|| * [{{fullurl:{{SUBJECTPAGENAME}}/Test|action=edit&preload=Mal:Dokumentatie/preload-test}} Test-/Veurbeeldziede anmaken]}} {{#ifexist:{{SUBJECTPAGENAME}}/Onderhold|| * [{{fullurl:{{SUBJECTPAGENAME}}/Onderhold|action=edit&preload=Mal:Dokumentatie/preload-onderhold}} Onderholdsziede anmaken]}} </span>{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:10}}| [[Kategorie:Mallen zonder dokumentatie|{{PAGENAME}}]] }} }} </div>{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:2}}||{{#ifexist: {{SUBJECTPAGENAME}}/Meta|{{{{SUBJECTPAGENAME}}/Meta}} }}}} }}<hr class="rulerdocumentation" style="margin:1em 0.5em; height:0.7ex; background-color:#FFDAB9" /></onlyinclude><noinclude> </noinclude> 1eh33ds7wpvd8yurkmedvwggv4qusvs 10 15208 285218 277537 2016-08-03T17:24:47Z Droadnaegel 1133 /* Onderbleader */ gin Xml beskrieving wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}} </noinclude>Dissen [[Hulpe:Mallen|mal]] löt n dokumentatieveld zeen, net as woar da'j noo noar kiekt. Den tekst van et onderblad <code><nowiki>[[<bladname>/Doku]]</nowiki></code> wöd derin oaverenommen. Dissen mal zol bi-j alle mallen gebroekt motten wodden. == Woarumme? == Et oet mekare halen van programmakode en dokumentatie mek den brontekst oaverzichteleker en, nog belangrieker, mek et makkelekerer veur den parser: bi-j ieder gebroek wöd den helen maltekst weer oaverni-j bekekken, samen met de dokumentatie, dee oet-endelek in de oetvoer weer vort-eloaten wöd. Toch wodt <code>&lt;noinclude></code>s veur et endresultoat wal bekekken , zo da'j de ''„Pre-expand include size“'' dufteg kleiner maken könt, a'j de dokumentatie in oderbleader skrieft. Doarum zol de beskrieving altied oet den feajleken mal vort-eloaten motten wodden. Zo wöd et ok meugelek um meer mallen per ziede te hebben. == Gebroek == Dissen mal verwacht gin parameters. Alleneg et skrieven van <code>&lt;noinclude><nowiki>{{Dokumentatie}}</nowiki>&lt;/noinclude></code> '''an et ende van nen mal''' is genog um dokumentatieziede <code><nowiki>[[<Bladname>/Doku]]</nowiki></code> te loaten zeen. Een onderblad met den name <code>/Meta</code> kan dan de metadate veur den mal bevatten (leas hierveur ok [[#Bezunderheden|Bezunderheden]]), dee met de noinclude-[[Tag (Informatika)|tags]] an et ende van den mal eplaatst metenommen kan wodden. Bi-j metadata mo'j denken an [[Hulpe:Kattegerien|kattegerien]] en interwikilinks. Veur et maken van de dokumentatie besteet ne maak-hulpe (preload). In de '''onderbleader''' könt de volgende kodereagels stoan um noar den heufdmal te verwiezen : '''/Doku''' <code>&lt;noinclude><nowiki>{{</nowiki>[[Mal:Dokumentatie/Dokublad|Dokumentatie/Dokublad]]<nowiki>}}</nowiki>&lt;/noinclude></code> : '''/Meta''' <code>&lt;noinclude><nowiki>{{</nowiki>[[Mal:Dokumentatie/Metablad|Dokumentatie/Metablad]]<nowiki>}}</nowiki>&lt;/noinclude>&lt;includeonly> … Meta … &lt;/includeonly></code> : '''/Test''' <code>&lt;noinclude><nowiki>{{</nowiki>[[Mal:Dokumentatie/Testblad|Dokumentatie/Testblad]]<nowiki>}}</nowiki>&lt;/noinclude></code> : '''/Onderhold''' <code>&lt;noinclude><nowiki>{{</nowiki>[[Mal:Dokumentatie/Onderholdsblad|Dokumentatie/Onderholdsblad]]<nowiki>}}</nowiki>&lt;/noinclude></code> : '''/Ofdruk''' <code>&lt;noinclude><nowiki>{{</nowiki>[[Mal:Dokumentatie/Ofdrukblad|Dokumentatie/Ofdrukblad]]<nowiki>}}</nowiki>&lt;/noinclude></code> : '''/Editnotice''' <code>&lt;noinclude><nowiki>{{</nowiki>[[Mal:Dokumentatie/Editnoticeblad|Dokumentatie/Editnoticeblad]]<nowiki>}}</nowiki>&lt;/noinclude></code> : '''/Hulpmal''' <code>&lt;noinclude><nowiki>{{</nowiki>[[Mal:Dokumentatie/Hulpmal|Dokumentatie/Hulpmal]]<nowiki>}}</nowiki>&lt;/noinclude></code> == Bezunderheden == As den mal zich in de [[Hulpe:Gebrukersruumte|Gebrukersruumte]] bevund, wodt de metadata neet metenommen en wodt den mal en et onderblad neet in de kattegerien metsorteerd. === Onderbleader === ; <code>/Meta</code> : Zon onderblad kö'j veural veur [[Wikipedie:Blokkeerde zieden|blokkeerde zieden]] broeken, dee anders gin interwikiverwiezingen kriegen könt. ; <code>/Onderhold</code> : As et een [[Hulpe:Infoboxen#Automatische Prüfung von Infoboxen-Parametern|Onderholdsblad]] veur den mal gif, wöd ne anwiezing egovven. ; <code>/Test</code> : Ne verwiezing veur testonderbleader. ; <code>/Ofdruk</code> : Ne spesjiale versie van den mal, dee samen met de [[Hilfe:Buchfunktion|Bookfunktie]] broekt wöd. ; <code>/Editnotice</code> : Spesjiale anwiezing, dee bi-j et bewarken te zeen is. == Onderzieden anmaken == {| cellspacing="8" cellpadding="0" class="rahmenfarbe1 centered" style="font-size: 100%; border:1px solid #FFDAB9;background-color: #FFFFEE; margin-top: 2px; margin-bottom: 2px;" |- | <inputbox> type=create default=Mal:<Name van n mal>/Doku buttonlabel=Dokumentatieblad anmaken preload=Mal:Dokumentatie/preload-doku editintro=Mal:Dokumentatie/intro-doku bgcolor=#ffffee break=no </inputbox> <inputbox> type=create default=Mal:<Name van n mal>/Meta buttonlabel=Metadatablad anmaken preload=Mal:Dokumentatie/preload-meta editintro=Mal:Dokumentatie/intro-meta bgcolor=#ffffee break=no </inputbox> <inputbox> type=create default=Mal:<Name van n mal>/Test buttonlabel=Test- und Veurbeeldblad anmaken preload=Mal:Dokumentatie/preload-test editintro=Mal:Dokumentatie/intro-test bgcolor=#ffffee break=no </inputbox> <inputbox> type=create default=Mal:<Name van n mal>/Onderhold buttonlabel=Onderholdsblad anmaken preload=Mal:Dokumentatie/preload-onderhold editintro=Mal:Dokumentatie/intro-onderhold bgcolor=#ffffee break=no </inputbox> <inputbox> type=create default=Mal:<Name van n mal>/Ofdruk buttonlabel=Ofdrukversie anmaken preload=Mal:Dokumentatie/preload-druck editintro=Mal:Dokumentatie/intro-druck bgcolor=#ffffee break=no </inputbox> <inputbox> type=create default=Mal:<Name van n mal>/Editnotice buttonlabel=Editnotice anmaken preload=Mal:Dokumentatie/preload-editnotice editintro=Mal:Dokumentatie/intro-editnotice bgcolor=#ffffee break=no </inputbox> |} A'j [[Speciaal:Mien gebrukerspagina/monobook.css|monobook.css]] op owwe gebroekersziede oetbreidt met <source enclose="div" lang="css">.metadata { display:block !important; }</source>, dan krieg i-j op mallenzieden met dokumentatie verwiezingen derbi-j veur et makkeleker anmaken van de onderbleader. o4op8gxlyfglelyezz21qy2g6eyauwe 10 15209 273047 272214 2014-01-31T23:27:17Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki {| {{Tabelkopstiel}} | [[Ofbeelding:Information icon.svg|30px|Dokumentatie-onderblad|link=]] | style="width: 100%;" | Disse ziede is <includeonly>{{#ifeq:{{#titleparts:{{PAGENAME}}|1|-1}}|Doku|</includeonly>t <includeonly>|n}}</includeonly> dokumentatie-onderblad van '''[[{{#rel2abs:{{FULLPAGENAME}}/..}}]]'''. |}<includeonly>{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:10}}| [[Kategorie:Mallendokumentatie|{{PAGENAME}}]] <!--Wartung-->{{#ifexist:{{#rel2abs:{{FULLPAGENAME}}/..}}|<!--nichts-->| <span style="display:none;">[[Mal:Dokumentatie/Onderhold/Doku verweesd]]</span> }}}}</includeonly><noinclude> [[Kategorie:Hulpmallen|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mallendokumentatie| {{PAGENAME}}]] </noinclude> jbpwfn0txvp5hv9pcmwd7mwp98c63lc 14 15210 266387 243305 2013-05-10T17:31:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mal|dokumentatie-]] hdk7zx1wyy7ca7bgg27brwpb1mchwwz 10 15211 284766 284764 2016-06-03T10:34:13Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude>[[Ofbeelding:Geo microformat.png|right|geo-microformat]][[Ofbeelding:Gnome-globe.svg|right|120px|Globus]] Met dissen mal kö'j [[World Geodetic System 1984|WGS84]]-Koordinoaten in artikeln derbi-j zetten, met ne verwiezing noar verskeidene kaartenveurzeners (bv Google Maps of Bing). → '''[[#toc|Inholdsopgave]]''' Um bi-jveurbeeld de koordinoaten van de [[Sassenpoorte]] in Zwolle in n artikel te zetten, kö'j de volgende kode gebroeken:<br /> <pre> {{coordinate|NS=52.509949|EW=6.095496|type=landmark|dim=20|region=NL-OV}} of {{coordinate|NS=52/30/35.8/N|EW=6/5/43.8/E|type=landmark|dim=20|region=NL-OV}} </pre> == Kopieermal == Dit stuksken kode kö'j gebroeken as veurbeeld um in n artikel koordinoaten too to vogen. <!--|globe =<!-- Himmelskörper: moon, mercury, venus, earth (default), mars --> <nowiki> {{</nowiki>Coordinate <small>|[[#map|map]]=</small> |[[#article|article]]= |[[#text|text]]= |'''[[#NS|NS]]'''= |'''[[#EW|EW]]'''= |'''[[#type|type]]'''= |[[#pop|pop]]= |[[#elevation|elevation]]= |'''[[#region|region]]'''= |[[#dim|dim]]= |[[#name|name]]= <small>|[[#mapsize|mapsize]]= |[[#sortkey|sortkey]]= </small><nowiki> }}</nowiki> '''Et minste wat neudeg is veur artikelkoordinoaten''' <pre> {{Coordinate|NS=|EW=|type=|region=}} </pre> NS= Breadtegroad in groaden/minuten/sekonden/hemelsrichting Veurbeeld: NS=49/45/34.85/N Breadtegroad kan ok decimoal in-evoerd wodden (zonder teken veur noorderbreadte, minteken veur zuderbreadte) Veurbeeld: NS=49.759681 EW= Lengtegroad in groaden/minuten/sekonden/hemelsrichting Veurbeeld: EW=6/38/38.47/E Lengtegroad kan ok decimoal in-evoerd wodden (zonder teken veur oosterlengte, minteken veur westerlengte) Veurbeeld: EW=6.6440194 type= country veur landen state veur stoaten, neet soevereine landen ezw. adm1st veur previncies, Bundesländer, Kantone … adm2nd veur gemientes, Landkreise city veur steaden, wieken, plaatsen en pleatskes isle veur eilanden en archipeln airport veur lochthavens, ok militair mountain veur bargen, heuvels, bargketten en passen waterbody veur revieren, meern, gletsjers, kanaaln, watervalln, geisers landmark veur bezeensweerdegheden, monnumenten, besundere gebouwen en alles wat wieter neet in een van boavenstoande types past. region= lands-/regiokode volgens [[ISO 3166-1]] en [[ISO 3166-2]] ([[ISO-3166-1-lieste|Kodeerlieste]]) Veurbeeld. veur Grunnen NL-GR, veur Gelderlaand NL-GE '''Wietere invulvelden''' text= Koordinoaten in deurlopende tekst (multiple choice) [[#Formoaten|formoat]] van den oetvoer article= Koordinoaten boavenan et artikel (multiple choice) [[#Formoaten|formoat]] van den oetvoer / veur standard/default/verstekweerde. map= Koordinoaten op de positiekaarte (he'w hier (nog) neet none neet centreern van de kaarte left kaarte links van de de deurlopende tekst right kaarte rechts van de deurlopende tekst mapsize= ### (maximale) kaartbreadte x### maximale heugte ###x### maximalen greutte van den rechthook um de kaarte hen löag (zonder parameterweerde) thumbsize-gebroekersinstelling default (zonder parameter) 240 pixels maplevel= [global, continental, national, adm1st, adm2nd] maptype= [relief] pop= Inwonnersantal bi-j type country, state, adm1st, adm2nd, city of isle elevation= Heugte boaven den zeespegel (offisjele heugte van de region region) dim= Deursnea van et onderwarp in meter name= Name van et objekt (as dat neet overènkump met et artikellemma) dwingend bi-j koordinoaten in deurlopende tekst globe= Hemelslichamen: moane, mercurius, venus, eerde (default), mars ([[:Kategorie:Mal:Info globe|kodeerlieste]]) sortkey= Volgens NS of EW sorteern in sorteerboare tabellen Der bestoat wat eenvoldege hulpmiddeln veur a'j koordinaoten vinden wilt veur Google Earth [http://www.alder-digital.de/wiki/index.php?title=Koord-ermittlungs-Tool hier] en met Google Maps [http://www.mcaviglia.ch/gmap/get_coor_ext.asp?l=de hier]. <!-- Inhaltsverzeichnis erst hier, die Kurzanleitung geht sonst wieder unter --> __TOC__ == Mikroformoat == Den mal onderstut et GEO-[[Mikroformoat]].<ref>[http://microformats.org/wiki/geo geo-microformats]</ref> Dat wil zeggen dat der bepoalde informatie in steet dee deur beveurbeeld bots oet eleazen kan wodden, moar dee neet op de ziede te zeen is as gebroeker. Hierveur bestoat de zogeneumde [[Cascading Style Sheets|CSS]]-klassen ›geo‹, ›latitude‹, ›longitude‹ und ›elevation‹. Disse klassen bunt hierveur reserveerd, en zo'j alleneg doarveur motten gebroeken. <small>De klasse ›elevation‹ is nog moar een veurstel <ref>[http://microformats.org/wiki/geo-extension-elevation geo-extention-elevation]</ref> en dus nog gin standard.</small> De CSS-klasse ›geo‹ zol in [[MediaWiki:Common.css]] in evuld motten wodden, moar da's op disse wiki (nog) neet zo. A'j neet begriept wat css en mikroformoaten bunt, is dat gin probleem um den mal te gebroeken, zo lang a'j de klassen geo, latitude ezw moar neet wiezegt. == Parameters (invulvelden) == === Oaverzicht === {| class="prettytable" |- class="hintergrundfarbe6" ! Parameter ! Veurbeeld ! width="50"| Type ! Verkloaring ! width="30"| Wieter oet ewarkt |- | '''NS''' | style="text-align:center"| NS=12.345678 | style="text-align:center"| fix | Breadtegroad (latitude) in groaden, menuten en sekonden of decimoale groaden (negatieve weerdes sloat op et zudelek halfrond). | style="text-align:center"|[[#NS und EW|→]] |- | '''EW''' | style="text-align:center"| EW=12.345678 | style="text-align:center"| fix | Lengtegroad (longitude) in groaden, menuten en sekonden of decimoale groaden (negatieve weerdes ligt westelek van den [[Nulmeridiaan]]). | style="text-align:center"|[[#NS und EW|→]] |- | '''type''' | style="text-align:center"| type=landmark | style="text-align:center"| optional | Type van et onderwarp woar de koordinoaten noar verwiest. | style="text-align:center"|[[#type|→]] |- | '''pop''' | style="text-align:center"| pop=100000 | style="text-align:center"| optional | Inwonnertal (population) van et onderwarp woar de koordinoaten noar verwiest. | style="text-align:center"|[[#pop und elevation|→]] |- | '''elevation''' | style="text-align:center"| elevation=80 | style="text-align:center"| optional | [[Heugte boaven den zeespegel]] van et onderwarp woar de koordinoaten noar verwiest. (in meters, zonder punten of kommaas veur doezentallen). | style="text-align:center"|[[#pop und elevation|→]] |- | '''dim''' | style="text-align:center"| dim=100 | style="text-align:center"| optional | Deursnea in meter (dimensie van et onderwarp). | style="text-align:center"|[[#dim|→]] |- | '''region''' | style="text-align:center"| region=NL-GE | style="text-align:center"| optional | Regio's deur ›/‹ van mekare escheiden) van et onderwarp. | style="text-align:center"|[[#region|→]] |- | '''globe''' | style="text-align:center"| globe=moon | style="text-align:center"| optional | Hemellichaam, woarop et onderwarp zich bevundt. | style="text-align:center"|[[#globe|→]] |- | '''name''' | style="text-align:center"| name=Wrak van ne Titanic | style="text-align:center"| optional | Name van et onderwarp, as dat neet oaverènkump met et lemma van et artikel. | style="text-align:center"|[[#name|→]] |- | '''sortkey''' | style="text-align:center"| sortkey=NS | style="text-align:center"| optional | Sorteren noar breadtegroad (›NS‹) en lengtegroad (›EW‹) in sorteerboare tabellen (in deurlopende tekst). | style="text-align:center"|[[#sortkey|→]] |- | '''article''' | style="text-align:center"| article=DMS | style="text-align:center"| optional | Of, en in welk formaot (DMS a'j niks invult) de koordinoaten boavenan rechts in et artikel komt te stoan. | style="text-align:center"|[[#article und text|→]] |- | '''text''' | style="text-align:center"| text=DMS | style="text-align:center"| optional | Of en in welk formoat de koordinoaten in de artikeltekst komt te stoan. | style="text-align:center"|[[#article und text|→]] |- | '''map''' | style="text-align:center"| map=right | style="text-align:center"| optional | Positiekaarte | style="text-align:center"|[[#map|→]] |- | '''mapsize''' | style="text-align:center"| mapsize= x180 | style="text-align:center"| optional | Greutte van de kaarte | style="text-align:center"|[[#mapsize|→]] |- | '''maplevel''' | style="text-align:center"|maplevel = adm1st | style="text-align:center"| optional | Grotere of kleinere kaarten loaten zeen as oet de ISO schale zol volgen: meugeleke weerdes [global, continental, national, adm1st, adm2nd] | style="text-align:center"|[[#maplevel|→]] |- | '''maptype''' | style="text-align:center"|maptype = relief | style="text-align:center"| optional | Loat ne fysieke kaarte (bi-jv. ne heugtekaarte)zeen ipv ne politieke kaarte | style="text-align:center"|[[#maptype|→]] |} === Parameter im Detail === ==== {{Anker|NS|EW}}NS und EW ==== ''NS'' steht für North/South (Nord und Süd) und ''EW'' für East/West (Ost und West). Werden Dezimalgrad angegeben, so bedeuten negative Werte südliche Breiten- bzw. westliche Längengrade. Breiten- und Längengrad sind Pflichtangaben, fehlt eine, so wird das als Lagewunsch interpretiert und im Hauptnamensraum in die [[:Kategorie:Koordinoaten ontbrekt]] eingetragen. <pre> |NS= 45.123456 |EW=-12.123456 |NS= 55/44/33.22/N |EW= 11/22/33.44/W </pre> In der DMS-Darstellung müssen Grad, Minuten und Sekunden einen positiven Wert haben. Das negative Vorzeichen muss zwingend über die Angabe von ›S‹ oder ›W‹ erfolgen. Ein negatives Vorzeichen ist nur in reiner Dezimal-Schreibweise möglich. In Infoboxen, die auch Vorlagen einbinden, die die Koordinaten in Dezimalgrad benötigen, können diese mit den Unter-Vorlagen <tt>&#123;&#123;[[Mal:CoordinateLAT|CoordinateLAT]]|&#123;&#123;&#123;NS|&#125;&#125;&#125; &#125;&#125;</tt> für den Breitengrad, respektive <tt>&#123;&#123;[[Mal:CoordinateLONG|CoordinateLONG]]|&#123;&#123;&#123;EW|&#125;&#125;&#125; &#125;&#125;</tt> für den Längengrad, erzeugt werden. Damit entfallen in diesen Infoboxen die Umrechnungen und die Koordinaten können ebenfalls komfortabel in DMS oder Dezimalgrad angegeben werden. ==== type ==== Die Angabe <tt>type=XX</tt> ermöglicht die Festlegung der Art einer Koordinate. Dadurch lassen sich z.&nbsp;B. in [[Geoinformationssystem|GIS]]-Programmen thematische Darstellungen erzeugen, weil aus der riesigen Masse an Koordinatenangaben z.&nbsp;B. nur alle Inseln oder Berge herausgefiltert werden können. Diese Angabe ist zwar nicht notwendig, aber erwünscht – ein anderer Benutzer muss sie sonst per Hand nachträglich pflegen. Der Parameter ''type'' ist verwandt mit dem Konzept der [[Wikipedia:Kategorien|Kategorien]]. {| class="prettytable" |- class="hintergrundfarbe6" ! Text in der Vorlage || Type |- | <tt>type=country</tt> || für Länder |- | <tt>type=state </tt> || für andere Staatengebilde, nicht-souveräne Staaten … |- | <tt>type=adm1st </tt> || für Bundesländer, Kantone … |- | <tt>type=adm2nd </tt> || für Landkreise, Verwaltungsgemeinden (Samtgemeinden) … |- | <tt>type=city </tt> || für Städte und Stadtteile, Orte und Orts-Gemeinden |- | <tt>type=isle </tt> || für Inseln, Inselgruppen |- | <tt>type=airport </tt> || für Flughäfen, Luftwaffenstützpunkte … |- | <tt>type=mountain </tt> || für Berge, Hügel, Gebirgsketten, Pässe |- | <tt>type=waterbody </tt> || für Flüsse, Seen, Gletscher, Kanäle, Wasserfälle, Geysire … |- | <small><tt style="color:gray;">type=forest </tt></small> || <small>für Waldgebiete (en:WP, in der deutschsprachigen WP nicht verwendet) …</small> |- | <tt>type=landmark </tt> || für Sehenswürdigkeiten, [[Landmarke]]n, Gebäude und alles andere was nicht oben rein passt. |- | <small><tt style="color:gray;">type=event </tt></small> || <small>für Ereignisse (en:WP, in der deutschsprachigen WP nicht verwendet) …</small> |- | <tt style="color:gray;">type=example </tt> || nur für interne Beispielzwecke (nicht im Artikelnamensraum) |} ==== {{Anker|pop}}{{Anker|elevation}}pop und elevation ==== ''pop'' steht für Population (Bevölkerung). Der Parameter wird bei Objekten des Typs ''city'', ''adm1st'', ''adm2nd'', ''state'', ''country'' und ''isle'' an die GeoHack-Schnittstelle weitergegeben. Er ersetzt die frühere Angabe „city(5000)“ durch ein separates <pre>|pop=5000</pre> ''elevation'' steht für [[Höhe über dem Meeresspiegel]]. Relevant ist die amtliche Höhe von ''region'' (erster Parameter) in Metern. Dieser neue Parameter ersetzt die frühere Angabe „mountain(1234)“ durch ein separates <pre>|elevation=1234</pre> ==== dim ==== Dimensions- bzw. Größen-Angabe, optional. Es handelt sich um den ungefähren Objektdurchmesser bzw. die Diagonale in Metern. Diese Angabe beeinflusst die initiale Vergrößerung einer Kartenansicht und ersetzt die Scale-Angabe, welche nie präzise definiert war. Beispiel eines Gebäudes mit 50&nbsp;m diagonaler Ausdehnung: <pre>|dim=50</pre> ==== region ==== Die Angabe <tt>region=XX</tt> oder <tt>region=XX-YY</tt> ermöglicht es, das georeferenzierte Objekt einem [[Staat]] und einer [[Region]] zuzuordnen. Dadurch kann auch beim automatischen Vorschlagen von Kartenressourcen die Ausgabe so optimiert werden, dass nur noch für die entsprechende Region geeignete Kartenressourcen angezeigt werden. Die Kodierung ist durch den [[Internationale Organisation für Normung|ISO-Standard]] [[ISO 3166]] festgehalten. Das ›XX‹ steht für die zwei Buchstaben des [[ISO-3166-1-Kodierliste|ISO 3166-1-Codes]] für Staaten, das ›YY‹ steht für den [[ISO 3166-2|ISO-3166-2]]-Code für subnationale Einheiten wie Bundesländer oder Kantone. Ist der Ländercode bekannt, kann man den Regionalcode für jedes Land unter [[:Kategorie:ISO]] nachschlagen. Die Schnell-Links für [[D-A-CH]]: * Deutschland: [[ISO 3166-2:DE]] * Österreich: [[ISO 3166-2:AT]] * Schweiz: [[ISO 3166-2:CH]] Einige geographische Punkte lassen sich mehreren Staaten/Regionen zuordnen, weil sie genau auf der Grenze liegen (Bsp:&nbsp;[[Four Corners]]). Weitere Regionen können mit ›/‹ separiert angehängt werden. Four Corners: <pre> |region = US-AZ/US-CO/US-NM/US-UT </pre> Objekt in Bayern <pre> |region = DE-BY </pre> Die Vorlage wertet die ersten vier Regionen aus. Dies ist für alle (Punkt-)Koordinaten ausreichend. Nur am [[Südpol]] treffen noch mehr Sektoren zusammen, diese sind aber international umstritten (siehe [[Antarktisvertrag]]). ==== globe ==== Die Angabe <tt>globe=XX</tt> erlaubt Koordinaten auf anderen Himmelskörpern als der Erde wie Planeten oder Monde anzugeben. Der Himmelkörper wird mit dem englischen Begriff in Kleinschreibung angegeben. Eine vollständige Liste der verfügbaren Himmelskörper befindet sich unter [[:Kategorie:Vorlage:Info globe]]. Wenn globe nicht angegeben wird oder mit dem Wert <tt>globe=earth</tt> belegt wird, bezieht sich die Angabe auf die Erde. Auf anderen Himmelskörpern darf <tt>region=XX</tt> nicht belegt werden, da die Codes nach [[ISO 3166]] ausschließlich regionen auf der Erde bezeichnen. Objekt auf dem Mond <pre> |globe = moon </pre> ===== Ozeane ===== [[Ofbeelding:World map ocean locator-en.svg|thumb|Weltkarte der Ozeane]] Für außerhalb staatlicher Hoheitsgebiete liegende Gebiete wurde bisher nur der Antarktis ein Code (AQ) zugeteilt. Codes für die [[Ozean]]e fehlen. Bis dies im ISO 3166 nachgeholt wird, hat sich die WP aus dem Bereich für private Nutzung ([[ISO 3166#ISO 3166-1|AA, QM–QZ, XA–XZ und ZZ]]) die Codes XA, XI, XN, XO, XP und XS angeeignet. Die Einteilung basiert auf der allgemein anerkannten [[Ozean#Einteilung|Einteilung]] der Ozeane: * '''XN''' [[Arktischer Ozean]] (''Nordpolarmeer''), * '''XA''' [[Atlantischer Ozean]] (''Atlantik''), * '''XI''' [[Indischer Ozean]] (''Indik''), * '''XP''' [[Pazifischer Ozean]] (''Pazifik'', auch ''Stiller Ozean'' genannt) und * '''XS''' [[Südlicher Ozean]] (''Südpolarmeer''). {{Anker|Orbit}}Zusätzlich wurde '''XO''' für geostationäre Objekte im [[Umlaufbahn|Orbit]] vergeben. Diese Codes ergänzen die [[ISO-3166-1-Kodierliste]]. ==== name ==== Der Name des Georeferenzierten Objekt kann, falls dieser nicht dem Lemma des Artikels entspricht, hier entsprechend spezifiziert werden. Im Fließtext muss der Parameter gesetzt werden; sind mehrere Koordinaten im Artikelfließtext genannt, so sollten diese durch sinnvolles Benennen unterscheidbar sein. Der Bezeichner ›<tt>coordinates</tt>‹ ist geschützt (CSS-id der Artikel-Koordinate). Der Name ist gleichzeitig auch Link-Text ([[Tooltip]]) und [[Anker (HTML)|HTML-Anker]]. Wird kein Name spezifiziert (CSS: id="text coordinates") wird der Link mit dem Artikel-Lemma <tt>&#123;&#123;FULLPAGENAME&#125;&#125;</tt> als Tooltip unterlegt. ==== sortkey ==== → Hilfe: [[Hilfe:Tabellen#Sortierbare Tabelle|Sortierbare Tabellen]] Der Sortierschlüssel legt fest, nach welchen Kriterien sortiert werden kann. * NS, für sortieren nach Breitengrad * EW, für sortieren nach Längengrad Dabei ist '''N'''ord (positive Dezimalgrad) grösser als '''S'''üd (negative Dezimalgrad) und '''O'''st (positive Dezimalgrad) grösser als '''W'''est (negative Dezimalgrad). Wird kein Schlüssel angegeben, so sind die Koordinaten in sortierbaren Tabellen nicht sortierbar. Der Parameter ist nur in Tabellen von Nutzen und sollte auch nur in solchen gebraucht werden. Nebeneffekt des Sortierschlüssels ist, dass bei Minuten und Sekunden führende Nullen eingefügt werden. ==== {{Anker|map}}{{Anker|article und text}}{{Anker|article}}{{Anker|text}}map, article und text ==== Das Setzen oder Weglassen dieser Felder bestimmt die Darstellung als Positionskarte, Artikel- oder Fließtextkoordinate. {| class="prettytable" |- class="hintergrundfarbe6" ! colspan="3" | Feld !! Ausgabe |- class="hintergrundfarbe5" !map!!article!!text!!Ort |- |style="text-align:center; vertical-align:middle;"| X || X || X || Positionskarte Artikel- und Fließtextkoordinate |- |style="text-align:center; vertical-align:middle;"| || X || X || Artikelkoordinate Fließtextkoordinate |- |style="text-align:center; vertical-align:middle;"| X || || X || Positionskarte und Fließtextkoordinate |- |style="text-align:center; vertical-align:middle;"| X || X || || Positionskarte und Artikelkoordinate |- |style="text-align:center; vertical-align:middle;"| X || || || Positionskarte |- |style="text-align:center; vertical-align:middle;"| || X || || Artikelkoordinate |- |style="text-align:center; vertical-align:middle;"| || || X || Fließtextkoordinate |- |style="text-align:center; vertical-align:middle;"| || || || Artikelkoordinate |} ===== Positionskarte ===== Der Inhalt von ''map'' bestimmt die Lage der Positionskarte im Text. Der Parameter wurde zusätzlich eingeführt um unnötige Redundanz bei Positionskarten zu vermeiden. <pre> |map=right </pre> {| class="prettytable" |- class="hintergrundfarbe6" ! Wert ! Erklärung |- class="hintergrundfarbe5" | <nowiki><!--leer--></nowiki> | keine Positionskarte |- | none<br/><small>(default für nicht leer)</small> | Die Positionkarte wird an Ort und Stelle eingesetzt. |- | right | Position am rechten Rand |- | left | Position am linken Rand |} Die Positionkarte wird auf Grund der ''[[#region|region]]''-Angabe gewählt (erster Code). ====== mapsize ====== → [[Mal:Positiekaarte]] <pre> |mapsize = ### (maximale) Kartenbreite x### maximale Höhe, ###x### maximales umgebendes Rechteck = <!--leer--> thumbsize-Benutzereinstellung default 240 Pixel </pre> ====== maplevel ====== Der Kartenlevel dient der Positionskartenauswahl relativ zum toplevel des ''[[#region|region]]''-Codes (ISO 3166-1). Standardmäßig wird die Karte des Staates (genauer: des Gebildes mit eigenem Top-Level-Code in ISO-3166) eingebunden; diese Standard-Einbindung entspricht <tt>maplevel = national </tt>. Karten zu subnationalen Administrationsebenen auf Stufe 1 (Gouvernements, Kantone, Bundesländer, Provinzen usw.) und Stufe 2 (Départements usw.) Werden mit → <tt>maplevel=adm1st</tt> bzw. <tt>maplevel=adm2nd</tt> gewählt. Voraussetzung dafür ist, dass der ''[[#region|region]]''-Code auf der untersten Ebene vergeben wurde. Ist die Karte zu der gewünschten Administrationstiefe nicht vorhanden, so wird die nächsthöhere vorhandene Positionskarte als Ersatz eingebunden. Mit (<tt>maplevel = continental </tt>) oder (<tt>maplevel = global </tt>) können Karten der Kontinente bzw. der Erde erzwungen werden. <pre> |maplevel = [global, continental, national, adm1st, adm2nd] </pre> Der Wertebereich wurde so gewählt, dass sich die den subnationalen Administrationseinheiten entsprechenden Koordinatentypen (''[[#type|type]]'') und zugehörigen Kartenlevel entsprechen: : country/state ↔ national, adm1st ↔ adm1st, adm2nd ↔ adm2nd. ====== maptype ====== → [[Mal:Positiekaarte]] <pre> |maptype = relief </pre> {| class="prettytable" |- class="hintergrundfarbe6" ! Wert ! Erklärung |- class="hintergrundfarbe5" | <nowiki><!--leer--></nowiki> | Die normale Karte wird angezeigt |- | relief | Eine physische Karte wird angezeigt. Falls keine physische Karte verfügbar ist, wird die normale Karte angezeigt. |} ===== {{Anker|Artikelkoordinate|Fliesstextkoordinate}}Artikel- und Fließtextkoordinate ===== Der Inhalt der Felder ''article'' und ''text'' bestimmt das Ausgabeformat. Durch die Parameter ''text'' und ''article'' werden die Ausgabemöglichkeiten der drei alten Vorlagen in einer Vorlage zusammengefasst. Wird ein Parameter angegeben, so erfolgt am entsprechenden Ort eine Ausgabe. Bei ''text'' wird das im Fließtext sein und bei ''article'' oben rechts im Artikel. Wird weder ''text'' noch ''article'' in der Vorlage eingegeben, so erfolgt die '''Standardausgabe oben rechts im Format DMS''' (1° 2′ 3″ N 4° 5′ 6″ E) im Artikel. Bei der Standardausgabe oben rechts wird immer das Format DMS ausgegeben. Wird mit dem Parameter ''article'' ein Spezialformat angegeben, so wird dieses zusätzlich dahinter angefügt, zum Beispiel <span style="background: white; white-space: nowrap;">1° 2′ 3″ N 4° 5′ 6″ E (UTM 123456 N 123456 E)</span>. Spezialformate werden immer mit Name benannt. Der Leser soll erkennen können, welches Format zusätzlich angegeben wird. Im Fließtext wird ebenfalls standardmäßig DMS angewendet. Alle anderen im Parameter ''text'' angegebenen Formate werden ohne Name in Klammern angehängt. Das Format sollte sich aus dem Kontext ergeben (zum Beispiel innerhalb von Infoboxen). Wird beim Parameter ''text'' ein beliebiger Text eingeben, der weder als Format noch als Formatkombination unterstützt wird, so wird dieser als Text im Fließtext ausgegeben. Dies ermöglicht das Einfügen dezenter Textlinks in den Fließtext, zum Beispiel „Lage“. Die Werte ›ICON0‹ und ›ICON1‹ setzen die Sonderzeichen ‚⊙‘ respektive ‚▼‘ ein und assoziiert so eine Ortsangabe. ====== {{Anker|Format}}Formate ====== Das gewünschte Format wird von einer Untervorlage der Form <pre><nowiki> {{Coordinate to XYZ XYZ: das Zielformat (z. B. DMS) |NS = 50.3 maximal 6 Nachkommastellen |EW =-12.2 negativ ist Süd bzw. West |dim= 100 Der Durchmesser des Umkreises steuert die Rundung. }} </nowiki></pre> bereitgestellt. Die unterstützten Formate beschränken sich auf solche des öffentlichen Lebens. Dazu gehören z.&nbsp;B. von Rettungsdiensten verwendete Koordinatensysteme. {| class="prettytable" |- class="hintergrundfarbe6" ! Wert ! article ! text ! Erklärung |- class="hintergrundfarbe5" ! colspan="4"| rechnerische Umwandlungen |- | / | style="text-align:center"| X | style="text-align:center"| <small>X</small> | '''Verwende Standardausgabeformat.''' Benutzen, um zu definieren, ''dass'' und nicht ''wie'' eine Koordinate im Fließtext bzw. Artikelkopf angezeigt werden soll.<br /><small>Im Fließtext wegen [[:Kategorie:Seiten, die aufwändige Parserfunktionen zu oft aufrufen|teurer Parserfunktionen]] nicht erwünscht.</small> |- | DMS | style="text-align:center"| X | style="text-align:center"| X | [[Bogenminute|Degrees Minutes Seconds]], [[World Geodetic System 1984|WGS84]] in Grad Minuten und Sekunden '''Standardausgabe''' |- | DM | style="text-align:center"| | style="text-align:center"| X | WGS84 in Grad und Minuten |- | DEC | | style="text-align:center"| X | WGS84 in Dezimalgrad |- | [[UTM-Koordinatensystem|UTM]]<br /><small>nicht implementiert</small> | style="text-align:center"| X | style="text-align:center"| X | Universial Transversal Mercator |- | CH1903 | style="text-align:center"| X | style="text-align:center"| X | [[Schweizer Landeskoordinaten]] |- | [[OSGB36]]<br /><small>nicht implementiert</small> | style="text-align:center"| X | style="text-align:center"| X | Ordnance Survey Great Britain 1936 |- class="hintergrundfarbe5" ! colspan="4"| textuelle Ersetzungen |- | ICON0, ICON1 | | style="text-align:center"| X | Anzeige eines assoziativen Sonderzeichens (‚⊙‘, ‚▼‘) mit Verlinkung zum Geohack, um bei der Nutzung in Fließtext (Beispiel: [[Chao Phraya]]) den Lesefluss nicht zu unterbrechen. |- | individueller Text | | style="text-align:center"| X | z.&nbsp;B. für Bereichsangaben wie in [[Geographie Tunesiens]] |} <!-- *[[Gauß-Krüger-Koordinatensystem]] --> '''Rechnerische Umwandlungen und deren Kombinationen''' Es können maximal zwei Formate angegeben werden. DM und DMS schließen sich gegenseitig aus. In diesem Fall wird nur das erstgenannte Format angewandt. Ist die erste Formatangabe leer (›<tt>/</tt>‹ oder ›<tt>/XYZ</tt>‹) so wird mit erster Priorität das lokal bevorzugte Format, welches sich aus der ''region''-Angabe ergibt, umgesetzt. Gibt es keine lokale Präferenz so kommt ›DMS‹ zur Anwendung. ›DMS‹, ›DEC‹, ›CH1903‹ (, ›UTM‹, ›OSGB36‹) sowie ›DM‹, ›DEC‹, ›CH1903‹ (, ›UTM‹, ›OSGB36‹) sind beliebig kombinierbar. Im Artikel wird der Name des zweiten Formats diesem vorangestellt. DMS ist immer das erste Format. Nicht implementierte Umwandlungen erfolgen in DMS Infoboxen können, das Default-Format mit <tt>&#123;&#123;[[Mal:CoordinateRR DEFAULT|CoordinateRR DEFAULT]]&#125;&#125;</tt> ermitteln und so zu den Koordinaten passenden Text ausgeben. '''Textuelle Ersetzungen''' ›ICON0‹, ›ICON1‹ sowie die individuelle Textwahl müssen an erster Stelle stehen. An zweiter Stelle werden diese nicht berücksichtigt. Ein zweites Format wird ignoriert. Wird im ersten Teil keine Formatierungsanweisung erkannt, so wird der gesamte Text (inklusive ‚/‘) eingesetzt. Ein individueller Text kann nicht mit ‚/‘ beginnen (siehe oben: rechnerische Umwandlungen). ====== Rundung ====== Eine automatische Rundung erfolgt bei der Standardausgabe Grad Minute Sekunde (DMS), wobei der Parameter <tt>dim</tt>, also die Größe des Objektes in die Rundung einfließt. Alle Spezialformate werden nicht gerundet. Die Dezimalausgabe wird ebenfalls nicht gerundet. DMS<ref name="landmark">''type'' ›landmark‹ wird nur bis zu einer maximalen ''dim'' von 1000m auf Zehntel- und Hunderstel-Sekunden gerundet</ref> wird wie folgt gerundet: {| class="prettytable" |- class="hintergrundfarbe6" ! Ausgabe ! dim-Wert [m] |- | 5° |D bei Dimensionen dim > 500000 auf Grad<ref>default für ''type'' = ›country‹, ›state‹, ›adm1st‹</ref> |- | 5° 10′ | DM 10000 < dim <= 500000 auf Minuten<ref>default für ''type'' = ›adm2nd‹, ›city‹, ›mountain‹, ›isle‹</ref> |- | 5° 10′ 25″ | DMS 250 < dim <= 10000 auf Sekunden '''default''' |- | 5° 10′ 25,1″ | DMSd 25 < dim <= 250 auf Zehntelsekunden<ref name="landmark"/> |- | 5° 10′ 25,12″ | DMSdc dim <= 25 auf Hundertstelsekunden<ref name="landmark"/> |} An [[Äquator]] und [[Meridian (Geographie)|Meridian]]en entspricht 1° ≈ 111&nbsp;km, 1′ ≈ 1,85&nbsp;km (≈ 1&nbsp;[[Seemeile|sm]]), 1″ ≈ 30&nbsp;m, 0,01″ ≈ 30&nbsp;cm<br /> Bei Eingabe von Dezimalwerten für die Koordinaten entspricht 10^-6° einer Entfernung von 11&nbsp;cm. ====== SORT ====== Dem Fließtext wird für die Verwendung in Tabellen ein unsichtbarer Sortierschlüssel vorangestellt. Der Schlüssel ist eine eindeutige Kodierung aus Breiten- und Längengrad. == Lagewunsch == Ist die Lage eines georeferenzierbaren Objekts nicht bekannt, so kann die [[Vorlage:Lagewunsch]] eingesetzt werden. Substitution dieser Vorlage setzt einen „leeren“ Aufruf der Vorlage:Coordinate ein und bereits bekannte Parameter können fortlaufend ergänzt werden. Über die Wartungskategorie [[:Kategorie:Geographische Lage gewünscht]] und deren Unterkategorien sind diese Artikel für Mitarbeiter des Projektes [[:de:Wikipedia:WikiProjekt Georeferenzierung|WP:GEO]] auffindbar. '''Achtung:''' Sorgt in einem Artikel bereits die Infobox für die Generierung eines Lagewunsches, so ist das nochmalige Setzen dieser Vorlage nicht notwendig. Dies ist fast bei allen Infoboxen der Fall, bei denen man eine Georeferenzierung eintragen kann. (→ [[:Kategorie:Vorlage mit Koordinate]]) == Fehlerbehandlung == Folgende Fälle werden geprüft und mit Fehlermeldung sowie Wartungslink versehen: # Prüfung auf numerischen Wert von Breiten- ''(NS)'' und Längengrad ''(EW)'' in [[Mal:CoordinateMAIN|CoordinateMAIN]] # Prüfung des ''type''-Parameters in [[Mal:Coordinate|Coordinate]]/[[Mal:CoordinateMAIN|CoordinateMAIN]] # <!--Prüfung des ''type''-Parameters in [[Mal:CoordinateMAIN|CoordinateMAIN]] ''(globe)''-->- # Prüfung auf unbenannte Parameter # Prüfung auf fehlenden Parameter ''region'' (in Infoboxen auch REGION-ISO, …) # ''elevation'' Parameter fehlt (in Infoboxen auch HÖHE, Höhe, …) → Wartungslink # ''name'' Parameter fehlt in Fließtextkoordinate ([[Mal:CoordinateMAIN|CoordinateMAIN]]) # ''pop'' Formatierungsfehler (keine natürliche Zahl) * default Fehlermeldung (# unbekannte Fehlernummer) Aus keiner Angabe von Breitengrad ''NS'' und Längengrad ''EW'' resultiert ein [[Mal:Coordinate#Lagewunsch|Lagewunsch]]. == Tutorial Infoboxen == →[[:de:Wikipedia:WikiProjekt Vorlagen/Anleitung: Erstellen einer Infobox#Koordinaten|Erstellen einer Infobox]] In vielen Fällen erfolgt die Versorgung der Parameter für die Koordinaten direkt aus der Infobox und eine Übergabe als Parameter ist nicht notwendig, ein Beispiel dafür ist etwa die Typangabe <code>type=city</code>, die bei Ortsinfoboxen hart kodiert wird. === Namensempfehlung für Parameter === Folgende Schlüsselwörter werden bei der automatischen Vorlagenauswertung, der Elemente aus ''Kategorie:Vorlage mit Koordinate'', erkannt: ; NS : Breitengrad, BREITENGRAD, LATITUDE ; EW : Längengrad, LÄNGENGRAD, LONGITUDE ; type : COORDINATE_TYPE, KOORDINATE_TYP ; pop : Einwohner, EINWOHNER ; elevation : Gebrauchshöhe, ELEVATION, ALTITUDE ; region : Region-ISO, REGION-ISO, REGION-CODE Bitte, um Fehlzuweisungen zu vermeiden, diese Parameternamen nur im Kontext mit Koordinaten verwenden! (Die internen Parameter der [[Mal:Coordinate]] wie '''NS''' und '''EW''' werden nicht erkannt.) =={{Anker|Interface}}Externe Schnittstellen== ===GeoHack=== →[[Mal:GeoTemplate]] ====API-Auswertung==== * [[Tools:~dispenser/view/File viewer#log:coord-dewiki.log]] / [[tools:~dispenser/resources/logs/coord-dewiki.log]] * [[Tools:~dispenser/cgi-bin/locateCoord.py]] === Weitere Schnittstellen === * OpenStreetMap → [[:de:Benutzer:Magnus Manske/osm.js]] * [[:de:Wikipedia:WikiProjekt Georeferenzierung#WikiMiniAtlas]] * [[:de:Wikipedia:WikiProjekt Vorlagenauswertung]] == Organisation der Unterseiten und Untervorlagen (sub-templates) == {{Special:Prefixindex/Vorlage:Coordinate}} === Unterseiten === {{Special:Prefixindex/Mal:Coordinate}} '''Dokumentation''' {{Special:Prefixindex/Mal:Coordinate/Doku}} '''Metadaten''' {{Special:Prefixindex/Mal:Coordinate/Meta}} '''Test''' {{Special:Prefixindex/Mal:Coordinate/Test}} === Struktur (sub-templates) === Nachfolgend wird die ''„Programmstruktur“'' der [[Implementierung|Implementation]] aufgezeigt: ==== Hilfs''funktionen'' ==== '''Allgemeine''' Vorlagen für Vorlagen :[[Mal:ParmPart]]: separiert die durch ›/‹ getrennten Parameterteile :[[Mal:Info ISO-3166-2]]: zur Navigation durch die Administrationslevel '''Spezielle''' Koordinaten-Vorlagen für die Verwendung in Infobox-Vorlagen (indirekte Einbindung der Koordinatenvorlage) :[[Mal:CoordinateLAT]] Breitengrad (dezimal) :[[Mal:CoordinateLONG]] Längengrad (dezimal) :[[Mal:CoordinateSYSTEM]] Default-Koordinatensysteme '''Interne''' Vorlagen (nur Mal:Coordinate bestimmt) :[[Mal:CoordinateMSG]] zur Fehlerbehandlung (Text und zugehöriger Wartungslink) :[[Mal:CoordinateRR DEFAULT]] bestimmen der Default-Koordinatensysteme (intern) ==== Haupt''funktion'' ==== '''Coordinate''' und ihre Einbindungen * Prüfung auf Pflichtfelder *: Lagewunsch: [[Mal:CoordinateNO]] * Vorbedingungen erfüllen (Error-Messages 3, 5, 7 und 9) ** Aufbereitung von Breiten- und Längengrad in Dezimalgrad *** [[Mal:CoordinateLAT|CoordinateLAT]] und [[Mal:CoordinateLONG|CoordinateLONG]] ** ''article'' (''text'' NOR ''article'') ** geschützter Wert ›coordinates‹ von Parameter ''name'' abfangen. (CSS id Seiteneffekt) ** ''sortkey'' nur weitergeben wenn ''text'' nicht leer * [[Mal:CoordinateMAIN|CoordinateMAIN]] ** Prüfung von Breiten- und Längengrad auf Zahl ** GEO-[[Mikroformate|Mikroformat]] ** Textbausteine für Artikel und Fließtext *** '''[[Mal:CoordinateRR DEFAULT|CoordinateRR DEFAULT]]''' Default Format aus Parameter ''region'' *** '''[[Mal:CoordinateSORT|CoordinateSORT]]''' Vorangesteller Sortierschlüssel (text) * [[Mal:CoordinateLINK|CoordinateLINK]] ** URL zu „Geohack“ und Parameter ** Link-Text aus: *** Ausgabeformate<br /><small>nicht implementiert: UTM und OSGB36</small> ==== Ausgabeformat-''Erweiterungen'' ==== Die gewünschten Formate werden von einer Untervorlage der Form <pre><nowiki> {{Coordinate to XYZ XYZ: das Zielformat (z. B. DMS) |NS = 50.3 maximal 6 Nachkommastellen |EW =-12.2 negativ ist Süd bzw. West |dim= 100 Der Durchmesser des Umkreises steuert die Rundung. |label= Name (Label) des Koordinatensystem ausgeben? <!-- |elevation komplexere Transformationen benötigen die dritte Dimension. |region z. B. für Helmert-Parameter --> }} </nowiki></pre> bereitgestellt. Dank konditionaler Vorlageneinbindung wird nur die jeweils notwendige Formatierung in der Vorlage eingesetzt. Die einbindende Vorlage [[Mal:CoordinateLINK|CoordinateLINK]] bleibt wartbar und es können relativ einfach neue Formate hinzugefügt werden. Eventuell sind für zukünftige Formatierungen noch weitere Parameter erforderlich<ref>[http://www.geodatenzentrum.de/geodaten/gdz_rahmen.gdz_div?gdz_spr=deu&gdz_akt_zeile=6&gdz_anz_zeile=3&gdz_user_id=0 Georeferenzierungen Deutschland]</ref><ref>[http://www.ordnancesurvey.co.uk/oswebsite/gps/osnetfreeservices/furtherinfo/questdeveloper.html Ordnance Survey Grait Britain] Ausführliche Dokumentation zum Herunterladen (englisch)</ref> ([[Helmert-Transformation]]). : {{Special:Prefixindex/Mal:Coordinate to}} == Zee ok == * [[:Commons:Commons:Geocoding|Geocoding]] en n mal [[:Commons:Template:Location|Location]] op [[Commons]] == Einzelnachweise == <references /> palqe4ou2e3x7549j89sxfqmyxssbne 10 15212 150693 150692 2010-06-12T17:54:49Z Erik Warmelink 513 {{Dokumentation}} → {{Dokumentatie}} wikitext text/x-wiki {{#if: {{{1|}}} | {{Anker/code|{{{1|}}}}}{{#if: {{{2|}}} | {{Anker/code|{{{2|}}}}}{{#if: {{{3|}}} | {{Anker/code|{{{3|}}}}}{{#if: {{{4|}}} | {{Anker/code|{{{4|}}}}} {{#if: {{{5|}}} | {{Anker/code|{{{5|}}}}}{{#if: {{{6|}}} | {{Anker/code|{{{6|}}}}} }} }}}} }} }} }}<noinclude> {{Dokumentatie}}</noinclude> jpmqccls5pqbwxh57o7a7wi0pebmjvn 10 15213 153758 151564 2010-07-06T22:39:38Z Erik Warmelink 513 n bettien vertalen wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> == Beschreibung == Gebraucht wird ein spezifischer Link zu einem Abschnitt eines Artikels in der Wikipedia. Die '''Vorlage Anker''' bietet diese Möglichkeit an, ohne dass man auf eine Überschrift verlinken muss. So können „sprechende“ Abschnittsnamen erzeugt werden, wo eine Überschrift nicht angebracht ist oder nicht so prägnant formuliert werden kann, wie es für den Link wünschenswert wäre. == Dokumentation == Die Vorlage <nowiki>{{Anker}}</nowiki> erwartet einen Parameter hinter dem |, dessen Namen man frei wählen kann: <pre>{{Anker|bar}}</pre> erzeugt im Artikel ''foo'' einen Anker. Diesen kann man anschließend mit <pre>[[foo#bar]]</pre> verlinken. Es können auch mehrere Anker mit dieser Vorlage angegeben werden (bis zu 6 Anker insgesamt), über <code><nowiki>{{Anker|Name1|Name2|Name3|…}}</nowiki></code>. === Alternative Namen für Überschriften === Falls der Anker einen alternativen Namen für eine bestehende Überschrift liefern soll, ist ([[Wikipedia:Fragen zur Wikipedia#Vorlage(?) Anker: Was bewirkt die?|oberflächlich betrachtet]]&nbsp;(<small>[http://de.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Fragen_zur_Wikipedia&oldid=70779191#Vorlage.28.3F.29_Anker:_Was_bewirkt_die.3F Permanent-Link]</small>)) der beste Ort, die Vorlage einzubauen, nicht vor der Überschrift, sondern in der gleichen Zeile. Sie vor der Überschrift einzubauen ist auch problematisch, verursacht dafür aber kein „brechen“ schon bestehender Abschnittlinks in Beobachtungslisten, Versionsgeschichten und Versionsvergleichen. Sie hinter der Überschrift einzubauen hat „nur“ noch den Nachteil, dass die Standardüberschrift bei der Zieldarstellung knapp nicht direkt angesprungen und angezeigt wird. So werden die Anker bei einer Bearbeitung ''nicht'' sichtbar, wenn nur der Abschnitt bearbeitet wird: <pre> {{Anker|Name1|Name2|Name3}} == Überschrift == </pre> So werden die Anker bei einer Bearbeitung auch dann sichtbar, wenn nur der Abschnitt bearbeitet wird: <pre> == Überschrift == {{Anker|Name1|Name2|Name3}} </pre> oder <pre> == {{Anker|Name1|Name2|Name3}}Überschrift == </pre> Für den Artikelnamensraum ungeeignet, kann ansonsten der Nachteil von „hinter der Überschrift“ beispielsweise wie folgt umgangen/abgemildert werden, und würde, bezogen auf diesen Abschnitt, etwa so aussehen/funktionieren: * <nowiki>{{Anker|Name1}}</nowiki> alternativ zu „[[#Alternative Namen für Überschriften|Alternative Namen für Überschriften]]“ : <pre> == Überschrift == {{Anker|Name1}} * &lt;nowiki&gt;{{Anker|Name1}}&lt;/nowiki&gt; alternativ zu „[[#{{suburl|Alternative Namen für Überschriften}}]]“ </pre> ===Falsche Anwendung=== Die Anwendung innerhalb von Überschriften in der Form <pre> == {{Anker|Bar}} Bar == </pre> (d.&nbsp;h. Gleicher Text sowohl in Vorlage wie in der Überschrift selbst) ist überflüssig und zu vermeiden: Die Überschrift <pre> == Bar == </pre> generiert automatisch einen Anker mit der ID 'Bar'. Bei Anwendung der Vorlage wird diese ID doppelt vergeben, was zu invalidem [[Hypertext Markup Language|HTML]] führt und Inkonsistenzen in der Navigation und der [[Cascading Style Sheets|CSS]]-Formatierung führen kann. Aus dem gleichen Grund sind Vorlageneinbindungen mit einem Wert identisch zu einer schon vorhandenen Überschrift unzulässig. == Veurbeeld == Binnen [[Riesn]] wil-ie noar t stukkien ''Mooi Riessen'', met t volksleed, linken. 1. In t köppien van "Mooi Riessen" voeg ie n [[mal:anker]] in: <pre>=== Mooi Riessen {{Anker|Volksleed}} ===</pre> 2. Noen ku-j <pre>[[Riesn#Volksleed|Riesns volksleed]]</pre> linken, dat zeet-t zo uut: [[Riesn#Volksleed|Riesns volksleed]] == Andere Ausgaben == Für die englische Version, zu der es eine ausführlichere Diskussion gibt, siehe [[:en:Template:Anchor]]. 8cqy2jzkxwc4p27o6dgaezagj8pyp4y 14 15214 266388 150699 2013-05-10T17:31:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mal|Dokumentatie]] 0yazdf4xyrk8ksqb7mevbtua83f2xio 10 15215 271928 266753 2013-12-07T01:16:20Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <onlyinclude><span style="visibility:hidden" id="{{anchorencode:{{{1|{{{anchor|anchor}}}}}}}}"></span></onlyinclude><noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Hulpmallen]] </noinclude> 7q2qpwf7v5evi6wztovynfvcrwpl7ts 10 15216 285216 150811 2016-08-03T17:17:42Z Droadnaegel 1133 dee ziede heet no aanders, en dus warken dit neet meer wikitext text/x-wiki <includeonly><span class="plainlinks">[{{fullurl:Speciaal:Verwiezingen_naor_disse_zied|limit=200&hideredirs=1&hidelinks=1&target={{#if: {{{seite|}}}|{{urlencode:{{{seite}}} }}|{{FULLPAGENAMEE}} }}&namespace={{{ns|0}}}}} {{{text|Gebroek}}}]</span></includeonly><noinclude> {{Dokumentatie}} </noinclude> g5ft22omzymfhymme53ls4nwupnz5g1 10 15217 267024 152004 2013-05-10T22:27:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Anker|{{{1}}}}}<div class="Vorlage_Ueberschriftensimulation_4" style="margin:0; margin-bottom:.3em; padding-top:.5em; padding-bottom:.17em; background:none; font-size:116%; color:black; font-weight:bold">{{{1}}}</div><noinclude> ---- Simuliert in ''Diskussionseiten'' eine Überschrift, die nicht im Inhaltsverzeichnis erscheinen soll. In ''Artikeln'' darf diese Vorlage nicht verwendet werden; dafür gibt es andere Lösungen, siehe [[Hilfe:Inhaltsverzeichnis]]. Für Syntax und Anwendung siehe [[Wikipedia:Textbausteine/Formatierungshilfen]]. {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen opmaak]] </noinclude> bg5q9xsur2yv288ek5m96vob8lmydt2 0 15220 150943 2010-06-14T10:13:13Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[De Fofftig Penns]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[De Fofftig Penns]] m9kyqwzcnepn0y58i9eq12ymnr1tu77 10 15225 151138 2010-06-15T21:19:34Z Droadnaegel 1133 van [[de:Vorlage:Info_ISO-3166-2:NL-GE]] wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{#switch: {{lc:{{{1}}}}} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 1 |maxlevel = 1 |acronym = GE |top = NL |upper = NL |admname = Previnsie Gelderlaand |admtype = Previnsie |lemma = Gelderlaand |0 = Nederlaand |1 = Gelderlaand |2 = |map = Nederlaand Gelderlaand |flag = Gelderland-Flag.svg }}</onlyinclude>{{Info ISO-3166-2/Info}} ibnmwtyix6xbnfwu3y4qh0ol6vegr4v 0 15227 291314 272398 2016-11-04T13:10:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Eeln en Rhaan''' beent twee [[boerskop]]n dee't aait saamn eneumd wordt, in de [[Neerlaand]]se proveensie [[Oaweriessel]], in de gemeente [[Healdern]]. De boerskopn hebt tehope ongevear 569 inwonners. Dr stoat heuwdzakelik boerderiejn en de Jan Barbierskole an de Ommerweg. ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.plaatselijkbelang.com Webstea van Plaatselijk Belang Egede, Hankate en Eeln en Rhaan] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Heldern (Sallaand)]] 8fjkhwzbiy0vigz92fc0hlghr090tus 0 15228 151178 2010-06-16T10:08:51Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Eeln en Rhaan]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Eeln en Rhaan]] qbvjgg1pruxktp5q1ieb4gqhwhnkj98 0 15229 291324 291322 2016-11-04T13:15:49Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Eeln en Rhaan]] [[Kattegerie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Heldern (Sallaand)]] [[nl:Rhaan]] gupgwsn13501o7f7fqfm30euoztwfbz 0 15230 291315 263504 2016-11-04T13:10:26Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Hankate''' is ne [[boerskop]] in de gemeente [[Healdern]] in de [[Neerlaand]]se proveensie [[Oaweriessel]]. t Ligt in t noordn van de gemeente an t [[Oaveriessels Kanaal]], kort bie [[Rhaan]] en [[Egede]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Heldern (Sallaand)]] nuwikla91ack96p0993crbr5t5ua6sr 0 15231 151186 2010-06-16T10:19:30Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Hankate]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hankate]] fi996qozmejdeseixkh09yfogwxw11q 0 15232 291310 263458 2016-11-04T13:08:44Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Egede''' is ne [[boerskop]] in t noorden van de gemeente [[Healdern]] in de [[Neerlaand]]se proveensie [[Oaweriessel]]. t Ligt an t [[Oaweriessels Kanaal]], ongevear nen kilometer van de boerskop [[Rhaan]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Heldern (Sallaand)]] 3r2bb16ikv4at1ie3zfolqir4tvllp3 0 15233 291321 263737 2016-11-04T13:13:07Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Piksen''' is ne [[boerskop]] in de gemeente [[Healdern]] in de [[Neerlaand]]se proveensie [[Oaweriessel]]. t Ligt in t oostn van de gemeente, teegn de greanze met de gemeente [[Wierdn]]. t Lig 5 kilometer op t noordoosten van t doarp Healdern. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Heldern (Tweante)]] q787pv8zjbvy73p22hth5cpn1brrf2j 0 15234 151191 2010-06-16T10:26:03Z Woolters 62 [[Doarseveld]] is ewiezig naor [[Doarlseveld]]: zo neumt ze t zelf wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Doarlseveld]] e83ctw0sy37l8x0mg737t0wx4nsi8gi 0 15236 291316 263507 2016-11-04T13:10:42Z Wwikix 13678 /* Anhaling */ kat wikitext text/x-wiki ''Bedooldn iej [[Hoge Heksel]]? '''Heksel''' of '''Hexel''' is ne [[boerskop]] in de gemeente [[Healdern]] in de [[Neerlaand]]se proveensie [[Oaweriessel]]. t Ligt kort bie [[Nijverdal]]. Heksel heurt met [[Nötter (Wierdn)|Nötter]], [[Sunnoa]] en Noessel töt de oolde boerskopn tusken [[Riessen]] en Nijverdal. Van vroger oet heurdn Heksel bie de boerskop Noessel, wat non ne wieke is van Nijverdal. ==Geskiedenisse== Heksel ligt oonderan de [[Sallaandse Heuwelrugge]]. Wonnear at dr de earste leu kömn te wonn is nit bekeand. De groond is froai skroa umdet n stuwwal nit völle [[leem|keileem]] inhef. Vuur de meanske oet de prehistorie was hier nit völle te haaln, en dr zeent ook weainig spoers van bewonning oet dee tied eveundn. De Esgroondn zeent later pas vruchtber emaakt met onmeundig völle plagnmest. ==Anhaling== <poem>''Achter op het Hexel, woar de boerderiejen verkroepertje spölt'', ''zol ik graag wiln wonen as de tied de oadem inhölt.'' ([[Willem van Noesel]])</poem> {{bron|Ponsteen A, (1973) ''Van Noetsele tot Nijverdal,'' Twents Gelderse Uitgeverij W.G. Witkam, Enschede.}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Heldern (Sallaand)]] 3qsq693od4nop0vikjp65rllmc81cj7 0 15237 291318 282774 2016-11-04T13:11:18Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Hulsn''' is n doarp in de gemeente [[Healdern]], in de [[Neerlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. t har in 2005 ongevear 700 inwonners. t Doarp is één geheel met de [[Nijverdal]]se Kruidenwijk (''kruudnwieke''). Doo't in de tied de plann vuur de Kruudnwieke op toafel kömn, zol t hele spul "Groot Hulsen" eneumd wordn. Ne roondvroage bie de inwonners van Nijverdal wees skoonwal oet det de wieke bie Nijverdal bie an mos. Dr wördn nieje plaatsbrödjes too ezat en grote deeln van Hulsn wördn too verdan an Nijverdal toobedeeld. Hulsn wörd vake ''Oaverwater'' eneumd, mer dit is nit good. Oaverwater is t gedeelte an laanderiejn, boerderiejn en bedriewe wat roond de oawerwaterweg an de [[Regge]] lig. ==Sport== Hulsn hef ne [[voetbal]]verenige (De Hulzense Boys) dee't oetkeump in de zoaterdagamateursklasse. Wieders is dr nog ne natuuriesbane vuur wedstriedn. As t good vrös is den lös. ==Skooln== De legere skole dee't vroger nog "School met den Bijbel" heetn, het rechtevoort "de Bongerd", noar n bongerd den't vroger um de skole lea. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Heldern (Sallaand)]] i8sbetjtwe4sinftdrzld9zxvjsvg98 0 15239 151227 151226 2010-06-16T17:56:36Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Krödde (plaanten)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Krödde (plaanten)]] 1osmu8alieebpmus33v5u6uurk1k24g 0 15240 262001 151516 2013-04-16T01:43:53Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q11108758]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Ruut''': * Onkruud, zee [[Krödde (plaanten)]] * [[Roet (vinsterglas)]] * [[Ruut (wiskonst)]]: ne figuur met vier gelieke zieden {{dv}} t7k9jdnd6mj5es5d5sqyvhle3p9jys9 0 15243 272066 265253 2013-12-11T00:54:38Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Veurlopen''' is n paranormaal verschiensel dat vrouger veul veurkwam ien de [[Nedersaksisch|Saksische]] en [[Frais]]e gebieden. Vrouger leufen mennege luu ien dizze gebieden dat dit echt was. t Verschiensel holdt ien dat man n "visioen" (toukomstbeeld) zag, dus man vernam wat, veurdat t echt gebeurde. Dit kon wezen ien vörm van lichten of geluden, mor bieveurbeeld ook symbolen. Zo ston n hoelende hond veur dood. As aine n vrumde, hoelende hond over t veld zag, betaikende dat voak dat der aine oet tied kommen zol. n Rooie hemel betaikende oorlog of n aander oprour, môr maisttieds zagen mìnzen dingen, voak lichten of zo wat, woar loater n autoweeg lègd is of n hoes baauwd is. Man nuimt dit ook wel "helderziendheid" (kloarzicht). Der binnen mennege verhoalen van luu dij vrouger schienboar dizze goave haren. Luu dij dit haren, doarvan wör ook wel zegd dat zai ''mit helm op geboren'' wazzen. Sumtieds wör t zain as wat duvels en sumtieds was t juust wat positiefs. Deur kultuur- en religiewaitenschoppers wordt t ook wel aanduud as "bijgeloof" en as haidens overbliefsel. Bie aander volker kent man dit ook. Zo broeken [[zigeuners]] n gloazen bol om ien tou kieken. De [[Inka]]'s broeken bloader. De [[Maya]] gebroekten halluzenerende plaanten en paddestoulen en heur op de steerns bazeerde klinder. Bie [[tarot]] worden koarten broekt en ien [[astrologie]] wordt keken noar de staand van [[steern]]s en [[planeten]]. Aander luu zain veurlopens ien heur dreums of ien swaarde spaigels. Summege luu hebben der zulfs heur beroup van mokt, om aander luu heur toukomst tou veurspellen. Toch binnen "veurlopen" en "veurspellen" nait hailmoal t zulfde. Bie veurspellen dut aine zien best om de toukomst tou zain, ien tieds dat veurlopens oet zokzulf verschienen. t Probleem mit veurzain is dat t mennegmoal klopt, mor t is noeit waitenschoppelk bewezen hou of t waarkt en of t uberhaupt echt is. Tegenswoordeg leuven lutje luu dat t echt is. {{Begin|gos}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Paranormaliteit]] a8gikmzku19vt8zav6l4x4crfz2f87f 10 15249 272219 266798 2013-12-11T03:02:35Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Metablad}}</noinclude><includeonly> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] </includeonly> ot53mw4bsh6q9b9azmymkxz90ohddx2 10 15250 277538 272211 2015-02-16T18:53:06Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#if:{{REVISIONID}}|<!--null-->|<!--allineg bie t noakieken-->{{Let op|1={{#ifexist:{{FULLPAGENAME}}| Die geänderten Werte werden erst nach dem Speichern und einen eventuellen [[Hulpe:Purge|Purge]] sichtbar.| Diese Seite bindet sich selber ein. Da die Seite noch nicht existiert, kommt es zu Darstellungsfehlern. Nach dem Speichern und einen eventuellen [[Hulpe:Purge|Purge]] kannst du dir das Ergebnis anschauen. }}}}}}</includeonly> {| {{Tabelkopstiel}} | [[Ofbeelding:Information icon.svg|30px|Metadaten-Unterseite|link=]] | class="plainlinks" style="width: 100%;" | Dit Metagegevens-onderblad bevat de [[Hulpe:Kattegerien|kattegerien]] en interwikiverwiezingen van '''[[{{#rel2abs:{{FULLPAGENAME}}/..}}]]'''. n Inhold tussen <code>&lt;includeonly>…&lt;/includeonly></code> stiet hieronder: |}<includeonly>{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:10}}| [[Kategorie:Mal:Allineg Metagegevens|{{PAGENAME}}]] <!--Wartung-->{{#ifexist:{{#rel2abs:{{FULLPAGENAME}}/..}}|<!--nichts-->| <span style="display:none;">[[Mal:Dokumentatie/Onderhold/Meta verweesd]]</span> }}}}<!--Noakieken--> {{#tag:source|{{raw:{{FULLPAGENAME}}}}|lang=text|enclose=div}} </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Hulpmallen|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mallendokumentatie| {{PAGENAME}}]] </noinclude> 0mjvzkerxp9kum27mswxi0bgqqss5x8 10 15252 272212 266814 2013-12-11T02:59:48Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Metablad}}</noinclude><includeonly> [[Kategorie:Mallendokumentatie| {{PAGENAME}}]] </includeonly> d758pshdhbqzxbqala60y6vdm1tfnxd 10 15263 152848 151742 2010-06-28T20:40:41Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki <onlyinclude><table {{#switch: {{{float|}}} |left = class="floatleft" style="margin-right: 1em; |right = class="floatright" style="margin-left: 1em; |center= class="centered" style=" |#default= style="margin: 0 1em; }} background-color: {{#if:{{{background|}}}|{{{background}}}|#f9f9f9}}; border: {{#switch:{{#if:{{{caption|x}}}|{{{border|}}}|none}}|none=none|=1px solid #CCC|#default=1px solid {{{border|#CCC}}}}}; border-collapse: collapse; width: 1px;<!-- IMPORTANT *** für alle Browser ausser Firefox *** WICHTIG --> display:inline-table; "> <tr><td style="border: none; padding: 0;"><div style="position: relative; padding: 0; {{#switch:{{{border|#CCC}}}|none=border: none;|=margin:{{#if:{{{caption|x}}}|3|0}}px; border: 1px solid #CCC;|#default=margin:3px; border: 1px solid {{{border|#CCC}}};}}">[[Ofbeelding:{{#if: {{{Alternativkarte|}}} | {{{Alternativkarte}}} | {{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|image|{{{maptype|}}} }} }}|{{#if:{{{width|x}}}|{{{width|240}}}px|frameless{{!}}upright=1}}|center|{{#if: {{{label|}}} | {{{label}}} | {{PAGENAME}} }} ({{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|name}})]]{{{places|}}}</div></td></tr> {{#if:{{{caption|x}}} |<tr style="font-size: 90%"><td style="border: none;"><div style="margin: 0 0.3em">{{{caption|{{#if: {{{label|}}}|{{{label}}}|{{PAGENAME}}}} ({{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|name}})}}}</div></td></tr> }}</table></onlyinclude> {{Dokumentatie}} be9lh7758j76kc7z84li2vscjhfs2mh 0 15264 290759 284873 2016-11-01T18:19:11Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Iej mut de '''Dominikaanse Reppubliek''' neet duur mekaar haaln met t eilaand [[Dominika]].}} {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = República Dominica | vlagge = Flag of the Dominican Republic.svg | woapn = Coat of arms of the Dominican Republic.svg | lokasie = LocationDominicanRepublic.png | breedtegroad = 19///N | lengtegroad = 70///W | region = DO | sproaken = [[Spaans]] | heufdstad = [[Santo Domingo]] | religie = | regeringsvorm = | km2 = 42.442 | pctwaoter = | inwonners = ong. 10 miljoen | dichtheid = <!-- excl. waoter --> | munteenheid = | valutacode = | tiedzone = | volksleed = | feestdag = | tld = do | laandkode = DOM | tel = +1809/+1829/+1849 }} De '''Dominikaanse Reppubliek''' ([[Spaans]]: ''República Dominica'', oetsprökn as [reˈpuβlika ðominiˈkana]) Is nen stoat op t [[eilaand|eiloand]] [[Hispaniolia]], deel van de eiloandngroep de [[Grote Antillen]] in t [[Karibies gebeed]]. n Daarde deel van t eiloand heurt an n stoat [[Haïti]], woerduur at Hispanjolia ene van de twei Karibiese eiloandn is woer at twei stoatn op lignt. Op [[Kuba]] noa is de Dominikaanse Reppubliek n grötsten Karibiesen stoat met 48.442 kilometers in t veerkoant an loand en ongevear 10 miljoen leu. t Loand wörd seend t zuuwnde joarhoonderd al bewoond duur de taíno-indiaann. In [[1492]] köm dr [[Kristoffer Kolumbus]] an. Den stichen dr de eerste bliewnde [[Europa (continent)|Europese]] neerzettige in de Nieje Wearld, dee at he [[Santo Domingo]] neumdn. Det is noe de heuwdstad van de Reppubliek en t was vrauer [[Spanje]]'s eerste heuwdstad in de Nieje Wearld. In Santo Domingo stoat, net as zovölle eerste dinge in de Nieje Wearld, de eerste universiteat, kathedroale en kasteel. Dee leste beale stoat in t Ciudad Colonialgebeed, wat op de wearldaarfgoodlieste van [[UNESCO]] steet. Drei joarhoonderte loank heurdn t Spanje tau, en in körte tuskentiedn ook an [[Fraankriek|Froankriek]] en [[Haïti]]. In 1821 köm t op zikzelf, mer wör rap innömn duur Haïti. In [[1844]] wun t loand de [[Dominikaanse Onofhaankelikheaidsoorlog|Dominikaanse Onofhoankelikheadsoorlog]], mear dau köm t vuur 72 joar wier oonder Spaans beweend, woernoa t neet heel best met de Reppubliek gung. Van [[1916]] töt [[1924]] wör de Reppubliek bezat duur de [[Verenigde Stoatn]]. Doarnoa gung t oonder [[Horacio Vásquez Lajara]] reelik good vuur 6 joar, tötdet n [[diktator]] [[Rafael Leonidas Trujillo Molina]] de macht oawernöm, en töt an [[1961]] allene hearsen dee. In [[1965]] was dr nen börgeroorlog den't töt n eande köm duur ingriepn van de VS. Doarnoa nöm van [[1966]] töt [[1978]] n volgenden alleenhearser t oawer; [[Jaoquín Balaguer]]. Seend dee tied geet t dr in de Dominikaanse Reppubliek reelik [[demokrasie|Demokraaties]] tau, oonder leadige van [[Leonel Fernández]]. De Dominikaanse Reppubliek keump wat ekonomie angeet op de tweide plaatse in t Karibies gebeed. Lange dreaidn t op de hoandel in [[suker]], mear rechtevoort keump t mear op deensten an. n Ekonomiesn vuuroetgoank blik oet t vernemstige loandelike tellekommunikaasienetwaark. Doar stoat tiegnoawer t grote antal leu wat bie de dure löp, de umkoopberhead van de regearige en t onbetrouwbere stroomnetwaark. t Loand lidt ook oonder "inkomstenongeliekhead". t Loand hef ook te liedn van de völle migroantn dee at komt en goat. Vuural t antal immigroantn oet Haïti is beheurlik: t wörd eskatt det dr zo 800.000 leu met Haïtaanse vuurooldn in de Dominikaanse Reppubliek wont. Doartiegnoawer trekt völle Dominikaann vort, vuural noar de VS, woer at dr oonderwiel al zowat 1,3 miljoen wont. Disse leu helpet t loandelik inkomn wal, want ze steurt de seantn dee at ze verdeent terugge noar de femilie in de Reppubliek. Doarmet haalt ze één-tiende deel van t Dominikaanse [[Bruto Nasjonaal Inkommen|BNI]]. De Dominikaanse Reppubliek is oetgröaid töt de grötste toeristentrekker van t Karibies gebeed. t Hele joar duur kö'j dr [[golf (sport)|golf]] spöln, woer at völle leefhebbers op ofkomt. Ook steet in de Dominikaanse Reppubliek de heugste baarg ([[Pico Duarte]]) en ligt dr t grötste meer (t [[Enriquillomeer]]) van t Karibies gebeed. Wieters is t bekeand um de mooie en verskeadene natuur dee'j dr trefn köant. Duur mekaar is t dr t hele joar duur 26&nbsp;°C. Vuur de Dominikaann zeent muziek en sport onmeundig belangriek. [[Merengue]] is duur vuurmoalig diktator Trujillo oetreupn as nasjonaaln doans en muziekstiel, en [[hoonkbal]] is de meestspölde sport. ==Oetgoande verwiezing== {{Commonscat|Dominican Republic}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Amerika]] 38zclwjzhlbfkjbtaajhooyuud5qy34 10 15265 259805 254268 2013-03-11T12:36:29Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 46 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q13593]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch: {{{1}}} | name = Eerde | top = 90 | bottom = -90 | left = -180 | right = 180 | image = {{#switch: {{{2|}}} | relief=Earthmap1000x500compac.jpg |#default=World map nations.svg }} }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|sortkey=0Erde}} </noinclude> 43qwxr6w5mpf00vq388mlsvywo8v8ks 0 15266 151781 151750 2010-06-22T00:34:35Z Xqbot 2328 Robot: Fixing double redirect to [[Verienigde Staoten van Amerika]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Verienigde Staoten van Amerika]] fj2cnt6ec18kh8tizwr2erqjzzleocc 10 15267 284767 284765 2016-06-03T10:36:56Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#if:{{REVISIONID}}|<!--null-->|<!--allene bi-j bewarking noakieken-->{{Let op|1={{#ifexist:{{FULLPAGENAME}}| De bi-j ewarkte weerden wodt pas noa et opsloan en evt. [[Hulpe:Purge|Purge]] zichtboar.| Disse ziede "transcludet" zichzelf. Umdat de ziede nog neet besteet, kö'j weergavefouten kriegen. Noa et opsloan en eventueel [[Hulpe:Purge|Purge]] kö'j et resultoat zeen. }}}}}}</includeonly>__NOEDITSECTION__<!-- führt sonst zu einem Absatz -->== Beskrieving == Op dissen [[Hulpe:Mallen|Mal]] steet info veur <includeonly>[[{{#if:{{{{PAGENAME}}|lemma}}|{{{{PAGENAME}}|lemma}}{{!}}}}{{{{PAGENAME}}|name}}]]</includeonly>. Et is nen hulpmal veur [[Mal:Positiekaarte]] en [[Mal:Coordinate]]. <includeonly>{{#if:{{{{PAGENAME}}|globe}}| Ni-je mallen zo'j doarumme ok op et oaverènkumstege [[:Kategorie:Mal:Info globe|Info-onderblad]] derbi-j motten zetten, umdat e anders neet evonden wöd.| Ni-je mallen zo'j doarumme ok op et oaverènkumstege [[:Kategorie:Mal:Info ISO-3166-2|Info-onderblad]] derbi-j motten zetten, umdat e anders neet evonden wöd. De wietere opdealing van de regio kö'j in [[:Kategorie:Mal:Info ISO 3166-2]] vinden.}}</includeonly> {| class="wikitable" |+ Positiekaarte veur <includeonly>{{{{PAGENAME}}|name}}</includeonly> |- ! Parameter !! Weerde <includeonly> |- | Name || [[{{#if:{{{{PAGENAME}}|lemma}}|{{{{PAGENAME}}|lemma}}{{!}}}}{{{{PAGENAME}}|name}}]] {{#if: {{{{PAGENAME}}|x}}{{{{PAGENAME}}|y}}| {{!-!}} x {{!!}} {{#iferror:{{{{PAGENAME}}|x|2=<span style="font-size:smaller; vertical-align:middle;">latitude</span>|3=<span style="font-size:smaller; vertical-align:middle;">longitude</span>}}|siehe Quelltext}} {{!-!}} y {{!!}} {{#iferror:{{{{PAGENAME}}|y|2=<span style="font-size:smaller; vertical-align:middle;">latitude</span>|3=<span style="font-size:smaller; vertical-align:middle;">longitude</span>}}|siehe Quelltext}}| {{!-!}} Top {{!!}} {{{{PAGENAME}}|top}} {{!-!}} Bottom {{!!}} {{{{PAGENAME}}|bottom}} {{!-!}} Left {{!!}} {{{{PAGENAME}}|left}} {{!-!}} Right {{!!}} {{{{PAGENAME}}|right}} }} |- | Image || <tt>{{{{PAGENAME}}|image}}</tt> <!-- Image --> {{#if: {{{{PAGENAME}}|width}}{{{{PAGENAME}}|height}}| {{!-!}} Formoat {{!}} {{{{PAGENAME}}|width}} × {{{{PAGENAME}}|height}} ({{#ifexpr: ({{{{PAGENAME}}|width}} >= {{{{PAGENAME}}|height}})|Quer|Hoch}}) }}<!-- if (width) --> {{#if: {{{{PAGENAME}}|region}}| {{!-!}} Region {{!}} [[mal:Info ISO-3166-2:{{{{PAGENAME}}|region}}|{{{{PAGENAME}}|region}}]] }}<!-- if (region) --> {{#if: {{{{PAGENAME}}|type}}| {{!-!}} Type {{!}} {{{{PAGENAME}}|type}} }}<!-- if (type) --> {{#if: {{{{PAGENAME}}|x}}{{{{PAGENAME}}|y}}| <!-- Berechnung für Kartenposition bei x und y fehlt -->| {{!-!}} Kaartepositie {{!!}} {{Coordinate | text=DM | NS={{#expr:({{{{PAGENAME}}|top}}+{{{{PAGENAME}}|bottom}})/2}} | EW={{#expr:({{{{PAGENAME}}|left}}+{{{{PAGENAME}}|right}})/2 + ({{{{PAGENAME}}|left}} > {{{{PAGENAME}}|right}})*(180 - (abs {{{{PAGENAME}}|left}} >= abs {{{{PAGENAME}}|right}})*360)}} | type={{#if:{{{{PAGENAME}}|type}}|{{{{PAGENAME}}|type}}|country}} | name={{{{PAGENAME}}|name}} | region={{#if:{{{{PAGENAME}}|region}}|{{{{PAGENAME}}|region}}|??}}<!--missing--> | globe={{{{PAGENAME}}|globe}} }} }}<!-- if (x or y) --></includeonly> |} <includeonly>{| style="background:transparent;" ! &nbsp; {{#ifeq: {{{{PAGENAME}}|image|relief}} | {{{{PAGENAME}}|image}} | | ! relief }} |- style="vertical-align:top;" | [[Ofbeelding:{{{{PAGENAME}}|image}}|thumb|center|200px|{{{{PAGENAME}}|image}}]] {{#ifeq: {{{{PAGENAME}}|image|relief}} | {{{{PAGENAME}}|image}} | | {{!}} [[Ofbeelding:{{{{PAGENAME}}|image|relief}}|thumb|center|200px|{{{{PAGENAME}}|image|relief}}]] }} |}<br clear="all" style="clear:both;" /> </includeonly> == Zee ok == * [[Mal:Positiekaarte]] {{#if: {{{{PAGENAME}}|globe}} | <!--nicht anzeigen--> | * Koordinoaten kö'j onder meer bi-j http://www.mcaviglia.ch/gmap/get_coor_ext.asp vinden. }}<includeonly><!-- Onderhold --> {{#if:{{{{PAGENAME}}|name}}|<!--null-->|<span style="display:none;">[[Mal:Positiekaarte/Info/name missing]]</span> }}{{#if:{{{{PAGENAME}}|x}}{{{{PAGENAME}}|y}}| {{#iferror:{{#expr:{{{{PAGENAME}}|x|0|0}} + {{{{PAGENAME}}|y|0|0}}}}|<span style="display:none;">[[Mal:Positiekaarte/Info/value error]]</span>|<!--null-->}}<span style="display:none;">[[Mal:Positiekaarte/Info/xy]]</span>| {{#iferror:{{#expr:{{{{PAGENAME}}|top}} + {{{{PAGENAME}}|bottom}} + {{{{PAGENAME}}|left}} + {{{{PAGENAME}}|right}}}}|<span style="display:none;">[[Mal:Positiekaarte/Info/value error]]</span>|{{#ifexpr:{{{{PAGENAME}}|top}} > 90 or {{{{PAGENAME}}|bottom}} < -90 or {{{{PAGENAME}}|left}} < -180 or {{{{PAGENAME}}|right}} > 180|<span style="display:none;">[[Mal:Positiekaarte/Info/out of range]]</span>|<!--null-->}}{{#ifexpr:{{{{PAGENAME}}|top}} < {{{{PAGENAME}}|bottom}} or {{{{PAGENAME}}|left}} > {{{{PAGENAME}}|right}}|<span style="display:none;">[[Mal:Positiekaarte/Info/crosses180]]</span>|<!--null-->}}}} }}{{#ifexist:Media:{{{{PAGENAME}}|image}}|<!--null-->|<span style="display:none;">[[Mal:Positiekaarte/Info/image missing]]</span> }}{{#if:{{{{PAGENAME}}|globe}}|<span style="display:none;">[[Mal:Positiekaarte/Info/globe]]</span>[[Kategorie:Mal:Astronomie|Positiekaarte {{{sortkey|{{{1|{{{{PAGENAME}}|name}}}}}}}}]] }}<!-- Kategorien: Erklärung Diskussionsseite -->{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:10}}| [[Kategorie:Mal:Positiekaarte|{{{sortkey|{{{1|{{{{PAGENAME}}|name}}}}}}}} {{{sortkey2|{{#if:{{{1|}}}|{{{{PAGENAME}}|name}}}}}}}]] {{#ifexist: :Kategorie:Mal:{{{1|{{{{PAGENAME}}|name}}}}}| [[Kategorie:Mal:{{{1|{{{{PAGENAME}}|name}}}}}|Positiekaarte {{{sortkey2|{{#if:{{{1|}}}|{{{{PAGENAME}}|name}}}}}}}]] }}}}</includeonly><noinclude> <small> ---- Onderholdsverwiezingen: * [[Speciaal:Verwiezingen naor disse pagina/Mal:Positiekaarte/Info/name missing|Name ontbrök]] * [[Speciaal:Verwiezingen naor disse pagina/Mal:Positiekaarte/Info/value error|Verkeerde weerde]] * [[Speciaal:Verwiezingen naor disse pagina/Mal:Positiekaarte/Info/image missing|Ofbeelding ontbrök]] * [[Speciaal:Verwiezingen naor disse pagina/Mal:Positiekaarte/Info/xy|x en y en stea van top, bottom, left en right]] * [[Speciaal:Verwiezingen naor disse pagina/Mal:Positiekaarte/Info/globe|globe]] * [[Speciaal:Verwiezingen naor disse pagina/Mal:Positiekaarte/Info/out of range|top, bottom, left of right boeten et too estoane weerdebereik]] * [[Speciaal:Verwiezingen naor disse pagina/Mal:Positiekaarte/Info/crosses180|top < bottom of left > right]] (Dat leste mag bi-j kaarten, dee den 180sten Lengtegroad ovverschriedt) </small> [[Kategorie:Hulpmallen|{{PAGENAME}}]] </noinclude> bf08q10fgkxydxbehineb934plrg8fm 10 15269 151762 151761 2010-06-21T22:53:59Z Erik Warmelink 513 n bettien vertalen wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{Positiekaarte+ |{{{1|Eerde}}} |border = {{{border|}}} |caption = {{{caption|}}} |float = {{{float|right}}} |width = {{{width|240}}} |maptype = {{{maptype|}}} |Alternativkarte = {{{Alternativkarte|}}} |label = {{{label|}}} |places = {{Positiekaarte~ |{{{1|Eerde}}} |label = {{{label|}}} |label_size = {{{label_size|}}} |mark = {{{mark|}}} |marksize = {{{marksize|}}} |marktarget = {{{marktarget|}}} |position = {{{position|}}} |wrap = {{{wrap|}}} |background = {{{background|}}} <!--Coordinates Koordinaten --> |lat = {{{lat|}}} <!--latitude Breitengrad--> |lat_deg = {{{lat_deg|}}} <!-- nur für Wartungslink in Mal:Positiekaarte~ --> |long = {{{long|}}} <!--longitude Längengrad--> |lon_deg = {{{lon_deg|}}} <!-- nur für Wartungslink in Mal:Positiekaarte~ --> |type = {{#if:{{{type|}}}|{{{type}}}|landmark}} |pop = {{{pop|}}} |elevation = {{{elevation|}}} |dim = {{{dim|}}} |region = {{{region|}}} |globe = {{{globe|}}} |name = {{{name|}}} }}}}</onlyinclude> {{Dokumentatie}} qx9pcw4w1o34z7tlqz1ld8y9akzny4c 10 15270 284222 284221 2016-04-12T16:20:57Z Tegel 4129 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/LL221W|LL221W]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:Addbot|Addbot]] wikitext text/x-wiki <noinclude><!-- Testframe! --> {| |<div style="position: relative; padding: 0; border: 1px solid {{#if:{{{border|}}}|{{{border}}}|#CCCCCC}};">[[image:{{#if: {{{Alternativkarte|}}} | {{{Alternativkarte}}} | {{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|image}} }}|frameless|{{#if:{{{width|x}}}|{{{width|240}}}px|upright=1}}|center|{{#if: {{{label|}}} | {{{label}}} | {{PAGENAME}} }} ({{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|name}})]] <!-- begin --> </noinclude>{{#if:{{{Y|}}}{{{X|}}} |{{Positiekaarte~* |Y={{{Y|50}}} |X={{{X|50}}} |position={{{position|}}} |wrap={{{wrap|}}} |label={{{label|{{PAGENAME}}}}} |label_size={{{label_size|90}}} |background={{{background|}}} }} |{{#if:{{{lat_deg|}}}{{{lon_deg|}}} |<span style="display:none">[[Mal:Positiekaarte/Onderhold/DMS|DMS]]</span> }}{{#iferror:{{CoordinateLAT |{{{lat|}}} }}{{CoordinateLONG|{{{long|}}} }} |{{#if:{{{name|}}}|{{{name}}}|{{#if:{{{label|}}}|{{{label}}}|{{PAGENAME}}}}}}:{{CoordinateMSG|1 |{{CoordinateLAT |{{{lat|}}} }} |{{CoordinateLONG|{{{long|}}} }} }}|}}{{#if:{{{region|}}}||{{#switch:{{{globe|}}}|<!--void-->|earth={{CoordinateMSG|6|{{#if:{{{name|}}}|{{{name}}}|{{#if:{{{label|}}}|{{{label}}}|{{PAGENAME}}}}}} }}}} }}{{#if:{{IsNum|0{{{pop|}}}|N}}|<!--void-->|{{CoordinateMSG|9|{{{pop|}}}}} }}{{#if:{{IsNum|0{{{elevation|}}}|R|2}}|<!--void-->|{{CoordinateMSG|7|{{{elevation|}}}}} }}{{Positiekaarte~* |LAT ={{#iferror:{{CoordinateLAT |{{{lat|}}} }}|}} |LONG={{#iferror:{{CoordinateLONG|{{{long|}}} }}|}} |Y={{#iferror:{{#expr:{{#if:{{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|y}} |{{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|y |{{CoordinateLAT |{{{lat|}}} }} |{{CoordinateLONG|{{{long|}}} }} }} | 100 *({{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|top}} - {{CoordinateLAT |{{{lat|}}} }} ) / ({{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|top}} - {{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|bottom}}) round 1 }}}}|0}} |X={{#iferror:{{#expr:{{#if:{{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|x}} |{{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|x |{{CoordinateLAT |{{{lat|}}} }} |{{CoordinateLONG|{{{long|}}} }} }} | 100 *(({{CoordinateLONG|{{{long|}}} }}<0) *({{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|right}}<{{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|left}})*360 +{{CoordinateLONG|{{{long|}}} }} -{{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|left}} ) / ( ({{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|right}}<{{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|left}})*360 + {{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|right}} - {{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|left}} ) round 1 }}}}|0}} |position={{{position|}}} |wrap={{{wrap|}}} |marksize= {{#if:{{{marksize|}}} |{{{marksize}}} |{{#if:{{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|marksize}}|{{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|marksize}}|8}} }} |mark={{#if: {{{mark|}}} |{{{mark}}} |{{#if:{{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|mark}}|{{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|mark}}|Red pog.svg}} }} |label={{{label|{{PAGENAME}}}}} |label_size={{{label_size|90}}} |marktarget= {{#if:{{{marktarget|}}} |[[{{{marktarget}}}]] |{{CoordinateLINK |NS={{#iferror:{{CoordinateLAT |{{{lat|}}} }}|}} |EW={{#iferror:{{CoordinateLONG|{{{long|}}} }}|}} |type ={{#switch: {{{type|}}} |country|state|adm1st|adm2nd|city|isle|airport|mountain|waterbody|forest|landmark={{{type}}} |example={{#if:{{NAMESPACE}}|{{{type}}}|landmark}} |#default=landmark }}<!--type Fehler meldung fehlt noch! An label dranhängen? --> |pop={{#if:{{IsNum|0{{{pop|}}}|N}}|{{{pop|}}}}} |elevation={{#if:{{IsNum|0{{{elevation|}}}|R|2}}|{{{elevation|}}}}} |region ={{{region|}}} |globe ={{{globe|}}} |dim ={{{dim|}}} |label ={{urlencode:{{{name|}}}}} |0={{#if:{{FULLPAGENAME:{{{label|}}}}}|{{{label}}}}} {{#ifeq:{{{position|none}}}|none||({{Coordinate to {{#titleparts:{{CoordinateRR DEFAULT|{{{region|{{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|ISO 3166-2}}}}}}}|1|1}} for maps |NS ={{CoordinateLAT |{{{lat|0}}} }} |EW ={{CoordinateLONG|{{{long|0}}} }} |dim =0{{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|dim}}}})}} }} }} |background={{{background|}}} }} }}<noinclude><!--Testframe end--></div> |} {{Dokumentatie}} </noinclude> 41abdsidilrrmtojpn93pi9xqcwopit 10 15271 266741 162868 2013-05-10T20:35:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki |- |<noinclude> {{Dokumentatie}} [[Kategorie:Hulpmallen|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 4xf56xwwf3qzmajed24xhkhl1ij90d4 10 15272 267076 153113 2013-05-10T22:35:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <noinclude><!-- Testframe! --> {| |<div style="position: relative; padding: 0; border: 1px solid {{#if:{{{border|}}}|{{{border}}}|#CCCCCC}};">[[Ofbeelding:{{#if: {{{Alternativkarte|}}} | {{{Alternativkarte}}} | {{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|image}} }}|frameless|{{#if:{{{width|x}}}|{{{width|240}}}px|upright=1}}|center|{{#if: {{{label|}}} | {{{label}}} | {{PAGENAME}} }} ({{Positiekaarte {{{1|Eerde}}}|name}})]] <!-- begin --> </noinclude>{{#if:{{{LAT}}}{{{LONG}}} |<div style=" position:absolute; z-index:2; top:{{#ifexpr:{{{Y|100}}}<0|0|{{#ifexpr:{{{Y|100}}}>100|100|{{{Y|100}}}}}}}%; left:{{#ifexpr:{{{X|100}}}<0|0|{{#ifexpr:{{{X|100}}}>100|100|{{{X|100}}}}}}}%; height:0; width:0; "><div style=" position:relative; z-index:100; left:-{{#expr:{{{marksize|8}}}/2 round 0}}px; top:-{{#expr:{{{marksize|8}}}/2 round 0}}px; width:{{{marksize|8}}}px; font-size:{{{marksize|8}}}px; ">{{#if:{{{marktarget<includeonly>|</includeonly>}}}|{{#tag:imagemap|Ofbeelding:{{{mark|Red pog.svg}}}{{!}}{{{marksize|8}}}x{{{marksize|8}}}px{{!}}{{{label|{{PAGENAME}}}}} default {{{marktarget|[[{{FULLPAGENAME}}]]}}} desc none }}}}</div> {{#ifeq:{{{position|}}}|none||<table style=" font-size:{{#if:{{{label_size|}}}|{{{label_size}}}|90}}%; border:none; background-color:transparent; border-collapse:collapse; line-height:1em; z-index:9; position:absolute; {{#ifeq: {{{wrap}}} | manual | white-space:nowrap; width:10em; | width:6em; }} margin: 0 .2em; text-align:{{#switch:{{{position|}}} |={{#ifexpr:{{{X|100}}}>50|right; right:3px; top:-2em; height:4em; |left; left:3px; top:-2em; height:4em; }} |left=right; right:3px; top:-2em; height:4em; |right=left; left:3px; top:-2em; height:4em; |top=center; bottom:3px; {{#ifeq: {{{wrap}}} | manual | left:-5em; | left:-3em }} |bottom=center; top:3px; {{#ifeq: {{{wrap}}} | manual | left:-5em; | left:-3em }} }} "><tr><td style="border:none"><span style=" {{#if:{{{background|x}}}|background-color:{{{background|}}}; }}">{{{label|{{PAGENAME}}}}} {{#ifexpr:{{{X|0}}}<0 or {{{X|0}}}>100 or {{{Y|0}}}<0 or {{{Y|0}}}>100 |neet op de kaarte<span style="display:none">[[Mal:Positiekaarte/Onderhold/Koordinoaten boeten de kaarte|p3]]</span>}}</span></td></tr></table>}}</div> |<div style="color:red; position:absolute; text-align: center; top:30%; left:0; height:0; width:100%; font-size:{{{label_size|120}}}%;"> {{#if:{{{label|{{PAGENAME}}}}}|{{{label|{{PAGENAME}}}}} zonder|gin}} koordinoaten</div> }}<noinclude></div> |} <!-- Testframe end --> →[[Mal:Positiekaarte+]] [[Kategorie:Hulpmallen|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 9utd97952xhg29c6mv2j7yg73dgbjml 10 15273 271871 262081 2013-12-07T00:57:01Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} |lemma = Grunnen (provìnzie) |name = Grunnen |top = 53.6 |bottom = 52.8 |left = 6.1 |right = 7.3 |image = Netherlands Groningen location map.svg |region = NL-GR |type = adm1st }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|Nederlaand}} </noinclude> 0eq6cpseflphy2q7dec93ir732n68vh 10 15275 271874 261593 2013-12-07T00:57:17Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Nederlaand | top = 53.7 | bottom = 50.6 | left = 3.1 | right = 7.5 | image = Netherlands location map.svg | region = NL }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> 5hyxeul7aldnp9z3kb2fb1eh0qb1g3v 0 15280 151819 2010-06-22T08:31:18Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Dominikaanse Reppubliek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Dominikaanse Reppubliek]] a0m7gva0c0jkzeanktscfwngkdfle2x 10 15281 259694 253589 2013-03-11T12:24:00Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6469507]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{#switch: {{lc:{{{1}}}}} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 1 |maxlevel = 1 |acronym = FL |top = NL |upper = NL |admname = Previnsie Flevolaand |admtype = Previnsie |lemma = Flevolaand |0 = Nederlaand |1 = Flevolaand |2 = |map = Nederlaand Flevolaand |flag = Flevolandflag.svg }}</onlyinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} j5ssi0jlqmvri8olzroc9bxw98w61o3 10 15282 271875 261908 2013-12-07T00:57:20Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} |name = Flevolaand |top = 52.90 |bottom = 52.20 |left = 5.00 |right = 6.10 |image = Netherlands Flevoland location map.svg |region = NL-FL |type = adm1st }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|Nederlaand}} </noinclude> nk0yh01zie3rsnmw20e9l9t4mjtadlq 10 15284 261882 253247 2013-04-15T03:50:10Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q10989209]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{#switch: {{lc:{{{1}}}}} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 1 |maxlevel = 1 |acronym = OV |top = NL |upper = NL |admname = Proveensie Oaveriessel |admtype = Proveensie |lemma = Oaveriessel |0 = Nederlaand |1 = Oaveriessel |2 = |map = Nederlaand Oaveriessel |flag = Flag Overijssel.svg }}</onlyinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} dadlwycndonaaidtvqyj8vthcwiix7a 10 15285 259692 253253 2013-03-11T12:23:58Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 9 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6588033]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} |name = Oaveriessel |top = 52.90 |bottom = 52.00 |left = 5.70 |right = 7.10 |image = Netherlands Overijssel location map.svg |region = NL-OV |type = adm1st }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|Nederlaand}} </noinclude> 1x025s7wkufbqxiw6y02rwghwwqbki5 14 15287 259693 246270 2013-03-11T12:23:59Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 73 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6128695]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografiese mallen|Positiekaarte]] jbxqj8dy16g6f5hq3hr32v11hn383iv 10 15288 271709 266938 2013-12-07T00:19:45Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Noors|no|Denne brukeren har [[:Kategorie:Gebruker no|'''norsk''']] som [[:Kategorie:Gebruker no-M|'''morsmål''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker no-M]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker no-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|no-M]] </noinclude> 04bnsugvj6o0fk6472gi51yxrl6y6xh 14 15289 266152 259689 2013-05-10T16:45:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker no]] 7htg85kv3x33rm5tf628sysh4eb20w3 10 15290 271684 266963 2013-12-07T00:16:17Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel3|Zweeds|sv|Denna användare behärskar [[:Kategorie:Gebruker sv|'''svenska''']] [[:Kategorie:Gebruker sv-3|'''flytande''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker sv-3|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker sv-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|sv-3]] </noinclude> 94nbki39p1xwyj3b1nsv6oehtasrhuy 14 15291 266194 259778 2013-05-10T16:52:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker sv]] b9jn8kbjkjiklmm0lbb8lk5o5yfnqb7 10 15292 271713 266937 2013-12-07T00:20:04Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel3|Niejnoors|nn|Denne brukaren meistrar [[:Kategorie:Gebruker nn|'''nynorsk''']] [[:Kategorie:Gebruker nn-3|'''flytande''']].}} <includeonly> [[Kategorie:Gebruker nn-3|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker nn-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|nn-3]] </noinclude> c53jg20tfmw5g3et7790yweyfspblju 14 15293 266147 260716 2013-05-10T16:44:13Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker nn]] srf70diva1c05zlw26ndv5mmnjc456z 14 15294 259774 255011 2013-03-11T12:26:26Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 88 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6548305]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|nn]] 8zo75y34td7mej30rv2olvxbx8v4xpz 10 15296 271682 266964 2013-12-07T00:16:08Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Swahili|sw|Mtumiaji huyu aweza kushiriki kwa [[:Kategorie:Gebruker sw|'''Kiswahili''']] cha kiwango cha [[:Kategorie:Gebruker sw-1|'''msingi''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker sw-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker sw-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|sw-1]] </noinclude> c4oqla1iivn3nel78al2l4plwtjxf5f 14 15297 266197 259773 2013-05-10T16:52:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker sw]] 3rdneg7pxcwsixz0ckafeeopcdxxs96 14 15298 266196 261256 2013-05-10T16:52:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|sw]] n0m5fxixm2tq3n5ietsmsxq94vm4kfu 10 15299 266867 259770 2013-05-10T20:58:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel1|Esperanto|eo|Ĉi tiu uzanto povas komuniki per [[:Kategorie:Gebruker eo-1|'''baza''']] nivelo de [[:Kategorie:Gebruker eo|'''Esperanto''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker eo-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker eo-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|eo-1]] </noinclude> 9joxeek3vk341elkexb2a6oetmu9rne 14 15300 266051 259809 2013-05-10T16:16:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker eo]] lfwjs5zct5c2jczsbw1507xuwwadgjk 10 15301 259810 253257 2013-03-11T12:36:45Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 11 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6588054]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} |name = Gelderlaand |top = 52.522 |bottom = 51.731 |left = 4.989 |right = 6.834 |image = Netherlands Gelderland location map.svg |region = NL-GE |type = adm1st }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|Nederlaand}} </noinclude> mc1u23s7r7zdmuc4vb2aaukanjh1zwc 10 15302 272198 261506 2013-12-11T02:48:37Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <code><onlyinclude>cellspacing="8" cellpadding="0" class="infobox {{{class|}}}" style="font-size: 100%; border-style: solid; margin-top: 2px; margin-bottom: 2px; position:relative; {{{1|}}}"</onlyinclude></code> {{Dokumentatie}} nz6p7sjtw1yv48mhhiew4lwhe3jgray 10 15303 272197 261924 2013-12-11T02:48:26Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <code><onlyinclude>cellspacing="8" cellpadding="0" class="hintergrundfarbe1 rahmenfarbe2 infobox" style="width: 100%; font-size: 100%; border-style: solid; border-width: 3px; margin: auto; margin-top: 3px; margin-bottom: 3px; clear: both; position:relative;"</onlyinclude></code> {{Dokumentatie}} 5l4sw02f28aulwbbapqg79toh09g6ls 6 15307 153678 151981 2010-07-05T22:54:29Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == * Beschrieving: [[Pelmölle Ter Horst]] an de Regge in Riessen, Neerlaand * Welle: [http://mooiriessen.hyves.nl/album/36545818/Riessen_t_mooiste_pleatsken_oet_heel_Tweantelaand/XpPtUmLW/fotos/837494377/0/fh0p/ mooiriessen.hyves.nl] * Auteur: [http://michelv1975.hyves.nl/ Michel Voortman] * Verlof: Allinnig Wikipedie == Licentie == {{Allinnig Wikipedie}} [http://mtd1.hyves.nl/ Martin], 6 Jan 2010, 17:30 :mooien foto. Mag ik den gebroeken? http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Pelmölle_Ter_Horst [http://michelv1975.hyves.nl/ Michel], 6 Jan 2010, 17:16 :goat oe gange zok zegn : :michel voortman {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Mölle]] 0fo241gwmgmyd3ocmard7p0mxpz2twe 10 15308 271698 266951 2013-12-07T00:17:58Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Roemeens|ro|Acest utilizator poate contribui cu un nivel [[:Kategorie:Gebruker ro-1|'''de bază''']] de [[:Kategorie:Gebruker ro|'''română''']]. }}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ro-1|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ro-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ro-1]] </noinclude> mpfdchxok3ot7clfelfc568mrbmjbx9 14 15309 266172 261277 2013-05-10T16:48:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker ro| ]] c9ndqkozibrxkyce16cljj2tjplmnry 14 15310 266171 259734 2013-05-10T16:48:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|ro]] 9cs0k4puvb2yhyieezka0e302h14pss 10 15311 262087 253248 2013-04-18T04:19:57Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q11329593]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{#switch: {{lc:{{{1}}}}} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 1 |maxlevel = 1 |acronym = DR |top = NL |upper = NL |admname = Pervincie Drenthe |admtype = Pervincie |lemma = Drenthe |0 = Nederlaand |1 = Drenthe |2 = |map = Nederlaand Drenthe |flag = Flag Drenthe.svg }}</onlyinclude><noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> ixg07lxibcy6x1r1g2o1iorhaabdryb 10 15312 259733 253251 2013-03-11T12:25:01Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 11 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6588165]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} |name = Drenthe |top = 53.30 |bottom = 52.60 |left = 6.10 |right = 7.10 |image = Netherlands Drenthe location map.svg |region = NL-DR |type = adm1st }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|Nederlaand}} </noinclude> 18ppxsg7ue43a4nfblfw654ia5o2osf 10 15314 272199 267031 2013-12-11T02:49:11Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Metablad}}</noinclude><includeonly> [[Kategorie:Mallen opmaak|{{PAGENAME}}]] </includeonly> e7zi8wuudafdkskrcbzn6d43x6mrgqd 4 15315 152019 2010-06-23T18:25:28Z Erik Warmelink 513 11 waizen minder wikitext text/x-wiki == jannewaori == {{Artikel van de maond/nds-de/jannewaori}} <br /> == febrewaori == {{Artikel van de maond/nds-de/febrewaori}} <br /> == meert == {{Artikel van de maond/nds-de/meert}} <br /> == april == {{Artikel van de maond/nds-de/april}} <br /> == mei == {{Artikel van de maond/nds-de/mei}} <br /> == juni == {{Artikel van de maond/nds-de/juni}} <br /> == juli == {{Artikel van de maond/nds-de/juli}} <br /> == augustus == {{Artikel van de maond/nds-de/augustus}} <br /> == september == {{Artikel van de maond/nds-de/september}} <br /> == oktober == {{Artikel van de maond/nds-de/oktober}} <br /> == november == {{Artikel van de maond/nds-de/november}} <br /> == december == {{Artikel van de maond/nds-de/december}} 35bedvfzj469bjg9dcdhfs1r5nyubsw 0 15316 152028 152027 2010-06-23T18:54:43Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Noordse mythologie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Jegdrasiel]] [[Kattegerie:Noordse mythologie]] qj7chq8ig676ekyb7bu3a3jludr87yg 10 15317 271939 152037 2013-12-07T01:19:40Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{#switch: {{lc:{{{1}}}}} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 1 |maxlevel = 1 |acronym = FR |top = NL |upper = NL |admname = Provinsje Fryslân |admtype = Provinsje |lemma = Frieslaand |0 = Nederlaand |1 = Frieslaand |2 = |map = Nederlaand Frieslaand |flag = Frisian flag.svg }}</onlyinclude><noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 62r12qf8wrat6x82uaicj95jadqlvha 10 15318 271873 262247 2013-12-07T00:57:08Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} |lemma = Frieslaand |name = Fryslân |top = 53.60 |bottom = 52.60 |left = 4.70 |right = 6.50 |image = Netherlands Friesland location map.svg |region = NL-FR |type = adm1st }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|Nederlaand}} </noinclude> nrx6lrzk6chgxb5sstpu586unonhbgg 10 15325 259663 253601 2013-03-11T12:23:02Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6469470]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{#switch: {{lc:{{{1}}}}} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 1 |maxlevel = 1 |acronym = UT |top = NL |upper = NL |admname = Pervincie Utrecht |admtype = Pervincie |lemma = Utrecht (previnsie) |0 = Nederlaand |1 = Utrecht |2 = |map = Nederlaand Utrecht |flag = Utrecht (province)-Flag.svg }}</onlyinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} 4dw4gnfgve2kgkv9b4t9fj0v4msmd44 10 15326 259662 253602 2013-03-11T12:23:01Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 9 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6469499]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} |lemma = Utrecht (previnsie) |name = Utrecht |top = 52.4 |bottom = 51.9 |left = 4.7 |right = 5.7 |image = Netherlands Utrecht location map.svg |region = NL-UT |type = adm1st }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|Nederlaand}} </noinclude> ciubf6szn3rjbcgj72k4fo1ljuccush 10 15328 272209 266818 2013-12-11T02:58:19Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <<includeonly>noinclude</includeonly>><includeonly>{{Dokumentatie/Metablad}}</includeonly> <<includeonly>/noinclude</includeonly>><<includeonly>includeonly</includeonly>> <!-- {{DEFAULTSORT:}} [[Hulpe:DEFAULTSORT]] --> <!-- Kattegerien: [[Hulpe:Kattegerien]] --> <!-- Interwikis: [[Hulpe:Internationalisering]] --> IE MOT DE KOMMENTAREN NOG VORTHALEN <<includeonly>/includeonly</includeonly>> <noinclude> [[Kategorie:Mallendokumentatie]] </noinclude> mom395v9eh3mzygy38c3k9blugv07wr 10 15329 272217 267848 2013-12-11T03:02:04Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <noinclude> {{Dokumentatie/Metablad}} </noinclude><includeonly> <!-- {{DEFAULTSORT:}} [[Hulpe:DEFAULTSORT]] --> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} <!-- Kattegerien: [[Hulpe:Kattegerien]] --> [[Kategorie:Geografiese mallen]] </includeonly> amk5uiuydocip1tpw24czk9hartggte 14 15330 266162 259855 2013-05-10T16:46:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User pl-N}} [[Kategorie:Gebruker pl]] 44qco2kfvglkv5x6ty9z4a9pq4n6oid 0 15332 263459 259856 2013-05-04T23:39:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Eglė Jurgaitytė | geboren = [[24 jannewaori]] [[1998]] | laand = [[Litouwen]] | spraoke = [[Litouws]] }} '''Eglė Jurgaitytė''' ([[Vilnius]], [[24 jannewaori]] [[1998]]) is ne [[Litouwen|Litouwse]] zangres. In Litouwen is hee bekant van leedjes als ''Angelas'', ''Strazdas'' en ''Ela ir Bela''. Hee hef n beatje internasjonale bekandheid deur zinne deelname an t [[Junior Eurovisiesongfestival]] [[Junior Eurovisiesongfestival 2008|2008]] met zin versken ''Laiminga Diena'' woarmet he met 103 puntn ne derde plaatse kreegn, wat dus ok t heugste is wat Litouwen ooit op t Junior Eurovisiesongfestival ekriegn hef. == Leawnsbeskriewing == Sind he veer joar old was hef Jurgaitytė an meerdere meziekwedstriedn met edoan in Litouwen. Hier wör ok de biezeundere kenmarken van zinne stemme ontdekt - de meeste verskes dee he zung warn emaakt veur volwassenen. Dit zorgen det he he op ne junge leaftied al meerdere stemmetechniekn vuur volgöaiden hef eleard. Hee is dan ok de winneres van völle meziekwedstriedn oaver t hele [[Europa (continent)|Europa]], onder mear in [[Duutslaand]], [[Pooln]], [[Bulgarije|Bulgerieje]], [[Spanje]] en [[Oekraïne]]. Hee hef sind he veer was al mezieklesn van de beste Litouwse mezieklearaarn ekriegn. Hee is ok noch an ne mesiekskool, döt ballet en döt an tengeltangeln. Heezelf zegt at hee de meeste wille hef as he kan dansn, zingn, toneelspöln en optreedn vuur völle leu. In zinne vrieje tied skrif he gedichen en de tekstn veur zinne leedjes. == Oetgoande verbeendiges == * [http://www.youtube.com/watch?v=c6S2-avT_x0 Jurgaitytė dee t leedke ''Ela ir Bela'' zingen dut] * [http://www.youtube.com/watch?v=dzhkfVPExhg Jurgaitytė dee t leedke ''Laiminga Diena'' zingen dut tiedens t Junior Eurovisiesongfestival.] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Zanger]] c89dv1t9efo46mxl6ii0mbhdo70dvix 0 15334 259854 253749 2013-03-11T12:37:56Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 163 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2426]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in dit jaor == Gebeurtenissen == * De monumentenwet wordt inevoerd. == Geboaren == * [[24 jannewaori]] - [[Eglė Jurgaitytė]], ne Litouwse zangres * [[10 febrewaori]] - [[Maikel van der Vleuten]], Nederlaandsen springruter == Uut de tied == * ... {{Commonscat}} q2bwplglzehwwfk243vkrv4ucjlxvog 14 15336 291377 291312 2016-11-04T15:00:27Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Hellendoorn}} [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Regio Tweante]] s9cx9reha795wmyvlo5wk56qq96hon7 0 15337 291323 291313 2016-11-04T13:15:32Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Eeln en Rhaan]] [[Kattegerie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Heldern (Sallaand)]] [[nl:Eelen]] 1id5n2lm6dkxyvtvmsdd8uf8yjl46as 10 15339 261875 253246 2013-04-15T03:40:58Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q10987694]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{#switch: {{lc:{{{1}}}}} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 1 |maxlevel = 1 |acronym = NB |top = NL |upper = NL |admname = Previnsie Noord-Braobant |admtype = Previnsie |lemma = Noord-Braobant |0 = Nederlaand |1 = Noord-Braobant |2 = |map = Nederlaand Noord-Braobant |flag = North Brabant-Flag.svg }}</onlyinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} ltbfdp8h654ji7j67v7hrnwlhy49xgm 10 15340 259847 253250 2013-03-11T12:37:42Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 12 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6599974]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} |name = Noord-Braobant |top = 51.90 |bottom = 51.20 |left = 4.10 |right = 6.10 |image = Netherlands North Brabant location map.svg |region = NL-NB |type = adm1st }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|Nederlaand}} </noinclude> 4ykwpi1c5a1p3qyl676brl7r9gl0hb2 10 15341 271927 266752 2013-12-07T01:16:07Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Metablad}} </noinclude><includeonly> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen opmaak]] </includeonly> <noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallendokumentatie]] </noinclude> 6krhei2v3dyufqlu63f2o4yqr3hmvxk 10 15342 259848 253593 2013-03-11T12:37:44Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 12 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6469894]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} |name = Noord-Hollaand |top = 53.20 |bottom = 52.10 |left = 4.30 |right = 5.40 |image = Netherlands North Holland location map.svg |region = NL-NH |type = adm1st }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|Nederlaand}} </noinclude> idkre3j2c1qtmj3fxzbqs5wbfjih0v8 10 15343 259849 253586 2013-03-11T12:37:45Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6469491]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{#switch: {{lc:{{{1}}}}} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 1 |maxlevel = 1 |acronym = NH |top = NL |upper = NL |admname = Previnsie Noord-Hollaand |admtype = Previnsie |lemma = Noord-Hollaand |0 = Nederlaand |1 = Noord-Hollaand |2 = |map = Nederlaand Noord-Hollaand |flag = Flag North-Holland, Netherlands.svg }}</onlyinclude>{{Info ISO-3166-2/Info}} 7lerv3t2w310c6dp1xyo8popbrpokto 10 15344 271937 152363 2013-12-07T01:19:29Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{#switch: {{lc:{{{1}}}}} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 1 |maxlevel = 1 |acronym = LI |top = NL |upper = NL |admname = Pervincie Limburg |admtype = Pervincie |lemma = Limburg (Nederlaand) |0 = Nederlaand |1 = Limburg |2 = |map = Nederlaand Limburg |flag = NL-LimburgVlag.svg }}</onlyinclude>{{Info ISO-3166-2/Info}} 99qx89ppjbqxsavkvly32zenne75p2w 10 15345 271872 262057 2013-12-07T00:57:04Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} |name = Limburg |lemma = Limburg (Nederlaand) |top = 51.782 |bottom = 50.744 |left = 5.56 |right = 6.34 |image = Netherlands Limburg location map.svg |region = NL-LI |type = adm1st }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|Nederlaand}} </noinclude> 7yjxcj062blxbuf0but130hzl6ooh4k 10 15346 261888 253600 2013-04-15T04:17:34Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q10994164]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{#switch: {{lc:{{{1}}}}} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 1 |maxlevel = 1 |acronym = ZH |top = NL |upper = NL |admname = Previnsie Zuud-Holland |admtype = Previnsie |lemma = Zuud-Holland |0 = Nederlaand |1 = Zuud-Holland |2 = |map = Nederlaand Zuud-Holland |flag = Flag Zuid-Holland.svg }}</onlyinclude>{{Info ISO-3166-2/Info}} me4zcw3jzw0jrtj1b77t52wsttjck9x 10 15347 259851 253603 2013-03-11T12:37:50Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 11 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6588015]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} |name = Zuud-Holland |top = 52.40 |bottom = 51.60 |left = 3.80 |right = 5.20 |image = Netherlands South Holland location map.svg |region = NL-ZH |type = adm1st }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|Nederlaand}} </noinclude> 2lcnnz8ft1o0ba29niyd6dhh5lru1ts 10 15348 262242 253599 2013-04-22T16:01:11Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q11164236]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{#switch: {{lc:{{{1}}}}} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 1 |maxlevel = 1 |acronym = ZE |top = NL |upper = NL |admname = Previnsie Zeelaand |admtype = Previnsie |lemma = Zeeland |0 = Nederlaand |1 = Zeelaand |2 = |map = Nederlaand Zeelaand |flag = Flag of Zeeland.svg }}</onlyinclude>{{Info ISO-3166-2/Info}} mpk94c0lwhurt2f6puj1iplbschj89y 10 15349 271870 262248 2013-12-07T00:56:36Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} |name = Zeelaand |top = 51.80 |bottom = 51.10 |left = 3.30 |right = 4.30 |image = Netherlands Zeeland location map.svg |region = NL-ZE |type = adm1st }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|Nederlaand}} </noinclude> givx9icvkqsqtmv4jmrtd5s8x6fowx1 0 15355 259767 254239 2013-03-11T12:26:18Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 167 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q478595]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Tansonnhat11.jpg|250px|thumb|right|internationalen lochhaavn Tan Son Nhat]] '''Internasjonoalen vlaighoaven Tan Son Nhat''' (IATA: SGN, ICAO: VVTS) ([[Vietnamees|Vjetnamees]]: ''Sân bay Quốc tế Tân Sơn Nhất'') is [[Vietnam|Vjetnam]] zien grootste internasjonoale vlaighoaven, wat t oppervlak aangaait, sikkom 800 bunder, ien vergelieken tou de sikkom 650 bunder van [[Hanoi]] zien [[Noi Bai International Airport]] en [[Da Nang]] zien [[Da Nang International Airport]]. t Het n kappaziteit van sikkom 15-17 miljoen passezjiers per joar. Ien de joaren 30 van de [[20. aiw]] is t ontstoan as lutje vlaigvèld van de [[Frankriek|Franse]] kelonioalisten en gruide ien de joaren 50, tiedens de [[Vjetnam-oorlog]] oet tou de belaangriekste vlaighoaven van Zuud-Vjetnam. Tegenswoordeg is t oetgruid, nait allend as de grootste Vjetnamese vlaighoaven op oppervlak, mòr ook wat t aantel passezjiers aangaait (mit n aantel van over 12,5 miljoen ien 2009). Zien riekwiedte omvat baaident [[Ho Chi Minh (stad)|Ho Chi Minhstad]] as [[Dong Nam Bo]] ien t zuden van Vjetnam. De [[IATA]]-kode van Tan Son Nhat is '''SGN''' wat komt van de vrougere noam van Ho Chi Minhstad, [[Saigon]]. == Boetende hìnwieze == * [http://www.tsnairport.hochiminhcity.gov.vn/ Tan Son Nhat Airport Offisjele Webstee] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Lochvaort]] [[Kategorie:Vietnam]] cznut9sm1ftuxmndym47yywm5dv877p 10 15359 261847 234544 2013-04-15T02:32:49Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 5 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q10974450]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{#switch: {{lc:{{{1}}}}} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 1 | maxlevel= 1 | acronym = NW | top = DE | upper = DE | lemma = Noordrhain-Westfele | admname = Land Nordrhein-Westfalen | admtype = Dailstoat | 0 = Duutslaand | 1 = Noordrhain-Westfele | 2 = | map = Duutslaand Noordrhain-Westfele | flag = Flag of North Rhine-Westphalia.svg }}</onlyinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}}<noinclude> </noinclude> loctjejj3scv7atzxxehojsftbaew1t 10 15361 271879 262010 2013-12-07T00:58:57Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Nordrhein-Westfalen | lemma = Noordrhain-Westfele | top = 52.552 | bottom = 50.315 | left = 5.834 | right = 9.481 | image={{#switch: {{{2|}}} |relief=North_Rhine-Westphalia_relief_location_map.jpg |#default=North Rhine-Westphalia location map 01.svg }} | region = DE-NW | type = state }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|Duutslaand}} '''Alternativkarten:''' <gallery> image:North_Rhine-Westphalia_location_map_01.svg|Hauptflüsse und Grenzen image:North_Rhine-Westphalia_location_map_04.svg|Grenzen image:North_Rhine-Westphalia_location_map_02.svg|Mit Siedlungen image:North_Rhine-Westphalia_location_map_06.svg|Mit kleineren Flüssen, ohne Siedlungen image:North_Rhine-Westphalia_location_map_03.svg|Topographie mit Schummerung (SVG) image:North_Rhine-Westphalia_location_map_05.svg|Topographish ohne Schummerung image:North_Rhine-Westphalia_location_map_07.svg|Schummerung </gallery> </noinclude> 3738hkr00pf5l0gng11o62h95iwivaf 10 15362 271706 266941 2013-12-07T00:19:05Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel4|Occitaans|oc|Mon nivèl d'[[:Kategorie:Gebruker oc|'''occitan''']] es comparable a lo d'un [[:Kategorie:Gebruker oc-4|'''locutor natiu''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker oc-4|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker oc-4| ]] [[Kategorie:Mallen babel|oc-4]] </noinclude> r7v0v2audvm8y7cb9og07ibb2dsg40a 14 15363 271622 266153 2013-12-06T23:36:47Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker oc]] nyuotowxsictwx26btg17certxzobxv 14 15364 271613 261780 2013-12-06T23:35:56Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|oc]] 5r2vgvkmcvb6074e17gr4wg51nvgfjw 10 15365 266971 259700 2013-05-10T21:16:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel2|Oekraïens|uk|Користувач може робити внесок [[:Kategorie:Gebruker uk|'''українською мовою''']] на [[:Kategorie:Gebruker uk-2|'''середньому рівні''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker uk-2|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker uk-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|uk-2]] </noinclude> 9jkfpsk76eiu5b3em6da8b7p5qtt8y1 14 15366 266207 259699 2013-05-10T16:54:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker uk]] 4eev1ep768ov7ir0r4405qzr7j1w6qb 0 15382 152981 2010-06-29T19:07:23Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kreenk vuur de Twentse Sproak]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kreenk vuur de Twentse Sproak]] hl9dwsg2sznbe1iftrhqmui186rpfr0 10 15383 261286 201405 2013-04-02T19:26:29Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q8959460]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa (continent) <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = DE | top = DE | upper = | lemma = Duutslaand | admname = Bondsrippebliek Duutslaand | admtype = Bondsrippebliek | 0 = Duutslaand | 1 = | 2 = | map = Duutslaand | flag = Flag of Germany.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> elhmkrqunj839iox434e7nioee0gb5p 10 15384 271880 261838 2013-12-07T00:59:02Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Duutsland | top = 55.1 | bottom = 47.2 | left = 5.5 | right = 15.5 | image = {{#switch: {{{2|}}} | relief=Relief Map of Germany.png |#default=Germany location map.svg }} | region = DE | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} == Alternatieve kaarten == <gallery> Ofbeelding:Germany2 location map.svg|met revieren en meren </gallery> === Historische Gebieden === Zie ok: [[:commons:Template:Germany location map/other versions|Aandere kaarten op Commons]] </noinclude> np4tkc2vzt996cm9uqconibt7vjvbz8 10 15385 259881 252768 2013-03-11T12:38:34Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 44 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q14871]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Europa | lemma = Europa (continent) | y = 55.11 - 153.610*( cos( 52* pi/180)*sin( {{{2}}}*pi/180 ) - sin( 52*pi/180 )*cos( {{{2}}}*pi/180 )*cos( ({{{3}}}-10)*pi/180 ) ) * ( ((1 + sin( {{{2}}}*pi/180 )*sin( 52*pi/180 ) + cos( {{{2}}}*pi/180 )*cos( 52*pi/180 )*cos( ({{{3}}}-10)*pi/180 ) ) *0.5)^ -0.5) | x = 131.579*( cos( {{{2}}}*pi/180 )*sin( ({{{3}}}-10)*pi/180 ) ) * ( ((1 + sin( {{{2}}}*pi/180 )*sin( 52*pi/180 ) + cos( {{{2}}}*pi/180 )*cos( 52*pi/180 )*cos( ({{{3}}}-10)*pi/180 ) ) *0.5)^ -0.5) - (-36.388) |image={{#switch: {{{2|}}} |relief=Europe relief laea location map.jpg |#default=Europe laea location map.svg }} }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} === Alternatieve kaarten === <gallery> Ofbeelding:Europe blank laea location map.svg|Version ohne Gewässer Ofbeelding:Europe EU laea location map.svg|Europäische Union Ofbeelding:Europe natural laea location map.jpg|Physische Karte mit Bodenbedeckung und Vegetation Ofbeelding:Europe bluemarble laea location map.jpg|Satellitenbild (Bluemarble) </gallery> </noinclude> 1a61j5ee6s3k4kswy4ht29i1bflp9d4 14 15386 266369 153014 2013-05-10T17:20:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mal:Positiekaarte/Onderhold|Greutte Onbepoald]] dc9k94ys756qg7p9d58ps3nbrjjjxs1 14 15387 266368 153127 2013-05-10T17:20:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mal:Positiekaarte|Onderhold]] [[Kategorie:Wikipedie:Onderhold|Positiekaarte]] a5jf3xhc3m8rgh9bitt751htg6b326n 14 15388 292686 266715 2016-12-22T10:59:12Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie]] g9zc5nebixjijewv6kpnr2tenqhfh74 0 15392 263624 259629 2013-05-05T20:50:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Laura Omloop | geboren = [[18 mei]] [[1999]] | laand = [[België]] | spraoke = [[Nederlaands]], [[Vlaams]] }} '''Laura Omloop''' ([[18 mei]] [[1999]]) is ne [[België|Belgische]] zangeres dee ok kandidoate was veur t [[Junior Eurovisiesongfestival]] 2009 woaran hee mit edoon hef mit t versken ''Zo Verliefd'', woarin ok zin jodeltalent te heurn was. Hee verteegenwoardigen België tiedens t Junior Eurovisiesongfestival in [[Kiev]]. Hee was doar mit zinne 10 jöare de jöngste van aale deilnöamers. Mit zin versken wöd hee oetiendelek de vierde, tarwiel [[Neerlaand|Nederlaand]] de eerste plak kriegn. Veur n eerste kear in de gesjichte was t nich zo det de Oostbloklaandn aal öare stimmen noar öare noabers leet goan. Laura hoaln 113 punten en doarmit had hee dös de vierde plak ehoald. Hee kriegn vier kearn 't völle oantal (12) puntn, wat gin oander laand veur mekoar ekriegn hef. == Oetgoande verwiezingn == *[http://www.youtube.com/watch?v=Y4lOFfiVyRY&NR=1&feature=fvwp Laura Omloop zingt ''Zo Verliefd''.] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Zanger]] k2mwcry80aklon20w7kgn9zxev03nmg 0 15393 290967 271523 2016-11-02T15:26:55Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Jeroen Heubach.jpg|thumb|right|300px|Jeroen Heubach]] '''Jeroen Heubach''' ([[Eanske]], [[24 september]] [[1974]]) is nen [[Tweante|Tweantsen]] [[vootbal]]spöller, den at t grötste deel van zinne vootballoopbaan bie [[FC Tweante]] spöld hef. De leste tied is he oet ehuurd an [[N.E.C.]]. ==Loopbaan== Heubach dee vuur t eerste met Tweante met op [[11 december]] [[1994]], thoes tegen [[MVV]]. Begin tweede helfte deed he invallen vuur [[Wilfried Elzinga]]. Dree seizoenen later har he skoonwal nog mer 17 wedstrieden met edoan. Doarumme vertreuk he noar MVV um mear wedstrieden met te können doon. Bie MVV steund he twee joar in de vaste opstellige, doarnoa gung he wierumme noar Tweante. Seizoen 2008/2009 was zin 13e spöljoar bie Tweante, en hee dee zin kontrakt nog verlengen töt zommer 2010. Weenter 2009/2010 wör he oet ehuurd an N.E.C. ==Earelieste== *KNVB beker: 2001 (FC Tweante) *UEFA Intertoto Cup: 2006 (FC Tweante) == Statistieken == {| class="wikitable" ! Seizoen ! Club ! Land ! Competitie ! Wedstrijden ! Doelpunten |- | [[Earedivisie 1994/95|1994/95]] || [[FC Tweante]] || [[Ofbeelding:Flag of the Netherlands.svg|20px|border|Vlagge Nederlaand]] [[Nederlaand]] || [[Eredivisie (voetbal)|Earedivisie]] || align="center"|3 || align="center"|0 |- | [[Earedivisie 1995/96|1995/96]] || FC Tweante || Nederlaand || Earedivisie || align="center"|8 || align="center"|0 |- | [[Earedivisie 1996/97|1996/97]] || FC Tweante || Nederlaand || Earedivisie || align="center"|6 || align="center"|0 |- | [[Earedivisie 1997/98|1997/98]] || [[MVV]] || Nederlaand || Earedivisie || align="center"|28 || align="center"|0 |- | [[Earedivisie 1998/99|1998/99]] || MVV || Nederlaand || Earedivisie || align="center"|28 || align="center"|1 |- | [[Earedivisie 1999/00|1999/00]] || FC Tweante || Nederlaand || Earedivisie || align="center"|24 || align="center"|1 |- | [[Earedivisie 2000/01|2000/01]] || FC Tweante || Nederlaand || Earedivisie || align="center"|18 || align="center"|0 |- | [[Earedivisie 2001/02|2001/02]] || FC Tweante || Nederlaand || Earedivisie || align="center"|23 || align="center"|2 |- | [[Earedivisie 2002/03|2002/03]] || FC Tweante || Nederlaand || Earedivisie || align="center"|31 || align="center"|0 |- | [[Earedivisie 2003/04|2003/04]] || FC Tweante || Nederlaand || Earedivisie || align="center"|29 || align="center"|0 |- | [[Earedivisie 2004/05|2004/05]] || FC Tweante || Nederlaand || Earedivisie || align="center"|31 || align="center"|0 |- | [[Earedivisie 2005/06|2005/06]] || FC Tweante || Nederlaand || Earedivisie || align="center"|28 || align="center"|0 |- | [[Earedivisie 2006/07|2006/07]] || FC Tweante || Nederlaand || Earedivisie || align="center"|31 || align="center"|3 |- | [[Earedivisie 2007/08|2007/08]] || FC Tweante || Nederlaand || Earedivisie || align="center"|32 || align="center"|0 |- | [[Earedivisie 2008/09|2008/09]] || FC Tweante || Nederlaand || Earedivisie || align="center"|9 || align="center"|0 |- | rowspan=2|[[Earedivisie 2009/10|2009/10]] || FC Tweante || Nederlaand || Earedivisie || align="center"|0 || align="center"|0 |- | [[N.E.C.]] || Nederlaand || Earedivisie || align="center"|5 || align="center"|0 |- | colspan=4|'''Totaal'''|| align="center"|'''334'''|| align="center"|'''7''' |} ==Mooi um te weten== *Tweante-anhangers neumt um ''Heubach Hooligan''. *[[30 december]] [[2007]] spölden he zinne 250e wedstried vuur Tweante. {{DEFAULTSORT:Heubach, Jeroen}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Sporter oet Oaveriessel]] [[Kategorie:Tukker]] [[Kategorie:Voetbal]] 6evt39o63z3ac10db9v7vbh48dssh71 0 15394 153231 2010-07-01T18:11:37Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Voetbal]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Voetbal]] 21gp5c2ava8j9h13hpb3riuec1qc7zb 4 15395 267183 163349 2013-05-10T23:00:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Hier kumpt de beoordelings van de artikels die metdaon hebt. Per jurylid zallen de vier artikels heur weerding kriegen. ==Servien== Oek ik heb 't overzichte van Grönneger gebruuk, '''1''' (jammer), '''2''' (nait hail bèst), '''3''' (kon minder), '''4''' (goud ja), '''5''' (oetstekend) ===De pas van kloas=== Leuk stuk, mar neet encyclopedisch, en uterlijke verzörging is oek wat minder. {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' |- |1. Zulfschreven? | 3 |- |2. Origineel? | 4 |- |'''Stail''' |- |1. Enzyklopedisch | 1 |- |2. Opbaauw | 3 |- |3. Juusthaid | 4 |- |4. Lengte | 3 |- |5. Verzörging | 1 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' |- |1. Indrok | 5 |- |'''Totaal''' | 24 |} ===IJmuiden=== Wel encyclopedisch, veulste kort en 't Leegsaksisch is van alles deur mekaar, werschienlijk eschreven deur een Nederlaanstalige schriever. {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' |- |1. Zulfschreven? | 2 |- |2. Origineel? | 3 |- |'''Stail''' | |- |1. Enzyklopedisch | 5 |- |2. Opbaauw | 3 |- |3. Juusthaid | 4 |- |4. Lengte | 2 |- |5. Verzörging | 2 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' | |- |1. Indrok | 1 |- |'''Totoal''' | 22 |} ===Prakezeren=== Leuk onderwarp, mar neet encyclopedisch. Der is veul an de verzörging edaon, mar volgens mien is 't oek nog neet of. {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' | |- |1. Zulfschreven? | 5 |- |2. Origineel? | 3 |- |'''Stail''' |- |1. Enzyklopedisch | 3 |- |2. Opbaauw | 4 |- |3. Juusthaid | 3 |- |4. Lengte | 3 |- |5. Verzörging | 2 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' |- |1. Indrok | 5 |- |'''Totaal''' | 28 |} ===Bolnpeetr=== t Begun was goud, môr hest t oetìndelk nait ôfmoakt. Ien dit enzyklopedisch artikel haar veul meer oethoald kint, môr hest t bie enkeld n begunke lôten. {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' |- |1. Zulfschreven? | 2 |- |2. Origineel? | 4 |- |'''Stail''' |- |1. Enzyklopedisch | 5 |- |2. Opbaauw | 3 |- |3. Juusthaid | 4 |- |4. Lengte | 2 |- |5. Verzörging | 3 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' |- |1. Indrok | 4 |- |- |'''Totaal''' | 27 |} ==Droadneagel== Eerste be-eurdelingsronde, ik hebbe et oaverzicht van Grönneger ebroekt, alleneg oaver et Nedersaksies he'k mi-j beparkt tot nen indrok, umda'k gin van de varianten echt good kenne. As der diskussie ontsteet, kö'w altied nog ne ni-je ronde holden. '''1''' (jammer), '''2''' (nait hail bèst), '''3''' (kon minder), '''4''' (goud ja), '''5''' (oetstekend) ===De pas van kloas=== {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' |- |1. Zulfschreven? | 4 |- |2. Origineel? | 2 |- |'''Stail''' |- |1. Enzyklopedisch | 1 |- |2. Opbaauw | 2 |- |3. Juusthaid | 2 (Neet te kontreleern) |- |4. Lengte | 3 |- |5. Verzörging | 1 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' |- |1. Indrok | 4 |- |'''Totaal''' | 19 |} ===IJmuiden=== {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' |- |1. Zulfschreven? | 1 |- |2. Origineel? | 2 |- |'''Stail''' | |- |1. Enzyklopedisch | 4 |- |2. Opbaauw | 3 |- |3. Juusthaid | 4 |- |4. Lengte | 4 |- |5. Verzörging | 2 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' | |- |1. Indrok | 1 |- |'''Totaal''' | 21 |} ===Prakezeren=== {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' | |- |1. Zulfschreven? | 5 |- |2. Origineel? | 3 |- |'''Stail''' |- |1. Enzyklopedisch | 2 (paar kleine stuksken bunt meskien interessant veur lokale geskiedenisse) |- |2. Opbaauw | 3 |- |3. Juusthaid | 2 (neet te kontroleern, gin wellen) |- |4. Lengte | 3 |- |5. Verzörging | 2 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' |- |1. Indrok | 4 |- |'''Totaal''' | 25 |} ===Bolnpeetr=== {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' |- |1. Zulfschreven? | 2 |- |2. Origineel? | 5 |- |'''Stail''' |- |1. Enzyklopedisch | 5 |- |2. Opbaauw | 4 |- |3. Juusthaid | 4 |- |4. Lengte | 4 |- |5. Verzörging | 3 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' |- |1. Indrok | 4 |- |- |'''Totaal''' | 31 |} ==Grönneger== '''1''' (jammer), '''2''' (nait hail bèst), '''3''' (kon minder), '''4''' (goud ja), '''5''' (oetstekend) ===De pas van kloas=== Leuk stok, môr nait enzyklopedisch. Joe hebben gain verzörging doan en oetìndelk môr twij wiezegens môkt. Wie hebben joe nog tips geven, môr dij hebben joe nait opvôlgd. Joen Leegsaksisch komt aans wel goud op mie over. {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' |- |1. Zulfschreven? | 4 |- |2. Origineel? | 4 |- |'''Stail''' |- |1. Enzyklopedisch | 1 |- |2. Opbaauw | 4 |- |3. Juusthaid | 2 |- |4. Lengte | 3 |- |5. Verzörging | 1 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' |- |1. Indrok | 4 |- |'''Totaal''' | 23 |} ===IJmuiden=== Wel enzyklopedisch, môr veur zo vèr ik zain kin is t hail slecht Leegsaksisch. Ook is t veuls tou kört. {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' |- |1. Zulfschreven? | 2 |- |2. Origineel? | 3 |- |'''Stail''' | |- |1. Enzyklopedisch | 5 |- |2. Opbaauw | 3 |- |3. Juusthaid | 4 |- |4. Lengte | 2 |- |5. Verzörging | 2 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' | |- |1. Indrok | 1 |- |'''Totoal''' | 22 |} ===Prakezeren=== Leuk onderwaarp, môr nait enzyklopedisch. Der is veul aan de verzörgen doan, môr volgens mie is t ook nog nait ôf. Dat is aan wel tou loat. t Dunkt mie dat joe prima ien stoat binnen om n goud enzyklopedisch artikel tou schrieven, veuraal ook omdat joen Leegsaksisch zo vèr ik zain kin oetstekend is. {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' | |- |1. Zulfschreven? | 5 |- |2. Origineel? | 3 |- |'''Stail''' |- |1. Enzyklopedisch | 3 |- |2. Opbaauw | 4 |- |3. Juusthaid | 2 |- |4. Lengte | 3 |- |5. Verzörging | 2 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' |- |1. Indrok | 5 |- |'''Totaal''' | 27 |} ===Bolnpeetr=== t Begun was goud, môr hest t oetìndelk nait ôfmoakt. Ien dit enzyklopedisch artikel haar veul meer oethoald kint, môr hest t bie enkeld n begunke lôten. {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' |- |1. Zulfschreven? | 2 |- |2. Origineel? | 4 |- |'''Stail''' |- |1. Enzyklopedisch | 5 |- |2. Opbaauw | 3 |- |3. Juusthaid | 4 |- |4. Lengte | 2 |- |5. Verzörging | 3 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' |- |1. Indrok | 4 |- |- |'''Totaal''' | 27 |} ==Woolters== '''1''' (jammer), '''2''' (nait hail bèst), '''3''' (kon minder), '''4''' (goud ja), '''5''' (oetstekend) ===De pas van kloas=== Mooi verhaal, mer iej liekt nit te begriepn woer as Wikipedia vuur bedoold is. Net as wat Grönneger zegt, t is n blok tekst zoonder völle opmaak, woerduur t meender toogaankelik is. Normaalgesprökn met alle (semi)-akademiese skriewerieje löt n skriewer dr zikzelf oet, en det is de bedolige op wikipedia net zo. {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' |- |1. Zulfschreven? | 4 |- |2. Origineel? | 5 |- |'''Stail''' |- |1. Enzyklopedisch | 1 |- |2. Opbaauw | 5 |- |3. Juusthaid | 1 |- |4. Lengte | 2 |- |5. Verzörging | 1 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' |- |1. Indrok | 5 |- |'''Totaal''' | 24 |} ===IJmuiden=== Froai kört. Good encyklopedies, ofwal dreuge feitn. Dr zit nit echt ne liene in; de leste zinne har ook de doarde zinne könn wean. t Plat keump op mie wat gemaakt oawer. {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' |- |1. Zulfschreven? | 4 |- |2. Origineel? | 2 |- |'''Stail''' | |- |1. Enzyklopedisch | 4 |- |2. Opbaauw | 2 |- |3. Juusthaid | 5 |- |4. Lengte | 3 |- |5. Verzörging | 3 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' | |- |1. Indrok | 2 |- |'''Totoal''' | 25 |} ===Prakezeren=== t Ärtikel is nit encyklopedies. t Lik mie ook too det t nog nit kloar is. Feaitelik zol t ärtikel in lecht aandere vörm better pasn as oonderdeel van n artikel oawer oewzelf. Den titel dekt de inhoold nit echt; ik zol t zelf "beekdal" eneumd hebn. Normaalgesprökn met alle (semi)-akademiese skriewerieje löt n skriewer dr zikzelf oet, en det is de bedolige op wikipedia net zo. t Plat lik mie prima en natuurlik, mer Ankomer mut nog eawn op de riege kriegn wo at hee t daleskriewn wil, en ook mear andacht vuur leasteekns. {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' | 3 |- |1. Zulfschreven? | 5 |- |2. Origineel? | 3 |- |'''Stail''' |- |1. Enzyklopedisch | 2 |- |2. Opbaauw | 3 |- |3. Juusthaid | 2 |- |4. Lengte | 2 |- |5. Verzörging | 1 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' |- |1. Indrok | 5 |- |'''Totaal''' | 26 |} ===Bolnpeetr=== t Artikel is good encyclopedies, mer vuur t mooie völs te kort, neet of. n Opmaak is good en t plat is natuurlik, mer hef toch wat vrömde dinge: zo wordt "uut" en "oet" duur mekoar gebroekt, en de woardgeslachen zeent neet allemoal good. {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' |- |1. Zulfschreven? | 3 |- |2. Origineel? | 4 |- |'''Stail''' |- |1. Enzyklopedisch | 5 |- |2. Opbaauw | 3 |- |3. Juusthaid | 5 |- |4. Lengte | 1 |- |5. Verzörging | 4 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' |- |1. Indrok | 4 |- |- |'''Totaal''' | 29 |} ==Ni'jluuseger== '''Mit de antiekening det ik dan 't liefst de schrievers van de twei encyclopedische stokkies mit mekare een priesien zie kriegen.''' '''1''' (jammer), '''2''' (nait hail bèst), '''3''' (kon minder), '''4''' (goud ja), '''5''' (oetstekend) ===De pas van kloas=== {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' |- |1. Zulfschreven? | 3 |- |2. Origineel? | 3 |- |'''Stail''' |- |1. Enzyklopedisch | 1 |- |2. Opbaauw | 2 |- |3. Juusthaid | 3 |- |4. Lengte | 3 |- |5. Verzörging | 1 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' |- |1. Indrok | 3 |- |'''Totaal''' | 19 |} ===IJmuiden=== {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' |- |1. Zulfschreven? | 5 |- |2. Origineel? | 2 |- |'''Stail''' | |- |1. Enzyklopedisch | 5 |- |2. Opbaauw | 4 |- |3. Juusthaid | 5 |- |4. Lengte | 2 |- |5. Verzörging | 1 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' | |- |1. Indrok | 2 |- |'''Totoal''' | 26 |} ===Prakezeren=== {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' | |- |1. Zulfschreven? | 5 |- |2. Origineel? | 2 |- |'''Stail''' |- |1. Enzyklopedisch | 1 |- |2. Opbaauw | 2 |- |3. Juusthaid | 3 |- |4. Lengte | 3 |- |5. Verzörging | 2 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' |- |1. Indrok | 5 |- |'''Totaal''' | 23 |} ===Bolnpeetr=== {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' |- |1. Zulfschreven? | 5 |- |2. Origineel? | 3 |- |'''Stail''' |- |1. Enzyklopedisch | 5 |- |2. Opbaauw | 3 |- |3. Juusthaid | 5 |- |4. Lengte | 1 |- |5. Verzörging | 1 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' |- |1. Indrok | 5 |- |- |'''Totaal''' | 28 |} ==Totoal== ===De pas van kloas=== {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' |- |1. Zulfschreven? | 18 (3 + 4 + 4 + 4 + 3) |- |2. Origineel? | 18 (4 + 2 + 4 + 5 + 3) |- |'''Stail''' |- |1. Enzyklopedisch | 5 (1 + 1 + 1 + 1 + 1) |- |2. Opbaauw | 16 (3 + 2 + 4 + 5 + 2) |- |3. Juusthaid | 12 (4 + 2 + 2 + 1 + 3) |- |4. Lengte | 14 (3 + 3 + 3 + 2 + 3) |- |5. Verzörging | 5 (1 + 1 + 1 + 1 + 1) |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' |- |1. Indrok | 21 (5 + 4 + 4 + 5 + 3) |- |'''Totaal''' | 109 |} ===IJmuiden=== {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' |- |1. Zulfschreven? | 14 |- |2. Origineel? | 12 |- |'''Stail''' | |- |1. Enzyklopedisch | 23 |- |2. Opbaauw | 15 |- |3. Juusthaid | 22 |- |4. Lengte | 13 |- |5. Verzörging | 10 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' | |- |1. Indrok | 7 |- |'''Totoal''' | 116 |} ===Prakezeren=== {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' | |- |1. Zulfschreven? | 25 |- |2. Origineel? | 14 |- |'''Stail''' |- |1. Enzyklopedisch | 11 |- |2. Opbaauw | 16 |- |3. Juusthaid | 12 |- |4. Lengte | 13 |- |5. Verzörging | 9 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' |- |1. Indrok | 24 |- |'''Totaal''' | 129 |} ===Bolnpeetr=== {| class="prettytable" style = "border: 1px solid silver;" ! Kriteriom ! Punt (Kommentoar) |- |'''Onderwaarp''' |- |1. Zulfschreven? | 14 |- |2. Origineel? | 20 |- |'''Stail''' |- |1. Enzyklopedisch | 25 |- |2. Opbaauw | 12 |- |3. Juusthaid | 22 |- |4. Lengte | 10 |- |5. Verzörging | 14 |- |'''Kwaliteit Leegsaksisch''' |- |1. Indrok | 21 |- |- |'''Totaal''' | 142 |} ==Priesuutrieking== Grönneger, ik kom op twei punties verschil mit oen scoretelling uut, mar de völgorde blif geliek: Bolnpeetr wint, dan Prakezeren, dan IJmuiden, dan De pas van kloas. Wi'j kunt dizze uutkomst op de ziede van de Schriefwedstried zetten en, mi'j dunkt, ze dan allemaole een priesien geven, al naor gelang uut welke streek ze koomt en wat oenze sponsors ter beschikking wilt stellen. De dielnimmers zolden dan wal véur een bepaolde datum heur naam en adres mutten faciliteren. Wi'j kunt ok beslissen um alleen de winnaor een pries te geven, mar mit vier priezen hej misschien meer kaans det ze mitan blieft doen... Wat ducht oe mit mekare? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 16:59, 2 okt 2010 (CEST) :Hest geliek, mor behaalve Tristan hebben wie de dailnemers al n poar moand nait weer zain hierzoot. Dus ain pries liekt mie goud genog. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:34, 5 okt 2010 (CEST) ::De winnaar is [[Gebruker:Netvan'nbuks]], ien van de schrievers die heur nog niet weer hebt laoten zien. Daorumme de'k veurstelle um an iederiene een pries uut te langen (as ze temiensen heur contactgegèvens deurgeeft). Wel dus warkelijk een iensdagsvlieg was en zien gebrukersziede niet meer bezuukt, zal dus zien gegèvens ok niet achterlaoten. Daor muw 't dan wal as jury mit iens wèden, dus laot oe eem heuren allemaole. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:16, 9 okt 2010 (CEST) :::Met eens, oetslag neumen op de skriefwedstried, en n berichjen op de gebrukersziede van de delnemmers met n mailadres (he'w dat trouwens?) woar-t ze zich könt melden. Wee-t zich binnen, zeg 2 tot 4 wekke meldt, krig n pries. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 01:35, 10 okt 2010 (CEST) ::::Ik zin t dr ook met eens. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 03:49, 10 okt 2010 (CEST) [[Kategorie:Skriefwedstried artikels|!{{FULLPAGENAME}}]] ixdrg2lwa34s9iynnfbvnem4lwss4r7 0 15396 279249 274581 2015-03-27T16:53:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in dit jaor == Gebeurtenissen == * [[Normaal]] wöd op-ericht * [[25 april]] - [[Anjerrevolusie]] in [[Portugal]] * [[6 meie]] - Oftreden van [[Willy Brandt]] as bondskanselier van [[West-Duutslaand]] * [[15 juli]] - Militaire staotsgrepe op [[Cyprus]], woarnoa [[Turkije]] op [[20 juli]] ingrip * [[10 september]] - [[Guinee-Bissau]] wonnen onofhankelijk van [[Portugal]] * [[12 september]] - [[Haile Selassi]] wöd of-ezet as keizer van [[Ethiopië]] == Geboaren == * [[24 september]] - [[Jeroen Heubach]], nen Tweantsen vootbalspöller, den bie FC Tweante spöld hef * [[3 oktober]] - [[Marianne Timmer]], skeuvelloopster, Olympies kampioene * [[11 november]] - [[Jarno Hams]], Twaentsen krachtsporter == Uut de tied == * [[8 meert]] - [[Wim Sonneveld]] (56), Nederlaansen grappenmaker * [[Frans Roes]] (72), [[Achterhook]]sen skriever. bi5aqnflbzmayuglep8jxajy5o2h78b 14 15397 266223 181585 2013-05-10T16:56:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki __NOGALLERY__ [[Kategorie:Ofbeelding]] q6yibcnpqn3a3qavb30qd72o5j7o528 14 15398 266367 153384 2013-05-10T17:20:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mal:Positiekaarte/Onderhold|Nederlaand/Gin region]] 4pf0df9i9lk06097ufk4dewxd7z2mmn 0 15403 259658 253744 2013-03-11T12:22:55Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 164 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2475]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in dit jaor == Gebeurtenissen == * [[25 jannewaori]] - [[Idi Amin]] zet via een coup [[Milton Obote]] of en wonnen prissedent van [[Oeganda]]. * [[15 febrewaori]] - Groot-Brittannië schakelt over op 't decimaole muntstelsel. * [[3 september]] - [[Qatar]] wonnen onofhankelijk van [[Verienigd Keuninkriek|Groot-Brittannië]]. * [[16 december]] - [[Bahrein]] wonnen onofhankelijk van [[Verienigd Keuninkriek|Groot-Brittannië]]. * [[16 december]] - [[Bangladesh]] wonnen onofhankelijk van [[Pakistan]]. == Geboaren == * [[9 jannewaori]] - [[Marc Houtzager]], springrieder * [[17 meie]] - [[Máxima Zorreguieta]], vrouw van Prins Willem-Alexander * [[8 juni]] - [[Gijs Jolink]], Achterhooksen muzikaant en leedjesskriever * [[10 juli]] - [[Diederik Samsom]], liesttrekker van de PvdA * [[3 november]] - [[Edda Schnittgard]], Duutse zangeres, grappenmaakster en schriefster == Uut de tied == * [[31 december]] - [[Johannes Sass]], Platduutse taelwetenschopper. ery6p1vx5rsdnm73d8perh8t3uqjx9o 0 15404 263804 259660 2013-05-05T21:33:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Soka''' is ne slim ritmiese muziekstiel oet t [[Karibies gebeed]], wat is ontstoan op t [[eilaand]] [[Trinidad en Tobago]]. n Naam is feaitelik ne samenvoging van '''''So'''ul'' '''''Ka'''lypso'', wat verwis noar de [[Kalypso]] den't duur [[Afrika]]anse slawen is met enömmen noar de Karibiese eilaanden. De beaide stielen lignt kort bie mekoar, met as oonderskeaid det soka mear ellektroniese instrumeanten gebrok. Soka is ne mengvörm van Afrikaanse en [[Oost-Indië|Oost-indiese]] ritmes. t Belangriekste kenmoark is t slagwoark: ne [[bassdrum|grote tromme]] den't tooverdan de moate slöt, en n synkopies figuur van de [[kleaine tromme]] den at doar tegenin geet volgens t reuster wat hiereunter steet: :|x . . . x . . . x . . . x . . . | :|. . . x . . x . . . . x . . x . | Doar komt vake nog kleaine biejinstrumeanten bie. As groondlegger van disse muziekstiel wörd meesttieds [[Lord shorty]] (offisjelen naam ''Garfield Blackman'') an ewezen. Den köm in [[1973]] met t eerste sokanommer "Indrani". [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: meziekstiel]] 2u4yocmugw0gb1u2ubo5tu2747lolxu 0 15405 153454 2010-07-03T23:41:27Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Soka]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Soka]] sajita0hirttknu84nfvodyk5ppmwt2 0 15406 291189 270425 2016-11-03T16:17:09Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Kamperveen.gif|thumb|250px|Kamperveen]] '''Kamperveen''' is n polder en veurmaolige gemeente in t zuden van de stad [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] in de [[Nederlaand]]se provinsie [[Oaveriessel|Overiessel]]. t Be-eurt sinds 2002 tot de gemeente Kampen, toen de gemeenten [[Iesselmuden]] en Kampen samen-egaon bin. Tot 1937 was t n zelfstaandige gemeente. t Is ook de name van n klei-op-veengebied dät vanof ongeveer [[1200]] nao Christus ontgonnen is. Kamperveen ef drie buurtskappen: [[De Zaande]], [[Zuudeinde]] en [[Ogeweg]]. Disse buurtskappen ebben alle drie n eigen identiteit binnen de streek. Zuudeinde leunt meer op t kortbi'j elegen [[Oosterwolde (Gelderlaond)|Oosterwolde]] terwiel De Zaande altied al ekenmärkt wördt deur zien ligging an de [[Ank]], n ziedtakke van de rivier de [[Iessel]]. De Ogeweg ef, net as Zuudeinde, n kärke en n skole en ligt midden in de streek. Verspreid tussen disse drie kernen liggen veule boerenbedrieven die veural biesten olden. {{Coordinate|NS=52/30/29/N|EW=5/55/50/E|type=city|region=NL-OV}} {{Kampen}} {{Dialekt|sdz|Kamperveen|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Kampen]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] lid7oo4mdt58wn4fbly4fbh245cisuj 14 15407 266473 153499 2013-05-10T18:08:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding|Logo]] p8deyt69k72qrszvah7ahzlk01qsufw 14 15408 266479 153525 2013-05-10T18:09:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding|Roadhuus]] ctoy430x8nm4cg8lts1nwnyt9idoce1 4 15409 194793 194476 2011-06-21T18:35:19Z Servien 7 [[Wikipedie:De praothoek/Archief/4]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Praothoek/Archief/4]] wikitext text/x-wiki == Vierduzend artikels == Ik schreef hierboaven: ''Ik stelle veur de'k binnenkört een kört parsberichien opstelle oaver Wikipedie, in 't besunder oaver een ni'j aspect as de ni'jsberichten (as 't wat egruuid is).'' Det kuw misschien in 't kader doen van vierduzend artikels, waor ik zie dew op ofgaot. As iene nog meer ideëen hef veur 't könnig maken van dizze Wikipedie, laot mar heuren. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 20:57, 25 okt 2009 (CET) :Ja loa'w t der is oawer hebben. Wat ik toertieds bie RTV Oost edoan hebbe, kan natuurlik ook bie RTV Gelderlaand en al dee aandere lokale stesjons. Ik doo ook de PR bie oonze muziekverenige, en van doaroet he'k n antal adressen van lokale kreantjes, misskien mut ieleu de lokale kreantjes van bie oeleu eawen duurspitten op redaksie-postadressen. Lokale kreantjes mut t vake hebben van de berichten dee't de gewone leu opsteurt, dus dan zi'j der wisse van det ze t ook plaatst, op vuurwearde de'j t bietieds opsteurt. :Net eawen iets van t oonderwoarp ofwiekend: Wat mut der allemoal in det pärsbericht kommen? - 4000 ärtikels, Nedersaksisch Beluusteren, 1000 ärtikels in t joar (toch?) met 5 man, det is toch nen besten lap woark, oproop vuur nieje anwas... wat weet ieleu nog? --Woolters [[Speciaal:Biedragen/212.45.63.106|212.45.63.106]] 21:54, 25 okt 2009 (CET) ::De ni'jsberichten, de discussies die vake de ienige discussies op 't hiele internet bint oaver dizze onderwarpen, de artikels zoaw die verzamelt op [[Portaol:Nedersaksische cultuur]], 't idee van een Nedersaksische identiteit det hier vanzölf een beetien gruuit aj de streektalen van Grunning töt de Achterhoek in ien taaleditie doet... misschien Nedersaksisch beluustern juust weer niet, umdet niet alles van OenBuus d'r legaal opstiet (al gaore wi'j d'r netuurlijk vanuut van wal). [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:02, 25 okt 2009 (CET) :::Vieleu kriegent ook n vinger in de pap van de spellingsorganisasies, umdet vie vuur spellingsproblemen komt woer at zee nog nit oawer noa edacht hebt, umdet vie t Neersassies op ne nieje manere toopast. Det zöalt ze nit willen weten, mear toch is t zo. Ik deanke det nums zovölle oawer de sproake noadeankt as vieleu hier doot. --Woolters [[Speciaal:Biedragen/87.195.82.223|87.195.82.223]] 23:00, 25 okt 2009 (CET) :::: De grootste webstea in et Nedersaksies op et internet, met n oetgebreid Nedersaksies woordenbook, met de meeste informatie oaver de grammatika, spellen, kultuur en geskiedenisse van et Nedersaksies op ene plaatse, met uniek kaartmateriaal ovver de verskeidene varianten. En dat alles op n manere dee-t ni-jmoods en helemoal van disse tied is: op et internet, interaktief (iederene kan der an metdoon) en volop ruumte tot diskussie. Doar woar bestoande websteas oaver et Nedersaksies vake versnipperd bunt en weinig ruumte tot oaverleg geft, löt disse webstea zeen dat as de Nedersaksen de köppe bi-j mekare stekt, en wat wieter kiekt as et eigen darp, der ne bulte bereikt kan wodden, en da'w völle van mekare könt leren. Et Nedersaksies mot neet blieven hangen in vrogger tieden, of alleneg bestemd veur boeren. Disse webstea is n perfekt veurbeeld van hoo et ok kan: metgoan met de ni-je media, en oaver alle meugeleke onderwarpen, moar toch de typiese nuchterheid en gemeudelekheid beholden. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:10, 26 okt 2009 (CET) :::::t Is ja krek wa'j doar zeggent. :). -Woolters [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 01:06, 26 okt 2009 (CET) == Systeemteksen dee liekeleens bin == Huj, effen gauw een berichjen um julen weten dat de gebruker ''SieBot'' tiejelijk beheerdersrechen hef ekregen um mien een bietjen te helpen bie 't vortdoon van systeemteksen dee liekeleens bin op translatewiki.net. De reden daorveur is da-k dan mar vanof een plekke de systeemteksen hoef an te passen. Groeten {{User:Servien/Haandtekening}} 11:14, 26 okt 2009 (CET) == Geklieder en vandoalisme == Zol t gain idee wezen mallen aan tou môken woarmit wie mìnsken aantoalen kinnen op heur gedrag? Op nl.wikt hebben wie twij mallen, ain veur mìnsken dij nait goud waiten wat of dat zie doun, en dij mangs os projekt willen kommen helpen. Twaide is veur mìnsken dij allaineg vandoal spelen kommen. Dan kinnen mìnsken noadat zie n inzeggen had hebben zulf uutmôken of dat zie zulf stoppen of dat zie n blok neudeg hebben. Joe kinnen t [[:nl:wikt:Overleg gebruiker:81.204.114.118|hier]] en [[:nl:wikt:Overleg gebruiker:84.194.226.161|hier]] zain. Wat dìnken joe? k Docht dat zoiets der hier nog nait is. En zai mouten neturelk aanpast worden veur dizze Wikipedie. [[Gebruker:Grunnen|Grunnen]] 12:36, 29 okt 2009 (CET) :Dat veur vandaolen dat he-w al <nowiki>{{Rag}}</nowiki>, mar dee aandere dat he-w nog neet, mar dat aandere is meschien oek wel hendig. [[Gebruker:Servien|Servien]] 12:48, 29 okt 2009 (CET) == biejeenkomst stoatusverheuging Neersassies == Vriedag n 30sten oktober (moarn dus) wörd der n biejeenkomst eheulden in t Saxion, oawer de stoatusverheuging noar t 3de nivoo van t Europeses haandvest. Ik har t wal in t zinne um doar eawen hen te goan, mear misskien det ieleu doar ook nog wal oren noar hebt: ''Saxion Hogeschool Enschede,'' <br> ''M. H. Tromplaan 26 te Enschede,''<br> ''tel. O53-4871111''<br> ''Het schoolcomplex ligt schuin tegenover het NS station.''<br> ''Datum: 30 oktober, van 10.00 uur tot ca. 14.00 uur.'' ''Toegang: gratis, inclusief lunchbuffet.'' Vuur n oawerzicht, kiekt hier: http://www.annevandermeiden.nl/index-filer/Page1155.htm [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 15:31, 29 okt 2009 (CET) :Hè potdosie, mannen mu-k naor 't ziekenhuus, aanders ha-k der wè bie willen ween! Wa-k veural zol willen weten is de spelling, plaosnaamborden en onderwies. Ik viene dat a-j bieveurbeeld Enschedee binnenriejen wel mooi um te zien dat 't daor ''Eanske'' heet. Aanders mu-j mien spelling mar anbevelen ;-) en a-j nog es een vrage maggen stellen mu-j es vragen naor [[SONT]] waorumme of dat zo dood is. {{User:Servien/Haandtekening}} 15:54, 29 okt 2009 (CET) ::Hmm, klunk wal interessant, moar a'k noo nog bi'j mienen baas an kom drieten, da'k der morn neet bunne, wöd e doar neet heel bli'j van, dus dat geet oaver. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 21:10, 29 okt 2009 (CET) :::Dan heuld t rap op ja. Non, ieleu hebt nit heel völle mist, want t was n hoop gekuierte, mear der wör feaiteliks niks niejs verteeld. Woer t op dale köm: ne heugere erkenning betekent ne gröttere subsidie, en kan ne zelfbeeldverbettering lösmaken. Mear nit iederene was t der met eens; A'j Neersassies in t oonderwies weelt kriegen, betekent det de'j ne keuze mut maken vuur bepoalde vörme van t Neersassies, wat automaties oetsloeting van aandere vörme betekent. Mear doar kö'j as wierwoord op gewen det iedere skole wier zelf mag bepoalen wat vuur soort a'j anbeedt, of de'j as onderdeel van t oonderwies ne aparte kursus oawer "''soorten plat''" geewt. Hans Gerritsen, n gedeputeerden van Cultuur oet Grönningen, gung t hele spulken, en t oonderzeuk ''Nedersaksisch waar het kan'' anbeden an de stoat, en t zal mie beniejen wat der van keump. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 15:10, 1 nov 2009 (CET) ::::[http://www.tctubantia.nl/regio/twente/5737590/Twents-t-medicijn-tegen-vele-kwalen.ece hier] he'j trouwens n verslag van t hele spul. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 15:14, 1 nov 2009 (CET) == gedichten == k Las hier guster aargns gedichten dij joe omzet haren, over n man dij allenig ien baargen laifde en noe kommandeerd wordt deur butenòfsters dij zien laand inpikken willen. Môr k kin t nait weervinden. Wait aine hier woar of dat stoat? Bedankt [[Gebruker:Grunnen|Grunnen]] 18:27, 29 okt 2009 (CET) :[[Overleg_gebruker:Servien/Archief4#Translation_of_a_short_story]] [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 18:51, 29 okt 2009 (CET) ::Mooi :) [[Gebruker:Grunnen|Grunnen]] 19:19, 29 okt 2009 (CET) == Kultuur of cultuur, dialect of dialekt? == Et bi-jskrift van Ni'jluseger brech mi-j der weer op: veur et nl is et wal dudelek, moar woarumme skrieft wi'j 'Nedersaksische cultuur', as et Duuts en Plattduuts en Deens kultuur skrieft? I-j hebt natuurlek altied n spanningsveld tussen etymologie en (lege) orthografie. Moar dan zo'k lever zeggen, as et Duuts of Plattduuts al nen k hebt woar et nl nog nen c hef, dan hol moar een k an, in plaatse van verplicht noar et nederlands te kieken, dus zovölle meugelek k, behalve as et neet meer herkenboar is (komputer vind ik bi-jveurbeeld n twiefelgeval). Loat moar heuren, hoo denk i-j deroaver? [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 21:23, 29 okt 2009 (CET) :k begriep al nait woarveur iet t Nederlaands dij c nog nait vortdoan is, en gebruuk t zo waaineg as meugelk. Ok ien t Grunnegs (mouten joe wol waiten dat aal t Grunnegs dat k schreven heb hier tou lezen is). Môr k bin den ok gain veurstander van de c. Groeten [[Gebruker:Grunnen|Grunnen]] 21:37, 29 okt 2009 (CET) ::Ik voege mi'j in dizzend naor de officiële Drèentse schriefwieze, mar ik mutte zeggen de'k niet meer zo wakker ligge van spelling, d.w.z. van peugings um wat an de staotus quo van versnipperde schriefwiezes te doen. As 't eerst 't Vosbarger symposium en later SONT niet lokten um een veriende Nedersaksische schriefwieze te kriegen, wel bin ikke? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:54, 29 okt 2009 (CET) :::Ik volge de Iesselakkedemiespelling en ik prebere daor zo min meugelijk van of te dwaolen. De Iesselakkedemiespelling schrif een c veur (umdat 't zo veul meugelijk op 't Nederlaans an mut sluten) mar ik bin 't der neet helemaole mee eens. As der een aandere spelling kump vie-k dat oek goed mar ik bin neet zo van 't halve wark. Zoksoort verschillen zu-j totda-w één gelieke spelling hemmen houwen. {{User:Servien/Haandtekening}} 23:45, 29 okt 2009 (CET) ::::Zo min meugelik c hier: cultuur=kultuur, dialect=dialekt, ceanten=seanten, speciaal=spesjaal, ezw. --Woolters [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 01:15, 30 okt 2009 (CET) :::::'t Prebleem is dat a-j ''spesjaal'' typen da-j dan uutspreken as ''spə·sjaal'' i.p.v. ''spee·sjaal'' of ''spì·sjaal'' {{User:Servien/Haandtekening}} 11:55, 30 okt 2009 (CET) Is t traauwens nait aansom? Dat t Nederlaands onder ienvloud van t Engels, Fraans en t Latain weer n c nomen het? Môr goud, joa ik bin der ook veur om dit soort zoaken tou verainen. En de k is van oorsprong de kontinìntoale k. De c was vrouger ts (liek as nou nog ien t Duuts en de Sloavische toalen). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:53, 30 okt 2009 (CET) :::::@Servien: mear vie sprekt t ook oet as ''spə·sjaal''. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 14:55, 30 okt 2009 (CET) ::Bie os is t ''speeisjoal'' ([speɪʃɔːl]). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:58, 30 okt 2009 (CET) :::@Woolters: verasjes, noen je 't zegen da's net as mit n'''e'''tuur, spìsjaal is over-eartikeleerd ;-). {{User:Servien/Haandtekening}} 17:43, 30 okt 2009 (CET) ::::Grönneger 1 skreef: ''De c was vrouger ts''. ::::Meen i'j hier in et nederlands of Nedersaksies of in et Latien? Veur et (old)-Latien geet dat in ieder geval neet op. In duustere olde tieden he'k n paar joar Griekse en Latiense lessen ehad, en ons wodden eleerd dat de klassieke Romienen den c as k oetsprokken. Dus Julius Caesar wodden oet-esprokken as Joelioes Kaisar (doar kump ons woord keizer trouwens vandan) en neet as tsjaisar of sesar. Doarnoa hef de c zich in et Italiaans ontwikkeld tot tsj (veur e of i, bv tsjello) of k (capice) en in et Spaans en Frans(ce n'est pas, en neet tsje nè pa, en car) tot s of k. Et karklatien hef ok ts(j) veur e of i, moar is dus ne latere ontwikkeling. Veur mi-j is neet helemoal dudelek of et karklatien be-invleud is deur et Italiaans, of dat et Latien den s oet de c hef ontwikkeld, moar ik denke umdat ok et Frans en Spaans dee verandering van k noar s achtege klanken hebt, dat et Latien van k veur e of i noar tsj of s is egoane, woarnao de ofsplitsing noar Itiliaans, Spaans, Frans enzowieter hef plaats-evonden, moar dat kan'k neet onderbouwen. ::::Doarnoast, a'j et etymologies zuver wilt doon, mo'j alle Griekse woorden met nen k skrieven. Bi'jveurbeuld et woord Collosseum kump van et Latien Collossus, moar da's weer ne transskriptie noar et Latien van et old Griekse kollossos (met kappa, dus k). In et olde Latien kon de klank k eskreven wodden as q (que), c of k, woarbi'j de k op twee woorden noa helemoal deur c is verdrongen. ::::En wat wieter nog wal mooi is um te wetten, is dat in alle Germaanse sproaken de Latiense c deur k is vervongen, behalve et Engels en et Nederlands. Veur et Engels kump dat vanoet et old-Kelties, woar de skriefwieze van den k-klank van et Laties is oaver-enommen. Woarumme en wanneer de andere Germaanse sproaken op k bunt oaver-egoane, of nooit bunt ewest, wet ik neet, doar zo'k geerne nog wat meer oaver willen wetten, moar dat lik mi-j n argument te meer um neet noar et Nederlands te kieken, moar noar de andere Germaanse sproaken [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 01:05, 31 okt 2009 (CET) (den noo dech, da's toch nog n heel verhaal ewodden op n laten aovend) :::::k Docht dat c veur e en i ien t loate Latain (om en bie 400 n.K.) eerst tsj worden is. Behaalven ien t Sardinisch woar k-klaank tot nou aan tou beholden bleven is. Aal aandre Latainse (Romoanse) sproaken hebben dij tsj-klaank of n klaank dij doaruut ontstoan is. Dus Fraanse s komt van Loatlatain tjs, net as Spoanse s/th-klaank, en as t goud heb is t ien Roemeens ts worden, môr dat wait k nait zeker. t Kerklatain is deur t Italjoans beïnvloed worden. Aanders mosten zie Cicero uutspreken as Kikero, môr dat doun zie nait. [[Gebruker:Grunnen|Grunnen]] 10:52, 31 okt 2009 (CET) :::Dij c was ts bie os op t kontinìnt. Doudestieds broekten t Frankisch, t Saksisch, t Frais en t Anglo-Saksisch ongeveer dezulfde schriefwieze, môr doarien wizzelt de oetsproak van k en c. Volgens mie is dat ôfhaankelk van t stee ien t woord. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 18:07, 1 nov 2009 (CET) == Nedersaksisch festival !Reur! == [http://www.woestenledig.com/woestenledig/2009/03/noorden-krijgt-nedersaksisch-streektaalfestival.html Ha'k nog niet eerder eziene:] :'Het Noorden krijgt in 2010 een festival rond de Nedersaksische dialecten: !Reur! Het programma van het evenement beslaat een hele dag in Emmen en schenkt aandacht aan streektaalmuziek en -literatuur uit Drenthe, de Stellingwerven, Groningen, Overijssel en Gelderland. [...] :!Reur! speelt in op pogingen in Drenthe en Groningen om het Nedersaksisch officieel erkend te krijgen binnen het zogeheten ’Deel lll van het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden’. Bedoeling is tevens de traditionele Maartmaand Dialectmaand in 2010 een uitbundige start te bezorgen. [...] :Zo wordt een schrijfwedstrijd voor de basisscholieren georganiseerd en krijgen jongeren workshops streektaalmuziek aangeboden.' [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:17, 30 okt 2009 (CET) ::Workshops streektaalmuziek? Wat mu'k mie doarbie vuurstellen? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 01:35, 31 okt 2009 (CET) :::Ik geleuve dej det 't best an initiatiefnimmer Bert Kamping kunt vraogen (zit ok op Hyves). :::In Stellingwarf doet ze trouwens [http://www.stellingwarfs.nl wat vergeliekbaars]: :::'' 'Stellingwarfpop op '''21 november''' in et meziek- en jongerencentrum M!X; veurbereidings in volle gang [...] Krek as de veurige jaoren doen negen bands/acts mit an et festival. Veur de dielnemer die in de ogen van de jury et beste Stellingwarfstaelige nommer naor veuren brengt is d’r een pries beschikber van € 300,00. [...] Ni’j is dit jaor dat ok singer-songwriters, rappers, mar ok koren an et festival mitdoen. [...] De toegang van Stellingwarfpop is ok dit jaor weer gratis.' '' :::[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 10:20, 2 nov 2009 (CET) == Zeispreuken == Mien grofva las grage 'zeispreuken', al weet ik niet of hi'j ze ok in de streektaal kenden. Net vund ik d'r iene, op-etiekend deur de Drèentse schriever J.J. Uilenberg: ''Daor heur ik oe, zee dove Jaopik en hij heurde een luus over de zolder lopen.'' Ik heb wal meer de indrok ekregen det ze op zeispreuken, al bint ze internationaol bekend (in 't Engels as ''Wellerisms''), in noordoost-Nederlaand besunder drok waren. Ik wille d'r wal geern een artikeltien oaver schrieven. Weet ie mit mekare nog wat oaver de relatie zeispreuken/Nedersaksisch? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:21, 4 nov 2009 (CET) Oh det zeent van dee ''boerspreuken''? Doar he'j der in t Tweants nen hoop van: *"Alns met moate," zea n boer, en hee höw de vrouwe met ne elle. *"De tied vlög," zea n boer, en hee gooidn zinnen wekker oet t raam. *"Zelfs vleegn kö'j learn," zea n boer, en hee gooidn t wief oet t raam. *"Ik hoolde van kloarigheaid," zea t wief, en keardn met ne [[riesbessem]] de hoonderköttel van toafel. Dr zeent dr nog völle mear, mear disse skeett mie zo gaauw eawn te binn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 23:38, 4 nov 2009 (CET) :Nuumt ze ze ok algemien ''boersprökken'' in 't Twèents? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 23:55, 4 nov 2009 (CET) ::Nee dr is nit echt nen naamn vuur. Ook ''zeasprökn'' keant ze nit. t Is ook nit wat woer't de leu zik hele daagn in verdeept. Mangs dan keump dr ene vuurbie, mear det is t. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 01:25, 9 nov 2009 (CET) == Cirkelheufd == Ien van de aordigheden van dizze Wikipedie is dew oes seins ofvraogt of een bepaold gebruuk of fenomeen now typisch is veur noordoost-Nederlaand, of in 't hiele laand/internationaol veurkump. Gelokkig he'k op 't wark een aordig divers panel um zokke dingen an veur te leggen. Now bi'j wieze van scherts ies oaver 't ''cirkelheufd van de maond/weke'': van die foto's in regionaole kraanten waorop 't heufd van een nietsvermoedende veurbi'jganger, miestal een wat oldere vrouwe die net op de fietse wil stappen, umcirkeld is: as zi'j heurzölf dan in de kraante herkent, kan ze een maande bosschoppen ofhalen of zowat. Ik keke èem op Google en kreeg webstees terogge uut Klazienaveen en Zwolle. In de kraanties van Zwolle, Ni'jlusen, De Vaort en zo bint ze d'r drok op. 't Zal wal gewoon laandelijk wèden... wat mien ieje? Aanders hew d'r weer een oerold Saksisch gebruuk bi'j, det van 't Cirkelheufd. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:44, 8 nov 2009 (CET) :t Kan ook nog wal iets lokaals wean. Ik hebbe dr in ieder geval nog nooit van eheurd. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:31, 9 nov 2009 (CET) ::Wat Woolters zea. Ik wet wal woar da'j op duudt, ik heb et wal es ezene, moar da's al joaren eleden, et kömp in elk geval neet in de lektuur veur dee ik wal ens onder oge kriege [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:39, 9 nov 2009 (CET) :::Jammer, ik zagge mi'jzölf al schrieven: ''De treditie van 't Cirkelheufd van de maond is nog veule older as 't Oatmörskense vlöggeln. De legende wil det een vrömdeling die rond 't jaor 800 ies deur de Saksische gebieden trök en as Cirkelheufd in 't weekkraantien ''De Saksenspiegel'' kwaamp te staon, Karel de Grote zölf bleek te wèden.'' :::[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 11:06, 9 nov 2009 (CET) ::::Kearl wat dom nöaln! :P [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 16:25, 9 nov 2009 (CET) == Jödse wöarde == Vie hadn t n zet terugge oawer Jödse wöarde in t Neersassies. Ik hebbe ne lieste eveundn van Jödse wöarde oet Winskootn: [http://groups.yahoo.com/group/groningen-genealogy/message/21884]<br> n Heel antal doarvan he'k ook in Riesn eheurd. n Naamn vuur zigeuner (Rolleman) is zelfs nen achternaam den't völle vuurkeump in Riesn. Ik wete nit of det wat met de Jödn te maakn hef, mear t zol mear zo könn.<br> Van völle wöarde ha'k t ook nit verwochet. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 23:16, 9 nov 2009 (CET) == Kallen (praoten) II, en aandere woorden uut de Overijsselsche Vrijagie (véur 1661) == Nog wat oaver ''kallen'', Limbörgs veur 'praoten', wat vrogger ok in Twente en umgeving veurkwaamp (''kallen'', ''bekallen''). De boerenklucht 'Een Overijsselsche Vrijagie van Lubbert Boukslach unde Smudde-Mulen Swenne', eschreven in Oaveriessels dialect in de eerste helfte van de 17e eeuw, krek nao Shakespeare zien tied, hef 't woord ok meermaols. Ie viendt trouwens ok taalkenmarken die langer in 't Vlaams oaverleefd hebt of nog bestaot, zoals de dubbele ontkenning (''dat ick '''nich en''' doe, dat '''en''' doe ick '''nich''' ''), en ''me'' veur 'wi'j' (''Henja, de vrous-luede mot'''me''' anspreken, '''me''' mot nich blude wezzen''). Hier viej ok det 't vrogger gebrukelijk was um 't woord veur netzölfde welk femilielid ''achter'' de name te zetten: ''Geirt breur'', ''Greite meuye'', ''Joust vaer'', ''Heir eum''. Dit is oens culturele arfgoed, daoraj op schoele niet oaver heuren zult. :''Zwenne:'' :Wen doesen duyvel kumt daer anne bruen? ''(Slaghecken Hiendrick met Lammen Johan ayt ''[='t teniel op]'', droncken zijnde.)'' :''Lubbert:'' :Das Slaghecken Hiendrick, on Lummen Johan. :''Zwenne:'' :Kom lautte wy duer gan das ons nich en sejn. :''Lubbert:'' :De sackermeintsche hunde mot ons de nu stueren, we wollen noch wat wieder '''ekalt''' hebben. ''(Binnen.)'' En: :''Geirt:'' :We wollen to uw ecommen hebben umme eine saeke de uw medde anne geyt. :''Joust:'' :La heuren Geirt. :''Geirt:'' :Van weggen onse suster Geisen Sonne Lubbert ''[Lubbert, de zeun van oeze zuster Geise]'' on dijne Zwenne; 't schint dat de te hoope wat te depe in hielickes sakcn '''ekalt''' hebt: so wolle we sein, offe wet maken costen dattewese an mecaer ecreggen hadden. :''Joust:'' :Onse Zwenne ? woe de is noch te luttick. En: :''Geise:'' :Nu lawe ens wat beginnen te '''kallen''' van de sake vrende. En: :''Joust:'' :Dat doe dan, on brue hen, sonder meer te '''kallen'''. ''(Joust binnen.)'' En: :''Goossen:'' :Stille ick sal de moer halen, on heuren of um de nich '''becallen''' can: he heft ein bijsteren kreggelen cop. :''Geise:'' :Heur Geirt breur, watf de Moer um nich '''becallen''' en can soo wilwe by onsen Pastoorheir gaen, den salt dan wal maken. :''Lubbert:'' :Ick stoot den bekrencten Corhane wal een mos ingen ribbe; wort my den cop dol. :''Geirt:'' :Tus ''[=stil!]'' so mot j nich '''callen'''. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 16:30, 14 nov 2009 (CET) :: Bedankt Ni&#39;jluuseger, interessant leasvoor. Ik vinde et nog beheurlek leasboar, a'j noagoat hoo old of et is. Wat mi'j opvölt: ''Wen doesen duyvel kumt daer anne bruen?'' :: gin ''oa'' skriefwieze maor ''ae'', Wa'k mi-j dan weer afvroage, is dat afhankelek van de plaatse woar et vandan kömp, of in de tied veranderd, dus beveurbeeld van ae noar oa behalve in de Stellingwarven, of de skriefwieze? En wieters, de verbuging van ''kumt''. Is den end -t later weg-evollen of -p ewodden? Ik verwachte neet da'j alle antwoorden hebt, moar et is wal mooi um te zeen dat elk stuksken ni-je informatie altied weer ni-je vroagen tot gevolg hef. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 14:42, 15 nov 2009 (CET) :::Veur zowied a'k wete, gebruukten ze 't schrifttieken ''ao''/''oa'' nog niet in middeleeuwse/vrogmederne teksten; daor schreven ze ''a(a)'' veur ([[HNTL]] 83), zoas now nog veul in Duutslaand. :::Daor kump bi'j det ''j'' en ''i'' achter een klinker vake lengtetiekens waren ([[HNTL]] 58), dus ''tijd'' kan tiid (tied) wèden, en ''sackermeintsche'' sakkermeentse. :::Aj de ''e'' ok as lengtetieken neemt, kriej veur ''daer camt vaer on de moer anne'': :::''daar kaomt vaar on de moor anne'' :::of misschien: :::''door kaomt voor on de moor anne'' :::en veur ''De meught waer ergens ingen bussche crapen wessen'': :::''Dee meugt waarergens ingen boesse kraopen wezzen'' :::of aans: :::''Dee meugt woorergens ingen boesse kraopen wezzen'' :::Veur 3e pers.ev. ''kum(p)t'' (koem(p)t) zoj mutten kieken hoe as det vandage oaveral is, want ik zegge ''kump'', mar aanderwegens is 't ok ''komt''. :::Dizze tenielstokken bint, weer veur zowied a'k wete, veur 't lest integraal uutegèven in de 19e eeuw; 't is kats vergeten cultureel arfgoed en 't mag wal weer ies wörden uutegèven (mit mederne Nedersaksische vertaling d'rnaost, zol mooi wèden). :::[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 16:16, 16 nov 2009 (CET) == Reynke de vos / Van den vos Reynaerde == Een geleufsartikel in de Middelnederlaandse literetuur op schoele is ''Van den vos Reynaerde'', end 13e eeuw eschreven in de graofschop Vlaandern en oavereleverd in 't Comburgse haandschrift (umgeving Gent, tussen 1380-1425). In Nederlaand niet behaandeld wördt ''Reynke de vos'', in 1498 in Lübeck edrokt. Naost 't feit det Gent vanuut, zeg, Emmen, net zo wied of lig as Lübeck, heurt ''Reynke de Vos'' (as Middelnederduuts) bi'j de literaire geschiedenis van 't Nedersaksisch. Mederne Nedersaksische herdichtingen van Reiner de vos bint trouwens emeuken deur de Drenten Jan Naarding en Klaas Kleine. Uut [http://www.dbnl.org/tekst/_vos001vosr01_01/ ''Van den vos Reynaerde'']: :''Het was in eenen tsinxen daghe :''Dat beede bosch ende haghe :''Met groenen loveren waren bevaen. :''Nobel, die coninc, hadde ghedaen :''Sijn hof crayeren over al :''Dat hi waende, hadde hijs gheval, :''Houden ten wel groeten love. :''Doe quamen tes sconinx hove :''Alle die diere, groet ende cleene, :''Sonder vos Reynaert alleene. :''Hi hadde te hove so vele mesdaen :''Dat hire niet dorste gaen. 't Begun van ''[http://papinga.bis.uni-oldenburg.de/~havekost/needer/reynke.htm Reynke de vos]'': :''Id gheschach up eynen pynxstedach, :''
Datmen de wolde unde velde sach
 :''Grone staen myt loff unde gras,
 :''Unde mannich fogel vrolich was
 :''Myt sange in haghen unde up bomen; :''
De krüde sproten unde de blomen,
 :''De wol röken hir unde dar;
 :''De dach was schone, dat weder klar. :''Nobel, de konnynck van allen deren, :''Held hoff unde leet den uthkreyeren :''Syn lant dorch over al. :''Dar quemen vele heren myt grotem schal, :''Ok quemen to hove vele stolter ghesellen, :''De men nicht alle konde tellen: :''[...] :''Sunder Reynken den vos alleyne; :''He hadde in den hoff so vele myßdan, :''Dat he dar nicht endorste komen noch gan. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:15, 14 nov 2009 (CET) == Nedersaksisch op schoele == De schoele is in veul opzichten een leerinstituut, mar veur wat streektaal en -cultuur anbelangt is 't miest nog een ofleerinstituut. Niet allennig wördden op mien basis- en middelbaore schoele (Ni'jlusen/Zwolle) gien andacht besteed an de streektaal; 't wördden ok nooit enuumd, ok niet bi'j lessen Nederlaands. De eerste keer dat 't ter spraoke kwaamp, was in 't beroepsonderwies, toe as een docent van Windesheim zee det dialecten - Engelse liekas Nederlaandse - volweerdige taalvariaanten bint. Ik vreug hum waorumme dan utings in de streektaal altied wied van 't intellectuele ofstunden; hi'j zag det as een mispriezing (was 't ok), mar kun 't mi'j wieder niet uutleggen. Aanderhalve leerling uut een boerengezin gebruukten wal ies plat, mar daor kleefden een groot stigma an, of ie mussen 't zo lolleg weten te brengen dej d'r mit vört kunden komen. 't Gebruuk van regiolectisch Nederlaands was ietsien groter, mar concurreerden mit alderhaand allochtone en westerse invloeden. Tègenwoordig bint ze hier en daor mit streektaallessies bezig. Hoe was de anwezigheid van dialect bi'j oe op schoele, in al dizze opzichten? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:56, 19 nov 2009 (CET) :Vanoet et onderwies kan'k doar kort ovver wean: niks moar dan ok helemoal niks oaver streektaal, behalve a'j bi-j Nederlands n Nedersaksisme gebroeken: ''hij is groter als mij'' of ''de deur is los'', dan wodden i'j der wal eam op eweazen dat dat toch echt neet zo heurn. Wat nog et meest in de buurte kwam van belangstelling veur Achterhookse taal of kultuur, was in ne lesse Grieks op de middelboare skole woar miene lerares ne kere eure mening gaf oaver et in eure ogen onderkeulde taalgebroek van de Achterhokers (zee kwam zelf oet de Randstad): et veel eur op da't wi'j völle gebroek maken van den stielfiguur ''litotes'', oftewal et teggenovverestelde van woar da'j op duudt ontkennen: doar woar den westerling zeg: het gaat fantastisch of het is een drama, zol den Achterhoker(en ik denke meer Nedersaksen) dan eerder iets zeggen as: et geet neet verkeerd of da's neet best. ::Bi'j de medeskolieren was et verhaal anders. Ik zat op de legere skole in n klein boerendarp, en bi-j mi-j in de klasse zaten zowat alleneg moar boernzöns en -dochters. Ieder spölkwarteer, iedere menute van den dag heurden ik Nedersaksies. Der waren der ene of twee in de hele klasse dee-t gin Achterhooks konden, en dee heurden der nooit echt bi-j. Op de middelboare skole wodden dat al raps anders, doar was et al neet meer gebroekelek um plat te proaten, al ko'j et mangs wal heuren. Achterhooks proaten dee-k too al minder op skole, moar nog wal met de kammeröä. Tiedens miene studie was et helemoal gebeurd met et Nedersaksies op skole: gin mense proaten dat, ok neet in de pauzes. In dee tied heurden ik alleneg moar plat bi-j de kammeröä, en in de femilie. Ovver alloctonen en westerlingen kan'k weineg zeggen: dee waarn der hoast neet, dus dee hadden neet völle invlood. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 01:07, 20 nov 2009 (CET) :::Toew as ik op de legere skole zatte wör dr hoaste gin plat ekuierd. Dr warn dr wat dee't dr um bekeand steundn, mear doar steund hoaste nums bie stille. As kleaine wichter heur iej hier alle daage plat, dus as ne klasgenötte det dut, vaalt det nit op. t Was vake ook zo det dr n mengelmoesjen ekuierd wör, zode'j nit wussen woennear at t plat opheuld en t Hollaands begun. Dr warn dr wat dee't gin Hollaands konn, en det veundn de juffen en meaisters natuurlik nit könn. Ik hereener mie n meakn bie mie oet de klasse den't reup: "Juffröw, ik hebbe ne tuugpenne veundn!" t Was ne grote skaande det öare oolde leu um zo oolderwets plat leardn. Det meakn van toew hef non zelf wichter. Hee dut dr half Rotterdams met. :::In Riesn wont völle gerefformeerdn (skeeldwoord: ''Fienn''). Zelfs in t Tweants Neerlaands is det n algemeen woord. Mear hee veund de'w det woord nit mochn gebroekn, en maakn dr zelfs ''fijnen'' van, dus vie wussen al egee nit woer at'e t oawer har. Ik begreep t pas n poar joar later. :::Op de middelboare skole deedn dr nit völle plat. Vieleu lachn aait um de leu oet Vjenne (doar ha'w dr nen hoop van) um öarn stoarkn Tweantsen -eeeje en -oooowe in öar Hollaands (t Riesns akseant hef det nit zo slim), in dee tied lusterdn ik nog wal völle noar Normaal en Jovink, vandoar det ik dr toertieds wat mear op gung letn. In dee tied begunn ook bie oons twee leraarn (woeroonder [[Gerrit Dannenberg]]) met Tweantse oawnde, dee't in oonze skole eheuldn wördn. Doar köm nog wal beheurlik wat volk op of. :::Mear noa n antal joar mosse vie vanoet Riesn noar Apeldoorn noar skole (de heuwdvestiging). Doar wa'w zelf an de buurte. Doar warn de Riesnders aait ne aparte groep. Ze hadn t aait oawer de Riesnders met öar gekke taaljen, terwiel at dr leu oet n Achterhook en van de Veluwe bie oons op skole zatn. A'j t ze vreugn dan konn ze t wal. Mear vie hadn nen groewelikn hekel an det hollaandse gewauwel van sommigen, zode'w as reaksie zelf aait wat platter deedn. De ennigste keer det ik mie kan hereenern van de middelbere skole det dr in de lesn wat inhooldeliks oawer t plat wör ezegd, was met Duutse les. Det oons de leraar verteeldn de'w n streepke vuur hadn, met oonze naamvaln. En vie konn oonzen klassenmeaister (den't Eardriekskeunde gavn) mooi jenn, umdet'e ''löss'' nit oet kon sprekn. :::Op de opleaiding in Zwolle zatte vie met n meakn oet Gennemuudn, oet Hoksebarge en ene oet Skonebeek in de klasse. Den eerstn kon hoaste gin Hollaands (vie studeerdn Engels dus det maakn nit zovölle oet), den tweedn den har ne stoarke Tweantse -eeee en -oooo, mear har zik wal den Gooisen -R an eleard (he'k um wat van ezegd, en toew was t of elop :)) n doardn dee wal es dreants met oons, mear nit serieus. :::Doarnoa zi'k noar Utrecht egoan. Det was helemoal wenn, met al det gewauwel um oew hen, plus de'j ook nog allene zeent. Dan dee'k a'k in thoes köm heel hard [http://www.youtube.com/watch?v=VNBNCLxNpOw dit] an. Ik har n vak oawer Interculturele Communicatie, en doar wör ook oawer interkulkuraliteit binn Neerlaand ekuierd. Ze hadn an mie ne mooie ''case study''. Seend dee tied zi'k al mear plat goan kuiern. In dee tied köm ik ook bie t tuinspul an t woark. Doar kuiert ze allene mear plat. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 02:06, 20 nov 2009 (CET) ::::Ni'jsberichten as [http://www.youtube.com/watch?v=5PkSsrB9ftw ditte] maakt dudelijk det as d'r een toekumst is veur 't Nedersaksisch, beveurbield op schoele, wi'j gebruuk mut maken van internationaole trends en zokke veurbielden. Det pad gaow now al, mit 't Haandvest, en trouwens ok mit Wikipedia. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 08:38, 21 nov 2009 (CET) Zo as ik ook op de ziede [[Grunnegs]] zet heb, is t Grunnegs op grondschoulen ien Grunnen best wel veul ien verlieken mit aander gebieden. As eersten praiten de leroaren op mien legere schoul apmoal zulf ook Grunnegs, môr gaven les ien t Nederlaands (mit Grunnegismen as ''zeubm'', ''eebm'', ''beter als'', etc). Toch was der veul aandocht veur t Grunnegs, bieveurbeeld mit veurleesdoagen en tellen leren op zien Grunnegs. Op middelboare schoul was der minder aandocht veur t Grunnegs. Toch is de middelboare schoulperiode wel de periode dat de maiste kinder Grunnegs (van elkander) leren en n aksìnt ontwikkeln. Wel is t nuimd bie Nederlaands dat t Grunnegs gain dialekt van t Nederlaands is môr van t Nedersaksisch. Dat was t. Veur de rest mozzen wie verplicht mitdoun mit n schriefwedstried van de gemainte (woar ik nog n pries wonnen heb). Kiek, as man t Leegsaksisch redden willen en aan kinder deurgeven willen, mout dat bie dizze generoatsie gebeuren. Den as der gain kontinuiteit blift en der ain generoatsie oversloagen wordt, kriegen wie t zulfde as bie t Kornwalisch, dat man aigelks nait meer wait hou of t nou presies mout en dat man visken gaait noar hou of dingen oetsproken worden. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 09:52, 21 nov 2009 (CET) :Op Rieksakademie wordt vrumd aankeken tegen luu dij n aksìnt hebben, môr n dialekt goud proaten wordt wel mooi vonden. t Geft wat weer over aine zien aachtergrond, môr der mout wel n onderschaaid blieven tuzzen Nederlaands en streektoal, den as aine haalfbakken proat, wordt weer zain as de aigenschop van de onderloag (hier nuimd as "pleb"). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 09:56, 21 nov 2009 (CET) ::@Ni'jluuseger, messchain zol dit de wieze wezen veur t behold van ozze toal, môr aan aander kaant, moutst wel ontholden dat t aanzain van ozze toalen aans is as t aanzain van de Keltische toalen ien dij gebieden. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 10:00, 21 nov 2009 (CET) :::Daorumme juust die veurbielden. Deur dizze ontwikkelings in Europees verbaand verbreidt heur de prakkezaosie det regionaole talen nuver cultuurgoed bint, heurt bi'j oen identiteit en niet slecht bint veur oen taal- en wiedere intellectuele ontwikkeling, zoas 't olde praotien giet. :::En det 't veur 't Grunnings ok op schoele zo aanders is as veur oes, det ha'k niet in de rèken. Ik begriep 't wal: Grunning hef een starkere identiteit, det zal ok deur de spiegeling an Frieslaand komen (rivaliteit, mar affiniteit). [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 10:43, 21 nov 2009 (CET) == Anwas (2) == Wat hier stond is verplaatst noar [[Overleg Wikipedie:Skriefwedstried]] == Spèllen == Moi, Ik bin even n zetje vot wèst, môr ik bin der veurlopeg even weer. Ik zat even tou lezen noar wat der over de schriefwedstried schreven wör. Ik bin t der wel mit ais, leuk idee. Ik heb op mien YouTube ziede ook n verwiezen môkt noar wikipedia en de schriefwedstried even nuimd. Wat ik ook as was over de spèllen. Over t aalgemain kinnen wie wel zèggen dat wie t hier nait haildal ains binnen mit wat de maiste instituten etc veurschrieven. Over t aalgemain wel, môr wie hebben hier en doar wel van aals aan tou maarken. Toun las ik dat over dat wie hier voak aan t diskuzeren binnen over de spèllen. Messchain is t wat om aal dit overleg soamen tou vougen? Bieveurbeeld onder [[Wikipedie:Overleg over spelling]], zodat as aine hier komt vot zain kin woarom wie bepoalde schriefwiezen veurkaizen en dat zai eventuweel vot n stee hebben woar of zai heur aigen reaksie hierop kwiet kinnen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 16:47, 24 nov 2009 (CET) Moie, joa det is wal n good idee. Köant de instituten ook direks zeen de'w ook dinge tegenkomt woer of zee nog nit an edacht hebt, umdet vie oawer oeteenlopende zaken skriewt. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 16:51, 24 nov 2009 (CET) == Nedersaksische Wikipedia organiseert schriefwedstried (concept-parsbericht) == Wat hier stond is verplaatst noar [[Overleg Wikipedie:Skriefwedstried]] == Even wat leuks == Woolters het mie inspireren doan! Ik heb even wat leuks môkt: http://www.youtube.com/watch?v=cKn4PvzlYeM. Kiek môr even. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:06, 29 nov 2009 (CET) :Skier woark, grönneger. Mear ik hebbe ook nit stille ezetten. Hiermet wa'k begunnen toew a'k det artikel oawer [[Marsmuziek]] dee skriewen: http://www.youtube.com/watch?v=yJdq4_u5ruc [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 15:53, 29 nov 2009 (CET) ::Ik wordt hail vrolek as ik der noar luuster. Hail schier! Messchain wil man die wel n nij Twìnts volkslaid môken lôten :D Of heb ik die nou weer op t idee brocht om t bestoande Twìntse volkslaid tou môken? :p Hou môkst dit aigelks? Mit midi? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:59, 29 nov 2009 (CET) ::Nee t is gin MIDI. Der zitt wal midigeluden in, vuur de instrumeanten woer a'k zelf gin geluden van hebbe, mear t is vuurnamelik *.xm . Det is n spesjaal soort bestaand... mu'j mear hier kieken: http://www.modarchive.org/ [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 16:04, 29 nov 2009 (CET) ::: Ik wol al zèggen, dit is wel hail knap veur n midibestaand. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 16:11, 29 nov 2009 (CET) ::::Woolters, ik heb hom even opnij touvougd, nou even mit de aachtergrondmuziek zaachter. Zolst even opnij reageern kinnen? Even veur de record? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 20:00, 29 nov 2009 (CET) :::::Geet duur. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 20:23, 29 nov 2009 (CET) :::::he'j um vort ehaald? Ik krieg um der nit vuur. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 20:27, 29 nov 2009 (CET) Ja, ik heb hom vervongen, môr hai is nog bezeg mit hoogloaden. Duurt laank ... [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 20:31, 29 nov 2009 (CET) :Twij uur loater staait er der ìndelk !@#$!?%^%$#A@#$% [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:18, 29 nov 2009 (CET) ::Mangs hef he kuren bie t oploaden joa. Mear a'j token moal in de gaten kriegent det t wier zo lange geet doeren, kö'j ook heel makkelik t oploaden ofbrekken, en vanniessen beginnen. Iej hebt dan net n hobbel van Youtube ehad, um t mear zo te zeggen. Meesttieds is der niks met te stellen, en he'j t binnen ne minute der op, mear mangs hef he gewoon nukken. Doo'j niks an. [[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 00:55, 30 nov 2009 (CET) :::Ik vunne 't arg mooi edaon dat filmpjen! Ik zat vanmirreg te kieken wavveur pregramma je derveur gebruken mutten ik heb Video Dubber eprebeerd mar 't wol neet ech lokken. Wavveur pregramma gebruuk jie dan en ho ku-j de meziek en de espreuken tekse los van mekaar zetten? {{User:Servien/Haandtekening}} 17:08, 6 dec 2009 (CET) ::Nee, ik heb gewoon n muzikoale vèrzie zöcht, hier: [http://www.youtube.com/watch?v=i9i3xWTEKIk&feature=related ] en doar heb ik mien stem (bewaarkt en aal) aachter zet mit simpelweegs Windows Movie Maker. t Filmke heb ik dou downloaden doan mit RealPlayer en mit RealConverter omzet ien .wma en dou kon ik mien stem der makkelk aachter zetten. Dat stembewaarken en opnemen heb ik doan mit Magix Music Maker. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 20:59, 6 dec 2009 (CET) == Duutsers over os == Moi, Ik kwam vandoag n Duutser tegen oet Hambörg en dij kon Platduuts. Ik heb hom vroagd wat er van t Grunnegs von en hai zee dat er t net Frais von. Ien Duutslaand wordt noamelk t Oostfraise Platduuts as Frais aanduud, ien tieds dat man nait echt wait dat der ook nog echte Fraizen ien Duutslaand wonen. Ik heb hom even dat verhoaltje van Woolters heuren lôten van dij jongen dij ien n kavvee kommen en hai zee dat er dat echt Westfeels aanheuren von! [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 17:45, 1 dec 2009 (CET) :kiek, det is ne mooie bevestiging, mear wat vuur verhaalken bedool iej feaiteliks? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 18:12, 1 dec 2009 (CET) ::Dizzent: :De boernekearls hadn zik de höare deftig op n kop ekamd. Ze warn kloar vuur nen oawnd zwoar woark, woernoa’t ze noar t kafeetjen gungn um n bölken wörst te etn. Ze gungn dr op de fietse hen, en ze tröfn oonderwiel wat jeugnd dee’t oonder de beume an t ouwehoern warn. Toew at ze binnkömn in de etterieje treukn ze zik t böais oet, en zeadn :“doot mie nen moond vol van dee wörste”. :N Kearl achter t skap zea: “wat wo’j dan? Hebt ze oew nooit fetsoen eleard?” :“Lignt toch nit te nöaln, joh koezn, wo’j vanoawnd nog wat verdeenn of nit? :N Kearl veund det ze doar dan toch wal geliek an hadn, en maakn öar wat te etn terechte. :Ze lachn dr n betn met hen, want zo gung t alle wekke Hee vreug: :“wo’j doar nog wat te dreenkn bie?” :-“Joa, doot mear n gleasken water” :“Ho eawn,” zea n aandern, “doot mie mear n piepke beer.” :-“Kö’j kriegn”, zea n kearl, en leup vort um t spul op te haaln. :De Boernekearls bespreukn de zaakn. :“Ik keeke vernear in t bignhok, en wat deank iej? Zonne rotte bie de motte” :Hee dee met de haande oet mekoar um te loatn zeen wat nen bökkerd ot’e zeen har. :“Kearl en gin eande, man!” zea n aandern. “wo zag dr den feaitelik oet?” :„Ja nen heeln apartn. n Kort stärtjen en nen grootn hoarigen snoetn. Dee niks as hen en wier wappern met n start. Ik meandn al a’k te volle zöpn har, mear t was nog vroo op n moarn, dus det kon nit. Ik hebbe um mear met de batse eawn iets in n nekke veuld” :“Oh”, zea den aandern, “ik zin al seend n poar deage n hoond kwiet.” [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:07, 2 dec 2009 (CET) == Lienpostadres Nedersaksische Wikipedie == Ik stelle veur dew een lienpostadres registreert veur de Nedersaksische Wikipedie, die aw dan ok hier publiceert. Dan kan iederiene naogaon det een bericht uut name van nds-nl ok warkelijk deur oens estuurd is, en behoeven wi'j niet oenze privéadressen te gebruken veur zoksoort berichten. Ik hebbe nedersaksisch@gmail.com al eregistreerd. Een adres mit 'Nedersaksischewikipedie' liekt mi'j veuls te lange en ondudelijk, en boavendien hej dan de Wikipedie/Wikipedia-ambivalentie. Vanof dit adres gao ik 't parsbericht (in de verschillende taalversies) versturen; ik holle 't nog èven vaste, much d'r bezwaor van ien van oe wèden tègen dizze gaang van zaken. En kan iene wel dit leest, ies kieken naor 't Nederlaandstalige parsbericht? Um de ien of aandere reden blif de verwiezing rood. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:57, 7 dec 2009 (CET) :Ik heb der gien bezwaor tegen, ik viene 't een goed idee. Ik mut mar es gaon kieken o-k nedersaksisch@wikipedia.org of nedersaksisch@wikimedia.org kan registreren, bie de Platduutse versie hemmen ze info-nds@wikimedia.org veur der berichen. {{User:Servien/Haandtekening}} 23:54, 7 dec 2009 (CET) ::Messchain komt @wikipedia.org of @wikimedia.org profesjoneler over, môr as dat nait lukt liekt mie gmail ook wel goud tou. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:08, 8 dec 2009 (CET) :::I'j kunt zun @wikimedia.org/@wikipedia.org adres veur gebruk met [[:m:OTRS|OTRS]] anvraogen. [[:nl:User:Mwpnl|Mark]] is daor n'n beheerder van en wet d'r meer vanaf. Zelf hol ik mien daor neet met bezig. 't Liek mien dat zun adres het beste is, maor i'j kunt anders ok zelf een @wikipedia.be [[:en:Email forwarding|forward]] anvraogen. Dat kan ik wel veur ow anmaken. Stuur daorveur n'n mail naor postmaster[[Image:At sign.svg|10px]]wikipedia.be. --[[Gebruker:Erwin|Erwin]] 17:28, 8 dec 2009 (CET) ::::Bedankt veur 't mitprakkezeren, Erwin. Ik hoape de'k Servien niet veur de voeten lope, mar ik heb Mark al een berichien dale zet op zien oaverlegziede. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 20:58, 8 dec 2009 (CET) :::::Waorumme zo-jie m'n veur de voten lopen Luus? Wulen doon dit prejek mit zien allen, dus a-j mien een stapjen veur bin, mooi toch, scheelt mien weer ;-), mar inderdaod wat e op zien gebrukerspagian weerumme eschreven hef is oek weer waor, a-w der mar 1x per half jaor gebruuk van maken dan he-w der neet zoveule an. Zol 't dan wat ween um inderdaod vanof info-nds<apenstartjen>wikimedia.org te sturen (gezamelijk adres mit de Duutsers) of dan toch wm-nl<apenstartjen>wikimedia.org, of toch wat aanders? {{User:Servien/Haandtekening}} 23:42, 8 dec 2009 (CET) :Vellicht köönt wi ok info-nds@wikimedia.org tohoop bruken. En tweet Bruker inrichten för en vörhannen Queue geiht veel lichter as en ganz nee Queue inrichten. Ik heff dor op jeden Fall keen Problem mit. Ik maak dat opstunds ganz alleen mit info-nds@wikimedia.org. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 20:17, 9 dec 2009 (CET) ::Slomox, liekt mi'j een prachtige oplossing. Vanuut Wikimedia Nederlaand wilt ze gien ni'je queue anmaken umdet d'r weinig mailverkeer verwacht wördt en umdew mit weinig vri'jwilligers bint. Aw dan binnenkört gebruuk kunt maken van 't lienpostadres det ieje nuumt (en ik wil wal vri'jwilliger wèden), dan kuw de parsberichten de deure uut doen. Of as een aander det wil doen, is mi'j netzölfde. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:51, 9 dec 2009 (CET) :::Op [[meta:OTRS/volunteering]] kannst du di mellen, dat se di Togang geevt. Dröfft ok geern meer Lüüd wesen. Kannst mi denn ok bescheed seggen, denn schriev ik bi dien Andrag ok noch wat bi. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 20:32, 10 dec 2009 (CET) ::::Ik hebbe mi'j daor an-emeld. Wel wil, kan daor nog wat bi'j zetten. As 't lange giet duren, muw misschien veur 't parsbericht toch 't Gmail-adres gebruken, want de startdatum van de wedstried biw al haoste an. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 21:51, 10 dec 2009 (CET) :Wenn ji mi text un adressen geevt, denn kann ik de parsbericht ok utschicken. Problem is blot, dat ik nich good antwoorden kann, wenn fragen trügg komt. Ji mööt dr opbest in de parsbericht en contactperson rinsetten. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 13:11, 11 dec 2009 (CET) ::Det liekt mi'j een schier plan, Slomox. Ik zal oe umtied mailen mit instructies en zalle mien tillefoonnummer bi'j 't parsbericht zetten. 't Is sowieso niet waorschienlijk dej (veul) mail weerumme kriegt. Hol ie info-nds@wikimedia.org in de gaten? want daor gao ik 't spul hen mailen. (Ik geleuve niet det ik zölf op tied rechten zal kriegen via http://meta.wikimedia.org/wiki/OTRS/volunteering , al is det dan mooi veur toekumstige mailings.) [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:25, 12 dec 2009 (CET) == Schriefwedstried (2) == Wat hier stond is verplaatst noar [[Overleg Wikipedie:Skriefwedstried]] == Translatewiki.net update == *Currently 100.00% of the MediaWiki messages and 23.15% of the messages of the extensions used by the Wikimedia Foundation projects have been localised. Please help us help your language by localising and proof reading at [[betawiki:Special:LanguageStats/{{CONTENTLANGUAGE}}|translatewiki.net]]. This is the [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:RecentChanges&translations=only&trailer=/{{CONTENTLANGUAGE}} recent localisation activity] for your language. Thanks, [[Gebruker:GerardM|GerardM]] 13:50, 8 dec 2009 (CET) *Currently 99.66% of the MediaWiki messages and 22.43% of the messages of the extensions used by the Wikimedia Foundation projects have been localised. Please help us help your language by localising and proof reading at [[betawiki:Special:LanguageStats/{{CONTENTLANGUAGE}}|translatewiki.net]]. This is the [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:RecentChanges&translations=only&trailer=/{{CONTENTLANGUAGE}} recent localisation activity] for your language. Thanks, [[Gebruker:GerardM|GerardM]] 15:13, 18 jan 2010 (CET) == An iederiene: beschikberheid veur de media == Moi allemaole, ik zol jullie willen vraogen um, veur zowied meugelk, de komende tied de 'leste wiezigingen' extra goed in de gaten te holden, vanwege èventuele verzuken van de media. Zolden jullie ok willen angèven aj beschikber bint veur vraoggesprekken? Ie kunt det hier doen, of mi'j mailen op Nedersaksisch bi'j Gmail, dan he'k ok mitiene oen lienpostadres en kan ik oe rapper in verbinding stellen mit belangstellende media in oen eigen regio. En as ik wete det iene niet wil, kan ik mitiene zölf anbieden um een praotien te holden of wat as ze ok wilt. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:47, 14 dec 2009 (CET) :Moi, :Ien verband mit tentoams (noadail van n juridische studie) heb ik gain tied om aargenswoar hìn tou goan om interviews tou geven. Zie maggen mie bèst n vroagenliestje sturen dat ik dij even gaauw per e-braif beantwoord veur heur en dat zai dij antwoorden bespreken, môr ik heb gain tied veur live interviews. De e-mail dij ik veur wikipedia broek is traauwens grunneger_1 AT hotmail DOT com, dus as aine mie nog wat sturen wil kin man dat doar doun! [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:29, 15 dec 2009 (CET) ::Mooi dej 't èven angeeft; ik heb deuregèven wat aj anbiedt en hebbe zölf tillefonische/lienpost-beschikberheid an-ebeuden. Ik hold oe mit mekare op de heugte. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 15:49, 15 dec 2009 (CET) :::Moi, ik hebbe beeld met Harry Nijhuis, en ik goa dr n zeuwnden januwoari met um toafel. Earder kon'e nit. Ik hebbe emaild met (t tiepvröwken van) Monique Sleiderink, en den geet met um oawer t indeeln van t programma an t steggeln. Ik mut bekenn de'k zelf de eerste zoaterdeage gin tied hebbe, mear det zal in t nieje joar wal good komn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 17:00, 15 dec 2009 (CET) ::::Tiepvröwken/secretaresse/watwojwichien. Wat mut d'r ok weer uut 't gesprek mit Harry Nijhuis komen? Det stiet ja lös van Monique Sleiderink/Aksent? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:17, 15 dec 2009 (CET) :::::Joa dee hebt niks met mekoar te maakn behalve det ze beaide oet Tweante komt. Wat dr oet t gesprek met Harry Nijhuis mut komn is de biedreage, pries en bekeandheaid van TwentseWelle. Ook mu'w um oet de deuke doon wat de bedoling feaitelik is. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 17:35, 15 dec 2009 (CET) == Kìrst == Moi, Elkenain, nofleke kìrstdoagen touwìnst en tot over n poar doag! [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 07:59, 24 dec 2009 (CET) :Okzo! [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 11:57, 25 dec 2009 (CET) ::Oek namens mien! {{User:Servien/Haandtekening}} 23:01, 25 dec 2009 (CET) ::: Van mien uut veur d'n gebrukers oek mooi'n doagen toe-edight en n gelokkeg nij joar 2010 wìnsken.!:) <font color=darkred>'''dAb'''</font> +> [[Gebruker:D.A. Borgdorff|D.A. Borgdorff]] 13:42, 30 dec 2009 (CET) ::Joe ook! Mooi dat joe t op plat verzuiken! [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:12, 30 dec 2009 (CET) :::Goodgoan te hope, zorget de'j de vingers hooldt, want dee mut hier nog völle rettelen :D [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 14:46, 31 dec 2009 (CET) ::::Een goed uutende allemaole, en op 2 jannewaori vrog uut de veren veur Hoaren FM. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:40, 31 dec 2009 (CET) :::::Joa, ik zel t ontholden! Veul hail en zegen oet Grönnen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 18:41, 31 dec 2009 (CET) == Aander dialekten == Ik vruig mie ôf, hou heuren joe aander dialekten aan? Woolters bieveurbeeld, hou heurst doe de aander Twìntse dialekten? Den t Riesens is wat konservatiever as de aander Twìntse dialekten, dus ast doe aander Twìntse dialekten heurst, denkst den, "Dat is fout", of denkst den, "Dat is aans"? Want as ik aander Grunnegse dialekten heur, den heur ik dat t net even aans is, môr wel Grunnegs. En veur os klinken de zudelke dialekten t zulfde, gain diftongen, laanksoamer as t Grunnegs, minder daipe oa en gain klanken as ai en ou. Hou zainen joe t Grunnegs en veuraal de zudelke dialekten. Den zai binnen natuurlieks nait t zulfde, môr hou wordt dat ien Drìnte, Overiessel en Gelderlaand ervoaren? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:36, 30 dec 2009 (CET) :A-k kieke naor aandere Veluwse dialekten dan zie-k ze neet as ''verkeerd'' mar gewoon ''aanders'' sommigen verschillen meer van mekaar as aandere, je marken oek dat 't accent zwaorder wönnen a-j meer naor 't noorden gaon bv. 't Harde/Wezep a-j 't vergelieken mit Nunspeet. Ik zat lestens mit ene uut Uddel te praoten mar 't enigste verschil dat mien zo gauw opvuil was ''leit'' en ''zeit'' veur ''leeg'' en ''zeeg''. 't Twents en (Noord-)Achterhoeks wönnen vake 't ''echte plat'' eneumd, asof ons plat nep is of zokswat mar goed. Gronings heur je hier neet zo vake, dus gien idee ho aandere meensen der naor kieken mar ik viene 't wè mooi, mit een heurbaore Friese invleud dee in de aandere dialekken neet zo anwezig is. {{User:Servien/Haandtekening}} 16:52, 30 dec 2009 (CET) ::Ik kan alle dialecten wal op weerde schatten en kanne ze roegweg geografisch plaatsen. Ik vien 't schier det d'r dialecten bint, zoas de Twèentse, die conservatiever eblèven bint as mienend. "Det is fout" denk ik as iene haalf stront, haalf règenwotter sprek of schrif, en det is vandage eerder riegel as uutzundering. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:44, 30 dec 2009 (CET) :::Ik mut zeggen det minne kiek hierop wal veraanderd is seend ik an wikipedia metdoo. Mear oawer t algemeen is hier al heel gaaw iet "fout", umdet oonze oetsproake zovölle andacht vrög. Énen verkeerden -f woer't ne -v heurt of t is al nit good. In t begin mos ik heel slim wennen an de -en in t meervoold van oeleu, zo as "wie wonnen" en "wie goan". t Grönnings vaalt hier, oonder minne könnigheaid tenmeensten, nog wal in de smaak, det doo'w ook zelf nog wal es vuur de grap. Evert Baptist wörd hier vake wal an ehaald: "Goeie dag eibm!", en ik neume mien moo wal es vuur de grap "mjouder", of bie de koffie: "moutst doar nog koukn bie?". :::Ik hebbe ne dreantse könnigheaid, dus det ken ik ook wal, ik veende vuural t wöardje "emeuken" grappig. :::An kuierieje oarger ik mie nit zo gaaw, mear t plat oet Van Jonge Leu kan ik mie nog wal storen, want det is zo gemaakt. Vearder is t ook nit zo algemeen bekeand det ze in bepoalde delen van Tweante nog met de Doe-vörm kuiert, dus det is ook wal wennen. t Nijverdals wörd bie oons aait n betten umme lachen, umdet ze ze nit verdreeit, en alles met -ie verkleaint: k heb n huntie in n hökkie met n hekkie der feur. Vearder zeent der ook n hoop leu dee't meant det Riessens gin echt Tweants is, mer wat t dan wal is weett ze gin antwoord op. Vie hebt zovölle aparte klaanken det ik mangs ook wal twiefele. Bv in heel Tweante zegnt ze ''woar?'', in Riessen is t ''woer?''. In heel Tweante zegnt ze ''hoo'' of ''hoe'', in Riessen is t ''wo''. Der zeent zovölle kleaine verskillekes, iej hoowt mear íets ofwiekend te kuieren of de oolde leu zegnt: "det is gin Riessens", mear ik veende det rechtevoort nit zo slim. Eerst dee ik det ook, mer ik moarke as leu det bie mie doot (vanweage eanterse invloden) de'k det nit mooi veende, dus dan hoold ik mie non mear stille. :Ik moarke det dr ne verskoewing is van 'duur/vuur' noar 'deur/veur'. Det veend ik nog wal jammer en dan deank ik "det is fout". Mien vaa veend t Riessens te loomp, en mien moo veend t Eanters te skoarp en krakerig. Noord-Tweants kleenkt oons heel kortan, grof en onbenullig in de oren: ''kö'j mi n tegl em angevn'' tegenoawer ''kö'j mie den teeəgel eawn angeewn''. t Is zachter en zängeriger. Mear t wörd hier meesttieds wal as vast gegewen an enömmen det oetsproake per plaatse verskilt. --Woolters [[Speciaal:Biedragen/212.45.63.105|212.45.63.105]] 19:45, 30 dec 2009 (CET) Joa, dij veraanderens binnen hier ook maarkboar. Luuster ais noar de eerste grap van [http://www.youtube.com/watch?v=Gi_Wn-B3yac&NR=1 dizze stamtoavel] en let veuraal op t woord "kold". De olluu spreken de l nog oet zo as man dat ook ien Oostfraislaand dut. De jongluu spreken hom nait meer zo oet, môr meer op zien Frais, dus n zonuimde "dikke l". Ook broekt man tegenswoordeg joe, woar vrouger ie ston (2. persoon mv), wat vrouger allend ien t Westerkertaaiers heurde. Ondanks dat de Fraise ienvloud schienboar vandoag aan dag nog aal deur gaait, wordt de toal ook aal Hollaandser, zo as bie elk van os wel t gevaal is dunkt mie. De diftongen verschoeven noar de eerste letter tou. Zo zee man vrouger "[vetjèln]" (vertèllen), nou zègt man "[vetìoln]", zee man vrouger "[vrjowger]", nou zègt man "[vrewger]". Zee man vrouger, zo as ook tou heuren ien t fragmìnt, "[kô-ald]" (binoa "[kwald]"), nou zègt man "[kô-əld]. En zo veraandern nog veul meer klanken dij t Grunnegs van de olle mìnsken gemain het mit t Oostfrais ien n Hollaandegere variant. Wat t Riesens aangaait, ik vroag mie ôf of t Riesens n nijere vörm of n ollere vörm Twìnts is. Dat is, of t Riesens n ienvloud van boeten had het, of dat aal t Twìnts vrouger zo was en verfrankischt is. Binnen doar gain studies noar doan? De verschoeven <small>(ik wol al "verschoeving" schrieven, ook zonnen veraandern)</small> van vuur noar veur zat der n moal aan tou kommen. Oetìndelk gaait ales wat vrumd is op ien dat wat groter is. Ik maark dat aal meer Grunnegers de oa ook as de Drìntse ao oetspreken goan en de aai as ei. As de standerdtoal der nait tuzzen stoan haar, zol t Leegsaksisch binnen Nederlaand wel ain worden kint ien de loop van de tied. Zo is t nait lopen. Ik wil nait zèggen dat t verdwienen van dit soort zoaken n slechte zoak is, den toal veraanderd continu (om môr even n fout woord tou broeken) en dat soort veraanderns kin man nait tegenholden. t Probleem is dat aals zo gaauw veraandern dut. Ik zag lèstens n prezentoatsie van aine dij de veraandern op schoal zette van de rieg van Fibonacci, môr den aansom. De rieg van Fibonacci (1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, enz.) komt overaal ien de natuur vot en woarom zol dat ook nait ien de tied wezen. Ain van de stees woar dit ien trog kwam is ien n spiroal van n schèlp en volgens hom zitten wie aargens ien t midden en goanen wie noar t midden tou. Wat bie os ien Grunnen as fout zain wordt, is dus t oetspreken van oa as de Drìntse ao. Dit gebeurt aal meer, deur ienvlouden van luu dij t Grunnegs nait goud proaten of t Grunnegs loater leerd hebben. Ook is t fout om tou veul tou vertoaln. Zo vertoalde ik vrouger "fout" mit "fold" of "vaals", môr dat wordt ien de spreektoal nait meer broekt, liek as woorden as hozevörrels en wiedkieker. Allend op schrift overleven dit soort (dus nait "oard") zoaken nog. Deurdat t Grunnegs zonnen aander klaank het, heuren de zudelke dialekten al gaauw op nkander en ontstaait der n soort ôfstaand. Nou heb ik femilie dij ien Drìnte woont, dus van t (Midden-)Drìnts haar ik wel al wat verstand, môr dou ik hier kwam, leerde ik dat der ook wat beston as Stellenwaarfs. Dat klonk mie dus ien oren as fout-Drìnts. Ik vin t nog aal nait mooi klinken, môr goud. Ik bin wel blied dat der nog redelk veul geluudsfragmìnten ien ozze dialekten (veuraal van t Grunnegs) op web stoan, veuraal op YouTube. Den blieven ozze toalen tougaankelk en kin man ook nog heuren hou man vrouger prait en hou of zai hom de lèste 50 joar veraanderd het. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:30, 30 dec 2009 (CET) :Wa-k mien altied ofvrage is o-w mekaar net zo goed begriepen kunnen a-w ech praoten, dat zal haos wel, a-k mar gien Gronings heure van 200.000 woorden per seconde, emompeld en op een toon (zoas dee keel dee langes de sloot leup) dan za-t wè gien prebleem ween. 't Vuilt mien de leste tied steeds vaker op da-k of en toe de leste letter van een woord neet of zachter uutspreke bv. '''t zà wè wee<small>r</small>, dao^r wee-k niks và da-j da^t zo dooⁿ'', 't is meschien een bietjen overdreven mar zoksoort dingen. Hemmen julen dat oek, in 't Twents he-k 't we-s eheurd, in elk geval in woorden as ''wè'' en ''wà'', mar ja d' ene keer heur je 't wè en d' aandere keer neet. {{User:Servien/Haandtekening}} 22:27, 30 dec 2009 (CET) ::Toew op det symposium um de Tweantse biebel he'k met Jan Glas ekuierd. Ik kon um wel redelik good volgen. In Riessen is t ''wa'', en in Nijverdal zegnt ze ''we''. "det zal wal wier" = ''dessawawie^ə'', Völle van de leste letters dee'k hier skriewe, sprekke vie feaitelik nit oet... ::Noar Tweants zeent froai weainig studies edoan. Ik hebbe wal es dingen van [[W.J.C. van Wijngaarden]] eleazen (19e joarhoonderd) en toew leek t Riessens nog völle mear op umliggende variaanten, nog t meest op t eanters. Pas later is t "echt Riessens" ewörden, met "woark" en "koarke" en "hoarke" en "moarken" en "noar". Vroger was det gewoon "waark" en "kaarke" en "haarke" ezw. Ik hebbe gin flaauw idee woer of det vort ekömmen is... --Woolters [[Speciaal:Biedragen/212.45.63.105|212.45.63.105]] 22:59, 30 dec 2009 (CET) :::Ik marke aans ok wal dette wi'j bewust of onbewust dingen van mekare oaverneemt, of det oens (schriftelijk) taalgebruuk hum onder meer deur mekaars 'guidance' ontwikkelt. Ik blieve altied mit kwesties as ''sk-'' of ''sch-'', ''-ige'' of ''-ing'', en dan kieke ik mit naor wat ieluu doet, al maak ik dan mien eigen beslissings. :::In mien spraok mark ik det ik nog wal ies van Noord-Oaveriessels voltooid dielwoord ''epakt'' (ik griepe mar een warkwoord) oaverstappe op ''pakt'', umdet det feilijk lekkerder bekt. (As taal now ies deur esthetische oaverwègings estuurd zol wörden...) Zokke vluuiendheid maank de Nedersaksische dialecten vien ik niks niet slim - as platpraoters heur de hiele tied naor de standerdtaal toe laot roppen, dan kuwwi'j best creatief bèzig wèden mit Nedersaksische variaanten. Niet 'creatief' in de zin van dingen uut de doem zoegen, mar in de zin van oens laoten beïnvloeden deur wat aw vake leest of heurt. Aanders bewake wi'j ja een dooie taal van een vleden ginneraotie. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 23:34, 30 dec 2009 (CET) ::::@ Servien - Bie os is dat juust nait zo. De lèste letter is bie os juust belaangriek om woorden aan elkander tou plakken. Bv: "Wat het er gusteroavend tegen die zègd den?" wordt "Waddedde gustroabmteekhngdie zègtin?". En aan t ìnde worden mitklinkers juust haard oetsproken. ::::@ Woolters - Kiek, toal kin zok prima zulfstandeg ontwikkeln, kiek môr noar t Affrikoans, en zeker ien n sloten gemainschop as t olle Riesen, môr t kin gain touvaal wezen dat dizze ontwikkeln t zulfde is as dij van t Westfeels. ::::@ Ni'jluuseger - Over dat lekker "bekken", doar heb ik al voaker over noadocht en zeker bie t dialekt van Noord Overiesel en Zuudwest Drìnte. Ik prait lèstens mit aine bie Nijlusen oet de buurt (aine mit Otten as femilienoam), en dou ik heur proaten heurde, vuil t mie op dat er n hail ìnde -e-'s broekt, veur en aachter zinnen. Woar dit oorspronkelk over begon, over goud of fout klinken, nou, dat klonk veur mie as t Drìnts dat ik gewoon was, môr den mit n hail ìnde e's, kraante, elezen, wej doene, enz. Ik wait nait of dat typisch veur Nijlusen is, of veur hail Sallaand en Zuudwest Drìnte, môr dat veul mie op en t klonk mie wat overbodeg tou. Ik vruig heur ook, "Wordst nait mui van aal dij e's?". t Antwoord was natuurlieks nee, den zai was dat zo gewoon, môr zo klonk t veur mie wel. ::::Wieder, kreatief wezen kin ook oet de doem zoegen wezen, môr den moutst t wel goud doun. Man dut dat ook ien t Nederlaands en as man den n zulf soamenstèld, môr wel pazend, woord broekt, zègt man ook nait "Dat is geen Nederlands", môr wie binnen der wel gaauw bie om tou zèggen "Dat is gain Grunnegs/Drìnts/etc.". Op zich is t ook logisch dat wie zoaken van nkander overnemen. Maisttieds bestoan bepoalde woorden of zinskonstruksies ook gewoon ien elkanders toalen, allend hebben even t steuntje van nkander neudeg om oszulf dat weer tou heugen tou brengen. ::::Dat wie veuraal n toal proaten/schrieven van twij generoatsies trog is aigelks nait zo vrumd. Dat was noamelk de lèste generoatsie dij (binoa) zunder verwoatern deur t Nederlaands prait. Doar is de traditsie van aintoaleghaid en "pure" streektoal aigelks opholden. En liek as dat de Duutsers t geern over de kaizerstied hebben en de Amerikoanen over de Wild West tied, pakken wie ook weerom noar glorietieden. En aigelks dut elkenain der aan mit, streektoalorganizoatsies, woordenbouken, wie, den failieks is dat de toal dij wie beholden willen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:02, 31 dec 2009 (CET) :::::Wat mie traauwens ook bie miezulf opvuil is dat, deurdat ik de lèste tied veul ien t Engels lees, heur en proat, ik ien mien Grunnegs ook Engelse zinskonstruksies of oetdrokkens broek. Dat is aigelks even min as n Nederlaandse ienvloud, môr tou môr (weer zonnen fossiel, "toe maar", toe -> de: tun; doun). :Hoe bekiek i-j de andere dialekten? Veur mi-j geldt dat hoo wieter vort, hoo minder sekuur da-k et kan bepalen. In den Achterhook kan'k hoast op 10 km zeggen woar dat den sprekker weg kump, en korterbi-j nog meer verskillen. In Meddo, zon 5 km van ons vedan, he'j zelfs verskillen tussen kattelieken(zeise, zeuven) en prottestanten(zwa, zövene). Wieter vort heur ik minder verskil: Tukkers herken ik wal, veural umdat zee hoast etzelfde proat as ons, moar dan vake met langer an-eholden klinkers: wi-j zegt brand, zee zegt braaaaand (betjen ovverdrieven, moar dat mek de zaak dudelek). Moar of der ene oet Eanske of oet Hengel kump, doar woag ik mi-j neet an. Drenten herken ik meer an de verkleinvormen (krieties in stea van krietkes), en Grönnegers an de andere klanken (veural de ai klanken). Moar ik vin ze gin van allen 'fout', wal anders. Wa'k zelf wal fout vinde, en dat heur i-j veural bi-j de jongste leu, is et verwisselen van oa en a. Bi-jveurbeeld water, dat neumt ze dan woater, umdat dat zo mooi oosters klunk. Wat dee völle e's angeet, dee he'j bi-j ons ok, völle vrouweleke woorde endegt op -e, en ok et volteujd deelwoord. De karke, egoane. En as leste, ik vinde ni-j nedersaksismen ok altied wal mooi, en neudeg um de sproake leavendeg te holden: knetterbiele, boekspieker, webstea enzowieter. Better as krampachteg de olde sproeke, dee vake ovver boerenwoorden geet, dee'w noo neet meer gebroekt/kent vastholden. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:55, 31 dec 2009 (CET) ::Dij laange klinkers heur ik ook wel ais ien t Achterhouks, bv. "Kiiieeken". [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 01:56, 31 dec 2009 (CET) :::Dee extra -e's is vuur oons juust makkelik, det zeent peunten in t kuieren de'j eawen de moond köant oontspannen. Doarumme kleenkt vuur oons t Grönnings ook wat feller deank ik, umdet ieleu det dan nit hebt. t Brits Engels maakt ook van heel völle klaanken ne gewone -ə umdet det makkeliker kuiert, en n andacht leaidt noar de dinge dee't wal dudelik ezegd wordt: bv. "On New Year's Eve we get together for dinner at my sister's, she'll be preparing food for us all day" IPA: [{{IPA|ɑn njuːw jɪəz iːv wiː gɛʔ təgɛðə fə dɪnəɹ ət maɪ sɪstəz, ʃəl biː pɹəpɛːɹɪŋ fuːd fəɹ əs ɔːl deɪ}}]. :::Meesttieds weet ik de aandere dialekten ook wal op de kaarte an te wiezen. Wat soorten achterhooks hebt ne zachte -g en maakt alles kort, ''branden'', ezw, en ze sprekt de leste -en oet. Dreants herken ik duurdet wat dreanten (daniël lohues, den könnigheaid van mie) duur de neuze kuiert, en ze zegnt ''wij'' en ''mij'' ipv wie en mie. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 14:14, 31 dec 2009 (CET) ::::[http://www.youtube.com/watch?v=ylBvwFDL9qM Mien OenBuus-debuut]; hier hej zo'n beetien alle klaanken van 't Zuudwest-Zuud-Drèents wal bi'j mekare, en kuj ok zölf uutmaken of heur die wildgruui an -e's lient veur poëzie. Naor mien smaak kuj elke taalvariaant mooi of lillijk brengen, krek wat aj d'r zölf van maakt. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 02:21, 2 jan 2010 (CET) == Zet 'm klem op Hoaren FM (zaot. 2 jannewaori) == Een zaoterdagmörgen 2 jannewaori, rond 9:40, hef 't Grunneger radiostesjon Hoaren FM mit mi'j een kört vraoggesprekkien oaver de Nedersaksische Wikipedie en de schriefwedstried. Ze zult mi'j in 't Nederlaands interviewen en ik zalle Drèents praoten. (Grönneger kun helaas niet.) Ie kunt [http://www.haren.fm/ vanof de webstee] mitluustern. '''Kan iene 't antmit ok opnimmen?''' [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 09:58, 31 dec 2009 (CET) :Joa, ik kin t wel veur die opnemen! Mout ik der allend wel op verdacht wezen dat ik t nait vergeet.. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 10:46, 31 dec 2009 (CET) ::Oh trouwens, mien gesprek bie RTV Oost is verplaatst noar Februwoari. Ze hadden t met de plannige op n biester... [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 14:48, 31 dec 2009 (CET) :Nou Luusker, bist der kloar veur? Sukses! [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 09:17, 2 jan 2010 (CET) ::He-j mooi edaon keel! {{User:Servien/Haandtekening}} 09:50, 2 jan 2010 (CET) :::Kiek, as man t nog weerheuren wil, heb ik de opnoame hier aalvast hìnzet. Ik gai hom dammiet ook op YouTube zetten. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 10:15, 2 jan 2010 (CET) [[Ofbeelding:Radiogesprek Ni'jluuseger.OGG]] ::::Daank veur de opname! Ik zolle d'r liever zestig as zes minuten oaver epraot hebben, zoveul as d'r uut te leggen en bi'j te praoten vaalt oaver 't Nedersaksisch. ::::Kuw die opname misschien kwiet op een bladziede oaver Wikipedia in de media? Hef iene nog een opname van Woolters zien eerste gesprek bi'j Radio Oost? ::::[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 10:57, 2 jan 2010 (CET) ::Hier is de YouTube video: [http://www.youtube.com/watch?v=3kYPuMyyZ1M ]. t Kin wezen dat er t nog nait dut. Luusker, ast doe hom laiver op dien YouTube account hebben wilst, moutst t môr zèggen! Ik heb de mp3 verzie ook noar de Leegsaksische gmail stuurd. ::Heloas, ik heb t gesprek van Woolters nait (ook nait opnomen doudestieds). ::Wel grappeg dat dij kirrel Angelsaksisch zee en dat der bie streektoalen aaltied t Frais der weer biehoald wordt (kin ook nait aans aigelks, en aigelks hoal ik t voaker aan as joe dunkt mie, môr goud). Hest hail mooi doan! t Fragmìnt kin sowieso op de ziede van Nedersaksisch beluustern, môr n nije ziede mit fragmìnten over dizze wiki vin ik ook goud! [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:05, 2 jan 2010 (CET) :::Mooi wark Ni'jluseger, kon neet better! Ik wet neet woovölle der luustert noar Hoaren FM, et zult der wal gin miljoenen wean, moar dit soort dingen mot good wean veur de bekendheid. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 13:42, 2 jan 2010 (CET) Luusker, ik wait nait ofst t al doan hest, môr misschain wel leuk om Haren FM ook even de link tou sturen van de youtube video of t fragmint hierzoot. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:15, 3 jan 2010 (CET) == Artikeln over Midden-Drents en Zuud-Drents == Allereerst een gelukkig Nijjoar! Op de Nederlandstalige Wikipedia zag ik in het artikel [[:nl:Nederlands]], dat er nog gien artikeln in het Nederlands bestoan (en misschien hier ok niet) die het [[Midden-Drents]] en [[Zuid-Drents]] beschriem. Ister hier misschien iene die doar wat van mak'n kan? Sol niet gek wed'n. [[Gebruker:Davin|Davin]] 11:32, 1 jan 2010 (CET) :Moi Davin, ik perbeer 't even up zien Drèents. Zoaj zeen kunt, schriew Drèents mit 'n dubbele e en 'n accent up de eerste e. Aj dat weet, dan kump ie der achter dat 't artikel [[Midden-Drèents]] al besteet, gien laank artikel, maor wal wat. En aj up de ziede [[Drèents]] kiekt, zug ie daw ok al artikels hebt oaver 't [[Zuud-Drèents]], zowel as gehiel as de varianten apart. Aj 't Drèents goed verstaon kunt, kuj 't zo oaverzetten. As dat niet wil, muj 't maor zeggen, dan wiw oe daor best bie helpen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:33, 1 jan 2010 (CET) ::Moi Grönneger, wat wies ja, wel in't Engels en't Frans maar nie in't Nederlans :-D Ik zie zelfs dat ok het [[Zuudoost-Drèents]], [[Zaand-Drèents]], [[Zuudwest-Noord-Drèents]] en [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] al bestoan. Mien Schrief-Dréents is inderdaad nie zo goed, ik schrieve eigenlijks maar gewoon zoa'k't uutspreek. A'j't wullen vertal'n noar't Nederlans, dan sollt mooi wez'n. Anders doe'k't nog wel 'n keer a'k eem wat anders schriem wul dan over Tibet, want doar ben'k eigenlijks altied met bezig op de Nederlandse Wikipedia. Mooi projectie hier, veural zo bliem deurgoan. Groet'n, [[Gebruker:Davin|Davin]] 21:22, 3 jan 2010 (CET) == Bitters == Joo, in Tweante (en vaste bie oeleu net zo) zeent kruudnbitters zowat eawn geleefd as beer. Mear dr zeent dr zovölle van (ieder doarp hier hef zien eegne soortn) de'k nit good wete o'k ze non apart mut beneumn, of allemoal bie mekoar mut doon. Wat mean ieleu? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 22:01, 3 jan 2010 (CET) :Wie kinnen der wel n liestje van môken: [[Liest van Leegsaksische draank]]. Wie mouten even t beste woord oetkaizen, liek as dat t Engels mooie woorden het as "spirits" en "liquors". t Mout den ook aigelks aal "beverages" der ien stoan kinnen. Nou kennen wie hier ien Grönnen veuraal t aalgemaine woord "draank", môr ook "zeupke", "klokkie", "borreltje" en "snaps" (veur noa t eten, noa t waark of vrouger bie t slachten). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:14, 3 jan 2010 (CET) ::n Liestken is n good idee, mear ik wol der ook nog wal inheuldeliks oawer skriewn. Ik heb al eawn ezocht, mear ik kan nog nit völle veendn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 22:18, 3 jan 2010 (CET) :::Den doun wie t gewoon zo as de groutnisvörms, n liestke, môr mit stee veur oetbraaiden en den per regioon. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 10:57, 4 jan 2010 (CET) == Oerwoorden == Ik heb lèstens lezen dat der veur de Germoanen aander vôlker woonden ien wat wie nou as t olle Saksen en t olle Fraislaand kennen. En nou docht ik zo, zollen hier ook toalkundege overbliefsels van wezen? En dou ik zojuust t artikel Urkers las, zag ik woorden as ''taote'' en ''bessien'' en dou docht ik, woar zollen dij woorden votkommen? En dou bedocht ik mie dat t woord ''besse'' nog bie de haile olle luu ien Westerwôlde bekend is en dat man ien Noordfraislaand t woord ''taatj'' het. En dou keek ik even wieder en dou von ik t Fraise woord ''heit'' en t Baskische woord ''aita'', veur ''voader''. En gainain wait wat de heerkomst van de Basken is en man maint dat zai der al wazzen dou de Reumers kwammen, môr nait romaniseerd binnen. Dus messchain het der vrouger wel n oller vôlk ien Uropa wèst dat loater soamensmolten is mit de Indo-Uropese Germoanen en Romoanen en deur isoloatsie (wat klopt bie Baskenlaand, Fraislaand, Westerwôlde, de Noordfraise aailanden en Urk) dij worden beholden het. Den voader is aigelks n reloatief nij en Indo-Uropees woord, voader, father vader, fater, pater, patre, pedar, pita). Kennen joe nog meer van dit soort olle woorden zunder dudelke verwantschop of heerkomst? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 17:57, 6 jan 2010 (CET) :In 't Gotisch he-j 't woord ''atta'' dat lik oek aorig op ''aita'', ''taat'' (poeta en taat in 't Putters ezeeg deur kienders veur moor en vaor) en dat lik dus weer op 't Engelse ''dad''. Ik wete dat der op de Veluwe Saksische, Frankische, Friese en meschien Keltische stammen eleefd hemmen, veerder zo-k 't oek neet weten. {{User:Servien/Haandtekening}} 20:38, 6 jan 2010 (CET) ::Nee, môr dat is t probleem voak van de mìnsk van vandoag. As man noar t verleden kiekt, denkt man dat der veur de joartèllen niks was. Môr der was weldegelk wat, allend deurdat t zo laank leden is wait man nait wel of wat hier doudestieds apmoal was. Traauwens, bie t woord Poeta denk ik meer aan de Antilioanse broeken van t woord :p [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:16, 6 jan 2010 (CET) :::Ik wete wel dat ''puta'' in 't Spaans neet zo positief is, betekent dat 'tzelfde as in 't Antiliaans dan? {{User:Servien/Haandtekening}} 22:31, 6 jan 2010 (CET) ::::Van [http://en.wikipedia.org/wiki/Indo-European_substrate_hypotheses#Substratum Wikipedia]: '' ''the earliest form of the Germanic languages may have been influenced by a non-Indo-European language, purportedly the source of about one quarter of the most ancient Germanic word-stock.' '' ::::Ik plokke 't mar zo van Wikipedia, mar 't gef an det d'r veule meer véur-Indo-Europese woorden kunt wèden die brieder in 't Germaons bint oaver-eneumen. ::::As de proto-Indo-Europeanen heur zo in 't viefde/vierde millennium, of later nog, in Europa verspreidden, hej nog tienduzenden jaoren van bevolking van Europa deur anatomisch mederne mèensen, en wieder terogge nog meer as honderdduzend jaor Neanderthalers, die hiel goed spraoke kunt hebben ehad, mar waorvan aj oe kunt ofvraogen of d'r (vanwege heur uutstarven) ok mar iets van heur èventuele taal is deuregèven an homo sapiens sapiens. ::::D'r is ok een [http://www.leidenuniv.nl/letteren/nieuwsbrief/index.php3-c=163.htm Indo-European Dictionary] in de maak, daoras lichtkaans ok wat in staon zal oaver woorden die nog wieder terogge zolden kunnen gaon. ::::[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:58, 6 jan 2010 (CET) :::::Ik hebbe nog wal zon woard: "detta" vuur "grotva". Iej hebt in t engels wal "dad", mear det is t ook nit helemoal. Wöarde zeent oeteaindelik nit te achterhalen, want iej köant nooit zeker weten of der vuur oons nog n volk hef ewest, en doarvuur nog ene, ezw, woervan azze vie t spul oawer enömmen hebt. Ik wete nooit o'k mie non töt de Sassen of de Tuihanti mut rekkenen, want ze hebt hier allebeaide woond. De tuinhanti zeent verdrungen noar West-Tweante (woer at van ooldsher mien moo zinne femilie vandan keump) en de Sassen wonden in Oost-Tweante (woer at van ooldsher mien vaa zinne femilie vandan keump). t Is in elk geval wal zo de'k al lange van t idee "Wij zijn allen Nederlanders" of estapt zin. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:10, 7 jan 2010 (CET) ::::Joa, oetìndelk binnen de noudoagse stoaten ook môr "künstliche Bildungen", zo as zo mooi op zien Hoogduuts hait. As ik komplottheoristen leuven mout, willen de luu dij wereld ien handen hebben ain wereldbevôlken môken en dat wil man doun deur schoalvergroten. En ik mout zèggen, dat is ien Uropa oareg lukt. Ien de 10. aiw prait man nait meer van Sjouken, Angrevoaren en Foalen, môr van Saksen. Ien Duutslaand tegenswoordeg proat man nait meer van Sachen, Thüringer, Bayern, Alemannen, enzo, môr van Deutscher. En t gaait der aal meer noar tou dat wie ook nait meer van Deutscher, Nederlander, François en Italiano proaten, môr van European. Môr elkenain wait dat man aigelks gewoon teruggoan kin noar t stammenverbaand, den ien os haar en ozze toalen bestoan nog aal de olle stamverbanden. Ook ien Frankriek, kiek môr noar t Arpitoans, dat aigelks de Romaniseerde toal van de olle Borgondiers was, t Normandisch, de Romaniseerde toal van Noormannen, t Gaskonisch, de Romaniseerde toal van de Basken (Gascogne-Vascogne-Bascogne) en ien Itoalje, t Venetisch, de toal van de olle Venediger, t Lombardisch, t Toskoans (Etruskoans) en zo kin man elk laand aigelks wel weer terugverdailen in de olle stammen (behaalve de Amerikoas, doar het man ien de 16e tot de 19e aiw nait zo netjes hoesholden doan). ::::t Schient dat t "witte" vôlk oorspronkelk oet de Kaukazus kwam, van doar ook de Amerikoanse term ''caucasian''. Zai zollen zok vanôf hier verspraaid hebben noar t oosten (Perzie, India), t westen (Middellaandse zee) en t noorden tou (Skandinoavie, Sloavische en Germoanse landen) en hebben zok doar op aigen wieze ontwikkeln doan. t Is veur mie hail lasteg tou bedenken, môr messchain kommen wie hier ooit nog meer over tou waiten. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:34, 7 jan 2010 (CET) :::Puta is wat wie hier ''poedie'' nuimen, wat vertoald worden kin as ''sletje''... t Antillioans (Papiaments) het ja veul van t Portugees overnomen. Dus om dat woord veur mouder broekt tou zain is mie best wel apaart :p [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:34, 7 jan 2010 (CET) :Dat gifft de Theorie von en [[:en:Nordwestblock|Nordwestblock]], de op de Spraak inwarkt hett. :De Wöör för Moder un Vader sünd aver keen gode Teken för Spraakkontakt. De Wöör för Moder un Vader sünd jümmer de allereersten, de de lütten Kinners lehrt. De Wöör mööt also licht uttospreken wesen. Dor liggt dat an, dat de Vokal överall op de Weld temlich faken ''a'' is. Keen annern Vokal as ''a'' geiht so licht uttospreken. Un de Konsonant is faken ''m'' oder ''n''. Un bi'n Vader faken ''t'' oder ''p''. Un dor kummt denn ''papa'', ''tata'', ''atta'' etc. rut. Dat seggt temlich wenig ut över de Verwandschop von Spraken. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 20:21, 7 jan 2010 (CET) ::Misschien vaalt d'r nog hiel wat te ontdekken oaver Europese taalverwaantschoppen, Indo-Europees en veur-Indo-Europees, mit fersoenlijk dialectonderzuuk. Aj oe bedenkt det hiel veul dialecten niet of haoste niet onderzocht bint, en det d'r hiel veul ni'j materiaol is ('t Drèentse woordenboek van Kocks kwaamp in 1996 uut), dan vaalt d'r nog hiel veul lexicaal en wieder taalkundig uutploeswark te doen. Misschien hebt 't Grunnings, Tweants ezw relictwoorden die in 't Nederlaands en Duuts niet veurkoomt en daorumme nooit in verbaand bint ebrocht mit verwaante woorden van aanderworens. ::Taalkundigen hebt heur vanolds ja teveul deur taalnationalisme laoten leiden. Waora'k mi'j al jaoren bi'j opvrete is det in woordenboeken bi'j etymologische vergeliekings van beveurbield Engelse woorden, 't wiedofstaonde Hoogduutse equivalent wördt an-ehaald, mar gien speur van 't Nederduuts. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 23:20, 7 jan 2010 (CET) :::Det oonderskrief in direks![[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:35, 8 jan 2010 (CET) ::::Ik binne now ''Introduzione alla linguistica romanza'' van Lee & Galano an 't lezen, een bùkien uut 2005 det de ontwikkeling uut 't Latien van 't Fraans, Kattelaans, Occitaans, Romaons, Italiaons, Spaans en Portugees vergeliekt. Waorumme juust 't Kattelaans en niet bv. 't Sardiens, Napolitaons of Extremaduurs, wat ok amparte talen bint? Umdet de Kattelanen heur taal mit haand en taand verdedigt en op de kaorte zet hebt. (En 't haalfdooie Occitaans is betrökken umdet ien van de schrievers van 't bùkien heur daorin specialiseert.) ::::As 't bùkien veur dartig jaor was epubliceerd, was 't misschien allennig oaver de Romaonse talen van de natie-staoten egaone. Netuurlijk, ie kunt niet eemveul andacht schenken an duzend verwaante dialecten, mar toch: talen die poletiek belangriek wördt evunnen, kiekt de taalkundigen naor; aandere talen (haoste) niet. Mar det veraandert dus. ::::[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 12:18, 8 jan 2010 (CET) ::En wat dochtst van t Raetisch/Friuli/Ladin-toalen en Venetisch. Venetisch en Italjoans binnen as Platduuts en Hoogdeens... t Occitoans is inderdoad binoa dood. Ik ken n jong dij opgruid is ien Aix en Provençe en ik vruig hom, "proatst ook Provensoals?". Hai zee "Provensoals? Man proat doar gewoon Fraans...". Hai haar nog noeit heurd dat doar uberhaupt n dialekt proat wör.. Dat is bie os dan nog wel wat aans. Ook aal proat man gain plat, ook aal gaait man nait om mit luu dij plat proaten, ien ozze pervìnzies kin man gewoon nait om de dialekten hìn. ::t Dunkt mie dat as der wat verliekensboar over Germoanse toalen publizeerd wordt, worden ook enkeld behaandeld t Engels, Nederlaands, Hoogduuts, Frais, Deens, Sveeds, Noors en Ieslaands (en messchain nog wat Platduuts en Fareuers). t Haile Alemannisch, Bairisch, Middelfraankisch, Gutnisch, Noord-Sleeswieks, Jämtlaands en Skots zollen hailmoal vergeten worden. Zo as ik al zee hierboven: "''As ik komplottheoristen leuven mout, willen de luu dij wereld ien handen hebben ain wereldbevôlken môken en dat wil man doun deur schoalvergroten.''" Môr zo ast doe ook zègst, der kommen aal meer luu dij perbaaiern om dit tegen tou goan, môr houveul faailieks sukses t het... t Zel mie benijen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:05, 8 jan 2010 (CET) :::En t is natuurlieks ook zo dat man aan t begun van de veurege aiw ook geern n ainhaid beholden zol, dij dou nog nait zo laank beston. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:08, 8 jan 2010 (CET) ::::'' 'Ook aal proat man gain plat, ook aal gaait man nait om mit luu dij plat proaten, ien ozze pervìnzies kin man gewoon nait om de dialekten hìn.' '' ::::Now vaalt det waor ik weg komme nog wal mit, en aj 't oaver steden as Zwolle, Dèventer, Möppelt en Stienwiek hebt, muj zölfs goed zuken naor tiekens det d'r töt veur kört algemien plat epraot wördden. Servien had 't veur een hiele tied in 't wier mit iene uut Putten, die niks van streektaal mus hebben en in wie zien belèving 't Putters dus ok niet bestund. 't Lig d'r net an mit wel aj ummegaot en waor aj de zintugen veur lös hebt. ::::Aj now een groot dörp as Ni'jlusen nimt, en ie interesseert oe niet veur streektaal, dan zal 't oe hooguut opvalen op wat brödties op huzen, of en toe een stokkien in de kraante, wat volwassen mèensen die aj of en toe plat heurt praoten, mar wieder leef ie - krek as in Zwolle - in een Nederlaandstalige wereld, mit een flinke bupse passief Engels. Veural as kiend. Daorumme nuumt ze streektalen as de oenze ok wal ''verbörgen talen''. ::::In Grunning geeft de lu wat meer acht op streektaal umdet de Grunningse identiteit een begrip is. In Sallaand en de Kop van Oaveriessel hej det niet. Mar juust det is de leste vieftien jaor al slim veraanderd. Toe as ik op Ni'jlusen opgruuiden haj gien pervinciaole tillevisie, dus niks Van ''Jonge Leu...'' Allennig wat oldmoodse liedties op 'e radio. En oen eigen oma. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:31, 8 jan 2010 (CET) :To dat wat Grönneger över Occitaans seggt: mit Occitaans steit dat jüstso slecht as mit Plattdüütsch in Düütschland. So bi 3 Millionen Lüüd snackt dat noch, von över 20 Millionen, de in de occitaanschen Rebeden leevt. Dat kummt ok bi Plattdüütsch hen. Kann angaan, dat dat bi Occitaans noch en beten slechter steit, dat mag wesen. Een Saak hett Occitaans uns aver vörut: junge Lüüd, de sik gemeensam politisch för de Spraak insetten doot. [[:nds:Anaram Au Patac|Anaram Au Patac]] to'n Bispeel. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 14:45, 9 jan 2010 (CET) ::Joa, môr is de holden doar ook liek as hier? Bie os is t idee ontstoan dat streektoalen allend veur de luu is dij onder aan ledder van soamenleven stoan, môr is dat ien de Pays d'Oc ook zo? Hou is aigelks de toalsitewoatsie ien t gebied woar joe votkommen Slomox? Dus t olle hertoogdom Breem. Wordt doar ien verlieken tou aander gebieden as Holstain, Oostfraislaand, de Haaide of Oostfele veul of waineg plat proat en hou zuver is dat nog? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 16:15, 9 jan 2010 (CET) :::Ik heff dor nudaags wat över schreven, kiek ees [http://listserv.linguistlist.org/cgi-bin/wa?A2=ind0912e&L=lowlands-l&F=&S=&P=8538 hier] (op engels). :::''Bie os is t idee ontstoan dat streektoalen allend veur de luu is dij onder aan ledder van soamenleven stoan, môr is dat ien de Pays d'Oc ook zo?'' Dat is dor nich anners. Anaram au Patac is sozialistisch, de verdeffendeert also de ''lütten Lüüd''. Un wat ok wichtig is: Anaram au Patac is links un gegen den Staat, gegen de Pariser Republik. Un de Pariser Republik maakt en "Franzöösch un anners nix"-Politik. Dat passt sik denn good tohoop. Mien Feend sien Feend is mien Fründ. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 23:28, 9 jan 2010 (CET) ::::Non ja, det hebt vie hier in Neerlaand, und iej doar in Duutslaand ook: "Vie zeent toch alle Neerlaanders/Duutsers?" En bie oons is t al zo wied det de ''lütten löö'' zelf geleuft det öare modersproake meenderweardig is. [[Speciaal:Biedragen/212.45.63.104|212.45.63.104]] 00:45, 10 jan 2010 (CET) :::::Joa, ien Fraankriek worden t Arpitoans en t Occitoans ook nait erkend as toalen, môr as regionoale varianten. Zo het dat ien Duutslaand toch ook wèst ien tied van Bismarck en t kaizerriek? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 10:49, 10 jan 2010 (CET) :::::Slomox, ien dat stok doar boven, zègst doe dat "we cannot rely on parental transmission", of zo ongeveer. Ainerzieds nait, môr aanderzieds mout dat ook wel zo wezen. Ook al proat man nait meer t pure plat, kinder hebben t wel neudeg om t toalgevuil tou kriegen. As man op schoul plat leert en wieder naargenswoar t tou heuren krigt, den is t veul minder effektief en zel t oetìndelk opzied schoven worden as "och, dij toal mozzen wie verplicht leren op schoul, môr allend mien opa proat dat nog, dus woarom zol ik t leren" en omdat man gain gevuil het veur de toal, vuilt t as verplicht. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 10:55, 10 jan 2010 (CET) :Dat mit "Vie zeent toch alle Neerlaanders/Duutsers", "modersproake meenderweardig" un NDS is blot "regionoale variant" is allens richtig. Dat weer nich blot bi Bismarck so, dat seht veel Lüüd ok vandaag noch so. In Frankriek is dat en beten anners. Dat Problem in Frankriek is de ''egalité'' ut de Revolution. All Lüüd sünd gliek, all Lüüd sünd ''egaal''. Gliek sünd de Lüüd aver blot, wenn se all desülve Spraak hebbt (hebbt se meent). Dat se gliek sünd, mööt all Lüüd Franzöösch snacken. Dat hett keen Schoolünnerricht op Baskisch geven, keen op Bretoonsch, keen op Düütsch (in't Elsass) etc. Ok Basken, Bretonen un Düütsche müssen Franzöösch lehren un snacken. Dat weer also nich "Standardspraak vs. Dialekt", dat weer "Franzöösch vs. allens annere". Dat hett de politisch Linken nich gefullen. Un dor sünd se gegenan. Un so hett Occitaansch ok Stöön von de politisch Linken kregen. :De Text, ut den dit "we cannot rely on parental transmission" kummt, de is ut en Diskussion över de Fraag "wat köönt wi doon, dat Neddersassisch bestahn blifft?". Dat güng över en TV-Station op Neddersassisch un över Scholen, de Neddersassisch ünnerrichten doot. Un ik heff meent, dat de Lüüd, de nu Kinner hebbt, de also so üm un bi twischen 20 un 40 sünd, dat de Neddersassisch nich good noog snacken köönt. Wenn de lütten Kinner Neddersassisch von de Öllern lehrt, denn warrt dat ganz un gor gresig Neddersassisch. Wi mööt also aktiv in Scholen un op TV Neddersassisch wiesen, ans geit de Spraak kaputt. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 00:18, 11 jan 2010 (CET) ::Jo klopt allens. Mear "''dat de Lüüd, de nu Kinner hebbt, de also so üm un bi twischen 20 un 40 sünd, dat de Neddersassisch nich good noog snacken köönt''", zin ik nit mit oe eens. Ik heure um mie hen nog aait good plat, van 20ers töt 40ers. Nit van allemoal (nen helen hoop weelt t nit, um de reden de iej doar al eneumd hebt), mear der zeent hier nog sprekkers van tusken 20 en 40 dee't Neersassies as T1 hebt. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:51, 11 jan 2010 (CET) ::En vie zeent nen besten eande van t oonderwoarp of edweld ;) [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 01:18, 11 jan 2010 (CET) :::Slomox hef geliek det now ok steun van oaverheidswege neudig is umme Nedersaksisch te redden. En det is krek de weg die aw bewaandelt: 't Nedersaksisch hef heugere erkennige ekregen deur de meugelkheden veur streektaalbescharming die oens de EU böd. Det stimuleert mèensen um creatief an 't wark te gaon mit Nedersaksisch (meziek, tv, radio, schrieveri'je) en die sfeer is neudig veur peblieke steun an 't idee um op schoelen en op gemienteniveau wat te doen mit 't Nedersaksisch. :::Vake as ik mèensen plat heure praoten, mark ik det heur woordkeuze hielemaol Nederlaands is. Fonetisch is 't Nedersaksisch, syntactisch mangs ok nog wal (is een apatte discussie), mar de lexicon is hielemaole an-epast an de standerdspraoke. Det is waor olders en kiender hölpe neudig bint van de oaverheid: lessies op schoele; schier Nedersaksisch in de media (zoas in de [[regiosoap|regionaole zieperieges]] - ie kunt det artificieel plat vienden, mar wat woj dan, Nederlaands mit een accent?). :::De invloed van de dakspraoke muw bewust teroggedringen: te vake kuj een Nedersaksische tekst woord veur woord ummezetten in 't Nederlaands; een Platduutse woord veur woord in 't Hoogduuts; een Afrikaanse woord veur woord in 't Engels. :::[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 04:07, 11 jan 2010 (CET) ::::Slomox, as t Hollaands en Grunnegs verstoan kinst, moutst [http://www.rug.nl/Corporate/nieuws/adamsAppel/archief2006/afl20 dit] ais bekieken. Dit is nog ais n veurbeeld veur de streektoal. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:24, 11 jan 2010 (CET) == Scheuvels / schaosen == Van de weke za-k te kieken naor Pauw en Witteman of ho pregramma oek heet. Der zatten to een koppel [[Nedersaksië]]rs dee ene schaoser ([[Erik Hulzebosch]]) en dee Groningse weerkeel (''[[Jopke Nainhoes]]'') mit dee weerkeel ha-k of en toe wat meer meuite um hum te begriepen want hij praoten aorig rap en hef netuurlijk een zwaor accent. Erik Hulzebosch praoten Nederlaans-Sallaansachtig. Op een egeven mement hannen ze 't over ''scheuvel'' en ''holties'' (bie ons ''schaosen'' en ''houtjes'') mar to begriepen ze 't daor in de studio neet meer, en dee Groninger wos wel wat ''holties'' wanen, en ik doch nog, wat begriep je daor neet an dan? Gister vreug ik ok nog an een klein keeltjen van een jaor of dreje veur de grap: ''zijn dat papa's scheuvels?'', zeeg e: ''nee, da's zijn toch gasen?'' dat mos ik wel um lachen. {{User:Servien/Haandtekening}} 17:12, 10 jan 2010 (CET) :'t Zuudwest-Drèents hef daor een prachtig warkwoord veur, ''scheuvels rönnen''. Tègenwoordig zegt de miesten ''schaatsen''/''schaetsen''. Hulzebosch hef ok [http://www.rtvoost.nl/programma/programma.aspx?pid=443 zien eigen pergramma] ehad veur RTV Oost. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:20, 10 jan 2010 (CET) ::Servien, waitst nog welke dag ofst dat zain haarst? Den wil ik t geern weer kieken op uitzendinggemist.nl. t Woord ''schaatsen'' (of schoatsen) kennen wie hier aigelks nait. Of man zègt scheuvel, scheuvellopen en scheuvelloper of aine proat gain Grunnegs. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 19:08, 10 jan 2010 (CET) ::http://www.youtube.com/watch?v=AJXoRwu5AA0 Hai ston al op youtube. Grappeg, hai proat haalf Grunnegs, haalf Nederlaands :p [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 19:36, 10 jan 2010 (CET) :::Ok aordig hoe aj hier de verschillende Nedersaksische accenten in 't Nederlaands heurt: Nijenhoes zien Grunnings accent, Hulzebosch zien Noord-Oaveriesselse accent en Finkers zien Twèentse. Ik hebbe zölf de indrok det de Grunningse en Twèentse accenten (in 't Nedersaksisch en in 't Nederlaands) meer ofwiekend bint (onmiskenbaar veur mi'j), en alle aandere Nedersaksische accenten meer op mekare liekt (dus ok 't Achterhoeks, mangs mit zachtere ''g''). Fries Stellingwarfs hef ok wat meer Friese uutspraokverschiensels. Kan ok gewoon mien perceptie wèden. :::Det is trouwens veur 't eerst in vieventwintig jaor det ik op de Nederlaandse tillevisie een beetien plat heure (van Nijenhoes dan; Hulzebosch prat Nederlaands). 't Fragment daorin Hulzebosch veur weerman speulden kump uut zien pregramma veur TV Oost, daoras e miest wal Hardenbargs prat, beveurbield mit [[Hennie van der Most]]. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 22:46, 10 jan 2010 (CET) ::::Nou, VJLEOG en Boven Wotter (en de Fraise en Limbörgse ook) wörren wel oetzenden op publieke omrop en zulfs op TV Utrecht :p, dus dat is wel n stapke wieder, môr toch, wat Slomox hierboven bie t aander onderwaarp ook zègt, t zol goud wezen as der ain statsjon, zender kwam woar of allend môr plat op proat wör. Den zo as man ook ien boven woater zain leut, is t Grunnegs onder de jeugd veuraal haalf bakken en zai geven veurkeur aan t Nederlaands (zai Stella-personoazie). ::::Over de aksìnten, man kin wel dudelk heuren dat t Grunnegse aksìnt de vrumde aind is tuzzen de aander baaide. Hest geliek dat der ien t Stellenwaarfs wat Fraise klanken zitten. Wat ik typisch van t Stellenwaarfs (en ook van t Frais) vin, is t laanksoamege karakter en de hoogteverschillen. Over t aalgemain proaten Grunnegers nogaal aintoneg. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 10:03, 11 jan 2010 (CET) ::::::Traauwens, hest wel n aantel rekloames had. Zo as dij van "Moderne tieden, tied veur t ni'je rieden" en dij van Knorr "dat brìkt soa lekker de wìk". Welke aksìnten binnen dat den? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 10:25, 11 jan 2010 (CET) :::::::Oooh den van Knorr oarger ik mie DOM an. Ten eerste kuiere vie nit zo, en ten tweede wörd t oolde stereotype wier van stal ehaald. Ik hebbe al es oawerwöagen um nen helligen breef noar Knorr te skriewen, mear det he'k toch mear neet edoan. t Mut dudelik Oaweriessels vuurstellen, mear t is zo verskrikkelik gemaakt. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 12:41, 11 jan 2010 (CET) == Gebrukersnamen == Wilt wi-j nen name as [[Gebruker:NuclearWarfare]]? Vör völle namen is wat te zeggen, moar dat doet he neet, he zeg [[Speciaal:Biedragen/NuclearWarfare|niks]]. [[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 21:21, 23 jan 2010 (CET) :Dissen bruker hef een [[:m:Help:Unified login/nl|SUL-account]] dus as e hier es kump kieken hef e dreks een account hier. Ik denk daorumme neet dat we doar iets tegen motten doon. Zeker bi'j dissen bruker neet, omdat e völle helpt om vandalisme op kleine wiki's weerumme te draoien. --[[Gebruker:Erwin|Erwin]] 10:21, 24 jan 2010 (CET) ::Dat wet ik al, Erwin. Dat is, dat ie ''denkt'' dat he helpt. Moar dat doet he neet, en dat doot zowat niemand uit de [[:m:Small Wiki Monitoring Team]], dat bint vooral jochies die better eerst wat talen kunt leren vördat ze op aandere wikis alles wat neet in t Engels is, vandaliseert. Bekiek [[:sr:Посебно:Contributions/NuclearWarfare]] moar es ::#[http://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Бољевац&diff=2271052 Бољевац] Kan we'en dat he t good bedoelt, maor t is vandalisme. Da kri-j a-j gin Cyrillisch könt leazen en dom [[:m:User:COIBot/LinkReports/boljevac-online.net]] nadoot. ::#[http://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Макарска&diff=2268041 Макарска] Kan we'en dat he t good bedoelt, maor t is vandalisme. Da kri-j a-j gin Cyrillisch könt leazen en dom [[:m:User:COIBot/LinkReports/makarska-hr.com]] nadoot. ::#[http://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Тибетански_будизам&diff=2196196 Тибетански будизам] Hier hef-e geli-jk ::1 uut 3 is lang neet genog om oen IRC-maatje [[:m:Global sysops/Vote#Requests for Explanations|autopatrol]] te geven. ::Zie ok http://de.wikipedia.org/w/index.php?title=Tingatinga-Malerei&action=history woar een trossie SWMT kastpoppen (allinneg durft ze neet) een gebruker vortjaagt. Op disse wikipedia help van al die SWMT-luu, buuten oe, allineg [[gebruker:Mentifisto]]. ::Noa mi-jn vraag kreeg [http://nds-nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Speciaal:Biedragen&offset=20100125&limit=20&target=Pathoschild Pathoschild t drok] en [[Gebruker:Erik Warmelink/wachtwoord|n wachtwoord-generator ok]]. [[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 03:16, 25 jan 2010 (CET) :::t Liekt mie dat dizzent hier veurlopeg gewoon stoan blieven kin. t Is nait dat er veur overlast zörgt en de noam is nou ook weer nait zo slim dat ik zeg van "nou...". Wie hollen hom gewoon even ien doppen en zainen den wel wat er dut. As t toch tou vèr gaait kinnen wie hom aaltieds nog kwiet worden. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:38, 25 jan 2010 (CET) == Neets == Gifft dat op Nedersaksisch egens ok Narichten so as [http://www-origin.radiobremen.de/bremeneins/serien/plattdeutsche_nachrichten/index.html de op Radio Bremen] oder sowat as [http://www.plattnet.de/Start/ Plattnet] oder [http://ins-bremen.de/presse/PresseIndex.htm INS-Presse]? --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 01:37, 1 feb 2010 (CET) :Moi slomox, nee jammer genog hebbe vie det nit. Wellicht op Radio Noord, mear aanders nit. De regearing gef oons nog aait gin geeld um det te maken. Bie oeleu hef t Platt ne niveau 3 stoatus, mer hier nog nit. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 10:56, 1 feb 2010 (CET) ::Nee, bie os ien Grönnen is t nijs ook nait op plat. Der wordt van oet goan dat nait elkenain Grönnegs proaten kin, môr wel Nederlaands verstaait. As wie hier sìnten veur kriegen van n Heeg zel der den ook n nij radiostatsjon môkt worden mouten spesjoal veur t plat, want de bestoande omroupen goan t woarschienlek nait doun. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:21, 1 feb 2010 (CET) == Leegsaksische woorden en Nederlaands == Moi, Ik docht zo, aigelks broeken wie tegenswoordeg wel n hail ìnde Nederlaandse woorden veur nije dingen. Aigelks zollen bepoalde woorden oet t Duuts, Frais, Deens of Sveeds veul beter pazen. Ik kwam hierop bie dou ik t Sveedse woord ''hiss'' zag. Ik docht, wat zol dat nou betaikenen. t Is dus n lift en dou docht ik, hé, t woord ''hies'' zol bie os aigelks ook beter pazen as ''lift''. Zo binnen der zo veul woorden dij wie klakkeloos overnemen vanoet t Nederlaands, ien tieds dat aander woorden beter bie ozze toal pazen. Môr goud, as ik tegen aine zèg "Lopen joe môr, ik neem de hies wel", den het gainaine n benul van wat ik main. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:27, 1 feb 2010 (CET) :t Is in t Zuud-Afrikaans toch ook n ''hysbakkie''? Mear bie oons wörd der dan wier meender ''hiesen'' ezegd. Bie oons zol t dan ''takelen'', ''optrekken'' of ''tillen'' worden, en dan dus ''takelkiste'' of ''takelhukken'' of ''tillekiste'' of ''tilhok'' of zowat. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 14:00, 1 feb 2010 (CET) :Vie doot ook wal es wöarde, woer't feaitelik gin direkte Neerlaandse ummezetting van is, met neerlaandse klaanken oetsprekken: "Den he'j n betten poesterig, menear", "Die hebt u een beeitje puisterig, meneer". [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 14:05, 1 feb 2010 (CET) ::Joa, dat gebeurt hier ook wel ais, môr den veuraal deur kinder dij nog nait goud Hollaands kinnen. Bie os is der n verschil tuzzen ''hiesen''/''toakeln'' en ''tillen''/''optrekken'', noamelk de eerste wordt deur n mesien doan en de twijde deur luu. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:13, 1 feb 2010 (CET) :::Dat doo-k wè vaker! De meesten weten dan wè waor a-k 't over hebbe, zoas de ''tikplanke'', ''webkieker'' en ''draodpraot'' (het gechat) en in Drenthe he-j daor speciaal een lieste veur mit ''Nei-Drèents''. Ik zol 't dan de ''takelbak'' neumen. [[Gebruker:Servien|Servien]] 20:18, 2 feb 2010 (CET) ::::Ik heb de leste tied veul te doon mit Duuts, ik mörken da-k 't neet vanuut 't Nederlaans naor 't Duuts vertalen, mar vanuut 't plat, zo kreeg ik zinnen as: ''ich hänge meine Jacke an die käpstokke'' (van ''kapstokke'', i.p.v. die Garderobe) en ''sie sind löss'' (van ''los'', i.p.v. sie haben geöffnet) wè grappig um dat te zien. {{User:Servien/Haandtekening}} 13:53, 7 feb 2010 (CET) == Vertaling interwiki mallen en teksten noar t Nedersaksisch == Hoi allemaal, Hier een klein lijstje van mallen die via Commons ook op de Ofbeeldingspagina op Wikipedie verschijnen bij het gebruik van ofbeeldingen van Commons. Momenteel gebruuken ze nog standaard Nederlaands of Ingels. {| class="wikitable" ! Mal ! Vertaling ! Status |- | [[:commons:Template:Information|Template:Information]] | [[:commons:Template:Information/nds-nl|bekijk]] of [http://commons.wikimedia.org/w/index.php?action=edit&preload=Template%3AInformation%2Fnl&editintro=&summary=&minor=&title=Template%3AInformation%2Fnds-nl&create=Create+page maak aan] | -- |- | [[:commons:Template:Self|Template:Self]] | [[:commons:Template:Self/nds-nl|bekijk]] of [http://commons.wikimedia.org/w/index.php?action=edit&preload=Template%3ASelf%2Fnl&editintro=&summary=&minor=&title=Template%3ASelf%2Fnds-nl&create=Create+page maak aan] | -- |- | [[:commons:Template:GFDL|Template:GFDL]] | [[:commons:Template:GFDL/nds-nl|bekijk]] of [http://commons.wikimedia.org/w/index.php?action=edit&preload=Template%3AGFDL%2Fnl&editintro=&summary=&minor=&title=Template%3AGFDL%2Fnds-nl&create=Create+page maak aan] | -- |} Verder de volgende teksten [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special%3ATranslate&task=view&group=ext-wikimedialicensetexts&language=nds-nl&limit=200 via TranslateWiki] (vereist een account met toestemming aldaar om in te voegen. Hier in in't kafee neerzetten is ook goed, dan plaats ik het over naar TranslateWiki) {| class="wikitable sortable" ! rowspan="2" | Wikimedia License Texts ! Default message text |- ! Current message text |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wikimedialicensetexts-desc | Wikimedia license messages |- style="background:green" | &#8595;wm-license-cc-wiki-link | w:nds-nl:Creative Commons |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-attribution | Attribution |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-1.0-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/1.0/deed.nl Attribution 1.0 Generic] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-1.0-fi-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/1.0/fi/deed.nl Attribution 1.0 Finland] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-1.0-il-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/1.0/il/deed.nl Attribution 1.0 Israel] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-1.0-nl-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/1.0/nl/deed.nl Attribution 1.0 Nederlaand] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.0-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/deed.nl Attribution 2.0 Generic] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.0-at-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/at/deed.nl Attribution 2.0 Austria] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.0-au-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/au/deed.nl Attribution 2.0 Australia] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.0-be-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/be/deed.nl Attribution 2.0 Belgium] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.0-br-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/br/deed.nl Attribution 2.0 Brazil] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.0-ca-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/ca/deed.nl Attribution 2.0 Canada] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.0-cl-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/cl/deed.nl Attribution 2.0 Chile] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.0-de-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/de/deed.nl Attribution 2.0 Duutslaand] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.0-es-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/es/deed.nl Attribution 2.0 Spain] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.0-fr-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/fr/deed.nl Attribution 2.0 France] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.0-hr-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/hr/deed.nl Attribution 2.0 Croatia] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.0-it-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/it/deed.nl Attribution 2.0 Italy] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.0-jp-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/jp/deed.nl Attribution 2.0 Japan] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.0-kr-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/kr/deed.nl Attribution 2.0 Korea] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.0-nl-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/nl/deed.nl Attribution 2.0 Nederlaand] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.0-pl-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/pl/deed.nl Attribution 2.0 Poland] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.0-tw-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/tw/deed.nl Attribution 2.0 Taiwan] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.0-uk-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/uk/deed.nl Attribution 2.0 UK: England & Wales] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.0-za-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/za/deed.nl Attribution 2.0 South Africa] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.1-au-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.1/au/deed.nl Attribution 2.1 Australia] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.1-es-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.1/es/deed.nl Attribution 2.1 Spain] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.1-jp-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.1/jp/deed.nl Attribution 2.1 Japan] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/deed.nl Attribution 2.5 Generic] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-au-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/au/deed.nl Attribution 2.5 Australia] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-bg-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/bg/deed.nl Attribution 2.5 Bulgaria] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-br-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/br/deed.nl Attribution 2.5 Brazil] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-ca-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/ca/deed.nl Attribution 2.5 Canada] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-ch-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/ch/deed.nl Attribution 2.5 Switzerland] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-cn-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/cn/deed.nl Attribution 2.5 China Mainland] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-co-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/co/deed.nl Attribution 2.5 Colombia] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-dk-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/dk/deed.nl Attribution 2.5 Denmark] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-es-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/es/deed.nl Attribution 2.5 Spain] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-hr-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/hr/deed.nl Attribution 2.5 Croatia] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-hu-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/hu/deed.nl Attribution 2.5 Hungary] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-il-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/il/deed.nl Attribution 2.5 Israel] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-in-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/in/deed.nl Attribution 2.5 India] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-it-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/it/deed.nl Attribution 2.5 Italy] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-mk-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/mk/deed.nl Attribution 2.5 Macedonia] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-mt-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/mt/deed.nl Attribution 2.5 Malta] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-mx-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/mx/deed.nl Attribution 2.5 Mexico] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-my-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/my/deed.nl Attribution 2.5 Malaysia] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-nl-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/nl/deed.nl Attribution 2.5 Nederlaand] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-pe-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/pe/deed.nl Attribution 2.5 Peru] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-pl-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/pl/deed.nl Attribution 2.5 Poland] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-pt-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/pt/deed.nl Attribution 2.5 Portugal] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;...icense-cc-by-2.5-scotland-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/scotland/deed.nl Attribution 2.5 UK: Scotland] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-se-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/se/deed.nl Attribution 2.5 Sweden] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-si-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/si/deed.nl Attribution 2.5 Slovenia] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-tw-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/tw/deed.nl Attribution 2.5 Taiwan] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-2.5-za-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/za/deed.nl Attribution 2.5 South Africa] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.nl Attribution 3.0 Unported] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-at-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/at/deed.nl Attribution 3.0 Austria] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-cz-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/cz/deed.nl Attribution 3.0 Czech Republic] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-de-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/de/deed.nl Attribution 3.0 Duutslaand] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-es-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/es/deed.nl Attribution 3.0 Spain] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-gr-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/gr/deed.nl Attribution 3.0 Greece] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-gt-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/gt/deed.nl Attribution 3.0 Guatemala] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-hr-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/hr/deed.nl Attribution 3.0 Croatia] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-hk-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/hk/deed.nl Attribution 3.0 Hong Kong] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-lu-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/lu/deed.nl Attribution 3.0 Luxembourg] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-nl-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/nl/deed.nl Attribution 3.0 Nederlaand] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-no-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/no/deed.nl Attribution 3.0 Norway] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-nz-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/nz/deed.nl Attribution 3.0 New Zealand] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-ph-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/ph/deed.nl Attribution 3.0 Philippines] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-pl-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/deed.nl Attribution 3.0 Poland] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-pr-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pr/deed.nl Attribution 3.0 Puerto Rico] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-ro-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/ro/deed.nl Attribution 3.0 Romania] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-rs-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/rs/deed.nl Attribution 3.0 Serbia] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-sg-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/sg/deed.nl Attribution 3.0 Singapore] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-th-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/th/deed.nl Attribution 3.0 Thailand] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-tw-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/tw/deed.nl Attribution 3.0 Taiwan] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-3.0-us-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/us/deed.nl Attribution 3.0 United States] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-sa-1.0-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/1.0/deed.nl Attribution-Share Alike 1.0 Generic] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-sa-1.0-fi-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/1.0/fi/deed.nl Attribution-Share Alike 1.0 Finland] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-sa-1.0-il-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/1.0/il/deed.nl Attribution-Share Alike 1.0 Israel] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-sa-1.0-nl-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/1.0/nl/deed.nl Attribution-Share Alike 1.0 Nederlaand] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-sa-2.0-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/deed.nl Attribution-Share Alike 2.0 Generic] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-sa-2.0-at-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/at/deed.nl Attribution-Share Alike 2.0 Austria] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-sa-2.0-au-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/au/deed.nl Attribution-Share Alike 2.0 Australia] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-sa-2.0-be-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/be/deed.nl Attribution-Share Alike 2.0 Belgium] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-sa-2.0-br-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/br/deed.nl Attribution-Share Alike 2.0 Brazil] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-sa-2.0-ca-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/ca/deed.nl Attribution-Share Alike 2.0 Canada] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-sa-2.0-cl-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/cl/deed.nl Attribution-Share Alike 2.0 Chile] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-sa-2.0-de-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/de/deed.nl Attribution-Share Alike 2.0 Duutslaand] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-sa-2.0-es-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/es/deed.nl Attribution-Share Alike 2.0 Spain] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-sa-2.0-fr-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/fr/deed.nl Attribution-Share Alike 2.0 France] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-sa-2.0-hr-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/hr/deed.nl Attribution-Share Alike 2.0 Croatia] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-sa-2.0-it-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/it/deed.nl Attribution-Share Alike 2.0 Italy] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-sa-2.0-jp-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/jp/deed.nl Attribution-Share Alike 2.0 Japan] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-sa-2.0-kr-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/kr/deed.nl Attribution-Share Alike 2.0 Korea] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-sa-2.0-nl-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/nl/deed.nl Attribution-Share Alike 2.0 Nederlaand] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-sa-2.0-pl-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/pl/deed.nl Attribution-Share Alike 2.0 Poland] license. |- style="background:#F9F9F9" | &#8595;wm-license-cc-by-sa-2.0-tw-text | This file is licensed under the [[{{int:wm-license-cc-wiki-link}}|Creative Commons]] [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/tw/deed.nl Attribution-Share Alike 2.0 Taiwan] license. |} : Nog te doen: <code style="background-color:#F9F9F9 !important;"><nowiki>style="background:#F9F9F9"</nowiki></code> : Vertaald: <code style="background-color:#DFFFDF !important;"><nowiki>style="background:#DFFFDF"</nowiki></code> : Vertaald en [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special%3ATranslate&task=view&group=ext-wikimedialicensetexts&language=nds-nl&limit=200 op TranslateWiki]: <code style="background-color:green !important;"><nowiki>style="background:green"</nowiki></code> Voel oe vrij hierboven in de tabel te werken. Vergeet niet de kleur van de tabelrij aan te passen noar licht-green. Als 'k dan de tekst heb ingevoegd noar TranslateWiki dan maak 'k 'em donkergreen. -- Groetn, [[Gebruker:Krinkle|Krinkle]] 14:10, 19 feb 2010 (CET) == Pedia in de Media III == Token zoaterdag goa'k hen kuieren oawer oonze Sassenwiki bie [[Monique Sleiderink]] in zin programma ''Aksent''. Van Twaalne töt Ene (12:00u - 13:00u) op [[RTV Oost]], [http://www.rtvoost.nl rtvoost.nl]. As t oe ansteet ma'j metlusteren ;). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 14:13, 24 feb 2010 (CET) == Indailen van t Saksisch == Moi, Ik was net bezeg mit t artikel [[Tweants]] en dou klikte ik per ongelok op de Platduutse verwiezen en dou zag ik doar stoan "Subdialekt van't Nedderlandsch-neddersassische" en dou begonnen mie de tonen krom tou trekken. Doarom docht ik: t Liekt mie tied om de boudel ais dudelk op de rieg tou hebben en ook aal artikels doar aan aan tou pazen. Doarom wil ook ozze Duutse kollegi nuigen om aan dizze diskussie mit tou doun. De vroag is: '''Wat is de aigelkse iendailen van de Leegsaksische/Platduutse varianten''' '''Wat is de eigentlike indelen vun de Neddersassische/Plattdüütsche Varianten?''' :Lôt ik zulf den môr begunnen mit wat puntjes hierover: **Der bestaait gain Nederlaands-Leegsaksisch of Duuts-Leegsaksisch. t Ainegste onderschaaid tuzzen de varianten aan baaide zieden van de grup is t lainwoord, gain wiedere regionoale aigenschoppen. n Term as "Subdialekt van't Nedderlandsch-neddersassische" mag van mie den ook vothoalen worden. Os artikel [[Platduuts]] zol aigelks gewoon verwiezen mouten noar t artikel [[Nedersaksisch]] as t om mie aangaait. **Is t onderschaaid tuzzen t oost en west Leegsaksisch zo groot dat wie doar zonnen dudelke grìns trekken mouten? **Ik zet hier mörn n koart hìn woar ik de iendailen op zet zo as volgens mie is. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:41, 18 mrt 2010 (CET) :Hai ston der al: [[Ofbeelding:NDS dialekten.PNG]] :Moi Grönneger, ie schrieft: ' ''Der bestaait gain Nederlaands-Leegsaksisch of Duuts-Leegsaksisch. t Ainegste onderschaaid tuzzen de varianten aan baaide zieden van de grup is t lainwoord, gain wiedere regionoale aigenschoppen.'' ' :Mar an uutspraoke en syntax kuj de Nederlaands-Duutse tweidieling toch ok oaverdudelk marken? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:19, 19 mrt 2010 (CET) ::Woaran hör-ie dan dat luu uut [[Hardenbarg (gemiente)|Hardenbarg]] komt en neet uut [[:de:Laar (Grafschaft Bentheim)|Laar]]? -- [[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 20:45, 19 mrt 2010 (CET) :::Toch wal an de Nederlaands resp. Duuts beïnvloede uutspraoke; det heur ik aans wal bi'j 't beluustern van Graofschopper plat (en netzölfde welke Platduutse variaant). [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 14:20, 25 mrt 2010 (CET) ::::Mangs wal, doar he-j geli'jk an. As de wichter doardeur ok nen aanderen uutsproak leert, dan he-j inderdoad n onderscheid. -- [[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 16:58, 25 mrt 2010 (CET) Oh, ik was dit hailemoal vergeten. Joe hebben der wel geliek aan dat der n onderschaaid bestaait, môr wie kinnen nait spreken van ain dialekt Nederlaands Leegsaksisch of Duuts Leegsaksisch, môr eerder van groepen. Zinnen zo as ik dij hierboven nuim, dat t Twìnts n subdialekt is van t Nederlaands Leegsaksisch. De iendailen ien Nederlaands en Duuts Leegsaksisch is n haile aandere as de iendailen ien Twìnts, Grunnegs, Muunsterlaands, enz. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:00, 12 apr 2010 (CEST) ::Iej köant oew ook ofvroagn vuur wo wied t oetsproakoonderskeaid tusken Hardnboarg en Loar, of Groaskopper plat en Tweants nit gewoon aait al zo hef ewest, det t gewoon n dialektverskil is, en niks met Hoog-Duutse invlood te maakn hef, n logies deel van t dialektkontinuüm. t Geet deank ik mear um de wöardeskat. En den is zo fragmenteerd det ook det nit dudelik te verkloarn is. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 14:28, 12 apr 2010 (CEST) :::Joa, môr moutst der ook reken mit holden dat tot aan begun van 17. aiw t Saksisch nog n amtstoal was ien verschaaidene gebieden, n toal zo as nou Nederlaands en Hoogduuts. Dou dij votvuil kozen de gebieden ain van baaide amtstoalen, hoogduuts of nederlaands, dus tot dij tied zol der logischerwies gain onderschaaid wezen mouten tuzzen n nederlaands leegsaksisch of n duuts leegsaksisch. Môr hest der wel geliek aan dat as dit onderschaaid al beston om en bie 1600, dat wie os aigelks naargens drok om môken zollen, môr as ik as veurbeeld t Grönnegs en t Oostfrais neem, den kinnen wie zain dat dit onderschaaid nog nait zo old is. De oldste generoatsie, dus de luu dij veur de twijde wereldkraig geboren binnen, dij konnen zunder muite n oostfrais van dezulfde generoatsie vestoan. Ien Westerwôlde kon dit nog tot de generoatsie doarveur, dij ook nog 'wo', 'nich' en 'on' broekten veur 'hou', 'nait' en 'en' en man broekte ook nog de kh (/g/) veur g (/ɣ/), ien tieds dat ien t Duutse Rhaiderlaand t juust aansom is (vrouger g, nou kh). Dus der is hier nog leventeg bewies dat, ien èlk gevaal ien mien regionen, t onderschaaid nog nait zo old is. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:57, 12 apr 2010 (CEST) ==Gebroek foto's RTV Oost== Moin tehope, Ik hebbe t vuur mekoar ekregen de'w alle foto's van [[RTV Oost]] magnt gebroeken vuur oonze artikels, oonder vuurwearde de'w der öaren naam bie neumt. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 11:33, 23 mrt 2010 (CET) :Moin, :mi'j ducht dat RTV Oost allineg dee foto's vri'j kan geven dee ze zölf emaakt hebt, dat is wi'j könt http://www.rtvoost.nl/images/T3/origineel/39207.jpg wè gebruken, moar http://www.rtvoost.nl/images/anp/origineel/img-230310-117.onlineBild.jpg neet, want op de leste foto hef t ANP t auteursrech. :Zo op t eerste gezicht, lik t-r-op, dat alle foto's van RTV zölf op nen URL as <code><nowiki>http://www.rtvoost.nl/images/T3/origineel/</nowiki></code>''nummer''<code>.jpg</code> bint te vinden. :Is de licensie allineg veur nds-nl.wikipedia.org of veur *.wikipedia.org? [[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 12:41, 23 mrt 2010 (CET) ::Ik deanke allene vuur nds-nl. doar he'k t ja ook vuur evroagn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 12:47, 23 mrt 2010 (CET) :Lik [[Monique Sleiderink]], [[Mal:RTV Oost/Verlof]], de beschrieving bi'j [[:Ofbeelding:Monique Sleiderink 32917.jpg]] en zo oew good toe? -- [[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 17:02, 25 mrt 2010 (CET) ::Malleken wal good, moar meskien de tekst nog neet, geet noo ovver alle wiki-projekten, en neet alleneg ovver dissen. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:55, 27 mrt 2010 (CET) :::n Bettien an-epast, moar noe he-k weer gin Engels. -- [[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 02:17, 27 mrt 2010 (CET) ::::Excuses voor mijn Nederlands, hoewel ik het Nedersaksisch bewonder waag ik mij er nu even niet aan het te spreken. ::::Van wat ik begrijp heeft [[Gebruker:Woolters]] toestemming ontvangen om afbeeldingen gemaakt en gepubliceerd door RTV Oost te mogen uploaden op nds-nl.wikipedia.org. En die afbeeldingen mogen niet worden bewerkt, niet worden verspreid, noch worden gebruikt op een pagina buiten het nds-nl.wikipedia.org domein, zonder voorafgaande toestemmign van de rechthebbende.<br />Nu kun je van de ene kant bekijken dat dit een mooie aanvulling op de artikelen is van deze Wikipedia, maar helaas ik jullie teleurstellen dat ik voor vrijwel zeker weet dat een dergelijk proces niet is toegestaan. De Nedersaksische Wikipedie is geopend door en is eigendom van de The Wikimedia Foundation. Hun doel is, en ik citeeer, om "''mensen over de gehele wereld in staat te stellen tot en te betrekken bij het verzamelen en ontwikkelen van inhoud van educatieve aard onder een 'vrije inhoudslicentie'.''". Dat betekend, op enkele uitzonderingen na (kom ik zo op terug) dat het niet toegestaan is materiaal van welke aard dan ook beschikbaar te stellen op een project van de stichting dat niet vrij bruikbaar is onder een Vrije Inhoudslicentie zoals [http://freedomdefined.org/Definition hier gedefinieerd]. Dit komt ook duidelijk terug in de alom bekende slogan, namelijk "de '''vrije''' encyclopedie". ::::Zie ook [[wmf:Resolution:Licensing policy/Nl]] voor meer informatie. Zoals je daar leest is er een uitzondering hier op mogelijk, en dat is wanneer een wiki-project zelfstandig een EDP ontwikkeld. Een EDP houdt kortweg in dat het toegestaan om niet-vrije afbeeldingen te behouden zolang deze ''[[:nl:Fair use]]'' is. Let er hier bij op dat het hebben van een EDP niet betekend dat dan alles geüpload mag houden, ook ''Fair use'' heeft zn beperkingen. ::::Aan de praktische kant:<br />Afbeeldingen met [[Mal:Allinnig Wikipedie]] zijn niet-vrij. ::::De afbeeldingen van RTV Oost hebben hoofdzakelijk twee opties:<br />1) RTV Oost geeft de afbeeldingen vrij onder een vrije licentie (zie [[commons:Commons:E-mailsjablonen|Commons:E-mailsjablonen]]), ze sturen dan een toestemmings-email naar het [[:nl:Wikipedia:OTRS|Wikipedia:OTRS]]-Team (zodat de toestemming verifieerbaar is door mensen buiten de contactpersoon met RTV Oost). Als dit gebeurd kunnen de afbeeldingen, al dan niet geautomatiseerd, massaal naar Commons worden geüpload zodat in één keer alle wiki-projecten er gebruik van kunnen maken.<br />2) Als RTV Oost niet akkoord kan/wil gaan met ten minste één [http://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Choosing_a_license/nl#Bekende_vrije_licenties vrije licentie], zijn de afbeeldingen niet vrij en zullen ze verwijderd moeten worden van het project. :::: [[Gebruker:Krinkle|Krinkle]] 13:52, 12 jun 2010 (CEST) ::::: Meugelekheid 3) Krinkle vund et bliekboar belangriek um de plaetjes op commons te hebben, is good op de heugte met kommissies, reagels en EDPs, en geet noo hard an et wark as gebroeker van disse wiki um zon EDP veur disse wiki te verkriegen [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 14:41, 12 jun 2010 (CEST) ==Wikimania Scholarships== The call for applications for Wikimania Scholarships to attend Wikimania 2010 in Gdansk, Poland (July 9-11) is now open. The Wikimedia Foundation offers Scholarships to pay for selected individuals' round trip travel, accommodations, and registration at the conference. To apply, visit the [[wm2010:Main Page|Wikimania 2010]] [[wm2010:Scholarships|scholarships information page]], click the secure link available there, and fill out the form to apply. For additional information, please visit the Scholarships information and FAQ pages: * [[wm2010:Scholarships|Scholarships]] * [[wm2010:Scholarships/FAQ|Scholarships FAQ]] Yours very truly, [[m:User:Cary Bass|Cary Bass]]</br> Volunteer Coordinator</br> Wikimedia Foundation == Youtube: Prof. Marron Fort in Emsbüren == Moi, Kiek [http://www.youtube.com/watch?v=GOYtscKpggA&feature=related dizze serie] ais, mooi. Dizze geboren Amerikoan het zok t Leegsaksisch (veuraal Oostfrais) tou aigend en onderzöcht en geft hier n lezen over t Platduuts. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:27, 13 apr 2010 (CEST) == wat, what, hvad == Moi, Ik zat wat Engels tou lezen en dou wör mien aandocht ien ais trokken deur de h dij voak achter n w staait (what, where, why) en dou docht ik, ien de Skandinoavische toalen staait de h der veur (hvad, hvem, hvid), môr dou docht ik ais over t Grönnegs en dou kwam ik der aachter dat as wie n w oetspreken, den komt der locht mit, woardeur t ook klinkt as of der n h deur hìn proat wordt. t Is t zulfde as ien t Engels en Deens woar t binoa as "choeat" of "hoeat" klinkt, môr t is wel aans as ien t Nederlaands. Is dat bie joe ook zo? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:47, 13 apr 2010 (CEST) ::Det ducht mi'j niet (veur Drèents of Stellingwarfs); wal weer mit de t (as in ''tied'', kan, krek as in 't Grunnings, klinken as ''thied''). In 't Old-Engels kwaamp de h op schrift ok véur de w; denkt an hoe of Beowulf begunt: "Hwaet!" De aspiratie bi'j wh in een woord as ''whither'' (intied det d'r gien aspiratie is in een woord as ''wither'') schient bi'j partie jongere Engelstaligen wal of te nemen of vört te wèden. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:04, 13 apr 2010 (CEST) :::Wa'j bv. in t Skots of t Iers Engels völle heurt is det ze 'What' oetsprekt as -fwat-, zo as bv in t beukn "The Poor Mouth" van Flann O'Brien woerin't Gaelicsprekkers Engels mut learn: "Phwat is yer nam, said he." woerop alle gaelicsprekkers steavast antwoardt: "Jams O'Donnell, sor!" :::De Noorn sprekt den -h- in 'hva' ook nit oet, mer zegnt 'wa'. :::In t Tweants he'w wal den dikken -t met iets nen -z der achter, bv in de wöarde ''tied'' [{{IPA|tˢit}}] en ''tonge'' [{{IPA|tˢɔŋə}}]. Ook hebt de /p/ en de /k/ net wat mear ''puf'' vuur nen metkleenker, mer lange nit zovölle as t Engels of t Grönnings. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 17:31, 13 apr 2010 (CEST) == Электрификация, радиофикация и коммунизм == n Schriever van [[Электрификация, радиофикация и коммунизм]] vreug um (a-k-t mie good herinner) 4 uur, moar of-e dat noe vör of noa 17:52 evroagd hef, wee-k neet meer. Ik weet nog wè da-k expres gin [[mal:vort]] eploatst heb. [[Gebruker:Pathoschild]] is gin [http://nds-nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Speciaal:Gebrukerslieste&group=sysop beheerder], he hef vast geliek, moar dat geliek is neet 100% zeker. Noen moe-k barstens zuken om te bedenken woarum "elektrificatie, radioficatie en communisme" wichtig för nds-nl.wikipedia sol we'en, moar mie ducht dat Pathoschild ok neet kan zeggn woarum t zo rap vort mos. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 23:39, 17 apr 2010 (CEST) :Ik begriep der niks van... [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:53, 18 apr 2010 (CEST) ::Ik begriep t ok neet, doarum vroag ik hier. De leste maal dat iemand den hier gin beheerder is, n artikel vortdee, war op 26 okt 2009 dör SieBot den tiedelek beheerder emaakt war dör Servien. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 01:30, 20 apr 2010 (CEST) == [[Betuws]] == <small>Had de keuze dit in het ''[[Utregs]]'' of Nederlands te schrijven. Heb om verwarring te voorkomen voor het laatste gekozen</small> Een van de figuren die het niet kon nalaten me in 't [[:nl:WP:TC|Taalcafé]] met deze kwestie te bemoeien was ondergetekende.<br/> Bedankt voor het aansnijden van dit onderwerp. Hopelijk komen er mensen die hierin thuis zijn en daarover meer willen vertellen. <br/>--[[Gebruker:Patio|Flederlander]] 13:02, 1 mei 2010 (CEST) == Vekansie == Ik bin de ankoemende weke mit vekansie naor [[Kreta]], dus 't is mar effen da-j weten da-k dà vort bin. De groeten {{User:Servien/Haandtekening}} 15:14, 9 mei 2010 (CEST) :Jo, völle wille. En nit alns duur mekoar zoepn :) [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 15:57, 9 mei 2010 (CEST) 2qnigiwaar923ttkplvkb1whxb75dru 0 15410 290953 279573 2016-11-02T15:09:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:TourDeFrance 2005 07 09.jpg|thumb|right|200px|Radlopers in de Roonde van Fraankriek tiedens n dagrit van 9 juli 2005]] De '''Roonde van Fraankriek''' (op zin [[Fraans]]k: '''Tour de France''' [{{IPA|ˌtuʀdəˈfʀɑ̃ːs}}], vake körtweg ''De Tour'' eneumd) is ne [[wielrennen|wielerwedstried]] den at vuur n groot deel duur [[Fraankriek]] geet. Samen met de [[Roonde van Italië]] en [[Roonde van Spanje|Spanje]] wörd t erekkend töt ene van de dree Grote Roondes. De Roonde van Fraankriek is oontstoan in [[1903]], en wör doodestieds op ezat duur [[Henri Desgrange]], den't heuwdredakteur was van t blad [[L'Auto]]. Hee har t idee van ene van zinne woarkleu, [[Georges Lefèvre]], den't direkteur van de eerste Roonde wör. Seend dee tied is de Roonde oet egröaid töt belangriekste en meest earvolle joarlikse wielrenwedstried van de wearld. De meeste Roondezeages stoat op naam van n [[Verenigde Stoaten|Amerikaan]] [[Lance Armstrong]], den't de roonde zeuwen moal op riege wun ([[1999]]-[[2005]]). Doarnoa komt twee Fraansken [[Jacques Anquetil]] en [[Bernard Hinault]], n [[België|Belg]] [[Eddy Merckx]], en [[Spanje|Spanjool]] [[Miguel Indurain]], dee't ne allemoal vief moal wunnen. == Priesverdeling == De roonde besteet oet verskeaidene dagritten, de ''etappes''. Den radloper den't de totale tied van dee dagritten t vlotste ofleg, wint de roonde. Den radloper den't gedoerende de Roonde boawenan in de lieste steet met de körtste dagrittieden, krig ne ''gelle [[trui]]'' an. n Gelle truidreager mut dus zorgen det he aait good met keump, aanders beent aandere renners um te vlot of, en is he zinne gelle trui wier kwiet. Der zeent ook aandere truikluren te winnen: de ''greune trui'' is vuur n besten sprinter. Gedoerende de dagritten beent verskillende peunten te winnen duur te sprinten noar n bepoald peunt in n dagrit, of an t eande van zonnen dagrit. Wee't bie zulke sprints de meeste peunten haalt oawer de hele Roonde, mag de greune trui metnemmen noar thoes. De doarde truikluur is de ''bollekestrui''. Det is ne trui met rode stippen. Disse trui is vuur n besten klimmer. Op elken boarg woeras de radlopers tegenan mut is n antal peunten te winnen as ze doar as eerste ankomt. Nen froai stikken boarg leawert mear peunten op as n lecht heuwelken, en seend eankelte joaren wordt de peunten vuur n lesten boarg van elken dagrit verdubbeld. De leste trui is de ''witte trui''. Dee is vuur radlopers oonder de 25 joar oold dee't t heugst in de eandlieste stoat. == Oetgoande verbeendige == * [http://www.letour.fr Offisjele webstea] {{Commonscat|Tour de France}} {{DEFAULTSORT:Roonde Van Fraankriek}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Sport]] [[Kategorie:Frankriek]] 2f09xg90yals5fhx75k3gsot1khz4ez 0 15411 153589 2010-07-04T19:38:57Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Roonde van Fraankriek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Roonde van Fraankriek]] q8d4x69hc7i5o3a2w3816kndvi680fk 14 15413 266466 153869 2013-05-10T18:07:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding|Book]] [[Kategorie:Literatuur]] mg2dev887619gwxkizne0ayrjnjoubh 0 15414 264794 259730 2013-05-06T21:49:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Lonicera sempervirens close.jpg|thumb|250px|Sukerjennigjen]] [[Ofbeelding:Jelängerjelieber,_Gartengeißblatt,_Lonicera_caprifolium_IMG_5367.JPG|thumb|250px|Oranje sukerjennigjen]] '''Sukerjennigjen''' of '''kamperfoelie''' ([[Latien]]: ''Lonicera'') is een [[geslach (biologie)|geslach]] van [[slingerplaante]]en en [[struke]]n dat in [[Europa (continent)|Europa]], [[Volksrepubliek China|China]], [[Azië|Noordoost-Azië]] en in de [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]] veurkump. 't Geslach beheurt tot de [[kamperfoeliefemilie]] (''Caprifoliaceae''). De plaanten greuien um aandere plaanten en bomen hinne. De [[bloeme]]n hemmen veural 's avens een starke zeute geur. Ze bin der in verschillende kleuren, de roze-rooie en geel-witte koemen 't meest veur. De plaante ku-j makkelijk vermeerderen uut [[stekken|zoemer- of wienterstekken]]. == Woordbetekenisse == De naam sukerjennigjen kump werschienlijk deurdat de geur 's avens beheurlijk zeut en stark is, en deurdat de bloemen een eetbaore zeute nectar anmaken. A-j de stengel van 't sukerjennigjen breken dan ku-j de zeute geur oek goed ruken. 't Sukerjennigjen, oek wè kamperfoelie eneumd, wönnen in sommigen dialekken oek wè ''geitenblad'' of ''geitenklever'' eneumd. Dat kump overene mit 't [[Frans]]e 'chèvre-feuille', 't [[Duuts]]e 'Geißblatt' en 't [[Italiaans]]e 'caprifoglio'. De naam kamperfoelie is een verbastering van de Italiaanse vorm. De [[botanische naam]] ''Lonicera'' kump van de achternaam van de Duutse plaantkundige [[Adam Lonitzer]]. == Klimmende soorten == * ''[[Lonicera caprifolium]]'' - 't gewone sukerjennigjen * ''Lonicera japonica'' * ''[[Lonicera periclymenum]]'' - 't wilde sukerjennigjen * ''Lonicera sempervirens'' * ''Lonicera ×heckrotti'' (''Lonicera americana'' × ''Lonicera sempervirens'') == [[Greunblievend]]e struken == * ''Lonicera fragrantissima'' * ''[[Lonicera nitida]]'' - 't Chinese sukerjennigjen * ''Lonicera pileata'' * ''Lonicera korolkowii'' * ''Lonicera ledebourii'' * ''Lonicera maackii'' * ''Lonicera morrowii'' * ''Lonicera tatarica'' * ''Lonicera xylosteum'' - 't rooie sukerjennigjen * ''Lonicera syringantha'' * ''Lonicera ×purpusii'' (krusing ''Lonicera standishii'' × ''Lonicera fragrantissima'') == [[Nedersaksisch]] == * [[Stellingwarfs]]: ''zoegepappe'' * [[Veluws]]: ** ''kamperfoelie'' ** ''sukerjannegies'' ([[Emst]]) ** ''sukerjennigjen'' ([[Nunspeet]]) ** ''tutjes'' ([[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) ** ''handjeshout'' ([[Niekark]]) {{Commonscat|Lonicera}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante]] rlfdu38zu898uvu43jovqzpyu6yhm4w 0 15415 153905 2010-07-08T21:04:26Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Sukerjennigjen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Sukerjennigjen]] k3ts6aiw33zywmwxjs2v11izknxq2oi 14 15417 266483 154002 2013-05-10T18:10:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding|Vuurtoren]] ltu0788h1kzmwbaz33c2j7zboy8jzlf 0 15418 292846 283810 2016-12-31T10:25:04Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki De '''warkwoordsvörms in t Nedersaksisch''' bint taoleigenschoppen die t [[Nedersaksisch]] stark van t Nederlaands, en sums ook van mekaor, underskeidt. t Geeit hier um hoe warkwoorden vertaold worden en um hoe'j warkwoorden in bepaolde tieden en bie bepaolde personen vervoegt. Umdat warkwoorden binnen t Nedersaksische taolgebied ook van mekaor verskilt, wordt de verskillende dialecten hierunder apart neumt, zoda'j kunt vergelieken. De warkwoorden worden geordend up de Nederlaandse vörm. Ie wordt verzöcht um t understaonde schema an te holden. Ie kunt underan t schema eventueel opmarkings toevoegen. Doe dat dan deur eerst an te geven um welke vörm t geeit en dan wat der as toevoeging bie kump. {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ik | Ik | Ik | Ik | Ik | Ik | Ik | Ik | Ik | Ik |- | Jij | Doe | Doe | Ie | I'j | Ie | Iej | I-j | Jie/ie* | Jie |- | Hij | Hai | Hi | Hie | Hi'j | Hi'j, hee | Hee | Hee | Hij, hie, hee* | Ie |- | Wij | Wie | Wi | Wie | Wi'j | Wi'j, wie | Wiej | Wi-j | Wie, wulen** | Wai |- | Jullie | Joe | Ie | Ie | Jim | I'j, i'jlu | Iej, iejleu | I-j | Julen, julie** | Jie |- | Zij | Zai | Zi | Zie | Zi'j | Zi'j, zie | Zee, zeeleu | Zee | Zee, zulie | Eulie |} <nowiki>*</nowiki> [[Veluws]]: "hee" en "ie" is veural Oost-Veluws <div> <nowiki>**</nowiki> [[Veluws]]: zie de [[Veluwse taalwiezer]] veur 't hele overzichte van ''wie'' en ''julen''. ==Hebben== '''Tegenwoordige tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ik heb | Ik heb | Ik heb | Ik heb | Ik heb | Ik hebbe | Ik heb(be) | Ik heb | Ik heb(be) | Ik eaw |- | Jij hebt | Doe hest | Doe hest | Ie hebt, doe hest | I'j hebben | Iej hebt | Iej hebt, doe hes | I-j hebt | Jie hemmen | Jie eawt |- | Hij heeft | Hai het | Hi heft | Hie hef | Hi'j het, hef | Hi'j hef | Hee hef | Hee hef | Hij hef | Ie et |- | Wij hebben | Wie hebben | Wi hebt | Wie hebt | Wi'j hebben | Wi'j hebt | Wiej hebt | Wi-j hebt | Wie hemmen | Wai eawen |- | Jullie hebben | Joe hebben | Ie hebt | Ie hebt | Jim hebben | I'jlu hebt | Iej hebt | I-j hebt | Julen hemmen | Jie eawen |- | Zij hebben | Zai hebben | Zi hebt | Zie hebt | Zi'j hebben | Zi'j hebt | Zee hebt | Zee hebt | Zee hemmen | Eulie eawen |} '''Vleden tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ik had | Ik haar | Ik har | Ik | Ik | Ik had(de), haar(e) | Ik ha(d), ha(r) | Ik | Ik | Ik |- | Jij had | Doe haarst | Doe harst | Ie | I'j | I'j hadn | Iej hadn, harn | I-j | Jie | Jie |- | Hij had | Hai haar | Hi har | Hie | Hi'j | Hi'j har | Hee ha(r) | Hee | Hij | Ie |- | Wij hadden | Wie haren | Wi hart | Wie | Wi'j | Wi'j hadn, haarn | Wiej hadn, harn | Wi-j | Wie | Wai |- | Jullie hadden | Joe haren | Ie hart | Ie | Jim | I'jlu hadn, haarn | Iej hadn, harn | I-j | Julen | Jie |- | Zij hadden | Zai haren | Zi hart | Zie | Zi'j | Zi'j hadn, haarn | Zee hadn, harn | Zee | Zee | Eulie |} '''Voltooide tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Heb gehad | Heb had | Heb hart | Heb (e)had | Heb ehad | Heb ehad | Heb (e)had | Heb (e)had | Heb ehad | Eaw ad |} ==Zijn== '''Tegenwoordige tijd''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ik ben | Ik bin | Ik bun | Ik bin | Ik bin | Ik binne | Ik bin, zin | Ik bin | Ik bin | Ik bin |- | Jij bent | Doe bist | Doe bust | Ie bint | I'j binnen | Iej bint | Iej beent, zeent | I-j beent | Jie binnen | Jie binnen |- | Hij is | Hai is | Hi is | Hie is | Hi'j is | Hi'j is | Hee is | Hee is | Hij is | Ie is |- | Wij zijn | Wie binnen | Wi zunt | Wie bint | Wi'j binnen | Wi'j bint | Wiej beent, zeent | Wi-j beent | Wie binnen | Wai binnen, zun |- | Jullie zijn | Joe binnen | Ie zunt | Ie bint | Jim binnen | Iej bint | Iej beent, zeent | I-j beent | Julen binnen | Jie binnen, zun |- | Zij zijn | Zai binnen | Zi zunt | Zie bint | Zi'j binnen | Zi'j bint | Zee beent, zeent | Zee beent | Zee binnen | Eulie binnen, zun |} '''Vleden tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ik was | Ik was, waar | Ik waar | Ik | Ik | Ik ware | Ik was, wazze | Ik | Ik | Ik |- | Jij was | Doe wast, waarst | Doe waarst | Ie | I'j | Iej waarn | Iej warn | I-j | Jie | Jie |- | Hij was | Hai was, waar | Hi waar | Hie | Hi'j | Hi'j was | Hee was | Hee | Hij | Ie |- | Wij waren | Wie wazzen, waren | Wi waart | Wie | Wi'j | Wi'j waarn | Wiej warn | Wi-j | Wie | Wai |- | Jullie waren | Joe wazzen, waren | Ie waart | Ie | Jim | i'jlu waarn | Iej warn | I-j | Jule | Jie |- | Zij waren | Zai wazzen, waren | Zi waart | Zie | Zi'j | Zi'j waarn | Zee warn | Zee | Zee | Eulie |} '''Voltooide tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ben geweest | Heb wèst | Heb west | | | Hebt ewes(t) | Hebt (e)wes(t) | | | |} ==Gaan== '''Tegenwoordige tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ik ga | Ik goa, gaai | Ik gao | Ik gao | Ik | Ik goa(r) | Ik goa | Ik | Ik | Ik |- | Jij gaat | Doe gaaist | Doe geist | Ie gee(i)t | I'j | Iej goat | Iej goat | I-j | Jie | Jie |- | Hij gaat | Hai gaait | Hi geit | Hie gee(i)t, giet | Hi'j | Hi'j giet | Hee geet | Hee | Hij | Ie |- | Wij gaan | Wie goan | Wi gaot | Wie gaot | Wi'j | Wi'j goat | Wiej goat | Wi-j | Wie | Wai |- | Jullie gaan | Joe goan | Ie gaot | Ie gaot | Jim | I'jlu goat | Iej goat | I-j | Julen | Jie |- | Zij gaan | Zai goan | Zi gaot | Zie gaot | Zi'j | Zi'j goat | Zee goat | Zee | Zee | Eulie |} '''Vleden tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ik ging | Ik gong, ging | Ik gung | Ik | Ik | Ik gunge, gonge | Ik gun(g), gon(g) | Ik | Ik | Ik |- | Jij ging | Doe gongst, gingst | Doe gungst | Ie | I'j | Iej gungen, gongen | Iej gun(g)n, gon(g)n | I-j | Jie | Jie |- | Hij ging | Hai gong, ging | Hi gung | Hie | Hi'j | Hi'j gungen, gongen | Hee gung, gong | Hee | Hij | Ie |- | Wij gingen | Wie gongen, gingen | Wi gungt | Wie | Wi'j | Wi'j gungn, gongn | Wiej gun(g)n, gon(g)n | Wi-j | Wie | Wai |- | Jullie gingen | Joe gongen, gingen | Ie gungt | Ie | Jim | Iej gungn, gongn | Iej gun(g)n, gon(g)n | I-j | Julen | Jie |- | Zij gingen | Zai gongen, gingen | Zi gungt | Zie | Zi'j | Zi'j gungn, gongn | Zee gun(g)n, gon(g)n | Zee | Zee | Eulie |} '''Voltooide tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ben gegaan | Bin goan, gongen | Bun gungen | | | bint egoan(e) | zin/bin/hebbe (e)goan(e) | | | |} ==Doun== Tegenwoordige tied {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ik doe | Ik dou, du | Ik dou | Ik | Ik | Ik doede, doeë, doere | Ik doo | Ik | Ik | Ik |- | Jij doet | Doe dust | Doe daist | Ie | I'j | Iej doet | Iej doot, doe dost | I-j | Jie | Jie |- | Hij doet | Hai dut | Hi dait | Hie | Hi'j | Hi'j döt | Hee dut | Hee | Hij | Ie |- | Wij doen | Wie doun(en), dudden | Wi dout | Wie | Wi'j | Wi'j doet | Wiej doot | Wi-j | Wie | Wai |- | Jullie doen | Joe doun(en), dudden | Ie dout | Ie | Jim | I'jlu doet | Iej doot | I-j | Julen | Jie |- | Zij doen | Zai doun(en), dudden | Zi dout | Zie | Zi'j | Zi'j doet | Zee doot | Zee | Zee | Eulie |} '''Vleden tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ik deed | Ik dee | Ik dee, doude | Ik | Ik | Ik deu, deudn | Ik dee | Ik | Ik | Ik |- | Jij deed | Doe deest | Doe deest, doudest | Ie | I'j | Iej deud, deudn | Iej dee(d)n/deudn | I-j | Jie | Jie |- | Hij deed | Hai dee | Hi dee, doude | Hie | Hi'j | Hi'j deu | Hee dee/deu | Hee | Hij | Ie |- | Wij deden | Wie deden | Wi doude | Wie | Wi'j | Wi'j deudn | Wiej dee(d)n, deudn | Wi-j | Wie | Wai |- | Jullie deden | Joe deden | Ie doude | Ie | Jim | I'jlu deudn | Iej deudn | I-j | Julen | Jie |- | Zij deden | Zai deden | Zi doude | Zie | Zi'j | Zi'j deudn | Zee dee(d)n/deudn | Zee | Zee | Eulie |} '''Voltooide tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Heb gedaan | Heb doan | Heb daon | | | hebt edoan(e) | hebt (e)doan(e) | | | |} ==Worden== Tegenwoordige tied {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ik word | Ik word | Ik word | Ik | Ik | Ik wörde, wödde | Ik word(e)/worre/wodde | Ik | Ik | Ik |- | Jij wordt | Doe worst | Doe worst | Ie | I'j | Iej wödt | Iej wordt* | I-j | Jie | Jie |- | Hij wordt | Hai wordt | Hi wordt | Hie | Hi'j | Hi'j wöd | Hee wörd | Hee | Hij | Ie |- | Wij worden | Wie worden | Wi wordt | Wie | Wi'j | Wi'j wödt | Wiej wordt* | Wi-j | Wie | Wai |- | Jullie worden | Joe worden | Ie wordt | Ie | Jim | I'jlu wödt | Iej wordt* | I-j | Julen | Jie |- | Zij worden | Zai worden | Zi wordt | Zie | Zi'j | Zi'j wödt | Zee wordt* | Zee | Zee | Eulie |} <nowiki>*</nowiki>n -t krig völle noadruk bie disse persoonn, vake vuurof egoan duur ne korte pauze '''Vleden tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ik werd | Ik wör, wuir | Ik weer, wordde | Ik | Ik | Ik wödn | Ik wör | Ik | Ik | Ik |- | Jij werd | Doe wörst, wuirst | Doe weerst, worddest | Ie | I'j | Iej wödn | Iej wördn | I-j | Jie | Jie |- | Hij werd | Hai wör, wuir | Hi weer, wordde | Hie | Hi'j | Hi'j wödn | Hee wör | Hee | Hij | Ie |- | Wij werden | Wie wörren, wuiren | Wi weert, wordde | Wie | Wi'j | Wi'j wödn | Wiej wördn | Wi-j | Wie | Wai |- | Jullie werden | Joe wörren, wuiren | Ie weert, wordde | Ie | Jim | Iej wödn | Iej wördn | I-j | Julen | Jie |- | Zij werden | Zai wörren, wuiren | Zi weert, wordde | Zie | Zi'j | Zi'j wödn | Zee wördn | Zee | Zee | Eulie |} '''Voltooide tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ben geworden | Bin worden | Bun worden | | | bin ewödn | bin/zin (e)wördn | | | |} ==Mogen (toestemming hebben)== Tegenwoordige tied {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ik mag | Ik mag | Ik | Ik | Ik | Ik magge | Ik magge | Ik | Ik | Ik |- | Jij mag | Doe magst | Doe | Ie | I'j | Ie magt | Iej mag(n)t | I-j | Jie | Jie |- | Hij mag | Hai mag | Hi | Hie | Hi'j | Hi'j mag | Hee mag | Hee | Hij | Ie |- | Wij mogen | Wie maggen | Wi | Wie | Wi'j | Wi'j magt | Wiej mag(n)t | Wi-j | Wie | Wai |- | Jullie mogen | Joe maggen | Ie | Ie | Jim | I'jlu magt | Iej mag(n)t | I-j | Julen | Jie |- | Zij mogen | Zai maggen | Zi | Zie | Zi'j | Zi'j magt | Zee mag(n)t | Zee | Zee | Eulie |} '''Vleden tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ik mocht | Ik mocht<nowiki>*</nowiki> | Ik | Ik | Ik | Ik mochn | Ik mocht<nowiki>*</nowiki> | Ik | Ik | Ik |- | Jij mocht | Doe mochst | Doe | Ie | I'j | Ie mochen | Iej mochten*/mochen | I-j | Jie | Jie |- | Hij mocht | Hai mocht<nowiki>*</nowiki> | Hi | Hie | Hi'j | Hi'j möch | Hee moch | Hee | Hij | Ie |- | Wij mochten | Wie mochten<nowiki>*</nowiki> | Wi duurfde | Wie | Wi'j | Wi'j mochn | Wiej mochen | Wi-j | Wie | Wai |- | Jullie mochten | Joe mochten<nowiki>*</nowiki> | Ie | Ie | Jim | I'jlu mochn | Iej mochen | I-j | Julen | Jie |- | Zij mochten | Zai mochten<nowiki>*</nowiki> | Zi | Zie | Zi'j | Zi'j mochn | Zee mochen | Zee | Zee | Eulie |} <nowiki>*</nowiki> [[Grönnegs]]: mocht, mochten - 't' nait oetsproken '''Voltooide tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Heb gemogen | Heb mocht | Heb | | | heb emeugn | heb (e)meugn | | | |} ==Durven== Tegenwoordige tied {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ik durf | Ik duurf | Ik dörf<nowiki>*</nowiki> | Ik | Ik | Ik dörve | Ik dörve | Ik | Ik | Ik |- | Jij durft | Doe duurfst | Doe dörfst <nowiki>*</nowiki> | Ie | I'j | Iej dörft | Iej dörft/dörvet | I-j | Jie | Jie |- | Hij durft | Hai dos, duurft | Hi dus, dörft <nowiki>*</nowiki> | Hie | Hi'j | Hi'j dörf | Hee dörf/dörvet | Hee | Hij | Ie |- | Wij durven | Wie duurven | Wi dörft <nowiki>*</nowiki> | Wie | Wi'j | Wi'j dörft | Wiej dörft/dörvet | Wi-j | Wie | Wai |- | Jullie durven | Joe duurven | Ie dörft <nowiki>*</nowiki> | Ie | Jim | I'jlu dörft | Iej dörft/dörvet | I-j | Julen | Jie |- | Zij durven | Zai duurven | Zi dörft <nowiki>*</nowiki> | Zie | Zi'j | Zi'j dörft | Zee dörft/dörvet | Zee | Zee | Eulie |} <nowiki>*</nowiki>[[Westerwoolds]]: De 'r' klaor oetsproken '''Vleden tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ik durfde | Ik duurfde | Ik dörfde | Ik | Ik | Ik dörvn | Ik dorf/dorven | Ik | Ik | Ik |- | Jij durfde | Doe duurfdest | Doe dörfdest | Ie | I'j | Iej dörvn | Iej dorven | I-j | Jie | Jie |- | Hij durfde | Hai duurfde | Hi dörfde | Hie | Hi'j | Hi'j dörvn | Hee dorf/dorven | Hee | Hij | Ie |- | Wij mochten | Wie duurfden | Wi dörfde | Wie | Wi'j | Wi'j dörvn | Wiej dorf/dorven | Wi-j | Wie | Wai |- | Jullie durfden | Joe duurfden | Ie dörde | Ie | Jim | Iej dörvn | Iej dorf/dorven | I-j | Julen | Jie |- | Zij durfden | Zai duurfden | Zi dörfde | Zie | Zi'j | Zi'j dörvn | Zee dorf/dorven | Zee | Zee | Eulie |} <nowiki>*</nowiki> [[Grönnegs]]: mocht, mochten- 't' nait oetsproken '''Voltooide tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Heb gedurfd | Heb duurfd | Heb dörfd | | | | hebt (e)dorft/dorvet | | | |} ==Zain== '''Tegenwoordige tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ik zie | Ik zai | Ik zei | Ik | Ik | Ik ziede, zieë, ziere | Ik zee | Ik | Ik | Ik |- | Jij ziet | Doe zugst, zigst | Doe zögst | Ie | I'j | Ie ziet | Iej zeet | I-j | Jie | Jie |- | Hij ziet | Hai zugt, zigt | Hi zögt | Hie | Hi'j | Hi'j zöt | Hee zut/zöt | Hee | Hij | Ie |- | Wij zien | Wie zain | Wi zeit | Wie | Wi'j | Wi'j ziet | Wiej zeet | Wi-j | Wie | Wai |- | Jullie zien | Joe zain | Ie zeit | Ie | Jim | I'jlu ziet | Iej zeet | I-j | Julen | Jie |- | Zij zijn | Zai zain | Zi zeit | Zie | Zi'j | Zi'j ziet | Zee zeet | Zee | Zee | Eulie |} '''Vleden tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ik zag | Ik zag | Ik zag | Ik | Ik | Ik zag(ge), zaag(e) | Ik zag(ge) | Ik | Ik | Ik |- | Jij zag | Doe zagst | Doe zaast | Ie | I'j | Iej zaggen, zagen | Iej zaggen | I-j | Jie | Jie |- | Hij zag | Hai zag | Hi zag | Hie | Hi'j | Hi'j zag | Hee zag | Hee | Hij | Ie |- | Wij zagen | Wie zaggen | Wi zaagt | Wie | Wi'j | Wi'j zaggen, zagen | Wiej zaggen | Wi-j | Wie | Wai |- | Jullie zagen | Joe zagen | Ie zaagt | Ie | Jim | I'jlu zaggen, zagen | Iej zaggen | I-j | Julen | Jie |- | Zij zagen | Zai zagen | Zi zaagt | Zie | Zi'j | Zi'j zaggen, zagen | Zee zaggen | Zee | Zee | Eulie |} '''Voltooide tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Heb gezien | Heb zain | Heb zein | | | hebt ezien(e) | hebt (e)zeen(e) | | | |} ==Lopen== '''Tegenwoordige tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ik loop | Ik loop | Ik loop | Ik | Ik | Ik lope | Ik loop(e) | Ik | Ik | Ik |- | Jij loopt | Doe löpst, lopst | Doe löpst | Ie | I'j | Ie loopt | Iej loopt | I-j | Jie | Jie |- | Hij loopt | Hai löp(t), lop(t) | Hi löpt | Hie | Hi'j | Hi'j löp | Hee löp | Hee | Hij | Ie |- | Wij lopen | Wie lopen | Wi löpt | Wie | Wi'j | Wi'j loopt | Wiej loopt | Wi-j | Wie | Wai |- | Jullie lopen | Joe lopen | Ie löpt | Ie | Jim | I'jlu loopt | Iej loopt | I-j | Julen | Jie |- | Zij lopen | Zai lopen | Zi löpt | Zie | Zi'j | Zi'j loopt | Zee loopt | Zee | Zee | Eulie |} '''Vleden tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ik liep | Ik luip, leup | Ik leep, luip | Ik | Ik | Ik leup(e) | Ik leup, leep | Ik | Ik | Ik |- | Jij liep | Doe luipst, leupst | Doe leepst, luipst | Ie | I'j | Ie leupn | Iej leupn, leepn | I-j | Jie | Jie |- | Hij liep | Hai luip, leup | Hi leep, luip | Hie | Hi'j | Hi'j leup | Hee leup, leep | Hee | Hij | Ie |- | Wij liepen | Wie luipen, leupen | Wi leept, luipt | Wie | Wi'j | Wi'j leupn | Wiej leupn, leepn | Wi-j | Wie | Wai |- | Jullie liepen | Joe luipen, leupen | Ie leept, luipt | Ie | Jim | I'jlu leupn | Iej leupn, leepn | I-j | Julen | Jie |- | Zij liepen | Zai luipen, leupen | Zi leept, luipt | Zie | Zi'j | Zi'j leupn | Zee leupn, leepn | Zee | Zee | Eulie |} '''Voltooide tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Heb gelopen | Heb lopen | Heb lopen | | | heb eleupn | heb (e)lop/leupn | | | |} ==Weten== '''Tegenwoordige tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ik weet | Ik wait | Ik weit | Ik | Ik | Ik wete | Ik weert(e)/wet, wjet{{Info|Vjens}} | Ik | Ik | Ik |- | Jij weet | Doe waist | Doe weist | Ie | I'j | Ie weet | Iej weett/wet, wjett | I-j | Jie | Jie |- | Hij weet | Hai wait | Hi weit | Hie | Hi'j | Hi'j wet | Hee wet | Hee | Hij | Ie |- | Wij weten | Wie waiten | Wi weit | Wie | Wi'j | Wi'j weet | Wiej weett/wet | Wi-j | Wie | Wai |- | Jullie weten | Joe waiten | Ie weit | Ie | Jim | I'jlu weet | Iej weett/wet | I-j | Julen | Jie |- | Zij weten | Zai waiten | Zi weit | Zie | Zi'j | Zi'j weet | Zee weett/wet | Zee | Zee | Eulie |} '''Vleden tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Ik wist | Ik wos | Ik wus | Ik | Ik | Ik wösse | Ik wus | Ik | Ik | Ik |- | Jij wist | Doe wost | Doe wust | Ie | I'j | Ie wössen | Iej wussen | I-j | Jie | Jie |- | Hij wist | Hai wos | Hi wus | Hie | Hi'j | Hi'j wös | Hee wus | Hee | Hij | Ie |- | Wij wisten | Wie wozzen | Wi wust | Wie | Wi'j | Wi'j wössen | Wiej wussen | Wi-j | Wie | Wai |- | Jullie wisten | Joe wozzen | Ie wust | Ie | Jim | Ie wössen | Iej wussen | I-j | Julen | Jie |- | Zij wisten | Zai wozzen | Zi wust | Zie | Zi'j | Zi'j wössen | Zee wussen | Zee | Zee | Eulie |} '''Voltooide tied''' {| class="wikitable" width="70%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Nederlands ! width="10%" |Grönnegs ! width="10%" |Westerwoolds ! width="10%" |Drèents ! width="10%" |Stellingwarfs ! width="10%" |Sallaans ! width="10%" |Tweants ! width="10%" |Achterhooks ! width="10%" |Veluws ! width="10%" |Urkers |- | Heb geweten | Heb waiten | Heb weiten, wust | | | hebbe eweetn, ewettn | hebbe weetn/wetn, wjetn | | | |} {{Nedersaksisch woordenboek}} [[Kategorie:Nedersaksiese woorden en begrippen|Warkwoordsvörms]] [[Kategorie:Nedersaksiese grammatika]] 172yh189la345u7f6v9mobqk4v3tsv6 0 15419 154145 2010-07-13T11:50:19Z TristanAidan 4005 deurverwiezing naor [[Eglė Jurgaitytė]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Eglė Jurgaitytė]] 6os3t0kvj4pyqp2une26ir7iqebgri1 0 15423 290662 290615 2016-11-01T16:10:29Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Mapa territorios España Canarias.svg|thumb|right|200px|Kanariese Eiloanden in t rood]] '''Kanariese Eiloanden''' (op zien [[Spaans]]: ''Islas Canarias'') is n köppelken [[eilaand|eiloanden]] in n [[Atlantische Ozeoan|Atlantiesen Oceaan]], op t westen van [[Marokko]] en de [[Sahara|Westerlike Sahara]]. t is ene van de [[zelfregearende gemeenskoppen van Spanje]]. De Eiloanden hebt twei offisjele heuwdsteaden: [[Las Palmas de Gran Canaria]] en [[Santa Cruz de Tenerife (stad)|Santa Cruz de Tenerife]]. De Kanariese Eiloanden bestoat oet zuuwn grote eiloanden ([[Ferro (Canarische Eilanden)|El Hierro]] of Ferro, [[Fuerteventura]], [[Gran Canaria]], [[La Gomera (Spanje)|La Gomera]], [[La Palma (eiland)|La Palma]], [[Lanzarote]] en [[Tenerife]]) en zes kleandere eileandkes ([[Graciosa (Canarische Eilanden)|Graciosa]], [[Alegranza]], [[Montaña Clara]], [[Isla de Lobos]], [[Roque del Este]] en [[Roque del Oeste]]). t Eiloandenkoppel ligt 100 kilometer oet de zuud-Marokkaanse kuste. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Spaans eilaand]] [[Kategorie:Eilaandengroep]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Afrika]] n25iwk2r8pnt4u476h8yz7thytllg5j 0 15424 154441 2010-07-17T09:49:24Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kanariese Eiloanden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kanariese Eiloanden]] jrcwqyiy9jb5og3zhiz0mor8n8mnmcb 0 15425 154453 2010-07-17T13:17:24Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kanariese Eiloanden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kanariese Eiloanden]] jrcwqyiy9jb5og3zhiz0mor8n8mnmcb 0 15426 259768 202357 2013-03-11T12:26:19Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 12 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q294886]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''STD''' kin verwiezen noar: * Ôfkörten veur t [[Stadsgrunnegs]] * [[Engels]]e ôfkörten veur [[Seksuweel Overdroagboare Mallade]] * ôfkörten veur ''standoard'' {{dv}} rcen834gbi5v749qkrjzz59f1luscy5 0 15427 154475 2010-07-17T18:09:37Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Noordenvelds]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Noordenvelds]] 1be0ia8qway2tu0tvhz3sl96hdif712 0 15428 259677 154494 2013-03-11T12:23:23Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q431825]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''HGL''' kin verwiezen noar: * Ôfkörten veur t [[Hoogelaandsters]] * [[IATA-kode]] veur de vlaighoaven van [[Hellegolaand]] * ICOA-kode veur [[Helgoland Airlines]] * Ôfkörten veur t komputerspel [[Hell Gate London]] * Ôfkörten veur [[Hausgemeinschaftsleitung]], vraaiwillege Kontrole-orgoan ien woonhoezen ien de [[DDR]] {{dv}} n0yd3au9fxv8pl32q6685vnxjz7dkoj 0 15429 259671 245817 2013-03-11T12:23:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 8 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q359803]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''OLD''' kin verwiezen noar: * Ôfkörten veur t [[Oldambtsters]] * [[Oxford Latin Dictionary]] == Old == * t Tegenovergestelde van ''nij'' en ''jong'' * n Ploats ien Hongaraai: [[Old (Hongaraai)]] * n Ploats ien Engelaand: [[Old (Engelaand)]] * Achternoam, zo as [[Lloyd Old]] *Diarmuid Magorrian {{dv}} 3o8sjoa6gqi6axib9b0lvcagzqs34uy 0 15430 154478 2010-07-17T18:22:13Z Grönneger 1 35 Nieje pagina: ''''WEK''' kin verwiezen noar: * Ôfkörten veur t [[Westerkertiers]] * ''Windenergiekonverteur'', n duur woord veur/ onderdail van n [[Windmeulen]] ==Wek== * n [[Soedan]]ees [[mode...' wikitext text/x-wiki '''WEK''' kin verwiezen noar: * Ôfkörten veur t [[Westerkertiers]] * ''Windenergiekonverteur'', n duur woord veur/ onderdail van n [[Windmeulen]] ==Wek== * n [[Soedan]]ees [[model]]: [[Alek Wek]] {{dv}} tbu8z4n65pg3spjnsmj3ynokjftmg7j 0 15431 154479 2010-07-17T18:25:43Z Grönneger 1 35 Oke, hest de Verband Evangelischer Kirchenchöre Deutschlands en Verband Evangelischer Kindertageseinrichtung Schleswig-Holstein, môr doar wordt hier toch tou nimmer n artikel over schreven.. wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Veenkelonioals]] ff9dswp9iszn1w8le7lkaxd6mtbv4s4 0 15433 273477 263407 2014-03-16T13:49:22Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Elvis Crespo | ofbeelding = | umschrieving = | geboren = [[30 juni]] [[1971]] | sturven = | laand = [[Verenigde Stoaten]] | spraoke = [[Spaans]] | genre = [[Merengue]] | webstee = }} '''Elvis Crespo''' ([[Niej-York|Niej-Jork]], [[Verenigde Stoaten|VS]], [[30 juni]] [[1971]]) is nen Amerikaans-[[Puerto Rico|Portorikaansen]] zänger den't vuural [[merengue]]muziek maakt. Hee hef in t verleedn ne [[Grammy Awards|Grammy-pries]] ewunn en ne Latin Grammy. Hee kreeg grote bekeandheaid met t nommer ''Suavemente'', wat völle in [[diskotheek]]n en op latinfeeste dreeid wörd. t Nommer dut t ook in Europa nog aait good. ==Plaatnriege== Studioplaatn *[[1998]]: Suavemente *[[1999]]: Pintame *[[1999]]: The Remixes *[[2000]]: Wow! Flash *[[2002]]: Urbano *[[2004]]: Saboréalo *[[2007]]: Regresó el Jefe ==Zeet ook== *[[merengue]] ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.myspace.com/elviscrespo Elvis Crespo op MySpace] {{DEFAULTSORT:Crespo, Elvis}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie: Zanger]] [[Kategorie:Amerikoanse zanger]] 32l0dqm7c4ftpe2pz4yng4qng45mic9 0 15435 279575 275419 2015-03-27T17:47:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Elvis_Presley_promoting_Jailhouse_Rock.jpg|thumb|right|300px|Elvis Presley]] '''Elvis Aaron Presley''' ([[8 jannewaori|8 januwoari]] [[1935]] - [[16 augustus]] [[1977]]) was ene van de bekeandste [[Verenigde Stoaten|Amerikaanse]] zängers van t [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]]. Hee is oet egröaid töt n begrip oawer de hele wearld, en vake is allene t neumn van zin vuurnaam al genog as t oawer um geet. Hee wörd vake de "King of Rock and Roll" (Keuning van de Rock en Roll) eneumd, of körtweg "de King". Hee wör geboorn in [[Tupelo]], [[Mississippi (stoat)|Mississippi]], mer hee verhuuzn met t gezin noar [[Memphis]] in [[Tennessee]] doo't he 13 joar was. Hee begun met zinne zaankloopbane in [[1954]] doo't he strikt wör duur [[Sam Phillips]], n baas van [[Sun Records]], um t [[Afrikaans-Amerikaans]]e muziekgeluud bie n grötter publiek geleefd te kriegn. Presley wör biej estoan duur [[Scotty Moore]] op [[gitaar]] en [[Bill Black]] op [[basgitaar]], en met mekaander veundn ze de muziekstiel [[rockabilly]] oet. Dit is ne saamnvlöaiige van [[countrymuziek]] en [[Rhythm en Blues]]. Duur [[Dries van Kuijk]], better bekeand as [[Colonel Tom Parker]], den't Presley zin optreadns regeln, kreeg Presley n kontrakt bie [[RCA Records]]. Presley zinne eerste plaat vuur dee moatskoppieje was "Heartbreak Hotel"; den köm oet in januwoari [[1956]], en wör nen grootn hit. Doarnöast wör he onmeundig bekeand duur zinne völle -en vuur dee tied oetbeundige- tellevisieoptreadns met zin nieje [[rock en roll]]geluud. Hee wör doarduur onmeundig geleefd bie t grote publiek, mer kreeg ook nen kladn an t gat van det he zon lösbaandig figuur was. November 1956 dee hee met in zin eersten film Love Me Tender. In [[1958]] mos hee oonder n [[dienstplicht|deenst]] in t leager. Twee joar later gung he wieter met muziek maakn. Oet dee tied komt wat van zinne meest bekeande nommers. Hee gavn skoonwal mer weainig konsertn, en oonder leaidige van Kuijk deed he in de zestiger joarn nit völle aanders as metspöln in films en de muziek dr bie maakn, wat meesttieds nit heel best oontvöngn wör. In [[1968]] gavn he vuur tellevisie n rechtstreeks optreadn, woernoa't he völle an t toern gung, wat um de knippe good vuln. In [[1973]] gavn he t eerste rechtstreekse konsert wat wearldwied wör oet ezeundn. Det wör bekekn duur mear as 1,5 miljard leu. Presley gebreuk tevölle medisienn, woerduur't he aal ongezoonder wör. In [[1977]] köm he plots oet de tied. Hee was 42 joar. Presley wörd ezeen as ene van de belangriekste figuurn oet de popkultuur van t 20ste joarhoonderd. Hee kon machtig völle met zinne stemme en har succes met verskeaidene stieln woereunter country, popballades, [[gospel]] en [[blues]]. Hee hef t grötste antal plaatn ooit verkocht as alleenwoarkenden artiest. Hee wun dree [[Grammy Award|Grammy Awards]] mer wör veerteen moal as kaanshebber an edreagn. Doo't he 36 was kreeg he de Grammy Lifetime Achievement Award. == Plaatnriege == === Plaatn op Nommer ene in de hitlieste === {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- ! rowspan="2"| Joar ! rowspan="2"| Album ! rowspan="2"| Type ! colspan="3"| plek in de lieste |- style="font-size:smaller;" ! width="60"| [[Billboard 200|VS]] ! width="60"| [[Top Country Albums|VS Stoatn]] ! width="60"| [[UK Albums Chart|VK]] |- | rowspan="2"| 1956 | align="left"| ''[[Elvis Presley (album)|Elvis Presley]]'' | studio/comp. | 1 | n.a. | 1 |- | align="left"| ''[[Elvis (1956 album)|Elvis]]'' |studio | 1 | n.a. | 3 |- | rowspan="2"|1957 | align="left"| ''[[Loving You#Soundtrack|Loving You]]'' |sound./studio | 1 | n.a. | 1 |- | align="left"| ''[[Elvis' Christmas Album]]'' |studio | 1 | n.a. | 2 |- | rowspan="2"|1960 | align="left"| ''[[Elvis Is Back!]]'' |studio | 2 | n.a. | 1 |- | align="left"| ''[[G.I. Blues (album)|G.I. Blues]]'' |soundtrack | 1 | n.a. | 1 |- | rowspan="2"|1961 | align="left"| ''[[Something for Everybody]]'' |studio | 1 | n.a. | 2 |- | align="left"| ''[[Blue Hawaii (album)|Blue Hawaii]]'' |soundtrack | 1 | n.a. | 1 |- | 1962 | align="left"| ''[[Pot Luck (album)|Pot Luck]]'' |studio | 4 | n.a. | 1 |- | 1964 | align="left"| ''[[Roustabout (album)|Roustabout]]'' |soundtrack | 1 | — | 12 |- | 1969 | align="left"| ''[[From Elvis in Memphis]]'' |studio | 13 | 2 | 1 |- | 1973 | align="left"| ''[[Aloha from Hawaii: Via Satellite]]'' |live | 1 | 1 | 11 |- | 1974 | align="left"| ''[[Elvis: A Legendary Performer Volume 1]]'' |compilation | 43 | 1 | 20 |- ||1975 | align="left"| ''[[Promised Land (Elvis Presley album)|Promised Land]]'' |studio | 47 | 1 | 21 |- | 1976 | align="left"| ''[[From Elvis Presley Boulevard, Memphis, Tennessee]]'' |studio | 41 | 1 | 29 |- | rowspan="3"|1977 | align="left"| ''Elvis' 40 Greatest'' |compilation | — | — | 1 |- | align="left"| ''[[Moody Blue]]'' |studio/live | 3 | 1 | 3 |- | align="left"| ''[[Elvis in Concert (album)|Elvis in Concert]]'' |live | 5 | 1 | 13 |- | 2002 | align="left"| ''[[ELV1S|ELV1S: 30 #1 Hits]]'' |compilation | 1 | 1 | 1 |- | 2007 | align="left"| ''The King'' |compilation | — | — | 1 |- |} === Nommer Ene lösse nommers === {| class="wikitable" style="text-align:center;" ! rowspan="2"| Joar ! rowspan="2"| Lös nommer ! colspan="3"| plek in de lieste |- style="font-size:smaller;" ! width="45"| [[Billboard Hot 100|VS]] ! width="45"| [[Hot Country Songs|VS Stoat]] ! width="45"| [[UK Singles Chart|VK]] |- | rowspan="6"| 1956 | align="left"| "[[I Forgot to Remember to Forget]]" | — | 1 | — |- | align="left"| "[[Heartbreak Hotel]]" | 1 | 1 | 2 |- | align="left"| "[[I Want You, I Need You, I Love You]]" | 1 | 1 | 14 |- | align="left"| "[[Don't Be Cruel]]" | 1 | 1 | 2 |- | align="left"| "[[Hound Dog (song)|Hound Dog]]" | 1 | 1 | 2 |- | align="left"| "[[Love Me Tender (song)|Love Me Tender]]" | 1 | 3 | 11 |- | rowspan="4"| 1957 | align="left"| "[[Too Much (Elvis Presley song)|Too Much]]" | 1 | 3 | 6 |- | align="left"| "[[All Shook Up]]" | 1 | 1 | 1 |- | align="left"| "[[Teddy Bear (song)|(Let Me Be Your) Teddy Bear]]" | 1 | 1 | 3 |- | align="left"| "[[Jailhouse Rock (song)|Jailhouse Rock]]" | 1 | 1 | 1 |- | rowspan="2"| 1958 | align="left"| "[[Don't (Elvis Presley song)|Don't]]" | 1 | 2 | 2 |- | align="left"| "[[Hard Headed Woman]]" | 1 | 2 | 2 |- | rowspan="3"| 1959 | align="left"| "[[One Night (song)|One Night]]"/"[[I Got Stung]]" | 4/8 | 24/— | 1 |- | align="left"| "[[(Now and Then There's) A Fool Such as I|A Fool Such as I]]"/"I Need Your Love Tonight" | 2/4 | — | 1 |- | align="left"| "[[A Big Hunk o' Love]]" | 1 | — | 4 |- | rowspan="3"| 1960 | align="left"| "[[Stuck on You (Elvis Presley song)|Stuck on You]]" | 1 | 27 | 3 |- | align="left"| "[[It's Now or Never (song)|It's Now or Never]]" | 1 | — | 1 |- | align="left"| "[[Are You Lonesome Tonight? (song)|Are You Lonesome Tonight?]]" | 1 | 22 | 1 |- | rowspan="3"|1961 |align="left"|"[[Wooden Heart]]" | — | — | 1 |- | align="left"| "[[Surrender (Elvis Presley song)|Surrender]]" | 1 | — | 1 |- |align="left"|"[[(Marie's the Name) His Latest Flame]]"/"[[Little Sister (Pomus/Shuman song)|Little Sister]]" | 4/5 | — | 1 |- |rowspan="4"|1962 |align="left"|"[[Can't Help Falling in Love]]"/"Rock-A-Hula Baby" | 2/23 | — | 1 |- | align="left"| "[[Good Luck Charm]]" | 1 | — | 1 |- |align="left"|"[[She's Not You]]" | 5 | — | 1 |- |align="left"|"[[Return to Sender (song)|Return to Sender]]" | 2 | — | 1 |- |1963 |align="left"|"[[(You're The) Devil in Disguise]]" | 3 | — | 1 |- |1965 | align="left"| "[[Crying in the Chapel]]" | 3 | — | 1 |- |1969 | align="left"| "[[Suspicious Minds]]" | 1 | — | 2 |- | 1970 | align="left"| "[[The Wonder of You]]" | 9 | 37 | 1 |- | rowspan="2"|1977 | align="left"| "[[Moody Blue (Elvis song)|Moody Blue]]" | 31 | 1 | 6 |- | align="left"| "[[Way Down]]" | 18 | 1 | 1 |- | 1981 | align="left"| "Guitar Man" <small>(reissue)</small> | 28 | 1 | 43 |- | 2002 | align="left"| "[[A Little Less Conversation]]" <small>([[Junkie XL|JXL]] remix)</small> | 50 | — | 1 |- | rowspan="3"| 2005 | align="left"| "Jailhouse Rock" <small>(reissue)</small> | — | — | 1 |- | align="left"| "One Night"/"I Got Stung" <small>(reissue)</small> | — | — | 1 |- | align="left"| "It's Now or Never" <small>(reissue)</small> | — | — | 1 |- |} {{DEFAULTSORT:Presley, Elvis}} {{Commonscat|Elvis Presley}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Amerikoanse zanger]] exs2h938ha7p1v5bqe98mommdx7eta8 0 15437 154823 2010-07-21T21:04:19Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Tweantsen Oawnd]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Tweantsen Oawnd]] kcixx6wjx9t55dlubwh02l7w6k6nxoy 6 15438 181603 155127 2011-02-27T23:48:42Z Erik Warmelink 513 catsort wikitext text/x-wiki Dorothy Oosting (links) en [[Thea Kroese]] in Italie veur t wienprogramma ‘Proost’ van [[RTV Oost]] == Verlof == {{RTV Oost/Verlof|id=34025}} Op http://www.rtvoost.nl/algemeen/lijstonder.aspx?nid=104158&cat=417 zegt ze "''Bijlage: foto Dorothy Oosting (links) en Thea Kroese in Italië – rechtenvrij te gebruiken''" {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Oosting, Dorothy]] pvu4pw5j2bttyv6itdqq63q870n8lkd 0 15439 283396 283359 2015-11-08T22:19:43Z CommonsDelinker 166 [[Facebook_new_offices_in_Argentina.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Odder|Odder]], mit as reden: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Facebook new offices in Argentina.jpg|]]. wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Facebook.svg|thumb|right|200px|Beeldmoark van Facebook]] '''Facebook''' (vriej ummezat: ''gezichenbook'') is ne [[webstea]] dee bedoold is as [[sosjaal netwoark]]. t Is de grötste sosjale webstea van t internet, en te vergeliekn met [[Hyves]] of [[Google+]]. Juli 2010 har t mear as 500 miljoen gebroekers wearldwied. t Was vuural geleefd oonder studeantn en bedriefsleu, maor vanof ende 2011-begin 2012 is der ne bewaeging te zeen van Hyves gebroekers dee't zich ok op Facebook anmeldt. Leu köant dr zik op anmeelden, ne eegne persoonlike ziede maakn en dan leu neugn um vriend te wordn, zodet t persoonlike netwoark gröait. Duur bepoalde ziedes met interesses an oewe ziede te koppeln, köant aandere leu met dezelfde interesses oe veendn, zodet leu met dezelfde vuurkuurn en interesses an mekoar ekoppeld wordt. Vearder kö'j dr persoonlike berichen met noar aandern steurn, verteln wa'j doot, wa'j in de gedachen hebt, of wa'j in t zinne hebt, en hele fotoalbums maakn. Vrienden kriegnt dit dan in n oawerzicht te zeen van wat iederene dut en dech. Hier köant zee dan wier op reageern. Op [[18 mei]] [[2012]] is Facebook noar de beurs egoan, en wör doar in-eskat op ne totale wearde van 100 miljard dollar (neet de hele wearde is in andelen oet-egeewn, de oprichters hebt nog altied de mearderheid van de andeeln in haande). == Oetgoande verbeendige == * [http://www.facebook.com Offisjele webstea] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Webstee]] f5nggwsuf5j44714copc5dkhkzx12wx 0 15441 288671 278059 2016-10-27T14:31:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Coordinate |NS=52/22/31/N |EW=5/40/49/E |type=waterbody |region=NL-GE}} [[Ofbeelding:kaart_hierdense_beek_3.png|350px|thumb|De Hierdense Beke vanof t [[Uddelermeer]] en [[Bleeke Meer]] naor t [[Veluwemeer]]]] De '''Hierdense Beke''' stroomt van t [[Uddelermeer]] en [[Bleeke Meer]] in [[Uddel]] naor t [[Veluwemeer]] in [[Hierden]] over n lengte van ongeveer 25 kilometer. De beke stroomt in n kleine dalvlakte, die'j goed zien kunnen. De beke wördt in elk darp weer aanders eneumd, zo heet t bie [[Leuvenum]] de '''Leuvenumse Beke''' en bie [[Staverden]] de '''Staverdense Beke'''. De Hierdense Beke is n ekologiese verbiendingszaone tussen t open gebied langes de raandmeren en de Veluwe. De beke schakelt zo natuurgebiejen an-ene, waordeur dieren n groter leefgebied kriegen. ==Ontstaon== Ruum 100.000 jaor elejen wier der n dik pak [[keileem]] evormp onder n honderd meter dikke iestonge van emaolen griend, klei en keien. Ongeveer 10.000 jaor elejen was der gien iestonge in Nederlaand, mer t was wel alderbarstens koud. De bojem had n [[permafrost]] onderlage. De [[Noordzee]] was zo dreuge as gorte. De wiend lei n zaanddeken op t laand, de zogeneumde [[dekzaand]]en. Toe t warmer wier, kwam der meer bos op de Veluwe. Eerst kree'j groffe [[denne]]n, toe [[birk]]en en laoter oek [[eek (boom)|eken]] en [[beuk]]en. Der kwam gien waoter deur de keileemlage hinne, en deur regenval boven disse lage kree'j [[beke]]n. Disse beken wieren leeglaandbeken eneumd. Op de plekke waor vrogger de Zaandmeule I stung, hout de keileemlage op en verdwient t waoter onder de grond naor n dieper elegen lage waor wel waoter deur kan kommen. Kort bie van t Veluwemeer, kwelt t waoter uut de diepere lage weer naor t oppervlakte. Vrogger kwam der in de beke [[snoek]] en [[forel]] veur. Deur lozingen wier t waoter zuurstofarm en störven der veule vissen. ==De Leuvenumse Beke== [[Ofbeelding:Leuvenumse_beek.jpg|230px|thumb|Leuvenumse Beke bie de Zwolse Brogge (Ouwe Zwolseweg) in [[Leuvenum]]]] De Leuvenumse Beke stroomt op de grens van t [[Leuvenumse Bos]] en [[Leuvenhorst]]. De Leuvenumse Beke is vrogger op sommige plaotsen rechtetrökken, um t waoter der vlogger deur te laoten stromen. Dit was neudig vanwegen de waotermeules die der stungen. Tegenswoordig laoten ze de beke weer kronkelen en stroomt t waoter weer langzamer. As t veule regent overstroomt de beke nog wel es. Bie n waotervalletjen langes de Leuvenumse Beke steet n huus (in t noorden van Leuvenum, an de Poolseweg) mit op de gevel de naam ''De Zandmolen''. De waotermeule wier ebouwd in 1692 en in 1865 weer of-ebreuken. In de [[18e eeuw]] dreef de beke nog negen meules an, de Wasmeule/Staverdense meule, de Zaandmeule I en II, t Heilige Huus I en II, t Gellegat, de Hessenmeule, de Westelike Ottermeule en de Oostelike Ottermeule (van zuud naor noord). Alle meules waren eigendom van de Heer van Essenburgh. Ze gebruukten de meules veur t maken van papier. De bovenbeke wier (gedeeltelik) of-edamd en eleid in de onderbeke. t Vallende waoter kon zo t waoterrad n dreiende beweging geven. Zokke papiermeules ha'j op meerdere plaotsen an de raand van de Veluwe. t Heldere waoter van de Leuvenumse Beke kwam goed te passe. t Veluwse papier stung bekend um zien witheid. Op n egeven moment kleurden de Leuvenumse Beke rood van t iezer. De beke wördt hier oek wel de ''rooie beke'' eneumd. t Rooie waoter mocht niet naor de papiermeules en de beke wier dus ummeleid. Aanders zou t papier bruun wörden. ==Dieren en plaanten== De beke is n breuiplaotse veur insektenlarven en het n rieke variasie van biezundere waoterplaanten. Der breujen oek verschillende (zang)voegels langes de beke, veurbeelden daorvan bin de [[iesvoegel]] die'j langes de Hierdense Beke zien kunnen. Veerder kommen der veule soorten zoogdieren veur en n paor soorten vissen. Vrogger kwam der oek [[beekforel]], [[snoek]] en [[beekprik]] veur. Disse dieren zie'j soms nog wel es. De bos rondumme de beke besteet veural uut eken en beuken, mer der greuien onder aandere oek [[bosanemoon|bosanemonen]], [[witte kleverzuring]], [[dalkruud]] en [[motte-mit-keunen|salomonszegel]]. {{Dialekt|wvel|Hierden|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Woater in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] oitzltqv9zah2ouou4bl49fnupa9q0g 0 15442 291561 263635 2016-11-07T14:45:45Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[File:Lonneker molen front.jpg|thumb|right|350px|De Lönnker Möl van veure.]] [[File:Lonneker molen belt.jpg|thumb|right|350px|De Lönnker Möl van achtere.]] De '''Lönnker Möl''' is ne [[windmölle|weendmöl]] biej t [[Tweante|Tweantse]] döarpeken [[Lönnker]] in n gemeante [[Eanske]]. T is ne [[beltmöl]] en stoat oan de Lonneker Molenweg 80. N groond woa't öp stoat heet ''[[De Elzenkamp]]''. == Skiednis en bouw == De rechtevoortse möl wöd in ebroek enömmen in [[1851]]. [[B.W. Blijdenstein]] leet de möl bouwen noadet de oale möl (''Demmersmöl'') in 1847 ofbroandn, woarnoa hee de restn van de weduwe van n loatesten iegenoar koopn. Blijdenstein leet nen [[boawenkruujer]] bouwen (t [[kroewark]] kömt oet Engelaand), dee 50 meter van n eersten plak stoan kömn. Zinne veurlettern (BWB) en t joartal stoan in n [[wiendwiezer|weendwiezer]] boawen öp de möl. Ömdet d'r woaterpröbleme warn in de steanen möl (mede deurdet de möl zo heug lign), wör tiejdens de herstelwarken in 1865 n [[riete dak|rietdek]] anebrengen. In 1916 wör de möl deur de brooders Roetenberg stilezet, ömdet t te völle sleet en deurdet doar deur n [[Eerste Wealdkrieg]] zo goode as gin groan öm te moalen was. T herstel kön nog lange neet edoan wör ömdet de krieg oandere deengn nödig har. Moar de mölners bedeenden n elektromotor veur de twee steanen, en doarnoa gung de möl van de ene tekstielfebrikant noar n oandere tekstielfebrikant heen. In 1925 begönnen de familie Blijdenstein wear mit t herstellen van de möl. Öp 10 august 1925 wör n kep soamen mit de wiekn doar biejnoa aferöakt deur nen stöarm. In n [[Tweede Wereldoorlog|Tweede Wealdkrieg]] hef n mölder völle families in leaven weten houwen deur illegoale groan moaln. Doarveur hee neet de greute möl ebroeken, moar ne kleine in de greute, elektrische oanedreven. De möllebelt was doarnoast ok n gooden skuilplak. N niejen iegenoar, Blijdenstijn jr., gef n öpdrakt öm de möl van halfe-autömoatische weendklappen te veurzeen, en de twee steanköppeln van elektrische oandriewing. In 1933 wör noast de elektrische oandriewing nen dieselmotor van [[Stork]] eploatst. Vanof dan wör doar mit weendkracht neet meer gröanen emoalen. N gemeante Eanske köpen de möl öp 17 april 1962 van de familie Blijdenstijn. N oorsprönkelijken steanen öntmanteling wör blootelegd dee oorsprönkelijke önder t riet leg. Moar skoadelijke droajen de wiekn neet meer en de möl was alleane nog moar n öpslagplak. In 1985 wör de möl wer hersteld en öp 18 augustus kön de möl wer moaln. In 1995 wör doar wer riet öp t dak eploatst, en doarmit is de Lönnker Möl de enige möl in [[Nederlaand]] dee ne nieje rietdekking hef. In 1998 wör doar wer nen niejen holten skuur noast ebouwd. {{DEFAULTSORT:Lonnker Mol}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Mölle]] [[Kategorie:Eanske]] p7xewqa80tby3l2ogeunqhrph2cdiny 0 15444 155346 2010-07-26T11:04:07Z TristanAidan 4005 [[Lönnker Mölle]] is ewiezig naor [[Lönnker Möl]]: T was neet in t Tweants, moar in t Akterhooks. wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Lönnker Möl]] qwlnlcqxxk3ezo4jcqz96px64f0inpl 0 15446 291680 289232 2016-11-09T15:08:24Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[File:Lonnekerberg wandelpad.jpg|thumb|right|300px|Woandelpad öp n Lönnikerbearg.]] [[File:Bruggetje Lonnekerberg.jpg|thumb|right|300px|Bröggeken öp n Lönnikerbearg.]] N '''Lönnikerbearg''' is nen heuwel in n gemeante [[Eanske]], vlekbiej t döarpeken [[Lönnker]]. N heuwel, den ne heugte hef van 61 m, legt in t noordösten boawen Lönnker en in t östen van t [[Vliegveald Tweante]]. N bearg is önnerdeil van de [[stuwwal|stuwwaln]] tösken [[Eanske]] en [[Oldnzel]]. Disse stuwwaln önstöndn in t [[Saalien]], woa't laandies n bevrierenden önnergroond öpziej duwn, en zee as dakpans öp mekoar stoapeln. Nu-an-n-dag is n Lönnikerbearg n 141 hectöare telnde, det toobeheurd töt t [[Laandskip Oaweriessel]]. In t verleedn was n heuwel nog n heideveald woar sköape groasen. Oan t ende van n [[19e eeuw]] wör deur A.J. Blijdenstein tötoal healemoal mit noaldböame beplant. Hee har n heuwel in zin bezit ekriegn deur t laand van verskillende boern te köp. De ''rabatten'' (verheugde kweakbedn) veur de anplant van aal dee böame warn tesoame wal 320 km lange. Blijdenstijn hef zich noa zinn död öp heuwel loaten begroow. N deil van de familie hef dit veurbeald evölgd. In de oale [[Nedersaksische sagen en legendes|soagn]] van Tweante wod ezegd det doar öp n Lönnikerbearg [[Witte wieven]] wönt. {{DEFAULTSORT:Lonnikerbearg}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Heuvel in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Eanske]] a9xl1koezliurxsptm4nkdz3e9mf57u 14 15460 266514 156631 2013-05-10T18:15:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Onderhold]] b3mg2l7bteh4ospenhy1v75fj8hvli6 0 15467 281918 281916 2015-05-07T21:41:21Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Image:Map NL Skarsterlân Sniksweach.png|thumb|Snikzwaog]] '''Snikzwaog''' ([[Nederlaans]]: ''Snikzwaag'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Sniksweach'') is et kleine laondörpien tussen [[De Jouwer]] en [[Akmeriep]] in de gemiente [[De Friese Meren]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Tegere mit [[Ni'jehaske (plak)|Ni'jehaske]], [[Ooldehaske]], [[Haskerhorne]] en [[Westermeer]] maekte et diel uut van et oolde gebied ''Haskerviefga'', en is et ien van de ooldere nederzettings van de veurmaolige gemiente [[Haskerlaand]]. Op et begreefplak staot ok ien van de [[klokkestoelen in Frieslaand]]. <gallery> Ofbeelding:Snikzwaag1.jpg|Snikzwaog zien vanof et zuden Ofbeelding:Klokkenstoel Snikzwaag 06w.JPG|Klokkestoel </gallery> {{coordinate|NS=52/58/59/N|EW=5/47/19/E|article=/|type=city|region=NL-FR}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] ljytxislnta4il84ki7gxdbrxw81162 0 15468 281911 281910 2015-05-07T21:34:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL Skarsterlân Reahel.png|thumb|De ligging van Rohel]] '''Rohel''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Reahel'') is een dörp in de gemiente [[De Friese Meren]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et leit in et noordoosten van et [[Tjeukemeer]] en had in [[2004]] omdebi'j de 230 inwoners. Et beheurde tot [[2014]] tot de vroggere gemiente [[Scharsterlaand]]. De naeme stamt van de bodem die hier iets rooier is as op aandere plakken in de omkrieten van Rohel; "hel" zol verwiezen naor "heugte", of juust naor "hol", leegte. Een aandere verklaoring hangt saemen mit een legende over et ontstaon van et Tjeukemeer, hier zol ooit een bos staon hebben dat ofbraand is. De vuurgloed van et branende vene (en bos) zol de naeme "rooie hel" verklaoren. Tiedens de [[Tweede Wereldoorlog]] zat d'r in Rohel een deurgangskamp veur [[joden]], veur de oorlog woonde d'r warklozen in dit kamp die mit de ofgreving van et vene an et wark zet wodden. Nao de oorlog wodde dit kamp bruukt veur [[KNIL]]-militairen ([[Molukker]]s). De plaetselike bevolking nuumde et kamp nao de oorlog et [[Ambonezen]]-kamp. Nao de oorlog wodde d'r een voetbalverieniging opricht en d'r wodde speuld kotbi'j et kamp, d'r wodden ok vule bewoners van et "Ambonezen-kamp" lid van disse voetbalverieniging. De naeme van disse voetbalverieniging is nog altied "De Wite Peal" (de witte paol), mar zit inmiddels in [[Sunt-Jehannesge]]. Vrogger had Rohel een karkien mit een karkhof, mar die is in et Tjeukemeer verdwenen. Ie kunnen de grafstienen nog wel vulen op de bodem van et meer. In Rohel hej' meerdere campings, d'r is een tuuncentrum en d'r is een straantien an et Tjeukemeer. <gallery> Ofbeelding:Vierhuis (Rohel) 04m.JPG|Bod bi'j [[Vierhuus]], dat onder Rohel vaalt. </gallery> {{coordinate|NS=52/55/3/N|EW=5/49/54/E|article=/|type=city|region=NL-FR}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] ldgg84deks8skcj658fl5ou4qkfl1gg 0 15469 259793 156815 2013-03-11T12:27:02Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q568349]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Rohel''' kan verwiezen naor: *[[Rohel (Scharsterlaand)]] - een dörp in de gemiente Scharsterlaand (Frieslaand) *[[Rohel (Achtkarspelen)]] - een buurtschop in Achtkarspelen (Frieslaand) *[[Rohel (polder)]] - een polder in Achtkarspelen (Frieslaand) {{dv}} 60mssofytilrahozd79zt2h7pr71wk3 0 15470 293864 293863 2017-09-08T11:51:19Z 84.241.206.250 Added links wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Muse logo.svg|thumb|right|200px|Beeldmoark van Muse]] '''Muse''' (oetsproake /{{IPA|mjuːz}}/) is ne muziekgroep oet t [[Engelaand (regio)|Engelse]] [[Teignmouth]] in [[Devon]]. De leedn van Muse beent seend t begin van de band ([[1994]]) bie Muse bleewn. De [[zaank]], [[gitaar]] en [[piano]] wörd doan duur [[Matthew Bellamy]], de achtergroondzaank, [[basgitaar]] en veardere toetsenpartiejn komt vuur reknge van [[Christopher Wolstenholme]], en de [[drums]], slagwoark en sythesizers wordt bespöld duur [[Dominic Howard]]. Noa t oetkomn van t album ''Black Holes and Revelations'' (''Zwarte Geater en Oonthulliges'') dut ook [[Morgan Nicholls]] met op slagwoark, basgitaar en achtergroondzaank as ze optreadn doot. Muse is bekeand van de opzweepnde en oetbeundige optreadns dee't ze geewt en van de völle muziekstieln dee't ze duur mekoar doot, zo as [[progressive rock]], [[alternative rock]], [[klassiek]], [[metal (muziek)|heavy metal]], en ellektroniese muziek, met thema's oawer revolusie. Muse hef zeum'n studioalbums op enömn: ''Showbiz'' (1999), ''Origin of Symmetry'' (2001), ''Absolution'' (2003), ''Black Holes and Revelations'' (2006), ''The Resistance'' (2009), ''The 2nd Law'' (2012) en ''Drones'' (2015) Doarnöast hebt ze nog verskeaidene optreadns op enömn en oet egeewn: ''Live at Rome''(2013) ''HAARP'' (2008), ''Absolution Tour'' (2005) en ''Hullabaloo Soundtrack'' (2002). Duur ''Black Holes and Revelations'' kreeg de band ne [[Mercury Pries]]-anbevelige en kömn ze op de doarde plaatse in de NME Albums van t Joar-lieste van 2006. Ze hebt vief MTV Europe Music Awards op naam, vief Q Awards, acht NME Awards, twee BRIT Awards en veer Kerrang! Awards. Vuurdet t Album The Resistance oetköm har Muse wearldwied al mear as 10 miljoen albums verkocht. == Oetgoande verbeendige == * [http://muse.mu Offisjele webstea] {{Commonscat|Muse}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekgroep]] 92kw33sp27mem6nt2tn9z8gkl8zt9jf 0 15474 269238 259890 2013-08-08T15:24:06Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Norn''' is ne [[dooie sproake]] den't esprökn wör op verskeaidene van de [[Skotlaand|Skotse]] eailaandn, zo as op [[Shetlaand]], [[Orkney]] en [[Caithness]]. Noa at in t viefteende joarhoonderd de eailaandn bie Skotlaand bie an evoogd wördn, wör t Norn heanig an vervöngn duur t [[Skots]]. Norn is ne [[Indo-Europees|Indo-Europese]] sproake van n Noord-Germaansen tak oet de Germaanse sproaknfamilie. t Heurt van ooldsher met t [[Ieslaands]], [[Faeröars]] en [[Noors]] töt de West-Skandinaviese sproakn, teegnoawer [[Zweeds]] en [[Deens]], wat Oost-Skandinaviese sproakn eneumd wordt. Kortns is dr oonderzeuk noar edoan, en wordt de Skandinaviese sproakn in edeeld as ''Eailaandskandinavies'' en ''Vastelaandsskandinavies''. t Noors wörd dan met Zweeds en Deens as groep ereknd, umdet ze mekoar redelik köant verstoan, duurdet t Noors de leste hoonderden joarn völle van t Deens hef oawer enömn, en doarduur wieter van t Faeröars en Ieslaands is of komn te stoan. Norn wörd vake op ene liene zat met t Faeröars, umdet ze völle eegnskopn an oetsproake en grammatika met mekoar deelt. Wat leu meant zelfs det ze mekoar konn verstoan. Dr beent nit völle geskriften mear, mer t wörd edacht det t Norn ne gedeelde herkomst hef met Faeröars en de Vestnorske dialektn van [[Noorweagn]]. == Geskiedenisse == t Is nit precies bekeand wonnear at Norn oet is estörven. De leste sprekkers stamt noar verluudt oet t neegnteende joarhoonderd, mer t is woarskeinliker det de sproake al op zin beloop was an t eande van t achtteende joarhoonderd. De mear of eleagne eaileandkes [[Foula]] en [[Unst]] wordt vake an eweezn as de leste plekn (töt an [[1893]]) woer't t esprökn wör, mer dan was t nit mear as leu dee't oolde zinnkes oet n kop harn eleard, zo as stuks oet verskes of gedichen. Walter Sutherland oet [[Skaw]] in Unst, den at in [[1850]] oet de tied köm, wordt ezeen as de leste modersprekker van t Norn. t Ennigste wat dr nog oawer is van t Norn is gedeeltes van de wöardeskat, zo as plaatsnaams, en naams vuur plaantn, deers, t wear, geveul en wöarde vuur viskerieje. Dr wördn ook Noorse dialektn esprökn op t vastelaand in Skotlaand (bv. in Caithness), mer dee warn woarskeinlik al verskeaidene joarhoonderden oet estörven vuurdet Norn det dee. Doarumme neumt wat geleardn det "Caithness Norn", mer doar wil nit iederene an. Van Caithness Norn is nog meender bekeand as van t Orkney of Shetlaand Norn. Dr beent hoaste ginne geskriftn oawer ebleewn. Dr besteet nog ne versie van t [[Oonze Vaar]] en ne ballade. == Klaankn == De [[klaanklear]] van t Norn is nit met vastigheaid te bepoaln duurdet dr mer zo weainig vuurbeeldmateriaal van is, mer de algemene dinge köant vastelegd wördn duur t weainige wat nog wál oawer ebleewn is. Norn har völle eender met zuudwestelike dialektn van Noorweagn, zo as bv. t stemhebnd wordn van de stemloze klaankn (/p, t, k/ wördn /b, d, g/) vuur kleenkers an of dr tuskenduur. Dit was dan vuural zo in t Shetlaand Norn; in t Orkney Norn völle meender. n Aander kenmoark was t veraandern van /θ/ and /ð/ (de th-klaankn in "thing" and "that") noar [t] and [d]. == Grammatika == Norngrammatika was op völle wiezes t zelfde as aandere Skandinaviese sproakn. Norn har twee [[getal (sproaklear)|getaln]], dree [[woardgeslacht]]n en veer [[naamval]]n. De twee meest-vuurkomnde woarkwoardsvervogings warn hudige en vergoane tied, net as in aandere Skandinaviese sproakn. t Norn plakn ook t bepoalde lidwoard bie achter t zelfstaandige naamwoard: * onbepoald: Man (kearl) * bepoald: Mannen (n kearl) Skoonwal t lastig is völle met zekerheaid te zegn oawer Norngrammatika, geewt wat geskriftn an det t zinn har zoonder oonderwoarp, wat völle vuurköm in west-skandinaviese sproakn. == Nynorn == Op t internet beent wat leu gangs um t norn wier leawndig te kriegn, wat ze Nynorn neumt. Öar idee is um t op dezelfde wieze of te leaidn van oolde tekste en wöarde en te loatn herleawn as t [[Kornies]] oet [[Cornwall]].<ref>[http://norn-english.webs.com Nynorn: Part of the Language Revival Project]</ref> Wieters wörd Norn op Shetlaand en Orkney mear as ceremonie ebroekt, zo as in de liefsprökke van Shetlaand: "Með lögum skal land byggja" (''Met wet wörd laand ebouwd''). == Vuurbeeldtekst == De volgende stuks beent Norn en oold-Noorse versies van t Oonze Vader, n [[Christendom|kristelik]] [[gebed]]: * [[Orkney]] Norn: :''Favor i ir i chimrie, / Helleur ir i nam thite,'' :''gilla cosdum thite cumma, / veya thine mota vara gort'' :''o yurn sinna gort i chimrie, / ga vus da on da dalight brow vora'' :''Firgive vus sinna vora / sin vee Firgive sindara mutha vus,'' :''lyv vus ye i tumtation, / min delivera vus fro olt ilt, Amen.'' * [[Shetlaand]] Norn: :''Fy vor or er i Chimeri. / Halaght vara nam dit.'' :''La Konungdum din cumma. / La vill din vera guerde'' :''i vrildin sindaeri chimeri. / Gav vus dagh u dagloght brau.'' :''Forgive sindorwara / sin vi forgiva gem ao sinda gainst wus.'' :''Lia wus ikè o vera tempa, / but delivra wus fro adlu idlu.'' :''For do i ir Kongungdum, u puri, u glori, Amen'' * Oold (West) Noors: :''Faþer vár es ert í himenríki, verði nafn þitt hæilagt'' :''Til kome ríke þitt, værði vili þin'' :''sva a iarðu sem í himnum. Gef oss í dag brauð vort dagligt'' :''Ok fyr gefþu oss synþer órar, sem vér fyr gefom þeim er viþ oss hafa misgert'' :''Leiðd oss eigi í freistni, heldr leys þv oss frá ollu illu.'' Ne Shetland "guddick" ([[roadsel]]) in t Norn, wat [[Jakob Jakobsen]] heurdn op [[Unst]], t noordelikste [[Shetland]]eailaand, in de joarn van [[1890]]. t Zelfde röadselke is ook bekeand op de Faeröar-Eailaandn. {|width="100%" border="1" |valign="top"| '''Shetlaand Norn''' ([[Jakob Jakobsen]]) :Fira honga, fira gonga, :Fira staad upo "skø" :Twa veestra vaig a bee :And een comes atta driljandi. |valign="top"|[[Faroese language|Faroese]] :Fýra hanga, fýra ganga, :Fýra standa uppí ský :Tvey vísa veg á bø :Og ein darlar aftast |valign="top"|[[Tweants]]e ummezettige :Veere hangt, veere goat, :Veere stoat umhoge, :Twee wiest de weg noar t veeld, :En ene keump dr zweeind achteran |valign="top"|[[Ieslaands]] :Fjórir hanga, fjórir ganga, :Fjórir veg vísa, :Tveir fyrir hundum verja :Einn eftir drallar, :sá er oftast saurugur |} t Antwoord is ne [[koo]]. Veer [[titte|titn]] hangt, veer [[poot|peute]] goat, twee [[hoorn (lief)|hoorns]] en twee [[oor]]n stoat umhoge, twee [[oge|oogne]] wiest de weg noar t veeld en eenn [[start (lief)|start]] keump dr zweeind achteran. == Reffereansies == <references/> == Oetgoande verbeendings == * [http://www.nornlanguage.110mb.com/ Orkney&Shetland Norn] Verzamelige van alle bekeande Norntekste, beskriewige van de klaanklear en grammatika * [http://shetlandnorn.webs.com/ Webstea oawer Norn, Hildina Ballade] * [http://www.foulaheritage.org.uk/Foula%201774%20%20Norn.htm Foula Oarfgood] Oawer t Norn. De 'Hildina Ballade' * [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=nrn Norn op Ethnologue.com] * [http://www.shetlanddictionary.com t Shetlaandwöardebook met völle Nornwöarde dr in] {{Germoans}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Taol]] 3z4kmy290lnx80r5wybx9wqzl3z58ao 0 15475 157453 2010-08-12T20:25:00Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Norn (sproake)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Norn (sproake)]] mxuljfp62si9ynlw816aro7qkzd45da 0 15476 157490 2010-08-13T07:22:31Z Servien 7 [[Olterterpe]] is ewiezig naor [[Olterterp]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Olterterp]] q9wh4x43d5nr2np0afu8t2my8o7favi 0 15477 289001 264383 2016-10-28T10:05:02Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Coordinate |NS=52/26/57/N |EW=5/49/54/E |type=landmark |region=NL-GE}} [[Ofbeelding:Elburg stadspoort.jpg|thumb|250px|De Vischpoorte van Elburg]] De '''Vischpoorte''' is een [[stadspoorte]] van [[Elburg]], dee ebouwd is in de [[14e eeuw]]. De Vischpoorte lig kortbie de haven van [[Elburg]]. Oorspronkelijk was dit een dichte verdejigingstoorne van de stad. Vanof de [[16e eeuw]] mag 't verkeer der deurhinne. Van de poorten dee vrogger an de stadsmoeren ebouwd waren, is de Vischpoorte de enigste dee nog over-ebleven is. [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Poorte]] [[Kategorie:Veluwe]] [[Kategorie:Geschiedenis van Gelderlaand]] foyordoim3uk76gi460tn23mluxr7kj 0 15478 291862 288997 2016-11-11T10:12:25Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Zwolle Steenpoort Prentbriefkaart.PNG|thumb|right|250px|De Vispoorte op een olde prent uut 1840.]] De '''Vispoorte''' is een veurmaolige [[stadspoorte]] in de [[stadsmure]] van [[Zwolle]]. De in [[1498]] ebouwde poorte zat tussen de [[Wiendragerstoorn]] en de [[Stienpoorte]]. In [[1844]] wier de poorte of-ebreuken. ==Foto-uutstalling== <gallery> Ofbeelding:Zwolle Vispoort 1627.PNG|De Vispoorte op een prent uut 1627 </gallery> [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Poorte]] [[Kategorie:Geschiedenis van Sallaand]] [[Kategorie:Zwolle]] bvs75r6jqo99t62474atmx9cle4dun0 0 15479 264311 157579 2013-05-06T19:49:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki 't '''Elburgs''' is een [[Nedersaksisch]] dialek dat esproken wördt in de stad Elburg van de [[Elburg|gelieknamige gemeente]]. 't Dialek lig op de overgangsgrens tussen 't [[West-Veluws|West-]] en [[Oost-Veluws]], mar wördt tot 't Oost-Veluws erekend. Dit kump onder aandere deurdat 't an de old-kaante lig van de ''[[Veluws#Taalgrens:_ol/ou|oud/old-isoglosse]]''. In [[Doospiek]], een dorp binnen de gemeente Elburg wördt der Doospieks esproken, dit lig tussen 't Elburgs, Nunspeets en 't Urkers in. 't Elburgs is samen mit 't [[Nunspeets]] en 't [[Doospieks]] een ampart groepjen binnen de Veluwse dialekken, der bin een antal olde klanken in beweerd ebleven zoas de /ee/ dee tussen de [ee] en [ie] in lig, de /oo/ dee tussen de [oo] en [oe] in lig en de /uu/ dee tussen de [uu] en [u] in lig. Der is ook een oldheidkundige verenige, Arent Thoe Boecop, dee zich bezigholt mit 't Elburgs en de Elburgse cultuur, disse verenige hef ook een boek uut-ebröngen onder de naam ''Elburgs Woordenboek''. [[Kategorie:Oost-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Veluws]] bzld51i7v613vgdinv33m0g6nykiikv 0 15480 265420 259716 2013-05-10T13:59:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map_NL_Opsterlân_Bakkefean.png|thumb|Ligging van Bakkevene]] '''Bakkevene''' ([[Nederlaans]]: ''Bakkeveen'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Bakkefean'') is een dörp in de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[Opsterlaand]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Bakkevene leit kotbi'j [[Drachten]], en had in [[2008]] zoe'n 1961 inwoners. Bakkevene is een typisch [[forens]]endörp en vule inwoners bin veur et wark richt op plakken as [[Drachten]], [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]], [[Et Vene]] en (wat minder) op [[Grunnen (stad)|Grunningen]] en [[Assen]]. Et dörp wodde veur et eerst nuumd as de plak waor in [[1231]] de Friezen en [[Drenthe|Drenten]] een veldslag uutvochten. Tiedens de [[Tachtigjaorige Oorlog]] wodde et dörp deur de Spanjaarden verwoest. Et hudige Bakkevene is ontstaon tiedens de [[Vervening|veenontginning]] in [[1660]]. == Netuur == [[Ofbeelding:Heidebakkeveen.JPG|thumb|[[Heed (vegetasie)|Heide]] bi'j Bakkevene]] Bakkevene leit middenin een bosriek gebied mit heide- en zaandvlakten dat op de greens leit mit [[Grunnen (provìnzie)|Grunningen]] en [[Drenthe]]. D'r wodt wel zegd dat Bakkevene et ienigste [[brinkdörp]] in Frieslaand is, hoewel et niet dudelijk is of disse [[Brink (dörpsplein)|brink]] dezelde oorsprong het as die van dörpen in [[Drenthe]]. Bakkevene leit in et oostelijke stroomgebied van et reviertien [[Boorne|Keuningsdiep]] dat in et noordoosten van Bakkevene ontspringt. Et beekdal van et Keuningsdiep wodt opni'j inricht waorbi'j de beek zien oorspronkelike kronkelende loop weerommekrigt. Daornaost hej' in de omkrieten de [[Bakkeveense Dunen]], een heide- en bosgebied dat niet antast is deur de [[vervening|veenontginning]] in de 19e ieuw, en dat een veurbield is van hoe hiel [[Friesland|Zuudoost-Frieslaand]] d'r twie ieuwen leden uutzag. D'r bin drie orgenisaosies die de gebieden rondomme Bakkevene beheren: [[Netuurmonementen]], [[Staaosbosbeheer]] en [[It Fryske Gea]]. Een schaopskudde weidt de heide van Bakkevene, vanuut een schaopskooi op de angreenzende heide van [[Allardsoog]]. Daornaost lopen d'r [[exmoor (pony)|Exmoorpony's]] en [[Schotse hooglaander (rund)|Schotse hooglaanders]] vri'j in et heidegebied rond. Bi'j Bakkevene staot an de raand van de bossen et historische laandhuus [[Slotplaats]]. Et is in gebruuk as theehuus en as startpunt veur uutstappies van [[Netuurmonementen]]. Achter de Slotplaats staot et oolde koetshuus dat nao een opknapbeurte in gebruuk neumen is as VVV-kantoor. Slotplaats en de tunen en boomgaorden rondomme et laandhuus binnen in 2006 opknapt. In et Slotplaatsbos leit de Sterrenschans, een zeshoekig verdedigingswark. De [[schans (verdedigingswark)|schans]] leit langes de ieuwenoolde Beakendyk; in vroggere tieden ien van de weinige hoger legen deurgangen op de moerassige route van de Friese steden naor Drenthe. De Sterrenschans is deur Netuurmonementen in 2002 opknapt. == Exekuties in Allardsoog, 1945 == Tegere mit negen aanderen wodde keunstener [[Hendrik Werkman]] in 1945 in Bakkevene, kotbi'j [[Allardsoog]], doodscheuten deur een Duuts vuurpeleton, drie daegen veur de bevri'jding van Noord-Nederlaand. De reden veur zien arrestaosie en exekutie is nooit hielendal dudelik wodden. Hi'j leit begreven op et begreefplak van Bakkevene. Kotbi'j et dörp, in Allardsoog, staot een monement ter naogedaachtenis an de tien die doodscheuten weren. == Rekreasie vervoer en sport == Bakkevene leit in een rekreasiegebied mit attraktie- en vekaansieparken. D'r is een eupenlochtzwembad en et grootste doolhofpark van Noord-Nederlaand. Ok is d'r een speciaol bospad veur rolstoelgebrukers. Dit pad is omdebi'j de 1,5&nbsp;kilemeter laank en begint en aendigt bi'j de uutkiektoren kotbi'j et zwembad Dundelle. D'r bin riegelmaotig busverbiendings mit [[Drachten]], [[Et Vene (plak)|Et Vene]] en [[Assen]]. Bakkevene het een plaetselike voetbalklub VV Bakkeveen. Et eerste elftal komt in et seizoen 2010-2011 uut in de dadde klasse zundagammeteurs. Bi'j de Sterrenschans leit een grote, ondiepe venne. Aj' winters kunnen scheuvelen dan wodt de plas as een netuurlijke iesbaene bruukt. <gallery> Ofbeelding:Monument Allardsoog.JPG|Oorlogsmonument te [[Allardsoog]] Ofbeelding:Poepedobbe.jpg|Poepedobbe, [[pingoruïne]] in de [[Bakkeveense Dunen]] Ofbeelding:Slotplaatsbakkeveen.JPG|Slotplaats Bakkevene Ofbeelding:Schotse hooglanders nabij Allardsoog.jpg|Schotse hooglaanders kotbi'j Allardsoog </gallery> == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.Bakkevene.nl Webstee over Bakkevene] {{Coordinate |NS=53/4/54/N |EW=6/15/26/E |type=city |region=NL-FR}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] 0av5jhw376jbzqkuumka72ap1l8eqjf 0 15481 265439 259715 2013-05-10T14:02:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Et '''Boergondisch''' is een uutsturven [[Oost-Germoanse toalen|Oost-Germaanse tael]] die spreuken wodde deur de [[Boergondiërs]]. Et was een levende tael in de vrogge [[middelieuwen]] en wodde doe in [[Gallië|Zuudoost-Gallië]] spreuken deur de Germaanse minderhied, die de heersende klasse in dat gebied was. Disse tael is lichtkaans al veur et jaor 700 uutsturven, doe de Germaanse minderhied et [[Gallo-Romaans]]e dialekt van de meerderhied van de bevolking overnam. Et Frankisch-Comptoise dialekt van et [[Fraans]] is verwaant an et Boergondische dialekt, dat spreuken wodt in [[Boergondië (regio)|Boergondië]], en wodt zien as een diel van de Boergondische groep van de Gallo-Romaanse dialekten. {{Germoans}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Germaanse taol]] cj14j2n7puiums6pzqmfnmw015y1x9d 0 15482 157584 2010-08-13T21:05:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Boergondisch]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Boergondisch]] bdmgrngba06slrdq1ilopn1ufd1kcgb 0 15483 259655 246256 2013-03-11T12:22:52Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 22 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1016099]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Boergondisch''' kan verwiezen naor: *[[Boergondië]] - een streek in Fraankriek *[[Boergondisch (tael)]] - een uutsturven Oost-Germaanse tael {{dv}} bo5rgwqdfe5k3e9nnssasqxqu0u15iq 0 15484 265240 259718 2013-05-09T23:21:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki t '''Vandoals''' was n [[Oost-Germoanse toalen|Oost-Germoanse toal]], woarschienlek naauw verwaant aan t [[Gotisch]]. Sprekers van dizze toal leefde ien [[Spanje|Zuud-Spanje]] en [[Noord-Afrika]]. Ze volgden aandere Germoanen (onder aandere [[Visigoten]]) en nait-Germoanen (onder aandere [[Aloanen]]). De noam [[Andaluzie]] komt van de noam ''Vandoal'' ("Vandoaluzie"). Der binnen môr n poar persoonleke noamen van et Vandoals bekìnd. {{Germoans}} [[Kategorie:Grunnegs_artikel]] [[Kategorie:Germaanse taol]] rxrm17vgkr894bjmb2szaetp5qxxlgp 14 15486 292715 292713 2016-12-22T11:30:11Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mal|Allineg Metagegevens]] h67hkqa5yk0uesgdsuelghukjegf2lg 14 15487 265959 261260 2013-05-10T16:01:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Literatuur]] qn9x2j66uhbrwmxmeqwi4qdjge5j2rt 14 15488 266515 261259 2013-05-10T18:15:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Meenske]] [[Kategorie:Maotschoppi'je]] jt1h167kkbcq73fhh590tjocu78glb3 10 15489 292592 242090 2016-12-18T03:09:46Z 77.179.108.35 Wikipedia-logo-v2-nds-nl.svg wikitext text/x-wiki <div class=toccolours style="width:500px; margin: 0 auto; text-align: center;"> [[Bestaand:Wikipedia-logo-v2-nds-nl.svg|35px]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;<big>'''Overige lisensie'''</big> Dit materiaal völt onder n aandere lisensie. Waorschienlik vie'j hieronder meer informasie over disse lisensie, of vraag de auteur dernaor. <small>[[Bestaand:Flag of the United Kingdom.svg|18px]] This image or file falls under a different licence, see the details listed below, or contact the author for more information.</small></div> <noinclude>[[Kategorie:Mallen licentie]]</noinclude> 91p3g4gihr0ngvuhab8mt304a49bmn1 6 15491 157845 153677 2010-08-16T10:48:04Z Erik Warmelink 513 /* Beschrieving */ link noar de welle wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Pelmölle Ter Horst, foto van de offisjele webstea: http://www.depelmolen.nl == Licentie == {{Overigelicentie}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Mölle]] b5ne6tawxybgcqyy70kv922v6gkuwqo 0 15493 157848 157847 2010-08-16T10:57:17Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Ieme]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ieme]] 6v299k84fnitc081xu70lyklsyewhek 0 15494 272033 268620 2013-12-09T21:24:04Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Raspberries05.jpg|thumb|250px|Hienebees]] [[Ofbeelding:Himbeere Blute.jpg|thumb|250px|De bleuiwieze van de hienebees]] [[Ofbeelding:Loganbes.jpg|thumb|thumb|250px|De loganbees]] [[Ofbeelding:Framboos_vruchten.jpg|250px|thumb|Hienebees]] De '''hienebees''' ([[Latien]]: ''Rubus idaeus'') beheurt net as de [[brummel]] ([[Latien]]: ''Rubus fruticosus'') tot 't geslacht ''Rubus''. Tot dit geslacht beheuren meer as zeshoenderd soorten. De hienebees is een van neture veurkommende plant in [[Europa (continent)|Europa]], die op open plaotsen in de [[bos]] en langes bosranden veurkomt, en wort al sins de vrogste tiejen egeten. De teelt dervan begos in de [[middeleeuwen]]. De plant is een [[heester]] waorvan de stengels tot twee meter lang kunnen worren. Elk jaor worren nieje stengels uut de wortelopslag evormd. Bie de zoemerhienebees zitten der alleen vruchten an de tweejaorige stengels, daornao starven ze of. Bie de haresthienebees zitten de vruchten in de toppen van de eenjaorige scheuten. De hienebees bestaot uut veule vruchjes en is een [[verzamelsteenvrucht]]. De hienebees laot makkelijk los van de [[bloembojem]], [[brummel]]struken niet. De meeste rassen hen rooie vruchten, maor der bin ok een paor rassen mit gele vruchten. == Teelt == Deur verschillende teeltmethodes toe te passen kan de oogst over een lange periode, van eind april tot eind december espreid worren. *Zoemerhienebezen. Deur de zoemerhienebezen in een plestieke tunnel te telen ku-j de oogst mit oengeveer een maond vervroggen. Hienebezen kunnen ok oender glas eteeld worren, dat kan in potten maor ok in de groend. Deur de kas te verwarmen kan de oogst nog es mit een maond vervrogd worren. **Normaole butenteelt. Drekt nao de oogst worren de stengels waor der vruchten an zatten derof ehaold. In 't vrogge veurjaor worren de nieje stengels an-ebunnen. Veur de butenteelt worren acht tot tien stengels per meter an-ehouwen, de rest van de stengels worren derof ehaold. *Haresthienebezen. Um een goeie oogst in 't naojaor te kriegen worren 's wienters alle scheuten derof ehaold. Deur haresthienebezen in een verwarmde kas te telen kan de oogst tot eind december duren. Bie de deurteelt worren 's wienters alleen de uut-ebleuide toppen derof ehaold. 's Leintes wort dan van de oenderste ogen eoogst. Teelt van hienebezen in Nederland: {| border="1" cellpadding="1" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver;" |- align="left" style="background:lightblue;" !Jaor !Bunders |- align="center" | 1997||46 |- align="center" | 2000||36 |- align="center" | 2001||31 |- align="center" | 2002||32 |- align="center" | 2003||31 |- align="center" | 2004||29 |- align="center" | 2005||30 |} == Rassen == Binnen 't geslacht ''Rubus'' bin veule [[hybride (biologie)|soortkrusingen]] edaon. De meeste hybriden bin veur de beroepsteelt niet belangriek. Een koppel hybriden wort wel op kleine sjaol an-eplant, zoas de [[loganbees]] en de [[taybees]]. Ok 't ras ''Silvan'' is een soorthybride van de brummel en de hienebees. De rassen kunnen in-edeild worren in twee groepen: == Zoemerhienebezen == *'Glen Clova': riept vrog. Aorig groot, iets lichtrooie stevige vruchten mit goeie smaak. Eén van de beste rassen. *'Malling Delight': riept vrog. Geeft iezig grote vruchten mit een goeie smaak. De vruchten bin - vanwege der grootte - nogal kwetsbaor. *'Malling Promise': riept vrog. Middelgrote vruchten mit een goeie smaak. *'Spica': riept vrog. De stevige doenkere vruchten smaken goed, maor bin een bietsje klein. Disse hienebezen ku-j goed gebruken veur verwarking. *'Rooie Radboud': riept middentieds. Aorig grote doenkere vruchten mit een maotige smaak. *'Jochems Roem': riept middentieds. Grote helderrooie vruchten, ze bin wat grofkorrelig, maotige smaak. Disse hienebezen ku-j minder goed gebruken veur verwarking. Vatbaor veur vruchtrot. *'Tulameen': riept middentieds. Grote stevige helderrooie vruchten mit een goeie smaak. Eén van de beste rassen. *'Glen Ample': riept middentieds. Grote lichtrooie stevige vruchten mit een goeie smaak. *'Golden Everest': riept middentieds. Geeft middelgrote tot aorig kleine vruchten die geel van kleur bin (as ze helemaol riep bin bin ze zwat oranje). Het een lakke smaak. *'Marwé': riept laot. Grote helderrooie vruchten mit maotig goeie smaak. Eén van de beste rassen. *'Schönemann': riept laot. De stevige dof doenkerrooie vruchten bin een bietsje klein. Maotige smaak. Disse hienebezen ku-j goed gebruken veur verwarking. *'Sirius': riept laot tot iezig laot. Stevige doenkere vruchten mit een maotige grootte en een maotige smaak. Disse hienebezen ku-j goed gebruken veur verwarking. == Haresthienebezen == *'Autumn Bliss': aorig grote doenkere vruchten mit een goeie smaak. Eén van de beste harestrassen. *'Galante': grote dof helderrooie vruchten mit een goeie smaak. Arg productief. Wort veural gebruukt veur de teelt in tunnels en kassen en ku-j ok goed gebruken veur een deurteelt. *'Polana': een Pools ras mit aorig grote vruchten en goeie kwaliteit. *'Heritage': stevige, wat kleinere helderrooie vruchten. Arg productief en goed van smaak. *'Zefa Herbsternte': grote lang kegelvormige vruchten mit een doenkerrooie tot paorsachtige kleur. Goeie smaak. Vatbaor veur antasting deur virussen. *'Golden Bliss': is een geelvruchtige versie van Autumn Bliss. *'Kiwi Gold': is een geelvruchtige versie van Heritage. *'Fallgold': is ok een geelvruchtig ras. Geeft zachte vruchten mit een iezig goeie, zeute smaak. Niet arg productief. Niet geveulig veur ziektes. == Bleui en oogsttied == De bleui is van eind mei tot eind juni. De hienebees kan zien eigen bestuven, maor [[bestuving|insectebestuving]], veural deur [[biejen]] en [[hommels]], bevordert de greui van de vruchten. Der bin, ofhankelijk van 't ras, bie de zoemerhienebezen riepe vruchten vanof eind juni tot half augustus. Per ras duurt de oogst oengeveer vier weken. 't Verschil in rieptied tussen 't vrogste en leste ras is oengeveer twee weken. Bie de haresthienebezen bin der riepe vruchten vanof begin augustus tot de eerste week van oktober en bie een deurteelt ok in mei tot half juli. Per ras duurt de oogst bie haresthienebezen zes tot acht weken. == [[Ekelogie|Ekelogische]] weerde == Hienebezen greuien in 't wild op plekken waor bomen ekapt bin of op open plaotsen in de bos die deur vuur ontstaon bin. As de [[zaod (plaante)|zaodjes]] eenmaol op-ekommen bin, dan breit de plant zien eigen veerder uut deur wortelopslag. == Vermeerdering == De hienebees wort [[vegetetieve vermeerdering|vegetetief vermeerderd]] deur [[stekken|wortelstekken]], zoemerstekken en ofleggen, maor 't kan ok vermeerderd worren deur zaod. Um de eigenschap van de heufdplant en dus 't ras te behouwen moet 't vegetetief vermeerderd worren. == Gebruuk == [[Ofbeelding:Frambozenbavarois.jpg|thumb|250px|[[Bavarois]] van hienebezen]] [[Ofbeelding:Framboos_vruchten_in_schaal.jpg|thumb|250px|Hienebezen]] Van de hienebees worren alleen de vruchten egeten. De vruchten hen een specefieke smaak en is ofhankelijk van 't ras lichtrood tot doenkerrood ekleurd. Ok kommen der rassen veur mit geel-ekleurde vruchten. Hienebezen worren vars egeten maor worren ok verwarkt in [[schem|hienebezeschem]], vruchten op siroop, tot bavarois, tot sap, tot puree en saus. Ze worren ok as losse vruchten in-evroren. Ok de blaojen van de hienebees kunnen eten worren. Hierveur moe-j de blaojen, nao 't plukken, dreugen op een dreuge en luchtige plaots. Hiernao kan der van de edreugde blaojen thee emaakt worren. == In medecienen == De bloemen wieren deur [[Dodonaeus]] in een mengsel mit hoening, anbeveulen tegen bieveurbeeld ooginfecties. De hienebees wort tegesworig gebruukt in medecienen veur kienders um der een lekker smaakje an te geven. == Bestanddeilen == Zoas alle vruchten het ok de hienebees een lege [[pH]]-weerde, die tussen de 3,0 tot 3,65 leit. In een liter hienebezesap zit 12-19 gram zuur (gemiddeld 15,5 gram), waorvan [[citroenzuur]] 't heufdbestanddeil is. Veerder kommen as organische zuren nog [[appelzuur]] en [[iso-citroenzuur]] veur. In een hienebees zit gemiddeld 8,15% an sukers dat bestaot uut [[glucose]], [[fructose]] en [[sacharose]] in oengeveer gelieke hoeveulhejen. De [[Brix-weerde]] is 8,5-11,5°. Veerder zit der in hienebezen veural [[vitemine C]], maor ok de [[vitemine B2|vitemines B2]] en [[vitemine B6|B6]] kommen derin veur. Daornaost zit der 1% eiwit en 7% koolhydraoten in hienebezen. De energie-inhoud van 100 gram is 134 [[kilojoule|kJ]]. Daornaost bliekt dat der een hoog gehalte an gezoendheidsbevorderende stoffen ([[antioxidant]]en) in de hienebees zit. Zelfs meer as [[temaot|temaoten]], [[kiwi|kiwi's]] of [[brokkeli]]. Ok het de hienebees een hoog gehalte an [[ellagitannine]]s, die beheuren tot de geneeskrachtige stoffen. == Ziektes en beschaojigingen == Hienebezen bin arg vatbaor veur 't [[mozaïekvirus]]. Bie de beroepsteelt wort virusvrie plantmateriaol an-eplant. De anplant wort zo lang meugelijk virusvrie ehouwen. Hienebezen bie volkstuunders bin zwat allemaol besmet mit 't virus. De [[hienebezekever]] (''Byturus tomentosus'') kan in de beroepsteelt makkelijk bestrejen worren. Wort der niet bestrejen dan kan tussen de [[bloeme|bloembojem]] en de vrucht de larve van de hienebezekever veurkommen. Bie 't plukken kruupt de larve gauw uut de vrucht en valt 't op de groend. Veul minsen kieken dan ok bie 't plukken in de vrucht veurdat de hienebees op te eten. De [[hienebezeschorsgalmug]] (''Resseliella theobaldi'') kan veul schaode anrichten. <gallery> Ofbeelding:Frambozenkever.jpg|Larve van de hienebezekever Ofbeelding:Teckning av hallonskallbage.jpg|Flambozekever Ofbeelding:Frambozenblad_virusziek_Schönemann.jpg|Virusziek hienebezeblad van Schönemann </gallery> Van de [[schimmels|schimmelziektes]] kan [[grauwe schimmel]] (''Botryotinia fuckeliana'') die vruchtrot veroorzaakt, stengelstarfte (''Leptosphaeria coniothyrium''), stengelvlekkeziekte (''Elsinoe veneta''), twiegstarfte (''Didymella applanata''), wortelstarfte (''Phytophthorae fragariae'' var. ''rubi'') en [[meeldauw]] (''Sphaerotheca aphani'') op hienebezen veurkommen. ==Foto-uutstalling== <gallery> Ofbeelding:Raspberry-flower-2.jpg|De bloem van een hienebees mit een bie Ofbeelding:Frambozen.jpg|Hienebezen an de struuk Ofbeelding:Raspberry_closeup2.jpg|Een hienebees van dichtbie Ofbeelding:Raspberry.jpg|Hienebees </gallery> {{Commonscat|Rubus idaeus}} ==[[Nedersaksisch]]== *[[Grunnegs]]: **''himbeern'' (mv: ''himbeerns'') **''himbaai'' **''framboze'' (verhollaandst) *[[Drèents]]: **''framboze'' ([[Zuudwest-Drèents|ZWD]], [[ZO]], [[Veenkelonioals|VK]]), ''framboos'' **(volgt nog) *[[Stellingwarfs]]: ''framboze'' *[[Veluws]]: **''hienebees'' ([[Niekark]], Noordwest-Veluwe) **''hienderbees'', ''hienebees'' (Noordwest-Veluwe) **''framboos'', ''framboze'' == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&id=2427&menuentry=soorten Hienebezen op Soortenbank.nl] {{Dia|Dit stuk is eschreven in 't [[Niekarks]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Vruch]] 3uvgf0fv58b0ygd0o6j0y7sk76t8g2u 0 15496 157885 2010-08-16T17:21:32Z Servien 7 [[Flamboos]] is ewiezig naor [[Hienebees]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hienebees]] ohwv9ya5x71kvrg3vlrx5h5wx7hw0ec 0 15499 157889 2010-08-16T17:23:09Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hienebees]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hienebees]] n5ndlmti4c9swmwek60d971e78o9d1j 0 15500 157890 2010-08-16T17:23:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hienebees]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hienebees]] n5ndlmti4c9swmwek60d971e78o9d1j 0 15502 264672 259841 2013-05-06T21:08:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Rubus_loganobaccus.jpg|thumb|250px|De loganbees]] De '''loganbees''' ([[Latien]]: ''Rubus × loganobaccus'') is een [[hybride (biologie)|krusing]] tussen een [[brummel]] en een [[hienebees]]. De soort is per ongeluk ontstaon in [[1880]] of [[1881]]. 't Was toe gebrukelijk um soorten bezen te krusen um varianten te ontwikkelen die commercieel ezien interessanter waren. James Harvey Logan, een rechter in [[Santa Cruz (Kallefornië)]], zeide brummelzaodjes uut beneffen een hienebezestruuk. Beide planten bleuien tegeliek. 't Zaod dat ontsting wier deur Logan eplant en uut de vuuftig zeilingen bin een koppel nieje soorten ontstaon. Eén hiervan was de loganbees; bie de are 49 zat ok de reuzebrummel (de langste van alle soorten die ooit ontstaon is). Europa maakte in [[1897]] kennis mit Logans oorspronkelijke bees. Een stekelloze variant, de ''American Thornless'' (''Amerikaanse doreloze'') eneumd, is in [[1933]] ontwikkeld. {{Dia|Dit stuk is eschreven in 't [[Niekarks]]}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Vruch]] i7wawx9a7ublbxnj5ddbh18fdmnyxc8 0 15503 277114 264538 2015-01-08T01:27:45Z CommonsDelinker 166 [[Mackinacfudgeshop_turtle.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:INeverCry|INeverCry]], mit as reden: Copyright violation, see [[commons:Commons:Licensing]]. wikitext text/x-wiki '''Fudge''' is een typisch Westers [[slik|snoepgoed]], 't wönnen meestentieds emaak mit [[kakau|cacao]] en is zach en romig van smaak. Fudge wönnen emaak deur [[suker]], [[botter]], [[melk]] en/of [[slagroom]] te reuren en te verwarmen tot een graod of 112 ºC of 115 ºC (of 't mengsel op temperetuur is ku-j tessen deur een druppel van 't mengsel in een laagjen ieskoud waoter laoten vallen, a-j der een balletjen van kunnen maken dan is 't goed op temperetuur), daornao wönnen 't mengsel of-ekoeld en op-eklop. Der kan oek [[sukelao]] bie 't mengsel edaon wönnen um ''sukelaofudge'' te maken; je kunnen der oek nog aandere ingrediënten en smaken bie in doon. ==Ontstaon van fudge== Zo'n honderd jaor eleen is 't recep veur fudge deur-egeven deur Emelyn Battersby Hartridge, een student an 't Vassar College in [[Poughkeepsie]], [[Niej-York]]. Ze schreef in 1886 dat een nich of neve van een schoelkammeraod fudge maken in [[Baltimore]], [[Maryland]] in de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigen Staoten]] en dat e 't verkoch veur veertig cent per pond. Hartridge kreeg 't recep van de fudge in hanen, en in 1888 maken ze veertien kilo fudge veur de ''Vassar Senior Auction''. Al gauw wönnen 't deurverteld an aandere vrouwenkleezjes en 't wönnen een bekend en geliefd snoepgoed. {{Commonscat|Fudge}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Slik]] 5zo6wai7htxr121d8vhzjdg6x2hdjh1 0 15506 263971 259843 2013-05-06T15:46:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Börger-Oring | bestaansnaeme vlagge = Borger-Odoorn vlag.svg | bestaansnaeme waopen =Coat_of_arms_of_Borger-Odoorn.svg | lekaosie = LocatieBorger-Odoorn | perveensie = Drenthe | heufdplak = [[Eksel]] | oppervlak = 277,92 | oppervlak laand = 275,18 | oppervlak waeter = 2,75 | inwoners = 26.075 | daotum inwoners = 2010 | dichthied = 95,3 | brettegraod = 52/51//N | lengtegraod = 6/51//E | verkeersaoder = [[N34]], [[N374]] | netnummer = 0591, 0599 | postkode = 7858-7859, 7870-7879, 9520-9539, 9564, 9570-9579 | webstee = [http://www.borger-odoorn.nl www.borger-odoorn.nl] }} [[Ofbeelding:Map - NL - Borger-Odoorn (2009).svg|thumb|250px|Börger-Oring en umgeving]] '''Börger-Oring''' is een [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in 't oosten van de [[Nederlaand]]se provincie [[Drenthe]]. De gemiente had op [[1 jannewaori]] [[2010]] 26.075 inwoners<ref name="CBS" /> en hef een oppervlakte van 278 [[vierkaante kilemeter|km²]]. == Kernen == De gemiente Börger-Oring hef 25 officiële kernen. 't Gemientehoes zit in [[Eksel]]. Antal inwoners per woonkern op 1 jannewaori 2004:<ref name="CBS" /> {| BORDER="0" |- | {| class="toccolours" style="margin: 0 2em;" |[[Nei-Bunen]]||4880 |- |[[Börger]]||4830 |- |[[Vaaltermond]]||3620 |- |[[Twiede Ekselermond]]||2360 |- |[[Oring]]||1810 |- |[[Eksel]] ||align="right" |1700 |- |[[Vaalt]] ||align="right"|1070 |- |[[Klijndiek]] ||align="right"|810 |- |[[Bunen]] ||align="right"|790 |- |[[Drouwen]] ||align="right"|460 |- |[[Bunerveen]] ||align="right"|410 |} | WIDTH="20" | || {| class="toccolours" style="margin: 0 2em;" |[[Eerste Ekselermond]] ||align="right"|410 |- |[[Ies]] ||align="right"|340 |- |[[Oringerveen]] ||align="right"|340 |- |[[Drouwenerveen]] ||align="right"|240 |- |[[Bronneger]] ||align="right"|110 |- |[[Westdörp]] ||align="right"|90 |- |[[Iesergruun]] ||align="right"|80 |- |[[Zaandbarg]] ||align="right"|70 |- |[[Ekselerveen]] ||align="right"|60 |- |[[Twiede Valtermond]] ||align="right"|50 |} |} Overige officiële kernen: *[[Bronnegerveen]] *[[Drouwenermond]] *[[Ieserveen]] *[[Ellertshaor]] == Trivia == * De gemiente hef een [[stedenbaand]] mit 't [[Tsjechië|Tsjechische]] [[Hořice]]. == Rifferenties == <references> <ref name="CBS">Bron: [http://www.cbs.nl/ Centraal Bureau voor de Statistiek]</ref> </references> == Oetgaonde verwiezing == * [http://www.borger-odoorn.nl Webstee van de gemiente] {{Drenthe}} {{Commonscat|Borger-Odoorn}} {{DEFAULTSORT:Borger-Oring}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Drenthe]] 44mjagrp6bz4f5ohrkvcjk40op5c33b 0 15507 264122 259844 2013-05-06T16:15:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = Midden-Drenthe | bestaansnaeme vlagge = Midden-Drenthe Netherlands.svg | bestaansnaeme waopen = Coat of arms of Midden-Drenthe.svg | lekaosie = LocatieMidden-Drenthe | perveensie = Drenthe | heufdplak = [[Beilen]] | oppervlak = 345,82 | oppervlak laand = 341,53 | oppervlak waeter = 4,29 | inwoners = 33.586 | daotum inwoners = 1 jannewaori 2010 | dichthied = 98 | brettegraod = 52/51//N | lengtegraod = 6/30//E | verkeersaoder = [[A28]], [[N381]]; spoorlien [[Möppelt]]-[[Grunnen (stad)|Grunningen]] | netnummer = 0528, 0592, 0593 | postkode = 7938, 9410-9442 | webstee = [http://www.middendrenthe.nl www.middendrenthe.nl] }} [[Ofbeelding:Map - NL - Midden-Drenthe (2009).svg|thumb|265px|Midden-Drenthe en umgeving]] '''Midden-Drenthe''' is een [[gemiente (bestuur)|gemiente]] ongeveer in 't midden van de [[Nederlaand]]se provincie [[Drenthe]]. De gemiente had op [[1 jannewaori]] [[2010]] 33.586 inwoners (bron: CBS) en hef een laandoppervlakte van 341,53 [[vierkaante kilemeter|km²]]. Van 1998 tot 2000 was de gemientename ''Middenveld''. De gemiente is in [[1998]] ontstaon deur 't samengaon van de veurmaolige gemienten [[Beilen]], [[De Smilde]] en [[Börk]]. == Kernen == De gemiente Midden-Drenthe hef 29 officiële kernen. 't Gemientehuus steet in Beilen. Antal inwoners per woonkern op 1 jannewaori 2004<ref>Bron: [http://www.cbs.nl/ Centraal Bureau voor de Statistiek]</ref> {| class="wikitable" ! Kern || Inwoners || Kern || Inwoners |- | [[Beilen]] || align="right"| 9030 || [[Elp]] || align="right"| 370 |- | [[Leeghaolen]] || align="right"| 100 || [[Börk]] || align="right"| 4560 |- | [[Zwiggelt]] || align="right"| 300 || [[Örvelt]] || align="right"| 90 |- | [[De Smilde]] || align="right"| 4520 || [[Lieving]] en<br />[[Makkum (Drenthe)|Makkum]] || align="right"| 200 |- | [[Garming]] || align="right"| 80 || [[Bovensmilde]] || align="right"| 3310 |- | [[Oranje (Drenthe)|Oranje]] || align="right" | 200 || [[Zuudveld]] || align="right"| 80 |- | [[Hoogersmilde]] || align="right"| 1460 || [[Spier (Drenthe)|Spier]] || align="right"| 200 |- | [[Eursinge (Midden-Drenthe)|Eursinge]] || align="right"| 60 || [[Hooghaolen]] || align="right"| 940 |- | [[Maanting]] || align="right"| 180 || [[Drieber]] || align="right"| 120 |- | [[Nei-Baoling]] || align="right"| 790 || [[Holthe]] || align="right"| 150 |- | [[Wiester]] || align="right"| 1100 || [[Leeghaolerveen]] || align="right"| ? |- | [[Baoling]] || align="right"| 120 || [[Bruntinge]] || align="right"| ? |- | [[Hieken]] || align="right"| 640 || [[Hiekersmilde]] || align="right"| ? |- | [[Witteveen (Midden-Drenthe)|Witteveen]] || align="right"| 460 || [[Ter Horst (Drenthe)|Ter Horst]] || align="right"| ? |- | [[Brunsting]] || align="right"| 100 || || |} == Rifferenties == <references /> == Uutgaonde verwiezing == *[http://www.middendrenthe.nl Webstee van de gemiente] {{Drenthe}} {{Commonscat|Midden-Drenthe}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Drenthe]] i0mjgr0vmcxfdj1cijckf9mtjiowi0i 0 15508 283906 267730 2016-02-19T17:55:13Z CommonsDelinker 166 [[Hunebed_D14_eexterhalte.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:JuTa|JuTa]], mit as reden: No source since 10 February 2016. wikitext text/x-wiki {{Gemainte | noam = Aa en Hunze | bestandsnoam vlage = Flag of Aa en Hunze.svg | bestandsnoam woapen = Coat of Arms of Aa en Hunze.jpg | lokoatsie = LocatieAaEnHunze | provìnzie = Drenthe | oppervlak = 278,86 | oppervlak laand = 276,74 | oppervlak woater = 2,12 | doatum inwoner = 1 jannewoari 2010 | inwoner = 25.593 | dichtte = 92 | heufdploats = [[Geeiten]] | breedtegroad = 53/0//N | lengtegroad = 6/45//E | verkeersader = [[N33]], [[N34]] | netnummer = 050, 0592, 0598, 0599 | postkode = 9443-9469, 9510-9519, 9654-9659 | webstee = [http://www.aaenhunze.nl www.aaenhunze.nl] }} [[Ofbeelding:Map - NL - Aa en Hunze (2009).svg|thumb|250px|Aa en Hunze en umgeving]] [[Ofbeelding:Aa en Hunze bevolking 2008.png|250px|thumb|Bevolking van Aa en Hunze in 2008: de tien grootste kernen + overig)]] '''Aa en Hunze''' is een [[gemiente (bestuur)|gemeeinte]] in 't noordoosten van de provincie [[Drenthe]] in [[Nederlaand]]. De naom van de gemeeinte verwiest naor de rivieren de [[Drentsche Aa]] en de [[Hunze (rivier)|Hunze]], die beide deur de gemeeinte stromen. De gemeeinte had op [[1 jannewaori]] [[2010]] 25.593 inwoners (bron: CBS) en hef een oppervlakte van 278,16 [[vierkaante kilemeter|km²]] (waorvan 0,18 km² waoter). 't [[Gemeeintehoes]] steeit in [[Geeiten (Drenthe)|Geeiten]]. De gemeeinte is in [[1998]] ontstaon deur 't samengaon van de veurmaolige gemeeinten [[Raol]], [[Gasselt]], Geeiten en [[Anlo]]. == Geschiedenis == De gemeeinte besteeit oet tweei verschillende deeilen, met elk een verschillende aachtergrond. 't Westelijke gedeeilte, met de [[Hondsrug]] derbij, beheurt tot eein van de aoldste bewoonde gedeeilten van [[Nederlaand]]. Binnen de gemeeinte liggen in totaol twaolf [[hunebed]]den. Daornaost zie'j in de umgeving van [[Anlo]] veul [[grafheuvel]]s. Dit westelijke deeil wordt kenmaarkt deur een [[esdörp]]enlaandschop. Naost Anlo waren ok [[Raol]] en [[Balloo]] in de [[middeleeuwen]] vergaoderplaotsen veur de [[Etstooul]], doou 't hoogste bestuurlijke en juridische college van [[Drenthe]]. 't Oostelijke gedeeilte van de gemeeinte hef een veul kortere bewoningsgeschiedenis. De [[vene (grondsoort)|veengebieden]] langes de Hunze bint vanoet de dörpen op de Hondsrug ontgonnen, veural [[Annen]], [[Iekst]], Geeiten en [[Gasselt]]. == Waopen en vlaag == De neie gemeeinte hef derveur kozen een nei waopen an te nemen, waorin gien van de waopens van de aolde gemeeinten weer is te vinden. 't Waopen besteeit oet een greuin (sinopel) vlak, waorop een tralied dubbel kroes steeit in 't gold. In 't eerste kwartier steeit een golden leliekroon. 't Waopen wordt dekt deur een golden kroon met dreei blaoder en tweei paorels. 't Wordt vastholden deur tweei reebokken. De leliekroon in 't eerste kwartier verwiest naor [[Maria]], die ok in 't waopen van [[Drenthe]] veurkomp, en naor 't feit dat de etstooul eerder vergaoderde in plaotsen die in de gemeeinte liggen. 't Traliede kroes verwiest naor de tweei historische heufdroutes die deur de gemeeinte lopen: [[Grunnen (stad)|Grunningen]] - [[Coevern]], over de Hondsrug, en [[Assen]] - [[Geeiten (Drenthe)|Geeiten]] en wieder naor [[Veendaam (dörp)|Veendaam]]. Dat bint noou de [[N34]] en de [[N33]]. De gemeeintevlaag is van 't waopen ofleid. 't Greuin in de vlaag (en in 't waopen) is een verwiezing naor 't boerse karakter van de gemeeinte. == Kernen == De gemeeinte Aa en Hunze hef 35 officiële kernen. 't Gemeeintehoes steeit in Geeiten. === Dörpen en gehuchten === [[Amen (Aa en Hunze)|Amen]], [[Aandern]], [[Anlo]], [[Annen]], [[Annerveensekenaol]], [[Balloërveld]], [[Balloo]], [[Deurze]], [[Iekst]], [[Ieksterveen]], [[Ieksterveensekenaol]], [[Ieksterzaandvoort]], [[Ekehaor]], [[Eldersloo]], [[Eleveld]], [[Gasselt]], [[Gasselterneiveen]], [[Gasselterneiveensemond]], [[Gaastern]], [[Geelbroek]], [[Geeiten (Drenthe)|Geeiten]], [[Geeiterveen]], [[Grol]], [[Marwieksoord]], [[Nei-Annerveen]], [[Neie Diep]], [[Nijlande]], [[Nooitgedacht (Aa en Hunze)|Nooitgedacht]], [[Aold-Annerveen]], [[Papenvoort]], [[Raol]], [[Schipbörg]], [[Schoonloo]], [[Spiekerboor (Aa en Hunze)|Spiekerboor]], [[Vredenheim]] === Buurtschoppen === Naost dizze officiële kernen he'j in de gemeeinte de volgende [[buurtschop]]pen: [[Achter 't Holt]], [[Baoreveld]] (dails), [[Bonnen]], [[Bonnerveen]], [[Bosje]], [[Broek (Aa en Hunze)|Broek]], [[De Hilte]], [[Gasselterboerveen]], [[Gasselterboerveensemond]], [[Gasselterneiveensemond Eerste Dwarsdiep]], [[Gasselterneiveensemond Tweeide Dwarsdiep]], [[Geeiterzaandvoort]], [[Kostvlies]] en [[Veenhof (Aa en Hunze)|Veenhof]]. ==Stedenbaand== * [[Polen]]: [[Żerków]] * [[Tsjechië]]: [[Opočno]] {{Drenthe}} {{Commonscat|Aa en Hunze}} {{DEFAULTSORT:Aa En Hunze}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Gemiente in Drenthe]] 5i3pqcruaw546a0jlnb7clspq136hih 0 15509 279251 274994 2015-03-27T16:53:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Pied piper.jpg|thumb|250px|right|De oldste opbewaorde ofbielding van de röttenvanger, een watervarf uut 1592 deur Freiherr Augustin von Moersperg]] '''De röttenvanger van Hameln''' is een [[Duutslaand|Noord-Duuts]] [[sprokien]] mit as centraole elementen een röttenplaag in 't middeleeuwse stadtien [[Hameln]], in 't [[Wezerbarglaand]], en 't veurgoed wegraken van de kiender van 't stadtien. De oldste variaanten vertelt van een bont eklede fluitspeuler die de stadskiender vörtleidt uut de stad; ze koomt nooit weerumme: <poem style="margin-left:2em"> Anno 1284. Am Dage Johannis et Pauli War der 26. Junii Dorch einen Pieper mit allerly Farve bekledet Gewesen CXXX Kinder verledet Binnen Hameln geboren To Calverie bi den Koppen verloren.<ref>Folk-lore - A Quarterly Review. Volume 3, 1892. [http://en.wikisource.org/wiki/Page:Folk-lore_-_A_Quarterly_Review._Volume_3,_1892.djvu/236 blz. 228]</ref></poem> In de [[16e eeuw]] wördden de anekdote uutesponnen töt een vertellegien mit kop en starte. In 't vertellegien huurt de börgers van Hameln een vrömde fluitist in um heur van een röttenplaag of te helpen. Mit een toverfluit lokt de fluitist de rötten de stad uut. As e dan weerkump en de börgers hum zien of-epraote loon niet wilt gèven, is hi'j slim hellig en nemp wraak deur de kiender van de stad op dezölfde menier te betovern en de stad uut te leiden. Dizze versie van 't verhaal wördden wied bekend as sprokien. 't Wördden naoverteld deur [[Johann Wolfgang Goethe]], de [[breurs Grimm]], [[Robert Browning]] en nog een hiele bulte schrievers. 't Is meugelk det 't verhaaltien terogge giet op een historische gebeurtenis waorin Hameln zien kiender kwietraakten. D'r bint theorieën op-ewörpen det de röttenvanger een symbool is van 't starven van de kiender deur de plaag of een aandere ramp. Nog weer aandere theorieën beschrieft hum as een massamoordenaor of vergeliekt hum mit manspersonen as [[Klaos van Keulen]], die veule kiender mitnaamp op een rampzalig of-elopen [[Kienderkruustocht]]. De miest waorschienlijke theorie verbiendt 't vörtraken van de 'kiender' (ofwal een groot diel van 't volk) van Hameln mit de [[Ostsiedlung]], de Duutse kolonisatie wieder oosterd uut. {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} <references/> {{DEFAULTSORT:De Rottenvanger Van Hameln}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Kategorie:Sage|Rottenvanger Hameln]] g4ll3vrihd7my6cti9s33xyvz8hlqpd 6 15510 158990 158368 2010-08-25T14:57:50Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Belaangriekste oonderskeaidn binnen t Tweants == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] 8hvo4l6ip2v12pgcj3gyh12ln5is4bu 6 15513 158996 158369 2010-08-25T15:09:58Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Leegsaksische dialekten in Nederlaand en de grìnsstreek == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] ngamzl85bwo0qmjwxhjhmrsb15x35r0 6 15517 158988 158370 2010-08-25T14:57:38Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] → [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Grönnegse dialekten == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] 67eoj2lwcjp5x4z5zxpufme0d2924m4 0 15522 158622 2010-08-22T22:14:37Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Troapel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Troapel]] hbz09cmvkwt5ectkyf392gwhbp5vneo 0 15523 158623 2010-08-22T22:15:22Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Onstwedde]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Onstwedde]] m4wd1c4v5rzafucp75hqiivfg2vzh3t 0 15524 284324 271127 2016-04-29T13:44:49Z 145.97.134.117 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Westerwolds.GIF|right|250px|thumb|Lokaotsie vun t Westerwoolds in Nederlaand]] Dizze ziede kin zain worden as de '''Westerwôldse toalwiezer''' (''Westerwooldse taolwiezer''), de ziede dij t [[Westerwoolds|Westerwôldse dialekt]] beschrieft, môr staait binnen de [[Grönnegse toalwiezer]] om de staarke noudoagse (ondergeschikte) reloatsie mit t [[Grönnegs]] dudelk tou moaken en omreden der nait genog informoatsie over t Westerwôlds beschikboar is om n haile apaarte toalwiezer der veur aan tou moaken. ---- <center><small>''Van noe of an wodt tr up dis ziede up zin Westerwoolds schreven.''</small></center> Obwool t [[Westerwoolds]] binao nich meer snakt wodt, zint verscheidene kenmaarken van de olle taol overleverd wodden en hierunder beschreven. t [[Grönnegs]] is n Friso-Saksische taol. t Westerwoolds is anners n meer Saksische spraoke en heft dan ok meer gemein mit t Westveels, as mit t [[Frais|Freis]]. Woorden as ''nich'' veur t Grönnegse "nait" ([[Tweants|Twènts]]: ''nich'') en ''schoof'' veur n pak stro (Twènts: ''schoof'') verdudelkt de relaosie mit t Westveels. n Kenmaark dat t Westerwoolds dudelk Grönnegs maokt, is t aksent, dat nich up dei van t Westfeels liekt, man meer up dei van de anner Grönnegse dialekten. == Schriefwies == Ein offisjele schriefwies veur t Westerwoolds is tr nich, ok gein veurkeursschriefwies. Daorum wodt vaok de teksten van schrievers as [[J.H. Neuteboom]] volgd um de schriefwies dudelk tou maoken. In dizze schriefwies zint Grönnegse, Drèntse on Hoogduutse invlouden to vinden. ===oa of ao=== In t Westerwoolds wodden beide vörms gebroekt. De veurkeur gung in t verleden naor ao, man is in de loop van de jaoren naor de oa gungen, veuraal unner invloud van t Grönnegs. ===g of ch=== In underzuiken en breiven wodt beide up oeteinlopende steden gebroekt. Man zugt dus zowel 'nich' as 'nig'. Neuteboom gebroekte veural g, man wen t Duuts -ch gebroekt, zo as in 'nich' en 'noch', gebroekt t hi t ok. ===i of ie=== t Westerwoolds gebroekt meisttieds bloot i, in stee van ie, umreden de Westerwooldse ie-klank körter is as de Grönnegse. Doch wodt ok wol -ie schreven. ===ei=== Deurdat t Westerwoolds veul verschillen kende, waar der ok veul verscheidene oetspraoken. Daor waor as t Grönnegs ai of aai schrift, schrift t Westerwoolds ei, um tusken de verscheidene oetspraoken tou vermiddeln. Dizze ken up drei wiezen oetsproken worden. t Woord 'heide' ken oetsproken wodden as 'hijde' ([ɦæidə]), 'hèjde' ([ɦeːɪdə]), en 'haide' ([ɦɒɪdə]). ===-en=== Woorden dei èndegt up -en, man waorvan de -e inslikt wodt, wodt net as in t Grönnegs voloet schreven. ==Grammaotiek== === Persoonlieke veurnaomwoorden=== {| {{prettytable}} |- style="background: #efefef;" ! Nominatief ! Genitief ! Datief ! Akkusatief |- |ik |minent |mi |mi |- |doe |dinent |di |di |- |hi, zi, t |zinent, heurent |hum, heur |hum, heur |- |wi |ónzent |óns |óns |- |ie |joenent |ie, joe |ie, joe |- |zi |heurent |heur |heur |} === Waarkwoordvervougen === t Westerwoolds krigt, net as t [[Drèents|Drents]], n -t bie de meervoldsvörms. Ok dit benaodrokt t Saksische/Westveelse karakter van t Westerwoolds. ====Wezen==== {| {{prettytable}} |- style="background: #efefef;" ! Veurnaomwoord ! OTT ! OVT ! VT |- |Ik |bin, bun |waar |heb west |- |Doe |bist, bust |waarst |hest west |- |Hi |is |waar |hef west |- |Wi |zint, zunt, bint, bunt |waart |hebt west |- |Ie |zint, zunt, bint, bunt |waart |hebt west |- |Zi |zint, zunt, bint, bunt |waart |hebt west |} ====Hebben==== {| {{prettytable}} |- style="background: #efefef;" ! Veurnaomwoord ! OTT ! OVT ! VT |- |Ik |heb |haar |heb haart |- |Doe |hest |haarst |hest haart |- |Hi |hef(t) |haar |heft haart |- |Wi |hebt |haart |hebt haart |- |Ie |hebt |haart |hebt haart |- |Zi |hebt |haart |hebt haart |} == Verklainwoorden == t Westerwoolds kent twei verkleinvörms, naomelk -ken en -ien. Daor waor as t Oldambtsters -ke gebroekt, heft t Westerwoolds -ken en daor waor as t Oldambtsters -(t)je gebroekt, heft t Westerwoolds -ien. In tegenzats tou t Emslaands, waor man ok de verkleinvörm -ken heft, kumpt der in t Westerwoolds gein umlaut bi. == Oetspraok == Over t aalgemein wordt de meiste klanken oetsproken zo as up zien Grönnegs. Der zunt n paor oetzunderns. * De ó (dei in de rest van Grönnen as körte vörm van oa oetsproken wordt) sprekt man up Westerwoolds meer oet as oe, vergeliekensbaor mit t Platduuts. Zo zegt man alzo nich ''op'', ''ontstoan'' en ''kon'', man eerder ''oep'' ([ɔəp]), ''oentstaon'' ([ɔəntɕtʌːʊn] of [ɔəntʂtʌːʊn]), ''koen'' ([kɔən]). * De r weer van ooldsheer oetsproken as n keel-r, zo as in Limbörg ([ʁ]). * De ei is de Grönnegse ij ([æi]), ai ([ɒɪ]) of èj ([eː]). t Ken aaldreie wezen. * De sch wordt meer oetsproken as sg, man nich mit n Hollaandse g ([ɣ]) sunner n Duutse g ([ɡ]). ==Woordenliest== Der zint n heile bult woorden dei of up zin Westerwoolds aans zint as up anner Grönnegse dialekten. Dizze zint meisttieds verloren gungen deurdat de Wolgens nich meer echt t olle Westerwoolds praot. Hierunder steit n lieste up alfabet van dei typisch Westerwooldse woorden mit daorachter t Oldambtster woord. ===A=== * achtenis - aandocht * an - aan ===B=== * beduden - betaikenen * beine - bain * beier - feest (NL: viering) * t Bentumse - Groafschop Bentum * beppe - opoe * besse - opa * bladder - blèr(e) * boele - bolle * boeske - stroek * bótterbrood - brog, plak stoet * bukse - boksem * butenschop/-skoep - rail/ruil, wizzel ===D=== * diaken - djoaken * doe, do - dou, toun * doeke - smok, tuutje * drabben - kwielen * duurven - maggen ===E=== * einfach, einfaok - gewoon, simpel, ainvoldeg * ettik - edik ===F=== * flei(er)w(a)ogen - wubkoar(e) * fleskappel - pompoen ===G=== * gaor nich - hail nait * gieder - jier, jirre, jidder * glujend - gluiend, glìnneg * grel - kwoad, lelk * greshupker - sprinkhoan, graswupper * grouve, grove - begravvenis/begroavenis * gunzied - veurbie ===H=== * hevven, hebben - hebben * historie - verhoal ===J=== * joempert - jumper (klaiden) ===K=== * n köppel - n poar * kou, ko - kou ** koune - koien * krank - gestoord * kriet - streek * kroje - koar(e) ===L=== * leip - zaik **verlept - zaikeg, verropt, dreug (bi planten) ===M=== * man - moar, môr * maoken - doun * mens(k) - mìns(k) * mest - mes, knieft ===N=== * neugen - nuigen, oetneudegen * nich - nait * noe, no - nou ===O=== * on/oen - en * onkel - oom(pie), omke * ort - soort * otte - opoe * oug - oog * overpraoten - terugproaten (vb: ik praot plat, man hi praot Hollaands tegen mi over) ===P=== * povven - mietern, valen * Proes - Duutslaand, Proezen ===R=== * (d)roeten - boeten ===S=== * schallen - zellen * schoof - sluuk, pak (bundel) stro * sekuur - wel bewaiten/bewust * snigge - snek/ slak * stón - uur * swants - steert * swetter - swieter * swiet - zeer ===T=== * tusken - tuzzen ===U=== * up - op ===V=== * veddeg, veddieg - kloar, doan * veirtien - vartien * verzatt(i)e - verziede * vlirten - versaaiern * vlöt - snel, gaauw * vredelk - vredeg * vurt - vot ===W=== * wo, woe - hou * wol, waal - wel ===Z=== * zeien - zaaien * zelen - glieden, gli(d)s(k)en * zeut - zuit ==Zegswiezen== {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="80%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | Westerwoolds ! style="background-color:#abcdef" | Nederlaands |- |Wat ''Wat hoes hest doe?'' |Wat voor ''Wat voor huis heb jij?'' |- |Over ''Ik heb over honderd uro verdeind'' |Meer dan ''Ik heb meer dan honder euro verdiend'' |- |Aan zied ''Nao dat feest heb ik de boudel weer aan zied kregen'' |Opgeruimd (lett: aan de kant) ''Na dat feest heb ik de boel weer netjes (opgeruimd) gekregen'' |- |Aargens up an lopen ''Dat wicht leep up mi an'' |Ergens naar toe lopen ''Dat meisje liep naar me toe'' |- |Eine henbrengen ''Wi hebt óns onkel guster hen brocht'' |Iemand begraven ''We hebben onze (overleden) oom gisteren begraven'' |- |Up ... daal ''Dei kaomer keek up t plein daal'' |Op ... neer<div> ''Die kamer keek op het plein neer''<div> ''(Die kamer had uitzicht op het plein)'' |} {{Grönnegse toalwiezer}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] [[Kategorie:Taalwiezers|Westerwoolds]] hmr4zeriopmh90icbz8p8h1ypzs0eeh 14 15525 266270 158659 2013-05-10T17:04:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Artikels dij bie de '''Grönnegse toalwiezer''' heuren. [[Kategorie:Grunnegs]] [[Kategorie:Taalwiezers]] 11ez05zwnvy4lhebf1tj4l8c39ypi46 14 15526 266634 158657 2013-05-10T18:38:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Taol]] 0k0xy6lc1sjaa5qymsb54uz7fkjrpoc 0 15527 273258 265676 2014-02-24T12:08:20Z Slomox 17 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Plattmakers-logo.png|thumb|Logo van Plattmakers.de]] [[Ofbeelding:Plattmakers screenshot.png|thumb|Veurbeeld van et woord ''[[Schroef|Schruuv]]'')]] '''Plattmakers''' is een [[Nedersaksisch]] [[woordeboek]] op internet. Et woordeboek, dat al sund 2009 bestaot, had in [[febrewaori]] [[2014]] meer as 18.500 begrippen in de databaank. Een woord kan in verschillende variaanten van et Nedersaksisch invoerd wodden, et is daormee et briedvoerigste Nedersaksische woordeboek op internet. Et biezundere an Plattmakers is dat de woorden in een biezundere schriefwieze weergeven wodden, krek zoas in de ooldste spellingvorm van veur et [[Ooldsaksisch]] (omenbi'j et jaor [[700]]). Disse schriefwieze is now ommezet in een mederne spelling, waorin alle opienvolgende [[klaankverschoeving]]s, die d'r sund die tied west hebben, opneumen bin. Op disse menier wodt de mederne vorm van et woord saemensteld zonder dat d'r verschillen in schriefwieze ontstaon. Dislange is dit umzettingsperces beschikber veur zes verschillende dialekten. In totaol wodt et Nedersaksische taelgebied van de webstee in 128 dialektgebieden indield. In de toekomst zal et woordeboek et umzettingsperces in alle 128 dialekten ondersteunen. De webstee is beschikber in et Nedersaksisch, [[Duuts]], [[Nederlaans]] en [[Engels]] en bödt naost woordverklaorings in et Nedersaksisch ok vertaelings in et Duuts, Nederlaans en Engels an. In de toekomst zullen d'r ok nog aandere taelen bi'j kommen. == Uutgaonde verwiezings == * [http://nds.plattmakers.de/ Webstee Plattmakers.de (Nedersaksisch)] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Webstee]] [[Kategorie:Woordeboek]] jhxhjhqpfdyghculjx4psj9jf8pzgmi 14 15528 260715 253086 2013-03-14T05:56:56Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 74 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7137948]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sproakleer]] [[Kategorie:Literatuur]] 1xb1xqdfow9lfl937ws7w9nugsjpzx9 0 15529 158715 2010-08-23T12:05:40Z 83.161.130.125 deurverwiezing naor [[Laauwersmeer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Laauwersmeer]] lmgnlgnw970g6mwg2sfjtsj71e4ck0o 0 15530 292381 158717 2016-12-15T01:26:23Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Mönster]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mönster]] 5xf449dxrupmxumdbhgl84zgbuiodwk 0 15532 291137 265637 2016-11-03T14:37:20Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Noordhoeks</big> |- |Naeme |Noordhoeks |- |Friese naeme |Noardhoeksk |- |Nederlaanse naeme |Noordhoeks |- |Taelgebied |Et noordoostelike diel van de perveensie [[Frieslaand]], roegweg tussen [[Dokkum]] in et zuden en et [[Wad]] in et noorden en tussen [[Et Bildt]] in et westen en et [[Lauwersmeer]] in et oosten |- |Antal sprekers |39.000 in [[Frieslaand]] (schatting) |- |Jaor |2004 |- |Dialekten |gien |- |Taelklassifikaosie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germaans]] ***[[West-Germaans]] ****[[Noordwest-Germaans]] *****[[Freesk|Fries]] ******[[Westlaauwers Frais|Westlauwers-Fries]] *******'''Noordhoeks''' |- |Biebelvertaling |gien |- |Schrift |et [[Latainse alfabet|Latiens alfabet]] |- |Taelstaotus |et Noordhoeks is een dialekt van et [[Westlaauwers Frais|Fries]]; gien erkenning |- |Taelkode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Taelkode ISO 639-2 |n.v.t. |- |Taelkode ISO 639-3/DIS |n.v.t. |} Et '''Noordhoeks''', ok wel '''Noordkleifries''' nuumd, is ien van de vier grote dialekten van et [[Westlaauwers Frais|Fries]] en wodt spreuken in et noordoosten van de perveensie [[Frieslaand]], een gebied dat roegweg begreensd wodt deur et [[Lauwersmeer]] in et oosten, et [[Wad]] in et noorden, [[Et Bildt]] in et westen en een daenkbeeldige liende van [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]] over [[Birdaard]] en [[Dokkum]] naor [[Engwierum]] in et zuden. Et Noordhoeks wodt spreuken deur naor schatting zoe'n 39.000 meensken in de perveensie Frieslaand; hoe veul [[Friezen]] daorbuten Noordhoeks praoten is niet dudelik. Et Noordhoeks wiekt niet slim veul of van et [[Wooldfries]] dat ok wel zien wodt as de noordelike variaant dervan, in stee van as zelsstaandig heufddialekt. Van oorsprong is et Noordhoeks, dat spreuken wodt in et kleigebied in et noorden van de [[Woolden]], een overgangsvorm tussen et [[Kleifries]] en et [[Wooldfries]]. Nuver genog liekt et westelike Noordhoeks, dat greenst an et [[Kleifries]]e gebied, minder op et [[Kleifries]] as et oostelike Noordhoeks. Dat komt omdat et [[Wooldfries]] staodigan et Noordhoekse gebied tussen [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]] en [[Dokkum]] indringt, mar niet dat in et oosten van [[Dokkum]]. Zo kan et bi'jgelieks, dat der in et westen van [[Dokkum]] et Wooldfriese woord "tûme" en in et oosten van Dokkum et Kleifriese "tomme" bruukt wodt. Typisch Noordhoekse vormen bin bi'jgelieks: "''muolle''" veur "mûle", "''buosse''" veur "bûse" en "''buotter''" veur "bûter". [[Ofbeelding:Noordhouks.png|thumb|left|250px|De lekaosie van et Noordhoekse dialekt in Frieslaand]] {{SNLV}} {{Bron| * Boelens, K., e.o., ''Twataligens - Ynlieding yn Underskate Aspekten fan de Twataligens'', Liwwadden, 1981. * Haan, G.J. de, ''Frisian Grammar'', Grunningen, (gien jaor). * Jansma, K., ''Friesland en zijn 44 gemeenten'', Liwwadden, 1981. }} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Freesk]] [[Kategorie:Streektaol in Frieslaand]] bphae8k58nbp3rzc6f6zvue3x18ejzz 6 15533 158954 158824 2010-08-25T14:07:18Z Erik Warmelink 513 +[[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 6 15534 158955 158825 2010-08-25T14:07:29Z Erik Warmelink 513 +[[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 6 15535 158956 158826 2010-08-25T14:07:39Z Erik Warmelink 513 +[[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 6 15536 158957 158827 2010-08-25T14:07:51Z Erik Warmelink 513 +[[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 6 15537 158958 158828 2010-08-25T14:08:01Z Erik Warmelink 513 +[[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 6 15538 158960 158829 2010-08-25T14:08:17Z Erik Warmelink 513 +[[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 6 15539 158961 158830 2010-08-25T14:08:27Z Erik Warmelink 513 +[[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 6 15540 158962 158831 2010-08-25T14:08:37Z Erik Warmelink 513 +[[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 6 15541 158963 158832 2010-08-25T14:08:51Z Erik Warmelink 513 +[[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 6 15542 158964 158833 2010-08-25T14:09:02Z Erik Warmelink 513 +[[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 6 15543 158965 158837 2010-08-25T14:09:11Z Erik Warmelink 513 +[[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 6 15544 158966 158838 2010-08-25T14:09:21Z Erik Warmelink 513 +[[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 0 15545 291642 263448 2016-11-09T14:39:26Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: BordjeElsgraven.jpg|thumb|right|200px|Brödke an n Ealsgreawn]] n '''Ealsgreawn''' of '''Ealsgraawn''' is ne bekke in [[Oaweriessel]], den't begeent in de [[boerskop]] [[Ealsn]] in de gemeente [[Hof van Tweante]]. Van doaroet löp he laanks [[Eanter]] en [[Wierdn]], woernoa't he oetkeump in de [[Regge]]. Dr zit völle vis in n Ealsgreawn, zo as [[bears]], [[voorn]] en [[snook]], meer ook völle veugelsoortn, zo as de [[weelde eande]], [[waterhoon]], [[mearkoet]] en de [[kikkervretter|reaiger]]. <gallery> Ofbeelding:Elsgraven.JPG|Zicht op n Ealsgreawn in Eanter Ofbeelding:Elsgraven.jpg|Ealsgreawn vanof n Witmoosdiek </gallery> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Woater in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] [[Kategorie:Wierdn]] cr5yes3s5ijr81ty9tryyh6u0t1jmm8 0 15546 158852 2010-08-24T18:09:03Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Ealsgreawn]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ealsgreawn]] 5xahfdxf9ke3v7rpm1aoxeehr6resfv 0 15547 284550 263482 2016-05-18T19:30:47Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Gerard Ekdom en zeeuwier cropped.jpg|thumb|right|200px|Gerard Ekdom]] '''Gerard Ekdom''' ([[Utrecht (stad)|Utrecht]], [[26 meert|26 meart]] [[1978]]) is ne [[Neerlaandse]] [[radiomaker]] en [[tellevisie]]prissentator. September 2001 dut he alle woarkdeage t langst nog bestoande radioprogramma van de wearld, ''Arbeidsvitaminen'', verzörgen. In t begin leup t programma van 9.00 uur töt 12.00 uur, mer seend [[1 september]] [[2008]] hef he t eerste uur in eleawerd op [[Giel Beelen]]. Vanof [[6 september]] [[2010]] zal hee van moandag töt en met doonderdag n niej programma goan maakn: ''Effe Ekdom'', wat zal loopn tusken 12.00 uur en 14.00 uur. Nöast zin bekeande ''Arbeidsvitaminen'' hef Ekdom ook nog vriedagsoawnds met [[Michiel Veenstra]] van 19.00 uur töt 22.00 uur t programma ''Ekstra Weekend'' en 's nachtes van vriedag op zoaterdag dut hee van 4.00 uur töt 7.00 uur t programma ''Ekdom in de nacht''. Hee hef verskeaidene moaln met edoan an de spesjale geeldophaalaksie [[3FM Serious Request]], woerbie't hee in t [[Gloazen huus|Glazen Hoes]] hef ezetn. ==Loopbaan== Ekdom was dr al vroo bie, want doo't he 14 was wör he al regelmoatig eneugnd um op feestjes muziek te dreein. Hee krig n programma op [[Radio De Bilt]] en hee hof ook ewoarket bie [[Stadsomroep Utrecht]] en [[NEW Dance Radio]]. Det programma bie n Utrechtsen Stadsumroop har hee te daankn an [[Fred Siebelink]], den um doar anbeveul. Ekdom tröf ooit Siebelink es in Utrecht (hee kon um kenn an zinne stemme) en spreuk um an. In [[1996]] steurdn Ekdom n beandken op noar [[Jan Steeman]] van de [[AVRO]]. Den leut um too met n nachtprogramma, en zogedöanig köm Ekdom in [[1998]] in opleadige bie 3FM. Oonderwiel dee he nog radiomaakn bie [[Magic FM]] en [[Hot Radio]]. In [[2000]] mocht he n moal invaln vuur [[Wim Rigter]] in t programma ''Arbeidsvitaminen''. Det bevöl zo good, det hee t in [[2001]] oawer moch nemn. Oonderwiel is ''Arbeidsvitaminen'' is best-belusterde programma van 3FM. Ekdom steet bekeand um zinne onmeundige muziekkennis, en um ne angeneam anbod van kenmoarkende "arbeidsvitaminen-plaatn", woer't he mangs ne zogeneumde ''freakplaat'' tuskenduur dreeit. Ook hef hee as vast oonderdeel de ''barbequeplaat'', wat n bliej versken mut wean wat good op ne bröadseloawnd zol könn pasn. Ook n vast oonderdeel is zin "Bedrijven Top 10", woerbie't bedriewe ne muzieklieste köant opsteurn, en de baas wörd oet erop töt "Baas van de dag". Oktober [[2008]] köm zin eegne leawnsbeskriewige oet, met as titel 'Ik Zal Kijken Wat Ik Voor Je Kan Doen', wat ene van zinne bekeande oetsproakn is. ==Oetsproakn== Ekdom hef in zin programma n antal standaard oetsproakn, dee't duur zinne anhangers en tooheurders regelmoatig an ehaald wordt: *''Die Lucht!'' *''Rock 'n' Roll!'' *''Keiharde Porno! Gatverrrdamme!'' *''Eine Deutsche Schallplatte!'' ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.ekdom.nl Ekdom zin eegne webstea] *[http://www.twitter.com/gerardekdom Ekdom's twitterziede] *[http://www.3fm.nl/page/djs/Gerard Profielbeskriewige op 3FM.nl] {{commonscat}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Radio]] [[Kategorie: Prissentator]] b72o2aoag27w6lnt8khvjr1ce1id92r 6 15548 158967 158932 2010-08-25T14:09:32Z Erik Warmelink 513 +[[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] niddj3jszxe0p3qfbz2eal7qseofx68 14 15549 266482 182231 2013-05-10T18:10:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{commonscat|Linguistic maps}} [[Kategorie:Ofbeelding:Locatie|Taal]] [[Kategorie:Ofbeelding:Taal|Kaarte]] bdcz2hcq8737fpzhdmq1kewa25j7s3r 0 15551 268949 264987 2013-08-05T08:25:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Westerkwartaars.gif|right|250px|thumb|t Westerkertierse toalgebied]] Dizze ziede kin zain worden as de '''Westerkertaaierse toalwiezer''' (Westerkertierse toalwiezer), de ziede dij t Westerkertaaierse dialekt beschrieft, môr staait binnen de [[Grönnegse toalwiezer]] om de staarke reloatsie mit t [[Grönnegs]] dudelk tou moaken. ---- <center>''Van no oaf aan wordt der op dizze ziede ien t Westerkertiers schreven.''</center> t [[Westerkertiers]] wordt voak zien as n dialekt van t [[Grunnings]], moar is eiglek zo aans dat t ok as apaarte dialektgroep zien worden kin. De typisch Grunningse tweeklanken ai, ou en ui kommen niet vör ien t Westerkertiers. Vör aander Grunningers klinkt t Westerkertiers veul Hollaandser, moar dat komt niet deur de ienvloed van t Hollaands, moar van t [[Westlaauwers Frais|Fries]]. t Westerkertiers is den ok staark verwant an t Woldfries, dat verder noar t westen toe proat wordt. Eén Westerkertiers bestoat niet, t bestoat weer uut vier lutsje dialekten dij't onderling goed verstoanboar bennen. Hoe verder noar t noorden toe, des te meer liekt t dialekt op t [[Hoogelaandsters]] en hoe verder noar t zuden toe, des te meer liekt t dialekt op t Fries en t [[Stellingwarfs|Stellingwaarfs]]. ==Schriefwieze== Over t algemeen wordt de schriefwieze van t Grunnings bruukt. Der bennen dan ook geen apaarte tekens, aksenten of kombinoatsies. Ondanks dat de Westerkertierse oa meer op de Drentse ao liekt, wordt wel oa schreven om de Grunningse regels aan te holden. ==Uutsproak== t Westerkertiers het noast de aandere klanken ook n bitke n aandere uutsproak as de aandere Grunningse dialekten. Zo as al zijt, liekt de Westerkertierse oa meer op n Drentse ao. Doarnoast bennen der verscheidene Friese kenmaarken, zo as dat de i meer uutsproken wordt as e (binnen-bennen, hin-hen, grind-grend). Ok de vrij lanksoame uutsproak, de veule hoogteverschillen en de 'dikke l' kommen ien t Fries vör. Ien t zuden wordt sch- uutsproken as sk- en ien t hiele gebied wordt de g sums uutsproken as de Friese g, moar allenneg aan t begun van n woord en voak as de g volgd wordt dör n r, zo as 'grend' en 'gres'/'gras'. De Westerkertierse aa wordt niet uutsproken as ien t Grunnings (/æ/) moar meer as ien t Fries. De r valt ok niet vort zo as dat ien t Grunnings zo is aan t ènde van n klinker. De 'eu' wordt eerder oetsproken as ö. Achter de ui komt ien t Westerkertiers nog n j-klank, ien stee van n w-klank zo as ien t Grunnings. ==Grammoatiek== === Persoonlieke veurnoamwoorden=== {| {{prettytable}} |- style="background: #efefef;" ! Nominatief ! Genitief ! Datief ! Akkusatief |- |ik |mienent |mij/mie |mij/mie |- |doe |dienent |die |die |- |hij, zij, t |zijnent, hörent/harrent |hom, hör/har |hom, hör/har |- |wij |ozzent |os |os |- |joe, jem |joenent |jem |jem |- |zij |hörent/harrent |hör/har |hör/har |} === Waarkwoordvervoeging === t Westerkertiers vervoegt waarkwoorden liek as t Grunnings. De eerste persoon enkelvold kriegt niks, de tweede persoon enkelvold kriegt -st, de daarde persoon enkelvold kriegt -t en de meervoldvörms kriegen -en. ====Wezen==== {| {{prettytable}} |- style="background: #efefef;" ! Veurnaomwoord ! OTT ! OVT ! VT |- |Ik |ben |was |heb wèst |- |Doe |bist |wast |hest wèst |- |Hij |is |was |het wèst |- |Wij |bennen |wazzen, wannen |hebt wèst |- |Joe |bennen |wazzen, wannen |hebben wèst |- |Zij |bennen |wazzen, wannen |hebben wèst |} ==Woordenliest== Deur de körte ligging bie Frieslaand het t Westerkertiers ook veul kenmaarken dij aander Grunningers gôw as Fries zien. Een van dij kenmaarken is de woordschat. Hieronder stijt n liest op alfabet van Westerkertierse woorden mit doarachter t Oldambtster woord. ===A=== * at - dat, as, of (vb: wanneer at dat is; dij't = dij at) ===B=== * bei - beern, bes * betalen - betoalen * bij - bie * blom - bloum * bozzem - bözzem * butter - botter ===D=== * deensdag - dìnsdag * dèl - omdeel, doal * dô - dou * doags - doagelks (ien t Oldambtsters betekent 'doags' 'per dag') * doar - woar (hij zee doar't er was - hai zee woar of er was) ===E=== * e - de (voak oafkört noa n veurzetsel) ===F=== * faan - veen, klain ===G=== * gien - gain * grend - grind * groen/gruun/gruin - gruin ===H=== * heit - voader * hielendaal - hailmoal * hoofd - heufd * huus - hoes ===I=== * ien - in ===J=== * jem, jim - joe (datief en akkusatief, sums ok nominatief) ===K=== * keeuw - kin * kiend - kind * krekt - prezies ===L=== * la(a)ndskap - laandschop * leggen - liggen **hij lijt - hai ligt ===M=== * mem - mouder, moeke * met - mit (baaident NL: 'mee' en NL: 'met') * de midden - t midden * moaken - moaken **ik moek - ik muik * moeten - mouten **ik mös - ik mos ===N=== * nemmen - nemen * niet - nait * nô - nou * numen - nuimen ===O=== * oavends - soavends * ald, old - old ===P=== * piek - tuut, kuken * plak - ploats ===R=== * rijt, riet - rait * rog - rôg, raai ===S=== * schosstien - schösstain * speul - spel * stien/steen - stain * stoan - stoan **hij stijt/stoat - hai staait * stuut - stoet * sukker - suker * Suusterveen - Surhoesterveen ===T=== * toe, to - tou * tuun - toen * twalef - twôlf/twôlven * twee - twai ===V=== * vienden - vinden * voaie - voader * vroeger/vrogger - vrouger ===W=== * wiend - wind * wieten, weten - waiten * woertel - wöddel ===Z=== * zeggen - zèggen **hij zijt - hai zègt * zölf - zulf ==Zegswiezen== {| class="prettytable" rules="all" cellpadding="2" width="80%" style="border: 1px solid #999" ! style="background-color:#abcdef" | Westerkertiers ! style="background-color:#abcdef" | Nederlaands |- |Klaarkommen/kloarkommen ''Denkst doe doar om? Jauwor, komt kloar!'' |Voor elkaar/in orde komen ''Denk je eraan? Ja hoor, komt in orde!'' |} {{Grönnegse toalwiezer}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grönnegse toalwiezer]] [[Kategorie:Taalwiezers|Westerwoolds]] adm792xsz2q1a84ds5ya4h35tfxwavu 10 15562 271677 266973 2013-12-07T00:15:34Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Vietnamees|vi|Thành viên này sử dụng [[:Kategorie:Gebruker vi|'''tiếng Việt''']] như ngôn ngữ [[:Kategorie:Gebruker vi-M|'''mẹ đẻ''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker vi-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker vi-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|vi-M]] </noinclude> h3mwjafc5q43gz62gl91eeigd1cypgq 10 15563 266909 259684 2013-05-10T21:05:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel3|Japans|ja|この利用者は[[:Kategorie:Gebruker ja-3|'''流暢''']]な[[:Kategorie:Gebruker ja|'''日本語''']]を話します。}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ja-3|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ja-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ja-3]] </noinclude> n82ja1c6ejyfjv08tjcwp5eiv04lp6n 14 15564 266110 259683 2013-05-10T16:38:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker ja]] 5h9x9jmr67d8zyif9wl9gyqvzmy4q8t 14 15565 266210 261254 2013-05-10T16:54:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker vi]] oh2wgsu0iexuom7q7r0vqsgfd2u7oso 14 15567 266209 261255 2013-05-10T16:54:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|vi]] dk0emin7njg6kwtv4qinka7xyun09zg 6 15574 160077 160048 2010-09-08T19:50:35Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] [[Kattegerie:Grunnegs]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] [[Kattegerie:Grunnegs]] invdqd0z9ews5oisnydupuknsgz5q14 10 15577 271729 266908 2013-12-07T00:21:24Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel2|Japans|ja|この利用者は'''[[:Kategorie:Gebruker ja-2|ある程度]]'''の'''[[:Kategorie:Gebruker ja|日本語]]'''を話します。}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ja-2]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ja-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ja-2]] </noinclude> dvmkbe8htwq28i36tuc1tk0uzgihjbp 14 15578 266109 259888 2013-05-10T16:37:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker ja]] 5h9x9jmr67d8zyif9wl9gyqvzmy4q8t 14 15587 266496 160708 2013-05-10T18:12:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Onderhold]] b3mg2l7bteh4ospenhy1v75fj8hvli6 14 15594 266508 204945 2013-05-10T18:14:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Politiek]] 5wjo5rxmrdy8fy59qgbjvo24l9ivf6e 0 15595 160892 2010-09-15T20:27:33Z Grönneger 1 35 [[Internationalen lochhaavn Tan Son Nhat]] is ewiezig naor [[Internasjonoale vlaighoaven Tan Son Nhat]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Internasjonoale vlaighoaven Tan Son Nhat]] 81t922frqd5x3lywd0t96g4xn85jf9h 14 15596 265934 259845 2013-05-10T15:57:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Subdivisions by country}} [[Kategorie:Geografie]] [[Kategorie:Ovverheid]] 90vn0w4rsqxe53v093b8nkaagro84q9 14 15597 290703 288587 2016-11-01T16:31:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Municipalities in Germany}} [[Kategorie:Gemiente naor laand|Duutslaand]] [[Kategorie:Geografie van Duutslaand]] 085lgesem0fnlj9vvbivv6whq23ld16 0 15603 290143 263948 2016-10-31T12:55:02Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Zie dv|''Alles plat(t)'' is ok een bloemlezing van gedichten en vertellegies, ISBN 3-933377-32-3}} '''Alles Plat''' is een [[internetradio]]stesjon det deurlopend [[Nedersaksisch]]talige meziek dreit. Dit umvat streektaalmeziek uut de [[Nederlaand]]se [[pervincie]]s [[Gelderlaand]] ([[Achterhoek]] en [[Veluwe]]), [[Oaveriessel]], [[Grunning (pervincie)|Grunning]] en [[Drenthe]]. Ondanks de name dreit ze in beparktere maote ok [[Nederlaands]]talige meziek van artiesten uut de regio. 't Stesjon is maandewark van [[RTV Oost]] en [[Umroep Gelderlaand]]. 't Is een internetstesjon; plannen veur een [[FM]]-frequentie bint d'r niet. De webstee gef een ofspeullieste weer. Op de webstee kuj ok luustern naor 't wekelijkse [[nöalstukken|neulstokkien]] van de Oaveriesselse kurendriever [[Helligen Hendrik]], en de luusterboeken van de Achterhoekse verteller [[Jan Groot Zevert]]. == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.allesplat.nl Webstee van Alles Plat] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nederlaanse regionaole omroep]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Kategorie:Gelderlaand]] [[Kategorie:Oaveriessel]] ozuzq8rvbeymhljptzh2mzdn8xv5pb4 0 15604 161021 2010-09-17T15:22:46Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grunnen (provìnzie)]] kxd9te74ezdebruuxkx9kz9g84b6c3y 0 15605 161023 161022 2010-09-17T15:23:48Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Grunnen (provìnzie)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grunnen (provìnzie)]] kxd9te74ezdebruuxkx9kz9g84b6c3y 0 15606 161024 2010-09-17T15:24:21Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grunnen (stad)]] o3ac9i1r8r57x574ut2boeol25txfsn 0 15607 161026 2010-09-17T15:25:25Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grunnen (provìnzie)]] kxd9te74ezdebruuxkx9kz9g84b6c3y 0 15608 161027 2010-09-17T15:25:56Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grunnen (provìnzie)]] kxd9te74ezdebruuxkx9kz9g84b6c3y 0 15609 161028 2010-09-17T15:26:25Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grunnen (stad)]] o3ac9i1r8r57x574ut2boeol25txfsn 0 15610 161029 2010-09-17T15:27:45Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nöalstukken]] bjupi0822rc85nacg4bjum7c4thmvyh 0 15611 161030 2010-09-17T15:28:12Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nöalstukken]] bjupi0822rc85nacg4bjum7c4thmvyh 0 15612 161032 2010-09-17T15:30:14Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nöalstukken]] bjupi0822rc85nacg4bjum7c4thmvyh 0 15613 161034 2010-09-17T15:32:16Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Omroep Gelderland]] c4qzccvmgpwrtanw53rwusrurdt4s96 0 15614 161035 2010-09-17T15:32:53Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Omroep Gelderland]] c4qzccvmgpwrtanw53rwusrurdt4s96 0 15615 161040 2010-09-17T15:50:18Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oostfraislaand]] 2gg91k5zkembh5rsl6ogt1m8pasr6be 14 15617 288186 288167 2016-10-26T15:42:46Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Regions of Germany}} [[Kategorie:Geografie van Duutslaand]] [[Kategorie:Streek|Duutslaand]] j01zn2c0w6sr6cqttfnislx25qr2v1d 14 15619 266365 259637 2013-05-10T17:20:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mallen opmaak|Infobox]] nnipdek85c42mmsaxlhtbib4pht510l 0 15620 292372 292347 2016-12-14T17:10:37Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Locator map Münsterland in Germany.svg|thumb|'t Mönsterlaand in Duutslaand]] 't '''Mönsterlaand''' bint de contreien rondumme de [[Duutslaand|Duutse]] stad [[Mönster]]. De regio lig in 't noordwesten van de streek [[Westfaolen]], in 't ''[[Bundesland]]'' [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfaolen]]. 't Mönsterlaand wördt roegweg begrèensd deur 't [[Teutobörger Wold]] in 't noordoosten, de revier de [[Lippe (revier)|Lippe]] in 't zuden en de [[Nederlaand]]se staotsgrèenze in 't westen. In de oorsprunkelijke betiekenis stiet 't Mönsterlaand geliek an 't [[Prinsbisdom Mönster]], 't vroggere wereldlijke domein van de bisschop van Mönster. Vanof de bestuurlijke herindieling van 1975 bakent ze 't gebied ok naor de ni'je regiogrèenzen of. 't Begrip wis now vake op de samenwarking tussen de ''[[Landkreise]]'' [[Borken]], [[Koosfeld]], [[Stemmert]], [[Waarndoarp|Waarndörp]] en 't kreisvri'je Mönster. 't Mönsterlaand is greuts op zien rieke geschiedenis. De bewoners bint heur stark bewust van 't eigen kerakter van de strèke. Dizze is ontstaon deur de lange gemienschoppelijke geschiedenis van kattelieke gezindheid, de [[Leegduuts]]e streektaal ([[West-Meunsterlaands|West-Mönsterlaands]] en [[Mönsterlaands]]), de laandelijke aord van de plaatsen, en de betiekenis van Mönster as cultureel, economisch en giestelijk centrum. {{commonscat|Münsterland}} {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Mönsterlaand}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Streek in Noordrien-Westfoaln]] 60fz76il5o8ya0n1lwzz8mporz6c50m 0 15623 292382 161065 2016-12-15T01:26:28Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Mönster]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mönster]] 5xf449dxrupmxumdbhgl84zgbuiodwk 0 15624 263983 201131 2013-05-06T15:51:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Gerard Rutger Buisman''' ([[Stienwiek]], [[17 meie]] [[1952]] - [[Stienwiekerwoold]], [[1 augustus]] [[2011]]) was een [[Oaveriessel]]se troubadour. Hi'j zung miest countryballades in et [[Stellingwarfs]] van de [[Kop van Overiessel]]. ==Vroggere wark== In zien studententied speulden Buisman mit aandere studenten in de formaties Fairweather Crew en De Moaten. Mit et amusementsorkest ''Les Chevaux'' toerden hi'j 25 jaor deur Nederlaand. Hi'j studeerden laeter an et Stedelijk conservatorium van [[Zwolle]] en maekten diel uut van de [[blueglass]]-groep Flagstone en 't Nicole Reymer Trio. End jaoren zeuventig kwaamp hi'j in de kunde mit Aart Keizer en Folkert Jellesma, daoras e kabaret mit deu (de groep Kammanet). Heur groep GRAF wun in 1982 op 't Festival in Loosdrecht in de kattegerie Nederlands Chanson. Zie hebben ok op-etrèden veur de [[AVRO]]-tillevisie. Haalverwege de jaoren tachtig gongen Buisman en Keizer wieder in de cabaretmeziekgroep Fragment, mit een terogkerende oldejaorsconferentie in Stienwiek en optredens töt 1996. Zie brochten ok streektaelmeziek. Mit Hans Bogers zet Buisman dizze tredisie now deur as et duo Boog en Buis. In 1996 wun Buisman de darde pries op et streektaelfestival in [[Berkoop]]. In 1999 richtten hi'j mit femilie en vrunden de band Skuld op; een jaor later mossen ze uutscheiden wègens ziekte van Buisman. In meie 2011 wodden Buisman benuumd töt Lid in de [[Odder van Oranje Nassau]]. Okm kreeg hi'j de erepenning van de gemiente [[Stienwiekerlaand]]. Naost zien muzikale bezigheden hef Buisman meer as dartig jaor aktief ewest in et onderwies. ==Mediawark en optredens== Alle maonden warkten Buisman mit an et praot- en meziekpregramma 'Buisman en Zo' veur [[RTV Oost]]. Veur de lekaole omroep Stienwiek deu hi'j 't streektaalpregramma 'He'j 't wel 'elezen?' Hi'j speulden ok in De Keijser en Homegrown Tomatoes. Buisman trad mit Wilma Dijksma en Stef Eijkelenkamp op as Muziekmaekeri-je Buusman en Zo. De drie warkten ok saemen mit de Overiesselse zanger [[Luuks Nijsingh]]. ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.muziekmakerijbuismanenzo.nl/ Webstee van Muziekmaekeri-je Buusman en Zo] * [http://www.streektaalzang.nl/strk/over/overbuin.htm Biografie, artikels en discografie op streektaalzang.nl] {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Drèents artikel|Buisman, Gerard Rutger]] [[Kategorie:Muzikaant uut Oaveriessel|Buisman, Gerard Rutger]] 8j8s60t8bbfdx3n25i863pmvec0phti 10 15631 271912 267783 2013-12-07T01:10:18Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <span style="display:table-cell"><!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}| this={{{2|}}}| next={{{3|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}| this={{{3|}}}| next={{{4|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1}}}| this={{{4|}}}| next={{{5|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}| this={{{5|}}}| next={{{6|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}| this={{{6|}}}| next={{{7|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}| this={{{7|}}}| next={{{8|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}| this={{{8|}}}| next={{{9|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}| this={{{9|}}}|next={{{10|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{10|}}}|next={{{11|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{11|}}}|next={{{12|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{12|}}}|next={{{13|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{13|}}}|next={{{14|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{14|}}}|next={{{15|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{15|}}}|next={{{16|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{16|}}}|next={{{17|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{17|}}}|next={{{18|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{18|}}}|next={{{19|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{19|}}}|next={{{20|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{20|}}}|next={{{21|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{21|}}}|next={{{22|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{22|}}}|next={{{23|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{23|}}}|next={{{24|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{24|}}}|next={{{25|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{25|}}}|next={{{26|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{26|}}}|next={{{27|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{27|}}}|next={{{28|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{28|}}}|next={{{29|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{29|}}}|next={{{30|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{30|}}}|next={{{31|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{31|}}}|next={{{32|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{32|}}}|next={{{33|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{33|}}}|next={{{34|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{34|}}}|next={{{35|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{35|}}}|next={{{36|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{36|}}}|next={{{37|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{37|}}}|next={{{38|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{38|}}}|next={{{39|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{39|}}}|next={{{40|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{40|}}}|next={{{41|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{41|}}}|next={{{42|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{42|}}}|next={{{43|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{43|}}}|next={{{44|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{44|}}}|next={{{45|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{45|}}}|next={{{46|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{46|}}}|next={{{47|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{47|}}}|next={{{48|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{48|}}}|next={{{49|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{49|}}}|next={{{50|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{50|}}}|next={{{51|}}}}}<!-- -->{{Nav/Listitem|{{{1|}}}|this={{{51|}}}|next=}}<!-- --></span><noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 3h6kw2o5gaafop62sltojyx47uvdu9f 10 15633 267042 161361 2013-05-10T22:30:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{#if: {{{this|}}} |<span style="display:inline-block; white-space:nowrap;">{{#if: {{{next|}}}|{{{this|}}} {{#if: {{{1|}}}|{{{1}}}|&ndash;}}|{{{this|}}}}}</span>}} <noinclude> [[Kategorie:Hulpmallen|{{PAGENAME}}]] </noinclude> lbsvs2hctezo78zu6343qgdrbf1ti8u 14 15635 290700 290248 2016-11-01T16:28:57Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Previnsie naor laand|Ierlaand]] [[Kategorie:Geografie van Ierlaand]] thdttpb1totkgkyaznpv7n2cjepraz8 0 15636 161417 2010-09-21T20:23:45Z Droadnaegel 1133 +dv wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Tessel]] mur08cfd337stvekdmc1k9aq7o3wuwt 14 15637 290660 287812 2016-11-01T16:08:51Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Eilaand naor laand]] [[Kategorie:Geografie van Nederlaand|Eilaand]] ee9dr6y21e5zla6wl6cpfoyouk110wz 14 15638 290702 288594 2016-11-01T16:30:48Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Municipalities in Denmark}} [[Kategorie:Gemiente naor laand|Denmaark]] [[Kategorie:Geografie van Denmaark]] nnj3m6uec184bd2cy9k55ya67z2m7er 14 15639 290654 288101 2016-11-01T16:05:54Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Eilaand naor laand]] [[Kategorie:Geografie van Denmaark|Eilaand]] iawknzuvnzhk66imsa86stsdps6lcu0 14 15640 290704 288592 2016-11-01T16:31:33Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Municipalities in the Netherlands}} [[Kategorie:Gemiente naor laand|Nederlaand]] [[Kategorie:Geografie van Nederlaand]] [[Kategorie:Nederlaanse overheid]] 1mn3613z8qjl98zhx3y1pyo1ea2s3m9 14 15641 290639 288739 2016-11-01T15:56:13Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Populated places in the Netherlands}} [[Kategorie:Plaose naor laand|Nederlaand]] [[Kategorie:Geografie van Nederlaand]] 3f630d2fxmvnzm21uv2qe91uh5x3gmn 14 15642 289109 266236 2016-10-28T12:16:56Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Zeelaand]] [[Kategorie:Gemeente in Nederlaand|Zeelaand]] 0wiey0dugz6vn2epyu2mtrfd9der7wy 14 15643 289077 266231 2016-10-28T11:57:59Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Noord-Braobant]] [[Kategorie:Gemeente in Nederlaand|Noord-Braobant]] 204sjxv1lfru80fcxvxi947hvuuchw1 14 15644 289079 266531 2016-10-28T11:58:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Noord-Braobant]] [[Kategorie:Plaotse in Nederlaand|Noord-Braobant]] bb6h2sset4a5vtxx59fb2suuhi2lpx0 14 15645 289111 266533 2016-10-28T12:17:51Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Zeelaand]] [[Kategorie:Plaotse in Nederlaand|Zeelaand]] debrmd6a7gqd2436wtm2pp096g0f9j4 14 15646 289083 266532 2016-10-28T12:00:56Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Noord-Hollaand]] [[Kategorie:Plaotse in Nederlaand|Noord-Hollaand]] m5er0w3xdpz3k20x2vmpht4buki1z96 14 15647 266530 161577 2013-05-10T18:21:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksen]] [[Kategorie:Plaotse in Duutslaand|Nedersaksen]] m2wim0ws5dltnd8c185jbgfe7t6liou 0 15648 264180 219087 2013-05-06T16:26:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Over-Ysselsche Boere-Vryagie 1641.jpg|right|250px|thumb|Veurziede van de ''Over-Ysselsche Boere-Vryagie'', edrokt bi'j Joost Broersz in Amsterdam, 1641. De veurziede is in 't Nederlaands: 't stok was veur een westers publiek bedoeld.]] De '''Over-Ysselsche Boere-Vryagie''' is een [[klucht|boerenklucht]] uut de eerste helfte van de [[17e eeuw]], deur een niet enuumde schriever eschreven in Zuud-[[Sallaands]] dialect (waorschienlijk van [[Dèventer]] of umgeving). 't Is 't ienige wark in zien soort in 't [[Nedersaksisch]] van [[Nederlaand]] van veur de 19e eeuw, mit de meugelke uutzundering van de klucht [[Lukevent]] (uut de [[Achterhoek]] of 't [[Westfaolen|Westfaolse]] grèensgebied). 't Is ok de belangriekste veur-19e-eeuwse weergave van een [[Oaveriessel]]s dialect. ==Inhold== De klucht bieldt de grofheid en stiemsheid van 't boerenvolkien uut. De personages neemt heur gien blad veur de mond: ''"ze hebt sich zo besettene lief, ze zollen sich wal oete eyrze vretten."'' De boerse koppigheid blek as een trouweri'je haoste niet deurgiet, umdet de olders van de broed weigert um iene [[veerze]] méér as [[broedsschat]] te gèven. Lubbert Bouck-slagh en Smodde-moelen Zwenne vri'jt mit mekare en oavertuugt heur olders - of moe en oom in 't geval van Lubbert - um mit mekare te praoten oaver de trouweri'je. Zwenne giet mit heur moe Grete naor de stad um ''slickerye'' in te slaon. Mar as de femilies mekare bekend maakt wat ze van plan bint heur zeun en dochter in 't huwelijk mit te gèven, viendt de femilie van Lubbert det de olders van Zwenne te weinig geeft. D'r mut miensens nog een veerze bi'j, mar daor prakkezeert de va van Zwenne niet oaver. Lubbert dreigt ''ten kriege'' (in 't leger) te gaon as hi'j Zwenne niet mag trouwen. De pastoor (domeneer) wördt d'rbi'j ehaald en löst mit zien netuurlijke gezag de stried op. ==Taal== [[Ofbeelding:Vryagie.JPG|right|400px|thumb|Begun van de ''Over-Ysselsche Boere-Vryagie'', uut ''Niederdeutsche Bauernkomödien'' (Jellinghaus, 1880). Titel en tenielanwiezings zoas 'Eerste bedrijf' bint in 't Nederlaands.]] De titel van de klucht plaatst 't wark in de pervincie Oaveriessel. De taalkundige en hooglerer Nedersaksisch [[Klaas Hanzen Heeroma|Klaas Heeroma]] mienden (1958) det de taal die de personages gebruukt (behalve de Hollaandsig praotende pastoor), wis op Dèventer en umgeving. Dit is de ienige umgeving daoras alle taalkenmarken te plaatsen bint. Vörmen as ''nich'' en ''hous'' (uutspraoke 'hoes') in plaatse van 't tegenswoordige Sallaands ''niet'' en ''huus'' kunt wiezen op een vrogger stadium van de taal. Heeroma besprek onder meer de veurnaamwoorden ''ons'' en ''u'' (uutspraoke 'oe'); voltooide dielwoorden mit prefix ''-e'' (''eworden'', ''eholpen''), 't [[Saksisch ienheidsmeervold]] (''se bint''), umlaut in de verkleinvörms (''eppelken'', ''vetken''), de verkleinvörm ''-ken'', en 't woordgebruuk. Een opvaalend woord is ''(be)callen'' veur '(be)praoten', det vrogger wied verbreid was (Oaveriessel, [[Westmünsterlaand]]) en now nog in 't [[Limbörgs]] veurkump ('kallen'); vergeliekt Engels 'to call'. Uut de taal bliekt ok bepaolde gebruken, zoals een bi'jname véur de veurname, wat nog altied veul veurkump in 't Nedersaksisch (''Slaghecken Hiendrik'', ''Lummen Johan''), en anspreekvörms (''Geyse meuye'' [Geze meuie], ''Geirt eum'' [Geerteum], ''Pastoor Heir'' [pastoorheer], Goossen breur, Jous Vaer [Joostvaar]). ==Uutgaves== *De oldst bekende uutgave van 't stok verscheen in 1641 in [[Amsterdam]] 'by Joost Broersz, in de Pijlsteech'. *Mit een köppel [[Westfaolen|Westfaolse]] kluchten verscheen 't stok in de verzameling ''Den Westfaelschen Speel-Thuyn'' (Amsterdam, 1661; herdrok Utrecht 1687) as ''een Over-ysselsche Vryagie van Lubbert Bouk-Slagh Unde Smudde-Mulen Swenne''. *De klucht stund ok, onder de titel ''Overijselsche boerevrijagië'', in [[Johannes van Vloten]] zien verzameling ''Het Nederlandsche kluchtspel van de 14e tot de 18e eeuw'' (diel 2, Haarlem 1854). *De miest recente uutgave is [[Hermann Jellinghaus]] zien ''Niederdeutsche Bauernkomödien des siebzehnten Jahrhunderts'' (Tübingen 1880). Jellinghaus, die volgens Heeroma niet in de kunde was mit Van Vloten zien uutgave, gef tekstcommentaar, tekstverbèterings en een woordenlieste Nedersaksisch-Hoogduuts, intied det Van Vloten mar van een antal woorden in voetnoten de Nederlaandse vertaling gef. Jellinghaus, die bekend was mit [[Platduuts]]e schrieveri'je, liekt ok een bèter begrip te hebben ehad van de Nedersaksische tekst as Van Vloten. Van Vloten beduudden de ''Vryagie'' as een klucht in 'twentschen tongval'. Ok Heeroma docht eerst det 't um een [[Twèents]]talige tekst gunk, mar kwaamp daor nao zien veurlopige taalanalyse op terogge. Heeroma mienden det een heruutgave belangriek was, mar daor kwaamp 't in zien tied niet van. ==Bronnen== *Klaas Heeroma (1958), 'Oostnederlands uit de 17de eeuw', in ''Driemaandelijkse Bladen'', 10e jaorgaank *Hermann Jellinghaus (1880), ''Niederdeutsche Bauernkomödien des siebzehnten Jahrhunderts'', Tübingen: Literarische Verein in Stuttgart *Johannes van Vloten (1877-1881), ''Het Nederlandsche kluchtspel van de 14e tot de 18e eeuw'', Haarlem: W.C. de Graaff *[http://www.kreis-borken.de/fileadmin/internet/Westmuensterlaendische_Mundart_b.pdf Wörterbuch der Westmünsterländischen Mundart]: '' 'Well de Bookeltse Kalle kallen kann, kann ne mooie Kalle kallen.' '' *[http://dissertations.ub.rug.nl/FILES/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/h1.pdf Benjamin Blijdenstein (1780-1857) in zien ''Twenther Brulf'teleed'']: '' 'Wy kallet as we et bynt 'ewent.' '' ==Oetgaonde verwiezing== *[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d4/BLV_147_Niederdeutsche_Bauernkomoedien_des_siebzehnten_Jahrhunderts.pdf Scan van Hermann Jellinghaus, ''Niederdeutsche Bauernkomödien des siebzehnten Jahrhunderts'' (1880). Hier viej de tekst van de klucht mit een verklaorende woordenlieste Nedersaksisch-Hoogduuts] {{Dia|Dit artikel is eschreven in 't [[Zuudwest-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Literetuur in 't Sallaans]] tl503ee80au0bs578yqnkhgq6vvv90r 14 15649 266355 205232 2013-05-10T17:18:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je|Sallaans]] fgtteospspu7q158mxmfrk70nij61sj 0 15650 161663 2010-09-22T17:09:24Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Over-Ysselsche Boere-Vryagie]] obn0uilakep4mf3q5wypb4yu91x3rl0 0 15651 161675 2010-09-22T17:16:42Z Ni'jluuseger 73 Dv ('Overijsselsche Vrijagie' is de titelspelling in een aandere uutgave) wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Over-Ysselsche Boere-Vryagie]] obn0uilakep4mf3q5wypb4yu91x3rl0 6 15652 171686 161688 2010-12-16T00:58:41Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == 't Begun van de klucht 'Over-Ysselsche Boere-Vryagie' - scan uut Jellinghaus 'Niederdeutsche Bauernkomödien' (1880). == Licentie == {{PD-70j}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] 9m7dl4y87bsglu419l3p3au5eu27iq6 14 15653 289040 268381 2016-10-28T10:37:55Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Flevolaand]] [[Kategorie:Woater in Nederlaand|Flevolaand]] iys8f7iegr1s152l1f5yiqojp75lyh8 14 15654 289085 266694 2016-10-28T12:01:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Noord-Hollaand]] [[Kategorie:Woater in Nederlaand|Noord-Hollaand]] e9gezblamg0kamlctjfw5jr36m5jtub 0 15655 292235 262697 2016-12-12T15:50:46Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Et Berlewalde was een middeleeuws [[bos]] dat was elaegen in den [[Achterhook]], moar wat noo vort is. Woar of et precies lag wet ze neet; in 1294/1295 wodden et in de rekkening van graaf Reinoud I van [[Gelre]] eneumd. Den name Berlewalde wöd sund 2008 deur wettenskoppers -en in noavolging van eur deur plaatseleke ovverheden - gebroekt als [[pars pro toto]] veur et midden van den Achterhook, woar-t rechtevoort darpen as [[Reurle]], [[Vodden]], [[Hengel (Gelderland)|Hengel]], [[Steenderen|Steendern]] en [[Zellem]] ligt. Dit Berlewalde wöd ezene as een mystiek beeld van een histories boslandskop woar de ovverheden in t beleid veur et landelek gebeed gebroek van maken könt. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Historiese geografie]] [[Kategorie:Geskiedenis van den Achterhook]] 7voyj6lvlpnod7trm1avp8i3ucmubdo 0 15657 263506 236741 2013-05-04T23:47:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Heemennekes''' ([[Tweante]]) of '''Heemannegies''' ([[Drenthe]], [[Oaveriessel|Noord-Oaweriessel]]) beent n volksken oet oolde Oost-Nederlaandse volksverhaaln. De leu meann det t roonddwelnde zelen beent, dee't bie leawn wat hadn oet evretn. Doarumme mut ze noe dweln en vaalt ze leu lastig. Nöast at de verhaaln oawer de Heemennekes nen stichteliken bosskop hebt, wördn de verhaaln ook as vermaak duurverteeld. De Heemennekes daankt öarn naam an t geleuf det de dwellezelen as kleaine kearlkes langs de weg zatn, en leu dee't 's naches op pad warn lastigvöln met tooverdan "Hee!" te skreewn en ze dwars te lign. Net as met de volksverhaaln oawer de [[witte wieven|Witte Wiewe]] bestoat dr meardere verhaaln oawer de Heemennekes, dee't dan met mekaar t volledige beeld geewt van wat de Heemennekes beent. ==Vuurbeeld== n Bekeand Tweants verhaal geet dr oawer det de Witte Wiewe verskel hadn met de Heemennekes. t Verhaal geet det de Witte Wiewe in de oolde grafheuwels bie [[Rossum (Oaveriessel)|Rossum]] wonn. De Heemennekes veundn det ook wal nen mooin stean. De Witte Wiewe woln öare wonnings natuurlik nit ofstoan, wat oeteaindelik op nen veeldslag oetleup. Dr wör ne ofspraak emaakt um t op te lösn: De Witte Wiewe bleewn woer't ze warn, want zee wonn dr ja t lengste. De Heemennekes mosn aargns aanders wat bouwn. Mer t meuiste Witte Wief mos trouwn met de keuning van de Heemennekes.<ref>[http://www.bymerel.nl/Boeken_files/ANWB.pdf bymerel.nl. Nationaal Landschap Noord-Oost Twente.] Sagensafari: ''Kijk uit voor de Hellehond''. 24 september 2010</ref> ==Nut== t Nut van t Heemennekesgeleuf was um de leu zik te loatn gedreagn, want steelt oe vuur de'j zelf zonne onröstige, dwelnde zele zoln wordn. Leu dee't zik bangen vuur de Heemennekes gungn bie zikzelf noa of ze wal good leawn en pasn öar gedrag dr op an. Nöast t stichtelike van de verhaaln zat dr ook n vermaak in. De verhaaln stamt oet de tied det de meeste leu nit konn leazn of skriewn, dus beukevermaak was dr nit of hoaste nit. De verhaaln wördn um t veur verteeld. Mangs, as dr bekeand wör det dr nen verteller op bezeuk köm, wör de hele [[noaberskop]] eneugnd um noar de verhaaln te lustern. ==Heemennekes in de beuke== Oawer Heemennekes is nit völle skreewn. Ook nit in de [[Nedersaksische literetuur|Neersassiese skriefkeunsten]]. t Ennigste bekeande verhaal wat de Heemennekes angeet keump van [[G.B. Vloedbeld]] in zin book ''Mans Kapbaarg'', woerin't ene van de heuwdfiguurn tiedns n gevecht in t [[Fraankriek|Fraanske]] leager wörd ehulpn duur de Heemennekes, umdet hee de Heemennekes earder hef ehulpn. ==Reffereansies== <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Kategorie:Sage]] 13yn4i7ayp7f8utbnqt8yo8nbkgbnsu 0 15658 161896 2010-09-24T11:06:36Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Heemenneke]] rlk31ciux7juq3si1j4a9qcxkpajq96 0 15659 161897 2010-09-24T11:07:18Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Heemenneke]] rlk31ciux7juq3si1j4a9qcxkpajq96 0 15660 161899 2010-09-24T11:08:34Z Ni'jluuseger 73 [[Heemennekes]] is ewiezig naor [[Heemenneke]]: Enkelvold as artikelname, as ok bi'j dieren wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Heemenneke]] p2ww3ltmo7xyarwdt78n93k01v6f2f3 0 15661 161903 2010-09-24T11:18:13Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische sagen en legendes]] r0bef2it80yhegxigsh6pdmlmhmthil 10 15662 262416 161946 2013-04-29T19:32:00Z Tlustulimu 870 Interwikis stehen jetzt auf der Seite [[:d:Q12224045]]. nicht mehr hier! wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} |continent = Noord-Amerika <!--Administration--> |level = 0 |maxlevel= 1 |acronym = MX |top = MX |upper = |lemma = Mexico (laand) |admname = Verienigde Mexicaonse Staoten |admtype = Bondsrippebliek |0 = Mexico |1 = |2 = |map = Mexico |flag = Flag of Mexico.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> bdlzuhj5y8mutpznswj7i5b4epgcl7y 10 15663 259678 254918 2013-03-11T12:23:27Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 65 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q13505]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Mexiko | lemma = Mexico (laand) | top = 33.3 | bottom = 14.2 | left = -118.5 | right = -86.3 | image = {{#switch: {{{2|}}} | relief=Mexico relief location map.jpg |#default=Mexico location map.svg }} | region = MX | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> nakqb18x0wuzj4q3hql7huwvq8wn54z 6 15664 181587 161998 2011-02-27T22:56:49Z Erik Warmelink 513 de ofbeelding mag zölf ok weal in de gallery wikitext text/x-wiki == Beschrieving == t Wapen van [[Riessen]]. ''Van lazuur, beladen met een rijssen tak van goud. Het schild gedekt door een gouden kroon.'' NB : de kroon heeft 5 bladeren. Van http://www.ngw.nl/heraldrywiki/index.php?title=Rijssen, vergeliek <gallery> Ofbeelding:Wapen van Riessen.gif|Wapen van Riessen.gif Ofbeelding:Wapen_van_Riessen.JPG|Wapen van Riessen.JPG Ofbeelding:WAPEN RIJSSEN.JPG|WAPEN RIJSSEN.JPG (op commons) </gallery> == Licentie == {{PD-vw}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Riessen]] 45kky3nrg9atldeku0q5y69ovui5epo 0 15672 162113 162112 2010-09-27T14:39:45Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Willem Frederiks]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Willem Frederiks]] gap65dc486g1lf2k94q1cd307l8uzf6 0 15677 272032 264237 2013-12-09T21:18:12Z Droadnaegel 1133 --iw (nl ziede gif t neet meer) wikitext text/x-wiki '''Gerard Stout''' ([[Emmen]], [[1950]]) is een [[Drenthe|Drèentse]] schriever. Hi'j stiet bekend as ien van de miest productieve [[Drèents]]talige schrievers en wun in 2009 de [[Dagblad van het Noorden Streektaalpries|Streektaalpries]] van 't [[Dagblad van het Noorden]] veur zien novelle ''In Paradisum''. Nao zien studie scheikunde in [[Grunnen (stad)|Grunning]] hef Stout een antal jaor les egèven in [[Zambia]]. Tegenswoordig is e docent an de Noordelijke Hogeschool in [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]]. In 1985 begunden Stout vertellegies te schrieven, die mit name in Drèents literair tiedschrift [[Roet (tiedschrift)|''Roet'']] verschenen. Vanof 1987 besprek hi'j streektaalliteretuur veur 't Dagblad van het Noorden. In 2005 richtten hi'j een uutgeveri'je op, Ter Verpoozing, daoras boeken verschient in 't Drèents en Nederlaands. In 1999 kreeg Gerard Stout de SNS Cultuurpries van Drenthe veur literatuur. In 2009 wördden hum de Streektaalpries van 't Dagblad van het Noorden uutelangd veur zien novelle ''In Paradisum'', eerst in eigen beheer uutekomen (2008) en een jaor later bi'j [[Het Drentse Boek]]. ''Roet'' publiceerden in 2010 een heufdstok uut Stout zien nog niet uutegeven voestdikke roman ''Ningtien'', die deur de schriever ok in 't Nederlaands vertaald is. ==Publicaties== *''Eroetiek'' (1992, speciale uutgave van ''Roet'') *''Zwak ies'' (1992) *''Liek in 't veen'' (1996, boeknummer van Roet) *''Matglaozen Dreum'' (roman, Zuudwolde, 1994) *''Wanda'' (roman, Zuudwolde, 1995) *''An de reize'' (körte verhalen, essays en een novelle, Zuudwolde, 2004) *''Kan niet… ligt op het kerkhof'' (2005, Ter Verpoozing) *''Leven na de dood'' (2005, Ter Verpoozing) *''Wisseling van de wacht'' (2005, Ter Verpoozing) *''Gehaktdag'' (2005, Ter Verpoozing, mit [[Martin Koster]] onder 't pseudoniem Jans Pol) *''Mien verzuuk'' (2005, essaybundel, mit DVD) *''In Paradisum'' (2008) ==Uutgaonde verwiezings== *[http://www.huusvandetaol.nl/content/view/19/38/ 't Huus van de Taol oaver Gerard Stout] *[http://www.inenomassen.nl/gerard_stout.html In en om Assen oaver Gerard Stout] {{Dia|Dit artikel is eschreven in 't [[Zuudwest-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Stout, Gerard]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Stout, Gerard]] 32o0nseua1tu8wlzsfzzggron487umt 0 15678 291235 291234 2016-11-04T09:33:08Z Wwikix 13678 /* Twintigste eeuw */ wikitext text/x-wiki '''Averiest''' (Nederlaands: ''Avereest'') is een veurmaolige gemiente in 't noordoosten van [[Sallaand]]. De gemiente ontstund in 1818 uut de [[Ommen (gemiente)|gemiente Ommen]] en bestund uut de plaatsen [[De Vaort (plaatse)|De Vaort]], [[De Balk]] en [[Old Averiest]]. ==Nègentiende eeuw== De buurtschop Averiest hef in 't begun van de [[18e eeuw|achttiende eeuw]] samen mit 't ten zuudwesten d'rvan elegen [[Ni'jlusen]] iene gemiente vörmd (gemiente 'Nieuwleusen en Avereest'). Op 1 juli 1818 wördden de gemientelijke begrotingen escheiden, mar nog töt 1833 hef Averiest in een personele unie mit Ni'jlusen ezeten, mit een gedielde borgemeister.<ref>[http://www.hardenberg.nl/smartsite.shtml?id=17537 Webstee van de gemiente Hardenbarg]</ref><ref>[http://www.hvavereest.nl/bijlagenoud/ontwikkeling_gemeente.htm Historische Vereniging Avereest]</ref> ==Twintigste eeuw== Ondaanks protesten uut 't westelijke diel van de gemiente Averiest (De Balk en Old Averiest), det een veurkeur har veur 't opgaon in 't körtbi'j elegen [[Stappest]], bint alle plaatsen in de gemiente Averiest deur de gemientelijke herindieling bi'j Keuninklijk Besluut van 29 juni 2000<ref>Staotsblad 311 (2000): Wet van 29 juni 2000 töt gemientelijke herindieling van West-Oaverijssel, [[Den Haag]], 2000 ([http://www.eerstekamer.nl/9324000/d/266/w26657st.pdf Online publicatie op Eerstekamer.nl])</ref> bi'j de gemiente [[Hardenbarg (gemiente)|Hardenbarg]] edaone. De [[gemiente Grambargen]] wördden bi'j 'tzölfde Besluut bi'j Hardenbarg evoegd. Deur de herindieling kwaamp d'r een end an haoste 200 jaor zölfbeheer van Averiest. De name Averiest kump van 't beekien de [[Riest (revier)|Riest]], det de grèenze vörmt tussen Oaveriessel en [[Drenthe]]. Vanuut Drenthe eziene lig Averiest 'Oaver de Riest'. == Rifferenties == <references /> {{Dialekt|drt|Averiest}} [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hardenbarg]] 8yp8crrzfbqnpxelyhg18tkay2oi25q 0 15679 162249 2010-09-29T15:46:57Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Averiest]] lckcym405efzxr2xir5z1hw351du47f 14 15680 289007 266688 2016-10-28T10:08:58Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{commonscat|Former municipalities of Overijssel}} [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel| ]] [[Kategorie:Geschiedenis van Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere Nederlaandse gemiente|Oaveriessel]] 1nxnxzuf9d501sg48xticlpnl4qg0bt 14 15681 288621 266685 2016-10-27T13:36:30Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{commonscat|Former municipalities of the Netherlands}} [[Kategorie:Gemeente in Nederlaand| ]] [[Kategorie:Geschiedenis van Nederlaand]] [[Kategorie:Historiese geografie]] 0pqylk6watyhrj9vwzrz3dm029lwfrp 0 15682 162253 2010-09-29T15:50:51Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Old Averiest]] san0ewpoyfe5qt309tjjnwfgszs1awd 0 15683 162254 2010-09-29T15:52:01Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Averiest]] lckcym405efzxr2xir5z1hw351du47f 0 15684 162255 2010-09-29T15:52:35Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Averiest]] lckcym405efzxr2xir5z1hw351du47f 0 15685 226180 162256 2012-04-23T11:23:20Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Gramsbargen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Gramsbargen]] p49o31ts5yzvrx73yp4ut6gszrdpp79 0 15688 279252 275145 2015-03-27T16:53:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Klingon''' (oetsproak in Klingon: ''thlIngan Hol''), is ne sproak dee deur de biej mekoar edachte [[Klingon]]s in de [[Amerika]]anse [[Science Fiction|SF-riege]] ''[[Star Trek]]'' sprökn wordt. t Is ne [[verzönnen sproak]], en de sproak is verzönnen duur [[Marc Okrand]]. Hee wol t heelmoal oeteards maakn, en doarumme hef hee d'r n antal vreamde dinge in zet dee'j duur mekoar enömn nich völ in de eardse sproakn veendn könt. De earste klankn van t Klingon warn t öntwarp van akteur [[James Doohan]] veur [[Star Trek: The Motion Picture]], en dit was dus ok n earsten film woarin t Klingon te heurn was. In de veurige oetgaawn sprökn de Klingons aalmoal [[Engels]]. Noadet n film oetköm hef Marc Okrand de sproak oetbreidt noar ne volledig opzikzölfstoande sproak. t Klingon word zoo noe en den ok wal ''Klingonaase'' neumd, moar de Klingonsprekkers meant det det is nich dezelfde sproak as t Klingon. Ne verkörte versie van t Klingonaase wörd "kriegsproak" neumd. Ok biej de Klingon-weajens wor dit nich as de goode sproak zeen. t Klingon [[Karstfeest|karsttoneelstukke]] was t eerste stukke volledig in t Klingon (allene n verteller dut Engels). D'r zeent moar weainig leu dee in t Klingon met mekoar proatn könt, en de meest dee t wal könt zeent dan ok echte Star Trek-leefhebbers en sproakleefhebbers dee t ne mooie of oetdaagnde sproak veendt. Sprekken in t Klingon kan wal lastig wean, umdet t Klingon ter veurbeeld veuraal wöarde keant dee deur mekoar enömn veuraal met krieg en [[ruumteskip|ruumteskepe]] te maakn hebt. As n veurbeeld he'j t woard ''verplaats-ioniseringsapparaat'' (''jolvoy'') of ''[[brugge (skip)|brugge]]'' (''meH''), woarbiej t woard ''meH'' wal as woard veur nen brugge op n skip broekt kan wordn, moar nich as n boawwark wa'j oawer ne streum of oawer n dal plaatst. Ondaanks det komt alledaagse gesprekn tusken bedreewn sprekkers wal veur. == Skiednisse == Ok al was t Klingon al earder neumd in de afleawering ''[[The Trouble with Tribbles]]'', t Klingon was veur t earste broekt in [[Star Trek: The Motion Picture]] van [[1979]]. In n film ''[[Star Trek III: The Search for Spock]]'' (1984), vundn n maker [[Leonard Nimoy]] en skriewer [[Harve Bennett]] det t Klingon nich allene zomoar wat brabbelderieje mös wean, moar ne volweardige sproak, dus mös Marc Okrand ne echte sproak oetdeankn. Okrand breidn de wöardeliest oet en bedachen ook ne grammatika vuur de paar wöarde van Doohan. t Wör later aal mear broekt, en t bepoaldn in latere films zölfs n antal verhaalwendings. Mit de beginneng van de ''[[Star Trek: The Next Generation|Star Trek: The Next Generation-afleawringn]]'', woar [[Worf]], dee n Klingon is, dös ok Klingon sprök, en doarumme wör d'rin ok völle mear oawer n Klingonkulture öntdakt. In de afleawring ''[[A Matter of Honor]]'' wor d'r zoovölle Klingon sprök det nich is vertoald veur de kiekrs, zoode't d'r ekte oetoards oetzeet, zelfs [[William Riker]] kan t nich begriepn tarwiel hee toch n universeale vertoalr hef. Dit goat deur tötdet n Klingon zegt det zee de meansnsproak sprek möt. t Vertoaln oawer t Klingon noar t Engels is meermoals ebroekd in ''[[Star Trek: Deep Space Nine]]'', woar de Klingonen nen belaangriekere rölle spealn doon. Worf kömp loatr ok veur'n DS9 en [[B'Elanna Torres]] hef ok ne belaangrieke ploats innömn in ''[[Star Trek: Voyager]]''. Biejde zeent (deeltlik) Klingon, dös de Klingonsproak kömp d'r beste wal voak'n veur, en t wor ok viel-esprökken. In een der films wör zegt det t Klingon ne moaklike learboare sproak is, moar a'j vergliekt met Marc Okrand's versie, dan i't nich. == De sproak zelf == Leefhebbers van oawer de hele wearld hebt t Klingon studeert, en dr zeent veer verskeaidene beuke skreewn in t Klingon: ''[[ghIlghameS]]'' (''[[Gilgamesj]]''), ''[[Hamlet (Klingon)|Hamlet]]'' (''[[Hamlet]]''), ''[[paghmo' tIn mIS]]'' (''[[Much Ado About Nothing]]'') en ''[[pIn'a' qan paQDI'norgh]]'' (''[[Tao Te Ching]]''). Dee van Shakespeare zeent maakt umdet in ne ofleawering Klingonghogeroadsheer [[Gorkon]] zegt de'j pas echte Klingonkultuur zeet a'j de warkn van Shakespeare leazn hebt. In n DVD-interview met Nicholas Meyer en William Shatner zegt zee beaiden det det baseert was op nen [[Duutslaand|Duutsen]] oetsproak det Shakespeare eagnlik Duuts was. t [[Klingonsproakinstituut]] onnersteunt t Klingon en is ok allenig doarveur opricht. [[Bestaand:Qapla'.svg|thumb|left|150p|Qapla' (glök)]] [[Paramount Pictures]] hef kopierektn veur de bookn dee't offisjiele weurdnbook en oandre beskriewingn zeent. Iegnlek, okaal i't zeen as nich woar biej de measte slimmn, is ok de heale Klingonsproak n kopierekt van Paramount Pictures. t Pröblem hiermet is det ne sproak ginne kopierektn hebn kan, dös t Klingon ok nich. De wöarde in t weurdnbook en de gremmoatika-oetlegs zeent wal kopierektn, moar t ebroek d'rvan nich. De deengn i't Klingon zeent deur Marc Okrand veuraal oawerenömn vanoet de [[Indioanse spröake]] oet biejde Amerikaas. Hee hef zelfs zeg det wöarde en gremmoatika voak dreks oet ekte spröake oawerenömn zeent. Öm t doarnoast ok n beatske vreamde te moak, hef hee deengn enömn dee'j'n de spröake öp n earde nich zoo snal feendn könt, zooas de weurdnvölgorde en de lettroetspröake. In mei 2009 hebt Simon&Schuster in soamnwarkeng mit Ultralingua inc. nen elektrönischen versie van de Klingonsproak öpzet, det zoowal nen weurdnlist, zinn'nlist as luuströpdraktn hef. == Enkelingenheid == Wa'j veuraal öp doot valn is det t Klingon best wal enkelingenheid hef, wat zegt det allean een versie d'rvan as n gooden versie ezeen wor, en da's de versie emoakd deur Marc Okrand, dee ok ebroekt wor deur deur t Klingonsproakinstituut en de measte sprekkers, moar ömdet d'r steads mear sprekkers kömp zeent d'r ok völle mear maniern ö'j oetdrukn. In Star Trek-afleawringn is t Klingon de sproak dee doar de Klingonen esprök wor önstoande oet de sproak dee deur Kahless esprök wör toon hee aale planetn 1500 jöare leedn biej mekoar brakt. D'r zeent meardre dialektn, moar t standoarddialekt is aajt t dialekt van n zitnden oawerhearser. === Wa'j möt ebroekn veur goode Klingon === De völgnde deengn zeent haandig ebroekswark öm t Klingon t'ebroek, en wor deur t Klingonsproakinstituut as t goode Klingon ezeen: :'''Bookn''' :: ''The Klingon Dictionary'' (t Klingon weurndbook) :: ''The Klingon Way'' (As de Klingonen t doon) :: ''Klingon for the Galactic Traveller'' (Klingon veur n gelaktischen riezeger) :: ''[[Sarek]], n book det ok wat tlhIngan Hol hef :: ''Federation Travel Guide'' (Federoasjieriesgeeds) :'''Proatstökn''' :: ''Conversational Klingon'' (Proatboaren Klingon) :: ''Power Klingon'' (Starken Klingon) :: ''The Klingon Way'' (As de Klingonen t doon) :'''Elektrönisch''' :: ''n ''Klingon Language Suite'', aal eardr enömd. == Oetsproak == t Klingon hef ne oetsproak dee eardse oetspröake hef, okaal hör't iejgnlik oetaordserig kleenkn. Paramount Pictures wiln det t Klingon respnde en harde wean zou, Okrand wiln t ok noch vremd en önbekant loatn kleenkn, dös hee hef wat nich-veal-ehörde kloankn biej mekoar ezökt en doarmet de sproak emoakt. t Endstök bestoat veuraal oet retroflekse en uvuloare metkleenkers in n klaankninventoarisoasie. t Klingon hef 21 metkleenkers en fief kleenkers. t Klingon is nörmoal in nen versie va't [[Latainse alfabet|Latiense alfabet]]. In disse skriewing zeent de verskiln tusken heufdlettrs en kleine lettrs nich öp n zelfde manier as in t Engels, [[Nederlaands|Neerlaands]] of eajnige oandre sproak moakt. Heufdlettrs zeent biej mekoar enömn veuraal de lettrs dee'j oandrs oetsprek den i't Engels. In de skriewing hier beneeje zeent de Klingonsskriefwiezes tusken disse <''höakskens''> en n lettr oet t [[Internasjionoalen Fonetischen Alfabet]] tusken /''skuune streapkens''/. === Metkleenkers === De oetsproak van de kleenkers is oawer völle plöatse in n mond versmeard, dös d'r zeent völle tuskengatn: t Klingon hef ginne [[veloar|velöare]] en ok slekts ean [[slisklaank]]. Begrieplik i't zoo det disse oetspreijing nich nörmoale is in de nörmoale spröake disses earde. De kombinoasie van n <''t''>, /''tʰ''/ en <''D''>, /''ɖ''/ is biej mekoar enömn nich algemean in de spröake disses earde. De metkleenkers <''D''>, /''ɖ''/ en <''r''>, /''r''/ könt ok as [ɳ] en [ɹ] oetesprök wor. Öpletn is ebloazn biej <'>, dee in t Klingon ne ekte lettr is, noamelik nen [[glottisslag]], /''ʔ''/. t Klingon kanmarkt 'm ok deurdet hee biej de klaankn <''q''>, <''p''> en <''t''> nen ekstroa pöfske luch. === Kleenkers === D'r zeent fief kleenkers i't Klingon, en aalen kö'j ok i't Tweants heurn. Disse zeent <''a''> as in 't''a''k, <''e''> as in 'k''e''n', <''I''> as in 's''i''k', <''o''> as in 's''o''k' en ''u'' as in '<nowiki />''oe''tsproak'. === Lettrgrepninmekoarzetting === t Klingon hef ne strikte lettrgrepninmekoarzetting; ne lettrgrep kan nich mi'nen kleenker begin, t möt aajt mi'nen metkleenker, dan ean kleenker, öm doaraktr minimoal ean metkleenker te zet. Dit kan iejdren kleenker wean, of de völgnde metkleenkersoamnvoogsels: -'''w'''' -'''y'''' -'''rgh'''. Disse metkleenkersoamnvoogsels kö'j nich ebroekn veur de aaktervoogsels. Dös kö'j't ok zoo doon: ''ta''', (öpnoame), ''tar'', (gif), ''targh'' (n deer dee öp de Klingonwearld leawt), moar kö'j't nich zoo doon: ''*ar'' of ''tarD''. D'r is moar ean lettrgrep dee dissen reegl nich ebroekt, en det is t aaktervoogsel -''oy''. === Klemton === A'j warkwöarde hebt dan wor n klemton t warkwoard zölf en nich ean van de aaktervoogsels, behaalwe a't aaktevoogsel mit <'> endt en d'r ok noch nen oandren aaktervoogsels tusken is. == Grammatik == t Klingon i'n [[agglutineernde sproak]], wat beteknt de't biej mekoar enömn veural [[affiks]]en broekt öm ne meeneng i'n oandre breng doon. D'r zeent ok wöarde dee nen aparten enkelvoudsvorm en meervoudsvorm hebt, zooas; ''jengva' '', "etnsbord" en ''ngop'', "etnsbördn". A't zoo nich is me'n woard den mö'j aajt n meervoudsaaktervoogsel nemmn. Dissen meervoudsvorm kö'j öp drea verskillende maniern moak, noamlik: ''-pu' '' wor broekt a'j oawer ichs proat de't Klingon sprekt, ''-Du''' a'j oawer ichs proat de'nen lichoamsdeil is, en ''-mey'' a'j oawer d'oandre deengn an t proat beent. Zoo goa't dös: <''tlhIngan''> betekkend "Klingon", <''tlhInganpu'''> betekkend "Klingonen". <''mIn''> betekkend oog, <''mInDu'''> betekkend "eugen". <''targh''> i'n noam veur nen soort Klingon-varkn, <''targhmey''> i't meervoud d'rvan. Met de Klingon-affiksen zeent d'r fief söartn dee'j meuje aakter mekoar zetn könt. De reagls zegt de'j nich mer as ean aaktervoogsel van elk soort broek mag, dus de ekte volgorde zaaw dös ''zelfstandig noamwoard-1-2-3-4-5'' wean, met n veurbeald hier: ''jupoypu'na'wI'vaD'', wat önnevear "veur minne goode ekte freundn" betekkent. === De aaktervoogselns === D'r zeent fief söartn aaktervoogsels, en aale ma'j moar eanen kear broek aakter n woard woa'j aakter zett. t Zeent hier önner neerzet: ==== Tiep 1: t Vergreutwoard e't verkleainwoard ==== '''-'a'''' ''vergreutwoard'' Dit aaktervoogsel gef an de't woard de't beskriewt greuter of belaangrieker wean zaaw as we't ginne vergreutwoard hef. <''SuS''> betekkend "weend", <''SuS'a'''> betekkend "stoarm". <''Qagh''> betekkend "mistekke", <''Qagh'a'''> betekkend "greute mistekke" of "önvergefboare mistekke". <''woQ''> betekkend "macht", <''woQ'a'''> betekkend "n'ultiemen macht". '''-Hom''' ''verkleainweurd'' Dit i't teegnoawerstelden van ''-'a' ''. Dit gef an de't kleainer, meendr belaangriek of meendr krachtig is de't woard met ginne verkleainwoard zaaw wean, vergliekboar me't Tweantsen ''-ske'' dee'j aakter nen woard zet könt. <''SuS''> betekkend "weend", <''SuSHom''> betekkend "briesske" of "n zöchske weend". <''roj''> betekken "vreade", <''rojHom''> betekkend "tiedleke vreade". n Good veurbeald d'rveur i't broek hiervan biej t woard ''be' '', det "vraawlik" betekkend; <''be' ''> betekkend "vraawlik". <'' be' 'a' ''> betekkend "vraaw". <''be'Hom''> betekkend "meeske". ==== Tiep 2: Antaln ==== Net zooas in spröake as Tweants, mear ok eanige oandre Neersassiesche sproak he't Klingon ginne enkelvoudsaaktervoogsels mear i't woard aal standoard i't enkelvoud. D'r is wal n verskil mi't Neersassiesch det i't Klingon zoo noe'n dan gin aktervoogsel broeklik is öm de't meervoud is loatn zeen doon. Söms is t t aal eardr nömmde <''jengva' ''> en <''ngop''>, söms he'j t nich nödig ömde'j t wal oet de rest van n zin krieg könt. As veurbeeld: <''yaS''> betekkend zoowal "officier" as "officiern" a'j t moar loatr i'n zin kloar moakt. Hier he'j n veurbeeld: <''yaS vImojpu' ''> "Ik wör nen officier" <''yaS DImojpu' ''> "Wiej wört officiern" <''yaS jIH''> "Ik bin nen officier" <''yaS maH''> "Wiej zeent officiern" In de earste twea zinn'n wa't eanigen verskil det tusken de veurvoogsels <''vI-''>, "ik" en <''DI'-''>, "wiej". In de loatste twea zinn'n zeent de veurnoamwöarde n beetske oandrs: <''jIH''> betekkend "ik", <''maH''> betekkend "wiej". 't Könt swear wean öm oet de kontekst hoaln doon o't enkelvoud of meervoud is, moa'j möt noa ne körte tied wal wetn. A'w noe verder goat den kö'j wetn de't Klingon drea verskilnde meervoudsvormn hef: '''-pu' ''' Dit aaktervoogsel wör broekt veur weazns dee in elk eval via öare mönde mit mekoar proatt könt. Dit meervoud könt broekt wörden biej elk mensaktig weazn woarme'j n nörmoale sprekstied hebt könt, dös iej könt t nich mit deengn as diern enzo broek. <''yaS''> betekkend "officier", <''yaSpu' ''> betekkend "officiern". <''Duy''> betekkend "af-ezant", <''Duypu' ''> betekkend "af-ezantn". '''-Du' ''' meervoud veur lichoamsdeiln Dit meervoud wor ebroekt a'j t oawer meardre lichoamsdeiln hebt van 'nzelfden soart. Det kan zoowal van proatnde weazns as van dearn of pöppn wean. <''qam''> betekkend "voet", <''qamDu' ''> betekkend "voetn". <''mIn''> betekkend "eug", <''mInDu' ''> betekkend "eugen". '''-mey''' Dit meervoud wor ebroekt a'j t oawer ichs hebt det nich ichs van de oawerstoande meervoudsvörme is, dus iegnlik biej aale oandre wöarde. <''mID''> betekkend "kolonie", <''mIDmey''> betekkend "kolonien". <''yuQ''> betekkend "planeat", <''yuQmey''> betekkend "planeatn". Dit meervoudsaaktervoogsel kö'j ok ebroekn a'j t oawer weazns dee wal proat könt hebt, moar den ebroekt iej t ömme an te dreain de'j t zegt det zee oawer ne ploats versmeard zeent. <''puq''> betekkend "wich". <''puqpu' ''> betekkend "wichn". <''puqmey''> betekkend "wichn oawer de heale ploats versmeard". t Aaktervoogsel '''-mey''' kö'j nich ebroekn biej lichoamsdeiln, moar d'r zeent wal n oantal Klingondeechtrs dee disse reagl an stökn hoawn en in öare edichtn deengn skriewt as <''tIqmey''>, wat "heartn oawer de heale ploats versmeard" betekkend. Verder zeent d'r ok noch wöarde i't Klingon dee i'n meervoudsvorm mit n oandre woard oandrseploatst wor, zooas aal eardr is ezegd. <''ray' ''> betekkend "doeln". <''cha''> betekkend "torpedoos". <''chuyDaH''> betekkend "boegskroewn". D'enkelvoudsvörme van disse zeent: <''DoS''> <''peng''> <''vIj''> Biej disse loatste enkelvoudsvörme kö'j wal t aaktervoogsel '''-mey''' ebroekn ömme an te geawn de't meervoud d'rvan oawer ne heale ploats versmeard is. <''DoSmey''> betekkend "doeln oawer de heale ploats versmeard". ==== Tiep 3: Kwalifikoasies ==== Disse aaktervoogsels wör ebroek ömme an te gefn wa'j noe van n deeng feendt öf hoo'j euwer n deeng denkt. ''-qoq'' Dit aaktervoogsel gef an det n deeng nich echte öf önzinnige eföndn wör. <''roj''> betekkent "vreade", <rojqoq> betekkent "zoogenoomde vreade". Dit gef dös an det de sprekker d'r nich bliej mit is. ''-Hey" Dit aaktervoogsel wör ebroek ömme an te gefn de'j ichs nich zekker wett, mear t d'r wal öp liekt. <''Duj''> betekkent "skip", <''DujHey''> betekkend "woarskienlik n skip". ''-na'' Dit aaktervoogsel geft an de'j heelmoal zekker wett de't echte det deeng is, zönner twiefl. Dit is t heele teegnestelde van ''-Hey''. <''Duj''> betekkent "skip", <''Dujna' ''> betekkend "heelmoal zekker n skip". ==== Tiep 4: Bezittige en anwieswöarde ==== D'r zeent zes verskilnde bezittigeaaktervoogsels: * ''-wIj'' betekkent "min" * ''-lIj'' betekkent "oew" * ''-Daj'' betekkent "zin" * ''-maj'' betekkent "oons" * ''-raj'' betekkent "oeleu" * ''-chaj'' betekkent "öar" Verder he'j eak noch de earsten en tweaden persönn in ne spesioale manner biej weazns dee nörmoal mit mekoar proatn könt. t Ebroekige d'rvan biej ekte "mensn" is nörmoal, en t ebroekige van d'oandre aaktervoogsels dee hierböave enoomd zeent wör as ne zear ernstige oawertreedige ezeen. * ''-wI' '' betekkent "min" * ''-lI' '' betekkent "oew" * ''-ma' '' betekkent "oons" * ''-ra' '' betekkent "oeleu" Doarnoast he'j eak noch twea söarte anwieswöarde, woarmet t toch n beetken seempler bekömmt a't Neersassies. * ''-vam'' betekkent "dit" * ''-vetlh'' betekkent "det" [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Fiksie]] [[Kategorie:Kunsttaol]] bmco2v0z67u0vfickduxummdzulfg5c 0 15691 162322 2010-09-30T12:11:39Z Ni'jluuseger 73 D'r is ok een Halfweg in de Achterhoek, mar ik bin niet zeker van de Achterhoekse schriefwieze daorvan wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Haalfweg]] obk3w5xipzmt7x3gwsqzjqa6q2nekiq 0 15697 162489 2010-10-01T18:44:42Z TristanAidan 4005 [[Klingon]] is ewiezig naor [[Klingon (sproak)]]: D'r zeent ok Klingon meansn. wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Klingon (sproak)]] pd2u3yjitvl53dmubghek7lnrafwbse 0 15698 162515 2010-10-02T10:11:34Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zeespreuke]] 1gk69gp8rr0yixlbv00uyewuzeh6gqa 6 15699 171688 162517 2010-12-16T01:00:07Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == ''De lotgevallen van Ferdinand Huyck'' (1840) deur Jacob van Lennep == Licentie == {{PD-70j}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] fworx55574w539pjmkkmyj9rep4hf2w 10 15706 271953 248333 2013-12-07T01:21:16Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} |continent = Europa <!-- tsja --> <!--Administration--> |level = 0 |maxlevel= 1 |acronym = IS |top = IS |upper = |lemma = Ieslaand |admtype = Rippebliek |0 = Ieslaand |1 = |2 = |map = Ieslaand |flag = Flag of Iceland.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> i17heprjdqb0y0reqd87140ejfppijp 10 15707 259743 255063 2013-03-11T12:25:42Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 70 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12232]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Ieslaand | top = 66.8 | bottom = 63.1 | left = -25.0 | right = -13.0 | image = Iceland location map.svg | region = IS | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> ib1xf7kmye5iae9fhwx1eqb1qzpt93f 0 15708 263874 203280 2013-05-05T21:50:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Van over de Iessel''' is n (digitaal) [[literetuur|literear]] blad op t [[internet]], vuur t earst verskenen in april 2010, det per kwartaal oetkeump. Dr stoat verhalen en [[poëzie|gedichten]] in de verskeaidene [[Oaveriessels|dialekten van Oaveriessel]] in. t Wörd finansierd duur de proveensie [[Oaveriessel]] en krig oonderstönnige van de [[Iesselakademie]] en [[TwentseWelle]]. t Is n idee van n [[Schrieversbond Oaveriessel]]. Mei 2010 har t blad 150 leazers. De redaksie besteet oet [[Henk Vos]], [[Bert Wolbert]] en [[Riek van der Wulp]]. Leu wordt neugnd um zelf met skriefwaark an te kommen. ''Van over de Iessel'' is inhooldelik leegdreampelig en hef ne seempele opmaak en redaktionele verzörging. t Kan ezeen worden as n poging um wier een literear blad vuur de hele proveensie in t [[Neersassies]] in de bene te kriegen, noadet t glemmige blad ''[[Verdan]]'' (1999-2005) dr met oet mos skeaiden umdet ze nit genog seanten hadden. ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.vanoverdeiessel.nl Offisjele webstea] (in t Oaveriessels) *[http://www.twitter.com/Oaveriessel Twitterziede van Van over de Iessel] {{DEFAULTSORT:Van Over De Iessel}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] [[Kategorie:Webstee]] 8d7ccuq37g64a6ahzbdxw7cf2aybr0q 0 15709 263917 190887 2013-05-05T21:57:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Jan Zandbergen''' ([[1938]]) is nen [[Tweante|Tweantsen]] skriewer oet [[Riesn]]. Hee skrif völle [[limerick (dichtvorm)|Limericks]] in t [[Riessens]] en hef doarmet t eegne oonderdeel ''(s)Limerick'' in t [[Riessens Niejsblad]] en in t kwartaalblad [[Bodbreef|n Bodbreef]] van de [[Kreenk vuur de Twentse sproak|Kreenk vuur de Tweantse sproake]]. Nöast zin skriefwoark dut Zandbergen ook met in de [[Revue|Riessense Revue]] en hef he in t verleedn met ehulpn an de Tweantse [[opera]]'s ''Scheerbaas van Riessen'' en ''Tsaar en Timmerman''. {{DEFAULTSORT:Zandbergen, Jan}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Schriever in t Tweants]] [[Kategorie: Tukker]] 9hggd9wbomus91vjdv9tnfr8pyxgw7x 10 15710 271955 253352 2013-12-07T01:21:24Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 0 |maxlevel= 1 |acronym = GR |top = GR |upper = |lemma = Griekenlaand |admtype = Rippebliek |0 = Griekenlaand |1 = |2 = |map = Griekenlaand |flag = Flag of Greece.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> mnklxtqq5uqlvvtqq3q64txcqdn3pub 10 15711 259669 254329 2013-03-11T12:23:15Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 79 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12298]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Griekenlaand | top = 42.0 | bottom = 34.6 | left = 19.1 | right = 29.9 | image= {{#switch: {{{2|}}} | relief=Greece relief location map.jpg |#default=Greece location map.svg }} | region = GR | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}}<noinclude> </noinclude> ml8gl98e5nol7facl81eh0xvhzqeex8 10 15712 271963 192055 2013-12-07T01:23:00Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} |continent = Noord-Amerika <!--Administration--> |level = 0 |maxlevel= 1 |acronym = DO |top = DO |upper = |lemma = Dominikaanse Reppubliek |admname = Dominikaanse Reppubliek |admtype = Reppubliek |0 = Dominikaanse Reppubliek |1 = |2 = |map = DO |flag = Flag of the Dominican Republic.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 1fp3p167lb1b0bdcwdl2z9yi59mbw0h 10 15713 271921 261592 2013-12-07T01:13:12Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Dominikaanse Reppubliek | top = 20.3 | bottom = 17.2 | left = -72.2 | right = -68.2 | image={{#switch: {{{2|}}} |relief=Dominican Republic relief location map.jpg |#default=Dominican Republic location map.svg }} | region = DO | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> 6hf2g1xanb12x3gaz41x1k8hy72qgw3 10 15717 271966 162841 2013-12-07T01:24:17Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 1 |maxlevel= 1 |acronym = IB |top = ES |upper = |lemma = Balejoarn |admtype = Autonome gemeenschap |0 = Spanje |1 = Balejoarn |2 = |map = Balejoarn |flag = Flag of the Balearic Islands.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> sjhrzxbh1pjqswtg0g9arjxhmnjh1wx 10 15718 259667 250313 2013-03-11T12:23:10Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 13 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5557631]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Balejoaren | top = 40.25 | bottom= 38.5 | left = 1.0 | right = 4.5 | image = Spain Balearic Islands location map.svg | region = ES-IB | type = adm1st }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|Spanje}} </noinclude> 4ey8skdtl7ejn4m1rv1tifvj53tvwjf 10 15719 262246 162852 2013-04-22T16:07:18Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q11171818]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 0 |maxlevel= 1 |acronym = ES |top = ES |upper = |lemma = Spanje |admname = Reino de España |admtype = Monarchie |0 = Spanje |1 = |2 = |map = Spanje |flag = Flag of Spain.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 7pxyiosghadk7mvokd5wl7iqodeqxoo 10 15720 259862 251548 2013-03-11T12:38:07Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 90 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12261]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Spanje | top = 44.4 | bottom = 34.7 | left = -9.9 | right = 4.8 | image = {{#switch: {{{2|}}} | relief=Relief Map of Spain.png | #default=Spain location map.svg }} | region = ES | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> mfbphl2z9to1kg5zf9exllo8c4cq727 0 15721 264167 163025 2013-05-06T16:24:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Gerrit Odink''' ([[Eibarge]], [[1916]] - [[Eanske]], [[5 juli]] [[1978]]) was een [[Achterhook|Achterhoeks]]e dichter die vake 't Achterhoekse plattelaand bezung. Zien bi'jname was ''de Hölter''. ==Ontwikkeling as dichter== Odink begunden end jaoren dartig in 't [[Achterhooks|Achterhoeks]] te schrieven. Een vrog klaankbörd veur hum was zien oom, de streekhistoricus [[Hendrik Odink]]. Hi'j kwaamp in de kunde mit de [[Nederlaands]]talige dichter [[Gerrit Achterberg]] in de tied det dizzend in [[Mallem]] verbleef. Achterberg, [[Hendrik Entjes]] en aandern tröffen mekare vake in de regio. Zowal Achterberg as Entjes hebt invloed ehad op Odink as dichter. ==Dichterlijke kenmarken== In zien gedichten, treditioneel van vörm, leuk Odink hum vake inspireren deur de netuur van zien streek. Veul gedichten hebt een [[christendom|christelijke]] grondslag. Mit zien creatieve drang, die as-e ok in tiekenings en as zanger töt uting brocht, en zien algemiene daodendrang, wol Odink humzölf onderscheiden van wat e zien grootste vi'jand nuumden: de middelmaot, 't 'kleutjesvolk'. ==Wiedere lèven== Odink leidden een drok verieningslèven; hi'j zat onder meer bi'j de oldheidkundige veriening De Graafschap. Mit zien breurs har hi'j een bouwbedrief, waorveur hi'j veule bi'j de weg was. Nao 't wegraken van zien oldste zeun bi'j een auto-ongelok in 1966, hef Odink - op ién gedicht nao - gien ni'je gedichten epubliceerd. De eerste bundel daoras zien gedichten in verzameld wördden, kwaamp in de jaoren zeuventig uut. Ok in die tied stelden hi'j de uutgave ''De Eibergenaren, herkent u ze nog?'' samen. De leste jaoren van zien lèven leed Odink an [[emfyseem|longemfyseem]]; hi'j oaverleed in Eanske. Zien verzamelde gedichten wördden in 1999 bezörgd, mit een veurwoord van de schriever [[Henk Krosenbrink]] en een biografisch naoschrift van zien zeun Wolter Odink. ==Fragment uut zien wark== :''Zo'k argens misschien eenzaam was :''Velaoten en allene, :''Zo was dat in de grote stad :''Woor 't laeven is te zene, :''Woor 't bast van 't volk, :''Woor 't schöf en jech :''En 't volk van 't volk ne slinger leg. :''[...]'' :Uut 't gedicht ''Naamloos volk'' ==Bron== *W. Odink, E.H. Wesselink, G.H. Lettink en G.J.H. Krosenbrink (red.) (1999), ''De Hölter. Verzamelde Gedichten van G. Odink (1916-1978)'', Eibarge: Historische Kring Eibergen {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel|Odink, Gerrit]] [[Kategorie:Schriever in 't Achterhooks|Odink, Gerrit]] 8mr3wj6qjcuoihp7uszy2dahdg0yc54 10 15722 267071 163998 2013-05-10T22:34:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <pre> {{Ploats in Nederlaand | naam = | soorte = | bestansnaam vlagge = | bestansnaam wapen = | lokasie-svg = | breedtegroad = | lengtegroad = | gemeente = | region = | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = | doatum inwoners = | dichtheid = | verkeersoader = | netnummer = | postcode = | webstee = }} </pre> <noinclude> [[Kategorie:Mallendokumentatie]] </noinclude> g0ieh5gtdi7aq4mx6bqwnlrfu2eg1bq 0 15726 279576 274185 2015-03-27T17:47:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Old norse, ca 900.PNG|thumb|right|400px|Verspeaidige van t Ooldnoors um t joar 900. <br />Rood: Westooldnoors<br />Oranje: Oostooldnoors<br />Lila: Ooldgoties<br />Blaauw: Krimgoties <br />Greun: Aandere Germaanse sproaken <br />Gel: Ooldengels]] t '''Ooldnoors''' is nen naam vuur alle Noordgermaanse sproaken en dialekten te hope, dee't zo tusken de joaren [[800]] (begintied van de [[Vikings|Noormänne]]) töt ongevear 1350 in [[Skandinavië]], en töt ongevear 1500 op de verskeaidene eailaanden sprökken wörden. Öaren vuurloper was t [[Oernoors]]. Skoonwal t eerst allene in [[Denemarken|Deanemaarken]], [[Noorweagen]], [[Zweden]] en de zuudwestkuste van [[Finlaand]] sprökken wör, breaiden zik t Ooldnoors duur de Noormänne oet töt op de [[Orkney-eilaanden|Orkney-]] en [[Shetlaand]]eilaanden, delen van [[Skotlaand]], [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]], t middeln van [[Engelaand (regio)|Engelaand]], de [[Faeröer]], [[Ieslaand]] en gedeeltes van [[Greunlaand]]. In t Ooldnoors wörd skeaid emaakt tusken t Westoldnoors en Oostooldnoors, oonder mear um de Oostnoorske kleenkerveraandering van nen [[tweeklaank]] noar nen [[eankelklaank]]. t Westooldnoors umvat Ooldnoors, Ooldieslaands en Ooldfaröars. t Oostooldnoors umvat Oolddeans, Ooldzweeds en Ooldgoties, dee't töt in t 13de joarhoonderd hoaste geliek warn. Disse sproaken wörden in de [[middeleewn|Middeleeuwen]] allemoal ''dönsk tunga'' (Deanske tonge) neumd. De oonderzeukers stelt in de vrooe töt de late middeleeuwen disse sproaken geliek met t [[Ooldsassies]] en t [[Ooldengels]]. t Ooldnoors verdween duurdet dr bepoalde klaankverskoewings inkömmen, bepoalde [[morfologie]]se verbugings verdwenen, en völle [[Neersassies]]e wöarde wörden oawer enömmen. == Oetgoande verbeendige == * [http://www.heimskringla.no/wiki/heuwdziede Heimskringla.no], Ne online verzameling van Ooldnoors materiaal * [http://www.hi.is/~haukurth/norse/ Ooldnoors vuur beginners] {{Incubator|kode=non}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Taol]] l4mj2rdgxrey329xt8qlvm1nelxi9co 0 15729 163143 2010-10-07T12:43:31Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Oldsaksisch]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oldsaksisch]] p28qfe0bpmywttndi6zap9mujo24sin 0 15731 283647 283646 2015-12-22T16:05:00Z Ni'jluuseger 73 wikitext text/x-wiki '''Jacob Roelof (Jaap) Zijlstra''' ([[Wassenaar]], [[5 september]] 1933 - [[Amsterdam]], [[22 december]] 2015) was een [[Nederlaand]]se dichter, schriever en [[domie|predikaant]]. Zijlstra gruuiden op in een tummermansgezin en wördden beroepen töt [[riffermaotie|geriffermeerd]] predikaant, naodet uut karkelijk jongerenwark zien talent bleek um jong volk bi'j de karke te betrekken. As dichter debuteerden e bi'j uutgeveri'je Callenbach mit ''Voor de gelukkige vinder'' (1965). Hi'j hef roem twintig dichtbundels epubliceerd, mangs mit een specifiek thema (zoas ''Onder mijn groene huid'' oaver zien militaire diensttied). Wieder bint d'r van hum een roman, twei novelles, liederen, beschouwelijke teksten en verspreide verhalen verschenen. Hi'j hef een paar liederen bi'jedragen an 't [[Liedboek veur de Karken]]. Zijlstra hef beroepen ewest in [[Frieslaand]] ([[Wienjewoolde|Duurswolde]]), [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]] ([[Delfziel]]), de [[Achterhook|Achterhoek]] ([[Vorden]]) en [[Amsterdam]]. In de jaoren tachtig prissenteerde hi'j veur de [[NCRV]] vier jaor laank 't pregramma 'Kerkepad', een ummegaank laanks karken in Nederlaand. In 1983, tiedens een preek in [[Armelo]], kwaamp hi'j op zien vieftigste uut de kaste. Daornao hef hi'j veul homoseksuele mèensen, en later ok mèensen mit [[Aids]], pastoraal begeleid. De dichtbundel ''Ik zie je zo graag'' (De Prom, 1991) giet oaver zien liefde veur jonges en kreeg de Pries van de Vlaamse Poëziedagen. Sund midden jaoren tachtig woont e in Amsterdam, daoras e evangelisatiepredikaant ewest hef bi'j de oecumenische stichting 'Diensten Met Belangstellenden'. Hi'j stiet bekend as [[keunst|keunstverzamelaar]] en hef galerieholders adviseerd bi'j de verkoop van schilderi'jen en bielden. Wieder is e al lange tied actief binnen de christelijke schrieversverieniging Schrijverscontact, daoras e op 't mement veurzitter van is. Zijlstra zien ''Verzamelde gedichten'' kwamen in 2010 bi'j uutgeveri'je Kok uut. In det jaor kreeg hi'j ok de [[Dr. C. Rijnsdorp Prijs]] veur zien hiele œuvre. ==Bibliografie== *''Voor de gelukkige vinder'' (1965) *''Een leeuw op de weg'' (roman, 1966) *''Onder mijn groene huid'' (1967) *''Land in zicht'' (1969) *''Man en paard'' (1972) *''Wij hebben de zon'' (1974) *''Jan kocht zijn vlag een modderschuit'' (1980; ps. Jacob van der Sluis) *''Het onland bloeit'' (1984) *''Lichtgeraakt'' (1986) *''Achter het rimpelend licht'' (1986) *''De zon in het water'' (1986) *''Een dag uit duizend'' (1986) *''Een zon die nacht en nevel overwint'' (1988) *''Liefde is ons getij'' (1989) *''Het geheim van het graan'' (1989) *''Een lampion in de boom'' (1989) *''Het geluk van je leven'' (1990) *''Ik zie je zo graag'' (1991) *''De bloei van het licht'' (1992) *''Wij komen biddend voor U staan'' (1993) *''Hinkelspel'' (1995) *''Toekomst'' (Biebels dagboek, 1999; in 't Fries vertaald as ''Takomst: lyts bibelsk deiboek'') *''Nachtval'' (2000) *''De glazen schelp'' (novelle, 2000) *''Symbolen en cimbalen. De beste gedichten uit de christelijke traditie van de twintigste eeuw'' (red., mit [[Klaas de Jong Ozn.]] en [[Hans Werkman]], 2000) *''Dwaaltuin'' (2003) *''De zilverling'' (novelle, 2003) *''Inkeer: gebeden'' (2005) *''Het ontbrekende'' (2007) *''Olijftak: Geloofsgedichten'' (2007) *''Er liep een damhert op de Dam – lichtvoetige diergedichten'' (2007) *''De vlinderdas - 75 lichtvoetige diergedichten'' (2008) *''In een ander licht: kijken naar ikonen'' (2010) *''Verzamelde gedichten'' (2010) *''Boven de wind uit'' (gedichten, mit pastels van [[Loes Botman]], 2012) *''Het Nieuwe Liedboek'' (uutgave PKN 2013) lied 31a, 159b, 220, 357, 389, 392, 393, 459, 562, 569, 574, 618, 633, 646, 687, 688, 690,722 en 852 *''Helder geheim - gedichten en liederen'' (2015) *''Speelman: dertig gedichten'' (2015) ==Bron== * [http://www.chroom.net/zijlstra/intjz00.htm Kuiervraogen mit Jaap Zijlstra, meert 2000] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Zijlstra, Jaap}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse schriever]] [[Kategorie:Domeneer]] di705v1miwvph6ki64wba1fwzwr5ftl 0 15734 163211 2010-10-08T16:29:56Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Over-Ysselsche Boere-Vryagie]] obn0uilakep4mf3q5wypb4yu91x3rl0 0 15735 163212 2010-10-08T16:30:53Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Over-Ysselsche Boere-Vryagie]] obn0uilakep4mf3q5wypb4yu91x3rl0 0 15738 264125 178456 2013-05-06T16:16:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '' '''Modersproake en Noaberschup''' '' was een [[Nedersaksisch]] literair tiedschrift det begund wördden in 1959 en daoras zes ofleverings van verschenen. 't Tiedschrift wilde wieder gaon in de trant van ''[['t Swieniegeltje]]'', 't vanuut [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]] uutegèven internationaole Nedersaksische tiedschrift det in 1959 uutscheidden. De uutgever van ''Modersproake en Noaberschup'' was [[G. ten Holt]], die in 't tiedschrift schreef:'' 'Et müt 'n tiedschrift wödden föör et Volk van Münsterland - Graafschup Benthem - Emsland - Gelderschen Achterhook - Twente en Salland.' ''Hi'j mienden det Nederlaanders en Duutsers uut 't gebied tussen [[Iessel]] en [[Eems]] een schakel kunden wèden in de kette tussen [[Hollaand (gewest)|Hollaanders]] en [[Hoogduuts]]ers, en tussen [[Nederlaand]] en [[Duutslaand]] in 't algemien. Det idee was ok al deur de [[Graofschop Benthem|Benthemer]] [[taalkunde|taalkundige]] [[Arnold Rakers]] uutedragen. 't Tiedschrift wol bi'j veurkeur de [[Vosbergenschriefwiese]] gebruken, de mandielige spelling veur Nederlaandse en Duutse schrievers in 't Nedersaksisch. Deur slimme ziekte van Ten Holt mus ''Modersproake en Noaberschup'' nao zes ofleverings uutscheiden. ==Literetuur== *[[Hendrik Entjes]] (1990). 'Streektaalliteratuur in Overijssel na 1945'. In [[Jurjen van der Kooi]] (red.), ''Dialectliteratuur: balans en perspectief van de moderne streektaalletterkunde in Oostnederland en Nederduitsland: een bundel studies''. Grunning: Sasland {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] 6vcg6vrhj1xb86388nr3qz6le42run9 0 15739 163291 2010-10-09T19:54:26Z Ni'jluuseger 73 [[Kopstôkken (blad)]] is ewiezig naor [[Kopstôkken (tiedschrift)]]: Zoas de oaverige artikels oaver tiedschriften wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kopstôkken (tiedschrift)]] sbp2dabyqug8ppivjjzfsqydi5dgjft 0 15740 264250 204352 2013-05-06T16:38:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '' '''Twijspaalk''' '' (ondertitel: ''Moandkraant veur Grunnen'') was een [[Grunnegs|Grunningstalig]] tiedschrift van [[satire|satirische]] aord, det in 1966 begunden te verschienen en nao iene jaorgaank (negen nommers) uutscheidden. An ''Twijspaalk'' warkten [[Simon van Wattum]], [[Hendrik Entjes]], [[Haarm Maaijer]], [[Jan Siebo Uffen]] en [[David Hartsema]] mit. Verscheiden van hen hebt ok an aandere [[Nedersaksisch]]e tiedschriften mitewarkt. In 't tiedschrift stunden satirische en [[cabaret]]-achtige teksten. Ok vuj d'r gedichten in, veural van Simon van Wattum onder 't pseudoniem Hadewich Klooster. Van Wattum leefden hum in 't blad uut in satire en mystificaties onder een bulte pseudoniemen. Mit zien satirische inslag was veural de eerste jaorgaank van 't Drèents letterkundig tiedschrift ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]'' (1979) inspireerd deur ''Twijspaalk''. Hoogleraar Nedersaksisch [[Hendrik Entjes]] nuumde ''Twijspaalk'' een paar jaor eerder, in 1976, 'een uniek verschijnsel in de dialektliteratuur, die satyre en kritiek nog maar nauwelijks kent.' ==Literetuur== *Fokko Veldman (1990), 'Naoorlogse dialectliteratuur in Groningen', in [[Jurjen van der Kooi]] (red.), ''Dialectliteratuur: balans en perspectief van de moderne streektaalletterkunde in Oostnederland en Nederduitsland: een bundel studies'', Grunning: Sasland *Hendrik Entjes (1976), 'Oostnederlandse streektaalliteratuur tussen toen en nu', in ''Literatuur in sociaal perspektief: Lezingen gehouden op het symposium van 6 april 1974 te Leeuwarden/Ljouwert'', Amsterdam: Rodopi *Stieneke Boerma en Rouke Broersma (1993), ''Drèentse Schrieverij'', Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek (blz. 83) {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] k0qy8uxfbkosczov896sqzfbslohrdj 0 15741 263997 216146 2013-05-06T15:53:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '' '''De Pennevogel''' '' was een interregionaol literair [[Nedersaksisch]] tiedschrift det verscheen van 1974 töt en mit 1979. Ie vunden d'r bi'jdragen in in 't Stellingwarfs, Drèents, Twèents, Achterhoeks, Sallaands, Noord-Oaveriessels, Grunnings, Hambörgs en Oostfries. 't Wark det in ''De Pennevogel'' stund, har diels een experimenteel kerakter. De gebruukte schriefwieze verschilde per bi'jdrager. ''De Pennevogel'' stund onder redactie van een köppel studenten an de [[Rieksuniversiteit Grunnen|Rieksuniversiteit Grunning]]: [[Ton Kolkman]] uut [[Twente]], [[Jannie Bakker-Rietman]] uut [[Gällemuun|Gellemuun]] en [[Henk Bloemhoff]] uut [[Stellingwarf]].<ref>In ''Drèentse Schrieverij'' (blz. 83) en in ''De Pennevogel'' nr. 1 (september 1978, feilijk 't darde nommer) wördt as redacteurs enuumd: Martin Koster, Ton Kolkman en Annie van der Veen.</ref> 't Blad zöcht ansluting bi'j 't ideaal van 't eerdere tiedschrift ''[['t Swieniegeltje]]'': 't anjagen en uutbouwen van 't Nedersaksisch as literaire schrieftaal zowal as dagense ummegaankstaal. Vanof nommer 3 wördden 't blad uutegèven deur Stabo/Sasland, de uutgeveri'je van [[regionalisme|regionalist]] [[Willem Diemer]]. De samenstelling gebeurden in 't kader van de literetuur-warkcolleges van 't [[Nedersaksisch Instituut]] van de Rieksuniversiteit Grunning. 't Uutbrengen van ''De Pennevogel'' verleup muizem; d'r was gebrek an belangstelling veur. 't Leste, zeuvende nommer, een dubbelnommer, kwaamp end 1979 uut. In april 1979 begunden redactieleden [[Martin Koster]] en Ton Kolkman van ''De Pennevogel'' 't Drèentse letterkundige tiedschrift ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]'', det anvankelk satirisch van aord was. Wieder wördden in 1982 in [[Grunnen (stad)|Grunning]] 't literaire tiedschrift ''[[Krödde (tiedschrift)|Krödde]]'' op-ezet deur mèensen uut de kringen van ''De Pennevogel'' en ''Roet''. == Inholdsopgave 'nr. 1', 1978 == Nr. 1 van De Pennevogel uut september 1978 was feilijk 't darde nommer, mar 't eerste det uutegèven wördden deur Stabo/Sasland. *Blz. 1-2: '' 't Gef d'r weer een - nr. 1. 'n Eerstn of 'n daerdn? of: Nen langn weg'' (redactioneel, Twèents) *Blz. 3: ''de baale in de houke'', gedicht deur [[Henry Hes]] ([[Stadsgrunnegs|Stadsgrunnings]]) *Blz. 4-5: ''Ut landschap'', verhaal deur [[Herman Korteling]] (Sallaands van [[Dèventer]]) *Blz. 6:'' 'n keend'', gedicht deur Rinus de Jong (Twèents) *Blz. 7: ''pisbaknleefde'', gedicht deur Rinus de Jong (Twèents) *Blz. 8-12: ''De sneekaels'', verhaal deur [[Henk Krosenbrink]] (Achterhoeks van [[Wenters]]) *Blz. 13: ''Van locht en donker'', gedicht deur [[Henk Bloemhoff]] (Stellingwarfs) *Blz. 14: ''Van locht en donker'', gedicht deur [[Henk Bloemhoff]] (Stellingwarfs) *Blz. 15: ''Ut Oge Vaene'', verhaaltien deur Meine Roswinkel (pseud. van Martin Koster, [[Zuudwest-Zuud-Drèents]]) *Blz. 16: ''Vorfilmbeleven'', gedicht deur [[Gerd Spiekermann]] (Platduuts) *Blz. 17-19:'' 't Peerdemiddel'', verhaal deur Broos Seemann (Sallaands) *Blz. 20: ''in 't kafee'', gedicht deur [[Fokko Veldman]] (Grunnings) *Blz. 21: Grunneger ministrip deur Fokko Veldman *Blz. 22: ''Gedichten in 'n zöndags pak'' deur Fokko Veldman (Grunnings) *Blz. 23-24: ''.....'', herinnering deur Janny Bakker-Rietman ([[Gällemuun|Gällemunegers]]) *Blz. 25: ''Fuga'', gedicht deur Son ten Broekhuis (Grunnings) *Blz. 26: ''Noa 'n zet'', gedicht deur Son ten Broekhuis (Grunnings) *Blz. 30: ''Aske verwaejt'', verhaal deur ''Nenn Söhker'' (Twèents) *Blz. 31-32: ''Wat is d'r gengs in Oostnederlaand?'', ni'js oaver 't Nedersaksisch deur Ton Kolkman (Twèents) ==Literetuur== *Fokko Veldman (1990), 'Naoorlogse dialectliteratuur in Groningen', in Jurjen van der Kooi (red.), ''Dialectliteratuur: balans en perspectief van de moderne streektaalletterkunde in Oostnederland en Nederduitsland: een bundel studies'', Grunning: Sasland *Henk Bloemhoff en Pieter Jonker (2008), 'Stellingwerver literatuur', in Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum *Stieneke Boerma en Rouke Broersma (1993), ''Drèentse Schrieverij'', Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] jigfewopryzkyxy80kkptuw4rv07m3u 0 15742 163307 2010-10-09T21:47:42Z Ni'jluuseger 73 [[Pennevoegels]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Pennevoegel]] hinne: Soortname in enkelvold wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Pennevoegel]] f5qwodt86a3jq2qo9eavg1hjtm48i09 0 15744 163311 2010-10-09T21:48:42Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Pennevoegel]] 34i6gkjrl3p5m77wdb0x25tyduk8c91 14 15746 266477 163353 2013-05-10T18:09:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding|Plaante]] [[Kategorie:Plaante]] i60wherk773r37cqprlvjekp3ivfbph 0 15747 264169 163381 2013-05-06T16:24:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '' '''Oet Boukenkist''' ''(oorspronkelijke titel: ''t Begunstegersbericht'') was van 1975 töt en met 1983 't orgaan van [[Stichting 't Grunneger Bouk]], op-ericht in 1975. In 't blad stunden ankondigings en körte besprekings van publicaties op 't gebied van de taal, geschiedenis en cultuur van [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]]. Ok was d'r een stee veur gedichten, schetsies en zokswat in 't [[Grunnegs|Grunnings]]. In 1983 gunk ''Oet Boukenkist'' mit ''[[Verspraaid Verbonden]]'', 't mitdielingsblad van 't [[Grunneger Genootschop]], op in 't tiedschrift veur Grunneger cultuur ''[[Toal en Taiken]]''. ==Literetuur== *[[Fokko Veldman]] (1990). 'Naoorlogse dialectliteratuur in Groningen'. In [[Jurjen van der Kooi]] (red.), ''Dialectliteratuur: balans en perspectief van de moderne streektaalletterkunde in Oostnederland en Nederduitsland: een bundel studies''. Grunning: Sasland {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] 5esnx68ch3h8beqsobvqguoi84ibgey 0 15748 264259 163382 2013-05-06T16:39:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '' '''Verspraaid Verbonden''' '' was van 1974 töt en met 1983 't mitdielingsblad van 't [[Grunneger Genootschop]]. D'r stund bename verieningsni'js in van de ''Grunneger verainens'', de Grunneger verienings die oaveral in Nederlaand sund pakweg 1915 bestaot of bestaon hebt. In 1983 gunk ''Verspraaid Verbonden'' mit ''[[Oet Boukenkist]]'', 't orgaan van [[Stichting 't Grunneger Bouk]], op in 't tiedschrift veur Grunneger cultuur ''[[Toal en Taiken]]''. ==Literetuur== *[[Fokko Veldman]] (1990). 'Naoorlogse dialectliteratuur in Groningen'. In [[Jurjen van der Kooi]] (red.), ''Dialectliteratuur: balans en perspectief van de moderne streektaalletterkunde in Oostnederland en Nederduitsland: een bundel studies''. Grunning: Sasland {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] qmldot6imv2z2adzgdczslqtd95639j 0 15749 264162 163378 2013-05-06T16:22:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '' '''Noaberschopp''' '' was een grèensoaverbroggend [[Nedersaksisch]] tiedschrift veur [[Twente]] en 't [[Münsterlaand]]. 't Tiedschrift wol de [[naober]]schoppelijke baanden verstarken en schreef:'' 'Dütt Blatt [...] sall Brüggen bauen tüsken Ju en us.' ''De naodrok lag daorbi'j op de mandielige spraoke. ==Literetuur== *Jannie Bakker-Rietman en Frank Löwik (2008), 'Streektaalliteraturen in Overijssel'. In Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde''. Assen: Van Gorcum {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] 60evyufoijos1dcx1f0trex0bw7ul25 0 15750 263965 163383 2013-05-06T15:46:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '' '''Boekenbus''' '' was een tiedschrift mit besprekings van [[Nedersaksische literetuur]], det bestund van 1975 töt en mit 1977. 't Stund onder redactie van de [[Oaveriessel]]se [[taalkunde|taalkundige]] [[Hendrik Entjes]] en de [[Frieslaand|Friese]] schriefster [[Tiny Mulder]]. ==Literetuur== *Fokko Veldman en Hanny Diemer (2008), 'De literatuur van Groningen'. In Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde''. Assen: Van Gorcum {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] 4eyl1qimf05dlnve2oexmozzwqommaz 0 15751 285139 278307 2016-07-09T23:15:15Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Gällemuden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Gällemuden]] fielwzy8onz32j6tuk3f45pjdfgyngc 0 15752 163388 2010-10-10T13:05:54Z Ni'jluuseger 73 [[Weerwoord (tiedskrift)]] is ewiezig naor [[Weerwoord]]: Wieder is 't gien encyclopedisch begrip wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Weerwoord]] 150rifckx9ezhihh888zaf5npn6y40k 0 15753 163402 2010-10-10T16:44:45Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oet Boukenkist]] fgivs7m1u9mw0wlncrhkvu0izk4n52y 0 15754 264246 259638 2013-05-06T16:37:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '' '''Toal en Taiken''' ''(ondertitel: ''tiedschrift veur Grunneger kultuur'') is een tweimaondelks tiedschrift van [[Stichting 't Grunneger Bouk]] oaver [[Grunnen (provìnzie)|Grunneger]] [[taol|taal]] en [[geschiedenis]], [[literetuur|schrieveri'je]], [[meziek]], teniel en taalkunde. De oplage is een paar duzend exemplaren.<ref>*[http://www.grunnegertoal.nl/ Stichting Grunneger Toal] nuumt een oplage van 5200; 't [http://www.grunnegercultuur.nl/ Grunneger Cultuur Centrum] nuumt een oplage van 3600.</ref> 't Tiedschrift besprek haoste alle [[Grunnegs|Grunningstalige]] uutgaves, al mient partie det de besprekings vake niet biester kritisch bint.<ref>Zie veur dizze miening Veldman en Diemer, 2008. Ze tiekent an det Stichting 't Grunneger Bouk veur een groot diel van heur financiën ofhaankelk is van de verkoop van Grunneger boeken. Wieder mient ze det literair wark vake vanuut 'een taalpropagandistische optiek' ewogen wördt en niet op zeggingskracht, waorheidsgehalte of poëtische inhold.</ref> ==Geschiedenis== ''Toal en Taiken'' kwaamp in 1983 voort uut de eerdere periodieken ''[[Oet Boukenkist]]'' van Stichting 't Grunneger Bouk en ''[[Verspraaid Verbonden]]'', 't mitdielingsblad van 't Grunneger Genootschop. Vanof 't eerste nommer is [[Jan Groenbroek]] ([[Scheemde]], 1946) heufd- en endredacteur. Hi'j is ok de vörmgever van 't blad, det sund 2009 hielemaole in kleur uutkump umme beveurbield stokken oaver bieldende keunst beter te kunnen illustreren. ==Redactie en mitwarkers== De redacteuren van ''Toal en Taiken'' bint of hebt ewest: [[Jan J. Boer]], [[Jan Brouwer]], [[Geesjen Doddema]], [[Jur Engels]], [[Wim Faber]], [[Bé Linker]], [[Wiebe van der Ploeg]], [[Hans Spa]], [[Kees Visscher]] en redactiesikketaoris [[Henri Wierth]]. Veur 't historische diel is d'r een dielredactie, mit now of vrogger as leden: [[Jochem Abbes]], [[Bert Dijkstra]], [[Hidde Feenstra]], [[Martin Hillenga]], [[Piet Huizenga]], [[Jan Oldenhuis]] en [[Harm van der Veen]]. Deur de jaoren hen hef 't tiedschrift flink wat vaste mitwarkers ehad, onder aandern de veurmalige Grunneger [[streektaalfunctionaoris]] [[Siemon Reker]]. In 1992 kreeg de redactie bi'j 't tienjaorig bestaon van ''Toal en Taiken'' de [[K. ter Laan Prijs]] an-elangd. ==Bron== *Fokko Veldman en Hanny Diemer (2008), 'De literatuur van Groningen'. In Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde''. Assen: Van Gorcum ==Rifferenties== <references /> {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Toal En Taiken}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] kw3qnw04c5910p2uxluz83supnt1kxs 0 15756 264258 163412 2013-05-06T16:39:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '' '''Verdan''' '' (ondertitel: ''Overijssels tijdschrift'') was een glossy tiedschrift in 't [[Nedersaksisch]] det in [[Oaveriessel]] pervinciebried verscheen van meert 1999 töt in 2005. ''Verdan'' was een uutgave van de [[Schrieversbond Oaveriessel]] (SBOv; in 1996 op-ericht op initiatief van [[Bert Wolbert]]) in samenwarking mit de [[Iesselakkedemie]], 't [[Van Deinse Instituut]] en de [[Overijsselse Bibliotheek Dienst]]. In 't blad stunden [[Nedersaksische schrieveri'je|literaire bi'jdrages]], [[neulstokkien|neulstokkies]] en verschillende rubrieken, alles mit een link naor Oaveriessel. Mit een paar jaor kun 't niet meer verdan deur gebrek an centeri'je. 't Was duur in de productie en d'r waren niet genog adverteerders.<ref>[http://www.destentor.nl/regio/salland/7368290/Streektaal-in-'Van-over-de-Iessel'-digitaal.ece de Stentor, woensdag 29 september 2010: 'Streektaal in 'Van over de Iessel' digitaal']</ref> In 2005 wördden 't tiedschrift, mit de uutgave van een vertellegies- en gedichtenbundel mit cd, op-eheven. Bert Wolbert zit now in de redactie van 't in 2010 op-erichtte digitale tiedschrift [[Van over de Iessel]], een initiatief van de SBOv, de Iesselakkedemie, [[Twentse Welle]] en de pervincie Oaveriessel. ==Literetuur== *Jannie Bakker-Rietman en Frank Löwik (2008), ''Streektaalliteraturen in Overijssel''. In Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''[[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde]]''. Assen: Van Gorcum ==Rifferenties== <references /> {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] nfcsvauqtbon4s3nkr0uyn65mlfp3hb 0 15759 163465 2010-10-11T16:23:05Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Havezate]] 6qefw1nrgjlg049tcxeex9moqxlclw2 0 15760 264065 259822 2013-05-06T16:05:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Havixhorst De Schiphorst.jpg|thumb|300px|De Havixhorst in De Schiphorst bi'j De Wiek, 2010]] De '''Havixhorst''' is een in 1618 erkende [[havezate]] op een laandgoed in de gemiente [[Möppelt]] in de [[Nederlaand]]se pervincie [[Drenthe]]. 't Laandgoed lig in de buurtschop [[De Schiphorst]]; véur de gemientelijke herindieling van Drenthe op 1 jannewaori 1998 heurden de Havixhorst bi'j de gemiente [[De Wiek]]. 't Vroggere laandhuus gebruukt ze now as hotel. 't Laandgoed Havixhorst viej an de noordkaante van 't Drèents-[[Oaveriessel]]se reviertien de [[Riest (revier)|Riest]]. ==Geschiedenis== [[Ofbeelding:Havixhorst de Wijk door Cornelis Pronk 1732.jpg|thumb|left|300px|De Havixhorst in 1732 etiekend deur [[Cornelis Pronk]]]] De Havixhorst is veur 't eerst enuumd in 1371. Töt in de [[17e eeuw]] was 't in 't bezit van leden van de femilie Van den Clooster. Vanof de [[15e eeuw]] harren de heren van Havixhorst 't [[collatierecht]], 't recht umme de geestelijke veur te dragen ter benuming, in de karke van [[De Rieverst]]. De femilie Van den Clooster bezat ok de havezates [[Rheebruggen (havezate)|Rheebruggen]] en [[Vledderinge]]. In 1580 hebt ze de havezate [[Batinge]] in [[Dwingel]] veroaverd, mar die mussen ze weer ofstaon. In de [[17e eeuw]] verarfden de Havixhorst naor de femilie Van Munster. Deur gebrek an centeri'je mus Reinold van Munster in 1658 ofstaand doen van de Havixhorst. Hi'j wisselden zien bezit umme mit arve Ibinge in [[Echten (Drenthe)|Echten]] van Johan de Vos van Steenwijk. De [[adel (klasse)|adellijke]] femilie [[De Vos van Steenwijk]] hef de havezate krapan dreihonderd jaor, van 1658 töt 1956, in bezit ehad. In 1956 verarfden de Havixhorst naor twei achternichten, de dames Van Mourik, die de Havixhorst in 1963 verkocht hebt. Daornao hef 't wisselnd in gebruuk ewest as bejaordenhuus, vekaantieoord veur jongelu en opvangcentrum veur [[Vietnam]]ese [[asielzuker]]s. In 1982 is, onder meer mit hulpe van [[Het Drentse Landschap]], een begun emeuken mit de [[restauratie (keunst)|restauratie]], waornao 't een hotel is ewörden. ==Nationaol bieldenpark De Havixhorst== De Stichting Het Drentse Landschap hef in 2005 een projectplan eschreven mit de name 'Nationaal beeldenpark De Havixhorst'. De bedoeling is um in samenwarking tussen 't hotel en 't restauraant in de [[tune]]n van de Havixhorst een vaste oaverzichtstentoonstelling in te richten van de [[figuratieve keunst|figuratieve bieldhouwkeunst]] in Nederlaand in de [[20e eeuw]]. 't [[Drents Museum]] in Assen en 't [[Museum voor figuratieve kunst De Buitenplaats]] in [[Eel]] ondersteunt 't plan. D'r is ok samenwarking ezöcht deur Stichting [[Groep van de figuratieve abstractie]] in [[Oethoezen]]. D'r is een begun emeuken mit 't bieldenpark. ==Eileuverstesjon== Vlakbi'j Havixhorst lig 't [[eileuverstesjon]] [[De Lokkeri'je]], daoras 't hiele jaor deur [[eileuver]]s bint. In de zomer zuukt een paar honderd veugels voedsel an de oevers en in de weilaanden van 't [[Riestdal]]; in de winter wördt d'r een paar dezien eileuvers verzörgd. ==Bron== *Jaap Bos (et al.) (1989), ''Huizen van stand: geschiedenis van de Drentse havezaten en andere herenhuizen en hun bewoners''. Möppelt: Boom [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Havezate]] [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] f1re30fbizc2iemfb86tqimnkeyybfq 0 15761 163472 2010-10-11T17:08:04Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Havixhorst]] jyw9i8vso6fj0vp1b96w9e5vvhckic4 0 15762 163496 2010-10-11T21:02:58Z Droadnaegel 1133 [[Kastelen in den Achterhook]] is ewiezig naor [[Lieste van kastelen in den Achterhook]]: gin echt artikel, moar ne lieste wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Lieste van kastelen in den Achterhook]] bysbmvd4veixdkl72sfhvwksv3zef0s 0 15763 291508 263925 2016-11-04T17:23:53Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verbeending */ kat wikitext text/x-wiki '''Zwientietikken''' of '''Zwientie-Tik''' is een oold volksgebroek oet [[Luttenbarg]] in [[Sallaand]], tiedens t joarliks eheulden [[Luttenbargse Feest]]. ==Oetleg== Bie t zwientietikken wörd nen [[vaarken|big]]gn lös eloaten in n soortemeant stormbane met nen waterbak, ne koele of bak vol drek en een gedeelte met zaagsel. Deelnemmers mut met nen bleenddook vuur proberen in dee stormbane t "zwientie te tikken". Wee t as eerste vuur mekaar krig den bign an te raken hef ewunnen en krig ne geeldpries met. As t zwientie eraakt is wörd dr eflöaitt duur nen skeaidsrechter, woernoa't de deelnemmers den bleenddook of magnt doon en noar ne belle mut, zodet iederene nog nen tweeden kaans hef um ook wat te winnen. Doarnöast is der ne zekere eare an verbeunden, want wee't weent mag zikzelf een joar laank ''Neerlaands Kampioen Zwientietikken'' neumen.<ref>[http://www.regiosalland.nl/nieuws/6346/zwientie-tikken-weer-ouderwets-gezellig-in-luttenberg.html regiosalland.nl. Zwientietikken weer ouderwets gezellig in Luttenberg]. 16 Augustus 2009.</ref> ==Kompetisie== Umdet t antal deelnemmers onmeundig is, wordt der duur vuurroondes noar ne finale hen ewaarket. Der keump aait nen machtigen bult kiekvolk op of. Ook wörd der oonderskeaid emaakt tusken kearls- en vroalekompetisie. ==Vuur de kleainen== Der is ne ofzeunderlike kompetisie vuur jonge deelnemmers. Dee doot met in t ''Knientie Tikken'', woerbie den bign vervöngen wörd duur n [[kniende (dier)|knien]]. ==Bezwoar== Verskeaidene deerbeskaarmingsorganisasies zo as de Dierenbescherming en AnimalPeace probeert al joaren t gebroek te verbeden, umdet den bign zik op-ejag veult en nen jachterigen tied metmaakt. De roadsleden van de gemeente [[Roalte]] zeet der nog gin kwoad in. ==Verwiezings== <references/> ==Oetgoande verbeending== *[http://www.youtube.com/watch?v=DdknMuoUlTo HD: Zwientie Tikken weer hoogtepunt van Luttenbergs Feest] ([[YouTube]]) [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies feest of gebroek]] [[Kategorie:Sport in Oaveriessel]] [[Kategorie:Roalte]] cp7919azgmo0iyswwm9fe2rlv6jwx9u 0 15768 264268 163642 2013-05-06T16:41:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Frans Westenbrink''' ([[Rune]], [[10 september]] [[1943]]) is een schriever en zanger van [[Drèents|Drèentstalige]] liedties. Op zien vieftiende begunden Westenbrink as lichtmetroos te warken. Wieder hef e nog veule, uutienlopende beroepen ehad. Van zien zesentwintigste töt zien pensioen was e vakbondsbestuurder. In zien vri'je tied was e vervangend [[scheuper]] van de kudde [[Drèentse Heideschaopen]] in [[Rune]]. Ok richtten e de Fokkersvereniging voor Drentse en Schoonebeeker Heideschapen op. Westenbrink is actief as tekstschriever en schrif sund de jaoren negentig liedties in 't Drèents. Partie liedties hef e zölf ezungen. In 1993 kwaamp van hum en aandern de cd ''Girrelzaand'' uut. De mieste teksten op de cd 'Kado veur mij' van de Runer zangeres [[Tiny Klomp]] bint deur Westenbrink eschreven. Ok mak Westenbrink [[neulstokkien|neulstokkies]] die as e veurdrag veur [[RTV Drenthe|Radio Drenthe]]. Oaver zien boek mit vieftien vraoggesprekken ''Drentse Portretten - Verhalen van 'buiten'gewone Drenten'' ([[Het Drentse Boek]], 2006) zee-r-e: "Elk meinse is uniek. Der bint gien gewone meinsen. Daorumme bint het verhalen van butengewone Drenten." Westenbrink woont in [[De Kiel]]. ==Bron== * [http://www.streektaalzang.nl/strk/dren/drenfwen.htm Streektaalmuziek in Nederland oaver Frans Westenbrink] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents_artikel|Westenbrink, Frans]] [[Kategorie:Muzikaant uut Oaveriessel|Westenbrink, Frans]] oo0gjowhromzx07ep1y7p8de940pilq 0 15769 264008 259818 2013-05-06T15:55:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Dickninge de Schiphorst.jpg|thumb|300px|Dickninge in [[De Schiphorst]] dichtebi'j [[De Wiek]], anno 2010]] '''Dickninge''' (ok ''Dikninge'') is een [[laandgoed]] det sund 1998 bi'j de gemiente [[De Wolden]] in de pervincie [[Drenthe]] heurt. Véur de gemientelijke herindieling heurden 't bi'j de gemiente [[De Wiek]]. 't Laandgoed, det zo'n 75 bunder beslat, lig zuudwestelk van De Wiek en strekt töt an 't reviertien de [[Riest (revier)|Riest]], de pervinciegrèens mit [[Oaveriessel]]. Op 't laandgoed stiet Huze Dickninge, een staotig laandhuus mit een grachte d'r umhen. 't Laandgoed rondumme Huze Dickninge is in-ericht in de [[Engelse hof|Engelse laandschopsstiel]]. De grachte is een keunstmaotige ziednaarm van de Riest. ==Geschiedenis== [[Ofbeelding:Dickninge_door_Cornelis_Pronk_1732.jpg|thumb|left|300px|Dickninge etiekend deur [[Cornelis Pronk]] in 1732, links het rentmeistershuus en rechts de oaverbliefsels van de karke]] In de [[middeleeuwen]] hef op dizze plek een an [[Maria (moeder van Jezus)|Maria]] ewi'jd [[Benedictienen|Benedictiener]] [[klooster (gebouw)|klooster]] estaone mit de name Soetendale. 't Klooster was de opvolger van de [[Mariakarke (Rune)|Benedictiener Abdi'je van Rune]], die ze in 1325 verplaatst hebt naor Dickninge. Töt de [[15e eeuw]] was 't een 'dubbelklooster': de ofdielings veur nonnen en veur monniken waren escheiden. In de [[16e eeuw]] was 't een ''[[jufferenstift]]'', det töt 1598 dienst hef edaone. Noa de [[Riffermaotie|hervörming]] woonden d'r nog achterebleven nonnen in 't klooster töt 1652, mar al rap nao 1598 trad 't verval in. In 1645 hebt de de karke ontmaanteld. Op de tiekening van [[Cornelis Pronk]] (zie ofbielding) uut 1732 kuj de vervallen karke nog zien. Allent de toren en een [[rentmeester (beroep)|rentmeistershuus]] mit bi'jgebouw bleven oaverend. 't Rentmeistershuus hebt verscheiden leden van twei dikke Drèentse femilies, Struuck en Lunsingh, in ewoond. In 1796 kocht [[Reint Hendrik de Vos van Steenwijk]] de gebouwen en leut ze ofbreken um op die plaatse 't tègenswoordige Huze Dickninge te laoten zetten, det in 1813 wördden voltooid.<ref>Jaap Bos (mit aandern) (1989), ''Huizen van stand: geschiedenis van de Drentse havezaten en andere herenhuizen en hun bewoners''. Möppelt: Boom. Blz. 248 t/m 250</ref> Naodet de leste Lunsingh uut de tied kwaamp, wolden zien naozaoten, de breurs Tonckens, 't ''bongelklokkien'' uut 1555 hebben. Ze kregen gelieke en 't klokkien wördden verplaatst naor 't [[Huus te Westervelde]] bi'j [[Nörg]]. Daor wördden 't töt in de [[20e eeuw]] gebruukt deur de börgemeister van Nörg, [[Eltje Jacob Tonckens]], umme 't personeel te wiezen op de röst- en warktieden.<ref>Jaap Bos (mit aandern) (1989), ''Huizen van stand: geschiedenis van de Drentse havezaten en andere herenhuizen en hun bewoners''. Möppelt: Boom</ref><ref>[http://www.sbrm.nl/upload/PDF/2/wijkkrant%2083-website.pdf Wiekkraantien Rijswijk-Midden, 14e jaorgaank, nommer 83, november/december 2007]</ref> In 1978 wördden in een ni'jbouwproject in Nörg de straote ''Dikninge'' vernuumd naor 't laandgoed. ==Literetuur== *Antonius Johannes Maria Arts (1945), ''Het dubbelklooster Dikninge''. Assen: Van Gorcum *Jaap Bos (mit aandern) (1989), ''Huizen van stand: geschiedenis van de Drentse havezaten en andere herenhuizen en hun bewoners''. Möppelt: Boom *Jean Samuel Magnin (1975), ''De voormalige kloosters in Drenthe, geschiedkundig beschouwd''. Grunning: Berghuis-Bouma (herdrok van de in 1846 bi'j F. Hessel in [[Et Vene|'t Vene]] uutegèven 2e drok - de 1e drok was in 1835 verschenen bi'j Oomkens in Grunning) ==Uutgaonde verwiezings== *[http://www.mysteriesvanhetreestdal.nl/verhalen/historisch/dickninge Mysteries van 't Riestdal: De particuliere tol van Dickninge] *[http://www.mysteriesvanhetreestdal.nl/verhalen/historisch/juffers Mysteries van 't Riestdal: De juffers van Dickninge] *[http://www.kasteelonline.nl/Dickninge.html Foto's van Huize Dickninge] == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Laandgood]] [[Kategorie:Landhuus]] ijhza3bugne2ndib9k63zwlmdp4x1lu 0 15772 163632 2010-10-12T18:18:29Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Dickninge]] 95pf15yegp97g40t3brksyenev6c3zg 0 15773 163645 2010-10-12T19:41:53Z Ni'jluuseger 73 [[Gerriet Wilms]] is ewiezig naor [[Jan Roelof Westerhuis]]: Geboortename wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Jan Roelof Westerhuis]] 3bwjx8ovvarx03kpz93g847j8o2425o 0 15774 163646 2010-10-12T19:45:31Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Jan Roelof Westerhuis]] p735pe9yruencepumcxr3dqj5t449wd 0 15775 163648 2010-10-12T19:52:39Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische literetuur]] 3xvmohyul9h3kdmrpbo8n94rlwvttvv 0 15777 291507 263640 2016-11-04T17:22:45Z Wwikix 13678 /* Mooi um te weten */ -kat wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Luttenbarg | soorte = Doarp | bestansnaam vlagge = | bestansnaam wapen = | lokasie = | gemeente = [[Roalte]] | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = 2256 | doatum inwoners = | dichtheid = | breedtegroad = 52/24/21/N | lengtegroad = 6/21/58/E | verkeersoader = | netnummer = | postcode = | webstee = | region = NL-OV }} '''Luttenbarg''' is n [[daarp|doarp]] in de gemeente van [[Roalte]] in [[Oaweriessel]]. An t eande van [[2003]] har t ongevear 2256 inwonners. Op t zuudn van Luttenbarg he'j n natuurgebeed wat n zelfden naam hef, met völle bos en wat [[heade]]. t Is nen kleainen stuwwal met t heugste peunt op 31 meter boawn [[NAP]]. t Is n vriejlignd deel van de [[Sallaandse Heuwelrugge]]. De boern in en roondum t doarp doot vuural met melkbeeste. Kortbie t doarp he'j n vriejetiedspark zo as ne camping en n park met vakaansiehuuskes. Op t zuudoosten he'j n stroatnracebaan de ''Luttenbargreenk''. hier wördn van [[1971]] töt an [[1989]] internasjonale motorraces eheuldn. In Luttenbarg zitt ook t Landbouwmuseum ''De Laarman'' en t [[kloomp]]enspul ''Diekman'', woer noar oold ambacht kloompn emaakt wordt. Miln in t doarp steet seend [[1915]] nen mariagrot. Duur t doarp löp de laandelike fietsroute 15 Boerenlandroute. t Doarp is slecht te bereiken met t OV. De bushalte den't t körste bie lig, is op 3,5 km ofstaand, noabie [[Roalte]] en [[Lemelerveeld]] en in t wekneande keump dr ginne busse. ==Mooi um te weten== *Luttenbarg trekt joarliks völle leu oet heel [[Neerlaand]], umdet der tiedens t Luttenbergs Feest t laandelik bekeande [[zwientietikken]] edoan wörd. {{Roalte}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Roalte]] pqkqywxmx6kq0scfm02xmhw72ktok5s 0 15778 163749 163748 2010-10-14T11:49:49Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Heed (vegetasie)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Heed (vegetasie)]] 8r8xpsnesrj9im59eg9sxs8vy8vttq0 0 15782 263858 206538 2013-05-05T21:44:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Twents Premium Pils.png|thumb|right|upright=0.6|n flesken Twents]] '''Twents Bier''' (''Tweants beer'') is n [[beer]]maark oet [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] in [[Tweante]]. t Is ne kleaine brouwerieje dee't inspölt op de strekke, want t beer is töt non too allenig nog mer in Tweante te kriegn. As beeldmaark hebt ze keuzn vuur t [[Tweants ros|Tweantse ros]]. Twents Bier dut met dree soortn beer: [[Premium Pilsner]], [[witbeer]] en [[rosébeer]]. Disse beern wordt allemoal in aparte fleskes edoane, met nen aparten langen haals, de ''langnekke''. De brouwerieje böd verskilnd verzörgde roondleaidiges duur de brouwerieje an, met of zoonder etn en preuwerieje. ==Oetgoande verbeendiges== *[http://www.twentsebierbrouwerij.nl Offisjele webstea] (in t [[Nederlaands|Hollaands]]) *[http://www.twitter.com/twentsbier Twitterziede van Twents Bier] ([[Twitter]]) [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Bier]] [[Kategorie:Tweante|Bier]] lswys9r4g05833o0m8evmdbxrbw17m2 6 15783 163959 2010-10-17T10:29:36Z Woolters 62 Fleske Twents Premium Pils. Oawer enömn van de offisjele webstea van Twents Bier: [http://www.twentsebierbrouwerij.nl http://www.twentsebierbrouwerij.nl] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Fleske Twents Premium Pils. Oawer enömn van de offisjele webstea van Twents Bier: [http://www.twentsebierbrouwerij.nl http://www.twentsebierbrouwerij.nl] == Licentie == {{Bepark}} td93imgsj03pf6om6ub68922kdw1fja 14 15787 266464 164031 2013-05-10T18:07:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding|Boerderieje]] [[Kategorie:Laandbouw]] h0tx9iurdo6mbj9ac6x2j2nnbn1pevi 0 15788 164086 2010-10-19T18:29:07Z Ni'jluuseger 73 [[Albert Steenbergen]] is ewiezig naor [[Albertus Alidus Steenbergen]]: Deupname wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Albertus Alidus Steenbergen]] 1t7cl6l88j8w5vl6579xh7xtf076xjr 0 15790 264196 259874 2013-05-06T16:29:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Rheebruggen door Hendrik Spilman (1721-1784).jpg|thumb|300px|De havezate ''Rheebruggen'' (achterkaante) deur [[Hendrik Spilman]] in 1737]] '''Rheebruggen''' (ok ''R(h)obrugge'') was een [[havezate]] tussen de [[Drenthe|Drèentse]] plaatsen [[Aansen]] en [[Uffelte]] in 't [[Deverderdingspel]], net buten de [[heerlijkheid Rune]]. Rheebruggen was ieuwenlaank in 't bezit van leden van de femilie Van den Clooster. De name Rheebruggen wördden waorschienlijk in 1382 veur 't eerste vermeld. In 1437 hef Johan van den Clooster 't laandgoed in zien bezit ekregen. Wanneer of 't huus Rheebruggen percies op 't laandgoed ebouwd wördden weet ze niet. In 1560 wördden Roelof van den Clooster tot Rheebruggen enuumd as [[ette]] in 't Deverderdingspel. 't Huus Rheebruggen is dan ok véur 1560 dalezet. In 1616 is 't huus erkend as havezate. Rheebruggen was nog aorig bescheiden van umvaank. D'r waren vief kamers en vief aandere roemtes. Töt 1789 is 't huus mit de laanderi'jen in bezit eblèven van de Van den Cloosters. Daornao kwaamp 't deur verarving in 't bezit van de femilie Van Holthe. De [[börgemeister]] van [[Dwingel]], [[Aalt Willem van Holthe|Aalt Willem van Holthe tot Oldengaerde]], arfden Rheebruggen in 1824. Dizze Drèentse politicus en holthandelaor was al eigenaor van de havezate [[Oldengaerde]] in Dwingel. In 1830 wus e ok de havezate [[Batinge]] in haanden te kriegen. Krek as Batinge leut hi'j ok Rheebruggen slopen. In de stee d'rvan kwaamp rond 1835 een boerderi'je. 't Laandgoed Rheebruggen is now in 't bezit van de Stichting [[Het Drentse Landschap]].<ref>Het Drentse Landschap: [http://www.drentslandschap.nl/NatuurEnLandschap/Terreinen/25LandgoedRheebruggen.aspx Laandgoed Rheebruggen]</ref> De [['t Ogeveine|Ogeveinse]] schriever [[A.A. Steenbergen|Albert Steenbergen]] (1814-1900) schreef oaver Rheebruggen in een gedicht ''De beuze jaeger'' oaver de [[Sunterklaos|Sunterklaoslegende]], die as e in de buurte van [[Dwingel]] lokaliseerden vanwegen de [[Sunt-Nicolaoskarke (Dwingel)|Sunt-Nicolaoskarke]] daor. Het gedicht begunt zo<ref>G. Kuipers (1976), ''Volksleven in het oude Drente''. Den Haag: Boekencentrum</ref>: :''Reebroggens Borgt was offebraand; :''Drij kiender dweelden um deur 't laand; :''Zij hadden honger, waeren kold :''En zwörven krietend um in 't wold'' En eindigt zo: :''De kiender raekten hoog in staand :'' 't Oldst wörde Drost van Drentelaand; :'' :''Het tweede, ook 'n grootmachteg heer, :''Bouwde op het huus Reebroggen weer. :''Het darde wörde 'n Vorst der Kark. :''Looft God de Heer veur 't wonderwark.'' ==Bron== *Jaap Bos (en aandern) (1989), ''Huizen van stand: geschiedenis van de Drentse havezaten en andere herenhuizen en hun bewoners''. Möppelt: Boom == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Havezate]] j30n93swlo5gsdpw5e9ko44ozsl0ot7 0 15791 164090 2010-10-19T18:36:24Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rheebruggen (havezate)]] recuzgn309ehrpuxjaheo29wta50d1a 0 15792 164091 2010-10-19T18:36:43Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Rheebruggen (havezate)]] recuzgn309ehrpuxjaheo29wta50d1a 0 15793 264227 259873 2013-05-06T16:34:12Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Speulstad Oranje''' (officiële Nederlaandse name: ''Speelstad Oranje'') is, op [[Toverlaand]] in [[Limburg (Nederlaand)|Limbörg]] nao, 't grootste oaverdekte [[pretpark]] van [[Nederlaand]]. 't Park is zo'n vier voetbalvelden groot en lig in 't [[Drenthe|Drèentse]] dörpien [[Oranje (Drenthe)|Oranje]], gemiente [[Midden-Drenthe]]. 't Is in-ericht in een vroggere [[eerappelmaalfebriek]] die in 1985 ekocht wördden deur de [[Slagharen|Slagharense]] ondernemer [[Hennie van der Most]]. ==Soortementen dieverdaotsie== 't Park is veural ericht op femilies mit kiender van twei töt en mit 13 jaor old. De belangriekste attracties bint: * [[Reuzenrad]] * [[Tolterschip|Piratenschip]], een tolterschip-attractie. * Verscheiden [[dreimeule]]s, waoronder een peerdecarrousel, vliegtuugdreimeule, jungledreimeule en een minidreimeule. * Griezelhuus, een [[spoekhuus]] * [[Zweefmeule]]s * [[Gliebane|Gliebanen]] * Space shuttle * Jumping star * [[Trampoline]]s * [[Springkussen|Luchtkussens]] * Rudcars * [[Botsauto|Botswagenties]] * Flying cars * [[Monorail]] mit fietsen en zeppelins * [[Sjoelen|Sjoelbakken]] * Treintien op rails * Kanobane * Amusementsspöllegies * Lachspiegels * [[Zaandbak]] * [[Bioscoop]] * Hydraulische graafmesienes * Kienderdisco * [[Achtbane]] The Wacky Worm (uut 't veurmaolige pretpark [[De Vluchtheuvel]] [[Nörg]]) ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.speelstadoranje.nl Officiële webstee] [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Pretpark in Drenthe]] c3o61errkgy7szifk2ltdskicv1nf0b 14 15794 266549 182108 2013-05-10T18:24:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Amusement]] [[Kategorie:Drenthe]] jzj08bfp5irrmwhwuu8csthzi2smqfa 0 15796 164188 2010-10-20T19:27:44Z Ni'jluuseger 73 [[Zuudwolde (Drenthe)]] is ewiezig naor [[Zuudwolde]]: De Grunneger plaatse het Zuudwòl wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zuudwolde]] mt24imt4bg94pk3cbq5dqznl03xc274 0 15797 289611 263998 2016-10-29T09:51:58Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''De Pieperije''' ([[Nederlaands]]: ''Pieperij'') is een [[buurtschop]] in de gemiente [[De Wolden]], pervincie [[Drenthe]]. De buurtschop lig an 't reviertien de [[Riest (revier)|Riest]], de grèenze mit de pervincie [[Oaveriessel]]. Körtbij an de oaverkaante ligt de buurtschop [[Lutten Oever]] en t dörpien [[Old Averiest]]. Véur de gemientelijke herindieling van Drenthe in 1998 heurden de buurtschop bij de gemiente [[Zuudwolde]]. De name Pieperij zol komen van een duker, of ''piepe'', die in een waterleiding (''rie'') was eplaatst umme oavertollig water naor de Riest of te voeren. In olde documenten het de buurtschop ok ''De Pieperie''. Veule woeste gronden op De Pieperije gaot rechtevoort terogge naor de netuur. Dizze gronden bint op 't begun van de [[20e eeuw|twintigste ieuw]] deur de [[Heidemij]] an-emeuken en in cultuur ebrocht. [[Het Drentse Landschap]] koopt hierveur laandbouwgronden op. ==Bron== [[Nijsblad van t Noorden]], 17 juli 1997, Vreemde plekken: Pieperij. [[Kategorie:Drèents_artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] ib3gcrx0x7ekqqqkng21cu5xgi5gv3d 0 15798 164192 2010-10-20T19:40:23Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[De Pieperije]] rub4xiahzpdj0ltctqmdbjfi9klk9yk 0 15799 164193 2010-10-20T19:40:41Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[De Pieperije]] rub4xiahzpdj0ltctqmdbjfi9klk9yk 0 15800 164194 2010-10-20T19:40:56Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[De Pieperije]] rub4xiahzpdj0ltctqmdbjfi9klk9yk 0 15801 164195 2010-10-20T19:41:11Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[De Pieperije]] rub4xiahzpdj0ltctqmdbjfi9klk9yk 0 15802 164245 2010-10-21T11:32:02Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Iessel]] nxtdb7vtkocoud93npb5je6dfcydmp7 0 15805 293116 273085 2017-03-17T09:20:31Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Mark Rutte 2015 (1).jpg|thumb|Mark Rutte]] '''Mark Rutte''' ([[n Heag]], [[14 febrewaori|14 februwoari]] [[1967]]) is n [[Neerlaand|Neerloands]] [[polletiek]]man. Seund n [[14 oktober|14den oktober]] [[2010]] is hei [[minister-presideant]] van Neerloand en minister van [[Algemene Zaken]] van t [[kabnet-Rutte]]. Doarbie is he polletiek leader van de behooldnd-vriejdeankende [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]-partieje. Noa t gymnasium te hebn edoane in zinne geboortestean n Heag, volgen Rutte ne geskiedenisstudie an de [[Rieksuniversiteat Leadn]], woer't he met kloar was in [[1992]]. Doarbie was he van [[1988]] töt an [[1991]] vuurzitter van de [[JOVD]]. Noa zinne studie waarken Rutte tien joar loank bie [[Unilever]] en zat he verskeadene joarn in t besteur van de VVD. [[2002]] gung Rutte oet t bedriefsleawn in de loandelike polletiek. Hee was [[stoatssekretaris]] van [[Sosjoale Zaakn]] en doarnoa van Oonderwies, Kultuur en Weetnskop in t earste en tweide kabnet-[[Balkenende]]. Tusken disse kabnetn in was he nog ne körte tied lid van de [[Tweede Kamer|Tweide Kamer]]. In [[2006]] wör he fraksievuurzitter in de Tweide Kamer um zo as liesttrekker zinne partieje te leadn bie de verkiezeges van det joar. Doo haaldn ze genne hoge peuntn, woernoa't Rutte as fraksieleader in de Tweide Kamer bleef. Bie de verkiezeges in 2010 wun de VVD en wör de grötste partieje, met 31 zetels. Doarop köm ne kabnetssamenstellige tusken de VVD en t [[CDA]] den't tau estoane wörd duur de [[PVV]]. 14 Oktober 2010 wör t kabnet-Rutte offisjeel eteund an t volk. == Oetgoande verbeendige == * [http://www.markrutte.nl/ De offisjele webstea van Mark Rutte] * [http://www.tweedekamer.nl/kamerleden/alle_kamerleden/rutte_mark/index.jsp Mark Rutte], [[Tweede Kamer der Staten-Generaal]] {{Commonscat|Mark Rutte}} {{DEFAULTSORT:Rutte, Mark}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tweede Kamerlid]] [[Kategorie:Nederlaandse stoatssiktoares]] [[Kategorie:Nederlaandsen minister-president]] [[Kategorie:VVD-politiker]] 0yt8gvde2qykwaxorb0nfowlzr70y4r 0 15806 164305 164268 2010-10-21T17:46:51Z Erik Warmelink 513 dobbele redirect wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[n Heeg]] 9wbtc4x5evybhp87io4l5mxjvqo1bhh 14 15807 291369 291354 2016-11-04T14:53:43Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Rijssen-Holten}} [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Regio Tweante]] 1naay3e48775ug823imkl3uiy0iixvj 0 15809 268258 268257 2013-06-16T05:18:55Z 80.114.178.7 " wikitext text/x-wiki {{etelazie}}[[Ofbeelding:TiedschriftRoet.jpg|thumb|200px|Drèents letterkundig tiedschrift ''Roet'']] '''Nedersaksische tiedschriften''' bint periodieken die in íen of meerdere variaanten van 't [[Nedersaksisch]] eschreven bint of, in briedere zin, periodieken in netzölfde welke taal mit Nedersaksische onderwarpen. Dit artikel is ericht op tiedschriften daorin de Nedersaksische ''taal'' gebruukt wördt. In 't Nedersaksische taalgebied bint d'r talloze kraanten, advertentiebladen en Nederlaandstalige tiedschriften daoras mit riegelmaot, of wal ies, gedichten, [[stieklstokkien|stiekelstokkies]] en verhalen in 't Nedersaksisch in verschient. In dit artikel wördt tiedschriften enuumd daorin 't Nedersaksisch historisch een belangrieke stee hef ehad, asok tiedschriften die d'r speciaol bint veur de Nedersaksische schrieveri'je. ==Almenakken== Vanof de [[19e eeuw|nègentiende ieuw]] verschenen Nedersaksische verhaalties, gedichten, anekdotes, woordenliesten en zuks in [[almenak|almenakken]] in de pervincies [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]], [[Drenthe]], [[Oaveriessel]] en [[Gelderlaand]]. Dizze almenakken kwammen alle jaoren uut en bevatten, naost infermaotie van algemien belang, geschied- en volkskundige teksten, mangs in de volkstaal. Dit waren de eerste bladen daoras 't eschreven Nedersaksisch een stee in kreeg. ==Driemaandelijkse Bladen== [[Ofbeelding:Driemaandelijksche Bladen.png|thumb|200px|''Driemaandelijks(ch)e Bladen'', eerste riege]] In de ''[[Driemaandelijkse Bladen|Driemaandelijks(ch)e Bladen voor taal en volksleven in het oosten van Nederland]]'', veur 't eerst uutegèven in 1901 deur de Vereeniging tot onderzoek van Taal en Volksleven in het Oosten van Nederland, stund onderzuuk oaver 't Nedersaksisch. Ok vunden ie d'r Nedersaksischtalige verhalen in, zoas van de [[Zwolle|Zwollenaor]] [[Willem Kloeke]] (1852-1934).<ref>[http://www.wieiswieinoverijssel.nl/details2.asp?Id=122 Wie is wie in Overijssel: Willem Kloeke]</ref> D'r stunden woordenliesten in, zoas die van de Gelders-Oaveriesselse dialecten, an-elegd deur de 'Nedersaksische pionier' [[Johan Hendrik Gallée]] (1847-1908).<ref>[http://www.biografischwoordenboekgelderland.nl/bio/3_Johan_Hendrik_Gallee Biografisch Woordenboek Gelderland: Johan Hendrik Gallée]</ref> Ok naamkunde en de studie van [[Nedersaksische literetuur]] hadden een stee, en bi'jdrages die de samenhang van 't Nedersaksisch en 't [[Platduuts]] behaandelden. De ''Bladen'' stunden onder redactie van de Achterhoekers Gallée en [[Gerrit Jan Klokman]], bi'jestaone deur mitwarkers uut aandere Oost-Nederlaandse regio's. Vanof 1909 deu [[Jan Bergsma]] de redactie. In 't crisisjaor 1931 hölden de ''Bladen'' op te verschienen, mar een ni'je riege wördden op-ezet in 1949. Hierveur wördden een veriening op-ericht deur [[Herman Bezoen]] uut [[Twente]] en [[Jan Naarding]] uut Drenthe. In 1955 wördden de ''Bladen'' 't orgaan van 't [[Nedersaksisch Instituut]] van de [[Rieksuniversiteit Grunning]]. In 2002 was 't vanni'js of-elopen mit de ''Driemaandelijkse Bladen''.<ref>[http://www.encyclopediedrenthe.nl/Driemaandelijkse%20Bladen Encyclopedie Drenthe Online oaver de Driemaandelijkse Bladen]</ref><ref>Ludger Kremer (2008), 'Geschiedenis van de Nedersaksische taalkunde'. In Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde''. Assen: Van Gorcum</ref> ==Regionaole bladen mit plaatse veur streektaal== ===Grunning=== De [[Grunnen (provìnzie)|pervincie Grunning]] was binnen de Nedersaksischtalige gebieden een zwaortepunt van [[regionaolisme]] en streektaalliteretuur, wat niet altied haand in haand gunk. De geschiedenis van de Grunningstalige schrieveri'je vaalt, temiensen vanof 1916, goeddiels samen mit de geschiedenis van culturele en literaire tiedschriften.<ref name="VeldmanDiemer2008" /> Dezölfde interesse in de regionaole cultuur die aj ok in de ''Driemaandelijksche Bladen'' vunden, kooj weerummevienen in 't in 1916 op-erichte tiedschrift ''"Groningen". Tijdschrift voor de Volkstaal, Geschiedenis, Volksleven enz. van de Provincie Groningen''. [[Ofbeelding:Geert_Teis.jpg|right|thumb|160px|De Grunninger schriever en dichter Geert Teis Pzn. ([[Gerhard Willem Spitzen]]) bundelden de krachten van de Grunninger tiedschriften en was de eerste heufdredacteur van 't ''[[Maandblad Groningen]]'']]Twei jaor later wördden dit tiedschrift op-evolgd deur 't ''[[Maandblad Groningen]]'', een uutgave van veriening [[De Grönneger Spraok]], mit as ondertitel: ''Geïllustreerd maandblad voor geschiedenis, volkstaal, kunst, industrie en landbouw van Stad en Lande''. Töt 1928 was de heufdredacteur Geert Teis Pzn (pseudoniem van [[Gerhard W. Spitzen]]). Teis was onder de indrok van [[Nedersaksische_literetuur_t%C3%B6t_1900#De_Platduutse_klassiekers|de klassieke Platduutse schrievers]] en had ok literaire ambities veur Grunning. Mar niet alle Grunningstalige schrieveri'je in 't ''Maandblad Groningen'' was literair; een bulte d'rvan was op 't verleden ericht en was bedoeld as uutdrokking van de Grunninger identiteit. Onder leiding van Teis, [[Jo Rietema]] en [[Jelte Dijkstra]] gunk 't blad van algemien cultureel tiedschrift wat meer op 't literaire an. In de [[Tweide Wereldoorlog|oorlog]] verscheen 't blad niet. Nao de oorlog gunk 't verdan mit 't ''Maandblad Groningen'', mar in 1946 kwaamp Dijkstra uut de tied en stopten ok Rietema d'r mit. Onder [[Sien Jensma]] en [[Jan Boer]] kenden 't tiedschrift nog twei jaorgangen. Zi'j nuumden 't in de ondertitel ''letterkundig tijdschrift'' en kwamen mit heur literaire ambities de wèensen van een antal jongere streektaalschrievers in de mute. Ie kregen een verschil tussen regionaolisten die de streektaal zagen as uting van 't regionaole eigen, die niet per se literair hoefde te wèzen, en schrievers die strengere literaire maotstaven wolden anholden. In 1948 kreej een ni'j tiedschrift, ''[[Stad en Lande (tiedschrift)|Stad en Lande]]'', det de opvolger wol wèden van 't ''Maandblad Groningen''. Zoas dit leste tiedschrift eerder had edaone, naamp ''Stad en Lande'' ok ''[[Dörp en Stad]]'' op, 't mitdielingsblad van de [[Algemene Vereniging Grunnen]]. Toe as 't nao een enkelde jaorgaank of-eleupen was mit ''Stad en Lande'', wördden ''Dörp en Stad'' een zölfstaandig tiedschrift det bestaon zol töt 1971. 't Was een regionaolistisch striedblad en in starke maote de spreekbuus van de regionaolist [[Kornelis ter Laan]]. In 1954 richtten jongere streektaalschrievers mit literaire eisen 't blad ''[['t Swieniegeltje]]'' op, det al rap een algemien Nedersaksisch literair blad wördden (zie hieronder meer). De Algemene Vereniging Grunnen, onder veurzitterschop van Ter Laan, mus hier niks van hebben. Ter Laan vund det ''Dörp en Stad'' al iederiene genog gelegenheid gaf um hum in 't belang van de pervincie te uten. 't Verschienen van een ni'j blad stelden e geliek an 't vermotten van krachten. De redactie van'' 't Swieniegeltje'' had esteld det mit 't vörtgaon van 't ''Maandblad Groningen'' 't leste literair-culturele blad veur Grunning was verdwenen. Wieder steuk'' 't Swieniegeltje'' meer en meer de haand uut naor aandere Nedersaksische regio's in Nederlaand en Duutslaand, wat muulijk lag bi'j de Grunninger regionaolisten rond Ter Laan (en bi'j regionaolisten elders).<ref name="Entjes2008" /> Toen 't eerste nommer van'' 't Swieniegeltje'' bi'j de drokker lag, verscheen een parsbericht daorin de vörming van een ni'je stichting, [[De Groninger Warf]], bekend wördden emeuken. De Groninger Warf wol det'' 't Swieniegeltje'' op zol gaon in een ni'j op te zetten tiedschrift. Dizze besprekings leupen op niks uut. Veurjaor 1955 verscheen 't eerste nommer van ''De Warf'', cultureel maondblad veur Grunning, det íen jaor bestaon hef en d'r mit uutscheidden mit 't veuruutzicht op een te vörmen [[Groninger Culturele Gemeenschap]], die centeri'je van de pervincie zol kriegen.<ref name="Entjes2008" /> Dizze Gemienschop kwaamp d'r en begunden in 1958 mit de uutgave van ''[[Groningen, cultureel maandblad]]''. Dit maondblad bestund töt 1979 en had oaver 't algemien een hoog literair niveau.<ref name="VeldmanDiemer2008" /> In 1982 kriej in [[Grunnen (stad)|Stad]] 't Grunningstalige literaire tiedschrift ''[[Krödde (tiedschrift)|Krödde]]''. Kiekt onder 't heufien 'Krödde' veur meer detail. ===Drenthe=== Töt 1900 haj in Drenthe weinig literaire tiedschriften. Midden [[19e eeuw|19e ieuw]] stunden in 't kört verschienende ''Drenthina of vergeet mij niet'' Drèentstalige bi'jdragen van de haand van heufdredacteur [[Cornelis van Schaick]]. Langere Drèentstalige verhalen verschenen veural as [[fulleton|fulletons]] in kraanten. Vanof 1929 verscheen 't maondblad ''[[Drent(h)e|Drente]]'' (vanof 1948 ''Drenthe''), det wègens de grune umslag een steugien de ondertitel'' 't Greuntien'' had. 't Blad was een spiegel van 't opbluuiende Drèentse verienigingslèven, daorin veural Drèentstalige en ok Nederlaandstalige stokken stunden, literair en aanderszins. Ok stunden d'r literaire beschouwingen, boekankondigingen en besprekings in.<ref>[http://www.encyclopediedrenthe.nl/Drent(h)e Encyclopedie Drenthe Online oaver 't maondblad ''Drent(h)e'']</ref> ===Stellingwarf=== De [[Stellingwarfs|Stellingwarver]] schrieveri'je kump goed op gaank in de jaoren zeuventig van de [[20e eeuw|20e ieuw]]. Veural in de bladen ''Stellingwerf'' (veur [[Weststellingwarf]] en umgeving) en ''De Nieuwe Ooststellingwerver'' (veur [[Ooststellingwarf]]) kriej dan een bulte infermatie over et Stellingwarfs en de taalbeweging die hum daor ontwikkelden.<ref>Henk Bloemhoff en Pieter Jonker (2008), 'Stellingwerver literatuur'. In Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde''. Assen: Van Gorcum, blz. 353</ref> In 1972 verschient 't eerste nommer van 't tiedschrift ''[[De Ovend]]'', veur schrieveri'je in 't [[Stellingwarfs]] en oaver de [[Stellingwarven]]. Kiekt hieronder onder 't heufien 'De Ovend' veur meer detail. ==Tiedschriften binnen de Nedersaksische Beweging== Rond de jaoren vieftig perbeerden een miest uut academici en [[Nedersaksische schrieveri'je|schrievers]] bestaonde [[Nedersaksische Beweging|beweging]] de stee van 't Nedersaksisch te verbetern en contacten te leggen tussen lu die in [[Nederlaand]] en [[Duutslaand]] gaanks waren mit de streektaal en de Nedersaksische cultuur. De beweging kwaamp mit iene spelling veur 't hiele Nedersaksische taalgebied, de [[Vosbergenschriefwiese]].<ref name="Entjes1990" /> Dizzend sleug niet bried genog an onder Nedersaksische schrievers en wördt tègenwoordig niet meer gebruukt. ===Noaberschopp=== ''[[Noaberschopp]]'' was een grèensoaverbroggend Nedersaksisch tiedschrift veur Twente en 't [[Münsterlaand]], det verscheen in 1932. 't Blad was d'r dus al varre véur de Nedersaksische Beweging van de jaoren vieftig, mar leup daor qua doelstelling op veuruut. Daorumme krig 't hier zien stee as iene van de tiedschriften in de giest van dizze beweging. 't Tiedschrift wol de [[naober]]schoppelijke baanden verstarken en schreef:'' 'Dütt Blatt [...] sall Brüggen bauen tüsken Ju en us.' ''De naodrok lag daorbi'j op de mandielige spraoke.<ref name="Bakker2008" /> ==='t Swieniegeltje=== [[Ofbeelding:Swieniegeltje.jpg|thumb|right|140px|'' 't Swieniegeltje, tiedschrift föör vaderland en moderspråke'']] Van 1954 töt 1959 kwaamp in de [[Grunnen (provìnzie)|Grunninger]] plaatse [[Knoal (dörp)|Knoal]] ''[['t Swieniegeltje]]'' uut, een literair tiedschrift veur schrieveri'je in de verschillende Nedersaksische/Platduutse dialecten. Onder de (wisselnde) redacteurs waren [[Willem Diemer]], [[Jan Niehoff]], [[Arnold Rakers]], [[Gerard Vloedbeld]], [[Simon van Wattum]] en [[Harm Werners]]. In '' 't Swieniegeltje'' stunden gedichten, verhalen, essays, teniel, liedties, boekbesprekings en ummezettings. Ien van de kenmarken van de beweging en 't tiedschrift waren de samenwarkingsbaanden tussen platschrievers uut Nederlaand en de Duutse greensstreek. Hoewal 't tiedschrift begunden as Grunnings literair blad, weur 't al rap, mit drei, vier nommers, interregionaol. Onder de schrievers die in '' 't Swieniegeltje'' publiceerden, waren [[Jan Boer]], [[Johanna van Buren]], [[Klaas Hanzen Heeroma|Klaas Heeroma]], [[Hans Heyting]], [[Derk Sibolt Hovinga]], [[Arend Lamm]], [[Anne van der Meiden]], [[Karl Sauvagerd]], [[Wilhelmine Siefkes]], [[Gerard Vloedbeld]], [[Harm Werners]] en [[Gerriet Wilms]]. Van de redacteurs drokten bename Diemer mit zien veule bi'jdrages een stempel op 't blad. Naost alderhaand literaire inhold, weur d'r in 't blad veule prakkezeerd oaver 't uutbouwen van 't Nedersaksisch as cultuurtaal. Nao vief jaorgangen mus '' 't Swieniegeltje'' d'r deur financiële problemen mit uutscheiden.<ref>Willem Diemer (red.) (1985), ''Eendracht & Twist. Uit het archief van het letterkundig tijdschrift 't Swieniegeltje (1954-'59)''. Stabo/All-Round</ref><ref name="Entjes2008" /><ref>[http://dissertations.ub.rug.nl/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/ F.G.W. Löwik (2003), ''De Twentse Beweging: strijd voor modersproake en eigenheid''. Grunning: Rieksuniversiteit Grunning. Heufdstok vief en zesse]</ref> ===Twenterlaand, en -leu en -spraoke=== Van 1956 töt 1961 gaf de [[Twente|Twèentse]] romanschriever [[Johan Gigengack]] 't tiedschrift ''[[Twenterlaand en Leu en Spraoke]]'' uut. De Twèentse schriever [[G.B. Vloedbeld|meister G.B. Vloedbeld]] hef hier redacteur van ewest. 't Tiedschrift scheidden d'r mit uut toen Gigengack deur beholdende Twèentse schrievers wördden an-evalen um zien taboes brekende roman ''De boetenste duusternis'' (1961). ===De Moospot/De Moespot=== In 1958 begunden de [[Sallandse schrieverskring]] mit de uutgave van ''[[De Moespot|De Moospot]]''. Umdet sommigen de name te [[Tweants|Twèents]] vunden klinken, veraanderden dizze in 1963 in ''De Moespot''. 't Vörreljaors verschienende tiedschrift veur proza en dichtwark in 't Nedersaksisch van [[Oaveriessel]] en [[Gelderlaand]] wördden in 1966 't orgaan van 't ni'j op-erichte [[Verbond van Nedersaksische Dialectkringen]] (Verbond veur Neersasse Dialektkringen), waordeur 't beparkte ledenantal gruuiden. In 't blad, det vandage nog verschient, viej ok verieningsni'js, ankondigingen van ni'j uutekomen streektaalboeken en redactionele artikels oaver 't Nedersaksisch. Veur ''De Moespot'' bint mitandoen en briede leesberheid belangrieker as 't anholden van literaire maotstaven.<ref>Jannie Bakker-Rietman en Frank Löwik (2008), 'Streektaalliteraturen in Overijssel'. In Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde''. Assen: Van Gorcum</ref><ref>[http://dissertations.ub.rug.nl/faculties/arts/2003/f.g.h.loewik/ F.G.W. Löwik (2003), ''De Twentse Beweging: strijd voor modersproake en eigenheid''. Grunning: Rieksuniversiteit Grunning. Heufdstok zesse en achte]</ref> ''De Moespot'' gebruukt tègenwoordig de in 2000 ontwikkelde [[SONT-spelling]], die uuteprakkezeerd is veur 't hiele Nedersaksische taalgebied in Nederlaand: een passien terogge in vergelieking mit de ambities van de oldere Vosbergenschriefwieze, die ok veur Duutslaand bedoeld was. Midden jaoren negentig was de oplage van ''De Moespot'' 1300 exemplaren. ===Modersproake en Noaberschup=== Vanof 1959 verscheen van de uutgever [[G. ten Holt]] ''[[Modersproake en Noaberschup]]'', een tiedschrift det wieder wol gaon in de trant van'' 't Swieniegeltje''. Ten Holt schreef:'' 'Et müt 'n tiedschrift wödden föör et Volk van Münsterland - Graafschup Benthem - Emsland - Gelderschen Achterhook - Twente en Salland.' ''Ok in 't gebruuk van de Vosbergenschriefwiese sleut hum ''Modersproake en Noaberschup'' an bi'j'' 't Swieniegeltje''. Deur slimme ziekte van Ten Holt mus 't tiedschrift nao zes ofleverings uutscheiden.<ref name="Entjes1990" /> ===Weerwoord=== In 1965 perbeerden twei veurmaolige mitwarkers van '' 't Swieniegeltje'', [[Hendrik Entjes]] uut [[Oaveriessel]] en [[Simon van Wattum]] uut Grunning, vanni'js een grèensoaverschriedend literair en cultureel tiedschrift te maken. 't Kreeg de titel ''[[Weerwoord (tiedschrift)|Weerwoord]]''. Mit de [[Graofschop Benthem|Benthemer]] taalkundige [[Arnold Rakers]] was erisselveerd oaver 't opzetten van 't blad, mar Rakers kwaamp uut de tied nog veur 't verschienen van 't eerste nommer. Vanof 't tweide nommer zat Stephan Selhorst uut Raesfeld, Westfaolen in de redactie. Nao 't darde nommer scheidden ''Weerwoord'' d'r mit uut.<ref name="Entjes2008" /><ref name="VeldmanDiemer2008" /> ===Twijspaalk=== [[Ofbeelding:Simon van Wattum door Marten Grupstra.jpg|thumb|160px|[[Simon van Wattum]], börstbield deur Marten Grupstra in de bieb van [[Knoal (dörp)|Knoal]]. De dichter Van Wattum was redacteur van'' 't Swieniegeltje'', later van ''Twijspaalk'']] ''Twijspaalk'' (ondertitel: ''Moandkraant veur Grunnen''), een giesteskiendtien van de Grunninger dichter [[Simon van Wattum]] - die ok had mitewarkt an'' 't Swieniegeltje'' - wördden op-ezet in 1966. In de redactie zaten Van Wattum en 'Hadewich Klooster', iene van de veule pseudoniemen die Van Wattum in 't tiedschrift gebruukte. Later wördden de redactie uutebreid mit aandern. ''Twijspaalk'' was satirisch van aord, wat later ok 't Drèentse blad ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]'' in de beguntied kenmarkte. Ok stunden d'r cabareteske stokkies in en gedichten, de leste veural van Van Wattum onder zien pseudoniem Hadewich Klooster. Wiedere mitwarkers waren [[Hendrik Entjes]], [[Haarm Maaijer]], [[Jan Siebo Uffen]] en [[David Hartsema]]. Nao negen nummers was 't of-eleupen mit ''Twijspaalk''.<ref>Fokko Veldman (1990). 'Naoorlogse dialectliteratuur in Groningen'. In Jurjen van der Kooi (red.), ''Dialectliteratuur: balans en perspectief van de moderne streektaalletterkunde in Oostnederland en Nederduitsland: een bundel studies''. Grunning: Sasland</ref> ===De Pennevogel=== 't tiedschrift ''[[De Pennevogel]]'', op-ezet in 1974, mag dan uut een tied stammen toe as de Nedersaksische Beweging van de vieftiger jaoren al lange was uutedoofd, 't zöcht wal ansluting bi'j 't ideaal van '' 't Swieniegeltje'' um een stee te bieden an literaire schrieveri'je in Nedersaksische dialecten in Nederlaand en Duutslaand. De redacteurs waren [[Ton Kolkman]] uut [[Twente]], [[Jannie Bakker-Rietman]] uut [[Gällemuun|Gellemuun]] en [[Henk Bloemhoff]] uut [[Stellingwarf]]. 't Uutbrengen van ''De Pennevogel'' verleup muizem; d'r was gebrek an belangstelling veur. 't Leste, zeuvende nommer, een dubbelnommer, kwaamp end 1979 uut.<ref>Fokko Veldman (1990), 'Naoorlogse dialectliteratuur in Groningen'. In Jurjen van der Kooi (red.), ''Dialectliteratuur: balans en perspectief van de moderne streektaalletterkunde in Oostnederland en Nederduitsland: een bundel studies''. Grunning: Sasland</ref><ref>Henk Bloemhoff en Pieter Jonker (2008), 'Stellingwerver literatuur'. In Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde''. Assen: Van Gorcum</ref> ===Boekenbus=== De ''[[Boekenbus]]'' was een tiedschrift mit besprekings van [[Nedersaksische literetuur]] det bestund van 1975 töt en mit 1977. 't Stund onder redactie van de [[Oaveriessel]]se [[taalkunde|taalkundige]] [[Hendrik Entjes]] en de [[Frieslaand|Friese]] schriefster [[Tiny Mulder]].<ref name="VeldmanDiemer2008" /> Ok de ''Boekenbus'' stamt van lange nao de Nedersaksische Beweging van de vieftiger jaoren, mar 't blad was wal ericht op de Nedersaksische literetuur as zodaonig, en niet slechts op iene pervincie of regio. Ok had redacteur Hendrik Entjes ien van de spillen van de Nedersaksische Beweging ewest. ==Bladen van lange aosem== ===Oeze Volk=== In 1956 richtten [[Hans Heyting]], [[Gerrit Kuipers]] en Harm Werners (schoelname van [[Gerard Nijenhuis]]) 't [[Drèents|Drèentstalige]] blad ''[[Oeze Volk / Maandewark|Oeze Volk]]'' op. In zovarre heurt ''Oeze Volk'' niet bi'j de Nedersaksische Beweging, det 't een blad veur Drenthe was en gien interregionaol blad. 't Ontstaon van ''Oeze Volk'' maakten diel uut van een meer algemiene oplèving van 't Drèents. Zo was in 1953 de [[Drentse Schrieverskring]] op-ericht. 't Idee was det 't blad een ''"breed achterlaand"'' mus hebben en ''"draogen [mus] worden deur oeze volk"''.<ref>Boerma, Stieneke en Rouke Broersma (1993), ''Drèentse schrieverij'', Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek (p. 75)</ref> Controversiële onderwarpen waren daorumme taboe en 't blad kreeg een traditionele inslag. Schrievers van de oldere ginneraties (zoas [[Grietje Clewits]], [[Lammert Braaksma]] en [[Harm Drent]]) asok jongere schrievers (zoas [[Roel Reijntjes]], [[Janny Alberts-Hofman]] en [[Gré Seidell-Broekhuizen]]) vunden in [[Oeze Volk]] heur stee. In Drenthe wördden een netwark van 'correspondenten' bi'jien ezöcht, die ni'js anleverden en 't blad verspreidden. Deur de briede opzet van ''Oeze Volk'' kreej een briedere beweging die 't gebruuk van 't Drèents veurstund. Verscheiden ''Oeze Volk''-schrievers waren bekend van de regionaole radio en gungen op pad um heur wark te laoten heuren en begrip te kweken veur 't belang van 't Drèents.<ref>Boerma, Stieneke en Rouke Broersma (1993), ''Drèentse schrieverij'', Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek (p. 79)</ref> In 1976 wun ''Oeze Volk'' de [[Culturele Pries van Drenthe]]. 't Blad wördt sinds 2007 uutegèven deur 't in det jaor lös edaone [[Huus van de Taol]]. In 2008 wördden 't in een ni'j, ''full-colour'' jassien esteuken en veraanderden de name in ''Oeze Volk / Maandewark''. ===De Ovend=== [[Ofbeelding:VeenstraHuus.jpg|thumb|240px|De [[Stellingwarven|Stellingwarver]] schriever [[Johan Veenstra]] hef veul in ''De Ovend'' epubliceerd]] ''De Ovend'' is een tweimaondelijks tiedschrift veur schrieveri'je in 't [[Stellingwarfs]] en oaver de [[Stellingwarven]]. Et eerste nommer verscheen in september 1972; in 't begun was 't een kwartaolblad. De andachtsvelden van ''De Ovend'' bint schrieveri'je, taal- en volkskunde en geschiedenis. 't Antal bi'jdragers hef deur de jaoren hen evarieerd van zo'n vieftiene töt dartig. ''De Ovend'' beslat zo'n 180 bladzieden per jaor. In 1974 verschenen de eerste beschouwelijke teksten oaver schrieveri'je in ''De Ovend''. Die waren niet mitiene slim kritisch, omdat 't blad veural töt lezen en publiceren wol anzetten. Toch bint d'r ok wal besprekings epubliceerd daorin literair of aanderszins kritisch wördden ewogen. Mit de tied gebeurde dit vaker.<ref>Henk Bloemhoff en Pieter Jonker (2008), ''Stellingwerver literatuur'', in Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum</ref> ==Een astraante generatie: Roet en Krödde== End jaoren zeuventig vunden een antal babyboomers 't streektalige literaire wereldtien verstikkend oldmoods en gezapig. Ze wolden een ni'j orgaan veur Nedersaksische schrieveri'je die gien blad veur de mond naamp en oaver alle denkbare onderwarpen kun gaon. ===Roet=== [[Ofbeelding:Martinitoren6.jpg|250px|thumb|160px|right|In [[Grunnen (stad)|Stad]] bint zowal 't Drèentse letterkundige tiedschrift ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]'' als 't Grunningse ''[[Krödde (tiedschrift)|Krödde]]'' geboren]]Op 1 april 1979 verscheen 't eerste nummer van ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]'', een Drèentstalig blad op-ezet deur [[Martin Koster]] en [[Ton Kolkman]]. Anvankelijk was 't blad satirisch van aord en veural de eerste jaorgaank was dudelijk inspireerd op 't eerdere Grunninger tiedschrift ''[[Twijspaalk]]''. De inhold is tègenwoordig evarieerd; d'r verschient verhalen, gedichten, boekbesprekings, essays en zuks. ''Roet'', mit de ondertitel ''Drents Letterkundig Tiedschrift'', kump vier keer in 't jaor uut en wördt vandage uutegèven deur [[Het Drentse Boek]], onderdiel van 't [[Huus van de Taol]]. Ie viendt d'r ok Nederlaands- en aanderstalige bi'jdragen in. 't Blad hef een eigen anfieterspries veur Drèentstalige schrieveri'je ekend, de [[Roet (tiedschrift)#Reyer Onno van Ettingen-pries|Reyer Onno van Ettingen-pries]]. ===Krödde=== In 1982 wördden in [[Grunnen (stad)|Stad]] 't [[Grunnegs|Grunningstalige]] literaire tiedschrift ''[[Krödde (tiedschrift)|Krödde]]'' op-ericht, eschoeid op de leest van 't Drèentse ''Roet''. ''Krödde'' verschient miensens viermaol in 't jaor en bevat verhalen en gedichten. De Grunneger dichters [[Jan Glas]] en [[Aly Freije]], die beidend dichtwark hadden staon in ''Krödde'', hebt in 2006 respectievelijk 2008 de prestigieuze [[Freudenthal-Pries]] veur ni'je Nedersaksische schrieveri'je wunnen.<ref>[http://www.huusvandetaol.nl/content/view/162/1/ Huus van de Taol: 'Dichteres Aly Freije wint Duitse literatuurprijs']</ref> ==Toal en Taiken== ''Toal en Taiken'' (ondertitel: ''tiedschrift veur Grunneger kultuur'') is een tweimaondelijks tiedschrift, op-ericht in 1983, van [[Stichting 't Grunneger Bouk]] oaver [[Grunnen (provìnzie)|Grunninger]] taal en geschiedenis, schrieveri'je, meziek, teniel en taalkunde. De oplage is een paar duzend exemplaren.<ref>*[http://www.grunnegertoal.nl/ Stichting Grunneger Toal] nuumt een oplage van 5200; 't [http://www.grunnegercultuur.nl/ Grunneger Cultuur Centrum] nuumt een oplage van 3600.</ref> 't Tiedschrift besprek haoste alle [[Grunnegs|Grunningstalige]] uutgaves, al mient partie det de besprekings vake niet biester kritisch bint.<ref>Zie veur dizze miening Veldman en Diemer, 2008. Ze tiekent an det Stichting 't Grunneger Bouk veur een groot diel van heur financiën ofhaankelk is van de verkoop van Grunneger boeken. Wieder mient ze det literair wark vake vanuut 'een taalpropagandistische optiek' ewogen wördt en niet op zeggingskracht, waorheidsgehalte of poëtische inhold.</ref> ''Toal en Taiken'' kwaamp in 1983 voort uut de eerdere periodieken ''[[Oet Boukenkist]]'' (1975-1983) van Stichting 't Grunneger Bouk en ''[[Verspraaid Verbonden]]'' (1974-1983), 't mitdielingsblad van 't [[Grunneger Genootschop]]. In ''Oet Boukenkist'', det anvankelijk ''t Begunstegersbericht'' hietten, hadden ankondigings en körte besprekings estaone van publicaties op 't gebied van Grunninger taal, geschiedenis en cultuur. Ok was d'r een stee veur gedichten, schetsies en zokswat in 't Grunnings. In ''Verspraaid Verbonden'' had bename verieningsni'js estaone van de ''Grunneger verainens'', de Grunneger verienings die oaveral in Nederlaand sund pakweg 1915 bestaot of bestaon hebt. Vanof 't eerste nommer van ''Toal en Taiken'' is [[Jan Groenbroek]] ([[Scheemde]], 1946) heufd- en endredacteur. Hi'j is ok de vörmgever van 't blad, det sund 2009 hielemaole in kleur uutkump umme beveurbield stokken oaver bieldende keunst beter te kunnen illustreren. Veur 't historische diel van 't tiedschrift is d'r een dielredactie. Deur de jaoren hen hef 't tiedschrift flink wat vaste mitwarkers ehad, onder aandern de veurmalige Grunninger [[streektaalfunctionaoris]] [[Siemon Reker]]. In 1992 kreeg de redactie bi'j 't tienjaorig bestaon van ''Toal en Taiken'' de [[K. ter Laan Prijs]] an-elangd.<ref name="VeldmanDiemer2008" /> ==Ni'jere Oaveriesselse tiedschriften== [[Ofbeelding:Regio-05-Twente-2009.png|thumb|250px|De pervincie Oaveriessel bestiet uut uutienlopende regio's en Nedersaksische bladen bint vake op ien of meerdere regio's ericht (of-ebield: de regio Twente)]] De pervincie Oaveriessel wördt deur inwoners vake niet as (culturele) ienheid beleefd. D'r bint een antal geografisch en cultureel onderscheiden regio's: de treditionele indieling is de [[Kop van Oaveriessel]], [[Sallaand]] en [[Twente]]. Daorvan löp Twente, greutsig op de eigen identiteit, in 't oge as 't miest actief op 't gebied van de streektaal. Toch is 't langst lopende Oaveriesselse tiedschrift in 't Nedersaksisch, ''[[De Moespot]]'' (1958), een uutgave van 't [[Verbond van Nedersaksische Dialektkringen]], det de gebieden Sallaand, Achterhoek, Liemers en de oostelijke Veluwe bestrek. Sommige ni'jere Nedersaksische initiatieven, zoas 't digitale tiedschrift ''[[Van over de Iessel]]'', bint pervinciebried. Aandere bint op een specifieke regio ericht, zoas ''[[Kopstôkken (tiedschrift)|Kopstôkken]]'' op Noordwest-Oaveriessel. 't Blad ''[[De Nieje Tied]]'' is een initiatief vanuut Twente, mar nemp ok bi'jdragen uut aandere regio's op. ===Verdan=== ''Verdan'' (ondertitel: ''Overijssels tijdschrift'') was een glossy tiedschrift in det deur de hiele pervincie verscheen van 1999 töt 2005. 't Was een uutgave van de [[Schrieversbond Oaveriessel]] in samenwarking mit de [[Iesselakkedemie]], 't [[Van Deinse Instituut]] en de [[Overijsselse Bibliotheek Dienst]]. In 't blad stunden literaire bi'jdragen, [[nöalstukken|stiekelstokkies]] en verschillende rubrieken, alles mit een link naor Oaveriessel.<ref name="Bakker2008" /> Mit een paar jaor kun 't niet meer verdan: 't blad was duur in de productie en had niet genog adverteerders.<ref>[http://www.destentor.nl/regio/salland/7368290/Streektaal-in-'Van-over-de-Iessel'-digitaal.ece de Stentor, woensdag 29 september 2010: 'Streektaal in 'Van over de Iessel' digitaal']</ref> In 2005 wördden 't tiedschrift, mit de uutgave van een vertellegies- en gedichtenbundel mit cd, op-eheven. In 2010 kwamen de Schrieversbond, de Iesselakkedemie, [[TwentseWelle]] en de pervincie mit een digitaol pervinciebried intiatief, 't kwartaalblad ''[[Van over de Iessel]]''. ===Kopstôkken=== ''[[Kopstôkken (tiedschrift)|Kopstôkken]]'' is een kwartaolblad mit verhalen, gedichten, liedties, gezegdes en aandere bi'jdragen in de streektaal van Noordwest-Oaveriessel. Naojaor 2005 kwaamp 't veur 't eerst uut. 't Blad wördt verkocht in [[Asselt]], [[Stappest]], [[De Sluus]], [[Belt-Schutsloot]], [[Veno]], [[Gietern]], [[Stienwiekerwoold]], [[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]] en [[Stienwiek]]. ===De Nieje Tied=== ''De Nieje Tied'' (ondertitel: ''Blad in t plat'') is een in 1994 op-ericht [[Tweante|Twèents]] literair-cultureel tiedschrift mit bi'jdragen uut Twente en angrèenzende regio's. 't Bevat prakkezaosies oaver literetuur en keunst, taalkundige stokkies, körte berichten, in-ezunden brieven, [[nöalstukken|neulstokkies]] en oaverzichten van ni'j wark in en oaver de streektaal. 't Blad wördt vanuut [[Eanske]] uutegeven deur De Oare útjouwerij.<ref>[http://members.home.nl/goaitsen/dnt/ Webstee van De Nieje Tied]</ref> ''De Nieje Tied'' döt qua bosschop dèenken an 't vieftien jaor eerder op-erichte Drèentse tiedschrift ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]'': 't blad wil ni'jmoods wèden en hef gien plek veur 'folklore en kritiekloze ophemmeling van anneke-bestemoorstied'.<ref>[http://members.home.nl/goaitsen/dnt/01tgeeta.htm Webstee van De Nieje Tied; eciteerd uut nommer 1]</ref> D'r staot mangs hellige besprekingen in van schriefwark (en spelwark, zetwark en vörmgeving) det in de ogen van de redactie van barre slechte kwaliteit is ('knooiboksnweark'). Al vanof 't begun leup 't daorumme niet best tussen 't schaarpe ni'je blad en de treditioneler ekleurde streektaalbladen. De Twentsche Courant schreef:'' 'Organisaties die zich met het oostelijk dialect bezighouden [...] zwijgen in alle en zelfs de streektalen. Noch in Stad en Land van de Twente Academie, noch in de Bodbreef van de Kreenk vuur de Twentse Sproak of De Moespot van t Verbond van Neersasse Dialectkringen een woord over het nieuwe blad in t plat.' ''<ref>Gerard Vaanholt, ''Het botert nog niet tussen De Nieje Tied en dialectclubs'', De Twentsche Courant, 2 augustus 1994</ref> ''De Nieje Tied'' kump onregelmaotig en mit roeme tussenpozen uut. ==Digitale uutgaves== [[Ofbeelding:Twentse Welle Tower.JPG|thumb|200px|Cultuurhistorisch museum [[TwentseWelle]] ondersteunt een digitale uutgave as ''[[Van over de Iessel]]'']] ===An de Liende=== ''[[An de Liende]]'', det bestund van november 2005 töt juni 2011, was een digitale maondpublicatie mit bi'jdragen in 't Stellingwarfs en aandere streektalen. Iederiene kun kaant-en-klaor schrief-, tieken- en fotowark insturen, det gewoonlijk zunder redactie of correctie wördden op-eneumen. De inhold mus raakvlakken hebben mit wat of d'r leeft in de [[Stellingwarven]]. ''An de Liende'' was een initiatief van de stichting [[Stellingwerfs Eigen]]. 't Archief mit de nommers van ''An de Liende'' hef de stichting nog op de webstee staon.<ref>[http://www.stellingwerfs-eigen.nl/Liende/ Webstee van Stellingwerfs Eigen mit de nommers van An de Liende]</ref> ===Van over de Iessel=== ''[[Van over de Iessel]]'' is een digitale kwartaolpublicatie, veur 't eerst verschenen in april 2010, mit vertellegies en gedichten in de verschillende dialecten van Oaveriessel. De centeri'je d'rveur kump van de pervincie, en ondersteuning koomt van de [[Iesselakkedemie]] en [[TwentseWelle]]. De publicatie is een idee van de [[Schrieversbond Oaveriessel]]. ''Van over de Iessel'' is leegdrömpelig en hef een ienvoldige opmaak en redactionele verzörging. Mei 2010 had de uutgave 150 lezers.<ref>[http://www.vanoverdeiessel.nl/ Webstee van ''Van over de Iessel'']</ref> ===Webstees van pepieren bladen=== 't Grunninger tiedschrift ''[[Krödde (tiedschrift)|Krödde]]''<ref>[http://www.krodde.nl/ Webstee van ''Krödde'']</ref>, 't Twèentse ''[[De Nieje Tied]]''<ref>[http://members.home.nl/goaitsen/dnt/ Webstee van ''De Nieje Tied'']</ref> en 't Noordwest-Oaveriesselse ''[[Kopstôkken (tiedschrift)|Kopstôkken]]''<ref>[http://www.kopstokken.nl Webstee van ''Kopstôkken'']</ref> biedt op heur webstees een keur an wat in de pepieren uutgave publiceerd is. ==Verieningsbladen mit ni'js en bosschoppen== Sommige Nedersaksische orgenisaoties geeft een periodiek uut mit ni'js, huusholdelijke mitdielingen, en diverse bi'jdragen veur de diverdaotsie. ===Taolkraant=== De''Taolkraant'' is een kwartaolblad det donateurs van 't Drèentse [[Huus van de Taol]] gratis in de busse kriegt. In alle nummers stiet, naost stokkies oaver activiteiten van 't Huus van de Taol, een vraogpraotien mit iene die bàanden hef mit de [[Drèents|Drèentse taal]]. Ok bint d'r vaste rebrieken zoas 'Vergeten woorden', 'Dat döt mij wat' (een schriever kös en besprek een Drèents gedicht), 'Dudelk Drèents' (een stokkien van domeneer Hans Katerberg) en een cd-bespreking.<ref>[http://www.huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=72:taolkraant&catid=16&Itemid=31 Infermaotie oaver de ''Taolkraant'' op de webstee van 't Huus van de Taol]</ref> ===Niejen Bodbreef=== De ''Niejen Bodbreef'' is 't blad van de [[Kreenk vuur de Twentse Sproak]], een verieniging die heur inzet veur 't behold en de bevördering van 't [[Tweants|Twèents]]. 't Kump viermaol in 't jaor uut en hef in 2011 een oplage van 700 stoks. 't Het ''Niejen'' umdet 't een deurstart is van een eerdere ''Bodbreef'' die de Kreenk uutgaf. De ''Niejen Bodbreef'' hef as doel um alles wat d'r oaver 't Twèents en [[Twente]] te doen is op te nemen en kundig bi'j 't volk te maken. D'r bint zowal stokken van vaste mitwarkers as incidentele bi'jdragen.<ref>[http://www.twentsesproak.nl/pagina12.html Webstee van de Kreenk vuur de Twentse Sproak oaver de Niejen Bodbreef]</ref> ==Platduuts== Sunds [[1907]] gef de [[Platduuts|Platduutse]] veriening Quickborn een tiedschrift uut, sunds 1968 onder de name ''[[Quickborn (tiedschrift)|Quickborn: Zeitschritt für plattdeutsche Sprache und Dichtung]]''. In 't vördeljaors verschienende tiedschrift viej verhandelingen, besprèkings, berichten en ni'jgies. In 1915 begunden [[Paul Wriede]] 't tweijaorlijkse tiedschrift ''Plattdüütsch Land un Waterkant'', det oorsprunkelijk uutkwaamp veur de saldaoten in de [[Eerste Wereldoorlog]]. In de jaoren tachtig kreeg 't de ondertitel ''Blatt for plattdüütsche Literatuur von vondaag'' en wördden 't een belangriek medium veur ni'je Platduutse literetuur. In 1993 gunk 't blad mit ''Quickborn'' in de maande wieder.<ref>[http://www.quickborn-vereinigung.de/zs-einleitung.php Webstee van 't tiedschrift ''Quickborn'']</ref> Vanof 1992 verschient in de regio [[Oostfrieslaand]] vördeljaors ''[[Diesel (tiedschrift)|Diesel (dat oostfreeske Bladdje)]]'', veur literetuur, schrieveri'je en dieverdaotsie. 't Is enuumd naor [[Diesel (plant)|de plaante]], in naovolging van 't Grunningse ''Krödde'' en 't Drèentse ''Roet''. == Rifferenties == <references> <ref name="Bakker2008">Jannie Bakker-Rietman en Frank Löwik (2008), ''Streektaalliteraturen in Overijssel'', in Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum</ref> <ref name="Entjes1990">Hendrik Entjes (1990). 'Streektaalliteratuur in Overijssel na 1945'. In Jurjen van der Kooi (red.), ''Dialectliteratuur: balans en perspectief van de moderne streektaalletterkunde in Oostnederland en Nederduitsland: een bundel studies''. Grunning: Sasland</ref> <ref name="Entjes2008">Hendrik Entjes (2008), 'Nedersaksische letterkunde onderweg'. In Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde''. Assen: Van Gorcum</ref> <ref name="VeldmanDiemer2008">Fokko Veldman en Hanny Diemer (2008), 'De literatuur van Groningen'. In Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde''. Assen: Van Gorcum</ref> </references> [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift| ]] 6d94rixarjnv5golzhdnadd61fop6k2 6 15816 164867 164864 2010-10-26T04:30:09Z Erik Warmelink 513 Zeet ok [[Ofbeelding:LocatieSelterfrais.png]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} == Zeet ok == <gallery> Ofbeelding:LocatieSelterfrais.png|LocatieSelterfrais.png </gallery> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] k9zk6wdd3b7nhbh0nv6f8gb37a1rz0e 6 15817 164865 164533 2010-10-26T04:21:49Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Omschrieving == Et Friso-Frankische dialekt van de regio West-Frieslaand in Noord-Hollaand. Et donkergrune bin de dialekten die deur de mieste lu ezien wodden as West-Fries, et lichtgrune bin de Friso-Frankische dialekten die söms wel, söms niet tot et West-Fries erekend wodden. == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] 4at5iqmgqvv18rxuud0u0j98cp3twed 6 15818 164866 164863 2010-10-26T04:29:50Z Erik Warmelink 513 Zeet ok [[Ofbeelding:LocatieSelterlaands.png]] wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] == Zeet ok == <gallery> Ofbeelding:LocatieSelterlaands.png|LocatieSelterlaands.png </gallery> bqow4ssvij5go3h3lo24269ssfzs3gl 0 15820 283705 278737 2016-01-11T21:00:48Z 213.46.16.100 sterfdatum toegevoegd wikitext text/x-wiki '''Frans Roes''' ([[1902]] [[Gaandern]] - 02-08-[[1974]] [[Hengel (Gelderland)|Hengel]]), was nen Achterhooksen skriever, den meesttieds skref onder den skuulname '''Herman van Velzen'''. Zien dagelekse wark was horlogemaker, moar ziene leefde ging meer oet noar et skrieven van verhalen in et plat, dee-t e wekkeleks skref veur ‘De Graafschapbode’, zon veerteg joor lang. Anvankelek skref e romantiese, Nederlandse verhalen, ok veur ne regionale krante. Den bekendsten figuur oet ziene verhalen is [[Aornt Peppelenkamp]], nen armen bessembinder op de Koolhovense heide. Tussen 1945 - 1950 skref Roes ok veer streekromans in et dialekt: ‘Steaven Volman’ (z.j.), ‘Uut ‘t laeven van olde bekenden’ (1945), ‘Een mens vindt zienen weg (z.j.) en ‘Van Achterhooksche Menschen’ (1950). Feilek bunt dit verhalen, dee um bepaolde personen dreajt. Ok skref e dree toneelstukken in et plat: ‘Um den olden Berenschot’, ‘Uut de modder’ en ‘Riek Geesink’. Ziene verhalen en toneelstukken slotten an bi-j de aktualiteit van dat moment en greujden met de tied met. Roes wus de sfeer van et verandernde platteland good te raken. In 1955 wier in [[Reurle]] zien spel in de boetenloch ‘Um den olden Saksenheerd’ op evoerd. Van ziene verhalen bunt zon 24 bundels oet ebracht, dee-t bunt oet egovven deur Misset-[[Deutekem]], Witkamp-[[Eanske]] en Van den Berg-[[Eanske]]. In 2002 hebt de Stichting [[Staring Instituut]] en de Mr. H.J. Steenbergenstichting den roman ‘Steven Volman’ ovverni-js edrukt. Deur et Staring instuut bunt twee luusterbeuke met verhalen van Frans Roes oetebracht met den name ‘Arie laest Aornt’, deel 1 (2006, oetverkocht) en deel 2 (2007). Frans Roes mag als den meest populairen skriever van den Achterhook wodden ezene, den veural opvölt deur ne rake tiepering van de leu in ziene umgeaving. ==Ovverzicht van zien verzamelde wark== *Deel 1. De kennismaking *Deel 2. Achterhookse metwöskes dl. 2 *Deel 3. 't Uutstapjen *Deel 4. Un oge zo blauw *Deel 5. Marie Vatenkamp *Deel 6. Rooie Gait *Deel 7. Nozern *Deel 8. 't Groezelige kealtjen *Deel 9. Slaopmutsken *Deel 10. De streuper en de vrouw *Deel 11. Praotvolk *Deel 12. 't Arfhuus *Deel 13. 't Spoek van de biezenkolk *Deel 14. Landleuper *Deel 15. En Aornt von'n gat *Deel 16. Un lopende hond vindt altied wat *Deel 17. De wasvrouw *Deel 18. Um 't bezit *Deel 19. Jan Meezenbrink *Deel 20. Boerenbloed *Deel 21, Van un old huus en van mensen *Deel 22, ’t Spoekt op de koele *Deel 23, De ni-je buurluu *Deel 24, Marinus *Deel 25, Antjen van 't Hargelink *Deel 26, De Griepman op de Griepert ==Bronnen / oetgoande verwiezing== *[http://www.dialectkring.nl/?pageId=200&Frans_Roes Dialectkring Achterhook en Liemers ovver Frans Roes] *Henk Krosenbrink (2008), 'Streektaalletterkunde in Oost-Gelderland en op de Oost-Veluwe'. In Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde''. Assen: Van Gorcum *[http://www.dialectshop.nl/gelderland-gelderse/boeken-literatuur/herman-van-velzen Dialectshop ovver Herman van Velzen] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Schriever in 't Achterhooks]] arrbzy61twxpb0k77nvahu788eeen7p 0 15821 164583 2010-10-22T21:57:06Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Gaanderen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gaanderen]] 3s710iekw38hxcs959aybth7kolkk2v 0 15822 164585 2010-10-22T21:59:53Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Frans Roes]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Frans Roes]] qxtnr2rtyv6lkdu78wk1q7ljx5q2ntk 0 15823 259709 254841 2013-03-11T12:24:29Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 161 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2043]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboren == * [[Frans Roes]], Achterhooksen skriever 7da23okb8uy93pg2mokmwzenz4l8uae 0 15824 259711 253024 2013-03-11T12:24:31Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 126 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7672]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} ==Geboren== *[[Anthony Christiaan Winand Staring]], Nederlaandsen dichter 1vxq2c5du0ycwp9u0yv8m0jubzlvjom 0 15825 259710 253317 2013-03-11T12:24:30Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 159 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q18658]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} ==Geboren== * [[Henk Graaskamp]], [[Achterhook|Achterhooksen]] skriever jxjrmh49rofz6w6fh86eot8z7dtzgtv 0 15826 259749 253332 2013-03-11T12:25:50Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 160 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2094]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[11 november]] - ende van n [[Eerste Wealdkrieg]] == Geboren == * [[5 febrewaori]] - [[Peter van der Velde]], Drentsen skriever * [[13 augustus]] - [[Hans Heyting]], Drèentse dichter, teniel-, radio- en kienderboekenskriever en skilder nwf7c8bk6ahlbgwxmdhxj2lwk00i9cx 6 15830 171689 164730 2010-12-16T01:01:28Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] (na ja, n tiedschrift, neet echt n book) wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Driemaandelijksche Bladen, 1902 == Licentie == {{PD-70j}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] h3633ixzrgt26l7fu85xwtzs5z5kdsi 0 15833 164875 2010-10-26T06:14:37Z Erik Warmelink 513 deurverwiezing naor [[N Ham]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[n Ham]] 3karevaywpg4pi9p1rrcql72cz7dzhm 0 15835 164933 2010-10-26T18:20:54Z Erik Warmelink 513 [[Wikipedia]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Wikipedie]] hinne: Zo neumt wie r op nds-nl wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie]] 6onk12pxlgt3ryuhhs8qytgm1qn5w10 10 15836 271920 267001 2013-12-07T01:12:33Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {| |- | width=20 | [[Image:Incubator-notext.svg|16x16px|Wikimedia Incubator]] | '''[[:incubator:{{{prefix|Wp}}}/{{{kode|}}}|{{{naam|{{PAGENAME}}e}}}]]''' test-[[{{{project|Wikipedie}}}]] op [[Wikimedia Incubator]]. |}<noinclude> [[Kategorie:Mallen interwiki|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 0fl7b1cd74sdg9hqh13cku0uen28qtd 6 15838 166556 166553 2010-11-08T23:17:08Z Erik Warmelink 513 interwiki: +[[ca:Fitxer:Oldambt Wapen KL (W).jpg]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == t Wapen van [[Oldambt (gemainte)|Oldamt]] ;http://www.gemeente-oldambt.nl/index.php?simaction=content&mediumid=37&pagid=4081&stukid=17321 :Van azuur met in de schildvoet drie versmalde golvende dwarsbalken van zilver; een grootgetand schildhoofd van goud met vier naar boven gerichte en drie hele en twee halve naar beneden gerichte tanden met vijf zes-puntige sterren van keel, 3-2. Het schild is gedekt met een gouden kroon van vijf bladeren. ;http://www.gemeente-oldambt.nl/plaat.php?fileid=24431 == Licentie == {{PD-vw}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen]] [[ca:Fitxer:Oldambt Wapen KL (W).jpg]] [[ru:Файл:Oldambt Wapen KL (W).jpg]] 4w6v3y8e9pq2fhx5xw9sp61jpguemv6 6 15839 166554 166552 2010-11-08T23:03:29Z Erik Warmelink 513 interwiki: +[[ca:Fitxer:Oldambt vlag KL.jpg]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Vlagge van [[Oldambt (gemainte)|Oldamt]] ;http://www.gemeente-oldambt.nl/index.php?simaction=content&mediumid=37&pagid=4081&stukid=17277 :De vlag confirmeert zich aan het wapenschild met dien verstande dat de golvende dwarsbalken anders geschikt zijn. :Een blauwe vlag met de verhouding van 2:3 met drie versmalde golvende banen van wit. Een getande gele broek van vier naar boven gerichte en drie hele en twee halve naar beneden gerichte tanden beladen met vijf rode zes-puntige sterren. ;http://www.gemeente-oldambt.nl/plaat.php?fileid=24427 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge|Oldambt]] == Licentie == {{PD-vw}} [[ca:Fitxer:Oldambt vlag KL.jpg]] [[ru:Файл:Oldambt vlag KL.jpg]] 1pmmsdkdmteevospmqqzlyvzym318z4 0 15844 259721 165347 2013-03-11T12:24:44Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2240890]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Stoefzaand''' kan verwiezen naor: * [[Stoefzaand (Drenthe)]] - ne plaatse in de gemiente [['t Ogeveine]] * stoevend zaand, zee ok [[zaandverstuving]] {{dv}} hb0dmsqyxhlb3wszqegz2edeee9vhmx 0 15849 166152 166103 2010-11-04T12:12:31Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Taisen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Taisen]] kpx9t5cbfjd0rca0wzfkecjkbqyd97l 0 15856 268239 265222 2013-06-13T17:22:45Z 80.114.178.7 Kategorie as letste wikitext text/x-wiki {{coordinate|NS=53/16/6/N |EW=6/39/1/E |region=NL-GR |type=city |pop=800 |article=/ |map=right |maplevel=adm2nd }} [[Ofbeelding:Zicht op Thesinge.jpg|right|thumb|Dörpsaanzicht]] '''Taisen''' (Hollaands: ''Thesinge'') is n dorpke ien de gemainte [[Ten Boer]] ien de [[Grunnen (provìnzie)|pervìnzie Grönnen]]. Der wonen sikkom 800 luu, dij ''Taiseners'' <ref>[http://www.garmerwolde.net/html/gentexpress/archief/1983/198301.pdf Vermelding Taiseners] (p2)</ref> nuimd worden. t Dörp ontstond om en bie de 12. aiw bie n [[benediktijnen]]klooster mit de noam ''Germania'', woarvan de noudoagse kìrk n overbliefsel van is. De korenmeulen ''Germania'' is vernuimd noar t olle klooster, dij noa de reformoatsie ôfbroken wör. == Boetende heenwiezen == {{commonscat|Thesinge}} <references /> [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] le6aw24tq5hna0yufn2vkcgv9j15abr 0 15876 282788 282787 2015-07-16T20:58:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Hoog Soeren''' is n darp in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Darp ligt in t westen van Apeldoorne in n bosrieke umgeving, en hef umdebie 245 inwoners (2008). t Darp ligt 85 meter boven [[Normaal Amsterdams Peil|NAP]]. Landelik ezien is t sentraal elaegen, vief kilometer ten westen van de stad [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]. ==Bosrieke umgeving== t Darp is umringd deur de bossen van de Koninklike Houtvesterieje t Loo en kreeg van de gemeente Apeldoorne de staotus 'bescharmd darpsgezichte'<ref>http://www.apeldoorn.nl/DATA/TER/docs/bezoek/cultuurhistorie/monumenten/inlegvel_beschermde_stads_en_dorpgsgezichten.pdf Monumenten], webstee gemeente Apeldoorne</ref>, disse staotus kreeg t ok in juni 2012 van t riek.<ref>[https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2012-11440.html Besluut töt anwiezing van Hoog Soeren as bescharmd darpsgezichte], besluut van de Staotssikketaoris van Onderwies, Kultuur en Wetenschap en de Minister van Infrastruktuur en Milieu van 6 juni 2012, op wetten.overheid.nl</ref> Veural in t [[waekenende]] bezuken toeristen t in n bosrieke umgeving elaegen darp. t Darp Hoog Soeren ligt te midden van de bossen van de zudelike Kroondomeinen. De noordelike Kroondomeinen liggen ten noorden van de Amersfoortseweg. Hierin staon onder andere t [[Paleis t Loo|Koninklik Paleis "t Loo"]]. Op wandelingen deur de uutgestrekte bos- en heedvelden bint vake [[harte]]n en [[wild varken|wilde varkens]] te zien. Saovends ku'j ok wel [[vossen]] of [[dassen]] tegenkommen. [[Harfst|Sarres]] ku'j der t "burlen" van de harten heuren, as teken dat de [[bronsttied]] is an-ebroken. == Zandwaegen == t Darp Hoog Soeren hef mar drie waegen die n eigen name hebt. De weg vanuut Apeldoorne heet Soerenseweg. Disse weg geet in t darp over in de Pomphulweg. De Kampstege löp vanof de Amersfoortseweg t darp in. De overige waegen bint goed onderhouwen mar [[onverharde weg]]en, die gien eigen name hebt. n Adres wordt an-eduud mit de darpsname, evolgd deur t huusnummer. == Foto-uutstalling == <gallery> Bestaand:HoogSoeren124.jpg|Boswachterswoning (19e eeuw) Bestaand:HoogSoeren 66.jpg|Woning "Mjölnir" (1905) Bestaand:Paula in Kamerjas; Maite Duval (1988).jpg|''Paula in kamerjas'' van Maïté Duval Bestaand:HoogSoeren88.jpg|'De Roode Pan' (umstreeks 1915) Bestaand:Kapel Hoog Soeren.jpg|Kapel (1904) </gallery> == Referensies == <references/> == Uutgaonde verwiezingen == {{Commonscat}} * [http://www.hoogsoeren.info/homepage.htm Darpsraod Hoog Soeren] {{Apeldoorne}} {{Dialekt|ovel|Apeldoorne|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] e13z3nesvejn2iisu78gdxyix8cnv1h 10 15877 271922 267077 2013-12-07T01:13:40Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Metablad}} </noinclude><includeonly> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Hulpmallen]] [[Kategorie:Mal:Positiekaarte|!~]] </includeonly> <noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallendokumentatie]] </noinclude> 5btlf6q4qnqya3adn7q7d7x6ryu5hsq 0 15880 279577 274174 2015-03-27T17:47:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki t Fins (''suomen'' of ''suomen kieli'') is ne sproak dee deur 6 miljoen meanseliken in [[Finlaand]] esprök wor. 't Is dreks noast t [[Zweeds]] ean der offisjeele spröake van Finlaand, kiekend noar de 95% dee't sprekt. D'r zeent ok noch nich-Finnen dee't Fins sprekt in [[Ruslaand]] ([[Karelië]] en [[Ingermanland]]), in [[Noorwegen]] (de [[Kvenen]]) dee'n [[Finmark]] en [[Troms wönt]]) en in [[Zweden]] ([[Tornedalen]]). t [[Meänkieli]] is ne offisjele [[meenderheidssproak]] in Zweden en t [[Kveens]]-Fins is ne offisjele meenderheissproak in Noorwegen. t Fins is ne sproak van de [[Oostseafinse spröake]] in de [[Finoegrisch]]en sproakefamilie. In disse spröake i't Fins verböndn met t [[Estisch|Eestnisch]] oet [[Estlaand]] en wat höger he'j ok ne verbeending me't [[Hongaars]], mear van önnerling begriepn kö'j t nich hebn tusken dee twea spröake, en det hebt zee ok nich mit d'ömreengde [[Indo-Europees]] spröake, zooa't [[Skandinavische spröake|Skandinavischen]] Zweeds e't [[Slavische spröake|Slavische]] [[Russisch]]. De Germaanse, Slavische mear ok de [[Baltische spröake]] hebt völle invloed had öp t verdergoan van de Oostseafinse spröake, en dös ok öp t Fins. Bekante Oldgermaanse leanwöarde zeent ''kuningas'' (köning), ''rengas'' (ring) en ''ranta'' (oewer, straand). == Alfabet en [[klaankinventoarisoasie]] == t Fins ebroekt t [[Latiense alfabet]], woarnoa de ''Z, z'' noch drea oandre lettrs anevoegd zeent: ''Å, å'', ''Ä, ä'' en ''Ö, ö'', vergliekboar met [[Neersassies|Neersassische]] ''oa'', ''ea'' en ''ö''. Disse lettrs könt aajt ok noch lange oetesprök wor, behalwe de ''å''. Den kriej de ''ea'' as in ''wean'' en de ''eu'' as in [[Nederlaands]] ''deur''. {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Taol]] qcz2c4br196vqw37qjoszp36cb7871g 0 15885 279253 274529 2015-03-27T16:53:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Corbin Bleu Reivers | ofbeelding = CorbinBleuDec06.jpg | umschrieving = Corbin Bleu in 2006 | geboren = [[21 febrewaori]] [[1989]] | sturven = | laand = [[Verenigde Stoaten]] | spraoke = [[Engels]] | genre = [[Popmuziek]] | webstee = http://www.corbin-b.com/ }} '''Corbin Bleu Reivers''' ([[Brooklyn]] in [[Niej-York]], [[21 febrewaori]] [[1989]]), is nen [[Amerika]]ansen popzänger, daanser en muziekskriewer. == Platenriege == === Albums === * 2007-Another Side * 2009-Speed of Light === Singles === * 2006-High School Musical Soundtrack * 2007-Jump In! Soundtrack * 2007-High School Musical 2 Soundtrack * 2007-Disneymania 5 * 2007-Disney Channel Holiday * 2008-High School Musical 3: Senior Year soundtrack * 2008-Radio Disney Jams 10 * 2008-Minutemen Soundtrack * 2009-Hannah Montana 3 * 2009-Disney Channel Playlist == Oetgoande verwiezings == {{commonscat|Corbin Bleu}} * [http://www.corbin-b.com/ Offisjele webstea Corbin Bleu] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Amerikoanse zanger|Bleu, Corbin]] oxwecrj09rthfz4mpbpqnqixoeyatm2 6 15891 252360 242615 2013-01-25T21:29:28Z 129.125.102.126 Versie 242615 van [[Special:Contributions/Servien|Servien]] ([[User talk:Servien|overleg]]) weerummedreid. t Giet-r juust om da-j de commons-link könt volgen wikitext text/x-wiki == Beschrieving == A local copy of [[:commons:File:Jk35 1.gif]], which is not a duplicate of [[:commons:File:John F Kennedy Official Portrait.jpg]] <gallery> File:John F Kennedy Official Portrait.jpg|[[:File:John F Kennedy Official Portrait.jpg]] (commons, redhead) File:Jk35 1.gif|[[:File:Jk35 1.gif]] (commons) Ofbeelding:Jk35-1.gif|[[:Ofbeelding:Jk35-1.gif]] (Platt) </gallery> == Licentie == Pebliek domein: US overheid {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu|Kennedy, John F]] gv2a035bbo95nzstfc434hrk8v7x8an 14 15899 266492 219277 2013-05-10T18:11:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geschiedenis naor periode]] 8gmq22084zpg1pfwao3m9vxh2fshr5o 0 15903 285157 278308 2016-07-11T16:46:56Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Gällemuden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Gällemuden]] fielwzy8onz32j6tuk3f45pjdfgyngc 10 15909 271760 266851 2013-12-07T00:25:10Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel3|Tsjechies|cs|{{GENDER:{{BASEPAGENAME}}|Tento uživatel je schopen|Tato uživatelka je schopna|Tento uživatel je schopen}} '''[[:Kategorie:Gebruker cs-3|plynně]]''' komunikovat '''[[:Kategorie:Gebruker cs|česky]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker cs-3|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker cs-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|cs-3]] </noinclude> asi71rg2jsiivbuayyb0swvp5f1vym6 14 15910 271646 266034 2013-12-06T23:38:32Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker cs]] n2ctcfei92lrwt8m3z1ak7c5la4hntd 10 15911 271671 266847 2013-12-07T00:05:47Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel3|Kattelaans|ca|{{GENDER:Gebruker:{{PAGENAME}}|Aquest usuari|Aquesta usuària|Aquest usuari}} pot contribuir amb un nivell '''[[:Kategorie:Gebruker ca-3|avançat]]''' de '''[[:Kategorie:Gebruker ca|català]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ca-3|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ca-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ca-3]] </noinclude> tbotms1mp4w41a7xwko8m5mpxasli70 14 15912 271648 266029 2013-12-06T23:38:38Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{commonscat|User ca-3}} [[Kategorie:Gebruker ca]] guirj4w7dff246l8d1vgbh3zcttdzef 10 15913 271693 266952 2013-12-07T00:17:10Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel2|Servokrowaties|sh|Korisnik '''[[:Kategorie:Gebruker sh-2|srednje]]''' govori '''[[:Kategorie:Gebruker sh|srpskohrvatski]]''' jezik.<br /> Корисник '''[[:Kategorie:Gebruker sh-2|средње]]''' говори '''[[:Kategorie:Gebruker sh|српскохрватски]]''' језик.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker sh-2|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker sh-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|sh-2]] </noinclude> 1zniba8s4e3xb2chovu1wkgp4ap6xqk 14 15914 271616 266176 2013-12-06T23:36:06Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User sh-2}} [[Kategorie:Gebruker sh]] n1sj6el0uz5sj35j1yaagdcgetulojp 14 15915 271594 266175 2013-12-06T23:33:08Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User sh}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|sh]] 22g29zwiwgr6d8pluzb5vkhxu6is4t9 10 15916 271690 266956 2013-12-07T00:16:55Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel2|Slowaaks|sk|Tento redaktor má '''[[:Kategória:User sk-2|stredné]]''' znalosti '''[[:Kategória:User sk|slovenčiny]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker sk-2|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker sk-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|sk-2]] </noinclude> squi4xpbec6g8h1g949f9z08g91niqt 14 15917 271611 266183 2013-12-06T23:35:45Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker sk]] 0kdzo5i8rww8l2jl24570qb7z9geiy5 6 15922 171687 168114 2010-12-16T00:59:19Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] wikitext text/x-wiki Veurziede van de 'Over-Ysselsche Boere-Vryagie, van Lubbert Bouck-slagh en Smodde-moelen Zwenne', Joost Broersz: Amsterdam 1641 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Book]] lfsxwzupj7o0l6dcf2dxpgpxazfk75x 6 15924 276679 183307 2014-11-06T13:26:22Z Cycn 1607 wikitext text/x-wiki == Beschrieving == t Wapen van [[Almelo]] Welle: http://www.archiefalmelo.nl/images/publicaties/het%20almelose%20gemeentewapen.pdf ''In azuur drie ruiten van zilver. Het schild gedekt met een gouden kroon van vijf bladeren en gehouden door twee leeuwen in natuurlijke kleur, getongd van keel.'' Samen esteld uut de wapens van Stad Almelo (''Een schild van lazuur (blauw) beladen met drie gouden ruiten, het schild gedekt met een kroon van goud'') en Ambt Almelo (''In goud drie dwarsbalken van azuur, beladen met 12 ruiten van zilver, 5,4 en 3''). De golden ruten uut t wapen van Stad Almelo wurden vervangen deur de zilvervarvige ruten van Ambt Almelo. Op 23 jannewaori 1954 wurden de leeuwen toe evoegd. <gallery> Ofbeelding:Wapen Almelo.jpeg File:Wapen Almelo.gif File:Almelo wapen.svg File:Coat of arms of Almelo.svg </gallery> == Licentie == {{PD-vw}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Almelo]] 0ph1h3vymczs0i7ys0bixg9vhow3mpr 6 15929 168451 168449 2010-11-24T23:17:29Z Erik Warmelink 513 <gallery>, Kattegerie wikitext text/x-wiki == Beschrieving == ;Welle:http://www.texel.nl/index.php?simaction=content&mediumid=27&pagid=2335&stukid=11969, http://www.texel.nl/plaat.php?fileid=1973 ;Vergeliek <gallery> Ofbeelding:Vlagtexel.jpg|Vlagtexel.jpg File:Texel flag.png|Texel flag.png File:Texel flag.svg|Texel flag.svg </gallery> == Licentie == {{PD-vw}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge|Texel]] [[Kattegerie:Noord-Hollaand|Texel Vlag]] nt48xpzzj7z28f56yqhgi3fmorprs57 6 15930 168454 168452 2010-11-24T23:28:31Z Erik Warmelink 513 <gallery>, Kattegerie wikitext text/x-wiki == Beschrieving == ;Welle:http://www.texel.nl/index.php?simaction=content&mediumid=27&pagid=2335&stukid=11969. http://www.texel.nl/plaat.php?fileid=3466 ;Vergeliek <gallery> Ofbeelding:Wapen gemeente texel.jpg|Wapen gemeente texel.jpg File:Texel wapen.svg|Texel wapen.svg File:Wapentexel.gif|Wapentexel.gif </gallery> == Licentie == {{PD-vw}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Texel]] [[Kattegerie:Noord-Hollaand|Texel Wapen]] 5fj4f01xy6wufcr4dc8x0r9hhf7t55o 14 15932 292775 292770 2016-12-22T13:51:46Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Feest]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur|Feest]] ol2n8411capl7e8vwlznrhth099407y 14 15933 292774 266439 2016-12-22T13:51:29Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Meenske]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur|Leu]] ep122jjpjemn1c3gfp77ktwz6mlnela 0 15935 283871 264063 2016-02-09T19:03:35Z Drewes 12280 foto en [[]] wikitext text/x-wiki {{Begin}} [[Ofbeelding:Harry Muskee in Hedon, Zwolle 2009.jpg|thumb|Harry Muskee in [[Zwolle]] (2009)]] '''Harry Muskee''' ([[Assen]], [[10 juni]] [[1941]] - [[Raol]], [[26 september]] [[2011]]) was iene van [[Cuby and the Blizzards]], een legendarische bluesband uut [[Assen]]. Hoewel d'r ok een bult aandern in met hebt speult is Muskee as frontman wel de bekendste van 't stel. <gallery> Ofbeelding:Harry Muskee Voorstreek Grolloo.jpg|thumb|ne buste van Harry in [[Grol]] </gallery> [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Muzikaant uut Drenthe]] lmwzpep6wygba3b85izqpsz9nilex0z 0 15937 168817 2010-11-27T15:16:27Z Erik Warmelink 513 [[Corle]] is ewiezig naor [[Kolle]]: Zo schrif t artikel t ok wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kolle]] guy0hfwqa9lrw7g8pp5v2vulrzka8c8 0 15938 293501 290593 2017-08-18T18:18:34Z Vituzzu 469 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Roum.jpg]] → [[File:Vatican and Rome view from Castel Sant'Angelo.jpg]] criterion #2 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Vatican and Rome view from Castel Sant'Angelo.jpg|thumb|right|290px|Rome]] '''Rome''' ([[Italjaans]]: ''Roma'') is de heufdstad en spesjale gemeenskop (''Roma Capitale'' in et Italjaans) van [[Italiën]]. Met 2,9 miljoen inwonners op 1285 meter in et veerkaant is et ook et drokste en grötste gemeenskop van et laand. Doarnöast steet Rome nog veerdes op de lieste met steaden met meeste inwonners van Europa. Met boetenwieken derbie hef Rome 4,3 miljoen inwonners. De stad lig in et middel-westelike van den laandstreppel wat in de [[Middellaandse Zee]] stekt, an de rivier de [[Tiber]]. Et [[Vatikaan]] is een ofzeunderlik laand binnen de stadsmuren van Rome. Doarmet is Rome de heuwdstad van twee laanden. Rome hef een verleden van mear as twee en een half doezend joar. Skoonwal in [[Romeinse Riek|Romeinse]] geskriften steet at Rome um 753 [[Jezus Kristus|v. Kr.]] egroondt is, wörd der al völle länger op dee stea woond. Et is ene van de euldste steaden van Europa woer as verdan leu wond hebt. De euldste inwonners stamden van ne mengeling van [[Latienen (volk)|Latienen]] [[Etruskiërs (volk)|Etruskiërs]] en [[Sabienen (volk)|Sabienen]]. De stad wör achter mekoar de heuwdstad van et [[Romeinse Könninkriek]], de [[Romeinse Reppubliek]] en et [[Romeinse Riek]]. Et wörd zeen as de onstoansplaatse van de [[Westerse Beskawing]]. Et wörd ook wal es "Roma Aeterna" (''Den Eeuwigen Stad'') neumd en "Caput Mundi" (Heuwdstad van de Wearld). Det zeent twee belangrieke begrippen in de verledensbeskriewing van et oolde Rome. Noa de [[Val van et Romeinse Riek]], woermet as de [[Middeleewn|Middeleeuwen]] anvungen, köm Rome heanig an oonder behear van den [[Paus]]. Den har zitting in de stad nömmen in et [[1e eeuw|1e joarhoonderd]] n. Kr. In et [[8e eeuw|8ste joarhoonderd]] wör et de heuwdstad van de [[Paapse Stoaten]], dee anblewen töt [[1870]]. Vanof de [[Renaissance]] probeerden vuur 400 joar laank zowat alle pausen seend [[Kloas V]] (1422-55) van Rome et artistieke en kulturele middelpeunt van de wearld te maken, duur nauwgezette bouw- en stadsplanning. Doarmet wör Rome ene van de eerste heuwdplaatsen vuur de Italjaanse [[Renaissance]] en doarnoa de ontstoansplaatse van de [[Barok]]stiel. Rome treuk belangrieke keunstenoars en bouwmeasters an, dee allemoal measterwoarken achterleuten duur de hele stad. In [[1871]] wör Rome de heuwdstad van et [[Könninkriek Italië]] en in [[1946]] van de [[Italjaanse Reppubliek]]. Rome hef ne [[Wearldstad]]-stoatus. In 2011 was et 18e op de lieste van meestbekekkene steaden van de wearld, 3de-meest bezöchte in de [[EU]] en de populearse toeristentrekker van Italië. Et oolde stadshärte steet op de [[UNESCO]]-[[Wereldarfgoedlieste|Wearldoarfgoodlieste]]. Monumeanten en museums zo as et [[Vatikaanmuseum]] en et [[Colosseum]] beheurt met miljoenen bezeukers in et joar töt de meestbezöchte toeristensteas van de wearld. == Universiteat in Rome == * [[Universiteat Niccolò Cusano]] == Kiekt es == {{commonscat|Roma}} == Oetgoande koppelink == * [http://www.comune.roma.it offisjele webstea van de Rome] {{Begin|twd}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Italiën]] [[Kategorie:Romienen]] 6sfwh57ls0incgyg9d4q0zmjeb58s69 0 15939 269155 259835 2013-08-07T21:16:19Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Meerssen''' kan verwiezen naor: * [[Meerssen (Utrecht)]] - ne veurmaolige gemeente in Utrecht * [[Meerssen (Limburg)]] - ne gemeente in Limburg {{dv}} ewce3o7ro8bm3mqai7fryv780anvlaf 0 15941 169373 2010-11-29T13:02:54Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Indo-Uropese taolen]] (waar ebruukt in [[Nederlaands]]) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Indo-Uropese taolen]] 26iq4w0oktzyhd9kinwk93o1zsimbuz 0 15942 286291 169374 2016-10-21T00:32:26Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Germaanse taelen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Germaanse taelen]] fxftrjdvg9c7g8jolca650yr1zysr77 0 15943 169375 2010-11-29T13:10:40Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[West-Germoanse toalen]] ([[Nederlaands]]) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[West-Germoanse toalen]] p5zctig35loqebzi3r5oh28c3pcaxqu 0 15944 286292 169376 2016-10-21T00:32:31Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Germaanse taelen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Germaanse taelen]] fxftrjdvg9c7g8jolca650yr1zysr77 0 15946 169487 2010-11-30T05:12:04Z Erik Warmelink 513 deurverwiezing naor [[Noordrhain-Westfele]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Noordrhain-Westfele]] 2w1p8t9dw9behj66z44d7rmh2g76o4o 0 15949 259788 251298 2013-03-11T12:26:46Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 88 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q35109]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Noemi (Veronica Scopelliti) | ofbeelding = Noemiasd.jpg | umschrieving = Noemi | geboren = [[25 jannewaori]] [[1982]] | sturven = | laand = [[Italië]] | spraoke = [[Italiaans]] | genre = | webstee = http://www.noemiofficial.it/ Noemiofficial.it }} '''Noemi''' (geboren as '''Veronica Scopelliti''', op [[25 jannewaori]] [[1982]] in [[Rome]]) is ne [[Italiën|Italiaanse]] [[meziek|zangeresse]]. == Diskogroafie == [[Bestaand:Noemimannoia.jpg|right|250px|thumb|Noemi en Fiorella Mannoia]] === Album === * [[2009]] - ''Sulla mia pelle'' (#3 [[Italiën|Italië]] - #44 [[Europa (continent)|Europa]]) * [[2010]] - ''Sulla mia pelle (Deluxe Edition)'' (#3 [[Italiën|Italië]] - #42 [[Europa (continent)|Europa]]) * [[2011]] - ''RossoNoemi'' (#6 [[Italiën|Italië]]) === EP === * [[2009]] - ''Noemi'' (#8 [[Italiën|Italië]] - #97 [[Europa (continent)|Europa]]) === Single === * [[2009]] - ''Briciole'' (#2 [[Italiën|Italië]] - #51 [[Europa (continent)|Europa]]) * [[2009]] - ''L'amore si odia'' (#1 [[Italiën|Italië]] - #34 [[Europa (continent)|Europa]]) * [[2010]] - ''Per tutta la vita'' (#1 [[Italiën|Italië]] - #42 [[Europa (continent)|Europa]]) * [[2010]] - ''Vertigini'' * [[2011]] - ''Vuoto a perdere'' (#6 [[Italiën|Italië]] - #47 [[Europa (continent)|Europa]]) * [[2011]] - ''Odio tutti i cantanti'' * [[2011]] - ''Poi inventi il modo'' == Festival van San Remo == * [[2010]] - ''Per tutta la vita'' <small>(Diego Calvetti, Marco Ciappelli)</small> - 3:14 == Tour == * [[2009]] - ''Noemi tour'': [[Bestaand:Flag of Italy.svg|20 px]] [[Italiën|Italië]] * [[2009]]/[[2010]] - ''Sulla mia pelle tour I'': [[Bestaand:Flag of Italy.svg|20 px]] [[Italiën|Italië]] * [[2010]] - ''Sulla mia pelle tour II'': [[Bestaand:Flag of Italy.svg|20 px]] [[Italiën|Italië]], [[Bestaand:Flag of Slovenia.svg|20 px]] [[Sloveniën|Slovenië]] * [[2011]] - ''RossoNoemi tour'': [[Bestaand:Flag of Italy.svg|20 px]] [[Italiën|Italië]] == Samenwerking == * [[2009]] - ''L'amore si odia'' met Fiorella Mannoia * [[2009]] - ''Quanto ti voglio'' met Claudio Baglioni en Gianluca Grignani * [[2010]] - ''Il mio canto libero'' met Amiche per l'Abruzzo * [[2010]] - ''L'amore si odia (acustic version)'' met Fiorella Mannoia * [[2010]] - ''Come si cambia'' met Neri per Caso * [[2011]] - ''La promessa'' met Stadio == Awards == * [[2009]] - ''Noemi (EP)'' opmarkingen: Gold * [[2009]] - Wind Music Awards: beter zangeres * [[2009]] - ''Briciole'' opmarkingen: Gold * [[2010]] - Wind Music Awards voor ''L'amore si odia'' * [[2010]] - Wind Music Awards voor ''Per tutta la vita'' * [[2010]] - Wind Music Awards voor ''Sulla mia pelle'' * [[2011]] - ''Sulla mia pelle'' opmarkingen: 2× Platina * [[2011]] - ''RossoNoemi'' opmarkingen: 2× Platina * [[2011]] - Wind Music Awards voor ''Sulla mia pelle'' * [[2011]] - Wind Music Awards voor ''RossoNoemi'' * [[2011]] - Nastro d'argento voor ''Vuoto a perdere'' * [[2011]] - ''Vuoto a perdere'' opmarkingen: Platina * [[2011]] - Premio Lunezia voor ''Vuoto a perdere'' * [[2011]] - ''L'amore si odia'' opmarkingen: 2× Platina == Uutgaonde verwiezingen == {{commons|Noemi (singer)|Noemi}} * [http://www.noemiofficial.it/ Noemiofficial.it] * [http://www.youtube.com/noemiofficial Oficial Youtube] * [http://www.facebook.com/noemiofficial Facebook noemiofficial] {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Muzikaant]] [[Kategorie:Zanger]] [[Kategorie:Italiën]] i1t7v3ucs57sm0sy7lc9hxwgomfdk05 0 15950 169516 2010-11-30T15:54:19Z 79.35.250.117 deurverwiezing naor [[Noemi]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Noemi]] k4bxbe46gr843zfy0jhzklzoptee6af 0 15951 259701 253787 2013-03-11T12:24:16Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 166 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2436]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in dit jaor == Gebeurtenissen == * ... == Geboaren == * [[25 jannewaori]] - [[Noemi]], zangeres * [[27 juli]] - [[Kim Kötter]], Tweants model, aktriese. == Uut de tied == * ... {{commonscat}} 2ljkam9hj8gk10z01vdgjy8f2ty8oyx 6 15952 182238 169664 2011-03-06T17:07:31Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taal]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == n Schema over t Grönnegse woord 'doe' == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taal]] mgj9kgea618df09vsv2y91dza7ir00u 0 15957 263613 259717 2013-05-05T20:42:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kimkotter.jpg|thumb|Kim Kötter (2008)]] '''Kim Kötter''' ([[Lösser]], [[27 juli]] [[1982]]) is n [[Tweants]] [[model]], [[organisatrise]], [[pressentatrise]] en [[akteur]]. In [[2002]] wun he de [[Miss Universe NL]] modelnwedstriedn. ==Loopbaan== Noa de legere skole in [[Glanerbrug]] hef he met nen umweg t [[VWO (oonderwies)|VWO]] ehaald in [[Eanske]]. Tiedns de skoolexaams skreef zin vaa um in um met te doon an de Miss Tweante verkiezings. Dee wun he. Noa t exaam gung he noar [[Tilbörg]] um doar Beleids- en Organisatiewetenskopn te studeern an de [[Universiteat]], mer noa dreekwart joar wör he oontdekt um as Miss Universe Neerlaand 2002 vuur Neerlaand oet te komn op Miss Universe verkiezings in [[Puerto Rico]]. Doar wör he gedeeld 9e met Miss [[India]]. Hee dee ook met an de Miss Europe verkiezings in [[Lebbanon]] en wör doar veerdes. Noa n antal optreadns in Neerlaandse TV-programma's RuR, Tutti Familli, Quatro, Lotto Live, RTL Boulevard, Shownieuws, regionale umroopn ezw, wat akteerwaark in [[soapriege]]s (o.m. as t karakter "Debby" in [[Van Jonge Leu en Oale Groond]]) en Neerlaandse films, pressentasieprogramma's (zo as bievuurbeeld in t kuierprogramma van de [[Vrieje Reppubliek Tweante|VRT]]), zin eegne radioprogramma, keenderprogramma's, modelnwaark, t opnemn van en optreadn met zin eegne nommer, mer vuural noa optreadns in t boetnlaand hef he zin eegne bedriefken opstartt: Kim Kötter Lifestyle. Hiermet dut he völle organiseern vuur alle leaftiedn en hef he de rechen oawerkocht van de Miss [[Oaweriessel]] verkiezings. Hee dut ook nieje modeln en missen begeleaiden en hef ook ne eegne lifestylebladziede in de [[De Twentsche Courant Tubantia|Tubantia]], woervuur at he de redaksie, opmaak en adverteansies verzörgen dut. Doarnöast hef he nog n eegne modelnburo, woerbie at non 150 modeln inskreewn stoat. Zelf dut he ook nog modelnwaark.<ref>[http://www.kimkotter.nl/Kim.aspx Kim Kötter.nl] - oawer Kim. 2-12-2010</ref> ==Verwiezings== *[http://www.kimkotter.nl/ Offisjele webstea van Kim Kötter] *[http://www.twitter.com/kimkotter Kim Kotter zinne Twitterziede] {{Commonscat}} {{Bron|<references/>}} {{DEFAULTSORT:Kotter, Kim}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Akteur]] [[Kategorie:Nedersaksies model]] [[Kategorie:Tukker]] p3at31mf1p1gr84xma5oste092b98nx 0 15958 169771 2010-12-02T13:10:47Z Droadnaegel 1133 [[Kim kötter]] is ewiezig naor [[Kim Kötter]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kim Kötter]] syb2bl04j9cz0ir9rykyw1g98upxj0m 14 15960 266433 238046 2013-05-10T17:38:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Model]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] sqv1vgu6zvsz81u4nb03pghdcsiyj6y 0 15961 259685 242643 2013-03-11T12:23:42Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 5 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q418956]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki VRT kin verwiezen noar: * [[Vrieje Reppubliek Tweante]] * [[Vlaamse Radio- en Televisieomroeporganisatie]], den Vloamse omroep. {{dv}} t5718xzeqlpnwz7l9x6gp8tmmg0o001 0 15962 169789 2010-12-02T13:38:28Z Woolters 62 [[Vrieje Reppebliek Tweante]] is ewiezig naor [[Vrieje Reppubliek Tweante]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vrieje Reppubliek Tweante]] ffj4jrppr03zc25x5br6m3vfr02jzk4 0 15965 169957 2010-12-03T14:11:28Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Dikke ries]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Dikke ries]] 3ejnywgzxhsxl0x2l30fus23p12f45k 6 15966 171678 169959 2010-12-16T00:47:43Z Erik Warmelink 513 [[Kattegerie:Ofbeelding:Etten]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Etten]] 9c54i88dws4ghb05lnz88a0bsqqtif7 0 15967 277486 277306 2015-02-10T21:55:55Z Larsb99 11752 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Dikke rijst.png|right|thumb|250px|Dikke ries op zien Grunnegs]] '''Dikke ries''' (ien t Hollaands bekend as ''rijstepap'') is t ainegste autochtone riesgerecht ien [[Nederlaand]] en wordt veurnoamelk eten op t plattelaand boven de grote revieren. t Wordt moakt deur [[dessertries]] ien [[melk|mèlk]] te koken, bit de mèlk opzogen is deur de ries en t n dikke brij is. Ien [[Grunnen (provìnzie)|Grönnen]] wordt t waarm eten as heufdmoaltied. Man flijt den n bultje dikke ries op t bred en moakt ien de middente n koeltje. Hierien dut man n klontje [[botter|butter]] en bestrooit man de haile boudel mit [[kaneel]] en broene [[sukker]]. Ien t westen van Nederlaand wordt t ook wel eten as dessert, moar den loat man minder mèlk opzoegen deur de ries en eet man t kold. Ien dat gevaal is t gain dikke ries mit mèlk, moar dikke mèlk mit ries. Ien Noord-[[Duutslaand]] en Skandinoavie wordt ook dikke ries op n verliekensboare menaaier eten, moar ien Skandinoavie heur t gerecht typisch bie de kerstdoagen. {{DEFAULTSORT:Dikke Ries}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Gerecht]] oyln1d9ufj9fcozvhwcigygoetwsldh 0 15968 169963 2010-12-03T14:23:32Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Hounder]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[hounder]] n5rkj4klwvtf56cigdjwiua77zuukiv 0 15969 279255 275167 2015-03-27T16:54:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Wolfgang-amadeus-mozart 1.jpg|thumb|upright|Wolfgang Amadeus Mozart]] '''Wolfgang Amadeus Mozart''' ([[Salzbörg]], [[27 jannewaori|27 jannuwoari]] [[1756]] - [[Wenen|Ween]], [[5 december]] [[1791]]) was nen [[Oostnriek]]sen meziekskriewer. Hee was n woonderkeend en zin vaa was Leopold Mozart, nen bekeanden Duutsen [[viool|fiedelspöller]]. Mozart is ene van de bekeandste komponistn van de geschiedenisse. == Bekeandste stukke == * [[Eine Kleine Nachtmusik]], KV. 545 * [[Requiem]], KV. 626 * [[Krönungsmesse]] , KV. 317 * [[Symphonie Nr. 40]], KV. 550 * Opera [[Don Giovanni]], KV. 527 * Opera [[Le Nozze di Figaro]], KV. 492 * Duutse Opera [[Die Entführung aus dem Serail]], KV. 384 * Duutse Opera [[Die Zauberflöte]], KV. 621 [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Klassieke meziek]] [[Kategorie:Komponist]] [[Kategorie:Muzikaant]] qyzo3v01mt9scz33gixd2cegs7429u5 0 15970 259895 253860 2013-03-11T12:38:57Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 130 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7784]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Oet de tied == * [[5 december]] - [[Wolfgang Amadeus Mozart]] aozlhl9rxmz62yz94aw3d83ch0drdum 0 15971 271862 269233 2013-12-07T00:51:38Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboarn == * [[27 jannewaori]] - [[Wolfgang Amadeus Mozart]] injd5nwkvz29yaokcispyg1ps1110qt 0 15972 259894 253728 2013-03-11T12:38:55Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 137 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7008]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Oet de tied == * [[26 meert]] - [[Ludwig van Beethoven]] mfi5dm2mc9dry3s9k0omi909v601qi2 0 15973 259893 253856 2013-03-11T12:38:54Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 127 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7683]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboarn == * [[16 december]] - [[Ludwig van Beethoven]], Oostnrieksen meziekskriever. cay4bk18maj0j61ztx5zsovo8xbdxf7 0 15975 259892 253314 2013-03-11T12:38:53Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 162 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5231]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} ==Geboarn== * [[10 juni]] - [[Harry Muskee]] van Cuby and ''The Blizzards'' * [[16 juli]] - [[Desmond Dekker]], Jamaikaansen ska-, rocksteady- en reggaezänger, -skriewer en muzikaant * [[2 augustus]] - [[Ede Staal]], zanger. ==Oet de tied== *[[14 juni]] - [[Catharina Elderink]], Tweantse skriefster. c6ytq3f5ejdijy3pbmswl1ri7i5coxt 0 15976 259891 254971 2013-03-11T12:38:52Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 166 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2644]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboarn == * [[25 september]] - Prins [[Johan Friso van Oranje-Nassau van Amsberg|Johan Friso]]. * [[10 juli]] - [[Pedro Tragter]], weeldkampioen [[motorcross]]. == Oet de tied == * [[Hendrik van Heerde]], skriever in et [[Sallaans]], redakteur. ds1mbtxqnqh3o729djmda44t8mkyg3g 0 15977 272290 271850 2013-12-13T16:10:18Z 80.114.178.7 /* Oet de tied */ layout wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboarn == * [[7 mei]] - [[Tessa Boomkamp]], Tweantse zängeresse, drumster en gitariste. * [[16 juli]] - [[Hendrik Jan Bökkers]], Nederlaandse muzikaant == Oet de tied == * [[16 augustus]] - [[Elvis Presley]] d8d9lyc5g4gvl7qm403n3xokkni3166 0 15978 259896 253927 2013-03-11T12:38:58Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 161 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q18610]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboarn == * [[6 jannewaori]] - [[Johan Veenstra]], Stellingwarfsen skriever * [[28 juni]] - [[Aalt Westerman]], Sallaansen zanger * [[6 juli]] - [[Peter Singer]], Australischen filosoof * [[6 september]] - [[Bennie Jolink]], zanger van [[Normaal]] * [[8 november]] - [[Guus Hiddink]], Achterhooksen voetballer en trainer agu3ixb892h6irzbf3hdbt79cbttoh4 0 15984 259846 253750 2013-03-11T12:37:40Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 160 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2429]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} ==Geboren== * [[20 oktober]] - [[Sanne Nijhof]], model == Oet de tied == * [[8 febrewaori]] - [[Hendrik Koekoek]], politieker ([[Boerenparti-je]]) * [[24 december]] - [[Joop den Uyl]], politieker ([[PvdA]]) j2kkd2wq5d6vzmjegaj10vyd0xtestw 14 15985 288171 288064 2016-10-26T15:29:05Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Streek in Nedersaksen]] ppk9izfh6ar2nyfbcij7mg33pcpd77t 14 15991 266582 170953 2013-05-10T18:29:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Scheikunde]] [[Kategorie:Wetenskopper]] qsua4y41doaw3uvgwphgc86751vx07u 14 15992 259766 251912 2013-03-11T12:26:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 90 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6562]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wetenskopper]] [[Kategorie:Steernskunde]] fhbjmq7vfury2o1gadu84xfp86c4mdi 14 15993 266241 170959 2013-05-10T16:59:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie]] [[Kategorie:Wetenskopper]] o77gckn7n0xv5h9x91vvwuki3o06f9x 14 15994 265918 170960 2013-05-10T15:54:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Beroep]] qh8ltd0oyp9mychmbo4svpu9fhfoiue 14 15995 265962 170961 2013-05-10T16:02:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Geneeskunde]] gawwg41kzascyeta3e9gdmhktt6juwj 14 15998 266672 261270 2013-05-10T20:11:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Plaante]] hobbibofa5pu8xzzig1k7se2scw9quz 14 15999 265937 171068 2013-05-10T15:57:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Plaante]] hobbibofa5pu8xzzig1k7se2scw9quz 0 16000 291400 291399 2016-11-04T15:14:50Z Wwikix 13678 /* Link */ wikitext text/x-wiki De '''Bissing''' is een [[markt|joarmarkt]] in [[Ommen]]. Disse joarmarkt rond den twieden dinsdag in juli wordt al eholden sinds 1557. Vrögger duurden de bissing 3 dagen. Op moandag begunt et met et luuden van et ''Bissingklokje''. Dat was veur de kooplieden et teken dat zie un standploatse mot zien te bemachtigen. Dinsdags war de grote joarmarkt en woensdag was de twiede dag van de joarmarkt en was al wat rustiger. Met de Bissing was er altied karmis en ok de cafés wurd goed bezocht. [[Ofbeelding:Bissing 1906.jpg|thumb|right|Bissing in 1906]] D'r bunt altied onmundig viel leu op de Bissing af ekommen, niet allenig uut Ommen en de buurschappen, moar uut de wiede omgeving. In een beschrieving van Ommen uut 1830 steet: ''De toevloed van menschen is voor zulk een kleine plaats verbazend groot, komende koopers en verkoopers uit zeer afgelegen gewesten hier te samen. De meeste huizen zijn alsdan in herbergen herschapen omdat de gewone logementen op lange na niet kunnen toereiken tot verblijf van de menigte vreemdelingen''. Umdat de karke anstoot nam an het drankgebruuk en et karmisvertier hebt ze de gemiente in 1918 zo var ekregen um de karmisse te verbieden. Pas in 1954 kwam er weer karmisse op veursproak van de VVV, de middenstanders en karmisexploitanten. Im de joaren 70 is de Bissing uutegruid tot een groot spektakel dat n helen zommer duurt. D'r bunt now [[pröttelmarkte]]n, [[karmis]], [[muziek]], een wielerronde en völle meer. De olderwetse joarmarkt hef zien functie verloorn en is now folklore geworden. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.ommerbissingh.nl/ Webstee van de Ommerbissingh] [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Evenement]] [[Kategorie:Nedersaksies feest of gebroek]] [[Kategorie:Ommen]] hr4qlvhrpho7zk92tslzwvgi25fnzsk 10 16004 272210 266817 2013-12-11T02:58:24Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <<includeonly>noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude</includeonly>> Dissen mal … <beschrief kort t doel van den mal> == Sleur en pleur == <<includeonly>pre style="white-space:pre-wrap;"</includeonly>> … <<includeonly>/pre</includeonly>> == Parameters == … == Veurbeelden == <<includeonly>pre style="white-space:pre-wrap;"</includeonly>> … <<includeonly>/pre</includeonly>> <noinclude> [[Kategorie:Mallendokumentatie]] </noinclude> fpzqnnlt1qp3unqdlayzd98201rpx1z 10 16005 272218 254138 2013-12-11T03:02:19Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> Dissen mal gif den link noar den kaartenserver. He sol allineg vanuut [[Mal:Coordinate]] an eroepen worden. <noinclude> </noinclude> eq1iz1h2vq9j1lzig3clbqtnzojzcoy 0 16007 292088 289625 2016-12-09T09:32:49Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki '''De Meene''' is een [[gehucht]] in de gemaente [[Bronckhorst]], in de [[Nederlaand]]se [[previnsie]] [[Gelderlaand]]. Et ligt oostelek van [[Zellem]]. Rond 1900 gebroekten de inwonners van Zellem disse straeke um eure [[Ko|beeste]] in de weide te doon. {{Bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] oyy57nvbrdrbsos32a8vycrm0d4da29 14 16008 266468 171675 2013-05-10T18:07:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding|Etten]] [[Kategorie:Eten]] qy99f4r8hnr53phdymgp100gubzs7rv 6 16009 171912 171782 2010-12-17T06:26:13Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}}; [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]]; typo wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Vrougere subdialekten van t Oldambsters dij nou maistens verdwenen binnen: 1. Duurswoldsters 2. Oostelek Oldambtsters 3. (Oostfrais) Reiderlaands == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] ikll68n8lhmsi69vupfgfdr20fsvrcn 0 16010 171787 2010-12-16T13:30:37Z Berendsz 5048 mart=ok wal markt wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mart]] p17yax529n4ctf2f6wtjgg1fwhp2kxo 0 16015 263312 259813 2013-05-04T23:05:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Et '''World Geodetic System''' is nen standard, den gebroekt wöd bi-j et maken van kaarten ([[kartografie]], [[geodesie]], en [[navigasie]]). Et systeem besteet oet een koordinoatenstelsel veur de [[eerde]], een standard bolvormeg referensieoppervlak (ok wal doatum of referensieellipse eneumd) veur rowwe heugtegegeavens, en een oppervlak met gelieke potentiele [[zwoartekracht]] (de geode) dat et nominoale zeenivo beskrif. De leste versie neumt ze WGS 84 (ontstoan in [[1984]] en is veur et lest bi-j ewarkt in [[2004]]), rond [[2010]] zal disse versie weer verni-jd wodden. ==Belangriekste kenmarken== As middelpunt van et [[koordinoatenstelsel]] wöd et [[massamiddelpunt]] van de eerde enommen, den [[Eerdatmosfeer|dampkring]] metenommen. Anenommen wöd dat de nauwkeuregheid van dit middelpunt minder as 2 cm is. De [[lengtegroad]] van den nul-meridioan kump oaverèn met de [[IERS Referensie Meridioan]], den in de buurte ligt (~102m oostelek) van den [[Greenwhich meridioan]]. Den ''doatum'' is ne [[ellipse]] met nen [[stroal]] a = 6.378.137 m ter heugte van den [[evenoar]], en nen stroal b = 6.356.752,314245 ter heugte van de polen, dus ne afplatting in de richting van de polen van zon 21 km. As leste, et zwoartekrachtoppervlak wöd beskreven deur ne [[Wiskunde|wiskundege]] vergelieking met [[bolkoordinoaten]] in de 360e groad. ==Ni-je versies== Der bunt verskeidene versie van WGS ewest, en bi-jwarken blif neudeg. Dat kump umdat de [[eerdskollen]] ten opzichte van mekare beweagt, en bi-jveurbeeld [[Europa (continent)|Europa]] dus steureg ni-j koordinoaten hef. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geografie]] [[Kategorie:Koordinoaten]] rqrutw6qc2mn24unvbdthtvclbuz5j5 0 16016 172170 2010-12-18T22:30:16Z Droadnaegel 1133 dv wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[World Geodetic System]] kla8lrcvogjsmbjlr8ac1y84g9n514e 0 16017 280562 263091 2015-04-12T14:41:35Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Begin|act}} '''Oosterwiek''' is een [[boerskop]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeante]] [[Bronckhorst]] in de [[Nederlaand]]se [[previnsie]] [[Gelderland]]. Et lig twee kilometer noordelek van [[Zellem]]. {{Bronckhorst}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Bronckhorst]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] lpdb54syn53wnir3grex3iyamq60ny0 0 16018 280603 263305 2015-04-12T14:51:01Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Winkelshoek''' is een [[boerskop]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeante]] [[Bronckhorst]] in de [[Nederlaand]]se [[previnsie]] [[Gelderlaand]]. Eet lig drie kilometer westelek van [[Zellem]]. {{Bronckhorst}} {{Begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Bronckhorst]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] ci7w6jg0xjjm4nudrw3pfc6u38k7115 0 16019 259783 253360 2013-03-11T12:26:42Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 167 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5165]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} ==Geboarn== *[[15 juni]]: [[Egbert Meyers]] - Drèentsen tekstdichter, vertaler, skriever, liedtiesmaker, zanger, programmamaker en prissentator. * [[Henk Bloemhoff]] - taalkundigen (veural [[Stellingwarfs]]) ==Oet de tied== *[[Lucas Jonker]] - Skriever in et [[Drèents]] *[[J.H. Bergmans-Beins]] - Skriever in et [[Drèents]] ==Gebeurtenissen== *[[Juliana van Nederlaand|Juliana]] wöd [[Könning (titel)|könneginne]] van [[Nederlaand]] je1a1a1ftpamjj8a3irpwxmg6736lkr 0 16022 172284 2010-12-19T22:16:15Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Winkelshook]] 9p5waufgf2ezitzlha6t7xux7m0fr3p 0 16023 263210 259745 2013-05-04T22:48:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Pedro Tragter''', ([[Epse]], [[10 juli]] [[1968]]) is nen vroggeren [[Nederlaand]]sen [[Fédération Internationale de Motocyclisme|F.I.M.]] [[motorcross]] weeldkampioen. Tragter was ene van de beste crossers in de 125cc weeldkampioenskappen motorcross, ende joaren 80 en begin joaren 90. Hee wodden daarde in 1988, 1991, 1992 and 1994. In 1993, Tragter won et 125 cc weeldkampioenskap, riedend veur [[Suzuki]].<ref>[http://www.bestsports.com.br/db/atlpag.php?atl=8309&lang=2 Pedro Tragter karriereprofiel]</ref> Ok in de [[enduro]] hef e völle ewonnen. Hee hef met edoane veur et Nederlaands team in de [[International Six Days Enduro|Zesdaagse]] in 2005. == Refferensies == <references/> ==Oetgoande verwiezingen== *[http://www.tragter-racing.nl/ Webstea Pedro Tragter] {{DEFAULTSORT:Tragter, Pedro}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Motorsport]] [[Kategorie:Sporter uut Gelderlaand]] jf3vge0pjs94r5g84zpc1gm2uk4gvpg 0 16024 272974 268290 2014-01-24T00:15:06Z 80.114.178.7 /* Uut de tied */ (niej) [[23 jannewaori]] - [[Pierre Bonnard]], Fraans post-impressionistiese skilder wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboarn == * [[20 febrewaori]] - [[André van Duin]], Nederlaandsen revueartiest, grappenmaker, zanger, akteur, regisseur, presentator, tekstskriever en programmamaker * [[18 oktober]] - [[Job Cohen]], Nederlands politikus * [[Gerrit Wolsink]] - taandarts, bekend as motorcrosser * [[Ankh Gussinklo]] - Achterhookse skriefster == Uut de tied == * [[23 jannewaori]] - [[Pierre Bonnard]], Fraans post-impressionistiese skilder a1s067y650xh1ap4mb4eq85uyo28ci9 0 16026 276959 265391 2014-12-10T07:50:50Z CommonsDelinker 166 [[Anne_de_Vries_01.PNG]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Fastily|Fastily]], mit as reden: [[commons:COM:OTRS|No permission]] since 2 December 2014: If you are the copyright holder/author and/or have authori... wikitext text/x-wiki '''Anne de Vries''' ([[Assen]], [[22 mei]] [[1904]] - [[Zeist]], [[29 november]] [[1964]]) waar nen Dreantse schriever. == Wellen == * [http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=vrie011 Anne de Vries op dbnl.org] {{Begin|twd}} {{DEFAULTSORT:Vries, Anne De}} [[Kategorie:Nederlaandse schriever]] [[Kategorie:Sallaands artikel]] qd3a4qhwuks4s2o4rhrdu5jz22p96ta 0 16027 271859 269174 2013-12-07T00:51:28Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboren == * [[22 mei]] - [[Anne de Vries]], schriever 4jnjjeahyq0l11vn3a6nv8u1biue1kt 0 16029 259744 252740 2013-03-11T12:25:44Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 119 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6762]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * Anvang van et [[Twaalfjoareg bestand]] in den [[Tachtigjoarigen Oorlog|Tachtegjoaregen Oorlog]] bah5rxq7e8vbg6ggmvkwclb9u20pcio 0 16030 259675 250651 2013-03-11T12:23:21Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 120 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6812]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} ==Gebeurtenissen== *Ende van et [[Twaalfjoareg bestand]] in den [[Tachtigjoarigen Oorlog|Tachtegjoaregen Oorlog]] 7uni1wlxl1uyo1kifwdbp6bv7h5n2bz 0 16031 259674 253721 2013-03-11T12:23:20Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 139 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7619]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Oet de tied == * [[18 augustus]] - [[Anthony Christiaan Winand Staring]], Achterhooksen dichter tmwlni63c054pmawv9xehs56fktzxo5 0 16032 259673 253786 2013-03-11T12:23:19Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 139 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7704]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboarn == [[Hendrik Willem Heuvel]], [[Achterhook]]sen skriever l0ne082ersw3qfghx932zyb1guu6m2v 0 16033 173460 2010-12-25T11:54:03Z Droadnaegel 1133 [[Germoanen]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Germanen]] hinne wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Germanen]] 15w83m1fjqnyusqpkzl5lpcrfpy9lbs 0 16035 259672 253335 2013-03-11T12:23:18Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 160 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2157]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboarn == * [[17 september]] - [[Hendrik Entjes]], dialectoloog en hooglerer Nedersaksisch an de Rieksuniversiteit Grunning. 176u25nrj43b1ztv61xzsclpaa0zmxi 0 16038 173707 2010-12-28T13:21:33Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Schiermonnikoogs]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Schiermonnikoogs]] 62j0uds6mtxdqew1nyd8xi7sk5asi4c 0 16039 173709 2010-12-28T13:23:57Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Grieks]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Grieks]] d3ro5niiqqyjihqbkqnq8rrzcyndo26 0 16040 279578 273955 2015-03-27T17:47:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Frank-ruehl.png|right|thumb|Hibbraise alfabet]] t '''Hibbrais''' is n [[Semitische toalen|Semitische toal]] en is de belaangriekse toal van [[Izrel]]. t Wordt schreven ien t [[Hibbraise alfabet]] van links noar rechts. t Hibbrais wordt zain as de toal van de [[Jeuden]], omreden de [[Tora]] oorspronkelk doarien schreven is. Dizze toal, ook wel ''klassiek Hibbrais'' nuimd, wordt deur de Hibbraiskers '''Leshon HaKodesh''' nuimd, wat ''de hailege sproak'' betaikent. t ''Noudoagse Hibbrais'' wordt '''Ivrit''' nuimd, wat ien t Grunnegs letterliek vertoald worden kin as 'Hibbrais'. t Wordt proat deur om en bie 8,5 miljoen mìnsken ien Izrel en ien Jeudse gemainschoppen over de haile weerld. t Hibbrais is aiwenlaank n dooie toal wèst, môr wör wel kunstmoateg ien leven holden deur de Jeudse hailege geschriften. Dit is verliekensboar mit t Latain. De toal bie t ontstoan van Izrel opnij ien t leven brocht. De luu dij veurtieds [[Jiddisch]] (Germoans Jeuds) en [[Sefardisch]] (Iberisch Jeuds) praiten, wizzelden dizze toal veur t Hibbrais. Dit wör veuraal doan deur de [[Zionisten]], ien tieds dat veul extreem ortodxe [[rabbie]]s zok hiertegen ôfzetten deden. Zai wollen n schaaiden holden tuzzen t Hailege Hibbrais as relegjeuze toal en t Jiddisch as toal veur aaldoag. Toch proaten veul charedische Jeuden tegenswoordeg wel Hibbrais. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Semitische taol]] 73bz2o61wtgweipqnppq0zw9qxuswd8 14 16041 261281 250086 2013-04-02T19:26:04Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 86 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q8729043]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Taol]] 0k0xy6lc1sjaa5qymsb54uz7fkjrpoc 0 16042 173721 2010-12-28T15:42:12Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Israël]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Israël]] te5beangbutwz8cu2m8gx23png2wty2 0 16043 173722 2010-12-28T15:43:01Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Hibbrais]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hibbrais]] gva5yp4l0jcngtr2y5tanm9m0jdqthh 0 16044 283669 279256 2015-12-28T23:49:35Z 83.117.199.91 wikitext text/x-wiki t '''Aramees''' of '''Arameïsch''' is n [[Semitische talen|Semitische toal]] dij ooit de [[lingua franca]] van t Midden-Oosten was, môr tegenswoordeg nog enkeld deur n poar honderd mìnsken proat wordt en nog broekt wordt ien de liturgie van enkelde oosterse Kristelke kìrken. t Beheurt tou de noordwestelke Semitische toalen, soamen mit t [[Hibbrais]] en t [[Feunisisch]]. Aigelks gaait t om meerdere toalen, den ien de run van zien 3200 joar geschiednis hebben hom verschaaidene varianten van t Aramees ontwikkeld. Man leuft dat t Aramees de toal van [[Jezus]] wèst wezen zol. t Aramees wör oorspronkelk proat deur de [[Arameeskers]], n Semitisch vôlk dij woonde ien [[Boven-Mesopotamië]], n gebied dat ligt ien t noudoagse [[Irak]], [[Syrie]] en de [[Turkije|Turkaai]]. Noadat zai bie t [[Assyrische Riek]] kwammen, wör heur toal aal meer proat ien dat riek en wör ien de 8. aiw veur Kristus de ambtstoal. Dit zowel van t Assyrische riek, môr loater ook van t Perzische Riek. Dit zonuimde Rieksaramees ruik over n groot dail van t Midden-Oosten verspreid en wör broekt as diplomatieke toal, ook deur t [[olle Egypte]]. Tegenswoordeg is t Aramees ien t Midden-Oosten biena overal verdrongen deur toalen as t [[Arabisch]], [[Koerdisch]] en t [[Turks|Törks]]. Enkelde doezenden broeken nog n Neo-Aramese toal of dialekt as leventege toal. Dizze luu nuimen zokzulf [[Suryoye]] en mainen dat zai direkte ôfstammenders binnen van de Arameeskers. t Aramees van t Assyrische riek wordt naauwlieks of nait meer proat. Ien [[Syrie]] wordt nog wel n West-Aramees dialekt proat deur de Kristenen ien t loug [[Ma`loula]], nait wied vot van [[Damaskus]]. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Semitische taol]] 020rojgbf28lpj1bo97icqs22hx68ts 6 16046 173890 173780 2010-12-30T07:55:27Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] eqd21obtj5asid2voa2q4qc9yd6yr37 12 16047 173863 2010-12-29T23:58:46Z Droadnaegel 1133 [[Hulpe:Uutleg]] is ewiezig naor [[Hulpe:Uutleg ovver bewarken]]: Uutleg is te algemeen, et geet ovver bewarken van zieden wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hulpe:Uutleg ovver bewarken]] d73rlqut8ezsizuxy52kril6afrbhsi 14 16048 292217 292193 2016-12-12T15:44:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] [[Kategorie:Regio Achterhook]] 96u8ea6enls9b0vzyxm61xfvtfw6kkr 14 16049 291651 291375 2016-11-09T14:49:00Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Regio Tweante]] 43mgo5cjovpgdcad3t425mnsabejya0 14 16050 291647 291372 2016-11-09T14:46:54Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Regio Tweante]] 43mgo5cjovpgdcad3t425mnsabejya0 0 16053 259742 237302 2013-03-11T12:25:41Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 118 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q21202]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Şalom''' ([[Hibbrais]]: ''שָׁלוֹם'', "vree") is n [[Jeuden|Jeuds]]-Törkse [[kraante]] dij ein [[Turkije|Törkaai]] verschient ien t [[Turks|Törks]] op aine bladzied en op aander bladzied ien t [[Ladino]]. De kraante wordt drokt ien [[Istanboel]] en het n [[oploag]] van 5.000 exemplaren per week ([[2005]]). De [[endredakteur]] is [[İvo Molinas]] en ien redaksie zit onder aander [[Yakup Barokas]]. De kraante wör ien [[1947]] opricht deur de Jeuds-Törkse journalist [[Avram Leyon]]. De eerste editsie verscheen op [[29 oktober]] [[1947]]. == Boetende hìnwiezen == * [http://www.salom.com.tr Offisjele webstea van Şalom in t Turks] * [http://www.salom.com.tr/news/list/category/19-Judeo-Espanyol.aspx Offisjele webstee van Şalom ien t Ladino] {{DEFAULTSORT:Salom}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Niejs]] [[Kategorie:Turkije]] odyxcx55c8cim5cyyz9e6vrns4og9i8 0 16060 263447 259635 2013-05-04T23:37:30Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Ealsenerbrook | soorte = Boerskop | bestansnaam vlagge = | bestansnaam wapen = | lokasie = | gemeente = [[Hof van Tweante]] | previnsie = | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = | doatum inwoners = | dichtheid = | breedtegroad = 52/15/43/N | lengtegroad = 6/35/10/E | verkeersoader = | netnummer = | postcode = | webstee = | region = NL-OV }} t '''Ealsenerbrook''' is ne [[boerskop]] in de gemeente [[Hof van Tweante]] in de [[Neerlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. t Lig twei kilometer op t noordn van [[Goor]]. {{Hof van Tweante}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaatse in Oaveriessel]] ofmmv3yp94idk68gg5u3930hj9lh9ug 0 16061 284966 263338 2016-06-25T13:53:13Z MaxDel 13220 wikitext text/x-wiki '''Achterhook''' is n [[boerskop]] in t westn van de gemeente [[Hof van Tweante]], in de [[Neerlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. t Lig n kilometer op t noordwestn van [[Maarkel]], kort an de boerskop [[Pothook]]. t Is vuural bekeand duurdet dr ene van de grötste diskotheke van Oost-Neerlaand steet. {{Hof van Tweante}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] rhnwi7sxnjre7jhls0iitxydc81stb0 0 16062 263425 259712 2013-05-04T23:33:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki >''Iej mut dissen Diekerhook nit duur mekaar haaln met [[Diekerhook (Riesn-Hooltn)|Diekerhook]] oet de gemeente [[Riesn-Hooltn]]. '''Diekerhook''' is n [[boerskop]] in de gemeente [[Hof van Tweante]] in de [[Neerlaand]]se proveensie [[Oaveriessel]]. De Boerskop lig in t westn teegn de gemeente [[Riesn-Hooltn]] an. Op t oostn lig [[Maarkel]], op t zuudn lig de boerskop [[Stokkum (Hof van Tweante)|Stokkum]]. An de westerkaante löp de [[skipbekke]], wat ne natuurlike greanze met de boerskop [[Maarkelsebrook]] is. Töt an de gemeentelike herverdelige van [[2001]] heurdn Diekerhook aait an de doomoalige gemeente Maarkel. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie:Hof van Tweante]] [[Kategorie: Plaatse in Oaveriessel]] 5oqh62spv7xhyax26kkb8b7m0ffqjnz 0 16063 259713 175712 2013-03-11T12:24:33Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2111990]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Dr zeent in [[Neerlaand]] twee plaatsen dee't '''Diekerhook''' heett: *[[Diekerhook (Riesn-Hooltn)]] *[[Diekerhook (Hof van Tweante)]] {{dv}} 1jxqgfd3eqe9smqdfr5v7f5wwl9swf7 0 16064 259708 253789 2013-03-11T12:24:28Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 163 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2439]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor|1980}} == Gebeurtenissen == * [[18 april]] - [[Rhodesië]] wonnen onofhankelijk en krieg een nieje naam: [[Zimbabwe]] * [[30 april]] - [[Beatrix van Nederlaand]] wöd könneginne van Nederlaand * [[8 meie]] - Invoering van de [[strippenkaorte|strippenkoart]] in t [[Nederlaand]]s [[openboar vervouer|openboar vervoer]] * [[30 juli]] - [[Vanuatu]] wonnen onofhankelijk * Oprichting [[Ni'je Hanze]] == Geboren == * [[4 april]] - [[Mark Tuitert]], [[Olympiese Spöllen|olympies]] kampioen skaatsen op den 1500 meter in 2010 0qycx4ua7r4l8piqmr0viw3t3kmh9f4 0 16065 259631 253341 2013-03-11T12:22:04Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 160 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q18645]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor|1938}} == Gebeurtenissen == * [[7 febrewaori]] - Oprichting van twee cultuurraojen in [[België]]: een [[Nederlaands]]&shy;talige en een [[Frans]]&shy;talige * [[13 meert]] - [[Anschluss]] van [[Oostnriek|Oostenriek]] bie [[Nazi-Duutslaand]] * [[13 juli]] - Opening van t [[Kröller-Müller Museum]] * [[Konrad Zuse]] bouwt de eerste [[komputer]] * t [[Tweantekanaal]] is kloar (allineg [[Iessel]] - [[Dealdn]] - [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] - [[Eanske]]; Dealdn - [[Almelo]] mot wachten tot [[1953]]) == Geboarn == * [[31 jannewaori]] - [[Beatrix van Nederlaand]], könneginne van Nederlaand == Uut de tied == * [[10 november]] - [[Mustafa Kemal Atatürk]], Turks generaol en leider js4wa7jmb6nebs0gckmqkq9di6vhjkq 0 16069 278787 278755 2015-03-25T11:25:54Z Servien 7 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Luchtfoto St Francisbaai.jpg|thumb|n Lochtfoto van St Francisbaai]] [[Bestaand:South_Africa-St_Francis-canals01.jpg|thumb|De kanalen van St Francisbaai]] [[Bestaand:Zaandrivier2.JPG|thumb|De Zaandrivier tussen St Francisbaai en [[Oesterbaai]]]] '''St Francisbaai''' ([[Afrikaans]]: ''St Francisbaai'', [[Engels]]: ''St Francis Bay''; vake aofekort tot ''St Francis'') is een van de [[darp]]en van de plaotselike gemeente [[Kouga]] en völt onder de distriktsgemeente [[Cacadu]] in de [[Oost-Kaap]] van [[Zuud-Afrika]]. St Francisbaai is n redelik niej darp, dat uut wele boerderiejen is ontstaon. Deur St Francisbaai streump de [[Krommerivier]] die deur n [[estuarium]] uutmondt in de [[Indiese Oseaan]]. Oek he'j de [[Zaandrivier]], mer ondanks dat t de Zaand''rivier'' hit t is t gien rivier, t waoter streump der onder de zaanddunen over n rotsachtige ondergrond en kömp as t veule regent naor boven toe, en vormp as de streum ophöldt dan [[poel]]en waor [[voegel]]s en [[wild]] op aofkoemen. De meest naobie elegen darpen bin: [[Kaap St Francis]] (9 km ten zujen), [[Humansdarp]] (18 km ten noorden), [[Oesterbaai]] (22,5 km ten westen) en [[Jeffreysbaai]] (28,5 km ten noordwesten). t Ligt zo'n 105 km bie de stad [[Port Elizabeth]] vandaon. ==Buurten== t Darp is verdeeld in zes buurten: *t Oorspronkelike deel, dat allinnig uut witte huzen mit [[stoppeldeken|strodaken]] (of zwarte [[dakpanne]]n) besteet *[[Santareme]], t gedeelte dat der Toskaans-/Spaansachtige uutziet *t Havengebied ([[Port St Francis]]) *De kaap ([[Kaap St Francis]]) *De kanalen *Sea Vista (n [[krottewiek]] waor de meeste kleurlingen en zwarte meensen woenen), oek wel ''de lokasie'' eneumd. ==Geschiedenisse== Veurdat de [[Europa (continent)|Europeanen]] der gungen woenen, wördden t gebied bewoend deur de [[Khoi]]. De naam van dit darp kömp van de [[Portugal|Portugese]] ontdekkingsreiziger ''Manuel de Perestrelo'' die in [[1575]] St Francisbaai zien naam gaf. In Santereme (n buurte in St Francisbaai) bin der n paor [[San (volk)|San-skeletten]] evunnen, disse skeletten bin 5180 jaor oud. t Darp is ontstaon rond [[1950]]. Van de Portugese invleujen is niet zoveule te marken, t enigste wat nog an Portugal en t Middellaandse Zeegebied döt denken bin de Spaans- en Portugeesachtige straotnamen en bouwstiel in Santareme. [[Kaap St Francis]] is n ampart darp dat vake tot St Francisbaai erekend wörden. Vrogger heetten t ''Kaap-Serras'' en wördden oek ontdekt deur Manuelo de Perestrelo. t Is n plekke waor veule surfers naortoe koemen. ==Foto-uutstalling== <gallery> Bestaand:St Francisbaai.JPG|Ondergaonde zunne op de Krommerivier bie St Francisbaai Bestaand:Zaandrivier.JPG|De Zaandrivier in St Francisbaai Bestaand:Kaapse_ginstkatte.JPG|n [[Kaapse ginstkatte]] kortbie de Zaandrivier. </gallery> ==Webstee== *[http://stfrancisbay.co.za/ Webstee van St Francisbaai] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in de Oost-Kaap]] 03pqbigtqr3312jns36jci9er2g1fx7 14 16070 266735 259625 2013-05-10T20:21:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Afrika]] [[Kategorie:Laand]] jlgb3d02h689svpirwdgrso3gltttmj 0 16071 250575 239926 2012-12-31T09:44:23Z Servien 7 deurverwiezing naor [[St Francisbaai]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[St Francisbaai]] 25y581z3wuhkzj2jvruy8341962o7xt 14 16073 291480 290937 2016-11-04T16:58:42Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sporter uut Nederlaand|Oaveriessel]] [[Kategorie:Sport in Oaveriessel]] 5wmy56y2c7qu7ied6gxfutrvkfvrv6y 0 16074 259628 254062 2013-03-11T12:22:00Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 177 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1994]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor|2011}} == Gebeurtenissen == * [[1 jannewaori]] - [[Estlaand]] voert den [[euro]] in * [[3 febrewaori]] - Chinees ni-jjoar, joar van et [[kniende (steernskunde)|knien]] * [[11 febrewaori]] - [[Mubarak]], president van Egypte treadt of, en gif de macht an et leager noa protesten van et volk == Oet de tied == * [[4 jannewaori]] - [[Coen Moulijn]], Rotterdamsen voetbalspöller, bekend as ene van de beste linksboetens. Hee spöllen lange tied bi-j [[Feyenoord]] * [[14 jannewaori]] - [[Peter Post]], wielrenner, ploogleider * [[17 febrewaori]] - [[Harm Agteresch]] (67), revueskriewer, komiek, leedkesmaker en presentator, bekend as ''Harm oet Riessen'' * [[2 juni]] - [[Willem Duys]] (82), Nederlaandsen presentator * [[17 juli]] - [[John Kraaijkamp sr.]] (86), Nederlaandsen akteur en komiek * [[23 juli]] - [[Johnny Hoes]] (94), zanger en tekstskriever * [[23 juli]] - [[Amy Winehouse]] (27), Britse zangeres * [[1 augustus]] - [[Gerard Rutger Buisman]], Oaveriesselse troubadour * [[14 augustus]] - [[Fritz Korbach]], Nederlaands voetbaltrainer * [[26 september]] - [[Harry Muskee]], zanger van [[Cuby and the Blizzards]] * [[21 oktober]] - [[Muammar Al-Gaddafi]], Libies revolutionaer * [[17 december]] - [[Kim Jong-il]], leader van Noord-Korea navp5vk8m8adu0szxjryb143aw4gee4 0 16075 259627 253357 2013-03-11T12:21:59Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 160 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q18591]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor|1951}} == Geboarn == * [[17 oktober]] - [[Annie Borckink]], skaatsenriedster (olympies kampioene) * [[28 meert]] - [[Joop Munsterman]], Tweantsen sportbesteursman en topman * [[Jan Veenstra]], Drèents- en Nederlaandstaligen schriever == Uut de tied == * [[18 jannewaori]] - [[Louis Albert Roessingh]], Drèentse schilder en dichter cart3hqjc7wo43kfwzct1ku68ui22v8 0 16076 259626 253777 2013-03-11T12:21:59Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 161 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2474]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor|1970}} == Geboarn == * [[1 jannewaori]] - [[Tristan Hoffman]], Achterhooksen wielrenner en ploogleider *[[17 juni]] - [[Erik Hulzebosch]], vroggeren skaatser, zanger en prissentator == Uut de tied == * [[2 febrewaori]] - [[Bertrand Russell]], Brits rationalist * [[5 meert]] - [[Karl Naber]], skoolmeaister en platskriewer oet Veldhausen in Duutslaand sc2mn5tah4pjda38r14dmsd18db6o0o 10 16078 271668 266838 2013-12-07T00:05:26Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <div style="float:left;"> {| cellspacing="0" style="width:238px;background:#c5fcdc;border:solid #6ef7a7 1px;margin:1px;" | style="width:45px;height:45px;background:#6ef7a7;text-align:center;font-size:14pt" | '''[[Arabies|ar]]''' | style="font-size:10pt;padding:4pt;line-height:1.25em;" lang="ar" dir="rtl" | اللغة '''[[:Kategorie:Gebruker ar-M|الأم]]''' لهذا المستخدم هي '''[[:Kategorie:Gebruker ar|العربية]]'''. |}</div><includeonly> [[Kategorie:Gebruker ar-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ar-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ar-M]] </noinclude> g2i4cs4cr2mipj6fe5wdnp13ejt27it 14 16079 271659 266015 2013-12-06T23:39:16Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker ar]] ijmjxm15vncckqqscfnkagu4dqjfiv4 14 16080 271660 266014 2013-12-06T23:39:19Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|ar]] d8mm0wgclr34zugzor9bfcryzlev49s 0 16081 175725 2011-01-10T16:14:46Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing naor Erwin Nyhoff wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Erwin Nyhoff]] hzw5ntlax0xc2gjwsm2qu5p4iw4zoc0 0 16085 175810 175803 2011-01-11T13:25:57Z Erik Warmelink 513 uutsproakvariant wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Luttenbarg]] iafif8tpdtjw3w7k5b4g2ovfc5kj9g2 0 16087 175813 2011-01-11T13:47:51Z Erik Warmelink 513 deurverwiezing naor [[Luttenbarg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Luttenbarg]] iafif8tpdtjw3w7k5b4g2ovfc5kj9g2 0 16088 175832 2011-01-11T16:07:07Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Börg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Börg]] 8v1x5bvz82c5wcfvuqtj78qrntmf61p 0 16090 259703 246317 2013-03-11T12:24:21Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 60 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q82744]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Scanner-epson4870.jpg|thumb|250px|n Inleesapparaot]] [[Bestaand:Slide scanner.JPG|thumb|250px|n Inleesapparaot veur dia's en negatieven]] n '''Inleesapparaot''' (oek wel: ''aoftaster'' of ''scanner'' eneumd) is n apparaot waormee'j teksten, grafieken, plaotjes en aander drokwark in de [[komputer]] in kunnen lezen, dit wörden dan ummezet in data. Disse data kan op n opslagmedium ezet wörden, hier ku'j t veerder bewarken, naokieken of deursturen naor n aander. Op kantoren wörden zo'n inleesapparaot vake gebruukt um dokumenten in A4-formaot, in kleur of zwart-wit, in te voeren. Vake he'j n [[aofdrokapparaot]], [[fax]], [[kopieermasine]] en inleesapparaot in ene. Mit n inleesapparaot ku'j plaotjes en teksten digitaliseren (op de komputer zetten), t wörden dan ummezet in 1'en en 0'en, zodat de komputer t lezen kan. Digitale plaotjes in kleur, [[griestinten]] of zwart/wit ku'j dan bewarken mit n spesiaal programma, opslaon, op [[internet]] zetten, aofdrokken of per [[lienpost|netpost]] versturen. == Uutgaonde verwiezingen == {{Commonscat|Imaging scanners|inleesapparaoten}} * [http://www.scantips.com/ Apparatuur (Engels)] * [http://www.scansoft.com/ Programmatuur: Scansoft = Paperport, Caere + Omnipage] * [http://www.irislink.com/ Datapenne] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Infermatika]] co4fgjivtml79950qqs5l7a7fp9k65p 0 16101 272310 272245 2013-12-13T22:51:40Z Droadnaegel 1133 Weerummedraeien: Eemlaagngds en Eemlaands heurt wal bi´j mekare, maor dissen, ovver t DE-Eemslaand heurt daor neet bi'j. wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Emsland Low Saxon.png|right|thumb|150px|De grens tusken dat Nordneddersassisje un dat Westfaolsje, wie angèven in dat Neddersassische weurterbook.]] Dat '''Emslenner Plat''' is 'n dialekt voen de [[Nedersaksisch|Plattduutsje Spraok]] oen wort praot in 't [[Eemsland]]. Dat gift nich een Emslandsje vörm, awer aigentlijk gift dat tweei varianten. De grupp tusken de [[Westfaols]]je oen [[Noord Leegsaksisch|Nordneddersassisje]] dialektgroepe geit deur 't Eemsland hen oen löp oengeveer bie [[Dörpen]], [[Weerlte]] oen [[Hässelke]] entlank. 'n Écht duudlige grens kan man nich anwiesen. In dat zuden gift dat [[Münsterlaands|Meunsterlandsje]] oen [[Drèents|Drentsje]] verwantschap, in dat norden gift dat [[Grunnegs|Grönnengsje]] oen [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfreeisje]] verwantschap oen in dat osten gift dat [[Oldenbörgs|Ollenborgsje]] verwantschap. Biespeule van verwantschap mit [[Drenthe]] is de vörm "wie bunt" veur "wie zund", wat man in dat norden zegt oen "praoten" veur "snakken". De Grönnengsje (oen Westfaolsje) verwantschap is tou zeen an de nördlige ou-luud in weurter as "to" (oetspraoken as [tau]). Westfaolsje verwantschap in dat zuden besteet oet de Difthong -ia- of -iä- oen de -w- veur -v- in weurter as "öwer" oen "awer". Dat nördlige Eemslandsj is eng verwant an dat [[Westerwoolds|Westerwoldinger plat]], in de [[Grunnen (provìnzie)|provins Grönneng]] in de Nedderlannen. Man leuft, dat vroger dat Emslandsj oen dat Westerwoldsje nog enger verboenen wazzen oen dat dat Westerwoldinger plat doe 'n vörm voen dat Emslandsj was. {{dia|Schrèven oep Eemslenner plat in de Drentsje schriefwies}} [[Kategorie:Emslandsj artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] e4apxp9wutgwkgb05mkwrcfpte6l6eg 14 16102 294490 265983 2017-10-09T22:11:54Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Oep dizze ziede staon aal zieden dee oep Eemslenner plat schrèven bunt. [[Kategorie:Duuts-Nedersaksies artikel]] r4uxz9em1w2km4xgyi5tegc225md4ht 0 16103 280065 272264 2015-04-06T21:38:17Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Eemslenner Plat]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Eemslenner Plat]] 72fw97s25dsj1yx1ajw2bz3bgafkykv 0 16104 272265 176125 2013-12-12T13:42:36Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Eemlangds]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Eemlangds]] p48p3v9t9ghzgf6m37zl6bzkavd6w0h 0 16105 272266 176126 2013-12-12T13:42:41Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Eemlangds]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Eemlangds]] p48p3v9t9ghzgf6m37zl6bzkavd6w0h 0 16106 272267 176127 2013-12-12T13:42:46Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Eemlangds]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Eemlangds]] p48p3v9t9ghzgf6m37zl6bzkavd6w0h 0 16108 279257 274937 2015-03-27T16:54:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Marilyn Monroe in Some Like It Hot trailer.jpg|thumb| Marilyn Monroe in Some Like It Hot]] '''Marilyn Monroe''' ([[1 juni]] [[1926]] – [[5 augustus]] [[1962]]) was ne [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] aktrise, zangeresse, en model. As kind hef ze völle in plaeggezinnen ezetten. Monroe is eure loopbane begonnen as model, wat leidden tot n filmkontrakt in [[1946]]. Eure eerste rolle was dee van Evie in den film ''Dangerous Years'' oet [[1947]]. Eure eerste rollen waren klein, maor eur akteerwark in The Asphalt Jungle en All About Eve (beide oet 1950) wordden deur de kritisi good op-evat. Monroe wordden ne steurig grotere sterre deur t spöllen in films as [[Gentlemen Prefer Blondes]], How to Marry a Millionaire, [[Some Like It Hot]], en [[The Seven Year Itch]]. Eur optraeden in [[Bus Stop]] wordden alderbarstend waardeerd deur de filmkritisi, en ze won nen Golden Globe Award veur eur wark in Some Like it Hot. De leste jaoren van eur laeven wordden ovverskaduwd deur zeekte en problemen in eur priveelaeven. Eur oet de tied kommen, deur te völle [[medisien]]en, is met vraogen en meugelike theorieën umgevven. Offisieel heetten t "waorskienlik zelfmoord", maor de meugelikheid van ovverdosis (al dan neet bewust), en ok moord of doodslag bunt neet definitief oeteslotten. {{DEFAULTSORT:Monroe, Marilyn}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Akteur]] [[Kategorie:Film]] [[Kategorie:Model]] [[Kategorie:Amerikoanse zanger]] 9urgy0yklce8inq8kxastimqsuhyh66 0 16109 279258 274973 2015-03-27T16:54:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Psychologie''' is de wettenskop dee't zich bezeghöld met de [[geest]], [[gedachten]], [[geveul]] en [[gedrag]]. Et geet veural ovver de mens moar mangs ok ovver deren. Umdat psychologie met meujte as geheel te begriepen is, kiekt psychologen vake noar delen dervan in eur onderzeuk of praktiek. Psychologie hef ovverlap met ondermeer [[Genaeskeunde]], [[Biologie]], [[Komputerwettenskop]], and [[Sproaklear]]. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Psychologie| ]] 2ou4f997l6i7497vvy7qij9cqggm55u 14 16110 266330 176185 2013-05-10T17:14:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wiskunde]] 9thqu6b7na9njgf7xy6isax9pll50c0 0 16113 176359 2011-01-16T15:55:00Z Erik Warmelink 513 deurverwiezing naor [[Doezebarg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Doezebarg]] f9fopjddjh9acyrpj32psea9u15azwz 14 16114 290687 288744 2016-11-01T16:23:16Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Stad naor laand|Nederlaand]] [[Kategorie:Plaotse in Nederlaand| ]] p013b54vcpu2bhianqa3dfpzfqa4225 0 16115 293035 293026 2017-02-13T14:43:57Z Ni'jluuseger 73 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/81.241.0.53|81.241.0.53]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:Woolters|Woolters]] wikitext text/x-wiki '''Leonardo Da Vinci''' ([[15 april]] [[1452]] – [[2 meie]] [[1519]]) was n Italiaans genie oet de [[Renaissance]], den good was in heel völle dinge, moar veural bekend steet as [[skilder]]. Hee was ok nen wettenskopper, nen wiskundegen, nen ingenieur, nen oetvinder, nen anatomist, nen beeldhouwer, nen architekt, nen botanikus, nen muzikaant en skriever. Leonardo was ni-jskiereg noar völle dinge, hee wol van alles wetten hoo of et warken. Hee kon good leern, ontwarpen en dinge maken. Leonardo is op de waeld ekommen in [[Vinci]], wat ne kleine plaatse kortbi-j Florence in Italie is. He wodden opeleid as kunstenoar deur den beeldhouwer en skilder [[Verrocchio]]. Hee hef een groot deel van zien laeven ewarkt veur rieke Italiaanse edelleu ewarkt Ziene bekendste skilderi-jen skilder bunt de [[Mona Lisa]] en et [[Leste avondmoal]]. Ok hef e völle etekend, zien [[Man van Vitruvius]] is weeldbereumd. Hee was altied an et prakkezeern ovver ni-je oetvindingen, woarvan de meesten nooit emaakt bunt. Moar wi-j kent ziene ideejen umdat e völle antekeningen maken, en ne bulte derbi-j sketsen. Veurbeelden van n paar van ziene bedenksels: nen helikopter, nen tank, rekkenmesjine, robot en zunne-energie. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Skilder]] [[Kategorie:Oetvinder]] [[Kategorie:Wiskundige]] [[Kategorie:Renaissance]] qpm8bggmomp34ncbavlh0cl6s8my851 14 16116 266462 259754 2013-05-10T18:06:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Techniek]] affjv2jlrnch8mnwyg70a1teny40bee 0 16117 259755 250986 2013-03-11T12:26:02Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 117 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6460]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} ==Geboarn== *[[Leonardo da Vinci]] dtodw34ayjpamh5cyuum78zl1hzdtn2 0 16118 259757 251112 2013-03-11T12:26:03Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 123 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6278]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} ==Oet de tied== *[[Leonardo da Vinci]] 6u4g60ocp2xapdeh47pkhukcs8h6y4w 0 16125 176994 2011-01-21T17:55:43Z Droadnaegel 1133 [[Bookestad]] is ewiezig naor [[Beukestad]]: book-beuke, dook-deuke, hook-heuke wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Beukestad]] 3j56suaeh5rr02t9mhluez301v2qc2z 10 16130 177062 2011-01-22T13:24:14Z Droadnaegel 1133 ni-je deurverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mal:Welkom]] h9ohmstpr4l7w2p8btg79ufa2sbxlwc 0 16132 279259 274553 2015-03-27T16:54:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Christoffel Columbus''' ([[1451]] [[Genua]]? - [[20 meie]] [[1506]] [[Valladolid]]) was nen handelsman en [[ontdekkingsreizeger]], woaran vake de ontdekking van [[Amerika]] in [[1492]] too eskreven wöd, hoowal den Noorsen [[Viking]] [[Leif Eriksson]] um woarskienlek rond et joar 1050 veur ewest is. Ovver ziene afkumste bestoat ok twiefels, vake wöd Genua, [[Italie]] as ziene geboarteplaatse eneumd, as zönne van nen Italiaansen wolwever, moar ok [[Spanje]] as geboortelaand, as zönne van rieke adel wöd deur sommegen an enommen. Feit is dat e ziene skrieveri-je in et [[Spaans]] deed. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Ontdekkingsreiziger]] qu8j4w70dk1ypub5fzmlmelit1369jm 0 16134 259865 253011 2013-03-11T12:38:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 114 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6455]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} ==Geboarn== *[[Christoffel Columbus]], ontdekkingsreizeger, anenommen wöd dat hee in dit joar geboarn is. thzgu77nrrhfpor9r43swz19w3oyms5 0 16135 259866 253063 2013-03-11T12:38:13Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 119 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6154]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} ==Oet de tied== [[20 meie]] - [[Christoffel Columbus]], ontdekkingsreizeger qmaisvupq954xf28ccug2rv13m7ifv6 0 16136 259864 245939 2013-03-11T12:38:11Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 60 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q82650]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Taxivoertuig.jpg|thumb|right|200px|Neerlaandsen Taxi]] Nen '''taxi''' is n [[vervoor]]smiddel vuur persoonn. Nen taxi wörd deur nen taxiveurder besteurd, den't zik doarveur löt betaaln. Taxi's bint vaak gewone persoonnauto's, mer ook wal autobuskes, [[fietse]]n, [[tuktuk]]s of [[riksja]]'s. In Neerlaand is t gebroekelik um nen taxi te beln, zodet ze oe an hoes komt ophaaln. In heel wat laandn riedt taxi's hele deage deur ne plaatse hen en weer, en kö'j ze gewoon op stroate veur oe loatn stopn deur ne haande op te stekn. {{Begin|twd}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Vervoer]] 5yrg2fmmlg52uswv6mnf6jl6p7wemez 0 16153 263655 259785 2013-05-05T21:00:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Martijje Lubbers''' (ärtiestnnaam: '''Martijje!''') is ne [[Dreante|Dreantse]] zängeresse, dee't vuural [[Jazz]] zingen dut, in t [[Dreints|Dreants]]. Zinne muziek hef ook völle pop-invlood, woerduur t ook good te vertearn is vuur leu dee't nit zo met Jazz oet de veute köant. Hee hef van [[2002]] töt [[2006]] Jazz-zingen studeert an t konservatorium van [[Grunnen (stad)|Grönningn]], en van [[1997]] töt [[2003]] algemene ekonomie. ==Plaatnriege== *''Jamero'' (oktober 2011) *''Drezz'' (mei 2009) ==Mooi um te weetn== *Martijje hef ook n eegn bedrief wat muzikaantn en optreadns road gef oawer geeldzaakn. ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.martijje.nl Offisjele webstea] (in t [[Nederlaands|Hollaands]]) *[http://www.youtube.com/watch?v=O47D-BTuVQU Martijje - Glimlach] (op [[YouTube]]) [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Dialektmuziek]] [[Kategorie:Nedersaksiese muziek]] 4c3bnp69uh7pz18ul0zrfqsux691tyw 0 16154 177383 2011-01-25T12:22:48Z Woolters 62 [[Martijje]] is ewiezig naor [[Martijje Lubbers]]: volledige naam wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Martijje Lubbers]] lcutioxkrt4h466zy0lz6hzeaypfudt 0 16160 267671 259825 2013-05-11T14:47:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox schriever | naam = Harry Mulisch | ofbeelding = Harry Mulisch 2010.JPG | omschrieving = Harry Mulisch (5 maart 2010) | geboren = [[29 juli]] [[1927]] | sturven = [[30 oktober]] [[2010]] | land = [[Nederlaand]] | webstee = }}'''Harry Mulisch''' ([[Haorlem]], [[29 juli]] [[1927]] - [[Amsterdam]], [[30 oktober]] [[2010]]) was een [[Nederlaand]]se schriever. == Bibliografie == * [[archibald strohalm]] (1952) * [[Het stenen bruidsbed]] (1959) * [[Twee vrouwen]] (1975) * [[De aanslag]] (1982) * [[De pupil]] (1987) * [[De elementen]] (1988) * [[De ontdekking van de hemel]] (1992) * [[De procedure]] (1998) * [[Het theater, de brief en de waarheid]] (2000) * [[Siegfried (roman)|Siegfried]] (2001) {{Commonscat|Harry Mulisch}} [[Kategorie:Nederlaandse schriever|Mulisch, Harry]] 89r3dogp5utb2peuruaokka3onconse 0 16161 259824 253739 2013-03-11T12:37:05Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 161 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2484]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboarn == * [[Marleen Veldhuis]] - zwemster * [[Ruben Koman]] - etnoloog m6apgket866ru8s3urohrosx1hl21ar 0 16162 259827 253747 2013-03-11T12:37:10Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 160 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2483]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboarn == * [[28 juli]] - [[Gerco Schröder]], Neerlaandsen springruter * [[7 november]] - [[Jan Vennegoor of Hesselink]], vootballer * [[3 december]] - [[Bram Tankink]], wielrenner 98ea3vs5sn8tlv3ma35bm4g9lbv55n8 0 16163 259826 253275 2013-03-11T12:37:07Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 160 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2162]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[29 juli]] - [[Adolf Hitler]] wonnen de eerste veurzitter van de [[NSDAP]] == Geboarn == * [[28 augustus]] - [[Joop Doderer]], Nederlaands acteur * [[Jan Rozendom]], Tweants dichter * [[Jo ter Linde-Duenk]], Achterhookse skriefster == Uut de tied == * [[8 febrewaori]] - [[Peter Kropotkin]], Russies vorst, revolitionair en anarchist r8hx9djji0if6lh4ata61e12fesvuws 0 16164 259828 253313 2013-03-11T12:37:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 161 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q18623]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboarn == * [[20 april]] - [[Harm Agteresch]], revueskriewer, komiek, leedkesmaker en presentator, bekend as ''Harm oet Riessen'' * [[24 september]] - [[Arend ten Oever]], Nederlaandsen politieker en veurvechter van t Nedersaksies * [[10 december]] - [[Willem Frederiks]], schriever in t Nijverdals, bekend as Willem van Noesel * [[Derk Jan ten Hoopen]] - Achterhooksen skriever hksfe1t5oicx2ue9ix7ng6n8fib95o6 0 16165 271853 269231 2013-12-07T00:51:09Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboarn == * [[13 augustus]] - [[Fidel Castro]], premier van [[Cuba]] * [[Jannie Konings-Nijweide]] - Achterhookse skriefster angtxxqh8c3p80iutlw16qlt0x6s91i 0 16166 259830 253764 2013-03-11T12:37:14Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 168 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2431]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboarn == * [[15 meie]] - [[Tom Stamsnijder]], wielrenner * [[18 augustus]] - [[Inge Dekker]], [[Assen]], zwemster * [[11 december]] - Martin ter Denge, muzikaant, skriewer en dichter oet t Twaentse Riessen, bekaend as [[Woolters]] hyert0484cojlnplv7kss7y4yompfad 0 16167 259829 253776 2013-03-11T12:37:13Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 141 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7783]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboarn == * [[14 meert]] - [[Albert Einstein]], Duutse theoretisch natuurkundige * [[Hendrik van Dijk]], Drèentse schriever, onderwiezer en journalist * [[J.H. Bergmans-Beins]], skriefster in et Drèents 35zae896ns0l9585iuler1vqznxafoe 0 16168 259832 253858 2013-03-11T12:37:20Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 136 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6922]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboren == * [[1 december]] - [[Harm Boom]], Drèentstalig skriever dxhsbonn5dz3d8fljdi8bg5htr9nz05 0 16169 259831 253757 2013-03-11T12:37:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 144 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7821]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Uut de tied == * [[12 juni]] - [[Harm Boom]], Drèentstalig skriever dkoan75h2ptrt4gwm5xc6y5t7mknv42 0 16170 178013 2011-01-29T09:02:32Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Grunnen]]; komt vake veur, [[Grunnen]] is wel ne deurverwiespagina wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Grunnen]] 8hy8a9ymzj5cjeomdbwpncldh2r61jl 0 16171 259642 253762 2013-03-11T12:22:30Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 138 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7812]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[9 meie]] - Introduktie van de verbeterde [[stethoskoop]] van [[William Ford]] == Uut de tied == * [[19 april]] - [[Charles Darwin]], Britse netuuronderzeuker en grondlegger van de [[evolutietheorie]] * [[Willem Jan Christiaan van Wijngaarden]], Tweantsen skriewer mx8oqi48suez01lyntzycwgards81di 10 16172 271913 267056 2013-12-07T01:10:39Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {| align=center class=toccolours {{#ifeq:{{NAMESPACE}}||style="display:none;"}} | align=center | [[Image:Walnut.png|30px]] ||'''Dizze pagina in 'n notendop:''' {{{1}}} |}<noinclude> ==Plekke== Dizze mal loat 'n korte soamenvatting zien bovenan een Wikipedie-pagina. De mal wordt onder de titel boven de eerste alinea eploatst. ==Gebruuk== *<code><nowiki>{{Notendop|Oen tekst hier}}</nowiki></code> {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Mallen beheer]] [[Kategorie:Mallen opmaak]] </noinclude> p75c8xecevh9gqisu2r4h8r13fmz83m 4 16173 264047 259640 2013-05-06T16:02:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{notendop|Goa er vanuut dat medegebrukers er zint om te helpen en niet om Wikipedie kapot te moaken.}} '''Uutgoan van goede wil''' van meinsen is 'n fundamenteel beginsel op [[Wikipedie]]. In principe mag iedereen mitwarken an dit project. Doarbie goan we d'r van uut dat de gebrukers goede bedoelingen hebt. Als mensen allennig mit slechte bedoelingen mitwarken zol Wikipedie faal'n. In de praktiek betekent dit dat fouten niet noodzaakliekerwies [[Wikipedie:vandalisme|vandalisme]] zint. Aj fouten ziet dreeje ze dan niet zomoar troch of noeme ze niet ''vandalisme''. Hol bij meningsverschillen in 't achterhoofd dat oen 'tegenstaander' net als ie denkt ut project vooruut te brengen. Gebruuk overlegpagina's om oen redenering te verduudelieken en loat aandern dat ook doen. Probeer te voorkomen dat problemen escaleert. Neie [[Wikipedia:Wikipedianen|Wikipedianen]] hebben voak nog gien besef voan de gemienschap woarin zie terechgekomen zint. Ook Wikipedianen die al langer mitwarken waar ooit onervaren. Denk doaran, zeker mit neikommers is ut belangriek om d'r van uut te goan dat ze ut goed met Wikipedie voor hebt. Wies die neikommers op de anwezige richtlienen en leg ze uut woat ze verkeerd doen. Verbieter foutieve informasie in ploats van diese gewoan weg te hoalen (tenzie het nie oanders ken natuurlijk). Het simpelweg verwiederen van biedroage kweekt onbegrip bie den oander. Benoade neie nieuwelingen personliek, met ien eigengeschrieven boadskap. Da goat uut van goede wil van een niee wikipediaan, nie van de mogeliek slechte wil van een onpersoonliek welkom geheten mogelieke vandoal. Uutgoan fan goede wil is gebasiert op bedoelingn, net op wah meinse echt doen. Allemoal maken wie fouten. Help elkoar door fouten te herstelln en goat ienaander niet beskuldigen die doar verantwoardeliek voor woaren. Uitgoan van slechte wil kan lieden tot: *Persoonlieke oanvallen *POV-problemen Natuurlek is net oalles een uuting van goede wil. Wanneer ut overduudeliek is dat iemand niet van goede wil is, kan d'r altied nog opetreden worden. {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] scton734ehwt6cg6gtrn8lre0xim3c9 14 16176 266398 205155 2013-05-10T17:33:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wetenskopper]] [[Kategorie:Muziek]] 2xzclwb1s3ncdwh12gwo3ri0doo7vdw 14 16177 266305 178231 2013-05-10T17:10:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Recht]] [[Kategorie:Beroep]] 9y1uo2zt1ra29ktbs0z45v4k38mhdt3 14 16178 266401 259643 2013-05-10T17:33:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Kleren]] [[Kategorie:Beroep]] 61fqhgvsrf3ju0w1pzewahe4ncpmxe6 0 16187 259756 253330 2013-03-11T12:26:03Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 161 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2155]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[SC Heerenveen]] worden op ericht == Geboarn == * [[Ali Brals-Luinge]], Drèentse schriefster en veurdrachtskeunstenaor 0b07c2o8icnnjwr9o0goonmc4l25h2p 0 16188 259764 253362 2013-03-11T12:26:13Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 160 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q18597]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboarn == * [[23 meert]] - [[Hennie van der Most]], Oaveriessels ondernemer * [[Gerard Stout]], Drèentse schriever 1p8al49mt4i0nw7dv5j69jyge8wtktg 0 16189 259762 253473 2013-03-11T12:26:11Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 144 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7847]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} ==Geboarn== *[[Jan Poortman]], Drèentse skriever en onderwiezer 3k0v7fom8zkv50igvxsx74akq5mkatb 10 16195 267011 218343 2013-05-10T22:24:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <includeonly>{{Infobox | kop = {{#if:{{{naam|}}}|{{{naam}}}|{{PAGENAME}} }} | ofbeelding = {{{ofbeelding|}}} | caption = {{{umschrieving|}}} | subkop1 = Algemene informatie | head1_1 = Geboren | item1_1 = {{{geboren|}}} | head1_2 = Sturven | item1_2 = {{{sturven|}}} | head1_3 = Land | item1_3 = {{{land|}}} | head1_4 = Belangriekste wark | item1_4 = {{{wark|}}} | voot = {{#if:{{{webstee|}}}|[{{{webstee}}} Officiële webstee]|}} }} </includeonly> <noinclude>{{Dokumentatie}} [[Kategorie:Schriever| ]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> c0l6tkxiv8dxst3nhyb2fd0ta2dmaa5 0 16196 271854 269152 2013-12-07T00:51:12Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in dit jaor. == Gebeurtenissen == * ... == Geboaren == * [[29 juli]] - [[Harry Mulisch]], Nederlaandse schriever == Uut de tied == * ... 3vq35uh4eckwadwrazde20x8h8hp7fi 0 16197 178759 2011-02-02T09:53:39Z Silver Spoon 221 deurverwiezing naor [[Hielal]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hielal]] qpy6ur2rn7gdeiwms9dwst2p7fwwzi7 0 16200 237502 229841 2012-08-01T15:40:57Z Ni'jluuseger 73 wikitext text/x-wiki t '''Zunnewende Festival''' is n festival det in t [[Neersassies]] hooldn wörd. Der bint verskeidene podiums, woarop verskillende kunstvörme opvoord wordt, zo as [[muziek]], [[skriefkeunst|skrief-]] en [[dichtkeunst|dichtkunst]]. t Besteet seed [[2005]] en wörd elk joar hooldn op [[Landgood Schulenborg]] in de gemeente [[Healdern]]. Doarnöast is der ne maarkt van strekproduktn, woarop leu etnswoar oet de eegne strekke könt koopn. De presentasie wörd doan deur [[Thea Kroese]]. t Festival wörd organiseerd deur de Stichting Plattelandscultuur Overijssel in samenwaarking met [[TwentseWelle]], [[Iesselakademie]] en de [[Historische Kring Nijverdal - Healdern]]. ==Gäste== Deur de joarn hen hebt dr al verskeidene bekeande strektaalgäste metdoan an t festival, zo as de [[Dreants]]e zängeresse [[Martijje]], n [[Tweants]]en [[domie]] en skriever [[Anne van der Meiden]], [[Gerrit Dannenberg]], [[Willem van Noesel]], [[Margaretha Kleine]], Martin Korthuis en [[Firma Weijland]]. Niejkommer in [[2010]] was de [[Eanter]]s-[[Nijverdal]]se band ''Enclosure'', dee't t strektaalleedkesfestival [[Grondtoon]] wunn hadn. ==Oetgoande verbinding== [http://www.zunnewendefestival.nl Offisjele webstea] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Evenement]] [[Kategorie:Nedersaksies feest of gebroek]] [[Kategorie:Heldern]] 3kjq0svfolw4utomlpe4b1ay567edgn 0 16204 178829 2011-02-02T18:01:18Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Latien]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Latien]] avjqq281lf2lhdy0xq7xanyzuvw2wuh 14 16209 266467 179139 2013-05-10T18:07:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding|Breevoort Gondelvoart]] [[Kategorie:Evenement]] npsa18sv05n4d3mnat27ao4h13nyvfn 0 16214 273800 265226 2014-04-05T22:45:12Z Droadnaegel 1133 kat:industrie wikitext text/x-wiki [[File:Steenfabriek Fivelmonde.jpg|right|250px|thumb|Tiggelwaark ''Fivelmonde'' Delfsiel]] [[File:Steenfabriek Rusthoven.jpg|right|250px|thumb|Ringovent van de tiggelwaark bie de [[tiggelbörg]] ''Rusthoven'' bie Wirdum]] n '''Tiggelwaark''' is n febriek woar man brikken, bakstainen, moaken dut. Der binnen in [[Mesopotamie]] en in t [[Indus-dal]] olle steden voenden dij oem en bie 3000 v.Kr. bòwd binnen vun bakstainen, wat angeft dat in dij tied man al brikken moaken koen. Veurbeelden van dizze steden binnen [[Mohenjo Daro]], [[Harappa]] in [[Pakistan]] en [[Ur]] in [[Irak]]. ==Grönnen== t Bakken van brikken in Grönnen kwam pas om en bie 1100 n.Kr. en woer dou veuraal doan deur de kloosters. In n ìnde olle kèrken, tiggelpoaden en olle hoezen op t [[Hogelaand]] binnen nog aingoal olle [[kloostermoppen]] te zain. In de 12. aiw woer der voak töfstain moakt, dat herkenboar is aan zien geel-broenege en sumtieds griezege kleur. De schaive toren vun de [[Walfridus-kìrk]] van [[Beem]] is goud veurbeeld vun töfstain. Oem en bie de 14. aiw goeng man over oep klaaistain, dat rood-oranje is. In t [[:Ofbeelding:Kerk Doezum.jpg|kìrkje van Doezem]] zugt man nog goud de verschaaidene stainsoorten: de toren is moakt vun töfstain, t achterènd is moakt vun klaaistain kloostermoppen en t middenstoek is moakt vun nije klaaistain brikken. In de loate middelaiwen was dit n hail biezunder goud en doarom woeren allend belaangrieke gebòwen, zo as pakhoezen in Stad, [[börgen]] en kèrken, bòwd van stainen. In tied van de [[industriele revolutsie]] kwammen de tiggelwaarken pas echt oep en veuraal in [[Grunnen (provìnzie)|Grönnen]], môr ook in [[Fraislaand]] en [[Oostfraislaand]]. Oep de grup van t klaai en t veen stoenen n hail ènde, môr ook bie t woater laangs, zo as de [[Eems]]e, oem de stainen te vervoaren. De aigender vun n tiggelwaark lait voak n börgke baauwen bie de tiggelwaark, woar hai den zulfs wonen goeng. Oem en bie 1900 stoenen der in Grönnen sikkoem 80 tiggelwaarken, veuraal bie t [[Damsterdaip]] en t [[Winschoterdaip]] laangs. t Laandschoep van Fraislaand, Grönnen, en Oostfraislaand woer dou kenmaarkt deur de laange broene piepen. Veur Grönnen hebben de tiggelwaarken, soamen mit de stokarton- en eerdappelmeelfebrieken zörgd veur de industriele ontwikkeln in t gebied. In t Oostfraise [[Reiderlaand (streek)|Raiderlaand]] wazzen de tiggelwaarken vrouger, noast n poar boeren en de puddingfebriek in [[Wainer]], de ainegste waarkgelegenhaid. Doudestieds moezzen de stainen dij bakt wazzen verloaden worden oep schepen en doarbie broekde man n zonuimde ''stainkoar''. Dit was n ding mit ain wieltje veur, net as n gewone koar, môr dij haar gain ziedkanten, allend n oenerkaant en veurkaant. Dizze veurkaant stoen rèchtoep, zodat de stainen doar tegenan leunen koenen as dij dwaars op t schip flijd woeren. Dit is verliekensboar mit n törfkoar, môr n törfkoar is legerder en wordt smaler noar veuren tou, môr n stainkoar is hoog en is veur en achter liekerbraid. Noedoags staait der nog aine, Strating in [[Olpekel]], dij sunt de sloeten van tiggelwaark Smeijers-Voortman in [[Riesn|Riesen]] de ainegste tiggelwaark in [[Nedderlaand]] boven de [[Rhain]] is. {{dia|Schreven oep Oldambtsters vun Finnewôld}} ==Leegsaksisch== *[[Grönnegs]]: **''tiggelwaark'' **''diggelwaark'' **''tiggelij'' **''stainfebriek'' **''brikkenfebriek'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Industrie]] 0netkhkorq6deo566uqrjntyou71vrf 0 16215 179257 2011-02-04T22:45:10Z Droadnaegel 1133 [[Mariënvelde]] is ewiezig naor [[Achter-Zuwwent]]: Zo neumt ze et in den Achterhook, zee ok http://taal.phileon.nl/nds_achterhoek.php wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Achter-Zuwwent]] b2pci0chhaendbe1nyhr5bpeun0phx6 0 16216 179379 179276 2011-02-05T13:33:24Z Silver Spoon 221 deurverwiezing naor [[Nederlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Nederlaand]] 4adatoo3zf72oz3w6i08kd7thlgudpf 0 16228 290946 271538 2016-11-02T15:03:56Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[File:Marianne Timmer (09-12-2007).jpg|right|250px|thumb|Marianne Timmer op t ies]] '''Maria Aaltje (Marianne) Timmer''' ([[Sapmeer]], [[3 oktober]] [[1974]]) is n veurmoaleg [[Nederlaand]]se [[scheuvel|scheuvelloopster]] mit as bienoam "''Timmertje''". Heur spesjaliteit was de 500, 1000 en aan t begun van heur loopboan ook de 1500 meter. Timmer is de ex-vraauw van heur veurmoalege trainer [[Peter Mueller]] en is nou traauwd mit old-[[Feyenoord]]-doelman [[Henk Timmer (voetballer)|Henk Timmer]]. Timmer brak deur ien tied van t Wereld Kampioenschop veur junioren woar of zai brons hil. Ien de joaren derop spesjalizeerde zai zok op de körte ôfstanden en schreef zai geschiednis deur as eerste Nederlaandse scheuvelloper op twij verschaaidene [[Olympische Winterspeulen]] n golden medalje te winnen. Op baaide Speulen beurde dat op 19 febrewoarie, de staarfdatem van heur beste vrundin [[Renske Vellinga]] tiedens de [[Olympische Winterspeulen 1994]] in [[Lillehammer (plaats)|Lillehammer]], [[Noorweeg]]. Noast heur scheuvelaktiviteiten het zai sunt [[2006]] soamen mit heur man en zien bruier n klaidenwinkel ien Haarderwiek. Op 21 jannewoarie 2008 mouk Timmer bekend heur kontrakt bie DSB verlengen te willen bit de [[Winterspeulen van 2010]] ien Vancouver. Hierover was zie ien onderhaandelen mit DSB-direkteur [[Toon Gerbrands]] en is offisjeel bekrachtegd op 21 febrewoarie [[2008]]. Ien maai [[2010]] besloten Timmer, [[Annette Gerritsen]] en [[Margot Boer]] vot te goan bie de ploug Control en n aigen ploug te begunnen. De sponser van dizze ploug wer de koekjesproduzent Liga, vandoar de noam van de ploug, [[Team Liga]]. Noadat Timmer op 28 dezember 2010 bekendmouk op te holden mit de scheuvelspôrt gaf zie aan wel bie dit team betrokken blieven te willen, omreden zai dijent is dij t inisjetief tou t begunnen van t team nomen het. Tiedens t [[Weerldkampioenschop scheuvellopen sprint 2011]] ien Heerenveen nam Timmer op 22 jannewoarie 2011 offisjeel ôfschaaid. Doarbie wer zie benuimd tou erelid van de [[Koninklijke Nederlandse Schaatsbond|KNSB]]. {{DEFAULTSORT:Timmer, Marianne}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Sporter oet Grönnen]] [[Kategorie:Skaatsen]] m17omj5r8yw3f4hmn41bz844j2x5pd0 14 16229 291496 290936 2016-11-04T17:09:35Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sporter uut Nederlaand|Gronnen]] [[Kategorie:Sport in Grunnen]] cqihhcx0h0mh7loowz945yvg1x1162x 0 16230 263457 259661 2013-05-04T23:39:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Plural suffixes.png|right|300px|thumb|Vervoegingn van de meervoold warkwoordvörms in t Zuud-Germaanse taalgebied]] [[Ofbeelding: Eenheids-pluralislijn.png|thumb|right|300px|Zo löp de eenheidsmearvooldliene (in t rood).<br /> {{Kaortlegenda|orange|[[Neersassies]]}} {{Kaortlegenda|gold|[[veluws]]}} {{Kaortlegenda|yellow|[[Nederfrankisch|Neerfraankies]]}} {{Kaortlegenda|blue|[[Middelduuts]]}} ]] De '''Eenheidsmearvooldliene''', dee't ook wal de '''Rein-Iesselliene''' of '''Eenheids-Pluralis''' neumd wörd, is ne sproakverskilliene ([[isoglos]]) tusken t [[Duutslaand|Duutse]] Middeln-Reinlaands en Neerreins an de ene kaante, en t [[Westfaals]] of West-[[Neersassies]] an de aandere kaante. Disse liene gef skeaid tusken de Neersassiese en [[Nederfrankisch|Neerfraankies]]e dialektn, beaide in [[Neerlaand]] (laanks n [[Iessel]]) en in Duutslaand (laanks de [[Rijn|Rein]]). In t Middeln-Reinlaands en Neerreins, mer ook in t [[Nederlaands|Standaardneerlaands]] en t [[Duuts|Hoogduuts]], gef t verskilnde woarkwoardsoetgänge bie de onvoltooid hudige tied: #''(2e persoon eankelvoold)'' jij maakt - du machst #''(3e persoon eankelvoold)'' hij maakt - er macht #''(1e & 3e persoon mearvoold)'' wij/zij maken - wir/sie machen #''(2e persoon mearvoold)'' jullie maken - ihr macht #''(beleafdheidsvorm)'' U maakt - Sie machen t Neerlaandse "jullie/zij" zeent rechtevoort albeaide t zelfde, woerduur t feaitelik ook oonder t eenheidsmearvoold zol valn, mer de oetgänge van t mearvoold zeent aanders as de oetgänge van t eankelvoold. t Hef skoonwal nog töt late in t 20ste joarhoonderd gebroekelik ewest um "jullie maakt" te zegn. Dit köm van de beleawdheaidsvörm "u maakt", wat t euldere "du maakst" vervöng. "U maakt" wör ook broekt um meardere persoonn ineens an te sprekn. Um toch verskil te maakn tusken eankelvoold en mearvoold wör dr in t mearvoold vake "leu" achter ezat (vereulderd Neerlaands: "ulieden"). Vandoar det t mearvoold in West-Neersassies non "iejleu" en "zeeleu" is. Dit gebuurn ook in t Standaard-Neerlaands: "gij" wör "gij lieden", wat later verbasterd wör töt ''jullie''. Nen tuskenvorm hiervan is nog terugge te veendn in verskeaidene [[Noord-Broabaant]]se dialektn, dee't nog ''gulle'' of ''gijle'' keant. t Neersassies en Westfaals hebt mer eenn vörm vuur alle 2e en 3e perseunn, en n 1sten persoon mearvoold: #''(2e persoon eankelvoold)'' iej maakt - du maakst #''(3e persoon eankelvoold)'' hee maakt - he maket #''(1e/3e persoon mearvoold)'' wie/zee maakt - wi/se maket #''(2e persoon mearvoold)'' iej maakt - ji maket De West-Neersassiese dialekn in Neerlaand zeent met egoan met de Neerlaandse mode um "du maakst" te vervangn vuur de beleafdheaidsvorm "iej maakt" (behalve de [[Tweants]]e dialektn van [[Oldnzel]], [[De Lut]] en [[Deanekaamp]], dee't nog "doe" hebt behooldn). t Vanoolds zo beleafde "iej" verlöar in t Neerlaandse gebeed duur de joarn hen t beleawdheaidsgeveul. In völle Duuts-Neersassiese dialektn besteet nog de beleawdheaidsvorm "Ji" teegnoawer t algemene "du". ==Veluws== De Eenheidsmeervooldliene gef ook skeaid tusken t [[Oost-Veluws|Oost-]] en t [[West-Veluws]]. t West-Veluws is doarmet t ennigste Neersassiese dialekt wat op t westn van de liene ligt. Hierumme wör t vroger ook wal bie t Neerfraankies indeeld. ==Freeske substraat== t Fraise substroat is de toalen dij proat worden ien streken woar of vrouger n Invaeoonse toal proat woer en woar de toal dij der nou proat wordt hier van ôf stamt of n ienvloud van ondervinden dut. Dit binnen t Hollaands en [[Westfrais]], de [[Freeske taaln|Fraise toalen]], t [[Stellingwarfs]], t [[Grönnegs-Oostfrais]] en t Sleeswieks. De maiste van dizze toalen hebben de oetgong -en, -e of -n bie aal meervoldsvörms. Tuzzen Hollaand en Broabant en Utrècht en Gelderlaand ligt de isoglosse "wij hebben, jullie hebben, zij hebben"-"wij, wulder maoken, gij/gullie/gulder/julder/gunder maokt, zijle/zullie/zulder/zunder maoken". In Oostfraislaand ligt de isoglosse op stee van de olle toalgrìns tuzzen t Eemsfrais en t Wezerfrais, ongeveer op de westgrìns van de streek Harlingerlaand. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Sproakleer]] lvlrmfyyqwo4qdzoe6yr7vepzjhg54b 6 16232 179989 179704 2011-02-12T01:50:51Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Noar veurbeeld van n ploatje ien t boukje "König, W., Deutsche Sprache, 2007, München" == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] gstxxleis3damx9lv2ltn6dpm2cz8yf 0 16244 293235 281758 2017-05-22T12:20:32Z CommonsDelinker 166 [[Flag_of_Macedonia.svg]] is vervungen deur [[Flag_of_the_Republic_of_Macedonia.svg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#reasons|File renaming criterion #2]]: To change wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naam=Massedonië | naaminlaandssproak = Република Македонија | vlagge = Flag of the Republic of Macedonia.svg | woapn = Coat_of_arms_of_Macedonia_1946-2009.svg | breedtegroad = 41/30//N | lengtegroad = 21/45//E | region = MK | lokasie = LocationMacedonia.png | sproaken = [[Massedonies]], [[Servies]] | heufdstad = [[Skopje]] | religie = [[Oosters-Orthodoxe Karke|Oosters-orthodox]] 84%, [[islam|moslim]] 12% | regeringsvorm = [[Reppebliek]] | km2 = 25.713 | pctwater = 1,8 | inwonners = 2,1 miljoen | dichtheid = 80,4 | munteenheid = [[Denar]] (MKD) | valutakode = MKD | tiedzone = +1 (zommertied +2) | volksleed = [[Denes Nad Makedonija]] | feestdag = [[2 augustus|n 2den augustus]] | tld = mk | laandkode = MKD | tel = 389 }} '''Massedonië''' (in t [[Massedonies]]: ''Република Македонија'', ''Republika Makedonija''), offisjeel de [[Republiek]] Massedonië, is n [[Balkan]]laand. t Hef [[Albanië]] in t westn, [[Kosovo]] en [[Servië]] in t noordn, [[Bulgarije]] in t oostn en [[Grieknlaand]] in t zuudn. Umdet ze verskel hebt met Grieknlaand oawer n naam, wörd t laand bie völle internasjonale instelliges aait '''Vuurmoalige Joegoslawiese Reppubliek Massedonië''' neumd (mangs of ekortt met de [[Engels]]e ofkörtige FYROM, Former Yugoslav Republic Of Macedonia). Grieknlaand hef namelik ok ne strekke dee't Massedonië het. t Laand hef zowat 2.1 miljoen inwonners. De Heuwdstad is [[Skopje]]. == Laandsbeskriewige == * leankte laandgreanzen: 766 km (151 km met Albanië, 148 km met Bulgarije, 246 km met Grieknlaand en 221 km met Servië) * kustliene: ginne * grötste [[rivier]]n: [[Vardar]] * grötste [[mear]]n: [[Doiranmear]], [[Prespamear]], [[Mear van Ohrid]]. * heugste peunt: [[Golem Korab]] 2754m. * leegste peunt: rivier de Vardar 44m == Europese Unie == Massedonië hef ne anvroage doan um too eloatn te wordn töt t [[EU|Europees Verboond]] op n [[22 meert|22sten meart]] [[2004]]. n [[9 november|9den November]] [[2005]] gavn de [[Europese Kommissie]] öare toozegging, wat op n [[17 december|17den december]] [[2005]] wör oawernömn duur de [[Europese Road]]. t Laand steet non op de lieste um tooloatn te wordn. Vanof n [[19 augustus|19den augustus]] [[2011]] doot ze dr oawer vergadern. == Steadn == De belangriekste steadn in Massedonië zeent: {| | valign=top | * [[Berovo]] * [[Bitola]] * [[Makedonski Brod|Brod]] * [[Debar]] (Albanees: Diber) * [[Delcevo]] * [[Demir Kapija]] * [[Gevgelija]] * [[Gostivar]] (Albanees: Gostivari) * [[Kavadarci]] * [[Kicevo]] * [[Kočani]] * [[Kratovo (Macedonië)|Kratovo]] * [[Kriva Palanka]] * [[Kruševo (Macedonië)|Krusevo]] * [[Kumanovo]] | width=30 | | valign=top | * [[Negotino]] * [[Ohrid]] * [[Prilep]] * [[Radovish]] * [[Resen (Macedonië)|Resen]] * [[Skopje]] * [[Štip]] * [[Struga]] * [[Strumica]] * [[Sveti Nikole]] * [[Tetovo]] (Albanees: Tetova) * [[Valandovo]] * [[Veles (Macedonië)|Veles]] * [[Vinica (Macedonië)|Vinica]] |} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Laand]] hzin4t03dmzo0cqoaesrohbfuikfwqp 0 16245 179828 179827 2011-02-10T12:39:06Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Massedonië (laand)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Massedonië (laand)]] az1qyhm8o6y5z2jlfh2am9otomc1mhr 6 16247 179990 179856 2011-02-12T01:50:57Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] 0g0pqp0xpivj9b4gi65jak73zemcun3 0 16251 289687 272909 2016-10-29T12:43:07Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | soorte=Darp | lokasie-svg= | region=NL-DR | gemeente=[[Midden-Drenthe]] | bestansnaam vlagge = Westerbork vlag.gif | bestansnaam wapen = Westerbork wapen.svg | oppervlak= | oppervlak laand= | oppervlak water= | inwoners= 4.710 | doatum inwoners= | breedtegroad=52/51/6/N | lengtegroad=6/36/34/E | dichtheid= | verkeersoader= | netnummer= | postcode= | webstee= }} '''Börk''' is een [[brinkdörp]] in de Nederlandse previnsie [[Drenthe]]. 'T Heurt bij de gemiente [[Midden-Drenthe]]. 'T lig zo'n 8 km ten zuudoosten van [[Beilen]]. Tot 1998 heurt het tot gemiente Börk. Soms is 't verwart mit [[Kamp Börk]]. {{DEFAULTSORT:Bork}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Drenthe]] emihm42hanpw3cye36j7kqwny36bmd9 0 16252 179953 2011-02-11T22:26:51Z Droadnaegel 1133 DV wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Waeterstof]] 8tkrmfxbjup2lryn34fnp5vj64hmwc4 0 16253 279261 274919 2015-03-27T16:55:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Iezer''' is een skeikundeg element met symbool Fe (oet et Latien: ferrum) en atoomnummer 26. Et is n gries ovvergangsmetaal. In de daagse sproake wörd et woord iezer vake ebroekt veur wat feajlek stoal heet; et verskil is dat stoal ne legering is met [[koolstof]] Et woord iezer kump van et Oergermaanse woord īsarna-, wat op ziene beurte meugelek weer afkump van et Proto-Indo-Europees is-əro- "sterk (metaal, in vergelijking met het zachtere brons). In et Nedersaksies kump et bi-veuglek naamwoord iezernen nog wal veur (nen iezernen dimbalk) wat nog völle ovverenkumpste hef met: īsarna-. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Scheikunde]] mxuhhinxausnaex2mpov9ktodns1u7x 0 16254 279262 275545 2015-03-27T16:55:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Sokrates''' ([[Athene]], umsgeveer [[470 v.Chr]] - [[399 v.Chr]]) (Oldgrieks: Σωκράτης) was den eersten van de dree belangriekste filosofen (noast [[Plato]] en [[Aristoteles]]) oet de Griekse oldheid, veural bekend as oetvinder van de sokratiese methode. Hee was den eersten den et doon en loaten van de mens veurop stellen in ziene kiek op de weeld, woarbi-j e zich afvroog: hoo mo'w zo verantwoord meugelek leaven? {{Begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Filosoof]] [[Kategorie:Olde Grieken‎]] oa29jrclo0yzkkfw0o39q6r394fad8i 0 16261 259840 252425 2013-03-11T12:37:31Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 95 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q34105]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Hosni_Mubarak_ritratto.jpg|thumb|Hosni Moebarak in 2009]] '''Hosni Moebarak''', '''Mohammed Hosni Said Moebarak''' of '''Mubarak''' ([[Arabies]]: محمد حسني سيد مبارك) ([[Kafr el Meselha]]), [[4 mei]] [[1928]]) is nen [[Egypte (laand)|Egyptischen]] kearl uut de politiek en was vanof [[1981]] tot [[2011]] [[presideant]] van [[Egypte (laand)|Egypte]]. Noa dat hee warkzaam was bi'j den Egyptischen luchtmacht benuumden zi'j Mubarak in [[1975]] tot vicepresideant bi'j [[Anwar Sadat]]. Sadat wodden in 1981 doodeschottne en Mubarak zol vanof dat joar den ni'jen presideant wodden. Hee was bienoa dartig joar president, totdat in [[2011]] et volk teggen em in opstand kwam. Op 11 februari 2011 nam Mubarak zien ontslag as presideant en drög hi'j zien taken ovver an 't leger. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Presideant]] [[Kategorie:Egypte]] j8pxsn4zpybb8l154c99ekapyulgnrd 6 16265 180188 180186 2011-02-14T21:15:04Z Erik Warmelink 513 http://www.zuidhorn.nl/toon/Gemeentewapen-en-vlag.htm wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Wapen van Zuudhörn ;Welle: http://www.zuidhorn.nl/toon/Gemeentewapen-en-vlag.htm (http://www.zuidhorn.nl/upload/b740b57c-2e49-4b24-8527-ee71a56e2df1_WapenZuidhorn.JPG) <gallery> Ofbeelding:WapenZuidhorn.JPG Ofbeelding:Coat of arms of Zuidhorn.png Ofbeelding:Zuidhorn wapen.svg </gallery> == Licentie == {{PD-vw}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Zuudhörn]] dqbavh7onmga7x21iqajnivqty3swrn 14 16266 290761 265977 2016-11-01T18:24:06Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Afrika]] [[Kategorie:Azië]] 1ljk70swncmvv8x5lvrvob0w5ljjeec 14 16268 291505 266480 2016-11-04T17:21:58Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Sports|Sport}} [[Kategorie:Sport|*]] [[Kategorie:Ofbeelding|Sport]] dpo5f7mcr4exmy1cmiimy36b8ocdabc 0 16275 279263 275002 2015-03-27T16:55:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''James Watt''' ([[19 jannewaori]] [[1736]] - [[19 augustus]] [[1819]]) was nen [[Skotlaand|Skotsen]] wiskundegen, ingenieur en oetvinder. Hee hef neet de eerste stoommachine oetevonden, moar hee hef de toon bestoande stoommachines wal alderbastend verbetterd. Der waren al andere stoommachines (zoas de Savery en Newcomen machines) in gebroek veur Watt der an begon te warken. Et belangriekste wat e hef bi-j edraegen is et ontwikkeln van de ni-jmoodse vorm van de stoommachine. Der wörd wal ezegd dat de stoommachine van Watt de Industriele Revolutie in de 18de en 19de eeuwe hef an ejagd. De [[SI-eenheid]] van vermeugen, den [[watt]] (ofekort W) noar em eneumd. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Wiskundige]] [[Kategorie:Oetvinder]] 50psphcpy413tc0zyi6w54teb7fa89w 0 16276 259760 250794 2013-03-11T12:26:07Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 121 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6989]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * … == Geboren == * [[19 jannewaori]] - [[James Watt]], Skotsen wiskundegen, ingenieur en oetvinder == Uut de tied == * … 2cgwo1i94ua9e1l8ou98jlz8rwernc5 0 16277 259759 253718 2013-03-11T12:26:05Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 138 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6967]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * … == Geboren == *[[24 april]] - [[Klaus Groth]], dichter in t Nedersassisch == Uut de tied == * [[19 augustus]] - [[James Watt]], Skotsen wiskundegen, ingenieur en oetvinder sdk3q7lh0pjxz8xai30w6mkizuhx7zp 10 16281 271915 261575 2013-12-07T01:11:10Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <includeonly><code>&#123;&#123;{{#if:{{{subst|}}}|subst:}}{{#ifeq:{{padleft:|1|{{{1}}}}}|:|&#58;[[{{FULLPAGENAME:{{{1}}}}}]]|{{#switch:{{NAMESPACE:{{{1}}}}}|{{ns:0}}|{{ns:10}}=[[{{ns:10}}:{{PAGENAME:{{{1}}}}}|{{PAGENAME:{{{1}}}}}]]|{{ns:6}}|{{ns:14}}=[[:{{{1}}}]]|#default=[[{{{1}}}]]}}}}{{#ifeq:{{{2|x}}}|{{{2}}}|&#124;{{{2}}}}}{{#ifeq:{{{3|x}}}|{{{3}}}|&#124;{{{3}}}}}{{#ifeq:{{{4|x}}}|{{{4}}}|&#124;{{{4}}}}}{{#ifeq:{{{5|x}}}|{{{5}}}|&#124;{{{5}}}}}&#125;&#125;</code></includeonly><noinclude>{{Dokumentatie}} </noinclude> iw8dh7w4n5luqfxmsl0qo3rgvda88zo 10 16283 271917 267116 2013-12-07T01:11:38Z Romaine 607 wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Metablad}} </noinclude><includeonly> {{DEFAULTSORT:Tl}} [[Kategorie:Mallen opmaak]] </includeonly> 7wqtmqmp9vqags9gul6j1bzz8lirlhv 10 16285 267115 180574 2013-05-10T22:44:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> Dissen mal is ne copy van [[:de:Vorlage:Vorlage]], de dokumentatie is nog neet eschreven == Veurbeelden == {| class="wikitable" ! invoer ! wa-j kriegt ! commentaar |- | <span style="white-space:pre-wrap; border:0"><nowiki > {{tl | babel}}</nowiki></span> | {{tl | babel}} |- | <span style="white-space:pre-wrap; border:0"><nowiki > {{tl | babel | nds-nl | nl-3}}</nowiki></span> | {{tl | babel | nds-nl | nl-3}} | tot 5 parameters |- | <span style="white-space:pre-wrap; border:0"><nowiki > {{tl|interwiki|code=nds}}</nowiki></span> | {{tl|interwiki|code=nds}} | voor parameters met nen naam |- | <span style="white-space:pre-wrap; border:0"><nowiki > {{tl|interwiki|code{{=}}nds}}</nowiki></span> | {{tl|interwiki|code{{=}}nds}} | moe-j n truccien uuthalen |- | <span style="white-space:pre-wrap; border:0"><nowiki > {{tl|malinfo|2=uutleg met n = en nog n =}}</nowiki></span> | {{tl|malinfo|2=uutleg met n = en nog n =}} | of ie doet t zo, de naam van de mal is de 1e parameter |- | <span style="white-space:pre-wrap; border:0"><nowiki > {{tl | kattegerie:wikipedie}}</nowiki></span> | {{tl | Kategorie:Wikipedie}} | gin ':' nodig bie kattegerieën of ofbeeldingen |- | <span style="white-space:pre-wrap; border:0"><nowiki > {{tl | :Assen}}</nowiki></span> | {{tl | :Assen}} | moar weal veur de heuafdnaamruumte |- | <span style="white-space:pre-wrap; border:0"><nowiki > {{tl | subst=MaaktNeetUut | Babel | nds-nl}}</nowiki></span> | {{tl | subst=MaaktNeetUut | Babel | nds-nl}} | a-j de parameter ''subst'' ne waarde geeft |} eyt1wgkpis7qc4xhovzoe0xkm41ogub 10 16287 180567 2011-02-18T14:42:33Z Erik Warmelink 513 Nieje pagina: '=<noinclude>{{Dokumentatie}}</noinclude>' wikitext text/x-wiki =<noinclude>{{Dokumentatie}}</noinclude> 74izgd27xphu98g8cwft60s40uzhmyz 10 16288 271926 269045 2013-12-07T01:15:34Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Metablad}} </noinclude><includeonly> {{DEFAULTSORT:=}} [[Kategorie:Hulpmallen]] </includeonly> n3zt3f0fje5j1uhhfdb6s0d1um3w70n 10 16289 180573 2011-02-18T15:15:55Z Erik Warmelink 513 Nieje pagina: '<noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> Dissen mal produciert n is-geliek-teken, as veurbeeld "<code><nowiki>{{Pythagoras|a*a+b*b{{=}}c*c}}</nowiki></code>". t Is vake bette...' wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> Dissen mal produciert n is-geliek-teken, as veurbeeld "<code><nowiki>{{Pythagoras|a*a+b*b{{=}}c*c}}</nowiki></code>". t Is vake better om de parameter zien numerieke index as naam te geven, zo as "<code><nowiki>{{Pythagoras|1=a*a+b*b=c*c}}</nowiki></code>". == Zeet ok == * [[Mal:!]] * [[Mal:!!]] * [[Mal:!-!]] g78a2ms5cao4ktjttxpbb4pdv2adi6m 14 16291 266310 261267 2013-05-10T17:11:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Karkgebouw|Utrecht]] [[Kategorie:Utrecht]] dneg9stzx3en7zmxrlk5z1jg0y7kpsk 0 16294 180886 2011-02-20T11:48:50Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Maarkel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Maarkel]] fev2eoymx3l0di7tjvv7ygt44t84om8 0 16295 180888 180887 2011-02-20T11:50:42Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Loster]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Loster]] esf5och8gaqjo9pv7ag8frrch5w3wk0 0 16296 272101 263819 2013-12-11T01:23:03Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Haakseslijper.jpg|thumb|240px|Twee stroaljagers met komposietblad vuur t zaagn van metaal]] Nen '''Stroaljager''' of '''slieptol''' is ne ellektriese sliepmesiene, met n roond blad um te sliepn of te zaagn. Vake wörd he broekt vuur t duurkriegn van [[metaal]] en [[steen]]. In t plat wörd dit apparaat vake nen stroaljager neumd umdet dr bie t sliepn vake ne stroale van voonkn ofkeump. Disse mesiene wörd vake broekt vuur grof woark, zo as t duursliepn van buuze of betoniezer. Doarumme tref iej ze vake op n bouw. De sliepskiewe is of te nemn en te vervangn vuur grovere of fienere blaadn um met duur grover of fiender spul hen te sliepn. Dr zeent zo: *stoalblaadn *Steenblaadn *broamblaadn (teegn bröame en ongeliekheedn op [[stoal]]) Vearder bestoat dr ook komstoalbörstels teegn roost en smear, lamelskoerblaadn vuur t gladskoern van oppervlaktes en cirkelzaagn vuur n slieper. De meeste blaadn zeent rechtevoort emaakt met industriediamaantkörrels dr op. Dee goat länger met en köant duur härtere materiaaln. ==Neersassies== *[[Neerlaands]]: **''slijptol'' **''haakse slijper'' *[[Tweants]]: **''stroaljager'' **''slieptol'' **''hoaksen slieper'' [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Raaive]] m16wpoxif7mpy9azl3jh68irfr99uln 0 16297 180899 2011-02-20T14:15:44Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Stroaljager (gerei)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Stroaljager (gerei)]] pivl81mcqojainixk39rlnlz5fqp2rn 14 16298 289045 287882 2016-10-28T10:41:28Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Frieslaand]] [[Kategorie:Netuurgebied in Nederlaand|Frieslaand]] ptcdwdredmf7yj459yaj2lhzqc4e23p 0 16304 259823 250867 2013-03-11T12:37:04Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 118 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7602]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == Op den [[Hanze]]dag kwamen nog mar negen leden == Oet de tied == *[[4 oktober]] - [[Rembrandt van Rijn]], kunstskilder n98ff8l98tdv68nukl8iv87q419ji1z 6 16306 181580 181062 2011-02-27T22:29:12Z Erik Warmelink 513 +[[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{GFDL}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] qtb7w32700myjbyt9u6v2qgphdcgoqy 0 16307 263775 181129 2013-05-05T21:21:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Salacious Gods''' is ne [[Dreante|Dreantse]] [[Metal (muziek)|Metalband]] oet [[Weiteveen|Weitevenne]]. Ze maakt heuwdzakelik in t [[Dreants]] Black Metal, met of en too n [[Engels]]talig nommer. Öare tekste goat heuwdzakelik oawer [[Babylon|Babelse]] goodn en [[antikristendom]]. Salacious Gods besteet seend [[1994]] en hef de volgende leedn: *Steakelhorn (zaank) *Harfst-Ruus ([[gitaar]]) *Iezelzweard (gitaar) *Nevelnoaste ([[basgitaar]]) *Fjildslach ([[drumstel|tromset]]) ==Plaatnriege<ref>http://www.metal-archives.com/band.php?id=2843 Metal-archives.com - Salacious Gods. bekekn op 22-2-2011.</ref>== *''The Slumbering Silence'' (demo, [[1998]]) *''Askengris'' ([[1999]]) *''Sunnevot'' ([[2002]]) *''Piene'' ([[2005]]) ==Oetgoande verbeending== [http://www.myspace.com/salaciousgods Öare stea op Myspace] <references/> [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Dialektmuziek]] [[Kategorie: Drenthe]] 4eyz5pdy5x8zktso5zy9jlw8yvg208z 0 16308 181081 181078 2011-02-22T16:39:19Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kreenk vuur de Twentse Sproak]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kreenk vuur de Twentse Sproak]] hl9dwsg2sznbe1iftrhqmui186rpfr0 0 16309 181082 181080 2011-02-22T16:40:14Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kreenk vuur de Twentse Sproak]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kreenk vuur de Twentse Sproak]] hl9dwsg2sznbe1iftrhqmui186rpfr0 0 16310 181083 2011-02-22T16:40:39Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kreenk vuur de Twentse Sproak]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kreenk vuur de Twentse Sproak]] hl9dwsg2sznbe1iftrhqmui186rpfr0 0 16311 181084 2011-02-22T16:41:17Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Gerrit Dannenberg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gerrit Dannenberg]] j8nd7xsd653v1kaopjaja8ydy18f1hn 0 16312 267996 263896 2013-05-27T16:14:27Z Droadnaegel 1133 interwikies op wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Waltzmusic Fledermauss.JPG|thumb|right|300px|''De Vlearmoeswals'' van Johan Strauss]] De '''Wals''' is ne muzieksoorte wat in 3/4-moate espöld wörd. Dit hoold in dat elke [[moate (muziek)|moate]] in dree teln van geliekn doer is verdeeld. Hierbie ligt t zwoartepeunt aait op n eersten tel, en de aandere twee zeent [[noapikn|pikkenootn]], woerduur t bekeande ''HOEM-pa-pa''-geluud ontsteet. Walsen hebt aait mear 1 akkoord per moate. ==Geskiedenisse== Skriewers van [[klassiekn muziek]] skreewn vake muziek bie bepoalde daanskes as ze doarumme vroagn wörd, en [[Frans Schubert]] zinne walsn wördn eskreewn vuur daansen in thoes, zoonder det t de bedolige was at t muzikaal hoogstoand zol wean. [[Freaderik Chopin]] zinne 18 walsen, skoonwal, warn nit bedoold um op te daansen. Disse walsen gavn an det de wals geskikt was as serieuzen komposisiestiel. Nen bekeandn vuurloper van Chopin was [[Carl Maria von Weber]] zinne ''Oetneudiging töt de daans'', wat as n eerstn konsertwals wörd ezeen. Aandere bekeande walsn in klassiekn muziek zeent ''16'' van [[Johannes Brahms]] (eerst allene vuur [[piano]]duet) en [[Maurice Ravel]]'s ''Valses nobles et sentimentales'' vuur piano en ''La valse'' vuur n orkest. n Wals was op n bepoald oognblik zo belangriek in Europese muziekkringn det gode walsskriewers de earvolle titel van "Walskeunink" kreegn. Bie den titel kreegn ze dan nen "keuninkliken staf", nen versierden zivernen stok den't van muzikaant op muzikaant oawergung. [[Johan Strauss Jr.]] kreeg ne regelmoatig. ==Bekeande walsn== Dr zeent duur de joarhoonderte hen onmeundig völle walsen eskreewn, mer dr zeent dr wat dee't nog aait onmeundig bekeand en geleefd zeent: *''An den mooien blaauwen Donau'' van Johan Strauss *''Slawenkoor van Nabucco'' *''n Tweedn Wals'' van Johan Strauss, de leste tientaln joarn wier bekeand ewördn duur [[André Rieu]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Meziekstiel]] aojr9mq31vmj9jzu7wompcuvpbonki8 0 16316 273501 273500 2014-03-21T15:05:10Z Woolters 62 /* Plaatnriege */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Heidevolk at Rockblock.jpg|thumb|Heidevolk live op t Rockblock-festival]] '''Heidevolk''' is ne [[Metal (muzieksoort)|Folk Metal]]band oet [[Gelderlaand|Geeldern]]. Zee doot vuural zingen oawer [[Germanen|Germaans]]e Headense goodn en gebroekn, zo as [[Donar]], [[Deenksel]], [[Frieja|Friejer en Frieja]] en [[Woden]]. Ze zingt heuwdzakelik in t [[Nederlaands|Hollaands]]. Een nommer, ''Vulgaris Magistralis'', hebt ze in t [[Achterhooks]] ezungn, wat oarsproonkelik n nommer van [[Normaal]] is. Heidevolk besteet seend [[2002]] en geet t hele [[Europa (continent)|Europa]] duur, um te spöln op Folk Metal festivals. Ze hebt ook zelf al dree toers emaakt. Heidevolk besteet oet de volgende leedn, dee't allemoal nen bienaam hebt: *Raemon Bomenbreker ([[gitaar]]) *Rowan Roodbaard ([[basgitaar]]) *Lars (zaank) *Sebas Bloeddorst (gitaar) *Mark Splintervuyscht (zaank) *Joost den Vellenknotscher ([[drums|tromset]]) In [[2012]] wör dr n niej album oet ebracht met as titel ''Batavi''. t Album geet oawer t leawn van de [[Batavieren (volk)|Bataviern]] vuur, tiedns en noa de [[Romeinen]]. Mei [[2013]] skeaidn dr zänger Joris Boghtdrincker met oet. De tied doarop wör dr ezöcht noar nen vervanger. Den wör november van det joar eveundn in Lars. ==Plaatnriege== *''Het Gelders Volkslied'' ([[2004]]) - singel *''De strijdlust is geboren'' ([[2005]]) - album *''Wodan heerst'' ([[2007]]) - album *''Walhalla Wacht'' ([[2008]]) - album *''De strijdlust is geboren ''+ ''Wodan Heerst'' ([[2008]]) - Vanniejs oet egeewn *''Uit oude grond'' ([[2010]]) - album * ''Batavi'' (2012) - album ==Oetgoande koppeling== * [http://www.heidevolk.com Offisjele webstea] {{commonscat|Heidevolk}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Muziekgroep]] rjkv147wmnia2wue2b2fqire8x44066 0 16317 181179 2011-02-24T12:43:14Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Gelderlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gelderlaand]] ksuqmprdwhvzgdvku16imd0igilopva 0 16318 262980 259736 2013-05-04T21:59:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Dr. C. Lely.jpg|thumb|Lely in 1913]] '''Cornelis Lely''' ([[Amsterdam]], [[23 september]] [[1854]] – [[Den Haag]], [[22 jannewaori|22 januari]] [[1929]]) was nen [[Nederlaand]]sen [[ingenieur]], [[waterbouwkundegen]], [[minister]], [[gouverneur]] en [[politieker]]. Lely ontweerp in [[1891]] een plan veur de ofsloeting van de [[Zuderzee]], waarop disse in [[1932]] deur den [[Ofsluutdiek|Ofsloetdiek]] ofeslotten wodden en et [[Iesselmeer]] ontstoan is. ==Laevenslöppe== Lely wodden in [[1854]] geboren as de zeuvende zönne van Jan Lely en Adriana van Houten an de [[Leidsegrachte]] in Amsterdam en bracht hier ok een groot deel van ziene jonkheid deur. Hee kwamp oet n deupsgezind gezin. In 1875 halen e et diploma van [[Civiele techniek|civiel-ingenieur]] an de [[Technische Universiteit Delft|TH]] in [[Delft]]. Hij is september 1886 bi-j de [[Zuderzeeveraeneging]] an et wark ekommen, ne veraeneging dee de afsloeting en inpoldering van de [[Zuderzee]] veur ogen had. In [[1891]] volteujen e zien plan, dat e völle joaren later, noa den [[watersnood 1916|watersnood van 1916]] as minister bi-j wet leet oetvoeren. Doarnoast zetten hee den eersten trad um de [[Bergsche Maas]] te graven, en fietern hi-j de spoorwaege an. {{commonscat|Cornelis Lely}} {{DEFAULTSORT:Lely, Cornelis}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Eerste Kamerlid]] [[Kategorie:Tweede Kamerlid]] [[Kategorie:Gouverneur van Suriname]] [[Kategorie:Nederlandsen minister]] [[Kategorie:Waterbouwkundegen]] <!-- [[Kategorie:Wetholder van Den Haag]] --> [[Kategorie:Zuderzeewarken]] [[Kategorie:Ingenieur]] t9ddkfjz77ntikvrv4zy7sfj7y8o2ua 14 16319 291463 291458 2016-11-04T16:20:40Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaandse politieker|*]] bi3qehuc4tdw8psjpvqamg76s7fjytg 14 16320 291464 291459 2016-11-04T16:20:55Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaandse politieker|*]] bi3qehuc4tdw8psjpvqamg76s7fjytg 14 16321 266259 261246 2013-05-10T17:02:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Politiek]] [[Kategorie:Suriname]] l3xabehsg9i4ut9di463eqv2hckxb0v 14 16322 290758 260713 2016-11-01T18:18:28Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Amerika]] qiv6u6duyqw8mzy98ceywzonb65oaqj 14 16323 291467 291461 2016-11-04T16:22:04Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaandse politieker| Minister]] ia7nlzdu0dw9btujtlzugkwssoltgoi 14 16324 261242 238045 2013-04-02T19:23:51Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q9113411]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Woater]] [[Kategorie:Beroep]] jza4nytrhp8bwmulbeyr53k0zky2nwv 14 16326 266296 260714 2013-05-10T17:08:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Beroep]] qh8ltd0oyp9mychmbo4svpu9fhfoiue 14 16327 266734 261258 2013-05-10T20:21:40Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Waterbouwkundeg wark]] 7a63226psmwhtz2c9e66ay9dbvgdcxx 0 16328 259737 253322 2013-03-11T12:25:14Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 155 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q18792]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Oet de tied == * [[22 jannewaori]] - [[Cornelis Lely]], Nederlaandsen waterbouwkundegen en politieker ajlzzug6gi7034xjis51652qkwh2vmc 14 16329 291465 291460 2016-11-04T16:21:18Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaandse politieker| Stoatssiktoares]] ch8e92vmj14mogekewt420tequhljtt 0 16330 292867 271480 2017-01-10T14:59:16Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Henk-bleker-portret.jpg|thumb|Henk Bleker]] '''Hinderk (Henk) Bleker''' ([[Onstwedde]], [[26 juli]] [[1953]]) is n [[Nederlaand]]se [[politieker]] en was stoatssiktoares van Ekonomische Zoaken, Landbaauw en Vernijerij in t kabinet Rutte-I (2010-2012). == Zien leven == Bleker gruide op in n [[Anti-Revolutionaire Partij|ARP]]-gezin en was zeun van n [[postman]]. Hai bezöcht van 1965 tot 1971 tou t [[Ubbo Emmius Lyceum]] in [[Knoal (dörp)|Knoal]] woar of hai zien [[hbs]]-a diploma hoalde. Hiernoa studeerde hai van 1971 tot 1977 tou [[politikologie]] aan [[Vrije Universiteit Amsterdam|Vrije Universiteit]] [[Amsterdam]]. Hai promoveerde juni 1984 in de rechtsgeleerdhaid aan de [[Rijksuniversiteit Groningen|Rieksakedemie in Stad]]. Van 1975 tot 1976 tou was Bleker belaidsmitwaarker op t [[Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties]] (ministerie van boetende zoaken), en was van 1976 tot 1984 tou onderzuiksmitwaarker bie juridische fakulteit van de Rieksakedemie, van 1984 tot 1999 tou zulfstandeg organisoatsieadviseur, van 1999 tot 2009 tou [[depteerde]] van [[Grunnen (provìnzie)|provìnzie Grönnen]] en van 1 maai 2009 tot oktober 2010 dierkteur van [[RTV Noord]]. Noadat [[Peter van Heeswijk]] vot ging uut t partaaibestuur noa de veur t CDA min verlopen [[Tweede Kamerverkiezingen 2010|Twijde Koamerverkaizens van 2010]] wuir Bleker tot tiedelk veurzitter benuimd. Hai trad ôf as lid van t partaaibestuur en het zuch nait opnij verkaisboar moakt. Op 2 oktober 2010 zat Bleker t [[CDA-formatiecongres 2010|partaaikongres van t CDA]] veur in de [[Rijnhal]] in [[Arnem|Aarnhaim]] woar de leden zuch oetluiten over t [[regeerakkoord]] van de CDA-[[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]-soamenwaarken en t [[gedoogakkoord]] van de soamenwaarkenspartners en de [[gedoogsteun|gedogende]] [[Partij voor de Vrijheid|PVV]]. Henk Bleker is sunt 14 oktober 2010 [[staatssecretaris (Nederland)|stoatssiktoares]] van [[ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie|Ekonomische Zoaken, Landbaauw en Vernijerij]] in t [[kabinet Rutte]]. Ondanks dat de CDA in aalgemain de gedoogkonstruksie mit PVV steunt, het Bleker op verschaaidene wiezen waiten loaten nait zo wies te wezen mit summege standpunten van de PVV. == Persoonliek leven == Bleker is schaaiden en het twij zeuns en n dochter. Zien hobbies binnen [[voetbal|voetbaal]] en t fokken van [[Welsh pony|Welsh ponies]]. Doarnoast mag er geern [[Grönnegs]] proaten. Zo het er mitdoan aan "t Grunneger Diktee" van RTV Noord in 2010 en doarveur het er voak Grönneger oavends presenteerd, onder aander in gemainte Vlagtwedde. In parlement dut er den ook nait aal te veul muite om zien Grönnegs aksìnt te verbaargen. {{DEFAULTSORT:Bleker, Henk}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse stoatssiktoares]] [[Kategorie:CDA Politikus]] pesgkg2gf4hwdz1vif2vlmctrwdjcba 14 16331 266695 181317 2013-05-10T20:15:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Bolwark]] [[Kategorie:Woater]] 38sqjzzf6qoo0ybsqwqiidopejda8w6 0 16332 259787 253796 2013-03-11T12:26:45Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 134 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7670]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[31 jannewaori]] - In De Bilt wonnen 't [[KNMI]] op-erich * [[8 december]] - De [[Onbevlekte Ontvangenis]] wörd n [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholiek]] dogma == Geboren == * [[9 febrewaori]] - [[Aletta Jacobs]], [[Nederlaand]] zien eerste vrouwelijke huusdokter * [[23 september]] - [[Cornelis Lely]], Nederlaandsen waterbouwkundegen en politieker == Uut de tied == * [[6 juli]] - [[Georg Ohm]], Duutsen netuurkundige k345q2xsi2kwy0vkkqd6ho31fb5p5f5 0 16333 259817 253353 2013-03-11T12:36:57Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 158 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q18585]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[1 febrewaori]] - Woatersnoodramp, veural in Zuudwest-[[Nederlaand]], moar ok in [[Engelaand (regio)|Engelaand]] en [[België]] * [[29 mei]] - eerste beklimming van n [[Mount Everest]] * [[25 april]] - in ''Nature'' wurd de structuur van [[DNA]] publicierd * [[27 juli]] - woapenstilstaand in [[Korea]] == Geboren == * [[17 febrewaori]] - [[Annie Schreijer-Pierik]], Nederlaandse politiekvrouwe * [[26 juli]] - [[Henk Bleker]], Nederlaandse politieker == Uut de tied == * [[8 jannewaori]] - [[Willem Hendrik Dingeldein]] (58), oonderzeuker van t Tweants * [[5 meert]] - [[Stalin]] (74), diktator van de Sovjet-Unie 33yc7d2a6s4qo1zqg5a5mt12zbc9hc1 6 16334 181428 181427 2011-02-27T04:46:10Z Erik Warmelink 513 typo; <gallery>; +[[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen]] +[[Kattegerie:Gelderlaand]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == t Wapen van Gelderlaand. ;Welle:http://www.gelderland.nl/Afbeeldingen/Actueel/Persdesk/Wapen_en_vlag/Wapen_provincie.jpg, gevunden op [http://www.gelderland.nl/smartsite.dws?id=15281 Het wapen van de provincie Gelderland] <gallery> Ofbeelding:Wapen Gelderland.jpg File:Gelderland wapen.svg File:Gelderland coat.gif </gallery> == Licentie == {{PD-vw}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Gelderlaand]] [[Kattegerie:Gelderlaand]] 2nopym84yt22h3m9gvmmsdezatercf4 0 16335 271452 271451 2013-11-30T00:37:55Z Droadnaegel 1133 Wal vorthalen dan wikitext text/x-wiki [[File:Provincierandstad.jpg|thumb|right|300px|De Raandstadproveensie, woarbiej Goeree-Overflakkee noar Zeeland ebrach is.]] De '''Raandstadproveensie''' was in idee veur ne meugelike tookömstige superproveensie in [[Nederlaand]], bestoand uut [[Noord-Hollaand]], [[Zuud-Hollaand]], [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] en [[Flevolaand]]. In disse proveensie zeent dan veer van de vief grötste gemeanten van Neerlaand te veendn. De proveensie Zuud-Hollaand har al an-egevn veur ne fusie van veer proveensies te wean. Ok Noord-Hollaand is veur, mear is dr ok bang veur det t dan n soart van achtntweentigst laand van Europa wörd, met mear as de helfte van t Neerlaandse [[BNP]] (Bruto Nationoale Predukt) in de haandn. Doarmet kan t dus ne monopolieposisie hebn. == Gebeed == [[File:Randstad.png|thumb|right|300px|Ne kaarte van de Raandstad.]] t Precieze gebeed is nog nich heelmoal bekeand, mear dr zeent wal n poar verskilnde uutgaangspeuntn goande. Wal is bekeand det (deeln van) Noord-Holland, Zuud-Hollaand, Utrecht en Flevolaand drbiej komt. Ok t greune härte wörd n deil. Woarskienlik geet [[Goeree-Overflakkee]] bie [[Zeelaand]], umdet dit ok al zo op de rechtevoortse kaartn an-egevn steet en kultureel en taolkundig meer mit Zeelaand van doon hef, as mit Hollaand. De meuglikheaid besteet det de [[Köp van Noord-Hollaand]], de [[Noordoostpolder]] en [[Tessel]] of-ezonderd wordt en te hope ne nieje proveensie [[Waterlaand]] vörmen goat. Ok [[Lelystad]] hef ne grote kaans hierbie inbegrepn te wordn. [[Zeewolde]] is mear ericht op Gelderlaand en de Veluwe, dit zol wal es bie Gelderlaand könn goan heurn. == Rapport uut 2006 == In [[september]] [[2006]] wör n rapport publiseerd deur n olden [[Unilever]] topman [[A. Burgmans]]. Volgens dee kommissie is disse proveensie neudig umme de [[Raandstad (gebeed)|Raandstad]] internasjonaal belangrieker te kriegn. Ok hef de Raandstad non probleamn met besteurlike filevorming. t Rapport zegt det de besluutvörming troag geet, woardeur de Raandstad zinne ekonomiese posisie verlös. Ok in ne kommisie onner leaiding van [[Wim Kok]] wör an-edrungn op ne Raandstadproveensie. == Kabinet [[Mark Rutte|Rutte]] 2011 == An n anvang van 2011 dachen de proveensies [[Noord-Hollaand]], [[Utrecht (previnsie)|Utrecht]] en [[Flevolaand]] an n saamngoan van (deeln van) de dree proveensies. t Earste halfjoar wör ekekn noar de veurdeeln en noadeeln van zo ne fusie. In t noajoar van 2011 is nog altied neet dudelik of de Raandstadproveensie dr kömp, de gemeentn [[Noordoostpolder]] en [[Dronten|Drontn]] hebt in ieder geval an-egevn dat as de proveensie dr kömp dat ze lever biej [[Oaveriessel]] wilt heurn en [[Zeewolde]] hef an-egevn in dat geval lever bie [[Gelderlaand]] te heurn.<ref>http://www.omroepflevoland.nl/Nieuws/84673/flevoland-valt-uiteen-na-randstadfusie</ref> == Siefers == As de Raandstadproveensie dr kömp dan he'w doar ne laandöppervlakte van 8293 kwadroatkilometer en ne wateröppervlakte van 3702 kwadroatkilometer. t Inwonnertal is dan ongevear 7,6 miljoon, per [[2005]]. Dit is bienoa de helfte van t Neerlaandse tal van inwonners. == Kiekt ok noar == * [[Raandstad (gebeed)|Raandstad]] == Referensies == <references/> [[Kategorie:Noord-Hollaand]] [[Kategorie:Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Flevolaand]] [[Kategorie:Utrecht]] [[Kategorie:Tweants artikel]] fri9idbo5jkufn1bjtefrmled5akur5 14 16340 266475 205161 2013-05-10T18:09:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding|Muziek]] [[Kategorie:Muziek]] i1rdgrerz22ysxo0lfq7je73clv7ft5 0 16342 288423 259670 2016-10-27T10:23:05Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Randstad.png|thumb|right|450px|Koart van de Raandstad.]] [[Bestaand:Randstad Population Bubbles.svg|thumb|right|450px|Bubbeldiagromme det t tal van inwönnern in de greute en midlgreute steedn zeen loatt.]] '''Raandstad''' of '''Raandstad Hollaand''' ([[Nederlaands]]: ''Randstad'' of ''Randstad Holland'') is n steedlik gebeed (ok wal [[konurbasie]] enömn) in [[Nederlaand]], bestoand uut nen reeng van steedn röndömme n netuurgebeed, bekant a't [[Greane Heart]]. De Raandstad is mit önnefear 7 miljoen inwönners t diktstin-ewönnende gebeed van t hele Nederlaand en behaawt de vier greutste steedn van Nederlaand ([[Amsterdam]], [[Rötterdaam (stad)|Rötterdam]], [[Utrecht (stad)|Utrech]] en [[N Heeg]]), binn'n zinne greanzn. Mit [[Londen]] en [[Paries]], zeent de Raandstad, n [[Vloamse Ruut]] en t [[Rien-Roer-Gebeed]] in Duutslaand de wichtigste steedlike plöatse in [[Europa (continent)|Europa]]. In de Raandstad ligt önner oandre n greutsten hoawen van Europa ([[Rötterdaam (stad)|Rötterdam]]) en krenks n half van aale universiteitn dee'j i't laand feendn könt. Ok de regerige hef zin staandploats hier ([[N Heeg]]). Öp de Raandstad an wör ok söms döarverwiezn as [[Deltametropool]]. Dissen term verwiest noar de ambisie van de Raanstad öm as ean greute agglomeroasie öp te goan en doarmit te teengnwerkn teegn de oandre metropooln öp disse wearld. == Geogroafie == === Liggige en begreanzige === De Raandstad is oawer vier proveensies uutsmeard: [[Noord-Hollaand]], [[Zuud-Hollaand]], [[Flevolaand]] en [[Utrecht (previnsie)|Utrech]]. De woarlike greute van de Raandstad is nich bekant, veural ömdet de greanzn nimmer èkt an-egèfn zeent. Steedn as [[Alkmaar|Alkmoar]], [[Hoorn (Noord-Hollaand)|Hoorn]] en [[Lelystad]] zeent nich immer as deiln van de Raandstad ezeen, tarwiel oandrn (ok disse gemeantn) zichzelve wal a'n deil van Raandstad beskaawt. === Steedn === [[Bestaand:Waag1.jpg|thumb|right|200px|[[Amsterdam]].]] [[Bestaand:De Veranda.jpg|thumb|right|200px|[[Rötterdaam (stad)|Rötterdam]].]] [[Bestaand:Het Zieken - Den Haag.jpg|thumb|right|200px|[[N Heeg]].]] [[Bestaand:Nieuwegracht 2.JPG|thumb|right|200px|[[Utrecht (stad)|Utrech]].]] De wichtigste [[stad (woonstee)|steedn]] in de Raandstad zeent ok de vier greutste steedn van Nederlaand. A'ne gemeante hebt zee aale mear as 300.000 inwönnern. Doarbiej hef de Raandstad ok nog akt gemeantn mit mear as 100.000 inwönnern. Hieronder is n oawerzeegt van alle steedn mit mear as 100.000 inwönnern in de Raandstad. * [[Amsterdam]] in [[Noord-Hollaand]] mit 780.152 inwönnern. * [[Rötterdaam (stad)|Rötterdam]] in [[Zuud-Hollaand]] mit 610.174 inwönnern. * [[N Heeg]] in ''Zuud-Hollaand'' mit 494.898 inwönnern. * [[Utrecht (stad)|Utrech]] in [[Utrecht (previnsie)|Utrech]] mit 311.254 inwönnern. * [[Almere]] in [[Flevolaand]] mit 190.699 inwönnern. * [[Haorlem|Hoarlm]] in ''Noord-Hollaand'' mit 150.611 inwönnern (önnefear soo völle as [[Eanske]] hef). * [[Zaanstad|Zoanstad]] in ''Noord-Hollaand'' mit 146.904 inwönnern. * [[Amesfoort]] in ''Utrech'' mit 146.571 inwönnern. * [[Hoarlemmermeer|Hoarlmermar]] in ''Noord-Hollaand'' mit 143.364 inwönnern. * [[Sweatermar]] in ''Zuud-Hollaand'' mit 121.840 inwönnern. * [[Dordrecht|Dördrech]] in ''Zuud-Hollaand'' mit 118.811 inwönnern. * [[Leidn]] in ''Zuud-Hollaand'' mit 117.916 inwönnern. Noast de steedn mit mear as 100.000 inwönnern zeent d'r ok nog steedn mit minner as 100.000 inwönnern dee wal wichtig zeent veur de Raandstad, zoowal mit skiednisse as mit rektevoortse bedooligen. * [[Delft]] in ''Zuud-Hollaand'' mit 97.588 inwönnern. * [[Alkmaar|Alkmoar]] in ''Noord-Hollaand'' mit 93.945 inwönnern. * [[Skiedam]] in ''Zuud-Hollaand'' mit 75.704 inwönnern. * [[Gouda|Golda]] in ''Zuud-Hollaand'' mit 71.073 inwönnern. Ok kenmarkend zeent de völle steedlike gemeantn dee laanks en tusken de greutere steedn in eploatsd zeent. === Laandskop === [[Bestaand:Polder Moordrecht.jpg|thumb|right|200px|Pölder i't [[Greane Heart]].]] t Greane Heart, t oopne midngebeed van de Raandstad, wor an-evaln döar de steedn d'r ömhinne, mit öar lich en geluud en weegn. Veuraal de buutnraand van de Raandstad hef netuurgebeedn bestoand uut zaandgroond en bosgebeedn. Nich zoo uut-estrèk as de [[Veluwe]], mear toch wichtig. De bekanste netuurgebeedn zeent: * t Kustgebeed, spesjoal ezeen t [[Nasjonoal Park Zuud-Kennemerlaand]]. * De marngebeedn i't noordlike Greane Heart, zooas t [[Noardermar]]. * De [[Utrechse Höawelrugge]] e'[[T Gooi]] an de eastraand van de Raandstad. * n [[Hoarlmerholt]]. * t [[Markermeer|Markermar]] en de [[Raandmarn]] roond [[Zuudlik Flevolaand]]. == Bevölkige == === Tal van inwönnern === De Raandstad hef, ofhoanklik van de begreanzige, tusken de 6,6 en 7,6 miljoen inwönnern (den loatsten zeent de vier Raandstadproveensies soamn). Meastieds wor uut-egoan van 7,1 miljoen menskn. Doarmit is t gebeed ean van de greutste agglomeroasies van [[Europa (continent)|Europa]]. A'j de steedlike regionen d'r ömhinne ok mittelt, den kö'j etwa oawer de 10 miljoen inwönnern kömn. Disse regionen zeent önner oandre [[Broabant-Stad]] (ok wal [[Broabantse Steednrieje]] öf [[Zaandstad]]), de [[Stadsregio Arnem-Nimweage]] en de [[WERV]]. === Pröbleemn === Mit de versteedlikige goat ok wal n poar pröbleemn mit. Hierbieje heurt n geluudsheender, luchvervuulige en kriminoaliteit. n Apart pröbleem is t sniprpetroon det de Raandstad hef in zin bestuur. Tarwiel de Raandstad as ''ean'' gebeed ezeen wor, is d'r nich ''ean'' bestuur det 'm d'r mit beasig hoalt. Döar n gezèlskop van vier burgemeastrs en vier Kömmissoarisn van de Köninginne. Möglike lösigen hierveur zeent ean greute [[Raandstadproveensie]] d'rvan moakn, öf, zooas Stoatnlid [[Robbert Baruch]] veurstèln: zeaven proveensies, woarvan d'r vief ean Raandstadautoriteit vörmt. n'Oandr pröbleem det d'r ok is, is t feait det de Raandstad nasjonoal en internasjonoal van zoo n greut belaang is, det d'oandre plöatse, zooas t Neersassiese gebeed, 'm önwichtige voeln goat. De Raandstad is kloar de greutste antrèkr van Neerlaand, mit ok mear as de half van de [[BNP]] van t hölle Neerlaand (zea ok [[Raandstadproveensie]]), woarvan d'oandre regionen voak töt biejnoa aajt nich profitiert. Ok wor voak in de regerige ezèg det biejnoa aale beslissign dee emoakt wort in de politiek af-estèmd zeent öp de Raandstad, i't nachdeil van d'oandre regionen. Wat ok noch n pröbleem is is t wönigntekört. Tarwiel t wönigntekört 'm oawer den hölle wearld ofspielt, is de Neerlaandse situoasie unieke: in teegnstellige töt de measte oandre Weastrse laandn, liekt t in de Raandstad asöf t allean moar arger wor. == Skiednisse == De Raandstad is öntstoand i'n gebeed döarkruust van riviermöndigen dee beriekboar warn veur skjeepn, en dös de haandel stimulearn. Zee möst loatr ok diekn baawn ömme t laand önner n seaspiegl te beskèrmn teegn t woatr van de sea. Döar woatrkerigen kamn ènkle stedn i't bestoan tiejdns t 13e joarhönnert. De Raandstad bekamd stèds wichtiger en wichtiger, a't vrbeendigen mit de [[Noordzee|Noordsea]] en ok t [[Roergebeed]] har. Stèds mèr mensken kamn d'r setln, ömdet t kultureel, ekonomies en politiek ezeen goans wichtig war. t Risiko de't gebeed te völle vrstedliken zaaw is uut de wegge, ezeen det de bevölkige va't gebeed nich mear greuit, en ok ènkle instilligen zeent d'r vandoan-egoan. N noam Raandstad is nich skiednissig, en wör pos i't tweade deil va't 20e joarhönnert verzön. Det war aakter n buro, dös t is gin gebeedseign [[toponiem]]. N noam zaaw döar [[KLM]]-öprichter [[Albert Plesman]] verzön wean, d'rmit döarverweeznd noar t feait det de stedn a'nen raand ömme t Greane Heart ligt. == Stoatus == === Nasjonoalen en innernasjonoalen rölle === De Raandstad is ean van de greutste agglomeroasies van d'EU a't goat oawer de wirtskaft en inwönnerntal. Tiejdns 2008 wör de Raandstad de vierde greutste ekononomiese region van Europa. Hee is ok geans wichtig öp nasjonoal en innernasjonoal gebeed. A'j nasjonoal brèngt mö'j veuraal dènkn an de regerigesseat in [[N Heeg]], de stasjionen van TV en roadio in Alkmoar en Hilleversm, e't greutsten treainstasjion van Neerlaand in Utrecht. Innernasjonoal is de Raandstad ok ne wichtige agglomeroasie. Zoo seatt 'm in N Heeg önner oandre t Joegoslaavje-tribunoal, t Innernasjonoal Straffnhof, t Innernasjonoal Erechtshof, Europol en Eurojust. Amsterdam is döar verskiejdne orgoanisoasjes in-edeeld as ne wèrldstad, ok döardet hee'n greut kultureal anbod hef. Doarbiej is [[Schiphol|Skiphölle]] ean van de greutste vleegfeldn van d'EU. Dit vleegfeld kömt aaktr London Heathrow, Paris Charles de Gaulle, Frankfurt International Airport en Madrid Barajas öp n viefden ploats. Van de geanse wèrld blie't stèkn biej n viertiende ploats. Veardr ligt ean van des wèrlds wichtigste hoawns in Rötterdam en de bloomnveailige'n Oalsmar is ok de greutste van de wèrld. == Kultuur == An n'oandre kaant is de Raandstad ok n kultureal seantrem, mit völle museams, skaawburgn, konsertsoaln en bioskoopn. Ok feendt völle evenemèntn plak'n de Raandstad. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Streek in Noord-Hollaand]] [[Kategorie:Streek in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Streek in Flevolaand]] [[Kategorie:Streek in Utrecht]] kncyc9s6kzded8ppcb7excjvx3kv1bv 0 16343 247893 181822 2012-11-24T18:49:20Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Christoph Bernhard von Galen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Christoph Bernhard von Galen]] d3ss2nd2g5klzz20uvrkn1dga1gkjib 14 16349 271841 265909 2013-12-07T00:46:09Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Dier]] f57urt2j8abcqpkmury30x2a73kt0wu 14 16350 259886 251621 2013-03-11T12:38:45Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 136 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1456631]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Dier]] f57urt2j8abcqpkmury30x2a73kt0wu 6 16352 252226 182141 2013-01-24T01:33:41Z Courcelles 5999 [[:commons:COM:FR|File renamed]]: [[File:Hattem.svg]] → [[File:Coat of arms of Hattem.svg]] FR2; ninformative name wikitext text/x-wiki == Beschrieving == ;Welle :website van de gemeente, http://www.hattem.nl/ (frames: [http://www.hattem.nl/hattem/incontact/productie/basis/ic_website_webgen.nsf/426C413A60D6ED9CC1256A5B003FDFA6/794BC7CFAB75D1D4C12574DC00374EBA?opendocument&highlight=0,gemeentewapen Wapen, vlag, logo en lied - Hattem], [http://www.hattem.nl/hattem/incontact/productie/basis/ic_website_webgen.nsf/426c413a60d6ed9cc1256a5b003fdfa6/794bc7cfab75d1d4c12574dc00374eba/Body/0.EC?OpenElement&FieldElemFormat=jpg t ploatien]). ;Omschrieving :Verklaring Hoge Raad van Adel d.d. 11-02-1992. (Gelet op het Koninklijk Besluit van 25-11-1991, no. 91.008590). :''In azuur een gekroonde dubbelstaartige leeuw, tussen de staarten vergezeld van een ster, alles in goud. Het schild gedekt met een gouden kroon van vijf bladeren en gehouden door twee leeuwen van natuurlijke kleur.'' :De gekroonde leeuw met dubbele staart is door de landsheren van Gelre in hun wapen gebruikt vanaf het moment (1339) dat zij tot hertog werden verheven. Nog steeds komt de leeuw voor in het provinciewapen en in de wapens van veel Gelderse en Limburgse steden (Limburg was destijds ook Gelders). Ook in het Limburgse provinciewapen staat de gekroonde dubbelstaartige leeuw. Veel steden voegden ter onderscheid iets van hen zelf toe. In het Hattems wapen is dat de ster tussen de staarten. De betekenis en herkomst van deze ster, die zeker al in de 15e eeuw werd gevoerd, is niet duidelijk. :In 1816 is door onoplettendheid één van de twee staarten van de leeuw weggelaten in het wapendiploma dat toen aan Hattem werd verleend. Bij het koninklijk besluit van 25-11-1991 is dat weer rechtgezet. <gallery> Ofbeelding:Wapen Hattem.jpeg|Ofbeelding:wapen Hattem.jpeg File:Coat of arms of Hattem.png|Commons:file:coat of arms of Hattem.png File:Coat of arms of Hattem.svg|Commons:file:Coat of arms of Hattem.svg </gallery> == Licentie == {{PD-vw}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Hattem]] j8rkfa1u2sdf6pzc0pd0w1ajlylesst 14 16355 266481 182230 2013-05-10T18:10:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding|Taal]] [[Kategorie:Taol]] cemf4zlwlr805ffyb8vpm79q1bwlpbz 6 16361 182332 182322 2011-03-07T19:24:44Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Koart van Grönnen mit de Oldamtsterse noamen == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] 7tksda4a5pimlol3o4kbbsvnfcl05yl 0 16377 182498 2011-03-09T11:31:09Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Konservatorium]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Konservatorium]] 05cupw5x18n9al4ocnt46q151br1kka 0 16378 263611 259761 2013-05-05T20:42:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki n '''Konservatorium''' is ne heugere skole vuur [[muziek]]. Leu dee't hier lesvolget, doot det um oeteandelik ''oetvoernd muzikaant'', ''[[dirigeant]]'' of komponist te wordn, woerbie't ze dan nog köant kiezn um n ''pedagogies diploma'' te haaln (muzieklearaar te wordn). Seend det t [[Bachelor-Masterstelsel]] (BaMa) in t heuger oonderwies is invoord, kriegnt ofstudeerden van t konservatorium nen wearldwied erkeanden akademiesen titel ''Bachelor of Music Arts'' (BMA). Nöast de offisjele konservatoriums he'j ook nog wat priveeskooln woer'j les köant kriegn töt profesjoneel muzikaant, zänger, ezw. Dit is in vergelieking met de offisjele konservatoriums aans froai an de pries. Um noar t konservatorium te meugn mu'j eerst tooloatingsexaam doon (skriftelik en moondeling theoriedeel, en ne "audisie", t praktijkdeel). Iej mut dus al ne groondige vuurkennis hebn. Doar kö'j oe op vuurbereaidn duur in de vrieje tied muzieklesn te nemn bie de plaatselike meziekverenige, of noar ne [[muziekakademie]] te goan. Nöast t konservatorium kö'j ook an n [[universiteit]] ''musikologie'' studeern, mer det is vuural op theorie erichtet, en instrumeantbehearsing is nit neudig. Wieders gef t ook nog [[rockakademie]]s dee't zik richtet op popmuziek. == Konservatoriums in Neerlaand == * [[Amsterdam]]: [[konservatorium van Amsterdam]] * [[n Heag]]: het Haags [[Köninklek konservatorium (Den Haag)|Köninklek Konservatorium]] * [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]]: [[Rotterdams Konservatorium]] * [[Utrecht (stad)|Utrecht]]: [[Utrechts Konservatorium]] * [[Maastricht|Mestricht]]: [[Konservatorium Maastricht]] * Et [[ArtEZ Konservatorium]] hef vestegingen in [[Arnhem]], [[Zwolle]], [[Eanske]] * [[Tilburg]]: et [[Fontys Konservatorium]] * [[Grunnen (stad)|Groningen]]: et [[Prins Claus Konservatorium]] * [[Alkmaar]]: [[Konservatorium Alkmoar]] (underdeel van [[Hogeskole Inholland]]) * [[Liwwadden (stad)|Leeuwarden]]: [[Konservatorium Leeuwarden]] == Konservatoriums in België == ;Nederlandstalig: * [[Antwaarp (stad)|Antwerpen]]: et [[Köninklek Vlaams Konservatorium Antwerpen]] * [[Brussel (stad)|Brussel]]: et [[Köninklek Konservatorium (Brussel)|Köninklek Konservatorium]], departement van de [[Erasmushogeskole Brussel]] * [[Gent]]: et [[Köninklek Konservatorium (Gent)|Köninklek Konservatorium]], departement van de [[hogeskole Gent]] * [[Leuven]]: et [[Lemmensinstituut]], departement van de [[Hogeskole voor Wettenskop en Kunst]] (associatie KULeuven), is gin konservatorium in zuvere beduding (histories is et egreujd oet ne opleiding veur [[karkmuziek]]), maar levert wal geliekweerdege diploma's of met tooveuging van de studierichting [[muziektherapie]]. ;Franstalig: * [[Brussel (stad)|Brussel]]: [[Köninklek Konservatorium (Brussel)]] * [[Luik (stad)|Luik]]: [[Köninklek Konservatorium Luuk]] * [[Bergen (België)|Bergen]]: [[Köninklek Konservatorium (Bergen)]] == Konservatoriums in andere landen == * Achtet derop: de aanduding 'konservatorium' is neet in alle laanden ne geliekweerdege aanduding van ne meziekvakopleiding. Der bunt laanden dee at et breder bekiekt, in de zin van 'meziekskole', doarnoast broekt völle laanden 'konservatorium' neet veur eure meziekvakopleidingen. === [[Argentinië]] === * [[Conservatorio de Música Julián Aguirre]] - [[Banfield]] * [[Conservatorio de Superior de Música “Manuel de Falla”]] - [[Buenos Aires (stad)|Buenos Aires]] * [[Conservatorio de Música y Arte Escénico "Alberto Williams"]] - [[Buenos Aires (stad)|Buenos Aires]] * [[Conservatorio Thibaud-Piazzini]], [[Buenos Aires (stad)|Buenos Aires]] * [[Conservatorio de Música de la Ciudad de Buenos Aires]], [[Buenos Aires (stad)|Buenos Aires]] * [[Conservatorio Nacional Superior de Música "Carlos López Buchardo"]] (IUNA), [[Buenos Aires (stad)|Buenos Aires]] * [[Collegium musicum de Buenos Aires]] - [[Buenos Aires (stad)|Buenos Aires]] * [[Conservatorio de Música y Arte Escénico de La Plata]] === [[Australië (land)|Australië]] === * [[Central Queensland Conservatorium of Music]] (CQCM) - [[Mackay (Australië)|Mackay]], [[Queensland]] * [[Queensland Conservatorium Griffith University]] - South Bank Parklands, [[Brisbane]] * [[Sydney Conservatorium of Music]] afdeling van de [[Universiteit van Sydney]] - [[Sydney]] === [[Azerbeidzjan]] === * [[Nationaal Azerbeidzjaans Conservatorium]] - [[Bakoe]] === [[Brazilië]] === * [[Escola de Música da Universidade Federal do Rio de Janeiro]] ([[Federale Universiteit van Rio de Janeiro|UFRJ]]), [[Rio de Janeiro (stad)|Rio de Janeiro]] * [[Conservatório Brasileiro de Música de Rio de Janeiro]], [[Rio de Janeiro (stad)|Rio de Janeiro]] * [[Conservatório Dramático Musical de São Paulo]], [[São Paulo (stad)|São Paulo]] * [[Escola Municipal de Música de São Paulo]], [[São Paulo (stad)|São Paulo]] * [[Universidade Livre de Música - Centro de Estudos Musicais Tom Jobim]], [[São Paulo (stad)|São Paulo]] === [[Bulgarije]] === * [[Nationale Muziekacademie "Pancho Vladigerov"]] - [[Sofia (stad)|Sofia]] === [[Canada|Kanneda]] === * [[Alberta College]], [[Edmonton]], [[Alberta]] * [[Conservatoire de musique et d'art dramatique du Québec]], met vestigingen in [[Chicoutimi]], [[Hull (Canada)|Hull]], [[Montréal (Canada)|Montréal]], [[Québec (stad)|Québec]], [[Rimouski]], [[Trois-Rivières]], [[Val-D'Or]] * [[Douglas College]], [[New Westminster]], [[Brits-Kolumbia]] * [[York University Faculty of Fine Arts, Department of Music]] * [[McGill-universiteit]] (Schulich School of Music) * [[Memorial University of Newfoundland]] * [[Royal Conservatory of Music (Toronto) The Glenn Gould School]], [[Toronto]] * [[Université de Montréal]] * [[University of British Columbia]] * [[Wilfrid Laurier University; Faculty of Music]] === [[Volksreppubliek China]] === * [[Centraal Muziek-Conservatorium]] ([[Hanzi|Chinees]]: ''请参考校园黄页'') - [[Peking]] * [[Muziek-Conservatorium van Sjanghai]] ([[Hanzi|Chinees]]: ''上海音乐学院'') - [[Shanghai]] === [[Kolombia]] === * [[Conservatorio Nacional de Música]] - [[Bogota (stad)|Bogota]] === [[Kuba]] === * [[Conservatorio Amadeo Roldán]], [[Havana]] === [[Denemarken|Deanemaarkn]] === * [[Nordjysk Musikkonservatorium]] - [[Aalborg (stad)|Aalborg]] * [[Det Jyske Musikkonservatorium]] - [[Aarhus (stad)|Aarhus]] * [[Vestjysk Musikkonservatorium]] (VMK) - [[Esbjerg (stad)|Esbjerg]] * [[Det Kongelige Danske Musikkonservatorium]] (DKDM) - [[Kopenhagen]] * [[Rytmisk Musikkonservatorium]] (RMC) - [[Kopenhagen]] * [[Carl Nielsen Akademie voor muziek]] - [[Odense]] * [[Det Fynske Musikkonservatorium]] - [[Odense]] === [[Duutslaand]] === * [[Anton Rubinstein Akademie]] - [[Düsseldorf]] * [[Badisches Konservatorium]] - [[Karlsruhe (stad)|Karlsruhe]] * [[Dr. Hoch’s Konservatorium]] - [[Frankfurt am Main]] * [[Folkwang Hochschule]] - [[Essen (Noord-Rijnland-Westfalen)|Essen]], [[Dortmund]], [[Duisburg]] * [[Felix Mendelssohnschool voor muziek en theater]] - [[Leipzig]] * [[Hamburger Konservatorium]] - [[Hamburg]] * [[Heinrich-Schütz-Konservatorium Dresden]] - [[Dresden]] * [[Hochschule für Künste Bremen]] - [[Bremen (stad)|Bremen]] * [[Hochschule für Musik]], [[Keulen]] * [[Hochschule für Musik Carl Maria von Weber Dresden]] - [[Dresden]] * [[Hochschule für Musik Detmold]] - [[Detmold]] * [[Hochschule für Musik „Franz Liszt“ Weimar]] - [[Weimar]] * [[Hochschule für Musik Freiburg]] - [[Freiburg im Breisgau]] * [[Hochschule für Musik „Hanns Eisler“]] - [[Berlijn]] * [[Hochschule für Musik Karlsruhe]] - [[Karlsruhe (stad)|Karlsruhe]] * [[Hochschule für Musik Nürnberg-Augsburg]] - [[Neurenberg]] * [[Hochschule für Musik Trossingen]] - [[Trossingen]] * [[Hochschule für Musik und Darstellende Kunst Frankfurt am Main]] - [[Frankfurt am Main]] * [[Hochschule für Musik und Darstellende Kunst Mannheim]] - [[Mannheim]] * [[Hochschule für Musik und Theater Hamburg]] - [[Hamburg]] * [[Hochschule für Musik und Theater Hannover]] - [[Hannover (stad)|Hannover]] * [[Hochschule für Musik und Theater]] - [[München]] * [[Hochschule für Musik und Theater Rostock]] - [[Rostock]] * [[Hochschule für Musik Würzburg]] - [[Würzburg (stad)|Würzburg]] * [[Johannes-Brahms-Konservatorium]] - [[Hamburg]] * [[Königliche Hochschule für Musik]] [[Berlijn]] * [[Leopold-Mozart-Zentrum]] afdeling van de [[Universiteit Augsburg]] - [[Augsburg (stad)|Augsburg]] * [[Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg]], Institut für Musikpädagogik - [[Halle (Saale)]] * [[Musikhochschule Lübeck]] - [[Lübeck]] * [[Peter-Cornelius-Konservatorium der Stadt Mainz]] - [[Mainz]] * [[Richard-Strauss-Konservatorium]] - [[München]] * [[Robert-Schumann-Hochschule Düsseldorf]] - [[Düsseldorf]] * [[Staatliche Hochschule für Musik und Darstellende Kunst Stuttgart]] - [[Stuttgart]] * [[Universiteit van de Kunsten]] - [[Berlijn]] * [[Universiteit van Münster|Westfälische Wilhelms-Universität Münster]], (WWU) Fachbereich Musikhochschule - [[Münster (stad)]] === [[Egypte (laand)|Egypte]] === * [[Caïro Muziek-Conservatorium]] - [[Caïro (stad)|Caïro]] === [[Estlaand]] === * [[Estische Akademie veur muziek en theater]], [[Tallinn]] === [[Finlaand]] === * [[Joensuun konservatorio]], [[Joensuu]] * [[Jyväskylän Ammattikorkeakoulu Jyväskylä Polytechnic]], [[Jyväskylä]] * [[Keski-Pohjanmaa Music Institute]], [[Kokkola]] * [[Mikkelin ammattikorkeakoulu, Savonlinnan yksikkö Mikkeli]], [[Mikkeli]] * [[Sibelius-Akademie]], [[Helsinki]] === [[Fraankriek]] === * [[Conservatoire national supérieur de musique]] - [[Parijs]] * [[École Normale de musique de Paris]] - [[Parijs]] * [[Conservatoire Américain de Fontainebleau]] - [[Fontainebleau]] * [[Conservatoire de Strasbourg]] - [[Straatsburg]] * [[Conservatoire National de Région d'Angers]] - [[Angers]] * [[Conservatoire National de Région Centre "André Malraux"]] - [[Bordeaux (stad)|Bordeaux]] * [[Conservatoire National de Région de Nice]] - [[Nice]] * [[Conservatoire National de Région de Lille]] - [[Rijsel]] * [[Conservatoire National de Région de Tours]] - [[Tours (Indre-et-Loire)]] * [[Conservatoire National de Région de Musique de Danse et d'Art Dramatique‎]] - [[Versailles]] * [[Conservatoire national supérieur musique et danse de Lyon]] - [[Lyon]] * [[Conservatoire national à rayonnement régional «Pierre Barbizet»]] - [[Marseille]] * [[La Schola Cantorum]] - [[Parijs]] * [[Le Conservatoire Russe "Alexander Skrjabin"]] - [[Parijs]] * [[Conservatoire National de Musique Danse et Art Dramatique]] - [[Rouen]] * [[Conservatoire Nationale de Region Toulouse]] - [[Toulouse]] * [[Conservatoire à Rayonnement Régional de Metz Métropole]] - [[Metz]] * [[Conservatoire à rayonnement régional de Saint-Etienne]] - [[Saint-Étienne|Saint-Etienne]] === [[Georgië]] === * [["V. Saradjishvili" Stoatskonservatorium Tbilisi]] - [[Tbilisi]] === [[Hongarije]] === * [[Ferenc Liszt-Akademie veur muziek]], [[Boedapest]] === [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] === * [[Conservatory of Music and Drama]] - [[Dublin]] * [[Royal Irish Academy of Music]] - [[Dublin]] * [[Trinity College Dublin]] - [[Dublin]] === [[Ieslaand]] === * [[Iceland Academy of the Arts Reykjavik]], [[Reykjavik]] === [[Israël]] === * [[Jerusalem Academy of Music and Dance]], [[Jeruzalem]] === [[Italië]] === * [[Conservatorio di Musica Niccolo' Piccinni]] - [[Bari (stad)|Bari]] * [[Conservatorio di Musica "Giovan Battista Martini"]] - [[Bologna (stad)|Bologna]] * [[Conservatorium "Claudio Monteverdi"]] - [[Bozen (stad)|Bozen]] * [[Conservatorio "Giuseppe Verdi" (Como)]] - [[Como (stad)|Como]] * [[Conservatorio di Musica "Luigi Cherubini"]] - [[Florence (stad)|Florence]] * [[Conservatorio "Niccolò Paganini"]] - [[Genua (stad)|Genua]] * [[Accademia Pianistica Incontri col Maestro]] - [[Imola]] * [[Conservatorio "Giuseppe Verdi" (Milaan)]], [[Milaan (stad)|Milaan]] * [[Conservatorio di San Pietro a Majella di Napoli]] - [[Napels (stad)|Napels]] * [[Conservatorio di Musica "Vincenzo Bellini" di Palermo]] - [[Palermo (stad)|Palermo]] * [[Conservatorio di Musica "Arrigo Boito"]] - [[Parma (stad)|Parma]] * [[Conservatorio Statale di Musica "Gioacchino Rossini"]] - [[Pesaro]] * [[Accademia Nazionale di Santa Cecilia]] - [[Rome (stad)|Rome]] * [[Accademia Musicale Chigiana]] - [[Siena (stad)|Siena]] * [[Conservatorio "F.A.Bonporti"]] - [[Trente (stad)|Trente]] * [[Conservatorio "Giuseppe Verdi" (Torino)]] - [[Turijn (stad)|Turijn]] * [[Accademia "Benedetto Marcello"]] - [[Venetië (stad)|Venetië]] * [[Conservatorio Statale di Musica "Evaristo Felice dall'Abaco"]] - [[Verona (stad)|Verona]] * [[Conservatorio di Musica Arrigo Pedrollo]] - [[Vicenza (stad)|Vicenza]] === [[Japan]] === * [[Aichi Prefectural University of Fine Arts & Music]], [[Nagakute]], [[Aichi (prefectuur)|Aichi]] * [[Elisabeth University of Music]], [[Hiroshima (stad)|Hiroshima]] * [[Kunitachi College of Music]], [[Tokio]] * [[Kyoto University of Music and Arts]] - [[Kioto (stad)|Kioto]] * [[Musashino Academy of Music]], [[Tokio]] * [[Nagoya College of Music]], [[Nagoya]], [[Aichi (prefectuur)|Aichi]] * [[Osaka College of Music]], [[Toyonaka]], [[Osaka]] * [[Senzoku Gakuen College of Music]], [[Yokohama (stad)|Yokohama]], [[Kanagawa (prefectuur)|Kanagawa]] * [[Tokyo College of Music]], [[Ikebukuro]], [[Tokio]] * [[Tokyo National University of Fine Arts and Music]] ((東京藝術大学 Tōkyō Gei-jutsu Daigaku), [[Tokio]] * [[Toho Gakuen School of Music]], [[Chofu]], [[Tokio]] * [[Toho College of Music]], [[Kawagoe]], [[Saitama (prefectuur)|Saitama]] === [[Kazakstan]] === * [[Kazachskaja nacionalnaja konservatorija im. Kurmangazy (Staatsconservatorium)]] - [[Alma-Ata]] === [[Letlaand]] === * [[Letse Muziek-Akademie]], [[Riga]] === [[Litouwn]] === * [[Litouwse Akademie voor muziek en theater]], [[Vilnius]] === [[Luxemburg (laand)|Luxembörg]] === * [[Conservatoires de musique d'Esch-sur-Alzette]] * [[Conservatoire de musique de la Ville de Luxembourg]] - [[Luxemburg (stad)|Luxemburg]] === [[Mexico (laand)|Mexico]] === * [[Conservatorio Nacional de Música]], [[Mexico-Stad]] * [[Conservatorio de las Rosas]], [[Mexico-Stad]] === [[Noorweagn]] === * [[Norges Musikkhøgskole]] - [[Oslo]] * [[Griegakademiet]], van de [[Universitetet i Bergen]] - [[Bergen (Noorwegen)]] * [[Høgskolen i Tromsø]] - [[Tromsø]] * [[NTNU, Institutt for musikk]] - [[Trondheim]] * [[Universitetet i Stavanger, Institutt for musikk og dans]] - [[Stavanger]] * [[Høgskolen i Agder, Musikkonservatoriet]] - [[Kristiansand]] === [[Oekraïne]] === * [[Nationale Muziek-Academie van de Oekraïne - P. I. Tsjaikovski]] - ([[Oekraïens]]: ''Національна музична академія України імені Петра Чайковського'') - [[Kiev]] * [[Stoatse muziek-hogeskole Reinhold Glière]] - ([[Oekraïens]]: ''Київське державне вище музичне училище ім.Р.М.Глієра'') - [[Kiev]] === [[Oezbekistan]] === * [[M.Ashrafi Tasjkent Stoats-Konservatorium]] - [[Tasjkent]] === [[Oostenriek]] === * [[Anton Bruckner Privatuniversität Linz]] * [[Franz Schubert Conservatorium]] - [[Wenen]] * [[Gustav-Mahler-Konservatorium für Musik und Darstellende Kunst]] - [[Wenen]] * [[Johann-Joseph-Fux-Conservatorium Graz]] * [[Joseph-Haydn-Conservatorium]] - [[Eisenstadt]] * [[Josef-Matthias-Hauer-Konservatorium]] - [[Wiener Neustadt]] * [[Kärntner Landeskonservatorium]] - [[Klagenfurt]] * [[Konservatorium der Gesellschaft der Musikfreunde Wien]] - [[Wenen]] * [[Konservatorium Wien GmbH - Privatuniversität]], [[Wenen]] * [[Tiroler Landeskonservatorium]] - [[Innsbruck]] * [[Universität für Musik und Darstellende Kunst "Mozarteum" Salzburg]], [[Salzburg (stad)|Salzburg]] * [[Universität für Musik und darstellende Kunst]], [[Graz]] * [[Universität für Musik und darstellende Kunst Wien]] - [[Wenen]] * [[Vienna Conservatorium]] - [[Wenen]] * [[VMI]] - Vienna Music Institute - [[Wenen]] * [[Vorarlberger Landeskonservatorium]] - [[Feldkirch (stad)|Feldkirch]] === [[Palestina]] === * [[The Edward Said National Conservatory of Music]], [[Jeruzalem]] === [[Pooln]] === * [[Muziekacademie Bydgoszcz]] ([[Pools]]: ''Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy'') - [[Bydgoszcz]] * [[Stanisław Moniuszko Muziekacademie Gdańsk]], ([[Pools]]: ''Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku'') - [[Gdańsk]] * [[Karol Szymanowski Muziekacademie Katowice]] ([[Pools]]: ''Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach'') - [[Katowice]] * [[Muziekacademie Krakau]] ([[Pools]]: ''Akademia Muzyczna w Krakowie'') - [[Krakau]] * [[Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi (Muziek Akademie Łódź)]] - [[Łódź (stad)|Łódź]] * [[Ignacy Jan Paderewski Muziekacademie]] ([[Pools]]: ''Akademia Muzyczna im. Ignacego Paderewskiego w Poznaniu'') - [[Poznań (stad)|Poznan]] * [[Frédéric Chopin Muziekacademie]], ([[Pools]]: ''Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina'') - [[Warschau]] * [[Karol Lipiński Universiteit voor Muziek]] ([[Pools]]: ''Akademia Muzyczna im. Karola Lipińskiego'') - [[Wrocław]] === [[Portugal]] === * [[Conservatório de Música de Aveiro de "Calouste Gulbenkian"]] - [[Aveiro (stad)|Aveiro]] * [[Conservatório Superior de Música de Gaia]] - [[Vila Nova de Gaia]], [[Porto (district)|Porto]] * [[Conservatório de Música do Porto]] - [[Porto (stad)]] * [[Escola Superior de Música das Artes do Espectáculo]] - [[Porto (stad)]] * [[Escola Superior de Música de Lisboa]] - [[Lissabon]] === [[Peru]] === * [[Conservatorio nacional de Música]], [[Lima (stad)|Lima]] === [[Puerto Rico]] === * [[Conservatorio de Música de Puerto Rico]] - [[San Juan (Puerto Rico)]] === [[Roemenië]] === * [[Universitatea Nationala de Muzica]], [[Boekarest (stad)|Boekarest]] * [[Academia de Muzica Gheorghe Dima]], [[Cluj-Napoca]] === [[Ruslaand]] === * [[Conservatorium van Moskou]], ([[Russies]]: Московская Государственная Консерватория им. П.И.Чайковского) - [[Moskou (stad)|Moskou]] * [[Conservatorium van Sint-Petersburg]], ([[Russies]]: Санкт-Петербургская государственная консерватория имени Н.А. Римского-Корсакова) - [[Sint-Petersburg]] * [[Ippolitov-Ivanov Muziek College]], [[Moskou (stad)|Moskou]] * [[Russiese Akademie veur Muziek Eugenia, Helena en Maria Gnessin]], [[Moskou (stad)|Moskou]] * [[Stoatskonservervatorium Sergej Vasiljevitsj Rachmaninov van Rostov an de Don]], ([[Russies]]: Ростовская государственная консерватория им. С. В. Рахманинова) - Rostov an de Don === [[Singapore]] === * [[Nanyang Academy of Fine Arts]] === [[Slovenië]] === * [[Conservatorium Ljubljana]], [[Ljubljana]] * [[Muziek-Akademie Ljubljana]], [[Ljubljana]] === [[Spanje]] === * [[Centro Superior de Música del País Vasco "MUSIKENE"]], [[San Sebastian (Spanje)|San Sebastian]] * [[Escuela Superior de Música Reina Sofia]], [[Madrid (stad)|Madrid]] * [[Escola Superior de Música de Catalunya]], [[Barcelona (Spanje)|Barcelona]] * [[Conservatorio de Música de Ávila "Tomás Luis de Vitoria"]], [[Ávila (stad)|Ávila]] * [[Conservatorio Superior Municipal de Música Barcelona]] * [[Conservatorio Superior de Música del Liceo]], [[Barcelona (Spanje)|Barcelona]] * [[Conservatorio Superior de Música de A Coruña]] * [[Conservatorio Superior de Música de Aragón]], [[Zaragoza (stad)|Zaragoza]] * [[Conservatorio Superior de Música de Badajoz]], [[Badajoz (stad)|Badajoz]] * [[Conservatorio Superior de Música de Córdoba]], [[Córdoba (Spanje)|Córdoba]] * [[Conservatorio Superior de Música de Málaga]] * [[Conservatorio Superior de Música de Salamanca]], [[Salamanca (stad)|Salamanca]] * [[Conservatorio Superior de Música de San Sebastián]], [[San Sebastian (Spanje)|San Sebastian]] * [[Conservatorio Superior de Música de Santa Cruz de Tenerife]], [[Santa Cruz de Tenerife (stad)|Santa Cuz de Tenerife]] * [[Conservatorio Superior de Música de Vigo]], [[Vigo]] * [[Conservatorio Superior de Música "Juan Crisóstomo de Arriaga" de Bilbao]], [[Bilbao]] * [[Conservatorio Superior de Música "Eduardo Martínez Torner" de Oviedo]], [[Oviedo (stad)|Oviedo]] * [[Conservatorio Superior de Música "Joaquin Rodrigo"]], [[Valencia (stad)|Valencia]] * [[Conservatorio Superior de Música "Mestre Tàrrega"]], [[Castellón de la Plana]] * [[Conservatorio Superior de Música "Manuel Massotti Littel"]], [[Murcia (stad)|Murcia]] * [[Conservatorio Superior de Música "Manuel Castillo" de Sevilla]], [[Sevilla (stad)|Sevilla]] * [[Conservatorio Superior de Música "Óscar Esplà"]], [[Alicante (stad)|Alicante]] * [[Conservatorio Superior de Música "Pablo Sarasate" de Navarra]], [[Pamplona (Spanje)|Pamplona]] * [[Conservatorio Superior de Música "Salvador Seguí" de Castellón]], [[Castellón de la Plana]] * [[Conservatorio Superior de Música de las Illes Balears]], [[Mallorca]], [[Menorca]] en [[Ibiza (Eiland)|Ibiza]] * [[Conservatorio Superior de Música de las Islas Canarias]], [[Las Palmas de Gran Canaria]] * [[Real Conservatorio Superior de Música de Madrid]], [[Madrid (stad)|Madrid]] * [[Real Conservatorio Superior de Música "Victoria Eugenia" de Granada]], [[Granada (stad)|Granada]] === [[Tsjechië]] === * [[Akademie van de muzikale Kunsten|Akademie múzických umení v Praze]] (AMU), [[Praag]] * [[Státní konservatori hudby v Praze]], [[Praag]] * [[Státní konzervatori v Brne]], [[Brno]] * [[Janáček-muziekacademie|Janáčkova akademie múzických umění v Brně]], (JAMU), [[Brno]] * [[Janáčkovy konzervatoře v Ostravě]], [[Ostrava]] === [[Uruguay]] === * [[Conservatorio de Guillermo Kolisher]], [[Montevideo (Uruguay)|Montevideo]] * [[Conservatorio Nacional de Música]], [[Montevideo (Uruguay)|Montevideo]] * [[Escuela de Artes y Oficios]], [[Montevideo (Uruguay)|Montevideo]] * [[Conservatorio Municipal de Música de Salto]], [[Salto (Uruguay)|Salto]] === [[Venezuela]] === * [[Conservatorio Nacional de Música «Juan José Landaeta»]] - [[Caracas]] === [[Verenigd Koninkriek]] === ==== [[Engelaand (regio)|Engelaand]] ==== * [[Guildhall School of Music and Drama]], [[Londen]] * [[London College of Music]] - [[Londen]] * [[Royal Academy of Music]], [[Londen]] * [[Royal College of Music]], [[Londen]] * [[Royal Conservatory of Music Birmingham]] - [[Birmingham (Engeland)]] * [[Royal Military School of Music "Kneller Hall"]] - [[Twickenham (wijk)|Twickenham]] * [[Trinity College of Music]], [[Londen]] * [[Royal Northern College of Music]], [[Manchester]] ==== [[Skotlaand]] ==== * [[Royal Scottish Academy of Music and Drama]] (RSAMD) - [[Glasgow]] ==== [[Kumrië]] ==== * [[Welsh College of Music and Drama]], [[Cardiff]] === [[Verenigde Stoaten]] === * [[American Conservatory of Music]] - [[Hammond (Indiana)]] en [[Santa Elena (Belize)]] in [[Belize (land)]], [[Centraal-Amerika]] * [[Baldwin-Wallace College Conservatorium]] - [[Berea (Ohio)]] * [[Berklee College of Music]] - [[Boston]] * [[Berkshire School of Music]] - [[Pittsfield (Massachusetts)]] * [[Boston Conservatorium]] - [[Boston]] * [[Broad Street Conservatory]], [[Philadelphia (Pennsylvania)]] * [[Chicago Conservatory]], [[Chicago]] * [[Cincinnati College-Conservatory of Music]] (CCM) - [[Cincinnati (Ohio)]] * [[Cleveland Institute of Music]] - [[Cleveland (Ohio)|Cleveland]] * [[Combs College of Music]] - [[Philadelphia (Pennsylvania)]] * [[Cosmopolitan School of Music]] - [[Chicago]] * [[Crane School of Music]] - SUNY [[Potsdam (New York)|Potsdam]], [[New York (staat)|New York]] * [[Curtis Institute of Music]], [[Philadelphia (Pennsylvania)|Philadelphia]] * [[Eastman School of Music]], [[Rochester (New York)|Rochester]], [[New York (staat)|New York]] * [[Ithaca College School of Music]], [[Ithaca (New York)|Ithaca]], [[New York (staat)|New York]] * [[Juilliard School|Juilliard School of Music]], [[New York City]] * [[Kansas City Conservatory of Music and Dance]] - [[Kansas City (Missouri)]] * [[Lawrence University Conservatory of Music]] - [[Appleton (Wisconsin)]] * [[Manhattan School of Music]], [[New York City]] * [[Mannes College - The New School for Music]], [[New York City]] * [[New England Conservatory]], [[Boston]], [[Massachusetts]] * [[New York College of Music]], [[New York City]] * [[North Carolina School of the Arts]] - [[Winston-Salem]] * [[Oberlin Conservatory of Music]] - [[Oberlin (Ohio)]] * [[Peabody Institute of the Johns Hopkins University]] - [[Baltimore (Maryland)|Baltimore]], [[Maryland]] * [[Philadelphia Academy of Music]] - [[Philadelphia (Pennsylvania)]] * [[Queens College van de CUNY (City University of New York)]], [[New York City]] * [[San Francisco Conservatory of Music]] - [[San Francisco]] * [[Setnor School of Music]] van de [[Syracuse University]] - [[Syracuse (New York)|Syracuse]], [[New York (staat)|New York]] * [[Sherwood Conservatory of Music]] - [[Chicago]] * [[Southwest Conservatory of Music]] - [[Fountain Valley]], [[Californië]] * [[Swinney Conservatory of Music]] (CMU) - [[Fayette (Missouri)]] * [[University of Alabama School of Music]], [[Tuscaloosa]] * [[University of Cincinnati College-Conservatory of Music]] - [[Cincinnati]], [[Ohio (staat)|Ohio]] * [[VanderCook College of Music]] - [[Chicago]] * [[Wisconsin Conservatory of Music]] - [[Milwaukee]] * [[Yale School of Music]], [[New Haven (Connecticut)|New Haven]] === [[Zweedn]] === * [[Kungliga Musikhögskolan]], [[Stockholm]] * [[Stockholms Musikpedagogiska Institut]] - [[Stockholm]] * [[Lund University Malmö - Academy of Music]], [[Malmö (stad)|Malmö]] * [[Musikhögskolan Malmö]] - [[Malmö (stad)|Malmö]] * [[Musikhögskolan vid Göteborgs universitet]] - [[Göteborg (stad)|Göteborg]] * [[Musikhögskolan vid Örebro universitet]] - [[Örebro (stad)|Örebro]] * [[Musikhögskolan Ingesund]] (IMH) - [[Arvika (plaats)|Arvika]] * [[Musikkonservatoriet Falun]] * [[Muziekhogeschool Piteå]], [[Piteå (plaats)|Piteå]] === [[Zwitserlaand]] === * [[Hochschule der Künste Bern]], [[Bern (stad)|Bern]] * [[Muziekacademie Bazel]], [[Bazel (Zwitserland)|Bazel]] * [[Conservatoire de Fribourg]] - [[Fribourg (stad)|Fribourg]] * [[Conservatoire de musique de Genève]], [[Genève (stad)|Genève]] * [[Conservatoire de Fribourg]] - [[Granges-Paccot]] * [[Conservatoire de Lausanne]], [[Lausanne (stad)|Lausanne]] * [[Musikhochschule Luzern]] - [[Luzern (stad)|Luzern]] * [[Conservatoire de musique de Neuchâtel]], [[Neuchâtel (stad)|Neuchâtel]] * [[Hochschule für Musik und Theater Zürich]] - [[Zürich (stad)|Zürich]] * [[Konservatorium für Klassik und Jazz]], [[Zürich (stad)|Zürich]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Onderwies]] [[Kategorie:Muziek]] ex5rrtastga9625896r3xvzqqlb4930 0 16380 284021 281759 2016-03-25T09:20:36Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = الجماهيرية العربية الليبية الشعبية الإشتراكية العظمى Al-Jamāhīriyyat al-°Arabiyyat al-Lībiyyat ash-Sha°biyyat al-Ishtirākiyyat al-Uzmā | naam = Libië | vlagge = Flag of Libya.svg | woapn = Coat of arms of Libya.svg | breedtegroad = 26/30//N | lengtegroad = 17/30//E | region = LY | lokasie = Libya in its region.svg | sproaken = [[Arabies]] | heufdstad = [[Tripoli (Libië)|Tripoli]] | religie = [[islam|moslim]] 97%, [[Kristendom]] 3% | regeringsvorm = [[Jamarihiyya]] <small>(regearing duur t volk)</small> | km2 = 1.759.540 | inwonners = 6,3 miljoen (2009) | dichtheid = 3,6 | munteenheid = [[Libiesen dinar|dinar]] | valutakode = LYD | tiedzone = +2 | volksleed = [[Allahu Akhbar]] | feestdag = [[1 september|n 1en september]] | tld = ly | laandkode = LBY | tel = 218 }} '''Libië''' ([[Arabies]]: ''ليبيا Lībiyyā''), offisjeel de '''Grote Libies-Arabiese Sosjalistiese Volks-Jamahiriyah''' (Arabies: ''الجماهيرية العربية الليبية الشعبية الإشتراكية العظمى Al-Jamāhīriyyat al-°Arabiyyat al-Lībiyyat ash-Sha°biyyat al-Ishtirākiyyat al-Uzmā'') is n loand in [[Noord-Afrika]]. t Loand ligt op t oostn van [[Tunesië]] en [[Algerieje]], in t westn van [[Egypte (laand)|Egypte]], op t noordn van [[Niger (laand)|Niger]] en [[Tsjaad]], in t noordwestn an [[Soedan]] en op t zuudn van de [[Middellaandse Zee]]. Doarduur ligt t op t zuudn van [[Italië]] en [[Grieknlaand|Grieknloand]]. == Loandsbeskriewige == De heuwdstad is [[Tripoli (Libië)|Tripoli]], ne haawnstad in t noordwestn an de Middellaandse Zee. n Groot deel van t loand heurt bie de [[Sahara]] bie an. t Loand hef featelik niks gen mearn of riviern. Van alle 1.759.540 kilometer in t kwadroat an Libiese groond is alns loand. Dr wörd ewaarket an n soortemeant keunstmoatige rivier, den't van oonder de Sahara t loand water mut tauvoorn. In t noordn an de zee hef t loand n [[Middellaands Zeeklimaat]], vearder hef t loand n dreug weusteklimaat. Doarumme lignt de belangriekste steadn in t noordn. t Loand is opdeeld in 34 ''baladiya'', wat zovölle beduudt as gemeentes, strekn of proveensies, skoonwal al disse strekn duur mekaar enömn allemoal grötter zeunt as heel [[België]] of [[Neerlaand|Neerloand]]. == Stoatsindelige == t Loand is ne [[sosjalisme|sosjalistiese]] [[reppubliek]], met [[Moammar Al-Qadhafi]] as ''Gids van de Revolusie''. === Opstoand 2011 === Noa ne ummeweantelige in [[Tunesië]] in [[2010]] en nen gelukten volsopstoand in Egypte in [[jannewaori|januwoari]] [[2011]] gungn op n [[16 febrewaori|16den februwoari]] ook in Libië verskeadene doezenden leu de stroate op um te protesteern teegn Qadhafi. In verskilnde steadn wörd ezegd det bie reln wal hoaste 1000 leu umme zeent ekömn, mer doar is gen zekerhead oawer. De wierstoand begun in t noordoostn van Libië in en roond [[Benghazi]] en oandere steadn in [[Cyrenaica]], later ook in t noordwestn van t loand woer't Qadhafi's invlood kleander is as in de heuwdstad, mer sleug later ook oawer noar gedeeltes van Tripoli. Skoonwal langs [[Al-Jazeera]] en tellefongesprekn de wearld kunnig wör oawer n opstoand in Benghazi, blif dr nog völle ondudelik vuur de westerse berichtgiewige, umdet de regearige gen verslaggiewers taulöt in t opstoandgebeed en t internet dr achterhen edoane hef. Op 17 meert 2011 steeldn de [[Veiligheidsraod (Verienigde Naties)|Veiligheidsroad]] van de [[Verienigde Naties|Vereanigde Naasies]] met resolusie (besloet) 1973 ne [[no-fly zone]] in en steund t gebroek tau van 'alle neudige middeln' um Libiese börgers te beskaarmen. n Saamnwaarkingsverboand van westerse loanden, seend 31 meart oonder [[NAVO]]-gezag, hef seend 19 meart zowat alle deage vleegtuugbombardemeantn edoane op Libië, woerbie ok börgers umme zeunt ekömn, zo as Saif al-Arab Qadhafi (den in 1986 al gewoond was ewörden bie n oander bombardemeant duur de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]]<ref>Guardian [http://www.guardian.co.uk/world/2011/may/01/gaddafi-son-saif-al-arab Gaddafi's son Saif al-Arab was well known to German police]: ''In 1986, the four year-old Saif was said to have been injured by the US bombing of another of his father's residences.''</ref>) en dreie van Qadhafi's kleankeender. Vief wekke later gavn nen NAVO-topman indirekt tau dat Gadaffi n doelwit is.<ref>CNN [http://articles.cnn.com/2011-06-09/world/libya.gadhafi_1_nato-official-libyan-leader-moammar-gadhafi-libya-mission?_s=PM:WORLD NATO official: Gadhafi a legitimate target]: ''A U.N. resolution justifies the targeting of Libyan leader Moammar Gadhafi, a senior NATO military official with operational knowledge of the Libya mission told CNN Thursday.''</ref> Anvang juni steurn [[Fraankriek|Froankriek]] de rebeln in de [[Nafusa]]-baargen woapens en munisie tau,<ref name="BBC-13955751" /> Qatar bewoapenden de rebellen in Banghazi.<ref name="BBC-13955751" /> Vanof middeln juli warn dr massademonstroasies vuur de regearing,<ref>CNN [http://edition.cnn.com/2011/WORLD/africa/07/16/libya.unrest/ Gadhafi supporters rally for him in former rebel city] ''Much like previous rallies in the towns of Zlitan and Ajilat, more than 10,000 portrait-waving demonstrators gathered amid a sea of green flags in Zawiyah's cratered and pock-marked central square.''</ref> op 29 juli bombarbeerden de NAVO de Libiese tillevisie.<ref>Rayyisse: [http://www.youtube.com/watch?v=vLoNu-iReGM Libyan TV targeted by nato &#91;30-07-2011&#93; اداعة الجماهيرية تحت القصف], eploatst op 29 juli 2011</ref><ref>euronews: [http://www.youtube.com/watch?v=g0KLRP3r6qk NATO targets Libyan television], ''The organisation has carried out what it describes as a "precision strike" - targeting three satellite dishes in Tripoli. But state television continued to broadcast.''</ref> == Volksbeskriewige == Libië is ene van de dunstbevolkte loandn op de wearld, met drei man te veerkoante kilometer in t noordn en mear een man te veerkoante kilometer in de rest van t loand. Zowat iederene woont an de kuste, woerduur at ongevear 90% van t hele loand löag steet. t Libiese volk is ne mengeling van oorsproonkelike [[Baarber]]volkn en [[Arabiern]] dee't later noar t loand hen treukn. Dr zeunt kleane [[Toeareg]]- en [[Toeboe]]stamn, dee't heuwdzakelik in t zuudn wont en n roondtreknd bestoan hebt. De meeste boetnloanders komt heuwdzakelik oet de umlignde Afrikaanse loandn, vuural [[Egypte (laand)|Egypte]], [[Tunesië]], mer ook oet [[Zuud-Afrika]]. == Sproake == De sproake met de meeste sprekkers van Libië is t [[Arabies]], en is ook de offisjele loandssproake. Doarnöast wörd nog völle de Baarberse dialekte sprökn, dee't gen offisjele erkennige hebt. Wat Libiërs keant ook [[Italiaons|Italjaans]], mear det zeunt vuural de euldere leu. Ook t [[Engels]] is wal bekeand, vuural in de gröttere steadn. == Referentsies == <references> <ref name="BBC-13955751">BBC [http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-13955751 Libya conflict: France air-dropped arms to rebels] ''France has air-dropped weapons to rebels fighting Col Muammar Gaddafi's troops in Western Libya, the French military has confirmed.''<br />[...]<br />''Qatar,'' [...] ''has been supplying arms to rebels mainly through their eastern stronghold in the city of Benghazi.'' </ref> </references> {{Dia|disse ziede is eskreewn in t [[Eanters]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Libie| ]] [[Kategorie:Laand]] c0jyfennw3er73vb9yucbhaanm5uztc 0 16383 265773 255120 2013-05-10T15:11:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map - NL - Scharsterland - Wijk 00 Joure - Buurt 03 Westermeer.svg|thumb|250px|Westermeer binnen De Jouwer en Scharsterlaand]] [[Ofbeelding:Westermeer tower.jpg|thumb|250px|Karktoren op et begreefplak Westermeer]] '''Westermeer''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Westermar'') is een dörp in de gemiente [[Scharsterlaand]] van de [[Nederlaand|Nederlaanse]] perveensie [[Frieslaand]]. Et dörp zat krekt in et oosten van et hudige centrum van [[De Jouwer]]. Westermeer was tegere mit aandere karkdörpen [[Ni'jehaske (plak)|Ni'jehaske]], [[Ooldehaske]], [[Haskerhorne]] en [[Snikzwaog]] as [[grieteni'j]] Haskerviefge (Haskerfiifgea) de dörpskoeme van de laetere gemiente [[Haskerlaand]]. De [[Rooms-Katholieke Karke|kattelieke]] [[perochie]] dee daor sticht is, was de eerste in et gebied. In 1580 wodde de eerste [[protestantisme|protestaanse]] karke sticht. In de [[15e ieuw]] ontston in et westen van et dörp de uutbuurt De Jouwer. Dit gruuide al gauw zo groot dat Westermeer in verval raekte. Uutaenlik slokte De Jouwer et oorspronkelike moederdörp op. De nog bestaonde middelieuwse karktoren op et begreefplak Westermeer (et karkgebouw wodde al in 1695 sloopt) is hierdeur et ooldste bouwwark van De Jouwer. Naost et begreefplak verwiezen allienig nog de naeme van een basisschoele en een ni'jbouwwiek uut de [[jaoren 1980|jaoren '80]] mit daordeur lopend de ''Westermarwei'' (Westermeerweg) naor et bestaon van dit dörp. De gelden en bezittings van et veurmaolige Aarmbestuur van de Karkvoogdi'j Westermeer binnen onderbrocht in de stichting Westermeer. Disse stichting subsidieert sociaol-kulturele doelen in de gemiente Scharsterlaand. In 1954 is et dörp Westermeer opneumen in et dörpsgebied van De Jouwer. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plak in Frieslaand]] sgncre6fiqj1nnm4ar4m69gcfjzjnr2 0 16384 182612 2011-03-10T17:52:38Z Servien 7 deurverwiezing naor [[15e eeuw]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[15e eeuw]] ldad5t59qcc8rglma7a52vc7aemm3t1 0 16387 182688 2011-03-11T23:10:48Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Griekenlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Griekenlaand]] d6xsjstowl1cqw1e5waggpf3lbi8a3j 14 16388 290671 290249 2016-11-01T16:14:51Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Revier noar laand|Ierlaand]] [[Kategorie:Geografie van Ierlaand]] aadzi0ekig0cs40do3i8n347e8h4fgc 0 16389 259656 254440 2013-03-11T12:22:53Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 211 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1880]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Flag of Concepcion, Chile.svg|250px|thumb|Vlage van Concepción]] '''Concepcion''' (in t [[Spoans]] '''Concepción''') is mit sikkom 216.000 inwoners (216.061 in 2002, bron: INE) de grootste [[Stad (woonstee)|stad]] in t zuden van [[Chili]]. <gallery perrow=4> File:Arco de Medicina UdeC.jpg| File:Moderno Edificio en Concepción.jpg| File:Desembocadura del Biobío.jpg| File:Ex Catedral de Concepción.jpg| File:Biobus01.jpg| File:Hotel El Araucano.JPG| File:Plaza de Armas Concepción.jpg| </gallery> == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.concepcion.cl/ Gemainte Concepción] {{commons|Concepcion, Chile|Concepción, Chili}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Stad in Chili]] godmuxzrtcyw7do1vq2xwqo5c7q5xcp 14 16390 271828 261963 2013-12-07T00:44:20Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Amerika]] qiv6u6duyqw8mzy98ceywzonb65oaqj 14 16391 290681 287833 2016-11-01T16:21:04Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Stad naor laand|Chili]] [[Kategorie:Chili]] 3saktan9rk4t37824l2iv9kbyf810nm 0 16393 292756 292755 2016-12-22T13:43:10Z Wwikix 13678 /* Bekeande sprekkers */ wikitext text/x-wiki t '''Stadsplat''' of '''stadplat''' is n verzammeling [[dialekt]]n wat wörd sprökn in de gröttere steadn in t [[Nedersaksisch|Neersassies]] gebeed. t Is n vörm van t [[Neerlaands]], met Neersassiese kenmearken, zo as oetsproake en n paar dialektwöarde en [[Tweantse zegswiezen|zegswiezen]] dr deur. Veural in de gröttere [[Tweante|Tweantse]] steadn [[Almelo]], [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] en [[Eanske]] wörd dit dialekt sprökn. Vake sprekt of begriept sprekkers van t stadplat t echte dialekt oet de umgeaving nich mear. ==Kenmearken== ===Oetsproake=== Neersassiese kleenkers en metkleenkers wordt toopast in t Neerlaands. t Bekeandst bint de -ee en de -oo en de -eu, dee nich vergliedt (nen [[tweeklaank]] wordt), mer ne [[eankelklaank]] blieft. Ook de -ui en -ei bint aans as in t [[Standaard Nederlaands]]; ze begint heuger en mear veurin in de moond. De -au kleenkt mear as ne -oo dan as ne -aaw. Elk woard wat in t Hollaands op -en eandigt, wörd in t stadsplat oetsprökn met nen lettergreepkleenker, den't ekeuzn wörd ofhaankelik van de plek van oetsproake van de veurgoande metkleenker; de wearkwöarde ''lopen'', ''eten'' en ''werken'' wordt dus oetsprökn as ''loop-m'', ''eet-n'' en ''werk-ng''. Wat leu probeert dit teegn te goan, en probeert de leste lettergreep volledig oet te sprekn, woardeur t wier tevölle noadruk krig: ''loopuhn'', ''eetuhn'' en ''werkuhn''. Groepen metkleenkers wordt teruggebracht (kleenkerreduksie): bv. ''borst'' wörd oetsprökn as ''bos'', en ''tegen'' wörd ''teeng''. Wieders is t stadsplat [[rhotisisme|non-rhoties]], wat beteeknt det ne -r an t eande van n woard of noa n kleenker nich wörd oetsprökn; ''moeder'' wörd oetsprökn as ''moede''. Ook wörd dr völ [[ofzwakking (sproaklear)|ofzwakking]] of ''lenisie'' toopast. Hierbie wordt harte stemloze plofklaankn (''p'', ''t'' en ''k'') ofzwakt töt ne zachte stemhebnde plofklaank (''b'', ''d'' en [[Duuts]]en ''g'') as ze tusken twee kleenkers in stoat. t Zinneke "Dat kun je maar beter niet opeten" wörd oetsprökn as "da kuj ma bede nie obbeetn". Hieroet blik ook dat stadsplat de saamntrekkings oet t Neersassies gebrok: ''wil ik'', ''kun je'', ''zullen we'' , ezw, wordt saamntrökn as ''wi'k'', ''ku'j'' en ''zu'w''. ===Wöarde en zegswiezen=== De basis van de stadsplatte wöardeskat is t Hollaands, mer hierdeurhen wordt völ dialektwöarde doan. Bekeande veurbeelde zeent ''onmeundig'' en ''kats'', dee sprekkers broekt zoonder noadeanken: *"Het ging onmeundig hard" - "het ging ontzettend snel." *"Ik heb dr kats niet meer aan gedacht" - "ik ben het compleet vergeten". Völ heurde zegswiezen bint: "ik heb de band lek"(i.p.v. ''Mijn band is lek'') en "De ruiten los" (i.p.v. ''de ramen open''). ==Bekeande sprekkers== *[[Ilse DeLange]] - Zängeresse oet Almelo *[[Herman Finkers]] - komiek en leedjesskriever oet Almelo [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nederlaands]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Streektaol in Oaveriessel]] [[Kategorie:Tweante]] rnb5mgxsofi7ybpm7zsp2r90iv09f1i 0 16395 292754 292357 2016-12-22T13:42:24Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Poldernederlaands''' is et verskiensel dat de ABN-tweeklanken /ei/, /ui/ en /ou/ word oetesprokken met de mond wieter los en dus meer goat lieken op /aai/, /ou/ en /aau/ (foneties [ai], [Ay] and [au]). Zo hef Marco Borsato et in et liedje Rood ovver "blaauw", "jaau" en "haau". Sociolinguïst dr. Jan Stroop (geboren in 1938) hef et woord Poldernederlaands veur et eerst gebroekt um et verskiensel an te duden. *Verleging van tweeklanken is n universeel verskiensel; vergeliek et Duuts (Wein) en et Engels (wine). Et Hollaands kent wel verleging, moar neet zo wied, en is doarmet uniek bie de grote sproaken. *Poldernederlaands is gin dialekt en is ok neet oet n dialekt ontstoan. De sprekkers denkt at ze ABN proat, moar holdt zich wat de diftongen angeet (onbewust) neet aan de veurskriften. *Et Poldernederlaands is, a'j kiekt noar de oldste sprekkers van noo, (ontwikkelde vrouwen van middelboare leaftied) anevongen in de joaren 1970). In sociolinguïsties opzicht is et Poldernederlaands een opvallend verskiensel: veur et eerst loopt vrouwleu veurop bi-j ne verandering in de sproake dee't zich wieter van de 'offisjele' sproake plaatst <ref>http://www.dbnl.org/tekst/stro008pold01_01/stro008pold01_01_0006.php</ref> *Et antal sprekkers van et Poldernederlaands is n zetjen eksplosief too enommen, bi-j vrouwlee moar ok bi-j mansleu, moar de leste studies van ondermeer [[Irene Jacobi]] löt gin grote tooname meer zeen, en zelfs ne ofname bi-j de jongste leu. Of et de plaatse in geet nemmen van et standaardnederlaands zal de tied dus motten leern. Oet dezelfde studie van Irene Jacobi blik wieters dat et verskiensel neet typies vrouwelek (meer) is, moar meer ne anduding van de sosjale klasse; et kump bi-j hoogopeleiden meer veur. <ref>http://www.kennislink.nl/publicaties/poldernederlands-de-taal-van-de-elite</ref> Veurbeelden van poldernederlaandsspreksters; [[Katja Schuurman]], [[Marjet van Zuijlen]], [[Sharon Dijksma]] <ref> http://cf.hum.uva.nl/poldernederlands/over_poldernederlands/sanne_kloosterboer.html </ref> en [[Sophie Hilbrand]] <ref>http://cf.hum.uva.nl/poldernederlands/prominent/main_prominent.html</ref> ==Rifferensies== <references /> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Nederlaands]] nc27p1uifuo8br8gp5r3fiz0z7o0t15 0 16396 284758 277038 2016-06-02T23:50:44Z Servien 7 spraoke onbekend, meugelik Twents? > noen ummezet naor n variaant die wel bekend is (as ene t kan identifiseren en weg en were de tekste verbeteren dan ku'w m oek zo laoten as e was) wikitext text/x-wiki [[File:JennyArean1972.jpg|thumb|Jenny Arean (1972)]] '''Jenny Arean''' ([[Lisse]], [[4 oktober]] [[1942]]) is n [[Nederlaand|Nederlandse]] zangeres, grappenmaakster en [[akteur|aktrise]]. Heur warkelike naam is '''Joanna Jenneke Josepha Klarenbeek'''. Ze was enigst kiend van n kelner en n zangeres, [[Conny Renoir]]. Oek heur grootmoer was n zangeres ([[Henny Verra]]). Op heur veertiende zag ze n show bie [[Wim Sonneveld]] en sinsdien wou ze bie t [[kabaret]]. An t begin van de jaoren '60 zat ze bie t ABC-kabaret van [[Wim Kan]] en [[Corry Vonk]]. Op advies van Vonk veranderde ze der naam in Jenny Arean. In de jaoren '60 had ze de heufdrol in de populaere tillevisiemusical ([[NCRV]]) "Er valt een ster" ([[1963]]) en "Vadertje Langbeen" ([[1964]]). In de jaoren zeuventig dee ze an verscheiene musicals mee, waoroender "En nu naar bed" ([[1971]]) van [[Annie M.G. Schmidt]], en speulde ze n heufdrol in "Het meisje met de blauwe hoed" ([[1972]]), n tillevisiebewarking van t gelieknamige boek van [[Johan Fabricius]]. Daornaost dee ze in [[1975]] n kabaretprogramma "Scherts, satire, songs en ander snoepgoed" mit [[Robert Long]], [[Dimitri Frenkel Frank]] en [[Jérôme Reehuis]]. In [[1977]] had ze n hit samen mit [[Frans Halsema]] ezungen: "Vluchten kan niet meer", n duet uut de musical "En nu naar bed". Sinds de jaoren tachtig maakte ze soloprogramma's. Daornaost speult ze in verschillende musicals. Arean was van 1963 tot 1973 etrouwd mit de akteur [[Huib Rooymans]]. t Stel kreeg n deren, Myra. Begin jaoren tachtig had Arean n relaosie mit [[Ischa Meijer]] die heur anmoedigde n soloprogramma uut te brengen. Ze speulde samen in vier theaterprogramma's. Daornao het Arean n hele bult tv-programma's uutebrocht. Alleen, mar oek mit [[Lucretia van der Vloot]], [[Willeke Alberti]] en are luui. De veurbieje jaoren staot ze t bekendst um der rol in de tv-serie van '' 't Schaep'': [['t Schaep met de vijf Pooten]], [['t Vrije Schaap]], [['t Spaanse Schaep]], [['t Schaep in Mokum]] en [['t Schaep Ahoy]]. ==Uutgaonde verwiezing== {{commonscat|Jenny Arean}} {{DEFAULTSORT:Arean, Jenny}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Akteur]] [[Kategorie:Nederlaandse zanger]] e1memhwxeirujisjlod1cwwr20skk5b 0 16399 182906 2011-03-14T12:04:31Z Woolters 62 [[Jenny arean]] is ewiezig naor [[Jenny Arean]]: Heuwdletter wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Jenny Arean]] l9a3qwg1097kn0qgjfrmoajl3dv066z 0 16401 263765 259790 2013-05-05T21:19:34Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:MassbandCM&Inch.JPG|thumb|right|300px|Rolmoate met inches en centimeters]] Ne '''rolmoate''' is n instrumeant woer a'j met metn köant. Iej köant dr de binnwoarkse moate, boetnwoarkse moate, leankte en umtrek van dinge met opmetn. n Metbaand is meesttieds van stoal en zit op n rulleken in n keunststof umhulsel. Doarin zit ne stoalne veare, vaste an n baand. Duur n baand oet te trekn wörd de veare op espönn. De bettere rolmoatn hebt nen lecht eböagnen baand, zodet ze nit zo rap umknikt a'j dr rechtop met weelt metn. Disse beande hebt vake ook ne spesjale loage teegn t slietn, zode'j de leanktes good köant bliewn ofleazn. An t oeteande van n baand zit n hoaks lipken, woeran't n baand oet etrökn kan wordn. A'j t lipken lösloatt, wörd n baand wier noar binn etrökn duur de vearspannige. Um te zorgen det n baand nit direks wier noar binn hen sköt, zitt dr op de meeste rolmoatn ne vergrendeling, woermet a'j n baand vaste köant zetn. Disse vergrendeling is ook makkelik vuur a'j verskeaidene dinge op dezelfde moate mut ofteekn. A'j n baand wier noar binn hen doot, loatt um dan nit skeetn, want iej köant dr oe lellik an sniedn en t lipken kan kapot plearn teegn t umhulsel. t Lipken zelf hef ook ne dikte, en zol dus de gemetne moate beïnvloodn. Doarumme is t lipken zelf vake zo vear as zin eegne dikte in of oet te skoewn. *''Binnwoarkse moate metn'': drukt n baand teegn de ziedkaante van t objekt en trekt n baand oet töt he de aandere mure raakt. t Lipken wörd dan in edrokt. Least de moate en reknt doar de breedtemoate van t umhulsel bie op. Disse moate steet op t umhulsel an egeewn. Mangs hef t umhulsel ook n kiekveansterke woerduur a'j direks de gode moate köant zeen. *''Boetnwoarkse moate metn'': Haakt t lipken achter t deenk wa'j weelt metn, trekt n baand oet zowied as neudig is en least de moate. t Lipken wörd vanzelf al "oet etrökn". *''Umtrek metn'': Trekt n baand strak um dette wa'j metn weelt, op zonne wieze det woer't n baand van leenks- en rechtsumme mekoar wier raakt disse strak teegn mekoar lignt. Zorget de'j aait iets an n oeteande oawerhooldt a'j mett; dus n baand nit loatn kruusn bie t lipken (det is nit nauwkurig) mer t is makkelik um aait 10cm oawer te hooldn, dee'j dan van de ofleazing wier of mut trekn. De rolmoate kö'j in verskeaidene leanktes kriegn: 1, 2, 3, 5, 8 en 10 meter. Ne rolmoate is verdeeld in centimeters en millimeters. Wat hebt dr mangs ook Engelse [[inch (moate)|inches]] bie op stoan. Seend ongevear 1990 wordt de rolmoatn in n bouw aal mear vervöngn duur [[laser]]-metapparaatn. A'j nog längere ofstaandn metn weelt mu'j nen metbaand gebroekn. Det is nen op erolden platn baand den a'j met n slingerhaandvat opdreein mut. ==Neersassisch== *[[Grönnegs]]: **''meetbaand'' **''rolbaand'' [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Raaive]] 2o6pz3hxjnulbuabmcgpwdi3fldq8gh 0 16405 182985 2011-03-15T19:12:49Z Grönneger 1 35 [[Frais slot]] is ewiezig naor [[Frais slöt]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Frais slöt]] 93uci0amfc31ebmypa0g1fot147dj00 6 16407 182990 182989 2011-03-15T19:43:55Z Grönneger 1 35 Nieje versie van &quot;[[Ofbeelding:Frais sloet.png]]&quot; toe-evoeg wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} 4u719vqbsu6lqe20asduh1n3awvi1ak 0 16410 279265 275028 2015-03-27T16:55:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Arenal at night.jpg|thumb|Arenal, nen vulkaan in Costa Rica]] Nen '''vulkaan''' is ne plaatse op de eerde (of andere planeet), woar de skors dusdöaneg los of zwak is, dat et gleuneg hete magma (esmolten steenmassa) noar bovven kan vleujen. Et woord vulkaan kump van et Italiaanse eilaand [[Vulcano]]. In de olde Romeinse mythologie wodden dit eilaand ezene as de smidse van den God Vulcanus, God van et vuur. Op ne deepte van 100 km, met temperaturen tussen 1000 en 1300 groaden Celsius, smelt gesteente tot magma, dat in grote, dröppelvormege kloeten op 2 tot 50 km deepte samenkump. As dan den druk te hoge wörd, kump et magma deur zwakke plekken in et vaste oppervlak noar boeten, mangs in enen pleer, ne oetbarsting (eruptie). Umdat et magma nen weg noar bovven zöch op de zwakke plaetse, komt vulkanen vake veur op de raanden van de eerdskollen. Et magma dat op disse wieze an de oppervlakte is ekommen, wörd dan [[lava]] eneumd. Noast et vast-vleujboare magma komt ok vaste en gasvormege stoffen noar boeten. Alle verskienselen dee't te maken hebt met et al of neet helemoale noar et oppervlak kommen van et magma, wordt bi-j mekare ''vulkanisme'' eneumd. Et magma dat an et oppervlak is ekommen, stolt noa korte of langere tied, woardeur op et oppervlak ne typies kegelvörmege, moar ok in völle andere vormen veurkommende steenmassa ontsteet. Et gat in et midden, woar dan van tied tot tied lava oet kan kommen, neumt ze den krater. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Geologie]] mtkfx9r4qjnvgdlqsc1tghcr78vudk7 10 16411 266796 183212 2013-05-10T20:44:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <div style="margin:0 2px 0 2px;">[[Ofbeelding:Commons-logo.svg|12px|link=|Commons]]&nbsp;'''<span class="plainlinks">[{{fullurl:Commons:{{{1|{{PAGENAME}}}}}|uselang=nds-nl}} Commons: {{{2|{{{1|{{PAGENAME}}}}}}}}]</span>'''&nbsp;– foto, video en audiobestaanden</div><noinclude>[[Kategorie:Mallen interwiki|{{PAGENAME}}]]</noinclude> ptxcdcokjl9x8e0s2ykcbsumkuqde2s 0 16412 292640 292639 2016-12-21T12:32:59Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Lindevallei nabij De Blesse.JPG|thumb|Lendevallei bi'j [[De Blesse]].]] De '''Lende''' is 'n reviertien in de [[Stellingwarf|Stellingwarven]]. De revier stroomt zudelik van de riege dörpen [[Hooltpae]] - [[Wolvege]] - [[Sunnege]] - [[Ooldetriene]] en noordelik van de dörpenriege [[Buil]] - [[Noordwoolde]] -[[Vinkege]] - [[Steggerde]] - [[Peperge]] - [[Blesdieke]] - [[Ooldemark]]. Veur de anleg van de [[Noordoostpolder]] monde de Lende bi'j de [[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|Kuunder]] uut in de [[Zuderzee]]. De Lendevallei is tegensworig een risservaot van 't [[Fryske Gea]] en hadde in [[2007]] een grootte van 785 bunder. Westelike van [[Blesdieke]] vormt de Lende de natuurlike greens tussen de perveensies [[Frieslaand]] en [[Overiessel]]. De Lendelinie was in de laete 16e ieuw en in de 17e ieuw een onderdiel van de [[Friese waeterlinie]]. In 1672 wodde de Lendelinie onder waeter zet om een mogelike anval van [[Bernhard van Galen]] tegen te holen. == Eksterne verwiezings == {{CommonsStellingwarfs|Category:Linde (River Friesland)|Lende}} *[http://www.itfryskegea.nl/ Website van 't Fryske Gea] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Waeter in Frieslaand]] [[Kategorie:Woater in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van de Kop van Overiessel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] pzqmq6o0rnigxbr2miuhsa7ociztut1 0 16413 292818 292816 2016-12-23T16:53:48Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {| cellspacing=3px style="background:white; width:100%;" |- valign="top" |width="50%" align=center style="border: 3px solid red; background-color:floralwhite padding:0.5em"| <br /><center>[[Bestaand:Weststellingwerf flag.svg|75px|Vlagge van Weststellingwarf]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<font face="Trebuchet MS" size="6.8"> Pertaol: De Stellingwarven</font>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Bestaand:Ooststellingwerf flag.svg|75px|Vlagge van Ooststellingwarf]]</center><br /> |} __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ {| cellspacing=3 |- valign=top |width=50% bgcolor=#f0f4ff style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| ===De Stellingwarven=== [[Bestaand:Vlagge Stellingwarf.jpeg|125px|border|right|Vlagge van de Stellingwarf]] Welkom bi'j de pertaol veur de Stellingwarven! Hier ku'j een protte vienen wat over de Stellingwarven gaot, en ok nog in et [[Stellingwarfs]] schreven is. D'r bin al [[:Kategorie:Stellingwarfs artikel|{{PAGESINCATEGORY:Stellingwarfs artikel}} artikels]] in et Stellingwarfs! Kiek ok mar es op: *[[Wikipedie:VeurbladStellingwerfs|Veurblad van Wikipedie in et Stellingwarfs]] *[[Wikipedie:Stellingwarfs kieken en beluusteren|Stellingwarfs kieken en beluusteren]] *[[Stellingwarver taelwiezer]] |width="50%" bgcolor="#f0f4ff" style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| ===Geografie=== [[Bestaand:Lindevallei nabij De Blesse.JPG|125px|right|Lendevallei]] [[Bestaand:LocatieStellingwarven.png|125px|right|Kaartien]] De [[Stellingwarven]] bestaon uut [[Weststellingwarf]] en [[Ooststellingwarf]] in de perveensie [[Frieslaand]]. In et zuden vormt de [[Lende]] grofweg de greens tussen Stellingwarf en Overiessel, de noordgreens wodt grotendiels vormt deur de [[Kuunder (revier)|Kuunder]]. De [[Bosbarg]] in et [[Nationaol Park Drents-Friese Woold]] is mit 26,6 meter et hoogste punt van de Stellingwarven. Twie aandere natuurgebieden die diels in de Stellingwarven liggen bin de [[Rottige Meente]] en et [[Fochtelervene]]. De grootste Stellingwarver dörpen bin: [[Wolvege]], [[Oosterwoolde]], [[Appelsche]], [[Noordwoolde]], [[Haulerwiek]] en [[Berkoop]]. Grotere plakken in de omkrieten van de Stellingwarven bin: [[De Lemmer]], [[Et Vene]] en [[Stienwiek]]. |- valign=top |width=50% bgcolor=#f0f4ff style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| ===Stelingwarfs artikel van de maond=== {{Stellingwarfs/Artikel van de maond/{{CURRENTMONTHNAME}}}} |width="50%" bgcolor="#f0f4ff" style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| ===Geschiedenis=== [[Bestaand:Lycklamastatedoorstellingwerf2.JPG|125px|right|State]] *[[Stellingwarven#Geschiedenis|Geschiedenis van de Stellingwarven]] *[[Stellingwarver Laandrecht]] *[[Oversticht]] *[[Zeuvenwoolden]] ===Meensken=== [[Peter Stuyvesant]] (kloniaol bestuurder) - [[Onno Zwier van Haren‎]] (politikus en dichter) - [[Monique Knol]] (hadfietster) - [[Gerrit de Vries]] (hadfietser) - [[Hendrik Johannes Bergveld]] (schriever) - [[Johan Veenstra]] (schriever) - [[Carolien Hunneman]] (zangeresse) |- valign=top |width=50% bgcolor=#f0f4ff style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| ===Wus ie al dat...?=== *De Stellingwarven heur in de middelieuwen vri'jvochten hebben van et Oversticht en heur daornao tot de vri'je Friese lanen rekenden? *In de Stellingwarven een wereldkampioen en een winner van olympisch goold geboren binnen? *De dialektvariaanten in een groot diel van et [[Stienwiekerlaand]] ([[Oaveriessel|Ov.]]) en een diel van de [[Drenthe|Drentse]] gemiente [[Westerveld]] ok wel tot et [[Stellingwarfs]] rekend wodden? *In et [[Stellingwarver Laandrecht]] een zwaore straf rustte op elke inbreuk op de Friese vri'jhied? |width="50%" bgcolor="#f0f4ff" style="border-style:solid;border-width:1px;border-color:silver;padding:1em;padding-top:0;"| ===Tael & kultuur in de Stellingwarven=== [[Bestaand:Taalgrensmonument.jpg|125px|right|Taelgreensmonument]] In de Stellingwarven wodt vanoolds Stellingwarfs praot. Et [[Stellingwarfs]] is een [[Friso-Saksische toalen|Friso-Saksische tael]] en een variant van et [[Nedersaksisch]]. In de negentiende en twintigste ieuw mos et dialekt an et [[Nederlaans]] en et [[Fries]] terrein votgeven. *[[Stellingwarver Schrieversronte|De Schrieversronte]] *[[Stellingwarver spelling]] *[[Stellingwarver taelwiezer]] *[[Stellingwarfs volkslied]] |} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Pertaol|Stellingwarf]] [[Kategorie:Stellingwarven| ]] 3t5xznhtxzz3imqa05qzam3xdgixq34 0 16414 183194 183161 2011-03-16T22:29:38Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Pertaol:Stellingwarf]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Pertaol:Stellingwarf]] mm5g3w60fytanhj0sw2avkf0938dmqh 0 16415 291830 291784 2016-11-10T16:37:11Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Zicht op kerk van Steenwijk.jpg|thumb|Zicht op'e grote of Clemenskarke van Stienwiek vanof de Wooldbarg.]] De '''Wooldbarg''' is een 26 meter hoge heuvel in 't [[Stienwiekerlaand]], nordelik van [[Stienwiek]]. Op'e heuvel staot een uutkiektoren. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Heuvel in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van de Kop van Overiessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] ml6xyvm6suegn6p21sk2w9clco2atxn 0 16416 183193 183180 2011-03-16T22:29:33Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Pertaol:Stellingwarf]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Pertaol:Stellingwarf]] mm5g3w60fytanhj0sw2avkf0938dmqh 0 16417 183182 2011-03-16T21:38:59Z Kening Aldgilles 5053 [[Pertoal:Stellingwarf]] is ewiezig naor [[Pertaol:Stellingwarf]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Pertaol:Stellingwarf]] mm5g3w60fytanhj0sw2avkf0938dmqh 4 16418 183196 2011-03-16T22:38:26Z Kening Aldgilles 5053 Nieje pagina: '===Veurpagina Stellingwarfs=== ==== Jannewaori ==== {{Stellingwarfs/Artikel van de maond/jannewaori}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== Febrewaori ==== {{Stellingwarfs/Artikel...' wikitext text/x-wiki ===Veurpagina Stellingwarfs=== ==== Jannewaori ==== {{Stellingwarfs/Artikel van de maond/jannewaori}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== Febrewaori ==== {{Stellingwarfs/Artikel van de maond/febrewaori}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== Meert ==== {{Stellingwarfs/Artikel van de maond/meert}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== April ==== {{Stellingwarfs/Artikel van de maond/april}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== Mei ==== {{Stellingwarfs/Artikel van de maond/mei}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== Juni ==== {{Stellingwarfs/Artikel van de maond/juni}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== Juli ==== {{Stellingwarfs/Artikel van de maond/juli}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== Augustus ==== {{Stellingwarfs/Artikel van de maond/augustus}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== September ==== {{Stellingwarfs/Artikel van de maond/september}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== Oktober ==== {{Stellingwarfs/Artikel van de maond/oktober}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== November ==== {{Stellingwarfs/Artikel van de maond/november}} <br style="clear:all" clear=all /> ==== December ==== {{Stellingwarfs/Artikel van de maond/december}} <br style="clear:all" clear=all /> 84nbgq3dwffsj6jooytq35yntv17lpe 4 16419 272252 265760 2013-12-11T21:06:48Z Droadnaegel 1133 {{noexternallanglinks}} wikitext text/x-wiki __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ {| id="veurbladintro" style="width:100%;margin-top:+.7em;background-color:#fcfcfc;border:1px solid #ccc;background-repeat:no-repeat; background-position:1% 25%;" |style="width:56%;color:#000"| {|style="width:280px;border:solid 0px;background-color:transparent;" |- | style="width:280px;text-align:center;white-space:nowrap;color:#000" | <div style="font-size:162%;border:none;margin: 0;padding:.1em;color:#000"><h1 style="font-size: 120%; font-family: 'hoefler text', 'times new roman', serif; font-variant: small-caps; border: none; margin: 0; padding: 0;">Welkom bi'j Wikipedia,</h1></div> <div style="top:+0.2em;font-size: 95%">de vri'j te bewarken encyclopedie.</div> <div id="articlecount" style="width:100%;text-align:center;font-size:85%;">Vandaege is 't [[{{CURRENTDAYNAME}}]] [[{{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}}]] [[{{CURRENTYEAR}}]]</div> |} |style="width:12%;font-size:95%;color:#000"| |style="width:11%;font-size:95%"| |} Welkom bi'j de '''[[Stellingwarfs]]e''' uutgaove van [[Wikipedia]], een [[encyclopedie]] in een [[m:List of Wikipedias|bulte talen]] waor elkeniene an kan mitdoen. Disse uutgaove bestaot vanof [[24 meert]] [[2006]] en hef '''{{PAGESINCATEGORY:Stellingwarfs artikel}}''' artikels. De Stellingwarfse Wikipedia geft infermaosie in 't Stellingwarfse dialekt dat in de Stellingwarven praot wod. [[Hulpe:Infermasie veur anwas|Hier]] ku'j as ni'je gebruker meer lezen. {| style="border-spacing:8px;margin:0px -8px" |class="MainPageBG" style="width: 45%; border: 1px solid #cedff2; background-color: #ffffff; vertical-align: top; -moz-border-radius:10px" | {| width="100%" cellpadding="2" cellspacing="5" style="vertical-align:top; background-color:#ffffff; -moz-border-radius:10px" <!--------------------------------- Artikel van de maond Stellingwarfs -----------------------------------> ! style="background-color: #CEF2E8; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 85%; font-variant: small-caps; border: 1px solid #B1CDEB; text-align: left; padding-left: 7px; -moz-border-radius:10px" | <div style="float:right;">[[Image:Wbar_green1.jpg]]</div><div style="float:left;">[[Ofbeelding:Fairytale bookmark.png|14px|Etelazie-ster]] Stellingwarfs artikel van de maond |- |- | style="font-family:Arial; font-size: 95%" | {{Stellingwarfs/Artikel van de maond/{{CURRENTMONTHNAME}}}}<span style="float:right; font-family:Arial; font-size: 85%; padding:0 .5em 0 2em">([[Wikipedie:Veurpagina-Stellingwarfsinfo/Artikel_van_de_maond|archief]])</span> |- |} <!------------------------------------- Rechterkolom ----------------------------------------> |class="MainPageBG" style="border:1px solid #cedff2; background-color:#ffffff; vertical-align:top; -moz-border-radius:10px"| <div style="margin: 4px 4px 2px 4px; text-align: left;"> {| width="100%" cellpadding="2" cellspacing="3" style="vertical-align: top; background-color:#ffffff; -moz-border-radius:10px;" |- <!--------------------------------- Encyclopedie -----------------------------------> ! style="background-color: #CEF2E8; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 85%; font-variant: small-caps; border: 1px solid #8BE0C9; text-align: left; padding-left: 7px; -moz-border-radius:10px" | <div style="float:right;">[[Image:wbar_green1.jpg]]</div><div style="float:left;">[[Ofbeelding:Crystal Clear app package network.png|20px|Eerde]] Encyclopedie</div> |- | style="font-family:Arial; font-size: 95%" | <h3><font color="gray">[[:Kategorie:Stellingwarfs artikel|Stellingwarven]]</font></h3> [[Stellingwarf]] » [[Weststellingwarf]] » [[Ooststellingwarf]] » [[Stienwiekerlaand]] » [[Stellingwarfs]] » [[Pertaol:Stellingwarf]] <h3><font color="gray">Wetenschoppen</font></h3> [[Eerdwetenschoppen]] » [[Filesefie]] » [[Geschiedenis]] » [[Infermatika]] » [[Netuurkunde]] » [[Scheikunde]] » [[Wetenschop]] <h3><font color="gray">Kultuur, geleuf en omkrieten</font></h3> [[Kultuur]] » [[Jodendom]] » [[Oosters-Orthodoxe Karke]] » [[Vrieje tied]] » [[Islam]] » [[Architektuur]] » [[Biebel]] » [[Saemenleving]] » [[Poletiek]] <br /><br /> |} |} {| style="border-spacing:8px;margin:0px -8px" | colspan=2 class="MainPageBG" style="width: 55%; border: 1px solid gainsboro; background-color:white; vertical-align: top; padding:1em;padding-top:0.5em;padding-bottom:0em;" | {| align="center" cellpadding="1" class=plainlinks | colspan="8" align=center | Wikipedie is een projekt van de [[Wikimedia Foundation]], die verschillende aandere [[m:Complete_list_of_Wikimedia_projects|meertalige]] en [[Wikipedie:Auteursrechten|vri'je]] projekten beheert. |- valign="top" | width="4%" |[[Image:Commons-logo.svg|28px]] | width="21%" |[[Commons:Veurpagina|'''WikiCommons''']]<br />Multimediaverzaemeling <small>(Nedersaksisch)</small> | width="4%" |[[Image:Wikimedia-logo.png|28px]] | width="21%" |[[m:Hoofdpagina|'''Meta-Wiki''']]<br />Projektkoördinaosie <small>(Nederlaans)</small> | width="4%" |[[Image:Wiktionary-logo-en.png|28px]] | width="21%" |[http://fy.wiktionary.org/ '''WikiWoordenboek''']<br />Woordeboek <small>(Fries)</small> |- valign="top" | width="4%" |[[Image:Wikisource-logo.png|28px]] | width="21%" |[http://wikisource.org/wiki/Hööftsiet:Plattdüütsch '''WikiBronnen''']<br />Openbron-dokementen <small>(Platduuts)</small> | width="4%" |[[Image:Wikibooks-logo.png|28px]] | width="21%" |[http://fy.wikibooks.org/ '''WikiBoeken''']<br />Boeken en haandleidingen <small>(Fries)</small> </small> | width="4%" |[[Image:Wikinews-logo.png|28px]] | width="21%" |[http://nl.wikinews.org/ '''WikiNiejs''']<br />Openbron-ni'js <small>(Nederlaans)</small> |} |} <center><small>He'j meer interesse veur et Stellingwarfs kregen? Kiek dan ok mar iens op [[Wikipedie:Stellingwarfs kieken en beluusteren]]</small></center> [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] {{noexternallanglinks}} [[af:]] [[da:]] [[de:]] [[en:]] [[fr:]] [[frr:]] [[fy:]] [[nds:]] [[nl:]] [[stq:]] psf59xdjl37xo1wdw17rcx2kgqzt7xd 10 16420 267104 183352 2013-05-10T22:42:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Computer-blue.svg|120px|right]] Een '''komputer''' (hiel soms ok wel een ''rekener'' nuumd) is een apperaot waormit gegevens neffens formele procedures verwarkt kunnen wodden. Meerstal wodt mit et woord komputer een digitaol apperaot bedoeld, mar d'r bestaon ok anneloge komputers. De veurvader van de komputer was Charles Babbage. In [[1938]] wodde de eerste komputer bouwd deur Konrad Zuse. Pas in 1981 wodde de persoonlike komputers veur 't eerst op 'e mark brocht. [[komputer|>>]]<noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Meert]] </noinclude> kg31rj78x13rqpi1kuoupmz0cwkzfl7 10 16421 267097 183351 2013-05-10T22:41:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Stellingwarfs.png|120px|right]] Et '''Stellingwarfs''' is een [[Nedersaksisch]] dialekt dat praot wodt in de gemienten [[Ooststellingwarf|Oost]]- en [[Weststellingwarf]] (tegere de [[Stellingwarf|Stellingwarven]]) in Zuudoost-[[Frieslaand]], mit uutzundering van de Friestaelige dörpen [[Haulerwiek]] en [[Waskemeer]] (beidend Ooststellingwarf) en et gebied rond et dörp [[Noordwoolde]], waor onder invloed van de [[veenkelonie|veenkeloniën]] een eigen streektael ontwikkeld is (in de volksmond ''Veenkeloniaols'' nuumd). Et dialekt in et Noordwesten van Overiessel (omdebi'j de gemiente [[Stienwiekerlaand]]) en et Zuudwesten van Drenthe (omdebi'j de gemiente [[Westerveld]]) beheurt ok tot et Stellingwarfs. Et ooldste Stellingwarfs dawwe in drok tegenkommen is van 1837. [[Stellingwarfs|>>]]<noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|April]] </noinclude> qjzi8dc4up2hn7dz098pu7ww1tcdrjj 10 16422 267105 183353 2013-05-10T22:43:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Woldfrais.png|120px|right]] Et '''Wooldfries''' is ien van de vier grote dialekten van et Fries en wodt praot in de Friese Woolden in et oostelike diel van de perveensie Frieslaand, roegweg tussen Dokkum in et noorden, Liwwadden, de Oolde Venen en Et Vene in et westen en de Stellingwarven in et zuden. In et oosten lopt et tot an de greens mit Grunningen en Drenthe, tussen Surhuustervene en Friesepaolen, waant hier lopt et Wooldfriese taelgebied deur de perveensie Grunningen in de driehoek Marum-De Wilp-Eupende. [[Wooldfries|>>]]<noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Mei]] </noinclude> er3etgy069moh9nudy7ludsf0nfty35 10 16423 267103 190286 2013-05-10T22:42:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bos in Nationaal Park de Weerribben.JPG|120px|right]] Et '''Nationaol Park De Weerribben''' is een 35 km² groot park in Nederlaand, dat grotendiels in hanen is van Staotsbosbeheer. Et nationaole park is op 17 jannewaori 2007 uutbreided mit et gebied De Wieden dat in et zuden d'r van leit en grotendiels in hanen is van Netuurmonementen. Tegere mit park De Wieden vormen ze et Nationaole Park Weerribben-Wieden i.o. dat 100 km² groot is. Tegere bin ze ien van de belangriekste moerasgebieden van [[Europa (continent)|Europa]]. De planning is dat d'r nao twie jaor de definitieve instelling van et park volgt. Dit nationaole park leit in de [[Overiessel]]se gemiente [[Stienwiekerlaand]]. [[Nationaol Park De Weerribben|>>]]<noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Juni]] </noinclude> r98yw379eyloi3obx8ocotyvr076b27 10 16424 267102 185842 2013-05-10T22:42:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:David napoleon.jpg|120px|right]] '''Napoleon Bonaparte''' (geboren op 15 augustus 1769 in de plak Ajaccio op et eilaand Korsika – sturven op 5 meie 1821 op et eilaand Sint Helena) was een generaol van de Fraanse Revolusie en was de leider van [[Fraankriek]] as Eerste Konsul (Premier Consul) van de Fraanse Rippebliek van 11 november 1799 tot an 18 meie 1804 en daornao as Keizer van de Fraansen (Empereur des Français) en [[Könning (titel)|Keuning]] van [[Italië]] onder de naeme Napoleon I van 18 meie 1804 tot 6 april 1814, en laeter weer hiel kot van 20 meert tot 22 juni 1815, een peer daegen naodat hi'j versleugen was bi'j Waterloo. [[Napoleon Bonaparte|>>]]<noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Juli]] </noinclude> 86pxovmdren48ygq0w9qqdb192pxy8i 10 16425 267098 183363 2013-05-10T22:41:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:VeenstraHuus.jpg|120px|right]] '''Johan Veenstra''' (geboren op [[6 jannewaori]] [[1946]] te [[Wolvege]], [[Frieslaand]]) is ien van de bekendste [[Stellingwarven|Stellingwarfse]] schrievers. Hi'j schrift [[Stellingwarfs]]e dichtbundels, verhaelen en romans. Johan Veenstra is geboren op [[6 jannewaori]] [[1946]] te [[Wolvege]] in de [[Nederlaand|Nederlaanse]] gemiente [[Weststellingwarf]] in [[Frieslaand]], mar het zien hiele leven in [[Ni'jhooltpae]] woond. Negen jaor lang schreef en sprak hi’j kollums (Stellingwarver Stiekelstokkies) veur de regionaole radio [[Omrop Fryslân]]. Hi'j schrift now kollums veur de Leeuwarder Courant. Johan Veenstra is in [[2001]] benuumd tot Ridder in de Odder van Oranje-Nassau, veur zien wark in en veur et Stellingwarfs. [[Johan Veenstra|>>]]<noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Augustus]] </noinclude> ibo1z77pdvdo4z5ra53het5le2wkt7b 10 16426 267108 183371 2013-05-10T22:43:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Peat artisanal exploitation2.jpg|120px|right]] Een '''veenkelonie''' is een nederzetting die ontstaon is deurdat warkvolk naor een gebied trokken waor hoogvene ofgreven wodden veur de produktie van turf. Mit de anduding Veenkeloniën wodt meerstal de streek in et oosten van Grunningen en Drenthe bedoeld. Hier lag et Boertanger Moor dat vanof omdebi'j 1600 in kultuur brocht wodde. Et ontgonnen veengebied rond de Friese Stellingwarven, et Drentse Westerveld en et Grunningse Vredewoold wodden ok wel de Veenkeloniën nuumd. Hierdeur ontstaot d'r vaeke veul verwarring rond de benaeming Veenkeloniën. [[Veenkelonie|>>]]<noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|September]] </noinclude> kshtm1zyuzjax7fk9mgd7wniolbnjiy 10 16427 267107 183370 2013-05-10T22:43:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Mare Imbrium-Apollo17.jpg|120px|right]] De '''maone''' is de ienigste netuurlike maone van de eerde (der zweven ok een peer aandere kleine maonties in hoefiezervormige baenen rond de eerde waorvan Cruithne de meeste anspraoke maekt om as echte maone zien te wodden). De maone wodt bi'jtieden anduud mit heur Latiense en ok wetenschoppelike naeme Luna. De eerste meenske op de maone, in juli 1969, was Neil Armstrong. [[Maone (eerde)|>>]]<noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Oktober]] </noinclude> 5mx1ck811041c5rg6fjzhpnnf3rq0zs 10 16428 267106 183369 2013-05-10T22:43:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Locatie Oostzee.PNG|120px|right]] De '''Oostzee''' of '''Baltische Zee''' is de zee, die grof meten tussen Zweden en de Baltische staoten inleit. De Oostzee is brakker as de [[Noordzee]] en et het een kleiner getieverschil. De zee bestaot pas sund et 6e millennium veur Kristus. Wat de vorm angaot doet de Oostzee wel wat daenken an een heufdrevier mit ziedrevieren (Finse Golf en Botnische Golf). Uut geologisch onderzuuk is inderdaod bleken dat in et pleistoceen hier een revier legen moet hebben: de Eridanos. [[Oostzee|>>]]<noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|November]] </noinclude> r6l8sev1v37n4phsoyr8pezc7b5ubha 10 16429 267099 217083 2013-05-10T22:42:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:EyjafjallajökullSkógar.JPG|120px|right]] De '''Eyjafjallajökull''' is ien van de kleinere gletsjers op Ieslaand. De naeme Eyjafjallajökull is Ieslaans veur Eilaandbargengletsjer. De Eyjafjallajökull leit in et noorden van et plak Skógar en in et westen van de grotere gletsjer Mýrdalsjökull (Ieslaans veur Veendalgletsjer). Op 20 meert 2010, krek in et oosten van de gletsjer, op de passe Fimmvörðuháls, was d'r ni'je vulkanische aktiviteit. Een twiede uutbasting begon op 14 april 2010. [[Eyjafjallajökull|>>]]<noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|December]] </noinclude> ptvsrtw2zep0g5j1he5phxnfz0lo0v7 10 16430 267101 183367 2013-05-10T22:42:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Political map of Canada.png|120px|right]] '''Kannede''' is een laand in et noordelike diel van Noord-Amerike. An de zuudkaante wodt et begreensd deur de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verienigde Staoten van Amerike]], an de oostkaante deur de [[Atlantische Oceaan]], an de westkaante deur et Amerikaanse Alaska en de Stille Oceaan en in et noorden deur de Arctische Oceaan. De naeme Kannede komt van et Indiaanse Kanata (= nederzetting). De heufdstad van Kannede is Ottawa. De grootste steden bin Toronto en Montreal. Et staotsheufd van Kannede is de Britse keuningin Elizabeth II, vertegenwoordigd in Kannede deur de Gouverneur-Generaol. Kannede is lid van et Gemienebest van Naosies. De heufdreligie van Kannede is et [[kristendom]] (77%). [[Kannede|>>]]<noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Jannewaori]] </noinclude> kol60eoo5c3lgstcnlorun5moi73rfy 10 16431 267100 190322 2013-05-10T22:42:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Domtower Utrecht.jpg|120px|right]] De '''Dom van [[Utrecht (stad)|Utrecht]]''' is een markaante [[Gotiek|gotische]] karke in et midden van de stad. Et wodde bouwd vanof 1254 as de kattedraal van et bisdom Utrecht en was wijded an Sunte-Matten. Sund 1580 is de karke [[Protestantisme|protestaans]]. De 112,32 meter hoge Domtoren is de hoogste karktoren van Nederlaand en et hoogste gebouw van Utrecht en beheurt tot den [[Top 100 der Nederlaandse UNESCO-monumenten|Top 100 der Nederlaandsen UNESCO-monumenten]]. De Domkarke was tot de karkelijke herindieling in 1559 de ienigste kattedraal in de Noordelike Nederlanen, en tot an de bouw van de Sint-Bavokattedraal in Haarlem in 1895 de ienigste as kattedraal bouwde karke. [[Dom van Utrecht|>>]]<noinclude> [[Kategorie:Mallen artikel van de maond|Febrewaori]] </noinclude> l1lx379axgyumr47wletwafm2uaa7jw 0 16432 259729 253812 2013-03-11T12:24:56Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 135 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7676]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[30 meert]] - de [[vrede van Paries]] maakt n ende an nen [[Krimoorlog]] * [[8 oktober]] - een [[Groot-Brittannie|Engelse]] opiumsmokkelaar wörd arresteerd deur [[Chinese keizerriek|China]], t begin van n tweede [[opiumoorlog]] * t [[Stadsknoal (knoal)|Stadsknoal]] is voltooid == Geboren == * [[16 meert]] - [[Napoleon Eugène Bonaparte]], zunne van keizer Napoleon III († 1879) * [[6 meie]] - [[Sigmund Freud]], [[psychologie|psycholoog]] († 1939) * [[10 juli]] - [[Nikola Tesla]], elektrotechnicus, natuurkundige en uutvinder († 1943) * [[29 november]] - [[Georgi Plechanov]], Russisch revolutionair († 1918) * [[18 december]] - [[Joseph John Thomson]], ontdekker van t [[elektron]] == Uut de tied == * … swqkjvhdl4zw21gb8k6m050z2s7unva 14 16435 292222 292197 2016-12-12T15:46:00Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] [[Kategorie:Regio Achterhook]] 96u8ea6enls9b0vzyxm61xfvtfw6kkr 10 16436 266953 261263 2013-05-10T21:13:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{BabelM|Singalees|si|මෙම පරිශීලකයාගේ [[:Kategorie:Gebruker si-M|'''මව්බස''']] [[:Kategorie:Gebruker si|'''සිංහල''']] භාෂාවයි.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker si-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker si-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|si-M]] </noinclude> 02yno3ndx8svfuj2oeakso4338wwo7w 14 16437 266178 261262 2013-05-10T16:49:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker si]] iy95xfrh37zjx6us51zvp41qzv9pe28 14 16438 266177 262075 2013-05-10T16:49:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|si]] 5w8axggevzqfaeba6c8m8g01qe6q6pe 10 16440 183548 2011-03-18T12:03:59Z Erik Warmelink 513 [[Mal:User io-3]] is ewiezig naor [[Mal:Gebruker io-3]]: Zo heet r meer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Gebruker io-3]] c41j1utin0jrn44htucelvetoiug2yz 0 16446 183823 183815 2011-03-19T21:22:03Z Erik Warmelink 513 [[Eerdbeving haïti]] is ewiezig naor [[Eerdbeving Haïti]]: Haïti is nen eigennaam wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Haïti#Eardbewing Haïti 2010]] [[ar:زلزال هايتي 2010]] [[bg:Земетресение в Хаити (2010)]] [[bs:Potres na Haitiju 2010.]] [[ca:Terratrèmol d'Haití del 2010]] [[ckb:بوومەلەرزەی ھایتی ٢٠١٠]] [[cs:Zemětřesení na Haiti 2010]] [[cy:Daeargryn Haiti 2010]] [[da:Jordskælvet i Haiti 2010]] [[de:Erdbeben in Haiti 2010]] [[el:Σεισμός στην Αϊτή το 2010]] [[en:2010 Haiti earthquake]] [[eo:Tertremo en Haitio en 2010]] [[es:Terremoto de Haití de 2010]] [[et:2010. aasta Haiti maavärin]] [[eu:2010eko Haitiko lurrikara]] [[fa:زمین‌لرزه هائیتی (۲۰۱۰)]] [[fi:Haitin maanjäristys 2010]] [[gd:Crith-thalmhainn Haiti 2010]] [[he:רעידת האדמה בהאיטי (2010)]] [[hi:२०१० हैती भूकम्प]] [[hr:Potres na Haitiju 2010.]] [[ht:Tranblemanntè 12 janvye 2010 nan peyi Ayiti]] [[hu:2010-es haiti földrengés]] [[hy:Հայիթիի երկրաշարժ (2010)]] [[id:Gempa bumi Haiti 2010]] [[is:Jarðskjálftinn á Haítí 2010]] [[it:Terremoto di Haiti del 2010]] [[ja:ハイチ地震 (2010年)]] [[kk:Гаити жер сілкінісі (2010)]] [[ko:2010년 아이티 지진]] [[lad:טירימוטו אין איטי 2010]] [[lt:2010 m. žemės drebėjimas Haityje]] [[lv:2010. gada Haiti zemestrīce]] [[mg:Horohorontany any Haiti tamin'ny 26 Janoary 2010]] [[mk:Земјотрес на Хаити (2010)]] [[ml:2010 ഹെയ്റ്റി ഭൂകമ്പം]] [[mr:२०१० हैती भूकंप]] [[ms:Gempa bumi Haiti 2010]] [[my:၂၀၁၀ ဟေတီငလျင်]] [[nl:Aardbeving Haïti 2010]] [[nn:Jordskjelvet i Haiti 2010]] [[no:Jordskjelvet i Haiti 2010]] [[pl:Trzęsienie ziemi na Haiti (2010)]] [[pt:Sismo do Haiti de 2010]] [[qu:Aytipi pacha kuyuy (2010)]] [[ro:Cutremurul din Haiti (2010)]] [[ru:Землетрясение на Гаити (2010)]] [[simple:2010 Haiti earthquake]] [[sk:Zemetrasenie na Haiti 12. januára 2010]] [[sl:Potres na Haitiju (2010)]] [[sq:Tërmeti në Haiti (2010)]] [[sr:Земљотрес на Хаитију 2010.]] [[sv:Jordbävningen i Haiti 2010]] [[sw:Tetemeko la ardhi nchini Haiti 2010]] [[szl:Trzyńśyńy źymje na Hajiti we 2010]] [[ta:2010 எயிட்டி நிலநடுக்கம்]] [[th:แผ่นดินไหวในเฮติ พ.ศ. 2553]] [[tl:Lindol sa Hayti noong 2010]] [[tr:2010 Haiti Depremi]] [[uk:Землетрус на Гаїті 2010]] [[ur:زلزلۂ ہیٹی 2010ء]] [[vi:Động đất Haiti 2010]] [[zh:2010年海地地震]] [[zh-min-nan:2010 nî Haiti tē-tāng]] [[zh-yue:2010年海地地震]] sjcdmsy9uys00edrqs9htgzi0gqd5ko 0 16447 183825 183824 2011-03-19T21:23:19Z Erik Warmelink 513 deurverwiezing naor [[Haïti#Eardbewing Haïti 2010]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Haïti#Eardbewing Haïti 2010]] 9psmqom07ihqlzne3hxp8jmqdh9vh56 0 16454 279266 277884 2015-03-27T16:55:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Vuur de gelieknamige plaatse in Pennsylvanië, zie [[Oklahoma (Pennsylvanië)]].}} {{Amerikaanse staot | naam = State of Oklahoma | biejnoam = ''The Sooner State'' | vlagge = [[Bestaand:Flag of Oklahoma.svg|125px]] | wapen = [[Bestaand:Seal of Oklahoma.svg|75px]] | kaorte = Map of USA OK.svg | heufdstad = [[Oklahoma City]] | oppervlak laand = 181,195 | oppervlak waoter = 1.8% | inwoeners = 3,751,351 (2010) | dichtheid = 21.1 | tiedzone = Offisjeal: Sentroal; UTC-6/-5, [[Kenton (Oklahoma)|Kenton]]: Barg; UTC-7/-6 | antal graafschappen = 77 | ofkorting = OK | toe-etrejen = 16 növeamber 1907 }} '''Oklahoma''' (''sprek oet: ookla-HO-ma'') is ne stoat van de [[Verenigde Stoaten]] van Amerika. t Har bie ne telling in [[2005]] 3.450.654 inwonners, op n gebeed van 181.196 km². De heuwdstad is [[Oklahoma City]]. t Woard ''Oklahoma'' keump oet de [[choctaw]]-sproake: ''okla'' beteeknt meanske, ''humma'' is ''rood''. Te hope beteeknt det dan zovölle as "t laand van n roodn kearl". Oklahoma hef ok nen bienaam: ''The Sooner State''. Dat hef dr met te doon dat de eerste kolonistn dee't t laand van de Indiaann ekocht hadn al met zeein begunn doo't ze doar nog geels gin toostemming vuur hadn (sooner = eer det). Oklahoma mut t wat de finansiën angeet hebn van de [[luchtvoart]], [[energie]]opwekking, telekommunikasie en biotechnologie. Doarnöast dut Oklahoma völle met [[eardgas]], [[öllie]] en [[laandbouw]]. Oklahoma City en [[Tulsa]] zeent de belangriekste ekonomiese kernen van de stoat, woer't zowat 60% van alle inwonners wont. == Inwonners == 6,8% van de inwonners van dissen stoat zeent [[Inheems Amerikaans|Indiaann]] (det is 244.326 leu). Det is dudelik mear as in n duursnee van de Verenigde Stoatn. De belangriekste Indiaannstämme van dissen stoat zeent de [[Cherokee]], de [[Chickasaw]], de [[Choctaw]], de [[Comanchen]], de [[Kiowa]] en de [[Muskogee]]. 7,4% is [[Afrikaans-Amerikaans]], 75,4% is blaank. Völle inwonners stamt of van [[Duutslaand|Duutsers]], [[Iern]], en [[Indiaann (volk)|Indiaann]]. Dr wordt 25 inheemse Indiaanse sproakn esprökn, t meeste van alle stoatn. Oklahoma ligt precies op ne stea woer at dree grote Amerikaanse kultuurstrekn te hope komt; t was vroger nen weg vuur veedriewers, n doel vuur zudelike kolonistn en n duur de regearing anweezn plek vuur de Indiaann. t Is ook ene van de meest konservatieve [[kristendom|kristelike]] stoatn; t is deel van n Amerikaansen [[Biebelgördel]]. == Laandbeskriewing == Oklahoma steet op de 20ste plaatse wat stoatsumvaank angeet. t Beslöt n gebeed van 181.035km², woervan't 3.188 km² water is. Op t oostn lignt de stoatn [[Arkansas (stoat)|Arkansas]] en [[Missouri]]. Op t noordn ligt [[Kansas]], op t noordwestn ligt [[Kolorado]]. Op t westn ligt [[Niej Mexiko]] en op t zuudn en zuudwestn ligt [[Texas]]. t Grötste deel van Oklahoma heurt bie de [[Grote Vlaktes]] (''Great Plains'') en de [[Amerikaanse Inlaandse Hooglaandn]], woer't vake [[zwoar wear]] vuurkeump (onmeundig dreuge, zwoare störme, ezw.). t Hef völle bos, prairies en kleaine boargriegen. Oklahoma is opdeeld in 77 groafskopn of [[gemiente (bestuur)|gemeentes]]: {| cellpadding="2" cellspacing="2" border="0" style="width: 100%;" |- valign="top" | * [[Adair County (Oklahoma)|Adair County]] * [[Alfalfa County]] * [[Atoka County]] * [[Beaver County (Oklahoma)|Beaver County]] * [[Beckham County]] * [[Blaine County (Oklahoma)|Blaine County]] * [[Bryan County (Oklahoma)|Bryan County]] * [[Caddo County]] * [[Canadian County]] * [[Carter County (Oklahoma)|Carter County]] * [[Cherokee County (Oklahoma)|Cherokee County]] * [[Choctaw County (Oklahoma)|Choctaw County]] * [[Cimarron County]] * [[Cleveland County (Oklahoma)|Cleveland County]] * [[Coal County]] * [[Comanche County (Oklahoma)|Comanche County]] * [[Cotton County]] * [[Craig County (Oklahoma)|Craig County]] * [[Creek County]] * [[Custer County (Oklahoma)|Custer County]] * [[Delaware County (Oklahoma)|Delaware County]] * [[Dewey County (Oklahoma)|Dewey County]] * [[Ellis County (Oklahoma)|Ellis County]] * [[Garfield County (Oklahoma)|Garfield County]] * [[Garvin County]] * [[Grady County (Oklahoma)|Grady County]] | * [[Grant County (Oklahoma)|Grant County]] * [[Greer County]] * [[Harmon County]] * [[Harper County (Oklahoma)|Harper County]] * [[Haskell County (Oklahoma)|Haskell County]] * [[Hughes County (Oklahoma)|Hughes County]] * [[Jackson County (Oklahoma)|Jackson County]] * [[Jefferson County (Oklahoma)|Jefferson County]] * [[Johnston County (Oklahoma)|Johnston County]] * [[Kay County]] * [[Kingfisher County]] * [[Kiowa County (Oklahoma)|Kiowa County]] * [[Latimer County]] * [[Le Flore County]] * [[Lincoln County (Oklahoma)|Lincoln County]] * [[Logan County (Oklahoma)|Logan County]] * [[Love County]] * [[Major County]] * [[Marshall County (Oklahoma)|Marshall County]] * [[Mayes County]] * [[McClain County]] * [[McCurtain County]] * [[McIntosh County (Oklahoma)|McIntosh County]] * [[Murray County (Oklahoma)|Murray County]] * [[Muskogee County]] | * [[Noble County (Oklahoma)|Noble County]] * [[Nowata County]] * [[Okfuskee County]] * [[Oklahoma County]] * [[Okmulgee County]] * [[Osage County (Oklahoma)|Osage County]] * [[Ottawa County (Oklahoma)|Ottawa County]] * [[Pawnee County (Oklahoma)|Pawnee County]] * [[Payne County]] * [[Pittsburg County]] * [[Pontotoc County (Oklahoma)|Pontotoc County]] * [[Pottawatomie County (Oklahoma)|Pottawatomie County]] * [[Pushmataha County]] * [[Roger Mills County]] * [[Rogers County]] * [[Seminole County (Oklahoma)|Seminole County]] * [[Sequoyah County]] * [[Stephens County (Oklahoma)|Stephens County]] * [[Texas County (Oklahoma)|Texas County]] * [[Tillman County]] * [[Tulsa County]] * [[Wagoner County]] * [[Washington County (Oklahoma)|Washington County]] * [[Washita County]] * [[Woods County]] * [[Woodward County]] | [[Bestaand:Oklahoma counties map.png|450px|De groafskopn van Oklahoma]] |} == Oetgoande koppeling == * [http://www.ok.gov Offisjele Stoatswebstea] {{Verenigde Stoaten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] p76oeikyiiewo2wsypmf07cjpqa086z 0 16456 184082 2011-03-21T19:52:06Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Biebelgordel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Biebelgordel]] cuacwwe1bm3irtk7s1zsy43yog69xnz 0 16457 184095 2011-03-21T21:11:11Z Woolters 62 [[De Hoeve (Oaveriessel)]] is ewiezig naor [[De Hoeve (Hoksebarge)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[De Hoeve (Hoksebarge)]] e1p3vn2fih515l6l08p7kzxn0zdsd3f 0 16458 259883 254667 2013-03-11T12:38:37Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 57 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q13267]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Singalees''' (සිංහල, ISO 15919: siṁhala, sprek oet {{IPA|[ˈsiŋɦələ]}}), ook wal bekeand as '''Helebasa''', is de modersproake van de Singaleezn, wat de grötste inheemse groep leu is in [[Sri Lanka]]. t Hef ongevear 18 miljoen sprekkers, woervan't 15 miljoen zelf Singalees zeent, en 3 miljoen van aandere inheemse ofkomst. t Heurt bie dee [[Indo-Aries]]e tak van de [[Indo-Europees|Indo-Europese]] sproakfemilie. t Is seend [[1965]], nöast t [[Tamil]], een van de offisjele sproakn van Sri Lanka. Dr zeent n hoop [[Portugees|Portugese]], [[Neerlaands]]e en [[Engels]]e leenwöarde in de sproake, duur t koloniale verleedn. == Eskreewn vörm == Singalees hef n eegn skriefstelsel, t [[Singalese Alfabet]], wat tooheurt an de [[Bramaans]]e groep van skriefstelsels, en t stamt of van t oolde [[India|Indiese]] Brahmiskrift. De euldste Singalese inskripsies komt oet n [[6e eeuw|6den eeuw]] vuur [[Jezus Kristus|Kristus]] op eardewaark. t Euldst-bewoarde literaire skrift keump oet de [[9e eeuw]] n.Kr. == Verwaante sproakn == t Meest verwaant is de sproake van de [[Mallediven]] en t Indiese eailaand [[Minikoy]]: t [[Divehi]]. {{interwiki|kode=si|naam=Singalese}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Indo-Ariese sproaken]] fflza0blg0muuevrv3zkgk9h7d8uiil 14 16459 266293 184301 2013-05-10T17:08:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Taol]] 0k0xy6lc1sjaa5qymsb54uz7fkjrpoc 0 16461 184672 184666 2011-03-25T11:02:11Z Erik Warmelink 513 #DEURVERWIEZING [[Kniende (dier)]] (moar kan ok weal vort) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kniende (dier)]] 3lhlaycjixmpk1f78da9b7y3k3h7ies 0 16462 184710 2011-03-25T16:50:58Z Erik Warmelink 513 deurverwiezing naor [[Raandstad (gebeed)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Raandstad (gebeed)]] tov2onvnklgm8mwoho0xfxamy5p3xrj 14 16467 266651 259834 2013-05-10T20:07:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Azië]] 019pm77mz0x2jkt98q0dv280ljadk0x 6 16475 185490 185323 2011-04-01T04:46:11Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taal]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Roenenschrift op t aivenholtje van Westeremden, Grönnen. Elke regel op dit ploatje staait op n aander ziede van t holtje. Runic inscriptions on the taxus wand of Westeremden, Groningen. Each line on this image is located on a different side of the wand. == Licentie == {{PD-eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taal]] a9mvqc6iqj0fx3qnwowyopdx3ntlfe7 0 16476 185274 2011-03-30T13:22:41Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Weule]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Weule]] 82rig8yazrv3auzhldfh6znweta8g8m 0 16477 185292 2011-03-30T16:29:20Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oldgrunnegs]] ppefbh71sa7wo19hbokfc9gt6hsw0vm 0 16478 185293 2011-03-30T16:29:49Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oldgrunnegs]] ppefbh71sa7wo19hbokfc9gt6hsw0vm 0 16479 185294 2011-03-30T16:30:10Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oldgrunnegs]] ppefbh71sa7wo19hbokfc9gt6hsw0vm 0 16480 185295 2011-03-30T16:30:46Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Nijgrunnegs]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nijgrunnegs]] jeds51vh5w55waogs8surqbk6awzd1b 0 16481 185296 2011-03-30T16:31:10Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nijgrunnegs]] jeds51vh5w55waogs8surqbk6awzd1b 0 16482 185297 2011-03-30T16:31:30Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nijgrunnegs]] jeds51vh5w55waogs8surqbk6awzd1b 0 16483 185298 2011-03-30T16:32:07Z Ni'jluuseger 73 Dv ('nei' is de officiële Drèentse schriefwieze) wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nijgrunnegs]] jeds51vh5w55waogs8surqbk6awzd1b 0 16484 185299 2011-03-30T16:32:26Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nijgrunnegs]] jeds51vh5w55waogs8surqbk6awzd1b 0 16485 185303 185302 2011-03-30T16:41:49Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Sticht Utrecht]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sticht Utrecht]] 941jnuvm84f2y1o5tagvaqfigwbqlh5 0 16486 291059 264077 2016-11-03T13:22:04Z Wwikix 13678 /* Rifferenties */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Getijdenboek_Geert_Grote_Kasteel_Huis_Bergh_'s_Heerenberg.jpg‎|thumb|300px|De Dèventer geestelijke [[Geert Grote]] gebruukten 't Iessellaands, een schrieftaal mit Nedersaksische en Nederlaandse kenmarken, veur zien ''Getijdenboek'']] '''Iessellaands''' (Nederlaands: ''IJssellands'') is een deur mederne [[taalkunde|taalkundigen]] gebruukte benaming veur een schrieftaal die ze in de [[Hanze|Hanzetied]] (roegweg tussen de [[13e eeuw|13e]] en de [[17e eeuw|17e ieuw]]) gebruukten in de [[Iessel|Iesselsteden]] [[Kampen (Overiessel)|Kampen]], [[Zwolle]], [[Dèventer]], [[Zutfent]] en [[Doezebarg]]. Dizze schrieftaal kenmarkt ze ok wal as [[Oostmiddelnederlaands]]. ==Ontwikkeling== In talig opzicht was noordoost-Nederlaand al vrog een oavergaanksgebied. In de schrieveri'je wördden 't zo vanof de [[Middeleeuwen|Hoge Middelieuwen]] staorigan meer beïnvloed deur 't westen. Een belangrieke reden hierveur was det 't hudige [[Oaversticht|Overiessel en Drenthe]] onder 't [[Sticht Utrecht|bisdom Utrecht]] vielen.<ref>'Im 11. und 12. Jh. bilden sich die spätmittelalterlichen Territorien aus: der Bischof von Utrecht erwirbt östlich der Ijssel das ''Oversticht'' (Overijssel und Drenthe), der Graf von Geldern die Grafschaft Zutphen. Die politische Zugehörigkeit zum Bistum Utrecht und die Vorbildfunktion des dortigen Schreibwesens bewirken von Anfang an im Schreibgebrauch einen starken nl. Einfluß; nl. Merkmale greifen in der geschriebenen Sprache nach Osten über die Ijssel hinaus.' Uut: Robert Peters (1985), 'Soziokulturellen Voraussetzungen und Sprachraum des Mittelniederdeutschen', in Werner Besch, Oskar Reichmann en Stefan Sonderegger (red.), ''Sprachgeschichte. Ein Handbuch zur Geschichte der deutschen Sprache und ihrer Erforschung, Berlien/Ni'j York</ref> Veurdet de schrieftaal dudelijker vernederlaandsten, ontstund in de Hanzesteden an de Iessel in de Late Middelieuwen een tussenvariaant tussen 't [[Middelnederlaands]] en 't [[Westfaolen|Westfaolse]] [[Middelnederduuts]]. Dizze schrieftaal wördden onder meer gebruukt deur de invloedrieke religieuze beweging van de [[Mederne devotie]]. In de [[17e eeuw|17e ieuw]] hef de [[Nederlaands|Nederlaandse]] schrieftaal 't Iessellaandse taaltype kats vört ejeugen. ==Kenmarken== ===Woordvörmen=== *Umlaut bi'j ofleidingen van woorden mit körte ''a'', zoas ''lemken'' van ''lam''; ''gensselicken'' van ''gans'' (hielemaole); ''mechtig'' van ''macht'', ''geweldich'' van ''gewalt''. *Vörming van vrouwelijke persoonsnamen mit 't oostelijke achtervoegsel ''-sche'': ''sundersche'', ''mynnaersche'' *De combinatie ''l'' mit ''d/t'', zoas det 't hedendaagse Nedersaksisch en Duuts nog hebt (''holden'', ''olt'', ''colt'', ''golt'', ''stolt'', ''holt''). *Rekking van de körte ''o'' in open lettergrepen töt de klaank die in 't mederne Nedersaksisch as ''ao''/''oa'' eschreven wördt. In 't Iessellaands was de schriefwieze ''a'' gebrukelijk: ''auer'', ''apen'', ''ghenamen'', ''vercaren'', ''lauen'', soms ok in ofleidingen van ''God'': ''gads'', ''gadlicke'', ''gadheit''. *De tweeklaank ''ei'', zoas in 't mederne Nedersaksisch, daoras 't Nederlaands ''aai'' hef: ''kreyen'', ''weyt''. *Uuterekte ''ee'' of körte ''e'' in sommige woorden daoras 't Nederlaands ''ie'' hef: ''seele'', ''leuelicke'', ''den'' (Nederlaands ''ziel'', ''liefelijke'', ''dien'') ===Schriefwieze=== *Spellingen mit een dubbele consonant: ''all'', ''will'', ''gansser'', ''wijssheit'', ''lass'', ''hieff'', ''gaff'', ''begroeff'', ''hanggen'' ===Zinsbouw=== ====Lijdend of mitwarkend veurwarp veur 't onderwarp==== *Waor 't lijdend of mitwarkend veurwarp een veurnaamwoord is, kan det véur 't onderwarp staon, zoas in 't esproken Nedersaksisch en in 't Duuts, en in tègenstelling töt 't Nederlaands. Veurbielden: *Uut Matteüs 2:3 ('t lijdend veurwarp stiet vet en 't onderwarp schuun): **Doe '''dat''' ''die coninc Herodus'' hoerde, wart hi versaghet of bedroevet ende al Iherusalem mit hem (Ni'je Testament in de oaverzetting van [[Johan Scutken]], [[Windesheim]], rond 1390) **Toen '''det''' ''keuning Herodes'' heurde, raakte hi'j in de biester en hiel Jeruzalem mit hum. (medern [[Oaveriessels#Noord-Oaveriessels|Noord-Oaveriessels]]) **Da '''das''' ''der König Herodes'' hörte, erschrak er und mit ihm das ganze Jerusalem. (Lutherbiebel, herziening van 1912) **Toen ''koning Herodes'' '''dit''' hoorde, raakte hij in verwarring en heel Jeruzalem met hem. (Herziene Staotenoaverzetting) *Uut ''Een verclaringhe van den duytschen boeken'' deur [[Gerard Zerbolt van Zutfent]] (1367-1398): **Wat het dan duytsche sprake misdaen dat men die Boeke der heylighe scrift lesen mach in egipcier sprake of ander sprake daer '''sie''' ''dat ghemeen volc'' in verstaet. *Uut ''Hier beginnen sommige stichtige punten van onsen oelden susteren, 1398-1456'', naor 't te Arnhem beröstende haandschrift uutegeven deur D. de Man, Den Haag: Martinus Nijhoff, 1919: **Doe calde '''hem''' ''her Floerens'' an (medern Nedersaksisch: Toen sprak '''hum''' ''heer Florens'' an) *Uut ''[[Een cronike van den greven van Benthem]]'' (blz. 70-72): **dat sijden stuck mit silver doertoghen, dat '''hem''' wilneer ''die hertogynne van Brabant'', geschencket hadde **'t mit zilverdraod deurregen stok zijde, det '''hum''' ooit ''de hertogin van Braobaant'' eschunken had (medern [[Oaveriessels#Noord-Oaveriessels|Noord-Oaveriessels]]) **das mit Silberfäden durchzogene Stück Seide, das '''ihm''' einst ''die Herzogin von Brabant'' geschenkt hatte **het met zilverdraad doorregen stuk zijde, dat ''de hertogin van Brabant'' '''hem''' ooit geschonken had ====Enkelvoldig onderwarp mit meervoldige persoonsvörm==== *Soms wördt an 't enkelvoldige onderwarp de meervoldige persoonsvörm verbonden, zoas in 't mederne Nedersaksisch: ''Jhesus anwoerden hem'', ''die eerde beefden'', ''ick leerden'', ''waert dat ghi mi mynden'' *[Infinitief] en [infinitief] mit onbeklemtoond lijdend veurwarp achter de tweede infinitief eplakt: **Gaet ende vraghet vlitelic nae den kijnde, ende als ghit ghevonden hebt, ontbiedet mi, op dat ic dan mach '''comen ende aenbedent''' oec. (Matteüs 2:8, Ni'je Testament in de oaverzetting van [[Johan Scutken]], [[Windesheim]], rond 1390) ====Dubbele ontkenning==== *Dubbele ontkenning, zoas det vandage beveurbield nog in 't [[West-Vlaams]] veurkump: **Rachel wenende om hoer kijnder ende '''en wilde niet''' ghetroestet wesen, want si '''en sijnt niet'''. (Matteüs 2:18, Ni'je Testament in de oaverzetting van [[Johan Scutken]], [[Windesheim]], rond 1390) ==Fragment== [[Ofbeelding:Inscriptie_Geert_Groote,_Broederenkerk.jpg|thumb|Stien mit een tekst van Geert Grote in de [[Broederenkarke]] in Dèventer]] ''O here onse here hoe wonderlic is dijn name over al eertrike. Want dine groetdadicheit is verheven boven die hemele. Du heves volmaect dinen lof uut monde der iongher kindere ende der sukender om diner viande wille. Op dattu verderven woldes den viant ende den wreker. Want ic sal sien dine hemele die werke dijnre vingheren. Die mane ende sterren die du ghemaket heves. Wat is die menschen dattu sijns ghedachtich bist''. Mederne spelling en interpunctie: ''O Here, onze Here, hoe wonderlijk is dien name over al eerdrieke. Want diene grootdadigheid is verheven boven die hemele. Doe heves volmaakt dienen lof uut (oet?) monde der jonger kindere ende der zoekender om diener viande wille. Opdat doe verderven woldes den viand ende den wreker. Want ik zal zien diene hemele die werke dienre vingeren. Die mane ende sterren die doe gemaket heves. Wat is die mensen, dat doe ziens gedachtig bist''. :Uut [[Geert Grote]] (1340-1384) zien ''Getijdenboek'' ==Bronnen== *'Het Oostnederlandse taallandschap tot het begin van de 19de eeuw', in Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum, blz. 53 *Marinus K.A. van den Berg (bezörging) (2005), ''Het Gaesdonckse-traktatenhandschrift'', Hilversum: Verloren [http://www.textualscholarship.nl/wp-content/bestanden/2011/06/Het-Gaesdonckse-traktatenhandschrift_LRbinnenwerk.pdf '''PDF'''] *''Novum Testamentum'' deur Johan Scutken (rond 1390), editie E.J. Brill, Leiden (1979) [http://books.google.co.za/books?id=ZMkUAAAAIAAJ&printsec=frontcover&dq=Het+nieuwe+testament+van+de+moderne+devotie&hl=en#v=onepage&q&f=false '''PDF'''] *Friedel Helga Roolfs, Heike Riedel-Bierschwale en Volker Honemann (red.) (2010), ''Een cronike van den greven van Benthem: Edition und Übersetzung einer Spätmittelalterlichen Chronik über die Grafen von Bentheim'', Builefeld: Verlag für Regionalgeschichte *M.C. van den Toorn, W. Pijnenburg, J.A. van Leuvensteijn en J.M. van der Horst (red.) (1997), ''Geschiedenis van de Nederlandse taal'', Amsterdam: Amsterdam University Press [http://www.dbnl.org/tekst/toor004gesc01_01/index.php '''Uutgaonde verwiezing'''] == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is echreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Streektaol in Gelderlaand]] [[Kategorie:Streektaol in Oaveriessel]] 736mrpcqmv4o6hfdo2mfijl4ove4ev0 0 16495 276992 263927 2014-12-17T23:53:28Z Jmarchn 3314 wikitext text/x-wiki {{etalage}} [[Bestaand:Lateral neck X-ray of whiplash.jpg|duum]] [[Ofbeelding:Japanese_car_accident.jpg|thumb|right]] Nen '''zwöpslag''' (mangs ook t [[Engels]]e '''whiplash''', oet esprökn as {{IPA|['ʋɪplɛʃ]}}) is nen klacht an n [[nekke (lief)|nekke]] en de [[rugge (lief)|rugge]] duur n oongelukke met voortuuge, of van ne aandere plötslinge gebuurtenisse woerbie't t [[heuwd (lief)|heuwd]] met nen zwieperd hen en wier eskudt wörd, net t oeteande van ne [[zwöppe]]. Wat leu deankt at nen zwöpslag eankelt met (t beweagn van) n nekke te maakn hef. Vake wörd dr dan vergetn det an n nekke ook nog t heuwd vaste zit, det inweandig ook nen bestn plear krig. Duur dit te vergetn keump dr ook verskil in wodöanig at aandere klachten nóa nen zwöpslag verkloard wordt. Preuwe met deers hebt vake oetweezn det nen zwöpslag harsenskade en harsenfaaln töt gevolg hef, zoonder at t heuwd wat raakt, of duur t een of t aander eraakt wörd. Disse harsenskade, wat ontsteet duur versnellingskrachten, neumt de gelearde leu [[diffuse axonale skade]]. Nen zwöpslag is dus ook te zeen as de beweaging van n nekke met doar nog bie alle skade dee'j kriegn köant an n nekke en t zinnuwstelsel. De meeste zwöpslaage komt van kop-start botsings met autoos. Hiervan kö'j skade an zachte weefsels en struktuurn in n nekke kriegn, woer a'j last met kriegnt. De meeste leu hebt al noa n poar wekke gin last mear. Van de boetnkaante is nen zwöpslag vake nit te zeen, ook nit duur n dokter, terwiel at nen pasjeant dr slim last met kan hebn. ==Teekns== Verskilnde teekns köant angeewn de'j nen zwöpslag in n nekke hebt, beaide in t lief en vuur t geveul. Klachten in t lief noa nen zwöpslag köant wean: * Nekzearte * Stiefheaid in n nekke * [[Kopzeerte|Kopzearte]] * Lastig te duudn zearte in de rugge en mangs de oarme en bene Geveulsklachten: * meender [[andacht]] * vergetachtigheaid * buujn en nukn * teentelnde vingers * oorsoezn ==Herstel== Nen zwöpslag kan mangs eakelig troag bettern, of egee nit wier vort goan. Bie ongevear vieftig perseant van de leu is t met dree moand wier vuurbie, en viewntachtig töt neegntig perseant is dr binn t joar of. Vuur de aandere tien perseant kan t naar zoer wordn. Nen [[nekkraagn]] wil nog wal es helpn um n nekke te oonderstönn, mer iej mut nooit länger as 4 töt 6 wekke met zo'n dinge loopn, umdet doarvan de spiern in n nekke dan "lui" köant wordn, en de klachten op n doer allene mer slimmer maakt. A'j länger as zes moand last bliewt hooldn, neumt ze det ook wal 'laat zwöpslag syndroom', 'postkommosjoneel syndroom', 'posttraumaties syndroom', ezw. Dr wörd al mear as aanderhalven eeuw edisterd of dit syndroom echt van n zwöpslag keump, of gewoon bie de leu tusken de oorn zit. ==Behaandelings== Wo good of behaandelingn zo as [[fysiotherapie]], [[oefentherapie]] en [[gedragstherapie]] ansloat is nog nit good bekekn. Iej mut oew nit duur nen [[buttekraker]] loatn kraakn as t nog nit helemoal dudelik is wa'j precies hebt. Bie leu bie wee't de klachten dudelik tusken de oorn zitt verlöp t herstel vake meender vlot as aandern, umdet ze öare klachten nit nuchter bekiekt. De klachten wordt eerst nit aait duur dokters herkend. Vuural nit as ze nen pasjeant direks noa t ongeluk oonderzeukt. Zo kan dr nog wal es oawer ne [[harsenskudding]] hen wordn ekekn; duur t ongeluk hef n pasjeant mangs tevölle adrenaline in t lief, woerduur't de harsenskudding verdoezeld wörd. Nen CT-scan of ne mear gebroelikere NMR gef gin dudelikheaid. bie Gradiënt-Echo opnames (GRE) köant bie wat pasjeantn wal punktiforme bolvörmige letsels eveundn wordn dee't duudt op bloodingn. Chroniesen zwöpslag wörd ook wal es ezeen as [[modezeekte]]. Dr warn ook dokters dee't meandn at n postkommosjoneel syndroom tusken de oorn zit, mer doo't ze zelf nen zwöpslag kreegn, det ze meandn at nen zwöpslag harsenskade gef, woerduur't de kenmoarkn en klachten ontstoat. Doar keump nog bie det mangs de klachten wal nuchter bekekn köant wordn duur de earder eneumde GRE-opnames. ==Vuurkomn== Um nen zwöpslag te vuurkomn zeent verskeaidene zaakn test, mer t blif aait lastig, umdet t nog nit helemoal precies dudelik is wat non n feaiteliken oorzaak van n zwöpslag is. n Meestn andacht is töt vandeage n dag oet egoan noar t ontwoarp van autosteule, met as bekeandste anpassing t toovoogn van nen heuwdsteun. t Is skoonwal nog nit dudelik of dit helpet, want wat leu meant at nen zwöpslag ne aandere oorzaak hef. Oet tests bleek det nen heuwdsteun t verwoondingseffekt mer 5-10% meender maakt, umdet fabrikaantn de steule zelf stiewer hebt emaakt. Dit zol better wean in botsings op hoge snelheaid, mer dr wörd ook edacht det dr doarduur juust mear kaans is op nen zwöpslag as dr ne laankzame botsing is. Verbetterings an wodöanig at n auto in mekoar stekt duur better ontwoarp en krachtsopname zoln doar nog n hoop an könn biedreagn. Dan zeent dr ook nog aktieve in-ebouwde apparaatn dee't t lief in beweaging brengt bie ne botsing, um t gewicht op n stool te verplaatsn. == Oetgoande kopling == * [http://www.whiplashstichting.nl/ Whiplash Stichting Nederland, pasjeantnverenige] * [http://www.cbo.nl/product/richtlijnen/folder20021023121843/rl_whiplash_08.pdf Richtlijn Diagnostiek en Behandeling van mensen Whiplash Associated Disorder I / II] * [http://share.eldoc.ub.rug.nl/FILES/root2/2009/Dete_wl/Buitenhuis_2009_Ned_T_Geneeskd.pdf "De term Whiplash liever vermijden", Nederlands tijdschrift geneeskunde.] * [http://www.neuropsychologycentral.com/interface/content/resources/page_material/resources_general_materials_pages/resources_document_pages/mild_head_injury_and_posttraumatic_headache.pdf N.J Browndyke (2002). Mild Head Injury and Posttraumatic Headache; neuropsychologycentral.com] {{DEFAULTSORT:Zwopslag}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Andoening]] lnowq13upra20plwvdd0827puhtnw3a 0 16497 292863 279267 2017-01-04T21:36:30Z Iojhug 14390 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Grandes_Armes_de_Paris.svg|left|100px]] [[Bestaand:Paris_montage2.jpg|thumb|250px|Paries]] [[Bestaand:Paris - Eiffelturm und Marsfeld2.jpg|thumb|Eiffeltoorn]] '''Paries''' (ok wal de ''Lechstad'' eneumd) is de heufdstad van [[Frankriek]], en de grootste stad in et laand. Zee is zon 105 veerkante kilometer groot, en der wont rond de 2,15 miljoen leu, moar a'j de veursteaden metrekkent, bunt dat der 12 miljoen. De [[Seine]]-reviere streumt deur et oldste stuk van Paries, woardeur de stad in tweejen edeeld wörd. Et noordoosteleke deel is umsgeveer tweemoal zo groot as et zuudoosteleke deel. Rond de reviere stoat verskeidene bossen. Paries is et harte van de Fraanse [[ekenemie]], [[politiek]] en [[kultuur]]. Der bunt völle kunstmusea en historiese bouwwarken te vinden. Paries is ok ne knuppe in et Fraanse verkeer, met ne oetebreide metro, [[vleegveld]]en en [[station]]s. De [[Metro]] is ebouwd in 1900 en de totale metrolienen bunt meer as 200 km lang. De stad hef ne multikulturele oetstroaling, onder meer umdat meer as 20% van de leu neet oet Frankriek kump. Doardeur hef Paries n varieerd anbod van restaurants, met kökkens oet alle deeln van de weald. Et bekendste bouwwark in Paries is den [[Eiffeltoorn]], fealek n tiedelek gebouw veur de wearldoetstalling van 1889, en ontworpen deur [[Gustave Eiffel]]. Et is met 327 meter ok et hoogste gebouw in de stad, en trök völle toeristen. De breedste, duurste en bekendste stroate van Paries is de [[Champs-Élysées]], die niet allenig in Paries bekend is moar ok wearldwied. {{Coordinate|NS=48/51/24/N|EW=2/21/6/E|type=city|pop=10197678|region=FR}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Stad in Frankriek]] sx294o2vo6bl6uicc2c931278pc7w61 0 16498 292911 279268 2017-01-19T19:42:11Z Sebastian Wallroth 10190 Braniborská brána.jpg wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Braniborská brána.jpg|thumb|Brandenburger Tor]] Berlien is de [[heufdstad]] van [[Duutslaand]], en ene van de zestien [[deelstoat]]en in et laand. Der wont 3,4 miljoen leu en is doarmet Duutslaands grootste stad. De stad zelf is de tweede stad van [[Europa (continent)|Europa]] noa [[Londen]]. Met de veursteaden meterekkend is et et achtste versteadelekt gebeed van de [[Europese Unie]]. Zee ligt in et noordoosten van Duutslaand, en is et middelpunt van de Berlien/Brandenburg regio, met meer as 4,4 miljoen leu oet ovver 190 laanden. Berlien hef n emoategd klimaat deur eure ligging. Een daarde van de stad besteet oet bossen, parken, revieren en meern. As eerste eneumd in de 13e eeuw, Berlien was op de riege de heufdstad van et [[Prusiese Könninkriek]] (1701–1918), et [[Duutse Riek]] (1871–1918), de [[Weimar Republiek]] (1919–1933) en et [[Daarde Riek]] (1933–1945). Noa den [[tweeden wealdoorlog]] was de stad in tweejen verdeald. [[Oostberlien]] wodden de heufdstad van [[Oostduutslaand]], [[Westberlien]] wodden ne Westduutse eksklave, umgevven deur de [[Berliense mure]] (1961–1989). Noa de hereaneging van de beide Duutslaanden in 1990 wodde de stad weer de heufdstad van Duutslaand. {{Commons|Berlin|Berlien}} {{Coordinate|NS=52/31/7/N|EW=13/24/29/E|type=city|pop=3459218|region=DE-BE}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Dailstoat van Duutslaand]] ejgxqcvxrg3kr68ddsycus14ici1lpz 0 16499 290930 279269 2016-11-02T14:46:06Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Stockholm old town 2002.jpg|thumb|Riddarholm met daorachter de olde stad]] '''Stockholm''' ([[Nedersaksies]]e oetspraok: {{IPA|[ˈstɔkˌhɔlm]}}, [[Zweeds]]e oetspraok: {{IPA|[ˈstɔkːˈhɔlm]}}) is de [[heufdstad]] en grootste stad van [[Sveden|Zweden]] en t dichtstbevolkte gebeed van [[Skandinavië]]. In de stad bevindt zich de Zweedse regering, de Riksdag (parlement), de residensie van den Zweedsen [[könning (titel)|könning]] en den [[minister-president]] . In 2010 wonden zon 22% van de Zweedse bevolking in t staedelik gebeed rond de stad. Stockholm is de dichtsbevolkte stad van Zweden, met 847.073 inwonners in de stad zelf (2010), 1,25 miljoen in t verstaedelikte gebeed rond de stad (2005) en meer as 2 miljoen in de 6,519 km<sup>2</sup> van de regio (2010). {{Coordinate|NS=59/19/30/N|EW=18/03/0/E|type=city|pop=847073|region=SE}} {{Begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Sveden]] [[Kategorie:Stad]] 790c59cbfcnvwb82nggys6vh5qcrfxd 0 16503 263214 259741 2013-05-04T22:49:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:It Kypmantsje2.jpg|thumb|It Kypmantsje2]] '''Trekker Trek''', ok wal trekkerslep of tractor pulling, is ne mechaniese sport, woar 't ze met nen standard of spesjaal an-epasten [[trekker]] ne zwoare slöpkoare ovver n zaandterrein van zon 100 meter prebeert te trekken. Den trekker den et wietste kump hef ewonnen. As der meer trekkers in ne klasse an et ende van et terrein komt (full pull), maakt ze de slöpkoare zwoarder, tot den winnaar bekend is. De sport is geleefd in Amerika, Europa en Australië. De slöpkoare hef ne speciale konstruktie, met n gewicht derop dat in et begin achterop de koare steet, moar hoo wieter de koare etrokken wöd, wieter noar veurten kump. Et gewicht kump dan steureg meer op ne plate op de grond te rösten, woardeur et zwoarder wörd um de koare nog wieter te trekken. De trekkers dee't metdoot könt normale landbouwtrekkers wean, moar et spektakulearst bunt de klassen met spesjale trekkers. Disse trekkers könt meer as enen motor hebben, spesjale braandstoffen gebroeken, en zelfs stroalmotoren komt veur. De starkste trekkers hebt dan ok doezenden pk's. Noast de motoren en ne starke konstruktie, bunt de (achter)baanden alderbastend belangriek, um genog grip te hebben um de koare nog wieter te trekken. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Motorsport]] 39z007quytdmyj7ovb8iv48px7078pj 0 16504 263042 259740 2013-05-04T22:20:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Motorcross''', of op zien [[Engels]] motocross of moto-x (x = cross) is nen vorm van [[motorsport]] woar met motoren wedstrieden op of-eslotten, onverharde banen eholden wodt. Et is ontstoan oet trials in et Vereanegd Könninkriek in et begin van de veurege eeuwe. Doar wodden et eerst nog scrambles eneumd. Later veranderen den name noar motocross, ne saamntrekking van et [[Fraans]]e moto met cross-country (deur et laand). ==Kompetities== In Europa is et weeldkampioenskop van de [[Fédération Internationale de Motocyclisme|FIM]] et meest bekend, met [[Grand Prix]] in verskeidene laanden ovver de weeld, veurnamelek in Europa. In Amerika is et laandelek kampioenskop van de [[American Motorcyclist Association|AMA]] belangriek. Verskeidene laanden hebt ok nationale kompetities, in [[Nederlaand]] onder de vlagge van de [[KNMV]]. Noast de individuele kompetities besteet der ok ne landenwedstried, de [[Motocross des Nations]], woar dree rieders veur eur laand oetkomt. Et weeldkampionskop doarveur wöd op enen dag oet evochten, met verskeidene wedstrieden, woarbi-j de punten van de rieders veur n laand bi-j mekare eteld wodt. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Motorsport]] tkzxm6rphtsdsaz40csz33w2u41eihy 0 16508 294622 279270 2017-11-13T18:24:25Z Federico Leva (BEIC) 12424 +img wikitext text/x-wiki [[File:Archimedous Panta Sozomena.tif|thumb|''Archimēdous Panta sōzomena'', 1615]] '''Archimedes''' ([[Grieks]]: ''Ἀρχιμήδης''; 287 veur Christus – 212 veur Christus) was nen [[Griek]]sen [[wiskunde]]gen, [[netuurkunde|natuurkundegen]], ingenieur, oetvinder en steernskundegen. Der is neet völle ovver zien laeven bekend, toch wöd e ezene as ene van de belangriekste wettenskoppers in de klassieke oldheid. In de natuurkunde hef e de grondvesten elegd veur ondermeer de hydrostatika en de warking van den hefboom. Hee hef, volgens de ovverlaevering, völle verni-jende machines ontworpen, woaronder kriegswarktugen as den [[katapult]], en ne riege van [[spegel]]s woarmet e [[schip|skaepen]] in [[braand]] kon zetten. Moar hee dee ok oetvindingen veur et börgerlaeven, zoas ne [[waterpompe]] op grond van n soort wormrad, wat nog altied de skroeve van Archimes eneumd wödt, en katrollen en hefbeume. Den wet van Archimedes (de opweertse kracht op n veurwarp is geliek an et gewicht van de hoovölheid verplaatste vleujstof) hef e volgens sommege verhalen oetevonden toon at e in et [[badkupe|bad]] zat, woarnoa hee in de blote konte de stroate opleep, en "Eureka!" (ik heb et evonden) reerden. Ok in de wiskunde hef e ziene spoorn verdeend: hee hef ne alderbastend sekure benoadering van et getal pi egovven, en met et berekkenen van sommen van on-endege riegen en den inhold van oppervlaktes dee um ne asse edraejd wodt was e de tied veuroet. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Oetvinder]] [[Kategorie:Natuurkundige]] [[Kategorie:Steernskundege]] [[Kategorie:Wiskundige]] beciszxdic6rke5df0z1wo1qfetdle0 10 16516 259719 254662 2013-03-11T12:24:41Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 268 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5611452]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki <includeonly>{{ {{{|safesubst:}}}#ifexpr:({{{2}}})=0|0|{{ {{{|safesubst:}}}#ifexpr:(({{{1}}})/({{{2}}}))=((({{{1}}})/({{{2}}}))round 0)|0|{{ {{{|safesubst:}}}#ifexpr:(({{{1}}})/({{{2}}}))>0 and(({{{1}}})/({{{2}}}))<1|{{ {{{|safesubst:}}}#expr:{{{1}}}}}|{{ {{{|safesubst:}}}#expr:({{{1}}})-((((({{{1}}})/({{{2}}}))-0.5)round 0)*({{{2}}}))}}}}}}}}</includeonly><noinclude> See documentation of [[:en:Template:Mod]] </noinclude> ns8erun5tol4lf586m8gpoiwv49bw7p 0 16518 279271 274904 2015-03-27T16:56:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni''' ([[6 meert]] [[1475]] – [[18 febrewaori]] [[1564]]), better bekend as '''Michelangelo''', was nen Italiaansen [[Renaissance]] [[skilder]], [[beeldhouwer]], [[architekt]], [[dichter]] en [[ingenieur]]. Krek as [[Leonardo da Vinci]] wöd e wal nen "Renaissancekaerl" of "homo universalis" eneumd, wat inhöld dat e völle talent had in verskeidene gebeden. Michelangelo hef n alderbastend drok laeven eleid, woarin e völle [[kunstwark]]en emaakt hef, ondermeer de marmeren beelden Pieta in den Sunte Pieters Basiliek en David den vrogger in [[Florence]] stond, moar noo in de Accademia Gallery. Michelangelo's bekendste skilderi-jen bunt grote freskoos (kalkskilderingen) op et plafond van de [[Sixtiense Kapelle]] en et Leste Eurdeel. Op het gebeed van bouwkunde / architektuur bunt den oostvlöggel en den koepel van de Sixtiense Kapelle bekend. Umdat Michelangelo völle hef eskreven: breven, gedichten en dagbeuke is der ne bulte ovver um bekend. En umdat e tiedens zien laeven ok al bekend was, was e den eersten artiest woarvan de biografie (et laevensverhaal) al bi-j et laeven publiseerd wodden. Zienen biograaf, Giorgio Vasari, he ezegd dat e den grootsten artiest van de Renaissance was. Ze neumden de ok wal Il Divino ("de goddeleken"). Andere artiesten hebt ezegd dat e ''terribilità'' had, (zien wark was zo groot en vol emoties dat ze der skrik van kreggen). <gallery> File:Michelangelo Bacchus.jpg| File:Firenze.Palvecchio.500.Michelangelo2.JPG| File:Angel by Michelangelo - 3.JPG| File:Madonna michelangelo1.jpg|Madonna File:Leda and the Swan, After Michelangelo.jpg|Leda File:Michelangelo pietà rondanini.jpg|''Pietà Rondanini'' File:StPetersDomePD.jpg| File:Dying slave Louvre MR 1590.jpg| File:Rebellious Slave (Michelangelo).jpg| File:Andr37.jpg| Ganymede, copia de 1532. File:Buonarotti-scala.jpg|Madonna File:Michelangelo's Pieta 5450 cut out black.jpg| </gallery> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Skilder]] [[Kategorie:Beeldhouwer]] [[Kategorie:Architect]] [[Kategorie:Renaissance]] fan9w0boyykyqjx26k1pqm11possprr 14 16519 266564 261278 2013-05-10T18:26:41Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Kunstperiode]] 285lrtwg29wsk1ofw00esjc51m1qlvb 0 16520 259861 251059 2013-03-11T12:38:05Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 113 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6608]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * … == Geboren == * [[6 meert]] - [[Michelangelo]], Italiaansen Renaissance skilder, beeldhouwer, architekt, dichter en ingenieur == Uut de tied == * … fkjk41qau4ibvv9uz1vcssgkqb4aeqo 0 16521 259688 250824 2013-03-11T12:23:46Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 121 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6632]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * … == Geboren == * [[15 febrewaori]] - [[Galileo Galilei]], Italiaanse [[netuurkunde|netuurkundige]] († [[1642]]) * [[23 april]] - [[William Shakespeare]], Britse schriever (tredisionele daotum) († [[1616]]) == Uut de tied == * [[18 febrewaori]] - [[Michelangelo]] (88), Italiaansen Renaissance skilder, beeldhouwer, architekt, dichter en ingenieur * [[27 meie]] - [[Johannes Calvijn]] (54), karkhervormer hph1gw52eo2abnono9s7lai8ilodwlf 0 16523 263685 195132 2013-05-05T21:05:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki n '''Niejen Bodbreef''' is t [[blad]] van de [[Kreenk vuur de Twentse Sproak]], volledig in de [[Tweants]]e sproake. Ook de adverteerders doot Tweants. t Keump eens in t kwartaal oet en wörd redigeerd duur [[Joop Weber]], [[Siegfried Frick]], [[Karin Hagreize]], [[Gerrit Kraa]] en [[Gerrit Dannenberg]]. In [[2011]] har t ne oploage van 700 stuks. t Heet n ''Niejen'' Bodbreef, umdet t ne duurstart is van n vrogeren Bodbreef, den't duur de KTS wör oet egeewn, mer den't nit völle volk trök. n Bodbreef hef as doel um alns wat dr oawer t Tweants en [[Tweante]] te doon is op te nemn en kunnig bie t volk te maakn. n Bodbreef hef n antal vaste metskriewers, zo as vuurzitter van n Kreenk [[Joop Weber]], [[Vera Wiefferink]], [[Thea Kroese]], [[Jan Zandbergen]] en [[Harry Nijhuis]], mer ook lösse stuks van bievuurbeeld [[Willem van Noesel]] en [[Dick Schlüter]]. ==Oetgoande kopling== *[http://www.twentsesproak.nl Twentsesproak.nl, webstea van de Kreenk vuur de Twentse Sproake] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Nedersaksies_tiedschrift]] [[Kategorie: Tweants]] 9auqcpksexcwv2extgkuv1h0q6nr4mb 0 16527 289235 289100 2016-10-28T15:38:49Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[File:Boskberch, sicht ut it suden.JPG|thumb|300px|De Bosbarg mit uutkiektoren]] [[File:Iepenloftteater, boskberch by Appelskea.jpg|thumb|300px|Et eupenlochttheater]] De '''Bosbarg''' is een 26,6 meter hoge heuvel in [[Ooststellingwarf]], zudelik van [[Appelsche]] in et [[Nationaol Park Drents-Friese Woold]]. == Uutkiektoren == Op'e Bosbarg staot de Belvedèr, een uutkiektoren van 17 meter hoogte. De Belvedèr is mit 42,90 meter bover N.A.P. et hoogste punt van Ooststellingwarf. == Eupenlochttheater == Op'e bosbarg hej' ok een eupenlochttheater. Et theater wodde vanof 2003 renoveerd deur de 'Historische Vereniging Appelscha' en wodde op 1 juli 2010 weer eupend. Et eupenlochttheater was al in de fieftiger t/m zeuventiger jaoren een attraktie van fermaot. Et ni'je eupenlochttheater het meer dan 500 zitplaotsen. == Uutgaonde verwiezings == *[http://www.appelscha.nl/index.php/openluchttheater Ofbeeldingen eupenlochttheater Bosbarg] *[http://www.vakantieweblog.eu/appelscha/appelscha.html Ofbeeldingen uutkiektoren Belvedèr] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Geografie van Frieslaand]] [[Kategorie:Heuvel in Nederlaand]] bclbblcrosw1rdn0u18cx062ceuo8vd 0 16528 268787 265674 2013-08-01T06:18:34Z SarahStierch 6679 /* Verwiezings */ +1 ,removed bad links wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Peter Stuyvesant.jpg|thumb|Schilderi'j van Pieter Stuyvesant, zo om 1660 henne.]] '''Pieter (laeter Petrus, nog laeter Peter) Stuyvesant''' (hoogstwarschienlik [[Peperge]] in [[Weststellingwarf]]), 1611 of 1612 - [[New York]], 1672) was een Nederlaans kloniaol bestuurder. Stuyvesant was vanof 1647 direkteur-generaal van de Nederlaanse klonie [[Ni'j-Nederlaand]], totdat disse in 1664 veroverd wodde deur de [[Engelaand (olde könninkriek)|Ingelsen]]. == Geboorteplak == D'r wodt riegelmaotig onjuust zegd dat hi'j in 1592 of 1602 geboren wodde in [[Scharpenzeel (Frieslaand)|Scharpenzeel]]. Zien heit (Balthazar Stuifsant) was pas vanof 1619 predikaant in Scharpenzeel en ston daorveur in [[Peperge]]. Peter is dus wel grootbrocht in Scharpenzeel. Zien mem was Margaretha van Hardenstein (1575-1625). == Vernuumd == * Et New Yorkse straotien Stuyvesant Street is naor de bestuurder vernuumd en is ien van de ooldste straoten van de stad. Ok een New Yorkse schoele (Stuyvesant High School en Stuyvesant Middle School) en een buurte (Stuyvesant Town) bin naor 'm vernuumd. * Op [[Curaçao]] is et Peter Stuyvesant College naor him vernuumd. In meert 2011 wodde disse vernuumd naor Alejandro 'Jandi' Paula. * Ok bin d'r straoten naor him vernuumd in [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]] en [[Spange]]. * ''Peter Stuyvesant'' is een sigarettemark van Reemtsma in [[Hamburg]], et Duutse dochterbedrief van de Imperial Tobacco Group (ITG). * Stuyvesant is heufdpersoon in de Suske en Wiske-strip ''De stugge Stuyvesant''. Hierin wodt hi'j naor oonze eigen tied haeld en wol hi'j opni'j de macht euver New York in hanen kriegen. * In [[De Blesse]] staot et "Eet- en Feestruim Pieter Poot". Pieter Poot wos de bi'jnaeme van Peter Stuyvesant. == Monementengaleri'je == <gallery> Ofbeelding:Stuyvesant Wolvega 05c.JPG|Monement in [[Wolvege]] Ofbeelding:Stuyvesant 04c.JPG|Monement bi'j [[Scharpenzeel (Frieslaand)|Scharpenzeel]] Ofbeelding:Stuyvesant Peperga 04.JPG|Monement in [[Peperge]] Ofbeelding:Petrus Stuyvesant statue.jpg|Bostbeeld in New York veur de St. Mark's Church in-the-Bowery, maekt deur Toon Dupuis. </gallery> == Verwiezings == {{CommonsStellingwarfs|Peter Stuyvesant|Pieter Stuyvesant}} * [http://stuyvesant.library.uu.nl/ De wereld van Peter Stuyvesant] * [http://www.friesgenootschap.nl/artikelen/stuyvesant.htm Over de jeugd van Pieter Stuyvesant] * [http://www.pieterstuyvesantkuiertocht.nl/ Pieter Stuyvesant Kuiertocht] * [http://www.gutenberg.org/ebooks/13811 E-boek op gutenberg.org: ''Peter Stuyvesant, the Last Dutch Governor of New Amsterdam'' schrieven John S. C. Abbott] * [http://www.wdl.org/en/item/4060/ Journael van Nieu Nederlandt 1647. Beschreven in de jaeren 1641. 1642. 1643. 1644. 1645. en 1646] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse politieker]] 9gg6wi9bzl8hcrp179evet0zh22v4hv 0 16529 289597 265726 2016-10-29T09:41:21Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Et '''Stellingwarver Laanrecht''', in 1480 drokt,<ref>[http://www1.omropfryslan.nl/Mear_Nijs_60384.aspx Omrop Fryslân; 'Unyk midsieusk dokumint' (Uniek middelieuws dokement)]</ref> is een bewies van de [[Friese Vri'jhied]] in de [[Stellingwarven]], naodat de luden daor heur vri'jmaekt hadden van de [[Bisdom Utrecht|bisschop van Utrecht]]. Tot dat mement heurden ze bi'j [[Drenthe]] dat onderdeel wos van et [[Oversticht]]. Nao een opstaand die in 1309 begon, wodden de Stellingwarven een zelsstaandige ienhied. In 2009 wodde in et Gelders Archief in Arnhem de 15e eeuwse tekst van et laandrecht van Stellingwarf ontdekt deur Oebele Vries, universitair lerer en onderzuker an de universiteit in [[Grunnen (stad)|Grunningen]]. De oorspronkelike tekst wodde in et [[Latien]] schreven. De geldighied van et laandrecht van Stellingwarf is aendigd in et jaor 1504, toegelieke mit die van et [[Ooldfries recht]]. In et Freeska Landriucht (in 1480 as drokt boek publiceerd) staot Stellingwarf in et Traktaat van de Zeuven Zeelanen bi'j et vierde Zeelaand nuumd.<ref>[http://wikisource.org/wiki/Traktaat_fan_de_S%C3%A2n_seelannen Traktaat van de Zeuven Zeelanen] in et Ooldfries op Wikisource</ref> == Referensies == <references/> [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Geschiedenis van Frieslaand]] mzvrhe7aq9nfn6c0knp3ikjezjfqqam 0 16530 186614 2011-04-11T22:12:52Z Kening Aldgilles 5053 deurverwiezing naor [[Stellingwarver Laandrecht]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Stellingwarver Laandrecht]] 9rkqn76paxakdwux0a9mha3jgrf4yb1 0 16534 186702 2011-04-12T16:37:41Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Peter Stuyvesant]] jjv4ctsso08kguqimcwoae32tz1cst3 0 16535 186703 2011-04-12T16:37:59Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Peter Stuyvesant]] jjv4ctsso08kguqimcwoae32tz1cst3 6 16536 188756 186710 2011-05-06T16:26:47Z 129.125.102.126 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] og27cf6y2trc1mowkdqaand5fh4leu8 0 16537 290854 279272 2016-11-02T11:30:56Z Wwikix 13678 /* Verwiezings */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Muammar al-Gaddafi-30112006.jpg|thumb|right|Muammar al-Gaddafi in 2006]] '''Muammar Abu Minya al-Gaddafi''' (in t [[Arabies]]:معمر القذافي oetsproak: ''moe-amar gazjaffie''), (geboorn op [[7 juni]] [[1942]] in Yūḥannām bie [[Surt (Libië)|Surt]] in [[Libië]] - [[21 oktober]] [[2011]]) hef al n feaiteliken leaider ewest van Libië seend nen [[stoatsgreep]] in [[1969]]. Hee hef zikzelf eneumd n ''Gids van n Eerstn van September Grootn Opstaand van t Sosjalistise Volk's Libies-arabiese [[Jamahiriya]]'', of ''Broderliken Leaider en Gids van n Opstaand'' in oetgaves van de regearing en n offisjelen pers.<ref>US Department of State's Background Notes, (nov. 2005) [http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/5425.htm "Libya - History"], ''U.S. Dept. of State'', 14 juli 2006</ref> Oawer zinnen achternaamn is völle te doon. Wat leu skriewt t as '''Kadaffi''', aandern as '''Quadhafi''' of '''Khadafi'''. t Haank mer net of van de Arabiese oetsproake van n naamn. == Vroge leawn == Gaddafi was t jungste keend in ne [[bedoeïnen]]femilie. Hee wör groot in [[Surt (Libië)|Surt]]. Hee kreeg les op ne tradisjoneel relligieuze keenderskole en doarnoa gung he noar t vuurgezette oonderwies in [[Fezzan]] van [[1956]] töt [[1961]]. Gaddafi en n köppelken kameröa van dee skole wördn n lateren kern in in de groep van militaante opstaandigen dee't later t laand oawernömn. Gaddafi keek op noar [[Gamal Abdel Nasser]], den't pressideant was in t noaberlaand [[Egypte (laand)|Egypte]], den't drok was vuur ne Arabise eenheaid. In 1961 wör Gaddafi van skole steurd um zin pollitieke aktivisme. Hee gung geskiedenisse studeern an ne [[universiteat]] in Libië, woer't he hoge siefers kreeg. Doarnoa köm he an de Militeare Akademie van [[Benghazi]] in [[1963]], woer't hee en wat van zinne millitaante möage n begin maakn met t organiseern van nen stoatsgreep um n pro-westeliken Libiesen keuning [[Idris I van Libië|Idris I]] te verdriewn. Umdet dr geruchen gungen det hee wat in t zinne har, wör he nit oet ezeundn vuur ne opleading noar [[Groot-Brittannië]].<ref>[http://www.army.mod.uk/documents/general/rmasarchives.pdf The Royal Military Academy Sandhurst's Archives], Ministry of Defense, United Kingdom. 2009.</ref> == Stoatsgreep == n [[1 september|1en september]] [[1969]] dee n kleain köppelken militeare offisiern oonder leaiding van Gaddafi nen vreedzamen stoatsgreep op keuning Idris I. Den was zelf in [[Griekenlaand|Grieknlaand]] vuur ne medise behaandeling. Zinne neawe, kroonpreens Hasan as-Senussi, zol eagelik n 2den september Idris I opvolgen, den't feaitelik al ofstaand van n troon har edoan op n 4den augustus. Nog vuurdet 1 september of elop was, har Gadaffi met zin koppel dr t keuningshoes al achterhen edoan, en de ''Sosjalistise Arabise Volksreppubliek Libië'' al oet erop. In teegnstelling töt völle aandere militeare opstaandigen, leut Gaddafi zik nit bevordern as genneraal noa at he de macht kreeg, mer hee oondergung ne seremonie um zik van [[kapitein (leager)|kaptein]] töt [[kolonel (leager)]] te loatn bevordern. Hee is aait in den rang ebleewn. Skoonwal dit vrömd kan liekn vuur de Westerse kiek det nen heugst-eplaatsten n laand mut leaidn, zeg Gaddafi det de Libiese saamnleawing eleaidt wörd duur t volk, en det he doarumme ginnen deurn titel of militearen rang neudig hef. === Islamities sosjalisme/pan-arabisme === Gaddafi baseerte zin nieje regime op ne saamnsmealting van Arabies [[nasjonalisme]], bepoalde peuntn van Westerse welvoartsstoatn en "direkte, volkse [[demokrasie]]". Hee neumn t systeem [[Islamities sosjalisme]], en skoonwal hee kleaine bedriewe de vrieheaid gef, geet de regearing oawer de grootn. Welvoart, "bevrieding" en opleaidings wördn kontroleerd. Hee voordn ook zo n systeem in met [[Islam]]itise morele vuurskriftn, en hee verbeud [[alkohol]] en gokspöln. Um zinne islamities-sosjalistiese ideaaln kracht bie te zetn, skreef hee zinne filosofie in zin [[Greune book]], wat dree moal oetgeewn wör tusken [[1975]] en [[1979]]. In t echt is Gaddafi's verhaal meender ideaal en wör dr van tied töt tied wal teegngeluud egeewn, wat Gaddafi dan met geweald oonderdrukn. Gaddafi steurdn zin Revolusjoneare Kommittee noar t boetnlaand um doar gevluchte teegnsprekkers op te spuurn en umme te brengn. n [[26 april|26sten april]] [[1980]] stealdn Gaddafi ne einddoatum in ([[11 juni]]), vuur dee tied mosn alle teegnsprekkers terugge komn noar Libië, of aanders kreegn ze met t Revolusjoneare Kommittee te steln.<ref> Facts on File 1980 Yearbook p353, 451. </ref> Neegn Libiërs wördn dr in dee tied vermoord, woervan viewe in [[Italië]]. === Verhoolding met aandere laandn === ==== Noaberlaandn ==== Net as n Egyptiesn Presideant [[Gamal Abdel Nasser]] wol Gaddafi alle Arabise stoatn verzammeln töt eenn Arabiesn stoat. Hee was ook vuurstaander van t pan-islamisme, ne lösse eenheaid van alle islamitise stoatn en volker. Noa at Nasser oet de tied köm op n [[28 september|28sten september]] [[1970]], nöm Gadaffi t leaderskop op zik van t Arabise nasjonalisme. Hee reup de "Federasie van Arabise Reppubliekn" (Libië, Egypte en [[Syrië]]) oet in [[1972]], en hopn zo nen pan-Arabiesn stoat te skepn, mer de dree laandn warn t nit eens oawer wodöanig bepoalde zaakn eregeld mosn wordn. In [[1974]] teekn he nen ofspraak met n [[Tunesië|Tunesiesn]] leaider [[Habib Bourguiba]] oawer n verboond van de beaide laandn, mer t woarkn toch aanders in t echt, en noatieds gung t aal slechter tusken beaide laandn. Libië har ook vake verskel oawer groondbezit met noaberlaand [[Tsjaad]] um t gebeed [[Aouzou]], wat Libië innöm in [[1973]]. t Verskel leaidn töt ne invasie in Tsjaad, wat pas opheuld duur ne woapnstilstaand in [[1983]]. t Konflikt wör in [[1994]] in vrea of eslötn, doo't Libië zinne troepn terugge trök noa at t [[Internasjonaal Gerechtshof]] dr an te pas mos komn.<ref>[http://www.icj-cij.org/icjwww/icases/idt/idt_ijudgments/idt_ijudgment_19940203.pdf Oordeel van t Internasjonaal Gericht op 13 februwoari 1994] Bezeukdoatum 08-01-2007]</ref> ==== Steun an ''Bevriedingsorganisasies'' ==== Gaddafi wör n groot oonderstutter van t Palestiens Bevriedingsleager. Hierduur wördn de gode baandn met Egypte slim meender, umdet det laand in [[1979]] ne vreadesoawerleg met [[Israel]] har. Doo't t met Egypte nit mear zo bottern, probeern Gaddafi wat nöader töt n [[Sovjet-Unie]] te komn. Libië was t eerste laand boetn t vuurmoalig oostblok umme wat de [[MiG-25]] stroaljagers kochen, mer de baandn met de Sovjet-Unie bleewn aait redelik dunne. Gaddafi wol ook gearne n Libiesn invlood op aandere gebeedn stoarker maakn, vuural in stoatn met ne Islamitiese bevolking, um ze zovear te kriegn det ze zik as Islamitiesen Saharastoat gungn anpriezn. Hee stutn ook opreurbeweagings in en roond de Sahara. Ene van Gaddafi's meest opmoarkelike politieke ingreepn was zinne hulpe an verskilnde "bevriedingsorganisasies", en zinne ekonomise hulpe an opreurgroepn in t westn van [[Afrika]], vuural in [[Sierra Leone]] en [[Liberië]], en an verskeaidene moslimgroeperings. in de joarn '70 en '80 was Gaddafi zo vriegewig met disse hulpe, det zelfs de meest onsympathieke groepn Libiesn steun konn kriegn, zelfs as dee ideejn hadn dee't niks met Gaddafi te maakn hadn. Regearings van oawer de wearld weett vake nit good wat ze non met Gaddafi anmut. Gedoernde de 70er joarn wör Gadaffi's regime vake in verbaand ebracht met oondermiening van t gezag of terroristiese aktiviteitn in beaide Arabiese en nit-Arabiese laandn. Vanof t midln van de joarn '80 wör he ezeen as ene van de belangriekste ekonomiese oonderstönners van internasjonaal terrorisme. Hee zol ne grote biedreage hebn eleawerd an de [[Zwarte Septemberbeweaging]] den't achter t bloodbad in [[München]] zat tiedns de Zommerspöln vvan [[1972]]. Doarnöast wör he anklaget duur de [[VSA]] vuur nen bomanslag in [[Berlien]] in [[1986]] woerbie't 3 leu oet de tied kömn en 200 zwoargewoond raakn, woeroonder nen hoop Amerikaanse soldoatn. Hee zol ook [[Ilich Ramírez Sánchez]] hebn betaald vuur t oontvoorn en wier lösloatn van ne groep [[Saoedi Arabië|Saoedise]] en [[Iran|Iraanse]] öllieministers. ==== Verhoolding met t Westen ==== [[Bestaand:Official Portrait of President Reagan 1981.jpg|thumb|n Amerikaansn president [[Ronald Reagan|Reagan]] neumn Gaddafi den ''gekken hoond van t Middeln-Oostn''. In 1986 gaf hee opdracht um Libië te bombardeern.]] n Lastigen ummegaank tusken Libië en westerse laandn köm op n heugtepeunt doo't [[Ronald Reagan]] pressideant van [[Amerika]] wör, den't probeerdn Gaddafi vort te kriegn. Reagan zagn Libië as nen ''reuwersstoat'' umdet t laand vuur Palestiense onofhaankelikheaid was, de steun an [[Iran]] in n oorlog van [[1980]] töt [[1988]] teegn [[Saddam Hoessein]]'s [[Irak]], en de hulpe an "bevriedingsorganisasies" in verskeaidene laandn. Reagan neumdn Gaddafi "den gekken hoond in t Middeln-Oostn". In [[meert|meart]] [[1982]] verbeud Amerika alle invoor van öllie oet Libië, en inbreng van öllietechnologie. Europese laandn deedn dr nit an met. In [[1984]] wör ne Britse plietsievrouwe (Yvonne Flechter) dale skötn boetn bie de Libise ambassade in [[Londen]] terwiel at he ne anti-Gaddafidemonstrasie bewaakn. Dr wör nen mitrailleur of eskötn vanoet t ambassadegebouw, mer n Libiesn ambassadeur gebreuk zinne immuniteit en ontweek alle vroagn. Hierumme verbreuk Groot-Brittannië vuur mear as tien joar alle diplomatiese baandn met Libië. t [[Verienigde staoten van Amerika|Amerikaanse]] leager völ meardere moaln Libise patroeljebootn an tusken [[jannewaori|januwoari]] en [[meert|meart]] [[1986]] in t verskel um de Sidrabaai, wat volgens Libië heur territoriaal woater is. n [[15 april|15den april]] [[1986]] gavn presideant Reagan opdracht vuur nen grootn luchtanval met n naamn [[Operasie El Dorado Canyon]] op [[Tripoli]] en [[Benghazi]]. Den angreep benöm 45 Libise soldoatn en regearingspersoneel en 15 börgerleu t leawn. n Anval was n antwoard op n bericht wat de VSA har op evöngn van de Libise ambassade in Oost-[[Berlien]], woerin't steund det de Libise regearing betrökn har ewest bie n bomanslag op ne diskotheek in 1986. Tiedns den luchtanval köm Gaddafi's an-enömne dochter Hannah oet de tied. As vergealding vuur den luchtanval skeut Libië twee [[Scud]]-raketn op de Amerikaanse [[LORAN-C]]-leagerbasis op t [[Italië|Italjaanse]] eailaand [[Lampedusa]], mer de raketn raakn niks en kömn dale in zee vuur t eailaand. In [[1987]] wör nen vrachtboot oawernömn duur [[Groot-Brittannië]]. De boot was töt n nok vol of elaadn met woapns en eksplosieven vuur de [[Irish Republican Army|IRA]]. Oet oonderzeuk bleek at t nit de eerste leawering was van Libië an de IRA. ==== Saanksies ==== n Groot deel van de 90er joarn kreeg Libië ekonomise teegnstaand en wat regearingszaakn angeet kömn ze dr allene vuur te stoan, um zo Gaddafi te dwingn twee Libiërs oet te leawern an Groot-Britannië of Amerika dee't dr van wördn verdacht ächter t opbloazn van [[Lockerbie-zaak|Pan Am vlucht 103]] boawn [[Lockerbie]] in [[Skotlaand]] te zitn. Noa n bezeuk van n [[Zuud-Afrika]]ansen presideant [[Nelson Mandela]] in [[1997]], en gesprekn met [[VN]]-sekretoaris [[Kofi Annan]], stemn Gaddafi in [[1999]] in met n kompromis det de beaide verdachten oetleawerd wördn an [[Neerlaand]] en berechet noar Skotse wetn. Doarnoa wördn de VN-saanksies opheewn, mer de Amerikaanse saanksies bleewn. In augusts [[2003]], twee joar noa at [[Abdelbaset Ali Mohmed Al Megrahi]] veroordeeld wör vuur de terreurhaandelings boawn Lockerbie, skreef Libië nen breef an de [[VN]] det t laand zikzelf verantweurdelik steeldn vuur de haandelingn van zinnen stoatsbörger, en metging met t betaaln van nen vergoding vuur de noabestoanden van met mekoar 2.7 miljard dollar. Denzelfden moand stutn Groot-Brittannië en [[Bulgarieje]] beaide n VN-vuurstel um de saanksies teegn Libië dr achterhen te doon. Bulgarieje's bemöaienis leaidn doartoo det dr eflusterd wör oawer det t te maakn har met ne [[HIV]]-rechtszaak in Libië, woerbie't 5 Bulgoarse verplegers in n zeeknhoes in Benghazi an eklaagd wördn vuur det ze 426 Libise keender met HIV besmet zoln hebn.<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/3167907.stm BBC.co.uk] - "''Libya completes Lockerbie payout.''" Bezoch op 2005-03-05</ref> 40% van de vergoding wör an de femilies betaald, en nog es 40% wör betaald doo't Amerika de saanksies dr of deedn. Umdet Amerika weaigern um Libië van de lieste met terrorismestutnde laandn te haaln, wör de aandere 20% terugge heuldn. n [[28 juni|28sten juni]] [[2007]] kreeg Megrahi n niej beroop teegn zinne veroordeling dr duur.<ref>[http://www.guardian.co.uk/Lockerbie/Story/0,,2114463,00.html Guardian.co.uk] - Libyan jailed over Lockerbie wins right to appeal</ref> Nen moand later wördn de Bulgaarske verplegers lösloatn en meugn noar thoes, woer't ze vriestelling kreegn van n Bulgaarsken presideant [[Georgi Parvanov]]. == Verwiezings == <references/> {{DEFAULTSORT:Gaddafi, Muammar Al-}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Libie]] [[Kategorie:Politiek leaider]] lfx86mgan8e3oeandv7a1n7wpwf45hs 10 16538 267110 191888 2013-05-10T22:43:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <includeonly><center> {| class="wikitable" style="color:black;" ! colspan="14" style="background-color:#eeeeee; text-align:center; font-size:90%;"|[[Ofbeelding:Nuvola apps kweather.svg|20px]]&nbsp;'''Weergemiddelden veur {{{locatie|{{PAGENAME}}}}}'''&nbsp;[[Ofbeelding:Weather-rain-thunderstorm.svg|20px]] |- style="font-size:90%; background-color:#eeeeee;"> !Maond !abbr="januari"|jan !abbr="februari"|feb !abbr="maart"|mrt !abbr="april"|apr !abbr="juni"|mei !abbr="juni"|jun !abbr="juli"|jul !abbr="augustus"|aug !abbr="september"|sep !abbr="oktober"|okt !abbr="november"|nov !abbr="december"|dec {{#if:{{{jaar_a_max|}}}{{{jaar_gem_max|}}}{{{jaar_gem|}}}{{{jaar_gem_min|}}}{{{jaar_a_min|}}}{{{jaar_gem_ns|}}} | ! style="background-color:#eeeeee; border-left-width:medium;" {{!}} Jaor}} </tr> {{#if: {{{jan_a_max|}}}{{{feb_a_max|}}}{{{mrt_a_max|}}}{{{apr_a_max|}}}{{{mei_a_max|}}}{{{jun_a_max|}}}{{{jul_a_max|}}}{{{aug_a_max|}}}{{{sep_a_max|}}}{{{okt_a_max|}}}{{{nov_a_max|}}}{{{dec_a_max|}}} | <tr><th style="text-align:left; font-size:90%; background-color:#eeeeee;">hoogste maksimum (°C)</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{jan_a_max}}}}}">{{formatnum:{{{jan_a_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{feb_a_max}}}}}">{{formatnum:{{{feb_a_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{mrt_a_max}}}}}">{{formatnum:{{{mrt_a_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{apr_a_max}}}}}">{{formatnum:{{{apr_a_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{mei_a_max}}}}}">{{formatnum:{{{mei_a_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{jun_a_max}}}}}">{{formatnum:{{{jun_a_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{jul_a_max}}}}}">{{formatnum:{{{jul_a_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{aug_a_max}}}}}">{{formatnum:{{{aug_a_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{sep_a_max}}}}}">{{formatnum:{{{sep_a_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{okt_a_max}}}}}">{{formatnum:{{{okt_a_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{nov_a_max}}}}}">{{formatnum:{{{nov_a_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{dec_a_max}}}}}">{{formatnum:{{{dec_a_max}}}}}</th> {{#if: {{{jaar_a_max|}}} | ! style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{jaar_a_max}}}}} border-left-width:medium;" {{!}} {{formatnum:{{{jaar_a_max}}}}}}}}} </tr> {{#if: {{{jan_gem_max|}}}{{{feb_gem_max|}}}{{{mrt_gem_max|}}}{{{apr_gem_max|}}}{{{mei_gem_max|}}}{{{jun_gem_max|}}}{{{jul_gem_max|}}}{{{aug_gem_max|}}}{{{sep_gem_max|}}}{{{okt_gem_max|}}}{{{nov_gem_max|}}}{{{dec_gem_max|}}} |<tr> <th style="text-align:left; font-size:90%; background-color:#eeeeee;">gemiddeld maksimum (°C)</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{jan_gem_max}}}}}">{{formatnum:{{{jan_gem_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{feb_gem_max}}}}}">{{formatnum:{{{feb_gem_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{mrt_gem_max}}}}}">{{formatnum:{{{mrt_gem_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{apr_gem_max}}}}}">{{formatnum:{{{apr_gem_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{mei_gem_max}}}}}">{{formatnum:{{{mei_gem_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{jun_gem_max}}}}}">{{formatnum:{{{jun_gem_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{jul_gem_max}}}}}">{{formatnum:{{{jul_gem_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{aug_gem_max}}}}}">{{formatnum:{{{aug_gem_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{sep_gem_max}}}}}">{{formatnum:{{{sep_gem_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{okt_gem_max}}}}}">{{formatnum:{{{okt_gem_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{nov_gem_max}}}}}">{{formatnum:{{{nov_gem_max}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{dec_gem_max}}}}}">{{formatnum:{{{dec_gem_max}}}}}</th> {{#if: {{{jaar_gem_max|}}} | ! style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{jaar_gem_max}}}}} border-left-width:medium;" {{!}} {{formatnum:{{{jaar_gem_max}}}}}}}</tr>}} {{#if: {{{jan_gem|}}}{{{feb_gem|}}}{{{mrt_gem|}}}{{{apr_gem|}}}{{{mei_gem|}}}{{{jun_gem|}}}{{{jul_gem|}}}{{{aug_gem|}}}{{{sep_gem|}}}{{{okt_gem|}}}{{{nov_gem|}}}{{{dec_gem|}}} | <tr><th style="text-align:left; font-size:90%; background-color:#eeeeee;">gemiddelde temperetuur (°C)</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{jan_gem}}}}}">{{formatnum:{{{jan_gem}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{feb_gem}}}}}">{{formatnum:{{{feb_gem}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{mrt_gem}}}}}">{{formatnum:{{{mrt_gem}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{apr_gem}}}}}">{{formatnum:{{{apr_gem}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{mei_gem}}}}}">{{formatnum:{{{mei_gem}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{jun_gem}}}}}">{{formatnum:{{{jun_gem}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{jul_gem}}}}}">{{formatnum:{{{jul_gem}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{aug_gem}}}}}">{{formatnum:{{{aug_gem}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{sep_gem}}}}}">{{formatnum:{{{sep_gem}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{okt_gem}}}}}">{{formatnum:{{{okt_gem}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{nov_gem}}}}}">{{formatnum:{{{nov_gem}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{dec_gem}}}}}">{{formatnum:{{{dec_gem}}}}}</th> {{#if: {{{jaar_gem|}}} | ! style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{jaar_gem}}}}} border-left-width:medium;" {{!}} {{formatnum:{{{jaar_gem}}}}}}}</tr>}} {{#if: {{{jan_gem_min|}}}{{{feb_gem_min|}}}{{{mrt_gem_min|}}}{{{apr_gem_min|}}}{{{mei_gem_min|}}}{{{jun_gem_min|}}}{{{jul_gem_min|}}}{{{aug_gem_min|}}}{{{sep_gem_min|}}}{{{okt_gem_min|}}}{{{nov_gem_min|}}}{{{dec_gem_min|}}} | <tr><th style="text-align:left; font-size:90%; background-color:#eeeeee;">gemiddeld minimum (°C)</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{jan_gem_min}}}}}">{{formatnum:{{{jan_gem_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{feb_gem_min}}}}}">{{formatnum:{{{feb_gem_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{mrt_gem_min}}}}}">{{formatnum:{{{mrt_gem_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{apr_gem_min}}}}}">{{formatnum:{{{apr_gem_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{mei_gem_min}}}}}">{{formatnum:{{{mei_gem_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{jun_gem_min}}}}}">{{formatnum:{{{jun_gem_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{jul_gem_min}}}}}">{{formatnum:{{{jul_gem_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{aug_gem_min}}}}}">{{formatnum:{{{aug_gem_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{sep_gem_min}}}}}">{{formatnum:{{{sep_gem_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{okt_gem_min}}}}}">{{formatnum:{{{okt_gem_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{nov_gem_min}}}}}">{{formatnum:{{{nov_gem_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{dec_gem_min}}}}}">{{formatnum:{{{dec_gem_min}}}}}</th> {{#if: {{{jaar_gem_min|}}} | ! style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{jaar_gem_min}}}}} border-left-width:medium;" {{!}} {{formatnum:{{{jaar_gem_min}}}}}}}</tr>}} {{#if: {{{jan_a_min|}}}{{{feb_a_min|}}}{{{mrt_a_min|}}}{{{apr_a_min|}}}{{{mei_a_min|}}}{{{jun_a_min|}}}{{{jul_a_min|}}}{{{aug_a_min|}}}{{{sep_a_min|}}}{{{okt_a_min|}}}{{{nov_a_min|}}}{{{dec_a_min|}}} | <tr><th style="text-align:left; font-size:90%; background-color:#eeeeee;">laagste minimum (°C)</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{jan_a_min}}}}}">{{formatnum:{{{jan_a_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{feb_a_min}}}}}">{{formatnum:{{{feb_a_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{mrt_a_min}}}}}">{{formatnum:{{{mrt_a_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{apr_a_min}}}}}">{{formatnum:{{{apr_a_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{mei_a_min}}}}}">{{formatnum:{{{mei_a_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{jun_a_min}}}}}">{{formatnum:{{{jun_a_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{jul_a_min}}}}}">{{formatnum:{{{jul_a_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{aug_a_min}}}}}">{{formatnum:{{{aug_a_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{sep_a_min}}}}}">{{formatnum:{{{sep_a_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{okt_a_min}}}}}">{{formatnum:{{{okt_a_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{nov_a_min}}}}}">{{formatnum:{{{nov_a_min}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{dec_a_min}}}}}">{{formatnum:{{{dec_a_min}}}}}</th> {{#if: {{{jaar_a_min|}}} | ! style="{{Tabel weergemiddelden/cols | s={{{jaar_a_min}}}}} border-left-width:medium;" {{!}} {{formatnum:{{{jaar_a_min}}}}}}}</tr>}} {{#if: {{{jan_gem_ns|}}}{{{feb_gem_ns|}}}{{{mrt_gem_ns|}}}{{{apr_gem_ns|}}}{{{mei_gem_ns|}}}{{{jun_gem_ns|}}}{{{jul_gem_ns|}}}{{{aug_gem_ns|}}}{{{sep_gem_ns|}}}{{{okt_gem_ns|}}}{{{nov_gem_ns|}}}{{{dec_gem_ns|}}} | <tr><th style="text-align:left; font-size:90%; background-color:#eeeeee;">neerslag (mm)</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/colp | p={{{jan_gem_ns}}}}}">{{formatnum:{{{jan_gem_ns}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/colp | p={{{feb_gem_ns}}}}}">{{formatnum:{{{feb_gem_ns}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/colp | p={{{mrt_gem_ns}}}}}">{{formatnum:{{{mrt_gem_ns}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/colp | p={{{apr_gem_ns}}}}}">{{formatnum:{{{apr_gem_ns}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/colp | p={{{mei_gem_ns}}}}}">{{formatnum:{{{mei_gem_ns}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/colp | p={{{jun_gem_ns}}}}}">{{formatnum:{{{jun_gem_ns}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/colp | p={{{jul_gem_ns}}}}}">{{formatnum:{{{jul_gem_ns}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/colp | p={{{aug_gem_ns}}}}}">{{formatnum:{{{aug_gem_ns}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/colp | p={{{sep_gem_ns}}}}}">{{formatnum:{{{sep_gem_ns}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/colp | p={{{okt_gem_ns}}}}}">{{formatnum:{{{okt_gem_ns}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/colp | p={{{nov_gem_ns}}}}}">{{formatnum:{{{nov_gem_ns}}}}}</th> <th style="{{Tabel weergemiddelden/colp | p={{{dec_gem_ns}}}}}">{{formatnum:{{{dec_gem_ns}}}}}</th> {{#if:{{{jaar_gem_ns|}}}| ! style="text-align:center; background-color: <nowiki>#</nowiki>{{#switch:{{#expr:({{{jaar_gem_ns}}}/12+5)/10 round 0}}|1=F0FFFF|2=DCF0FF|3=C8DCFF|4=B4C8FF|5=A0B4FF|6=8CA0FF|7=788CFF|8=6478FF|9=5064FF|10=3C50FF|11=283CFF|12=1428FF|13=0000FF|14=0000B4|15=00008C|000064}}; color:<nowiki>#</nowiki>{{#ifexpr:{{{jaar_gem_ns}}}<1200|000000|FFFFFF}}; font-size:85%; border-left-width:medium;" {{!}} {{formatnum:{{{jaar_gem_ns}}}}}}}</tr>}} {{#if:{{{bron|}}} | <tr><td colspan="14" style="text-align:center; font-size:88%; background-color:#F5F5F5; color:black;">''bron: {{{bron}}}''}}</td></tr> |} </center></includeonly><noinclude> [[Kategorie:Mal:Weer]] </noinclude> srgdn6vbdsvazpnqlo0wrs1o6e6sdsi 10 16539 267111 191891 2013-05-10T22:44:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <includeonly>text-align:center; background: <nowiki>#</nowiki>{{#switch:{{#expr:({{{p}}}+5)/10 round 0}}|1=F0FFFF|2=DCF0FF|3=C8DCFF|4=B4C8FF|5=A0B4FF|6=8CA0FF|7=788CFF|8=6478FF|9=5064FF|10=3C50FF|11=283CFF|12=1428FF|13=0000FF|14=0000B4|15=00008C|000064}}; color:<nowiki>#</nowiki>{{#ifexpr:{{{p}}}<100|000000|FFFFFF}}; font-size:85%;</includeonly><noinclude> [[Kategorie:Mal:Weer]] </noinclude> n81e5rxxgzidh9v4dfnaz8ykkfucv5l 10 16540 267112 191890 2013-05-10T22:44:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <includeonly>text-align:center; background: <nowiki>#</nowiki>{{#switch:{{#expr:({{{s}}}+51)/3 round 0}}|#default=000080|1|2|3=0000A0|4|5=0000C0|6=0000E0|7=0000FF|8=0020FF|9=0040FF|10=0060FF|11=0080FF|12=00A0FF|13=20C0FF|14=40E0FF|15=80FFFF|16=C0FFFF|17=FFFFFF|18=FFFFC0|19=FFFFA0|20=FFFF80|21=FFE060|22=FFC040|23=FFA020|24=FF8000|25=FF6000|26=FF4000|27=FF2000|28=FF0000|29=E00000|30|31=C00000|32|33=A00000|34|35|36|37=800000}}; color:<nowiki>#</nowiki>{{#ifexpr:{{{s}}}<-22 or {{{s}}}>=37|FFFFFF|000000}}; font-size:85%;</includeonly><noinclude> [[Kategorie:Mal:Weer]] </noinclude> cf8xwk0w49td3szucwieif2dbp8aucy 0 16541 186760 2011-04-12T21:25:42Z Droadnaegel 1133 +deurverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Muammar Al-Gaddafi]] gqs4ali9ncsy16dtx3g8k4hw2iiuzry 14 16542 266346 186764 2013-05-10T17:17:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie: Laand]] [[Kategorie: Afrika]] jh6l7gh92qfjbph33xwtaz0doz3k5jd 0 16546 290942 271540 2016-11-02T14:58:55Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bart de graaf + monique knol.JPG|thumb|Monique Knol mit Bart de Graaff an et aende van de jaoren '90]] '''Monique Knol''' ([[Wolvege]], [[31 meert]] [[1964]]) is een veurmaolig hadfietster. Zi'j was medailliewinner van et gold en broons bi'j et dameshadfietsen op de [[Olympische Speulen]] van 1988 in [[Seoul]], [[Zuud-Korea]]. {{DEFAULTSORT:Knol, Monique}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Sporter oet Frieslaand]] [[Kategorie:Wielrennen]] not3xzh1gf2vfbxfyb1m6ns8oh5j1un 0 16551 289033 264174 2016-10-28T10:34:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Olde Smilde''' is et diel van [[de Smilde]] dat t eerst op de [[batse|schoppe]] komen is bij de [[vervening]]s en wat dus ok t oldste stuk van de Smilde is. De verveenderije kwam van de [[Möppelt|Möppelse]] kaante noar de Smilde toe. Toen hef de Smilde zien nème kreegn noar de stroom die hier leup: de [[Smelte]] (ok de nème van de Asser Iesbène zal hier wel met te mèken hebben). Het giet dus om het zudeleke diel van de Smilde, roegweg: van de Geeuwenbrogge en t Wiede Gat (een diel van de voart doar woaras de schepen roemte haren om te keren) tot an de Liembrogge (Leembrug). Smillegers duden een plek hoast altied an deur de brogge woar die stee et dichste bij in de buurte lig. As Smildeger kiend mus ie doarom ok zo gauw as t kön de nèmen van alle broggen op volgorde opzeggen kunnen. Eerst van Dieverbrogge of tot an de [[Norgervoart]] en dan weeromme, as t even kun met alle dreigies (de smalle dreibroggies woaraj allenneg lopendes of met de fietse of brommert over kunt) der bij. Bij de P.H.-brogge (Pieter Hummelenbrug) lig de kern van de olle Smilde. Doar bent ok wat stroaten met huzen die niet an de voart, een kanaal of an een wieke ligt. Zeg moar om en bij de tillevisietoren en de 'nijbouw' an de oost en de westkaante van de brogge. Die tillevisietoren is pas in de viefteger joaren bouwd, dus dat hef eigenlijk weinig met de echte olde Smilde te mèken. Bij de Olde Smilde heerste altied wat het gevuul dat de meinsen op e Nije Smilde het wat hoger in de kop haren. Het gung ok al een betie richting [[Assen]],zie, doar woar t gezag en de veurnèmheid zat. Ok de dokter en de notares en zuk volk mus ie niet op de Olde Smilde zuken mor in Nij Smilde. (Willem Hartholt, (Olde) Smilde 29 augustus 1955) [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Geografie van Drenthe]] rd8w23p8idff3f203vbdd2r3x39aopc 0 16565 264092 259819 2013-05-06T16:10:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Odoornerzijtak, Klijndijk, NL.JPG|thumb|right|Oringer Zietak]] '''Klijndiek''' is n dorp in t zuden van [[Börger-Oring]]. Ok wel De Zietak e-neumd, naor de zietak naor [[Oring]] van 't [[Oranjeknoal]] {{Begin|stl}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] mf6y4rfymdibszq3h5z4hhod61jn7p7 0 16567 291488 284609 2016-11-04T17:05:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Heracles Almelo''' is nen prof[[vootbal]]klub oet [[Almelo]], op ericht op [[3 mei]] [[1903]] en doarmet ene van de oaldere profvootbalklubs van Nederlaand. Ze spölt in et [[Polmanstadion]]. Heracles wör kampioen van Nederland in [[1927]] en [[1941]]. Doarnoa had et nog ne kleaine opleawing midden joaren zestig. Noa de degradasie in 1966 spölden ze meestentieds in de [[Eerste Divisie]], tot as ze doar in 2005 kampioen van wörden. In de [[Eredivisie]] deu Heracles et völle better as de meeste leu verwocht harren. Ze hoofden in gin eankel joar noakompetisie te spöllen en eandigden mangs zölfs in de subtop. In 2012 haalden ze de finale van de [[KNVB-beker]], in 2016 wunnen ze de play-offs veur Europees vootbal. Hierdeur geet de klub in et seizoen 2015/16 veur et eerst [[Europees vootbal]] spöllen. == Naam == De klub is eneumd noar den Grieksen [[haalfgod]] [[Herakles]]. Der bunt leu in Nederlaand dee as den name van de klub oetsprekt as HEE-rakles, moar anhangers van de klub (en ok verslaggevvers as [[Tom Egbers]]) zegt He-RAA-kles. In 't [[Oaldgrieks]] lea et akseant op de leste lettergreep, met ne [[perispomenè]] (circumflexum): Ἡρακλῆς 'HeraKLÊS'. In Nederland wörd et [[Grieks]] meestentieds volgens de [[Latien]]se dreesyllabenwet oetspreuken. In dat geval zol de platte oetsproake met et akseant op de veurleste lettergreep good wean. De oetsproake met de klemtoon an et begin keump woarschienlik van de Latiense name ''Hercules''. {{Begin|twd}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Voetbal]] [[Kategorie:Almelo]] [[Kategorie:Sport in Oaveriessel]] 7m7qdd6pc0kela5nsgyl7ymu7r2ipcw 0 16569 187506 2011-04-20T20:57:24Z Droadnaegel 1133 [[Heracles almelo]] is ewiezig naor [[Heracles Almelo]]: met heufdletter wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Heracles Almelo]] 9ebssxhowmdv6w8jgr6gm3r332b8n2w 0 16574 187616 2011-04-22T12:29:44Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Trekker Trek]] 2g63omzv7hxufn7k9k1338gpo2u3567 0 16575 187617 2011-04-22T12:30:00Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Trekker Trek]] 2g63omzv7hxufn7k9k1338gpo2u3567 0 16576 187618 2011-04-22T12:30:16Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Trekker Trek]] 2g63omzv7hxufn7k9k1338gpo2u3567 0 16578 264455 210231 2013-05-06T20:21:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Body Stress Release''' (aofekort: ''BSR'', vertaald: ''spanning in t lief loslaoten'') is n [[gezondheid]]stechniek die op t [[lief]] warkt. Disse techniek richt zich niet in t biezunder op n ziekte of n lichamelik probleem mer aktiveert, via de [[spier]]en, t zelfherstellende vermogen. Dit van nature anwezige vermogen wörden minder as spieren niet meer op-ebouwden spierspanning los kunnen laoten. Disse vastezette spierspanning (body stress) beïnvleut t [[zenuwstelsel]]. t Zenuwstelsel hef veule funksies, zo as t besturen van de spieren, de [[orgaan|organen]], de [[zintuug|zintugen]], t [[maag-darmstelsel]], de [[hormoon|hormonen]], de warmtehuushouwige, t slaap- en waakritme en gao zo mer deur. As dit t niet meer goed döt, dan veroorzaakt t klachten op alderhaande gebiejen. Bie t Engelse woord ''stress'' (veur ''spanning'') denk je vake an te drok ween, alles vlogge doon, n naor geveul, einddaotums haolen en gao zo mer deur, mer toch he'j [[stress]] in n bepaolde maote neudig. t Huilt je aktief, stark, waakzaam en zet an tot veuruutgang. Mer as de persoonlike grens tussen de beneudigde spanning en te veule spanning te vake overschrejen wörden, dan kan t ummeslaon in negatieve verschiensels/klachten. Disse spanning wörden dan deur t lief as spierspanning vastezet um t lief te bescharmen, te spalken as t waore. As dat lange zo blif en bie herhaoling gebeurt, hef dit gevolgen, n paor veurbeelden bin: vastezette/strage spieren, zeerte, of de heeltied meui ween. De kommunikasie tussen de [[harsens]] en t lief is dan in t wiere en klachten ontstaon umdat t zenuwstelsel zien wark niet meer goed kan doon. Vake wörden dit ezien as n tekortkoeming van t lief en dan is der de neiging um der extra tegenin te gaon. Hierdeur reageert t lief mit nog meer anspannen en vastezetten van de spieren, t zenuwstelsel wörden opniej beïnvleud en zo geet t veurdan, soms jaorenlang. Op disse maniere kunnen der steeds meer klachten ontstaon. == Losmaken == t Opslaon van spierspanning (body stress) is goed eregeld; t lief zörgt derveur dat dit in bepaolde patronen gebeurt. De Body Stress Release-therapeut is op-eleid um disse patronen te herkennen en op te sporen waor en in wat veur n richtige t zit. Hij/zee döt dit deur bepaolde gebiejen rondumme de warvelkolom te testen en maakt hierbie gebruuk van t zogeneumde bio-teroegkoppelingsmechanisme van t lief. As der sprake is van vastezette spierspanning zal t lief bie t testen reageren deur middel van reflexen. De BSR-therapeut kan disse reaksie aoflezen as n kleine bewegige in de [[voot|voten]]. Op disse maniere kan heel zörgvuldig vastesteld wörden hokken loslaoting de pasiënt neudig hef en in wat veur n richtige t uut-evoerd mut wörden. Disse methode is effektief umdat der gien eigen interpretasie neudig is, niet van de pasiënt en niet van de BSR-therapeut. De behaandeling besteet uut t geven van kleine impulsen mit de [[vinger]]s, [[duum|dumen]] of [[haand]]en op de juuste spieren en in de juuste richtige. t Lief kan deur disse impulsen de spanning lage-veur-lage loslaoten. Hierdeur krig t zenuwstelsel weer de ruumte en de kommunikasie tussen de harsens en t lief zal herstellen. Dit is belangriek veur t zelfgenezende vermogen dat derveur zörgt dat de natuurlike veerkracht en gezondheid weerkeert. {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Geneeskunde]] kv17bderivxkyoxcr7z0rpds6oye2v9 0 16579 187885 2011-04-25T09:46:05Z 62.194.89.103 deurverwiezing naor [[Body Stress Release]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Body Stress Release]] ti8t7raofyvfukp9xqyjk14cti06wu8 0 16582 271855 269175 2013-12-07T00:51:15Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{NavJaor|1903}} == Gebeurtenissen == * [[3 mei]] - oprichting van [[Heracles Almelo]] * eerste [[Roonde van Fraankriek]] * [[17 december]] - eerste succesvolle vlocht met n vleegtuug deur de [[Wrightbreurs]] * [[Pierre Curie|Pierre]] en [[Marie Curie]], en [[Antoine Henri Becquerel]] kriegt de [[Nobelpries]] veur [[netuurkunde]] == Geboren == * [[12 april]] - [[Jan Tinbergen]], Nederlaanse ekenoom († [[1994]]). == Uut de tied == * [[20 juli]] - [[Paus Leo XIII]] (93) borxnce7o9c4dvhf8g3wscvbfqbu483 0 16585 188070 2011-04-29T19:03:30Z Ni'jluuseger 73 [[Evertasken]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Evertaske]] hinne: Dier: enkelvold wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Evertaske]] mp6i18orqvzcp406hwwhqfm8kzrhdpk 0 16586 188071 2011-04-29T19:04:03Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Evertaske]] bterdvf8oi35db2xw083w1mdz84x193 0 16587 277467 188072 2015-02-08T18:10:28Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Piern]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Piern]] 1ebevmc8gj4gb95latbrs43f8ac7dz6 0 16588 277466 188073 2015-02-08T18:10:23Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Piern]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Piern]] 1ebevmc8gj4gb95latbrs43f8ac7dz6 6 16590 188175 188167 2011-05-01T02:05:13Z Erik Warmelink 513 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Stel dat de Nederlanden en Hannover (t olle heertogdom Saksen) bie t Veraind Keunenkriek kwammen en Engelstoaleg wörren. Hou zol de koart van Engelaand en Noordduutslaand der den oetzain? Imagine the Netherlands and Hanover (the old duchy of Saxony) to be part of the United Kingdom and to use the English language in their administration. What would the map of the Netherlands and Northern Germany look like then? == Licentie == {{PD-eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] s1hax28fgvtb6memyiyhb5bpy4ades0 0 16597 188345 2011-05-03T10:19:38Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Tweede Wereldoorlog]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Tweede Wereldoorlog]] bn9md70x0fs85dzem64zzogt797949j 0 16598 188353 2011-05-03T10:34:54Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Tweantsen taalwiezer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Tweantsen taalwiezer]] 677t5yb62slmy4kzm8dhqdrdgbkv56o 10 16600 267009 188678 2013-05-10T22:24:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = {{{naam|{{PAGENAME}}}}} | ofbeelding = {{{ofbeelding}}} | caption = {{{umskrieving|}}} | subkop1 = Kenmarken | head1_1 = Antal [[moane|moanen]] | item1_1 = {{{moanen|}}} | head1_2 = Deursnea | item1_2 = {{{deursnea|}}} | head1_3 = Ofplatten | item1_3 = {{{ofplatten|}}} | head1_4 = Massa | item1_4 = {{{massa|}}} | head1_5 = Temperatuur | item1_5 = {{{temperatuur|}}} | head1_6 = Dichtheid | item1_6 = {{{dichtheid|}}} | head1_7 = Valversnellen | item1_7 = {{{valversnellen|}}} | head1_8 = Atmosfeer | item1_8 = {{{atmosfeer|}}} | head1_9 = Kern | item1_9 = {{{kern|}}} | head2_1 = Drok | item2_1 = {{{drok|}}} | head2_2 = Oetstroalde energie | item2_2 = {{{energie|}}} | head2_3 = Kleure | item2_3 = {{{kleure|}}} | head2_4 = Visuele kloarheid | item2_4 = {{{kloarheid|}}} | subkop3 = Umdreajing en bane | head3_1 = Rotatietied (dag) | item3_1 = {{{rotatietied|}}} | head3_2 = Umlooptied (joar) | item3_2 = {{{umlooptied|}}} | head3_3 = Ofstaand tot de zunne | item3_3 = {{{ofstaand|}}} | head3_4 = Umlooptied Melkweg | item3_4 = {{{umlooptied melkweg|}}} | head3_5 = Ofstaand tot midden Melkweg | item3_5 = {{{ofstaand melkweg|}}} | head3_6 = Ofstaand tot de eerde | item3_6 = {{{ofstaand eerde|}}} | vootkop = {{{onderskrift|}}} | ofbeelding2 = {{{ofbeelding2|}}} | caption2 = {{{umskrieving2|}}} }}<noinclude> [[Kategorie:Mal:Infobox]] </noinclude> nk16540xoi2w86vnquk5q0co4reyidx 14 16601 266594 208003 2013-05-10T18:31:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Skilderkeunst]] [[Kategorie:Bieldend keunstenaor‎]] s42wpr20bd1stiunmpxv7w5pdnflukj 14 16602 265927 207998 2013-05-10T15:56:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Bieldend keunstenaor‎]] b9a854hx8odaavmqh9b4qlxn3r6dxg7 14 16603 265915 188453 2013-05-10T15:54:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Architektuur]] p74697nbxd8e1jot5ltbhpayfowccuw 0 16605 278790 269927 2015-03-25T11:26:54Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Amersfoort''' is n [[stad (woonstee)|stad]] in de [[Zuud-Afrika|Zuud-Afrikaonse]] provinsie [[Mpumalanga]]. De stad is ebouwd in [[1888]] rondom n in [[1876]] ebouwde [[kaark (gebouw)|kaark]]. t Stadje leit 1664 meter boven zeenivo. t Gebied wier veur t eerst bebouwd toen in 1876 twee boeren uut t gebied langd an de kaark gaffen waor Frans Lion Cachet besloot n [[Nederlaanse Hervormde Karke|Nederlangdse Hervormde kaark]] te bouwen. t Nieuwe daarp wier verneumd naor de thuusstad ([[Amersfoort]] in Nederlangd) van de Nederlangdse boeren. Toen t gebied te klein wier veur de snel greuiende nederzetting koften ze meer langd van de oorspronkelike sjenkers. In 1888 wier t nieuwe Amersfoort n stadje. De brug over de rivier de [[Vaol]] wier ebouwd in 1896 en is n nasionaol monument. t Daarp [[eZamokuhle]] leit kortbie Amersfoort en draagt veur n groot deel bie an de ekonomie van Amersfoort. {{Dialekt|wvel|Bunsjoten|Algemene Nedersaksiese Sjriefwieze}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Mpumalanga]] iryyqba1tb0ffl48s43vh0yevrl4xfj 0 16606 188469 2011-05-04T09:15:07Z Servien 7 [[Stellingwarver Schrieversronte]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Stichting Stellingwarver Schrieversronte]] hinne wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stichting Stellingwarver Schrieversronte]] doz7mt557pdhwbljvpbud5e4z7x948m 0 16607 188494 2011-05-04T13:43:49Z Woolters 62 [[Nijstad]] is ewiezig naor [[Niejstad]]: ij - wörd oet esprökn as iej, skriefwieze doarop baseerd wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Niejstad]] her2vbzua94o9jj9pzc8zi0tj3iy2c3 0 16608 188496 2011-05-04T14:00:36Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Ealsenerbrook]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ealsenerbrook]] qeu9hdsim6m18iwuf52mqn3yl5xqdrv 0 16609 263782 190891 2013-05-05T21:29:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Dick Schlüter''' ([[Almelo]], [[1956]]) is dichter van de [[proveensie]] [[Oaweriessel]]. Earder was he geskiedkeundigen, [[dichter]], verteller, journalist bie [[De Twentsche Courant Tubantia|De Tubantia]], metwoarker an de [[Universiteat Tweante]] in [[Eanske]], vanof [[2003]] direkteur bie t Natuurhistorisch Museum ''Natura Docet'', en van [[2008]] tot [[2010]] direkteur van t Airborne Museum in [[Oosterbekke]].<ref>Cultuur Overijssel.nl [http://cultuur.overijssel.nl/literatuur/schluter/ schluter] - webstea bekekn op: 6 mei 2011</ref> Schlüter studeern Geskiedenis an de [[Universiteat Utrecht|Universiteat van Utrecht]]. Seend n [[28 jannewaori|28sten jannuwoari]] [[2011]] is hee proveensiedichter. Hee skrif beaide in t [[Nederlaands|Hollaands]] en in t [[Tweants]].<ref>De Oare Útjouwerij [http://members.home.nl/dou/gik.htm Glip in de kop] - webstea bekekn op: 6 mei 2011.</ref> ==Persoonlik== Schlüter wont saamn, seend [[1990]] in [[Eanske]]. Hee hef twee dochters. ==Vuurbeeld== Hieroonder vuurbeeldgedichte van Schüter: === mKZ-crisis === <poem style="font-style:italic; margin-left:2em"> Zwartboontn, roodboontn, laaknvelder of bloarköppe, almoal hebt ze zukke mooie oogn. Wierig in de weai, stevige titn, ne rappe tong. Leve, anhalige beeste zoonder heurne op n kop, vort-estopt achter peuntdroad of in nen grootn barak. Nummers in de oorn, mangs wa 200 beeste biej mekaar. Marietje, Maartje, Mina, Berta, Klara mosn dood in 2001. Beeste en kalver. Almoal hadn ze ginne spuit ehad, greep nen grieper eur biej t gat noadat ze ne pinne in de harsns hadn ehad. </poem> === De weend === <poem style="font-style:italic; margin-left:2em"> Gistern streek miej de weend, fluustern met miej met en gaf n zetke in de rug. Efkes, heel efkes, veuln ik miej nich alleen. Vandage gung ik noar boetn, stak nen natn vinger hoog in de loch en vreug: 'Woar blief iej noe?' </poem> ==Oetgawes== ===Publikasies=== * `V.S. Naipaul en Joseph Conrad’, in: Streven. Cultureel Maatschappelijk Maandblad, [[Antwaarp (stad)|Antwaarpen]] (augustus/september [[1983]]), p. 12-21. * `Op het erf van een eigenheimer’, in: Verhalen uit het Oosten, Michon, Bussum ([[1986]]), p. 42-46. * `Duivelbanner: een `verdwenen’ beroep’, in: Jaarboek Twente [[1990]], Stichting Jaarboek voor Twente/Van Deinse Instituut, [[Eanske]], p. 35-41. * `Duizend jaar Twente, de Twentenaren en hun ziel en zaligheid’, in: Ach lieve tijd, Uitgeverij Waanders, [[Zwolle]] ([[1993]]). * `Duizend jaar Twente, de Twentenaren en hun bestuur en rechtspraak’, in: Ach lieve tijd, Uitgeverij Waanders, Zwolle ([[1993]]). * `Heks betoverde kind met rammelaar’, in: Jaarboek Twente 1994, Stichting Jaarboek voor Twente/Van Deinse Instituut, Eanske, p. 54-56. * `Zin en onzin over Twentse eigen-aardigheden’, in; Jaarboek Twente 2000, Stichting Jaarboek voor Twente/Van Deinse Instituut, Eanske, p. 47-54. * `Jonker Sweder Schele: ooggetuige van twee oorloge’ (saamn met mr. A de Bakker en J. Grootenboer) in; 1568-1648, Westmünsterland Quellen und Studien, Band 10, Landeskundliches Institut Westmünsterland, [[Vreedn]] ([[2002]]). * `Neanderthalers in Overijssel’, in: Overijsselse Historische Bijdragen, 118e stuk, Zwolle ([[2003]]). * ‘In 1813 kwamen de bevrijders uit het Oosten’, in; Jaarboek Twente 2010, Uitgeverij [[TwentseWelle]], Eanske, p. 135-140. * Verskeaidene ärtikels in Heemkundeblaadn, de Twentsche Courant/Tubantia en t wekblad [[De Roskam]] oawer oeteenloopnde oonderwaarpen. ===Leazings=== *Seend [[1990]] gef he leazings in [[Oaweriessel]] en [[Geelderlaand]] oawer oonderwaarpen in de [[ooldheaidkeunde]], oost-Neerlaandse kultuurgeskiedenisse en [[paleontologie]]. Op enömn ewördn in de proveensjale sprekkerslieste van Oaweriessel en Geelderlaand. ===Dichtbeundels=== *`Buiten zinnen’, as lösse instek in t blad `[[Gist]]’, [[Almelo]] ([[1985]]) *`Glip in de kop’, De Oare Utjouwerij, Eanske (1994) *`Bazelen’, De Oare Utjouwerij, Eanske (1996) ==Verwiezings in de tekst== <references/> {{DEFAULTSORT:Schluter, Dick}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Historikus]] [[Kategorie: Schriever in t Tweants]] [[Kategorie: Tukker]] 6t3rknhy2hvrtgvvyvxy6r8azg6ns3z 0 16610 188682 188505 2011-05-05T23:13:37Z 129.125.102.126 [[Antwarpen]] → [[Antwaarp]] (dobbele deurverwiezing) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Antwaarp]] 3mza4s9xfjkx1pljehxcp202avq6l0k 0 16613 259750 253346 2013-03-11T12:25:52Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 163 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5221]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[5 jannewaori]] - Eerste NTS journaal op de Nederlaanse [[tillevisie]] * [[2 meert]] - [[Marokko]] wonnen onofhankelijk * [[20 meert]] - [[Tunesië]] wonnen onofhankelijk * [[19 april]] - Filmactrice [[Grace Kelly]] trouwt mit prins [[Rainier III]] van Monaco * [[4 meie]] - [[Juliana van Nederlaand|Keuningin Juliana]] onthult et Nationaol Monement op de Dam in Amsterdam * [[27 juli]] - Op de Amerikaanse luchtmachtbasis [[Lakenheath]] in t Britse [[Suffolk]] an de [[Noordzee]] ontploft de braandstoftank van een [[B-47]] bommenwarper naost ne opslagplaose mit [[kernwapens]] * [[13 september]] - De diek um de nieje Iesselmeerpolder [[Oostelijk Flevolaand]] wonnen esleuten * Oprichting [[Oeze Volk / Maandewark]], maondblad veur skrieveri'je in 't Drèents == Geboarn == * [[22 meert]] - Groothertogin [[Maria Teresa van Luxemburg]] * [[7 meie]] - [[Jan Peter Balkenende]], van 2002 töt 2010 minister-president van Neerlaand * [[2 juli]] - [[Marga Bult]], ne Tweantse zangeresse en presentatrise * [[14 september]] - [[Maxime Verhagen]], Nederlaans politicus * [[30 september]] - [[Frank Löwik]], Twèents historicus en skriever * [[Hendrik Nijkeuter]] - Drèents literatuurhistoricus * [[Dick Schlüter]] - dichter van de proveensie [[Oaweriessel]] == Oet de tied == * [[14 augustus]] - [[Bertold Brecht]], Duuts schriever * [[Hendrik van Dijk]] - Drèents schriever, onderwiezer en journalist nx5mvx3dj87aejgt9tmo55uquctmts6 0 16616 267728 259752 2013-05-11T14:59:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Eibergen vlag.svg|thumb|de vlagge van Eibarge]] De vlagge van [[Eibarge]] is blauw met links 5, 3 en 1 gelle veerkanten en vanof dat ene veerkant ne gel-blauw-gel-blauw-gelle bane, op zien Hollaands: "Blauw, met een van 3 treden getrapte broekingdriehoek, met een over het midden van de vlucht, ter hoogte van 1/5 van de vlaghoogte 5 smalle banen afwisselend van geel blauw."<ref>Rutgers, bl. 20</ref> De dree gelle banen staot veur de dree karkdörpe [[Eibarge]], [[Beltrum]] en [[Rekken]]. De twee blauwe banen wee't d'r tussen staot verwiest naor de beide rivieren in de gemeente Eibarge: d'n [[Berkel|Barkel]] en de [[Grolsen Slinge|Slinge]].<ref>Stichting voor Banistiek en Heraldiek, citierd in Rutgers, bl. 21</ref> == Uutgaande verwiezingen == * Historische Kring Eibergen - [http://www.historischekringeibergen.nl/wp-content/uploads/2010/03/Old-Ni-js-64.pdf "De vlag van de gemeente Eibergen"], Peters Rutgers, bladen 17-32 * fiberworld.nl - [http://www.vlaggen.fiberworld.nl/eibergen.html Vlagge van Eibarge] == Referenties == <references /> {{DEFAULTSORT:Vlagge Van Eibarge}} [[Kategorie:Berkelland]] [[Kategorie:Vlagge|Eibarge]] 2r8mvhhdv5utncxicdlxsvgacwnbljr 10 16620 261493 250997 2013-04-14T12:55:22Z Tlustulimu 870 Interwikis stehen jetzt auf der Seite [[:d:Q10922364]]. nicht mehr hier! wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 0 |maxlevel= 1 |acronym = BE |top = BE |upper = |lemma = België |admname = Koninkriek België |admtype = Koninkriek |0 = België |1 = |2 = |map = België |flag = Flag of Belgium.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> hn2j3pgnckws5a6vjmxae7x9bibh5rx 10 16621 259680 254903 2013-03-11T12:23:32Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 69 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12252]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = België | top = 51.8 | bottom = 49.2 | left = 2.2 | right = 6.9 | image={{#switch: {{{2|}}} |relief=Belgium relief location map.jpg |#default=Belgium location map.svg }} | region = BE | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> 5c2bipy57grzkt4wkp8irmpgkgemhlt 10 16622 260786 188737 2013-03-18T12:41:33Z Tlustulimu 870 die Interwikis liegen jetzt auf der Seite [[:d:Q7590864]], nicht mehr hier! wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 2 | acronym = FR | top = FR | upper = | lemma = Frankriek | admname = Franse Rippebliek | admtype = [[Rippebliek]] | 0 = Frankriek | 1 = | 2 = | map = Frankriek | flag = Flag of France.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> o3gknrb3aikx9mo7om4w0gvaqqrkd3u 10 16623 283688 277044 2016-01-02T10:36:20Z Otourly 3313 update wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Frankriek | top = 51.5 | bottom = 41.0 | left = -5.8 | right = 10.0 | image={{#switch: {{{2|}}} |relief=France relief location map.jpg |#default=France location map-Regions and departements-2016.svg }} | region = FR | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} === Alternatieve kaarten === <gallery> Ofbeelding:France location map-Departements-2015.svg|met départementen Ofbeelding:France location map-Regions and departements-2016.svg|met départementen en regio's Ofbeelding:624x-France-loc-carte-Départements-Reliefs.png|reliefversie met départementen </gallery> </noinclude> b3oxwlw1xn204hzh4hfa0muwi4bvk50 10 16626 272208 266819 2013-12-11T02:58:15Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Preloadblad}}</noinclude> <includeonly>{{Dokumentatie/Onderholdsblad}}</includeonly> * [[Speciaal:Verwiezingen naor disse pagina/Mal:{{<includeonly>Subst:</includeonly>PAGENAME}}/Foute 1]] – Foute 1 * [[Speciaal:Verwiezingen naor disse pagina/Mal:{{<includeonly>Subst:</includeonly>PAGENAME}}/Foute 2]] – Foute 2 * [[Speciaal:Verwiezingen naor disse pagina/Mal:{{<includeonly>Subst:</includeonly>PAGENAME}}/Foute 3]] – Foute 3 <noinclude> [[Kategorie:Mallendokumentatie]] </noinclude> 3dp70l3iobin4vn3arjubguualjtl9d 10 16627 272376 272207 2013-12-15T12:53:28Z 80.114.178.7 {{PAGENAME}} geet noe vanzölf wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{| | [[Ofbeelding:Information icon.svg|30px|Preloadblad|link=]] | style="width: 100%;" | Dit blad wöd deur den mal '''[[{{#rel2abs:{{FULLPAGENAME}}/..}}]]''' ebroekt, um et anmaken van de dokumentatieonderbleader makkeleker te maken deur der alvast wat in te vullen.<span style="display:none;">{{PAGESIZE:{{FULLPAGENAME}}}}<!--PAGESIZE vereurzaakt ne verwiezing van den mal noar zikzelf, doardeur kump den mal neet meer in de lieste van [[Speciaal:Ongebruukte mallen]]--></span> |}<includeonly> <!--Onderhold-->{{#ifexist:{{#rel2abs:{{FULLPAGENAME}}/..}}|<!--niks-->| <span style="display:none;">[[Mal:Dokumentatie/Onderhold/Preload weesziede]]</span> }}</includeonly></onlyinclude><noinclude> [[Kategorie:Hulpmallen]] [[Kategorie:Mallendokumentatie| {{PAGENAME}}]] </noinclude> s98ee7rxv8yxjeyksz4s4wgfe2pum7z 0 16629 188812 2011-05-07T02:24:10Z 129.125.102.126 deurverwiezing naor [[Oldsaksisch]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Oldsaksisch]] ozhx9xr31qpotbl0hvln3vmpl9svjze 6 16630 188896 188862 2011-05-08T06:29:22Z 129.125.102.126 {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] eqd21obtj5asid2voa2q4qc9yd6yr37 10 16634 271969 244592 2013-12-07T01:24:38Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} |continent = Azie <!--Administration--> |level = 0 |maxlevel= 1 |acronym = CN |top = CN |upper = |lemma = Volksrippebliek China |admname = Volksrippebliek China |admtype = Volksrippebliek |0 = China |1 = |2 = |map = China |flag = Flag of the People's Republic of China.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> oz2tii8bd84xmgmlq4wdffqneg41x7o 10 16635 260139 255023 2013-03-11T12:46:15Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 55 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12371]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = China | lemma = Volksrippebliek China | y = 50.0 + 1.256383 * 116.80932603407057 * 0.02641006622571962 - 1.256383 * 116.80932603407057 * (1.3713469994670882 - (1.9996655301850468-({{{2}}}* pi / 180)) * cos(0.5867115434267053 * ({{{3}}} - 104) * pi / 180)) | x = 50.0 + 116.80932603407057 * ((1.9996655301850468-({{{2}}}* pi / 180)) * sin(0.5867115434267053 * ({{{3}}} - 104) * pi / 180)) | image = {{#switch: {{{2|}}} | relief = China edcp relief location map.jpg |#default= China edcp location map.svg }} | region= CN | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> 3o4pw8iwgc7k0wjy06frbiqmf88vrak 10 16636 278659 278658 2015-03-22T10:02:43Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 1 | maxlevel= 1 | acronym = BE | top = DE | upper = DE | lemma = Berlien | admname = Land Berlin | admtype = Dailstoat | 0 = Duutslaand | 1 = Berlien | 2 = | map = Duutslaand Berlien | flag = Flag of Berlin.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> gg0g4lnbuoljl0qkr6sxmydtv5fxalw 10 16637 272291 271878 2013-12-13T16:20:31Z 80.114.178.7 | name = Berlien wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Berlien | top = 52.684707 | bottom = 52.327157 | left = 13.066864 | right = 13.781318 | image = {{#switch: {{{2|}}} | relief = Berlin relief location map.png |#default = Berlin location map.svg }} | region = DE-BE | type = state }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|Duutslaand}} </noinclude> az9z4wgrvm1venhq8potd9zxbyan3os 10 16638 271946 189018 2013-12-07T01:20:37Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = LU | top = LU | upper = | lemma = Luxemburg (laand) | admname = Groothertogdom Luxemburg | admtype = Groothertogdom | 0 = Luxemburg | 1 = | 2 = | map = Luxemburg | flag = Flag of Luxembourg.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> lvm94opgzananau4nz73di1mzha95rc 10 16639 285379 260138 2016-09-15T15:18:53Z Unpocoloco 1437 more actual map of Luxembourg - with 12 cantons instead 3 abondished districts wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Luxemburg | top = 50.25 | bottom = 49.4 | left = 5.65 | right = 6.6 | image={{#switch: {{{2|}}} | relief = Luxembourg relief location map.jpg |#default = Luxembourg location map - cantons.svg }} | region = LU | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> 643k565walz46ohx13pykzsnogob670 0 16640 292607 292606 2016-12-20T13:46:42Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Jean Fournier - Portrait of Onno Zwier van Haren (1752).jpg|thumb|200px|Onno Zwier van Haren in 1752 deur J. Fournier]] '''Onno Zwier van Haren''' ([[Sunt-Annaperochie]], 2 april 1713 – [[Wolvege]], 2 september 1779) was een politikus en dichter uut et geslacht van de Van Haren's en bewoner van de butenplaetse [[Lindenoord]]. == Wark == [[Ofbeelding:Signature of Onno Zwier van Haren in his volume of poetry De Geusen, 1776.jpg|thumb|right|350px|Haandtekening van Onno Zwier van Haren in een eksemplaar van zien dichtbundel ''De Geusen'' van 1776]] * ''Aanspraak gedaan als president van den Raad van Staate op den 29 Dec. 1746'' * ''Deductie voor Jr. O.Z. van Haren [...] ter zyner noodwendige zuiveringe, van de lasterlyke geruchten en imputatiën, tegen hem verspreid en ingebragt'' (1761) * ''Lijkreeden over wijlen sijne Hoogheid Willem de IVde'' (Leeuwarden 1766, Amsterdam 1832) * ''Zeedige aanmerkingen over de veengraveryen in Friesland'' (Leeuwarden 1766) * ''De koophandel. Lierzang'' (Zwolle 1769) * ''Aan het vaderland (1769)'' en ''De Geusen'' (2e druk, (de eerste druk verscheen onder de titel ''Aan het Vaderland'', Leeuwarden 1769, Zwolle 1771, 5e dr. bezorgd door Bilderdijk, 1785) * [http://www.dbnl.nl/titels/titel.php?id=hare003agon01 ''Agon, sulthan van Bantam'', treurspel (Leeuwarden 1769, 3e dr. ald, 1779)] * ''Proeve op de Levensbeschrijving der Nederlandsche Doorluchtige Mannen behelzende het leven van Johannes Kamphuis'' (Leeuwarden 1772) * ''Willem de Eerste'', treurspel (Zwolle 1773) * ''Van Japan, met betrekking tot de Hollandsche natie en de Christelijke Godsdienst'' (Zwolle 1775) * ''Proeve van overzetting uit het Engelsch. Pope's Essay on Man'' (Zwolle 1776) * ''De komst van den Messias. Lofzang'' (Zwolle 1776) * ''De Herschijning. Lierzang aan Adelheide'' (1776) * ''Verhandeling over de nationale of vaderlandsche gedichten'' (in de verhandelingen van het Zeeuwsche Genootschap) * ''De Landbouw. Lierzang'' (Zwolle 1777) * ''De Inenting. Lierzang'' (Zwolle 1777) * ''Nieuwjaarsbrief aan mijn jongsten zoon'' (1778) * ''De Vrijheid. Lierzang'' (1778) * ''Vaarwel van een ouden vader aan sijn soon, vaarende op 's Lands schip van oorlog de Argo. Lierzang'' (1778) * ''De Koopman'' (Zwolle 1778) * ''De Staatsman'' (Zwolle 1778) * ''De Schimmen. Lierzang'' (Zwolle 1778) * ''Proeve van eene nationale zeedelijke Leer-reden'' (Zwolle 1779) * ''Pietje en Agnietje of de Doos van Pandora'', toneelspel (1779) * ''De offerhande van Themistocles. Lierzang van Pindarus. Een onbekend gedicht van een bekenden dichter door J.H. Halbertsma'' (Deventer 1835). {{commonscat}} {{DEFAULTSORT:Haren, Onno Zwier van}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse politieker]] [[Kategorie:Nederlaandse schriever]] [[Kategorie:Borgemeister]] q0tug6wryn0fm1bnu108sogoz8vy9om 0 16641 290943 271541 2016-11-02T14:59:24Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Gerrit de Vries''' ([[Berkoop]], [[1967]]) is een veurmaolige hadfietser. Hi'j wun in 1986 et wereldkampioenschop 100km ploegentiedrit. Hi'j het ok zes keer mitdaon an de [[Tour de France]]. ==Tour de France== *1990 – 67e *1991 – 34e *1993 – 55e *1994 – 77e *1996 – 119e *1997 – 125e {{DEFAULTSORT:Vries, Gerrit de}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Sporter oet Frieslaand]] [[Kategorie:Wielrennen]] avpo2ov0xqs9yuhc3to37irbvb8yy46 0 16643 189163 2011-05-10T16:35:35Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sunt Anneperochie]] 35q1ubn4ryknmudrn9jg92p83tqme83 0 16644 262916 260124 2013-05-04T21:43:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Jelmer Gussinklo.jpg|thumb|right|Jelmer Gussinklo]] '''Jelmer Gussinklo''' (geboarn [[14 januari]] [[1982]] [[Wenters]], op egreujd in [[Iezerlo]] bi-j [[Aalten]]), is nen [[Nederlaand]]sen radioprissentator. Hee begon as radiotechnikus veur et de [[Nederlands Omroepproductie Bedrijf|NOB]]. Too [[Rob Stenders]] verhuzen van [[3FM]] noar [[Yorin FM]] nam e Gussinklo met. Den kump doarmet dan ok geregeld op de radio. Hee maken onder meer ne [[Achterhook]]se parodie op et nummer ''[[Watskeburt]]'' van [[De Jeugd van Tegenwoordig (groep)|De Jeugd van Tegenwoordig]]. Ok was e te heurn as [[sidekick]] (dat wil zeggen: ko-prissentator, angevver, assistent-DJ) in et radioprogramma van [[Henk Westbroek]]. Sund april [[2006]] werken hee als sidekick voor den radiozender [[Caz!]] in et programma [[Môgge Caz!]]. Op et ende van juni [[2007]] ging Jelmer Gussinklo weer vort bi-j Caz um producer te wodden van et programma [[Stenders Eetvermaak]] van Rob Stenders op 3FM. Vanof september 2010 is Gussinklo te heuren in de radioshows van [[Rob Stenders]] veur [[PowNed]] op [[3FM]] Samen met [[Leon Polman]] ging Jelmer in [[december 2007]] de stried an um zovöl meugelek 'zelf' emaakte singels te verkopen veur et goode doel. Et nummer ''Dom, lomp en famous'' wodden um ezat in ''Klein, stoer en boer'', en ''Aye'' van [[Dio (rapper)|Dio]] ft. [[Sef]] wodden ''Boerûh'' In [[januari 2006]] leerdn Nederlaand Jelmer kennen as [[streaker]]: hee renden in de blote konte et veld op tiedens den wedstried [[Sparta Rotterdam|Sparta]]-[[N.E.C.|NEC]]. {{commonscat}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Prissentator]] [[Kategorie:Radio]] pxp7axoradfu0yz8xwkdbjc4s5fdyho 0 16647 263867 260130 2013-05-05T21:49:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Utrecht University Logo.JPG|thumb|right|250px|Beeldmoark van de universiteat.<br><small>Sprökke: ''Sol Iustitiae Illustra Nos'' (Zunne van gerechtigheaid, skient op oons)</small>]] De '''Universiteat van Utrecht''' (UU) is ne [[Neerlaand]]se [[universiteat]] in de stad [[Utrecht (stad)|Utrecht]]. Töt midln joarn '90 heetn t ''Rieksuniversiteat Utrecht'' (RUU). De UU hef ongevear 29.000 studeantn (ongevear 6.500 niejn in t joar). Doarmet is t de tweedegrötste universiteat van Neerlaand. Dr woarket ongevear 8.000 leu op de UU, woervan't 640 hooglearaar zeent. UU hef 48 [[bachelor]]opleaidings, 122 minors en 198 [[master]]opleaidings. UU hef zeuwn vakgroepn (''fakulteatn'', woerin't verwaante opleaidings op enömn zeent) en joarliks ongevear 650 miljoen [[euro]] te besteedn. t Heuwd van de universiteat is prof. dr. Bert van der Zwaan. De UU begun in [[1634]] as ''illustere skole'', en wör twee joar later opweardeert töt universiteat. In de Fraanske tied wör de UU degradeerd töt "ecôle secundaire" (''middelbere skole''), mer kreeg noa de bevrieding de universiteatsrechten wier terugge. ==Vakgroepn== De UU hef zeuwn opleaidingsvakgroepn: *Geestesweetnskopn ([[sproaklear]], [[muziek]]weetnskopn, kultuurweetnskopn, godgeleardheaid, [[filosofie]]) *[[Rechtgeleardheaid]], [[Ekonomie]], [[Besteur en Organisasie]] *[[Eerdwetenschoppen|Eardwetenskopn]] *[[Geneaskeunde]] - oonderdeel van t [[UMC Utrecht]] *[[Deergeneaskeunde]] *[[Sociaole wetenschop|Sosjale Weetnskopn]] (oawer moatskoppieje en gedrag) *[[Bètaweetnskopn]] ([[wiskunde|rekkenen]], [[natuurkunde|natuurkeunde]], [[scheikunde|skeaidkeunde]]) ==Geböwwe== De Universiteat van Utrecht zit in verskilnde geböwwe. De meeste vakgroepn zeent oonder ebracht in de geböwwe van de [[Uithof (Utrecht)|Uithof]]. Dit is n gebeed wat net boetn Utrecht ligt, op t zuudn van [[De Bilt]]. De aandere vakgroepn zitt vuural in de binnstad van Utrecht, in oolde gebouwn dee't op t oonderwies zeent verbouwd en an epast, zo as de ''Trans'', ''Achter de Dom'', ''Kromme Nieuwe Gracht'' (woeran't ook t kompjoeterhoes zit) en t ''Ledig Erf''. Aandere geböwwe zitt op t [[Uiversity College Utrecht|University College]], wat ne aparte stoatus hef binn de UU. Hier zitt internasjonale studeantn op nen kaamp bie mekoar, op de oolde [[Kromhout Kazerne]] van t leager. ==Bibliotheek== De UU hef twee [[bibliotheek]]n, één in de binnstad en één op de Uithof. ==Oetgoande Koppeling== *[http://www.uu.nl offisjele webstea van de UU] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Onderwies]] [[Kategorie:Universiteat]] 25tpftnartquwfqa75rpuc9th7x2nal 0 16648 195181 189422 2011-06-23T20:33:28Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Genaeskeunde]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Genaeskeunde]] gu6j4w9ikkqbx7942136q6wbmdkw7yj 0 16649 292597 291451 2016-12-20T13:35:02Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ralf-krewinkel-1304684684.jpg|200px|right|thumb|Ralf Krewinkel]] '''Ralf Karel Hubert Krewinkel''' ([[Karkraode]], [[12 november]] [[1974]]) is 'nen [[Nederland]]sen politicus. Sinds 31 augustus 2015 is he [[borgemeister|burgermeester]] van de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Heerlen]] in de proveensie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. Krewinkel is lid van de [[PvdA]]. Van 2011 tot 2015 was het burgermeester van de gemeente [[Beak (gemeente)|Beak]]. Van 1998 tot 2006 was het lid van de [[gemeenteroad]] van de Limburgse gemeente Karkraode en van 2006 tot 2011 [[wetholder]] van Karkraode. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2011/03/25/ralf-krewinkel-nieuwe-burgemeester-beek.html Ralf Krewinkel nieuwe burgemeester Beek], Rijksoverheid.nl, 25 meert 2011 * [https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2015/07/03/benoeming-burgemeester-heerlen Benoeming burgemeester Heerlen], Rijksoverheid.nl, 3 juli 2015 {{Begin}} {{DEFAULTSORT:Krewinkel, Ralf}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Borgemeister]] [[Kategorie:Wetholder]] [[Kategorie:PvdA-politiker]] fee564n3q9kplm4pyangx39fu1gyt2j 10 16655 260052 253424 2013-03-11T12:43:37Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6470052]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 0 |maxlevel= 1 |acronym = SE |top = SE |upper = |lemma = Sveden |admname = Keunenkriek Sveden |admtype = Keunenkriek |0 = Sveden |1 = |2 = |map = Sveden |flag = Flag of Sweden.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 1949zw1c2bjn37o8xxpc08qeaneqncw 10 16656 271891 261776 2013-12-07T01:00:39Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Sveden | top = 69.5 | bottom = 55.1 | left = 10.4 | right = 24.6 | image = Sweden location map.svg | region = SE | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> oac9zm3qfw8kyb7xz19w6fzb8o9is33 10 16658 271934 189588 2013-12-07T01:19:07Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = NO | top = NO | upper = | lemma = Noorwegen | admname = Keunenkriek Noorwegen | admtype = Keunenkriek | 0 = Noorwegen | 1 = | 2 = | map = Noorwegen | flag = Flag of Norway.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> b57m40lhxt9yfqkoktzzwkdrtzh6qk0 10 16659 263575 261732 2013-05-05T10:41:18Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12234]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Noorwegen | top = 71.5 | bottom = 57.6 | left = 4.1 | right = 31.6 | image={{#switch: {{{2|}}} | relief =Relief Map of Norway.png |#default=Norway location map.svg }} | region = NO | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> 547hxn48jlk4qalpz3h7qgsx2kmthtm 10 16660 192057 189592 2011-05-29T17:40:14Z 129.125.102.126 +[[Kattegerie:Mal:3166-1 Codes|AX]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Info ISO-3166-2:FI-AL]] [[Kattegerie:Mal:3166-1 Codes|AX]] gl88rrgld8xchj7jd9zl0617dmo8wsq 10 16662 226694 189595 2012-04-30T05:11:57Z MerlIwBot 5793 bot deraof: [[de:Vorlage:Info ISO-3166-2:FI-AL]] (deleted) wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 1 | maxlevel= 1 | acronym = AL | top = FI | upper = FI | lemma = Ålandseilanen | admname = Landskap Åland | admtype = Autonome previnsie | 0 = Finlaand | 1 = Åland | 2 = | map = Finlaand Åland | flag = Flag of Åland.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> jrqzfm5liku5num8fv58w2v43g4dqzp 10 16663 259990 250255 2013-03-11T12:41:36Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 11 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4532125]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Åland | lemma = Ålandseilanen | top = 61.0 | bottom = 59.5 | left = 19.0 | right = 22.0 | image = Åland location map.svg | region = AX | type = adm1st }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|Finlaand|sortkey2=Aland}} </noinclude> l9z96tqkeqzcc8s629h5qrygqd26sad 14 16664 266286 261294 2013-05-10T17:07:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Drenthe]] [[Kategorie:Grunnen]] [[Kategorie:Prehistorie]] [[Kategorie:Ooldheaidkeunde]] f58g7supfd40o9bi0c8zukvpww9drl3 0 16665 264109 259992 2013-05-06T16:13:30Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki In deze '''lieste van hunebedden in Nederlaand''' staot alle nog bestaonde [[hunebed]]den in [[Nederlaand]]. == Drenthe == {| class="sortable wikitable vatop" style="width:50%; font-size:90%;" !Nummer !Plaotse !Type hunebed !class="unsortable"|Foto |- |[[D1]] || [[Steinbargen]] || [[portaolgraf]] ||[[Ofbeelding:Hunebed D1 bij Steenbergen.jpg|60px|D1 (Steinbargen)]] |- |[[D2]] || [[Westervelde]] || portaolgraf || [[Ofbeelding:Hunebed D2 bij Westervelde.jpg|60px|D2 (Westervelde)]] |- |[[D3]] || [[Midlaoren]] || || [[Ofbeelding:Hunebed D3 te Midlaren.jpg|60px|D3 (Midlaoren)]] |- |[[D4]] || [[Midlaoren]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D4 te Midlaren.jpg|60px|D4 (Midlaoren)]] |- |[[D5]] || [[Zeijen]] || || [[Ofbeelding:Hunebed D5 te Zeijen.jpg|60px|D5 (Zeijen)]] |- |[[D6]] || [[Tynaorl (dörp)|Tynaorl]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D6 bij Tynaarlo.jpg|60px|D6 (Tynaorl)]] |- |[[D7]] || [[Anlo]] || portaolgraf ||[[Ofbeelding:Hunebed D7 Kniphorstbos bij Anloo.jpg|60px|D7 (Anlo)]] |- |[[D8]] || [[Anlo]] || portaolgraf ||[[Ofbeelding:Hunebed D8 Kniphorstbos bij Anloo.jpg|60px|D8 (Anlo)]] |- |[[D9]] || [[Annen]] || portaolgraf ||[[Ofbeelding:Hunebed D9 in Annen.jpg|60px|D9 (Annen)]] |- |[[D10]] || [[Gaastern]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D10 bij Gasteren.jpg|60px|D10 (Gaastern)]] |- |[[D11]] || [[Anlo]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D11 bij Anloo.jpg|60px|D11 (Anlo)]] |- |[[D12]] || [[Iekst]] || portaolgraf ||[[Ofbeelding:Hunebed D12 bij Eext.jpg|60px|D12 (Iekst)]] |- |[[D13]] || [[Iekst]] || [[trapgraf]] ||[[Ofbeelding:Hunebed D13 bij Eext.jpg|60px|D13 (Iekst)]] |- |[[D14]] || [[Iekst]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D14 bij Eexterhalte.jpg|60px|D14 (Iekst)]] |- |[[D15]] || [[Loon (Assen)|Loon]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D15 bij Loon2.jpg|60px|D15 (Loon)]] |- |[[D16]] || [[Balloo]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D16 bij Balloo.jpg|60px|D16 (Balloo)]] |- |[[D17]] || [[Raol]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D17 bij Rolde 2008.jpg|60px|D17 (Raol)]] |- |[[D18]] || [[Raol]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D18 bij Rolde 2008.jpg|60px|D18 (Raol)]] |- |[[D19]] || [[Drouwen]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D19 bij Drouwen.jpg|60px|D19 (Drouwen)]] |- |[[D20]] || [[Drouwen]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D20 bij Drouwen.jpg|60px|D20 (Drouwen)]] |- |[[D21]] || [[Bronneger]] || portaolgraf ||[[Ofbeelding:Hunebed-D21-bij-Bronneger.jpg|60px|D21 (Bronneger)]] |- |[[D22]] || [[Bronneger]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed-D22-bij-Bronneger.j.jpg|60px|D22 (Bronneger)]] |- |[[D23]] || [[Bronneger]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D23 bij Bronneger.jpg|60px|D23 (Bronneger)]] |- |[[D24]] || [[Bronneger]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D24 bij Bronneger.jpg|60px|D24 (Bronneger)]] |- |[[D25]] || [[Bronneger]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D25 bij Bronneger.jpg|60px|D25 (Bronneger)]] |- |[[D26]] || [[Drouwen]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D26 bij Drouwen.jpg|60px|D26 (Drouwen)]] |- |[[D27]] || [[Börger]] || ||[[Ofbeelding:Grootste hunebed van Nederl.jpg|60px|D27 (Börger)]] |- |[[D28]] || tussen [[Börger]] en [[Bunen]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D28 tussen Borger en Buinen.jpg|60px|D28 (Börger/Bunen)]] |- |[[D29]] || tussen [[Börger]] en [[Bunen]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D29 tussen Borger en Buinen.jpg|60px|D29 (Börger/Bunen)]] |- |[[D30]] || [[Eksel]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D30 bij Exloo.jpg|60px|D30 (Eksel)]] |- |[[D31]] || tussen [[Eksel]] en [[Vaalt]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D31 tussen Exloo en Valthe.jpg|60px|D31 (Eksel/Vaalt)]] |- |[[D32]] || [[Oring]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D32 bij Odoorn.jpg|60px|D32 (Oring)]] |- |[[D34]] || [[Oring]] || portaolgraf ||[[Ofbeelding:Hunebed D34 bij Odoorn.jpg|60px|D34 (Oring)]] |- |[[D35]] || [[Vaalt]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D35 bij Valthe.jpg|60px|D35 (Vaalt)]] |- |[[D36]] || [[Vaalt]] || portaolgraf ||[[Ofbeelding:Hunebed D36 bij Valthe.jpg|60px|D36 (Vaalt)]] |- |[[D37]] || [[Vaalt]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D37 bij Valthe2.jpg|60px|D37 (Vaalt)]] |- |[[D38]] || [[Emmen]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D38 in het-Valtherbosch bij Emmen.jpg|60px|D38 (Emmen)]] |- |[[D39]] || [[Emmen]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D39 in het-Valtherbosch bij Emmen.jpg|60px|D39 (Emmen)]] |- |[[D40]] || [[Emmen]] || portaolgraf ||[[Ofbeelding:Hunebed D40 in het-Valtherbosch bij Emmen.jpg|60px|D40 (Emmen)]] |- |[[D41]] || [[Emmen]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D41 bij Emmen-Noord.jpg|60px|D41 (Emmen)]] |- |[[D42]] || [[Emmen]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D42 op de Schimmer esch bij Emmen.jpg|60px|D42 (Emmen)]] |- |[[D43]] || [[Emmen]] || [[langgraf]] ||[[Ofbeelding:Hunebed D43 langgraf op de Emmer-esch.jpg|60px|D43 (Emmen)]] |- |[[D44]] || [[Emmen]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D44 in-Westenesch bij Emmen.jpg|60px|D44 (Emmen)]] |- |[[D45]] || [[Emmen]] || [[gaankgraf]] ||[[Ofbeelding:Hunebed D45 in de Emmerdennen te Emmen.jpg|60px|D45 (Emmen)]] |- |[[D46]] || [[Emmen]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D46 in Angelslo te Emmen.jpg|60px|D46 (Emmen)]] |- |[[D47]] || [[Emmen]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D47 in Angelslo te Emmen.jpg|60px|D47 (Emmen)]] |- |[[D49]] || [[Schoonoord]] || ||[[Ofbeelding:Papelozekerk1.jpg|60px|D49 (Schoonoord)]] |- |[[D50]] || [[Noord-Slien]] ||gaankgraf ||[[Ofbeelding:Hunebed D50 bij Noord-Sleen.jpg|60px|D50 (Noord-Slien)]] |- |[[D51]] || [[Noord-Slien]] ||gaankgraf ||[[Ofbeelding:Hunebed D51 bij Noord-Sleen.jpg|60px|D51 (Noord-Slien)]] |- |[[D52]] || [[Dever]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D52 bij Diever.jpg|60px|D52 (Dever)]] |- |[[D53]] || [[Haovelte]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D53 Havelterberg.jpg|60px|D53 (Haovelte)]] |- |[[D54]] || [[Haovelte]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed D54 Havelterberg.jpg|60px|D54 (Haovelte)]] |} == Grönning == {| class="sortable wikitable vatop" style="width:50%; font-size:90%;" !Nummer !Plaotse !Type hunebed !class="unsortable"|Foto |- |[[Hunebed G1]] || [[Noordlaoren]] || ||[[Ofbeelding:Hunebed-G1-bij-Noordlaren.jpg|60px|G1 (Noordlaoren)]] |- |[[Hunebed G5]] || [[Heveskesklooster]] (opgraoven en verplaotst naor [[Delfziel]]) || || [[Ofbeelding:Hunebed Heveskesklooster in Aquariom.JPG|60px|G5 (Heveskesklooster)]] |} {{NavigaosieHunebedden}} {{DEFAULTSORT:Lieste Hunebedden Nederlaand}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Hunebed|!Lieste Nederlaand]] 1spizd65qubizytpnogb54j1nd2ua5y 10 16666 267048 195336 2013-05-10T22:31:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Lieste van hunebedden in Nederlaand|Hunebedden in Nederlaand]] |ofb_groot = |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Drenthe''' | R2C1 = [[D1]] - [[D2]] - [[D3]] - [[D4]] - [[D5]] - [[D6]] - [[D7]] - [[D8]] - [[D9]] - [[D10]] - [[D11]] - [[D12]] - [[D13]] - [[D14]] - [[D15]] - [[D16]] - [[D17]] - [[D18]] - [[D19]] - [[D20]] - [[D21]] - [[D22]] - [[D23]] - [[D24]] - [[D25]] - [[D26]] - [[D27]] - [[D28]] - [[D29]] - [[D30]] - [[D31]] - [[D32]] - [[D34]] - [[D35]] - [[D36]] - [[D37]] - [[D38]] - [[D39]] - [[D40]] - [[D41]] - [[D42]] - [[D43]] - [[D44]] - [[D45]] - [[D46]] - [[D47]] - [[D49]] - [[D50]] - [[D51]] - [[D52]] - [[D53]] - [[D54]] | R3C1 = '''Grönning''' | R4C1 = [[Hunebed G1|G1]] - [[Hunebed G5|G5]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Mal|{{PAGENAME}}]] </noinclude> jhpcn8mvi43ptu1rjd28ak5jx8gbei9 0 16667 263988 259991 2013-05-06T15:52:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hunebed_D1_bij_Steenbergen.jpg|thumb|Hunebed D1 bie Steenbargen]] '''Hunebed D1''' is een [[hunebed]] van 't type [[portaolgraf]] bie de plaotse [[Steinbargen]] in de [[Nederlaand]]se [[pervincie]] [[Drenthe]]. 't Hunebed is 't noordoostelijkst elegen in de pervincie en hef daarom 't nummer 1 ekregen. 't Hunebed lig tegen een helling van zaand dichtebie een verharde weg. 't Hunebed is goed bewaord ebleven en bestiet uut 12 draogstenen, 6 dekstenen en 2 sluutstenen. De poorte van 't hunebed bestiet uut 2 draogstenen en 1 dekstene. In de jaoren 1953 en 1954 is 't hunebed erestaureerd deur prefessor [[Albert van Giffen]]. {{Commonscat|Hunebed D01 in Steenbergen}} {{NavigaosieHunebedden}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Hunebed]] essnvjrrd5wb4p8sfs4fp3van6nc2v9 14 16668 266500 261295 2013-05-10T18:13:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wetenschop]] icx8ir59oh54pyxw909mtazcmsf9gb7 0 16670 269743 189873 2013-08-25T20:10:43Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Massedonië]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Massedonië]] 3i52tulm1kgshnaw1ufkp0pz44ggc7z 0 16671 287905 287902 2016-10-26T11:51:15Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Guernsey | vlagge = Flag of Guernsey.svg{{!}}border | woapn = Coat of arms of Guernsey.svg | lokasie = LocationGuernsey.png | sproaken = [[Engels]], [[Fraansk]] | heufdstad = [[Saint Peter Port]] | religie = [[Protestaants]], [[Rooms-Katholieke Karke]] | regeringsvorm = [[Brits Kroonbezit]] | km2 = 78 | inwonners = 65.000 | dichtheid = 836 | breedtegroad = 49/27//N | lengtegroad = 2/35//W | region = GG | munteenheid = [[Poond Sterling]] ([[Guernseypoond]]) | valutakode = GPS | tiedzone = +0 | volksleed = [[Sarnia cherie]] | feestdag = [[9 mei|n 9den mei]] | tld = gg | laandkode = GGY | tel = 44-1481 }} '''Guernsey''' ([[Normandies]]/[[Dgèrnésiais]]: ''Guernési'', [[Fraans]]k: ''Guernesey'') is ene van de [[Kanaaleailaandn]], dee't vuur de kuste van de [[Fraankriek|Noord-Fraanske]] strekke [[Bretanje (strekke)|Bretanje]] lignt. Op [[Jersey (eilaand)|Jersey]] noa is Guernsey t grötste eailaand. Net as Jersey en t eilaand [[Man (eilaand)|Man]] in de [[Ierse zee]] is Guernsey gin deel van t [[Verenigd Keuninkriek]], mer [[Brits Kroonbezit]]. t Heurt ook nit bie de [[Europese Unie|EU]]. Ook de kanaaleailaandn [[Alderney]], [[Herm (eilaand)|Herm]] en [[Sark]] vaalt oonder t [[Baljuw]]skop Guernsey. De Heuwdstad is [[Saint Peter Port]] (''St. Pietershaawn''). t Hef ongevear 65.000 inwonners. t Eailaand hef twee offisjele sproakn: [[Engels]] en [[Fraans]]k. t Eailaand is bekeand as [[Belastingsparadies]], umdet dr gin dividend-, vermogens-, oawerdrachtsbelasting of [[BTW]] eheewn wörd. Ook wörd dr gin aarfrecht ind.<ref>t Eailaand steund in 2009 op de eerste plaatse in de Quote [http://www.quotenet.nl/lijstjes/top_5_belastingparadijzen/1.php Top 5 van belastingparadiezen]</ref> ==Laandsbeskriewing== t Laandskop geet van kenmaarkend [[Engels Midwest (laandskop)|Engels Midwest]] töt Fraanske [[wiengaard]]n. De Kustliene geet van [[straand (kuste)|straand]] töt [[krietrots]]n. De Kanaaleailaandn lignt in n gebeed met n [[getiednverskil]] van 7 töt 11 meter: n [[haawn]] in t noordn van t eailaand ligt met n [[eb]] helemoal dreuge en stekt de skepe oet t laand. n Poar uur later, as t [[vlood]] is ewördn is dr ineenn nen onmeundigen haawn. ==Toerisme== ''Little Chapel'' trekt de meeste toeristn an op Guernsey. Dit is n kleain köarksken wat is op ebouwd met klurige skelpn, steender en skaarven. == Parochies == [[Ofbeelding:Guernsey sm02.png|thumb|Kaarte van Guernsey]] t Eailand Guernsey is verdeeld in tien parochies. De kleaindere eailaandn Alderney en Sark zeent gin parochies van Guernsey, behalve as t oawer de kaarke geet (de parochies van Guernsey vaallt oonder t bisdom van [[Winchester]]. Öare parochiekaarkn zeent Saint Anne en Saint Peter). {| class="wikitable sortable" style="text-align:right; font-size:95%;" ! !!width="100px"| Parochie ! Inwonners (2001) !! Gebeed ([[vergee]]s) !! Gebeed (km²) !! Gebeed (kw&nbsp;mi) |- | 1. ||align="left"| [[Castel, Guernsey|Castel]] | 8975 || 6224 || 10.200 || 3.938 |- | 2. ||align="left"| [[Forest, Guernsey|Forest]] | 1549 || 2508 || 4.110 || 1.587 |- | 3. ||align="left"| [[St Andrew, Guernsey|St Andrew]] | 2409 || 2752 || 4.510 || 1.741 |- | 4. ||align="left"| [[St Martin, Guernsey|St Martin]] | 6267 || 4479 || 7.340 || 2.834 |- | 5. ||align="left"| [[St Peter Port]] | 16488 || 4074 || 6.677 || 2.578 |- | 6. ||align="left"| [[St Peter's, Guernsey|St Pierre du Bois]] | 2188 || 3818 || 6.257 || 2.416 |- | 7. ||align="left"| [[St Sampson, Guernsey|St Sampson]] | 8592 || 3687 || 6.042 || 2.333 |- | 8. ||align="left"| [[Saint Saviour, Guernsey|St Saviour]] | 2696 || 3892 || 6.378 || 2.463 |- | 9. ||align="left"| [[Torteval, Guernsey|Torteval]] | 973 || 1901 || 3.115 || 1.203 |- | 10. ||align="left"| [[Vale, Guernsey|Vale]] | 9573 || 5462 || 8.951 || 3.456 |} [[Ofbeelding:Little Chapel op Guernsey.JPG|thumb|Little Chapel]] ==Verwiezings== {{Bron|<references/>}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Kanaaleailaandn]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] ekzhjxb260fzq8qh6qcfc0m4k11csg9 0 16672 189904 2011-05-13T17:29:01Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Protestantisme]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Protestantisme]] abi6lbj05q7yklm95xytbw3aw4kx3sn 0 16678 263989 259961 2013-05-06T15:52:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hunebed-d2.JPG|thumb|right|Hunebed D2 bie Westerveld.]]'''Hunebed D2''' is een [[hunebed]] van 't type [[portaolgraf]] bie de plaotse [[Westervelde]] in de [[Nederlaand]]se [[pervincie]] [[Drenthe]]. 't Hunebed is een klein hunebed en had vrogger 4 dekstenen. Iene daorvan lig in 't graf, twee bent weer trogge eplaotst op de draogstenen en iene ontbrek. Verder bestaot 't hunebed uut 8 draogstenen en 2 sluutstenen en hef 't 2 poortstenen. In 1871 is 't hunebed door J.L. Tonckens an de pervincie eschonken. {{Commonscat|Hunebed D02 in Westervelde}} {{NavigaosieHunebedden}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Hunebed]] sl8d74zjg8w69atpyb3tumenzokmlel 0 16683 264183 260043 2013-05-06T16:26:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Coordinate|NS=52/46/18/N|EW=6/27/2/E|type=city|pop=1800|dim=500|region=NL-DR|map=right|maplevel=adm2nd|article=/}} '''Pes''' ([[Nederlaands]]: ''Pesse'') is een dörp in [[Nederlaand]], in de [[Drenthe|Drèentse]] gemiente 't [['t Ogeveine|Hogevene]]. 't Dörp hef ongeveer 1800 inwoners. 't Lig langes de [[A28]] en is bereikbaor via de [[ofrit]] 28. Wanneer Pes nou krek ontstaon is, is niet zeker, maor in [[1141]] wordt d'r al spreuken van Petthe, nuumd naor Peth (= [[moeras]]). Warschienlijk was Pes doe een nederzetting van boeren. Rond die tied moeten d'r in Pesse zes ''vaelten'', of grote boerenarven, staon hebben. Pes is veural bekend vanwege de [[boot van Pes]], de oldste boot (boomstamkano) ter wereld die in [[1955]] opgraven is bij de anleg van de [[A28]]. De boot is maakt tussen 8200 en 7600 veur Christus. De boot kuj bekieken in 't [[Drents Museum]] in [[Assen]]. Naost dizze boot bint d'r in Pes nog meer sporen van vroegere bewoning vunden waoronder huusplattegronden van boerderijen uut de [[bronstied]], de [[iezertied]] en de [[vroege middeleeuwen]] tot 't jaor 1000. De meeste van dizze vondsten bint daon in 't zuden van de hudige weg de Oostering in Pes. Bij dizze opgravingen bint ok resten naor boven kommen van een [[neolithicum|neolithisch]] grafveld. Van dit prehistorische vleden van Pes is buten 't dörp nog iets te zien; in 't westen van de Boerveenseplassen lig nog een [[grafheuvel]] (brandheuvel) uut de iezertied/Romeinse tied. [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] gjxkrek7otg1i8fq1povydjwh5siyym 0 16684 190360 2011-05-15T10:06:04Z Servien 7 [[Pesse]] is ewiezig naor [[Pes]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Pes]] h2f8e7cbkq4m4g11jiiipbno4fczwjh 0 16685 190368 2011-05-15T10:33:16Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Selterfrais]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Selterfrais]] 6r7mcu0horim95lhl49db927gwzstyg 10 16686 276040 276039 2014-06-29T16:50:23Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = {{{Spraoke in t Nedersaksies|{{PAGENAME}}}}} | heufdruumte1_1 = | heufdruumte1_2 = | heufdruumte2_1 = | heufdruumte2_2 = | ofbeelding = {{{ofbeelding|}}} | caption = {{{umskrieving|}}} | subkop1 = | head1_1 = Spraoke | item1_1 = {{{spraoke|}}} | head1_2 = Andere namen | item1_2 = {{{naam_anders|}}} | head1_3 = Laand | item1_3 = {{{laand|}}} | head2_1 = Taalgebeed | item2_1 = {{{gebeed|}}} | head2_2 = Antal sprekkers | item2_2 = {{{sprekkers|}}} | head2_3 = Dialekte | item2_3 = {{{dialekte|}}} | head3_1 = Taalklassifikatie | item3_1 = {{{klassifikatie|}}} | head3_2 = Skrift | item3_2 = {{{skrift|}}} | head3_3 = Staotus | item3_3 = {{{staotus|}}} | head3_4 = Spraokinstituut | item3_4 = {{{spraokinstituut|}}} | head3_5 = Taalkode ISO 639-1 | item3_5 = {{{iso1|}}} | head3_6 = Taalkode ISO 639-2 | item3_6 = {{{iso2|}}} | head3_7 = Taalkode ISO 639-3/DIS | item3_7 = {{{iso3|}}} | vootkop = {{{vootkop|}}} | ofbeelding2 = {{{ofbeelding2|}}} | caption2 = {{{umskrieving2|}}} }}<noinclude> [[Kategorie:Mal:Infobox]] [[Kategorie:Mallen taal]] </noinclude> a9bpubl869h3pc88zo2wee8r5b6bz94 0 16688 263355 260041 2013-05-04T23:18:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kik - Nathalie Baartman - RAAK - foto - Jochem Jurgens.jpg|thumb|right|200px|Nathalie Baartman]] '''Nathalie Baartman''' ([[Boarne]], [[2 september|n 2den september]] [[1973]]) is ne [[Tweante|Tweantse]] kabaretjeare en skriewer van [[nöalstukken|nöalstuk]]s. Hee is seend [[2004]] gangs met [[kabaret]], en skrif nöalstuks vuur de zöandagskraante van [[De Twentsche Courant Tubantia|De Tubantia]]. ==Leawn== Doo't Baartman acht joar oold was, skreef he al körte verhaalkes. Zin vuurbeeld was Oma Knots oet de tellevisieriege [[De Familie Knots]]. Met 17 joar gung Baartman noar [[Nijmegen|Niejmeagn]] hen [[psychologie]], [[filosofie]] en oontwikkelingsstudies studeern. Doarnoa deud he ne opleaiding vuur dramatherapie. Oonderwiel deu he in de vrieje tied de amateurtheaterskole in Niejmeagn en deud t eerste joar van de opleaiding dramalearaar op de [[Hoge Skole vuur de Keunsten in Utrecht|HKU]] in [[Utrecht (stad)|Utrecht]]. Oeteaindelik wol he kleainkeunst maakn, en wördn an enömn op de [[Koningstheaterakademie]] in [['s-Hertogenbosch (stad)|Den Bosch]]. Vuur zin eerste programma ''STAM'' kreeg he de perseunlikheaidspries op t [[Camaretten]]festival [[2004]] en de "Voor de Leeuwen-trofee" [[2005]]. Det is nen pries vuur lestejoars-theaterstudeantn van alle keunstenhogeskooln. Doarnoa maakn he van ''STAM'' n oawndprogramma, woer't he tusken [[2006]] en [[2008]] met duur [[Neerlaand]] gung. [[April]] [[2008]] gung he an t oetprobeern met öare nieje vuurstelling ''LOS'', woermet he oeteaindelik op de plaankn steund töt in [[2010]]. Hee spöln in [[meert|meart]] [[2008]] nog met in ''Girls Comedy Night''. Noajoar 2010 gung he an t probeern met t nieje programma ''RAAK''. In dee tied deud he ook nog met in ne ''vrouweneindejaarsconference'' "Wachten op Vrijdag", woer't t volk en de pers good oawer te sprekn warn. Meart [[2011]] verzorgen he vuurleasmoarns vuur t [[Toon Tellegen]]festival in [[Eanske]]. Seend [[2007]] skrif Baartman vuur de Twentse Courant Tubantia nöalstuks in de zöandagkraante. Mangs dut he ook skriewn vuur [[TM]]. Wieders hef Baartman met eskreewn an de komedieriege [[Groote Markt 30]] van [[RTV Oost]]. ==Stiel== In zinne sjoos is Nathalie Baartman bezorgd oawer de wearld en geet hierop oawer an t filosofeern. De meeste karakters dee't he spölt leawt in vroger tiedn, wat blik oet bievuurbeeld zinne boekdaans-akt op kloompn en in kleardracht. ==Sjoos== *''STAM'' - [[2006]] *''LOS'' - [[2008]] *''RAAK'' - [[2010]] ==Oetgoande koppelings== *[http://www.nathaliebaartman.nl Offisjele webstea] *[http://www.kikproductions.nl/pagina/artiest/nathalie_baartman Beskriewing op webstea van Kikproductions] *[http://www.adaerts.nl/2011/2211/raak-nathalie-baartman Beskriewing op adaerts.nl] [[Kategorie: Tweants artikel|Baartman, Nathalie]] [[Kategorie: Nederlaands grapnmaker|Baartman, Nathalie]] [[Kategorie: Tukker|Baartman, Nathalie]] 4idbu7wp8w14eocgj2n2yvek6u4osa4 0 16690 259971 253474 2013-03-11T12:41:06Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 143 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7843]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[6 febrewaori]] - 2e patent veur nen [[willewipper]] * [[12 meert]] - [[Coca Cola]] wonnen veur 't eers in [[flesse]]n verkoch. * … == Geboren == * [[16 april]] - [[Nikita Chroesjtsjov]], eerste sikretaris Centraal Comité USSR * [[18 augustus]] - [[Willem Hendrik Dingeldein]], oonderzeuker van t Tweants * … == Uut de tied == * … lpq6k05f37s1huzkxs7kn3xbc7gllnv 0 16700 191024 2011-05-18T21:55:39Z Droadnaegel 1133 +deurverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oostfaals]] ej9oao4tcvm51pmstusaahabfhrp28j 0 16702 273364 263561 2014-03-05T15:23:41Z Woolters 62 /* Bekeande spöllers */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ukulele wall.jpg|thumb|right|Ne mure vol met Joekelilles]] Ne '''joekelille''' of '''oekelele''' (in aandere sproakn vake skreewn as ''ukelele'' of ''ukulele'') is n kleain snoarinstrumeant. t Wörd vake (onterecht) nen "mini[[gitaar]]" eneumd, umdet t doar wal völle op lik wat vörm angeet. In teegnstelling töt gitaarn hef ne joekelille mer 4 snoarn (nen gitaar hef dr ja 6). De joekelille keump oet t 19e joarhoonderd oet [[Hawaii]]. t Was ne lokale anpassing van de oolde [[kavakinjo]] (''cavaquinho''), den't noar t eailaand wör invoord duur [[Portugal|Portugese]] immigraantn. In de joarn '20 van t 20ste joarhoonderd wör t instrumeant onmeundig geleefd in de [[Verenigde Stoaten|VSA]]. Joekelilles he'j in 4 moatn: [[sopraan]], konsert, [[tenoor]] en [[bariton]]. ==Stemming== Joekelilles zeent meestal estemd in ''GCEA'', woerbie't, den ''C'' de bas-snoare is, en den ''G'' nen oktaaf verheugd is. Dit neumt ze ook wal C-stemming. Ne aandere stemming den't ook wal vake vuurkeump is ''BDF#A'' (D-stemming). Duurdet de snoarn al in n goodkleenkend akkoord estemd stoat, is t instrumeant rellatief makkelik te bespöln. ==Joekelilles in [[Nedersaksië]]== In t [[Neersassies]]e gebeed zeent joekelilles nooit echt serieus duur edrungn. Net as in de rest van (Noord) [[Europa (continent)|Europa]] wörd t deenk meestal nit vuur vol an ezeen. n Bekeandsten Neersassiesen artiest den't wat met ne joekelikke dut is [[Daniël Lohues]], den't dr regelmoatig ene in zinne nommers gebrok. Nen meender bekeandn was [[Harm oet Riessen]], den't dr n heel versken an wiedn. In [[Platduuts]]laand is t vuural [[Ina Müller]] den't bekeand is van nen vuurstelling saamn met [[Edda Schnittgard]] woerin't ze twee joekelilles gebroekt. ==Bekeande spöllers== n Bekeandsten joekelillespöller was [[Israel Kamakawiwo'ole]] oet [[Hawaii]]. Den har wearldwied nen groten hit met t nommer ''Somewhere over the Rainbow/What a Wonderful World''. In [[Neerlaand]] spölt [[kabaretjeare]] [[Brigitte Kaandorp]] in öare vuurstellings nog wal vake op ne joekelille. Ene den't aal mear bekeandheaid krig um zin ongekeande joekelilleverskes is [[Jake Shimabukuro]]. In 2010 har de [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] band [[Train (band)|Train]] nen redeliken wearldhit met t nommer "Hey Soul Sister". Hierin neamp de joekelille nen belangrieken plek in. In 2011 köm [[Eddie Vedder]], n zänger van n bekeandn [[Verenigde Stoaten|Amerikaans]]en band [[Pearl Jam]] met t solo-album ''Ukulele Songs'', met doarop 16 nommers woerin't he zikzelf met eankelt ne joekelille begeleaidn dut. ==Oetgoande koppeling== *[http://www.get-tuned.com/ukulele_tuning_methods.php Webstea oawer de joekelille, met stemhulpe] {{Commonscat|Ukulele}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] lzh1q0qggeq40krmsbabcwy4hm9m33l 6 16703 191044 191038 2011-05-18T23:24:16Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] (test: gin DEFAULTSORT) wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] l5v9jycxhqax7l0vimg5dfsmb93cdb4 0 16705 284658 284657 2016-05-28T00:21:25Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Peerd van ome Loeks Groningen.jpg|thumb|t Peerd van Ome Loeks]] t '''Peerd van Ome Loeks''' kìn zain worden as ain van de [[symbool|symbolen]] van [[Grunnen (stad)|Stad]]. t Beeld het zien bestoan te daanken aan n [[Grunnegs]] [[laid|vôlkswiesje]] mit de zölfde titel. t Beeld staait veur t statsion van Stad. == Laidje == Over t Peerd van Ome Loeks bestaait n laidje mit de onderstoande tekst. De melodie is t zölfde as dat van t [[Sunterkloas]]laidje "Daar wordt aan de deur geklopt".<ref>[http://uk.youtube.com/watch?v=Gwxn4NUSi8A&feature=related t Peerd van Ome Loeks-laidje]</ref> t Laidje stamt oet sikkom 1900 en is n vertoalen van n [[Duutsland|Duuts]] studìntenlaidje.<ref>[http://www.hetverhaalvangroningen.nl/verhalen/groningers-en-het-peerd-van-ome-loeks Grunnegers en t Peerd van Ome Loeks]</ref> :'' Peerd van Ome Loeks is dood, Loeks is dood, Loeks is dood, :'' Peerd van Ome Loeks is dood, hartstikke dood. :'' Guster nog goud gezond, sluig e mit steert in t rond :'' Peerd van Ome Loeks is dood, hartstikke dood. :'' Peerd van Ome Loeks is dood, Loeks is dood, Loeks is dood, :'' Peerd van Ome Loeks is dood, hartstikke dood. :'' Haar k hom moar vreten geven, din was t wel in leven bleven. :'' Peerd van Ome Loeks is dood, hartstikke dood. De regel ''"hartstikke dood"'' wordt ook wel zongen as ''"hailendal dood"''. ==Rifferentsies== <references/> ==Boetende hìnwiezen== {{commonscat}} {{DEFAULTSORT:Peerd Van Ome Loeks}} [[Kategorie:Grunnen]] fpmqw7nekzet8bvl0kgv5323z7mvl1u 14 16708 289692 289018 2016-10-29T12:45:28Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Former municipalities of Limburg (Netherlands)}} [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg| ]] [[Kategorie:Geschiedenis van Limburg (Nederlaand)]] [[Kategorie:Vroggere Nederlaandse gemiente|Limbörg]] 0kjyk6bj52l7b700h0cuaxe1nghhtg7 0 16709 264260 259914 2013-05-06T16:39:43Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Flag_Drenthe.svg|thumb|right|250px|Vlagge van de pervincie Drenthe (ratio 9:13).]] De '''vlagge van Drenthe''' is de [[vlagge]] van de [[Nederlaand]]se [[pervincie]] [[Drenthe]]. De vlagge is op 19 febrewaori 1947 officieel aannomen. Drenthe was daormit de eerste pervincie van Nederlaand met n pervincievlagge. De vlagge hef de traditionele [[Nedersaksisch]]e kleuren rood en wit. D'r stiet twee rode balken, 6 rode sterren en n zwarte toren op de vlagge. De sterren stiet veur de 6 [[dingspel]]len [[Zudenveld]], [[Oostermoer]], [[Noordenveld]], [[Raol]], [[Beilen]] en [[Dever]]. De toren verwiest naor 't [[Kastiel van Koevern]] vanwaor de burggraoven van [[Koevern]] naomens de bisschop van Utrecht de wet haandhaafden. {{Dia|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Vlagge Drenthe}} [[Kategorie:Drenthe]] [[Kategorie:Vlagge|Drenthe]] [[Kategorie:Drèents artikel]] ka9v893wbncyutpeo0xyxtm9xrbv25w 0 16714 263156 260006 2013-05-04T22:39:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Schinveld-Brunssummerstraat 65 (4).JPG|thumb|Sjilvender Huuske]] {{coordinate|NS=50/58/4/N|EW=5/58/49/E|type=city|pop=5000|region=NL-LI}} '''Schinveld''' (Limburgs: Sjilvend) is n darp in de gemeente [[Onderbanken]] in [[Limburg (Nederlaand)|Nederlands-Limburg]]. Et darp ligt teggen de Duutse grenze an, zewat 500 meter ten noorden van [[Brunssem]]. In Schinveld bevund zich et gemeentehoes van de gemeante Onderbanken. Et darp hef ne kleine 5000 inwonners, en is de grootste plaatse van Onderbanken (meer as 8000 inwonners), en hef de meeste winkels van de gemeante. In et zuudwesten van et dorpskern ligt de Schinvelder Hoeve (vrogger ok wal Sjilvender Huuske eneumd), dee't nog n deel van de olde grachte hef. De carréboerderi-je wodden veur et grootste deel in de 18e eeuwe ebouwd. Noo zit der een restaurant in. In Schinveld steet ok de Sint-Eligiuskarke. {{commonscat}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Onderbanken]] [[Kategorie:Ploatse in Limburg (Nederlaand)]] 1ixrf146k59vkvybskpp0z4o8o82hsz 10 16716 261481 191261 2013-04-13T07:34:52Z Tlustulimu 870 Interwikis stehen jetzt auf der Seite [[:d:Q10860264]]. nicht mehr hier! wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = BG | top = BG | upper = | lemma = Bulgarije | admname = Rippebliek Bulgarije | admtype = Rippebliek | 0 = Bulgarije | 1 = | 2 = | map = Bulgarije | flag = Flag of Bulgaria.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 9ay0a7sg1mf7n5lyg060kdams7b29qt 10 16717 260005 254275 2013-03-11T12:42:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 63 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12299]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Bulgarije | top = 44.4 | bottom = 41.1 | left = 22.1 | right = 28.9 | image = {{#switch:{{{2|}}} | relief = Relief Map of Bulgaria.jpg |#default = Bulgaria location map.svg }} | type = country | region = BG }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> 14vokdtng97886c8v5jhhii895jihu9 10 16718 260003 254501 2013-03-11T12:42:09Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6349436]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Zuud-Amerika <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = BR | top = BR | upper = | lemma = Brazilië | admname = Federaole Rippebliek Brazilië | admtype = Bondsrippebliek | 0 = Brazilië | 1 = | 2 = | map = Brazilië | flag = Flag of Brazil.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> n6m14jxlxuysnuq61tnmvi5pct8hi5n 10 16719 260004 254906 2013-03-11T12:42:10Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 66 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12426]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Brazilië | top = 6.0 | bottom = -34.0 | left = -74.5 | right = -32.0 | image = {{#switch:{{{2|}}} | relief = Relief Map of Brazil.jpg |#default = Brazil location map.svg }} | type = country | region = BR }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> obd9p5rjwym7x5s7tyb925rkysnmmqb 10 16722 271961 191308 2013-12-07T01:22:46Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Zuud-Amerika <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = CL | top = CL | upper = | lemma = Chili | admname = Rippebliek Chili | admtype = Rippebliek | 0 = Chili | 1 = | 2 = | map = Chili | flag = Flag of Chile.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> nb7k1txhsw3dzfnyzrw2vmqnr3r7gtq 10 16723 260062 254277 2013-03-11T12:43:55Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 62 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12421]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Chile | top = -17.4 | bottom = -56.5 | left = -81.5 | right = -61.5 | image = {{#switch:{{{2|}}} | relief = Relief Map of Chile.jpg |#default = Chile location map.svg }} | region = CL | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> 3188lwbuj24peoh0eoz242o1l7t33no 10 16724 271960 191766 2013-12-07T01:22:39Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Noord-Amerika <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = CA | top = CA | upper = | lemma = Kannede | admname = Canada | admtype = Keuninkriek | 0 = Canada | 1 = | 2 = | map = Canada | flag = Flag of Canada.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> mxpd0tlqncwib4q0bsh6m7wsfb4ejyt 10 16725 263936 191314 2013-05-06T10:22:34Z Tlustulimu 870 Interwikis stehen jetzt auf der Seite [[:d:Q12857194]]. nicht mehr hier! wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = LV | top = LV | upper = | lemma = Letlaand | admname = Latvijas Republika | admtype = Republiek | 0 = Letlaand | 1 = | 2 = | map = Letlaand | flag = Flag of Latvia.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 3sut8sp32ljvg2ztbiqa64srizmcda2 10 16726 260063 254299 2013-03-11T12:43:58Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 61 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12243]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Letlaand | top = 58.5 | bottom = 55.5 | left = 20.5 | right = 28.6 | image = {{#switch:{{{2|}}} | relief = Relief Map of Latvia.jpg |#default = Latvia location map.svg }} }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} ==Alternative Karte== [[Ofbeelding:Latvijas rajonu karte.svg|thumb|left|400px|Latvijas rajonu karte.svg]] </noinclude> s6rt0fmyr1yb2z3bphxgfz0l5oc279u 0 16730 283256 267669 2015-09-21T16:06:20Z AnnaOurLittleAlice 10071 AnnaOurLittleAlice hef de zied [[Geoverzinseln]] herneumd naor [[Geofiksie]]: Kömp mear oawerean me't Neerlaandse woard. wikitext text/x-wiki [[File:Rhode Island in my worldkopie.gif|thumb|250px|n Veurbeald van hoo iemaand van de Amerrikoanse stoat [[Rhode Island]] nen verzunn nasie zol könn maakn]] '''Geoverzinseln''' of '''geo-oognbekeukelderieje''' is t verzinn van geografiese eanheedn zooas steadn, laandn en planeatn. Ok skriewers van [[soage|soagen]], [[sciencefiction]] en [[fantasieje]] doot völle met geoverzinseln. Op eankle skooln wör geoverzinseln ebruukt as wirskaftsprojekt. n Oantal meansken doot det umdet ze t nich op eane linie hebt met disse saamnleawige en maakt doarumme ne utoapiese wearld, of op zin meenst ne veurkeurswearld. Oandre zeent doarböawenop etwa bliejer met öare wearld en oawerzett disse faskinasie noar [[koart|kaartn]], [[taol|sproakn]], [[muziek]] of nieje (spoor)weejn in öare eaigne laandn. In geoverzinseln kan aales ebruukt wordn wat nen geoverzinner good enoog veendt umme ebruukt te worn in de verzunn wearld. Zee könt dienstreaglings oontwarpn, sproakn maakn, kaarten teakenen, groondwjètn skriewn en oontwikkelige oet t eaigne verzunn laand beskriewn. == Maniern van dr teagnankiekn == n Deil van de geoverzinners doot t allene veur de leukigheaid, woarbiej zee t spel-elemeant benoadrukt. Hierbiej wör ök krenks vaak deurverweazn noar t saamn warkn an disse laandn, det de letste joarn wat meer in t gebruuk is ekömn deur t internet det in better ebruuk ekömn is. Disse projektn zeent vaak humoristies en parodiejeernd, mear soms könt disse meansken ok nog met nieje pollitieke inzichtn komn. [[Kategorie:Geografie]] [[Kategorie:Fiksie]] 2n562y4o6ufkktzgep2mc5xzmmdlvnp 14 16731 266717 191400 2013-05-10T20:18:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie]] g9zc5nebixjijewv6kpnr2tenqhfh74 10 16735 275924 271948 2014-06-06T01:40:06Z Fry1989 6003 Replace flag with properly centered triskelion. ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.3]]) wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 0 | acronym = IM | top = IM | upper = | lemma = Man (eilaand) | admname = Isle of Man | admtype = Monarchie | 0 = Man | 1 = | 2 = | map = Man | flag = Flag of the Isle of Mann.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> g7suj9t0c96bc0kxkszing2agjf2161 0 16736 191560 2011-05-24T10:11:25Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Joekelille]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Joekelille]] kp1xhao5c3vozrpkhsojcf5exnuu7mw 10 16737 260133 250264 2013-03-11T12:46:08Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 25 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4532259]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Isle of Man | lemma = Man (eilaand) | top = 54.4583 | bottom = 54.0000 | left = -4.9667 | right = -4.1167 | image = Isle of Man location map.svg | region = IM | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|Man}} </noinclude> s1x384zn3llva76cididsr1593q1x3y 0 16738 294547 260137 2017-10-26T11:46:14Z Steinbach 12 Ne encyclopedie is nich veur woordspölkes. Ook nich as-e in 't plat steet, ook nich as 't um onnozelheaden as desse geet. wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Planken.jpg|thumb|right|250px|Plaankers]] '''Plaanken''' (van t [[Engels]]e ''planking''), mangs ook wal '''The Lying Down Game''' enuumd (t ''platligspel'') is ne rage woerbie luu zik op ongebroekelike pleatse plat op n boek legnt met de aarme strak langs t lief (as of ze in de hoolding stoat, mer dan vlak), en zik doarbie loatt fotograferen. De fotoos wordt dan op sosjale netwaarke zat. t Is ne wearldwiede [[rage]] wat is oawerweaid oet [[Australi'je (land)|Australië]]. == Oorsproonk == Plaanken is begunnen in Australië in [[2009]]. t Wör nog neet zovölle doan, tötdet t wearldwied andacht kreeg duurdet n 20-joarigen Acton Beale van zuuwn hoge te pletter völ noa at hei wol plaanken op de ballustrade van n balkon. Der besteet ne offisjelle [[facebook]]-ziede vuur plaankers, dee at op t ogenblik van skriewen al van 233.767 noar 233.824 leedn is egoan.<ref>http://www.facebook.com/OfficialPlanking</ref> == Waarkwieze == Een persoon geet op ne ongebroekelike plek (leewst openbaar, zo as op stasjons, träppe, staandbeelde en op de stroate) zoonder ankondiging vuurof vlak op n boek lign en hoold doarbie de aarme strak langs t lief. Vrienden van de plaanker maakt der dan nen foto van en zett den op t internet. == Gevoar == t Plaanken kan gevoarlik wean, umdet fotoos van plaanken op gevoarlike plekke heuger weardeert wordt. Dit zet völle luu an um tevölle risiko te nemmen. Dit hef der al tau leadt det op 15 mei 2011 t eerste deudelike plaankslachtoffer is evöllen. == Neersassies == * [[Grönnegs]]: ''bredjern'' * [[Tweants]]: ** ''plaankn'' ** ''laankoetlign'' == in-tekstverwiezings == <references/> == Oetgoande koppelings == * [http://nos.nl/op3/artikel/241577-opnieuw-slecht-einde-voor-planker.html NOS: 'Planking' waait over naar Nederland] * [http://www.nu.nl/opmerkelijk/2515921/planking-rage-in-australie-eist-leven.html NU.nl: Planking-rage in Australië eist leven] * [http://www.rtl.nl/%28/actueel/rtlnieuws/opmerkelijk/%29/components/actueel/rtlnieuws/2011/05_mei/16/opmerkelijk/planken-gevaarlijke-rage.xml Rtl: Gevaarlijke Facebook-rage: planking] {{Commonscat|Planking}} {{Dia|Dit artikel is eskreewn in t [[Eanters]]}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Internetrage]] j33dkwgt1irprfj1rdptw1kh5u1kc94 10 16744 271956 232164 2013-12-07T01:21:27Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = FI | top = FI | upper = | lemma = Finlaand | admname = Republiek Finlaand | admtype = Republiek | 0 = Finlaand | 1 = | 2 = | map = Finlaand | flag = Flag of Finland.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> qvxs2c3xtaj5ec9asuysy9g0ciy96zt 10 16745 259954 255045 2013-03-11T12:40:43Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 63 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12241]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Finlaand | top = 70.4 | bottom = 59.5 | left = 19.0 | right = 32.0 | image = {{#switch:{{{2|}}} | relief = Finland physical map.svg |#default = Finland location map.svg }} | region = FI | type =country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> q9n521ymnlnuu7w1w97gd6jfytozia0 10 16749 259950 253440 2013-03-11T12:40:38Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 40 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q13502]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Canada | lemma = Kannede | y = (-0.14714022140221 + ( 1 - ({{{2}}}- 63.31) * (0.034717103369757 + 0.000003525145 * ({{{2}}}- 63.31) * ({{{2}}}- 63.31) ) ) * ( 0.57149446494465 - 0.000069482763 * ({{{3}}}+ 94.94) * ({{{3}}}+ 94.94) ))*100*1.17826087 | x = (0.43865313653137 + ( 1 - ({{{2}}}- 63.31) * (0.034717103369757 + 0.000003525145 * ({{{2}}}- 63.31) * ({{{2}}}- 63.31) ) ) * ({{{3}}}+ 94.94) * ( 0.0089116793548638 - 0.000000361163 * ({{{3}}}+ 94.94) * ({{{3}}}+ 94.94) ))*100 | image = {{#switch:{{{2|}}} | relief = 706x599-Canada-(geolocalisation)-R4.jpg |#default = Canada location map.svg }} | region= CA | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> f8tibeo0baq4s4ltvq9d8ozsri4tjm4 10 16750 271965 191771 2013-12-07T01:24:14Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 0 | acronym = GG | top = GG | upper = | lemma = Guernsey | admname = Guernsey | admtype = Monarchie | 0 = Guernsey | 1 = | 2 = | map = Kanaaleailaandn | flag = Flag of Guernsey.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 142m2ujywoevxp92q1o9ue6g5h7e2an 10 16751 271889 261893 2013-12-07T01:00:32Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Kanaaleailaandn | top = 49.8 | bottom = 48.95 | left = -2.75 | right = -1.75 | image = Channel Islands location map.svg | region = JE/GG }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> 910p6mpq28cxuanxaso35xn6f649ezh 10 16752 271962 243856 2013-12-07T01:22:53Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Azie <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = CY | top = CY | upper = | lemma = Cyprus | admname = Rippebliek Cyprus | admtype = Rippebliek | 0 = Cyprus | 1 = | 2 = | map = Cyprus | flag = Flag of Cyprus.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> jnwmfa9096knx8sde0gg82m7fnw51fr 10 16753 260031 254917 2013-03-11T12:42:54Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 65 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12328]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Cyprus | top = 35.8 | bottom = 34.4 | left = 32.1 | right = 34.8 | image = {{#switch: {{{2|}}} | relief = Cyprus relief location map.jpg |#default= Cyprus location map.svg }} | region = CY | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> 65bhrwy7q88wspldmztesr4dykt4vx4 10 16754 271952 191788 2013-12-07T01:20:59Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 1 |maxlevel= 1 |acronym = PE |top = HU |upper = HU |lemma = Pest (comitaat) |admname = Pest |admtype = previnsie |0 = Hongaarnlaand |1 = Pest |2 = |map = Hongaarnlaand Pest |flag = }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> jgerh8hjbrsx18cw3o7jfwo5rk3qep7 10 16755 271892 192051 2013-12-07T01:01:02Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Pest | top = 48.058815 | bottom = 46.944080 | left = 18.648340 | right = 20.112810 | image = Pest location map.jpg | region = HU-PE | type = adm1st }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|Hongaarnlaand}} </noinclude> mw18487xom4c6xli141izi8h6tg41ub 14 16756 292711 266485 2016-12-22T11:24:09Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding|Wikipedie]] 309c2nefb16vqp8axkkyptcfszy2u8z 10 16760 267091 191881 2013-05-10T22:40:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = {{{naam|{{PAGENAME}}}}} | ofbeelding = {{{ofbeelding|}}} | caption = {{{umskrieving|}}} | head1_1 = Symbool | item1_1 = {{{symbool|}}} | head1_2 = Indeling | item1_2 = {{{indeling|}}} | head1_3 = Atoomnommer | item1_3 = {{{atoomnummer|}}} | head1_4 = Natuurlike [[isotoop|isotopen]] | item1_4 = {{{nat isotoop|}}} | head1_5 = Kunstmoatige isotopen | item1_5 = {{{kunst isotoop|}}} | head1_6 = [[Atoom]]gewicht standardisotoop | item1_6 = {{{atoomgewicht|}}} | head1_7 = Smeltpunt | item1_7 = {{{smeltpunt|}}} | head1_8 = Kokpunt | item1_8 = {{{kokpunt|}}} | vootkop = {{{onderskrift|}}} | ofbeelding2 = {{{ofbeelding2|}}} | caption2 = {{{umskrieving2|}}} }}<noinclude> [[Kategorie:Mal:Infobox]] </noinclude> j9pbj2lqewmo02ltsa8dgaujlyv2s16 14 16761 266370 191887 2013-05-10T17:21:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mallen opmaak|Weer]] sa9vxdeo54dm24uhpza2c1ib1pk477w 6 16762 192002 191996 2011-05-29T00:51:15Z 129.125.102.126 layout wikitext text/x-wiki == Welle == * http://www.gov.yu/flag.html (archivierd op [http://web.archive.org/web/19980128015108/www.gov.yu/flag.html web.archive.org]) == Umschrieving == * [[:sr:Застава Србије и Црне Горе|Застава Србије и Црне Горе]] * Flagge van [[Servië-Montenegro]] en (eerder) de Federale Rippubliek Joegoslavië. == Verlof == {{Overigelicentie}} {{[[:commons:template:PD-SCGGov]]}} {{[[:commons:template:insignia]]}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge|Serbia Montenegro]] 5ihby5nxx7f7bhbn2l4yusx2o7h55ft 6 16763 192001 192000 2011-05-29T00:47:56Z 129.125.102.126 Verlof & Licentie → Verlof wikitext text/x-wiki == Beschrieving == == Welle == http://www.gov.yu/images/grbbig.jpg (archivierd op [http://web.archive.org/web/20041211110626im_/http://www.gov.yu/images/grbbig.jpg web.archive.org]) == Umschrieving == * [[:sr:Грб Србије и Црне Горе]] * t Wapen van [[Servië-Montenegro]] en (eerder) de Federale Rippubliek Joegoslavië. == Verlof == {{Overigelicentie}} {{[[:commons:template:PD-SCGGov]]}} {{[[:commons:template:insignia]]}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Waopen|Serbia Montenegro]] 85qi24ayp6uhs3tr3s90gfn03hoshkb 10 16764 261837 246462 2013-04-15T02:15:15Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q10971259]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = HU | top = HU | upper = | lemma = Hongaarnlaand | admname = Republiek Hongaarnlaand | admtype = Republiek | 0 = Hongaarnlaand | 1 = | 2 = | map = Hongaarnlaand | flag = Flag of Hungary.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> rhropl5vc4155a72es1p6mt4wl7g4nh 10 16765 271882 261576 2013-12-07T00:59:10Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Hongaarnlaand | top = 48.8 | bottom = 45.5 | left = 15.7 | right = 23.2 | image = {{#switch:{{{2|}}} | relief = Hungary physical map.svg |#default = Hungary location map.svg }} | region = HU | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> 8d4zi6lrnkswj1ko68pwvnwqn8e9yjn 10 16766 260884 192048 2013-03-29T09:48:32Z Tlustulimu 870 die Interwikis liegen jetzt auf der Seite [[:d:Q8647125]], nicht mehr hier! wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = IE | top = IE | upper = | lemma = Ierlaand (laand) | admname = Republiek Ierlaand | admtype = Republiek | 0 = Ierlaand | 1 = | 2 = | map = Ierlaand | flag = Flag of Ireland.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 8s8yu2wmwwtrgootnud16ppwysvst04 10 16767 260093 254292 2013-03-11T12:44:51Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 64 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12247]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Ierlaand | lemma = Ierlaand (laand) | top = 55.6 | bottom = 51.2 | left = -11.0 | right = -5.0 | image = Ireland location map.svg | region = IE | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> n9cma4xm0ks6fagzrf8m8ku6xn7p48o 10 16768 262095 248017 2013-04-18T17:07:19Z Tlustulimu 870 Interwikis stehen jetzt auf der Seite [[:d:Q11382990]]. nicht mehr hier! wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Azie <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = IN | top = IN | upper = | lemma = India | admname = Rippebliek India | admtype = [[Federaole rippebliek]] | 0 = India | 1 = | 2 = | map = India | flag = Flag of India.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> g9d0o50ceae431tdmbgvbm4yuxwpxke 10 16769 271883 261785 2013-12-07T00:59:13Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = India | top = 37.5 | bottom = 5.0 | left = 67.0 | right = 99.0 | image = {{#switch: {{{2|}}} | relief = India relief location map.jpg | ganges = India relief location map ganges highlighted.jpg |#default= India location map.svg }} | region = IN | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} <gallery> Ofbeelding:India location map.svg Ofbeelding:India relief location map.jpg|relief Ofbeelding:India relief location map ganges highlighted.jpg|ganges </gallery> </noinclude> ba9lcxgxuzo8fl9c36rjdktcl1layxd 10 16770 271968 192088 2013-12-07T01:24:27Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Noord-Amerika <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = GL | top = GL | upper = | lemma = Gruunlaand | admname = Gruunlaand | admtype = [[staotus appatte]] binnen Denemarken | 0 = Gruunlaand | 1 = | 2 = | map = Gruunlaand | flag = Flag of Greenland.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> ojpnn0gsxa4d6ofzcwnxjz1g24cpiio 10 16771 272292 271881 2013-12-13T16:24:02Z 80.114.178.7 | name = [[Gruunlaand]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Gruunlaand | x = 50.0 + 302.4185124782328 * ((1.5794425159987988-({{{2}}}* pi / 180)) * sin(0.9479693044294399 * ({{{3}}} - -42.5) * pi / 180)) | y = 50.0 + 0.70760934691432 * 302.4185124782328 * 0.006767623881934526 - 0.70760934691432 * 302.4185124782328 * (0.32280545456288157 - (1.5794425159987988-({{{2}}}* pi / 180)) * cos(0.9479693044294399 * ({{{3}}} - -42.5) * pi / 180)) | image = {{#switch: {{{2|}}} | relief = Greenland_edcp_relief_location_map.jpg |#default = Greenland_edcp_location map.svg }} | region = GL | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> k6ydf3stmqldmpge9yq6dd84y4mrumi 10 16772 261912 234640 2013-04-15T06:25:07Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q11019285]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 0 | acronym = FO | top = FO | upper = | lemma = Faeröer | admname = Faeröer | admtype = zelfbestuur (binnen Denmaark) | 0 = Färöer | 1 = | 2 = | map = Faeröer | flag = Flag of the Faroe Islands.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 381k6899k90ebk1h888wdr10npbnwf7 10 16773 259905 252038 2013-03-11T12:39:22Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 40 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q3476990]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Faeröer | top = 62.44 | bottom = 61.30 | left = -7.88 | right = -6.0 | image = Faroe Islands location map.svg | region = FO | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|sortkey=Faeroer}} </noinclude> jzxl7autebe391dg3jgsbpezk2r42o3 10 16778 261808 234641 2013-04-15T01:46:26Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q10965650]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Afrika <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = EG | top = EG | upper = | lemma = Egypte (laand) | admname = Arabische Rippebliek Egypte | admtype = Rippebliek | 0 = Egypte | 1 = | 2 = | map = Egypte | flag = Flag of Egypt.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 5n7znsoewzrou4idbeh8a68m9j98ybv 10 16779 259903 254922 2013-03-11T12:39:18Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 79 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q14779]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Egypte | lemma = Egypte (laand) | top = 32.1 | bottom = 21.3 | left = 24.2 | right = 37.3 | image = {{#switch: {{{2|}}} | relief = Egypt relief location map.jpg |#default = Egypt location map.svg }} | region = EG | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|sortkey=Agypten}} </noinclude> jo2ptdomiijdphnd0uicr0q5esj2a11 10 16780 271967 192146 2013-12-07T01:24:21Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = EE | top = EE | upper = | lemma = Estlaand | admname = | admtype = Rippebliek | 0 = Estlaand | 1 = | 2 = | map = Estlaand | flag = Flag of Estonia.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 9expvgz63eiitmzzvz9vtcjpa3dtcs2 10 16781 260115 254886 2013-03-11T12:45:41Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 67 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12242]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Estlaand | top = 60.4 | bottom = 57.2 | left = 21.5 | right = 28.4 | image = Estonia location map.svg | region = EE | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> 3l1sqhfxdgz0zp1logpo8zuxbdb3ll9 10 16782 264846 192151 2013-05-07T11:04:48Z Tlustulimu 870 Interwikis stehen jetzt auf der Seite [[:d:Q12912318]]. nicht mehr hier! wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1}}}}} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 0 |maxlevel = 1 |acronym = DK |top = DK |upper = |admname = Keunenkriek Denmaark |admtype = Keunenkriek |lemma = Denmaark |0 = Denmaark |1 = |2 = |map = Denmaark |flag = Flag of Denmark.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 0wehewainta2xryz329ozuvq3zvc99s 10 16783 263576 261719 2013-05-05T10:41:24Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12235]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Denmaark | top = 57.9 | bottom = 54.3 | left = 7.8 | right = 15.4 | image = Denmark location map.svg | region = DK | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> 8o5q5hz8r34rz11zf80omc04ei49kzs 10 16784 271959 192156 2013-12-07T01:22:31Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Afrika <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = AO | top = AO | upper = | lemma = Angola | admname = Rippebliek Angola | admtype = Rippebliek | 0 = Angola | 1 = | 2 = | map = Angola | flag = Flag of Angola.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> kc6ys5os14zp83f7cjapz5j2mzb9hbd 10 16785 260114 252854 2013-03-11T12:45:38Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 52 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q14846]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Angola | top = -4.1 | bottom = -18.5 | left = 11.1 | right = 24.5 | image = {{#switch: {{{2|}}} | relief = Angola relief location map.jpg |#default = Angola_location map.svg }} | region = AO | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> 22ry7q3ppc2q6zf616i24f2xvyxlz5i 10 16792 271940 254006 2013-12-07T01:19:45Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Afrika <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = MG | top = MG | upper = | lemma = Madagaskar | admname = Republiek Madagaskar | admtype = Republiek | 0 = Madagaskar | 1 = | 2 = | map = Madagaskar | flag = Flag of Madagascar (bordered).svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> q9g8h9d26j5lex57q5gngk3hfyuqn07 10 16793 259935 254126 2013-03-11T12:40:05Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 54 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q14864]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Madagaskar | top = -11.31 | bottom = -26.03 | left = 42.42 | right = 50.97 | image = {{#switch:{{{2|}}} | relief = Madagascar physical map.svg |#default = Madagascar location map.svg }} }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> qbdf2fgh2zhp7p68b7o2ialj4htqkn2 10 16795 266905 261292 2013-05-10T21:04:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel4|Italiaons|it|Questo utente ha una '''[[:Kategorie:Gebruker it-4|conoscenza da madrelingua]]''' dell'<nowiki />'''[[:Kategorie:Gebruker it|Italiano]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker it-4|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker it-4| ]] [[Kategorie:Mallen babel|it-4]] </noinclude> mcd3283sj8do0smcb1wprk0q0s3wkv1 14 16796 271609 266105 2013-12-06T23:35:37Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker it]] 5qiolrivtfjoeb2xitb1qo97jojuik8 0 16799 268832 268829 2013-08-03T22:14:18Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Gezicht-opZante-met-haven.jpg|thumb|260px|t Uutzichte op Zakynthos mit de haven vanuut t darpjen Bochali]] [[Bestaand:Schildpadeiland.jpg|thumb|260px|t Uutzichte op Marathonissi (t schilpaojeneilaand)]] [[Bestaand:Oude olijvenbomen.jpg|thumb|260px|Ouwe oliefbomen bie Potamia]] [[Bestaand:Zakynthos-nasa.png|thumb|260px|t Eilaand Zakynthos van bovenaof]] '''Zakynthos''' (uutspraak: ''Zà·kien·ðos'', [[Grieks]]: ''Ζάκυνθος''), is n [[Griekenlaand|Grieks]] eilaand en departement ''(nomos)'', oek bekend onder de (eigenlik [[Italiaansk|Italiaanse]]/[[Venesiaans]]e) naam ''Zante'' of ''Zacinto''. Zakynthos beheurt samen mit onder meer [[Lefkas]] en [[Kefalonia]] (in t noorden van Zakynthos) tot de [[Ioniese Eilaanden]]. t Is t darde eilaand in grootte van disse eilaandengroep in de [[Ioniese Zee]]. Zakynthos hef n oppervlakte van 410 km². De lengte van t eilaand is ongeveer 40 kilometer en de breedte 20 kilometer. De totale kustlengte is ongeveer 123 kilometer. t Hoogste punt van t eilaand is Vrachionas op 758 meter boven de zeespegel, zo'n bietjen in t midden van t eilaand. t Eilaand Zakynthos ligt in t westen van t vastelaand van Griekelaand, ongeveer op gelieke heugte mit [[Sisilië]]. De heufstad van t eilaand is t gelieknamige Zakynthos/Zante en ligt an de zuud-oostkust van t eilaand. ==Geschiedenisse== Zakynthos wördden vake ''Il fiore di Levante'' eneumd (de bloeme van t oosten). t Eilaand is verneumd naor de jonge van Dardanos, de koning van [[Troje]]. In de Romeinse tied maakten Zakynthos deel uut van de provinsie [[Achaia]]. To [[Konstantien de Grote]] t [[Byzantiense Keizerriek]] oprichtten, beheurden Zakynthos tot de provinse [[Illyrië]]. Daornao is t nog verschillende keren in aandere haanden evöllen van onder aandere de [[Republiek Venies|Venesiërs]], [[Frankriek|Fransen]], [[Verienigd Keuninkriek|Britten]], t hef daornao nog n hortjen onaofhankelijk ewest en uuteindelik wördden t op [[21 mei]] [[1864]] verenigd mit Griekelaand. De [[bescharmheilige]] van t eiland is [[Dionyssios]], die der in 1547 geboren wördden en der in 1622 uut de tied kwam. In [[1953]] wördden Zakynthos deur n grote [[eerdbeving]] etröffen mit in totaal zo'n 120 schokken, hierdeur was ongeveer 70% van t eilaand verrinneweerd, waoronder veule Venesiaanse huzen en verschillende Byzantiense karkjes mit kunstverzamelingen. De belangriekste karke van Zakynthos, de ''"Agios Dionísios"'', bleef gelokkig staon. ==Klimaot== Zakynthos hef n subtropies-mediterraans klimaot. Swienters he'j der aordig wat regen, mer deur de gunstige temperaturen is t eilaand beheurlik greun. Der koemen veule [[olief]]bongerds veur. Zoemers zit t vol mit [[sykaojen]], die der eigen dudelik laoten heuren tiejens der zeuktocht naor n soortgenoot. Van de meeste olieven wörden [[oliefolie]] emaakt. De eerste (kouwe) parsing gif de kwaliteit ''extra vergine/extra vierge''. Der kömp zelfs weg en were n vruchtdragende [[banaan|bananeboom]] veur. Oek wörden der veule [[droeve|druven]] verbouwd veur t maken van [[wien]]. In t wiengebied [[Kalipado]] steet de grootste wienfabriek van t eilaand (Callinico Wines), die deur de eerdbeving van 1953 verrineweerd wördden, mer in 1968 (vuuftien jaor laoter), deur de jonge van de eigenaar weer opniej op-estart wördden, die daormee in de vootsporen van zien vaor trejen. De fabriek hef noen n kapasiteit van 2500 flessen per ure (2004). ==De meuite weerd== n Antal plaotsen op t eilaand bin zeker de meuite weerd um te bekieken: * Zakynthos-stad/Zante-stad (de heufstad), mit veule winkels en n grote [[haven]]. * Volimes, bekend vanwegen zien haandemaakten waand- en vloerklejen. * Agios Sostis, mit uutzichte op [[Marathonissi]], t eilaand veur de kust dat de vorm van n [[Schilpaojen|schilpad]] hef. * Agalas, hier he'j n [[galderieje]] in n ouwe schoele * Macherado, mit de Agia Mavra-karke (bedevaortsoord) en hoog boven t darp t [[klooster]] Panagia i Eleftherotria. * Kambi, mit t grote witte kruus (van vuuftien meter hoog) ter herinnering an de partizanen, die tiejens de [[Griekse Burgeroorlog]] in zee egooid wördden deur de viejaand. * Koukounaria * Limni Keriou, helemaole in t zujen mit zien ouwe pekbronnen waor lange tied de scheepswaanden mee toe esmeerd wördden. * Macherado mit de bedevaortskarke, de ''Agia Mavra'' (19e eeuw). De kampenile hef n mooiklinkend klokkespel. Buten de plaotse he'j nog t nieje klooster ''Panagia i Eleftherotria'' mit n fraoie ikonostase (waandschildering). * Akra Gereki, n belangrieke schilpaojenbreudplaotse. * Agios Nikolaos en Akra Skinari, vanaof hier bin de ''blauwe grotten'' te zien. * [[Laganas]], hier he'j veule disko's, die jonge vakaansiegangers lokken, mer waor oek de zaandstraanden an de baai n bepaolde tied van t jaor bescharmp gebied bin, umdat daor de schilpaojen der eiers legen. Vandaor dat der n ''National Marine Park of Zakynthos'' is. Op de bordjes steet an-egeven, dat in dit gebied de schilpaojen niet versteurd maggen wördden tiejens t breudseizoen. * [[Navagio]] is één van de meest efotografeerden straanden van Zakynthos. Op t kleine straand ligt t vrak van n estraande boot waormee sigaretten esmokkeld wördden. t Straand hef zich laoter rond de boot op-ebouwd. t Straandjen, dat langes n stikke rotskust lig, ku'j allinnig per boot bereiken. * Op Zakynthos liggen oek de resten van de Heilige Dionysios. ==Toerisme== t Eilaand is veur veule meensen n geliefde vakaansiebestemming. Aandere eilaanden ku'j bezeuken mit n vissersboot bieveurbeeld vanaof de haven van Agios Sostis zo as t eilaand Kefalonia. Der geet oek n grote veerboot van de stad Zakynthos naor t vastelaand. Bie Laganas steet oek de [[ruïne]] van t [[kasteel]] Sarakino, dat in de [[18e eeuw]] ezien wördden as t mooiste gebouw van t eilaand, mer tiejens de eerdbeving van 1953 in-estort is. Tegenswoordig wörden alle nieje gebouwen eerdbevingbestendig ebouwd, deur gebruuk te maken van betonnen muren en vloeren van extra zwaor ewapend beton. ==Bestuur== ===Departement=== t Departement Zakynthos hef naost t eilaand Zakynthos zelf, gien aandere neumensweerdige eilaanden. ===Plaotsen=== Deur de bestuurlike herindeling (''Programma Kallikrates'') bin de departementen in 2011 aofeschaft. t Departement ''Zakynthos'' wördden n regionale eenheid (''perifereiaki enotita''). Der wördden oek gemeentelike herindelingen deurevoerd, in de tabel hieronder “GEMEENTE” eneumd. {| class="wikitable sortable" !Plaotse!!Heufdplaotse<br/>(vrogger)!!Postkode!! GEMEENTE !!Heufdplaotse van<br/>de gemeente |- | Alykes || Katastari || 290 90 || Zakynthos || Zakynthos |- | Arkadion || Vanato || 291 00 || Zakynthos || Zakynthos |- | Artemisia || Machairado || 290 92 || Zakynthos || Zakynthos |- | Elatia || Volimes || 290 91 || Zakynthos || Zakynthos |- | [[Laganas]] || Pantokratoras || 290 92 || Zakynthos || Zakynthos |- | Zakynthos || || 291 00 || Zakynthos || Zakynthos |} ==Uutgaonde verwiezing== {{Commonscat|Zakynthos}} *[http://www.zakynthosonline.com/ Zakynthos Online] {{Coordinate|NS=37/47/32/N|EW=20/45/28/E|type=landmark|dim=20|region=GR}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Griekenlaand]] 15b5s4k1q609ig1zaylru0i07a1j2ez 10 16801 263573 192364 2013-05-05T10:40:22Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12159116]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Azie <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = ID | top = ID | upper = | lemma = Indonezie | admname = Republiek Indonezie | admtype = Republiek | 0 = Indonezie | 1 = | 2 = | map = Indonezie | flag = Flag of Indonesia.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 6ezel9dal6kejo6d9hnow0fvgzk3xwc 10 16802 271884 261667 2013-12-07T00:59:18Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Indonezie | top = 6.5 | bottom = -11.5 | left = 94.5 | right = 141.5 | image = {{#switch: {{{2|}}} | relief = Indonesia relief location map.jpg |#default = Indonesia location map.svg }} | region = ID | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> 3azg2pe5iucy623ci9at4qljeccz4g1 10 16803 261464 253351 2013-04-12T14:15:06Z Tlustulimu 870 Interwikis stehen jetzt auf der Seite [[:d:Q10860264]]. nicht mehr hier! wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}}}} | continent = Azie <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = IL | top = IL | upper = | lemma = Israël | admname = Staot Israël | admtype = Rippebliek | 0 = Israël | 1 = | 2 = | map = Israël | flag = Flag of Israel.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> n3ueoq1fsouobes1n4zmmnzwyhynqyk 10 16804 261917 255026 2013-04-15T06:41:20Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 63 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12334]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Israël | top = 33.5 | bottom = 29.3 | left = 33.7 | right = 36.3 | image = Israel location map.svg | region = IL | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> 20003myb9avze8f6iu9dcdn1hymh9xt 0 16805 192442 2011-06-02T10:51:38Z Ni'jluuseger 73 [[Lochemsen barg]] is ewiezig naor [[Lochemsen Barg]]: Barg mit heufdletter B, zoas in 't artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Lochemsen Barg]] lat9s1f3ghk0b8z66f45zug4dvztg0x 0 16819 293410 288729 2017-07-03T03:37:04Z DARIO SEVERI 10118 Updade inf. from wiki (de) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Neues Rathaus Hannover Febr 2011.jpg|thumb|Et Ni'je Raodhuus Hannover]] '''Hannover''' is een stad in et noorden van [[Duutslaand]]. De stad leit an de rivier de Leine en het 532.163 inwoners (2015). Tussen 1814-1866 was Hannover de heufdstad van et [[Keuningriek Hannover]]. Een bekende opvatting in Duutslaand is dat de inwoners van Hannover et beste Duuts praoten. Nederduutse dialekten wodden amper nog praot in Hannover. Hannover is de hedendaegse heufdstad van de dielstaot [[Nedersaksen]]. D'r bin grote industriële bedrieven zo as Volkswagen, Continental (autobaanties), Varta (batteri'jen), en TUI (toerisme). Hannover het ok een bekende voetbalklub, Hannover 96. De klub is sund 2002 weeromme in de eerste Duutse voetbaldivisie, de Bundesliga. Hannover 96 speult in de [[AWD-Arena]] (plaets veur 49.000 meensken). == Verwiezings == {{CommonsStellingwarfs|Hannover}} *[http://www.hannover.de/ www.hannover.de/] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Nedersaksen]] [[Kategorie:Plaotse in Nedersaksen]] ac8sfmw0ha6lctrxi7ozyyv9biqujn5 0 16820 260149 254020 2013-03-11T12:46:33Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 66 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q43801]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Bellybutton.JPG|thumb|250px|Een modderputjen/bavel]] Een '''modderputjen''' of '''bavel''' is 't litteken dat achterblif op 't [[lief]], naodat de [[bavelstrenge]] derof ehaold wönnen. Een modderputjen hef daordeur een symbolische betekenisse van verbiending mit 't leven ekregen. De vorm van een modderputjen hangt of van de wieze waorop 't litteken vergreuid is. Der bin vier vormen dee 't meest veurkoemen: 't knupjen: een eerder plat modderputjen dee deruutziet as een ronde platte knuppe, 't innetjen: een ovale tot ronde holte dee nogal es kan verschillen in deursnee en diepte, de uutpuulbavel: een iets uutstulpend modderputjen, en 't bolletjen: is een uutpuulbavel mit binnenin een kleine uutstulping in de vorm van een bolletje dat net neet uut 't putjen uutsteek. Tegensworig dragen de [[deerne|deerns]] oek wel hele korte [[T-hemde]]n waordeur je der bavel zien, dit is uut [[India]] over koemen weien, tot an de [[1980-1989|jaoren 80]] kon zoks neet. A-j een karke bezeuken dan mu-j netuurlijk neet in je [[loopgoed]] naor binnen gaon, ze warderen 't dan a-j je eigen ummetrekken, zoda-j gien buukspiekers, modderputjes, kaole [[schoere]]n of [[voot|voten]] of aandere naorigheid zien. Der bin oek wè meensen dee der bavel laoten tatoeëren. == Nedersaksisch == * [[Achterhooks]]: ''navvel'' * [[Tweants]]: ''navvel'', ''naffel'', ''navel'' == Zie oek == * [[boek (lichem)]] * [[boekspieker]] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Lichem]] lph7cjr11l9uf1pj87fr5lb6kand4rv 0 16821 192736 2011-06-04T13:32:21Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Modderputjen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Modderputjen]] di1lzg6lz2m4eholckv5nwx5f7mvshb 0 16822 291147 284615 2016-11-03T15:09:01Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:IndelingTweants.png|thumb|Sproakgebeed van t Oost-Tweants in doonkerblauw]] '''Oost-Tweants''' is ne naam veur de variaantn van t [[Tweants]] dee sprökn wordt op t noord-oostn van de denkbeeldige lien [[Geestern]], [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]], [[Oaverdeenkel]]. Dizze indeling is maakt deur dialektkeundige [[Jo Daan]]. t Oost-Tweants wörd in alle deeln van Noord-Oost Tweante sprökn en kent ne gröttere eenheid wat oetsproak angeet, as bv. t [[Tweants-Groafskops]]. t Wörd sprökn in de gemeentes [[Deenkellaand]], [[Tubbig]], [[Losker]], [[Boarn]], [[Eanske]], [[Oldnzel]] en t noordelike deel van de gemeente [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]. ==Kenmearkn== De belangriekste kenmearkn um te wetn da'j met Oost-Tweants te doon hebt, is t gebroek van "nich" in plaats van "neet", en veur verkleinwöar hebt ze eankelt ''-ke'' (tegnovver Tweants-Groafskops, wat ook mangs ''tje'' hef). Wieders döt t Oost-Tweants met "veur" en "deur" woar Tweants-Groafskops "vuur" en "duur" hef, en aandersumme. Wieder döt t Oost-Tweants wat körter an as Tweants-Groafskops. Lange, lösse lettergreepn komt hoast nich veur. Ok döt Oost-Tweants zonder veurplaksels in de wearkwöar. Ok hef t Oost-Tweants gin achterplaksel in de meeste zölfstandige naamwöar. Dit kö'j better zeen deur n veurbeeld: '''Tweants-Groafskops''' ([[Wierden]]): :Buurt den tegel met det pötjen eem oaver de mure heen, dan köant dr de veugels better bie. '''Oost-Tweants''' ([[Tubbig]]) :Beurt den teggel met dat pötke evn ovver de muur hen, dan könt dr de vöggel better bie. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tweants|*]] qx80uo3noh0fsbb1679cvi4p7iahl5t 0 16823 279273 276458 2015-03-27T16:57:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Notredameparisstatue.png|thumb|Staandbeeld van Karel de Grote in Paries]] '''Karel de Grote''' (waorschienlik 747 of 748 - 814) was vanof 768 koning van de [[Franken]], en van 800 töt zien dood Rooms keizer. Hi'j was de zeune van [[Pepijn de Korte]] en Bertrada van Laon. Nao zien dood is é in-emetseld in 'n crypte onder 'n [[Dom van Aken]]. Veur zowel de Fraansen as de Duutsers vörmt Karel de Grote vake 't beginne van de geschiedschriewing van heur nationaalstaot. Volgns onderzuukers van de Universiteit van Bonn is 't meuglik dat 't leven van Karel de Grote zo as wi'j dat vandaege kennen, een vervalsing was. Der is naomelik maor ien bron die Karel nuumt die ok uut de tied van zien leven stamt: de [[Vita Karoli Magni]] van [[Einhard]]. Alle aandere bronnen binnen schreven ver nao zien dood. Der binnen ok dokumenten die zulf zeggen dat ze uut de tied van Karel stammen, maor die volgens de Universiteit Bonn in een laetere tied schreven binnen. Dit is onder aandere te zien an schriefwiezen en stielfouties. == Verwiezings == {{CommonsStellingwarfs|Karl I. der Grosse}} [http://www.layline.de/geschichte/Karl_0.html Geschiedenis van Karel de Grote in et Duuts] {{DEFAULTSORT:Karel De Grote}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Franken]] [[Kategorie:Geschiedenis]] [[Kategorie:Monarchie]] kpn8b33ut0hhpc1uzzyl454rhe07dcm 0 16829 287907 287901 2016-10-26T11:51:58Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Jersey | vlagge = Flag of Jersey.svg{{!}}border | woapn = Jersey coa.svg | breedtegroad = 49/13//N | lengtegroad = 2/8//W | region = JE | lokasie = Uk map jersey.png | sproaken = [[Engels]], [[Fraansk]] | heufdstad = [[Sunt-Helier]] | religie = [[Protestaants]], [[Rooms-Katholieke Karke]] | regeringsvorm = [[Brits Kroonbezit]] | inwonners = 91.626 ([[2009]]) | km2 = 117 | dichtheid = 783 | munteenheid = [[Poond Sterling]] ([[Jerseypoond]]) | valutakode = JEP | tiedzone = +0 | feestdag = [[9 mei|n 9den mei]] | tld = je | laandkode = JEY | tel = 44-1534 |}} '''Jersey''' is n [[eilaand]] op 22 kilometer vuur de [[Fraankriek|Fraanske]] kuste van [[Normandië]] in de baai van [[Mont Sunt-Michel]]. t Is t grötste eilaand van de [[Kanaaleilaandn]]. Dr wont 91.626 leu (teeld in [[2009]]), woervan't 30% in de heuwdstad [[Sint Helier]]. t Is net as [[Guernsey]] en t eilaand [[Man (eilaand)|Man]] gin oonderdeel van t [[Verenigd Keuninkriek]], mer [[Brits Kroonbezit]]. t Heurt ook nit bie de [[Europese Unie]] bie an. Saamn met de onbewoonde eilaandgroepn Minquiers, Ecréhous, Les Pierres de Leqc en aandere rotsn en rifn t zelfbesteurnde [[Baljuw]]skop Jersey. t Verenigd Keuninkriek geet oawer de verdeadiging van Jersey. t Maakt deel oet van de [[Common Travel Area]]: n gebeed woer't inwonners van de [[Ierse Reppubliek]], t Verenigd Keuninkriek, Jersey, Guernsey en Man vrie magnt reaizen zoonder völle papierkroam. ==Laandbeskriewing== Jersey ligt 22 kilometer oet de Fraanske kuste van [[Bretanje]] in de baai van de Mont Saint-Michel, en ongevear 161 kilometer op t zuudn van t Verenigd Keuninkriek. t Is t grötste en meest zudelike eilaand van de Kanaaleilaandn. t Is van oost noar west 16 km laank en van noord noar zuud 10 km. Doarmet hef t ne oppervlakte van 116 km² en ne kustliene van 70 km. t Waterbezit van Jersey is 3 [[zeemiel]] en t visgebeed is 12 zeemiel. De belangriekste haawnpleatse zeent [[Gorey]], [[Sunt Aubin]], en [[Sunt Helier]]. t Eilaand is ne plaate wat oplöp van de zaandbaain in t zuudn noar de klifn in t noordn. De plate wörd duurmidln edoan duur daaln dee't van noord noar zuud lignt. t heugste peunt is [[Les Platons]] met 143 boawn de zeespegel. Dr is n heanig klimaat met zachte weenters en koele zommers. t Is dr gemiddeld 11,6 groad en t klimaat keump oawereen met det op t zuudn van Engelaand. t Gemiddelde antal uur zunne is 1918 uur. ==Geskiedenisse== Woer't n naam Jersey vandan keump weett de leu nit precies. Dr zeent verskeaidene teegnstriedige verkloarings. Wat meant at t oet t [[Latien]] keump, aandern meant oet t [[Ooldnoors]] of t [[Gallies]]. t [[achterplaksel]] "-ey" keump woarskeinlik oet t Ooldnoorse "ey", wat eilaand beteeknt. Dit zit ook in n naam van de aandere Kanaaleilaandn. De Kanaaleilaandn zeent de leste eegndomn wat oawer zeent ebleewn van de Engelse Groafskop Normandië, wat al eeuwenlaank stried hef op eleawerd tusken Engelaand en Fraankriek. Seend de ofskeaiding van de Groafskop Normandië in [[1204]] hef Jersey zelfbesteur. t Ooldste bewies van inwonning keump oet al oet de Ooldheaid. Jersey heurdn bie t [[Romeinse Riek]], mer dr zeent gin Romeinse oawerbliefsels. Oawer de [[Middeleewn]] is nog meender bekeand. Vuur n 11en eeuw wör dr feaitelik niks dale skreewn. Verskeaidene eeuwn laank hebt Engelaand en Fraankriek oorleuge had um Jersey en t bieheurige Normandië. An de kuste van Jersey zeent doarumme völle verdeadigingswoarke te zeen. Doo't in t 18e joarhoonderd beaide laandn öar koloniale groondbezit begunn oet te breaidn, was dr in Jersey tooverdan oorlogsspanning. Dr wördn duur Engelaand vanof [[1778]] 30 roonde toorns an de Jerseykuste bouwd. In n 19den eeuw wör Jersey ne belangrieke stean vuur bootnbouw. Dr wördn um dee tied mear as 900 bootn ebouwd op t eilaand. An t eande van n 19den eeuw wördn völle boern rieke an de [[Jersey-melkkoo]] en de Jersey-earpel. Met de [[Tweede Wearldoorlog]] gavn Engelaand an at de eilaandn hoaste nit te verdeadigen warn, en haaldn alle troepn terugge van t eilaand, um zo min meugelik stried te hebn. Ze gavn de eilaandn dus feaitelik vort an de Duutsers. Ongevear 8000 eilaandbewonners wördn ook noar Engelaand haald. Jersey har nen dag later bevriedingsdag dan de Duutse oawergawe van 8 mei. n [[9 mei|9den Mei]] is doarumme n nasjonaaln feestdag. Vanof de zestiger joarn verdeent Jersey good an geeldzaakn. ==Besteur== [[Ofbeelding: Jersey Map.svg|thumb|right|250px| Gemeentes van Jersey]] t Offisjele stoatsheuwd is Keunigin [[Elizabeth II]] van t Verenigd Keuninkriek, woervuur at he hef de titel [[Graaf van Normandië]], skoonwal he disn titel nooit gebrok. In woarkelikheaid wörd Jersey eleaidt duur de [[Stoatn van Jersey]], saamn met de regearige. ===Stoatn van Jersey=== De wetgewing is in haandn van de Stoatn van Jersey. Dr zitt dreejnvieftig ekeuzn leedn en vief nit-ekeuzen leedn dee't gin stemrecht hebt, mer recht van sprekn. Alle hudige Stoatnleedn zeent onofhaankelik ekeuzn. Pollitieke partiejn bestoat feaitelik nit, mer dr zeent wal groepn dee't n zelfde gedachtengood anhangt. ===Regearige=== t Besteur van Jersey wörd doan duur de regearige, woer't n Eerstn Minister van an t heuwd steet. De regearige besteet oet de Keuniginne van t Verenigd Keuninkriek, n lutenaant-goeverneur, n baljuw, de Stoatn, n Eerstn Minister en zin kabinet (Road van Ministers). Op papier is de keuniginne t stoatsheuwd e de Lutenaant-Goeverneur öaren vervanger. ===Gemeentes=== Jersey hef twaalf gemeentes ([[Parochies]]), dee't allemoal an de zee lignt. Op ene gemeente noa zeent ze allemoal eneumd noar de heiligen woer't de gemeentekoarke an ewiedt is. De gemeenteroad (Parish Assembly; ''Parochievergoaring'') geet oawer lokale zaakn. De road besteet oet belastingbetalers en ekeuzn leedn. ==Ekonomie== [[Ofbeelding:German Underground Hospital op Jersey.jpg|thumb|Duuts ondergroonds zekenhoes]] Vroger gungn vissers van Jersey hen visken bie [[Ieslaand]]. Dee viske deedn ze dan verhaandeln in aandere laandn, woernoa't ze wier met aandere zaakn wierumme kömn op Jersey. Rechtevoort mut Jersey t vuural hebn van öare internasjonale deenstverlening bie geeldzaakn. Doarnöast is [[toerisme]] nit onbelangriek. De rest van de inwonners dut vuural boern. De Jersey-melkkoo is internasjonaal bekeand. De meeste groondstofn en ennergie wordt importeerd vanoet t boetnlaand ===Geeld=== Op Jersey betaalt ze met [[Jerseypoond]] (JEP). Ze nemt dr ook wal [[Engelse poond|Engelse-]] en [[Guernseypoond]]n an. In [[2010]] was de koers 1 EUR = 0,874910 JEP. ==Oonderwies== Op Jersey kö'j noar t leagere en wiedergoande oonderwies, mer heugere skooln hebt ze nit. Iej köant dr wal verskeaidene diplomas kriegn. ==Oetgoande koppelings== {{Commons|Jersey}} *[http://www.gov.je/ Stoatn van Jersey] (Engels) *[http://www.jersey.com/ Jersey Toerisme] *[http://www.bbc.co.uk/jersey BBC Jersey] *[http://jersey.isle-news.com/ Isle News Jersey] (eilaandniejs) [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Kanaaleailaandn]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] fhdtq88lyo6utfoge4sd313oo1k2evp 0 16831 289329 265514 2016-10-28T17:56:53Z Wwikix 13678 /* Verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Op de Zwartendijksterschans.JPG|thumb|200px|Zwattendiekster schaans]] De '''Friese waeterlinie''', ok wel ''Tsjonger-Lendelinie'', is een riege van 16e en 17e ieuwse verdedigingswarken van schaansen en waeters in de [[Stellingwarf|Stellingwarven]], noordelik van De Kuunder in et vroegere [[Schoterlaand]], en op de linie Makkinge-Bakevene. Et gebied langes de schaansen, stuwen en dammen wodde tiedens de [[Tachtigjaorige Oorlog]] tegen de Spanjaorden en in et [[Rampjaor]] tegen [[Bernhard von Galen]] en Fraanse hulptroepen onder waeter zet. == Schaansen == [[Ofbeelding:Schansfrieschepalen.jpg|thumb|200px|Schaans Frieschepaolen]] [[Ofbeelding:Zwattendiekster schaans.jpg|thumb|200px|Zwattendiekster schaans]] ;Waeterschaansen *Kuunder schaans *Sliekenborg schaans ;Laekdaelschaansen *Bekhofschaans *Blessebrogge schaans *Schooterschaans *Tolbrogge schaans ;Hoogvene schaansen *Makkinge schaans *Breebarg schaans *Zwattendiekster schaans *Schaans Frieschepaolen ;Reduitstelling *Baansterschaans Bi'j Bakeven was vrogger een oefenschaans, de zogenuumde Sterrenschaans. Disse oefenschaans komt niet uut de Spaonse tied, mar uut de 18e/19e ieuw. === Verloop === De Friese waeterlinie begon an de [[Zuderzee]] en volgde de [[Lende]] tot [[De Blesse]]brogge, daorweg gong de linie naor et reviertien [[Kuunder (revier)|De Kuunder]] en de Schoterbrogge, dan over Et Vene en Terbaand naor Gediek en zo via Donkerbroek en Bakkevene naor Frieschepaolen. In et oosten gong de linie over in de Grunninger waeterlinie naor Delfziel. == Geschiedenis == [[Ofbeelding:Kaart van de schans van Kuinre (Kuynder-schans).jpg|thumb|200px|Kuunder schaans]] === Spaanse anval === In et jaor 1580 het Frieslaand him ansleuten bi'j de Opstand tegen Spanje. In disse tied bin de schaansen bouwd. In 1982 verschenen de Spanjaarden in de Stellingwarven, die vanuut de Sliekenborgschaans et gebied plonderden. In 1985 won et leger van de Republiek uuteindelik de stried van de Spanjaarden die heur in de Sliekenborgschaans verschuulden. === Bommen Berend === In et [[Rampjoar]] 1672 bin de schaansen saemenvoegd en wat uutbreid wodden om et leger van [[Bernhard van Galen|Bommen Berend]], de bisschop van Münster mit zien leger, tegen te holden. In disse stried speulde de Bekhofschaans een belangrieke rol. In juni 1672 wodde de Kuunder Schaans deur et leger van Bommen Berend veroverd, mar naodat ze zonder sukses de rest van de linie perbeerden te veroveren was Bommen Berend an et einde van 1672 weer vot. In 1673 wodden verschillende schaansen versterkt en in de Lende wodde een daam anlegd. Op 24 augustus 1673 zette de bisschop van Münster een anval in waorbi'j hi'j mit zien leger achter de linie komen kon. Bi'j de Blessebrogge schaans wodde daorbi'j slim vochten. Toen op 29 augustus een zwaore noord-wester storm opzette, trokken de troepen van de bisschop heur weeromme naor Steenwiek. In de Lende was et hoog waeter waordeur vule soldaten van de bisschop storven. In oktober 1673 verlieten ze Steenwiek, en d'r kwam een vredesoverienkomst tussen de striedende partijen. == Toekomst == [[Ofbeelding:Lindevallei nabij De Blesse.JPG|thumb|200px|Lendevallei bi'j De Blesse]] In de fieftiger jaoren van de 20e ieuw is de Zwattendiekster schaans restaureerd. De kontoeren van de Bekhof schaans bin in 2007 weer zichtber maekt. Verschillende partijen willen de Friese waeterlinie weer zichtber maeken in et laandschop. Daorveur bin ok al ideeën prissenteerd (kiek bi'j de verwiezings). == Boekies == *Meindert Schroor, ''De Friese Waterlinie - Toneel des oorlogs rond Lende en Kuunder'', 2008, ISBN 978-90-646-6142-6 == Verwiezings == *[http://www.provincie.drenthe.nl/publish/pages/52454/waarnemingsstudie_feno_versie_feb_2011.pdf?handheld=true Waarnemingsstudie - Herontdekking van de Friese waeterlinie] *[http://www.landschapsbeheerfriesland.nl/ Website landschapsbeheerfriesland.nl] *[http://www.provincie.drenthe.nl/landelijkgebied/diverse-onderdelen/losse-pagina%27s/item_55550/?handheld=true Zwartendijksterschans, Een onderdeel van een Friese waterlinie] *[http://www.oplemenvoeten.nl/content/wandelen/nederland/wandelen-nederland-stellingwarf.html Verhaeltien over de waeterlinie] *[http://www.noorderbreedte.nl/pdf/96507.pdf Zwattendiekster schaans (PDF)] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarven]] [[Kategorie:Fort]] [[Kategorie:Geschiedenis van Frieslaand]] r7l0hx26d2sfewojei3wio8o2qkg5h5 6 16832 192982 2011-06-07T19:28:03Z Kening Aldgilles 5053 Eigen wark wikitext text/x-wiki Eigen wark 6dnrw14ncj5yl6s0h5e7zj9rvuizqvj 4 16834 194853 193062 2011-06-22T07:02:24Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Wikipedie:Praothoek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Praothoek]] ho569wcb8i6gocpsrjeyjn2sgtvl0ap 6 16839 195114 193253 2011-06-23T15:03:16Z 129.125.102.126 +[[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Uutspraakveurbeeld == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4uyuv4l2ot66gx9wzqt783bd805g121 4 16840 193256 2011-06-10T19:52:55Z Servien 7 [[Wikipedie:Gebrukerspertaol]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Gebrukersportaol]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Gebrukersportaol]] lclc81tc49bdj1haishq49abh2yaak5 0 16843 265581 259980 2013-05-10T14:39:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Een '''korona''' is een [[diakritisch teken]] in de vorm van een kleine cirkel op een letter uut [[Latiense alfabet]], zoas de a, u, q, w, x, y. Et teken ''[[å]]'' komp in et [[Deens]], [[Noors]] en [[Zweeds]] veur en wodt in disse taelen niet as een variaant van de letter ''a'' zien, mar as een apatte letter van et alfabet. Et is dan ok ongebrukelik om in verbaand mit de Skandinavische taelen van een korona te spreken. Veerder wodt de letter ''å'' ok in bepaolde variaanten van de [[Samisch|Samische tael]] bruukt. Korona's wodden ok bruukt in de [[Vosbergenschriefwiese]] veur et [[Nedersaksisch]] (''å'' veur de klaank 'ao/oa'; ''ů'' veur de klaank 'oe'). De ''å'' wodt algemien veul bruukt bi'j de spelling van streektalen, zoas et [[Waols]]. Et teken ''ů'' komt tegensworig allienig in et [[Tsjechisch]] veur. De ''ů'' wodt as een lange oe-klank uutspreuken. Vrogger wodde disse letter ok in et [[Litouws]] bruukt, mar tegensworig is e vervangen deur ''uo''. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Leastekens]] 1my71gje57f7uj86xh6urdawzqvib7u 0 16845 193645 2011-06-13T19:38:38Z Droadnaegel 1133 [[Achterweal]] is ewiezig naor [[Achterwael]]: WALD, SONT, SONT2: ea->ae wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Achterwael]] bmlii8do2ypyizdt5bz10x9doeb2pq7 0 16846 193648 2011-06-13T19:41:19Z Droadnaegel 1133 [[Weal]] is ewiezig naor [[Wael]]: WALD, SONT, SONT2: ea->ae wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wael]] 1tlibwtyr05mcebpbs2h89cbtuq6pkn 0 16847 193653 2011-06-13T20:13:55Z Droadnaegel 1133 [[Beak (Montferland)]] is ewiezig naor [[Baek (Montferland)]]: WALD, SONT, SONT2.0: ea->ae wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Baek (Montferland)]] nvh4ctgvbcn94vhxrmscmxhp42c6q8x 0 16848 193661 2011-06-13T20:20:08Z Droadnaegel 1133 [[Loerbeak]] is ewiezig naor [[Loerbaek]]: WALD, SONT, SONT2.0: ea->ae wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Loerbaek]] gjk6nhh6gsi3usenh4n0yed4e7taqpx 0 16849 193664 2011-06-13T20:26:00Z Droadnaegel 1133 [[Beak (gemeente)]] is ewiezig naor [[Baek (gemeente)]]: WALD, SONT, SONT2.0: ea->ae wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Baek (gemeente)]] 0l65ghyzg5blcok4we4r5ahv1f6harf 0 16850 279706 193671 2015-03-29T20:53:33Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[De Rongde Venen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[De Rongde Venen]] d3nfpzrkksfqd11uae80771t8efn210 4 16851 293078 284978 2017-02-18T09:40:02Z 81.206.164.195 /* Sallands (Lutten en omgeving) */ wikitext text/x-wiki De '''[[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]]''' ('''ANS''') is in 2011 ontwikkeld door de Nedersaksische Wikipedia-gemeenschap en is bedoeld als spellingsvoorschrift voor het gehele Nedersaksische taalgebied in Nederland. De SONT-spelling is hierbij als basis gebruikt en van daaruit zijn er verschillende wijzigingen aangebracht. Terwijl de SONT-spelling vooral als uitgangspunt heeft om aan te sluiten bij het Nederlands, heeft de ANS ook als uitgangspunt om enigszins bij het Duitse Nedersaksisch aan te sluiten en om zaken die in het Nederlands zijn verouderd te moderniseren of te versimpelen. Hieronder worden de klanken en spellingsregels in grote lijnen weergegeven. ==Letters en combinaties== {| class=prettytable |- ! Letter ! Opmerking ! IPA ! Voorbeeld (Nedersaksisch) ! Voorbeeld (andere taal) |- |a |uitgesproken als ''aa'' in open lettergreep |[a] of [ʌ] |wat, takke (act) |das (Duits) |- |ä | |[æ] |dät (twd), pärk (sdz) |cat (Engels) |- |aa | |[aː] of [ɑː] |kaant (gos), kaante (twd) |aa (Nederlands) |- |ää |gebruikt als er verschillende aa's naast<br />elkaar bestaan die onderscheiden moeten<br />worden (zoals in het Zwols [aː] naast [æː]) |[æː] |määr (sdz), wären (sdz)? |drääje (Bernduits)<br />vær (Noors) |- |aai | |[aːi] of [ɑːi] |slaai (gos) |kaai (Fries) |- |aauw | |[aːu] |vraauw (gos) |now (Amerikaans-Engels) |- |ae | |[ɛː] |waeter (stl), laeven (sdz), baere (gos) |fête (Frans) |- |aei | |[ɛːi] |faeilik (twd), draeie (vek) |räich (Luxemburgs) |- |ai | |[ɑɪ] |nait (gos) |bite (Engels) |- |aiw | |[ɑɪw] |aiw (gos) |eyewitness |- |ao{{Info|Zie commentaar bij klinkers}} | |[ɔː] of [ɒː] |taol (alg.), raod (alg.) |þvo (IJslands) |- |aoi | |[ɔːi] of [ɒːi] |fraoi (act) |flogin (IJslands) |- |au | |[ɔu], [ʌu], [ɑu] of [ɒu] |auto |automatiskt (Zweeds) |- |e of ä |1. uitgesproken als ''ee'' in open letter-<br />greep. 2. als het grondwoord met een<br />a wordt geschreven dan wordt de<br />afgeleide vorm met een ä geschreven. |[ɛ] of [æ] |pret (alg.), det (twd), stämme (twd), vlämkes (sdz) |bed (Nederlands) |- |e of i | |[ə] |stomm'''e''', hong'''e'''r'''i'''g, lel'''i'''k (alg.) |maklik (Afrikaans) |- |ea{{Info|Zie commentaar bij klinkers}} |zie ook: ae |[ɛː] |meaken (twd), leaven (twd) |fête (Frans) |- |eai |zie ook: aei |[ɛːi] |dreaien (twd) |räich (Luxemburgs) |- |ee |omdat het Gronings overal [eːi] (of [ɪː]/<br />[ɪːə] voor -r) heeft is het beter om ee te<br />schrijven in plaats van eei |[eː], [ɪː], [eːə], [ɪːə] of [eːi] |heen (sdz), neet (twd), beer (gos), keerk (gos) |beleevt (Platduits) |- |eei |gebruikt als er verschillende ee's naast<br />elkaar bestaan (zoals in het Midden-/<br />Noord-Drents, [eːi] naast [eː]/[ɪː]) |[eːi] |beeist (nvl) |nee (Nederlands) |- |eeuw | |[eːu] of [ɪːu] |eeuw, leeuw (alg.) |eeuw (Nederlands) |- |ei, ij | |[ɛi], [ɛɪ] of [æi] |'''ei:''' heit (stl), heiten (m. drt), twei (gos), grei (vel)<br />'''ij:''' nij (gos), dij (gos), hij (vel), saggerijn (alg.) |my, eie (Afrikaans) |- |eu | |[ø], [øː] of [øːə] |deus (drt), eulie (gos), deur |søster (Deens) |- |i |uitgesproken als ''ie'' in open lettergreep |[ɪ], [ə], [ɪː] of [ɪːə] |zitte (act), lill'''i'''k (alg.), hin, Drint, ind (gos) |bit (Engels) |- |ie | |[i] of [iː] |biet (vel), bier |seed (Engels) |- |iej | |[ij] |niej (twd) | |- |ieuw | |[iu] of [iːu] |kieuw (vel) |kieuw (Nederlands) |- |iew | |[iʋ] |iewig lang (sdz) | |- |i'j | |[ɪj] |wi'j (act) |mánie (Tsjechisch) |- |iw | |[ɪʋ] |skiw (act) |yw (Cornisch) |- |o |uitgesproken als ''oo'' in open lettergreep |[ɔ] of [ɒ] |bos (stl), op (gos), rotse (vel) |bok (Nederlands) |- |ö |uitgesproken als ''öö'' in open lettergreep |[œ] of [ɜ] |lös (twd), nölen (twd) |Köln (Duits) |- |oa{{Info|Zie commentaar bij klinkers}} |de "Groningse oa" |[oː], [oːə], [ʊː], [ɔː] of [ɒː] |doar (gos), goan (twd) |gå (Zweeds) / þvo (IJslands) |- |oai |j-klank na de "Groningse oa" |[oːi], [ɔːi] of [ɒːi] |kwoaie (gos), froai (twd) |mooi (Nederlands) |- |oe | |[u] of [uː] |roet (drt), boer (gos) |Gut (Duits) |- |oei | |[ui] of [uːi] |boei (sdz), goeie (vel) |goeie (Fries) |- |oi | |[ɔi] |groot (act) |boy (Engels) |- |oo |omdat het Gronings overal [oːu] heeft<br />is het beter om oo te schrijven in<br />plaats van oou |[oː], [ʊː] of [oːu] |groot (act) |gå (Zweeds) |- |ooi | |[oːi] |mooi (alg.) |rooibos (Afrikaans) |- |öö |''ö'' in open lettergreep |[œː] of [ɜː] |jöör (sdz), genööl (twd), drööchien (sdz) |freule (Nederlands) |- |ööi |lange variant van ''ui'' |[œːi] of [ɜːi] |brööier (gos), grööien (twd) |œil (Frans) |- |oou |gebruikt als er verschillende oo's naast<br />elkaar bestaan (zoals in het Midden-/<br />Noord-Drents, [oːu] naast [oː]/[ʊː]) |[oːu] |groot (act) | |- |ou | |[ɔu], [ʌu], [ɑu] of [ɒu] |goud (gos) |blóð (IJslands) |- |ow | |[ou] |now (act) |low (Engels) |- |u |uitgesproken als ''uu'' in open lettergreep |[ʏ] |busse (drt), brullen (vel) |hut (Nederlands) |- |ui | |[œy], [œʏ], [ʌy] of [əːy] |gruin (gos), buize (vel), luip (gos), buie (vek) |ui (Nederlands) |- |uj(j) | |[ʏi] |fuj (vel), bujje (sdz) |flugið (IJslands) |- |uu | |[y] of [yː] |buut (stl), huzen (sdz) |kyl (Zweeds) |- |uui | |[yːi] |uui (vel) |Sküüi (Saterfries) |- |uw | |[yw] |sluw (stl), ruw (vel) |duw (Nederlands) |- |ù(w) |zie het kopje 'klinkers' |[ʏw] |hùw (stl), vlùw (twd), dù (gos) | |} ==Spellingsregels== ===Wijzigingen en aanvullingen 2016=== *'''Wijziging''': De /h/ in het lidwoord 'het' wordt niet geschreven, en wordt voluit dus 'et' (voorkeur voor verkorte lidwoorden blijft). *'''Wijziging''': Het Urkers schrijft /ea/ voor de lange e-klank (dus in plaats van /ae/). Zie ook het commentaar bij 'klinkers'. *'''Aanvulling''': In het Stellingwerfs en het West-Gronings wordt het lidwoord ''de'' in sommige samenstellingen gereduceerd tot ''e'' (bv. ''op e diek'' voor 'op de dijk'), dit wordt ook zo geschreven, zonder apostrof. ===Wijzigingen en aanvullingen 2015=== *'''Wijziging''': De langgerekte i-klank, zoals gebruikt in het Gronings, wordt voortaan geschreven als /i/ (voorheen: /ea/). *'''Wijziging''': Het Twents schrijft /oa/ voor de ''lichte lange o-klank'' (dus in plaats van /ao/) en /ea/ voor de lange e-klank (dus in plaats van /ae/). Zie ook het commentaar bij 'klinkers'. *'''Aanvulling''': Aan het eind van een woord geen verdubbeling van de medeklinker, dus ''ik kan'' i.p.v. ''ik kann''. In het geval van 'glottale versterking' (met name in het Twents, meestal voorafgaand aan een t-consonant) kan er eventueel wel een dubbele consonant worden geschreven, bv. ''vie loatt'' en ''ie weett''. ===Hoofdletters en interpunctie=== *Het hoofdlettergebruik en de interpunctie wordt in beginsel gebruikt zoals in het Nederlands. *Daar waar letters wegvallen bij samentrekkingen, zoals in ''ku'j'' (kun iej), wordt een apostrof geschreven. **Uitzonderingen zijn afkortingen van lidwoorden, die zonder apostrof worden geschreven (dus ''t huus'', ''n huus'', ''ne vrouwe'', ''nen kearl'') en het voorvoegsel '''s'' ('s avonds: saovends). **Een andere uitzondering is de afkorting van ''ieje'' of ''jie''. Een vervoeging wordt niet geschreven als ''ku'j''', maar slechts als ''ku'j''. In het geval van ''jim'' (jullie) wordt de schrijfwijze ''ku'j'm'' gehanteerd. *De i-klank (zoals in ''dit'') die wordt gevolgd door een j-klank, wordt geschreven als i'j. Uit de context van de zin blijkt het onderscheid tussen wi'j (wij) en wi'j (wil {{small()|j}}ie). *Dubbele spellingstekens ([[digraaf|digrafen]]) zoals ''oa, ao, ae, ea, ch, vv, etc.'' worden niet afgebroken, bv. niet: ''scha-opevel'', ''kov-vie'' of ''marna-eten'', maar: ''schao-pevel'' en ''ko-vvie'' of ''marn-aeten''. ===Suffixen=== *Het Nederlandse -lijk wordt geschreven als -lik of -liek. *Het Nederlandse -ig wordt geschreven als -ig. *Het Nederlandse -isch{{small()|e}} wordt geschreven als -ies{{small()|e}} of -ieze in het Gronings. *Het Nederlandse -tie wordt geschreven als -tsie of -sie, al naargelang de uitspraak (bv. ''informaatsie/informasie'', ''tradietsie/tradisie'', ''komootsie/komosie'', ''plietsie/pliesie''). *Het Nederlandse -en wordt geschreven als -en, ook in geval van -elen, -eren en -enen. *Het suffix -erd/-ert of -d/-t wordt geschreven als -erd of -d (bv. in ''dikkerd'', ''mienend'' en ''enkeld'') *De verkleinwoorduitgang -tie{{small()|n}} wordt geschreven als -tie{{small()|n}}. **Bij een woord als ''feest'' valt de tweede klinker en de -t weg, dus ''fesie{{small()|n}}''. **Bij een woord als ''hond'' blijft de -d staan, dus ''hondtie{{small()|n}}''. *Bij de verkleinwoorduitgang -ie valt de tweede klinker weg, bv. ''huus'' wordt ''husie''. *Bij verkleinwoorden valt een onuitgesproken t-klank weg, bv. ''wich'''t''''' wordt ''wichke'' en ''kas'''t''''' wordt ''kassien/kasjen'' (niet ''kastien/kastjen''), aangezien dit kan leiden tot een verkeerde uitspraak. *Het verkleinwoord -chie{{small()|n}}/-gie{{small()|n}} wordt geschreven als -chie{{small()|n}}. ===Klinkers=== *De lange e-klank, zoals in het Franse ''militair'', wordt geschreven als /ae/. Het Twents en het Urkers vormen hier de uitzondering op, hier schrijft men de /ae/ altijd als /ea/, vanwege de lange traditie van het schrijven van /ea/. *De lange i-klank, zoals in het Nederlandse ''beer'', wordt net als in het Nederlands geschreven als /ee/. *De donkere lange o-klank{{Info|De Groningse oa: zo genoemd vanwege het veelvuldig gebruik in het Gronings, maar kan ook in andere dialecten voorkomen}} (klinkt als nl. n'''oo'''rd) wordt altijd als /oa/ geschreven (dus: goan, loat, proat in ondermeer het Gronings, ongeveer uitgesproken als goon, loot, proot). *De lichte lange o-klank (klinkt als en. t'''a'''lk of nl. r'''o'''ze of z'''o'''ne) wordt overal (ook in het Gronings) als /ao/ geschreven (dus: aofmaoken, maor, praot, laot). Voor het zuiden van het Nedersaksische taalgebied betekent dit dat deze klank overal als /ao/ wordt geschreven. Het Twents vormt hier de uitzondering op, hier schrijft men de /ao/ altijd als /oa/, vanwege de lange traditie van het schrijven van /oa/. Alhoewel woorden als: ''koor, ore, poorte'' vóór een /r/ als /ao/ klinken, worden ze geschreven met /o{{Small()|o}}/). *Afrondingen van klinkers door een j- of w-klank worden, zoals in het Nederlands, zo veel mogelijk geschreven als -i of -u (dus: ''luui'' en niet ''luuj'', ''kou'' (t tegenoverestelden van warmte) en niet ''kouw''). **Uitzondering is wanneer er in plaats van een d-klank een j- of w-klank wordt gehoord (bv. lu'''j'''en en hou'''w'''en waar het overige taalgebied lu'''d'''en en ho'''ld'''en zegt) etc. (bekende woordbeelden als ''roo'''i'''e'', ''goe'''i'''e'', ''doo'''i'''e'' blijven onveranderd). **Een andere uitzondering is wanneer er na een u-klank (zoals in ''hut'') een j-klank volgt, dit wordt geschreven als ''uj'' {{IPA|[ʏi]}} om onderscheid te maken met de ui {{IPA|[œʏ]}}. *De Groningse/Noord-Drentse ee-klank die wordt gevolgd door een j-klank wordt geschreven als eei. Omdat in het Gronings vrijwel alle ee's als eei worden uitgesproken, volstaat daar ook gewoon ''ee''. In Noord-Drenthe, waar zowel de Groningse als de Drentse ee voorkomt, wordt wel altijd eei geschreven om hier onderscheid tussen te maken. *De Groningse/Noord-Drentse oo-klank die wordt gevolgd door een w-klank wordt geschreven als oou. Omdat in het Gronings vrijwel alle oo's als oou worden uitgesproken, volstaat daar ook gewoon ''oo''. In Noord-Drenthe, waar zowel de Groningse als de Drentse oo voorkomt, wordt wel altijd oou geschreven om hier onderscheid tussen te maken. *De lichte lange o-klank (ao) die wordt gevolgd door een j-klank wordt geschreven als /aoi/. *De lange uu-klank die wordt gevolgd door een j-klank wordt geschreven als uui. *De -ij/-ei-klank wordt geschreven naar Nederlands voorbeeld. Daar waar het Nederlands niet als voorbeeld in voorziet, wordt er gekeken naar de etymologie van het desbetreffende woord (twee > twei, drie > drij, die > dij, nieuw > nij), hierbij kan gekeken worden naar bv. het Oudsaksisch, Oudgronings, etc. of naar de Nederlandse klanken. *De lange en korte ö-klank (zoals in ''frœule'') worden gemaakt met de letter ö. Bij de spelling van deze letter wordt het Nederlandse voorbeeld gevolgd van bijvoorbeeld de a. Dus voor de lange klank: "nölen", "ie nöölt". Voor de korte klank: "röllen". *In verschillende Nedersaksische spellingssystemen schrijft men een sjwa-klank wanneer die wordt gehoord, bv. ''natuur'' als ''netuur''. In de Algemene Nedersaksiese Schriefwieze wordt dit niet gedaan, aangezien de a weer terugkomt als er een suffix achter komt: netuur > naturist (in de ANS schrijven we dus: natuur > naturist; muziek > musikus; politiek > politikus), bij woorden als ''tillefoon/tellefoon'', ''rippubliek/reppubliek'', ''rippeteren/reppeteren'' kun je gewoon /i/ of /e/ schrijven, aangezien dit hier niet het geval is. *Geen onderscheid lange en korte vokalen (huus-huuz, riet-bier, beest-gele). *Aan het eind van een woord geen verdubbeling van de klinker, dus ''lu'' ipv ''luu''. *Klankbreking en neusklanken wordt niet weergegeven, dus niet: ''weeër/weear'' voor "weer" of ''mà/wà'' voor "man/wal"). *Het verschil tussen de aa, ää en ae is soms niet helemaal duidelijk, maar de ää geeft in de ANS een klank weer die tussen de aa en ae in zit {{IPA|[æː]}} (zie het bovenstaande schema bij aa/ae), hetzelfde principe geldt voor de ä {{IPA|[æ]}}. *Als de /u/ aan het einde van een woord (eventueel gevolgd door een -w) kort wordt uitgesproken ({{IPA|[ʏ]}}, slechts in enkele gevallen) dan schrijft men ù, bv. ''ik dù'', ''vlùw'', maar: ''vluwwe'' (hier is geen accent nodig) en ''hùw'' (niet te verwarren met ''huwen''). ===Medeklinkers=== *De c wordt zo veel mogelijk ontweken en in de plaats daarvan wordt een k of s geschreven. Uitzondering is de combinatie -ch. *De q wordt zo veel mogelijk ontweken en in de plaats daarvan wordt kw geschreven, bv. ''konsekwent'', ''akwarium'' (vergelijk Afrikaans/Fries: ''akwarium'' en Deens/Zweeds: ''akvarium''). *Aspiratie, zoals bijvoorbeeld in het Gronings, wordt niet geschreven, dus bv. niet ''phoesther'' voor ''poester''. *Als een bepaalde medeklinker wordt verzacht doordat hij door een klinker wordt gevolgd, zal de schrijfwijze gelijk blijven, dus: kraande blijft kraante. Uitzonderingen zijn de s-z en de f-v, omdat deze ook in het Nederlands voorkomen. *Aan het eind van een woord geen verdubbeling van de medeklinker, dus ''ik kan'' i.p.v. ''ik kann''. In het geval van 'glottale versterking' (met name in het Twents, meestal voorafgaand aan een t-consonant) kan er eventueel wel een dubbele consonant worden geschreven, bv. ''vie loatt'' en ''ie weett''. *In het meervoud van sommige woorden valt de /d/ vaak weg, bv. laand > lanen, raand > ranen. Hier wordt de /d/ wél geschreven (want: stam + en), dus: laand > laanden, raand > raanden. In werkwoorden geldt hetzelfde principe, tenzij de stam van het woord ook zonder /d/ is, bv. "Ik vien(e)" > "Wulen vienen", "ik wor" > "wulie worren". *In sommige dialecten komt t-deletie en d-deletie voor (bv. in het Nunspeets/Rijssens), in dergelijke gevallen worden de /t/ en /d/ wél geschreven (behalve als de uitspraak nauwkeurig moet worden weergegeven), bv. locht (niet: loch), emaakt (niet: emaak), heurden (verleden tijd van horen; niet: heuren). ===Specifieke woorden en gebruiken=== *Vreemde, geïmporteerde woorden/namen worden geschreven zoals in de taal van herkomst, eventueel met uitzondering van de c-k/s en ''Großscheibung'' (bv. ''einzelgänger'', ''all-inclusive'', ''chip'', ''toilet'', ''hockey'', ''Julius Caesar''). **Dit geldt niet voor woorden die al enige tijd zijn ingeburgerd, en eventueel een klankverandering hebben ondergaan, bijvoorbeeld: ''buro'', ''sju'', ''konsekwent''. Voor meer voorbeelden zie: [[/vreemde woorden|ANS, spelling van vreemde woorden]]. *Woorden waarbij de dubbele klinker een uitspraakbotsing veroorzaakt, maar niet zijnde samengestelde woorden, worden gewoon aan elkaar geschreven, dus bv. niet ''re-aksie'', maar gewoon ''reaksie'', de lezer wordt geacht te weten dat deze klank net als in het Nederlands wordt uitgesproken als {{IPA|[eːɑ]}}. *De woorden ''dezelfde'', ''hetzelfde'', ''eenzelfde'' en ''zoals'' worden geschreven als ''de zelfde'', ''t zelfde'', ''n zelfde'' en ''zo as''. *Het Nederlandse woord ''eens'' wordt geschreven als ''es'' of ''eens/iens/ai(n)s''. *Het Nederlandse woord ''er'' wordt geschreven als ''der'' en niet als '''r'', ''d'r'' of ''ter''. *In woorden als ''zwart'' en ''word'' wordt de -r gewoon geschreven, ondanks dat deze niet wordt uitgesproken. *Het voltooid deelwoord van samengestelde werkwoorden wordt zoveel mogelijk aaneengeschreven, wanneer dat tot een verkeerde uitspraak kan leiden wordt er een streepje tussen geschreven, bv. ''uutespreuken'', ''deuregaon'', ''aofestapt'', ''schonemaakt'', maar: ''in-egaon'', ''op-ezet'', bie-edaon (''inegaon'', ''opezet'' en bieedaon zouden kunnen leiden tot de verkeerde uitspraak ''ienegaon'', ''oopezet'' en ''bjeedaon''). *Het gebruik van de verkorte en niet-verkorte lidwoorden niet door elkaar laten lopen (dus consequent: ''de, t, n/ne/nen'' óf ''de, et{{Info|De /h/ wordt niet uitgesproken en dus ook niet geschreven, ook vanuit etymologische redenen}}, een/ne/nen/den''), de voorkeur gaat uit naar de afgekorte vorm. *Het verschil tussen de ''sch'' ({{IPA|[sx]}}, ''school''), ''sk'' ({{IPA|[sk]}}, ''skoele'') en ''sj'' ({{IPA|[ʃ]}}, ''sjoel'') komen wel tot uitdrukking in de spelling. *De tussen-n wordt alleen geschreven wanneer deze gehoord wordt, bv. ''schaopevel'' (uitspraak: {{IPA|[sxɔːpəvɛl]}}, zónder hoorbare tussen-n) of ''schaopenvel'' (uitspraak: {{IPA|[sxɔːpm̩vɛl]}}, mét hoorbare tussen-n). ==Voorbeelden in de ANS-spelling== ===Achterhoeks=== Mien breurken had gisteren ezocht naor ziene losse cd's en hef ze in n deusken edaone, zodat e ze neet kwiet zol raken. Hee was veur twee daege bi'j mienen ome op de boerderi'je ewest en to had e ze met-enommen. To at e bie de beeste ging kieken, was der ene oet evollen. Saovends late was mien breur in t hoes ekommen en vroog an mi'j: "He'j an miene spegelplaetjes ezetten?". Ik zae a'k dat neet edaone had, maor hee meenden at der ene vort was. Hysteries vlaog e duur t hoes hen en to bedacht e zichzelf det e met t deusken bi'j de lämmekes ewest was. To at e naor mienen ome hen veurden en in t laand ging kieken, zag e nen blauwen skien in t grös. t Was zien spegelplaetjen en gelukkig was der niks met gebeurd. Hee baod mi'j vrendelik ziene verontskuldigingen an veur de antiegings. "Zö'w argens hen etten gaon?" vroog mien mo. Mien va zae: "Is good, mer neet te duur heur, leverd!", en daor ginge wie dan. To a'w gingen zitten vroog n ober wa'w drinken wollen. Ik nam n glaesken water en de rest wol wien. In enen zae mien va: "Goddomme, ik mot de sköpe nog voren!". Mien mo wordden hellig: "Reert neet zo! Dat kö'j vanaovend ok nog wal!" Mien va nam t an en begon haenig an zienen biefstuk. Geleuft mi'j, as miene olde leu hen etten gaot, dan kö'j der neet bi'j waen! ===Drents (Kop van Drenthe)=== Mien bruiertie had göster zöcht naor zien lösse cd's en hef ze in n deusie daon, zodat e ze niet kwiet raoken zol. Hij was twei daogen leden bij mien oom op e boerderij west en doe hef e ze metnömmen. Doe as e bij de dieren gung kieken, was der ien oetvallen. Saovends laot was mien bruier in hoes kommen en vruig e an mij: "He'j an mien speeigelplaoties{{Info|Wij neumt dit n 'Nij-Draents' woord}} zeten? Ik zeei da'k dat niet daon hef, maor hij docht dat der ien vort was. Hysteries vleug e deur t hoes hen en doe bedocht hij hum dat e met t deusie bij de lammechies west was. Doe as e naor mien oom hen reed en in t laand kieken gung, zag e n blauwe glienstering in t gras. t Was zien speeigelplaotie en gelukkig was der niks mis met. Hij beud mij zien exkuses an veur de kwaodsprekerij. "Zu'w argens eten gaon?" vreug mien moe. Mien vao(der) zee: "Gooud, maor neeit zo duur heur! {{Info|lieverd bestaat niet in het Drents. Hooguit kan in Noord-Drents 'leeivie' broekt worden}}" En daor gungen wij dan. Doe a'w gungen zitten, vreug n ober wat a'w te drinken wollen. Ik nam n glasie waoter en de aanderen wollen wien. Opiens zee mien vao(der): "Wat drommel, Ik mot de schaopen nog te vraeten geven". Mien moe wör grammietig: "Praot neeit zo luud, dat ku'j vanaovend ok nog wal". Mien vao begun langzaom an zien biefstuk. Geleuf mij, as mien olde lu oeteten gaot, dan ku'j der beter niet bij wezen. ===Overijssels (Nieuwleusen)=== Mien breurtien had gister ezocht naor zien lösse cd's en hef ze in n deusien edaone, zodet e ze niet kwiet zol raken. Hi'j was twei dagen elene bi'j mien oom op de boerderi'je west en toen had e ze mit-eneumen. Toe as e bi'j de dieren gung kieken, was der iene uut evalen. Saovends late was mien breur in huus ekomen en vreug e an mi'j: "He'j an mien spiegelplaoties{{Info|Dit woord wördt niet algemien gebruukt}} ezeten?" Ik zee de'k det niet had edaone, mar hi'j mienden det der iene vört was. Hysteries vleug e deur t huus hen en toen bedocht e hum det e mit t deusien bi'j de lammechies ewest had. Toe as e naor mien oom hen reed en in t laand gung kieken, zag e n blauwe glinstering in t grös. t Was zien spiegelplaotien en gelokkig was der niks mit gebeurd. Hi'j beud mi'j vriendelik zien verontschuldigingen an veur de anti'jgingen. "Zu'w aargens gaon aeten?" vreug mien moe. Mien va zee: "Is goed, mar niet zo duur heur, lieverd!" En daor gunge wi'j dan. Toe a'w gungen zitten, vreug n ober wat a'w drinken wolden. Ik nam n glasien water en de rest wol wien. Inienen zee mien va: "Wat bliksem, ik mutte de schaopen nog voeren!" Mien moe wördden hellig: "Praot niet zo hard! Det ku'j vanaovend ok nog wal!" Mien va aksepteerden t en begunden langzem an zien biefstuk. Geleuft mi'j: as mien volk uutaeten giet, dan ku'j der niet bi'j wezen! ===Gronings=== ====Oldambt==== Mien brööiertje haar guster zööcht noar zien lözze cd's en het dij ien n deuske doan, zodat hai dij nait kwietroaken zol. Hai was twij doag leden bie mien omke op boerderij waest en dou haar hai heur mitnomen. Dou er moal bie de daaier kieken gong, was hom aine der oet valen. Soavends loat was mien brööier bie hoes kommen en vruig er aan mie: "Hest bie mien spaigelploatjes zeten?". Ik zee dat ik dat nait doan haar, maor hai mainde dat der aine vot was. Hysteries vloog hai deur t hoes hin en dou bedocht er zok ien ains dat er mit deuske bie de lammekes waest haar. Dou er noar mien omke tou reed en ien t laand kieken gong, zag er n blaauwe glin tou t gras oet schienen. t Was zien spaigelploatje en gelokkig was der niks mit beurd. Hai bood mie vrundelik zien exkuses aan veur de beschuldigens. "Sa've oeteten goan?" vruig mien moe. Mien pa zee: "Is goud, maor nait zo duur hoor, laiverd!" En doar gongen wie hin. Dou wie zitten gongen vruig de ober wat wie zoepen wollen. Ik haar n glaske woater en de rest wol wien. Op ains zee mien voader: "Laive God, ik mout de schoapen nog voueren!". Mien moe wör lillik: "Proat nait zo haard! Dat kinst natuurlieks vanoavend ook nog doun!" Mien pa aksepteerde t en gong trankiel aan zien biefstok. Leuf mie, as mien ollu oeteten goan, kinst der nait bie wezen! ====Westerkwartier==== Mien bruurke har guster zöcht naor zien lösse cd's en het dij ien n deuske daon, zodat hij dij niet kwietraoken zol. Hij was twij daog leden bij mien omke op de boerderij west en doe har hij heur metnomen. Doe er n maol bij de dijer kieken gong, was hom ene der uut valen. Aovends laot was mien bruur bij huus kommen en vruug er an mie: "Hest bij mien spiegelplaotjes zeten?". Ik zee dat ik dat niet daon har, maer hij mijnde dat der ene vort was. Hysteries vloog hij deur t huus hen en doe bedocht er hom ien eens dat er mit t deuske bij de lammekes west har. Doe er naor mien omke toe reed en ien t laand kieken gong, zag er n blauwe glen toe t gres uut schienen. t Was zien spiegelplaotje en gelokkig was der niks met böörd. Hij bood mie vrendelik zien exkuses an vöör de beschuldigings. "Sa'we uuteten gaon?" vruug mien moe. Mien heit zee: "Is goed, maer niet zo duur hor, lijverd!" En daor gongen wie hen. Doe wie zitten gongen vruug de ober wat wie zupen wollen. Ik har n glaske waoter en de rest wol wien. Op eens zee mien heit: "Mien God nog an toe, ik mot de skaopen nog voeren!". Mien moe wer lellik: "Praot niet zo hard! Dat kinst natuurlieks vanaovend ok nog doen!" Mien foaie aksepteerde t en gong trankiel an zien biefstok. Leuf mie, as mien ollu uuteten gaon, kinst der niet bie wezen! ===Sallands (Lutten en omgeving)=== Mien breurtien had gisteren ezöcht naor zien lösse cd's en hef ze in n deusien edaone, zodat e ze niet kwiet zol wörden. Hi'j was twee dagen eleden bi'j mien ome op de boerderi'je ewest en toen had e ze mit-eneumen. Toen e bi'j de dieren gung kieken, was der iene uut evallen. Saovends läte was mien breur in huus ekomen en vreug e an mi'j: "He'j an mien cd's ezeten?" Ik zee da'k dat niet had edaone, maar hi'j meenden dat der iene vört was. Hysteries vleug e deur t huus hen en toen bedacht e zich dat e mit t deusien bi'j de lammechies ewest was. Toen e naor mien ome hen reed en in t laand gung kieken, zag e n blauwe glinstering in t grös. t Was zien cd'gien en gelukkig was der niks mit gebeurd. Hi'j beud mi'j vriendelik zien verontschuldigingen an veur de antiegingen. "Zu'w argens gaon eten?" vreug mien moe. Mien va zee: "Da's goed, maar niet zo duur heur, lieverd!" En daor gunge wi'j dan. Toe wi'j gungen zitten, vreug de ober wat o'w drinken wollen. Ik had n glasien water en de rest wol wien. Iniens zee mien va: "Wat bliksem, ik mut de schaopen nog voeren!" Mien moe wördden hellig: "Praot niet zo hard! Dat ku'j vanaovend ok nog wel!" Mien va aksepteerden t en begunnen langzaam an zien biefstuk. Geleuf mi'j: as mien volk uuteten giet, dan ku'j der niet bi'j wezen! ===Stellingwerfs=== Mien bruurtien had gister zocht naor zien losse cd's en het ze in n deusien daon, zodat hi'j ze niet kwiet zol raeken. Hi'j was twie daegen leden bi'j mien oom op de boerderi'je west en doe had hi'j ze mitneumen. Doe hi'j bi'j de dieren kieken gong, was der iene uut valen. Aovends laete was mien bruur thuuskommen en vreug hi'j an mi'j: "He'j an mien spiegelplaeties zeten?". Ik zee dat ik dat niet daon had, mar hi'j meende dat der iene vort was. Hysteries vleug hi'j deur t huus hen en doe bedocht hi'j him dat hi'j mit t deusien bi'j de laomerties west had. Doe hi'j naor mien oom reed en in t laand kieken gong, zag hi'j n blauwe gleenster in t grös. t Was zien spiegelplaetien en gelokkig was der niks mit gebeurd. Hi'j beud mi'j vrundelik zien exkuses an veur de beskuldigings. "Zu'w uuteten gaon?" vreug mien moeke. Mien heit zee: "Is goed, mar niet zo duur heur, lieverd!", en daor gongen we dan hen. Doe we zitten gongen vreug de ober wa'w drinken wollen. Ik had n glaesien waeter en de rest wol wien. In ienen zee mien heit: "O heremientied, ik mut de skaopen nog voeren!". Mien moeke wordde lellik: "Praot niet zo hard! Dat ku'j natuurlik vanaovend ok nog doen!" Mien heit aksepteerde t en begon rustig an zien biefstok. Geleuf mi'j, as mien oolden uuteten gaon, dan ku'j der niet bi'j wezen! ====Kop van Overijssel (Zuidveen)==== Mien breurtien had gister ezocht naor zien lösse cd's en hef ze in n deusien edaone, zodet e ze niet kwiet zol raeken. Hi'j was twei daegen elene bi'j mien oom op de boerderi'je west en toen had e ze mit-eneumen. Toe as e bi'j de dieren gong kieken, was der iene uut evalen. Saovends laete was mien breur in huus ekomen en vreug e an mi'j: "He'j an mien spiegelplaoties{{Info|Dit woord wördt niet algemien gebruukt}} ezeten?" Ik zee de'k det niet had edaone, mar hi'j mienden det der iene vört was. Hysteries vleug e deur t huus hen en toen bedocht e hom det e mit t deusien bi'j de lammechies ewest had. Toe as e naor mien oom hen reed en in t laand gong kieken, zag e n blauwe glinstering in t grös. t Was zien spiegelplaotien en gelokkig was der niks mit gebeurd. Hi'j beud mi'j vriendelik zien verontschuldigingen an veur de anti'jgingen. "Zu'w aargens gaon aeten?" vreug mien moe. Mien va zee: "Is goed, mar niet zo duur heur, lieverd!" En daor gunge wi'j dan. Toe a'w gongen zitten, vreug n ober wat aw drinken wolden. Ik had n glaesien waeter en de rest wol wien. Inienen zee mien va: "Wat bliksem, ik mutte de skaopen nog voeren!" Mien moe wördden hellig: "Praot niet zo hard! Det ku'j vanaovend ok nog wal!" Mien va aksepteerden t en begunden langzem an zien biefstuk. Geleuft mi'j: as mien volk uutaeten giet, dan ku'j der niet bi'j wezen! ===Twents (Rijssen)=== Mien breurken har gisteren ezocht noar zien lösse cd's en hef ze in n deusken edoan, zodat hee ze neet kwiet zol raken. Hee was twee daege leden bie mienen eum op de boerderieje ewest en to had hee ze met-enömmen. To at hee bie de deers gung kieken, was der ene oet evöllen. Soawends late was mien breur in t hoes ekömmen en vreug hee an mie: "He'j an miene spegelplaatjes ezetten?". Ik zea a'k det neet edoan har, mer hee meanden at der ene vort was. As nen gek vleug hee duur t hoes hen en to bedachten hee zikzelf det hee met t deusken bie de lammekes ewest har. To at hee noar mienen eum hen reed en in t laand gung kieken, zag e ne blauwe gleenstering in t grös. t Was zien spegelplaatjen en gelukkig was der niks met gebuurd. Hee beud mie vreandelik zinne verontskooldigings an vuur de antiegings. "Zö'w oargens hen etten goan?" vreug mien moor. Mien vaar zea: "Is good, mer neet zo deur heur, lewerd!", en doar gunge wie dan. To a'w gungen zitten vreug n ober wa'w dreenken wollen. Ik har n glaesken water en de rest wol wien. In enen zea mien vaar: "Gedooksemie, ik mut de sköpe nog voren!" Mien moor wördden hellig: "Kuiert neet zo hard! Det kö'j vanoawend ook nog wal!" Mien vaar veund t best en begun heanig an zinnen biefstuk. Geleuwt mie, as mien volk hen etten geet, dan kö'j der neet bie wean! ===Urkers=== Meen bruurtjen et gister ezocht naor z'n losse cd's in et ze in n dosien edaon, zodat ie ze niet kweet zou raken. IJ was aargister bij m'n ome op de boerderije ewest in toe ad ie ze mie-eneumen. Toe ie bij de dieren ging kieken, was er iene eut evullen. Saves laot was m'n bruur teusekeumen in vroeg an mij: "Eaw je an meen cd's ezeten/ezieten{{Info|Vuur 1950: ezeten, nao 1950: ezieten}}. Ik zeen dat ik dat niet edaon adde, mar ij docht dat der iene vort was. Eut t redden vleug ie duur t eus ene en toe bedocht ie dat ie mit t dosien bij de lammetjes ewest adde. Toe ie naor meen ome toe rien in op t laand ging kieken, zag ie wat blauws glinsteren in t gres. t Was z'n cd in gelokkig was der niks mie gebeurd. IJ beudt vriendelik z'n verontskuldigingen an voor de beskuldigingen. "Zullen we beuten de duur gaon eten?", vroeg m'n moeder. M'n vader zeen: "Goed oor, mar niet zo duur, lieverd!", in daor gingen we dan. Toe we gingen zitten vroeg de ober wat we wouwen drinken. Ik wou n glaosien waoter in de angeren ween. Opiensen zeen m'n vader: "Verdorie, ik moet de skapen nog voeren!" M'n moeder worde kwaod: "Praot niet zo arde! Dat kuun je vanzelf vanavend ok nog doen!" M'n vader leusterde in begon kalm an z'n biefstok. Geloof mij, wannaar meen ouweluien beuten de duur gaon eten, ku'je der niet bij wezen! ===Veluws=== ====Oldebroek==== Mien breurtien had gister ezöcht naor zien losse cd's en hef e in n deusien edaon, zodat e ze niet kwiet zol raken. Hij was twee dagen eleend bie mien noem op de boerderieje ewest en toe had e ze mee-eneumen. Toen e bie de dieren gung kieken, was der ene uut evöllen. Savends laote was mien breur thuusekeumen en vreug e an mien: "He'j an mien spegelplöties ezeten?". Ik zeeg da'k dat niet edaon had. Toen e naor mien noem toe ree en in t laond gung kieken, zag e n blauwe glinstering in t gres. t Was zien spegelplötien en gelokkig was der niks mee gebeurd. Hij beud mien vriendelik zien exkuses an veur de beschuldigingen. "Zu'w uuteten gaon?" vreug mien moor. Mien vaor zeeg: "Is goed, mer niet zo duur heur, lieverd!", en daor gungen wie dan. Toe we gungen zitten vreug de ober wa'w drinken wolen. Ik had een glössien waoter en de rest wol wien. Op eens zeeg mien vaor: "Blakskater, ik mutte de schapen nog voeren!". Mien moor wördden hellig: "Praot niet zo hard! Dat ku'j natuurlik vanavend oek nog doon!" Mien vaor aksepteerden t en begun rustig an zien biefstuk. Geleuf mien, as mien volk uuteten geet, dan ku'j der niet bie ween! ====Nunspeet==== Mien breurtjen had gister ezöcht naor zien losse cd's en hef ze in n deusjen edaon, zodat e ze niet kwiet zol raken. Hij was twee dagen elejen bie mien noom op de boerderieje ewest en toe had e ze mee-eneumen. Toe hij bie de dieren gung kieken, was der ene uut evöllen. Savends laote was mien breur thuusekeumen en vreug e an mien: "Hei'jie an mien spegelplaotjes ezeten?". Ik zeeg da'k dat niet edaon had, mer hij meenden dat der ene vort was. Hysteries vleug e deur t huus heer en toe bedocht e z'n eigen dat e mit t deusjen bie de lammetjes ewest had. Toe hij naor mien noom toe ree en in t laand gung kieken, zag e n blauwe glinstering in t gres. t Was zien spegelplaotjen en gelokkig was der niks mee gebeurd. Hij beud mien vrendelik zien exkuses an veur de beschuldigingen. "Zu'w uuteten gaon?" vreug mien moene. Mien vaor zeeg: "Is goed, mer niet zo duur heur, lieverd!", en daor gungen wulen dan. Toe we gungen zitten vreug de ober wa'w drinken wollen. Ik had n glaosjen waoter en de rest wol wien. Op eens zeeg mien vaor: "Blikken nemmer, ik mut de schapen nog voeren!". Mien moene wördden hellig: "Praot niet zo hard! Dat ku'j natuurlik vanavend oek nog doon!" Mien vaor aksepteerden t en begun rustig an zien biefstok. Geleuf mien, as mien volk uuteten geet, dan ku'j der niet bie ween! ====Putten==== Mien breurtjen had gister ezocht naor zien losse cd's en het ze in n deusjen edaon, zodat ie ze niet kwiet zou raken. Hie was twee dagen elejen bie mien oom op de boerderie eweest en toe had ie ze mee-eneumen. Toe hie bie de dieren gung kieken, was der een uut evullen. Savends laot was mien breur thuusekommen en vreug ie an mien: "Hei'jie an mien spiegelplaotjes ezeten?". Ik zei da'k dat niet edaon had, mar hie meende dat der een vort was. Hysteries vleug ie deur t huus heen en toe bedocht ie z'n eigen dat ie mit t deusjen bie de lammetjes eweest had. Toe hie naor mien oom toe ree en in t land gung kieken, zag ie n blauwe glinstering in t gres. t Was zien spiegelplaotjen en gelukkig was der niks mee gebeurd. Hij beud mien vriendelik zien exkuses an veur de beschuldigingen. "Zu'w uuteten gaon?" vreug mien moer. Mien vaor zei: "Is goed, mar niet zo duur heur, lieverd!", en daor gungen wulie dan. Toe we gungen zitten vreug de ober wa'w drinken wouwen. Ik had n glaosjen waoter en de rest wou wien. Op eens zei mien vaor: "Blakskaoter, ik moet de schapen nog voeren!". Mien moer wordden hellig: "Praot niet zo hard! Dat ku'j natuurlik vanavend oek nog doen!" Mien vaor aksepteerde t en begun rustig an zien biefstuk. Geleuf mien, as mien volk uuteten gaot, dan ku'j der niet bie wezen! 1b3g8coagyfto1u1sgpkjbsuoa9nrmp 0 16853 193745 2011-06-14T16:35:15Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Zalt]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Zalt]] 1l34yvgt7o3yy4h6755yjzpgxx6geim 0 16854 193750 2011-06-14T17:39:53Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Maarkel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Maarkel]] fev2eoymx3l0di7tjvv7ygt44t84om8 0 16855 276454 263688 2014-08-31T14:23:07Z Natuur12 9236 + image wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Johan Nijenhuis.png|duum]] '''Johan Nijenhuis''' ([[Maarkel]], [[4 meert]] [[1968]]) is nen [[Neerlaand]]sen [[filmregisseur]] en [[filmmaker|-maker]]. Hei dut vuural films maakn vuur jeugnd. Rechtevoort wont he in [[Amsterdam]]. ==Leawn en loopbaan== Niejenhoes gung noar t [[vwo]] in [[Hooltn]], mear gung as oetwisselstudeant n joar noar [[Los Angeles]] in de [[Verenigde Stoaten]]. Doar duurleup hei op de ''Birmingham High School'' ne training in journalistiek en filmtechniek. Vanof [[1990]] deed he ofleawerings van de tellevisieseries "goede tijden, slechte tijden" en "Westenwind" regisseern. Zinnen eersten film was [[Costa! (film)|Costa!]]. Dissen film har redelik wat suukses, en noa at de tellevisieserie ook good leup, gung he met [[Alain de Levita]] saamnwaarken in ne produksiemoatskoppieje. Doar stapn he in 2010 wier oet. Niejenhoes was in november 2010 nog geregeld in t niejs umdet he staark teegn n horrorfilm [[Sint (film)|Sint]] was van regisseur [[Dick Maas]]. De ankondigingsposter mos t vuural liedn, umdet det volgens Niejenhoes ongepast zol wean vuur keender. Niejenhoes stapn dr met noar de [[Reclame Code Commissie]], mer dee besleutn at zinnen klacht nit terecht was en det de ankondiging zo mocht bliewn. Ook in heuger beroop haaldn Niejenhoes niks oet. Niejenhoes hef wat met Tweante. Det bleek al in zinnen film [[Volle Maan (film)|Volle Maan]], woerin hei akteurs met n Tweants akseant leut spöln. Later begun he met zinne suuksesvolle tellevisieriege [[Van jonge leu en oale groond]], wat eerst regionaal good oetpaktn en later ook laandelik bekeand wör. ==Filmriege== '''Film''' *[[Costa! (film)|Costa!]] ([[2001]]) *[[Volle maan (film)|Volle Maan]] ([[2002]]) *[[Liever verliefd]] ([[2003]]) *[[Ellis in Glamourland]] ([[2004]]) *[[Snow Fever]] ([[2004]]) *[[Floris (film)|Floris]] ([[2004]]) *[[Zoop in Afrika]] ([[2005]]) *[[Zoop in India]] ([[2006]]) *[[Zoop in Zuid-Amerika]] ([[2007]]) *[[Alibi (film)|Alibi]] ([[2008]]) *Vera ([[2008]]) *[[De Storm]] ([[2009]]) *[[SpangaS op Survival]] ([[2009]]) *[[Foeksia de Miniheks]] ([[2010]]) *[[Lang en Gelukkig (film)|Lang en Gelukkig]] ([[2010]]) *[[Ben Stout]] ([[2011]]) '''TV''' *[[GTST]] ([[1995]]-[[1998]]) *[[Westenwind]] ([[1999]]-[[2003]]) *[[Blauw Blauw]] ([[1999]]-[[2001]]) *[[Hartslag]] ([[2001]]-[[2003]]) *[[Costa! (film)|Costa!]] ([[2001]]-[[2005]]) *[[De Wet volgens Milo]] ([[2004]]) *[[ZOOP]] ([[2004]]-[[2006]]) *[[Keyzer en De Boer Advocaten]] ([[2005]]-[[2008]]) *[[Samen (televisieserie)|Samen]] ([[2005]]-[[2006]]) *[[Lieve Lust (televisieserie)|Lieve Lust]] ([[2005]]) *[[Van Jonge Leu en Oale Groond]] ([[2005]]-[[2009]]) *[[Voetbalvrouwen]] ([[2006]]-Heden) *[[De Hemelpaort]] ([[2006]]-[[2007]]) *[[Nachtegaal & Zonen]] ([[2007]]-[[2008]]) *[[SpangaS]] ([[2007]]-Heden) *[[De Hoofdprijs]] ([[2008]]-[[2009]]) *[[Pauwen & Reigers]] ([[2008]]-Heden) *[[Verborgen Gebreken (dramaserie)|Verborgen Gebreken]] ([[2008]]-Heden) ==Oetgoande koppeling== * [http://www.imdb.com/name/nm0631590/ Johan Nijenhuis op IMDB] {{DEFAULTSORT:Nijenhuis, Johan}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Filmmaker]] [[Kategorie: Tukker]] 2p6xwyp2po4s6buacmbmni3ct1n57qn 6 16859 196395 193946 2011-06-28T21:20:07Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16860 196400 193945 2011-06-28T21:21:30Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16861 196387 193947 2011-06-28T21:18:19Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16862 196230 193948 2011-06-27T09:30:13Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16863 196238 193949 2011-06-27T09:31:18Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16864 196040 193950 2011-06-26T20:49:54Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16865 196042 193951 2011-06-26T20:50:13Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16866 196048 193952 2011-06-26T20:51:17Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16867 195465 193954 2011-06-25T13:25:43Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16869 196691 195390 2011-06-30T19:15:35Z Servien 7 Nieje versie van &quot;[[Ofbeelding:Naam (vel).ogg]]&quot; toe-evoeg: [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 464sc522xnq4btxphs9f1slafo6jevh 6 16870 195386 193960 2011-06-24T22:45:37Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 464sc522xnq4btxphs9f1slafo6jevh 6 16871 195115 193959 2011-06-23T15:03:26Z 129.125.102.126 +[[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16872 195121 193961 2011-06-23T15:04:17Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16873 195128 193962 2011-06-23T15:05:34Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16875 194623 193965 2011-06-20T12:45:05Z 129.125.102.126 +[[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 464sc522xnq4btxphs9f1slafo6jevh 6 16878 196229 193968 2011-06-27T09:30:04Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16879 196235 193969 2011-06-27T09:30:56Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16880 196039 193970 2011-06-26T20:49:33Z 129.125.102.126 Kattegerie:Geluudsbestaanden wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16881 196041 194246 2011-06-26T20:50:04Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16882 196043 193972 2011-06-26T20:50:24Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16883 195467 193973 2011-06-25T13:26:13Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16884 195463 193974 2011-06-25T13:25:19Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16885 195392 193975 2011-06-24T22:47:14Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16886 195391 193976 2011-06-24T22:46:55Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16887 195389 193977 2011-06-24T22:46:16Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16888 195380 193978 2011-06-24T22:44:27Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16889 195127 193979 2011-06-23T15:05:23Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16891 194631 193981 2011-06-20T12:46:09Z 129.125.102.126 +[[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16892 194625 193982 2011-06-20T12:45:20Z 129.125.102.126 +[[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 0 16895 272450 263592 2013-12-20T23:05:32Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata, lokaal [[ko:카튜샤 (노래)]] vortehaald wikitext text/x-wiki '''Katjoesja''' ([[Russisch]]: Катюша) is n [[Ruslaand|Russisch]] krieglied det oawer n meeske goat, det gearne zinn grote geleefde dee an 't frönt vecht trög wil zeen. De [[Katjoesja (raket)|Katjoesjaraketn]] zeent hier öp an enömn. De meziek wör komponeard in [[1938]] döar [[Matvej Blanter]] (Матвей Блантер) en de tekste is verzönn uut n köp van [[Michail Isakovski]] (Михаил Исаковский). t Lied is gin völkslied, zealfs aal is t nöch zoo bekeand. Ök wör t oft mit t communisme erelateerd, tarwiel t lied töch wal ne vrölleke melodieje en ne pölitiek neutroale tekste hef. Veur de völle inwönnern van de veurmoalige [[Sovjet]]-reppebliekn hef t lied ne goode beteakenisse; doar stoat t bekeand as n lied det de herinnerige van de oawerwinnige van de Sovjet-Unie teegn [[Duutslaand]] tiejdens n Tweaden Wearldkrieg. N noame ''Katjoesja'' is n verkleainwoardnoamvörm van n völlen Russischen noame Jekatarina (Екатерина). == De tekste == {| border ="0" ! Russisch ! Transliteroasie ! Tweants |----- | :Расцветали яблони и груши, :Поплыли туманы над рекой; :Выходила на берег Катюша, :На высокий берег, на крутой. :Выходила, песню заводила :Про степного, сизого орла, :Про того, которого любила, :Про того, чьи письма берегла. :Ой, ты песня, песенка девичья, :Ты лети за ясным солнцем вслед, :И бойцу на дальнем пограничье :От Катюши передай привет. :Пусть он вспомнит девушку простую, :Пусть услышит, как она поёт, :Пусть он землю бережёт родную, :А любовь Катюша сбережёт. :Расцветали яблони и груши, :Поплыли туманы над рекой; :Выходила на берег Катюша, :На высокий берег, на крутой. :''Tweade mögelik loatst couplet'' :Отцветали яблони и груши, :Уплыли туманы над рекой; :Уходила с берега Катюша, :Уносила песенку домой. :''Populear loatst couplet'' :Пусть фриц помнит русскую «катюшу», :Пусть услышит, как она поёт: :Из врагов вытряхивает души, :А своим отвагу придаёт! | :Rastsvjitali jablani i groesji, :Paplyli toemany nad rykoj :Wychadila na bereg Katjoesja :Na wysoki bereg, na kroetoj :Wychadjila, pesnjoe zawadila :Pra stepnova sizawa arla :Pra tavo katorava ljoebila :Pra tavo tsj'i pis'ma beregla. :Oj, ty pesnja, pjesenka djevitsj'ja, :Ty leti za jasnym solntsem vsled :I bajtsoe na dal'nem pagranitsj'je :At Katjoesji pjeredaj privet :Poest' on vspomnit djevoesjkoe prastoejoe :Poest' oeslysjit' kak ana pajot. :Poest' on zjemljoe berezjot radnoejoe :A ljoebov' Katjoesja sberezjot. :Rastsvjitali jablani i groesji, :Paplyli toemany nad rykoj :Wichadila na bereg Katjoesja :Na wysoki bereg, na kroetoj :&nbsp; :Ottsvetali jabloni i groesji, :oeplyli toemani nad rekoj :Oechodila s berega Katjoesja :oenosila pesenkoe domoj. :&nbsp; :Poest' frits pomnit roesskoejoe "Katjoesjoe" :Poest' oeslysjit' kak ana pojot: :Iz vragov vytrjachivajet doesji, :A svojim otvagoe pridajot. | :Äppel- en pearnböame döadn bleujn, :Miste vleegn oawer n rivier, :Öp n oover gung an Katjoesja, :Öp n steaile, heuge ooverwaand an. :Hee löpn en vangn an n leed te zeengn :Oawer nen griezen steppe-oarend, :Oawer um, woarvan hee haawn, :Oawer um, van wee hee de breefn bewoardn :O, leed, versken van n meesken, :Vlög aachter n healderen zonne an, :En breng n söldoat an t verre froont, :n Groot van Katjoesja :Mait hee 'm de eanvooldige jöngevraaw herinnern :En heurn hoo hee zeengt, :Mait hee't vaarlaand verdeadign, :Katjoesja zowt de leefde verdeadign. :Äppel- en pearnböame döadn bleujn, :Miste vleegn oawer n rivier, :Öp n oover gung an Katjoesja, :Öp n steaile, heuge ooverwaand an. :&nbsp; :Äppel- en pearnböame zeent oet-ebleujd, :De miste boawen n rivier is weg-edreawn, :Katjoesja is van n oover weg-egoan, :en hef zin versken met op huus an enömn. :&nbsp; :Mait n mof 'm de Russiese Katjoesja herinnern, :En heurn hoo hee zeengt: :Hee hoalt de zeeln oet zinne teagnstoanders, :En gef de mood an dee van oons. |} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Lied]] [[Kategorie:Ruslaand]] g3vtl8hhn8zugp9a4zjmmaojpby7u1j 10 16896 243302 194253 2012-09-24T15:25:57Z 129.125.102.126 +[[Kategorie:Mal:Geluud]] wikitext text/x-wiki <small>[[Ofbeelding:Loudspeaker.svg|12px|Geluudsfragment]]&nbsp;[[Media:{{{1}}}|luuster]]</small> <sup>[[:Ofbeelding:{{{1}}}|i]]</sup><noinclude> [[Kategorie:Mallen opmaak]] [[Kategorie:Mal:Geluud]] </noinclude> 47ef4vqgxr2d4vfc4e43ctia7hc6tgd 6 16897 196397 194021 2011-06-28T21:20:39Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16898 196398 194022 2011-06-28T21:20:51Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16899 194626 194023 2011-06-20T12:45:29Z 129.125.102.126 +[[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] c07fec8nqbmgbxgjg8fiiudwa44y74g 6 16900 195381 194024 2011-06-24T22:44:38Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16901 194619 194025 2011-06-20T12:44:40Z 129.125.102.126 +[[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden|Aofmaoken]] m3a3wxprhgm1pozihr52klw7smyots2 6 16902 196236 194026 2011-06-27T09:31:04Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16903 195394 194027 2011-06-24T22:48:29Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16904 195117 194028 2011-06-23T15:03:39Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16905 195464 194029 2011-06-25T13:25:29Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16906 196234 194030 2011-06-27T09:30:49Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16907 196386 194031 2011-06-28T21:18:04Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16908 196393 194032 2011-06-28T21:19:36Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16909 194621 194033 2011-06-20T12:44:51Z 129.125.102.126 +[[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] c07fec8nqbmgbxgjg8fiiudwa44y74g 6 16910 195122 194034 2011-06-23T15:04:26Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16911 196389 194035 2011-06-28T21:18:44Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16912 194622 194036 2011-06-20T12:44:57Z 129.125.102.126 +[[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] c07fec8nqbmgbxgjg8fiiudwa44y74g 6 16913 195385 194037 2011-06-24T22:45:15Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16914 194630 194038 2011-06-20T12:46:02Z 129.125.102.126 +[[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] c07fec8nqbmgbxgjg8fiiudwa44y74g 6 16915 195126 194039 2011-06-23T15:05:13Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16916 196396 194040 2011-06-28T21:20:28Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16917 195384 194041 2011-06-24T22:45:00Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16918 195470 194042 2011-06-25T13:27:15Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16919 195382 194043 2011-06-24T22:44:48Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16920 194624 194044 2011-06-20T12:45:14Z 129.125.102.126 +[[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] c07fec8nqbmgbxgjg8fiiudwa44y74g 6 16921 196391 194045 2011-06-28T21:19:12Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16922 195462 194046 2011-06-25T13:25:06Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16923 196392 194047 2011-06-28T21:19:23Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16924 195466 194048 2011-06-25T13:25:58Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16925 196233 194049 2011-06-27T09:30:40Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16926 196047 194050 2011-06-26T20:51:08Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16927 195388 194051 2011-06-24T22:46:05Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16928 195460 194052 2011-06-25T13:24:43Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16929 195120 194053 2011-06-23T15:04:05Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16930 196045 194054 2011-06-26T20:50:44Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16931 196046 194055 2011-06-26T20:50:55Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16932 195461 194056 2011-06-25T13:24:55Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16933 194629 194057 2011-06-20T12:45:50Z 129.125.102.126 +[[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] c07fec8nqbmgbxgjg8fiiudwa44y74g 6 16934 195468 194058 2011-06-25T13:26:49Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16935 195379 194059 2011-06-24T22:44:14Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16936 195118 194060 2011-06-23T15:03:46Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16937 195124 194061 2011-06-23T15:04:49Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16938 195123 194062 2011-06-23T15:04:37Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16939 195130 194063 2011-06-23T15:05:53Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 16940 194628 194067 2011-06-20T12:45:44Z 129.125.102.126 +[[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] c07fec8nqbmgbxgjg8fiiudwa44y74g 4 16942 268099 267186 2013-06-03T18:59:57Z 94.212.28.251 /* Filmpies */ wikitext text/x-wiki Hier ku'j een overzicht vienen van alles wat op internet te vienen is over et Stellingwarfs. D'r is een platvorm veur et Stellingwarfs en d'r bin filmpies op de website youtube.com. Dan bin d'r ok nog veurlezen stokkies. A'j wat in et Stellingwarfs schrieven wollen bin d'r ok verwiezingen naor websites mit Stellingwarver woordenliesten en woordenboeken. ==Platvorm== * [http://www.bekieketmar.nl/Bekiek_et_mar/Start.html www.bekieketmar.nl] platform op internet veur et Stellingwarfs ==Filmpies== ;Dokumentaire * [http://www.youtube.com/watch?v=Jy5N74088KY Stellingwarven, Drenthe of Frieslaand? (Stellingwarfs en Nederlaands)] * [http://www.youtube.com/watch?v=XT5FvPEAktY Stellingwarfs (Fries en Stellingwarfs)] * [http://www.youtube.com/watch?v=yStiOod60nY&feature=related Eerdappelvaoren up de Drèentse vaort (de manlu praoten plat in de boot)] * [http://www.youtube.com/watch?v=V8UyuaWctrg&feature=channel Vrogger veul bedrievigheid langs de Drèentse vaort (de manlu praoten plat in de boot)] * [http://www.youtube.com/watch?v=sQMG_-y9f94 Documentaire, waorschienlijk van RTV Drenthe, over de Stienwieker troubadour [[Gerard Rutger Buisman]]: hi'j prat Stienwieks, de interviewer Midden-Drèents] * [http://www.youtube.com/watch?v=jlcE4NLkOlk Oolde man doet naemens verzorgingshuus De Friese Wouden n oproep veur verzorgers] * [http://www.youtube.com/watch?v=td87bDPnwwk SKIK van Omrop Fryslân over taelvariaanten in Frieslaand, mit ok wat over et Stellingwarfs] ;Meziek * [http://www.youtube.com/watch?v=_n0CgxJBcf0 Buisman en Zo - ''A j 't zeker weten'' (Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=QO_jKZVhBlA Buisman en Zo - ''Bewegingslied'' (Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=YzdHQoNjAsA Buisman en Zo - ''Blaanken'am'' (Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=jeWWjBSsJYk Buisman en Zo - ''De Bult'' (Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=ES2R4neRrS8 Buisman en Zo - ''Dieper dan het zaand'' (Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=MBGjNfDA9h0 Buisman en Zo - ''Elegance'' (praot en meziek; Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=LsGKq_3l6OU Buisman en zo - ''Ene veur ene'' (Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=ABw6Hrwyr0w&NR=1 Buisman en Zo - ''De Kaampe'' (Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=KQdMA2y9XOo Buisman en Zo - ''Kaelenbaarg'' (Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=r-FeGqYrTP0&NR=1 Buisman en Zo - ''Kolde kroketten en flauwe frieten'' (Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=xtfxJZxwo2w Buisman en Zo - ''Maegien uut Sarajevo'' (Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=m_aQcmiRSTg Buisman en Zo - ''Marja van der Tas'' (Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=Lo4B9PeY6vo Buisman en Zo - ''Natuurlijk!'' (Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=O3N54ydBQrw Buisman en Zo - ''Promosie'' (Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=dRUZKDUPsH0&NR=1 Buisman en Zo - ''Val dood moat, leef ie ook nog'' (Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=ArMXXVYRa6w Buisman en Zo - ''Veur de show'' (Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=D45UPATJO8w Buisman en Zo - ''Waandelstok'' (praot & meziek; Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=PER21o0AMhs Buisman en Zo - ''Wannepervene'' (Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=Xowmj0aGZ8c Buisman en Zo - ''Willemsoord'' (Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=v3jjn8RnofU Buisman en Zo - ''Woar is toch St. Clemens'' (Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=qpthCiUb_80 Gerard Rutger Buisman - ''In de kleine stad'' (Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=Qu2abMiZFs0 Gien Gok - ''Laot mi'j mar schoev'n''] * [http://www.youtube.com/watch?v=ome9ypwWxds Lost Minded - ''Wille Op 'e Brille''] * [http://www.youtube.com/watch?v=2PFfHREjceA '' 't Sluussie'' (Stellingwarfs van de Kop van Overiessel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=QCbQynX1G8A&feature=related De Muiters - Bi-j oons in stellingwarf ] * [http://www.youtube.com/watch?v=WoD-z_JM-B0&feature=related De Muiters - Als Die Stemme Ropt] ==Veurlezen vertellegies en stokkies== * [http://www.lowlands-l.net/anniversary/stellingwarfs.php ''Et Doempien'' in et Weststellingwarfs deur de schriever Johan Veenstra (1946)] * [http://www.johan-veenstra.nl/luisters.htm Johan Veenstra zien stiekelstokkien ''Kastfeest''] ==Tael== *[http://www.compulaat.nl/stellingwarfs/Woordeliest/Wrd-ns/wrd-ns.htm Woordenliest Nederlaans-Stellingwarfs] van de Stichting [[Stellingwerfs Eigen]] *[http://www.stellingplus.nl/wp-content/uploads/2010/10/woordenboek3.pdf Woordenboek Stellingwarfs-Nederlaans] van de [[Stichting Stellingwarver Schrieversronte]] *[http://stellingwarfs.webs.com/ Online taelkursus Stellingwarfs] ==Organisaosies== * [http://www.stellingwerfs-eigen.nl/ Stichting Stellingwerfs Eigen] * [http://www.stellingwarfs.nl/ Stichting Stellingwarver Schrieversronte] ==Zie ok== * [[Wikipedie:Nedersaksisch beluustern]] [[Kategorie:Nedersaksisch beluustern]] [[Kategorie:Stellingwarfs|Kieken En Beluusteren]] 8kop3wa9yirksuqjv7govafj7wr6ir7 4 16944 291123 282433 2016-11-03T14:20:05Z Wwikix 13678 /* Zai ook */ wikitext text/x-wiki Op dizze ziede stoan boetende hìnwiezen noar webstees of filmkes woar of t [[Grönnegs]] op te heuren vaalt. ==Reportoazies en aander proaterij== * [http://uk.youtube.com/watch?v=g0PfBcTmCfE&feature=related Over de rap Dikke Klaai van Olaf Vos] * [http://uk.youtube.com/watch?v=Fq2tb_ox1Ys Joap Nijenhoes (Jaap Nienhuis) over t volkslaiddeuske] * [http://www.rug.nl/Corporate/nieuws/adamsAppel/archief2006/afl20 Reportoazie: Kinderen moeten thuis hun moedertaal kunnen spreken] * [http://uk.youtube.com/watch?v=eWUt9iRCydA Karnevaalslaidje oet "Kronkeldörp"] * [http://uk.youtube.com/watch?v=kRKkyFBKfks n Kirrel dij over renovatsie van zien hoes vertèllen dut] * [http://uk.youtube.com/watch?v=3rRxKAuvyhg&feature=related Over voorstelling Voorheen de Bende met Pazzipanten, sums Grunnegs, sums Hollaands] * [http://www.youtube.com/watch?v=oWPSQNPf3T4&feature=related Olle reportoazie mit gesprekken mit Haauwerzielsters (fam Spoelstra)] * [http://www.youtube.com/watch?v=xlEyNqoH4xU&feature=related Olle reportoazie mit gesprekken mit Haauwerzielsters 1] * [http://www.youtube.com/watch?v=KFhSuii2WJk&feature=related Olle reportoazie mit gesprekken mit Haauwerzielsters 2] * [http://www.youtube.com/watch?v=WU_iavcRF-M&feature=related Olle reportoazie over de olle Smid van Haauwerziel] * [http://www.youtube.com/watch?v=wm0H50_nCYY&feature=related Old filmke over luu dij noar kìrk goan op Haauwerziel, ien t begun nuimt de man aal luu op en op t lèst wat kommentoar] * [http://www.youtube.com/watch?v=jDRM_NJXqUU&feature=related Stenen zuken ien t Westerkertier, hai proat Westerkertiers as er op t laand lopt] * [http://www.youtube.com/watch?v=KAXqhM7PoRA Luu die't aan t proaten binnen op zien Westerkertiers, man ien ziekenhuusbed proat Nederlaands] * [http://www.youtube.com/watch?v=a7eJ0xJm6CU Grunneger intro kerstwinkel.nl] * [http://www.youtube.com/watch?v=PsEoshAA6iM&feature=related Jongluu dij Grunnegs proaten bie t kebitten] * [http://www.youtube.com/watch?v=QacKSqXg2Bw Neven en nichten reunie, Grunnegs tuzzen de Hollaandse gedichten deur] * [http://www.youtube.com/watch?v=bfj1eh4GeGA&feature=related RTV Noord - Verborgen verleden Delfziel] * [http://www.youtube.com/watch?v=U9dbzudQoh4&feature=related Olle beelden van n man dij n Nederlaands laidje zingt, môr vanteveuren Grönnegs proat] * [http://www.youtube.com/watch?v=XelH3Elye2k Radio Noord: Noordmannen - Algemain Bekìnd Grönnegs] * [http://www.youtube.com/watch?v=5Cyl7QL26TI Radio Noord: Noordmannen - Middelaiwen Auwerd P1] * [http://www.youtube.com/watch?v=_V7I0Im8MUE Radio Noord: Noordmannen - Middelaiwen Auwerd P2] * [http://www.youtube.com/watch?v=L9BMoWAkgFs Radio Noord: Noordmannen - Gemaintepolitiek Westerwolde] * [http://www.youtube.com/watch?v=sE2OxURFAZs Radio Noord: Noordmannen - Grönnegse muziek en Erwin de Vries] * [http://www.youtube.com/watch?v=kfFSett-2X4 Vraauw Clement kwoad over verbaauwen Parkhof] * [http://www.youtube.com/watch?v=TOeIYaOXyg4&feature=channel Schoulbandje "Perforator" uut Troapel en der om tou hebben n misverstaandje] * [http://www.youtube.com/watch?v=P7fHXDaBUR8&feature=related IOS vertaalt laatste singel in het Gronings] * [http://www.youtube.com/watch?v=kkSmV0wUdeA&feature=channel 80 joar riebewies] * [http://www.youtube.com/watch?v=-u4GDgHYvMg&feature=channel n 65 joareg poar] * [http://www.youtube.com/watch?v=EvBoYcwR978&feature=channel Lammert Grofsmid bie Radio Noord] * [http://www.youtube.com/watch?v=Lknn69W1WEs Koen Heidema proat over t verdwenen dörp Ringenum] * [http://www.youtube.com/watch?v=hUq3pvhzrOw n Dail van de doku over Haarm Maaijer, de oprichter van de regionoale politieke partij "de Grönneger bond"] * [http://www.youtube.com/watch?v=F3hIvnPas6Y&feature=channel "Boer zoekt Vrouw" akteerstok van Freewesterhoff, man proat Grunnegs, vraauw proat Nederlaands mit Grunnegs aksìnt] * [http://www.youtube.com/watch?v=wyPj7EEGNQw Speulfilmke "All You Need .....mov" van Freewesterhoff] * [http://www.youtube.com/watch?v=JihgdufzxdA Zulfmôkt poppenhoes] * [http://www.youtube.com/watch?v=FdACkW4vO9A Blauwe Stad TV - Grunneger Diktee] * [http://www.youtube.com/watch?v=llXONtPl7kQ Verhaal van Groningen - Maid in Grönnen] * [http://www.youtube.com/watch?v=RYF1RB5XkaM&feature=related Verhaal van Groningen - Maid in Grönnen (levensfilms.nl)] * [http://www.youtube.com/watch?v=9XHMqWe2Nto RTV Noord - Groninger voor het leven] * [http://www.youtube.com/watch?v=O0diCVSEQ3A RTV Noord - Verhaal van Groningen - Vissersramp 1883] * [http://www.youtube.com/watch?v=n_Q-D-HRrrU&feature=related Luu stoan bie de meulens van Kinderdiek ien Hollaand en doun der n Grunnegse zin tuzzendeur] * [http://www.youtube.com/watch?v=lEtmS9fRd74&feature=related RTV Drenthe - Mijn naam is Drenth - man en vraauw oorspronkelk oet Olpekel en vraauw oorspronkelk oet Knoal] * [http://www.youtube.com/watch?v=MbDY2AKYC2s De Grunnegse dialekten ien fragmìnten achter nkander zet. Lees ook de tekst beschrieven der onder.] * [http://www.youtube.com/watch?v=3HG5bd5Gp2U&feature=related t Grunneger diktee van RTV Noord] * [http://www.youtube.com/watch?v=5hKHSVN6M0w&feature=channel Rondje Noord - Okkie en Janneke bevroagen] * [http://www.youtube.com/watch?v=6Bw1hr1dlNE&feature=channel Rondje Noord - Okkie en Janneke ien Beem] * [http://www.youtube.com/watch?v=CENr6iiHQJw&feature=related Grunneger Sproak wint amateurfestival] * [http://www.youtube.com/watch?v=RBFzVbLVJCo&feature=related Verkeerde kaant (fragmint oet Dam Op)] * [http://www.youtube.com/watch?v=26_0IxgwAZ0&feature=related Körte doku over de musical "Petticoat" over n Grönnegs wicht dij vernuimd worden wil] * [http://www.youtube.com/watch?v=XI4PXnobCrk&feature=related Ede Stoal dij n verhoaltje vertèld genoamd "d'Ol Boerderij"] * [http://www.youtube.com/watch?v=FLiv5XtP02o&feature=related Reportoazie over t toneelstok "De Lèste Man Van Torum" (Nederlaands en Grunnegs)] * [http://www.youtube.com/watch?v=O1l2gY1a3Bw&feature=related Reportoazie over monumìntendag ien Midwòlde (Grunnegs op t ìnd)] * [http://www.youtube.com/watch?v=4SmfvD8DEz0&feature=relmfu Bevroagen op stroate over stemmen veur de gemainteroad van de gemainte Oldambt (of en tou Grunnegs)] * [http://www.youtube.com/watch?v=NmYnX2mMtKA&feature=relmfu Annie M.G. Schmidt vertoald en veurlezen ien t Grunnegs veur lutje kinder] * [http://www.youtube.com/watch?v=Z1WY9oFyb4Q&feature=related Reportoazie over n konsert van Wia Buze (Grunnegs zongen en proat deur Wia)] * [http://www.youtube.com/watch?v=X5y4CIXxrsU&feature=related RTV Noord: Wadapatja - biezundere zeupkes ien Spiek] * [http://www.youtube.com/watch?v=8qJazq5IPhI&feature=related RTV Blauwe Stad: Adrillen-kaams in Winschoot] * [http://www.youtube.com/watch?v=4w2XOOOo3tU&feature=channel_video_title Reportoazie over konsert van Alex Vissering] * [http://www.youtube.com/watch?v=yIiAv-maf_8&feature=channel_video_title Reportoazie over konsert van Martin Korthuis] * [http://www.youtube.com/watch?v=VJPbGPwrM3M&feature=channel_video_title Reportoazie over Daip River (Grunnegstoalege band mit doarin o.a. Fré Westerhoff)] * [http://www.youtube.com/watch?v=9LEu39d6pck&feature=relmfu RTV Noord: Boer Bus van 28 jannewoari 2011, der binnen op YouTube nog meer ôfleverns) * [http://www.youtube.com/watch?v=cJAg1xMVvz8&feature=channel_video_title Opnoame van RTV Blauwe Stad van t toneelstok Herstel de Toekomst ien Scheemde] (tekst begunt pas om bie 15 min noa t begun) * [http://www.youtube.com/watch?v=RpayPIOmBZo&feature=player_embedded#at=12 Reportoazie Digitaal Dorp Midwolda over kebitten ien Midwolde] - Verslaggever proat Grönnegs, jeugd Grönnegs Nederlaands * [http://www.youtube.com/watch?v=Ieq2FJaqs6U&feature=player_embedded#at=24 Reportoazie Digitaal Dorp Midwolda over de iesboan] - Verslaggever proat Grönnegs ien t begun * [http://www.youtube.com/watch?v=1zXh2DoMIA0&feature=channel_video_title Reportoazie Digitaal Dorp Midwolda over historische peerdenkeuren] * [http://www.youtube.com/watch?v=PZgRUsyc1os&feature=related Man van Toneelverain TOG Nijwolde dij kloarmoakt wordt veur de veurstellen en Grönnegs proat] * [http://www.youtube.com/watch?v=Ihf7_5SWg5w&feature=channel_video_title Luu van Toneelverain TOG Nijwolde dij zok kloarmoaken veur de veurstellen en Grönnegs proaten] - nait zo hail dudelk * [http://www.youtube.com/watch?v=1n4neUSqdfQ Het Leukste Dorp Van Groningen - Zèln 1] [http://www.youtube.com/watch?v=h1v3OcLaoXc&feature=related 2] [http://www.youtube.com/watch?v=mhvwM7alU9U&feature=related 3] [http://www.youtube.com/watch?v=FXsbsHMRBfU&feature=related 4] [http://www.youtube.com/watch?v=XLvOvAq1vYw&feature=related 5] [http://www.youtube.com/watch?v=Hk3X3-nhn7s&feature=related 6] [http://www.youtube.com/watch?v=bbSU1qY7o4U&feature=related Zèln in de finoale] [http://www.youtube.com/watch?v=V0diKW5NXIk&feature=related Schildersfestival] * [http://www.youtube.com/watch?v=PEx4b3JibHU&feature=relmfu HLDVG - Spiek] * [http://www.youtube.com/watch?v=mm4bdIPWohY&feature=relmfu HLDVG - Onderdendam] * [http://www.youtube.com/watch?v=gn4diC7CmS4&feature=relmfu HLDVG - verschaaidene dörpen (Westerkertiers op 3:05)] * [http://www.youtube.com/watch?v=Krsn16gRXsc&feature=relmfu HLDVG - verschaaidene dörpen] * [http://www.youtube.com/watch?v=DHiKJ6sVlM0&feature=related Rondje Noord - Zèln] * [http://www.youtube.com/watch?v=W83era--O3o&feature=related Rondje Noord - Onstwedde] * [http://www.youtube.com/watch?v=-Gph35JmU9E&feature=related Rondje Noord - Olpekel] * [http://www.youtube.com/watch?v=0jvuNW13bDU&feature=related n Rondlaaiden deur n zoalenzìntrum in Olpekel] * [http://www.youtube.com/watch?v=1iLHYIbMYAI&feature=related Toneelverain "Kunst Na Arbeid" oet Oskert 1], [http://www.youtube.com/watch?v=TMoT2LFj4iQ&feature=related 2], [http://www.youtube.com/watch?v=tRrfgH97NCM&feature=related 3], [http://www.youtube.com/watch?v=yHSNkVixAbA&feature=related 4], [http://www.youtube.com/watch?v=5B3oijPNtcM 5 (zacht geluud)], [http://www.youtube.com/watch?v=-iloev9T8Ms 6], [http://www.youtube.com/watch?v=s0P-TAOUHqw 7 (zacht geluid)] * [http://www.youtube.com/watch?v=D3nFi59T1Xo&feature=related Alex Vissering over t Grönneger Forum] * [http://www.youtube.com/watch?v=_3E1rQCQKqs&feature=channel_video_title Presentoatsie gedichtenbundel van Berend Koning] * [http://www.youtube.com/watch?v=NHev82xMzR8 Veteranendag Oldambt, ain man proat Grönnegs] * [http://www.youtube.com/watch?v=ltFoYkL09KI Grönneger en Fraise kìrkdainst ien Amsterdam] * [http://www.youtube.com/watch?v=Vo6VM0lPQ-k&feature=relmfu RTV Blauwe Stad: Beeldend Verleden - Grönneger Povvert] * [http://www.youtube.com/watch?v=89BnDPl9g9s&feature=channel_video_title RTV Blauwe Stad: Beeldend Verleden - Open Monumentendag] * [http://www.youtube.com/watch?v=ovB_IxVaQGs VVD stoatenkampanje - Wat Vindt Groningen - Appingedam] * [http://www.youtube.com/watch?v=Ri0zRRHbESE&feature=related Dag van de Grunneger toal 2011 (1) * [http://www.youtube.com/watch?v=119oyWxr_qo&feature=related Dag van de Grunneger toal 2011 (2)] * [http://www.youtube.com/watch?v=mhF4IoDBb68&feature=relmfu Oldste man van Grunnen joareg] * [http://www.youtube.com/watch?v=a5w9j6mqzTM&feature=plcp&context=C45e122eVDvjVQa1PpcFMxPbdojFM37JBQwoP_PohsrnrtOSLUbKM%3D Expositie over Derk Sibolt Hovinga ien de vrijmezzelderslozie Winschoot] * [http://www.youtube.com/watch?v=KqKECgaEXm4&feature=plcp&context=C4aeb6f2VDvjVQa1PpcFMxPbdojFM37Dj7TPz0Nw31JVHVrGp-L9g%3D Nij bouk van old mitwaarker Winschoter kraante Bert Uil] * [http://www.youtube.com/watch?v=LZMVxHK5iFE&feature=plcp&context=C4b36bf5VDvjVQa1PpcFMxPbdojFM37EdpOxebJ6ep5rLb1gj41Eo%3D Vraaihaidsbeeld aan t Oldambtmeer] (op t midden proat n man Grunnegs) * [http://www.youtube.com/watch?v=d_wRiUFTDO8&feature=plcp&context=C411113dVDvjVQa1PpcFMxPbdojFM37Dp4EsZIzSJqMQF5jN0xiuM%3D Haile oetzenden RTV Blaauwe Stad 31 meert 2012] (Grönnegs tuzzen 2:00 en 5:00) * [http://www.dumpert.nl/mediabase/2159811/6d0feacb/ik_kan_me_geen_nike_air_schoen_n_kop_n.html Dumpert: Azielzuikers ien Pekel] * [http://www.youtube.com/watch?v=14P0IkXV4TU&feature=g-crec-u OOG TV - Piet van Dijken mit Henk Scholte] * [http://nos.nl/artikel/407720-opnieuw-aardbeving-groningen.html NOS: eerdbeven ien Grönnen] * [http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1064152 NTR/VPRO: Andere Tijden - Betere Tiedn] * [http://www.youtube.com/watch?v=fO6fPmEBuL0&feature=related Jaap Nienhuis bie de STAR] * [https://www.youtube.com/watch?v=7GePt4XDARk Bienze Rienks in De Stoel] (n beetje haalfbakken) ==RTV Blauwe Stad== * [http://www.youtube.com/watch?v=fj21tAK3m04 RTV Blauwestad - Column Willem Friedrich - meert 2013] * [http://www.youtube.com/watch?v=R6clApNBeP0 RTV Blauwestad - Column Willem Friedrich - april 2013] * [http://www.youtube.com/watch?v=0_miTvQPBoU 80's Party in de Schutstal Vlagtwedde] ==GrunnTV== * [http://www.youtube.com/watch?v=q3Z7ylAVKjE&feature=plcp Zendamateurs op de meulen in Olpekel] * [http://www.youtube.com/watch?v=0E2aiF8oDec&feature=g-crec-u Nije Heerns bie visboer Haarms in Pekel] * [http://www.youtube.com/watch?v=ZSjBynvcKIc&feature=g-crec-u Observatorium in Olpekel] * [http://www.youtube.com/watch?v=rSC1CHTphMA&feature=g-crec-u Stolpersteine oet de stroat jat in Pekel] ==Grunneger Biebel== * [http://www.liudger.org/gn/index.html Webstee Liudger stichten woar of man de Grunnegse biebel beluustern kin] ==CD Doezend Stamtoavels== * [http://www.youtube.com/watch?v=xoI1n51FcdU&feature=related Nr. 1 Stamtoavel 1994] * [http://www.youtube.com/watch?v=_3eEqP7gNKA&feature=related Nr. Tune Grunninger uur op radio Noord] * [http://www.youtube.com/watch?v=zoKwq60cN2g&feature=related Nr. 3 Stamtoavel 1998] * [http://www.youtube.com/watch?v=xSMh097KIy0&feature=related Nr. 4 Ede Stoal - Bobby] * [http://www.youtube.com/watch?v=Gi_Wn-B3yac&feature=related Nr. 5 Stamtoavel 1986] * [http://www.youtube.com/watch?v=y71njjVsXDM&feature=related Nr. 6 Quintus - Radio Noord] * [http://www.youtube.com/watch?v=zWnKYc6Bjnc&feature=related Nr. 7 Stamtoavel 1992] * [http://www.youtube.com/watch?v=ofQtrqDgJNg&feature=related Nr. 8 Tuutjefloiters - Hé Radio Noord] * [http://www.youtube.com/watch?v=Q4OZogP4Gy0&feature=related Nr. 9 Stamtoavel 1995] * [http://www.youtube.com/watch?v=c8NkXw-wrLs&feature=related Nr. 10 Ede Stoal - As Hier n Schoal Mit Yoghurt Staait] * [http://www.youtube.com/watch?v=lZxoseaeey0&feature=related Nr. 11 Stamtoavel 1979 (eerste stamtoavel)] * [http://www.youtube.com/watch?v=G-KowCvi0Cc&feature=related Nr. 12 Lianne Abeln - Wie Doun Ons Best] * [http://www.youtube.com/watch?v=QAOaYUsof5Y&feature=related Nr. 13 Stamtoavel 1996] * [http://www.youtube.com/watch?v=bna63FVIUGY&feature=related Nr. 14 Tuutjefloiters - Goiemörgen] * [http://www.youtube.com/watch?v=iRCpWxxqGa8&feature=related Nr. 15 Stamtoavel 1992] * [http://www.youtube.com/watch?v=5g2artq_7eg&feature=related Nr. 16 Quintus - Radio Noord 2] * [http://www.youtube.com/watch?v=uOOcp6zvavw&feature=related Nr. 17 Stamtoavel 1997] (nait kompleet) * [http://www.youtube.com/watch?v=42YE-634hzk&list=UUXJRrsWFQuGLvsBKIZmyk6g&index=10&feature=plcp Nr. 18 Tune Noorderrondrit] * [http://www.youtube.com/watch?v=ZVS1UUpV_y4&feature=related Nr. 19 Stamtoavel 1983] ==Gedichten== * [http://www.youtube.com/watch?v=8yaZjGOeWNI Bert Schierbeek leest n Grönnegs gedicht veur (minne beeld en geluudskwaliteit)] * [http://www.youtube.com/watch?v=gVr-NClXTS4&feature=related Jan Boer - Aimerke] * [http://www.youtube.com/watch?v=oym6zgayrvM&feature=related Jan Boer - Balade van de Plougende Boer] * [http://www.youtube.com/watch?v=PsAQVssey90&feature=related Jan Boer - Boer] * [http://www.youtube.com/watch?v=LjF3PwKBDmI&feature=related Jan Boer - Kaalverkes boeten] * [http://www.youtube.com/watch?v=irWEV6pwsVA&feature=related Jan Boer - Luk Dörpke] * [http://www.youtube.com/watch?v=jcODvDS4X_g&feature=related Jan Boer - Mien Laand] * [http://www.youtube.com/watch?v=lJiEVm53Ulw&feature=related Jan Boer - Schoamt Joe Nait] * [http://www.youtube.com/watch?v=hj6Rz_4GFw0&feature=related Jan Boer - Slootje In t Veurjoar] * [http://www.youtube.com/watch?v=6FhafCgUmxo&feature=related Jan Boer - Waddenlaand] * [http://www.youtube.com/watch?v=9SicAvCNdn0&feature=related Jan Boer - Zörg] * [http://www.youtube.com/watch?v=d2mGC7JCGd8&feature=related Jan Boer - Zun] * [http://www.youtube.com/watch?v=WIm8tWgy_CQ&feature=related Jan Klompsma - Gedichten van Simon van Wattum dail 1] * [http://www.youtube.com/watch?v=qMJdXF8VLM4&feature=related Jan Klompsma - Gedichten van Simon van Wattum dail 2] * [http://www.youtube.com/watch?v=l6cDIqLsb4Q&feature=player_embedded Eldert Ameling - Lood] * [http://www.youtube.com/watch?v=CcgZO66wLj0&feature=relmfu Melle Hijlkema - Ofwiezen] (Westerkertiers) * [http://www.youtube.com/watch?v=zjfkeQ6oqQU&feature=relmfu Fieke Gosselaar - Borstploat] * [http://www.youtube.com/watch?v=UCRTnfSuFCo&feature=related Fieke Gosselaar - Mesienes] * [http://www.youtube.com/watch?v=1_wJtvGZk0g&feature=relmfu Jan Glas - Zo is t nait goan] * [http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=k0ajP_zdiR8#! Jan Glas - Overstap Nij Schans] * [http://www.youtube.com/watch?v=kOgSAw21T4E&feature=player_embedded Aly Freije - Pslaams Vangen] ==Radio Westerwolde== * [http://www.westerwoldeactueel.nl/radio/diverdoatsie Diverdoatsie] (te beluustern via Radio > Westerwolde gemist) * [http://www.westerwoldeactueel.nl/radio/omkiekn Op ain knije] (te beluustern via Radio > Westerwolde gemist) ==RTV Noord== ===RTV Noord: Nijstiedens/ Groningen Vandaag=== * [http://uk.youtube.com/watch?v=vFwDXK0cE80 Pinnen in Sèln (veul Nederlaands, ain vraauw dij Grunnegs (gain Westerwôlds) proat] * [http://uk.youtube.com/watch?v=Gp4ho_ZAYek&feature=channel Schaanskers over de nije noam van de nije gemainte (veuraal Nederlaands, hail ôf en tou wat Grunnegs] * [http://www.youtube.com/watch?v=Tee-ojDMNJI&feature=related Reportoazie over t overlieden van tantie Fischer mit Derk Bosscher dij Grunnegs proat] * [http://www.youtube.com/watch?v=UyeISXmnmrk Nijstieden over lètste wìns van n olle man] * [http://www.youtube.com/watch?v=DrFQ6eUk6k4&feature=channel Reportoazie over n boer dij tegen n piepensysteem is dij deur zien laand hìn goan zol] * [http://www.youtube.com/watch?v=foqcfjfDA8g&feature=channel Reportoazie over n iemker dij n iem kweekt het dij nait prikt (Veenkelonioals)] * [http://www.youtube.com/watch?v=TryjiyZL4ZI&feature=channel Over n onderzuikje van RTV Noord over t Grönnegs] * [http://www.youtube.com/watch?v=rQcrRK6l494&feature=channel Eerdbevenke Delfziel] * [http://www.youtube.com/watch?v=s3yWqppNwQA&feature=channel Börgemeester Beinsdörp bie/in Troapel en de verwoarlozen van de hoezen] * [http://uk.youtube.com/watch?v=3YRBJhBRdO0&feature=related n Reportoazie over de plannen om Gaanzediek te slopen] * [http://uk.youtube.com/watch?v=i9PZl33vhfE RTV Noord: reportoazie over de rap-group Wat Aans] * [http://www.youtube.com/watch?v=wlk3PbPsmcM&feature=channel Kèrkklok van Kannes] * [http://www.youtube.com/watch?v=oOLltu9OgJ0&feature=channel Over t AZC in Winschoot] * [http://www.youtube.com/watch?v=Zybqy6OZDNk Wotterurn toustoan op begroafploatsen in Vlagtwedde] * [http://www.youtube.com/watch?v=LraYSngC1HI&feature=channel RTV Drenthe: Oudste verslag vondst meisje van Yde] * [http://www.youtube.com/watch?v=EMIXvui8kfs&feature=channel Lintjesregen, Henk Scholte, o.a. veurvechter veur de Grönnegse toal, het aine kregen en proat op zien Grönnegs veur RTV Noord] * [http://www.youtube.com/watch?v=LR-Ur-3AJGU Kazerne t Zaand ien brand stoken, ain man proat Grunnegs] * [http://www.youtube.com/watch?v=wfU5k9yCLq0 GeenStijl ien Pekel. Ain man op n brommer proat Grunnegs bie 1:10 en 1:50 m.] * [http://www.youtube.com/watch?v=ds-gWuMC60o&feature=channel Jopke Nijnhoes het schelden n boute van stoatsbosbeheer over vlaigern] * [http://www.youtube.com/watch?v=WHq5gjN0Ft4 Amtenoaren kriegen kurzus Grunnegs] * [http://www.youtube.com/watch?v=yyJuPJoWpt4&feature=related Presentoatsie van t Oldambtster vôlkslaid] * [http://www.youtube.com/watch?v=eT7jAMRZQ54 Boeren verneukt deur nachtvrost. (beetje haalfbakken)] * [http://www.youtube.com/watch?v=qJku1FOP_JY&feature=relmfu Over de schaitpetaai ien Bavvelt woar n politsieman bie doodkommen is (de twijde man proat Grunnegs)] * [http://www.youtube.com/watch?v=yUQKMuJzXHA&feature=relmfu Adrillen-kaarms ien Winschoot] * [http://www.youtube.com/watch?v=iUC0jHP5xVA&feature=related Bouk over de Oldambtrid, de schriever proat Grunnegs] * [http://www.youtube.com/watch?v=9zBEjMEoWlM Aankondegeng van de nije programstruktuur van RTV Noord] * [http://www.youtube.com/watch?v=LLPDSzjYYXo&feature=related Ede Stoal week bie RTV Noord (Duutse ondertitels)] * [http://www.youtube.com/watch?v=SY0LCY1GYQ8 Grönneger veurleeswedstried ien Paiderboeren] * [http://www.youtube.com/watch?v=ll4hs9wOvOw&feature=channel_video_title Al 40 joar dörpswinkel ien Maidhoezen] * [http://www.youtube.com/watch?v=Jytct9PxnE8 Aksie veur openholden steunpunten Maiden] * [http://www.youtube.com/watch?v=k-ozpMrg_jw&feature=relmfu Bewoners Woltersom weer ien hoes noa woateroverlast] * [http://www.youtube.com/watch?v=w2hy7zO6N6Q&feature=g-crec-u&context=G20c7c8fRCGXQYbcTJ33ZZNWP_goLPfvc2jw2tciDiG_14I_YqzCI Scheuvellopen tiedens de "elfdörpentocht"] * [http://www.youtube.com/watch?v=sRhY6qerICY&feature=g-crec-u&context=G25a48dbRCGXQYbcTJ33ZZNWP_goLPflmuy1mLKQGGIDxyjY-YeH4 Kavve-aigender veurkomt overval] * [http://www.youtube.com/watch?v=VNNCVutTpFI&feature=BFa&list=UU-8skX7WFHAjxvBl7p1DdAA&lf=plpp_video Iesboan ien Nijpekel] * [http://www.youtube.com/watch?v=v9xnQUm5A_Q&feature=BFa&list=UU-8skX7WFHAjxvBl7p1DdAA&lf=plpp_video Westerwòlderit] * [http://www.youtube.com/watch?v=NnL705BsaMI&feature=BFa&list=UU-8skX7WFHAjxvBl7p1DdAA&lf=plpp_video Kavvee Tantie Fischer ien Wedde bestaait 50 joar] * [http://www.youtube.com/watch?v=SU1axiKFRdY&feature=BFa&list=UU-8skX7WFHAjxvBl7p1DdAA&lf=plpp_video Klok begroafploats Boven-Pekel jat] * [http://www.youtube.com/watch?v=2MJw0W6Ux14&feature=BFa&list=UU-8skX7WFHAjxvBl7p1DdAA&lf=plpp_video Veeman zing Grönneger variant "Ne me quitte pas"] * [http://www.youtube.com/watch?v=JC_U3G2k874&feature=BFa&list=UU-8skX7WFHAjxvBl7p1DdAA&lf=plpp_video Iesboanen ien Pekel en Veendam] * [http://www.youtube.com/watch?v=A88os-GWLXM&feature=relmfu Midwinterhoorn ien de Raaiderwòlderpòlder] * [http://www.youtube.com/watch?v=_dNwyiTp3ck&feature=g-crec-u&context=G221691aRCGXQYbcTJ33atH50c8LgXDZ5dN3nLLxWNB6LTDQ2ADAQ t Leegsaksisch krigt veurlopeg gain hogere erkennen] * [http://www.youtube.com/watch?v=WVnq2PFv0G0&feature=relmfu n Postbode mòkt n laidje over de achteroetgang van de braifpost en t postbode wezen] * [http://www.youtube.com/watch?v=TBu9UdZBCqU&feature=g-u-u&context=G2fa46bdFUAAAAAAAMAA Kunstwaark op t stee van Oterdom] (Grönnegs aan t begun) * [http://www.youtube.com/watch?v=WddE1QWKeHo&feature=relmfu Energiewacht Tour begunt ien n Daam] * [http://www.youtube.com/watch?feature=endscreen&NR=1&v=9Mb4ppGzflo Blomkesmaarkt] (olle vraauw ien t begun proat Grunnegs) * [http://www.youtube.com/watch?v=ml66FhqcrKs&feature=relmfu Veurberaaidens veur t evenement "Ollerom 1834"] * [http://www.youtube.com/watch?v=k6rBcN1Th-4&feature=g-u-u&context=G22e4abaFUAAAAAAAEAA Poaskebult in Wedde] * [http://www.youtube.com/watch?v=ytd1MuGzU1I&NR=1&feature=endscreen RTV Noord pries de "Grunny" oetlangd aan Jur Eckhardt] (Wia Buze proat Grunnegs) * [http://www.youtube.com/watch?v=sj8qXLspZls&feature=g-u-u&context=G2edfca8FUAAAAAAADAA Slag bie Kloosterholt noaspeuld] * [http://www.youtube.com/watch?v=ntpL_PPtzhY&feature=g-u-u&context=G22e4abaFUAAAAAAAEAA Veurjoarsmaarkt in Zuudloaren] (maarktmeester in t begun proat Grunnegs) * [http://www.youtube.com/watch?v=8ZVsZxg6DbY&feature=g-u-u&context=G22e4abaFUAAAAAAAEAA Olle baalk vonden ien n schuur ien Onswedde] * [http://www.youtube.com/watch?v=5Y1G3tR8UA8&feature=g-u-u Honden maggen vanòf nou in verzörgenshuus in Veendam] * [http://www.youtube.com/watch?v=vSyw9eK_cck&feature=g-u-u RTV Noord-lintjes veur vrijwillegers] * [http://www.youtube.com/watch?v=7TDIGK2M2fw&feature=g-u-u Boven Pekel het n nije luudklok] * [http://www.youtube.com/watch?v=aVKRDyRztsc&feature=g-u-u Biezunder laid op bevraaidensfestival] * [http://www.youtube.com/watch?v=bPiHC_Enm-8&feature=relmfu Vraauw Kloosterman viert heur 105 joarege verjoardag] * [http://www.youtube.com/watch?v=aLWQPaMjQ7I&feature=g-u-u Dagbouk van Jan Brondijk] * [http://www.youtube.com/watch?v=eHsguY4Jr_E Wierde van Waaiwerd krigt n nije funksie] * [http://www.youtube.com/watch?v=if4FSpEp8sM&feature=relmfu Grafstainen Toxopeus femilie vonden ien Heveskes] * [http://www.youtube.com/watch?v=-n2lq8Vt2Qg&feature=g-u-u Grote moaten winkel in Bennewòl gaait sloeten] * [http://www.youtube.com/watch?v=y3QftCsb7bA&feature=g-u-u Kommende weekìnd wordt de Slag bie Kloosterholt noaspeuld] * [http://www.youtube.com/watch?v=eVB3jEHXthU&feature=g-u-u Kwietroaken post noar Laik is weervonden ien Wìnzum] * [http://www.youtube.com/watch?v=aO6DG1hgYsY&feature=g-u-u Joarlieks konsert van Wia Buze nait meer welkom in Kielzog Hogezaand] * [http://www.youtube.com/watch?v=DntOKoRDNSA&feature=g-u-u Zöcht: Coaches veur "de Grunneger Speulen"] * [http://www.youtube.com/watch?v=nwVx6FzPHwI&feature=g-u-u Klachten over nij casino ien Winschoot] * [http://www.youtube.com/watch?v=2XDYfWbnSPs&feature=g-u-u De "Grunneger Speulen" zuikt nog aingoal coaches] * [http://www.youtube.com/watch?v=BfaHDRspgWc&feature=g-u-u TrekkerTrek Nijziel] (Westerkertiers) * [http://www.youtube.com/watch?v=nqEnJiv22uo&feature=g-u-u Martin Drenth op Troapel op zuik noar coach veur Grunneger Speulen] * [http://www.youtube.com/watch?v=y_7LKjnDEeA&feature=g-u-u Nije zoltheern (Hollandse Nieuwe) weer verkriegensboar] * [http://www.youtube.com/watch?v=rTA1OBqEnKU&feature=g-u-u Peerdenrun ien Auwerd] (Grunnegs ien t begun) * [http://www.youtube.com/watch?v=LG6riJdhFg0&feature=g-all-u Veul pas geboren zeehonden bie Paiderboeren deur t malle weer] * [http://www.youtube.com/watch?v=y_DO9uk-tbw&feature=g-all-u 100 joar leden dat de tramlien "Ol Grait" opricht wör.] * [http://www.youtube.com/watch?v=NHy83yymRi4&feature=g-u-u Oefenen en promotsie veur Grunneger Speulen ien n Daam] (Hogelaandsters en Veenkelonioals) * [http://www.youtube.com/watch?v=kJvfTg2a8d4&feature=g-u-u Oefenen en promotsie veur Grunneger Speulen ien t Westerkertier] (Westerkertiers) * [http://www.youtube.com/watch?v=X_3BNVmfgdQ&feature=player_embedded Toneelstok "Haardloper Huzengoa"] * [http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=8r2M48mT4Ow#! t Grunneger Bouk] * [http://www.youtube.com/watch?v=JTF7ar60egE&feature=g-all-u Marcel Nieuwenweg dut verslag van de Grunneger speulen en wordt ienklaaid] * [http://www.youtube.com/watch?v=ZJ0961SW8so&feature=g-u-u Vrumd gebrom in Schaanze] * [http://www.youtube.com/watch?v=xuQtEyqup8Q Onderzuik van Siemon Reker] * [http://www.youtube.com/watch?v=oQwgsatwbEQ Week van de Grunneger toal: 11 maai 2013] * [http://www.youtube.com/watch?v=_BF_3f7RAxQ Week van de Grunneger toal: 12 maai 2013] (Grunnegs vanòf 14:20) * [http://www.youtube.com/watch?v=gC2az6LzK64 Week van de Grunneger toal: 13 maai 2013] (Grunnegs vanòf 16:51) * [http://www.youtube.com/watch?v=hufsaB1kE3Y Week van de Grunneger toal: 14 maai 2013] * [http://www.youtube.com/watch?v=z8ZKVBKCLIs Week van de Grunneger toal: 16 maai 2013] * [http://www.youtube.com/watch?v=rr2Q5l51XY8 Week van de Grunneger toal: Grunneger diktee] * [http://www.youtube.com/watch?v=0BnVZ0-Abm0 Opoe Palsma ridt op 85joarege leeftied nog ien auto] * [http://www.youtube.com/watch?v=uD10-AdRzF4 Stoere tied bie voetbalklub BNC Finnewòl] * [http://www.youtube.com/watch?v=9iAhmHxfENw Hoavenmeester Winschoot noar hoaven Blaauwe Stad] * [http://www.youtube.com/watch?v=TNChQQMMfOA Zoltkaamp dut mit aan Leukste Dörp] * [http://www.youtube.com/watch?v=Y6MAQZtPyN4 Simon Reker - klemtoon bie ploatsnoamen.] === RTV Noord: Ede Staal, Credo - Zien Bestoan=== * [http://rtvnoord.nl/televisie/tv_prog.asp?pid=388&vid=110722_EdeStaalCredoZienBestoan.asf&uid=8FE1777506809C06C12578BE002E1C72 Anderhaalf uur laank durende doku over Ede Stoal] ===RTV Noord: Dam Op=== Rob van Dam gaait noar n loug ien pervìnzie om te kieken wat man doar om maans het. * [http://www.youtube.com/watch?v=RUdRvME7tbQ Beem] * [http://www.youtube.com/watch?v=ArZBeiu6zJM&feature=related Kloosterholt] * [http://www.youtube.com/watch?v=JAWm_HDGlfc&feature=g-u-u&context=G2d34b4bFUAAAAAAABAA Faarmsom] * [http://www.youtube.com/watch?NR=1&feature=endscreen&v=s_PqnqrKZGw Kiel] * [http://www.youtube.com/watch?v=yKSyvDOrZOw&feature=g-u-u Knoal] * [http://www.youtube.com/watch?v=ED4igothpBQ Löppersom] * [http://www.youtube.com/watch?v=ZWlv7vOi5rg&feature=g-u-u Nèjpekel] * [http://www.youtube.com/watch?v=8nsFJ94vK1c&feature=g-u-u Nuus] (Westerkertier) * [http://www.youtube.com/watch?v=eZnPasoABd4&feature=g-u-u&context=G2d34b4bFUAAAAAAABAA Olschaanze] * [http://www.youtube.com/watch?v=F4fj1Ef5xd0&feature=g-u-u&context=G2d2fdddFUAAAAAAAAAA Olschip] * [http://www.youtube.com/watch?v=P_iHHYSQBJU Onstwedde] * [http://www.youtube.com/watch?v=4QJDxddaaxU Röttem] * [http://www.youtube.com/watch?v=xuPm0X2WlWc&feature=g-u-u Schaarmer] * [http://www.youtube.com/watch?v=9GvUZczIMEI Sibboeren] * [http://www.youtube.com/watch?v=koq8u_0LE8Y Troapelknoal] * [http://www.youtube.com/watch?v=VSRTMBGt9mQ Wij-n-Hörn] * [http://www.youtube.com/watch?v=wzJ5nY0Ysds&feature=relmfu Woltersom] * [http://www.youtube.com/watch?v=3Zu4pLzRGfM&feature=g-u-u t Zaand] * [http://www.youtube.com/watch?v=Ga8gxGMjJGI&feature=relmfu Zaandeweer] ===t Ol Stee=== RTV Noord gaait mit bekende Grunnegers weerom noar 'ol stee' woar zai as kind opwozzen binnen. * [http://www.youtube.com/watch?v=fIJ4OrT_u5Y Jaques d'Ancona] (allend de presentoater proat Grunnegs) * [http://www.youtube.com/watch?v=bs7mfNvdSWQ&feature=g-u-u Koos van Dijk] (hai proat zulf pas Grunnegs vanòf 4:17] * [http://www.youtube.com/watch?v=ZmThczzKMsE Peter de Haan (Pé Daalemmer)] * [http://www.youtube.com/watch?v=Nr7vJRnqd1w&feature=g-u-u Seth Gaaikema] (allend de presentoater proat Grunnegs) * [http://www.youtube.com/watch?v=p73mfGPwr94&feature=g-u-u Bert Hadders] * [http://www.youtube.com/watch?v=jqpJ0Y0FyZw Lenie 't Hart] * [http://www.youtube.com/watch?v=Z38CZJnL9Fs&feature=g-u-u&context=G2f5cf1bFUAAAAAAACAA Imca Marina] * [http://www.youtube.com/watch?v=nhf_yzkYqpI Jaap Nienhuis] * [http://www.youtube.com/watch?v=2k24PzTY7v4 Bert Schaap (Burdy)] * [http://www.youtube.com/watch?v=0Kn5ME2C4ZE Fré Schreiber] * [http://www.youtube.com/watch?v=xRg4pity2P4&feature=g-u-u Janneke Vos] * [http://www.youtube.com/watch?v=W_LKfBnAxf0&feature=g-u-u&context=G2d34b4bFUAAAAAAABAA Harm Evert Waalkens] ===RTV Noord: Pronkjewailtjes 2011=== Kört natuur-, kultuur- en geschiednisprogram mit Alex Vissering * [http://www.youtube.com/watch?v=5hhO0WH_Cew&feature=relmfu 03-01-2011 Zuudloardermeer] * [http://www.youtube.com/watch?v=3n2AFsjsbck&feature=relmfu 04-01-2011 Ter Börg] * [http://www.youtube.com/watch?v=OmT8kPruwP4&feature=relmfu 05-01-2011 Zèlngerbeetse] * [http://www.youtube.com/watch?v=Gq-BxAJV9Yk&feature=relmfu 06-01-2011 Zuudloardermeer] * [http://www.youtube.com/watch?v=u6eT_JJ7zSw&feature=related 07-01-2011 Hoaren] * [http://www.youtube.com/watch?v=AymwRQ-9S04&feature=relmfu 10-01-2011 Westerbroukstermoadepòlder] * [http://www.youtube.com/watch?v=ZOyKMS7Exik&feature=relmfu 11-01-2011 Stad (galgenbaarg)] * [http://www.youtube.com/watch?v=Fa9lqtPo9KI&feature=relmfu 12-01-2011 Kropswòlde] * [http://www.youtube.com/watch?v=lH3NBUQX-6s&feature=relmfu 13-01-2011 Boertang] * [http://www.youtube.com/watch?v=iTDlVsQdP84&feature=related 14-01-2011 Noordloaren] * [http://www.youtube.com/watch?v=Ww85vzNWDDM&feature=relmfu 17-01-2011 Ezzen] * [http://www.youtube.com/watch?v=WcBT13UMAg0&feature=relmfu 18-01-2011 Waarfhoezen] * [http://www.youtube.com/watch?v=B0M4xiY61tI&feature=relmfu 19-01-2011 Zuudloardermeer] * [http://www.youtube.com/watch?v=neWqt3Dk3HU&feature=relmfu 20-01-2011 Ainum] * [http://www.youtube.com/watch?v=9zlWld5TUS0&feature=related 21-01-2011 Hoaren] * [http://www.youtube.com/watch?v=6lMRvdNqvwg&feature=relmfu 24-01-2011 Waarvum] * [http://www.youtube.com/watch?v=F3RdVs4vDso&feature=relmfu 25-01-2011 Elektra] * [http://www.youtube.com/watch?v=qSdoZyJXnA0&feature=relmfu 26-01-2011 Zuudloardermeer] * [http://www.youtube.com/watch?v=t41NDTEAXGU&feature=related 27-01-2011 Auwerd] * [http://www.youtube.com/watch?v=s3ZQQiknobw&feature=related 28-01-2011 Boerderij van Ede Stoal] * [http://www.youtube.com/watch?v=_QJMeklYsE8&feature=relmfu 31-01-2011 Oosterwietwerd] * [http://www.youtube.com/watch?v=NmkBz5m-wIs&feature=related 01-02-2011 Ter Börg] * [http://www.youtube.com/watch?v=fo7sNGojWUg&feature=relmfu 02-02-2011 Frytum] * [http://www.youtube.com/watch?v=Nvi83p2pI7E&feature=related 03-02-2011 Leerms] * [http://www.youtube.com/watch?v=bhIc8BdUlK8&feature=relmfu 04-02-2011 Zuudloardermeer] * [http://www.youtube.com/watch?v=zqv5NM1UgvM&feature=relmfu 07-02-2011 Oostum] * [http://www.youtube.com/watch?v=UT-UEr7ckCI&feature=relmfu 08-02-2011 Moarum] * [http://www.youtube.com/watch?v=WyCPwv0trW4&feature=relmfu 09-02-2011 Laik] * [http://www.youtube.com/watch?v=AMb48D-cyhU&feature=relmfu 10-02-2011 Niebert] * [http://www.youtube.com/watch?v=jT9QM0OKV6c&feature=relmfu 11-02-2011 Nuus (Coendersbörg)] * [http://www.youtube.com/watch?v=VABlgbTiI14&feature=relmfu 14-02-2011 Nuus (Coendersbosk)] * [http://www.youtube.com/watch?v=DkCkolnn2nA&feature=relmfu 15-02-2011 Castor de Roblesdaip] * [http://www.youtube.com/watch?v=J6wDwkrMrlg&feature=relmfu 16-02-2011 Wetsenersluus] * [http://www.youtube.com/watch?v=Wg_yBQ-PYbI&feature=relmfu 17-02-2011 Nuus (Coendersbörg)] * [http://www.youtube.com/watch?v=sqdGao-vf0Y&feature=relmfu 18-02-2011 Drijpervìnziepunt] * [http://www.youtube.com/watch?v=Iqxk3KAeoH4&feature=related 21-02-2011 Middelstom] * [http://www.youtube.com/watch?v=vrxkNB2HcdE&feature=related 23-02-2011 Mij] * [http://www.youtube.com/watch?v=F1fGurZt0A4&feature=related 02-03-2011 Kiel] * [http://www.youtube.com/watch?v=-QZ_PlCdiqU&feature=related 04-03-2011 Laikstermeer] * [http://www.youtube.com/watch?v=_O17IIgJRxs&feature=related 10-03-2011 Engelbert] * [http://www.youtube.com/watch?v=yaHxM1CQT_o&feature=related 08-03-2011 Westeremden] * [http://www.youtube.com/watch?v=dzNnSs8pdVo&feature=related 16-03-2011 Olpekel] * [http://www.youtube.com/watch?v=XWzwpCJCrpY&feature=related 17-03-2011 Keunensleegte] * [http://www.youtube.com/watch?v=SJAzAaolAaw&feature=related 21-03-2011 Kiel] * [http://www.youtube.com/watch?v=WOjcexzaJ18&feature=related 22-03-2011 Wetsenerziel] * [http://www.youtube.com/watch?v=wxFmqX9IJsw&feature=related 23-03-2011 Onderndam] * [http://www.youtube.com/watch?v=St5WJ69RnhA&feature=related 24-03-2011 Kiel] * [http://www.youtube.com/watch?v=OVp3bIxgNBI&feature=related 23-03-2011 Hoaren] * [http://www.youtube.com/watch?v=T4ncmjiYGpY&feature=related 29-03-2011 Zuudbrouk] * [http://www.youtube.com/watch?v=q6P60s5hG6Q&feature=related 31-03-2011 Diekshörn] * [http://www.youtube.com/watch?v=vnYphLtowAQ&feature=related 04-04-2011 Zuudwòlde] * [http://www.youtube.com/watch?v=buV449msSzQ&feature=related 05-04-2011 Kropswòlde] * [http://www.youtube.com/watch?v=ZmMFHMZiERQ&feature=related 06-04-2011 Termunten] * [http://www.youtube.com/watch?v=LhMZmKC8U5Y&feature=related 11-04-2011 Noordloaren] * [http://www.youtube.com/watch?v=jDnoWB9bEg8&feature=related 12-04-2011 Ewer] * [http://www.youtube.com/watch?v=qTJYurRCkF0&feature=related 15-04-2011 Midloaren] * [http://www.youtube.com/watch?v=Mw5Jh8VkK44&feature=related 18-04-2011 Zuudloardermeer] * [http://www.youtube.com/watch?v=F7LcWmaXs9Q&feature=related 19-04-2011 Raidervèld] * [http://www.youtube.com/watch?v=XLB37kAXnAw&feature=related 21-04-2011 Pekel Oa] * [http://www.youtube.com/watch?v=qTIDRpKeLSQ&feature=related 24-04-2011 Zuudwòlde] * [http://www.youtube.com/watch?v=_6B1JONRVDA&feature=related 25-04-2011 Lettelberter Petten] * [http://www.youtube.com/watch?v=iEkR_i0bqVk&feature=related 27-04-2011 Bennewòlde] * [http://www.youtube.com/watch?v=bBXgsj0gAOY&feature=related 28-04-2011 Lettelberter Petten] * [http://www.youtube.com/watch?v=4uYiOxdvdm4&feature=related 29-04-2011 Herbrecht] * [http://www.youtube.com/watch?v=PpCd-f2_X80&feature=related 02-05-2011 Zeuvenhoezen] * [http://www.youtube.com/watch?v=PD9iBm00YUY&feature=related 03-05-2011 Velerveen] * [http://www.youtube.com/watch?v=CaMpYXuVU4E&feature=related 06-05-2011 Wedde] * [http://www.youtube.com/watch?v=fpyepa8aY90&feature=related 08-05-2011 Meerlaand] * [http://www.youtube.com/watch?v=9wFvO5bwWg8&feature=related 09-05-2011 Vlagtwedde] * [http://www.youtube.com/watch?v=VgSdlSBU9WI&feature=related 12-05-2011 Smilke] * [http://www.youtube.com/watch?v=6YqIUfoVCEc&feature=related 13-05-2011 Hoaren] * [http://www.youtube.com/watch?v=zl4Tvc_lEn4&feature=related 17-05-2011 Hoaren (Hemrik)] * [http://www.youtube.com/watch?v=AzT1c2mdceg&feature=related 19-05-2011 Hogezaand] * [http://www.youtube.com/watch?v=vsJZY88Y4fA&feature=related 23-05-2011 Polder Breebaart] * [http://www.youtube.com/watch?v=RywLgLG3p54&feature=related 24-05-2011 Carel Coenraadpòlder] * [http://www.youtube.com/watch?v=q_G9MZn-wXM&feature=related 26-05-2011 Klutenplas] * [http://www.youtube.com/watch?v=bxDF58MH7_8&feature=related 27-05-2011 Zuudloardermeer] * [http://www.youtube.com/watch?v=SPmA4DGBXO8&feature=related 31-05-2011 Hoaren (Hemrik)] * [http://www.youtube.com/watch?v=gkjLV9HCuxM&feature=related 01-06-2011 Termunten] * [http://www.youtube.com/watch?v=aY_JLhVXdJ4&feature=related 06-06-2011 Termunten] * [http://www.youtube.com/watch?v=iVJNscVzRNY&feature=relmfu 07-06-2011 Zeuvenhoezen] * [http://www.youtube.com/watch?v=kHZs2KywaPc&feature=relmfu 08-06-2011 Laikstermeer] * [http://www.youtube.com/watch?v=9iYSzm6DDH0&feature=relmfu 09-06-2011 Lettelberter Petten] * [http://www.youtube.com/watch?v=48h3yrx6LvA&feature=related 14-06-2011 Zeuvenhoezen] * [http://www.youtube.com/watch?v=Er8NnjaZm7w&feature=related 15-06-2011 Moarum] * [http://www.youtube.com/watch?v=Y_xI6CdHkGw&feature=related 16-07-2011 Zeuvenhoezen] * [http://www.youtube.com/watch?v=jgqXbrVnicg&feature=related 17-06-2011 Oadörp] * [http://www.youtube.com/watch?v=ROP2aM56Xgw&feature=related 20-06-2011 Westerbroukstermoadepòlder] * [http://www.youtube.com/watch?v=8ZVk4Q5aTw4&feature=related 21-06-2011 Oadörp] * [http://www.youtube.com/watch?v=lePqmJi_9Aw&feature=related 22-06-2011 Zeuvenhoezen] * [http://www.youtube.com/watch?v=PNukWnlr2Eo&feature=related 27-06-2011 Polder Breebaart] * [http://www.youtube.com/watch?v=wQ9qGBuDft0&feature=related 28-06-2011 Nijstoatenziel] * [http://www.youtube.com/watch?v=-sbvOU04iZQ&feature=related 29-06-2011 Zeuvenhoezen] * [http://www.youtube.com/watch?v=Qc4_tqd7NGk&feature=related 30-06-2011 Troapel] * [http://www.youtube.com/watch?v=zeoNxhC-pzI&feature=related 01-07-2011 Vlagtwedde] * [http://www.youtube.com/watch?v=tJqNLuRQXqE&feature=related 04-07-2011 Carel Coenraadpòlder] * [http://www.youtube.com/watch?v=P2OcEXQyxxQ&feature=related 05-07-2011 Zudelk Raitdaipgebied] * [http://www.youtube.com/watch?v=otqUB2-f3Cg&feature=related 06-07-2011 Johannes Kerkhoofpòlder] * [http://www.youtube.com/watch?v=etfPkTaErWE&feature=related 08-07-2011 Coendersbosk] * [http://www.youtube.com/watch?v=HUFL6vvJqag&feature=related 11-07-2011 Zeuvenhoezen] * [http://www.youtube.com/watch?v=ylupknY9rXQ&feature=related 12-07-2011 Zèlng] * [http://www.youtube.com/watch?v=RBTgxBGD8is&feature=related 13-07-2011 Zudelk Raitdaipgebied] * [http://www.youtube.com/watch?v=eNW6wSX2qv8&feature=related 14-07-2011 Klutenplas] * [http://www.youtube.com/watch?v=AUwaK9N0CeM&feature=related 15-07-2011 Zoerdiek] * [http://www.youtube.com/watch?v=uKFs-Shx000&feature=related 18-07-2011 Klutenplas] * [http://www.youtube.com/watch?v=H5Z-Pnpjlb0&feature=related 19-07-2011 Hoaren] * [http://www.youtube.com/watch?v=0HHNZTBdWqA&feature=related 20-07-2011 Laikstermeer] * [http://www.youtube.com/watch?v=vKB8MFT5Yrg&feature=related 21-07-2011 Zèlng (theoater van de natuur)] * [http://www.youtube.com/watch?v=2p-BequURoY&feature=related 25-07-2011 Oadörp] * [http://www.youtube.com/watch?v=ANJ4nPitXLY&feature=related 26-07-2011 n Daam] * [http://www.youtube.com/watch?v=1mW8LUYDEac&feature=related 27-07-2011 Klutenplas] * [http://www.youtube.com/watch?v=6iOQXRtXAlU&feature=related 28-07-2011 Troapel (klooster)] * [http://www.youtube.com/watch?v=gSZTjc1NiBU&feature=related 29-07-2011 Termunten] * [http://www.youtube.com/watch?v=Dwi4HkZj2d8&feature=related 01-07-2011 Zeuvenhoezen] * [http://www.youtube.com/watch?v=KLdzK3E2GvQ&feature=related 02-08-2011 Fiemel] * [http://www.youtube.com/watch?v=bglEVPNsLk8&feature=related 03-08-2011 Lettelberter Petten] * [http://www.youtube.com/watch?v=B8cLvUuL8JU&feature=related 04-08-2011 Zeuvenhoezen] * [http://www.youtube.com/watch?v=gD6GOjLyXqU&feature=related 05-08-2011 Westerbroukstermoadepolder] * [http://www.youtube.com/watch?v=-VuMYYcp5pc&feature=relmfu 08-08-2011 Niebert (Iwema Stainhoes)] * [http://www.youtube.com/watch?v=JTpSEuev8oY&feature=relmfu 09-08-2011 Laauwersmeer] * [http://www.youtube.com/watch?v=w_foK0-zjXA&feature=relmfu 11-08-2011 Termunten] * [http://www.youtube.com/watch?v=gg6JcfQGUv0&feature=related 12-08-2011 Raitdaipgebied] * [http://www.youtube.com/watch?v=2NQkJtPRHMo&feature=related 15-08-2011 Punt van Raaide] * [http://www.youtube.com/watch?v=d2t-K84xR5w&feature=related 16-08-2011 Knoal] * [http://www.youtube.com/watch?v=JhBcLYDflXQ&feature=related 17-08-2011 Laudemaarke] * [http://www.youtube.com/watch?v=6m_o1XOLax4&feature=related 18-08-2011 Hoaren] * [http://www.youtube.com/watch?v=9p_XILO4nQg&feature=related 19-08-2011 Ter Hoar] * [http://www.youtube.com/watch?v=lzm8SI9WiGM&feature=related 22-08-2011 Onstwedde] * [http://www.youtube.com/watch?v=0V9SCjUx5OQ&feature=related 23-08-2011 Hoaren] * [http://www.youtube.com/watch?v=hu745v1Fbo0&feature=related 24-08-2011 Ter Wisch] * [http://www.youtube.com/watch?v=KWPxVaVcqv4&feature=related 25-08-2011 Midwòlde] * [http://www.youtube.com/watch?v=6hrLZ3tsLsU&feature=related 26-08-2011 Ruten Oa-knoal] * [http://www.youtube.com/watch?v=CN4tOs19YoY&feature=relmfu 29-08-2011 Ago-dörp] * [http://www.youtube.com/watch?v=g1UKrOBbv04&feature=related 30-08-2011 Westpòlder] * [http://www.youtube.com/watch?v=soFvXwZvK7Y&feature=relmfu 31-08-2011 Onnen] * [http://www.youtube.com/watch?v=xyl5AUf684I&feature=relmfu 02-09-2011 Zuudloardermeer] * [http://www.youtube.com/watch?v=J5qzKtkRWrg&feature=relmfu 15-09-2011 Steem] * [http://www.youtube.com/watch?v=8_PPhLg998k&feature=relmfu 16-09-2011 Eemshoaven] * [http://www.youtube.com/watch?v=qeCr_wZNzkQ&feature=relmfu 21-09-2011 Pòlderziel] * [http://www.youtube.com/watch?v=IKQMg5kTLkE&feature=relmfu 22-09-2011 Lettelberterpetten] * [http://www.youtube.com/watch?v=HbbVNafW_-A&feature=relmfu 23-09-2011 Maarzum] * [http://www.youtube.com/watch?v=2--0FpZsVXc&feature=related 27-09-2011 Wirdum] * [http://www.youtube.com/watch?v=0oWmf3Gnw-Y&feature=relmfu 29-09-2011 Nanninga’s bos] * [http://www.youtube.com/watch?v=zP9RN7kENmg&feature=relmfu 04-10-2011 Kolhol] * [http://www.youtube.com/watch?v=8yJ7wyxRaH8&feature=relmfu 05-10-2011 Boetenploats Raitdaip] * [http://www.youtube.com/watch?v=6eiAfG4WDx4&feature=relmfu 06-10-2011 Dörkwerd] * [http://www.youtube.com/watch?v=JJ8HlCMdhT0&feature=relmfu 07-10-2011 Fransum] * [http://www.youtube.com/watch?v=RsXnXqd2NK0&feature=relmfu 10-10-2011 Schaphaalsterziel] * [http://www.youtube.com/watch?v=edumzowP8R4&feature=relmfu 13-10-2011 Bokum] * [http://www.youtube.com/watch?v=k7xZI-kyr9A&feature=relmfu 14-10-2011 Boetenploats Raitdaip] * [http://www.youtube.com/watch?v=KN-GV0Ev5lA&feature=relmfu 18-10-2011 Lettelberterpetten] * [http://www.youtube.com/watch?v=UW0DdJIhYhA&feature=relmfu 19-10-2011 Groot Moarslag] * [http://www.youtube.com/watch?v=oBT8kPdiwos&feature=relmfu 21-10-2011 Kommerziel] * [http://www.youtube.com/watch?v=vq6lpsp_kUA&feature=relmfu 24-10-2011 Giezelbaarg bie Weskenhoezen] * [http://www.youtube.com/watch?v=ZA-4yhguuG0&feature=relmfu 25-10-2011 Noorderhogebrog] * [http://www.youtube.com/watch?v=0r_77x_4ftg&feature=relmfu 26-10-2011 Bennewòl] * [http://www.youtube.com/watch?v=0doWpVFFYBo&feature=relmfu 27-10-2011 Oadörp] * [http://www.youtube.com/watch?v=K5dWUeQDLvc&feature=relmfu 28-10-2011 Ter Wuppen] * [http://www.youtube.com/watch?v=k11bVszebmI&feature=relmfu 02-11-2011 Leekstermeer] * [http://www.youtube.com/watch?v=80-unItf6j0&feature=relmfu 04-11-2011 Finnewòl] * [http://www.youtube.com/watch?v=jW3UQiHQmdg&feature=relmfu 07-11-2011 Bennewòl] * [http://www.youtube.com/watch?v=chzGbe955OY&feature=relmfu 09-11-2011 Ten Boer] * [http://www.youtube.com/watch?v=CZA9V89yA9E&feature=relmfu 18-11-2011 Nanninga’s bos] * [http://www.youtube.com/watch?v=QMkQexVjVyo&feature=relmfu 21-11-2011 Woldbloum] * [http://www.youtube.com/watch?v=UigA1PqiJqg&feature=relmfu 22-11-2011 Hoaren] * [http://www.youtube.com/watch?v=kUmjFyhsEhc&feature=relmfu 23-11-2011 Schildmeer] * [http://www.youtube.com/watch?v=FDafhx_B9nA&feature=relmfu 25-11-2011 Olle Fivel bie Woltersum] * [http://www.youtube.com/watch?v=dqXnoaaVm_Q&feature=relmfu 28-11-2011 Blokum] * [http://www.youtube.com/watch?v=-46zttBPRxQ&feature=relmfu 29-11-2011 Nanninga’s bos] * [http://www.youtube.com/watch?v=b2tKpLV9fF8&feature=relmfu 02-12-2011 Hoarender wildernis] * [http://www.youtube.com/watch?v=FiNS2rqHqeo&feature=relmfu 05-12-2011 Onswedde] * [http://www.youtube.com/watch?v=aoufE_ScDaU&feature=relmfu 06-12-2011 Zuudloardermeer] * [http://www.youtube.com/watch?v=Fc_XKdQKBAI&feature=relmfu 07-12-2011 Hoaren] * [http://www.youtube.com/watch?v=E9deWM6Nw-0&feature=relmfu 08-12-2011 Nijstoatenziel] * [http://www.youtube.com/watch?v=gB69RVsbW5o&feature=relmfu 09-12-2011 Onswedde] * [http://www.youtube.com/watch?v=kwUOX1yF4zo&feature=relmfu 12-12-2011 Nanninga’s bos] * [http://www.youtube.com/watch?v=LSPLZJn6Kek&feature=relmfu 13-12-2011 Bavvelt] * [http://www.youtube.com/watch?v=RsKNRw7_lP0&feature=relmfu 14-12-2011 Nanninga’s bos] * [http://www.youtube.com/watch?v=2x2aDAmXTMQ&feature=relmfu 15-12-2011 Nijkèrk] * [http://www.youtube.com/watch?v=0vqvcaAJ6rQ&feature=relmfu 16-12-2011 Westpòlder] * [http://www.youtube.com/watch?v=uwpkbPQwZJ4&feature=relmfu 19-12-2011 Nanninga’s bos] * [http://www.youtube.com/watch?v=XDlhTH_GHzg&feature=relmfu 20-12-2011 Westpòlder] * [http://www.youtube.com/watch?v=-3OhUbsX0i0&feature=relmfu 21-12-2011 Nanninga’s bos] * [http://www.youtube.com/watch?v=VOjO6YjITUc&feature=relmfu 22-12-2011 Klain Onrust] * [http://www.youtube.com/watch?v=d-iwYUeNPQU&feature=relmfu 23-12-2011 Nanninga’s bos] * [http://www.youtube.com/watch?v=NXBfz8GGShk&feature=relmfu 27-12-2011 Lains] * [http://www.youtube.com/watch?v=5hh7_xbGNhY&feature=relmfu 28-12-2011 Fiemel] * [http://www.youtube.com/watch?v=KrMKBvhUwcI&feature=relmfu 29-12-2011 Bavvelt] ===RTV Noord: Pronkjewailtjes 2012=== * [http://www.youtube.com/watch?v=lCeZPzEIdV4&feature=related 02-01-2012 Dollard] * [http://www.youtube.com/watch?v=-R0UZKLp_vI&feature=related 03-01-2012 Punt van Raaide] * [http://www.youtube.com/watch?v=qUrOC9JlONw&feature=relmfu 05-01-2012 Boetenploats Raitdaip] * [http://www.youtube.com/watch?v=1_Yx0YwWZO8&feature=related 17-01-2012 Slochter] * [http://www.youtube.com/watch?v=mxxbq2YdbsE&feature=relmfu 20-01-2012 Ennemabörg] * [http://www.youtube.com/watch?v=zh8S2fl5nN0&feature=related 23-01-2012 Ennemabörg] * [http://www.youtube.com/watch?v=wt6rRptoWdk&feature=relmfu 25-01-2012 Ennemabörg] * [http://www.youtube.com/watch?v=yug8tc-g1qM&feature=related 26-01-2012 Dollert] * [http://www.youtube.com/watch?v=GSqg09ey0NQ&feature=relmfu 27-01-2012 Ennemabörg] * [http://www.youtube.com/watch?v=q7xcqqpJv90&feature=related 30-01-2012 Noorderhogerbrog] * [http://www.youtube.com/watch?v=5KakfEzoc7I&feature=related 01-02-2012 Appèlbaargen] * [http://www.youtube.com/watch?v=NSOOy37GBXc&feature=g-crec-u&context=G21c0110RCGXQYbcTJ33ZZNWP_goLPflSsJVOtUja9iz084a02vb4 Zuudloarderbos] * [http://www.youtube.com/watch?v=dqiquHZaQCo&feature=relmfu 03-02-2012 Drìntse Oa daal] * [http://www.youtube.com/watch?v=ojk4xXnLc6I&feature=g-crec-u&context=G2543dddRCGXQYbcTJ33ZZNWP_goLPfrd2HDbFAUW04jtyYNWHz24 06-02-12 Hassebaarg] * [http://www.youtube.com/watch?v=_eXh30F--kk&feature=related 08-02-2012 Midwòl] * [http://www.youtube.com/watch?v=cPjAPe1_AXw&feature=related 09-02-2012 Noorderhogerbrog] * [http://www.youtube.com/watch?v=4r6EhkR4CW4&feature=relmfu 10-02-2012 Paddepoel] * [http://www.youtube.com/watch?v=D7K8nQ7-xW8&feature=context&context=G21c0110RCGXQYbcTJ33ZZNWP_goLPflSsJVOtUja9iz084a02vb4 13-02-12 Oldambtmeer] * [http://www.youtube.com/watch?v=YwEF_RAcvi8&feature=relmfu 16-02-2012 Midwòl] * [http://www.youtube.com/watch?v=qrxxdunLT74&feature=relmfu 17-02-2012 Midwòl] * [http://www.youtube.com/watch?v=TquXEluk_dA&feature=relmfu 20-02-2012 Polder Breebaart] * [http://www.youtube.com/watch?v=1HQaUNLmj2c&feature=relmfu 22-02-2012 Ennemabörg] * [http://www.youtube.com/watch?v=sfGt7ZWdhTE&feature=relmfu 23-02-2012 Polder Breebaart] * [http://www.youtube.com/watch?v=TYlpiBj6VOw&feature=relmfu 24-02-2012 Onnen] * [http://www.youtube.com/watch?v=78bVZSOEAw4&feature=relmfu 27-02-2012 Polder Breebaart] * [http://www.youtube.com/watch?v=hakx_KJ8ifM&feature=relmfu 28-02-2012 Zuudloardermeer] * [http://www.youtube.com/watch?v=c0GsYPyuguc&feature=relmfu 29-02-2012 Midwòl] * [http://www.youtube.com/watch?v=5wwlAvslkKA&feature=relmfu 16-03-2012 Zuudloardermeer] * [http://www.youtube.com/watch?v=qk8eRobNJRA&feature=relmfu 19-03-2012 Ennemabörg] * [http://www.youtube.com/watch?v=1QA8r5Tpwow&feature=relmfu 20-03-2012 Lettelberterpetten] * [http://www.youtube.com/watch?v=3xDO-VjoIVI&feature=relmfu 21-03-2012 Polder Breebaart] * [http://www.youtube.com/watch?v=sHg01n9Vzs8&feature=relmfu 22-03-2012 Wòlfsbaarge] * [http://www.youtube.com/watch?v=SpYajV5ucXM&feature=relmfu 23-03-2012 Polder Breebaart] * [http://www.youtube.com/watch?v=OxsxOssP1PY&feature=relmfu 26-03-2012 Polder Breebaart] * [http://www.youtube.com/watch?v=w0LiujklXO0&feature=relmfu 27-03-2012 Lettelberterpetten] * [http://www.youtube.com/watch?v=sScQOIgBzng&feature=relmfu 28-03-2012 Fiemel] * [http://www.youtube.com/watch?v=ysG3t5r2p9E&feature=relmfu 29-03-2012 Naandel] * [http://www.youtube.com/watch?v=XNHlMUDc1fw&feature=relmfu 30-03-2012 Ennemabörg] * [http://www.youtube.com/watch?v=CwT41GeQJmg&feature=relmfu 06-04-2012 Wolfsbarge] * [http://www.youtube.com/watch?v=xC4DDsDkgWk&feature=relmfu 10-04-2012 Lettelberterpetten] * [http://www.youtube.com/watch?v=Wp72rBliI14&feature=relmfu 11-04-2012 Ennemabörg] * [http://www.youtube.com/watch?v=xCR5OOqFgU0&feature=relmfu 12-04-2012 Lettelberterpetten] * [http://www.youtube.com/watch?v=YBTuGtEB2IE&feature=relmfu 13-04-2012 Waaiwerd] * [http://www.youtube.com/watch?v=mPOPslJknWg 16-04-2012 Waaiwerd] * [http://www.youtube.com/watch?v=owtJR4N6WQw 23-04-2012 Waaiwerd] * [http://www.youtube.com/watch?v=nawPT3vDxwg&feature=relmfu 01-05-2012 Polder Breebaart] * [http://www.youtube.com/watch?v=2vEPC7I8qWA&feature=g-u-u 03-05-2012 Ennemabörg] * [http://www.youtube.com/watch?v=ql4fvg0fw0U&feature=g-u-u 04-05-2012 Ennemabörg] * [http://www.youtube.com/watch?v=VPz0mK10obE&feature=g-u-u 15-05-2012 Oterdom] ===RTV Noord: Weersveurspèllens=== Anne van der Laan * [http://www.youtube.com/watch?v=BRLkBFJBLh8 n Weersveurspellen van Anneke van der Laan ien n toen] Jaap Nienhuis en Derk Bosscher * [http://www.youtube.com/watch?v=1-FRpL7dtgg n Weersveurspellen van Jopke Nijenhoes ien t Slochterbosk] * [http://uk.youtube.com/watch?v=7HktdpuLyqM&feature=related n Weersveurspellen van Jopke Nijenhoes ien n mooie toen] * [http://uk.youtube.com/watch?v=NLWnoBUvr60&feature=related n Weersveurspellen van Jopke Nijenhoes bie Sinner Ligfietsen] * [http://uk.youtube.com/watch?v=cnOeBt0r0pI&feature=related n Weersveurspellen van Jopke Nijenhoes ien n blommenkas] * [http://uk.youtube.com/watch?v=pUuwSr-Q1do n Weersveurspellen van Jopke Nijenhoes bie scheepsjoagen ien Onderndam] * [http://www.youtube.com/watch?v=9Rev0R9jbag&feature=related n Weersveurspellen van Jopke Nijenhoes bie Reiderwôlde] * [http://www.youtube.com/watch?v=zfKtA_oeCr4&feature=related n Weersveurspellen van Jopke Nijenhoes op RSG Troapel] * [http://www.youtube.com/watch?v=UB-8m5yFSgc&feature=related n Weersveurspellen van Jopke Nijenhoes ien Wìnzum op "rooie dag" van n schoul] * [http://www.youtube.com/watch?v=rvS6MIEnJuM&feature=related n Weersveurspellen van Jopke Nijenhoes bie n padvindersverainen] * [http://uk.youtube.com/watch?v=_bX0g7IVU3E Verschaaidene olle weersveurspellens bie nkander veur t ôfscheid van de Grunnegse weermannen] * [http://www.rtvnoord.nl/televisie/tv_prog.asp?pid=4 Nog veul meer Weersveurspellens van Joap of Derk] Harma Boer * [http://www.youtube.com/watch?v=6Kfx7OZhSgA&feature=relmfu Harma Boer nije weervraauw RTV Noord] * [http://www.youtube.com/watch?v=yk0hCOosvLU&feature=channel_video_title Noordbrouk (winter)] * [http://www.youtube.com/watch?v=Brxnyf0_UAo&feature=related Zuudbrouk] * [http://www.youtube.com/watch?v=7kJ6l-g5z2o&feature=relmfu Doezum] * [http://www.youtube.com/watch?v=DwtJFMVLopY&feature=relmfu Noordbrouk] * [http://www.youtube.com/watch?v=WFaywoEGOY8&feature=related Zuudwol] * [http://www.youtube.com/watch?v=NdVTF4nERAk&feature=relmfu Holwier] * [http://www.youtube.com/watch?v=7wDq3_xE2oY&feature=relmfu Tripskomnij] * [http://www.youtube.com/watch?v=kAhWSi_lpsI&feature=related Aargens bie de diek] * [http://www.youtube.com/watch?v=D57PyOmF3xY&feature=related Aargens ien t vèld] * [http://www.youtube.com/watch?v=_dpQO0eQTAs&feature=related Aargens bie n dörp] * [http://www.youtube.com/watch?v=U8WBj5Bhr7M&feature=channel_video_title Aargens ien t vèld] * [http://www.youtube.com/user/harma Harma Boer heur YouTube-ziede woar n hail ìnde filmkes stoan mit weersveurspèllens] * [http://www.youtube.com/watch?v=-WWdSyXEag8&feature=g-u-u 31-05-2012 Fraeylemabörg Slochter] * [http://www.youtube.com/watch?v=AwyitKNeVgg&feature=g-u-u 01-06-2012 Kinderboerderij Hogezaand-Sapmeer] * [http://www.youtube.com/watch?v=uwxhlPs_4d4&feature=g-u-u 04-06-2012 Vosholen Hogezaand-Sapmeer] * [http://www.youtube.com/watch?v=NiVYBYs6gvM&feature=g-u-u 05-06-2012 Hoes Weersterbos (tuzzen Sibboeren en Staindam)] * [http://www.youtube.com/watch?v=O6DPldIQ5jw&feature=g-u-u 06-06-2012 Nuus openlochtteoater] * [http://www.youtube.com/watch?v=5LDtzFYR4HA&feature=g-u-u 07-06-2012 Eemshoaven] ===RTV Noord.nl=== * [http://www.rtvnoord.nl/home/home_groningen.asp RTV Noord - n Liest van programmen dij Grönnen en/of t Grönnegs zìntroal stoan hebben] * [http://www.rtvnoord.nl/media/media_video_ondemand.asp?pid=236# RTV Noord - Groninger voor het leven (In de ôfleveren van 23 maai 2007 wordt aingoal Grunnegs proat)] * [http://www.rtvnoord.nl/media/media_video_ondemand.asp?pid=230 RTV Noord - Het verhaal van Groningen (In de ôfleverens van 20 juni 2007, 26 febrewoari 2008 en 3 meert 2009 wordt veul Grunnegs proat)] ** [http://www.youtube.com/watch?v=pRXaHo7Fy5w&feature=channel_page Geluudsfragmìnt oet Het verhaal van Groningen: Dood en begraven in Groningen door de eeuwen heen] ** [http://www.youtube.com/watch?v=2f96oBtJub4&feature=channel Geluudsfragmìnt oet Het verhaal van Groningen: De afsluiting van de Lauwerszee] ** [http://www.youtube.com/watch?v=EFV6Vn6n6iA&feature=channel_page Geluudsfragmìnt oet Het verhaal van Groningen: De boderijder] ** [http://www.youtube.com/watch?v=VrcmE1S8kkg Geluudsfragmìnt oet Dam Op: Zuudwenden] ** [http://www.youtube.com/watch?v=XayUqowGhBw Geluudsfragmìnt oet Dam Op: Glìns] ** [http://www.youtube.com/watch?v=t53sGIt9FjU Geluudsfragmìnt oet Verborgen Verhalen: Wadlopen] ** [http://www.youtube.com/watch?v=s82vzItdW5o Geluudsfragmìnt oet Verborgen Verhalen: Kanalen in de Veenkoloniën] ** [http://www.youtube.com/watch?v=Xaiz1L18shU Geluudsfragmìnt oet Verborgen Verhalen: Sporen van WO II] *[http://www.rtvnoord.nl/media/media_video_ondemand.asp?pid=195 RTV Noord - Verborgen verhalen (In de ôfleveren van 21 maai 2008 wordt veul Grunnegs proat)] * [http://www.rtvnoord.nl/media/media_video_ondemand.asp?pid=226 RTV Noord - Janneke in Roemenië (Janneke proat ien veul stukkies Grunnegs)] ===RTV Noord: Wadapatjakkers=== * [http://www.youtube.com/watch?v=N1TQZWnUh_M Aankondegspotje veur Wadapatjakkers] * [http://www.youtube.com/watch?v=raicTg-CT7Y&feature=related Wadapatjakkers ôflevern 1] * [http://www.youtube.com/watch?v=E8TjnZDKI3A&feature=channel Wadapatjakkers ôflevern 2] * [http://www.youtube.com/watch?v=hE7Uz5KWPiQ&feature=channel Wadapatjakkers ôflevern 3] * [http://www.youtube.com/watch?v=ArX8q5OGcso&feature=channel Wadapatjakkers ôflevern 4] * [http://www.youtube.com/watch?v=2ciCkLdU-90&feature=channel Wadapatjakkers ôflevern 5] * [http://www.youtube.com/watch?v=oG_J3HP8yZU&feature=related Wadapatjakkers ôflevern 7] * [http://www.youtube.com/watch?v=pWfK5m7GiDk&feature=channel Wadapatjakkers ôflevern 8] * [http://www.youtube.com/watch?v=zSDpFGogcZU&feature=channel Wadapatjakkers ôflevern 9] * [http://www.youtube.com/watch?v=OPRf2Zab5Qk Wadapatjakkers ôflevern 10] * [http://www.youtube.com/watch?v=W5PvGg4iRno&feature=channel Wadapatjakkers ôflevern 11] * [http://www.youtube.com/watch?v=5A4M8cHCAHg&feature=channel Wadapatjakkers ôflevern 12] * [http://www.youtube.com/watch?v=cXY1T1ofFZw Wadapatjakkers ôflevern 13] * [http://www.youtube.com/watch?v=F23GzmYR1t4 Wadapatjakkers ôflevern 14] * [http://www.youtube.com/watch?v=f2BEcX0tDKs Wadapatjakkers ôflevern 15] * [http://www.youtube.com/watch?v=2YwWXBXF53Y&feature=channel Wadapatjakkers ôflevern 16] * [http://www.youtube.com/watch?v=ytUoNHHYq90&feature=channel Wadapatjakkers ôflevern 17] * [http://www.youtube.com/watch?v=fjQQQl6UKpg&feature=channel Wadapatjakkers ôflevern 18] * [http://www.youtube.com/watch?v=B3YXnvKFKDs&feature=channel Wadapatjakkers ôflevern 22] ===RTV Noord: Rondje Noord=== * [http://www.youtube.com/watch?v=W83era--O3o&feature=relmfu Onstwedde] ==Muziek== ===A=== * [http://www.youtube.com/watch?v=VexkuXsXfHM Alex Vissering - ''De groanrepubliek''] * [http://www.youtube.com/watch?v=lN2sbv8nNQM Alex Vissering - ''Dit is 2002''] * [http://www.youtube.com/watch?v=kT9IhBt9jAg&feature=related Alex Vissering - Lutje wicht] * [http://www.youtube.com/watch?v=y3QsmtNUKoE Alex Vissering - Mien machteg Wad] * [http://www.youtube.com/watch?v=0c05jfKDB1w Alex Vissering & Jeduthun Sellingen - ''Ruiten A Kanaal''] * [http://www.youtube.com/watch?v=T4LoafWWej0 Alex Vissering - ''Westerwolde''] * [http://www.youtube.com/watch?v=t-DMM__brYQ&list=PLA078A1F4635CA698&index=113&feature=plpp_video Alje en Alfred - ''Zingen''] * [http://www.youtube.com/watch?v=ytCsW3E1N8s Ard Eggens - ''Lözze Vogels''] * [http://www.youtube.com/watch?v=qhH03sYM1wI Ard Eggens - ''Pompertje''] * [http://www.youtube.com/watch?v=Wek3mmpAWCs&feature=related Ard Eggens - ''Snijflòk''] * [http://www.youtube.com/watch?v=-s3QP_-YZNQ Arno oet Grunnen - ''Schoapen'' (proaterij in t Nederlaands)] * [http://www.youtube.com/watch?v=929TZ59hz_8&feature=related Arnold Veeman - ''Goa nait weg bie mie''] * [http://www.youtube.com/watch?v=lbTrXy7qVhE&feature=related Arnold Veeman - ''De Woarhaid''] * [http://www.youtube.com/watch?v=dFQS0BY1H9k&feature=related Askay brothers - Naargens beter as thoes] ===B=== * [http://www.youtube.com/watch?v=mwgzw_60-o0 Bond tegen Harries - ''Dikke Klaai''] * [http://www.youtube.com/watch?v=q-CLrEsIYv4 Bond tegen Harries - ''Superman''] * [http://uk.youtube.com/watch?v=9CZ35HbYsm8 Bond tegen Harries - ''Grunneger Toal'' (live)] * [http://www.youtube.com/watch?v=9bkQxKy0A8g&feature=related Burdy - ''Mit mien ogen dicht''] * [http://www.youtube.com/watch?v=rcmBXSa0L-g Burdy - ''Vissers van Zoltkamp''] ===D=== * [http://www.youtube.com/watch?v=-UX2GhCLOKA&feature=related Daip River Kwartet - ''Boven Wotter'' (schèlle geluudskwaliteit)] * [http://www.youtube.com/watch?v=sP-x_-VoWek&feature=channel Daip River Kwartet - ''Dei Olle Man] * [http://www.youtube.com/watch?v=4OAx1FGxGBg&feature=channel Daip River Kwartet - ''Help mie deur de nacht''] * [http://www.youtube.com/watch?v=FwKVwhmH8nc&feature=related Deheleboel - ''As ik vlaigen goa''] * [http://www.youtube.com/watch?v=t3zvz199WRM&feature=related Deheleboel - ''Broezen''] * [http://www.youtube.com/watch?v=UbRzSBq_BuA&feature=related Deheleboel - ''Broodje shoarma''] * [http://www.youtube.com/watch?v=1JoqKEBcq6Q&feature=related Deheleboel - ''fantasie''] * [http://www.youtube.com/watch?v=4maCbwb0JSg&feature=related Deheleboel - ''Winschoterdaip'' (live)] ===E=== * [http://www.youtube.com/watch?v=e7IcTMbkcKU&feature=related Ede Staal - ''Aans as aans''] * [http://www.youtube.com/watch?v=SSy_aV9FfZk&feature=related Ede Staal - ''As vaaier woorden''] * [http://www.youtube.com/watch?v=wF0Qwwb7Q64 Ede Staal - ''Credo-Mien bestoan''] * [http://www.youtube.com/watch?v=UoCS_JxnuI0&feature=related Ede Staal - ''Geef mie dien bloes''] * [http://www.youtube.com/watch?v=3gvd4XPCbxQ Ede Staal - ''Genoat''] * [http://www.youtube.com/watch?v=Lr7jzQ1w-I0&feature=related Ede Staal - ''Grunningerlaand''] * [http://www.youtube.com/watch?v=qHJZzrMlzp0&feature=related Ede Staal - ''Grunnegers veur gevorderden''] * [http://www.youtube.com/watch?v=I_6FjNOxtjM Ede Staal - ''Ik heb t hier bekeken''] * [http://www.youtube.com/watch?v=Hq5a6roXgig Ede Staal - ''t Het nog noeit zo donker west''] * [http://www.youtube.com/watch?v=Wq8oN31fBL4&feature=related Ede Staal - ''De Hoaven van Delfziel''] * [http://www.youtube.com/watch?v=RZ3T2WgDvtM Ede Staal - ''Mien Hoogelaand''] * [http://www.youtube.com/watch?v=kxfPYFKduo0&feature=related Ede Staal - ''Mien lutje laiverd''] * [http://www.youtube.com/watch?v=CGkY021084s Ede Staal - ''Mien toentje''] * [http://www.youtube.com/watch?v=mJcmvzJInHc&feature=related Ede Staal - ''Nij Stoatenziel''] * [http://www.youtube.com/watch?v=yhAfiHbkPog&feature=related Ede Staal - ''Stamppot sniebonen''] * [http://www.youtube.com/watch?v=pYUHhSaT8-M Ede Staal - ''t Twijde Perron''] * [http://www.youtube.com/watch?v=3oPTFrCLCyI Ede Staal - ''Vrouger''] * [http://www.youtube.com/watch?v=9MLpmc4nS2I&feature=related Ede Staal - ''Wie schenken os nog ain in''] * [http://www.youtube.com/watch?v=lCYRLUgywRk Ede Staal - ''Zastoe aaltied bie mie blieven''] * [http://www.youtube.com/watch?v=3K2MDsr_ulM&feature=related Ede Staal - ''t Zel weer veurjoar worden''] * [http://www.youtube.com/watch?v=dx1rLYAZhQk&feature=related Ede Staal - ''Zo moutve holden''] * [http://www.youtube.com/watch?v=MKY3y2I6CoQ Eddie Koekoek zingt ''De nacht'' van Ede Staal] * [http://www.youtube.com/watch?v=z93jgPo1Mc0 Edwin Jongedijk - ''As ik de kaans zol kriegen''] * [http://www.youtube.com/watch?v=adrAq_p336w&feature=related Eltje Doddema - ''Dizze nacht mit die''] * [http://www.youtube.com/watch?v=J7CLqGi5CJY Eltje Doddema - ''Elke dag''] * [http://www.youtube.com/watch?v=qPRjDG3ywGU&feature=related Erwin de Vries - ''Boer en Ondernemer''] * [http://www.youtube.com/watch?v=LoAMCqskcP0&feature=related Erwin de Vries - ''De Polder''] * [http://www.youtube.com/watch?v=G_VBfZc5czM&feature=related Erwin de Vries - ''Deurgoan''] * [http://www.youtube.com/watch?v=NcJ0LTI9Vlw Erwin de Vries - ''Doe''] * [http://www.youtube.com/watch?v=CLkRh6Vm4Y4&feature=related Erwin de Vries - ''Eppo Koekkoek''] * [http://www.youtube.com/watch?v=0zZdx3vyKvk Erwin de Vries - ''Maffiosa''] * [http://www.youtube.com/watch?v=vmPnKze2FIE&feature=channel Erwin de Vries - ''Mien Laid''] * [http://www.youtube.com/watch?v=Gwxn4NUSi8A&feature=related Erwin de Vries - ''Peerd van Ome Loeks'' (orkestroal live)] * [http://www.youtube.com/watch?v=igkthRqAruQ Erwin de Vries - '' 't Widde hoeske Leutje Ulsda'' (live)] * [http://www.youtube.com/watch?v=tcYNwm-D1Uc&feature=related Erwin de Vries - ''Tussen Schanse en Stad''] ===F=== * [http://www.youtube.com/watch?v=sK4Dfl88pVU Frans Bloem - ''Vrouger'' (laid van Ede Staal)] * [http://www.youtube.com/watch?v=dPUdooFyex4 Frans en Monika - ''Voldoan noar hoes''] * [http://www.youtube.com/watch?v=Acq95nKZdG0 Frans O. - ''Woar Aans''] ===G=== * [http://www.youtube.com/watch?v=zczU6NnwHwM ''Grönnens Laid'' (mit tekst en Engelse vertoalen)] * Grunneger Rozes - [http://www.youtube.com/watch?v=1A7-Tyn3qOw ''Doe bist een zoes''] * Grunneger Rozes - [http://www.youtube.com/watch?v=H2tJUXxZPxI ''Imbeciel'n''] * Grunneger Rozes - [http://www.youtube.com/watch?v=CFDJ9_jhLp4 ''Nait mien baby''] ===H=== * [http://www.youtube.com/watch?v=I90Lt3xdOLY Gropera - ''Wie baaide'' (oet de Grunneger rockopera ''Zolen in t paark'')] * [http://www.youtube.com/watch?v=-AMvYAdMybI Hail Gewoon - ''SVP''] * [http://www.youtube.com/watch?v=_e3lrUaBiXA Hail Gewoon - ''Vrumde Gast''] * [http://www.youtube.com/watch?v=aDtE89duhAs Hail Gewoon - ''Na Na Neusbeer''] * [http://www.youtube.com/watch?v=kl54K0BkKm8 Hail Gewoon - ''Harkelien''] * [http://www.youtube.com/watch?v=q_wAmsf_vWA Hail Gewoon - ''Ik heb tied''] * [http://www.youtube.com/watch?v=ajKg2r_vbVg Hail Gewoon - ''In Euroborg''] * [http://www.youtube.com/watch?v=ejMECMPGVco Hail Gewoon - ''Wel Dut mit Mie''] * [http://www.youtube.com/watch?v=E_br_BJI89s Hail Gewoon - ''Alpmoal onder boom''] * [http://www.youtube.com/watch?v=Y-2jZr90Oi4 Hail Gewoon - ''Jolien''] * [http://www.youtube.com/watch?v=kRfehlqA5Yk&NR=1 Hans ten Have - ''Dörp Zèlgn''] * [http://www.youtube.com/watch?v=25SUy54GZ_0&list=PLA078A1F4635CA698&index=25&feature=plpp_video Hans ten Have - ''Mien Grode Bek''] * [http://www.youtube.com/watch?v=GcuioY9luWI&list=PLA078A1F4635CA698&index=14&feature=plpp_video Hans van der Lijke - ''Ien t Slochterbos''] * [http://www.youtube.com/watch?v=Ys-FBIGP_SM&list=PLA078A1F4635CA698&index=4&feature=plpp_video Hans van der Lijke - ''Zee is mien noam''] * [http://www.youtube.com/watch?v=fMnXgoCpH8Y Harry Niehof - ''Aal dij dinkjes''] * [http://www.youtube.com/watch?v=DwKvJdm07HU Harry Niehof - ''Altied onderwegens''] * [http://www.youtube.com/watch?v=Knc45V4WpkM Harry Niehof - ''Dat bistoe''] * [http://www.youtube.com/watch?v=7KMOPZWzKsQ Harry Niehof - ''Drentse wad''] * [http://www.youtube.com/watch?v=S1NeUq0K_og Harry Niehof - ''Ieskeunegin''] * [http://www.youtube.com/watch?v=Jjum__01Sfk Harry Niehof - ''Nog ain slok''] * [http://www.youtube.com/watch?v=RM8A0f8ZEws Harry Niehof - ''Pure laifde''] * [http://www.youtube.com/watch?v=HuuDW66R7GQ Harry Niehof - ''Tussen daag en nacht''] * [http://www.youtube.com/watch?v=CBqjj6tBgJA Harry Niehof - ''Twaalf boomkes''] * [http://www.youtube.com/watch?v=iX95OIaQ004&feature=related Harrie Poeste (Bert Visscher) - ''Ain, twai, drei''] * [http://vimeo.com/43918807 Henkdriktje - 't Koolzoad Bluit] * [http://www.youtube.com/watch?v=v9coqax3zf0&feature=related Herman Bonthuis - ''Grunningerlaand''] * [http://www.youtube.com/watch?v=Gvc9m9_OwEA Herman de Vries - ''Kamperen in Grunn''] * [http://www.youtube.com/watch?v=Q_n2ijPRX2Q&feature=related Henk Wijngaard - ''Doe bist mien speklap, mien laiverd''] * [http://www.youtube.com/watch?v=f6ahtpBttdc&feature=related Henk Wijngaard - ''Stoere jongens uut t noorden''] * [http://www.youtube.com/watch?v=dd7LZEqvIeU Henny - ''Woar goan wie hin''] * [http://www.youtube.com/watch?v=QX1n5Xy6Yqk Hero Wouters - ''De zee'' (tekst: Derk Sibolt Hovinga)] * [http://www.youtube.com/watch?v=9Oq9gxohXTo Hero Wouters - ''O doe dei doe mien ales bist'' (tekst: Derk Sibolt Hovinga)] * [http://www.youtube.com/watch?v=EuJgm-LILHU Hero Wouters - ''Oldambster boerenlaid'' (tekst: Derk Sibolt Hovinga)] * [http://www.youtube.com/watch?v=tCcqVD-Y86A Hero Wouters - ''Veurjoarsdag'' (tekst: Derk Sibolt Hovinga)] ===I=== * [http://www.youtube.com/watch?v=KmorK5jIBoU Irene Wilkens - Midwinteroavend] * [http://www.youtube.com/watch?v=9WXUgLBM28E&feature=related Irene Wilkens - Voutstappen in de snij] ===J=== * [http://www.youtube.com/watch?v=kveDAZPxPEI Jan Kuiper - ''Ruuge Paradies'' (Westerkertiers)] * [http://www.youtube.com/watch?v=1TfVT1J_2l4&feature=related Jan Veldman - ''De leste ronde''] * [http://www.youtube.com/watch?v=bQcuYj49rQ8&feature=related Johan Raspe - As de r weer in de moand zit] * [http://www.youtube.com/watch?v=LIO7z0pn9Xc&feature=related Johan Raspe - As stille boakens] * [http://www.youtube.com/watch?v=3ZX6n1lXg_Y&feature=related Johan Raspe - Ofschaaid] * [http://www.youtube.com/watch?v=ne977mApF1w&feature=related Johan Raspe - Loat mie mor soezen] * [http://www.youtube.com/watch?v=ZIQQfep8ofQ&feature=related Johan Raspe - Moi] * [http://www.youtube.com/watch?v=ICXqLsgBsxc&feature=related Johan Raspe - Sapmeer is aans] * [http://www.youtube.com/watch?v=gKjRAwBus5E&feature=related Johan Raspe - Siene Praai] * [http://www.youtube.com/watch?v=HfdLLWdbC2c&feature=related Johan Raspe - Sieroad van t Winschoterdaip] * [http://www.youtube.com/watch?v=nypzJvj76qk&feature=related Johan Raspe - Tuutje Nijneers] * [http://uk.youtube.com/watch?v=18Romtw26-I&feature=channel "Jos" dij t laidje ''Laiverd bist der nog'' van Voorheen de Bende mit Pazzipanten zingt] ===K=== * [http://www.youtube.com/watch?v=wF8tivJy88U&feature=related ''De Kiepkerel'' (Haalf Grunnegs, haalf Westfeels, haalf Hoogduuts] * [http://www.youtube.com/watch?v=VWjYEyxHjnM Knuffelbakker - ''Doe loogst tegen mie''] * [http://www.youtube.com/watch?v=sRRWMXs3DU4 Krom - ''Griep''] * [http://www.youtube.com/watch?v=S8aokacGDKc&feature=related Krom de Bende - ''Molle''] ===L=== * [http://www.youtube.com/watch?v=tfiPx0lUyC4 Laidje over Steem (Stedum)] * [http://www.youtube.com/watch?v=Xsx2fiHq14U&feature=related ''Leven in Grunnen''] ===M=== * [http://www.youtube.com/watch?v=DzIzjS-ormc&feature=related Marlene Bakker - ''As t boeten störmt'' (van Ede Staal)] * [http://www.youtube.com/watch?v=NvYSN6pEvWw Mark en Tjark - ''Blief bie dien wief''] * [http://www.youtube.com/watch?v=fSjEDjg70CM Mark en Tjark - ''Lutje laiverd''] * [http://www.youtube.com/watch?v=y3R_8hlXN-o Martin Korthuis - ''Aailaand''] * [https://www.youtube.com/watch?v=o08ksQOygjo Michael - ''Proat toch Grunnegs met mie''] * [http://www.youtube.com/watch?v=g37-uh_xFQU&feature=related Ministerie van Landbouw en Visserij - ''Wat n weelde (mit vlaigmesien vanoaf Eelde)''] * [http://www.youtube.com/watch?v=0onrizcf0O8 ''Moi Grunn''] * [http://www.youtube.com/watch?v=fjbBqe0BcJQ Mokumer Molleboon - ''Knoalster Lorelei''] ===O=== * [http://www.youtube.com/watch?v=EuJgm-LILHU&feature=channel Oldambtster Boerenlaid] * [http://www.youtube.com/watch?v=GLMemN0XFh8 Oosterpark] ===P=== * [http://www.youtube.com/watch?v=v85skQ1m6Jw&eurl=http%3A%2F%2Fmark66007%2Ehyves%2Enl%2F&feature=player_embedded Perforator - ''Perforator Blues''] * [http://www.youtube.com/watch?v=NLNgOmXdG3Q&feature=related Perforator - ''Ver Bie Mie Vandoan''] * [http://www.youtube.com/watch?v=NeCGb4Nj-5c&feature=related Perforator - ''Sportdag Op Schoul''] * [http://www.youtube.com/watch?v=21obEkffQXg&feature=PlayList&p=BDAD72290A31C1D9&index=0&playnext=1 De Pompers - ''Ganzediek''] * [http://www.youtube.com/watch?v=2XIkLYNmW0o&feature=PlayList&p=BDAD72290A31C1D9&index=2 De Pompers - ''Grunnegerlaand''] * [http://www.youtube.com/watch?v=yu00WHihybY&feature=channel_video_title De Pompers - ''Kedoaverstoafe''] * [http://www.youtube.com/watch?v=jMYblu6slj0&feature=PlayList&p=BDAD72290A31C1D9&index=3 De Pompers - ''Polderfeest''] * [http://www.youtube.com/watch?v=C_XaBpAmw_M&feature=related De Pompers - ''Doe''] ===R=== * [http://www.youtube.com/watch?v=0MbaK3hT4yk Rieks Schuring - ''As ik votgoa''] * [http://www.youtube.com/watch?v=smNl9s5b-sw Rieks Schuring - ''n Stuk papier''] * [http://www.youtube.com/watch?v=4UwtlzW04IM Roel - ''In 't Lest''] * [http://www.youtube.com/watch?v=cKAMLOzxnyM Roelof van der Velde - ''Vrumde''] * [http://www.youtube.com/watch?v=nerWc70Rqz4 Rooie Rinus & Pé Daalemmer - ''Zundagoavond Blues''] * [http://uk.youtube.com/watch?v=BD8SQnYHNFY Rooie Rinus & Pé Daalemmer - ''Carnaval in 't Noorden] * [http://www.youtube.com/watch?v=7-08QUxWT5M Rooie Rinus & Pé Daalemmer - ''Even Stemmen''] * [http://www.youtube.com/watch?v=lHk3kPHgaf8 Rooie Rinus & Pé Daalemmer - ''Italioanen''] * [http://uk.youtube.com/watch?v=AJqoZFG1xpc&feature=related Rooie Rinus & Pé Daalemmer - ''Zo ain as doe''] * [http://uk.youtube.com/watch?v=daHBh-oz02I Rooie Rinus & Pé Daalemmer - ''Hoornse Plas''] ===S=== * [http://www.youtube.com/watch?v=XuLFGOjiTkE Sijtse Scheringa - ''Bloumen mien laive schat''] * [http://www.youtube.com/watch?v=G8HaZb8plM0&feature=PlayList&p=6623BD5118AA26AC&index=0&playnext=1 Sijtse Scheringa - ''Mien olle Puch''] * [http://uk.youtube.com/watch?v=nv6Ac9CJVdc Staarveling] * [http://www.youtube.com/watch?v=fxqeqkQWqKE Stad - ''Baalkeduuster''] * [http://www.youtube.com/watch?v=EL2dAwy4v4s Stad - ''Ol Pekel '78'' (inlaaiden in Nederlaands)] * [http://www.youtube.com/watch?v=lCmuKHrNY5o Stad - ''14 moal ik''] * [http://www.youtube.com/watch?v=IbX6RTugOWA&feature=related De Stroatklinkers - ''Zoltkamp''] * [http://www.youtube.com/watch?v=3bDNE_x1Ulo&feature=related De Stroatklinkers - ''Blief nog even zitten, blief nog even proaten''] ===T=== * [http://www.youtube.com/watch?v=3ukXbEKQ8U4 Tammo de Wilde - Waiwerd, Heveskes en Oterdum] * [http://www.youtube.com/watch?v=s5Qd1s4xICI Tekielja - ''FC Grunnen''] * [http://www.youtube.com/watch?v=Bzn1s2C23HI Tekielja - ''Doe bist mien zunschien'' (Grunnegs en Engels)] * [http://www.youtube.com/watch?v=yiAz2tSjwso Tekielja - ''Leg dien heufd mor op mien scholder''] * [http://www.youtube.com/watch?v=ABcWOKaqGI4 Tineke Rouw - ''Alles kloar'' (eerst n proatke)] * [http://www.youtube.com/watch?v=Ij44V8TBUUw Tineke Rouw - ''Daans om de navvel''] * [http://www.youtube.com/watch?v=9Gqmd3axD_M Tineke Rouw - ''Even weer noar hoes''] * [http://www.youtube.com/watch?v=8tmKZbyaZUM Tineke Rouw - ''Ritme van mien haart'' (Grunnegs en Spoans)] * [http://www.youtube.com/watch?v=m9HnjjrOGPw Tineke Rouw en Woarom Nait - ''Hol mie tegen''] * [http://www.youtube.com/watch?v=gmYGWrRdLKo Törf - ''Woar bis doe'' (live)] * [http://www.youtube.com/watch?v=8iu1ESmuxBQ Törf - ''Zo geern'' (live)] * [http://www.youtube.com/watch?v=i3_iSdyzfzc&feature=related Tunebone - ''Taane Greet''] * [http://www.youtube.com/watch?v=0Riht9NLGIs&feature=channel_page Tunebone - ''WZDRAVR''] * [http://www.youtube.com/watch?v=gQXc2nO7mpE&feature=channel Tunebone - ''Aans as Doe''] * [http://www.youtube.com/watch?v=a7YWm0FaZZs De Tuutjefloiters - ''In't Fluustern Van De Wind''] * [http://www.youtube.com/watch?v=2HnjmZm5VOg&feature=related De Tuutjefloiters - ''Heks van Oethoezen''] * [http://www.youtube.com/watch?v=NQHIyJOxcaU&feature=related De Tuutjefloiters - ''Veul Zegen''] ===V=== * [http://www.youtube.com/watch?v=tJf7fC0TA7U Velvet Breeze - ''Grelle Moan''] * [http://www.youtube.com/watch?v=w6Vui0cM5VY Vocaal Ensemble Phoenix - ''Ain Boer Wol Noar Zien Noaber Tou''] (klassieke oetvouern van t Grönnegse volkslaidje) * [http://www.youtube.com/watch?v=NVXDiNuuU54 Voorheen de Bende - ''Laide veur de keunegin''] * [http://www.youtube.com/watch?v=YpJcXQ-9ecM Voorheen de Bende mit Pazzipanten - ''Bie de Lidl''] * [http://www.youtube.com/watch?v=J_mWUGHU2vg Jonkje van zes zingt ''Bie de Lidl'' mit] * [http://uk.youtube.com/watch?v=HwRpnP21YXA Voorheen de Bende mit Pazzipanten - ''Drij Cowboys''] ===W=== * [http://uk.youtube.com/watch?v=94ZJ1QCMM-o Wat Aans! - ''Haalf Stront, Haalf Reeg'nwoater''] * [http://www.youtube.com/watch?v=8TBDRB-J0Ow Wat Aans! - ''WoisJaWel (Schunneg in 't Grunnegs)''] * [http://www.youtube.com/watch?v=HaE8l2R6ouU Wia Buze - ''Beste mor weer''] * [http://www.youtube.com/watch?v=-X_2X_qqci8&feature=related Wia Buze - Blief nog even] * [http://www.youtube.com/watch?v=Blc6iNA9WRc&feature=related Wia Buze - Ik mag die aibels geern] * [http://www.youtube.com/watch?v=xzB_TFZYVZ4&feature=related Wia Buze - De roos] * [http://www.youtube.com/watch?v=wJWd9cLBY7c&feature=related Wia Buze - De zee] * [http://www.youtube.com/watch?v=bP5HduPJUkc&feature=channel_page Woar is de ober] ===Y=== * [http://www.youtube.com/watch?v=Z8QcoUJJWWg The Yellowish Summer Evening - ''Aiweg''] * [http://www.youtube.com/watch?v=uEXd1ZmA-hw The Yellowish Summer Evening - ''Mien lutje laif''] ===Aander=== * [http://www.arnoldveeman.com/ Webstee van de Grunneger muzikaant Arnold Veeman, mit Grunnegstoaleg waark] * [http://www.oostgroningerwereldmuziek.nl/Hovinga.html Hero Wouters zien project ''Mien aner laand'': gedichten van Derk Sibolt Hovinga op muziek] * [http://www.rtvnoord.nl/radio/radio_twijdeuntjes.asp ''Twij Deuntjes veur ain Cent'' (RTV Noord)] ==Films en riegen== * [http://www.rtvnoord.nl/televisie/tv_prog.asp?pid=261 Dramariege ''Boven Wotter'' (RTV Noord)] * [http://www.rtvnoord.nl/radio/radio_noordbrouk.asp ''Noordbrouk Rechtsof'' (RTV Noord)] * [http://uk.youtube.com/watch?v=WoXXxhvIg_g Groningse Tom Tom (Nederlands accent)] ==Toalles en aanpitjen van t Grunnegs== * [http://www.youtube.com/watch?v=sgy9UkFbphc ''Grunnegers'', Grunneger toalles deur Olaf Vos (RTV Noord, binnen meerdere ofleverings van)] * [http://www.youtube.com/watch?v=ohiacJOmW6g Twij jongen vertoalen Grunneger zegswiezen vanoet t Engels] * [http://www.youtube.com/watch?v=ujY9P7hQjAg Siemon Reker benuimd tot hoogleroar Grunneger Toal en Kultuur (RTV Noord, Grunnegs en Nederlaands)] * [http://www.youtube.com/watch?v=tOpvowSK4fU Grunnegs aanpitjen op schoul] ==Humor== * [http://wimdrent.nl/evert.html Evert Baptist: humoristische telefoongesprekken (sumtieds Grunnegs (Vraiskelo), sumtieds Grunnegs Nederlaands)] * [http://www.youtube.com/watch?v=pjwU8nb-jSU Kees Visscher - Pomperom (Veenkelonioals)] * [http://www.youtube.com/watch?v=1V_ydVJQhkw&feature=related Udo van Bairum - Bie ons in huus] * [http://www.youtube.com/watch?v=WlnqF9djPGM&feature=related Hitler ist Kaput] * [http://www.youtube.com/watch?v=kw5dVpcuc8c Grunneger moppen] ==Körte zin== * [http://www.youtube.com/watch?v=KYgHY9DLYKo Mien ol heer ging op hozevörrels bie ledder omhoog op beune om buutse vol siepels te hoalen (As er t nait dut, klik den links om t bestand op te sloagen] ==Grunnegs Nederlaands== * [http://uk.youtube.com/watch?v=D9FUHsSQQRY Reportage over vuilnisophaaldata in Winschoten] * [http://uk.youtube.com/watch?v=KkeWrNzsrVU n Vraauw dij over de Biostabil] * [http://www.youtube.com/watch?v=HclLaqa7xkw Man Bijt Hond ien Doezum: n man mit n Westerkertaaiers aksìnt] * [http://www.youtube.com/watch?v=-jzI81d7Ec4&feature=related Man Bijt Hond: Het huishouden van Lammert Hofsmid 1 (der binnen nog meer lutje stukkies)] * [http://www.youtube.com/watch?v=Rn1NGOGqXqw&feature=channel Lammert Grofsmid bij Groningen Vandaag] * [http://www.youtube.com/watch?v=hV0nuJsXIII&feature=related Reportoazie over n man en vraauw dij heur vijbedrief kwietroakt binnen] * Alina Kiers, Frank den Hollander en Herman Sandman - Inbörgernskurzus Grönnen op t Noorderzon festival (ôf en tou n beetje Grönnegse woorden) [http://www.youtube.com/watch?v=P4rfXwT_YQw dail 1], [http://www.youtube.com/watch?v=J_njFkIYOQU&feature=related 2], [http://www.youtube.com/watch?v=MqOH094q1N0&feature=related 3], [http://www.youtube.com/watch?v=EK9FzaAHeOE&feature=related 4] * [http://www.youtube.com/watch?v=AJXoRwu5AA0 Pauw en Witteman mit Jopke Nijnhoes, haalf Grunnegs, haalf Nederlaands] ==Zai ook== * [[Wikipedie:Nedersaksisch beluustern]] [[Kategorie:Nedersaksisch beluustern]] [[Kategorie:Grunnegs]] kbcprp98gmgkagqqi204iknfwp0r03d 14 16945 291253 266445 2016-11-04T10:31:04Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie]] [[Kategorie:Nedersaksies| Beluustern]] lqu9ne359k5c24qdb3us3gkb91j86pr 0 16946 194162 2011-06-17T19:28:49Z Kening Aldgilles 5053 deurverwiezing naor [[Selterfrais]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Selterfrais]] 613s6vmifrg50ofm5alwrcopy6c9ov6 0 16947 276400 265707 2014-08-24T21:47:35Z Stellingwerver 9434 /* Bevolking */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Johanniterkapelle Bokelesch135.jpg|thumb|200px|Johanniterkapel in Bokelesch (Sf.: Boukeläsk)]] [[Ofbeelding:Scharrel Windmühle.JPG|thumb|200px|De meulen van Scharrel (Sf.: Skäddel)]] [[Ofbeelding:Bahnhofscharrel.jpg|thumb|200px|Et olde treinstesjon in Scharrel (Sf.: Skäddel), tegensworig et Kultuurhuus veur et Seelterfries.]] Et '''Seelterlaand''' ([[Seelterfries]]: ''Seelterlound'') is een gemiente in et [[Landkreis Cloppenburg]] in de dielstaot [[Nedersaksen]]. D'r wonen 13,325 meensken (2009) en de gemiente het een oppervlak van 123,62 km2. In et Seelterlaand praoten de meensken et [[Seelterfries]], de kleinste erkende tael van [[Duutslaand]] en [[Europa]]. == Geografie == Et Seelterlaand ligt in et zuden van de kulturele regio Oost-Frieslaand, in et noordwesten van Nedersaksen. De rivier Leda vormt de noordgrens van et Seelterlaand, in et zuden vormt et Küstenkanal de grens. In et westen grenst de gemiente Seelterlaand an de gemiente Ostrhauderfehn. De veendörpen in et oosten van Ostrhauderfehn liggen in et veengebied, dat vruger as ien groot moeras de westgrens van et Seelterlaand vormde. Et Elisabethfehnkanal vormt de geografische oostgrens. Deur et Seelterlaand streumt de Sagter Ems (Seelterfries: Seelter Äi). === Dörpen === Et Seelterlaand bestaot uut vier dörpen: {| class="wikitable" !colspan="16"|'''Plaknaemen in et Seelterlaand''' |- |'''Seelterfries'''||'''Duuts''' |- |Roomelse||[[Ramsloh]] |- |Strukelje||[[Strücklingen]] |- |Seedelsbierich||[[Sedelsberg]] |- |Skäddel||[[Scharrel]] |} Bi'j de vier dörpen van et Seelterlaand heuren talrieke buurschoppen. == Geschiedenis == Tussen 1100 en 1400 kwammen de Friezen uut Oost-Frieslaand in et Seelterlaand. Ze brochten heur tael mit, die tot vandaege spreuken wodt. In de middeliewen hadden de Seelterfriezen, zoas ok de bevolking van de Stellingwarven, heur eigen laandrecht. Neffens de Seelterfriezen weren disse rechten ofkomstig van [[Karel de Grote]]. In et wapen van et Seelterlaand staot Karel de Grote ok ofbeeld. Dat waopen gaot weeromme naor et olde zegel van et Seelterlaand omstreeks 1400. Et Seelterlaand heurde was tot 1803 onderdiel van et Bisdom Münster. Daornao wodde et Seelterlaand onderdiel van et Groothertogdom Oldenburg. In 1934 ontston de gemiente Seelterlaand, die bi'j een bestuurlike herindieling zien huidige vorm kreeg. == Bevolking == In Duutslaand bin d'r vier autochtone etnische minderheden, dat bin de Denen, de Friezen, de Sorben, en de Sinti en Roma. De Seelterfriezen bin een onderdiel van de Friese minderhied. De Friese minderhied woont in Nedersaksen en Sleeswiek-Holstein. De Seelterfriezen wodden wel iendield bi'j de Oost-Friezen, mar de eigen bevolking identifiseert him as Seelterfries as onderdiel van et Friese volk en niet as Oost-Fries. Bevolkingsontwikkeling: * 1949: 9.500 * 1964: 9.046 * 1970: 8.259 * 1980: 8.454 * 1990: 9.614 * 1995: 12.221 * 2007: 12.869 * 2009: 13.325 * 2012: 13.088 === Tael === Et [[Saterfreesk|Seelterfries]] kon him deur zien isoleerde posisie ontwikkelen. Et Seelterfries valt binnen de Friese taelgroep. Et Seelterfries is et ienige overbliefsel van et [[Oosterlauwers-Fries]], dat in et [[Grunnen (provìnzie)|Grunningerlaand]] en [[Oost-Frieslaand]] uutsturven is. De tael wodt spreuken deur ongeveer 1.500 tot 2.500 meensken.<ref>[http://books.google.com/books?id=0nx-GUm-0OIC&printsec=frontcover&dq=handbuch+des+friesische&hl=de&ei=nRJgTJSGC8-LOLaSmK8P&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CC4Q6AEwAA#v=onepage&q=handbuch%20des%20friesische&f=false ''Handbuch des Friesischen'', pagina 410]</ref> Deur import nao de Twiede Wereldoorlog veraanderde de bevolkingssaemenstelling. Daordeur kwammen d'r meer meensken in et Seelterlaand mit et Hoogduuts as memmetael. In et Seelterlaand wodt deur een klein diel van de bevolking Platduuts spreuken. === Geleuf === Et Seelterlaande heurde was tot 1803 onderdiel van et Bisdom Münster. Daordeur is et overwegend roomskatteliek. De Seelterfriezen bin ien van de weinige Friezen, die grotendiels roomskatteliek bin. De Seelterfriezen wodden tiedens de Reformaosie luthers, mar nao de Vrede van Westfaolen wodden ze deur de kontrareformaosie weer roomskatteliek. Oost-Frieslaand bleef nao de Reformaosie protestaant. == Referensies == <references/> == Verwiezingen == {{CommonsStellingwarfs|Saterland}} * [http://www.saterland.de/index2.html Website van de gemiente Seelterlound] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Nedersaksen]] 8f4oelsj1778zd7wfajzg8c3nxtx68j 0 16948 194167 2011-06-17T19:36:28Z Kening Aldgilles 5053 [[Selterlaand]] is ewiezig naor [[Seelterlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Seelterlaand]] r2ycfs4uxyi3c59qrwg6aaptvpyby53 6 16949 196232 194237 2011-06-27T09:30:32Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16950 194620 194238 2011-06-20T12:44:46Z 129.125.102.126 +[[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden|Aard (sdz)]] glgxmqa2zbydsb8yn9oi1mdsxe4hdde 6 16951 196388 194239 2011-06-28T21:18:32Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16953 196044 194241 2011-06-26T20:50:34Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16954 195129 194242 2011-06-23T15:05:44Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16955 196390 194243 2011-06-28T21:18:57Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16956 196402 194244 2011-06-28T21:21:57Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16957 196231 194245 2011-06-27T09:30:23Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16958 196401 194255 2011-06-28T21:21:45Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16959 195469 194256 2011-06-25T13:27:01Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16960 195387 194257 2011-06-24T22:45:52Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16961 195471 194259 2011-06-25T13:27:30Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16962 195119 194260 2011-06-23T15:03:56Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16964 194627 194272 2011-06-20T12:45:36Z 129.125.102.126 +[[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16965 194632 194273 2011-06-20T12:46:18Z 129.125.102.126 +[[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16966 195459 194274 2011-06-25T13:24:34Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 6 16967 195125 194276 2011-06-23T15:05:01Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 0 16968 194300 2011-06-18T13:05:18Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #redirect [[Kuuskalf]] 4id0b6omnx4lbr9d3ra8v6izzwcyimf 6 16969 196399 194312 2011-06-28T21:21:04Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == In-espreuken gedichte in 't Afrikaans == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] bn9gb7hifafqgojiszpd400hsy7fuvs 14 16970 266348 205152 2013-05-10T17:17:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Muziek]] 6f7hmwxt7z7vnfoxti3hw9o8pyagp4w 14 16971 265994 194330 2013-05-10T16:07:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Film]] i00wvh1gcnxgxv3hzxczmygdfuwnj3m 14 16972 284961 265920 2016-06-25T11:57:44Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Kontinent]] grgevv6wwm29s3540svj6alj41be6zf 0 16973 194335 2011-06-18T17:07:48Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Seelterlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Seelterlaand]] 6h8k3k0zd21vbgesejapi0ziatas48u 4 16977 194795 194468 2011-06-21T18:35:48Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wikipedie:Praothoek/Archief]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Praothoek/Archief]] 9kgfo4frzr42463yaymknjemye8n8fy 4 16978 194796 194470 2011-06-21T18:36:53Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wikipedie:Praothoek/Archief/1]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Praothoek/Archief/1]] lotnsi4r60s437c9464o4p75u076ayv 4 16979 194797 194473 2011-06-21T18:37:02Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wikipedie:Praothoek/Archief/2]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Praothoek/Archief/2]] glfu0vz0ax64c7a2k2ecc5zhfuc3vo0 4 16980 194798 194475 2011-06-21T18:37:13Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wikipedie:Praothoek/Archief/3]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Praothoek/Archief/3]] pd7s0jt3xskgbzu3qxsb64d4pkfozjr 4 16981 194799 194477 2011-06-21T18:37:22Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wikipedie:Praothoek/Archief/4]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Praothoek/Archief/4]] jlki5l7ac2880dw9t7ncj6pce8xb9w1 6 16982 194494 2011-06-19T17:14:00Z Kening Aldgilles 5053 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 10 16984 271715 266936 2013-12-07T00:20:12Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Niejnoors|nn|Denne brukaren har [[:Kategorie:Gebruker nn|'''norsk''']] som [[:Kategorie:Gebruker nn-M|'''morsmål''']] og skriv '''[[Niejnoors]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker nn-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker nn-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|nn-M]] </noinclude> n0h2o8hf0ytn6du7k1fp6yob3ek3k84 14 16985 266148 261306 2013-05-10T16:44:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker nn]] srf70diva1c05zlw26ndv5mmnjc456z 0 16986 194642 2011-06-20T13:54:36Z 129.125.102.126 #REDIRECT [[Republiek Venies]] (gebruukt op [[Zakynthos]]) wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Republiek Venies]] t6ko16x5v4ia85ogbnrugntx57yhrfe 0 16988 264121 205009 2013-05-06T16:15:30Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Getijdenboek_Geert_Grote_Kasteel_Huis_Bergh_'s_Heerenberg.jpg‎|thumb|300px|De Dèventer geestelijke [[Geert Grote]] gebruukten 't Iessellaands, een schrifttaal mit Middelnederduutse en Middelnederlaandse kenmarken, veur zien ''Getijdenboek'']] De '''Middelnederlaandse expansie''' is 't historische verschiensel van de gaondeweg gruuiende invloed van 't [[Middelnederlaands]] op 't schriftelijke [[middeleeuwen|middelieuwse]] taalgebruuk in noordoost-Nederlaand en angrèenzende Duutse gebieden. ==Van Latien naor volkstaal op schrift== 't Volk in de noordoostelijke gebieden van de [[Lege Laanden]] sprak variaanten van 't [[Middelnederduuts]] ofwal 't [[Nedersaksisch]], mar de schrifttaal kwaamp daor niet krek mit oaverien. Töt ongeveer de [[14e eeuw|14e ieuw]] wördden veur de schrieveri'je - oorkonden en dergelijke - 't [[Latien]] gebruukt. Daornao kump meer en meer de volkstaal op, die op schrift meer naor standaardisering neigt as de espreuken taal. Al vanof 't begun van de schrieveri'je in de volkstaal kuj in oostelijke bronnen een invloed van 't Middelnederlaands anwiezen, die mit de tied toenemp. In de noordoostelijke gebieden haj dus niet zozeer een wisseling van vrömde schrifttaal (Latien) naor de taal van 't volk (die Nedersaksisch was), as wal een wisseling van Latien naor een schrifttaal die, naost Nedersaksische (Nederduutse) elementen, elementen opnaamp van een schrifttaal in ontwikkeling (Middelnederlaands). ==Poletieke invloeden van west naor oost== Diels kump de Middelnederlaandse invloed deur de poletieke constellatie: tussen de [[10e eeuw|10e]] en de 14e ieuw gruuide de invloed van de [[bisdom Utrecht|bisschoppen van Utrecht]] ('t [[Sticht]]) in de gebieden die later de pervincies [[Oaveriessel]] en [[Drenthe]] wördden ('t [[Oaversticht]]).<ref>'Het Nedersaksisch-Oostnederlandse gebied is wat de talige variabiliteit betreft in alle opzichten een heel bijzondere regio, waarin taaltypologisch gezien Nederduitse dialecten al vroeg door een westelijke, Nederlands gevormde schrijftaal overlapt werden, waarbij zeker ook een rol gespeeld zal hebben dat de bisschop van Utrecht de landsheer was, waardoor de taal van diens kanselarij een zekere voorbeeldfunctie kreeg.' Uut Hermannn Niebaum (2008), 'Het Oostnederlandse taallandschap tot het begin van de 19de eeuw', in Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum, blz.58</ref> 't Middelnederlaands had daorumme invloed op de schrifttaal van de [[Iessel|Iesselsteden]], die wal as [[Iessellaands]] wördt ekenmarkt, en op de middelieuwse schrifttaal van de regio [[Twente]], 't [[Middeltweants|Middeltwèents]]. Mar ok wieder naor 't oosten, beveurbield in 't [[Middelwestfaols]], is de invloed van 't Middelnederlaands te marken, intied det Westfaolen niet onder 't bisdom Utrecht völt. Naost politieke bint d'r ok economische, culturele en religieuze redens waorumme of 't Middelnederlaands een stempel drokte op oostelijke schriftelijke bronnen. ==Economische, religieuze en culturele invloeden== 't Gebruuk van de volkstaal op schrift in plaatse van Latien gebeurt in de Lege Laanden eerst in 't zuden. Dit gebruuk verspreidt hum van daoruut naor 't noorden en oosten, net as de Middelnederlaandse taalinvloeden. 't Culturele zwaortepunt van de Nederlaanden lag anvankelijk in 't zuden. De volkstalige literetuur van [[Graofschop Vlaondern|Vlaondern]], [[Hartogdom Braobaant|Braobaant]], [[Groafschop Hollaand|Hollaand]] en [[Limbörg]] zal een veurbieldfunctie hebben ehad veur noordoostelijke schrievers. ===Invloeden in Westfaolen=== [[Ofbeelding:Locator map Westfalen in North Rhine-Westphalia.svg|thumb|250px|De laandstreek Westfaolen binnen de tègenwoordige dielstaot [[Noordrien-Westfaolen]]]] De [[Dèventer]] jaormarken trökken een bulte bezukers uut [[Westfaolen]]. De beroemde schoelen in Dèventer en [[Zwolle]] hadden veul scholieren uut Westfaolen. De religieuze beweging van de [[Mederne devotie]], die end 14e ieuw opkwaamp, had ok veul invloed in Westfaolen. Vanof end [[15e eeuw|15e ieuw]] hadden de drokkeri'jen in de Iesselsteden klandizie in Westfaolen. Dit alles kan hebben bi'jedragen an westelijke taalinvloeden op 't eschreven Middelwestfaols. ===Invloeden in de Graofschop Benthem=== Ten noorden van Westfaolen en ten oosten van Oaveriessel lig de [[Graofschop Benthem]]. Een bron as ''Een cronike van den greven van Benthem'' ([[15e eeuw|15e ieuw]]) is eschreven in een taal die Middelnederduutse, mar ok starke Middelnederlaandse invloeden hef, vergeliekber mit 't Iessellaands. De Graofschop Benthem wördden in de [[13e eeuw|13e]] en 14e ieuw meer en meer een schakel tussen de Hanzehandel van Westfaolse steden as [[Mönster]] en steden in 't hudige Oaveriessel. Zowal oaver laand as oaver de [[Vechte]] waren d'r belangrieke handelsroutes. Talige invloeden beparkten heur niet töt invloed van 't Middernederlaands op de oostelijke schrifttaal. Ok de in de espreuken dialecten was d'r een invloed in oostelijke richting. Zo mient ze det de verkleinvörm ''-ien'' in 't [[Graofschopper plat]] van de [[Nedergraofschop]] een invloed vanuut Oaveriessel is. ==De situatie in Grunning en Oostfrieslaand== Töt zo 1800 was de streek [[Oostfraislaand|Oostfrieslaand]] in 't uterste noordwesten van Duutslaand cultureel eziene een ienheid mit 't angrèenzende [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]]. Naodet dizze streken [[Oldgrunnegs|'ontfriest']] waren, is 't Latien nog een tiedlaank as ambtstaal, veural schrifttaal, ebleven. Pas op 't ende van de 16e en begun [[17e eeuw]] kwaamp 't gebruuk van 't Nederlaands as ambtstaal op in Grunning en Oostfrieslaand. Van Middelnederlaandse invloeden in de schrifttaal van dizze gebieden is daorumme gien spraoke. ==Twente as deurgeefloek== [[Twente]] mut een rol hebben ehad as deurgever van de veraanderingen in de schrifttaal van westelijke in oostelijke richting. De [[Hanze|Hanzeweg]] van [[Vlaondern]] naor Noord-Duutslaand en de weg van [[Ossenbrogge]] en [[Lemge]] naor de Dèventer jaormarken leupen deur Twente. Twente had een prominente rol in de Hanze, en de Latiense schoelen in [[Oldnzel]] en [[Oatmörske]] stunden goed an-eschreven. 't direct naost Twente elegen [[klooster]] [[Frenswegen]] wördden 't eerste dochterklooster van de [[Congregatie van Windesheim]] op hudig Duuts grondgebied. ==Van regionaole schrifttaal naor laandstaal== De oostelijke schrifttaal in Nederlaand wördden staorigan integreerd in de Nederlaandse standerdtaal, die in de vrogmederne tied töt staand kwaamp. In de Noord-Duutse gebieden wördden daorentègen de [[Nederduuts]]e schrifttaal in-ewisseld veur 't (estandaardiseerde) [[Hoogduuts]]. ==Aandere expansietheorieën== Op 't gebied van ''espreuken'' dialecten wördt een [[Hollaandse expansie]] vanuut 't westen naor 't oosten verondersteld, die in de [[16e eeuw|16e ieuw]] begund mut hebben. Umstreden is [[Klaas Heeroma]] zien theorie van de [[Westfaolse expansie]], die een daoran veurofgaonde invloed veronderstelt van talige kenmarken vanuut Westfaolen richting 't westen. ==Bronnen== *Seyger, Gerhardus Antonius (2002), ''Twenthe tussen west, zuid en oost (1336-1500): Variabelenlinguïstisch onderzoek op oorkonden uit de steden Almelo, Enschede, Oldenzaal en Ootmarsum en voorts van ambtman en rentmeester in Twenthe'', Grunning: Rieksuniversiteit Grunning ([http://dissertations.ub.rug.nl/faculties/arts/2002/g.a.seyger/ Samenvatting]) *Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum *Friedel Helga Roolfs, Heike Riedel-Bierschwale en Volker Honemann (red.) (2010), ''Een cronike van den greven van Benthem: Edition und Übersetzung einer spätmittelalterlichen Chronik über die Grafen von Bentheim'', Taschenbuch Verlag für Regionalgeschichte == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] g28ij5mrfsoyqs5i0sotg1b9bnwfxhi 0 16989 194677 2011-06-20T18:19:14Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Middelnederlaandse expansie]] 7eh14csauvqlfwtuvouu686xwr5fg5a 0 16991 194735 2011-06-21T08:02:48Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Oatmörsken]] 58j4golkf6clbl5c33aamfoq5necp0y 0 16993 263615 259962 2013-05-05T20:42:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Guadeloupe creole 2010-03-30.JPG|thumb|right|300px|Brödken in t [[Guadeloupekreool]]: "Heanig an, hier spölt keender." Letterlik steet dr: "Buurt voot op. Kleaine leu spölt hier." Doaroet blik t beeldende karakter van de sproake]] Ne '''kreoolsproake''' (meesttieds kortweg ''kreool'' eneumd) is ne stabiele, natuurlike [[sproake]] dee't is ontstoan duur t vermengn van twee of meardere, totaal verskilnde ooldersproakn. t Verskil met [[pidginsproake]]n is det kreoolsproakn duur keender as modersproake leard wordt en vake n breed dreagvlak hebt (in alle deankboare situasies gebroekt köant wordn), terwiel pidgins allene vuur bepoalde doelen gebroekt wordt, bievuurbeeld allene vuur haandel. Kreoolsproakn zeent dus feaitelik wieter oontwikkelde pidginsproakn. De wöardeskat van kreoolsproakn besteet oet wöarde van de ooldersproakn, met vake dudelike verskoewings in oetsproake en betekenisse. Van de aandere kaante hef de grammatika vake op zikzelfstoande kenmoarkn dee't ofwiekt van de ooldersproakn. Meestal keump de wöardeskat van de oawerheersende groep en de grammatika van de oondergeskikte groep, as dr tenminste zonne verdeling kan wordn maakt. Dit wörd t meest dudelik in de sproakn dee't vuurmoalig slaawn hebt ontwikkeld. [[Jamaikaans Patwa]] bv. hef vuurnamelik wöarde oet t [[Engels]] met ne West-Afrikaanse grammatika. [[Haitiaans Kreool]] hef [[Fraans]]ke wöarde met West-Afrikaanse grammatika. ==Ontstoan== As twee groepn met twee verskilnde sproakn saamnkomt, mer dee't duur de situasie edwungn wordt met mekoar te kuiern (bv. in [[slawerieje]], nen slaaf met nen slaawnhaandelder) ontsteet ne mengsproake; n [[pidgin]]. Dit pidgin hef gin modersprekkers. De sprekkers van t pidgin kriegnt keender, dee't oet noodzaak dit pidgin ook leart, as modersproake. De keender goat t pidgin vearder oetbreaidn en t in t dageliks leawn gebroekn. Vanof det oognblik is t ne kreoolsproake. ==Dekreolisasie== Duurdet kreooln vake as "slechte variaantn" van de ooldersproakn wördn ezeen en wördn ontmodigd, zeent völle kreoolsproakn vandaag n dag oetstörven. Duur deezelfde ideejn ontsteet dr ook vake [[dekreolisasie]]. Hierbie meant sprekkers van n kreool det ze öare sproake mut anpasn noar de "korrekte" ooldersproake, en doarumme bepoalde eegnskopn van öare kreoolsproake anpast of vort loatt. De kreoolsproake geet doarduur steeds mear op de ooldersproake liekn. Dit hef dr oonder mear too leaidt det dr in [[Jamaika]] zelfs al n [[Jamaikaans Standaard Engels]] is. ==Verloop== Vake is t gebroek van kreoolsproakn verskilnd per situasie. De belangrieker t gesprek, de meender kreoolwöarde of -oetsproake dr wörd gebroekt. Sprekkers veult zelf an wonnear at ze vonne wöarde wal of nit mut gebroekn. Dr is dus vake n geleidelik verloop van volledig kreool met de familie en in de legere sosjale klassen noar n volledig gebroek van ne ooldersproake in situasies dee't mear um t lief hebt. Ne oetzeundering hierop is t Jamaikaans Patwa, wat aal mear anzeen krig. ==Vuurbeelde== Bekeande vuurbeelde van kreoolsproakn zeent t [[Afrikaans]] ([[Neerlaands]] kreool), t [[Jamaikaans Patwa]] (Engels kreool), [[Sranantongo]] (vnl. Engels kreool, mer met völle Neerlaandsen invlood) en t [[Papiamento]] (ne mengeling van [[Spaans]], [[Portugees]] en redelik wat [[Neerlaands]]). ==Bekeande sprekkers== Wellicht de bekeandste sprekker van ne kreoolsproake (Jamaikaans Patwa) was [[Bob Marley]]. Duurdet [[reggae]]muziek, [[Jamaika]] en Patwa direkt an mekoar verbeundn zeent, wörd de meeste reggaemuziek ezungn in ne kreoolsproake. Zelfs aandere, nit-Jamaikaanse reggaeärtieste mett zik n Patwa-akseant an, zo as [[Gentleman]] oet [[Duutslaand]], [[Alborosie]] oet [[Italië]] en [[Jabaman]] oet [[Noorweagn]]. De bands [[Alfa Blondie]] en [[Tiken Jah Fakoly]] doot heuwdzakelik in [[Fraans Kreool]] zingn. Twee internasjonale suuksesfilms maakt gebroek van kreoolsproake. t Woarzegnde karakter [[Tia Dalma]] in [[Pirates of the Caribbean]] sprek verdan in Kreool, en in de komediefilm "[[Cool Runnings]]", oawer t eerste [[Olympiese Spöllen|Olympiese]] Jamaikaanse [[bobslee]]team, sprekt de heuwdpersoonn met n patwa-akseant met hele stukn kreool. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Taol]] 3p0rgn606p98vfxrtjfoyr8jtom52hw 0 16994 194775 2011-06-21T17:58:54Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Taol]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Taol]] 2ep65z9ds36eox34rjgej63imelot29 0 16996 194777 2011-06-21T18:17:19Z Woolters 62 Nieje pagina: 't woard '''Kreool''' kan meardere dinge beteekn: *[[Kreoolsproake]] - Ne mengsproake oet meardere, nit-oonderling verstoanbere sproakn *[[kreoolvolk]] - Volken dee't ontstoan zeent ...' wikitext text/x-wiki t woard '''Kreool''' kan meardere dinge beteekn: *[[Kreoolsproake]] - Ne mengsproake oet meardere, nit-oonderling verstoanbere sproakn *[[kreoolvolk]] - Volken dee't ontstoan zeent oet vermenging van twee of meardere, oorsproonkelik nit relateerde kultuurn, dee't non öar zelfbeeld baseert op öare vermenging. {{dv}} 2fsfqctw1qbtiwtvqlsgwccz1ill6hz 4 16997 197054 197053 2011-07-02T17:11:44Z Servien 7 Tekse vervungen deur '#DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Praothoek]]' wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Praothoek]] ho569wcb8i6gocpsrjeyjn2sgtvl0ap 4 16998 194785 2011-06-21T18:34:17Z Servien 7 [[Wikipedie:De praothoek/Archief]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Praothoek/Archief]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Praothoek/Archief]] 9kgfo4frzr42463yaymknjemye8n8fy 4 16999 194788 2011-06-21T18:34:49Z Servien 7 [[Wikipedie:De praothoek/Archief/1]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Praothoek/Archief/1]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Praothoek/Archief/1]] lotnsi4r60s437c9464o4p75u076ayv 4 17000 194790 2011-06-21T18:34:57Z Servien 7 [[Wikipedie:De praothoek/Archief/2]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Praothoek/Archief/2]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Praothoek/Archief/2]] glfu0vz0ax64c7a2k2ecc5zhfuc3vo0 4 17001 194792 2011-06-21T18:35:07Z Servien 7 [[Wikipedie:De praothoek/Archief/3]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Praothoek/Archief/3]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Praothoek/Archief/3]] pd7s0jt3xskgbzu3qxsb64d4pkfozjr 4 17002 194794 2011-06-21T18:35:19Z Servien 7 [[Wikipedie:De praothoek/Archief/4]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Praothoek/Archief/4]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Praothoek/Archief/4]] jlki5l7ac2880dw9t7ncj6pce8xb9w1 0 17004 293344 293339 2017-06-09T23:30:59Z 77.248.203.191 wikitext text/x-wiki De '''Algemeyne Schryvwys'''' (vertaeld: ''Algemiene Schriefwieze'') is een [[Leegsaksische orthogroafie|spelling]] die ontwörpen is veur et hiele [[Nedersaksisch]]e taelgebied. Disse spelling is ontwikkeld deur [[Reinhard Franz Hahn]], een Duuts-Australisch-Amerikaans taelkundige, uut et oogpunt dat de spelling vaeke te fonetisch is, en dat de saemenstellers d'r van niet genog kennis hebben over et taelkundige aspekt. Et perbleem is ok dat an de [[Duutslaand|Duutse]] kaante van de greens de spelling baseerd is op et Duutse spellingssyteem en in [[Nederlaand]] op et Nederlaandse, Reinhard wol dit perbleem ommezeilen deur weeromme te gaon naor et [[Middelnederduuts]], een tied doe de tael vaeke opschreven wodde, en het daorin anpassings maekt. Hierin het hi'j keken naor de klaanken en zo veul meugelik daor een teken an geven, zodat ok aanderstaelige meensken krekt weten hoe een woord uutspreuken moet wodden. Een naodiel van de spelling is dat et onderscheid in de uutspraoke tussen de aa en ao verleuren gaot, dit wodt allemaole schreven as aa. In pattie opzichten wikt de spelling ok aorig of van de gebrukelike spellingssystemen van et Nederlaans of Duuts, waor de meerste meensken an wend binnen. Zo kriej' apatte spellingsvormen as: stuyren (sturen), huyd (huud), buuk (boek), stoen (steun), doere (deure), aambyld (aambeeld), gaan (gaon), hyr (hier), keyrl (kerel), deyl/dayl ([[Grunnings]]: dail), troy (trui), noylen ([[Tweants|Twents]]: nöalen), bout (Grunnings: boot), et Grunningse ''goud'' (goed) zoas wi'j dat kennen wodt schreven as ''goyd'' of ''gaud'', et opvalende hiervan is dat de oy veur drie verschillende klaanken bruukt wodt veur de: ui, öa en ou/au. In aandere opzichten is et weer een saemensmelting van de Nederlaanse en Duutse spellingssystemen, zo hej' et Nederlaanse heufdlettergebruuk, ''vuust'' en gien ''fuust'' (voest), een schriefwieze as ''deyl'' veur de uutspraoke dail, en de Duutse "u" veur oe (in iets anpaste vorm). Een veurdeel van dit systeem is dat der gien apatte accenten bin behalve de [[umluud]] (umlaut). ==Hoe'j' et schrieven== De Algemeyne Schryvwys' gaot uut van disse klaanken: *i is een kotte ''i'' *ü is een kotte ''u'', of in een eupen lettergrepe een ''uu'' *u is een kotte ''oe'', of in een eupen lettergrepe een lange ''oe'' *e is een kotte ''e'', [[sjwa]] [ə], of in een eupen lettergrepe een ''ee'' *ö is liekas in de meerste Nedersaksische schriefwiezen een ''ö'' *o is percies etzelde as in et Nederlaans *a is percies etzelde as in et Nederlaans, mar wodt ok bruukt veur ''ao/oa'' Lange variaanten in een sleuten lettergrepe: *y is een ''ie'', zowel in een sleuten as eupen lettergrepe *üü wodt uutspreuken as ''uu'' *uu wodt uutspreuken as een lange ''oe''-klank *ee wodt uutspreuken as een ''ee'' of ''ae/ea'' [ɛː] *oe wodt uutspreuken as ''eu'' of de Twentse ''öa'' [œː] *oo wodt uutspreuken as ''oo'' *aa wodt uutspreuken as ''ao/oa'' Ok binnen der de volgende twie- en drieklaanken: *ey wodt uutspreuken as ''ei/ai'' *ay wodt uutspreuken as ''ai'' *eyr wodt uutspreuken as ''eer/eir/ier'' mit een [[naoslag]] (deer/dier/deir = deyr) *oy wodt uutspreuken as ''ui'' of ''oi'' *oyr wodt uutspreuken as ''uir/uur'' mit een naoslag *ou wodt uutspreuken as ''oow/ew'' *au wodt uutspreuken as ''au'' *our wodt uutspreuken as ''oer'' mit een naoslag *ay wodt uutspreuken as ''ai'' *eu wodt uutspreuken as ''oi'' (allienig in Duutse lienwoorden){{Info|Over /eu/ in Nederlaanse lienwoorden wodt niet spreuken}} *uy wodt uutspreuken as ''uu'' Veerder zegt de Algemeyne Schryvwys' iets over F of V an et begin van een woord: *v bi'j Nedersaksische woorden *f bi'j lienwoorden die in de tael van herkomst mit een ''f'' beginnen *v bi'j flink inburgerde lienwoorden en lienwoorden die in de tael van herkomst mit een ''v'' beginnen *z wördt vake eschreven as ''s'' ==Zie ok== *[http://lowlands-l.net/grammar-new/ Algemeyne Schryvwys'] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese spellingsrichliene]] si55p4cj5z22dflsphv1bjwnelsjq7v 0 17007 194915 2011-06-22T13:12:48Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kreoolsproake]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kreoolsproake]] 2dpbv0hrr9ypqz74a5wydcyvrbndnsm 4 17008 194954 2011-06-22T17:15:49Z Servien 7 [[Wikipedie:Veurpagina-info/Artikel van de maond]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Artikel van de maond]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Artikel van de maond]] 48sh5z14odh16pr082i1w2q7f4aq2oq 0 17013 195004 2011-06-22T21:31:59Z Droadnaegel 1133 [[Eafde]] is ewiezig naor [[Aefde]]: VerWALDen, verSONTen, verANSen. wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Aefde]] 1o79ee8hzp3bhq1uerrjeexy5q6c43e 0 17014 195009 2011-06-22T21:40:31Z Droadnaegel 1133 [[Eafsele]] is ewiezig naor [[Aefsele]]: VerWALDen, verSONTen, verANSen. wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Aefsele]] 7xe55nvwt2nwbdkjebu3mcl2uij680z 14 17019 266002 195059 2013-05-10T16:08:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Germoans vôlk]] c2tpjslrgf7skn37tvddhlfrpvt3gkv 0 17023 195133 2011-06-23T15:14:09Z Ni'jluuseger 73 [[Bodbreef]] is ewiezig naor [[Niejen Bodbreef]]: Uut 't artikel: 't Heet n Niejen Bodbreef, umdet t ne duurstart is van n vrogeren Bodbreef' wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Niejen Bodbreef]] 1i6q8c2a56oqsf3k3b91vwdllqaqmne 0 17024 265215 260107 2013-05-09T23:17:09Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Stitswerd.JPG|thumb|upright|De kìrk en dörpshoaven]] '''Stivverd''' ([[Nederlaands]]: ''Stitswerd'') is t zudelkste [[dörp]] van [[gemiente (bestuur)|gemainte]] [[Emsmond]], en ligt ten westen van [[Kannes]]. t Dörp is n [[wierde (toponiem)|wierdendörp]] <ref>[http://www.wierde-en-dijk.nl/projecten/kansen_wierden.html Verainen veur agraries natuur- en laandschopsbeheer Noord-Grönnen]</ref> en is ien [[middelaiven]] ontstoan op n oeverwaal van rivier de [[Fivel]]. t Dörp het ook enkeld sikkom 120 ienwoners. t Dörp is noa 1850 binoa nait oetbraaid. Wel is de bewonen vanôf t eand van de [[20e eeuw|twintegste aiw]] n stok minder boers worden. De hervörmde kìrk van Stivverd (de St. Gorieskìrke) stamt oet [[1225]] en haar hailege [[Joris]] (''Georgius'' > Gories) as patroonhailege. t Gebaauw is ien 1850 verbaauwd worden en het n klok oet 1439 ien dakroeter. Ien 1979 is t ien onbroeken roakt. Ien 1991 is t gebaauw herstaeld worden en geel vaarfd aan boetenkaant. Ook biezunder aan dit dörp is dat t de hoogste [[postkode]] van [[Nederlaand]] het, 9999 XL aan Akkemawèg. De Knolwèg het wieder de nog hogere, fiktieve postkodes 9999 XA, XX, ZA en ZZ. ==Bronnen== <references/> [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] l7mcbnd7glo430hrda0ejjsbkixz7rl 0 17025 195145 2011-06-23T17:20:19Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Stivverd]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Stivverd]] q2xm6xo685dtmzlhi9qwclb6uykpwis 0 17027 195173 2011-06-23T20:23:54Z Droadnaegel 1133 [[Gelderse Tramweage]] is ewiezig naor [[Gelderse Tramwaege]]: verWALDen, verSONTen, verANSen wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Gelderse Tramwaege]] p2i2nuz9ui7re0jr1glb51xz87mljgf 0 17029 195179 2011-06-23T20:30:15Z Droadnaegel 1133 [[Geneaskeunde]] is ewiezig naor [[Genaeskeunde]]: verWALDEN, verSONTen, verANSen: ea->ae (nog neet veur -r, zee SONT diskussie) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Genaeskeunde]] gu6j4w9ikkqbx7942136q6wbmdkw7yj 0 17030 195184 2011-06-23T20:38:49Z Droadnaegel 1133 [[Healweg]] is ewiezig naor [[Haelweg]]: verWALDEN, verSONTen, verANSen: ea->ae (nog neet veur -r, zee SONT diskussie) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Haelweg]] kn6nilxq7fpf2jzkwugtws3fqqtadve 0 17031 195188 2011-06-23T20:50:48Z Droadnaegel 1133 [[Kwarteer van Nimweage]] is ewiezig naor [[Kwarteer van Nimwaege]]: verWALDEN, verSONTen, verANSen: ea->ae (nog neet veur -r, zee SONT diskussie) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kwarteer van Nimwaege]] 9h4t4z4ow9ibtgbjrugi933mg1gyf80 0 17032 195192 2011-06-23T21:05:29Z Droadnaegel 1133 [[Leag-Keppel]] is ewiezig naor [[Laeg-Keppel]]: verWALDEN, verSONTen, verANSen: ea->ae (nog neet veur -r, zee SONT diskussie) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Laeg-Keppel]] lh3412w2ubz7ukttvjatn3lu2i9huod 14 17033 266495 261290 2013-05-10T18:12:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] pwq3jdwas9wsx7qfeai3izj4tmmk7sq 0 17034 195263 2011-06-24T11:26:00Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nöalstukken]] bjupi0822rc85nacg4bjum7c4thmvyh 0 17035 271115 259925 2013-11-09T01:44:51Z 80.114.178.7 DEFAULTSORT: heufdletters; gin fysieke markup wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Simon van Wattum door Marten Grupstra.jpg|thumb|Simon van Wattum deur Marten Grupstra, bòrstbeeld in de openboare bibliotaik van Knoal]] '''Simon van Wattum''' ([[Knoal (dörp)|Knoal]], [[11 december]] [[1930]] - [[Winschoot]] [[29 december]] [[1995]]) was n dichter en journalist dij schreef in t [[Veenkelonioals]], [[Oldambtsters]] en [[Nederlaands]]. t Veenkelonioals was de toal dij er van huus uut metkregen het; Oldambsters het er leerd noa vervoaren noar Winschoot deur waark en traauwen. Noast zien dichtwaark schreef er verhoalen en [[fulleton|foajetons]], en vertoalde en bewaarkte hai tejoaterstukken. Op zien achttiende publizeerde Van Wattum zien eerste dichtbundel. In 1954 richtte hai mit [[Jan Niehoff]] en [[Willem Diemer]] t [[Nedersaksisch|Leegsaksische]] letterkundege bladje ''[['t Swieniegeltje]]'' op, woar Van Wattum de noam van uutdocht haar. In 1955 wör er journalist-[[nöalstukken|stukkiesschriever]] bie de [[Winschoter Courant]], woar of er van [[1967]] tot [[1972]] heufdredakteur van was. Doarnoa gong er over noar t [[Nieuwsblad van het Noorden|Nèisblad van t Noorden]]. Hierin muik er tuzzen [[1973]] en [[1990]] onder aander noam mit de rubriek 'Bericht uit 't Oostereind' (''Bericht uut t Oosterìnd''). In 1966 wör t satirische bladje ''[[Twijspaalk]]'' opricht, woar of Van Wattum de laaidende redakteur van was. Hai was aine dij zien schrieverij in t Grönnegs slim vernèiend was. Hoogleroar [[Leegsaksisch]] [[Hendrik Entjes]] schreef: :'' 'In zijn gedichten maakte hij het dialect zelf met klank en woord graag tot onderwerp van bespiegeling en dichterlijke overweging om zo eigentijdse problemen aan de orde te stellen [...] Zijn stukken in de krant, verhalen en berichten, kregen al gauw de spotlust, het sarcasme, cynisme zelfs, van de hedendaagse column mee.' '' Van Wattum zien teksten binnen onder meer bruukt worden deur de Grönneger [[folk|folkgroep]] [[Törf (band)|Törf]]. ==Schrieverij== *''Wachtwoorden: Groninger kwatrijnen'' (1964) *''Boerenzoad dut 't aaltied: de twaalf speulstökjes oet 't toneelprojekt "Waark"'' (1974) *''De helft is verzonnen: vijftig verhalen uit 't Oostereind'' (1974) *''Koegeltjeblaauw en aander verhoalen van Steven en Wemeltje'' (1979) ISBN 90-6108-190-4 *''Twijstried: tussen wenst en wereld. Verzoamelde gedichten'' (1980) ISBN 90-6272-441-8 *''Steven en Wemeltje: datteg verhoalen oet t Ol Loug'' (1986) ISBN 90-70323-13-3 *''Kneels en Biene: verhoalen uut de Veenkolonies'' (2001) *''Aigen woarhaid'' (2005) ISBN 90-75258-07-0 ==Priezen== Simon van Wattum kreeg verschaaiden priezen veur zien literère schrieverij: * De [[Hendrik de Vriespries]] van [[Grunnen (stad)|Stad]] (1974) * De Pervìnzjoale Kulturele Pries van de [[Grunnen (provìnzie)|pervìnzie Grönnen]] (1975) * De [[Literère pries]] van de [[Stichten t Grunneger Bouk]] (1981) ==Bronnen== *[http://www.streektaalzang.nl/strk/geen/gronswan.htm Simon van Wattum op streektaalzang.nl] *Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Azzen: Van Gorcum *Siemon Reker (2005), ''Goidag! Taalgids Groningen'', Azzen: In Boekvorm Uitgevers bv {{Dia|Dit stok is schreven in t [[Veenkelonioals]]}} {{DEFAULTSORT:Wattum, Simon Van}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Schriever ien t Grunnegs]] ozlpz0959zootgf4ukrufiovabm0tta 0 17036 279274 275111 2015-03-27T16:57:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki De '''moanfoasen''' binnen de verschaaidene oeterlieken dei [[maone (eerde)|moan]] het deur tied hean. Deurdat [[Zunne|Zun]] op moan schienen dut en moan om earde hean swindt, zugt moan der aelke dag lutje aans oet. t Zichtboare dail van moan is t paart woar of Zun op schient. t Dail dat nait zichtboar is, is ien schare en liekt nait te bestoan, deurdat zowel de schare, as de roemte swaart binnen. Der binnen vaaier heufdfoasen: <gallery> File:Moon phase 0.png|[[Slichtmoan]] (of Neie Moan) File:Moon phase 6.png|[[Snitmoan]] (of Eerste kertaaier) File:Moon phase 4.png|[[Lichtmoan]] (of Volle moan) File:Moon phase 2.png|[[Liggenmoan]] (of Laeste kertaaier) </gallery> [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Steernskunde]] mcrmqw1vbevlvnyfef4y2jz6lt7fzyj 0 17038 265038 204085 2013-05-09T22:27:13Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Jacques Arnold (Sjaak) Fijn van Draat''' ([[Veendam]] [[1906]]-[[Grunnen (stad)|Stad]] [[1985]]) was n aptaiker en Grönnigse schriever en dichter. Zien vernuimdste bouk is "''Wonderlieke raaize van Meneer Prikkebain''". De oorspronkelike tekst wör ien 1845 schreven deur R. Töpffer ien t Fraans en wör loater vertoald ien t Duuts en t Hollaands. Ien 1962 vertoalde Fien van Droat dit bouk ien t Grönnigs ter gelegenhaid van t 125 joarige bestoan van t Grönnigse studeantengenootschop Omlandia, n bittergenootschop van t [[G.S.C. Vindicat atque Polit]], woar of hai lid van was. Ien 1937 schreef hai ook al t "Gedenkbouk bie t honderdjoarege bestoan van t Genootschop Omlandia". Hai was tot zien dood tou earelid van dit genootschop en nog regelmoatig aanwezig bie borrels en bieainkomsten. Hai studaaierde aan [[Rijksuniversiteit Groningen|Grönniger akademie]] en wör ien 1937 aptaiker. Toch bleef hai kontakten beholden mit t studìntenleven. Zo wör bie t löstrom van Vindicat ien 1939 n toneelstok opvouerd dei over t Grönniger laandleven ien dei tied gong. Ien 1942 promovearde Fien van Droat nog wear op t gebied van plaantengeneeskundige middels. ==Schrieverij== * ''Krudoorns'' - 1931, 1970, 1980, 1888 * ''Gedenkbouk bie t honderdjoarege bestoan van t Genootschop Omlandia'' - 1837, 1991 * ''Identificatie van stamincturen door chromatografische adsorptie'' - 1942 * ''Oelenspaigel in t Grunnegers'' - 1948 * ''Wonderlieke raaize van Meneer Prikkebain'' - 1962 * ''Gedenkboek, uitgegeven ter gelegenheid van de honderste geboortedag van Geert Teis Pzn. (G.W. Spritzen)'' - 1964 * ''Heksen- en Duivelsverhalen in Groningerland'' - verzameld door E.J. Huizenga-Onnekes, gebundeld door J.A. Fijn van Draat - 1969, 1992 * ''Meditoatsies en n kerkdainst'' - door P.H. Kapteyn, bijeengebracht door J.A. Fijn van Draat - 1970 * ''Uit het dagboek van Mevrouw Slapsma-Tiessens'' - verantwoording door J.A. Fijn van Draat - 1972 * Artikel Nieuwsblad van het Noorden: ''Zoltkamper Andries'' - opgetekend door J.A. Fijn van Draat uit de mond van A. Postema - 1973 ==Boetende heanwieze== * [http://www.fonos.nl/winkel/product/dr-ja-fijn-van-draat-wonderlieke-raaize-van-meneer-prikkebain Luuster noar twei körte stokjes oet 'Wonderlieke Raaize van Meneer Prikkebain', veurlezen deur Fien van Droat zulf] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Schriever ien t Grunnegs]] t5zyufmnhgvvxz8fxgcuvejgqyv7zma 0 17040 195305 2011-06-24T14:48:17Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische tiedschriften]] dd3ls1sp9r6cte5wpr2wtig2b93oy9w 0 17041 212001 195316 2011-10-29T21:35:40Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen]] 3h6g1jo0kbdtnf96sjtq24o9oisgvob 0 17042 195320 2011-06-24T16:24:22Z Servien 7 deurverwiezing naor [[West-Germoanse toalen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[West-Germoanse toalen]] 3k17lialw1mge0lkgs43qr4e3v9g56y 0 17043 263990 259948 2013-05-06T15:52:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hunebed D54 - 4.JPG|thumb|right|Hunebed D54 bi'j Haovelte.]]'''Hunebed D54''' is een [[hunebed]] uut de [[trechterbekercultuur]] bi'j de plaatse [[Haovelte]] op de [[Haovelterbarg]] in de [[Nederlaand]]se [[pervincie]] [[Drenthe]]. 't Hunebed bestiet uut veertien draagstenen en zes dekstenen, waorvan d'r vier op de draagstenen röst en iene ontbrek. Ok is d'r nog iene poortsteen te vienden. An de overziede van de weg lig 't grotere hunebed [[D53]]. In de [[19e ieuw]] kocht de Nederlaandse staot 't hunebed van de [[boermarke]] van Haovelte.<ref>[http://webspace.webring.com/people/dw/wimdekker/Nederland17.html Wim Dekker ''The megalithic tombs of the Netherlands, province of Drenthe'']</ref> ==Referenties== <div class="references-small"> <references/> </div> {{Commonscat|Hunebed D54 in Havelteberg}} {{NavigaosieHunebedden}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Hunebed]] 5moaous0t7462dcs0fjqkkw8vz2rjfp 0 17044 195329 2011-06-24T17:19:52Z Silver Spoon 221 [[Hunebed D1]] is ewiezig naor [[D1]]: echte naom wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[D1]] nqqwrzjb9n16exyjvihyxfpulp6jnjz 0 17045 195331 2011-06-24T17:20:04Z Silver Spoon 221 [[Hunebed D2]] is ewiezig naor [[D2]]: echte naom wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[D2]] oum762pfmpi6p36ghvr5eo1bnmoeg0b 0 17046 293004 293003 2017-02-09T15:37:57Z Ah3kal 11707 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/47.8.1.170|47.8.1.170]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:Servien|Servien]] wikitext text/x-wiki [[File:1873 Pierre Auguste Cot - Spring.jpg|thumb|250px|De verleefdheaid van twee persoonn oet-ebeeld in n skilderieje van ''Pierre August Cot'', ehetn ''De Leante''.]] '''Verliefdheaid''' is ne [[emosie]] dee'j biej mensken veendn könt. t Kan veurkömn in ne liefdesrelasie, moar t kan ok eanziejdig veurkömn, wat betekkent det de eane wal interesse hef in de oandere moar de oandere nich in de eane. t Kan slechts eankele wekken öf daagn duurn, moar sommigen hebt t öar völle leaven. De readn det verliefdheaid rap weer oawer geet kan verskiln van persoon töt persoon. Biej sommigen blif t heel lange umdet degene dee verliefd is ok de verliefdheaid van de oandere krig, biej oanderen blif t moar kört umdet t een plötselinge en tiedelike opspöllige van de [[hormoon|hormonen]] is dee noa ne körte tied wear veurbiej is. == Karakteristiekn == Verliefdheaid is wannear ne persoon nen zeer grote antrekkigeskracht veult noar nen oanderen, det vake nich vriewillig gebeurt en ok vake kerakteriseerd wörd met ne behoofte van weaderziedse geveulns van de geliefde. Iej wordt echt helemoal met-etrökn deur deegene en köant oewe gedachtn nergns oanders op richten. Deur sommigen wörd ok de [[seksualiteait]] as n belangriek onnerdeel ezeen; zeeleu zegt det verliefdheaid de zeuktocht veur nen potensjeeln sekspartner is. Verliefdheaid kan ok ''[[dwaze verliefdheaid]]'' wordn. Disse verliefdheaid kan ok ne obsessie wordn, woarbiej biej de geleefde de positieve en oantreklike kaantn oawerdreven wordt, terwiel de negatieve en ofstotelike kaantn biejnoa of heelmoal erkend wör. Hiermet krie'j n geperfeksjoneerd beeld van de geleefde. Verliefdheaid wör ekenmarkt deur t völle deankn an de geleefde, en de behoofte um um te verdeadign as nen oandern negatief oawer um is. Verder köant extreme vörme van [[vreugde]] en [[wanhoop]] ontstoan, ofhangend van of de verliefdheaid wal of nich weaderzieds is. Biej mekoar enömn is t zo det iemand weg-edreagn wörd deur geveulns van [[passie]] en [[leefde]] töt op ne situasie woar t op ne verslavige begeent te liekn. Oawer t aalgemeen geet t saamn met ne grote passie of verwoonderige vuur iemand. Veur degeenn dee't nog nimmer earder met-emaakt hebt kan t verkeerd begrepn wordn en as (seksuele) fantasiejn ezeen wordn, moar ok as ne konstruksie van romantiese fiksie. Verleefdheaid is nich t zelfde as leefde. Tarwiel t biej liefde nich per se fysiek möt wean moar t ok oawer fysieke en geestlike gesteldheaid wean kan, könt ze biej verliefdheaid de behoofte veuln um aait biej deegene te wean, um wellicht te goan [[zoenn]] of zölfs [[seksuele hoandeligen]] oet te voern. == Onnerdeeln == Verliefdheaid geet aajt saamn met nen groten antrekkingskracht op de oandere persoon an. Oandere onnerdeeln zeent de behoofte veur beantwöardige, de angst veur ofwiezige, ne nich te behealpn verleagnheaid in de umgevige van de geleefde, en in t geval van ginne weaderziedse verliefdheaid vaak t indeankn det de oandere achter zinne neutraliteait woarskienlik wal verliefdheaidsgeveulns hef. Dat elke hoandeling dee hee oonderneamp vuur ne meuglike aksie van verbörgn verliefdheaid wordn an-ezeen. Verliefdheaid steurt alle oandere geveulns van twiefel en gevoar noar n achtergroond, woardeur alle aksies en gedachtn en geveulns helemoal um de geleefde dreeit, en veardere negatieve kaantn en moeilikheedn wordt vergetn. === Eenziedig deankn en fantasieje === Tiedens de verliefdheaid wordt alle aksies en situasies in t leaven terugge-bracht op de geleefde. Biej alns wa'j doot denkt iej det t better is as de geleefde drbiej is, en biej alns wat dr gebeurt wörd t noar de geleefde herleaidt, zölfs al hef dr de geleefde nog nooit wat van zeen of oawer heurd. As dr nog ginne verbeendige tusken ne aksie en de geleefde was, dan wörd t wal op-emaakt as t gebeurt. Alns wörd zo emaakt en ezeen det t op een of oandere manier wal meuglik wean möt. Fantasiejn van de geleefde dee oawer (te) verregoande ideejn goat wordt vake weg-eloatn deur de verleefde. Söms is t fantaseern terug-zeend. Iets det deur de verleefde as bewies det de geleefde weerzieds verleefd is wör oawerdacht. As iets wat noch nooit earder veurkömn dead wör deur de verliefde zoo ne situasie verzunn en wörd ehopt det t ok in de realiteait gebeurn geet. De fantasiejn könnt lange bröggen sloan tusken de verbeeldige en de reoaliteait van de verliefde. De lengte en in-ewikkeldheaid van de fantasiejn wör vast-esteld döar de tied en vriejheaid dee de verliefde hef. De gelukzoaligheaid van t verzönn'n möment van völtrekkige as de möglikheaidn van t töt woarheaid wörn van de fantasieje steads greuter wör (zölfs aal is t önwoarskiejnlik). t Is nich aajt prettig zoo te denkn, en as ofwiejzige woarskiejnlik wör könnt de edaktn wechseln öp wanhoop en söms zölfs [[zelfdödige]] an. Fantasiejn könnt ok in dreume töt uutige komn. Disse dreume zeent vaak zwoar emosioneel en könt n dreumer in wanhoop wakker loatn wördn. Dreume könt de geveulens en gedachten loatn opniej loatn beginn op n momeant det de (veurmoalig) verleefde zinne geveulens (biejnoa) nich mear had. [[File:Rejection.jpg|thumb|100px|Ofwiezige in ne Amerikaanse ''High School''.]] === Angst veur ofwiejzige === Ondanks det n noadruk veuraal op de positieve eaignskopn ezet wörd en dr ne grote hoppe op weaderziejdse geveulens is, is dr ook n angst veur ofwiezige. Det kan dr veur zorgn det de verleefde zik heal ongemakkelik en verleagn geet veuln in de noabiejheaid van de geleefde. Meastieds geet det ok saamn met n geveul van zölftwiefel. Desöndanks is t in de measte gevaln zoo det n angst veur ofwiezige dr veur zorgt det de verleefdheaid ophoold as de verliefdheaid nich weaderzieds is, en zölfs aal zeent beaide partiejen in mekoar interesseard, dan kan t nog aait zo wean det dr ginne relasie keump umdet beaidn de angst veult veur t uutlegn van öare kerakteristiekn an mekoar in de angst det de oandre 'm dan trögtrekt. === Hoppe === Verleefdheaid öntsteet en blif allean as dr ok hoppe biej is. De boasis veur verliefdheaidshoop is measttieds nich reëel moar interpreteard zooas de verliefde t gearne zeen wilt. De hoop spöart de verliefde an öm öp teknen van weaderziejdse evoolns an te zookn, en elke beweagige en uutsproak en edragspetroon wör anoaliseerd veur teknen dee angeven det d'r ne kaans is. Iej könnt ne verliefde öp elk möment noavroagn noar elk woard, elk eboar en elken aksie dee de eliefde edoan hef binn'n t zicht van de verliefde. Iej kriejt aajt n uut-ebreaid en detailleard antwoard. As n deeng, nen ploats, ne persönne öf situoasie mit de eliefde in verbaand ebrachd kan wörn, dan stoat t in t eheugn van de verliefde eskriewn. t Besef det ne verliefdheaid nich weaderziejds is kan d'r ne heale tied oawer doon öm biej de verliefde öp in n köp an te kömmn. Veuraal as de verliefde ginne drekse reaksie van de eliefde kriejt hieroawer. === Lichoamelike effektn === [[File:Andrebortoliejuuh.jpg|thumb|250px|N verliefd köppel.]] Van de verliefdheaid kö'j [[heartklöppige|heartklöppigen]], [[tremor|tremoren]], [[wit wegtrekn]], [[bloozn]], [[vergreutige van de pupil]] en [[algemiene zwokheaid]] kriejn. [[Onhaandigheaid]], [[stöttern]], [[verleagnheaid]] en [[verwarrige]] zeent t meast veurkömmnde öp t edragsniveau. Iej könnt ziek wörn, last kriejn van [[duuzeligheaid]] en [[hoofdpien]], enzovöart. D'r skiejnen zölfs evaln bekeand te wean woarin mensken flaauw-evaln zeent. D'r is bezorgdheaid, nervöasiteait en ön-erustheaid ömde'j angstig wean könnt de'j döar too te geven a'j evoolns nen woaren raamp öntkeetn'n doot. Völle van de psychologiese andoonigen kömmt van de angstn dee mit verliefdheaid soamn goat. Measttieds kömmt disse dreks öf vlöks noa n kontakt mit de eliefde, en ereandern doarnoa voak vlög in t evool in extoase te wean öf wanhoop. De hoge sensiviteait dee d'r mit soamn goat lett ök voak öp de [[lichoamssproak]] van de eliefde, en geeft dan voak an det pögige töt ne reloasie nich te völle vruchtn ofwerpt (zölfs aal wör det döar de verliefde oandres interpreteard en vervörmt töt bealnd woaruut bliekt det de eliefde t wal wil). De eaign lichoamssproak is dan ök voak öncontrollearboar en loatt voak zeen det de verliefde önzekker is. [[Zölfbewustheaid]], [[woakzoamheaid]], [[bewustelikheaid]] en ne enörme hoovölleheaid energie goat in t lichoam roond. t Evool kö'j in t midn van de borst, de groond van de [[keel]], de [[darm|därmn]] en söms ök in de [[eslachtsdeil|eslachtsdeiln]] vooln. Det kan ebeurn a't ne situoasie van weaderkerigheaid is, moar kan söms nöch arger wean in tiedn van wanhoop. === [[Seksuoaliteait]] === [[File:Just love 2.jpg|thumb|200px|N zoen'nd köppel.]] Bewustelikheaid van de [[seksuele antrekkige]] is wichtige biej verliefdheaid, moar biejnoa neujt t deeng woar t meast öp elet wör; measttieds wör t as "lichoamelike veurdeiln" ezeen. Desöndaanks is t zoo de't meast konsisteante önnerdeil van de verliefdheaid t [[poarn]] is, nich allean as (bevreadignde) seksuele inneraksie moar ök as verplichtige. Verliefdheaid kan intenser wörn noa seksueel kontakt, en mit ne greutere verliefdheaid kömmt n greuter verlangn veur seksueel kontakt. t Is voak zoo det seksueel kontakt de önzekkerheaid wegsloat, moar rechtevoorts hooft det nich mear zoo te wean. Verliefdheaidsfantasiejn zeent nich t zelfde as [[seksuele fantasiejn]]; verliefdheaidsfantasiejn goat aajt oawer deengn dee in de reoaliteait ök möglik zeent, en könnt nich estöpt wörn as zee an de gaang zeent. Seksuele fantasiejn zeent min öf mear vriejwillig en könnt oandren dan de eliefde, önbekeandn öf zelfs verzönn'n persönen bevatn, in kombinoasie mit situoasies dee in t echte leven woarskiejnlik neujt veur goat kömmn. Verliefdheaidsfantasiejn geeft voak ne bettere öntspannige en loat de lichoamstemperoatuure riejzn, woarbiej seksuele fantasiejn minner krächtig zeent en voak inhoaldn hoo good nen collegoa, ne(n) klasgenoot(e) öf ne vreamde in de bus in de berre zeent (öf wat de fantasearder erwacht van hoo good zee zeent). Iej kriejt voak de behoofte de oandre an te roakn, te ömhelzn, te zoenn öf (zooas boven uut-elegd) te poarn. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Gemoedstoestaand]] 7hmm4s4a8mi5pq4s1yhpl0xw9qe76wv 0 17047 271852 269232 2013-12-07T00:51:06Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[18 febrewaori]] - [[Clyde Tombaugh]] ontdekt de dwaargpleneet [[Pluto (dwargplaneet)|Pluto]] nao bestudering van foto's die in jannewaori eneumen bin * [[8 meert]] - [[Mahatma Gandhi]] begint een burgerlijke ongeheurzaamheidsactie in [[India]] * [[21 augustus]] - De [[Wieringermeer]] valt dreuge * [[2 november]] - Kroning tot keizer van [[Haile Selassie]] * [[4 december]] - 't [[Rooms-Katholieke Karke|Vaticaan]] keur de [[periodieke onthouwing]] goed as methode veur [[geboortecontrole]] * Anvang van den anleg van t [[Tweantekanaal]] == Geboarn == * [[5 augustus]] - [[Neil Armstrong]], Amerikaanse astronaut, 't eerste meens op de [[maone]] * [[23 september]] - [[Ray Charles]], [[Verenigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] [[jazz]]muzikant († [[2004]]) * [[11 december]] - [[Simon van Wattum]], dichter en journalist dij schreef in t Veenkelonioals en Oldambtsters l3xf6o3gboq8n25uxj1ac40k8gw7hon 0 17048 271857 269179 2013-12-07T00:51:22Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[7 april]] - Uutbarsting van de [[Vesuvius]] * [[18 april]] - [[San Francisco]] wonnen etröffen deur ne zwaore eerdbeving * [[3 september]] - [[Natuurmonumenten]] dut zien eerste ankoop, 't [[Naardermeer]] * [[3 december]] - anvang staking van de [[Riesn#Industriële tied|Stoomgäste]] in Riesn * anvang bouw [[Ni'je Calixtuskarke]] in Grolle * opening spoorliene [[Mariënbarg]]-[[Almelo]] deur de [[NOLS]] * groonding [[Oudheidkamer Twenthe]] == Geboren == * [[Herman Doedens]] - Drèentse schriever onder de name Harm Drent * [[Jacques Fijn van Draat]] - Grönnegse schriever en dichter == Uut de tied == * [[29 jannewaori]] - [[Christiaan IX van Denemarken]], könning van Denemarken i08jqqifcaotyyp3erz916ybjmjt3di 0 17051 195511 2011-06-25T21:02:30Z Droadnaegel 1133 [[Meal]] is ewiezig naor [[Mael]]: verWALDEN, verSONTen, verANSen: ea->ae (nog neet veur -r, zee SONT diskussie) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mael]] lh5xs9b84u9fthwwvw9kzntmhkl7o21 0 17052 195515 2011-06-25T21:10:56Z Droadnaegel 1133 [[Neaderzetting]] is ewiezig naor [[Naederzetting]]: verWALDEN, verSONTen, verANSen: ea->ae (nog neet veur -r, zee SONT diskussie) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Naederzetting]] fmk4o7u1mczu3ygk8idpng887nx0dfu 0 17053 195520 2011-06-25T21:20:08Z Droadnaegel 1133 [[Schaersbeake]] is ewiezig naor [[Schaersbaeke]]: verWALDEN, verSONTen, verANSen: ea->ae (nog neet veur -r, zee SONT diskussie) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Schaersbaeke]] 10mebci92ncvyh47742osf5jo259zu5 0 17055 195525 2011-06-25T21:28:50Z Droadnaegel 1133 [[Trapgeavel]] is ewiezig naor [[Trapgaevel]]: verWALDEN, verSONTen, verANSen: ea->ae (nog neet veur -r, zee SONT diskussie) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Trapgaevel]] k56n2rfy4v6dulrlzkxqove1ujslrgw 0 17056 279580 277965 2015-03-27T17:48:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Rhode Island kan ok verwiezen noar t [[Rhode Island (eilaand)|eilaand Rhode Island]].}} {{Amerikaanse staot | naam = State of Rhode Island and Providence Plantations | vlagge = [[Bestaand:Flag of Rhode Island.svg|right|125px|Vlagge van Rhode Island.]] | wapen = [[Bestaand:Seal of Rhode Island.svg|right|125px|Woapn van Rhode Island.]] | kaorte = Map of USA RI.svg | biejnoam = ''The Ocean State'' * ''Little Rhody'' | motto = ''Hope'' | heufdstad = [[Providence (Rhode Island)|Providence]] | oppervlak laand = 3,140 | oppervlak waoter = 13.9% | inwoeners = 1,052,567 (2010) | dichtheid = 390.78 | tiedzone = Oost, UTC-5/-4 | antal graafschappen = 5 | ofkorting = RI | toe-etrejen = 29 meai 1790 }} De '''Stoat van Rhode Island en Providence Plantagen''' (''en: State of Rhode Island and Providence Plantations''), ok bekeand as '''Rhode Island''', is nen [[Amerikaansen stoat|stoat]] van de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigde Stoaten van Amerika]], eleegn in [[New England]]. t Is n kleainsten stoat van de VS as t geet oawer de oppervlakte. t Greanzt an [[Konnektikut (stoat)|Konnektikut]] in t weastn en [[Massachussetts (stoat)|Massachussetts]] in t noordn en t oostn, en t hef ne watergreanze met [[New York (stoat)|New Yorks]] [[Long Island]] in t zuudweastn ömdet t [[Block Island]] in zinne bezittigen hef. Rhode Island was n earsten van de [[Thirteen Colonies|13 earste kolönien]] dee zinne onofhaanklikheaid uutroopn (op 17 Meai 1776), twea moand veurdet aandere stoatn det ok deedn. Doarnoast was t n lesten stoat wat n [[Amerikaansen Groondwet]] an nöm. Nen offisjeeln biejnaam van de stoat is [[The Ocean State]], wat verwis noar t feait det n stoat völle [[baai]]n hef, en ok n groot antal inhamn; aals tesaamn gef t önnevear 14% van de oppervlakte van n stoat. == De skiednisse van n naam == Ondaanks det n naam aanders anwiest is Rhode Island veur t greutste deil laand en gin eailaand. De naam ''Rhode Island and Providence Plantations'' kömt van de twea kolonies dee t earst warn moar later saamn egoan warn in een stoat. ''Rhode Island'' verwis noar t zuudlike gebeed roond [[Newport]] en de eailaandn van [[Narragansett Bay]], woarvan [[Aquidneck Island]] t greutst is. ''Providence Plantations'' verwiest noar t laand roond de heufdstad [[Providence]]. ''Rhode Island and Providence Plantations'' is n langsten naam van nen stoat in de Verenigde Stoaten. Öp 25 juni 2010 stemdn de [[Rhode Island General Assembly]] n referendum onner de bevölkige öf ze wildn öf nich det n naam ''Providence Plantations'' weg mos, umdet t met slaverieje verbeundn wordn kon. Bie ne nieje stemming dee op 2 november 2010 eholdn wör veundn 78% van de inwönner det ''Providence Plantations'' bliewn mos. == Geogroafie == [[Bestaand:National-atlas-rhode-island.png|thumb|right|250px|Koart van Rhode Island.]] [[Bestaand:Rhode Island - NED500.jpg|thumb|left|200px|Groondsöartekoart van Rhode Island.]] Rhode Island beslöt n gebeed van ongevear 3.140 km2, en is in t noardn en oostn begreanst deur [[Massachusetts]], in t weastn deur [[Connecticut]] en in t zuudn deur de Atlantiese Oseaan. Dr is n kleain stuksken zeegreanze tusken Rhode Island en New York, tusken [[Block Island]] en [[Long island]]. De gemiddelte heugte is 60m. t Deel an zee hef straandn en is grootndeels leaglaand met ginne echte bargn. t Heugste natuurlike peunt is [[Jerimoth Hill]], det 247m boawen zeeniveau ligt. Narragansett Bay is t opmarkelikste veurkömn van n stoat. Dr ligt wal 30 verskilnde eailaandn in. t Eanigste eailaand det buutn de baai ligt is Block Island. === Geologie === D'r kömt ean soart stean veur det nergns oanders öp de wearld evönn wörn kan, [[Cumberlandiet]]. t Kömt t meast veur roond t städsken [[Cumberland, Rhode Island|Cumberland]]. === Groafskopn === Rhode Island is önnerverdeild in 5 groafskopn (''counties''): [[Bristol County, Rhode Island|Bristol]], [[Kent County, Rhode Island|Kent]], [[Newport County, Rhode Island|Newport]], [[Providence County, Rhode Island|Providence]] en [[Washington County, Rhode Island|Washington]]. === Klimoat === Rhode Island hef n vöchtig kontinentaal klimoat, dus warme, reagnachtige zommers en koele weenters. De heugste temperatuur ooit emetn was 40&nbsp;°C in Providence, de leagste temperatuur was -32&nbsp;°C in [[Greene (Rhode Island)|Greene]]. De moandlikse gemiddelde temperatuurn verskilt van 28&nbsp;°C töt -7&nbsp;°C. == Skiednisse == === Kolonioale tied === [[Bestaand:Roger Williams and Narragansetts.jpg|thumb|right|225px|Roger Williams en de Narragansett-indioann.]] [[Bestaand:King Philip's Seat.jpg|thumb|right|225px|[[Stool van Könnige Philip]], n plaatse woar n loatsen leaider van de Narragansettn wörn edöad, destieds nöch groond-ebeed van [[Massachussetts (kolonie)|Massachussetts]].]] [[Roger Williams]] kömn öp n uuterste peunt van [[Narragansett Bay]] te wönn noadet hee was verbann uut n kolonie van [[Massachussetts (kolonie)|Massachussetts]] in 1636 ömdet hee oandre religiestaandpeunte har as de inwönners van dee kolonie. t Stök laand kreegn hee van n [[Narragansett (indioannstam)|Narragansett-indioannstam]] öm n niej leawen te moakn. Hee neumn t stök laand '''Providence''' en neumn t n plaatse van religievriejheaid. Twea joarn loater, in 1638, kömn verskilnde mensken öp [[Aquidneck-eilaand]] wönn noadet zeeleu toostemmige van Williams ekreegn hebt. Doar baawn zee twea woonplaatse, [[Portsmouth (Rhode Island)|Portsmouth]] en [[Newport (Rhode Island)|Newport]]. n Tweaden plaatse önstoan noadet n gröpsken t nich eans war oawer t beleaid in Portsmouth. Providence, Portsmouth en Newport kreegn öf roopn zölf öarn onofhaanklikheaid uut en neumn 'm zölf ''[[Colony of Rhode Island and Providence Plantations]]''. Ondaanks det Rhode Island vreade har mit de ploatslike indioann harn de oandre stoatn dr oandre edaktn oawer. Zee trokn oft nichs an van n neutroaliteait van Rhode Island deur öp t ebeed van disse kolonie de Narragansett-stam uut te reujn, woarbiej de pögige van Rhode Island öm vreade te kriegn nich hölpn. De Narragansettn sloan trög deur Providence in n braand te doon, hoowal de inwönners dr an veurofgoand de toostemmige kreegn öm weg te goan. n Kolonie wörn deil van n [[Hearskappie van Niej-Englaand]] in 1686, in ne pögige van [[James II van Englaand]] öm de onofhaanklike koloniejn önner ean könninklike oawerhearsige te kriegn. Noa de [[Gloriejeuze Revolusie]] kreegn t wear eaign onofhaanklikheaid as kolonie in 1688. t Wichtichste deil van de ekonomie war nöch steads agrikultuur (veural zuuvelboerderiejn), en visn. De produksie van timmerhoolt en boatbaaw kömn loater ok steads mear an te pas. In disse tied kömn dr ok sloavn, ondaanks det dr ginn wet war dee t ebruuk van sloavn toostoan. Sloavnhaandel wörn wal n wichtig deil van de ploatslike ekonomie deur n haandel in [[rum]]. Rhode Island war n earsten stoat öm 'm zölf onofhaanklik van n köninklike familie en t [[Verienigd Keuninkriek|Vereanigd Könninkriek]] in t eheal. Det was öp 4 mei 1776. t Was ok n loatsten stoat van de earste deartien stoatn dee onofhaanklik warn öm de Amerikoanse Groondwet te önnerteaknen. Det was öp 29 mei 1790, mear as 14 joarn noade't 'm zölf onofhaanklik verkloarn. === Revoluusie en industrioalisoasie === [[Bestaand:Providence, Rhode Island, 1858.jpg|thumb|left|225px|Providence in t midn van n 19en joarhönnert.]] Döardet Rhode Island ne lange skiednisse van onafhaanklikheaidsevoolns har was t t wichtigste ebeed in n onofhaanklikheaidsstried teagn de Britn. In 1772 was hier t earste bloodvergietn van de [[Amerikoanse Revoluusie]]. Öp det möment valn n antal inwönnern van Providence nen boot in de hoawen an ömdet zee't nich eans warn oawer de haandlspriezn dee de Britn harn. t Was n earsten stoat öm de onofhaanklikheaid uut te roopn en n loatsten öm de Groondwet te önnerteaknen. De Britn neamn Newport oawer tiejdns de revoluusie. n Leager bestoande uut Amerikoann en Fransn vektn öm hunne wear van Aquidneck Island te kriegn. n Ankömst van nen Fransen vloot dee n oawermacht har zörgn dr veur det de Britn 'm möstn trögtrekn. Det döadn zee öm öare skjeepn nich an de Fransn te mötn geevn. Vearder was Rhode Island n uutvalsboasis veur de Amerikoanse vekters dee de Britn in de oandre oawerhearste deiln verjoagn. In 1787 vangn de industrieele revoluusie an in Amerika, öm preseas te wean in Rhode Island. Hier, [[Thomas Somers]] moakn tekstielmasjienn dee hee uut Englaand hoaln. Loater wörn n tweaden tekstielfebriek van Amerika hier ebaawd. Deur disse revoluusie kömn völle mensken van t plättelaand öp de stad an, woar zee gin laand mear harn. Hierdöar harn zee ginne stemmerektn mear. In 1829 har 60% van de vrieje blaanke mensken van de stoat t rekt nich öm te stemn. Zee pröbearn det pröbleam öp te losn, moar det gung oft nich good. [[Thomas Dorr]] moakn n veurstel öm t an te pakn, en det veurstel wörn in n referendum good-ekeurd döar de bevölkige. Moar n öp det möment zetnden veurzetter was t doar nich mit eans en weaigerdn t deur te voorn. Hierdöar önstoan n [[Dorr-öpstaand]]. Ondaanks det det nich zoo n greut sukses war kömn dr nen an-epasten versie. Dissen versie zea de'j stemn könn a'j laand in oewe bezittigen har, öf a'j $1 betoaln biej t stemn zölf. In dee tied was Rhode Island t ebeed in Amerika mit de measte sloawen. t Was ok t wichtigste deil van Amerika veur de sloawenhaandel. In de joarn aachter de revoluusie hoaldn Rhode Island 60% töt 90% van n Amerikoansen sloawenhaandel. === Burgerkrieg en Progressieve Tied === Tiejnds n [[Amerikoansen Burgerkrieg]] was Rhode Island n earsten stoat öm troopn te stuurn noa n anvroag van Lincoln veur hulpe uut de stoatn. Rhode Island stuurn 25,236 männ. 1,685 gungn oet de tied. In t eaign ebeed ebruukn Rhode Island zinne industrieele voardigheaidn öm n krieg te winn. In 1866 wörn t rasnverskil in de skooln önneruut ehoald in n healen stoat. In n Earsten Wearldkrieg stuurn Rhode Island 28,817 männe, woarvan 612 oet de tied gungn. Noa n krieg wörn n stoat etröfn döar n [[Spoanse Griep]]. In de tied van 1920-1930 ha't plattelaand van Rhode Island ne enörme toonoame van lidmoatskop öp de [[Klu Klux Klan]] an. {{Verenigde Stoaten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] g13zs1w2h815yegy89f7mk0mc7rqwvm 6 17057 195598 2011-06-26T12:48:22Z Woolters 62 Oonderskeaid tusken de (Riessens) Tweantse -oo en de -oa wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Oonderskeaid tusken de (Riessens) Tweantse -oo en de -oa == Licentie == {{GFDL}} l7rhnv31be9rgiyw937px6bkomz2o7c 6 17058 196394 195600 2011-06-28T21:19:53Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki Vuurbeelde van de tweeklaank in -oa in t Eanters [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] dflvcxh1xvlrt6hho7xuj1rd0qy6i57 6 17059 195602 2011-06-26T13:08:52Z Woolters 62 t Verskil in Riessens Tweantse oa's. wikitext text/x-wiki == Beschrieving == t Verskil in Riessens Tweantse oa's. == Licentie == {{GFDL}} oumghrofcx1pr5r2de9iuxmvp6p8knq 10 17060 271938 195605 2013-12-07T01:19:37Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = MT | top = MT | upper = | lemma = Malta (laand) | admname = Rippebliek Malta | admtype = Rippebliek | 0 = Malta | 1 = | 2 = | map = Malta | flag = Flag of Malta.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> oybyy1yhz4gvspsfm8682f4ehivnz4j 10 17061 271888 261755 2013-12-07T01:00:25Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Malta | top = 36.1 | bottom = 35.7833333 | left = 14.1666667 | right = 14.6 | image = Malta location map.svg | type = country | region = MT }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> 4oy3z3o137wr4gn4wp6vrmlkx4efepl 10 17062 271944 195609 2013-12-07T01:20:29Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Afrika <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = LY | top = LY | upper = | lemma = Libië | admname = Grote Libies-Arabiese Sosjalistiese Volks-Jamahiriyah | admtype = Reppubliek | 0 = Libië | 1 = | 2 = | map = Libië | flag = Flag of Libya.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> ki1lc25jcca29ktj8kjw724ygncgkwi 10 17063 261830 238437 2013-04-15T02:09:09Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q10970195]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = LT | top = LT | upper = | lemma = Litouwen | admname = Rippebliek Litouwen | admtype = Rippebliek | 0 = Litouwen | 1 = | 2 = | map = Litouwen | flag = Flag of Lithuania.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> jhgz9h4llj951qy02k5fta935v66km1 10 17064 271945 195612 2013-12-07T01:20:33Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = LI | top = LI | upper = LI | lemma = Liechtenstein | admname = Prinsdom Liechtenstein | admtype = Monarchie | 0 = Liechtenstein | 1 = | 2 = | map = Liechtenstein | flag = Flag of Liechtenstein.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 57qep53wwajmxnjmdz8tepuqkuj6yn9 10 17065 271954 195614 2013-12-07T01:21:20Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1}}}}} | continent = Azie <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = JP | top = JP | upper = | lemma = Japan | admname = Japan | admtype = Monaarchie | 0 = Japan | 1 = | 2 = | map = Japan | flag = Flag of Japan.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 7nwusuzxc7wt4p9x1z5srylmjo4734r 10 17066 271947 195616 2013-12-07T01:20:41Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Midden-Amerika <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = JM | top = JM | upper = | lemma = Jamaika | admname = Jamaika | admtype = Monarchie | 0 = Jamaika | 1 = | 2 = | map = Jamaika | flag = Flag of Jamaica.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 7gdgfmw3ig627vxoqzyblw9plbiue1p 10 17067 271949 195618 2013-12-07T01:20:48Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 0 | acronym = JE | top = JE | upper = | lemma = Jersey | admname = Baljuwskop Jersey | admtype = Monarchie | 0 = Jersey | 1 = | 2 = | map = Kanaaleailaandn | flag = Flag of Jersey.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> keisw48ejikxod9ff0ecctrlpxkc4pz 10 17068 259960 254308 2013-03-11T12:40:52Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 63 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q14778]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Libië | top = 33.4 | bottom = 19.1 | left = 9.1 | right = 25.5 | image = {{#switch: {{{2|}}} | relief = Libya relief location map.jpg |#default = Libya location map.svg }} | type = country | region = LY }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> 8eimjxhf4989naowy3e4jmzzf9gm8v6 10 17069 271887 261656 2013-12-07T01:00:13Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Litouwen | top = 56.7 | bottom = 53.7 | left = 20.4 | right = 27.2 | image = {{#switch:{{{2|}}} | relief = Relief Map of Lithuania.jpg |#default = Lithuania location map.svg }} | type = country | region = LY }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> b0p3ys1lk3cpjf3jjgj5dt7ahczrit1 10 17070 271886 261824 2013-12-07T00:59:29Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Liechtenstein | top = 47.2952 | bottom = 47.0298 | left = 9.3726 | right = 9.7287 | image = Liechtenstein location map.svg | type = country | region = LI }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> ld0vy0z96njnp69spnkgi5a12b0owi8 10 17071 271885 255103 2013-12-07T00:59:24Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Japan | y = {{#ifexpr: {{{2}}} < 31 | 100*(39.54-{{{2}}})/(39.54-23.71) | 100*(45.86-{{{2}}})/(45.86-30.02) }} | x = {{#ifexpr: {{{2}}} < 31 | 100*({{{3}}}-110.43)/(131.44-110.43) | 100*({{{3}}}-128.24)/(149.27-128.24) }} | image = {{#switch: {{{2|}}} | relief = Japan natural location map with side map of the Ryukyu Islands.jpg |#default = Japan location map with side map of the Ryukyu Islands.svg }} | type = country | region= JP }}<noinclude> {{Let op|Ne kaarte met de [[Ogasawara-eilaanden]] zonder "eingeklinkte Nebenkarte" stiet op [[:de:Vorlage:Positionskarte Japan (Übersicht)]].}} {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> sfunft8hhdslzfn5ngiiyqqb2ankzw7 10 17072 260163 252916 2013-03-11T12:46:55Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 42 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q13537]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Jamaika | top = 18.7 | bottom = 17.6 | left = -78.5 | right = -76.1 | image = {{#switch: {{{2|}}} | relief = Jamaica relief location map.jpg |#default = Jamaica location map.svg }} | type = country | region = JM }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> b0wszd3bivlsi48fax8emjceryya0qa 0 17073 290869 290771 2016-11-02T12:01:08Z Wwikix 13678 - wikitext text/x-wiki '''Zuud-Korea''' is n land in t zuden van t [[Korea|Koreaanse skiereiland]], in t noardoosten van [[Azië]]. Den offisiële name van Zuud-Korea is de '''Republiek Korea''', '''대한민국''' in t Koreaanse skrift ([[Hangeul]]) en '''大韓民國''' in Chinese karakters ([[Hanja]]). Umsgevear de helfte van de rond de 50 miljoen inwonners laeft in de heufdstad [[Seoel]] of in t verstaedelikte gebeed derumhen. Dat gebeed is ene van de dichtstbevolkte regioos van de weald. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Zuud-Korea| ]] 1td73tqe18gawf6qhca2lfi0hz4x808 0 17074 264629 260161 2013-05-06T21:01:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki n '''Klark''' is n kearl of vrouw dee de administrasie dut op n [[kantoar]]. Vrogger klunk t altied n bietjen minnetjes, doardeur hebben ze t in t Nederlaands of-eschaft, en heet t tegensworig een ''administratief medewarker''. In t plat heet t vake nog n klark, schriever of simpelweg kantoarkearl. t Woord klark kump van t [[Latien]]se ''clericus'', dat oarspronkelik de anduding was veur n geestelike. Umdat ze heel vrogger meestentieds neet konnen lezen en schrieven beheuren ze tot de beroepsgroep van de 'schrievers' (veural monniken in kloosters, dee t haandwark verzörgen veur de uutviening van de [[boekdrokkunst]]). Wat nog wel altied in gebruuk is, is de term [[waoterklark]], een funksionaris dee toekik op t laojen en lossen, t in- en uutkloaren van scheepsvracht. [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Beroep]] hq6tk7y8lt8u51lsrinbhjupukaayz7 0 17076 264242 196470 2013-05-06T16:36:43Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De'' '''Taolkraant''' ''is een ni'jsblad det donateurs van 't Drèentse [[Huus van de Taol]] gratis in de busse kriegt. De kraante kump viermaol in 't jaor uut en bestiet uut twaalf volkleurs bladzieden mit stokkies oaver activiteiten van 't Huus van de Taol en aander ni'js rond de [[Drèents|Drèentse taal]]. In alle nummers stiet een vraogpraotien mit iene die bàanden hef mit 't Drèents of [[Drenthe]]. Ok bint d'r vaste rebrieken zoas 'Vergeten woorden', 'Dat döt mij wat' (een schriever kös en besprek een Drèents gedicht), 'Dudelk Drèents' (een stokkien van domeneer Hans Katerberg) en een cd-bespreking. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=72:taolkraant&catid=16&Itemid=31 Infermaotie oaver de ''Taolkraant'' op de webstee van 't Huus van de Taol] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] 7yuc7w4mfhborww9u6id3nlxjocw7qn 6 17081 196459 2011-06-29T11:17:00Z Servien 7 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] == Licentie == {{Ewmulti}} j8w3cafa4e0x7w0fvaqrvmp1alnk6h7 6 17083 196464 2011-06-29T11:41:25Z Servien 7 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] == Licentie == {{Ewmulti}} j8w3cafa4e0x7w0fvaqrvmp1alnk6h7 6 17084 196468 2011-06-29T11:51:47Z Servien 7 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] == Licentie == {{Ewmulti}} j8w3cafa4e0x7w0fvaqrvmp1alnk6h7 0 17086 290847 279276 2016-11-02T11:23:04Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Geert Wilders Zwolle 012.jpg|thumb|right|200px|Geert Wilders in [[Zwolle]]]] '''Geert Wilders''' ([[Venlo]], [[6 september]] [[1963]]) is nen [[Neerlaand]]sen politikus van de [[Partij voor de Vrijheid|PVV]] (''Partieje vuur de Vriejhaeid''), en in naam van disse partieje ook fraksielaeider in de [[Tweede Kamer]]. Umdet de PVV gedoogpartieje was in de regearing oonder [[Mark Rutte]], wat n meenderhaeidskabinet was wat bestond oet de [[VVD]] en t [[CDA]], was he in [[2010]] metbedaenker van disse regearing. Wilders köm in de [[politiek]] in [[1997]], toen at hee in de [[gemeenteroad]] van [[Utrecht]] köm. n Joar later wör he Tweede Kamerlid vuur de VVD. Doar was he al lid van seend [[1989]]. Op [[3 september]] [[2004]] stappen he oet dee fraksie en richten zinne eenmansfraksie [[Groep Wilders]] op. Doaroet grööien de Partieje vuur de Vriejhaeid, woervan he nog aait ennigst lid is. Noa de verkiezings in de Tweede Kamer van november [[2006]] wör he fraksievuurzitter van de PVV. Wilders is bekaend um zin blondeerde hööre, zien in t butenlaand geboren moo, de kritiek wat he op de [[islam]] hef, en zinne maenings oawer [[immigrasie]], vriejhaeid van oetsprekken en de staandpeunten van de islam. Tusken 2010 en 2011 leup der ne lange rechtzaak tegen Wilders; hee wör verdacht van [[haatzeeien]] en [[diskriminasie]]. De anklacht wör kracht bie ezat duur zinnen [[Fitna]]-film, den't he in 2008 oetbrachen. Op [[23 juni]] [[2011]] wör he vriej esprökken. {{DEFAULTSORT:Wilders, Geert}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tweede Kamerlid]] [[Kategorie:PVV-politiker]] e0f8tv3dp9w4k4jxhd7etw2fc1dfvqe 0 17087 263731 204081 2013-05-05T21:13:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Paul Schabbink''' ([[Goor]], [[18 mei]] [[1972]]) is nen tellevisiepresentator bie [[RTV Oost]], zanger en muzikaant. Wieter dut hee met an t theaterprogramma van [[Helligen Hendrik]], as ''Skoffel Gertje''. ==Leawn== In [[1972]] wörd Schabbink geboorn in t [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]se [[Gerardus Majella-zeeknhoes]]. Zien vaa is bakker in Goor. Noa de [[HAVO]] geet Schabbink noar t [[konservatorium]] in [[Eanske]], met as heuwdväkke ''Schoolmuziek'' en ''Keyboards''. Hee hef doarbie al in verskeaidene bands en allround-orkeste spöld. Schabbink helpet ook met bie de oprichting van de lokale umroop in Goor: [[Reggestad Radio]]. Zodöanig keump he bie t umroopwaark terechte, en richet zik vuural op [[sport]]verslaggewing. Al noa n joar keump he in de belangstelling bie Radio Oost. Nit völle later wörd Radio Oost umme vormd töt RTV Oost, en geet Schabbink vuur de tellevisie t sportverslag doon. As RTV Oost um dan n vast kontrakt anböd, mut he stopn bie t konservatorium. Hee dut skoonwal nog aait leedkes maakn vuur de Goorse School- & Volksfeesten en de theaterprogramma's met [[Bert Eeftink]]. Wieders dut hee nog teksten skriewn vuur bedriewe, [[nöalstuk]]s vuur verskeaidene blaadn en hef he de Tweantse versie insprökn van de [[Fabeltjeskrant]]. ==Perseunlik== Schabbink wont nog aait in Goor, is trouwd en hef twee zöns. ==Oetgoande kopling== *[http://paulschabbink.nl Perseunlike webstea] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Tillevisie]] [[Kategorie:Prissentator]] jnj6naras3lnvxwb4hjgtq5ctpfonhl 0 17088 196489 2011-06-29T13:27:22Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Nöalstukken]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Nöalstukken]] 8pxx5liaamssam8os0nk99bcdltgffu 6 17089 277116 277115 2015-01-08T08:32:19Z Illegitimate Barrister 11947 (Script) [[commons:COM:FR|File renamed]]: [[File:Flag of Louisiana 1912.svg]] → [[File:Flag of Louisiana (1912-2006).svg]] usage dates added wikitext text/x-wiki == Beschrieving == De vlagge van Louisiana ;Welle:http://www.sos.louisiana.gov/LouisianaFlagandSeals/tabid/1015/Default.aspx http://www.sos.louisiana.gov/Portals/0/Other%20Services/LAFlagArtRGB.jpg [[:commons:]] vindt CC-ND neet vrie genog, moar dan is [[:commons:File:Flag of Louisiana.svg]] ''of'' ne inbreuk op auteursrechten ''of'' te afwiekend ("[http://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=File:Flag_of_Louisiana.svg&diff=56011572&oldid=56011245 a proper '''trace''']" lik mie ne inbreuk). == Zeet ok == <gallery> Ofbeelding:Vlagge van Louisiana.jpg|dit ploatien Ofbeelding:Flag of Louisiana.svg|zaandbak op [[:commons:]] Ofbeelding:Flag of Louisiana (2006-2010).svg|vrieje ofbeelding met bloddröppels Ofbeelding:Flag of Louisiana (1912-2006).svg|vrieje ofbeelding zonder bloddröppels </gallery> * http://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Log&page=File:Flag_of_Louisiana.jpg == Licentie == {{Overigelicentie}} [http://www.sos.louisiana.gov/LouisianaFlagandSeals/tabid/1015/Default.aspx ''The Louisiana Secretary of state is the custodian of the official artwork for the state seal and flag. This artwork, in the form of digital files, is to be used as is, reproduced in the manner specified below. No alteration of the artwork provided by the Louisiana Secretary of State is allowed except as provided below.'' &#91;…&#93; ''The artwork supplied by the Secretary of State is to be used as-is with no alterations except sizing as needed.''] [[Kattegerie:Ofbeelding:Flagge|Louisiana]] ayti72iw9c8y4ku0lfy5f66755rk6zx 0 17091 293138 260117 2017-03-31T09:35:04Z Armbrust 8670 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Bus shade lijn195.jpg]] → [[File:Bus schade lijn 195.jpg]] [[c:COM:FR#reasons|File renaming criterion #1]]: At the original uploader’s request. wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Bus schade lijn 195.jpg|thumb|righ250px|Roete van ne busse in ebökkerd.]] '''Vandalisme''' of '''verneling''' is t moodwillig beskadigen of kapotmaakn van dinge dee't n aander tooheurt. t Gedrag is verneumd noar de [[Vandalen (vôlk)|Vandaaln]], dee't t in de tied van t [[Romeinse Riek]] Rome anvöln en doar spul korthöwn. In n [[Fraansken Opstaand]] was [[Abbé Grégoire]] n eerstn den't t woard 'vandalisme' gebreuk vuur onneudige vernelings in de [[karke|koarke]]. Duur mekoar geet t um ondeugnde strekn, zo as t ummegooin of ummetreadn van ofvalbäkke, t bekladn van muurn ([[graffiti]]), t in de fik stekn van ofval en papier en t bekrasn van auto's. Vake is t keenderachtig of puberaal gedrag oet verveling, en kan duudn op gebrek an [[klokigheid]], [[fantasie]], [[fatsoen]] of inleawingsvermeugn, skoonwal dit leste nit aait zo hooft te wean. Nen vandaal kan t ook met zikzelf in t wiere hebn of t in n kop nit terechte hebn. Mangs wörd dr vandalisme pleegnd oet wraak, of as antieging teegn bepoalde leu of instellings. Dit keump vake noar vuurtn as t bekladn van muurn met protestsprökn, of mangs gooit vandaaln roetn in. Duur mekoar zeent t nooit ärnstige misdriewe, mer zorget ze wal vuur n hoop oawerlast en onköstn. Vandalisme is strafboar oonder n naam "vernieling", in t Wetbook van Strafrecht (artikel 350). n dader krig t op t strafblad. Vandalisme is vuur n deel instinktief; n vandaal probeert dudelik te maakn at he boawn aandern steet. Vandalisme wörd oonderzocht duur [[jurist]]en, [[sosjologie|sosjologen]], [[psychologie|psychologen]] en in de [[psychiatrie]]. == Neersassies == * [[Drèents]]: ** ''vandaolisme'', ''vandalisme'' ** ''vernieling'' * [[Grönnegs]]: ** ''vernailerij'' ** ''vernaggelderij'' * [[Stellingwarfs]]: ** ''vandaolisme'', ''vandalisme'' ** ''vernieling'' * [[Tweants]]: ** ''verneling'' ** ''vandalisme'' {{commonscat|Vandalism}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Gedrag]] 2c3nnvdh5ucpcfaxn3p7v3g9ycwnc1w 0 17094 196598 2011-06-30T12:35:03Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Universiteat Utrecht]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Universiteat Utrecht]] ixbkc4cdf7qcf3dr9njyzop9egi499e 6 17095 197174 196619 2011-07-03T22:15:10Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17096 197190 196621 2011-07-03T22:19:09Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17097 197196 196623 2011-07-03T22:22:02Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17098 197182 196625 2011-07-03T22:17:04Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17099 197189 196627 2011-07-03T22:19:03Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17100 197181 196629 2011-07-03T22:16:57Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17101 196620 2011-06-30T16:55:11Z Woolters 62 [[Ofbeelding:Dak.ogg]] is ewiezig naor [[Ofbeelding:Dak (twd).ogg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ofbeelding:Dak (twd).ogg]] 5m2zwbe99ng4a8sr9xj1svywr63p391 6 17102 196622 2011-06-30T16:55:29Z Woolters 62 [[Ofbeelding:Man.ogg]] is ewiezig naor [[Ofbeelding:Man (twd).ogg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ofbeelding:Man (twd).ogg]] lis7tdwxjy0focotwqkvckcvu16xlke 6 17103 196624 2011-06-30T16:55:45Z Woolters 62 [[Ofbeelding:Water.ogg]] is ewiezig naor [[Ofbeelding:Water (twd).ogg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ofbeelding:Water (twd).ogg]] tv8f1xqvkbx03961qe3wgu4v0et4t7x 6 17104 196626 2011-06-30T16:56:09Z Woolters 62 [[Ofbeelding:Kaante-Kraante.ogg]] is ewiezig naor [[Ofbeelding:Kaante-Kraante (twd).ogg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ofbeelding:Kaante-Kraante (twd).ogg]] gz6mle3lbq24q5ecw029uyc49jhtn6n 6 17105 196628 2011-06-30T16:56:26Z Woolters 62 [[Ofbeelding:Maakn.ogg]] is ewiezig naor [[Ofbeelding:Maakn (twd).ogg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ofbeelding:Maakn (twd).ogg]] p6rzp0tzc9sr70q1d5cljzoqo0k5znj 6 17106 196630 2011-06-30T16:56:43Z Woolters 62 [[Ofbeelding:Haazn.ogg]] is ewiezig naor [[Ofbeelding:Haazn (twd).ogg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ofbeelding:Haazn (twd).ogg]] luprsoupuofyia0ip7kp3nsb7zbi2rf 6 17107 197191 196634 2011-07-03T22:19:16Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17108 197193 196635 2011-07-03T22:19:36Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17109 197185 196639 2011-07-03T22:17:28Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17110 197197 196641 2011-07-03T22:22:08Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 17111 196640 2011-06-30T17:23:31Z Woolters 62 [[Ofbeelding:Leazn.ogg]] is ewiezig naor [[Ofbeelding:Leazn (twd).ogg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ofbeelding:Leazn (twd).ogg]] 0bqyul5mv2e1rsorjkx69cvk0dour37 6 17112 196642 2011-06-30T17:23:48Z Woolters 62 [[Ofbeelding:Wean.ogg]] is ewiezig naor [[Ofbeelding:Wean (twd).ogg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ofbeelding:Wean (twd).ogg]] n4q6dl06v7ngn2guzhr4y2fj8akd490 6 17113 197201 196643 2011-07-03T22:22:39Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17114 197173 196644 2011-07-03T22:15:02Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Klaankbrökke in de -ee == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 3ewvn0l5rhqxe8q5j0rb7wnob17o7pa 0 17115 270220 264609 2013-09-06T11:24:17Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Kaapse_ginstkatte.JPG|thumb|250px|Foto van de Kaapse ginstkatte, eneumen bie de Zaandrevier in [[St Francisbaai]]]] De '''Kaapse ginstkatte''' of '''tiegerginstkatte''' ([[Latien]]: ''Genetta tigrina'') is n [[vleiseter]], die verwaant is an de [[Afrikaanse linsang]] en an de [[sivetkatten]]. De Kaapse ginstkatte ku'j tegenkoemen vanaof [[Senegal]] tot an [[Soemalië]] an toe, en in t zujen van [[Namibië]] en in [[Zuud-Afrika]], mer t kömp niet veur in t zuudwestelike gedeelte van de dreuge gebiejen. Net as aandere [[ginstkatten]], is t n nacht- en boomdier. De Kaapse ginstkatte, die in t [[Afrikaans]] de ''muskeljaatkat'' of ''musseljaatkat'' heet, lik aordig op de [[gewone ginstkatte]] (''Genetta genetta''), de Kaapse ginstkatte hef allenig n geelgrieze vacht mit roest-ekleurden en zwarte rozetten, en de punt van de start is zwart, bie de gewone ginstkatte is t wit. De Kaapse ginstkatten uut de dreugere gebiejen van Zuud-Afrika hebben vake n wat lochtere kleur en minder opvallende patronen, in de nattere gebiejen is dat krek aandersumme. [[Melanisme]] is n bekend verschiensel in disse soort. t Eet [[knaagdieren]], [[voegels]], [[reptielen]], [[vrucht]]en, en [[ongewarvelde dieren]]. Net as alle [[sivetkatachtigen]] hef t starke [[geurklieren]] die t gebruukt um zien territorium te markeren. De Kaapse ginstkatte is een van de soorten ginstkatten die as exoties dier ehuilen wörden in bieveurbeeld [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]] en in aandere laanden. ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://web.archive.org/web/20041208215312/lioncrusher.com/animal.asp?animal=184 Lioncrusher's Domain] *[http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Genetta_tigrina.html Kaapse ginstkatte op ADW] {{DEFAULTSORT:Kaapse Ginstkatte}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] temi0e1q5dagdw3u2wvyh0ppiz1v46r 6 17116 197199 196668 2011-07-03T22:22:21Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17117 197183 196666 2011-07-03T22:17:13Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17118 197177 196665 2011-07-03T22:15:35Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17119 196667 2011-06-30T18:47:48Z Woolters 62 [[Ofbeelding:Kin.ogg]] is ewiezig naor [[Ofbeelding:Kin (twd).ogg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ofbeelding:Kin (twd).ogg]] 26hbrse9ssgab5lrr9b9bj4vxpz2qxo 6 17120 196669 2011-06-30T18:48:04Z Woolters 62 [[Ofbeelding:Wit.ogg]] is ewiezig naor [[Ofbeelding:Wit (twd).ogg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ofbeelding:Wit (twd).ogg]] l4w8hzicymm1f487k55exvlt40vo5uh 6 17121 197179 196670 2011-07-03T22:16:07Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17123 196674 196672 2011-06-30T18:51:14Z Servien 7 Nieje versie van &quot;[[Ofbeelding:Wenneer, peerd, eers (vel).ogg]]&quot; toe-evoeg: [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] == Licentie == {{Ewmulti}} j8w3cafa4e0x7w0fvaqrvmp1alnk6h7 6 17124 203859 196683 2011-08-29T14:04:46Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Kattegerie:Geluudsbestaanden]] → [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] == Licentie == {{Ewmulti}} j8w3cafa4e0x7w0fvaqrvmp1alnk6h7 6 17125 197198 196677 2011-07-03T22:22:15Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17126 197178 196680 2011-07-03T22:15:45Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17127 197187 196684 2011-07-03T22:17:58Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4koyasv0ob42ls5n32ig1dij6nqrwz0 0 17128 265036 212175 2013-05-09T22:26:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Soamenvougen|Leegsaksische varianten}} [[Ofbeelding:NDS dialekten.PNG|right|thumb|De varianten van t Platduuts]] De '''indailen van t Leegsaksisch''' gaait over welke varianten der binnen de [[Nedersaksies|Leegsaksische]]/[[Platduuts]]e streektoal der onderschaaiden worden. De dialektregionen dij man den krigt binnen sumtieds begrìnsd deur politieke grìnzen, in tieds dat aandermoal zai puur toalkundeg binnen. De indailen dij tegenswoordeg aanholden wordt, is baseerd op verschaaidene onderzuiken deur verschaaidene luu dij bie nkander roapt binnen. Man kin n onderschaaid mòken tuzzen heufdgroepen en de aigenliekse varianten, dij voak ook groepen van lokoale dialekten binnen. ==Noord Leegsaksisch en Friso-Saksisch== * [[Stellingwarfs|Stellenwaarfs]] (Stellingwarfs) - wordt deur zien klankenstelsel sumtieds ook wel bie t Westelk Leegsaksisch indaild. * [[Westerkertiers|Westerkertaaiers]] (Westerkertiers) ** [[Pompsters]] ** [[Köllumerlands|Köllumerlaands]] (Köllumerlands) ** [[Middaglands|Middagslaands]] (Middaglands) ** [[Midden Westerkertiers|Midden Westerkertaaiers]] (Midden Westerkertiers) ** [[Zuud Westerkertiers|Zuud Westerkertaaiers]] (Zuud Westerkertaaiers) * [[Grunnegs]] en [[Noordenvelds|Noord-Drìnts]] (Noord-Drèents) ** [[Hoogelaandsters]] ** [[Stadsgrunnegs]] (Stadjeders) ** [[Westerwoolds|Westerwòlds]] (Westerwoolds) ** [[Veenkelonioals]] ** [[Oldambtsters]] * [[Sleeswieks]] (Sleswichsch/Slesvigsk) * [[Holstains]] (Holsteensch) ** [[Ditmaarsers]] (Ditmarscher Platt) ** [[Hambörgs]] (Hamborgsch) * [[Onderelfs]] (Unnerelvsch) * [[Oldenbörgs]] (Ollenborgsch) ** Noord Oldenbörgs (Nordollenborgsch) ** Zuud Oldenbörgs (Süüdollenborgsch) * [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfrais]] (Oostfreesk) * Noordoostelk [[Eemslenner Plat]] (Eemslänner Platt) ==Westveels en Westelk Leegsaksisch== * [[Midden-Drèents|Midden-Drents]] * [[Zuud-Drèents|Zuud-Drents]] ** [[Zuudoost-Drèents|Zuudoost-Veen-Drents]] ** [[Zaand-Drèents|Zuudoost-Zaand-Drents]] ** [[Zuudwest-Noord-Drèents|Zuudwest-Noord-Drents]] ** [[Zuudwest-Zuud-Drèents|Zuudwest-Noord-Drents]] * [[Tweants|Twents]] ** [[Tweants-Groafschops|Twents-Graafschaps]] (Mangs West-Tweants neumd) ** [[Oost-Tweants]] (Mangs Noord-Oost Tweants neumd) * [[Gelders-Oaveriessels|Gelders-Overiessels]] ** [[Achterhooks|Achterhoeks]] ** [[Sallaans]] ** [[Skokkers]]<sup>†</sup> ** [[Urkers]] * [[Veluws]] ** [[Oost-Veluws]] ** [[West-Veluws]] * Zuudwestelk [[Emslaands]] * [[Graofschupper plat|Bentumers]] (Graafschupper Platt) **[[Waterplat|Woaterplat]] (Waterplatt) *[[West Munsterlaands]] *[[Muunsterlaands]] (Mönsterlänsk) *[[Oost-Westfaols]] (Oostwestfäölsk) *[[Graofschopper plat|Bentumers]] (Graafschupper Platt) **[[Heuvellaander plat]] (Hügellandplatt) *[[Zuud-Westfaols]] (Süüdwestfäölsk) **[[Zoerlaans]] (Siuerlänsch) ==Oostveels== * [[Wezer Oostveels]] (Werserostfälsch) * [[Midden Oostveels]] (Middelostfälsch) * [[Haidjers]] (Heidjer Platt) * [[Elve Oostveels]] (Elvostfälsch) ==Oost Leegduuts== *[[Mecklenburg-Veur-Pommers|Mekelnbörg-Veurpommers]] (Mekelnborg-Vörpommersch) **[[Mecklenburgs]] (Mekelnborgsch) **[[Veur-Pommers]] (Vörpommersch) ***[[Rugens]] (Rügener Platt) *[[Midden Pommers]] (Middelpommersch) *[[Oost Pommers]] (Ostpommersch) - binoa oetstörven *[[Mark-Branenburgs|Brandenbörgs]] (Mark-Branneborgsch) **Noord Maarkisch (Nordmärksch) **Midden Maarkisch (Middelmärksch) **Zuud Maarkisch (Süüdmärkisch) - het enkelde Leegduutse kenmaarken, mòr wordt voaker bie t Hoogduuts (Middelduuts) rekend. *[[Nederprusisch|Leegproesisch]] (Nedderprüßisch) **[[Plautdietsch]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] m9nhwz2zkaozskkximrzqwuff4vyos3 6 17132 196697 196693 2011-06-30T19:37:06Z Servien 7 Nieje versie van &quot;[[Ofbeelding:Vervelende daze (vel).ogg]]&quot; toe-evoeg: [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] == Licentie == {{Ewmulti}} j8w3cafa4e0x7w0fvaqrvmp1alnk6h7 6 17133 196698 2011-06-30T19:41:17Z Servien 7 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] == Licentie == {{Ewmulti}} j8w3cafa4e0x7w0fvaqrvmp1alnk6h7 6 17134 196699 2011-06-30T19:41:34Z Servien 7 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] == Licentie == {{Ewmulti}} j8w3cafa4e0x7w0fvaqrvmp1alnk6h7 6 17136 196702 2011-06-30T19:52:22Z Servien 7 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] == Licentie == {{Ewmulti}} j8w3cafa4e0x7w0fvaqrvmp1alnk6h7 6 17137 197200 196704 2011-07-03T22:22:31Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17138 197195 196705 2011-07-03T22:19:59Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17139 197192 196706 2011-07-03T22:19:26Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17140 197188 196707 2011-07-03T22:18:57Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17141 197184 196708 2011-07-03T22:17:19Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17142 197176 196710 2011-07-03T22:15:26Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] kf3t1nioy84gi1bjuu1c8rua2xjifkb 6 17143 197194 196711 2011-07-03T22:19:48Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 6 17144 197186 196717 2011-07-03T22:17:37Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e648vbbn5i8cqftzmilh2jsw81q4n9d 6 17145 197180 196725 2011-07-03T22:16:47Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{Eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] kf3t1nioy84gi1bjuu1c8rua2xjifkb 6 17146 197175 196730 2011-07-03T22:15:16Z 129.125.102.126 hardnekkig vandalisme wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 0 17151 263991 239536 2013-05-06T15:52:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Dagblad van het Noorden Streektaalpries''' is een jaorlijkse pries veur de beste culturele/keunstzinnige uting in 't [[Nedersaksisch]], in 2005 in-esteld deur de [[Grunnen (provìnzie)|Grunnings]]-[[Drenthe|Drèentse]] kraante 't [[Dagblad van het Noorden]]. De pries bestiet uut 1001 euro wördt toekend in twei kattegerieën: boeken & verhalend, en meziek. In 2011 is de pries uutereikt op de tweide editie van 't streektaalfestival [[!REUR!]] in [[Emmen]]. ==Winnaars== ===2005=== *[[Henk Nijkeuter]] veur ''De dichter en de wichter: Verzamelde gedichten van Hans Heyting'' ===2006=== *De bloemlezings ''De 100 mooiste Drentse gedichten'' (samenesteld deur Henk Nijkeuter) en ''De 100 mooiste Groningse gedichten'' (samenesteld deur [[Jur Engels]] en [[Jan Glas]]) ===2007=== *Meziek: [[Harry Niehof]] veur zien cd ''Straks is t weer janken'' *Schrieveri'je: ''Rilke Sieben Niedersaksisch'' (Nedersaksische oaverzettingen van gedichten van Rilke) ===2008=== *Meziek: [[Daniël Lohues]] veur zien cd ''Allennig II'' *Schrieveri'je: [[Gerard Stout]] veur zien novelle ''In paradisum'' ===2009=== *Meziek: Daniël Lohues veur zien cd ''Allennig III'' *Schrieveri'je: [[Johan Veenstra]] veur zien roman ''Et geheim van de wiend'' ===2010=== *Meziek: [[Stichting Landschap Oldambt]] veur de documentaire ''Wiede leegte mit daipte'' *Schrieveri'je: [[Martin Koster]] veur zien dichtbundel ''Hotel an 't Spoor'' ===2011/2012 (?)=== *Meziek: Drentse bluesopera *Schrieveri'je: [[Sietze van der Hoek]] veur ''Moest Lezen: t Westerkertier verbeeld'' ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.streektaalzang.nl/strk/fan/dvhnstrk.htm De webstee streektaalzang.nl oaver de Dagblad van het Noorden Streektaalpries] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Dagblad Van Het Noorden Streektaalpries}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Leegsaksiese pries]] nzvz7q6vyhytrmknlvtb97r9kct5qu1 0 17152 196780 2011-07-01T15:20:49Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Dagblad van het Noorden Streektaalpries]] 2pr3fmfhp7eob85n4cm54u4ksjmj576 0 17153 196781 2011-07-01T15:21:16Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Dagblad van het Noorden Streektaalpries]] jyi4rmp7jtcxnow8y8hi438mb2h7yfm 0 17154 196782 2011-07-01T15:21:39Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Dagblad van het Noorden Streektaalpries]] 2pr3fmfhp7eob85n4cm54u4ksjmj576 0 17155 196783 2011-07-01T15:22:02Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Dagblad van het Noorden Streektaalpries]] 2pr3fmfhp7eob85n4cm54u4ksjmj576 0 17156 197526 196982 2011-07-06T14:14:46Z Ni'jluuseger 73 Dv naor 'Nedersaksische pries' (zie oaverleg daor) wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische pries]] fm0z3enyp1ez87uam2dfe9do2irgu37 0 17157 197525 196983 2011-07-06T14:14:16Z Ni'jluuseger 73 Dv naor 'Nedersaksische pries' (zie oaverleg daor) wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische pries]] fm0z3enyp1ez87uam2dfe9do2irgu37 0 17158 197527 196984 2011-07-06T14:15:21Z Ni'jluuseger 73 Dv naor 'Nedersaksische pries' (zie oaverleg daor) wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische pries]] fm0z3enyp1ez87uam2dfe9do2irgu37 0 17159 197524 196985 2011-07-06T14:13:42Z Ni'jluuseger 73 Dv naor Nedersaksische pries (zie oaverleg daor) wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische pries]] fm0z3enyp1ez87uam2dfe9do2irgu37 0 17161 263938 228059 2013-05-06T15:42:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''!REUR!''' is een jaorlijks cultureel-muzikaal festival, sinds 2010 in [[Drenthe]] hulden, daoras 't [[Nedersaksisch]] centraol stiet. In 't pregramma koomt verschillende utingen en disciplines binnen de Nedersaksische streektaal an bod, zoas schrieveri'je, dichtwark, meziek, discussiefora, een snelcursus [[Drèents]] en workshops veur kiender en jeugd. De eerste editie wördden op 6 meert 2010 eholden in [[Emmen]]; de tweide vund op 5 meert 2011 plaats, ok in Emmen. Ok veurofgaond an de festivaldag bint d'r streektalige activiteiten. Zo haj op 25 febrewaori 2011 een bedrievennetwarkdag oaver zakendoen in de streektaal. Wieder haj lezingen, veurdrachten en muzikale optredens in [[bibliotheek|biebs]] deur hiel [[Drenthe]]. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.reur-festival.nl/ Webstee van 't festival] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies feest of gebroek]] f5xljrb9xjbbg9ezth62zdrvw02gw8e 0 17162 196794 2011-07-01T15:41:36Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[!REUR!]] ew0j0dr5yibq87anvy8avl2huwryzoz 0 17164 291771 265643 2016-11-10T16:07:37Z Wwikix 13678 /* Geschiedenis */ kat wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Aandere betekenissen van '''Onna''' viej' op [[Onna (deurverwiespagina)]]}} '''Onna''' is een dörpien in de [[Overiessel]]se gemiente [[Stienwiekerlaand]]. Et lig net ten zuudoosten van de stad [[Stienwiek]] en is d'r-mit verbunnen deur onder meer de Onnaweg. In 2008 woonden d'r 120 mèensen. == Veurzienings == Onna hef een eigen kapel, Eben-Haëzer, in gebruuk bi'j de [[Protestante Karke in Nederlaand|PKN]] veur de zundese erediensten. Ok hef Onna een dörpshuus en een fanfare. Töt begun jaoren tachtig van de [[20e eeuw|twintigste ieuw]] haj d'r een openbaore legere schoele. == Geschiedenis == Onna bestund al in 1313, toen et as Unne enuumd wodden in een dokement over een geschil tussen de [[Sticht Utrecht|bisschop van Utrecht]] en de [[Stellingwarven]]. In 1441 viej' de naeme terogge as Unninghe. Vuuf jaor laeter wodt de schriefwieze Vnna gebruukt. Veur de naeme bin verschillende betekenissen op-ewurpen: et zol 'weide' kunnen betekenen, of 'gien waeter' (on-a), wat slaon zol op de heugte en dreugte van de plaetse. Een aandere verklaoring is dat et 'golvend laandschop' zol betekenen, van et [[Latien]]se ''unda''. {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] 3smzsoeez7zx8rtiz1vghmbbomjqbcj 0 17165 259978 196802 2013-03-11T12:41:16Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 5 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q449405]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Onna''' kan verwiezen naor: *[[Onna|Onna (Overiessel)]], een dörp in de gemiente Stienwiekerlaand, Overiessel *[[Onna (Okinawa)]], een gemiente in et distrikt Kunigami in de Japanse prefektuur Okinawa *[[Onna (L'Aquila)]], een plaetse in Abruzzo, Italië *[[Nursling|Onna (Hampshire)]], d'olde naeme van et dörp Nursling in Hampshire, Engelaand *[[Onna (Nigerië)]], een Local Government Area in de Nigeriaanse staot Akwa Ibom Wieder ok: -onna, een verondersteld achtervoegsel in de [[hydronymie]] [[Onna White]] (1922-2005), een Kannedese choreograaf en daanser {{dv}} 3smq8g4eswua5opoyesl9n1pmzhi7yp 0 17167 289686 264262 2016-10-29T12:42:47Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map NL - Westerveld - Vledder.png|right|thumb|De ligging van Vledder binnen de Drèentse gemiente Westerveld]] '''Vledder''' is een [[esdörp]]<ref>Bijhouwer, J.T.P. (1977), ''Het Nederlandse Landschap'', Amsterdam: Kosmos</ref> in de gemiente [[Westerveld (gemiente)|Westerveld]], in 't zuudwesten van de pervincie [[Drenthe]]. Krek as veul aandere Drèentse brinkdörpen, hef 't een lange geschiedenis. In de umgeving van Vleder bint verscheiden [[grafbulte]]n en [[urnenveld]]en evunden uut de ni'je [[stientied]]. D'r bint diverse prehistorische vondsten edaone, zoas stienen bielen, [[barnstien]] en [[urn]]en. De naeme Vledder wis op een natte plaetse. De twie ooldste straoten van 't dörp ligt dan ok rondumme een legere plek die vrogger aordig nat ewest hef. 't Dörp hef twie [[brink (dörpsplein)|brinken]], die ze de grote en de kleine brink nuumt. Zoas bi'j alle esdörpen, lig niet wied van 't dörp een beek, de [[Vledder Aa]]. 't [[Vledderveld]] achter de [[es (geografie)|es]] is vandaege een bos- en netuurgebied van [[Staotsbosbeheer]]. Bi'j 't Vledderveld was van 1939 töt 1981 een warkkaamp, [[Kaamp Vledder]], evestigd. 't Hudige dörp hef een kleine 2000 inwoners. Töt de [[gemientelijke herindieling]] van 1998 was Vledder een zölfstaandige gemiente van zo'n 3500 inwoners. Töt dizze gemiente behoorden naost Vledder zölf de dörpen [[Vleddervene]], [[Wilhelminaoord]], [[Dooldersum]], [[Boschoord]], [[Frederiksoord]] en [[Ni'jensleek]]. De [[Johannes de Deuperkarke (Vledder)|Johannes de Deuperkarke]] is ien van de weinige Drèentse karken mit een [[zadeldaktoren]]. Vledder lig körtbi'j de grèenze mit [[Frieslaand]], daoraj dit soort karketorens meer hebt. Vledder hef een koppeltien musea: een museum veur valse keunst en veur grafiek en een schulpenmuseum ([[Miramar Zeemuseum]]). Op vuuf kilometer van Vledder lig 't [[Nationaol Park Drèents-Friese Woold]]. Ok hef 't dörp een kleine [[Meule van Vledder|korenmeule]]. De voetbalclub van Vledder het BEW (blauw en wit), op-ericht in 1951. == Plaotiesriege == <gallery> Ofbeelding:Molen van Vledder 2.JPG|Meule van Vledder Ofbeelding:Vledder centre.JPG|Dörpsstraote Ofbeelding:Johannes de Doperkerk Vledder.jpg|Johannes de Deuperkarke </gallery> == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.fledderkerspel.nl/ Historische veriening 't Fledder Kerspel] == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Westerveld]].}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Drenthe]] sxcmyj0dmioldfnkqa93wufad7fxws0 0 17168 289612 264217 2016-10-29T09:52:41Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Havixhorst De Schiphorst.jpg|thumb|280px|Havezate De Havixhorst in De Schiphorst, 2010]] '''De Schiphorst''' is een [[buurtschop]] in de [[Möppelt (gemiente)|gemiente Möppelt]] in de pervincie [[Drenthe]]. In dizze buurtschop ligt [[havezate]] de [[Havixhorst]] en laandgoed [[Dickninge]]. Nao de [[gemientelijke herindieling]] van 1998 is De Schiphorst bi'j Möppelt edaone. In de buurtschop, an de Schiphorsterweg, is 't [[eileuver|eileuversdörp]] [[De Lokkeri'je]] vestigd. De Schiphorsterweg kronkelt deur 't [[Riest (revier)|Riestdal]] vanof de [[Oaveriessel|Oaveriesselse]] buurtschop [[Lankhorst]] ([[Stappest (gemiente)|gemiente Stappest]]) naor [[De Wiek]]. Véur de anleg van de [[Rieksweg 28|A28]] was dit de deurgaonde weg van De Wiek op Möppelt an. Bi'j dizze weg langes hej onder meer een köppel aordig grote [[boerenspil|boerenspillen]] op roeme [[kavel (grond)|kavels]]. In 't weekend wördt de weg veule gebruukt deur [[klootschieten|klootschieters]]. Vanof de gemientegrèenze bi'j De Wiek naor [[Rogat]] löp de Hessenweg. In Möppelt, net buten de buurtschop, stiet 't [[psychogeriatrie|psychogeriatrisch]] verpleeghuus De Schiphorst. In de buurtschop hef de veurmalige [[ruter (peerdesport)|springruter]] [[Johan Heins]] een stal. {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] 4lthlfd7apyqa709qf2d6vpi0cuizll 0 17169 196818 2011-07-01T18:18:27Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Boerderieje]] qv8wapb8g13ntfr0q2v2bg0z6lp5s7y 0 17170 196819 2011-07-01T18:18:47Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Boerderieje]] qv8wapb8g13ntfr0q2v2bg0z6lp5s7y 0 17171 196820 2011-07-01T18:19:07Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Boerderieje]] qv8wapb8g13ntfr0q2v2bg0z6lp5s7y 0 17172 196821 2011-07-01T18:19:36Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Klootscheetn]] 18trbakqcebzu11hum4vamgakn3tudu 0 17176 264202 260160 2013-05-06T16:30:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Rogat''' is een dörp in de [[Möppelt (gemiente)|gemiente Möppelt]] in de pervincie [[Drenthe]]. 't Had in 2004 130 inwoners. 't Dörp lig an ofrit 24 ([[De Wiek]]) van de [[Rieksweg 28|A28]], tussen [[Kneuppunt Lankhorst]] en [['t Ogeveine (stad)|'t Ogeveine]] en ten zuden van de [[Ogeveinse Vaort]]. Rogat is 't miest zichtber deur 't bedrieventerrein naost de snelweg. Op 't bedrieventerrein bint een bulte branches vertègenwoordigd. Zo bint d'r bedrieven especialiseerd in [[woning]]inrichting, [[motorfietse|motorfietsen]] of [[vrachtauto|bedriefswagens]] töt [[serre (bouwwark)|serrebouw]], [[sleurhutte|sleurhutten]], veevoer en een [[wegrestaurant]]. {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] jm9rilt7gnv5lr18yjh65m5hzsiqwey 0 17181 196930 196923 2011-07-02T08:52:13Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Brugge]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Brugge]] nxn7awnaelnf86g8cagsf4xbao0rmpl 0 17182 196931 196925 2011-07-02T08:52:32Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Brugge]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Brugge]] nxn7awnaelnf86g8cagsf4xbao0rmpl 0 17183 196926 2011-07-02T08:44:34Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Bad]] d6le3urhfhuzz816jzkj637sxzqd6zk 0 17184 196934 2011-07-02T08:54:56Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Brogge (bouwwark)]] 7ojkaeh2ydrn5gwl7txovox1rl4hqag 0 17185 196935 2011-07-02T08:56:01Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Brogge (bouwwark)]] 7ojkaeh2ydrn5gwl7txovox1rl4hqag 0 17186 196936 2011-07-02T08:56:17Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Brogge (bouwwark)]] 7ojkaeh2ydrn5gwl7txovox1rl4hqag 0 17187 259974 206170 2013-03-11T12:41:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 20 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q225210]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Bat''' kan verwiezen naor: * Bat of til, een klein [[brogge (bouwwark)|broggien]] * [[Bat (Oman)]], een archeologische plaatse in Oman, onderdiel van de wereldarfgoedinschrieving [[Archeologische plaatsen Bat, Al-Khutm en Al-Ayn]] * [[Bat (eilaand)]], een eilaand in [[Papoea-Ni'j-Guinea]] * Bat, [[NAVO-schoelname]] veur de [[Tupolev Tu-2]] * Bat, een Limbörgse benaming veur [[kade]] * Bat, vake in de verkleinvörm (batje), 't slagholt bi'j [[taofeltennis]] * [[Cricket bat]], 't slagholt bi'j [[cricket]] * [[The Bat (Kings Island)]], een vroggere hangende achtbane in [[Kings Island]] * [[Bat (godheid)]], een godheid in 't olde Egypte '''BAT''' kan verwiezen naor * [[BAT (motorfietse)]], een Brits historisch motorfietsenmark * [[BAT (terminal)]], BP Amsterdam Terminal * [[Best Available Techniques]], een term uut de milieukunde * [[British American Tobacco]], een sigerettenfabrikaant * [[Brabants Afval Team]], de ofvalverwarker in de regio [[Tilbörg]] * de bestaandsuutgaank van een DOS-[[batchbestaand]] {{dv}} drbkfi0lw61r8d1gxwg5f6ibg2jp5ab 0 17188 259972 236860 2013-03-11T12:41:06Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 5 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q449398]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Til''' kan verwiezen naor: * een [[brogge (bouwwark)|broggien]] * een [[doeventil]] {{dv}} i9afy024ivctgos007cr4qozrt0mko2 0 17189 196941 2011-07-02T09:10:35Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Brogge (bouwwark)]] 7ojkaeh2ydrn5gwl7txovox1rl4hqag 0 17190 197528 196986 2011-07-06T14:16:18Z Ni'jluuseger 73 Buiskooltrofee enuumd wikitext text/x-wiki '''Nedersaksische priezen''' bint, of hebt ewest: *de [[Dagblad van het Noorden Streektaalpries]] *de [[H.J. Bergveld-pries]] *de [[Buiskooltrofee]] *de [[Johanna van Buren Cultuurpries]] *de [[Freudenthal-Pries]] *de [[Literaire Pries]] *de [[Oolde Pook-pries]] *de [[Roet (tiedschrift)#Reyer Onno van Ettingen-pries|Reyer Onno van Ettingen-pries]] *de Anfieterpries en de Zoorholtpries van 't [[Nei Drèents Geneutschap]] {{dv}} 0x3rxi4k9uxh2xolkiewpwfhngudvmn 0 17191 196962 2011-07-02T10:09:08Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische pries]] fm0z3enyp1ez87uam2dfe9do2irgu37 0 17192 196963 2011-07-02T10:09:49Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische pries]] fm0z3enyp1ez87uam2dfe9do2irgu37 0 17193 265668 197791 2013-05-10T14:54:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''De Ovend''' is een twiemaondelijks tiedschrift veur schrieveri'je in et [[Stellingwarfs]] en over de [[Stellingwarven]]. Et eerste nommer verscheen in september 1972; in et begun was et een kwartaolblad. De andachtsvelden van ''De Ovend'' bin schrieveri'je, tael- en volkskunde en geschiedenis. Et antal bi'jdraegers het deur de jaoren hen varieerd van zoe'n vuuftiene tot dartig. ''De Ovend'' beslat zoe'n 180 bladzieden per jaor. In 1974 verschenen de eerste beschouwelijke teksten over schrieveri'je in ''De Ovend''. Die waren niet mitiene slim kritisch, omdat et blad veural tot lezen en publiceren wol anzetten. Echte ofstaand tussen kriticus en schriever haj niet vaeke. Toch bin d'r ok wal besprekings publiceerd daorin literair of aanderszins kritisch wogen wodden. Mit de tied gebeurde dit vaeker. De juryrapporten van de [[H.J. Bergveld-pries]] bin ok altied in ''De Ovend'' opneumen. ==Bronnen== *Henk Bloemhoff en Pieter Jonker (2008), ''Stellingwerver literatuur'', in Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum {{Dia|Dit stok is schreven in et [[Stellingwarfs]].}} {{DEFAULTSORT:Ovend, De}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] 5bap1bhmzj2ep60kw70lhpm94128axh 0 17194 196969 2011-07-02T10:28:29Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische tiedschriften]] dd3ls1sp9r6cte5wpr2wtig2b93oy9w 0 17195 196970 2011-07-02T10:29:00Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische tiedschriften]] dd3ls1sp9r6cte5wpr2wtig2b93oy9w 0 17196 196971 2011-07-02T10:29:30Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische tiedschriften]] dd3ls1sp9r6cte5wpr2wtig2b93oy9w 0 17197 196972 2011-07-02T10:30:08Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische tiedschriften]] dd3ls1sp9r6cte5wpr2wtig2b93oy9w 0 17198 196973 2011-07-02T10:30:43Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische tiedschriften]] dd3ls1sp9r6cte5wpr2wtig2b93oy9w 0 17199 196975 2011-07-02T10:31:23Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische tiedschriften]] dd3ls1sp9r6cte5wpr2wtig2b93oy9w 0 17200 196976 2011-07-02T10:31:51Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische tiedschriften]] dd3ls1sp9r6cte5wpr2wtig2b93oy9w 0 17201 196977 2011-07-02T10:32:25Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nedersaksische tiedschriften]] dd3ls1sp9r6cte5wpr2wtig2b93oy9w 6 17202 209604 197008 2011-10-07T16:33:40Z 129.125.102.126 wikitext text/x-wiki == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] a198ljw2jlgf9g9pwvs0xwz8wxea2wo 0 17203 197014 2011-07-02T13:00:45Z Woolters 62 [[Drumcorps]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Drumkorps]] hinne: c = aaltied k of s wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Drumkorps]] 1jmptv3hsvonyyrq0p5ccggkgnqix6d 0 17208 197112 2011-07-03T10:01:25Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Fluithout]] mpr5a95he5btxd3nslkhcbin69mlc4t 0 17209 197113 2011-07-03T10:01:58Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Fluithout]] mpr5a95he5btxd3nslkhcbin69mlc4t 6 17210 197132 2011-07-03T13:07:55Z Servien 7 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] == Licentie == {{Ewmulti}} j8w3cafa4e0x7w0fvaqrvmp1alnk6h7 0 17211 197168 2011-07-03T21:41:05Z Droadnaegel 1133 Ni-j: dv wikitext text/x-wiki #deurverwiezing:[[Brulfte]] 1wfs9hisx5jxfbgqle60dwghe23wbi2 0 17212 197169 2011-07-03T21:42:02Z Droadnaegel 1133 Ni'j:dv wikitext text/x-wiki #deurverwiezing:[[Brulfte]] 1wfs9hisx5jxfbgqle60dwghe23wbi2 10 17213 293236 260156 2017-05-22T12:22:46Z CommonsDelinker 166 [[Flag_of_Macedonia.svg]] is vervungen deur [[Flag_of_the_Republic_of_Macedonia.svg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#reasons|File renaming criterion #2]]: To change wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = MK | top = MK | upper = | lemma = Massedonië (laand) | admname = Republiek Massedonië | admtype = Republiek | 0 = Massedonië | 1 = | 2 = | map = Massedonië | flag = Flag of the Republic of Macedonia.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 0g53wczzxgcz99txq35rftzg3kybw40 10 17214 271941 197236 2013-12-07T01:20:19Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = ME | top = ME | upper = | lemma = Montenegro | admname = Rippebliek Montenegro | admtype = Rippebliek | 0 = Montenegro | 1 = | 2 = | map = Montenegro | flag = Flag of Montenegro.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 1r4o5wy41rub6zx9ek5u3d20g81l186 10 17215 271942 197242 2013-12-07T01:20:22Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = MD | top = MD | upper = | lemma = Moldavië (laand) | admname = Rippebliek Moldavië | admtype = Rippebliek | 0 = Moldavië | 1 = | 2 = | map = Moldavië | flag = Flag of Moldova.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> fuuo658pntteuibn1srpw3gy5rdzweb 0 17216 260154 250846 2013-03-11T12:46:42Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 87 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q11401]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Eminem at DJ hero party with d12.jpg|thumb|right|250px|Eminem, ene van de bekeandste rappers van de wearld]] '''Hiphop''' (mangs wal skrevn as '''hip hop''' of '''hip-hop''') is ne kulturelle streuming, moar veural bekeand as muziekstiel. Hiphop is ontstoan in de zövntiger joarn van t twentigste joarhonderd in [[Niej-York|Niej Jork]] in de [[Verenigde Stoaten|Verennigde Stoatn]], in de arme wieke [[The Bronx]], woar dootieds völ [[Afrikaans-Amerikaans|Afro-Amerikaanse]] en [[Latino]]leu wondn. Hiphopkultuur wörd kenmearkt deur vief ellemeantn: [[DJ]]en, [[Rap]]n, [[Beatboks]]n, [[Graffiti]] en [[Breakdaans]]. Anhangers van de hiphopkultuur zunt vaak te herkenn an de klear dee ze dreagt. Dat zunt meestal ne pette, wiede, te grote [[t-shirt]]s van bekeande [[Amerikaans Voetbal|Amerikaanse voetbalklubs]] met grote siefers dr op en wiede, ofzaknde bokses. Doar heurt vaak ok nog t dreagn van opzichtige (leewst [[goold|goaldne]]) [[opsmuk]] bie, zo as lange ketns, grote ringe en glemmige oorbeln. == Geskiedenisse == De meeste leu kent hiphop veural as muziekstreuming, moar veur de leedn van de subkultuur geet hiphop vaak wieder as allennig muziekmaakn. Wat hiphoppers probeert de saamnleaving ne spegel veur te hoaln. Vake zunt tekst van hiphoppers tegn de saamnleaving in t algemeen, of de (slechte) umstandigheedn van n rapper zölf. Op zo ne wieze kreg de Amerikaanse onnerklasse ne maneer um zik oet te drukn. Dit begun onner de zwarte inwonners, mer breidn zik vlot oet oaver heel Amerika, en later ook anner laandn. Hiphop wör zo deel van ne emansipasiebeweaging van de onnerloag van de saamnleaving, en hef zo t beeld wat oaver hiphop besteet teknd. Hiphop begun in de Verennigde Stoatn, in de binnstad van Niej Jork City. hiphop is woarskienlik voortkömn oet [[dub]], moar wör ne eegn streuming in de Bronx, op 'block parties' (wiekfeeste). Dit hef völ invlood kregn op de rapmuziek, zo as is te heurn bie artiestn as [[Cypress hill]], [[Beasty Boys]], [[Wu-Tang Clan]], [[Ice T]] en [[Jay-Z]]. Op de wiekfeeste in de zövntiger joarn deudn de DJs zo as [[DJ Kool Herc]] met twee kopiejn van éénzölfde nummer de drumsolo's an mekaar mixen. Op dizze wieze kree'j n niej nummer met eankel drums. Doar deudn de Dj's dan wier oaverhen ''[[scratchen]]''. Ne [[MC]], wat steet vuur Master of Ceremonies (''Seremoniemeister'') of rapper is n oetvoerenden artiest. Völ rappers hebt ne artiestnnaam dee begunt met MC (oetsprekn as ''Em-Sie''). Rapn is ne wieder ontwikkelde versie van [[Toasten]]. Det is n soort half-zingend kuiern, of allennig kuiern in n soort ritmiese, riemelige maneer oaver t nummer hen. [[Breakdaans]] en [[graffiti]] zunt twee onnerstönnende kunstvörm. n Eerstn is ne vorm van daans, n tweedn is t maakn van vearfkunstwearke, vaak op geböwwe en openboare bouwsels, met spuitbusse. Deurdat t meestal op geböwwe doan wörd dee't de kunstener nich tooheurt, wörd deur völ leu nich as kunst zeen, moar as [[vandalisme]] en versmearing van openboare ruumte. Bie [[turntablisme]] (letterlik ''dreaitoafelisme'') geet dr umme n dreaitoafel te broekn as n soort muziekinstrument. t Geet hierbie nit allene um de vlöainige oavergang tuschen nummers, mer t zo kreatief meugelik umgoan met geluud, deur te knipn in stukskes geluud, deur scratchen, [[spinning (hiphop)|spinn]] en [[juggling|jugglen]]. Eankele bekeande DJ's dee hiermet doot zunt [[Mix Master Mike]], [[Jean]], [[Erick-E]], [[DCS]], [[Marco V.]], [[Hyped hendriks]] en [[DJ Garry]]. Völ ooldere hiphopleefhebbers zunt ofhaakt, umdat ze meant dat de hudige hiphop nich mear t zölfde geveul hef as vrogger. == Hiphop en annere stieln == Hiphop löt zik good mengn met annere stieln. Veural omdat t van zikzelf al ne mengvörm is. Veural in de [[Latiens-Amerikaans]]e weald wörd [[Spaans]]e rap mengd met [[merengue]] of [[reggaetón]], woar zöls wat grote hits oet zunt kömn, zo as [[Lorna]] met ''Papi Chulo'' en [[Daddy Yankee]] met ''Gasolina''. Doarnöast löt t zik good mengn met [[metal (muziek)|metal]]. Veurbeelde hiervan zunt [[Linkin' Park]] en [[Limp Bizkit]] oet de Verennigde Stoatn. == Nedderlaand == In [[Nedderlaand]] begun in de neggentiger joarn de groep [[Osdorp Posse]] oet [[Amsterdam]] met rapn in t [[Nederlaands]]. ze hadn ne rauwe stiel wat ze hadn oavernömn van Amerikaanse groepn oet de joarn tachtig. De vuurman van dee groep, [[Def P]], was ooit begunn met t oaverzetn van Amerikaanse tekst in t Neerlaands vuur zin kameröa dee nich zo good [[Engels]] konn. t Letterlike oaverzetn van bepoalde Amerikaanse oetsproakn en begripn har veural n komies effekt. Dit was t begun van de [[Nederhop]]. n Eersten Nedderlaandsen raphit was van [[Extince]], den in [[1995]] op nummer 1 in de hitliest köm met zin nummer ''Spraakwater''. De Nederhop bleef hiernoa gröain met nieje artiesten zo as [[Brainpower]], [[Spookrijders]] en [[Opgezwolle]]. Annere grote nederhophits warn van [[Def Rhymez]], de [[Partysquad]], [[Ali B]], [[Lange Frans]] en [[Baas B]]. De niejste gennerasie populeare rappers zint onner mear de [[Jeugd van Tegenwoordig]]. == Neersassies == In t [[Neersassies]] wörd nit völle met rap doan. De groep met t meest sukses zunt de [[Fofftig Penns]] oet [[Berlien]]. In [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]] zunt dr de [[Bond tegen Harries]] (hiphop/[[hardcore]]) en [[Wat Aans!]]. As dr in t Neddersassies rapt wörd, is dat ok vaak nich serieus bedoold, zo as bv. van [[Jelmer Gussinklo]]. Toch zunt dr lokaal wal völle rapartiesten, dee meestal in t Neerlaands rapn doot. Zo he'j bv. Siroc oet [[Riesn]] of [[Tomba Artz]] oet [[Eanske]]. De bekeandste rapgroep oet t Neersassiese gebeed, [[Opgezwolle]], kump oet [[Zwolle]]. == Bekeande hiphopartieste == {| |valign="top"| * [[Ali B]] * [[Appa]] * [[Brainpower]] * [[Darryl]] * [[D-men|D-Men]] * [[The Opposites]] * [[DAC (rapgroep)|DAC]] * [[Den Haag Connection]] * [[Diggy Dex]] * [[E-Life]] * [[Fouradi]] * [[Def Rhymz]] * [[De Jeugd van Tegenwoordig (groep)|De Jeugd van Tegenwoordig]] * [[Dicecream]] * [[DuvelDuvel]] * [[Extince]] * [[De Gantwerp Rappers]] * [['t Hof van Commerce]] |width="50"|&nbsp; |valign="top"| * [[Excellent (rapper)|Excellent]] * [[Tuigcommissie]] * [[Jawat!]] * [[Jiggy Dje]] * [[K-Liber]] * [[Kempi]] * [[Kimo]] * [[Klopdokter]] * [[K.I.A. (Krapoel In Axe)|Krapoel In Axe]] * [[Lange Frans & Baas B]] * [[Manu (rapper)|Manu]] * [[Meza]] * [[Negativ]] * [[Opgeduveld]] * [[Opgezwolle]] * [[Sticks]] * [[Phreako Rico]] |width="50"|&nbsp; |valign="top"| * [[Osdorp Posse]] * [[Pete Philly & Perquisite]] * [[Postman]] * [[Mitchell Burgzorg|Priester]] * [[Raymzter]] * [[Sjaak (rapper)|Sjaak]] * [[Skate The Great]] * [[Tuindorp Hustler Click|THC]] * [[Typhoon (rapper)|Typhoon]] * [[U-Niq]] * [[VSOP (rapgroep)|VSOP]] * [[Winne (rapper)|Winne]] * [[Yes-R]] * [[Yukkie B.]] * [[Youssef en Kamal]] * [[Salah Edin]] |} == Bekeande hiphoppers wearldwied == {| |valign="top"| * [[2Pac]] * [[50 cent]] * [[A Tribe Called Quest]] * [[Afrika Bambaataa]] * [[Andre 3000]] * [[Arrested Development (band)|Arrested Development]] * [[Artifacts]] * [[Atmosphere]] * [[Beastie Boys]] * [[Big Boi]] * [[Big Daddy Kane]] * [[Big L (rapper)|Big L]] * [[Big Pun]] * [[Blackalicious]] * [[Black Sheep]] * [[Black Moon]] * [[Bone Thugs-N-Harmony]] * [[bun b]] * [[Bushido (rapper)]] * [[Busta Rhymes]] * [[Cam'Ron]] * [[Canibus]] * [[Chamillionaire]] * [[Children of the Corn (hiphop)|Children of the Corn]] * [[Chi-Ali]] * [[Chris Brown (zanger)|Chris Brown]] * [[Ciara]] * [[C.L Smooth (Beatmaker Pete. Rock)]] * [[Common]] * [[Coolio]] * [[D12 (rapformatie)|D12]] * [[Da Brat]] * [[Das EFX]] |width="50"|&nbsp; |valign="top"| * [[De La Soul]] * [[Dead Prez]] * [[Del Da Funky Homosapien]] * [[Diamond D]] * [[Digital Underground]] * [[Diggin' in the Crates Crew]] * [[DJ Butter]] * [[DMX (rapper)|DMX]] * [[Do Or Die]] * [[D-Nice]] * [[Dr. Dre]] * [[E-40]] * [[Eminem]] * [[Eric B. & Rakim]] * [[Eazy E]] * [[EPMD]] * [[Eve (artiest)|Eve]] * [[Fabolous]] * [[Fat Joe]] * [[Flatlinerz]] * [[Flo Rida]] * [[Fort Minor]] * [[Four Horseman]] * [[Fonky Family]] * [[Foxy Brown (rapper)|Foxy Brown]] * [[G-Unit]] * [[Gang Starr]] * [[Ghostface Killah]] * [[Gift of Gab]] * [[Grandmaster Flash]] & [[Grandmaster Flash and The Furious Five|The Furious Five]] * [[Grand Puba]] * [[Gravediggaz]] * [[GZA]] |width="50"|&nbsp; |valign="top"| * [[Jay-Z]] * [['t Hof van Commerce]] * [[Hush]] * [[Ice Cube]] * [[Ice-T]] * [[Inspectah Deck]] * [[Immortal Technique]] * [[Ja Rule]] * [[Jay-Z]] * [[Jedi Mind Tricks]] * [[Jeru the Damaja]] * [[Jin (rapper)|Jin]] * [[Juelz Santana]] * [[Jungle Brothers]] * [[Jurassic 5]] * [[KAM]] * [[Kanye West]] * [[KJ-52]] * [[Klashnekoff]] * [[Kool Keith]] * [[Kool Shen]] * [[Kool G Rap]] * [[Kurious]] * [[KRS-One]] * [[Lady Sovereign]] * [[Large Professor]] * [[Leaders of the New School]] * [[Lil' Kim]] * [[Lil' Jon]] * [[Lil' Wayne]] * [[LL Cool J]] * [[Lord Finesse]] * [[Ludacris]] |width="50"|&nbsp; |valign="top"| * [[Madlib]] * [[Main Source]] * [[Mack 10]] * [[Missy Elliott]] * [[Masta Ace]] * [[MC Hammer]] * [[Method Man]] * [[MF DOOM]] * [[Mobb Deep]] * [[Mos Def]] * [[Natural Resources]] * [[Nas (rapper)|Nas]] * [[Nelly (rapper)|Nelly]] * [[Nine]] * [[N.W.A.]] * [[N.E.R.D]] * [[Obie Trice]] * [[Ol' Dirty Bastard]] * [[Onyx (band)|Onyx]] * [[Organized Konfusion]] * [[Outkast]] * [[Pharoahe Monch]] * [[P. Diddy]] * [[Petey Pablo]] * [[People Under the Stairs]] * [[Pitbull (rapper)|Pitbull]] * [[Public Enemy]] * [[Purple Gang]] * [[Rakim]] * [[Redman]] * [[Raekwon]] * [[Royce Da 5'9]] |width="50"|&nbsp; |valign="top"| * [[Run DMC]] * [[RZA]] * [[Samy Deluxe]] * [[Scientifik]] * [[Sido]] * [[Skee-Lo]] * [[Slick Rick]] * [[Souls of Mischief]] * [[Smiff'n'Wessun]] * [[Snoop Dogg]] * [[Supastition]] * [[Suprême NTM]] * [[T.I.]] * [[T-Pain]] * [[Talib Kweli]] * [[Terror Squad]] * [[Jayceon Taylor|The Game]] * [[The Goats]] * [[The Notorious B.I.G.]] * [[The Pharcyde]] * [[Three 6 Mafia]] * [[Time Machine (rapgroep)|Time Machine]] * [[Trina]] * [[Ugly Duckling]] * [[Ultramagnetic MC's]] * [[UMC's]] * [[Warren G]] * [[Will Smith]] * [[Wu Tang Clan]] * [[Xzibit]] * [[Young Buck]] * [[Young Jeezy]] * [[Yung Joc]] |} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Meziekstiel]] [[Kategorie:Subkultuur]] 1pdy7qijoy2m5pztyrz4obeyyogwc1c 0 17217 279277 274861 2015-03-27T16:57:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Prague Montage.jpg|thumb|right|200px|Praag]] '''Praag''' (Sprek oet {{IPA|[praːx]}}, in t [[Tsjechies]]: ''Praha'') is de heuwdstad van [[Tsjechië]]. t Is doar ook de grötste stad. Dr wont ongevear 1,3 miljoen leu in de stad zelf, en met de boetngebeedn dr bie ereknd kom iej an 2,3 miljoen leu. t Ligt in t noord-westn van Tsjechië an de [[Vltava]]rivier. De stad vaalt oonder n gemoatigd [[zeeklimaat]], met hete [[zommer]]s en friske [[weenter]]s. Praag besteet al 1100 joar. Praag hef aait al n [[politiek]], [[kultuur|kultureel]] en [[ekonomie]]s sentrum van [[Europa (continent)|Europa]] west, en vuural van [[Centraol-Europa|Centraal Europa]]. Praag was gedoernde de [[Gotiek]] en [[Renaissance]] de vaste wonstea van twee [[Rooms-Duutsen keaizer|Rooms-Duutse keaizers]] en doarmet dus ook de heuwdstad van t [[Helige Roomske Riek]]. t Was later ne belangrieke stad in de [[Habsburgmonarchie]] en t [[Austro-Hongaarse Riek]]. Noa n [[Eersten Wearldoorlog]] wör t de heuwdstad van [[Tsjechoslowakije]]. De stad har nen belangriekn plek in de [[Reformasie]], n [[Dartigjoarigen Oorlog]], in de beaide wearldoorleuge en in de noa-oorlogse [[Kommunisme|Kommunistiese]] tied. In Praag zeent nen onmeundigen hoop toeristiese publiekstrekkers bewoard ebleewn, zo as t [[Praags Kasteel]], de [[Koarelsbrugge]], t [[Oolde Stadsplein]], t [[Jöds Kwartier]], de [[Lennonmure]] en [[Petřínheuwel]]. Vanof [[1992]] steet t grote historiese sentrum van Praag op de [[Wereldarfgoedlieste|Wearldoarfgoodlieste]] van [[UNESCO]]. Praag hef mear as tien grote [[museum]]s, nöast ontelboare [[theater]]s, [[gallerie]]jn, [[bioskoop]]n, en aandere historiese tentoonstelliges. Praag hef n groot anbod van openboare en privaatskooln, woeroonder de wied en zied bekeande [[Koarelsuniversiteat]]. De rieke geskiedenisse van Praag trekt völle toeristn; in [[2009]] mear as 4,1 miljoen. Praag wörd wal es an eduudt as ne [[wearldstad]]. Praag hef n modern openboar vervoorstelsel. Doarnöast is Praag good te bereikn met n [[auto]], n [[trein]] of t [[vleegtuug]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stad in Tsjechië]] d73h8jy9vwal7uok4b18ftm5j8ypaqj 14 17218 290693 287835 2016-11-01T16:25:05Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Stad naor laand|Tsjechië]] [[Kategorie:Tsjechië]] r34r1mozemrbs8tyaa0odpqy1tf7elm 0 17221 197326 2011-07-04T20:08:25Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Vliegtuug]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Vliegtuug]] 4t9kso00fa9qu36ei6jyaequ7hshjqp 0 17222 197331 2011-07-04T20:18:20Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Heilige Roomse Riek]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Heilige Roomse Riek]] n6m8c144dvri2aqkd15h0g62h8kywqp 0 17223 275549 259913 2014-04-20T13:44:45Z Woolters 62 /* Leawnsloop */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Jan-vayne-1270406926.jpg|thumb|right|Jan Vayne]] '''Jan Vayne''', artiestnnaam van ''Jan Veenje'', ([[Zuudwolde]], [[9 juni]] [[1966]]), is nen [[Dreante|Dreantsen]] [[pianospöller]]. ==Leawnsloop== Doo't Vayne veer joar oold was begun he met pianolesn. Doo't he tiene was, gavn he al [[konsert (oetvoering)|oetvoerings]] en wun he zinne eerste prieze. In [[1990]] haaldn he bie t [[konservatorium]] zin solistndiploma. Hei hef völle CD's op n naam stoan, woervan't dr verskeaidene [[platina]]stoatus ekreegn hebt. Ook gavn he völle konsertn. In [[1997]] gung he vuur t eerste noar de [[Verenigde Stoaten]], woer't he konsertn gavn in o.m. de [[Shakespeare Library]] in [[Washington D.C.]], vuur de tweide periode at [[Bill Clinton]] presideant van Amerika wör. Zinne [[improvisasie (muziek)|Improvisasies]] op popverskes van oonder mear [[Queen]] zorgen at he in Neerlaand in de niegntiger joarn laandelik bekeand wör. Vayne is vuural bekeand um zinne lange höare. Vayne hef ook al es met n Neerlaandsen producer en [[DJ]] [[Armin van Buuren]] saamn ewaarket. Doarmet maakn hei t album ''Classical Trancelations'' (ne mengeling van [[Trance (muziek)|trance]] met [[klassieken muziek]]), en hef he t nommer ''Serenity'' maakt. Vayne dut vake met as gastspöller, mear verzorget ook zelf konsertn met [[symfonieorkest]]e, ensembles, solistn, zangers, [[harmonie]]orkeste en [[koor]]n. De leste joarn dut Vayne völle met [[örgel|orgelspöller]]/komponist [[Martin Mans]] en zangeresse [[Petra Berger]]. ==Plaatnriege== ===Albums=== {| class="wikitable" |- ! Naam album !! joar !! doatum !! heugste plek !! antal wekn !! opmaarking |- |- |''Colours of my mind''||1991||07-12-1991||18||27|| |- |''Living colours''||1992||26-09-1992||13||30|| |- |''Hang on to a dream''||1993||16-10-1993||25||26|| |- |''Vanity''||1994||12-11-1994||34||10|| |- |''Classics and pop''||1996||08-06-1996||48||18|| |- |''Secrets of silence''||1997||22-11-1997||57||10|| |- |''Paintings of the seasons''||1998||-|||||| |- |''Media plaza''||1998||-|||||| |- |''Romantic popsongs''||1998||-|||||| |- |''The Christmas album''||1998||26-12-1998||39||3|| |- |''Metamorphosis''||2000||28-10-2000||71||9|| |- |''Classical Trancelations''||2004||-|||||| |- |''Psalmen''||||-|||||| |- |''Crystal''||2008||08-11-2008||69||2|| met [[Petra Berger]] |} ===Singles=== {| class="wikitable" |- ! Naam !! joar !! Doatum !! heugste plek !! antal wekn !! opmaarking |- ||''Ik denk altijd nog aan jou''||04-10-2002||-||||||met [[Grad Damen]] / #18 in de Single Top 100 |- |''Serenity''||2005||16-07-2005||11||10|| met [[Armin van Buuren]] |} ==Mooi um te weetn== * Vayne spölt met in ne reklame van [[Unox]] vuur [[rookworst]]. Doarin keant zin döchterken um nit wier as he de kamer inlöp, umdet he zogenaamd ne [[pruke]] op hef. As zinne vrouwe um vrög of he waarket hef, bedech hei zik at hei zinne pruke nog op hef. Zogaauw at hei dee ofneamp, keant um zin döchterken wier. Vayne hef nooit n kop kaal loatn skearn. Zinnen kaaln kop in de reklame is duur de visage zo maakt. De reklame haaln in [[2007]] de tweede pries in de [[Gouden Loeki]] joarverkiezing. * Jan Vayne is [[vegetariër]]. De reklamemakers wusn det in t vuurtn neet. * Jan Vayne spöln met in ne ofleavering van t satiriese programma [[Koefnoen (tellevisieprogramma)|Koefnoen]]. * Vayne dut gearne dikke [[sigoare|bolknakkers]] rookn. ==Oetgoande koppeling== *[http://www.janvayne.eu offisjele webstea van Jan Vayne] *[http://www.twitter.com/janvayne twitterziede van Jan Vayne] {{DEFAULTSORT:Vayne, Jan}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muzikaant uut Drenthe]] 50lrhn4hgi0pxm9mdrkupwtbkfwboye 0 17224 197355 2011-07-04T23:22:03Z Woolters 62 [[Confucius]] is ewiezig naor [[Konfusius]]: C = k of s wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Konfusius]] mmzh65ru94b88tdjxvvgdrfxfuqz6c2 0 17225 197393 2011-07-05T12:42:27Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[De Fofftig Penns]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[De Fofftig Penns]] giyqnvr3cwi86crbcl4z96c4eg5lbp7 0 17226 287979 279278 2016-10-26T12:43:58Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Australië''', offisieel t Gemenebest van Australië, is n laand op t zudelik halfrond dat besteet oet et grootste stukke laand van t Australiese wealddeel en wieters oet t eilaand Tasmanië en nen besten trop kleinere eilaanden in de [[Indiese Oceaan|Indiese]] en [[Grote Oceaan|Grote]] oceanen. Naoberlaanden bunt [[Indonesië]], [[Oost-Timor]] en [[Papoea Ni'j Guinea]] in t noarden, de [[Solomon Eilanden]], [[Vanuatu]] en [[Ni'j Kalledonië]] in t noardoosten en [[Ni'j-Zeelaand]] in t zuudoosten. In et laand wont zo'n 22 miljoen leu, de meesten in de grote staeden kort bi'j zee. De heufdstad is [[Canberra]]. [[Sydney]] is de greutste stad van t laand. 't Eilaand [[Tasmanië]], ten zuudoosten van t Australiese kontinent, is ontdekt deur den Grunninger [[Abel Tasman]]. Veurdat Europeanen in t laand gingen wonnen op t ende van de 18e eeuwe, wonden der al zon 40000 joar leu, eursprönkelike Australiërs (Australian Aborigines), dee't bi'j mekare zo'n 250 verskillende sproaken hadden. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Australie (kontinent)]] [[Kategorie:Oseanië]] ap2uy2v8556e8xiqg5jl2kpik2w1ef1 0 17228 263981 205242 2013-05-06T15:48:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Buiskooltrofee''' is een pries die de [[Drenthe|Drèentse]] veriening [['t Aol Volk Emmen]] um 't aandere jaor uutreikt an iene die hum/heur hef in-ezet veur de [[Drèents|Drèentse taal]]. De pries, een kristallen sculptuur mit daorin een ofbielding van 'Mister Boeskool', is enuumd naor H.T. Buiskool, mitoprichter en töt zien oaverlieden in 1956 veurzitter van 't Aol Volk. ==Winnaars== *2011: [[Bert Kamping]], meziekmitwarker van 't [[Huus van de Taol]],'' 'As bliek van waardering veur zien anpak um jongern in contact te brengen met moderne liedties ter stimulering van oeze streektaol, deur “reur” te wezen met het Nedersaksisch en deur het schrieven van begriepelijke Drentse gedichties met inhold.' '' *[[Daniël Lohues]] *[[Harm en Roelof]] *[[Jans Brands]] *[[Jans Polling]] *[[Herman van der Aa]] *[[Gerrie van der Veen]] ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.huusvandetaol.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=756:buiskooltrofee-veur-bert-kamping&catid=13 't Huus van de Taol oaver de Buiskooltrofee] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Leegsaksiese pries]] kswt3hp71krii3hprlt06i28vir4k9s 0 17229 197532 2011-07-06T14:31:51Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Buiskooltrofee]] n10j3t7k1vjvba2v3vzlqw6vmm2jv3w 0 17230 263950 205190 2013-05-06T15:43:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Drentse muts met zilveren oorijzers.JPG|right|thumb|'t Aol Volk toont treditionele Drèentse dracht, zoas dizze zulvern (l) en golden (r) ooriezers mit kaanten mussen mit golden rozetten d'r op]] ''' 't Aol Volk Emmen''' is een in 1948 oprichte [[Drenthe|Drèentse]] veriening mit as doel 't bewaren van de Drèentse cultuur en folklore. 't Aol Volk gef tenielveurstellingen en veurdrachtswedstrieden in 't [[Drèents]]. Ok hebt ze een daansgroep en een kienderdaansgroep, voert ze een [[boerenbrulfte]] op zoas die in 1860 was, toont ze olde Drèentse kleraosie en sieraden, en stimuleert ze [[Palmzundag|Palmpaosgebruken]] en [[boake|paosvuren]]. De veriening langt um 't aandere jaor de [[Buiskooltrofee]] uut an iene die hum/heur inspand hef veur de Drèentse taal. {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudoost-Veen-Drèents]] van [[Erica (Drenthe)|Erica]].}} ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.aolvolkemmen.nl/ Webstee van 't Aol Volk] {{DEFAULTSORT:Aol Volk, 't}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Drenthe]] [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] 47bhaov9gd28ys468zcbw2qk8g5eriv 0 17231 197538 2011-07-06T14:47:24Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECt[['t Aol Volk Emmen]] g3ap40rqfgyww8noqodvldqhr2tttk2 0 17232 291033 264149 2016-11-03T12:57:06Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki 't '''Nei Drèents Geneutschap''' is een in 2005 deur de [[Drenthe|Drèentse]] schrievers [[Anne Doornbos]] en [[Martin Koster]] op-ericht verbond det een contactpunt wil wèden veur Drèentse schrievers en aandere streektaalactivisten. 't Geneutschap is veural bekend van de jaorlijkse ludieke uutreiking van de Anfieterpries, veur een persoon of instelling die 't [[Drèents]] veuruuthelpt, en de Zoorholtpries veur wel 't tègenoaverestelde döt. Zo kreeg in 2008 de [['t Ogeveine|gemiente Ogeveine]] de Zoorholtpries wègens de campagne 'Hoogeveen, met een hoofdletter H', intied det in 't Drèents van 't Ogeveine de ''H'' niet uutespreuken wördt. De gemiente reageerden d'r op mit een variaant op de campagne onder de titel '’t Ogeveine, met een oofdletter A', en wördden 't jaor daorop enomineerd veur de Anfieterpries. Volmachten van 't Nei Drèents Geneutschap bint op 't mement Doornbos, Koster en Janny Roggen. {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Drèents]] [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] cgi2zqhqhs80cl2bs3va0i8zeym1xkf 0 17233 288988 276200 2016-10-28T09:10:18Z 86.87.76.181 /* Uutgaonde verwiezing */ wikitext text/x-wiki De '''H.J. Bergveld-pries''' is een pries veur schreven of spreuken [[Stellingwarfs]] (uut [[Frieslaand]], [[Overiessel]] of [[Drenthe]]) van literaire of taelkundige aord. Et wark moet een belangrieke betekenis veur de Stellingwarver tael hebben of had hebben. De pries is in 1981 insteld deur de Friese gemientes [[Weststellingwarf]] en [[Ooststellingwarf]]. Mit de pries willen de gemientes et verzorgd bruken van et Stellingwarfs in verschillende domeinen anvieteren. Ok willen ze mitwarken an et uutbouwen van de Stellingwarver kultuurtael. De pries is nuumd naor de vrogge Stellingwarfstaelige schriever [[Hendrik Johannes Bergveld]] (1902-1966) en bestaot uut een penning mit daorop de anduding 'H.J. Bergveld-pries' en een geldbedrag van 1000 euro. De uutreiking, omstebeurten deur de borgemeister van Weststellingwarf en die van Ooststellingwarf, was tot 1987 twiejaorlijks, van 1987-2003 vuufjaorlijks, en is sund 2003 zesjaorlijks. In 2001 is de pries niet uutreikt. ==Winnaars== *1982: [[Hendrik Vondeling]] veur de boeken ''Haarm'', ''Harm en Maatien'' en ''Jouk'' *1984: [[Johan Veenstra]] veur de roman ''Naachs goelen de honnen'' *1986: [[Pieter Jonker]] veur ''Dikke Doezerd!'', de Stellingwarver overzetting van een kienderboek van Dolf Verroen *1991: Johan Veenstra veur de roman ''Een vlinder van zulver'' *1996: [[Fokke Middendorp]] veur et boek ''Huus op 'e Miente: Et levensverhael van Batteld Nijhoolt'' *2003: [[Henk Bloemhoff]] veur zien verdiensten veur et Stellingwarfs *2009: de [[Stichting Stellingwarver Schrieversronte]] *2016: Ruurd Jelle van der Leij & Freddie de Vries veur ''et Stellingwarver voegelboek'' ==Uutgaonde verwiezing== *[https://secure.weststellingwerf.nl/index.php?simaction=content&mediumid=1&pagid=275&stukid=395 Rieglement van de H.J. Bergveld-pries op de webstee van de Gemiente Weststellingwarf] {{Dia|Dit stok is schreven in et [[Stellingwarfs]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Leegsaksiese pries]] [[Kategorie:Stellingwarver pries]] j2mkhvaoge3nng60cfn68tqnguwlfbr 0 17234 276202 276198 2014-07-21T17:07:13Z Stellingwerver 9434 wikitext text/x-wiki De '''Oolde Pook-pries''' was een twiejaorlijkse pries veur een nog niet publiceerd [[Stellingwarfs|Stellingwarfstaelig]] debuut in netzelde welk literair genre. De pries wodde in 1988 insteld deur de [[Frieslaand|Friese]] gemientes [[Weststellingwarf]] en [[Ooststellingwarf]]. In 1999 wodde de pries veur et lest toekend. ==Winnaars== *1989: [[Karst Berkenbosch]] veur ''Blauw Zwiet'' *1991: [[Boele Land]] veur ''De balke op e schoelezoolder'' *1993: [[Benny Holtrop]] veur ''De opdracht'' *1995: [[Jan Oosterhof]] veur ''Keuning Hum is uut zien hum'' (kiendermusical) *1997: [[Anke Hoornstra]] veur ''In et veurbi'j gaon'' *1999: [[Jan Koops]] veur ''Wi'j heuren ze in oonze eigen tael proaten'' (Haandelingen 2:11) ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.letterkundigmuseum.nl/Onderzoek/Literaireprijzen/tabid/99/AwardID/257/AwardName/De%20Oolde%20Pook-Pries/Mode/ViewAwardYears/Default.aspx Et Letterkundig Museum over de Oolde Pook-pries] {{Dia|Dit stok is schreven in et [[Stellingwarfs]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Leegsaksiese pries]] [[Kategorie:Stellingwarver pries]] ogvdgaxw35kh61coaxln0rf59dhfpru 0 17235 197548 2011-07-06T16:27:04Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Leegsaksische orthogroafie]] sx9kqo5i4gmhhi847oaudwekmsjo4xe 0 17236 197549 2011-07-06T16:27:39Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Leegsaksische orthogroafie]] sx9kqo5i4gmhhi847oaudwekmsjo4xe 0 17237 197550 2011-07-06T16:27:59Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Leegsaksische orthogroafie]] sx9kqo5i4gmhhi847oaudwekmsjo4xe 0 17238 197554 2011-07-06T16:32:02Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stellingwarver spelling]] smz7rp7wi0o6fc34ea7jlnadgzcuugv 0 17239 197555 2011-07-06T16:32:28Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stellingwarver spelling]] smz7rp7wi0o6fc34ea7jlnadgzcuugv 14 17240 266221 197560 2013-05-10T16:56:24Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Psychologie]] cx2dg8ungjwaxwxtk27vh5byxmemgar 0 17241 294487 277378 2017-10-09T19:03:14Z PizzaMan 6447 Wat is [drie:s] ??? wikitext text/x-wiki De '''WALD-spelling''' is ooit ontwikkeld veur t [[Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten]] (of-ekort: WALD), disse spelling wörden (in een wat an-epassen vorm) oek gebruukt in t [[Woordenboek van de Gelderse Dialecten]]. De spelling was dus feitelik spesiaal veur dat woordeboek ontwörpen, mer de WALD-spelling wörden inmiddels oek veur algemene schrieverieje in t Achterhoeks en Liemers gebruukt. De WALD-spelling hef de volgende klinkers: aa, a, ae, ee, e, i, ie, u, uu, ao, oo, o, äö, ö, eu, oe. Hier zie'j dat dit t zelfde is as t [[Nederlaands|Nederlaandse]] systeem, mer dat de ae, ao, äö en ö aanders bin, dit kump deurdat disse klanken neet in t Nederlaands veurkoemen. De medeklinker bin in de WALD-spelling t zelfde as in t Nederlaands. Wat oek opvuilt an disse spelling is dat t n onderscheid maakt in de ó en ò en korte en lange klanken (mit een dubbele punt), hieran ku'j goed zien dat de spelling veur n woordeboek is ontwikkeld. In de WALD-spelling koemen t vortlaoten van de e in -en (zo as in loopm) en voluut schrieven van -en (lopen) naost mekaar veur, in de [[Liemers]] he'j doarnaost nog t vortlaoten van de -n (lope). ==Oetgaonde verwiezing== [http://www.ecal.nu/streektaal Beskrieving WALD-spelling] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese spellingsrichliene]] kvxlion652dqrcj9e08sdt5wqmdno3h 0 17242 197628 2011-07-07T10:07:21Z Ni'jluuseger 73 [[Sevene]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Zuudvene]] hinne: Stellingwarver spelling wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zuudvene]] sd0itq1vgmrl3fmqc4q0h583keozubs 0 17243 275930 275919 2014-06-07T17:46:07Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Thaumetopoea processionea, closeup.JPG|thumb|Stekkelroepn in n optocht|386x386px]] De '''eeknprosessieroepe''' (''Thaumetopoea processionea'', ook wal es '''stekkelroepe''' neumd) is de [[roepe]] van n [[nachtuulke]]n den't völle vuurkeump in [[België]], mer seend [[1990]] ook in [[Neerlaand]] ne vaste stea hef. Disse roepe hef gevöarlike höare dee't bie n meanske breanderige jökkerieje geewt. Um de zovölle tied he'j dr ne ploage van. Nöast eeknbeume zitt ze ook gearne in [[baark]]n- [[kastanje]]- en [[beuk]]nbeume. ==Eegnskopn== n Vleender het ''eeknprosessieroepnvleender''. De larve is ne bladvretnde roepe dee't vuural völle in [[eekn]]beume zit. De eikes komt in t vuurjoar oet, met at de eerste junge eeknblaadn an de beume komt. In Neerlaand en [[Vlaandern]] krie'j dr mangs zonnen hoop van det t ne ploage is. De roepe zit vuural an de zunnige zuudkaante van de eeknstämme. De eeknprosessieroepn zitt bie mekaar in nöste dee't bouwd zeent as n dicht spinsel van vervelde huudjes, braandhöare en mest. ==Vuurkomn== [[Ofbeelding:Thaumatopoeia.processionea.caterpillar.jpg|thumb|right|Stekkelroepe met dudelike lange braandhöare]] In Vlaandern is de stekkelroepe al joarn "in ebörgerd", vuural in de proveensies [[Antwaarp (provìnzie)|Antwaarpen]] en [[Limburg (België)|Limburg]]. Volgens de katalogus van Lempke köm de roepe van [[1820]] töt [[1900]] ook in Neerlaand völle vuur töt an de liene [[Arnhem|Ernem]] - [[Nijmegen|Niejmeagn]] - [[Vianen|Viaann]] - [[Dordrecht]], met ne opmoarking dr bie van "in vrij grooten getale" en "talriek". t Is nit dudelik woerumme de roepe tusken [[1900]] en [[1990]] nit ezeen wör. In [[2010]] warn ze alwier zovear terugge det heel Neerlaand as wongebeed an eduudt wör. Ze wordt vuural ezeen tusken zommereekn in laann bie steadn en döarpe, oarfbeplaanting op [[kamping]]s en laandgoodern met völle bos dr umhen. In völle bosn wörd de roepe wal vake zeen, mer nooit echt as ploage, umdet dr n natuurlik eawnwicht is met zinne natuurlike vijanden (de [[prachtwaspe]], [[sluipvlege]] en de [[grote popnreuwer]] (n soort [[loopkever]]ken). Bie nacht goat de eeknprosessieroepn etn zeukn. Det doot ze tehope in lange riegn, wat wal wat weg hef van ne prosessie (optocht). Bie dag goat ze noar de nöste wierumme. Umdet ze leawt op eeknblaadn is nen kaalgevretnen eekn n teekn van det dr roepn in zitt. Dreuge weenters en dreuge, hete zommers hebt ze gearne. Doarin gediejt ze. ==Braandhöare== [[Ofbeelding:Oak processionary rash.JPG|thumb|right|Rode jökkerieje van de braandhöare]] De [[braandhöare]] zeent n gevoar vuur de gezoondheaid van n meanske. Ze zeent 0,2 töt 0,3 millimeter laank. Elke roepe hef dr zo hoonderdoezenden töt wal nen miljoen van. t Zeent pielvörmige höare, dee't de roepe löslöt at he zik bedreigd veult. De höare komt makkelik op de hoed, in de oogne en in de lochtweagn. De ofwearstöffe dee't in de höare zitt, geewt dikke bultn met n breanderig geveul op de hoed, rode oogne en slimme jökkerieje. Meesttieds goat de klachten vanzelf wier, mer dr zeent pillekes en zälfkes vuur te kriegn bie n [[apotheek]]. Nit iederene is dr eawn geveulig vuur. In wat gevaln köant de höare ook spiejn, duuzeligheaid en koortsn metbrengn. Um dr met te doon te kriegn hoo'j geheels nit bie in de buurte van de roepn te komn. De höarks zeent zo lecht det ze duur de weend met evoord wordt, en zo terechte köant komn om vuurbiegangers en leu dee't n dagken hen fietsen goat. De roepn kriegnt de höare tusken half [[mei]] en eind [[juni]]. As de roepn oet zeent ekömn bliewt vake de höare nog achter in de löage nöste, woernoa a'j dr töt wal twee joar later nog last van köant kriegn. Ook deers, en vuural [[hoond|heunde]] köant slim last kriegn met de höare. ==Leawnsloop== [[Ofbeelding: Thaumetopoea processionea01.jpg|thumb|right|Nachtuulke van de stekkelroepe]] De eikes begint april oet te komn, tegelieke met de eerste blaadkes van de [[weardplaante]], n eekn. De roepn hebt dan nen oranjen kluur. Heanig an veraandert n kluur in n soort griesblaauw met lechte ziedkaantn. Noa de daarde vervelling kriegnt de roepn de doonkere braandhöare op de rugge. De roepn wordt meestal roond 3,5 cm laank. De roepn vervelt zes of zeuwn moal vuur at ze n onopvalnd nachtuulke wordt. In september doot de vröwkes van de nachtuulkes wier eikes legn in de beumtöppe. De natuurlike vijanden van de roepe zeent de prachtwaspe en de sluipvlege. Ook nen loopkever, de grote popnreuwer, is nen natuurliken vijand, mer den is al seend de joarn '50 in Neerlaand oet estörven. ==Ploag en bestrieding== [[Ofbeelding: Bestrijdingeikenprocessierups01.jpg|thumb|right|Stekkelroepn wordt op ezöagn]] In Vlaandern gung t met de eeknprosessieroepe seend t begin van de neegntiger joarn vuur gek en onwies. In [[2007]] hadn ze dr ne ploag, vuural in Belgies Limburg, duur t waarme vuurjoar. t Belgiese leager mos dr zelfs met helpn bestriedn. In Neerlaand wör de roepe vuur t eerste zeen in [[1991]] in verskeaidene nöste langs ne weg bie [[Hilvarenbeek]]. De stekkelroepe spreaidn zik doarnoa rap oawer t zuudn van Neerlaand, töt an [[1996]]. Doarnoa wör t rap meender, en völle leu meandn at t of elop was. t Joar doarop wör de stekkelroepe vuur t eerste zeen in noordeliker plaatsn; in [[2010]] al töt in Stad [[Grunnen (stad)|Grönningn]]. A'j dr op tied bie zeent kö'j ne ploag vuurkomn. Det kan duur n bestriedingsmiddel in de beumtöppe te spöaitn. In [[2004]] deedn ze dit in Neerlaand as proof met [[Xentari WG]]. In dit spulleken zit ne [[bakterie]]: ''bacillus thuringiensis va. aizawai''. Disse bakterie maakt eiwitkristaln in t daarmkanaal van de roepe. t Daarmkanaal geet hiermet an t ofbrekn, mer dan keump dr ne gifstof vrie, wat n daarmwaand antastet. n Uur noa opname van de bakterie skeaidt de roepe met t etn oet, umdet um de kaakspiern verlamt. Besmette roepn wordt troag, verkluurt en verskroompelt oeteaindelik. 2 töt 5 deage doarnoa zeent ze dood. De dode roepn bliewt met de vuurpeute an de eeknblaadkes hangn. Probleem bie disse manere van bestriedn is de'j dr ook aandere vleendersoortn met antastet. Um det te vuurkomn köant de roepn ook ter plekke verbraand of op ezöagn wordn, woernoa't ze begreawn, verbraand of verdreunkn wordt. Dit is wal ne froai umslachtige manere. As natuurlike bestrieding zol de grote popnreuwer wier in ezat könn wordn. Det doot ze in de [[Verenigde Stoaten]] al. Iej köant t bestriedn of vorthaaln van n nöst t beste oawerloatn an spesjaliseerde bedriewe. ==Neersassies== *'''Algemeen''': **''eikenprocessierups *[[Tweants]]: **''eeknprosessieroepe'' -''rupse'' **<small>Informeel:</small> ''stekkelroepe'' ==Oetgoande koppeling== {{commons|Thaumetopoea processionea|Stekkelroepe}} * [http://www.schooltv.nl/beeldbank/clipframe.jsp?clip=20030611_processierups01 Filmken van ''schooltv'' over de eeknprosessieroepe] * [http://www.minlnv.nl/portal/page?_pageid=142,2268020&_dad=portal&_schema=PORTAL&p_document_id=1949379&p_node_id=6495873&p_mode= Expertgroep en ansprekpeunt Neerlaandse oawerheid eeknprosessieroepe] * [http://toolkits.loketgezondleven.nl/milieu_en_leefomgeving/?page_id=158 RIVM-haandleiding bestrieding oawerlast eeknprosessieroepn] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Insekt]] litus06imbuzrkskeomqrymfkb3eygq 0 17244 197691 2011-07-07T17:05:55Z Woolters 62 [[Eeknprosessierupse]] is ewiezig naor [[Eeknprosessieroepe]]: ook zo neumd in t artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Eeknprosessieroepe]] n6n7uefirnzsx9ks2xaochb3zcvkcbd 0 17245 197692 2011-07-07T17:06:19Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Eeknprosessieroepe]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Eeknprosessieroepe]] amx2481y5s8hbfw7pt6e4zkemmrl5bu 0 17246 197697 2011-07-07T17:23:22Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hond]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Hond]] ogfj9ebh1ch20e513hzikidnuxat9p4 0 17247 197727 197698 2011-07-07T19:17:31Z Xqbot 2328 Bot: Fixing double redirect to [[Antwaarp]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Antwaarp]] 3mza4s9xfjkx1pljehxcp202avq6l0k 0 17248 197728 197699 2011-07-07T19:27:32Z 129.125.102.126 [[Eek]] → [[Eek (boom)]] (Eekn is nooit [[Edik]], ducht mie) wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Eek (boom)]] dame9kvue7nj99ie2pgw49h75n8om27 0 17249 197700 2011-07-07T17:24:14Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Birk]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Birk]] sh1qgi5oawymefvqxpixzixpgen8dnc 0 17250 197705 2011-07-07T17:30:31Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Nimwaege]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Nimwaege]] lac8w6n5qpl8wieaevl0s5lycb1415m 0 17251 239750 197713 2012-08-20T17:20:02Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Riepse]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Riepse]] 33yzqsuknw41qtug0gui3n8txcm278m 0 17253 197762 2011-07-08T07:24:35Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Middelnederlaandse expansie]] 7eh14csauvqlfwtuvouu686xwr5fg5a 0 17256 237382 197782 2012-07-31T17:28:17Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Slag bi'j Aone]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Slag bi'j Aone]] rkle1ruvlu30dt5833932jo3i4eqs2u 0 17257 237383 197783 2012-07-31T17:28:22Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Slag bi'j Aone]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Slag bi'j Aone]] rkle1ruvlu30dt5833932jo3i4eqs2u 0 17260 197941 2011-07-09T18:26:03Z Droadnaegel 1133 Ni'j, deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Australië (laand)]] 3dmt78ftrnbiwyu4yq12n1l26438a6x 0 17262 279279 275309 2015-03-27T16:58:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | vlagge=Flag of Afghanistan.svg | woapn=Coat of arms of Afghanistan.svg | naam=Afghanistan | naaminlaandssproak=<span style="line-height:1.33em;">'''جمهوری اسلامی افغانستان'''<br />''Jomhūrī-ye Eslāmī-ye Afġānistān''<br /><small>([[Dari (Persiez)|Perzies]])</small><br />'''د افغانستان اسلامي جمهوریت'''<br />''Da Afġānistān Islāmī Jomhoriyat''<br /><small>([[Pashto]])</small></span> | lokasie = Afghanistan_in_its_region.svg | breedtegroad = 34///N | lengtegroad = 66///E | region = AF }} '''Afghanistan''', offisieel de '''islamietiese republiek Afghanistan''', is ne republiek in t zuden en midden van [[Azie]]. Der wont zo'n 28 miljoen leu en t is doarmet t 42e laand wat bevolkingsgreute betröf. t Laand is 647.500km² groot, en doarmet kump t op de 41e plaatse van laanden in de wearld. De naoberlaanden bunt [[Pakistan]] in t zuden en oosten, [[Iran]] in t westen, [[Turkmenistan]], [[Oezbekistan]] en [[Tadjikistan]] in t noarden, en [[Volksrippebliek China|China]] in t noardoosten. t Gebeed woar Afghanistan noo ligt was onderdeel van de [[Ziederoute]]. Oldhaeidkundigen hebt bewies evonden dat der al in joar 50.000 veur Christus leu wonden. De vörming van steaden is meugelik al an evongen tussen 3000 tot 2000 veur Christus. ==Oetgaonde verwiezingen== {{Wiktionary}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Azië]] [[Kategorie:Laand]] 0yhtkg8ulm6ukdhrcc4nuplj6j0i4ij 0 17264 198009 2011-07-10T10:23:51Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Eenheidsmearvoold]] 2wzo8gtroiydsceosligigsxc1hemxg 0 17265 198011 198010 2011-07-10T10:24:36Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Eenheidsmearvoold]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Eenheidsmearvoold]] 2wzo8gtroiydsceosligigsxc1hemxg 0 17266 241531 241530 2012-09-04T22:08:43Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De '''Morfologische Atlas van de Nederlandse Dialecten''' (aofekort: '''MAND''') is n taalatlas veur verschillende inheemse dialekten in [[Nederlaand]], [[België]] en de [[Franse Nederlaanden]]. t Is op [[23 juni]] [[2005]] verschenen bie de Amsterdam University Press. De MAND is ebaseerd op n foneties schrift (IPA; of voluut: t [[Internasjonaal Klaankenskrift|Internasionale Klankeschrift]]). Disse uutspraakgegevens bin op-eneumen op n geluudsbaand tussen [[1980]] en [[1995]]. De schriftelike gegevens ku'j op de webstee van t [[Meertens Instituut]] bekieken, onderan dit artikel steet oek de verwiezing derheer. De in-espreuken opnamen bin oek verkriegboar op [[cd]]. ==Uutgaonde verwiezingen== * [http://www.meertens.knaw.nl/projecten/mand/GTRPdataperitem.html Meertens.nl: MAND] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Sproakleer]] bzuv2hssezvy05tfqvrcokq5re3haxd 0 17267 198014 2011-07-10T10:33:21Z Servien 7 deurverwiezing naor [[MAND]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[MAND]] poe5am2tqxmbjzsqwyq00g5c4lj6bwz 6 17268 198074 198027 2011-07-10T18:35:43Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Westfaalse klaankbrökke == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] mrbh5e03i94xtuauxzjo4m9fhmk7b54 6 17269 198075 198032 2011-07-10T18:35:48Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Riege van verskienn en verdwienn van de westfaalse klaankbrökke == Licentie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] e0utomphgce0appf4s9301mhx1c8w4l 0 17270 291835 264603 2016-11-10T16:43:58Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki De '''Iesselakkedemiespelling''' of '''IJA-spelling''' is een [[Leegsaksische orthogroafie|spelling]] dee ontwikkeld is veur 't [[Sallaans]] (en 't Noodwest-Overiessels), 't [[Veluws]] (en 't [[Urkers]]). As baosis veur disse spelling is de Nederlaanse spelling ekeuzen, umdat der vanuut egaon wönnen dat iederene dee [[streektaol]] wil schrieven oek Nederlaans kan schrieven, dan wönnen 't oek makkelijker um 't gauwer an te leren. Spellingen as schriemm (schrieven) of oe:mm (oeven) zu'j dus neet tegenkoemen. De Iesselakkedemiespelling lik aorig op de [[SONT-spelling]], op een paor punten nao, bieveurbeeld: ''hontien'' in plaose van ''hondtien'' en t onderscheid tussen de klanken ä [æ] (vuilt in SONT onder e, in verkleinwoorden ä) en ää [æː] (vuilt in SONT onder ae). ==Letters en combinasies== ===Klinkers=== Naos de a, aa, e, ee, i, ie, o, oo, u, uu, y, en de gebrukelijke Nederlaanse tweeklanken he-j onder aandere: {| class=prettytable |- ! Klank ! Opmarking/veurbeeld ! IPA |- |ä |dät, kämpien, därde |[æ] |- |ää |äärde (eerde), määl (meel) |[æː] |- |èè, è |algemeen gebruuk - in open<br />lettergrepe èè, in esleuten<br />lettergrepe è, bv. sprèèk/sprèken |[ɛː] |- |ae |dezelfde klank as èè, gebruken ze<br />allinnig in de [[Kop van Overiessel]] of<br />[[Zwolle]], in woorden as tael en verhael |[ɛː] |- |ö |lös, jörksken, ehöngen |[ɶ] of [ɜ] |- |öö |strööltie{{small()|n}}, löög |[ɶː] of [ɜː] |- |ao |praot, verhaol, aover, kaoken |[ɔː] of [ɒː]{{Info|Oek in [ɔːə]/[ɔːɑ] of [ɒːə]/[ɒːɑ]}} |- |i'j |wi'j, bi'j, ni'j |[ɪʲ] |} ===Medeklinkers=== Krek zoas ze in 't Nederlaans bin. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://ijsselacademie.nl/taal/spellingsbrochure.html IJsselacademie.nl: spellingsbrochure] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese spellingsrichliene]] [[Kategorie:Sallaands]] [[Kategorie:Urkers]] [[Kategorie:Veluws]] qgf9z1ytnknq2tvcdkgthpmxrfj925g 14 17271 266465 198131 2013-05-10T18:07:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ofbeelding]] o3mqndbfy0yixuuveaolmsa2g44wi1g 0 17272 283473 281762 2015-11-17T15:48:31Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Republika e Shqipërisë | vlagge = Flag of Albania.svg | woapn = Albania state emblem.svg | breedtegroad = 41/20//N | lengtegroad = 19/48//E | lokasie = Europe-Albania.svg | sproaken = [[Albaans]] | heufdstad = [[Tirana]] | religie = [[Oosters-Orthodoxe Karke|Oosters-orthodox]] 20%, [[islam|moslim]] 70%, [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholiek]], 10% | regeringsvorm = [[Parlementeare Reppubliek]] | km2 = 28.748 | inwonners = 3,195,000 | dichtheid = 111.1 | munteenheid = [[Albaanse lek|Lek]] | valutakode = ALL | tiedzone = +1 (zommertied +2) | volksleed = [[Himni i Flamurit]] (''hymne vuur de vlagge'') | tld = al | laandkode = AL | tel = 355 }} '''Albanië''' (sprek oet: {{IPA|/ʌlˈbaniə/}}, ''al-BAA-nie-je'', in t [[Albaans]]: ''Shqipëri/Shqipëria'', [[Gheg-Albaans]]: ''Shqipnia/Shqypnia''), offisjeel bekeand as de '''Reppubliek Albanië''' (Albaans: ''Republika e Shqipërisë'', oet esprökn as {{IPA|[ɾɛpuˈblika ɛ ʃcipəˈɾiːs]}}, Gheg-Albaans: ''Republika e Shqipnísë''), is n laand Zuudoost [[Europa (continent)|Europa]], in de [[Balkan]]. t Greanzet in t noordwestn an [[Montenegro]], in noordoostn an [[Kosovo]], in t oostn an [[Massedonië (laand)|Massedonië]] en [[Grieknlaand]] in t zuudn en zuudoostn. t Hef ne kustliene an de [[Adriatiese Zee]] op t westn, en an de [[Ioniese Zee]] op t zuudwestn. t Ligt op nog gin 72 km van [[Italië]], an de oawerkaante van de [[Stroate van Otranto]] den't de Adriatiese Zee met de Ioniaanse Zee koppelt. Albanië is lid van de [[Verenigde Nasies]], [[NAVO]], [[Organisasie vuur Veiligheid en Saamnwarking in Europa]], [[Organisasie van t Islamitiese Oawerleg]], en ene van de groondleggers van de [[Unie vuur t Middellaandse Zeegebeed]]. Seend Januwoari 2003 is Albanië kandidoat um too eloatn te wordn bie de EU, en t hef offisjeel lidmoatskop an evroagn op n [[28 april|28sten]] april [[2009]]. Albanië is ne [[parlementeare demokrasie]] met ne oawergaankekonomie (van besteurde noar vrieje moarkt). In Albanië wont ongevear 3 miljoen leu, woervan ongevear 600.000 in de heuwdstad [[Tirana]]. Duurdet dr heanig an de vrieje moarkt wörd in evoord, wörd Albanië steeds interessanter vuur boetnlaandse investering, vuural in ennergie, vervoor en t weagnnetwoark. == Naam == Albanië is de [[middeleewn|Middeleewse]] [[latien|Latiense]] name van t laand, det ''Shqipëri'' wörd eneumd duur de eegne inwonners. In Middeleews [[Grieks]] het t laand ''Albania'' (''Ἀλβανία''), nöast aandere de vörme ''Albanitia'' en ''Arbanitia''. t Kan wean at n naam is of eleaidt van n [[Illyries]]en stam van de [[Albani (volk)|Albani]] zo as beskreewn duur [[Ptolemeüs]], n geograaf en astronoom oet [[Aleksandrië]] den't in 150 N.Kr. ne kaarte teekn woer't de stad [[Albanopolis]] op eneumd steet (noordwest van [[Durrës]]). dr wörd edacht det de naam ne voortzetting is van ne middeleewse nearzetting det ze Albanon neumn of Arbanon, skoonwal t nit zeker is at dit dezelfde plek is. In zinne ''Geschiedenisse'', eskreewn tusken [[1079]] en [[1080]], zeg [[Biezantiense Riek|Biezantiensen]] geskiedkeundigen [[Michael Attaliates]] as eerstn det de Albanoi metdeedn an nen opstaand teegn [[Konstantinopel]] in [[1043]] en neumt de Arbanitai as oonderdoann van de Groaf van Dyrrachium. In de [[Middeleewn]] neumdn de Albaann öar laand ''Arber'' of ''Arbën'' en zukzelf ''Arbëresh'' of ''Arbnesh''. Al in t 16e joarhoonderd wördn de oolde naams ''Arbëria'' en ''Arbëresh'' vervöngn duur de laandsnaam ''Shqipëria'' en volksnaam ''Shqiptarë''. De inwonners zegnt zelf gearne at de wöarde "laand van de adelaars" en "Keender van de adelaars" beteeknt, mer de wöarde zeent of eleaidt van t biewoard ''shqip'', wat "mekoar begriepn" beteeknt. Oonder t [[Ottomaanse Riek]] wör Albanië an eduudt as ''Arnavutluk'' en de inwonners as ''Arnautn''.Dr wörd an enömn at dit ne [[klaankumwisseling (sproaklear)|klaankumwisseling]] is van t woard ''Arvanite'', wat de middeleews Griekse naam was vuur de Albaann. == Laandsbeskriewing == [[Bestaand: Albania pasture.jpg|thumb|left|250px|Albanees laandskop]] Albanië beslöt 28.748 kilometers in t veerkaant. t Ligt tusken 39° en 43° [[Noorderbreedte]] en 19° en 21° Oosterleankte. n Kleain gedeelte ligt oosterlik van 21°. Albanië hef ne kustliene van 476 km laank en löp langs de Adriatiese en Ioniese Zee. De westerlike leeglaandn greanzet an de Adriatiese Zee. 70% van t laand is weust en boargachtig, en nit of slecht toogaankelik. t Heugste peunt is de boarg [[Korab]], in t distrikt [[Dibër]], en hef ne heugte van 2.753 meter. t Klimaat an de kust is kenmoarkend vuur t Middellaandse Zeegebeed, met zachte natte weenters en woarme, zunnige en dreuge zommers. In t binnlaand verskilt t klimaat ofhaankelik van de heugte. De gebeedn dee't boawn 1.500 meter lignt, zeent koold en dr vaalt völle [[snee]] in t weenter, wat mangs wal töt halverweage t vuurjoar blif lign. Dr zeent, nöast de heuwdstad [[Tirana]] nog aandere belangrieke steadn, zo as [[Durrës]], [[Korçë]], [[Elbasan]], [[Shkodër]], [[Gjirokastër]], [[Vlorë]] en [[Kukës]]. In Albaanse grammatika kan n woard onbepoalde en bepoalde vörme hebn, en det geeldt dus ook vuur plaatsnaams. Beaide ''Tirana'' en ''Tiranë'', ''Shkodra'' en ''Shkodër'' wordt wal gebroekt. De dree grötste tektoniese mearn van t Balkanskiereilaand lignt deels in Albanië. t Mear van Shkodër in t noordwestn van t laand hef ne oppervlakte dee't varieert tusken de 370 km2 en 530 km2, woervan't een doarde bie Albanië heurt en de rest bie [[Montenegro]]. De Albaanse kustliene van t mear is 57 km. t Ohridmear ligt in t zuudoostn van t laand en wörd edeeld met [[Massedonië (laand)|Massedonië]]. t Is 289 meter depe en ne grote verskeaidenheaid an natuur, zo as de "leawnde fossieln" en völle endemiese soortn. Um zinne natuurlike en historiese wearde steet t Ohridmear oonder beskoarming van [[UNESCO]]. Dan he'j nog t Butrintimear, det wat kleander is. t Ligt in t nasjonale park ''Butrint''. == Indeling van Albanië == Albanië is verdeeld in 12 administratieve groafskopn dee't ze ''qark'' of ''prefekturë'' neumt. Disse groafskopn zeent wier oonderverdeeld in saamn 36 distrikn (''rreth'') en 373 gemeentes (''bashki'' of ''komunë''). Doarvan hebt dr 72 ne [[stad (woonstee)|stadsstoatus]] (''qytet''). Dr zeent in totaal 2980 döarpe of gemeenskopn (''fshat'') in Albanië. Elk distrikt hef ne road dee't besteet oet n antal gemeentes. De gemeenteroadn goat oawer de locale zaakn en haandhawing van de wet.<ref>[http://www.moi.gov.al/english/images/pdf/qeverisja_vendore.pdf On the Organization and Functioning of the Local Government, Republic of Albania, 2000] 27 August 2010</ref> [[Bestaand:AlbaniaNumberedPrefectures.svg|right|400px|groafskopn van Albanië]] {| class="wikitable" |- ! !! Groafskop ! Heuwdstad ! Distriktn ! Gemeentes ! Steade ! Döarpe |- | 1 || [[Groafskop Berat|Berat]] | [[Berat]] | [[Berat Distrikt|Berat]]<br />[[Kuçovë District|Kuçovë]]<br />[[Skrapar District|Skrapar]] | 10<br />2<br />8 | 2<br />1<br />2 | 122<br />18<br />105 |- | 2 || [[Groafskop Dibër|Dibër]] | [[Peshkopi]] | [[Bulqizë Distrikt|Bulqizë]]<br />[[Dibër Distrikt|Dibër]]<br />[[Mat Distrikt|Mat]] | 7<br />14<br />10 | 1<br />1<br />2 | 63<br />141<br />76 |- | 3 || [[Groafskop Durrës|Durrës]] | [[Durrës]] | [[Durrës Distrikt|Durrës]]<br />[[Krujë Distrikt|Krujë]] | 6<br />4 | 4<br />2 | 62<br />44 |- | 4 || [[Graofskop Elbasan|Elbasan]] | [[Elbasan]] | [[Elbasan Distrikt|Elbasan]]<br />[[Gramsh Distrikt|Gramsh]]<br />[[Librazhd Distrikt|Librazhd]]<br />[[Peqin Distrikt|Peqin]] | 20<br />9<br />9<br />5 | 3<br />1<br />2<br />1 | 177<br />95<br />75<br />49 |- | 5 || [[Groafskop Fier|Fier]] | [[Fier]] | [[Fier Distrikt|Fier]]<br />[[Lushnjë Distrikt|Lushnjë]]<br />[[Mallakastër Distrikt|Mallakastër]] | 14<br />14<br />8 | 3<br />2<br />1 | 117<br />121<br />40 |- | 6 || [[Groafskop Gjirokastër|Gjirokastër]] | [[Gjirokastër]] | [[Gjirokastër Distrikt|Gjirokastër]]<br />[[Përmet Distrikt|Përmet]]<br />[[Tepelenë Distrikt|Tepelenë]] | 11<br />7<br />8 | 2<br />2<br />2 | 96<br />98<br />77 |- | 7 || [[Groafskop Korçë|Korçë]] | [[Korçë]] | [[Devoll Distrikt|Devoll]]<br />[[Kolonjë Distrikt|Kolonjë]]<br />[[Korçë Distrikt|Korçë]]<br />[[Pogradec Distrikt|Pogradec]] | 4<br />6<br />14<br />7 | 1<br />2<br />2<br />1 | 44<br />76<br />153<br />72 |- | 8 || [[Groafskop Kukës|Kukës]] | [[Kukës]] | [[Has Distrikt|Has]]<br />[[Kukës Distrikt|Kukës]]<br />[[Tropojë Distrikt|Tropojë]] | 3<br />14<br />7 | 1<br />1<br />1 | 30<br />89<br />68 |- | 9 || [[Groafskop Lezhë|Lezhë]] | [[Lezhë]] | [[Kurbin Distrikt|Kurbin]]<br />[[Lezhë Distrikt|Lezhë]]<br />[[Mirditë Distrikt|Mirditë]] | 2<br />9<br />5 | 2<br />1<br />2 | 26<br />62<br />80 |- | 10 || [[Groafskop Shkodër|Shkodër]] | [[Shkodër]] | [[Malësi e Madhe Distrikt|Malësi e Madhe]]<br />[[Pukë Distrikt|Pukë]]<br />[[Shkodër Distrikt|Shkodër]] | 5<br />8<br />15 | 1<br />2<br />2 | 56<br />75<br />141 |- | 11 || [[Groafskop Tirana|Tirana]] | [[Tirana]] | [[Kavajë Distrikt|Kavajë]]<br />[[Tirana Distrikt|Tirana]] | 8<br />16 | 2<br />3 | 66<br />167 |- | 12 || [[Groafskop Vlorë|Vlorë]] | [[Vlorë]] | [[Delvinë Distrikt|Delvinë]]<br />[[Sarandë Distrikt|Sarandë]]<br />[[Vlorë Distrikt|Vlorë]] | 3<br />7<br />9 | 1<br />2<br />4 | 38<br />62<br />99 |} == Ekonomie == Noar West-Europeese moatstaawn is Albanië nog aait n oarm laand. t [[Bruto Binnlaands Produkt]] (''BBP'') was 26% van t EU-gemiddelde in [[2010]]. Toch teunt Albanië meugelikheedn vuur ekonomiese gröai, umdet aal mear oondernemmings noar Albanië komt en aal mear godern vrie komt vuur haandel. Albanië, [[Cyprus]] en [[Pooln]] warn de ennigste laandn in de EU dee't ekonomiese gröai metmaakn in [[2009]]. t [[Internasjonale Moneteare Fonds]] (IMF) vuurzag ne 2,6% gröai vuur Albanië in 2010 en 3,2% in [[2011]]. Dr wörd aal mear inverteerd en Albanië is non gangs ennergie oet te voorn. Albanië en [[Kroaatsië]] hebt oawerleg had oawer ne eawntuwele kernsentrale bie t Shkodërmear, kort bie Montenegro. Det leste laand was dr nit zo blie met, umdet dr in det gebeed völle eardbewings en -aktiviteit zeent. doar keump nog bie det t onwoarskienlik is at Albanië t kan betaaln a'j noagoat at t nasjonale budget meender as 5 miljard dollar is. In februwoari [[2009]] maakn n Italjaans bedrief bekeand at ze ne 800 [[Megawatt|MW]] kolnsentrale woln bouwn in Albanië, um de verskilnde weln van t ellektries oet te breaidn. Zowat al n stroom vuur Albanië wörd non opwekt duur veroolderde water-esteurde stroomsentrales, dee't steeds meender effektief wordt duur toonemnde dreugte. t Laand hef wat opslaagn van [[petröllie]] en eardgas, mer produseern mer 5.400 öllievaatn per dag in [[2009]]. Eardgasproduksie steet op 30 miljoen kubieke meter, wat genog is um an de nasjonale vroag te voldoon. Aandere natuurlike weln bestoat oet [[koolstof]], [[bauxiet]], [[kopper]] en [[iezer]]erts. 58% van t woarkvolk dut [[boern]]. Zee leawert 21% van t BBP. Albanië leawert beheurlik wat [[groan]], [[mais]], [[tabak]], [[viege|viegn]] (13e-grötste van de wearld) en [[olief|oliewn]]. == Volk == Noar Europese begripn is t Albaanse volk beheurlik joonk met de mediaanleaftied op 28,9 joar. Noa 1990 wördn de Albaniërs konfronteerd met nieje begripn as [[migrasie]], woerduur't de verdeling van t volk oawer de distriktn heel aanders wör. Heel wat leu treukn van t noordn noar t zuudn, bv. noar [[Tirana]]. De meeste inwonners zeent oorsproonkelik Albaans. De umvaank van aandere meenderheaidsgroepn is nit bekeand, en de leste telling wör edoan in [[1989]]. Meenderheaidsgroepn zeent oonder mear Griekn, Massedoniërs, [[bulgarije|Bulgaarn]], [[Gorani (volk)|Gorani]], [[Vlach]]s, [[Montenegro|Montenegrienn]], [[Servië|Serven]], [[Ashkali]], [[Roma]] en [[Jödde|Jödn]]. De umvaank van de groep Griekn is ook nit dudelik; Albanië skrif det dr 60.000 zitt, Griekse weln meant wal 300.000. De meeste westerse weln skatt det dr zo 200.000 zitt, of ongevear 6% van de inwonners. === Sproakn === De offisjele sproake van Albanië is t Albaans, wat nen an epasten en versmeultnen vorm is van twee [[dialekt]]n: t [[Toskies]] in t zuudn en t [[Gheg]] in t noordn, skoonwal dr mear van t Toskies in zit as van t Gheg. De [[Shkumbin]]rivier is de skeaid tusken de beaide dialektn. In t gebeed woer't de Griekse meenderheaid woont, wörd n Grieks dialekt esprökn det kenmoarkn bewoard hef dee in t moderne Grieks verlöarn zeent egoan. Aandere sproakn van meenderheedn zeent [[Aroemeens]], [[Servies]], [[Massedonies]]/[[Bulgaars]] en [[Romani|Roma]]. === Godsdienst === Dr zeent ginne offsjele statistiekn oawer de godsdiensten van Albanië. t [[CIA World Factbook]] gef ne verspreaiding van 70% [[Islam|Moslims]], 20% [[Ortodox Kristendom|Orthodoxe Kristenen]], en 10% [[Rooms-Katholieke Karke|Roomsken]]. In 2009 was volgens t World Christian Encyclopedia ongevear 38% van de Albaann Moslim en 36% Kristen. Aandere skattings beweart at tusken 25 en 40% aktief de godsdienst oetdreg. In de Middeleewn was Albanië volledig Kristelik, mer wör heanig an oawernömn duur de Islam oonder t Ottomaanse Riek. Oonder t [[Kommunisme]] wördn alle stoatse en kulturele dinge skeaidn van religie. Albanië hef nooit ne offisjele stoatsgodsdienst ehad. In t 20ste joarhoonderd wör oonder de monarchie alle gesteurde godsdienst oet evlakt. t Kommunistiese regiem wat regearn noa de [[Tweede Wearldoorlog]] vervolgen en oonderdrukn alle relligieuze oetdreagings en institusies. Albanië wör zelfs oet ereupn as t eerste [[Atheisme|Atheïstiese]] laand van de wearld. De Islam hef anhang duur heel t laand hen, en dan vuural de [[Soennisme|Soennitiese]] streuming. De Orthodoxe Kristenn wont vuural in t zuudn en de Roomsken in t noordn. == Kultuur == === Muziek === Albaanse Volksmuziek is te verdeeln in dree stielgroepn, met aandere belangrieke muzikale gebeedn roond [[Shkodër]] en [[Tirana]]. De belangriekste groepn zeent de Ghegs in t noordn en de Labs en Tosks in t zuudn. t Verskil tusken noord en zuud zit um in t "roewe en heeldhaftige" geveul van t noordn en t "ontspann" geluud van t zuudn. Disse ofzeunderlike stieln zeent vereanigd duur de "intensiteat dee't beaide de oetvoerders en tooheurders an de muziek geewt as n medium vuur pattriotistiese oetdrukking en as n middel wat t vertelsmoatige van moondelike historie dreg", mer ook bepoalde karakteristiekn zo as t gebroek van [[vrömde moatsoorte]]n zo as [[3/8]], [[5/8]] en [[10/8]]. Volksverskes zeent in te deeln in heuwdgroepn, zo as de heeldhaftige epiese verhaaln oet t noordn, de zeute mellodiese wegeleedjes, leefdesleedjes, trouwmuziek, woarkmuziek en aandere soortn gezangn. aandere belangrieke muziek wörd ezungn bie festivals, vuural bie de nasjonale feestdag vuur [[Sunte Lazarus]], woerop t vuurjoar wörd in eluudt. Wegeleedjes en [[vajtim]]s zeent belangrieke Albaanse volksverskes, en wordt meestal solo ezungn duur vrouwleu. == Verwiezings == <references/> == Oetgoande verbeending == * [http://www.e-albania.al/web/Welcome_to_e_Albania_1_2.php Offisjele webstea] ([[Engels]]) * [http://www.guidetoalbania.com Gids vuur Albanië] ([[Engels]]) {{Wiktionary}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] mp3vxdimla94dwpg90o3wq9yk1cgyx6 0 17273 292991 292989 2017-02-03T22:17:30Z Servien 7 Servien hef de zied [[Zuud-Soedan]] herneumd naor [[Zuudsoedan]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki [[Bestaand:South Sudan in its region (undisputed).svg|right|thumb|250px|Stee van Zuudsoedan ien Afrikoa]] '''Zuudsoedan''', offisjeel '''Republiek Zuudsoedan''' ([[Engels]]: Republic of South Sudan) is n laand ien Oost Afrikoa. De heufdstad en grootste stad is [[Juba]] ien de dailstoat [[Central Equatoria]]. t Kustloze laand het n grup mit [[Etiopie]], [[Kenia]], [[Oeganda]], de [[Demokroatische Republiek Kongo]], de [[Zeantroal Afrikoanse republiek]] en [[Sudan]]. De belaangriekste revier van Zuudsoedan is de [[Witte Nail]]. t Laand het n oppervlak van 619.745 vaaierkante kilometer en het n bevòlkensgrootte van sikkom 8.260.490 mìnsken. Omreden der n hail ìnde toalen proat worden ien Zuudsoedan en om nait nog meer verdaildhaid te kriegen, is t Engels as offisjele laandstoal nomen. t Gebied dat man nou kennen dut as Zuudsoedan was dail van t Britse mandoat [[Egypte]] en wör ien 1956 dail van de Republiek Soedan dou dij onòfhaankelk wör. Noa de [[eerste Soedanese börgerkraig]] wör Zuudsoedan ien 1972 n [[autonome regioon]] binnen de republiek. Ien 1983 wör de autonome stoates òfnomen en noa/tiedens de [[Twijde Soedanese börgeroorlog]] ien 2005 kreeg Zuudsoedan heur autonome positsie weer. Ien jannewoarie van 2011 stemden de börgers van Zuudsoedan veur de onòfhankelkhaid en op 9 juli 2011 wör Zuudsoedan n aigen laand. Nait aal landen ien de weerld hebben Zuudsoedan (al) erkennen doan. De belaangriekste reden veur de schaaiden is t geleuf. Ien tieds dat [[Soedan]] veuraal [[islam]]itisch is, wordt ien Zuudsoedan veuraal t kristendom en haaidense Afrikoanse religies aanhongen. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Afrika]] tdfpg5ohq0u5c1at51cf7v1z4mn6n2s 0 17276 198285 2011-07-12T07:50:11Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nöalstukken]] bjupi0822rc85nacg4bjum7c4thmvyh 4 17280 198372 2011-07-12T19:00:51Z Droadnaegel 1133 [[Wikipedie:Nedersaksische Standaardspelling]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]]: Steet ok zo in t artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] fgypn7aujgqpcewdc1hznv6bhqbr93b 0 17284 198463 2011-07-13T13:57:10Z Ni'jluuseger 73 [[Venies (stad)]] is ewiezig naor [[Venies]]: Dit is de heufdziede veur 'Venies', wat of 't wieder nog wèzen mag wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Venies]] 6wenzer8cccutvnc3ac8nr0j9cejn8f 0 17285 198464 2011-07-13T13:57:30Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Venies]] 0cocx86cu715qkqcdjvsrvo6hrztcju 0 17286 198474 2011-07-13T15:42:38Z Ni'jluuseger 73 [[Zunnewendefestival]] is ewiezig naor [[Zunnewende Festival]]: Schriefwieze zoas op webstee van festival wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zunnewende Festival]] hk47xhgazz7a0qlu7lmwbvm63yblevi 0 17287 267803 264278 2013-05-16T20:25:54Z Droadnaegel 1133 interwikies deroet:op wikidata wikitext text/x-wiki {{Zie dv|'t Nedersaksische ''Zunnewende Festival'' is beschreven in 't artikel [[Zunnewende Festival]].}} De '''zunnewende''' ([[Latien]]: solstitium oftewal zunnestilstaand) kriej as de zunne, vanof de eerde eziene, de noordelijkste of zudelijkste pesisie bereikt. Op eerde wördt dizze pesisie emarkeerd deur de beide [[keerkring|keerkringen]]. [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Steernskunde]] jjfa7em73d4sw4rv8jwobsl0x3wkh9p 0 17288 198476 2011-07-13T15:45:49Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zunnewende Festival]] hvg94ysoo3mcihs47iyc2tj9wqmxvzw 0 17289 198480 2011-07-13T16:03:45Z Ni'jluuseger 73 [[Zwarte Cross]] is ewiezig naor [[Zwarte Cross Festival]]: Zoas op 'e webstee van 't festival wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zwarte Cross Festival]] 5roqb8akqb6eewj7rey1593haqflrit 0 17292 292658 272195 2016-12-22T10:34:48Z Wwikix 13678 /* Oetgoande koppelings */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LogoTrouw.png|thumb|right|200px|Beeldmoark van Trouw, ne bekeande [[Neerlaand]]se kraante]] '''Media''' is t meervoold van [[medium]]. n Medium is, nöast aandere dinge, n hulpmiddel vuur kommunikasie. Det kan met ene, mer ook met völle leu of instansies tegelieke. Media zeent (oawer)dreagers van berichen en informasie. Skoonwal ''media'' van oorsproonk n [[Latien]]s woard is det in t mearvoold steet, wörd in [[Europa (continent)|Europa]] vake as eankelvoold gebroekt. ==Ontwikkeling== Seend t [[17e eeuw|17de joarhoonderd]] he'j al dag- en [[tiedschrift|wekblaadn]] en wiedverspreide [[pamflet|pamfletn]]. Töt t eande van t [[19e eeuw|19e joarhoonderd]] was vuural t moondelinge, eskreewne of edrukte woard t belangriekste kommunikasiemiddel. Mer doarnoa kömn doar [[fotografie]], [[tellegrafie]], [[tillefoon|tellefonie]], [[film (cinematografie)|film]] en in t [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] nog [[radio]] en [[tellevisie]] bie. In de neegntiger joarn van t twentigste joarhoonderd gungn de leu massaal oawer op t [[internet]], woerbie berichtoetwisseling nog rapper gung, en leu van oawer de hele wearld met mekoar verbeundn wördn. Aanders as edacht, bliewt aandere "euldere" media, zo as de radio en tellevisie, de [[kraante]] ondaanks t internet wal bestoan. Disse euldere media kan zelfs t internet gebroekn as 'medium' vuur zikzelf. Kraantn, tellevisie- en radiostasjons hebt rechtevoort allemoal ne webstea op t internet. De opinieblaadn, dee't per wekke of moand verskient, leawert achtergroondinformasie en loopt t niejs noa. t internet wörd ook hierin aal belangrieker. t Gef leazers ook de meugelikheaid zelf rap te reageern. ''Massamedia'' kö'j opdeeln in publieke en kommersjele media. Publieke media hebt as doel um nit-gekluurde, earlike en onofhaankelike informasie te verspreaidn. De kommersjele media weelt vuural geeld verdeenn an t verspreaidn van informasie, of bepoalde leu wille bezorgen. Det hooft nit te beteekn det öare informasie nit ongekluurd of earlike is, mer as t met de ekonomie nit good geet, hef det meteen invlood op disse media. ==Kenmaarken== De meeste hudigendaagse media hebt zes kenmaarken: *De berichten van de media wordt duur ne grote groep vertrouwd. De mearderheaid van de bevolking neamp earder berichten an van eenn den at de media "vuursteet", zo as n niejsleazer, as wonnear t bericht zo mear van ene op stroate keump. Ook wörd n bericht oet t eegne laand earder an enömn as wonnear t oet n vear laand keump. Zulke berichten wordt al gaauw as [[propaganda]] of [[indoktrinasie]] ezeen. Vake wörd in disse laandn zelf net zo edacht oawer niejs oet aandere laandn. As t dr op an keump geleuft iederene de partieje woer't ze zikzelf met vereenzelvigt. *Media wordt, ondaanks grote kritiek, nog aait as onofhaankelik ezeen, en dus betrouwboar. *De berichtgewing geet rap. Dr zit weainig tied tusken ne gebuurtenisse en t oognblik det de media dr oawer neumt. Vuural met de niejere media is det zo. * Met "Massamedia" bedoolt ze kommunikasiemiddeln dee't, duurdet ze zo toogaankelik zeent, völle leu köant bereikn. Det hebt ze vuural te daankn an de makkelike wieze woerop at ze te kriegn zeent (bv. verkoop van kraantn) of t feit det leu dr oaweral teegnan köant kiekn: bv. grote tellevisies in de stad, op kantoor en in de wonkamer. Ook past de massamedia öar sproake vake an an t grote publiek. *De gebroeker van media (kiek-, luster- of leasvolk) kan zelf t niejs nit beïnvloodn. *Vuural seend dr tellevisie is, wordt media ezeen as n podium in de moatskoppieje, woerop leu öare gedachten en meanings kwiet köant oawer alns wat öar in de gedaankn zit. ==Oetgoande koppelings== * [http://www.eurotv.com/scripts/eutvprog.cfm Alle Europese tellevisiezeanders, per laand op alfabet] * [http://www.denieuwereporter.nl/ De Nieuwe Reporter groepsweblog oaver media en journalistiek] * [http://www.mediavacature.nl/ Mediavacature oaverzicht van feunksies in de media en journalistiek] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Media| ]] q2ljisj5h8ev1mpa0hgsbjlr0g97jdq 0 17293 198568 2011-07-14T12:57:55Z Grönneger 1 35 [[Zolt (smaak)]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Zalt (smaak)]] hinne: Wie goan nait de Alemannische wikipedia achterhìn mit onderschaaid tuzzen de titel en t woord ien t artikel. wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zalt (smaak)]] e4j59yh3y7s3ri73nmbsyjcgzuynuuc 0 17294 198594 2011-07-14T17:29:14Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Zalt]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Zalt]] aij9j5hq4b8gfgdjbk6owruky0qgv06 0 17295 279281 274556 2015-03-27T16:58:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Official Portrait of President Reagan 1981.jpg|thumb|upright|President Reagan in 1981]] '''Ronald Wilson Reagan''' ([[6 febrewaori|6 februarie]] [[1911]] – [[5 juni]] [[2004]]) was den 40sten president van de [[Verienigde Staoten van Amerika|Veraenigde Stoaten]] van (1981-1989), den 33sten gouverneur van [[Kalifornia]] (1967–1975) en doarveur, nen radio-, film- en tellevisieakteur. He was lid van de Republikeinse Parti'je, en hef as opvolger van [[Jimmy Carter]] twee termienen oet ezetten. Zelf worden e op evolgd deur [[George H.W. Bush]]. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Akteur]] [[Kategorie:Presideant]] [[Kategorie:Verenigde Stoatn van Amerika]] 0dpf1uphjz9th6eqs88rypzzi9yw13y 8 17297 198678 2011-07-15T18:42:41Z Servien 7 Nieje pagina: '[[{{ns:user}}:$1|$2]] {{#ifeq:{{FULLPAGENAME}}|{{ns:user talk}}:$1|([[{{ns:user talk}}:$1#top|overleg]])|([[{{ns:user talk}}:$1|overleg]])}}' wikitext text/x-wiki [[{{ns:user}}:$1|$2]] {{#ifeq:{{FULLPAGENAME}}|{{ns:user talk}}:$1|([[{{ns:user talk}}:$1#top|overleg]])|([[{{ns:user talk}}:$1|overleg]])}} pwfrenv1wx9slhcxsg5dvt5rsry1gaq 0 17299 290764 279282 2016-11-01T18:29:09Z Wwikix 13678 /* Wellen/verwiezingen */ kat wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd |naaminlaandssproak = جمهوری اسلامی ايران |vlagge = Flag of Iran.svg |woapn = Coat of arms of Iran.svg |lokasie = Iran_in_its_region.svg |breedtegroad = 32///N | lengtegroad = 54///E | region = IR |km2 = 1648195 }} '''Iran''', offisieel de '''Islamitiese Republiek Iran''', is n laand in [[Azie|Azië]]. Den name "Iran" wörd in westerse laanden gebroekt sund 1935, doarveur was t bekend as Perzie. Met ne oppervlakte van 1.648.195 km2 is t t 18e laand van de weerld wat greutte betröf. In Iran wont zon 78 miljoen leu, en is doarmet t 17e laand van de weerld wat bevolking angeet. De naoberlaanden van Iran bunt [[Armenie]], [[Azerbeidzian]], [[Turkmenistan]], [[Kazachstan]] en [[Ruslaand]] in t noorden. In t oosten van Iran ligt [[Afghanistan]] en [[Pakistan]], in t zuden ligt de [[Perziese Golf]] en de [[Golf van Oman]], in t westen [[Irak]] en in t noordwesten [[Turkeie]]. De heufdstad, en grootste stad is [[Teheran]], dee ok t politieke, kulturele, kommersiële en industriële sentrum van t laand is. Iran hef völle [[öllie]] en [[eerdgas]], den oetvoor doarvan is de belangriekste welle van inkömste veur t laand. == Bestuur == {| class="wikitable" |- ! previnsie !! heufdstad !! oppervlakte<ref>[http://www.iranchamber.com/provinces/iranian_provinces.php Iran Chamber Society] Provinces of Iran.</ref> !! inwonners<br /><small>(1 juli 2010)</small> <ref>[http://www.citypopulation.de/Iran50T.html www.citypopulation.de] Iran: provinces</ref> |- | [[Alborz (provinsie)|Alborz]] <ref>In 2010 is de provinsie [[Alborz (provinsie)|Alborz]] of esplitst van de provinsie [[Teheran (provinsie)|Teheran]]</ref> || [[Karaj]] || |- | [[Ardebil (provinsie)|Ardebil]] || [[Ardebil (stad)|Ardebil]] || style="text-align: right" | 18.050 km² || style="text-align: right" | 1.242.956 |- | [[Oost-Azerbeidzjan]] || [[Tabriz]] || style="text-align: right" | 45.481 km² || style="text-align: right" | 3.691.270 |- | [[West-Azerbeidzjan]] || [[Urmia]] || style="text-align: right" | 37.614 km² || style="text-align: right" | 3.016.301 |- | [[Bushehr (provinsie)|Bushehr]] || [[Bushehr]] || style="text-align: right" | 23.168 km² || style="text-align: right" | 943.535 |- | [[Chahar Mahaal en Bakhtiari]] || [[Shahrekord]] || style="text-align: right" | 16.201 km² || style="text-align: right" | 892.909 |- | [[Fars]] || [[Shiraz (Iran)|Shiraz]] || style="text-align: right" | 121.825 km² || style="text-align: right" | 4.528.514 |- | [[Gilan]] || [[Rashjt]] || style="text-align: right" | 13.952 km² || style="text-align: right" | 2.453.469 |- | [[Golestan]] || [[Gorgan]] || style="text-align: right" | 20.893 km² || style="text-align: right" | 1.687.086 |- | [[Hamadan (provinsie)|Hamadan]] || [[Hamadan]] || style="text-align: right" | 19.547 km² || style="text-align: right" | 1.699.588 |- | [[Hormozgan]] || [[Bandar Abbas]] || style="text-align: right" | 71.193 km² || style="text-align: right" | 1.558.878 |- | [[Ilam (provinsie)|Ilam]] || [[Ilam (Iran)|Ilam]] || style="text-align: right" | 20.150 km² || style="text-align: right" | 566.332 |- | [[Isfahan (provinsie)|Isfahan]] || [[Isfahan]] || style="text-align: right" | 107.027 km² || style="text-align: right" | 4.804.458 |- | [[Kerman (provinsie)|Kerman]] || [[Kerman (stad)|Kerman]] || style="text-align: right" | 181.714 km² || style="text-align: right" | 2.947.346 |- | [[Kermanshah (provinsie)|Kermanshah]] || [[Kermanshah]] || style="text-align: right" | 24.641 km² || style="text-align: right" | 1.905.793 |- | [[Noord-Khorasan]] || [[Bojnourd]] || style="text-align: right" | 28.434 km² || style="text-align: right" | 838.781 |- | [[Razavi-Khorasan]] || [[Mashhad]] || style="text-align: right" | 144.681 km² || style="text-align: right" | 5.940.766 |- | [[Zuid-Khorasan]] || [[Birjand]] || style="text-align: right" | 69.555 km² || style="text-align: right" | 676.794 |- | [[Khuzestan]] || [[Ahvaz]] || style="text-align: right" | 63.213 km² || style="text-align: right" | 4.471.488 |- | [[Kohgiluyeh en Boyer Ahmad]] || [[Yasuj]] || style="text-align: right" | 15.563 km² || style="text-align: right" | 669.140 |- | [[Kordestan]] || [[Sanandaj]] || style="text-align: right" | 28.817 km² || style="text-align: right" | 1.467.585 |- | [[Lorestan]] || [[Khorramabad]] || style="text-align: right" | 28.392 km² || style="text-align: right" | 1.758.226 |- | [[Markazi]] || [[Arak (Iran)|Arak]] || style="text-align: right" | 29.406 km² || style="text-align: right" | 1.392.435 |- | [[Mazandaran]] || [[Sari (stad)|Sari]] || style="text-align: right" | 23.833 km² || style="text-align: right" | 3.037.336 |- | [[Qazvin (provinsie)|Qazvin]] || [[Qazvin]] || style="text-align: right" | 15.491 km² || style="text-align: right" | 1.212.464 |- | [[Qom (provinsie)|Qom]] || [[Qom]] || style="text-align: right" | 11.237 km² || style="text-align: right" | 1.127.713 |- | [[Semnan (provinsie)|Semnan]] || [[Semnan]] || style="text-align: right" | 96.816 km² || style="text-align: right" | 624.482 |- | [[Sistan en Beloetsjistan]] || [[Zahedan]] || style="text-align: right" | 178.431 km² || style="text-align: right" | 2.733.205 |- | [[Teheran (provinsie)|Teheran]] || [[Teheran]] || style="text-align: right" | 18.909 km² <br /><small>(incl. Alborz)</small> || style="text-align: right" | 14.795.116 <br /><small>(inkl. Alborz)</small> |- | [[Yazd (provinsie)|Yazd]] || [[Yazd]] || style="text-align: right" | 128.811 km² || style="text-align: right" | 1.065.893 |- | [[Zanjan (provinsie)|Zanjan]] || [[Zanjan (stad)|Zanjan]] || style="text-align: right" | 21.841 km² || style="text-align: right" | 983.369 |- | Totaal van Iran || || style="text-align: right" |1.628.554 km² || style="text-align: right" | 74.733.230 |} == Wellen/verwiezingen == <references /> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Iran| ]] 0yzk6r0mjxgubjndqqqj0wx62pzt36i 0 17300 260007 252750 2013-03-11T12:42:15Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 119 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6720]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} ==Gebeurtenissen== * [[2 juli]] - [[Slag bi'j Ni'jpoort]] smvluwp5zkclxes1cf4t91owgdwpgrp 0 17303 263967 198852 2013-05-06T15:46:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Hermen Bomhof''' ([[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]], [[4 febrewaori]] [[1919]] - [[1988]]) was een [[Veluws|Veluwstalige]] dichter en liedtekstschriever. Bomhof is geboren op 't laandgoed Hohenheim tussen Apeldoorne en [[Dèventer]]. Later woonden e in [[Ugchelen]] onder de rook van Apeldoorne. Hi'j was redacteur van de [[Wegener (media)|Wegener-bladen]] en schreef gedurende tientallen jaoren gedichten in 't [[Oost-Veluws]] veur kraanten en tiedschriften. Ok schreef e teksten veur streektaalzangers. Zien liefhebberi'jen betröffen 't streekgebeuren, de netuur, 't teniel en de letterkunde. As volksdichter kunden ie hum wal vergelieken mit de populaire [[Sallaand|Sallaandse]] dichteres [[Johanna van Buren]]. Zien toon was mangs meer sarcastisch en melancholisch; zo schreef e oaver 'de grote ramp' (de [[Tweede Wereldoorlog|Tweide Wereldoorlog]]), milieuversmering en geleufstwiefel. In 1987, een jaor veur zien wegraken, verscheen bi'j de [[Iesselakkedemie]] in Kampen zien verzamelde dichtwark onder de titel ''Van weerskanten vremp''. Uut Bomhof zien gedicht ''Landverhuuzer'': <poem style="margin-left:2em; font-style: italic"> Un entenvloch snort vot en trekt al groter strepen hoog in de meertse loch. De westenwind stek op, die van de bossen kump. O, God, nooit he’k begrepen, dät veur dit slechte land mien ’t hät zo heftig klop. </poem> ==Bronnen== *Hermen Bomhof (1987), ''Van weerskanten vremp'', Kampen: Iesselakkedemie (verzamelde gedichten) *Hans Keuper, Hermen Bomhof, Ton Kolkman en Herman Oltvoort (red.) (1984),'' 't Witte peerd: Verhalen en gedichten in dialect uut Oostnederland'', Doezebarg: Rabeling {{DEFAULTSORT:Bomhof, Hermen}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Schriever in 't Veluws]] t58d7djj6sxviyfonlnyducbpem846z 0 17304 285403 285399 2016-10-04T15:26:27Z Woolters 62 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/86.85.28.248|86.85.28.248]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:Ton Kolkman|Ton Kolkman]] wikitext text/x-wiki '''Ton Kolkman''' ([[Holten]], [[31 december]] [[1950]]) is nen [[Nedersaksisch|Nedersaksische]], preenspaols [[Tweants|Twèentstalige]] en [[Dreins|Dreinstaolige]] schriever. Kolkman woonden in [[Sallaand]], [[Grunnen (stad)|Grunnen]] (daoras e studeerden), [[Twente]], [[Achterhook]], [[Westmeunsterlaand (in d'n Pruus, regio Vreden)]] en rechtevoort wier [[Achterhook]]. Zo umtrent 1974 begunden e mit de Twèentse schrieveri'je. In det jaor richtten e mit twei aandere studenten an de [[Rieksuniversiteit Grunnen|RUG]] - [[Jannie Bakker-Rietman]] uut [[Gellemuun]] en [[Henk Bloemhoff]] uut [[Stellingwarf]] - 't Nedersaksische tiedschrift ''[[De Pennevogel]]'' op. ''De Pennevogel'', det töt 1979 bestund, zöcht ansluting bi'j 't ideaal van 't eerdere tiedschrift ''[['t Swieniegeltje]]'': 't anjagen en uutbouwen van 't Nedersaksisch as literaire schrieftaal zowal as dagense ummegaankstaal. In 1979 begunden Kolkman mit zien medestudent [[Martin Koster]] 't tiedschrift ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]'' veur ni'jmoodse schrieveri'je in 't [[Drèents]]. Dit tiedschrift, eerst uutegèven deur Koster, wördt tègenwoordig uutegèven deur 't [[Huus van de Taol]] in [[Beilen]]. Kolkman wördden redactielid veur Twente van nog een darde Nedersaksisch tiedschrift, ''[[De Moespot]]''. In 1985 trök Ton Kolkman zik teruw oet allens wat met dialect te maken har en bepaearkten zik töt bloos 't praotn d'r van. In de joarn negntig skref e in de kraanten van de [[Drents-Groningse Pers]] en in 't [[Maandblad Drente]] recensies van Grönnings- en Dreanstalige beuk en CD's. ==Bronnen== *Hans Keuper, Hermen Bomhof, Ton Kolkman en Herman Oltvoort (red.) (1984),'' 't Witte peerd: Verhalen en gedichten in dialect uut Oostnederland'', Doezebarg: Rabeling {{DEFAULTSORT:Kolkman, Ton}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je]] [[Kategorie:Schriever in t Tweants]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents]] 3999fgrv53mlpqa1in3di3u309vxqdt 0 17305 198879 2011-07-17T14:14:34Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Harke]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Harke]] hvhtifw6gwq23vd6d4ymi4foykgivif 0 17306 198951 2011-07-18T13:05:54Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Evertaske]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Evertaske]] 5saj0uu0qajqwp9d6fgh66ema01es1n 0 17307 263749 260008 2013-05-05T21:16:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Rivertree thirds md.gif|thumb|right|200px|Veurbeeld van toopassing regel van darden]] De '''regel van darden''' is in de [[beeldende keunsten]], zo as [[fotografie]], [[skilderen]] en [[ontwarpen]], ne voestregel veur t antrekkelik wiergewen van laandskoppen en veurwarpen. Volgens dee regel kan n beeld daenkbeeldig opdeeld worden in negen lieke blukke deur twee eavenredige lienen oaver de leankte en twee oaver de breedte. Deur t objekt wa'j der op weelt zetten te plaatsen op dee lienen, of op ene van de lienkruusings, wörd n andacht van de kieker vanzelf doarhen trökken, mear as wonnear t objekt gewoon in t middeln wörd plaatst. == Gebroek == De regel van darden wörd toopast deur t onderwarp van t beeld op de lienen en de lienkruusings te zetten. De horizon mut op ene van de baeide breedtelienen. De regel van darden veurkeump dat de horizon n soort liene wörd dee de ofbeelding in twee delen snid. Objekten en leu wordt vake op ene van de baeide leanktelienen eplaatset, woarbie de oogne op ene van de breedtelienen komt. [[Ofbeelding:RuleOfThirds-SideBySide.gif|thumb|center|650px|Ne foto bewarkt zoonder en met de regel van darden]] == Oetgoande koppeling == * [http://enchantingkerala.org/digital-photography-school/rule-of-thirds.php Hoo mu'j de regel van darden gebroeken in digitale fotografie] ([[Engels]]) * [http://www.digital-photography-tips.net/digital-photography-tutor-thirds.html Regel van darden "how to"] * [http://photospot2004.blogspot.com/2004/07/rule-of-thirds.html Ne seempele oetleg van de Regel van darden] * [http://www.photo96.com/blog/?p=371 Oetleg van de Regel van darden met veurbeelde] {{DEFAULTSORT:Regel Van Darden}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Fotografie]] na5idnv7jdyhgvhki8z43rwx7waccml 6 17308 198975 2011-07-18T18:54:34Z Woolters 62 De Tweede Heade bie Riessen. wikitext text/x-wiki == Beschrieving == De Tweede Heade bie Riessen. == Licentie == {{PD-eigenwark}} 461mgylb3ubagyebxcvlfz97jvoa01n 0 17309 198992 2011-07-18T20:56:02Z Droadnaegel 1133 [[Boak]] is ewiezig naor [[Baok]]: verWALDen, verSONTen, verANSen wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Baok]] bcuija08y2ghw8xnbnn68c9k14ofh3f 0 17310 198997 2011-07-18T22:02:57Z Droadnaegel 1133 [[Vroagender]] is ewiezig naor [[Vraogender]]: verANSen wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vraogender]] c64scxxfnah9voxjqpxz63na02dd5ui 6 17311 199000 2011-07-18T22:06:38Z Woolters 62 t Kasteel n Oosterhof [[Kattegerie:Ofbeelding noar licentie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == t Kasteel n Oosterhof [[Kattegerie:Ofbeelding noar licentie]] == Licentie == {{GFDL}} nzl46z0aqbv1dvzs6c96ehm7r2vo32j 0 17312 199002 2011-07-18T22:06:58Z Droadnaegel 1133 [[Vroagendervene]] is ewiezig naor [[Vraogendervaen]]: verANSen wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vraogendervaen]] 21bmn948uws005t9ai50nx2bj5nkwbq 0 17313 259921 253774 2013-03-11T12:39:48Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 162 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q3696]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[19 meert]] - [[Jos Lansink]], Tweants-Belgiesen springruuter * [[12 april]] - [[Joeri Gagarin]] is de eerste meens in de ruumte an boord van de [[Vostok 1]] * [[20 april]] - De eerste [[stereo (audio)|stereo]] radio-uutzendingen, in de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] * [[24 meie]] - [[Cyprus]] wodt lid van de [[Raod van Europa]] * [[19 juni]] - 't [[Verenigd Keuninkriek|Britse]] [[protecteraot]] [[Koeweit]] wordt onofhankelijk * [[13 augustus]] - Oost-Duutse militairen sluten de grens tussen Oost- en West-[[Berlien]]. Begin van de bouw van de [[Berliense Mure]] * Oprichting [[Universiteat Tweante]] == Geboren == * [[17 april]] - [[Tjako van Schie]], Nederlaanse pianist en componist * [[17 meie]] - Eithne Patricia Ní Bhraonáin, bekend as [[Enya]], ne Ierse pop/new age zangeres * [[4 augustus]] - [[Barack Obama]], 44sten presideant van de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] == Uut de tied == * [[17 november]] - [[G.B. Vloedbeld]], skriewer den at drok was vuur t Tweants dot1vnwgi9df1pra29y95s8mk01mioc 12 17318 199106 2011-07-19T20:59:48Z Droadnaegel 1133 [[Hulpe:Nedersaksisch schrieven]] is ewiezig naor [[Hulpe:Nedersaksies schrieven]]: ANS-skriefwieze wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hulpe:Nedersaksies schrieven]] 3jkxvqq56jvczi3exhjzhi2jtdi5f5v 0 17320 265677 260145 2013-05-10T14:55:39Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {| {{prettytable}} border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" style="float:right; margin-left:1em; margin-bottom:1em;" !colspan="2" bgcolor="lightgrey"|<big>Plautdietsch</big> |- |Internationaole naeme |Plautdietsch |- |Aandere naeme |Mennonitisch Platduuts |- |Taelgebied |verschillende enklaves in westelik, centraol en veural zuudwestelik [[Siberië]] en noordelik [[Kazachstan]] en [[Kirgizië]]; verschillende gemienschoppen in [[Noord-Amerike|Noord-]] en [[Zuud-Amerike]] en [[Duutslaand]] |- |Antal sprekers |400.000 |- |Jaor |2004 |- |Dialekten |ondudelik |- |Taelklassifikaosie | *[[Indo-Europees]] **[[Germaanse sproaken|Germaans]] ***[[West-Germoanse toalen|West-Germaans]] ****[[Zuudwest-Germaans]] *****[[Nedersaksisch]] ******[[Oost-Nederduuts]] *******'''Plautdietsch''' |- |Biebelvertaling |gien ([[Ni'je Testement]] 1987) |- |Schrift |et [[Latainse alfabet|Latiense alfabet]] |- |Taelstaotus |et Plautdietsch wodt nargens erkend as minderhiedstael |- |Taelkode ISO 639-1 |n.v.t. |- |Taelkode ISO 639-2 |n.v.t. |- |Taelkode ISO 639-3/DIS |pdt |} [[Ofbeelding:Menno Simonsz.gif|thumb|300px|Menno Simonsz]] Et '''Plautdietsch''' of '''Mennonitisch Platduuts''' is een tael die tot de [[Zuudwest-Germaanse taelen|Zuudwest-Germaanse groep]] van de [[West-Germoanse toalen|West-Germaanse taelen]] beheurt. Pattie taelkundigen zien et Plautdietsch, vanwege et feit dat et uut et Oost-Nederduuts ontstaon is, nog altied as een subdialekt van et [[Oost-Nederduuts]]e [[Nederprusisch]]. De meersten zien et tegensworig liekewel as een apatte [[Nedersaksisch]]e dialektgroep, ok omdat et veur sprekers van et [[Nederduuts]] (in noordelik [[Duutslaand]]) en et [[Nedersaksisch]] (in noordoostelik [[Nederlaand]]) deur zien ieuwenlange ofzunderlike ontwikkeling niet hielendal meer verstaonber is. De naeme ''Plautdietsch'' het dezelfde oorsprong as et woord ''Platduuts'' of ''Plattdüütsch'', de woorden ''dietsch'' of ''duuts/düütsch'' betekenen in beide gevallen niet ''[[Duuts]]'', mar ''tael van et volk''. Een groot pat van de luden in de mennonitische gemienschoppen waor et Plautdietsch ontston, was ofkomstig uut [[Frieslaand]] en aandere patten van [[Nederlaand]]. In de woordeschat van et Plautdietsch bin, naost et [[Nedersaksisch]], nog altied invloeden van et [[Nederlaans]] en et [[Westlaauwers Frais|Fries]] herkenber. Et Plautdietsch wodt daoromme ok wel zien as een tussenvorm van et Nederduuts en et Nederlaans. == Geschiedenis == Et Plautdietsch is ontstaon uut de [[Nederduuts]]e dialektgroep [[Nederprusisch]], mit een protte Nederlaanse invloeden, dat spreuken wodde in de mennonitische gemienschoppen die vanof de zestiende ieuw an de revier de [[Wiesel]] in et hudige [[Polen]] leefden. Die [[mennonieten]] weren geleuvige vlochtelingen, die in [[Nederlaand]] en et noorden van [[Duutslaand]] vervolgd wodden omdat ze anhangers weren van de [[Frieslaand|Friese]] karkhervormer [[Menno Simonsz]] uut [[Witmarsum]]. Vanof [[1787]], doe heur woongebied in hanen kwam van et keuninkriek [[Prusen]], reisden ze veerder naor et oosten toe en vestigden ze kelonies an de kust van de [[Zwarte Zee]], in wat tegensworig [[Oekraïne]] is, in een gebied dat ontvolkt was deurdat [[Ruslaand]] et doe krekt veroverd had op de [[Turken]]. Vanof [[1874]], doe ze ok in [[Ruslaand]] vervolgd weren veur heur leven, emigreerden een protte mennonieten naor [[Kanneda]], de [[Verienigde Staoten]] en lanen in [[Zuud-Amerike]]. De mennonieten die in [[Oekraïne]] aachterbleven, weren in [[1941]] mit de aandere Ruslaand-Duutsers naor [[Siberië]] en [[Centraol-Azië]] deporteerd. Sund de val van et [[kommunisme]] en et uutmekeervalen van de [[Sovjetunie]] in [[1991]] is et grootste pat van heur naor [[Duutslaand]] emigreerd. ==Variaanten== Zoas bie zovule taelen die gien standerd schrieftael hebben, binnen der verschillende regionaole verschillen ontstaon. De grootste verschillen bin in de [[19e eeuw|19e ieuw]] ontstaon in de twie mennonitische nederzettings in Ni'j-Ruslaand (et hudige Oekraïne), dat bekend staot as [[Chortitza]] of de ''oolde kelonie'' en [[Molotschna]] (de ''ni'je kelonie''). Hieronder een overzicht van de grootste verschillen: {| class="wikitable" |- ! veurbeeld ! oolde kelonie (Chortitza) ! ni'je kelonie (Molotschna) ! Platduuts ! Stellingwarfs |- | warkwoorden en aandere uutgangen op -en | räden | räde | reden, räden | spreken, praoten |- | oa-tweeklaank | Froag {{IPA|[freaɣ]}} | Froag {{IPA|[froaɣ]}} | Frag | vraoge |- | u/y-klaank | Hus/Hüs {{IPA|[hys]}} | Hus {{IPA|[hus]}} | Hus | huus |- | s/ts sound | Zol (Ssol) {{IPA|[sol]}} | Zol (Tsol) {{IPA|[tsol]}} | Tal | getal |} Een peer aandere verschillen bin bi'jgelieks de uutspraoke van de c, en woorden as jenau/jeneiw, mar volgens pattie studies, komp dat deur de maote van onderwies en de invloed van et Russisch en Duuts. Patttie Plautdietsche sprekers spreken een mingelmoesien hiervan. Zo he'j bi'jgelieks meensken die ofkomstig bin van de Bergthal-kelonie in Ni'j-Ruslaand (Oekraïne), een dochterkelonie van de oolde kelonie, die krekt dezelde klaanken van de oolde kelonie hebben, mar de -n op et aende niet uutspreken, zoas sprekers van de ni'je kelonie dat wel doen. == Sprekerstal == Et Plautdietsch wodt spreuken deur zoe'n 400.000 meensken, waorvan 150.000 et nog elke dag bruukt. Veur zwat 111.000 meensken in [[Zuud-Amerike]] is et Plautdietsch zels de ienigste tael die ze spreken kunnen. De lanen waor tegensworig de grootste groepen Plautdietsche sprekers wonen, bin [[Duutslaand]], tussen de 90.000 en 145.000 sprekers, en [[Kanneda]], waor et Plautdietsch as memmetael spreuken wodt deur 80.000 meensken en as twiede tael deur nog es 20.000 luden. Zie de onderstaonde tebel veur een verdieling van de Plautdietsche sprekers over de verschillende lanen. {| align=centre | {| border="1" align=right padding="2" cellpadding="4" cellspacing="0" width="300" style="background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 100%;" !style="border: 1px #aaaaaa solid;"|laand !style="border: 1px #aaaaaa solid;"|sprekertal van et Plautdietsch !style="border: 1px #aaaaaa solid;"|teljaor |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[Duutslaand]] |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|90.000-145.000 |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[2003]] |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[Kanneda]] |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|80.000 |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[1978]] |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[Mexico (laand)|Mexiko]] |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|40.000 |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[1996]] |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[Paraguay]] |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|38.000 |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[1996]] |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[Bolivia]] |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|29.000 |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[1996]] |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[Ruslaand]] |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|25.000 |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[2003]] |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[Kazachstan]] |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|15.000 |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[2003]] |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|de [[Verienigde Staoten van Amerika|VSA]] |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|10.000 |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[1978]] |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[Belize]] |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|6.000 |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[1991]] |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[Brazilië]] |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|6.000 |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[1985]] |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[Kirgizië]] |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|5.000 |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[2003]] |} |} In et sprekerstal in [[Paraguay]] bin ok 19.000 meensken mitrekend die zowel Plautdietsch as [[Duuts|Standerdduuts]] as memmetael hebben. Veerder wodt et Plautdietsch ok spreuken deur een protte kleine gemienschoppen in [[Kosta Rika]], [[Argentinië]] en [[Uruguay]]. ==Vergelieking mit aandere verwaante taelen== Plautdietsch is een Nederduuts dialekt, en het de [[twiede Germaanse klaankverschoeving]] dus niet mitmaekt, die et [[Hoogduuts]] van de Nederduutse dialekten onderscheid. De veurnaemste verschillen tussen et Hoogduuts en Nederduuts bin: ===Effekten van de twiede Germaanse klaankverschoeving=== {| class="wikitable" |- ! ! Duuts ! Nederduuts ! Plautdietsch ! Nederlaans ! Engels |- | rowspan="2" |'''Hoogduuts pf, f = Nederduuts p''' | Pfeife | Piep | Piep | pijp | pipe |- | Apfel | Appel | Aupel | appel | apple |- | rowspan="4" |'''Hoogduuts z, s, ss, ß = Nederduuts t''' | Zunge | Tung | Tung | tong | tongue |- | was | wat | waut | wat | what |- | essen | eten, äten | äte(n) | eten | to eat |- | Fuß | Foot | Foot | voet | foot |- | '''Hoogduuts ch = Nederduuts k''' | machen | maken, moaken | moake(n) | maken | to make |- | rowspan="2" |'''Hoogduuts t = Nederduuts d''' | tun | doon | doone(n) | doen | naor do |- | Teil | Deel | Deel | deel | part (vergeliek "dole", "deal") |- | rowspan="2" |'''Hoogduuts b = Nederduuts w (v-klaank), f''' | Leben | Lewen, Läwen | Läwe(n) | leven | life |- | Korb | Korf | Korf | korf | basket |- | '''Engels th = aandere Germaanse taelen d''' | danken | danken | danke(n) | danken | to thank |} Krek as et Nederlaans, Fries en Nederduuts, het et Plautdietsch allienig de veraandering van '''th''' naor '''d'''. ===Klaankverschoevings in aandere Germaanse taelen=== {| class="wikitable" |- ! Oorspronkelijke klaank ! Duuts ! Nederduuts ! Plautdietsch ! Nederlaans ! Engels |- | {{IPA|iː}} | Wein {{IPA|[vaɪn]}} | Wien {{IPA|[viːn]}} | Wien {{IPA|[viːn]}} | wijn {{IPA|[ʋɛin]}} | wine {{IPA|[wain]}} |- | {{IPA|yː}} | Feuer {{IPA|[fɔʏɐ]}} | Füür {{IPA|[fyːɐ]}} | Fia {{IPA|[fiːɐ]}} | vuur {{IPA|[vyːr]}} | fire {{IPA|[faɪɚ]}} |- | {{IPA|uː}} | Haus {{IPA|[haʊ̯s]}} | Huus {{IPA|[huːs]}} | Hus {{IPA|[huːs]}} (Mol), {{IPA|[hyːs]}} (o. kel.) | huis {{IPA|[ɦœʏ̯s]}} | house {{IPA|[haʊs]}} |} Zoas hier te zien is, binnen et Nederlaans, Engels en et Duuts vergeliekbere klaankverschoevings ondergaon, Plautdietsch hef allienig de oolde Germaanse {{IPA|/yː/}} saemenvoegd mit {{IPA|/iː/}}, wielst de lange {{IPA|/uː/}} beweerd bleven is in et dialekt van de ni'je kelonie. De variaanten van de oolde kelonie spreken et now meer uut as {{IPA|/yː/}}. ===Unieke ontwikkelings=== ====Klinkerverleging==== {| class="wikitable" |- ! ! Hoogduuts ! Plautdietsch ! Nederlaans ! Engels |- | {{IPA|/ɪ/}} naor {{IPA|/ɛ/}} | Fisch, dünn | Fesch, denn | vis, dun | fish, thin |- | {{IPA|/ɛ/}} naor {{IPA|/a/}} | helfen, rennen | halpe(n), rane(n) | helpen, rennen | to help, naor run |- | {{IPA|/ʊ/}} naor {{IPA|/ɔ/}}<small><sup>1</sup> | Luft, Brust | Loft, Brost | lucht, borst | air (uut et Latiens; vergeliek Eng. "lift", "loft"), breast |- | {{IPA|/aː/}} naor {{IPA|/au/}} | Mann, Hand | Maun, Haunt | man, hand | man, hand |} # Disse verschoeving is nog altied aktief, omdat pattie sprekers (bi'jgelieks in [[Den Haag]]) et nog altied op de oolde meniere uutspreken. ====Klinkerontronding==== {| class="wikitable" |- {{IPA|/y/}} ! ! Hoogduuts ! Plautdietsch ! Nederlaans ! Engels |- | | grün, schön | jreen, scheen | groen, mooi/schoon | green, beautiful (vergeliek et veroolderde ''sheen'') |- | naor ei {{IPA|[ɛ]}} | Heu, rein | Hei, rein | hooi, schoon | hay, clean |- | {{IPA|/œ/}} naor e, a | Götter | Jetta | goden | gods |- |} ====Uutspraoke as tweeklaank veur g, k, ch [IPA x] en r, meugelik verdwienen van de r==== {| class="wikitable" |- ! Hoogduuts ! Plautdietsch ! Nederlaans ! Engels |- | Herz | Hoat | hart | heart |- | machen | moake(n) | maken | to make |- | fragen | froage(n) | vragen | to ask (vergeliek et Oold-Engelse fraegn) |- | hoch | huach | hoog | high |- | Horn, Hörner | Huarn, Hieena | hoorn, hoorns | horn, horns |} Et verdwienen van de r is voltooid op de meerste plekken an et aende van een woord, nao klinkers die veur in de mond uutspreuken wodden en veur alveolaire medeklinkers, mar wodt beweerd in de onbepaolde wies van warkwoorden, nao korte klinkers, en somtieds nao klinkers die aachterin de mond wodden uutspreuken, zoas in et veurbield van Huarn, Hieena. ====Verschillende aandere klinkerekwivalenties==== {| class="wikitable" |- ! ! Proto-Germaans ! Hoogduuts ! Plautdietsch ! Nederlaans ! Engels |- | {{IPA|/a/}} = {{IPA|/o/}} | *watraz, *fadar, *namōn | Wasser, Vater, Name | Wota, Voda, Nomen | water, vader, naam | water, father, name |- | {{IPA|/ai/}} = ee {{IPA|[ɔɪ]}} | *saiwalō, *ainaz, *twai | Seele, eins, zwei | Seel, eent, twee | ziel, een, twee | soul, one, two |- | {{IPA|/æ/ /au/}} = oo {{IPA|[ɔʊ]}}<small><sup>1</sup> | *raudas, *hattuz | rot, Hut | root, Hoot | rood, hoed | red, hat |} # {{IPA|/æ/}} verschoeving naor {{IPA|/au/}} veur stemhebbende medeklinkers. ====Palatalisaosie==== Alle woorden mit een /g/ of /k/ die veurof gaon wodden veur of volgd wodden deur een klinker die veur in de mond uutspreuken wodt (/e/ of /i/, de [[sjwa]] niet mitrekend) bin verschoeven naor /j/ en /c/ (de laeste wodt schreven as kj of tj), ok al as der is een aandere medeklinker tussen de klinker en de medeklinker. Een intervokale /g/ wodt palataliseerd as /[[ɟ]]/, en schreven as gj of dj. (Zoks gebeurde ok in et Engels, mar niet zo algemien). Waor een /e/ of /i/ verzunken is tot /a/, wodt de palataliseerde klinker beweerd. Ok waor et Duuts een /ç/-klaank hef, behoolt et Plautdietsch et zels nao et verlegen van een veur in de mond uutspreuken klinker. {| class="wikitable" |- ! Duuts ! Plautdietsch ! Nederlaans ! Engels |- | gestern | jistren | gisteren | yesterday |- | geben | jäwen | geven | naor give |- | Kirche | Kjoakj | kerk | church |- | Brücke | Brigj | brug | bridge |- | Milch | Malkj | melk | milk |- | recht | rajcht | recht | right |} ==Tekstveurbield== De tekst van ''Ons Heit'' in et Plautdietsch, et Platduuts en et Nederlaans {| class="wikitable" |- !<h4>Plautdietsch</h4> !<h4>Platduuts</h4> !<h4>Nederlaans</h4> |- | Ons Voda em Himmel, | Uns Vader, die is in Himmel. | Onze Vader, die in de hemel zijt, |- | lot dien Nome jeheilicht woare; | Heiliget is dien Naam. | Uw naam worde geheiligd. |- | lot dien Rikjdom kome; | Dien Riek sall komen. | Uw (konink)rijk kome. |- | lot dien Welle jedone woare, | Dien Will doch doon, | Uw wil geschiede, |- | uck hia oppe Ead, soo aus em Himmel; | up Welt as dat is in Himmel. | op aarde zoals in de hemel. |- | jeff ons Dach fe Dach daut Broot, daut ons fehlt; | Gäv uns dis Dag uns dagliks Brod. | Geef ons heden ons dagelijks brood, |- | en vejeff ons onse Schult, | Un vergäv uns uns Schuld, | en vergeef ons onze schuld, |- | soo aus wie den vejewe, dee sich jeajen ons veschuldicht ha; | as wi vergäven uns Schuldners. | zoals ook wij vergeven onze schuldenaars /<br> zoals ook wij aan anderen hun schuld vergeven; |- | en brinj ons nich en Vesekjunk nenn, | Un bring uns nich in Versuchung | En leid ons niet in verzoeking / in bekoring, |- | oba rad ons von Beeset. | Aber spaar uns van de Übel. | maar verlos ons van de boze / het kwade. |- | wiels die jehet daut Rikj, | Denn dien is dat Riek | Want van U is het koninkrijk, |- | en dee Krauft en dee Harlichtjeit en Eewichtjeit. | un de Kraft un de Herrlichkeit in Ewigkeit! | en de kracht en de heerlijkheid in eeuwigheid. |} == Uutgaonde verwiezings == {{Incubator|kode=pdt}} *[http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=GRN Ethnologue-repport veur et Plautdietsch] *[http://www.plautdietsch-freunde.de/home.php4?action=1&artikelnr=1110 Was ist Plautdietsch] *[http://www.plautdietsch-freunde.de Plautdietsch-Freunde e.V.] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Germaanse taol]] [[Kategorie:Nedersaksies]] tb7niqu02ttzvst8cunbly9wlhbe7o6 0 17321 199182 2011-07-20T17:08:44Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Standerdnederlaans]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Standerdnederlaans]] j7t0hkikswkj3w7gilcqr15lvba29lb 0 17322 199185 2011-07-20T17:37:56Z Servien 7 [[Nedersaksisch]] is ewiezig over de deurverwiezing [[Nedersaksies]] hinne wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies]] nkpfajo9lpdwa7pk26l84ljrncqgkjs 4 17324 199193 2011-07-20T18:36:23Z Servien 7 [[Wikipedie:Nedersaksisch]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Nedersaksies]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Nedersaksies]] 9y6nwyp581wh56hny2zf3rom50jijmk 4 17326 199197 2011-07-20T18:37:19Z Servien 7 [[Wikipedie:Nedersaksisch beluustern]] is ewiezig naor [[Wikipedie:Nedersaksies beluusteren]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Nedersaksies beluusteren]] o9i9m1ukpc8ktgu59737k6b3gxea9r9 12 17328 199214 2011-07-20T20:40:31Z Droadnaegel 1133 [[Hulpe:Nedersaksische bronnen]] is ewiezig naor [[Hulpe:Nedersaksiese bronnen]]: Volgens ANS-skriefwieze wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hulpe:Nedersaksiese bronnen]] 0r6l2f60j7mfa6ef3bqx5fprvt5q9ko 0 17329 260144 253339 2013-03-11T12:46:25Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 160 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q18649]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} ==Gebeurtenissen== * [[15 febrewaori]] - [[Hitler]] prissenteert de [[Volkswagen]] * [[7 meert]] - [[Nazi-Duutslaand|Duutslaand]] begint mit remilitarisasie van 't [[Rienlaand]], hiermee overtreet 't, 't [[verdrag van Versailles]] * [[16 juni]] - opening van de [[Waalbrogge]] bie [[Nimwaege]] deur [[Wilhelmina van Nederlaand|koneginne Wilhelmina]] * [[8 september]] - Verloving tussen [[Juliana van Nederlaand|Prinses Juliana]] en [[Prins Bernhard]] * Olympische Speulen in [[Nazi-Duutslaand|Duutslaand]] * Audiovox bouwt den eersten ellektriesen [[basgitaar]] ==Geboren== * [[18 meert]] - [[Frederik Willem de Klerk]], Zuud-Afrikaanse politicus, leste (blanke) prissedent onder 't apartheidsbewiend * [[25 oktober]] - [[Willem Wilmink]] (Eanske), Tweantsen dichter, skriewer en zänger * [[Henk Lettink]] - Achterhookse schriever en vertaler ==Oet de tied== * [[22 oktober]] - [[Harm Tiesing]], Drèentstalige schriever btwvb89htqlk9txefsoozsq9rxw2u7v 6 17330 199388 199346 2011-07-22T10:40:24Z Grönneger 1 35 Nieje versie van &quot;[[Ofbeelding:Leegsaksisch toallienen.png]]&quot; toe-evoeg wikitext text/x-wiki == Licentie == {{GFDL}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] go7myz6jk8c18esxzqtj1spaf5x09cc 0 17331 279582 274118 2015-03-27T17:48:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Zangkeunst''' is de keunst van muziekmaakn met de stemme. Duur oadem vanoet de [[long (lichaam)|longn]] geliekmoatig laanks de [[stembaand]]n te loatn loopn, goat disse triln, woerduur't nen klaank ontsteet. Duur klaankn en/of lettergreepn op verskilnde toonheugtes oet te sprekn ontsteet ne mellodie. As nen zanger ne mellodie maakt zoonder n moond lös te doon, neumt ze det [[neuriejn]]. Zangers köant allene zingn (solozaank) of in nen groep ([[koor]]zaank). Ze köant zelf doarbie op n muziekinstrumeant metspöln (bv. [[gitaar]] of [[piano]]), of dit duur aandern loatn doon, bievuurbeeld nen band, n [[orkest]] of nen geluudsdreager. As nen zanger oonder t zingn ook nog [[akteur|akteern]] dut, neumt ze det [[opera]]-, [[operette]]- of [[musical]]zaank. == Stiel en techniek == In de westerse muziek he'j nöast [[Nedersaksische leidjes|volksverskes]] en [[gregoriaanse zangkeunst|Gregoriaansen]] en Klassieken zaank, de techniekn dee't neudig zeent vuur [[jazz]]zaank en [[popmuziek]]. [[Arabiese]], verskeaidene Oosterse en aandere muziekstieln (bv. [[Mongolië|Mongoolsen]] [[Keelzaank]]) hebt völle oademsteun neudig, en aandere techniekn as westerse muziek. Nen apartn stiel is t [[jodeln]], wat vuural in Zuud-[[Duutslaand]] ([[Beiern]]), [[Oostenriek]] en [[Zwitserlaand]] wörd edoan. Hierbie is t de bedoling det de stemme "oawerslöt" van gewone noar [[kopstemme]]. In aandere westerse muziek is t juust de bedoling det dit zo min meugelik gebuurt. Nen bekeandn jodeler was [[Franzl Lang]], den't bekeand steund as ''Der König der Jodler''. Professionele zangers richtet zik vuural op n kleain antal stieln, zodet ze dee volledig behearst. Nen operazanger zal bievuurbeeld möaite hebn met rock- of popmuziek. == Zangstemme == Elk meanske hef n bepoald stembereik. Doarmet wörd bedoold t antal toonn tusken n heugsten en leegsten toon wat n meanske kan maakn. Normaal gesprökn wordt zangstemn in edeeld in vief groepn: * [[Bas]] * [[Bariton (zangstemme)|Bariton]] * [[Tenoor (zangstemme)|Tenoor]] * [[Alt]] * [[Sopraan]] == Zangles == Zaank is ene van de heuwdväkke op t [[konservatorium]]. Zingn wörd vake in thoes al eleard of in n koor. Ene van de basislesn van zangles is [[solfège]], woermet ze t muzikale geheur trainen doot. Doarnöast is t belangriek wodoänig a'j stoat, de [[oademtechniek]], moondstaand, oetsproak en vuurdracht. Bie t konservatorium doot ze vuural völle an [[interpretasie]], techniek en oetvoering. Doarnöast krie'j dr les in oonderwieslear, [[psychologie]] en [[muziektheorie]]. == Bekeande zangers == eankele bekeande zangers zeent of warn: * [[Christina Aguilera]] - [[pop]] * [[Andrea Bocelli]] - [[klassiek]] * [[Maria Carey]] - [[pop]] * [[Celine Dion]] * [[Beyonce Knowles]] * [[Luciano Pavarotti]] - [[opera]] en [[klassiek]] * [[Frank Sinatra]] - [[jazz]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziek]] shg11xiinurba1q2v30xz2taoirq5h0 0 17332 199273 2011-07-21T12:32:45Z Woolters 62 [[Zanger]] is ewiezig naor [[Zangkeunst]]: ook zo in t artikel. Neutraal, zanger en zangeresse dr bie inbegrepn wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zangkeunst]] 212vcd6vjyg6usrqipcrm2j9c43kqgp 0 17335 275600 268634 2014-04-21T20:58:27Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Doorspiek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Doorspiek]] q9320zu0fbkc3w8aydr4ca95d694uea 10 17338 199563 2011-07-22T22:25:31Z Droadnaegel 1133 [[Mal:Gemeante]] is ewiezig naor [[Mal:Gemaente]]: verANSen wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Gemaente]] 4hhzl1r8hy8xc8gd5dmdnf73z700yea 0 17339 293455 285256 2017-07-24T04:53:07Z DARIO SEVERI 10118 Update information from Wiki (es) wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak=República Argentina | vlagge=Flag of Argentina.svg | woapn=Coat of arms of Argentina.svg | breedtegroad = 37///S | lengtegroad = 63///W | region = AR | lokasie=Argentina in South America.svg | heufdstad=[[Buenos Aires]] | tiedzone=-3 | km2 = 2.780.400 | inwonners = 43.590.368 (2016) | dichtheid = 15,7 | sproaken = [[Spaans]] | munteenheid=peso | valutakode=ARS | tld=ar | laandkode=ARG | tel=54 }} De '''Republiek Argentinië''' is n Spaanstalig land in t zuden van [[Zuud-Amerika]], tussen t [[Andesgebargte]] en den [[Atlantiesen Oseaan]]. Den name "Argentinië" is ofeleid van t [[Latien]]se woord argentum ("[[zilver]]"), n edelmetaal dat ne belangrieke rolle espöld hef in de opkumste van t Europese kolonialisme in Argentinië. De naoberlaanden van Argentinië bunt in t noorden [[Bolivia]] en [[Paraguay]], in t oosten [[Brazilië]] en [[Uruguay]] en in t weste [[Chili]]. Argentinië mek anspraok op n sektor van [[Antarktika]] (Spaans: Antártida), de Falkland-eilaanden (Spaans: Islas Malvinas) en andere Zuud-Atlantiese eilanden (Spaans: Islas del Atlántico Sur) as [[Zuud-Georgië]], de Zuud-Shetland-, Zuud-Sandwich- en Zuud-Orkney-eilaanden. In t laand wont zon 40 miljoen leu, t is daormet t 31ste laand van de weeld wat bevolking anbelangt. De bevolkingsdichthied is neet hoge: der wont zo'n 14,4 leu op de veerkaante kilometer, doarmet kump t op de 200ste plaatse wat dichtheid angeet. De grootste stad en heufdstad is [[Buenos Aires]] {{Commons|Argentina}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Argentinie]] dvtl7rtouhj15x5kjsf9bcpxpxfrnc9 0 17340 265225 205029 2013-05-09T23:18:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Over de '''terminologie''' veur de taolen en dialekten ten noorden vön de zonende [[Benraoderliene]] heerst veul ondudelikhaeid. Woorden as Platduuts, Nedersaksies en Nederduuts wordt deur elkander broekt. De juuste terminologie is zuks: ==Nederduuts== t '''Nederduuts''' is de groep taolen dij praot wordt ten noorden van de [[Benraoderliene]]. Dit beteikent dat ok t [[Nederlaands]] on de Nederlaandse on Flaomse dialekten daortou heurt, man ok de taolen dij bekent zunt as Platduuts. Dizze naom heurt tou de indeiling up t nivo van Nederduuts-[[Middelduuts]]-[[Opperduuts]]. ==Platduuts en Nedersaksies== t '''[[Platduuts]]''' is de groep taolen dij ten noorden van de Benraoderliene praot wordt, man zunder de Nederfrankiese (Nederlaandse) taolen on dialekten. n Aandere naom veur dizze groep is '''[[Nedersaksies]]'''. Umdat in [[Duutslaand|de Proeze]] t woord ''Niedersächsisch'' of ''Neddersassisch'' ok verwiezen kan naor de deilstaot [[Nedersaksen]], wordt daor veurkeur geven an de term ''Platduuts'', wiel in Nederlaand t woord ''Nedersaksies'' gebroekeliker is. Daordeur kriegt de woorden ok wel eins de beteikenis van Nederlaands-Nedersaksies (Nedersaksies) on Duuts-Nedersaksies (Platduuts), man taolkundig is dit nich korrekt. ==West-Nedersaksies== t '''[[West Leegsaksisch|West-Nedersaksies]]''' is de naom veur de groep taolen binnen t Platduuts, man zunder de Oost-Nederduutse varianten. De grub tusken de westelike on oostelike varianten ligt ungeveer up de oolde grub tusken de [[West-Duutslaand|BRD]] on de [[DDR]]. In de middeleiwen was dit ok de grup tusken t [[Hertogdom Saksen|hartogdom Saksen]] on de oostelike Slaviese gebieden. ==Oost-Nederduuts of Oost-Nedersaksies== Umdat t taolgebied van t '''Oost-Nedersaksies''' vrouger nich tou t hartogdom Saksen heurde, wordt de naom '''[[Oost Leegduuts|Oost-Nederduuts]]''' vaoker broekt um de verwiezings naor Saksen zo luk meugelik te hoolden. Dit is taolkundig nich teraecht, umdat de taolen gewoon untstaon zunt oet de [[Oldsaksisch|Saksiese varianten]]. t Grootste en haost einige underschaeid tusken de oostelike en de westelike variant is de meervooldsoetgung bie warkwoorden, dat in de meiste westelike varianten -t is on in de oostelike varianten -en. t Grönnigs, t [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfreis]], t [[Stellingwarfs]], t [[Veluws]] en t [[Sleeswieks]] hebt ok -en, man daor wordt gein underschaeid veur maokt up dit nivo. ==Westelik Nedersaksies== De term '''Westelik Nedersaksies''' kumpt ok was veur um de Nedersaksiese dialekten te beschrieven in Nederland, mit oetzundering vön de [[Grunnegs|Grönnigse]] varianten, man mit t [[Westerwoolds]], [[Eemslaands]], t [[Waterplat|Bentumers]] on t [[Westmuunsterlaands]]. Normaolerwies wordt dizze varianten tou t Westfeels reikend, man deurdat der n dik verschil bestaeit wat de breking angaeit, wordt de westelike varianten sums ok wel apaart zein. Taolkundigen hebt dit underscheid aanders nog nich offisieel beschreven, behaalve under de naom ''Frankies-Westfeels''. Dizze term is tegenswoordig nich meer gangbaor. {{dia|Schreven up Westerwoolds in de [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]]}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies]] q5kkwyqbwh0drmtzxxe79le0o8pt42j 0 17342 199871 2011-07-25T20:46:10Z Droadnaegel 1133 [[Terminologie Nederduuts-Platduuts-Nedersaksisch]] is ewiezigd naor [[Terminologie Nederduuts-Platduuts-Nedersaksies]]: steet in ANS-spelling wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Terminologie Nederduuts-Platduuts-Nedersaksies]] s4ns9ku4v3o5tmy2crjzfzo9wbo5li4 0 17344 199878 2011-07-25T21:13:54Z Droadnaegel 1133 [[Republiek der Zeuven Vereanegde Nederlanden]] is ewiezigd naor [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]]: ea->ae volgens WALD SONT en ANS, neg->nig volgens SONT en ANS, land->laand meestgebroekt in artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]] 0n3q0pa726jhh0zsoqkle8tsnly7ahr 10 17345 292964 278122 2017-01-31T11:27:16Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigde Staoten van Amerika]] |ofb_groot = [[Ofbeelding:Flag of the United States.svg|40px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Staoten:''' | R1C2 = &nbsp; | R1C3 = [[Alabama]] &middot; [[Alaska]] &middot; [[Arizona]] &middot; [[Arkansas]] &middot; [[Colorado]] &middot; [[Connecticut]] &middot; [[Delaware]] &middot; [[Florida]] &middot; [[Georgia]] &middot; [[Hawaï (stoat)|Hawaï]] &middot; [[Idaho]] &middot; [[Illinois]] &middot; [[Indiana]] &middot; [[Iowa]] &middot; [[Kalifornië]] &middot; [[Kansas]] &middot; [[Kentucky]] &middot; [[Louisiana]] &middot; [[Maine]] &middot; [[Maryland]] &middot; [[Massachusetts]] &middot; [[Michigan]] &middot; [[Minnesota]] &middot; [[Mississippi (stoat)|Mississippi]] &middot; [[Missouri]] &middot; [[Montana]] &middot; [[Nebraska]] &middot; [[Nevada]] &middot; [[Niej-Hampshire]] &middot; [[Niej-Jersey]] &middot; [[Niej-Mexiko]] &middot; [[Niej-York (stoat)|Niej-York]] &middot; [[Noord-Carolina]] &middot; [[Noord-Dakota]] &middot; [[Ohio]] &middot; [[Oklahoma]] &middot; [[Oregon]] &middot; [[Pennsylvanië]] &middot; [[Rhode Island]] &middot; [[Tennessee]] &middot; [[Texas]] &middot; [[Utah]] &middot; [[Vermont]] &middot; [[Virginia]] &middot; [[Washington (stoat)|Washington]] &middot; [[West Virginia]] &middot; [[Wisconsin]] &middot; [[Wyoming]] &middot; [[Zuud-Carolina]] &middot; [[Zuud-Dakota]] }}}}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen]] </noinclude> 8710zyq094rwnqzed049aaekc87k196 0 17350 278072 200029 2015-03-08T18:24:34Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Niej-Mexiko]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Niej-Mexiko]] 4f097fxjy1f6hzse5rdyezumno7t14e 0 17352 278074 200034 2015-03-08T18:24:44Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Noord-Carolina]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Noord-Carolina]] o9nzotk3j2ww261wn8j6zgwaztd48fs 0 17356 277971 277970 2015-03-05T21:59:42Z Servien 7 Servien hef de zied [[Texas]] herneumd naor [[Texas (duurverwiesziede)]] wikitext text/x-wiki '''Texas''' kan verwiezen noar: ;VS: * [[Texas]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten van Amerika * [[Reppubliek Texas]] - de vuurloper van disse stoat * [[Texas-stad]] - ne plaatse in die zelfde stoat * [[Texas County (Missouri)]] - ne groafskop in de Amerikaanse stoat Missouri * [[Texas County (Oklahoma)]] - ne groafskop in de Amerikaanse stoat Oklahoma ;Australië: * [[Texas (Australië)]] - ne plaatse in de Australiese stoat Queensland ;Aanders: * [[Tejas (volk)]] of ok wal Texas, de indianenstamme woarnoar de stoat Texas verneumd is {{dv}} i5xrhzmq994uuds34gc5unhep0ajxoh 0 17360 278078 200055 2015-03-08T18:25:04Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Zuud-Carolina]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zuud-Carolina]] 41fg2wfrxgyry5rjf307yki7pdk95xc 0 17361 279583 277979 2015-03-27T17:48:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Virginia (duurverwiesziede)]] vuur aandere betekenissen van Virginia.}} {{Amerikaanse staot | naam = Virginia | biejnoam = ''Old Dominion'' * ''Mother of Presidents'' | vlagge = [[Bestaand:Flag of Virginia.svg|125x100px|Vlagge van Virginia]] | wapen = [[Bestaand:Seal of Virginia.svg|110x100px|Woapen van Virginia]] | kaorte = Map of USA VA.svg | heufstad = [[Richmond, Virginia|Richmond]] | toe-etrejen = 25 juni, [[1788]] | oppervlak laand = 110.785,67 | oppervlak waoter = 7.4% water | inwoeners = 8.001.024 | dichtheid = 78 | tiedzone = Eastern ([[UTC]]-5/-4) | antal graafschappen = | ofkorting = VA }} t '''Gemenebest van Virginia''' is nen stoat in de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigde Stoaten van Amerika]]. Virginia wörd mangs t "Oolde Domein" eneumd of "Moo van de Presideanten", umdät [[lieste van presidenten van de Vereanegde Stoaten|acht presideanten]] der geboren zeent. t Laandskop en klimaat van Virginia wordt vörmgewen duur de [[Blue Ridge-Boargen]] en de [[Chesapeakebaai]], woer't völle inheemse plaantn en deers leawt. De heuwdstad is [[Richmond, Virginia|Richmond]], en [[Virginia Beach]] is de stad met de meeste inwonners. In Virginia leawt mear as acht miljoen leu, woervan't de meeste in [[Groafskop Fairfax, Virginia|Groafskop Fairfax]] wont. De geskiedenisse van t gebeed begeent met de verskeaidene inheemse stämme, zo as de [[Powhatan]]. In [[1607]] stichten de [[London Company]] de [[Virginiakolonie]], as de eerste bliewende [[Groot-Brittannie|Engelse]] kolonie. Slawenarbeid en t laand wat de inheemse indiaanse stämme was of enömmen warren belangriek in de vroge politiek en ekonomie. Virginia was ene van de [[Darteen Kolonies]] in de [[Amerikaanse Revolusie]] en wörden lid van de [[Konfederate Stoaten van Amerika]] in n [[Amerikaansen Börgeroorlog]]. Doarin wör Richmond de heuwdstad van de Konfederasie maakt en de noordwestelike stoaten [[Wheelingkonveansie|gungen apart verdan]] as de stoat [[West Virginia]]. Skoonwal de stoat beheurlik behooldend was, zeent rechtevoort beaide nasjonale partiejen an mekoar ewoagnd. De [[Gennerale Vergoaring van Virginia]] is t ooldste juridiese orgaan in de Verennigde Stoaten. De stoatsregearing is vake beneumd as meest effektief woarkende regearing duur t [[Pew Oonderzeukscentrum]]. De regearing is uniek um de manere woerop ze steade en groafskoppen geliek behaandelt, wodöanig ze de weagen beheart, en regearingsleaiders verbeedt mear as een termein te woarken. De ekonomie van Virginia dreeit op völle faktoren: laandbouw in t [[Shenandoahdal]], federale buroos in t noordn, zo as [[United States Department of Defence|Defeansie]] en de [[Central Intelligence Agency|CIA]]. Doarnöast zeent dr nog verskeadene aandere leagerbasisen. De völle publieke skolen, kolleges en [[universiteat|inversiteaten]] hebt bie edreagen an de gröai van de [[media]] en technologiesektoren. Doarduur zeent [[kompjutertsjips]] t grötste eksportprodukt van Virginia. {{Verenigde Stoaten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] bsiazp7wceteoo7345awx5xws3j9cwj 0 17363 263762 216160 2013-05-05T21:19:04Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Riessenshärtjen.jpg|thumb|right|200px|Riessens Härtjen]] t '''Riessens Härtjen''' is nen soort kookn van [[spekulaas]], met n löagken [[glazuur]], en romigen kreame van roombotter en [[suker]], wat allene in t [[Tweante|Tweantse]] [[Riessen]] roond [[advent|Adveantstied]] emaakt wörd. t Härtjen is skoonwal in de wiede umtrek bekeand en word met doezenden verkocht in umlignde plaatsen. ==Ontstoan== In t [[Duutslaand|Duutse]] [[Ulm]] wörd al in [[1296]] vuur t eerste de zogenaamde ''Labkuchen'' in de beuke neumd, nen soort kookn wat dr stoark op lik. In Duutslaand is n spekulaaskookn ook wal bekeand as ''Lebkuchen'', ''Pfefferkuchen'' en ''Lebenskuchen''. Doar wordt ze völle um de [[karst]]deage getn. Per strekke zut n pepperkookn dr wier aanders oet. In [[Beiern]] doot ze dr vake nötn oawerhen, en in aandere strekn völle [[sukkeloa|sukela]]. In [[1881]] kömn de bakkersbreurs Johannes en Lodewiek Tharner noar Riessen en nömn de bakkerieje oawer van ''Ro-Jan'' Kienhuis. Öar vaa was half [[19e eeuw|19de joarhoonderd]] vanoet [[Osnabrück]] noar [[Deanekaamp]] ekömn. De vaa köm al met 44 joar oet de tied, woernoa't de bakkersweenkel in Deanekaamp wör op eheewn. De breurs begunn met t härtjen roond de [[Sunterkloas]]tied in te voorn, woerbie't de härtvorm t "Gulle härt van Sunterkloas" mos vuursteln. Ne aandere verkloaring vuur t härtjen kan wean at Johannes verkearing kreeg met Hendrika Siemerink oet Riessen. In Duutslaand was t gebroekelik um n pepperkookn an oew meakn te geewn, versierd met leentn, strikn of sprökn. {{Bron| *West Twente. ''Het speculaashart is een gift van Liefde''. 25-11-2005. 28-07-2011. *''Rijssenaren smachten naar 'een goed hart'''. DOC-bestaand. 13-10-2006. *Kreijkes, W. ''Speculaashartjes: Een Rijssens product''. 13-10-2006. }} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese gerechten]] sc5opjuc9d14ws3lqk3581in9a2yunk 6 17364 263933 200218 2013-05-05T22:00:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki == Beschrieving == n Riessens Härtjen in ne deuze. == Lisensie == {{GFDL}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Ofbeelding:Etten]] dq9pct8pk4gvrohq2r2nbthxari92g5 0 17365 200285 2011-07-29T17:30:59Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wiendefemilie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Wiendefemilie]] 056pxzeucnr3qz1ip8upf6ureidn15g 0 17366 273375 260104 2014-03-08T13:34:53Z Lycaon 10919 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Cuscuta europaea (on Urtica dioica).jpg|thumb|250px|Groot duvelsneigaoren]] [[Bestaand:Cuscuta europaea bgiu.jpg|thumb|250px|Groot duvelsneigaoren]] '''Groot duvelsneigaoren''' of gewoon '''duvelsneigaoren''' ([[Latien]]: ''Cuscuta europaea'') is n [[parasiet|parasitaere]] [[eenjaorige plaante]] die beheurt tot de [[wiendefamilie]] (''Convolvulaceae''). De plaante kömp van nature veur in [[Europa (continent)|Europa]] en in [[Azië]]. De plaante wörden 30-150 cm hoog en hef n linkswienende, dikke draodvormige, greun- of geelachtige, meestentieds rood an-eleupen [[stengel]]. t Hef gien [[blad|blaojen]] en [[wortel (plaante)|wortels]]. Groot duvelsneigaoren dringt mit zuugworteltjes de waordplaante binnen. Hiermee haolt t voedingsstoffen en waoter bie de waordplaante vandaon. Groot duvelsneigaoren bleuit van juni tot september mit roodachtig of geelachtig witte [[bloeme]]n. De bloemkrone is in t begin buis-klokvormig en laoter kroesvormig. De kroonbuize is net zo lange of zelfs wat langer as de driehoekige, vrie spitse tot stompe [[kelke]]. De somtieds arg kleine, rechtopstaonde kroonschubben bin diep uuteraand tot tweespletig. De bloeme hef twee [[stiel]]en. De lengte van de stiel en [[stempel (plant)|stempel]] bin bie mekaar op-eteld kleiner of net zo groot as t [[vruchtbeginsel]], dit is niet zo bie [[klein duvelsneigaoren]] (''Cuscuta epithymum''). De vrucht is n bolvormige vake naor boven kegelvormig versmalden, 2,5-3 millimeter grote [[deusvrucht]], die an de voot overdwars los geet. In de vrucht zitten vier, hardschaolige [[zaod (plaante)|zaojen]]. De draodvormige, bladloze kiemplaante greuit an de top en starft an de onderkaante weer aof, waorbie de voedingsstoffen weer opniej gebruukt wörden. As de kiemplaante in anraking kömp mit de waordplaante, dan wörden der zuugworteltjes evormp. De plaante parasiteert veural op de [[grote braandnetel]] en [[hop]], mer kömp oek op veule aandere plaanten veur, zo as op de [[gewone vlier]] en [[boerenwurmkruud]]. == [[Nedersaksies]] == Eventueel mit t veurvoegsel ''groot'' derveur. * [[Achterhook|Achterhoek]]: ''duvelsneigaoren'' * [[Veluws]]: ''duvelsneigaoren'' * [[Tweants|Twents]]: ''duwelsnaaigaren'' ([[Almelo]]) == Namen in aandere talen == * [[Duuts]]: ''Europäischer Teufelszwirn'', ''Nessel-Seide'', ''Europäische Nessel-Seide'', ''Hopfen-Seide'' * [[Engels]]: ''Greater Dodder'', ''European Dodder'' * [[Frans]]: ''Cuscute d'Europe'' * [[Nederlaands]]: ''groot warkruid'' == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&id=1494&menuentry=soorten Groot duvelsneigaoren (''Cuscuta europaea'')] {{Commons|Cuscuta europaea}} {{DEFAULTSORT:Groot Duvelsneigaoren}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante|duvelsneigaoren, groot]] fglhpkmaq1ecz7poqerc0so6qxmzm0d 0 17367 200292 2011-07-29T18:21:42Z Servien 7 [[Platduutse varianten]] is ewiezigd naor [[Leegsaksische varianten]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Leegsaksische varianten]] kspri05wbvvt73lroxl5a244oo4pag2 0 17369 200297 2011-07-29T18:24:47Z Servien 7 [[Indailen van t Platduuts]] is ewiezigd naor [[Indailen van t Leegsaksisch]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Indailen van t Leegsaksisch]] 5a55sey419gra32cl34v70logt5r2s7 0 17371 200342 2011-07-29T22:00:49Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch woordenboek]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies woordenboek]]: [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies woordenboek]] d00r6xu6q66d0fxdjcrucj4ufq5syu2 0 17373 200346 2011-07-29T22:01:44Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch A]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies A]]: [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies A]] ewan5l5gsncwzk7l3tr8pwwn5kvh162 0 17375 200350 2011-07-29T22:02:14Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch B]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies B]]: [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies B]] 949vm0h0w4q9on0xvt8w7ubgo4ln248 0 17376 200352 2011-07-29T22:03:27Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch C]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies C]]: [[Wikiepdie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies C]] 99q71o2l9ieuybf00l8ju9rkhtlras2 0 17377 200354 2011-07-29T22:04:18Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch D]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies D]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies D]] 59sfq1wrlnhnn7s3i7bhyrxb7m8b17z 0 17379 200358 2011-07-29T22:05:28Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch E]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies E]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies E]] ll45x3jwag98skgy3n66q9qcci3ot91 0 17380 200360 2011-07-29T22:06:06Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch F]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies F]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies F]] a7clhp8dak0qyppfj6g3h9tkm17wble 0 17381 200362 2011-07-29T22:07:07Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch G]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies G]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies G]] n37tgqwa8ocqtmo67wlrztbz7b3o7u7 0 17383 200366 2011-07-29T22:07:52Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch H]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies H]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies H]] 1t0upnre30hms5vo4xzzbp1q4799alk 0 17384 200368 2011-07-29T22:08:19Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch I]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies I]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies I]] oasdyvz5pqd6ektibize4n8outw4sbs 0 17385 200370 2011-07-29T22:08:54Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch J]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies J]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies J]] elnj6greu9547tgdj19dtcpzjgd90x6 0 17386 200372 2011-07-29T22:09:34Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch K]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies K]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies K]] 6srxus44bijcu7orzh5e25de0jour08 0 17387 200374 2011-07-29T22:10:01Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch L]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies L]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies L]] p8jg37dg15t6yhxifld1zdvmsz82syx 0 17388 200376 2011-07-29T22:11:04Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch M]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies M]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies M]] kx0yy4bhgxf0m8xzrbgydj7otw1ekma 0 17390 200380 2011-07-29T22:11:35Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch N]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies N]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies N]] 8wggjje9p87pvrn8ckh0sasxog798z8 0 17391 200382 2011-07-29T22:12:06Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch O]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies O]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies O]] mbqwd83b2zcns4l3k46ga06m5n44x3b 0 17392 200384 2011-07-29T22:12:40Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch P]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies P]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies P]] t9l0z8jl60wq9hxvmmmefr1g05eavug 0 17394 200388 2011-07-29T22:13:20Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch Q]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies Q]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies Q]] rtqeqk42cpobe5pn11j0x4souo9gcwh 0 17395 200390 2011-07-29T22:13:58Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch R]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies R]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies R]] 2xaworp8sp39r7ntgjh3c7sabg3pd61 0 17396 200392 2011-07-29T22:14:32Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch S]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies S]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies S]] 1fpogw7z4v7sz1hmz6v673o5ar7u4vx 0 17397 200394 2011-07-29T22:15:01Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch T]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies T]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies T]] poqxyxq0aud068cdn3rd6ppzdui54r0 0 17399 200398 2011-07-29T22:15:25Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch U]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies U]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies U]] fthacosqu4vp7suy04nslt5jp4avra4 0 17401 200402 2011-07-29T22:15:54Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch W]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies W]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies W]] ry6iwpdkjd00mng6up7paqnfp5o2x0a 0 17402 200404 2011-07-29T22:16:22Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch X]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies X]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies X]] fwv2l8xfngd55mutnhddqnd8eb12za3 0 17403 200406 2011-07-29T22:16:54Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch Y]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies Y]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies Y]] sgafnua3trcx6fhmxiefc7x719f8i87 0 17405 200410 2011-07-29T22:17:41Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch Z]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies Z]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies Z]] hr2672ma7e2ehqfdbhkg9glfiu0w21y 10 17406 200412 2011-07-29T22:18:50Z Droadnaegel 1133 [[Mal:Nedersaksische taalwiezers]] is ewiezigd naor [[Mal:Nedersaksiese taalwiezers]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Nedersaksiese taalwiezers]] ockgsrpwod5gy208j49esp4btc991vy 0 17407 200415 2011-07-29T22:22:35Z Droadnaegel 1133 [[Nedersaksisch V]] is ewiezigd naor [[Nedersaksies V]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksies V]] hac9hkwaswx2wodc4dpx1kaykmyyw54 10 17408 200421 2011-07-29T22:32:32Z Droadnaegel 1133 [[Mal:NederlaandsePrevinsies]] is ewiezigd naor [[Mal:NederlaandseProvinsies]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:NederlaandseProvinsies]] 0u14nq94aqah48w1i2q8xaeuodagrpn 0 17409 200426 2011-07-29T22:37:22Z Droadnaegel 1133 [[Twaalfjoareg bestand]] is ewiezigd naor [[Twaalfjaorig bestaand]]: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Twaalfjaorig bestaand]] sdx0yh2d2jypj0kszrkzfst7qroof53 0 17410 200434 2011-07-29T22:57:10Z Droadnaegel 1133 [[Geertruudenbarg]] is ewiezigd naor [[Geertrudenbarg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Geertrudenbarg]] 5nsels2d4xsdtwathqfgxf01n6ne314 0 17411 200526 2011-07-30T19:57:15Z Servien 7 [[Groot duvels neigaoren]] is ewiezigd naor [[Groot duvelsneigaoren]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Groot duvelsneigaoren]] scvjw9sme0cdt8sg8cn2e6lacsuq189 0 17412 260113 244009 2013-03-11T12:45:36Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 12 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1479326]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Cuscuta epithymum 140808c.jpg|thumb|250px|Klein duvelsneigaoren]] '''Klein duvelsneigaoren''' ([[Latien]]: ''Cuscuta epithymum'') is net as t [[groot duvelsneigaoren]] n plaante uut de [[wiendefamilie]] (''Convolvulaceae''). In Nederlaand kömp klein duvelsneigaoren niet zo vake veur en is arg aofeneumen. De soort steet op de Nederlaandse rooie lieste van plaanten. t Is n [[eenjaorige plaante]] die as [[parasiet]] leeft op [[heed (vegetasie)|heedsoorten]], [[brem]], [[gaspeldoorn]] en somtieds op [[tormentil]]. Der is gien echt [[bladgreun]] (wat deur möt gaon veur blad ziet deruut as kleine rooie schubben) en dus kan der gien voedsel an-emaakt wörden. Uut n klein [[zaod (plaante)|zaodjen]] kömp n haorachtig, rood stengeltjen van nog gien millimeter dikke. As t de goeie [[waordplaante]] evunnen hef, dan klimp t plaantjen bie de waordplaante naor boven en steelt zien voedsel. Dit döt e mit zien zuugworteltjes. De parasiet greuit gauw en vertakt zien eigen iezelig vake, zodat de waordplaante somtieds helemaole overwoekerd raakt. De [[bloeme]] is klein, klokvormig en lochtroze. De bloemen vormen dronge kloewen tot één sentimeter deursnee, die bleuien van juli tot september. == Foto-uutstallige == <gallery> Ofbeelding:Cuscuta epithymum 140808b.jpg|Klein duvelsneigaoren </gallery> == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&id=1493&menuentry=soorten Klein duvelsneigaoren] {{Commonscat|Cuscuta epithymum}} {{DEFAULTSORT:Klein Duvelsneigaoren}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaante|duvelsneigaoren, klein]] n973fk45gl5olx38647xh188igur8s1 0 17413 200531 2011-07-30T20:02:49Z Servien 7 Nieje pagina: ''''Duvelsneigaoren''' kan verwiezen naor: *[[Klein duvelsneigaoren]] (''Cuscuta epithymum'') *[[Groot duvelsneigaoren]] (''Cuscuta europaea'') {{dv}}' wikitext text/x-wiki '''Duvelsneigaoren''' kan verwiezen naor: *[[Klein duvelsneigaoren]] (''Cuscuta epithymum'') *[[Groot duvelsneigaoren]] (''Cuscuta europaea'') {{dv}} cqrza0htyxf9c3ayyg7misr2gqugg9e 0 17414 200532 2011-07-30T20:04:38Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Duvelsneigaoren]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Duvelsneigaoren]] dzlnw5d8rxo5lcznegf6mpkiij5h60a 4 17415 200543 2011-07-30T22:55:23Z Droadnaegel 1133 [[Wikipedie:He-w neudig]] is ewiezigd naor [[Wikipedie:He'w neudig]]: ANS spelling wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:He'w neudig]] cusl0o7yne105iqpio6cljsg7xgmduq 0 17416 200775 2011-08-01T15:21:58Z Woolters 62 [[De Poln]] is ewiezigd naor [[De Pölle]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[De Pölle]] qclkesj84lw58cnl3txm9xbb5ecioad 0 17418 292383 200830 2016-12-15T01:26:33Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Vrae van Mönster]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vrae van Mönster]] 44f593di6ncc3rvpmxzfi1nr561frlh 0 17420 279284 275254 2015-03-27T16:58:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Ekonomie''' is ne weetnskop dee't zik richtet op t maakn en verdeeln van skaarse of ''krappe'' godern en dienstn. Net as aandere [[sosjale weetnskopn]] heuld de ekonomiese weetnskop zik gangs met de vroage wodöanig de ekonomie woarket, mer - in de [[politieke ekonomie]] - ook met de vroage wodöanig bepoalde weunskete umstandigheedn bereikt köant wordn. t Woard ''Ekonomie'' keump van t [[Grieks]]e ''oikos'' (οἶκος), wat "hoes" beduudt, en ''nomos'' (νόμος), wat "regel" beteeknt. Letterlik is t dus ''hoeshooldkeunde''. Disse weetnskop oonderzoch dus in de meest roeme zin van t woard wodöanig leu met skaarse godern umgoat um te voldoon an behooftes. t Bestudeern van nasjonale ekonomie wörd ook wal ''stoatshoeshooldkeunde'' neumd. n Apart vak binn de ekonomiese weetnskopn is de [[ekonometrie]], woerin't maneern en techniekn wordt bedacht um ekonomies oonderzeuk te verbettern. Ekonomies oonderzeuk kan toopast wordn op de moatskoppieje, de [[haandel]], [[regearing]], mer ook op [[kriminaliteit]], [[oonderwies]], [[familie]], [[gezoondheaidszorg]], [[recht]], [[politiek]], [[religie|geleuf]], [[oorlog]] en [[weetnskop]]. Ekonomies oonderzeuk wörd indeeld in verskeaidene ''dimeansies''. In de skoolbeuke wörd dr aait skeaid emaakt tusken ''mikroekonomie'', woerbie op kleaine skale kekn wörd noar moarkte en spöllers (zo as de klaant en bedriewe, kopers en verkopers), en ''makroekonomie'', woerbie kekn wörd noar zaakn dee't ne hele ekonomie beïnvloodt, zo as woarkloosheaid, [[inflasie]], ekonomiese gröai, en monetear en fiskaal beleid. Aandere indelings köant wean ''positieve ekonomie'' (beskriewn "wat is") teegnoawer ''normatieve ekonomie'' (beskriewn "wat zol mutn wean"); theoretiese ekonomie teegnoawer toogepaste ekonomie. == Organisasievörme == Ne ekonomie kan op verskilnde maneern woarken. # In ne ''planekonomie'' wordt alle beslissings in t vuurtn bedacht en eleaidt, meestal duur de regearing. Dit wör völle doan in [[kommunisme|kommunistiese]] laandn. # In ne ''vriejemoarktekonomie'' ([[kapitalisme]]) wörd de balans in de verdeling van krappe middeln oawerloatn an de wisselwoarking tusken vroag en anbod. Dit wör vuural edoan tiedns de [[Industriële Revolusie]]. # In ne ''gemengde ekonomie'' wörd de verdeling esteurd oawer eloatn an de wisselwoarking tusken vroage en anbod. As t slim mis lik te goan geet de regearing zik dr met bemöain. Dit wörd rechtevoort in de meeste laandn zo doan. == Krapte == De ''krapte'' of ''beteunheaid'' van middeln en t behear doaroawer is de vroagstellige vuur ekonomiese weetnskop. Disse weetnskop zoch noar de meest geskikte verdelige van ''krapte''. Krapte hef hier niks te maakn met ''tekort'', mer mear met ''nit aaltied eawnvölle vuur haandn''. Thema's hierbie zeent produksie (maakn), distribuutsie (verspreaiding), walvoart en verbroek. Umdet leu (en bedriewe) nit alns tegelieke köant kriegn, mut ze kiezn. Det neumt ze ekonomies haandeln. == Prieze == Um de faktoorn te bekiekn dee't disse keuzes bepoalt, kik de ekonomiese weetnskop völle noar de prieze van middeln. Ekonomie wörd vake ezeen as ne studie van de ruil. Alns wa'j neudig hebt is te kriegn teegn ne bepoalde ruilpries. A'j etn weelt hebn, mu'j doar geeld vuur inruiln. A'j geeld weelt hebn mu'j doarvuur hen woarken (oewe tied en krachten inruiln). A'j vuur oew geveul völle mut inleawern en dr weainig vuur wier kriegnt, neum iej detgenne wa'j weelt hebn "nen hoogn pries" of "deur". A'j völle vuur weainig kriegnt neum iej det "goodkoop" of "vuurdelig". == Vroage en anbod == De Ekonomie dreeit um twee vroagstukke: Ten eerste he'j de anbodkaante van t ekonomiese stelsel. Anbod is te maakn met 4 produksiefaktoorn. * arbeid (t woark) * kapitaal (geeld) * natuur (groond, of natuurlike hulpbronn) * oondernemmerskop (de leaiding) Bie de Anbodkaante van de ekonomie geet t um t maakn van godern en dienstn (middeln). Vuur de inzet van al disse produksiefaktoorn steet ne beloning: teegnoawer arbeid steet loon, teegnoawer kapitaal steet reante, teegnoawer natuur/groond steet pacht en teegnoawer oondernemmerskop steet weenst. Ten tweede he'j de Vroagkaante van t ekonomiese stelsel. De vroage besteet oet de besteadings van de verbroekers (verbroek), produseerders (investerings), oawerheaid (oawerheaidsoetgaawn, bv. weagnverbettering) en boetnlaand (oetvoer). Op de moarkt komt disse twee kaantn bie mekoar, woerduur't de pries van n produkt ontsteet. Prieze geewt de ''krapte'' an. (is dr völle anbod van t een of t aander en ook völle vroag, dan is de pries doarvan vake lege. Is dr weainig anbod van n produkt mer wal völle vroage, dan is de pries hoge.) Bie de oawerheaid wörd de priesvörming steurd duur politieke beslissings. Ofhaankelik van wat de stoat nog in de knippe hef, kan dr ekocht wordn. {{Commonscat|Economics}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Ekonomie]] hm5v78rwa5ac4s1m4dkzjv18sbnl9wu 0 17421 200949 200948 2011-08-02T13:30:55Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Sociaole wetenschop]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sociaole wetenschop]] rw9thepn5zy8vzhkwfdq18oazipibpg 12 17422 200976 2011-08-02T17:08:37Z Servien 7 [[Hulpe:Infermasie veur anwas]] is ewiezigd naor [[Hulpe:Informasie veur anwas]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hulpe:Informasie veur anwas]] bp36s6k1iiqoeo07pdrn0fvkzsy12yk 0 17425 259933 253355 2013-03-11T12:40:01Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 161 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5272]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[6 febrewaori]] - [[Elizabeth II]] wonnen koneginne van [[Groot-Brittannië]], [[Noord-Ierlaand]] en de lanen van 't [[Gemenebes]] * [[26 febrewaori]] - De Britse premier [[Winston Churchill]] maak bekend dat t [[Verienigd Keuninkriek]] een [[atoombom]] hef * [[3 april]] - [[Juliana van Nederlaand|Koneginne Juliana]] huild veur 't Amerikaanse Congres een pleidooi veur de wereldvrede * [[7 meie]] - Eerste koncept van een chip veur gebruuk in [[komputer]]s, van [[Geoffrey Dummer]]. * [[27 meie]] - Verdrag tot oprichting van de [[Europese Defensiegemeenschap]] (EDG). * [[31 meie]] - De sprokiesbos [[De Efteling]] in [[Kaatsheuvel]] gaot veur et eerst eupen. * [[4 juni]] - [[Juan Perón]] wonnen veur de tweede keer prissedent van [[Argentinië]] * [[13 september]] - t Eerste [[Jip en Janneke]]-verhaol verschient in 't dagblad ''[[Het Parool]]'' == Geboren == * [[17 meie]] - [[Gerard Rutger Buisman]], Oaveriesselse troubadour * [[31 meie]] - [[Gerhard Uwland]], Achterhookse schriever * [[21 juni]] - [[Alicia de Bielefeld]], een veurkiend van [[Bernhard van Lippe-Biesterfeld|Prins Bernhard]] * [[23 juli]] - koep in [[Egypte (laand)|Egypte]] tegen [[könning Faroek]] * [[Hermien Haar]], uutgeefster bi'j [[Het Drentse Boek]] * [[Lukas Koops]], [[Drenthe|Drèents]] schriever en bestuurder == Uut de tied == * [[1 augustus]] - [[Amoene van Haersolte]], eerste winnares van de [[P.C. Hooft-pries]] 3hdofi38dtnzbxttlt2jq4l23aosbn7 10 17426 271665 266835 2013-12-07T00:05:03Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel2|Afrikaans|af|Hierdie gebruiker het 'n [[:Kategorie:Gebruker af-2|'''gemiddelde''']] begrip van [[:Kategorie:Gebruker af|'''Afrikaans''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker af-2|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker af-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|af-2]] </noinclude> h3l1p2cpqs9augkdo78xan7o89bw1ro 14 17427 266009 259932 2013-05-10T16:09:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker af]] hwieuj49wajbellkun9wd8aun3w3vdm 0 17428 291020 263403 2016-11-03T12:34:30Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verbeendige */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Marga Bult.jpg|thumb|right|200px|Marga bult]] '''Marga Bult''', geboorn as ''Marga Groeneveld'' ([[Lattrop]], [[2 juli|n 2den juli]] [[1956]]) is ne [[Tweante|Tweantse]] [[Zangkeunst|zangeresse]] en [[presentatrise]]. Rechtevoort wont he in [[Deanekaamp]]. ==Loopbaan== Van kleins of an dut Bult al optreadn in de umgewing van Lattrop. Öar eerste plaat ''Twee witte duiven'' keump oet in [[1970]] at he 14 joar is. Doarnoa dut he nog twee plaatn opnemn, woervan't dr ene in t [[Duuts]] is. Hee dut met an ''Stuif es in'' van de [[AVRO]] en geet wieter met optreadn duur [[Neerlaand]]. Nöast t zingen dut he ook nog studeern en krig zin verpleegstersdiploma ''met lof''. Nöast t woark as zangeresse met verskeaidene orkeste in Neerlaand en Duutslaand blif he woarken as verpleegster. Saamn met zangeresse [[Marianne Wolsink]] (van t vrogere [[Teach-In]]) hef he vanof [[1979]] t duo [[Tulip]]. In [[1981]] keus [[Peter Koelewijn]] Bult oet 250 anmealdings as nieje zangeresse van de meaknsgroep [[Babe (muziekgroep)|Babe]] umdet [[Gemma van Eck]] dr met oetskeaidn. Vanof dee tied wör he bekeand as Marga Bult. Babe har 16 hits en gungn de hele wearld oawer, vuural noar [[Indonesië]]. [[Maleisië]], [[Libanon]], en [[Europa (continent)|Europa]]. [[1986]] stopn Babe. [[1987]] deed he vuur Neerlaand met an t [[Eurovisiesongfestival]] in [[Brussel]], woerbie't he öarn naam leut skriewn as ''Marcha'' um t vuur de boetlaandse jury's makkeliker oet te sprekn te maakn. hee wör viefdes met 83 peuntn, en kreeg van de internasjonale pers de "populariteatspries". Noa t songfestival begun Bult met presenteern. Hee wör panellid van t [[VARA]]-programma "Zeg 't maar" en gung in [[1990]] t radioprogramma "n Bult Zon" maakn vuur [[RTV Oost]]. [[1992]] wör he vast panellid bie "Zo Vader, Zo Zoon" van de [[NCRV]]. Later deed he nogg "Altijd maar draaien" van TV Oost , "Let's make music" ([[TROS]]) en "De Droogkap" ([[Veronica]] en ([[Call TV]])) presenteern. Mei [[2000]] vörmen he met [[Sandra Reemer]] en [[Maggie MacNeal]] (echte name Sjoukje Smit) t trio [[Dutch-Diva's]]. Doarnöast deed he det joar bie Veronica n programma presenteern met t medium [[Jomanda]]. De Diva's hadn ne mega top 100 hit met t nommer ''from NY to LA''. Wieter wördn ze oet erop as "beste comebackgroep"van t joar [[2001]] en kreegn ze in [[2003]] ne "gouden driehoek" vuur öare positieve biedreage binn de homogemeenskop. Vanof [[2004]] gung Bult mear bie RTV Oost woarkn, bievuurbeeld met t rechtstreekste diskussieprogramma "Forum", wat alle wekn oet ezeundn wörd. In [[2005]] stopt Sandra Reemer met de Dutch-Diva's, woernoa't Bult beslöt um [[Theater (keunstvorm)|theater]] te goan don met t [[musical]]stukke "Diva's in nood" met [[Sjoukje Smit]]. Reemer wörd vervöngn duur [[Justine Pelmelay]] in de Dutch-Diva's, mer as den noa kortn tied alwier stopt um mear tied met öar gezin te hebn, besloett Bult en Smit um as duo verdan te goan. [[2006]] wörd Bult ekeuzn as "Diva van t joar 2006" duur t blad ''Squeeze''. Detzelfde joar krig he bie Radio Oost ook nog ne showbizzrubriek. Noadet he in öar loopbaan al duetn har ezungn met o.m. Peter Koeleweijn en [[Dennie Christian]], neamp he ook nog ne duetplaat op met [[Wim Rijken]]. Doarnöast hef he n antal gastroln te akteern in [[Van jonge leu en oale groond]]. Januwoari [[2007]] krig he bie RTV Oost alle wekn n [[nöalstukken|nöalstuk]] (Achter de IJssel), woer't he öare meaning en inzichten kwiet kan oawer verskeaidene zaakn woer't he drok met is. In [[april]] van detzelfde joar doot de Dutch-Diva's ne nieje cd-single genaamd "Music" oetbrengn met zanger [[Ben Cramer]], woerbie't ze n naam "Divas vs. Cramer" gebroekt. Doarnöast goat ze de theaters in met ne musical vuur stiching "De Zonnebloem". Nöast öar presentasie-, zaank- en akteerwoark hef Bult nog n eegn bedrief wat dekorstukke verhuurn dut en is he al joarn ambassadrise vuur de stichting "Kans voor een kind". Seend kort is he ook ambassadrise vuur de stichting "Trainers voor Nakuru" oet [[Kenia]]. RTV Oost maakn van Bult zin leawn ne 8-delige [[realitysoap]] oonder n naam "Een Bult te doen". ==Oetgoande verbeendige== *[http://twitter.com/#!/margabult Twitterziede van Marga bult] {{DEFAULTSORT:Bult, Marga}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nederlaandse zanger]] [[Kategorie:Akteur]] [[Kategorie:Prissentator]] [[Kategorie:Tukker]] [[Kategorie:Muzikaant uut Oaveriessel]] kkizji0hpar5j7ynzwxku62mhbetxm3 0 17431 278076 201194 2015-03-08T18:24:54Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Rhode Island]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Rhode Island]] dslqhmheqp53sjq7z5sv0dfjrqeikkx 0 17433 290204 290203 2016-10-31T13:52:43Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[File:PanhandleMap-USA-states.png|thumb|right|250px|"Panhandles van de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigde Stoatn van Amerika]]]] '''Panhandle''' is nen Amerikaansen informealen naam veur n langwarpig uutsteksel van n geografies onnerdeil, zo as van n laand of proveensie. == De term == De term "panhandle" betekkend oawer-ezet op t Tweants "pan-steln". Det is zoo omdet t stuk laand woar t noar verwis zo ongevear ne zelfde vörm hef. De vörm kump oawerean met [[skiereilaand]]n, met t verskil det skiereilaandn an dree kaantn deur water umreengd wordt, tarwiel det biej panhandles t geval is met aandere op-edealde gebeedn van t zelfde bestuurlike niveau. In de VS wordt panhandles dee nich langwarpig zeent veelal [[bootheel|bootheels]] (stiefelhieln) enöamd. == Panhandles in de VS == {| class="wikitable sortable" |+ |- ! Stoat !! Grötste stad !! Inwonners !! Oppervlakte (kwadroatkilomeaters) !! Bevölkingsdichtheaid |- | [[Zuudoost Alaska|Alaska]] || [[Juneau]] || 72,954 || 35,138 || 2 |- | [[Konnektikut Panhandle|Konnektikut]] || [[Stamford (Konnektikut)|Stamford]] || 220,209 || 26 ||2,294 |- | [[Florida Panhandle|Florida]] || [[Tallahassee (Florida)|Tallahassee]] || 1,222,492 || 11,304 || 108 |- | [[Idaho Panhandle|Idaho]] || [[Coeur d'Alene, Idaho|Coeur d'Alene]] || 295,160 || 21,013 || 14 |- | [[West Maryland|Maryland]] || [[Frederick, Maryland|Frederick]] || 469,376 || 2,194 || 214 |- | [[Nebraska Panhandle|Nebraska]] || [[Scottsbluff, Nebraska|Scottsbluff]] || 90,410 || 14,258 || 6 |- | [[Oklahoma Panhandle|Oklahoma]] || [[Guymon, Oklahoma|Guyman]] || 29,112 || 5,687 || 5 |- | [[Texas Panhandle|Texas]] || [[Amarillo (Texas)|Amarillo]] || 190,695 || 25,887 ||7 |- | [[Oostlike Panhandle van West-Virginia|Oost West-Virginia]] || [[Martinsburg (West Virginia)|Martinsburg]] || 212,483 || 3,499 || 61 |- | [[Noordlike Panhandle van West-Virginia|Noord West-Virginia]] || [[Wheeling (West Virginia|Wheeling]] || 141,060 || 601 ||235 |} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Panhandle| ]] [[Kategorie:Geografie]] 0tdesu9qw8xzzw9zki37nmo127rpytk 0 17434 279584 263824 2015-03-27T17:48:52Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Spraoke |ofbeelding=Maeneo penye wasemaji wa Kiswahili.png |umskrieving=Sproakgebeed van t Swahili: *doonkergreun: modersproake *middelgreun: offisjele sproake *lechtgreun: tweede sproake |laand=[[Boeroendi]], [[Komoren]], [[Demokratiese Reppubliek Kongo]], [[Kenia]], [[Mayotte]] (vuurnamelik as [[Komoors]]), [[Mozambiek]], [[Omaan]], [[Rwanda]], [[Soemalië]] (as [[Kibajuni]] en [[Chimwini]]), [[Tanzania]] en [[Oeganda]] | sprekkers = 800,000 (2006), 40 miljoen as tweede sproake |skrift=[[Latains alfabet|Latiens]] (vrogger Arabies) |klassifikatie=[[Bantoesproake]] | staotus = offisjele sproake in de [[Afrikaanse Unie]], [[Kenia]], [[Tanzania]], [[Oeganda]], [[Komoren]] | iso1 = sw | iso2 = swa | iso3 = swa<br /> Amparte kodes vuur: *Kongo-Swahili - swc *Kust-Swahili - swh }} '''Swahili''' (in t Swahili: ''Kiswahili'') is ne [[Bantoesproake]] dee't duur verskeaidene inheeme groepn sprökn wörd dee't langs de kuste van de [[Indiese Oseaan]] leawt, van noord [[Kenia]] töt noord [[Mozambiek]], en ook de [[Komoroseilaandn]]. t Wörd ook duur meenderheaidsgroepn esprökn in [[Mauritius]], [[Oman]], de [[Seysellen]] en [[Somalië]]. Skoonwal mer vief miljoen leu t as [[modersproake]] hebt, zeent dr in totaal mear as 100 miljoen sprekkers. Dit keump umdet t is ne nasjonale of offisjele sproake van veer laandn: [[Tanzania]], Kenia, [[Oeganda]] en de [[Demokratiese Republiek Kongo]]. t Wörd in n groot deel van [[Oost Afrika]] gebroekt as ne [[lingua franca]]. Dit hef te maakn met völle haandelskontaktn in t verleedn. t Swahili was de oorsproonkelike sproake van t volk Swahili (''Waswahili''), dee't laanks de oostkuste van Afrika leawn tusken zuud-Somalië en noord-Mozambiek. Um t te skriewn gebreukn ze eerst t [[Arabies alfabet]]. Later hebt doar [[Duutslaand|Duutse]] en [[Groot-Brittannie|Britse]] veeldwoarkers ne oawerzetting emaakt noar t [[Latien]]se alfabet. ==Umskriewing== Swahili heurt wat struktuur angeet bie de [[Sabaki]]-tak van de [[bantoesproake]]n, ne grote groep sproakn dee't in n groot deel van Afrika sprökn wordt op t zuudn van de [[Sahara]]. Oawer doezend joar kontakt met verskeaidene aandere sproakn hebt beheurlik invlood ehad op de wöardeskat van t Swahili. hierduur hef t Swahili rechtevoort [[Perzies]]e, [[Arabies]]e, [[Portugees|Portugese]], [[Duuts]]e en [[Engels]]e wöarde. Vuurbeelde hiervan zeent ''kitabu'' ('book' oet Arabies); ''mvinyo'' ('wien' oet t Portugees); ''shule'' ('skole' oet t Duuts) en ''baisikeli'' ('fietse' oet t Engels). Oet t soort leenwoard blik t karakter van n invlood wat Swahili kreeg van de verskilnde kultuurn. Oet t Arabies kömn völle wöarde oawer [[geleuf]] en [[haandel]]. t Portugees gavn t Swahili völle kultuurwöarde dee't de Waswahili nit keandn, zo as wöarde vuur wien en terme oet kaartspöllekes. De meeste Engelse leenwöarde zeent van noa de [[Industriële Revolusie]]. Ne ''keep lefti'' is bv. ne [[rotonde]] (ze jaagnt meestal leenks). Mangs wörd dit woard ook wal ''verswahiliest'' noar ''pita kushoto'', wat ne letterlike ummezetting is. Ondaanks disse grote invloodn zeent de groondstruktuurn en de groondwöardeskat van t Swahili nog aait Bantoe. t Wörd wal es vergelekn met t Engels; Dr zeent onmeundig völle wöarde leend, mer dee zeent allemoal an epast noar de eegne oetsproake en met eegne vervogings. Doarumme is Swahili nog aait ginne mengsproake. t Gebeed woer't ze Swahili kuiert is zo oetgestrekt det dr verskeaidene lokale variaantn onstoan zeent. t ''Kiamu''-dialekt wörd bv. esprökn op t eilaand [[Lamu]] an de Keniaanse noordkuste, wat wier verskilnd is van t [[Kimvita]]-dialekt oet [[Mombassa]]. t ''Standaard Swahili'' is ''Kiswahili Sanifu'', wat egroondt is op t ''Kiunguja''-dialekt wat ze kuiert in [[Zanzibar]] in [[Tanzania]]. In disse variaant wörd les egeewn op de skooln en gebroekt in de [[media]]. ==Klaankbeskriewing== Swahili is apart oonder de zudelik Afrikaanse sproakn, umdet t gin [[toon (sproaklear)|lexikaaln toon]] mear hef (met oetzeundering van t ''Mvita''-dialekt). ===Kleenkers=== Kiswahili Sanifu (standaard Swahili) hef vief kleenkers: {{IPA|/ɑ/}}, {{IPA|/ɛ/}}, {{IPA|/i/}}, {{IPA|/ɔ/}}, en {{IPA|/u/}}. De oetsproake van t foneem /u/ zit tusken de [u] en [o] van t [[Internasjonaal Klaankenskrift]] in. Kleenkers wordt nooit [[kleenkerverzwakking|verzwakt]], of t non wal of nit [[klemtoon]] krig. De kleenkers wordt as volgt oet esprökn: * {{IPA|/ɑ/}} wörd oet esprökn as de "aa" in ''kaante'' * {{IPA|/ɛ/}} wörd oet esprökn as de "e" in ''bed'' * {{IPA|/i/}} wörd oet esprökn as de "i" in ''ski'' * {{IPA|/ɔ/}} wörd oet esprökn as de "o" in "blok" * {{IPA|/u/}} wörd oet esprökn as de "oe" in "boek". Swahili hef gin [[tweeklaank]]n. As dr n kleenkerpoar steet, wörd doarvan elken letter ofzeunderlik oet esprökn. t Swahiliwoard vuur "luipaard" (''chui'') wörd oet esprökn as {{IPA|/tʃu.i/}}, met [[hiaat (sproaklear)|hiaat]]. ===Metkleenkers=== {| class="wikitable IPA" style="margin: 0 auto; text-align:center" |- ! colspan=2 | ! [[lipklaank|lipn]] ! [[taandklaank|taande]] ! [[alveolearklaank|alveolear]] ! [[postalveolearklaank|postalveolear]]<br>/ [[gehemmelteklaankn|gehemmelte]] ! [[zacht gehemmelte]] ! [[keelklaank|haals]] |- ! colspan=2 | [[neuznklaank]] | ''m'' /m/ | | ''n'' /n/ | ''ny'' /ɲ/ | ''ng’'' /ŋ/ | |- ! rowspan=4 | [[plofklaank]] ! <small>[[vuurnasaliseerd]]</small> | ''mb'' /mb/ | &nbsp; | ''nd'' /nd/ | ''nj'' /ɲɟ/~/ndʒ/ | ''ng'' /ŋɡ/ | |- ! <small>[[implosief]]</small> | ''b'' /ɓ/ | | ''d'' /ɗ/ | ''j'' /ʄ ~ ɗʒ/ | ''g'' /ɠ/ | |- ! <small>[[onaspireerd]]</small> | ''p'' /p/ | | ''t'' /t/ | ''ch'' /tʃ/ | ''k'' /k/ | |- ! <small>[[aspireerd]]</small> | ''(p'' /pʰ/) | | ''(t'' /tʰ/) | ''(ch'' /tʃʰ/) | ''(k'' /kʰ/) | |- ! rowspan=3 | [[wriefklaank]] ! <small>[[vuurnasaliseerd]]</small> | ''mv'' /ɱv/ | | ''nz'' /nz/ | | | |- ! <small>[[stemhebnd]]</small> | ''v'' /v/ | ''(dh'' /ð/) | ''z'' /z/ | | ''(gh'' /ɣ/) | |- ! <small>[[stemloos]]</small> | ''f'' /f/ | ''(th'' /θ/) | ''s'' /s/ | ''sh'' /ʃ/ | ''(kh'' /x/) | ''h'' /h/ |- ! colspan=2 | [[trilklaank]] | | | ''r'' /r/ | | | |- ! colspan=2 | [[approximaant]] | | | ''l'' /l/ | ''y'' /j/ | ''w'' /w/ | |} Opmoarkings: *De neuzenklaankn wordt as aparte lettergreepn oetsprökn as ze vuur nen plofklaank stoat (bv. ''mtoto'' wörd {{IPA|/m.ˈto.to/}} 'keend') of steelt n apart morfeem vuur (bv. ''nilimpiga'' {{IPA|/ni.li.'''m'''.ˈpi.ɠa/}} 'Ik houwe '''um''''), en vuurneuznklaankn wordt opdeeld in twee lettergreepn as t woard dr aans mer ene zol hebn (bv. ''mbwa'' {{IPA|/ˈm.bwa/}} 'hoond'), skoonwal dit normaalgesprökn nit gebuurt: ''ndizi'' ('banaan') hef dr twee ({{IPA|/ˈndi.zi/}}), net as ''nenda'' {{IPA|/ˈne.nda/}} (nit {{IPA|*/ˈnen.da/}}) 'goan'. *De wriefklaankn ''th dh kh gh'' komt oet t Arabies. Völle Swahilisprekkers zegnt dee as {{IPA|/s z h r/}}. De ''th'' en ''dh'' wordt vake net as in t Engelse ''think'' ({{IPA|[θ]}}) en ''that'' ({{IPA|[ð]}}) oetsprökn. De ''kh'' as in t [[Tweants]]e ''wochen'' ({{IPA|[x]}}, nen hartn -g- zoonder stemme) en de ''gh'' as in t Tweantse ''goan'' ({{IPA|[ɣ]}}, nen hartn -g met stemme) *De skriefwieze van t Swahili maakt gin verskil tusken aspireerde en onaspireerde klaankn. As naamwöarde in de N-klasse begeent met nen plofklaank, wordt ze in sommige dialektn aspireerd (''tembo'' {{IPA|/tembo/}} 'palmwien', mer ''tembo'' {{IPA|/tʰembo/}} '[[olifant]]'). Aspireerde klaankn komt aans hoaste nit vuur. Wat skriewers köant nog wal es aspirasie angeewn duur nen hoogn komma (''t'embo''). *In t Swahili wordt ''l'' en ''r'' duur völle sprekkers as nen [[alveolearen lateralen flap]] ({{IPA|/ɺ/}}) oetsprökn. Dit haank meestal of van de modersproake van de sprekker. De oetsproake zit dan tusken ne tip-r en tip-l in. == Oetgoande Koppelings == {{interwiki|kode=sw|naam=Swahili}} * [http://www.kamusiproject.org t Kamusiprojekt] (Engels) * [http://mwanasimba.online.fr/E_TABLE.htm 55 lesn vuur zelfstudie] * [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=swh Ethnologue-pagina oaver Swahili] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Taol]] afxfk2nr8yxxkc98ttswipydi51c9gi 6 17435 201287 201266 2011-08-04T16:52:55Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu]] [[Kattegerie:Ofbeelding:Etten]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Ne kreentewegge bie n keend in de wege. Foto keump van Ebelien Pondaag. Toostemming ekreegn op 3-8-2011. == Lisensie == {{GFDL}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Luu]] [[Kattegerie:Ofbeelding:Etten]] 6kn9thnromb632r03ouovx2gnscjw7r 0 17436 260010 201284 2013-03-11T12:42:19Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 6 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1178201]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Norn''' kean verwiezen noar: *[[Norn (sproake)]] - n oetstorven Germoanse toal ien t noorden van Schotlaand *[[Norn (mythologie)]] - Noordse schikgodinnen {{dv}} allmfh1b0olw5iyhhfxc9fnmsyvxxyf 0 17437 260011 243583 2013-03-11T12:42:20Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 27 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q36211]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki t '''Krim-Goties''' is n [[Germoanse toalen|Germoans]] [[dialekt]] dat tot t eand van de [[18e eeuw|18e aiw]] tou sproken wuir deur [[Goten]] ien geïsoleerde gebieden van de [[Krim]] (nou ''Crimea'' ien [[Oekraïne|Oekrain]]). Ien de eerste haelft van t eerste [[millennium|milenniom]] swörven de Goten oet over hail [[Europa (continent)|Uropa]]. Zie gongen nog veur de joartelling vot oet heur laand ien [[Skandinoavië]] ([[Götaland]]) en kwammen ien de midden van de [[3e eeuw|3e aiw]] ien [[Ruslaand|Zuud-Ruslaand]]. Ien de [[4e eeuw|4e aiw]] mozzen de Goten liek as mennige aandere [[Germaonen|Germoanse]] [[stamme]]n roemte maoken veur de [[Hunnen]] en begon de raais noar t westen tou. Toch binnen de Gotiese sporen ien Zuud-Ruslaand nait veur aaltied oetwist. Dat bliekt oet n aantel bronnen van de [[9e eeuw|9e]] tot de [[18e eeuw|18e aiw]] tou. Der is maor ain bron dij wat meer informoatsie over de toal zölf geft: n braif van de [[Vlaanderen|Floamse]] diplomoat [[Ogier Gisleen van Busbeke]] (1522 – 1592), dij ien de periode 1554 – 1592 gezaant was ien [[Konstantinopel]], oet 1562 en tou de eerste moal oetbrocht is ien 1589, geft n opsommen van n tachtigtal woorden en n laid dat ien dij toal wezen zol. Busbekes informoatsie is ien n aantel opzichten twiefelachtig: zien bronnen wuiren nait deur elkenain erkend (de ain was n [[Griekenland|Graik]] dij Krim-Goties as tweide toal haar, de aander n Goot dij zien moudertoal veur t [[Graiks]] opgeven haar); wieder is der de meugelkhaid dat Busbekes beschrieven deur zien aigen [[Floams]] beïenvloud worden is: der binnen overdudelke fouten ien de gedrokte tekst, dij ozze ainigste bron is. Toch is veul van de woordenschat dij deur Busbeke optekend wuir onmiskenboar Germoans. {| |- ||'''Krim-<br />Goties''' ||''betaikenis'' ||'''Biebels-<br />Goties''' ||''Aandere Germoanse synoniemen'' |- ||''Apel'' ||"appel" ||<small>(onbekend)</small> ||Engels ''apple'', Duuts ''Apfel'', Sveeds ''(vild-)apel, äpple'' |- ||''Handa'' ||"haand" ||'''handus''' (v.) ||Engels en Sveeds ''hand'', Duuts ''Hand'' |- ||''Schwester'' ||"zus" ||'''swistar''' (v.) ||Engels ''sister'', Duuts ''Schwester'', Sveeds ''syster'' |- ||''Hus'' ||"hoes" ||'''hūs''' (n.) ||Engels ''house'', Duuts ''Haus'', Sveeds ''hus'' |- ||''Reghen'' ||"regen" ||'''rign''' (n.) ||Engels ''rain'', Duuts ''Regen'', Sveeds ''regn'' |- ||''Singhen'' ||"zingen" ||<small>(onbekeand)</small> ||Engels ''sing'', Duuts ''singen'', Sveeds ''sjunga'' |- ||''Geen'' ||"goan" ||<small>(onbekeand)</small> ||Engels ''go'', Duuts ''gehen'', Sveeds ''gå'' |- |colspan="4"|Busbeke vermeldt ook n aantel woorden dij hai nait herkeande, maor woarvan wie naauw overainkomende Germoanse woorden hebben: |- ||''ano'' ||"hean" ||'''hana''' (m.) ||Nederlaands ''hen'', Engels ''hen'', Duuts ''Hahn'', Sveeds ''höna'' |- ||''malthata'' ||"zai praotte" ||<small>(onbekend)</small> ||Old-Engels ''maþelode'', Sveeds ''mälte'' (olderwets), vergeliek ook t Limbörgs/Keuls Platt/Rienlaands/Nederfrankies: "moele(n)/mule(n)" ien vleden tied: "moelde". |} Ook al berust de oorspronkelke kwalifikoatsie van dizze toal as Goties vermoudelk meer op etniese as toalkundige gronden - aans zaegd de sprekers wazzen Goten dus mos de toal ook Goties wezen - dailt ze n aantel dudelke fonologiese ontwikkelens mit t Goties oet de Biebelvertoalen van [[Wulfila]]. t woord ''ada'', "aai" ([[Zweeds]] ''ägg'') het de typies Gotiese verstaarking van de [[Oergermaans|Proto-Germoanse]] *-jj- ien -ddj- (zo as ien Wulfila-Goties ''iddja'' "gong" van t Proto-Germoanse *''ejjon''). "Aai" ien t Proto-Germoans is *''ajja''. Der binnen ook veurbeelden van kenmaarken dij ien Krim- en Wulfila-Goties bewoard bleven binnen, maor dij ien de [[West-Germoanse toalen|West-]] en [[Noord-Germoanse toalen]] veraanderd binnen. Bieveurbeeld, zowel Krim- as Wulfila-Goties beholden de Germoanse /z/ as [[sibilant]], wielst dit ien aal aandere Germoanse dialekten n /r/ worden is. Maor der binnen perblemen mit de aannoame dat Krim-Goties simpelweg n deurontwikkelen is van t Goties oet Wulfila's Biebel. Eankelde ontwikkelens ien Wulfila-Goties binnen nait weerom te vinden ien t Krim-Goties, bieveurbeeld: * Krim-Goties beholdt de Germoanse /e/ wielst dit ien Wulfila-Goties /i/ worden is, bv. Krim-Goties ''reghen'', ''suuester'', Wulfila-Goties ''rign'', ''swister'' * Krim-Goties beholdt de Germoanse /u/ veur de /r/ wielst Wulfila-Goties de /au/ het, bv. Krim-Goties ''vvurt'', Wulfila-Goties ''waurþi''. Maor der binnen ook verliekboare ontwikkelens mit t West-Germoans, zo as de ontwikkelen van de /þ/ tot n [[plosief]] as ien Krim-Goties ''tria'' tegenover Wulfila-Goties ''þriu''. Verschaaidene historiese bronnen nuimen de overainkomst mit t [[Nederduuts]] en de verstoanboarhaid van t Krim-Goties veur [[Duuts]]toaligen. Der binnen hierveur twei meugelke oorzoaken: dat Krim-Goties n apaarte tak is van [[Oost-Germoanse toalen|Oost-Germoans]], aofwiekend van Wulfila-Goties; of dat Krim-Goties aofstamt van West-Germoanse migraanten dij ien de vrouge [[middelaiwen]] noar de Krim vervoarden en woarvan de toal vervolgens deur t Goties beïenvloud wuir. Baaide theorieën wuiren ien de [[19e eeuw|19e aiw]] tou de eerst moal bekendmaokt en worden tegenswoordig respektievelk deur [[Peter Stearns|Stearns]] en [[Ottar Grønvik|Grønvik]] aan twiefelt. Ook al is der gain overainkomst over dit perbleem, der wordt wel aalgemain aannomen dat Krim-Goties nait van Wulfila-Goties aofstamt. t Laid dat Busbeke optaikend het is minder overdudelk Germoans en bliekt nait definitief te vertoalen. Der is gain overainkomst over of t waarkelk Krim-Goties is. Rond [[1780]] berichtte de [[oartsbisschop]] van [[Mahiljow]], [[Wit-Ruslaand]] over n bezuik aan de Krim woar hai aan de zuudkust en bie [[Sevastopol]] "Tatoaren" ontmout har dij n toal proatte dij op t [[Platduuts]] leek. == Bronnen == * Hempel, H., ''Gotisches Elementarbuch'' (Berlien, 1966) * MacDonald Stearns, Crimean Gothic. Analysis and Etymology of the Corpus, Saratoga 1978. Hierin staait de Latainse tekst van Busbekes verslag mit n Engelse overzetten. * MacDonald Stearns, "Das Krimgotische". In: Heinrich Beck (ed.), Germanische Rest- und Trümmersprachen, Berlin/New York 1989, 175-194. * Ottar Grønvik, Die dialektgeographische Stellung des Krimgotischen und die krimgotische cantilena, Oslo 1983. == Boetende heanwiezen == * [http://titus.uni-frankfurt.de/texte/etcs/germ/got/krimgot/krimg.htm?krimg001.htm Busbekes verslag, ien t Latain] * [http://www.utexas.edu/cola/centers/lrc/eieol/gotol-10-R.html Introduction to Crimean Gothic] - Universiteit van Texas ien Austins introduksie ien Krim-Goties (aan t eand van de bladziede) {{Germoans}} {{Dia|Dit artikel is schreven ien de Algemaine Leegsaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Germaanse taol]] 34l7jlh84zc6940f4u60yhj4m3is1ca 0 17438 201292 2011-08-04T17:27:45Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Krim-Goties]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Krim-Goties]] j7t4lvx7ujf7uhr7pzeqetcqe5ch172 10 17439 201314 2011-08-04T21:20:58Z Droadnaegel 1133 [[Mal:Sproake]] is ewiezigd naor [[Mal:Spraoke]]: ANS schriefwieze wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Spraoke]] 1acce2vf5zaklhpghcyst4ci8uhusyx 10 17440 271931 262251 2013-12-07T01:18:44Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1}}}}} | continent = Noord-Amerika <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = US | top = US | upper = | lemma = Verienigde Staoten van Amerika | admname = Verienigde Staoten van Amerika | admtype = Federaole rippebliek | 0 = Verienigde Staoten | 1 = | 2 = | map = USA | flag = Flag of the United States.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> czzunk2anhjzppa28vwk8bv53oyoqtp 10 17441 271971 232151 2013-12-07T01:24:54Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} |continent = Zuud-Amerika <!--Administration--> |level = 0 |maxlevel= 1 |acronym = AR |top = AR |upper = |lemma = Argentinië |admname = República Argentina |admtype = rippebliek |0 = Argentinië |1 = |2 = |map = Argentinië |flag = Flag of Argentina.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 3c5cok0043a8prdvory84abeikhtm3k 10 17442 260072 253423 2013-03-11T12:44:13Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 4 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6470073]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1}}}}} | continent = Azie <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = TR | top = TR | upper = | lemma = Turkije | admname = Türkiye Cumhuriyeti | admtype = rippebliek | 0 = Turkije | 1 = | 2 = | map = Turkije | flag = Flag of Turkey.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> jvsquhmye8ye0ulmp9jy45qtarf3cmz 10 17443 261938 201402 2013-04-15T10:50:49Z Tlustulimu 870 Interwikis stehen jetzt auf der Seite [[:d:Q11061283]]. nicht mehr hier! wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Azie <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = TH | top = TH | upper = | lemma = Thailaand | admname = Prathet Thai | admtype = keuninkriek | 0 = Thailaand | 1 = | 2 = | map = Thailaand | flag = Flag of Thailand.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> ojq7t73e60cqtixg5ume6vnwappjdb7 10 17444 261486 201414 2013-04-13T14:23:06Z Tlustulimu 870 Interwikis stehen jetzt auf der Seite [[:d:Q10863512]]. nicht mehr hier! wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa (continent) <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = SK | top = SK | upper = | lemma = Slowaaknlaand | admname = Slovenská Republika | admtype = republiek | 0 = Slowaaknlaand | 1 = | 2 = | map = Slowaaknlaand | flag = Flag of Slovakia.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 2n4efd3ua0u7jm0bld7eatkd45wu0qz 10 17445 271933 201417 2013-12-07T01:19:04Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Azie <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = PK | top = PK | upper = | lemma = Pakistan | admname = Islamitische Reppubliek Pakistan | admtype = federaole rippebliek | 0 = Pakistan | 1 = | 2 = | map = Pakistan | flag = Flag of Pakistan.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> qjl5lo72nzzyxa7ctqevsist59x4id6 10 17446 271932 201520 2013-12-07T01:19:00Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa (continent) <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = SI | top = SI | upper = | lemma = Sloveniën | admname = Republika Slovenija | admtype = republiek | 0 = Sloveniën | 1 = | 2 = | map = Sloveniën | flag = Flag of Slovenia.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> ak9ng2yuycailnjo68f3jp7a86dle1x 10 17448 261927 201524 2013-04-15T08:11:31Z Tlustulimu 870 Interwikis stehen jetzt auf der Seite [[:d:Q11039056]]. nicht mehr hier! wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Eurazie | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = RU | top = RU | upper = | lemma = Ruslaand | admname = Rossijskaja Federatsija | admtype = federaole rippebliek | 0 = Ruslaand | 1 = | 2 = | map = Ruslaand | flag = Flag of Russia.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 4lrv6vywzy8lhh4lla30djtwlp2e60q 10 17449 271936 244593 2013-12-07T01:19:16Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa | level = 0 | maxlevel= 2 | acronym = RS | top = RS | upper = | lemma = Servië | admname = Republika Srbija | admtype = rippebliek | 0 = Servië | 1 = | 2 = | map = Servië | flag = Flag of Serbia.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> cuci7mqhg1sxa419oo0a117qaz3efrn 10 17450 261876 241402 2013-04-15T03:41:08Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q10987741]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Australi'je (kontinent) | level = 0 | maxlevel= 2 | acronym = NZ | top = NZ | upper = | lemma = Ni'j-Zeelaand | admname = New Zealand | admtype = monarchie | 0 = Ni'j-Zeelaand | 1 = | 2 = | map = Ni'j-Zeelaand | flag = Flag of New Zealand.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> jat3rff57jszctvbylm9jmi9efrsufx 10 17451 262326 254136 2013-04-27T07:54:25Z Tlustulimu 870 Interwikis stehen jetzt auf der Seite [[:d:Q12048414]]. nicht mehr hier! wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Afrika | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = ZA | top = ZA | upper = | lemma = Zuud-Afrika | admname = Republiek van Suid-Afrika | admtype = rippebliek | 0 = Zuud-Afrika | 1 = | 2 = | map = Zuud-Afrika | flag = Flag of South Africa.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> i3k5y5d9flxhel73l8v2gszv8lch9xd 10 17452 262061 201533 2013-04-17T08:58:34Z Tlustulimu 870 Interwikis stehen jetzt auf der Seite [[:d:Q11226084]]. nicht mehr hier! wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Azie | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = VN | top = VN | upper = | lemma = Vietnam | admname = Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam | admtype = volksrippebliek | 0 = Vietnam | 1 = | 2 = | map = Vietnam | flag = Flag of Vietnam.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> t7hc8c85yhz22vvftmjk710eu2doy3a 10 17453 260146 255054 2013-03-11T12:46:29Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 69 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12377]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Vietnam | top = 24.0 | bottom = 8.0 | left = 101.8 | right = 110.3 | image = {{#switch: {{{2|}}} | relief = Vietnam relief location map.jpg |#default = Vietnam location map.svg }} | type = country | region = VN }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> i2v7g1y5vt1nas8v2q82ezavjj2rdmy 0 17454 290878 263796 2016-11-02T12:10:06Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Peninsula croatia.jpg|thumb|right|200px|n Skiereiländsken in [[Kroatie]].]] n '''Skiereilaand''' of ''halfeilaand'' is n stuk laand det an alle kaantn umreengd wörd deur laand met uutzoonderige van een smal stuksken laand. Det betekkend det t nog net gin [[eilaand]] is (''skier'' steet veur ''biejnoa''). == Grötte == [[Ofbeelding:Iberian map europe.svg|thumb|left|250px|t Iberies skiereilaand met de dree laandn dee dr op lignt: [[Spanje|Spannie]], [[Portugal]] en [[Andorra]].]] De grötte van n skiereilaand kan verskiln van eankele veerkaante meters töt meardere duuzenden kilometers in t veerkaant. Zoo zeent [[Walcheren]] en [[Zuud-Bevelaand]] in [[Zeelaand|Zealaand]] twea an mekoar vastlignde skiereilaandn, moar is t enörme [[Iberies skiereilaand]] net zoo good dr ean van. == In Neerlaand == In [[Nederlaand|Neerlaand]] zeent veer uutsteksels van t laand dee skiereilaandn eneumd könt wordn: * noordlik [[Noord-Hollaand]] * [[Walcheren]] * [[Zuud-Bevelaand]] * en de [[punt van Reide]] (bie de [[Dollert]]) [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Skiereilaand| ]] q34vbqsyw1qretd9jo7713od7got04l 0 17455 277935 277932 2015-03-05T19:12:16Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Connecticut (duurverwiesziede)]] vuur aandere betekenissen van Connecticut.}} {{Amerikaanse staot | naam = State of Connecticut | biejnoam = ''The Constitution State'' * ''The Nutmeg State'' * ''The Provisions State'' * ''The Land of Steady Habits'' | vlagge = [[Bestaand:Flag of Connecticut.svg|125x100px|Flagge van Connecticut]] | wapen = [[Bestaand:Seal of Connecticut.svg|75x100px|Waopen van Connecticut]] | kaorte = Map of USA CT.svg | heufdstad = [[Hartford (Connecticut)|Hartford]] | oppervlak laand = 14,357 | oppervlak waoter = 12.6% | inwoeners = 3,574,097 (2010) | dichtheid = 271.40 | tiedzone = Oost: UTC-5/-4 | antal graafschappen = 8 | ofkorting = CT | toe-etrejen = 9 jannuwoari 1788 }} '''Connecticut''' is nen stoat in de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigde Stoatn van Amerika]]. t Is ok ean van de stoatn van [[New England]], t uuterste noordoostn van de VS. t Greanst an [[Rhode Island (stoat)|Rhode Island]] in t oostn, [[Massachussetts (stoat)|Massachussetts]] in t noordn en [[Niej York (stoat)|Niej York]] in t westn en zuudn (in t zuudn allean oawer de zea met [[Long Island]]). == Naam == n Naam kömp van de [[Connecticut (rivier)|Connecticut-rivier]] dee n stoat zoowat deur midn skeaidt. t Deel op t weastn van de rivier heurt biej de agglomerasie van de stad [[Niej-York]], t deel op t oostn an heurt biej t mear laandelike gebeed van New England. == Geogroafie == === Steadn === Connecticut wörd in t oostn, noordn en westn deur laand begreanzd, en in t zuudn is [[Long Island Sound]], ne zea-inhamme, de uuterlike greans van n stoat. De heufdstad van n stoat is [[Hartford (Connecticut)|Hartford]], en oandre belangrieke steadn zeent [[Brigdeport (Connecticut)|Bridgeport]], [[New Haven (Connecticut)|New Haven]], [[Stamford (Connecticut)|Stamford]], [[Waterbury (Connecticut)|Waterbury]], [[Norwalk (Connecticut)|Norwalk]], [[Danbury (Connecticut)|Danbury]], [[New Britain (Connecticut)|New Britain]] en [[Bristol (Connecticut)|Bristol]]. In Connecticut zeent 169 steadn. === Laandskop === [[Bestaand:Approaching Summit Again.JPG|thumb|left|175px|Bear Mountain, t heugste peunt]] De heugste barg is [[Bear Mountain (Connecticut)|Bear Mountain]] in [[Salisbury (Connecticut)|Salisbury]] in de noordwestelike peunte van n stoat. t Heugste peunt is woar de drea stoatn Connecticut, [[Massachussetts (stoat)|Massachussetts]] en [[Niej-York (stoat)|Niey-York]] saamnkomt (42° 3' N; 73° 29' W) op de zudelike helling van [[Mount Frissell]], woarvan de bargpeunte net in Massachussetts ligt. [[Bestaand:Highest Point here.JPG|thumb|left|175px|t Heugste peunt [[Mount Frissell]] vanof Bear Mountain.]] De [[Connecticutrivier]] streumt dwars deur t midn van n stoat noa Long Island Sound. t Dichtstbevölkte gebeed is dus ok t [[Connecticutrivierdal]]. Ondaanks det Connecticut kleain is wat t öppervlak angeet, hef t n groot skala van verskilnde laandskopn. Zoo he'j in t noordwestn de [[Litchfieldheuweln]] met bargn en peardnboerderiejen, tarwiel [[New London County]] veural straandn en zea-aktiviteaitn hef. Ondaanks det Connecticut bekeand steet as nen stoat met ne lange zeageskiedenisse, met ne reputasie doar op ebaseard, is dr ginnen direksen toogang töt de lösse zea. De regerige van n stoat Niej-York geet an t end van Long Island verder oawer Long Island Sound, woar t met [[Rhode Island]] nen greans vörmt. Dus ondaanks det Connecticut direkse toogang töt de zea hef, is dr ginne oseaankuste. De kleaine städskens en dörpskens in t noordoostn en noordwestn zeent heel aanders as de grote industriejeale gebeedn dee laanks de kuste van Niej-York öp Niej-Londen en deur t Connecticutrivierdal an lignt. Disse kleainere woonplekn hebn mangs nog nen [[breenk]], umreengd deur dinge dee kenmarkend zeent veur de geskiedenisse van New England, zo as [[witte kark]]n, [[koloniaal trefhoes|koloniale trefhuze]], [[harbarg]]n, [[koloniehoes|koloniehuze]] en det soart dinge dee veur n good skiednisseveurkömn zörgt veur toeristn en bewoarige van de ploatslike skiednisse. De bosn in t gebeed zeent [[gemengd bos|gemengde bosn]]. === Greanzn === ==== Southwick Jog ==== [[Bestaand:Southwick ma highlight.png|thumb|left|200px|De ''Southwick Jog'' rood an-egefn.]] n Noordeliken greans met Massachussetts wörd ekenmarkd deur de zo eneumde [[Southwick Jog]]. Hier wörd n kleain stuksken uut Connecticut "ehapt". Det roare stuk ontsteund noa joarnlange konfliktn oawer wee't t stuk laand tooheurdn. An t end, in 1804, wör beslötn det t zuudn van Southwick biej Connecticut gung heurn en t aandere deel biej Massachussetts. ==== Connecticut ''Panhandle'' ==== In zuudweastn is n kenmarkend uutsteksel, ne [[panhandle]]. Det stekt bie [[Fairfield County (Connecticut)|Fairfield County]] n stoat Niej-York in. Dissen onregelmoatigheaid kump veur uut territoriale ruzies in t 17e joarhönnerd. Uuteandelik hef Niej-York t op-egefn umdet de inwonners leever biej Connecticut woln wean. Niej-York kreegn as ruil n langgerekt stuk laand van de panhandle op n greans met Massachussetts an. In de panhandle zeent de plaatse [[Greenwich (Connecticut)|Greenwich]], [[Stamford (Connecticut)|Stamford]], [[New Canaan (Connecticut)|New Canaan]], [[Darien (Connecticut)|Darien]] en n deel van [[Norwalk (Connecticut)|Norwalk]]. === Klimoat === t Binnlaand hef n vöchtig kontinentoal klimoat, de kuste (de vier greutste steadn laanks de kuste) greanzt an t vöchtig subtropies klimoat (söms is t wal det klimoat, söms net nich). Pasnd biej zinne reputoasie as kusteregion zeent d'r n anzienlik antal zonne-uurn, önnevear 2,400 töt 2,800 per joar. De weenters könt kold eneumd wörn, mit ne emiddelde temperoatuur van -1&nbsp;°C laanks de kuste töt -5&nbsp;°C in t noordweastn in jannewoari. De sneevalle verskilt tussen 64 cm töt 254 cm per joar, mit heugere nummern in noordweastn. De temperoatuurn in de leante verskilt en t reegnt mangs. In n sommer is warm en vöchtig mit emiddelde temperoatuurn tussen 26&nbsp;°C en 31&nbsp;°C. De hearfstn zeent koel en de beume verandert öp völle verskilnde kleurn an. Tiejdns n sommer kömt de measte dönderbuujn veur; d'r zeent emiddeld 30 per joar. Ok hef n stoat emiddeld ean [[tornado]] per joar te verduurn. {| class="wikitable" "text-align:center;font-size:90%;"| | colspan="13" style="text-align:center;font-size:120%;background:#E8EAFA;"|Moandlikse heugste en emiddelde temperatuurn in twea steadn (in °F). |- ! style="background:#e5afaa; color:#000; height:17px;"| Stad ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Jan ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Feb ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Mar ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Apr ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Mei ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Jun ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Jul ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Aug ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Sep ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Okt ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Nov ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Des |- ! style="background:#f8f3ca; color:#000; height:16px;"| Bridgeport | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 37/23 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 39/25 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 47/32 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 57/41 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 67/51 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 76/60 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 82/66 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 81/65 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 74/58 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 63/46 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 53/38 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 42/28 |- ! style="background:#c5dfe1; color:#000; height:16px;"| Hartford | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 34/17 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 38/20 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 48/28 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 60/38 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 72/48 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 80/57 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 85/62 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 82/61 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 74/52 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 63/41 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 51/33 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 39/23 |- |} {{Verenigde Stoaten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] qb3lrpxr0atywnr0lqi0tsxj8vqk7p0 4 17457 201559 2011-08-08T17:12:14Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] kx4s2rdviff79vptnlmss924qknwl66 0 17458 278070 201562 2015-03-08T18:24:25Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Connecticut]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Connecticut]] o7hckscu3zr1cgsiklqyrqu8r32e86p 0 17460 201570 2011-08-08T20:34:51Z Servien 7 deurverwiezing naor [[19e eeuw]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[19e eeuw]] 55jaln6d34bnpcsbcz7hq4sbfhafzl1 0 17462 290923 290890 2016-11-02T14:35:41Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Amerikaanse staot | naam = Alaska | biejnoam = ''The Last Frontier'' | vlagge = [[Bestaand:Flag of Alaska.svg|125x100px|Flagge van Alaska]] | wapen = [[Bestaand:Seal of Alaska.svg|75x100px|Wapen van Alaska]] | kaorte = Map of USA AK full.svg | heufdstad = [[Jumeau]] | oppervlak laand = 1.717.854 km2 | oppervlak waoter = 13,77% | inwoeners = 710.231 (2010) | dichtheid = 0.4/km2 | tiedzone = Alaska: UTC-9/DST-8 * [[Alioetiese Eilaandn|Alioeties]]: UTC-10/DST-9 | ofkorting = AK | toe-etrejen = 3 jannuwoari 1959 | antal graafschappen = 18 + 1 [[unorganized borough]] }} '''Alaska''' (sprek oet: {{IPA|/ʌˈlʌska/}}) is nen stoat van de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigde Stoatn van Amerika]]. Wat oppervlakte angeet is t de grötste stoat. t Ligt op t oeterste peuntjen van t [[Noord-Amerika]]anse wearlddeel, met op t oostn [[Kanneda|Kannada]], de [[Noordelike Ieszee]] op t noordn en de [[Grote Oseaan]] op t zuudn en t westn. Nog mear noar t westn ligt [[Ruslaand]], oawer de [[Beringstroat]]. De heuwdstad van Alaska is [[Juneau]], mer zowat de helfte van de 710.231 inwonners van Alaska(telling van [[2010]]) wont in (de vuursteadn van) de grötste stad [[Anchorage]], vuur de rest wont dr weainig leu; Alaska is n dunstbevolkten stoat van Amerika. Alaska wör ekocht van t [[Russiese Riek]] op [[30 meert|n 30sten meart]] [[1867]] vuur mer $7,2 miljoen (umme reknd noar hudige wearde: €79,2 miljoen), umdet Ruslaand meann at t laand nit völle weard was. Ook in Amerika warn ze dr nit blie met, en n ankoop wör eerst ''Seward's Folly'' eneumd (''Seward's Domheaid''), noar n Amerikaansen minister van Finansiën [[William Seward]], den't de anskaf deed. Umme reknd kostn Alaska twee seant per [[Oolde Neersassiese Moaten|beunder]] ($4.74/km²). t Laand oondergung verskeaidene administratieve veraanderings vuurdet t in eliefd wör op [[11 mei|n 11den mei]] [[1912]], en n 49sten stoat van de VS op [[3 jannewaori|3 januwoari]] [[1959]]. n Naam ''Alaska'' (Аляска) wör al in t Russies an enömn van t [[Alioeties]]e "alaxsxaq", wat "t heuwdlaand" beteeknt, of letterliker: "t objekt woer't de woarking van de zee hengeet". t Wörd ook wal es Alyeska neumd ("t Grote laand"), ook n Alioeties woard met n zelfden oorsproonk. == Laandskop == [[Bestaand:Alaska area compared to conterminous US.svg|thumb|right|200px|Grötte v Alaska vergelekn met de rest vd VS]] Alaska hef ne langere kustliene dan alle aandere Amerikaanse stoatn bie mekoar. t Is n ennigsten vriejliggenden Amerikaansen stoat van t Noord-Amerikaanse wearlddeel. Tusken Alaska en n dichtstbiejlignden Amerikaansen stoat [[Washington (stoat)|Washington]] zit nog 800 kilometer kustliene van t [[Kanneda|Kanadese]] [[Brits-Kolumbia]]. t heurt dus wal bie de Verenigde Stoatn, mer wörd in dagelikse sproake nit zo neumd. De heuwdstad [[Juneau]] ligt wal op t vastelaand, mer is nit verbeundn met t Amerikaanse snelweagnnet. n Stoat greanzet in t oostn an de Kannadese stoatn [[Yukon]] en [[Brits-Kolumbia]], de [[Golf van Alaska]] en [[Grote Oseaan]] op t zuudn, de [[Beringzee]], [[Beringstroat]] en [[Chukchi-zee]] op t westn en de [[Arktiese Oseaan]] op t noordn. Alaska's territoriale water ligt teegn t Russiese water an in de Beringstroat. t Russiese [[Groot Diomede]] eilaand ligt mer 4,8 kilometer van t Alaskaanse [[Klein Diomede]] eilaand. Met de oetstrekking van de [[Alioetiese Eilaandn]] in de oosterlike hemisfeer is het beaide de meest westerlike, oosterlike en noordelike stoat van de Verenigde Stoatn. Alaska is n stoat met de grötste laandvlakte 1.518.800 km2. Mear as twee moal zo groot as [[Texas (stoat)|Texas]], n tweede-grötsten stoat. Op de hele wearld zeent dr mer 18 laandn grötter as Alaska. == Ekonomie == t [[BNP]] van Alaska was in [[2007]] $44,9 miljard. t Gemiddelde loon per inwonner was $40.042. De [[ekonomie]] dreeit vuural op [[öllie]]- en [[eardgas]]winning; mear as 80% van de stoatskas keump van braandstofwinning. A'j de braandstofwinning nit metreknt is de belangriekste bron van inkomsten de [[viskerieje]]. t Grötste oetvoorprodukt is vis: [[zalm]], [[kabeljauw]], [[pollak]] en [[krab]]. Laanbouw is mer n kleain deel van de Alaskaanse ekonomie. De produksie is heuwdzakelik bedoold vuur gebroek binn de stoat. Doaroonder vaalt mestkalver, [[zuvel|zuwel]], [[greunte]] en [[vee]]. t Meeste bewoarkte of fabriseerde etn wörd importeerd. Woarkgeleagnheaid is dr vuural vuur de oawerheaid en industrie, zo as groondstofdelving, skipperieje en [[vervoor]]. Dr zeent leagerbasisen in [[Fairbanks]] en [[Anchorage]]. Federale subsidies zeent ook belangriek vuur de ekonomie, woerduur't de belasting lege kan bliewn. Industriële produktn zeent roewe petröllie, eardgas, koolstof, goold, edelmetaaln, zeenk en aandere mienbouw, visverwoarking en hooltkap. Doarnöast keump t toerisme de leste tied op gaank. == Vervoor == === Weagn === Alaska hef mer weainig wegverbeendings in vergelieking met de rest van de VS. De stoat's weagnnet beslöt mer n rellatief kleain gebeed, en verbeendet de wonkernen met n Alaskaansen autobaan, de heuwdroute dee't de stoat oetgeet en duur Kannada löp. De heuwdstad, Juneau, is nit oawer de weg te bereikn, mer allene oawer n vearpoont. Hierduur zeent dr in t verleedn al völle diskussies west of de heuwdstad nit verplaatst mos wordn noar nen stad dee't wal oawer de weg te bereikn is, of um nen weg an te legn vanof [[Haines]]. t Westelike gedeelte van Alaska hef gin weagn dee't de gemeenskopn verbeendet met de rest van de stoat. De Susitna-rivierbrugge op de Denali Autobaan is 316m laank. Een uniek peunt van t Alaskaanse weagnnet is de Anton Anderson Memorial Tunnel, nen aktieven Alaskaansen tunnel den't vanear is an epast met ne stroate dee't de ofgezeunderde gemeenskop Whittier op Prince William Sound verbeund met de Seward Autobaan, ongevear 80km zuudoostelik van Anchorage bie [[Portage]]. Met 4km was n tunnel n langsten van Amerika töt 2007. t Is nog aait n langsten weg- en treintunnel van Noord-Amerika. === Trein === In [[1915]] wör de Alaska Railroad (ARR) anlegd, en spöldn ne belangrieke rolle in de oontwikkeling van Alaska gedoernde de [[20e eeuw]]. t Verbeendet de noordelike skipperieje, duurdet t belangrieke infrastruktuur böd met spoerlienn van Seward noar de Alaskaanse binnlaandn, oawer Zuud Midden Alaska, en geet duur Anchorage, [[Eklutna]], [[Wasilla]], [[Talkeetna]], [[Denali]] en [[Fairbanks]], met oetlopers noar [[Whittier]], [[Palmer]] en [[Noordpool]]. De nearzettings dee't an de liene lignt stoat bekeand as de ''Railbelt'' (n Spoergördel). De leste joarn wörd t weagnnet aal better en stekt t spoernet noar de krone. Skoonwal t spoernet bekeand steet as toeristnreaismiddel gedoernde de zommer, hef t ne belangrieke rolle spöld bie de oontwikkeling van Alaska, duurdet t völle vracht hef vervoord binn Alaska, zo as koln en greante. Ne strekke van ongevear 100 km op t noordn van Talkeetna is nog aait nit oawer de weg te bereikn. De leu dee't dr wont mut t hebn van t spoer. In noordelik Zuudoost Alaska loopt De Witte Passage en de Yukon route duur de stoat van [[Skagway]] noordwearts Kannada in. Disse liene wörd vuural duur toeristn gebroekt, dee't met de boot ankomt in Skagway. t Alaskaanse spoer is nit verbeundn met rest van Noord-Amerika. In 2000 steeldn t Amerikaanse Kongres $6 miljoen beskikboar um te oonderzeukn of t spoer met Kannada en de rest van de Amerikaanse stoatn te verbeendn was. Tusken Whittier en de stad [[Seattle]] in n Amerikaansen stoat [[Washington (stoat)|Washington]] geet nen veardienst den't treinwaagns vervoort. {{Verenigde Stoaten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Alaska| ]] p2sf6xi3x8j3yeohwc3lib4mxkng0fg 6 17463 263930 201625 2013-05-05T21:59:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Oe-klaank in t Riessens Tweants == Lisensie == {{PD-eigenwark}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geluudsbestaanden]] emchqqo495py90xpn5v6vx88mmwjw9r 6 17464 263931 201626 2013-05-05T21:59:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Verlengden oe-klaank in t Tweantse "Doeznd" == Lisensie == {{PD-eigenwark}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geluudsbestaanden]] bmvcda4d29we1xtu7dyv3lebra5prxa 6 17465 263934 201627 2013-05-05T22:00:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Tweantsen -u-klaank in t woard "stuk". == Lisensie == {{PD-eigenwark}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geluudsbestaanden]] i392g8ndtk8vu64mdcyfqjxrfpq4xra 6 17466 263935 201629 2013-05-05T22:00:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Tweantsen -uu-klaank in wöarde as "tuug" == Lisensie == {{PD-eigenwark}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geluudsbestaanden]] os5gru1uxb4j6k632youdc34do3vcw8 6 17467 263932 201630 2013-05-05T21:59:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Tweantsen verlengden -uu-klaank in wöarde as "huuze" == Lisensie == {{PD-eigenwark}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geluudsbestaanden]] 3nmgbl036u69mfsm3h5m2y4xbrvx0xx 6 17468 209605 201623 2011-10-07T16:34:28Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Verlengden -uu klaank, nasaliseerd. == Lisensie == {{PD-eigenwark}} [[Kattegerie:Geluudsbestaanden]] 4f3s6wqlmcda4xra39mtrhxlghekrka 6 17469 263929 201632 2013-05-05T21:59:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki == Beschrieving == oetsproake van de aauw in t Tweants. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: geluudsbestaanden]] == Lisensie == {{PD-eigenwark}} r7n3toaevlak61xbjwj5e9n2qq40y0y 6 17470 260529 201635 2013-03-13T21:38:51Z Droadnaegel 1133 kattegerie->Kategorie wikitext text/x-wiki == Beschrieving == oetsproake van de Tweantse au/ou in wöarde as "bouw", "vrouwe". [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geluudsbestaanden]] == Lisensie == {{PD-eigenwark}} cd8wg58gp6d0jffzidnjy3ejbphy6tv 6 17471 201636 2011-08-09T13:41:22Z Woolters 62 [[Ofbeelding:Bouw.ogg]] is ewiezigd naor [[Ofbeelding:Bouw (twd).ogg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ofbeelding:Bouw (twd).ogg]] rc7dfepgepq7a9kf75s85j8vt3t8y1l 0 17472 279585 272095 2015-03-27T17:49:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ik bak een kilo kaaskoeken met kleine stukken.png|thumb|400px|n Kaortien mit veurbielden, waorop de effekten van de twiede Germaanse klaankverskoeving van k naor ch goed te zien binnen]] De '''twiede Germaanse klaankverskoeving''' was n historiese [[klaankverskoeving]] die n antal [[Oergermaans]]e [[plofklaank]]en verzaachtte ([[lenisie]]) en in de zudelike variaanten van de [[West-Germaanse taelen]] veurkwam. Disse stelselmaotige verskoeving staot ok bekend as de '''Hoogduutse klaankverskoeving'''. t Begon lichtkaans tussen de darde en vuufde ieuw, en was bi'jkaans in de [[19e ieuw]] voltooid, doe de eerste Duutse teksten op skrift zet worden. De verskoeving gebeurde niet in ien beweging mar in verskillende fasen over verskillende ieuwen. Disse taelverskoeving brocht de skeiding tot staand tussen t [[Hoogduuts]] (dat, in verhoolding tot de maote waorin de klaankverskoeving deurvoerd is, weer onderverdield wordt in [[Opperduuts]] en [[Middelduuts]]) en t [[Nederduuts]]). De [[isoglosse]]nbundel die de Hoogduutse van de Nederduutse taelen skeidt, staot bekend as de [[Benrather linie]]. De Germaanse taelen hebben allemaole in verskillende maote de twiede Germaanse klaankverskoeving mitmaekt. Partie klaankverskoevings gelden daoromme veur bi'jkaans alle Germaanse taelen, en aandere mar veur n peer. Hoe meer zuudoostweerts de tael spreuken wordt, hoe meer kenmarken van de twiede klaankverskoeving der in de tael veurkommen ([[Opperduuts]]), en hoe meer noordwestweerts de tael spreuken wordt, hoe minder kenmarken van de twiede klaankverskoeving der in de tael veurkomt ([[Engels]]). De meerste klaankverskoevings, mar niet alle, maeken diel uut van t hudige [[Duuts|Standerdduuts]], wielst in westelike Duutse dialekten vule minder klaankverskoevings veurkommen. ==Chronologiese volgorde== Lichtkaans gebeurde de klaankverskoeving in vier fasen, waorveur, wat de datering angaot, groffe skattings maekt kunnen worden. De datering blift onzeker omdat alle klaankverskoevings, behalve ''þ'' → ''d'', veur de opskriftstelling van n Germaanse tael plakvunnen. Skattings die hieronder weergeven worden, binnen meerstal ofkomstig van de ''DTV Atlas zur deutschen Sprache'' (pag. 63). Somtieds helpen historiese feiten oons bi'j de datering. t Feit dat [[Attila de Hun]] in t [[Duuts]] Etzel nuumd wordt, wiest derop dat de twiede fase an de gaank of al voltooid was tiedens de invaosie van de Hunnen in de vuufde ieuw. t Feit dat partie Latiense leenwoorden in t [[Duuts]] van klaank verskeuven binnen (bv. Latien ''strata'' → Duuts ''Straße'') en aandere niet (bv. Latien ''poena'' → Duuts ''Pein'') maekt t meugelik de klaankverskoeving te dateren veur of nao de warskienlike instelling van t woord in de Germaanse taelen. Meerst bruukber bin liekewel de siteerde Duutse woorden in laet-klassieke en vrogmiddelieuwse Latiense teksten. Krekte datering is altied slim lastig. Neffens de golftheorie van [[Johannes Schmidt]] begint n stelselmaotige veraandering as de twiede Germaanse klaankverskoeving naemelik mit ien woord of mar n peer woorden in ien plaetselik dialekt. Vervolgens breidt de veraandering uut naor aandere woorden mit t zelde fonologiese patroon, en daorna over n langer tiedsbestek over n groter geografies gebied. t Feit dat n systematiese veraandering neffens de golftheorie niet overal lieke stark is, zol ok kunnen verklaoren waoromme de twiede Germaanse klaankverskoeving in t Middelduutse taelgebied (waor ok t [[Limburgs]] in histories opzicht bi'j heurt) slechts gedieltelik is deurdrongen. ===Fase 1=== De eerste fase, die omdebi'j in de vierde ieuw begon en waorin alle variëteiten van t Hoogduutse taelgebied beïnvloed wordden, is de veraandering van stemloze plofklaanken in verdubbelde (langer uutspreuken) wriefklaanken as ze náó n [[klinker]] staon, óf in partie wriefklaanken as ze in de laeste posisie staon. :''p'' → ''ff'' of laeste ''f'' :''t'' → ''zz'' (laetere Duutse ''ss'') of laeste ''z'' (s) :''k'' → ''hh'' (laetere Duutse ''ch'') Veurbielden: :[[Nederfrankies]] ''slâpan'' : [[Ooldhoogduuts]] ''slâfan'' (Nederlaands ''slapen'', Duuts ''schlafen'') :Nederfrankies ''strâta'' : Ooldhoogduuts ''strâzza'' (Nederlaands ''straat'', Duuts ''Straße'') :Nederfrankies ''rîki'' : Ooldhoogduuts ''rîhhi'' (Nederlaands ''rijk'', Duuts ''reich'') ===Fase 2=== De twiede fase is in de achtste ieuw voltooid en kwam veural veur bi'j de [[Alemannies]]e en [[Beiers]]e variëteiten, t laetere Opperduuts. In disse fase veraanderden de plofklaanken as gevolg van [[assibilasie]] in [[affrikaot]]en, waorbi'j de overige kenmarken beweerd bleven: :''p'' → ''pf'' (in partie woorden wordde dit laeter ''f'' in de laeste posisie) :''t'' → ''tz'' :''k'' → ''kch'' In de volgende kombinaosies was der liekewel gien klaankverskoeving: ''sp, st, sk, ft, ht, tr.'' ===Fase 3=== De darde fase was geografies t meerst beparkt. In de variëteiten die an disse klaankverskoeving mitdeden, wordden stemhebbende plofklaanken stemloos. :''b'' → ''p'' :''d'' → ''t'' :''g'' → ''k'' Disse verskoeving moet plakvunnen hebben nao de voltooiing van de eerste en twiede fase, aanders hadden de resulterende stemloze plofklaanken veerder moeten veraanderen naor wriefklaanken en affrikaoten. Daoromme wordt anneumen dat disse fase rond de 8e en 9e ieuw plakvunnen het. ===Fase 4=== In de vierde en laeste fase ha'j de verskoeving ''þ'' → ''d''. Disse fase verskilt van de aandere fasen deurdat t hier om mar ien klaank gaot en niet om n ri'j klaanken. (Opmarking: einlik gaot et wel om een ri'j, naemelik mit s → z (uutspreuken as z in suchen, Sonne, enz.) en f → v (Vater, von, vier, now alliennig nog schreven mar eerder ok zo uutspreuken.) Wat ok verskilt van de aandere fasen is dat disse klaankverskoeving ok in de variëteiten ten noorden van de Benrather linie gebeurde. Partie taelkundigen spreken hierom liever van n aparte klaankverskoeving buten de twiede Germaanse taelverskoeving. Disse fase moet plakvunnen hebben nao de darde fase, want aanders was de resulterende ''d'' n ''t'' worden. De vierde fase was nog niet voltooid doe de eerste teksten in t Duuts opsteld wordden. Daordeur bin der Ooldhoogduutse veurbielden te vienen waorin n ''þ'' skreven wordt en niet de hudige Duutse ''d''. n Bekend veurbield hiervan is t Ooldhoogduutse ''thiorna'' (maagd) → Modern Duuts ''Dirne'' (Stellingwarfs: ''deerne''). Aandere veurbielden binnen: :vrog Ooldhoogduuts ''thaz'' → klassiek Ooldhoogduuts ''daz'' (Engels: ''that'', Duuts: ''das'', Nederlaands/Stellingwarfs: ''dat'') :vrog Ooldhoogduuts ''thenken'' → klassiek Ooldhoogduuts ''denken'' (Engels: ''think'', Duuts/Nederaands: ''denken'', Stellingwarfs: ''daenken'') :vrog Ooldhoogduuts ''thegan'' → klassiek Ooldhoogduuts ''degan'' (Engels: ''thane'', Duuts: ''Degen'', Nederlaands/Stellingwarfs: ''degen'') :vrog Ooldhoogduuts ''thurstag'' → klassiek Ooldhoogduuts ''durstac'' (Engels: ''thirsty'', Duuts/Stellingwarfs: ''durstig'', Nederlaands: ''dorstig'') :vrog Ooldhoogduuts ''bruather'' → klassiek Ooldhoogduuts ''bruoder'' (Engels: ''brother'', Duuts: ''Bruder'', Nederlaands: ''broeder/broer'', Stellingwarfs: ''breur/bruur'') :vrog Ooldhoogduuts ''munth'' → klassiek Ooldhoogduuts ''mund'' (Engels: ''mouth'', Duuts: ''Mund'', Nederlaands/Stellingwarfs: ''mond'') ==Verspreiding in t Duutse taelgebied== De twiede Germaanse klaankverskoeving is allienig hielendal deurdrongen in de meerst zudelike Duutse dialekten: t Zuud-Beiers ofwel [[Tirools]] en t [[Hoogalemannies|Hoog-]] en [[Hoogstalemannies]]. In de laeste twie dialekten is ''/kch/'' an t begin van woorden veraanderd in ''/ch/'': ''k'' → ''kch/ch'': ''kind'' → Tirools: ''kchind'', Hoog- en Hoogstalemannies: ''chind''. In de meerste variaanten van t Middelduuts komt de twiede Germaanse klaankverskoeving mar in n antal gevalen veur, de zonuumde [[Rienlaandse wi'jer]]. ==Overzichtstabel== De effekten van de klaankverskoevings kommen t beste an t locht as woorden uut t moderne Duuts vergeleken worden mit heur onverskeuven Nederlaandse, Stellingwarfs of Engelse etymologiese tegenhangers. t Volgende overzicht is rangskikt naor de oorspronkelike Indo-Europese fonemen. (G = [[Wet van Grimm]]; V = [[Wet van Verner]]) {| class="wikitable" ! '''PIE → Germaans''' ! Fase ! Hoogduutse verskoeving<br />Germaans → Ooldhoogduuts ! Veurbielden (Modern Duuts) ! Ieuw ! Geografiese verbreiding ! Standerdduuts |- | rowspan=2| G: *b → *p | 1 | '''*p → ff''' | ''schlafen, Schiff''<br />vgl. ''slaop, skip'' | 4/5 | Hoger en Sentraal Duuts | '''Ja''' |- | 2 | '''*p → pf''' | ''Pflug, Apfel, Kopf, scharf'' <sup>1</sup><br />vgl. ''ploeg, appel, kop, scharp'' | 6/7 | Hoger Duuts | '''Ja''' |- | rowspan=2|G: *d → *t | 1 | '''*t → zz''' | ''essen, dass, aus'' <sup>2</sup><br />vgl. ''eten, dat, uut'' | 4/5 | Hoger en Sentraal Duuts | '''Ja''' |- | 2 | '''*t → tz''' | ''Zeit, Katze''<br />vgl. ''tied, katte'' | 5/6 | Hoger Duuts | '''Ja''' |- | rowspan=2|G: *g → *k | 1 | '''*k → hh''' | ''machen, ich''<br />vgl. ''maeken, ik'' | 4/5 | Hoger en Sentraal Duuts | '''Ja''' |- | 2 | '''*k → kch''' | Zwitsers-Duuts: ''Kchind'', ''Werch''<br />vgl. Standerdduuts ''Kind'', ''Werk'' | 7/8 | Beiers/Alemannies | '''Nee''' |- | G: *b<sup>h</sup> → *b<br />V: *p → *b | 3 | '''*b → p''' | Beiers: ''perg'', ''pist''<br />vgl. Duuts ''Berg'', ''bist'' (in: "ie binnen") | 8/9 | Beiers/Alemannies | '''Nee''' |- | G: *d<sup>h</sup> → *d<br />V: *t → *d | 3 | '''*d → t''' | ''Tag, Vater''<br />vgl. ''dag, vader'' | 8/9 | Hoger Duuts | '''Ja''' |- | G: *g<sup>h</sup> → *g<br />V: *k → *g | 3 | '''*g → k''' | Beiers: ''Kot''<br />vgl. Duuts ''Gott'' "God" | 8/9 | Beiers/Alemannies | '''Nee''' |- | G: *t → þ | 4 | '''þ → d''' | ''Dorn, Distel, durch, drei, Bruder''<br />vgl. Engels: ''thorn, thistle, through, three, brother'' | 8/9 | Duuts en Nederlaands | '''Ja''' |} (Opmarkings: <sup>1</sup> Ooldhoogduuts ''scarph'', Middelhoogduuts ''scharpf''. <sup>2</sup> Ooldhoogduuts ''ezzen, daz, ūz''. ==Veurbieldteksten== As veurbield van de effekten van de verskoeving kunnen de volgende twie teksten uut de laete middelieuwen vergeleken worden. Links staot n [[Middelnederduuts]] sitaot van de [[Saksenspiegel]] (1220), die niet de verskoeving ondergaon het, en rechts dezelde tekst van de [[Middelhoogduuts]]e [[Deutschenspiegel]] (1274), waorin wel klaankverskoeving in optreden is. {| cellspacing="0" cellpadding="10" ! style="background:#f4f4f4;border-bottom:1px solid grey;" |Saksenspiegel ! ! style="background:#f4f4f4;border-bottom:1px solid grey;" |Deutschenspiegel |- | style="background:#f4f4f4;" |De man is ok vormunde sines wives,<br />to hant alse se eme getruwet is.<br />Dat wif is ok des mannes notinne<br />to hant alse se in sin bedde trit,<br />nach des mannes rehte. | | style="background:#f4f4f4;" |Der man ist auch vormunt sînes wîbes<br />zehant als si im getriuwet ist.<br />Daz wîp ist auch des mannes genozinne<br />zehant als si an sîn bette trit<br />na des mannes dode is se ledich van des mannes rechte.) |} :(Vertaelings: :''Saksenspiegel'': "De man is ok beskarmer van zien vrouw / as ze mit him trouwd is. / De vrouw is ok t buisien van de man / as ze naor zien berre gaot / neffens de rechten van de man." :''Deutskenspiegel'': "De man is ok beskarmer van zien vrouw / as ze mit him trouwd is. / De vrouw is ok t buisien van de man / as ze naor zien berre gaot / Nao de dood van de man is ze vri'j van de rechten van de man.") ==Onderwies== In t [[veurzet onderwies]] wordt de Hoogduutse klaankverskoeving vaeke apart bespreuken as onderdiel van t vak Duuts. An de haand van [[etymologie|etymologies]] verwaante woorden (''kognaoten'') in t Duuts en Nederlaands (bi'jgelieks ''ich'' en ''ik'') wordt t zo gemakkeliker de betekenis van Duutse woorden mitien te aachterhaelen. {{Dia|Dit artikel is skreven in de [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze]]}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Sproakleer]] p5at0ytf640dolfv9wpq634tt7bj8q6 0 17473 260039 241497 2013-03-11T12:43:08Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 32 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q193329]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Mit de '''eerste Germaanse klaankverskoeving''' (ok de [[Wet van Grimm]] nuumd) wordt ien onderskeid tussen de [[Germaanse taelen]] en t [[Proto-Indo-Europees]] (''PIE'', de gezaemelike veuroolder van alle [[Indo-Europese taelen]]) beskreven. Disse [[klaankverskoeving]] wordde rond [[1822]] definitief uutwarkt deur [[Jakob Grimm]]. De wet van Grimm beskrieft n riege overienkomsten tussen partie [[plofklaank]]en en [[wriefklaank]]en van de Germaanse taelen en plofklaanken van aandere Indo-Europese taelen (Grimm bruukte veural t [[Latien]] en [[Grieks]] as referensie). Tegenswoordig wordt de wet van Grimm omskreven as de verzaachting van plofklaanken ([[lenisie]]) vanuut t Proto-Indo-Europees naor t [[Proto-Germaans]] (''PGm'', de gezaemelike vooroolder van alle Germaanse taelen). De verskoeving bestaot uut drie dielen (hier versimpeld weergeven in verbaand mit de dudelikhied): * Proto-Indo-Europese [[stemloos|stemloze]] plofklaanken veraanderen in stemloze wriefklaanken: ::{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" |- !PIE !PGm |- |*p, *t, *k |*f, *þ, *x |} ::'''Opmarking 1:''' *þ staat voor "th" als in [[Engels]] ''thick'', *x voor de [[Nederlands]]e ''ch''-klaank) ::'''Opmarking 2:''' hier en in aandere dielen van de wet van Grimm blift de plak waor de klaank vormd wordt omdebi'j t zelde. De [[bilabiaal|twielippige]] plofklaank *p wordt ok n twielippige wriefklaank *f, en gao zo mar deur. * Proto-Indo-Europese stemhebbende plofklaanken worden stemloos: ::{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" |- !PIE !PGm |- |*b, *d, *g |*p, *t, *k |} * Proto-Indo-Europese stemhebbende [[aspiraosie|aspireerde]] plofklaanken verliezen heur aspiraosie en worden onaspireerde stemhebbende plofklaanken: ::{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" |- !PIE !PGm |- |*b<sup>h</sup>, *d<sup>h</sup>, *g<sup>h</sup> |*b, *d, *g |} Veurbielden binnen: ::{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" |- !PIE !PGm |- |*petro- |*feþra- (Stellingwarfs ''vere'') |- |*tnwi- 'dunne' |*þunni- |- |*ed- 'eet' |*et- |- |*sed- 'zit' |*set- |- |*wodr- 'waeter' |*watr- |- |*med<sup>h</sup>u- 'mede' |*medu- |- |*b<sup>h</sup>er- 'dregen' |*ber- |- |*g<sup>^</sup>eus- 'smaek' |*kius- 'kieze' |- |*g<sup>h</sup>ord<sup>h</sup>o- 'omgeven plak' |*gard- |- |*leg<sup>h</sup>- 'liggen' |*leg- |} Disse Germaanse "klaankwetten", tegere mit klaankverskoevings die ontdekt binnen veur aandere Indo-Europese taelen, maeken t meugelik om de verwaachte overienkommende klaank te definiëren tussen verskillende Indo-Europese taelen. De Germaanse *b- (t strepien wil zeggen: woordbeginnend) komt bi'jgelieks meerstal overien mit de [[Latien]]se *f-, de [[Grieks]]e ''p<sup>h</sup>-'', de [[Sanskriet]]se ''b<sup>h</sup>-'', de [[Slaviese taelen|Slaviese]], [[Baltiese taelen|Baltiese]] of [[Keltiese taelen|Keltiese]] ''b-'', en gao zo mar deur, wielst de Germaanse *f- meerstal overienkomt mit de Latiense, Griekse, Sanskrietse, Slaviese en Baltiese ''p-'' en mit niks (gien beginnende mitklinker) in Kelties. De eerste set overienkomsten komt overien mit t Proto-Indo-Europese *b<sup>h</sup>- en de laeste set mit t Proto-Indo-Europese *p- (verskeuven in de Germaanse taelen, verdwenen in de Keltiese taelen en behoolden in de aandere groepen die hier nuumd worden). Der bin n peer uutzunderings op de wet van Grimm die in bovenstaonde veurbielden buten beskouwing laoten binnen die deur Grimm al beskreven weren en laeter deur aandere [[taolkunde|taelkundigen]] uutwarkt wordden. De meerst opvalende uutzunderings op de wet van Grimm kregen n verklaoring van de [[Denemarken|Deense]] taelkundige [[Karl Adolf Verner|Karl Verner]]. De wet die disse uutzunderings beskrift staot bekend as de ''[[wet van Verner]]'' ([[1875]]). == De wet van Verner == Neffens de wet van Grimm zollen de [[Indo-Europese taelen|Proto-Indo-Europese]] stemloze plofklaanken p, *t en *k overien moeten kommen mit de Proto-Germaanse *f, *þ (th-klaank) en *x (ch-klaank). In de meerste gevalen klopte dit mit de praktiek, mar in partie spesifieke gevalen bleek dat de Proto-Indo-Europese *p, *t of *k overienkwammen mit n stemhebbende variaant van die klaanken (*b, *d en *g) in t Germaans. Verner kwam deraachter dat as de Proto-Germaanse stemloze wriefklaanken *f, *þ en *x daolik veurof gaon wordden deur n klemtoonloze lettergrepe, ze stemhebbend wordden en respektievelik *b, *d of *g wordden. Verner onderzocht of dit fenomeen vaeker veurkwam en kwam deraachter dat t zelde gold veur de *s, die verskeuf naor *z. n Klassiek veurbield van PIE *t > PGm *d is t woord veur 'vader'. Proto-Indo-Europees geft *pH<sub>2</sub>te:r (H<sub>2</sub> staot veur n soort 'a' en de dubbele punt veur n lange klaank) en Proto-Germaans geft *fade:r (in plak van t deur de wet van Grimm verwaachte *faþe:r). == Zie ok == * [[Twiede Germaanse klaankverskoeving]] {{Dia|Dit artikel is skreven in de [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze]]}} {{DEFAULTSORT:Germaanse Klaankverskoeving 1}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Sproakleer]] qjiv3x4g205hnn7lr7cx1379eljsxsv 0 17474 201645 2011-08-09T15:50:41Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Twiede Germaanse klaankverskoeving]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Twiede Germaanse klaankverskoeving]] 0i884yeh8ew7cykgeq5tatoltatpv31 0 17475 201646 2011-08-09T15:53:02Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Twiede Germaanse klaankverskoeving]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Twiede Germaanse klaankverskoeving]] 0i884yeh8ew7cykgeq5tatoltatpv31 6 17477 209603 201658 2011-10-07T16:31:28Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Ofbeelding:Taalkaarte]] 2n7lap2ljuoh2xz2zi0ydo5bhe76ozh 10 17481 259986 254916 2013-03-11T12:41:29Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 55 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12295]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Massedonië | lemma = Massedonië (laand) | top = 42.5 | bottom = 40.7 | left = 20.3 | right = 23.2 | image = {{#switch: {{{2|}}} | relief = Macedonia relief location map.jpg |#default= Macedonia location map.svg }} | type = country | region = MK }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> ggi14wu73gnoii0kmykrgyq9o5t18w1 10 17482 259988 254923 2013-03-11T12:41:33Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 52 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12293]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Montenegro | top = 43.7 | bottom = 41.8 | left = 18.3 | right = 20.5 | image = Montenegro location map.svg | type = country | region = ME }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> nnsmc00pzsdb5xtz478bpfyltlc6zd9 10 17483 259987 254921 2013-03-11T12:41:31Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 52 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12305]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Moldavië | lemma = Moldavië (laand) | top = 48.7 | bottom = 45.1 | left = 26.3 | right = 30.4 | image = Moldova location map.svg | type = country | region = MD }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> gkba62emeude5pckh8xu7ce68yc790z 0 17484 272253 265571 2013-12-11T21:10:54Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki '''Klaankverskoeving''' is n histories perses in n tael, waorbi'j klaanken, [[klinker]]s of [[mitklinker]]s mittertied aanders uutspreuken worden. t Is n onderdiel van n roemer perses van taelveraandering. Elke tael het zoksoorte veraanderings mitmaekt. Zo ontstaon ok variaanten, die eventueel uutgruuien tot aparte taelen. == Veurbielden van mechanismen == * [[Assimilaosie]]: twie klaanken worden tegere ien inkelde klaank, bi'jgelieks: de [p] en [b] in ''opbod''. * [[Dissimilaosie]]: twie klaanken gruuien nog veerder uutien. * [[Metathese]]: twie klaanken verwisselen van plak, bi'jgelieks: ''darde'' of ''dartig'' tegenover ''drie''. * [[Toonvorming]]: in partie [[toontael|toontaelen]] beïnvloedt n verdwenen mitklinker de toonheugte van n klinker die daornao komt. * [[Klaankverzaachting]] (lenisie): n [[plofklaank]] wordt n [[wriefklaank]] of n eupenere klaank. * [[Verbiending]] (liaison): t inlassen van n verbiending tussen twie woorden, bi'jgelieks in de [[Nederlaands]]e spreektael: ''toen hoorde je-n-'t'' (doe heurde je t) , mar soms ok wel in de Nedersaksiese dialekten: ''toe-n-ie 'm zag'' (doe hi'j him zag) en in t [[Fraans]]: ''il y a'' wordt ''y a t-il'' bi'j ommekering veur de vraogvorm. * [[Elisie]], [[prokope]], [[synkope]] en [[apokope]]: verskillende manieren waorop n klaank verdwient. Elisie is t verlies van onrekte klaanken (zo krie'j ''alkehol'' veur ''alkohol''), prokope t verlies van klaanken an t begin van n woord (bi'jgelieks t Engelse ''knife'' waor de k vortvalen is), synkope is t verlies van klaanken in t midden van n woord (bi'jgelies: de uutspraoke ''wachen'' veur ''wachten'' of ''milgang'' veur ''middelgang''), apokope is t verlies van klaanken an t aende van n woord (bi'jgelieks ''aep'' veur ''aepe''). * [[Palatalisaosie]]: n niet-[[palataol|palataole]] klaank wordt dichter in de buurt van t harde [[gehemelte]] uutspreuken. * [[Prothesis]], [[epenthesis]] en [[paragoge]]: t inlassen van ien of n peer klaanken op n bepaolde plak in n woord. Prothesis is an t begin van n woord, bv. t Spaanse woord: ''estado'' (staot), epenthesis is tussen twie klaanken, bv. ''kark'' dat uutspreuken wordt as ''karrek'' en paragoge is t inlassen van klaanken an t aende van n woord, bv. in t Italiaanse ''sono'' (ik bin) dat van t Latiense ''sum'' komt, n aander veurbield van paragoge is t Nederlaandse woord ''schoen'' dat vrogger in t enkelvoold ''schoe'' was (now nog zo in t Stellingwarfs) mit t meervoold ''schoen'', dat wordde laeter ''schoen'' (enkelvoold) mit meervoold ''schoenen'' (de hudige meervooldvorm van ''schoe'' in et Stellingwarfs). * [[Lettergreepverlies]] (haplologie): verlies van n lettergrepe deur n geliekklinkende lettergrepe, bi'jgelieks: [[Ooldengels]] ''Anglaland'' wordde ''England''. * [[Neusklaankvorming]] (nasalisaosie): t verlies van n deur de neuze uutspreuken mitklinker het tot gevolg dat n naobi'je klinker n neusklaank wordt, bi'jgelieks in Fraanse woorden mit ''-in'', die eerst as [in] uutsproken wordden, en now as {{IPA|[ɛ̃]}} klinken. Dit he'j ok in partie [[Tweants|Twentse]] en aandere Nedersaksiese dialekten (bv. ''[mɑ̃]'' veur ''man''). * [[Brekking (taal)|Klaankbreking]]: is in de fonologie de benaeming veur n antal veraanderings in de uutspraoke van klinkers waor onder aandere vertwieklaanking en verdrieklaanking onder valen. Bi'j ''vertwieklaanking'' (diftongering) of ''verdrieklaanking'' wordt n inkelde klinker ([[ienklaank]]) n [[twieklaank]] of n [[drieklaank]], bi'jgelieks: ''Paries'' wordde in t Nederlaands ''Parijs'', bi'j Westfaelse klaankbreking wordt ''eten'' ({{IPA|[eːtn̩]}}) uutspreuken as {{IPA|[eːətn̩]}}. t Ommekeerde verskiensel hiet ''verienklaanking'' (monoftongering). == Historiese veurbielden == * De [[grote klinkerverskoeving (Engels)]] * De grote [[klaankverskoevings in de Germaanse taelen]] ** De [[eerste Germaanse klaankverskoeving]] ** De [[twiede Germaanse klaankverskoeving]] * In t oorspronkelike [[Latien]] wordde de /c/ (lichtkaans) altied as [k] uutspreuken, mar de uutspraoke verskeuf as gevolg van [[palatalisaosie]] laeter naor [s] (tenminste véúr e, ae, i of y), bi'jgelieks: ** ''[[Marcus Tullius Cicero|Cicero]]'': van [kikero] naor [sisero] ** ''[[Julius Caesar|Caesar]]'': van [kaisar] naor [sesar] (mar ''keizer'') ** ''[[Frankiese Riek|Francia]]'': van [frankia] naor [fransia] (mar ''Fraankriek'') [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Sproakleer]] mebegy1dx2z6nm9vqvfxqdoahq30krk 0 17486 202080 2011-08-14T14:40:47Z Servien 7 deurverwiezing naor [[13e eeuw]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[13e eeuw]] kr80orw5j5vg0bylkd5pt1wpjsh7oxm 0 17487 277741 259985 2015-03-01T16:21:51Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Apokope''' is in de [[fonologie]] n benaeming veur n [[stielfiguur]] waorbi'j de laeste [[lettergrepe]] van n woord vortvaalt, veural bi'j onbeklemtoonde lettergrepen. t Begrip ''apokope'' komt van t [[Grieks]]e ''apokoptein'', dat "ofknippen" betekent, t is in feite n starke vorm van [[elisie]]. Apokope komt ok veur in de [[dichtkeunst]] (mar dan hiet t [[elisie]]), t wordt vaeke toepast om n goed [[ritme]], [[riem]] en/of [[metrum]] te kriegen, t diel dat dan vortvaalt wordt dan angeven mit n [[ofkappingsteken]] (') of n [[dakkien]] (^), bv. ''(...), meer hebt ge niet noô'' (noô = neudig, J. Nolet de Brauwere van Steeland) aandere veurbielden binnen: ''dees' aard''' of ''Neêrlands vreê''. ==Historiese klaankveraanderings== ===Apokope van de e in t Nedersaksies en t Nederlaands=== In t [[Middelnederlaands]] was de slot-e in zelsstaandige naemwoorden en warkwoorden nog dudelik anwezig. De e-apokope begon in de [[13e eeuw|13e ieuw]] en pas laeter, in t Ni'jnederlaands van de [[17e eeuw|17e ieuw]], wordde woorden mit e-apokope standerdtael, zo wordde ''ic wone'', > ''ik woon'' en ''stemme, vogele, taele'' > ''stem, vogel, taal''. In t grootste gedielte van t Nedersaksiese taelgebied het de e-apokope niet plakvunnen, in elk geval niet in de meerste woorden. In t [[Drents]] het de e-apokope wel plakvunnen (mit uutzondering van t Zuudwest-Drents), en ok in gedielten van t Groningse, Twentse en Achterhoekse taelgebied komt e-apokope veur. In t [[West-Veluws]] komt e-apokope standerd veur (mit uutzondering van t [[Nunspeets]]), daor he'j woorden as: ''kees/kaos, kark, kies'' en niet ''keze, karke, kieze/koeze'' zo as in t [[Oost-Veluws]] en t [[Nunspeets]]. De e-apokope het overal wel in meer of mindere maote plakvunnen. t Vortvalen van de e in partie woorden zu'we ongetwiefeld te daanken hebben an de invloed van t [[Standerdnederlaands]] op onze dialekten, zo zeden ze in t [[Ooldsaksies]] ''tala'' ([[Middelnederlaands]]: ''tale'') en in t laetere Ni'jnederlaands zonder e (taal) dit het dezelde ontwikkeling ondergaon as t Stellingwarfse woord ''tael''. In t iene dialekt zie'j de e-apokope in partie woorden ok vaeker of minder vaeke veurkommen, vergeliek: *Uutgang -is(se): geschieden'''isse''' (Nunspeets) > geskieden'''is''' (Stellingwarfs) *Kaort (Urkers) > kaort'''e''' (Stellingwarfs) *Boan (Noord-Grunnings) > boan'''e''' (Oost-Grunnings) ===Verlies van n onrekte (neus)klaank=== *Volkslatien ''pan[em]'' > Spaans ''pan'' ("brood") *Volkslatien ''lup[um]'' > Fraans ''loup'' ("wolf") ===Verlies van aandere klaanken=== *Latien ''illu[d]'' > Spaans ''ello'' ==Informeel taelgebruuk== Partie informele woorden ku'j as apokope klassifiseren: *Engels ''animation'' > van: ''Japanese 'anime-shon' '' (Japaanse animaosie) > ''anime'' *Engls ''photograph'' > ''photo'' (foto) *Spaans ''fotografía'' > ''foto'' (fotografie) *Fraans ''réactionnaire'' > ''réac'' (reaksionaer) *Engels ''synchronization'' > ''sync'', ''synch'', ''syncro'', of ''synchro'' (synchronisaosie) *Fraans ''sympathique(s)'' > ''sympa'' (aordig) *Spaans ''televisión'' > ''tele'' (televisie/tv) == Verwaante begrippen == t Vortlaoten van mit naeme onbeklemtoonde klaanken gebeurt ok vaeke an t begin of in t midden van n woord, dan hiet t opienvolgends [[prokope]] en [[synkope]]. Bi'j [[krasis]] smelten verskillende angreenzende klaanken saemen. Apokope is t tegenoverstelde van [[paragoge]]. [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Sproakleer]] obcc36nwhw3aktv4kb66td6yakhiqjy 0 17488 259989 252081 2013-03-11T12:41:34Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 60 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q73169]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Scandinavia.TMO2003050.jpg|thumb|Satellietfoto van t Skandinaviese schiereilaand in de wienter van 19 febrewaori 2003. Zwat t hele schiereilaand is bedekt mit snee.]] t '''Skandinaviese schiereilaand''' umvat t [[Noorwegen|Noorse]] en t [[Sveden|Zweedse]] vastelaand, samen mit t noordwestelike deel van [[Finlaand]], t löp van [[Skåne]] in t zujen tot an de [[Noordkaap (Noorwegen)|Noordkaap]] in t noorden. t Schiereilaand umslaot zo'n 750.000 [[vierkaante kilemeter|km²]], de koördinaoten bin 63°N, 13°O. t Gebargte die t grootste deel uutmaakt van t Skandinaviese schiereilaand heet t [[Skandinaviese Hooglaand]] en is deel van de [[Kaledoniese orogenese]]. Der is gien echt geschei tussen t schiereilaand en t [[Azie|Aziatiese]] vastelaand, hierveur wörden vake de eschatte liende tussen [[Kirkenes]] en de [[Botniese Baai]] eneumen. t Zudelikste deel van t schiereilaand is [[Smygehuk]]. In t westen van t Skandinaviese schiereilaand ligt de Noorse [[fjord]]ekust; in t zujen liggen de grote meren ([[Vänermeer]] en [[Vättermeer]]). Veur de kusten van t Skandinavies schiereilaand liggen kleine rotseilaanden, de [[Scherenkust|scheren]]. == Zie oek == * [[Skandinavië]] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Europa]] pp0abg9u7lzkbjayie66zh5j5cem44d 0 17489 202173 2011-08-15T20:09:59Z Servien 7 [[Scandinavië]] is ewiezigd over de deurverwiezing [[Skandinavië]] hinne wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Skandinavië]] 1vk8uo2v4mcq9juhbk6kxa5mh162gud 0 17491 202181 2011-08-15T20:35:52Z Servien 7 [[Ålandseilanen]] is ewiezigd naor [[Åland]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Åland]] 9vly02bj5b7dtajdml2gn2yfqe0vftc 0 17492 264465 260048 2013-05-06T20:27:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bottniska viken.png|thumb|Botniese Golf tussen Zweden en Finlaand]] De '''Botniese Golf''' ([[Zweeds]]: ''Bottniska viken'', [[Fins]]: ''Pohjanlahti'') is t noordelikste gedeelte van de [[Oostzee]], t is 587 kilometer lange en umvat 116.300 [[vierkaante kilometer|km<sup>2</sup>]]. De zee ligt tussen de westkust van [[Finlaand]] en de oostkust van [[Zweden]]. De Botniese Golf kan vanuut t noorden as volgt onderverdeeld wörden: de [[Botniese Baai]], [[Kvarkenarchipel|Noord-Kvarken]], [[Botniese Zee]], [[Zuud-Kvarken]], [[Ålandzee]] (bie [[Åland]]) en [[Scherenzee]]. De Botniese Golf is interessant deurdat t [[zoutgehalte]] naor t noorden toe vlogge ummeneer geet. In t zujen is t waoter t normale brakke waoter van de [[Oostzee]], mer in t noorden hef de golf n zoutgehalte dat zo leeg is da'j t zout in t waoter niet meer preuven kunnen en dat der veule [[visk|zeutwaotervissen]] goed in kunnen leven. {{Commonscat|Gulf of Bothnia}} {{Coordinate|NS=62/9/18/N |EW=19/30/1/E |type=waterbody |region=SE/FI}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zee]] [[Kategorie:Europa]] ci2t5yro4qh5h0s4mmxoc8234gysh4x 0 17493 202193 2011-08-15T22:08:14Z TristanAidan 4005 deurverwiezing naor [[T Vjenne]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT: [[t Vjenne]] lf2wl87m2cus3zwq3kjz2l750erlbfz 0 17499 260049 238507 2013-03-11T12:43:30Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 62 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q25167]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Norwegianmalforms.png|thumb|right|200px|Bookmoal en Niejnoorsk per Noorske gemeente]] '''Bokmål''' ({{IPA|[ˈbuːkmɔːl]}}, let. "booksproake") is ene van de twee offisjele [[Noorweagn|Noorske]] geskreewne [[standaardsproake|standaardsproakn]]. n Aandern is [[Nynorsk]]. Bookmoal wörd duur 85-90% van de Noorske bevölking gebroekt<ref>[http://www.sprakrad.no/Politikk-Fakta/Fakta/ Vikør, Lars. ''Fakta om norsk språk''. 2009-08-04]</ref> en wörd t meest an sproaklearders eleard. Bookmoal wörd beheard duur de [[Noorse Sproakroad]] (''Språkrådet''). Dr is ne wat beheuldendere skriefwieze, dee't ze ''Riksmål'' neumt. Disse wörd beheard duur de nit-oawerheaidgesteurde [[Noorske Akademie vuur Sproake en Literatuur]]. De eerste Bookmoalskriefwieze wör offisjeel annömn in [[1907]] oonder de naam Rieksmoal, noa at dr verskilnde veraanderings warn toopast seend [[1879]].<ref>[http://www.språkrådet.no/templates/Page.aspx?id=7521 Lundeby, Einar. ''Stortinget og språksaken''. 2007-06-12]</ref> De bedeankers van de veraandering warn [[Marius Nygaard (geleardn)|Marius Nygaard]] en [[Jonathan Aars]].<ref>[http://www.snl.no/.nbl_biografi/Marius_Nygaard/utdypning ed Helle, K. Norsk Biografisk Leksikon - Halvorsen, E.F. ''Marius Nygaard''. 06-02-2010]</ref> t Was ne anpassing van geskreewn [[Deens]], wat al regelmoatig wör gebroekt seend Noorweagn oonder [[Denmaark|Denemaarken]] heurdn. t Wör an epast umdet de Noorske stadse heugere volksklasse n soort mengsproake har oontwikkeld, dee't bekeand steet as ''Dano-Noorsk'', vuural in de heuwdstad [[Oslo]]. Doo't de grote konservatieve [[kraante]] ''[[Aftenposten]]'' de nieje skriefwieze har an enömn in [[1923]], wör de Deense skriefwieze zowat nit mear gebroekt. Tiedns ne stemming in t [[Storting|Lagting]], t [[Legerhoes]] van t Noorske parlemeant, wun de naam ''Bokmål'' t met eenn stem van ''Dano-Noorsk''. De Noorske regearing hef gin haande in ''gesprökn'' Bookmoal en röd an at de normaliseerde oetsproake van t Bookmoal t klaankpakket van t lokale dialekt van de sprekkers mut volgen.<ref>[http://www.sprakradet.no/Sprakhjelp/Raad/Raad_om_uttale/ Sprakradet.no. ''Raad om uttale''. 15-03-2009]</ref> Desondaanks is dr ne gesprökne variaant van t Noors wat algemeen wörd ezeen as de onoffisjele standaard vuur gesprökn Bookmoal. In ''The Phonology of Norwegian'', skrif Gjert Kristoffersen: <blockquote>"Bookmoal [...] is in de meest-vuurkomnde vorm beskouwd as ne wierspegeling van de sproake van formele stadse middenklasse, vuural det van t oostelike gedeelte van Zuud-Noorweagn, met de heuwdstad Oslo as logies middelpeunt. t Is doarumme te zegn at Bookmoal ne gesprökne wiergawe hef dee'j onoffisjeel standaard gesprökn Noors köant neumn. t Wörd feaitelik vake Standard Østnorsk (''Standaard Oostnoorsk'') eneumd."<ref>Kristoffersen, Gjert. The Phonology of Norwegian. Oxford University Press, 2000.</ref></blockquote> Standaard Oostnoorsk is de oetsproake dee t vaakst in wöardebeuke steet en woerin t meeste les wörd egeewn in Noorske sproaklesn. == Verwiezings == <references/> {{interwiki|kode=no|naam=Booksproak-Noorse}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Germaanse taol]] [[Kategorie:Noorwegen]] mhh1c2a1epe77r2dnyow0jd43pbg40l 0 17500 202287 2011-08-16T20:00:11Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Bokmål]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Bokmål]] k3ik0ma5n0ttturb9t488azd1kqjvm7 6 17501 202444 202397 2011-08-17T21:07:44Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Ofbeelding:Wikipedie]] [[Kattegerie:Ofbeelding:Logo]] wikitext text/x-wiki Logo van disse wiki in t Gronings. ==Lisensie== {{Wikimedia}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Wikipedie|Gos]] [[Kattegerie:Ofbeelding:Logo]] hij2lrrs4tf10ui6fts6mg8zwzet15v 6 17502 202500 202446 2011-08-18T08:16:56Z 129.125.102.126 bewarkingskonflikt? wikitext text/x-wiki Logo van disse wiki in t Drents en Urkers. ==Lisensie== {{Wikimedia}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Wikipedie|Drt-urs]] [[Kattegerie:Ofbeelding:Logo]] bso0xrgjhp9nzf0mc9rtpa5ys5e4jt5 6 17503 202501 202447 2011-08-18T08:20:33Z 129.125.102.126 bewarkingskonflikt? Moar hoe der dan bie dissen '''en''' bie [[Ofbeelding:Wiki-drt-urs.png‎‎]] 9 uur tussen kan zitten, begriep ik neet wikitext text/x-wiki Logo van disse wiki in t Riessens (in ANS). ==Lisensie== {{Wikimedia}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Wikipedie|Riessens]] [[Kattegerie:Ofbeelding:Logo]] 9ymue3jyte7qlnlnniy8fx0q1gft9f0 4 17504 202370 2011-08-17T11:38:41Z Servien 7 [[Wikipedie:Etelazie]] is ewiezigd naor [[Wikipedie:Etalazie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Etalazie]] 7huglggxfqjydb1ydmk6xpjyj3bu26p 4 17505 202373 2011-08-17T11:40:33Z Servien 7 [[Wikipedie:Etelazie/Anmelding]] is ewiezigd naor [[Wikipedie:Etalazie/Anmelding]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Etalazie/Anmelding]] c59ypzv8dm0cyyuu8f0fxyd5vh48sk1 4 17507 202378 2011-08-17T11:42:02Z Servien 7 [[Wikipedie:Etelazie/Anmelding/Archief]] is ewiezigd naor [[Wikipedie:Etalazie/Anmelding/Archief]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Etalazie/Anmelding/Archief]] n3cd1s25mj6web4hphay1t56r2fp78i 10 17508 202383 2011-08-17T11:46:44Z Servien 7 [[Mal:Etelazie]] is ewiezigd naor [[Mal:Etalazie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Etalazie]] apn7vou1r4tbzpcbp93uvly8dlycuhy 0 17510 264754 260153 2013-05-06T21:42:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sardinia Language Map.png|270px|right|thumb|Talen, variëteiten en dialekten op Sardinië]] t '''Sardies''' of '''Sardinies''' (''Limba sarda'') is n taal die allinnig op t [[Italië|Italiaanse]] eilaand [[Sardinië]] espreuken wörden. Zo'n tachetig persent van de eilaandbewoeners praoten Sardies, dit kömp neer op zo'n 1,3 miljoen meensen. Ze bin meestentieds tweetalig [[Italiaans]]/Sardies. == Kenmarken == In tegenstelling tot t Italiaans en aandere [[Romaanse talen]] hef t Sardies nog veule fonetiese en grammatikale elementen van t [[Latien]] overehuilen. Over t algemeen wörden t ezien as de meest behouwende van alle Romaanse talen, allewel uut staoties onderzeuk dat pas nog edaon is, blik dat juust t Italiaans behouwener naor veuren kwam.<ref>R. Bolognesi en W. Heeringa (2002). De invloed van dominante talen op het lexicon en de fonologie van Sardische dialecten. Gramma/TTT: tijdschrift voor taalwetenschap '''9'''(1):45-84.</ref> Zo onderscheidt t Sardies (of in elk geval de Logudorese variëteit) zien eigen van alle aandere Romaanse talen deurdat de "c" veur "i" en "e" niet in n sis-klank is veraanderd, mer nog altied as "k" uutespreuken wörden, zo as in t klassieke Latien. == Staotus == Deur n regionale wet van [[1997]] en n wet van de [[Italië|Italiaanse Republiek]] van [[1999]] wördden t Sardies offisieel mit t Italiaans geliekesteld, bieveurbeeld as bestuurs- en onderwiestaal. In t openbaore leven op Sardinië is t Italiaans nog altied naodrokkeliker anwezig. == Variëteiten en dialekten == t Sardies is in twee tot vuuf [[variëteit]]en of [[dialekt|heufddialekten]] verdeeld: * [[Logudoresies]] in n deel van t noorden van t eilaand. Dit is de meest behouwende variëteit van t Sardies. * [[Nuoresies]] in t oosten van t eiland. Wörden oek as overgangsvariëteit of dialekt ezien. t Is liekewels meer an t Logudoresies as an t Kampidanesies verwaant en wörden somtieds oek tot Logudoresies erekend. * [[Kampidanesies]] in de zudelike helfte van Sardinië. Disse variëteit is t meest deur t Italiaans beïnvleud en is de meest espreuken Sardiese variëteit. Daornaost wörden der nog in t uterste noorden van Sardinië twee variëteiten espreuken, die iezelig nauw an t [[Korsikaans]] verwaant bin. Sommige zien t as n amparte taal die de overgang vormp van t Sardies naor t Korsikaans en sommige zien t as variëteiten van t Korsikaans. Dit bin ze: * [[Galluresies]] in t noordoosten. * [[Sassaresies]] in t uterste noordwesten. Naost de bovenstaonde variëteiten wörden der in de noordwestelike stad [[Alghero]] oek nog n [[Katalaans]]e variëteit espreuken; t [[Algherees]]. == Grammatika == Biezunder opvallend an t Sardies is t bepaold [[lidwoord]]: aanders as aandere Romaanse talen gebruken ze ''niet'' t Latiense ''pronomen demonstrativum'' (t anwiezend veurnaamwoord): ''ille, illa, illum (''Nedersaksies: ''die, dat, daor bie hum/heur/t)'' (bieveurbeeld Italiaans il/lo, la, [[Frans]] le, la, [[Spaans]] el, la), mer t pronomen determinativum (bepaolend veurnaamwoord): ''ipse, ipsa, ipsum (''Nedersaksies: ''zelf, vanzelf; zelfs, allinnig (al); juust, krek)'' (Sardies ''su'' en ''sa''). t [[Meervoud]] in t Sardies wörden evormp mit -s (zo as in de West-Romaanse talen): sa domo > sas domos, su cane > sos canes. == Uutgaonde verwiezingen == * http://www.sardu.net/ Umvangrieke portaolwebstee over t Sardies, en ín t Sardies. * http://www.ditzionariu.org/ n Uutebreid beschrievend woordeboek in t Sardies, veurzien van vertalingen in Italiaans, Frans, Engels, Duuts en Spaans. {{Interwiki|kode=sc|naam=Sardies}} {{Bron| <references/> }} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Romaanse taal]] [[Kategorie:Sardinië]] lhizkimak5bljqfv138n61zugpvpa0i 0 17511 269235 263612 2013-08-08T15:22:54Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Spraoke | kop = Kornies *''Kernowek'' *''Kernewek'' | spraoke = Kornies (Kernowek, Kernewek) | ofbeelding = Cornish language shift.svg | umskrieving = Trögtrekkige van t Kornies döar de joarhönnerdn hen. | naam_anders = Cornish (Engels) | laand = [[Verienigd Keuninkriek|Vereanigd Könninkriek]] | gebeed = [[Cornwall]] | sprekkers = 2,000 vleujnd, 1,500 hebt kennis | klassifikatie = [[Indo-Uropees]] *[[Kelties]] **[[Eailaand-Kelties]] ***[[Brythonies]] ****'''Kornies''' | skrift = t [[Latiense alfabet]] | staotus = Meenderheaidssproake | iso1 = kw | iso2 = cor | iso3 = cor | vootkop = | ofbeelding2 = | caption = }} [[Bestaand:Britonia6hcentury.png|thumb|De [[Brythoniese talen|Brythonies]]e [[gemeanskop]] rond t 6e joarhönnerd. [[Kumries]], Kornies en [[Bretonsk]] bint nauw verwant an mekare.]] [[Bestaand:Szyld kornwalijski w Penzance.jpg|thumb|right|275px|De sproake kö'j oawer t heale ebeed veendn.]] t '''Kornies''' is de sproake dee kuierd wörd deur nu-an-n-dag zoo önnevear 2,000 mensken in [[Cornwall]], in t zuudn van [[Engelaand (regio)|Englaand]]. De sproake was oet de tied in t end van n 18en joarhönnerd en is wear trög-ekömn an t begin van n 19en joarhönnert, zoo roond de tied van 1904. Öp det möment wördn t Kornies wear niej leawn in-ebloazn, moar warn dr n antal ruziennde partiejn. De ruzies gungn biej mekoar enömn oawer welk soart Kornies dr ebruukt möstn wördn (dee oet n 16en öf dee oet n 18en joarhönnerd) en oawer welke skriefwieze ebruukt most wörn. En töch is t alle sprekkers elukt öm oawer de joarn verskilnde sproakebookn, literatuur, films en meziek te maakn. n Kleain antal keender bint ok öp-egroaid mit twea sproakn, t Engels en t Kornies. Dr bint al meardre keender dee de sproake as moorsproake hebt, en dr is non ok al n keenderöpvaanghoes dee allinnig t Kornies ebruukt. In 2002 wördn t ne offisjeale meenderheaidssproake in n Europeasen Unie en in 2008 wördn de earste standoardskriefwieze deur evoerd, in n pröbearsel öm de standaardskriefwiezn saamn te brengn. t Earste keenderöpvanghoes gung los in 2010. == Klassifikasie == Kornies wördt ezeen as önnerdeil van de [[Brythoniese sproakn]], n tak van n [[Keltiesen sproakefamilie]] dee ok t [[Bretonsk]] en [[Kymrisch|Kumries]] hef. n Baseswöardeskat van t Kornies kömt veur 80% oawerean mit t Bretonsk, 75% mit t Kumries en 35% mit zoowal t [[Skotsk Gealies]] a't [[Iers]]. == Skiednisse == === Historiesen aachtergroond === Kornies stämt of van de [[Britse sproak]] dee in de [[Iezertied]] en de oawername van de Romeainn kuierd wördn öp de Britse eilaandn. Disse sproake splitsn öp in twea dialekn, West-Brythonies en Zuud-Brythonies. West-Brythonies wördn Kumries en [[Kumbries]], en Zuud-Brythonies wördn [[Bretonsk]] en Kornies. In n 13en joarhönnerd kömn t Kornies öp zinn top, woarbiej t 39.000 sprekkers har. Doarnoa is t antal sprekker allinnig moar öp beneadn an egoan. === 18de en 19de joarhönnertn === t Is nich duudlik wee n letsten moorsproakesprekker was. Wal is bekaand det n letsten sprekker van de sproake dee ginne eankle oandre sproake kenn, Chesten Marchant was. Hee gung oet de tied in 1676. Loater wördn bekaand det hee twea kearn etroawd was en töch wal n poar wöardkes Engels kenn, moar nich genoog öm dr n gesprek met te doon. n Letsten sprekker van t oolde Kornies was Dolly Pentreath, n visseverköaper dee öp det möment 82 joar oold was. Öp de plekke woar hee woonn wördn ok twea vraawn evöndn dee tiene en twölf joar jönger warn as Dolly. Zee könn nich t Kornies kuiern, moar döadn t wal begriepn. Pentreath gung in 1777 oet de tied en steet bekaand as n letsten sprekker. Zinne letste wöarde warn ''Me ne vidn kewsel Sowsnek!'' (Ik goa nich Engels kuiern!). Moar okal zea hee det, hee könn wal n betken Engels verstoan en kuiern. == De sproake nu-an-n-dag == === Trögkömst van de sproake === In n 20en joarhönnerd wördn wear pröbearsels öm t Kornies trög te kriegn edoan. In 1904 wördn t ''A Handbook of the Cornish Language'' (t Haandbooksken van de Korniese Sproak) uut-egefn in Cornwall. t Antal sprekkers wördt grötter met elken dag. t Antal klassifisearn wördt edoan deur noar t antal sprekkers te kiekn in de meanige van hoo good zee gesprekn in t Kornies voern könt. t Antal mensken det n antal meast belangrieke wöarde (zoo as ''Kernow'' veur ''Cornwall'') keant, kömp oet öp 300,000. t Antal mensken det seemple gesprekn voern könt, steet öp 3,000, en antal det t vleujnd kuiert steet öp 2.000 in 2008. Det is ne grote tooname a'j vergliekt met t antal in 2000. Öp det möment warn t nöch moar 300. Kornies blif ok oawerleawn in plaatsenaamn en aachternaamn, en de kennis van de sproake helpt de mensken de oolde meanigen van dee naamn te könn begriepn. Völle vaker wördt de Korniese name ebruukt veur keender, huusdiern, huuze en böate. Dr kömt ok steads mear literatuur, en veural gedeechtn goat non good. [[n Road van Cornwall]] (''Konsel Kernowek'') dut dr völle an öm de sproake wear trög te kriegn. In 2009 wördn offisjeal t Kornies as legale sproake in n road. Non wördt de oale, eansproakelike stroatebörde vervöngn deur nieje tweasproakelike as zee te oold zint. Dr zeent non ok al n antal tiedskriftn dee allinnig in t Kornies skriewn zeent, zoo as ''An Gannas'', ''An Gowsva'' en ''An Garrick''. ''BBC Radio Cornwall'' hef ok n antal kearn per dag ne niejsuutzeandige in t Kornies, en hef söms ok oandre programmaas veur learners en interesseardn. Dr zeent ok n antal kraantn dee mit de tied n antal artikeln in Kornies skrif. n Atlas van Wearldspröake van n [[UNESCO]] klassifiseart t Kornies as ''zear arg bedreaigd''. UNESCO hef ezeg de't veurmoalige ''oet de tied'' nich mear van toopassige is noadet hee klachtn te heurn kriegn van de sprekkers van t Kornies. En an-ezeen de't non al önnevear 3,000 sprekkers hef, zegt n grött antal sprekkers de't ''zear arg bedreaigd'' ok nich mear van toopassige is, an-ezeen dr keender zeent dee in de sproake grötbracht wördt. === Europese erkennige === [[Bestaand:Truro Cathedral welcome cropped.jpg|thumb|right|275px|Welkömstboard biej n ingaang van n kathedroal van [[Truro]], woarbiej ok t Kornies stoat.]] Öp 5 növeamber 2002 zegn minister Nick Raynsford as antwoard öp n parlementeare vroag: ::Noade'w dr good oawer noa-edacht hebt, en ok hölp ekreegn hebt van n onofhaanklik önnerzook van nen parlementearen kommisie oawer t ebruuk van de sproake, he'w dr veur ekoozn öm t Kornies önner Deil II van t [[Europees Haandves veur regionale taolen of taolen van minderheen|Europees Haandvest veur Regionoale Spröake öf Spröake van Meenderheaidn]] te doon. ::De oawerheaid goat det soamn mit n [[Europesen Road]] registrearn. ::De bedoolige van t Haandvest is öm de historiese regionoale en meenderheaidsspröake van Europa wear t leawn trög te doon. ::t Zegt det de sproake in t evoar stoat öm oet de tied te goan, en det önnersteunige van de oawerheaid good is öm de verskeaidnheaid en kultureale tradisies van Europa biej mekoar te hoaldn. ::Det is nen gooden stap öp voorn an öm te loatn zeen wat veur symböliese wichtigheaid de sproake hef veur de Korniese identiteait en arfgood. ::t Kornies kömt soamn mit t [[Kymrisch|Kumries]], [[Skotsk Gealies]], [[Iers]], [[Skots|Skotsk]] en [[Ölster Skotsk]] önner de spröake dee beskearmd en önnersteund zeent deur t Haandvest, woardeur de oawerheaid de sproake mött erkenn en respektearn. Offisjeale mensken hebt esprekn mit n [[n Road van Cornwall|Korniesen Road]] en de sproake-instetuutn öm t zekker te moakn det mensken dee't Kornies learn wilt t ok echt könt. == Brönn van t Kornies == [[Bestaand:Origo Mundi kynsa gwersow.jpg|thumb|left|250px|Losdoonige van t tonealstök ''Ordinalia''.]] === Oawer de tied hen === t Zuudwesters Brythonies wördn uutiendlik t zoo-eneumde ''Primitieve Kornies'', det tusn 600 en 800 bestönn. Van dissen vörm van de sproake bestoat ginne brönn. De tied van t Ool Kornies was van tussen 800 en 1200. Uut dee tied kö'w n Kornies-[[Latien]] en n antal Latiense bookn woarin de nöame van n antal bevriejde Korniese sloawn stoat. In n ''Prophetiae Merlini'' öf [[Profeesie van Merlien]] kö'j in de kaantn van t earste book noast t Latien n poar Kornies zinn en wöarde eskriewn zeen stoan. t Skrift is zoo biejzonder de't non in n Vatikoanse Booknhuus lig. In 1876 wördn t bekiekn öm de oawereankömstn tusn t Kornies e't Kumries te veendn. t ''Middelkornies'' was tusn 1200 en 1578 hef völle brönn van tekst, oawer t al-emean veural religieuze. Iej könt önnevear 20,000 reagls biej mekoar enömn zeen. Ok zeent dr n antal tonealstökn en öpvoorigen eskriewn in t Kornies. Dr zeent nich zoo völle brönn van de sproake uut de tied van t Loat-Kornies van tusn 1578 töt önnevear 1800. In disse tied kömn dr völle wöarde uut t Engels de sproake binn. n Löatsten eskriewn brön van de sproake is de breefe van William Bodinar, n man dee't Kornies van n visser eleard har. Moar t löatste versken war eskriewn in n loaten 18en joarhönnerd deur John Davey uut [[Boswednack]]. Det versken hetn ''[[Cranken Rhyme]]''. === De breefe van William Bodinar uut 1776 === [[Bestaand:Lether Bodinar.jpg|thumb|right|275px|De breefe van Bodinar.]] Det is de breefe dee William Boninar skriefn. t Is ok spoakekundig interessaant, ömde'j könt leezn wat hee zegt oawer de stoates van de sproake in dee tied. Dr stoat meardre traanskripsies en twea vertoaligen. {| class="wikitable" |- ! De earste spellige van Bodinar ! [[Curnoack Nowedga]] <br>öf Mödern Kornies |- |<br> Bluth vee ew try egance a pemp. <br> Thera vee dean bodgack an puscas. <br> Me rig deskey Cornoack termen me vee mawe. <br> Me vee de more gen seara vee a pemp dean mouy en cock. <br> Me rig scantlower clowes eden ger Sowsnack en cock rag sythen warebar. <br> Na riga vee biscath gwellas lever Cornoack. <br> Me deskey Cornoack moas da more gen tees coath. <br> Nag es mouy vel pager po pemp en dreav nye ell clapia Cornoack leben, <br> poble coath pager egance blouth. <br> Cornoack ewe oll naceaves gen poble younk. |<br> Bluth vee ewe try egence a pemp.<br> Theara vee dean Bodjack an poscas.<br> Me rig deskey Cornoack termen me vee mawe.<br> Me vee demore gen seara vee a pemp dean moy en cock.<br> Me rig scantlower clowes eden ger Sowsnack cowes en cock rag sythen ware Bar.<br> Na rig a vee Biscath gwellas lever Cornoack.<br> Me deskey Cornoack moas da maor gen tees coath.<br> Na ges moye vel pager po pemp en dreav nye ell clapia Cornoack leben,<br> poble coath pager egence blouth.<br> Cornoack ewe oll neceaves gen poble younk. |- ! [[Furv Skrifys Savonek]] <br>öf Standoard Eskriewn Vörm ! [[Kernowek Standard]] <br> Standoard Kornies |- |<br> Bloodh ve ew trei ugens ha pymp. <br> Th ero’ve den bohojek an puskes. <br> Me rug desky Kernowek e’n termyn me veu maw. <br> Me veu dhe mor gen sira ve ha pymp den moy e’n cok. <br> Me rug scant lowr clowes udn ger Sowsnek cowsys e’n cok rag seythen warbar’. <br> Na ruga'vy byscath gweles lyver Kernowek. <br> Me rug desky Kernowek o’ mos dhe mor gen tus coth. <br> Nag eus moy ’vel pajar po pymp e’n drev nei ell clappya Kernowek lebmyn, <br> pobel coth pajar ugens bloodh. <br> Kernowek ew oll nakevys gen pobel yonk. |<br> Bloodh vy yw try ugans ha pymp.<br> Th’erovy den bohojak an pùscas.<br> Me wrug desky Kernowek termyn me veu maw.<br> Me veu de mor gen sîra vy ha pymp den moy i’n côk.<br> Me wrug scantlowr clowes udn ger Sowsnek côwsys i’n cok rag seythen warbarth.<br> Na wrug avy byscath gweles lyver Kernowek.<br> Me wrug desky Kernowek ow mos de mor gen tus coth.<br> Nag eus moy ’vell pajer po pymp i’n dre ny yll clappya Kernowek lebmyn,<br> pobel coth pajer ugans bloodh.<br> Kernowek yw oll nakevys gen pobel yonk. |- ![[Kernewek Kemmyn]] <br>öf Algemean Kornies (vertoalige öp de sproake dee non ebruukt wördt an) !Tweants <br>vertoalige |- |<br> [Ow] bloedh vy [yw] tri ugens ha pymp. <br> Yth esov vy den boghosek an puskes. <br> My a wrug dyski Kernewek [y'n] termyn [ha] my a veu maw. <br> My a veu dhe'n mor gans [ow] sira vy ha pymp den moy y'n kok. <br> My a wrug skantlowr klywes unn ger Sowsnek y'n kok rag seythun warbarth. <br> Ny wruga vy bythkweyth gweles lyver Kernewek. <br> My a wrug dyski Kernewek ow mos dhe'n mor gans tus koth. <br> Nyns eus moy es peswar po pymp y'n trev ni a yll klappya Kernewek lemmyn, <br> pobel goth peswar ugens bloedh. <br> Kernewek yw oll ankevys gans pobel yowynk. |<br> k Bin zesse-en-vieftig joarn oold. <br> k Bin n neadrigen visser. <br> k Hebbe Kornies eleard a'nen jönge. <br> k War öp zea met minn vaar en vieve oandre männe öp n vissersboat. <br> k Heurn biejnoa gin woard Engels in zeave däge tied. <br> k Hebbe neujt n Kornies book ezeen. <br> k Learnn Kornies deur met dee oale männe öp zea te goan. <br> Non zeent dr in ons doarp nich mear as viere öf vieve mensken dee Kornies kuiern könt, <br> oale leu, tochtig joarn oold. <br> Kornies is doar de jonge leu in t eheal vergetn. |} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Keltische taal]] kuvnt1y14wrfyszeeonfv7ttx0cawz7 0 17512 239893 202514 2012-08-21T20:06:09Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Marke''' kan verwiezen naor: * n [[Hammerk]] * [[Marke (Frankriek)]] - in de Franse Nederlaanden (Frankriek) {{dv}} cs8lkpd1tjm8er8evmuloh55eh22w29 0 17513 202569 202567 2011-08-18T15:12:42Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Tubaantn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Tubaantn]] b27pplj13quojtn8l1rros6x1qkfw5y 0 17514 202686 2011-08-18T23:40:20Z TristanAidan 4005 deurverwiezing naor [[Kornies]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT: [[Kornies]] 9b2xb4xh8usuanmjrbx0lrt94fjgh53 0 17515 265611 203085 2013-05-10T14:44:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:NordfriesischeDialekte.png|thumb|180px|Een kaortien van de Noord-Friese dialekten, et Mooring/Böökinghiirder in et midden van et vastelaand.]] Et '''Mooring''' is ien van de vastelaanddialekten van et [[Noordfrais|Noordfries]]. == Naeme == Et Mooring wodt in et Duuts ok wel ''Bökingharder Friesisch'' nuumd, ''Böökinghiirder Frasch'' in et Mooring. De sprekers van et Mooring numen heur eigen tael ok wel ''Mååring'', of ''Frasch'' as ze et over et Fries hebben. In et oostelike gebied van et Böökinghiirder bin twie subdialekten die ofwieken, et West-Mooringer en et Oost-Mooringer, die traditioneel niet mitteld wodden as zelsstaandige dialekten. De naemen Böökinghiirder en Mooring wodden in de regel as synoniem veur mekeer gebruukt. == Geschiedenis tot an vandaege == [[Ofbeelding:Niebüll.JPG|thumb|180px|left|Niebüll/Naibel ligt in et Mooringer dialektgebied]] Et vastelaand van Noord-Frieslaand wodde rond 1100 bewoond deur Friezen, waorschienlik kwammen ze uut et gebied tussen Lauwers en Wezer ([[Grunnen (provìnzie)|Grunningerlaand]] en [[Oost-Frieslaand]]). In de polders van et vastelaand onstonnen mit de tied verschillende dialekten. De Böökinghiirde is ien van de polders van et vastelaand waor him een eigen dialekt ontwikkelde. De uut Klookris stammende Nis Albrecht Johannsen sen. (1855–1935) schreef in et Mooring. In zien wark is de invloed van de Romantiek dudelik te zien. Albrecht Johannsen de jongere was zien zeun en meest produktieve Mooringer schriever. Albrecht de jongere was schoelmeester en begon in de twintiger jaoren van de 20e iew mit een Fries woordenboek. [[Ofbeelding:Bilingual signs German-Frisian, police station Husum, Germany 0892.JPG|thumb|180px|Een bottien in et Duuts/Noord-Fries in et pelisiebureau van Hüsem buten et Mooringer dialektgebied, mar wel schreven in et Mooring.]] De tegenstelling tussen nationaole Friezen en Duutszinnige Friezen was deur et Deens-Duutse grenskonflikt groot. De nationaole Friezen verenigden heur in de 'Foriining for nationale Friiske', de Duutszinnige Friezen verenigden heur in de 'Friesischer Verein'. Veur en tiedens de Twiede Wereldoorlog wodden de tegenstellingen groter. Leden van de nationaole Friezen kregen een schriefverbod of weren zoas dichter Jens Emil Mungard om heur Fries-wezen doodmaekt. Johannes Oldsen uut et Mooringer taelbolwark Risem-Lonham stuurde twie daegen nao de Twiede Wereldoorlog al een verzuuk naor de Deense regering om Noord-Frieslaand op te nemen in Deens staotsverbaand. Veur de Twiede Wereldoorlog weren d'r ongeveer 15.000 spekers van et Noord-Fries. In de Bökingharde hadden vule dörpen een taelmeerderhied. De tegenstellingen binnen de kleine groep Friestaeligen was niet bevodderlik veur de ontwikkeling van et Mooring. Nao de Twiede Wereldoorlog wodde op schoelen weer lesgeven in et Mooring. Dit was tiedens de Twiede Wereldoorlog verboden wodden deur de Duutsers. In Risem-Lonham wodde in 1946 de Risem Schölj opricht. Disse schoele staot ok wel bekend as de Deens-Friese schoele. Nao de oorlog kwammen de Foriining for nationale Friiske en de Friesischer Verein mekeer een betien tegemoet. Beide verenigingen wodden mitoprichter van et Nordfriisk Instituut in Bredstedt. Et taelinstituut wodt deurgaans domineert deur sprekers van et Mooring. De spekers van de eilaandialekten bin over et algemien meer op heurzels en hebben heur eigen verenigingen. Bi'j de Friisk Foriining gelt et Mooring as meest gebruukte dialekt. In et blattien 'Nordfriesland' van et Friisk Instituut wodt ok vule Mooring schreven. Op internet wodt relatief veul Mooring schreven. Et anbod an taelkursussen is vri'j breed. Deur een aktieve inzet van bi'jgelieks de Friisk Foriining wodt et Mooring meer spreuken deur de jeugd. == Lingua franca == Et Mooring is een betien et lingua franca wodden van et Noord-Fries. As et Noord-Fries in de media of in de politiek gebruukt wodt, dan is et vaeke et Mooringer dialekt. Ondaanks de lingua franca status is et Mooring niet et grootste dialekt van et Noord-Fries. Et dialekt van de eilaanden Föhr en Amrum het 3.500 sprekers. Eksakte ciefers veur et Mooring bin d'r niet, mar et antal sprekers van et Mooring wodt op een paor duzend schat. Et [[Fering-Öömrang]] blieft in elk geval et grootste dialekt van et Noord-Fries. Wel is et Mooringer et grootste Noord-Friese dialekt van et vastelaand, en is et twiede grootste dialekt van et Noord-Fries. [[Kategorie:Freesk]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] k3xdz6xwuq5protpnewqcbsvgho6ofn 0 17516 290205 268954 2016-10-31T13:53:38Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki De [[Vereanigde Stoatn van Amerika]] zeent önnerverdeild in 50 stoatn, 13 territoriums en ean federoal distrikt. De stoatn neemt t healen västelaand van de VSA in, moar dr zeent ok twea stoatn dee van det västelaand zeent of-eslootn. Disse zeent [[Alaska]] en [[Hawaii]]. De stoatn zeent zoo önnevear t zölfde as de Duutse [[boondsstoat|boondsstoatn]]. [[Bestaand:US map - states.png|750px]] {{Verenigde Stoaten}} {{Begin|twd}} {{DEFAULTSORT:Stoatn Van Amerika}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika| ]] n5nit807pgrhiwofo3y8g0gc6czpnp2 0 17517 202901 2011-08-20T11:03:50Z TristanAidan 4005 deurverwiezing naor [[Verienigde Staoten van Amerika]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT: [[Verienigde Staoten van Amerika]] gk4i19s7pxrtfmwrez0mzrjuvdbjt6w 0 17519 263400 260150 2013-05-04T23:25:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Spraoke | kop = Bretonsk | spraoke = Brezhoneg | ofbeelding = Road signs bilingual Breton in Quimper.jpg | umskrieving = Tweaspröakige reechtigesböarde in [[Kemper]]. | naam_anders = Breton (Fraansk en Engels) | laand = [[Fraankriek]] | gebeed = [[Bretanie]] | sprekkers = önnevear 200,000 | klassifikatie = [[Indo-Uropees]] *[[Kelties]] **[[Eailaand-Kelties]] ***[[Brythonies]] ****Bretonsk | skrift = t [[Latiense alfabet]] | staotus = nich erkend deur de Fraanske oawerheaid | iso1 = br | iso2 = bre | iso3 = bre | vootkop = | ofbeelding2 = | caption = }} t '''Bretonsk''' (''Brezhoneg'') is ne [[Keltiese sproake]] dee kuiert word in [[Bretanje]] ('''Bretonsk''': ''Breizh'', '''[[Fraansk]]''': ''Bretagne''). t Bretonsk is een van de Brythoniese sproakn, de oandre dree zeent t [[Kornies]] en t [[Kymrisch|Kumries]]. t Wordn deur de Britonn van [[Groot-Brittanje]] met-ebracht op [[Armorika]] an. t Bretonsk liekt t meast op Kornies, woarmet t zoo ongevear 75% van n basiswöardeskat met geliek hef. t Wordt nu-an-n-dag deur de [[UNESCO]] as ne [[earnstig bedreaigde sproake]] ezeen. t Is een van de drea sproakn in Bretanje, noast t [[Fraansk]] en t [[Gallo]]. t Grötste deel van de sprekkers woont in t westn van t [[skiereilaand]] en laanks de lienn op [[Plouha]] in t noordn en [[Muzilheg]] in t zuudn an. Det gebeed steet bekeand onner n naam [[Leag-Bretanje]]. Seends 1990 wordn de sproake noa ne tied van onnerdrökkige wear t nieje leawn edoan. Dr kömn kampanjes en de sproake wordn wear vakerder ebruukt biej inlichtigen, op de televisie en op de radioo, t dägeliks leawn en zoo wieter. ''Ya d'ar Brezhoneg'' (''joa in t Bretonsk'') is ne kampanje dee in 2001 deur t [[Ofis ar Brezhoneg]] an-evöngn wordn. Disse kampanje löp nog aait. Net zoo as in völle oandere meenderheaidssproakn zeent dr n antal intearne ruzies oawer dinge as de skriefwieze of n goodn uutsproak, moar oawer de leste joarn is t elukt um t grötste deel van disse ruzies op te lösn en hebt ze nu-an-n-dag ok wal nen vörm van ne offisjeale skriefwieze, t [[Peurunvan]]. Moar ok disse skriefwieze hef nich alle sprekkers achter zik, en dr zeent ok non de [[Falc'huneg]]- en [[Etrerannyezhel]]-skriefwiezes. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Keltische taal]] [[Kategorie: Frankriek]] qyg81zwn42xb90nutehakky83neuwzx 0 17520 279715 202937 2015-03-29T21:24:02Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Zuud-Jutland]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Zuud-Jutland]] 5wz36gllggrykgqb3deq5w2pkcaojae 0 17521 202944 2011-08-20T19:17:33Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Nederlaands Leegsaksisch]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Nederlaands Leegsaksisch]] d7jyzj6ruqkyivkb8gq9g44f8m2lld8 0 17523 202986 2011-08-20T21:37:37Z TristanAidan 4005 deurverwiezing naor [[Bretonsk]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT: [[Bretonsk]] 99kij6ga3xv4hai1cbkvzqrju50b3wv 0 17524 202987 2011-08-20T21:38:03Z TristanAidan 4005 deurverwiezing naor [[Bretonsk]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT: [[Bretonsk]] 99kij6ga3xv4hai1cbkvzqrju50b3wv 0 17526 202989 2011-08-20T21:43:29Z TristanAidan 4005 deurverwiezing naor [[Bretanie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT: [[Bretanie]] s4xt0m9i7wxqajabr8u61mlk9cyn6ht 0 17527 293416 290879 2017-07-05T16:58:33Z CommonsDelinker 166 [[COA_fr_BRE.svg]] is vervungen deur [[Armoiries_Bretagne_-_Arms_of_Brittany.svg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:c:COM:FR|File renamed]]: more descriptive/meilleure description wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Bretagne, ''Brezhoneg'', ''Bertaèyn'' | vlagge = Gwenn ha du.svg | woapn = Armoiries Bretagne - Arms of Brittany.svg | lokasie = Bretagne.svg | breedtegroad = 48///N | lengtegroad = 3///W | region = FR-E | sproaken = [[Fraansk]], [[Bretonsk]], [[Gallo]] | heufdstad = [[Rennes]] | religie = Reums-Katholiek | regeringsvorm = [[Regionen van Fraankriek|Regioo van Fraankriek]] | km2 = 34,023 | inwonners = 4,365,500 | dichtheid = 128.3 | munteenheid = [[Euro]] | valutakode = EUR | tiedzone = UTC+1/UTC+2 | volksleed = [[Bro Gozh ma Zadoù]] | feestdag = | tld = | laandkode = | tel = }} '''Bretanie''' ([[Bretonsk]]: ''Breizh'', [[Gallo]]: ''Bertaèyn'', [[Fraansk]]: ''Bretagne'') is n kultureal en administratief gebeed en [[skiereilaand]] in [[Fraankriek]], tussen [[t Knoal]] in t noordn en n [[Gölf van Bieskaaje]] in t zuudn. t Wordt ok wal ''Kleain Brittanie'' eneumd, as t teagnoawer-estelde van [[Groot-Brittannie|Groot-Brittanie]]. t Steet bekaant as ean van de [[Keltiese laandn]]. t Is n groot skiereilaand van 34,023 km² gröt. De proveensie is önnerverdeild in vief departementn: [[Penn-ar-Bed]] öf ''Finistère'', [[Aodoù-an-Arvor]] öf ''Côte-d'Armor'', [[Il-ha-Gwilen]] öf ''Ille-et-Vilaine'', [[Loire-Atlantique]] öf ''Liger-Atlantel'' en [[Mor-Bihan]] öf ''Morbihan''. Loire-Atlantique is t eanige gebeed woar t [[Bretonsk]], de plaatslike sproake, nich offisjeal is. In jannuwoari 2007 wördn t antal inwönners öp önnevear 4,365,500 teld, woarvan 71% in de [[Bretanie (regio)|Bretanie-regio]] woont, en 29% in t departement [[Loire-Atlantique]] in [[Pays de la Loire]]. De grötste steadn zeent [[Nantes]], [[Rennes]] en [[Brest]]. == Skiednisse == [[Bestaand:Bretagne historique.png|thumb|left|250px|Historiese regio's van Bretanie.]] t Skiereilaand Bretanie was in de [[Neolithicum|Neolithiese tied]] n sentrum van megalithiese bouwwarkn, woarvan t as de kern van alle latere megalithiese bouwsels bekaant steet. Later was t t gebeed van verskilnde [[Keltn|Keltiese stämme]], woarvan n machtigsten de [[Veneti]] was. Noadet [[Ceasar]] t heale [[Gallie]] oawernömn har, wördn t gebeed bekaant as [[Armorica]], baseard öp t Keltiese woard veur "kustgebeed". Pas later in de Romeainse tied wördn t gebeed t Bretanie van non, noadet ne Romeains-Britse neaderzettige bouwd wördn. De skiednisse aachter disse beurtenisse is nich aait good duudlik, moar Bretonske en Kumriese skiednissen uut de [[Middeleewn]] zegt det t deur n man kump dee [[Conan Meriadoc]] hetn. Dee skiednisse zegt det hee met n Romeainse [[Magnus Maximus]] met Britse troopn öp Armorica an gung öm zik t laand too te eaignn. Öf disse skiednisse non woar is öf nich maakt nich zoo völle uut öm in elk eval te könn zegn det de neaderzettige zik uutbreaid hef oawer t heale skiereilaand noa de Britse invasie in t 5e joarhönnerd. Verskilnde leu dee't dr verstaand van hebt zegt de't woarskienlik is det de Britn inzaggen det n onofhaanklik Bretanie better zol wean, en hef dös ok de sproake good leawn inbloazn. Deur de tied köm de Britse kolonie in verval en wördn t n antal onofhaanklike könnigkriekn, dee in 840 saamngungn um good teagn de Fraankn te könn striedn. In n 9en joarhönnerd harn zee meardre oawerwinnigen teagnoawer de Fraankn, woardeur t nieje Hertoognlaand van Bretanie in de tied kump. In de Heuge Middeljoarhönnerdn was t Hertoognlaand mangs met Englaand in saamnwarkige, moar ok wal met Fraankriek. In 1364 was t pro-Angelsaksiese better as zee winn van de Fraankn, moar t nasjonöale leager wördn in 1488 deur de Fraankn oet mekoar hakt. Hierdeur kömn dr n dynastiesen unie met Fraankriek noadet [[Anne van Bretanie]] met twea Fraanske könnigen traawd was. In 1532 wördn Bretanie biej Fraankriek indoan. In n 17en en 18en joarhönnerd warn twea öpstandigen teagn de Fraanske oawerhearsige, moar dee döadn nich völle van t goode. In n 19en joarhönnerd döa de [[Keltiese herleawige]] t öntstoan van n Bretonske Regionoale Partie en loater dee gliek an [[Ierlaand|Ierske]], [[Kumrië|Kumriese]] en [[Skotlaand|Skotske]] onofhaanklikheaidspartiejn moakn, en t vangn ok an me't Pan-Keltisisme met te doon. In n 20en joarhönnerd was ne kultureale herleawige, moar de saamnwarkige van Bretonske Nasjonoale Partie me'n [[Nazi-Partie]] döa de herleawige wear öp önner an doon. Bretanie wördn wear nen Fraansken regioo in 1956, moar de hertoognlaandheufdstad [[Nantes]] wördn wegdoan. In disse tied gung de [[Bretonsk|Bretonske sproake]] vlöks aachteroet. Keender majn nich de sproake in skool kuiern, en as zee det wal döadn kreagn zee straffe van de leröare. t Is bekaant det de böarde in de skool "t Is nich toostoan öm Bretonsk te kuiern en öm öp n groond te spuuwn" ("Il est interdit de parler Breton et de cracher par terre"). Doardeur gung ne generoasie sprekkers skoamn veur de sproake en döadn zee't nich an öare keender learnen. Moar ok noe is t Bretonsk de regionoale sproake, en is dr nen grötten vörm van nasjonoalisme. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geografie van Frankriek]] [[Kategorie:Kelties laand]] [[Kategorie:Skiereilaand]] hptqazo8q4e71daltuy2qrrt3geuzd7 0 17528 203051 2011-08-21T12:34:38Z TristanAidan 4005 deurverwiezing naor [[Bretanie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT: [[Bretanie]] s4xt0m9i7wxqajabr8u61mlk9cyn6ht 0 17529 203052 2011-08-21T12:37:10Z TristanAidan 4005 deurverwiezing naor [[Bretanie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT: [[Bretanie]] s4xt0m9i7wxqajabr8u61mlk9cyn6ht 14 17531 288670 266318 2016-10-27T14:27:20Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Laand|*]] [[Kategorie:Kelten]] cytox51ywc2mvgvskbfgsa4ukr1zemq 0 17532 203089 2011-08-21T20:42:44Z Kening Aldgilles 5053 deurverwiezing naor [[Noordfrais]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Noordfrais]] 466x5cpagvy1wlt7e10827i20fhg2ov 0 17533 265506 260017 2013-05-10T14:13:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Nordfriisk Koord.png|thumb|250px|Et Fering (2)]] Et '''Fering''' is et [[Noordfries]] van et eilaand [[Föhr]]. Ongeveer 3000 meensken spreken et dialekt. Et grootste diel van de sprekers woont op et westelike diel van et eilaand Föhr. Dat is ok et ienigste diel van hiel Noord-Frieslaand waor een meerderhied van de bevolking Friestaolig is. In et westen van et eilaand is et sprekersantal stabiel, an de zuudkaant het et Fering de laeste jaoren een betien terrein wonnen. Et Fering kan mit et [[Öömrang]], et dialekt van [[Amrum]], as ien dialekt van et Noordfries zien wodden. Van de twie dialekten is bi'jgelieks ien woordenboek, et Fering-Öömrang wurdenbuk. Ien van de eerste schriftelike overleveringen is de vertaeling van Martin Luther zien Kleine Kattegesisme ron et jaor 1600. Ok de ooldste Noordfriese tekst komt van Föhr. Die tekst wodde in de 19e iew schreven, mar de ballade ''A bai a reder'' stamt waorschienlik uut de 15e of 16e iew. Taelorganisaosies veur et Fries van Föhr bin de Fering Ferian en de Ferring Stiftung. ==Veurbeeld== Et onderstaonde veurbeeld is een beriemde vertaeling van [[Wilhelm Busch]]' ''Max und Moritz''. ;Maks an Moorits ;''En wurd fööruf'' Och, wat feit ‘em faan fülk biaren <br> föl tu leesen an tu hiaren, <br> so, nü tu’n bispal uk<br> Maks an Moorits uun das buk,<br> wat, uunsteed ham nü mä liaren<br> noch tu’n guuden tu bekiaren,<br> flooksis noch diarauer huanet<br> an diarauer hiamelk spuanet. –<br> Jä, mä sok fülk iarigdun,<br> diarmä as ham gau tu hun! –<br> Mensken piare an uk tiaren,<br> aapler, plumen steel an peeren –<br> diarbi hee ham’t uu so net.<br> Det’s uk ei so föl fertret<br> üüs uun sark of uk uun skuul<br> stal tu saten üüb a stuul. –<br> Naan, uu naan! Wat skel wel skä,<br> wan ik üüb at aanj nü sä!! –<br> Naan, det wiar en iarig ding,<br> üüs det Maks an Moorits ging.<br> Diaram as, wat jo nü drewen,<br> hir apteekend an beskrewen. [[Kategorie:Freesk]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] dv1333g9ayw4rd48bqgh9tgqhr8x5bp 0 17534 265653 260015 2013-05-10T14:51:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Amrum-Nebel-Oeoemranghues-Memorial-stone-P5252498jm.jpg|thumb|350px|Taelmonement mit et eilaandlied van Amrum]] Et '''Öömrang''' is et [[Noordfries]] van et eilaand [[Amrum]]. Tegere mit et dialekt [[Fering]] vormt et Öömrang ien van de tien dialekten van er Noordfries. D'r bin ongeveer 600 personen die et Öömrang spreken. De in 1974 oprichte Öömrang Ferian is de taelorganisaosie veur et Fries van Amrum. Et Öömrang wodt tegensworig neffens de 'Alkersumer Protokolle' van 1971 schreven. == Links == * [http://jessen.bplaced.net/archiif/kurs/homepage.htm "Gud dai" - Friesisch-Kurs für Anfänger] * [http://www.oomram.de/ oomram.de] {{DEFAULTSORT:Oomrang}} [[Kategorie:Freesk]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] n4nc8zf4val6h6p89nrjdw32gq1gs9l 0 17535 203098 2011-08-21T22:09:45Z TristanAidan 4005 deurverwiezing naor [[Golf van Biskaaje]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT: [[Golf van Biskaaje]] 5ch43uoe95zuexawoxldl42hy0olibj 0 17536 282575 282573 2015-06-15T07:27:22Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Sexual scene on pompeian mural 2.jpg|thumb|Biseksualiteit]] [[Bestaand:The_bisexual_pride_flag_(3673713584).jpg|thumb|right|Vlagge dee veur de biseskualiteit steet.]] [[Bestaand:Japanesepederasty18thcentury.jpg|thumb|right|Ne Japonse ofbeeldige van twea männe en ne vraaw dee [[seks]] hebt.]] '''Biseksualiteit''' is nen oard [[seksuele gerichtheaid]] woarbiej nen persoon zoo wal noar [[man (geslacht)|männe]] as [[vraauw|vraawleu]] kik, emosjoneal en/öf seksueel. t Is met [[heteroseksualiteait|heteroseksualiteit]] en [[homoseksualiteait|homoseksualiteit]] een van de dree heufdvörmn van seksuele veurkeur. Biseksualiteit is nich healmoal t zölfde as [[panseksualiteait|panseksualiteit]]. Biej panseksualiteit maakt t namelik niks uut töt welke [[geslachtsidentiteait|geslachtsidentiteit]] iemaand heurt. Bie biseskualiteit is n persoon in t geheel richt öp männe en vraawleu alleen. Ok mensken dee nich healmoal zoo drök doot oawer öarn seksuelen oard könt zikzölf as biseksueel kenmarkn. Mensken dee heelmoal niks veult bie gin eankel geslacht zeent [[aseksueel]]. Biseskualiteit keump veur oawer de heale wearld in verskilnde kultuurn, en ok bie deers kö'j t trögveendn.t Hef dr aait al west. n Term ''biseksualiteit'' kömn saamn met de termn ''heteroseksualiteit'' en ''homoseksualiteit'' pas in t 19en joarhönnerd in de [[laandn woar t Engels ne offisjeale sproake is|Engelssprekkende laandn]] in t gebroek, en pas eargns half in t 20en joarhönnerd in [[Neerlaand]]. == Ömskriewige == === Seksuele gerichtheaid, identiteit, gedrag === A'j biseskueel bint, dan kö'j leefdesgeveulns en seksuele geveulns hebn veur beaide geslachtn, man en vrouw. t Is dus nich zo det mensken alleen moar op männe of allean moar op vrouwleu valt, moar det dr ok nog n gebeed tuskenin is, woarbiej dr verskilnde groadn zeent woarin iemaand körter biej homoseksualiteit of körter biej heteroseksualiteit steet. Vearder kan t ok zo wean de'j oe wal seksueel antrökn veult op t zölfde geslacht, moar de'j oewe identiteit toch op heteroseksueel hooldt. Ok könt mensken homoseksuele ervoarigen hebn, moar zikzölf nich as homeseksueel of biseksueel zeen. Ok kan t zo wean det nen homoseksueel seks hef met iemaand van t oandre geslacht moar zikzölf nich as biseksueel zut. === Meanigen oawer t bestoan dr van === Net zoo as oandre "roare" seksualiteitn kan biseksualiteit diskrimineerd wördn, ok al kömp det in [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]] vaker veur as in [[Neerlaand]]. Dr zeent oardig wat mensken dee veendt det t [[bifobie|verskiensel biseksualiteit nich besteet]]. Det idea keump van de gedachte det mensken alleen moar op mensken van t oandre geslacht [[verliefdheaid|verleefd]] könt wordn, of det dr alleen heteroseksualiteit en homoseksualiteit besteet, moar nich wat dr tusken in. Dee leu meant det n term biseksualiteit gebruukt wörd deur biseksueeln as vuurweandsel um homoseksualiteat te verbeargen, deur heteroseksueeln dee seks met t zölfde geslacht uutprobeern wilt, of de'j alleen biseksueel bint a'j oe töt beaide geslachtn in dezelfde moate antrökn voolt. Oawer de tied hebt meardere wetnskoppers de gedachte de'j alleen biseskueel bint a'j oe töt beaide geslachtn eawnvöl antrökn voolt dr achterhen doan. Zee hebt loatn zeen det biseksuoaliteit ok ne amparte gerichtheaid is. Dr was ok n önnerzook det zea de'j alleen biseksueel bint a'j oe romaanties of seksueel antrökn voolt op zoowal t oandre as t eigne geslacht, moar den uutkömst is later terugge trökn. In 1995 was dr n önnerzook det zea det de meerderheaid van de mensken biseksueel zol wean "as önnerdrökking, geleuf, ofkear, ontkenning, luiheaid, verleagnheaid, te weainig kaansn, te weainig verbeelding, of n leawn woarin iej alleen moar seksuele ervoaring met een persoon of een geslacht hebt had, nich t algemene beeld vörmen zoln". === Kinseys skoale === [[Kinseys skoale]] probeart iemaands seksuele interesses en skiednisse öm te zetn op in welke richtige iejmaand seksueel an geet. t Vangt an met 0, wat steet veur alleen heteroseksueel, töt 6, wat steet veur alleen homoseksueel. == Veurkömn == n Önnerzook van t Laandlik Netwark Biseksualiteit (2007) biej 50.000 mensken hef loatn zeen det dr verskiln zeent tusken biseksueel gedrag en biseksuele identiteit. Van de heteroseksuele männe zea 5,5% an biseksueel gedrag te doon, van de homoseksuele männe was det 7.5%. Biej de vrouwleu was det van de heteroseksueeln 5,2% en 13,5%. Moar umdet Neerlaand völle mear inwonners hef as det, kö'w zegn det t heal good kan det dr völle mear mensken zeent dee biseksueel zeent, veural biej jongern dee öare identiteit nog kenn learn mut. == Wetnskoplike onnerzeukn, theoriejn en sosjale reaksies == Wetnskoppers hebt verskilnde ideejn en theoriejn oawer hoo't kump det iemaand biseksueel is, moar völle zeent dr oawer eens det biseksueeln t al wett as zee beheurlik joonk zeent, ok al kan t zoo wean det zee op det moment t nog nich herkent as biseksualiteit. Mangs kan t zo wean det iemaand zik al joarnlang biseksueel gedreg, moar t pas noa al dee joarn herkent of toogef det t innerdaad biseksualiteit is. Hieronner he'j nen greep oet de theoriejn en önnerzeukn. === Sosjale faktoorn === Krafft-Ebing was n earsten dee zee det biseksualiteit de earste natuurlike richtige van seksualiteit is, net zoo as [[Freud]] zea. Zee veundn det mensken as earste biseksueel zeent, en pas later, önner invlood van sosjale faktoorn, olders, familie, vreendn of politike beweagreadnen dr veur kiest um heteroseksueel öf homoseksueel te wean. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Seksuele erichtheaid]] h7kwg5d4qptqlzrbdo777ld7qdkcyf6 14 17537 269489 203577 2013-08-13T15:49:23Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie: Seks]] [[Kategorie: Psychologie]] d6yx1decr17yhpvwy7wk5py98u5ly11 14 17538 266592 203104 2013-05-10T18:31:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie: Biologie]] griuc4azgdxinje7zyqvdb6xu65iz71 0 17541 262792 259998 2013-05-04T20:16:14Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki t '''Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers''' is n instituut veur de kultuur en streaktaal van den [[Achterhook]] en de [[Liemers (streek)|Liemers]]. Op 1 juli 2011 is t ontstaon deur t samengaon van t [[Staring Instituut]] met t [[Achterhoeks Archief]]. 't Instituut höld zich bezig mit geschiedenisse, straektaal, volksgebruken, natuur en laandschap. t Dut onder meer onderzeuk naor straekkultuur en gif publikasies uut in en aover de straektaal. t Hef ne eigen [[bibliotheek]] met informaatsie oet gemaentearchieven, genealogiese informatie (familieonderzeuk) en informaatsie ovver gebouwen as karken en boerderi'jen. Wieter hef t informaatsie ovver staeden en dorpen, veraenigingen en n oetgebreid ofbeeldingenarchief. t Centrum onderstönt ok projekten uut de eigen straeke. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.ecal.nu/ Webstae van t Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers] [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Achterhook]] [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] ruzvcwk5vz5dktd8c1w2px5d94boij8 10 17542 259924 253804 2013-03-11T12:39:51Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6463339]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa (continent) | level = 1 | maxlevel= 2 | acronym = E | top = FR | upper = FR | lemma = Bretanie | admname = Bretagne | admtype = Region | 0 = Frankriek | 1 = Bretanie | 2 = | map = Frankreich Bretagne | flag = Gwenn ha du.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 2n5z6l8xsxvwwz9eeixiapa7vzhcw17 0 17543 203149 203148 2011-08-22T11:13:40Z TristanAidan 4005 deurverwiezing naor [[Man (eilaand)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT: [[Man (eilaand)]] pd6qhqldtg4d0pyr7a3j4gnt7l18ipx 0 17544 282634 203168 2015-06-17T18:30:30Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Biseksualiteit]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Biseksualiteit]] p3h919f8qav8gdcbzxqc3fdpwzywjdh 0 17545 203177 2011-08-22T18:31:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Braobaans]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Braobaans]] 0jxmv6e47a06ptnskw5t3yg90vlwntt 0 17546 203180 2011-08-22T19:19:14Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Stienwiekerlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Stienwiekerlaand]] ehsdhsq3ub1vue3ed3w87t6zszyaboi 0 17547 283317 283313 2015-10-07T13:35:38Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Etelazie}}[[Bestaand:Wikinger.jpg|thumb|right|300px|Deanse zeeleu, skilderd midden twaalfde eeuw.]] n Naam '''Vikingn '''(van t [[Ooldnoors]]e ''víkingr'') of '''Noormänne '''wörd algemeen broekt vuur de [[Noormänne|Noordse]] [[Skandinavië|Skandinaviese]] [[verkenner]]s, [[krieger]]s, [[haandel]]sleu en [[piraat (zee)|piraatn]]. Disse leu verkenn, plundern, koloniseern of haandeln met grote deeln van [[Europa (continent)|Europa]], [[Azië]] en de Noord Atlantiese [[eilaand]]n van n [[8e eeuw|8sten eeuw]] töt midn [[11e eeuw|11den]] eeuw.<ref>Roesdahl, Else. The Vikings. Penguin, 1998.</ref> Disse Noormänne warn oonder mear bekeand um öare befaamde [[langboot]]n. Hiermet kömn ze zovear oostweards as [[Konstantinopel]] en de [[Wolga]]rivier in [[Ruslaand]], zovear westweards as [[Ieslaand]], [[Greunlaand]] en [[Newfoundland]] en zovear zudelik as [[Al-Andalus]].<ref>[http://rodin.uca.es:8081/xmlui/bitstream/handle/10498/7881/18385953.pdf?sequence=1 Riosalido, Jesus. ''Los vikingos en Al-Andalus''. 1997. 2010-05-11] (oettreksel te kriegn in t Engels)</ref> Dit tiedperk van oetbreaiding steet bekeand as de [[Vikingtied]]. t Is n belangriek oonderdeel van de geskiedenisn van [[Skandinavië]], [[Ierlaand (eilaand)|Ierlaand]], [[Groot-Brittanje]] en de rest van [[middeleewn|middeleews]] [[Europa (continent)|Europa]]. t Beeld van Vikingn is nog wal es tekört doan. De [[ooldheaidkeunde]] en geskreewne weln beedt oetbreidere beskriewingn. n Romantizeerd beeld van de Vikingn as [[Germoanen|Germaanse]] [[Nobeln Barbaar|Nobele Barbaarn]] begun in n [[18e eeuw|18den eeuw]]. Dit spreuk leu an en wör aal mear broekt, en oetbuitt gedoernde de [[Vikingopleawing]].<ref>Langer, Johnni. "The origins of the imaginary viking", ''Viking Heritage Magazine,'' Gotland University/Centre for Baltic Studies. Visby (Sweden), n. 4, dez. 2002</ref> De völbroekte beeldn van Vikingn as gewealddoadige onbenuln of onverbetterlike avonturiers kreegn vörm um t begin van n [[20e eeuw|20sten eeuw]]. Hudige beeldvörming is vake slim oetmölkn, en Vikingn wordt vake as karikatuurn nearzat. == Naamoorsproonk == t [[Ooldnoors]]e vrouwelike zelfstaandige naamwoard ''víking'' duudt op ne oawerzeese verkenningstocht. t Steet in verskilnde [[Runes (skrift)|runes]] oet de Vikingtied as ''fara í víking'' (''In wieking voarn'', ''op verkenning goan''). t Is te vergeliekn met t [[Neersassies]]e ''oetwiekn noar''. In latere tekstn, zo as de Ieslaandse [[Sagen]], steet de oetdrukking "op wieking goan" vuur piraterieje of oawervaln pleegn, en nit allene mear zeetochten vuur haandel. t Verwaante Ooldnoorse männelike woard ''víkingr'' keump völle vuur in de [[Skaldiese dichtkeunst]] en op verskeaidene runesteender oet de Vikingtied; doar steet t vuur "zeeman" of "krieger" den't metgeet op oawerzeese tochtn.<ref>[http://books.google.com/books?id=wyG3HnK0qREC&dq Faarlund, Jan Terje. The Syntax of Old Norse By ; p 25] ISBN 0-19-927110-0; ''The Principles of English Etymology'' By [[Walter W. Skeat]], published in 1892, defined '''Viking''': ''better Wiking, Icel. Viking-r, O. Icel. *Viking-r, a creek-dweller; from Icel. vik, O. Icel. *wik, a creek, bay, with suffix -uig-r, belonging to ''[http://books.google.com/books?id=ls4CAAAAIAAJ&dq Principles of English Etymology By Walter W. Skeat; Clarendon press; Page 479]</ref> Dissen vorm steet ook as vuurnaam op wat [[Zweedn|Zweedse]] runesteender. Dr is hoaste gin bewies vuur nen slechten bieklaank an den naam an t eande van de Vikingtied. n Naam sleug op ne aktiviteit en de leu dee't doaran metdeedn, en nit op ne kulturele of ethniese groep. In de geskiedenisse van de Aartsbisskopn van [[Hamburg]]-[[Bremen|Breemn]], skreewn duur [[Adam van Breemn]] in ongevear [[1070]], steet n naam ''viking'' geliek an [[piraat (zee)|piraat]] en Skandinaviër. Net as in t Ooldnoorse gebroek wörd n naam nit broekt vuur leu of kultuur in t algemeen. t Woard keump nit in [[Middel-Engel]]se tekste vuur. Dr zeent verskeaidene deankwiezes oawer n oorsproonk van t woard Viking. Oet niej oonderzeuk blik at t woard stamt van vúúr de tied at t skeepszeail introduseerd wör bie de noordwestelike Germaann. Ne [[Ooldfreesk]]e skriefwieze wis an det t woard wör oetsprökn met ne palatale k. Doarumme nemt de geleardn an det t al besteund vuurdet dee palatalisasie vuurkwam, dus in n [[5e eeuw|5den eeuw]] of nog earder. In det geval duudn t woard op de oolde Skandinaviese ofstaandsmoate oet de zeevoart: ''vika.'' Dit duudn woarskienlik op de ofstaand dee't ene ploog roeiers of kon legn. t Ooldnoors vrouwelike ''víking'' (zo as in de oetdrukking ''fara í víking'') kan oorsproonkelik ne zeereaize hebn beteeknd dee't karakteriseerd wör duur ne ploogwisseling van roeiers, dus ne lange zeereaize. In de tied det ze nog gin zeail hadn gaf ne roeierswisseling an det dr lange reaizet mos wordn. Nen ''víkingr'' (nen manneliken) zol dan oorsproonkelik nen metreaiziger west hebn. In dee betekenisse was t woard Viking dus nit meteen verbeundn met Skandinaviese zeevoarders, mer kreeg t disse betekenisse geleaidelik an, doo't de Skandinaviërs de zeeën begunn te behearsen. n [[sproakenkeunde|Etymologiesen oorspronk]] van de ofstaandsmoate ''vika'' is t woarkwoard det in t Ooldskandinavie de vorm ''víka'' har ([[Oold Ieslaands]] ''víkja''). Det beteekn 'terugge trekn, met t getiede goan, metgeewn, wiekn'. t Beeld hierbie is det nen roeier den't meu is opskof (wik) van t roeiebeanksken vuur nen frisken roeier, den t dan van um oawerneamp. Doarnöast lik t woard ''vika'' slim völle op t Neersassiese ''wekke'', en zeuwn deage is de wisselingstied van de wekgoodn (Deenkseldag is n god [[Deenksel]]'s dag, [[Woonsdag]] is [[Wodan]]'s dag, Doonderdag is [[Donar]]s dag, Vriedag is [[Freia]]'s dag.) t Idee van t verbaand tusken de wöarde Viking en ''vika'' is duur veer ofzeunderlike oonderzeukers al oetdacht vanof [[1980]], en wörd duur de meeste gelearde leu annömn. Dr zeent normaalsprökn twee aandere verkloarings: # t Woard Viking keump van t vrouwelike ''vik'' wat ''inham'' of ''baai'' beteekn. Vikingn zoln vanoet baain haandelsskepe anvaln of an laand goan. Dit woard lik völle op t Neersassiese woard ''wieke'', woermet nen breedn sloot bedoold wörd. Dit zol verkloarn det de Vikingn makkelik met öare lechte skeepn oawer smalle sleute konn voarn, en zo depe in Europa duurdringn zoonder grote riviern. # t Woard Viking is ofleaidt van n naam ''Vík(in)'', de [[Noorweagn|Noorske]] kuste an t [[Skagerrak]]. t Woard Viking zol van de leu oet dit gebeed komn. Later zol t dan de betekenisse van ''piraat, zeereuwers'' hebn kreegn, umdet völle leu oet dit gebeed doaran metdeedn. Beaide verkloarings wekt n antal bezwoarn; ten eerste is in te brengn det alle zeevoarders aait in baain anlegnt. Det is dus niks biezeunders van de Vikingn. Inteegndeel: de Vikingn gungn juust vake an wal op [[skiereilaand|(skier)]][[eilaand]]n, um zik zo better teegn laandleagers te könn verdeadigen. De tweede verkloaring hef verskeaidene probleemn: ten eerste wördn de leu van ''Vík(in)'' in de Ooldnoorse geskriftn aait ''Víkverir'' neumd (''Víkbliewers''), en nooit as ''Víkingar'' (''Víkgoanders''). Ten tweede is dr gin eankele welle dee't de Vikingn met de Skagerrakkuste in verbaand brech. Ten doarde zeent dr nen hoop [[sproakenkeunde|sproakenkeundige]] probleemn an te wiezen; al disse verkloaringn köant n manneliken variaant (''víkingr'') oetlegn, mer nit n vrouwelikn (''víking''). Dit gef probleemn, want n mannelikn kan makkelik van n vrouwelikn ofleaidt wordn, mer nooit aandersumme. In de moderne [[Noord-Germaanse sproaken]] wis t woard ''Viking'' vaak op de leu dee't op Vikingtochtn gungn.<ref>See Gunnar Karlsson, [http://visindavefur.is/svar.asp?id=6617 "Er rökrétt að fullyrða að landnámsmenn á Íslandi hafi verið víkingar?"], [[The University of Iceland Science web]] April 30, 2007; Gunnar Karlsson, [http://www.visindavefur.is/svar.asp?id=6443 "Hver voru helstu vopn víkinga og hvernig voru þau gerð? Voru þeir mjög bardagaglaðir?"], [[The University of Iceland Science web]] December 20, 2006; en Sverrir Jakobsson [http://www.visindavefur.is/svar.asp?id=1789 "Hvaðan komu víkingarnir og hvaða áhrif höfðu þeir í öðrum löndum?"], [[The University of Iceland Science web]] July 13, 2001 (in Icelandic).</ref> Dr is ook ne theorie dee zegt at t woard ''vikingn'' van ''zes keunings'' zol komn. Umdet de Vikingen zikzelf ''Noormänne'' neumn, is t woarskienlik at de term vanoet n aander deel van Europa stamt. Disse theorie meant at dit [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]] mut wean. t Zol dus van "king" komn, wat "keuning" betekent. De Vi- is dan t Romeinse getal VI, wat 5+1 is. Dit is aans wal de minst akseptearde theorie. == Weln == === Op skrift === De belangriekste informasieweln oawer Vikingn stamt oet Skandinavië en de verskilnde strekn woer't de Vikingn terechte kömn.<ref>Hall, pp. 8–11</ref> Met at t [[Kristendom]] invoord wör in Skandinavië, wör ook t [[Latien]]se alfabet invoord. Dr zeent dus mer weainig dokumenteerde weln oet Skandinavië van vuur n [[11e eeuw|elwen]] en vrog [[12e eeuw|twaalven eeuw]].<ref>Lindqvist, pp. 160-61</ref> De Skandinaviërs skreewn in [[Runes (skrift)|rune]], mer dee warn meestal froai kort en boondig. De hudige weln woerop t moderne weetn is baseerd bestoat vuural oet tekste van Kristelike en [[Islam]]itiese gemeenskopn oawer vear. Dee spreukn vake slecht van de Vikingn um de dinge dee't de Vikings öar doan hadn. Disse tekste zeent nit allemoal eawn betrouwboar, mer det geeldt vuur de meeste [[middeleewn|middeleewse]] skriewerieje. Seend midden [[20e eeuw|20sten eeuw]] is t beeld wat balanseerder en vollediger wördn duur archeologiese veundste.<ref>Hall, 2010, p. 8 en ''passim''.</ref> Vuural t archeologiese is riek en varieerd en gef n good beeld van laandelik en steadelike inwonning, ambachtn en produksie, skepe en soldoatnoetrösting, en [[Heaidens]]e en Kristelike gebroekn en artifaktn. Archeologie is ook de grötste welle vuur informasie oawer de umstandigheedn in t Skandinavië van vuur de [[Vikingtied]]. Veundste van noa de Vikingtied zeent ook belangriek vuur t begriepn van de Vikingn, mer mut wal met zorg en vernemstigheaid bekekn wordn. Noa at Skandinavië töt t Kristendom oawergung in n 11den en 12den eeuw, wör dr in t [[Latien]] en [[Ooldnoors]] oawer skreewn. In de Vikingkolonie [[Ieslaand]] köm dr nen onmeundigen hoop skriefwoark op gaank tusken n 12den en n [[14e eeuw|14den eeuw.]] Völle tradisies en gebroekn dee't oet de Vikingtied stamt, wördn vuur t eerste op eskreewn in de [[Ieslaandse Sages]]. Ook hiervan is de betrouwboarheaid twiefelachtig. n Antal dinge oet dee tekste bliewt skoonwal weardevol, zo as t grote antal [[Skaldiese dichtkeunst|Skaldiese gedichtn]] van hofdichters oet n 10den en 11den eeuw. Dr vaalt nen hoop te zegn oawer de [[sosjologie]] oet de Vikingtied duur middeleewse en latere geskriftn en duur [[Ooldnoors]]e plaatsnaamns in [[Skandinavië]] en doarboetn. n Gevolg van de beskikboare geskriftn, dee't oons beeld van de [[Vikingtied]] as n geskiedkeundig tiedperk ekluurd hebt, is de'w völle mear weett van de oawervaln op west-Europa as van de oawervaln op oost-Europa. Det hef dr met te maakn at de leu in noordoost Europa in dee tied nog nit konn leazn of skriewn. Ne aandere readn is det t oawergrote deel van disse weln van Ieslaand komt, wat ne kolonie van heuwdzakelik Noorse Vikingn was. Doarduur is dr völle mear te leazn oawer de Vikingtied in [[Noorweagn]] dan oawer [[Zweedn]]. t Lestneumde laand hef, behalve n poar runesteender, weainig töt niks gin geskreewne weln oet dee tied. === Archeologie === Dr zeent mer weanig good bewoard ebleewne geskriftn oawer Skandinavië vanoet de Vikingtied, mer dr zeent völle opgreawings edoan. ==== Runesteender ==== t Grötste deel van de runeskriftn oet de Vikingtied keump oet [[Zweedn]] en stamt oet t [[11e eeuw|11e joarhoonderd]]. Völle [[runesteen]]der in Skandinavië dreagnt naams van deelnemmers an Vikingtochtn, zo as de [[Kjularunesteen|Kjula-]] en [[Turingerunesteen]]der. Hierop wörd verteeld oawer völle oorleuge in West-Europa. Aandere steender neumt kearls dee't zeent ummekömn. Wat doarvan zeent ongevear 25 [[Ingvarrunesteen]]der in [[Mälardalen]]distrikt in Zweedn, dee't zeent opricht um deelnemmers an ne rampzalige tocht noar [[Ruslaand]] in t 11de joarhoonderd te herdeankn. De runesteender zeent belangriek vuur de studie noar de hele Noordse saamnleawing en vrog-middeleeuws [[Skandinavië]]; nit allene t ''Viking''gedeelte van de inwonners. <ref>Sawyer, P H: 1997</ref> Op de runesteender stoat reaizn noar bv. [[Bath, Somerset|Bath]] in [[Engelaand (regio)|Engelaand]],<ref>baþum (Sm101), zeet [http://www.sofi.se/servlet/GetDoc?meta_id=1472 Nordiskt runnamnslexikon PDF]</ref> [[Grieknlaand]],<ref>In the nominative: ''krikiaR'' (G216). In t genitief: ''girkha'' (U922$), ''k--ika'' (U104). In t datief: ''girkium'' (U1087†), ''kirikium'' (SöFv1954;20, U73, U140), ''ki(r)k(i)(u)(m)'' (Ög94$), ''kirkum'' (U136), ''krikium'' (Sö163, U431), ''krikum'' (Ög81A, Ög81B, Sö85, Sö165, Vg178, U201, U518), ''kri(k)um'' (U792), ''krikum'' (Sm46†, U446†), ''krkum'' (U358), ''kr''... (Sö345$A), ''kRkum'' (Sö82). In t akkusatief: ''kriki'' (Sö170). Onzekere naamval ''krik'' (U1016$Q). Grieknlaand keump ook vuur as ''griklanti'' (U112B), ''kriklati'' (U540), ''kriklontr'' (U374$), see [http://www.sofi.se/servlet/GetDoc?meta_id=1472 Nordiskt runnamnslexikon PDF]</ref> [[Khwaresm]],<ref>''Karusm'' (Vs1), zeet [http://www.sofi.se/servlet/GetDoc?meta_id=1472 Nordiskt runnamnslexikon PDF]</ref> [[Jeruzalem]],<ref>''iaursaliR'' (G216), ''iursala'' (U605†), ''iursalir'' (U136G216, U605, U136), zeet [http://www.sofi.se/servlet/GetDoc?meta_id=1472 Nordiskt runnamnslexikon PDF]</ref> [[Italiën|Italië]] (as Langobardland),<ref>''lakbarþilanti'' (SöFv1954;22), zeet [http://www.sofi.se/servlet/GetDoc?meta_id=1472 Nordiskt runnamnslexikon PDF]</ref> [[Londen]],<ref>''luntunum'' (DR337$B), zeet [http://www.sofi.se/servlet/GetDoc?meta_id=1472 Nordiskt runnamnslexikon PDF]</ref> [[Serkland]] (t Sarakeennlaand, [[Islam|Moslimgebeed]]),<ref>''serklat'' (G216), ''se(r)kl''... (Sö279), ''sirklanti'' (Sö131), ''sirk:lan:ti'' (Sö179), ''sirk*la(t)...'' (Sö281), ''srklant''- (U785), skalat- (U439), see [http://www.sofi.se/servlet/GetDoc?meta_id=1472 Nordiskt runnamnslexikon PDF]</ref> [[Engelaand (olde könninkriek)|Engelaand]],<ref>''eklans'' (Vs18$), ''eklans'' (Sö83†), ''ekla-s'' (Vs5), ''enklans'' (Sö55), ''iklans'' (Sö207), ''iklanþs'' (U539C), ''ailati'' (Ög104), ''aklati'' (Sö166), ''akla''-- (U616$), ''anklanti'' (U194), ''eg×loti'' (U812), ''eklanti'' (Sö46, Sm27), ''eklati'' (ÖgFv1950;341, Sm5C, Vs9), ''enklanti'' (DR6C), ''haklati'' (Sm101), ''iklanti'' (Vg20), ''iklati'' (Sm77), ''ikla-ti'' (Gs8), ''i...-ti'' (Sm104), ''ok*lanti'' (Vg187), ''oklati'' (Sö160), ''onklanti'' (U241), ''onklati'' (U344), -''klanti'' (Sm29$), ''iklot'' (N184), zeet [http://www.sofi.se/servlet/GetDoc?meta_id=1472 Nordiskt runnamnslexikon PDF]</ref> en verskeaidene plaatse in Oost-Europa. t Woard ''viking'' steet op völle van disse steender. ==== Begreafplaatse ==== Dr zeent verskilnde begreafplaatse dee't met Vikingn verbaand hebt in Zweedn, [[Noorweagn]], [[Deanemaarkn]], [[Duutslaand]] en aandere noord-Germaanse strekn. Nöast det ze informasie geewt oawer Vikinggeleuf, beedt ze ook inzicht in sosjale verbaandn. De vuurwaarpn dee't met n doodn begreawn lignt, loatt zeen wat belangriek vuur den persoon wör acht in t hiernoamoals.<ref>Roesdahl, p. 20.</ref> n Antal begreafplaatse zeent: * Gettlinge gravfält, [[Öland]], Zweedn, umtrek van nen boot * [[Jelling]], Deanemaarkn, ne plaatse op de [[Wearldoarfgoodlieste]] * De begreafplekn van [[Birka]], Zweden, ook op de Wearldoarfgoodlieste. De Hemlandenbegreafplaatse is de grötste oet de Vikingtied in Skandinavië. * [[Oseberg]], Noorweagn. * [[Gokstad]], Noorweagn. * [[Borrehaugene]], [[Horten]], Noorweagn * [[Valsgärde]], Zweden. * [[Gamla Uppsala]], Zweden. * Hulterstad gravfält, kort bie de döarpe [[Alby, Öland|Alby]] en Hulterstad, [[Öland]], Zweden, umtrek van n boot van opstoande steender * Trulben, bie Hornbach, in [[Reinlaand-Palatinoat]], [[Duutslaand]] ==== Bootn ==== [[Bestaand:Vikingeskibsmuseet 12.jpg|thumb|Skaalmodeln van twee soortn langbootn, te bekiekn in t [[Vikingskip Museum in Roskilde]], [[Denmaark|Deanemaarkn]].]] [[Bestaand:Viking boat.jpg|thumb|Ne vroo 20ste eeuwse teekning van Vikings dee't van boord goat. t Skip en de details in de kleare van de Vikings is nit echt woarheaidsgetrouw]] Dr warn twee soortn Vikingbootn: t [[Langskip]] (mangs fout ''drak(k)ar'' eneumd, ne verbastering van t woord ''draak'' oet t [[Noors]]) en n [[Knarr]]. t Langskip was ontwörpen vuur snelheaid en weandboarheaid. t Har reuispaann as anvulling op t zeail en um teegn de weend in te könn voarn. t Langskip was bedoold vuur oorlogsvoring en verkenningstochtn. t Har nen langen smaln boog en nen ondeepn deepgaank, woermet ze an laand konn en konn oetlaadn in ondeep water. n Knarr was n haandelsskip vuur t vervoorn van lading. t Har nen bredern boog, deperen deepgaank en meender reuispaann (dee't vuural wördn gebroekt in haawns en det soort umstandigheedn). Ne zeailverbettering van de Vikingn was n ''[[beitass]]'', nen spar den't an t zeail wör emaakt, woermet öare skepe makkeliker teegn de weend in konn voarn.<ref>Block, Leo, [http://books.google.dk/books?id=ezgq0VnV5XQC&hl=en ''To Harness the Wind: A Short History of the Development of Sails''], Naval Institute Press, 2002, ISBN 1-55750-209-9</ref> Langskepe wördn völle gebroekt duur de [[Leidang]], de Skandinaviese verdeadigingsvlootn. n Naam "Vikingskip" is in algemeen gebroek ekömn, woarskeinlik um de romantiese assosjasies. In [[Roskilde]] lignt de goodbewoarde oawerbliefsels van vief skepe, opgreawn oet t noabieje [[Roskildefjord]] tusken 1960 en 1970. De skepe wördn doar zeunkn um de voargeul of te sloetn teegn zeeanvaln op Roskilde, wat toertieds de heuwdstad was. Disse vief skepe zeent te bezichtigen in t [[Vikingskipsmuseum in Roskilde]]. t Was gebroekelik det disse bootn kleaindere skeepkes met volk of lading noar de kaante slepn deedn. Iej mut langskepe nit verwarn met [[langboot]]n. Dee kömn völle later pas. ==== Ekspirimentele archeologie ==== Op n [[1 juli|1sten juli]] van [[2007]] gung n noabouwd Vikingskip, de ''Skuldelev 2'', herneumd töt ''Zeehengst''<ref>[http://www.seastallion.ie Return of Dublin's Viking Warship (wierkomn van Dublin's Vikingoorlogsskip]. Verkreegn 14 November 2007.</ref> op ne reaize van [[Roskilde]] noar [[Dublin]] in [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]]. De oawerbliefsels van det skip en veer aandern warn opgreawn in [[1962]] in t Roskildefjord. De opdrachtgewers hadn 70 man in dienst um t skip terugge te voarn noar zin thoeslaand Ierlaand. Oet tests vuurof bleek at t hoolt oet Ierlaand köm. n Zeehengst köm in Dublin an op n [[14 augustus|14den augustus]] [[2007]]. t Doel van de reaize was t testn en beskriewn van de zeeweardigheaid, snelheaid en weandboarheaid van t skip op de roewe lösse zee en in kustwaters met gevoarlike streumings. De bemanning dee testn wo't n langn, smaln en boegzamen boog t oetheuld teegn de harde oseaangolvn. De oondernemming leawern ook belangrieke inzichtn oawer Vikinglangskepe en de -saamnleawing. t Skip was bouwd met Vikinggerei, materieel en völle van de oolde methodes as t originele skip. Aandere voartuuge, vake noabouwsels van t [[Gokstadskip]] (Volledige of halve skoale) of Skuldelevskepe zeent ook vake tested. n ''Snorri'' (ne Skuldelevknarr) wör oet [[Greunlaand]] noar [[Newfoundland]] evoarn in [[1998]].<ref>http://www.dougcabot.com/ship/vi_sailing.html</ref> Noaspöllers van de Vikingtied hebt vake ekspirimenteerd met Noordse techniekn vuur iezersmeeltn en bewoarkn.<ref>http://www.warehamforge.ca/ENCAMPMENT/smelting.html</ref> == De Vikingtied == [[Bestaand:Gokstadskipet1.jpg|thumb|right|180px|t [[Gokstadskip]] in [[Oslo]], [[Noorweagn]].]] De tied tusken de eerstbeskreewne oawervaln in de joarn 790 töt de [[Normandiese Vereuwering]] van [[Engelaand]] in [[1066]] wörd duur mekoar enömn de Vikingtied oet de [[Skandinaviese geskiedenisse]] neumd. Vikingn gebreukn de [[Noorse Zee|Noorse]]<ref>C.Michael Hogan. 2011. [http://www.eoearth.org/article/Norwegian_Sea?topic=49523 ''Norwegian Sea''. Eds.Peter Saundry & C.J.Cleveland. Encyclopedia of Earth. National Council for science and the Environment.] Washington DC </ref> en [[Baltiese Zee]] vuur zeeweagn noar t zuudn. De Normandiërs stamn of van van de Deense en de Noorse Vikingn dee't [[feodaliteat|feodaal]] hearsrecht hadn ekreegn in noord [[Fraankriek]]; t groafskop [[Normandië]] in n [[10e eeuw|10den eeuw]]. Zo bleef dus de noawas van de Vikingn belangriek in noord-Europa. Ook keuning [[Harold Godwinson]], n lestn [[Angelsassen|Angelsassiesen]] keuning van Engelaand, har Deense vuurooldn. Vanoet de laandkaarte bekekn geuld de Vikingtied nit allene vuur de Skandinaviese laandn, mer ook vuur de gebeedn dee't oonder [[Germoanen|Noord-Germaans]] beweend völn. Deankt doarbie an de [[Danelaw]] in t hudige [[Engelaand (regio)|Engelaand]], met [[York]] as administratief middelpeunt van t Keuninkriek [[Noordumbrië]],<ref>[http://www.englandsnortheast.co.uk/VikingNorthumbria.html "History of Northumbria: Viking era 866 AD - 1066 AD"] www.englandnortheast.co.uk.</ref> deeln van [[Mersië]],<ref>[http://www.allempires.com/article/index.php?q=identity_self_image_viking_age_england "Identity and Self-Image in Viking Age England"] www.allempires.co.uk. October 3, 2007</ref> en [[Keuninkriek East Anglia|Oost Anglië]].<ref>Toyne, Stanley Mease. [http://books.google.com/books?id=yvGt8gfBlEIC&pg=PA27&lpg=PA27&dq=Viking+Age+East+Anglia&source=bl&ots=chkBibhiGs&sig=NX79_9WHb2BL7ctaNdj1L1D93f8&hl=en&ei=f28eS-aUHovkswPr4v36CQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=8&ved=0CCkQ6AEwBw#v=onepage&q=Viking%20Age%20East%20Anglia&f=false ''The Scandinavians in history''] Pg.27. 1970.</ref> Vikingnavigators veundn weagn noar nieje laandn in t noordn, oostn en westn. Hieroet ontsteundn onofhaankelike nearzettings in [[Shetlaand]], [[Orkney]] en de [[Faeröer|Faeröareilaandn]], [[Ieslaand]], [[Greunlaand]]<ref>[http://www.archaeology.org/online/features/greenland/ The Fate of Greenland's Vikings], duur Dale Mackenzie Brown, ''Archaeological Institute of America'', February 28, 2000</ref> en [[L'Anse aux Meadows]], en ne kortstoondige neerzetting in [[Newfoundland]], roond t joar [[1000]].<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Retrieve&db=pubmed&dopt=Abstract&list_uids=16331154&query_hl=3&itool=pubmed_docsum The Norse discovery of America]</ref> Völle van disse laandn, vuural Greunlaand en Ieslaand, köant oorsproonkelik ontdekt wean duur zeeleu dee't oet koers eweeid warn. Van de aandere kaante köant ze ook met opzet opzocht wean, wellicht op groond van verhaaln van zeeleu dee't laand in de veartn zeen hadn. De nearzetting in Greunlaand störf noaderhaand oet, meugelikerwies duur [[klimaatveraandering]]. Vikingn deedn ook gebeedn verkenn en oawernemn in [[Slaviese volker|slawiese]] gebeedn in [[Oost-Europa]], vuural de [[Kievan Rus]]. Teegn 950 n. Kr. warn disse neerzettings grootndeels duur de Slawiesen oawernömn. === Vikingopkomst === [[Bestaand:Viking Expansion.svg|thumb|right|330px|Kaarte met Skandinaviese nearzettings in n [[8e eeuw|8sten]] (doonkerrood), [[9e eeuw|9den]] (rood), [[10e eeuw|10den]] (oranje), en [[11e eeuw|11den eeuw]] (gel). De greune gebeedn wördn regelmoatig plunderd duur de Vikings]] De Vikingn zeailn oawer t grötste deel van de Noord-Atlantiese Oseaan, töt an [[Noord-Afrika]] en oost töt [[Ruslaand]], [[Konstantinopel]] en t [[Midden-Oosten]], as plundervolk, haandelsleu, kolonistn en huursoldoatn. Oonder [[Leif Eriksson]], zönne van [[Erik n Rooin]], kömn de Vikingn in [[Noord-Amerika]], en stichen doar ne kolonie op de stea woer't rechtevoort [[L'Anse aux Meadows]] is, in [[Newfoundland]], [[Kanada]]. Disse kolonie heuld t nit lange vol. Dr wörd völle diskussiëerd woerumme de Vikingn zo oetbreaidn deedn. Ene van de meestgebroekte annames is det [[Koarel n Grootn]] "kracht en terreur gebreuk um alle headns te [[Kristendom|kerstenen]]", wat leaidn töt "deupn, bekearing of dood duur iezer en blood", en doarumme "woln de Vikingn en aandere headns wraak nemn".<ref>Rudolf Simek, "the emergence of the viking age: circumstances and conditions", "The vikings first Europeans VIII - XI century - the new discoveries of archaeology", other, 2005, p. 24-25</ref><ref>Bruno Dumézil, master of Conference at Paris X-Nanterre, Normalien, aggregated history, author of conversion and freedom in the barbarian kingdoms. 5Th - 8th centuries (Fayard, 2005)</ref><ref>"Franques Royal Annals" cited in Peter Sawyer, "The Oxford Illustrated History of the Vikings", 2001, p. 20</ref><ref>Dictionnaire d'histoire de France - Perrin - Alain Decaux and André Castelot - 1981 - pages 184/185 ISBN 2-7242-3080-9</ref><ref>"the Vikings" R.Boyer history, myths, dictionary, Robert Laffont several 2008, p96 ISBN 978-2-221-10631-0</ref> Professor Rudolf Simek bevestigt det "t gin tooval is at de Vikingn gangs gungn gedoernde de hearskoppieje van Koarel n Grootn".<ref>. Rudolf Simek, "the emergence of the viking age: circumstances and conditions", "The vikings first Europeans VIII - XI century - the new discoveries of archaeology", other, 2005, p. 24-25</ref><ref>[[François-Xavier Dillmann]], "Viking civilisation and culture. A bibliography of French-language ", Caen, Centre for research on the countries of the North and Northwest, University of Caen, 1975, p.19, and" Les Vikings - the Scandinavian and European 800-1200 ", 22nd exhibition of art from the Council of Europe, 1992, p. 26</ref> Duurdet t Kristendom duurdrung in Skandinavië wör Noorweagn zowat n eeuw laank verdeeld.<ref>"History of the Kings of Norway" by Snorri Sturlusson translated by Professor of History François-Xavier Dillmann, Gallimard ISBN 2-07-073211-8 pages 15,16,18,24,33,34,38</ref> Ne aandere völ heurde theorie is det t inwonnertal van Skandinavië te groot wördn was as wat t laand an etn op kon brengn. Vuur n kustvolk met superieure zeailtechniekn was t dus logies det ze doarumme oawerzees gungn kiekn, um niej laand te zeukn vuur t oawerskot an jongvolk. Boerderiejn opzetn en laand bouwkloar maakn was lastig in t dichtbeboste binnlaand en de groond leenn zik nit good vuur laandbouw. Oawervaln pleagn oawer zee was wellicht makkeliker. De tooname in t inwonnertal of laandbouwofname is skoonwal nooit recht beweezn. Ne doarde verkloaring is det de Vikingn gebroek maakn van n oognblik van zwakheaid in de umlignde strekn. Zo warn de Deense Vikingn op de heugte van de oonderlinge disterieje binn t riek van Koarel n Grootn roond t joar [[830]]. Engelaand har te liedn van interne verskeln en was verhooldingswies n makkelik doel, duurdet zovölle steadn zo kort an zee of an makkelik bevoarboare riviern leadn. Gebrek an goodregelde teegnstaand op zee van West-Europa zorgen at Vikingskepe vriej konn voarn en goan woer't ze woln, en plundern en anvaln as ze de kaans zaggen. Ne veerde verkloaring is det noa de val van t [[Romeinse Riek]] in n [[5e eeuw|5den eeuw]] de haandel tusken west-Europa en de rest van Eurazië fleenk achteroet goan was.<ref>Macauley Richardson, Lloyd. [http://www.hoover.org/publications/policyreview/72831997.html "Books: Eurasian Exploration"] ''Policy Review''. Hoover Institution</ref> De oetbreaiding van de [[Islam]] in n [[7e eeuw|7den eeuw]] dreug doaran bie.<ref>Crone, Patricia. [http://books.google.com/books?id=VWL-_hRsm2IC&dq=Islam+trade+Western+Europe+7th+century&printsec=frontcover&source=in&hl=en&ei=x3QeS57kBo7ysQPZmvX9CQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=11&ved=0CDAQ6AEwCg#v=onepage&q=&f=false ''Meccan trade and the rise of Islam''] First Georgias Press. 2004.</ref> Dr wörd beweard at de haandel oawer de [[Middellaandse Zee]] nog nooit zo slecht har ewest. Duur nieje haandelsroutes in t Arabiese en t Frankiese te stichtn profiteerdn de Vikingn van n internasjonaaln haandel. ==== In Neerlaand ==== In [[Neerlaand]] is vuural n anval van de Vikingn op [[Dorestad]] (doomoals ne belangrieke haandelsplaatse) bekeand. t Is skoonwal nooit beweezn at dit echt is gebuurd, want dr zeent nooit spoers van wier eveundn. t Warn vuural Deense Vikingn dee't oawer de riviern van Neerlaand gungn. Ze hadn nearzettings in [[Lembörg]], en dr zeent spoers eveundn van zwoare gevechtn bie [[Deawnter]] en [[Zutfen]]. t Kaarksken wat n Engelsen monnik [[Lebuïnus|Leefwin]] in [[Riessen]] har loatn bouwn, wör duur de Vikingn verwoost.<ref>Kerkenraad Gereformeerde Gemeente Rijssen. "Elk verhaalt zijn weg en zaken - De geschiedenis van de "Kleáne Koarke" te Rijssen. 1836-2011." 2011. p.13</ref> [[Eberhard van Hamaland]] wör duur keaizer [[Arnolf van Karinthië]] ansteeld um t Riek te verdeadigen teegn de Vikingn. Hee leut verskeaidene plaatsen umbouwn töt reenkbörchte, zo as bv. [[Middelburg]] en [[Domburg]]. In [[Oatmörske]] wör de Hunenborg opricht, mer t is nit zeker of dit duur Eberhard wör doan. Bie [[Boarnebrook]] wör de Schulenborg op ericht. n Naam löt al zeen woer't he vuur bedoold was: nen borg um in te "schulen".<ref>[http://www.bertsgeschiedenissite.nl/middeleeuwen/eeuw9/ringwalburchten.htm bertsgeschiedenissite.nl - Ringburchten] bekekn op 9 okt 2011</ref> In [[836]] wör [[Antwaarpn]] platbraandt. Ook warn dr völle jonge kearls oet [[Freeslaand]] en de Sassiese gebeedn dee't wal wat zaggen in de Vikingreaizen, en zik mangs anmealdn um met te goan.<ref>[http://www.historisch-openluchtmuseum-eindhoven.nl/vikingen/vikingen-algemeen/nederland.html Historisch Openluchtmuseum Eindhoven - Vikingen in Nederland] Bekekn op 2 okt 2011</ref><ref>Jan de Vries (1923): De Wikingen in de lage landen bij de zee. Haarlem, 430 pp.</ref><ref>Annemarieke Willemsen (2004): Vikingen! Overvallen in het stroomgebied van Rijn en Maas, 800 – 1000. Utrecht, ISBN 90-6868-367-5, 191 pp.</ref> === Eande van de Vikingtied === In de Vikingtied reaizn völle Skandinaviese kearls en vrouwleu noar völle deeln van Europa en vearder, in ne kulturele diaspora woervan't oawerbliefsels terugge zeent te veendn van [[Newfoundland]] töt [[Byzantium]]. Disse reaizetied har skoonwal ook völle invlood in t Skandinaviese thoeslaand, dee't oonderwiel völle metmaakn.<ref>Roesdahl, pp. 295-7</ref> In de 300 joar van de Vikingtied veraandern dr in Skandinavië zelf onmeundig völle wat kultuur angeet. An t eande van n [[11e eeuw|11den eeuw]] warn dr keuninklike femilies an de macht dee't goodkuring hadn van de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholieke Kaarke]], en dee regeardn met aal staarkeren haand. De dree keuninkriekn [[Denemaarken]], [[Noorweagn]] en [[Zweedn]] warn ontstoan. Dr onsteundn steadn dee't woarkn as sekuliere en geestelike administratieve middelpeuntn en moarktplekn, en dr onsteundn [[ekonomie]]jn baseerd op [[geld|geeld]], noar [[Groot-Brittanje|Brits]] en [[Duutslaand|Duuts]] model.<ref>Gareth Williams, 'Kingship, Christianity and coinage: monetary and political perspectives on silver economy in the Viking Age', in ''Silver Economy in the Viking Age'', ed. James Graham-Campbell and Gareth WIlliams, pp. 177-214; ISBN 978-1-59874-222-0</ref> Teegn disse tied was dr al mear as n eeuw gin zilver mear oet de Islamitiese laandn kömn, en t zilver oet Engelaand köm vanof middel-11den eeuw ook nit mear.<ref>Roesdahl, pp. 296</ref> t Kristndom har in Denemaarkn en Noorweagn vastn groond kreegn duur de komst van diocessen. t Nieje geleuf begun zik te organiseern en an te dringn in Zweedn. Boetnlaandse koarkleu en inheemse adel hadn belaank bie de veardere oetwieding van t Kristndom, wat in Skandinavië nit allene mear op zeandingswoark baseerd was. Oolde deankwiezn en leawnsstieln warn an t veraandern. t Doern skoonwal nog töt [[1103]] at t eerste Eardsbisskopriek sticht wör in [[Lund]], in n zudeliken tip van Zweedn. [[Bestaand:Blair A'Bhuailte and Loch Leum na Luirginn.jpg|thumb|[[Kilmuir, Skye|Blar a' Bhuailte]], Leste Vikingplek in [[Skye]]]] De opname van de vrogere Skandinaviese keuningriekn in de grote kulturele streum van t Europese Kristndom maakn at de Skandinaviese hearsers en zeevearders aandere belangen kreegn, en öare betrekkings met öare noabers wiezigen. Ene van de heuwdweln van de Vikingn was [[Slawerieje]]. De middeleewse kaarke nöm de stelling det Kristenen nooit medekristenen as slaaf mochen hebn, woerduur't liefslawerieje meender wör in Noord Europa. Hierduur was dr meender te verdeenn an de oawervaln, mer of en too wördn dr in n 11den eeuw nog slaawn maakt. Oeteaindelik wör rechte slawerieje verböadn, en vervöngn duur dienstknechtskop as leegste klasse in de middeleewse moatskoppieje. Skandinaviese plundering in Kristelike gebeedn roondum de [[Noordzee]] en [[Ierse zee]] wör beduudnd meender. De Noorse keuningn bleewn öare macht oetoefenen in deeln van t noordn van Groot-Brittanje en [[Ierlaand (eilaand)|Ierlaand.]] Oawervaln bleewn duurgoan töt in n [[12e eeuw|12den eeuw]]. Mer de Skandinaviese hearses warn vanof dee tied richt op aandere doeln. In [[1107]] zeailn [[Sigurd I van Noorweagn]] noar t Middeln-Oostn um te vechtn vuur t nieje [[Keuningriek Jeruzalem]], en de Deenn en Zweedn deedn fanatiek met an de [[Baltiese Kruustochtn]] in de 12de en [[13e eeuw|13de eeuwn]].<ref>The Northern Crusades: Second Edition by Eric Christiansen; ISBN 0-14-026653-4</ref> == Woapns en oorlogsvoring == Oonze kennis oawer woapns en beskoarming oet de Vikingtied is baseerd op rellatief weainige archeologiese veundste, ofbeeldingn en vuur n deel op de verhaaln oet de Noordse Sages en Noordse wetn dee't op wördn eskreewn in n 13den eeuw. Noar gebroek warn alle vrieje Noordse kearls verplicht woapns te hebn, en meugn ze aaltied bie zik dreagn. De woapns gavn ook nen Viking's sosjale stoatus an: nen riekn Viking har ne komplete oetrösting van [[helm]], [[skeeld]], [[maliënkolder]] en zweard. nen tiepiesen ''bóndi'' (vriejen man) vöchtn earder met nen [[spear]] en skeeld, en völle hadn ook meestal nen [[saks]] bie zik as hulpmes. [[Pieleboge|Boagn]] wördn vake broekt an t begin van laandgevechtn en op zee, mer wördn vake zeen as meender earvol as haandwoapns. Vikingn warn biezeunder in öarn tied, umdet ze [[akse]]n gebreukn as heuwdwoapn. De [[Húscarls]] (''hoeskearls''), de eliteliefwacht van Keuning [[Knoet]] (en later [[Harold Godwinson|Keuning Harold II]]), hadn tweehaandige aksen woermet ze met gemak skeeldn en metaalne helme konn duurhouwn. == Noaloatnskop == === Middeleews deankn oawer Vikingn === In [[Engelaand]] begun de Vikingtied bruut op n [[8 juni|8sten juni]] [[793]] doo't Vikingn t [[klooster]] van t eilaand [[Lindisfarne]] vernietigen. De verwoosting van t [[Noordumbrië|Noordumbriese]] Healige Eilaand deed de keuninklike heuwe in heel Europa opskrikn van de Vikinganwezigheaid. "Nooit earder wör zonne groeweldoad zeen," zea n Noordumbriaansen gelearden [[Alkwin van Jork]]. t Beeld wat dr in Europa oawer de Vikingn ontsteund, wör vuur n groot gedeelte duur dissen oawerval vörmd. Pas vanof [[1890]] gungn geleardn öar beeld oawer de Vikingn biesteln, en zagn öar vakmanskop, technologiese veardigheedn en zeemanskop.<ref>Northern Shores by Alan Palmer; p.21; ISBN 0-7195-6299-6</ref> [[Noordse mythologie]], [[Noordse sage|sages]] en [[Ooldnoorse literatuur]] beskriewt de Skandinaviese kultuur en t geleuf duur verhaaln van mythologiese heeldn. De vrogste oawerdracht van disse verhaaln was skoonwal moondelik, en latere tekste wördn oawernömn van Kristelike geleardn, zoas de Ieslaanders [[Snorri Sturluson]] en [[Sæmundur fróði]], woerduur de woarheaid dr van twiefelachtig is. De meeste van disse sagen wördn in Ieslaand opskreewn, en doar bleewn de meestn ook, umdet de Ieslaanders verdan interesseerd bleewn in Noordse literatuur en wetn. De 200-jöarige Vikinginvlood op de Europese geskiedenisse is völle plunder en kolonisasie, en t grötste deel van disse beskriewings kömn van westerse getuugn en öare ofstammelingn. Meender gebroekelik, mer eawngood van toopassing zeent de Vikingkroniekn dee't oet t oostn kömn, zo as de [[Nestor de Kroniekskriewer|Kroniekn van Nestor]], [[Kroniekn van Novgorod|Novogorod]], [[Ibn Fadlan]], [[Ibn Rusta]] en völle korte berichtn van n [[Fosio]]-[[bisskop]] oawer n eerstn grootn anval op t [[Byzantiense Riek]]. Aandere skriewers oawer Vikingn zeent oonder mear [[Adam van Bremen]], den't skreef in t veerde deel van zinne ''Gesta Hammaburgensis Ecclesiae Pontificum'': "Dr is hier völle goold (in [[Zeelaand (Denemaarkn)|Zeelaand]]), vergoard duur piraterieje. Disse piraatn, dee't duur öar eegne volk ''wichingi'' neumd wordt, en ''Ascomanni'' duur oons volk, zeent oondergeskikt an n Deensen keuning." === Noa-middeleews deankn oawer Vikingn === [[Bestaand:Vikings fight.JPG|right|thumb|n Noaspöld vikinggevecht]] Vroomoderne oetgawes dee't te doon hadn met dette wa'w rechtevoort Vikingkultuur neumt, verskeenn in n [[16e eeuw|16den eeuw]], zo as de ''Historia de gentibus septemtrionalibus'' (van Olaus Magnus, in [[1555]]) en de eerste edisie van n 13de eeuwsen ''Gesta Danorum'' van [[Saxo Grammaticus]] in [[1514]]. De snelheaid woermet dr niej materiaal oetköm nöm too doernd n [[17e eeuw|17den eeuw]] met [[Latien]]se oawerzettings van de [[Edda]] (met name Peder Resen zin ''Edda Islandorum'' oet [[1665]]). In Skandinavië warn de 17de eeuwse [[Denemaarken|Deense]] geleardn [[Thomas Bartholin]] en [[Ole Worm]], en n Zweedsen [[Olof Rudbeck]] de de eerstn dee't [[Runes (skrift)|runes]] en Ieslaandse sagen as historiese weln gebreukn. Doernd de [[Verlichting]] en de [[Noordse Rennaissance]] wör historiese geleardheaid in Skandinavië mear rasjoneel en erichtet op resultaat, zo as blik oet t woark van n Deensen geskiedkeundigen [[Ludvig Holberg|Lodewiek Holberg]] en n Zweedsen [[Olof von Dalin]]. Ne belangrieke vroo-Britse biedreage an de Vikingstudies was de ''Linguarum vett. septentrionalium thesaurus'' van George Hicke oet [[1703]] töt [[1705]]. Doernd n [[18e eeuw|18den eeuw]] wördn onmeundig völle leu oet Groot-Brittanje interesseerd in Ieslaand en Skandinaviese kultuur, wat as gevolg har det völle [[Ooldnoors]]e tekste oawerzat wördn in t [[Engels]], en oolde gedichtn dee't de zogeneumde "Vikingdeugden" bejubeln. t Woard "Viking" wör pas vanof t begin van n [[19e eeuw|19den eeuw]] populear maakt duur [[Erik Gustaf Geijer]] in zin gedicht ''The Viking''. Geijer zin gedicht dreug bie an t romantizeerde beeld van de Vikingn, wat froai weainig op geskiedkeundige feitn baseerd was. De verniejde interesse vanoet de [[Romantiek]] vuur t Oolde Noordn har dootieds politieke oetwoarkings. De [[Geatish Society]], woer't Geijer lid van was, mölk disse mythe oet. Nen aandern Zweedsen skriewer den't ne grote invlood har op t beeld van de Vikings was [[Esaias Tegnér]] (ook lid van de Geatish Society) den't ne moderne versie skreef van ''[[Friðþjófs saga ins frœkna]]'', wat onmeundig populear wör in de Noordse laandn, t [[Verenigd Keuninkriek]] en [[Duutslaand]]. De fascinasie vuur Vikingn köm an n top gedoernde de zogeneumde [[Vikingopleawing]] an t eande van n 18den en 19den eeuw. In Groot-Brittanje kom dit noar boetn as [[Septentrionalisme]], in Duutslaand as [[Richard Wagner|Wagneriaans]] deankn, of zelfs [[Esotheriek in Duutslaand en Oostnriek|Duutse Mystiek]], en in de Skandinaviese laandn as [[Romanties nasjonalisme]] of [[Skandinavisme]]. 19de-eeuwse studieoetgawes oawer de Vikingtied kreegn nen kleainn leazerskreenk in Groot-Brittanje, archeoloogn begunn met opgreawings van t Britse Vikingverleedn, en sproakleefhebbers begunn Vikingzegswiezn en -wöarde te zeukn in (strekgebeundn variaantn van) t Engels. Nieje wöardebeuke vuur t Ooldnoors leut leu oet de Viktoriaanse tied knooin met (vuurnamelik) de [[Ieslaandse sages]].<ref name="bbc">[http://www.bbc.co.uk/history/ancient/vikings/revival_01.shtml The Viking Revival Duur Professor Andrew Wawn op de] bbc</ref> Töt vuur kortn tied was de geskiedenisse van de Vikingtied vuural baseerd op de Ieslaandse sages, de geskiedenisse van de Deenn eskreewn duur [[Saxo Grammaticus]], n [[Ruslaand|Russiesen]] [[Eerstn kroniek]] en n [[Oorlog van de Iern met de Vrömden]]. Nog mer weainig geleardn zeet disse tekste as betrouwboar. De meeste geskiedkeundigen verloatt zik op archeologie en [[numismatiek]], welke weardevolle biedreages hebt eleawerd an begrip oawer dee tied.<ref>[http://books.google.com/books?id=AXzrQvv51tEC&dq The Oxford Illustrated History of the Vikings duur Peter Hayes Sawyer] ISBN 0-19-820526-0</ref> ==== t Beeld van de Viking in 20ste-eeuwse politiek ==== t Romantizeerde beeld van de Vikingn wat duur gelearde en gewone kringe wör emaakt in noorwestelik Europa in n 19den en vrog-20sten eeuw was staark, en t Vikingfiguur wör n bekeand en broekboar symbool in verskilnde umstandigheedn in de politiek en politieke ideologiejn.<ref>Hall, pp. 220–1; Fitzhugh and Ward, pp. 362–64</ref> In [[Normandië]], wat duur de Vikingn was koloniseerd, wör t Vikingskip n völgebroekt regionaal symbool. In Duutslaand wör de gewoarwording van Vikinggeskiedenisse heugerop hulpn duur n 19de-eeuws greansverskel met Deanemaarkn oawer [[Sleeswiek-Holstain|Sleeswiek-Holsteen]] en t gebroek van Skandinaviese mythologie duur Richard Wagner. t Ophemmelde beeld oawer Vikingn steund anhangers van Germaanse oawerheersing wal an, en ze veraandern t beeld van de Viking noar öare weunsk van t Germaanse opperras.<ref>Fitzhugh and Ward, p. 363</ref> Duur de sproake en kulturele oawereenkomste tusken Noordsspreknde Skandinaviërs en aandere Germaanse groepn wördn Skandinaviese Vikingn in [[Naziduutslaand]] ofbeeldt as t puurste Germaans. t Kulturele fenomeen van de Vikinggröai wör vanniejs beskouwd vuur gebroek as propaganda um t onmeundig militaante nasjonalisme van t [[Daarde Riek]] te oonderstönn. Aandere politieke organisasies van t zelfde gedachtegood, zo as de vrogere Noorske fascistiese partieje [[Nasjonal Samling]], gebreukn op ne zelfde wieze ellemeantn van de Moderne Vikingmythe in öare symboliek en propaganda. In [[Kommunisme|Kommunisties]] [[Ruslaand]] leaidn de ideologieje van Slawiese raspuurheaid töt n kompleet oontkenn van n Skandinavies andeel in t ontstoan van de [[Rusleu]], dee't volgens de Kommunistn oet de Slawiese leu ontstoan warn. Bewieze vuur t teegndeel wördn töt 1990 oonderdrukt en achterheuldn. De stad Novgorod löp rechtevoort te koop met öare Vikingsgeskiedenisse en hef n Vikingskip in t stadswoapn op loatn nemn.<ref>Hall, pp. 221</ref> === Vikingn in de moderne muziek, skriewerieje en popkultuur === Duur de opera's van n Duutsen muziekskriewer [[Richard Wagner]], zo as ''[[Der Ring des Nibelungen]]'', kömn duur de Vikingn en de Romantieke Vikingopleawing völle kreatieve waarkn op de wearld. Doaroonder vaalt beuke dee't rechtstreeks baseerd zeent op historiese gebuurtenisse, zo as [[Frans Gunnar Bengtsson]]'s ''De Langskepe'' (den't in 1963 verfilmd wör), en historiese fantasiewoarke zo as de film ''The Vikings'' oet [[1958]], [[Michael Crichton]] zin ''Eaters of the Dead'' (Doodnetters), den't verfilmd wör as ''The 13th Warrior'' en de komediefilm ''Erik The Viking''. n Vampier ''Eric Northman'' in de HBO Tv-serie ''[[True Blood]]'' was nen Vikingpreens vuur at he in vampier wör veraanderd. Vikingn komt vuur in verskeaidene beuke van de Deens-Amerikaanse skriewer [[Poul Anderson]], en n [[Groot-Brittanje|Britsen]] verkenner, geskiedkeundigen en skriewer [[Tim Severin]] skreef ne trilogie in 2005 oawer nen jongn Viking Thorgils Leifsson, den't um de wearld reaizn. Seend de joarn '60 is dr nen opkomst van [[histories noaspöln]]. Skoonwal de eerste groepn weainig te doon hadn met historiese getrouwheaid, is doar in latere joarn aal mear andacht vuur kömn. De grötste noaspölgroepn zeent [[The Vikings (noaspölgroep)|The Vikings]] en [[Regia Anglorum]], mer dr bestoat heel völle kleaindere groepn in Europa, [[Noord-Amerika]], [[Niej Zeelaand]] en [[Australi'je (land)|Australië]]. Völle van disse groepn doot met in leawnsechte gevechtn, en wat hebt dr zelfs Vikingskepe of -bootn. Moderne rekonstruksies van [[Vikingmythologie]] hebt verdan invlood had in de latere 20ste en vroge 21ste-eeuwse popkultuur in wat laandn, zoas in [[stripverhaal|strips]], rolnspölle, kompjuterspölle en muziek, woeroonder [[Viking Metal]], wat ne oondersoort is van [[Metal (muziek)|Heavy Metalmuziek]]. In 2013 wör dr ne tellevisieriege oet egeewn, den't ''Vikings'' het. t Verhaal geet oawer t leawn van Viking-legende [[Ragnar Loðbrók]], den't as eerste plundertochtn noar de [[Groot-Brittanje|Britse]] eilaandn oonderneamp. === Völle vuurkomnde misvattingn oawer Vikingn === ==== Helms met hoorns ==== Met oetzeundering van twee of dree ofbeeldings van (rituele) helms - met oetsteksels dee't stileerde [[raaf|raawn]], [[slang|slänge]] of hoorns mut vuursteln - zeent dr nooit (ofbeeldings van) oorlogshelme oet Vikingtied met hoorns wierveundn. Staarker nog, de gewoonlike korte-ofstaand vechtstiel van de Vikingn (in skeeldwaln of op "skipeilaandn") zoln helms met hoorns ongemakkelik en zelfs gevöarlik hebn maakt vuur n dreager. Doarumme meant geskiedkeundigen at Vikingkriegers nooit hoornde helms hadn, mer t is nit te bewiezen of ze dr wal of nit ewest hebt, in gevecht, of vuur ritueeln. De misvatting van de hoornde helms köm deels duur anhangers van t 19de-eeuwste [[Götiska Förbundet|Geutise Verboond]], wat in 1811 in [[Stockholm, Zweedn]] wör oprichtet. Zee promootn t gebroek van Noordse Mythologie as t oonderwoarp van heugere keunst en aandere ethnolgiese en morele doelen. De Vikingn wördn vake ofbeeldt met evleugelde helms en in aandere kleare dee't ansleutn bie beelde oet de [[Klassieke Ooldheaid]], vuural bie ofbeelding van de Noordse goodn. Dit wör edoan um ansloeting te zeukn bie de leu dee't toendertieds nog de Klassieke Ooldheaid anhungn. De hudigendaagse ''mythe'' den't wör anwakkerd duur de [[Nasjonale Romantiek]] mengn de Vikingtied met oonderdeeln oet de Noordse Bronstied van 2.000 joar doarvuur. Hoornde helms kömn vuur in rotsteeknings en in archeologiese veundste ([[Bohuslän]]- en [[Vikso]]helms). Disse wördn woerskeinlik broekt in ritueeln.<ref>[http://www.straightdope.com/mailbag/mhornedhelmet.html Did Vikings really wear horns on their helmets?], The Straight Dope, 7 December 2004. bekekn op 14 November 2007.</ref> Strips as [[Hägar the Horrible]]'', [[Wikki de Viking]]'', en sportkleare van voetbalklubs as de [[Minnesota Vikings]] en [[Canberra Raiders]] hebt as logo de hoornde helms opnömn. ==== Dreenkn oet skedels ==== t Beeld at Vikingn dreunkn oet meanskenskedels klopt nit. n Oorsproonk van disse misvatting kan teruggeleaidt wordn noar [[Ole Worm]]'s ''Runer seu Danica Literatura antiquissima'' ([[1636]]), woerin't de oetsproake at Deense kriegers dreunkn ''ór bjúgviðum hausa'' (oet de beugnde täkke van skedels, m.a.w. oet hoorns) wör ummezat as ''ex craniis eorum quos ceciderunt'' (oet de skedels van dee dee't ze versloan hadn). De skedelkomverwiezing kan ook verbaand hooldn met aandere Germaanse stämme en [[Euraziatiese nomaadn]], zo as de [[Scythiërs]] en de [[Pechenegs]], en t leawndige vuurbeeld van n Lombard [[Albowien]], den't berucht wör maakt duur [[Paul n Dekaan]] zin ''Geskiedenisse''. Engelse skriewers köant t Noordse/Ieslaandse woard vuur komme, ''skál'', verkeerd hebn verstoan as ''skull'' (skedel). Skal is nog aait t normale woard vuur "proost" in de Skandinaviese laandn. ==== Barbaars ==== In populeare kultuur wördn Vikingn nog wal es - verkeerd - ofbeeldt as todderige, weelde barbaarn.<ref>"Roesdahl, pp. 9–22"</ref> Dit keump duurdet de meeste oawerbleewne weln van Nit-Skandinaviese Kristenen keump, woerduur dr grote kaans is at ze vuuroordeeln hadn. Disse hoolding keump woerskeinlik van Kristelike misvattings oawer Headendom. Vikinghaandelings wördn vake verkeerd opskreewn, en t waark van [[Adam van Breemn]], oonder mear, verteeldn twiefelachtige verhaaln van blooddörstigheaid en smearigheaid van de Vikingn.<ref>Williams, G. (2001) [http://www.bbc.co.uk/history/ancient/vikings/evidence_01.shtml How do we know about the Vikings?] [[BBC|BBC.co.uk]]. Bekekn op 14 November 2007.</ref> De Deenn dee't in Engelaand woonn wördn oawerdreewn skoon neumd duur öare [[Angelsassies]]e noabers, um öare gewoonte det ze elken zoaterdag in bad gungn en de höare vake kamn. Zoaterdag wörd in alle Skandinaviese laandn nog ''laugardagur''/''laurdag'' /''lørdag''/''lördag'' ("waskedag") eneumd. Ieslaanders steundn dr um bekeand at ze [[woarmwaterbron]]n as bad gebreukn, en töt de dag van vandeage is dr ne grote sauna/badkultuur in Skandinavië. Vuur de oostelike Vikingn geeldt at [[Ibn Rustah]] opmaarket at ze skoon warn en skone kleare an hadn, terwiel [[Ibn Fadlan]] groezelt van de gewoonte at elken moarn alle kearls n zelfden emmer water broekt um t gezichte te wasken en de neuze met te snoetn. Ibn Fadlan's ofkear is te verkloarn duur de teegnstelling met de [[Islam|moslimvuurskriftn vuur perseunlike verzörging]], wat vuurskrif at dr skone watervaatn en streumend water broekt mosn wordn. Skoonwal zinne beskriewing zin ofkear mut oetdrukn, gef t ook an at de Vikingn zik elken moarn wasken. === Genetiese noaloatnskop === Oonderzeuk noar [[genetiese verskeaidenheaid]] gef wat inzicht in n oorsproonk en oetbreaiding van de Vikingbevolking. De [[Haplogroep I1 (Y-DNA)|Haplogroep I1]] (herkenboar an bepoalde [[genetiese markering]]s op t Y-chromosoom) wörd mangs ook wal de "Vikinghaplogroep" neumd. Disse vervörming keump t meeste vuur oonder Skandinaviese manleu: 35 perseant in Noorweagn, Deanemaarkn en Zweedn, en nen piek van 40 perseant in west Finlaand.<ref>[http://www.blackwell-synergy.com/doi/abs/10.1111/j.1469-1809.2007.00429.x Annals of Human Genetics. Volume 72 Issue 3 Pages 337–348, May 2008]</ref> t Keump ook völle vuur roond de zuud-Baltiese en [[Noordzee]]kuste, en wörd heanig an meender de mear a'j noar t zuudn goat. Genoonderzeukn op de [[Britse Eilaandn]] van t [[Y-DNA]] [[Haplogroep]] [[R1a1]], wat ook völle in Skandinavië vuurkeump, wis oet det de Vikingn In Brittanje en Ierlaand kömn te wonn, nöast at ze dr plundern deedn. Zowal mannelike as vröwwelike ofstammingsstudies wiest Noorse ofstamming oet in gebeedn dee't t dichtste bie Skandinavië lignt, zo as de Shetlaand- en [[Orkney-eilaandn]]. Inwonners van laandn vearderop loatt mear Noorse ofstamming zeen in mannelike [[Y chromosoom]]lienn.<ref>[http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/1487303/Vikings-who-chose-a-home-in-Shetland-before-a-life-of-pillage.html Roger Highfield, "Vikings who chose a home in Shetland before a life of pillage"], ''Telegraph'', 7 Apr 2005, bekekn op 16 Nov 2008</ref> Ne spesjaliseerde achternaamstudie in [[Liverpool]] leut völ Noorske ofstamming zeen. Zowat 50 perseant van kearls dee't bie families heurdn dee't dr al vuur de industrialisasie woonn, warn van Noorse ofkomst.<ref>[http://mbe.oxfordjournals.org/cgi/content/full/25/2/301?ijkey=jUXWdH8qRJ9j6mF&keytype=ref Excavating Past Population Structures by Surname-Based Sampling; The Genetic Legacy of the Vikings in Northwest England, Georgina R. Bowden et al., Molecular Biology and Evolution, 20 November 2007]</ref> Hoge persentazies van Noorse ofstamming (veundn duur r1a1 haplotype markerings) wördn ook veundn oonder manleu oet [[Wirral skiereilaand|Wirral]] en [[West-Lancashire]].<ref>[http://www.familytreedna.com/pdf/capelli2_CB.pdf A Y Chromosome Census of the British Isles, Capelli et al., Current Biology, Vol. 13, May 27, 2003]</ref> Dit was te vergeliekn met t persentazie Noorse ofstamming oonder manleu op de Orkney-eilaandn.<ref>[http://www.guardian.co.uk/uk/2007/dec/03/britishidentity.jamesranderson James Randerson, "Proof of Liverpool's Viking past"], ''The Guardian'', 3 Dec 2007, bekekn op 16 Nov 2008</ref> == Verwiezings == {{Bron|''Verwiezings:''<br /> * Askeberg, Fritz, 1944: Norden och kontinenten i gammal tid. Studier i forngermansk kulturhistoria. Uppsala: Almqvist & Wiksell. * Heide, Eldar, 2005: [http://eldar-heide.net/ «Víking - 'rower shifting'? An etymological contribution»]. Arkiv för nordisk filologi 120. 41-54. * Heide, Eldar, 2008: [http://eldar-heide.net/ «Viking, week, and Widsith. A reply to Harald Bjorvand»]. Arkiv för nordisk filologi 123. 23-28. --- <references/> }} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Germoans vôlk]] c3gcbp040mbwofyorm8b41lqirgvovw 0 17548 203190 2011-08-22T22:08:50Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Groot-Brittannie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Groot-Brittannie]] 7t6y0of298w6zvf4azjhqcfd3xzquwg 10 17552 260027 253524 2013-03-11T12:42:45Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6467623]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa (continent) | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = RO | top = RO | upper = | lemma = Roemenië | admname = Roemenië | admtype = rippebliek | 0 = Roemenië | 1 = | 2 = | map = Roemenië | flag = Flag of Romania.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> o6ewvo0dhnqmufq1l024nvtp5cln44l 10 17553 264844 251961 2013-05-06T22:37:03Z Tlustulimu 870 Interwikis stehen jetzt auf der Seite [[:d:Q12895984]]. nicht mehr hier! wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa (continent) | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = PT | top = PT | upper = | lemma = Portugal | admname = República Portuguesa | admtype = rippebliek | 0 = Portugal | 1 = | 2 = | map = Portugal | flag = Flag of Portugal.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 6w016ouq3t75k1fhi1uxnx0xhil6plr 10 17554 271943 203348 2013-12-07T01:20:26Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa (continent) | level = 0 | maxlevel= 0 | acronym = MC | top = MC | upper = | lemma = Monaco | admname = Principauté de Monaco | admtype = vorstendom | 0 = Monaco | 1 = | 2 = | map = Monaco | flag = Flag of Monaco.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> ez1iksq6gep9fba2ncnj5rr7zh8em1h 10 17555 262124 248930 2013-04-19T20:20:57Z Tlustulimu 870 Interwikis stehen jetzt auf der Seite [[:d:Q11523974]]. nicht mehr hier! wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa (continent) | level = 0 | maxlevel= 2 | acronym = GB | top = GB | upper = | lemma = Verienigd Keuninkriek | admname = United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland | admtype = konstitutionele monarchie | 0 = Verienigd Keuninkriek | 1 = | 2 = | map = Verienigd Keuninkriek | flag = Flag of the United Kingdom.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 2jknbss8idfp1clc741af3xom98eio4 10 17556 271970 253349 2013-12-07T01:24:46Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa (continent) | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = CH | top = CH | upper = | lemma = Zwitserlaand | admname = Schweizerische Eidgenossenschaft | admtype = bondsstaot | 0 = Zwitserlaand | 1 = | 2 = | map = Zwitserlaand | flag = Flag of Switzerland (with spacing).svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 0fhrmal1nrozjt0e1wv3wfkexrz58ib 10 17557 271958 203353 2013-12-07T01:22:26Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa (continent) | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = BY | top = BY | upper = | lemma = Wit-Ruslaand | admname = Respoeblika Belaroes | admtype = rippebliek | 0 = Wit-Ruslaand | 1 = | 2 = | map = Wit-Ruslaand | flag = Flag of Belarus.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> ano0bi6wg71t8udsde334l7mxlyij3m 10 17558 260785 232163 2013-03-18T12:00:40Z Tlustulimu 870 die Interwikis liegen jetzt auf der Seite [[:d:Q7586471]], nicht mehr hier! wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa (continent) | level = 0 | maxlevel= 1 | top = AT | upper = | acronym = AT | admname = Republik Österreich | lemma = Oostnriek | admtype = federale republiek | 0 = Oostnriek | 1 = | 2 = | map = Oostnriek | flag = Flag of Austria.svg }}<noinclude>{{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 9jwsadhn9eyc0tyw9bo9kv28ra6v1my 10 17559 203358 203356 2011-08-25T08:29:41Z 129.125.102.126 interwiki noar [[Mal:Coordinate to CH1903/Meta]] wikitext text/x-wiki {{#if:{{{label|}}}|<span title="Schweizer Landeskoordinaten">CH1903: </span>}}({{#ifexpr: 45.7<{{{NS|0}}} and {{{NS|0}}}<47.9 and 5.8<{{{EW|0}}} and {{{EW|0}}}<10.6 |<span title="y easting">{{#switch:{{WGS84-CH1903|({{{NS|0}}})|({{{EW|0}}})|koor=Y}} |8.0E+5=800'000 |7.0E+5=700'000 |6.0E+5=600'000 |5.0E+5=500'000 |#default={{WGS84-CH1903|({{{NS|0}}})|({{{EW|0}}})|koor=Y}} }}</span>&nbsp;/&nbsp;<span title="x northing">{{#switch:{{WGS84-CH1903|({{{NS|0}}})|({{{EW|0}}})|koor=X}} |3.0E+5=300'000 |2.0E+5=200'000 |1.0E+5=100'000 |#default={{WGS84-CH1903|({{{NS|0}}})|({{{EW|0}}})|koor=X}} }}</span>|{{CoordinateMSG|2}} }})<noinclude> {{Dokumentatie}} </noinclude> 8xqi5tgry18y0zc6nlfjgekwqjmy9to 10 17560 272220 266803 2013-12-11T03:02:51Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Metablad}} </noinclude><includeonly> <!-- {{DEFAULTSORT:}} [[Hulpe:DEFAULTSORT]] --> <!-- Kattegerien: [[Hulpe:Kattegerien]] --> [[Kategorie:Geografiese mallen]] </includeonly> 85u0n6l3ujgolutmiesbld59dmq4k8k 10 17561 272221 203359 2013-12-11T03:03:04Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}} </noinclude>{{Coordinate!}} Koordinatenausgabe in [[Schweizer Landeskoordinaten]] Die Vorlage wird konditional von [[Mal:CoordinateLINK]] und [[Mal:CoordinateSimpleText]] eingebunden. Es gibt speziell für [[Mal:Positiekaarte~]] ein Pendant [[Mal:Coordinate to CH1903 for maps]] ohne ‹[[Tag (Informatik)|tags]]› und Wertebereichsprüfung. == Wertebereich == ;Fehlermeldung und Wartungslink [[Mal:CoordinateMSG|CoordinateMSG]] |2: Um die Schweiz ist ein Rechteck (480000/62000) (840000/320000) gelegt. Bis auf zwei LK50 Karten (248<sup>bis</sup> und 259<sup>bis</sup>) sind sämtliche Schweizer Kartenwerke innerhalb dieser Fläche. Ausserhalb machen Schweizer Landeskoordinaten keinen Sinn mehr. In Dezimalgrad entspricht dies seitenmittig: ::45.707064<!--{{subst:CH1903-WGS84|660|62|{{{3|}}}|koor=B|subst=subst:}}-->°<&nbsp;'''''NS'''''&nbsp;<47.865722<!--{{subst:CH1903-WGS84|660|302|{{{3|}}}|koor=B|subst=subst:}}-->° und 5.867254<!--{{subst:CH1903-WGS84|480|182|{{{3|}}}|koor=L|subst=subst:}}-->°<&nbsp;'''''EW'''''&nbsp;<10.580148<!--{{subst:CH1903-WGS84|840|182|{{{3|}}}|koor=L|subst=subst:}}-->° :gerundet ::45.7°< '''''NS''''' <47.9° und 5.8°< '''''EW''''' <10.6° Auf eine genauere Definition der Umfläche, zB. auf Basis des LK50 oder gar LK25 Kartenwerks wird verzichtet, da die Default-Ausgabe über die '''''region'''''-Codes vorgenommen wird. rh8ogmehqb6j3mhzm9520zh7x69g010 10 17562 203367 2011-08-25T11:44:24Z 129.125.102.126 Uut [[de:Vorlage:Info globe]] wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{#if:{{{globe|}}}|{{#switch:{{Info globe:{{{globe}}}|type}} |star|planet|satellite={{Info globe:{{{globe}}}|{{{1|}}}}} |#default={{Info globe:??|{{{1|}}}}} }}}}</onlyinclude> {{Dokumentatie}} 0fmdorhr99vhrhrt68c5iiotuwnhfno 10 17563 272206 267006 2013-12-11T02:54:38Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Metablad}} </noinclude><includeonly> <!-- {{DEFAULTSORT:}} [[Hulpe:DEFAULTSORT]] --> <!-- Kattegerien: [[Hulpe:Kattegerien]] --> [[Kategorie:Mal:Info globe|!{{PAGENAME}}]] </includeonly> r548kg0upgq39eaxsaeybklebwvhrov 10 17564 272204 267004 2013-12-11T02:54:12Z Romaine 607 wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}} </noinclude> Dissen mal … <beschrief kort t doel van den mal> == Sleur en pleur == <pre> {{Info globe |globe= <!-- Name des Himmelskörpers --> |<!--die gewünschten Informationen: name/alias/type/primary/lemma/map --> }} </pre> == Parameters == → [[Mal:Info globe:??]], Muster- und Standard-Untervorlage == Verfügbare Codes == Verfügbare Codes sind in der [[:Kategorie:Mal:Info globe]] zu finden. Derzeit gibt es {{formatnum:{{#expr:{{PAGESINCATEGORY:Mal:Info globe|R}}-1}}}} Vorlagen: {{Speciaal:Veurvoegselindex/Mal:Info globe:}} == Neue Info-Vorlagen erstellen == Kopiere die Mustervorlage: [[Mal:Info globe:??]] und ergänze sie mit der entsprechenden Logik. f08idgfu4zwcsh9qraklel3yfjinfg9 14 17565 266364 261302 2013-05-10T17:20:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografiese mallen]] 3b63d20zy4e4ll3o1z2b0qjy8wo1zj5 10 17566 262249 203387 2013-04-22T16:20:42Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q10862341]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1}}}}} | name = ?? <!--Name des Himmelskörpers--> | alias = <!--Alternativnahme, i.d.R. bei Monden der Planetenname gefolgt von römischer Ordnungszahl--> | lemma = <!--Artikelbez. in der WP--> | type = <!--Typ des Himmelskörpers-> | primary = <!--Massereicher Himmelskörper, um den der beschriebene Himmelskörper rotiert --> | map = <!--Kartenname für Mal:Positiekaarte--> }}<noinclude> {{Info globe/Info}} </noinclude> 09atvt820fdduaea0kvazijaq8iwfd5 10 17567 272205 267005 2013-12-11T02:54:27Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Dokumentatie/Hulpmal}} <onlyinclude><includeonly>{{#if:{{REVISIONID}}|<!--null-->|<!--allineg bie-t noakieken-->{{Let op|1={{#ifexist:{{FULLPAGENAME}}| De nieje weerden zie-j pas noada-j op esloagen hebt, soms moe-j ok nog [[Help:Purge|Purgen]]| Diese Seite bindet sich selber ein. Da die Seite noch nicht existiert, kommt es zu Darstellungsfehlern. Nach dem Speichern und einen eventuellen [[Hilfe:Purge|Purge]] kannst du dir das Ergebnis anschauen. }}}}}}</includeonly>__NOEDITSECTION__<!-- führt sonst zu einem Absatz -->== Beschrieving == Dissen [[Hulpe:Mallen|Mal]] bevat Daten unter Verwendung von [[Mal:Info globe]]. {| class="wikitable" |+ Info oaver t Hemellichaam <includeonly>{{{{PAGENAME}}|name}}</includeonly> |- class="hintergrundfarbe5" ! Parameter !! Beschrieving !! Weerde <includeonly> |- | ''name'' || Name || {{#if:{{{{PAGENAME}}|name}}|›{{{{PAGENAME}}|name}}‹|›''leer''‹}} |- | ''alias'' || Alias || {{#if:{{{{PAGENAME}}|alias}}|›[[{{{{PAGENAME}}|alias}}]]‹|›''leer''‹}} |- | ''type'' || Type || ›{{{{PAGENAME}}|type}}‹ |- | ''primary'' || Sentroal himmellichaam || ›[[Mal:Info globe:{{{{PAGENAME}}|primary}}|{{{{PAGENAME}}|primary}}]]‹ |- | ''lemma'' || Lemma (WP-Artikel) oaver t himmellichaam || ›[[{{{{PAGENAME}}|lemma}}]]‹ |- | ''map'' || Positiekaarte || ›[[Mal:Positiekaarte {{{{PAGENAME}}|map}}|Positiekaarte {{{{PAGENAME}}|map}}]]‹ </includeonly> |} == Zeet ok == <includeonly><!-- Wartungslinks --> {{#if:{{{{PAGENAME}}|map}}|{{#ifexist:Mal:Positiekaarte {{{{PAGENAME}}|map}}|<!--null-->|<span style="display:none;">[[Mal:Info globe/Info/map missing]]</span>}}|<span style="display:none;">[[Mal:Info globe/Info/no map]]</span> }}{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:10}}| [[Kategorie:Mal:Info globe|{{{{PAGENAME}}|name}}]] }} </includeonly></onlyinclude> Wartungslinks: * [[Speciaal:Verwiezingen naor disse pagina/Mal:Info globe:??|unbekannter Himmelskörper]] * [[Speciaal:Verwiezingen naor disse pagina/Mal:Info globe/Info/map missing|Positionskarte nicht vorhanden]] * [[Speciaal:Verwiezingen naor disse pagina/Mal:Info globe/Info/no map|keine Positionskarte angegeben]] [[Kategorie:Hulpmallen]] g07qkx4pyhm560br1kkzfztk35qxz8q 0 17569 284601 284394 2016-05-21T23:07:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De '''Algemene Nedersaksiese Schriefwieze''' (aofekort: '''ANS''') is in [[2011]] ontwikkeld deur de Nedersaksiese gemeenschap van [[Wikipedie]] en is bedoeld as [[Leegsaksische orthogroafie|spellingsveurschrift veur t hele Nedersaksiese taalgebied]] in Nederlaand. De [[SONT-spelling]] is hierbie as baosis gebruukt en van daoruut bin der verschillende wiezigingen in an-ebröcht. ==Uutgangspunten== De prinsipes van leesbaorheid en bruukbaorheid vormen in disse spelling, net as in de [[SONT-spelling]], t uutgangspunt, hierbie mut der vanzelf wel op elet wörden dat t allemaole konsistent en konsekwent is. Die konsistensie en konsekwensie mag der vanzelf niet toe liejen da'j in t uterste terechtekoemen van n spelling, die zo nauw luustert naor de klanken as dat ze uutespreuken wörden. n Fonetiese spelling is niet allinnig meuilik leesbaor mer oek niet arg zinvol a'j n breed publiek bereiken willen. t Is allinnig zinvol veur utingen in de taalkunde waorbie klankverschillen an-egeven mutten wörden, mer daorveur ku'j mooi t naor sekure [[Internasjonaal Klaankenskrift|Internasionale Klankeschrift]] (IPA) gebruken. Daornaost hef disse spelling, in tegenstelling tot de SONT-spelling, as uutgangspunt um wat meer bie t Duuts-Nedersaksies an te sluten, en um zaken die in t Nederlaands verouwerd bin wat moederner en makkeliker te maken. ==Vereenvoudigingen== Eén van de vereenvoudigingen is t schrieven van de uutgang -lijk as ''-lik''. Hier is veur ekeuzen umdat -lijk niet overenekömp mit de uutspraak, en umdat ''-lik'' n histories ezien juustere weergave is; vergeliek mit t [[Oldsaksisch|Oudsaksiese]] ''-līk'' en t [[Middelnederduuts]]e ''-li{{small()|c}}k / -ly{{small()|c}}k''. Schriefwiezes as -lek en -luk zollen té foneties wörden. De schriefwieze -lik slöt oek beter an bie de aandere Germaanse talen (vergeliek: -lich, -lik, -lig, -ligur/-legur en -ly). Oek bin de uutgangen -isch en -tie vereenvoudigd naor -ies en -tsie/-sie. Veur de uutgang -ies is ekeuzen umdat t al sinds eeuwen zo uutespreuken wördt. t Kömp van de [[Oergermaans]]e en [[Oldsaksisch|Oudsaksiese]] uutgang -isk, die in t [[Hoogduuts]] -isch (-iesj) is ewörden, en via t [[Hoogduuts]] in de schrieftaal van t [[Middelnederlaands]], [[Middelnedersaksies]] en de aandere Nederlaandse streektalen terechtekeumen is. Veur de uutgang -tsie/-sie is ekeuzen umdat t n betere weergave gif van de uutspraak en en um n eventuele verwarring mit de uutspraak -tie te veurkoemen. Um an te sluten bie t Platduuts (t Nedersaksies van Duutslaand) is derveur ekeuzen um de letter c te schrieven as /k/ en /s/. n Uutzundering is bie t gebruuk van uutheemse woorden waorvan nog dudelik te heuren/zien is dat t n butenlaands woord is. Bieveurbeeld: t Italiaanse woord ''cappuccino'', mer t woord ''computer'' is dusdaonig in-eburgerd in de taal dat t as ''komputer'' eschreven wördt. In t Nedersaksies wörden lidwoorden vake aofekort eschreven, dit wördden vake mit n aofkappingsteken (') edaon, mer deurda'j zo n onrustig beeld kriegen is derveur ekeuzen um t daor vort te laoten, t wördt wel gebruukt in woorden as ''zo'n'' en ''programma's''. ==Belangriekste punten== Veur n groot deel kömp t overene mit de SONT-spelling en hef nog wat elementen uut de aandere Nedersaksiese spellingssystemen overeneumen, en as bepaolde punten niet aanders vastesteld bin, dan geldt de Nederlaandse spelling. De Algemene Nedersaksiese Schriefwieze maakt, zo as de SONT-spelling oek veurzichtig angif, n onderscheid tussen de ao (deur de SONT umschreven as n heldere vokaal, en klinkt as: {{IPA|[ɔː]}} of {{IPA|[ɒː]}}) en oa (deur de SONT umschreven as n donkere vokaal, en klinkt as: {{IPA|[ʊː]}} of {{IPA|[oː]}}). In t Twents wördt der oa eschreven, hoewel der n heldere vokaal bedoeld wördt, dit vanwegen de lange spellingstradisie dervan. De ae steet veur n lang-erekten è-klank ({{IPA|[ɛː]}}), de ea geldt as alternatief veur t Twents. De ää is op-eneumen in de schriefwieze en is n klank die tussen de aa en ae in ligt (klinkt as: {{IPA|[æː]}}). Kiek op [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|op de ANS-overzichtszied]] veur n overzicht van alle letterkombinasies en de uutspraak dervan. ==Zie oek== *[[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese spellingsrichliene]] trsmcxop1uedfh36w6y1qxmx4n6558v 10 17572 271736 266896 2013-12-07T00:22:34Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Hongaars|hu|Ennek a szerkesztőnek '''[[:Kategorie:Gebruker hu|magyar]]''' az '''[[:Kategorie:Gebruker hu-M|anyanyelve]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker hu-M]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker hu-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|hu-M]] </noinclude> 0vv6quj7i0nixxy3sqsdd2d1jeupbux 14 17573 266092 260035 2013-05-10T16:29:11Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker hu]] 7f32s7cph1r166zkir3pgg6elanf5mi 14 17574 266091 260038 2013-05-10T16:29:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|hu]] t02hwe5593dqk110vfp7w86bjjohmjq 10 17575 203529 2011-08-26T15:09:08Z 129.125.102.126 Uut [[de:Vorlage:WGS84-CH1903]] wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie}} </noinclude>{{{{{subst|}}}#switch: {{{{{subst|}}}uc:{{{koor|}}} }} | Y = {{{{{subst|}}}#expr:( (72.37 + (0.36*{{{2}}}-2.67825)*(211455.93 - (0.36*{{{1}}}-16.902866)*(10938.51 + 0.36*(0.36*{{{1}}}-16.902866)) - 44.54*(0.36*{{{2}}}-2.67825)*(0.36*{{{2}}}-2.67825)))round0)+600000}} | X = {{{{{subst|}}}#expr:( (147.07 + (0.36*{{{2}}}-2.67825)*(0.36*{{{2}}}-2.67825)*(3745.25 - 194.56*(0.36*{{{1}}}-16.902866)) + (0.36*{{{1}}}-16.902866)*(308807.95 + (0.36*{{{1}}}-16.902866)*(76.63 + 119.97*(0.36*{{{1}}}-16.902866) )))round0)+200000}} | #default = ''Y/X'' }} fks2b72r8h2ofe09r4hju8w94vijkt0 10 17576 272196 267130 2013-12-11T02:47:01Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Metablad}} </noinclude><includeonly> <!-- {{DEFAULTSORT:}} [[Hulpe:DEFAULTSORT]] --> <!-- Kattegerien: [[Hulpe:Kattegerien]] --> [[Kategorie:Geografiese mallen]] </includeonly> 85u0n6l3ujgolutmiesbld59dmq4k8k 10 17577 283327 203531 2015-10-12T01:45:07Z YiFeiBot 11677 Bot: Migrating 1 langlinks, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q21087871]] wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}} </noinclude>== Beschreibung == Berechnet aus Breite und Länge die [[Schweizer Landeskoordinaten]] <ref>http://www.swisstopo.admin.ch/internet/swisstopo/de/home/topics/survey/sys/frames/trans.parsysrelated1.60726.downloadList.80457.DownloadFile.tmp/ch1903wgs84de.pdf Näherungslösungen für die direkte Transformation CH1903 ⇔ WGS84</ref> == Parameter == :positioned ::1 Breitengrad in Dezimalgrad ::2 Längengrad in Dezimalgrad :named ::koor Wertebereich (Y/X) die gewünschte Koordinate *Die Vorlage ist gegenüber Vertauschen von Breiten und Längengraden nicht fehlertolerant! Beispiel: : Easting von Bern <code><nowiki>{{WGS84-CH1903|46.9510811111|7.43863722222|koor=Y|input=decimal}}</nowiki></code> 600000 : Northing von Bern <code><nowiki>{{WGS84-CH1903|46.9510811111|7.43863722222|koor=X|input=decimal}}</nowiki></code> 200000 == Liechtenstein == Amtliche Vermessungen von Liechtenstein verwenden die Schweizer Zivilkoordinaten, diese werden in der Schweiz selber nicht mehr verwendet. Ursprung der Zivilkoordinaten (0/0) ist Bern 600000/200000 . == Referenz == <references/> h7ka2knisvl3aijsp1geijvbtjn95i6 10 17578 272203 203534 2013-12-11T02:53:50Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | name = Eerde | alias = | lemma = Eerde | type = planet | primary = sun | map = Eerde }}<noinclude> {{Info globe/Info}} </noinclude> fo4p1rld3op5k4qbxjo7ee4f96igzls 14 17579 266317 221047 2013-05-10T17:12:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Volk]] 2mq1ki9ur428vu6e7k55kips6j5fzzz 14 17580 275505 275504 2014-04-18T20:37:43Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki {{Wiktionary|Kategorie:Wirtschap}} [[Kategorie:Sociaole wetenschop]] 4aktc215rdlhtf731034v3mq382sc70 0 17581 211513 203652 2011-10-24T14:59:41Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Vikings]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vikings]] 9v8skq3j8wxrqged7q1ir3kg20x1byv 0 17582 264768 260167 2013-05-06T21:45:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Dialetti italiani meridionali estremi.jpg|300px|thumb|Sisilaans taalgebied]] {{Interwiki|kode=scn|naam=Sisiliaanse}} t '''Sisiliaans''' (''lu sicilianu, lingua siciliana'') is n [[Romaanse talen|Romaanse]] [[streektaal]] die espreuken wörden op t [[Italië|Zuud-Italiaanse]] eilaand [[Sisilië]], Zuud- en Sentraal-[[Kalabrië]] (waor t Zuud-Kalabries eneumd wörden), in de streek [[Salento]] in [[Apulië|Zuud-Apulië]] (waor t ''Salentino'' heet) en in [[Kampanië]], op t vastelaand van Italië (waor t ''Cilentanto'' heet). Sommigen denken dat t Sisiliaans de oudste Romaanse taal veurstelt die van t [[Volkslatien]] aofstamp, mer hef gien breed draagvlak onder taalwetenschappers, en wörden somtieds hevig bekritiseerd. t Antal sprekers wörden eschat op zo'n acht miljoen sprekers. ==Heufddialekten van t Sisiliaans== *West-Sisiliaans (in [[Palermo]], [[Trapani]], [[Agrigento|Sentraal-West-Agrigentino]]) *Sentraal-Metafonetica (in t midden van Sisilië, hierbie wörden sommige delen van de provinsies [[Caltanissetta]], [[Messina]], [[Enna]], [[Palermo]] en [[Agrigento]] erekend) *Zuudoost-Metafonetica (in de provinsie [[Ragusa]] en de anliggende gebiejen van de provinsie [[Syracuse]]) *Ennees (in de provinsie [[Enna]]) *Oost-Nonmetafonetica (in de stad en provinsie [[Catania]], de tweede grootste stad in Sisilië, en de anliggende gebiejen binnen de provinsie [[Syrakuse]]) *Messinees (in de provinsie [[Messina]]) *Isole Eolie (in de [[Eoliese Eilaanden]]) *Pantesco (op t eilaand [[Pantelleria]]) *Zuud- en Sentraal-Kalabries (in t zujen en t sentrale deel van [[Kalabrië]], hierbie wörden sommige delen van de provinsies [[Reggio Calabria]], [[Vibo Valentia]], [[Catanzaro]] en t grootste gedeelte van [[Crotone]] erekend) *Zuud-Apulië (''Pugliese'') (oek wel [[Salentino]] eneumd, en t schient, n dialekt van t Sisiliaans op t schiereilaandgedeelte van [[Apulië]]) *Cilentano (in de geografiese regio van [[Cilento]] in [[Kampanië]]) == Veurbeelden van de eschreven taal == === Lu Patri Nostru (Onzevaor) === {| !Sisiliaans (Sisilië) !Kalabro-Sisiliaans (Zuud-Kalabrië) !Salentino (Zuud-Apulië, an Lecce) |- |Patri nostru, chi siti 'n celu, |Patri nostru ca siti 'nto celu |Sire nesciu ca stai an cielu |- |Sia santificatu lu vostru nomu, |Fussi santificatu u nomu vostru |Cu'bbessa santificatu lu nume tou |- |Vinissi prestu lu vostru regnu, |Venissi prestu lu regnu vostru |Cu'bbegna 'mprima lu regnu tou |- |Sempri sia fatta la vostra Divina Vuluntati |Fussi sempri faciùta a Vuluntà Vostra |Cu'bbessa sempre fatta la Vuluntate toa |- |Comu 'n celu accussì 'n terra. |Comu 'ndo celu cusì 'nta terra |Comu an cielu cussì an terra |- |Dàtinillu sta jurnata lu panuzzu cutiddianu |Ratandìllu sta jurnata u pani quotidianu |Dànnilu osce lu pane quotidianu nesciu |- |E pirdunàtini li nostri piccati |E pirdunatindi i nostri piccati |E perdunanni li peccati nesci |- |Accussì comu nui li rimintemu ê nostri nimici &nbsp; |Cusì comu nui i rimentimu ê nemici nostri |Cussì comu nui li rimentimu a li nemici nesci &nbsp; |- |E nun ni lassati cascari ntâ tintazzioni, |E non 'ndi rassàti mi carimu ntâ tentazzioni &nbsp; |E nu' lassare cu cadimu 'n tentazzione |- |ma scanzàtini dû mali. |ma levatindi r'avanzi u mali. |ma 'lléandenni te lu male. |- |Amen. |Amen. |Amen. |} === Uuttreksel van [[Antoniu Venezianu]] === ==== Celia, Lib. 2 ==== (~[[1575]]) :Non è xhiamma ordinaria, no, la mia :è xhiamma chi sul'iu tegnu e rizettu, :xhiamma pura e celesti, ch'ardi 'n mia; :per gran misteriu e cu stupendu effettu. :Amuri, 'ntentu a fari idulatria, :s'ha novamenti sazerdoti elettu; :tu, sculpita 'ntra st'alma, sì la dia; :sacrifiziu lu cori, ara stu pettu. === Uuttreksel van [[Giovanni Meli]] === ==== Don Chisciotti e Sanciu Panza (Cantu quintu) ==== (~[[1790]]) :Stracanciatu di notti soli jiri; :S'ammuccia ntra purtuni e cantuneri; :cu vacabunni ci mustra piaciri; :poi lu so sbiu sunnu li sumeri, :li pruteggi e li pigghia a ben vuliri, :li tratta pri parenti e amici veri; :siccomu ancura è n'amicu viraci :di li bizzari, capricciusi e audaci. === Uuttreksel van [[Ninu Martogliu]] === ==== Briscula 'n Cumpagni ==== (~[[1900]]) :—Càrricu, mancu? Cca cc'è 'n sei di spati!... :—E chi schifiu è, di sta manera? :Don Peppi Nnappa, d'accussì jucati? :—Misseri e sceccu ccu tutta 'a tistera, :comu vi l'haju a diri, a vastunati, :ca mancu haju sali di salera! [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Romaanse taal]] [[Kategorie:Italiën]] 69dsk5cbqouu0flferc830ujeugmt28 0 17583 291201 279587 2016-11-03T16:24:47Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Leeuwarder Courant (bijlagen) 01.jpg|thumb|De kraante]] De '''Leeuwarder Courant''' is in 1752 opricht en is hiermit de ooldste onder dezelde titel opererende [[krante|kraante]] van [[Nederlaand]]. De kraante is de grootste kraante van Frieslaand en wodt uutgeven deur de NDC Mediagroep, die ok et Dagblad van het Noorden onder zien naeme het. De Leeuwarder Courant (LC) is over et algemien Nederlaanstaolig, mar d'r staon ok Friese stokken in. Butendat wodden Friese citaoten ok in et Fries opschreven. De Stellingwarver schriever [[Johan Veenstra]] het ok stokkies veur et LC schreven. {{commonscat|Leeuwarder Courant}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Niejs]] [[Kategorie:Frieslaand]] 987qertz3l0rim2wukybdirk14lpwio 0 17584 203683 2011-08-28T00:24:46Z Kening Aldgilles 5053 [[Leeuwarder Courante]] is ewiezigd naor [[Leeuwarder Courant]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Leeuwarder Courant]] najreifstwaezvnzwduv2hev01sngxb 0 17585 203731 203730 2011-08-28T13:44:30Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Denmaark]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Denmaark]] e35r2hy5e6ospgpitunigd5e96fsimw 0 17586 203737 203736 2011-08-28T14:08:09Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Faeröars]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Faeröars]] 42kewhcpdbcdajrvnmbfs8xnihfojrh 0 17589 263413 260166 2013-05-04T23:27:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''De Four Tak''' was nen [[smartlap|smartlapnband]] oet [[Oold-Gastel]] in [[Noord-Broabaant]], opricht deur Henk en Cees Tak. Later kömn hier nog Kees en Fons Tak (gin familie) bie. Henk dee [[zangkeunst|zingn]], Cees dee [[drummer|drumn]], Kees en Fons deedn [[gitaar]] spöln. In [[1972]] skeaidn n band dr met oet. Henk gung met zinne vrouwe Corrie verdan as Duo Corrie & Henk. In 1983 köm de groep wier bie mekoar vuur hereanigingskonsertn. n Band har n kontrakt bie plaatnmoatskoppieje [[Telstar]], van [[Johnny Hoes]]. Ze verkochen mear as n miljoen plaatn. Ook vandeage n dag zeent öare verskes onmeundig geleefd en bekeand bie (leefhebbers van) [[Piraat (radio)|zeandpiraatn]], en hebt n soort [[kult]]stoatus ekreegn. Nommers as ''Ik heb een hart zo groot als een klerenkast'', ''Waarom moet ik nu lijden'' en ''Zorgen om Maria'' wordt duur zeandpiraatn nog hoaste elken dag dreeid. Op etherpiraten.com, ne webstea vuur zeandpiraatn duur heel Neerlaand, stoat de Four Tak met ofstaand op nommer 1 in de Top 100 Aller Tiedn, met t leedke ''Het geluk dat ik miste''.<ref>[http://www.etherpiraten.com/?p=etherpiraten/top100/overzicht&id=2010 Etherpiraten.com - Top 100 aller tijden. 2010.]</ref> De Four Tak hef n herkenboar geluud, met nen slaggitaar wat [[noapikn|noapikket]], n [[hammondörgel]]ken wat mangs lange en mangs stotterige akkoordn en n mellodiejken spölt. Meestal spöln ze n soort [[ska]], [[rumba]] of [[wals (muziek)|wals]]. n [[24 jannewaori|24sten januwoari]] [[2010]] köm groondlegger en zanger Henk Tak met 71 joar oet de tied duur [[prostaatkaanker]]. ==Wat plaatn== {| class="wikitable" |- ! Plaatn in de Neerlaandse top 40 !! Oetkomdoatum !! Doatum binnkomst !! Heugste notering !! Antal wekn !! Opmaarkings |- align=center |align=left|''Zorgen om Maria''||-||-||-||-|| |- align=center |align=left|''Droog je tranen, Jacqueline''||-||-||-||-|| |- align=center |align=left|''Bye bye, tot morgen''||-||-||-||-|| |- align=center |align=left|''Het geluk dat ik miste''||-||-||-||-|| |- align=center |align=left|''Ik wil jou niet meer''||-||-||-||-|| |- align=center |align=left|''Waarom moet ik nu lijden''||-||-||-||-|| |- align=center |align=left|''Afscheid''||-||-||-||-|| |- align=center |align=left|''Ik heb een hart, zo groot als een klerenkast''||-||-||-||-|| |- align=center |align=left|''Sonja''||-||-||-||-|| |- align=center |align=left|''21 Rode rozen''||-||-||-||-|| |- align=center |align=left|''Kus me nog eenmaal''||-||-||-||-|| |- align=center |align=left|''M'n leven lang''||-||-||-||-|| |- align=center |align=left|''Oh, Angelina''||-||-||-||-|| |- align=center |align=left|''Oh, Rosalina''||-||-||-||-|| |- align=center |align=left|''Rosemarie''||-||-||-||-|| |- align=center |align=left|''Vergeet me niet''||-||-||-||-|| |- align=center |align=left|''Waarom zou je huilen''||-||-||-||-|| |- align=center |} ==Verwiezings== <references/> [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Nederlaandse muziekgroep]] 6jvnptl9u8f61rcp3bhlnkw5tfic3wl 14 17590 289691 270784 2016-10-29T12:44:52Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Former municipalities of Gelderland}} [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand| ]] [[Kategorie:Geschiedenis van Gelderlaand]] [[Kategorie:Vroggere Nederlaandse gemiente|Gelderlaand]] 61fc2g78gv15z15rlotoycem0t55f5j 0 17591 284970 273430 2016-06-25T13:56:20Z MaxDel 13220 wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Alborosie (Alberto D'Ascola) | ofbeelding = Alborosie live.jpg | umschrieving = Alborosie an t optreadn | geboren = [[1977]] | sturven = | laand = geboorn in [[Italië]], wont in [[Jamaika]] | spraoke = [[Italjaans]], [[Sisiliaans]], [[Spaans]], [[Kreoolsproake|Jamaikaans Kreool]] | genre = [[Reggae]], [[Dancehall]] | webstee = http://www.alborosiemusic.com }} '''Alborosie''' (geboorn in [[1977]] in [[Marsala]], [[Sisilië]], [[Italië]] as '''Alberto D'Ascola''') is nen [[reggae]]artiest. Hee wont rechtevoort in [[Kingston]], [[Jamaika]]. He spölt verskeidene instrumeantn, zo as [[gitaar]], [[basgitaar|bas]], [[drums]] en [[piano]]. Alborosie begun in [[1993]] too't he 15 was met reggae maakn in n Italjaansen reggaeband [[Reggae National Tickets]] oet [[Bergamo]]. Hee har dootieds n bienaam ''Stena''. In [[2001]] gung Alborosie t op zikzelf probeern. Hee verhuusdn noar [[Jamaika]] um kort bie de wörtels van de muziek en de [[rastafarianisme|rasta]]kultuur te wean.<ref>[http://web.archive.org/web/20080630173117/http://www.jamaicaobserver.com/lifestyle/html/20070609t170000-0500_124144_obs_alborosie_marks_journey_from_sicily_to_kingston_town.asp The Jamaica Observer - Alborosie marks journey from Sicily to Kinston Town. 10 juni 2007]</ref> Doar begun he te woarkn as geluudsman en muziekproduseant. Hee hef ewoarket met artieste zo as [[Gentleman (muziek)|Gentleman]] en [[Ky-Mani Marley]]. Zin eerste album was ''Soul Pirate''. In [[2009]] köm zin tweede album oet; ''Escape from Babylon''<ref>[http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/1575868/Sicilian-reggae-performer-wows-Jamaica.html Daily Telegraph.co.uk - Sicilian Reggae Performer Wows Jamaica.]</ref> Augustus [[2008]] spöln Alborosie op t [[Uppsala Reggae Festival]] in [[Zweedn]]. n Naam 'Alborosie' keump van nen bienaam den't he kreeg in zinne eerste joarn in Jamaika: "Borosie neumn ze mie. Loa'w t zo steln. Mien eerste ervoaringn in Jamaika warn... nit zo mooi. Ze neumn mie Borosie, en det beteeknt wat negatiefs. Dus ik zea: "ik goa dissen naam gebroekn en dr fleenk met an de weg timmern, en wat negatiefs umzetn in wat positiefs!" Feaitelik is mien naam Albert, dus ik plakn dr "Al" bie vuur - Al-borosie. Mer ik zeg oe nit wat borosie beteeknt!"<ref>[http://unitedreggae.com/articles/n117/022808/interview-alborosie UnitedReggae.com - Interview Alborosie. 28 februwoari 2008.]</ref> Eankele hits van Alborosie zeent "Rastafari Anthem", "Kingston Town" en "Call UP Jah". t Meest sproakmaaknde nommer van um is "Herbalist", wat zelfs verböadn wör op de Jamaikaanse radio. Hee hef optreadns edoan oawer de hele wearld, woeroonder t grötste deel van [[Europa (continent)|Europa]] en Jamaika. ==Perseunlik== He wör geboorn in [[Marsala]] op [[Sisilië]], in [[Italië]] op n [[4 juli|4den juli]] van [[1977]]. Zin vader is nen pensioneerden plietsiekearl en zin moo was hoesvrouwe.<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=mw9B1zTzol0 Reggaenews.de - interview met Alborosie op YouTube. 22 juni 2009]</ref> ==Plaatnriege== ===Volledige Albums=== * ''Rough Tune'' (2007) * ''Soul Pirate'' (2008) * ''Soul Pirate: European Tour 2008 Limited Edition'' (2008) * ''Escape From Babylon'' (2009) * ''Escape From Babylon to the Kingdom of Zion'' (2010) * ''2 Times Revolution'' (2011) * ''Sound the System'' (2013) ==Verwiezings== <references/> {{DEFAULTSORT:Alborosie}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muzikaant]] [[Kategorie:Zanger]] [[Kategorie:Reggae]] phbbqfc7a8jnaqiws2gsazehzo232xl 0 17592 203879 2011-08-29T20:40:41Z Servien 7 [[Kymrisch]] is ewiezigd over de deurverwiezing [[Kumries]] hinne: ver-ANS't wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kumries]] 04ahdu501sndsxovh7kov61o85cti16 0 17594 264677 260091 2013-05-06T21:19:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Spraoke | ofbeelding = Manx dialects.png | umskrieving = De dialektkaorte van t Manx (de grenzen bin globaal an-egeven) | naam_anders = Manx, Manx-Gaols | spraoke = Gaelg, Gailck, Gaelg Vanninagh | gebeed = [[Man (eilaand)]] | sprekkers = 127 as moerstaal, 2589 as tweede taal | klassifikatie = [[Indo-Europese talen|Indo-Europees]] <br /> * [[Keltiese talen|Kelties]] ** [[Goidelies]] *** '''Manx-Gaelies''' | skrift = [[Latiens alfabet|Latiens]] | staotus = bedreigd | taalorganisasie = t [[Coonceil ny Gaelge]] | iso1 = gv | iso2 = glv | iso3 = glv }} {{Interwiki|kode=gv|naam=Manx-Gaolse}} t '''Manx''' of '''Manx-Gaols''' (uutspraak: {{IPA|/mɑŋks ɣɔːls/}}) is n taal die tot in de jaoren zeuventig van de [[20e eeuw]] espreuken wörden op t eilaand [[Man (eilaand)|Man]]. t Is taalkundig ezien t meest verwaant an t ouwe [[Iers|Iers-Gaols]], en dan veural t dialekt van Ulster, de dialekten van Galloway en de variaant van t Schots-Gaols zo as dat op de Hebriden espreuken wörden. De taal is ontstaon rond de [[5e eeuw]] en wörden deur heur sprekers ''Gaelg Vanninagh'' eneumd. De leste echte [[moerstaal]]spreker van t Manx was Ned Maddrell, die in [[1974]] uut de tied kwam. Daornao leefden t Manx kunstmaotig weer op, en meensen begunnen t weer as [[tweede taal]] te leren. Veule kienders die noen geboren wörden, wörden in t [[Engels]] en t Manx op-evoed. De regering van t eilaand bevordert de taal en der kunnen lessen enz. in t Manx evolgd wörden. t Manx is t meest van alle Keltiese talen beïnvleud deur t [[Oudnoors]], umdat der veule [[Vikingen]] op t eilaand woenden. Al mit al is/was t Manx dus n [[minderheidstaal]], en zo wörden t oek erkend deur de [[Europese Unie]], t [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]] en [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]]. De taal wörden ereguleerd deur de ''Coonseil ny Gaelgey'' (de Manx-Gaolse Raod). Vanaof de [[17e eeuw]] wördden boeken as de [[Biebel]] oek in t Manx vertaald, mer veur die tied bin der mer min eschreven bronnen van de taal weerevunnen. Umdat t Manx zien eigen zonder [[literatuur]] of geschriften hef ontwikkeld, en de eerste oorspronkelike tekste (n Biebelvertaling) in disse taal eerst in 1830 uutkwam, wörden t eschreven zo as n Engelsman die de taal veur t eerst zol heuren en zol schrieven, mit referensies naor de schriefwieze die al bestung veur t [[Iers|Iers-Gaols]]. == Veurbeelden == De volgende veurbeelden koemen uut de Broderick 1984–86, 1:178–79 en 1:350–53. t Eerste veurbeeld is van n spreker van Noord-Manx, de tweede van [[Ned Maddrell]], n spreker van t Zuud-Manx. {|class=wikitable !Manx !Foneties !Nedersaksies |- |V'ad smooinaghtyn dy beagh cabbyl jeeaghyn skee as deinagh ayns y voghree dy beagh eh er ve ec ny ferrishyn fud ny h-oie as beagh ad cur lesh yn saggyrt dy cur e vannaght er. |{{IPA|vod̪ ˈsmuːnʲaxt̪ən d̪ə biəx ˈkaːbəl dʒiːən skiː as ˈd̪øinʲax uns ə ˈvoːxəri d̪ə biəx e er vi ek nə ˈferiʃən fod̪ nə høi as biəx əd̪ kør leʃ ən ˈsaːɡərt̪ d̪ə kør ə ˈvanax er}} |Ze dochten altied as n peerd der smarnens meui uutzag dat t de hele nacht bie de feeën ewest had, en ze bröchten dan n priester mee um t te zegenen. |- |Va ben aynshoh yn çhiaghtin chaie as v'ee laccal mish dy ynsagh ee dy gra yn Padjer yn Çhiarn. Dooyrt ee dy row ee gra eh tra v'ee inneen veg, agh t'eh ooilley jarroodit eck, as v'ee laccal gynsagh eh reesht son dy gra eh ec vrastyl ny red ennagh. As dooyrt mish dy jinnagh mee jannoo my share son dy cooney lhee as ren ee çheet aynshoh son dy clashtyn eh, as vel oo laccal dy clashtyn mee dy gra eh? |{{IPA|və ˈbɛn əˈsoː ən ˈtʃaːn ˈkai as vai ˈlaːl ˈmiʃ ði ˈjinðax i ðə ˈɡreː in ˈpaːdʒər ən ˈtʃaːrn ‖ d̪ot̪ i ðə ˈrau i ɡreː a ˈt̪reː vai iˈnʲin ˈveːɡ ‖ ax t̪e ˈolʲu dʒaˈrud̪ətʃ ek ‖ as vei ˈlaːl ˈɡʲinðax a ˈriːʃ san ðə ˈɡreː ə əɡ ˈvraːst̪əl nə ˈrið ənax ‖ as ˈd̪ut̪ miʃ ðə ˈdʒinax mi ˈdʒinu mə ˈʃeː san ðə ˈkunə lʲei as ˈrenʲ i ˈtʃit̪ oˈsoː san ðə ˈklaːʃtʲən a ‖ as vel u ˈlaːl ðə ˈklaːʃtʲən mi ðə ˈɡreː a ‖}} |Vergangen weke was der hier n vrouw en ze wol da'k der t Onzevaor leerden opzegen. Ze zeeg dat ze t altied zegen toe ze n klein kiend was, mer dat ze t allemaole vergeten was, en ze wol t weer leren um t in n les te vertellen of zokswat. En ik zeeg da'k m'n best zol doon um der te helpen en ze is hier ekeumen um dernaor te luusteren, en wi'jie dernaor luusteren? |} == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.gaelg.iofm.net/DICTIONARY/DICTIONARIES.html Breedvoerig woordeboek Manx-Engels /Engels-Manx (mit PDF-versie)] [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Keltische taal]] m6p2gyqt8v1xi72y5avl8pi99cun8ri 0 17595 203917 2011-08-29T23:09:28Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Ooldnoors]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ooldnoors]] qry039hf7qcxz27bnnyx2wxywldr7lq 0 17596 290841 279286 2016-11-02T11:10:35Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De '''drijainhaid''' of '''triniteit''' is n konsept over t wezen van [[God]] woarbie man oetgaait van n verainen van drij wezens dij soamen de aine aalmachtege god maoken, maor op zokzulf nait aalmachteg binnen. t Is dus faailieks n [[Gestallt]]: n hail dat meer is as de som van zien dailen. Ien t westen kent man dit t baeste van de Kristelke god, maor t konsept is aigelks veul older. Der binnen lu dij mainen dat al ien [[Mesopotamië]] ien t noudoagse [[Irak]] woar ain van de oldstbekende beschoavens ter wearld was, de drijainhaid al bekend was: Nimrod-Ishtar-Tammuz. Vaolgens de biebel wazzen dit gain goden, maor Babylonieze keunens van vlais en bloud. [[Bestaand:Brahma, Vishnu and Shiva seated on lotuses with their consorts, ca1770.jpg|250px|thumb|right|Brahma-Vishnu-Shiva]] == Hindoeisme == Ien t [[Hindoeisme]] bestaait ook t idee van n drijainhaid. Ofwool t Hindoeisme n hail eande goden kent, zol man t Hindoeisme faailieks as monotheisme zain mouten. Ien t Hindoeisme is der ain aalmachtege god dij de bron en schepper is van aal dat is, ien tieds dat man de aander goden nait ontkent, maor dij binnen leger as de schepper en ook deur hom maokt. Dit is dus verliekensboar mit t Abrahamieze konsept van [[engel]]en en (patroon)[[haileg]]en. Ien t Hindoeisme verschilt t per streumeng welke god de aalmachtege schepper is. Dit kin [[Shiva]] wezen, maor ook [[Brahma]], [[Vishnu]], zien ienkarnoatsie [[Krisna]] of welke aander god den ook. Wat veur god of t ook is, dij bestaait sikkom aaltieds oet n drijainhaid (त्रिमूर्ति trimūrti). Dizze drijainhaid kin ook weer verschillen per streumeng. De aine zaegt dat t Brahma-Vishnu-Maheshwara is, aander luu leuven dat t Brahma-Vishnu-Shiva is en weer aander leuven dat Shiva de aalmachtege is woarbinnen Brahma, Vishnu en Rudra de drijainhaid vörmen. Ook de wieze woarop de drijainhaid bestaait is ien elke streuming aans. De aine streuming leuft dat de drij goden lözze wezens binnen en dat as zai soamenkommen zai aalmachteg binnen, ien tieds dat aander streumings oetgoan van t haile, woarvan de drij lözze goden enkeld manifestoatsies binnen. Dit laeste is sumtieds ien de vörm van drij wezens dij noast nkander bestoan, aandermoal is t as ain per keer, woarbie de drij lözze goden ienkarnoatsies binnen van de ziel van de aine god. [[Bestaand:Shield-Trinity-Scutum-Fidei-English.svg|right|250px|thumb|Kristelke drijainhaid]] == Kristendom == Ien t [[Kristendom]] is t idee van n drijainhaid ook n daipwörreld konsept, maor aigelks is t enkeld n interpretoatsie, omreden t nait direkt ien de biebel nuimd wordt. Oldere streumings van t Kristendom, zo as t [[Ethiopië|Etiopieze]] kristendom, kennen dit nait. De drijainhaid is ien t Kristendom voader-zeun-hailige gaist. Dit konsept is ien de Jeuds-kristelke traditsie pas ontstoan noa t leven van [[Jezus Kristus]], meugelk bie de [[eerste vergoadern van Nicea]]. Kristenen leuven dat Jezus, de zeun, n ienkarnoatsie van God, de voader, was zodat God t leven op eerde ervoaren kon as meansk. Doarom leuven Kristenen ook dat Jezus goddelk was en dus dail is van God. De hailige gaist is n minder belicht aspekt van God, maor zol verwiezen noar t vraauwlieke. Ien t Reums-katolizisme wordt noast of ien stee van de hailige gaist ook de [[hailige moagd]] aanbeden as vraauwlieke aspekt, ook al is Maria gain dail van de drijainhaid. n Aander belaangrieke reden veur t leuven ien n drijainhaid is dat ien de Hibbraise biebel der sumtieds verwezen wordt noar God as de "Elohim" wat meervold is, ien tieds dat ien aander dailen God as ainhaid beschreven wordt. Ien de aander Abrahamische religies t Jeudendom en Islam wordt der nait oetgongen van n drijainhaid, omreden zai nait leuven dat Jezus (Yeshua/Isa) goddelk was. {{Begin|gos}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Geleuf]] [[Kategorie:Christendom]] eqzedt6kej7nzg4jar6m7h5taj9tfm6 0 17597 204025 2011-08-30T16:55:44Z Grönneger 1 35 kiek es aan, daanke Servien wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Drijainhaid]] 1mqdpiniuuwfzt8s3dkek32whngtub7 0 17599 204029 2011-08-30T17:07:25Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Drijainhaid]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Drijainhaid]] 1mqdpiniuuwfzt8s3dkek32whngtub7 0 17603 279588 263197 2015-03-27T17:49:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki T '''Sukerfeest''' is nen feestdag waorop [[moslim|moslims]] t ende van de [[ramadan]] viert. Der wöd völle egaeten, wat in de ramadan tussen zonsopgang en zonsondergang verbaoden is, met veural veur de kinder völle snoop en zeutigheid, vandaor de name. {{Begin|act}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Islam]] 7zqyq9wbj8haz4903o2xpdxvevu57yz 0 17604 204070 2011-08-30T21:48:10Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Islam]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Islam]] nuv557m8ibbtotw210tignpmf69amv4 0 17606 279287 274544 2015-03-27T16:59:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Spraoke | spraoke = Gàidhlig | laand = [[Schotlaand]] en [[Kanada]] | sprekkers = 60.000 as moerstaal, 100.000 in totaal | klassifikatie = [[Indo-Europese talen|Indo-Europees]] <br /> * [[Keltiese talen|Kelties]] ** [[Goidelies]] *** Schots-Gaols''' | skrift = [[Latiens alfabet|Latiens]] | staotus = [[Bestaand:Flag of Scotland.svg|20px]] [[Schotlaand]] | iso1 = gd | iso2 = gla | iso3 = gla }} [[Bestaand:Fàilte gu Baile Ailein.jpg|thumb|Tweetalig waorschuwingsbord op t eilaand [[Leòdhas]]]] '''Schots-Gaols''' (uutspraak: /sxɔts ɣɔːls/, in de taal zelf: ''Gàidhlig'', uutespreuken as: {{IPA|[ˈkaːlikʲ]}}) is n [[Goidelies]]e taal die espreuken wörden deur de [[Gaolen]], n [[Kelten|Keltiese]] stamme in de [[Schotse Hooglaanden]] en mer zo’n 60.000 meensen beheersen de taal. Umdat t allinnig in Noord-Schotlaand en op n paor eilaanden espreuken wörden (waoronder de [[Hebriden]]), wörden t oek wel es ''Hooglaand-Gaols'' eneumd. De taal wördden in de [[3e eeuw]] vanuut [[Ierlaand (eilaand)|Ierlaand]] naor [[Schotlaand]] ebröcht en is daor tot op de dag van vandage n [[minderheidstaal]]. Toch was t Schots-Gaols in de elfde eeuw de meest gebruukten taal van Schotlaand; de grote achteruutgang kömp deur welende zaken, waoronder armoe over t geleuf. De mislokten [[jakobitisme|Jakobitiese Rebellie]] in 1745 en de daorop volgende slag bie Culloden in 1746 hebben in starke maote bie-edreugen tot de verminderden gebruuk van de taal. t ''Onnette'' imago van t Schots-Gaols is n stigma dat tot in de twintigste eeuw bleef voortbestaon en dat zelfs tot op hejen nog vake de kop opsteekt. De veurnaamste reden dat de enigste plaotse ter wereld waor t Schots-Gaols nog n meerderheidstaal is, de [[Buten-Hebriden]] ('na h-Eileanan an Iar'), is umdat dit archipel geografies arg aofezonderd lig. == Kenmarken == Typies is onder aandere t ontbreken van t warkwoord “hebben”. In platose daorvan gebruken n veurzetselachtige konstruksie (bieveurbeeld: ''Tha peann aig Màiri'' - Der is n penne bie Mary, Mary hef n pen). Veerder is der gien onbepaold [[lidwoord]], mer wel n paor bepaolde lidwoorden, dat aofhankelik van t geslacht en de naamval verbeugen wörden. Der bin gien woorden veur 'ja' of 'nee'. In plaotse daorvan gebruken ze n amparte konstrukstie (bieveurbeeld: ''A bheil thu sgìth? Tha!'' - Bi'j meui? Ik bin/Ja!). t Schots-Gaols gebruukt t Latiense alfabet, verminderd tot zeuventien letters. De [[orthografie]] is weliswaor komplex, mer oek naor sekuur. t Schots-Gaols hef mer tien onregelmaotige warkwoorden. De taal hef te liejen onder verengelsing; veule woorden wörden uut t [[Engels]] overeneumen en op zien Schots-Gaols espeld, zo he'j bieveurbeeld 'baidhseagal' ('fietse'), 'telebhisean' ('televisie'), 'taidh' ('dasse'), 'càr' ('automobiel'). t Tot op hejen beste woordeboek is t ''Faclair Gàidhlig gu Beurla le Dealbhan'' van de Engelsman Edward Dwelly, uut 1901. === Fonologie en orthografie === Kenmarkend veur t Schots-Gaols ten opzichte van t Iers is de [[pre-aspirasie]]; de hypothese ter verklaoring van de herkomst hiervan wörden veulal in t kontakt mit t [[Ieslaands]] ezöcht. t Huilt in dat n [[plofklank]] die veuraofegaon wörden deur n [[vokaal]] n anblazing véúr zich krig. Zo wörden 'acair' uutespreuken as /aχkir/, 'bàta' as /ba:htə/ en 'cupa' as /kohpə/. Daornaost he'j niet allinnig [[uutluudverhardung]] mer oek [[inisiale devokalisasie]], waorbie stemhebbende okklusieven an t begin van n woord stemloos wörden en t verschil tussen /b/ en /p/, /g/ en /k/ en /t/ en /d/ verdwient. Um die reden vienen Engelstaligen wel es dat Schots n iezelig 'zachte' taal is. n Spesifiek Schots-Gaols [[foneem]] is de klank die orthografies as 'ao' eschreven wörden en tussen de /ø/ en /ə/ in lig; disse klank is n soort Nederlaandse 'eu' mer waorbie ze de lippen niet ronden. Aandere karakteristieken bin de veule [[nasalisasie]]s en de [[zachte g]], as 'dh' of 'gh' eschreven. == Statuut == [[Bestaand:ScotlandGaelic2001.gif|thumb|Verspreiding van t Schots-Gaols volgens de volkstelling van 2001]] De Schots-Gaolse taal wördden in april 2005, in t nieje parlement van [[Holyrood]] in [[Edinburgh (Schotlaand)|Edinburgh]], offisieel as één van de talen van Schotlaand erkend. Der is noen zelfs n radiozender in die taal, '[[Radio nan Gaidheil]]', mit heufdzetel in [[Inverness (Schotlaand)|Inverness]], en op de schoelen wörden oek Schots onderwezen, oek al is der n groot gebrek an leerkrachten en geet de veurkeur van ouwers, zelfs Galen, vake uut naor t Engels as onderwiestaal. Op [[Skye]] ('An t-Eilean Sgitheanach') zit t [[Sabhal Mòr Ostaig]], n hogeronderwiesinstituut dat op t moment bie de nieje [[University of the Highlands and Islands]] opgeet, en biejen alle opleidingen helemaole in t Schots-Gaols an. Oek bin in Schots-Gaolse gebied de wegwiezers tweetalig. (Al ku'j je eigen, in t kaoder van [[Reversing Language Shift]], aofvragen of niet álle wegwiezers, in heel Schotlaand, twee- of zelfs drietalig zollen mutten ween.) In t naojaor van 2006 was der sprake van n Schots-Gaolse televisiezender die op-ericht zol wörden, n projekt waorveur de Schotse regering £11,5 miljoen uutetrökken had. t Duurden tot oktober 2008 veurdat [[BBC Alba]] van start gung. De eerste sekundaere schoele die helemaole Schots-Gaolstalig is, wördden liekewel in 2006 op-ericht in [[Glasgow]] (''Glaschu'). Feit is dat eventuele kienders die, deur disse schoele te bezeuken, overwegend Schots-Gaols praotend zollen wörden, de eerste 'zuver' Schots-Gaolse generasie sinds 1970 zol ween. Op 7 oktober 2009 erkenden de [[Europese Unie]] t Schots-Gaols samen mit t [[Kumries]] as n toe-estaone taal veur offisiële schrieverieje. Veule projekten wörden weg en were op-ericht um anhoud te geven an t Schots-Gaols, veurnamelik deurdat t gien politiek thema is: alle Schotse politieke partiejen hebben herhaoldelik der sympathie veur de 'reanimasiepogingen' uutedrokt. == Beleving == Der besteet al sinds de [[romantiek (stroming)|romantieke stroming]], onder impuls van schrievers as Sir [[Walter Scott (dichter)|Walter Scott]], n soort idealistiese beweging die de 'authentieke Schotse taal' niej leven wil inblaozen. Welende 'Highland Societies', waoronder de [[Highland Society of London]], voeren n bewuste kampanje veur t weerkeren naor de ouwe Schotse kultuur, waor de taal vanzelf deel van uutmaakt, al steet t vremd genog niet altied bovenan de prioriteitelieste. De verenigige '[[Clì Gàidhlig]]', vrogger ''Comann an Luchd-Ionnsachaidh'', besteet uut zo'n duzend sympathisanten van wee de meerderheid uut eigen inisiatief, en uut persoonlike overtuging, zien eigen t Schots-Gaols an-eleerd hef; t is feitelik n lobby die an kracht toenimp en veur algemene tweetaligheid pleit. Naost Schotlaand is der nog n kleine klunje van Galen in de Kanadese provinsie [[Nova Scotia]] (Alba Nuadh); t geet hier um net iets meer as as 2000 meensen. De Schots-Gaolse taal hef n butengewoon rieke espreuken kultuur, mit duzenden liedjes, de zogeneumde 'puirt-a'bheul'; t jaorlikse zangfestival [[Mòd Naiseanta Rioghail]] trekt gewoonlik massa's toeristen en hult de belangstelling levendig - mer volgens n antal rapporten die rond de eeuwwisseling uutebröcht bin, bin der oek zwaore inspanningen neudig um disse taal tegen uutstarven te bescharmen. {{Interwiki|kode=gd|naam=Schots-Gaolse}} {{Commonscat|Scottish Gaelic language}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Keltische taal]] lnetbebsm2aw53uou8358wl9yq2kaoe 0 17607 204201 2011-08-31T21:34:26Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kannede]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kannede]] 0y8kawyl75uu3wxzq7goe9qbnhm0hcu 0 17609 264753 260135 2013-05-06T21:42:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:RyanFarish_Press_Kit_Photo.jpg|thumb|250px|Ryan Farish, aofbeelding van zien album ''Movement in Light'']] '''Ryan Farish''' is n [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] artiest van [[elektroniese muziek]], n produsent en plaotjesdreier uut [[Virginia Beach]]. As n Grammy-enomineerde en 2008 [[Dove Award]]-winnende liedjesschriever/produsent/komponist/multi-instrumentalist, begun Farish zien muziekloopbaone op de eerste generasie MP3.com. Op disse webstee wördden zien liedjes 1,8 miljoen keer binnenehaold.<ref>[http://mp3.com/artist/Ryan%2BFarish Ryan Farish op MP3.com]</ref> Hij hef onder aandere de volgende albums uutebröcht: Upon A Dream (2011), Opus-Reloaded (2011), Opus (2010), Bloom (2010), Movement in Light (2009), Wonderfall (2008), Everlasting (2006), From The Sky (2005), Beautiful (2004), Selected Works en Selected Works Xpanded (n samenstelling van zien muziek uut t begin van zien loopbaone, dat op The Weather Channel's ''Local on the 8s'' edreid wördden), Daydreamer (2002), Beyond the Horizon (2002) en In The Day (2000). Hij hef oek n karstalbum uutebröcht Christmas EP Spirit - A Ryan Farish Christmas (2009), en oek wat losse liedjes, zo as “Dancing Angel” uut 2008 (n samenwarking van Ryan Farish en Donna Lewis) en “In This Moment". Al disse albums en losse liedjes bin uutebröcht deur Ryans plaotenmark, RYTONE Entertainment. ==Media== In 2004, naodat der veule vragen binnenkwammen over hokken muzieksoorte Ryan Farish maakt, kwam e mit de naam "Positive Chillout" (positieve ontspanningsmuziek) veur zien unieke muziekstiel. In november 2006 gebruukten Ryan Farish disse titel veur zien eigen Live365-internetradiostasion, "Positive Chillout",<ref>[http://www.live365.com/stations/positivechillout Live 365 - Positive Chillout]</ref> en oek RyanFarish.com en PositiveChillout.com. t Live365-radiostasion was veur eerst an-emaakt in november 2006 as “Positive Chillout”. In 2010 zetten e t opniej op internet, mer dan op DI.FM bie t "Chillout Dreams"-kanaal as “Positive Chillout with Ryan Farish”. t Spul richtten zich veural op elektroniese [[chill-out]]muziek, die de luusteraars over t algemeen positief en ontspannend vunnen.<ref>[http://www.di.fm/chilloutdreams/- Chillout Dreams]</ref> In jannewaori 2011, kwam Ryan Farish mit zien progressieve-tranceradioprogramma "Elevation" op Hot 100.5.<ref>[http://server2.pressreleasepoint.com/elevation-presented-ryan-farish-makes-worldwide-debut "Elevation: epresenteerd deur Ryan Farish, t wereldwieje debuut"],''pressreleasepoint.com'', 2011-01-28.</ref> ==Diskografie== ===Albums=== * ''Upon A Dream'' (2011) - 16 augustus 2011, dit wördden Ryan Farish zien tweede dream-trance-album, mit de positieve chill-outstiel van zien eerdere cd's. * ''Opus-Reloaded'' (2011) - Opus-Reloaded is uutebröcht op 17 febrewaori 2011, t ouwe album mer dan mit wat bonusmateriaal en extra muziekmengelmoesjes. * ''Opus'' (2010) - 20 oktober 2010, disse uutgave is Ryan Farish zien eerste dream-trance-album. "Opus" laot n aandere kaante zien van van Ryans elektroniese produksiekunsten mit n vloggere muzieksoorte. Binnen n paor dagen naodat t uutebröcht wördden stung Opus in de Amazon-top 100 as één van de top 50 elektroniese muziekalbums. *''Bloom'' (2010) - uutebröcht op 13 april 2010 *''Spirit'' - A Ryan Farish Christmas (2009) - kwam uut op 9 desember 2009 *''Movement in Light'' (2009) *''Wonderfall'' (2008) - in september 2008 kondigden Ryan Farish de uutgave van zien zesde album "Wonderfall" an. *''Everlasting'' (2006) - zien darde uutgave kwam uut op 8 augustus 2006. *''From the Sky'' (2005) - zien tweede album. *''Beautiful'' (2004) - zien eerste album, uutebröcht deur Capital Records/EMI. ===Rechtstreeks espeulden albums=== *''Live at the National'' (2009) ===Losse nummers=== *''Sunset Sky'' (2010) *''Depth of Love'' (2010) *''Reflections'' (2010) *''Perfect Clarity'' (2010) *''Come Into My World'' (2010) *''Iceland'' (2010) *''Storm Chaser'' (2009) *''L.A. Nights'' (2009) *''Love Song'' (2009) *''Sempre Vicino - Ryan Farish Mix'' (2009) *''Clouds of Heaven'' (2009) *''In This Moment'' (2008) *''Pacific Wind - Sunday Morning Mix'' (2008) *''Believe'' (2008) ===Muzieksamenstelling=== *''Spa Relaxation'' (2008) *''The Weather Channel Presents: Best of Smooth Jazz'' (2007) *''Selected Works Xpanded'' (2003) *''Selected Works'' (2002) ===Onaofhankelike albums=== *''Daydreamer'' (2002) *''Beyond the Horizon'' (2000) *''In the Day'' (2000) ===Opniej uutebröcht=== *''Beautiful - Deluxe Version'' (2009) *''From the Sky - Deluxe Version'' (2009) *''Everlasting - Deluxe Version'' (2009) *''Rare & Remastered: 2000–2002 Sessions'' (2009) *''In the Day - Remastered'' (2009) ==Referensies== <references/> ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.hot1005.com/pages/9066144.php Elevation With Ryan Farish on Hot100.5 FM] *[http://www.di.fm/chilloutdreams DI.FM Chillout Dreams-kanaal] *[http://www.positivechillout.com Positive Chillout with Ryan Farish] *[http://www.grammy365.com/chapters/washington-dc-chapter The Recording Company Washington D.C. Chapter] *[http://www.yamaha.com/artists/ryanfarish.html Ryan Farish Yamaha-artiestepagina] *[http://www.ryanfarish.com/ryanfarish.com/Discography.html Ryan Farish-diskografie] *[http://www.ryanfarish.com De offisiële webstee van Ryan Farish] *[http://www.youtube.com/ryanfarish t Offisiële Ryan Farish YouTube-kanaal] *[http://www.myspace.com/ryanfarish Ryan Farish zien Myspace-pagina] [[Kategorie:West-Veluws_artikel]] [[Kategorie:Muzikaant]] 4e9keupodhs2s15796fr01mewg328w0 10 17610 294467 294466 2017-10-08T20:37:00Z 77.248.203.191 Versie 294466 van [[Special:Contributions/77.248.203.191|77.248.203.191]] ([[User talk:77.248.203.191|overleg]]) weerummedreid wikitext text/x-wiki {| class="toccolours" style="text-align:center; width:100%; margin:1em auto -0.5em auto; clear:left;" | width="20" | [[Ofbeelding:Nuvola apps ksig.png|20x20px]] | {{#switch:{{{1|}}} |act=''Dit artikel is {{#if:{{{4|}}}|espreuken en|}} eschreven in t [[Achterhooks]]{{#if:{{{2|}}}|e dialekt van {{{2}}} }}{{#if:{{{3|}}}|, in de [[{{{3}}}]]}}.'' [[Kategorie:Achterhooks artikel]] |drt=''Dit stok is {{#if:{{{4|}}}|espreuken en|}} schreven in t [[Drèents|Draents]]{{#if:{{{2|}}}|e dialekt van {{{2}}} }}{{#if:{{{3|}}}|, in de [[{{{3}}}]]}}.'' [[Kategorie:Drèents artikel]] |ems=''Dit artikel is {{#if:{{{4|}}}|espreuken en|}} eschreven in t [[Eemslenner Plat|Eemslaands]]{{#if:{{{2|}}}|e dialekt van {{{2}}} }}{{#if:{{{3|}}}|, in de [[{{{3}}}]]}}.'' [[Kategorie:Emslandsj artikel]] |frs=''Dit artikel is {{#if:{{{4|}}}|espreuken en|}} eschreven in t [[Oostfreisk Nederduutsk]]{{#if:{{{2|}}}|e dialekt van {{{2}}} }}{{#if:{{{3|}}}|, in de [[{{{3}}}]]}}.'' [[Kategorie:Oostfreisk artikel]] |gos=''Dit artikel is {{#if:{{{4|}}}|sproken en|}} schreven ien t [[Grunnegs|Grönnig]]{{#if:{{{2|}}}|er dialekt van {{{2}}}|s}}{{#if:{{{3|}}}|, ien de [[{{{3}}}]]}}.'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] |grf=''Dit artikel is {{#if:{{{4|}}}|espreuken en|}} eschreven in t [[Graofschopper plat|Graofschop]]{{#if:{{{2|}}}|per dialekt van {{{2}}} }}{{#if:{{{3|}}}|, in de [[{{{3}}}]]}}.'' [[Kategorie:Graofschupper artikel]] |sdz=''Dit artikel is {{#if:{{{4|}}}|espreuken en|}} eskreven in t [[Sallaands]]{{#if:{{{2|}}}|e dialekt van {{{2}}} }}{{#if:{{{3|}}}|, in de [[{{{3}}}]]}}.'' [[Kategorie:Sallaands artikel]] |stl=''Dit artikel is {{#if:{{{4|}}}|spreuken en|}} skreven in t [[Stellingwarfs|Stellingwar]]{{#if:{{{2|}}}|ver dialekt van {{{2}}}|fs}}{{#if:{{{3|}}}|, in de [[{{{3}}}]]}}.'' [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] |twd=''Dit artikel is {{#if:{{{4|}}}|espreuken en|}} eskrewen in t [[Tweants]]{{#if:{{{2|}}}|e dialekt van {{{2}}} }}{{#if:{{{3|}}}|, in de [[{{{3}}}]]}}.'' [[Kategorie:Tweants artikel]] |urs=''Dit artikel is eskrieven {{#if:{{{4|}}}|en espruken|}} in t [[Urkers]]{{#if:{{{2|}}}|, in de [[{{{2}}}]]}}.'' [[Kategorie:Urkers artikel]] |ovel=''Dit artikel is {{#if:{{{4|}}}|espreuken en|}} eschreven in t [[Oost-Veluws]]{{#if:{{{2|}}}|e dialekt van {{{2}}} }}{{#if:{{{3|}}}|, in de [[{{{3}}}]]}}.'' [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] |wvel=''Dit artikel is {{#if:{{{4|}}}|espreuken en|}} eschreven in t [[West-Veluws]]{{#if:{{{2|}}}|e dialekt van {{{2}}} }}{{#if:{{{3|}}}|, in de [[{{{3}}}]]}}.'' [[Kategorie:West-Veluws artikel]] |=''De schriever van dit artikel hef niet an-egeven in wat veur n dialekt t eschreven is.'' <includeonly>[[Kategorie:Spraoke onbekend]]</includeonly> |#default=''"{{{1}}}" is gien geldige dialektkode, kiek onderan disse zied veur de kodes.'' [[Kategorie:Spraoke onbekend]] }} |}<noinclude>{{Dokumentatie}} [[Kategorie:Mallen taal]] </noinclude> ftqxoutoqjq6pfd6o9g4s3h5icra8pd 0 17611 204366 2011-09-01T17:59:56Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] h0kgvh4wtxuw0ezke0rcqocqdtvs0wu 0 17615 291202 291096 2016-11-03T16:26:09Z Wwikix 13678 /* Referensies */ kat wikitext text/x-wiki t '''Kampers''' is n zogenuumd [[stadsplat|stadsdialekt]] det in de [[Overiessel]]se stad [[Kampen]] espreuken wördt. t Kampers valt onder de [[Sallaans|Sallandse]] dialektgroep en eurt bi'j t [[Nedersaksies]]. Net as veule andere stadsdialekten zo as t [[Daeventers|Deventers]], t [[Zutfens]] en t [[Zwols]], ef t Kampers n [[brauw-r]]. In de achttiende eeuw begun de bovenklasse van de Kampers en oek de Zwolse bevolking de taal mit n [[Frans]] aksent te kleuren umme zo belangrieker over te doen komen. Eén van de gevolgen was det ze de [[h-verdwiening|h vortlieten]]. n Ander kenmerk van t Kamper dialekt is det bi'j sommige woorden de ''ao''-klank uut t Nedersaksies veranderde in n ''öö''-klank, zo as in ''wöör'' (algemeen: waor of woar), dit verskiensel zie'j ok in t [[Zwols]] en t [[Zutfens]]. ==Kampers as kultuurtaal== t Kamperse stadsdialekt wördt veurnamelik espreuken maar der is ok wat skrieverieje uutegeven in t Kampers. Veur de streektaal van West-Overiessel, wööronder t Kampers, ef t streekkennissentrum de [[Iesselakademie]] spellingsrichtlienen op-ezet.<ref>[http://www.ijsselacademie.nl/ija/taal/spellingsbrochure/inhoudsopgave.asp Spellingsrichtlienen van de Iesselakademie veur t West-Overiessels en Veluws]</ref> t Kampers kan ok prima eskreven wörden in de [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze]]. Vanof ongeveer 1945 verskeen in de plaatselike krante wekeliks n [[nöalstukken|kollum]] in t Kamper dialekt onder de naam ''’Eij ’t ook ’eurd''. Jan B. Keuter skreef disse stukkies onder de naam Drikus. De Iesselakademie ef in [[2000]] t “Woordenboek van de Kamper Taal” uutegeven. As anvulling is later n niet-offisiële “Woordenlijst Nederlands-Kampers” samenesteld deur Ph. Bloemhoff-de Bruijn. == Publikasies == *''Woordenboek van de Kamper Taal'', A. Fien c.s., ISBN 9066971096, 2000 == Referensies == <references/> {{Dialekt|sdz|Kampen|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Sallaands|*]] [[Kategorie:Kampen]] jjfyphjrb16f9poaqfqa9gpkbyzqdh7 0 17616 264682 259956 2013-05-06T21:19:53Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Paolo Meneguzzi | ofbeelding = Paolo Meneguzzi, Switzerland, Eurovision 2008, 2nd semifinal.jpg | umschrieving = Paolo Meneguzzi op t Songfestival van 2008 | geboren = [[6 december|6 desember]] [[1976]] | laand = [[Italië]] | spraoke = [[Italjaans]] | genre = [[Popmuziek]] | webstee = http://www.paolomeneguzzi.it/ }} '''Paolo Meneguzzi''' ([[Lugano (stad)|Lugano]] ([[Zwitserlaand]]), [[6 december|6 desember]] [[1976]]) is n [[Italië|Italiaanse]] zanger, meestentieds zingt e [[popmuziek]]. Zien echte naam is ''Pablo Meneguzzo''. In [[1996]], nog alited onbekend in [[Italië]], wun e tot ieders verrassing t internasionale muziekfestival ''Viña del Mar'' in [[Chili]]. Zien debuut in Italië was op t [[Festival van San Remo]] in [[2001]] mit ''Ed io non ci sto più''. Zien eerste treffer was ''In nome dell'amore'' uut [[2002]], die zo'n bietjen overal ter wereld wel sukses had. Zien tweede en darde treffer waren ''Vero falso'' en ''Lei è''. In [[2004]] gung e weer naor San Remo, mit t lied ''Guardami negli occhi (prego)''. t Liedjen ''Baciami'' wördden in Italië de zoemertreffer van 2004. In [[2005]] dung Paolo weer mee an t Festival van San Remo mit t nummer ''Non capiva che l'amavo'' en bröcht toe t album ''Favola'' uut. In 2007 bröcht e t losse nummer ''Ti amo ti odio'' uut. In november van dat jaor wördden bekend dat e Zwitserlaand zol vertegenwoordigen op t [[Eurovisiesongfestival]] van 2008 in [[Belgrado]] mit de ballade ''Era Stupendo''. Dit nummer is samen mit ''Grande'', waormee e in 2008 de zesde plekke behaolden op t Festival van Sanremo, te vienen op t album ''Corro via''. == Diskografie == === Albums === * [[2001]] - ''Un sogno nelle mani'' * [[2003]] - ''Lei è'' * [[2004]] - ''Lei è - 2004'' * [[2005]] - ''Favola'' * [[2007]] - ''Musica'' * [[2007]] - ''Live "Musica Tour"'' * [[2008]] - ''Corro via'' * [[2010]] - ''Miami'' * [[2011]] - ''Best Of: Sei Amore'' === Albums veur de internasionale markt === * [[1997]] - ''Por Amor'' <small>([[Latiens-Amerika]])</small> * [[1998]] - ''Paolo'' <small>(Latiens-Amerika)</small> * [[1999]] - ''Emociones'' <small>(Latiens-Amerika)</small> * [[2001]] - ''Un sueño entre las manos'' <small>(Latiens-Amerika)</small> * [[2004]] - ''Elle Est'' <small>([[Frankriek]])</small> * [[2006]] - ''Ella Es'' <small>(Latiens-Amerika)</small> * [[2008]] - ''Música'' <small>([[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigden Staoten van Amerika]] en Latiens-Amerika)</small> * [[2011]] - ''Mi misión'' <small>(Verenigden Staoten van Amerika en Latiens-Amerika)</small> === Losse nummers === * [[1996]] - ''Arià Ariò'' <small>(Latiens-Amerika)</small> * [[1996]] - ''La primera vez'' <small>(Latiens-Amerika)</small> * [[1996]] - ''Loco loco'' <small>(Latiens-Amerika)</small> * [[1996]] - ''Eres el fin del mundo'' <small>(Latiens-Amerika)</small> * [[1996]] - ''Golpes bajos'' <small>(Latiens-Amerika)</small> * [[1997]] - ''Si enamorarse'' <small>(Latiens-Amerika)</small> * [[1998]] - ''Por una como tú'' <small>(Latiens-Amerika)</small> * [[1998]] - ''Aire de fiesta'' <small>(Latiens-Amerika)</small> * [[1999]] - ''Mi libre canción'' <small>(Latiens-Amerika)</small> * [[1999]] - ''Sabor de sal'' <small>(Latiens-Amerika)</small> * [[2001]] - ''Ed io non ci sto più'' * [[2001]] - ''Mi sei mancata'' * [[2001]] - ''Quel ti amo maledetto'' * [[2001]] - ''Y yo no aguanto más'' <small>(Latiens-Amerika)</small> * [[2001]] - ''Un condenado te amo'' <small>(Latiens-Amerika)</small> * [[2001]] - ''Tu me faltabas'' <small>(Latiens-Amerika)</small> * [[2002]] - ''In nome dell'amore'' * [[2003]] - ''Verofalso'' * [[2003]] - ''Lei è'' * [[2004]] - ''Guardami negli occhi (prego)'' * [[2004]] - ''Baciami'' * [[2004]] - ''Una regola d'amore'' * [[2004]] - ''Au nom de l'amour'' con Ophelie Cassy <small>(Francia)</small> * [[2004]] - ''Prends mon corps et ma vie'' <small>(Francia)</small> * [[2005]] - ''Non capiva che l'amavo'' * [[2005]] - ''Sara'' * [[2005]] - ''Lui e lei'' * [[2005]] - ''Regalami un fiore'' * [[2005]] - ''Ella es'' <small>(Latiens-Amerika)</small> * [[2005]] - ''Mirame a los ojos'' <small>(Latiens-Amerika)</small> * [[2005]] - ''Besame'' ([[Latiens-Amerika]]) * [[2007]] - ''Musica'' * [[2007]] - ''Musica - Nuova Edizione'' * [[2007]] - ''Ti amo ti odio'' * [[2007]] - ''Ho bisogno d'amore'' * [[2008]] - ''Grande'' * [[2008]] - ''Era stupendo'' * [[2008]] - ''Tú eres música'' <small>(Verenigden Staoten van Amerika en Latiens-Amerika)</small> * [[2008]] - ''Vai via'' * [[2009]] - ''Te amo te odio'' <small>(Verenigden Staoten van Amerika en Latiens-Amerika)</small> * [[2010]] - ''Imprevedibile'' * [[2010]] - ''Stella bianconera'' (mit [[Leo Leoni]]) * [[2010]] - ''Se per te'' * [[2011]] - ''Sei amore'' * [[2011]] - ''Mi misión'' <small>(Verenigden Staoten van Amerika en Latiens-Amerika)</small> * [[2011]] - ''La mia missione'' == Uutgaonde verwiezing == *[http://www.paolomeneguzzi.it/ Offisiële webstee] {{DEFAULTSORT:Meneguzzi, Paolo}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zanger]] i6olo8okbjd2j82h21mhfhacomzzr1e 0 17617 204576 2011-09-02T21:16:42Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] h0kgvh4wtxuw0ezke0rcqocqdtvs0wu 0 17618 279589 274450 2015-03-27T17:49:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Cathedral of Da Lat 05.jpg|thumb|250px|Da Lat]] '''Da Lat''' ([[Vietnamees]]: ''Đà Lạt'') is de heufdstad van de perveensie [[Lâm Đồng]] in centraol [[Vietnam]]. Et stadsgebied is 393 [[vierkaante kilemeter|km²]] groot en had in [[2009]] zoe'n 206.000 inwoners. Da Lat leit omdebi'j 310 km in et zuden van [[Ho Chi Minh City]]. Dong Hoi is bereikbaor over de weg (Nationaole weg 14) en deur de locht (Vlochthaeven Lien Khuong). De stad ef ok een universiteit, waor onder andere [[Romano Prodi]] ooit as [[hoogleraor]] in dienst was. {{commonscat}} [[Kategorie:Vietnam]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] kryto3333k1qi56wg9qfrztjuc22v8l 0 17619 204792 2011-09-04T12:56:52Z Servien 7 [[Pertaol:In 't niejs]] is ewiezigd naor [[Portaol:In t niejs]]: ver-ANS't wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Portaol:In t niejs]] 26x96hhkll1yw2mu1tvc0nvw4ns8hf6 10 17621 204798 2011-09-04T13:05:05Z Servien 7 [[Mal:In 't niejs]] is ewiezigd naor [[Mal:In t niejs]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:In t niejs]] g2tqms8655yxu74wbv72i7hg3zuc0u3 0 17625 204837 2011-09-04T20:31:07Z Servien 7 [[Ierse zee]] is ewiezigd naor [[Ierse Zee]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ierse Zee]] qhm5zb66qaeu3u7t42dd462oztbdav3 0 17626 204924 2011-09-04T20:59:09Z Servien 7 [[Pertaol:In 't niejs/Archief]] is ewiezigd naor [[Portaol:In t niejs/Archief]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Portaol:In t niejs/Archief]] 2m03767egmsdefipfjsv0n2bx5q2xb6 14 17627 266541 259997 2013-05-10T18:22:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Politics}} [[Kategorie:Alles]] euti2yzm1yiaap3vwum0aq8ebkmim03 14 17628 259923 246250 2013-03-11T12:39:50Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 63 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6478924]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Criminals}} [[Kategorie:Maotschoppi'je]] 0rg15f2akuwz5d2cfarjtnq54kyoms5 14 17629 292776 292761 2016-12-22T13:52:08Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur| ]] aj1iosu6231chks39vtadifsq9zk7hb 0 17631 287904 279288 2016-10-26T11:49:55Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Lundy''' is t grootste [[aailaand]] in t [[Daip van Bristol]]. t Ligt 19 kilometer van de kust van [[Devon]] ([[Engelaand (regio)|Engelaand]]) aof en is dail van t distrikt [[Torridge]]. Lundy wordt t maist deur dagjeslu bezöcht. Lundy het n rieke [[fauna]] en [[flora]]. Ook is der n pub, n postkantoor/winkeltje, n kamping en verschaaidene hoeskes dij te huur binnen. Ook is der n ploats en n kearke. t Aailaand is te bezuiken mit de boot vanoet Devon. Lundy het zien aigen postzegels. Ook hebben zai aigen munten had (oetgeven in 1929 en 1965), n Puffin en n haalve Puffin. Op t momeant betoalt man gewoon mit de Britse [[pond (muntainhaid)|pond]]. == Foto-oetstallen == <gallery caption="Ploatjes van Lundy"> File:Oldenburger.jpg|De Oldenburger, de boot dij noar Lundy voart File:De haven van Lundy.jpg|t Hoavenpje van Lundy mit op de aachtergrond de nije (witte) vuurtoren File:De nieuwe vuurtoren.jpg|De nije (witte) vuurtoren File:Vuurtoren op Lundy.jpg|De olde vuurtoren File:Sika hert op Lundy.jpg|t [[Sikahaart]], dat veul veurkomt op Lundy File:Puffin op Lundy.jpg|n Puffin ([[papegaaiduker]]) File:Fratercula arctica Lundy.jpg|Postzegels oet Lundy (weerde in Puffins) File:Lundy post.jpg|Lundypostbak File:Pub op Lundy.jpg|Aailaandbier in de pub op Lundy File:Millcombe House.jpg|Millcombe House File:Lundy, Dorpsgezicht.jpg|St. Helena's Kearke File:Marisco Castle Lundy.jpg|Kastail Marisco File:1puffin1929.JPG|1 Puffin-munt oet 1929 </gallery> {{Dialekt|gos}} [[Kategorie:Brits eilaand]] i34q5t0iw93v077qdv0lj8l807gyoxu 14 17632 262583 229189 2013-05-03T21:37:22Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Kultuur]] sqsois5o26cqdi84nnv6hxpd4pjsqe6 14 17633 292780 266440 2016-12-22T13:53:22Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Muziek]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur|Muziek]] mt36xxnvrrqn1qa95wyby6zgfsiwnte 14 17634 266404 260058 2013-05-10T17:34:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Music}} [[Kategorie:Keunst]] [[Kategorie:Amusement]] 90275pcwp9g3ti5mh056wv61i1zu2y3 14 17635 292771 266432 2016-12-22T13:50:49Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Lied]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur|Lied]] lxej4y7t2p8p8o8mmmz95wyxvb7rkut 14 17636 292772 266436 2016-12-22T13:51:03Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gerecht]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur|Gerechten]] 3adb7hgh1qtekvtzacxs5f52aq6k6px 14 17637 292773 266438 2016-12-22T13:51:15Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur|Humor]] iopo06l0h77qzhg2i0a3majjrrzuu1r 14 17639 292778 266441 2016-12-22T13:52:42Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Organisaotie]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur|Orgenisatie]] [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je|Orgenisatie]] 1p9yhd1bl6oi6grjzuxm34jd5nvdllp 14 17640 292779 291256 2016-12-22T13:52:56Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Literatuur]] [[Kategorie:Nedersaksies| Schrieverije]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur|Schrieverije]] nta2gnbgp2slvjpnsr20d88l6l86elv 14 17641 292777 266345 2016-12-22T13:52:23Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur|Pries]] 3wdnwxzacq2ucjpezvmm6mamb3bnwan 0 17643 264698 260101 2013-05-06T21:22:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Nino Xypolitas | geboren = [[29 juni]] [[1981]] | laand = geboorn in [[Zweedn]], rechtevoort in [[Grieknlaand]] | spraoke = [[Grieks]] }} '''Nino Xypolitas''' ([[Grieks]]: ''Στέφανος "Νίνο" Ξυπολητάς'') is n [[Griekenlaand|Griekse]] [[zanger]], die oek wel bekend steet as kortweg '''Nino'''. In [[2003]] wördden e bekend nao zien deelname an t televisieprogramma ''Fame Story''. Sinds die tied hef e vuuf verschillende albums uutebröcht. Nino is op [[29 juni]] [[1981]] geboren in [[Stockholm]], [[Zweden]], kort daornao is e mit zien familie weerekeerd naor t Griekse eilaand [[Rodos]]. Nao n paor jaor te hebben op-etrejen bie kleine gelegenheen, besleut Nino mee te doon mit t Griekse televisieprogramma ''Fame Story'', hierdeur wördden e merakels bekend in heel Griekelaand. ==Albums== *2004 - ''Νίνο, Νίνο, Νίνο'' (Nino, Nino, Nino) *2005 - ''Ειλικρινής'' (Ilikrinis) *2006 - ''Επηρεάστηκα'' (Epireastika) *2007 - ''Θαύματα'' (Thavmata) *2009 - ''Η παράσταση αρχίζει'' (I Parastasi Archizi) *2011 - ''OK'' ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.vips24.gr/DiscographyPerVip/0,2720,59826,00.html Diskografie] {{Dialekt|wvel}} [[Kategorie:Zanger]] b6xmptrfmozffmjcbq1foz0cta4hts5 4 17644 205303 2011-09-05T20:16:33Z Servien 7 [[Wikipedie:Pagina's dee vort mutten]] is ewiezigd naor [[Wikipedie:Vortdoon]]: t bin niet allinnig pagina's, mer oek bestaanden/media, die'w vortdoon wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Vortdoon]] qi47v91jzz4myo7a5u6d0er8yuhwvek 0 17646 205324 2011-09-05T21:07:14Z Droadnaegel 1133 [[Bloomenkorso]] is ewiezigd naor [[Blomenkorso]]: dubbele o neet neudig in neet of eslotten lettergrepen wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Blomenkorso]] 5rri44bmak52ghe9jteep1g18zy8514 0 17648 288733 264942 2016-10-27T15:33:35Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Elbersdorf''' is n daarp ien de gemainte [[Dürrröhrsdorf-Dittersbach]] dat beheurt tot t distrikt [[Sächsische Schweiz-Osterzgebirge]] ien de [[Duutslaand|Duutse]] dailstoat [[Saksen (dailstoat)|Saksen]]. t Daarp wuir ien 1412 nuimd as "Elbistorff" en staait bekeand om de [[Belvedere Schöne Höhe]]. t Ligt aan de rivier de [[Wesenitz]]. <gallery> Ofbeelding:Elbersdorf.jpg|Ploatsnoambred Ofbeelding:Belvedere Schöne Höhe.jpg|Belvedere Schöne Höhe Ofbeelding:Wappen_elbersdorf.gif‎|Woapen Elbersdorf </gallery> {{Begin|gos}} {{Dialekt|gos}} [[Kategorie:Plaotse in Saksen]] [[Kategorie:Darp in Duutslaand]] 2t7rwbp0wfx67kpwxvei9dumrx6eanj 0 17649 264896 260099 2013-05-09T22:00:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Belvedere Schöne Höhe.jpg|thumb|Belvedere Schöne Höhe]] '''Belvedere Schöne Höhe''' is n torenachtig palais ien t daarp [[Elbersdorf]], t is om en bie 1831-1833 baauwd ien opdraacht van de laandaigender ''Johann Gottlob von Quandt''. Ien 1925 is t kastail verkocht aan de stad [[Dreesden]]. Ien 1997 is t kastail overdroagen en weeromgeven aan de gemainte [[Dürrröhrsdorf-Dittersbach]], woarnoa t restaureerd is. De ien 1836 aangelegde kastailtoen is maor veur n dail bewoard bleven. {{Begin|gos}} {{Dialekt|gos}} [[Kategorie:Kasteel]] 0aiyzeoxp3b9ipu6lpo4g4bom5ogr4q 0 17650 290743 290229 2016-11-01T17:27:53Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[File:Cyprus SBAsInRed.png|280px|right|thumb|Lokoatsie binnen Zyprus]] '''Akrotiri en Dhekelia''' ([[Grieks]]: Ακρωτήρι, Δεκέλεια; [[Turks|Törks]]: Agrotur, Dikelya), binnen twai gebieden op t aailaand [[Cyprus|Zyprus]], dij nait bie de republiek Zyprus heuren. Dizze gebieden stoan bekend as t ''Souvereign Base Area'' en heuren tou [[Groot-Brittannie|Groot-Brittanje]] en binnen militaere gebieden. In dizze gebieden gelden dan ook de Britse wetten. Zie hebben n aigen politsie, braandweer, douane, winkels, restauraants en n gevangenis. t Het ook Britse stroatnoamen. De gebieden binnen overbliefsels van de Britse kolonie op t aailaand. Noadat t Veraind Keunenkriek Zyprus aofnomen haar van t [[Ottomoanse riek]] in 1878, wör t aailaand n Brits protektoroat. Ien 1960 kreeg Zyprus heur onaofhankelkhaid. Akrotiri en Dhekelia bleven Brits, wegens t grote verlet dat t VK haar ien de regioon (Izrel en t Suezknoal). 14 joar loater wollen de Griekse Zyprioten zuch bie [[Griekenlaand]] vougen, wat laaide tot n börgeroorlog. t Aailaand wör verdaild in Törks Noord-Zyprus en Grieks Zuud-Zyprus mit doar tuzzenin n neutroale [[zone]]. Akrotiri en Dhekelia wörren nait beïnvloud deur dizze opdailing en bleven neutroal. De Törkse troepen dij Noord-Zyprus holpen tiedens de börgeroorlog vuilen de enkloaves ook nait aan, om konflikten mit t VK te veurkommen. ==Foto-oetstallen== <gallery caption="Ploatjes van SBA"> File:SBA police car.jpg|SBA-politsie-auto File:SBA police patch.jpg|SBA-politsieploatje File:Sba motor.jpg|SBA-politsieman op politsiemotor File:Dhekelia.jpg|Dhekelia File:Gibraltar lane.jpg|Gibraltar lane File:Britse telefooncel op Cyprus.jpg|Britse telefooncel in Dhekelia File:SBA bord.jpg|Pas op! du verloat nu SBA </gallery> ==Boetende heanwiezen== * [http://www.sba.mod.uk/ Webstee van de Sovereign Military Base] {{Begin|gos}} {{Dialekt|gos|de Veenkolonies|Algemaine Leegsaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Brits Ovverzees Bezit]] [[Kategorie:Syprus]] sblj8yqp21t0et5z174spzsw3cwbkra 0 17651 205431 2011-09-06T17:43:31Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] h0kgvh4wtxuw0ezke0rcqocqdtvs0wu 0 17652 205440 2011-09-06T17:54:13Z Servien 7 [[Schots-Gaelies]] is ewiezigd naor [[Schots-Gaols]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Schots-Gaols]] gmapnhjvjuhlemrvuwe6w9gpmbg12b2 0 17657 259909 247845 2013-03-11T12:39:27Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 20 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q116970]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki De '''gruine lien, neutroale zone of bufferzone''' is n schaaiden op [[Zyprus]], dij over t haile aailand lopt, en t [[Turkije|Törkse]] dail van t [[Griekenlaand|Griekse]] dail schaaidt. Dizze zone wordt beheerd deur de [[Verienigde Naties|VN]], en is zonder toustemmen van de VN verboden gebied. D'r binnen veul laandmienvelden in de zone. De VN-missie UNFICYP patrouilleert met plietsie en met miltairen in dizze zone. Ook [[Nederlaand]] het van dizze missie dail uutmokt, met zowel plietsie as militairen. Begun dit joar nimt Nederlaand gain dail meer an UNFICYP. In de heufdstad [[Nicosia]] is dizze zone midden in de stad, en bestaait uut huzen die now onbewoond binnen. t Olle vlaigveld van Nicosia ligt in de bufferzone, en is nait meer in gebruuk. Momenteel binnen d'r een poar greensposten in gebruuk, zodat aine over dizze buffer noar t aandere gebied kan. ==Foto-oetstallen== <gallery caption="Ploatjes van Gruine lien"> File:UN bufferzone.jpg|Gruine lien File:Mijnveld.jpg|Woarschaauwen veur mienveld File:UN bufferzone in Nicosia.jpg|Gruine lien in Nicosia File:Bufferzone.jpg|Nicosia File:grenspost.jpg|Grenspost in Nicosia File:Un patrouille in bufferzone.jpg|VN-patrouille in bufferzone File:Boeren in bufferzone.jpg|Boeren in bufferzone File:Einde bufferzone.jpg|Inde Gruine lien </gallery> {{Dialekt|gos}} dekgdfbg62rv5fo8958tro9n6l9q1eq 0 17659 287909 279289 2016-10-26T11:52:42Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Welkom op Sark.jpg|thumb|De toegaang tot Sark]] t Eilaand '''Sark''' is ien van de [[Kanaoleilaanden]] an de [[Fraankriek|Fraanse]] kust van [[Normandië]], en beheurt tot t autonome baljuwskop [[Guernsey]], n [[Brits Kroonbezit]], mar het n eigen regeringsvorm en eigen bestuur. De Fraanse naeme veur t eilaand is ''Sercq'', of in t oolde Sarks-Fraans ''Sèr''. Sark is n rustig eilaand waor gien motorvoertugen kommen maggen. De plaetselike bevolking ommezeilt t verbod deur [[trekker]]s te gebruken as vervoersmiddel. Veerder worden de [[fietse]] en [[peerd en waegen]] bruukt. Der wonen zoe'n 600 luden op Sark. De ekonomie is baseerd op t [[toerisme]] en de [[laandbouw]]. Der is amperan verlochting op t eilaand waordeur je goed de [[steernskunde|steerns]] kunnen bekieken zonder da'j last hebben van [[lochtversmering]]. t Eilaand wordde in [[2011]] uutreupen tot de eerste ''Dark Sky Community'', deur de International Dark-Sky Association. Sark het ok n vuurtoren ''Point Robert'', mar die schient allienig over zee. Sark het gien [[polisie]], t recht wordt daor deur vri'jwilligers in de haand hoolden. As der iene oppakt wordt, dan wordt e in n sel opsleuten die der al sund [[1856]] staot, daornao wordt e ophaeld deur de polisie van Guernsey. Elk jaor wordt op t eilaand t ''Sark Folk Festival'' hoolden. == Foto-uutstalling == <gallery caption="Ploatjes van Sark"> File:Verbinding tussen liitle en great Sark.jpg|verbinding tussen little en great Sark File:Sark shopping centre.jpg|postkantoor van Sark File:Hotel op Sark.jpg|hotel op Sark File:Het vervoer op Sark.jpg|vervoer op Sark File:Natuur op Sark.jpg|de natuur File:Haventje van Sark.jpg|de hoaven </gallery> {{Dialekt|stl}} [[Kategorie:Kanaaleailaandn]] bsg57q63vprqg8aoswiiv6kp89sb4wz 0 17660 287908 279290 2016-10-26T11:52:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Guernsey sm02.png|thumb|Koart van Guernsey mit doarop Herm]] '''Herm''' is n [[Eilaand|aailaand]] veur de [[Frankriek|Fraanse]] kust van [[Normandië]], t beheurt tou aan t baljuwschop van [[Guernsey]]. Herm is t klainste aailaand van de knoalaailaanden, dat vraai tougaankelik is. Net as op [[Sark]] binnen motorvoertugen verboden op t aailaand, maor op Herm binnen ook fietsen verboden. Deur de witte zaandstraanden (onder aandere Shell Beach) is Herm n paradies veur waandeloars. Herm wordt deur regeren van Guernsey verhuurd. t Aailaand wordt sund [[1 oktober]] [[2008]] verhuurd aan t bedrief ''Herm Island Ltd'', dij de loatste veertig joar van de huuroverainkomst opkocht het van n echtpoar dij t aailaand eerder huurde. Ze binnen ook aigender van aal bedrieven op t aailaand. In [[2002]] was de totoale bevolking om de bie de 60 personen. Herm is maor 2,5 kilometer lang en minder as 800 meter breed. t Aailaand ligt zo dat de grootste lengte noord-zuud loopt. t Noordelike dail van de kust bestaait oet zaandstraanden en t zudelike dail is veural rotsachtig. == Foto-oetstallen == <gallery caption="Ploatjes van Herm"> Bestaand:Ferry to Herm.jpg|Boot noar Herm Bestaand:Herm 1.jpg|Sfeerploatje van Herm Bestaand:Herm 2.jpg|Schier Herm Bestaand:Toren op Herm.jpg|Toren op Herm Bestaand:Huizen op Herm.jpg|Hoezen op Herm Bestaand:Herm natuur.jpg|Natuur van Herm </gallery> {{Dialekt|gos||Algemaine Leegsaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Kanaaleailaandn]] nfywr7ganetbxagtq8pryl91bizhj7r 0 17661 271006 270811 2013-10-30T17:18:27Z 80.114.178.7 link [[Slochtern]] naor [[Slochter|Slochtern]] (dat is: [[Slochter]]); dan ok -/- "in [[Slochteren]]," wikitext text/x-wiki [[File:Slochteren IPA 6.JPG|thumb|Arthur Troop]] De '''International Police Association''' (aofkort: I.P.A.) is de grootste [[plietsie]]verainen in de wereld. In meer as zestig laanden is de verainen aktief. De liefspreuk van de I.P.A. is ''Servo per Amikeco'', 'dienen deur vriendschap'. t Is n spreuk in t [[Esperanto]]. De I.P.A. weur in de joaren vieftig opricht deur Arthur Troop in Engelaand. In Neaderland bestaait de I.P.A. sinds 1953. Ook in [[Grunnen (provìnzie)|provinsie Grunnen]] is n aofdailen aktief, opricht in 1969. In [[Slochter|Slochtern]] hest n [[Internationoale Plietsiepetten Kolleksie|muzijom mit plietsiepetten ]] uut hoast de haile wereld, uniformen en aander plietsiegrei in t olde statsionsgebaauw, dat ook dient as plietsieburo. ==Aofbeeldens== <gallery> File:Schloss Gimborn 2010 SteDi3.jpg|Int. IPA GIMBORN congrescentrum File:Slochteren 7.JPG|IPA logo File:Slochteren IPA 3.JPG|t olde statsionsgebaauw File:IPA politie museum Slochteren.jpg|Plietsiemuzijom Slochtern File:Slochteren 6.JPG|Plietsiemuzijom Slochtern File:Slochteren 2.JPG|Plietsiemuzijom Slochtern </gallery> ==Boetende heanwiezen== * [http://www.ipa-nederland.nl I.P.A. Nederland] * [http://www.politiepetten.nl Internationale Politiepetten Collectie] {{Dialekt|gos||Algemaine Leegsaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Vereniging]] [[Kategorie:Plietsie]] 5dz7zazbdgy9h8pakylf7li4djki837 0 17662 279590 274433 2015-03-27T17:49:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = الجمهوريّة العربيّة السّوريّة<br /><small>Al Jumhuriyah al Arabiyah as-Suriyah</small> | naam = Syrië | vlagge = Flag of Syria.svg | woapn = Coat_of_arms_of_Syria.svg | lokasie = Syria in its region (claimed).svg | breedtegroad = 35///N | lengtegroad = 38///E | region = SY | sproaken = [[Arabisch]] | heufdstad =[[Damaskus]] | religie = [[islam|moslims]] 90%, [[christendom|christenen]] 10% | regeringsvorm = [[Rippebliek]] | staatshoofd = [[President]] [[Bashar al-Assad]] | km2 = 185.180 | pctwater = 0,6 | muntienhied = [[Syrisch pond]] | valutakode = SYP | tiedzone = [[UTC+2|+2]] (zomers: [[UTC+3|+3]]) | volkslied = [[Homat el Diyar]] | tld = sy | laandkode = SYR | tel = 963 }} '''Syrië''' (offisjeel de '''Syriese Reppubliek''') is n laand in t [[midn-oostn]], wat greanzet an de [[Middellaandse Zee]] in t westn, an [[Turkije|Turkeie]] in t noordn, an [[Irak]] in t zuud-oostn; an [[Jordanië]] in t zuudn en an [[Libanon]] en [[Israël]] in t zuudwestn. De rivier n [[Eufraat]] löp van noordwest noar zuudoost duur t laand. n Presideant van Syrië is [[Bashar al-Assad]], den't zien vaar [[Hafez al-Assad]] opvolgen in [[2000]] doo't zin vaa oet de tied köm. De heuwdstad is [[Damaskus]]. Aandere grote steadn zeent [[Aleppo]], [[Homs]], [[Hama]] en [[Latakia]]. == Zeensweardigheedn == * oold Damaskus * Omajjadenmoskee * Azem-paleis * Souk El-Hamidiyeh * Krak des Chevaliers * Malloula * Kristelike wieke in Damaskus == Foto-oetstalling == <gallery caption="Fotoos van Syrië"> File:Damascus Omajjadenmoskee.jpg|Omajjadenmoskee File:Damascus Azem paleis.jpg|Azempaleis File:Damascus Souk El-Hamidiyeh.jpg|Souk El-Hamidiyeh File:Damascus Souk El-Hamidiyeh 2.jpg|Heuwddeuks te koop File:Damascus Souk El-Hamidiyeh 3.jpg|Krak des Chevaliers File:Malloula.jpg|grotwonnings in Malloula </gallery> {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Azië]] rdrjk7clfw4fe5i9sa1w7ps3ec7ovv6 0 17663 205671 2011-09-07T16:37:14Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kreenk vuur de Twentse Sproak]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kreenk vuur de Twentse Sproak]] ot5rvcxlni1narawsfi1cxr7sssbwpu 0 17666 290200 263539 2016-10-31T13:50:33Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map of Idaho highlighting the Idaho Panhandle.png|thumb|left|150px|De koarte van n panhandle.]] n '''Idaho [[Panhandle]]''' is t noordlikste, oetsteknde peunt van n Amerikoanse stoat [[Idaho]]. De inwönners doar nömt t ''North Idaho'' (Noord-Idaho). t Zuudlikste deil van n regioo hett ok wal ''Noord-Sentroal-Idaho''. t Hef greanzn met [[Washington]] in t westn, [[Montana (staot)|Montana]] in t oostn, [[Brits-Kolumbia]] in [[Kanada]] in t noordn en n rest van Idaho in t zuudn. t Öppervlak van n regioo is 54.422,49 km², dös 25,39% van t öppervlak van n stoat. t Hef ok n woateröppervlak zoo gröt as 839,07km². t Har in 2004 önnevear 295,160 inwönnern. == Skiednisse == [[Ofbeelding:UI-arboretum-spring-moscow-id-us.png|thumb|rightt|150px|Botaniesen toen van n universeteait in Moscow.]] n Idaho Panhandle kömn in de tied a't [[Montanaterritoriöm]] oe't [[Idahoterritoriöm]] doan wörn in [[1864]]. A'n zettel van de territorioale regearige in 1864 van [[Lewiston (Idaho)|Lewiston]] öp [[Boise (Idaho)|Boise]] an gung, docht zee det regearn meujlik wean zol in n panhandle, en zee harn idean öm n panhandle nen amparten stoat te moakn. Det gung oetiendlik nich, moar t kömn wear trög in 1901. Dan zegn zee de't miskien wal n good idea was a'n panhanle en [[Oost-Washington]] saamngungn en n [[Stoat van Lincoln]] wörn, moar ok det idea gung oet de tied. In 1889 gung n [[Universeteait van Idaho]] in [[Moscow (Idaho)|Moscow]] stoan. == Groafsköppe == [[Ofbeelding:Idaho USA12.jpg|thumb|right|400px|Palouse-ebeed in n panhandle.]] n Panhandle hef 10 groafsköppe. De liste steet hier önner. *[[Benewah Country]] *[[Bonner County]] *[[Boundary County]] *[[Clearwater County (Idaho)|Clearwater County]] *[[Idaho County]] *[[Kootenai County]] *[[Latah County]] *[[Lewis County (Idaho)|Lewis County]] *[[Nez Perce County]] *[[Shoshone County]] == Wichtigste emeansköppe == [[Ofbeelding:2008-1018-021-CoeurdAleneResort.JPG|thumb|right|400px|De stad [[Coeur d'Alene]] vanof t [[Mar van Coeur d'Alene]].]] *[[Bonners Ferry]] *[[Coeur d'Alene]] *[[Dalton Gardens]] *[[Grangeville]] *[[Hayden (Idaho)|Hayden]] *[[Kellogg (Idaho)|Kellogg]] *[[Lewiston (Idaho)|Lewiston]] *[[Moscow (Idaho)|Moscow]] *[[Orofino]] *[[Postfalls]] *[[Rathdrum (Idaho)|Rathdrum]] *[[Sandpoint]] *[[St. Maries]] == Indioannreservöate == *[[Coeur d'Alene-indioannreservoat]] *[[Koetenai-indioannreservoat]] *[[Nez Perce-indioannreservoat]] == De meujte woard te bekiekn == [[Ofbeelding:CourdAlene TheLake.jpg|thumb|right|400px|t [[Mar van Coeur d'Alene]].]] *n [[Idaho Panhandle Nasjonoal Bos]] *[[Priest Lake]] *t [[Mar van Pend Oreille]] *t [[Mar van Coeur d'Alene]] *n [[Koetenairivier]] *t [[Silverwoodpretpark]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Panhandle]] go0g8e1k79iklgc8dkx3j83p5co8r6w 14 17667 290208 266513 2016-10-31T15:35:21Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van de Verenigde Stoatn van Amerika]] t8i7b4z3ihoa4mecpta942b5q7fn221 14 17668 290213 290212 2016-10-31T15:37:29Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of the United States}} [[Kategorie:Geografie naor laand|Verenigde Stoatn van Amerika]] [[Kategorie:Verenigde Stoatn van Amerika]] 631cemn0wvss8okajtwmzay39cc4ida 0 17669 291490 265695 2016-11-04T17:06:27Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Abe Lenstrastadion.jpg|thumb|Et Vene speult in et [[Abe Lenstra Stadion]] waor plaets is veur 26.400 meensken.]] '''SC Heerenveen''' is een [[voetbal|voetbalklup]] van [[Et Vene]]. De klup wodde opricht in [[1920]] en speult sund 1993 in de eredivisie. == Geschiedenis == Tussen 1941 en 1951 wodde de klup negen keer noordelik kampioen. Dit was ok de tied van [[Abe Lenstra]]. In 1989/90 promoveerde Et Vene naor de hoogste kompetisie van et Nederlaanse voetbal. Nao een hiel min eerste seizoen in de eredivisie volgde de degradaosie naor de eerste divisie. Onder [[Foppe de Haan]] promoveerde de klup in et seizoen 1993/94 weeromme naor de eredivisie. Sund die tied bin ze niet meer degradeerd. Et Vene het ok drie keer de finale van de [[KNVB-beker]] speuld. De eerste keer doe Et Vene in de finale kwam, speulde de klup nog in de eerste divisie. De eerste bekerfinale speulde Et Vene tegen [[AFC Ajax]] en verleurde de wedstried mit 6-2. De twiede bekerfinale was tegen [[Roda JC]] in 1997. Et Vene verleur de wedstried mit 4-2. De dadde keer bekerfinale van Et Vene was in 2009 tegen [[FC Twente]]. Et Vene won de wedstried nao strafschoppen mit 5-4 (eindstaand 2-2). == Weblinks == * [http://www.sc-heerenveen.nl Website van SC Heerenveen] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Voetbal]] [[Kategorie:Sport in Frieslaand]] [[Kategorie:Et Vene]] 59r26pku1yaixbvzzd5outg8eq5ynsd 14 17670 266536 205728 2013-05-10T18:22:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ovverheid]] 9absjo11woicodnu6hm9t9jwipeawxd 14 17671 266326 260040 2013-05-10T17:13:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Onderhold]] b3mg2l7bteh4ospenhy1v75fj8hvli6 14 17672 266328 205743 2013-05-10T17:14:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Koordinaoten ontbrekt]] qhs76rrk8djd3a57w6giitug135pn4w 14 17673 266329 205744 2013-05-10T17:14:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Koordinaoten ontbrekt]] qhs76rrk8djd3a57w6giitug135pn4w 0 17674 205748 2011-09-07T21:17:43Z Servien 7 [[Herm (eilaand)]] is ewiezigd naor [[Herm (aailaand)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Herm (aailaand)]] 925pjqtj07mvy3po7hlolq5w9rg9v9l 14 17675 266327 205750 2013-05-10T17:13:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Koordinaoten ontbrekt]] qhs76rrk8djd3a57w6giitug135pn4w 10 17676 276918 267994 2014-11-28T17:11:13Z Droadnaegel 1133 dubbelen parameter wikitext text/x-wiki {{Infobox provinsie | noam = {{{noam|}}} | kortnoam = {{{kortnoam|}}} | ofbeelding vlage = {{{ofbeelding vlage|}}} | ofbeelding woapen = {{{ofbeelding woapen|}}} | ofbeelding = {{{ofbeelding|}}} | ofbeelding2 = {{{ofbeelding2|}}} | heufdstad = {{{heufdstad|}}} | Gouverneur = {{{Gouverneur|}}} | opp = {{{opp|}}} | inwoner = {{{inwoner|}}} | doatum = {{{doatum|}}} | bevolkensdichtte = {{{bevolkensdichtte|}}} | breedtegroad = {{{breedtegroad|}}} | lengtegroad = {{{lengtegroad|}}} | region = {{{region|}}} | Webstee = {{{Webstee|}}} }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen]] [[Kategorie:België]] </noinclude> 5rpwjra15fxlujydl9w9qsc1ghgpwkr 0 17677 205782 2011-09-08T09:01:14Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Daansmeziek]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Daansmeziek]] eipv26paviervo2gfo0ookc1qid4v58 10 17678 272213 266813 2013-12-11T03:00:02Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{| {{Tabelkopstiel}} | [[Ofbeelding:Information icon.svg|30px|Dokumentatie-Hulpmal|link=]] |style="width: 100%;"| Disse ziede is nen hulpmal van '''[[{{{1|{{#rel2abs:{{FULLPAGENAME}}/..}}}}}]]'''. |}<includeonly>{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:10}}| [[Kategorie:Hulpmallen|{{PAGENAME}}]] <!--Wartung-->{{#ifexist:{{#rel2abs:{{FULLPAGENAME}}/..}} |<!--nichts--> |<span style="display:none;">[[Mal:Dokumentatie/Onderhold/Hulpmal zonder heufdmal]]</span> }}{{#if:{{{1|}}} |<span style="display:none;">[[Mal:Dokumentatie/Onderhold/Hulpmal met afwiekenden heufdmal]]</span> }} }}</includeonly></onlyinclude><noinclude> [[Kategorie:Hulpmallen| {{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mallendokumentatie| {{PAGENAME}}]] </noinclude> eh8l0v6ryw4vxdff2zjyq21r2kxbqqc 10 17679 281701 205823 2015-05-01T21:11:34Z CommonsDelinker 166 [[Portal_icon.svg]] is vervungen deur [[Portal.svg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:commons:COM:Duplicate|Duplicate]]: Exact or scaled-down duplicate: [[:commons::File:Portal.svg|]] wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> {{Infobox | kop = KOP | breed = BREED | subkop0 = KOP0 | heufdruumte = HEUFDRUUMTE | heufdruumte1_1 = HEUFDRUUMTE1_1 | heufdruumte1_2 = HEUFDRUUMTE1_2 | heufdruumte2_1 = HEUFDRUUMTE2_1 | heufdruumte2_2 = HEUFDRUUMTE2_2 | ofbeelding = Portal.svg | caption = OMSCHRIJVING | subkop1 = KOP1 | head1_1 = HEAD1_1 | item1_1 = ITEM1_1 | head1_2 = HEAD1_2 | item1_2 = ITEM1_2 | head1_3 = HEAD1_3 | item1_3 = ITEM1_3 | head1_9 = HEAD1_9 | item1_9 = ITEM1_9 | subkop2 = KOP2 | head2_1 = HEAD2_1 | item2_1 = ITEM2_1 | head2_2 = HEAD2_2 | item2_2 = ITEM2_2 | head2_3 = HEAD2_3 | item2_3 = ITEM2_3 | head2_9 = HEAD2_9 | item2_9 = ITEM2_9 | subkop3 = KOP3 | head3_1 = HEAD3_1 | item3_1 = ITEM3_1 | head3_2 = HEAD3_2 | item3_2 = ITEM3_2 | head3_3 = HEAD3_3 | item3_3 = ITEM3_3 | head3_9 = HEAD3_9 | item3_9 = ITEM3_9 | ofbeelding2 = Portal.svg | caption2 = OMSCHRIJVING2 | vootkop = VOOTKOP | voot = VOOT }} == Doel == Mal "Infobox" is bedoeld als basis voor andere infobox-mallen en niet direct op een artikel. Hierdoor kan functionaliteit en uiterlijk centraal bepaald worden. == Gebruuk == Een veurbeeld met rechts het resultaat. <pre>{{Infobox | kop = KOP | breed = BREED | subkop0 = KOP0 | heufdruumte = HEUFDRUUMTE | heufdruumte1_1 = HEUFDRUUMTE1_1 | heufdruumte1_2 = HEUFDRUUMTE1_2 | heufdruumte2_1 = HEUFDRUUMTE2_1 | heufdruumte2_2 = HEUFDRUUMTE2_2 | ofbeelding = Portal.svg | caption = OMSCHRIJVING | subkop1 = KOP1 | head1_1 = HEAD1_1 | item1_1 = ITEM1_1 | head1_2 = HEAD1_2 | item1_2 = ITEM1_2 | head1_3 = HEAD1_3 | item1_3 = ITEM1_3 | head1_9 = HEAD1_9 | item1_9 = ITEM1_9 | subkop2 = KOP2 | head2_1 = HEAD2_1 | item2_1 = ITEM2_1 | head2_2 = HEAD2_2 | item2_2 = ITEM2_2 | head2_3 = HEAD2_3 | item2_3 = ITEM2_3 | head2_9 = HEAD2_9 | item2_9 = ITEM2_9 | subkop3 = KOP3 | head3_1 = HEAD3_1 | item3_1 = ITEM3_1 | head3_2 = HEAD3_2 | item3_2 = ITEM3_2 | head3_3 = HEAD3_3 | item3_3 = ITEM3_3 | head3_9 = HEAD3_9 | item3_9 = ITEM3_9 | ofbeelding2 = Portal.svg | caption2 = OMSCHRIJVING2 | vootkop = VOOTKOP | voot = VOOT }}</pre> == Overzicht == <div class="toccolours" style="margin-right:300px">{{Speciaal:Prefixindex/Mal:Infobox}}</div> rgjfpkfky4thsw5fgw8mct28003aj71 10 17680 205828 2011-09-08T21:45:09Z Droadnaegel 1133 [[Mal:Heufdartikel/Uutleg]] is ewiezigd naor [[Mal:Heufdartikel/Doku]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Heufdartikel/Doku]] eou7e09mzqtfgh309hussdt7u4yrpnh 10 17681 280044 280043 2015-04-06T14:01:15Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> {{Pervincietabel | titel = Pervincie Drenthe | vlag = Flag Drenthe.svg | waopen = WapenDrenthe.jpg | kaort = Drenthe-Position.png | taolen = [[Drèents]], [[Nederlaands]] | heufdstad = [[Assen]] | geleuf = [[Protestantisme|Protestants]] 35% <br /> [[Rooms-Katholieke Karke|katholiek]] 8% | volksleeid = [[Mien Drenthe]] | opprange = 2.680,37 | opp = 2.641,09 | opp_waoter = 39,28 | inwoner_totaol = 489.912 | inwoner_totaol_jaor = sep 2012 | bevolkingsdichtheid = 183 | breedtegroad = 52/59//N | lengtegroad = 6/33//E | region = NL-DR | webstee = http://www.drenthe.nl }} == Gebruuk == <pre>{{Pervincietabel | titel = | vlag = | waopen = | kaort = | taolen = | heufdstad = | geleuf = <!-- geleuven scheiden van mekaor deur <br /> --> | geleuf_jaor = | volksleeid = | opprange = <!-- in km² --> | opp = <!-- in km² --> | opp_waoter = <!-- in km² --> | inwoner_totaol = | inwoner_totaol_jaor = | bevolkingsdichtheid = <!-- in inw./km² --> | webstee = <!-- allenig de verwiezing --> }}</pre> == Veurbeeld == <pre>{{Pervincietabel | titel = Pervincie Drenthe | vlag = Flag Drenthe.svg | waopen = WapenDrenthe.jpg | kaort = Drenthe-Position.png | taolen = [[Drèents]], [[Nederlaands]] | heufdstad = [[Assen]] | geleuf = [[Protestantisme|Protestants]] 35% <br /> [[Rooms-Katholieke Karke|katholiek]] 8% | volksleeid = [[Mien Drenthe]] | opprange = 2.680,37 | opp = 2.641,09 | opp_waoter = 39,28 | inwoner_totaol = 489.912 | inwoner_totaol_jaor = sep 2012 | bevolkingsdichtheid = 183 | breedtegroad = 52/59//N | lengtegroad = 6/33//E | region = NL-DR | webstee = http://www.drenthe.nl }}</pre> qz8xhgkvgio7yyth9x3fddyowgauv2g 0 17682 264766 260169 2013-05-06T21:44:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Spraoke | spraoke = Shelta, Gammen, Sheldru, Pavee, the Cant | laand = [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]], [[Groot-Brittanje]] en de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verenigden Staoten van Amerika]] | sprekkers = 86.000 | klassifikatie = [[Indo-Europese talen|Indo-Europees]] <br /> * [[Keltiese talen|Kelties]] ** '''Shelta''' | skrift = [[Latains alfabet|Latiens]] | staotus = erkende minderheidstaal in de [[Raod van Europa]] | iso1 = - | iso2 = cel | iso3 = STH }} t '''Shelta''' is n [[mengtaal]], en is de tradisionele taal is van de ''Ierse Reizigers'' (''Irish Travellers''), n [[Ierlaand|Ierse]] bevolkingsgroep mit n [[nomaden|nomadiese]] levensstiel. Aandere namen bin ''Gammon'', ''Sheldru'' of ''the Cant''. De woordeschat is grotendeels ebaseerd op t [[Iers|Iers-Gaols]] (de woorden bin vake dervan aofeleid deur verwisseling van klanken, zo as oek in t [[Frans]]e [[verlan]]). A'j naor de grammatika kieken, bin der liekewels veule overeenkomsten mit t [[Engels]]. Oek bin der wat invleujen van t [[Romani]], hoewel de Ierse Reizigers zelf gien [[Roma (volk)|Roma]] bin. In de hele wereld bin der zo’n 86.000 sprekers van t Shelta, waorvan 6.000 tot 25.000 in [[Ierlaand (eilaand)|Ierlaand]]. De taal zol al sinds de [[13e eeuw]] bestaon en sinds [[1870]] is t zwat “ekatalogiseerd”. De benaming Shelta zol koemen van t [[Iers|Iers-Gaolse]] “siúlta” dat “wandelend/kuierend” betekent. Dat verwis vanzelf naor de nomadiese levensstiel van de Ierse Reizigers. Ze wördden vrogger in [[Engelaand]] ''The Walking People'' (de kuierende meensen) eneumd. {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Keltische taal]] 5b3z7yuyxl6l5vypsc0w5jazikqha6x 0 17683 272621 264702 2013-12-28T21:16:00Z Knochen 6937 (Script) [[File:Normandy flag large.svg]] → [[File:Flag of Normandy.svg]] is renamed wikitext text/x-wiki {{Spraoke |spraoke= [[Ofbeelding:Flag of Normandy.svg|22px|Vastelaand]] normaund [[Ofbeelding:Flag of Guernsey.svg|22px|Guernseys]] normand [[Ofbeelding:Flag of Jersey.svg|22px|Jerseys]] Nouormand |laand= [[Ofbeelding:Flag of France.svg|22px]] [[Frankriek]]<br /> [[Ofbeelding:Flag of Normandy.svg|22px]] [[Normandië]]<br /> [[Ofbeelding:Flag of the United Kingdom.svg|22px]] [[Groot-Brittanje]]<br /> :[[Ofbeelding:Flag of Guernsey.svg|22px]] [[Guernsey]]<br /> :[[Ofbeelding:Flag of Jersey.svg|22px]] [[Jersey]] |sprekkers= ? |klassifikatie= [[Indo-Europese talen|Indo-Europees]] *[[Italiese talen|Italies]] **[[Romaanse talen|Romaans]] ***[[Gallo-Romaanse talen|Gallo-Romaans]] ****[[Langue d'Oïl|Oïl]] *****'''Normandies''' |dialekte= [[Jerseys]], [[Guernseys]], [[Sarks]] |staotus=op [[Jersey]] n offisiële taal |skrift=[[Latains alfabet|Latiens alfabet]] |iso1=- |iso2=roa |iso3=-}} {{Interwiki|kode=nrm}} t '''Normandies''' is n [[Romaanse talen|Romaanse taal]] die espreuken wörden in [[Normandië]] en op de [[Normandiese eilaanden]]. t Normandies wörden meestentieds ezien as n [[Frans]] dialekt, mer verschilt aordig van t Standardfrans, dit kömp onder aandere deurdat t Normandies in de tied van de [[Vikingen]] veule woorden van t [[Oud-Noors]] hef overeneumen. De taal sluut in t noorden an op t [[Pikardies]], in t zuudwesten op t [[Gallo]] en in t zuudoosten op t [[Frans]]. ==Variëteiten== t Normandies is mit de [[Normandiese invasie]] mee-ebröcht naor de Britse eilaanden, waor de taal n grote uutwarking op t [[Engels]] hef ehad. Op de Britse [[Kanaaleilaanden]] wörden t nog altied espreuken, en op elk van disse eilaanden spreken ze zo'n bietjen n amparte variëteit van t Normandies dat nogal es kan verschillen van t vastelaand-Normandies. Sommige variëteiten van t Normandies bin inmiddels uutestörven of op starven nao dood. Op [[Jersey]] wörden der [[Jerseys]] (''Jèrriais'') espreuken, dit is de grootste taal van de kanaaleilaanden en is n offisiële taal op Jersey waorvan t gebruuk, allewel t gien bestuurstaal is, an-ebusd wörden deur de regering. Op [[Guernsey]] wörden der [[Guernseys]] (''Guernésiais'' of ''Dgèrnésiais'') espreuken, en op [[Sark]] he'j t [[Sarks]] (''Sercquiais''), n variëteit dat zich ontwikkeld hef vanuut t Jerseyse dialekt dat in de [[15e eeuw]] eeuw deur kolonisten is mee-ebröcht. Op t eilaand [[Alderney]] wördden der vrogger [[Alderneys]] (''Auregnais'') espreuken, mer dit dialekt is vandage de dag uutestörven. t Contenin-Normandies (''Cotentinais'') is de variëteit die in t [[Normandië|Normandiese]] [[Contentin]] espreuken wörden en tot slot he'j nog t [[Cauchois]] dat espreuken wörden in t [[Normandië|Normandiese]] [[Pays de Caux]]. ==Oud-Noors in t Normandies== Veurbeelden van woorden mit n Oud-Noorse oorsprong: {|class="wikitable" |- !Normandies !Engels !Oud-Noors !Frans |- |bel |court, yard (vergeliek: bailey?) |bæli |cour (vergeliek: ''bal'') |- |bète |bait (eleend van t Normandies) |beita |appât (vergeliek: ''bête'', ''bestial'') |- |canne |can (eleend van t Normandies) |kanna |cruche |- |cat |cat (verwaant an t Germaans) |katte |chat |- |gardîn |garden |garðr |jardin |- |gradile |(black)currant |gaddr |cassis |- |graie |prepare |greiða |préparer |- |hardelle |girl |hóra (hoer, prostituee) |fille (vergeliek: ''hardi'') |- |hèrnais |cart (vergeliek: ''harness'') |járnaðr (besleugen peerd) |charrette (vergeliek: ''harnais'', ''harnâcher'') |- |hougue |mound (vergeliek: ''howe'', ''high'') |haugr |monticule |- |mauve |seagull |mávar |gaviote (veur de Normandiërs) /<br /> mouette (nao de Normandiërs) |- |mielle |dune |mellr |dune |- |mucre |damp (vergeliek: ''muggy'') |mygla |humide |- |nez |headland / cliff (vergeliek: [[Sheerness]], ets.) |nes |falaise (vergeliek: ''nez'') |- |pouque |pouch, bag (vergeliek: Noord-Engels ''poke''<br />, gezegde "pig in a poke"; mer ''pocket'') |poki |sac (vergeliek: ''poche'') |- |viquet |wicket (eleend van t Normandies) |víkjask |guichet (eleend van t Normandies) |} ==Normandies in t Engels== Veurbeelden van Normandiese woorden die in t Engels, en in n enkel geval in t Nedersaksies en t Nederlaands (hier vet-edrokt), terechtekeumen bin: {| class="wikitable" |- ! Engels !! Normandies !! Frans !! Nedersaksies |- | fashion || < faichon || = façon || moede |- | cabbage || < caboche || = chou (cf. ''caboche'') || kool |- | candle || < ca(u)ndelle || = chandelle, bougie || keerze |- | castle || < castel (noen: catè) || = château, castelet || '''kasteel'''{{Info|Via t Normandies óf Pikardies}} |- | cauldron || < caudron || = chaudron || ketel |- | causeway || < caucie (noen: cauchie) || = chaussée || rieweg |- | catch || < cachier (noen: cachi) || = chasser || vangen |- | cater || < acater || = acheter || kopen |- | cherry (-ies) || < cherise (chrise, chise ) || = cerise || karse |- | mug || < mogue/moque || = mug, boc || mokke |- | poor || < paur || = pauvre || arm |- | wait || < waitier || = gaitier (noen: guetter ) || wachten{{Info|Via t Frankies [wahta, vergeliek: wachten], in t Normandies terechtekeumen}} |- | war || < werre (Oud-Normandies) || = guerre || oorlog |- | warrior || < werreur (old Norman) || = guerrier || striejer |- | wicket || < viquet || = guichet (cf. ''piquet'') || paoltjen |} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Romaanse taal]] ps82f3zzm4poo3c2abl67143phcg3bz 0 17684 265291 260075 2013-05-10T13:36:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Zeuvenhuzen | soorte = darp | bestansnaam vlagge = | bestansnaam wapen = | lokasie-svg = | breedtegroad = 53/7/29/N | lengtegroad = 6/20/44/E | region = NL-GR | gemeente = [[Leek (Grunnen)|Leek]] | inwoners = 2798 | doatum inwoners = 2008 | dichtheid = | verkeersoader = | netnummer = | postcode = 9354 | webstee = }} '''Zeuvenhuzen''' of '''Zeuvenhoezen''' is n dörp ien de gemainte [[Leek (Grunnen)|Leek]]. Bie de noam Zeuvenhuzen denkst nait geliek aan n groot dörp, maor inmiddels het t dörp om de bie 2.798 ienwoner. Ien [[2011]] is t as ''leukste dörp van Grunnen'' kozen.<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=V-fVj_58Ihc Uitslag HLDVG <nowiki>[9-9-2011]</nowiki>] op youtube</ref> == Referensies == <references /> {{commonscat|Zevenhuizen, Leek}} {{begin|gos}} {{dialekt|gos}} [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] 6ohcuxvutten1pytwcq5x50lkeqsigg 14 17686 290239 290238 2016-10-31T16:00:28Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Brits eilaand|Kroonbezit]] 1i8oeb1xqd8dsa5fi52i60uc2e2rgnx 0 17693 206103 2011-09-11T21:58:00Z Droadnaegel 1133 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Tweants-Groafschops]] oik8wy0hqe46lx6ic54nv7xmsi2bhcn 0 17694 206105 2011-09-11T21:59:03Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Gelders-Oaveriessels]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gelders-Oaveriessels]] mzuguamxguyxt1zoq2tttdh3h8hcgvl 0 17695 206107 2011-09-11T22:01:01Z Droadnaegel 1133 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Tweants]] ddcu7zul3rt1csnbzsgxvd1g057qrl9 0 17699 206169 2011-09-12T16:26:43Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Limburg]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Limburg]] 2uewphqvpum37i9d7g5okf5c3m643c7 0 17701 206720 206177 2011-09-18T22:30:28Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Daeventer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Daeventer]] qxmk1fwdbdwcw08yg1tndzeo6av088h 0 17702 206721 206182 2011-09-18T22:30:33Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Daeventer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Daeventer]] qxmk1fwdbdwcw08yg1tndzeo6av088h 0 17704 206202 2011-09-13T08:06:42Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Neosassisme]] ifls4roa8kjzxlxrwrtrmx1rks46tpd 0 17705 206203 2011-09-13T08:07:05Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Neosassisme]] ifls4roa8kjzxlxrwrtrmx1rks46tpd 0 17706 263463 206214 2013-05-04T23:40:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Ekkelbeumkes''' was n [[Tweants]] [[zangkeunst|Zaankduo]], wat besteund oet Gert en Jack Ekkelboom. Zee haaldn laandelike bekeandheaid met t leedke ''En dat gef allemoal niks, want wie hoald van mekaar''. Dit versken begun met de walbekeande regel: "en Adam sleug Eva met ne sukerbiete veur de kont". Doarnöast deedn ze veural völle oawer t mooie Tweante zingen, zo as ''Mooi Twenteland'', ''Heimwee noar Twente'' en '' Ik hoal van Twente''. Doo't Gert Ekkelboom in [[2004]] oet de tied köm, was t gebuurd met de Ekkelbeumkes. ==Plaatnriege== *''"Instrumentaal en gezongen"'' (Ekkelboom Music, ?) *''"Bie Dinkel en Regge, deel1" (Ekkelboom Music EMCD 94010, 1994)'' ==Verwiezing== {{Bron|[http://www.streektaalzang.nl/strk/over/overekkn.htm Streektaalzang.nl - Ekkelbeumkes]. 2011}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Dialektmuziek]] p27sc7n6gyapsos1p2sx6jxs9n527jo 0 17708 267784 263861 2013-05-14T12:01:45Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q13138454]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki De '''Twentse Taalbank''' (''Tweantse Sproakbaanke'') is ne wearkplaats van de [[Vereniging Oudheidkamer Twente|Oudheidkamer Twente]], woar alns wat dr in t verledn is skrevn, oetbracht, zungn en dichtet in en oaver t Tweants bie mekaar gadderd wörd op ene stea, zodat t veur alman toogankelik is. De Sproakbaanke is ne deurloopnde ondernemming, dee t veural mut hebn van n antal vriewilligers. Konservator is [[Goaitsen van der Vliet]], burometwearker is Han Hassink. De Sproakbaanke is oonderbracht in t hoes van de Vereniging Oudheidkamer Twente, teggenoaver n ingaank van [[TwentseWelle]]. ==Oetgoande koppeling== *[http://www.twentsetaalbank.nl Offisjele webstea] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Nedersaksiese organisasie]] gwsbv5ibkhzby4fesekaq0ptt2z2h5i 0 17709 289663 289662 2016-10-29T12:22:01Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Markt Sittard.jpg|thumb|De mart van Sittard]] [[Ofbeelding:Trööte-concour.jpg|thumb|right|Trööte-konkoer mit [[karnevaal|karneval]] in Sittard]] '''Sittard''' ([[Limburgs]]: ''Zittert'' of ''Zitterd'') is n [[stad (woonstee)|stad]] in de [[gemeente]] [[Sittard-Geleen]] in [[Limburg (Nederlaand)|Nederlands-Limburg]], n gemeente die in 2001 evormd is bie n samenvoeging van de gemeentes Sittard en [[Geleen]]. t Antal inwoeners wort eschat op zo'n 36.960 (per 1 jannewaori [[2005]]). Over de schriefwieze van de Limburgse naam bestaot wat onenigheid; op de plaotsnaamborden an de stadsgrenzen staot ''Zitterd'' (mit n <d>), terwiel de plaotsnameliest van de dialektvereniging [[Veldeke]] ''Zittert'' veurschrieft (mit n <t>). ==Kernen== * ''Broeksittard'' (Broekzittert) * ''Haagsittard-Park'' (Haagzittert-Park) * ''Kollenberg'' (Kolleberg) * ''Lahrhof'' (Laarhof) * ''Leijenbroek'' (Leiebrouk) * ''Limbrichterveld'' (Lömmericherveld) * ''Sanderbout'' * ''Spaarkolonie'' (Sjpaorkollenie) * ''Ophoven'' (Ophaove) * ''Overhoven'' (Euverhaove) * ''Stadbroek'' (Sjtadbrouk) * ''Vrangendael'' * ''Hoogveld'' (Hoogveldj) ==Geschiedenis== [[Ofbeelding:Sittard1538.jpg|thumb|Kaort van de vestingstad Sittard uut 1538]] De stad Sittard mot argens in de regeringsperiode van [[Kaorel de Grote]] ([[700]]-[[1100]]) esticht wezen. De eerste vermelding van Sittard dateert uut [[1157]]. De plaots wort hier vermeld as ''Siter'' (van t [[Oudhoogduuts]]e ''sîte''), dat warschienlik n vruchtbaor stuk groend tussen de [[Geleenbeek]] en de [[Rooie Beek]] was. t Gebied was toe al wel veul langer bewoend; roend [[5300 v. Chr.]] hen zich hier de [[bandkeramieker]]s evestigd.<ref>W.A. van Es et al (1988), Archeologie in Nederland, blz. 134, Meulenhoff Informatief, Amsterdam, ISBN 9029099178</ref> Tussen 1400 en [[1794]] heurde Sittard bie t [[hartogdom Gulik]]. In [[1243]] kreeg Sittard [[stadsrechten]]. In t jaor [[1677]] wort oek wel t Sittardse rampjaor eneumd, umdat de stad toe in drie keer (22 augustus, 2 september, 12 september) grotendeels vertestewierd worde deur de [[Frankriek|Fransen]]. De stad is eerst in dat jaor n [[vestingstad]] eworren. In [[1839]], bie de verdeling van [[Limburg]] in n [[België|Belgiese]] en n [[Nederland]]se provinsie, kwam Sittard definitief bie Nederland. ==Oenderwies en kultuur== Sittard het oek altied n sentrum van oenderwies en spiritualiteit eweest. Veul instellingen die mit t geleuf van doen hen, hen zich hier evestigd. Der is n [[kapittel]] en der bin verscheiene [[klooster]]s. t Middelbaor oenderwies wort somstieds nog egeuven deur [[Jezuïet]]en en [[Fransiskanen]] en t hogere oenderwies deur [[Dominikaan|Dominikanen]] en [[Ursulinen]]. De grootste middelbaore school is de ''Trevianum Scholengroep'' (kortweg: ''Trevianum'') dat is ontstaon uut n fusie tussen t ''Serviam Sittard'' en t ''College Sittard''. De ''Hogeschool Zuyd'' het n ''HEAO''-ofdeling in Sittard. Der is oek n grote vestiging van ''Fontys Hogescholen''. ==Dialekt== t [[Dialekt]] van Sittard is t [[Sittards]] (plaotselik ''Zittesj'' eneumd). ==Stadsbeeld== [[Ofbeelding:Sittard Petruskerk Domein.jpg|thumb|De Sunt-Petruskark]] De bekendste beziensweerdighejen in Sittard bin de [[Sunt-Petruskark]] in [[maasgotiek]] uut de elfde eeuw, mit zien tachtig meter hoge toren en vuuftig klokken. Binnen staot n [[rokoko]]preekstoel uut 1774, die emaakt is in [[Maastricht]]. De [[Sunt-Michielskark]] is in [[barok]]stiel ebouwd. In t ouwe sentrum, mit as middenpunt de mart, bin nog n paor ouwe panden te vienen, sommige in [[vakwark]], mar t grootste deel is sinds de vuuftiger jaoren van de twintigste eeuw helemaol op-eknapt. De [[Maria|O.L. Vrouw van t Heilig Hart]] is n [[neogotiek|neogotiese]] kark, die ontwörpen is deur [[Johannes Kayser]]. Disse kark was de eerste Nederlandse kark die de titel ''[[basiliek|Basilica Minor]]'' het ekregen. An de rand van de stad leit t bedrieveterrein Fortuna, mit t [[voetbal]]stadion van [[Fortuna Sittard]]. ==Bekend volk uut Sittard== *[[Charles Beltjens]], dichter *[[Guus van Eck]] (1958), kunstschilder *[[Jo Erens]], zanger en liedjesschriever *[[Frits Rademacher]], (1928) zanger en liedjesschriever *[[Toon Hermans]], grappemaker *[[Emile Mastenbroek]], politikus, gouverneur van 1990 tot 1993 *[[Danny Nelissen]], wielrunner *[[Huub Stevens]], voetballer en voetbaltrener *[[Arnold Vanderlyde]], boxer *[[Joost Zweegers (Novastar, 1971)]], zanger en liedjesschriever ==Foto-uutstalling== <gallery> Ofbeelding:Petrus Stoel van Antiochekerk Sittard1.jpg|Petrus Stoel van Antochiëkark te Sittard Ofbeelding:Sint Michaelskerk Sittard.jpg|Sunt-Michaëlskark te Sittard Ofbeelding:Sittard Panorama 4.JPG|Mart Ofbeelding:Sittard, monumentale panden op centraal plein foto1 2007-07-15 10.45.JPG|Sittard, monumentaole panden Ofbeelding:Rosa kapel Sittard.jpg|Sunt-Rosa is de patroenheilige van Sittard Ofbeelding:Sittard 040.JPG|Stadsmuur </gallery> ==Referensies== <references/> ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.historiesittard.nl/ Stichting Historie Sittard] {{Commonscat|Sittard}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} {{Coordinate|NS=50/59/52.71/N|EW=5/52/13.31/E|region=NL|type=city}} [[Kategorie:Ploatse in Limburg (Nederlaand)]] [[Kategorie:Vroggere gemainte in Nederlaands Limbörg]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] 54kuj9fruih9tupaur6nhyws83ectex 10 17710 264843 244594 2013-05-06T21:57:28Z Tlustulimu 870 Interwikis stehen jetzt auf der Seite [[:d:Q12886378]]. nicht mehr hier! wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Azie | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = SY | top = SY | upper = | lemma = Syrië | admname = Al Jumhuriyah al Arabiyah as-Suriyah | admtype = republiek | 0 = Syrië | 1 = | 2 = | map = Syrië | flag = Flag of Syria.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 9sjajewn1iimv3lwanfy92scmjbvfbu 0 17712 206303 2011-09-14T14:13:23Z Servien 7 [[Encyclopedie]] is ewiezigd naor [[Ensyklopedie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ensyklopedie]] 0uqz744z4p3y2q8d4ifkmm0gxjxzfq0 0 17713 206305 2011-09-14T14:51:02Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] h0kgvh4wtxuw0ezke0rcqocqdtvs0wu 0 17714 287844 284957 2016-10-26T10:53:06Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Location North America.svg|thumb|right|300px|Noord-Amerika op ne wearldbol]] '''Noord-Amerika''' is t wearlddeel op t noordn van t wearlddeel [[Zuud-Amerika]]. t Ligt tusken n [[Atlantiesen Oseaan|Atlantiesen]], n [[Grootn Oseaan]] en de [[Noordelike Ieszee]] in. t Beslöt n laandoppervlakte 24.346.000 km². == Laanden van Noord-Amerika == ''Bie Noord-Amerika heurt vanoet geografies oogpeunt de volgende laandn:'' === Onofhaankelike laandn === * [[Antigua en Barbuda]] * [[Bahamas]] * [[Barbados]] * [[Belize]] * [[Dominika]] * [[Dominikaanse Reppubliek]] * [[El Salvador]] * [[Grenada]] * [[Guatemala]] * [[Haïti]] * [[Honduras]] * [[Jamaika]] * [[Kanada]] * [[Kosta Rika]] * [[Kuba]] * [[Mexico (laand)|Mexico]] * [[Nikaragua]] * [[Panama]] * [[Saint Kitts en Nevis]] * [[Saint Lucia]] * [[Saint Vincent en de Grenadines]] * [[Trinidad en Tobago]] * [[Verenigde Stoaten]] === Nit-onofhaankelike gebeedn === * [[Amerikaanse Maagdeneilaanden]] * [[Anguilla]] * [[Aruba]] * [[Bermuda]] * [[Britse Maagdeneilaanden]] * [[Greunlaand]] * [[Kaaimaneilaanden]] * [[Kurasou]] * [[Montserrat]] * [[Navassa]] * [[Puerto Riko]] * [[Saint-Pierre en Miquelon]] * [[Sint-Maarten]] * [[Turks- en Kaikoseilanden]] === Oonderdeeln van [[Europa (continent)|Europese]] laandn === * [[Fraankriek]] (oawerzeese departemeantn [[Guadeloupe]] en [[Martinique]] en gemeenskopn [[Sint-Maarten en Saint-Barthélemy]]) * [[Nederlaand]] (biezeundere gemeentes [[Boneare]], [[Sint Eustatius]] en [[Saba]]) [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Amerika]] ghpf17kef57fm2wyhrs86wq3kcav9fc 0 17716 279592 268956 2015-03-27T17:50:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Starbucks Brussels Airport.jpg|thumb|right|300px|Starbucks öp [[Vleegveald Brössel]].]] '''Starbucks Corporation''' is ne innernasjonale ketn van [[koffiehoes|koffiehuuze]] oet [[Seattle]] in de [[Verienigde Staoten van Amerika|VSA]]. De ketn is in 1971 in dee stad öpricht. t Teekn van Starbucks is ne [[sirene]]. t Is de grötste koffiehoesketn van n wearld, met 17.009 huuze in 50 laandn. Dr zeent mear as 11.000 huuze in de VSA, 1000 in [[Kanada]], 700 in t [[Verienigd Keuninkriek|Vereanigd Könnigriek]] en mear as 150 in [[Turkije|Turkiej]]. n Antal van dee huuze is in t bezit van n aander öf warkt saamn met Starbucks. Starbucks verkoopt nich allean [[koffie]] moar ok aandere waarme en kolde draankn, koffieboonn, salades, [[dubbelstoete]], [[häppersken|häpperskens]] en taarte. Doarboawnop verkoopt t ok nog beuke, muziek en films biej de Starbucks-Entertainment-ofdealige en met t mark Hear Music. In supermärkte kö'j koffieboonn en room-ies van Starbucks veendn. Dr zeent ok Starbucksn dee in aandere koophuuze zeent, biej veurbeald in beukehuuze en supermärkte. == Skiednisse == De earste vestige van Starbucks gung lös in 1979 in Seattle önner de leaidige van Jerry Baldwin, Zev Siegel en Gordon Bowker. Disse drea verkeupn in de earste Starbuckskoophuuze koffiebeune van heuge kwoaliteait en masjienes öm koffie te moakn. Tiejdn t earste joar hoaln zee öare beune biej [[Peet's Coffee and Tea]], noa det joar hoaln zee t dreks van de koffieboern zölf. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Verenigde Stoatn van Amerika]] [[Kategorie:Koffiehoes]] fqz89ixt4x2y2u08n3pcy3v4ldmcnc3 14 17717 266323 206333 2013-05-10T17:13:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Drinken]] 1w47r6vctlpi7l8ie1hfhkyejhedp43 14 17718 266324 230123 2013-05-10T17:13:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebouw]] [[Kategorie:Horeka]] [[Kategorie:Koffie]] sobxyqhlt3kxi9tgpkpswb5vx6v6z44 0 17720 206339 2011-09-14T21:55:48Z Servien 7 [[Previnsies van Nederlaand]] is ewiezigd naor [[Provinsies van Nederlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Provinsies van Nederlaand]] tawrh0jwkinrsy0elzcj6hp2a96rckz 14 17722 287846 287845 2016-10-26T10:55:10Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Weerlddeel| ]] jtohw0brgsphnrx2mn14epomkr70396 0 17725 289218 271008 2016-10-28T15:16:24Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: friesland_in_1933_1.PNG|thumb|De gemiente Schoterlaand in 1933]] [[Ofbeelding:Oudeschoot 12c.JPG|thumb|Et vroggere grieteni'jhuus 'De Drie Pilaren' (rechts)]] Et '''Schoterlaand''' is een veurmaolige gemiente an de [[Kuunder (revier)|Kuunder]]. Et dörp [[Ooldeschoot]] was et heufdplak van de gemiente. 'De Drie Pilaren' an de 'Schoterlandseweg' is et vroggere grieteni'jhuus van Schoterlaand. In [[1828]] wodde de Oenemastate op [[Et Vene]] et grieteni'jhuus en in 1851 wodde dat et gemientehuus. In [[1934]] wodde de gemiente opheven. Een diel gong naor de gemiente [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]], een ander diel naor de veurmaolige gemiente [[Haskerlaand]] die in [[1984]] weer veur t grootste diel opgaon is in de gemiente [[Scharsterlaand]]. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Frieslaand]] [[Kategorie:Et Vene]] ew915q5admytkj0vnjxhv1zxvpprs6x 14 17726 289201 265986 2016-10-28T15:06:20Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] 2gboo33v9welktxo487x6wt6l05dcgs 6 17727 209606 206499 2011-10-07T16:35:57Z 129.125.102.126 [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == verniejd == Lisensie == {{Ewmulti}} [[Kattegerie:Ofbeelding:Locatie]] iwmt8juasjvsjl8ahvmk0qdsoz9qjeb 14 17728 271770 266697 2013-12-07T00:34:07Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Continents}} [[Kategorie:Geografie]] b8dryranzzaptwxajqmduc7jvxsephf 0 17731 206707 2011-09-18T17:43:44Z Servien 7 [[Dèventer]] is ewiezigd naor [[Daeventer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Daeventer]] qxmk1fwdbdwcw08yg1tndzeo6av088h 0 17734 267930 265320 2013-05-24T15:33:13Z Droadnaegel 1133 +verwiezing wikitext text/x-wiki Dit artikel beschref de geschiedenis van de Nederlaandse provincie [[Oaveriessel]]. ==Prehistorie en de Romeinse tied== De eerste meensn die in Oaveriessel lefn waarn jagers en verzameloars. Zie lefn van t verzameln van vruchn en greuntn, en gungn op jacht of visn. Rund 2500 veur Christus gung men zuch op ne vaste plaatse västign. De laandbouw kwam op, en de laandbouwers vestigdn zuch veural langes de riviern de [[Vechte|Vaechte]] en de [[Regge]] of op de zaandgroondn. De Iesselstreeke werd pas völ later bewoond, rond de vrogge Middeleeuwn. In de Romeinse tied werd Oaveriessel bewoond deur de [[Tubaantn|Tubanten]]. ==Middeleeuwn== ===Onderwarping, karstening en untginning=== In de 8e eeuwe maaktn Oaveriessel en de umlignde gebiedn kennis met t Christendum. Oaveriessel en Draenthe wardn bekeerd onder leiding van Sint [[Lebuïnus]]. In die tied werd ok de eerste karke esticht, noamelijk in [[Dèventer|Deventer]]. Die karke werd effenwel verwoest in [[772]] deur de Saksen, uut wroak veur de Frankische vernietiging van de [[Irminsul]] eerder dat joar, wukke bekend stund as 'n groot Saksisch heiligdum. Hiermet begun de [[Saksen (vôlk)|Saksen]]eurloogn, woarin de Saksen meermoaln verslaagn werdn, mar steeds opnej in opstand kwaemn. Zie werdn eleid deur hun hertog [[Wittekind|Widukind]] en enkele keern bie estoan deur de Friesn, die zelf al grootndeuls deur de Franken waarn onderwurpen. Tenslotte mussen de Saksen in 804 de strijdbiele begroavn. t Gebied wurd inneliefd bie t Frankische Riek, onderverdeuld in gouwn, de karstening werd der langzaaman deurdrukt (o.a. door Liudger) en de groond werd ontgonn. ===Vörming van t Oaversticht=== Veur t weerldlik gezag van de [[bisskop]] van Utrecht in het Oaversticht (dat 't hudige Oaveriessel, Draenthe, het Gorecht en de Stellingwervn omvatn) werd de groondslag elegd deur schenkingn van keizer [[Hendrik III]] ([[1039]]–[[1054]]) an bisskop Bernold (Bernulfus, [[1027]]–[[1054]]), in t koader van t riekskarkenstelsel. In de lup van de 11de eeuwe kwam hiel Oaveriessel onder dit gezag, mar 't spul bleef deurluppnd wankel. Noa en deur de totstandkoming van 't [[Concordaat van Worms]] ([[1122]]) verkreegn de greaven van Holland en de greavn (vanof 1339 hertogen) van Gelre 'n belangriek oaverwicht op de biskoppen van Utrecht. Herhoaldelik werd zie edwungn deuln van 't Oaversticht an Gelre te verpenden. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Geschiedenis van Oaveriessel| ]] 7ek1f5akgczv0eo1x75ubknzcyj91k3 0 17741 291863 290168 2016-11-11T10:15:10Z Wwikix 13678 /* Bronnen */ kat wikitext text/x-wiki '''Gerard Zerbolt van Zutfent''' ([[Zutfent]], [[1367]] - [[Windesheim]], [[3 december]] [[1398]]) was een [[mystiek|mystieke]] schriever en ien van de eerste [[Breurs van 't Gemiene Lèven]], een broederschop binnen de kattelieke hervörmingsbeweging van de [[Mederne devotie]]. Zien name viej onder meer terogge as 'Gerardus de Zutphania', 'Gerardus Zutphaniensis', 'Zerbold van Zutphen', 'Gerhard Zerbolt von Zutfen', 'Gerardus Zerboltus', ezw. ==Waandel== Zerbolt wördden in 1367 in een rieke femilie in Zutfent geboren, toen in 't [[Graofschop Gelre]]. Zien eerste onderwies geneut e daor. Naodet e elders an ien of meer van de [[Latiense schoele|Latiense schoelen]] (vermoedelijk die van [[Praag]] of [[Peries]]) had estudeerd, begund'e tussen 1383 en 1385 te studeren an de St-Lebuïnusschoele van de Breurs van 't Gemiene Lèvent in [[Dèventer]]. Dizze schoele was deur [[Geert Grote]] (1340-1384) sticht en wördden in Zerbolt zien tied eleid deur [[Florens Radewiens]] (1350-1400). In 't gevolg van Geert Grote begunden Zerbolt zien devote lèven van studie, meditatie en gebed. Zölfs binnen de deur 'ienvoldig lèven en verheven dènken' ekenmarkte gemienschop völt Zerbolt op deur zien toewijding an de godsdienstwetenschoppen en de ofstaand die e naamp van 't puur eerdse lèven. As priester, adviseur en liefhebber van spirituele geschriften zetten hi'j hum in veur de giestelijke gruui van zien medebreurs. Deur zien veurbieldig en in-etogen gedrag, zien gesprekken en zien ansporings zagen ze hum as 'zuil van 't huus'. Zerbolt kwaamp te wonen in 't Heer-Florenshuus van Florens Radewiens en wördden bibliothecaris en kopiist, was goed ansleut bi'j zien liefde veur boeken. Zien briede kennis van de [[theologische ethiek]] en 't [[canonieke recht]] kwaamp de Breurs goed van passe toen ze heur verdedigden tègen de bezwaoren en tègenwarking die heur lèvenswieze anvankelk opreup. Toen Radewiens d'r niet was, naamp Zerbolt die zien verantwoordelijkheden as rector waor. In juni 1398 jeug de [[pest]] de mieste Breurs, waoronder Zerbolt, vört uut Dèventer. Töt november kunden ze terechte in [[Amersfoort]], mar daor wördden heur rechtmaotigheid riegelmaotig an-evalen deur de plaatselijke giestelijken. Niet lange nao zien terogkeer naor Dèventer reisden Zerbolt naor 't [[Benedictienen|Benedictiener]] klooster bi'j [[Dickninge]] in [[Drenthe]] umme daor mit de geleerde abt Arbold te aoverleggen aover de anvallen. Op de terogweg op 3 december brochten Zerbolt en een kammeraod de nacht deur in 't dörpien Windesheim onder [[Zwolle]]. Daor wördden e slim ziek, waorschienlijk deur een pestanval, en störf binnen een paar uur op 31-jaorige leeftied. Um zien hoge anzien begreuven de [[kanunnik|kanunniken]] hum rap op een ereplekkien in heur eigen kapel, veurdet de Breurs uut Dèventer zien lichem kunden ofhalen. ==Schrieveri'je== Zerbolt hef een bulte schreven. Zien bekendste warken bint ''De Reformatione virium anime'' (Aover de hervörming van de krachten van de ziel) en ''De spiritualibus ascensionibus'' (Aover 't giestelijke opklummen). Dizze warken bint van slim grote invloed ewest op 't dèenken en schrieven van de mederne devoten. Ze wördden wied verspeid, in de volkstaal oaverezet en an 't end van de [[15 eeuw|15e ieuw]] verscheiden maol edrokt. De karkhervörmer [[Maarten Luther]] leut hum positief uut aover Zerbolt zien schrieveri'je. Zerbolt zien haandboeken veur 't religieuze lèven bint systematische uutienzettings van alderhaand theoretische en praktische aspecten van 't religieuze lèven. 't Doel is een giestelijke hervörming op basis van zölfonderzuuk, giestelijke oefeings en 't naovolgen van [[Jezus Christus|Christus]]. Zerbolt zien toewijding an de devote lèvenswieze wiej wieder terogge in een köppel stark apologetische warken, zoas ''De libris teutonicalibus'' (Aover volkstalige boeken), daorin Zerbolt díe lu de baord ofdöt die mienden dej de Biebel en aandere giestelijke boeken niet in oen eigen taal muchen lezen. Töt in de leste jaoren van zien lèven hef Zerbolt actief ewest umme de Dèventer Breurs te verdedigen tègen anklachten van buten, waorin de orthodoxie en wettelijkheid van Geert Grote zien bewèging wördden betwiefeld. Verdenkingen van [[ketteri'je]] beantwoorden e mit ''Super modo vivendi devotorum hominum'' (Aover de leefwieze van de devoten). De Breurs hadden dan wal gien [[kloosterriegel]] zoas 'echte' klooster orders, ze waren aans wal hecht verbunden deur een baand van onderlinge liefde en en gezamenlijke giestelijke gerichtheid, mienden Zerbolt. Niet in de leste plaatse deur zien grote juridische kennis was zien verdediging succesvol en kun hi'j 't voortbestaon van de Broederschop veiligstellen. ==Bronnen== *[http://www.biografischwoordenboekgelderland.nl/bio/5_Gerard_Zerbolt_van_Zutphen Biografisch Woordenboek Gelderland: Gerard Zerbolt van Zutphen 1367-1398, Modern devoot, Theoloog en Ideoloog] *G.H. Gerrits (1986), ''Inter Timorem Et Spem: A Study of the Theological Thought of Gerard Zerbolt'', BRILL publisher {{Dia|Dit stok is echreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Zutfent, Gerard Zerbolt Van}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Middeleewn]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] [[Kategorie:Geschiedenis van Sallaand]] [[Kategorie:Daeventer]] 2j7idz8q7hb8bxegey66tkglbr1nr2i 0 17742 291854 285146 2016-11-11T10:07:30Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Andere betiekenissen van de name '''Weensum''' of '''Windesheim''' viej op [[Windesheim (deurverwiespagina)]]}} [[Ofbeelding:Zwolle Windesheim Klooster.jpg|thumb|260px|De [[Protestaantse Karke Nederlaand|PKN]]-karke in Weensum, vrogger 't brouwhuus van 't klooster van de [[Congregatie van Weensum]]]] '''Weensum''' ([[Nederlaans|Nederlaands]]: ''Windesheim'') is een dörp in de [[gemiente]] [[Zwolle]] in de [[Nederlaand|Nederlaandse]] [[pervincie]] [[Oaveriessel]]. 't Lig ten zuden van Zwolle, een endtien ten oosten van de [[Iessel]]. Op Weensum woont zo'n 800 mèensen. Net buten 't dörp stiet de [[Weensumer meule]] an de [[Pervinciaole weg 337|N337]]. Weensum lig op een [[revierduun]] die evörmd is in 't [[Preboreaol]], een tiedvak binnen 't [[Holoceen]]. De oldste speuren van bewoning stamt uut de [[jonge stientied]]. Töt 1944 stund in 't dörp 't Huus te Weensum. Een [[Geallieerden (Tweede Wereldoorlog)|geallieerde]] bom hef dit Huus verwoest. Van 1866 töt 1936 had Weensum een [[stesjon Weensum|treinstesjon]] an de spoorliende Dèventer - Zwolle. ==De Congregatie van Weensum== In de late [[Middelieuwen]] stund in Weensum een [[Weensum (kloosterörde)|klooster]]. Van hieruut is de [[Congregatie van Weensum]] ontstaon, de kloostergemienschop van [[Augustienen (kloosterörde)|Augustiener]] [[kanunnik|koorheren]]. 't In 1387 in-ewijde klooster was toonangevend in de religieuze hervörmingsbeweging van de [[Mederne devotie]], naor de ideeën van [[Geert Grote]]. 't Klooster hef waorschienlijk ten zuden van de dörpsstraote elegen. Tiedens de [[Riffermaotie]] en de [[Tachtigjaorige Oorlog|opstaand tègen Spanje]] wördden 't deur de Oranjegezinde [[geus|watergeuzen]] verrinneweerd. Vandage viej d'r nog twee kelders en de brouweri'je van 't kloostercomplex. Dizze brouweri'je wördden in 1634 in gebruuk eneumen as [[Nederduuts Hervörmde Karke]]. {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Zwolle]] mxy6i8eaonmlbj1dnbhjucbj5x77e2q 0 17743 285145 285144 2016-07-09T23:40:08Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Windesheim''' of '''Weensum''' kan waezen: *[[Weensum]] (Windesheim), n dörp in de Nederlandse gemeente Zwolle *[[Weensum (Duutsland)]] (Windesheim), n gemeente in de deelstaot Rienland-Palts *[[Kongregasie van Weensum]], n kloosterörde *[[Christelike Hogeschoele Windesheim]] in Zwolle *[[Windesheim Flevolaand]], n instelling veur hoger onderwies en onderzuuk in Flevoland {{dv}} ecsf0spb93ee7385kwoy4pff4vofhk7 0 17754 207391 2011-09-23T09:52:55Z Ni'jluuseger 73 [[Jodendom]] is ewiezigd over de deurverwiezing [[Jeudendom]] hinne: Zoas in et artikel zelf (ik gao et anpassen an et Stellingwarfs van Stienwiekerlaand) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Jeudendom]] 6yehixaib1p33jgvvqbuiudv8zyt3ss 0 17760 207684 2011-09-25T17:46:49Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Vas]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Vas]] p7zwyq9gvntakx9e4dt6ypzp09mhy9x 0 17761 293059 293057 2017-02-15T14:48:59Z Ni'jluuseger 73 Versie 293057 van [[Special:Contributions/Ni'jluuseger|Ni'jluuseger]] ([[User talk:Ni'jluuseger|overleg]]) weerummedreid wikitext text/x-wiki '''Jan Veenstra''' ([[Noordscheschut]], [[1951]]) is een [[Drèents]]- en [[Nederlaands]]talige schriever. Hi'j debuteerde mit verhalen in 't [[Drenthe|Drèentse]] blad [[Oeze Volk]] en hef [[Nedersaksisch]] wark eschreven veur [[RTV Noord|Radio Noord]], maakten 't dreiboek veur de film ''Tweitalig'' en schreef [[column|columns]] veur regionaole kraanten en de radio. Ok hef e satirische teksten, parodieën, tenielstokken en liedteksten veur zangers as [[Egbert Meyers]] en 't [[Duo Karst]] eschreven. Vanof 1982 schreef e in 't Drèentse literaire tiedschrift ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]'', daoras e van 1984 töt en mit 1998 van in de redactie zat. Mit [[Dick Blanke]], [[Marga Kool]] en [[Albert Haar]] maakten e een pooslaank 't theaterpregramma de [[Hunebed-Turbo-Show]]. Hi'j was iene van de verzörgers van de Taaltheaternachten in [[Emmen]] en van bi'jienkomsten van Nedersaksische schrievers uut Nederlaand en Duutslaand. Dizzend hebt eleid töt 't ontstaon van 't [[Oostfrais|Oostfriese]] literaire tiedschrift ''[[Diesel (tiedschrift)|Diesel]]'', tegenhanger van ''Roet'' en van 't Grunningse ''[[Krödde (tiedschrift)|Krödde]]''. In 1997 hef Veenstra de [[SNS-literetuurpries]] ekregen. Op 't muzikale vlak hef e trompet espeuld in 't meziekcorps van Noordscheschut en basgitaar in verscheiden rock-n-roll-bandties van körte aosem. ==Schrieveri'je== *''[[Zangeres van zulver]]'' (novelle, Zuudwolde, 1989) *''Die nacht een feest en andere verhalen'' (Zuudwolde, 1998) *''Tammo Tiessing en het liek op zolder'' (speurdersroman, Zuudwolde, 2004) *''De zomer van '59'' (Grunning, 2007, Nederlaandstalig) *''Dörpsstraot, oes dörp'' (2009, boekenweekkedo veur de Drèentse Boekenweke, mit [[Ton Peters]]) *''Here weg'' (roman, Passage, 2012) ==Bronnen== *Rouke Broersma (samenstelling en inleiding) (2003), ''Scheupers van de taol: bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003'', Zuudwolde: Het Drentse Boek, p. 187 ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.hetdrentseboek.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=37:veenstra-jan-1951&catid=14&Itemid=27 Het Drentse Boek oaver Jan Veenstra] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Veenstra, Jan}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents]] lujdpng9q87534vahaah8i40my9zmya 0 17762 207693 2011-09-25T18:54:24Z Ni'jluuseger 73 [[Rötterdaam (stad)]] is ewiezigd naor [[Rötterdaam]]: Zoas elders wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Rötterdaam]] r1gfl6u3gqj6ty740j7tg4oam0yyxru 0 17764 207701 2011-09-25T19:27:31Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stadsgrunnegs]] 9xfkf3gf6z2cdh8b3438bvwcmjxzscb 0 17766 207711 2011-09-25T20:09:56Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zuudvene#De Zuudveneger tael]] oty935weviubn0shptizduqvfeiq4ae 0 17768 207722 207721 2011-09-25T20:57:08Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Kampen (Overiessel)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Kampen (Overiessel)]] de69t7bm93uaqfzs21qz9eqdmomrk83 0 17769 207729 207728 2011-09-25T21:07:23Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Sint Jansklooster]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sint Jansklooster]] og72ct8oagpifi0oeplvq6lonk35svx 0 17770 207730 2011-09-25T21:07:53Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sint Jansklooster]] og72ct8oagpifi0oeplvq6lonk35svx 0 17771 293115 291847 2017-03-15T12:03:14Z 217.121.167.10 /* Overstroming en einde van de bewoning */ wikitext text/x-wiki '''Beulaeke''' of '''Beulake''' was een dörp dat bestond vanof begun [[15e eeuw]] töt [[1776]] in de [[Kop van Overiessel]], ongeveer ten noordoosten van [[Et Klooster]] en ten noordwesten van [[Ronduite]]. Et dörp is deur stormvloed in 1776 verdrunken in wat now de [[Beulakerwiede]] het. ==Naeme== De naeme is of-eleid van Bodelaecke, waorvan ''bode'' verwant is mit et [[Duuts|Duutse]] ''Bude'' (stal), et [[Fries|Friese]] ''bode'' (schure) en et [[Nedersaksisch|Nedersaksische]] ''boô'', een hut veur koenen of schaopen; een ''laecke'' is een moerassig gebied. ==Ontstaon en gruui== In de beguntied was Beulaeke een buurtschop mit een paer huzen, waorschienlijk bewoond deur [[vene (grondsoorte)|veenarbeiders]]. Ok in et laetere Beulaeke haj veurnaemelik intensieve [[törf|törfwinning]]. Et dörp kwam töt staand langes een wat hoger elegen pad - et Beulaekerpad. Daorlanges wodden huzen ebouwd; de törfstikkers kregen de törf direkt achter et huus weg. Disse wodden of-evoerd via een paer kenalen, waoronder de Arembergergracht die now nog zudelk richting [[De Sluus]] löp. Via de haven van [[Blokziel]] en laeter De Sluus wodden de törf over de [[Zuderzee]] of-evoerd naor Amsterdam en doar verkocht. Van 1650 töt 1751 gruuide et dörp uut töt 45 volweerdige woningen mit 247 bewoners. ==Wilde vervening== Deur de grote behoefte an törf gebruukten de törfstikkers elke vierkaante meter, waordeur et waeter steeds meer ruumte kreeg. Om et vene te laoten dreugen, waren lang-erekte akkerstroken oftewal legakkers neudig. Deur gebrek an een kontrolerende instantie - wat wilde vervening enuumd wodden - wodden ok de legakkers meer en meer of-esteuken, waordeur ze vuus te smalle wodden. Bi'j een bietien storm kalfden de waeterkaante steeds vedder of, töt d'r een groot meer ontstund. Et Beulaekerpad breuk hier en daor deur, waordeur veural 's winters een normaal dörpsleven niet meer meugelik was. De kiender gongen niet meer naor schoele, et karkebezuuk wodden slim belemmerd, en de baker kon niet meer op tied bi'j een bevalling koemen. Daorumme gongen steeds meer dörpsbewoners vot. ==Overstroming en einde van de bewoning== Bi'j de grote storm van 14 op 15 november 1775 brak de [[Zuderzeediek]] bi'j [[Veno]] deur. Een jaor laeter op 21 november 1776 was d'r een tweede storm en de krek gerippereerde diek brak vanni'js deur. De vieftig overebleven bewoners van Beulaeke vlochtten naor et hoger elegen karkien, van waor ze nao aanderhaalve dag per boot konden votkoemen naor Veno. Mar twee huzen en de karke overleefden disse storm. De prekestoele en de kroonlochters van de karke wodden verkocht an de Kleine Karke op Veno, daoraj ze nog altied kunnen zien. Een diel van et Beulaeker karkien is verwarkt in een kap van een boerderi'je in de omgeving. Wat nog van et dörp over was, kwam in de [[19e eeuw]] onder waeter te staon. D'r bin aordig wat restaanten van huzen en huusraod terogge vunden op 'e bodem van de Beulakerwiede. ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.destentor.nl/regio/zwolle/3724376/article6768014.ece de Stentor: artikel ''Het doodvonnis van Beulake''] *[http://www.historischcentrumoverijssel.nl/NR/rdonlyres/D26C7A6E-658E-4611-9D57-1454DED7ED3A/0/03.pdf ''De Arembergergracht en het Hoge Moer omstreeks 1600'' deur ir. D.M. van der Schrier '''(PDF)'''] {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Verdrunken plaatse]] [[Kategorie:Geschiedenis van de Kop van Overiessel]] ev3gdpek39b8i3taqwfccou7l90ysmm 0 17772 207734 2011-09-25T21:12:58Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Beulaeke]] aa0ygdluvujhuc5z17pspi2jrz3udfb 0 17773 207794 2011-09-26T11:53:22Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Skoeftrompet]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Skoeftrompet]] knkq3nu59gd61g5g8vwo3fwahejdt1b 0 17774 207854 2011-09-26T20:21:41Z TristanAidan 4005 deurverwiezing naor [[Skots]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT:[[Skots]] 5kyco2vg4xjv5zpurrrkn90b97f7f18 0 17775 207988 207858 2011-09-27T19:56:40Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Ni'j-Zeelaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ni'j-Zeelaand]] 5croju8gd8272pl7ei86lyo9a9yix4u 14 17778 265935 261307 2013-05-10T15:57:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Beeldende keunst]] [[Kategorie:Beroep]] arbxy54owv1uw0jrf0vh7rs09j5kzk5 14 17779 271782 266640 2013-12-07T00:36:59Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Schriever]] l18i49dv2yh2ujhkvuh10mdqfydjk3u 0 17780 264269 207942 2013-05-06T16:41:13Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Ria Westerhuis''' ([[Old-Averiest]], 1959) is een schriefster van gedichten, liedteksten en verhalen in 't [[Drèents]] en 't [[Nederlaands]]. Westerhuis is op-egruuid op Old-Averiest en verhuusde in 1980 naor [[De Wiek]]. Sinds 2004 is ze mit schriefwark bezig; ze publiceert onder meer in 't Drèentse literaire tiedschrift ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]''. Veur zanger-pianist [[Geert Jan Brader]] zien cd ''Nog zoveul doen'' (2009) hef Westerhuis een köppel liedteksten eschreven. Ok schrif ze teksten veur de [[Stichting Drentse Muziek Maatschappij]]. In 2009 kwaamp bi'j [[Het Drentse Boek]] ''Minnezinne'' uut, een bundel mit een kleine vieftig erotische gedichten die ze mit [[Delia Bremer]] hef emeuken. De bundel maakten hiel wat lös; d'r wördden in een jaor tied zowat duzend exemplaren van verkocht, en de schriefsters kwamen op de laandelijke tillevisie. Westerhuis en Bremer schreven beiden al vaker licht erotische gedichten, al dan niet in 't Drèents, daoras ze mekare mit uutdaagden, mit as risseltaat dizze bundel. In oktober 2009 kwaamp de cd ''Dichter bij elkaar'' uut, mit vier Drèentse en zes Nederlaandse gedichten, veurelezen deur Westerhuis mit gitaarbegeleiding van [[Rob Zandgrond]]. In febrewaori 2011 verscheen de bundel ''Zundags goed'' mit zeuventig ni'je Drèentse gedichten. Wieder organiseert en prissenteert Westerhuis veurdrachtaovends, vertaalt ze gedichten in 't Drèents, schrif ze gedichten in opdracht en ontwarpt ze wenskaorten. ==Bronnen== *[http://www.hetdrentseboek.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=213:westerhuis-ria-1959&catid=14&Itemid=27 Het Drentse Boek oaver Ria Westerhuis] *[http://www.riawesterhuis.nl De webstee van Ria Westerhuis] {{DEFAULTSORT:Westerhuis, Ria}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents]] [[Kategorie:Tekstschriever]] etc7iq15m9cynq19vgyw5r7bihqy9wh 0 17781 263978 207944 2013-05-06T15:48:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Delia Bremer''' ([['t Ogeveine]], 1969) is een [[Drenthe|Drèentse]] schriefster, dichteres, tiekenaar, daanseres en plastisch keunstenaor. Ze rönt wat ze nuumt een 'eenwijfsbedrijf' onder de name delibre. ==Daans== Bremer treedt riegelmaotig op in samenwarking mit meziek- en daansschoelen; heur daansstijl holdt 't midden tussen mederne daans en [[tai chi]]. Artiesten daoras ze mit in de maande hef ewarkt bint onder aandern [[Vicky Brown]] en [[Jan Vayne]]. ==Bieldende keunst== As schilderes gebruukt Bremer bi'j veurkeur acrylvarf op panelen of doek, mit diverse onderwarpen, strakke vörms en lienden en primaire kleuren. Veur kiender van gescheiden olders beschildert ze koffers mit een persoonlijk verhaal. Ok exposeert ze mit riegelmaot heur keunstwarken die bint emeuken mit materiaol as iezerdraod, holt en pepier. ==Schriefwark== Bremer hef liedteksten eschreven veur de [[Stichting Drentse Muziek Maatschappij]]. In 2006 kreeg ze de pebliekspries van 't literaire evenement 'Lief' in [[Hasselt (België)|Hasselt]], [[België]]. Heur vri'je gedichten beschrieft ervarings vanuut een ik-figuur en gaot over verlangst, lichamelijkheid en de teleurstellings van ewunnen en verleuren liefde. In 2009 kwaamp bi'j [[Het Drentse Boek]] ''Minnezinne'' uut, een bundel mit een kleine vieftig erotische gedichten die ze mit [[Ria Westerhuis]] hef eschreven. De bundel maakten hiel wat lös; d'r wördden in een jaor tied zowat duzend exemplaren van verkocht, en de schriefsters kwamen op de laandelijke tillevisie. Bremer en Westerhuis schreven beiden al vaker licht erotische gedichten, al dan niet in 't Drèents, daoras ze mekare mit uutdaagden, mit as risseltaat dizze bundel. Daans en dichtwark combineert Bremer mit heur uutvoeringen 'daans-op-dicht'. ==Aandere activiteiten== Bremer prissenteert een pregramma oaver keunst en cultuur bi'j [[Radio De Wolden]]. Wieder hef ze boekumslagen ontworpen en een steugien freelance-journalist ewest bi'j de [[Hoogeveensche Courant]]. ==Uutegèven wark== *''Hemelkind'' (dichtbundel, 1992) *''Een koe met schaatsen aan'' (kienderboek, 2000) *''gebundeld (ge) dicht'' (verzameldichtbundel, 2001) *''Woordsprongen vanuit een kindermond'' (kiendergedichten, 2004) *''Grand Cru'' (gedichten oaver verloren en gewunnen liefde, 2007) *''Hart & Zacht'' (verzameldichtbundel, 2008) *''Minnezinne'' (erotische gedichten, mit Ria Westerhuis, 2009) ==Bronnen== *[http://www.hetdrentseboek.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=215:bremer-delia-1969&catid=14&Itemid=27 Het Drentse Boek oaver Delia Bremer] *[http://home.planet.nl/~delia/ De webstee van Delia Bremer] {{DEFAULTSORT:Bremer, Delia}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Bieldend keunstenaor]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents]] d5z0vbkxqk77v9ihdmme4qs43kgh43j 0 17782 264111 260109 2013-05-06T16:13:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Linde (De Wolden) | soorte = Buurtschop | bestansnaam vlagge = | bestansnaam wapen = | lokasie-svg = | breedtegroad = 52/38//N | lengtegroad = 6/27//E | gemeente = [[De Wolden]] | region = NL-DR | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = 672 | doatum inwoners = 1 nov 2007 | dichtheid = | verkeersoader = [[N48]] | netnummer = | postcode = | webstee = }} '''Linde''' is een [[buurtschop]] in de [[Drenthe|Drèentse]] [[gemiente (bestuur)|gemiente]] [[De Wolden]]. De buurtschop lig ten oosten van de [[pervinciaole weg 48]] en zuudoostelk van [[Zuudwolde (Drenthe)|Zuudwolde]] in dezölfde gemiente. Onder de buurtschop Linde vaalt ok de buurtschoppen [[Nolde]], [[Peerdelaanden]], [[Schrapvene]] en [[Voele Riete]], die qua postcode bi'j Linde heurt. ==Geschiedenis== In 1290 vermeldt ze Linlo en in 1543 bij der Lynden. De betiekenis kan lindebos of bi'j de [[linde (geslacht)|lindeboom]] wèden. In 1840 stunden d'r op Linde dartien huzen mit zeuventig inwoners. Tègenswoordig staot d'r zo'n 250 huzen mit zo'n 700 inwoners. ==Ligging== Zudelk van Linde hej 't reviertien de [[Riest (revier)|Riest]] en 't [[Oaveriessel]] dörp [[De Vaort (plaatse)|De Vaort]]. Boaven Linde hej 't [[Schottersveld]], een stok heide daoras [[Schotse hooglaander|Schotse hooglaanders]] rondstruunt en daoraj de veenplasse 't Zwarte Gat viendt. In een bossien op 't Schottersveld lig een gedenkstien veur Mina Koes, een dienstmaagien det end [[19e eeuw|19e ieuw]] op dit veld vermoord wördden deur de boerenknecht Remmelt van der Hulst. 't Verhaal van de moord sprek töt de dag van vandage stark töt de verbielding; d'r wördden een [[moordlied]] op eschrèven en [[RTV Oost]] hef d'r een documentaire oaver emeuken.<ref>Girbe Buist (1988), ''Mina Koes. Een moord in varianten'', Zuudwolde: Stichting Het Drentse Boek</ref> ==Wildviaducten== Bi'j de herinrichting van de [[Rieksweg 48|N48]], de autoweg die van kneuppunt [['t Ogeveine]] naor de [[Rieksweg 34|N34]] en de [[Rieksweg 340|N340]] bi'j [[Ommen]] leidt, bint twee [[wildviaduct|wildviaducten]] oaver dizze weg ebouwd. Bi'j Linde is end 2010 een [[ecoduct]] an-elegd. De wildviaducten mut de netuurgebieden 't [[Dwingeldeveld]] en de [[Sallaandse Heuvelrogge]] mit mekare verbienden en 't veiliger maken veur dieren um oaver te stikken. ==Inspiratie veur romans== [[Lucas Jonker]] zien [[fulleton|fulletons]] en de latere romans ''Harm, boerenlèven an de Riest'' en ''Harm, de boer van 't Hoogelaand'' bint mit inspireerd deur de vertelsels van Jonker zien grofva Warner Wessels Ruine (Waander Rune), onderwiezer, kastelein en boer op Linde, en van Willem de Vries, heufdonderwiezer van de schoele op Linde. ==Bronnen== *[http://www.plaatsengids.nl/linde Plaatsengids.nl: Linde] == Rifferenties == <references /> {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] eu34t5yg46z16sf9nur9p30cln7g792 14 17783 265926 260110 2013-05-10T15:56:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Visual arts}} [[Kategorie:Keunst]] lpzsvs5ze7guo73stus23aiedhkvnzp 0 17784 264222 260108 2013-05-06T16:33:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Sibculo | soorte = Dörp | bestansnaam vlagge = | bestansnaam wapen = | lokasie-svg = | breedtegroad = 52/28/52/N | lengtegroad = 6/38/13/E | gemeente = [[Hardenbarg (gemiente)|Hardenbarg]] | region = NL-OV | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = 1425 | doatum inwoners = 1 januari 2006 | dichtheid = | verkeersoader = | netnummer = | postcode = | webstee = }} '''Sibculo''' is een klein [[dörp]] in de [[Oaveriessel|Oaveriesselse]] [[gemiente]] [[Hardenbarg (gemiente)|Hardenbarg]]. Töt 1941 heurden 't bi'j de gemiente [[Ambt Hardenbarg]]. Een haandvol panden an de oostkaante van de Bergweg en de Kloosterstraote vaalt onder de gemiente [[Tweanteraand]], umdet de gemientegrèenze ter plekke bi'j die wegen langes löp. Sibculo hef twee karken, een [[Nederlaandse Hervörmde Karke|hervörmde]] en een [[Griffermeerde Karken in Nederlaand|griffermeerde]]. D'r is een christelijke nationaole schoele, Windesheim. De voetbalverieniging is [[SVV '56]], op-ericht in 1956. Bi'j zaandwinplasse Lucasgat an de Bergweg kuj duken. Bi'j Sibculo lag vrogger 't [[klooster Sibculo]], esticht in 1406, det völt onder de beweging van de [[Mederne devotie]]. Van dit klooster is allennig een putte van [[Benthemer zaandstien]] oaver, daoras ze van beweert det d'r geneeskrachtig water in zit. {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Hardenbarg]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] tkn4orpskfrb5l9n9lgsnn9z2omb5tm 0 17787 208417 2011-09-30T08:06:42Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Veenkelonioals]] e5d0vnzn9jat6g102vymqe5osh5osci 0 17790 269707 208826 2013-08-24T09:51:25Z タチコマ robot 6976 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Darp]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Darp]] j7d6z1x94tng9z69m3evg75n3xas97c 0 17791 208903 208828 2011-10-03T08:39:18Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Jeuden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Jeuden]] 4z8hbr1b4fnkwn3e2ld36hn2maure8u 0 17793 208879 2011-10-03T07:27:06Z Ni'jluuseger 73 [[Jood]] is ewiezigd over de deurverwiezing [[Jeuden]] hinne: Meervold veur bevolkingsgroep, en -eu- zoas in artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Jeuden]] 4z8hbr1b4fnkwn3e2ld36hn2maure8u 0 17795 208885 2011-10-03T07:29:32Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Jeuden]] gtlb5lmu8x7vekd1xc3x071epelglb8 0 17796 208887 2011-10-03T07:31:03Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Jeuden]] gtlb5lmu8x7vekd1xc3x071epelglb8 0 17797 208889 2011-10-03T07:31:36Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Jeuden]] gtlb5lmu8x7vekd1xc3x071epelglb8 0 17800 284146 279291 2016-04-08T08:53:34Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Rihanna | ofbeelding = Rihanna, LOUD Tour, Belfast cropped 2.jpg | umschrieving = Rihanna tiedens öarn LOUD toer, in [[Belfast]] | geboren = n [[20 febrewaori|20sten februwoari]] [[1988]] | laand = [[Barbados]] | spraoke = [[Engels]] | genre = [[R&B]], [[Reggae]], [[Pop]], [[Dancehall]], [[Daansmuziek|Dance]] | webstee = http://www.rihannanow.com }} '''Rihanna''', [[artiestnnaam]] van '''Robyn Rihanna Fenty''', (den [[20 febrewaori|20sten februwoari]] [[1988]] oet [[Saint Michael]], [[Barbados]]) is ne Barbadiaanse zangeresse. Rihanna wör wearldwied bekeand met ''[[Pon de Replay]]'', wat in völle laandn in de top viewe köm. Kort noa t eerste album (''Music of the Sun'' - Muziek van de Zunne) köm ze met t tweede album (''A Girl Like Me'' - n Meakn as Mie) met as heuwdnommer ''SOS'', wat nog völle grötter wör. In [[2007]] köm he met t album ''Good Girl Gone Bad'' (Good Meakn op t Slechte Pad) met ''Umbrella'' as heuwdsingel, wat ook wier in völle laandn op nommer 1 in de hitliestn köm. Alns bie mekoar hef Rihanna wearldwied al mear as twentig miljoen albums en zestig miljoen singels verkocht.<ref>[http://www.mtv.de/music/127995/bio-Rihanna.html Biografie van Rihanna op de Duutse MTV.]</ref> == Stieln en oonderwoarpn == Op de eerste beaide albums hef he völle [[R&B]] met [[reggae]]- en [[popmuziek|popinvloodn]]. Op t doarde album gung ze ne totaal aandere kaante oet, met invloodn oet [[daansmeziek|dance]], [[elektropop]] en [[rockmuziek]]. Rihanna kik op noar aandere zangeresn as [[Mariah Carey]] en [[Beyoncé Knowles]]. Öar grote vuurbeeld is [[Whitney Houston]]. In thoes heurdn he völle muziek van [[Bob Marley]]. Oktober 2010 gung Rihanna oawer noar Roc Nation Management en begun öar eegne bedrief. Al öare tookomstige muziek-, film-, en modeprojektn vaalt non tooverdan oonder Rihanna Entertainment. == Plaatnriege == === Albums === {{Albumtop100tabel}} |- |align="left"|''[[Music of the Sun|Music of the sun]]''||30-08-2005||29-04-2006||98||1|| |- |align="left"|''[[A Girl Like Me|A girl like me]]''||25-04-2006||13-05-2006||14||33|| |- |align="left"|''[[Good Girl Gone Bad|Good girl gone bad]]''||01-06-2007||09-06-2007||20||79|| [[Platina (muziek)|Platina]] |- |align="left"|''[[Rated R.]]''||23-11-2009||28-11-2009||18||41|| |- |align="left"|''[[Loud (Rihanna)|Loud]]''||12-11-2010||20-11-2010||6||46*|| |} === Singels === {{singletop40tabel}} |- |align="left"|''[[Pon de Replay|Pon de replay]]''||22-08-2005||10-09-2005||18||10|| #15 in de Single Top 100 |- |align="left"|''[[If It's Lovin' that You Want|If it's lovin' that you want]]''||28-11-2005||11-02-2006||17||7|| #13 in de Single Top 100 |- |align="left"|''[[SOS (Rihanna)|SOS]]''||07-03-2006||29-04-2006||4||13|| #6 in de Single Top 100 / ''[[Alarmschijf]]'' |- |align="left"|''[[Unfaithful]]''||17-07-2006||22-07-2006||4||16|| #9 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''[[We Ride|We ride]]''||23-11-2006||11-11-2006||tip2||-|| #60 in de Single Top 100 |- |align="left"|''[[Umbrella (Rihanna)|Umbrella]]''||20-05-2007||26-05-2007||2||19|| met [[Jay-Z]] / #2 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''[[Shut Up and Drive (Rihanna)|Shut up and drive]]''||12-08-2007||01-09-2007||5||12|| #7 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''[[Don't Stop the Music|Don't stop the music]]''||15-10-2007||10-11-2007||1(2wk)||20|| #1 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''[[Hate That I Love You|Hate that I love you]]''||28-01-2008||23-02-2008||7||12|| met [[Ne-Yo]] / #22 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''[[Take a Bow|Take a bow]]''||09-05-2008||07-06-2008||3||15|| #10 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''[[If I Never See Your Face Again|If I never see your face again]]''||04-06-2008||07-06-2008||11||18|| met [[Maroon 5]] / #20 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''[[Disturbia (single)|Disturbia]]''||26-09-2008||23-08-2008||10||17|| #12 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''[[Live Your Life|Live your life]]''||05-12-2008||22-11-2008||5||11|| met [[T.I.]] / #21 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''[[Rehab (Rihanna)|Rehab]]''||2008||17-01-2009||3||12|| #18 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''[[Run This Town|Run this town]]''||2009||12-09-2009||10||11|| met Jay-Z & [[Kanye West]] / #30 in de Single Top 100 |- |align="left"|''[[Russian Roulette (Rihanna)|Russian roulette]]''||2009||14-11-2009||7||15|| #15 in de Single Top 100 |- |align="left"|''[[Rude Boy (single)|Rude boy]]''||2010||06-03-2010||9||15|| #15 in de Single Top 100 |- |align="left"|''[[Te Amo (Rihanna)|Te amo]]''||28-05-2010||10-07-2010||31||5|| |- |align="left"|''[[Love the way you lie]]''||2010||10-07-2010||4||17|| met [[Eminem]] / #5 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''[[Only Girl (In the World)|Only girl (In the world)]]''||2010||25-09-2010||2||24|| #2 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''[[Who's that chick?]]''||2010||04-12-2010||6||23|| met [[David Guetta]] / #16 in de Single Top 100 |- |align="left"|''[[What's My Name?|What's my name?]]''||15-11-2010||18-12-2010||23||7|| met [[Aubrey Graham|Drake]] / #20 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''[[S&M (single)|S&M]]''||24-01-2011||19-02-2011||8||13|| #7 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''[[California King Bed|California king bed]]''||2011||21-05-2011||9||15|| #19 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''[[Man Down|Man down]]''||27-06-2011||30-07-2011||3||10*|| #4 in de Single Top 100 |- |align="left"|''[[We Found Love|We found love]]''||22-09-2011||01-10-2011||tip8*|||| met [[Calvin Harris]] / ''Alarmschijf'' / #8 in de Single Top 100 |} == Verwiezings == <references/> == Oetgoande koppeling == [http://www.rihannanow.com Rihannanow.com - offisjele webstea] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Zanger]] 6n3bif6sxgsoi2q3d85qxgvbmt6mvwg 0 17805 209079 2011-10-04T16:17:30Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Splo]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Splo]] 4uts9j8n3pruulq8xydac3i8q78xokp 0 17806 282844 282225 2015-07-25T15:16:14Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Eijsden-Margraoten | bestaandsnaam vlagge = | bestaandsnaam woapn = | lokatie = LocatieEijsdenMargraten | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = | öppervlakte = 78,46 | öppervlakte laand = | öppervlakte water = | inwonners = 24.839 | doatum inwonners = 1 jannewaori 2010 | dichtheid = | breedtegroad = 50/47/30/N | lengtegroad = 5/45/22/E | verkeersoader = | netnummer = | postkode = 6245, 6247, 6251-6252, 6255, 6260-6262, 6265, 6267-6269,6307 | webstie = | }} [[Ofbeelding:Uitzicht Banholtergrubbe.JPG|thumb|Platolaandschap]] [[Ofbeelding:GemeentehuisEijsden.JPG|thumb|Gemeentehuus aofdelige Eijsden]] '''Eijsden-Margraoten''' ([[Nederlaans|Nederlaands]]: ''Eijsden-Margraten'', [[Limburgs]]: ''Èèsjde-Mergraote'') is n [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in t zuudwesten van de [[Nederlaand]]se [[perveensie|provinsie]] [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]], en ligt tegen de Belgiese grens an. t Is op [[1 jannewaori]] [[2011]] ontstaon deur t samengaon van de gemeenten [[Eijsden]] en [[Margraoten]]. De gemeente had op 1 jannewaori 2010 in totaal 24.839 inwoeners op n oppervlakte van 78,46 km². An de westkaante grenst t an de rivier de [[Maos]], an noordwestkaante grenst t an de gemeente [[Maastricht]], in t noorden an de gemeente [[Valkenburg an de Geul]], in t oosten an de gemeente [[Gulpen-Wittem]] en an de zuudkaante grenst t an de [[België|Belgiese]] gemeente [['s-Gravenvoeren]]. Eijsden-Margraoten maakt zowel deel uut van t Limburgse [[Heuvellaand]], as van t [[Maosdal]]. In dit dal liggen namelik (op één nao) alle kernen die vrogger de gemeente Eijsden vormden, terwiel de overige kernen allemaole op t [[plato van Margraoten]] liggen. Dit leste wörden mit name in t eneumden dal an-eduud mit de term "op de barg" (''op de berg''), terwiel ze daor op de barg praoten over "in t dal" (''in 't taal''). == Kernen == De gemeente Eijsden-Margraoten hef in totaal vuuftien woenkernen. Der bin naost de vuuftien naamgevende darpen nog dartien [[gehucht]]en en dartien [[buurtschap]]pen. De vuuftien kernen (mit vermelding van t antal inwoeners op 1 jannewaori 2005) bin: {| class="toccolours" |'''Nedersaksiese naam'''||'''''Limburgse naam'''''||'''Antal''' |- |[[Eijsden]]||''Eèsjde''||align="right"|7180 |- |[[Margraoten]]||''Mergraote''||align="right"|3831 |- |[[Kadier en Keer]]||''Keer''||align="right"|3667 |- |[[Gronsveld]]||''Groéselt''||align="right"|2490 |- |[[Sint-Geertruid]]||''Se-Gietere''||align="right"|1392 |- |[[Noorbeek]]||''Norbik''||align="right"|1147 |- |[[Bannelt]]||''Tebannet''||align="right"|1029 |- |[[Mheer]]||''Maer''||align="right"|966 |- |[[Oost-Maarlaand]]||''Oêsj-Maorend''||align="right"|940 |- |[[Riekelt]]||''Riêkelt''||align="right"|710 |- |[[Eckelraode]]||''Ikkelder''||align="right"|580 |- |[[Bemelen]]||''Bieëmele''||align="right"|572 |- |[[Scheulder]]||''Sjuuëlder''||align="right"|349 |- |[[Mesch]]||''Misj''||align="right"|330 |- |[[Mariadarp]]||''De Klonie''||align="right"|280 |- |<small>(Bron: CBS)</small> |} ===Gehuchten=== De dartien in bestuurlike zin bie één van disse kernen in-edeelden gehuchten bin: {| class="toccolours" |'''Nedersaksiese naam'''||'''''Limburgse naam'''''||'''Antal''' |- |[[Herkenraode]]||''Herkenter''||align="right"|180 |- |- |[[Terlienen]]||''Terlinne''||align="right"|130 |- |[[Bargenhuzen]] / [[Schey]]||''Bergenhoêze / Sjei''||align="right"|120 |- |[[Gasthuus (Margraoten)|Gasthuus]]||''Gastes''||align="right"|120 |- |[[Hontem]]||''Hoontem''||align="right"|120 |- |[[Moerslag]] / [[Libeek]]||''Moersjelt / Liebik''||align="right"|120 |- |[[Sint-Antoniusbank]]||''Sint Antoniusbank''||align="right"|110 |- |[[Hoogkruts]]||''Ge Kruuts''||align="right"|90 |- |[[Termaar (Margraoten)|Termaar]]||''Termaar''||align="right"|90 |- |[[Bruusterbos]]||''Bruusjterbusj''||align="right"|80 |- |[[t Root]]||'''t Roeët''||align="right"|40 |- |<small>(Bron: CBS)</small> |} ===Buurtschappen=== De dartien [[buurtschap]]pen bin:<br /> [[Barg (Kadier en Keer)|Barg]], [[Breust]], [[Groot Welsden]], [[Hoog-Kaastert]], [[Klein Welsden]], [[Leeg-Kaastert]], [[Schelbarg (Noorbeek)|Schelbarg]], [[Terhorst]], [[Ulvend]], [[Vroelen]], [[Wesch]], [[Withuus]] en [[Wolfshuus]]. ==Gallerieje== <gallery> Ofbeelding:Banholt-Bergstraat 16.JPG|Vakwark Ofbeelding:Amstel Gold Race, Eckelrade 2010.JPG|Amstel Gold Race Ofbeelding:Processie-Eijsden.jpg|Folklore Ofbeelding:Eijsden-Grenspaal 47 (NL).JPG|De Maos bie Eijsden </gallery> {{Limburg}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg‎]] bhrpolu55b2bt8lc8825pi542snlfeu 0 17807 209082 2011-10-04T17:07:32Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Eijsden-Margraoten]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Eijsden-Margraoten]] nl63ruzvkvqt1w8cnixw6cknpw5rsmx 0 17808 209266 2011-10-05T19:37:46Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Strötsingen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Strötsingen]] oml8cd4awovipevxjwzv7n6oej55gmi 0 17809 260112 248830 2013-03-11T12:45:35Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 26 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q691771]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Strötsingen''' is, liek de noam al vermouden dut, t [[zangkeunst|singen]] woarbie veul gebroek maokt wordt van de ströt, dat wil zaegen, de regioon onder de stembanden. Der binnen twij soorten strötsingen: * ''Inowieties strötsingen'' of ''Katajjaq'' * ''Overtoon singen'' woarvan de bekaendste vörm t ''Toevoans strötsingen'' is Dizze vörmen van singen kommen veuraal veur ien de Arktieze en Subarktieze regionen op eerde zo as t Eskimogebied ien t noorden van [[Kanada]] en [[Siberië]] ien t noorden van Röslaand. t Komt ook veur ien zentroal Azië. t Katajjaq komt veuraal veur ien Amerikoa, ien tieds dat t Overtoon singen veuraal op t Euro-Azioatieze kontinent veur komt. == Inowieties strötsingen == De Inowietieze (Eskimo) stammen ien t noorden van [[Noord-Amerikoa]] en [[Gruinlaand]] hebben n laange traditsie wat t strötsingen aangaait. Dit wordt van oldsheer doan deur twij vraauwluu dij mit zien baaident klanken ien n bepoald ritme tou heuren brengen. Dizze klanken worden zowel maokt tiedens t oetoadmen as bie t ienoadmen. Hierdeur kin man n konstant ritme aanholden. De klanken zollen ien t westen omschreven worden as "schroapend", as of man n kloet ien de keel het en dijent der oet wil trillen. Doardeur wordt dizze vörm van singen nait deur elkenain as 'mooi' omschreven, maor zangtechnies zain is t n haile biezundere kunst. Ondanks dat t hail belastend liekt en heurt, is dat t nait veur de zangers zulf. == Overtoon singen == t Overtoon singen gaait maisttieds allendig, maor voak wel mit n instrument, zo as n trom of n snoarinstrument. Binnen Overtoon singen bestoan ook weer verschaaidene varianten woarvan Sygyt en Kargyraa de bekaendste binnen. t Kargyraa is t beste veurbeeld van Overtoon singen. Man opent en sloet de stemplooien om de grondtonen tou n maximoale resonantsie op en deel te bewegen en zo de juuste klank te kriegen. Voak binnen de klanken dij hier oet kommen leeg en n bitke krakkerig. Bie Sygyt daauwt man de tong tuzzen de tanden en let n lutje gatje over woardeur man t geluud drokt woardeur der noast de klank, voak n ea (ì), ook n flööitachtig geluud bie komt. Dit geluud verliekt man wel ais mit n Hindoestoanse [[Sitar]], deurdat ook doar n 'achtergeluud' bie zit woarvan t liekt as of dij lösselk op en neer gaait. == Boetende heanwiezen == * [http://www.youtube.com/watch?v=_x86SiUS7oA&feature=related Veurbeeld van Inowieties strötsingen, op 0:57, 1:58 en 2:48 begunt der n nij laidje] * [http://www.youtube.com/watch?v=KNb2ZDjeiU4&feature=related n Wicht dij oetlaegt hou of t Inowietieze strötsingen waarkt] * [http://www.youtube.com/watch?v=qNFSB4PnVPI&feature=related Veurbeeld van Mongools strötsingen, Kagyraa] * [http://www.youtube.com/watch?v=s9gBb1FzO2k Toevoans strötsingen, Sygyt] {{dialekt|gos||ANS}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Muziek]] 3k2sjs74nwr0gb5qaembfd9gznmpcph 0 17810 209277 2011-10-05T20:58:29Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Noord-Amerika]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Noord-Amerika]] 5i6ylog58e7mtrvtocgtit4li7uf0ww 0 17811 209278 2011-10-05T20:59:13Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Gruunlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Gruunlaand]] 02m0v4d2r8qgum5emzu7k5gx59jo78e 14 17813 266366 209369 2013-05-10T17:20:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Koordinaoten ontbrekt]] qhs76rrk8djd3a57w6giitug135pn4w 0 17820 263913 240608 2013-05-05T21:56:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Woolters''', echten naam '''Martin ter Denge''' (geboren [[11 december|11 desember]] [[1985]]) is nen muzikaant, skriewer en dichter oet t [[Tweante|Twaentse]] [[Riesn|Riessen]]. Hee dut skriewen en zingen in t [[Riesns|Riessense]] dialekt en dreg dit ok in dee taal oet noar de boetenwaerld. Ok is hee nen aktieven biedrager op de [[Nedersaksisch|Neersassiese]] Wikipedie. As geborene Riessender hef Woolters nog völle [[Tweants|Twaents]] met-ekreggen en doar is hee greuts op. Iets wat dan ok vaak in zien woark weerummekump is t behoold van de streektaal en ok zo völle meugelik op ne modaerne manere. ==Naam== De naam ''Woolters'' is ne familie-bienaam of [[Tweantse skeeldnaamns|skeeldnaam]]. In bepoalde delen van Twaente kump t gebroek van bienaamns völle vuur en zo ok in Aenter en Riessen, woar at Woolters vort kump. De presiese herkumst in nit wis, moar t verhoal geet at de boerderieje woar zien familie in ewoond hef vroger van ne familie Woolters hef ewest. Um t onderskaeid te maken tussen disse familie Ter Denge en ne aandere, wordt in t dageliks laewen mangs de naam Woolters gebroekt. ==Woark== ===Skriewerieje=== t Meeste hef Woolters op disse Wikipedie eskrewen, zowat allemoale in t Twaentse dialekt [[Riessens]]. Behalve Wikipedie skrif hee ok gedichten en proza. Hee dut oonder aandere n [[kollumn]] in n [[Niejen Bodbreef]], n blad van de [[Kreenk vuur de Twentse Sproak]]. Zien rubriekje "Plat op t Web" geet, zo as de naam al zeggen dut, oawer t gebroek van t plat, vuurnamelik t Twaents, op t [[internet]]. Zo gung t n kaer oawer wo en wovölle t plat in de [[sosiale media]] gebroekt wordt. Doarnööst hef e ok de tekst eskrewen van de nummers ''Skriefmesjiene'' en ''Bleu Man'' dee duur [[Tonny Nijland]] en [[Martin Ter Haar]] espöld zeent oonder aandere op de Twaentse jazzerieje. Op de tweede Jazzerieje skreef hee ''Kræng'', wat oetvoord wör duur Petra ter Denge, en wat de eerste pries halen. ===Muziek=== Woolters spölt de [[kleaine tromme|klaeine tromme]] in n [[muziekkorps]] in Riessen. Zien muzikaliteit breg hee nit allene doar te geheure, mer ok via internet. Op [[YouTube]] hef hee verskaeidene leedkes en deuntjes oetebrocht, woarbiej hee zich vuural duur [[reggae]] löt beïnvleuden, moar hee maakt ok daansmuziek en hee kombineert dit mangs met de Twaentse sproake. De oonderstoande nummers en deuntjes zeent duur Woolters oetebrocht via YouTube. De nummers "Loat Kuuln", "Doot es Heanig an", "Wearldhearskoppieje" en "Daanske" hebt Twaentse tekst. Disse verskes wordt geregeld op proweensiale en lokale radiostatsions edraeit. *''Loat Kuuln (Loat Toch Goan)'' (2008) *''Boulevard Sountering'' (2009) *''Dreumt Mer Lekker (Sweet Dreams)'' *''Fruity Loops Reggae'' (2009) *''Sleepless'' (2009) *''Verlöarn'' (2009) *''Earlikheaid (Honesty)'' (2009) *''Tukkermars'' (2009) *''t Eande van Augustus'' (2009) *''Doot es Heanig an'' (2010) *''Wat n Woark'' (2010) *''Wearldhearskoppieje'' (2010) *''In This Love'' (2010) - cover van Bob Marley *''Daanske'' (2011) *''Basic Rockers Reggae in FL5'' (2011) *'' Liquid Dub Revised'' (2011) *''Wat n Woark'' (2011) - verniejde versie *''Afrika'' (2011) *''Deankt (Vuurde'j Skreewt)'' (2011) *''Pieker Dub'' (2011) *''Liesbeth Spies'' (2012) - Protestversken teegn de doomoalige Minister van Binnlaandse Zaakn ==Zeet ok== *[[Gebruker:Woolters]] - Woolters zien Wikipedie-pagina ==Oetgoande verbeendige== *[http://www.youtube.com/user/woolters Woolters op YouTube] *[http://www.youtube.com/watch?v=82Mnn07ZjLU Woolters in ne körte reportazje oawer Wikipedie] {{Dialekt|twd|Riessen|ANS}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muzikaant uut Oaveriessel‎]] [[Kategorie:Schriever in t Tweants]] [[Kategorie:Tukker]] ov4q4i2ifq1s8slkwagm7iiknrvtkzl 0 17822 210181 2011-10-11T20:49:33Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Lunze]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Lunze]] l1ikdctex4yfr9nnc1t7zmv5lr23yys 0 17824 263583 259959 2013-05-05T20:23:56Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[File:Bakje joppiesaus.jpg|thumb|Joppiesaus]] '''Joppiesaus'''<ref>Steet as “Joppie saus” inskrevn bie t BBIE, moar heurt noar Nederlaandse skriefwieze zoonder spaatsie schrevn te wordn.</ref> is ne koalde, gellige [[saus]]. t Is ne saus dee te kriegn is in verskeidene kafetaria's in Nederlaand en [[België]]. De saus wörd gewoonlik ovver de [[patat]] doan, of verskeidene [[snack]]s en [[hambörgers]]. t Wör bedacht deur n oetbater van n [[etkroam]] in [[Glanerbrug]] in [[Tweante]]. == Smaak en inhoald == Joppiesaus besteet net as de meeste sauzn oet öllie, water en nen menghulpstof (''emulgator''). Wieders zitt dr ok [[siepel]]n en [[kerrie]] deur, dee'j ok good preuvn köant. t Oorspronkelike resept van joppiesaus is nich openboar, moar op t internet goat verskilnde reseptn roond dee wat smaak angeet redelik in de buurte komt van t echte. Vaak steet in dee reseptn da'j [[mayonaise]], [[curry]] en siepeln saamn met kerrie in ne bepoalde verhoalding onmeundig fien mut moaln en mengn. Zo wörd vaak ok "spesjaal" maakt. De smaak "Patatje Joppie" wun in [[2010]] de "Maak de smaak"-wedstried van [[sjips]]fabrikaant [[Smiths Food Group|Lays]].<ref>[http://www.distrifood.nl/web/Assortiment/Assortimentsnieuws/Assortiment-artikel/138537/Patatje-Joppie-wint-chipswedstrijd-Lays.htm www.distrifood.nl], bekekn op 12 december 2010</ref> Ok hef de maker van Joppiesaus, Elite Salades & Snacks B.V. oet [[Nee]] in n [[Achterhook]] ne Joppie salade maakt. == Produksie == Joppiesaus wörd maakt bie Elite Salades & Snacks B.V. in [[Nee]]. Zee hebt t resept van etkroam Annie's Snackbar oet Glanerbrug ovverkocht en hebt ook de rechten op t meark "Joppiesaus".<ref>[http://register.boip.int/bmbonline/details/trademark/show.do?markID=1425451&markNumber=706178&markNumberType=REG Joppie saus] in de mearknlieste van t BBIE.</ref> == Oetgoande koppeling == *[http://www.joppiesaus.nl/ Offisjele site van Joppiesaus] ==Verwiezings== <references/> [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Saus]] 9h3i5mfixwv2rncy84hikml1rz4b0ge 14 17825 266580 210417 2013-05-10T18:29:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Smaakverstarker]] jvkx8pl43bj34r62ragtgmtby43f6bv 0 17826 210233 2011-10-12T17:24:39Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Ripuarisch]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ripuarisch]] lrgsosgexlcgoz36xbfg574ugqc5er8 0 17827 292785 292351 2016-12-22T14:03:05Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Meuse-Rhenish-nl.png|{{Largethumb}}|<center>''''' - T LIMBURGSE TAALLAANDSCHAP - '''''<br />t Zudelik [[Maos-Rijnlaands]]e (Limburgs-Nederrijnse) dialektkontinuüm]] t '''Karkraods''' (in t dialekt zelf: ''Kirchröadsj'') is n [[Ripuaries]] [[dialekt]] dat espreuken wörden in de veurmaolige [[mienbouw|mienwarkersstad]] [[Karkraode]] en t angrenzende [[Duutsland|Duutse]] [['s-Hartogenraode]] (''Herzogenrath''). Allewel Karkraode op-ebouwd is uut verschillende ouwe darpskernen, die vanouds allemaole der eigen dialekt hebben, is t tegenswoordig min of meer één "Karkraods dialekt" ewörden. t Karkraods vormp samen mit onder aandere t [[Keuls]]e dialekt één van de subvormen van t Ripuaries, al zien de sprekers der eigen dialekt nog t liefst as n vorm van [[Zuudoost-Limburgs]]. ==Kenmarken en klassifikasie== ===Medeklinkers=== t Karkraods beheurt tot de [[Westmiddelduuts]]e dialekten; dat wil zegen dat t in t zujen van de [[Benrather Linie]] ligt. Disse [[isoglosse]] markeert de grens tussen ''-k'' en ''-ch'' nao lange en halflange klinkers; ze zegen in Karkraode dus ''maache'', niet ''make''. Disse grens löp deur [[Limburg (Nederlaand)|Nederlaands-Limburg]] heer: [[Heerlen]] en [[Laandgraaf]] liggen der krek boven. Aandere dialekten in Limburg mit disse ampartigheid bin t [[Simpelvelds]], t [[Bokelts]]e dialekt uut Limburg en t [[Vaols]]. De Benrather Linie vormp, in elk geval op disse plekke, oek de grens tussen ''t-'' en ''ts-''; in t [[Heerlens]] zegen ze dus ''tied'', in t Karkraods ''tsiet''. Oek veraandert de ''-t'' vake in ''-s'' (Heerlens ''oet'', Karkraods ''oes'') en de ''-p'' in ''-f'' (Heerlens ''hope'', Karkraods ''hoffe''). Dit gebeurt liekewels, aanders as in t Hoogduuts, niet nao korte klinkers (''dat'', niet ''das''; ''óp'', niet ''óf'''; de grenzen van dat verschiensel, de [[Bad Hönniger Linie]] en de [[Sankt Goarer Linie]], liggen veul zudeliker). Oek n belangrieke veraandering, en bie uutstek ene waoran ze in Limburg n Karkraodenaar herkennen, is de veraandering van ''g-'' in ''j-''. ===Woordeschat=== Naost disse klanken, waordeur t Karkraods in Nederlaandse oren al n arg Duutse klank meekrig, hef t Karkraods oek merakels veule Duutse woorden overeneumen. Dit kömp deurdat in Zuudoost-Limburg t Hoogduuts eeuwenlange, tot an de [[Tweede Wereldoorlog]] de rolle van [[kultuurtaal]] had, naost t [[Frans]]. Vergelieke ''kiefer'' ("kaak"), ''moezziek'' (n Frans leenwoord mit n Duutse uutspraak), ''tsiedónk'' ("kraante") en zelfs ''tswai'' veur "twee" (wat eigenliks as *''tswee'' zol mutten klinken; alle woorden mit de klank ''ai'' dujen op Hoogduutse invleud). Daornaost is de woordeschat arg regio-ebunnen, mit veul typies Ripuariese woorden, die'j oek in t Limburgs antreffen. In 1987 is de Kirchröadsjer Dieksiejoneer uutegeven waorin n deel van de [[woordeschat]] is onderebröcht. ===Klinkers=== n Ampartigheid van de Karkraodse klinkers in dat de Limburgse ''oo'' (kömp overene mit de Veluwse/Nederlaandse ''oe'') der vake verkort wörden tot ''ó'': vgl. Nederlaands ''goed'', Limburgs ''good'', Karkraods ''jód''. t Zelfde geldt veur de umluudvariaant: de Limburgse eu (die overenekömp mit n Veluwse ''eu''/n Nederlaandse ''oe'', en mit de [[Braobaants]]e ''uu'') wörden n ''u'', je kriegen dan: ''jrung'' (Karkraods), ''greun'' (Limburgs, Nedersaksies), ''groen'' (Nederlaands) en ''gruun'' (Braobaants, Nedersaksies). ===Klassifikasie=== * [[Indo-Uropese taolen|Indo-Europees]] ** [[Germaanse sproaken|Germaans]] *** [[West-Germoanse toalen|West-Germaans]] **** Vastelaand-West-Germaans (Nederlaands en Duuts in breje zin) ***** [[Middelduuts]] ****** [[Middelfrankies]] ******* [[Ripuaries]] ********[[Zuudoost-Limburgs]] ********* Karkraods ==Gebruuk== ===In t dageliks leven=== Aanders as in Heerlen is in Karkraode t dialekt in de tied van de mienen niet naor de minderheid van de gemeenschap verdröngen. Dit kömp warschienlik deurdat de Karkraodse mienen ouwer bin en in haanden van plaotselike industriëlen waren. Hier konden ze t dialekt dus in alle situasies gebruken, terwiel in de Heerlense mienen de hogere funksies deur Nederlaandstalige meensen uutevoerd wördden. Oek was de arbeidsmigrasie van buten de regio lange zo hoog niet. Zodoonde ku'j noen nog altied t Karkraods in alle informele situasies heuren, oek onder de jongeluui, al bin der oek ouwers die der kiend in t Nederlaands opvoeden. Wel hef t Karkraods meer as bieveurbeeld t [[Maastrichts]] of t [[Sittards]] de stempel van volkstaal. Niettemin is t Karkraods warschienlik nao t Maastrichts t meest espreuken dialekt in de beie Limburgen, in absolute siefers emeten. ===Ekultiveerd=== Karkraode hef n grote produksie van karnevalsliedjes en de tradisie van eschreven Karkraods kömp, net as elders in Limburg, veural daor vandaon. Veul wardering kreeg [[Paul Weelen]], die twintig jaor lang de teksten schreef veur de groep [[Weerwaas]], daornao veur Ramsj, Toepjoep en Oes De Ef en meer as tien jaor heufdredakteur van t tiedschrift ''[[Veldeke (tiedschrift)|Veldeke]]'' was tot t blad in 2007 op-eheven wördden. [[Wim Heijmans]], tweevoudig winnaar van de [[Veldeke-Literatuurpries]], publiseerden n antal theatermonologen en korte verhalen, vake van n hermetiese aord, in n bundel. Sinds kort zie'j weg en were bie t binnenriejen van de bebouwden koeme tweetalige plaotsnaamborden staon. t Karkraods hef n van de aandere Limburgse dialekten aofwiekende spelling an-ehuilen (bv. oa in plaotse van ao). ===Veurbeelde=== * Wie d'r opa d'r janse nommedaag in d'r jaad hauw jebutteld en óp heem aa wool joa, zoog heë dat d'r klinge al an 't pöatsje óp hem sjtong tse wade. [NL: Toen opa de hele namiddag in de gaard/moestuin had gebutteld/gewerkt en (lett.) op huis aan wilde gaan, zag hij dat de kleine al aan het poortje op hem stond te wachten.] * Dat dong deë wie zoenne truie Emiel jiddes kier, den e wós, dat heë dan wie jewend e lekker eppelsje oes de mangel kroog. * 'Mensje broechet dan óch nit noa heem tse lofe, den e woeët bij d'r opa hingenóp de fiets heem aafjezatsd. * Vuur 't Èse hoosj 't da waal ummer ieësj óprümme, sjun henker wèsje en beëne alier de middaag woeët ópjedusjd. * 't Woar inne jemekkelieje jas, den al wat de mam 'm vuurzats oos heë, va sjlaat en sjpienaat, sjapeng en wölle boeëne bis kómpes of knöpjer. * E hauw evvel óch e jód kaoshoes, den de mam dong ziech ummer vöal muite en sjtong sjtondelank in kuche an de ferneus tse reure. * E hool va hatslieg en va zus, va tsoep, tsaus, jreuns, eëpel, vleesj en visj en óch 't kumpsje boeddieng loos heë zich jód sjmaache. * Zieng eldere woare zier tsevreie, den d'r jong veuret zich in sjoeël jód óp, en in de vrij tsiet sjpieëlet heë mit nette vrunker. * E woar óch bij de moezziek, sjpillet al e net sjtuks-je óp de fiengelieng en bij d'r voesbal woar heë inne duchtieje reëts-oes. * Sjpieëder zouw deë 't besjtimd nog wied bringe, dat menete de meestere, de famillieë, en alle bekankde die mit 'm verkierete. ==Literatuur== *Kirchröadsjer Dieksiejoneer, Stichting Kirchröadsjer Dieksiejoneer, 1987, ISBN 9070246341 en ISBN 9070246090 ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.kgv.nl/wiki/index.php/Stichting_Kirchr%C3%B6adsjer_Dieksiejoneer Stichting Kirchröadsjer Dieksiejoneer] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Limburgs]] [[Kategorie:Duutse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Limburg (Nederlaand)]] ju62lmioahp8cwqzl8ncfx4ctcweerj 14 17832 266605 210415 2013-05-10T18:33:32Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Eten]] ehioxory8wnf6mc6noxiqzw0tgbm1a3 14 17833 266678 210419 2013-05-10T20:12:19Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Eten]] ehioxory8wnf6mc6noxiqzw0tgbm1a3 0 17842 291623 291213 2016-11-09T14:16:56Z Wwikix 13678 /* Oetgoande koppeling */ kat wikitext text/x-wiki '''Streektaalradio''' is n radioprogramma wat elke moandagoamd tusken 20:00u en 22:00u te beluusteren is op [[Accent FM]], t lokale radio- en tv-stasjon van gemeente [[Losser]] en [[Oldnzel]] oet [[Tweante]]. In t programma wörd dialektmuziek dreaid oet heel [[Neerlaand]]. t Wörd an mekaar kuierd deur Ben Nijkamp. Wieders hebt ze vaak gäste in de studio dee wat speult of vertelt oaver wat ze doot. In t verleden hebt ze bezeuk had van leu as [[Herman Finkers]], Drs. [[Anne van der Meiden]], [[Woolters]], [[Triooo]], [[Algerak]], [[Harm oet Riessen]], [[Gerard Rutger Buisman]], [[Gerrit Dannenberg]], ezw. Streektaalradio is lokaal op de radio te vangn op 196.2 en 107.4 FM. Leu van boetn de strekke mut via internet luustern. ==Oetgoande koppeling== *[http://www.accentfm.nl Offisjele website met livestreum] *[http://www.twitter.com/streektaalradio t Offisjele twitterkanaal] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Radiopregramma]] [[Kategorie:Loster]] [[Kategorie:Oldnzel]] euuibb8s8av63je1ltq911kyfy93z2o 0 17843 260042 252462 2013-03-11T12:43:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 42 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q146893]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Dialektologie''' (van t [[Oudgrieks]]e ''διάλεκτος'' (dialect) en ''-λογία'' "logica/kunde") is de studie van [[dialekt]]en. Tegenswoordig wörden t ezien as n subdissipline binnen de [[sosiolinguïstiek]]. == Geschiedenisse == Dialektologie is in de [[19e eeuw]] as amparte dissipline ontwikkeld deur de Duutse taalkundige [[Georg Wenker]], die eschreven zinnen in t [[Standardduuts]] vergeleek mit vertalingen in plaotselike Noord-Duutse dialekten. Eén van de eerste echte publikasies op t gebied van dialektologie was t ''[[English Dialect Dictionary]]'' van [[Joseph Wright (taalkundige)|Joseph Wright]]. De meest gebruukten methode is t verzamelen en uutbrengen van plaotselik materiaal in woordeboeken, grammatika's en [[taalatlas]]sen. In t begin was dialektologie zwat allinnig mer ericht op [[isoglosse]]n, dat betekent t aofbakenen van bepaolde gebiejen waorbinnen spesifieke taalverschiensels optrejen. Laoter gungen ze der eigen alsmer meer interesseren veur de sosiale faktoren die veur bepaolde taalvormen de baosis vormden. Hierdeur wördden dialektologie oek n [[sosiale wetenschap]]. == Heufdonderwarpen == Dialektologie is meestentieds veural ericht op [[synchrone taalkunde|sychrone]] variasie binnen n taal en de overeenkomsten en verschillen tussen verschillende nauw verwaante dialekten, der gemeenschappelike oorsprong en de maniere waorop nieje taalvormen ontstaon as gevolg van [[taalkontakt]]. Oek wörden bepaolde kriteria ehanteerd um te bepaolen of twee taalvariaanten as dialekten van dezelfde taal of as twee amparte talen ezien mutten wörden. De volgende zaken staon daorbie mit name sentraal: === Onderlinge verstaonbaorheid === Volgens sommigen kunnen twee taalvariaanten die onderling goed verstaonbaar bin - zo as bieveurbeeld [[Nedersaksies]] en [[Nederlaands]], [[Zeeuws]] en [[Nederlaands]] of [[Spaans]] en [[Portugees]] - as dialekten van dezelfde taal ezien wörden, mer dit is liekewels gien eendujig kriterium, umdat der nooit ene op t idee zal koemen um bieveurbeeld t Spaans en t Portugees as dialekten van dezelfde taal te zien. Allereerst mut daorumme ekeken wörden naor zaken as [[grammatika]] (spraakleer), [[klankleer]] (fonologie) en [[woordeschat]]. In dit opzicht steet t [[Nederduuts]], dat in gien enkel opzicht as n Nederlaands dialekt ezien wörden, niet of nauweliks veerder aof van t Standardnederlaands as veur t Nedersaksies t geval is. === Diglossie === Diglossie ontsteet as twee nauw verwaante talen of dialekten op t zelfde grondgebied naost mekaar espreuken wörden. In zo'n geval is de kans arg groot dat één taalvariaant - over t algemeen de [[standardtaal]] - t meest an anzien wint. Disse taal wörden dan oek wel de [[daktaal]] eneumd. Dit verschiensel kömp aordig vake veur in alle delen van de wereld. === Dialektkontinuüm === n Dialektkontinuüm is n netwark van dialekten waortussen de [[onderlinge verstaonbaorheid]] aofnimp wanneer de aofstaand toenimp. n Soortgeliek kontinuüm is bieveurbeeld arg goed te zien in de maniere waorop de dialekten van [[Limburg (Nederlaand)|Nederlaands-Limburg]] en [[Limburg (België)|Belgies-Limburg]] in mekaar overgaon, of bie de overgang tussen de verschillende [[Nedersaksies]]e dialekten, zo'n overgang geet meestentieds zeutjes an. === Diasysteem === De term diasysteem verwis naor n taal die meer as één standardvorm hef. Veurbeelden bin t Engels dat uuteenvuilt in verschillende standardvormen zo as t [[Amerikaans-Engels]], en t Noors dat uuuteenvuilt in t [[Bokmål]] en [[Nynorsk]], mer toch beien as standardvormen van t [[Noors]] ezien wörden. As dit begrip toe-epast wörden op dialekten, dan geet t um de "onderliggende" standardtaal die in beie dialekten op n iets aandere maniere erealiseerd wörden, zo as t espreuken Nederlaands in [[Noord-Braobaant]], [[Vlaanderen]] of de provinsie [[Grunnen (provìnzie)|Groningen]]. Der wörden in dit verbaand meestentieds espreuken van aksenten (n Gronings/Braobaants aksent, enz.). t Begrip plurisentriese taal hangt hier arg nauw mee samen. == Uutgaonde verwiezingen == * {{Commonscat|Linguistic maps}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Sproakleer]] 699wpnu24ir6jzelb0t7w28jmppai7h 0 17847 211280 2011-10-22T12:24:08Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Dialektologie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Dialektologie]] e6727fj1t63dq2iqlkm00wpi8wj68c9 0 17848 211281 2011-10-22T12:25:11Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Sociaole wetenschop]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Sociaole wetenschop]] tf5xkwz5c3rutc3aki309q83xbrxzxc 0 17849 264707 259931 2013-05-06T21:24:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki t '''Nynorsk''' (Niejnoors) en t [[Bokmål]] bin de twee [[Noors]]e [[standardtaal|standardtalen]]. Van die twee is t [[Bokmål]] (boekentaal) de gebrukelikste taalvorm. Ongeveer 16% van de Noren leerden in 2003 Nynorsk op schoele. Beie standardtalen bin veurnamelik schrieftalen. [[Noorwegen]] hef gien standardtaal en der bin regionaal aordig wat verschillen. t Nynorsk is ontwikkeld deur de Noor [[Ivar Aasen]] in de [[19e eeuw]] as alternatief veur t stark op t schriftelike [[Deens]] liekende [[Bokmål]]. t Nynorsk wörden veural in westelik [[Noorwegen]] gebruukt en is evormp op baosis van veural westelike plattelaandsdialekten, en lik in veule aspekten op t [[Ieslaands]]. Dat Ieslaands en Nynorsk meer op mekaar lieken as Ieslaands en Bokmål kömp deurdat t Ieslaands en zuudwestelike dialekten van t Noors n gemeenschappelikere oorsprong delen. Dit ku'j onder aandere zien an de dree geslachten die t Nynorsk onderscheit (namelik: mannelik, vrouwelik, en neutraal), liekas t Ieslaands en t [[Faeröers]]. t [[Zweeds]] en t [[Deens]] hebben der mer tweje. Bokmål hank n bietjen tussen de twee systemen in, waordeur der vaker twee vormen naost mekaar veurkoemen. == Zie oek == * [[Noors]] * [[Bokmål]] == Uutgaonde verwiezingen == {{Interwiki|kode=nn|naam=Niejnoorse}} * [http://www.dokpro.uio.no/ordboksoek_nynorsk.html Woordeboek (Noors-Noors) veur Bokmål en Nynorsk] * [http://www.sprakrad.no/ De Noorse Taalraad (in t Noors)] {{Bron| * Lars S. Vikør - ''The Nordic Languages'' subtitel:''Their status and Interrelations'' bij Novus forlag, 2001 (darde uutgave) ISBN 82-7099-336-0 }} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Germaanse taol]] 9c3k0ld1250qcfmoy4mjs3lc56271um 0 17850 279292 275158 2015-03-27T17:00:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Golden retriever puppies 4 wk.jpg|thumb|right|260px|Zoogn van jonge heundkes ([[Golden retriever]]).]] '''Zoogdeers''' (''Mammalia'') zeent ne [[klasse (biologie)|klasse]] van t [[woarmblodig]]e, [[leawndwaarpend]]e [[chordadeers]] dee't de jongn [[zoogn]]t met [[börstvoding]]. Ze zeent deel van de [[Amniota]] en stoat doarmet t kortst bie [[vogels|veugels]] en [[reptieln]]. Zoogdeers wordt oonderverdeeld in roem 5500 [[soort]]n, mear as 1250 [[geslacht (biologie)|geslachtn]], roem 150 [[familie (biologie)|families]] en zowat 30 [[orde (biologie)|ordes]]. Skoonwal zoogdeers zeent ontstoan oet op de groond leawnde deers, hebt ze zik in völle soortn en moatn ontwikkeld, zo as de vleegnde [[vlearmuze]], zwemnde [[walvisken]], vleaisetnde [[roofdeers]] en plaantnetnde deers, zo as bv [[peard]]e. t Gröste deer ooit ([[blauwen vinvis]]) en t grötste leawnde laanddeer ([[savanneolifant]]) zeent beade zoogdeers. Zoogdeers komt allene nit vuur in de meest hardvochtige leafgebeedn. == Eegnskopn == Zoogdeers zeent waarmblodige [[waarvelde deers]], met ne liefbedekking van [[hoar (zoogdeer)|hoar]]. Det wil nit zegn at elk zoogdeer hoar hef, mer ze hebt dr wal anleg vuur. Ze [[zoogn]]t öare jongn met [[modermeelk]], wat oet de [[meelkklier]]n keump. Doarnöast hebt ze nog [[zweetklier]]n, woermet ze wöarmte kwiet köant. Alle zoogdeers zeent [[leawndwaarpend]], behalve de [[chloacadeers]]. Bie zoogdeers besteet n oonderkaak oet één bot, en ze hebt dree [[heurbeen]]tjes. Nit alle neumde kenmoarkn geeldt allene vuur zoogdeers; wat [[haai]]nsoortn ontwikkelt nen [[moderkookn]] en [[vogels|veugels]] zeent ook woarmblodig. beaide groepn zeent vuurbeelde van saamnloopnde evolusie; de woarmblodige veugels stamt of van [[kooldblodig]]e reptieln en de ontwikkeling van n moderkookn bie haain (ne oetzeundering tusken de eierlegnde [[knarsbeenvisken]]) is apart ontstoan van de zoogdeers, skoonwal t op mekaar lik. Uniek vuur zoogdeers zeent de [[vacht]], de heurbeentjes, oonderkaak en meelk- en zweetkliern. Zoogdeers zeent duur mekaar enömn [[diploiede]], wat beteeknt at öare [[chromosoom]]n in paarkes vuurkomt. De ennigste oetzeunderings hierop zeent twei [[tetraploiede]] Zuud-Amerikaanse knaagdeers oet de familie van skienrotn, ''[[Tympanoctomys|Tympanoctomys barrerae]]'' en ''[[Pipanacoctomys|Pipanacoctomys aureus]]''. Bie zoogdeers wörd t [[geslacht]] zowat aait bepoald duur [[geslachtschromosoomn]]: vröwkes hebt twee [[X-chromosoom|Xchromosoomn]] en männekes hebt n X- en n [[Y-chromosoom]]. Oetzeunderings hierop zeent wier t [[vogelbekdeer]], de [[mierneagel]]<ref>Wrigley & Grave, 2004, Chromosoma 96(3):231-247</ref> en ''[[Tokudaia osimensis]]''. t Totale antal chromosoomn (2n) löp slim oet een: van 2n=6 bie de [[Indiese muntjak]] (''Muntiacus muntjak''), n Aziaties [[hert]], töt 2n=118 bie ''[[Dactylomys boliviensis]]'', n Zuud-Amerikaans knaagdeer oet de familie van [[stekkelrotn]]. === Vermeardering === [[Bestaand:Piglets1.jpg|thumb|right|250px|Modermeelk dreenkende [[big]]n.]] Alle zoogdeers vermeardert zik duur inweandige [[bevruchting]], woerbie nen [[penis]] t [[zoad]] in ne [[vagina]] brech. De [[zoadcel]]n goat duur n [[baarmoderhaals]] en de [[uterus]] noar n [[eileaider]], woer't duur mekaar enömn de bevruchting ook gebuurt. Skoonwal de meenderontwikkelde soortn ([[kloakadeers]], bievuurbeeld t [[vogelbekdeer]] en n [[mierneagel]]) eier legnt, komt bie de meeste zoogdeers de jongn leawnd op de wearld. Bie [[buuldeers]] (''Metatheria'') zeent de jongn nog nit helemoal volgröaid en zitt (bie wat soortn) nog nen langn tied in n buul, woer't ze nog verdan köant gröain. Bie deers met nen moderkookn (placentalia) wörd n wieterontwikkeld joonk geboorn noa nen gröaitied in n baarmoder, woer t via n [[navvelstreng]] voeding en zoerstof krig. Tusken soortn is dr n groot verskil in ontwikkeling bie de geboorte. Völle [[knaagdeers]], [[kniende (dier)|kaniens]] en [[roofdeers]] zo as [[bear]]n, wordt naaknd en bleend geboorn in n hol. De eerste paar wekke köant ze nit boetn de verzörging van de moo. [[Katn]] en aandere roofdeers wordt ook met de oogne dichte geboorn, mer hebt wal hoar. Ook disse deers hebt verzörgning van de moo neudig, vuural um jaagn te learn. Kuddedeers, as [[hoofdeers]] baart jongn dee't volledig ontwikkeld zeent en binn t uur köant loopn. De dreagtied löp oeteen: ''[[Sminthopsis macroura]]'' jongt noa elf deage, [[Afrikaanse olifant]]n dreagnt 22 moand, zowat twee joar. Ook t antal jongn per wörp verskilt. [[Meansaapn]], [[olifantn]] en [[walvisken]] hebt mer één joonk per keer; [[Virginiaanse opossum]]s köant wal achttene töt neegnteen jongn per wörp kriegn. == Verwiezing == <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] 8yhnvwlad44r63ismyexgwj1q3a1zyc 0 17851 211501 2011-10-24T14:31:48Z Woolters 62 [[Viking]] is ewiezigd over de deurverwiezing [[Vikings]] hinne: t Geet oawer t hele reaizende volk, nit oawer 1 wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vikings]] 9v8skq3j8wxrqged7q1ir3kg20x1byv 0 17853 211509 2011-10-24T14:35:48Z Woolters 62 [[Zoogdeer]] is ewiezigd naor [[Zoogdeers]]: Ne hele klasse, doarumme mearvoold wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zoogdeers]] bp6q98osqi4oj0j16gkq6p4l4k2l041 0 17858 279593 275799 2015-03-27T17:50:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Etalazie}} [[Ofbeelding:Linieschip Prins Friso.jpg|thumb|400px|Et linieschip ''Friso'' wodde tussen 1728-1730 in Harlingen bouwd, naor Ingels model. Schilderij maekt tussen 1800-1850.]] De '''Friese Admiraliteit''' was ien van de admiraliteiten in de tied van [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]]. Admiraliteiten weren verantwoordelik veur et uutrusten en bemannen van schippen. De Friese Admiraliteit wodde 6 maart 1596 opricht en wodde, mit et begin van de Fraanse tied in Nederlaand, in 1795 ontbunnen. ==Vernietiging van et Admiraliteitsarchief== Een protte bronnen van de Friese Admiraliteit bin d'r tegensworig niet meer. Bij de grote braand van 12 op 13 febrewari 1771 in [[Harlingen (stad)|Harlingen]] gong niet allienig een groot diel van et archiefmateriaol van de Admiraliteit in vlammen op, mar ok vule kaorten en dokumenten over de geschiedenis van Frieslaand. Et weinige resterende archiefmateriaol wodde overbrocht naor et Departement van Marine in [[Den Haag]]. Toen daor op 8 jannewari 1844 braand uutbrak, vergong al et archiefmateriaal wat nog over was.<ref>[http://www.dbnl.org/tekst/_jaa003194501_01/_jaa003194501_01_0048.htm T.H.Milo over "De Nederlandsche marinearchieven" in april 1944], zie p.320</ref> Van de grote mannen van de Admiraliteit is niet zo vule bekend. Oorzaak hier is ok et gebrekkig archiefmateriaol. Treffend is et verhael van Beucker Andreae. Hij maekte een studie naor et leven van [[Aucke Stellingwerf]]. Over zien zuuktocht naor de doopboeken van zien geboorteplak schreef hij et volgende: <blockquote>''Er was echter bij de kerkvoogden eene kist met oude boeken en schrifturen bewaard gebleven, waaronder, naar de meening van een oudinwoner der stad, doopboeken zouden schuilen. Maar die kist had men vóór eenige jaren ter bewaring aan H. H. Diakenen overgegeven en daar zij ongelukkig niet slotvast was, had de moeder in het oude-mannen-huis de boeken, daarin voorhanden, tot allerlei huishoudelijk gebruik tot patronen verknipt! En zoo is het gekomen, dat, ofschoon de kist aldaar nog bestaat, de papieren er niet meer te vinden zijn. <ref>Michiel de Ruyter en syn Fryske ûnderadmiraels (Leeuwarder Courant, 4 maart 1962)</ref> </blockquote> ==De oprichting== [[Ofbeelding:Harlingen - Schoorsteenstuk Statenjacht, A. Oostendorp.jpg|thumb|300px|''Op de veurgroond drie schippen van de Friese Admiraliteit'']] Deur de [[Nederlaandsen Opstaand|Nederlaense Opstaand]] ([[1568]]-[[1648]]) ontston krek nao et ontstaon van de Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden et verlet van een verbeterde organisaosie veur de verdediging op zee. Al rap onstonden d'r verdieldhied tussen de verschillende perveensies mit een verschillende kiek op de inrichting van een dergelike organisaosie. Oorspronkelik weren d'r drie verschillende Admiraliteiten: die van Zeelaand, die van Zuud-Hollaand en die van Noord-Hollaand, waor Frieslaand ok bij heurde. D'r brak een geschil uut mit de Amsterdamse Admiraliteit over inkomsten uut konvooien, in- en uutvoerrechten, et overige financiële belied en de grote ofstaand tot Amsterdam. Daorom wodde naor een aandere oplossing zocht. Die kwam d'r ok op 6 meert 1596 toen d'r besloten wodde tot de "Oprichting van een Kamer ofte Raad van Admiraliteit voor deze Landschappe". Op 5 meie 1597 wodde veur et oprichten en instellen van de Hoitze Aisma, Feijcke Tetmans, Sicke van Dijckstra en Frans Jansz anwezen. ==Organisaosiestruktuur== Op 14 juni 1597 richte de Staoten-Generaol vief zelsstaandige Admiraliteiten op: de Zeeuwse, de Friese, de West-Friese, de [[Amsterdam]]se en de [[Rotterdam]]se. (In 1593 was et ''Collegie Superintendent'' opheven dat opricht wodde in 1589 mit Prins Maurits, sund 1588 Admiraol-Generaol, an et heufd.) De Friese Admiraliteit hadde zien eigen hiërarchie. De leiding beston uut een college waorin raodsleden ("raden") zitting hadden. Dit college was verantwoordelik veur et anstellen van ambtenaren aldeurwaarders, bodes en klerken. Daornaost wodde deur de Staoten-Generaol veur elke Admiraliteit een ontvanger-generaol, een siktaoris en een advekaot-fiskaal benuumd. Behalve Frieslaand betaalde ok de stad Grunningen mit in de kosten; vaeke wodden darom Grunningers benuumd in bevelvoerende pesisies, zoas admiraal Rudolf Coenders. Meerstal weren d'r ok een antal schippen waorvan de naeme naor de stad Grunningen verwiesde. De Friese Admiraliteit wodde opricht op 15 augustus 1597. De vief admiraliteiten holden twiemaal in 't jaor een gemeenschoppelike vergadering in Den Haag, et zogenuumde Generaliteitscollege waor de vertegensworigers van de admiraliteiten in zaoten; in de praktiek hadde et Generaliteitscollege niet een protte gezag. ==Dokkumer tied== [[Ofbeelding:Exterieur - Dokkum - 20058725 - RCE.jpg‎|right|thumb|300px|''Et Admiraliteitshuus'' in Dokkum]] [[Ofbeelding:DokkumWharf.jpg|right|thumb|300px|De lokaosie van de oolde admiraliteitswerf in Dokkum]] De Admiraliteit wodde huusvest in et oolde raodhuus, op de hoeke van de Hoogstraat en de Lange Oosterstraat in de stad [[Dokkum]]. Dit gebouw was in 1589 kocht deur kapitein Tjaerd Tjebbes veur een bedraggien van 900 goudgulden. De Admiraliteit kwam teplak in et ''Blauhuis'', een indrukwekkend gebouw mit een viene markante toren. Et stadsbestuur betaolde in et begin de huur, mar vanof 1610 wodde disse overnumen deur de Admiraliteit. <ref>Terpstra, Piter ''Tweeduizend jaar geschiedenis van Friesland'' (Leeuwarden 1979) Blz. 133.</ref> In 1618 verhuusde de instelling naor een aander pand, waor tegensworig et stedelik museum van Dokkum, mit de toepasselike naeme "Het Admiraliteitshuis", vestigd is. (Ok as de naeme van et museum naor et zeevaortverleden verwiesd is et een museum van de stad Dokkum.) Over de periode tussen de oprichting en de Slag bij Duins is d'r niet een protte bekend deur de vernietiging van et archief van de Admiraliteit. Wel bliekt uet een vlootlieste dat bij de Slag bij Gibraltar kapitein Teunis Woltersz mit et schip ''De Friesche Pinas'' anwezig was. Et is onbekend hoevule manschappen en stukken geschut bij dit schip heurden. Dat anmonsteren bij de Admiraliteit te Dokkum een goede manier was om geld te verdienen, bliekt uut de volgende passage uut de notulen van een vergadering van de Staoten Generaol, waorin disse kapitein om betaling vraogt veur betoonde moed: <blockquote>''Kapt.Thoenis Woltersz. vraagt bij rekest betaling van f. 50,= die hem 17 December 1609 zijn toegewezen voor betoonde moed in de slag bij Gibraltar, voorts voorschrijven aan de Adm.v.Dokkum om hem weer in dienst te nemen en in tussen toekenning van een traktement. De Staten besluiten de Adm te schrijven dat zij Woltersz de f. 50,= moet uitbetalen en hem bij de eerste vacature weer in dienst te nemen. Voorlopig zal hij een extra-ordinaris traktament van f. 12,= ontvangen, als blijkt dat hij werkelijk dienst doet.<ref> [http://www.angelfire.com/vt/sneuper/statengeneraal.htm De Sneuper - ''Admiraliteit Dokkum''] (Blz. 649. 17 Mei 1612. 4b-538.) </ref>''</blockquote> ==De Admiraliteit in de Slag bij Duins== [[Ofbeelding:Reinier Nooms - Before the Battle of the Downs - c.1639.jpg|thumb|300px|Slag bij Duins, schilderij van Reinier Nooms]] In 1626 wodde de Friese Admiraliteit vrijsteld van levering van zes oorlogsschippen. Dit was bijkaans een teken dat et bestuurlik en financieel niet hielendal goed gong in Dokkum. Wel komt de Admiraliteit in aksie as onder leiding van [[Maarten Harpertszoon Tromp]] de [[Eems]] en de [[Jade]] blokkeerd wodden. Hierbij veroveren de Friezen zels de vrijbuter ''Du Mortier''. In 1639 ruste de Admiraliteit drie schippen en vier jachten veur de republiek uut. Een paor weken veur de [[Slag bij Duins]] wodde een roeifregat, uutrust deur de Friese Admiraliteit, onder leiding van kapitein [[Joris Pieters van den Broeck]] op verkenning stuurd. Naodat disse verslag uutbracht had bij Admiraal Tromp wodde besloten om mit de Nederlaanse vloot van 29 schippen de stried an te gaon mit 67 Spaanse schippen. Ien van de grootste schippen onder leiding van Tromp was een fregat mit 70 man en 22 kanonnen onder leiding van de Friese kapitein [[Tjaard de Groot]]. Tiedens et gevecht wodde Van den Broeck naao Calais stuurd om een nije voorraod buskruut te haolen veur et vlaggenschip van Tromp. In de slag zels wist Van den Broeck een Spaans galjoen mit 140 man en 18 stukken geschut te veroveren. Ok in de jaoren nao de [[Zeeslag bij Duinkerke]] van [[1639]] liet Van den Broeck nog verschillende keren van him heuren. In meie 1641 veroverde hij een Duinkerker schip mit 80 man en 12 stukken geschut en in 1642 veroverde hij mit een schip dat mar 67 man en 10 stukken geschut hadde een aander fregat mit 140 man en 20 kanons. ==Verhuzing== In de haven weren de veurzieningen anwezig die de Friese Admiraliteit neudig dacht te hebben veur de twie oorlogsschippen die de Wadden onder controle moesten holen. De veurzieningen veur et uutrusten van meer schippen weren niet anwezig, mar wodden ok niet as ook niet veur neudig hullen. Toen d'r laeter toch de behoefte ontston an grote oorlogsschippen, wodde uutweken naor aandere havens. Van 1620 tot 1636 wodden dan ok de grote oorlogsschippen van de Admiraliteit uutrust in Amsterdam. In 1636 wodden de schippen nog een kotte tied in Rotterdam stationeerd. Al in 1631 gongen d'r in het Friese college stemmen op om naor Harlingen te verhuzen. ''De Bequamer situatie van den Stadt Harlingen ende andere commoditeyten, dienende tot den Equipagie ter zee ende affweringe van des vijandts dagelijckse attentaten'' waren hiervoor de reden.<ref>[http://www.angelfire.com/vt/sneuper/statengeneraal.htm De Sneuper - ''Admiraliteit Dokkum''] (p. 136)</ref> Pas tien jaor laeter wodde d'r een commissie insteld die de mogelikheden veur de verhuzing onderzuken mos. Ien jaor laeter, op 18 augustus 1643, wodde een reglement opsteld waorin de bepaolings veur de verhuzing beschreven weren. Op 1 maart 1644 kwam de definitieve beslissing om te verhuzen. In de loop van 1645 vund de verhuzing plak. De magistraat van Harlingen beloofde d'r veur te zullen zorgen dat de Admiraliteit goede huusvesting kriegen zol in 'zien' stad. De kosten wodden deur de stad dreugen. De Admiraliteit had echter meer gebouwen neudig dan verwacht. D'r was niet allienig verlet van vergaderruumtes, mar d'r was ok verlet van pakhuzen, onderkommens veur gevangenen en een woning veur de dienstbode neudig. De Admiraliteit krege een gebouw an de zuudkaant van de Zuderhaven. D'r was een vermaning neudig veurdat hier ok een pand an de Noorderhaven bijkwam. Een laeste vermaning in 1653 was neudig veur ok inkelde pakhuin in de buurt van de Westerkerk tot et domein van de Admiraliteit rekend konden wodden. ==Eerste Ingelse oorlog== [[Ofbeelding:Vierdaagse Zeeslag, Tjerk Hiddes de Vries (1666).jpg|thumb|300px|''De Vierdaegse Zeeslag'']] Bij et begin van de Eerste Ingels-Nederlaanse Oorlog in juli 1652 was de vloot van de Republiek ernstig verweerloosd. In 1651 was besloten de vloot van 40 schippen uut te breiden mit 36. Een jaor laeter wodde besloten daor nog iens 150 schippen bij uut te rusten. An de eerste order uut 1651 wist de Friese Admiraliteit niet te voldoen. Mar veur de twiede opdracht uut 1652 leverde de Admiraliteit stipt op tied de 17 schippen of die ze leveren mossen. Elk schip was tussen de 120 en 125 voet lang en tussen de 27 en 28 voet breed. De schippen wodden bemand deur 85 matrozen en 25 soldaoten. Daornaost bedroeg de bewaopening tussen de 28 en 30 kanonnen. Tiedens de Slag bij Plymouth voeren veur de Admiraliteit de schippen de 'Westergo', de 'Albertina', de 'Schaapherder', de 'Sara', de 'Hector van Troye' en de 'Gelderlandt' onder [[Michiel de Ruyter]]. Daornaost voer de Friese kapitein [[Douwe Aukes]] op et schip 'De Vogelstruys' dat van de [[Verainde Oostindiese Komnij|Verenigde Oost-Indische Compagnie]] was. Bij et uutbreken van de oorlog was et schip rap ombouwd tot oorlogsschip waordeur et bij de vlag een bemanning van 200 koppen en 40 kanonnen had. Aukes dwaalde mit zien schip of van de rest van de vloot en et schip wodde omsingeld deur vier Ingelse schippen. Doe de bemanning op et punt ston heur over te geven, driegde Aukes het schip eigenhandig ontploffen te laoten. De bemanning wodde zo bang dat in et volgende gevecht twie Ingelse schippen tot zinken brocht wodden wiels de aanderen votvlochten. Et antal schippen mocht dan wel op nivo wezen, de aandere Admiraliteitscolleges weren niet altied liekegoed te spreken over et gedrag van de bemanning van de schippen van de Friese Admiraliteit. Zo gong tiedens de oorlog ien van de Friese schippen zonder verlof naor huus. Nao de Driedaegse Zeeslag wodden de kapiteins Sekema Becks en Allert Jansz straft omdat zij heur niet goed verweerd hadden in de slag. Et bleef in de oorlogstied veural wegens chronisch geldgebrek lestig veur de Admiraliteit om voldoende schippen uut te rusten. Een treffend veurval deed him veur in december 1652. De Friese kapiteins [[Schelte Tjerks Wiglema]] en [[Adriaan Brunsveldt]] bleken gien geld te hebben veur brood om de bemanning te voeden toen Tromp van hen verlangde mit him uut te veren. IJllings reisde Wiglema naor [[Den Haag]] om geld te kriegen, mar dit wodde him weigerd. Uu0teindelik leende de Dokkummer ''uyt liefde ende ter eeren van 't Landt'' 200 gulden om brood in te kopen. Wiglema hadde d'r zels niet vule an, hij sneuvelde niet vule laeter. As gevolg verkeerden in protte schippen, meerst ombouwde koopvaardijschippen, deur et geldgebrek in minne staot. Doe de 'Westergo' in 1653 zonk, was et in zeker acht maanden niet schoonmaekt. ==Oorlog op de Oostzee== Doe [[Zweden]] tiedens de Noordse Oorlog (1655-1660) driegde Denemarken te veroveren begon de Republiek te vrezen veur zien haandel op de [[Oostzee]]. Zweden, dat hiermit heerschappij over de Oostzee verkriegen zol, zol de Nederlaanse haandel een protte schade an kunnen brengen. De Nederlaanse vloot holp daoromme de Denen in de stried. Onder leiding van Jacob van Wassenaer Obdam wodden de Zweden verslagen in de Slag in de Sont. Ok Friese schippen nammen diel an disse zeeslag, onder aandere de 'Albertina' mit de kapitein Auke Stellingwerf en de 'Judith' mit Tjerk Hiddes de Vries as kapitein. Stellingwerff, die naemens de Admiraliteit voer, overwinterde van 1658 op 1659 in Denemarken. In oktober 1658 had hij onder commandeur Jan Gideons Verbrug een Nederlaans eskader naor de Hoek van Skagen begeleid. Tjerk Hiddes de Vries het die winter in Kopenhagen deurbrocht, waor hij an de verdediging van de stad tegen de Zweedse anvallers dielnam. ==Twiede Ingelse Oorlog== [[Ofbeelding:Van Soest, Four Days Battle.jpg|thumb|300px|''De '''Vierdaegse Zeeslag''', deur Pieter Cornelisz van Soest, schilderd rond 1666]] Doe in 1661 deur de Staoten-Generaol opdracht geven wodde tot uutrusting van 18 schippen, krege de Friese Admiraliteit opdracht drie daorvan te leveren. De schippen wodden nooit ofleverd. Doe in 1664 vief schippen uutrust wodden mossen leverde de Admiraliteit wederom niets. De Staoten-Generaol raekten irriteerd en verklaerden ''ten hooghsten misnoeght'' te wezen. Nog datzelde jaor wodden toch nog twie oorlogsschippen bouwd, de 'Sevenwolden' en de 'Princes Albertina'. Wiels de oorlogsdrieging mit Ingelaand zichtbaor toenam, ruste de Admiraliteit meer en meer schippen uut. De 'Oostergo' mit 225 man en 56 kanonnen en 'De Steden' mit 175 man en 46 kanonnen boden eerst voldoende bescherming. Desondanks vaerdigden de Staoten-Generaol in december 1664 wederom opdrachten uut veur de bouw van 72 nije schippen. Et Friese andiel hierin wodde een vloot van negen schippen mit een totale bemanning van 1930 matrozen en 416 kanonnen. In jannewari 1665 kwam hier bovenop nog iens een order veur twie jachten, drie oorlogsschippen, twie galjoten, twie branders en een ammunisieschip binnen bij de Friese Admiraliteit. Now deur de oorlogsdrieging geld gien belemmering meer was, wodde d'r ogenblikkelik begonnen mit de bouw van de schippen. Naodat de Twiede Ingelse Oorlog definitief uutbroken was zeilde de Friese vloot uut. In de loop van febrewari 1665 verzaemelde et Friese eskader him bij [[Texel]]. De bemanning wodde meerstal worven onder zeemannen van de koopvaardij die in de oorlog niet op haandelsschippen anmonsteren mochten. Op et schip de 'Westergo' dee een Poolse matroos een interessaante uutvinding. Hij ontdekte een manier waordeur een vijandelik zeil mit pielken in braand schoten wodde kon. Op 1 meie wodden alle kapiteins bij Stellingwerff reupen en wodden de orders uutdield. De volgende dag kon men echter deur een hadde wiend niet uutveren. In de laeste daegen wodden inkelde huweliken sloten veur de vloot op 24 meie uutvoer. De schippen 'Zevenwolden', 'Groeningen', 'Prinses Albertine', 'd'Elf Steden', 'Westergo', 'Omlandia', 'Frisia', 'De Postillon van Smirna', 'Hollandia' en 'Oostergo' mit een gezaemelike bemanning van 2279 matrozen en 700 kanonnen vertrokken. Zonder dat et eerst tot een groot treffen kwam deurkruuste de vloot de Noordzee waorbij verschillende Ingelse schippen tot zinken brocht wodden. In juni 1665 sneuvelde Stellingwerf in de Slag bij Lowestoft. Onder leiding van Michiel de Ruyter wodde deur onder aandere Friese schippen in 1666 slag leverd bij Duinkerke in de Vierdaegse Zeeslag. In totaal verleuren de Ingelsen tien schippen en 2800 man, tegenover de vier schippen en de twieduzend man die de Nederlaanders verleuren. In de Twiedaegse Zeeslag sneuvelden Tjerk Hiddes en Coenders en wodde de Friese vloot zwaor beschadigd. Et bevel over et Friese flottielje kwam now feitelik bij Enno Doedes Star te liggen. Ok in et laeste jaor van de Twiede Ingelse Oorlog, 1667, bleef de Admiraliteit aktief schippen uutrusten. In de Tocht naar Chatham leverde de Admiraliteit een bescheiden bijdrage. De vloot kwam aanvankelik te laot an, mar wist mit schippen as de ''Groningen'' (tussen de 276 en 300 bemanningsleden en 70 stukken geschut) onder leiding van Star toch een bijdrage te leveren. <ref>Thea Roodhuyzen: ''De Admiraliteit van Friesland'', (Franeker, 2003) Blz. 26.</ref> ==Harlinger tied== Op et hoogtepunt van de Admiraliteit had Harlingen vier hellingen. Tientallen oorlogsschippen kozen daorlanges et roeme sop. De Admiraliteit het zeehelden as [[Tjerk Hiddes de Vries]] en [[Auke Stellingwerf]] votbrocht. Beide mannen raekten tiedens een zeeslag op hun schip dodelik gewond. Tjerk Hiddes de Vries, die tiedens de Twiede Ingels-Nederlaanse Oorlog et bevel voerde over de vloot van de Friese Admiraliteit had de beschikking over niet minder as veertig schippen. De Friese vloot beriekte toen zien grootste sterkte. [[Ofbeelding:'s Lands Magazijn te Harlingen.jpg|thumb|300px|''Et Admiraliteitsgebouw in Harlingen'']] De Friese Admiraliteit wist enige winst te behaelen uut de verkoop van veroverde goederen en schippen. Zo wodde tiedens de Vierdaegse Zeeslag op 13 juni 1665 et eerder deur de Ingelsen veroverde VOC-schip de ''Nagelboom'' heroverd. In een advertensie in de Haerlemse Courant wodt een jaor laeter etzelde schip te koop anboden: <blockquote>''De Gecommitteerde Raden ter Admiraliteyt in Frieslant, presenteeren in 't openbaer aen de meestbiedende te verkoopen een heerlijck en voornaem Schip van Oorlogue de Nagelboom genaemt, in de jonghste Bataille tegen de Engelschen, door de Vice-Admirael Coenders verovert, met zijn staende ende loopende Wandt, Zeylen ende Treylen, Anckers ende Touwen, mitsgaders een grote quantiteyt Canon, ende alle vordere toebehoorten, breeder gespecificeert in 't Inventaris onder onsen Vendu-meester berustende, dewelcke by een yeder die 't belieft aldaer sal konnen werden gesien ende gevonden. Soo wie gadinge daer aen heeft mach komen, op den 31 Iuly naestkomende Olde Stijl, in 't Collegie van haer Ed: Mog: binnen Harlingen, ten 10 Uren voor Noen, ende koopen op Conditien ende Articulen de Omstanders ten voorschreven Daghe te vooren te lesen.<ref> [http://www.vocsite.nl/schepen/detail.html?id=11786 VOC site over Nagelboom - 1659]</ref>''</blockquote> In de nacht van 13 febrewari 1771 wist een grote groep te hulp schoten burgers niet veur te komen dat et gebouw van de Friese Admiraliteit te Harlingen ofbrande. Niet allienig et vergaderhuus en twie bijbeheurende magazijnen branden of, mar ok et hiele archief. Nao dit fiasco verhuusde de Admiraliteit naor et Havenplein. Uut de Harlinger tied stamt de volgende anekdote: In 1781, tiedens de Vierde Ingelse Oorlog, liet de Friese Admiraliteit in Harlingen de twie grootste linieschippen uut zien bestaon bouwen, de ''Vriesland'' en de ''Stadt en Lande'', elk bewaopend mit 74 stukken. Mar ze bin sloopt zonder in aksie te kommen, omdat tidens de bouw bleek dat de schippen zó groot wodden dat ze de havenbruggen niet passeren kunnen zollen en vuuls te diep staken veur de Butenhaven. Nao jao ren niet van heur plak west te hebben, wodden de schippen in 1792 verkocht an houtkopers, die ze ter plaatse sloopten.<ref>[http://www.geschiedenisanekdotes.nl/pruiken.html GeschiedenisAnekdotes]</ref> ==Et aende van de Admiraliteit== An et aende van de achttiende ieuw gong et mit de Friese Admiraliteit had achteruut. De Friezen hadden te maeken mit grote financiële problemen. In 1795, tiedens de Bataafse Republiek wodden alle admiraliteiten van Nederlaand saemenvoegd tot ien centraol comité. Een wens van de Patriotten wodde hiermit vervuld. De schipswerf waor eertieds nog oorlogsschippen bouwd en te waeter laoten wodden gong over in particuliere haanden. Et laeste schip wodde deur de Admiraliteit in 1789 te waeter lapten: de ''Syreene'', mit twintig kanonnen. In 1795 stelde overigens niet allienig de Friese Admiraliteit nog mar weinig veur. Ok de aandere, nu saemenvoegde, admiraliteiten hadden heur beste tied had. De dominerende rol van de Nederlaanse marine was veurgoed uutspeuld. ==Zeeslagen waorin de Friese Admiraliteit vocht== Tussen 1596 en 1792 wodde an verschillende zeeslagen dielneumen. Bij de meerste hiervan maekte de Friese vloot diel uut van een gezaemelike konfedereerde vloot van de vief verschillende Admiraliteiten die Nederlaand had (dat weren: De Zeeuwse, De Friese, De West-Friese, De Amsterdamse en de Rotterdamse). In inkelde gevallen gong et om een internationaole koalisie. Bij sommige bekende zeeslagen liet de Friese admiraliteit verstek gaon; soms omdat men te laot was, en soms omdat d'r gien geld was om een vloot uut te rusten, zoas in de meerste slagen van de Darde Ingels-Nederlaanse Oorlog doe Frieslaand en Grunningen anvallen wodden deur de bisschop van Münster, [[Bernhard von Galen]]. [[Ofbeelding:Beerstraaten, Battle of Scheveningen.jpg|thumb|300px|De Slag bij Ter Heijde, deur Jan Abrahamsz. van Beerstraten]] *[[Slag bij Gibraltar]] [[1607]] *[[Slag bij Duins]] [[1639]] *[[Slag bij Dover]] [[1652]] *[[Slag bij Plymouth]] [[1652]] *[[Slag bij de Hoofden]] [[1652]] *[[Slag bij de Singels]] [[1652]] *[[Driedaegse Zeeslag]] [[1653]] *[[Zeeslag bij Nieuwpoor]] [[1653]] *[[Slag bij Ter Heijde]] [[1653]] *[[Slag in de Sont]] [[1658]] *[[Driedaegse Zeeslag]] [[1663]] *[[Slag bij Lowestoft]] [[1665]] *[[Vierdaegse Zeeslag]] [[1666]] *[[Twiedaegse Zeeslag]] [[1666]] *[[Tocht naor Chatham]] [[1667]] *[[Slag bij Solebay]] [[1672]] *[[Twiede slag bij et Schooneveld]] [[1673]] *[[Slag bij Kijkduin]] [[1673]] *[[Slag bij Beachy Head]] [[1690]] *[[Slag bij de Doggersbank]] [[1781]] Daornaost vochten nog inkelde schippen van de veurmaolige Friese Admiraliteit in de [[Zeeslag bij Kamperduin]] in [[1797]], dit onder de vlag van de [[Bataafse Republiek]]. ==Beroemde vlootvoogden van de Friese admiraliteit en heur benuming== *Aukes, Douwe: *Broeck, Joris Pieter van: *Brunsveldt, Adriaan: *Bruynsvelt, Hendrik: ''schout-bij-nacht'' *Coenders, Rudolf: ''viceadmiraol'' (1665) *Deketh, Jacobus: *Groot, Tjaard de: *Middaghten, Christoffel: ''schout-bij-nacht'' (1705) *Star, Enno Doedes: ''viceadmiraol'' (1666) *Stellingwerf, Andriesz Pieter: ''equipagemeester'' *Stellingwerf, Auke: ''luitenant-admiraol'' (1665) *Stellingwerf, Frederik: *Tjebbes, Tjaerd: *Vries, Tjerk Hiddes de: ''luitenant-admiraol'' (1666) *Vries, Hidde Sjoerds de: ''schout-bij-nacht'' (1692) *Wiglema, Schelte Tjerks: ==Slag bij Kijkduin== In 1673 vund d'r een grote zeeslag plak bij Kijkduin, et laeste grote gevecht van de Darde Ingels-Nederlaanse Oorlog. Hier een overzicht van dielnemende schippen en kapiteins van de Admiraliteit van Friesland. '''Linieschippen:'''<br> ''Elf Steden'' 50 (Witzo Johannes Beima)<br> ''Prins Hendrik Casimir'' 70 (schout-bij-nacht Hendrik Bruynsvelt)<br> ''Groningen'' 70 (viceadmiraol Enno Doedes Star)<br> ''Oostergo'' 58 (Jan Janszoon Vijselaer)<br> '''Fregat:'''<br> ''Windhond'' 30 (Jan Pieterszoon Vinckelbos)<br> '''Adviesjachten:'''<br> ''Hoop'' 6 (Cornelis Reindertszoon Eenarm)<br> ''Liefde'' (Jochem Jansen)<br> '''Brander:'''<br> ''Welkomst'' (IJsbrand Albertszoon) == Referensies == <references/> ==Anbevolen literatuur== *Engels, M.H.H. ''Admiraliteit in Friesland - Dokkum 1599'' (Leeuwarden, 1999) *Hoogeveen, H. ''Tsjerk Hiddes - Hwat in dekfeintsje wurde kin'' (Bolsward, 1967) *Kamminga, L. ''Schepen van de Friese Admiraliteit'' (Leeuwarden, 1973) *Roodhuyzen, T. ''De Admiraliteit van Friesland'' (Franeker, 2003) *Smits, E. ''De Friesche Admiraliteit boven water - deel I'' (Dokkum, 1996) *Smits, E. ''De Friesche Admiraliteit boven water - deel II'' (Dokkum, 1996) *Terpstra, Piter. ''Tweeduizend jaar geschiedenis van Friesland'' (Leeuwarden, 1979) ==Weblinks== *[http://www.museumdokkum.nl/ Et museum Admiraliteitshuis te Dokkum] *[http://www.frieschdagblad.nl/artikel.asp?artID=12449 Artikel uut et Friesch Dagblad] *[http://home.wanadoo.nl/mpaginae/ Pagina mit informaosie over de Friese Admiraliteit] *[http://www.angelfire.com/vt/sneuper/admdokkum.html Logboeken van de Friese Admiraliteit] {{DEFAULTSORT:Admiraliteit Van Frieslaand}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Frieslaand]] pu4h3egdz6ufl9w16qd0639096x6345 0 17860 290883 290882 2016-11-02T12:13:56Z Wwikix 13678 /* Klimaat */ wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Gibraltar | vlagge = Flag of Gibraltar.svg{{!}}border | woapn = Coat of arms of Gibraltar1.svg | breedtegroad = 36/8/15/N | lengtegroad = 5/20/43/W | lokasie = Location_Gibraltar_EU.png | sproaken = [[Engels]], [[Spaans]], [[Llanito]] | heufdstad = Gibraltar | religie = [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholiek]] 78%, [[Islam]] 4% | regeringsvorm = [[Brits Oawerzees Bezit]] | km2 = 6,8 km2 | inwonners = 29.431 | dichtheid = 4,328/km2 | munteenheid = [[Britsen Poond|Poond]] | valutakode = GBP | tiedzone = +1 (zommertied +2) | volksleed = [[God save the Queen]] (''god spoare de Keuniginne''). [[Gibraltees Volksleed]]. | tld = gi | laandkode = GI | tel = 350 }} '''Gibraltar''' (oetsproak: ''gi-BRAL-tar'') is n [[skiereilaand]] onner t [[Iberiese Skiereilaand]] wat onner [[Brits Oawerzees Bezit]] vält. t Lig bie n ingang van de [[Middellaandse Zee]]. t Skiereilaand hef ne oppervlakte van 6.843 km². In t noordn greanst t an [[Andalusië]] in [[Spanje]]. De [[Rots van Gibraltar]] is t bekeandste herkenningspunt van de strek. An n voot van de rots lig n drokbevolkt stadsgebeed, woar zowat 30.000 Gibralteezn wont, en annere nasjonaliteaitn.<ref>[http://www.gibraltar.gov.gi/images/stories/PDF/statistics/2009/Abstract%20of%20Statistics%20Report%202009%20Website.pdf Statistics Office. ''Abstract of Statistics 2009, Statistics Office of the Government of Gibraltar.pdf''. 2009.]<br /> ''The civilian population includes Gibraltarian residents, other British residents (including the wives and families of UK-based servicemen, but not the servicemen themselves) and non-British residents. Visitors and transients are not included.'' In 2009 was dit op te deeln in 23.907 inheemsen, 3.129 VK Britn en 2.395 annern veur ne totale bevolking van 29.431. Op n oawnd van teln warn dr 31.623 leu op Gibraltar.</ref> Nen [[Groot-Brittanje|Brits]]-[[Nederlaand]]sen striedmacht veroawern Gibraltar van Spanje in [[1704]] in n [[Spaansen Opvolgingsoorlog|Spaansen Opvolgingskrieg]]. t Gebeed wör "töt in eeuwigheaid" an Brittanje toodeeld bie de [[Vreade van Utrecht]] in [[1713]]. t Was ne belangrieke kazerne veur de [[Britse Keuninklike Marine]]. Vandage n dag dreait de Gibraltese [[ekonomie]] veural op [[toerisme]], [[finansjele dienstverlening]] en [[skeepvoart]].<ref>[http://www.fco.gov.uk/en/travel-and-living-abroad/travel-advice-by-country/country-profile/europe/gibraltar?profile=economy Country Profiles: Gibraltar], [[Foreign and Commonwealth Office]], 6 mei 2010; bekekn 15 mei 2010</ref><ref>[http://www.maec.es/subwebs/embajadas/londres/es/menuppal/gibraltar/Paginas/LacuestiondeGibraltar.aspx Informe sobre la cuestión de Gibraltar], Spanish Foreign Ministry</ref> t Bezit van Gibraltar is n lastig punt veur de Spaans-Britse relasies, want Spanje meant dat Gibraltar öar nog aait tooheurt.<ref> Gibralteezn wiest veurstelle veur Spaanse hearskoppieje steark of in t [[Gibraltees sovereiniteatsreferendum, 1967|referendum oet 1967]], en nog es weer in [[Gibraltees sovereiniteatsreferendum, 2002|2002]].</ref> Onner de Gibraltese groondwet reagelt Gibraltar zinne eagne zaakn, mer dinge as verdeadiging en boetnlaandse zaakn komt op rekning van de Britse regearing. == Naamsverledn == n Naam ''gibraltar'' is ne Spaanse ofgeleaide van t [[Arabies]]e ''Jabal Tāriq'' (جبل طارق), wat "barg van Tariq" beteknt.<ref>[http://www.gibraltar.gov.gi/gov_depts/port/port_index.htm Government of Gibraltar]. ''History of Gibraltar''. bekekn in 2007.</ref> t Wis noar nen geologiesen vörm, de [[Rots van Gibraltar]], wat op zinne beurt neumd was noar de [[Berbers (volk)|Berber]] [[Oemajad]] genneraal [[Tariq ibn-Ziyad]], den n earsten golf anvoorden van de Oemajadveroawering van Spanje, veurdat t [[Moren (volk)|Moorse]] heufdleager köm onner leidige van Oemajad-[[kalief]] [[Al-Walid I]]. Doarveur was t bekeand as [[Mons Calpe]], ene van de [[Poers van Herkules]]. Vandage n dag wörd Gibraltar informeel wal '''Gib''' of '''n Rots''' neumd. == Volk == [[Bestaand:Shrine of Our Lady of Europe in Gibraltar (3).jpg|thumb|right|220px|De Rooms-Katholieke [[Kapelle van Oonze Vrouwe van Europa]] op [[Europa Peunte]] was ooit ne [[moskee]] en nen [[vuurtoorn]]]] [[Bestaand:Cathedral of the Holy Trinity.jpg|thumb|right|220px|De Anglikaanse [[Kathedroal van de Healige Dree-eenheid, Gibraltar|Kathedroal van de Healige Dree-eenheid]] is de grötste van de twee kathedroaln van Gibraltar]] [[Bestaand:Abdulaziz Mosque Gibraltar.jpg|thumb|De [[Ibrahim-al-Ibrahimmoskee]] was n geskeank van [[Fahd van Saoedi-Arabië|Keuning Fahd]] van [[Saoedi-Arabië]].]] Gibraltar is ean van de dichtstbevölkte gebeedn van de wearld, met n volksantal skatt op 29.286 in [[2008]],<ref>[http://www.gibraltar.gov.gi/images/stories/PDF/statistics/Abstract_of_Statistics_2008.pdf Bureau veur Stoatistiek, Regearing van Gibraltar: Oettreksel van Stoatistiekn]</ref> wat daal kump op ongevear 4290 leu op nen veerkaanten kilometer. De gröaiende vroag noar ruumte wörd steeds vaker oplöst met [[landwinning]]; zowat eentiende deel van t hele Gibraltar is terugge-wunn laand. === Volker === n Kenmeark van de Gibraltese bevolking is det ze [[etniese groep|oorsproonkelik oaweral wegkomt]]. De volkssaamnstelling van Gibraltar löt ne mengeling van [[Europa (continent)|Europese]] völker en ekonomiese migraantn zeen, dee in dreehonnerd joar noar Gibraltar kömn, noadet zowat alle Spaanse inwonner vortgungn in [[1704]]. De heufdvolker, volgns n naams in t verkiezignsstelsel, bint [[Groot-Brittanje|Britn]] (27%), Spaans (26%, veural Andalusiërs, moar ok ongevear 2% [[Minorka]]ann), [[Genoa]]ann en annere [[Italië|Italjaann]] (19%), [[Portugal|Portugeezn]] (11%), [[Malta|Malteezn]] (8%) en [[Joden|Jödn]] (3%). Dr is ne grote verskeidnheid van annere groepn, zo as [[Marokko|Marokkaann]], [[India|Indiërs]], [[Fraankriek|Fraansken]], [[Oostenriek]]ers, [[Volksrippebliek China|Sjineezn]], [[Japan]]neezn, [[Pooln]] en [[Denemaarken|Deann]].<ref>Archer, Edward G.: [http://books.google.com/books?id=2ip0C6odET4C&lpg=PP1&dq=archer%20identity%20empire%20gibraltar&hl=es&pg=PA35#v=snippet&f=false ''Gibraltar, identity and empire'']. Routledge Advances in European Politics</ref> De Gibraltese telling van 2001<ref name=CEN>[http://www.gibraltar.gov.gi/images/stories/PDF/statistics/Census_of_Gibraltar_2001.pdf Census of Gibraltar 2001.]</ref> deeln de nasjonaliteitn as völg in: 83.22% Gibraltees, 9.56% "Oar Brits", 3.50% Marokkaans, 1.19% Spaans and 1.00% "Oar EU". === Sproak === De offisjele sproak van Gibraltar is [[Engels]]. Dizze sproak wörd broekt deur de regearing en de skooln. De meeste inwonners bint [[meartalig]]; zee sprekt ok [[Spaans]], umdat Spanje zo kortbie lig. Deurdat dr ok völ annere volker op Gibraltar wont, wordt dr ok annere sproakn kuierd. [[Berbersproakn|Berber]] en [[Arabies]] wordt kuierd deur de Marokkaanse gemeanskop, [[Hindi]] en [[Sindhi]] deur de Indiese gemeanskop. De Jödn kuiert [[Hebreeuws]] en wat Maltese families könt nog [[Maltees (sproake)|Maltees]]. Gibralteezn kuiert vaak in [[Llanito]] ({{IPA|ʎaˈnito}}).<ref>[http://www.everyculture.com/Ge-It/Gibraltar.html#orientation EveryCulture. ''Culture of Gibraltar''.] Bekekn op 5 October 2007</ref> t Is ne soort [[Andalusies Spaans]]e umgangssproak dee eankeld op Gibraltar kuierd wörd. Dr zit wat Spaans en Engels deurhen, moar ok Portugees, Genuaans Italjaans en [[Haketia]]. t Grötste deel van de wöarskat kómp oet t Andalusies Spaans, moar t hef ok völ metkregn van t Brits Engels. t Lent ok völle wöar van annere sproakn, met meer as 500 wöar oet t Genuaans en Hebreeuws.<ref> [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=eng#Gibraltar Ethnologue.com Gibraltar Ethnologue profiel] bekekn op 21 September 2007</ref> Dr wörd ok völ [[code-switching|kode-switcht]] noar t Engels. Gibralteezn neumt zikzölf vake ''Llanitos''. === Geleuf === De meeste Gibralteezn bint [[Kristendom|Kristelik]]. De grote meerderheaid (78%) van de Gibralteezn heurt too de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholieke Keark]]. De [[16e eeuw]]se [[Kathedroal van de Healige Kroonde Maria]] is de keark veur t Rooms-Katholieke [[Diocese]] van Gibraltar, en doarnöast ok de oaldste keark van t gebeed. Veural umdat dr Britn bint, tref iej dr ok annere soortn Kristndom, zo as de [[Koarke van Engelaand|Keark van Engelaand]] (7%). Dee hebt de [[Kathedroal van de Healige Dree-Eenheid, Gibraltar|Kathedroal van de Healige Dree-Eenheid]]. Hier höald de Anglikaanse Bisskop van Gibraltar misdeenst. Wieder zit dr nog de [[Methodistnkeark van Gibraltar]],<ref>[http://www.methodist.org.gi/ The Methodist Church: Gibraltar Methodist Church]. bekekn op 30 October 2007</ref> [[Keark van Skotlaand]], verskilnde [[Peenkstergemeente]]s en onofhaankelike kearkn dee doot as de [[Hoeskeark]] en de [[Charismatiese Beweaging]]s, en nog twee groepn [[Plymouthbroders]]. Dr is nog ne ofdeling van de [[Karke van Jezus Kristus van de Eardaagse Healigen]], en [[Jehovagetuugn]]. De tweede godsdienst wat grötte angeet is [[Islam]] (4%).<ref>[http://www.gibraltar.gov.gi/images/stories/PDF/statistics/Abstract_of_Statistics_2008.pdf ''Oettreksel Stoatistiekn 2008'', Stoatistieknkantoor, Regearing van Gibraltar]</ref> Dr is ok ne grote groep [[Hindoe]]s, dee anhanger bint van t [[Bahá'í-geleuf]]<ref>[http://www.gibnet.com/bahai/ Gibnet.com -'&#39;Offisjele Gilbraltese Baha'i Website'&#39;]. Bekekn n 13den mei 2011</ref> en ne [[jeudendom|Jödse gemeenskop]].<ref>http://web.archive.org/web/20071013194341/http://gibraltar.gov.uk/hol/people.asp Official Government of Gibraltar London website. ''People''. 2005]. Bekekn 6 November 2007</ref> == Laandsbeskriewing == [[Bestaand:Rock of Gibraltar northwest.jpg|thumb|left|Zich op de [[Rots van Gibraltar]] vanof [[Algecirasbaai]] met de westkaant en t stadsgedeelte, 2006.]] t Gebeed umslöt 6.843 km² en hef ne laandgreans van 1,2 km laank met Spanje. An de Spaanse kaant lig de stad [[La Línea de la Concepción]], ne gemeante van de proveensie [[Cádiz]]. t Spaanse achterlaand is de [[comarca]] (ne soort [[maarke]] in völ Spaansspreknde laandn) van [[Campo de Gibraltar]] (t "Gibraltese plattelaand"). De kustlien is 12 km laank. Gibraltar hef twee kustn; ne oostkaant met de neerzettings [[Sandy Bay]] en [[Catalan Bay]], en ne westkaant, woar de meeste leu wont. Gibraltar is nich indeeld in administratieve loagn, moar wa in zövn [[Heufdwongebeedn van Gibraltar|Heufdwongebeedn]]. Gibraltar hef nich völ natuurlike weln. Dr bint moar n paar zeutwaterweln in t noordn, en t meeste zeutwater wör töt veur kort opvöngn in reagnwaterbäk. Zeut water oet de boarhooln wörd anvuld met twee [[ontzoalting]]sinstallasies; ne [[umkeerde osmose]]installasie den in nen tunnel in n rots steet, en ne [[Multi-stage flash distillation|n MSFinstallasie]] bie [[North Mole]]<ref>[http://www.aquagib.gi/gibraltar_water_supply.html AquaGib. ''Gibraltar Water Supply''.] bekekn op 20 december 2007</ref> Gibraltar's groond besteet oet de 426 meter hoge [[Rots van Gibraltar]], dee besteet oet [[kalksteen]] oet de [[Jura (tiedperk)|Jura]], en n smal streppelke leaglaand dr umhen<ref>[http://www.gibraltar.gov.uk/hol/WhatToSee/upper_rock.asp Gibraltar.gov.uk]</ref> t Bevat völ tunnelweagn, dee zowat allemoal broekt wordt deur t leager en nich lös bint veur t gewone volk. === Klimaat === Gibraltar hef n [[Subtropies]]-[[Middellaandse Zee]]klimaat.<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mt.html#Geo CIA Factbook] – Geografiese lokasie</ref><ref>[http://www.doi.gov.mt/en/islands/location.asp De Maltese Eilaand], Ofdeling vuur Informasie – Malta.</ref> met milde weenters en woarme zommers. Reagn valt heufdzakelik in t weenter en de zommers bint deur mekaar nömn dreug. De gemiddelde joartemperatuur is 18&nbsp;°C; ongevear 21&nbsp;°C bie dag en 15&nbsp;°C bie nacht. In de köaldste moand, [[jannuwoari]], lig de temperatuur tusken de 11 en 18 groad bie dag en 9 tot 14 groad bie nacht. De zeetemperatuur is dan ongevear 15 groad. [[Augustus]] is de wöarmste moand, met temperatuurn tusken 25 en 31 groad bie dag, en meestal boawn de 20 groad bie nacht. De zeetemperatuur is deur mekaar 22 groad.<ref>[http://www.weather2travel.com/climate-guides/gibraltar/gibraltar.php Gibraltar Klimaatgids], 5 juni 2009</ref> === Plaantn en deers === [[Bestaand:Iberis gibraltarica.JPG|thumb|[[Iberis gibraltarica|Gibraltesen kruusbloom]] in n Gibraltesen Botaniesen hof]] Mear as 500 verskilnde soortn [[bloom]]n gröait op de Rots. Ene doarvan, de ''Gibraltese kruusbloom''(''[[Iberis gibraltarica]]''), is [[endemisme|inheems]] in Gibraltar en is nog neargns anners in Europa in t weeld veundn. Van de weelde beum dee roond de Rots gröait, bint [[Olief]] en [[noaldboom|noaldbeum]] de meest-veurkömnde. t Grötste deel van de boawnkaant van de Rots is [[natuurreservaat]], woar ongevear 230 [[berbermakaakn]] (n soort [[aap]]n) leawt. Dit bint de ennigste weelde aapn in Europa.<ref>C. Michael Hogan (2008) [http://globaltwitcher.auderis.se/artspec_information.asp?thingid=31757&lang=us ''Barbary Macaque: Macaca sylvanus'', Globaltwitcher.com, ed. Nicklas Stromberg]</ref> De soort [[Macaca sylvanus]] is bekend as bedreigde deersoort en neamp of in antal. Onlangs wes n genenonnerzeuk oet dat de aapn dr al warn veurdat de Britn Gibraltar oawernömn. Dr is n biegeleuf dat as de aapn vort zoln goan van Gibraltar, dat dan de Britn ook zoln vortgoan. Dit is vergeliekboar met t biegeleuf van de [[kreei]]en bie de [[Tower van Londen]]. Annere[[zoogdeers]] öp Gibraltar bint [[kniende (dier)|kaniens]], [[voske]]n en [[vlearmoes|vlearmuuz]]. In de [[Baai van Gibraltar]] wordt reagelmoatig [[dolfien]]n en [[walvisken]] zeen. Trekvöggel komt reagelmoatig veurbie. Op Gibraltar kömp as ennigste plek in Europa de [[Berberpatries]] veur. In 1991 spreuk Graham Watson, MEP veur Gibraltar, de angst van natuurbeskearmers oet dat stadsbouw, toerisme en oetheemse plaantn Gibraltars eign plaantn en deers verdrungn.<ref>Bruno Waterfield ''Whitehall gaffe 'gives Gibraltar's shores to Spain''. [[The Daily Telegraph]], 7 Nov 2009</ref> == Ekonomie == [[Bestaand:Barbary macaque and tourists.jpg|thumb|150px|De halfweelde [[Gibraltar Barbary Macaques|Berbermakaak]]n bint n belangriek onnerdeel van t Toerisme in Gibraltar]] t [[Ministerie van Defensie (Verenigd Keuninkriek)|Britse leager]] hef van oaldsher de [[ekonomie]] van Gibraltar behearst, woarbie de [[marine]]wearf t grötste deel van de ekonomiese bezigheedn domineern. Dit is de leste twentig joar minner wördn en wörd skatt op zo'n 7% van de hele ekonomie, in vergeliek met meer as 60% in [[1984]]. Vandaag n dag dreait de Gibraltese ekonomie op veer heufdsektoorn; [[Finansjele dienstverlening]], [[internetspöllekes]], skeperieje en [[toerisme]] (woaronner de opbrengste oet klear dee deur toeristn kocht wordt).<ref>[http://www.fco.gov.uk/en/travel-and-living-abroad/travel-advice-by-country/country-profile/europe/gibraltar/?profile=economy Foreign and Commonwealth Office. Europe. Gibraltar (British Overseas Territory)]. Lest bekekn: 6 mei 2010. </ref> Vrog 2000 verhuuzn dr völle [[gokburo]]'s en internetspöllekesbedriev noar Gibraltar um te profiteern van t gunstige [[vennootskopsbelasting]]tarief. De wet hierop wör in jannuwoari 2011 asnog anpast, woardeur bedriev van boetnlaanders 10% belasting dr bie op kregn.<ref>[http://www.gibraltar.gov.gi/e-business/taxation Regearing van Gibraltar - Belastinginformasie.] bekekn: 9 mei 2011.</ref> Toerisme is ook ne belangrieke industrie. Gibraltar hef ne geleewde haawn veur [[kruusskip|kruusskeep]] en trekt völ dagbezeukers oet de vakaansieparkn in [[Spanje]]. Op de Rots komt völ toeristn op of, veural oet Groot-Brittanje en van de zuudkust van Spanje. t Is ook ne geleewde weenkelplek, umdat dr gin [[Belasting Toegevoegde Waarde|BTW]] op zit. Völ veuranstoande bedriev oet Groot-Brittanje hebt ne ofdeling of ne weenkel in Gibraltar. Ok völ Spaanse, en internasjonale grote klearweenkels hebt ne vestiging op Gibraltar. n Antal Britse en internasjonale [[baanke|baankn]] hebt ne ofdeling in Gibraltar. De [[Jyske Bank]] zeg at ze de oaldste baank in t laand bint, baseerd op de oawername van [[Banco Galliano]] in [[1987]], den begun in [[1855]]. Ne veurganger van [[Barclays]], de [[Anglo-Egyptiese Baanke]], begun in [[1888]] en de Credit Foncier (vandaag n dag [[Crédit Agricole]]) begun in [[1920]]. In [[1967]] nöm Gibraltar de [[Bedriewe (Belasting en Toozeggings) Ordinasie]] an (non n Statuut), wat zörgn veur ne spesjale belastingheffing veur internasjonale bedriev.<ref>[http://www.gibraltarlaws.gov.gi/articles/1983-13o.pdf Microsoft Word - 1983-13o.doc. PDF.] Bekekn op 13 mei 2011</ref> Dit was een van de oorzaakn dee zorgn veur de tooname van profesjonele dienste zo as [[privaatbankiern]] en verzekeringn. gibraltar hef n antal gunstige zaakn as [[finansjeel sentrum]], zo as n [[gewoonterecht]]wetgevving en toogang töt de EU-markt. De Finansjele Dienste Kommissie (FSC),<ref>[http://www.fsc.gi/fsc/home.htm Fsc.gi. "Financial Services Commission".] bekekn op 13 mei 2011</ref> dee wör opricht um n Statuut oet [[1989]], besteurt de finansjele wearld.<ref>[http://www.gibraltarlaws.gov.gi/articles/2007-03o.pdf Microsoft Word - 2007-03o.doc. PDF-bestaand]. bekekn op 13 mei 2011</ref> In [[1997]] vestigen t Departemeant veur Haandel en Industrie öar Gibraltar Finance Centre (GFC) um de ontwikkeling van de finansjele sektor in gode baann te leidn. De munteenheid van Gibraltar is [[Gibraltarpoond]], oetgevn deur de Regearing van Gibralter onner de veurwearden oet t ''Betaalbreefkesstatuut'' oet [[1934]]. Disse breefkes bint aksepteerd betaalmiddel in Gibraltar, nöast de breefkes van de Baank van Engelaand.<ref>[http://www.ecb.int/pub/pdf/other/pp87-98_mb200604en.pdf European Central Bank Monthly Bulletin], April 2006, ziede 96</ref><ref>[http://www.gibraltarlaws.gov.gi/articles/1934-06o.pdf Regearing van Gibraltar. Currency Notes Act, Section 6.] Skrevn: mei 1934. Bekekn: 20 December 2007</ref> Meuntn bint t zelfde onnerverdeeld as de Britse poondn mer hebt n eign ontwearp. De meeste weenkels in Gibraltar nemt de [[euro]] wal an, mer wat betaaltellefoons en t [[Keuninklike Gibraltese Postkantoor]] nit.<ref>Noble, John; Forsyth, Susan; Hardy, Paula; Hannigan, Des (2005). ''Andalucía.'' Lonely Planet. p. 221. ISBN 978-1-74059-676-3.</ref> == Kultuur == [[Bestaand:Gibraltar Tercentenary flag display.jpg|thumb|300-joarige viering van Gibraltar.]] De kultuur van Gibraltar is ne ofspegeling van de verskeidnheid van de Gibraltese ofstamming. Skoonwal dr Spaanse (oet t noabieleagn [[Andalusië]]) en Britse invloodn bunt, is de etniese oorsprong van völ Gibralteezn wat diverser. Annere ofstammings bunt van [[Genua]], [[Malta]], [[Portugal]] en [[Duutslaand]]. Dr bunt ok nog [[Sefardiese Jödn]], [[Marokko|Marokkaann]] en [[India|Indiërs]]. Dr is völ invlood van de Britn; [[Engels]] is de sproak van de regearing, [[haandel]], [[oonderwies|onnerwies]] en de [[media]]. Gibraltars onofhaankelikheid wörd alle joarn vierd op [[10 september]]. t Is ne laandelike vakaansie, woarin de meeste Gibralteezn zik in roodwitte klear stekt (de nasjonale kleurn) en 30.000 ballonn wordt lösloatn (dee stoat veur t Gibraltese volk). De 300ste viering van t [[Innemn van Gibraltar]] wör vierd in [[2004]] op [[4 augustus]] (''Tercentenary Day'' neumd). Op dizzen dag kreg de [[Keuninklike Marine]] van Groot-Brittanje de Vrieheid van de Stad Gibraltar as daank en erkenning veur t langstaandige verbaand met Gibraltar, en n meanskelike ketn van gibralteezn in t rood, wit en t blauw maakn nen kreenk um de Rots. De [[Gibraltar Broadcasting Corporation]] (t Gibraltese Zeandverbaand) hef n tellevisie- en radiostasjon op [[UHF]], [[VHF]] en middengolf. t Radiostasjon hef ook ne internet-livestreum. Spesjale gebeurtenisse en t dageliks niejs wordt in video streumd. t Annere lokale radiostasjon wörd dreaid deur t [[British Forces Broadcasting Service]] wat ook n bepearkt kabeltellevisienetweark anböd an de Britse Troepn. De grötste en vaakst oetgevven kraant is de ''[[Gibraltar Chronicle]]'' (de Gibraltarkroniek), wat Gibraltar's euldste dagblad is, en de tweede-euldste Engelstalige kraant in de wearld den verdan is oetgevven.<ref>[http://www.birminghamuk.com/cities/gibinfo.htm Gibraltar: Fact File. Birmingham UK International Directory – Gibraltar.] bekekn op 31 August 2007</ref> Met dagedisies zes daagn in de wek. ''[[Panorama (Gibraltar)|Panorama]]'' wörd deur de wek oetgevn, en ''7 Days'', ''The New People'', en ''Gibsport'' wekliks. Dr besteet n klein deel literear weark van Gibralteezn. t Eerste fiktieve weark was woarskienlik van [[Héctor Lcudi]]; zin book ''Babarita'' oet [[1929]], skrevn in t Spaans.<ref>[http://dialnet.unirioja.es/servlet/oaiart?codigo=1973665 José Juan, Yborra Aznar. ''La ciudad perdida: Gibraltar en la obra de Héctor Licudi''. Eúphoros. Issn: 1575-0205. Oetgave 7. 2004. 317–26.] Spaanstalig.</ref> t Is vuur n groot deel n verhaal van nen jongn Gibraltees, oawer zikzelf. Tusken de veertiger en zestiger joarn kwamn dr veskeidene anthologieën oet van [[Leopoldo Sanguinetti]], [[Albert Joseph Patron]] en [[Alberto Pizzarello]]. De zestiger joarn wördn domineerd deur de theatrale wearke van [[Elio Cruz]] en zin beide hoog-anskrevn toneelstukn ''La Lola se va pá Londre'' en ''Connie con cama camera en el comedor''. In de negntiger joarn gavn [[Mario Arroyo]] zin ''Profiles'' oet, ne rieg oaverdeankings oaver leefde, allennigheid en dood. De leste joarn bunt dr wearke van essayskriever [[Mary Chiappe]], zo as ear beundel ''Cabbages and Kings'' (2006), en van gelearde [[M. G. Sanchez]], skriever van t book ''Rock Black 0-10: A Gibraltar Fiction'' (2006). n Antal lokale bands spölt eegn weark en covers. Lokale zaaln nemt vandaag n dag ok Gibraltese en Spaanse bands op in t programma, woardeur n varieerd programma met optreadns in t wekneande en mangs ok deurdewek onsteet. Muzikaantn oet Gibraltar bunt [[Charles Ramirez]], n eerstn muzikaant den oetneudigd wör um met t [[Royal College of Music]] Orchestra met te spöln,<ref>[http://web.archive.org/web/20070928050953/http://www.chronicle.gi/Features/Charles+Ramirez/charles+ramirez.htm ''The [[Gibraltar Chronicle]]''. Alice Mascarenhas. ''Always a Pleasure to Perform in Gibraltar''.] Bekekn: 20 December 2007.</ref> en suksesvolle rockbands zo as [[Breed 77]], [[Melon Diesel]] en [[Taxi (Band oet Gibraltar)|Taxi]]. [[Albert Hammond]],<ref>[http://web.archive.org/web/20071201121115/http://www.foghs.org.uk/nl/70.pdf Foghs.org.uk. Newsletter. Friends of Gibraltar Heritage Society.] Bekekn: 20 December 2007</ref> har top-10 hits in de [[Verenigd Keuninkriek|VK]] en de [[Verenigde Stoaten|VS]], en hef völ nummers skrevn veur internasjonale artiestn zo as onner mear [[Whitney Houston]], [[Tina Turner]] en [[Julio Iglesias]]. De Gibraltese kökn hef ook van alle etniese groepn wat metkreggen. Van de Berbers oet Noord-Afrika töt de Andalusiërs en de Britn, van Malta töt Italië en Portugal. [[Calentita]] wörd beskouwd as Gibraltars nasjonale sköttel. t Is ne gebakn, brood-achtige skaal met [[earftenbloem]], water, olieföllie, zoalt en pepper. == Verwiezings == <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Brits Ovverzees Bezit]] [[Kategorie:Skiereilaand]] soqa806it5d776jo3ii5k8e5rryi6oa 0 17862 211896 2011-10-28T18:42:23Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Denmaark]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Denmaark]] e35r2hy5e6ospgpitunigd5e96fsimw 0 17863 211903 2011-10-28T20:08:29Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Denmaark]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Denmaark]] e35r2hy5e6ospgpitunigd5e96fsimw 0 17865 291608 289292 2016-11-08T10:14:56Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki t '''Hollaands Schwartzwald''' is n bosriek gebeed op t zuudn van [[Riessen]] richting [[Hearike]]-[[Ealsn]] en [[Maarkel]], in [[Tweante]]. n Naam hef te maakn met t [[Zwarte Woold]] in [[Duutslaand]]. t Gebeed bie Riessen lik doar nog wal wat op, duur de dichte begröaiing en smalle vootpädte.<ref>[http://www.routeyou.com/location/view/47000522/hollands-schwarzwald.nl routeyou.com - Hollands Schwartzwald]. Bekekn op 29-10-2011.</ref> t Gedeelde woer't vroger völle [[leem]] of-egreawn wör, het in de volksmoond nog aait ''Kleain Zwitserlaand'', um de stikke heuwelkes en ravijnen. t Gebeed is geleefd bie leu dee't gearne waandelt, peardriedt of mountainbiket. ==Verwiezing== <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Bos in Nederlaand]] [[Kategorie:Netuurgebied in Oaveriessel]] [[Kategorie:Riesn-Hooltn]] ogx8luqlrq2w68hcmknp8hz77orlkd2 0 17866 211997 2011-10-29T20:26:36Z Servien 7 [[Europees Haandves veur regionale taolen of taolen van minderheen]] is ewiezigd naor [[Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen]] 3h6g1jo0kbdtnf96sjtq24o9oisgvob 10 17867 266969 263574 2013-05-10T21:16:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel3|Turks|tr|Bu kullanıcı '''[[:Kategorie:Gebruker tr-3|ileri]]''' düzey '''[[:Kategorie:Gebruker tr|Türkçe]]''' ile katkıda bulunabilir.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker tr-3]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker tr-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|tr-3]] </noinclude> m9fiw0b4lqqw8mha49khr7vcvzhnvn5 14 17868 271614 266205 2013-12-06T23:35:59Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker tr]] nxk5rpyzd1iye81r0cd90fkqda1uq9k 10 17869 271664 266840 2013-12-07T00:04:50Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{BabelM|Azerbaidzjaans|az|'''[[:Kategorie:Gebruker az|Azərbaycan dili]]''' bu istifadəçinin '''[[:Kategorie:Gebruker az-M|ana dilidir]]''' <br> [[:Kategorie:Gebruker az|آزربایجان‌تورکجه‌سی]] بو ایستیفاده‌چی‌نین [[:Kategorie:Gebruker az-M|آنا دیلی‌دیر]]}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker az-M]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker az-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|az-M]] </noinclude> nxlbvkx6ywsm73o2emxdrxkf68w7ecs 14 17870 271658 266018 2013-12-06T23:39:13Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker az]] jq1ofj6jy8c4uoz9i914ydtjf3hh9im 14 17871 271656 266017 2013-12-06T23:39:05Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|az]] ewk8vbxq1c6x3o936zlhksagzqyjip6 0 17874 212148 2011-11-01T10:51:13Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Karel de Grote]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Karel de Grote]] bjikig125ytwp4mbjlaxf6twoet3qy1 0 17875 212149 2011-11-01T10:55:43Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Noord-Amerika]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Noord-Amerika]] 5i6ylog58e7mtrvtocgtit4li7uf0ww 0 17876 260000 244918 2013-03-11T12:41:59Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 42 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q154674]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:The Treaty of Utrecht.jpg|thumb|right|200px|Ne eerste versie van t Verdrag van Utrecht, 1713, in t Spaans (leenks), en ne latere versie in t [[Latien]] en t [[Engels]].]] De '''Vreade van Utrecht''' wis op ne riege [[vreadesverdrag|vreadesverdraagn]] dee't in [[1713]] teeknd wördn in t [[Utrecht (stad)|Utrecht]] van de doomoalige [[Reppubliek van de Zeuwn Vereanigde Proveensies]]. Met de Vreade van Utrecht köm dr n eande an ne lange riege gevechtn en veeldslaagn van de [[Spaanse Opvolgingsoorleuge]]. De verdraagn wördn oonderteeknd duur an de ene kaante de ofveardiging van Keuning [[Lodewiek XIV]] van [[Fraankriek]] en [[Filips V]] van [[Spanje]], en an de aandere kaante de ofveardiging van Keuniginne [[Anne van Groot-Brittanje]], n Hartog van [[Savoye (laand)|Savoye]], de Keuning van [[Portugal]] en van de Vereanigde Proveensies. t Biezeundere an disse gebuurtenisse, is det dr vrea köm noa oonderhaandelings, terwiel doarvuur aait vreade of edwungn wör duur gevechtn en veeldslaagn. De oonderhaandelings doern aanderhalf joar. In dee tied wör dr völle keunst- en kultuurwoark emaakt. {{DEFAULTSORT:Vreade Van Utrecht}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Nederlaand]] t9gz6j9fg8iajv1mdw6zmb6zpmldnn9 0 17880 260025 249115 2013-03-11T12:42:43Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 131 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q23520]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Begin|drt}} [[Bestaand:Paltoga 125.jpg|thumb|right|250px|Paltoga]] '''Paltoga''' is een dörp in [[Ruslaand]]. {{Dialekt|drt}} [[Kategorie:Ruslaand]] rbtvanetpv1n2ugyp579kw2q8ba7y6j 0 17882 212518 2011-11-04T23:02:12Z Droadnaegel 1133 Ni'j: deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden]] l2hox87y843u9xpnl0tsyzxj77sbs36 0 17885 212558 2011-11-05T13:10:37Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Vreade van Utrecht]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Vreade van Utrecht]] e3v61swf1gd0xjgozpzhdlbwjm5jp6r 0 17888 272054 263890 2013-12-11T00:46:28Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Assorted forks.jpg|thumb|right|240px|Verskilnde soortn vorkn]] [[Ofbeelding:Tom Pouce lemon taste variant.JPG|thumb|right|240px|Gebaksvörksken]] Ne '''vorke''' heurt bie t [[bestek]], is vake van [[metaal]] en hef n haandvat met doaran n antal taandn (meesttieds dree of veere). Ne vorke wörd vuural op twee maneern gebroekt: um n stuk etn vaste te hooldn as t met n [[knief]] esneedn mut wordn, en um etn in n [[moond]] te doon. Wieders hef t völle gemeen met n [[leppel (bestek)|leppel]]. Völle etn kan net zo good met ne vorke as met nen leppel egetn wordn. Ne vorke zorget dr vuur a'j t etn nit met de haande hoowt an te pakn. Dit leste wörd in völle kultuurn as onfatsoenlik, onsmakelik en onhygiënies ezeen. Vörke wördn al gebroekt in de [[Romeinse Riek|Romeinse tied]], mer verdweenn noa n neargaank van det riek wier. In t [[Byzantiense riek]] wördn ze wier völle gebroekt, en [[Maria Agyropoulaina]] steund in t joar [[1004]] bekeand um det he ne gooldne vorke gebreuk.<ref>Judith Herin. Byzantium. The supising life if a medieval empire. p.203. 2007 Princeton University Press. ISBN 978-0-691-13151-1</ref> Eerst wör t etgerei nog ezeen as n teekn van hooghartigheid, mer t wör aal mear gebroekt, ook in t Westen. De vorke gung pas bie t bestek heurn vanof t [[16e eeuw|16de joarhoonderd]], in de heugere sosjale loagn van de bevolking. In t joarhoonderd doarvuur wör de vorke met dree taandn nog ezeen as n tuug van n [[duwel]]. Ne vorke met twee taandn wör allene gebroekt bie vleaissniedn. De meeste vörke hebt dree of veer taandn, dee't lecht eböagn zeent. zodöanig kan dr met de vorke prikt en eskept wordn. In [[Groot-Brittanje]] mu'j nit skepn met ne vorke. Det veendt ze doar onfatsoenlik. Doar mu'j alns prikn. Van [[Lodewiek XIV van Fraankriek]] is bekeand at hee vaste heuld an t oolde gebroek um te etn met leppel en mes. Hee wör hellig at leu bie um an toafel ne vorke gebreukn. Duur at de leu vanof t [[19e eeuw|19de joarhoonderd]] mear te besteedn hadn, en de [[zilver]]produksie aal grötter wör, wördn dr aal mear modeln leppels en vörke maakt. Nöast de gewone leppel en vorke mosn dr non ook natfruitvörke, opskepvörke, noagerechtvörke en hors d'oeuvrevörke, viskevörke enzowieder komn. Dr bestoat zelfs sardienvörke. In [[Neerlaand]] kriegnt alle zilverne en gooldne vorkn dee't in de haandel komt n joarletter en gehalteteekn. ==Soortn vorkn== * Vuur t etn van [[patat]] en aandere vette hap zeent dr spesjale kleaine vörkskes met twee of dree taandn. Disse wordt meestal van hoolt of plastik emaakt, zode'j ze noa t etn vort köant gooin. * Bie wat ettekröamkes en kafetaria's krie'j bie de vleaissnacks ne plastik vorke met an ene kaante nen skoarpen kartelraand. Doar kö'j met sniedn of zagen, en de vorke dus as mes gebroekn. * t Gebaksvörksken wörd allene gebroekt vuur t etn van gebäkskes. Ze zeent froai kleain in vergelieking met ne gewone etvorke. Gebaksvörkskes hebt dree taandn. Mangs is dr ene doarvan wat breder, wat helpet bie t duurstekn van n hartn gebakskookn. * Ne [[vleaisvorke]]. Hef wat längere taandn, en is bedoold um t vleais vaste te prikn bie t sniedn. ==verwiezings== {{bron|<references/>}} {{commonscat|Forks|Vorke (bestek)}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Kökken]] sma7rl11035zizs37xdyndyb73n7n2u 0 17889 212863 2011-11-08T23:50:23Z Woolters 62 [[Vorke]] is ewiezigd naor [[Vorke (bestek)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vorke (bestek)]] ctj46nh108nmbn731didgi6ju97chf2 0 17890 279294 274728 2015-03-27T17:00:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:HDMI connector-female PNr°0057.jpg|thumb|HDMI type A-ingaank, t "vrouwke"]] [[Bestaand:HDMI connector-male-ar 5to4-fs PNr°0270.jpg|thumb|HDMI type A-stekker, t "männeke"]] n '''High-Definition Multimedia Interface''' (HDMI) is ne ansloeting vuur beeld- en geluudsoawerdracht in nit-komprimeerde digitale vörm. HDMI gef ne verbeendingsmeugelikheaid tusken elke doarop an-epaste welle van beeld/geluud, zo as nen [[settopbox]], nen [[dvd]]-spöller, verstoarkers, doarop bereknde sköarme zo as [[plasmaskoarm|plasmasköarme]] of [[Liquid crystal display|lcdsköarme]], en (vool)kompjuters met [[DVI]]-ansloeting. HDMI is de nieje verbeendingsmeugelikheaid vuur audiovisueel spul, zo as [[High-definition tellevisie|HD-tellevisie]] en [[hoesbioskoop]]. n Kabel besteet oet 19 dröa. De heugste oawerdrachtssnelheaid ([[baandbreedte]]) is 14,9 [[Gigabit per sekoonde]]. HDMI is n nit-komprimeerd digitaal sinjaal, terwiel at eardere versies aait analoog warn. Op disse wieze omzeail iej analoge umzetting, en dus kwaliteitsverlees. HDMI kan maximaal acht geluudskanaaln oawerdreagn. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tillevisie]] iqd8dujgoqa2p3nnpj35ktwxc5k6g8q 0 17891 212901 2011-11-09T11:36:57Z Woolters 62 [[High Definition Multimedia Interface]] is ewiezigd naor [[High-Definition Multimedia Interface]]: Offisjeeln titel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[High-Definition Multimedia Interface]] cybtmdxuv7hfhakyptszq3dl9554uei 0 17892 212902 2011-11-09T11:37:20Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[High-Definition Multimedia Interface]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[High-Definition Multimedia Interface]] g9x3t9qpgx04fxlrp7ax69rsrn2ah0m 0 17893 264685 260082 2013-05-06T21:20:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:P1040452.JPG|thumb|300px|Monegaskies straotnaambordjen]] t '''Monegaskies''' (in de taal zelf: ''Munegascu'') is de tradisionele taal van [[Monaco|Monako]], die oek noen nog in Monaco espreuken wörden. De meest espreuken taal in Monaco is tegenswoordig toch wel t [[Frans]]. Monegaskies is n verplicht schoelvak in Monaco. t Monegaskies is uniek umdat t de enige [[Romaanse taal]] is waor gien Biebelvertaling van is. De taal stamp aof van t dialekt dat in de middeleeuwen in de [[Republiek Genua]] espreuken wördden. Daorum wordt t Monegaskies ok wel tot t [[Liguries]] erekend. Der bin ongeveer 5500 meensen die de taal beheersen, waorvan zo ongeveer 100 as moerstaal. t Volkslied van Monaco is oek in t Monegaskies, t '[[Hymne Monégasque]]', en is eschreven deur [[Louis Notari]]. Notari was de eerste schriever in t Monegaskiese dialekt. Daorveur was der allinnig n mondelinge literatuur in t Monegaskies. De uutspraak is as in t [[Italiaans]], op dree uutzunderingen nao: * De ü wörden uutespreuken as de ''u'' in ''buul''. * De œ wörden uutespreuken as de ''ee'' in ''feest''. * De ç wörden uutespreuken as de ''s'' in ''straote''. == Veurbeelden == === Volkslied === Hieronder vie'j n stuk van t nasionale volkslied van Monaco, in t Monegaskies. <blockquote>Despoei tugiù sciü d'u nostru paise<br />Se ride au ventu, u meme pavayùn<br /> Despoei tugiù a curù russa e gianca<br /> E stà l'emblema, d'a nostra libertà<br /> Grandi e i piciui, l'an sempre respetà</blockquote> === Weesgegroet === <blockquote>Ave Maria,<br /> Tüta de graçia<br /> u Signù è cun tü<br /> si benedëta tra tüt'ë done<br /> e Gesü u to Fiyu è benejiu.<br /> <br /> Santa Maria, maire de Diu,<br /> prega per nùi, pecatùi<br /> aùra e à l'ura d'a nostra morte<br /> AMEN. (Che sice cusci.) <ref>[http://www.christusrex.org/www1/pater/JPN-monaco.html Pater Noster in Monégasque]</ref></blockquote> == Referensies == <references/> {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:Romaanse taal]] l7wsbfmhs6dtlhmw3j1vcl3orudeuvw 10 17898 280845 267020 2015-04-15T13:44:57Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <table class="multicol" style="{{#switch:{{{align|}}} |left|right=float:{{{align}}} |center=margin:0.5em auto }};border-spacing:0;background:{{{achtergrond|{{{achtergrondkleur|transparent}}}}}};{{#if:{{{text-align|}}}|text-align:{{{text-align}}};}}{{{stiel|}}}" role="presentation"> <tr style="vertical-align:top;"> <td style="width:{{{kolom1breedte|{{{kolombreedte|{{{Breedte|25.0em}}}}}}}}};{{{kolomstiel|}}};{{{kolom1stiel}}};"> {{{kolom1}}}</td> {{#if:{{{kolom2<includeonly>|</includeonly>}}} | <td style="width:{{{tussenruumte|{{{ruumte|1.25em}}}}}};"></td> <td style="width:{{{kolom2breedte|{{{kolombreedte|{{{breedte|25.0em}}}}}}}}};{{{kolomstiel|}}};{{{kolom2stiel}}};"> {{{kolom2}}}</td> }}{{#if:{{{kolom3<includeonly>|</includeonly>}}} | <td style="width:{{{tussenruumte|{{{ruumte|1.25em}}}}}};"></td> <td style="width:{{{kolom3breedte|{{{kolombreedte|{{{breedte|25.0em}}}}}}}}};{{{kolomstiel|}}};{{{kolom3stiel}}};"> {{{kolom3}}}</td> }}{{#if:{{{kolom4<includeonly>|</includeonly>}}} | <td style="width:{{{tussenruumte|{{{ruumte|1.25em}}}}}};"></td> <td style="width:{{{kolom4breedte|{{{kolombreedte|{{{breedte|25.0em}}}}}}}}};{{{kolomstiel|}}};{{{kolom4stiel}}};"> {{{kolom4}}}</td> }}{{#if:{{{kolom5<includeonly>|</includeonly>}}} | <td style="width:{{{tussenruumte|{{{ruumte|1.25em}}}}}};"></td> <td style="width:{{{kolom5breedte|{{{kolombreedte|{{{breedte|25.0em}}}}}}}}};{{{kolomstiel|}}};{{{kolom5stiel}}};"> {{{kolom5}}}</td> }}{{#if:{{{kolom6<includeonly>|</includeonly>}}} | <td style="width:{{{tussenruumte|{{{ruumte|1.25em}}}}}};"></td> <td style="wdith:{{{kolom6breedte|{{{kolombreedte|{{{breedte|25.0em}}}}}}}}};{{{kolomstiel|}}};{{{kolom6stiel}}};"> {{{kolom6}}}</td> }}{{#if:{{{kolom7<includeonly>|</includeonly>}}} | <td style="width:{{{tussenruumte|{{{ruumte|1.25em}}}}}};"></td> <td style="width:{{{kolom7breedte|{{{kolombreedte|{{{breedte|25.0em}}}}}}}}};{{{kolomstiel|}}};{{{kolom7stiel}}};"> {{{kolom7}}}</td> }}{{#if:{{{kolom8<includeonly>|</includeonly>}}} | <td style="width:{{{tussenruumte|{{{ruumte|1.25em}}}}}};"></td> <td style="width:{{{kolom8breedte|{{{kolombreedte|{{{breedte|25.0em}}}}}}}}};{{{kolomstiel|}}};{{{kolom8stiel}}};"> {{{kolom8}}}</td> }}{{#if:{{{kolom9<includeonly>|</includeonly>}}} | <td style="width:{{{tussenruumte|{{{ruumte|1.25em}}}}}};"></td> <td style="width:{{{kolom9breedte|{{{kolombreedte|{{{breedte|25.0em}}}}}}}}};{{{kolomstiel|}}};{{{kolom9stiel}}};"> {{{kolom9}}}</td> }}{{#if:{{{kolom10<includeonly>|</includeonly>}}} | <td style="width:{{{tussenruumte|{{{ruumte|1.25em}}}}}};"></td> <td style="width:{{{kolom10breedte|{{{kolombreedte|{{{breedte|25.0em}}}}}}}}};{{{kolomstiel|}}};{{{kolom10stiel}}};"> {{{kolom10}}}</td> }} </tr></table><noinclude>{{Dokumentatie}}[[Kategorie:Mallen opmaak|Kolommen]]</noinclude> thpl3322xpit1y1u1ir8m0t9wz4ss1h 14 17902 270531 266577 2013-09-21T21:40:53Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksies artikel]] [[Kategorie:Sallaands|Artikel]] nk273kf4taoq27zvum0zxe3bghoqe9n 14 17903 291252 266430 2016-11-04T10:30:52Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki __NOGALLERY__ [[Kategorie:Nedersaksies| Artikel]] i5phrfp5trviwaw4gcr4uyeiemdpef6 14 17904 266614 213460 2013-05-10T18:35:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Disse kattegerie ku'j gebruken as geen 'kattegerie sproake' (zoas Tweants, Achterhooks, Grunnegs) bi'j et artikel is inevuld en ie neet zeker wet welken et mot wean. Dan könt er andere leu noar kieken. [[Kategorie:Nedersaksies artikel]] [[Kategorie:Wikipedie:Onderhold]] foiq6vy7mgh5ln7ahgeeofqjk4amjqb 0 17909 277161 263546 2015-01-13T15:36:51Z 77.165.208.199 Geboortejoar wikitext text/x-wiki {{Dialekt|twd|[[Eanter]]}} [[Ofbeelding:Veurbladiekusweb.jpg|thumb|250px|De vuurkaante van Ik hete IEKUS]] '''Ik hete IEKUS''' is 'n [[Tweants]]-[[Neerlaands]] book geskikt vuur jong en oold. Neet allenig um vuur te leazen mer ok vuur leu die kunniger wilt wörden met de Tweantse sproake. <br> Eskrewen duur [[Gerdien Luttje-Jansen]] (geboren in 1961 in [[Eanter]], now wonachtig in [[Eanske]]) en ok de plaatjes bint van euren haand.<br> Oet egewen, net vuur de keenderbokenwekke 2011, duur [[TwentseWelle]] met de bedolige dat der later mear delen oawer IEKUS oetkomt. ==Verhoalopzet== 't Verhoal geet oawer 'n egenwies boskearlke, den at IEKUS heet en met zinne femilie in 't Groot Bruninkbos in Eanske woont. <br> Op nen kolen weenterdag koomp he tot zinnen groten skrik in 't bos nen helen groten hoond tiegen. Met dissen hoond, Boris, en zinnen baas, Riet, beleewt he allemoal spannende, mer vuural oonderwiezende beleawnisse.<br> Zo leart he klokke kieken, mag he met bosskoppen halen, geet he met noar skole en nog völle mear. ==Heuwdpersoon== [[Ofbeelding:Iekuspaksukerweb.jpg|thumb|right|200px|IEKUS is zo groot as n pak suker]] De heuwdpersoon is 't kleane kearlke IEKUS, den't zo groot is as 'n pak suker. Hee hef ne kastanjeskelle op 't heuwd en skelkes van beukennötjes an de veute. IEKUS is der ene van de D'Lomoos.<br> 'n Bosvölkske wat 't leefste [[kloompn|kloompen]] dreg, behaalve as 't glad is boeten, waant dat is völs te gevöarlijk. ==Biezeunderheden== *t Book is op riem en dat is heel makkelik te leazen vuur keender die meuite hebt met leazen. * Eelk “riemke” besteet oet 2 of 4 riegels, better te oawerzeen dan ne volle bladziede. *t Book is tweitalig, waant biej IEKUS thoes proat ze plat. * De beaide teksten stoat nöast mekaar en loopt zowat aaltied gelieke op. Mangs is ummezetten van n stuk wat meuiliker en dan löp t wat oet. *t Book wil ok vertellen oawer da’j respekt mötten hebben vuur mekaar en vuur de natuur. ==Oetgoande verbeending== * Vuur kluurplaten en aandere interessaante dinge : 't Hoesblad van IEKUS: [http://www.iekus.nl www.iekus.nl]. {{DEFAULTSORT:Ik Hete Iekus}} [[Kategorie:Keenderbook]] [[Kategorie:Veurlaesbook]] [[Kategorie:Tweants]] hxwlf2lbksqp114hzfznpde403z860o 0 17911 213908 2011-11-15T19:04:39Z Woolters 62 [["Ik hete IEKUS" 'n keenderbook.]] is ewiezigd naor [[Ik hete IEKUS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ik hete IEKUS]] tjuc9jkmvkunb4lqggi1k0nbbxhgr2f 0 17916 263516 259907 2013-05-04T23:48:57Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Heuibröai''' is t as vanzelf opwoarmen van nen bult [[grös]], [[heui]] of aander vergaankelik greun, mangs töt nen temperatuur woerbie t spul in braand kan vleegn. Duurdet heui vake op ne boerderieje kort bie de beestestal of t wonhoes wörd stapeld, is t leawnsgevöarlik vuur de boern en t vee. As nat greun op estapeld wörd, is det ne ideale umstaandigheaid vuur [[mikro-organismes]], dee't zorget vuur vertearing van vergaankelik materiaal. Disse organismes "ett" t greun en vermenigvuldigt zik. Saamn zorget de organismes det de temperatuur töt boawn de 100 groad [[Celsius]] kan oetkomn. Duurdet t greun nat is, kan de wöarmte ginne kaante oet en blif binn de bult. Hier hebt de mikro-organismes zelf baat van, want hierduur gröait ze nog härter, woerduur't de temperatuur nog vlotter oplöp. As dit an de gaank is kö'j det roekn; dr keump ne zeutige locht vanof. Zogaauw at de temperatuur boawn de 55 groad keump, krie'j ne chemiese reaksie, woerduur't braandboare gässe vriekomt. bie heugere temperatuurn wordt de mikro-organismes meender leawndig. Op n gegeewn oognblik komt de gässe bie de boetnkaante van n bult. Hier is t greun wat dreuger en steet t in kontakt met zoerstof. Duur nog ne chemiese reaksie tusken de braandboare gässe en de boetnlocht kan nen bult of stapel greun vanzelf in braand vleegn. t Ontbraandn kan al noa 5 deage noa t opstapeln gebuurn. Al seend n [[17e eeuw|17den eeuw]] hooldt boern in de gaatn of dr heuibröai in t heui zit. Dit deedn ze töt vuur kort met iezerne staawn, dee't ze in t heui steukn. Noa n antal uur har zonnen staaf de temperatuur van t heui oawernömn, en konn de boern veuln of dr gevoar vuur braand was. Rechtevoort kan dr met ellektriese apparaatn vlotter en nauwkuriger emetn wordn. ==Teegngoan== [[Ofbeelding: Heuballen Plastik Steiermark.jpg|thumb|right|200px|heuibaal met plastik dr umhen]] t Belangriekste um heuibröai teegn te goan is t greun dreuge vort te pakn. t Vochtpeil mag nit mear as 22% wean, en vuur gröttere baaln zelfs nit mear as 18%. t Is ook belangriek um regelmoatig de temperatuur noa te kiekn. t Soort grös is ook belangriek; niej inzeeid of stoark bemest gröslaand, en wat grössoortn kö'j gin heui van maakn. In t heui zelf is n duurlochtingskanaal te maakn, duur t klook op te stapeln. Duur locht duur zo'n kanaal te bloazn wordt wöarmte en vocht metvoord. Op zonne manere kan t heui wat vochtiger op esloan wordn. Vandeage n dag wordt heuibaaln vake perst töt 500 kilo de baal. Duur n umvaank krie'j earder heuibröai, umdet de woarmte nit vort kan. Um te zorgen at dr gin zoerstof bie de gässe kan wordt de baaln in plastik ewikkeld. Dit neumt ze ook wal 'vuurdreuge'. ==Verloop== *65°C, t löp teegn t gevöarlike an, t mut alle deage noakekn wordn *70°C, elken 2 töt 4 uur noakiekn *80°C, t geet op braand an. Maakt t heui nat en haalt n heuiboarg oet mekoar, belt de braandwear *85°C, in de heuiboarg zitt hete plekke. As dr zoerstof biekeump geet t doar braandn. Komt dr nit kort bie! *100°C, t is leawnsgevöarlik en de temperatuur zal rap toonemn, iej köant dr van op an at t in n braand vlög [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Laandbouw]] lpo00h3ztzpoodjz28eqlo6pzl33w9f 14 17917 266316 214043 2013-05-10T17:12:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:literatuur]] ooouh9s7mxev1kj5m7odxkk5sguj30t 0 17919 279295 275076 2015-03-27T17:00:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Flag of Shetland.svg|thumb|right|vlagge van Sjetlaand]] [[Bestaand:ScotlandShetlandIslands.png|thumb|right|Sjetlaand's plek oet de kuste van [[Skotlaand]]]] '''Sjetlaand''' of '''Shetlaand''' (ooldere spelling '''Zetlaand''', van de [[yoch]]-skriefwieze ''Ȝetlaand'', [[Ooldnoors]]: ''Hjaltland'', [[Skots Gallies]]: ''Sealtainn'') is nen eilaandngroep oet de kuste van t [[Skotlaand|Skotse]] vastelaand. De eilaandn lignt op t noordoostn van [[Orkey]], 280 km van de [[Faeröer]]eilaandn en ze heurt bie de skeaid tusken de [[Atlantiese Oseaan]] op t westn en de [[Noordzee]] noar t oostn. t Hele gebeed hef ne oppervlakte van 1466 km². Sjetlaand is ene van de 32 besteurlike strekn van Skotlaand. De heuwdplaats is de [[Burgh (Skotlaand)|burgh]] [[Lerwick]]. t Grötste eilaand, bekeand as [[Sjetlaands Vastelaand]], hef ne oppervlakte van 967 km², en is doarmet t doarde-grötste Skotse eilaand en t viefde-grötste [[Groot-Brittanje|Britse]] eilaand. Seends de [[Mesolitiese tied]] hebt dr al leu op Sjetlaand woond, en de vrogste verwiezings noar de eilaandn komt oet de [[Romeinse Riek|Romeinse tied]]. De vroge geskiedenis wör oawerheerst duur Skandinaviesen invlood, vuural van [[Noorweagn]], woer't de eilaandn töt n [[15e eeuw|15den eeuw]] bie heurn. Doe't Sjetlaand bie t vrogere [[Keuninkriek Groot-brittanje]] köm in [[1707]], wör dr rap meender haandeld met Noord-Europese stoatn, skoonwal [[viskerieje]] nog aait belangriek is vuur de lokale [[ekonomie]]. Sjetlaand heurt non bie t [[Verenigd Keuninkriek]]. Doe't in de zeuwntiger joarn van n twentigsten eeuw öllie wör eveundn in de Noordzee, treuk de Sjetlaandse ekonomie doarduur onmeundig an. De lokale kultuur is ne ofspegeling van t Noorse en Skotse oarfgood, zo as bie t [[Up Helly Aa]] veurfestival, ne stoarke muzikale tradisie, vuural op de tradisjonele [[viool]]stiel. Dr kömn völle bekeande skriewers van proza en gedichtn. De meestn doarvan gebroekt t lokale Sjetlaandse dialekt. Dr zeent verskeaidene of ezatte gebeedn um t deer- en plaantnriek te beskoarmen, woereunter n antal belangrieke nöstplekn vuur zeeveugels. == Sproake == [[Bestaand:Faroe stamp 047 europe (jakob jakobsen).jpg|thumb|right|[[Jakob Jakobsen]] was nen [[Faeröer|Faeröarsen]] sproakenkeundigen en belangrieken kenner van t Norn]] De [[Pikties]]e sproake störven oet gedoernde de [[Vikings|Vikingbezetting]] en wör vervöngen duur [[Ooldnoors]], wat op zinne buurte veraandern in [[Norn (sproake)|Norn]]. Dit blif nog aait de meest kenmoarkende invlood van Noorse kultuur op t eilaand. Zowat elke plaatsnaam kan wierumme leaidt wordn noar de Vikings.<ref>Julian Richards, ''Vikingblod'', page 236, Hermon Forlag, ISBN 82-8320-016-X</ref> Norn wör töt in n [[18e eeuw|18den eeuw]] sprökn, doo't det geleaidelik vervöngn wör duur [[Skots]], wat ne eegne klaank kreeg, en doarduur ook wal [[Sjetlaands]] neumd wordt. Skots wörd rechtevoort aal mear vervöngn duur [[Skots Engels]]. Skoonwal Norn vuur hoonderden joarn sprökn wör is t rechtevoort oet-estörven, en dr zeent weainig skreewne weln oawerbleewn. Vuurbeeld van t [[Oonze Vaar]] In Sjetlaands Norn: {| class="wikitable sortable" |- ! '''Shetland Norn''' !! '''modern [[Nynorsk|Niejnoors]]'''!! '''Modern [[Bokmål|Boomoalnoors]]''' |- |:''Fy vor or er i Chimeri.'' :''Halaght vara nam dit.'' : ''La Konungdum din cumma.'' : ''La vill din vera guerde'' : ''i vrildin sin da er i chimeri. : ''Gav vus dagh u dagloght brau.'' : ''Forgive sindorwara sin vi forgiva gem ao sinda gainst wus.'' : ''Lia wus ikè o vera tempa, but delivra wus fro adlu idlu.'' : ''For do i ir Kongungdum, u puri, u glori, Amen'' ||:''Far vår som er i himmelen!'' : ''Heilagt skal namnet ditt vera.'' : ''Lat kongedømet ditt koma.'' : ''Lat viljen din verta gjort'' : ''på jorda som i himmelen.'' : ''Gjev oss i dag vårt daglege brød.'' : ''Forlat syndene våre, som vi òg forlèt dei som har synda mot oss.'' : ''Lei oss ikkje ut i freisting, men frels oss frå alt ille.'' : ''For kongedømet er ditt, og makta og æra i all æve. Amen.'' || :''Fader vår, du som er i himmelen!'' : ''La ditt navn være hellig.'' : ''La ditt rike komme.'' : ''La din vilje skje'' : ''på jorden som i himmelen.'' : ''Gi oss i dag vårt daglige brød.'' : ''Forlat oss våre synder, som vi óg forlater våre syndere.'' : ''Led oss ikke inn i fristelse, men frels oss fra det onde.'' : ''For riket er ditt, og makten og æren i evighet. Amen.'' |- | '''Ooldnoorse versie''' || '''[[William Laughton Lorimer|W L Lorimer]]'s Skotse versie {{info|ginne letterlike oawerzetting)}}''' ||'''[[Tweants]]e versie''' (oet de [[Biebel in de Twentse sproake]]) |- |: ''Faþer vár es ert í himenríki,'' : ''verði nafn þitt hæilagt'' : ''Til kome ríke þitt,'' : ''værði vili þin'' : ''sva an iarðu sem í himnum.'' : ''Gef oss í dag brauð vort dagligt'' : ''Ok fyr gefþu oss synþer órar,'' : ''sem vér fyr gefom þeim er viþ oss hafa misgert'' : ''Leiðd oss eigi í freistni,'' : ''heldr leys þv oss frá öllu illu.'' || : ''Our Faither in heiven,'' : ''Be hallowt thy name,'' : ''Thy Kíngdom come,'' : ''Thy will be dune,'' : ''On the yird, as in heiven.'' : ''Gíe us our breid for this incomin day;'' : ''Forgíe us the wrangs we hae wrocht,'' : ''As we hae forgíen the wrangs we hae dree’d;'' : ''An sey-us-na sairlie,'' : ''But sauf us frae the Ill Ane:'' : ''For the Kíngdom, the pouer an the glorie ar thine'' : ''For ivver an aye. Amen.'' || :''Oons vaar in 'n hemmel,'' :''loat dienen naam healigd worden,'' :''loat dien könnekriek kommen,'' :''loat gebeuren wat Dow weels,'' :''op eerde, net as in 'n hemmel.'' :'''t Brood woar wiej verlet um hebt,'' :''gef 't oons vandage,'' :''en rekken oons oonze scheuld nich too,'' :''net as wiej ok niks toorekkent an de leu'' :''dee bie oons in 't kriet stoat.'' :''En loat oons nich in verleiding terechtkommen,'' :''mer verlos oons van 't kwoad.'' :''want van Diej is 't könninkriek en de macht en de majesteit,'' :''tot in eeuwigheid. Amen.'' |} == Verwiezings == {{Commonscat|Shetland}} {{Bron|<references/>}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Skotlaand]] 3wdaximbismehq5pup413uncrkha0cz 14 17920 266673 214089 2013-05-10T20:11:29Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Literatuur]] qn9x2j66uhbrwmxmeqwi4qdjge5j2rt 14 17921 290228 266597 2016-10-31T15:51:17Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van et Verienigd Keuninkriek| ]] sn8uzdd73ye6s190gyhzvi1d6sl3wyk 0 17922 214121 2011-11-19T10:03:05Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Sjetlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sjetlaand]] jfm8l7rytbcs9ayfmgy12e2prewujwz 0 17923 214122 2011-11-19T10:03:21Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Sjetlaand]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sjetlaand]] jfm8l7rytbcs9ayfmgy12e2prewujwz 0 17928 290786 282149 2016-11-01T21:05:24Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Veankel''' ([[Latien]]: ''Foeniculum vulgare'') is ne plaante oet de [[skoarmbloomfamilie]] (''Apiaceae''). De plaante smaakt noar [[anies]], en wörd ezeen as n [[kroed (kökn)|kroed]] (de täkke en t dröadige loof), mer ook as [[greunte]] (De verdikkige oonderan n steln van knolveankel). Bladveankel hef ginne knolle. De plaante kan nen kearl boawn t heuwd gröain. De zöa zeent al eeuwnlaank bekeand um öare geneaskrachtige woarking. Ze wordt op verskeaidene maneern töt medisien emaakt. t Krachtigste medisien is [[veankelöllie]], wat oet de zöa perst wörd. Mangs wörd dr ook [[tee]] van etrökn. Veankelzoad is good vuur de doarmen en bie probleemn met de [[menstruasie]]. t Wörd ook gebroekt um [[borstvoding]] an te maakn, umdet de öllie van de zöa völle [[anethol]] inhef (n [[fyto-oestrogeen]]).<ref>Fennel and anise as estrogenic agents, J. Ethnopharmacology PMID 6999244</ref> Dr wordt ook völle medisienn oet veankel emaakt. Veankel keump van oorsproonk oet [[Azië]] en wör al in de [[Middeleeuwn]] oawer de oolde haandelsweagn noar [[Europa (continet)|Europa]] bracht. Vuural in Zuud-Europa wörd dr völle veankel kweekt, en in völle salades broekt. Ook is dr soep van te maakn. Duur op veankelzoad te kauwn krie'j meender gaauw honger. Vroger, as de leu zoonder etn noar de koarke gungn, atn ze mangs veankelzoad oonder n koarkdienst.<ref>[http://books.google.nl/books?id=dftusR_bMSYC&pg=PA72&dq=fennel+church+poor+middle+ages&hl=nl&ei=fYXHTojQI8SG-wa_vbhA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CDoQ6AEwAA#v=onepage&q=fennel%20church%20poor%20middle%20ages&f=false Vivian A. Rich, ''Cursing the Basil'' (1998) (Google books)]</ref> <gallery> Ofbeelding:Foeniculum_vulgare_-_Köhler–s_Medizinal-Pflanzen-148.jpg| Ofbeelding:Foeniculum_vulgare_seeds.jpg|bleume Ofbeelding:Ichneumon wasp on fennel.jpg|bleume met [[Sluipwaspen|Ichneumon]] sluipwasp Ofbeelding:Foeniculum vulgare A.jpg|blöaiwieze Ofbeelding:Fenouil.jpg|Knolveankel Ofbeelding:Fennel seed.jpg|Zöa File:Foeniculum vulgare MHNT.BOT.2005.0.1058.jpg|Foeniculum vulgare - Museum specimen </gallery> == Nedersaksies == {{Nds/veankel}} == Oetgoande koppelink == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&menuentry=soorten&id=1678&tab=beschrijving Soortenbank.nl. Venkel (Foeniculum vulgare)] {{Bron|<references/>}} {{Commons|Foeniculum vulgare}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Greunte]] [[Kategorie:Kroed]] lvtf6nlzfgeq7wvqvg66vhs84zz1hpi 0 17929 214198 2011-11-20T14:49:18Z Woolters 62 [[Venkel]] is ewiezigd naor [[Veankel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Veankel]] 0uo8e05jhtzevd46hh1qf9vmut9ua1a 6 17930 214207 2011-11-20T15:39:05Z Woolters 62 Heuwdfiguur IEKUS oet t Tweants-Neerlaandse keenderbook Ik hete Iekus. IEKUS is zo groot as n pak suker. {{Dialekt|twd}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Heuwdfiguur IEKUS oet t Tweants-Neerlaandse keenderbook Ik hete Iekus. IEKUS is zo groot as n pak suker. {{Dialekt|twd}} == Lisensie == {{GFDL}} 2rq1pvpak9ijuji34a0ugf2f89k8xoi 6 17931 214210 2011-11-20T15:42:02Z Woolters 62 t Vuurblad van t Tweants-Neerlaandse keenderbook "Ik hete IEKUS". {{Dialekt|twd}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == t Vuurblad van t Tweants-Neerlaandse keenderbook "Ik hete IEKUS". {{Dialekt|twd}} == Lisensie == {{GFDL}} 1qtfj0eu1be9w0zkreuqm6burl6es1x 6 17932 214214 2011-11-20T15:45:43Z Woolters 62 Teekning van Gerdien Luttje-Janssen en IEKUS, vuur t Tweants-Neerlaandse keenderbook Ik hete IEKUS. {{Dialekt|twd}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Teekning van Gerdien Luttje-Janssen en IEKUS, vuur t Tweants-Neerlaandse keenderbook Ik hete IEKUS. {{Dialekt|twd}} == Lisensie == {{GFDL}} 1qtywa2u05ejnyiaaq2lnouq64gm0rx 0 17933 264679 260034 2013-05-06T21:19:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Marten with Flowers.jpg|thumb|250px|[[Amerikaanse marter]] (''Martes americana'')]] De '''marters''' ([[Latien]]: ''Martes'') vormen n [[geslacht (biologie)|geslacht]] van slanke [[roofdieren]] uut de familie van de [[marterachtigen]] (''Mustelidae''). Der bin acht soorten in dree [[ondergeslacht]]en. Twee soorten, de [[boommarter]] en de [[steenmarter]], koemen oek in de [[Benelux]] veur. Marters bin slanke, middelgrote [[vleiseter]]s (karnivoren) mit n lange borstelstart. Marters hebben over t algemeen n dichte, brune vacht, waorbie veule soorten oek n witte of gele keelvlekke hebben. De poten en start bin wat donkerder van kleur. De vacht wörden deur [[pelsjager]]s as weerdevol ezien, daorumme is der op n antal soorten altied veule ejeugen (bieveurbeeld de [[sabelmarter]]). Marters uut t ondergeslacht ''Martes'' wörden 30 tot 55 sentimeter lange en 500 tot 2000 gram zwaor. De [[vismarter]] wörden daorentegen tot 5 kilogram zwaor en tot 75 sentimeter lange. De mannetjes wörden altied veul groter as de vrouwtjes. Marters bin [[eenleupend]] en doon an [[veulwieverieje]]. Ze leven in de loof- en naoldbossen van [[Europa]], [[Azië]] (tot [[Japan]] en [[Borneo]]) en [[Noord-Amerika]]. Marters leven veural van kleine [[zoogdieren]] en [[voegels]], mer oek [[vrucht]]en, [[insekt]]en en zelfs [[vis]]sen wörden egeten. t Bin goeie klimmers en springen mit gemak van takke naor takke. Sommige soorten vangen n belangriek deel van der voedsel (bieveurbeeld [[kateker|ekeltjes]]) in bomen. Alle soorten hebben n [[verlengde draagtied]]. Deurdat marters bekend staon dat ze [[kip]]pen vreten, bin ze niet geliefd bie pluumvieholders. Marters worden ook veul waorneumen in veursteden, waor ze soms oeverlast bezörgen deur onder dakpannen van huzen te krupen en in dakgeuten te rommelen. Oek bin ze de laatste jaoren bekend wörden deurdat ze de draoden van wat otomarken deurknagen, waorschienlik umdat der visolie in zit. Toch meugen lu niks doen an marters omdat ze bescharmde dieren binnen. ==Soorten== *'''Geslacht ''Martes'' (Marters)''' **Ondergeslacht ''Martes'' ***[[Steenmarter]] (''Martes foina'') ***[[Boommarter]] (''Martes martes'') ***[[Sabelmarter]] (''Martes zibellina'') ***[[Japanse marter]] (''Martes melampus'') ***[[Amerikaanse marter]] (''Martes americana'') **Ondergeslacht ''Pekania'' ***[[Vismarter]] (''Martes pennanti'') **Ondergeslacht ''Charronia'' (Bonte marters) ***[[Maleise bonte marter]] (''Martes flavigula'') ***[[Nilgirimarter]] (''Martes gwatkinsii'') ==Uutgaonde verwiezingen== {{Commonscat|Martes}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:Zoogdier]] 3jq18h8iggwgavjt4w7jpqasravmc3u 0 17934 264898 238091 2013-05-09T22:00:38Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Biebel''' is de noam van de n verzie van de [[Biebel]], t hailege bouk van t Christelke geleuf, in t [[Grunnegs|Grunnegers]]. Eerste drok is in [[2008]] verschenen èn loater binnen der nog n twijde en daarde drok moakt. Ook al wordt e in de volksmond voak de "Grunneger Biebel" nuimd, de officiële titel, woarmit e in de registers inschreven is, is gewoon "Biebel", wat ook op de omslag staait. ==Geschiedenis== De eerste initiatieven veur t vertoalen van de Biebel in t Grunnegers waren in [[1959]], dou ter wat laiden èn [[psaalms]] vertoald werren. Aan de echte biebel zulvens wer pas in 1973 begund. De kulturele road van de pervinzie Grunnen haar dou twij kemizzies in t leven roupen, aine veur t [[Oolde Testament|Olde Testament]] èn aine veur t [[Ni'je Testament|Nije Testament]]. Joaren laank hebben verschillende mènzen heur hier bie aansloten. t Waark van dizze kemizzies, of "waarkplougen" zo as zai heurzulf geern nuimen, ging in t begun nait hail vlot. Òf en tou wer ter wat publizeerd, mor veul was t nait. In [[1987]] werren de eerste twij boukjes oetgeven, te waiten Samuël 1 èn t Evangelie van Lucas. Noa de oprichten van de [[Liudgerstichten]] in 1989 is de boudel pas goud aan de gang kommen. De stichten hil touzicht op èn reguleerde de kemizzies èn t vertoalen ging aal gaauwer. Doarnoast werren der ook biebelvertoalwedstrieden holden, woarvan bie oetendelke vertoalen sums ook gebruuk van moakt is. Ondanks dat aal bouken van Biebel al n zetje kloar waren, duurde t tot 2008 tou dat t haile bouk oetgeven wer. Men koos doarveur om zeker wezen dat de Biebel haildal goud was èn dus om t nog even n zetje noakieken èn herzain te kinnen. Op 25sten oktober 2008 is de biebel officieel prezentaaierd in [[Martinikèrk]] in [[Grunnen (stad)|Stad]]. Noast t Olde èn Nije Testament hebben ook de Deutrocanonieken èn verschaaidene kèrklaiden n officiële vertoalen kregen. ==Biebelgrunnegers== Omreden der in [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] verschaaidene varianten bestoan van t Grunnegers, is ter veur t schrieven van Biebel n mengvörm bedocht van benoamen [[Hogelaandsters]] èn [[Veenkelonioals]]. Zo is der kozen veur ''oet'' in stee van ''uut'', mor ''in'' in stee van ''ien''. t Veenkelonioalse ''mènzen'' (HGL: ''mènsken''), ''èn'' (HGL: ''en'') en ''bruken'' (HGL: ''broeken'') komt veur, in tieds t Hogelaandster ''mènsk'' veur enkelvold veurkomt en woorden as ''ènd'' (VEK: ''ìnd''), ''hil'' en ''vil'' (VEK: ''huil'' en ''vuil'') en ''wer'' (VEK: ''wuir''). Doarnoast let man lidwoorden vot, zo as dat benoamen veurkomt in t Hogelaandsters en in mindere moate t [[Oldambtsters]]. Spellen van dizze mengvörm verschilt van spellen van [[Siemon Reker]] op n aantal punten. Zo ontbrekt n accènt op de o in t woord ''mor'' en worden waarkwoorden dij volgd worden deur ''doe'' soamentrokken in de spellen, dus ''wilstoe'' in stee van ''wilst doe''. Ook is nait elke -c vervongen worden deur n -k of -s en sums loat men de -d vot in woorden as ''konden'', wat den as ''konnen'' schreven wordt. Ook opvalend is t bruken van ''ie'' en ''Grunnegers'', dat in de toal van vandoag voak ''joe'' en ''Grunnegs'' is. De reden dat ter kozen is veur n mengvörm is om de haile pervinzie Grunnen te bereiken in n toal dij veur elkenain in de pervinzie herkenboar is. Noar dizze mengvörm wordt ook wel ains verwezen as "''Biebelgrunnegs''". Nait allend is de Grunneger Biebel schreven om zo veul meugelk varianten te bereiken, men het ook perbaaierd om zo veul meugelk Christelke geleufsvarianten bliede te stellen. Zo is der vertoald vanoet de grondtoalen en hebben lu oet verschaaidene [[Christendom|Christelke takken]] mitwaarkt en heur interpretoaties geven. ==Veurbeeld== t "Gebed van de HEER" ([[Onzevaoder|Onze Voader]]) zo as dij staait in de Grunneger Biebel, Mattheüs 6:9-13: :<sup>9</sup> Zo mouten ie beden: :Voader van ons in hemel, :dat joen Noam haailegd worden zel, :<sup>10</sup> dat joen Keunenkriek kommen mag, :dat joen wil doan wordt :in wereld net as in hemel. :<sup>11</sup> t Brood doar wie verlet om hebben :geef ons dat vandoag, :<sup>12</sup> en reken ons nait tou wat wie verkeerd doun, :net zo as wie vergeven elk dij ons wat aandut. :<sup>13</sup> En breng ons nait in verlaaiden, :mor wil van verlaaider ons verlözzen. ==Boetende hènwiezen== *[http://www.liudger.org/index.html Webstee van Liudgerstichten (Nederlaands en Grunnegers)] *[http://www.youtube.com/watch?v=NLiZw8xT2OI Video-opnoame van de prezentoatsie in 2008] {{dia|Schreven in t Biebelgrunnegs}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Literatuur]] [[Kategorie:Grunnegs]] 6ckvexn1xpuvsy594ob10ryjcvdjdef 0 17936 214280 214263 2011-11-21T12:20:11Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Kreenk vuur de Twentse Sproak]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kreenk vuur de Twentse Sproak]] jdmvdj2gjh1gfo8uzcj36zm5thdxgzm 0 17937 214268 2011-11-21T11:00:39Z Grönneger 1 35 [[Biebel (Grunnegs)]] is ewiezigd naor [[Biebel (Grunnegers)]]: Noar Biebelgrunnegs veurbeeld wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Biebel (Grunnegers)]] osnwpe0aizb5l4pu3bf42334lndnpc9 0 17941 214340 2011-11-22T15:17:57Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hoening]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hoening]] 1rwbf3ohw8fbeyqz04n06b6mopd8a3r 0 17942 214343 2011-11-22T15:23:08Z Servien 7 [[Marter]] is ewiezigd over de deurverwiezing [[Marters]] hinne wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Marters]] 8dpg87pfs5jtut4wnhohbf00smsh11p 0 17943 264468 259957 2013-05-06T20:28:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Pletara sa pčelama.jpg|thumb|right|n Breekörf van stro]] [[Ofbeelding:Bijenkasten.JPG|thumb|right|Houten biejenkasten]] [[Ofbeelding:Beekeeping langstroth hive frame.jpg|thumb|right|Hoenigraam]] [[Ofbeelding:Bijenstand (Honeybees).jpg|thumb|Biejenstalle]] n '''Breekörf''' of n ''biejenkaste'' is n deur de meens emaakt onderkoemen veur [[ieme|hoenigbiejen]]. Veule breekörven wördden vrogger van [[stro]] emaakt. t Naodeel hiervan is dat bie t vorthaolen van de [[hoenig]], t oogsten, de körven beschaodigd wördden. Oek bin körven van stro meuilik schone te maken en hebben ze n korte levensduur. ==Biejenkaste== Tegenswoordig gebruken imkers houten kasten mit hoeningramen waorin de [[biejenraot|biejenraoten]] zitten. Disse ramen hebben standardaofmetingen, zodat de [[imker]] ze kan uutwisselen tussen verschillende kasten. t Is daordeur lastig um in de tussentied [[hoenig]] te oogsten. t Ouwe raam wörden dan vervangen deur ene mit n stuk kunstmaotig vel van [[biejenwas]] waor n [[hoenigraotpatroon]] in an-ebröcht is. Dit zal de biejen dan verleien um t veerder uut te bouwen mit der eigen hoenigraot. De biejenkaste mit uutneembaore ramen wördden in 1838 uut-evunnen deur de Poolse priester Jan Dzierzon. Bie t bepaolen van de aofmetingen van de hoenigramen mut der rekenige mee ehuilen wörden dat biejen openingen, waor ze zelf niet deurheer kunnen, toe zullen maken mit biejenliem ([[propolis]]). t Is dus arg belangriek dat der zat ruumte is tussen t raam en de waand van de kaste, aanders zal t uutnemen van n raam n lastig karweitjen wörden. ==Biejenstalle== n Antal körven of kasten die onder n aofdak verzameld bin, wörden n ''biejenstalle'' eneumd. ==Produksie== n Breekörf wördden vrogger altied emaakt deur en spesiale ambachtsman: de [[breekörfvlechter]]. Tegenswoordig koemen oek veule breekörven en biejenkasten uut de fabrieksindustrie. ==Breekörf as symbool== De breekörf hef oek n symboliese funksie, namelik die van vliet. Vake wörden de breekörf aofebeeld mit n paor biejen. Dit symbool kömp onder aandere binnen de [[vriemetselarieje]] veur. Samen mit n [[gesel]] en [[biskop|bisschopsornaot]] is n breekörf t attribuut van de H. [[Ambrosius van Milaan|Ambrosius]]; mit n inktkoker, penne en papier oek van [[Bernardus van Clairvaux]], de stichter van de orde van de [[sistersiënzers]], [[1153]]. <gallery> Ofbeelding:Wappen Frankfurt-Bockenheim.png|n Breekörf wörden oek gebruukt in de [[heraldiek]], hier in t wapen van Bockenheim Ofbeelding:Coat of arms of Borne.jpg|En in t wapen van de [[Tweante|Tweantse]] gemeente [[Boorn]] </gallery> ==Trivia== * De naam ''[[Hyves]]'', de naam van n bekende [[Nederlaand]]se webstee, betekent "breekörf" in t [[Engels]]. ==Zie oek== *[[Ieme]] {{Commonscat|Beehives}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:Insekt]] mz1vxbiihsdm1m74baziw5xt1upnots 0 17947 214438 2011-11-23T13:02:29Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Diensdag]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Diensdag]] op7fkjh8mdmoq5el9avpgyw4f8rifcj 0 17952 285096 267489 2016-07-08T11:07:22Z Huhu Uet 14269 wikitext text/x-wiki [[File:Yared Dibaba - UEFA Euro 2016 - Lidl-Viewing Hamburg 05.jpg|mini|Yared Dibaba beim UEFA Euro 2016 Lidl-Viewing in Hamburg]] '''Yared Terfa Dibaba''' (n [[8 april|8sten april]] [[1969]] in [[Aira]], [[Oromia]], [[Ethiopië]]) is nen [[Duutslaand|Duutsen]] tellevisiepresentator. Dibaba is in Ethiopië op de wearld kömn, mer opgröaid in t [[Oldnborg]]er laand. Zien vaar waarken an t Lutherstift in [[Falkenborg]] en doar woonn ze ook. Dibaba gung noar de legere skole in [[Gannerkesee]]. In t Oldnborger laand hef he ok [[Platduuts]] leard. He haaln in [[1990]] zien diploma an t Max-Planck-Gymnasium in [[Demost]]. Noa ne lear as koopman in n Groot- en Boetenhaandel bie ne koffiefirma gung he op de [[akteur|akteerskole]]. Hee was in de familieriege '' Die Ohnsorgs'' bie n [[Nord-Deutsche Rundfunk|NDR]] te zeen en maakt met [[Julia Westlake]] t programma ''Op Platt''. Noa at [[Eva Herman]] met ear verskel oawer familiepolitiek an de kaante zat is en bie n NDR dr oetvlöagen is, hef Dibaba earn plaats bie de talkshow '' Herman und Tietjen '' oawernömn, dee noe ''Die Tietjen und Dibaba'' het. Dibaba is trouwd en hef twee kinder. He leewt met ziene familie in [[Altno]]. ==Oetgoande koppelink== * [http://www.yared.de/ Websteed van Yared Dibaba] (Hoogduuts) [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tillevisie]] [[Kategorie:Prissentator]] pjgiquw77l4x5uck91n7r0yn0j5154k 0 17955 214656 214655 2011-11-27T15:52:27Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Soesie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Soesie]] doscx92log8hli8lyqzyp8rdxxft7z4 0 17956 279594 273850 2015-03-27T17:50:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Breaking Bad logo.svg|thumb|right|200px|Beeldmaark Breaking Bad]] '''''Breaking Bad''''' is ne [[Verenigde Stoaten|Amerikaanse]] tellevisiedramaserie, produseerd duur [[Vince Gilligan]]. t Spölt zik of en wörd efilmet in [[Albuquerque]], [[Niej Mexiko (stoat)|Niej Mexiko]]. ''Breaking Bad'' is t verhaal van [[Walter White (Breaking Bad)|Walter White]] ([[Bryan Cranston]]), nen wat sulligen [[Scheikunde|skeaidkeundelearaar]] den't in t begin van de serie [[kaanker|longkaanker]] blik te hebn. Um de behaandelings en alle kuurn te bekostigen en te zorgen at zin gezin genog geeld hef in de tookomst, geet he oawer op t maakn en verkoopn van [[methamfetamine]] met n oold-studeant, [[Jesse Pinkman]] ([[Aaron Paul]]), den't van skole is steurd en zelf op kleaine skale methamfetamine maakn.<ref>[http://www.esquire.com/features/esquire-100/cranston1007 Esquire. No. 93: Bryan Cranston. 18 september 2007] bekekn: 18 september 2007</ref> ''Breaking Bad'' hef völle gode reaksies had, vuural vuur t skriewn en de [[filmkeunst]], met doarbie boawnop t akteerwaark van de akteurgroep. De serie hef 6 [[Emmy Awards]] ewunn, woeroonder dree weenst op riege vuur de [[Primetime Emmy Award for Outstanding Lead Actor in a dra Series|Heuwdakteur in ne dramariege]] vuur Cranston, plus nog verskeaidene aandere prieze en anbevelings. De serie wörd oet ezeundn in de Verenigde Stoaten en [[Kanada]] op t kabelkanaal [[AMC (TV-stasjon)|AMC]], en wörd beköstigd duur [[Sony Pictures Television]]. t Wör vuur t eerst verteund op n [[20 jannewaori|20sten jannuwoari]] [[2008]] en is rechtevoort kloar met t veerde seizoen. Op n [[14 augustus|14den augustus]] [[2011]] koondigen AMC an det ''Breaking Bad'' verniejd was vuur n viefde en leste seizoen van 16 ofleawerings dee't verdeeld köant wordn oawer twee seizoenn.<ref>[http://www.deadline.com/2011/08/done-amc-sony-tv-reach-deal-for-16-episode-final-season-of-breaking-bad/ Deadline.com. Nellie Andreeva. ''AMC & Sony TV Reach Deal For 16-Episode Final Order Of 'Breaking Bad'''. 14 augustus 2011] Bekekn: 14 augustus 2011.</ref> == Verwiezings == <references/> == Oetgoande koppelings == * [http://www.amctv.com/shows/breaking-bad Offisjele webstea] * [http://www.sonypictures.com/tv/shows/breakingbad/ Offisjele Sony Pictures webstea] * [http://www.imdb.com/title/tt0903747/ Breaking Bad op IMDb] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tillevisiepregramma]] tsa6rsh32rqkskl4miqeegkxxoq9h98 0 17957 214760 2011-11-29T15:34:52Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Heemenneke]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[heemenneke]] 2cge27uax5nf6jhkpx5cpufryysvjm3 0 17958 214762 2011-11-29T15:35:26Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Witte wieven]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Witte wieven]] 56tj5tjmtarnpywxyvvjrehp2ll3igr 0 17959 279296 275187 2015-03-27T17:00:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Medisch artikel}} [[Bestaand:Rhinovirus.PNG|thumb|Verkeuldheaid keump t meeste van n rhinovirus]] '''Verkeuldheaid''' of '''akute virale nasofaryngitis''' is ne [[infeksie]] duur n [[rhinovirus|rhino-]] of [[koronavirus]] van de böawnste [[long (orgaan)|lochtweagn]] ([[neuze]] en n [[haals (lief)|haals]]). klachten köant wean: [[proost]]n, lekneuze, dichte neuze, haalszearte, [[hoost]]n, [[kopzearte]], lamleandigheaid. Mangs kriegnt leu rode, jökkerige [[oog (lief)|oogne]] ([[beendvleesonsteking]]). Leu dee't verkeuldn zeent hoowt meestal nit in berre te bliewn en köant gewoon alns doon wat ze normaalgesprökn ook doot. Meestal doert ne verkeuldheaid vief töt zeuwn deage, mangs töt twee wekn. Verkeuldheaid is de meest vuurkomnde infeksie bie leu; duur mekoar zo twee töt vere per joar bie volgröaidn. Skolegoande wichter köant mangs 12 keer in t joar verkeuldn wean. De beste manere um verkeuldheaid teegn te goan is de haande te wasken.<ref>[http://www.phac-aspc.gc.ca/chn-rcs/handwash-eng.php Staying healthy is in your hands - Public Health Agency Canada]</ref> Noa ne verkeuldheaid is n meanske vuur t leawn besteandig teegn det ofzeunderlike virus. Dr zeent skoonwal hoonderden verskilnde soortn verkeuldheaidsvirusse. De meeste doarvan zeent rhinovirusse, mer dr zeent ook aandere besmetters, zo as t koronavirus, para-[[griep]]virusse, [[Syncyteel lochtweagnvirus]], [[adenovirus]]se, [[enterovirus]]se en t metapneumovirus. n Naam löt deankn at verkeuldheaid van keulte keump,<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/wales/4433496.stm BBC NEWS | UK | Wales | Mothers 'were right' over colds]</ref> mer det is nooit weetnskoppelik an eteund.<ref>[http://fampra.oxfordjournals.org/cgi/content/full/22/6/608 Acute cooling of the feet and the onset of common cold symptoms - Johnson and Eccles 22 (6): 608 - Family Practice]</ref><ref>[http://jn.nutrition.org/cgi/content/full/130/5/1512S Zinc and the Common Cold: A Meta-Analysis Revisited - Jackson et al. 130 (5): 1512S - Journal of Nutrition]</ref> t Mut wal ezegd wordn at verkeuldheaid vuural n weenterdag vuurkeump en bie koold wear of reagn. Dit kan dr ook gewoon met te maakn hebn at de leu dan mear binn (bie mekoar) zitt en de roetn meender lös hebt, woerduur't de leu mekoar völle earder anstekt. Ne vuuroonderstelling is det bloodvaatn in de heugere lochtweagn zik duur keulte dichter kniept, woerduur't t ofwearsysteem nit good woarket.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12357708 Acute cooling of the body surface and the common c...[Rhinology. 2002&#93; - PubMed Result]</ref> Ondaanks at medisienfabrikaantn<ref>[http://aac.asm.org/cgi/content/full/43/9/2109 Activity of Pleconaril against Enteroviruses - Pevear et al. 43 (9): 2109 - Antimicrobial Agents and Chemotherapy]</ref><ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3440773 Prophylaxis and treatment of rhinovirus colds with...[J Antimicrob Chemother. 1987&#93; - PubMed Result]</ref><ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2438740 Interferons and their clinical value. [Rev Infect Dis. 1987 Mar-Apr&#93; - PubMed Result]</ref> en [[alternatieve geneaswieze]]n<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11697022 Preventing the common cold with a garlic supplemen...[Adv Ther. 2001 Jul-Aug&#93; - PubMed Result]</ref><ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11035691 Chicken soup inhibits neutrophil chemotaxis in vit...[Chest. 2000&#93; - PubMed Result]</ref> aanders beweart, hef geneaskeundig oonderzeuk nooit oet eweezn<ref>[http://www.lungusa.org/site/pp.asp?c=dvLUK9O0E&b=35873#done Cold and Flu Guidelines: The Common Cold - American Lung Association site]</ref><ref>http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=1472796</ref> at verkeuldheaid duur [[geneasmiddel]]n kan vuurkomn wordn of teegn egoan. De klachtn köant dr wal met teegn wordn egoan, mer t is nit zeker of de verkeuldheaid dr körter van doert. Aander oonderzeuk wis oet at verkeuldheaid wellicht saamngeet met dikheaid. De stoatistiekn wordt nog wier beïnvloodt duurdet dikke leu duur mekoar enömn vakerder noar n [[dokter]] goat vuur kleaine klachtn. Ook hebt dikkere leu duur mekoar meender wierstaand as leu van "normale" zwöarte.<ref>''[http://www.goedgevoel.be/gg/nl/139/Obesitas/article/detail/612683/2009/01/14/Dikke-mensen-hebben-vaker-verkoudheid.dhtml Goedgevoel.be: Dikke mensen hebben vaker verkoudheid]</ref> {{Bron|<references/>}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Ziekte]] lod3tcrtr18syqf50toocpm2l5jonus 0 17960 214784 2011-11-29T22:46:06Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Verkeuldheaid]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[verkeuldheaid]] ftkab9jo6rderkur2gwcg0yd2mmhouk 0 17961 214785 2011-11-29T22:46:31Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Verkeuldheaid]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[verkeuldheaid]] ftkab9jo6rderkur2gwcg0yd2mmhouk 0 17962 214786 2011-11-29T22:51:25Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kopzeerte]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[kopzeerte]] 3s56pe0vt0psayzh4jw60udr9ozrtrj 0 17963 293147 279595 2017-04-01T19:43:36Z Chenspec 13996 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Agnes Rose Bouvier00.jpg|duum|Skeelderskeuns]] '''Skeelderskeunst''' is nen oalden voorm van beeldende keunst. t Oonderskeidt zich hierin da'j ne, met pigmeanten vermengde, vleuiboare oplossing op nen stievigen oondergroond anbrengt. Dit kan op völle veskilnde [[skeelderwiezen]]. Joaren laank vunden de leu dat skeeldern alenig met vleuiboar pigment skeeldern eneumt kon wörden. Tiegnswoordig wördt ’t begrip wat roemer enömmen en heurt der ok het tekenen met potlood of kriet biej. In de skeelderskeunst he'j net as in de [[beeldhouwkeunst]] en [[architektuur]] periodes met spesifieke kenmaarken. Die neumt wiej ok wa keunststreumingen. Nieje streumingen ontstoat vake oet reakties op eardere streumingen (aktie gif reaktie). Ok veraanderingen in t bestuur van n laand, nen oorlog of ne oetveending kan ne nieje streuming vereurzaken. Hieroonder n oawerzicht van al disse streumingen, oetewaarkt met vuurbeelden oet de skeelderskeunst. Met, as et meugelik is, doarachter n joartal. Mangs löp ne streuming op n achtergroond al n tiedje nöast ne aandere streuming. Dan is t lastig um der n presies ontstoansjoartal an te giewn. == [[Oolde en Klassieke keunst]] == * [[Prehistoriese skeelderskeunst]] (ok wa Primitieven eneumd) * [[Egypties skeelderskeunst]] 10.000 v Chr. * [[Skeelderskeunst oet t noabieje Oosten]] 6.000 v Chr. * [[Minoïese en Myceense skeelderskeunst]] 800 v Chr. * [[Griekse skeelderskeunst]] 500 v Chr. * [[Etruskiese skeelderskeunst]] 700 v Chr. * [[Romeanse skeelderskeunst]] 80 v Chr. == [[Middeleewn|Vrogge middeleeuwen]] == * [[Byzantijnse keunst]] 400-1300 n Chr. * [[Keltiese keunst]] * [[Karolingies renaissance]] 750-950 n Chr. * [[Ottomaanse keunst]] == [[Middeleewn|Hoge middeleeuwen]] == * [[Romaanse kunst]] 1000-1200 n Chr. * [[Gotiek]] oonderverdeeld in Vrogge,Rayonnante en Flamboyante gotiek * [[Vrogge gotiek]] 1122-1200 n Chr., * [[Rayonnante gotiek]] oftewa Hoge gotiek 1200-1300 n Chr., == [[Middeleewn|Late middeleeuwen]] == * [[Flamboyante gotiek]] 1300-1550 n Chr. == [[Renaissance]]== * [[Vrogge renaissance]] 1400 n Chr. * [[Hoge renaissance]] 1495-1520 n Chr. * [[Maniërisme]] of Late renaissance 1525-1580 n Chr. * [[Noordelijke renaissance]] 1500-1600 n Chr. * [[Internationale gotiek]] * [[Klassisisme]]1640-1750 n Chr. * [[Sekularisme]] * [[Monumentalisme]] * [[Renaissance-humanisme]] * [[Idealisme]] * [[Perspektivisme]] * [[Illusionisme]] * [[Naturalisme]] == Barok == * [[Barok]] 1600-1725 n Chr. * [[Barok-classicisme]] * [[Allegorisme]] * [[Piëtisme]] * [[Sektarisme]] * [[Gesturalisme]] * [[Emotionalisme]] * [[Caravaggisme]] * [[Absolutisme]] * [[Rococo]] of Late Barok 1720-1775 n Chr. * [[Akademiese kunst]] * [[Neoklassisisme]] * [[Régence]] 1 sept. 1715-15 febr. 1723 n Chr. * [[Italianisanten]] == 19en eeuw == * [[Art deco]] 1920-1939 n Chr. * [[Art nouveau]] ([[Jugendstil]]) 1880-1914 n Chr. * [[Arts and Crafts]] * [[Cranbrook Colony]]1854 * [[Decadentisme]] * [[Eclecticisme]] * [[Empire]] * [[Esthetisisme]] * [[Impressionisme]] * [[Materialisme]] * [[Mediëvalisme]] * [[Neogotiek]] * [[Neo-impressionisme]] * [[Neorenaissance]] 1870-1885 n Chr. * [[Oriëntalisme]] * [[Pointillisme]] * [[Postimpressionisme]] * [[Prerafaëlieten]] * [[Realisme]] * [[Romantiek]] * [[Sesessionisme]] * [[School van Barbizon]] 1830-1870 n Chr. * [[Symbolisme]] 1850 n Chr. == Modernisme == * [[Abstrakt-impressionisme]] * [[Kobra]] 8 nov. 1948 n Chr. * [[Konstruktivisme]] 1919-1934 n Chr. * [[Dadaïsme]] 1916-1920 n Chr. * [[Expressionisme]] 1905-1940 n Chr. * [[Fauvisme]]1898-1908 n Chr. * [[Futurisme]] 1909-1914 n Chr. * [[Informele skeelderskeunst]] 1945-1960 n Chr. * [[Kubisme]] 1906-1920 n Chr. * [[Moderne keunst]] 1900-1960 n Chr. * [[Modernisme]] 1900-1950 n Chr. * [[Plastisisme]] * [[Primitivisme]] * [[Neo-plastisisme]] 1917 n Chr. * [[Sosiaal-realisme]] * [[Spatialisme]] * [[Suprematisme]] 1915-1930 n Chr. * [[Surrealisme]] 1924-1940 n Chr. == Heedendaagse keunst == * [[Postmodernisme]] * [[Konseptuele keunst]] 1967 n Chr. * [[Neokonseptualisme]] 1970-1980 n Chr. * [[Neo-expressionisme]] 1960-1970 n Chr. * [[Minimal Art|Minimalisme]] * [[Sensationalisme]] ==20e eeuw== * [[Animisme]] * [[Nervia]] * [[Sosiaal Realisme]] * [[Neue Sachlichkeit]] * [[Avant Garde]] * [[Bauhaus]] * [[Kubisme]] * [[Dadaïsme]] * [[Assemblage-keunst]] * [[Futurisme]] * [[Metafysies skeelderskeunst]] * [[Magies Realisme]] * [[Surrealisme]] * [[Naïeve keunst]] * [[Cobra]] * [[Op-Art]] * [[Happening]] * [[Fluxus]] * [[Videokeunst]] * [[Performance]] * [[Bio-morfiese skeelderskeunst]] * [[Informele skeelderskeunst]] * [[Existentiële keunst]] * [[Pop-art]] * [[Kapitalisties realisme]] * [[Nieje figuratie]] * [[Arte Povera]] * [[Fundamentele Keunst]] * [[Outsider Art]] * [[Niej realisme]] * [[Conceptual Art]] * [[De Nieuwe Wilden]] * [[Graffiti]] * [[Bodyart]] * [[Mail art]] * [[Land art]] * [[Fantastiese skeelderskeunst]] * [[Neorealisme]] * [[Noordelik realisme]] * [[Zero]] ==21e eeuw== * [[Onafhankelik realisme]] * [[Planetarisme]] * [[Toyisme]] * [[Business-Art]] * [[Digitale keunst]] * [[Line-art]] {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Skilderkeunst]] eaqfhoz041qmxoir4fra6rpwpm4s5qp 10 17966 214861 2011-12-01T11:20:35Z Woolters 62 [[Mal:Artikel van de maond/december]] is ewiezigd naor [[Mal:Artikel van de maond/desember]]: zodet t op t vuurblad te zeen is wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Artikel van de maond/desember]] deg72gfkpp53d2f9smui5xgn0o82hpi 0 17968 289666 287372 2016-10-29T12:24:45Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki ''''s-Hertogenbosch''', ok wal '''Den Bosch''' neumd, is de [[heufdstad]] van de gemeente [['s-Hertogenbosch (gemeente)|'s-Hertogenbosch]]. == Karnen == Tot de gemeente 's-Hertogenbosch beheurt naost de heufdplaatse 's-Hertogenbosch ok de volgende [[darp|darpen]] en [[gehucht|gehuchten]]: [[Bokhoven]], [[Deuteren]], [[Dieskant]], [[Empel]], [[Engelen (plaats)|Engelen]], [[Gewande]], [[Hintham]], [[Kruusstraote (Rosmalen)|Kruusstraote]], [[Maliskamp]], [[Meerwiek ('s-Hertogenbosch)|Meerwiek]], [[Orthen]], [[Old-Empel]] en [[Rosmalen (plaatse)|Rosmalen]]. ==Galleri'je== <gallery> Ofbeelding:S_hertogenbosch_olle_huze.jpg|Olle geavels in 's-Hertogenbosch Ofbeelding:S_hertogenbosch_sint_jan.jpg|Sint Jan Ofbeelding:S_hertogenbosch_fort.jpg|[[Fort]] Ofbeelding:S_hertogenbosch_markte.jpg|Markte </gallery> ==Uutgaonde verwiezingen== * [http://www.s-hertogenbosch.nl/ Webstee Gemeente 's-Hertogenbosch] {{Noord-Braobant}} {{DEFAULTSORT:Hertogenbosch (stad)}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Noord-Braobant]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] db1ozq5aiwu7tps4g9l2x8kwshcuslz 0 17969 214884 2011-12-01T15:35:56Z Carsrac 377 deurverwiezing naor [['s-Hertogenbosch (gemeente)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[['s-Hertogenbosch (gemeente)]] 750lx46116txi6knbn3mni64flvp5yw 10 17970 214905 2011-12-01T22:01:14Z Servien 7 [[Mal:Artikel van de maond/nds-de/december]] is ewiezigd naor [[Mal:Artikel van de maond/nds-de/desember]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Artikel van de maond/nds-de/desember]] gdlcd4zm587esfcygvp4ho4luz0s5f4 0 17971 214906 2011-12-01T22:01:58Z Servien 7 deurverwiezing naor [[1 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[1 december]] efyt6k6qfc50zdm9w9pddxpbu9u1eko 0 17972 214907 2011-12-01T22:02:14Z Servien 7 deurverwiezing naor [[2 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[2 december]] 1p9x65koz7rbu1yflntsw4wyrkhg8e7 0 17973 214908 2011-12-01T22:02:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[3 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[3 december]] nxbnlz1132pk3rqy1mbdxwfwx9k1i18 0 17974 214909 2011-12-01T22:02:35Z Servien 7 deurverwiezing naor [[4 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[4 december]] rha9rtvzwcfwvqxyqpltzdvbay2j9zt 0 17975 214910 2011-12-01T22:02:44Z Servien 7 deurverwiezing naor [[5 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[5 december]] a858arv16u4wbihtdu18f76wtpfo39y 0 17976 214911 2011-12-01T22:02:53Z Servien 7 deurverwiezing naor [[6 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[6 december]] p9qh8rxz9pi81n1440y8sf3j8nem3dp 0 17977 214912 2011-12-01T22:03:02Z Servien 7 deurverwiezing naor [[7 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[7 december]] cbcl5qptqc7eqsutovy4iiau548i49l 0 17978 214913 2011-12-01T22:03:13Z Servien 7 deurverwiezing naor [[8 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[8 december]] atlkoz98ndilte9ehs26vvvf5rqim90 0 17979 214914 2011-12-01T22:03:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[9 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[9 december]] c4n1x7lnvzdyx0b243vybfzmqc09vbr 0 17980 214915 2011-12-01T22:03:39Z Servien 7 deurverwiezing naor [[10 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[10 december]] fo1bcpsr4ojp6pkss9l66liee0wilmo 0 17981 214916 2011-12-01T22:04:10Z Servien 7 deurverwiezing naor [[11 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[11 december]] muxrk05pcoejqom8ab6c68e1hylywqc 0 17982 214917 2011-12-01T22:04:19Z Servien 7 deurverwiezing naor [[12 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[12 december]] hnxwwg08e8pgkiqj8mhao15bbxt9peb 0 17983 214918 2011-12-01T22:04:28Z Servien 7 deurverwiezing naor [[13 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[13 december]] 469uc6ao38p22eoudd185eibc4mi4nj 0 17984 214919 2011-12-01T22:04:37Z Servien 7 deurverwiezing naor [[14 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[14 december]] e8hz6u5th0dn60jo9567u2c9xx4eiig 0 17985 214920 2011-12-01T22:04:49Z Servien 7 deurverwiezing naor [[15 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[15 december]] l1g52l05uft1aib4f55f1pjd1bnek3f 0 17986 214921 2011-12-01T22:04:59Z Servien 7 deurverwiezing naor [[16 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[16 december]] gzz438pnp0p7miediuvt7o30g06hez6 0 17987 214922 2011-12-01T22:05:09Z Servien 7 deurverwiezing naor [[17 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[17 december]] gmn93l7xvz29tzoi99ts9ogmqgwocx6 0 17988 214923 2011-12-01T22:05:18Z Servien 7 deurverwiezing naor [[18 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[18 december]] 881ga4rvgbhcua83t3mlw00os87hyyj 0 17989 214924 2011-12-01T22:05:26Z Servien 7 deurverwiezing naor [[19 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[19 december]] dhzuqjt4aq473zojalz4i8uu15x70l1 0 17990 214925 2011-12-01T22:05:36Z Servien 7 deurverwiezing naor [[20 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[20 december]] 4t7lr9b7omhqyu3do3ses3v3oxdld24 0 17991 214926 2011-12-01T22:05:46Z Servien 7 deurverwiezing naor [[21 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[21 december]] e9c180ylhc91jd2gi1x46o3jv5r41ui 0 17992 214927 2011-12-01T22:06:01Z Servien 7 deurverwiezing naor [[22 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[22 december]] tl9n54d7li6qgnmie7ubaf4yjtt8oec 0 17993 214928 2011-12-01T22:06:09Z Servien 7 deurverwiezing naor [[23 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[23 december]] 6zc9169bfc1955c8zjni06ph6ws2x5j 0 17994 214929 2011-12-01T22:06:18Z Servien 7 deurverwiezing naor [[24 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[24 december]] oumqhlsuo125u6pblb52yh1subz3pdr 0 17995 214930 2011-12-01T22:06:28Z Servien 7 deurverwiezing naor [[25 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[25 december]] gdpvmpmbkd8xigt8gnun17uknoj3vxx 0 17996 214931 2011-12-01T22:06:37Z Servien 7 deurverwiezing naor [[26 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[26 december]] rb8m47r04eqljhnctwjkcei114fssfa 0 17997 214932 2011-12-01T22:06:46Z Servien 7 deurverwiezing naor [[27 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[27 december]] hqls8xlnf0rbdwc5iq44uc88c4kpnpz 0 17998 214933 2011-12-01T22:06:54Z Servien 7 deurverwiezing naor [[28 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[28 december]] gmaxn13wfs1tn1kms4jqsfa11dtv6tk 0 17999 214934 2011-12-01T22:07:03Z Servien 7 deurverwiezing naor [[29 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[29 december]] olliq59nw6j2y3jehyh5rwlejbwp20y 0 18000 214935 2011-12-01T22:07:14Z Servien 7 deurverwiezing naor [[30 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[30 december]] 7n0q2lnvrx7h8qt33ky6o52kgej8uqr 0 18001 214936 2011-12-01T22:07:32Z Servien 7 deurverwiezing naor [[31 december]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[31 december]] bumuksnpgv2gjlz34ewtkto9sq3c5pf 0 18005 215040 2011-12-03T21:47:35Z Servien 7 [[Hellozie]] is ewiezigd naor [[Hallozie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hallozie]] otjcgp78x4705ondjqi7lrdmieelvuo 14 18006 266403 215046 2013-05-10T17:33:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Meenske]] jde8vo952z1uok5xf5vfz5snslckgg6 0 18007 260526 260096 2013-03-13T21:32:22Z Droadnaegel 1133 Wikiproject:check wiki, bestaand zonder beschrieving (o.m. belangriek veur blinden en slechtzeenden met aandere webkiekers) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Linke Hand.jpg|thumb|De linkerhaand]] '''Linkshaandigheid''' is de veurkeur veur t gebruuk van de [[haand|linkerhaand]] mit alledase aktiviteiten zo as [[schrieven]]. Meestentieds, mer niet altied, bin ze oek ''linksvootig'' en is t linkeroge dominanter as t rechteroge. Linksvootig of linksbenig wil zegen dat ze de linkervoot gebruken um bieveurbeeld tegen n bal te schoppen of umhoge te springen. n Dominant linkeroge betekent dat ze t linkeroge gebruukt wörden as oge um bieveurbeeld te richten mit n geweer of um deur de lenze van n mikroskoop te kieken. De oorzaak van rechts- of linkshaandigheid is niet bekend, mer arfelikheid lik der n rolle in te speulen. Rechts- of linkshaandigheid ontwikkelt zich bie de meens vanaof t zesde levensjaor (lateralisasiefase) en hank samen mit de verschillen in spesialisasie van de harsenhelften (lateraliteit). t Hebben van n veurkeurshaand hef tot gevolg dat alderhaande vaordigheen allinnig mit de veurkeurshaand an-eleerd wörden en dat disse haand veule starker ontwikkeld is as de aandere haand. Dit zie'j bieveurbeeld an n betere [[motoriek]]: de veurkeurshaand hef starkere spieren die beter bestuurbaor bin en meer kracht hebben. Veurbeelden: * Schrieven wörden allinnig an-eleerd mit de veurkeurshaand. Mit de aandere haand wörden dat meestentieds niet eleerd, mit disse haand ku'j dan oek zwat niet schrieven. Toch is ebleken dat meensen die der veurkeurshaand inene niet meer kunnen gebruken, toch aordig goed mit de aandere haand kunnen leren schrieven, oek al ku'j der niet zo mooi mee schrieven as mit de veurkeurshaand. * Professionele tennisspeulers hebben n zichtbaor dikkere arm an de kaante van der veurkeurshaand umdat veural mit disse haand en arm etennist en etreend wörden. In tegenstelling tot de meeste diersoorten, die gien veurkeur lieken te hebben veur t gebruuk van de linker- of rechterlejemaoten, is de [[meens]] meestentieds [[rechtshaandig]]. Naor schatting 10 tot 15 [[persent]] van de meensheid is linkshaandig. Over t algemeen bin der meer linkshaandige manluui as vrouwluui, in persentazies ongeveer 10% meer. Eén helfte van n [[eeneiige tweeling]] hef 20% kans um linkshaandig te wörden. t Verschiensel dat sommige meensen gien veurkeurshaand hebben en bieveurbeeld kunnen schrieven mit rechts én mit links wörden [[tweehaandig]]heid of ''ambidextrie'' eneumd. == Linkshaandig schrieven == [[Ofbeelding:Linkshaender 01.jpg|thumb|Linkshaandig schrieven]] Bie n [[schrift]] dat van links naor rechts eschreven wörden, schuuft n linkshaandige vake mit zien schriefhaand over dat wat e eschreven hef, hierdeur krie'j vake n knooibende. Dit wörden vake op-elöst deur de linkerhaand te boven de eschreven liende te houwen, mer t is n vermeuiend schriefhouwige. Mit links schrieven is oek vermeuiender as mit rechts schrieven, umdat de bewegingen uut de vingers mutten koemen en niet uut de polze, zo as bie rechtshaandig schrieven. Dit is umdat ze de penne duwen en niet trekken. t Schuven van de schriefhaand over de eschreven tekste geeft niet zoveule problemen mit inkt die wat vlogger dreuge is, bieveurbeeld van n [[balpenne]], mer dit was aanders in de tied dat der mit n [[kroontjespenne]] en [[inktpot]] eschreven wördden. Butendat is t mit n kroontjespen lastig um duwend te schrieven umdat t n scharpe punt hef die bie t duwen in t papier kan haken. Dit haken kan t papier beschaodigen, inktvlekken veroorzaken zo'n plekke en deur spetteren bie t losschieten n kringe van inktvlekken geven. Hier mocht je vrogger op alderhaande schoelen niet mit links schrieven en wördden kienders edwöngen rechts te leren schrieven. Umdat de kroontjespenne tot t einde van de jaoren 1960 gebruukt wördden is der n arg hoog persentazie linkshaandige ouwere meensen dat an-eleerd hef rechtshaandig te schrieven. Dit wörden oek wel an-eleerde tweehaandigheid eneumd ter onderscheid van echte tweehaandigheid (ambidextrie) dat zwat niet veurkömp. Bie n schrift dat van rechts naor links eschreven wörden, wörden deur rechtshaandigen overwegend onderhaands eschreven, waordeur t schuven over de eschreven tekste niet vake veurkömp. == Meugelike meuilikheen == [[Ofbeelding:Japanese knife blade types.png|thumb|Japans keukenmes, aofeschuund an beie ziejen (1) of an ene zieje, veur rechtshaandig (2) of linkshaandig (3) gebruuk]] In n maotschappieje die veural ericht is op rechtshaandige meensen ku'j wel es wat problemen ondervienen as linkshaandige. Dat kömp onder aandere deurdat veul artikels asymmetries van vorm bin, waorbie der van uutegaon wörden dat de gebruker rechtshaandig is. De problemen bin groter as der meer n beroep edaon wörden op de fiene motoriek. Hieronder steet n liesjen mit veurbeelden van problemen waor n linkshaandige mee te maken kan kriegen. === Problemen waoran je (haost) niet ontkoemen kunnen === * Kongresstoelen mit n schrieftafeltjen onder de rechterarm: t is alderbarstens lastig hierop mit de linkerhaand te schieven. * Schellen mit n niet-tweeziejige dunscheller (veural t doseren van de kracht op t mesjen, um je eigen niet in de vingers te sniejen is lastig). * Rechtsboven op n schriefblad vastemaakten balpenne an n te kort touwtjen (bieveurbeeld bie de banke of op t postkantoor). Meestentieds zit de penne an n losse standard die'j verplaotsen kunnen. * Rechts zitten van ene mit schrieven of eten, vanwegen t meugelike steuten van de ellebogen. n Oplossing kan ween da'j an de linkeruuteinde van de tafel gaon zitten. * Startpanne en soep-/natlepel mit mer één schenktuitjen. * Recht schrieven op papier zonder lientjes of op n schoelbord (haand geet over de tekste heer, waordeur je niet zo goed in n rechte liende schrieven kunnen en/of de neiging hebben de letters naor t einde van t woord alsmer kleinerder te schrieven). * Asymmetriese, zogeneumde "ergonomische” [[muus (komputer)|komputermuzen]] bin veur linkshaandig gebruuk ieuwig lomphendig en dus '''on'''ergonomies. De knoppen ummezetten in t systeem kan niet veur de linkerhaand vanwegen de onnatuurlike vorm van disse muzen. === Problemen waoran je mit n bietje behendigheid ontkoemen kunnen === * Knippen mit n rechtshaandige [[schere]]. A'j mit links knippen, dan wörden de blaojen van de schere uut mekaar edrokt. (Sommige linkshaandigen lossen dit op deur mit de rechterhaand allinnig de schere los en toe te doon, en mit de linkerhaand t papier zo te bewegen dat de liende evolgd wörden.) * Schrieven mit vulpenne (linkerhaand geet over natte inkt en geeft vlekken). (Oplossing: onderhaands of stark bovenhaands schrieven.) * Alderhaande apparaoten hebben bedieningsknoppen an de rechterkaante zitten. Bie linkshaandig gebruuk kan dit gevaor opleveren of lastig ween. Veurbeelden: [[sirkelzage]] en sommige aandere gereedschappen, siefertoetsen rechts op n [[tikplanke]], schuufbalke van [[Personal Digital Assistant|PDA]], t opwiendknopjen van n [[hallozie]], [[fototoestel|foto-]] en [[videokamera]]'s. Veur veul van disse bedieningsknoppen he'j gelokkig gien/nauweliks fien motoriek veur neudig. * Symmetriese komputermuzen ku'j heel makkelik anpassen veur linkshaandigen: je kunnen de warking van de knoppen in t systeem ummezetten. De rechterknoppe wörden dan de heufdknoppe en de linker de bieknoppe. A'j dit edaon hebben, ku'j nog wel in t wiere raken van termen "linkerknoppe" en "rechterknoppe" die ze in haandleidingen gebruken. Der is gíén meugelikheid um de knoppen mit één muusklik umme te zetten, wat lastig is as links- én rechtshaandige meensen op dezelfde komputer warken. * Leren breien of haken (kan meestentieds niet veuredaon wörden, hoewel n goeie leraar t wel mut kunnen uutlegen). * Fietse op de standard zetten (zit an de verkeerde kaante van de fietse). (Is op te lossen deur eerst op t zaol te gaon zitten en dan pas mit de linkervoot de standard inklappen.) * Gebakjen eten mit n gebakvörkjen dat an één kaante aofeplat is um t gebakjen te kunnen "sniejen". Net zo mit n frikandel, patat, en zoksoort dingen, mit n plestikken vörkjen mit an één kaante n kartelraand. (Oplossing: vörkjen mit de bolle kaante naor je eigen toe houwen um mee te "sniejen".) * Schrieven op papier dat in n ringbaand of ordner steekt. Dit papier ligt dan an de rechterkaante, waordeur je mit de linkerhaand over de ringen van de ringbaand mutten bugen um t rechterblad mit de penne an te raken. Dit is veural niet arg haandig bie de grote ordners umdat daor t mechanisme um de ringen los te doen (staaf die'j naor boven duwen) in de polze sniejen. De enigste oplossing is da'j telkens t blad uut de ordner haolen en da'j t an de linkerzied van de ringbaand legen, mer bie spiraalbaanden kan dat niet. [[Ofbeelding:Schuifmaat-01.PNG|thumb|Rechtshaandige schuufmaot]] * Meten mit n [[schuufmaot]] lik allinnig meugelik deur de [[schuufmaot]] op zien kop te houwen. Je gebruken veur n schuufmaot haost gien fien motoriek, zoda'j der oek linkhaandig goed mee kunnen warken . === Vermeende problemen waor zwat gienene last van hef === * Leren schakelen in de auto in n laand waor as ze rechts riejen. (Duurt misschien wat langer vanwegen t beparkte fiene motoriek rechts. Daor steet tegenover dat sturen zeker zoveule haandgeveul vereist. Bie t schakelen duw je de hendel meestentieds tegen de anslag an; veur de darde en vierde versnelling ku'j de knoppe tussendeur effentjes loslaoten, zodat e naor de middenposisie veert.) * Hockey (volgens de spelregels mut de vlakke zied van n [[hockeystokke]] an de linkerkaante zitten). * Bie t zetten van n kanne koffie steet de sieferverhouwige an de verkeerde kaante. * n [[Neimesine]] is altied rechtshaandig. t Fiene wark, namelik t verplaotsen van t neiwark, do'j mit beie haanden. Knopjes bedienen gebeurt dan wel mit de rechterhaand, mer hier he'j gien fien motoriek neudig. * De hoorne van n [[telefoon]]toestel zit vake an de linkerkaante. Zelfs bie n symmetries toestel is dat zo: t snoer zit an de linkerkaante. Der is van uutegaon da'j de hoorne links vastehouwen um rechts te kunnen schrieven. Do'j dat aandersumme, dan zit t snoer in de weg a'j naor t schriefpapier kieken. Dit is eenvoudig op te lossen: linkshaandigen houwen tiedens t schrieven de hoorne vake in der rechterhaand bie t mikrofoongedeelte, en kunnen dan tegelieke mit de rechteronderarm t snoer wat richting de borst duwen. Bie draodloze telefoons he'j dit probleem niet. * t Bespeulen van bepaolde instrumenten, bieveurbeeld n gitaar. Linkshaandigen bin eneigd de gitaar aandersumme vaste te houwen, hierdeur zitten de snaoren verkeerd umme. Dit wörden gewoonlik umzeild deur t leren speulen as n rechtshaandige. Dit is bie ingewikkelde akkoorden zelfs n veurdeel umdat de lastigste bewegingen edaon wörden mit de linkerhaand. t Ummedreien van de snaoren is oek meugelik, mer dit geeft weer aandere problemen en wörden dan oek zwat niet edaon. === Onwarkelike "problemen" (hebben niks mit t fiene motoriek te maken of bin n kwessie van gewenning) === * Betaolen mit de bankpas (PIN-kode) umdat de betaolautomaot an de rechterkaante zit en t numerieke toetsenbord vake an de linkerkaante n aofscharming hef. Intoetsen mit de rechterhaand is gien enkel probleem; op n schriefmesinetoetsenbord tik je oek mit beie haanden. * t Schrieven mit n fienschriever as n rechtshaandige daormee eschreven hef. (Der wörden beweerd dat t aanders sliet, mer dit is onzin umda'j de penne zwat nooit mit de zelfde kaante naor boven houwen.) * n Gewone, rechtshaandige, vulpenne in de haand van n linkshaandige. (A'j opletten dat beie "pootjes" van t pennetjen op t papier staon, is der gien probleem. Dit hef niks mit haandveurkeur te maken.) * Bie n [[kaortspel]] staon de siefers vake in de verkeerde hoeken (der bestaon oek kaorten mit siefers in elke hoek, butendat maakt t niet uut o'j de kaorten naor rechts of naor links uutweieren). * t Borstzakjen en de binnenzak van konfeksiekleraozie zit vake links, waordeur je der makkelik mit de rechter- mer wat lastiger mit de linkerhaand in kunnen. Hier he'j gelokkig zwat nooit n fiene motoriek veur neudig. == Meugelike veurdelen == [[Bestaand:Linkshandig.PNG|thumb|right|Schrieven van onder naor boven]] * Leren schakelen in auto in laanden waor ze links riejen (duurt korter in verbaand mit de goeie fiene motoriek links); * Makkeliker lezen en schrieven in spegelbeeld; * Schrieven in t Arabies, Hebreeuws en aandere schriften die van rechts naor links lopen; * Sommige linkshaandigen kunnen in plaotse van ''links naor rechts'' oek van ''onder naar boven'' schrieven terwiel t papier recht ligt, vake zonder dat ze t in de gaoten hebben; * Bie verschillende sporten, zo as volleybal, honkbal (warper), scharmen, tennis, haandbal, badminton, waoterpolo en tafeltennis, bin rechtshaandige speulers t in de regel minder ewend um linkshaandige tegenstaanders te hebben, en daordeur in t naodeel, terwiel linkshaandige speulers t meestentieds wel ewend bin um tegen rechtshaandige speulers te speulen; In sporten as basketbal, honkbal en Amerikaans voetbal blik linkshaandigheid n naodeel te ween. == Linkshaandig spul == [[Ofbeelding:Kartel.jpg|thumb|right|Linkshaandige kartelschere]] Veule linkshaandigen hebben problemen bie alledase zaken umdat aordig wat produkten ontwörpen bin veur rechtshaandig volk. Bieveurbeeld t knippen van papier mit n rechtshaandige schere kan veur sommige linkshaandigen lastig ween. Dat kömp deurdat de vingers schuun tegen de schere drokken en de delen van de schere van mekaar aof edrokt wörden. Daorumme bin der oek linkshaandige produkten op de markt, zo as n linkshaandige schere. Der bin zelfs linkshaandige [[piano|piano's]], [[kettenzage]]n, [[kniepmes]]sen en gao zo mer deur. == Meugelike verbaanden == Der wörden wel es esteld dat der n verbaand zol kunnen ween tussen linkshaandigheid en de volgende verschiensels: * [[ADHD]] - niet bewezen. * [[Kreativiteit]] - n hoog persentazie kunstenaars is linkshaandig (bie metingen in kunstakademies: 40%). * [[Dyslexie]] - dyslexie hef niks te maken mit n schriefgebrek deur n verkeerde [[motoriek]], mer vake mit problemen mit ruumtelik inzicht. Toch lik der n verbaand te ween. * [[Harsens|Harsenbeschaodigingen]] - dit ''kan'' n rolle speulen: t meenselike lichaam kan andere delen van de harsens de funksies van beschaodigden harsensellen over laoten nemen. Rechtshaandigheid wörden an-estuurd deur de linkerharsenhelfte. Bie beschaodiging zol t in prinsipe oek overeneumen kunnen wörden deur de rechterharsenhelfte mit linkshaandigheid as gevolg. * Hoog [[intelligentiekwosiënt]] - t is niet bekend of dit oek zo is. * Legere [[levensverwachtige]] - niet bewezen. * Over t algemeen beter [[taal]]vermogen - niet bewezen. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.linkshandig.com/bekende-linkshandigen.html Bekende (Nederlaandse) linkshaandige meensen] * [http://www.indiana.edu/~primate/left.html Bekende (internasionale) Linkshaandige meensen (Engels)] {{Commonscat|Left hand}} [[Kategorie:Motoriek]] hvlk5j8zr8wrmx745ont2eqr5p7fuee 0 18009 290783 267794 2016-11-01T20:55:07Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Koeh-146.jpg|thumb|rechts|300px| welle: Koehler (1887)]] '''Gember''' ([[Latien]]: ''Zingiber officinale'') is n kroed wat in de kökn broekt wörd, met nen skearpn, mer vuur leefhebbers, plezerigen smaak. Gember wörd oet n [[wörtelstok]] van de gemberplaant haald, oet de [[gemberfamilie]]. == Gebroek == Gember is te kriegn as: * Stemgember: gember op [[stroop]] van zeut water * Gemberbeer: ne lechte [[beer]]soort wat met gember brouwd wörd * Ginger ale: [[frisdraank]] wat in de weenkel te haaln is * Gember-[[sjem]] * Sukergember: sukerde, zachte gemberslikkerie. * In legde gember: gemberstuk n in [[azien]]. De skearpe smaak van gember keump veural deur de chemiese verbeendingn [[gingerol]] en [[shogaol]]. t Kan ok dreugd wordn en raspt. Dreuge gember is skearper as värse gember, umdat t mear shogaol hef wat skearper smaakt as gingerol. Gember wörd ok wal es inmaakt in konsentreerd sukerwater. Gember wörd in [[Neerlaand]] veural broekt in [[kook]] en [[gebak]], zo as [[gemberkook]], [[ontbijtkook]] en [[spekuloas]]. In [[Indonesië]] doot ze t völ deur t wied geleevde gerecht Babi Ketjap, en aandere soortn skearpe gerechtn. Vermoaln gemberwörtel neumt ze doar Djahé. Ok in de [[Jödn|Jödse]] kökn doot ze völ met gember, bieveurbeeld in [[gemberbolus]]. Doar wörd t zeen as belangriek oonderdeel van t [[kerrie]]mengsel. De öllie van gember wörd ook wal es in [[parfum|roekerie]] verwearkt. [[Ofbeelding:Gingembre.jpg|thumb|left|Gemberwörtelstok]] == Skiedenis == Gember zol veur t eerst in Europa wean bracht deur [[Marko Polo]], den t in [[Sjina]] zeen har. Doar wörd t al 3000 joar teeld. Veural in [[Duutslaand]] wör gember slim beleevd. n Spanjool [[Mendoza]] bracht gember met noar [[West-Indië]], an n anvang van t [[16e eeuw|16e joarhoonderd]]. a'j gemberplaantn midndeur skeurt vermeerdert ze zich. De meeste gember keump van oorsprong oet [[India]]. Ook [[West-Afrika]], [[Jamaika]], [[Nigeria]], [[Japan]] en [[Volksreppubliek China|Sjina]] bint grote teelders. == Gebroek as medisien == Gember wörd al froai lange broekt umdat dr wörd meand dat n innemmer dr mear zin an seks van krig. Gember zol ok helpn teggen köalte en de bloodsumloop helpn. Wieders wörd t broekt bie [[reiszeekte]], um t misselike geveul teggen te goan. Moar doarveur möt dr beheurlik wat innömn wordn. == Mooi um te wetn == *t Volksverhaal geet dat peardekeupers vrogger de pearde n stuksken gember in t gat drukn as dr keupers noar t peard kwamn kiekn. Dit gaf t peard n heet geveul an n ears, woardeur he stief rechtop gung stoan met n start luk in de heugte. Doardeur lek t peard gezoonder en antrekkeliker um te koopn. ==Oetgoande verwiezings== {{commonscat|Ginger}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Kroed]] 7rx7gmc958z4nffzzsxmrm3llup7tnx 0 18010 215170 215169 2011-12-05T18:31:41Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Volksrippebliek China]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Volksrippebliek China]] dyfb5fcl72xvz14cwoz1zspe9nzc5ug 0 18013 215244 2011-12-06T10:12:33Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Edik]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[edik]] lioff96l98mrk9ftllz0z908nzk8v4d 0 18015 215274 2011-12-06T18:37:33Z Servien 7 deurverwiezing naor [[JHWH]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[JHWH]] dfyolplq277hngk0xk0he6nkxgdtxeb 0 18021 215675 2011-12-12T13:20:53Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Westfloandern]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Westfloandern]] lzwxdahot8crojlxi2g1tfjor1vad4u 14 18028 266336 215905 2013-05-10T17:15:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Plaante]] [[Kategorie:Eten]] l7y3p8u07q9egxi164oqaqg5p394tyv 0 18031 291718 265326 2016-11-10T15:15:48Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki {{Dialekt|sdz}} '''Hiemse''' is 'n dorp in de gemiente [[Hardenbarg (gemiente)|Haddenbarreg]] in 't oosten van [[Oaveriessel]]. Zie ok: [[Sint-Lambertuskarke (Hiemse)|Sint-Lambertuskarke]] [[Kategorie:Hardenbarg]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] 2ec46gyh2ejj2vz293ra133x2x5dau2 0 18032 216219 2011-12-19T19:40:42Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Skeelderskeunst]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Skeelderskeunst]] kg6q7c4uta48hbepe00xjxy8nonfunu 0 18033 216220 2011-12-19T19:42:20Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Ekonomie]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ekonomie]] gxl0hctjyyayg9s3e7g2kopxs2m8sb2 0 18034 216223 2011-12-19T19:45:00Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Vikings]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Vikings]] tnpxcllxaangkhmi8i8dfb7w283erlu 0 18035 271527 263597 2013-12-02T21:54:49Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Skaatsen]] wikitext text/x-wiki '''Pien Keulstra''' ([[Bokel (Eanske)|Bokel]], [[6 november]] [[1993]]) is ne [[Tweante|Tweantse]] oold-[[Triatlon|triatlete]] en vandaag n dag [[langebaanskaatsn|langebaanskaatsster]] dee vanof seizoen 2010/11 bie [[Jong Oranje (skaatsploog)|Joonk Oranje]] skaatset. Doarveur skaatsen he bie t [[Gewest Oaveriessel (KNSB)|Gewest Oaveriessel]]. Keulstra is bie de [[Hengelose IJsclub]]. ==Loopbaan== November 2010, doo't he zövventene wör, köm he veur t eerst bie de [[Nederlandse Kampioenskopn skaatsen ofstaanden 2011|NK ofstaandn 2011]]. As B-juniore kreg Keulstra vriestelling van de [[KNSB]] noa at he zik deur de [[Holland Cup]] plaatst har veur de 1500 en 3000 meter. Ze wör op rieg veerteende en tiende op dee beide ofstaandn en jaagn ok twee perseunlike rekords. Op t [[Wearldkampioenskopn skaatsen jeugd|WK allround veur jeugd]] in [[2011]] op de [[Finlaand|Finse]] iesbane van [[Seinäjoki]] wör Keulstra tweedes, achter weardkampioene [[Karolína Erbanová]] en vuur de kampioene van t veurgoande joar, [[Lotte van Beek]]. Bie de [[Neerlaandse Kampioenskopn skaatsen ofstaandn 2012|NK Ofstaandn 2012]] in november 2011 wör Keulstra nen dag veur öarn 18den verjoardag de jungste Neerlaands kampioene op de 3000 meter met n niej perseunlik rekord: 3.09,75. Nen dag doarnoa, op öarn verjoardag, wun he de 5000 meter in alwier n niej perseunlik rekord: 7.12,55. [[8 November]] leut [[Ab Krook]] wetn dat hee t belangriek veendt "dit talent te koesteren en haar in bescherming te nemen". Krook legn doarbie extra noadruk bie de KNSB dat ze veurzichtig mut wean umdat t vakerder veurkeump dat jeugdrieders "nich mear mettelt" as ze 23 joar wordt<ref>[http://www.telegraaf.nl/telesport/schaatsen/10880599/__Krook_neemt_Keulstra_in_bescherming__.html?sn=telesport "Krook neemt Keulstra in bescherming"] Telegraaf, 8 november 2011</ref>. öar Wearldbekerentree bie de Volwasnen maakn he op [[2 december|2 desember]] [[2011]]. Hee wun de 5000 meter in de B-groep in n niej nasjonaal rekord veur jeugd: 7.03,60. t Was de deardesnelste tied van n dag. ==Perseunlike rekords== {| class="wikitable" |- ! meter !! tied !! dag !! joar !! baan |- | 500 || 40,68 || 18 desember || 2010 || [[Erfurt]] |- | 1000 || 1.20,08 || 19 meart || 2011 || [[Hearnven]] |- | 1500 || 2.00,58 || 6 november || 2011 || Hearnven |- | 3000 || 4.09,75 || 5 november || 2011 || Hearnven |- | 5000|| 7.03,60* || 2 december || 2011 || Hearnven |} :*Rekordtied. ==Resultaten== {| class="wikitable" ! Jaar ! [[Neerlaandse kampioenskopn skaatsen Ofstaanden vrouwleu|NK <br /> Ofstaandn]] ! [[Neerlaandse kampioenskopn skaatsen allround vrouwleu|NK <br />Allround]] ! [[Neerlaandse kampioenskopn skaatsen jeugd|NK <br /> jeugd]] ! [[Wearldkampioenskopn skaatsen jeugd|WK <br /> Jeugd]] |- | [[:Kattegorie:Langebaanskaatsen in 2009|2009]] || || || 2e (C-jr) || |- | [[:Kattegorie:Langebaanskaatsen in 2010|2010]] || || || 2e (B-jr) || |- | [[:Kattegorie:Langebaanskaatsen in 2011|2011]] || 14e 1500m<br />10e 3000m || NC13 || 2e (A-jr) || zilver |- | [[:Kattegorie:Langebaanskaatsen in 2012|2012]] || 10e 1500m<br />{{gold}} 3000m<br /> goald 5000m || || || |} {{Bron|Welle= : [http://www.sportstatistieken.nl/index.php?file=schaatser&code=1993110601 Pien Keulstra op SportStatistieken.nl] <references/> }} {{DEFAULTSORT:Keulstra, Pien}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Sporter oet Oaveriessel]] [[Kategorie:Skaatsen]] dsw7bycu97yfpt5sodfsye8bgz7j05z 0 18036 290848 272998 2016-11-02T11:26:00Z Wwikix 13678 /* Verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Kim Jong-il on August 24, 2011.jpg|thumb|right|200px|Jong-il op n [[24 augustus|24sten augustus]] [[2011]]]] '''Kim Jong-il''', ''([[Hangul]]: 김정일; [[Hanja]]: 金正日)'',in zinne jeugnd bekeand as '''Joeri Irsenovitsj Kim''' ''([[Russisch]]: Юрий Ирсенович Ким)'' ([[Vjatskoje]], n [[16 febrewaori|16den februwoari]] [[1942]] ([[Juche]] 31)<ref>In [[Noord-Korea]] hebt ze de [[Juche-kalender]], den't begeent met t geboortejaar van [[Kim Il-sung|Kim <font face="Times new Roman">I</font>l-sung]] as joar 1, in [[1912]].</ref>) - [[Pyongyang]]<ref>[http://www.ad.nl/ad/nl/1013/Buitenland/article/detail/3082542/2011/12/19/Noord-Koreaanse-leider-Kim-Jong-il-69-overleden.dhtml Noord-Koreaanse leider Kim Jong-il overleden], [[Algemeen Dagblad]]</ref> n [[17 december|17den dezember]] [[2011]]<ref>[http://edition.cnn.com/2011/12/18/world/asia/north-korea-leader-dead/index.html?hpt=hp_t1 North Korea leader dead], [[CNN]]</ref>) was ''[[de fakto]]''<ref> t Anwiezn van t Stoatsheuwd van de [[Demokratiese Volksreppubliek Korea]] is op dit oognblik nit helemoal dudelik, umdet de umstandigheedn in t laand noargns aanders vuurkomt. In de groondwet steet at [[Kim Il-sung|Kim <font face="Times new Roman">I</font>l-sung]] nog aait stoatsheuwd is. Zodöanig is he t ennigste stoatsheuwd wat al oet de tied is, mer nog aait regeart. Van de machthebbers dee't nog leawt köant verskeaidene as ''stoatsheuwd'' ezeen wordn. As eerste [[Kim Jong-nam]], t heuwd van n vuurzittersroad van de [[Opperste Volksvergoaring]]. In nen gebroekeliken [[kommunisme|kommunistiesen]] stoat is dee vergoaring normaal de heugste autoriteat van t laand. In [[Noord-Korea]] is skoonwal in de groondwet vaste legd at de [[Nasjonale Defeansie Kommissie van de Demokratiese Volksreppubliek van Korea|Nasjonale Defeansiekommissie]] t heugste gezag. n Vuurzitter van disse kommissie, Jong-il wör doarumme meestentieds ezeen as de ''leader'' van [[Noord-Korea]]. Kim Jong-il dee feaitelik niks met politiek, mer allene militeare dinge.</ref> n leader van [[Noord-Korea]]; hee nöm de taakn as stoatsheuwd van zin vaa [[Kim Il-sung|Kim <font face="Times new Roman">I</font>l-sung]] oawer. Doarnöast was Kim Sekretoaris-Genneraal van de Koreaanse Arbeiderspartieje, vuurzitter van de Nasjonale Defeansiekommissie en Opperbevelhebber van de Noord-Koreaanse striedkrachtn. In al disse feunksies volgen he zin vaa op. Jong-il wör in t laand ''n Geleewden Leaider'' of ''de Genneraal'' eneumd. Skoonwal hee in binn- en boetnlaand ezeen wör as n machtigsten kearl van t laand, was Jong-il nit t stoatsheuwd van Noord-Korea: offisjeel is nog aait Kim <font face="Times new Roman">I</font>l-sung presideant van t laand, den't in [[1994]] oet de tied is ekömn. [[Choe Yong-rim]] is seend [[2010]] premier van t laand. Jong-il was wal n vuurzitter van de Nasjonale Defeansiekommissie, wat nen belangriekn plek was, umdet in Noord-Korea alns um t leager dreeit. Doarnöast was he sekretoaris-genneraal van de [[Koreaanse Arbeiderspartieje]] en lid van t [[politburo]] van de partieje. t Is biezeunder at Jong-il n ennigsten leaider in de hele [[Tweede Wearld|kommunistiese wearld]] was den't zin vaa opvolgen. ==Leawnsloop== De meeste geskiedkeundigen meant at Jong-il n joar earder in [[1941]] geboorn wör in n leagerkaamp noabie de stad [[Gabarovsk]] in t [[Russiese Verre Oostn]]. Zin vaa Kim <font face="Times new Roman">I</font>l-sung was nen belangriekn persoon oonder de Koraanse opstaandelingn dee't noar [[Ruslaand]] verbann of evluchet warn. De moo van Kim was Kim <font face="Times new Roman">I</font>l-sungs eerste vrouwe, [[Kim Jong-suk]]. De Noord-Koreaann leart op skole n heel aander verhaal. Volgens de stoat wör Jong-il geboorn op 152 meter op de flaankn van Korea's heugsten boarg, de ([[vulkaan]]) [[Baitoushan|Paektu]]. Op t oognblik at he op de wearld köm zol dr vuur de kuste bie Pyongyang n zeemoonster an de oppervlakte wean ekömn wat begun te zingn. Doarnöast zol dr ne dubbele reagnboage boawn de stad wean ekömn en gungn duur t hele laand, midln op n weenterdag, de bloomn blöain. Doarbie zol dr nen niejn stearn an n hemmel wean ekömn. Doo't n [[Tweede Wereldoorlog|Tweedn wearldoorlog]] vuurbie was in [[1945]], was Jong-il dree joar oold. Zin vaa köm in september van det joar noar Pyongyang wierumme en Jong-il köm wat later met de rest van t gezin wierumme. n Zetjen hebt ze in de heuwdstad ewoond, woer't in [[1947]] zin jungere breurkn [[Shura Kim]] verdreunk en in [[1949]] zin moo Jonk-suk bie ne bevalling oet de tied köm. Ook wat zinne skoling angeet is dr wier oonderskeaid tusken t verhaal van geskiedkeundigen en t offisjele stoatsverhaal. De eerstn meant at he in [[Volksreppubliek Sjina]] oonderwies kreeg, terwiel de Noord-Koreaann zelf zegnt at he in Pyongyang noar de skole hef ewest. Doarnoa zol he an de [[Kim Il-sung-Universiteat]] pollitieke ekonomie studeerd hebn. Doo't he doar in [[1964]] [[cum laude|Met Lof]] ofstudeern, was zin vaa al n Grootn Leader van t laand. Later zol Jong-il op [[Malta]] nog [[Engels]] hebben studeerd. n Jongkearl Jong-il klum rap op bie de Koreaanse arbeiderspartieje, woer't he oonder mear woarken bie t [[politburo]] van de partieje. Zin vaa was oonderwier vanniejs trouwd en har ne tweede zönne, [[Kim Pyong-il]], kreegn. Doar kon Jong-il t nog nit heel best met veendn. Oeteandelik wun t Jong-il en Pyong-il wör "vortpromoveerd" noar ne ambassade in t boetnlaand. Seend [[1998]] is he ambassadeur vuur Noord-Korea in [[Pooln]]. Jong-il rees al heuger in raank, woerbie't he oonder mear minister van Kultuur wör. In [[1977]] wör Kim Jong-il anweezn as opvoolger van zin vaa. Doo't in [[1980]] t zesde partiejkongres eheuldn wör, har Jong-il de töwkes stewig in de haandn, met belangrieke plekn in t sekretariaat en t politburo. Vanof t begin van de joarn 1980 begun de regearing n verhearlikingsverhaal op te bouwn roond n "Geleewden Leader" en zodöanig gröaidn he verdan töt n onmeundig machtig figuur in t laand. Skoonwal he nooit bie t leager hef ewest, beneumn ze um in [[1991]] as heugsten offisier. In [[1992]], verkloarn zin vaa at Jong-il de leaiding har oawer alle inlaandse zaakn. n [[19 december|19den Dezember]] [[2011]] maakn de Noord-Koreaanse Niejsumroop KCNA bekeand at Jong-il n [[17 december|17den dezember]] 's morns bie ne reaize met n trein n [[hartinfarkt]] kreegn hef en doar um half achte an estörven was. De macht wör oawer edreagn an zinne jungste zönne [[Kim Jong-un]], den't al twee joar metleup met zin vaa. ==Verwiezings== {{Bron|<references/>}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Politiek leaider]] [[Kategorie:Noord-Korea]] ajh6ifip1jxjr5qjqk10fnxzvsf7hpk 0 18037 216373 2011-12-20T19:00:00Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Volksrippebliek China]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Volksrippebliek China]] dyfb5fcl72xvz14cwoz1zspe9nzc5ug 0 18039 216402 2011-12-20T22:53:51Z Droadnaegel 1133 [[Poletiek]] is ewiezigd over de deurverwiezing [[Politiek]] hinne: ANS: met naodruk pol'''i'''tikus wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Politiek]] bgo1xt2s4ugsbm42k6i6cwg5bt2s8qe 0 18040 290851 283985 2016-11-02T11:27:50Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Kim Jong-un''' (n [[8 jannewaori|8sten jannuwoari]] [[1984]]<ref>Dit wörd duur n [[Japan]]se vrogeren [[soesie|soesjie]]-sjef van [[Kim Jong-il]], [[Kenji Fujimoto]], en völle aandern as geboortedoatum eneumd. Aandern beweart at he in [[1983]] is geboorn.</ref>) is de jungste zönne en opvoolger van oold-[[diktator]] [[Kim Jong-il]] as vuurzitter van de [[Nasjonale Defeansiekommissie van de Demokratiese Volksreppubliek Korea]] en doarmet ''[[de fakto]]'' leader van [[Noord-Korea]]. Duur de [[Koreaanse Arbeiderspartieje]] wörd he ook wal n ''Briljaantn Kameroad'' eneumd. De dinge dee't bekeand zeent oawer Kim Jong-un zeent skimmig en onzeker. Jong-un's euldsten breur [[Kim Jong-nam]] gung met n vaals paspoort noar Japan um [[Disneylaand]] te bekiekn, en n middelsten breur [[Kim Jong-chul]] was volgens [[Kim Jong-il]] ne kwenne, woerduur't zinne keuze völ op Kim Jong-un as zinnen opvoolger. In juni [[2009]] wör an konsulaatn en [[ambassade]]s evroagn öare trouw an Kim Jong-un te verkloarn. Kim Jong-un zol noar de [[International School of Berne]] hebn ewest in [[Muri bie Bern|Gümligen]] bie [[Bern (stad)|Bern]] in [[Zwitserlaand]], woerduur't he [[Duuts]], [[Zwitserduuts]], [[Engels]] en [[Fraans]]k zol sprekn. Hee zol ook [[skiën]] hebn eleard. Hee har dr nen skoelnaam ''Chol-pak''.<ref>[http://www.nu.nl/algemeen/1972412/noord-koreaan-kim-wijst-zoon-aan-als-opvolger.html Noord-Koreaan Kim wijst zoon aan als opvolger]. [[NU.nl]], 2 juni 2009</ref> == Promosie en meugelike opvoolging == De analistn meann vanof [[2010]] at he aal belangrieker mos wordn in t machtsstelsel, umdet hee aal vakerder met zien vaa met gung op offisjele inspeksies. Dr gungn al verhaaln at hee de macht zol kriegn per september 2010, en dr wördn van aal soortn woonderlike verhaaln oawer um de wearld in ehulpn.<ref>[http://www.depers.nl/buitenland/502834/Zoon-Kim-gaat-snel-opvolgen.html Zoon Kim Jong-il wordt klaargestoomd]. [[De Pers]], 18 augustus 2010</ref> n [[27 september|27sten september]] [[2010]] wör Kim Jong-un beneumd töt veerstearnsgenneraal. Dit wör edoan op n kongres van de Arbeiderspartieje, wat vuur t eerst in dartig joar wier eheuldn wör. Bie dit kongres wör n naam Kom Jong-un vuur t eerste neumd duur de stoats[[media]], mer nog nit meteen in verbaand ebracht met Kim Jong-il.<ref>[http://www.nrc.nl/buitenland/article2624303.ece/Kim_Jong-il_blijft_partijleider%2C_promotie_voor_zoon?utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed%3A+NrcHandelsbladVoorpagina+%28NRC+Handelsblad+|+Voorpagina%29 Kim Jong-il blijft partijleider, promotie voor zoon]. [[NRC Handelsblad]], 28 september 2010</ref> Nöast de genneraalspost kreeg he twee belangrieke aandere pöste binn de Arbeiderspartieje. Hee wör beneumd tot vicepresideant van de Sentrale Militeare Kommissie en kreeg ne zetel in t Sentrale Kommitee van de Arbeiderspartieje. Zin vaa bleef nog wal vuurzitter van de Defeansiekommissie, mer de promosies wördn wal ezeen as ne vuurbereaiding op machtsoawerdracht. Kim Jong-il zol oardig slecht wean.<ref>[http://www.refdag.nl/nieuws/buitenland/kim_jong_il_op_partijcongres_1_505255 Kim Jong-il op partijcongres]. [[Reformatorisch Dagblad]], 28 september 2010</ref> Bie t kongres wör dr vuur t eerst ne foto van Jong-un eteund duur de stoatsmedia.<ref>[http://nos.nl/artikel/188129-noordkorea-toont-foto-kim-jongun.html Noord-Korea toont foto Kim Jong-un]. [[NOS Nieuws]], 30 september 2010</ref> n [[8 oktober|8sten oktober]] [[2010]] wör dr offisjeel bekeand emaakt at t opvoolgen duurgaank zol hebn.<ref>[http://www.guardian.co.uk/world/feedarticle/9302460 NKorean official confirms Kim Jong Un as leader], [[The Guardian (krant)|The Guardian]], 8 oktober 2010</ref> Met at Kim Jong-il oet de tied köm, wörd dr an enömn at Jong-un non [[de fakto]] stoatsheuwd is. t Offisjele stoatsheuwd is nog aait zin grotvaa, [[Kim Il-sung]], den't in [[1994]] oet de tied köm. Op n [[21 december|21sten dezember]] [[2011]] wör bekeand at Kim Jong-un de macht geet deeln met t leager en met nen eum, [[Yang Song-thaek]], den't nen zwoager is van [[Kim Jong-il]]. Det beteeknt at Kim Jong-un nit echt nen diktator wörd, mer mear nen kollektivisties besteur hef.<ref>[http://www.nu.nl/algemeen/2698708/kim-jong-un-deelt-macht-met-oom-en-leger.html Nu.nl. Kim Jong-un deelt macht met oom en leger.] 21 dezember 2011. Bekekn op 21 dezember 2011.</ref> {{bron|welle: * [http://www.depers.nl/buitenland/500420/Dictator-met-dodelijke-blik.html Kim Jong-Un, dictator met dodelijke blik]. [[De Pers]], 8 augustus 2010 <references/> }} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Politiek leaider]] [[Kategorie:Noord-Korea]] 3lnilfw7luzao2hd6q3g57g060cpx8r 0 18041 216414 216413 2011-12-21T00:38:20Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Muammar Al-Gaddafi]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Muammar Al-Gaddafi]] kbo2mdnqkzvuxakw8756lcxeswislfg 14 18042 271448 266542 2013-11-30T00:25:06Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Politiek]]-->[[Kategorie:Politikus]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Politikus]] jkj7a5pt848vjwvz4u1doe4iwkipqd7 0 18045 263411 260029 2013-05-04T23:27:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''De fakto''' of '''de facto''' is ne [[latien]]ske zegswieze wat zovölle beteeknt as "feitelik", "warkelik" of "algemeen annömn". Dr wörd met bedoold det iets in t dagelikse leawn wal zo is, mer at det nit offisjeel is vaste legd. De fakto steet teegnoaver [[de jure]], wat "volgns de wet" beteeknt. De fakto gef n geveul det t wal warkelik is, mer det t kan wean at nit iederene t dr met eens is. t Wörd nog wal es in politieke situasies gebroekt. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Latien]] id6yn8dq5cpg6dvraukb5llp5ip6dhv 0 18046 260030 250838 2013-03-11T12:42:52Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 70 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q28516]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand: POL Tarnobrzeg COA.svg|thumb|150px|Woapen van de stad]] [[Bestaand: POL Tarnobrzeg flag.svg|150px|thumb|Vlagge]] '''Tarnobrzeg''' ([[Jiddisj]]: דזיקאוו - ''Jikov'') is een stad in t zuudoosten van [[Pooln|Polen]], legen op de oostbaank van de revier de [[Wiesel]]. De stad vaalt onder et [[woiwodschop]] [[Subkarpaten]] en leit in et historische laansdiel [[Klein-Polen]]. Op [[31 december]] [[2011]] had de stad 48.821 inwoners. == Zustersteden == Tarnobrzeg is een zusterstad van de volgende steden: * [[Banska Bystrzyca]] * [[Czernihov]] == Uutgaonde verwiezings == {{Commons|Tarnobrzeg}} * [http://www.tarnobrzeg.pl Webstee] {{Begin|stl}} {{Dialekt|stl}} [[Kategorie:Stad in Pooln]] q6cdseee73u8ygv7rzt4mcxmpi8svw1 0 18056 293460 293458 2017-07-28T10:31:30Z FakirNL 8536 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|2012}} t Jaor '''2012''' is n jaortal volgens de [[christendom|christelike]] jaortelling. * De vuufde grote syklus van de [[Mayakalender|kalender]] van de [[Maya's]] (de ''[[lange telling]]'') eindigt an t einde van 2012. Partie luui zien hierin t einde van de wereld. ==Wat was der loos== === Jannewaori === * [[1 jannewaori|1]] - [[Denemarken]] nimp t veurzitterschap van de Raod van de Europese Unie over van [[Polen]]. * [[31 jannewaori|31]] - De [[planetoïde]] [[Eros (planetoïde)|Eros]] scheert op 27 miljoen kilometer langes de eerde. === Febrewaori === * [[6 febrewaori|6]] - Diamanten jubileum van de Britse Konegin [[Elizabeth II]]. Ze is zestig jaor staotsheufd. === Meert === * [[3 maart|3]] - Opposisie van de [[planeet]] [[Mars (planeet)|Mars]]. === April === * [[5 april|5]] - Start van de [[Floriade]] in [[Venlo]]. * [[30 april|30]] - [[Beatrix van Nederlaand|Konegin Beatrix]] bezeukt de [[Utrecht (provinsie)|Utrechtse]] gemeenten [[Rhenen]] en [[Veenendaal]] tiedens [[Koneginnedag]]. === Mei === * [[20 meie|20]] - [[Zunsverduustering]], zichtbaor in t noorden van de [[Grote Oceaan]]. * [[26 meie|26]] - Finale [[Eurovisiesongfestival]] 2012 in [[Bakoe]], [[Azerbeidzjan]]. === Juni === * [[6 juni|6]] - Tweede en leste [[Venusovergang]] in de [[21e eeuw]]. De veurige was in [[2004]] en de volgende overgangen wörden verwacht in [[2117]] en [[2125]]. * [[8 juni]]-[[1 juli]] - t EK [[voetbal]] vient plaotse in [[Polen]] en [[Oekraïne]]. * [[30 juni]]-[[22 juli]] - de [[Ronde van Frankriek]]. === Juli === * [[1 juli|1]] - [[Syprus]] nimp t veurzitterschap van de Raod van de Europese Unie over van [[Denemarken]]. * [[27 juli]]-[[12 augustus]] - In [[Londen]] wörden de Olympiese Zoemerspeulen van 2012 ehuilen. === Augustus === * Begin augustus laandt t ''Mars Science Laboratory'' op de planeet [[Mars (planeet)|Mars]]. * [[29 augustus]]-[[9 september]] - Paralympiese Zoemerspeulen van 2012. === September === * ... === Oktober === * ... === November === * [[13 november|13]] - Totale [[zunsverduustering]] in Noord-Australië. === Desember === * De ''Hanzeliende'' wörden warschienlik rond disse tied in gebruuk eneumen. * [[Nederlaand]] organiseert de Internasionale Finale van t [[Junior Eurovisie Songfestival]] == Geboren == * ... == Uut de tied == * [[17 jannewaori]] - [[Piet Römer]], akteur, onder meer bekaend as de Cock oet de riege [[Baantjer]] * [[18 juli]] - [[Arend ten Oever]], Nederlaandsen politieker en veurvechter van t Nedersaksies mg7fr58tn1qo0mehtwaqdrqq96c0075 0 18058 276225 263368 2014-07-23T12:00:55Z Skriuwer 11349 Zien oonderzeuk was völ belangrieker as dat gedicht en wördt nog alverdan zeen as n wark van betaansie. wikitext text/x-wiki '''Johannes Henricus Behrns''' ([[5 jannewaori|5 januwoari]] [[1803]] in [[Eanske]] - [[5 meert|5 meart]] [[1883]] in [[Franeker]]) was van beroop learaar en inspekteur van t leger oonderwies in [[Freeslaand]]. Hee was n eerstn den't n oonderzeuk noar t Tweants en n gedicht in t [[Tweants]] leut oetgeewn. ==Leawn en loopbaan== Behrns wör geboorn in [[Eanske]]. Zinne ooldn kömn oet [[Duutslaand]] en warn [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholiek]]. Behrns zelf wör later [[Protestaants]]. Hee learn in Eanske vuur learaar veerde en doardegroads met sertifikoatn in [[Engels]], [[Fraansk]] en [[Duuts]]. Op anbeveling van skoolopzichter en [[domie]] Floh kreeg he in [[1821]] waark an de openboare skole in [[Oldnzel]]. Doarnöast gung he lesgeewn an de [[Latien]]se skole. Oonderwiel haaln he zinne tweedegroads bevoegdheaid, en trouwn in [[1827]] met Hermina Stemvers, woermet he veer wichter kreeg. In [[1829]] gung Behrns as lektor woarkn op t atheneum van Franeker. Doarbie richen he zik op [[Grieks]], Latien, [[Angelsassies]], [[Freesk]], noordse sproakn en sproakvergelieking. Doarnöast learn he zik later nog [[Italiaons|Italjaans]]. [[1846]] haaln he an de [[Grönningse Hogeskole]] n kandidaatsgroad vuur [[wiskunde|Wis-]] en [[natuurkunde|Natuurkeunde]]. Doar wol he ook op promoveern, mer hee wol zinne sproakstudie nit vuur opgeewn, zodet he det nit kon bolwaarken. Hee kreeg nen goodn baand met [[Eelco Verwijs]], den't van [[1858]] töt [[1862]] ook an t Franeker gymnasium lesgavven. Met mekaar leuzn ze [[J.C.A Heyse]] zin waark ''System der Sprachwissenschaft''. Doo't t atheneum van Franeker dichte gung in [[1843]], wör de Latiense skole doar ummezat in n gymnasium, en Behrns wör dr beneumd as learaar Moderne Sproakn en Wiskeunde. Doarnöast kreeg he de zorg vuur de [[Bibliotheek|beukerieje]] van t oolde atheneum. In [[1857]] wör he inspekteur vuur t leger oonderwies van heel Freeslaand. In detzelfde joar köm zinne vrouwe Hermina oet de tied. Hee har al n zet as skoolopzichter ewaarket in t neegnde en achtste distrikt van Freeslaand (seet [[1840]]), en was al seet [[1843]] sektretoaris van de Proveensjale Kommissie van t oonderwies in Freeslaand. Hee hef völle vuur t oonderwies en t learaarskop in Freeslaand edoan. Doarbie wör he nog lid van t Freesk Genootskop vuur geskiedenis-, ooldheaid- en sproaknkeunde, en van de Moatskoppieje vuur Neerlaandse Letterkeunde, en nog n antal verboondn mear. In [[1853]] bedachen he t weduwnpensjoen. Det besteund in Neerlaand nog nit. In [[1878]] köm dr nen niejn wet vuur t leger oonderwies. Doarbie skeaidn Behrns dr met oet as inspekteur. ==Skriefwoark== Behrns skreef in n Oaweriesselsen Almanak vuur Ooldheaid en Lettern in [[1838]] zin gedicht ''Fier''. Doarmet was he n eerstn den't in t Tweants wat oetgavn. Doarnöast steund zin gedicht ''Leed van nen armen beddelman'', wat ne Tweantse oawerzetting was van n Duuts gedicht van [[Ludwig Uhland]]. Hee was zinn tied vear vuuroet met zinne studie ''Twentsche Vocalen en Klankwijzigingen'' van [[1839]]. Doarbie maakn he ook nog n eerstn ''Woordenlijst van het Twentsch dialect'', van zo'n 1200 wöarde.<ref>[http://www.twentsetaalbank.nl/ twentsetaalbank.nl] bekekn 28-12-2011</ref> Wieders skreef he nog ''Hoogduitsche spraakleer, voornamelijk bewerkt naar de werken van J.C.A. Heyse'' (1832), en t dreedelige ''Waldemar de Overwinnaar, of Denemarken en de Denen in het glansrijkst tijdperk hunner geschiedenis'', wat he oet t Deens har oawerzat met A. Telting tusken 1839 en 1840. Doarnöast skreef he nog in de ''Vrije Fries'', A. de Jager's ''Taalkundig Magazijn'', en t beukn ''Jaarboekje voor Onderwijzers'' (1851-53) en maakn he ne oetgawe van de ''Schoolverordeningen voor Vriesland'' (1847). Wieters skreef he nog ne ''Wettelijke regeling op het lager onderwijs, als praktisch handboek ingerigt enz.'' (1858). ===Fier=== Zin gedicht ''Fier'' was t eerste gedicht in t Tweants wat oet egeewn wör: :'''Fier''' (1838) :''Zie zoo, now sprek ik van geluk,'' :''En haal de deuze oet n tuk,'' :''En smook ne piepe vol tabak,'' :''En goa noar hoes op mien gemak.'' :''De blesse had et ook wal zwoar,'' :''Den schoem steet em op hoed en hoar.'' :''Hee hank den kop, em sleet den boog,'' :''Hee dech misschien: t is ook genoog.'' :''Now jonge, loat den ploog meer stoan,'' :''Hee zal di-j doar nich lopen goan:'' :''Hee wacht di-j wal tot morgen vroo!'' :''Now ik noar t wief en dow noar t stroo.'' t Gedicht is hier an epast noar de [[standaard skriefwieze]] van Goaitsen van der Vliet. ==Skrieflieste== *''Hoogduitsche spraakleer, voornamelijk bewerkt naar de werken van J.C.A. Heyse'' (1832) *''Fier'' (1838) *''Leed van nen armen beddelman'' (1838) *''Twentsche Vocalen en Klankwijzigingen'' (1839) *''Waldemar de Overwinnaar, of Denemarken en de Denen in het glansrijkst tijdperk hunner geschiedenis'' (1839-40) *''Schoolverordeningen voor Vriesland'' (1847) *''Jaarboekje voor Onderwijzers'' (1851-53) *''Wettelijke regeling op het lager onderwijs, als praktisch handboek ingerigt enz.'' (1858) *Verskeaidene stuks in n Vrije Fries *Verskeaidene stuks in A. de Jager's ''Taalkundig Magazijn'' *Verskeaidene stuks in Overijsselsche Almanak voor Oudheid en Letteren ==Verwiezings== {{Bron| *<references/><br> *[http://www.dbnl.org/tekst/molh003nieu02_01/molh003nieu02_01_0228.php dbnl.org] P.C. Molhuysen en P.J. Blok (red.), Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 2. A.W. Sijthoff, Leiden 1912 }} {{DEFAULTSORT:Behrns, Johannes Henricus}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Schriever in t Tweants]] p8ry6p7vz9w0phl3pqdx0bs14z0b6u7 0 18059 216891 2011-12-28T13:43:49Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Willem Hendrik Dingeldein]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Willem Hendrik Dingeldein]] fbk8k7mte1xy3gocpvgwiho5qpf94xd 0 18060 216892 2011-12-28T13:44:45Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Johannes Henricus Behrns]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Johannes Henricus Behrns]] r37pax6nglgu38vtjwkvejkpre61i0m 0 18061 216894 2011-12-28T13:47:06Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Willem Jan Christiaan van Wijngaarden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Willem Jan Christiaan van Wijngaarden]] e15xoizsr6kuem9py9nig47hwjjxwtv 0 18062 216895 2011-12-28T13:47:59Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Jacobus Joännes van Deinse]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Jacobus Joännes van Deinse]] b932eoijajkx682g3tj4ate6eq6cmjc 0 18063 216896 2011-12-28T13:49:18Z Woolters 62 leu zeukt op achternaam, en doar herkeant he nog niks op wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ton Kolkman]] 8r1l1jbdyen1mke8gae4z772hefjz9e 0 18064 292378 216897 2016-12-15T01:26:08Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Mönsterlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mönsterlaand]] eho6idfwd7zdtt0wgpz9m1skmnkb46g 0 18065 216898 2011-12-28T13:50:43Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Anne van der Meiden]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Anne van der Meiden]] d7mt9bz9qy5q99y6z2v67ndy15zk02k 0 18066 290973 216899 2016-11-02T15:31:05Z Wwikix 13678 deurverwiezing naor [[Gerard Vloedbeld]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Gerard Vloedbeld]] t5hgyl75nivh7wk4f5ke6p70od7qq3o 0 18067 216900 2011-12-28T13:52:03Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Frank Löwik]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Frank Löwik]] khvaco49ijt5ixtz2ysoqhawuvxantp 0 18068 216901 2011-12-28T13:57:05Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Catharina Elderink]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Catharina Elderink]] scrcgpdekc7mr9f5gdz8wce4pl5ie4t 0 18069 216902 2011-12-28T13:57:49Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Gerrit Dannenberg]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Gerrit Dannenberg]] 9nrmeed6drt1gim70vuw4u0o74sjh97 0 18070 216904 2011-12-28T14:13:30Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Johan Gigengack]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Johan Gigengack]] 5ir1c69a1addlr59msxqion2pmj79vr 0 18071 216905 2011-12-28T14:14:06Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Gerrit Kraa]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Gerrit Kraa]] eia2zm3vw5mv0r35smfo4ap7maznox8 0 18072 216906 2011-12-28T14:16:23Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Thea Kroese]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Thea Kroese]] b5l18crb9e1mgvhs680e6sc6snis0ob 0 18073 216907 2011-12-28T14:16:47Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Jan Roerink]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Jan Roerink]] 0z8xll8xe73l7r00zg3t0ins6xtcrx0 0 18074 216908 2011-12-28T14:17:03Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Jan Rozendom]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Jan Rozendom]] dj5r9xaf61ha35tqxpb59hv7sqvvi23 0 18075 216909 2011-12-28T14:18:03Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Dick Schlüter]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Dick Schlüter]] 0rdfr8pji43m0we56c59mu4hmjboify 0 18076 216910 2011-12-28T14:18:45Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Karel Diederik Schönfeld Wichers]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Karel Diederik Schönfeld Wichers]] 8k2l1lpps1179jrjk3o9fb03t49xuub 0 18077 216911 2011-12-28T14:19:28Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Belcampo]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Belcampo]] 7opzymj40q67ef0igjfu60456ecviln 0 18078 216912 2011-12-28T14:22:19Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Gerard Vaanholt]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Gerard Vaanholt]] 0q0z6jeimrjmucglbrz2sgvtpmjiw74 0 18079 216913 2011-12-28T14:23:29Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Goaitsen van der Vliet]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Goaitsen van der Vliet]] 1wj056owie29mn0ajcsukrv8fy11us5 0 18080 216914 2011-12-28T14:23:56Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Willem Wilmink]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Willem Wilmink]] hg8sww1ypu7x6q385adyzziohs67rrr 0 18081 216915 2011-12-28T14:24:29Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Jan Zandbergen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Jan Zandbergen]] 0ugu4z0gt6tlm8565n3e6x95sibnfes 0 18083 216918 2011-12-28T14:59:42Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Nathalie Baartman]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Nathalie Baartman]] d1p4pwg33zphu4btfgwwe6reli8dfip 0 18084 216919 2011-12-28T15:00:08Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Marga Bult]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Marga Bult]] 115mazwcijs1bpp3mjysk26qk09a08i 0 18085 216920 2011-12-28T15:00:40Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Bert Eeftink]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Bert Eeftink]] 0nsubm4w0yka5cdz0iasm048dihjijd 0 18086 216921 2011-12-28T15:01:18Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Jeroen Heubach]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Jeroen Heubach]] iskh7qkigo9663tyxrj4bd8cwx0otnm 0 18087 216922 2011-12-28T15:01:38Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Herman Finkers]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Herman Finkers]] dgani1eo3akvlc5m0nox9rtsr357w8c 0 18088 216923 2011-12-28T15:02:07Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kim Kötter]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kim Kötter]] gq8jp4kkwos3ybrnkfzg63nfbqwuy39 0 18089 216924 2011-12-28T15:02:39Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Marleen Veldhuis]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Marleen Veldhuis]] 2frk5s3ujzvtc7ewkhdi7gb0q19gh8m 0 18090 216927 2011-12-28T15:05:38Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Johan Nijenhuis]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Johan Nijenhuis]] kkzdysckvsyq0wogbb3b4dalim31q5u 0 18091 216929 2011-12-28T15:06:21Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Harry Nijhuis]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Harry Nijhuis]] hvi0edbid1lyt8mc2acuqy83nn6m2mb 0 18092 216930 2011-12-28T15:06:53Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Esther Pierweijer]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Esther Pierweijer]] 9k35hqa4tchjbon7feldcnd4ym73f24 0 18093 216931 2011-12-28T15:07:39Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Annie Schreijer-Pierik]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Annie Schreijer-Pierik]] tjf03c6jb0e8nyh628flqvw9i6eau3z 0 18094 220169 216933 2012-02-04T23:46:20Z Droadnaegel 1133 verwiezing naor zichzelf wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Bram Tankink]] ktlm50ietgz4kxcowo5f7t38qu789rr 0 18095 216935 2011-12-28T15:10:16Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Tom Stamsnijder]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Tom Stamsnijder]] 8543u8a7r0lu8kw47leabp2tmf75iia 0 18096 216938 2011-12-28T15:12:21Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Sabine Uitslag]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sabine Uitslag]] pekjotft19zzceqp25la03rvxlrveuo 0 18097 216939 2011-12-28T15:13:15Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Jan Vennegoor of Hesselink]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Jan Vennegoor of Hesselink]] czg5uy8mvve5oo6lbropzez14hbtqrf 0 18098 216941 2011-12-28T15:14:33Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Wout Brama]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Wout Brama]] irbidida54k9xppuwl0dejujn1mkpfu 0 18099 216985 2011-12-29T12:32:41Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Verienigde Staoten van Amerika]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Verienigde Staoten van Amerika]] iclvb0u9lj0s7hez64vfn2ut9ynkwhm 0 18100 280854 280844 2015-04-15T14:25:17Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Gay Couple Savv and Pueppi 02.jpg|thumb|n Homoseksueel peer]] [[Bestaand:Um beijo gay no parque.jpg|thumb|Twie kerels die mekeer tuten]] [[Bestaand:Gay flag.svg|thumb|De regenboogvlagge, n symbool veur de homoseksuele gemienskop]] '''Homoseksualiteit''' is n vorm van [[seksualiteit]] die kenmarkt wordt deur uutslutend de veurkeur veur personen van t zelde geslacht. n [[Vrouw]] mit n romantiese en seksuele veurkeur veur aandere vrouwluden wordt ok wel ''[[lesbienne|lesbies]]'' nuumd. t Woord ''homoseksueel'' is bedacht deur de Hongaarse [[journalistiek|journalist]] [[Karl Maria Kertbeny]], en is veur t eerst deur him bruukt in 1869. Veur t verlangen van man of vrouw naor n geslachtsgenoot, mar niet in t biezunder naor n seksuele relaosie, wordt ok wel de term ''homofilie'' bruukt. Veur luden die sosiaole kontakten mit meensken van t zelfde geslacht verkiezen, wordt de term ''homososiaol'' bruukt. == Algemien == Seksuele veurkeur veur de aandere sekse wordt sund t begin van de [[20e ieuw]] [[heteroseksualiteit]] nuumd. Antrekking tot beide seksen (in meerdere of mindere maote) hiet [[biseksualiteait|biseksualiteit]]. In Nederlaand en België is sund t midden van de [[1990-1999|jaoren 90]] t assemblaoziewoord ''holebi'' (homo, lesbies of bi) in opmars, ok in samenstellings: holebiseksueel, holebiseksualiteit. Meensken mit n min of meer starke homoseksuele veurkeur en aktiviteiten vormen n minderhied van de totaole [[bevolking]]. In de laeste ieuw is de grootte van disse minderhied skat op weerden uutienlopend van 1% en 37% van de bevolking, mar deurdat t onderwarp nog altied muuilik leit in de saemenleving, is t zwat onmeugelik um now krekt te zeggen wat disse weerden binnen. In deursnee lieken de onderzuken in zowel de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verienigde Staoten van Amerike]] en [[Europa]] an te geven dat 10% of meer van de meensken ooit n homoseksueel kontakt had het, en dat 2-5% van de meensken daor n starke veurkeur veur het. Nederlaands onderzuuk in de jaoren zestig gaf n resultaot van 5% overwegend homoseksuele respondenten. In [[België]] en [[Nederlaand]] wordt zegd dat ien op de tien inwoners in mindere of meerdere maote homoseksueel is. === Homoseksuele gevulens === Partie meensken die over t algemien [[heteroseksualiteit|heteroseksueel]] binnen, kunnen bi'j gelegenhied gevulens veur meensken van t eigen geslacht hebben. Aandersomme is t ok zo dat vule meensken die heurzels as homoseksueel zien of de veurkeur geven an homoseksuele kontakten, ok heteroseksuele kontakten of zels langdurige heteroseksuele relaosies had hebben. Vule homoseksuelen kommen pas nao n langjaorig huwelik 'uut de kaste'. Tradisioneel was t onderhoolden van n heteroseksuele relaosie veur homoseksuelen n methode om de warkelike [[seksuele gerichthied]] veur de maotskoppi'je te verbargen. In vule laanden (bi'jgelieks [[China]] en [[Egypte]]) wordde en wordt seksuele aktiviteit mit de eigen sekse stillegies tolereerd as de persoon in kwestie wel trouwt en kiender krigt. Hi'j of zi'j geldt dan offisieel nog as heteroseksueel. t Kan goed wezen dat dit mit t toenemen van de akseptaosie van homoseksualiteit in de maotskoppi'je minder vaeke zal veurkommen. === Homoseksueel gedrag === t Komt ok veur dat personen mit n heteroseksuele anleg, die gien toegang hebben tot personen van t aandere geslacht, om heur seksuele instinkten te kunnen "uutleven" homoseksuele haandelings uutvoeren. Dit he'j bi'jgelieks in gevangenissen. t Wordt ok wel "noodhomoseksualiteit" nuumd. Seksuele aktiviteit mit n persoon van t zelde geslacht op zich wordt niet altied homoseksualiteit nuumd; t wordt zien as "homoseksueel gedrag". Niet iederiene die homoseksueel gedrag vertoont, ziet himzels as n homoseksueel of zels as biseksueel. Partie meensken hebben vaeke homoseksueel kontakt en omskrieven heurzels toch as heteroseksueel. t Is daoromme belangriek onderskeid te maeken tussen homoseksueel gedrag, homoseksuele antrekking, en homoseksuele identiteit; dit hoeft niet altied gezaemenlik veur te kommen. Homoseksualiteit is vandaege de dag anveerdberder worden. === Ontstaon van homoseksualiteit === Der bestaon verskillende theorieën over t ontstaon van homoseksualiteit. Veul van disse theorieën worden fel bestreden. Is homoseksualiteit angeboren of tiedens de jeugd ontstaon? Is homoseksuele ''gerichthied'' iets van de laeste peer ieuwen, of het t der altied al west? Hebben alle homoseksuelen iets gemienskoppeliks, behalve heur seksuele anleg? Is t ontstaon van n homoseksuele anleg bi'j kerels vergeliekber mit t ontstaon van n lesbiese gerichthied bi'j vrouwluden? Over disse en verwaante vraogstokken wordde en wordt vule praot. Der is nog gien verklaoring kommen die hier meer dudelikhied over kan geven. Ien van de biologiese theorieën is de volgende.<ref>Leon Kaplan, ''Het Mona Lisa syndroom. Mannen met vrouwelijke gevoelens en hun invloed op cultuur en wetenschap''. Den Haag, Tirion, 1990</ref> De ontwikkeling van [[zenuwcel|neuronen]] en [[dendriet]]en in de [[amygdala]] en dielen van de [[hypothalamus]] bin per sekse verskillend. Dat komt deurdat de harsendielen tiedens de ontwikkeling van de [[foetus]] bi'j de anwezighied van [[testosteron]] heurzels aanders ontwikkelen as bi'j de ofwezighied dervan. t Gaot dan overigens niet over de gehiele hypothalamus of [[amygdala]], mar slechts bepaolde kernen dervan. Disse kernen numen ze seksueel dimorfe kernen. Zo is in de hypothalamus de ''area praeoptica medialis'' bi'j mansluden over t algemien groter as bi'j vrouwluden. In de amygdala is de ''kortikomediaole kern'' ok groter bi'j mansluden. Disse kern is verbunnen mit de ''area praeoptica medialis'' van de hypothalamus. t Liekt derop dat dit verskil in ontwikkeling zorgt veur de geslachtsrelateerde verskillen in t daenken, seksuele oriëntaosie, [[agressie]] en kognitieve funksies. Partie onderzukers daenken dat homoseksualiteit ontstaot deurdat tiedens de [[embryo]]naole ontwikkeling der wél testosteron vri'jkomt mar bi'j de foetaole ontwikkeling niet. == Uut de kaste kommen == Vule homoseksuelen hebben t besluut neumen om veur heur seksuele gerichthied of veur heur homoseksuele levensstiel uut te kommen, dat numen ze "uut de kaste kommen". == Bezwaoren vanuut t geleuf == [[Bestaand:Burning of Sodomites.jpg|thumb|''Exekusie van "sodomieten"'' — Zwitsers, rond 1483]] Homoseksueel gedrag wordt niet deur iederiene aksepteerd. Onder aandere verskillende [[geleuf]]srichtings wiezen homoseksualiteit of. In meerdere laanden en [[kultuur|kulturen]] het dit dertoe leided dat homoseksualiteit daor as [[misdaod]] zien wordt. Disse zienswieze levert veur de betreffende overheden slimme [[kritiek]] op van de internasionale gemienskop in verbaand mit t skenden van [[meenskenrechten]]. === Christendom en jodendom === [[Christendom|Christenen]] en [[jodendom|joden]] die homoseksualiteit ofwiezen doen dit vanuut n [[Biebel]]se interpretaosie dat [[God]] de meenske as man en vrouw maekt het en dat alleen ze beidend binnen t [[huwelik]] [[seksualiteit|seksuele]] gemeenskop mit mekeer maggen hebben. In de Biebel staon inkelde stokken die homoseksueel gedrag verbieden of hekelen. Over de interpretaosie van disse teksten en de toepasberhied veur de moderne meenske wordt vaeke bestreden. De diverse [[kark]]elike en [[synagoge|synagogaole]] gemienskoppen, hebben slim uutienlopende opvattings over akseptaosie of ofwiezing van homoseksuelen. === Islam === Oek vule [[islam|moslims]] wiezen homoseksueel gedrag of omdat dat in stried zol wezen mit t islamitiese geleuf. Bi'jtieden wordt wel onderskeid maekt tussen de "verskaffende, aktieve" en "ontvangende, passieve" parti'j in homoseksueel kontakt (anaole en [[oraole seks]]). Slechts dat laeste wordt in dit geval stigmatiseerd ("manjuk") omdat hi'j de rolle van de vrouw speult. Wie n "gevende, aktieve" rolle speult geldt nog altied as hetero, as hi'j himzels in t eupenbaore leven mar as hetero gedreegt en n gezin sticht. === De 'inkelde feit'-konstruksie === Vandaege de dag maeken Nederlaandse skoelen in t biezunder [[onderwies]] bi'j de anstelling van lerers vaeke verskil tussen gevulens en gedrag.<ref>Algemiene wet gelieke behaandeling, Artikel 7, 2e lid, bevat n uutzundering veur biezundere skoelen op t verbod om onderskeid te maeken bi'j de toegang tot onderwies.</ref> Bi'j t tot staand kommen van de wet, bi'j de parlementaere behaandeling, het t punt van t '''inkelde feit''' al explisiet an de orde west. t Veurbeeld van n homoseksuele lerer op n christelike skoele is vaeke bespreuken. Sitaot van de (doedestieds) minister [[Ien Dales]] uut de Haandelings van de [[Twiede Kaemer]]: ''Konkreet gaot t om de vraoge of n homoseksuele lerer, die niet ofwezen mag worden allienig vanwege zien of heur homoseksualiteit, wel zollen ze ofwezen worden meugen omdat hi'j/zi'j n relaosie het of mit die relaosie saemenleeft. Ik wil hier gien misverstaand over laoten bestaon: dat mag dus niet. t '''Inkelde feit''' van de seksuele gerichthied ziet op de gerichthied van n persoon in seksuele gevulens, liefdesgevulens, liefdesuterings en -relaosies. De homoseksuele lerer mag dus niet vanwege t hebben van n homoseksuele relaosie ofwezen worden, ok niet as zol blieken dat hi'j mit disse relaosie saemenleeft. t Zelde geldt overigens veur de heteroseksuele lerer''.<ref>Haandelings II 1992/93, p.3508-3509</ref> De diskussie gaot in de publisiteit over disse 'inkelde feit'-konstruksie.<ref>[http://www.d66.nl/9359000/1/j9vvi0vj881cqtt/vhs5e81ti2sf?ctx=vghpm7u9vdea Inisiatief wetsveurstel van D66]</ref> In september 2010 is n inisiatiefwetsveurstel indiend van [[Boris van der Ham|Van der Ham]] (D66), Van Miltenburg (VVD), [[Jasper van Dijk]] (SP), [[Jetta Klijnsma|Klijnsma]] (PvdA) en [[Ineke van Gent|Van Gent]] (GL) om disse konstruksie uut de wet te skrappen. == Akseptaosie == [[Bestaand:Weddinginholland.jpg|thumb|right|n [[Homohuwelik]] in [[Amsterdam]] in de eerste maond naodat t huwelik daor legaol wordde]] Sund 1990 is homoseksualiteit niet meer opneumen in de lieste van geestesziekten van de [[Wereldgezondhiedsorganisaosie]]. Veul westerse laanden hebben inmiddels homoseksualiteit (zowel de gerichthied as de aktiviteit) legaol maekt. Inkelde staoten van de [[Verienigde Staoten van Amerika|Verienigde Staoten van Amerike]] vormen hierop n uutzundering. In 2003 bepaolde t Hooggerechtshof dat t verbod op homoseksualiteit ongrondwettig was. Hoewel partie staoten nog altied wetten hebben die homoseksualiteit verbieden, binnen ze sund die tied niet meer geldig. In [[Nederlaand]] is t sund [[1 april]] [[2001]] meugelik om n huwelik te sluten tussen twie personen van t zelde geslacht. In [[België]] wordde in [[juni 2003]] t eerste offisiële [[homohuwelik]] sleuten. In [[2005]] bin [[Spanje]] en [[Kanada]] volgd, in [[2006]] [[Zuud-Afrika]], in [[2009]] [[Noorwegen]] en [[Zweden]], in [[2010]] [[Portugal]], [[Ieslaand]] en [[Argentinië]], in 2012 [[Denmaark|Denemarken]], in 2013 [[Ni'j-Zeelaand]], [[Uruguay]], [[Frankriek]] en [[Brazilië]], in [[2014]] [[Malta]] en in [[2015]] [[Luxemburg]] en [[Slovenië]]. Aandere laanden overwegen soortgelieke wetten. n Alsmar gruuiend antal laanden laot gien [[homohuwelik]] toe, mar het wel n [[registreerd partnerskop]]. == Vervolging van homoseksuelen == [[Bestaand:Pink triangle.svg|right|100px]] t [[Christendom]] ston (en veul, mit naeme orthodoxe, christenen staon nog altied) vanoolds vi'jaandig tegenover homoseksuele haandelings. In de tied van de Kruustochten wordde dit op t [[Konsilie van Nabloes]] in [[1120]] vaastlegd. Homoseksueel gedrag wordde ''quam faciens tam patiens'' ('zowel aktief as passief') strafber mit de braandstaepel. Veural vanof de [[Middeleewn|laete middelieuwen]] had de klerus t spesiaol op de meensken die homoseksuele haandelings pleegden veurzien. In t [[Oolde Testament]] wordt ondubbelzinnig verklaord dat homoseksuele haandelings n 'gruwel' bin in de ogen van [[God (christendom)|God]] en dat personen die dit doen ommebrocht moeten worden. Iets aanders is of dat ok altied de geldende praktiek west het. [[Jezus Christus]] dot in t [[Ni'je Testament]] weliswaor gien uutspraoken over homoseksualiteit mar wiest der wel op dat hi'j de wet van God niet ofdaon het<ref>[http://www.stellingwerfs-eigen.nl/Biebel/Matteus/Matt.htm Stellingwarver Biebel: Matteüs 5:17-18 NBV]</ref> en laot him in t algemien streng-[[orthodox]] uut, bi'jgelieks op t terrein van de [[echtskeiding]] en de [[prostitusie]]. In de [[brief van Paulus an de Romeinen]] wordt in heufdstok 1 n eupenlike ofkeuring uutspreuken. Vule ieuwen lank hebben zowel de [[Rooms-Katholieke Karke]], de [[Oosters-Orthodoxe Karke]] as de meerste [[protestantisme|protestaantse karken]] heur staandpunt op de Biebel baseerd en n vi'jaandige hoolding inneumen tegenover mit naeme homoseksuele haandelings van mansluden. In vule gevalen wordden betrapte homoseksuelen ter dood brocht. n Beruchte Nederlaandse zaek speulde in 1730-31 in [[Utrecht (stad)|Utrecht]], waor n groep ''sodomieten'' pakt wordden. Zeker zoe'n twaolf meensken wordde naor aanleiding van disse zaek ommebrocht. Daorop spuulde n golf van [[homofobie]] over de [[Republiek van de Zeuven Verienigde Nederlaanden]]. In Den Haag wordden 73 prosessen veur de plaetselike rechtbaank en veur t Hof van Hollaand voerd. De meerste sodomieten wordden bi'j verstek veroordeeld tot levenslange verbanning. Veertien wordden ommebrocht en ien pleegde [[zelfmoord]] tiedens zien vlucht. De zelde golf veroorzaekte 44 prosessen in Amsterdam, waorvan der 6 op exekusie en ien op zelfmoord uutdri'jden.<ref>Theo van der Meer: ''Sodoms zaad in Nederland'', Nijmegen, SUN Memoria, 1995</ref> Ten slotte wordde n klimax beriekt in n reeks prosessen in t Grunninger dörpien [[t Foan|t Faon]], dat uutleup op de exekusie van twieëntwintig mansluden die van sodomie beskuldigd weren. Onder t Fraanse bewiend wordde de strafberhied van homoseksuele daoden ofskaft, mar t leven van de meensken die daorop betrapt wordden, wordde der niet veul makkeliker op, al hoefden ze amperan veur heur leven te vrezen. Mar homoseksualiteit wordde in Nederlaand nog altied meedogenloos bestraft wegens 'skennis van de eupenbere eerberhied'.<ref>Theo van der Meer: ''Sodoms zaad in Nederland'', Nijmegen, SUN Memoria, 1995, p. 413-436</ref> Mit de invoering van de Zedelikhiedswet van [[1911]] wordde veur homoseksuele kontakten wel n minimumleeftied invoerd van 21 jaor, of beide partners jonger weren (artikel 248bis van t Wetboek van Strafrecht), wielst de minimumleeftied 16 jaor was en veur heteroseksuele kontakten ok bleef. Duzenden personen bin vervolgd, mit n heugtepunt in de jaoren vieftig van de twintigste ieuw. Artikel 248bis is vervalen in 1971, waordeur de minimumleeftied ok veur homoseksuele kontakten weer 16 jaor worden is. Tegenswoordig wordt der in de karke verskillend docht over homoseksualiteit. Partie karken wiezen homoseksualiteit nog altied of, mar in aandere karken is homoseksualiteit aksepteerd en kan n [[homohuwelik]] inzegend worden. t Offisiële staandpunt van de Rooms-Katholieke Karke is dat meensken mit n homoseksuele gerichthied mit respekt behaandeld moeten worden mar dat dit gien goedkeuring van homoseksualiteit of t homohuwelik mag inhoolden.<ref>[[Kardinaol]] [[paus Benedictus XVI|Joseph Ratzinger]] (de laetere [[Paus Benedictus XVI]]) en [[aertsbisskop]] [[Angelo Amato]] (3 juni 2003), [http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20030731_homosexual-unions_en.html Considerations regarding proposals to give legal recognition to unions between homosexual persons]</ref> Tiedens de [[Twiede Wereldoorlog]] wordden homoseksuelen deur t naziregime van [[Adolf Hitler]] vervolgd onder paragraaf 175, mar der was gien koördineerd [[protokol]] om alle homoseksuelen uut te roeien (zo as dat wel veur de [[Joden]] en de [[zigeuner]]s t geval was), waordeur disse vervolging meer n insidenteel as n systematies karakter had. De raoze driehoek, naost de regenboogvlagge ien van de homoseksuele symbolen, gaot terogge op de vervolging in de nazitied: personen die vanwege heur homoseksualiteit in n Duuts [[konsentraosiekamp]] terechtekwammen, dreugen op heur kleding n raoze driehoek om an te geven tot welke kategorie gevangenen ze beheurden. Overigens wordden lesbiennes niet op disse maniere vervolgd omdat vrouwluden volgens Hitler seksueel passief weren. In bepaolde dielen van de wereld worden ok vandaege de dag nog homoseksuelen vervolgd. [[Sodomie]] is in laanden waor de islamitiese wetgeving [[sharia]] richtinggevend is, n halsmisdrief. Zo wordden op 20 juli 2005 twie Iraanse jongens van 18 en 17 jaor, Mahmud Asgari en Ayez Marhoni ophongen naodat heur relaosie deur heur eigen familie angegeven was. Behalve in Iran staot op homoseksualiteit de doodstraf in [[Jemen]], [[Mauritanië]], [[Saoedi-Arabië]], [[Soedan]] en de [[Verienigde Arabiese Emiraoten]]. Levenslange gevangenisstraffen kunnen gegeven worden in [[Bangladesh]], [[Bhutan]], [[Guyana]], [[India]], de [[Maldiven]], [[Nepal]], [[Singapoer]] en [[Oeganda]]. In Oeganda wordde an t aende van 2009 n wetsveurstel in behaandeling neumen om de straffen anzienlik te verskarpen. De doodstraf zol meugelik worden veur meensken die homoseksuele seks hebben wielst ze hiv-positief binnen. [[Bestaand:World_laws_pertaining_to_homosexual_relationships_and_expression.svg|thumb|center|700px|Juridiese posisie van homoseksuelen wereldwied. {{kaortlegenda|#00FF00|Ondudelik}}{{Kolommen |align=left |kolom1= '''Toestaon''' {{kaortlegenda|#002255|Homohuwelik erkend}} {{kaortlegenda|#0066FF|Aandere vorm van partnerskop erkend}} {{kaortlegenda|#00FFDE|In t butenlaand sleuten homohuwelik erkend}} {{kaortlegenda|#99ccff|Erkend op federaol nivo, gien laandelike erkenning}} {{kaortlegenda|#CCCCCC|Gien erkenning}} |kolom2= '''Verbeuden''' {{kaortlegenda|#decd87|Wettelike beparking m.b.t. mieningsutering}} {{kaortlegenda|#f9dc36|Gedoogd}} {{kaortlegenda|#ec8028|Gevangenisstraf}} {{kaortlegenda|#e73e21|Levenslange gevangenisstraf}} {{kaortlegenda|#800000|Doodstraf}}}}]] == Referensies == <references/> == Uutgaonde verwiezings == {{Commonscat|LGBT}} * [http://web.archive.org/web/20080731133444/http://statbel.fgov.be/studies/thesis_nl.asp?q=10 Studies op internet over (homo)seksualiteit] in t [[Internet Archive]]. * [http://www.ihlia.nl/ Dokumentaosie in alderhaande vormen over homoseksualiteit] * [http://www.aboutgaymovies.info/ About Gay Movies], Engelstaelige informatieve webstee over films en tv-series mit n homothema. {{Dialekt|stl||ANS}} [[Kategorie:Seksuele erichtheaid]] 0gv9rxjwutkq4nlv4wi7jh75btl079a 0 18101 216987 2011-12-29T12:38:36Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Homoseksualiteit]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Homoseksualiteit]] 7m31z885if3p4rbwg04dvupy1rlcv3o 0 18102 279596 277942 2015-03-27T17:50:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Kalifornië (duurverwiesziede)]] vuur aandere betekenissen van Kalifornië.}} {{Amerikaanse staot | naam = Kalifornië | biejnoam = ''n Gooldnen Stoat'' | vlagge = [[Bestaand:Flag of California.svg|125px|Vlagge van Kalifornië]] | wapen = [[Bestaand:Seal of California.svg|75px|Waopen van Kalifornië]] | kaorte = Map of USA CA.svg | heufdstad = [[Sakramento, Kalifornië|Sakramento]] | oppervlak laand = 423.970 | oppervlak waoter = 4,7 | inwoeners = 37.691.912 (2011) | dichtheid = 93,3 | tiedzone = UTC -8/-7 | ofkorting = CA | antal graafschappen = | toe-etrejen = 9 september [[1850]] }} '''Kalifornië''' ([[Engels]]: ''California'') is nen stoat in de [[Verenigde Stoaten]] van [[Amerika]], an de westkuste van [[Noord-Amerika]]. t Greanst in t zuudoostn an [[Arizona (stoat)|Arizona]], in t oostn an [[Nevada (stoat)|Nevada]] en in t noordn an [[Oregon (stoat)|Oregon]]. t Is met ofstaand de drokstbevolkte stoat van de VS<ref name="VolksTal">[http://www.census.gov/popest/states/tables/NST-EST2009-01.csv U.S. Census Bureau. Tabel 1. Annual Estimates of the Population for the United States, Regions, States, and Puerto Rico: April 1, 2000 to July 1, 2009]. Skreewn op 22 december 2009. Bekekn op 24 december 2009</ref> en n doardegrötsten wat antal beunder angeet (op [[Alaska (stoat)|Alaska]] en [[Texas (stoat)|Texas]] noa). In dissen stoat lignt de tweede- en zesdegrötste steadn van de VS: [[Los Angeles, Kalifornië|Los Angeles]] en [[San Fransisko]], en achte met de meeste inwonners (Los Angeles, [[San Diego, Kalifornië|San Diego]], [[San Jose, Kalifornië|San Jose]], [[San Fransisko]], [[Fresno, Kalifornië|Fresno]], [[Sakramento, Kalifornië|Sakramento]], [[Long Beach, Kalifornië|Long Beach]] en [[Oakland, Kalifornië|Oakland]]).<ref name="CA VolksTal">[http://www.dof.ca.gov/research/demographic/reports/estimates/e-4/2001-09/ E-4 California Department of Finance. Population Estimates for Cities, Counties and the State, 2001–2009, with 2000 Benchmark]. Mei 2009. Bekekn op 24 december 2009</ref> De heuwdstad van Kalifornië is Sakramento. t Laandskop van Kalifornië is van plek töt plek verskilnd. In t westn he'j t kustgebeed, in t oostn he'j de [[Sierra Nevada]]boargen. In t noordwestn he'j de [[Kustmammoetbeume|Mammoetbeume]]-[[Douglasdanne|Douglasdannbosn]], in t Zuudoostn he'j de [[Mohaveweuste]]. t Middeln van n stoat wörd bepoald duur t middeldal, n groot [[boer]]ngebeed. Kalifornië hef met [[Mount Whitney]] (''n Whitneytop'') en [[Death Valley]] (''t Dooindal'') t heugste en leegste peunt van de VS, en de doardelängste kustliene, noa [[Alaska (stoat)|Alaska]] en [[Florida (stoat)|Florida]]. [[Eardbewing]]s komt regelmoatig vuur (duur mekoar zo 37.000 per joar), umdet Kalifornië kort bie de [[Pasifiese Reenk van Veur]] lig.<ref>[http://seismo.berkeley.edu/faq/rate_of_seism.html Seismo.berkeley.edu. Frequently Asked Questions]. Bekekn op 22 april 2010.</ref> n Naam ''Kalifornia'' sleug vroger op n groot deel van [[Noord-Amerika]] wat [[Spanje]] as bezit zaggen, woerbie't n groot deel van t zuudwestn van de VS heurn en t [[Skiereilaand]] [[Baja Kalifornië]]. In t [[18e eeuw|18de joarhoonderd]] wör t gebeed wat bekeand was as Alta California koloniseerd duur t [[Spaanse Riek]] as deel van [[Niej Spanje]]. In [[1821]] wör Alta California deel van [[Mexiko]], noa nen geslaagden onofhaankelikheaidsstried. Kort noa n [[Mexikaans-Amerikaansen Oorlog]] van [[1846]] stichen ne groep Amerikaanse trekkers in [[Sonoma, Kalifornië|Sonoma]] nen onofhaankeliken [[Kaliforniesen Reppubliek]]. Skoonwal de onofhaankelikheaid nit lange doern, wör de vlagge de vuurloper van de hudige stoatsvlagge. Amerika wun n oorlog, woernoa t [[Verdrag van Guadalupe Hidalgo]] oonderteeknd wör, woermet Mexiko Kalifornië ofsteund an de VS. t Westn van Alta Kalifornië wör n hudigen stoat, den't n 31sten stoat wör den't zik bie de VS ansleut, op [[9 september]] [[1850]]. De [[Gooldkoorts van Kalifornië]], den't begun in [[1848]], gooin t hele doomoalige leawn op n kop, met ne grootskoalige intrek vanoet de VS en van oawer vear, en n doarbie heurnden ekonomiesen vuuroetgaank. Belangrieke oontwikkelings vuur de ekonomie in t [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] warn t feit at Los Angeles t middelpeunt van de Amerikaanse entertainmentindustrie wör, en ne onmeundige tooname in [[toerisme]] duur n heeln stoat. In de aandere helfte van t 20ste joarhoonderd kömn de technologie en informasiesektoorn op, woerbie [[Silicon Valley]] t vuurtouw nöm. Kalifornië hef n groot boernleawn, mer doarbie nog [[roemtevoart]], oonderwies en bouw. As Kalifornië op zikzelf zol stoan, zoonder de VS, har t de achtstegrötste [[ekonomie]] van de wearld.<ref>[http://www.businessweek.com/ap/financialnews/D9JS1MLO0.htm "Calif. retains economy that would be 8th largest"], "Businessweek", 2 december 2010, bekekn 2 december 2010</ref> en de 35ste met de meeste inwonners. Zowat al t verse fruit in de VS wörd verbouwd in Kalifornië, en ook met de greunte stoat ze boawnan.<ref>[http://www.lifeintheusa.com/food/vegetables.htm Life in the USA.com. Fruits and Vegetables, America Eats, from Life in the USA: The Complete Guide for Immigrants and Americans]. Bekekn op 23 augustus 2011</ref> == Oetgoande koppelings == * [http://www.ca.gov Offisjele stoatswebstea] == Verwiezings == <references/> {{Verenigde Staoten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] 4zjfrycnzdusx0tyrt93fmcqsenzxnj 10 18103 217084 2011-12-30T21:34:19Z Kening Aldgilles 5053 [[Mal:Stellingwarfs/Artikel van de maond/december]] is ewiezigd naor [[Mal:Stellingwarfs/Artikel van de maond/desember]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Stellingwarfs/Artikel van de maond/desember]] 9mrifq4zpsuscaqee0is80s7huh70zy 0 18104 217111 2011-12-31T10:42:06Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Doempien]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Doempien]] 1tz1y81ripa9ecqwruiztvasetehmux 0 18105 263674 259927 2013-05-05T21:03:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Munsterman.jpg|thumb|right|200px|Joop Meunsterman]] '''Johan Valentijn (Joop) Munsterman''' ([[Eanske]], n [[28 meert|28sten meart]] [[1951]]) is nen [[Tweante|Tweants]]en sportbesteursman en [[topman]]. Seet [[2004]] is he veurzitter bie [[FC Tweante]]. Meunsterman begun in de [[kraante|kraantnwearld]] en was van juli [[2008]] töt oktober [[2010]] veurzitter van de besteursroad van [[Wegener (media)|Könninklike Wegener NV]].<ref>[http://www.rtvoost.nl/media/?uitz=38054&id=264 Het Jaar van Joop]TV Oost 2007</ref> ==Loopbaan== ===Wegener=== Meunsterman begun in [[1967]] as skoonmaker bie [[De Twentsche Courant Tubantia]]. Hee wearken zik op as direkteur van Tubantia en de [[Oostelijke weekbladpers]]. Dee beaide oetgeavers heurn toe al bie Wegener. Hee maakn van Tubantia ne moarnkraante en zatn de organisasie van t bedrief vanniejs op. Later köm he bie Wegener as direkteur van de hoes-an-hoesbladofdeling. Mei [[2008]] wör Meunsterman woarnemnd Algemeen Direkteur van Wegener. De [[Groot-Brittanje|Britse]] investeringsmoatskoppieje [[Mecom]], dee Wegener in t behear hef, leut op n [[27 juni|27sten juni]] [[2008]] wetn at Meunsterman as Algemeen Direkteur en veurzitter van de besteursroad was keuzn.<ref>[http://www.wegener.nl/nieuws/pers/2008/270608.html Wijzigingen Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen], website Wegener, 27 juni 2008.</ref> Um disse beneuming stapn de kommissoarissen [[Han Noten]] en [[Jaap vink]] op, umdat ze meann at Meunsterman de leu nich achter zik kon kriegn.<ref>[http://rtvoost.nl/nieuws/?page=1&cat=1&id=86022 Munsterman veroorzaakt scheuring], RTV Oost, 27 juni 2008.</ref><ref>[http://www.depers.nl/economie/219159/Loopgravenstrijd-bij-Wegener.html Loopgravenstrijd bij Wegener], De Pers 3 juli 2008</ref> Op [[5 oktober]] [[2010]] mealdn TC Tubantia at Meunsterman vortgung bie Wegener. ===FC Tweante=== Seet 2004 is Meunsterman veurzitter bie [[voetbal]]klub [[FC Tweante]]. Doarmet volgen he [[Herman Wessels]] op. De veurgoande joarn was he al bie t besteur van de klub. Hee maakn ok met dat FC Tweante hoaste oaver n kop gung. Meunsterman har de verantwoardelikheid veur "FC Twente in de steigers", n opbouwplan wat de klub mos helpn t spul wat geeld en sportieve kwaliteat betreft wier op de rieg te kriegn. Toe at um dat lukt was, köm he met t plan "FC Twente, meer dan een passend (t)huis", woermet de oetbouw van de [[Grolsch Veste]] woarheid wör. t Vervolg op dat plan köm in [[2010]]: "Working on a dream". Hee haaln ook de trainers [[Fred Rutten]] (in [[2006]]) en [[Steve McClaren]] (in [[2008]]) an, wat oeteindelik zorgen at Tweante op [[2 mei]] [[2010]], veur t eerst in de geskiedenis van FC Tweante, de laandstitel wun. Nöast FC Tweante is Meunsterman ook nog veurzitter bie amateurklub [[vv ATC '65]] oet [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]. ==Verwiezings== {{Bron|<references/>}} {{DEFAULTSORT:Munsterman, Joop}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Topman]] [[Kategorie: Tukker]] [[Kategorie:Voetbal]] [[Kategorie:Eanske]] arhe14wvmibpz9xm3z4vs55qyyicsee 0 18106 217254 2012-01-02T14:03:19Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Joop Munsterman]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Joop Munsterman]] nuqo4x6gk5ko10qgzvzhmytyw9a8txn 0 18108 273411 263822 2014-03-10T18:28:14Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki Nen '''Surdo''' is ne grote [[bassdrum|bastromme]]. Nen surdo wörd in völle soortn [[Brazilië|Braziljaanse]] muziek gebroekt, vuurnamelik in [[Axé]]/[[Samba-reggae]] en de verskeaidene oondersoortn van [[samba]]. Hier hef de tromme t zwoare gedeelte van t slagwoark. Surdo's hebt meestal ne grötte tusken de 14 doems töt 29 doems. In [[Rio de Janeiro]] hebt surdo's meestal ne heugte van 60 cm. Surdo's in t noordoostn van Brazilië zeent vake wat kleainder (50 cm). n Kettel is emaakt van hoolt, galvaniseerd [[stoal]] of [[aluminium]]. Veln zeent van [[sik]]nvel of [[plastik]]. Ne [[bateria]] oet Rio hef gewoonlik surdo's met siknvel (vuur nen woarmen klaank) en aluminium kettels (vuur t gewicht). Ze wordt meestal edreagn an nen reem um de hupn of skoolder, met t vel zo vlak meugelik. t Oondervel wörd nit bespöld. Met n surdo wörd vake t kenmoarknde samba-ritme spöld, wat dut deankn an nen härtslag. t Wörd met éénn stok met nen dikn knop bespöld. met de aandere haande wörd um en umme n slag edeampt. ==Zeet ook== *[[samba]] *[[bassdrum|grote tromme]] ==Oetgoande koppeling== *[http://www.mycongaplace.com/instrument/surdo/index.htm Bladmuziek vuur Surdo] *[http://web.archive.org/web/20080705082243/http://sambaattac.gmxhome.de/DrumBuilding/Drumbuilding.htm Wo bouw iej nen Surdo] *[http://members.cox.net/drum/surdos01.htm n Woard oawer Surdo's] *[http://www.instructables.com/id/Make_your_own_drum_surdo_beaters/ Instruksie oawer t maakn van surdostökke] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent‎]] [[Kategorie: Slagwoark]] 3f5ynr942khpciwnn6awua8m67dwbbs 14 18109 266406 261298 2013-05-10T17:34:21Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Musical instruments}} [[Kategorie:Muziek]] cvqjikotu1slzz1ba3flbi4syvuriem 14 18111 266602 260014 2013-05-10T18:33:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Percussion instruments}} [[Kategorie: Muziekinstrumaent]] pxmw9jqnte1o1xojnizh4dag3dipwz6 0 18113 272166 263727 2013-12-11T02:23:18Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Pandeiro3.JPG|thumb|righ|200px|Pandeiro]] De '''Pandeiro''' of '''Pandero''' ([[Portugees|Portugese]]se oetsproake: {{IPA|[pɐ̃ˈdejɾu]}}) is n soort haandtromme wat völle lik op n [[tamboerien]]. t Wörd völle in [[Brazilië|Braziljaanse]] muziek gebroekt. De pandeiro wörd met ene haande vasteheuldn en met de aandere haande bespöld. In de meeste soortn [[samba]] wörd de pandeiro bespöld duur n eerstn slag met n doem op n raand te houwn, n tweedn met de vingertöppe, n doardn met de moes van n doem en n veerdn met de vlakke haande in t middeln van t vel. In [[kapoeira]] is t luk aanders. Wieters kan dr nog met de pandeiro skudt wordn, woerduur't allene de skiefkes (de ''platinelas'') reenkelt, en dr kan met n vinger oawer t vel estrekn wordn, woerduur n soort ruffelken emaakt wörd. t verskil met n tamboerien is det t pandeirovel stemd kan wordn en det de metaalne reenkelskiefkes bol zeent, woerduur t geluud dreuger en körter wörd, woerduur ritmes dudeliker en oetgesprökner wordt. Bekeande spöllers zeent [[Paulinho Da Costa]], [[airto Moreira]], [[Marcos Suzano]], [[Cyro Baptista]] en [[Carlinhos Pandeiro de Ouro]]. ==Oetgoande koppelinks== * [http://www.pandeiro.com/ Algemene webstea oawer n pandeiro] * [http://www.emiliano.com/pandeiro.html instruksie oawer wo'j pandeiro mut spöln] * [http://www.proliberty.com/music/pandeiro/ Geluudsbestaandn van spölstieln en ne gaddering van bladmuziek, ritmes en techniek] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Muziekinstrumaent]] [[Kategorie:Slagwoark]] 7ddzhkst68k4u8jyduoxlhyls5i8hy1 10 18118 267013 218345 2013-05-10T22:25:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <includeonly>{{Infobox | kop = {{#if:{{{naam|}}}|{{{naam}}}|{{PAGENAME}} }} | ofbeelding = {{{ofbeelding|}}} | caption = {{{umschrieving|}}} | subkop1 = Algemene informasie | head1_1 = Geboren | item1_1 = {{{geboren|}}} | head1_2 = Sturven | item1_2 = {{{sturven|}}} | head1_3 = Laand | item1_3 = {{{laand|}}} | head1_4 = Spraoke | item1_4 = {{{spraoke|}}} | head1_5 = Belangriekste wark | item1_5 = {{{wark|}}} | head1_6 = Genre | item1_6 = {{{genre|}}} | head1_7 = Jaoren aktief | item1_7 = {{{aktief|}}} | head2_1 = {{{rolle1|}}} | item2_1 = {{{lid1|}}} | head2_2 = {{{rolle2|}}} | item2_2 = {{{lid2|}}} | head2_3 = {{{rolle3|}}} | item2_3 = {{{lid3|}}} | vootkop = {{#if:{{{webstee|}}}|Offisiële webstee|}} | voot = {{{webstee|}}} }} </includeonly> <noinclude>{{Dokumentatie}} [[Kategorie:Zanger| ]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> d3wfytnemyytstmckffhbulj3vju8zm 0 18119 264129 260018 2013-05-06T16:16:50Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Ina Müller | ofbeelding = Ina Mueller 2 HagenU.jpg | umschrieving = Müller, 2007 | geboren = [[25 juli]] [[1965]] | sturven = | laand = [[Nedersaksen]], [[Duutsland]] | spraoke = [[Platduuts]]<br />[[Duuts]] | genre = [[Kleinkunst]] | webstee = http://www.inamueller.de }} '''Ina Müller''' ([[Köhlen]] ([[Cuxhaven]]), [[25 juli]] [[1965]]) is een [[Duutsland|Duutse]] [[zanger]]es, grappenmaakster, schriefster en praotsjowprissentatrice. Ze wuur bekend deur heur optredens in het grappenduo [[Queen Bee]] en heur prissentatie van ''Inas Norden'' en ''Inas Nacht''. Met Queen Bee haar ze in 2004 een gastrol in de [[Film (cinematografie)|film]] ''Schöne Frauen''. == Leem == Müller wuur as vierde in een boerengezin met vief dochters geboren. Naodat ze van schoele kwam gung ze an het wark as apothekersassistente op het [[Waddenaailanden|Waddeneiland]] [[Sylt]] en daorna in [[Bremen]]. Ze wuur bekend met het grappenduo Queen Bee dat ze in de summer van 1994 samen met [[Edda Schnittgard]] oprichtte. Op 12 december 2005 deu ze heur afschiedsveurstelling in dit duo. Sins 2002 warkt ze an eigen projecten, veural in het [[Platduuts]]. Toen ze nog jonger was schreef ze veur het langlopende radioprogramma op de NDR ''Hör mal 'n beten to''. Van 2005 tot 2009 prissenteerde ze de docusoap met de titel ''Land & Liebe'' en later de praotprogramma's ''Inas Norden'' en ''Inas Nacht''. Daornaost was ze veul te zien op uutzendingen van de NDR en later ok op andere zenders. ''Inas Nacht'' wodt sins 2009 herhaald op de landelijke zender ARD. In februari 2006 begun ze heur tweede allentoptreden, ''Ina Müller liest und singt op Platt''. In de herfst van dat jaor gung ze op tournee onder de titel ''Weiblich, ledig, 40'', vertaald ''Vrouwelijk, allentstaond, 40''. Ze woont in de tussentied samen met zanger en liedtiesschriever [[Johannes Oerding]] met wie ze sinds 2009 ook samen op de bühne stiet. In februari 2009 prissenteerde ze veur de ARD de gala-uutzending ter ere van de honderdste verjaordag van [[Heinz Erhardt]]. In oktober van dat jaor kwam de NDR met heur programma ''Stadt, Land, Ina!'' In 2011 en 2012 prissenteerde ze veur de ARD de uutreiking veur de meziekpries Echo; in 2012 wun ze veur't eerst ok zelf twee ''Echo's''. Verder was ze het Duutse jurylid veur het Eurovisieliedtiesfestival van 2011. == Uutgaonde link == *Queen Bee, [http://www.youtube.com/watch?v=BzeAYJ9sXTw ''Zitronenboom'' (video)] {{Commonscat|Ina Müller}} {{Dialekt|drt}} {{DEFAULTSORT:Muller, Ina}} [[Kategorie:Duutse schriever]] [[Kategorie:Akteur]] [[Kategorie:Grapnmaker]] [[Kategorie:Prissentator]] [[Kategorie:Zanger]] 2d3jvmpfbvz03f97scc82z90d26sgyf 10 18120 267008 218347 2013-05-10T22:24:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki <includeonly>{{Infobox | kop = {{#if:{{{naam|}}}|{{{naam}}}|{{PAGENAME}} }} | ofbeelding = {{{ofbeelding|}}} | caption = {{{umschrieving|}}} | subkop1 = Algemene informatie | head1_1 = Jaoren aktief | item1_1 = {{{jaoren aktief|}}} | head1_2 = Laand | item1_2 = {{{laand|}}} | head1_3 = Spraoke | item1_3 = {{{spraoke|}}} | head1_4 = Belangriekste wark | item1_4 = {{{wark|}}} | head1_5 = Genre | item1_5 = {{{genre|}}} | subkop2 = Leden | head2_1 = {{{rolle1|}}} | item2_1 = {{{lid1|}}} | head2_2 = {{{rolle2|}}} | item2_2 = {{{lid2|}}} | head2_3 = {{{rolle3|}}} | item2_3 = {{{lid3|}}} | head2_4 = {{{rolle4|}}} | item2_4 = {{{lid4|}}} | head2_5 = {{{rolle5|}}} | item2_5 = {{{lid5|}}} | head2_6 = {{{rolle6|}}} | item2_6 = {{{lid6|}}} | head2_7 = {{{rolle7|}}} | item2_7 = {{{lid7|}}} | voot = {{#if:{{{webstee|}}}|[{{{webstee}}} Officiële webstee]|}} }} </includeonly> <noinclude>{{Dokumentatie}} [[Kategorie:Muziek| ]] [[Kategorie:Theater| ]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> ond5qkt3lnbeowvgntr4wjg3qdf4dqk 0 18121 264189 260074 2013-05-06T16:27:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Queen Bee | ofbeelding = | umschrieving = | aktief = 1994-1996 | laand = [[Nederlaand]] | spraoke = [[Platduuts]]<br />[[Duuts]] | wark = ''Zitronenboom'' en meer | genre = Kleinkunst | rolle1 = Veurvrouw/zangeres | lid1 = [[Ina Müller]] | rolle2 = [[Tengeltangel]]speulster | lid2 = [[Edda Schnittgard]] }} '''Queen Bee''' was een [[Duutsland|Duuts]] duo dat grappen en muziek veurtbracht hef, veur een deel in het [[Platduuts]] maor ok weh in het [[Duuts]]. Het duo bestun uut [[Ina Müller]] en [[Edda Schnittgard]]. == Beschrieving == Ze traden op vanaf de zummer van 1994 met meziek en heldere, soms wat vinnige teksten. Onderwerpen die ze keuzen waren bijveurbeeld geslachtsgemienschap, een tweede verholding d'rnoast en daogse wissewassies vanuit het oogpunt van vrouwluu van Noord-Duutse oorsprung. De kwebbelgrage Ina Müller stun - vooral bij optredens met mèensen d'rbij - miestal op de veurgrond. Edda Schnittgard speulde met van achter heur [[tengeltangel]] en luut juust een huul andere aard zien, met onversteurbare gebaren en gezichtsuutdrukkings. In 2004 speulden ze met in de [[Film (cinematografie)|film]] ''Schöne Frauen''. Het jaor d'rop stopten ze met zien beiden. == Uutgaonde link == *Queen Bee, [http://www.youtube.com/watch?v=BzeAYJ9sXTw ''Zitronenboom'' (video)] {{Dialekt|drt}} [[Kategorie:Duutslaand]] [[Kategorie:Theatergroep]] [[Kategorie:Muziekgroep]] fo9zypplx64q8sfww2l7hmusz2tua7g 14 18122 266643 217821 2013-05-10T18:39:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Theater]] qv066m2pka8vpcr48cx305s7elqckr3 0 18123 285274 285273 2016-08-16T13:47:39Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Medisch artikel}} '''Kaanker''' is ne zeekte woerbie as weefsel in et weelde vort begeent te gröain, ansteurd duur ne selndeling wat op hol slöt. == Woardherkomst == t Woard ''kaanker'' keump van t [[Latien]]se "cancer", wat van oorsproonk "kreeft" beteeknt. In verskeaidene sproakn, zo as t [[Duuts]] en de verskeaidene [[Skandinavië|Skandinaviese]] sproakn, het de zeekte doarumme nog aait "krebs" of "kreft". Ene van de eerstn den't disse naam gebreuk was [[Galenus]], umdet in dee tied de zeekte vake wör keand an de heelderrode en opgezwolne bloodvatn kort bie de gezweln, dee't de dokters oet dee tied an de rode peute van [[kreeft]]n deedn deankn. == Ontstoan van kaanker == Normale seln in t lief deelt zik allene as det neudig is, zo as wonnear orgaann zik herstelt of verniejt. Bie disse selndeling kriegt de seln ook nen kenmaarkenden vorm en grötte, wat ofhaank van wat vuur doel of ze hebt. Dit neumt de dokters de ''selofwieking'' (celdifferensiasie). Disse deling en ofwieking wörd bepoald en eregeld duur nen balans tusken verskeaidene zaakn: de oetweandige sinjaaln (boetn n sel, dus [[hormoon]]n, chemiese stofn, virusse, ezw.) en de inweandige sinjaaln (eiwitn dee't onstoat duur regelgeenn binn nen sel). Beaide sinjaaln köant de selndeling anjaagn of ofremn. As t binn de seln is, dan neumt ze det selluleare gröaifaktoorn of gröairemmers. As ene of meardere seln gin steuring mear kriegt van disse in- of oetweandige zaakn, kan det zorgen at dr n gezwel of tumor ontsteet. As de balans tusken de gröaiers en gröairemmers ontregeld wörd köant seln goan woekern. De seln reageert dan nit mear normaal en hebt nen apartn vorm ekreegn. Pas as t kwoade (maligne) gezweln zeent, neumt ze det kaanker. Disse gezweln köant n orgaan verweustn. De gode (benigne) gezweln köant in t slimste geval de orgaann beskadigen. De kwoade gezweln köant zik ook oetzeein (metastazeern) duur de blood- en lymfestreum, en doarduur in aandere orgaann terechte komn. == Oorzaakn van kaanker == Wat leu hebt mear anleg vuur kaanker as n aander. t Kan arfelik wean, dus van oolders op wichter oavergoan. Doarnöast kan t te maakn hebn met n ongezoond leavn, zo as duur [[tabak|rookn]], slecht etn (bv. te bewaarkt etn, alderhaande [[E-nummers]], te völle [[fruktose]] of [[suker]]s<ref>[http://vita-info.nl/2011/01/suiker-kanker/ Suker en kaanker (Neerlaands)]</ref>), oavergewicht, duur ne slechtverzörgde infeksie, blootstoan an stroaling (ook zunlecht), en vervoeling in de umgewing. == Behaandeling == Ofhaankelik van de plek woer't de kaanker zit, kan dr ekeuzn wordn vuur ne behaandeling met bestroaling, operasie (vortsniedn van t gezwel), of met chemiese medisienn. Of de behaandeling anslöt haank ook wier of van woer't de kaanker zit, en wo vroo of ze dr bie warn met behaandeln. Wo earder de kaanker oontdekt wörd, des te mear kaans at de behaandeling anpakt. Nöast de behaandelings dee't duur de algemene geneaskeunde wordt vuurskreewn, zeent dr ook de [[alternatieve kaankerbestrieding]]s. Wat methodes liekt te waarken, aandern wier nit. In de [[1940-1949|veertiger joarn]] is an t lecht ekömn dat hoge doseringn [[vitamine C]] kaanker bestriedn en zelfs geneazn köant zoonder de negatieve effektn van bestroaling.<ref>DVD Food Matters, 2008</ref><ref>[http://www.foodmatters.tv/_webapp_195170/Vitamin_C_-_An_Alternative_to_Chemotherapy Food Matters, vitamine C as alternatief vuur bestroaling]</ref> De bestroaling is vake zelf al nen kaankerverwekker.<ref>[http://www.cancerlaw.net/chemo.htm Cancerlaw.net (Engels)]</ref> Duurdat vitamine C ne natuurlike stof is, kö'j dr weainig an verdeenn, de mediese wearld hef der wieders ok neet völle met edoan. == Refereansies == <references/> == Oetgoande koppeling == *[http://www.kwfkankerbestrijding.nl KWF Kaankerbestrieding] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Ziekte]] 0rm8uy6c8kwjgoqt4d4z2jpq0lvzfm0 10 18124 271918 267082 2013-12-07T01:11:58Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki <onlyinclude><span class="plainlinks">[{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|action=purge}} <span title="t Servertussengeheugen veur disse pagina leegmaken.">{{{1|Tussengeheugen leegmaken}}}</span>]</span></onlyinclude><noinclude> [[Kategorie:Mallen beheer]] </noinclude> e08rnwnc7hwr4ivwr5y1mfl5v8htu8e 0 18125 217835 2012-01-10T19:00:54Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kaanker]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kaanker]] 1jxzy9waytpj5p9k7slzezjzfmyqs20 0 18128 264218 260079 2013-05-06T16:32:43Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Edda Schnittgard | ofbeelding = Cover me 2006 - 6483 (Bach-Schnittgard-Uecker-Hoecker).jpg | umschrieving = Edda Schnittgard (int midden) in 2006 | geboren = [[Heide (Holstein)|Heide]], [[3 november]] [[1971]] | sturven = | laand = [[Sleeswiek-Holstain]], [[Duutsland]] | spraoke = [[Platduuts]]<br />[[Duuts]] | genre = [[Kleinkunst]] | webstee = http://www.schniddie.de }} '''Edda Schnittgard''' ([[Heide (Holstein)|Heide]] ([[Sleeswiek-Holstain]]), [[3 november]] [[1971]]) is een [[Duutsland|Duutse]] [[zanger]]es, grappenmaakster en schriefster. Ze wuur bekend deur heur optredens in het grappenduo [[Queen Bee]]. Met zien beiden hadden ze in 2004 een rolle in de [[Film (cinematografie)|film]] ''Schöne Frauen'', waorvan Schnittgard het draaiboek schreef. == Leem == Ze gruide op op het [[Waddenaailanden|Waddeneiland]] [[Sylt]]. In de summer van 1994 richtte ze samen met [[Ina Müller]] het grappenduo [[Queen Bee]] op. Schnittgard deu de begeleiding op de [[tengeltangel]]. Ze zung ok weh met in hun [[Platduuts]]e en [[Duuts]]e liedties, maar de spraakgrage Müller nam de mieste keren het veurtouw. Deurdat ze wat aan de dikke kante is wuur ze in hunnie optredens vaak op de hakke nomen deur Müller, zoas in de uutspraak ''Ich habe Beine, du hast Stampfer; ich bin die Yacht und du der Dampfer!'' Ok kwam ze zellef weh met grappen over heurzelf, maar ze stun altieden toch veural zelfverzekerd op de bühne. Op 12 december 2005 deu ze heur afschiedsveurstelling in dit duo. Daorna gung ze allennig verder en soms ok nog weh met andern. Ok warkte ze als tekstschriever en tonielregisseur. In 2008 stopte ze met optredens en in oktober 2010 wuur bekend dat ze toen al meer dan een jaor hinder hat haar van een zwaore vorm van [[multiple sclerose]]. == Uutgaonde link == *Queen Bee, [http://www.youtube.com/watch?v=BzeAYJ9sXTw ''Zitronenboom'' (video)] {{Commonscat|Edda Schnittgard}} {{Dialekt|drt}} {{DEFAULTSORT:Schnittgard, Edda}} [[Kategorie:Duutse schriever]] [[Kategorie:Akteur]] [[Kategorie:Grapnmaker]] [[Kategorie:Zanger]] 1eduvzro68jwy83kcb2o6q96rjglckg 10 18130 280855 217950 2015-04-15T14:36:10Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> == Doel == Mit disse mal kunnen meerdere kolommen emaakt wörden, mit n maximum van vuuf kolommen. Waort je! ''Vier kolommen is anbeveulen'' um n goeie leesbaorheid bie lege scharmresolusies te behouwen, zodat woorden niet aofebreuken wörden. Vuuf kolommen of meer allinnig bruukbaor bie korte woorden. == Sleur en pleur == Vul op de puntjes de kolominhoud in (geet tot an hooguut 10 kolommen). ;Twee kolommen <pre style="white-space:pre-wrap;">{{Kolommen |kolom1= ... |kolom2= ... }}</pre> ;Dree kolommen <pre style="white-space:pre-wrap;">{{Kolommen |kolom1= ... |kolom2= ... |kolom3= ... }}</pre> ;Vier kolommen <pre style="white-space:pre-wrap;">{{Kolommen |kolom1= ... |kolom2= ... |kolom3= ... |kolom4= ... }}</pre> ;Vuuf kolommen <pre style="white-space:pre-wrap;">{{Kolommen |kolom1= ... |kolom2= ... |kolom3= ... |kolom4= ... |kolom5= ... }}</pre> … </pre> == Parameters == *Mit <code>align=</code> ku'j links, esentreerd of rechts uutlienden. *Mit <code>achtergrondkleur</code> ku'j de achtergrondkleur angeven. *Mit <code>breedte</code> ku'j de kolombreedte instellen (standard 15.0em). *Mit <code>ruumte</code> ku'j de ruumte tussen de kolommen instellen. *Mit <code>kolom1breedte</code> ku'j de kolombreedte instellen van kolom 1, t zelde prinsipe geldt veur aandere kolommen. *Mit <code>stiel</code> ku'j extra CSS-opmaak derbie zetten. == Veurbeelden == <pre style="white-space:pre-wrap;"> … </pre> 553gjobw5ccsc4ku9m71i8rjob9rjkh 14 18131 266343 217958 2013-05-10T17:16:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Romaanse taal]] peom326ftajyn2bi7y4azr39or04q05 14 18132 238714 217963 2012-08-11T21:49:14Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Bedriefsleven]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Bedriefsleven]] 8f7eqaldcbcev4nbj0e24fskv9f9dg7 14 18137 266289 217983 2013-05-10T17:07:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geneeskunde]] f8pt1wp8vsjrurfi0vif3snke7mtvep 0 18138 259984 239986 2013-03-11T12:41:26Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 55 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q35855]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Zahncremes.jpg|thumb|right|220px|Verschillende tubes taandpasta]] '''Taandpasta''' of '''taandepasta''' (uutspraak: /ˈtaˑmpəsta/ of /ˈtaˑnəˌpɑsta/) is n produkt waormee de [[taand]]en epoetst kunnen wörden. == Veur taandpasta == Vrogger poetsten de meensen oek al der taanden, mer niet mit taandpasta en n [[taandeborstel]] mer mit n takjen van n geneeskrachtige [[boom]] of [[plaante]]. Oek [[zout]] wördden wel gebruukt um de taanden mee te poetsen. De veurloper van taandpasta was ''taandpoejer''. De antieke Egyptenaren gebruukten n mengsel van as, [[myrthe]], ebreuken eierschaolen en gemaolen [[puimsteen]]. Laoter wördden tal van soortgelieke - en soms vremde - middels gebruukt, zo as gemaolen botjes. t Veurdeel van taandpasta boven taandpoejer is, da'j t makkelik op de [[taandeborstel]] doon kunnen. == Opkomst == Taandpasta is veur t eerst op de markt ebröcht in [[1850]], deur de Amerikaan [[Washington Wentworth Sheffield]]. Ze verkochten t toe in n glaozen pot (tegenswoordig zit t in n tube of n spuitbusse). In [[1892]] wördden deur Sheffield t bedrief ''Beecham's'' op-ericht dat de produksie en verkoop van taandpasta stark gung verhogen. De verkoop van taandpasta begun in Nederlaand zo'n bietjen in [[1936]] en wördden emaakt in de Erdal-fabrieken in [[Amersfoort]]. == Schaolike stoffen == n Naodeel van de kommersiële taandpasta's is dat der vake schaolike stoffen in zitten (zo as triklosan, polyethyleenglykol, fluoride, schuummiddels, giftige metalen en chemiese zeutstoffen)<ref>[http://www.healingteethnaturally.com/dental-systemic-health-hazards-toothpaste.html Healing Teeth Naturally (Engels)]</ref>. n Middel wat vake gebruukt wördt in de plaotse van taandpasta is n mengsel van een vierel [[zout|zeezout]] en dree vierel [[natriumbikarbonaot]], n veurdeel is dat t natriumbikarbonaot in disse oplossing n taandblekend effekt hef en dat der gien schaolike stoffen in zitten. == Referensies == <references/> {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:Hygiëne]] hg8ilxah60hxglo4vrzojq7fegisvs6 0 18140 276177 264178 2014-07-17T15:41:25Z 94.213.140.122 wikitext text/x-wiki '''''Op fietse''''' is een liedtie van de [[Drenthe|Drèentse]] meziekgroep [[Skik]] en is schreem deur veurman [[Daniël Lohues]]. Het stiet op de cd ''Niks is zoas 't lek'' uut [[1997]]. Het is op [[1 november]] van dat joar op singel uutbracht en stun zeum weken in de Nederlandse Top 40. As bonus stun der ''Benidaorumme'' op dat ze schreem hadden tiedens de uutzending van de ''Arbeidsvitaminentour'' in Spanje. In 2005 wuur ''Op fietse'' keuzen tot het beste Drentse liedtie allertieden. Sinds 2003 komp het ok veur in de Nederlandse Radio 2 Top 2000. De tot nou toe (2011) hoogste plaats haalde het in 2009 toen het op plaats 181 stun. ''Op fietse'' beschref een tocht op de [[fietse]] deur Zuudoost-Drenthe en een stukkie Duutsland. Later wuur dizze tocht deur de Drèentse VVV bemuumt tot ''Skik-route''. Lohues ree hierzo langs: :[[Slien]] :[[Erm]] :[[Dippert]], ok weh Diphoorn nuumt :langs [[Ermerzand]] :[[Veenoord]] :[[Nei-Amsterdam]] :langs het [[Dommersknaal]] :langs de kassen ([[Amsterdamscheveld (Erica)|Amsterdamscheveld]]) :[[Weiteveen]] :langs [[Bargerveen]] ("''achter op 't veld daor mag 'k graag wezen''") :langs de [[Duutsland|Duutse]] grens :[[Schöninghsdorf]] (Duutsland) :[[Hebelermeer]] (Duutsland) :[[Barger-Compas]] :[[Klazienaveen-Noord]] :[[Oosterbos]], ok weh Oostersebos nuumt :[[Barger-Oosterveld]] :Schoelpad langs het [[Oeverse Bos]] ("''kort daor bij de Honneywell''") :[[Oranjedörp]] :over de Bladderswieke :over de Herendiek, hier kek e uut op het pastoorse bos en de kerktoren in [[Erica (Drenthe)|Erica]] == Uutgoande link == *[http://www.skik.nl/video.html Video van ''Op fietse'' en een paar andere liedties] {{Dialekt|drt}} [[Kategorie:Nedersaksies lied]] 0u2uclszi45ap2sdnu5xj7xacg2l6g2 0 18141 218063 2012-01-12T21:30:38Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Italiaons]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Italiaons]] 27g24yno4x7m8dslujkhtndoayawi91 0 18142 218071 2012-01-12T21:52:38Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Russisch]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Russisch]] lmwmxt1qwfdw3d52ds6oph60b1hr8xd 0 18143 218080 2012-01-12T22:33:33Z Woolters 62 [[Mezikaant]] is ewiezigd naor [[Muzikaant]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Muzikaant]] 5ff1cdn0xo4lb19z5sqysqebeasqzv2 0 18144 263958 260020 2013-05-06T15:44:54Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Natura 2000 - Bargerveen.jpg|thumb|Kaorte van het gebied]] '''Bargerveen''' is een natuurgebied in de gemiente [[Emmen (gemiente)|Emmen]] en lig an de oostelijke kante van de straote tussen [[Klazienaveen]] en [[Weiteveen]]. Het hef een oppervlakte van 2100 bunder en bestiet veur een groot deel uut [[Vene (grondsoorte)|hoogveen]]. Bargerveen is een overbleem stuk van het vroggere [[Boertanger Moor]]. == Omschrieving == [[Ofbeelding:Meerstalblok Bargerveen2.jpg|thumb|left|[[Meerstalblok]] in Bargerveen]] Bargerveen bestiet uut drie delen: in het noordelijke deel hej het [[Meerstalblok]], in het middenste het [[Amsterdamsche Veld (Bargerveen)|Amsterdamsche Veld]] en in het zuuden het [[Schoonebeekerveld]]. In 1992 bennen ze hier stopt met de vervening en kwam het gebied in hàanden van [[Staotsbosbeheer]] dat hier al verschillende stukken in zien bezit haar. Het Meerstalblok hadden ze het vrogste en later kwamen daor de twee andere stukken bij. Sins juni 2006 maakt het samen met het Duutse stuk het ''Internationale Natuurpark Boertanger Moor-Bargerveen'' uut. Tiedens de [[vervening]] wuur het veen tot en met de jaoren dertig over het [[smalspoor]] naor de fabriek van de [[Griendtsveen Turfstrooisel Maatschappij]] in [[Amsterdamscheveld (Erica)|Amsterdamscheveld]] toebracht, waornao der van de boomste laoge, de [[bolster]], [[turf]]strooisel maakt wuur. Later gebruukten ze daor vrachtwagens veur. Waor vrogger de fabriek stun, hem ze sins 1984 het [[Industrieel Smalspoor Museum]] staon. Van de [[zwarte turf]] maken ze sins 1921 bij de [[Purit]] in [[Klazienaveen]] pillegies tegen de schieterij. Die fabriek wordt sins 1997 [[Norit (bedrief)|Norit Nederland]] nuumt. Ze wullen in het natuurgebied datter weer opnij leemd hoogveen opkomp. Ze plàanten deurumme [[veenmos]] waoruut nao een poosie weer nei veen ontstiet. Deur het Amsterdamsche Veld löp de [[Hondsrug]] nog een stukkie deur, waordeur je op de oostelijke helfte een redelijk dreug [[Heed (vegetasie)|heideveld]] hem en de boel an de westelijke kante zun beetie verzup. Verder hem ze op verschillende plaatsen dammen bouwt met daordeur een hoog- en laagwatergruppe waor ze de waterstand met in bedwang holen. In Bargerveen hej allerlei looproutes en kuj onderweg bijveurbeeld het [[Huusie van Uneken]] zien die ze niet afbreuken hem. Verder vi'j der een bulte verschilde planten en dieren en ister zelfs een speciaal [[adder]]veld anlegd. Het Bargerveen valt onder wat ze de ''Vogel- als de Habitatrichtlijn'' numen. == Bekieks == <gallery perrow="4"> Ofbeelding:Bargerveen1.jpg|Kunstwerk uut 2006 Ofbeelding:Bargerveen9.jpg|Uutloper van de [[Hondsrug]] Ofbeelding:Amsterdamsche Veld Bargerveen1.jpg|Amsterdamsche Veld Ofbeelding:Bargerveen8.jpg|Overbleem turfwagens Ofbeelding:Bargerveen16.jpg|Meerstalblok Ofbeelding:Bargerveen18.jpg|Meerstalblok Ofbeelding:Bargerveen nightshot1.jpg|Meerstalblok Ofbeelding:Bargerveen nightshot2.jpg|Meerstalblok </gallery> {{Commonscat|Bargerveen}} {{Dialekt|drt}} {{coordinate|NS=52/40/37/N|EW=7/2/30/E|type=landmark|dim=20|region=NL-DR}} [[Kategorie:Netuurgebied in Drenthe]] [[Kategorie:Vene]] lwhj1inq0tu04ks4mool8pxhfz6p7zx 14 18145 266662 218128 2013-05-10T20:09:48Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Biologie]] [[Kategorie:Grondsoort]] 48bl79wfwty86an9ko27z46d407r8ux 0 18146 218132 2012-01-13T16:20:09Z Bermond 7102 deurverwiezing naor [[Bargerveen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Bargerveen]] qsu3ufk5li4s03ioqeicxmkmtnis3f8 0 18147 263949 260023 2013-05-06T15:43:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Amsterdamscheveld''' is een [[buurtschap]] in de gemiente [[Emmen (gemiente)|Emmen]] dat rekent wordt tot het noordelijker lingde [[Erica (Drenthe)|Erica]]. Op 1 januari 2004 had het ongeveer 130 inwoners. == Geschiedenis == Amsterdamscheveld ontstun naodat een groep [[Amsterdam]]mers een stuk veengront kocht haar en dit het [[Amsterdamsche Veld (Bargerveen)|Amsterdamsche Veld]] nuumde. Teegnwoordig is een groot deel afgraam. Een stukkie is nog over en maakt deel uut van het natuurgebied [[Bargerveen]]. Het veengebied was onder kontrole van de baos van de [[Drentsche Landontginning Maatschappij]], [[Lodewijk Dommers]]. Eerst deuden ze der nog nie veul meer met as jagen, totdat de [[Griendtsveen Turfstrooisel Maatschappij]] zich hier in 1909 ant [[Dommersknaal]] opzet is. Hier omhinne wuurden meer huzen bouwt en wordt nou samen ''Amsterdamscheveld'' nuumt. De fabriek is in 1983 sloten en op die plek he'j sins 1984 het [[Industrieel Smalspoor Museum]]. {{coordinate|NS=52/41/41/N|EW=6/54/50/E|type=landmark|dim=20|region=NL-DR}} {{Dialekt|drt}} [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] p4demvx0nq7c1fcvt9tj9elcxs7owkh 0 18149 259964 218146 2013-03-11T12:40:57Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2425677]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''''Amsterdamscheveld''''' kan verwiezen naor *[[Amsterdamscheveld (Erica)]], een buurtschap dat rekent wordt tot het dörp Erica, op de weg naor Schoonebeek, in de gemiente Emmen *[[Amsterdamsche Veld (Bargerveen)]], ien van de drie delen van het natuurreservaat Bargerveen, ten oosten van de weg Klazienaveen-Weiteveen; vrogger luup het Amsterdamsche Veld tot an minstens het boomstaonde buurtschap {{dv}} cbxvf735jnhkywal655003kyw6ro9xn 0 18150 218154 2012-01-13T17:30:43Z Bermond 7102 deurverwiezing naor [[Amsterdamscheveld]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Amsterdamscheveld]] tc00cswlkwndv7wime7vzh2hf2nosi6 10 18151 218179 2012-01-13T20:37:07Z Droadnaegel 1133 Nieje pagina: '<noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> <tt><nowiki> {{Meziekbalk|ClefG-1|4c1|2f1|End|4c1|4f1|2a1|End}} </nowiki></tt> gif {{Meziekbalk|ClefG-1|4c1|2f1|End|4c1|4f1|2a1|E...' wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> <tt><nowiki> {{Meziekbalk|ClefG-1|4c1|2f1|End|4c1|4f1|2a1|End}} </nowiki></tt> gif {{Meziekbalk|ClefG-1|4c1|2f1|End|4c1|4f1|2a1|End}} {{commonscat|Musical score components (2)}} 2xz7wotggyaoq5bwiptpl9mfo4yzz2d 4 18152 267180 242378 2013-05-10T23:00:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki == Neerlaandismes == Ik zee slagmoals oetdrukkingen in onze artikels woarvan da'k denke: da's vertaald oet et Nederlaands, moar neet echt Nedersaksies. As veurbeeld: et woord ''''echter'''', dat zol ik vertalen/umskrieven in ne konstruktie met '''moar'''' of zo, toch kump dat op disse wiki zo'n 60 moal veur. Dus de vroage: is '''echter''' inderdoad n neerlandisme, kwa etymologie of veurbeelden van gebroek in old-nedersaksiese teksten? En wieters: kent i-jleu nog meer veurbeelden van neerlaandismes? [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:14, 21 jun 2010 (CEST) :Gott du liebe, dat binnen der zo veul. t Probleem is dat ozze toal zok de leste aiw staark mit t Hollaands ontwikkeld het. Zegswiezen woar of wie doudestieds nog gain of gain goie variant van haren, wörren overnomen oet t Hollaands. Man mout zok ook bedenken dat t Leegsaksisch de leste aiven ook gain heufdtoal west het, mor aingoal ien schade stoan het van t Hollaands of t Hoogduuts. Doarom is t ook nait slim dat wie veur bepoalde zegswiezen gain apaarte variant hebben. Nou is "echter" vlicht n slecht veurbeeld, den doar zol ik "aans/aanders" veur broeken, mor toch, ook os toal veraandert, nou is dat noar t Nederlaands tou, mor toch. As man tegenswoordeg dizze nedderlaandismes broekt ien spreektoal, den is t dail worden van de toal, of wie dat nou maggen of nait. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 08:56, 21 jun 2010 (CEST) ::Grönneger, i-j begriept mi-j denk ik verkeerd, en meskien he'k den titel van et onderwarp verkeerd ekoazen. Moar ik duden neet op Neerlandismes in et Nedersaksies, doar stikt et vanzelf van, en ok van de Germanismes. En dat zal nog wal wieter goan, doar doo'j niks an, en is ok niks mis met, leavende talen verandert noo eenmoal. ::Woar ik op duden, was et gebroek op disse wiki van woorden dee-t (nog) neet in Nedersaksies sproakgebroek deuredrongen bunt. Wi-j zollen gin ni-je Neerlanddismes motten maken hier. ::Vandoar et veurbeuld van '''echter''', dat zo'k in et Achterhooks nooit gebroeken, en a'k ow good begriepe, i-j ok neet in et Grönnegs. Dus dee wi'k der feajlek oet hebben, moar dan wi'k wal zeker wetten dat et gin Nedersaksies is. ::Paar andere veurbeelden dee't hier veurkomt, moar wat volgens mi-j gin Nedersaksies is: *'''slechts''' (zo'k umskrieven met ''alleneg'' of ''moar'') *groter '''dan''' (groter as) *'''open''' (los) ::en der bunt der vast nog meer, doar zo'k wal wat andere veurbeelden van willen zeen a'j dee kent, juust um disse wiki n betjen zuver te holden. ::[[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 21:38, 21 jun 2010 (CEST) :::Juustem Droadnaegel, det is mie ook al op evöln (en ik doo t zelf net zo). Det keump duurde'j tekste van de Neerlaandse wiki goat oawerzetn, en dan is t froai makkelik um bepoalde zinsnedes net eawn iets nen aandern klaank met te doon, zodet t zik toch as plat anheurt, mer feaitelik verbasterd hollaands is. Zal dr wellicht ook met te maakn hebn de'w allemoal tweetalig zeent hier, en t dus op t eerste oge (oor) nit opvaalt. Mer van de aandere kaante, vieleu zeent gewoon um dinge froai umslachtig te beskriewn in oonze sproake, en wi'w t nit zo beundig meugelik hebn? Zo is t bie oons froai normaal um te zegn: ''Det is ginnen kleainn'', a'w bedoolt ''Det is nen grootn''. Mear ik zal dr in elk geval de gedachten op hooldn tookn moal. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 22:43, 21 jun 2010 (CEST) ::::Ik heb mooi proaten, want ik kan aginneet plat schrieven, moar a-j dat verbasterd hollaands neet zo vake schrieven wilt, dan zol-ie können proberen/verzuken um ne Duutse wikipedie te vertalen / oaver te zetten. Moar blieft schrieven, as-t fleeger giet a-j ne hollaansen wikipedie vertaalt, dan kö-j dat better doon. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 00:00, 22 jun 2010 (CEST) == Kattegerie herneumen == As admins weal ne kattegerie könt herneumen, dan he-k geerne da-j op [[Speciaal:Herneum pagina/Kategorie:Gebruker pl-N]] van n »N« (en:native) n »M« maakt (nds:moerssproake). Dat is: da-j [[:Kategorie:Gebruker pl-N]] herneumt noar [[:Kategorie:Gebruker pl-M]]. t Zol mooi wea'n as [[:Kategorie:Gebruker pl-N]] even blif stoan (veur de interwiki-bots). --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 14:54, 22 jun 2010 (CEST) :Doar kan'k oe helaas niks zinnigs oawer zegn, umde'k feaitelik nit zo Kompjoetertechnies zin, Erik, mear wa'k zelf wal in kop hebbe is t woard "kattegerie" zelf. Det steet mie nit zo an. t Keump mie vuur de'k doar al earder wat oawer ezegd hebbe, mear kö'w doar gin aander woard vuur gebroekn? Ik hebbe vanear emoarket det ook de umskriewing <nowiki>[[Category:]]</nowiki> nog aait gewoon dut, dus dan kö'w dr toch net zo makkelik "indeling/indelige" van maakn, net zo as da'w vergangn joar van ''Sjabloon'' oawer zeent egoan op ''Mal''? Det keump mie natuurliker oawer. "Hee, vonne kattegerieje vaalt det oonder?" --Kattevewatte? "Indelige!" [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 19:30, 22 jun 2010 (CEST) ::Joa, de systeemzoaken binnen ook nait mien ôfdailen, mor hest wel geliek, dij N mout noar M. Ik bin t ook mit Woolters ais wat t woord "kattegerie" aangaait. Dit echt zonnen "geforceerd" lainwoord (over lainwoorden gesproken). "Iendailen", "ôfdailen" of zo wat of messchain wel gewoon "onderwaarp" of "soort". [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:22, 22 jun 2010 (CEST) :::''Klasse'', is dat wat? [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:27, 22 jun 2010 (CEST) Doar neumt ie-luu zowat, moar doar vreug ik neet um. Ik wil geerne dat pl-'''N''' herneumd weerd noar pl-'''M'''. Dat kan-k zölf ok weal, moar dan mo-k-t winnen van de interwikibots. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 04:41, 23 jun 2010 (CEST) :Messchain zolst doe den n bot aanmoaken, den kin t wel. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 16:29, 23 jun 2010 (CEST) ::t Giet mien d'r allineg um of ieluu (admins) ne kattegerie könt herneumen ([[Speciaal:Herneum pagina/Kategorie:Gebruker pl-N]] gif mie »<small>'''Fouten mit de rechen''' Je maggen of kunnen dit neet doon. De reden daorveur is: Pagina's in de naamruumte "Kattegerie" kunnen neet herneumd wonnen</small>«), a-j dat neet könt, dan doo-k-t zölf. De pagina's dee in [[:Kategorie:Gebruker pl-N]] zaten, zit al in [[:Kategorie:Gebruker pl-M]]. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 17:09, 23 jun 2010 (CEST) :@droadnaegel & grönneger: ''klasse'' of ''soort'' steet mie onmeundig an. Mear t kan nog seempeler: wat zo'j deankn van ''groep''? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 23:59, 23 jun 2010 (CEST) ::@Erik: dat geet inderdaod neet! Dat mu-j mit een bot doon (category.py), ik zal der binnenkort es naor kieken. @De res: de benaming veur kattegerie kan inderdaod beter, mar ja wat wi-w daorveur in de plaose hemmen: indelige/indeling, onderwarp, groep, klasse, soort ...? {{User:Servien/Haandtekening}} 20:38, 24 jun 2010 (CEST) :::Ik kan t zölf ok weal, as admins kattegerien ok neet herneumen könt. n Bot kan neet meer as mie, t ging mie allineg um de attributie (dee blif a-j herneumt). --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 23:21, 24 jun 2010 (CEST) :::OK, ik kan t neet, bots bint sneller, moar gif [http://wa.wikipedia.org/w/index.php?diff=206755 dissen bot] mie geliek of geet-t allineg um n ''edit count''? --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 01:49, 25 jun 2010 (CEST) :Mar 't is al op-elös zie-k à wè. Gewoon in de mal herneumen en dan geet 't allemaole vanzelf. {{User:Servien/Haandtekening}} 16:49, 4 juli 2010 (CEST) ::Nee, in n mal herneumen werkt neet en dat haar ik al edoan (<small>''De pagina's dee in [[:Kategorie:Gebruker pl-N]] zaten, zit al in [[:Kategorie:Gebruker pl-M]]''</small>). Dan raak-ie de geschiedenisse kwiet, en ok dan giet er niks vanzölf, ik har op zo'n 50 wikipedia's n interwiki an-epast (tot an ne [http://ko.wikipedia.org/w/index.php?diff=5285648 Koreaanse wikipedie]). ::Dit keer is de geschiedenisse barstens kort, moar veur as-k ne aandere kattegerie wil herneumen, könt admins ne kattegerie herneumen? --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 19:39, 4 juli 2010 (CEST) :::De interwiki's gaon inderdaod neet vanzelf nee, dat ha-j veul vlogger mit een bot kunnen doon, mer ja 't is al gebeurd... beheerders kunnen jammer genog oek gien kattegerieën herneumen. {{User:Servien/Haandtekening}} 19:51, 4 juli 2010 (CEST) ::::Ja, dat geet rapper met nen bot, moar admins vragen of zie ne kattegerie könt herneumen, duurt nog langer. ;-) ::::Wel vrömd dat ieluu dat ok neet könt, zeker bie ne lege kattegerie zee ik zo gin redenen. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 11:54, 5 juli 2010 (CEST) == 82.92.60.244 == Zee http://toolserver.org/~luxo/contributions/contributions.php?user=82.92.60.244&blocks=true he hef, ducht mie, n stel kastpoppen an-emaakt ([[Gebruker:Thomasdethomas]], [[Gebruker:YannickdeYannick]], [[Gebruker:Eefadoetmieaandieskriefwedstwedstied]] en [[Gebruker:Dimitjuh]]. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 10:16, 29 jun 2010 (CEST) :t Dunkt mie dat dit n schoul is woar zai mit nkander ien n komputerzoal zitten. t Is al ôflopen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:50, 29 jun 2010 (CEST) ::Dat kan ok goed zo wean. Bedankt voor t oprumen. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 14:22, 29 jun 2010 (CEST) :::Ja onmeundig daankensweard. Ik kieke mangs nog wal es met minne tellefon oonder t woark op wikipedia, en vandage zag ik ook dee hele smearlieste. De haande jökkeren mie al, mer met minne tellefon kan ik ginne bewoarkings an wiki maken (dee slöt he nit op). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 18:28, 29 jun 2010 (CEST) ==Vakoansie== Moi leu, Vanof moarn zu'k vuur twei wekke met de möage op de [[Kanariese Eiloanden]]. Dr zöalt dus gedoernde dee tied gin bewaarkings van minne hoande komn. Loat goan! [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 13:58, 23 juli 2010 (CEST) :Fiene vekansie daor bie de kenaories! {{User:Servien/Haandtekening}} 20:24, 24 juli 2010 (CEST) == Nedersaksisch as filosofische toal == Moi, Ik zat der zo over noa tou denken, veul mìnsken zain t Leegsaksisch as n boerse, simpele toal. Der is aans ain woord dij mie lèstens opveul, dat mie der echt van overtuugde dat dit zeker nait t gevaal is. De oetdrokken '''oet tied kommen'''. Op eerste gezicht liekt dit n gewone, mooie oetdrokken, môr as man dat ais beter bekiekt kin man der n hail ìnde dingen oet ôflaaiden. Zo suggereert t n leven veur en noa de dood, dat t leven n lutteg dail is van n groot gehail en let t gevuil opkommen dat tied doar aigelks nait belaangriek is, môr allend van belang is ien dizze wereld. Ien tegenstellen tou t Engelse ''to pass away'', geft t dudelk n gevuil van veurtgang weer. Doarnoast gef t woord ''kommen'' ook aan dat dood goan nait n keuze is van de mìnsken zulf, t overkomt die gewoon. Aans zol t wel wezen ''oet de tied goan''. Ien eerste ienstaansie verwachtst nait van t Leegsaksisch dat der n haile filosofie aan hongen worden kin. Zollen der nog meer van dit soort woorden binnen woar man n hogere betaikenis van ôflieden kin? n Betaikenis hoger as t boeren leven van eerdappels kraben en hooi dörsken? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:31, 23 aug 2010 (CEST) :Moi grunneger, dee wöarde he'w zat! Ik zin doarvan ook joarn al oawertuugnd. Det is ene van de reedns de'k ook dee lieste met [[Tweantse zegswiezen]] emaakt hebbe. Dr stoat mangs dinge tusken, ook wal "boerse" dinge, mer ook woervan de'k deanke: "det is hoaste dichterlik". Ik heurdn vuur n poar joar ene van de oolde muziekkearls hier, nen groezeligen iezervlechter met n sproakgebrek, zegn: "...en det zi'k van n dokter gewoar ewördn". Det is toch beheurlik deftig vuur nen iezervlechter met n sproakgebrek. :Of "t nöst oonder n boom hebn", wat beteeknt de'j t oet hebt emaakt met oew meakn, of zeent eskeaidn. Iej zeet t leefdesnösken al vuur oe... twee veugelkes zeent akelig drok ewest um t te bouwn; hebt dr onvermeuiber an ewoarket, of en an evlöagn met täks, stro en pluuze, en de eikes lignt dr al hoaste in. Dan plots vaalt t nöst oet n boom! t Is al te late um t wier op te bouwn, de broodtied is hoaste umme. De veugelkes hebt niks mear wat öar nog bie mekoar mut hooldn. Ze vleegnt beaide eegneweagns, en kiest nen niejn gezel. Is det dichterlik of nit? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 18:44, 24 aug 2010 (CEST) ::Oaver 'uut de tied kommen': in vrogmedern Engels betiekenden 'the time' ok 't volk, de gemienschop van now. Dus in die zin zol 't betieken: maank 't volk vörtraken. Mar ik prakkezere mar wat, 't zal daor wal niet van kommen. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 17:04, 15 sep 2010 (CEST) ==Fundraising time is around the corner!== Hello Wikimedians, my name is Deniz and I am working for the Wikimedia Foundation during the 2010 Fundraiser. My job is to be the liaison between the Nedersaksisch community and the Foundation. This year's fundraiser is intended to be a collaborative and global effort, we recognize that banner messages that perform well in the United States don't necessarily translate well, or appeal to international audiences. <Br> I am currently looking for translators who are willing to contribute to this project, helping to translate and localize messages into Nedersaksisch and suggesting messages that would appeal to Nedersaksisch readers on the Fundraising Meta Page. We've started the setup on [http://meta.wikimedia.org/wiki/Fundraising_2010 meta] for both [http://meta.wikimedia.org/wiki/Fundraising_2010/Messages banner submission], [http://meta.wikimedia.org/wiki/Fundraising_2010/Banner_testing statistical analysis], and [http://meta.wikimedia.org/wiki/Fundraising_2010/Committee grouping volunteers together].<br>Use the talk pages on meta, talk to your local communities, talk to others, talk to us, and add your feedback to the proposed messages as well! I look forward to working with you during this year's fundraiser.<br> Please translate this message into Nedersaksisch if you can and post it below.--[[Gebruker:Dgultekin|Dgultekin]] 23:12, 10 sep 2010 (CEST) == Wikimeetup Arnhem == Hallo, in Arnhem is er voor 30 oktober 2010 een bijeenkomst van Nederlandse en Duitse wikipedianen gepland. [https://secure.wikimedia.org/wikipedia/nl/wiki/Wikipedia:Ontmoeten#Arnhem.2C_30_oktober_2010 Zie hier.] Groeten --[[Gebruker:Ziko|Ziko]] 17:17, 22 sep 2010 (CEST) == Plat: menings in oen umgeving == Hoe bint in oen umgeving de menings oaver 't plat? Oaver schoele hew 't al ies ehad; ik bedoele mit name van femilie en vrienden. Wel 't kan praoten, dut die 't ok? Hoe old bint de jongsten die as ie kent die nog fersoenlijk plat kunt? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 20:56, 5 okt 2010 (CEST) :Mien olluu proaten apmoal nog plat. As zai mit nkander proaten den komt der gain Hollaands tuzzendeur. Mien bruiertje proat gain plat, mor verstaait t wel en kin t ook wel. Mien moe dij waarkt op n legere schoul en der binnen verschaaiden lutje kinder dij Grönnegs opvouerd worden. Dus t is nog nait haildal verloren, mor dat aantel is wel lutteg en de kinder dij Grönnegs opvouerd worden dij leren dat loater bin ik baange weer ôf, omreden zai op de aarbaidsmaart betere kaansen hebben as zai fesounlieks Hollaands proaten. Wat dat aangaait wordt t Grönnegs nog te veul zain as n dialekt. As aine Grönnegs proat, kin man gain Hoog Hollaands proaten en aansom ook nait. Dat is jammer. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:38, 5 okt 2010 (CEST) ::t Grönnegs wordt hier ook veuraal zain as n persoonleke toal. Ast doe aine goud kenst, den proatst doar gain Hollaands mit. Dust dat wel, den komt dat hail ôfstaandelk over. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:39, 5 okt 2010 (CEST) :::In mien umgeving völt 't mi'j op det juust ok de (vroggere) platpraoters zölf heur taal niet veur vol anziet. Ze ziet ''dialect'' ok as iets wezenlijk aanders as ''een taal'': dialect is gien echte taal. 't Wördt lillijk evunden en Nederlaands wördt as superieur eziene. Mèensen mit dizze mening praot alleen nog plat as de situatie d'r umme vrag, beveurbield mit een bejaorde, en doet 't niet as 't niet hoeft. :::Niet veule volwassenen preutten tègen mi'j as kiend plat. Thuus heurden ik 't vanzölf niet, umdet mien va niet uut Nederlaand kump, mar veural in gesprekken tussen mien moe en mien oma vöng ik 't op. :::Onder mekare praotten we 't as kiender en tieners nooit (op Ni'jlusen of in Zwolle), det zol ondenkber ewest hebben. Een plattelaandse minderheid van kiender gebruukte 't wal, en as ik meer contact mit heur ehad zol hebben, of as tiener meer in 't ''Witte peerd'' zol hebben ezeten, had ik veule meer mitekregen. 't Hangt dus - ok binnen 't dörp - hiel arg van oen specifieke sociaole umgeving of. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 10:12, 6 okt 2010 (CEST) ::::Hier in thoes doo'k aal mear Tweants. Vroger dee'k Hollaands en mangs Tweants, rechtevoort Tweants en mangs Hollaands. Net as Niejluuseger kuierdn vieleu as kleaine keender nooit echt helemoal Tweants met mekoar. Dr zatn dr wal wat tusken, mer dee leardn ook vlot Hollaands. Vie kuierdn wal met akseant en ook bepoalde dialektwöarde of oetdrukkings, mer nit helemoal Tweants zo as ditte. Ik moarke wal det t op latere leaftied bie wat leu wal terugge keump. Völle jonge leu van minne leaftied köant heel best plat en doot t ook alle deage. Dr zeent dr ook wat bie, dee mut eerst weetn det ze t "magnt", en dan geet t knöpken umme. Toch is t nit mear vanzelfspreknd op de een of aandere manere, mer t gekke is det a'j dr leu noar vroagnt det de meestn t wal mooi veendt. ::::Mien zusters doot niks as ''code switching''; ne zinne in t Hollaands beginn en in t Tweants ofmaakn. Zee zeent alwier van ne gennerasie earder, woer t nog wal gebroekelik was um völle Tweants te doon. Mien breur dut t ene moal plat en t aandere moal Hollaands. ::::De jongsten woer a'k in t Tweants met ekuierd hebbe en dee't dan ook good Tweants wierumme doot zeent non 13 joar. Ik hebbe kleaine wichter van 6 eheurd dee't zo plat as n dupken deedn, en vanear op n vriegezelnfeest dee t ankomnde stel nog Tweants met mekoar. ::::Met minne kameröa doo'k regelmoatig Tweants, mer zee doot vuural Hollaands. n Antal keump ook van vroger nit oet Tweante, mer ze probeert t wal es. t Is ook n humordeenk ewordn. Vuural a'w leu noadoot wörd t dialekt gebroekt. Ik probere miezelf aal mear oawer dee skaamte hen te zetn en gewoon stug Tweants met iederene te doon. Ik hebbe verleedn wekneande in Freeslaand ewest. He'k gewoon Tweants edoan met de Freesken. gin eankele möaite had. Ze warn nog wal gek met Tweante, he'k zo vernömn. Keandn alle FC Tweante-verskes oet n kop (en ja t warn toch echt Freesken ;)). ::::Ik zin doarin ook egröaid. Ik hebbe wal es emoarket de'k met euldere leu vanzelf Tweants goa doon. t Is dus ook heel gek as zonn oe dan nit versteet, umdet he toovallig nit oet Tweante keump. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 20:12, 8 okt 2010 (CEST) :::::k Bin zölf nich völle oolder as biejnoa zestiene, en heb jammer enoog ginne opvoodige in min dialek (Tweants) ekreegn. Elukkig he'k wal noabers dee't Tweants nöch völle ebroekt. k Doo oft Tweants mit hunne, moar k doo ok oft dialek mit minne greutoolders. Dee zeent eaignlik al wat ooldere noabers dee oons as kleainkeender op-enömn hebt, moar ginne bloodverwaantn zeent. Zee doot aajt Dreants, ik doo aajt Tweants. Zoo kö'w esprekn voorn woarbiej wiej mekoar önnevear verstoat. :::::In thuus doo'k wal aajt Tweants en minne oolders begriept t ok wal oft, moar zee antwoardt aajt in t Hollaands. Moar ok as zee Hollaands teegn miej doot antwoard ik aajt in t Tweants. k Hebbe hunne eleard dr mit te mötn leawen. :::::Biej miej öp skool doo'k oft Tweants mit n antal oandren, zoowal leröare as learligen. k Hebbe t loatste joar drea leröare had woarmit k Tweants döa, soamn mit önnevear vief oandre klasse-enootn. Wiej zeent mit zinne aaln dr mangs pröats van de'w (miskien n bisken ebrökn) Tweants doot, en doarmit dös pröbeart t dialek in leawen te hooldn. Wiej doot ok aajt Tweants a'w in de Raandstad zeent veur skool, ewoan öm an te geevn de'w nich uut öar ebeed kömt. Veural in Amsterdam kree'w leuke reaksies. k Möt dr wal biejzegn de't miskien nich zoo n good idea zowt wean öm Tweants te proatn a't net bekaand is det FC Tweante ewönn hef van Ajax. Verskilnde mensken könt doar dan evoarlik teagn oe doon; doaröm döa'w t ok ;). [[Gebruker:TristanAidan|TristanAidan]] 01:07 , 14 aug 2011 (CEST) == Tied um te laden / versies vergelieken == Sinds de layout-wieziegingen in Wikipedia duurt 't bi'j mi'j - netzölde welke computer a'k gebruke - '''altied een paar seconden meer umme een ziede hielemaole te laden'''. 't Liekt wal of e aid vaste löp op een hiel zwaor logo of zo. Herken ie det? :Joa, dat ken'k. Ik gebruuk noe weer ''monobook''. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 01:23, 8 okt 2010 (CEST) Wat aans: a'k perbere '''twei versies van een artikel te vergelieken''' deur in 't cirkeltien véur elk van dizze versies een grune stip te zetten, krieg ik 't bericht: 'Je hemmen gien versie an-egeven waor disse actie op uut-evoerd mut wönnen.' Hoe mut 't dan? De vierkaanties anvinken helpt ok niet. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:31, 6 okt 2010 (CEST) :Ik weet neet wat oewn cirkelties en vierkaanties bint. Op [[:ofbeelding:Vergeliek de ekeuzen versies.png]] kö-j zeen wat ik zee, met javascript an bint t 2<sup>e</sup> en 3<sup>e</sup> cirkeltien links en de cirkelties rechts vanaf de zeuvende vort. A'k op '''<code>Vergeliek de ekeuzen versies</code>''' klik, goa-k noar http://nds-nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedie%3APraotkefee&action=historysubmit&diff=163024&oldid=162902, de vergelieking van de versies links en rechts. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 01:23, 8 okt 2010 (CEST) ==Fundraising 2010: Beat Jimmy Challenge== The Fundraising Committee is issuing all interested community members a challenge: [http://meta.wikimedia.org/wiki/Fundraising_2010 we want you to beat Jimmy]. The appeal from Jimmy Wales and the corresponding banner have been tested head-to-head with other successful banners, and the results are clear: it's our best performing message... by a lot. This year we have a lofty fundraising goal; we need all of our banners to bring in donations like the Jimmy Appeal, but no one wants to keep the Jimmy banner up for two months. We want to run donor quotes, and other wonderful ideas, but we have to have banners that work as well as or better than the Jimmy appeal. We've just released the highlights from a [http://meta.wikimedia.org/wiki/Fundraising_2010#Focus_Group donor focus group], and the results of our [http://meta.wikimedia.org/wiki/File:FR_Donor_survey_report.pdf donor survey]. With one month to the launch of the fundraiser, the messages we test must be driven by data from our tests and surveys - we can no longer rely on instinct alone. We've redesigned our fundraising meta pages with the Jimmy challenge; check out the survey results and propose/discuss banners that reflect these findings. Add the banners you think will 'beat Jimmy' [http://meta.wikimedia.org/wiki/Fundraising_2010/Messages/BeatJimmy here] to be tested Tuesday October 12 against Jimmy. -[[Gebruker:Dgultekin|Dgultekin]] 20:34, 6 okt 2010 (CEST) == Schriefwieze en herkennen van de toal == Ik heb ais noadocht over de vroag, hou belaangriek is n schriefwieze aigelks veur n toal? Aan aine kaant is n toal natuurlieks oorspronkelk ontstoan as geluud, mor nou aan n dag is ook schrieftoal hail aanwezeg. Zo aanwezeg, dat bepoalde kombinoatsies n bepoalde toal oetbeelden kin. As wie noar t Grönnegs kieken, zol dat de -vv wezen, en de -gg en de -ai dunkt mie. Aigelks is n schriefwieze t gezicht van n toal. Ik heb hieronder n poar zinnen hìnzet, zunder te bedenken wat der staait en toch liekt t op de toal dij ik bedoul, puur om bepoalde letterkombinoatsies. *'''Hoogduuts''': Schneritz aug dem Pfäßer und talberer geidrich sünter. *'''Frans''': Alonais est équatier duçand velois avec cœuillon et du pêtré. *'''Spoans''': Güera des beizos a tridoña la bejos deiro sénidad. *'''Portugees''': De baixos dão çáranas es reinho la seivas deimos. *'''Italjoans''': Il fianco est nocchi di vazia et vegno busciutta. *'''Deens''': Degn vilker er kovn og væl øsket i den utænisk. *'''Sveeds''': Sunderna är vödena och til kållar ejn vesket. *'''Fins''': Kuthalaa de makuri väsitulaat järvanuot. *'''Pools''': Broszno zieków dókał lanski, nąź gudnie dźachow. *'''Krewoatisch''': Trski svet ožkija da grudnovic đuvače. *'''Japans''': Keno shiteru o kōto nashite igusaki te nōdesu ka. Der staait niks, mor toch liekt t der op. Messchain is dat veur os toal ook belaangriek. Bepoalde klaanken, bepoalde aigensheden woaraan man t herkennen kin. Bie t Grönnegs is dat ien de rest van Nederlaand veuraal t woord "ja". "Als mensn probeern om Gronings te praatn dat gaat dat meestal door 'ja' over achter te plakng ja". Ik bin den ook benijd hou of aine dij gain Germoanse toal proat, noar ozze toalen kiekt. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:00, 7 okt 2010 (CEST) ::Veur een Nederlaandstalige vaalt in 't eschreven Nedersaksisch de ''ao''/''oa'' op. Veur iene die agil niet kan lezen wat of d'r stiet, zolden misschien, krek as in 't Nederlaands en Duuts, de mitklinkerdichtheid en een letter as de ''k'' opvalen. 't Baskisch hef expres veur de ''k'' ekozen um aans te wèden as 't Castiliaans, det allennig ''c'' hef (zoas ok 't Fries veur de ''f'' - ''fan'' - in plaatse van de ''v'' zal hebben ekozen). ::Van volk det gien Nederlaands of Nedersaksisch kan, he'k wal ies de mening eheurd det eschreven Drèents '' 't zölfde'' is as Nederlaands, mar det kwaamp meer deur mispriezen; 't paradigma det dialect gien echte taal is. ::As esproken taal, verschilt 't Nedersaksisch veural in klinkers van 't Nederlaands en det vaalt dus op: de kerakteristieke ''ie'' (''krietien'', krijtje) en de laank-erekte ''aa'', veural in 't Zuudwest-Drèents. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 11:08, 8 okt 2010 (CEST) == Gebruker:虞海 == Moi, Movve dizzend: [[Gebruker:虞海]] hollen of nait... [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 18:53, 22 okt 2010 (CEST) :Mak 't veul uut, zolange as hi'j/zi'j gien artikels in 't Chinees schrif? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 19:10, 22 okt 2010 (CEST) ::En interwiki's betwikst oonze wiki en wiki's dee t Chineze schrift gebruukt, bint altied welkom (as ze klopt, natuurlijk). Wen [[:zh:低地德语]] linkt op zien gebrukerspagina, hef bie mie n streepien veur. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 22:37, 22 okt 2010 (CEST) == "op" vakantie == Moi, kennen joe ook de oetdrokken "wie binnen ''mit'' vakansie"? Of zèggen "joe wie binnen ''op'' vakansie"? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 16:33, 28 okt 2010 (CEST) :Ik duur 't niet mit 100% zekerheid te zeggen, mar ik mien de'k beide variaanten kenne. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:16, 28 okt 2010 (CEST) :Volgens mie kan-k ok beide gebruken. A-k n verschil mot angeven, bin ik "''met vakaansie''" a-k neet thuus (neet op t werk) bin, moar bin-k ergens aan's "''op vakaansie''". Moar barstends vrömd klinkt "met wintersportvakaansie" of "op vakaansie thuus blieven om boken te leazen" noe ok weer neet. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 05:09, 29 okt 2010 (CEST) ::Evunden in 't ''Woordenboek van de Drentse Dialecten'': ::*...gaait elk haost '''met vekaansie''' ([[Rowol]]) ::*Om het aander jaor gaon wai '''met vekaansie''' ([[Roon]]) ::*As het wèer zo blif, gaore wij misschien nog een paar dagen '''met vekansie''' ([[Beilen]]) ::*Aander jaor gaow '''mit vakantie''', maor het aander jaor nich ::*Veertien dagen '''met vakantie''' en gien onmisse dag had ([[Börger]]) ::*Toen ze '''mit vekaansie''' weggungen, règende het dat het spaterde ([[Broekhuzen]]) ::*Zie hebt hum ofraoden allennig '''op vekaansie''' te gaon ([[Eext]]) ::*Dat mot er nog (neudig) biekommen, dat doe mit dat wicht '''op vakantie''' gaist! ::[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 11:26, 29 okt 2010 (CEST) :::"vie hebt met vakaansie west noar Italië." :::"goa'j nog met vakaansie?" :::"he'j met de vakaansie nog oargns hen ewest?" :::[[Speciaal:Biedragen/213.148.243.41|213.148.243.41]] 21:39, 29 okt 2010 (CEST) ::::Ik heb even luu ien mien omgeven vroagt en dij zeden dat zai zèggen "op vakansie goan" en "mit vakansie wezen". Dus as zai goan den is t 'op' en as zai der al mit bezeg binnen den is t 'mit'. De Hollaanders ien mien omgeven broeken aaltieds 'op'. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:37, 30 okt 2010 (CEST) == Hondennamen == In 't Zuudwest-Drèentse taalgebied was '''Törk''' vrogger een standaard hondenname veur de hond die as waak- en trekhond bi'j de boerderi'je umme leup. Welke hondennamen waren of bint typisch veur oen gebied en weet ie waor of det weg kump? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:32, 16 nov 2010 (CET) :Nog een typische name was '''Siep''': ''Een siep is hier de hond van de scheuper of een kleine straothond'' (Ogeveine), ''een straothond, een kleintien en gien ras'' (Slien). [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:05, 18 nov 2010 (CET) ::Volgens mie hebben wie hier nait echt spesjoale hondennoamen. Bie os binnen gewone noamen zo as Kees, Bob enz., môr ook internatsjonoale noamen zo as Astor. Hou of t vrouger was wait ik nait. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 18:06, 18 nov 2010 (CET) :::Wie kinnen de noam Törk hier traauwens wel veur aine dij smereg is of dut. Ik wait nait of dat der wat mit tou moaken het? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 19:07, 27 nov 2010 (CET) ::::Ik kenne de herkumst van dizze hondennamen niet; helaas was d'r in 't Drèentse woordenboekproject gien meugelkheid veur etymologische verklarings. Wel vund ik onder ''zwart'' in de betiekenis van 'voel': ''zwart as een heiden, zwart as een Törk''. Meugelk wördden de name Törk (oorspronkelijk) veural veur zwarte honden gebruukt, zoas Moortje, mar daor he'k gien bewies van. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:44, 29 nov 2010 (CET) :::::Bedool iej non roopnaams vuur heunde, of gewoon algemene termen? biej oons nöast hebt ze nen ''skeffer'' of ''skefheundke'', umdet det mormel niks as ''skeffen'' dut. Zo'n heundke wat te völle eegndunk hef, mer woerbie a'j mut oetkiekn woer a'j treadt. Det zeent dus van dee kleaine wemmelheundkes met tevölle leawnslust. Dan he'w nog t algemene ''Fok''. Vake ook nit al te positief. Nen soort grootn hoond zoonder stamboom. Dut vake ook tevölle blekken. Onmeundige heunde neume vie vake ''kalvere'': "Kearl, wat n kalf!" [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 14:29, 2 dec 2010 (CET) ::::::Törk en Siep waren/bint roepnamen, mar wal algemien gebruukt veur honden mit specifieke functies. Aj scheuper waren, nuumden ie oen hond dus (grootkaans) Siep. Die leste name he'k ok zien gebruken deur de mederne Drèentstalige schrievers rond 't tiedschrift ''Roet'', die heur ofzetten tègen de schrieveri'je oaver ''Siep, schaop en scheuper'' en die naor de oldmoodse garde verwezen as ''de olde schaopescheerders''. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 16:25, 3 dec 2010 (CET) == Drèents of wat aans? == Ik bin nou even aan de gang om de filmkes van Leegsaksisch beluustern deur tou goan, en dou kwam ik dizzent tegen: * [http://www.youtube.com/watch?v=EBeYKWFsItM&feature=channel Jack Russel Show in Middelstum, n man legt oet in t Drèents] Dij haar ik doudestieds iendailen doan bie t Drìnts, môr is dat t wel? t Dut mie wat zudelker aan noamelk. Kin aine mie vertèllen wat dit recht is? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 19:06, 27 nov 2010 (CET) :Ik kan oe neet zeggen wat t recht is, zo goed proat ik gin Plat; moar met dat zudelek ko-j weal s geliek hebben, t klinkt mie allemoal gewoon in de oren. Hooguut zeg he "jah" wat aanders, ik zeg nl:ja/en:yes/de:ja toch meer as "joa" (vergeliek [[:File:No-ja.ogg]], ik heb ooit in [[:eu:Donostia]] n Noors maachien an esprokken met "Waar kom ie vandaan, dan?" omdat heur "ja" mie 5 meter wiederop opviel). As-r twee "ja"s bint (de bevestiging nl:ja/de:ja/sdz:joa en de anspöring nl:heejah/sdz:jah), heur ik niks geks (dan proat ie oaver [[Ommen]] / [[Heldern]] / [[t Vjenne]]). --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 22:40, 27 nov 2010 (CET) ::Ik kan ok neet echt zeggen wat et is, ik kan em met mien Achterhooks heel good verstoan. Wat opvölt is dat e "touwtje" zeg, zollen Drenten gin touwtien of zowat zeggen? En wieters hef e et ovver "väker", dus met de a noar e hen, woar wi-j "vaker" zegt, moar woar of dat veurkump wet ik neet. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:03, 27 nov 2010 (CET) :::''Touwtie'': doar zeg ie zo wat, dat is wat Hollaands, moar op 0:50 zeg he ''bakkien'' en dat doe ik ok ('''gin''' bäkkien, vrömd genog). :::Tussen 1:57 en 2:11 zegt he vaker ''ja'' (t daarde "ja", t tussenwarpsel), moar ok nen keer ''joa'' (op 2:08). --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 00:28, 28 nov 2010 (CET) ::::t Dunkt mie dat t Sallaands is. Hai zègt "plezeer" en "to", môr t is gain Twìnts of Achterhouks, dus den blift Sallaands (en Oostveluws) over. As aine der aans over denken dut, lôt t den môr waiten. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 10:53, 28 nov 2010 (CET) :::::'t Is gien Zuudwest-Drèents want hi'j zeg ''bie'' in plaatse van ''bi'j''. ''Touwtje'' (Drèents ''touwgien'') is netuurlijk gewoon Hollaands. Mit vörms as ''bakkien'', ''zölf'' en voltooid dielwoord ''maakt'' is Zuudoost-Drenthe meugelk, mar ik denke eerder an een Sallaands-Twèentse grèensplaatse vanwege ''plezear'', ''too'', ''oet'' en 't veurzetsel ''duur''. Det is typisch veur Twente, niet veur Sallaand. En ''bakkien'' is weer puur Drèents-Sallaands, dus 't hef wat Twèentsig en wat Sallaandsig. Hi'j zeg ok ''wieders'' (Drèents ''wieder''); döt mi'j denken an 't Achterhoekse ''wieters''. Dus zudelk centraol Oaveriessel is mien gok. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:54, 29 nov 2010 (CET) ::::::Det mut hoaste wal West-Tweants wean. Hee zeg "oet" en nit "uut". "t Mag gin nylon touw wean (gin Sallaands "ween"), want dan wörd t te ''schaarp'' veur de veut van de hondn." En hee zeg ook "aans bi'j nit zo gek um t hele laand duur te trekn met dee hundkes." Dus ik verwoche at hee oet de gemeente Wierdn keump ([[Nötter (Wierdn)|Nötter]] of [[Sunnoa]]) en probeert um wat wöarde op zin hollaands te zegn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:50, 2 dec 2010 (CET) ::::::Ja ik wete t hoaste zeker. Zuud-West-Tweants, want hee zeg nit "gin nylon touw", mer "''gen'' nylon touw", en vuur zowied ik wete zegnt ze det allene bie [[Eanter]] en [[Maarkel]] in de buurte. Ook zeg he "wean" en "doon" met iets brekking dr in, en ''schaarp'' (en nit ''schearp'' of ''scharp''). En non a'k den kearl es good bekieke he'k den ook al wal es in t echt ezeen. Kleaine wearld. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 17:01, 3 dec 2010 (CET) :::::Joa, ik bin overtuugd! [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 17:28, 3 dec 2010 (CET) == Transcript Reiderlaander video == Moi, Ik bin bezeg wèst om n transcript te moaken (zien verhoal as tekst vastleggen) van [http://www.youtube.com/watch?v=aQdsL2OTTLY de video van de Reiderlaander man dij proat over de woaterhoesholden]. Ondanks dat ik t maiste wel verstai, binnen der n poar woorden, zinnen dij ik nait goud verstai. Zollen joe der es noar kieken willen en perbaaiern om eventuwele missende zoaken aan tou vullen? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 01:26, 7 dec 2010 (CET) == Kìrstwìnsken == [[Ofbeelding:Julekort.jpg|right|thumb|150px]] Moi, Zo as elk joar gebroekelk, wìns ik elkenain hier op de Leegsaksische wikipedie alvast weer nofleke kìrstdoagen en veul hail en zegen! Kommende doagen bin der nait, dus vandoar dat ik t nou aalvast dou. Op noar t viefjoareg bestoan van ozze wiki! [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:47, 20 dec 2010 (CET) :Moi! :Van minne kaante niks meender! Goodgoan en geluk in n tuk! Zorget a'j de vingers hooldt, det zol aans zeunde wean, want dee he'j hier nog neudig. Wat oons Grönneger ook zeg: op noar t viefde joar, en t viefdoezendste artikel. :Heanig an, en wierkomn! :[[Gebruker:Woolters|Woolters]] 23:25, 20 dec 2010 (CET) ::Vinden joe t ook nait biezunder dat haalf Nederlaand iensnijd is, ien tieds dat t bie de Leegsaksische toalgrìns ongeveer ophold? :p [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:37, 21 dec 2010 (CET) :::Öam, hier is t ook nen grootn kroam heur. Hebbe gistern noar Eanske west vuur de Tweantse Jazzerieje, mer doar leup ik töt boawn de eankels in n sneej. Ik deanke det t bie oeleu gewoon te hard weeit, dan keump t in Dreante dale ;). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 13:43, 21 dec 2010 (CET) :Ingelieks, mooie feestdagen en n goed uuteande toe ewenst an oe allen. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 15:11, 21 dec 2010 (CET) ::En van mi-j ok: mooie karstdage, n good oet-ende en n alderbastend mooi begin. Et en drink neet te völle (en zekers neet te weineg), en knapt der op, in alle opzichten, in et ni-je joar. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 21:56, 21 dec 2010 (CET) :::Ik doe hier de beste wèensen veur 2011 veur iederiene bi'j. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:10, 3 jan 2011 (CET) == Algemien verschiensel: van ummegaankstaal naor cultuurtaal == 't Nedersaksisch was vrogger puur een ummegaankstaal: :* gien schrieveri'je, :* weinig liedteksten of temiensen fikse concurrentie van liedteksten in de standerdtaal, :* gien officieel gebruuk in de rechtspraoke ezw., :* lege status. 't Veraandert de leste decennia in een pure cultuurtaal: :* weinig (goed) dagens gebruuk meer, :* now wal gebruuk in de schrieveri'je en meziek, :* in ieder geval op pepier wettelijke erkenning en beschaarming (al mag 't dan nauwelijks een driet veurstellen), :* ni'je greutsigheid op de taal as uutdrokking van de eigen identiteit. Dit blek een algemien verschiensel. Ik kwamme de volgende slim herkenbare uutspraoken oaver 't Jiddisch tègen, die a'k hier dielen wolle: :''Is er nog toekomst voor het Jiddisch? "Ik vraag het me soms af," zegt Max Rubinstein. "Nu gebeurt er nog van alles, maar kan dat blijven doorgaan? De taal is veranderd van een alledaagse, gesproken taal in een cultuurtaal, een taal die vooral gebruikt wordt om in te schrijven en voor de muziek." Vooral de Jiddische muziek heeft de afgelopen jaar [sic] een heuse revival doorgemaakt: "Ja, klezmer is heel populair. Alles klezmert. Het is leuke muziek, maar er is soms misschien zelfs wel iets te veel van." :''[...] :''Volgens Berger betekent dat niet dat de taal verdwijnt: "Hij verandert alleen van functie. Het is niet meer in de eerste plaats een taal voor alledag, maar een die mensen gebruiken in culturele uitingen, in literatuur en muziek om te laten zien wie ze zijn en waar ze vandaan komen. Daarnaast krijgt de taal meer academische belangstelling. [...]"'' :Bron: [http://www.vanoostendorp.nl/linguist/jiddisch.html ''Zullen we maar weer Hebreeuws praten? De wankele positie van het Jiddisch'', deur Marc van Oostendorp] Ok mit een algemien uutebouwde taal as 't Afrikaans ziej een beetien een verschoeving in die richting: mit det de drok d'rop toenemp deur de starkere pesitie van 't Engels, viej een militante toename van gebruuk in 't culturele domein, veural in de meziek en film. Mar 't Afrikaans verlös juust veul van zien wettelijke en maotschoppelijke privileges, die as 't Nedersaksisch nooit ehad hef. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:30, 3 jan 2011 (CET) :Et is woar, dat den stoatus van et Nedersaksies too lik te nemmen. Bi-jveurbeeld et gevven van lessen in et Achterhooks op de skolen [[Pertaol:In_'t_niejs#23_november]] was lange tied neet veur te stellen. :Moar, a'j de kriteria op de engelse wiki [[:en:standard language]] zeet veur ne kultuursproake, of et proces doarhen, dan is der nog ne bulte te doon. De streektaalorganisaties hebt bi-jveurbeeld ne rolle te spöllen in standaardisatie van spellen en vastleggen van grammatika, duch mi-j, moar doar kump alderbastend weineg oet. Een initiatief as SONT-spelling is dood, en der völt op et internet ok niks ovver te vinden, en dat kan in disse tied neet meer. As ze de köppe bi-j mekare zollen stekken, en nen richtigen standard op zollen stellen, den edreagen wöd van Grönnen tot an den Achterhook, zo'j met zien allen völle starker stoan. Moar dat gebeurt neet, en a'w blieft kieken hoo'w et in nen bepoalden variant altied edoane hebt, en doar veural niks an woagt te veranderen, is et Nederlands den bekenden daarden hond, den met et bot vortlöp. * A recognized dictionary (standardized spelling and vocabulary) * A recognized grammar * A standard pronunciation (educated speech) * A linguistic institution defining usage norms, e.g. Académie française, the Royal Spanish Academy * Constitutional (legal) status * Effective public use (court, legislature, schools) * A literary canon [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:45, 4 jan 2011 (CET) ::Wat of d'r mit 't Nedersaksisch en Jiddisch gebeurt is det 't meer en meer ''uutslutend'' cultuurtalen wördt: echte moedertaalpraoters starft uut, en van veul mèensen die dizze talen now gebruukt in cultuurutingen, heur ie van det 't niet heur moedertaal is. Typisch procédé: iene die een Drèentstalig liedtien zingt, kondigt det in 't Nederlaands an, en sluut of mit "Dankjewel allemaal!" Oenze talen koomt dus in een cultureel risservaat terechte, want det is de ienige plek in de maotschoppi'je daoras ze nog lèvensvatber bint. ::Oaver die criteria veur een cultuurspraoke zoas hierboaven bedoeld (dus een standerdspraoke die op alle meugelke menieren in de maotschoppi'je gebruukt wördt) kuj ok nog een ende kuiern. Zo hef 't Engels wal richtlienden veur goed gebruuk van universiteiten as Oxford, mar gien krampachtig oaverheidsinstituut à la Taalunie of Académie française. En op 't moment dej een bepaole uutspraoke as ''educated'', ''beschaafd'' of ''hooghaarlemmerdieks'' anwiest, stigmatiseer ie alle aandere uutspraoken as tekörtkommend; det is dus een tweisniedend zwaord. Det leste is netuurlijk ok niet van toepassing op een bulte dialecten, allemaole mit heur eigen uutspraoke en ampartigheden, die allemaole gelieke veul weerd bint. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 12:31, 4 jan 2011 (CET) :::Joa Nijluseger, hest doar geliek aan. Toch dunkt mie dat t aine deur t aander red worden kin. As man binnen 5 joar t leegsaksisch op schoul onderrichten gaait, is der wat mie aan gaait nog hoop. Toch denk ik nait dat t Leegsaksisch t potensjeel het om n standoardtoal tou kriegen, hailemoal nait hier ien Grönnen, woar de dialekten t maiste ôfwieken van de aander Nederlaands Leegsaksische varianten en al hailemoal nait om n amtstoal te worden. Doar binnen ozze toalen nait veur moakt. :::Toch is t wel zo dat n kultuurtoal oetìndelk natuurliek weer laiden kin tot n omgangstoal. Nait as moudertoal, môr wel as twijde toal, omdat man der toch wel mit konfronteerd wordt. Hier ien Grönnen bieveurbeeld kin man nait om t Grönnegs hìn. Ook al proat man gain Grönnegs, man kin gain week ien Grönnen wonen zunder t Grönnegs heurd of lezen te hebben. Toch zugt man wel n soort [http://en.wikipedia.org/wiki/Vergonha vergogna] ien ozze regionen, ien tieds dat dit nait neudeg is. Studìnten oet t westen zèggen hier voak "komt goud", ien tieds dat de Stadjers "komt goeth" zèggen. Dit illustreert dunkt mie goud hou of de sitewoatsie van ozze toalen is. Man is zulf nait echt trots op zien toal (of de toal van zien omgeven) en perbaaiert zok der vanôf te zetten. Boetenders doar entegen vinden t voak nait zo min, zo'n aander toal, dij vinden t voak juust leuk. Ik vin dit n hail biezunder en intressaante vroag: ''Wat môkt dat de Saksische dialekten as minder zain worden as de Frankische dialekten?'' Zollen joe hier antwoord op geven perbaaiern kinnen? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:28, 6 jan 2011 (CET) :Jah, He'k n heel verhaal etiept, geet den akeligen Grönneger dr duurhen knooin :P. Vanniejs dan mear... Ik deanke det det te doon hef met "metkuiern", "mediainvlood" en de nog aait oawerheersende oawertuging bie de indoktrineerde euldere gennerasies det "plat kuiern slecht" is. Ik heure det zo vake! "Jaa, mer t is toch völle belangrieker de'j good Hollaands köant?". Ik vernemme det heel völle jonge möage best wal plat weelt kuiern, mer det gewoon nit dörvet. :Ik goa doar aait krang en eegnwies teegnin. Min rapversken he'j al eheurd (Wearldhearskoppieje), mer minne kortns in leawn ereupne [[Facebook]]-ziede ken iej wellich nog nit: [http://www.facebook.com/tweants-word-de-nieje-wearldsproake#!/pages/Tweants-word-de-nieje-Wearldsproake/130982260256832 Tweants wörd de nieje wearldsproake]. Ik deanke echt det t vuural ne ''self-fulfilling prophesy'' is det plat zol verdwienn. As iederene det mear verdan blif roopn, ja dan is t toch ook logies det nums t wil learn? Want wat he'j an ne sproake wat toch nit blif bestoan? Um dr mer es managersproake teegnan te gooin: det is Theory X. Ik goa doar met Theory Y teegnin. Plat wörd de nieje wearldsproake ;). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 17:02, 6 jan 2011 (CET) ::Ni&#39;jluuseger, ik zee noo woar da'j op duden. De sproakverwarring zat em in et woord cultuurtaal: dat wöd op de nl wiki deurverweazen noar standaardtaal, doar woar i-j meer duden op et gebroek van de sproake in de kultuur-oetingen as skrieveri-je en zang ezw. As dee verskoeving et enege zol wean wat of wi-j zeet, dan hef dat skrikboarend völle ovver-ènkumpste met: [[:en:Dead_language#Types_of_language_death]] (bi-j poetry and song). Moar gelukkeg is dat neet et enege: ***in den Achterhook geet der les egevven wodden in et Achterhooks ->gif stoatus ***ik kenne nog altied olders dee't de kinder grootbrengt in et Achterhooks, dus ni-je modersproakesprekkers (ik gef too: wöd per generatie minder). ***leu as Woolters, dee't ni-je dinge doot in et Nedersaksies. ***kwam ik vandage teggen: n kommersjeel bedrief (wat ik wieters neet kenne, dus gin belangenverstrengeling), dat op de veurziede van eure webstea ne verwiezing gif noar ne vertaling in et Achterhooks. [http://www.zonnepanelen-achterhoek.nl/www/index.php?option=com_content&view=article&id=74]. Doar mot et op an, gin genöal ovver olde tieden, en hoo of n onderdeel van ne koare achter de peerde heet, moar moderne techniek in et Nedersaksies. Dat helpt better veur et aksepteren van et Achterhooks as moderne sproake as 200 woorden beskrieven dee't in de veurege eeuwe gebroekt wodden, moar dee noo gin mense meer kent. ::Dan ovver de standaard sproake: ik geleuf echt ne bepoalde moate van standaardisatie ne sproake starker mek. En doar denkt ze boeten ons leafgebeed ok zo ovver ::[[:en:Low_German#Writing_system]] ''This diversity—being the result of centuries of official neglect and suppression—has a very fragmenting and thus weakening effect on the language as a whole, since it has created barriers that do not exist on the spoken level''. ::A'j noar de geschiedenisse kiekt, hef et de sproaken dee't iets an standards hebt edoane gin windeier elegd: et Nederlaands, in feite ne kunstmoatege sproake, saamnesteld oet Hollaands en Broabaants, met n betjen Sassies, dut et toch aardeg, veural noa et oetkommen van den Stoatenbiebel. Et HoogDuuts, ok saamnesteld oet meerdere dialekten. Et Fraans, zoas Grönneger al op duden, onderdrukken van langue d'oc hef et good edoane. Et Engels, min of meer vri-jwilleg ontstoan oet meerdere Germaanse dialekten. Dus ik bun et neet met Grönneger eens dat onze sproake doar neet veur emaakt is, dat was gin enkele sproake. ::Ik bun der ok neet veur um iets tot "goed" of "fout" te bestempeln, moar (meer) eendudegheid in spellen, of ne beskrieving van woorden deet tiepies Nedersaksies bunt, of juust tiepies Frankies zol good wean. Moar dan mot et wal ansluten bi-j et gevuel van den gemiddelden Nedersaks, en neet zoas de taalunie dut, dingen deurdrukken dee't gin mense begrip, en tiepiese fossielen as de -isch oetgang loaten bestoan (ik denke da'k in mien nederlaands ok moar weer mensch goa skrieven) [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:59, 7 jan 2011 (CET) :::t Probleem dat ik aaits heb mit standerdisoatsie is dat man wat kunstmoategs moakt. Juust t feit dat wie os van t Hollaands ôfzetten is omreden wie os aigense holden willen. As wie dat den veurmekoar kriegen en os Grönnegs den omwizzeln mouten veur n Intersaksische toal, dij middelkerwies veul op t Drìnts lieken gaait, den is t nait meer ozze toal. t Probleem dat ik heb mit Nedderlaand en t Nedderlaands is dat t, op zien Hoogduuts mooi woord: "eine künstliche Bildung". t Nedderlaands is soamenstèld en westerlingen mainen dat t Nederlaands aaltied al proat is en dat dialekten versimpelde vörmen binnen van t Nedderlaands. Ook t laand Nedderlaand is wat mie aan gaait gain noatsie stoat, den der binnen n hail ìnde verschillende autochtone bevôlkensgroepen, zo as de Franken (Leegfranken, Zìntroale Franken), Fraizen, Saksen en elk dij doar tuzzenien zit. Ien de 19. aiw is man den ook slim bezeg wèst om n nasjenoal gevuil te krieern om de ainhaid in Nederlaand te bevördern. Man bedocht ienais dat elkenain ien Nederlaand van de Bataven ôfstamde. Man zee prait ienais over t Voaderlaand woar ozze prins van Oranje veur vocht. Mit aander woorden, man bedocht wat zoaken dij "typisch Nederlaands" worden zollen, dus n kultuur en man bedocht n gesoamelke geschiednis. Wat man nou zugt bie bieveurbeeld ook Fraislaand, en nou dus ook bie os, is dat ook wie nou n gesoamelke kultuur krieern goan. :::Kiek noar Fraislaand. Veur 1920 haar nog noeit aine de Fraise vlag zain. Schuutjezielen en bongelwuppen wazzen regionoale bezegheden en de Kanon fan de Fryske skiednis verzörgt n (al den nait kunstmoatege) geschiednis. Ik maark ditzulfde hier ien Grönnen. Woar wie nou as Grönnegers groots op binnen was der vrouger nait zo. Grönneger streekprodukten as Grönneger mostert en Grönneger kouk wazzen vrouger Stadjer produkten dij allend ien Stad en deur de rieke boeren eten wör. Tegenswoordeg dut man leuven dat elkenain ien dizze pervìnzie dit al hail laank eten dut. Dingen as t [[Oldgrunnegs]] binnen theorieen dij bazeerd binnen op sikkom 30 bladzieden aan tekst, wizze wait man t wieder nait. De ainhaid van de Grönnegse toal is n nijmoods verschiensel. Veur twijde wereldoorlog prait man nait van Grönnegs, môr van Oldamtsters, Westerwoolds ezw. Veur Napoleon prait man nait ains van Grönnen, môr van Stad en Lande. :::Wat ik zèggen wil is dat de haile zìntralisoatsie n nij en kunstmoateg verschiensel is, dat n regioon wel staarker moakt, môr de woare bedoulingen dij man vrouger haar verget. n Gemainzoamelke schriefwies is wat mie aan gaait nait genog om "standerdisoatsie" te haiten. Man dut of binoa schrieven zo as wie dat nou ook doun, of man schrieft apmoal t zulfde, môr man sprekt t aans oet, zo as bie t Duutse Leegsaksisch. Doar schrieft man "good", môr man kin t oetspreken as "goed", "good", "goud", "gaud", "gjaud" of "geeuwd". Dus wat standerdisoatsie aangaait bin ik nait zo te spreken over de toukomst. t Haar wel kind, môr den haar t 100 joar eerder beuren mouten of messchain nog eerder. As man kiekt dat t Engels ontstoan is ien de 15. aiw mit t ontstoan van de biebel en dat op hail Groot-Brittannie hoast gain dialekten meer binnen dij aander woorden broeken as t Standerdengeld, den mout man toch nog moal op heur heufd kraben as man denkt om ozze toalen ien dizze tied nog ais te standerdiseern. Woarom was t 100 joar leden wel lukt? Omdat doudestieds (hier ien elk gevaal) binoa 90 persìnt van de bevôlken nog Grönnegs prait en man doudestieds nog veul meer olle Grönnegse woorden broekde. Wie gruien laanksoam noar de Britse sitewoatsie woarbie de Nederlaandse dialekten allendeg nog moar n aksìnt binnen. :::Wat wie doun mouten is kaizen. Willen wie staark stoan, môr doarbie ozze regionoale aigenhaid verlaizen? Of willen wie ozze regionoale aigenhaid zo laank meugelk beholden zo as t is en den "Vaarwel" zèggen? As man wel kaist veur standerdisoatsie, zel de toal eerst weer opnij leerd worden mouten. Verleken mit de toalsitwoatsie van 100 joar terug is ozze toal (ien elk gevaal t Grönnegs) binoa dood. Olle woorden worden ien t doagelks proaten nait broekt, ook al kent man heur wel en aal meer Neerlaandismes kommen ien de toal. Doarnoast is de houveulhaid jeugd dat t as serieuze toal prat nihiel. Veul jeugd, ook ien de bovenloagen, kinnen t wel, môr man proat t den allendeg as grappeg bedould. Dus ik zai de toukomst nait echt rooskleureg ien, behaalve as der NOU wat aan doan wordt ien t onderricht en ien de media. Den hest ook nog weer t probleem dat man leroaren en presentoaters neudeg het dij t goud proaten kinnen. As man noar Omroup Fraislaand kiekt, zugt man dat ook doar luu dij normoalerwies gain Frais proaten, dit leerd hebben veur televisie. :::Dus konklusie van dit verhoal: Ik bin nait veur standerdisoatsie, omreden dat n nije kunstmoatege toal oplevert, dat woar wie os juust van ôfzetten willen en omreden dat noar mien mainen te loat is. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:08, 7 jan 2011 (CET) ::::Ik begriep gin bast van wa'j zegt, Grönneger: i-j zegt, wi-j mot neet standardiseren, want dat geet ten koste van et eigene van de sproake, en in et zelfde verhaal zeg i-j dat de sproake vort geet deurdat der meer en meer neerlandismes in komt. Dus a'j niks doot, is de sproake vort, en is alles Nederlaands, umda'j noo neet wilt da'j meer noar nen van et Grönnegse ofwiekende vorm van et Nedersaksies goat? ::::Niks doon is ok ne keuze, en wat mi-j angeet den slechtsen. ::::Begriep mi-j good, ik wil ok gin kunstmoatege sproake, moar wal meer eendudegheid in skriefwiezen: et Grönnegs is meskien ne oetzondering, moar ik vinde et vrömd dat beveurbeeld et Tweants en et Achterhooks verskillende spellingsveurskriften hebt, woar de sproaken noadloos in mekare ovvergoat. En dan snap ik neet da'j nargens op de websteas van de Tweantse of Achterhookse sproakinstellingen iets vindt van diskussie ovver et vereanegen van dee spellingen. Geet neet ten koste van de eigenheid, zol de kritisi de bek snoeren dee't zegt van: dat Tweants en Achterhooks bunt toch moar dialekten van et Nederlaands. Moar nea, woag et neet iets te veranderen wat da'w altied zo hebt edoane. Verdeel en heers (in et Nederlaands), woar twenterhooks de ni-je wealdsproake zol können wodden. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 01:48, 8 jan 2011 (CET) :::::Joa, divide et impera, dat wos Machiavelli al, môr t is dat of zìntralisoatsie en den gaait de aigenshaid verloren. Dat zugt man op grotere schoal natuurlieks ook bie Uropa. Wat ik bedoul is dat wat mie aan gaait t best meugelk is om n standoard Nederlaands Saksische toal (ik zag lèstens t woord "Ieselsaksisch") te krieern, môr den zunder t Grönnegs en as man t echt goud doun wilt haar, haar man t beter eerder doun kind. Ik wait nait hou of t woordbroeken bie joe is, môr as man hier tegen de gemiddelde jeugd zègt "Mien olheer haar mien mouder verleden week nije hozen koft, môr zai wazzen te lutteg en zai mocht de kleur sangen nait lieden, dus is er mit woagen weerom voaren om de boudel weerom te doun noar dij tellerlikker.", den zègt man "Proatst as mien opa". Doaraan zugt man dat de toal versimpelt. t Broeken van woorden dij nait mit t Hollaands liek binnen, is nait 'cool'. Dus t probleem dat wie kriegen, as man nou t Grönnegs (geldt dunkt mie ook veur aander dialekten, môr lôt ik dit veurbeeld môr even holden) opnij leren dut aan lutjen, dat man den t gevoar krigt dat de toal nait meer dichtbie staait, omreden n haile generoatsie nait mit t echte Grönnegs opwozzen is en doarom t veur dij nije generoatsie n kunsttoal vuilt. En dat de jongluu voak gain zin hebben om n regionoale toal der bie te leren, zugt man ien Fraislaand wel. Dus ik blief der bie dat ik t nait positief ienzai, ook al zol ik, as t zo wied komt, elk inisjetief om de toal(en) te beholden, aanmoudeg. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:21, 8 jan 2011 (CET) ::::::Kiek, ik wil ook dat de toalen beholden blieven, môr man mout nait votdrieven ien romantische schiengedachten dij man ook ien t begun van de 19. aiw haar en woar kunstmoatege baauwsels as Nederlaand en Duutslaand oet kommen binnen. Man mout kieken noar hou of t waarkelk is, nait noar hou of man wil dat t is. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:30, 8 jan 2011 (CET) :::::::''Doaraan zugt man dat de toal versimpelt''. Det is gin verseempeling. Det is van alle tiedn. Det is met de tied metgoan, want ondaanks dee Hollaandsige wöarde blif de basis wal plat. Wo wied wi'j dan terugge met de oolde wöarde, Grönneger? Tötde'w wier Ooldsassies kuiert? :::::::Ik zin ook nit zo vuur ne standaardsproake, mer dr vaalt wal wat an skriefwieze te doon, net as wat Droadnaegel zegt. En doarbie, ook al is t nit froai, zonne algemene sproake, of keunstmoatig op ebouwde identiteit, iej munn wal toogeewn det t beheurlik good ewoarket hef met Neerlaand en Duutslaand. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 22:07, 8 jan 2011 (CET) :::::Joa, t het waarkt, môr tot op zonnen hoogte dat wie hier nou op n Leegsaksische wikipedia aan t prakkezeern binnen hou wie t Hollaands onder de doem holden kinnen. Mit aander woorden, wie proaten Hollaands, môr nait aait van harte. Mit weerom goan bedoul ik de woorden dij ozze grootolders broekten. Gain bôrd môr bred of teller. Gain sokken môr hozen. Gain geraidschop môr raaive. Enz. De woorden dij nog aal bestoan, môr nait meer broekt worden, behaalve ien: '''Kultuuroetens'''. Doar woar dizze haile diskussie over begon. Want as dizze trend zok deurzet, den is t Grönnegs straks n Hollaands dialekt en dat Hollaandse dialekt het den net zo veul Groningismes as dat t Grönnegs noudoags Frisismes het. Kiek en aan de aine kaant vaalt t nog te redden, den de luu dij dij olle woorden broekden dij leven nou nog. Môr nait laank meer en doarbie komt t probleem dat de plattelaandsjeugd tegenswoordeg nou nait hail leergiereg is en al laank bliede is dat zai ain standoardtoal leren mouten op schoul en nait twije. ::::::Ien de joaren 60 haar man hier ien Grönnen Haarm Maaijer dij n politieke partij oprichde mit de noam "De Grönneger Bond". En ain van zien partij-punten was dat hai t Hollaands hier ôfschavven wol en t Grönnegs leren wol mit doarnoast t Engels, zodat man zien aigen toal haar en n internasjenoale toal veur de rest van Uropa en de wereld. Dat was op zich n goud idee, môr den hest n Heeg nog dij geern n veraind Nederlaand zain wil. En n Heeg het zien zin kregen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 22:43, 8 jan 2011 (CET) == Artikelantallen per dialek == Hieronder vie-j een overzichte van de artikelantallen per dialek. {{User:Servien/Haandtekening}} 23:30, 29 mei 2010 (CEST) '''Aktueel euverzicht:''' #Achterhooks: {{PAGESINCATEGORY:Achterhooks artikel}} #Tweants: {{PAGESINCATEGORY:Tweants artikel}} #West-Veluws: {{PAGESINCATEGORY:West-Veluws artikel}} #Grunnegs: {{PAGESINCATEGORY:Grunnegs artikel}} #Stellingwarfs: {{PAGESINCATEGORY:Stellingwarfs artikel}} #Drèents: {{PAGESINCATEGORY:Drèents artikel}} #Oost-Veluws: {{PAGESINCATEGORY:Oost-Veluws artikel}} #Sallaans: {{PAGESINCATEGORY:Sallaands artikel}} #Urkers: {{PAGESINCATEGORY:Urkers artikel}} {| style="wikitable" |'''Meeste artikels oktober 2011:''' #Achterhooks: 756 #Tweants: 616 #West-Veluws: 586 #Grunnegs: 497 #Stellingwarfs: 469 #Drèents: 357 #Oost-Veluws: 142 #Sallaans: 108 #Urkers: 11 | valign=top; width=10% | |'''Meeste artikels mei 2010:''' #Achterhooks: 718 #West-Veluws: 548 #Tweants: 506 #Grunnegs: 462 #Stellingwarfs: 426 #Drèents: 294 #Oost-Veluws: 137 #Sallaans: 103 #Urkers: 11 |} {| style="wikitable" |'''Hoogste greui (mei 2010-oktober 2011)''' #Tweants: +110 #Drèents: +64 #Stellingwarfs: +43 #Achterhooks +38 #West-Veluws: +38 #Grunnegs: +35 #Sallaans: +5 #Oost-Veluws: +5 #Urkers: gelieke ebleven | valign=top; width=10% | |'''febrewaori 2009-mei 2010:''' #Tweants: +238 #Grunnegs: +55 #Stellingwarfs: +45 #Achterhooks: +29 #Drèents: +29 #West-Veluws: +28 #Sallaans: +9 #Urkers: +3 #Oost-Veluws: +2 |} == Onderwarpen per variant == Ik bun n betjen met CatScan an et knoojen ewest, doar kö'j deursniedingen van kattegeriejen met maken. Gif wal interessante informatie, ovver wat veur kattegeriejen per sproake anwezzeg bunt. Ik denke dat iedere heufdkattegerie in elke sproake verteggenweurdegd zol motten wean, um ne balanseerde encyclopedie te kriegen. Dus hier wat kattegeriejen dee't in ne bepoalde variant onderverteggenweurdegd of ovvermoateg anweazeg bunt, dus a'j neet wet wat of i-j wilt skrieven, kan dit wat inspiratie gevven: *Grunnegs: niks ovver sport of sporters (Marianne Timmer is toch Grunnegs?), weineg ovver geogroafie, weineg meziek *Tweants: ovververteggenweurdegd in meziek, moar weineg ovver netuur *Dreants: gin sporters, weineg geogroafie *Achterhooks: ovververteggenwoordegd in Geogroafie, weineg Geleuf, weineg Netuur *Sallaans: gin Netuur, weineg Meziek, ovververteggenweuurdegd in Geleuf (dus te weineg in de andere varianten). *Veluws: ovververteggenweurdegd in Netuur, weineg Meziek. Dit is gin kompleet ovverzicht, alleneg moar woar da'k op ezocht hebbe. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 01:58, 9 jan 2011 (CET) :Goa ik even n projektje van moaken! [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:40, 9 jan 2011 (CET) == Sj-klaank == Wat mie opvuil is dat veul Grönnegers (veuraal de ollen) gain sj (/ʃ/) zèggen kin. Lèstens heurde ik n man op tv dij zèggen wol van "finishing touch", môr hai zee "vinnezing töts". Is dat bie joe ook zo? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 20:27, 20 jan 2011 (CET) :Joa, det heur ik ook wal es. Mer hier wil t nog wal es det t öar lukt as ze öar beste doot. Dan maakt ze dr mear /{{IPA|sj}}/ van. Of nen heeln zwoarn /s/ met roonde lipn. Mer det heur ik n aandern (Hollaanders) ook wal daagliks doon. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 01:01, 21 jan 2011 (CET) == Zaak Warmelink/Mathonius (RB-NDS 28-01-2011) == De zaak tussen [[Gebruker:Erik Warmelink|gebruiker Erik Warmelink]] en [[Gebruker:Mathonius|gebruiker Mathonius]] op 28 januari 2011 in het Praotkefee van de Nedersaksische uitgave van Wikipedia. '''Zaak in feitelijke instantie'''<div> Gebruiker Erik Warmelink beweert dat hij in zijn privé-sfeer wordt lastiggevallen en bedreigingen ontvangt van voor hem onbekende personen. Daarbij beweert gebruiker Erik Warmelink dat gebruiker Mathonius verband houdt met deze bedreigingen en zich schuldig maakt aan verdacht en hinderlijk gedrag. Gebruiker Mathonius meent geen enkele relatie te hebben tot de omstandigheden van gebruiker Erik Warmelink en wenst niet langer 'onterecht' te worden beschuldigd. Naar aanleiding van dit conflict en de hinder die andere gebruikers, zoals [[Gebruker:Woolters|gebruiker Woolters]] en [[Gebruker:Droadnaegel|gebruiker Droadnaegel]] hiervan ondervinden, zal ik als onafhankelijke derde een uitspraak doen om de Nedersaksische Wikipedia en haar gebruikers deze hinder te ontnemen. Uit eerder voorgevallen situaties is gebleken dat gebruiker Erik Warmelink weldegelijk op persoonlijk vlak last heeft van bedreigingen van zijn persoon of diens familie en dat deze dreigende personen, wie dit ook moge zijn, zich ook tot Wikipedia, deze en andere uitgaven, begeven om gebruiker Erik Warmelink te bejegenen. Echter is een verband tussen gebruiker Mathonius en deze bedreigingen niet direct af te leiden uit de gedragingen die deze gebruiker tot dus ver op deze uitgave van Wikipedia heeft vertoond. Daarbij moet ik wel vermelden dat ik de mogelijkheid van enige betrokkenheid van gebruiker Mathonius bij de privé-zaken van gebruiker Erik Warmelink niet uitsluit. Als onafhankelijke derde doe ik de volgende uitspraak: '''Uitspraak'''<div> Overwegende dat deze en alle uitgaven van Wikipedia zijn bedoeld om samen encyclopedische artikelen te schrijven, is het niet mijn intentie om hier een der partijen in zijn gelijk of ongelijk te stellen. Gezien beide standpunten niet kunnen worden bewezen, zonder dat de andere partij een ander verloop van omstandigheden blijft beweren, is het derhalve ook onmogelijk om een der partijen gelijk te geven. Echter de hinder die de Nedersaksische Wikipedia en zijn gebruikers ondervinden, is genoeg aanleiding om tot oplossing van dit conflict te trachten. Met het recht dat ik heb als onafhankelijke derde, verbiedt ik beide partijen om zich de komende drie maanden met elkaar te 'bemoeien' op deze Nedersaksische Wikipedia, op straffe van éen maand blokkering. Wanneer een gedraging van een der partijen leidt tot '''ernstige''' situaties, dan dient de andere gebruiker zich hier niet om te bekommeren, maar laat dit dan over aan een andere gebruiker die het eventuele vandalisme zal behandelen. Onder 'ernstige situatie' en 'eventueel vandalisme' versta ik niet kleine wijzigingen in een handtekening of een verwijzing naar een Nederlandstalig sjabloon. Tot slot wil ik nog even zeggen dat het gebruik van de Nederlandse taal op deze Wikipedia een uitzondering is en dat iedere gebruiker die hier tracht bij te dragen op zijn minst zou kunnen proberen de taal te begrijpen. Verzoeken om over te gaan op het Nederlands zijn naar mijn oordeel dan ook niet bindend. '''Slotbepalingen'''<div> Tegen deze uitspraak kan niet in beroep worden gegaan. Daarmee verklaar ik de zaak gesloten. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 11:38, 28 jan 2011 (CET) :Grönneger 1, bedankt veur et deurhakken van disse knuppe. Jammer dat et mot, en neet plezereg um te doon, moar et gif wal dudelekheid. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:02, 28 jan 2011 (CET) ::Zie <span class=plainlinks>'''[http://nds-nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Overleg_gebruker:Mathonius&oldid=178260#Wat_.27n_gedoe hier]'''</span> voor een reactie van mijn kant. Met vriendelijke groet, [[Gebruker:Mathonius#top|Mathonius]] ([[Overleg gebruker:Mathonius#top|overleg]]) 12:14, 30 jan 2011 (CET) == Isoglossen == Ik bin wel benijd welke isoglossen binnen t Nederlaands Leegsaksisch de verschaaidene dialekten onderschaaiden. Tuzzen t Grönnegs en t Drìnts is dat nait zo stoer, oe-ou, ie-ai, uu-ui, wij maokt-wie moaken, etc., môr hou wordt t bie de aander dialekten? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:57, 9 feb 2011 (CET) :Tweants-Sallaands: hoes-huus, steet-stiet, book-boek, beuk''ske''-buuk''ie'', neet/nich-niet. :Tweants-Achterhooks: Tweants hef nen velearen wriefklaank (hardn -g/Duutsen Ach-laut), Achterhooks hef zachten -g/Ich-laut. Achterhooks sprekt de leste -en in woarkwöarde en zelfstaandige naamwöarde volledig oet (lopen), t Tweants maakt dr nen lettergreepmetkleenker van (loopn, net as Grönnings, Sallaands en Dreants dus). t Kan wean det wat Achterhookse dialektn dee't körter bie Tweante lignt dit leste ook doot. :[[Gebruker:Woolters|Woolters]] 16:50, 9 feb 2011 (CET) ::Tussen Tweante en Achterhook löp gin isoglosse, of in elk geval valt der neet verskeidene samen. A'j van Wenters, noar Nee, noar Hoksebarge goat, bunt der wal kleine verskillen, moar is feajlek n mooi veurbeeld van n dialektkontinuum. Meer noar et zuden in den Achterhook, en meer noor et noorden bunt der wal wat. Noord Achterhooks hef absoluut gin zachte g, harder kö'j ze hoast neet kriegen. Dat begunt zon betjen op de liene van Vasseveld via Deutekem noar Zutfent, en dan he'j al hoast de helfte van den Achterhook ehad. Bi'j de Liemers is et echt zacht. Zelfde verhaal veur de oetgangen, Liemers lope, de buurte van Deutekem / Hummelo -en, dus lopen (luustert moar noar Normaal), wieter noar et noorden loop'm. Veur mien geveul bunt der gin echte isoglossen op de grenze van Achterhooks en Tweants. Wieter noar et noorden wal: ovvergang van neet (Achterhook/Zuud Tweante, of Tweants-Groafskaps) noar nich (hardcore Tweante) beveurbeeld. Woar herken ik nen Tukker an? Veural an de lengte van de klinkers, in et Achterhooks bunt dee vake wat korter. ACT laand, TWE laaaand (ok wat nasaler). [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:15, 11 feb 2011 (CET) :::En de -e den? Dij ken ik typisch van t Achterhouks, komt dij ook ien Twìnte veur? Ik bedoul bieveurbeeld ''wi'j ziene/zene'', ''ik bu'j an et doene/doone'', ''ik heb ekregene''. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 10:11, 12 feb 2011 (CET) ::::Det is ook in wat zuud-Tweantse dialektn al, Grönneger. Bv. Eanters: ''kökne'', ''vuugele'', ''egoane/edoane/ezeene/estoane''. Al is det allene t voltooide deelwoard. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 16:27, 12 feb 2011 (CET) ::::En veeeardr wat Droooadnaeeeegl zegt, vieleu dooooot wat laaaankgerektr vaaaake ;). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 16:31, 12 feb 2011 (CET) == Bewarkingsinterface == ↑ Hierboven stoat ploaties. k-Heb ekuezen voor "monobook", "Laot de warkbalke '''neet''' zien" en haar ekeuzen veur "De uut-ebreien bewarkingsbalke '''neet''' anzetten" en "Dialogen veur 't toevoegen van verwiezingen, tebellen en meer '''neet''' inschakelen". Den dommen balk stiet-r toch. Ik bin neet bliede. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 21:36, 16 feb 2011 (CET) ::Inderdoad vrömd, met vector lik et wal good te goan, moar doar he'j niks an a'j dat neet wilt. A'w toch an et vroagen bunt: de verstekweerde veur thumbnails is 220px, noo de resolutsies op et scherm steeds hoger wordt, mag dat veur mi-j ok wal wat groter. A'k anemeld bun, kan'k et instellen, moar dat bun'k neet altied, en dan vind ik net wat grotere pleatjes der better oetzeen. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 22:20, 16 feb 2011 (CET) :::Vector zit mie wat völle an de grootte van t font (weal 2 slagen kleiner as wa-k gewoon bin). --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 09:16, 17 feb 2011 (CET) :::Over de thumbnails, da-s lastig, veur nen vaste monitor is t te luttik, veur n mobieltien is t te groot. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 09:16, 17 feb 2011 (CET) :::: Veur mobiel he'j toch http://mobile.wikipedia.org/ ? (nog) neet in et Nedersaksies, moar toch. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 21:09, 17 feb 2011 (CET) :::::Dat giet nog neet echt mooi, vergeliek tabellen op http://mobile.wikipedia.org/transcode.php?go=Groningen+%28city%29 moar s met [[:en:Groningen (city)]]. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 02:20, 18 feb 2011 (CET) :::::Wat noe precies ewarkt hef, wee-k zo neet, moar noa wat prutsen in mien veurkeuren, he-k monobook weerumme en gin bewarkingsbalke meer. Zeet ok [[:nl:Wikipedia:De kroeg/Archief 20110226#Nieuwe software vanaf 7:31]]. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 02:20, 18 feb 2011 (CET) == Raandstadproveensie == Moi, Ik zag dat TristanAidan t artikel [[Raandstadproveensie]] aanmoakt haar en nou leek mie dat wel n schier onderwaarp om over te diskusjeern. As der n raandstadpervìnzie komt, zellen ozze streken nog meer benoadaild worden. Hou kieken joe hier tegenaan? Ik zel mien mainen waiten loaten noadat joe dat doan hebben. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 17:16, 27 feb 2011 (CET) :Ja t kan ook in t vuurdeel wean, want zo krie'j nog mear t Oost teegn West, of twee stoatn in 1 laand. Zo lok iej juust ne reaksie oet van de leu van boetn de raandstadproveensie dee't zi'k benoadeeld veult, en doarumme as teegnreaksie zik op de lokale saamnleawing goat richten met investeern. Wellicht keump dr dan ook mear saamnwoarking tusken de "Sassenproveensies", wat oonze sproake wier vuurdelig kan wean. Mer ik zin nit zonnen ekonoom of stoatkeundigen. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 17:51, 27 feb 2011 (CET) ::Presies, dat wol ik ook zèggen. Messchain kriegen wie n soort Belgie, mit twij of drij federoale stoaten: Hollaand-Utrecht-Flevolaand, Fraislaand-Grunnen-Drìnte-Overiesel-Gelderlaand en Limbörg-Broabant-Zeelaand. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:17, 27 feb 2011 (CET) :::Ik denke dej dan eerder een noordelijke pervincie Frieslaand/Grunning/Drenthe zolden kriegen (die drei hebt now al veul mandielige structuren) en een oostelijke Oaveriessel/Gelderlaand. 't Döt een beetien denken an de grote departementen van de Bataafse Rippebliek. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 16:17, 7 mrt 2011 (CET) ::::Joa, môr as man noar ienwonertel kiekt, den is n grotere pervìnzie logischer dunkt mie. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 16:46, 7 mrt 2011 (CET) :::::Et ligt er moar an woar da'j noar kiekt. A'j kiekt noar antipathie tegen Hollaand, dan is zon betjen heel Oost Nederlaand, van Frieslaand tot Limburg vereanegd. A'j kiekt noar et geveul van verbondenheid van de leu, zölt Gelderlaand en Oaveriessel et met mekare können vinden, en de dree noordeleke previnsies ok. A'j kiekt noar inwonnertal, geleuf ik neet dat dat nen groten rol spölt in et geveul van de leu. A'j kiekt noar ekonomiese meugelekheden, dan zol de samenwarking van Broabant (dat wal es onderskat wödt, moar in feite ene van de grootste ekonomiese anjagers van ons laand is), met Gelderlaand (Arnhem-Nijmegen) en Oaveriessel (regio Eanske en Hengel) ne iezerstarke kombinatie wean. Met de Bataafse Republiek he'k persoonlek neet zovölle, woar den Achterhook samenvölt met n deel van Utrecht en Holland. Dat hef neet veur niks moar dree joar bestoan. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:03, 7 mrt 2011 (CET) ::Ik mag [http://www.youtube.com/watch?v=ADqitLDKuZU dit] aigelks wel lieden. Obwool der tuzzen Fraislaand en Grunnen voak spanningen binnen en n toalkundeg verschil, toch is de mentaliteit ien Grunnen meer aigenst mit Fraislaand as mit Drìnt, dij wat dat aangaait dunkt mie wat meer mit Overiesel het, t echte Saksische. Grunnen het wat dat aangaait meer overain mit Oostfraislaand, ook al is dizze overainkomst nait meer hail bekend deur de laandsgrìns. Ien dit filmke zitten de Floamse provìnzies der bie, mòr as dij der nait bie kommen, zol ik gewoon ain Zudelk Nederlaand doun. As Floandern der wel bie komt, zol ik nait én Zudelk Nederlaand doun én t Floams gewest beholden. t Floams gewest is wat dat aangaait ook mòr n kunstmoatege konstruksie mit veul verschil tuzzen de Westfloamingen, Oostfloamingen, Antwaarpers/Broabanders en Limbörgers. As Floandern der den toch bie komt, kinnen wie beter de aansloeting mit de Nederlaandse dailen weerom brengen. Wat de ienwoneraantel aangaait, t dunkt mie wel dat luu doar noar kieken goan. Ien n Heeg kiekt man nait zo noar regionoale kulturen, man kiekt noar 'efficiency' [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 00:04, 8 mrt 2011 (CET) :::M'n liejen dat 't der neet kump! As 't zol gebeuren dan zo-k in elk geval neet blie ween, behalve as Zeewolde dan bie Gelderlaand geet heuren of zokswat, van mien part kan dat hele Noord-Hollaand mien esteulen wönnen, 'k heb der niks mee. Mer bie ons (in [[Zeewolde]]) trekken wulen à meer naor Harderwiek en de Veluwe toe, in Almere is dat Amsterdam, daor woenen oek een bulte Amsterdammers (of-ekeurd volk dee de stad neet meer in mag ☺). Dus binnen zo'n previnsie is der awweer verschil, mer ja wees noen toch es eerlijk wat he-w tegensworig noen toch an zo'n previnsie, 't kan beter of-eschaf wönnen, en dan maak je der gewoon een "regio" van (regio Flevolaand, regio Gelderlaand...) 't scheelt gelieke een boel kosten! {{User:Servien/Haandtekening}} 18:39, 10 mrt 2011 (CET) ::::Doar zeg iej wat Servien. Oaweriessel besteet vuur de meeste inwonners nit. In Tweante en Sallaand sowieso nit. Tweante neumt zik Tweante, en Sallaand neumt zik Sallaand. In Healdern en Tweanteraand is t n lastig verhaal, vuural in Nijverdal, wat vuur de helfte Sallaands en vuur de helfte Tweants is. Mear iej zeet feaitelik noargns de offisjele oaweriesselse vlagge in de heuwe en in vlagnhoolders, behalve op proveensiegeböwwe. Vuural in Tweante zee'j aal mear vlagnmäste nöast t hoes komn met n Tweantevaandel dr in: [http://spuytje.web-log.nl/spuytje/images/2008/02/17/dscn4697v.jpg ditte dus]. n Nog grötter gebeed as bestuurlike indelige zal nog meender ansprekn as Oaweriessel al dut. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:48, 11 mrt 2011 (CET) == Vrumde luu en vandalisme == Moi, Vaalt t joe ook nait op dat as der vandalisme pleegd wordt, dat der den ien ais n vrumde luu binnen, dij wie hier noeit zainen, dij dat oplözzen? Roare boudel. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 13:19, 3 mrt 2011 (CET) :Zeet [[:m:Small Wiki Monitoring Team]], luu könt noe overal trollen en ze biet direct. t Idee zal weal wea'n dat as hier ok vlot ebetten wurd, de luu neet op de "grote" wikis goat trollen. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 14:57, 3 mrt 2011 (CET) ::Kiek, vandoar. Nou, zo laank zai os nait ien e weeg stoan vin ik t apmoal bèst. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 15:07, 3 mrt 2011 (CET) :::t Is allineg n bettien drok op [[speciaal:leste wiezigingen]], moar wieders he-j der gin last van. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 15:18, 3 mrt 2011 (CET) == Ik wete nich, ov dat hier de richtige ord is, … == … man dat geevt noch nich noog [http://tatoeba.org/eng/sentences/show_all_in/nds/none/none Nedderzassis op Tatoeba.org]. [[Gebruker:Kpeter b|Kpeter b]] 09:51, 19 mrt 2011 (CET) ::Machtig mooi um zo wat te zeen, ik zitte dr oawer te deankn um met te doon. NDS-relateert, en t was netjes in n kuierhook ezat, met naam en toonaam dr bie. Lik mie gin spam. Dr stoat wal vakerder zulke dinge hier. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 12:22, 20 mrt 2011 (CET) :::t Lik mie weal spam, Dr stoat weal vaker zulke dinge in mien mailbox. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 01:27, 22 mrt 2011 (CET) :Slomox zien noam staait der bie, dus zo slim zel t wel nait wezen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 08:42, 22 mrt 2011 (CET) ::Doar he-j geliek an, as Slomox metdoot, is-t neet slim. Maar Slomox haar [[:nds:tatoeba]] nog neet an emaakt, en der waren iets van 150 of 160 zinnen op tatoeba, as ik t op nds en nds-nl zag. [[sulutil:Kpeter b]] hef twee biedroagen edoan, ene stiet hierboven, de aandere [http://nds.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Ik_bruuk_H%C3%BClp&diff=prev&oldid=487204 waar op nds] en den lik barstends op zien biedroage hier. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 20:21, 22 mrt 2011 (CET) == Petticoat == Ik wos nait dat de musical Petticoat over n Grönnegs wicht ging. Grappeg om Chantal Janzen mit n Grönnegs aksìnt proaten te heuren: *[http://www.youtube.com/v/YGKmA-hiE8Y&fmt=37&hd=1&autoplay=1&version=3&rel=0&showsearch=0&showinfo=0&iv_load_policy=3&feature=player_embedded Chantal Janzen: "Arregat nog aan tou, Wilma Nanninga"] *[http://www.youtube.com/watch?v=26_0IxgwAZ0&feature=related körte doku] [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:35, 21 mrt 2011 (CET) == Grönnegs blog == Moi, Ik heb n blogje moakt mit wat achtergrond informoatsie over t Grönnegs. Den staait t touminste nait apmoal hier, môr is der ook nog n aander stee woar of man t vinden kin. Natuurlieks staait der wel n hìnwieze noar hier. http://grunnegs.blogspot.com/ [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:41, 21 mrt 2011 (CET) :Zut der skier oet Grönneger, en i-j hebt geliek, meer websteas ovver et Nedersaksies is better. Wa'k mi-j dan weer wal afvroag is: woarum is de sproake van ne webstea ovver et Grönnegs et Hollaands, toch neet umdat dat ne heugere stoates hef? [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:37, 27 mrt 2011 (CET) ::Doar heb ik n haile zet over noadocht en oetìndelk heb ik toch mòr veur Hollaands kozen omreden ik op dij menaaier meer luu, ook oet aander dailen van Nederlaand, kennes moaken loaten kin mit t Grönnegs en zien achtergronden. Doarnevven is t ook hail stoer om n bepoalde toalaigenschop te beschrieven ien de toal zulfs. Dat vin ik hier ook al muilek en wie nuimen hier geregeld "zo as t Hollaandse ..." of "(Hollaands: ...)". [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 10:56, 27 mrt 2011 (CEST) :::Schier, man. Misschien kunt ze op webstees as Dideldom een verwiezing naor oen blog zetten. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:36, 30 mrt 2011 (CEST) == Malinfo of Dokumentatie ? == Veur et beskrieven van mallen he'w no [[mal:Malinfo]] en [[mal:Dokumentatie]]. Et lik mi-j better um doar enen mal veur te gebroeken, um verwarring te veurkommen. Zelf he'k et leefste Dokumentatie, moar ik wet neet hoo of andern doar ovver denkt. Effen neet kieken noar kleuren, dee könt altied nog veranderd wodden. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:35, 24 mrt 2011 (CET) :A-k mot kiezen, dan he-k ok lever Dokumentatie. t Lik mie weal better um enen mal veur t beschrieven te gebruken, moar neet barstends belangriek: as enen völle schrif en lever Malinfo gebruukt, dan mag he dat van mie. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 17:29, 25 mrt 2011 (CET) ::Is ok neet heel belangriek, zekers in dit geval neet, umdat et neet in de artikelruumte veurkump en malskrievers bunt ovver et algemeen gin absolute wiki-beginners. Moar ik bun wal veur dudeleke richtlienen, gewoon umdat dat minder sloddereg ovverkump, en efficienter, gin gezeuk wat noo den besten mal is, of hoo da'j iets in mot vullen. Etzelfde he'k noo met de infoboxen, da's noo ok n betjen nen kroam, en zit wal in de gebroekersruumte. Ik zol derveur wean um doar 1 stiel te kiezen, zodat et herkenboarder is veur de gebroekers, en makkeleker veur de skrievers. Dus ik hebbe de verskeidene infoboxmallen 's bi-j mekare ezat op [[Gebruker:Droadnaegel/zandbak]] en zol willen wetten wat of wi-j noo wilt: ::*lettergreutte, wi-j hebt noo 100%, 95% en 85%, wat vi-j door et mooiste? ::*border/randjen. Sommege mallen hebt een raandjen tussen de cellen, sommegen ok neet, zeg moar wat et wodden möt, moar loa'w ze allemoale etzelfde maken ::*randjen um de vlagge, wal of neet? ::*wal of neet ne achtergrondkleure veur de linkercellen ::*de tekst in de linkercellen wal of neet vet-edrokt? ::*Titel/naam van et onderwarp van de infobox: derbovven of derin? ::Loat et moar wetten, dan köw de mallen n betjen op mekare loaten lieken, en noar miene mening ne better oetzeende encyklopedie maken. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:16, 27 mrt 2011 (CET) :::lettergreutte: 100% (dat is: niks an doon, ok neet "font-size: 100%;"). --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 13:26, 28 mrt 2011 (CEST) :::raandtien um de vlagge: weal bie [[Ofbeelding:Flag Groningen city.svg|border|40x20px|Grönnen]], neet bie [[Ofbeelding:Flag of Nepal.svg|40x20px|Nepal]]. Dat mot n parameter wean. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 13:26, 28 mrt 2011 (CEST) :::titel van de infobox: den stiet bovenan de bladziede, kö-j vake vortloaten. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 13:26, 28 mrt 2011 (CEST) :::raandtien tussen de cellen, achtergrondkleure veur de linkercellen, tekst in de linkercellen vet edrokt: hef met mekare te maken, en wee-k nog neet. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 13:26, 28 mrt 2011 (CEST) :::achtergrondkleure veur de linkercellen: neet bij de vlagge/t wapen. Zeet [[Luxemburg (laand)]], den grijzen box um de vlagge lik neet mooi. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 11:08, 13 apr 2011 (CEST) :::: He'j helemoal geliek an, Erik, ik was der nog neet an too ekommen, moar dat was een van de dingen dee't nog op et plan stoonden. Ik was moar vast an evongen met et veraandern van de mallen, heaneg an, zoda'w de tied hebt um te bekieken hoo et oetvölt. Wa'k zelf denke dat der nog gebeuren mot: *invullen van de vlagge en wapenlinks onder de vlagge en wapen (zeet [[Oaveriessel]] veur n veurbeeld) in de verskeidene laanden-, previnsie- en gemeentemallen *<s>wapenlink (dus rechtercel) ok lechtgries</s> gebeurd *<s>vlagge juust neet gries</s> gebeurd *<s>umzetten van de gemeentemallen, plaatse-mallen en nog wat aandern noar standard infobox</s> gebeurd *maxwidth en height veur de vlagge- en wapenofbeeldingen, met et leefste wal wat ruumte vuur "portrait"-wapens *vertical align van de vlagge (dus algemeen, verskoeven van de "markup" van de vlagge- en wapenofbeeldingen noar de mallen, moar dat is nogal wat wark, umdat elke ziede dan veranderd mot wodden, meskien dat Neagelbot doar wat doon kan) *gries maken van et webstea veld (dus vootkop) *meer of better gebroek maken van et region veld *meer etzelde maken van de mal-parameters, in elk geval altied of in kleine letters, of in kleine letters met heufdletter ::::Woar ik nog neet helemoal oet bun: *wal of neet n "dummy" ofbeelding as de vlagge of wapen ontbrök. Zojoa, dan meskien n mal:infoboxvlagge anmaken, zoda'w dat altied op dezelde manere doot *de plaats mallen hebt no nen dubbelen kop, met verskillenden griesweerdes, ik bun der nog neet ovver oet hoo dat op te lossen is zodat et der ok nog n betjen good oet zut *wieters bun'k nog n betjen an et prakkezeren hoo de mallen noo et best op ezat könt wodden zoda'w op et ende neet veur elk land, en elke gemeante en plaatse per laand aparte mallen in vief sproakvarianten hebt, dat könt der ne bulte wodden, en is onderholdstechnies neet handeg. :::: Dus, nog genog te doon. Ik denke, ik zet de lieste dee'k in et heufd hebbe hier effen neer, et kan natuurlek dat andern der heel anders ovver denkt wat der gebeuren mot, moar is in elk geval bekend woar ik hen goa, a'j mi-j neet teggenholdt :-). [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:22, 13 apr 2011 (CEST) == Tekst oaver de taalgeschiedenis van noordoost-Nederlaand == [http://www.dbnl.org/tekst/toor004gesc01_01/toor004gesc01_01_0010.php Dizze tekst] (en wiedere heufdstokken uut 't zölfde boek) gef een aordige, algemiene kiek op de geschiedenis van 't Nedersaksisch in samenhang mit die van 't Nederlaands. Ie leert det noordoost-Nederlaand talig al vrog een oavergaanksgebied was, det in de schrieveri'je zo vanof de Hoge Middelieuwen staorigan meer beïnvloed wördden deur 't westen, beveurbield umdet 't hudige Overiessel en Drenthe onder 't bisdom Utrecht kwamen te valen. Veurdet de schrieftaal dudelijker vernederlaandsten, hef in de Hanzesteden an de Iessel een steugien een tussenvariaant bestaon tussen 't Middelnederlaands en 't westelijke Nederduuts. Dizze schrieftaal, die gebruukt wördden deur de invloedrieke religieuze beweging van de [[Mederne devotie]], nuumt ze wal [[Iessellaands]]. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:26, 30 mrt 2011 (CEST) :Moin, kö-j mie t verschil anduden tussen "talig n oavergaanksgebied" en "deel van n dialektkontinuüm"? Oaver "al vrog", is r nen tied ewest dat noordoost-Nederlaand talig gin oavergaanksgebied waar? ::Een dialectcontinuum hej oaveral daoras dialecten in mekare oavervluuit. Mit 'talig een oavergaanksgebied' wiest ze volgens mi'j op partie belangrieke isoglossen (bv. ''ou/ol''), mar ok op de wisselnde oriëntatie van oonze gebieden - economisch en dus ok talig - op 't oosten (bv. deur de economische contacten van de Hanze) en 't westen (bv. deur 't bisdom Utrecht en de gruuiende economie van Hollaand). ::Ik geleuve dej véur de westerse taalinvloeden niet meer spreken kunt van een oavergaanksgebied: 't idee is, mar bewies is betuun, det 't Middelnederduuts (en vervolgens 't mederne Nedersaksisch) in oenze streken ontwikkeld is uut 't Oldsaksisch. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:00, 6 apr 2011 (CEST) ==Artikel idee: Neersassiese vergeliekings== Moi leu, ik heure deagns um mie hen nen machtigen hoop vergeliekings, dee't, a'j dr oawer noa komt te deankn, feaitelik beheurlik uniek zeent vuur oonze sproake. Non kan'k dr wal n ärtikel van startn, mer ik wol eerst heurn of t nit meuier is a'w det tehope doot. Met vergeliekings bedool ik dus oetsproakn as: ''Zo toa as hoondelear'' of ''zo dreuge as Sunterkloas zin gat'', ''zo skel as nen Maleier'', ''zo dikke as n driethoes''. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 19:25, 4 apr 2011 (CEST) :Bi-j makare is better, duch mi-j, want ik geleuf neet da'k der zo genog kenne veur n heel artikel. Moar et kan wean, umda'j der noo ekstra op goat letten, da'k der in ens ne bulte goa ontdekken. Da's vake zo, a'j argens bewust van wodt. Dikke as doezend man, rood as nen Ieslaander, smach as nen beer. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 22:12, 4 apr 2011 (CEST) ::Na, kiek, doar goa'j al hen. ''Zo zat as n aap'', ''drietn as nen bear, miegn as nen geeter'', ''Zo blauw as n tientje'', ''loopn as ne kiefte'', ''oogne in n kop, net glöazige siepeln''. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 22:31, 4 apr 2011 (CEST) :::Ik heb der gien weet van ho of dat 't noen krek in de aandere dialekken is mer hier he-j der wat in 't Nunspeets, ik herkenne der wè wat van in aandere dialekken: ''uut de tied koemen'', ''zo vlogge as modder/stront tegen een barg op'', ''kieken o-j waoter zien branen'', ''op 't pad van vriendschap mut gres greuien'', ''dee is in 't stro eleeg'', '''t mit mekare in 't wiere hemmen'', ''an de leste memme liggen'', ''zien hef gien ogen'', ''de loch is of-eschraod'', ''schone an de latte ween'', ''hij is goed te passe'', ''ze bin of-etrouwd'', ''zo rood as een kralle'', ''een Keulse reize'', ''een Annemse reize'', ''zo fien as gemaolen poppestront'', ''dee hef een planke veur de kop'', ''je kunnen m'n de bok fotsen'' [[Gebruker:Servien|Servien]] 19:25, 5 apr 2011 (CEST) ::::'Zo dreuge as Sunterklaos zien gat' is een hiele typische; 'zo zoer as eek' schöt mi'j ok in 't zin. En Mooi Wark heur 'Geil as een bossie siepels in augustus'. Volngs mi'j bint d'r ok een bulte die aj ok in 't Nederlaands hebt, zoas 'lopen as een kiefte', 'lopen als een kievit'. Ik wete niet of dit soort vergeliekings ''veural'' typisch bint veur 't Nedersaksisch (zoas [[zeespreuke]]n det beveurbield bint). [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 13:08, 6 apr 2011 (CEST) :::::Zo troag as dikke driete (duur nen trechter). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 17:14, 6 apr 2011 (CEST) == Vergeliekingsvörmen == Onder [[Achterhooksen taalwiezer#Vergeliekingen]] staait: ''De vergeliekende trap : et woord 'as' wördt ebroekt, in plaatse van 'dan' in et Nederlands, en ok de persoonsvorm is neet den eersten: NL: Jan is groter dan ik [ACT]: Jan is groter as mi-j'' Is et in aandere dialecten van et Nedersaksisch ook zo? Heit et ''ik bun groter as hum'' of ''ik bun groter as hie''? --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 10:58, 20 apr 2011 (CEST) :Joa, ik geleuf at det in aandere dialektn ook zo is. In Tweante is t in elk geval "ik zin/zun/bin/bun grötter äs um/Hee is grötter äs mie". [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 17:57, 20 apr 2011 (CEST) ::[[Heldern]]/[[Ommen]]/[[t Vjenne]]: "''ik bin groter as hem''"; (a-j "''hee is''" wilt) "''ik bin groter as '''dat''' hee is''". --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]] 21:51, 20 apr 2011 (CEST) ::: Et lik der wal op dat dat ovveral zo is: Grunnegs: [[Costa Blanca]], Veluws: [[2 (getal)]] -[[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 22:16, 20 apr 2011 (CEST) ::::Ik binne d'r weer late bi'j, mar ''as'' ('groter as') is algemien Nedersaksisch. Vake gebruukt ze ''dan'' (groter dan) onder Nederlaandse invloed. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 12:29, 6 mei 2011 (CEST) == Multilingual Challenge == {| class="center" style="border:2px double; color:#009900; background-color:#CCFFCC;" |- | style="color:red;" | Please help: replace this red text with a translation of the English message below. Thank you! |- | style="color:black;" | '''Announcing [[:en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multilingual Challenge|the Derby Multilingual Challenge]]'''<br /> This is the first multilingual Wikipedia collaboration. All Wikipedians can take part, in any Wikipedia language. The challenge runs from 1 May until 3 September 2011.<br /> '''[[:en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multilingual Challenge/Participants|Sign up now!]]'''<br /> <small>" Wikipedia is particularly pleased to see that Derby Museums are encouraging the creation of articles in languages other than English." ([http://uk.wikimedia.org/wiki/Press_releases/First_GLAMWIKI_outside_Capital Jimmy Wales, 14 January 2011])</small> |} [[Gebruker:Andrew Dalby|Andrew Dalby]] 15:28, 2 mei 2011 (CEST) == Een bietjen laote == Wulen hemmen der neet ech bie stille estaon mer disse wiki bestung in meert 2011 awweer een jaor of vuve. Al vuuf jaor Nedersaksische infermasie beschikbaor op internet. Op naor de tien! {{User:Servien/Haandtekening}} 10:17, 4 mei 2011 (CEST) :Och mien god, joa dat klopt. Haar der hail nait bie noadocht, môr gefeliziteerd elkenain mit t eerste lostrom! [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 10:38, 4 mei 2011 (CEST) ::Blaksem joa, ach zo geet dr wal mear an oons vuurbie. En wat is non vief joar? Filseteerd allemoal in elk geval, en bedaankt vuur disse meugelikheaid Servien, en vuur de gode saamnwoarking en verstaandhoolding met mekaander allemoal. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 15:01, 4 mei 2011 (CEST) :::Ik bun der natuurlek neet van den anvang of bi-j ewest, moar ik wil de groandleggers ok felisiteern. Ik denke da'w der met mekare greuts op könt wean wat der presteerd is, met fealek moar n klein tröpken leu. Zeuk in Google moar es op Achterhook, of Tweante of Grunnen. En wi-j stoat nog moar an et begin, de beste tieden komt nog. Ze zölt van ons heuren, of ze noo wilt of neet. -- [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:24, 5 mei 2011 (CEST) :Van harte filsiteerd. --[[Speciaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 04:54, 6 mei 2011 (CEST) == Nedersaksische radio == Wat menen jullie van de wèenselijkheid, lèvensvatberheid ezw. van een Nedersaksischtalig radiostesjon? Niet allennig veur meziek, mar mit een variëteit an pregramma's, dus ok ni'js, praoteri'je, humor, reportages, spöllegies, veurlezings, taaluutbouw en -bewustwörding... Kan det dan bèter per provincie, of pan-nedersaksisch wörden an-epakt? En kunt 't internet en/of piratenzenders hier wat betieken? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 12:39, 6 mei 2011 (CEST) :Det is non precies woer a'k zelf ook vake an deanke. Vie hebt al AllesPlat, mer det is allene mear ''muziek'' in t plat, en doarduur leg iej dr juust de noadruk op. Ikzelf zol groot vuurstaander wean van n radiostasjon wat gewoon dezelfde meuk dreeit as alle aandere populeare zeanders, allene is t genöal dr umhen in t plat. Op zonne wieze maak iej t gebroek "natuurlik" en leg iej dr nit de noadruk op. Det is precies wat [[Harm oet Riessen]] deed, allene dreeidn hee muziek vuur wat euldere tooheurders. Pan-Nedersaksisch, kearl wat n mooi woard :). Piraatnzeanders köant hier zeker wat beteekn, in det ze vake al n bekeand geluud hebt woer't völle leu (mear as de'j deankt!) an gewoon zeent. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 13:21, 6 mei 2011 (CEST) ::Doar denk ik ook wel ais over noa. Dit [http://www.youtube.com/watch?v=yUIpVxnegTA fragmìnt] van Luxembörgse televee het mie noadenken loaten over zoks. Gewoon de 'mainstream media' dij op plat opereern as of t hail normoal is en elkenain (zulfs de prins, vanôf 3:48) dij t dialekt proaten. Zo zol t hier ook wezen mouten en n radiostoatsjon en n tv-zènder en n kraante op plat zol hier goud bie hèlpen. Zulfs bin ik nait zo veur de piroatenzènders, omreden dat weer te veul t imago van de domme boeren en woarbie allend de onderloag van de soamenleven plat proat, ien tieds dat dat haildal nait zo is natuurlieks, môr dat imago ruipst den wel over die ôf. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:54, 9 mei 2011 (CEST) :::He'k ook oawer noadacht, Grönneger, mer ik moarke det ook de wat klokere, of better-eskoolde leu ook mangs vuur de wille nog wal es noar piraatnspul lustert (gewoon umdet det makkelik in t geheur ligt, as leu bv in thoes verbrekn goat: "bie dom woark heurt domme muziek"). Ik kan nit vuur aandere deeln van oonze strekke sprekn, mer ik wete det de oondernemmers in Riesn heuwdzakelik Riesns met mekoar kuiert (ik kenne dr ene den't n goodloopnd bedrief hef, n redelik stel harsens in n kop hef, en helemoal gek is van [[Normaal]]; minn buurman dut met bednspul en zit in n gemeenteroad, mer spölt vuur de wille wal [[trekzak]]). Doarmet is t dus nit allene mer vuur de oonderloage vd bevolking (van Riesn). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 00:18, 10 mei 2011 (CEST) ==Welk dialekt== Wat dialekt is [http://www.youtube.com/watch?v=q2SYGoA1ORs&feature=related dit]? Ik wait nait of wie dij al haren op [[Wikipedie:Nedersaksisch beluustern]], môr ik vroag t môr even. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:02, 9 mei 2011 (CEST) :De's Jelmer van [[3FM]]. Den bewoarket al det soort nommers in t Achterhooks. Steet dr ook bie, trouwens ;). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 23:34, 9 mei 2011 (CEST) ::Oke, daanke, nait goud keken :) [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 23:54, 9 mei 2011 (CEST) :::[[:nl:Jelmer Gussinklo]] oet [[Wenters]] in den Achterhook. Ik zal et nl artikel wal ne kere umzetten, dat soort leu mo'w natuurlek wal n betjen stimuleern. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:07, 10 mei 2011 (CEST) ::::Oet Wenters lik wat overdreven, veur zowied as ik kan nagoan is he op egreuid in [[Iezerlo]] (http://www.henkwestbroek.com/2004/de-mooiste-baan-ter-wereld). Is-e misschien in t ziekenhuus eboren? --[[Speciaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 06:01, 10 mei 2011 (CEST) == Et en Fret == Ik bun nou trech worrn mit dat afschrieven van dat öllste Grunnengse toneelstuk ''Et en Fret'', dat is nou komplet op de Wikiborn: ''[[:oldwikisource:Et en Fret]]''. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 20:59, 11 mei 2011 (CEST) :Moi Slomox, det is geweldig; waor hej de tekst weg? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 11:13, 12 mei 2011 (CEST) ::Ut de Utgaav van K. ter Laan, 1957. --[[Gebruker:Slomox|::Slomox::]]&nbsp;[[Overleg gebruker:Slomox|&gt;&lt;]] 19:08, 12 mei 2011 (CEST) == 10 jaar Nederlandstalige Wikipedia == Beste allemaal, In januari dit jaar bestond Wikipedia 10 jaar: wereldwijd is dit gevierd, ook in Nederland. Op 19 juni 2001 is vervolgens onze eigen Nederlandstalige Wikipedia opgericht en Wikimedia Nederland nodigt jullie van harte uit om ook dit 10 jarige jubileum samen te vieren. Op 18 juni is er 's middags een fotojacht, Wiki takes Den Bosch, om zoveel mogelijk monumenten te fotograferen. De stad staat er vol mee, nu de foto's nog! <br> 's Avonds vieren we feest, met muziek, een hapje en een drankje en een klinkend glas om middernacht. Vier met ons mee en schrijf je in via [https://spreadsheets.google.com/viewform?hl=nl&formkey=dHp6cGpfRXI1bmVXVXhUNWRPdGdQd0E6MQ#gid=0|dit formulier]! Vriendelijke groet, [[Gebruker:Ciell|Ciell]] 09:14, 15 mei 2011 (CEST) == Veurblad == Huj allemaole! Zoa-j meschien wel ezien hemmen, hou ik zo'n bietjen 't veurblad bie, mer a-jie meehelpen willen, do dat dan gerus! Je maggen gerus joew eigen artikel op 't veurblad zetten ('t mut wè wat ween), en je kunnen vanzelf 't Platduutse artikel derop zetten a-k 't toevallig een keer vergete. Mer mu-w mit "Wos jie dat" anvangen? Wi-w dat behouwen, en gewoon biehouwen of mu-w 't vervangen mit wat aanders (zoas een vast artikel over 't Nedersaksisch, of een uutleg in aandere talen over 't Nedersaksisch)? {{User:Servien/Haandtekening}} 12:51, 15 mei 2011 (CEST) :Ik veende oons vuurblad dr, in vergelieking met aandere wiki's, onmeundig strak oetzeen, mer onmeundig vol. Ik bedole dan vuural t [encyclopedie]-blukn met al dee verwiezings noar aandere ärtikels. Iej köant n hoop wit loatn duur allene de köpkes dr in te hooldn en vanoet de artikels dee't achter dee köpkes zitt duur te wiezn noar de artikels dee't non zo kort op mekoar epakt stoat op de vuurziede. t Wos-jie-dat-blukn lik mie nit neudig, t is wal rappe en grappige kennisoawerdracht, mer neamp ruumte in, en iej mut t verdan biehooldn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 11:04, 16 mei 2011 (CEST) ::A've t kopke Encyclopedie nou ais vervangen deur n koartke van t Leegsaksische toalgebied of n vast artikel over t Leegsaksisch. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:56, 16 mei 2011 (CEST) :::Ik heb ''Wos je dat'' vort-ehaold en ''Encyclopedie'' vervangen deur een vast Nedersaksisch stuk (in mien ''eigenwieze spelling''), vertaal 't gerus in een aander dialek, vul 't gerus an en verbeter 't, aanders steet der allinnig mer Veluws op 't veurblad dat mu-w oek neet hemmen, 't mut juus ofwisselend ween. {{User:Servien/Haandtekening}} 19:53, 16 mei 2011 (CEST) ::::Vertalen kan-k nog neet, en ok t ploatien wiezigen doe-k nog neet. Moar wat ducht-oe van ([[File:Nds-nl nds-de.svg|x40px|right|Platproaters]]→) t ploatien rechts woar de luu dee ok Plat proat, moar t met Duutse heufdletters schrieft, ok op stiet. --[[Speciaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 20:26, 16 mei 2011 (CEST) ::::: Ik bun veur dee ofbeelding: ::::*Tekst van et artikel geet ok ovver et Duutse deel ::::*Slut an bi-j wat op de nds-wiki steet ::::*Blauw zut der better oet as greun (pov) [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:31, 21 mei 2011 (CEST) == Unblocking [[User:JackPotte]] == Hoi, the current rule "[[meta:Board_elections/2011#Requirements|You may vote [...] not be blocked on more than one project]]" excludes [http://toolserver.org/~vvv/sulutil.php?user=JackPotte me unless if you let me a second chance], after the only serious beginner error I've done three years ago. [[Speciaal:Biedragen/88.164.137.127|88.164.137.127]] 22:21, 16 mei 2011 (CEST) :I don't mind if you would be unblocked here. I cannot see the 1 edit you made here that did get you blocked, but the fact that you communicate about it, and admit it was an error, makes me believe a 3 year block is enough. I did a quick browse through your en and fr edits, and I did not see any spammer-pur-sang behaviour, so I am in favour of giving you a second chance. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 23:27, 16 mei 2011 (CEST) :I would like to ask [[gebruker:Erwin]] to explain why (s)he/it used their unelected powers to block a user who has parents. Unblock JackPotte '''now'''. --[[Speciaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 23:39, 17 mei 2011 (CEST) ::Finally I could vote with my account, I hope that it won't be refused after for this reason. Thanks for your attention. [[Speciaal:Biedragen/88.164.137.127|88.164.137.127]] 20:37, 7 jun 2011 (CEST) == Spellen == Et is al eerder onderwarp van gesprek ewest, moar der lik de leste twee joar nog neet völle veranderd te wean. Ik kom der fealek weer op deurdat Servien hierbovven skrif: miene eigenwieze spelling. Is dee nog argens te vinden? De olde webstea woar't ze stond is oet de locht, geleuf ik. Ik hebbe wal 's kontakt ehad met et Staring-instituut, en dee zegt, de SONT spelling is et beste veur ne webstea as de onze, moar dee is dan weer neet op et web te vinden. Dus miene vroage is, hoo kö'w noo anfietern dat de spelling van et Nedersaksies meer standaardiseerd wöd? Dat lik mi-j ene van de veurweerden um as sproake meer serieus enommen te wodden. Ik geleuf dat onze wiki doar belangriek kan wean, wi-j bunt met afstand de grootste stea in et Nedersaksies, en good veurbeeld dut volgen. Dus wa'k mi'j veurstel: *Maak een antal veurstellen, met veurestelde veranderingen, zodat de verskeidene veurskriften meer op mekare goat lieken. *Neug de streektaalorganisaties oet, loa'w ze gewoon anskrieven, um doar eure mening ovver te gevven. *Verander de skriefwiezes as gevolg doarvan hier, kan met nen bot, um as veurbeeld te denen. Wi-j hebt gin kommersjeel belang, dus wi-j bunt vri-j um veranderingen in te voeren. Punt 1: Et lik mi-j da'k doar mot anvangen met de punten dee't neet metene de hakken in et zand zet, dus neet oa of ao, dat gif meteen stried, moar op punten dee't gin stried geft, moar neet dudelek umskrevven bunt in de veurskriften van de verskeinene organisaties. Loa'k een veurbeeld gevven: ik bun veurstander van et gebroek van -ies in stea van -isch (meskien met oetzondering van et Grunnegs, woar et wat anders oet-esprokken wöd). Kö'w doar Staring, Goaitsen, Iesselakademie ezw in metkriegen? Zoa joa, en dat mot treadjen veur treadjen, dan goa'w toch meer op mekare lieken. Dus, loat moar heuren, he'j nog meer van dit soort, neet kontroversiele veurbeelden? Dan kö'w ne lieste maken, en dermet de boer op noar de organisaties. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 01:20, 21 mei 2011 (CEST) :Ik bin oek nog altied veur zo'n spelling, 't huilt mien nog altied bezig. Ik heb 't dokement noen argens aanders neer-ekwak: [http://www.wiziq.com/tutorial/143370-Spelling-nds]. A-j as vol an-ezien willen wönnen dan mu-j toch de spelling standardiseren, 't vergroot oek de overlevingskansen van een taal. Veur onze dialekken hoef 't neet zo'n prebleem te ween, 't lik allemaole wè aorig op mekare (mit uutzundering van 't Gronings, mer daor mut wat op te vienen ween). Op disse pagina: [[Wikipedie:Algemene Nedersaksische spelling]] ku-w veerder praoten over een standardspelling (dan blif 't op een plekke). {{User:Servien/Haandtekening}} 12:41, 22 mei 2011 (CEST) == Yankee captcha's == Kiek, dat ik altied weer zo'n USAnse puzzel krieg, doar kan-k nog inkommen (ik mot vort, ik mot elocked), moar vrömd blif t dat [[gebruker:62.194.89.103]] an de captcha's neet zeet dat he [[gebruker:Servien]] is. --[[Speciaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 03:52, 22 mei 2011 (CEST) :Too wa-k waorschienlijk neet an-emeld, dan krie-j dat :-) (en haandmaotig Gebruker:Servien in-evuld)... {{User:Servien/Haandtekening}} 12:17, 22 mei 2011 (CEST) == Effen der tussenuut == Ik ben der effen een weekjen tussenuut. Groeten {{User:Servien/Haandtekening}} 14:58, 22 mei 2011 (CEST) == De praothoek == 't Praotkefee is herneumd: 't heten hier altied 't "Praotkefee", mer a-w de SONT-spelling toe zollen passen op de systeemteksen, dan zo-j 't mutten herneumen naor 't "Praotcafé", had oek ekund mer a-j der over naodenken dan klink 't asof hier een stelletjen alkelissen zitten, de naam "De praothoek" pas hier beter dunkt m'n. {{User:Servien/Haandtekening}} 15:50, 8 jun 2011 (CEST) :Klinkt mi'j wat bèter toe as 'praotkefee'. Ik kwam hier ok al nooit veur zoeperi'je. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:43, 9 jun 2011 (CEST) ::Kö'w det "de" nit better oet n naam haaln? Vie doot toch alle ärtikels zoonder lidwöarde? Is ook makkeliker met duurverwiezen. (skealt wal 3 letters! ;) ) [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 20:22, 21 jun 2011 (CEST) :::Oek goed. Ik heb t alvas an-epas. {{Gebruker:Servien/Haandtekening}} 20:48, 21 jun 2011 (CEST) ::::Dat klopt, 'Praothoek' is ok Stellingwarfs. Hiel mooi! Groetnis --[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] 22:45, 21 jun 2011 (CEST) == Kattegerie herneumen 2 == Wulen hemmen 't al es eerder besproken, da-w de naamruumte "kattegerie" aan wollen passen umdat e zo "efokseerd" (geforceerd) overkump. Daor ha-w een paor woorden veur: indeling/indelige, onderwarp, klasse, groep, onderwarp, soort, rubriek(?). Mer wi-w daor nog wat an veraanderen, of mut 't zo blieven? Zo ja, wat mut 't wönnen, en bin der nog aandere naamruumten dee an-epas mutten wönnen? Op [[Speciaal:Alle pagina's]] staon alle benamingen van de naamruumten. Groeten {{User:Servien/Haandtekening}} 19:50, 8 jun 2011 (CEST) :Ik zol "indeling" kaizen, dat is de maist neutroale noam. Noarnoast zol ik "willekeurig artikel" vervangen deur "zo mar n artikel". "Portoal" bin k persoonlieks ook nait zo wies mit, mòr k zol zo nait waiten wat of dat den wel wezen mout. Messchain kin "opslaon" veranderd worden ien "vastleggen". En ik zol "geld geven" veraandern ien "geld schenken", dat heurt even wat netter en dat kin bie dij ziede wel. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 20:16, 8 jun 2011 (CEST) ::Ik weet nog niet ow ''kattegerie'' mut wiezigen in ''indieling'' of zowat. Ie breekt dan toch mit herkenbere termen van Wikipedia, lös van de taalversie. En wi'j zolden 't now wal iens kunnen wèden dej veur ''opslaon'' ok ''vasteleggen'' kunt gebruken, mar daomiet kump d'r een ni'je mitwarker die misschien twiefelt wat aw daormit bedoelt. Dus al te creatief mit ni'jviendings muw hier ok weer niet wèden. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 18:47, 9 jun 2011 (CEST) :::He'j dan neet n probleem op elke ziede? De naamruumte zal zo te wiezigen wean, moar dan steet der nog altied op elk blad Kategorie:x_of_y. Dan zo'j dee allemoal motten veranderen. Dat kan natuurlik met nen bot, moar den zal dan wal roodgleunig worden. Ik hebbe gin heel groot probleem met kattegerie, al zo'k et lever as Kategorie zeen, kump ok mooi met et Plattduuts ovverèn. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 22:49, 9 jun 2011 (CEST) ::::A-j 't in de "SONT 2.0-stiel" zollen doon, dan mut 't "kategorie" ween, mer dan steet de bot inderdaod roodgloeiend, een dag/paor dagen en dan is 't op-elös dus op zich gien prebleem :-). {{User:Servien/Haandtekening}} 23:30, 9 jun 2011 (CEST) :Ik bin neet wisse of ik "kattegerie" of "indeling" (of wat aan's) better vind, k weet weal da-k onmöndig starke argumenten wil zeen veur t veraanderen van zewat alle zieden. Veur mie mag "kattegerie" blieven. --[[Speciaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 00:25, 10 jun 2011 (CEST) ::Oké dan hou-we dat zo. En Grönneger neumen al "Geef geld" dat ha-k 's mirregs al an-epas toevallig. An "zomer een artikel" za-k dee mirreg oek al te denken, in 't Nederlaans is 't an mekare, mer dat steet zo vremp, mer ja is meschien effen wennen. {{User:Servien/Haandtekening}} 22:02, 10 jun 2011 (CEST) :::'Mar zo een artikel'. En wa'k al eerder opperde 'Netzölfde welk artikel', mar det wördt dus niet in alle dialecten begrepen. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 20:30, 20 jun 2011 (CEST) ::::'Egaal wat veur n blad' --[[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 21:46, 20 jun 2011 (CEST) :::Of: "Dou mòr aine". [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 21:49, 20 jun 2011 (CEST) ::::Inderdaod "do mer wat!" of nog arger: "kan mien 't schelen!" :-) {{Gebruker:Servien/Haandtekening}} 22:06, 20 jun 2011 (CEST) ::::Joa, dat is goed, "doet maar n lemma" is korter as "Willekeurige pagina" en de luu wilt lemmata. --[[Speciaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 23:55, 20 jun 2011 (CEST) ::Nee, nait "lemma", dat vin ik zo'n verschrikkelk aanleerd woord. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 12:22, 26 jun 2011 (CEST) :::Ik ook. "Bekiekt es n artikel"? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 14:26, 26 jun 2011 (CEST) == Translatewiki.net == De systeemteksten dee op disse Wikipedie staon kunnen an-epast wörden op [http://translatewiki.net http://translatewiki.net], doar ku'j meehelpen mit t vertaolen van de systeemteksten (t hoeft van mien neet per se allinnig mer in t West-Veluws te ween, dit ku'j net zo goed in n aander dialekt doan). Ik mörken vandage dat de systeemteksten oek ampart nog in t Twents vertaold kunnen wörden, dus as doar veule behoefte an is dan kan dat (mer woart je, t is een bulte tekste dat vertaold mut wörden). {{Gebruker:Servien/Haandtekening}} 19:11, 2 juli 2011 (CEST) == Call for image filter referendum == The Wikimedia Foundation, at the direction of the Board of Trustees, will be holding a vote to determine whether members of the community support the creation and usage of an opt-in personal image filter, which would allow readers to voluntarily screen particular types of images strictly for their own account. Further details and educational materials will be available shortly. The referendum is scheduled for 12-27 August, 2011, and will be conducted on servers hosted by a neutral third party. Referendum details, officials, voting requirements, and supporting materials will be posted at [[Meta:Image filter referendum]] shortly. Sorry for delivering you a message in English. Please help translate the pages on the referendum on Meta and join the [[mail:translators-l|translators mailing list]]. For the coordinating committee,<br /> [[m:User:Philippe (WMF)|Philippe (WMF)]]<br /> [[m:User:Cbrown1023|Cbrown1023]]<br/> [[m:User:Risker|Risker]]</br> [[m:User:Mardetanha|Mardetanha]]<br/> [[m:User:PeterSymonds|PeterSymonds]]<br/> [[m:User:Robertmharris|Robert Harris]] <!-- EdwardsBot 0090 --> == Nedersaksische veurbielden == Wie bin veur joe een inspiratie deur hoe of ze mit et Nedersaksisch bezig bin? Veur mi'j onder aandere: *'''Skik/Daniël Lohues''', belangriek in de tied dat ik begon te begriepen wat et Nedersaksisch now wal en niet was. *Et '''Huus van de Taol''', daor kan de rest een puntien an zoegen. *'''Lucas Jonker''' veur zien schrieveri'je over et leven in et Riestenlaand. *'''Jan Poortman''' idem en veur zien muite veur de Platduutse schrieveri'je. *De Stellingwarver schriever '''Johan Veenstra''' die mit zien vriendelijke nuchterheid veur mi'j et beste van disse streken vertegenwoordigt. *'''Goaitsen van der Vliet/''De Nieje Tied'' '''en '''Martin Koster/''Roet'' '''veur heur gezonde krangheid. *'''Hans Heyting''' en '''Roel Reijntjes''' om heur dichtwark. *'''Henk Nijkeuter, Rouke Broersma en Stieneke Boerma''' om heur Drèentse literetuuronderzuuk. *'''Gerard Rutger Buisman''' om zien lakonieke ballades en Stienwiekerlaandse mystiek. *'''Boh Foi Toch''' om heur muzikale en tekstuele kwaliteit. *'''Helligen Hendrik''' die de Nedersaksische humor vanni'js uutevunden hef. *'''Van Jonge Leu en Oale Groond''', zo'n beetien de eerste Nedersaksische tillevisie. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] 10:16, 8 jul 2011 (CEST) :Veur t Grönnegs is dat wat mie aangaait: **'''Ede Staal''' **'''Erwin de Vries''' **'''Alex Vissering''' **'''Siemon Reker''' :Aal vaaier veur t feit dat zai zain lòten dat t Grönnegs ook n serieuze kaant het en nait allendeg n old boeren kloagtoaltje is. :Om hail eerlieks te wezen heb ik mie wieder nait slim orientaaierd wat Leegsaksische persoonliekheden aangaait. t Wordt messchain tied om dat wel te doun. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] 14:51, 8 jul 2011 (CEST) ::Der bunt der al n paar eneumd, as '''Boh Foi Toch''', met '''Hans Keuper''' en '''Willem te Molder''', en de riege '''van Jonge leu..'''ezw, en '''Skik/Daniel Lohues'''. Wat der veur mi'j neet mag ontbrekken is '''Normaal''': wa'j ok vindt van de muziek of teksten, ze bunt wal de band dee in t Nedersaksies de meeste nationale bekendheid hebt (ehad), en n soort trots/emansipatie veur t boerenlaeven hebt vereurzaakt. ::Dan '''Arie Ribbers''', joaren op de radio ewest met programma's in et Achterhooks. ::En ik vinde '''Herman Finkers''' ok wal n mooi veurbeeld van leu dee't Nedersaksies oetdraagt zonder t imago van achterliken boer. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] 00:18, 9 jul 2011 (CEST) :::Ik mut zegn a'k dr ook nit zovölle hebbe, en dee wa'k wal hebbe zeent heuwdzakelik muzikaantn (gek hè? :P). :::'''Normaal''' - As krangen puber kon'k mie helemoal oetleawn op de roewe Normaaltekste. Mer ook de wat heanigere nommers veund ik aait machtig mooi (''leagere school in Hummelo'', ''achter wolken'', ''Ik kom altied weer terug''). :::'''Skik/Daniël Lohues''' - Lohues skrif misskien wal de meuiste verskes van Neerlaand, veend ikke. Zo seempel, mer doarduur grip t oe vake zo noar n haals. Hee is nen artiest woervan ik dr op vertrouwe at he zelfs zinne mäpkes op n kompjuter nog in t Dreants hef. En woerumme ook nit? :::'''Jovink & De Voederbietels''' - de nieje normaalgennerasie, zoonder boern. Rock & Lol. Zee hebt t vuur mekoar ekreegn de grötste en trouwste fangroep van Neerlaand te kweekn. De Zwarte Cross is duur öar toodoon oet egröaid töt ene van de grötste en populearste festivals van Europa. De shoarmakeet hef dr n groot bröd met "Breudje Schoap!", ze verkoopt dr T-shirts met doarop ''Jovink - Niet Goed, Wel Hard'' (sponsor: slagerij Lovink oet Hummel). Det veend ik prachtig, en det veendt dr völle mear prachtig. :::'''Herman Finkers''' - duur um keant Neerlaand Tweante. Ik keandn vroger hele shows van um woard vuur woard oet n kop. :::'''Anne van der Meiden''' - Nit echt ne inspirasie, mer wal bewoonderensweard. Hee was aait professor Kommunikasieweetnskop in [[Universiteat Utrecht|Utrecht]]. [[Monique Sleiderink]] verteeldn mie ooit es det zee doar les van um har, en det hee vreug: wie spreekt hier Twents? Sleiderink steuk as ennigste n vinger op, mer doarnoa dee Van der Meiden t hele kollege in t Tweants. Zinnen [[Tweantsen Biebel]] is um hoge an te priezn. Doarnöast is t gewoon nen plezerigen kearl den't ook nog dreuge oet n hook kan komn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] 14:34, 9 jul 2011 (CEST) ::::En, ik goa t toch zaeggen, ozze wiki hier. Ik leuf dat wie, as grootste online bron van Leegsaksische teksten, n belaangrieke rol speulen bie t behold en de promotsie van de Leegsaksische streektoalen. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 21:56, 20 jul 2011 (CEST) == Fonds kleine activiteiten == Hallo, het bestuur van Wikimedia Nederland maakt attent op het [[:nl:Wikipedia:Fonds kleine activiteiten|Fonds kleine activiteiten]]. Hartelijke groet --[[Gebruker:Ziko|Ziko]] 18:15, 11 jul 2011 (CEST) == Meeting of Wikipedias in Regional Languages == Hello everyone, There is a discussion going on about a possible [[:de:Wikipedia:WikiConvention/Themensammlung#Treffen_der_Regionalsprachen|meeting of wikipedians from projects in regional languages]] at the WikiConvention 2011 in Nürnberg. I am an active author on the Alemannic Wikipedia and would be interested in attending. However, I don't want to end up being the only one there. But if just one other user from a Wikipedia edition in a regional language signs up, I will too. I believe the deadline is the end of July. Cheers, --[[Gebruker:Terfili|Terfili]] ([[Overleg gebruker:Terfili|overleg]]) 16:10, 19 jul 2011 (CEST) :It sounds interesting... unfortunately I won't be attending, since it's almost six hours driving. If it would have been in Bocholt, I would consider attending. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 16:28, 19 jul 2011 (CEST) == Plautdietsche Wikipedie == Help onze [[Plautdietsch]]e ''nobers'' en stem [[meta:Requests for new languages/Wikipedia Plautdietsch|hier veur]] t anmaken van de Plautdietsche Wikipedie. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 16:00, 20 jul 2011 (CEST) == Vakaansie == Leu, ik zin dr n poar deage tuskenhen. Heanig an! [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 20:57, 21 jul 2011 (CEST) :Veul plezier daor! [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 20:58, 21 jul 2011 (CEST) == Systeemteksten in ANS == Ik bin begunnen mit t ummezetten van de systeemteksten naor ANS (mit t eerste deel (van zo'n 2700 teksten) bi'k klaor), mer t invoeren van t bestaand wil niet echt lokken, daor bi'k dus nog mee an t klooien, en ik bin noen oek nog bezig mit t leste deel (van zo'n 900 teksten). [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 18:11, 24 jul 2011 (CEST) :t Tweede deel is oek klaor. Noen mötten de bestaanden allenig op-estuurd wörden, dat geeft nog wel wat problemen... [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 22:23, 24 jul 2011 (CEST) ::Goud waark Servien! Heloas heb ik doar nait zo veul verstaand van, aans wol ik die der wel mit haelpen! [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 09:36, 25 jul 2011 (CEST) :::Hach, t is mer goed da'w hier allemaole zo onze spesialiteiten hebben toch. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 18:46, 25 jul 2011 (CEST) Alles is in-evoerd. A'j noen nog onjuustheen tegenkoemen, dan heur ik t grege. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 20:13, 27 jul 2011 (CEST) == WikiWoordeboek == Zo a'j misschien wel weten he'w een edeeld projekt mit de Duutse Nedersaksen, sinds gister he'w oek een veurblad in t Nedersaksies van Nederlaand (t Stellingwarfs), hierveur wörden oek de ANS gebruukt. Kiek op: http://nds.wiktionary.org/wiki/Wiktionary:Veurblad veur t resultaot. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 20:14, 27 jul 2011 (CEST) == Herziening naamruumtes == *Kattegerie - volgens ANS: "kategorie" *Overleg - t zelfde *Overleg_gebruker, Overleg_MediaWiki, etc. - t zelfde *Ofbeelding - "bestaand" is misschien beter, want daor vallen oek geluudsbestaanden onder. *Mal - t zelfde *Hulpe - volgens ANS: hölpe [hɶləpə] Dus a'j wat veraanderd willen hebben: ''taok naauw of hold veur altied oew pies''. Groet [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 20:01, 29 jul 2011 (CEST) :Met eens, behalve hulpe of hölpe. Det is n strekgebeundn oetsproakverskil en doar hooft volgens de ANS niks an te veraandern. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 20:16, 29 jul 2011 (CEST) ::Dat is oek zo. Dan lao'w dat zo. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 20:57, 29 jul 2011 (CEST) :::Had der ene veerder nog anmarkingen? Aanders kan'k der mee veerder gaon. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 19:05, 2 aug 2011 (CEST) ::::Gien op- of anmarkingen meer? Goed, dan gao'k t voort effentjes anpassen. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 15:20, 6 aug 2011 (CEST) == Anschrieven over ANS == t Lik m'n n goed idee um de streektaalorganisasies te informeren over de ANS, en n verwiezing dernaor op Onzetaal.nl? Ha'w daorveur niet een algemeen adres an-emaakt, steet m'n iets van bie. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 19:07, 2 aug 2011 (CEST) :Ik heb m'n eigen an-emeld veur [http://meta.wikimedia.org/wiki/OTRS/volunteering info-nds <apestartjen> wikimedia <punt> org], dan ku'w daor vandaon de parsberichten sturen. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 20:17, 8 aug 2011 (CEST) == Visite == Augustus 2011 hef noe al de meeste "page views per month" volgens http://stats.wikimedia.org/EN/TablesPageViewsMonthly.htm en wie hebt nog drie dagen te goan. --[[Speciaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 18:38, 29 aug 2011 (CEST) :Kö'w ok argens zeen wat de meest bekekken artikels bunt? Dee zollen dan onze beste zieden motten waen. As t de help pagina's bunt, gif dat ok te denken. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 23:47, 30 aug 2011 (CEST) ::Stats.grok.se hold wat bie, moar http://stats.grok.se/nds-nl/top is wat oald (Henrik mot nog te völle met t handtien doon: [[:en:User:Killiondude/stats#How can I find out the top viewed pages for any given project?]]). ::Vanuut de zölfde welle (http://dammit.lt/wikistats/) maakt Erik Zachte moandelikse samenvattings op http://dumps.wikimedia.org/other/pagecounts-ez/monthly/, zeet http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2011-August/054655.html (en http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2011-August/054645.html). --[[Speciaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 11:44, 31 aug 2011 (CEST) == Redirect == Der is van ales veraanderd. Woar kin man nou de deurverwies-kode vinden? Dij ston eerder aaltied zo makkelk onderien, maor nou mouten wie der noar zuiken. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 16:23, 30 aug 2011 (CEST) :Bovenan t bewarkingsveld bie "Meer funksies" > "Derbie doon" en dan t tweede ikoontjen. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 18:12, 30 aug 2011 (CEST) == Nieje mal == Ik heb n nieje mal emaakt, Bdijkstra hef m'n daormee ehölpen, um t dialekt an te geven waorin n artikel eschreven is, ik viene t persoonlik wel makkeliker, mer heure grege wat julen dervan vienen. Veur n veurbeeld mu'j kieken op: [[Kampers]]. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 22:52, 2 sep 2011 (CEST) :Ik bun der nog neet helemaole weg van. Veural as t spesifieke dialekt neet in is evuld, dan krie'j iets as op [[Elbersdorf]]: nen aoverbaodigen balk met: dit is eskraeven in t Grunnegs, met vlak daoronder de kattegerie: Grunnegs artikel: te völle tunt veur te weinig extra info. Wieters zo'k lever zeen dat de skriefwieze in nen aparten mal kump, al dan neet in dissen, zoda'w better könt zeen welke artikels in bv. ANS eskraeven bunt. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 22:40, 7 sep 2011 (CEST) == Persbericht de deure uut == Ik heb vandage n persbericht de deure uut edaon over de Algemene Nedersaksiese Schriefwieze (naor de streektaalorganisasies). Ik bin beniejd naor de reaksies. Groet [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 01:40, 7 sep 2011 (CEST) :Ik hebbe dr oawer neumd in mien nöalstukn in n [[Bodbreef]] vuur de [[KTS]]. Kiekn wat doarvan keump. Vaste nit völle, mer iej weett nooit. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 18:36, 7 sep 2011 (CEST) ::Da's altied goed, toch! M'n liejen dat onze inzet in elk geval wat in gang ezet hef. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 22:20, 7 sep 2011 (CEST) :::Da's mooi, dan wet ze der in elk geval van. Eén ding is wal zeker: a'w der neet de boer met opgaot, wörd t zondermeer niks. Ik verwacht ok gin honderden reaksies, maor t zol mooi waen a'w in elk geval de leu dee't wal s Nedersaksies skrieft bereikt. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 22:47, 7 sep 2011 (CEST) ::::Ik zag in "In t ni'js" dat de Onzetaal webstae n artikel hef an-emaakt. Mooi wark, Servien, "spread the word"! [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 23:40, 11 sep 2011 (CEST) :::::t Hef oek in t oktobernummer van t blad OnzeTaal estaon. Van t Staring Instituut hef der ene ereageerd op ons persbericht, waorin e angeef dat e ooit nauw betrökken was bie t opzetten van de SONT-spelling, en hij vient t op zich n goed inisiatief, mer hij was veraltereerd over t feit da'w op sommige punten aofwieken van t Nederlaands (zo as t/n in plaotse van 't/'n en -lik veur -lijk), mer ik heb uuteleegd waorumme o'w dat edaon hebben, daor is veerder niet echt reaksie op ekeumen. Ik heb an-egeven dat as der vanuut de streektaalorganisasies behoefte was an t veerder ontwikkelen van n streektaalspelling da'w der grege bie zollen ween. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 20:13, 11 okt 2011 (CEST) == Anmelding veur beheerder == [[Wikipedie:Anmelden as beheerder|Hier]] he'k mi'j anmeld veur beheerder. Groetnis --[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] ([[Overleg gebruker:Kening Aldgilles|overleg]]) 22:02, 7 sep 2011 (CEST) == Onderzuik noar de Leegsaksieze dialekten == Moi, Tied veur n nije diskussie ducht mie. As onderwaarp: t onderzuik dat ien t verleden doan is noar de Leegsaksieze dialekten. Doarbie wil ik geern 2 koartkes even zain laoten: [https://www.meertens.knaw.nl/cms/images/stories/nieuwsbrief/kaartJoDaan.jpg Jo Daan], [https://www.meertens.knaw.nl/cms/images/stories/nieuwsbrief/deschutter.png Georges de Schutter]. Mien stelling is: t Dialektonderzuik ien Nederlaand het zok ien t verleden veuraal 'fokusd' ien t Frankieze dail van Nederlaand. Dat is onder aander zichtboar ien de koartkes dij ik hierboven heanzet heb. De koart van Jo Daan bieveurbeeld. Zai maokt bieveurbeeld n onderschaaid tuzzen t Westfrais, Kennemerlaands, t Zaans en t Woaterlaands, ien tieds dat binnen t Grönnegs allend t Westerkertaaiers onderschaaiden wordt. Toch is der tuzzen Zoltkamp, Schaanze en Troapel liek zo veul onderschaaid as tuzzen de Noordhollaandse dialekten. Ook Emmen-Meppel is n wearld van verschil ien verlieken tou t onderschaaid tuzzen de Noordhollaandse dialekten. Ook as den noar t Riesens-Aenters en Vraiskenveens kiek, zai ik ook weer haile biezundere Twaentse dialekten, ien tieds dat dij nait weerom kommen ien de koart. En tou slöt, t konstrukt Gelders-Overiesels, woar ook t Örkers tou heurt, huif ik dunkt mie nait veul over te zaegen. De koart van De Schutter den. Binnen t Frankieze toalgebied wordt onderschaaid maokt tuzzen vaaier regionen. Binnen t Saksieze toalgebied wordt gain onderschaaid maokt, ien tieds dat wie natuurlieks de Grönnegs-Noorddraentse, en eventuweel ook de Stellenwaarfse dialekten tou t Noordleegsaksies reken kinnen. Doarnoast nuimt man t nait Saksisch, maor Noordoost Nederlaands. Doarnoast as man kiekt noar gemiddelde toalkoarten, den zugt man dat der n hail eande koarten bestoan van t Limbörgs en de isoglossen en de verwantschap mit de Rainlaandse dialekten. Houveul koarten, dij nait ien de laeste joaren deur n wikipedioan maokt binnen, bestoan der op t web? Hail wainig. De koarten dij de Nederlaandse dialekten zain laoten, laoten wel de verwantschop van t Limbörgs en t Zuudgelders mit de "Niederrheinische" dialekten zain, maor nait dijent van bv t Tweants en Sallaands mit t Bentumers. Messchain is dit dail van n 'kampanje' om n Nederlaandse ainhaid te promoten. As man de Nederlaands Leegsaksieze en Duuts Leegsaksieze dialekten verainen, den is der gain reden meer om dij dialekten as Nederlaandse diakten aan te duden. Wat denken joe hiervan? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 15:11, 17 sep 2011 (CEST) :De taalkaorte van Georges De Schutter maakt bie mien niet zoveule indrok, die hef de boel op n hope ekwakt en dat neumden e dan Oost/Noord, daor waren wulen oek al uut. De taalkaorte van Jo Daan, kan 'k m'n eigen al wat meer in vienen, disse kaorte is ebaseerd op t taalgeveul van de dialektsprekers. Dialektplaotsen die volgens de dialektsprekers t zelfde dialekt hadden, mossen ze dan angeven mit n piele, as ze dat niet angaffen dan was dat de dialektgrens, op disse maniere bin der dan 28 verschillende dialektgroepen ontstaon. t Naodeel hiervan is da'j dervanuut gaon dat disse meensen n goed taalgeveul hebben, mer as dat niet zo is dan klopt de boel niet, en a'j t weer an de meensen van noen vragen dan krie'j misschien aandere antwoorden en n aandere dialektgroepering. Mien veurkeur geet uut naor de indeling op: [[Nedersaksies#Nedersaksiese_variëteiten]], mer dat is vanzelf n algemenere indeling. :t Veluws ku'j eigenliks allinnig mer indelen as West- en Oost-Veluws; dit is namelik dudelik n geschei tussen de twee vormen (vanwegen de -en/-t uutgang bie warkwoorden en ol/ou), de stadsdialekten van Zutfen, Deventer en Apeldoorne lieken arg op mekaar (die hebben o.a. net as t West-Veluws de uutgang -tjen en gien -tien), t Zwols en t Kampers lieken der oek wel op (mer die hebben wel -tien en gien -tjen), wel hebben ze allemaole de brouw-r en vuilt de h vake vort, en Deventer, Zwolle en Kampen hebben veur -aor "-eur" of "-öör" (deur/döör vs. daor, weur/wöör vs. waor) disse dialekten wieken dus wel wat aof van de aandere dialekten derumheer (mer of dat genog is um t as n amparte groep/subgroep te zien, dors ik niet te zegen). Der blik oek niet echt n geschei te ween tussen t Oost-Veluws en t Sallaands, dat zo'j as één dialekt in kunnen delen (Sallaands-Oost-Veluws), mer of t Achterhoeks daor bie zol mutten koemen te staon kan 'k je niet krek vertellen, t Urkers zo'k ampart doon (ik begriepe in elk geval niet waorumme as dat bie t Gelders-Overiessels steet, want t zol namelik dichter bie t Veluws mutten staon op de kaorte van Jo Daan). Veerder bin der binnen t Veluws nog wel n paor plaotselike biezunderheen mer dat is niet zo biezunder da'j echte subgroepen an zol kunnen toewiezen, zo as veur t "Vriezeveens". Wa'j wel altied overal weerzien is dat der n overgangsgebied is tussen de verschillende dialekten (bv. West-Veluws > Oost-Veluws; Oost-Veluws > Sallaands; Sallaands > Drents; Sallaands > Twents; Achterhoeks > Twents, en gao zo mer deur). [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 20:31, 17 sep 2011 (CEST) :t Kaartien van Daan is juust neet westers, he gif t Sallaands en t Zuudoost-Dreants as '''1''' dialekt an. Dat kan allinig a-j t Noord-Bentems ok als Sallaans zeet. --[[Speciaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 23:40, 17 sep 2011 (CEST) :::Det 'Sallaands' in Drenthe giet um een puntien van Zuudoost-Drenthe; in 't bezunder Schonebeek en Ni'j-Schonebeek, daoraj geleuf ik wal Sallaandse kenmarken as umlaut viendt. In Kocks zien Drèentse woordenboek he'k daor speuren van evunden. Veur 't Zuudoost-Drèents van beveurbield Erica (Daniël Lohues) en Klazienaveen giet det niet op. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 10:20, 23 sep 2011 (CEST) ::::Dat is gin Sallaands in Dreante. Dat is Zuudoost-Dreants dat meer op Sallaands lik as op aandere dialekten in Nederlaand. --[[Speciaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 23:03, 30 sep 2011 (CEST) ::Toovallig köm ik ditte teegn: [http://userweb.port.ac.uk/~joyce1/dialects/index.html http://userweb.port.ac.uk/~joyce1/dialects/index.html]. n Oawerzicht van alle "Duutse" dialekte. Wellicht at oeleu dit ansteet. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 00:02, 19 sep 2011 (CEST) ::Ik wete at dr in de bieb van de [[UU]] ne kaste vol met kaartn steet van alle dialekte van Neerlaand. Grote isogloskaartn dee'j egee nit oonder ne skenner köant legn, met stipkes en streepkes van alle verskillende wöardjes. Ik meane at t Meertens Instituut dr ook wat van op de webstea hef stoan. Iej mut ook rekn de'w vake te völle op ene kaarte weelt hebn, woerduur t onoawerzichtelik wörd, en t hele doel van de kaarte verlöarn geet. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 00:32, 19 sep 2011 (CEST) :::'t Is een open deure, mar alle indielings kuj ieuwig aover risselveren. Ie kunt d'r best wat veur zeggen um Zuud-Drenthe, Stellingwarfs en alles daoronder as Westfaols te zien, en Midden-Drenthe en alles daorboaven as Noord-Nedersaksisch, mar dan kuj netuurlijk 't misverstaand kriegen det d'r een radicale breuk is tussen Zuud-Drenthe en Midden- en Noord-Drenthe, intied det ok daor, zoas oaveral binnen 't Nedersaksische taalgebied, de oavergangen aordig vluuiend bint. :::Interessant vien ik de '''Levenshtein-ofstaand''', een meetmeniere die 't antal verschillen tussen 't zölfde woord in twee taalvariaanten vergeliekt, umme zo te bepaolen hoe groot de ofstaand is tussen die variaanten. Zo bint beveurbield in twee verschillende tiedparken de ofstaanden bepaold tussen Oaveriesselse en angrèenzende Benthemse variaanten, mit netuurlijk as dudelijke uutkomst de ze uut mekare gruuit. Een groot naodiel liekt mi'j det taal zoas weeregèven op schrift niet 't zölfde is as taal zoas die warkelijk klinkt of gebruukt wördt. 't Afrikaans kump dus mit Levenshtein aordig dichte bi'j 't Standerdnederlaands te liggen in vergelieking mit 't Nedersaksisch, mar det kump deur 't Nederlaandse woordbield van 't Afrikaans. De uutspraok is veul ofwiekender, um 't nog niet te hebben aover aandere woorden die vake in 't esproken Afrikaans de veurkeur kriegt (zoas anglicismes die 't Nederlaands niet hef), aandere uutdrokkings, een stark verengelste syntax ezw. Intied det goudgeef Nedersaksisch op schrift ofwiekend kan lieken, mar de typische Nedersaksische spreker mak d'r een inconsequente mengelmoes van tussen streektaal en standerdtaal, en vernederlaandst allerlei Nedersaksische kenmarken. As Levenshtein now ies toe-epast kun wörden op geluudsopnames in plaatse van eschreven taal...[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 10:39, 23 sep 2011 (CEST) ::::(Ni'jluuseger zien ondertekening kopieerd) ::::Ie schrieft "mit netuurlijk as dudelijke uutkomst de ze uut mekare gruuit". Dat kan de uutkomst wea'n, moar dat likt mie neet direkt natuurlik. Ik sprek "euro" eerder uut as "oiro" as as "djuro", moar beide likt völle meer op mekaar as "gulden" en "mark" ooit edoan hebt; wiej zegt an beide kaanten van de greanze "kompjoeter" (en dat is ok gin Duuts of Hollaands). ::::Oalde weurde greuit uut mekaar, moar nieje weurde bint t zölfde. --[[Speciaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 02:31, 1 okt 2011 (CEST) :::Nog een darde punt: 't Nedersaksisch Instituut is vörtbezunigd bi'j de RUG; onderzuuk wördt now edaone binnen 't cluster Nederlaans-Fries-Nedersaksisch. Sinds 2007 is Siemon Reker wal hoogleerer Grunneger Toal en Kultuur, mar dan hej weer de veur 't Nedersaksisch kenmarkende fragmentatie: ieder dreit in zien eigen kringegien rond. Lu as Reker en Niebaum hebt daorumme nog wal een briede kiek op 't gehiel. Mar taalkundigen die heur toespitst op 't Nedersaksisch, kuj tellen mit de vingers van iene haand van een kerel die wal ies een ongelok ehad hef op de holtzageri'je. Van mi'j moogt ze wal ies onderzuuk doen naor 't Nedersaksisch van, zeg, mèensen onder de veertig, in plaatse van altied hoogbejaorde boerties op te zuken die nog olde veugelnamen kent. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 10:39, 23 sep 2011 (CEST) ::::Dit [http://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:6EEeKOeZX2AJ:www.let.rug.nl/~heeringa/dialectology/papers/tet99.pdf+feature+frequentie+methode&hl=nl&gl=nl&pid=bl&srcid=ADGEEShxwWefYoLWN9lor9660JI9ai4ag_ebcuYHb-INOCbkGtoeGqoDsEELeZEvrOeoHE9aC8mYJ3At5w8IHe-4lYl7gyhesZ8GLBEUFntTUL9lnlO2rDVhxOpR_aUf3TWetWO578tN&sig=AHIEtbQA5jfkkfiWbtpK_qsTHDI-Ls2fnA] (zee blz 34) vin'k altied wal n skier kaartje: daor hebt ze dus inderdaod verskillen op fonologiese kenmarken bekekken (dus n soort van Levenshtein op geluud), en dan bewarkt zodat verskillen in kleuren naor veurten komt. De Hoppenbrouwers hadden ok al zoiets edaone, maor dan op frekwentie van taal features, hier bunt ze nog wat wieter egaon, en dan krie'j n beeld wat mi'j wal bekend veurkump: t hele Nedersaksies hef geleidelike verskillen, alleen t Grunnegs is dudelik anders (maor minder anders as t Nederlaands), en tussen den Achterhook en Liemers zit ne dudelike grenze. Alle wietere/kleinere opdelingen bunt krom/kunstmaotig umdat ze dan n verskil prebeert weer te gevven dat der op de grenzen neet is. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 17:45, 23 sep 2011 (CEST) :::::[[Ofbeelding:Leegsaksisch.png|thumb]]Ik bin wel bliede mit dit kaortien. Is et kaortien niet naor et zin? Et begrip Stellingwarfs is bi'jkaans niet hielendal dudelik. De gebieden om Stienwiek henne en een diel van Drente wodden ok bi'j et Stellingwarfse taelgebied rekend, mar de luden daor weten vaeke niet dat heur dialekt Stellingwarfs is. Zi'j zeggen dan dat heur dialekt Noordwest-Overiessels of Drents is. Veur de meerste luden in de Stellingwarven bin de gebieden buten Stellingwarf gien Stellingwarfs dialektgebied. Onderzuuk is goed, mar ni'je begrippen bedaenken die niet begrepen wodden is veur mi'j wat aanders. Groetnis --[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] ([[Overleg gebruker:Kening Aldgilles|overleg]]) 20:28, 23 sep 2011 (CEST) ::::::Waj zeggen is hielemaole juust, Aldgilles. Ik bin (in Ni'jlusen/Zwolle) op-egruuid mit et Zuudvenegers van mien oma en moeder (Zuudvene lig krek onder Steenwiek), mar et begrip Stellingwarfs zol mi'j hielemaole niks ezegd hebben. Ik vun et zels een vrömdig woord en vreug mi'j of waor of ze dat praotten (toen ik mi'j in Amsterdam meer veur de streektael begun te interesseren), töt ik d'r achter kwam dat dat dus de tael van mien oma mos veurstellen. In mien femilie bestond gien achting veur et plat; ie praotten et gewoon, mor et wodden zels lillek evunden, en et hietten niet aanders as ''dialekt''. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 15:12, 24 sep 2011 (CEST) :::De dialektiendailen is ienderdoad oareg kunstmoateg. Sikkom aal dialekten hebben n redelke overgong en wat dat aangaait is de greans tuzzen t Leegfrankies en Leegsaksies ook kunstmoateg. De Veluwse dialekten gongen ja ook vluiend over ien de olle Oetrechtse dialekten (dij nou sikkom oetstörven binnen). Op n gegeven momeant wordt der n bepoalde aigenschop of n groep aigenschoppen kozen as heufdlien. Sumtieds is dit onterraecht. Kiek noar t Limbörgs en Ripourisch (Ripuarisch). De Rainfrankieze dialekten binnen n zonuimde 'waaier' van isoglozzen. Tuzzen t Limbörgs en Ripourisch zit de isoglozze "maken-machen". Toch is de woordschat grotendail t zulfde en hebben zai t zulfde aksìnt. Ik zol zèggen dat t dezulfde toal(groep) is, maor omreden de toalkundigen de Benroader lien as n heufdlien aanwezen hebben, staait der nou n dikke greans tuzzen t Limbörgs en Ripourisch. n Aander probleem is natuurlieks de overgangsdialekten. Ploatst man dij boven of onder de lien? Neem t Midden-Dreants dat Ni'jluuseger nuimde. Veur lu oet de zudelke streken liekt t wel wat op t Grönnegs, ien tieds n Grönneger t veuls te Dreants vindt. Der binnen wat Grönnegs-Oostfraise woorden dij ook ien t Midden-Dreants weeromkommen, maor t akseant is aans, man het nait de ai-ou en ui klaanken en man zaegt "wij hebt". Aan aander kaant het t Midden-Dreants wel weer overgangsklanken as eei en oou ien stee van ee/ie en oo. Dus wat dat aangaait zol de ainigste richtige dialektkoart aine wezen mit dörpsdialekten en den mit verschaaidene kleuren zo as op de koart dij Droadnaegel zain lait. Kiek en as man den greanzen trokken het, den is nog de vroag of de bewoners heur dialekt ook zain as dail van dij groep, zo as Aldgilles en Ni'jluuseger terraecht zaegen. Neem bieveurbeeld de haile noam Leegsaksies/Nedersaksisch. Der binnen wainig lu dij waiten wat of dit is. Ook al heurt man of en tou ien Dreante en Tweante de noam "Saksisch" wel ains veurbie kommen, man vuilt zok toch Dreant of Tukker of Grönneger of wat den ook. Dreante is wat dat aangaait n lastig gebied. De maiste dialekten binnen greansoverschraaident, maor de ienwoners holden nait de dialektgreanzen, maor de perveanziegreanzen aan. Veuraal ook omdat as man veur zokzulf erkent dat t Veenkelonioals of Noordvaelds Grönnegse dialekten binnen, den betaikent dat ook ien ains dat zai gain Dreanten, maor Grönnegers binnen. t Zulfde mit t Stellenwaarfs. De Stellenwaarven liggen nait ien Dreante, dus is t veur t gevail vrumd om ien Dreante de noam Stellenwaarfs te broeken, wat weer n aofhankelkhaid van n Fraise streek betaikent. :::Even weerom noar mien punt over t onderzuik. Mien mainen is dat t Leegsaksies te veul bie nkander schovveld wordt. Doardeur is net of der van Winterswiek bit tou Roschoul (of van Bunschoot bit tou Rugen en van Göttens bit tou Flensbörg) dezulfde toal proat wordt. Dit is nait realisties, maor t wordt wel voak doan. Ik wait dus nait of dit disinteresse vanoet t westen is of imperialisme vanoet ozze aigen streken, maor t klopt ien elk gevaal nait. Natuurlieks is t goud om soamen te waarken, omreden man den meer veur nkander krigt en serieuzer nomen wordt, maor goud. Stel die veur dat t Leegsaksies as minderhaidstoal erkend wordt. Ik zai nait, zo as ien Fraislaand, ain Leegsaksieze standerdtoal ontstoan, bv veur t onderwies, overhaidsstokken, ezw. Ien verlieken tou Fraislaand, hebben wie n te groot toalgebied mit te veul onderschaaid om doar suksesvol n standerdtoal veur te maoken. Regionoale varianten zol ik wel gebeuren zain, zo as n Grönnegse, Tweants-Achterhoukse, ezw., maor nait aine. En as der gain standerdtoal is, wordt de toal den nog wel serieus nomen? :::Zo as Ni'jluuseger ook al zee, bin ik ook benijd wat der oet kommen zol as man vandoag opnij de dialekten onderzuiken zol. En ienderdoad den nait de olde meansken, maor de jongere lu, dus echt hou of t dialekt der tegenswoordig bie ligt. Hou veul dialekt der nog proat wordt en houveul dij dialekten nog aigensheden hebben dij verschillend binnen van t Nederlaands. t Is natuurlieks wel zo dat wie redelk "radikoal" schrieven. Wie broeken sumtieds woorden dij normoalerwies, ien t doagelks sproakbroeken, nait meer veurkommen. Man kent dij woorden en zaegswiezen nog wel, maor man kaist toch voaker veur de Hollaandse vaerzie. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 14:14, 25 sep 2011 (CEST) ::::Ik denke niet det d'r veul volk is, ok onder de Nedersaksiche activisten, det op een standerd-Nedersaksisch an wil, of det veur meugelijk holdt. Ik heb wal ies elezen van iene, die íen schrieftaal veul hiel Drenthe ambiëerde, dus ok mit 't vörtstrieken van regionaole verschillen, mar daor holdt 't wal zo'n beetien mit op. De regiolect-theorie is genuuglijk bekend (alderhaand verschillegies tussen plaatsen vaalt weg), mar verschillen as ''niet'' - ''neeit'' - ''nait'' zult d'r blieven, juust ok umdet wat oens nog rest van 't Nedersaksisch zo'n beetien verstiend is. Daor bedoel ik mit: elke Grunneger is hum d'r now van bewust det ''nait'' typisch Grunnegs is, dus die uutspraok zal d'r dunkt mi'j ok blieven. Een vörm as ''neeit'' is een tussenvörm (richting ''nait'', geleuf ik), mar zal wörden eziene as typisch veur Geeiten (Gieten) en umgeving, en daorumme in staand wörden eholden, veur zowied lu de streektaal nog gebruukt. Mar daorumme liekt mi'j 't praoten van een kattegerie as 'Nedersaksisch' nog wal nuttig, um een grotere poletieke voest te maken. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 15:14, 12 okt 2011 (CEST) == Stads- en dörpsdialekten == Redelk aansloetend op t veurige onderwaarp is t vaolgende: stads- en dörpsdialekten. Ik zag ien de liest van körtledene veraanderns t artikel over t Zwols stoan en ik vruig mie aof hou of t tegenswoordig zit mit de stadsdialekten en dörpsvarianten. Zo as vaolgens mie wel bekaend, ontstaait hier ien Grönnen aal meer n regiolekt, n tuzzenvörm van de Grönnegse dialekten en t Nederlaands. De grote veschillen, zo as oet/hoes-uut/huus blieven natuurlieks per regioon bestoan, maor echte dörpsdialekten bestoan binoa nait meer. Vrouger wazzen de dialekten van Troapel, Onstwedde, Zaellen en Vlagtwedde liek zo verschillend as t Oldambtsters, Hogelaandsters. Nou binnen de dialekten van Zaellen en Vlagtwedde sikkom t zulfde as dij van Bennewold en de dialekten van Troapel en Onstwedde binnen sikkom t zulfde as van Knoal. t Haile fait dat man ien Grönnen streekdialekten het, zaegt wat dat aangaait dunkt wel al genog. De dialekten kommen aal op groter schoal. Vrouger zee man ien de Marne "zös" en "löste" veur "zaes" (zès) en "laeste" (lèste), wat ze doar nou ook zaegen. t Raiderlaand haar vrouger typieze kenmaarken dij hail Duutseg wazzen, zo as "igg heb ettig oep mien teller doan on t loater in d'geutstijn goeid" veur t Hogelaandsterse "ik heb edik op mien bòrd/bred doan en loader ien geutstain gooid". Tegenswoordig wordt dizze zin zowel ien t oostelke Oldambt as op t Hogelaand t zulfde oetsproken. Allend de ollen, van veur WO II, proaten nog t echte lokoale dialekt. t Stadjers is hailemoal verdwenen. Der bestaait nog wel Grönnegs ien Stad, maor dat komt t maiste van boetenaof van lu dij van t plattelaand ien Stad wonen goan binnen. De oorspronkelke Stadjers dij nog wel Grönnegs proaten (de maiste Stadjers binnen overstapt op t Hollaands. Ien de achterstaandskertaaiern sumtieds ook letterliek Hollaands, mit n lichtelk Rötterdams akseant) hebben n hail eande overnomen vanaof t plattelaand. Hou is dat bie joe? Ik wait dat bieveurbeeld t Riesens en Aenters nog hail leventig binnen en ook redelk veul aigensheden bewoard hebben, maor hou zit t bie steden zo as Aenskedee, Zwolle en Apeldoorn? Traauwens Woolters, ik kwam guster n jong tegen dij oet Aenter kwam en messchain is t vlouken ien kearke, maor t klonk net Riesens. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 15:03, 25 sep 2011 (CEST) :haha, nee zo slim veend ik det nit. Ik kan mie heel good vuursteln at t oe Riessens tookleenkt, want ik zegge zelf aait at Eanters de skaarpe variaant van t Riessens is (of aandersumme), Eanters kleenkt wat "heukiger". Ik zin trouwens wal froai beniejd wat den jonge zinne gedachten dr oawer zeent, en of he Eanters of Hollaands dee? (En of he hier nit es met wil komn deankn). :De verdeling binn Tweante dee't Jo Daan emaakt hef klopt wal redelik. Hee hef dr gewoon nit zovölle aparte dialektn oet loatn komn. Det Riessen/Eanter/Vjenne dr oetspringt is algemeen bekeand. A'k bv [[Karel van de Kate]] heure (den't oet [[Hoksebarge]] keump) veend ik det ook wal redelik "Riessens" andoon, met oetzeundering van de wark-karke-stark woer ikke woark-koarke-stoark zol zegn. :Hengel en Eanske hebt ne kleaine kern met platsprekkers, benaamd de euldere gennerasies, van boawn de 35 (wa'k zo kan inskatn). In dee steadn wörd ook aal mear Hollaands noar Goois model ekuierd. Almelo is n verhaal apart. A'j Ilse de Lange heurt kuiern, dan mu'j det x10 doon en dan he'j t "ammelooohs". De echte ooldn köant nog good plat (zo as dit meanske: [http://www.youtube.com/watch?v=7dYKF2uzGV8 Roelie spreekt]) mer bie de jungere gennerasies blif dr allene n (onmeundig zwoar) akseant oawer (wat niejkommers en allochtoonn binn no-time hebt oawer enömn). In eslikte -n-, vlakke -ee-, -oo- en -eu-, de tweeklaankn -ou-, -ei- en ui wordt hoaste ne -oow-, -eej- en ne -eui-, (''heb je dat touw in de tuin zien liggen?'' = ''heej da toow idde teuin sien ling?''). :Dr is ne redelike eenheaid in Noord-Tweante. De döarpe [[albeargn]], [[fleringn]], [[geestern]], [[soasel]], [[maander]], [[weersel]], [[tubbig]], [[tilligt]], [[vasse]], en det soort lignt redelik dichte bie mekoar, en doot ook völle saamn ([[karnaval]], [[piraat (radio)|piraatnfeeste]], teantfeeste...) en dr zeent weanig vuurzieningen, zodet ze aait boetn t doarp mut as ze wat biezeunders hebt (=sproakkontakt). Riessen en Eanter hebt aait redelik zelfredzaam ewest (oonder t walbekeande motto: "as t nit kan zo t mut, dan mut t zo t kan"). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 16:45, 25 sep 2011 (CEST) ::Bie ons op de Veluwe en in rond Zwolle (waor 'k n hortjen n opleiding edaon hebben), praoten de jongeluui vake Hollaands (soms oek wel mit zo'n televsie-R), mer je hebben oek jongeluui die Hollaands praoten en dan nog mit n zwaor aksent, der bin oek wat tweedetaalsprekers he'k emörken, en de kwaliteit is vake wel aordig, échte platsprekers van onder de 25 zie'j niet zo biester veule meer, en as ze der al bin dan is t wel aordig vernederlaandst. t Zunde, mer ja arg veul ku'j der niet an doon. Ik weet niet krek hoe t in Apeldoorne zit, mer daor zal t niet zo aanders ween as in t noordwestelike gedeelte van de Veluwe bi'k bange. Op t westelike gedeelte van de Veluws he'j dialekten die arg op mekaar lieken, mer van darp tot darp he'j altied wel wat verschillen, langes t geschei mit t oosten van de Veluwe is der vake n overgang, bv. schuur > schure. De stadsdialekten (van Zwolle, Kampen, Deventer, Zutfen en Apeldoorne) lieken wel aordig op mekaar en bin wel wat aanders as de plattelaandsdialekten (mer vake zie'j ok wel weer dat de darpen derumhinne, iig in Apeldoorne is dat zo, niet zo aanders bin). [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 18:31, 25 sep 2011 (CEST) :::Ik hebbe de indrok det d'r ok now nog wal dudelijke verschillen van plaats töt plaatse bint (misschien niet as ze krek naost mekare ligt), mar misschien kump det umdet ik schrievers leze die de taal van heur plaatse secuur weet weer te gèven, intied det in 't dagense gebruuk de variaanten van verschillende plaatsen meer enivelleerd bint. Mar ik denke niet det d'r in Oaveriessel een nivelleringsperces is in de örde van grootte die Grönneger angef; misschien umdet 't 'Grunnings' meer as ienheid wördt eziene. :::Stadsvariaanten bint al hiel lange, al zeker tientallen jaoren, dudelijk Nederlaandser as de dörpsvariaanten. Ik mutte 't veural van anekdotisch bewies hebben. Gerard Rutger Buisman uut Stienwiek zee ''mee'', ik zegge ''mit'', wat uut 't piepkleine dörpien Zuudvene en trouwens ook uut Ni'jlusen kump. :::De stadsvariaanten van onder aandere Stienwiek, Kampen, Zwolle, Dèventer, Zutfent hebt verschillende opmarkelijke oaverienkomsten die hiel onnederlaands bint, en die dus een aordige poze leden deur onderlinge invloed ontstaon mut wèden. 't Völt mi'j ok op det 't Zwols nog op aordig wat punties ofwiekt van de variaanten van plaatsen in de onmiddellijke umgèving, zoas Ni'jlusen en Dalfsen. De taal van de steden hef al ieuwenlaank aanders ewest, en an aandere percessen blote staone, as die van de dörpen. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 20:27, 25 sep 2011 (CEST) == De Wikimedia Conferentie 2011 komt eraan! == [[File:Wikimedia nederland.svg|100px|right]] Hallo allemaal! Op zaterdag 5 november organiseert de Vereniging Wikimedia Nederland in Utrecht de jaarlijkse Wikimedia Conferentie Nederland! De Wikimedia Conferentie wordt voor de vijfde maal georganiseerd en ook dit jaar hebben we weer een goed gevuld programma met diverse sprekers omtrent de thema's wiki's en Cultureel Erfgoed. Zo kun je meer te weten komen over de toekomst van gadgets voor Wikipedia, de meerwaarde van het vrijgeven van fotocollecties en kun je leren over het gebruik van sjablonen en categorieën. Aan het einde van de dag zal de prijsuitreiking van de in september georganiseerde fotowedstrijd Wiki Loves Monuments zijn, waarvoor je ook van harte bent uitgenodigd. De conferentie vindt plaats van 9.30 tot 18.00 bij Media Plaza op Hoog-Catherijne in Utrecht (direct naast het Centraal Station!). Vanaf 15.00 uur is de conferentie vanwege de prijsuitreiking vrij toegankelijk. <br> Verenigingsleden krijgen bij ons uiteraard een speciale korting op de toegangsprijs. Nog geen lid? Maak dan gebruik van de mogelijkheid om je via de voorinschrijving kostenloos in te schrijven voor 2011 èn 2012! Ga voor meer informatie naar [http://www.wikimediaconferentie.nl/ wikimediaconferentie.nl] en schrijf je in! Tot op 5 november! [[Gebruker:Ciell|Ciell]] ([[Overleg gebruker:Ciell|overleg]]) 10:02, 20 okt 2011 (CEST) == RTL: Boek met kerkliederen in het Achterhoeks == [http://www.rtl.nl/(/actueel/rtlnieuws/)/components/actueel/rtlnieuws/2011/10_oktober/20/geestelijk-leven/boek-met-kerkliederen-in-het-achterhoeks.xml http://www.rtl.nl/(/actueel/rtlnieuws/)/components/actueel/rtlnieuws/2011/10_oktober/20/geestelijk-leven/boek-met-kerkliederen-in-het-achterhoeks.xml] Zag t touvaleg stoan. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 11:58, 20 okt 2011 (CEST) :Det zeent mooie dinge. [[Anne van der Meiden]] zeg aaltied det t plat de "skoefkoare" van t geleuf is. t Keump met nen grote Hollaandstaligen vrachtwaagn bie oe in de stroate, mer iej mut t met de Tweantse skoefkoare bie oe an t hoes brengn. In Riessen wordt regelmoatig koarkdiensten in t Plat eheuldn. Helaas nit bie de grötste koarkn. Dee zeent doar te konservatief vuur. Mer dr besteet zelfs n dialektkoor. [http://ontmoetingskerkrijssen.write2me.nl/?P=4 http://ontmoetingskerkrijssen.write2me.nl/?P=4] [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 12:03, 22 okt 2011 (CEST) == Vraogien over de apostrof == Waorom wodt de apostrof in woorden zo as 'hi'j', 'zi'j' en 'wi'j' bruukt? Gewoon 'hij', 'zij', 'wij' en 'bakkerij' schrieven is toch veul makkeliker? Waorom maeken wi'j dat zo moeilik? Groetnis --[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] ([[Overleg gebruker:Kening Aldgilles|overleg]]) 19:41, 26 okt 2011 (CEST) :Mus niet neudig wezen. Maar ze verwart schriefwieze mit proatwieze. Inderdoad is hij en wij veule makkeliker en wie t mut zeggen wet best hoe oft uutespreuken wordt. Der wordt veul te veul krom eschreven. Mensen schrieft wat makkeliker en loat de uutspraak over an die dat kent. [[Gebruker:Faasco|Faasco]] ([[Overleg gebruker:Faasco|overleg]]) 15:15, 15 apr 2012 (CEST) :Ik wete nit woerumme as ieleu det doot, misskien hef t te maakn met ne wil um nit helemoal Neerlaands te wiln liekn? Hier in Tweante he'w det deenk in elk geval allene bie saamntrekkings. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 01:50, 27 okt 2011 (CEST) ::Dudelik. Ik weet et namelik ok niet. D'r bin wel meer dingen in et Stellingwarfs die aanders schreven wodden as dat et zegd wodt. De dubbele a in bijveurbeeld Duutsl'''aa'''nd wodt niet uutspreuken. Een apostrof tussen de 'hi' en de 'j' is een betien onzin, vien ik, want wij zeggen et niet aanders as in et Standaordnederlaans. Mit de groetnis --[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] ([[Overleg gebruker:Kening Aldgilles|overleg]]) 18:32, 27 okt 2011 (CEST) :::Hoi Kening, dat is mi'j ok al es opvalen, dat komp deurdat ze in partie dielen van de Stellingwarven ''mi+j'' zeggen, mer vaeke gewoon ok ''mij'' [mej], toch schrieven ze wel i'j, hiel appart! Zo'j es de de schrieversronte moeten vraogen waoromme ze doen. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 22:28, 27 okt 2011 (CEST) ::::Now heb ik vandaege toevallig al een e-mail mit disse vraog votstuurd naor de Schrieversronte, mar kieken wat ze daor zeggen. Ik heb ok even vraogd of ze verwiezen kunnen naor oonze Wikipedia. Groetnis --[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] ([[Overleg gebruker:Kening Aldgilles|overleg]]) 23:34, 27 okt 2011 (CEST) :::::He'j t hier no ovver t Stellingwarfs of in t algemeen. Want veur t Achterhooks skrief ik lever wi'j as wij umda'w wi'j echt oetsprekt met nen korten i (as in dik), met daornao nen j klaank, en a'k wij zol skrieven, klunk dat veur mien geveul neet good, want dat zol ik oetsprekken as wei as in weide. De ij-ei kump bi'j ons ok veur en is echt nen aanderen klaank as wi'j, dus daorum bun'k derveur um wi'j te holden. Der bunt ok Achterhookse spellingsrichtlienen dee't daor wi-j veurskrieft. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 23:51, 27 okt 2011 (CEST) ::::::In et Stellingwarfs zeggen wij dat niet aanders as in et Nederlaans. Kleine verschillegies kunnen d'r altied wel wezen, mar et is wel zo verrekte onhaandig om zo te schrieven. Ik daenk da'k et mar beter laoten kan. Groetnis --[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] ([[Overleg gebruker:Kening Aldgilles|overleg]]) 14:08, 28 okt 2011 (CEST) :::::::A'j gewoon ''wij/wei'' zegen, dan ku'j dat beter zo anhouwen, a'j écht "wi'j" zegen (de i van pit + j derachter) dan ku'j dat oek beter zo schrieven. Volgens mien gebeurt dat in t Stellingwarfs niet arg konsekwent. Ik siteer t Haandboek Nedersaksiese Taal- en Letterkunde - [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 22:21, 29 okt 2011 (CEST): :<cite>"De "i'j" klinkt as de i van pit volgd deur n j. In de spelling van t Stellingwarfs is "i'j" n overkoepelend grafeem veur disse uutspraoke, die heufdzaekelik oostelik en zudelik is, en "ij" dat westelik zegd wordt (d.w.z. noordelik van de Lende). In dat gebied zeggen ze skreven uui- en uj-woorden mit n "ui"."</cite> ::Kening Aldgilles, ie moen wal een beetien veurzichtig wezen aj et hebben over 'hoe wi'j et in et Stellingwarfs zeggen', aj et temiensen mit de algemiene visie iens binnen dat et Stellingwarver taelgebied deurlöp in Drenthe en Overiessel. In et (Zuudveneger) Overiesselse Stellingwarfs dat ik kenne, wodt de i'j-klaank wal degelik dudelik gebruukt. Dat d'r dus ok veul meensen binnen die de i'j-klaank niet gebruken, wus ik niet iens. E.e.a. komp overien mit Servien zien citaot uut et Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 16:10, 3 nov 2011 (CET) :::Aldgilles, ie nuumden ok de dubbele aa. In woorden as 'Nederlaand' en 'Duutslaand' hebben meensen d'r inderdaod vaeke de fut niet meer veur omme die lang uut te spreken, mar in woorden as 'kraante' kan e dan weer niet lang genog wezen. Variabel dus, in mien beleving. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 16:18, 3 nov 2011 (CET) ::::Ik bin niet veur of tegen welke visie dan ok mar. Ik ken et Stellingwarfs zoas ik et schrief, en zo praoten de meerste meensken in Weststellingwarf et ok. Veur de schriefwieze van et Stellingwarfs kiek ik wel iens in de boekies a'j et weten wollen. Dingen die daorvan ofwieken schrief ik zoas ik denk dat et goed is. D'r bin niet zo vule die et Stellingwarfs praoten, en die et praoten doen dat niet allegeer neffens et woordenboekien. Is et Stellingwarfs dan al uutsturven? Zoas ie ok al zeggen, et is variabel. Groetnis --[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] ([[Overleg gebruker:Kening Aldgilles|overleg]]) 18:35, 3 nov 2011 (CET) == Terms of Use update == ''I apologize that you are receiving this message in English. Please help translate it.'' Hello, The Wikimedia Foundation is discussing changes to its Terms of Use. The discussion can be found at [[m:Talk:Terms of use|Talk:Terms of use]]. Everyone is invited to join in. Because the new version of [[m:Terms of use|Terms of use]] is not in final form, we are not able to present official translations of it. Volunteers are welcome to translate it, as German volunteers have done at [[:m:Terms of use/de]], but we ask that you note at the top that the translation is unofficial and may become outdated as the English version is changed. The translation request can be found at [[m:Translation requests/WMF/Terms of Use 2]] -- [[m:User:Mdennis (WMF)|Maggie Dennis, Community Liaison]] 03:07, 27 okt 2011 (CEST) <!-- EdwardsBot 0119 --> == Verkaizensprogram VVD == Mooi: [http://www.energiekgroningen.nl/2011/01/vvd-publiceert-programma-in-het-gronings/ Verkaizensprogram(moa) VVD ien t Grönnegs] [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 11:42, 20 nov 2011 (CET) :Daor kunnen der mee n veurbeeld an nemen! :-D [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 18:08, 24 nov 2011 (CET) ::He'k de leste tied meer eziene, beveurbield ok [http://drenthe.sp.nl/programma/index.shtml hier]. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 10:27, 1 des 2011 (CET) ==Kìrstverhoal ien t Grönnegs== [http://www.youtube.com/watch?v=4hua2pYOta4&feature=youtu.be Kiek], ik heb weer n nij projekje moakt, t kìrstverhoal ien t Grönnegs. k Heb mien stem zo vervörmd dat t liekt as of ik n ol pastoor ien n Reumse kìrk bin, mòr aigelks zit ik gewoon achter mien komputer. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 16:22, 11 des 2011 (CET) :Nuver; ok aordig dej veur 'Bedlam' ekeuzen hebt. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 18:12, 19 des 2011 (CET) ::Joa, Betlum is n noam dij n dörp hier ien Grönnen of Oostfraislaand zo hebben kon. "Betlehem" is ook nait de oorspronkelke noam, dus ook vertoald. Woarom zollen wie t den ook nait veur oszulf vertoalen? De Grönnegse biebel het ook kozen veur "Mattheüs". Persoonlieks haar ik kozen veur "Matthieu". Kollegee, ik wìns joe aalvast noflike kìrstdoagen en n schier oetìnde! [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 11:34, 22 des 2011 (CET) == Open Call for 2012 Wikimedia Fellowship Applicants == [[File:Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg|80px|right]] ''I apologize that you are receiving this message in English. Please help translate it.'' *Do you want to help attract new contributors to Wikimedia projects? *Do you want to improve retention of our existing editors? *Do you want to strengthen our community by diversifying its base and increasing the overall number of excellent participants around the world? The Wikimedia Foundation is seeking Community Fellows and project ideas for the Community Fellowship Program. A Fellowship is a temporary position at the Wikimedia Foundation in order to work on a specific project or set of projects. Submissions for 2012 are encouraged to focus on the theme of improving editor retention and increasing participation in Wikimedia projects. If interested, please submit a project idea or apply to be a fellow by January 15, 2012. Please visit https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Fellowships for more information. Thanks! --[[m:User:Sbouterse (WMF)|Siko Bouterse, Head of Community Fellowships, Wikimedia Foundation]] 03:56, 22 des 2011 (CET) <small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small> <!-- EdwardsBot 0139 --> == Wul iene es e'em kiekn? == Ik heb net veur't eerst hier een artikel schree'm. Sol iene misschien e'em kunnn kieken of 't mij goed afgoan is? 't Is 't artikel over [[Ina Müller]], een Duutse zangeres die ok geregeld in 't Platduuts zingt. Ik schreef op zien Zuud-Drents (omgeving Emmen). Verander gerust wat nie goed goan is. Ik heb Drents eigenlijk altied allenig maar proat en nooit schree'm. Bedankt alvast! [[Gebruker:Bermond|Bermond]] ([[Overleg gebruker:Bermond|overleg]]) 21:53, 9 jan 2012 (CET) :Moin Bermond, ten eerste natuurlik onmeundig mooi a'j hier wat eskreewn hebt. Doar mu'w dr mear van hebn! Vuur skriefwiezes van t Dreants zo'j es op de webstea van t [[Huus van de Taol]] mutn kiekn. Dee hebt det hardstikke mooi terechte. Ik hebbe n poar kleaine dinge anpast in oew artikel, mu'j mer eawn kiekn o'j t dr met eens zeent. t Platduuts (Hör mal n beten too) hoo'j hier in elk geval nit oawer te zetn, det begriepe vie zo wal ;). Mooin mal he'j ook emaakt. Goodgoan. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 11:44, 10 jan 2012 (CET) ::Bedankt, dan vuul dan weer met. Ik zal um nog wel eem weer deurkieken met de aanwiezings van het Huus van de Taol. Ik zal hier wel niet zo huul vake kommen, maar dan wee'k da'k me nie te veul zorgen maken moet a'k weer zun soort onderwerp tegenkom. Ie ok goedgaon. [[Gebruker:Bermond|Bermond]] ([[Overleg gebruker:Bermond|overleg]]) 16:36, 10 jan 2012 (CET) :::Ik had dr lol an en dacht ik schrief dr nog eem iene. Nou ha'k daor een mal veur neudig en nou warkt het tweede diel niet. Ik har es een mal op de Duutse zien die'k toen eem hierhin zet heb, [[:mal:purge]], omdat het leek dat dr een vertraging op de server zit hier (gistern kwam hij ok niet metien naor veuren, maar duurde het ok eempies. Kan het wezen da'k iets fout daon heb, of zit dr misschien een fout in de hoofdmal [[:mal:Infobox]] of nog wat aanders? [[Gebruker:Bermond|Bermond]] ([[Overleg gebruker:Bermond|overleg]]) 20:12, 10 jan 2012 (CET) ::::Ik hebbe t ezeen. Mer ik zin nit zo klook met dee dinge. Ik skriewe vuurnamelik tekst, en de maln loa'k mooi wean. A'k dr vroagn oawer hebbe loa'k det meestentieds oawer an de aandere gebroekers, mer dee zeent de leste deage froai stille. Ik zal ze wal es eawn anskriewn. Oonderwiel mooi verdan skriewn, n artikel kan ook wal efkes zoonder mal. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 20:23, 10 jan 2012 (CET) :::::Hej ok wel geliek an. De fout is in het artikel in elk geval niet te zien. Maar eem afwachten. [[Gebruker:Bermond|Bermond]] ([[Overleg gebruker:Bermond|overleg]]) 20:25, 10 jan 2012 (CET) ::::::Welkom Bermond! Ik heb der even naor ekeken en weg en were wat an-epast, noen steet t der volgens mien wel aordig op. @Woolters: da's waor, mer ik wark achter de scharms nog an wat artikels (en systeemteksten), ze bin allinnig wat langer, daor do'k altied iewig lange over veurda'k t schrap hebbe :-P. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 21:36, 10 jan 2012 (CET) :::::::Bedankt allemaol, ok Droadnaegel nog. Ik zie nou wa'k a'k nie goed dan haar. [[Gebruker:Bermond|Bermond]] ([[Overleg gebruker:Bermond|overleg]]) 18:56, 11 jan 2012 (CET) == Announcing Wikipedia 1.19 beta == Wikimedia Foundation is getting ready to push out 1.19 to all the WMF-hosted wikis. As we finish wrapping up our code review, you can test the new version ''right now'' on [http://beta.wmflabs.org/ beta.wmflabs.org]. For more information, please read the [https://svn.wikimedia.org/viewvc/mediawiki/trunk/phase3/RELEASE-NOTES-1.19?view=markup release notes] or the [[mw:MediaWiki_1.19|start of the final announcement]]. The following are the areas that you will probably be most interested in: * [https://bugzilla.wikimedia.org/show_bug.cgi?id=33711#c2 Faster loading of javascript files makes dependency tracking more important.] * New common*.css files usable by skins instead of having to copy piles of generic styles from MonoBook or Vector's css. * The default user signature now contains a talk link in addition to the user link. * Searching blocked usernames in block log is now clearer. * Better timezone recognition in user preferences. * Improved diff readability for colorblind people. * The interwiki links table can now be accessed also when the interwiki cache is used (used in the API and the Interwiki extension). * More gender support (for instance in logs and user lists). * Language converter improved, e.g. it now works depending on the page content language. * Time and number-formatting magic words also now depend on the page content language. * Bidirectional support further improved after 1.18. Report any [http://labs.wikimedia.beta.wmflabs.org/wiki/Problem_reports problems] on the labs beta wiki and we'll work to address them before they software is released to the production wikis. '''Note''' that this cluster does have SUL but it is not integrated with SUL in production, so you'll need to create another account. You should avoid using the same password as you use here. — [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 17:25, 15 jan 2012 (CET) <!-- EdwardsBot 0145 --> ==Language support group for Nedersaksisch== The Wikimedia Foundation has brought together a new team of developers who are dedicated to language support. This team is to support all the languages and consequently it is not realistic to expect that the team members can provide proper support for your language. It is for this reason that we are looking for volunteers who will make up a [[:translatewiki:language support team|language support team]]. This language support team will be asked to provide us with information about their language. Such information may need to be provided either to us or on a website that we will indicate to you. Another activity will be to test software that will likely have an effect on the running of the MediaWiki software. We are looking for people who clearly identify their ability. Formal knowledge is definitely appreciated. As much of the activity will be concentrated on [[:translatewiki:Main Page|translatewiki.net]], it will be a plus when team members know how to localise at translatewiki.net. <br> Thanks, [[Gebruker:Gmeijssen|Gmeijssen]] ([[Overleg gebruker:Gmeijssen|overleg]]) 13:03, 31 jan 2012 (CET) == Wikipedie op de mobiel == Niej: sinds kort steet t veurblad van de Nedersaksiese Wikipedie oek op de zaktelefoonversie (mit dank an Slomox)! [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 22:57, 31 jan 2012 (CET) == Kategorie:Vôlk == Ik bun al n zetjen gangs um de kattegeri'jen en mallen naor ANS um te zetten, en no kwam ik dissen teggen: Kategorie:Vôlk. Da's Grunnegs, lik mi'j. Wat is dat in ANS? Vaolk, of volk of nog wat aans? [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 00:53, 11 feb 2012 (CET) :A've de oetsproak vaolgen zollen zol t "vaolk" worden, maor dat zigt der nait oet, dus "volk" liekt mie beter den. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 11:06, 11 feb 2012 (CET) ::A'j t uutspreken as /vɔːlk/ (zo as "n vaol doekjen") dan heur je t inderdaod zo te schrieven, mer m'n dunkt dat der toch vaker "volk" eschreven zal wörden, op zich gien probleem want je hoeven natuurlik niet elk klein dingetjen an te geven (net zo as ik t vortvallen van de T niet schrief). [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 18:59, 14 feb 2012 (CET) == MediaWiki 1.19 == (Apologies if this message isn't in your language.) The Wikimedia Foundation is planning to upgrade MediaWiki (the software powering this wiki) to its latest version this month. You can help to test it before it is enabled, to avoid disruption and breakage. More information is available [[:mw:MediaWiki 1.19/Deployment announcement|in the full announcement]]. Thank you for your understanding. [[:m:user:guillom|Guillaume Paumier]], via the [[:m:Global message delivery|Global message delivery system]] <small>([[:m:Distribution list/Global message delivery|wrong page? You can fix it.]])</small>. 16:12, 12 feb 2012 (CET) <!-- EdwardsBot 0154 --> == Goodkuring gebroek ofbeeldings RTV Oost == Moin, t is al nen zet eleedn, en ik geleuf a'k t al earder emeeld hebbe, mer ik was minne inbox an t opruumn en ik köm t oonderstoande bericht nog teegn: RE: gebruik foto's‏ Beste Woolters, Dank je wel voor je mail. Hierbij geven we toestemming om foto's van onze website te gebruiken mits er een bronvermelding bij komt te staan. Ik hoop je hiermee voldoende van dienst te zijn geweest. Met vriendelijke groet, Floor Westerveld Marketing & PR RTV Oost [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 18:41, 14 feb 2012 (CET) == Puzeltje == Ik heurde man op radio proaten over Grönnegse scrabble en noar aanlaaiden doarvan heb even n puzeltje moakt. Aplaus veur de eerste dij hom hailemoal oplöst! :) [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 20:13, 19 feb 2012 (CET) [[Ofbeelding:Puzel.png|left|1000px]] {{-}} :He'j mooi edaon! Ik heb vanmirreg al eventjes gauw ekeken, mer der zitten der al n paor bie die'k wel wete, mer de rest is biester lastig! Ik zal m'n der es an wagen ;-)... [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 19:30, 20 feb 2012 (CET) ::Sukses! De maiste woorden binnen wel vindboar op dizze wikipedia of mien videos op youtube. t Is traauwens nog nait ien de ANS (wel n belaangrieke mitdailen bie n woordpuzel dunkt mie). [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 20:40, 20 feb 2012 (CET) :::Maor jao, dit is n enzyklopedie, dus der stoan n hail eande woorden, maor toch :p ik bedoul dus ien de toalwiezer. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 20:47, 20 feb 2012 (CET) ::::Skier wark! Ik krieg der wal wat in-evuld, maor ik krieg m neet vol, daorveur is mien Grunnegs te slecht. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 23:35, 28 feb 2012 (CET) :::::Braand lös zol k zèggen! [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 23:50, 28 feb 2012 (CET) :1. :2. Old :3. :4. Skeuvellopen :5. :6. :7. :8. :9. :10. Sikkom (of sikkem) :11. :12. Ommelaand :13. :14. :15. :16. :17. :18. :19. :20. :21. :22. Knoal :23. ::'''Vertikoal.''' 1. Zoltkaamp 2. old 3. acht 4. scheuvellopen 5. ainendartig 6. dôbbes 7. boeskool 8. hait 9. loug 10. sikkom 11. slaif ::'''Horizontoal.''' 12. Ommelaand 13. toes 14. dag 15. botten 16. hounder 17. hoos 18. trankiel 19. zeel 20. Leegsaksen 21. zoepen 22. knoal 23. dook [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 14:47, 2 mrt 2012 (CET) :::Nummer 1, 2, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22 en 23 binnen goud. Nummer 6 is binoa goud (dôbbeN). Nummer 3, 14 en 15 binnen nait goud. Mòr wel komplimìnten! [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 23:31, 2 mrt 2012 (CET) :::: 14 eiw/aiw 15 bonker/bonken 3? zol dan met i- anvangen, kwarteer ezocht op t net, neet evonden. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 00:13, 3 mrt 2012 (CET) :::::Bonken is goud! [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 10:48, 3 mrt 2012 (CET) ::::::Nummer 3 is nait echt n typisch Grönnegs woord. t Is 'eren'. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 10:49, 3 mrt 2012 (CET) == Kategorie:Veurmoaligen Stoat == Twiefel: veur [[ANS]] wi'k Kategorie:Veurmoaligen Stoat herneumen, maor Veurmaoligen staot steet mi'j wat tegen. Wat duch ow: Kategorie:Veurmaoligen staot, Kategorie:Veurmaolig laand, Kategorie:Histories laand, Kategorie:Historiesen staot, Kategorie:Vrogger laand/staot, Kategorie:Laand dat neet meer besteet of nog wat aans? [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 23:32, 28 feb 2012 (CET) ::Ik hebbe zeelf nit heel völle möaite met ''veurmoalig'', mer a'j t dan toch an weelt pasn, zol ik ''vrog(g)er(en) stoat/laand'' t meuiste veendn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 17:13, 29 feb 2012 (CET) :::''Vroggere staot'', ''Staot in 't vleden''. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 16:48, 2 mrt 2012 (CET) ==Pending MediaWiki namespace changes== There is a request to change the names of MediaWiki namespaces for the Lower Saxon (Dutch) language. As this is a change that is hard to undo, we are looking for conformation from the community that this is what you want. The changes can be found in this [https://gerrit.wikimedia.org/r/#patch,sidebyside,3318,1,languages/messages/MessagesNds_nl.php "Gerrit document"]. We are looking for an answer by April 5th. Thanks, [[Gebruker:Gmeijssen|Gmeijssen]] ([[Overleg gebruker:Gmeijssen|overleg]]) 12:01, 25 mrt 2012 (CEST) :The concerning website/document is not available... [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 12:20, 25 mrt 2012 (CEST) ::Fixed .. sorry [[Gebruker:Gmeijssen|Gmeijssen]] ([[Overleg gebruker:Gmeijssen|overleg]]) 17:37, 26 mrt 2012 (CEST) :::A'j dat doon willen, grege! (Um t internasionaal te houwen: ja graag/gerne/asseblief/gärna / yes please / oui s'il vous plaît). :-) [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 21:26, 27 mrt 2012 (CEST) == Platies == Hoe kan ik plaaties invoern in n artiekel? [[Gebruker:Faasco|Faasco]] ([[Overleg_gebruker:Faasco|overleg]]) : Ik hebbe t intussen uutevunnen. [[Gebruker:Faasco|Faasco]] ([[Overleg gebruker:Faasco|overleg]]) 18:16, 22 apr 2012 (CEST) ::Goed bezig, Faasco! [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 21:33, 23 apr 2012 (CEST) == Update on IPv6 == [[File:Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg|80px|right]] (Apologies if this message isn't in your language. Please consider translating it, as well as '''[[m:Special:MyLanguage/IPv6 initiative/2012 IPv6 Day announcement|the full version of this announcement on Meta]]''') The Wikimedia Foundation is planning to do limited testing of IPv6 on June 2-3. If there are not too many problems, we may fully enable IPv6 on [http://www.worldipv6day.org/ World IPv6 day] (June 6), and keep it enabled. What this means for your project: *At least on June 2-3, 2012, you may see a small number of edits from IPv6 addresses, which are in the form "<code>2001:0db8:85a3:0000:0000:8a2e:0370:7334</code>". See e.g. [[w:en:IPv6 address]]. These addresses should behave like any other IP address: You can leave messages on their talk pages; you can track their contributions; you can block them. (See [[m:Special:MyLanguage/IPv6 initiative/2012 IPv6 Day announcement|the full version of this announcement]] for notes on range blocks.) *In the mid term, some user scripts and tools will need to be adapted for IPv6. *We suspect that IPv6 usage is going to be very low initially, meaning that abuse should be manageable, and we will assist in the monitoring of the situation. Read [[m:Special:MyLanguage/IPv6 initiative/2012 IPv6 Day announcement|the full version of this announcement]] on how to test the behavior of IPv6 with various tools and how to leave bug reports, and to find a fuller analysis of the implications of the IPv6 migration. --[[m:User:Eloquence|Erik Möller, VP of Engineering and Product Development, Wikimedia Foundation]] 03:14, 2 jun 2012 (CEST) <small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small> <!-- EdwardsBot 0201 --> == Praoten en schrieven: Dat bunt twiej heul aandere werelden! == Möj, Ik kom uut Banthum, wat lig in Sallaand, en zo a'j al kunt snappen praote wi'j hier 't Sallaands. Allinnig is 't wel muuilijk um het epraot in letters weer te geven. Het kan dus wên dat 't niet altied klopt zo as 't espreuken wöd. Ik wil wel die keerl bedaanken die mi'j de site gaf van Iessel-Akedemie waorop zi'j dudelijk uutlegt ho'w as wi'j 't mut schrieven! Veur de meensen die ok uut Sallaand kump wil ik graag de site hier neerplaotsen, en ik wol vraogen of zi'j mi'j, as 't mut, wilt corrigeren. Now, hier he'j de site: http://www.ijsselacademie.nl/taal/spellingsbrochure.html Ik schrieve now de leste tied vulle aover filosofen en filosofie in 't algemien, umdat dat ien van mien interesses bunt, vake vertaol ik artikels van de Nederlaandse wikipedia, waant ik hebbe niet zovul schrief ervaoring um 't helemaole zelf te doen! (eskreven deur: [[Gebruker:Nickg19]] (Droadnaegel)) :Moi NickG19, niks te daankn. Vie zeent hier met n heel kleain köppelken en a'w t nog n betn good weelt loatn verloopn mu'w mekoar wieter helpn. A'j oet [[Bantem]] komt is t wellicht wat vuur oe um t artikel luk an te passen of te verbettern woer't det neudig is. Nog wat: a'j wat op ne oawerlegziede of hier in n Kuierhook skriewt, zo'j det dan astebleeft wiln oonderskriewn met veer gulfkes (<nowiki>~~~~</nowiki>)? Op dee wieze keump dr oewn naam vanzelf oonder te stoan, en kö'w zeen wee't wat skrif en wonnear a'j kloar zeent. Zo dus --> [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 20:07, 4 jun 2012 (CEST) ::Moi [[Gebruker:Nickg19]]. ::A'j ow nog ne spellingswieze an mot leren, dan he'w lever da'j ok kiekt naor: **[[Wikipedie:Algemene_Nedersaksiese_Schriefwieze#Spellingsregels]] ::Dat he'w hier op de wiki op-esteld um wat meer eendudigheid te kriegen tussen de verskillende variaanten van t Nedersaksies. Dee variaanten verstaot mekare wal, maor hebt allemaol n eigen klubken dat de spellingsregels hef op-esteld veur eur variaant, met völle onderlinge verskillen veur dezelfde klaanken. Der zit neet tevölle verskil met de skriefwieze van de Iesselakademie, maor dan sluut i'j wal better an bi'j t Achterhooks, Twaents en zo wieter. En dat mek t veur iederen laezer van disse wiki weer makkeliker um te begriepen, umdat der meer eendudigheid in t spellen van de variaanten zit. En daor wördt t Nedersaksies as spraoke weer starker van, en dat is wat wi'j allemaol wilt, lik mi'j. Wat Woolters al angaf, wi'j wilt ow neet hard veurskrieven wat of i'j wilt skrieven, umda'w neet met tevölle man bunt, maor de Sallaandse artikels bunt raps op weg um net zonnen kraom te worden as de Achterhookse wat spelling angeet. Dus ik zol ow willen anraoden um in elk geval [[ANS]] of desnoods Iesselakedemie an te holden. ::Een veurbeeld dervan in t Sallaands: **[[Wikipedie:Algemene_Nedersaksiese_Schriefwieze#Sallands (Lutten en omgeving)]] ::Wieters bu'j good gangs, gaot zo wieter. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 23:34, 4 jun 2012 (CEST) == 2011 Picture of the Year competition == <small>[[:commons:Commons:Picture of the Year/2011/Translations/mk|{{#language:mk}}]] • [[:commons:Commons:Picture of the Year/2011/Translations/no|{{#language:no}}]] • [[:commons:Commons:Picture of the Year/2011/Translations/pl|{{#language:pl}}]]</small> Dear Wikimedians, Wikimedia Commons is happy to announce that the ''2011 Picture of the Year competition'' is now open. We are interested in your opinion as to which images qualify to be the ''Picture of the Year 2011''. Any user registered at Commons or a Wikimedia wiki SUL-related to Commons [//toolserver.org/~pathoschild/accounteligibility/?user=&wiki=&event=24 with more than 75 edits before 1 April 2012 (UTC)] is welcome to vote and, of course everyone is welcome to view! Detailed information about the contest can be found [[:commons:Commons:Picture of the Year/2011/Introduction|at the introductory page]]. About 600 of the best of Wikimedia Common's photos, animations, movies and graphics were chosen &ndash;by the international Wikimedia Commons community&ndash; out of 12 million files during ''2011'' and are now called ''Featured Pictures''. From professional animal and plant shots to breathtaking panoramas and skylines, restorations of historically relevant images, images portraying the world's best architecture, maps, emblems, diagrams created with the most modern technology, and impressive human portraits, Commons ''Features Pictures'' of all flavors. For your convenience, we have sorted the images [[:commons:Commons:Picture of the Year/2011/Galleries|into topic categories]]. We regret that you receive this message in English; we intended to use banners to notify you in your native language but there was both, human and technical resistance. See you on Commons! --[[:commons:Commons:Picture of the Year/2011/Committee|Picture of the Year 2011 Committee]] 20:31, 5 jun 2012 (CEST) <small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small> <!-- EdwardsBot 0205 --> == Neersassiese wikipedie op [[Zunnewende Festival]] 2012? == Moi leu, van [[Harry Nijhuis]] kreeg ik t volgende mailken: :"Op 7 juli he’w wear Zunnewende in Hellendoorn. Noe harren wie oons oetdacht of ’t nich wat zol wean um doar ok te goan stoan met nen kroam woar wiej de Nedersaksische Wikipedie an de leu loat zeen en das doe doar wat oawer kaans vertellen an de leu. Dat is dan ’s oamnds. Liek diej dat wat? Ik heur ’t gearn van oe." Kö'w hier wat met? Weelt dr nog mear met hen [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 13:43, 9 jun 2012 (CEST) ::Van mi'j hef 't hartelijke steun, al kan'k d'r niet bi'j wèden. Misschien kuj ze vraogen of ze d'r een pottien (een budget) veur vri'j kunt maken, beveurbield umme 't veurblad, of 't logo van Wikipdie, of de Intersaksische vlagge, op een groot doek of een groot stok pepier te printen. Van alle taalvariaanten zol een representatief artikel kunnen wörden uuteprint umme zo een settien te kunnen mitgèven an bezukers. ::Mar veural zol 't aordig en nuttig wèzen umme daor mit ien man - of liever nog twei, of liever nog drei - te staon en in gesprek te gaon mit de mèensen um heur bewust te maken van 't Nedersaksisch as (serieus) eschreven medium. ::D'r bint now verschillende mitwarkers in of dichtebi'j Oaveriessel, dus of die d'r op 7 juli bi'j kunt wèzen? ::[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 16:53, 9 jun 2012 (CEST) :Ik zol der weal hen willen, moar as de luu mie vraagt of "ze" edreigd hebt mien va um te brengen, dan kan-k allinig moar joa zeggen. Dat lik mie neet good voor wikipedia. --[[Spesiaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 14:34, 10 jun 2012 (CEST) :::Ik kin der heloas ook nait bie wezen, mòr vin t wel n mooi projekt. As der aargens n bult dialektsprekers bie nkander binnen den is t doar wel. k Leuf traauwens wel dat doar veurnoamelk Overieselders en Achterhoukers op òf kommen. Is t n idee om de organisoatsie te vroagen of zai zulf t artikel [[Zunnewende Festival]] oet te braaiden om t goie veurbeeld te geven? :p [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 15:59, 10 jun 2012 (CEST) ::::Effen n kort verslagjen: toe'k ankwam was t Wikipedie-kraampjen, naost die van de Iesselakademie, al op-ezet deur de kraambouwers (papiertjen derbie mit daorop "Wikepedia", hach dat zie'w deur de vingers), en in-ericht deur Woolters, die veulste vrogge an-ekeumen was (en ik wat laote umdat de boel aofezet was) :P. Wulen hadden wat boekjes en stickers laoten drokken (stuk of 100). Die he'w uutestald bie t kraampjes, mit n [[kleptop]] derbie waor wie wat dingen laoten zien konnen an de meensen. Veurda'w begonnen mo'w eerst nog effen wat eten, wulen Heldern in ewest en neereploft bie De Tonne, gelokkig hoefden wie gien Hollaands te lezen want de menukaorte was gewoon in t plat! Daornao bi'w weer naor t festival egaon, al gauw kwammen der wat meensen kieken, en deur de boekjes blaojen natuurlik. Wulen hebben vanzelf uuteduuid wat Wikipedie is, laoten zien wa'j dermee kunnen, en de boekjes mochten ze mee naor huus nemen, mit n sticker van de Nedersaksiese vlagge derbie :-) (die'j spietig genog niet buten gebruken kunnen). Der was n bult volk uut Heldern, Nijverdal, Riessen en umgeving op aof ekeumen, weg en were ha'j n verdwaolden Raandstejeling, die he'w natuurlik netjes in t plat te woord estaon :-). An t einde van de avend waren zo'n bietjen alle boekjes vort, dat was niet allinnig deurdat de meensen der op aof kwammen störmen, mer oek deurdat Woolters flink wat boekjes uutedeeld hef tiejens de jazzerieje! Van de stickers bin der nog aorig wat over, dus a'j der ene hebben willen, dan mu'j mer reupen! De reaksies van de meensen waren arg leuk um te heuren, zo he'k zo'n bietjen n half uur an t kletsen ewest over Wikipedie, wa'w dermee bereiken wollen (groosheid op de eigen taal/kultuur, dat meensen vaker schrieven/lezen in de eigen taal, enz.) en ze vreug o'w veur n onaofhankelike staot waren, dat zag ze wel zitten volgens mien... :P. Al mit al, n mooie avend, noen hopen dat der wat meensen der eigen anmelden :-). [http://www.wiziq.com/tutorial/309425-Wikibeundel Klik hier um te kieken wat der in t boekjen stung]. <gallery> Bestaand:Zunnewende Festival 2012 veurkaante.png|Veurkaante van t boekjen Bestaand:Zunnewende Festival 2012 achterkaante.png|Achterkaante t boekjen </gallery> ==Vertaalhulpe== Keals, kiek is ee'm op http://ipa.typeit.org/full/ Liekt n oarig programma umme IPA-simbooln te tikken. Wie hef der ervoaring mit? [[Gebruker:Faasco|Faasco]] ([[Overleg gebruker:Faasco|overleg]]) 17:29, 12 jul 2012 (CEST) :Moi Faasco. Lik inderdaad mooi, mer is nit neudig. A'j op [bewark] klikket, kom iej in t bewoarkskoarm. A'j dan in den balkn doar boawnan kiekt, steet doar stief in t middeln t köpken ''>[spesiale tekens]''. A'j doar op klikket keump dr nen heeln balkn noar dealtn, woerin a'j an de leenkere kaante köant kiezn oet alle teeknpakketn dee'j oe mer weunsken köant, behaalve Sjinees/Japans. Mu'j eawn met spöln, dan lear'j t vanzelf. Völle wille! [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 17:44, 12 jul 2012 (CEST) :: Moi, Woolters. Allemoale mooi, maar online, dus ku'j niet op oen gemak veurbereiden. Der is trouwns nog n mooiere, die ku'j downloaden en dan ku'j net as hierboven onder t tikken ansloan en t goeie simbool tikken. Kiek doar is: http://www.palsoftwaredesigns.com/ITA.htm gratis en veur niks. [[Gebruker:Faasco|Faasco]] ([[Overleg gebruker:Faasco|overleg]]) 19:36, 12 jul 2012 (CEST) :::Wat ducht oe hiervan? http://scripts.sil.org/cms/scripts/page.php?site_id=nrsi&id=encore-ipa Disse IPA-lettertypes kö'j binnhaaln, in oew mäpken met lettertypes zetn en ze dan in oew tekstverwoarkingsprogramma gebroekn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 14:32, 15 jul 2012 (CEST) gduh77b5cqp62qezlebxwip8dlbpwqg 10 18154 218206 2012-01-13T23:22:29Z Droadnaegel 1133 Nieje pagina: '<noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> == Doel == Uniforme en eenvoudige manier van het bronvermelden van andere wikipedia. == Gebruuk == Op de juiste manier de velden ...' wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> == Doel == Uniforme en eenvoudige manier van het bronvermelden van andere wikipedia. == Gebruuk == Op de juiste manier de velden invullen. <pre>{{BronViaWikipedie|taal=|titel=|oldid=|datum=|sectie=}}</pre> == Veurbeeld 1 == <pre>{{BronViaWikipedie | taal=<!-- lettercode van 2 letters van de andere wikipedia, en is standaard --> | titel=<!-- titel in andere taal --> | oldid=<!-- code van versie van de andere taal --> | datum=<!-- datum van overnemen in het formaat JJJJMMDD --> | sectie=<!-- artikel (indien er iets anders moet staan dan "dit artikel", hier iets anders invullen) --> }}</pre> geeft, als je sectie weglaat: {{BronViaWikipedie | taal= | titel= | oldid= | datum= }} == Veurbeeld 2 == <pre>{{BronViaWikipedie | taal=en | titel=George Washington (inventor) | datum=20070423 | oldid=123961999 | sectie=hoofdstuk }}</pre> geeft: {{BronViaWikipedie | taal=en | titel=George Washington (inventor) | datum=20070423 | oldid=123961999 | sectie=hoofdstuk }} ae1d2zij6o737yivjzky7e274v07j66 10 18155 218209 2012-01-13T23:24:59Z Droadnaegel 1133 Nieje pagina: '<noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> == Gebruuk == <tt><nowiki>{{Portaol|"gewunste grootte van ofbeelding"}}</nowiki></tt> == Veurbeeld == <tt><nowiki>{{Portaol1|1...' wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> == Gebruuk == <tt><nowiki>{{Portaol|"gewunste grootte van ofbeelding"}}</nowiki></tt> == Veurbeeld == <tt><nowiki>{{Portaol1|100}} </nowiki></tt> Ofbeelding wod 100px groot : {{Portaol1|100}} 33a31x3q0pjhosc0saso4emux8x7i0m 10 18156 218211 2012-01-13T23:27:02Z Droadnaegel 1133 Nieje pagina: '<noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> Voor tekst die op één regel moet blijven en niet afgebroken mag worden. ; Syntax : <code><big><nowiki>{{nowrap|</nowiki>''jouw t...' wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> Voor tekst die op één regel moet blijven en niet afgebroken mag worden. ; Syntax : <code><big><nowiki>{{nowrap|</nowiki>''jouw tekst''<nowiki>}}</nowiki></big></code> ;Handling interpreted characters *Tekst die een isgelijkteken ("=") bevat moet worden voorafgegaan door <code>1=</code>. Bijvoorbeeld: *:<code><big><nowiki>{{nowrap|</nowiki>1=2 + 2 = 4<nowiki>}}</nowiki></big></code> *:geeft 2 + 2 = 4. *Tekst die een verticale streep ("{{!}}") bevat kan alleen worden weergegeven als de streep wordt vervangen door <code><nowiki>&amp;#124;</nowiki></code> of <code><nowiki>{{!}}</nowiki></code>. Bijvoorbeeld: *:<code><big><nowiki>{{nowrap|</nowiki>1=&amp;#124;2&amp;#124; < 3<nowiki>}}</nowiki></big></code> *:geeft {{!}}2{{!}} < 3. kczck32epca2pfohftkuc8r97ru66g2 10 18157 218238 2012-01-14T15:16:44Z Droadnaegel 1133 Nieje pagina: '<noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> ==Doel== Dizze mal kin gebruukt worden om IPA-transkripsies better òf tou beelden. ==Gebruuk== Zet <nowiki>{{IPA|...}}</nowiki>...' wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> ==Doel== Dizze mal kin gebruukt worden om IPA-transkripsies better òf tou beelden. ==Gebruuk== Zet <nowiki>{{IPA|...}}</nowiki> ien joen tekst en zet joen transkripsie op ploats van timpkes. ==Waarken== Dizze mal moakt dat joen transkripsie ien goud leddertaiken òfbeeld wordt. 6jze3kkxskvsm9f6sayiz2k4sic7dzl 10 18158 218242 2012-01-14T15:34:55Z Droadnaegel 1133 Nieje pagina: '<noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> {{Infobox wealdarfgood | titel = Aarchiologisch zône Chan Chan | ofbeelding = Chan chan view1.jpg | omschrijving = ...' wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> {{Infobox wealdarfgood | titel = Aarchiologisch zône Chan Chan | ofbeelding = Chan chan view1.jpg | omschrijving = | kop = Chan Chan | type = Kultureel | regioon = Latains Amerikoa en de Karrieben | laand = [[Peru]] | joar = [[1986]] | volgnr = 366 | ofbeelding2 = Chan Chan 18.jpg | omschrijving2 = }} == Gebroek == <pre style="white-space:pre-wrap;">{{Infobox wealdarfgood | titel = | ofbeelding = | omschrijving = | kop = | type = | regioon = | laand = | joar = | volgnr = | ofbeelding2 = | omschrijving2 = }}</pre> == Veurbeeld == <pre style="white-space:pre-wrap;">{{Infobox wealdarfgood | titel = Aarchiologisch zône Chan Chan | ofbeelding = Chan chan view1.jpg | omschrijving = | kop = Chan Chan | type = Kultureel | regioon = Latains Amerikoa en de Karrieben | laand = [[Peru]] | joar = [[1986]] | volgnr = 366 | ofbeelding2 = Chan Chan 18.jpg | omschrijving2 = }}</pre> ovez4vu9pypc93sdko57mzptmxal93a 10 18159 218245 2012-01-14T15:41:04Z Droadnaegel 1133 Nieje pagina: '<noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> [[RTV Oost]] hef ons verlof egeven om öaren foto's te gebruken op nds-nl.wikipedia.org, om dudelek te maken welke foto van RTV O...' wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> [[RTV Oost]] hef ons verlof egeven om öaren foto's te gebruken op nds-nl.wikipedia.org, om dudelek te maken welke foto van RTV Oost t is, moe-j t nummer van de foto as parameter geven <code><nowiki>{{</nowiki>RTV Oost/Verlof{{!}}id=<nowiki>}}</nowiki></code>. n9ik659a0knqbpfkoxsu09vxz6pd7ve 10 18160 218248 2012-01-14T15:59:32Z Droadnaegel 1133 Nieje pagina: '<noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> Zet luttike haakies om nen tekst. <code><nowiki>ka{{small()|a}}rkhof</nowiki></code> gif ka{{small()|a}}rkhof,' wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> Zet luttike haakies om nen tekst. <code><nowiki>ka{{small()|a}}rkhof</nowiki></code> gif ka{{small()|a}}rkhof, bztnoy9wjllysh02woguxk8uhw4sufw 10 18161 282334 218251 2015-05-23T15:20:03Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> '''Gebruuk:''' <nowiki>{{Dialekt|xxx}}</nowiki> In plaots van de ''xxx'' kan veur de volgende dialektkodes keuzen worden: :act = [[Achterhooks]] :drt = [[Drèents]] :ems = [[Eemslenner Plat]] :frs = [[Oostfreisk Nederduutsk]] :gos = [[Grunnegs]] :grf = [[Graofschopper plat]] :sdz = [[Sallaands]] :stl = [[Stellingwarfs]] :twd = [[Tweants]] :urs = [[Urkers]] :ovel = [[Oost-Veluws]] :wvel = [[West-Veluws]] Wanneer as ie niks angeem, dan zie je volgende zin: ''De schriever van dit artikel hef niet an-egeven in wat veur n dialekt t eschreven is.'' 1wf4uj2n5g8uz724pb13odwjqb9h6bc 0 18162 260089 218294 2013-03-11T12:44:43Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2622552]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Dommerskanaal.JPG|thumb|Een brugge over het Dommersknaal]] Het '''Dommersknaal''' een [[knaal]] in [[Drenthe]] dat de Drentsche Landontginnings Maatschappij (DLM) in 1861 uutgraam hef zodat ze't [[Vene (grondsoorte)|veen]] dat ze afgruven beter afvoeren konnen. Het knaal hem ze noemt naor [[Lodewijk Dommers]], de toenmaolige baos van de DLM. Zien ole herenhuus ''[[La Paix (Nieuw-Amsterdam)|La Paix]]'' stiet haoks op het punt an het [[Stieltjesknaal]] waor het Dommersknaal begunt. Het Dommersknaal komp eerst deur het dörp [[Zandpol]] en je kunnen der nog op varen tot [[Amsterdamscheveld (Erica)|Amsterdamscheveld]]. Zo ongeveer in de buurt van [[Weiteveen]] löp e dood. {{Dialekt|drt}} [[Categorie:Kanaal in Drenthe]] 87jdtvv9uy0flup5g8ussnng4w43r0m 14 18163 289255 266307 2016-10-28T16:02:41Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Kanaal in Nederlaand|Drenthe]] [[Kategorie:Woater in Drenthe]] pddmpok5m7w0jj3smkmim02b3e4eble 14 18165 290564 289267 2016-11-01T14:56:43Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Woater in Nederlaand| ]] [[Kategorie:Kanaal|Nederlaand]] gvwb2qlamjyqt5ek4e1fsdprtsqza94 14 18166 266306 260724 2013-05-10T17:10:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Woater]] rsvjjrbzw1wmpzg6m6edi9zzhgufnvo 0 18167 218282 2012-01-14T20:18:54Z Bermond 7102 deurverwiezing naor [[Dommersknaal]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Dommersknaal]] 9926mmyib8gnwhrepqi17uo3fm8i797 0 18168 264176 260098 2013-05-06T16:25:43Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Oosterbos.jpg|thumb|Bomen op [[Vene (grondsoorte)|hoogveen]] in het Oosterbos]] Het '''Oosterbos''', dat ze vake ok weh '''Oosterse bos''' numen, is een [[bos]] van ongeveer 250 bunder ten oosten van [[Barger-Oosterveld]] in de gemiente [[Emmen (gemiente)|Emmen]] en - al wullen Oostervelders het zelf nie hören - eigenlijks ok de plaats [[Emmen]] zellef. Het Oosterbos is in de zumtiger jaoren van de twentigste eeuw deur [[Staotsbosbeheer]] anplant veur wat ze numen de opnij-inrichting van de [[Veenkelonie|veenkelonieën]]. Ze hem het bos plàant op [[Vene (grondsoorte)|hoogveen]] wat nog nie afgraam was en waorvan ze wullen dat het nog verder angruit deur de waterstand kùunstmatig hoog te holen. Het bos is een onderdeel van de [[boswachterij Emmen]], net as de [[Emmerdennen]], het [[Noordbargerbos]] en het [[Valtherbos]]. An de oostkante van het Oosterbos lig het wiedsopgezette [[Scholtenszathe]]. Dit gebied hef [[Willem Albert Scholten]] in de nigntiende eeuw kocht en ontgonnen, waorna het klaor was veur de verbouw van eerdappels. Omdat het bij het Oosterbos giet om hoogveen dat ze niet afgraam hem, lig het dan ok meters hoger dan Scholtenszathe datter naost lig. == Anverwant == *Het ''[[Oosterse Bos (Schoonebeek)|Oosterse Bos]]'', een buurtschap dat deel uutmaakt van de plaats Schoonebeek in de gemiente Emmen *Het ''[[Oeverse Bos]]'', een bos tussen het Rondweg van Emmen en het Schoelpad, tussen Zuud-Bargermeer en Barger-Oosterveld {{Commonscat|Oosterbos}} {{Dialekt|drt}} {{coordinate|NS=52/45/42/N|EW=6/59/17/E|type=landmark|dim=20|region=NL-DR}} [[Kategorie:Netuurgebied in Drenthe]] [[Kategorie:Bos in Nederlaand]] 7b1wd0l11ra11c50mebqughepuposcn 14 18169 287811 265941 2016-10-26T10:21:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Bos]] [[Kategorie:Geografie van Nederlaand]] l9k5cmmtg8r5cbao4nk5ou8goprtngj 14 18170 261288 254019 2013-04-02T19:26:46Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 72 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q8465878]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Forests|Bossen}} [[Kategorie:Natuur]] f83ykihsuk3j7y87tdmjmvjm8f5g1ol 0 18171 240427 239968 2012-08-25T21:47:17Z 129.125.102.126 buurtschap is vrouwelik, ducht mij wikitext text/x-wiki '''''Oosterse Bos''''' kan verwiezen naor *Het ''[[Oosterbos]]'', vake ''Oosterse Bos'' nuumd, een bos aan de oostkante van Barger-Oosterveld (Emmen) *Het ''[[Oosterse Bos (Schoonebeek)]]'', een buurtschap dee deel uutmaakt van de plaats Schoonebeek in de gemiente Emmen == Anverwant == *Het ''[[Oeverse Bos]]'', an de andere kante van Barger-Oosterveld dan het Oosterbos dat ze wel is verkeerd het Oosterse Bos numen {{dv}} ko08o2k3gpzopwk6yzpikyri8b5kwjz 0 18172 218297 2012-01-14T20:57:25Z Bermond 7102 deurverwiezing naor [[Oosterse Bos]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oosterse Bos]] kilgo1qwftv1brujms0ef0v0vipkt16 0 18173 218298 2012-01-14T20:57:27Z Bermond 7102 deurverwiezing naor [[Oosterse Bos]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oosterse Bos]] kilgo1qwftv1brujms0ef0v0vipkt16 0 18174 218306 2012-01-14T21:37:14Z Bermond 7102 deurverwiezing naor [[Knoal (woaterweg)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Knoal (woaterweg)]] a8u0273h33bwsbi5pnx0127cva08ust 0 18175 218307 2012-01-14T21:37:20Z Bermond 7102 deurverwiezing naor [[Knoal (woaterweg)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Knoal (woaterweg)]] a8u0273h33bwsbi5pnx0127cva08ust 0 18176 264170 218316 2013-05-06T16:24:42Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Het '''Oeverse Bos''' is een bos in [[Emmen]] dat vant noorden naor oosten inklemt lig tussen de Rondweg en het Schoelpad, en vant oosten naort westen tussen [[Barger-Oosterveld]] en het industrieterrein [[Bargermeer]]-Zuud. In de buurt lig ok nog een bossie dat ze het het ''Oevermans Bossie'' numen. Veul schoelgangers uut [[Zuud-Barge]], [[Erica (Drenthe)|Erica]] en [[Schoonebeek]], vrogger en nou, kennen dit bos en ok het Schoelpad goed, ok al is het een zàandstraote, omdat het verharde fietspad dervan een belangrijke trekweg veur ze is. Ze numen het Oeverse Bos ok wellis met een verkeerde name, namelijk het Oosterse Bos, wat eigenlijks het [[Oosterbos]] an de andere kante van Barger-Oosterveld is. Tegen het Oeverse Bos an lig het crematorium Meerdijk dat verschillende veurzienings naor het Oeverse Bos nuumt hef. {{Dialekt|drt}} {{coordinate|NS=52/46/6/N|EW=6/56/23.5/E|type=landmark|dim=20|region=NL-DR}} [[Kategorie:Netuurgebied in Drenthe]] [[Kategorie:Bos in Nederlaand]] 5uv1iokz7f73m7lezomh3thdpdd03g3 0 18177 218322 2012-01-14T22:21:00Z Bermond 7102 deurverwiezing naor [[Oeverse Bos]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oeverse Bos]] 34qs2h7367omgdee9yq9ouc9csydrh4 0 18178 218323 2012-01-14T22:21:03Z Bermond 7102 deurverwiezing naor [[Oeverse Bos]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oeverse Bos]] 34qs2h7367omgdee9yq9ouc9csydrh4 0 18179 289271 288476 2016-10-28T16:37:15Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ermerzand.jpg|thumb|Ermerzand]] Het '''Ermerzand''' is een afgraam [[meer|zandgat]] met een zandstrand an de zuudwestkante van het dörrepie [[Erm]] in [[Drenthe]]. De oppervlakte dervan is ongeveer 80 bunder en de helfte daorvan is het zandgat waor summers veul zwommen wordt. Doarnaost bennen der nog grasvelden waorop mènsen kunnen zunnebaden. Ant water bennen verder nog een huusiespark, een camping en het [[Ermerstrand]] waor ze ant kabelskiën bunnen op het water en ze bij mekaar kunnen zitten in een kroegie of opt terras. {{Dialekt|drt}} {{coordinate|NS=52/44/52/N|EW=6/48/11/E|type=landmark|dim=20|region=NL-DR}} [[Kategorie:Meer in Nederlaand]] [[Kategorie:Netuurgebied in Drenthe]] [[Kategorie:Woater in Drenthe]] [[Kategorie:Ontspanning]] 1sgmikmbuhatsz6fuzas1asz8xbw6tg 0 18181 218338 2012-01-14T22:54:04Z Droadnaegel 1133 [[Grolsen Slinge]] is ewiezigd over de deurverwiezing [[Grolse Slinge]] hinne wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Grolse Slinge]] fskdhme9kdp9ou4z2j2gu6m1v27e2a5 10 18182 218344 2012-01-14T23:14:44Z Droadnaegel 1133 Nieje pagina: '<noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> {{Infobox schriever | naam = Harry Mulisch | ofbeelding = Harry Mulisch 2010.JPG | umschrieving = Harry Mulisch (5...' wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> {{Infobox schriever | naam = Harry Mulisch | ofbeelding = Harry Mulisch 2010.JPG | umschrieving = Harry Mulisch (5 maart 2010) | geboren = [[29 juli]] [[1927]] | sturven = [[30 oktober]] [[2010]] | land = [[Nederlaand]] | webstee = }} == Gebruuk == <pre style="white-space:pre-wrap;">{{Infobox schriever | naam = | ofbeelding = | omschrieving = | geboren = | sturven = | land = | webstee = }}</pre> == Veurbeeld == <pre style="white-space:pre-wrap;">{{Infobox schriever | naam = Harry Mulisch | ofbeelding = Harry Mulisch 2010.JPG | omschrieving = Harry Mulisch (5 maart 2010) | geboren = [[29 juli]] [[1927]] | sturven = [[30 oktober]] [[2010]] | land = [[Nederlaand]] | webstee = }}</pre> o6jh3jm1pe6ood1bnhvk83h22moh6ii 10 18183 218346 2012-01-14T23:17:48Z Droadnaegel 1133 Nieje pagina: '<noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> {{Infobox zanger | naam = Bob Marley | ofbeelding = Bob-Marley-in-Concert Zurich 05-30-80.jpg | umschrieving = Bob...' wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> {{Infobox zanger | naam = Bob Marley | ofbeelding = Bob-Marley-in-Concert Zurich 05-30-80.jpg | umschrieving = Bob Marley, 1980 | geboren = [[6 febrewaori]] [[1946]] | sturven = [[11 mei]] [[1981]] | laand = [[Jamaika]] | spraoke = [[Engels]], [[Kreoolsproake|Jamaikaans Kreool]] | genre = [[Reggae]] | webstee = http://www.veurbeuld.org Dit is maor n veurbeeld }} == Gebruuk == <pre>{{Infobox zanger | naam = | ofbeelding = | umschrieving = | geboren = | sturven = | laand = | spraoke = | genre = | webstee = }}</pre> == Veurbeeld == <pre>{{Infobox zanger | naam = Bob Marley | ofbeelding = Bob-Marley-in-Concert Zurich 05-30-80.jpg | umschrieving = Bob Marley, 1980 | geboren = [[6 febrewaori]] [[1946]] | sturven = [[11 mei]] [[1981]] | laand = [[Jamaika]] | spraoke = [[Engels]], [[Kreoolsproake|Jamaikaans Kreool]] | genre = [[Reggae]] | webstee = }}</pre> 2kqqj63h0g0mvxqti1k1994y4w3ezbe 10 18184 218348 2012-01-14T23:20:24Z Droadnaegel 1133 Nieje pagina: '<noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> {{Infobox groep | naam = Skik | ofbeelding = Daniël Lohues.PNG | umschrieving = Daniël Lohues, veurman van Skik ...' wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> {{Infobox groep | naam = Skik | ofbeelding = Daniël Lohues.PNG | umschrieving = Daniël Lohues, veurman van Skik | jaoren aktief = Sinds 1994 | laand = [[Nederland]] | spraoke = [[Drèents]] | wark = ''Op Fietse''<br />''Hoe kan dat nou?'' | genre = [[Blues]], [[Rock]] | rolle1 = Veurman<br />Zanger<br />Toetsenist<br />Mondörgelspeuler | lid1 = [[Daniël Lohues]] | rolle2 = Slaggitarist | lid2 = [[Marco Geerdink]] | rolle3 = Bassist | lid3 = [[Maarten van der Helm]] | rolle4 = Drummer | lid4 = [[Marlen Davers]] | rolle5 = | lid5 = | rolle6 = | lid6 = | rolle7 = | lid7 = | webstee = }} == Gebruuk == <pre>{{Infobox groep | naam = | ofbeelding = | omschrieving = | jaoren aktief = | laand = | spraoke = | wark = | genre = | rolle1 = | lid1 = | rolle2 = | lid2 = | rolle3 = | lid3 = | rolle4 = | lid4 = | rolle5 = | lid5 = | rolle6 = | lid6 = | rolle7 = | lid7 = | webstee = }}</pre> == Veurbeeld == <pre>{{Infobox groep | naam = Skik | ofbeelding = Daniël Lohues.PNG | umschrieving = Daniël Lohues, veurman van Skik | jaoren aktief = Sinds 1994 | laand = [[Nederland]] | spraoke = [[Dréents]] | wark = ''Op Fietse''<br />''Hoe kan dat nou?'' | genre = [[Blues]], [[Rock]] | rolle1 = Veurman<br />Zanger<br />Toetsenist<br />Mondörgelspeuler | lid1 = [[Daniël Lohues]] | rolle2 = Slaggitarist | lid2 = [[Marco Geerdink]] | rolle3 = Bassist | lid3 = [[Maarten van der Helm]] | rolle4 = Drummer | lid4 = [[Marlen Davers]] | rolle5 = | lid5 = | rolle6 = | lid6 = | rolle7 = | lid7 = | webstee = }}</pre> o8kud28g5xylhpjxb6tb0g7ofdjlatp 0 18185 279298 274611 2015-03-27T17:01:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Lutra.lutra.standing.1.jpg|thumb|right|200px|Nen Otter op de achterste bene]] n '''Otter''' (''Lutra lutra''), ook wal '''Europesen otter''' of '''visotter''' neumd, is dr ene van de [[marters]]oortn, met zwempeute en nen doonkern, dichten, broenen vacht. Disse ottersoort is met ofstaand t meest wiedverspreid, vuural in n groot deel van [[Europa (continent)|Europa]] en [[Azië]]. == Kenmoarkn == Nen volgröaiden otter is 80 töt 140 cm laank. Hierbie wörd n start ook met ereknd, den't 30 töt 50 cm laank is. Otters weagnt duur mekoar zo 5 töt 12 kg en de [[skoolderheugte]] is meestal roond de 30 cm. Vröwkes zeent meestal kleainder as de männekes. Männekes hebt nen kop-roompleankte van 60 töt 90 cm en nen start van 36 töt 47 cm en weagnt 6 töt 17 kg. Vröwkes hebt nen kop-roompleankte van 60 töt 70 cm, nen start van 35 töt 42 cm en weagnt 6 töt 12 kg. n Otter hef n slaank lief wat good is an epast an leawn in en um t water. De oogne, kleaine oorkes dee't ze dichte köant trekn en de neuze zitt op ene liene op n platn kop met nen platn snoetn, zodet ze boawn de waterliene bliewt at t deer an de oppervlakte zweamp. n Otter hef [[zwemvlees|zwemvleezn]] tusken de tene van alle veer de korte, stoarke peute. n Start is laank en ovaalroond, woermet n otter zik stabiel in t water legt, en kan steurn oonder t zwemn. De vacht hef ne waterdichte boetnste loage van [[dekhoar|dekhöare]] en ne dichte binnenste loage van doonshöarks dee't locht vaste hooldt en dee't dreuge bliewt oonder water. De dekhöare dreugnt froai vlot op en hechtet zik an mekoar boetn t water. Op n boek zeent de höare wat lechter van kluur. n Otter mut n vacht good terechte hebn, umdet he zowat gin vet oonder de hoed hef, woerduur't he aanders makkelik oonderkoeld zol raakn. == Etn == Otters ett as t neudig is alns wat ze teegnkomt in t water. t Leewste hebt ze [[visk]]en van oonder de 25 cm leankte. Ze ett [[oal]], [[boars]], [[snook]], [[kärper]] en [[zalm]]. Doarnöast ett ze [[amfibiejn]], waterveugel, [[rotte|(weul)rotn]], [[rivierkreeft]]n, [[krabn]], [[pier]]n en [[insektn]]. == Gedrag == Otters köant 7 töt 8 uur achter mekoar duurzwemn, met ne snelheaid van ongevear 1,5 töt 2 km in t uur. Ze doekt meestal tusken de 10 en 40 sekoondn oonder water. Ze doot vuural 's nachtes wat, en leewt allene. Bie t zeukn noar etn köant ze 3 töt 10 km op n dag maakn. Bie dag doot ze oetröstn in beskutte plekn zo as [[reed]]bedn, oondergroondse geater en oetholde beume. Mangs hebt ze ook n hol, met n ingaank oonder water. Ventileern doot ze ook; meestal hebt ze n luchtgaank noar t sloapvertrek, wat ze ankleedt met dreug plaanteardig nöstmateriaal. Ze hebt verskeaidene van zulke plekke in öar leafgebeed, wat laanks de walkaantn löp. == Vermeardering == De vuurtplaanting haank of van wovölle etn at dr te haaln is. In [[Zweedn]], woer't n weenterdag t water bevröarn is, komt de jongn in t vuurjoar. Op de [[Sjetlaand]]eilaandn kriegnt ze de jongn in t zommer, at dr völle viske te haaln is. Otters van t zelfde geslacht leawn ofgezeunderd van mekoar, woerbie t leafgebeed van één männeke t leafgebeed van n antal vröwkes umslöt. De grötte van t leafgebeed haank ook wier of van wovölle etn at dr te haaln is en of dr völle of weanig otters in t gebeed leawt. Otters op t Europese vastelaand kriegnt meestal jongn in t vuurjoar en t zommer, mer as t dr op an keump köant ze t hele joar wal jongn kriegn. n Eerstn worp vuur de vröwkes is meestal at ze zo um de 2 joar oold zeent. Ze dreagnt ze 61 töt 63 dage. Nen worp us meestal 2 of 3 jongn, mer t kan oploopn töt 5 per worp. In gebeedn woer't völle jaagd wörd en woer't otters vake oonder n auto komt kriegnt ze meestal mear as 2 jongn. De moo verzorget de jongn. Dee wordt bleend geboorn en zeent 15 cm laank. Noa 35 dage goat öar de oogne lös en noa dree moand goat ze vuur t eerste zwemn. t Zoogn doert duur mekoar 16 wekke. Noa ongevear n joar köant ze vuur zikzelf zorgen en noa ongevear twee joar köant ze zikzelf wier vuurtplaantn. In t weeld wordt otters duur mekoar dree töt veer joar oold, mer in gevangenskop haalt ze de 11 töt 15 joar wal es. == Vuurkomn en leafgebeed == Oorsproonkelik keump n otter in heel [[Europa]] vuur (behalve [[Ieslaand]] en [[eilaand]]n in de [[Middellaandse Zee]]) en t grötste deel van [[Azië]] (van [[Palestina]] en [[Turkije]] töt [[siberië]], [[Japan]], [[Sri Lanka]] en [[Indonesië]]), en in Noordwest-[[Afrika]] van [[Marokko]] töt an [[Tunesië]]. Hee gef gearne zeutwatergebeedn woer't völle umhen gröait, zo as riviern, mearn, kanaaln, bekn en morrelaandn. Hee leawt ook wal an rotskustn en oetstreumgebeedn. Ook in de boargn tref iej um wal, bievuurbeeld in [[Tibet (gebeed)|Tibet]] op 4210 meter heugte. Duur vervoeling, verweusting van leafgebeed, verstoring, verkear, visnetn en jacht gung t in [[West-Europa]] rap meender met n otter. In [[Neerlaand]] en [[Zwitserlaand]] was he zelfs oet estörven. In België wör n otter vuur t leste in 2006 zeen. Rechtevoort geet t wier betterder met n otter. In Neerlaand har n otter ook te liedn van verstoring, verkeer en vervoeling. In 1988 wör dr in [[Freeslaand]] ene dood ejag. t Wörd edacht at dit n lestn otter was. Det maakn indruk, want dr wör n heel plan emaakt um n otter wier terugge te kriegn. t Deer köm op de [[Rode Lieste]] van bedreigde deers en de leafgebeedn woer't ze vroger zatn wördn verbetterd um t de otters noar t zinne te maakn. Augustus 2011 wördn dr op de [[Veluwe]] spoers van otters eveundn. t Was volgens t waterskop vuur t eerst seend 1988 at dr otters op de Veluwe warn. Det har te maakn met at t water völle skoner is ewördn.<ref>[http://www.destentor.nl/regio/apeldoorn/9260667/Otter-terug-in-Veluws-water.ece Otter terug in Veluws water]</ref> === Oetzetn === Duurdet dit deer geveulig is vuur versmearing van zin leafgebeed, is t anwezig wean van nen otter n good bewies vuur de zuwerheaid van ne leafumgewing. Leu magnt gearne otters zeen umdet ze spöls en weulig zeent. In 2002 zeent dr n antal otters oet ezat in [[de Wearribn]]. In 2004 wördn hier vuur t eerst wier veer jongn in t weeld oet geboorn. ze goat verdan met oetzetn töt at dr ongevear 40 otters zeent. Det is dr neudig um de otterbevolking leawnsvatboar te maakn. In 2004 hebt ze dr nog n antal oet ezat. t Oetzatprogramma löp op n antal peuntn nit heel best: * In t begin gungn n antal otters duur de verkeerde verdeuwingsmiddeln dood * n Antal organisasies dee't zik dr met gangs heuldn hadn verskel * n Antal otters wördn dood ejag. * t Kan ook wean at dr otters oet [[Duutslaand]] gewoon oet zikzelf noar Neerlaand komt. Dit leste lik t geval in [[Tweante]] en n [[Achterhook]]. Januwoari [[2012]] was in t niejs at dr in en um de [[Regge]] en de [[Vechte]] bie [[Hankate]] en en de [[Berkel]] spoers en driete van n männeke veundn zeent.<ref>[http://www.landschapoverijssel.nl/home/nieuws/otter-terug-in-de-regge.html Landschapoverijssel.nl - Otter terug in de Regge.] Maakt: 6 januwoari 2012. Bekekn: 15 januwoari 2012</ref> Dr zeent al dree gennerasies in de [[Wieden|Wiedn]] en [[Wearribn]]. Dr zeent in verhoolding völle vröwkes. Dee reaizet nooit echt vear, dus de kaans op verkearsongelukn is kleainder. Ook bie t [[Ketelmear]] en de [[Lindediek]] in Freeslaand hebt ze otters zeen, en ook in [[Grönningn]]. Ze weelt non otters oet goan zetn in de [[Alde Feanen]] in Freeslaand. Doarvuur zöalt foeknviskers nen stop in öare foekn mutn maakn en roond de weagn zal de natuur an epast mutn wordn. Umdet otters völle roondtrekt, hebt otters [[natuurverbeending]]s neudig. Ze kriegnt loopplaankn en pädte oonder brugn duur. Disse vuurzienings mut regelmoatig oonderhooldn wordn, aanders köant ze ze nit mear veendn en gebroekn. === Dierntuinen === In Neerlaand kö'j n otter zeen in disse dierntuinen: * [[Aqua Zoo Friesland]] * [[DierenPark Amersfoort]] * [[Dierenrijk (Mierlo)|Dierenrijk Europa]] * [[Diergaarde Blijdorp]] * [[GaiaPark Kerkrade Zoo]] * [[Kasteelpark Born]] * [[Natuurpark Lelystad]] * [[Dierenpark Emmen|Noorder Dierenpark]] * [[Zoo Parc Overloon]] == Zeet ook == * [[Ulk]] * [[Marters]] {{Bron| * [http://www.vriendenvandeotter.nl Stichting Vrienden van de Otter - Achtergrondinformatie en video]<!--geraadpleegd op 7 januari 2008--> * [http://www.staatsbosbeheer.nl/Nieuws%20en%20achtergronden/Dossiers/Otters.aspx Staatsbosbeheer en de terugkeer van de otter]<!--geraadpleegd op 16 maart 2010--> * [http://www.otter.wur.nl Wageningen UR - Monitoring herintroductie van de otter]<!--geraadpleegd op 7 januari 2008--> <references/> }} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Zoogdier]] 6zi7bpxd0brnjddl9u5s7tp6sovlnqf 0 18186 264396 219089 2013-05-06T20:03:51Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki 't '''Winkeldarp''' is een buurte in 't [[Oldebroek]]. 't Begint zo bie de Olde Diek. De buurte hef zien name vanwege de bocht in de straote (Zuiderzeestraatweg). [[Ofbeelding:Oldebroek_-_De_Hoop_3.JPG|thumb|left|De meulen die in 't Winkeldarp stoat]] [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Oldebroek]] j88q8n7las12rkg3x10gan98cuo4owp 0 18190 279598 277952 2015-03-27T17:51:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Nevada (duurverwiesziede)]] vuur aandere betekenissen van Nevada.}} {{Amerikaanse staot | naam = Nevada | biejnoam = ''n Zilverstoat'' | vlagge = [[Bestaand:Flag of Nevada.svg|125px]] | wapen = [[Bestaand:Seal of Nevada.svg|75px]] | kaorte = Map of USA NV.svg | heufdstad = [[Carson Stad, Nevada|Carson Stad]] | oppervlak laand = 286.367 | oppervlak waoter = 4,7 | inwoeners = 2.723.322 (2011) | dichtheid = 9,57 | tiedzone = UTC -8/-7 | ofkorting = NV | antal graafschappen = 17 | toe-etrejen = 31 oktober [[1864]] }} '''Nevada''' (sprek oet: ''ne-VAA-daa'') is n stoat in t westn van de [[Verenigde Stoaten]] van Amerika. Nevada is n zeuwnde-meest oet estrekten stoat, n 35sten wat bevolkingsantal angeet, en n neegnden dunstbevolkten stoat. t Is n grötsten stoat van de VS den't nit an [[Kanada]], [[Mexiko]] of nen oseaan greanst. Tweedoarde van t volk van Nevada wont in de agglomerasie van [[Las Vegas]]<ref>[http://www.census.gov/popest/metro/tables/2009/CBSA-EST2009-02.csv United States Census Bureau, Population Division. ''Table 2. Annual Estimates of the Population of Combined Statistical Areas: April 1, 2000 to July 1, 2009 (CBSA-EST2009-02).] 23 meart 2010. Bekekn: 19 april 2010</ref>, woerbinn de dree grötste steadn lignt.<ref>[http://www.census.gov/popest/cities/tables/SUB-EST2009-04-32.csv Census.gov - SUB-EST2009-04-32]</ref> De heuwdstad van Nevada is [[Carson Stad, Nevada|Carson Stad]]. Nevada's laandskop is vuurnamelik [[weuste]] en löag, en t meeste ligt in ne [[Grote Komme]]. Gebeedn op t zuudn van de Grote Komme lignt in de [[Mojaveweuste]], terwiel at t [[Tahoemear]] en de [[Sierra Nevada (VS)|Sierra Nevadaboargen]] op de westelike raand lignt. Zowat 86% van t stoatsgebeed heurt an de [[Regearing van de VS]] oonder verskeaidene ofdelings, zowal oonder börgerzaakn as t leager.<ref>[http://web.archive.org/web/20060930112237/http://www.nv.blm.gov/landsales/LandFedAcresAgency.pdf US Dept. of the Interior, Bureau of Land Management. Federal Land Acres in Nevada.] Bekekn: 7 May 2009</ref> n Naam ''Nevada'' is of eleaidt van de Sierra Nevadaboargen, wat "Besneejden Boargketn" beteeknt in t [[Spaans]]. t Laand wat oonder n hudigen stoat vaalt, heurdn vroger too an de [[Indiaann]]volker de [[Paiute]], [[Sjosjone]] en [[Washoe]]stämme, vuur at de [[Europa (continent)|Europeaann]] t innömn.<ref>[http://nevada-history.org/indians.html "Early Native Americans"], "nevada-history.org", bekekn Dec 27, 2010</ref> t Wör opeesket duur t [[Spaanse Riek]] as deel van t [[Alta California]] töt at n [[Mexikaansen Onofhaankelikheaidsoorlog]] zorgen at t bie Mexiko köm. De VS kreeg t in t behear in [[1848]] noa de weenst in de [[Mexikaans-Amerikaansen Oorlog]] en t wör doarop indeeld bie t [[Utahgebeed]] in [[1850]]. Doo't dr in [[1859]] [[zilver]] wör eveundn bie [[Comstock Lode]], treukn dr machtig völle leu hen woernoa t [[Nevadagebeed]] van Utah wör of esplitst in [[1861]]. Op n [[31 oktober|31sten oktober]] [[1864]] voogn zik Nevada as 36sten stoat bie de Verenigde Stoatn.<ref>Rocha, Guy [http://nsla.nevadaculture.org//index.php?option=com_content&task=view&id=674&Itemid=418 "Myth No. 12 – Why Did Nevada Become a State?"], "Nevada State Library and Archives", bekekn op 9 januwoari, 2011</ref> Doo't vaste wör elegd at [[gokn]] legaal was en de regels vuur trouwn en skeaidn versoepeld wördn in t [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]], kömn dr nen machtigen hoop toeristn op n stoat of.<ref>Bible, Bill [http://www.lasvegassun.com/news/2000/aug/11/where-i-stand----bill-bible-protect-gamings-legacy/ "Protect Gaming's Legacy"], "Las Vegas Sun", 11 augustus 2000, bekekn op 9 januwoari 2011</ref><ref>Jain, Priya [http://www.slate.com/id/2261131/ "Betty Goes Reno"], "Slate", 11 juli 2010, bekekn op 9 januwoari 2011</ref> De meeste leu oet Nevada woarket nog aait in de toeristnsektor<ref>[http://detr.state.nv.us/Press/UI_Rate_Releases/2010/Nov_2010_emp_stats.pdf "Nevada Employment & Unemployment Estimates for November 2010"], "Nevada Department of Employment, Training, and Rehabilitation"</ref>, woerbie't de mienbouw op ne gode tweede plaatse keump in de [[ekonomie]] van Nevada, umdet t de veerdegrötste [[goold]]produseant is van de wearld.<ref>[http://www.nevadamining.org/faq/index.php "Frequently Asked Questions"], Nevada Mining Association, bekekn op 7 januwoari 2011</ref> Nevada's bienaam is offisjeel "n Zilverstoat", umdet zilver aait belangriek hef ewest in de geskiedenis en ekonomie van n stoat. == Oetgoande Koppeling == * [http://www.nv.gov Offisjele webstea van Nevada] == Verwiezings == <references/> {{Verenigde Stoaten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] nwld62mw2ww5xej36yunrrh89njgjbc 14 18192 289183 280614 2016-10-28T14:56:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] 3ycfahjs7qlhcamj0vnvl8kvms8t8r3 0 18195 259993 253768 2013-03-11T12:41:42Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 165 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2437]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Oet de tied == [[11 mei]] - [[Bob Marley]], reggaemaker lvybw9iaumyawxqgcj9qclnx8on0kwo 10 18202 266988 262041 2013-05-10T22:21:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:gouden medaille.svg|16px|Gold]]<noinclude> {{Dokumentatie}} [[Kategorie:Mallen sport|Gold]] </noinclude> abxj570teu8l4wu97kynz8r5orhewel 14 18203 266382 243304 2013-05-10T17:30:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mal|sport]] ajewnw4vbifdjya16ndf6kb5bd8u9ue 10 18204 218659 2012-01-20T22:36:38Z Droadnaegel 1133 Doku-tekst wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> Dissen mal kö'j gebroeken op zieden met sportresultaoten. Deur '''<nowiki>{{Gold}}</nowiki>''' op de ziede te zetten wörd n plaetjen van ne golden medaille ({{gold}}) eplaatst, zonder daorveur de hele kode in te motten gevven. ==Zee ok== *[[Mal:Zilver]] *[[Mal:Brons]] i4kieiipeosb41zsxjz3pabllqgwdmy 0 18207 290884 270525 2016-11-02T12:14:49Z Wwikix 13678 /* Video's */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Map NL - Waterland - Marken.png|thumb|Kaort van Marken]] [[Bestaand:Calle_principal_Marken.JPG|thumb|n Straot in Marken]] [[Bestaand:Marken.jpg|thumb|Lochtfoto van Marken]] '''Marken''' ([[Markers]]: ''Mereke'') is n vuurmaolig eilaand, in nou n [[skiereilaand]], in t [[Markermeer]] dat sinds 1957 via n dik mit t vastelaand verboenden is. t Beoort tot de gemiente [[Waoterlaand]] van de [[Nederlaand]]se provinsie [[Noord-Hollaand|Noord-Ollaand]]. t Eilaand ad in 2004 1.846 inwoeners. Al minstens n ieuw is t vuurmaolige vissersdörp n belangrikke toeristiese trekpleister. De opvallende [[kliederdracht]] et daoran bijedroegen. Karakteristiek binnen de outen euzen op paolen. Nog ouwer binnen de zogenaamde "warven", kunstmaotige verogingen waorop ewoend worde. In godsdienstig opzicht is de bevolking van Marken [[protestantisme|protestants]]. Der binnen twie protestantse karken op t eilaand. == Buurtskappen == Marken vörmt ien leef- in woenplekke, mar is op-edield in verskillende buurtskappen. Oorspronkelik laggen ze ok echt los van enkanger. De buurtskappen roendomme de aven in de kark binnen in de loop van de 20e ieuw mit enkanger vergruuid. Dit binnen de [[Avenbuurt]], [[Karkbuurt (Marken)|Karkbuurt]] in [[De Kets]] (of kortweg ''Kets''). Toch kun je de buurtskappen nog alteed goed erkinnen. Aparte buurtskappen op t eilaand binnen: * [[Grotewarf]] * [[Minnebuurt]] of Minneweg * [[Moeniswarf]] * [[Rozewarf]] * [[Wittewarf]] == Marker dialekt == Nao de grootskaolige studie van Van Ginneken in 1953 worde t in wietenskappelike kringen wat stille roend t Markerse dialekt. t Dialekt dat tugenwoordig op Marken espruken wordt, wikt of van t dialekt dat Van Ginneken beskrief. Vule aegenaordigeden raakt t Markers langzaam kweet, onger invloed van de massamedia in duurdat der niet-Markers op t eilaand binnen koemen woenen. Toch wordt ok nou nog t dialekt duur jongeren espruken, in woorden as ''helegaor'' vor "ielemaol" bleven goed plakken. Of t Markers in de toekomst beouwen blift, zal de teed laren. == Monuminten == Iel Marken is n beskarmd stadsgezicht. Varder binnen der in t dörp tientallen [[riksmonumint]]en. == Geboren in Marken == * [[Arie Boomsma]] (1974) tv-presentator == Foto-eutstalling == === Panorama's === [[Bestaand:PanoramahavenMarken.jpg|thumb|left|1000px|Panorama van de aven van Marken (2010)]] [[Bestaand:GroteWerfMarkenNederland.jpg|thumb|left|1000px|Panorama van de Grotewarf]] <br clear="all"> === Ofgieving van Marken === <gallery> Bestaand:Buurt II 1 28170.jpg|Buurt II 1, ien van de vule riksmonuminten op Marken Bestaand:Marken2006032805.jpg|Opaolbrogge, Karkbuurt Bestaand:Paard van Marken.JPG|De vuurtoren, t Paard van Marken </gallery> === Ouwe ofbieldingen === <gallery> Bestaand:Marken_klederdracht_omstreeks_1910.jpg|Kliederdracht roend 1910 Bestaand:Haven_Marken_begin_20e eeuw.jpg|De aven van Marken roend 1910 Bestaand:Eiland Marken - Binnenkamer 1900.jpg|Binnenkamer roend 1900 Bestaand:Eiland Marken - Kerkbuurt 1900.jpg|Karkbuurt roend 1900 Bestaand:Eiland Marken - Visser 1900.jpg|Visser roend 1900 Bestaand:Marken Island2.jpg|Kliederdracht roend 1900 Bestaand:Eiland Marken - Vissershaven en kerkbuurt.jpg|Vissersaven in karkbuurt roend 1900 Bestaand:Eiland Marken - Visserskinderen 1900.jpg|Visserskingeren roend 1900 Bestaand:Kate_Mari_Ten_A_Fishermans_Family_Marken.jpg|Vissersfamilie (Joan Mari Ten Kate 1831-1910) </gallery> == Video's == <gallery> Bestaand:Markers aan het potverteren Weeknummer, 24-26 - Open Beelden - 27181.ogv|Bielden eut 1924 van Markers in kliederdracht Bestaand:IJspret Weeknummer 29-05 - Open Beelden - 27414.ogv|Eespret vor bevolking van Marken in 1929 op n bevreuren Zuierzie </gallery> {{Dialekt|urs|Algemiene Nedersaksiese Skreefweze}} [[Kategorie:Nederlaands eilaand]] [[Kategorie:Skiereilaand]] 06ezvacp9h971cgswev6kcrham8pccr 0 18208 289699 270876 2016-10-29T12:52:21Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Landschap ouddorp.jpg|thumb|right|Een typisch Olddoarps landskap]] '''Olddoarp''' ([[Nederlaands|Nederlans]]: ''Ouddorp'') is een [[doarp]] in de [[Nederlaand|Neerlaandse]] [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]], eleagen in de [[Goedereede|gemeente Goedereede]]. Olddoarp hef 6.080 (2010) inwonners. Olddoarp lig hemelsbreed tusken de Noordzee in 't noordwesten en de [[Grevelingen]] in 't zuudn. Roond [[1100]] wör dr op de hudige stea van Olddoarp vuur t eerste bouwd. 't Doarp hef ne gemeente van de [[Protestanse Karke in Nederlaand|Protestanse Kaarke in Nederland]], een gemeente van de [[Hersteld Hervormde Karke|Hersteld Hervormde Kaarke]], een [[Griffermeerde Gemeenten|Gerefformeerde Gemeente]] en een [[Gerefformeerde Karke|Gerefformeerde Kaarke]]. In Olddoarp bint twee basisskolen; De Westhoek en de Koningin Beatrixschool. In [[2010]] is der begunnen met de bouw van de nieje wieke ''Welgelegen''. ==Oetgaonde verwiezingen== {{commonscat|Ouddorp}} *[http://www.ouddorp.nl webstee oaver Olddoarp] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Zuud Hollaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Zuud-Hollaand]] hx290yr7fx25oafbmzsimoo5ypvj8ro 14 18213 288623 271816 2016-10-27T13:41:00Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geschiedenis| ]] fixt3715ub3hm50nea05ew9elow0zo8 0 18214 287394 287392 2016-10-25T18:02:03Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Plaatse | soorte = Stad | bestandsnaam vlagge = Vlag van Sint-Truiden.gif | bestandsnaam wapen = Wapen van Sint-Truiden.svg | region = BE-VLI | breedtegraod = 50/49//N | lengtegraod = 5/11//E | inwonners = 39.309 | daotum inwonners = 01/01/2010 | öppervlakte = 106,90 km² | öppervlakte laand = | öppervlakte water = | gemeente = [[Hasselt (België)|Hasselt (arrondissement)]] | dichtheid = 368/km² | verkeersaoder = | netnummer = | postkode = | webstae = http://www.sint-truiden.be }} '''Sint-Truiden''' (vernedersaksiest: ''Sunt-Trujen''; [[Limburgs]]: ''Sintruin''; [[Frans]]: ''Saint-Trond'') is n stad en de grootste gemeente van [[Limbörg (Belgie)|Belgies-Limburg]]. t Grondgebied is zo'n 106,90 [[vierkaante kilometer|km²]] en op [[1 jannewaori]] [[2010]] woonden der meer as 39.000 lu. Deelgemeenten bint [[Hasselt (België)|Hasselt]], [[Aalst (Limburg)|Aalst]], [[Brustem]], [[Duras (Sint-Truiden)|Duras]], [[Engelmanshoven]], [[Gelinden]], [[Gorsem]], [[Groot-Gelmen]], [[Halmaal]], [[Kerkom-bie-Sint-Truiden]], [[Ordingen]], [[Runkelen]], [[Velm]], [[Wilderen]] en [[Zepperen]]. De burgemeister is [[Ludwig Vandenhove]] van de [[SPA]]. t Dialekt van Sint-Truiden (in t Sint-Truidens zelf ''Truiens'' eneumd) beheurt tot de West-Nederlimburgse dialektgroep (t zogeneumde ''gij-Limburgs''). == Zustersteden == * [[Weert]] ([[Nederlaand]]) * [[Nueva Guinea]] ([[Nicaragua]]) * [[Duras]] ([[Frankriek]]) [[Ofbeelding:Sint-Truiden.jpg|thumb|left|Grote Markt]] == Uutgaonde verwiezingen == {{commonscat|Sint-Truiden}} * [http://www.sint-truiden.be Webstee van de gemeente Sint-Truiden] {{Dialekt|ovel|Heerde|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Stad in België]] [[Kategorie:Vlaandern]] [[Kategorie:Limbörg (Belgie)]] 9piusoanb8qgbovl143mfjvdkjwnp5r 10 18215 219329 219314 2012-01-27T23:09:00Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1}}}}} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 2 |maxlevel = 2 |acronym = VLI |top = BE |upper = BE-VLG |admname = Limbörg |admtype = Provinsie |lemma = Limbörg (Belgie) |0 = Belgie |1 = Vlaondern |2 = Limburg |map = België |flag = Vlaams-limburg.png }}<noinclude>{{Info ISO-3166-2/Info}}</noinclude> f4k6v2v2krbxy79yy73p2iigm43ey45 10 18216 219326 2012-01-27T23:03:58Z Droadnaegel 1133 [[Mal:Ploats]] is ewiezigd naor [[Mal:Plaatse]]: [[ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Plaatse]] rjf3w1eegjsp4dtvmbw9ywc9xrxxjix 14 18217 261305 252802 2013-04-02T19:28:41Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 33 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6911635]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie]] [[Kategorie:Geschiedenis]] 30n7jbn3e4soibu36f7fa41xk9xepkk 0 18218 260121 253772 2013-03-11T12:45:48Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 162 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2755]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboren == * [[22 meie]] - [[Jolande Sap]], liesttrekker van GreunLinks * [[6 september]] - [[Geert Wilders]], liesttrekker van de PVV == Oet de tied == * [[5 november]] - [[Gesinus Gerhardus Kloeke]], taalonderzeuker pnro5o4a3gc3np2f7tjeaj70o2yhp8u 0 18219 260120 253758 2013-03-11T12:45:47Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 141 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7826]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboren == * [[10 juli]] - [[Gesinus Gerhardus Kloeke]], taalonderzeuker 08iwk02njao09scac49wc33dqq7hwt7 0 18220 271856 269229 2013-12-07T00:51:19Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboren == * [[12 meie]] - [[Jo Daan]], dialektologe 737pc6hc89dzp7w38l9ipoohdp7zvi7 0 18222 260097 247049 2013-03-11T12:45:00Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 27 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q335638]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Bart Wellens Noordzeecross 2007.jpg|thumb|tight|200px| [[Bart Wellens]] bie de Noordzeekross in [[2007]]]] '''Veeldriedn''' (ook mangs ''cyclocross'' neumd) is ne [[sport]] woerbie't leu op ne fietse duur roew laand jaagnt. == Oetleg == In disse sport mut deelnemmers, de veeldrieders, zo rap meugelik nen ofgebakenden weg oflegn. t Grötste deel van disse weg is nit verhard. De rieders mut dan duur bos, sleute en zaandweagn. Bie stukn woer't nit teegn te treadn vaalt (spikke hellings of drekkerige stukn) mut n veeldrieder van de fietse en loopnd verdan met de fietse op n skoolder. t Wedstriedverbaand vaalt vake op n weenterdag, en bie de betaalde rieders doert ne wedstried n uur. At t vuur de wearldbeker is, keump dr ne roonde bie op. Disse sport is vuural in [[Vlaandern]] slim populear. Völle kampioensrieders komt doar ook weg, zo as [[Sven Nys]], [[Bart Wellens]], [[Erwin Vervecken]] en [[Niels Albert]]. Ook in de greansgebeedn van Neerlaand, woer't t wat heuwelachtiger is, zo as in [[Noord-Broabaant]], n [[Achterhook]] en [[Tweante]] is de sport ook geleefd. Ene van de oold-wearldkampioenn is [[Hennie Stamsnijder]] oet [[Eanter]]. Rechtevoort zeent grote naams in t veeldriedn [[Lars Boom]], [[Gerben de Knegt]] en [[Thijs Al]]. Bie de vrouwleu dut t [[Marianne Vos]] de leste joarn good. == Oetgoande koppeling == * [http://www.veldrijden-info.com veldrijden-info.com] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Sport]] f2newz04sr01fsqt3mrz4aea7tailjw 0 18223 219568 2012-01-29T13:48:58Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Veeldriedn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Veeldriedn]] fiokpq7ij0m7o197m5edbrrvnnn4cyp 0 18224 219569 2012-01-29T13:49:20Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Veeldriedn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Veeldriedn]] fiokpq7ij0m7o197m5edbrrvnnn4cyp 10 18228 219673 2012-01-31T09:56:21Z Хомелка 7351 + wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Mal:Dv]] 5bsj1ujfwt9jsi2x0cie9bbi77rulou 0 18229 289150 276675 2016-10-28T13:06:18Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Rijbewijs.jpg|thumb|right|200px|Neerlaands riebewies töt an 1 oktober 2006]] t '''Riebewies''' (ook wal mangs ''t roaze papierkn'' of ''veurekaarte'' neumd) is n skriftelik bewies det n persoon voldut an de laandelike eesken (verkearskennis en besteursveardigheaid) vuur t besteurn van voartuge. In de dagelikse sproake wörd met t woard "riebewies" t "autoriebewies" bedoold, mer dr zeent ofzeunderlike riebewieze vuur [[trekker]]s, [[brommers]], [[motor|motoorn]], zwoare en lange [[anhanger]]s en [[vrachtwaagn]]s. Dit haank of van t gewicht en de leankte van t voartuug. Zoonder riebewies magnt leu gin voartuug besteurn. n Riebewies is te verdeenn duur les te nemn bie ne good ekuurde rieskole. In de opleaiding zit n theoriedeel(verkearsregels, verkearsbordn en inzicht in wegsituasies) en n praktijkdeel, woerbie't ne offisjele eksaminator van t CBR metgeet en kik o'j t good doot. In Neerlaand ma'j vanof 17 joar beginn met lesn, mer pas vanof 18 zeelfstaandig nen auto besteurn. Seend 1 oktober [[2006]] wörd t riebewies nit mear as papierkn oet egeewn, mer as plastik kaarte. ==Indeling== De indeling van riebewieze geet van A töt E. *A: brommers en motoorn *B: persoonnvervoor: voartuge oonder de 3500kg en 1 besteurder met ten meeste 8 metrieders *C: kleaine vrachtwaagns zoonder oplegger *D: busn *E **E-b: Persoonnauto's met langn anhanger **E-c: Zwoar transport; vrachtwaagns met anhanger **E-d: Busn met anhanger ==Oetgoande koppeling== [http://www.cbr.nl/ CBR-webstea] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Verkeer]] q0nqk2d5lv736qombvu6takhdxozgw2 0 18236 272105 263810 2013-12-11T01:27:08Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Spraoke |ofbeelding= Chi ling3.png |umskrieving=Sproakn en dialektn in Sjina |sprekkers= 880 miljoen |skrift= [[Hanzi]], Latiens (pinyin) |klassifikatie= [[Sino-Tibetaans]]e sproake }} '''Standaard Sjinees''' of '''Modern Standaard Sjinees''', ok wal bekeand as '''Mandarien''', '''Putonghua''' en '''Modern Standaard Mandarien''', is ne standaardiseerde versie van t Sjinees en de offisjele sproake van de [[Volksreppubliek Sjina]] en [[Taiwan]], en ene van de veer offisjele sproakn van [[Sinjapore]]. De klaanklear van Standaard Sjinees of Standaard Mandarien is baseerd op t [[dialekt]] van [[Peking]], mer de wöardeskat besteet oet wöarde van ne grote groep aandere Sjinese dialektn oet t noordn, middeln en zuudwestn van Sjina (n sproakgebeed woerin't de variaantn bekeand stoat as Mandarien Sjinees). De grammatika is standaardiseerd noar de verzameling litereare woarkn dee't geskreewn Volkssjinees bepoalt (oorsproonklik Baihua neumd). Dit is de volkssproake dee't in t [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] is ontwikkeld as vervanger vuur t Klassiek Sjinees. n Naam "mandarien" sleug vroger op de sproake dee't an t keaizerlike hof wör gebroekt, en duur ofgeveardigen van de keaizer ([[verseempeld Sjinees]]: 官话; [[tradisjioneel Sjinees]]: 官話; [[pinyin]]: Guānhuà; letterlik "Sproake van de ofgeveardigden"), en wör zo oawernömn as synoniem vuur Modern Standaard Sjinees in t 20ste joarhoonderd, mer de term is teegnstriedig ewördn seend at t wörd gebroekt in de sproaknkeunde um ook de verskeaidene noorderlike Sjinese dialektn te beneumn (verseempeld Sjinees: 北方话; tradisjoneel Sjinees: 北方 話; pinyin: Běifānghuà). ==Klaanklear== t Foneemnsteelsel van Standaard Sjinees besteet oet veerntwentig metkleenkers (woervan't allene /n/, /ŋ/, en mangs /ɻ/ midn in ne lettergreep köant vuurkomn), ongevear zes kleenkers, woervan't dr wat mangs [[tweeklaank]]n vormt, en veer [[toon (sproake)|toonn]]. Kleenkers en toon zeent eawn belangriek in t Standaard Sjinees. Wöarde köant t zelfde klaanknpakket hebn, mer nen verskilnden toon, woerduur t woard totaal wat aanders beteeknt. ==Grammatika== Sjinees is redelik geliek an t Tweants, wat grammatika angeet. t Hef regelmoatig zinn met n oonderwoarp woernoa n gezegde keump. t Gezegde kan n onoawerdrachtelik woarkwoard wean, n oawerdrachtelik woarkwoard met n liedend vuurwoarp, n verbeendingswoarkwoard met n naamwöardelike gezegde, ezw. Sjinees verskilt van t Tweants duur oonderskeaid te maakn tusken naamns vuur dinge, dee't as naamwöardelik gezegde köant geeldn, en naamns vuur kenmoarkn. Naamns vuur kenmoarkn (bv. greun) köant nit noa verbeendingswoarkwöarde komn. t Hef ook gin biewoardelike bepoaling. Abstrakte kenmoarkn, zo as "greun", "hellig", "hete", ezw., stoat volledig op zikzelf. Bievuurbeeld 我不累 (Wǒ bù lèi). Letterlik is det "Ik nit meu". n Aander oonderskeaid met t Tweants is det t Sjinees n "Wat ... angeet, ..." zin nit gebrok. Bievuurbeeld in de zin "Wat det geeld wa'w van moo hebt ekreegn angeet, doar he'k al snoep met ekocht." In disse zin hef t tweede deel n oonderwoarp woarkwoard en liedend vuurwoarp. t Sjinees maakt doarvan: 妈妈给我们的钱,我已经买了糖了. Māma gěi wǒmen de qián, wǒ yǐjīng mǎile táng le. Dit kö'j ongevear direkt oawerzetn as: "T geeld wat moo oons gavn, Ik hebbe al snoep ekocht". Doarnöast hef t Sjinees gin tiedsbepoaling, mer gebrok t ne kombinasie van aspektbepoalers en modaliteatsbepoalders. Met aandere wöarde gebrok t lettergreepn dee't dinge angeewt as (1) det t oonderwoarp van de zin wat dee wat verwochet wör; (2) det t oonderwoarp wat hef met emaakt in n vermeeld of impliseerd tiedsbestek; (3) det ne verkloaring earder (nog) nit geuld, mer non wal; (4) det dr nog niks veraanderd is in ne umstaandigheaid wat earder al eneumd wör, ezw. De tied woerin wat gebuurn kan explisiet neumd wordn duur ne term zo as "gistern" en duur wat abstraktere termen as "earder", ezw. n Aander groot verskil tusken de grammatika van Sjinees en [[germaanse sproakn]] ligt in de volgorder van biejzinn: 昨天发脾气的外交警察取消了沒有交钱的那些人的入境证. Zuótiān fāpíqì de wàijiāo jǐngchá qǔxiāole méiyǒu jiāoqián de nàxiē rén de rùjìngzhèng. Letterlik oawer enömn in t Tweants zol dee zin wean: "[Gistern wör hellig] --> boetnlaandse zaakn plietsiekearl annuleern [dee nit betaaln] --> [dee leu]'s verbliefsvergunnings." Wat in good Tweants is: "n Plietsiekearl van boetnlaandse zaakn, den't gistern hellig wör, annuleern de verbliefsvergunnings van dee leu dee't nit betaald hadn." Dr zeent nog n antal aandere ofwieknde kenmoarkn van t Sjinees dee't sprekkers van t Tweants nit zoln begriepn, mer de boawnstoanden vaalt t meest op. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Taol]] [[Kategorie: China]] pkp9qgmp4gat8n3m4lxr898h9zaa39r 14 18248 271807 266497 2013-12-07T00:39:48Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geschiedenis]] [[Kategorie:Beroep]] 0nc76keo5sqjlocldxbbeg4yu6qmpw7 0 18249 264215 259994 2013-05-06T16:32:18Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | soorte=Dörp | bestansnaam vlagge = | bestansnaam wapen = | lokasie= | previnsie=Drenthe | gemeente=Aa en Hunze | oppervlak= | oppervlak laand= | oppervlak water= | inwoners=259 | doatum inwoners=1-1-2008 | breedtegroad= 52/54//N | lengtegroad= 6/42//O | dichtheid= | verkeersoader= | netnummer= | postcode= | webstee= | region=NL-DR }} '''Scheloo''' ([[Nederlaands]]: Schoonloo) is een [[esdörp|esdörpien]] in 't uuterste zuden van de gemeeinte [[Aa en Hunze]] in de Nederlaandse previncie [[Drenthe]]. Het dörp had op 1 januari 2008 259 inwoners. 't Dörp lig op de [[Rolderrug]], an de previnciaole wegen N374 ([[Knoal]] - [['t Oogeveine]]) en de N376 ([[Nei-Amsterdam]] - [[Roal]]). Scheloo beheurde vrogger tot de gemeeinte Roal, moar sinds de gemeeintelijke herindelingdn beheurt 't tot de gemeeinte [[Aa en Hunze]]. {{Dialekt|drt}} [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] c2uq1cdlyyt8qexw741uitz4u3ri5ty 0 18250 220173 2012-02-04T23:52:41Z Droadnaegel 1133 [[Schoonloo]] is ewiezigd naor [[Scheloo]]: As t in t Draents Sheloo is, dan is dat ok de name van de ziede hier, met ne deurverwiezing vanof de nl-name wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Scheloo]] ka77ynf6vqskqjq6efif0qpsjb9baxx 0 18251 272163 268959 2013-12-11T02:17:43Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Spraoke | kop = Pennsilfaanish Deitsch | spraoke = Pennsylvanies-Duuts | ofbeelding = Pennsylvania German distribution.png | umskrieving = Blaauw: counties met de grötste proporsies sprekkers. Reud: counties met de grötste antaln sprekkers. | laand = [[Vereanigde Stöate van Amerika]]; [[Kanada]] | gebeed = [[Pennsylvania]]; [[Ohio]]; [[Indiana]]; [[Ontario]] | sprekkers = mear as 250.000 | klassifikatie = [[Indo-Europees]] *[[Germaanse sproaken|Germaans]] **[[West-Germaans]] ***[[Heugduuts]] ****[[West-Mirreduuts]] *****[[Pennsylvanies-Duuts]] | skrift = t [[Latiense alfabet]] | iso1 = n.v.t. | iso2 = n.v.t. | iso3 = pdc }} De '''Pennsylvanies-Duutse''' sproake ([[Engels]]: ''Pennsylvania German'' of ''Pennsylvania Dutch'', Pennsylvanies-Duuts: ''Deitsch'' of ''Pennsylvania Deitsch'' of ''Pennsilfaanisch Deitsch'') is ne sproake dee sprökn wörd deur onnevear 250.000 sprekkers in [[Noord-Amerika]]. t Is nen variejeteait van de [[West-Mirreduutse sproakn]], dee in ok in [[Rheinland-Pfalz]] sprökn wordt. De [[Pennsylvania Duutse]] immigraantn oet [[Duutslaand|de Pruus]] en [[Zwitserlaand|Zweetserlaand]] van de 17de en 18de joarhönnerden warn de mensken dee de sproake metbrach hebt noar Amerika hen, woarnoa zee zeent goan woonn in de Amerikaanske stöate [[Pennsylvania]], [[Virginia (stoat)|Virginia]], [[Maryland]] en [[Noord Karolina]]. A'j hier könt zeen verwis n noame ''Dutch'' hier nich noar t [[Neerlaands]] hen, moar noar t [[Duuts]]. Zee denkt de't zoo öntstoan is as de sprekkers de sproake ''Deitsch'' nömt, en det det wa völle lik öp t Engelse woard ''Dutch'', det wier bedoold was as ne algemiene deurverwiejzige noar t Hollaandse woard ''Duits'' öf ''Diets'', det hier ''Duuts'' het. Noe-an-n-dag kö'j de sprekkers nog veendn in n Kanadeensen proveensie [[Ontario]] en in de Amerikaanse stöate [[Pennsylvania]], [[Ohio]] en [[Indiana]]. Vrögger was t dialek nog sprökn in n völle grötter gebeed, moar zoo a't vrögger was is t noe öp völle pläkke biejnoa öf zölfs höllemoal vort. Öp de plattelaandsgebeedn was t tiejdns n tweaden wearldkrieg nog wa völle sprökn moar is doarnoa ok good öp t önner an-goan. Der zeent noe wa twea kaarkegreupe dee nog mangs wa t dialek sprekt en doar good met deurgoat. Der zeent in Noord-Amerika ok greupe dee't [[Plautdietsch]] sprekt, moar dee sproake is heal oars a't Pennsylvanies-Duuts. {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Germaanse taol]] qsg5qq6mxkw24htt12o98cxt7ol1hkm 0 18252 263806 226493 2013-05-05T21:33:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Spiekerhouwn.jpg|thumb|300px|Spiekerhouwn]] '''Spiekerhouwn''' of '''Neagelhouwn''' is n volksspölleke vuur in [[kafee]]s, [[keet]]n en op buurtfeeste, woerbie t de bedoling is at spöllers um buurtn met nen [[hamer]] of [[moker]] nen [[Oolde Neersassiese moaten|zeuwn- of neegndoems]] spieker in zo min meugelik höwwe töt an n kop in n stuk van nen of ezaagnden boomstam houwt. ==Spölverloop== Eelken spöller krig eenn spieker. Den mag eelken spöller eerst rechtop in t hoolt vaste tikn. Doarnoa mag iederene een moal per buurte nen houw op n eegnen spieker geewn, woernoa't n hamer duur egeewn mut wordn. A'j n spieker skel houwt ma'j um eawn wier rechtop tikn. Denne wat n spieker as eerste helemoal in t hoolt hef ehouwn hef ewunn. In nen variaant op t spölleke mut denne wat n spieker dr t leste in hef dr n röndjen [[beer]] in doon. Hierduur wörd t spölleke noa verloop van tied aal meuiliker. ==Kampioenskopn== In t [[Tweante|Tweantse]] [[Riessen]] wordt alle joarn de wearldkampioenskopn spiekerhouwn eheuldn. Dr is zeelfs ne echte bokaal bie. t Houwn gebuurt hier met nen kaphamer, met de platte kaante. Hierduur wörd t extra lastig um n spieker good op n kop te raakn. n Winner mag zik n joar laank ''plearkeunink'' neumn. ==Media== In t tellevisieprogramma [[Kopspijkers]] van de [[VARA]], wat leup van [[1995]] töt [[2005]] en presenteerd wör duur [[Jack Spijkerman]], was n vast spiekerhouw-deel, woerbie't twee gäste van t programma um buurtn vroagn kreegn oawer öar eegne vakgebeed. Elke keer as ze ne vroage good hadn, mochen ze nen houw op n spieker doon. Denne wat zinn spieker t deepst in de houwtoafel ehöwn har, har t oonderdeel ewunn. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Spel]] 8lvihrdjjbtckcyjk7ttet1anbj89mq 0 18253 263518 259908 2013-05-04T23:49:17Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Lateral head anatomy detail.jpg|thumb|right|150px|n Meanskenheuwd]] t '''Heuwd''' of n '''kop''' is n deel van t lief van leawnde weazns, wat meestal an de boawnkaante van t lief zit. In n kop zitt de [[harsens]], dee't de rest van t lief ansteurt en zorget at t weazn in leawn blif. Bie [[zoogdeers]] en t [[mense|meanske]] hef n kop aait de volgende oonderdeeln: [[oor]]n (mangs inweandig), [[oge|oogne]], [[neuze]] en [[moond]] of bek. De vuurkaante van t heuwd, woer't de oogne, neuze en moond zitt, neumt ze ook wal t gezichte. Boawn de oogne zitt de [[weankbrouw]]n en de [[plette]]. oonder n moond zit n kin. t Heuwd zorget vuur de [[zintuug|zintuge]] [[geheur]], [[zicht]], [[rökke (zintuug)|rökke]] en [[smaak]]. {{Mìnskenlichoam}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Lichem]] t1c73lkh6miiz9jlx1lwdyvvo8bqf01 0 18254 220381 2012-02-06T13:15:39Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Veeldriedn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Veeldriedn]] fiokpq7ij0m7o197m5edbrrvnnn4cyp 0 18257 220389 2012-02-06T14:30:30Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Heuwd (lief)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Heuwd (lief)]] c3zuaog07tmpge8td9p1447ck650mby 0 18258 220390 2012-02-06T14:30:50Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Heuwd (lief)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Heuwd (lief)]] c3zuaog07tmpge8td9p1447ck650mby 0 18259 220392 2012-02-06T14:31:30Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Heuwd (lief)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[heuwd (lief)]] gbwj0xyvgedpqmzgam37ayamdoe6w96 0 18260 220424 2012-02-06T21:02:03Z TristanAidan 4005 deurverwiezing naor [[Verienigde Staoten van Amerika]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT:[[Verienigde Staoten van Amerika]] s1haml6t7mcncsxq9j24i82sznyze27 8 18261 220604 220497 2012-02-08T16:20:03Z Merlissimo 1669 [[MediaWiki:Interwiki config/sorting order]] is ewiezigd naor [[MediaWiki:Interwiki config-sorting order]] wikitext text/x-wiki nds auto-languagecode qo2ucoyosbrcomh8fhqrxk3ila3b0d0 0 18266 279599 263462 2015-03-27T17:51:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Eindhoven flag outline2.svg | bestaandsnaam woapn = Eindhoven wapen.svg | naam = Eindhoown | lokatie = LocatieEindhoven | proveensie = [[Noord-Broabaant]] | heufdplaats = [[Eindhoown]] | öppervlakte = 88,84 | öppervlakte laand = 87,70 | öppervlakte water = 1,14 | inwonners = 216.157 | doatum inwonners = 1 april 2011 | dichtheid = 2465 | breedtegroad = 51/26//N | lengtegroad = 5/28//E | verkeersoader = [[A2]], [[A50]], [[A58]], [[A67]] en [[A270]]; spoorlienn [[Maastricht]]-[[Amsterdam]], Eindhoown-[[Skiphol]] en [[Venlo]]-[[Rotterdam]] | netnummer = 040 | postkode = 5600 - 5658 | webstie = [http://www.eindhoven.nl eindhoven.nl] }} '''Eindhoown''' ([[Neerlaands]]: ''Eindhoven'') is ne [[stad (woonstee)|stad]] en [[gemeente]] in de [[Neerlaand]]se [[proveensie]] [[Noord-Broabaant]]. De gemeente hef t viefdegrötste inwonnertal van Neerlaand, met op [[1 april]] [[2011]] 216.157 leu op n gebeed van 88,84 km². De gemeente Eindhoown is deel van t [[koaderwetgebeed]] SRE (Samenwerkingsverband Regio Eindhoven) en stedelik netwoark BrabantStad. t Verstedelikt gebeed Eindhoown (nit duur mekoar haaln met t Saamnwoarkingsverbaand), wat besteet oet de gemeentes Eindhoown, [[Veeldhoown]], [[Best (gemeente)|Best]], [[Nuunn]] en [[Geeldrop-Mierlo]], hef zowat 440.000 inwonners op n gebeed van 540 km². In t SRE wont zowat 700.000 leu. Skoonwal Eindhoown völle soortn industrie hef ekeand, zo as [[linngood]], [[sigoare|sigoarn]] en heudemakers, is Eindhoown rechtevoort vuural bekeand van de [[Phillips]], dee't elektries gerei maakt, zo as laampn, [[tellevisie]]s en [[radio]]'s, en van de [[auto]]fabriek [[DAF]]. In Einhoown zitt verskeaidene hogeskooln en ne techniese [[universiteat]], de [[Techniese Universiteat Eindhoown]] (TU/e). Doarduur is dr ook n oetgebreaid studeantnleawn, en doarop ansloetnd n groot anbod van kafees en oetgoansplekn ontstoan. ==Naam== n Naam ''Eindhoown'' keump oet n [[11e eeuw|11den]] of [[12e eeuw|12den eeuw]]. t Woard 'eind' wörd wal vakerder in plaatsnaams gebroekt, en zol in dit geval te maakn könn hebn met [[eend|eand]]n. t Woard 'hoown' keump ook regelmoatig vuur, en wörd in dit geval wal es oet elegd as n lestn ''hof'' of ''howe'' van [[Woensel]]. ''hof'' en ''howe'' köant in Broabaant ongevear t zelfde beteekn. Hiermet kan bedoold wordn n 'stukke laand bie n boernhof' of n 'boernhof' zelf. t Woard -hoown lik in t mearvoold te stoan, mer det is t nit. t Hef te maakn met ne oolde naamval den't angavn det t ne plaatsbepoaling was, mer disse naamval wörd rechtevoort nit mear gebroekt. ==Sport== Wat sport angeet is Eindhoown bekeand van onder meer: *[[PSV]] sportklub met as bekeandste onderdeel n vootbalklub, meermoals Nederlaands en Europees kampioen, dee't spölt in t [[Philips stadion]]. *[[Maarten van der Weijden]], weerldkampioen en olympies kampioen (Peking) lange ofstaandzwemn. *[[Pieter van den Hoogenband Zwemstadion]]. ==Eindhoowns vervoor== Eindhoown lig an verskeaidene snelweagn, zo as de [[A2]], [[A50]], [[A58]], [[A67]] en [[A270]]. Wieter hef Eindhoown n oetgebreaid [[bus (vervoor)|busnnet]], wat vuur inwonners van Eindhoown van oonder de 12 en vanof 65 joar vriej te gebroekn is. Doarnöast hef Eindhoown twee treinstasjons; Stasjon Eindhoown en Stasjon Eindhoown Beuknlaan. Op n eerstn riedt ook sneltreinen, op n tweedn nit. Doarbie is dr nog n spesjaal stasjunneke bie t [[Philips Stadion]], wat gebroekt wörd um anhangers van voetbalklubs rechtstreeks in t stadion te kriegn. Wieders hef Eindhoown ne eegne vlochthaawn, wat doarnöast ook ne basis is vuur de [[Lochtmacht]]. In [[2007]] hulp ''Vliegbasis Eindhoven'' mear as 1,5 miljoen leu. ==Oetgoande koppeling== *[http://www.eindhoven.nl Offisjele webstea van Eindhoven] ([[Neerlaands|NL]]) [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Noord-Braobant]] [[Kategorie:Plaotse in Noord-Braobant‎]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] 5rjppwcu975oa3mtrgcjhvqn5xg9c14 0 18267 220861 2012-02-09T16:57:37Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Textiel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[textiel]] hni9zm1n1gvtsx0ad3rm33xr5cd1xl3 0 18268 220864 2012-02-09T17:17:22Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Eindhoown]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Eindhoown]] cbhw57994d5yg4960jng5dpvi2xam65 0 18269 220873 2012-02-09T18:02:52Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Noord-Braobant]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Noord-Braobant]] 6txmglrt4yqk5iyhj1v785cui7w48ah 0 18270 263825 260056 2013-05-05T21:37:02Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Syncopation example.png|thumb|right|Vuurbeeld van synkopasie. De middelste dree nootn, de A, C en E, vaalt nit op n tel.]] Nen '''Synkoop''' in de [[muziek]] heuld in det ene of meardere toonn nit op n verwochten [[tel]] of "in de moate" vaalt, woerduur't ene of meardere akseantn verlegnd wordt. n Synkoop wörd gebroekt um t akseant op ne onverwochtse plaatse te legn. Meestal is dit de plaatse kort vuur of kort noa t verwochte telakseant. In ne veerkwartsmoate, bievuurbeeld, zeent normaalgesprökn n eerstn en n doardn tel de zwoare teln, en n tweedn en n veerdn tel de lechtn. As dus juust n tweedn en n veerdn tel benoadrukt wordt, in plaatse van n eerstn en n doardn, is det ne synkoop. Ook duur ne achtste of ne zesteende te gebroekn wörd t moatgeveul verlegnd. As dit ne lange tied gebuurt, zo as bievuurbeeld in [[Marsmuziek]] of [[reggae]] en [[ska]] vake t geval is, neumt ze det [[noapikn]]. Doarnöast keump t wal es vuur at dr op de plaatse van woer'j ne note zoln verwochen, ne [[röste (muziek)|röste]] ezat is. Dit neumt ze ook wal ne 'zwoare röste'. Duur synkopasie te gebroekn wörd t ritmiese geveul van de muziek verstoarkt. t Keump in zowat alle muziekstieln vuur, en is in wat stieln, zo as [[salsa]], [[merengue]], [[jazz]], [[funk]], [[reggae]] en [[ska]] bepoalend en onmisboar vuur t kenmoarkende muzikale geveul. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Muziek]] oubbaqbyauevwk6o40dr64caty22sxt 0 18272 282737 272081 2015-07-04T15:46:53Z 72.209.6.210 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Karachi - Pakistan-market.jpg|thumb|right|300px|Textielverkoper in [[Karachi]], [[Pakistan]]]] '''Textiel''', '''Linngood''' of '''Stof''' is n buugzaam ewöawn materiaal, emaakt van n netwoark van natuurlike of keunstmoatige vezels, dee't meesstieds ''droad'' of ''goarn'' eneumd wordt. Goarn wörd emaakt duur roewe vezels van [[wol]], [[vlas]], [[katoen]] of aander spul te spinn töt lange dröa. Doarmet wordt dan linngood evörmd duur de vezels te [[weawn]], [[breain]], [[haakn (haandwoark)|haakn]], [[knupn]] of saamn te drukn. De vezels köant wordn emaakt van materiaal van deers (hoar, wol, hoed), en plaantn ([[hennep]], [[jute]], ezw.). Seend t [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] is doar ook nog keunststof materiaal bie te rekn. www.lowpricefabric.com/ t Verskil tusken de wöarde ''linngood'' en ''textiel'' zit um dr in at textiel slöt op onbewoarke lapn, terwiel linngood al kloar is emaakt vuur gebroek. ==Geskiedenisse== Ne oontdekking van gedreugde [[vlas]]vezels van roond de 34.000 v.[[Kristus]] in nen grot in [[Georgië]], wiest oet at textielachtig materiaal al in de ooldheaid emaakt wördn.<ref>Balter, M. (2009). "Clothes Make the (Hu) Man". Science 325 (5946): 1329.</ref> Textielmaakn is n haandwoark wat duur industrialisasie en nieje produksietechniekn onmeundig grootskoalig is ewördn. Dr is skoonwal vuur de heuwdtechniekn in de textiel, zo as platn -, keper-, en [[satien]]beending, nit völle veraanderd. De [[Inka]]'s maakn al doezenden joarn ''Khipus'' van vezels van proteïne, zo as ne spunn droad van wol of hoar van kameelachtigen as de [[alpaka]], [[lama]] en [[kameel]], of van ne sellulose zo as katoen. Khipoes zeent ne riege kneupe in n stukn droad. Eerst wör dr edacht at ze gebroekt wördn as n soort telhulp bie geeldzaakn, mer niej oonderzeuk wis oet at dr wal es mear achter kan zitn. Khipoes wordt in museums op dezeelfde wieze behaandeld as aandere textielsoortn. Vanof t [[15e eeuw|15de joarhoonderd]] wörd textiel aal belangrieker, en t was vanof dee tied de grötste tak van industrie. Heanig an köm de [[hoesweawerieje]] op in [[Europa (continent)|Europa]]. Vanof t [[17e eeuw|17de joarhoonderd]] warn hele families gangs in de textielindustrie. Nöast t boernewoark, wat ook gewoon duur mos goan, deedn de leu in thoes weawn. Eens in de zovölle tied köm dr dan n hearskop t gewöawne spul metnemn vuur nen bepoaldn pries. De gröttere steadn in [[Tweante]] hebt öare riekdom vake te daankn an textielniewerheaid. De grote textielbaronn Ter Horst ([[Riessen]]), Van Heek en Ten Cate, zaggen de woarklust in Tweante en leutn grote fabriekn bouwn, woer't grote deeln van de plaatselike bevolking woark hadn. Disse fabriekn kömn in de zeuwntiger joarn van t [[20e eeuw|20e joarhoonderd]] allemoal op t gat, duurdet dr in [[Azië]] völle goodkeuper woarkvolk te kriegn was, en alle produksie heanig an doarhen verplaatst wör. ==Gebroek== Met textiel wörd heuwdzakelik kleare maakt, mer ook bedngood, haanddeuke en aander badspul um oe of te dreugn en te wasken, en dreagtasken. Doarnöast köant dr ook netn van wordn emaakt vuur de viskerieje, of [[valskoarm|valsköarme]] um met oet n vleegtuug te springn. ==Verwiezings== <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Textiel]] [[Kategorie:Industrie]] td7qjas9yynqp4yj7jehfukcp0bcofl 0 18273 271125 263928 2013-11-09T14:14:37Z 80.114.178.7 {{DEFAULTSORT:Zwoppe}}; gin fysieke markup (en bettere aofdruk) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Bat (jezdziectwo).jpg|thumb|right|Ne kenmoarknde zwöppe]] [[Ofbeelding: Cicatrices de flagellation sur un esclave.jpg|thumb|right|Lieksteans op de rugge van nen gegeselden slaaf]] Ne '''Zwöppe''' is n stuk touw, lear of mangs ketn, met n haandvat. Zwöpn zeent emaakt um leu of deers met te houwn, öar gedrag te veraandern, of te strafn of te marteln. t Wörd ook wal gebroekt in [[sadomasochisme]]. ==Geskiedenisse== De zwöppe wör as liefstraf in de Westerse wearld regelmoatig gebroekt. Ook in t [[Neersassies]]e gebeed is de oetdrukking "met de zwöppe dr oawer" nog regelmoatig te heurn. Zo har bv. [[Groot-Brittanje]] töt in de vieftiger joarn van t [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] zwöpslage as liefstraf vuur muiterieje en vuur geweeld teegn gevangenisbewoarders, nöast stokslage en n roo. Stafn met de zwöppe komt nog völle vuur in [[Islam]]itiese laandn dee't de [[Sjaria]] as wet hebt, vuur vergriepn as alkoholdreenkn of ontucht duur meenderjöarigen. In o.m. [[Saoedi-Arabië]] en [[Iran]] kriegnt ook (mangs allene verdachte) [[homoseksualiteit|homoseksueeln]], en vrouwleu dee't angifte doot van verkrachting met de zwöppe. Bie de marine wördn töt de eerste helfte van t [[19e eeuw|19de joarhoonderd]] liefstrafn oet edeeld. Wee't wat slims har oet ehaald an boord, bv. gapn, nit lustern noar beveeln, of vechten, wör dan duur n kaptein, nen aandern (oonder)offisier (vuur kleaine vergriepn) of de kriegsroad (vuur zwöardere gevaln) veroordeeld töt n antal -meestal dozien(s)- zwöpslage, ofhaankelik van de zwöarte van de misdoad. Zwöardere strafn wördn verdeeld oawer n antal deage, dus mangs kreegn ze n eerstn dag twee dozien zwöpslage, en n poar deage later wier twee. Disse strafn wördn vake geewn met de ''katte met neegn startn''. Disse gesel har neegn koordn met an elk oeteande nen knup. Bie zonnen straf mos iederene an boord tookiekn, zodet iederene woarskouwd was. n Veroordeelden wör vaste beundn in t want. Vake wör met [[kleaine tromme|trommelslaagn]] n tel van t geseln bie ehooldn. Doarnoa wör n veroordeelden wier lös emaakt van t want, en kon n dokter de woondn verzorgen. Dr warn mer weainig strafn nog slimmer. Heel of en too wör nen veroordeeldn kielhaald, of achter eloatn op n eilaand. Wat laandlegers en strafkolonies gebreukn learne töwwe. Op plantages in Westerse kolonies en de Zudelike stoatn van [[Noord-Amerika]] wördn negerslaawn in t [[19e eeuw|19de joarhoonderd]] vake duur nen "vuurman" van de plantage-eegner met zwöpslage straft, ook terwiel aandere slaawn mosn tookiekn. Noa n Amerikaansen Börgeroorlog van 1861 töt 1865 wördn private liefstrafn of eskaft, net as de slawerieje, mer de zwöpslage warn nog lange oonderdeel van de wet. ==Soortn== Sproaknkeundig en technies ezeen is dr n verskil tusken zwöpn en gesels. Ne zwöppe hef eenn langn droad an t haandvat; ne gesel hef dr twee of meardere, van lear, rubber, touw, skoonveters, of mangs kleaine ketns. t Geluud en de hardheaid woermet de slaagn ankomt op t slachtoffer haank of van t materiaal, de dikte, en n vörm van de oeteandes. Zwöpn hebt nen droad den't töt dree meter laank kan wean, terwiel geseldröa nit länger zeent as tusken de 30 en 60 cm. Wo länger de dröa, des te meuiliker t is um dr gericht met te houwn. Oet [[Ruslaand]] keump n ''knoet'', wat nen variaant is op de katte met de neegn startn, woerbie an t oeteande gin knupken zit, mer n iezern gewichtjen. Hoonderd töt hoonderdtwentig slage met de knoet oawerleawn gin meanske. Dit lik ne variaant te wean op n antiekn [[Romeinse Riek|Romeinsen]] ''plumbata'', woerbie de oeteanden warn verzwoard met loodne bällekes. ==Deers== Vuur deers bestoat verskilnde soortn zwöpn, um ze te steurn en t gedrag te beïnvloodn. Dit is vuural gewoon bie peardriedn. De zwöppe wörd hier nit gebroekt um te strafn, en vake is n kleain tikske al genog, of allene t geluud van t knapn. {{DEFAULTSORT:Zwoppe}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Liefstraffen]] [[Kategorie: Peardesport]] c0socwxcsof8zku54rhcs1yshdwfmcu 0 18274 279299 274695 2015-03-27T17:01:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-gos | noaminlaandstoal = مملكة البحرين <br /><small>Mamlakat al-Baḥrayn</small> | naam = Bagraain | vlage = [[Bestaand:Flag of Bahrain.svg|120px|border|Vlaag van Bagraain]] | woapen = [[Bestaand:Coat of arms of Bahrain.svg|90px|Embleem van Bagraain]] | breedtegroad = 35/10//N | lengtegroad = 136///E | region = JP | lokoatsie = LocationBahrain.png | toalen = [[Arabies]] | heufdstad = [[Manama]] | religie = [[Islam]] | regeernsvörm = [[Konstitutsjonele monaarchie]] ([[Keunenkriek]]) | km2 = 750| pctwoater = 0% | inwoner = 1,234,596 (2010) | dichtte = 1,646.1 | munt = [[Bagraainse Dinar]] | valutakode = BHD | tiedzone = +3 | volkslaid = [[Bahrainona]] | tld = hb | laandkode = BH | til = 973 }} '''Bagraain''' ([[Arabies]]: ‏البحرين (Baḥrayn), [[Engels]]: ''Bahrain''), offisjeel t '''Keunenkriek Bagraain''' is n laand ien t [[Middenoosten]]. t Is n lutje aailaand, sikkom zo groot as t [[Oldambt (streek)|Oldambt]] en [[Westerwoolde|Westerwolde]] soamen en ligt veur de kust van [[Saudi-Arabië]] en [[Qatar]] ien de [[Perziese golf]]. t Wör veur de eerste moal onaofhaankelk ien [[1783]] dou de [[Perzië|Perziese]] heersers verdreven wörren. n Poar joar loater kwam de [[Al-Khalifa femilie]] vanoet Qatar dij dou heersers wörren. Ien 1861 wör Bagraain n [[Verienigd Keuninkriek|Britse]] kolonie en ien 1971 wör zai weer onaofhaankelk. De heufdstad is [[Manama]] en t laand het sikkom 1.234.596 ienwoners. Bagraain het aaltieds n belaangriek stee waest en het zien onaofhaankelkhaid as lutje stoat te danken aan de aiwenolde haandel. Vrouger bestond de haandel veuraal oet [[dadels]], [[visk]] en [[perels]]. Noudoags is t veuraal de [[eerdeulje|eulie]] dij Bagraain riek maokt. Liek aander golfstoaten as [[Dubai]], [[Qatar]] en [[Abu Dabi]] het Bagraain hom ien de laeste tienderjoaren gaauw ontwikkeld. De maiste ienwoners wonen ien t noorden van t heufdaailaand, veuraal ien de heufdstad. Noast t heufdaailaand heuren der nog 32 lutje aailanden tou Bagraain. t Heufdaailaand is via t aailaand [[Um an Nassan]] mit n brog verbonden aan t Saudiese vastelaand bie de stad [[Khobar]]. Islam is aigelks de ainigste religie ien Bagrain. Sikkom 70 perseant van de bevolken is [[Shi'ah Islam|Sji'iet]] en 30 perseant, woaronder de keunenklike femilie, is [[Sunni Islam|Soeniet]]. De reden dat de meerderhaid van de Bagraaini Sji'ietien binnen, ien tieds dat de omliggende laanden sikkom hailemoal Soenieties binnen, komt deur de grote ienvloud dij [[Iran]] had het. De keunenklike femilie is Soenities omreden zai van oorsprong oet zeantroal Saudi-Arabië kommen. De noudoagse keunen van Bagraain is [[Hamad bin Isa Al Khalifa]]. Hai het ien 2002 t [[Emiroat]] omdoopt ien [[keunenkriek]] en is doarmit van emir n keunen worden. Bagraain is internatsjonoal veuraal bekend deur de [[Formule 1]] [[Grandprix van Bagraain]] dij ien 2004 veur de eerste moal holden wör. Ook het Bagraain ien 2011 veul media-aandocht kregen deur de protesten dij doar holden wörren. [[Bestaand:Bahrain14.JPG|500px|left|thumb|De heufdstad Manama ien 2006]] {{dialekt|gos||ANS}} [[Kategorie:Azië]] [[Kategorie:Laand]] c039mlgvahr0yqzuoaai8k5pxmra13l 0 18275 289021 279300 2016-10-28T10:25:06Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Zuiderzeewerken-NL.png|thumb|right|Zujerzeewarken]] De '''Zujerzeewarken''' waren n projekt waormee de [[Zujerzee]] of-esleuten worde tot [[Iesselmeer]] en deels in-epolderd worde. Ze beheuren tot de grootste waoterbouwkundige projekten die ooit uutevoerd bin. Van t uutbrengen van t plan van [[Cornelis Lely]] in [[1891]] tot an de voltooiing van de diek [[Enkhuzen]]-[[Lelystad]] in [[1975]] hen de warken meer as driekwart eeuw in beslag eneumen. t Is niet uut te sluten dat de warken in de toekomst nog n vervolg kriegen. == Redens veur t dreuglegen == Zo'n 10.000 jaor elejen eindigde de leste grote [[iestied]]. Grote hoeveulhejen landies smölten of, waordeur de zeespiegel tientallen meters steeg en de [[Noordzee]] ontstung. De zee steeg veerder waorbie t landinwaorts kreup en de laotere Zujerzee evormd worde. Dit begos mit t ontstaon van meren. Roend t begin van oenze jaortelling han disse meren zich aneenesleuten. De [[Romeinen]] neumden dit merenstelsel "Flevo". In de kommende eeuwen zou dit merengebied uutgreuien tot n zee, waorbie de ouwe Nederlanders regelmaotig mit vleuiwaoter te maken kregen. In de [[middeleeuwen]] kreeg de Zujerzee zien uuteindelike umvang. Mit de anleg van dieken kon veerdere uutbreiding van t waoteroppervlak verhinderd worren. Nao de [[Tachtigjaorige Oorlog]] (1568-1648) bleuiden de [[Republiek van de Zeuven Verenigde Nederlanden|Noordelike Nederlanden]] op en worden [[wiendmeule]]s veerder ontwikkeld. Mit disse techniek worde t meugelik land dreug te legen. Toe de techniek beter worde, worde t meugelik steeds grotere gebiejen dreug te legen. Zeutjes an worde t ene nao t are waoter dreugeleid en ontstung t Nederlandse landschap van [[dreugmakerie]]jen, mit de [[Beemster]] as beroemdste veurbeeld. t Idee kwam op um de alsmar oprukkende Zujerzee in te dammen. De druk nam in de loop van de jaoren toe deur n antal overstreumingen in de umgeving van [[Amsterdam]]. t Eerste plan kwam al in [[1667]] van [[Hendrik Stevin]], de jonge van de beroemde wiskundige [[Simon Stevin]]. Hie stelde in t twaolfde boek van zien Wisconstich Filosofisch Bedrijf veur um "het gewelt en vergif der Noortzee uytter Verenigt Nederlant te verdrijven". Stevins belangriekste doel was de Zujerzee te temmen, deur t mit dieken van de Noordzee of te sluten. Stevin plande n ring van dieken van de kop van (t tegenswoordige) [[Noord-Holland]] via de [[Waddenaailanden|Waddeneilanden]] tot an [[Friesland]]. Hiermee zou t gevaor van overstreumingen weg-eneumen worren en zouwen meugelikhejen ontstaon um land in te polderen, mar dit bleek onuutvoerbaor: de techniek um dieken te bouwen was nog niet veer genog evorderd. In de [[19e eeuw]] worde t motief van ''landanwinning'' bepaolend. Veural t plan van Lely uut [[1891]] t as belangriekste motief t dreuglegen van goeie [[kleigroend]]en; de [[zandgroend]]en (globaol t midden van de Zujerzee) worden espaord. De polders die Lely tekende, vallen zo'n bietjen samen mit de kleigroenden. t Motief van bescharming en kustlienverkorting worde wel eneumd in t plan, mar de veurdelen waren veur de plaotselike besturen, zoender dat ze geld konden vragen. Wel t de waotersnood van 1916 de druppel eweest die de nemmer dee overlopen, waordeur de wet an-eneumen worde. == Eerdere plannen == {{wrapper}} |[[Bestaand:Plan Kloppenburg en Faggedon.jpg|120px|thumb|Kloppenburg en Faggedon (1848)]] |- |[[Bestaand:Plan Van Diggelen.jpg|thumb|120px|Van Diggelen (1849)]] |- |[[Bestaand:Plan Beyerinck.jpg|thumb|120px|Beijerinck (1866)]] |- |[[Bestaand:Plan Stieltjes.jpg|thumb|120px|Stieltjes (1873)]] |} Verschillende waoterbouwkundigen hen plannen op-esteld veur de Zujerzee. === Plan-Kloppenburg -en Faddegon === In [[1848]] lanseerden J. Kloppenburg en P. Faddegon t eerste in de reeks plannen die zouwen leien tot de uuteindelike Zujerzeewarken. Mar beie heren han gien verstand van waoter, Kloppenburg was zeepfabrikant en Faddegon was warktuugbouwkundige. Ze gungen in der plannen dan oek niet in op de techniek van t dreuglegen van de gebiejen. t Plan was t [[IJ (waoter)|IJ]] en t grootste deel van de [[Zujerzee]] dreuglegen. t Zou of-esleuten worren deur n diek van [[Enkhuzen]] naor [[Stavoren]]. In t dreugevullen gebied mos n niej kanaol an-eleid worren um [[Amsterdam]] mit de zee te verbienen. t Plan hul gien rekening mit de waoterofvoer van de [[Iessel]] en was daordeur onhaolbaor. === Plan-Van Diggelen === n Jaor laoter, in [[1849]], stelde Ir. [[B.G.P. van Diggelen]] n nog ambisieuzer plan veur. Niet alleen zou t zujen van de Zujerzee in-epolderd worren, mar oek flinke delen van t noordelike deel (dat noen de [[Waddenzee]] heet), waornaor hie in 1845 en 1846 op verzeuk van de Friese Kommissaoris van de Koning oenderzeuk had edaon. Van Diggelen, n prakties man mit grote andacht veur de sosiaole noden van zien tied, had wel rekening ehullen mit de ofwaotering van de Iessel. Hie had namelik eerder, in zien woenplaots [[Zwolle]], zich al in-espannen veur verbetering van de Overiesselse en Drentse scheepvaortverbiendingen mit de Zujerzee. Dit had tenslotte eleid tot de anleg van bescharmende strekdammen kortbie wat noen t Keteldiep is (zie [[Kraggenburg]]), en deur nao-iever van are meensen oek tot zien politiek echec en tot de Tweede Parlementaere Enquête (1855). t Plan Van Diggelen stung as gevolg daorvan lange tied niet in de belangstelling, tot in de [[1860-1869|jaoren '60 van de 19e eeuw]] de waoterkering problematies worde en deur stieging van de groendpriezen de interesse in landanwinning toenam. De ingenieurs [[T.J. Stieltjes]] en [[J.A. Beijerinck]] bekeken t plan en kwammen tot de konklusie dat t technies en finansieel onhaolbaor was. === Plan-Beijerinck === Inpoldering van t ondiepe zujelike deel van de Zujerzee zou wel haolbaor wezen. Beijerinck stelde in [[1865]] n eigen plan op. Mit n ofsluutdam van Enkhuzen via [[Urk]] naor t [[Keteldiep]] bie [[Kampen]] (dus in t zujen van de Iessel) zou t zujelike deel van de Zujerzee of-esleuten worren en vervolgens zou t mit stoommesines dreugeleid worren. t Plan Beijerinck worde uuteindelik of-ekeurd deurdat de Raod van Waoterstaot tot de konklusie kwam dat t projekt finansieel te weinig op-ebrocht. === Plan-Stieltjes === De raod leut wel de meugelikheid dat n beter op-esteld plan wel n konsessie zou kriegen. Stieltjes probeerde t plan Beijerinck te verbeteren en stelde brejere boezemkanaolen veur de ofwaotering veur. Veerder veurzag zien plan in n kanaol van t [[IJ (waoter)|IJ]] naor de [[Ketelmeer|Ketel]], de Zujelike Iesselmoending. === Plan-Leemans === t Eerste plan waor serieus naor ekeken worde um uut te voeren, kwam van Ir. [[W.F. Leemans]]. Leemans kreeg drekt van de regering opdracht n plan op te stellen um de Zujerzee dreug te legen. t Plan van Leemans was beparkter as dat van Stieltjes, Urk zou n eiland blieven. De Zujerzee zou of-esleuten worren mit n dijk van [[Blokkershoek]] naor de [[Ketelmeer|Ketel]]. In [[1877]] worde n wetsveurstel in-ediend um t plan Leemans uut te voeren, mar n volgende regering trök t weer in. == Plan-Lely == === Oprichting van de Zujerzeevereniging === In 1882 diende Tweede Kamerlid [[Age Buma]] n wetsveurstel in um te oenderzeuken of t meugelik was de hele Zujerzee dreug te legen. In de noordelike provinsies waren ze tegen t dreuglegen van alleen t zujelike deel, umdat dat gien bescharming beud an de noordelike provinsies. Verzet leien dertoe dat Buma zien wetsveurstel weer intrök. Mar hie gaf t niet op en zocht kontakt mit P.J.G. van Diggelen, de jonge van de opsteller van t ambitieuze plan Van Diggelen. Ze richtten op [[4 jannewaori]] [[1886]] de [[Zujerzeevereniging]] op die mos oenderzeuken of t dreuglegen van de hele Zujerzee haolbaor was. Ingenieur [[Cornelis Lely]] leien t oenderzeuk. ==== Oenderzeuksvragen ==== De Zujerzeevereniging had de volgende oenderzeuksvragen op-esteld: # Welke gedeelten van de Zujerzee en de Wadden kommen veur dreugleging in anmarking? # Is t doelmaotig n ofsluutdam an te legen? # Zo ja, waor mos die ofsluutdam dan kommen, en veural: waor moet de Iessel uutmoenden, binnen of buten t meer? # Wat bin de veur- en naodelen? De vragen geven an dat t hier um de landanwinning gung, en niet zozeer um bescharming. Immers, veur bescherming alleen han ze zich tot n ofsluutdam kunnen beparken. Butendat was der veur n partikulier inisiatief weinig an te verdienen. Veerder bliekt dat de anwezigheid van de Iessel n nog onop-elost probleem was. As de Iessel verlengd zou worren um veul noordeliker uut te streumen, dan zou t nieje stuk (zeg Zwolle – Wadden) n zo ongunstig verval hen, dat de Iessel binnen korte tied zou verzanden. Um disse reden han enkele eerdere plannen dan oek n ofsluutdam in t zujen van de Iesselmoending eleid, globaol van Enkhuzen naor Kampen. ==== Oenderzeuksvragen op-elost deur Lely (Plan Lely) ==== [[Bestaand:Planlely.jpg|thumb|right|250px|Plan Lely mit de [[Ofsluutdiek]] en [[dreugmakerie]]jen]] Veur t beantwoorden van de vragen mos Lely n antal expedisies uutvoeren um de bojemgesteldheid, diepte en zeestreumingen te bepaolen. Dit duurde enkele zoemers, terwiel hie oendertussen eerst are techniese rapporten indiende. Opvallend genog bleken uuteindelik de bojemuutkomsten goed samen te vallen mit argumenten die hie eerder al had beschreven, deels niet toevallig: de diepere streumgeul waorlangest t Iesselwaoter naor de Wadden streumt, is oek t deel waor gien klei of-ezet is; de klei zit langest de ondiepere, streumarmere randen van de Zujerzee. Diezelfde dieptes wou Lely uut de weg gaon um de diekheugte te beparken, n veurdelige samenval. n Tweede, veul belangrieker, planoenderdeel worde hier oek mee op-elost: Lely had berekend dat de Iesselmoending wel binnen t meer kon liggen, mar dat t veerdere verleup gien ''verlengde riviergeul'' mos wezen, mar n ''meer dat groot zat was''. Daormee zou t verzanden beparkt worren. Uuteindelik bleek t vereiste meeroppervlak (um verzanding te veurkommen) overeen te kommen mit t diepe, zanderige gedeelte, dat onveurdelig in te polderen was. De Zujerzeevereniging t disse resultaoten uutebrocht in acht techniese nota's tussen 1887 en 1892. Dit plan van Lely is zwat krek zo uutevoerd, en elke beslissing is noen nog zichtbaor op de kaort. De Zujerzeevereniging had oender leiding van Lely al ezien dat t meugelik was de Zujerzee helemaol deur n ofsluutdam of te sluten, waorbie de ofwaotering van de [[Iessel]] deur sluzen in de dam eregeld kon worren. ==== Ofsluutdiek ==== Lely berekende dat de [[Ofsluutdiek]] weliswaor 40 miljoen [[geulden|gulden]] zou kosten (t hele plan: 200 miljoen gulden, zoveul as de Staotsbegroting toe van een jaor), mar dat t veurdeel zich uutbetaolde in goedkopere, legere dieken van de polders. De plaots van de ofsluutdiek worde bepaold deur de volgende overwegingen: * De wens oek Wieringermeer bescharmd an te legen, waordeur disse polder n kleinere diek neudig had; * Hoewel Enkhuzen – Stavoren de kortste diek zou opleveren, waren daor de streumgeulen dieper (meer as 5 meter, tegen 2 tot 4 meter op de ekeuzen plaots); * De ekeuzen plaots veurkwam dat der n inham ontstung, waor bie noordwestenwiend n gevaorlike opstuwing kon optrejen; * An de are kant zou bie t legen van n ofsluutdiek veerder noordelik, in de Waddenzee of zelfs tussen de [[Waddeneilanden]], t probleem niet makkeliker worren. In de Waddenzee was gien of min kleigroend dreug te legen, en de lengte van de dam zou arg toenemen. Anlegen van eiland naor eiland zou, mit n paor zeer diepe streumgaoten (20 meter), duur en riskanter worren. Lely tekende de diek van [[Wieringen]] naor [[Piaam]] (Friesland). Presisieberekeningen van natuurkundige [[Hendrik Lorentz|Lorentz]] leien de ankomstplaots iets noordeliker bie [[Zurich (Friesland)|Zurich]], um stormgevaor te beparken. Deur de anleg van de dam, die ten onrechte niet Ofsluutdam mar Ofsluutdiek gung heten, worde de Zujerzee in tweeën edeeld. t Zujelike deel gung [[Iesselmeer]] heten en t noordelike deel [[Waddenzee]]. ==== De polders ==== Lely tekende in de Zujerzee vier grote [[polder]]s, waorvan der drie an-eleid bin. De plaots van de [[polderdiek]]en worde bepaold deur de kleigebiejen, mit kleine toegevingen an de Iesselmoending en n kanaolverbiending vanuut Amsterdam. Van de vier polders is der één, de [[Markerweerd]], niet an-eleid. [[Flevoland]] is in twee delen an-eleid, Oostelik Flevoland en Zujelik Flevoland. De groend in disse polders zou uutstekend wezen veur landbouw. t Dreuglegen van de [[Waddenzee]] zou niet antrekkelik wezen, de groend zou ongeschikt wezen veur de landbouw. ==== De Wet ==== In [[1892]] raojde n staotskommissie an um t plan uut te voeren. t Duurde tot [[1918]], nao de [[waotersnood van 1916]], dat de "Wet tot ofsluting van de Zujerzee" an-eneumen worde op [[14 juni]] 1918. De ''Dienst van de Zujerzeewarken'' en de ''Rieksdienst veur de Iesselmeerpolders'' worden respektievelik verantwoordelik veur de [[waoterbouwkunde|waoterbouwkundige]] warken en de inrichting van t nieje land. ==== De uutvoering ==== Opvallend is dat t Plan Lely uut 1891 in heufdlienen en zelfs in details is uutevoerd (1921-1975). De opvallendste ofwiekingen (mar nog altied niet grote) bin: * De Ofsluutdiek eindigt in Friesland niet in Piaam, mar in Zurich; * De heugte van de Ofsluutdiek is veurof verheugd nao n wiskundige exersisie deur [[Hendrik Lorentz|Lorentz]] (sirka 1921). * De Flevopolder is in twee delen an-eleid en t randmeren ekregen tussen t ouwe land en de diek um de [[waoterhuushouwing]] te verbeteren. Dit was eleerd van n slechte ervaoring bie de [[Noordoostpolder]], die zoender [[randmeer]] an-eleid is. * Umdat de Wieringermeer tegeliek mit de Ofsluutdiek an-eleid worde, mos oek de diek hiervan n grotere heugte kriegen. == Uutvoering van de Zujerzeewarken == {| class="wikitable" |+'''Gegevens over t wark''' |- |bgcolor="lightgrey"|Projekt |bgcolor="lightgrey"|Diek |bgcolor="lightgrey"|Lengte |bgcolor="lightgrey"|Begin |bgcolor="lightgrey"|t Sluten van |bgcolor="lightgrey"|Maot |bgcolor="lightgrey"|Ontwaotering |- |Ansluiting van t eiland [[Wieringen]] |align="center"|[[Amsteldiepdiek]] |align="center"|2.5&nbsp;km |align="right"|29 juni 1920 |align="right"|31 juli 1924 |align="right"|— |align="right"|— |- |t Sluten van [[Zujerzee|Zuyderzee]] |align="center"|[[Ofsluutdiek]] |align="center"|32&nbsp;km |align="right"|jannewaori 1927 |align="right"|23 mei 1932 |align="right"|— |align="right"|— |- |[[Proefpolder Andiek]] |align="center"|[[Andiek]] |align="center"|1,9 km |align="right"|1926 |align="right"|Vrog 1927 |align="right"|40 bunder |align="right"|27 augustus 1927 |- |[[Wieringermeer]] |align="center"|[[Wieringermeer]]diek |align="center"|18&nbsp;km |align="right"|1927 |align="right"|27 juli 1929 |align="right"|20 000 bunder |align="right"|31 augustus 1930 |- |[[Noordoostpolder]] |align="center"|[[Noordoostpolder]]diek |align="center"|55&nbsp;km |align="right"|1936 |align="right"|13 desember 1940 |align="right"|48 000 bunder |align="right"|9 september 1942 |- |[[Oostelik Flevoland]] |align="center"|[[Oostelik Flevoland]]diek, [[Knardiek]] enz. |align="center"|90&nbsp;km |align="right"|Begin 1950 |align="right"|13 september 1956 |align="right"|54 000 bunder |align="right"|29 juni 1957 |- |[[Zujelik Flevoland]] |align="center"|[[Zujelik Flevoland]]diek, [[Oostvaordersdiek]] enz. |align="center"|70&nbsp;km |align="right"|Begin 1959 |align="right"|25 oktober, 1967 |align="right"|43 000 bunder |align="right"|29 mei 1968 |- |[[Markerweerd]] |align="center"|[[Houtribdiek]] |align="center"|28&nbsp;km |align="right"|1963 |align="right"|4 september, 1975 |align="right"|(41 000 bunder) |align="right"|niet uutevoerd |} <timeline> # # Tiedlien Zujerzeewarken # ImageSize = width:750 height:120 PlotArea = left:75 bottom:20 width:600 height:50 AlignBars = early DateFormat = yyyy Period = from:1890 till:1990 TimeAxis = orientation:horizontal ScaleMajor = unit:year increment:10 start:1890 Colors = id:grey value:gray(0.7) PlotData= bar:Leaders color:red width:25 mark:(line,grey) align:left fontsize:S shift:(0,-40) from:1890 till:1990 shift:(-10,20) textcolor:blue at:1891 mark:(line,blue) text:1891 Uutbrengen plan Lely at:1918 mark:(line,blue) text:1918 Zujerzeewet textcolor:black at:1942 mark:(line,white) text:1942 Noordoostpolder at:1968 mark:(line,white) text:1968 Zujelik Flevoland shift:(-10,32) at:1927 mark:(line,white) text:1927 Andiek at:1957 mark:(line,white) text:1957 Oostelik Flevoland shift:(-10,44) at:1930 mark:(line,white) text:1930 Wieringermeer at:1975 mark:(line,white) text:1975 Diek Enkhuzen-Lelystad shift:(-10,56) at:1932 mark:(line,white) text:1932 Ofsluutdiek </timeline> === Zujerzeewet === Op 21 meert 1918 worde de [[Zuiderzeewet]] deur de [[Tweede Kamer]] an-enomen, en op 13 juni 1918 goedgekeurd deur de [[Eerste Kamer]]. De Zujerzeewet was n zogenaamde [[raamwet]]. Dit betekent dat de wet niet in detail umschreef wanneer wat gebeuren mos. De wet hul in dat de Zujerzee veur rekening van de Staot zou worren of-esleuten deur 'n' ofsluutdiek (formulering: ''loopende van de Noordhollandsche kust door het Amsteldiep naar het eiland Wieringen en van dit eiland naar de Friesche kust bij Piaam''). Dit hul wel in dat gedeelten van de of te sluten Zujerzee dreugemaakt zouwen worren, mar eerst op n laoter tiedstip zou de regering bepaolen welke gedeelten van de Zujerzee dat zouwen wezen. === Dreugleging van proefpolder Andiek === n Polder van 40 bunder worde in [[1926]]-[[1927]] an-eleid in de Zujerzee bie [[Andiek]] as proef veur t inpolderen en in kultuur brengen van de laotere Iesselmeerpolders, as eerste de Wieringermeerpolder. === Dreugleging Wieringermeer === Ze begossen mit de anleg van de [[Wieringermeerpolder]] [[1927]]. Bie t dreugmaken worde gebruukemaakt van n elektries gemaol ([[Gemaol Lely]]), kortbie [[Medemblik]], de start van de bouwwarkzaamhejen was in febrewaori 1928. In t zujen van [[Den Oever]] op Wieringen is [[Gemaol Leemans]] ebouwd, n dieselgemaol mit twee pompen mit n [[debiet]] van 250 kubieke meter per minuut. Gemaol Lely had drie pompen van elk 400 kubieke meter per minuut. Op 10 febrewaori [[1930]] worden de pompen in gebruuk eneumen um 6 miljoen kubieke meter waoter buten de dieken te kriegen. Volgens t oorspronkelike plan zou de polder eerst an-eleid worren as de [[Ofsluutdiek]] voltooid zou wezen. Mar umdat Nederland grote behoefte had an landbouwgroend worde de anleg versneld. De diek mos noen in de [[Zujerzee]] an-eleid worden, en mos oek zwaorder uutevoerd worren. De polder was feitelik gien Iesselmeerpolder, mar n Zujerzeepolder (de zogenaamde Noordwestpolder). Op [[21 augustus]] [[1930]] vul de polder dreug. Vanof [[1934]] worde t nieje land in kultuur eneumen. === Anleg van de Ofsluutdiek === In juni [[1920]] worde t eerste deel van t wark anbesteed: de anleg van de 2,5 kilometer lange [[Amsteldiepdiek]] van [[Noord-Holland]] naor t eiland [[Wieringen]]. Bie dat projekt worde nuttige ervaoring op-edaon die laoter van pas kwam bie de anleg van de Ofsluutdiek. De anleg van de eigenlike [[Ofsluutdiek]] begos in jannewaori [[1927]]. Der worde ewarkt vanuut vier lokasies: de beie oevers en de beie spesiaol an-eleide [[warkeiland]]en [[Breezand]] en [[Kornwerderzand]]. Bie de anleg van de 30 kilometer lange diek worde veur t eerst [[keileem]] toe-epast, dat taoier was ebleken as zand of klei. Dit materiaol is in Noord-Nederland ruum veurhanden. t Worde hier of-ezet tiedens de [[Saale-iestied]] en kos in de naobieheid van de an te legen diek eenvoudig op-ebaggerd worden. De diek is efundeerd op [[zinkstuk]]ken van evlochten [[wilg]]etejen die of-ezunken worden deur der steenblokken op te gooien. Op [[28 mei]] [[1932]], um 13.02 uur, worde [[De Vlieter]] esleuten, t leste gat in de Ofsluutdiek. Vier maonden laoter, op [[20 september]] [[1932]], worde de naam [[Zujerzee]] offisieel ewiezigd in [[Iesselmeer]]. Naodat de ofroendende warkzaamhejen voltooid waren, gung de Ofsluutdiek op [[25 september]] [[1933]] offisieel los. === Dreugleging van de Noordoostpolder === Op [[2 febrewaori]] [[1936]] begosten ze mit t veurbereiende wark, en in [[1937]] worde de anleg van in totaol 31,5 kilometer [[diek]] anbesteed. Op [[3 oktober]] [[1939]] worde de diek tussen [[Lemmer]] en [[Urk]] esleuten. Urk was vanof die tied gien [[eiland]] meer. In [[1940]] worde de diek an de zuudkant van de polder kortbie Schokkerhaven esleuten, en kos t dreugmaolen beginnen. Mit behulp van drie gemaolen; t diesel-[[gemaol Vissering]] te Urk, elektries [[gemaol Buma]] te Lemmer en nog n darde elektries [[gemaol Smeenge]] ter heugte van Kraggenburg/de Voorst. De polder vul offisieel dreug op [[9 september]] [[1942]]. Noen verleur oek [[Schokland]] de [[eiland]]staotus; Schokland leit vanof die tied in de polder. Deurdat de zeebojem tegen de [[Overiessel]]se kant stark opleup kos al in [[1941]] de eerste oogst ([[rogge (graon)|rogge]]) van t land ehaold worren. === Dreugleging van Oostelik Flevoland === De polder is an-eleid tussen [[1950]] en [[1957]] en het n grootte van 540 [[vierkante kilometer|km²]]. De ontwikkeling van dit gebied gebeurde deur de Rieksdienst veur de Iesselmeerpolders (''RIJP''). === Dreugleging van Zujelik Flevoland === De polder is an-eleid tussen [[1959]] en [[1968]] en het n grootte van 430 [[vierkante kilometer|km²]]. === Anleg van de Houtribdiek (Enkhuzen-Lelystad) === De [[Houtribdiek]] of "Markerweerddiek" is in [[1976]] voltooid en verbient [[Enkhuzen]] mit [[Lelystad]]. Hierdeur is t [[Markermeer]] van t [[Iesselmeer]] escheien. ==== Markerweerd worde Markermeer ==== Begin [[1990-1999|jaoren negentig]] is besleuten, vanwege milieuredens (t Markermeer is t [[voerazeren|voerazeergebied]] van veul waotervoegels) mar mit name vanwege de behoefte an n zeutwaoterreservoir veur de drinkwaoterveurziening, t deur de anleg van n diek ontstaone [[Markermeer]] niet dreug te legen. Daormee verdwenen alle plannen veur anleg van de [[Markerweerd]]. Meest kontroversieel an de leste plannen was de anleg van n tweede [[nasionale luchthaven]] in de Markerweerd (as alternatief van de anleg van extra startbaonen bie [[Schiphol]]). == Herinnering an de Zujerzee == * [[Willy van Hemert]] (tekst) en [[Joop de Leur]] (muziek) schreven t lied de [[Zujerzeeballade]] ([[1958]]), waorin de veuruutgang en (vissers)geschiedenis beschreven worde. De grappemaker [[Sylvain Poons]] treet daorin op as de grootvaor die t allemaol aarst het zien worren. * In 1964 verscheen t boek ''Herinneringen van een bramzijgertje" deur [[Jan de Hartog]], over n jongetjen dat as "bramzijgertje" meevaort mit de visservloot. In t leste heufdstuk gaot ie nog es weer. De slotzin luut: ''Toe ik deur de opening in de diek ree, veulde ik m'n niet langer oud en eenzaam, want ik wis dat der eigenlik niks verleuren egaon is, alleen was n kienderzee veranderd in n kienderland.'' * In Enkhuzen zit t [[Zujerzeemuseum]] en in Lelystad t ''Nieuw Land Erfgoedcentrum''. Hier is veul te zien over de geschiedenis van de Zujerzee en t Iesselmeer. {{Dialekt|wvel|Putten|ANS}} [[Kategorie:Zuderzeewarken| ]] [[Kategorie:Geschiedenis van Flevolaand]] eutl8nf73mujjospphcp7lmtw485ag6 0 18276 220960 2012-02-10T19:08:21Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Zujerzeewarken]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Zujerzeewarken]] 81q7lqv1qbmz33i2snbnalcf0pa40nl 0 18278 220970 2012-02-10T19:42:18Z Servien 7 [[Boeket (Fagopyrum esculentum)]] is ewiezigd over de deurverwiezing [[Boeked]] hinne wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Boeked]] mwzrxy4a0el75x53wktttjxqlijnh8u 14 18279 266349 220982 2013-05-10T17:17:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Recht]] [[Kategorie:Kriminaliteit]] pimu8a9egh5g84wp67uci0sixruznma 0 18280 221021 2012-02-11T13:19:48Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Boeked]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[boeked]] 0sddx0edamruom4l4stph9ehhox6l4t 0 18281 292377 221025 2016-12-15T01:26:03Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Mönsterlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mönsterlaand]] eho6idfwd7zdtt0wgpz9m1skmnkb46g 0 18282 221026 2012-02-11T13:31:30Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Bagraain]] rmenusc463eb8fogozo4ljd5gdry25e 14 18283 271775 266681 2013-12-07T00:34:32Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Ethnic groups}} [[Kategorie:Kultuur]] lgstfjjqxnz4ux4m7myoezpyb81j7vp 0 18287 282685 260489 2015-06-26T12:05:52Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Pinyin''' (in et [[Standaard Sjinees]]: 拼音; in et Pinyin: ''pīnyīn'') is een offisjeel skriefstelsel um Sjinese karakters umme te zetten in et [[Latien]]se alfabet. Et wörd gebroekt in de [[Volksreppubliek Sjina]], [[Maleisië]], [[Sinjapore]] en [[Taiwan]]. Et wörd ook völle gebroekt um Standaard Sjinees te learen en Sjinese naams in boetenlaandse publikasies te beskriewen. Doarnöast wörd et gebroekt um Sjinese karakters (汉字 / 漢字, hànzì) in komputers in te voren. In de joaren 50 van et et [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] leaden Zhou Youguang nen road, dee met ne verbettering van een eulder systeem an et oetdokteren gungen. Et systeem wör duur de regearing in [[1958]] in evoord en doarnoa nog een antal moal veraanderd. De Internasjonale Organisasie vuur Standaardisasie nöm Pinyin an as de internasjonale standaard in [[1982]]. In Taiwan wör in et [[2009]] offisjeel an enömmen. Doar wörd et meestal et Nieje Fonetiese Stelsel eneumd. == Oetgoande koppelings == * [http://en.wikibooks.org/wiki/Pinyin/Vocabulary Pinyin-Hanzi-Engels - Sjinees-Engels Wöardebook] ** [http://www.archchinese.com/arch_pinyin_table.html Standaard Mandarien Pinyin tabelle] (Engels) [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Schrift]] [[Kategorie:China]] atxoj7298mkpvj4bqx2l35vmsyykjw0 0 18288 290861 290860 2016-11-02T11:48:52Z Wwikix 13678 /* Oetgoande verbeendings */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Yingzao Fashi 5.JPG|thumb|left|180px|Oawerzicht van dreager- en steunbalkns oet de bouwhaandleaiding ''[[Yingzao Fashi]]'' (oet egeewn in [[1103]]) gedoernde de [[Songdynastie]]]] [[Ofbeelding:Bhagavan Hall dougong.jpg|thumb|right|200px|dougong an de halle van Bhagavan]] [[Ofbeelding:Foguang Temple 5.JPG|thumb|180px|Dougong in de Oosterhalle van de [[Foguang Tempel]], böwd in 857 tiedns de [[Tang Dynastie]]]] [[Ofbeelding:Sagami Temple 2600px.jpg|thumb|180px|Kluurrieke dougong oonderstönt n struktuur in [[Sagami-ji]], Japan]] [[Ofbeelding:Earthenware architecture models, Eastern Han Dynasty, 11.JPG|thumb|180px|Dougongbalkns op n skaalmodel van nen wachttoorn oet de [[Oosterlike Han Dynastie]] (25 - 220 nK)]] '''Dougong''' ([[Standaard Sjinees]]: 斗拱, [[Pinyin]]: dǒugǒng, letterlik: "blok en dreager", oetsprekn as ''Doow-khong'') is ne unieke bouwstruktuur van in mekaar steknde dreagbalkns, en ene van de belangriekste ellemeantn in tradisjonele [[Sjinese bouwkeunst]], mer wörd ook völle in [[Japan]], [[Zuud-Korea|Korea]] en [[Taiwan]] gebroekt. Dougong wör vuur t eerst gebroekt in geböwwe oet de leste joarhoonderte vuur Kristus en oontwikkeln töt n struktuur dee't zoeln en poers met de gebeentn van t dak verbeundn. Dougong wör völle gebroekt in de [[Vuur- en Noajoarstied]] (770 - 476 vK) en ontwikkeln töt n vernemstig pakket van in mekaar steknde deeln tiedns de [[Tang Dynastie|Tang]] en [[Song Dynastie]]s. De deeln wordt an mekaar emaakt met [[hooltverbeending]]s, zoonder [[liem]] of [[spieker]]s. Dit kan duur t sekure en hoogstoande timmermanswaark. Noa de Song Dynastie wördn de balkns en balknverbeendings mear ne versiering as ne noodzakelike bouwstruktuur in paleizn en teampels. ==Nut== Dougong is deel van t netwaark van hooltne stutn, dee't onmisboar zeent vuur t hooltne geraamte van tradisjonele Sjinese huuze, umdet de [[mure|muur]]n van dit soort geböwwe nit dreagnd zeent, mer emaakt wordt van latnwaark, [[leem]] of aander geveulig materiaal. Muurn deenn allene um kamers en ruumtes in te deeln, en nit as gewichtsdreagers. Verskeaidene in mekaar steknde balknkoppelings wordt emaakt duur n groot hooltn blok (de ''dou'') op nen poer te zetn um ne stewige oondergroond te hebn vuur de eböagne dreagers (de ''gong''), dee't de balkns dreagnt, of ne tweede ''gong'' dr boawnop. t Nut van ''dougong'' is t better oonderstönn van t gewicht vuur horizontale balkns, dee't röst op de vertikale zoeln, duur t gewicht van de horizontale balkns better te verdeeln oawer de zoeln. Disse koppeling kan onmeundig vake herhaald wordn, en völle verdepings de heugte in goan. Duur meardere dougong te gebroekn wörd de last op de horizontale balkns meender, duurdet t gewicht mear op de zoeln en poers terechte keump. Duur t gebroek van meardere dougong wörd t gebouw ook vearkrachtig en besteandig teegn eardbewings. Tiedns de [[Ming Dynastie]] wör dr ne verbettering van de dougong bedacht, duur nieje hooltne oonderdeeln too te voogn. Hiermet köm dr ook n dekoratief ellemeant an de geböwwe, wat pasn binn t Sjinese idee van saamnvoging van artistiek en broekboarheaid. De dougong wördn kleainder en wördn vaker toopast per gebouw. De koppelings konn oonder dakreande en weendvearn komn, zodet ze op sierlike hangnde bloomnmeandkes leekn, en toch t gebouw stutn.<ref>[http://www.chinainfoonline.com/ChineseArchitecture/Dougong_Brackets.htm China info online. ''Dougong Brackets (斗拱 Dougong)'']. Bekekn op 29 augustus 2007</ref> De [[Bao'en Teampel]] in [[Sichuan]], n good behooldn [[klooster]] oet [[15e eeuw|15de joarhoonderd]], is n good vuurbeeld van de Mingstiel. t hef 2200 dougong-koppelings in 48 soortn um t te oonderstönn en versiern. t Wör ebouwd oonder leaiding van Wang Xi, nen lokalen leaider, tusken [[1440]] en [[1446]] oonder de regearing van [[Keaizer Yingzong]] ([[1427]]-[[1464]]).<ref>[http://english.people.com.cn/english/200103/25/eng20010325_65920.html Peoples Daily. ''Ancient Charm Remains Intact''. 25 meart [[2001]].] Bekekn op 29 augustus 2007.</ref> ==Vootnootn== <references/> ==Weln== *Liang Ssu Ch'eng Chinese Architecture, A Pictorial History ISBN 0-486-43999-2 ==Oetgoande verbeendings== *[http://www.chinainfoonline.com/ChineseArchitecture/Dougong_Brackets.htm Dougong Dreagbalkns (斗拱 Dougong)] *[http://books.google.com/books?id=u8Akcp983oYC&pg=PA179&lpg=PA179&dq=dougong&source=web&ots=uuAzfAGO7k&sig=XF6Fmp-hBDhGQrFQFIYX0Q5WVBo#PPA179,M1The Arts of China to A.D. 900 (Stukn oawer dougong)] *[http://www.pasadena.edu/chinese/cultural/architecture.html Sjinese bouwkeunst] {{Commonscat|Dougong}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Architektuur]] [[Kategorie:Azië]] [[Kategorie:China]] [[Kategorie:Japan]] [[Kategorie:Taiwan]] [[Kategorie:Noord-Korea]] [[Kategorie:Zuud-Korea]] 068ots6bk8r8enekcjyuwhrr8dmo27j 0 18291 276194 276192 2014-07-21T15:48:52Z NGolds20 10516 /* Akryl */ wikitext text/x-wiki De wieze woarop nen skeelder ’t hooltskool, grafiet of t pigmeant anbreg op de oondergrond. Pigmeant is n poederig stöfke dat de dinge kluur gif as t mengt wördt met een beendmiddel. Meng iej pigmeant met n vleuiboar beendmiddel dan proat wiej oawer [[varve|vaarve]]. == [[Hooltskool]] == Völle gebröken vuur 't sketsen oonder ölievaarve. Deep zwart en smeert onmeunig, wördt tiegnswoordig as volweardig skeelderattribuut gebroekt. Oondergroond: eagenlik köj't op alns gebroeken. == [[Grafiet]] == Met fiene klei emengt voormt grafiet t lood in n potlood. Iej könt der vlot nen skets met opzetten, mer kan ok heel good als volweardig skeelderattribuut worden gebroekt. Oondergroond: eagenlik köj't op alns gebroeken. == [[Pastel]] == Allenig dreug pigmeant dat biej mekaar wordt eheulen duur Tragatgom. Verkriegboar in veerkaante of roonde krietjes, mer ok in potlöadjes. Neet watervaste en möt aait fikseert wörden zodat mooi blif. Achter glas met nen passe-partout der umme hen a'j t wilt inliesten. Oondergroond: eagenlik kö'j t op alns gebroeken. == [[Aquarel]] == Met Arabisch gom vleuiboar emaakt pigmeant, noa indreugen kan't wierniejs met water vleuiboar worden emaakt. Verkriegboar in tubetjes (vleuiboar) of napjes (vast)mer ok as potlöadjes ( met n kwäske met water op loaten lössen). Der besteed gin witte aquarelvaarve, iej gebroekt 't witte pepier doar vuur en t dreugt duurzichtig op. Neet watervaste, möt achter glas met n passe-partout worden bewaard. Verdunnen: met water. Oondergroond: op pepier en t kan ok op dook mer dan dreugt t völ laankzamer umdat t doar neet in kan trekken. == [[Gouache]] == Aquarelvaarve mengt met wit heet Gouache. Disse vaarve is wa dekkend en wordt völle duur illustratoren gebroekt. Verdunnen: met water. Oondergroond: meestens op pepier. == [[Fresko]] == Allenig pigmeant met water. Duurdat t op natte pleaster (kalk) broekt wörd, deent t kalk as beendmiddel. == [[Tempera]]== == [[Öllie]] == öllievaarve is 'n vaarvesoorte, 'n maenksel van pigmaent in de vörme van 'n arrug fien kluurden poeder met, as beendmiddel, 'n plaantachtige dreugende öllie, meestenstieds lienöllie. Öllievaarve is vanof de 15e eewe 'n belaangriek beendmiddel op de skeelderkeuns. 't Wörden vuur 'n eerst gebroekt duur de Vlaamse Primitieven. 't Gebroek as hoesskeeldersvaarve of op d' industrie is sund 't middeln van de 20e eewe stark ofnömmen. Öllievaarve is 'n arrug völziedig vaarvesoorte, woormet zowal dekkend as traansperant warkt kan wörden. De vaarve kan in dunne gladde loagen wörden anbrach, meer der kunnen ok starke effecten bereikt wörden as de vaarve met dikte wörden verwarkt, zodät de vaarvestreken zichtboar blieft. Op extreme vörme wördt 'n impastotechniek gebroekt. 'n Spesjaal gebroek van öllievaarve is 't marmeren. == [[Akryl]] == Akrylvaarve of polymeervaarve is 'n rapdreugende vaarve den bestiet oet 'n emulsie van kluurend pigmaent met 'n beendmiddel van keunsstof polymeerhars oet d' akrylgroep. {{Dialekt|twd}} {{Begin|twd}} [[Kategorie:Skilderkeunst]] fc2jh2gs0amz6n2l3fhhokzc1fsfi2z 0 18298 284070 278588 2016-03-30T13:58:48Z Woolters 62 /* Apps */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:SmartPhone.jpg|thumb|Samsung Galaxy Note]] Nen '''smartphone''' (oetsprekn as ''smaart-foon'', [[neosassisme#S|neosassisme]]: ''striekiezer'' of ''striekfoon'') is nen [[mobielen tellefoon]] wat oetbreide kompjuterfunksies hef. Nen smartphone kan ook zeen wordn as nen haandkompjuter den tegeliek ook tellefoon is. == Kenmearken == Völ mobiele tellefoons könt adresn en ofspraakn opsloan, hebt [[mobiel internet]] ([[e-mail]] kriegn en versteurn en rondkiekn op t internet), [[muziek]] heurn en filmkes bekiekn, moar smartphones könt vaak net wat mear. Ze könt onner mear ne [[Global Positioning System|GPS]]-ontvanger hebn, de meugelikheid um an te sloetn met [[Microsoft Outlook]] of [[Lotus Notes]], en de meugelikheid an te sloetn op bedriefsnetwearkn. Smartphones hebt verskilnde [[bestuursysteem]]n. De meestbroekte bint [[Google Android|Android]] van [[Google]], [[Blackberry OS]] en [[iOS (Apple)|iOS]] ([[iPhone]] Operating System). Doarnöast hebt verskilnde smartphones Microsoft [[Windows Mobile]], (5,6 en [[Windows Phone 7]]), [[Symbian]], [[Nokia]] Series 60 (baseerd op Symbian) en [[PalmOS]]. De Apple iPhone, sind eand [[2007]] op de [[Europa (continent)|Europese markt]], woarop ne anpaste versie van Apples eign bestuursysteem [[Mac OS X]] dreain, was n eerstn smartphone op de markt. Google Android sprung doar rap op in, moar dee maakn t bestuursysteem opensource, wat inhöal dat fabrikaantn t noar eign smaak konn anpasn. Smartphones mö'j meestal bedeenn met n anraakskearm, met n penneke, en/of met n toestenbrödke met veur elken letter n ofzeunderlik knöpken. Aparte teekns, zo as de [ö] en de [ô] möt op verskilnde wiezes invoord wordn, zo as bv. deur de gewone [o] n zetke indrukt te hoaldn, zodat op t skearm n oetzeukmenuke teveurskien kömp. Smartphones weagt vaak tussche de 100 en 200 gram, terwiel nen normaaln mobieln tellefoon vaak wat minner as 100 gram weg. n [[Netbook]] is zwöarder met gewicht tussche de 600 en 1500 gram. == Apps == Op nen smartphone kö'j oetbreide programma's loatn dreain, dee mangs nuttig bint, en mangs allennig veur t vermaak. Dit wordt ''[[app]]s'' neumd, wat ne ofkörting is van ''applications'', ne [[Engels]]e naam veur ''wearktuug''. Dr könt bv. spöllekes op dreain dee völ [[3D]] broekt. Nen tradisjoneeln mobiel kan ook [[j2ME]]-programma's dreain, moar dee mobielkes hebt vaak minner dreaivermogen, woardeur ze de gröttere programma's nich ankönt. == Oetgoande verwiezings == {{Commonscat|Smartphones}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tillefoon]] 6iw8vwoiaxp6vipbnwprnj9gpo27uzn 0 18303 221494 2012-02-16T10:40:30Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Lienpost]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[lienpost]] ch2iv3gqa06ldokuxxd0u2q82o7vnuq 0 18308 221790 2012-02-19T14:29:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Boeked]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Boeked]] il8r89on42e83mtt4taf18tkc7q0zmj 6 18309 221810 2012-02-19T19:09:35Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki == Lisensie == {{Eigenwark}} qwmbp64ehzsx3ab6gbe6kp97qxai6xk 0 18317 290773 284687 2016-11-01T18:45:10Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezingen */ kat wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel | naaminlaanstaal = Republika Hrvatska | vlagge = Flag of Croatia.svg | wapen = Coat of arms of Croatia.svg | lokasie = LocationCroatia.svg | talen = [[Kroaties]] | regeringsvorm = [[Republiek]] | heufdstad = [[Zagreb]] | religie = [[Rooms-Katholieke Karke|Katholiek]] 87,8%<br />[[Oosters-Orthodoxe Karke|Orthodox]] 4,4% | inwoeners = 4,290,612 (volkstelling 2011) | dichtheid = 75,8 <!-- excl. waoter --> | km2 = 56,594 | pctwaoter = 1,09 | breedtegroad = 45/15//N | lengtegroad = 15/28//E | region = HR | munteenheid = [[kuna]] | valutacode = HRK | tiedzone = [[UTC+1|+1]] (zoemer [[UTC+2|+2]]) | volkslied = [[Lijepa naša domovino]] | feestdag = 25 juni | tld = hr | laandcode = HRV | til = 385 }} '''Kroasië''' ([[Kroaties]]: ''Hrvatska''), offisieel '''Republiek Kroasië''' (''Republika Hrvatska''), is n [[Zuud-Europa|Zuud-Europees]] [[laand]], dat in t noorden an t geschei ligt van [[Slovenië]] en [[Hongarije]], in t zujen [[Bosnië en Herzegovina]] en [[Montenegro]], en [[Servië]] in t oosten. In t westen ligt de [[Adriatiese Zee]], waor de Kroatiese territoriale waoters grenzen an die van [[Italië]]. Geografies is Kroasië gedeeltelik elegen op t [[Balkanschiereilaand]]. t Strek zich uut van de uterste oostelike hellingen van de [[Alpen]] in t noordwesten tot de [[Pannoniese vlakte]] en de [[Donau]] in t oosten. t Sentrale deel wörden bedekt deur de [[Dinariese Alpen]]. De heufdstad is [[Zagreb]], aandere belangrieke stejen bin onder aandere [[Split]], [[Osijek]] en [[Rijeka]]. De leste offisiële volkstelling was op [[31 meert]] [[2001]] (4.437.460 inwoeners).<ref>[http://unstats.un.org/UNSD/Demographic/products/vitstats/serATab2.pdf Population, latest available census and estimates (2008 - 2009)], op UNSTAT, 12 mei 2011 (Engels).</ref> Volgens de leste schattingen hef Kroasië noen zwat 4.500.000 inwoeners.<ref name="CIAFACTBOOK" />De [[Kroaten]] vormen mit 89,6% de grootste bevolkingsgroep, de [[Serviërs]] de belangriekste minderheid mit 4,5%. Aandere minderhejen zo as [[Bosniakken]], [[Hongaren]], [[Slovenen]], [[Roma (volk)|Roma]], [[Tsjechen]] en [[Albanezen]] maken samen ongeveer 5,9% van de bevolking uut.<ref name="CIAFACTBOOK">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/hr.html Croatia - people], op CIA World Factbook, 11 mei 2011 (Engels).</ref> Kroasië wördden n [[soevereine staot]] naodat t op [[25 juni]] [[1991]] zien onaofhankelikheid uutreup. Véúr de onaofhankelikheidsverklaoring maakten Kroasië deel uut van t veurmaolige [[Joegoeslavië]] as ''Sosialistiese Republiek Kroasië'' ([[Kroaties]]: ''Socijalistička Republika Hrvatska''). Kroasië hef de [[parlementaere republiek]] as [[staotsvorm]] en t laand is lid van de [[Verenigden Nasies]], de [[Raod van Europa]], de [[NAVO]], de [[Wereldhaandelsorganisasie]] en stichtend lid van de [[Mediterrane Unie]]. t Was sinds 2004 n kandidaot-lidstaot van de [[Europese Unie]], en is sinds [[1 juli]] [[2013]] offisieel lid van de [[Europese Unie]].<ref>[http://www.europa-nu.nl/id/viqmregob6zh/nieuws/kroatie_in_juli_2013_lid_eu?ctx=vh6ukzb3nnt0 Kroasië in juli 2013 lid EU], Europa Nu, 30 juni 2011</ref><ref name=gva20111209 /> == Geografie == [[Bestaand:Korcula City.jpg|thumb|rechts|Korčula-stad op t [gelieknamige eilaand in de Adriatiese Zee]] Kroasië ligt tussen Sentraal-, Zuud- en Oost-Europa. De vremde vorm van t laand hef iets weg van n halve maone of n hoefiezer, en zörgt veur veule buurlaanden en lange rieksgrenzen: Slovenië, Hongarije, Servië, Bosnië en Herzegovina, Montenegro en Italië an de Adriatiese Zee. t Vastelaand van Kroasië is in twee niet in mekaar deulopende stukken verdeeld deur n kleine kustliende van Bosnië en Herzegovina kortbie [[Neum]]. Hierdeur vormp t tweede gedeelte n [[exklave]] tussen Bosnië en Herzegovina en Montenegro. t Kroatiese laandschap is aofwisselend en besteet onder aandere uut: * greslaanden, meren en heuvels in t kontinentale noorden en noordoosten (Sentraal-Kroasië en [[Slavonië]], deel van de Pannoniese vlakte); * dichtbebost barggebied bie [[Lika]] en Gorski Kotar, deel van de [[Dinariese Alpen]]; * rotsachtige kustliende langes de Adriatiese Zee (Istrië en [[Dalmasië]]); * talloze eilaanden in de Adriatiese Zee. Kroasië hef n groot antal nasionale parken en natuurparken. Der bin meer as duzend Kroatiese eilaanden, waorvan [[Kres]] en [[Krk]] de grootste bin. t Klimaot is aofwisselend. In t noorden en oosten heerst n [[laandklimaot]], langes de kust is t klimaot mediterraans. == Demografie == [[Bestaand:Croatia-demography.png|thumb|right|De bevolkingsontwikkeling van Kroasië (1992-2003) x 1000]] De leste offisiële volkstelling is van [[31 meert]] [[2001]], toe had t laand zo'n 4.437.460 inwoeners. Hiervan waren 2.301.560 vrouwluui en 2.135.900 manluui. In 2009 zol t inwoenerantal estegen ween tot 4.489.409. Toch is de bevolkingsgreui in Kroasië in de leste tien jaor stille koemen te staon. De oorlog in Kroasië tussen 1991 en 1995 zörgden veur massale verplaotsing van bevolkingsgroepen en bevorderden laandsverhuzing. De gemiddelde levensverwachtige is 75,1 jaor (79,3 jaor veur vrouwluui en 72,5 jaor veur manluui). 1,5% van de bevolking [[analfabetisme|kan niet lezen]]. De gemiddelde leeftied veur vrouwluui is 39,3 jaor (41 jaor veur vrouwluui en 37,5 veur manluui). In 2009 wördden der 44.577 kienders geboren tegenover 52.414 meensen die uut de tied kwammen, n krimp van 7.837 personen. De natuurlike bevolkingsgreui is negatief (minder as ongeveer 1%), deurdat n halve eeuw elejen t antal geboorten en starfgevallen stark is aofeneumen. De oorlog bröcht oek grote verplaotsing van volken mit zich mee. Zo bin de Serviërs in Kroasië in antal aofeneumen en bin Kroaten uut overige delen van Joegoeslavië in Kroasië gaon woenen. In 1996 had Kroasië n positief migrasiesaldo. Der gungen namelik meer meensen in Kroasië woenen as dat der vortgungen. Dit zelfde was t geval in 2005 toe der 14.230 meensen in Kroasië gungen woenen (mit name uut Bosnië en Herzegovina) en 6.012 meensen gungen vort, veurnamelik naor [[Servië]] en [[Montenegro]].<ref>http://www.index.hr/vijesti/clanak/u-hrvatsku-se-prosle-godine-doselilo-najvise-ljudi-iz-bih-a-njih-najvise-odselilo-se-u-sicg/320887.aspx (Servies)</ref> De Kroatiese diaspora over de verschillende delen van de wereld is aordig groot. Zo woenen der aordig wat Kroaten in Noord-Amerika, Australië, West-Europa en Sentraal-Europa, mit name in Duutslaand en Oostenriek. === Bevolkingsgroepen === [[Bestaand:Hrvatske etnije.gif|thumb|rechts|Bevolkingsgroepen in Kroasië]] {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" class="wikitable" ! colspan="7" align="center" | '''''Bevolkingsgroepen 2001'''''<ref>http://www.dzs.hr/Hrv/censuses/Census2001/Popis/H01_02_02/H01_02_02.html</ref> |- | [[Kroaten]] | align="right" | 3.977.171 | align="right" | (89,63%) | width="100" | | [[Slovenen]] | align="right" | 13.173 | align="right" | (0,30%) |- | [[Serviërs]] | align="right" | 201.631 | align="right" | (4,54%) | | [[Tsjechen]] | align="right" | 10.510 | align="right" | (0,24%) |- | [[Bosniakken]] (en "moslims") | align="right" | 20.755 | align="right" | (0,49%) | | [[Roma (volk)|Roma-zigeuners]] | align="right" | 9.463 | align="right" | (0,21%) |- | [[Italianen]] | align="right" | 19.636 | align="right" | (0,44%) | | [[Montenegrienen]] | align="right" | 4.926 | align="right" | (0,11%) |- | [[Hongaren]] | align="right" | 16.595 | align="right" | (0,37%) | | [[Slowaken]] | align="right" | 4.712 | align="right" | (0,11%) |- | [[Albanezen]] | align="right" | 15.082 | align="right" | (0,34%) | | ''Slaviese'' [[Massedonië]]rs | align="right" | 4.270 | align="right" | (0,10%) |} '''Kroatiese Serviërs:''' [[Bestaand:Croatia-Serbs-2011.PNG|thumb|right|t Prosentuele antal Serviërs in Kroatiese gemeenten.]] De Serviërs leven veurnamelik in de [[Krajina]], t grensgebied mit Bosnië en Herzegovina en delen van [[Baranja]] en oostelik [[Slavonië]]. Dit waren veurmaolige militaere grensdistrikten waor ze al eeuwen woenden. In 1991 wördden meer as 400.000 Kroaten en aandere niet-Serviërs uut de overwegend Serviese gebiejen van t laand verdreven deur Kroaties-Servies krachten of vluchtten veur t dreigende geweld. Operasie Störm bröcht daor in 1995 n veraandering in de bevolkingssamenstelling. Tiejens disse offensieven vluchtten meer as 120.000 Kroatiese Serviërs naor [[Servië]] en de [[Serviese Republiek]] in [[Bosnië en Herzegovina]]. Disse darpen wördden vervolgens evuld mit Kroatiese vluchtelingen uut Bosnië en Herzegovina, mit name uut de Serviese Republiek. Der woenen in t gebied nog altied aordig wat Serviërs en sommigen gungen weer naor der geboortestreek. In 2001 was 4,54% (201.631) van de bevolking Servies, in 1991 (veur de oorlog) was dit 12,6% (581.663) en veur de Tweede Wereldoorlog 18,45% (633.000).<ref name="Population of Croatia 1931-2001">[http://www.vojska.net/eng/armed-forces/croatia/about/population/ Population of Croatia 1931-2001<!-- Bot generated title -->]</ref> '''Istriese Italianen:''' Vandage de dag woenen der mar 19.636 Italianen in Kroasië, ze woenen mit name in t uterste noordwesten van [[Istrië]]. Veur de [[Tweede Wereldoorlog]] was Istrië n emengd gebied waor Italianen, Kroaten, Slovenen en Vlachen samenwoenden en der eigen taal praotten. In de exodus die duurden tot 1953, naodat Istrië definitief bie Joegoeslavië kwam, gungen de meeste Italianen onder dwang in Italië woenen. Volgens Italiaanse bronnen 250.000/300.000 <ref>[http://www.adesonline.com/recensionelibroermannomattioli.htm Summary of Ermanno Mattioli's book] en [http://www.istoreto.it/pubblicazioni/studi_documenti/marenegliocchi.htm Summary of historian Enrico Miletto's book] (Italiaans)</ref><ref>[http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9B0DEEDB1439F935A35755C0A961948260 Election Opens Old Wounds In Trieste] (Engels)</ref><ref>[http://press.princeton.edu/titles/7366.html History in Exile: Memory and Identity at the Borders of the Balkans] (Engels)</ref> Vandage de dag woenen der aordig wat Italianen in onder aandere [[Grožnjan]] (51%), [[Buje (Kroasië)|Buje]] (39,6%) en [[Brtonigla]] (37%).<ref>See census data from Croatia at http://www.dzs.hr/default_e.htm → released data → census 2001 → tables → population by mother tongue by towns/municipalities → (scroll down) County of Istria</ref> '''Overigen:''' De overige bevolkingsgroepen woenen vake verspreid over Kroasië mit name in de stejelike gebiejen. === Geleuf === [[Bestaand:Sv. Duje cathedral, Split, Croatia.JPG|right|thumb|De rooms-katholieke [[Kathedraol van Split|Kathedraol van Sunte-Domnius]] in [[Split]].]] t Overgrote deel van de Kroatiese bevolking (87,83%) zeegt dat e [[rooms-katholiek]] is. Minderhejen bin de [[Oosters-Orthodoxe Karke|orthodoxen]] (4,4%), dit bin veurnamelik etniese Serviërs. 1,3% is [[soenisme|soennitiese moslim]], dit bin veurnamelik Bosniërs en Albanezen. Der bin veul Kroaten die (zwat) niks an t geleuf doen of die [[atheïsme|atheïsten]] (heidens) bin, dit is n resultaot van t vroggere kommunistiese bewiend. {| border="0" class="wikitable" ! colspan="9" align="center" | '''''Geleuven in Kroasië''''' |- | align="left" | 1. | align="left" | [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-katholieken]] | align="right" | 3.897.332 | align="right" | (87,8%) | width="40" | | align="right" | 6. | align="left" | [[Jehova's getugen]] | align="right" | 6.094 | align="right" | (0,1%) |- | align="right" | 2. | [[Agnosticisme|Agnosten]] en [[Atheïsme|atheïsten]] | align="right" | 230.908 | align="right" | (5,2%) | | align="right" | 7. | [[Calvinisme|Calvinisten]] | align="right" | 4.053 | align="right" | (0,1%) |- | align="right" | 3. | [[Oosters-Orthodoxe Karke|Orthodoxen]] | align="right" | 195.969 | align="right" | (4,4%) | | align="right" | 8. | [[Lutherse Kerk|Lutheranen]] | align="right" | 3.339 | align="right" | (0,1%) |- | align="right" | 4. | [[Islam|Moslims]] | align="right" | 56.777 | align="right" | (1,3%) | | align="right" | 9. | [[Adventisme|Adventisten]] | align="right" | 3.001 | align="right" | (0,1%) |- | align="right" | 5. | [[Oosters-Katholieke Karke|Oosterse katholieken]]<ref>[http://www.glas-koncila.hr/rubrike_reportaza.html?news_ID=7624 Vlado Čutura: ''Uskočki vapaj za spasom'', Glas Koncila 1670 (2006)] (Kroaties)</ref> | align="right" | 15.566 | align="right" | (0,3%) | | align="right" | 10. | [[Baptisten]] | align="right" | 1.981 | align="right" | (<0,1%) |} === Taal === De offisiële en meestgebruukten taal is [[Kroaties]] dat eschreven wörden in t [[Latiense alfabet]]. Disse taal is de moerstaal van 96,12% van de inwoeners. [[Italiaans]] is oek as offisiële taal erkend in de provinsie Istrië, waor t de moerstaal is van 20.521 inwoeners. t Kroaties is n Zuud-[[Slaviese talen|Slaviese]] taal die stark verwant is an t [[Bosnies]], [[Servies]] en [[Montenegriens]]. Disse talen wördden veur t uuteenvallen van Joegoeslavië oek [[Servo-Kroaties]] of Kroato-Servies eneumd. In t Kroaties he'j dree dialektgroepen: t [[Štokavies]] (de standardtaal), [[Kajkavies]] en [[Čakavies]]. In disse dialektgroepen bin verschillende spraakvariëteiten te vienen, namelik t (I)jekavies, Ikavies en Ekavies. {| border="0" class="wikitable" ! colspan="9" align="center" | '''''Moerstalen in Kroasië (2001)'''''<ref>[http://www.dzs.hr/Hrv/censuses/Census2001/Popis/H01_02_03/H01_02_03.html SAS Output]</ref> |- | align="right" | 1. | '''[[Kroaties]]*''' | align="right" | 4.265.081 | align="right" | (96,12%) | width="20px" | | align="right" | 9. | [[Tsjechies]] | align="right" | 7.178 | align="right" | (0,16%) |- | align="right" | 2. | ''[[Servies]]*'' | align="right" | 44.629 | align="right" | (1,01%) | | align="right" | 10. | ''[[Servo-Kroaties|Kroato-Servies]]*'' | align="right" | 7.013 | align="right" | (0,16%) |- | align="right" | 3. | [[Italiaans]] | align="right" | 20.521 | align="right" | (0,46%) | | align=";right" | 11. | [[Slowaaks]] | align="right" | 3.993 | align="right" | (0,09%) |- | align="right" | 4. | [[Albanees]] | align="right" | 14.621 | align="right" | (0,33%) | | align="right" | 12. | [[Massedonies]] | align="right" | 3.534 | align="right" | (0,08%) |- | align="right" | 5. | [[Hongaars]] | align="right" | 12.650 | align="right" | (0,29%) | | align="right" | 13. | [[Duuts]] | align="right" | 3.013 | align="right" | (0,07%) |- | align="right" | 6. | [[Sloveens]] | align="right" | 11.872 | align="right" | (0,27%) | | align="right" | 14. | [[Roetheens]] | align="right" | 1.828 | align="right" | (0,04%) |- | align="right" | 7. | ''[[Bosnies]]*'' | align="right" | 9.197 | align="right" | (0,21%) | | align="right" | 15. | ''Overigen'' | align="right" | ''16.709'' | align="right" | ''(0,38%)'' |- | align="right" | 8. | [[Romani|Roma]] | align="right" | 7.860 | align="right" | (0,18%) | | |} * ''Disse talen bin onderling verstaonbaor en wördden in Joegoeslavië as één taal ezien.'' == Bestuurlike indeling == [[Bestaand:Zupanije.gif|600px|thumb|right|Provincies van Kroasië]] {| class="wikitable" |- ! '''Provincie''' || '''Kroatiese naam''' |- ! colspan="3" | ''Sentraal-Kroasië'' |- | [[Bjelovar-Bilogora]] | Bjelovarsko-bilogorska županija |- | [[Karlovac]] | Karlovačka županija |- | [[Koprivnica-Križevci]] | Koprivničko-križevačka županija |- | [[Krapina-Zagorje]] | Krapinsko-zagorska županija |- | [[Međimurje]] | Međimurska županija |- | [[Sisak-Moslavina]] | Sisačko-moslavačka županija |- | [[Varaždin]] | Varaždinska županija |- | [[Provincie Zagreb]] | Zagrebačka županija |- | [[Zagreb]] | Grad Zagreb |- ! colspan="3" | ''Hrvatsko Primorje'' ([[Adriatiese Zee|Adriatiese kust]]) |- | [[Dubrovnik-Neretva]] | Dubrovačko-neretvanska županija |- | [[Istrië]] | Istarska županija |- | [[Lika-Senj]] | Ličko-senjska županija |- | [[Primorje-Gorski Kotar]] | Primorsko-goranska županija |- | [[Split-Dalmasië]] | Splitsko-dalmatinska županija |- | [[Šibenik-Knin]] | Šibensko-kninska županija |- | [[Zadar]] | Zadarska županija |- ! colspan="3" | [[Slavonië]] |- | [[Brod-Posavina]] | Brodsko-posavska županija |- | [[Osijek-Baranja]] | Osječko-baranjska županija |- | [[Požega-Slavonia]] | Požeško-slavonska županija |- | [[Virovitica-Podravina]] | Virovitičko-podravska županija |- | [[Vukovar-Syrmië]] | Vukovarsko-srijemska županija |} == Politiek == === Staotsinrichtige === [[Bestaand:Croatian parliament.jpg|thumb|rechts|De zetel van t [[Kroatiese Parlement]]]] Sinds de nieje Kroatiese grondwet in 1990 is Kroasië n [[parlementaere demokrasie]]. De president van de republiek (de ''Predsjednik'') is t [[staotsheufd]] en wörden elke vuuf jaor demokraties ekeuzen, de [[minister-president]] is de [[regeringsleider]]. Naost leier van t Kroatiese leger hef e as plicht, mit toestemming van t Parlement, t anstellen van de minister-president, oek hef de president enige invleud op de butenlaandse politiek van Kroasië. t Kroatiese Parlement (de ''Sabor'') warkt volgens n [[eenkamerstelsel]]; disse [[wetgevende macht]] besteet uut niet minder as 100 en niet meer as 160 vertegenwoordigers, allemaole ekeuzen veur n termien van vier jaor. Tussen 15 jannewaori en 15 juli en tussen 15 september en 15 desember wörden de voltallige [[vergaorige]]n van de Sabor ehuilen. An t heufd van de Kroatiese regering (de ''Vlada'') steet de minister-president, die zelf twee viseminister-presidenten hef en veertien ministers die an t reur staon van verschillende ministeries. De [[uutvoerende macht]] is verantwoordelik veur t veurstellen van wetgeving en n begroting, t uutvoeren van wetten en t binnenlaandse en butenlaandse beleid van de republiek begeleiden. De rechtsprekende instansies van Kroasië bestaon uut dree lagen: t Hooggerechtshof, provinsiale rechtbanken en lokale rechtbanken. De Konstitusionele Rechtbank geet over zaken uut de Grondwet. === Ansluting bie de EU === [[Bestaand:Croatia EU flags.jpg|thumb|rechts|De Kroatiese vlagge en de EU-vlagge naost mekaar op n overheidsgebouw in Zagreb]] De weg naor ansluting bie de Europese Unie begun veur Kroasië op 29 oktober 2001, toe Kroasië t ''Stabilisasie- en Assosiasieverdrag'' mit de EU tekenden. Dit verdrag mut etekend wörden um erkend te wörden as kandidaot-lidstaot. Op 21 febrewaori 2003 dienden Kroasië formeel t verzeuk in um te maggen toetrejen tot de Europese Unie. De [[Europese Kommissie]] gaf vervolgens op 20 april 2004 n positief advies, waorop de [[Europese Raod]] Kroasië op 18 juni 2004 erkenden as n offisiële kandidaot-lidstaot. Der wördden besleuten de onderhaandelingen te beginnen op 17 meert 2005. n Dag veur t begin van de onderhaandelingen stelden de Europese Raod de onderhaandelingen veur onbepaolde tied uut, umdat Kroasië niet goed genog zol meewarken mit t [[Joegoeslavië-tribunaal]]. t Feit dat de veurmaolige generaal [[Ante Gotovina]] nog altied niet op-espoord was, was de EU n doorne in t oge. Onder drok van Oostenriek wördden der alsnog begunnen mit de gesprekken. Oostenriek dreigden de toetrejingsonderhaandelingen mit [[Turkije]] namelik stille te legen. Op 4 oktober 2005 wördden begunnen mit onderhaandelen. t Zogenaamde ''kontraoleproses'' begun op 20 oktober. Op 7 desember 2005 wördden Ante Gotovina op t eilaand [[Tenerife]] op-epakt. De publieke opinie in Kroasië is stark verdeeld over de toekomstige toetrejing van Kroasië tot de EU. n Krappe 40% van de bevolking is veurstaander van de toetrejing tot de EU. Veule tegenstaanders van de toetrejing bin bange dat as Kroasië tot de EU zal toetrejen Kroasië veule regels op-eleegd zal kriegen vanuut Brussel. n Aander argument dat de tegenstaanders vake naor veuren haolen is dat de Kroatiese kust verkocht zal wörden an de (rieke) West-Europeanen en hierdeur vol-ebouwd zal wörden. Op 13 meert 2008 sprak de veurzitter van de [[Europese Kommissie]], [[José Manuel Barroso]], t vertrouwen uut dat Kroasië an t einde van 2009 klaor zol ween mit t voldoon an de kriteria veur toetrejing en zich op 1 jannewaori 2011 zol kunnen ansluten bie de Europese Unie. Op 9 desember 2011 wördden tiejens n EU-top in Brussel t toetrejingsverdrag etekend<ref name=gva20111209>[http://www.gva.be/nieuws/buitenland/aid1098194/kroatie-is-28ste-land-van-de-europese-unie.aspx Kroasië is 28e laand van de Europese Unie], [[Gazet van Antwarpen]], 9 desember 2011</ref>, en op [[1 juli]] [[2013]] is Kroasië an-esleuten. === NAVO === Sinds 1 april 2009 is Kroasië lid van de [[Noord-Atlantiese Verdragsorganisasie|NAVO]]. == Kultuur == Deur de geografiese ligging van Kroasië en de verschillende staoten die ooit over Kroasië regeerden bin der verschillende invleujen in de Kroatiese kultuur te vienen. Beïnvleud deur heur overheersers, de [[Venesië|Venesianen]], [[Oostenriek-Hongarije|Hongaren]], [[Osmaanse Riek|Turken]], [[Eerste Franse Riek|Fransen]] en [[Habsburgers|Oostenriekers]], is de Kroatiese kultuur riek an diversiteit en invleujen. De Kroatiese kultuur is onder te verdelen in n Sentraal-Europese en mediterrane kultuur waorin oek kenmarken van de Balkan verweven bin. De Kroatiese kultuur trekt n dartien eeuwen ouwe kultuur mit zich mee. In disse tied bin der veule Kroatiese monumenten en stejen ekeumen, waor veule slimmerikken geboren bin. t Hef invleujen uut de Oud-Griekse, Romeinse en Illyriese kulturen. In Kroasië bin zes monumenten van de [[Wereldarfgoed]]lieste te vienen en acht nasionale parken. Dree [[Nobelpries]]winnaars hadden der [[kribbe|wege]] in Kroasië staon, samen mit veule belangrieke uutvienders en aandere belangrieke personen - de eerste [[vulpenne]] is in Kroasië uutevunnen. Kroasië verdient oek n plaotse in de geschiedenisse van kleraozie umdat hier de oorsprong van de [[stropdasse]] (''cravat'') ligt, krek as de [[vulpenne]] en de [[parachute]]. [[Nikola Tesla]], n Kroatiese Serviër, ontwikkelden veule nieje elektriese komponenten en verbeterden, op dikkels radikale wieze, al bestaonde verlochtingssystemen en zoksoort dingen. t Laand hef n lange artistieke, literaere en muzikale tradisie. Kroasië hef oek n diverse keuken. === Nasionale symbolen === Een van de belangriekste nasionale symbolen is t ''šahovnica'', t wit-roje schaakbord da'j weerzien in de vlagge en t wapen van Kroasië. Dit symbool is oek anwezig op sportkleren, logo's en zoksoort dingen. t Symbool wörden gebruukt deur Kroaten over de gehele wereld. === De meuite weerd === [[Bestaand:EuphrasiusBasilika.jpg|thumb|right|De Eufrasiusbasiliek in t historiese sentrum van [[Poreč]].]] * t Ouwe sentrum van [[Dubrovnik]] * Histories komplex van [[Split]] mit t paleis van Dioklesianus * Nasionaal Park Plitvicemeren * Episkopaal komplex van de Eufrasiusbasiliek in t historiese sentrum van [[Poreč]] * Histories sentrum van [[Trogir]] * Sunte-Jaukskathedraol in [[Šibenik]] * Vlakte van [[Stari Grad]] * t Romeinse amfitheater in [[Pula]] === Kroatiese keuken === De keuken van Kroasië is veulziejig en hef dree heufdinvleujen. An de kust is de mediterraanse invleud t grootst, te vergelieken mit de [[Italiaanse keuken|Italiaanse]] en [[Griekse keuken]]. Zo wörden der veule vis en schaoldieren gebruukt en hef Kroasië eigen [[pasta|pasta's]] en [[risotto|risotto's]] ''(rižot)''. Bekend is oek de Dalmatiese vorm van gereukte ham ''(dalmatinski pršut)'', die vake mit olieven as delikatesse egeten wörden. Daornaost hef Kroasië verschillende soorten witte, roje en [[prosecco]]-wienen ''(prošek)''. In t binnenlaand is de keuken meer Sentraal-Europees ericht, te vergelieken mit de [[Hongaarse keuken|Hongaarse]] en [[Oostenriekse keuken|Oostenrieks-Weense keuken]]. Kenmarkend bin de verschillende variasies van [[goelasj]] ''(gulaš)'' en n groot anbod van taarten en gebak. Daornaost bin oek typiese Balkangerechten arg populaer, disse gerechten hebben grote Turkse invleujen. Hieronder heuren ''ċevapčiċi'' (Balkanversie van kebab), vake egeten in n pita mit ''[[ajvar]]'' of ''[[kajmak]]'', ''[[burek]]'' en ''[[sarma]]''. Oek wörden vake [[Turkse koffie]] edrunken en is de lokale alkoholiese drank ''[[rakija]]''. Oek is de Kroatiese keuken uut [[Bosnië en Herzegovina]] arg deur de Turkse/Osmaanse keuken beïnvleud. <center><gallery> File:Prsut s maslinama.jpg|Dalmatiese [[Prosciutto|pršut]] mit [[olieven]] File:Homar 3.jpg|Zeevruchten uut [[Dalmasië]] mit Dalmatiese wien File:Cevapcici_in_somun.jpg|[[Ćevapčići]] mit uui File:Sarmale.jpg|Kroatiese vorm van [[sarma]], populaer mit karst File:Burek_trokut_3.png|[[Burek]] as tussendeurtjen File:Punjena Paprika.JPG|Gevulde paprika </gallery></center> == Bekende Kroaten == '''Nobelprieswinnaars''' * [[Ivo Andrić]] - [[literatuur]] * [[Vladimir Prelog]] - [[scheikunde]] * [[Lavoslav Ružička]] - [[scheikunde]] '''Literatuur''' * [[Marko Marulić]] - schriever * Miroslav Krleža - romanschriever * Antun Gustav Matoš - dichter * August Šenoa - schriever * Ivan Dživo Gundulić - dichter '''Wetenschap''' * [[Ruđer Bošković]] – natuurkundige en jezuïet * [[Andrija Mohorovičić]] - natuurkundige * Faust Vrančić - uutviender, filosoof * [[Zvonimir Janko]] - wiskundige '''Bekende kunstenaars''' * [[Alen Floricic|Alen Floričić]], [[kunstschilder|schilder]], [[beeldhouwer]] en videomonteur '''Bekende topsporters''' * [[Janica Kostelić]], skiester * [[Ivica Kostelić]], skiër * [[Goran Ivanišević]], tennisser * [[Iva Majoli]], tennisser * [[Blanka Vlašić]], hoogspringster * [[Ivica Olić]], voetballer * [[Danijel Pranjić]], voetballer * [[Zvonimir Boban]], voetballer * [[Davor Šuker]], voetballer * [[Luka Modrić]], voetballer * [[Duje Draganja]], zwemmer * George Mikan, NBA * Krešimir Ćosić, NBA * [[Dražen Petrović]], NBA * Mirko Novosel, NBA * [[Mirko Filipović]], Pride-vechter * [[Branko Cikatić]], K1-vechter * [[Joe Sakic|Joe Šakić]], hockeyer '''Bekende akteurs''' * [[Eric Bana]], Hollywood-acteur * [[Tatjana Simić]], Nederlaandse aktrise * Ivana Miličević, Hollywood-aktrise * [[Jenna Elfman]], akteur "Dharma & Greg" televisieserie * [[Goran Višnjić]] akteur in onder aandere ER * Mira Furlan in o.a. Babylon 5 en Lost * [[John Malkovich]], Hollywood-akteur * [[Denise Richards]], Hollywood-akteur '''Bekende staotsluui''' * [[Franjo Tuđman]] - politikus, soldaot * Ante Starčević - politikus * Nikola Šubić Zrinski - politikus, soldaot * Fran Krsto [[Frankopan]] - politikus, schriever * [[Josip Jelačić|Ban Josip Jelačić]] - politikus, soldaot * Stjepan Radić - politikus == Foto-uutstalling == <center><gallery> Ofbeelding:Main street-Dubrovnik-2.jpg|[[Dubrovnik]] Ofbeelding:Zadar Donat Forum.jpg|[[Zadar]] Ofbeelding:Croatia Pula Amphitheatre 2014-10-11 11-04-27.jpg|[[Pula]] Ofbeelding:Rovinj coast.jpg|[[Rovinj]] Ofbeelding:Slavonski brod3.JPG|[[Slavonski Brod]] Ofbeelding:Varazdin Castle in summer 2009.jpg|[[Varaždin]] </gallery></center> == Referensies == <references/> == Uutgaonde verwiezingen == {{Commonscat|Croatia|Kroasië}} * [http://www.mfa.hr/MVP.asp?pcpid=1612 Offisiële webstee van t Kroatiese ministerie van Butenlaandse Zaken (Engels)] * [http://dmoz.org/World/Nederlands/Regionaal/Europa/Kroatië/ ''... meer uutgaonde verwiezingen in de Open Directory''] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Lid van de Europese Unie]] 403v2cgh2dlfeet0mptlnekbpqi4k2p 0 18318 221864 2012-02-20T18:26:51Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kroasië]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kroasië]] sqolqwwivem6raqsc0skeuhfyd2e5ms 0 18319 221866 2012-02-20T18:28:52Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kroasië]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kroasië]] sqolqwwivem6raqsc0skeuhfyd2e5ms 10 18320 282221 282220 2015-05-21T23:18:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <div style="clear:{{{1|both}}};"></div><noinclude> Disse mal haolt beie kaantlienen vort; je kunnen t bv. gebruken nao n aofbeelding op die maniere löp de tekste niet an de ziedkaante dervan deur, mer begint t gewoon onder de aofbeelding. [[Kategorie:Mallen opmaak|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 7k64u97e1o3w0ggubin3ffoi2m583yo 0 18321 293348 279600 2017-06-13T16:34:15Z DARIO SEVERI 10118 Updade inf. from wiki (es) wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Santiago de chile collage.png|200px|right|thumb|Santiago de chile ]] '''Santiago''', offisjeel in t Spaons '''Santiago de Chile''', is de [[heufdstad]] van [[Chili|Sjili]], on de grootste stad van t laand, mit ungeveer 6.158.080 iwoner in [[2015]]. De stad rekt zuk oet over n oppervlak van 641,4 km². t Is legen in de zentraole vallaei up n höchte van 520 m boven zeespeigel. Ofwool Santiago de heufdstad is, zit t parlemaent in de stad [[Valparaíso (stad)|Valparaíso]] even zudelker. De Sjileense president zit wol in Santiago. De stad is legen an de [[Río Mapocho]] dei naor t westen strult en waor de oorspronkelke vaolken van Sjili naor vernuimt zunt. De stad wordde sticht deur de [[Spanje|Spaonse]] kolonisten in wat dou nog [[Inka]] laand was. De stad wordde daor plaotst wegen t aigense klimaot as Spanje en daorum ook veul begrööiing in verlieken tou de umliggen baargen. Umdat Santiago dou nog Inka laand was, zunt der verscheidene aanvallen waest van de Inka-bevaolken. Oetendelk wuzzen de Spanjolen de stad suksesvol de verdedigen en de Amerikaonse vaolken dei daor woonden vertrokken dou naor t zuden tou. Sunt dei tied, um en bie 1600, is de stad gaauw grööid en nao de onaofhaankelkhaeid in [[1818]] wordde t dan ok kozen as heufdstad van t naeie Sjili. Vanaof de jaoren '60 van de [[20e eeuw|20e eiw]] hef Santiago n grote modernisaotsie zaein en in tieds oetgrööid tou n enörme metropool dei sikkom t heile gebied tusken de twaei baargriegen bezet. == Boetende haenwiezen == {{commons|Santiago de Chile}} {{dia|Dit artikel is schreven up Westerwoulds in de [[ANS]].}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Stad in Chili]] qg3c05rxoj50y2kfzrvd5iaz8z1v654 0 18322 265239 260492 2013-05-09T23:21:10Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Valparaíso''' is n gemainte en stad in [[Chili]]. De gemainte het sikkom 270.242 inwoner op n oppervlak van 401,6 km². == Boetende hìnwiezen == {{Commonscat|Valparaíso}} {{Dialekt|gos}} [[Kategorie:Stad in Chili]] 3knesgmaed4f7v3yrfy21vtao1f5gpm 0 18331 222043 2012-02-23T22:18:37Z Droadnaegel 1133 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kroasië]] 5dciy41n2wm726kydoezrjxb1wouw0o 0 18332 260245 230761 2013-03-11T12:48:50Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 42 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q23797]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:contact lens.JPG|thumb|Kontaktleans]] n '''Kontaktleans''' is ne [[zicht (zintuug)|kiekhulpe]] van plastik wat op t [[oge (lief)|oge]] dreagn wörd. Duur automatiseerde haandelings wörd t stukn plastik op moate maakt. t Drif op n löagke troanvocht, zoonder at t [[hoornvlees]] raakt. De ruumte tusken n leans en t hoornvlees heurt noar n raand hen grötter te wordn. Nen goodn kontaktleans zorget at: * t Hoornvlees genog zoerstof krig * He nit tevölle of te weainig verskof op t oge * t Dreagn dr van nit zorget at t oge nen aandern vorm krig Nöast kontaktleanzn kan iemand den't kiekhulpe neudig hef ook vuur nen [[bril]] kiezn. [[Bestaand:Kontaktlinse 2.jpg|thumb|Oge met kontaktleans]] == Soortn leanzn == Bie kontaktleanzn is dr oonderskeid tusken harte en zachte leanzn. === Harte leanzn === Harte of vörmvaste leanzn goat lange met en loatt völle zoerstof duur. Dit leste is gezoond vuur t oge. Ook zorget harte leanzn at t oge meender rap meender skarp geet zeen. t Noadeel van harte leanzn is det ze mangs nit fein zitt; ze buugnt nit zo makkelik met. Harte leanzn goat duur mekaar n antal joar met en zeent goodkoop te onderhooldn. Doarnöast bestoat dr nog nachtleanzn. Disse doo'j op t oge vuur a'j goat sloapn en doo'j oet a'j wier wakker wordt. Iej mut ze tenmeenste vief uur achter mekaar inhebn. Nachtleanzn trekt de oppervlaktekromming van t hoornvlees in de gode vorm. Dit is noa ongevear aanderhalven dag wier oet ewarkt. Disse leanzn warkt töt ne starkte van -5,5 dioptrie. t Vuurdeel van dit soort leanzn is de'j oawerdag niks op t oge hoowt te hebn. === Zachte leanzn === Zachte leanzn wordt emaakt van n soort polymear wat op perspex lik, en wat boegzaam wörd as t nattig wörd. Disse leanzn zeent grötter en boegzamer as harte leanzn. Dr zeent ok meender soortn moatn as bie harte leanzn, umdet n leans zikzelf better anpast an de vorm van t oge. Duurdet t materiaal vochtduurloatnd is, zog t zik vaste an t oge, woerduur t makkelik zit. Disse leanzn wordt gaauwer troebelig, umdet dr oet t troanvocht völle stöfkes in de leanzn achterbliewt. Dit soort leanzn mut aait vochtig bliewn, umdet ze aanders verdreugnt en köant brekn. Beaide harte en zachte leanzn kö'j better 's nachtes oetdoon, en t is verstaandig um de oogne regelmoatig noa te loatn kiekn bie nen kontaktleansverkoper of nen optometrist. Dr zeent zachte leanzn dee't mer eenn dag edreagn köant wordn, leanzn dee't nen moand metgoat, en leanzn dee't n half joar metgoat. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Oogheelkeunde]] 2dzqeicqs044f6ncx8ezw9ay5eut9uj 14 18333 266499 222058 2013-05-10T18:13:08Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geneeskunde]] f8pt1wp8vsjrurfi0vif3snke7mtvep 10 18335 222134 222133 2012-02-24T23:33:35Z Droadnaegel 1133 /* Veurbeeld */ wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> Dissen mal kö'j gebroeken um ne verwiezing naor commons te maken: ne stae met plaetjes, filmkes en zo wieter == Parameters == Eersten parameter: ziede op Commons waor da'j naor wilt verwiezen Tweeden parameter: tekst den op de ziede waor den mal steet gebroekt wörd veur de verwiezing, a'j niks invult wörd de name van de ziede waor den mal steet an enommen Parameter '''malspraoke''' act, vel, sdz, stl, drt, twe, gos. Hiermet kö'j bepaolen in wat veur Nedersaksiese variaant de tekst achter de verwiezing steet. == Veurbeeld == <pre> {{commons|Enschede}} </pre> gif: {{commons|Enschede}} <pre> {{commons|Enschede|malspraoke=stl}} </pre> gif: {{commons|Enschede|malspraoke=stl}} <pre> {{commons|Enschede|Eanske|malspraoke=twe}} </pre> gif: {{commons|Enschede|Eanske|malspraoke=twe}} (Tweeden parameter (Eanske) gif hier den tekst bi'j de link, maor is meestieds neet neudig, as de ziede waor den mal steet de linktekst al good angif). gw9fgdafa3l0rac2l2pg3bc6ooncnst 0 18336 222975 222137 2012-03-09T22:33:39Z Droadnaegel 1133 verwiezing naor deurverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Verainde Oostindiese Komnij]] lq6l35xmpm9wb5ys2t41khz91eznur1 0 18337 222977 222139 2012-03-09T22:34:56Z Droadnaegel 1133 verwiezing naor deurverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Verainde Oostindiese Komnij]] 9mc5clxkjnb5ujyva9x06nn8nr8d7r2 0 18338 222976 222140 2012-03-09T22:34:11Z Droadnaegel 1133 verwiezing naor deurverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Verainde Oostindiese Komnij]] 9mc5clxkjnb5ujyva9x06nn8nr8d7r2 0 18339 222175 2012-02-25T14:43:48Z Droadnaegel 1133 dv wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Batoafse Republiek]] t999u5lpkfxh140npitcdftf9n6ll3j 14 18340 266274 261311 2013-05-10T17:05:05Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie: Middeleewn]] 7zf8kl9i3ibteap59lywl1i8pbxgxmr 0 18343 260290 253766 2013-03-11T12:50:10Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 162 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2434]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboren == * [[22 augustus]] - [[Theo Bos]] ([[Hierden]]), wielrenner == Uut de tied == * [[3 meert]] - [[Hergé]], Belgies tekenaar, bekend van [[Tuufke]] omk51dppih3o265ncoig4hs65y033r5 0 18351 276702 276695 2014-11-09T12:34:45Z Popko 7498 Moanden in t Grunnegs neerzet wikitext text/x-wiki Popko is een Grunnegs beeldmaark. t Vingerwiezende boertje, mit in zien linkerhaand n drijtaand, zet zug deur middel van verschaaidene initiatieven in veur d Grunneger toal en cultuur. ==Grunneger beeldmaark== Noa 15 joar laank daind te hebben als t bougbeeld van de Winschoter jaarmaarkt [[Adrillen]] wuir t Grunneger boertje Popko in opdracht van Bert van Vondel, Drokkerij & Oetgeverij Tellerlikker oet [[Winschoot]], in juni 2010 vannijs vörmgeven deur illustrator en kunstenoar H. Kreefft oet Den Helder. Inmiddels trekt Popko d pervìnzie in om zug als Grunneger beeldmaark in te zetten veur de Grunneger toal en cultuur. Zien missie is om [[Grunnen_(stad)|Stad]] en [[Grunnen (provìnzie)|pervìnzie]] noast d Olle Grieze en t [[Peerd van Ome Loeks]] n gezicht te geven.<ref>[http://www.hetverhaalvangroningen.nl/verhalen/popko-het-groninger-beeldmerk-van-de-21e-eeuw/ Popko, hét Groninger beeldmerk van de 21e eeuw]. [[Het Verhaal van Groningen]], 1 feberwoarie 2012</ref> t Grunneger boertje is promotor west van de echte Grönneger [[Poffert]] en bedocht as ain april grap de eerste speulfilm in dialekt.<ref>[http://www.gezinsbode.nl/grunneger-poffert-eerste-speelfilm-in-streektaal/ Grunneger Poffert, eerste speelfilm in streektaal]. Groninger Gezinsbode, 24 meert 2012</ref> Ook het Popko t initiatief nomen veur t eerste Grunneger woordenbouk op droad<ref>[http://www.veendammer.nl/nieuws/344/schrijf-mee-aan-het-online-groninger-woordenboek/ Schrijf mee aan het online Groninger woordenboek]. De Veendammer, 21 september 2011</ref> en was hai aanpeerdjer van t protest tegen t gaswinnen in provincie Grunnen.<ref>[http://www.dvhn.nl/nieuws/groningen/boer-popko-voert-actie-tegen-gaswinning-9810551.html Boer Popko voert actie tegen gaswinning]. Dagblad van het Noorden, 12 feberwoarie 2013</ref> ==Taikenoars== *Geert Schreuder, Onstwedde *Mark Hendriks, Grunnen *Humphrey Kreefft, Den Helder == Trivia == * In 2012 was Popko te zain op n poster en op t offisjele draaibouk van pelitie bie [[Project X Haren]].<ref>[http://www.ad.nl/ad/nl/1012/Nederland/article/detail/3319008/2012/09/19/Haren-weet-niet-wat-het-moet-verwachten-van-Facebookfeest.dhtml Haren weet niet wat het moet verwachten van Facebookfeest]. AD.nl, 19 september 2012</ref> * In juli 2014 is der op internet n aktie start om Popko soamen mit zien leus ''"Hé, Doe! Komst óók op Adrillen?!" ''terug te kriegen als beeldmaark veur t Adrillen.<ref>[http://www.rtvnoord.nl/artikel/artikel.asp?p=136855 Facebook-actie voor terugkeer Adrillenboertje]. RTV Noord, 27 juli 2014</ref> * Popko kreeg begun 2014 bekendhaid in binnen- en boetenlaand als t offisjele beeldmaark van [[Groningers in Opstand]].<ref>[http://www.groningeropstand.nl/in-de-media/ Groningers in Opstand in de media]. GroningerOpstand.nl, 9 november 2014</ref> * In november 2014 raip Popko op om bie de [[Dialect Top 20]] op [[Ede Staal]] te stimmen, omdat de streektoalzanger in t verleden deur Radio 2 oet de Top 2000 weerd wuir toun hai op nummer ain driegde te komen.<ref>[http://www.rtvnoord.nl/artikel/artikel.asp?p=78617 'Ode aan Ede' doet gooi naar Top 2000]. RTV Noord, 13 jannewoarie 2009</ref><ref>[http://www.groningerkrant.nl/2014/11/groninger-beeldmerk-popko-de-bres-voor-ede-staal/ Groninger beeldmerk Popko in de bres voor Ede Staal]. Groninger Krant, 1 november 2014</ref> == Boetende hìnwiezen == * http://www.GroningerWoordenboek.nl/ * Popko op [http://facebook.com/ikbinpopko Snoetjebouk] en [http://twitter.com/ikbinpopko Twidder]. {{bron|bronvermelding= <references /> }} {{Dialekt|gos}} [[Kategorie:Symbool]] [[Kategorie:Grunnen]] 32c7nlvsilpl2ey8s476hamf4bwhomt 0 18352 290749 287970 2016-11-01T18:06:54Z Wwikix 13678 /* Mooi um te weetn */ kat wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Republik Naoero<br />Republic of Nauru | vlagge = Flag of Nauru.svg | vlagartikel = Vlagge van Nauro | woapn = Coat of arms of Nauru.svg | waopnartikel = | lokasie = Nauru on the globe (small islands magnified) (Polynesia centered).svg | sproaken = [[Engels]], [[Nauroaans]] | heufdstad = ginne, mer feitelik [[Yaren]] | geleuf = [[Christendom]], [[bahai|bahaïsme]] (9,22%) | regeringsvörm = [[Republiek]] | inwonners = 14.019 | dichtheid = 667,6 | breedtegroad = 0/31/41/S | lengtegroad = 166/56/13/E | km2 = 21 | pctwater = - | munteenheid = [[Australische dollar]] | valutakode = AUD | tiedzone = +12 | volksleed = [[Nauru Bwiema]] | feestdag = [[31 jannewaori|31 januwoari]] | tld = nr | laandkode = NRU | tel = 674 | ofbeelding2 = Nauru-Hauptkarte.png }} [[Bestaand:Nauru satellite.jpg|thumb|250px|Satellietfoto van Nauru.]] [[Bestaand:Nauru Annexation Germany 1888.jpg|thumb|Duutse inname van Nauru in [[1888]]]] '''Nauro''' (in t [[Nauroaans]]: ''naoero''), offisjeel de '''Reppubliek Nauro''', is n [[eilaand]] en [[reppubliek]] in [[Mikronesië]] en har in [[2009]] 14.019 inwonners. t Hef ne oppervlakte van 21 km² (ongevear de helfte van t [[Waddenaailanden|Wadneilaand]] [[Schiermonnikoog|Skiermonnikoog]]). Doarmet is Nauro n kleainsten eilaandstoat van de wearld en t kleainste laand van [[Oseanië]]. t Laand hef ginne heuwdstad, mer de regearing en internasjonale vlochthaawn zitt in t zudelike distrikt [[Yaren]], wat 1100 inwonners hef. Nauro wör op [[31 jannewaori|31 januwoari]] [[1968]] onofhaankelik van [[Australië (laand)|Austraalje]]. == Laandbeskriewing == t Eilaand hef ne oppervlakte van 21 km² en hef de vörm van nen zowat volledigen ovaal. t Ligt op t noordwestn van [[Tuvalu]], op t noordoostn van de [[Salomonseilaandn]] en op t zuudwestn van [[Kiribati]] in [[Stiln Oseaan]]. t Laand mut hoaste alle etn en dreenkn van oawervear loatn komn, umdet produksie op t eilaand nit good kan. t Ennigste belangrieke oetvoorprodukt is [[fosfaat]], mer det is zowat op. Dr is n [[eankelspoer]] um de fosfaatn te vervoorn. t Heugste peunt van t laand, [[Commander Ridge]], is 71 meter hoge. Nauro hef 14 distriktn en oawer t hele eilaand lignt ongevear 14 kleaine döarpkes. Hoaste alle döarpkes op Nauro lignt an de kuste, behaalve t doarp [[Buada]], wat an t [[buadameer]] lig. Nauro hef gin riviern, mer dr zeent wal wat kleaine kanaalkes. t Ennigste meerkn is t buadameer. t Hele eilaand hef twee hotels. == Geskiedenis == Nauro wör van oorsproonk bewoond duur [[Polynesiërs]] en [[Melanesiërs]]. n Eersten [[Europa (continent)|Europeaan]] den't op t eilaand köm was n [[Groot-Brittanje|Engelsen]] [[walvis]]jager [[John Fearn]], in [[1798]]. Nauro bleef zeelfstaandig, besteurd duur nen keuning, töt at t in [[1888]] duur de [[Duutslaand|Duutsers]] wör in enömn en bie [[Duuts Niej-Ginea]] edoan. Noa n [[Eerste Wealdkrieg|Eersten Wearldoorlog]] wör Nauro lid van de [[volkenboond]], in [[1918]] wör t leenks jaagn invoord en vanof [[1920]] köm t oonder behear van [[Australië (laand)|Austraalje]]. Van [[26 augustus]] [[1942]] töt [[12 september]] [[1945]] wör Nauro bezat duur [[Japan]]. In [[1947]] wör ne oawereenkomst eteeknd met de [[Verenigde Nasies]] woerin't bepoald wör at Nauro in [[1968]] op zikzelf köm. n Eersten laandspresideant was [[Hammer DeRoburt]]. Hee begun nen laandsbesteuring dee't richt was op t behoold van de Nauroaanse kultuur. Leu van boetn Nauro mochen nit vuur vaste op t eilaand wonn, terwiel at he met de opbrengsten van fosfaatn de leu van Nauro verwenn dee, zodet ze nit vort zoln wiln van t eilaand. Nauro heurt bie t [[Gemenebest van Nasies]] en wör lid van de Verenigde Nasies in [[1999]] In t begin van t [[20e eeuw|20e joarhoonderd]] wör n anvaank emaakt met t oontginn van fosfaatn. Hierduur gung t Nauro vuur de weend, met gemiddeld t heugste loon per inwonner van de wearld. De inwonners hoown gin belasting te betaaln en wördn vuur mediese hulpe kostenloos noar Austraalje vlöagn. Elk gezin kreeg n deel van de fosfaatweenst. In de 80'er en 90'er joarn bleek at de vuurroad fosfaat nit onbeparkt was. Grote deeln van Nauro wördn umme ploognd en veraandern in n laandskop vol koeln en geater. Teegn t eande mos zeelfs t hoes van n presideant dr an geleuwn. De regearing probeern duur oawerzeese investerings en vennootskopn t belastingsstelsel nog oet te steln. Det pakn aanders oet, terwiel Nauro oonder druk van de [[OESO]] non gangs mut t belastingsstelsel an te pakn. t Loon per inwonner is de leste joarn beheurlik leger ewördn. == Politiek == Nauro is ne [[reppubliek]] met as leaider nen presideant. t [[Parlemeant van Nauro]] hef 18 leedn, veer leedn dee't de Kiesreenk Ubenide vuurstoat, en twee leedn vuur elk van de aandere zeuwn kieskringe. n Presideant wörd duur t parlemeant ekeuzn. n Hudigen presideant is seend dezember [[2007]] n vroger olympies gewichthewer [[Marcus Stephen]]. == Volk == 58% van de inwonners is [[Nauroanen|Nauroaans]], 26% oawerig [[Oseaniërs|Oseanies]], 8% [[Volksreppubliek Sjina|Sjinees]] en 8% [[Europeanen|Europeaan]]. Nauroaanse kearls leawt duur mekoar enömn 59,2 joar, vrouwleu duur mekoar enömn 66,4 joar. Disse rellatief lege leawnsverwachting hef nit met oarmood te maakn, mer met de ongezoonde leawnsstiel van völle Nauroaann. Zowat 90% van alle Nauroaann is te zwoar en zowat 31% hef t met n [[sukerzeekte|suker]]. == Toerisme == Völle eilaandn in Oseanië dreeit op toerisme. Dr zeent skoonwal nit völle siefers oawer t toerisme te veendn. Dit geeldt ook vuur Nauro. t [[Nauroaanse Bureau vuur Stoatistiek]] (NBS) hef gin siefers van t toerisme op t eilaand. Volgns de [[Economic and Social Commission for Asia and the Pacific|ESCAP]] krig Nauro nit völle bezeukers van oawer vear. Ze skatt nog meender as 1000 bezeukers in t joar, en dan vuural zaaknleu. De nauroaanse oawerheaid hef ne ofdeling Kultuur en Toerisme op ezat binn t ministerie van Eilaandsoontwikkeling en -industrie, mer dr wörd nit völle met edoan. t Eilaand hef nit völle baat bie t toerisme op disse wieze. De toeristn dee't dr komt, zeent vake "niejsgierige toeristn", dee't nit völle oetgeewt. Nauru is vearder lid van de [[South Pacific Tourism Organisation]] (SPTO), en van de [[Universiteit van de Zuidelijke Grote Oceaan]] (USP). === Natuurlike en kulturele zeensweardigheedn === [[Bestaand:Nauru-phosphatetrain.jpg|thumb|Fosfaattrein oonderweagns noar [[Aiwo]]]] zowat tweedoarde van t laandoppervlak besteet oet kraters van de fosfaatindustrie. Dit trekt nit völle toeristn. Plann um dr wat an te doon wördn dr wal emaakt, mer ze wördn nooit oet evoerd. Dr is nen smaln en greunen streppel an de kuste, en de meugelikheaid um te doekn en te snorkeln tusken t koraal. Det zol grote antaln toeristn an könn trekn, mer det dut t nog aait nit. In t water um Nauro leawt hoonderden verskilnde soortn tropiese visken. Op Nauro zeelf skient 179 verskilnde soortn plaantn en beume te wean, ontelboare soortn [[vleender]]s en motn, en t eilaand trekt elk joar hoonderden soortn veugel. Dr zeent n antal mooie straandn, mer zwemn kan gevoarlik wean, duur de vuurbie voarnde vrachtskepe. Deepzeedoekn kan ook op Nauro, want dr is deep water kort bie, en völle soortn tropiese visken. Op t eilaand zölf kö'j oolde [[mienbouw|mienn]] bezeukn. De nauroaanse kultuur is zowat vort. Op t eilaand is weainig van de oorsproonkelike Nauroaanse kultuur mear te vernemn. Dr is n nasjonaal museum, woer't ook tradisjonele haandmaakte produkte verkocht wordt. Tiedns de ([[christendom|Kristelike]]) feestdeage wordt dr tradisjonele daansvuurstellings eheuldn. Doarnöast zeent dr n antal wrakn van gevechtsvoortuge en woapns oet de [[Tweede Wereldoorlog|Tweede Wearldoorlog]] te bekiekn. == Bestuurlike indeling == === Distriktn === Nauro is verdeeld in 14 distriktn, woerin een of twee döarpe lignt. Alle distriktn behaalve [[Buada]], lignt an de kuste. De distrikten zeent: [[Aiwo]], [[Anabar (Nauru)|Anabar]], [[Anetan]], [[Anibare]], [[Baiti]], [[Boe (distrikt)|Boe]], [[Buada]], [[Denigomodu]], [[Ewa]], [[Ijuw]], [[Meneng]], [[Nibok]], [[Uaboe]] en [[Yaren]] === Kieskringe of kiesdistriktn === Nauro is verdeeld in acht kieskringe. Dit zeent gin wiedere oonderverdelings van de distriktn, en ook umgekeard is t nit gebroekelik de distriktn noar kiesdistrikt in te deeln. De oonderverdeling in distriktn en kiesdistriktn hebt dus weainig met mekoar te maakn, te vergeliekn met de gewestn en gemeenskopn in [[België]]. Vief van de kieskringe hebt mer een distrikt. * [[Aiwo (kieskreenk)|Aiwo]] <small> ([[Aiwo]]) </small> * [[Anabar (kieskreenk)|Anabar]] <small> ([[Anabar (Nauru)|Anabar]], [[Anibare]], [[Ijuw]]) </small> * [[Anetan (kieskreenk)|Anetan]] <small> ([[Anetan]], [[Ewa]]) </small> * [[Boe (kieskreenk)|Boe]] <small> ([[Boe (Nauru)|Boe]]) </small> * [[Buada (kieskreenk)|Buada]] <small> ([[Buada]]) </small> * [[Meneng (kieskreenk)|Meneng]] <small> ([[Meneng (distrikt)|Meneng]]) </small> * [[Ubenide (kieskreenk)|Ubenide]] <small>([[Baiti]], [[Denigomodu]], [[Nibok]], [[Uaboe]]) </small> * [[Yaren (kieskreenk)|Yaren]] <small> ([[Yaren]]) </small> == Mooi um te weetn == * At de zunne oonder is mu'j nit goan waandeln op Nauro, umdet völle hoondebezitters öare deers dan anvalstraining geewt. * Dr was n asielsentrum op Nauro, wat töt [[2007]] duur Austraalje besteurd wör, mer det is inmiddels dichte. t Sentrum was te deur, en dr wör onmeundig oawer disterd in t Australiese parlemeant. Nauro is rechtevoort: * t Kleainste laand boetn Europa en t kleainste laand in Oseanië * t Ennigste laand in Oseanië wat mer een eilaand hef * t Kleainste laand zoonder noaberlaandn, en dus n kleainsten eilaandstoat * De kleainste reppubliek * t Kleainste laand met nen (internasjonaaln) lochthaawn * t Ennigste laand met n nasjonaal [[voetbal]]manskap wat al zinne interlands hef ewunn (dr is dr in t verleedn ook mer ene spöld) * t Ennigste laand boetn Europa zoonder heuwdstad * t Laand met t heugste persentazie rokers * t Laand met t heugste persentazie sukerzeekte * t Laand met t heugste persentazie leu met [[obesitas]], 94,5% van de volgröaide leu op Nauro is te zwoar * t Laand met de heugste woarkloosheaid (90% in [[2004]]) * t Laand met de meeste postkantoorn per inwonner * t Laand met t heugste persentazie anhangers van t [[Bahai]]geleuf * t Ennigste laand wat [[Abchasië]], [[Kosovo]] en [[Zuud-Osseetsië]] as onofhaankelike laandn erkeant [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Eilaand]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Mikronesië]] [[Kategorie:Oseanië]] cdag8rnjpt8yotxxl7xoje7krqwxxzf 0 18353 222638 2012-03-05T15:00:49Z Woolters 62 Woolters herneumden de pagina [[Nauru]] naor [[Nauro]]: in t artikel zo eneumd wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nauro]] 50nqwld9avcr3lux81hrzx4ges15g7l 0 18354 290150 290147 2016-10-31T13:00:35Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Nag Hammadi Codex II.jpg|thumb|Stuk van t evangelie]] 't '''Evangelie van Thomas''', '''Evangelie völgens Thomas''' of aans '''Thomas Evangelie''' bint de nämen van 'n oale papyrus wök staamp uut 't vrogge kristendom, Plaatst wöd 't in de [[gnostiek]]. De gnostiek is iene, nöas 't katholicisme, van de invloedriekse strömings uut 't vrogge kristendom ewest, wök later verketterd, vervoalgd en uut-evaagd wördn deur de orthodoxie van die tied. D'r bint nog völle meer buukies evunnen den uut 't de beguntied van 't kristendom staamp, mar disse hef meer andach ekregen vanweegs zien vrogge datering en vergeliekings met de Biebelse over-elevverde evangelies. 't Hef zölfs den name ekregen van 't 'viefde evangelie', ok al is de karke 't doar nie met iens. Ok gef 't, net-as de aandre gnostiese geschriften, 'n better beeld van hoe as't almoale d'r an toe göngn in de eerste ewen van oeze joartelling. == De vunds == 't [[Evangelie]] wörden evunnen deur tweeë boeren in [[Nag Hammadi]], wat lig in [[Egypte (laand)|Egipte]], in 'n kruke. In die kruke vunnen zi'j nöas völle aandre Koptiese geschriften ok 'n vri-jwal prachtig haandschrift van 'n, töt doe toe, onbekendn [[Evangelie]]. De tekse bestiet uut 'n on-ordende reeks lösse uutsproaken van [[Jezus Christus|Jezus (de) Kristus]]. In dit evangelie zölf wörden iene [[Didymus Judas Thomas]] enuumd as de skriever, den wi-j ok wal kent as iene van n leerlings van Jezus, uut de oes bekendn [[Biebel]]. Allenne wörp dit evangelie 'n totaal aander lich op Jezus as wat n Biebel döt. 't Blaang van disse [[papyrus]] wörd noe wal al deur völle luu erkend, en luu sprekt dan ok van 't ' viefde evangelie ', Of zölfs van ' de verlören evangelie '. == Datering == De tekse dat doar evunnen is kump uut de vierde ewe, en is met al de woarschienlijkheid 'n vevaalsing van 'n [[Grieks]] geschrift. Disse tekse zol zien oorsprunk hebben van 'n oalder [[Aramees|Aramese]] tekste (d'r bint anwiezings veur die hier op duden zollen). D'r bint vandage n dag nog altied discussies oaver wenneer zien onstoane ween mössen. D'r bint wel starke argumeanten dat 'e is ontstoane rond 'n heel vrog tiedstip, zölfs nog jonker as de Biebelse evangelies, zo rond de joaren vieftig noa Kristus. Hieronder vin iej drieë van zökke argumenten: * Den vörme; umdat d'r 'n bulte uutsproaken in stoat maakt 't oarig primitief, in ieder geval 'n stukken primitiever as de viere levensbeschrievings wa'w vind in de Biebelse evangelies. * 'n Uut-ewarkte theologie zö'w in Thomas nooit nie vinnen, wa'w dus wal vind in n Biebel, en nargens zulle wi-j ok gien verwiezings vinnen noar d' eandtied. * De verhälen wa'w leest in n Biebel komme wi-j ok in Thomas in tegen, mar dan in 'n primitievern vörme. En dan veural vanuut de tradisjonele kristeliken hoeke, de karke, bestiet d'r völle tegenwark, zi-j wult Thomas nie annemmen as 'n autentiek en vrogge bronne oaver Jezus. Waant 't Thomas Evangelie kek heul aans noar Jezus, dan wat de karken doet. == Den skriever == In 't manuscript wördt Didymus Judas Thomas noar veuren eschöven as n skriever. Noew was 't in 't vrogge kristendom gewoon umme geschriften, woar ze wies met waarn, hen te schrieven an apostelen van Jezus umme zo 't eschrevene meer gezag te geven (Pseudepigrafen). 't Is dus mar zeer de vroage of-as Thomas inderdoad den skriever is. Wi-j kent dezölfde situatie bi-j de canonieken evangelies. == Inhold == In 't Thomas Evangelie vinne wi'j 114 uutsproaken den bint an Jezus toe eschreven. De opdeling in logia (zo wöd de uutsproaken enuumd) is nie oorsprunkelik, disse bint later deur vertalers emaakt umme de tekse wat makliker te leesn te maken. In Thomas ontmoete wi-j Jezus as 'n [[spiritualiteit|spirretwele]] leraar den de meansen n weg noar 't Koninkriek wiezen wol. Dit koninkriek lig nie, zo as in n Biebel, buten oeze weerld, mar vat meer saam de warklikheid woarin asse wi-j leeft. Zölfkennis is dan ok de slöttel noar disse aanern wieze van kieken en Jezus beschref op 'n väke poëtiese en indringende meniere de opstöakels dieë wi-j nemmen mut umme töt disse zölfkennis te kommen ('n bekende uutsproake van de gnostiesn Jezus is dan ok: '[[Ken u zelf|Kent oewzölfs]]'). Jezus tred dan ok op as 'n soort Zenmeister, hi-j sprek in roadsels, stieds trugge wiezend noar de zuker humzölfs met völle noadruk op 't belang van 't 'hier en noew'. ==Kiek ok== *[[Evangelie naar Filippus]] {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Apokrief evangelie|Tomas]] 63a1t9fs32g02geykyxvczy2bap3q53 14 18356 290237 265947 2016-10-31T15:57:03Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van et Verienigd Keuninkriek|Ovverzees Bezit]] gy34f60n1jza9unrqixfri9nfs69p02 14 18357 288669 266689 2016-10-27T14:27:09Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Former countries}} [[Kategorie:Laand|*]] [[Kategorie:Historiese geografie]] ac3i6q3yj114ulyf8xzdhki2glc4kau 0 18358 222705 2012-03-05T21:45:38Z Droadnaegel 1133 dv wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Standaard Sjinees]] 1uwa1462dj7m0h6w57b608ccudfrd1e 0 18366 222879 2012-03-08T13:37:15Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Nynorsk]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Nynorsk]] 5dmzo5f8vhpi8oz76zssix3dqzghsdd 0 18368 281667 281666 2015-04-30T21:12:12Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki '''De Verlechting''' waren 'n portie kulturele streumings die um n noabi-j de 18e ewe in gaank waren. De knappen köppe uut din tied begunnen zich te verzetten tegen 't oale bi-jgeleuf, en wollen dat meansen göngen noadeanken. Din tied wöd ok wel d' ''Ewe van de rede'', of d' ''Ewe van et verstaand'' enuumd. Disse luu greppen weerumme noar d' oale Grieken. Vanof dissen tied deun de meansen de wetenschop heuge in anzien. De wetenschop, en better noadeanken, mos meansen 'n bettere weerld geven. Van die luu kump ok et [[veuruutgaanksgeleuf]] vandan. Wat vandage n dag zuuties-an d'r of giet. Met deur de weerldoorlöge in de 20e ewe en deur et kepot goan van de natuurlike leefumgewing, wat met te daanken is an de ni-je technieken. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Geleuf]] jqm79kojk3uthr2l6d7vs1awmt4o4d4 0 18369 222899 2012-03-08T20:51:38Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Nynorsk]] 5dmzo5f8vhpi8oz76zssix3dqzghsdd 0 18372 291473 276490 2016-11-04T16:53:38Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''DZOH Emmen''' is een voetbalverreniging in het Zuud-Oosten van [[Drenthe]]. Doar hebt oak heel bekende voetbalspelurs etraind, zoals [[Lionel Messi]] en Angel Di Maria, toen t jeugd WK in Nederlaand werd eholln. Het 1e van DZOH spult in de 2e klasse van Nederlaand. {{Dialekt|drt}} [[Kategorie:Voetbal]] [[Kategorie:Sport in Drenthe]] j6uz6mykxi8h6mxmz76ijl5ausco6kl 0 18373 222972 2012-03-09T22:32:06Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel herneumden de pagina [[Verainde Oostindiese Komnie]] naor [[Verainde Oostindiese Komnij]]: Zoas in t artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Verainde Oostindiese Komnij]] lq6l35xmpm9wb5ys2t41khz91eznur1 0 18375 260200 229295 2013-03-11T12:47:45Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 16 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q467004]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Joan-franka-1336576347.jpg|thumb|Joan Franka, 2012]] '''Joan Franka''' ([[Rötterdaam]], [[2 april]] [[1990]]) is ne Nederlaandse zangeresse. Ze hef nen Turksen vader en Hollaandsen moder. Eure geboortename is Ayten Kalan. Ze wodden bekend deurdat ze metdeed an t televisieprogramma [[The Voice of Holland]]. In [[2012]] kump ze veur Nederlaand oet op t [[Eurovisiesongfestival]]. In de veurrondes had ze nen groten, witten indianentooi op de kop, wat eur de bi'jname Indiana Joan oplaeverden. {{DEFAULTSORT:Franka, Joan}} {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Nederlaandse zanger]] 3p4ss91n8n3zrwx0klo4jqy2x0dp7p5 0 18376 222982 2012-03-09T22:53:29Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel herneumden de pagina [[Dzoh]] naor [[DZOH Emmen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[DZOH Emmen]] 7zr0t1krdybe6zahilelm7ysz3c2xpr 0 18377 290950 279304 2016-11-02T15:06:15Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Lionel Andrés Messi Cuccittini''' ([[Rosario]], [[24 juni]] [[1987]]) is nen Argentiensen profvootballer. Hee is anvaller en spölt sund 2004 veur t eerste van [[FC Barcelona]]. In september 2009 verlengen he zien kontrakt tot en met t seizoen 2015/16. Messi hef naost de Argentiense ok de Spaanse nationaliteit. Zienen bi'jname (skeeldname) is La Pulga (De Vlo), wat e ekreggen hef umdat e neet te laang is, maor zo vlot as [[water]]. {{Dialekt|act}} {{DEFAULTSORT:Messi, Lionel}} [[Kategorie:Argentinie]] [[Kategorie:Sporter]] [[Kategorie:Voetbal]] pd99m3gklyejczm9meyav3c1x60s7dr 14 18378 275684 275682 2014-04-25T23:47:34Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki {{Wiktionary|Kategorie:Argentinien}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Amerika]] eqiwowf43hp69pl4vaukhd5xdthuvs1 0 18381 223311 2012-03-15T13:12:01Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Roemenië]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Roemenië]] otf7rnpq500qyyfkkmvf5uerhjdzav5 0 18382 223312 2012-03-15T13:12:27Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Servië]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Servië]] 2se6chmtsvc28omxtdwraii4vznlz9a 0 18383 279305 275161 2015-03-27T17:02:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Judy Garland | ofbeelding = Judy Garland in The Wizard of Oz trailer.jpg | umschrieving = Judy Garland | geboren = [[Grand Rapids]], [[10 juni]] [[1969]] | sturven = [[Londen]], [[22 juni]] [[1969]] | laand = [[Amerika]]anse | spraoke = [[Engels]] | genre = | webstee = }} '''Judy Garland''' ([[10 juni]] [[1922]] – [[22 juni]] [[1969]]) was ne Amerikaanse aktrise en zangeresse. {{Begin|act}} {{DEFAULTSORT:Garland, Judy}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Akteur]] [[Kategorie:Film]] [[Kategorie:Amerikoanse zanger]] 0d39fh1nenz418462dusthijkf1kpxe 0 18384 223333 2012-03-15T22:36:25Z Kening Aldgilles 5053 deurverwiezing naor [[Kuunder (revier)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kuunder (revier)]] 5zbhskyu5xksnkys8u1yw1yrj0beog7 0 18385 285222 279306 2016-08-05T18:20:33Z 37.162.70.133 wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Justin Bieber | ofbeelding = Justin_Bieber_in_2015.jpg | umschrieving = Justin Bieber (2015) | geboren = [[1 meert|1meart]] [[1994]] | sturven = | genre = [[Popmuziek]], [[R&B]] | spraoke = [[Engels]] | laand = [[Kanada]] | webstee = www.justinbiebermusic.com }} '''Justin Drew Bieber''' ([[1 meert|1 meart]], [[1994]]) is nen [[Kannede|Kanadesen]] [[popmuziek|pop]] en [[R&B]]-zanger, skriewer en [[akteur]].<ref>[http://www.billboard.com/artist/justin-bieber/bio/1099520 Billboard. Justin Bieber Biography & Awards] 2010-06-15</ref> Bieber learn zikzelf [[Drummer|drumn]], [[gitaar]]-, [[piano]]- en [[trompet]]spöln. Bieber wör oontdekt in [[2008]] duur Scooter Braun,<ref>[http://www.vancouverobserver.com/politics/news/2010/12/24/justin-bieber-makes-them-proud-why Konjicanin, A. Justin Bieber makes them proud. But why?] Vancouver Observer. 24 December 2010. Bekekn op 1 november 2011</ref>, den't Bieber's muziekvideo's op [[YouTube]] zaggen. Hee wör later zinnen manager. Braun zorgen at Bieber [[Usher]] tröf in [[Atlanta]], [[Georgia]], en Bieber har al rap n kontrakt te pakn bie [[Raymond Braun Media Group]] (RBMG), wat n vennootskop is tusken Usher en Braun,<ref>[http://www.billboard.com/news/justin-bieber-the-billboard-cover-story-1004074692.story#/news/justin-bieber-the-billboard-cover-story-1004074692.story Herrera, M. Justin Bieber – The Billboard Cover Story]. Billboard. 19 meart 2010. Bekekn op 7 mei 2010.</ref> en doarnoa met n opnemkontrakt met [[Island Records]], an eböadn duur [[L.A. Reid]].<ref>[http://www.billboard.com/bbcom/news/usher-introduces-teen-singer-justin-bieber-1003966989.story#/bbcom/news/usher-introduces-teen-singer-justin-bieber-1003966989.story Mitchell, G. Usher Introduces Teen Singer Justin Bieber] Billboard. 28 April 2009. Bekekn op 23 juli 2009.</ref> Bieber's eerste single, "One Time", wör vrie egeewn in 2009 en steund hoge in de top 10 in [[Kanada]]. t Steund ook in verskeaidene aandere internasjonale hitliestn hoge in de top 30. Zin eerste album, ''My World'', met zeuwn nummers, köm rap in november van t zelfde joar, en wör al gaauw ne [[Platina]]-plate in de [[Verenigde Stoaten]]. Hee wör n eerstn artiest met zeuwn nommers van n debuutalbum in de [[Billboard Hot 100]].<ref>[http://www.cbsnews.com/stories/2010/02/05/earlyshow/leisure/music/main6177327.shtml. CBS News Interactive. Justin Bieber Fever Hits Miami.] 5 februwoari 2010. bekekn op 27 meart 2010.</ref> Meart 2010 köm Bieber met zin eerste lange studio album, ''My World 2.0''. t Köm in verskeaidene laandn meteen in de top 10 en wör ook platina in de VS. Doarop volgen de wearldwiede top-10 single ''Baby'', wat vandaag n dag t meestbekekn en -besprökn YouTube-filmken is.<ref>[http://www.readwriteweb.com/archives/top_10_youtube_videos_of_all_time.php Readwriteweb.com. Top 10 YouTube Videos of All Time.] 9 februwoari 2011. Bekekn op 24 februwoari 2011</ref> Meteen doarop köm he met nen konsertriege (de ''My world Tour''), de remixalbums ''My Worlds Acoustic'' en ''Never Say Never - The Remixes'', en de 3D biopies-konsertfilm ''Justin Bieber: Never Say Never'' - wat in t eerste wekneande ne opbrengst har wat kort an t rekord köm vuur best-bezochten konsertfilm. Zin tweede album, ''Under the Mistletoe'', gavn he oet in november 2011, wat op nommer 1 in de ''Billboard'' 200 hitlieste köm. Bieber hef al verskeaidene oonderskeaidingn op naam, zo as de Artiest van t Joar op de [[American Music Awards 2010]], en is völle an eweezn vuur oonderskeaidings, zo as vuur de [[Grammy Awards|Grammy]]'s vuur Bestn Niejn Artiest en Beste Pop Vocal Album. == Verwiezings == <references/> {{Commonscat|Justin Bieber}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Zanger]] m9xq65m69au06i9b5hp524g1u9cnmfq 0 18386 293320 293253 2017-06-04T18:27:52Z Woolters 62 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/100.11.249.155|100.11.249.155]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:Woolters|Woolters]] wikitext text/x-wiki '''De Hormoonfactor''' is n boek van [[Ralph Moorman]] dat geet over t effekt van [[hormoon|hormonen]] op onze [[gezondheid]] en hoe'j daor n balans in kriegen kunnen deur n gezonde levenswieze. t Boek is eschreven in t [[Nederlaands]] mer is oek ummezet naor t [[Engels]] (''The Hormone Factor''), [[Duuts]] (''Der Hormonfaktor'') en t [[Spaans]] (''El Factor Hormonal''). n Goeie hormoonhuushouwige zörgt veur n betere gezondheid, meer energie en n gezond gewicht. Hormonen kunnen deur verschillende zaken in onbalans raken, bieveurbeeld deurda'j je eigen te drok maken um bepaolde zaken, n slicht voedingspatroon, niet genog bewegen of juust te veule bewegen, in t kort: alle lichamelike, [[psyche|psychiese]] en [[emosie|emosionele]] stress die'j mer hebben kunnen. ==Lichamelike stress== Lichamelike stress wil zegen alle spanning waor t lief an blootesteld wördt, zo as overbelasting, ziektes en andoeningen. Zo kan n paor uur per dag sporten t hormoon [[kortisol]] in t wiere schoppen (t wördt dan te hoge). t Hormoon kortisol gif energie bie stress, de bloedsukerspegel geet derdeur umhoge, t warkt ontstekingsremmend, stimuleert aktiviteit en draodkracht mer zörgt oek veur vetanzetting rond t [[boek (lichem)|lief]]. In t stark bewörken eten van vandage de dag, da'w steeds vakerder binnenkriegen, zitten nogal wat stressfaktoren verbörgen, zo as: * chemiese [[E-nummer]]s - partie E-nummers bin pure gifstoffen, vake [[kanker]]verwekkend, verslavend, of hebben aandere schaolike effekten op de gezondheid, veurbeelden van E-nummers die'j niet binnenkriegen willen, bin [[E621]] (vetsin, vake gebruukt in de Chinese keuken en in pakjes in de supermarkt) en [[E951]] (aspartaam, in frisdranken zonder suker). * [[bestriejingsmiddel]]s - hier zitten xeno-eustrogenen in (oftewel n nep-eustrogeen) en hef n zelfde soort warking as t vrouwelike hormoon [[eustrogeen]] waor iederene wat van in t lief hef. A'j daor te veule van binnenkriegen dan hef dat as gevolg da'j vetter wörden op de [[benen|bovenbenen]], de bovennarms en t [[gat]]. Keerls kunnen van n teveul an eustrogeen [[memme]]n kriegen (mit kliervorming) en kriegen der n bierbuuk van. * [[suker]]s - zörgt veur de anmaak van t hormoon [[insuline]], dat op zien beurte derveur zörgt dat de bloedsukerspegel niet te hoge wördt, t slöt energie in t lief op as vet en zörgt veur spiergreui. * [[gluten]] - n kleverig eiwit dat in n hele bult graonen en graonprodukten zit of in produkten waor t in verwarkt is, 70-80% van de meensen kunnen der niet goed tegen (ze bin glutenintolerant) vake zonder t te marken, t tast de darmwarking an en t wördt in verbaand ebröcht mit onder aandere: [[andachtstekortstoornis]] (ADD), [[hyperaktiviteitstoornis]] (ADHD), [[niet-verbale leerstoornis]] (NLD), [[pervasieve ontwikkelingsstoornis]] (PDD) en gao zo mer deur. * [[laktose]] (melksukers) en [[kaseïne]] - stoffen waor veule meensen allergies veur bin en draagt bie an n [[kandida]]-infeksie. * verkeerde [[vet]]ten - t is belangriek um genog gezonde vetten binnen te kriegen, t is belangriek veur de anmaak van verschillende hormonen, waoronder: [[testosteron]], [[DHEA]], [[progesteron]], [[eustrogeen]], [[kortisol]] en [[adrenaline]], kiek wel uut mit transvetten (bronnen: [[kunstbotter]] (''karresmeer''), [[koek]]en, banketprodukten, [[pizza]], [[vette hap]]pen, enz.) en geoxideerde vetten (ebraande [[noete]]n, [[chips]] ebakken in zunnebloemolie, ebreuken [[lienzaod]], enz.). * [[allergie]]ën en intoleransies - vake bi'j zonder t te weten allergies/intolerant veur bepaolde voedingsmiddels, t kunnen soms arg gezonde voedingsmiddels ween (bieveurbeeld n [[avokado]]), mer a'j daor niet tegen kunnen, dan is t n gifstof veur t lief. Belangriek bie voeding is um te eten zo as de natuur t bedoeld hef, want daor is t lief van meens en dier op ebouwd, en niet op spul uut n laboratorium. Zo is [[melk|komelk]] bedoeld veur [[kalf|kalvers]] en niet veur meensen, der is in de natuur oek gien aander dier die as e volwassen is nog melk drinkt, en zeker niet van n aandere diersoort. Gebruuk oek gien ingrediënten die geneties emanipuleerd bin (waor an eprutst is), veule meensen bin der allergies veur en t kan aandere gezondheidsrisiko's hebben. ==Geestelike en geveulsmoatige stress== Psychiese en emosionele stress hef n grote invleud op de hormonen veural op de [[bienier]]en; de hormonen DHEA, kortisol, testosteron en progesteron wörden bie stress nog krap-an an-emaakt, der kunnen dan zelfs bepaolde ziektes, andoeningen of aandere lichamelike klachten ontstaon, denk bieveurbeeld an [[op-ebraandheid]] (burn-out), t [[meuiheidssyndroom]], of [[bienieruutputting]], bie dat leste maakt de bienier niet genog hormonen meer an (n soort sukerziekte type 2 mer dan is niet de insuline in t lief op-emaakt mer t kortisol). Je kunnen dan last hebben van de onderstaonde ongemakken: * gauw bange/nerveus * ongeduldig * stekelig (prikkelbaor) * n locht geveul in de harsens / dreierig * meuilik op kunnen staon / in slaap raken * misselik bie stress * beverig * n lege bloedsukerspegel * gauw zweten * zin hebben an [[zeut]]/[[zalt (smaak)|zout]] * lege [[bloeddrok]] (n belangriek symptoom!) * geveulig veur scharp [[locht]], starke [[geur]]en of harde [[geluud|gelujen]] * minder/gien zin an [[seks]] * donkere kringen onder de [[oge]]n * [[allergie]]ën/[[auto-immuunziekte]]s, enz. t Is dus belangriek um disse stress zo veul meugelik uut de weg te gaon of te verminderen. Soms is dat niet altied (drekt) meugelik, mer mit ontspanningsoefeningen of deur schik te hebben mit familie en kammeraojen ku'j t vake verzachten. Deur lichamelike stress uut voeding te haolen kan t vake oek al n heel stuk schelen. ==Aandere boeken== t Tweede boek van Ralph Moorman hit [[Het Hormoonbalansdieet]], hierin wördt nog es dudelik beschreven hoe'j n gezond voedingspatroon kunnen volgen mit daorbie alderhaande resepten. {{Bron| * De Hormoonfactor, Ralph Moorman * Het Hormoonbalansdieet, Ralph Moorman * [http://www.dehormoonfactor.nl Dehormoonfactor.nl] }} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:Book]] [[Kategorie:Gezondheid]] muiuhwqaymqyp9nbmb4ixx4bzixwyzk 14 18387 266257 223422 2013-05-10T17:02:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Meenske]] jde8vo952z1uok5xf5vfz5snslckgg6 0 18399 294613 290748 2017-11-09T14:32:49Z Lotje 5052 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:BOM Tower.JPG]] → [[File:The Bank of Mauritius tower (in the centre).jpg]] #2 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel | naaminlaanstaal = République de Maurice<br />Republic of Mauritius | vlagge = Flag of Mauritius.svg | wapen = Coat of arms of Mauritius.svg | lokasie = LocationMauritius.png | talen = ''gien wettelike taal vasteleegd''<br/>feitelik: [[Frans]] en [[Engels]] | heufstad = [[Port Louis (stad)|Port Louis]] | religie = [[hindoeïsme]]&nbsp;52%, [[christendom]]&nbsp;30%, [[islam]]&nbsp;17% | regeringsvorm = [[Republiek]] | km2 = 2.040 | pctwaoter = 0,05 | breedtegroad = 20/17//S | lengtegroad = 57/33//E | region = MU | munteenheid = [[Mauritiaanse roepie]] | valutacode = MUR | tiedzone = [[UTC+4|+4]] | volkslied = [[Motherland]] | feesdag = 12 meert | tld = mu | laandcode = MUS | til = 230 }} '''Maurisius''' ([[Frans]]: ''Maurice'', [[Engels]]: ''Mauritius''; [[Maurisiaans Kreools]]: ''Moris'') is n eilaand in de [[Indiese Oseaan]]. t Lig zo'n 855 kilometer ten oosten van [[Madagaskar]] en zo'n 1800 kilometer ten oosten van t vastelaand van [[Afrika]]. Maurisius wörden erekend tot de Afrikaanse laanden. Tot de Republiek Maurisius beheuren de eilaanden Maurisius, [[Rodrigues (eilaand)|Rodrigues]] (109 km²), [[Agalega-eilaanden]] en de [[Cargados Carajos]] (St. Brandon), die binnen t Britse Gemenebest oek wel de ''Lesser Dependencies'' eneumd wörden en mit mekaar mer 71 km² groot bin. Maurisius, [[Rodrigues (eilaand)|Rodrigues]] en t eilaand [[Réunion]] vormen samen de [[Maskarenen]], verneumd naor de Portugese ontdekkingsreiziger [[Pedro Mascarenhas]], die as een van de eersten op Maurisius voot an wal zetten. De heufdstad is Port Louis, dat in [[1735]] deur de Fransen esticht is en warschienlik de naam kreeg van de Franse [[Lodewiek XV van Frankriek|koning Lodewiek XV]]. == Geschiedenisse == Der bin anwiezingen dat de [[Arabieren]] rond t jaor 1000 al van t bestaon van t eilaand aofwösten. De Portugezen kregen de eer van de eerste laanding op Maurisius, begin 16e eeuw; ze neumden t 'Cirne' (= Zwaone). Der bleek gienene te woenen. De Portugezen gebruukten t eilaand as tussenstop op de route naor Zuud- en Oost-Azië, mer gungen der niet woenen. t Eilaand bleef dus onbewoend, tot t in 1598 op beparkte schaole ekoloniseerd wördden deur Hollaandse zeeluui onder leiding van [[Wybrand van Warwijck]]. Hij neumden t naor de toemaolige [[stadhouwer]] [[Maurits van Oranje|Prins Maurits]], graaf van Nassau. De Nederlaanders ontdekten de unieke inheemse [[dodo]], n loopvoegel, oek wel ''walgvoegel'' eneumd. In de zeuventiende eeuw is de dodo, die zien eigen makkelik leut vangen, uutestörven. Der bin allinnig nog tekeningen en delen van t skelet van t dier. Oek de reuzenschildpad en t [[ebbenhout]] bin van t eilaand verdwenen. t Eilaand wördden vanaof 1638 as tussenstasion gebruukt, toe t fort Frederik Hendrik ebouwd was, mer echte kolonisasie van [[Nederlaands Maurisius]] wol mer niet op gang koemen. Jaorliks kwam n schip mit n aoflossing van de manschappen en nieje veurraod an. [[Simon van der Stel]] ontwikkelden mit sukses de [[sukerriet|sukerteelt]]; nog altied is de export van [[suker]] n arg belangrieke bron van inkomsten veur t eilaand. Veerder wördden de [[sik|geite]], [[aap|apen]], [[rotte]]n, [[hond]]en en [[harte]]n binnenebröcht, want op t eilaand kwammen gien [[zoogdieren]] veur. In 1695 wördden t eilaand zwaor etröffen deur n orkaan, waordeur de toch al wankele ekonomie van de kolonie instortten. De VOC zag der niet veul heil nog es in t eilaand te investeren. Naodat de Nederlaanders in 1710 naor [[Kaap de Goeie Hoop]] overhuusd waren, umdat dat beter op de route lag, wördden Maurisius in 1715 ekoloniseerd deur de Fransen, die t wel hendig vunnen liggen op der route naor t Vere Oosten. Ze neumden t eiland ''Île de France'' (t Eilaand van Frankriek). De eerste Franse missie naor t eilaand wördden an-evoerd deur Guillaume Du Fresne D'Arsel. De Fransen haolden slaven uut Madagaskar en van t Afrikaanse vastelaand um de sukerrietplantazies te bewarken. In 1810 wördden t deur de Britten veroverd, veurnamelik umdat t deur kapers in Franse dienst gebruukt wördden tegen Britse schepen. De Britten deupten op heur beurt t eilaand umme tot 'Mauritius' (Maurisius) en gaffen der t predikaot 'Kroonkolonie' an. t Eilaand gung in 1814 bie de [[Vrede van Paries (1814)|Vrede van Paries]] offisieel bie t [[Verienigd Keuninkriek|Groot-Brittannië]] heuren. In 1835 schaften de Britten de slavernieje aof en, zo as in veule aandere kolonies, rekruteerden ze veural uut [[Brits-Indië]], mer oek uut Maleisië en China grote antallen kontraktarbeiders ('[[koelie]]s') ter vervanging van de slaven. Eerst in 1968 kreeg t eilaand onaofhankelikheid, hoewel t binnen t [[Gemenebest van Nasies]] is ebleven. In 1992 wördden t n parlementaere republiek. == Geografie == Smalle kuststrook mit prachtige straanden. Daorachter opriezend leeggebargte. De hoogste top lig in t zuudwesten en is 828 meter. Sentraal op t eilaand lig n plato van ruum 600 meter heugte, evormp deur kraoters en lava en aander vulkanies gesteente. De vulkanen bin trouwens al lange elejen uutewörken. Oek he'j in t binnenlaand n antal meren, n paor rivieren en waotervallen. Zwat t hele eiland is umgeven deur n [[koraalrif]]. Vrogger had Maurisius iezelig veul bos dat dronge op mekaar stung, mer noen beslaot dat nog mer ruum 20% van de oppervlakte. * Kustliende: 177 kilometer. * Plaotsen: Port Louis, Curepipe, Vacoas-Phoenix, Beau Bassin-Rose Hill, Quatre Bornes t Klimaot is [[subtropies klimaot|subtropies]] tot [[tropies klimaot|tropies]], vrie gemaotigd. De gemiddelde temperatuur lig van juni tot oktober tussen de 17 en 25&nbsp;°C en van november tot april tussen de 24 en 31&nbsp;°C. == Bestuurlike indeling == Maurisius is bestuurlik verdeeld in distrikten, aofhankelike gebiejen en de regio [[Rodrigues (eilaand)|Rodrigues]], n eilaand dat op zien beurte is verdeeld in gemeenten. == Bevolking == === Talen === De offisiële taal is t [[Engels]], mer t van t [[Frans]] aofeleien [[Maurisiaans Kreools]] wörden deur t merendeel van de bevolking espreuken. t Frans domineert de media. === Samenstelling === De inwoeners stammen veur 68% aof van Veurindiërs (tradisioneel de arbeiders op de sukerplantazies); ze neumen ze daor Indo-Mauritaniërs. 27% van de inwoeners is [[Kreool (Suriname)|Kreool]]. Oek hef Maurisius 2% Frans-Mauritaniërs (naokoemelingen van de Fransen) en 3% Sino-Mauritaniërs. === Godsdienst === * [[hindoeïsme]] zo'n 52%, [[christendom]] (veurnamelik [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholiek]]) zo'n 30% en [[islam]] zo'n 17%. == Internasionale konflikten == * Dispuut mit t Verenigd Koninkriek over de [[Chagosarchipel]], inklusief t eilaand [[Diego Garcia (eilaand)|Diego Garcia]] in t [[Brits Indiese Oseaanterritorium]]. * Dispuut mit Frankriek over [[Tromelin]]. == Verkeer en vervoer == [[Bestaand:The Bank of Mauritius tower (in the centre).jpg|thumb|Hoogste gebouw van Maurisius]] * Internasionale Lochthaven 'Plaisance'. Nasionale lochtveertmaotschappieje: [[Air Mauritius]] * Wegvervoer: t wegennet is 2.066 kilometer lange en der wörden rechts erejen. * Vriehaven: Port Louis * Spoorwegen: gien == Ekonomie == * Vrieje marktekonomie. * Export: grootste exportprodukten: textiel (wollen produkten) en suker. Toerisme is de darde bron van inkomsten. * Grootste aofzetmarkt: de laanden van de Europese Unie. * Munteenheid: Mauritiaanse roepie (kode: MUR); 1 MUR = 100 sent. * Natuurlike hulpbronnen: vruchtbaore bouwgronden, vis. * Gebruuk van de grond: ** laandbouw 54% ** permanente bebouwing: 4% ** bossen en bosgronden: 31% ** weie en greslaand: 4% ** overige: 7% == Onderwies == * Goed; hoog persentazie alfabetisme * De Universiteit van Maurisius te Réduit (offisieel bin de deuren op 24 meert 1974 los edaon) == Flora en fauna == Umdat Maurisius aordig geïsoleerd ligt hef t n beteund antal dier- en plaantesoorten, mer waorvan der wel n bulte allinnig mer daor veurkoemen. Zo he'j op t eilaand Maurisius de uterst zeldzame [[Maurisiusduve]] en de [[Maurisiustoornevalke]], en vrogger kwam hier oek de [[dodo]] veur. Oek kömp hier de [[tambalakokboom]] (''Sideroxylon grandiflorum'') veur. Disse boom was al zwat uutestörven, samen mit de dodo umdat de zaojen van de boom allinnig mer kiemen as t deur t spiesverteringsstelsel van de dodo egaon is. Ze hebben de boom kunnen redden deur [[kalkoen]]en op t eilaand te zetten, went die hebben n soortgeliek spiesverteringsstelsel. Der bin in t vlejen meerdere uutheemse diersoorten op t eilaand uutezet, waoronder [[rotte]]n, [[muus|muzen]], [[mangoesten]], de [[Javaanse harte]] en de [[Java-aap]]. Disse soorten hebben n negatieve invleud ehad op t lokale [[ekosysteem]]. Der wörden meerdere pogingen edaon um disse uutheemse soorten te minnezeren en um de inheemse soorten te bescharmen. t Enigste [[nasionaal park|nasionale park]] van Maurisius is t ''Black River Gorges National Park'' ([[Frans]]: ''Parc national des gorges de Rivière Noire''). == Uutgaonde verwiezingen == {{Commonscat|Mauritius|Maurisius}} {| align="left" |- | [[Bestaand:Mauritius-CIA WFB Map.png]]<br />(''Bron ill.: The World Factbook CIA'') |} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:Eilaand]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Afrika]] tsgammratl5p9dtmrqi9xq6e2hn03t7 0 18400 223727 223726 2012-03-23T18:14:13Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Maurisius]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Maurisius]] mew7qpb5oewjew051p201whwev9ttog 0 18403 223955 2012-03-27T20:04:25Z Steinbach 12 Steinbach herneumden de pagina [[Baarn]] naor [[Baoren]]: in 't Nedersaksisch Eemland neumt ze 't zo (in 't dorp zölf is 't Baore, mar da's geen Saksisch mear) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Baoren]] l2vygj30tery5sjc8iixprvnf7pv0gf 6 18405 224066 2012-03-28T14:46:54Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki == Lisensie == {{Bepark}} 4ty87h13q3svqvgwjx5c6uof7g17996 8 18408 224489 224488 2012-04-01T14:22:58Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Over {{SITENAME}} qyzef084qws1b4tdmtal5el6g8kxttz 8 18409 224494 224493 2012-04-01T14:26:01Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{ns:12}}:Informasie veur anwas ir89yrnz3rhno65n12llu2b8zbtav2z 4 18410 267177 234937 2013-05-10T22:59:27Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie]] ''Moi'' en welkom bie de '''Platverkiezing''' 2012 van [[Wikipedie]]. Veur disse verkiezing ku'j t mooiste [[Nedersaksies]]e woord of de mooiste Nedersaksiese woorden andragen, en daor kan vervolgens op estemd wörden. Hou disse regels wel effen in t achterkop: a'j zelf n woord andragen dan ma'j oek op de eigen nominasie stemmen; [[neosassisme|neosaksismen]] bin oek welkom; gien gevleuk; gien eigennamen (dit bin veurnamen, achternamen, geografiese benamingen en namen van marken of instellingen); je maggen veur disse verkiezing hooguut dree woorden nomineren. ==Uutslag!== t Hef n zetjen eduurd, mer dan is daor dan toch de bekendmaking van de platverkiezing 2012 *tromgeluud*! Op de tweede plekke is t woord ''goodgoan'' eindigd, op de eerste plekke steet t intersaksiese woord ''noaber/naober'' (ja, want oek in Duutslaand kennen ze t woord, mer dan as ''naber'', uutspraak: noaber/naober). An uutdrokkingen is ''oet/uut de tied kommen'' as mooiste ekeuzen. ==Nominasies== ===Liekewels=== * An-edreugen deur: [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 19:22, 10 apr 2012 (CEST) * Dialekt: Veluws, Stellingwarfs * NL: desondanks, niettemin, evenzogoed, evenwel ====''Mee eens!''==== # [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 19:22, 10 apr 2012 (CEST) # [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 19:22, 15 apr 2012 (CEST) ===Goodgoan=== * An-edreugen deur: [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 11:48, 4 apr 2012 (CEST) * Dialekt: Tweants * NL: tot ziens, het ga je goed, hou je haaks. ====''Mee eens!''==== # [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 17:53, 5 apr 2012 (CEST) # [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 17:26, 5 apr 2012 (CEST) #[[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 00:29, 14 apr 2012 (CEST) # [[Spesiaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 23:37, 15 mei 2012 (CEST) ===Noaber=== * An-edreugen deur: [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 11:48, 4 apr 2012 (CEST) * Dialekt: Grunnegs, Twents, enz. * NL: buurman ====''Mee eens!''==== # [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 17:53, 5 apr 2012 (CEST) # [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 00:41, 5 apr 2012 (CEST) - Ain van de waainige woorden dij ien ainige vörm ien sikkom aal varianten van t Leegsaksies veurkomt of veurkwam en t verbindt t Leegsaksies mit t Hoogduuts (nachbar), t Engels (neighbour), t Deens (nabolag) en Fins (naapurusto). # [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 17:26, 5 apr 2012 (CEST) # [[Gebruker:TristanAidan|TristanAidan]] ([[Overleg gebruker:TristanAidan|overleg]]) 00:15, 6 mei 2012 (CEST) # [[Spesiaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 23:40, 15 mei 2012 (CEST) ===Oet (de) tied kom(m)en=== * An-edreugen deur: [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 14:00, 5 apr 2012 (CEST) * Dialekt: Grunnegs, Twents, enz. * NL: overlijden ====''Mee eens!''==== # [[Gebruker:Grönneger_1|Grönneger 1]] # [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 17:28, 5 apr 2012 (CEST) # [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 17:53, 5 apr 2012 (CEST) # [[Spesiaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 23:37, 15 mei 2012 (CEST) ===Oognbekeukelderieje=== * An-edreugen deur: [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 17:26, 5 apr 2012 (CEST) *Dialekt: Tweants *NL: gezichtsbedrog ====''Met eens!''==== # [[Gebruker:Woolters|Woolters]] # [[Gebruker:TristanAidan|TristanAidan]] ([[Overleg gebruker:TristanAidan|overleg]]) 00:13, 6 mei 2012 (CEST) ===De moodvearn loatn hangn=== *An-edreugen deur: [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 20:29, 6 apr 2012 (CEST) *Dialekt: Tweants *NL: moedeloos zijn ====''Met eens!''==== # [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 20:29, 6 apr 2012 (CEST) === Tuut/toet === *Veurstel van: --[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] ([[Overleg gebruker:Kening Aldgilles|overleg]]) 14:01, 15 apr 2012 (CEST) *Dialekt: Stellingwarfs, Grönnegs *NL: Kus, zoen ====''Mee eens!''==== #--[[Gebruker:Kening Aldgilles|Kening Aldgilles]] ([[Overleg gebruker:Kening Aldgilles|overleg]]) 14:01, 15 apr 2012 (CEST) #--[[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 19:21, 15 apr 2012 (CEST) === Krang === *Veurstel van: [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 13:56, 16 apr 2012 (CEST) *Dialekt: [[Drèents]], [[Tweants]], [[Sallaands]], [[Achterhooks]] *NL: eigenwijs, tegendraads, verkeerd om, binnenstebuiten, chagarijnig, onhandig ====''Mee eens!''==== === Daomiet === *Veurstel van: [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 17:58, 8 mei 2012 (CEST) *Dialekt: [[Stellingwarfs]] (variaanten zoas ''dommies'' en ''temee'' viej in et hiele Nedersaksische taelgebied) *NL: zo meteen, straks, dadelijk ====''Mee eens!''==== #--[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 17:58, 8 mei 2012 (CEST) #--[[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 01:01, 18 mei 2012 (CEST) 9ttjnlaaeah4c8igsn5qdco9d1w3q3j 0 18414 290956 290955 2016-11-02T15:15:53Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezingen[bewark | bronkode bewarken] */ wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam= Luttn | soorte = Dörp | bestansnaam vlagge = | bestansnaam wapen = | lokasie= | previnsie = [[Overiessel]] | gemeente= [[Hardenbarg (gemiente)|Hardnbarg]] | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = 2100 | doatum inwoners = 2005 | dichtheid = | breedtegroad = 52/36/40/N | lengtegroad = 6/34/24/E | verkeersoader = N 377 - N 343 | netnummer = 0523 | postcode = 7775 | webstee = | region = NL-OV }} '''Luttn''' (Ned. Lutten) is n kern in de [[Hardenbarg (gemiente)|gemiente Haddenbarg]]. Et is een streekdörp, ontstoane langs t veurmalige kenaal de [[Dedemsvaort (kenaal)|Dee'msvoart]]. De oorsprönkelike naame van t dörp luudde dan ok ''Lutten aan de Dedemsvaart''. t Dörp hef ruum 2100 inwoners. ==Karakter van t dörp== Luttn is van oorsprong (ca.1850) n [[veenkolonie]]. Lange doarveur vestig´n zich n zetje boern op n zaandrugge tussn de moerassn. T laand wöddn in kavels (lottn) tussn heur vedeeld. Die ligt in Old-Luttn net wat ten noordoosn van t huudege dörp. Noa de anleg van de Dee'msvóart en t afgraa'm van de veneloage wöddn de groond eschikt emaakt veur kleinschoalege landbouw. Langs t kanaal en de venewiek'ng wöddn boerderi'jchies en wonings ebouwd. De boern haddn miestal n gemengd bedrief, dat wil zeggn mit akker- en weidegroond. N stuk of wat boern uut Groni'ng köchtn wat grotere stukkn groond. Umdasse völle eerappels verbouw'n, wödd´n in Luttn n eerappelmeelfebriek esticht, "''De Baanbreker''". Lutten wödden veur t eerst enuumd in 1240. In 1990 wödden dan ok uutbundig t 750-joarig bestoan evierd. ==Dörp in wörding== Langzamerhaand vestig'n zich middenstaanders in t dörp en wöddn karkn en skoeln ebouwd. Ongeveer middn in het dörp begön'n ze in [[1854]] mit de bouw van de [[Nederlaandse Hervormde Karke|Nederlands Ervörmde Karke]]. [[Jan van Loo]] bouw'n in 1857 hierveur t [[örgel]], dat in [[1858]] in gebruuk eneumn wöddn.(Kiek en luster ok op Youtube, Van Loo Orgel).[[Ofbeelding:VanLooOrgelLutten.jpg|thumb|left|Eerste orgel van Jan van Loo]] Op de begraafplase achter de karke stiet n beukeboom van meer dan 150 joar oald. ==Verkear en vervoer== Luttn was vanof [[1897]] an e-sleutn op t net van de Dedemsvoartse Stoomtram. Disse lien leup van [[Coevern]] noar [[Zwolle]] mit een oftakking noar [[Hiemse]]. Luttn had ok n D.S.M.-tramstation. Later gunk de tramweg over in E.D.S. en wöddn noa doorlog in 1947/48 op-ehee'm. Lutten was vanof toen op busvervoer an-eweez'n. ==Wark== De mieste Luttenaarn waarn oorsprönkeluk warkzoam in t boernbedrief en tied'ns de ''campagne'' in de eerpelmeelfebriek. Noa de [[Tweede Wereldoorlog]] kwam der veraandering. De landbouw wöddn meer en meer mechaniseerd en de eerpelmeelfebriek gunk dichte. T kanaal wöddn veur een groot gedeelte edempt en de mieste inwoners waarn veur wark an ewezen op een bane buutn de plaase. ==Wat eblee'm is== De vroggere eerpelmeelfebriek stietter nog, maar vandage an de dag wödt r plastik buiz'n verhaandeld. De febriek het teengwoordig "Wildkamp". In 2004 speul'n [[Ton Sijbrands]] hier t wereldkampioenschap blind-simultaandam'm. De watertoorn (gemeentelijk historisch monument) nemp n belangrieke plase in t dörpsbeeld in. == Dörp in beeld == <gallery> Ofbeelding:Watertoren Lutten.jpg|Watertoorn in Luttn Ofbeelding:Jachthuis2.JPG|Het Jachthuus Ofbeelding:Baanbreker2.JPG|Veurmalige Baanbreker Ofbeelding:Dedemsvartseweg Lutten.JPG|Kiekend richting De Voart Ofbeelding:Centrum en Zwartedijk, Lutten.JPG|Centrum Luttn mit Spar en Zwattediek Ofbeelding:Centrum Lutten.JPG|Luttn Centrum Ofbeelding:Ned. Hervormde kerk Lutten.JPG|Nederlands Hervörmde karke uut 1854 Ofbeelding:150-jarige beuk Kerkhof Lutten.JPG|Beuke van mear dan 150 joar op karkhof Luttn Ofbeelding:Lutten750.JPG|Gedenkteken 750 joar bestoan van Luttn Ofbeelding:Anerweg Lutten.JPG|Oanerweg, richting Grambargn </gallery> == Bekende (old-) Luttenaarn == * (zie de Hollaandse Wikipedia: [[:nl:Lutten|Lutten]]) *[[Hendrik van Laar]] ([[1878]]-[[1969]]), dörpsdichter uut Luttn *[[Frits Gouwe]], huusdokter en amateur-archeologe *[[Gert Heerkes]] ([[1965]]), voetbaltrainer *[[Willem Sebel]], plisieman en verzetsheld == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.detaalvanlutten.nl De Taal van Lutten] {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Hardenbarg]] jhokfrfxua7s3hozv2087c2p1rv2okd 0 18416 224605 2012-04-02T19:39:46Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Middelnederduuts]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Middelnederduuts]] 2w260fxd60y0g2y7pbcw9lvmou79f0u 0 18418 263414 250938 2013-05-04T23:27:52Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Groote Markt 30''' is ne [[komedie]]riege van [[RTV Oost]] in verskeaidene [[Neersassies]]e [[dialekt]]n van de proveensie [[Oaweriessel]], oawer n kafee in ne middelgrote [[stad (woonstee)|stad]] in disse proveensie. t Spul is opnömn duur Bing Film & TV. t Wörd sinds 2 april 2012 elken waarkdag tweemoal oetzeundn op RTV Oost, um 19:20u en 22:20u. ==Umskriewing== De Groote Markt was eerst n bekeand wielrennerskafee. De kleinzönne van n eersten oetbater, Geert Grotestroek, zit dr non op. t Kafee het nog Groote Markt, mer rechtevoort steet dr n lellik gebouw vuur, woerduur t feilik nit mear an de Groote Markt zelf lig. Grotestroek hef t leewste at alns bie t oolde blif, skoonwal at he begrip at he met de tied met mut. t Leewste hef he gewoon [[beer]] met nötkes an skap, mer dr mut rechtevoort ook etn opdeend wordn. Hiervuur hef he Hanna annömn. Geert en Hanna köant nit met en nit zoonder mekaar. t Kafee dreeinde hooldn geet nit vanzelf. Dr komt nit vulle klaantn; met n stel vaste skapzangers heuld t wal op. Hanna meant at he t wat moderner an mut pakn, mer doar wil Geert alns nog nit van weetn. ==Karakters== ===Geert Grotestroek=== Grotestroek is n oetbater van de Groote Markt 30. Hee is Tukker. Hee hef trouwd west met Ellemijn, mer den gung op de löppe met nen [[Duutslaand|Duutsen]] oondernemmer den't in de [[varken|vaarkn]]smest is egoan en non profesjoneel [[korfbal]]trainer is. Dit karakter wörd spöld duur [[Laus Steenbeke]] oet [[Boarn]]. ===Hanna=== Hanna is de tapvrouwe van De Groote Markt 30. Hee hef ook trouwd ewest, met nen kearl den't öar min maakn, woerduur't he onzeker is wördn en doar hef he nog mangs last van. Dit karakter wörd spöld duur [[Ilse Warringa]] oet [[Dalsen]]. ===Mireille=== Mireille is de dochter van Geert. Net 18 en nit heel drok met skole. Hee is drokker met kearls. Dit karakter wörd spöld duur [[Karlijn Koel]]. ===Wilco=== Wilco is ene van de vaste skapzängers, mer nit umdet he nen zoepzak is. Hee dut zeepkes en haanddeuks verkoopn an bedriewe en dus ook an De Groote Markt 30. Hee is vriegezel en wont bie zin moo. Toch meant he at he mear geluk met de vröwkes hef as zin vaste moat an skap: Wesley. Dit karakter wörd spöld duur [[Jan Riesewijk]]. ===Wesley=== Wesley is nen Oaweriesselsen [[Suriname]]r. Woer't he vandan keump en wat he dut wet gin meanske, mer wal at he elken dag in t kafee keump. Wesley dut gearne wies kuiern an t skap. Dit karakter wörd spöld duur [[Jeffrey Spalburg]]. ===Sjak Balvert=== Sjak Tito Balvert is roadslid in de gemeente. Hee hef zik of eskeaidn en hef ne eegne fraksie opricht. Hee zeg at he in t kafee keump um te heurn wat t gewone volk te zegn hef. Feitelik keump t dr op an at t gewone volk mut heurn wat hee te zegn hef. Dit karakter wörd spöld duur [[Wim Schluter]]. ===Jeanette Balvert=== Jeannette is de net wat te jonge vrouwe van roadslid Sjak Balvert. Hee har emeand at he met Sjak wat mear te pochen zol hebn, mer det vaalt teegn. Doarumme keump he zelf regelmoatig met plännekes um Sjak wat mear anzeen te geewn. Det lukket nooit heel best. t Is n klooksten ook nit. Dit karakter wörd spöld duur [[Toos Ligtenberg]]. ==Informasie== De scenario's zeent skreewn duur [[Ger Apeldoorn]] en [[Nathalie Baartman]]. t Ankondigingsmuzieksken is skreewn en oetvoord duur [[André Manuel]] en [[Daniël Lohues]]. ==Oetgoande koppeling== *[http://www.grootemarkt30.nl/ Offisjele webstea] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Tillevisiepergramme van een regionaole omroep]] mbmjfmrrybv1njtm8w21s50vaw0ayfj 0 18420 260176 253791 2013-03-11T12:47:14Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 162 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2649]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboren == * [[André Manuel]], daotum?, [[Deepn]] - Twaentsen muzikaant en grappnmaker 7vy28f6yaje1q1fyr7vomg4o47re4rj 14 18421 265939 224707 2013-05-10T15:58:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Literatuur]] qn9x2j66uhbrwmxmeqwi4qdjge5j2rt 14 18422 291789 261308 2016-11-10T16:15:26Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] 9oknqgn8m565flut9q04dv7hnl58rw8 0 18429 279308 274719 2015-03-27T17:02:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Family Guy television set.svg|thumb|right]] '''Family Guy''' is ne [[Verenigde Stoaten|Amerikaanse]] tekenfilmriege aover ne familie in de fiktive stad Quahog. De riege wörd sinds 1999 deur [[Seth MacFarlane]] emaakt veur [[FOX]]. In 2002 wier de produksie stop-ezet, maor deur positive reaksies op de [[dvd]] en de herhalingen wörd der sinds 2005 weer nieje afleveringen produseerd. De riege wörd in Nederland sinds [[17 september]] [[2007]] uutezonden deur [[Comedy Central]]. Eerder wier de riege al uutezonden deur [[NET 5]]. In Amerika wörd de riege uutezonden deur FOX. Der is juust bekend emaakt dat der in [[2012]]/[[2013]] n 11e seizoon van Family Guy produseerd wörd. == Personages == === Familie Griffin === * Peter Griffin (in-espreuken deur [[Seth MacFarlane]]) is t heufd van disse familie uut Quahog, [[Rhode Island]]. Peter kump neet altied wies aover en volgens Petarded (seizoon 4, aflevering 6) is e zelfs achterlik. Hiej warkt biej brouwerieje Pawtucket Patroit. * Lois Pewterschmidt (in-espreuken deur [[Alex Borstein]]) is de vrouwe van Peter. Ziej döt t huusholden en warkt thuus as pianojuf. Ziej hold völ van eur gezin en probeert met n gezond verstand de normen van fatsoon binnen t huus in stand te holden. In latere afleveringen is ziej minder braaf; soms lik t of ziej drugs ebruukt en op seksueel gebeed is ze neet viest van vrömde experimenten. * Megan 'Meg' Griffin (in-espreuken deur [[Mila Kunis]]) is nen efrusteerde puber en hef völ problemen met eurzelf, ok umdat ziej neet völ vrienden hef op de schole. Der wörd ezegd dat dit kump umdat ziej arg lellik is en mangs seksueel gedrag vertoont. Echt hil lellik is ziej ok neet, maor arg knap is ziej ok neet. Wanneer ziej vriendinnen krig bunt dit vake nogal aparten. Ok hef ziej n paar vriendjes ehad, waorvan der maor ene n betjen normaal te neumen was. Maor dissen wier al snel in-epikt deur Lois. Meg wörd wal bewonderd deur nen nerd op de schole. * Christopher 'Chris' Cross Griffin (in-espreuken deur [[Seth Green]]) is nen vette tener den völle lik op zienen va Peter. Hiej is eigelik Peter's jongere versie: vet en neet zo wies. Hiej kan good tekenen en schilderen maor wieter kan e neet zo völle. * Stewart Gilligan 'Stewie' Griffin (in-espreuken deur Seth MacFarlane) is nen wiezen kleinen met n [[Groot-Brittanje|Brits]] aksent dee den weerld wil veraoveren. Mangs lik t of de rest van t gezin m neet versteet, maor mangs verstaot ziej m wal. Brian kan wal altied met m praoten. Stewie hef altied futuristiese wapens en probeert altied zien mo te doden. Hiej nuump ziene mo Lois en zienen va Fat Man. In de latere seizonen lik Stewie arg [[Homoseksualiteit|homoseksueel]]. * Brian Griffin (in-esproken deur Seth MacFarlane) is den antromorfe hond van de familie. Hiej is, undanks ziene aoverwonnen kokaïneverslaving, ziene foezelverslaving en rookverslaving, t normaalste en t meist volwassen gezinslid. Waorum Brian kan praoten is nog neet bekend. Brian is arg intellektueel, wies en höld van opera en literatuur. Hiej is verliefd op Lois. Hiej hef ne vrömde relaatsie met Stewie: ziej bunt steeds meer vrienden eworden, maor hebt mekare ok steurig in de heure. === Famillieleden === * Carter Pewterschmidt (in-espreuken deur Seth MacFarlane) is den va van Lois. Hiej hef zien eigen bedrief "Pewterschmidt Industry" en is ok lid van nen jachtklub. Hiej kan Peter neet lieden, mek vake moppen aover m en löt m vernederende of pienlike dingen doon. * Barbara Pewterschmidt (in-espreuken deur [[Alex Borstein]]) is de mo van Lois en de vrouw van Carter * Francis Griffin (in-espreuken deur [[Charles Durning]]) is den stiefva van Peter. Hiej is nen arg to-ewieden Reums-[[Katteliek]], hiej hef de skurft an Lois umdat ziej [[protestants]] is. Francis had wark in nen metaalfabriek, maor nao zien kotte [[pensioen]] wier hiej liefwacht van den [[Paus]]. Op Megs 17e verjaordag probeert Peter zat en verkleed as kloun met nen eenwieler van de trappe af te riejen. Hiej völt recht op Francis dee later in t [[krankenhuus]] oet de tied kump. Ziene leste woorden waren: "Peter... you're a fat stinking drunk" * Thelma Griffin (in-espreuken deur [[Phyllis Diller]]) is den kettenrokende ex-vrouwe van Francis en mo van Peter. Anders as Francis is ziej vrendelik en kan ziej good met Lois aoverweg. In de aflevering "Mother Tucker" vönk ziej ne relaatsie an met Tom Tucker, maor ziej gaot in dezelfde aflevering weer uut mekare. * Mickey McFinnigan (in-espreuken deur Seth MacFarlane) is den biologiesen va van Peter. In de aflevering "Peter's two dads" ontdekt Peter dat Francis neet zienen echte va is. Hiej geet daornao op zuuk naor zienen echten va. Zien mo vertelt m dat ziej 40 jaor terugge op vekaansie was egaon naor [[Ierland]] en daor Mickey had leren kennen. == Naobers == === Familie Brown === * Cleveland Brown (in-espreuken deur [[Mike Henry]]) is den slome naober van de familie. Cleveland is nen [[Afro-Amerikaan]] den naor manifestaties as de 'Million Man March' geet. Dit bewis dat hiej trots is op ziene zwarte roots. Via nen flashback komt wiej te wetten dat Cleveland vrogger [[veilingmeister]] was, töt een bedriefsongeluk derveur zorgen dat hiej neet onmundig good meer kon sprekken. Zien huus worden verskeidene maolen deur Peters onvernul verwoost. Cleveland zol den show offisieel verlaoten, hiej kriegt zienen eigen show: [[The Cleveland Show]]. * Loretta Brown (in-esproken deur [[Alex Borstein]]) is de vrouwe van Cleveland. In latere afleveringen bunt Cleveland en Loretta uut mekare egaone, ziej ging vrömd met Quagmire umdat Cleveland neet mannelik genog zol waen. In The Cleveland Show geet Lorreta dood deur 'n ongeluk. * Cleveland Brown Jr. (in-espreuken deur Mike Henry) is n hyperaktief keerlken en enig kind, dat good is in völ dingen, maor nargens langer as 5 minuten interesse in hef. In de eerste aflevering van The Cleveland Show zeet wiej dat e vet en sloom is eworden. {{Dialekt|act||ANS}} [[Kategorie:Tillevisiepregramma]] 79wwl5010ezzls3bze6m2kszuytltax 0 18433 262848 225561 2013-05-04T20:54:00Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki t '''Gunees keuntjen''' of '''kavia''' is n knaagdier dat völ as huusdeer veurkump. Anders as de name zeg, kump t Gunees keuntjen neet uut [[Guinea]] maor uut Zuud-Amerika. Ok bunt t gin värkentjes. In eur thuusland word ze fokt as etten, maor in andere landen wod ze bruukt as huusdier. t Bunt dan ok populaere en makkelik te holden huusderen. Gunese keuntjes mot as etten altied iets van [[vitamine C]] hebben. Krek as [[mensen]] en de meiste [[apen]] könt ziej eigens gin vitamine C maken uut eur bloodsuker. [[Katten]] en [[honden]] könt dit wal. ==Soorten Gunese keuntjes== De bekendste soorte is de huuskavia (''Cavia porcellus''), dee waorschienlik 3000 jaor terug deur de [[Inka's]] is efokt. Waorschienlik bunt ''Cavia aperea'', ''Cavia fulgida'' en ''Cavia tschudii'' de naoste verwanten van de huuskavia. t Geslacht Kavia hef zes soorten: *[[Cavia aperea]] ([[Brazilliaansen kavia]]) *[[Cavia fulgida]] ([[Amazonekavia]]) *[[Cavia intermedia]] *[[Cavia magna]] *[[Cavia porcellus]] ([[Huuskavia]]) *[[Cavia tschudii]] ([[Tschudikavia]]) {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Zoogdier]] 56c9e7gcklrmajw7x5h727myhtwzjmb 0 18435 260392 254690 2013-03-11T12:52:08Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 7 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2445269]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Drawsomething1.jpg|thumb|right|200px|Teekning van t woard Bowl in Draw Something]] '''Draw Something''' ([[Engels]] vuur: ''Teeknt Wat''), is ne [[app]] vuur [[smartphone]]s, maakt duur t bedrief ''Omgpop''. t Is ne digitale versie van t spölleke [[Pictionary]]. t Is de bedoling de'j n woard kiezet en det dan probeert te teekn zodet n aander kan roadn wat t is. Dr is ne kostenloze versie, woerbie'j um elke buurt reklame in beeld kriegnt, en ne reklamevrieje versie, woer'j wat vuur betaaln mut. Disse app wun de Flurry App Spotlight Awards in [[2012]].<ref>[http://www.bradenton.com/2012/03/14/3938013/red-stamp-fooducate-and-draw-something.html Bradenton Herald. ''Red Stamp, Fooducate and Draw Something Win Flurry 2012 App Spotlight Awards''.] 14 March 2012</ref> Vieftig deage noa t oetgeewn was t programmaakn al vieftig miljoen keer binnhaald.<ref> [http://www.bbc.co.uk/news/technology-17624172 BBC. ''Draw Something is 'fastest growing' mobile game'']. 5 April 2012. 7 april 2012</ref> Meart 2012 wördn Draw Something en t bedriefke Omgpop oawerkocht duur spöllekesgigant [[Zynga]] vuur $180 miljoen [[dollar]].<ref>[http://www.nytimes.com/2012/03/26/technology/draw-something-changes-the-game-quickly-for-omgpop.html?_r=1 New York Times. ''A Game Explodes and Changes Life Overnight at a Struggling Start-Up''.] 25 meart 2012</ref> == Spölverloop == Twee spöllers teeknt um buurtn n plaatjen wat n aander mut roadn. Denne wat an de buurt is kiezet oet dree wöarde wat he wil teekn. Elken spöller kan een töt dree meuntjes verdeenn as t woard good eroadn wörd. A'j genog meuntjes verdeent kö'j meardere kluurnpakketn koopn, en bomn. Noa at n spöller kloar is en op t [done]-knöpken hef drokt, krig denne wat röd ne rechtstreekse wiergave van t teeknproses te zeen, zoonder pauzes en vertroagings. Denne wat röd krig n antal löage väks en duur mekoar husselde letters um t te roadn woard dale te skriewn. === Bomn === Elken spöller krig n antal bomn. Denne wat röd kan dee bomn gebroekn um de letters dee't nit in t woard heurt "op te bloazn", zodet t roadn makkeliker wörd. Denne wat teeknt kan de bomn gebroekn um nen niejn set wöarde te kriegn um oet te kiezn, as he meant at he de kreegne wöarde nit good kan teekn. == Verwiezings == <references/> == Oetgoande koppeling == * [http://www.draw-something-info.nl Neerlaandse webstea oawer Draw Something] * [http://www.drawsomethinggallery.net Draw Something image gallery] * [http://www.drawsomethings.com Funniest draw something drawings] * [http://www.drawsomethingcheat.info Draw Something Cheat] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tillefoon]] [[Kategorie:Programmatuur veur IOS]] [[Kategorie:Programmatuur veur Android]] iat3vufvtpemfmi035yeg31kh5wkkmb 6 18436 225127 2012-04-08T12:28:02Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki == Lisensie == {{GFDL}} d66tgm2erfujl07k58c960g1nud3fmo 0 18442 225357 2012-04-11T17:58:40Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Nedersaksies]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Nedersaksies]] 8o6a4z1268uzt14oa2abp013yc97tw2 0 18447 225560 2012-04-15T09:29:50Z Servien 7 Servien herneumden de pagina [[Gunees Keuntjen]] naor [[Gunees keuntjen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Gunees keuntjen]] mvez5zp3vswktmbi86nryfcbhnskwv4 0 18448 225586 2012-04-15T15:43:01Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Martijje Lubbers]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Martijje Lubbers]] 5b7qpy5uyz6p6rdqzi8qiepouwdrzz5 0 18453 225720 2012-04-17T11:47:39Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen]] 5hgkitx4vi7qqhl4747f4h5lm3ro1wd 0 18454 284251 282309 2016-04-17T18:05:50Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Republic of Ghana<br />Reppubiek Ghana | vlagge = Flag of Ghana.svg | vlagartikel = Vlagge van Ghana | woapn =Coat_of_arms_of_Ghana.svg | woapnartikel = | lokasie = Ghana (orthographic projection).svg | sproaken = [[Engels]] (offisjeel), [[Akan]], [[Ewe]], [[Dagomba]] (Dagbani), [[Adangme|Dangme]], [[Dagaare]], [[Ga]], [[Nzema]], [[Gonja]], [[Kasem]] | heufdstad = [[Accra]] | geleuf = [[Christendom]], [[Islam]] | regeringsvörm = [[Republiek]] | inwonners = 24.233.431 | dichtheid = 101,5 | km2 = 238.535 | breedtegroad = 7/41//N | lengtegroad = 0/59//W | region = GH | pctwater = 3,5 | munteenheid = [[Ghanese cedi]] | valutakode = (GH₵) | tiedzone = [[GMT]] | volksleed = [[God Bless Our Homeland Ghana]] | feestdag = | tld = Gh | laandkode = GH | tel = 233 }} '''Ghana''' is n laand in West-[[Afrika]]. t Hef op t westn ne greanze met [[Ivoorkuste]], met [[Burkina Faso]] op t noordn, [[Togo]] op t oostn en de [[Guineese Golf]] op t zuudn. t Woard ''Ghana'' beteeknt "Kriegskeunink". <ref>Jackson, John G. ''Introduction to African Civilizations'', 2001. Bladziede 201.</ref> en hef te maakn met t oolde [[Ghanese Riek]]. [[kolonialisme|Vuur at de Europeaann kömn]], woonn dr in Ghana verskeaidene volker, heuwdzakelik [[Akan (volk)|Akan]]. Dee hadn verskilnde keuninkriekn, woereunter t [[Ashantiriek]], de [[Akwamu]], de [[Akyem]], [[Bonoman]], [[Denkyira]] en t [[Fante]]volk. Dr besteundn ook nit-Akanstoatn van t [[Ga-volk]] en de [[Dagomba]]. Vuur at de Europeaann kömn was dr nen riekn haandel met aandere Afrikaanse laandn, um t völle [[goold]] wat Ghana hef. In t [[15e eeuw|15de joarhoonderd]] kömn de [[Portugal|Portugeezn]], en in [[1874]] stichen de [[Groot-Brittanje|Britn]] de [[Gooldkuste (Britse kolonie)|Kroonkolonie Gooldkuste]] oawer deeln van Ghana.<ref>MacLean, Iain. ''Rational Choice and British Politics: An Analysis of Rhetoric and Manipulation from Peel to Blair'', 2001. Bladziede 76.</ref> In [[1957]] wör Gooldkuste as eerste laand oonder n [[Sahara]]<ref>[http://www.bbc.co.uk/worldservice/africa/features/storyofafrica/14chapter3.shtml BBC. First For Sub-Saharan Africa.] Bekekn op 29 februwoari 2012</ref><ref>[http://exploringafrica.matrix.msu.edu/images/decolinization.jpg Exploringafrica.matrix.msu.edu Exploring Africa - Decolinization]. bekekn op 29 februwoari 2012</ref> onofhaankelik van t [[Verenigd Keuninkriek]].<ref>[http://www.archive.org/details/1957-03-07_A_New_Nation Universal Newsreel. Video: A New Nation. Gold Coast becomes Ghana In Ceremony, 1957/03/07 (1957)]. Bekekn op 20 februwoari 2012</ref> n Naam Ghana wör keuzn um terugge te wiezen noar t oolde Ghanese Riek, wat vroger n groot deel van West-Afrika besleug. Ghana is lid van de [[Zuud-Atlantiese Vrea- en Saamnwarkings Zone]], de [[Vereanigde Nasies]], t [[Gemenebest van Nasies]], t [[Afrikaans Verboond]], de [[Ekonomiese Gemeenskop van West-Afrikaanse Stoatn]] en n verwaant lid van [[La Francophonie]]. Ghana is ene van de grötste oetvoorders van [[kakao]]boonn<ref>[http://www.worldcrops.com/wp-content/uploads/2010/11/WORLD-COCOA-May-03-2011-WorldCrops.com_.pdf WordCrops.com. World Cocoa - WorldCrops.com]. bekekn op 29 februwoari 2012</ref>. Doarbie ligt in Ghana t [[Voltameer]], wat t grötste keunstmoatige meer is van de wearld, wat oppervlak angeet. <ref>[http://geography.about.com/library/cia/blcghana.htm Geography.about.com]. Bekekn op 26 juni 2010</ref> == Laandsindeling == Ghana hef 10 strekn, dee't bie mekoar in 170 distriktn opdeeld zeent. * [[Ashanti]], heuwdstad [[Kumasi]] * [[Brong Ahafo]], heuwdstad [[Sunyani]] * [[Central]], heuwdstad [[Cape Coast]] * [[Eastern]], heuwdstad [[Koforidua]] * [[Groot Accra]], heuwdstad [[Accra]] * Regio Noord, heuwdstad [[Tamale]] * Regio Noord-Oost, heuwdstad [[Bolgatanga]] * Regio Noord-West, heuwdstad [[Wa]] * [[Volta]], heuwdstad [[Ho]] * Regio West, heuwdstad [[Sekondi-Takoradi]] == Laand == [[Bestaand:Beach with palms Ghana.jpg|thumb|right|Strand in Ghana]] [[Bestaand:Elefanten Mole National Park.jpg|thumb|left|200px|Olifaantn in Mole Nasjonale Park]] Ghana lig an de [[Golf van Guinea]], net wat boawn n [[evenaar]], woerduur t n woarm klimaat hef. Ghana is 238.500 kilometer in t veerkaant. [[Togo]] ligt op t oostn, [[Ivoorkuste]] op t westn en [[Burkina Faso]] op t noordn. Ghana ligt precies op n [[nulmeridiaan]] van de wearld, en precies duur de industriestad [[Tema]]. Van alle laandn lig Ghana t kortst bie t "middelpeunt" (0°, 0°) van de wearld; zo'n 614 km noord doarvan. [[Bestaand:VoltaRiverWithAdombeBridge183-1-.jpg||thumb||right|t [[Voltameer]] in Ghana is t grötste waterbekken in de wearld en löp van de [[Akosombodam]] in t zuudoostn töt t städke [[Yapei]], 400km noar t noordn. t Meer leawert stroom, transport noar t binnlaand, en kan vuur bewatering en visboerderieje zorgen]] t Laand hef vlakke stukke, lege heuwels en n antal riviern. Ghana kan in vief verskilnde geografiese deeln verdeeld wordn. De kustliene is heuwdzakelik leeg en zaanderig met doarachter vlakke stukke en buskes, en wörd duurkruuzet duur verskilnde riviern en streumkes, terwiel t noordelike deel van t laand besteet oet hoogvlaktes. t Zuudwestn en zuudmiddeln van Ghana is ne bosrieke, hooggeleagne strekke, met doarbie in t [[Ashanti (strekke)|Asjantihooglaand]] en de [[Kwahuvlakte]]. De heuwelachtige akuapim-Togoboargraand löp langs de oostergreanze. t [[Voltameer]] neamp t grötste deel van midn Ghana in. t Heugste peunt van Ghana is n boarg [[Afadjato]], den't 885 meter hoge is, en in de Akwapim-Togoboargraand lig. Ghana hef n [[tropies klimaat]]. n Oosterliken kuststrook is woarm en noar verhoolding dreuge, n zuudwesteliken hook is hete en vochtig, t noordn is hete en dreuge. t Voltameer neamp t grötste deel van oostelik Ghana in en is de welle vuur völle riviern, zo as de [[Otirivier]] en de [[Aframrivier]]n. Ghana hef twee seizoenn: de dreuge en de reagntied. Noord Ghana krig reagn van meart töt an november, terwiel t zuudn reagn krig vanof april. In Zuud Ghana gröait bladvaste en half-bladverleeznde bosn, met beume as [[mahonie]], [[Milicia excelsia|odum]] en [[ebnhoolt]]. Ook de meeste [[ölliepalm|ölliepälme]] en [[mangrove]]s gröait hier. [[Sjiboom|Sjibeume]], [[Baobab]]s en [[akasia]]s gröait vuurnamelik in de Voltastrekke en t noordn. == Steadn == {| class="wikitable" |- ! Plaatse !! Stad !! Gebeed !! Inwonners!! Plaatse !! Stad !! Gebeed !! Inwonners |- | 1 || [[Accra]] || [[Groot Accra]] || 2.291.352 || 11 || [[Madina]] || Groot Accra || 137.162 |- | 2 || [[Kumasi]] || [[Ashanti]] || 1.989.062 || 12 || [[Koforidua]] || Oostn || 127.334 |- | 3 || [[Tamale]] || Noorderlik || 537.986 || 13 || [[Wa (Ghana)|Wa]] || t Hoge Westn || 102.446 |- | 4 || [[Ashiaman]] || Groot Accra || 284.518 || 14 || [[Techiman]] || [[Brong-Ahafo]] || 99.721 |- | 5 || [[Takoradi]] || Westn || 260.635 || 15 || [[Ho (Ghana)|Ho]] || [[Volta]] || 96.213 |- | 6 || [[Cape Coast]] || Sentraal || 217.032 || 16 || [[Sunyani]] || Brong-Ahafo || 87.642 |- | 7 || [[Obuasi]] || Ashanti || 175.043 || 17 || [[Nungua]] || Groot Accra || 84.119 |- | 8 || [[Teshie]] || Groot Accra || 171.875 || 18 || [[Tema New Town]] || Groot Accra || 81.480 |- | 9 || [[Tema]] || Groot Accra || 160.939 || 19 || [[Dome (Ghana)|Dome]] || Groot Accra || 78.785 |- | 10 || [[Sekondi]] || Westn || 144.570 || 20 || [[Lashibi]] || Groot Accra || 78.539 |} == Ekonomie == [[Bestaand:Sunyani Cocoa House.jpg|thumb|left|200px|[[Sunyani]] Kakaohoes, Augustus 2003]] Ghana hef ne middelmoatig inkomnsekonomie en steet bekeand as ne leeg-middelmoatige inkomnstekonomie bie de [[Wearldbaanke]].<ref>[http://data.worldbank.org/country/ghanaWorldbank.org. Ghana: World Bank Country Data]. Bekekn op 1 April 2012</ref> 27% van de inwonners leawt op meender as €0,95 ($1.25) op n dag. <ref>[http://www.lboro.ac.uk/well/resources/Publications/Country%20Notes/CN1.1%20Ghana.htm lboro.ac.uk. Vincent Tay & Frank Odhiambo. ''The Poverty Millennium Development Goal - What water, sanitation and hygiene can do in Ghana'']. bekekn op 1 April 2012 </ref> en 25% van t jonge volk zit bie thoes.<ref>[http://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/artikel.php?ID=204866 Ghanaweb.com. High Food Prices and Popular Uprisings – Is Ghana at Risk?]. Bekekn op 19 februwoari 2012</ref> n Ghanesen beurs is n doardegrösten van Afrika, noa [[Zuud-Afrika]] en [[Nigeria]].<ref>[http://www.icbuk.com/images/uploads/ICBUKGhanaReportSeptember2011.pdf Intercontinental Bank. Ghana Market Update]. Bekekn op 26 meart 2012</ref> Ghana hef völle natuurlike riekdomn. In de koloniale tied was Ghana al bekeand um t goold wat dr te haaln was, en nog aait is Ghana ene van de grötste goolddelvers van de wearld.<ref>[http://goldinvestingnews.com/9230/top-10-gold-producers.html Brown, Dave. ''Top 10 Gold Producers''. Gold Investing News.] Bekekn op 8 meart 2012</ref> Ghana hef nog aandere belangrieke oetvoorprodukte, zo as kakauboonn, roewn öllie, eardgas, hoolt, elektrisiteat, diamaantn, [[bauxiet]],<ref>[http://www.aluworks.com/site/index.php?option=com_content&view=article&id=63&Itemid=60&734e1554a786d82e908c7c85044123c2=746b376516a36724613692ecab763f6f Aluworks.com.] Bekekn op 26 juni 2010</ref> en [[mangaan]], mer Ghana blif probleemn met stroom en gastekortn hebn, woermet t n ontwikkelingslaand blif. In [[1965]] wör n [[Akosombodam]] duur Osagyefo Dr. [[Kwame Nkrumah]] ebouwd in de [[Voltarivier]]. Den leawert stroom vuur Ghana en umlignde laandn. === Stoatsskoold === Eand 2011 was Ghana's stoatsskoold esteegn töt $18 miljard, vanof $8 miljard in 2008. In 1966 was de stoatsskoold nog $1 miljard, doo't t laand nog regeard wör duur Osagyefo Dr. [[Kwame Nkrumah]], en Ghana ene van de riekste en sosjaal vuuroetstoande deeln van Afrika was. t Inkomn per inwonner was hoaste geliek an det van [[Zuud-Korea]].<ref>[http://www.ifpri.org/sites/default/files/publications/rr171.pdf ifpri.org. A new era of transformation in Ghana.] bekekn op 16 februwoari 201</ref> Doarnoa gung t rap, doo't Ghana 20 joar oonder regearing köm van [[Jerry John Rawlings]], töt an [[2001]]. Dr wör onneudig leend van t [[Internasjonaal Monetear Fonds]] (IMF). <ref>[http://www.thestatesmanonline.com/pages/news_detail.php?newsid=10897&section=1 Thestatesmanonline.com. ''Mills takes Ghana's debt to GH¢23.4 billion'']. Bekekn op 9 January 2012</ref> n Good vuurbeeld hiervan was t leenn van $3 miljard duur [[John Atta Mills]] van de [[Sjinese Ontwikkelingsbaanke]], in ruul vuur öllie van de [[Ghanese Nasjonale Petröllie Korporasie]] (GNPC) an de Sjinese roewn öllie-verwoarkers, vuur n geheim bedrag um de lening terugge te betaaln, ondaanks bezwoar van n oawerweldigend deel van t [[Ghanese Parlemeant]] en t IMF, umdet de lening Ghana's öllieriekdom noar Sjina zo trekn, en dr vuur zol könn zorgen at Ghana de skooldn nit ofbetaaln kon.<ref>[http://www.ghananewsagency.org/details/Economics/Ghana-will-be-shortchanged-with-the-3-billion-dollars-Chinese-loan-Minority/?ci=3&ai=34013 Ghana News Agency.org. ''Ghana will be shortchanged with the 3-billion dollars Chinese loan – Minority'']. Skreewn: 27 september 2011. Bekekn: 9 januwoari 2012</ref> Opeenvolgende regearings nemt nog aait hulpe an van de [[Verenigde Stoaten]] en [[Europa (continent)|Europese]] laandn. n Vuurbeeld hiervan was de gift van €52 miljoen um [[moderstoarfte]] teegn te goan en gezoondheaid van moders te verbettern. Det kan Ghana ook zoonder boetnlaande hulpe en giftn.<ref>[http://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/health/artikel.php?ID=227452Ghanaweb.com. ''EU gives Ghana additional 52 million euros for maternal health''.] Skreewn op 11 januwoary 2012. Bekekn op 13 januwoari 2012</ref> === Woarkvolk === Ghana hef 11,5 miljoen leu dee't köant woarkn.<ref>[https://africaknowledgelab.worldbank.org/akl/sites/africaknowledgelab.worldbank.org/files/report/Annexes%20for%20Ghana%20Education.pdf Annex 1: Political and Administrative System]. worldbank.org. Bekekn op 29 desember 2011.</ref> De ekonomie dreeit vuur 37,3% op laandbouw, en doarin woarket ongevear 56% van t woarkvolk. Dit zeent heuwdzakelik kleaine boern. Dr is mer weainig produksie in Ghana, zon 7,9%. Skoonwal Ghana oardig wat good op-eleaid woarkvolk hef, kiest regearings der vake vuur um bouwprojekte oet te besteadn an boetnlaandse bedriewe, zo as zelfs seempele huuze. Disse bedriewe nemt dan wier lokale bedriewe in n oarm vuur nen habbekrats, woerduur't t grote geeld aait noar t boetnlaand geet. Dr zeent al heel wat pogingen edoan um lokale Ghanese bedriewe op de vuurgroond te kriegn, mer in hoes- en weagnbouw hef det nog nit ewoarket, woerduur Ghana nog wier ofhaankelik blif van boetnlaandse bedriewe en t geeld doarhen geet. === Meunte === Keukelig ekonomies beleid van vuurgoande militeare regearingn en regionale vreadesofspraakn zorgen vuur inflasie, weardevermeendering vuur de [[Cedi]], en onvrea bie t volk oawer Ghana's bezunigingn. Liekewel hef Ghana nog ene van de gezoondse ekonomiejn in Afrika. [[Bestaand:Elmina slave castle.jpg||thumb||right|240px|t Portugese [[Elminakasteel]] wör in 1873 duur [[Groot-Brittanje]] kocht. t Wörd ook wal t Kasteel van St. George eneumd. t was n eerstn haandelspost an n [[Guinesen Golf]], en doarmet t euldste Europese gebouw wat nog besteet, oonder de [[Sahara]]. t Kasteel wörd non erkeand duur [[UNESCO]] as [[Weareldarfgoodlieste|Wearldoarfgood]]]] Juli [[2007]] begun de [[Ghanese Baanke]] met t heropweardeern van de Cedi ([[₵]]), noar Ghanese Cedi (GH₵). n Oawerstap was 1 Ghanese Cedi vuur elke 10.000 Cedi. De Ghanese Baanke gebreuk intensieve mediakampanjes um t volk kunnig te maakn met t nieje geeld. n Niejn Ghaneses Cedi is redelik stabiel, en in april 2012 was 1 euro ongevear 2.36 cedi weard <ref>[http://nl.coinmill.com/EUR_GHS.html#EUR=1 nl.coinmill.com. Bekekn op 22 april 2012]</ref> De [[belastingtoovoogdewearde]] wör in [[1998]] invoord en har ne vaste heugte. In [[2007]] wör t oonderverdeeld. in 1998 was disse belasting 10%, en in 2000 wör t bie esteeld töt 12,5%. Doo't skoonwal in 2007 t Wetsvuurstel 734 wör annömn, wör dr ne 3% belastingtoovoogde wearde of ekuierd vuur kleaine weenkels. Hierduur magnt kleine weenkels 3% rekn op öare godern en disse bie de belasting verhaaln. Dit wörd edoan um t belastingsstelsel seempel te maakn en te zorgen at de weenkeleegners dr wat op oet doot<ref>[http://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/economy/tax.php Ghanaweb.com. Income Taxes.] bekekn op 10 januwoari 2011</ref> === Toerisme === t Toerisme in Ghana trekt an, vuural oonder Europeaann, Amerikaann, en aandere leu van oawer vear dee't te maakn kriegnt met de Ghanese Diaspora. Umdet Ghana politiek en ekonomies stabiel is, en weanig kriminaliteat hef, en [[Engels]] de offisjele sproake is, is Ghana antrekkelik vuur leu dee't kennis weelt maakn met West-Afrika. De wearldoarfgoodlieste van UNESCO hef n antal Ghanese zeensweardigheedn, zoas [[Cape Coast Castle]] en [[Elmina Castle]], natuurparkn zo as [[Kakum Nasjonaal Park]] en [[Mole Nasjonaal Park]], nöast kulturele feestn zo as t [[Panafeest]]. === Öllie === In 1970 wördn dr in n oseaanboadem bie Ghana grote öllieweln oontdekt, mer teegn 1990 wör t winn nog aait nit groots an epakt. In 1983 köm de [[Ghana National Petroleum Corporation]] (GNPC) van de groond vuur t ansteurn van oontginning en verwoarking, en de korporasie maakn verskeaidene ofspraakn met boetnlaandse bedriewe. n Belangrieksten hiervan beud t bedrief Amoco oet de [[Verenigde Stoaten|VS]] tien [[öllieplatforms]] an tusken [[Ada Foah]] en de westerlike greanze met [[Togo]]. Petro-Canada International kreeg andeeln in t [[Tanorivier]]bekken en de [[Diamond Shamrock]] in t [[Keta]]bekken. In 1989 kömn dr twee Amerikaanse en een [[Nederlaand]]s bedrief, dee't vuur $30 miljoen gungn boarn noar öllieweln. Op 21 juni 1992 brachen n Tano-öllieplatform dageliks 6900 m³ roewn öllie op. <ref>Clark, Nancy L. "Petroleum Exploration". ''[http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/ghtoc.html A Country Study: Ghana]'' (La Verle Berry, editor). [[Library of Congress]] [[Federal Research Division]] (November 1994). ''Dit ärtikel hef tekste oet disse welle, wat publiek bezit is.'' [http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/about.html Lcweb2.loc.gov].</ref> vrog in de joarn '90 bekeek de GNPC alle vrogere weln van roewn öllie en eardgas, um te zeen of ze dee nit in eegn behear konn nemn, um zo de stoatskas an te vuln. De GNPC wol n driewnd stasjon opzetn vuur produksie, opslag, oawerslag, verwoarking en doarop [[gas-turbine]]s vuur stroomopwekking, um zo 620 miljoen m³ per dag te produseern, woervan't 135 megawatt stroom emaakt kon wordn vuur nasjonaal en regionaal gebroek. In 1992 kreeg de GNPC n kontrakt met [[Angola]]'s stoatsölliebedrief, dee't vuur de Ghanese kuste woln boarn. GNPC kreeg doarvuur n deel van n roewn öllie. De öllieraffinaderieje [[Tema]] oondergung ne grote herindeling, wat begun in [[1989]]. t Tweede deel van de herindeling begun in 1990, en t kostn bie mekoar zo'n $36 miljoen. Met disse herindeling wör de verdeling van vlöaiboar petrölliegas better van 28.000 noar 34.000 per dag. In 1992 wör an evöngn met t bouwn van de piepliene woermet alns vervoord mos wordn. De ofwoarkte öllie zol van vanof Tema noar de haawn van [[Akosombo]], en van doar oawer t Voltameer noar t noordn van Ghana vervoord wordn. Toch blif de verdeling nog aait ongeliek. Um de umstandigheedn nog wier te verbettern wördn dr vuur $28 miljoen öllieopslaagn in t hele laand bouwd. In 2007 wör n öllieveeld eveundn van 480 miljoen m³<ref>[http://web.archive.org/web/20071226200944/http://news.yahoo.com/s/ap/20071222/ap_on_re_af/ghana_oil_discovery_3 Yahoo News.com ''Ghana leader: Oil reserves at 3B barrels'']. Skreewn op 22 desember 2007 bekekn op 21 desember 2010.</ref> Öllie en gas wordt nog aait ewunn, en steeds mear.<ref>[http://www.rigzone.com/news/article.asp?a_id=57319 Rigzone.com. ''Kosmos Makes Second Oil Discovery Offshore Ghana'']. Skreewn op 25 februwoari 2008. Bekekn op 26 juni 2010</ref> Dr wörd ne onmeundige toovlood van kapitaal in de ekonomie verwochet in t eerste deel van 2011. Vanof dan verwochet t laand öllie op grote skoale te produseern, en de weenst wörd eskatt op 6% vuur 2011. De öllievuurroad van Ghana wörd eskatt op 790 miljoen m³<ref>McLure, Jason. [http://www.bloomberg.com/news/2010-12-01/ghana-oil-reserves-to-be-5-billion-barrels-in-5-years-as-fields-develop.html Bloomberg Television. ''Ghana Oil Reserves to Be 5 billion barrels in 5 years as fields develop]. 1 Desember 2010.</ref> wat de zesde-grötste van Afrika is en de 25ste van de wearld. == Volk == [[Bestaand:Makola_market.jpg|thumb|255px|Ne [[stroate]] in [[Accra]]]] In Ghana wont ongevear 24 miljoen leu. n Inheemsen en grötsten etniesen groep is Akan. Noa de onofhaankelikheaid wör t volk vuur t eerste teald in 1960. Doo warn dr 6,7 miljoen leu.<ref>"[http://countrystudies.us/ghana/33.htm Ghana – population]". [[Library of Congress Country Studies]].</ref> 45% van t volk is Akan (woer in met zeent enömn de [[Fantevolk|Fante]], [[Akyemvolk|Akyem]], [[Ashantivolk|Ashanti]], [[Kwahuvolk|Kwahu]], [[Akuapemvolk|Akuapem]], [[Nzemasproake|Nzema]], [[Abronvolk|Abron]], [[Akwamuvolk|Akwamu]], [[Ahantavolk|Ahanta]] en nog n poar aandern). Wieders wont dr nog zo'n 28 miljoen Akanleu oawer vear in aandere laandn.<ref>[http://www.jamaicaobserver.com/business/Jamaica-National-launches-new-Ghana-money-transfer-brand_9719123 Jamaicaobserver.com. ''Jamaica National launches new Ghana money transfer brand'']. Skreewn: 16 september 2011. Bekekn: 20 februwoari 2012</ref> Vandaag n dag wont dr 52 etniese groepn in Ghana.<ref>[http://www.logcluster.org/tools/lca/gha Logcluster.org. ''Logistics Capacity Assessment - Ghana]. bekekn op 7 april 2012</ref> Dr is skoonwal nooit gin verskel ewest tusken de verskilnde groepn, zo'j det vake in aandere Afrikaanse laandn zeet. De offisjele sproake is [[Engels]], mer de meeste Ghanezen sprekt ten minsten éne lokale sproake. De grötste meenderheaidsgroepn zeent de [[Ewevolk|Ewe]] (ong. 2.200.000 leu),<ref>[http://worldmap.org/getpeople.php?ROP_ROG3=102974GH WorldMap.org. World Map - People Group Name: Ewe]. Bekekn op 7 april 2012</ref>, [[Ga-Adangbevolk|Ga-Adangbe]] (woer met zeent inbegrepn de [[Ga-volk|Ga]], [[Adangbevolk|Adangbe]], [[Adavolk|Ada]], [[Krobovolk|Krobo]] en nog n poar aandern) (1.022.144 leu)<ref>[http://worldmap.org/getpeople.php?ROP_ROG3=104520GH Worldmap.org. World Map - People Group Name: Ga]. Bekekn op 8 april 2012</ref><ref>[http://worldmap.org/getpeople.php?ROP_ROG3=100052GH Worldmap.org. World Map - People Group Name: Adangme]. Bekekn op 8 April 2012</ref> [[Gurmavolk|Gurma]] (702.000 leu),<ref>[http://worldmap.org/getpeople.php?ROP_ROG3=103587GH Worldmap.org. World Map - People Group Name: Gurma]. Bekekn op 7 april 2012</ref> [[Dagaabavolk|Dagaaba]] (657.973 leu),<ref>[http://worldmap.org/getpeople.php?ROP_ROG3=102365GH Worldmap.org. World Map - People Group Name: Dagaari (Dagaaba)] Bekekn op 8 april 2012</ref> [[Frafravolk|Frafra]] (635.866),<ref>[http://worldmap.org/getpeople.php?ROP_ROG3=111200GH Worldmap.org. World Map - People Group Name: Gurenne (Frafra)]. Bekekn op 8 april 2012</ref> [[Dagombavolk|Dagomba]] (618.101 leu),<ref>[http://worldmap.org/getpeople.php?ROP_ROG3=102372GH Worldmap.org. World Map - People Group Name: Dagomba] Bekekn op 8 april 2012</ref> [[Guangvolk|Guang]] (354.567 leu),<ref>[http://worldmap.org/getpeople.php?ROP_ROG3=103437GH Worldmap.org. World Map - People Group Name: Guang] Bekekn op 7 april 2012</ref> [[Mossivolk|Mossi]] (341.000 leu),<ref>[http://worldmap.org/getpeople.php?ROP_ROG3=106781GH Worldmap.org. World Map - People Group Name: Mossi]. Bekekn op 7 april 2012</ref> [[Hausa leu|Hausa]] (172.000),<ref>[http://worldmap.org/getpeople.php?ROP_ROG3=103733GH Worldmap.org. World Map - People Group Name: Hausa]. Bekekn op: 7 april 2012</ref> [[Gurunsivolk|Gurunsi]] (154.000),<ref>[http://worldmap.org/getpeople.php?ROP_ROG3=105697GH Worldmap.org. World Map - People Group Name: Gurunsi] Bekekn op 7 april 2012</ref> [[Bissavolk|Bissa]] (126.000),<ref>[http://worldmap.org/getpeople.php?ROP_ROG3=101486GH Worldmap.org. World Map - People Group Name: Bisa]. Bekekn op 7 april 2012</ref> [[Fulavolk|Fulani]] (12.000), [[Blaanke Afrikaann]] (heuwdzakelik van [[Skotlaand|Skotsen]], [[Engelaand|Engelsen]], [[Skandinavië|Skandinaviesen]] ofkomst, en aandern), [[Libanon|Libaneezn]], en [[Sindhivolk|Sindhileu]]. De rest van de leu dee't non in Ghana wont maakt ongevear 3,6% oet van t totaal. Noar Amerikaanse welle (US Department of State) is 69% [[Christendom|Kristelik]], 16% [[Islam|Moslim]] en de oawerige 15% haank n tradisjoneel geleuf an. <ref>[http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2007/90100.htm U.S. Department of State. ''International Religious Freedom Report 2007.] Bekekn op 5 December 2009</ref> === Sproakn === [[Ethnologue]] gef ne lieste van 79 sproakn in Ghana.<ref>[http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=ghana Ethnologue: Languages of Ghana]</ref>. [[Engels]] is de offisjele sproake en wörd gebroekt in regearings- en haandelszaakn, en op de skooln. De inheemse Ghanese sproakn zeent oonderverdeeld in zes families van de [[Niger-Congosproakn]]. De [[Kwa (sproake)|Kwa-sproaken]], dee't duur ongevear 70% van de inwonners sprökn wörd, bestoat oet t [[Akan (sproake)|Akan]] en de [[Ga-Dangmesproakn]]. Disse wordt vuurnamelik sprökn in de zudelike helfte van t laand, langs de Voltarivier. De [[Gbe-sproakn]], dee't vroger bie Kwa heurdn, wordt verteegnwoordigd duur t [[Ewe (sproake)|Ewe]], wat sprökn wörd op t zuudoostn van de Voltarivier. De [[Gursproaken|Gur-sproakfamilie]] besteet oet t [[Dagbani (sproake)|Dagbani]], [[Dagaare (sproake)|Dagaare]] en [[Frafra (sproake)|Frafra]]. Disse komt heuwdzakelik in t noordn vuur. Twee [[Kulangosproakn]], dee't vroger nog wal es bie t Gur ereknd wördn, komt oet de middel-westelike greansstrekke. t [[Nafaanra (sproake)|Nafaanra]] in t noordn heurt bie de [[Senufosproaken|Senufo sproakfamilie]]. Wieders zeent dr nog twee [[Mandesproaken]]; t [[Bissa (sproake)|Bissa]] in t noordoostelike heukn, en t [[Ligbi (sproake)|Ligbi]], wat roond [[Kulango]] sprökn wörd. Neegn sproakn kriegnt offisjele oonderstönning van de regearing:<ref>[http://www.ghanaembassy.org/index.php?page=language-and-religion Ghanaembassy.org. Ghana -Language and Religion, [[Ambassade van Ghana in Washington, D.C.]]]. Bekekn op 9 april 2012</ref> [[Akan (sproake)|Akan]], [[Ewe (sproake)|Ewe]], [[Dagomba (sproake)|Dagomba]] (Dagbane), [[Adangme (sproake)|Dangme]], [[Dagaare (sproake)|Dagaare]], [[Ga (sproake)|Ga]], [[Gonja (sproake)|Gonja]], [[Kasem (sproake)|Kasem]], en [[Nzema (sproake)|Nzema]]. Skoonwal t ginne offisjele sproake is, wörd t [[Hausa (sproake)|Hausa]] as [[Lingua Franca]] sprökn oonder Ghana's [[Islam|Moslims]]. Seend [[2007]] geewt alle hogeskooln en universiteatn in Ghana les in [[Standaard Sjinees|Sjinees]]. Dit nieje vak gef de gröainde wearldposisie van de [[Volksreppubliek Sjina]] wier, en de gode verhoolding tusken beaide laandn.<ref>[http://www.modernghana.com/news/135274/1/teach-chinese-language-in-schools-minister.html ModernGhana.com. ''Teach Chinese language in schools – Minister.] Skreewn op 4 mei 2007. Bekekn op 12 januwoari 2011</ref> Doarnöast wörd dr aal mear [[Fraans]]k egeewn op de skooln, umdet Ghana lid is van de [[Organisation Internationale de la Francophonie|OIF]].<ref>[http://www.francophonie.org/IMG/pdf/Fcs_enjeu_21esiecle.pdf Francophonie.org. ''Le française, enjeu du XXI Sisécle''] Bekekn op 17 dezember 2010. (Fraansk)</ref> === Gezoondheaid === In 2009 was de leawnsverwochting ongevear 63 vuur kearls en vrouwleu<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gh.html CIA – The World Factbook.] Bekekn op 21 desember 2010</ref> met ne keenderstoarfte van 51 op de 1000. Vrouwleu kriegnt gemiddeld 4 keender. Dr zeent 15 dokters en 93 verpleagers per 100.000 leu.<ref>[http://www.afro.who.int/home/countries/fact_sheets/ghana.pdf Afro.who.int]. Bekekn op 26 juni 2010</ref> 4.5% van t laand's BNP wör in 2003 besteadt an gezoondheaidszorg. Ze probeert t zorgstelsel wal an te pakn, mer det geet lastig umdet dr fleenk wat korrupsie binn t Ministerie van Volksgezoondheaid, de Ghanese Gezoondheaidshulpe en Nasjonale Verzekeringsstelsel, t National Health Insurance Service (NHIS) is.<ref>[http://www.modernghana.com/news/355988/1/corruption-in-nhis.html Modernghana.com. ''Corruption In NHIS''] Skreewn op 14 oktober 2011. Bekekn op 7 januwoari 2011</ref> De Europese Kommissie skeunk €52 miljoen an Ghana um wat te doon an de hoge moderstoarfte en de modergezoondheaid op n heuger plan te kriegn. Wieders is dr in Ghana, net as in de rest van [[Afrika]], n groot [[HIV/AIDS]]probleem. In 2004 wör dr eskatt at dr ongevear 404.000 Ghaneezn besmet zeent met HIV/AIDS. Doarnöast komt dr völle oet de tied duur [[Malaria]]. Völle zeektes zeent t gevolg van t tooverdan te weainig etn kriegn, woerduur't t ofweerstelsel van de leu verzwakt is. == Kultuur en media == Ghana hef völle kulturele verskiln, dee't vuur n n groot deel wierumme goat op de oolde [[Akan-keuninkriekn]]. De ghanese kultuur is ne ofspegeling van de verskeaidene volker dee't dr wont, heuwdzakelik de volker [[Akan (volk)|Akan]], [[Ewe (volk)|Ewe]], [[Ga-Adangbe (volk)|Ga-Adangbe]] en de [[Dagomba (volk)|Dagomba]], woervan't de Akan de meeste invlood hebt. De kulturele verskiln zeent nog t beste te zeen in de [[Ghanese kokgewoontes]], [[Ghanese keunst|keunst]] en [[Ghanese kleardracht|kleare]].<ref>[http://www.misswestafricaghana.com/culture/ Ms.Ghana Culture. misswestafricaghana.com]. bekekn op 20 mei 2012</ref> === Sport === [[Bestaand:Sekondi-Takoradi Stadium 2008.jpg|thumb|upright|[[Sekondi-Takoradi-stadion]]]] [[Vootbal]] is de meest populeare sport. t [[Nasjonaal elftal van Ghana]] steet bekeand as de ''Black Stars'' (''Zwarte Stearns'') en t [[Nasjonaal elftal Ghana oonder 20 joar|Elftal oonder 20]] steet bekeand as de ''Black Satellites'' (Zwarte satellietn). Ghana hef an völle kampioenskopn met edoan, zo as de [[Afrika-beker]], de [[FIFA Wearldbeker]] en de [[FIFA U-20 Wearldbeker]]. [[2010]] was Ghana t doarde Afrikaanse laand wat de kwartfinales van n wearldbeker wus te haaln, noa [[Kameroen]] in [[1990]] en [[Senegal]] in [[2002]]<ref>[http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/world_cup_2010/matches/match_50 NEWS.BBC.co.uk. ''USA 1–2 Ghana (aet)''.] Skreewn op 26 juni 2009. Bekekn op 26 juni 2010</ref> t Elftal oonder 20 joar is de kweekviewer vuur t grote elftal. Dr zeent verskeaidene voootbalklubs dee't in de [[Ghanese Premiere League]] of in de [[Chanese Vootbaldivisies|Eerste divisie]], dee't allemoal oonder de [[Ghanese Vootbalassosjasie]] vaalt. Oet t laand komt ook verskeaidene [[boksn|boksers]] van wearldklasse, zo as de dreevooldig wearldkampioenn [[Azumah Nelson]] en [[Nana Konadu|Nana Yaw Konadu]] en [[Ike Quartey]] en [[Joshua Clotty]]. === Keunst === [[Bestaand:Kent wove.jpg|thumb|right|[[Akan people|Akan]] Kente-stof|upright]] Linngood is onmeundig belangriek vuur de Ghanese kultuur. Weafsels wordt gebroekt vuur tradisjonele en moderne kleare. Verskeaidene symbooln en kluurn in n stof hebt bepoalde betekenisse. [[Kente-stof|Kente]] is woarskienlik de bekeandse Ghanese stof. Kente is n ceremonieel, met de haand ewöawn stof van de [[Akan (volk)|Akan]]. Streppels van ongevear 10 cm breed wordt an mekoar eneeid töt gröttere lapn stof. De stofn wordt in verskeaidene kluurn, gröttes en oontwoarpn ewöawn, wat allemoal wier bie bepoalde sosjale en relligieuze gebuurtenisse heurt. Kultureel bekekn is Kente mear as allene mer nen stof. t Is op ne bepoalde wieze n ewöawn geskiedenisverhaal. n Naam Kente keump van t [[Twi]]-woard ''kɛntɛn'' en beteeknt doar ''maande''. De eerste kente-weawers gebreukn [[raffia]]-veazels um stofn te weawn deedn deankn an maandn, en doarumme wördn ze ''kenten ntoma'' (maandnstof) eneumd. Ghana hef internasjonaal anzeen met verskeaidene keunsteners, zo as de [[Kane Kwei Carpentry Workshop]] en beeldhouwer [[Eric Adjetey Anang]], den't doodskiste ontwoarpet. === Muziek === [[Bestaand:Dashiki and kufi.jpg|thumb|left|Nen groep trommelspöllers tred op in [[Accra]]]] Ghanese muziek verskilt per volk en geleuf in t laand. Belangrieke instrumeante dee't gebroekt wordt zeent de [[Tama (muziekinstrumeant)|Tama]], n [[goje]]-[[viool]] en de [[koloko]]-lute. Wieders wörd de [[xylofoon]] völle gebroekt in [[asonko]]-muziek. Tradisjonele muziekstieln zeent oonder mear de hofmuziek as de Akan atumpan en de Ga kpanlogo-stieln. De bekeandste stiel dee't oet Ghana keump is skoonwal de [[Zuud-Afrikaanse jazz|Afro-jazz]], wat wör oet eveundn duur [[Guy Warren|Kofi Ghanaba]].<ref>[http://allafrica.com/stories/200902120888.html Ghanaian Chronicle. Ghana: Kofi Ghanaba – Influential Drummer Who Emphasised the African Origins of Jazz.] Skreewn op February 2009. Bekekn op 30 mei 2009</ref>. De vrogste sekuliere muziekvorm in Ghana wörd [[Highlife]] eneumd. t Ontsteund an t eande van t 20ste joarhoonderd en wör in heel [[West-Afrika]] populear. In de neegntiger joarn wör ne nieje muziekstiel oontwikkeld duur de jeugnd; [[Hiplife]]. Hierin wördn verskilnde stieln kombineerd, zo as highlife, Afro-[[reggae]], [[dancehall]] en [[hiphop]]. Internasjonaal bekeande Ghanese artieste zeent [[Rhian Benson]] ([[R&B]] en [[soul]]), [[Koto Antwi]] en [[DBanj]] (highlife). === Daans === [[Bestaand:Ghana dance.jpg|thumb|Ghanese kulturele daansgroep tred op]] Elk volk in Ghana hef wier eegne tradisjonele daansn. Vuur elke geleagnheaid is dr ook wier nen apartn daans. Dr zeent daansn vuur [[groowe]]s, vieringn, verhaalvertellingn, relligieuze anbidding, ezw. n Antal van disse daansn zeent Adowa, Kpanlogo, Azonto, Klama en Bamaya. === Media === Ghana hef ene van de meest vrieje media in Afrika. heuwdstuk twaalwne van n Ghanesen groondwet verzekert [[persvrieheaid]] en onofhaankelikheaid van de media. Heuwdstukke twee verböd [[censuur]].<ref>[http://web.archive.org/web/20080324233340/http://ghana.gov.gh/ghana/constitution_republic_ghana.jsp Constitution of Ghana], ''Government of Ghana''.</ref> Noa de onofhaankelikheaid hebt de oawerheaid en de media t vake met mekoar in t mot ehad, en tiedns stoatsgreepn wör vake de persvrieheaid in etrökn, zodet dr gin kritiek kon wean.<ref>Anokwa, K. (1997). In ''Press Freedom and Communication in Africa.'' Erbio, F. & Jong-Ebot, W. (Eds.) Africa World Press. ISBN 978-0-86543-551-3.</ref> De vrieheaid wör wier in evoord in 1992. Noa at in [[2000]] [[John Kufuor]] töt presideant ekeuzn was, nömn de spanningn tusken de regearing en de media aal mear of. Kufuor is vuurstaander van vrieje pers en treuk de [[laster]]wet in, mer wol wal gearne at de media dr fatsoenlik met umme gung<ref>[http://www.pressreference.com/Fa-Gu/Ghana.html Basic Data]. pressreference.com</ref> De media van Ghana wörd wal es ene van de vriejste van Afrika eneumd. De private media hebt nog wal es kritiek op de regearing.<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/country_profiles/1023355.stm#media BBC Country Profile: Ghana], ''[[BBC News]]''.</ref> == Verwiezings == <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Afrika]] 9kdssppabc7phg9mlf9n3bizkt555er 0 18458 265384 260208 2013-05-10T13:52:22Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Titel kleine letter}} '''t Haantien''' (op zien Lutters: ''Taantien'', [[Nederlaands|Nederlands]]: '' 't Haantje'') is een buurte in [[Luttn]]. t Lig in het noorden van de [[Hardenbarg (gemiente)|gemeente Hardenbarg]], tussen [[De Vaort (plaatse)|De Voart]] en [[Grambargen]]. ==Kenmarken== In t Haantien bevund zich een ophaalbrugge over de toenmoalige [[Dedemsvaort (kenaal)|Dedemsvoart]]. Verder een korenmeule van Altena en een plaselike Koperasiewinkel. Langs t Haantien löp de Karkdiek, eertieds een verbindingsweg veur de Old-Luttenaren mit de karke in [[Hiemse]]. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] 2p1d5q0xe8myge038fzelvrjpvf4ux7 0 18461 265376 260436 2013-05-10T13:51:03Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Sluus 7''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Sluis 7'') is 'n [[buurtschop|buurtskap]] in de gemiente [[Hardenbarg (gemiente)|Hardenberg]] in de Nederlaandse previnsie [[Overiessel]]. 't Lig in 't noorden van de gemiente, tussen [[De Vaort (plaatse)|De Voart]] en [[Luttn]]. De buurte is enuumd noar Sluus Zeu'm, een veurmalige schutsluus in 't kenaal de [[Dedemsvaort (kenaal)|Dedemsvoart]]. Disse sluus is ebouwd in 1849 en is in 1968 esloopt tiedens het dempen van de Dee'msvoart. ==Platies== Bi'jgoande platies geeft een indruk van de sluus véúr en noa demping van de Dee'msvoart. <gallery> Ofbeelding:sluisVIIblau.jpg|Blauwdruk plan Sluus nr. 7 uut ca. 1845 Ofbeelding:Sluis7-1920.jpg|Sluus 7 umstreeks 1920 Ofbeelding:Sluis VII 1956.jpg|Sluus 7 in 1956 Ofbeelding:Stroomduiker 1956.jpg|Stroomduker Sluus 7 in 1956 Ofbeelding:Gedempte sluis 2011.jpg|Gedempte sluus mit woning in 2011 </gallery> {{Coordinate|NS=52.3629|EW=6.3139|type=landmark|dim=20|region=NL-OV}} {{Begin}} {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] qnexd9pls2c518wxie643vej16quapd 0 18463 225996 2012-04-21T14:18:00Z Servien 7 Servien herneumden de pagina [[Sluis 7]] naor [[Sluus 7]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Sluus 7]] mvktezomdu2taksu3bscdwnn61e1emu 0 18465 226004 2012-04-21T14:31:11Z Servien 7 Servien herneumden de pagina [['t Haantje]] naor [[T Haantien]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[T Haantien]] drs3p83jqthcvef0wdluaoyd14j4sk9 0 18467 291872 291175 2016-11-11T17:19:11Z Wwikix 13678 /* Bronnen, of referensies */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Kad-col.jpg|thumb|right|Kadasterkaart 1824]] '''De Collendoorn''', ok wel enuumd '''Huze Collendoorn''', was n havezoate gelegen in de buurtschop Collendoorn in de gemiente Ambt-Hardenbarg, thans [[Hardenbarg (gemiente)|Hardenbarg]] in Overiessel. An de havezate Collendoorn was n lienkamer verbunden, woarvan de lienen achterlienen waren van de proosdij van Sint-Lebuïnus in [[Deventer]], de groaf van Bentheim en de heer van Huus Ten Clooster. Disse lienkamer wördden noa de ofschaffing van het lienstelsel in 1798 opeheven. ==Geschiedenisse== Umstreeks 1500 wonen op de havezoate Huus De Hofstede in de buurtschop Collendoorn de edelman Boldewijn Blankvoort tot de Hofstede, die etrouwd is mit Aleid van [[Armelo]]. Heur zeune Lubbert Blankvoort koch in 1539 de Oldenhof. Hij gef dísse havezoate de ni’je name "De Collendoorn". Lubbert döt pogingen um in de Ridderskap van Overiessel te wörden verschreven. Noa wat weigerings lukt het uuteindelik in 1546. Het bezit van de havezoate gif recht tut de Ridderskap en loater het Previnsioal Bestuur van Overiessel. Noa verarving an verschillende Blankvoorts wördt het landgoed op 5 februari 1721 overedragen aan Pico Galenus van Sytzama, etrouwd mit arfdochter Janna Judith Blankvoort. De dochter van Van Sytzama, de bekende dichteresse Clara Feyoena,trouwt mit Isaak Reinder van Raesfelt tot Hiemse en Grambargen. De Collendoorn kump dan in eigendom van de Van Raesfelts. ==Bezittings== Tut de havezoate De Collendoorn beheurden de volgende bezittings: Tunen en boomgoard, ruum 1 hectare; bouw- en weilaand 2,5 ha; en in t Allemansvene nog 5 hectare veene en woeste grond. In de karke in Hiemse een heerenbanke. Verders beheurden de hiernoa enuumde pachtboerderi’jen bi’j de havezoate: het Ruutmink of Faassen; Hamhoes; Stoevenbelts; Doezemans; Kloasjes en Warners, de 2 katersteedn op n Ballast mit verskeidene grondstukken en het arve Jacobs in Rheeze. ==Bewoners== De eerste bewoners waarn de Blankvoorts, die hier tut ongeveer 1721 bleevn.. Bi’j de volkstelling in 1748 bliekt het huus Collendoorn bewoond te wezen deur de vroggere rentmeester van laandgoed De Groote Scheere b'j Coevern, Engbert Rutger Vaassen, mit vrouw, drie kinders, zien vader Jannes, n knecht en n dienstbode. Evert Elbert Anthony van Raesfelt verkocht de Collendoorn umstreeks 1750 an Reindert Borchart Rutger groaf van Rechteren tut Grambargen. Op 14 meert 1771 wördt Huus Collendoorn mit 5 bi’jbehorende pachtboerderi’jen taxeerd op fl. 25.470 en op 21 meert 1771 verkocht an Adolph Henrik groaf van Rechteren. Die zien breur, graaf Christiaan Lodewijk van Rechteren, is in 1775 trouwd mit de dochter van Clara Feyoena , de baronesse Ermgard Ebella van Raesfelt. Christiaan is kapitein ter zee bi'j de [[Admiraliteit van Frieslaand]], belast mit bestrieding van zeeroveri’je in de Middellaandse zee en later bescharming van de Zeeuwse stromen. Hij verloaten de zeedienst in 1785 en nemp in 1788 het Huus Collendoorn over van zien breur, wördt verschreven in de Ridderskap van Overiessel en wördt ok landdrost van Sallaand. Dochter Maria Clara van Rechteren trouwt op 7 juli 1796 mit jonker Jacob van Foreest. Christiaan Lodewijk starft op 12 augustus 1820 ienzaam en berooid op Huus Collendoorn en wördt in Hiemse begraa’m. Van Foreest arft deur zien echtgenote De Collendoorn en wördt dan ok verschreven in de Ridderskap. Hij woont echter op Huus Hiemse en verwoarloost de havezoate. In 1807 zet hi’j De Collendoorn te hure en verkoch de havezoate uuteindelik aan de Collendoornse schoelmeester Jan van de Poll. Het Huus, of wat er nog van over is, verarft aan noazoaten van Van de Poll. In 1899 koch Roelof Geertjes het laandgoed. ==Verval van de havezoate== Der bint gien ofbeeldingen of foto's van het huus maar uut een advertensie in de Zwolsche Kraante en een boedelbeschrieving deur notaris A. van Riemsdijk in 1821 bliekt dat het huus beneden rechs en links van de gaank een grote veurkamer, een kleindere kamer, een keuken mit pompe, een kelder en n opkamer hadde. Boven waren nog drie veurkamers en een achterkamer, een overloop met knechten-, meiden- en provisiekamers. Bovendien was er een zoalder over t hele huus. Der noast an ebouwd was een boerenbehuuzing mit een wagenschure. Lös van t huus stund een veeschure veur 6 peerden en 7 koe’n. Het gebouw was umgeven mit moes- en siertuunen, woarin, volgens de beschrieving ''"exquise vrugtboomen van alderhande zoort"'' stunden.[[ofbeelding:Artists Imprn.jpg|thumb|right|Zo zolt eruut eziene kunnen hebben]] In 1907 wordt op de stee een ni’je boerderi’je ebouwd. In 1930 arft de dochter van Geertjes, Zwaantje Geertjes, mit heur keal Frederik Jan Meijerink t goed. De overbliefsels van het vervallen Huus Collendoorn wörden in 1914 esloopt. Uuteindelik bleven der nog een olde waterputte op t arf van de Meijerinks over en is ter ploatse nog vage de eursprunkelike oprielane noar de havezoate te zien. ==Beelden== <gallery> Ofbeelding:Oprielane.JPG|Hier lag de vroggere oprielane Ofbeelding:Boerderijé 1904 op plase olde koetshuus.JPG|Op de plekke van t olde koetshuus is een boerderi'je ebouwd Ofbeelding:Putte De Collendoorn.JPG|Olde waterputte van Huus Collendoorn Ofbeelding:Collendoornhavezate 007.JPG|De Havezate stund midden in dit tarweveld Ofbeelding:Havezate 005.JPG|Stukkien van de olde grachte </gallery> ==Bronnen, of referensies== * Gevers, A.J en Mensema, A.J. ''"De Havezaten van Salland en hun bewoners"'' (Alphen aan den Rijn 1985) * www.historiekamer.nl ''"Registers Schoutambt Hardenberg"'' * Google maps ''"Collendoorn"'' {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Havezate]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] [[Kategorie:Hardenbarg]] h6y3tm1en1cs54tx0rz02eyd5qeyd9w 0 18469 226160 2012-04-23T09:02:27Z Woolters 62 Woolters herneumden de pagina [[Grambarge]] naor [[Gramsbargen]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Gramsbargen]] p49o31ts5yzvrx73yp4ut6gszrdpp79 0 18473 270534 242522 2013-09-21T21:41:19Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Dialekt|sdz}} ==Sallaandse proatwiezer== Aan dit artikel wördt nog ewarkt! Iederiene die Sallaands schref, kan de lieste anvullen. Doe mit! {| {{prettytable}} width="60%" |- style="background: #efefef;" ! width="10%" |Alfabet ! width="30%" |Nederlands ! width="30%" |Sallaands ! width="30%" |IPA-uutspraak |- |A. |Aangeven |Angeven |[ˈɑnɤe:m̩] |- | |Afwegen |Ofwegen |[ˈɔfwe:ŋ] |- |B. |Begrijpen |Begriepen |[bəˈɤri:pm] |- | |Bootje |Botien |[ˈboːtin] |- |C. |Coöperatie |Koperasie |[koːpəˈra:si] |- | |Cynisch |Sinies |[ˈsini:s] |- |D. |Daarom |Doarumme |[dɔ:rˈʏmmɘ] |- | |Dodelijk |Dodeluk |[ˈdoːdəlɘk] |- |E. |Eveneens |Eveniens |[evənˈi:ns] |- | |Een (1) |Iene |[i:nə] |- |F. |Fiets |Fietse |[fi:tsə] |- | |Fornuis |[[Fernuus|Fenuus]] |[fɘˈny:s] |- |G. |Gapen |Gapen |[ɤa:pm] |- | |Graven |Graven |[ɤra:m̩] |- |H. |Hangen |Hangen |[hɑŋ] |- | |Hopen |Hopen |[ho:pm] |- |I. |Ik |Ikke |[ɪkkə] |- | |Immers |Ommers |[omməs] |- |J. |Jij |Ie |[i:] |- | |Jongen |Jonge |[jɔŋə] |- |K. |Kaal |Kaal, koal |[kaːl] [kɔ:l] |- | |Kopen |Kopen |[koːpm̩] |- | |Krijgen |Kriegen |[kri:ŋ] |- |L. |Laten |Loaten |[lɔ:tn] |- | |Liggen |Liggen |[lɪ'ŋ] |- |M. |Maar |Moar |[mɔ:r] |- | |Mat |Matte |[mɑttə] |- |N. |Nader |Noader |[nɔ:dər] |- | |Nieuwsgierig |Nijsgierug |[nɪjsˈxi:rəɤ] |- |O. |Oom |Ome |[oːmə] |- | |Oester |Oester |[ustər] |- |P. |Pan |Panne |[pɑnə] |- | |Pannetje |Pannechien |[ˈpɑnəχin] |- |Q. |Quasi |Kwasie |[kwɑ:si] |- |R. |Rijst |Riest |[ri:st] |- | |Roken |Roken |[roːkŋ] |- |S. |Staal |Stoal |[stɔ:l] |- | |Spijt |Spiet |[spit] |- |T. |Tafel |Toafel |[tɔ:fəl] |- | |Toren |Toorn |[tɔːrn] |- |U. |Uur |Uur, ure |[y:ər] |- | |Uitgaan |Uutgoan |[ˈy:tɤɔ:n] |- |V. |Voor |Veur |[vɵ:r] |- | |Vooruit |Veuruut |[vɵ:rˈy:t] |- |W. |Waarvan |Woarvan |[wɔ:'van] |- | |Wist |Wusse |['wʌsə] |- |Z. |Zaag |Zage |[zaːɣə] |- | |Zeven |Zeuven |[zø:m̩] |- |} [[Kategorie:Sallaands]] [[Kategorie:Nedersaksies woordenbook]] 4akj3st3hwrz53f8jaj7yr5o8k8drq2 6 18475 226489 2012-04-26T17:49:25Z Woolters 62 Spiekerhouwn in n kafee in [[Riessen]], [[Tweante]]. {{Dialekt|twd}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Spiekerhouwn in n kafee in [[Riessen]], [[Tweante]]. {{Dialekt|twd}} == Lisensie == {{GFDL}} 0983041f9nm5rvhfpjsecwasph1obeb 0 18476 268343 268342 2013-06-26T12:08:29Z Faasco 7610 /* Gradeerwarken (Gradierwerke) */ wikitext text/x-wiki '''Salinen''' bint zoltwinningsbedrieven in [[Duutslaand]]. In [[Nederlaand]] wördt ok [[zolt]] ewönnen bi'j [[Bokel (Eanske)|Boekelo]], maar das een aandere maniere van zoltproduksie. ==Zolt== Hoewel der ok zolt ewönnen wördt uut zeewater, bevat de bodem op grote diepte ok zoltholdend gestiente. Over de grenze maakt ze doar gebruuk van um zolt te winnen. Het zolte water wördt op n diepte van zo'n 3000 meter op-epompt, in "''Gradierwerke''" verdikt en in zoltziederi'jen deur verhitting van t leste water ontdoan en edreugd tut keukenzolt. ==Gradeerwarken (''Gradierwerke'')== Grote stellages (''Gerüste'') van [[Eek (boom)|eken- of grenenholten]] balken wördt evuld mit takkebossen van "''Schwarzdorn''". Bovenlanks lig een geute woar het op-epompte zolte water overlöp en deur de takkebossen rieselt. Deur de wind, die tussen de takken deurweait, wördt een groot diel van het water uutedampt, het brein wördt op-evangen in grote bakken onder het gradeerwark. Vandoar wördt het noar de zoltziederi'je epompt, woar het verder tut keukenzolt wördt verwarkt. De mieste zoltfebrieken warkt tegenwoordig heel aanders. De gradeerwarken stoat der veurnamelik as toeristiese attraksie en ok veur mensen die wat an de luchwegen hebt. ==Gezoonde lucht== De lucht die rondumme het gradeerwark hangt is zilt, bevat dus veule zolt en is noar ze zegt heel gezond veurnamelik veur meensen mit oademhalingsproblemen; hier ku'j deur diepe oadem te halen verlichting kriegen. ==Toeristies== De plasen in Duutslaand, woar zo'n gradeerwark stiet, hebt doar slim gebruuk van emaakt um toeristen an te trekken. Rondumme de gradeerwarken stoat lange riegen stoelen of baanken en onder leiding van een juffrouw ku'j oademhalen op kommando. Miestal is der veurmiddagens en in de noamiddag zo'n ritueel. A'j wat an de luchtwegen hebt, gef dat verlichting. t Is of ie zeelucht inoademt. ==Plasen dichte bi'j Nederlaand== [[Rheine]], [[Bad Iburg]], [[Bad Driburg]], [[Bad Salzuflen]] en [[Bad Rothenfelde]] ([[:nl:Bad Rothenfelde]]), bi'jveurbeeld, bint vanuut Oost Nederlaand makkelik te berieken. De lest enuumde 2 plasen bint heel antrekkelik. Een plein mit rondumme gradeerwarken en een mooi kuurpark. ==Zoltwarken in beeld== <gallery> Ofbeelding:salz01.jpg|Bad Salzuflen Ofbeelding:salz02.jpg|Gradierwerk Bad Salzuflen (Gradeerwark) Ofbeelding:salz03.jpg|Gezoonde lucht Ofbeelding:Gradierwerk Innengerüst BS.jpg|Onderhold gradeerwark Ofbeelding:Gradierwerk Saline Gottesgabe Rheine.jpg|Rheine </gallery> {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Industrie]] 0e1ge5sd0749yfmt8ooc153pcsn6icc 0 18480 290885 288105 2016-11-02T12:15:08Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Jaegerspris.png|thumb|right|Olde ofbealdige van t Jægerspriskasteel.]] '''Hornsherred''' is n [[Denmaark|Deans]] [[skiereilaand|halfeilaand]] in de proveensie [[Sjælland]] tusken t [[Roskildefjord]] en t [[Isefjord]]. t Is n deil van de nieje en oet-breidde gemeante [[Frederikssund]], moar vroger was t verdeild in twea heale gemeantn, [[Jægerspris]] en [[Skibby]], en n deil van de gemeante [[Bramsnæs]] (det noe biej de gemeante [[Lejre]] hör). t Is noe-an-n-dag verbönnen met Frederikssund deur de Kronprins Frederik-brugge dee in 1935 baawd was. t Gebeed wör steads antrekliker veur bezeukers met waandel-, feets- en voarmöglikheadn. == Veurzeenigen == [[Ofbeelding:Skibby kirke 1.JPG|thumb|left|200px|De Skibby-karke.]] Öp Hornsherred is t möglik öm meardre verskilnde dinge te doon, zoo a't Kasteel van Jægerspris, t Færgegårdmuseum van Ploatslike Skiednisse en natuurlik de völle feets- en waandelpäde. D'r is nen jachthoawn biej Jægerspris. Ok beent d'r meardre steantiedbegroafploatsn öp t halfeilaand te veendn. De Skibby-karke is de wichtigste kultureale ploats van t hölle halfeilaand. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geografie van Denmaark]] [[Kategorie:Skiereilaand]] 97ti96mh62cx10mmpxms5dk4dxpmdb1 0 18481 271122 263641 2013-11-09T13:59:59Z 80.114.178.7 {{DEFAULTSORT:Laeso}}; -/- [[fi:Læsø]] (ok al lik-e better as [[fi:Læsøn kunta]]); gin fysieke markup wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Læsø | bestaandsnaam vlagge = | bestaandsnaam woapn = | lokatie-svg = Denmark location laeso.svg | proveensie = [[Nordjylland]] | heufdplaats = [[Byrum]] | öppervlakte = 118 | öppervlakte laand = 118 | öppervlakte water = 0 | inwonners = 1969 | doatum inwonners = 2010 | dichtheid = 16,7 | breedtegroad = 57/11//N | lengtegroad = 11/0//E | verkeersoader = | netnummer = | postkode = | webstie = [http://www.laesoe.dk/default.asp?PageID=81 laesoe.dk] | }} '''Læsø''' ("Hlérs Eilaand") is t grötste eilaand in de Noordseaboaj bekaant a't [[Kattegat]] en leg 19 km van t [[Jutlaandhalfeilaand]] of. t Eilaand hör biej [[Denmaark|Deanemarkn]] en is doar ok ne [[gemiente (bestuur)|gemeante]] van. t Eilaand wör ok oft nöamd in de Noorske mythologie, woarvan t bekaantste as de verbliefploatse van de [[jötunn|woaterjötunn]] [[Ægir]] en as de feastploatse veur de geude [[Æsir]]. == Noam == t Moderndeanske ''Læsø'' köm of van t Oldnorske ''Hlésey'', det ''Hléreilaand'' betekkent. De [[Edda van Verhoaln]]s book ''[[Skáldskaparmál]]'' zeg det ''Hlér'' nen oare noam is veur Ægir, nen jötunn (reus) den feastn veur de geude gaf öp t eilaand. == De gemeante Læsø == [[Ofbeelding:Højsande læsø.JPG|thumb|left|250px|Højsande öp Læsø.]] De gemeante is in de [[Noord-Jutlaand (regio)|Noord-Jutlaandregio]] in t noordn van Deanemarkn. t Is de kleainste gemeante van Deanemarkn en besteet oe't heufdeilaand Læsø en n poar noabereilaandn, dee soamn n öppervlakte van 114 km² moakt, en hef in totoal 1969 inwönner öp 1 jannewoari 2010. n Burgemeaster is Juul Gaarn Larsen, n lid van de [[Venstrepartiej]]. De heufdstad is t dörp [[Byrum]], woar ok n gemeanteroad zit. Læsøs eanige noabergemeante is [[Frederikshavn]], woarvan t skiejdn is deur de ''Læsø Rende''. Læsø, teagn-steld töt oare gemeantn in Deanemarkn, is nich met ne oare gemeante soamn-veugd deur de [[2007 Kommunalreformen]]. == Lokoasie, industrie en diern == [[Ofbeelding:Læsø house.jpg|thumb|left|Wa'j veural öp Læsø könt zeen beent de half-vakwark half-soamnplearde huuze met seaweer öp t dak.]] Soamn met [[Anholt]] hör Læsø töt de "woosteniejrieme": tiejdns de zommermoandn wör t zoo dreuge det de bekn en streume söms zölfs dreugvalt. In de Mirrejoarhönnerdn was t eilaand bekaant veur zinne zoltindustrie. t Groondwoater kän hier wal 15% zolt hoaldn, en dee weardn öp natuurlike wiejze biej mekoar bracht in de zoltweidn in de heate zommern. Veur de [[noven]] warn grötte heuveelheadn holt nödig, woardeur t eilaand oeteindlik gin bos mear had. Zaandstörme begroawn hölle dörpe, en oeteindlik is de zoltindustrie stopt. Seends t end van de joarn '80 beent zee wieder öp kleaine skoal an-vangn as n skiedkundig eksperiment en veur de bezeukers. Öp t eilaand kömt nog völle de [[Europease zwärte biej]] veur. Disse soart is önner n Deansen wet beskermd en d'r majt ginne oare söarte noar t eilaand heen-bracht wordt. Dissen wet is allinig neujt in warkige bracht en noe-an-n-dag beent zoo wal zwärte as nörmoale biejn broekt veur hönig. Wál is t eilaand in twea stökker deild, ean veur elkn soart. == Bereikboarheaid == Boatdienstn verbeendt t eilaand met Frederikshavn vanoet Vesterø Havn, tarwiel Østerby Havn de vissershoawn van t eilaand is. {{DEFAULTSORT:Laeso}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Deens eilaand]] 7eh2zqhs0dqjnb5lhtko9w8k11x3nsz 0 18483 284279 272127 2016-04-22T21:32:55Z TherasTaneel 13930 changed file wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Denmark location samso.svg|thumb|right|Samsø in Deanemarkn.]] [[Bestaand:Map of Samsø.png|thumb|right|Koarte van Samsø.]] '''Samsø''' is n [[Denmaark|Deans]] eilaand det 15 km van t [[Jyllandhalfeilaand]] of in t [[Kattegat]] leg. t Leg in de [[Gemeante Samsø]]. t Eilaand zölf hef 4,300 (2009) inwönner dee ''Samsingers'' hett en hef n öppervlakte van 114,26 km². Deurde't önnevear in t mirre van aals leg wa't eilaand in de Vikingtied ne öntmootigeploatse. t Is nich bekaant woar n noam van t eilaand of köm. In 1997 winn Samsø nen Deansen Stöatspries veur t gebroek van greune energie. Noe-an-n-dag köm alle elektrisiteait (100%) öp t eilaand van weendenergie. == Algemeane informoasie == t Eilaand is onmeunig bekaant biej [[Frankriek|Fraansn]], [[Kumrië]]rs en [[Ierlaand|Iern]] veur de möglikheaid d'r in juni en juli [[erebeie|earebeazn]] te gaddern. In Deanemarkn zölf is t eilaand veuraal bekaant veur de [[eerpel|tuffeleugste]]. t Earste poar kiloos van disse tuffeln könt priezn töt €130,- kriegn en stoat bekaant as ne grötte delikatesse. t Dorp Ballen en zin straand beent good biej de bezeukers. Öp t eilaand rid nen bus den oawer t hölle eilaand geet en doarbiej ok de hoawnhuuze andöt. Biej skier wear kö'j t [[Helgenæshalfeilaand]] zeen. t Eilaand is te verdeiln in drea stökker: * t Noordeilaand (''Nordøen'') * t Stavnsfjord (''Stavns Fjorden'') * t Zuudeilaand (''Sydøen''). == Natuur == [[Bestaand:Ballebjerg Samsø.jpg|thumb|left|200p|Samsø biej t Ballebjerggebeed.]] t Eilaand hef völle natuurskierheaid. t Noordlikste peunt is Issehoved, woar veur de bezeukers nen "tak" van Skagen te zeen is. Møgelskår en Ballebjerg beent heuwelachtige gebeedn vanwoar iej gemaklik noar t straand an n sea goan könt. Vearder beent d'r goode straandn oawer t hölle eilaand hen. t Besserreef is lös veur t pebliek behalwe tiejdns de vöggelbroodtied. t Is n reef det biejnoa 7 km van t eilaand of n sea in geet. Öp t Zuudeilaand he'j t Brattingsborgbos (''Brattingsborg Skov''), woar iej zoo wal könt waandeln as riejdn. == Greune energie == In 1997 winn Samsø n pries veur de grötste greune-energiesoamnleawing van Deanemarkn. To was Samsø nog höllemoal ofhaanklik van t verbraandn van kool en olie, dee van t västelaand an-veurd wörn mösn. D'r is n weendmöllepark in sea det oet 10 weendmölle besteet (soamn met de weendmölle öp t västelaand van t eilaand zölf mak det 21 weendmölle in totoal) det deur de eilaanders zölf biej mekoar spöard is. Ok verwarmt de menskn van Samsø öare huuze met stro in n sentroal verwarmigessysteem en riejdt zee öp biobraandstöf den zee ok zölf greujt. Noe-an-n-dag köm 100% van de energie van weendmölle en 75% van de wärmte van woater en zönnepanealn. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Deens eilaand]] afpw37gkbksn5vv3mhqctddeudbrr1w 0 18486 271124 260262 2013-11-09T14:05:15Z 80.114.178.7 {{DEFAULTSORT:Torfstikken}} wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Turf.jpg|thumb|right|Törf stikken in beeld]] '''Törfstikken''' is een maniere um braandstof uut veene te maken. Ie hebt twee soorten törf; uut hoogveene en laogveene . De leste wordt fabriseerd van bagger, en wördt dan ok wel baggertörf enuumd. Hoogveenetörf wördt uutesteuken en op riegen edreugd. Disse bladziede giet over hoogveenetörf. == Veene == Hoogveene ontstiet deurdat veurnameluk veenmos (sphagnum) dat deur de joaren in dikke loagen alsmaar over mekare op vochtige groond greuit, wördt bedekt deur zaandloagen en moar gedielteluk verteerd umdat der zowat gien zuurstof meer bi'j kump. Loagveene ontstiet in sloten en plassen uut waterplaanten, die ofstarft en noar de bodem zinkt. Eeuwenlaank bint der loagen evörmd en van disse bagger kan ok törf emaakt wörden, de zogenoamde baggertörf of baggerties, deur uutbaggeren en loaten dreugen in grote bakken. == Törf == In dit stuk zal het stikken van hoogveenetörf wörden behaandeld. Al in de grieze oldheid hadden ze ontdekt, dat edreugd veene as braand veur t vuur kön wörden gebruukt. Vrogger mus de törf mit de haand wörden esteuken. Loater wörden het ok mit mesienes edoane. Het mit de haand graven van törf gebeurden o.a. in de kop van Overiessel, langs de net egraven Dedemsvoart en in Zuud Drenthe. == Gereedskap == Eignluk was der niet veule gereedskap veur neudig. Een ballastschuppe veur t ofplaggen, een harke um de ofmeting of te krassen, een stikiezer en een holten stikschuppe mit stoalen snieraand en een törfkruuwagen veur t transport. == Warken in t veene == In de tweede wereldoorlog is in t Collendoornerveene nog weer ewarkt zoas dat ok vrogger gebeurden. De mensen könden van de eigenoar n kaveltien veenegrond pachten um doar törf veur eigen gebruuk uut te halen. Veurdat t echte törfstikkken kan begunnen, mut eerst de bovenloage of esteuken wörden, het zogenoamde bolstern. De heideplaggen wörden later in de ondergroond verwarkt um der landbouwgroond van te maken. Mit de harke wördt nou t oppervlak van t veene ofetekend; mit de brede kaante veur de lengte en mit de smalle kaante veur de breedte van de törf. Langs de kraslienen wördt de diepte van de törf mit t stikiezer in esteuken. Dan mut een sleuve egraven wörden langs de lengte van t veld. De törfstikker spit doarnoa mit de stikschuppe elke keer n törf uut t natte veene en gooit die op de kruuwagen. As de kruuwagen vol is, kruult e de törf noar de dreugriegen. Zo giet t nog n tiedtien deur. Meestal bint vrouw en kinder gangs um de törfkloeten op riegen te zetten. Tussen de törven mut een lösse ruumte te blieven, zodat de wind der deur waeit en de törf kan dreugen. Noa een paar weken is de törf voldoende dreuge en kan mit kruuwagens vol noar huus ebracht wörden. t Gezin hef nou genog braandstof veur de hele winter. [[Bestaand:De Schoolmeester turf kruiwagen.jpg|thumb|left|Kruuwagen mit törf]] {{Dialekt|sdz}} {{DEFAULTSORT:Torfstikken}} [[Kategorie:Olde ambachten]] rz7jqp7137yaa010la0m24vsb23lupb 6 18487 227139 2012-05-04T08:50:14Z Faasco 7610 Torfstikken in beeld{{Dialekt|sdz}} wikitext text/x-wiki Torfstikken in beeld{{Dialekt|sdz}} mx1tshsavp9durpnu07zgmyq6wzp89h 0 18494 273160 267933 2014-02-14T19:49:30Z Droadnaegel 1133 +verwiezing saksnoorloogn wikitext text/x-wiki '''Saksenland''' was t land waor de olde [[Saksen]] ([[Oldsaksisch|Old Saksies]]: ''Sahson'') woonden toon ziej nog n unafhankelik land hadden. In umsgeveer de viefde eeuwe velen de Saksen samen met de [[Fresen]], [[Jutten]] en [[Angelen]] [[Brittannië]] binnen. Disse luu waren de [[Angelsaksen]]. De [[Angelsaksen]] hebt later [[Engeland]] eur name given. In [[772]] begonnen de [[Saksenoorloogn|Saksenoorlogen]], waorin et [[Frankiese Riek]] vocht teggen Saksenland. Den Saksiesen anvuurder was [[Widukind]] en den Frankiesen was [[Karel de Grote|Karel den Groten]]. Uutendelik hef Saksenland kapituleerd, en daormet wier Saksenland in [[804]] ne perveensie van t [[Frankiese Riek]]: t [[hertogdom Saksen]]. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Geschiedenis]] [[Kategorie:Saksen (volk)]] 32ws76gcptq5f5jzpxwcf4ro0gamuc1 0 18496 290728 279310 2016-11-01T17:05:44Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Ierland.jpg|thumb|righr|200px|Sattelietfoto van t eilaand Ierlaand]] '''Ierlaand''' ([[Iers]]: ''Éire''; [[Ulster-Schots]]: ''Airlann'' of ''Airlan'') is n [[eilaand]] in [[Europa (continent)|Europa]]. t Ligt op t westn van [[Groot-Brittanje]]. t Wörd umringd duur n [[Atlantiesen Oseaan]] en de [[Ierse Zee]]. Op t eilaand lignt de onofhaankelike [[Ierse Reppubliek]] en [[Noord-Ierlaand]], wat offisjeel bie t [[Verenigd Keuninkriek]] heurt. Meestal wörd met n naam ''Ierlaand'' de reppubliek bedoold. t Eilaand wörd van ooldsher oonderverdeeld in 4 proveensies: [[Munster (Ierlaand)|Munster]], [[Leinster]], [[Connacht]] en [[Ulster]]. Noord-Ierlaand ligt volledig in Ulster. == Zeet ook == * [[Ierse Reppubliek]] * [[Noord-Ierlaand]] * [[Verenigd Keuninkriek]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Ierlaand (eilaand)| ]] 7bdjgmh7vcr1k2p36u04ckmx2ytwfft 0 18497 227568 227509 2012-05-10T01:41:34Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Ierlaand (laand)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ierlaand (laand)]] 2zwyqupfhi6hnpmheqssb67fnvwjdk5 0 18498 227518 2012-05-09T11:53:29Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Noord-Ierlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Noord-Ierlaand]] np3qnfe8xaam0osglkvl44e05meq8zv 0 18499 260173 249463 2013-03-11T12:47:11Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 27 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q360190]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Edoeard Anatoljevitsj Chil''' ([[Russies]]: Эдуард Анатольевич Хиль) ([[Smolensk]], [[4 september]] [[1934]] - [[Sint-Petersborg]], [[4 juni]] [[2012]]) ok wal bekend as "Trololo Guy", was nen Russiesen [[operazanger]]. In 2009 wier hiej weerldbereumd mit zien leedjen Я очень рад, ведь я, наконец, возвращаюсь домой (Machtig bliede da'k endelik naor huus gao) uut [[1976]]. Dit leedjen is noe better bekend as "Trololo". Mangs wöd et nummer ok op dezölfde menier ebruukt as den [[Rickroll]]. == Trololo in Family Guy == n Antal media-bedrieven hebt de internethype op-epakt. Zo beslot [[Fox]] um Edoeard te eren mit ne scene in [[Family Guy]], mit Chil as gastpersoon. == Oetgaonde verwiezing == * [http://www.youtube.com/watch?v=oavMtUWDBTM Trololo op Youtube] * [http://rt.com/art-and-culture/news/trololo-dead-stroke-stpetersburg-898/ Farewell Mr. Trololo: Eduard Khil dies after stroke (TRIBUTE)] op RussiaToday {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Zanger|Chil, Edoeard]] [[Kategorie:Internetrage|Chil, Edoeard]] cb9m1bcldurabkamfuoiph21vty6ci0 0 18500 272145 262253 2013-12-11T01:53:35Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Rickrollen''' is nen internetgrap op [[You Tube]], den is ontstaon in [[2007]]. Rickrollen gebeurt deur nen ander nen link te gevven, en te doon asof der daor iets heel interessants te vinden is. Maor... a'j op den link klikt kom ie uut biej de muziekvideo [[Never Gonna Give You Up]] van [[Rick Astley]]. Rickrollen wier aover internet snel internasionaal bekend. Zo wier Never Gonna Give You Up af-espöld tiedens de grote protesten teggen [[Scientology]] en sturen de webstea [[You Tube]] op [[1 april]] [[2008]] alle anbevaolen links op et veurblad naor disse videoclip. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Internetrage]] 2kpgxybljk0h5869mbx8e3xxc9k6ba7 0 18501 273336 273334 2014-03-02T21:25:06Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Klompenmaken 1914.jpg|thumb|right|Klompen maken in 1914]] n '''Klompenmaker''' is iene die ambachtelik [[kloomp|klompen]] maakt deur n blok holt te snieden en uut te hollen. De klompen wördt daornao vake versierd of beskilderd. Klompenmaken is n uutstarvend beroep. t Maken van klompen, uutslutend mit de haand, wördt allenig nog edaone deur enthousiaste amateurs, miestal veur tentoonstellings en evenementen. In t [[Eanter|Aenterse]] klompenmuseum Buisjan wördt al jaoren kursussen egeven veur lu die t handwark wilt leren. Tegenwoordig wördt klompen bienao uutslutend fabrieksmaotig emaakt. ==Haandwark== t Haandwark was vrogger n mooi vak dat in [[Sallaand]] en [[Tweante|Twaente]] veule wördden uutevoerd deur zulfstaandige klompenmakers en ok wel deur boerties die dat vak derbi'j hadden eleerd. ==Holt== t Holt veur klompen is miestal popeliern- (peppel-)holt, dat vars en vochtig mut ween. De stammen wördt in blokken van zo'n veertig sentimeter ezaagd. Zo'n blok wörden twee keer ekleufd zodat der vier stukken holt van kump. Daor wörden twee paar klompen van emaakt. ==Gereedskap== De klompenmaker hef de beskikking over n bok waor t holt in vaste wördt ezet. t Beweegbaore snie-iezer, zit mit n oge an de bok vaste. An de aandere kaante hiervan zit n dwars handvat. n Vliemscharpe biele veur t hakken van de groffe vörm. n Stuk of wat booriezers veur t uutboren van de voetevörm. n Trekmes veur t ofwarken van de butenvörm, wat scharpe messen en n gutsmessien veur de versierings. ==n Klompe maken== Eerst wördt n kwart blok mit de biele zo behakt dat der n rauwe vörm van de klompe ontstiet. Dan wördt disse vörm mit t snie-iezer zodaonig bewarkt dat de vörm van de klompe mit de hakke zichtbaor wördt. Mit t trekmes kan nog wat fiener wörden bi'j-ewarkt. Zeg maor dat dit de rechterklompe is, dan wördt der nog iene as linkerklompe emaakt. De klompenmaker zet nou de twee vörms mit kielen vaste in de bok. Mit de booriezers giet e nou de binnenkaante uutboren um zo de voetevörm der in te kriegen. Dan wördt beide klompen mit scharpe messies nog wat gladder of-ewarkt. As leste kunnen mit t gutsmessien nog wat versierings op de klompe wörden ekarfd. ==Verskillende vormen== Naost mannen en vrouwenklompen bint der ok nog vörmen as de [[Riessen]]se, de Twaentse, de [[Münster]]se en de [[Braobaant]]se. ==Dimmestraosies== Vake geft de klompenmakers op feesten en tentoonstellings dimmestraosies van wat ze könt. Altied is daor grote belangstelling veur. ==Klompenmaken in beeld== <gallery> Ofbeelding:klomp01.jpg|Hakkn mit biele Ofbeelding:klomp02.jpg|Vörm snieden Ofbeelding:klomp03.jpg|Versiern Ofbeelding:klomp04.jpg|Endprodukt </gallery> ==Klompen maken in Aenter== *[http://www.youtube.com/watch?v=Hsitd8kz65Q Video op YouTube over mit haand maken van klompn in Aenter] *Artikel over de [[kloomp|klomp]] {{Dialekt|sdz||Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Olde ambachten]] osxq30amv466zcvvcic5shahh0j9n5h 0 18504 260479 249999 2013-03-11T12:54:15Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2206912]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Een '''stoelnmatter''' is iene die ambachtelijk matten vlecht as zitvlak in t holten freem van stoelen. Stoelnmatter is n vak dat zo'n beetien uutestörven is. Vake zie'j nog n stoelnmatter op dõrpsfeestn en zo. [[File: Charles Rennie Mackintosh - Chair - 1903.jpg|thumb|right|Stoel mit biezen matte]] ==Ni'je zitting== Vrogger waren veule stoeln mit biezenmattn in de mode. Op t holten freem wördden mit prepareerde biezen een mooie matte evlõchten. Van buten noar binnen wõrdden de biezen al draeiend noar mekare toe evlõchten. De stoel was zo emaakt dat de zitting der boven in völ. As de biezen mit de joaren verdreugden en kepot gungen, kun de zitting der uut eneumen wörden en wördden der een ni´je matte op evlöchten ==Ofbeeldingen== <gallery> Ofbeelding:stoelmat.jpg|Stoelnmatster Ofbeelding:stoelnmatn.jpg|Stoelnmatter op t feest Luttn 750 joar </gallery> {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Olde ambachten]] [[Kategorie:Huusraod]] m3gp9qo5s6b9vhzzuy482dcyhwsyjvw 0 18506 227874 2012-05-13T09:40:20Z Ni'jluuseger 73 Ni'jluuseger herneumden de pagina [[Rickroll]] naor [[Rickrollen]]: Begrip an Nds an-epast wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Rickrollen]] 6iuedck2xri0lrv72adgyo9986ax3a0 14 18511 228082 228077 2012-05-15T21:09:58Z Droadnaegel 1133 +[[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Geschiedenis]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Geschiedenis]] q3ycalvmn87nbzuk7262fn9dcnwdtgn 0 18513 272246 271320 2013-12-11T20:34:02Z Droadnaegel 1133 [[Eemlangds]] [[ Eemslenner Plat]] [[Eemlands]], dree maol n artikel ovver t zelde onderwarp in verskillende dialekten bi'j mekare edaone,. wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Eemlangds]] p48p3v9t9ghzgf6m37zl6bzkavd6w0h 0 18515 260516 260232 2013-03-12T12:04:43Z Droadnaegel 1133 wikiproject:Check wiki, eersten koptekst op nivo 2 wikitext text/x-wiki {{Dialekt|sdz}} <br \>[[Bestaand:spinnen.jpg|thumb|right|Vrouw mit Spinnewiel, schilderi'je van E. Boursse - 1661]] '''Spinnen''' is een old ambacht. In de [[oldheid]] - en ok nou nog in sommige laanden - wördden goaren espönnen deur middel van n spintolle of spinklosse. Hier wördt echter het wolle spinnen mit een [[spinnewiel]] of spinrad behaandeld. == Matriaal == Hoewel der verskillende soorten hoar veur spinnen in anmarking kumpt, gebeurden in [[Sallaand]] en de rest van t Nedersaksies gebied t spinnen veurnamelik mit schoapewolle. Soms mus de wolle ekaard wörden umme de krulle der uut te kriegen maar vake wörden de wolle ok wel zo van t vluus verwarkt. == Spinnen == De spinster nöm n vluus wolle op schoot, trök der een fossien uut en draeiden doar mit de vingers t eerste stuk van de droad van. Mit een hoakien trök ze disse droad deur een gat in de asse. Op disse asse zit n u-vörmig stuk [[holt]] vaste mit geleidehoakies um de droad op de spoele te verdelen. De spoele zölf kan vri'j um de asse draeien. Alles wördt deur een snoare vanof t grote rad an edreven, Deur t verskil in diameter draeit de spoele sneller dan de geleider. De spinster windt de droad n paar slagen um de spoele. Dan gef ze n slinger an t rad en holt dat mit de [[Voot|voete]] in beweging. De kunst is nou um t vluus zo uut de plukken dat der n geliekmoatige droad ontstiet die dan via de asse um de spoele ewikkeld wördt. As iene spoele vol is, wördt der een tweede op ezet en begunt t proces weer opni'j. == Twienen == Um stark goaren te kriegen mut droaden in mekaar etwiend wörden. Op t spinrad zit meestal een gestel mit pinnen woar de klossen op ezet kunt wörden. Twee klossen mit droad wördt doarop ezet en nou trekt de spinster twee droaden tegelieke deur t asgat. Nou spint ze weer en onderwiel wördt de twee droaden in mekaar etwiend zodat der stark goaren ontstiet. As zo wat klossen vol zit, kunt ze op n haspel edraeid wörden um der strengen wolgoaren van de maken. Die kunt wörden ewassen en eventuele evarfd afhankelik van t gebruuk. Deur twee kleuren droad in mekare te twienen, kriej n mooi tweekleurig effekt veur n biezunder breiwark. == Folklore == Hoewel der nog wel wat [[Vraauw|vrouwen]] bint die thuus der eigen wolle spint, zie'j vake dimmestrasies mit spinnen op volksfeesten en biezundere dagen zoas broaderieen. == Spinnen in platies == <gallery> Ofbeelding:Spin01.JPG|Spinnewiel Ofbeelding:Spin02.JPG|Spinwark Ofbeelding:Spin03.JPG|Droadinvoer Ofbeelding:Spin04.JPG|Spoele Ofbeelding:Spin05.JPG|Trapwark Ofbeelding:Spin06.JPG|Opzetklossen </gallery> [[Kategorie:Olde ambachten]] [[Kategorie:Textiel]] f2vfquaalfyo9vq9ylmxxqb5olr5wji 0 18516 228246 2012-05-16T23:22:56Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel herneumden de pagina [[Törf stikken]] naor [[Törfstikken]]: Engelse zeekte deroet wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Törfstikken]] h98aid7rbpo3z8hv4bqc0kxtxlv03hm 0 18517 228265 2012-05-17T02:28:22Z 129.125.102.126 #REDIRECT [[Törfstikken]] (elinkt vanof [[Törf]]) wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Törfstikken]] cpea7nnz672ud9178yf6cpcd5yh0r7r 0 18519 228353 2012-05-17T20:57:26Z Steinbach 12 Steinbach herneumden de pagina [[Spinnen]] naor [[Spinnen (ambacht)]]: 't kunt ja ook van dee beeskens met acht poten wean wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Spinnen (ambacht)]] b5f1v3juomcwyvsllmcuvppihni76i5 0 18520 263550 260209 2013-05-04T23:54:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Instagram.png|thumb|right|200px|t Oawerzichtsskoarm van Instagram]] '''Instagram''' is n kostnloos programma vuur t bewoarkn en deeln van [[fotografie|foto's]] met nen [[smartphone]]. Gebroekers van t programma köant dr nen foto met nemn, n antal vuurprogrammeerde filters dr oawerhen maakn, en t dan deeln op verskeaidene sosjale netwoarkn, woereunter [[Twitter]], [[Facebook]], mer ook det van Instagram zelf. t Biezeundere an Instagram is vuural det de foto's veerkaant zeent, in plaatse van de gebroekelike 4:3 verhoolding dee't tellefonkamera's normaal maakt. Dit dut wat deankn an de oolde [[Kodak]] Instamatic en [[Polaroid]] fototoosteln, en featelik zorget de meeste filters van Instagram ook vuur nen wat eulderen glood an de foto's. In t begin was Instagram allene vuur [[Apple]]-apparaatn te gebroekn ([[iPhone]], [[iPad]], en [[iPod Touch]]). Vanof [[april]] [[2012]] was t ook vuur [[Google]] [[Android]]-toosteln te kriegn. April 2012 wör Instagram op ekocht duur Facebook vuur ongevear €785 miljoen. Instagram blif oonder eegn besteur. t Hef inmiddels mear as 30 miljoen gebroekers. ==Techniek== Instagram dreajt op [[Linux]] servers, met [[Django]] as applikatieserver. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Tillefoon]] [[Kategorie:Programmatuur veur IOS]] [[Kategorie:Programmatuur veur Android]] 08hmr492b56b753ukotdtuywqtcdm2l 6 18521 228361 2012-05-17T22:55:55Z Woolters 62 t Oawerzichtskoarm van Instagram. {{Dialekt|twd}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == t Oawerzichtskoarm van Instagram. {{Dialekt|twd}} == Lisensie == {{GFDL}} afpmxdh5aghtihyt30sw3b5yxmsqght 14 18524 260423 255055 2013-03-11T12:52:47Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 43 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4532]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Internet]] [[Kategorie:Rage]] 8ie5etux6sqs9kn5sw7nk72fi69mo0j 14 18525 228494 2012-05-18T21:45:16Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Kultuur]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Kultuur]] sqsois5o26cqdi84nnv6hxpd4pjsqe6 0 18526 228499 2012-05-18T22:02:07Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[YouTube]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[YouTube]] ow9ubeuv0mah5msktvo5ghnyrbrh1k3 0 18530 262825 260322 2013-05-04T20:42:40Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Google+ logo.png|thumb|Google+ beeldmark]] '''Google+''' is ne [[sosiale netwark]] [[webstea]], te vergelieken met [[Facebook]] en [[Hyves]]. Leu könt der zich op anmelden, ne eigen perseunlike ziede maken en dan leu neugen um kammeraod ("vriend" of "friend") te worden, zodat t perseunlike netwark gräöit. Deur bepaolde zieden met interesses an oewe ziede te koppelen, könt andere leu met dezelfde interesses ow vinden. Inskrieven kö'j ok doon met ow [[gmail]]-akkount. t Antal inskrievingen greuit raps, al is neet bekend hovölle leu Google+ ok echt aktief gebroekt. [[Google]], t bedrief achter Google+ hef der namelik veur ezorgd dat iederene den n gmail akkount anmek (ok van Google), automaties an n Google+ akkount ekoppeld wörd, met verwiezingen ovver en weer. Met de opkumst van de smartphones op [[Android]] (ok deur Google), en synchronisatie daorvan met Google servers, steet dat garant veur vlotte tooname van t antal akkounts. Wieters kö'j der perseunlike berichten met naor andere leu sturen, näolen ovver wat of da'j an t doon bunt, wa'j in de gedachten hebt, of wa'j in t zinne hebt. I'j könt ok fotobeuke maken of wiezen op verbindingen op t internet dee't ow interesseert. Kameräo kriegnt dit dan in n ovverzicht te zeen van wat iederene dut en dech. Hier könt ze dan weer op reageren. Google+ had as eerste de meugelikheid um leu te volgen, zonder dat ze ow kameraod waren. Facebook hef dat al raps ovver-enommen. [[Mark Zuckerberg]], den oprichter van Facebook is n zetjen den meest evolgden persoon op Google+ ewest. Bliekbaor zinden m dat neet, want hee hef zien Google+ akkount op-ezegd. Google+ hef net as Hyves en Facebook de meugelikheid um an te gevven da'j iets alderbastend mooi vindt. Bi'j Hyves heet dat ''Respect'', bi'j Facebook ''Vind ik leuk'' of ''Like''. Bi'j Google+ hebt ze t ovver ''+1''. Der wörd op elk artikel anegovven hoovölle leu dat mooi vindt deur nen teller, den angif ho vake der op +1 is edrukt. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Webstee]] do7xx1qhowv19wcztzmd5n9jk64zyyb 0 18535 228766 2012-05-21T15:53:13Z Servien 7 Servien herneumden de pagina [[Koppelpoorte]] naor [[Koppelpoort]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Koppelpoort]] r8ky8l23jfwyyfjmyg0p08abl81z2rl 0 18537 260515 260332 2013-03-12T12:03:07Z Droadnaegel 1133 Wikiproject:Check wiki, eersten koptekst op nivo 2 wikitext text/x-wiki n '''Fernuus''' (van 't [[Latien]]se ''furnus'' wat [[noven|oven]] betekent; vergeliek ''al forno'') is een apperoat um eten of [[water]] op te koken, [[brood]] of koeke in te bakken en t kan ok nog as verwarming dienen. In sommige fernuzen zat n warmwaterbak veur n soort sentrale verwarming. == Geschiedenisse == Koken of warm eten kloar maken is al zo old as der vuur is. Wördden in de beguntied van de mensheid vleis boven een vuurtien eroosterd, later gungen ze eten koken in n iezeren pot. Nog weer later wörden in de huzen n schouwe emetseld mit n vuurrooster en n haal um de pot op te hangen. Pas in de negentiende eeuw kwam t fernuus in zwang. Een gietiezeren kaste op poties mit een stookkaante en n oven um in te bakken. [[Bestaand:2008-08-17 kolen gestookt fornuis.JPG|thumb|right|Veurbeeld op veurmalig DRU-terrein]] Links was t stookgedeelte mit n vuurdeurtien, luchtregelkleppe en n assela. Rechts was de oven mit een ovendeure. De bovenplate van dik gietiezer had n paar gaten veur de pannen of ketels. Die gaten kunden mit ringen, die mit n raand in mekaar völlen, groter of kleiner emaakt wörden, noar gelang de moate van de panne. Achterop n schörstienpiepe veur de ofvoer van de rook. Meestal zat veurlangs n stange zoda'j oezölf of oen kleren niet brandden an de hiete plate. Loater kwamen der ok wat luxere fernuzen, mooi emailleerd en soms mit versierings of platies der op. == Braandstof == Hoewel de name kolenfernuus dut denken an allennig moar stoken mit kolen, wördden der ok wel [[holt]] of [[törf]] in estookt. Soms nuumden de meensen t de mesiene, umdat t netuurlik heel wat aanders was dan t olde holtvuur. == Gasfernuus == In de steden mit gasfebrieken waren ze der al eerder, maar noa de aardgasvondst in [[Slochteren]] kwamen op t platteland ok de gasfernuzen in zwang. n Modern gasfernuus hef meestentieds vier of vief kookpitten en n gasoven of n elektriese oven. Disse ovens bint, deur de regelboarheid, veule beter geschikt um allerlei ovenschöttels in te bereiden. De olde kolenfernuzen zie'j eigenlik allenig nog maar in museums. == Fernuuskachel == In t zuden van Nederlaand, veurnamelik [[Broabant]], waren vake fernuuskachels, de zogenoamde "plattebuuskachels" in gebruuk. De kookruumte doarvan was beheurlik kleiner. Ok disse kachels bint meestal museumstukken. == Fernuuspot == Ok n kooktoestel, moar dan in t stookhokke bi'j de [[Boerderieje|boerderi'je]]. Dat was n gietiezeren of emetseld onderstel as stookruumte mit doarop passend n grote gietiezeren panne. De fernuuspot wördden veurnamelik gebruukt um eerpels veur varkensvoer te koken of hiet water te maken veur de slacht. Noa de slacht wördden de lever- en bloedwörsten in de fernuuspot gaar ekookt. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Huusraod]] [[Kategorie:Kökken]] qkgxemgp3m17yg1s4bgdods8r8c7cer 8 18538 253133 243821 2013-02-07T01:50:30Z Pgehres (WMF) 6685 Updating sidebar link to use subst:CONTENTLANGUAGE wikitext text/x-wiki //donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nds-nl.wikipedia.org&uselang=nds-nl feetlw7a2fvr2pgf84oe4hp6ab0j4fm 6 18543 228942 2012-05-24T13:03:38Z Faasco 7610 Harbarge uutspanning De Hongerige Wolf in Stegeren bi´j Ommen{{Dialekt|sdz}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Harbarge uutspanning De Hongerige Wolf in Stegeren bi´j Ommen{{Dialekt|sdz}} == Lisensie == {{PD-70j}} 8d8gir0xxjaz6j215svpr05vr33h9j0 0 18544 291401 254628 2016-11-04T15:15:13Z Wwikix 13678 /* Resterant */ kat wikitext text/x-wiki {{Dialekt|sdz}}'''De Hongerige Wolf''' was een harbarg en uutspanning in [[Stegeren]] bi'j [[Ommen]]. [[Ofbeelding:hongerigewolf1921.jpg|thumb|right|Hongerige Wolf in 1921]] ==Bedrief== De [[harbarg]] "De Hongerige Wolf" lag an de grote [[Hessenweg]] tussen [[Hannover]] en [[Zwolle]]. Indertied was der een groot handelsverkeer van [[Duutslaand]] noar t westen van [[Nederlaand]]. Vrachtkarren en [[Postkoetse|postkoetsn]] reden doageliks over de brede Hessenwegen. Bi'j de Hongerige Wolf kun overnacht wörden en de peerden verzörgd en estald of ewisseld wörden. [[Ofbeelding:Hessenwagen_gevelsteen.jpg|thumb|left|Gevelsteen met Hessenwagen in Thomas à Kempisstraat Zwolle]] ==Legende== t Verhaal wil dat in 1701 Jonkvrouwe Ida van kasteel Eerde mit heur page, beide op peerd, noar [[Coevern]] zol rieden um heur vriendinne Kunegonda te bezuken. In t bos bi'j Stegeren wörden ze overvallen deur een troep wolven. De jonkvrouw wörden van t peerd eslingerd tussen de bomen. De twee peerden en de page veulen ten prooi an de wolven. Toevallig kwam doar jonker Rudolf van Collendoorn an, die t lawaai heurde, de wolven versleug en jonkvrouw Ida redden. Ze bint mit mekare etrouwd. Vanof die tied heetten de plekke woar t gebeurden "De Hongerige Wolf". Later is op disse plekke de gelieknamige harbarg ebouwd. ==Hoorngeschal== As der een postkoetse de harbarg noaderden, bleus de voerman op zien posthoorn um zo zien ankomst an te kondigen. De weerd wõs dan dat e kön begönnen mit de moaltied kloar te maken en t vat bier an te sloan. ==Resterant== Joaren eleden (1976) is de olde harbarg ofebraand en later weer ni'j op ebouwd. t Is nou gien harbarg meer, maar n resterant en zalensentrum. [[Kategorie:Harbarg]] [[Kategorie:Restaurant]] [[Kategorie:Zalensentrum]] [[Kategorie:Ommen]] j5y7fobdt3ywqw6qc907r48xk05tpq7 0 18545 229070 2012-05-25T17:49:18Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Duve]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Duve]] 6nd2moi2fv7r3jqtj4syli4t77qshm4 0 18546 279905 279900 2015-04-03T12:25:27Z Servien 7 alfabeties wikitext text/x-wiki Veur '''[[geluud|gelujen]] van [[dier]]en''' bestaon der veule verschillende [[warkwoord]]en, die vake heel in t biezunder bie één diersoorte heuren. t Zelfde geldt veur de [[onomatopee|klanknaobootsingen]]. Opmarkelik van n antal van disse warkwoorden is dat ze gien verbaand lieken te hebben mit t geluud dat ze weergeven, zo as t "balken" van de ezel en t "mekkeren" van t schaap. An de aandere kaante bin der dieren die eneumd bin naor de naobootsing van der roep, bieveurbeeld [[tjiftjaf]] (die mu'j niet in t wiere haolen mit de [[Aziatiese huusgekko]], oek wel tjitjak eneumd, n Aziatiese onomatopee), [[oehoe]] en [[gruto]]. De gelujen in de onderstaonde tabel bin de gelujen die ze volgens verschillende [[Nedersaksies]]e dialekten proberen nao te bootsen. De interpretasie van disse gelujen verschilt vake van taal tot taal; soms is t verschil zelfs arg verrassend, n kikker zeeg in t Engels bieveurbeeld niet "quack" mer "ribbit". == Geluudsbron == De meeste gelujen bie [[gewarvelden]] wörden mit de bek en/of de keel emaakt, waorbie [[voegel]]zang deur de [[syrinx (orgaan)|syrinx]] kömp en zoogdiergeluud deur t [[strotte]] en [[stembaand]]en. Mer [[heumse]]n maken der getjirp deur de vleugels langes mekaar te strieken, [[gorilla's]] trommelen der eigen op de borst, [[spechten]] hakken mit der [[sneb|snavels]] in bomen en [[olifanten]] trompetteren niet allinnig mit der [[slurve]] (neuze), mer maken oek mit der vootzolen [[infrageluud]] waormee ze kommuniseren. == Doel en betekenisse == Veule gelujen beheuren tot n systeem van [[dierenkommunikasie]]. Welende soorten hebben n rippertwaar an gelujen mit welende funksies. Onder aandere bie [[ganze]]n is dit oek veur de meens goed te heuren. Der bin alarmgelujen (luud gakken), [[dreiggedrag|dreiggelujen]] (sissen) en veule aandere. [[Ethologie|Onderzeukers van dierengedrag]] zien dan elk type as n aander ethologies signaal. De meeste dierengelujen bin ericht op soortgenoten en oek dreiggelujen die veur indringers bedoeld bin, kunnen tegelieke informasie bevatten veur soortgenoten. Mer der bin oek gelujen die in de eerste plekke n prakties doel hebben of n bieverschiensel bin, zo as de [[ultrasoon|ultrasone]] gelujen veur [[echolokasie]] bie [[vleermuzen]] en [[niezen]] en [[pruusten]]. Oek is van veule gelujen niet bekend of ze n doel hebben, bieveurbeeld t brommen of zoemen van [[bromvliegen]] en t klapwieken van [[voegels]]. Dit leste is, liekas aandere vlieggelujen, n bieprodukt van de vlucht, mer t is wel meugelik dat soortgenoten, [[roofdier]]en of aandere soorten in t [[ekosysteem]] der informasie uuthaolen. == Overzicht == Dit overzicht laot per dier t warkwoord zien dat bie zien geluud heurt en de klanknaobootsing in t Nedersaksies van t geluud, veur zovere as ze bestaon of bekend bin. {| class="wikitable vatop" !Dier !Warkwoord !Geluud |- |[[apen|aap]] |brullen, schrouwen |oeh |- |[[baviaan]] |bleuken | |- |[[beren|beer]] |grommen |grom |- |[[iemn|bieje]] |zoemen |zoem |- |[[dolfien]] |klikken |klik |- |[[duve (voegel)|duve]] |roekoeën |roekoe |- |[[ente]]n |kwaken |kwaak |- |[[ezel]] |balken, iaën |ia |- |[[fazante]] |kokkeren | |- |[[gaanze|ganze]] |kwekken<br>sissen |kwek |- |[[sik|geite]] |mekkeren |mae |- |[[hamster]] |piepen |piep |- |[[hart]] | | |- |[[heileuver]] |kleppen |klep |- |[[heumse]] |tjirpen |tjirp |- |[[hond]] |bleuken, keffen<br>tjoenken, piepen<br>grommen |woef, waf |- |[[hyena]] |lachen | |- |[[ikster]] |klappen, kwekken | |- |[[roofvoegels|jachtvoegel]] | | |- |[[jakhals]] |lachen | |- |[[kalkoen]] | | |- |[[kat]]te |mauwen, miauwen<br>spinnen, snorren<br>blaozen<br>hulen |miauw<br>prr |- |[[kiepe]] |kakelen |pok |- |[[kikker]] |kwaken |kwaak |- |[[kuken]] |piepen |piep |- |[[ko]] |loeien, bulken |moeh |- |[[koekoek]] |reupen |koekoek |- |[[kreie]] |krassen |krakra |- |[[leeuw]] |brullen |whaa |- |[[meeuw]] | | |- |[[mogge]] |zoemen |bzzz |- |[[huusmus|mosse]] |tjilpen, piepen |tjilp |- |[[muus]] |piepen |piep |- |[[neushoorn]] | | |- |[[olifant]] |trompetteren | |- |[[papegaai]] |praoten |lorre, koppiekrauw |- |[[pauw]] | | |- |[[peerd]] |hinniken |hihi |- |[[rave]] |krauwen |kra |- |[[ree (dier)|ree]] |briesen | |- |[[schaap]] |mekkeren, bleiten |mèèè |- |[[slange]] |sissen |ssj |- |[[tieger]] |brullen | |- |[[tortelduve]] |koeren | |- |[[ule]] |hulen, reupen, oehoeën |oehoe |- |[[varken]] |knorren |knor, oink |- |[[vis]] | |blub |- |[[voegel]] |fluiten, zingen, piepen, tjilpen |piep |- |[[walvis]] |zingen | |- |[[wild varken]] |briesen | |- |[[wulf|wolf]] |tjoenken |auwhoe |- |[[zeehonden|zeehond]] |bleuken, hulen |oenk |- |[[zwaoluw]] |kwetteren | |} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:Dier]] fmhemf59v2xucgqrjl5qv4qzbm8x9n8 0 18547 229221 2012-05-27T12:54:34Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Loster]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Loster]] esf5och8gaqjo9pv7ag8frrch5w3wk0 0 18549 229356 2012-05-28T23:59:08Z Steinbach 12 mag toch wal wikitext text/x-wiki #redirect [[kökken]] hszgzejfu5dsilhvya6shrcnpyc1v8t 0 18551 234325 233739 2012-07-06T09:43:42Z Faasco 7610 /* Onderkommen veur scheepsjagers */ wikitext text/x-wiki {{titel kleine letter}} [[Ofbeelding:t Jachthuus.jpg|thumb|right|t Jachthuus Luttn, ca. 1920]] '''t Jachthuus''' was oorsprunkelik n logement dat deur mr. H. van Sonsbeek, commissaris van Kanaalmaatschappij [[De Vaort|Dedemsvoart]], in Luttn ebouwd wördden rond 1840. ==Onderkommen veur scheepsjagers== t Jachthuus in [[Luttn]] was in die tied veurnamelik n logement veur [[scheepsjagen|scheepsjagers]]. t [[Dedemsvaort (kenaal)|Kenaal de Dedemsvoart]] was net egraven en de törf mus of-evoerd wörden mit kleine scheepies en törfbokken. Veur t vervoer noar [[Zwolle]] mussen de schepen deur scheepsjagers deur t kenaal etrökken worden. De jagers overnachtten meestal in t Jachthuus, woar ze ok de peerden könden stallen en voeren. De name hef dus niks mit de jacht op prooidieren te maken. ==Hotel-Café-Resterant== Begun 1900 kreeg t Jachthuus de deftige name "Hotel-Café-Restaurant Het Jachthuis". Toen de tram gung rieden tussen [[Coevern]] en [[Zwolle]], kwamen onder aandere nogal wat handelsreizigers uut de stad noar t plattelaand en de toenmoalige eigenaar van t logement was slim genog um hiervan te profiteren umdat de tram bi'j hum veur de deure stopten. Op zolder wördden n paar kamerties of-etimmerd en de gelagkamer wat moderniseerd. Toen later de tramlien op [[Hiemse]] wörden an-esleuten, gungen de zaken alsmaar beter. ==Uutvoerings== Noa de [[Tweede Wereldoorlog]] kwam der een zaal bi'j en könden plaselike verenigings zoas de zangvereniging en de padvinders hier heur joarlikse uutvoerings geven. De vrouw van de ni'je eigenaar speulen op de [[piano]]. [[Ofbeelding:Jachthuis2.JPG|thumb|left|Veurmalige Jachthuus now (2012)]] {{Dialekt|sdz}} {{DEFAULTSORT:Jachthuus}} [[Kategorie:Hotel]] [[Kategorie:Hardenbarg]] ojm3d8xi03bxtgskus91lzr27uwutme 6 18552 265401 229562 2013-05-10T13:55:13Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki == Beschrieving == t Jachthuus in Luttn rond 1920{{Dialekt|sdz}} == Lisensie == {{PD-70j}} [[Kategorie:Wikipedie:Gin Kattegerie]] 2wcy89n1wrc0hamkogl289s4uthohxu 0 18555 263423 260172 2013-05-04T23:33:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Desmond Dekker | ofbeelding = Desmond Dekker in 2005.jpg | umschrieving = Desmond Dekker in [[San Francisco]], [[Verenigde Stoaten|VS]] in [[2005]] | geboren = [[16 juli]] [[1941]] | sturven = [[25 mei]] [[2006]] | genre = [[Ska]], [[Reggae]], [[Rocksteady]] | spraoke = [[Engels]], [[Kreoolsproake|Jamaikaans Kreool]] | laand = [[Jamaika]] | webstee = http://wwww.desmonddekker.com }} '''Desmond Dekker''' ([[16 juli|n 16den juli]] [[1941]] - [[25 mei|n 25sten mei]] [[2006]]) was nen [[Jamaika|Jamaikaansen]] [[ska]]-, [[rocksteady]]- en [[reggae]]zänger, -skriewer en muzikaant. Met zinnen groep [[The Aces]] (met doarin [[Wilson James]] en [[Easton Barrington Howard]]), har he ene van de eerste internasjonale Jamaikaanse hits met "[[Israelites]]". Aandere hits warn "007 (Shanty Town)" ([[1967]]) en "It Miek" ([[1969]]). Dekker was ene van de meest geleewde muzikaantn in Jamaika en n bekeandsten doarboetn, vuur at [[Bob Marley]] wearldberoemd wör. ==Plaatnoawerzicht== ===Albums=== *''007 Shanty Town'' (1967) Doctor Bird (Desmond Dekker & the Aces) *''[[Action! (Desmond Dekker album)|Action!]]'' (1968) (Desmond Dekker & the Aces) *''[[This Is Desmond Dekkar]]'' (1969) - [[Trojan Records]] (UK #27)<ref>Strong, Martin C. (2002) "The Great Rock Discography (6th edition)", Canongate, ISBN 1-84195-312-1</ref> *''Israelites'' (1969) Doctor Bird *''[[Intensified]]'' (1970) - Lagoon *''You Can Get It If You Really Want'' (1970) - Trojan *''Black And Dekker'' (1980) [[Stiff Records|Stiff]] *''Compass Point'' (1981) Stiff *''King of Kings'' with [[The Specials]] (1993) - Trojan Records *''Halfway to Paradise, Seventeen wonderful new recordings from the King of Ska''(1999) - Trojan ===Samenevoogde albums=== *''Double Dekker'' (1973) Trojan *''Dekker's Sweet 16 Hits'' (1979) Trojan *''The Original Reggae Hitsound'' (1985) Trojan *''20 Golden Pieces of Desmond Dekker'' (1987) Bulldog *''The Official Live and Rare'' (1987) Trojan *''Greatest Hits'' (1988) Streetlife *''The Best of & The Rest of'' (1990) Action Replay *''Music Like Dirt'' (1992) Trojan *''Rockin' Steady - The Best of Desmond Dekker'' (1992) Rhino *''Crucial Cuts'' (1993) Music Club *''Israelites'' (1994) Laserlight *''Action'' (1995) Lagoon *''Voice of Ska'' (1995) Emporio *''Moving On'' (1996) Trojan *''The Israelites'' (1996) Marble Arch *''First Time for a Long Time'' (1997) Trojan *''Desmond Dekker Archive'' (1997) Rialto *''The Writing on the Wall'' (1998) Trojan *''Israelites'' (1999) Castle Pie *''Israelites: The Best Of Desmond Dekker (1963–1971)'' - Trojan (1999) *''Desmond Dekker'' (2000) Snapper *''The Very Best Of'' (2000) Jet Set *''This Is Desmond Dekker (Bonus Tracks)'' - Trojan (2006) ===Singles=== ====Early solo singles==== *"Honour Your Mother and Father" (1963) [[Island Records|Island]] (as Desmond Dekker & Beverley's Allstars) *"Parents" (1964) Island *"King of Ska" (1964) Island (as Desmond Dekkar and his Cherry Pies) *"Dracula" (1964) Black Swan (as Desmond Dekkar) ====Desmond Dekker & the Four Aces==== *"Generosity" (1965) Island *"Get Up Adina" (1965) Island *"This Woman" (1965) Island *"Mount Zion" (1965) Island ====Desmond Dekker & the Aces==== *"007 (Shanty Town)" (1967) - Doctor Bird *"Wise Man" (1967) Pyramid *"007 Shanty Town" (1967) Pyramid *"It's a Shame" (1967) Pyramid *"Rudy Got Soul" (1967) Pyramid *"Rude Boy Train" (1967) Pyramid *"Mother's Young Gal" (1967) Pyramid *"Unity" (1967) Pyramid *"Sabotage" (1967) Pyramid *"It Pays" (1967) Pyramid *"Beautiful and Dangerous" (1967) Pyramid *"Bongo Gal" (1967) Pyramid *"To Sir, With Love" (1967) Pyramid *"Mother Pepper" (1967) Pyramid *"Hey Grandma" (1967) Pyramid *"Music Like Dirt (Intensified)" (1967) Pyramid *"It Miek" (1968) Pyramid *"[[Israelites (song)|Israelites]]" (1968) - Pyramid ([[UK Singles Chart|UK]] #1, [[Billboard Hot 100|U.S.]] #9) *"Christmas Day" (1968) Pyramid *"[[It Miek]]" (1969) - Pyramid (UK #7) *"Pickney Gal" (1969) - Pyramid (UK #42) ====Latere solosingels==== *"You Can Get It If You Really Want" (1970) - Trojan *"The Song We Used to Sing" (1970) Trojan *"Licking Stick" (1971) Trojan *"It Gotta Be So" (1972) Trojan *"Beware" (1972) Rhino *"Sing a Little Song" (1973) Rhino *"Everybody Join Hands" (1973) Rhino *"Busted Lad" (1974) Rhino *"Israelites (re-recording)" (1975) - Cactus (UK #10) *"Sing A Little Song" (1975) - Cactus (UK #16) *"Roots Rock" (1977) Feelgood *"Israelites (new mix)" (1980) Stiff *"Please Don't Bend" (1980) Stiff *"Many Rivers to Cross" (1980) Stiff *"We Can and Shall" (1981) Stiff *"Book of Rules" (1982) Stiff *"Hot City" (1983) Stiff *"Jamaica Ska" (1993) Trojan ==Verwiezingn== <references/> ==Oetgoande Koppeling== *[http://www.desmonddekker.com Offisjele webstea] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Zanger]] [[Kategorie: Reggae]] s24layuwoanjmrk7eu8c7jjj5emfy9w 0 18565 279311 273882 2015-03-27T17:03:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Nietzsche1882.jpg|thumb|Friedrich Nietzsche in 1882]] '''Friedrich Wilhelm Nietzsche''' ([[Röcken]], [[15 oktober]] [[1844]] – [[Weimar (Thüringen)|Weimar]], [[25 augustus]] [[1900]]) was 'n beruumde en invloedrieke [[Duutslaand|Duutse]] [[filosoof]] en [[filologie|filoloog]]. == Levensloop == Zien va - predikant - overleed doe Friedrich vief jaor was. Hi'j werd streng protestaans op-evoed deur zien moe. Hi'j werd naor 'n internaat estuurd waor hi'j veurbereid zolln wördn op zien theologische studie. Op dit internaat greuidn zien interesse veur de Griekse oldheid, veural veur de filesoofn Plato en Aristoteles. Hi'j göngn klassiekn taaln studeern, eerst an de universiteit van Bonn, daornao in Leipzich. In Leipzich kwaamn e in anraking met 't wark van Schopenhauer die iéne van zien grootstn veurbeeldn werd. Nietzsche was ok 'n bewonderaar van 'n componist Richard Wagner. Later in zien leevn brek e met Wagner umdat disse veur de christlijkn ideaaln zol hebbn ekeuzn. Nietzsche werd 24 jaor jong professor in de klassiekn filologie an de universiteit van Bazel. In 1879 was e dichtebi'j de dood ten gevolge van 'n lichaamlijkn instorting; hi'j werd dwungn ontslag te nemm. In de loop van zien leevn verienzaamm Nietzsche stieds meer, umdat bi'jnao niemand hum meer konn volgn. De zieke Nietzsche brach in 1888 veul geschriftn uut, mar in 1889 störttn e in en kreeg 'n anval van waanzin. Hi'j hersteldn hier nie meer van en störf in 1900. === Wark & ideeën === Reeds tiedns zien studie brach Nietzsche geschriftn uut waordeur e anzien kreeg en die hum ok de anstelling töt professor te Bazel bezörgdn. In 1872 verschient 'Geburt der Tragödie aus dem Geiste der Musik' (De geboorte van de tragedie uut de geest van de muziek). Hi'j onderscheidt hierin 'n dubbele wörtel in de Griekse kunst- en cultuurverschiensels, nl. Dionysische drift en Apollinische bezinning. De Dionysische drift is 'n vörmloosn oerwil, zo as die in muziek töt uuting kump. De Apollinische bezinning is de macht van maot en harmonie. De machtspositie van Duutslaand na 1870 verontrustte Nietzsche. Hi'j vreesdn dat dit töt 'n vervlakking en vervrömming van de echte cultuurweerdn zolln könn liedn. Disse gedachtn bint op-eschreevn in 'Unzeitgemässe betrachtungen' (1873-1876) (teegndraodse beschowings). Hierin prees e ok zien leermiesters Schopenhauer en Wagner. Hi'j werd kritisch ten anzien van kunst en metafysica en göngn zich verdiepn in de weetnschop. Dit kwaamn töt uuting in 'Menschliches allzumenschliches' (1878) (Meenslijk al te meenslijk), wölk boek ewijd was an Voltaire. In 'Zarathustra' nuumm Nietzsche de drie trappn die de meense bi'j zien ontwikkeling deurlöp: * ofhaanklijkheid van autoriteitn * 't zich hiervan lösrukkn * 't komm töt eign weerden Dit derde stadium beriekt Nietzsche met zien wark 'Also sprach Zarathustra'(1883) (aldus sprak Zarathustra), wat 'n dichterlijkn uutbeelding van zien filosofische gedachtn was. In 'Zarathustra' beteugdn Nietzsche ok dat d'r 'n boovn de christlijke 'slaovnmoraal' bestaonde meense mussn komm, de 'Übermensch'. De Übermensch is de meense die wet dat God dood is, die wet dat al 't ideële boovneerdse een harsenschim is, die zichzölf gef an eerde en leevn, die wet dat e 'n deel is van disse weerld en niets daorbuutn. Nietzsche was plaan um zien hele filosofie in 'n groot wark neer te schrievn, met as titel 'Der Wille zur Macht, Versuch einer Umwertung aller Werte'. Mar Nietzsche hef dit wark nie voltooid. 'Jenseits von gut und böse'(1886) (Veurbi'j goed en kwaod) was beduuld as inlieding op dit grote wark. Zien wark an 'Der Wille zur Macht' werd onderbreukn deur de uutgave van 'Genealogie der Moral' (1887) (Genealogie van de moraal). In 1888 brach Nietzsche völle warkn uut, waoronder 'Antichrist' en 'Ecce homo'. Dit leste boek was zien autobiografie. Ok schreef e enkle stukkn, waoronder 'Der fall Wagner' ('t Geval Wagner) waorin e ofrekkende met Wagner. In 1889 kreeg e 'n anval van waanzin; hi'j leefdn nog 11 jaor in 'n toestaand van verminderd besef; hi'j störf in 1900. Zien notities werdn in 1906 uut-egeevn onder de titel 'Der Wille zur Macht'. De invloed van Nietzsche werd in de 20e eeuwe ienorm. Tiedns de eerste weerldoorlog was nao de Biebel, Nietzsche's Also sprach Zarathustra 't miest eleezn boek in de loopgraavn. Dit hef d'r toe elied dat Nietzsche ien van de miest invloedrieke moderne filosoofn is ewörden. == Nietzsches filosofie == [[Bestaand:Nietzsche1861.jpg|right|220px|thumb|Friedrich Nietzsche in 1861]] Nietzsche wödden stark met zien filosofie beïnvloed deur de Duutse filesoof [[Arthur Schopenhauer]], waor hi'j zien metafysica van de Wille over 't algemien overnamen, mar hi'j hef der aandere ethiese consequentie an verbunnen: waor Schopenhauer veur 't ascetiese 'apollinische' levensholding veurstaander was, daor was Nietzsche juuste 'n veurstaander van 'n 'dionysiese' bevestiging van de levenswille. Dit striedlustige begrip wödden belichaamd deur de ''[[Übermensch]]''. Volgens de ''Leidraad Nederlandse Spelling'' wöd zelfstaandige naamwoorden uut 't Duuts in 't Nederlaans met 'n kleane letter eschreven: übermensch, schnaps, umlaut, edelweiss, apfelstrudel, aha-erlebnis. -- 't In de toekomst levende resultaat van 'n veurtdurende bevestiging van de wille töt macht, die zich töt de huudige meanse verhöldt zo as de huudige meanse zich verhöldt töt 'n aap. Disse gedachte vinden zien bekendsten uutdrukking in 'n boek ''[[Also sprach Zarathustra]]'', waorveur hi-j 'n töt dusverre in de filosofie onbekende vörme hef gebruukt: op declamerende toon eschreven profeet klinkende fictie, waorin met name 't royaal gebruuk van uutroep-tekens opvalt. Umdat Nietzsche rigoureus de anval inzetten op de heersenden ideeën - inclusief die van umzölf - nuumden hi'j zich de ''filesoof met de haomer''. Wat dan ok, in dit verbaand, beruumd is ewödden is de constatering dat God dood is (''[[De vrolike wetenschap|Die fröhliche Wissenschaft]]'', §§ 108, 125 en 343). Meer in 't biezunder: 'n meanse hef God dood emaakt. De levens-ontkennende slaovenmentaliteit van de jeuds-kristlike traditie hef volns Nietzsche of-edoan. Nietzsche was van mening dat de slaovenmoraal was onstaon as verzet tegen de heersende orde. Derumme poneerden Nietzsche 't slaovenmoraal as 'n moraal den 'n externe oorzaak hef. Hier tegen-over stellen e de heersersmoraal, de moraal die zonder invloeden van butenof onstunnen. De slaovenmoraal is immers tegen de heersersmoraal ekeerd. De heersersmoraal is de moraal veur diegienen die zich as stark, mooi en veurnaam erkent. De sloavenmoraal stiet in de ogen van Nietzsche simbool veur alles wat zwak is. mar veural sluw. Nietzsches deenken is 'n veurtdurende herweerdering van 't veurofgaonde met de kennelijke beduuling uutendelijk elke metafysica en moraal achter zich te laoten. 't Is belangriek te wetten det Nietzsche de neiging had zichzölf in te deenken en eregeld zien staandpunten te herziene. Daordeur lek d'r veul tegenstriedigheden in zien wark te wezen. Uut dien heufde kan Nietzsches ontwikkeling ruw weg wödden in-edeeld in drie fases: * '''Eerste periode:''' (töt ''Oneigentijdse Beschouwingen'') idolatie veur Arthur Schopenhauer en Richard Wagner, asmede veur de kunst en cultuur van de olde Grieken. Nietzsche tredt op as fileerder van de westerse cultuur; * '''Twi'jde periode:''' (''[[Menselijk, al te menselijk]]'' - ''De vrolijke wetenschap'') keert zich tegen al zien veurige idealen, bekek alles nu vanof 'n positivistisch staandpunt: metafysica, kunst en rilligie bint 'n verraod an 't warkelijke leven, een niet-anvaorden det 't leven leed inholdt. * '''Därde periode:''' (vanof ''Aldus Sprak Zarathustra'') hierin ontwikkelt Nietzsche een egen weerdenleere en maak zich lös van 't positivisme. Zien toon wöd fel. Begrippen as de ''dood van god'', de ''wil töt macht'' en 't ideeje van ''de eeuwige terrugekeer'' giet een belangrieke rol speulen. * Doarnoas kan de periode 1878-1886 (''Menselijk, al te menselijk'' - ''[[Veurbi'j goed en kwaod]]'') as 'n aforistische periode eziene wöden. == Zie ok == * [[Perspektivisme]] {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Nietzsche]] [[Kategorie:Duutslaand]] 3elm6z6snc2l6wh5ks0e3985v63yt3x 0 18569 260259 253767 2013-03-11T12:49:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 165 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2650]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[28 juni]] - [[Beatrix van Nederlaand|Prinses Beatrix]] verleuft der mit de Duutse diplomaot [[Claus von Amsberg]] * [[16 juli]] - Opening van de [[Mont-Blanctunnel]] tussen Frankriek en Italië * [[11 oktober]] - [[Hilversum 3]] (noen [[3FM]]) begint uut te zenden * - Oprichting [[FC Tweante]] == Geboren == * [[25 juli]] - [[Ina Müller]], Duutse zangeres, grappenmaakster, schriefster en praotsjowprissentatrice * [[30 juli]] - [[Sybrand van Haersma Buma]], liesttrekker van t CDA * [[31 juli]] - [[J.K. Rowling]], Brits schriefster van [[Harry Potter]] * [[9 september]] - [[Adriaan Stoet]], Nederlaans violist * [[16 december]] - [[Alexander Pechtold]], liesttrekker van D66 == Uut de tied == * … == Oetgoande verbeendige == {{commonscat}} eaxbowl6wtxf7fnrk4cvhbxfs64ay9x 0 18570 260364 253725 2013-03-11T12:51:34Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 138 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7633]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[27 febrewaori]] - De [[Dominikaanse Reppubliek]] wonnen onofhankelijk van [[Haïti]] * De [[Vispoorte (Zwolle)|Vispoorte]] in Zwolle wier of-ebreuken == Geboren == * [[15 oktober]] - [[Friedrich Nietzsche]], Duuts filosoof en filoloog == Uut de tied == * … == Oetgoande verbeendige == {{commonscat}} 55ratv6io6u8fgqe5wpwlog8ukbv99p 0 18571 260365 253270 2013-03-11T12:51:35Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 158 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2034]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[22 febrewaori]] - [[Hawaï]] wonnen annexierd deur de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]]. * [[18 meert]] - Oprichting [[Ajax Amsterdam]] == Geboren == * [[10 meie]] - [[Karl Naber]], skoolmeaister en platskriewer oet Veldhausen in Duutslaand == Uut de tied == * [[20 febrewaori]] - [[Albertus Alidus Steenbergen]], Drèentse skilder en skriever * [[25 augustus]] - [[Friedrich Nietzsche]], Duuts filosoof en filoloog == Oetgoande verbeendige == {{commonscat}} hdm1a826lz8huqlvbgj7n9bx9wbpetz 14 18573 260366 251216 2013-03-11T12:51:36Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 21 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6458746]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ontspanning]] [[Kategorie:Bedriefsleven]] 31e07ujo1gdj3yipozoi6dpj0wkh61s 14 18574 229693 2012-06-01T16:23:05Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Hotel]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Hotel]] lyn4eqnve2kw67ghu48pq30b5tky3hf 14 18575 278151 261316 2015-03-12T19:13:45Z Droadnaegel 1133 +kat:bedrief wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Horeka]] [[Kategorie:Eten]] [[Kategorie:Bedrief]] 53ehikc3jd9gj2bw37kgi7403imabh1 14 18576 229695 2012-06-01T16:24:32Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Horeka]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Horeka]] p7gnbifoge802etahnx6bijtozs6t0m 10 18578 271662 266836 2013-12-07T00:04:31Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel3|Afrikaans|af|Hierdie gebruiker het 'n [[:Kategorie:Gebruker af-3|'''uitstekende''']] begrip van [[:Kategorie:Gebruker af|'''Afrikaans''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker af-3|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker af-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|af-3]] </noinclude> 648gtjeyhkdx6rufx7eeobug2nfw5c2 14 18579 266010 260368 2013-05-10T16:10:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker af]] hwieuj49wajbellkun9wd8aun3w3vdm 10 18580 266899 260735 2013-05-10T21:03:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel4|Indonesisch|id|Pengguna mampu bersumbangsih dengan [[:Kategorie:Gebruker id|'''bahasa Indonesia''']] [[:Kategorie:Gebruker id-4|'''mendekati penutur ibu''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker id-4|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker id-4| ]] [[Kategorie:Mallen babel|id-4]] </noinclude> 9r87ue7lhz5ve6fz2j14o6tti1rwyk8 14 18581 266097 260359 2013-05-10T16:30:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker id]] 4433imfsvo4jhgjzpo39mi8a8k4kttw 10 18582 266911 260736 2013-05-10T21:05:31Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Babel2|Javaans|jv|Panganggé puniki gadhah [[:Kategorie:Gebruker jv-2|'''kawruh madya''']] [[:Kategorie:Gebruker jv|'''basa Jawi''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker jv-2]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker jv-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|jv-2]] </noinclude> rxaz86yjdg33whri002agtqrgi0xqos 14 18583 266114 260360 2013-05-10T16:38:43Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User jv-2}} [[Kategorie:Gebruker jv]] ls9m185ao14t5qlqme2z4wrqq3xddk1 14 18584 266113 260361 2013-05-10T16:38:33Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User jv}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|jv]] a9e07x3t547vkosbins5uh0li22m1au 10 18585 271890 261851 2013-12-07T01:00:36Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Servië | top = 46.3 | bottom = 41.7 | left = 18.7 | right = 23.2 | image={{#switch: {{{2|}}} | relief = Relief map of Serbia.png |#default = Serbia location map.svg }} | region = RS | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> 8ig1bkdkg7u3x0b0kojzentx4mndzwe 10 18586 271935 229768 2013-12-07T01:19:10Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Afrika <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = MU | top = MU | upper = | lemma = Maurisius | admname = Republiek Maurisius | admtype = Republiek | 0 = Maurisius | 1 = | 2 = | map = Mauritius | flag = Flag of Mauritius.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 60pqmvjba3sw11c9vkhpdofkf6f1znt 10 18587 260362 254912 2013-03-11T12:51:31Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 43 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q14867]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Maurisius | top = -19.7 | bottom = -20.6 | left = 57.21 | right = 57.91 | image={{#switch: {{{2|}}} | relief = Mauritius relief location map.jpg |#default = Mauritius location map.svg }} | region = MU | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> njutrmpmnxo71kj60lds8dujfajm8j5 10 18588 271951 229788 2013-12-07T01:20:56Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = HR | top = HR | upper = | lemma = Kroatie | admname = Republiek Kroatie | admtype = Republiek | 0 = Kroatie | 1 = | 2 = | map = Kroatie | flag = Flag of Croatia.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 37g3rvluzg4symgtfhe3hvh6mptq1s9 14 18590 229796 2012-06-02T15:08:29Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Programmatuur]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Programmatuur]] bq5puarzpxoysgcwj9hik2llb23uduy 14 18591 260467 254669 2013-03-11T12:54:00Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 93 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4105269]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Infermatika]] i9f8os9vfof35td1v47e5fa31rt6gpe 14 18592 260465 254130 2013-03-11T12:53:58Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 13 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5878741]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Programmatuur]] bq5puarzpxoysgcwj9hik2llb23uduy 0 18596 267835 260468 2013-05-19T21:26:56Z Droadnaegel 1133 /* Geboren */ verwiezing verbetterd wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboren == * [[27 april]] - [[Willem-Alexander van de Nedderlanden]] d4jwxfi6r60ui31kdmmjqwlnhg38th5 10 18597 260469 254908 2013-03-11T12:54:02Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 78 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12286]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Kroatie | top = 46.8 | bottom = 42.1 | left = 13.1 | right = 19.9 | image = {{#switch:{{{2|}}} | relief = Relief map of Croatia.png |#default = Croatia location map.svg }} | region = HR | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> jhssmnpk8we0yp07z9s2dmuks5vl3w6 0 18599 279312 276265 2015-03-27T17:03:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Japan tokyo map small.png|thumb|right|200px|Tokio op de kaarte van Japan]] '''Tokio''' (東京, ''Tōkyō'' skreewn noar t [[Hepburnsysteem]], letterlik : "oostelike heuwdstad"), mangs ook wal es eskreewn as ''Tokyo'', {{Audio|ja-Tokyo.ogg|oetspraak Japans}}), offisjeel de '''Metropool Tokio''' of de '''Prefektuur Tokio''' (東京都, ''Tōkyō-to'') is ene van de 47 [[Prefektuurn van Japan]]. De 23 spesjale wiekn van Tokio, dee't alemoal as ofzeunderlike stad besteurd wordt, vormt t gebeed van de historiese stad Tokio.<ref>Tokyo Metropolitan Government website [http://www.metro.tokyo.jp/ENGLISH/PROFILE/overview01.htm History of Tokyo], bekekn op 18 april 2008</ref> Binn dit gebeed wonn in 2009 mear as 8,7 miljoen inwonners. t Totale inwonnertal van de prefektuur was op 1 april 2009 hoaste 13 miljoen inwonners. De prefektuur Tokio is t middelpeunt van t versteadelikte gebeed [[Groot-Tokio]], [[Lieste met grötste metropooln|n grötsten metropool van de wearld]], met tusken de 32 en 36 miljoen leu, of haankelik van de wieze van metn.<ref>[http://esa.un.org/unup/index.asp?panel=2 World Urbanization Prospects, 2007 revision (online data)]</ref> Tokio is seend 1868 [[de fakto]] heuwdstad van [[Japan]]. t Wörd ezeen as heuwdstad umdet doar de [[Japanse regearing]] zit, t [[Kokio|Keaizerlike hoes]] en de wonstea van n [[Keaizer van Japan|Japansen Keaizer]]. == Verwiezingn == <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Japan]] [[Kategorie:Stad]] 2nz1nfl0x2d3bg5hkgx5j3fwt4yihrv 0 18602 277003 268003 2014-12-28T11:08:31Z Walter ten B. 11884 /* G */ wikitext text/x-wiki Di's 'n lieste met min of meer bekende filesofen deur de eeuwen hen. 'n Filesoof (ok wel 'maot van 't wieze' enuumd) is 'n persone die de studie van de [[filesofie]] beuufend, as beroep of aanderszins. Disse lieste is in edeeld as: <div class="toccolours"> :'''Inholdsopgave''' # [[#Filesofen uut de Oldheid|Filesofen uut de Oldheid]] # [[#Filesofen uut de Middeleeuwen|Filesofen uut de Middeleeuwen]] # [[#Filesofen van de Moderne Tied|Filesofen van de Moderne Tied]] ## [[#De Filesofen uut de Renaissance (15e en 16e eeuwe)|De filesofen uut de Renaissance (15e en 16e eeuwe)]] ## [[#De Verlichingsfilesofen (17e en 18e eeuwe)|De Verlichingsfilesofen (17e en 18e eeuwe)]] ## [[#Filesofen uut de 19e eeuwe|Filesofen uut de 19e eeuwe]] # [[#Hedendaagse filesofen|Hedendaagse filesofen]] ## [[#20e-eeuwse filesofen|20e-eeuwse filesofen]] ## [[#21e-eeuwse filesofen|21e-eeuwse filesofen]] </div> == Filesofen uut de Oldheid == {{Abc}} === A === [[Aenesidemus]] - [[Aeschines Socraticus]] - [[Agrippa (filosoof)|Agrippa]] - [[Alcinous (filosoof)|Alcinous]] - [[Alcmaeon van Croton]] - [[Aminias]] - [[Amyclas]] - [[Anacharsis]] - [[Anaxagoras]] - [[Anaxarchos]] - [[Anaxilaus]] - [[Anaximandros]] - [[Anaximenes]] - [[Andokides (redenaar)|Andokides]] - [[Andronicus van Rhodos]] - [[Anniceris]] - [[Antiochus van Ascalon]] - [[Antipater van Cyrene]] - [[Antipater van Tarsus]] - [[Antisthenes]] - [[Apollonius van Tyana]] - [[Archippos]] - [[Archytas]] - [[Arete van Cyrene]] - [[Aristaeus (filosoof)|Aristaeus]] - [[Arkesilaos|Arcesilaus]] - [[Aristippos de Oudere van Cyrene]] - [[Aristippos de Jongere van Cyrene]] - [[Ariston van Chios]] - [[Aristoteles]] - [[Aristoxenus]] - [[Aurelius Augustinus|Augustinus]] - [[Marcus Aurelius|Marcus Aurelius Antonius]] === B === [[Bodhidharma]] - [[Boëthius]] === C === [[Carneades]] - [[Chanakya]] - [[Marcus Tullius Cicero]] - [[Chrysippos]] - [[Cleantes]] - [[Confucius]] - [[Crantor]] - [[Critias (persoon)|Critias]] === D === [[Democritus van Abdera]] - [[Diogenes van Apollonia]] - [[Diogenes van Babylon]] - [[Diogenes van Sinope]] === E === [[Empedocles]] - [[Epicharmus van Kos|Epicharmus]] - [[Epicurus]] - [[Epictetus|Epiktetos]] - [[Eubulides van Milete]] - [[Euclides van Megara]] - [[Eudemus van Rhodos|Eudemos van Rhodos]] === G === [[Gautama Boeddha]] - [[Glauco]] - [[Gorgias]] === H === [[Heraclides Ponticus]] - [[Herakleitos]] - [[Hipparchia van Maroneia]] === I === [[Iamblichus (filosoof)|Iamblichus]] === K === [[Kallikles]] - [[Kautilya]] - [[Kleitomachos]] - [[Kratès van Athene (filosoof)|Kratès van Athene]] - [[Kratès van Mallos]] - [[Kratès van Thebe]] - [[Kritolaos]] [[Omar Khayyam]] - === L === [[Laozi]] (Lao Tse) - [[Leucippus|Leukippos]] - [[Lucretius]] [[Leonardo da Vinci]] === M === [[Michael Mel]] - [[Melissus van Samos|Melissus]] - [[Mencius]] - [[Mendemus]] - [[Meton]] - [[Metrocles]] === N === [[Nagarjuna]] - [[Nezahualcóyotl]] - [[Numenius van Apamea]] === P === [[Panaetius|Panaetius van Rhodos]] - [[Pāṇini]] - [[Parmenides]] - [[Patanjali]] - [[Philo van Alexandrië]] - [[Philo van Larissa]] - [[Philodemus|Philodemus van Gadara]] - [[Plato]] - [[Plotinus|Plotinos]] - [[Plutarchus]] - [[Porphyrius]] - [[Posidonius|Posidonius van Rhodos]] - [[Proclus]] - [[Protagoras (filosoof)|Protagoras]] - [[Pythagoras]] - [[Pyrrho van Elis|Pyrrho]] === S === [[Lucius Annaeus Seneca]] - [[Sextus Empiricus]] - [[Simplicius van Cilicië]] - [[Socrates (filosoof)|Socrates]] - [[Speusippus|Speusippos]] - [[Strato van Lampsacus]] === T === [[Thales van Milete|Thales]] - [[Theano (filosofe)|Theano]] - [[Theophrastus]] (Tyrtamus) - [[Timon van Phlius]] - [[Trasymachos]] === V === [[Vasubandhu]] === X === [[Xenocrates]] - [[Xenophanes]] === Z === [[Zarathustra]] - [[Zeno van Citium]] - [[Zeno van Elea]] - [[Zeno van Tarsus]] - [[Zhuangzi]] == Filesofen uut de Middeleeuwen == {{Abc|_2}} === A === [[Petrus Abelardus]] - [[Anselmus van Canterbury]] - [[Thomas van Aquino]] - [[Averroes]] (Ibn Rushd) - [[Avicenna]] === B === [[Roger Bacon]] - [[Boëthius]] - [[Bonaventura]] - [[Siger van Brabant]] === E === [[Meester Eckhart|Eckhart]] === F === [[al-Farabi]] === G === [[al-Ghazali]] === K === [[al-Kindi]] === L === [[Petrus Lombardus]] === M === [[Albertus Magnus]] - [[Maimonides]] === O === [[Willem van Ockham]] === S === [[Johannes Duns Scotus]] - [[Shankara]] == Filesofen van de Moderne Tied == Disse moderne filesofen leefden van de [[Renaissance]] t/m [[19e eeuwe]]. Zi'j bint trugge te leiden töt de Renaissance ([[15e eeuw|15e]] en [[16e eeuw]]), [[De Verlichting]] ([[17e eeuwe|17e]] en [[18e eeuwe]]) en de ofsluuting met de [[Romantiek (stroming)|Romantiek]] ([[19e eeuwe]]), te erkennen an de [[Industriële revolutie]]/ == De filesofen uut de Renaissance (15e en 16e eeuwe) == {{Abc|_3}} === A === [[Rudolf Agricola]] === B === [[Francis Bacon (wetenschapper)|Francis Bacon]], [[Giordano Bruno]] === C === [[Nicolaas Copernicus|Copernicus]], [[Nicolaus Cusanus|Nicolas van Cusa]] === E === [[Desiderius Erasmus]] === F === [[Marsilio Ficino]] === G === [[Galileo Galilei]] === L === [[Maarten Luther|Martin Luther]] === M === [[Niccolò Machiavelli]] - [[Giovanni Pico della Mirandola]] - [[Michel de Montaigne]] - [[Thomas More]] === P === [[Franciscus Patricius]] - [[Pietro Pomponazzi]] === S === [[Francisco Suárez]] === T === [[Bernardino Telesio]] - [[William Tyndale]] === V === [[Lorenzo Valla]] - [[Francisco de Vitoria]] - [[Juan Luis Vives]] - [[Leonardo da Vinci]] === Z === [[Huldrych Zwingli]] == De Verlichingsfilesofen (17e en 18e eeuwe) == {{Abc|_4}} === B === [[Francis Bacon (wetenschapper)|Francis Bacon]] - [[Alexander Gottlieb Baumgarten]] - [[Isaac Beeckman]] - [[Jeremy Bentham]] - [[George Berkeley]] - [[Edmund Burke]] === C === [[Markies de Condorcet|Marquis de Condorcet]] === D === [[René Descartes]] - [[Denis Diderot]] === F === [[Johann Gottlieb Fichte|Gottlieb Fichte]] === G === [[Galileo Galilei]] - [[Pierre Gassendi]] - [[Goethe]] === H === [[Frans Hemsterhuis]] - [[Thomas Hobbes]] - [[David Hume]] === K === [[Immanuel Kant]] === L === [[Gottfried Wilhelm Leibniz|Gottfried Leibniz]] - [[John Locke (filosoof)|John Locke]] === M === [[Nicolas Malebranche]] - [[Bernard Mandeville|Bernard de Mandeville]] - [[Marin Mersenne]] - [[Charles Montesquieu]] === P === [[Thomas Paine]] - [[Blaise Pascal]] === R === [[Jean-Jacques Rousseau]] === S === [[Baruch Spinoza]] === T === [[John Toland (filosoof)|John Toland]] === V === [[Giambattista Vico]] - [[Voltaire]] === W === [[Christian Wolff (rechtsgeleerde)|Christian Wolff]] == Filosofen uut de 19e eeuw == {{Abc|_5}} === B === [[Gabino Barreda]] - [[Bernard Bosanquet]] - [[Franz Brentano]] === C === [[Auguste Comte]] === D === [[John Dewey]] - [[Joseph Dietzgen]] - [[Wilhelm Dilthey]] - [[Emile Durkheim]] === E === [[Friedrich Engels]] === F === [[Ludwig Feuerbach]] - [[Gottlob Frege]] === G === [[Vincenzo Gioberti]] - [[Johann von Goethe]] === H === [[Georg Hegel]] === J === [[William James]] === K === [[Søren Kierkegaard]] === L === [[Jan Pieter Nicolaas Land]] === M === [[Karl Marx]] - [[John Stuart Mill]] === N === [[Friedrich Nietzsche]] === O === [[Cornelis Willem Opzoomer]] === R === [[Friedrich Rosenkranz]] === S === [[Friedrich von Schlegel]] - [[Friedrich Schleiermacher]] - [[Arthur Schopenhauer]] - [[Georg Simmel]] - [[Rudolf Steiner]] - [[Max Stirner]] === T === [[Alexis de Tocqueville]] === W === [[Lady Victoria Welby]] - [[Chauncey Wright]] == Hedendaagse filesofen == De filesofen uut de [[20e eeuwe|20e]] en [[21e eeuwe]] wöd ok wel de Hedendaagse filosofen enuumd in de huudige academische kringen. Momenteel ontstiet d'r 'n ni'je filesofiese periode, woar 't giet um 't (opni'j) bi'j mekare breng van de versnippering van de veurige tiedparken: de [[21e eeuwe]]. In disse streuming bint begrippen as [[Integrale theorie]] kenmarkend veur de filesoof zien of heur gedachtegoed. == 20e-eeuwse filesofen == {{Abc|_6}} === A === [[Nicola Abbagnano]] - [[Jnan Hansdev Adhin]] - [[Theodor Adorno]] - [[Elizabeth Anscombe]] - [[Hans Albert]] - [[Louis Althusser]] - [[Edward Ames]] - [[Leo Apostel]] - [[Karl-Otto Apel]] - [[Hannah Arendt]] - [[David Armstrong]] - [[John Austin]] - [[Alfred Jules Ayer]] === B === [[Roland Barthes]] - [[Renaud Barbaras]] - [[Jean Baudrillard]] - [[Simone de Beauvoir]] - [[Henri Bergson]] - [[Isaiah Berlin]] - [[Paul Bernays]] - [[Richard Bernstein]] - [[Evert Willem Beth]] - [[Maurice Blondel]] - [[Gerard Bolland]] - [[Francis Bradley]] - [[Robert Brandom]] - [[Titus Brandsma]] - [[Luitzen Egbertus Jan Brouwer]] - [[Martin Buber]] === C === [[Albert Camus]] - [[Rudolf Carnap]] - [[Ernst Chladni]] - [[Noam Chomsky]] - [[Patricia Churchland]] - [[Paul Churchland]] - [[Charles West Churchman|C. West Churchman]] - [[Emil Cioran]] - [[Jacob Clay]] - [[Paul Cliteur]] - [[Robin George Collingwood]] - [[Benedetto Croce]] === D === [[Donald Davidson]] - [[Gilles Deleuze]] - [[Daniel Dennett]] - [[Jacques Derrida]] - [[Donna Dickenson]] - [[Herman Dooyeweerd]] - [[Wim van Dooren (filosoof)|Wim van Dooren]] - [[Joop Doorman]] - [[Ronald Dworkin]] - === E === [[John Eccles]] - [[Jon Elster]] === F === [[Paul Feyerabend]] - [[Alain Finkielkraut]] - [[Stanley Fish]] - [[Michel Foucault]] - [[Jerry Fodor]] - [[Francis Fukuyama]] === G === [[Hans-Georg Gadamer]] - [[Eugenio Garin]] - [[Romano Guardini]] - [[Nelson Goodman]] - [[Kurt Gödel]] === H === [[Susan Haack]] - [[Johannes Diderik Bierens de Haan|Bierens de Haan]] - [[Jürgen Habermas]] - [[Stuart Hampshire]] - [[Donna Haraway]] - [[Richard Hare|Richard M. Hare]] - [[Gilbert Harman]] - [[Erich Harth]] - [[Arif Hasan]] - [[Martin Heidegger]] - [[Gerard Heymans]] - [[Arend Heyting]] - [[Carl Gustav Hempel]] - [[Allan Hobson]] - [[Sidney Hook]] - [[Paulin Hountondji]] - [[Edmund Husserl]] === I === [[Ivan Illich]] === J === [[Frank Cameron Jackson]] - [[Karl Jaspers]] - [[Julian Jaynes]] - [[Hans Joas]] - [[Hans Jonas]] === K === [[Jaegwon Kim]] - [[Christof Koch]] - [[Philip Kohnstamm]] - [[Panajotis Kondylis]] - [[Thomas Kuhn]] - [[Karel Kuypers]] === L === [[Lucien Laberthonnière]] - [[Jacques Lacan]] - [[Imre Lakatos]] - [[Ervin László]] - [[Emmanuel Levinas]] - [[Clarence Irving Lewis]] - [[David Kellogg Lewis]] - [[Alain Locke]] - [[Lyotard|Jean-François Lyotard]] === M === [[Alasdair MacIntyre]] - [[Gerrit Mannoury]] - [[Antun Maqdisi]] - [[Gabriel Marcel]] - [[Avishai Margalit]] - [[John McDowell]] - [[Maurice Merleau-Ponty]] - [[David Miller (filosoof)|David Miller]] - [[Jacques Monod]] - [[Carlos Monsiváis]] - [[George Edward Moore]] - [[Charles W. Morris]] - [[Emmanuel Mounier]] === N === [[Ernest Nagel]] - [[Thomas Nagel]] - [[Doede Nauta]] - [[John von Neumann]] - [[John Norman]] - [[Robert Nozick]] - [[Martha Nussbaum]] - === O === [[Michael Oakeshott]] - [[Willem Ouweneel]] - [[Bernard Ovink]] - [[Willard van Ornam Quine]] === P === [[Georges Palante]] - [[Derek Parfit]] - [[Jan Patočka]] - [[Roger Penrose]] - [[Kees van Peursen]] - [[Herman Philipse]] - [[Ullin Place]] - [[Leo Polak]] - [[Thomas Pogge]] - [[Johannes Jacobus Poortman]] - [[Karl Popper]] - [[Nicos Poulantzas]] - [[Hilary Putnam]] === R === [[Ayn Rand]] - [[John Rawls]] - [[Hans Reichenbach]] - [[Géza Révész]] - [[Paul Ricoeur]] - [[Wim Rietdijk]] - [[Richard Rorty]] - [[Josiah Royce]] - [[Bertrand Russell]] - [[Gilbert Ryle]] === S === [[Michael Sandel]] - [[Jean-Paul Sartre]] - [[Sybe Schaap]] - [[Theodore Schatzki]] - [[Max Scheler]] - [[Ferdinand Canning Scott Schiller|F.C.S. Schiller]] - [[Carl Schmitt]] - [[Wilfrid Sellars]] - [[Otto Selz]] - [[Peter Singer]] - [[Peter Sloterdijk]] - [[John Jamieson Carswell Smart|J.J.C. Smart]] - [[Frits Staal]] - [[Peter Frederick Strawson]] === T === [[Alfred Tarski]] - [[Charles Taylor (filosoof)|Charles Taylor]] === V === [[José Vasconcelos]] - [[Lanza del Vasto]] - [[Etienne Vermeersch]] === W === [[Michael Walzer]] - [[Ernest Wamba dia Wamba]] - [[Alfred North Whitehead]] - [[Bernard Williams (filosoof)|Bernard Williams]] - [[Peter Winch]] - [[Ludwig Wittgenstein]] - [[Richard Wollheim]] === Y === [[Samuel IJsseling]] === Z === [[Slavoj Zizek]] == 21e-eeuwse filosofen == {{Abc|_7}} === B === [[Désanne van Brederode]] === C === [[Lieven De Cauter]] === H === [[Bas Haring]] ==== K ==== [[Roel Kuiper]] === S === [[Johan Sanctorum]] - [[Sybe Schaap]] === V === [[Ad Verbrugge]] === W === [[Ken Wilber]] - [[Dick Willems]] {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Filosofie]] e9smpyjk1iflo3fwra9yomzmvqpc4p4 0 18603 290182 284072 2016-10-31T13:34:46Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Kierkegaard.jpg|thumb|Søren Kierkegaard]] '''Søren Aabye Kierkegaard''' ([[Kopenhagen]], [[5 meie|5 meei]] [[1813]] – aldaar, [[11 november]] [[1855]]) was n [[19e eeuw|19e eeuwse]] [[Denemarken|Deense]] [[theologie|theoloog]] en [[filesofie|filosoof]]. Ok al nuumden he zichzölf n antifilosoof en n religieus schriever en wödt algemien ezien as de eersten [[existentialisme|existentialistiese]] filosoof. Tengenswoordig zeg men t aans, zi'j wult Kierkegaard in zien historiese kontekst begriepen en nie laanker interpreteren vanuut de existentialistiese beweging. == Körte beschrieving van zien leven == Søren Aabye Kierkegaard wördden geboren op 5 meei 1813 in Kopenhagen. As leste van de zeuven wichter uut t gezin en hi'j stamden uut t tweede huwelik van zien va. Alle wichter starft veur zi'j de 35 jaor haald magt hebben, behaolve breur Peter, die nog laanker leven zol as Søren. Zien va Michael Peterson Kierkegaard drög n zwaore last met zich met, ofkomstig vanuut zien jeugd: As jonk had he, tiedens t hoeden van schaopen, [[God]] vervluukt um zien ellendige bestaon. Dat zörgden nog vake bi'j m veur n zwaormoedige bujjen. Va Michael was toch n prima zakenman die völle geld binnen haald hef. Wat geld betröf kwaam t gezin prima deur. Allene har zien va zien verstaand n bettie kwiet ewörden deur zien vroggere godsvervluuking. Hi'j schref dan ok de vrogge dood van vieve van zien wichter hier op an. Kierkegaard hef beheurlike trekken an disse [[melancholie]] van zien va der an over hoolden. An de aandere kaante mut iets m inspireerd hebben, want der bint maar weinig lu die zo völle schreven hebt as Kierkegaard in zo'n körte tied. Over Kierkegaards wichter jaoren is niet völle bekend. Wi'j wet wel dat he op jonke leeftied beliedenisse daone hef. Wat gebeurden op 20 april 1828, op dat moment was he veertien jaor. Twee jaor later (vanof 30 oktober 1830) gungen he naor schoele op de universiteit. De jaoren daornao starft t iene naor t aandere familielid. * Op 10 september 1832 starft zien zus Nicoline op 33 jaorige leeftied. * Op 21 september 1833 starft zien breur Niels op 24 jaorige leeftied. * In t jaor daorop op 31 juli starft zien moe. * Op 29 desember van t zölfde rampjaor 1834 starft zien zus Petrea. Zi'j was toen 33 jaor oold. In 1836 kwaam der n prettiger gebeuren, breur Peter gungen in brulfte op 21 oktober met Marie Boisen. Vervolgens hef Kierkegaard in meei 1837 zien eerste ontmoeting had met Regine Olsen, die n belangrieke rolle in zien schrieversleven zol gaon speulen. Maar, in t zölfde jaor, starft Marie Boisen. De maensen kiekt ok niet meer vrömd op um t feit dat der melancholie bi'j disse familie heersten. t Is annemlik dat Søren hier deur bi'j zien studie der onder liedden, ok al is daor nie völle van terugge te vinnen in zien of aandere teksten. Hi'j kwaam nie arg verre met zien studie, want hi'j heuld meer van brekken en uutgaon. Deur disse levenswieze kwaam der n breuk tussen hum in zien va, wölken hoopten had dat Søren t verre zol schuppen binnen de karkelike orde. Op 10 juli 1838 giet he waer met goed zien va en giet he weer drok gaanks met zien studie. Zien va möchten t resultaat niet metmaken, want Michael Peterson Kierkegaard störf in t zölfde jaor op 8 augustus. t Overlieden van zien va hef Kierkegaard völle piene in zien harte daone. t Knieftige van Kierkegaard wördt dudelik deur zien snelle ontwikkelen. Twee jaor later studeerden he ''cum laude'' of. Enkele maond nao zien ofstuderen verlooft he met Regine Olsen. En dan gien jaor verder stuurt he op 11 augustus de ringe terugge en verbrök in oktober 1841 de verleuving. Zien umgeving reageert eschokt en kan t niet begriepen. Kierkegaard zölf, is in zien geschriften aait dubbel west over zien verhoolding töt Regine Olsen. Wat in ieder geval vast stiet is dat de verbrökking met heur van grote invloed is west op t schrieverschap van disse Deen. Uutaenlik zakt Kierkegaard op 2 oktober 1855 op straote in mekare en wördden in t Frederikshospitaal op-enömmen. Hi'j starft n maond later op 11 november en wördden op 18 november in t familiegraf begraven. === Zien begravenis === Zien breur Peter nemp t besluut um m n karkelike begravenisse te geven. Dit gebeurden in iene van de veurnaamste karken van Kopenhagen. De karke zat helemoale vol en zölfs buten stönnen lu umme de daenker zien leste ere te bewiezen. Veural arme en simpele lu die zien boeken niet iens elezen harren kwaam um m nog iene maol te ziene. Hoogop-eleiden warren der niet bi'j, met uutzundering van n paar lu die hi'j persoonlik haan ekent en studenten. Peter Christian heuld de overdaenking en zee hierin dat zien breur herinnerd mossen wördden um zien grote daoden veur t christelike geleuf. Nooit har he hiervan of-ewekken en t was veur m de absolute waorheid. Heur mossen verwondering hebben veur Kierkegaards wark maar m tegeliekertied ok vergeven dat he an t aende van zien leven war gaon te dwalen van de echte leer. Dit verwes ongetwiefeld naor 't Ogenblik' en de literaere warken met kommentaar op de karke. Völle aans können Peter natuurlik niet zeggen, met zien karke an de iene kaante en zien breur an de aandere kaante. Nao de dienst. Toe de kiste al bi'jnao in t graf war daalezakt namen zien arts Lund nog snel even t woord. Hi'j was verontwaordigd over t gedrag van de karke nao t overlieden van zien pasiënt. Hi'j zee dan ok: 'Disse keerl, die hier vandage in stijl begraven wördt, as of he bi'j de karke heurden, was tiedens zien leven iene van de vurigste tegenstaanders van de zölfde karke. Ik gao hier daorumme op tegenin, zowel in zien en mien aegen name, dat men oons anwezigheid hier beschouwd as n deelnemmen an de eredienst van t offisiële christendom. Hi'j is hier tegen zien wille hen ebracht. Ik binne slechts volgd umme dit feit te konstateren. Noch hi'j noch ik bin ooit bi'j n offisiële christelike haandeling west. Naodatte wi'j harren in-eziene wat dit offisiële christendom inhöld.' Noa disse körte toesprake wördden der 'Bravo' ereupen en zölfs 'vort met de domineers!'. Zo wördden Kierkegaard as nog in zien aegen stijl begraven. (De dokter kreeg hiernao van de karke n boete van 100 rieksdaolders en mossen zien exkuus anbieden.) Op zien grafstiene wördden de volgende tekste, uutekeuzen deur Kierkegaard zölf, an-ebracht: 'Nog n körte tied,<br /> dan he'k ewönnen,<br /> dan is de hele stried<br /> in ien maol verzwönden,<br /> dan kan k rusten gaon<br /> in rozenzalen<br /> en achter mekare<br /> met mien Jezus praoten.' == Zien filosofie == Kierkegaard stelden dat de [[taal]] oons vervrömp van de levende [[ervaoring]], an eziene zi'j n [[abstrakt]] gegeven is. Ok komme wi'j in zien wark tegen dat he [[daenken]] en [[bestaon]] as twee verschillende dingen zöt. Hi'j zee dan ok dat bestaon niet edacht mut wörden, maar leefd. Dit betekent dan niet dat disse twee nummens met mekare te maken hef, want bestaon giet zölfs zo krang samen met [[existensieel]] daenken, dat t met mekare deurwaeven mut ween. Kierkegaard gef in dit opzicht n ni'je betekenisse an Hegels term ''synthese''. Better is t misschiene te sprekken van t Deense begrip "Sammensætning". t ''Krachtens t absurde'' kreg hier zien beslög. De Waorheid is n samenstelling van onverbindbaarheden, die desondaanks bint samensteld. t Geleuf krachtens t absurde is dan ok de diepste warkelikheid en volgens Johannes Silentio t heugst haalbare veur n maense. t Geleuf is niet deur n maense te bewarken, God mut zölf daor as instaansie bi'j ween. Kierkegaard onderschet hierbi'j twee aparte daenken: t Eersten is objektief daenken: t is onverschillig tegenover bestaonsvraogen en bestiet uut objektieve waorheden (waorheden as '1 + 1 = 2' en 't groten deel van Nederlaand lig onder t zeenivo'). t Tweede is subjektief daenken: t bezit gien objektieve waorheid (zo kö'j bieveurbeeld bewaeren dat t niet goed is um n maense dwars te zitten, maar kö'j die niet onderbouwen met waorheden, t is namelik n weerde). Maensen besteed volgens Kierkegaard heur leven an onbedudende gedachtens (zo as: 'Zit mien haor wel goed?') en zinloze ondernemmings (zo as: 't doen van 'leuke dingen' '). Dit keurt he ten zeerste of; hi'j daenkt dat n maense is op-ebouwd uut allemaole subjektieve waorheden. As men disse ontdekt wördt t leven warkeliker en dieper. Warkelikheid bestiet, a'j t Kierkegaard vraogt, maar is niet uut te drukken in woorden, umdatte wi'j dan metiene subjektieve, abstrakte weerden der an verbindt. t Boek 'Enten-Eller' (vertaolt as: 'Of-of') is n veurbeeld van direkte kritiek van Kierkegaard op Hegel. Hi'j gaf Hegel der de schuld van dat t verstaandelike leven van n hele ginnerasie ontmaenslikt war. De oorzake hiervan vönnen Kierkegaard t feit dat Hegel de oerlogika van Arostoteles an har epast. Hi'j wes niet allinnig de Hegeliaanse filosofie van zien tied of maar ok de - in zien ogen - leuge vörmlikheid van de Deense karke. 'Afsluttende uvidenskabelig efterskrift' (Ofslutend onwetenschappelik naoschrift) wördt beschouwd as iene van zien bettere warken. Met zien literatuur wol Kierkegaard de lezer n spiegel veurhoolden dennen, 'wanneer der n aap in kek, der gien apostel spiegelt'. Zien spesifieke existentialisme löt zich illustreren an t volgende sitaat: <cite>t Is allemaole waor wat de filosofie zeg: t leven mut achterwaorts wörden begreppen. Maar dan verget men de tweede zinne: dat t veurwaorts mut wörden elaefd. Wat n zinne. Hoe dieper a'j der over naodaenkt, uutaenlik is t zo dat t leven tiedens t aardse nooit helemaole wördt begreppen, juuste umda'k nooit volledig rust kan kriegen um die posisie in te nemmen: achterwaorts</cite>. n Mooie start um met t wark van Kierkegaard te begunnen is zien boek 'Eufening in t Christendom'. t Verdient anbeveling um zich de Deense taal aegen te maken um de subtiliteiten van Kierkegaard uutweidings te können waorderen. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|t Vechtdal]]|ANS}} {{DEFAULTSORT:Kierkegaard, Søren}} [[Kategorie:Protestantisme]] [[Kategorie:Filosoof]] [[Kategorie:Theoloog]] [[Kategorie:Denmaark]] 1npd98cyy1v2yk2tj04ofpkgzff7jtf 14 18604 265996 260450 2013-05-10T16:07:45Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Filosofie]] celiqtl9z4b47l1zrvd031hhfqyicr7 14 18605 271813 265995 2013-12-07T00:42:11Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Philosophy}} [[Kategorie:Wetenschop]] a51ymikankitd7sco7bqffekpom72f8 14 18606 260742 252037 2013-03-14T06:02:09Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 75 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6997334]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geleuf]] [[Kategorie:Beroep]] 2op2abi9hz2fjzo8nm6gio3zf091i98 0 18609 260448 253720 2013-03-11T12:53:26Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 134 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6937]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[16 meert]] - [[Praissen]] verklaort [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] de oorlog * [[29 april]] - [[Rubber]] wonnen epatenteerd * [[16 oktober|16]] tot [[19 oktober]] - [[Slag bi'j Leipzig]] == Geboren == * [[19 meert]] - [[David Livingstone]], Schotse missionaris en ontdekkingsreiziger * [[5 meie]] - [[Søren Kierkegaard‎]], 19e-eeuwse Deense theoloog en filosoof * [[22 meie]] - [[Richard Wagner]], Duutse kompenist fv6kr8aeyugapdxdx2drqgxbe3puxv4 0 18610 230044 2012-06-05T09:44:53Z Woolters 62 Woolters herneumden de pagina [[Bantem]] naor [[Banthum]] over n deurverwiezing heer: Leu oet Banthum skriewt t zelf zo, en t wörd in t hele artikel zo eskreewn. wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Banthum]] 727hyrcxb8op6ar2rkgi6mm3x45iowy 0 18615 293220 293219 2017-05-15T12:27:48Z 81.206.164.195 /* Seleksie */ wikitext text/x-wiki De '''evolutietheorie''' is volgns de mieste wetenschappers ''de'' theorie veur 't ontstaon van alle soorten, 'species', op [[aarde]]. Disse theorie beschref hoe as 't proses verlöp waorbi'j arflike eignschappen binnen 'n populatie, van organismen, in de lope der tied en naor völle generasies veraanderd as gevolg van genetiese variaties, veurtplaanting en netuurliken seleksie. ==Véúr de theorie== De idees van Darwin ha'j der nie zo mar. Verre van te veuren en ok in zien tied warren der al völle deankers din zich met d' ontwikling van leven gaangs höalden. ===Netuurliken theologie=== [[Charles Darwin]] leefden tussen 1809 en 1882. In die tied deun de measte van 't westerse volk de netuurlike theologie an. Da betekkend da'ze geleuven dat aals emaakt is deur 'n scheppergod. D' Eerde zol ok mar eankele duzenden joaren oald ween. Voalns disse lere zol aals wat lef nooit veraandern en könt soorten ok nie uut starven. ===De Verlechting=== hoalfwegen de zestiende ewe göngen luu der zuuties an aans oaver deanken. Dn Fraanskeerl George Cuvier ontdekken, an 't eande van disse ewe, da'j de geschiedenisse van 't leven achter an könt met fosielen ofdrökken. Ok zaggen e dat de fosielen din dieper in n grond lagen minder liekt as op de fosielen die'j boaven vind. Hieruut deun de konklusie dat soorten zeakers wel uut starven könt. De Schotse geologen James Hutton en Charles Lyell ontdekken in dezölven tied dat d' eerde vörmd is deur netuurlik gebeuren. En dat d' Eerde heanig an, en de hele tied verdan, veraanderd. Dus nie deur rappe gebeurtenissen. Dus mos de Eerde völle moalen oaler ween as eankele duzenden joaren. ===18e ewe=== Tussen 1749 en 1788 gaven dn Fraanskeerl Comte de Buffon 'n 35-delige serie uut oaver de natuur. Hierin vreugen e, as eersten, dinge oaver de evolutie an, umme zo andacht te kriegen van de geleerden. Aander volk kwam der in 1800 der met an dat in 't bouwplaan van verskillende dieren völle oaveriene kump. Ok kwammen ze der met dat 'n dier of plaant in eur leven eagenschappen könt kriegen, wuk ze in eur noazoaden deurgeeft. ===19e ewe=== Van 1831 töt 1836 hef Darwin 'n zeiltöchie rond de weerld hen edoane, in zien schip de ''Beagle''. Onderweg verzamelen e allemoale plaanten en diersoorten. Zienen moat maken doarvan 'n klassificatie van plaanten uut Zuud-Ofrika en de Galapagoseilaanden. Noar 'n bulte tied kieken noar zien verzaamling en 'n bulte lezen, kwammen e met de theorie oaver evolutie en netuurlike selektie. In 1858 ontvung e 'n manuscript van Alfred Russel Wallace, waorin de evolutie van soorten deur drok uut de umgewing beschrewen stön. Hooker zörgden derveur dat 't manuscript van Wallace samen met antekkenings en 'n brief van Darwin terechte kwam bi'j de Linnean Society. Later dat jaor publiceerden disse organisatie ''On the tendency of species to form varieties'', een gezamenliken presentatie van 't wark van Wallace en Darwin. In naovolging hierop versnelden Darwin de publicatie van zien uuteandeliken miesterwark ''On The Origin of Species by Means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life'', körtweg bekend as ''The Origin of Species''. ==De drie basisprincipes== * Variaasie * Seleksie * arflikheid In 1859 publiceerden Charles Darwin zien belangrieksten wark ''On the origin of species''. De evolutietheorie die hierin beschrewen stiet was revolutionair, umdat e beweerden dat iedere soort is ontstaon uut ien veuroalder. Dit betiekent dat soortn in de lope der tied könt veraanderen. Daornaos stelden Darwin dat 't veurtplaantingssucces van 'n individu ofhangt van zien eagnschappen en dat allinnig de eagenschappen die 't best in de umgewing pasten terechte kump in de volgnde generatie. Daordeur past soorten zich stieds varder an. De evolutietheorie leunt op drie basisprincipes; naamlik variatie, selectie en arflikheid. ===Variaasie=== Tweeje van dezölfde soorte kunt arreg op mekare liekn, mar bint nooit psies etzölfn. Oaveral he'j van die kleane verskillegies ('variaasies' enuumd) binnen 'n soorte. Zo as bi-j meansn de leankte of de oogkleure verskilt. Variaasies bint belangrieke, zonder he'j gien evolusie. Waant joa, a'j twee psies dezölfn hebt, kump doar niet opiens wat aans van. ===Seleksie=== Van variaasie kump seleksie. In 'n bepoalde umgewing bint ok bepoalde eagnskappn heandig, aandere eagnskappn zit allennig mar in de weg. Iene wat bienoa allenne goeie eagnskappn hef, hef dorumme méér kaans umme völle noakommelings te kriegn. Herbet Spencer nuumn dit '' 't Oaverleevn van de best an-epastn'' (Engels: ''survival of the fittest''). Deur disse natuurlike seleksie kump der meer ienlingn met eagnskappn den goed bint in disse bepoalde umgewing. Nöas natuurlike seleksie he'j ok 'seksuele seleksie'. 't Uuterlik van nen mannegie zeg völle oaver of't 'n goein va zol ween veur 't noageslechte. ===Arflikheid=== Wóé wös Darwin nog nie, mar hi-j snappn wal dat plaantn en diern eagnskappn deurgeevn kondn. Mar later, met kruzingsekspirimentn van Mendel en 't uutfiguliern van 't DNA, kwaam luu d'r achter dat die eagnskappn en 't deurgeevn dervan geneties mos ween. Veraanderings in de geenn van ealk-iene zörgn veur variaasie binnen 'n soorte. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} {{Bron|http://www.kennislink.nl/publicaties/darwins-evolutietheorie}} [[Kategorie:Biologie]] fpxgaor53u3azihsj5v2pbg4asyp5qi 0 18616 279314 274460 2015-03-27T17:03:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Infobox hemellichaam | naam = Mars | ofbeelding = | umskrieving = | moanen = | deursnea = | ofplatten = | massa = | rotatietied = | umlooptied = | ofstaand = | temperatuur = | kleure = | atmosfeer = | kern = }} '''Mars''' is nen [[planeet]] in ons [[zunnestelsel]]. Van de zunne oet bekekken is t den veerden planeet, den boetensten naober van de [[Eerde]]. Den planeet is verneumd naor Mars, den god van den oorlog in t olde Rome. Mars wörd ok wal den rooien planeet eneumd. Dat kump deurdat der nogal wal iezeroxide (zeg maor iezeroer, of roest) in de grond an t öppervlak zit, wat n rood-broen anzeen gif. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Ruumte]] 9zw8w2qrcu61xeqo3to47k1y30yqh6x 0 18619 279315 274638 2015-03-27T17:04:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:LocalLisboa.svg|thumb|right|200px|Lissabon in t rood op ne kaarte van [[Portugal]]]] '''Lissabon''' (in t [[Portugees]]: '''Lisboa''', Tweantse oetsproake {{IPA|/'lɪsəbɔ̃/}}, Portugese oetsproake {{IPA|/liʒˈβoɐ/}}) is de heuwdstad van [[Portugal]]. t Is ook de grötste stad van det laand, met binn de offisjele greanzn 547.631 inwonners<ref>[http://www.ine.pt/scripts/flex_v10/Main.html Censos 2011 – Resultados Preliminares]</ref> op ne oppervlakte van 84,8 km². t Versteadelikte gebeed um Lissabon strekt zik wied boetn de offisjele greanzn oet. Doar wont nog es 3 miljoen leu<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia: World Urban Areas], meart 2010</ref> op ne oppervlakte van 958 km², woermet Lissabon t neegnde-grötste versteadelikte gebeed van [[Europa (continent)|Europa]] is. Ongevear 2.831.000<ref>United Nations Department of Economic and Social Affairs, [http://esa.un.org/wup2009/unup/index.asp?panel=2 World Urbanization Prospects (2009 revision)], (United Nations, 2010), Tabelle A.12. Gegeewns vuur 2007.</ref><ref>[http://www.ine.pt/ITDS, Rui Campos, Pedro Senos. ''Statistics Portugal.] Skreewn op 30 juni 2009. Bekekn op 8 juli 2009.</ref> leu wont dr in de [[Metropool Lissabon]] (wat ongevear 27% van t hele inwonnertal van Portugal is). Lissabon is de meest westerlik lignde grote stad van Europa, de meest westerlike heuwdstad en de ennigste an de [[Atlantiese Oseaan|Atlantiese]] kuste en de [[Tagus]]rivier. Lisbon is erkeand as [[wearldstad]] um de belangrieke plek wat t hef in finansjele zaakn, (internasjonaaln) haandel, [[media]], [[vermaak]], [[keunst]], oonderwies en [[toerisme]]<ref>[http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2010t.html ''The World According to GaWC 2010''.] Globalization and World Cities Study Group and Network, [[Loughborough Universiteat]]. Bekekn op 3 meart 2009</ref><ref>[http://www.lboro.ac.uk/gawc/citylist.html ''Inventory of World Cities''.] Globalization and World Cities (GaWC) Study Group and Network. Bekekn op 1 desember 2009.</ref> t Is ene van de [[ekonomie]]se middelpeuntn van t wearlddeel, met nen gröainden finansjeeln tak en de grötste/tweede-grötste zeecontainerhaawn an de Atlantiese kuste van Europa.<ref>[http://www.garraioak.ejgv.euskadi.net/r41-430/es/contenidos/informacion/2935/es_4078/adjuntos/7_avanceplan.pdf "Avance del Plan Territorial Sectorial de la Red Intermodal y Logística del Transporte de la Comunidad Autónoma del País Vasco"] – Eusko Jaurlaritza – Gobierno Vasco</ref> De lochthaawn, [[Lisbon Portela Airport]], verwoarket joarliks ongevear 13 miljoen leu. Lissabon steund in [[2007]] 25ste op de [[Lieste van beste steadn um in te wonn]], volgns t blad [[Monocle (blad)|Monocle]].<ref>[http://www.monocle.com/sections/affairs/Magazine-Articles/The-Worlds-top-25-most-liveable-cities/ Monocle.com. ''Monocle, oetgawe Juni 2009''.] Bekekn op 26 juni 2010</ref> Lissabon is noa [[Istanboel]], [[Rome]], [[Barcelona]], [[Madrid]], [[Athene]] en [[Milaan]] de drokstbezöchte stad van Zuud-Europa, met 1.740.000 touristn in 2009.<ref>[http://www.euromonitor.com/euromonitor-internationals-top-city-destinations-ranking/article Bremner, C. ''Euromonitor International's Top City Destination Ranking''.] [[Euromonitor International]]. Skreewn op 10 januwoari 2011. Bekekn op 10 januwoari 2011</ref> De strekke Lissabon is de riekste strekke van Portugal, met nen koopkracht van gemiddeld €26.000,-- per heuwd van de bevolking (4.7% heuger as t gemiddelde in Europa). Völle internasjonale grote bedriewe hebt n heuwdkantoor in Lissabon, en t is doarduur de neegnde stad van de wearld wat t antal internasjonale bedriewe angeet.<ref>[http://www.agencialusa.com.br/index.php?iden=7832 "Lisboa é 9ª cidade que mais recebe congressos internacionais"] – Agência LUSA</ref> In Lissabon zit ook de [[Portugese regearing]] en n [[Presideant van Portugal|Presideant]] wont dr. Lissabon is ene van de euldste steadn van de wearld. [[Julius Caesar]] maakn dr n ''municipum'' van wat he ''Felicitas Julia'' neumn, boawnop n naam ''Olissipo''. Noa at t vanof t [[5e eeuw|viefde joarhoonderd]] duur [[Germaann|Germaanse stämme]] regeard wör, köm t in haandn van de [[Moorn]] in t [[8e eeuw|achtste joarhoonderd]]. In [[1147]] wör t wier terugge wunn tiedns n [[Tweeden Kruustocht]] oonder leaiding van [[Alfonso Henriques]]. Vanof dee tied hef t ene van de belangriekste politieke, ekonomiese en kulturele middelpeuntn van Portugal ewest. Det Lissabon de heuwdstad van Portugal is, ligt noargns vaste legd. t Is duur de joarn zo gröaid en dus ne [[de fakto]] heuwdstad. In de stad zitt twee Buro's van de [[Europese Unie]]: t [[Europese controlecentrum vuur Drugs en Drugsverslawing]] (EMCDDA) en t [[Europese Buro vuur Zeeveailigheaid]](EMSA). Ook de [[Gemeenskop van Portugeestalige Laandn]] hef t heuwdkantoor in Lissabon. Lissabon hef twee plekn dee't op de [[wereldarfgoedlieste|Wearldoarfgoodlieste]] van [[UNESCO]] stoat: [[Belém Toorn]] en t [[Klooster van Jerónimos]]. In [[1994]] was Lissabon de [[Europese Heuwdstad van Kultuur]] en organiseern ne Wearldtentoonstelling in 1998. Dr is in Lissabon n [[Middellaandse Zeeklimaat]]. t Hef woarme weenters, met gemiddelde temperatuurn van 15&nbsp;°C daagns en 8&nbsp;°C 's nachtes, van desember töt an februwoari. t Zommer doert gemiddeld van mei töt oktober, mer ook in november, meart en april kan t dr al boawn de 20&nbsp;°C wean. == Verwiezingn == <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stad in Portugal]] iqbkyc9rp8cylm7b7bx88g0my11y2ce 10 18620 266844 260729 2013-05-10T20:54:20Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{BabelM|Bandjaars|bjn|Pamakai naya [[:Kategorie:Gebruker bjn-M|'''pamandir asli''']] bahasa [[:Kategorie:Gebruker bjn|'''Banjar''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker bjn-M]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker bjn-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|bjn-M]] </noinclude> i24afie4atwnnbes469wd9pve9cqxb6 14 18621 266026 260730 2013-05-10T16:12:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker bjn]] sctxovbn0otbz61v1dx0o2uw4m0e47x 14 18622 266025 260731 2013-05-10T16:12:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|bjn]] h5id3d2dbub7b1bcokfafkmlmcdteu3 14 18624 290691 287834 2016-11-01T16:24:30Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Stad naor laand|Portugal]] [[Kategorie:Portugal]] lbt5t7kjsvoly6q0nmul013cu3auj05 14 18625 260495 253185 2013-03-11T12:54:45Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 152 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1455963]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] px8ok6smnd4vmcpsek3vyg5d4wbvlsa 10 18627 260732 254338 2013-03-14T06:01:27Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 22 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6832378]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Babel1|Maleis|ms|Pengguna ini boleh menyumbang dengan tahap '''[[:Kategorie:Gebruker ms-1|asas]]''' dalam bahasa '''[[:Kategorie:Gebruker ms|Melayu]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ms-1]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ms-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ms-1]] </noinclude> i0joct13zsn5mmijlonqv8eaiya2ae7 14 18628 261314 253525 2013-04-02T19:29:57Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 35 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6490686]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User ms-1}} [[Kategorie:Gebruker ms]] 61mtorerx5pxt6w3qld6mw8s0y4rnwh 14 18629 260496 254337 2013-03-11T12:54:46Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 62 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5613515]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User ms}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|ms]] lrxf8pplgkrjdn0irwxm1f9pktauzj7 10 18631 260250 254581 2013-03-11T12:49:00Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 73 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5548415]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Babel1|Fins|fi|Tämä käyttäjä osaa '''[[:Kategorie:Gebruker fi|suomen kielen]] [[:Kategorie:Gebruker fi-1|perusasiat]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker fi-1]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker fi-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|fi-1]] </noinclude> rcgegondu16xj7f0mc53x3uh3tx2elr 14 18632 271630 261788 2013-12-06T23:37:23Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User fi-1}} [[Kategorie:Gebruker fi]] 8tqpwfxwqeibo3rdur6ml1mfnq8xlxo 10 18633 271712 261572 2013-12-07T00:20:00Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Niejnoors|nn|Denne brukaren kan '''[[:Kategorie:Gebruker nn-1|litt]]''' '''[[:Kategorie:Gebruker nn|nynorsk]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker nn-1]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker nn-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|nn-1]] </noinclude> qe3r9k0r1yix8g0ibmrbbfk4fnwtdii 14 18634 260248 255012 2013-03-11T12:48:56Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 50 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6547883]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User nn-1}} [[Kategorie:Gebruker nn]] hm6axp0obl56foj8i0q25d4c5uiy031 10 18635 271663 261977 2013-12-07T00:04:39Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Babel1|Arabies|ar|3=<div style="direction:rtl; text-align:right; font-size:larger">هذا المستخدم يتحدث '''[[:Kategorie:Gebruker ar|اللغة العربية]]''' '''[[:Kategorie:Gebruker ar-1|بشكل بسيط]].'''</div>}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ar-1]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ar-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ar-1]] </noinclude> ritjzufkckl3uzuf6t3kabyms2peu5o 14 18636 271650 261675 2013-12-06T23:38:45Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User ar-1}} [[Kategorie:Gebruker ar]] 4mkzhv32trr2p99sx3tll48kyy4ipkf 0 18637 284161 278008 2016-04-09T15:18:37Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Dürer_Melancholia_I.jpg|250px|thumb|De beroemde gravure ''melencolia'' van [[Albrecht Dürer]]]] '''Melancholie''', of: '''duusterkieken''' is 'n gevuul, woar ie vake lange op blieft hangen, 't lig körtbi-j depressiviteit. Aans as depressiviteit kömp duusterkieken deur 't verlidden of 'n verlangen die'j nie kwiet ewörden bint. N, algemiene of, Nederlaanse beduding melancholie kömp uut 't Griekse μελας (melas: zwart) en χολη (cholè: gal). Met duusterkiekn kan 't ween da'j nie te passe terugge kiekt op 't verliddn an. Da'j oe n kop zet noar 'n tied woarin as n weerld nog nie zoo muilik in mekare zaatn. Ie heurt ok wel es oaldere luu dinge zeggen as: "Och keerl, toe ko'w nog van mekare op an." of "Wi-j stunn aait veur mekare kloar, maar noe…". Dan goat ze te klagen oaver verloedering op de buurte, oaver de kinder of kleankinder den gien tied meer veur eur hebt. Meansen wörd n weerld woarin zi-j leeft as nie-veilig gewaar. Allemoale veur zich en gien God meer veur oons allen. Dat kan goan töt bangigheid en töt 'n krap leven. A'j psiechologen en psiechiaters mangs heurt, dan proat zi-j oaver duusterkieken as n oalden beduding veur 'n depressie met psiechotiesen trekkies. Ienene kan 't hum op iene moal allemoale niks meer schelen, hi-j hef ter gien wille meer an, arns interesse of plezier an hebben is oaver. Dit kump deur dat ienene 't op zienen kop ekregen hef dat e 'n weerdelozen is en dat e niks bereikt hef. 't Is 'n gevuul wat ienene zich zo heuge op n kop kriegen kan, dat 't hum op 't raandtie zet. Op dissen wieze kan duusterkieken oezölf kapot maken. Uut de tied ween is dan better as dat levensbangige. Duusterkiekenden meansen kunt eur galle spi-jen oaver zo'n bettie alles hen; oaver heur eagen leven, oaver aander en oaver n helen weerld. Meansen kunt zo varre kommen dat ze zichzölf uut de tied hölpt. Ienene kan ok arrig last kriegen van vroggerzeerte noar 't verlidden an en hebt gien besten kiek op de toekomst en bint ok bange veur 't vrömden. Ienene kan op dissen wieze machtig agressief wörden. 't Hef ok bi-jna aait 'n aander edoane. * Melangolie hef völle 't onderwarp ewest veur de kunst, zo as op schelderi-jen en theater. ==Nedersaksies== * [[Vechtdals]]: ''duusterkiekn'' {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg|Haddenbarreg]]}} [[Kategorie:Gemoedstoestaand]] e09k77p1fhd0c18dvizj3jqs2c1u42a 0 18640 292870 279602 2017-01-10T15:01:20Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Kropotkin Nadar.jpg|thumb|Peter Kropotkin]] [[Bestaand:Olsufyev House Dmitrov.jpg|thumb|'t Huus van Olsufjev in Dmitrov waor as Kropotkin tussen 1917 en 1921 woond hef.]] '''Pjotr Aleksejevitsj Kropotkin''' ([[Russisch|Russies]]: Пётр Алексеевич Кропоткин, Pёtr Alekseevitsj Kropotkin) ([[Moskou (stad)|Moskou]], [[9 december]] [[1842]] – [[Dmitrov]], [[8 febrewaori|8 februari]] [[1921]]) was 'n Russiese vorst, revolutionair en [[anarchist]]; theoreticus van 't anarchisme, geograaf en geoloog. Kropotkin was van 1872 töt 1874 lid van 't grupien van de 'tsjajkovisen', 'n revolutionaire grupering in Sint-Petersbarg. Hi'j voerden revolutionaire propaganda onder de warkers in de stad. Naor zien ontsnapping uut de gevangenisse in de Petrus-en Paulusvesting in 1878 hef e zich nood edwungn töt 1917 mutten verbargn in 't butenlaand. En hi'j was daor lid van anarchistiese grupen. Kropotkin publiceerden op 't gebied van ethiek, de sociologie en de geschieddenisse van de Fraanse Revolutie. In 1902 verschenen zien memoires: Herinneringn van 'n revolutionair. Kropotkin constateerdeen onder aander in teegnstelling töt [[Charles Darwin]] dat bi'j dieren van 'nzölfde soort gin sprake was van stried um 't bestaon. Wederziedse hölp en onderlinge solidaoriteit blek essensjeel te ween veur 't behoald en de evolutie van ieder dier-soort. Ok meanslike dier-soorten bint volgns Kropotkin der toe eneigd 'n genereuze hoalding an te nemmen, opofferingsgezind te ween en onbaatzuchtig. Dat zol met name blekken in kleanschaolige en solidaire gemienschappen. Zo schreef e over de Comunne van Parijs van 1871, dat 'n ni'j idee geboren was onder de name van de Parijse comunne.' De moderne staot is volgns Kropotkin de grootsen hindernisse veur 't beriek van 'n maaschappi'je ebasseerd op onbaatzichtighejd, vri'jheid en geliekheid. De ofbraak van de staot zol daormet de ienige weg ween naor solidair gedrag van meansen, de bevri'jding van de ienlinge en de veuruutgaank van de maaschappi'je. {{Dialekt|sdz}} {{DEFAULTSORT:Kropotkin, Peter}} [[Kategorie:Filosoof]] [[Kategorie:Geograaf]] [[Kategorie:Politikus]] [[Kategorie:Schriever]] [[Kategorie:Ruslaand]] 26gf9ac5v5kkyu8obto19d6isvqiny3 0 18641 290932 279316 2016-11-02T14:50:34Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Charles Robert Darwin''' (Shrewsbury (Shropshire), [[12 febrewaori|12 februari]] [[1809]] – Downe (Kent), [[19 april]] [[1882]]) was 'n knieftig [[bioloog]], he hef 'n theorie uut-edach wölke mient dat he kan uutleggen hoe as 't proces is verleupen van 't ontstaone van de völle soorten en verscheidenheid an leven. == Zie ok == * [[Evolutietheorie]] {{Dialekt|sdz}} {{DEFAULTSORT:Darwin, Charles}} [[Kategorie:Bioloog]] [[Kategorie:Verienigd Keuninkriek]] i29olyj8emzvg0cul78giczle3ilopv 6 18645 230780 230608 2012-06-11T05:01:08Z 129.125.102.126 [[Kategorie:Ofbeelding:Flagge]]; link [[Banthum]] wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Di's de vlagge die bi'j 625 jaorig bestaon van [[Banthum]] uut edeeld wed, en een maond lang an elk huus hef ehang in Banthum. == Lisensie == {{PD-vw}} [[Kategorie:Ofbeelding:Flagge]] 34tilx9e0iae23d1jny0q31kb937prh 0 18647 230658 2012-06-10T13:32:09Z Steinbach 12 Steinbach herneumden de pagina [[Tengeltangel]] naor [[Piano]] over n deurverwiezing heer: ik deank da'w 't d'r wal oaver eens bint wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Piano]] c49zaofmck99oc9xbjjsy5b8tarwbia 0 18649 282764 282052 2015-07-12T16:30:36Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|'''Dieren''' kan oek verwiezen naor de plaotse [[Dieren (Gelderland)|Dieren]] in de Gelderse gemeente [[Rheden]]}} '''Diern''' bint alle lèvende organismen din hier op eerde ronde lopt en hebt elöpen. Dieren wörd beschrèven vanof heur grondbegunsel: met zintugen uuteruste, meercellige organismen, die heur energie nie deur fotosynthese verkriegt maar deur organiese stof op te etten, en zuurstof veur de aodemhaling. De mieste dieren kunt zich bewègen. Meansen hebt zich ait veur eholden dat zi-j nie töt 't dierenriek beheurt, dizze gedachte kump veur 't mèrendeel vanuut godsdienstige en filesofiese gedachtens. Maar DNA onderzuuk en aandere onderzuken hebt de ofelopen eewen meerdere moalen können achterhalen woar as alle dieren mut wörden opedeeld. Meansen wöd op edeeld bi-j de meansapen, saam met de Gorilla, de Chimpansee en de Bonobo, dizze drieë bint 't körtsen bi-j verwaant met meansen. Allinnig meansen hebt 'n nie goed te vergelieken bewuswèèn en culturelen complexiteit. Maar der wörd de lesten tied völle onderzuuk edoane noar [[eulifaanten]], Dolfienen en meansapen, umdat wetenschappers der bint achter ekommen dat dizze dieren kwoa gevuul, bewuswèèn, knieftigheid en kultuur concurreert met de meanslike dieren. Der bint onderscheidings te maken tussen dieren, hier onder 'n oaverzichie van de opdeling van 't dierenriek: * '''[[Parazoa]]''' ** '''[[Placozoa]]''' (Plakdierties) ** '''Porifera''' ([[Sponsdieren]]) * '''Mesozoa''' ([[Middendierties]]) ** '''[[Orthonectida]]''' ** '''[[Rhombozoa]]''' * '''[[Eumetazoa]]''' (Orgaondieren) ** '''[[Radiata]]''' (dieren met 'n radiale symmetrie) *** '''Cnidaria''' ([[Nötteldieren]]: [[poliep (neteldier)|poliepen]], [[zeeanemonen]], [[Schiefkwallen|kwallen]], [[koraol (zoölogie)|koraolen]]...) *** '''Ctenophora''' ([[Ribkwallen]]) ** '''[[Bilateria]]''' - dieren met 'n twi'jziedige symmetrie *** '''[[Protostomia]]''' (Oermondigen) - de mieste [[on-ewarvelden|on-ewarvelde dieren]]) **** '''[[Ecdysozoa]]''' (Dieren die 'vervelt', onder aander [[geleedpotigen]], [[rondwurmen]], [[priapulida]], e.a.) **** '''[[Lophotrochozoa]]''' ([[Weekdieren]], [[ringwurmen]], e.a.) *** '''[[Deuterostomia]]''' (Ni'jmondigen) **** '''Echinodermata''' ([[Stiekelhudigen]]) **** '''[[Hemichordata]]''' **** '''[[Xenoturbellida]]''' **** '''Chordata''' ([[Chordadieren]]) - onder aander ewarvelden *** '''Ovrige Bilateria''' {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Dier| ]] tnljr0x3s7katuprmd9b9nyvigblv7g 0 18650 281768 279317 2015-05-02T21:15:24Z RoboServien 60 anpassing in mal wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Republique de Côte d'Ivoire<br />Reppubliek Ivoorkuste | vlagge = Flag of Cote d'Ivoire.svg | vlagartikel = Vlagge van Ivoorkuste | woapn =Coat of arms of Ivory Coast.svg | woapnartikel = | lokasie = Location Côte d'Ivoire AU Africa.svg | sproaken = [[Fraansk]] (offisjeel), [[Dioula]], [[Baoulé]], [[Dan]], [[Anyin]] en [[Cebaara Senufo]] en mear | heufdstad = [[Yamoussoukro]] | geleuf = [[Islam]], [[Christendom]], lokale geleuwe | regeringsvörm = [[Republiek]] | inwonners = 20.617.068 ([[2009]]) | dichtheid = 63.9 | km2 = 322.463 | breedtegroad = 6/51//N | lengtegroad = 5/18//W | region = CI | pctwater = 1,4 | munteenheid = [[West-Afrikaanse CFA frank]] | valutakode = (XOF) | tiedzone = [[GMT]] | volksleed = "[[L'Abidjanaise]]"<br /><center>[[Bestaand:Hymne_National_de_Côte_d'Ivoire.ogg]]</center> | feestdag = | tld = Ci | laandkode = CI | tel = 225 }} De '''Reppubliek Ivoorkuste''', (De Regearing van Ivoorkuste hef gearne a'j t '''Republique de Côte d'Ivoire''' {{IPA|audio=En-us-Côte d'Ivoire.ogg|ˌ|k|oʊ|t|_|d|ɨ|ˈ|v|w|ɑr}} neumt), is n laand in [[West-Afrika]]. t Hef ne oppervlakte van 322.462 km² en ligt teegn [[Liberië]], [[Guinea]], [[Mali]], [[Burkina Faso]] en [[Ghana]] an. Op t zuudn ligt t an de [[Golf van Guinea]]. In 1998 wonn dr in Ivoorkuste 15.366.672 <ref>Institut National de la Statistique, Bureau Technique Permanent du Recensement. ''Premiers résultats définitifs du RGPH-98 (Recensement Général de la Population et de l’Habitation de 1998)''. Abidjan, 2002.</ref> en wör eskatt op 20.717.068 in [[2009]].<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/iv.html [[The World Factbook]]. [[Central Intelligence Agency|CIA]] Directorate of Intelligence]. Bekekn op 8 augustus 2008. Skreewn op 24 July 2008.</ref> Leu oet Ivoorkuste neumt ze ''Ivoriaann''. Vuur at Ivoorkuste koloniseerd wör duur Europeaann, besteund t laand oet verskeaidene stoatn, zo as [[Gyaaman]], t [[Kongriek]], en [[Baoulé]]. Dr warn twee [[Anyi (volk)|Anyikeuninkriekn]], ''Indénié'' en t [[Keuninkriek Sanwi]], dee't vanof de kolonisasie töt an de onofhaankelikheaid van [[Fraankriek]] nog probeerdn um zelfstaandig te wordn.<ref>[http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query2/r?frd/cstdy:@field(DOCID+ci0013) Library of Congress. ''Library of Congress Country Studies''.] Bekekn op 11 april 2009. Skreewn in november 1988</ref> n Verdrag van [[1843]]-[[1844]] maakn Ivoorkuste ne beskoarmeling van Fraankriek, en in [[1893]] wör t ne Fraanske kolonie, tiedns de Europese [[Wedloop um Afrika]]. Op [[7 augustus]] [[1960]] wör Ivoorkuste onofhaankelik. Van 1960 töt 1993 wör t laand leaidt duur [[Félix Houphouët-Boigny]]. t Oonderheuld nauwe baandn met de umlignde Afrikaanse laandn, en tegelieke ook met Europa, en dan vuural Fraankriek. Seend t eande van de regearing van Houphouët-Boigny is dr eenn [[stoatsgreep]] ewest in [[1999]] en nen [[Eersten Ivoriaansen Börgeroorlog]], den't oetbreuk in [[2002]].<ref>[http://www.jfaconseil.com/jorci/2000/RCI%20JO%202000-30.pdf Journal Officiel de la République de Côte d’Ivoire. ''Loi n° 2000-513 du 1er août 2000 portant Constitution de la République de Côte d’Ivoire.] Deel 42. 3 Augustus 2000. Bekekn op 7 augustus 2008. blz. 529–538</ref> Nen ofspraak tusken de regearing en de opstaandigen zorgen vuur vrea.<ref>[http://www.cotedivoire-pr.ci/?action=show_page&id_page=570 Presidency of the Republic of Côte d'Ivoire. ''Accord politique de Ouagadougou''.] Skreewn op 4 meart 2007. Bekekn op 7 augustus 2008.</ref> Ivoorkuste is ne reppubliek met völle oetvoornde macht bie de Presideant. De wettelike heuwdstad is [[yamoussoukro]] en de grötste stad is de haawnstad [[Abidjan]]. t Laand is verdeeld in 19 strekn en 81 departemeantn. t Is n metlid van de [[Afrikaanse Unie]], de [[Organisasie van Islamitiese Saamnwoarking]], [[La Francophonie]], de [[Latiense Unie]], de [[Ekonomiese gemeenskop van West-Afrikaanse Stoatn]] en de [[Zuud-Atlantiese vrea- en saamnwoarkingszone]]. De offisjele laandssproake is [[Fraansk]], mer dr wordt zat aandere lokale sproakn sprökn, zo as t [[Baoulé (sproake)|Baoulé]], [[Dioula (sproake)|Dioula]], [[Dan (sproake|Dan]], [[Anyin (sproake)|Anyin]] en [[Senarisproakn|Cebaara Senufo]]. De [[geleuf|geleuwe]] met de meeste anhangers zeent [[Islam]], [[Kristendom]] (Heuwdzakelik [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholiek]]) en verskeaidene inheemse geleuwe. In de 60er en 70er joarn van t [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] boern Ivoorkuste good met [[koffie]] en [[Kakaoboon]]n. Mer duur ne krisis in de joarn '80 kömn dr völle politieke en sosjale probleemn. De Ivoorkuste van t [[21e eeuw|21ste joarhoonderd]] mut t vuural hebn van de laandbouw. == Verwiezingn == <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Afrika]] o1bzj5eivslcqnm6l3ehge28fuj1a7f 0 18651 260315 253723 2013-03-11T12:50:37Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 135 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7625]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * … == Geboren == * [[9 december]] - Peter Kropotkin, Russies vorst, revolitionair en anarchist == Uut de tied == * … m8onnisdehxttseqkann59c7cn08al7 0 18652 284805 284802 2016-06-08T10:45:30Z 77.248.203.191 ver-ANS't (zo as beschrieving onderan angif) en wat foutjes deruut ehaold wikitext text/x-wiki De '''hippiekultuur''' is n jeugdkultuur, subkultuur en n tegenkultuur, wölken in midden van de [[1960-1969|jaoren '60]] opkwaam. Hippies wöd ok wel ezien as de 'makers' van de flowerpowerbeweging en bint daorumme ok vake verbunnen met de seksuele, muzikale en sosiale revolusie(s) van en midden jaoren '60 töt begun [[1970-1979|jaoren '70]]. t Uutkommen van [[Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band]] (1967) van [[The Beatles]] wöd wel iens t begun enuumd van disse flowerpowerbeweging. ==Hippiefilosofie== Hippies warren tegen de kapitalistiese en materialistiese maotskappi'je van den tied. Ze preuten der van dat disse maotskappi'je völle gebruuk maakt van technologie, en zeen dat dit zörgt veur onnatuurlikheid, kunstmaotigheid en milieuvervuling. Maensen in disse maotskappi'je bint knieperds, vernemstige en greutsige lu en bint uut op vastigheid en macht. En dat giet naor [[burgerlikheid]], en deur de völle regels die der warren bint maensen krang ewörren in eure vri'jheid. Ok de vri'jheid wölken maensen hebt in eur gevulens en ideen wörren onderdrukt, wat uutaenlik zol gaon naor n geestliken leugigheid. Ok hebt n hippies zuch drok emaakt um de oorlogen en liefdeloosheid van de weerld. Hippies gungen niet op n plein staon demonstreren, met n hoop dat der wat zollen gao veraanderen, maor zi'j hadden van dat as t noe goed konnen ween, dan was t noe goed. Hippies gungen zölf leven zo as zi'j dat graag ezien hadden, um as veurbeeld te ween. Meestenstied stapten zi'j uut de maotskappi'je en gungen zölf aans leven, dit nume wi'j dan ok n tegenkultuur. Dat hippies aans warren, wörren benaodrukt deur de opvallende kleren wat zi'j dreugen. t Leven buten de reguliere maotskappi'je vunnen mangs plaatse in n kommune, hierin was men ericht op goede kommunikasie, zörgzaamheid, en t delen van völle zaken met mekare. Hierin kon men ok zien ekologiese ideaolen töt uutdrokking brengen deur simpel, natuurlijk en zelfveurzienend te leven. Liefde stön ok in t midden, men waar dus veur pasifisme, vrede en geliekheid tussen rassen. De leefwieze van de Hippie was ericht op vri'jheid, spontaniteit, kreativiteit en plezier. De vri'jheid umvatte ok seksuele vri'jheid, waorbi'j seksuele taboes (bi'jveurbeeld op openbare naaktheid) werd deurbreuken en de vri'je liefde (ok buten vaste relasies umme) werd bedreven. De hippie probeerden zien gieste te verrieken en töt ni'je ideeën te kommen. Ienerzieds via giestveruumde middelen (druks), die werd ezeen as n methode um t bewustzien van maensen te verbeteren. Aanderzieds ok met hulp van oosterse religie, mystiek en spiritualiteit. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Jongerenkultuur]] [[Kategorie:20e eeuw]] [[Kategorie:Maotschoppi'je]] fao4qj9tu6bn4q9qrjscsslhq667h1d 0 18654 291634 291621 2016-11-09T14:25:49Z Wwikix 13678 /* Oetgoande koppeling */ kat wikitext text/x-wiki De '''Twentse Jazzerieje''' is sind [[2011]] n vast onnerdeel van t [[International Jazz Festival]] in [[Eanske]]. Veur de Jazzerieje wordt alle joaren tien neje leedkes in t [[Twents]] (en sind [[2012]] ok annere [[Oaveriessel]]se [[dialekt]]n) skrevven, woarop dan weer muziek skrevven wörd wat oetvoord wörd deur n jazzkombo. Oet veurroondes wordt tien zängers en zängeressen keuzn, woarmet tien tekstskrievers nen tekst goat skrievn. Dizze tekste wordt doarnoa deurgevven an tien muziekskrievers, dee doarop muziek skrievt, in ovverleg met de zängers en zängeressen en de tekstskrievers. Tiedns t International Jazz Festival wörd dan de finale höaldn met de neje leedkes. De muziek wörd oetvoord deur studeantn van t ArtEZ [[Konservatorium]] oet Eanske. t Festival wörd regeld deur Theaterburo Mélange in saamnwearking met de Proveensie [[Oaveriessel]]. ==Geskiedenis== In [[2011]] wör de Jazzerieje veur t eerst organiseerd. De finale wör höaldn op 11 juni op de [[Oale Maarkt]] in Eanske. Disse jazzerieje wör wunn deur [[Merel Moelker]] oet [[Grönningn]], met t nummer ''Stekkelhöarig'', wat skrevven wör deur [[Laurens ten Den]], en de muziek was van [[Rob Horsting]]. Deur heavigen reagn mos de jazzerieje n half uur staakt wordn. Tiedns t juryberoad treud [[Martijje]] oet [[Dreante]] op. In [[2012]] hadn ze dr better wear bie. Disse jazzerieje was oetbreidt töt heel Oaveriessel, in saamnwearking met de [[Iesselakademie]]. Hierdeur was dr ok n deelnemmer oet [[Zwolle]] in de finale kömn. Disse jazzerieje wör wunn deur [[Petra ter Denge]] oet [[Loster]], met t nummer ''Kræng'', wat skrevven wör deur [[Woolters|Martin ter Denge]], en muziek van [[Jan Wessels]]. ==Oetgoande koppeling== *[http://www.ijfe.nl/extramenu/Twentse_Jazzerieje/ Webstea van t International Jazz Festival] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Evenement]] [[Kategorie:Tweante]] [[Kategorie:Eanske]] lv3rzc5tz42pr9yodpysizwqzjkayil 0 18655 230751 2012-06-10T22:56:39Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Twentse Jazzerieje]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Twentse Jazzerieje]] p5g0qzeanltu16z39aeo5qrxb6187e9 0 18657 260314 254823 2013-03-11T12:50:36Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 142 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6919]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * … == Geboren == * [[12 febrewaori]] - [[Charles Darwin]], Britse netuuronderzeuker en grondlegger van de [[evolutietheorie]] († [[1882]]) == Uut de tied == * … psdq74yrqcy5346glp200d0n3kl1wrm 0 18658 260320 253282 2013-03-11T12:50:41Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 161 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2048]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[26 april]] - ende staking van de [[Riesn#Industriële tied|Stoomgäste]] in Riesn == Geboren == * [[22 meie]] - [[Hergé]], Belgies tekenaar, bekend van [[Tuufke]] == Uut de tied == * [[4 september]] - [[Edvard Grieg]], Noorsken komponist t66uknsunlw5hggfbilfxa22yhitzk6 10 18659 271964 230844 2013-12-07T01:23:03Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Afrika <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = CI | top = CI | upper = | lemma = Ivoorkuste | admname = Ivoorkuste | admtype = Republik | 0 = Ivoorkuste | 1 = | 2 = | map = Ivoorkuste | flag = Flag of Cote d'Ivoire.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> g3otzajisp3jt5hyhewtclboxui7u3z 10 18660 260285 254282 2013-03-11T12:50:01Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 53 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q14802]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Ivoorkuste | top = 11 | bottom = 4 | left = -9 | right = -2 | image={{#switch: {{{2|}}} |relief=Côte d'Ivoire relief location map.jpg |#default=Côte d'Ivoire location map.svg }} | region = CI | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|sortkey=Ivoorkuste}} </noinclude> hs10nif8ntyyhy5jojo39riwy54ghdg 0 18661 285401 283863 2016-10-03T00:23:03Z CommonsDelinker 166 [[Het_Volle_Leven.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:INeverCry|INeverCry]], mit as reden: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Het Volle Leven.jpg|]]. wikitext text/x-wiki '''Cornelis Jetses''' ([[Grunnen (stad)|Groningen]], [[23 juni]] [[1873]] - [[Wassenaar]], [[9 juni]] [[1955]]) was 'n Nederlaanse [[illustraotor]]. In 'n arme buurte in Gruning is he geboren. Op jonge leeftied kump he der achter dät 't blek dät he aorig wat talent hef met 't tekenen. Vanof zien dertiende hef he dan ok völle tekenlessen evolgt, terwel he in de middag warkten in 'n stiendrukkeri'je. In 1899 trouwden he met Albertine Holkamp. Zi'j hebt saam ien wicht ekreengn, heur hebt zi'j Everdina enuumd en wörn geboren in 1900. Saam hebt zi'j ewoont in [[Bremen]], [[Zeist]], [[Scheveningen]] en [[Wassenaar]]. Albertina overleed as gevolg van 'n ziekte in 1939. Jetses overleed in 1955 en wörn begraavn bi'j zien dörpskarke in Wassenaar. Cornelis Jetses is veural bekend ewödden deur zien nostalgiese prenten veur schoelboeken, schoelplaten en historiese prenten. Ook warkten he as boekbaandontwarper. {{Dialekt|sdz}} {{DEFAULTSORT:Jetses, Cornelis}} [[Kategorie:Tekenaar]] [[Kategorie:Keunst]] efylfcnoeshkcvwllnslf9ajhf03y6v 14 18662 230920 2012-06-11T20:12:48Z Droadnaegel 1133 Ni'j in [[Kategorie:Bieldend keunstenaor‎]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Bieldend keunstenaor‎]] b9a854hx8odaavmqh9b4qlxn3r6dxg7 14 18663 230925 2012-06-11T20:23:15Z Droadnaegel 1133 Ni'j in [[Kategorie:Biologie]] [[Kategorie:Beroep]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Biologie]] [[Kategorie:Beroep]] gy6dcy7khrvcob7swpm5vwzzmw6zilx 10 18665 231018 231017 2012-06-12T23:12:14Z 129.125.102.126 wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{#switch:{{{1}}} | name = Ruslaand | y = 50.0 + 1.8540031397174255 * 71.51617284504452 * 0.20267660928013187 - 1.8540031397174255 * 71.51617284504452 * (0.7246972783907744 - (1.6671750744677123-({{{2}}}*pi / 180)) * cos(0.807990549171814 * ({{{3}}} + ({{{3}}}<0)*360 - 100) * pi / 180)) | x = 50.0 + 71.51617284504452 * ((1.6671750744677123-({{{2}}}*pi / 180)) * sin(0.807990549171814 * ({{{3}}} + ({{{3}}}<0)*360 - 100) * pi / 180)) |image={{#switch: {{{2}}} |relief=Russia edcp relief location map.jpg |#default=Russia_edcp_location map.svg }} }}</onlyinclude> {{Positiekaarte/Info}} <onlyinclude> h1o40ehur2o38o9mvdfxdkblhh15q5h 0 18666 291024 231105 2016-11-03T12:37:08Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Carolien Hunneman''' is een Stellingwarver zangeresse/muzikaant uut [[Oosterwoolde]]. Heur muziek is veural akoestisch en vaeke in et [[Stellingwarfs]] zongen. In 2008 debuteerde Hunneman mit een zelfschreven lietien ''Zunneschien'' op et Fries songfestival Liet. In 2009 verskiende ''Zoemer in Frieslaand'', en kwam daormit in de Friese Top 100 van 2009. Ien jaor laoter kwam ze veur de darde keer in de finaole van Liet mit et lied ''Janis'', wat ze tegere mit de gelegenhiedsband 'De Sluus' daon het. Op 4 juni 2011 wun Carolien Hunneman de vierde edisie van [[Stellingwarfpop]]. Carolien Hunneman speult ok op streektaelfestivals zoas REUR in [[Emmen]]. Aandere lieties van Hunneman bin ''Een droom'', ''Ik mis jow'', ''Tegenwiend'', ''Daor is dee zunne'', en et Friestaolige lietien ''Brûzjend bloed''. Naost de muziek het Hunneman ok een grote passie veur et schaetsen. == Verwiezingen == * [http://www.carolienhunneman.nl Website van Carolien Hunneman] {{Dialekt|stl}} {{DEFAULTSORT:Hunneman, Carolien}} [[Kategorie:Nederlaandse zanger]] [[Kategorie:Muzikaant uut Frieslaand]] 08o0db3tcr77nrda59v6fnfvpk4x426 10 18667 271930 231097 2013-12-07T01:18:10Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Azie <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = AF | top = AF | upper = | lemma = Afghanistan | admname = islamietiese republiek Afghanistan | admtype = republiek | 0 = Afghanistan | 1 = | 2 = | map = Afghanistan | flag = Flag of Afghanistan.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 03yfifb25s2awawqhniple5g5f6wjw1 10 18668 271876 261651 2013-12-07T00:58:43Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Afghanistan | top = 38.8 | bottom = 29.0 | left = 60.0 | right = 75.3 | image = {{#switch:{{{2|}}} | relief = Afghanistan physical map.svg | #default = Afghanistan location map.svg }} | region = AF | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> 5jea7h6ve6i2enqb7u3goew5djy5z5g 0 18669 260283 253343 2013-03-11T12:49:58Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 161 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q18625]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[11 jannewaori]] - [[Japan]] verklaort de oorlog an Nederlaand * [[25 jannewaori]] - [[Thailaand]] verklaort de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] en t [[Verienigd Keuninkriek|VK]] de oorlog. * [[14 febrewaori]] - In [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] giet de [[Maastunnel]] los. De overwelving is 1426 meter lang, de tunnel zelf met 1070,15 meter. Der is zwat vief jaor an ewarkt * [[13 meert]] - t Dragen van een [[jodenster]] wonnen verplich veur de joden in Nederlaand, België en Frankriek * [[21 meert]] - Scheikundig element nummer 94 krig de naam [[plutonium]]. * [[22 meie]] - [[Mexico (laand)|Mexico]] verklaort de oorlog an Duutslaand, Italië en Japan * [[1 juli]] - t Vluchtelingenkamp [[Westerborg]] kump onder t bestuur van de Duutsers * [[17 juli]] - t Eerste transport mit Nederlaanse joden kump an in kamp [[Birkenau]] * [[22 juli]] - De systematische ofvoering van joden uut 't getto in Warschau begint * [[7 augustus]] - De Amerikanen lanen op [[Guadalcanal (eilaand)|Guadalcanal]] wat de [[Slag um Guadalcanal]] inluui * [[23 augustus]] - De [[Slag um Stalingrad]] begin * [[9 september]] - De [[Noordoostpolder]] is leeg-epumpt == Geboren == * [[8 jannewaori]] - [[Stephen Hawking]], Engelse [[netuurkunde|netuurkundige]] * [[16 febrewaori]] - [[Kim Jong-il]], leader van Noord-Korea * [[7 juni]] - [[Muammar Al-Gaddafi]], Libies revolutionaer * [[18 juni]] - [[Thabo Mbeki]], Zuud-Afrikaanse prissedent * [[4 oktober]] - [[Jenny Arean]], Neerlaandse zangeresse, cabaretière en actrice == Uut de tied == * … l9mu3q9umnr46kbadvcr54883006268 4 18671 270038 270037 2013-09-02T13:53:15Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De '''Richtlienen veur ploatsnoamen op de Leegsaksiese Wikipedie''' beschrieven hou man hier artikels over ploatsnoamen geern hebben wil. ==Offisjele noam== Omreden gainain ploatsnoam woar den ook ien de wereld n Leegsaksiese noam as offisjele bestuurlieke noam het, is t weanselk om, as t artikel wel de Leegsaksiese noam broekt, de offisjele noam der ook bie de vermaelden. Dit kin tuzzen hoakjes achter de eerste moal dat de titel van t artikel broekt wordt, bieveurbeeld: : De '''Stad Grunnen''' (ook ''Stad Grönnen'' of gewoon ''Stad'', [[Nederlaands]]: ''Groningen'', [[Frais]]: ''Grins'') is de [[heufdstad]] van de [[provìnzie Grunnen]]. Der huift nait per se te stoan of de Hollaandse noam de offisjele is, omreden ien Nederlaand aal ploatsnoamen de Hollaandse noam as offisjele hebben. Veur ploatsen ien Fraislaand mag dat wel, omdat summege ploatsen de Fraise noam as offisjele hebben en aander ploatsen de Nederlaandse noam as offisjeel mit de Fraise as twijde noam. ==Welk dialekt?== Der wordt noar streefd om zo veul meugelk t lokoale dialekt aan te holden. Zo mout n artikel over bv. Apeldoorn nait ien t Grönnegs schreven worden, maor ien t lokoale dialekt. As joe as schriever dat lokoale dialekt nait beheersen, mag t ook op n dialekt dat der op liekt. n Ploats ien Dreante kin prima ien n aander Dreants dialekt schreven worden. As joe as schriever ook dat dialekt nait beheersen, den maggen joe t ook ien n hail aander dialekt schrieven, maor op momeant dat der aine komt dij t lokoale dialekt wel kin, den mout dij de gelegenhaid kriegen om t artikel te vertoalen. ==Rienweerden-kriterioms== De '''Rienweerden-kriterioms''' binnen bedocht noar aanlaaiden van diskussies van de Leegsaksiese Wikipedie-gemainschop (zai [[Wikipedie:Praothoek/Archief/1#Nederlaanse_of_Nedersaksische_plaosnamen.3F|hier]] en [[Wikipedie:Praothoek/Archief/2#Rienweerden_of_Rijnwaarden.3F|hier]]) over t ''vertoalgedrag'' wat ploatsnoamen aangaait. t Is n stappenplan om te bepoalen of n ploatsnoam hier op dizze Wikipedie vertoald worden mout/mag noar t Leegsaksies tou. ===Stappenplan=== :1. Het de ploats van oldsheer n Leegsaksiese noam? ::Joa > Den wordt dij broekt. ::Nee > Vaolgende stap. :2. Ligt de ploats boeten t Leegsaksies toalgebied? ::Nee > Den is der woarschienlek wel n Leegsaksiese noam veur of verschilt dij noam nait van de Hollaandse noam. ::Joa > Vaolgende stap. :3. Is t n ploats van rezenboare grootte en van (historieze) betaikenis veur de regio? ::Joa > Vaolgende stap. ::Nee > Laiver nait vertoalen. (''Canterbury'' wordt nait ''Kaanderboeren'' of ''Kaanderbörg'' en ''Casablanca'' wordt dus nait ''Withoezen'') :4. Vuilt t natuurliek om de ploatsnoam te vertoalen en zol man dij noam ook doadzoakelk broeken? ::Joa > Den mag t noar gevuil vertoald worden :::'''Variant a''': As de ploatsnoam n aalgemain woordpaart het dij normoalerwies vertoald worden kin, bv. "-burg"/"-borg" (''Valkenburg'' > ''Vaalkenbörg''; ''Viborg'' > ''Vibörg'' of ''Wibörg''), "-berg" (''Soesterberg'' > ''Soesterbaarg''), "-wijk-", "-stede" (''Wijk bij Duurstede'' > ''Wiek bie Duurstee''), "Noord-" (''Nordhorn'' > ''Noordhörn''), "-huizen" (''Enkhuizen'' > ''Enkhoezen''), "-dorp" (''Hoofddorp'' > ''Heufddörp''). :::'''Variant b''': As de ploatsnoam n bepoalde klank het dij normoalerwies vertoald worden kin (bv. ''Antwerpen'' > ''Antwaarp'' of ''Antwarpen''; ''Parijs'' > ''Paries''; ''Bussum'' > ''Buzzem''. ::Nee > Laiver nait vertoalen (bv. ''New York'' wordt dus gain ''Nij Jörk'' ien t Grönnegs, maor messchain wel ''Niej-York'' in t Veluws; ''Goslar'' zol veur t gevuil bv. ''Gözzelder'' worden, maor gainaine zol dij noam broeken. 8c1xd3axy8h0m0098kfe4urbnigzz41 0 18686 283864 260225 2016-02-08T19:59:40Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki '''Teken''' is n [[Keunst|kunstvörm]], die wöd uut eufend deur kunstenaars, ilustrators of ok wel simpel enuumd: tekenaars. t Kan verdeeld wödden in twi'jen. Ie heb 't 'woorneemings-tèken', wat dan ok enuumd kan wödden: tèken naor de natuur, wat met beduuld wöd dat de tekenaar 'tgien tekent wat e kan ziene en doorbi'j de natuur zo warklik mooglik ofbeeld. En ie hebt d'r nog iene: 'verbeeldings-tèken', wat a'j ok kunt zeggen as: teken naor de verbeelding, wat met beduuld wöd dat de tekenaar tekent wat e anvuult, hoe as e de realiteit op dat moment ervaort en wat as hi'j in dingen zöt. Ofwel, abstracte en abstracteerde tekenkunst. 'n Tekening kan as betiekenisloos zeene wödden, of 't kan ok 'n verwarking of 'n interpretatie van 'n veurstelling wèzen. Tekeningen wödt emaakt deur [[grafietpotlood]], [[holtskool]], [[kontépotlood]], [[siberies kriet]], [[pastel]] of [[inkt]]. De pasteltechniek wöd vake zeen as 'n tekentechniek, maar 't wöd toch in edeeld bi'j de schilderskaante. Pentekening wöd emaakt met 'n tekenpenne of 'n [[rietpenne]], en inkt of bister. Toen as de [[potlood]] nog niet bestund, tekenden zi'j altied met 'n [[zilverstifte]] op veurbewarkt papier. Tèken kon ok edaon wödden met [[penseel]] en [[Oost-Indiese inkt]], maar ok eventueel met [[varve]]. Bi'j 'n combenatie van inkt en [[water]] wöd d'r ok wel espreuken van ewassen (pen)tekening. Hierbi'j wöd lichtere parti'jen in scchilderd met 'n verdunnen oplössing van tekeninkt of watervarve. De draoger is miestal [[pepier]] of [[karton]], maar ok hier bint dan weer vulle uutzöndering op. Vake kump t tèken veur t [[schilderi'je]] of beeld, as zijnde de veurstudie. Dan sprek ie over [[schetsen]]. Deur de onderzuukende karakters van de kunstenaars wödt met tekening sneller tot de essentie deur-edrung, bint ze spontaner en gevuuliger. De kunstenaar kan in zien tekening zien grenzen verleggen en op onderzuuk uutgaon wat veur 'm of heur belangriek is. In de 20e eeuwe hef de tekenkunst de staotus kregen van 'n zulfstaandige kunstvörme. De tekening die doorbi'j onstaon wöd '[[autonome tekenkunst]]' enuumd. == Stripverhaal == t Stripverhaal is 'n kombenatie van tekenkunst en schrieveri'je ([[literatuur]]). {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Beeldende keunst]] [[Kategorie:Keunst]] 817hiq2d1raubk1f5c3d0lo4mz6jvzv 10 18688 260227 246540 2013-03-11T12:48:25Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 6 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6178818]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Babel3|Noord-Samies|se|Dát geavaheaddji máhttá '''[[:Kategorie:Gebruker se|sámegiela]]''' '''[[:Kategorie:Gebruker se-3|hui bures]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker se-3]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker se-3| ]] [[Kategorie:Mallen babel|se-3]] </noinclude> 1gmknu4p7eko7qr0byvn84r6ducy0s5 14 18689 266174 260228 2013-05-10T16:48:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker se]] 582kjftkpdeh0v8uodjqhitqlja3ehb 14 18690 260471 251393 2013-03-11T12:54:04Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 20 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6587572]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|User se}} [[Kategorie:Wikipedie:Babel|se]] pnh4x4uflg4l7289cuh8srqm1arhc3t 10 18691 271950 231929 2013-12-07T01:20:52Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Azie <!--Administration--> | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = IR | top = IR | upper = | lemma = Iran | admname = Islamitiese Republiek Iran | admtype = Islamitiese Republiek | 0 = Iran | 1 = | 2 = | map = Iran | flag = Flag of Iran.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> kw5t36uyz81z1d5bfbfc2wm7akdxsek 10 18692 260472 254291 2013-03-11T12:54:06Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 76 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12342]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Iran | top = 40.0 | bottom = 24.5 | left = 43.5 | right = 64.0 | image = {{#switch: {{{2|}}} | relief = Iran relief location map.jpg |#default = Iran location map.svg }} | region = IR | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> ndhmcprhfdaj28zu8f8rctcsdprsp5j 0 18696 260474 253752 2013-03-11T12:54:08Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 161 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2480]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[1 april]] - [[Steve Jobs]] en [[Steve Wozniak]] sticht [[Apple Computer]] * [[12 meie]] - De Spaanse supertanker [[Urquiola]] lopt bi'j [[La Coruña]] an de grond en besmeurt meer as 100 kilemeter straand mit ruwe eulie * [[6 juni]] - Rellen in [[Soweto]] in [[Zuud-Afrika]] kondigden t begin van de afschaffing van de [[apartheid]] an * [[22 juni]] - t [[Kannede]]se Legerhuus schaft de doodstraf af * [[28 juli]] - [[Eerdbeving]]en in t noordoosten van [[Volksrippebliek China|China]], eist t leven van 240.000 meensen * De eerste woningen in [[Almere]] wördt op-eleverd * Anleg van de [[Houtribdiek]]: de Markerwaard komt r neet, moar weal n weg betwikst [[Lelystad]] en [[Enkhuzen]] * De Bergveld-spelling wördt an-enummen as [[Stellingwarver spelling]] == Geboren == * [[1 juli]] - [[Patrick Kluivert]], Nederlaands voetbalspöller * 1 juli - [[Ruud van Nistelrooy]], Nederlaands voetbalspöller * [[27 september]] - [[Francesco Totti]], voetbalspöller * [[28 september]] - [[KlompenVincent]], Nederlaands zanger == Uut de tied == * [[18 oktober]] - [[Johan Gigengack]], skriewer in t Tweants n70liu5dcx8m4h4je25ry4f3i60j5dm 0 18697 279319 274865 2015-03-27T17:04:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Totti 2011 crop.jpg|right|upright=0.4|thumb|Francesco Totti]] '''Francesco Totti''' ([[Rome]], [[27 september]] [[1976]]) is nen [[Italiën|Italiaansen]] [[voetbal]]spöller. Hee is anvaller en spölt sund 1992 veur t eerste van [[AS Roma]]. In november 2009 verlengen he zien kontrakt tot en met t seizoen 2013/14. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.francescototti.it/ francescototti.it] {{DEFAULTSORT:Totti, Francesco}} {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Voetbal]] [[Kategorie:Italiën]] afoi8csfdjgz5ldvc7i2a6kobhtwpz6 0 18698 232337 2012-06-19T20:14:35Z 129.125.102.126 deurverwiezing naor [[Marilyn Monroe]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Marilyn Monroe]] fde74nxqwp6wa0l0uvyxbafmd8g61ej 0 18699 260475 253773 2013-03-11T12:54:09Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 162 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2764]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[1 jannewaori]] - [[West-Samoa]] wonnen onafhankelijk van [[Niej-Zeelaand]] * [[5 juli]] - [[Algerije]] wordt onafhankelijk van [[Frankriek]] * [[12 september]] - President John F. Kennedy verklaort dat [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]] veur t einde van t decennium een maens naor de maone en weerumme zal brengen == Geboren == * [[26 meert]] - [[Paul de Leeuw]], Nederlaanse zanger, tillevisieprissentator en grappenmaker * ?? - [[Janne IJmker]], ne Nederlaands schriefster == Uut de tied == * [[17 jannewaori]] - [[Johanna van Buren]], Helders dichteres * ?? [[jannewaori]] - [[Grietje Clewits]], Drèentse onderwiezeres, dichteres en verhalenschriefster * [[5 augustus]] - [[Marilyn Monroe]] (36), Amerikaanse filmster * [[28 november]] - [[Wilhelmina van Nederlaand]], köningin van Nederlaand van 1890 tot 1948 2r43x4jq5oz48l8tmyg3mtgaquj4fqu 0 18700 232350 2012-06-19T22:20:28Z 129.125.102.126 Doar ([[Gelderse Tramwaege]]) dik-edrukt wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Gelderse Tramwaege]] p2i2nuz9ui7re0jr1glb51xz87mljgf 0 18701 260237 253754 2013-03-11T12:48:39Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 145 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7808]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * Oprichting van de [[Geldersche Stoomtramweg Moatschoppi-je]] == Geboren == * [[19 meie]] - [[Mustafa Kemal Atatürk]], Turks generaol en leider († [[1938]]) * [[6 augustus]] - [[Alexander Fleming]], Britse bacterioloog, ontdekker van de [[penicilline]] († [[1955]]) * [[20 december]] - [[Johanna van Buren]], Helders dichteres († [[1962]]) == Uut de tied == * [[13 meert]] - [[Alexander II van Ruslaand]] (62), tsaar 6bivvmzku3nz3gglodu2dj97o19ch7l 0 18703 232442 2012-06-20T19:00:31Z Servien 7 Servien herneumden de pagina [[Volendam]] naor [[Volledam]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Volledam]] rn79w558j52zoa8d9ttvzu6wwhx48sr 0 18704 279320 275157 2015-03-27T17:04:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Spraoke |ofbeelding=Basque as first language(corrected).JPG |umskrieving=Persentazies met Baskiessprekkers in t Baskenlaand |andere namen=Euskara |laand=[[Spanje]] en [[Fraankriek]] |sprekkers=665.800 |dialekte= viewe: *Spanje: [[Biskajaans]], [[Gipuzkoaans]], [[Hoog Navarrees]] *Fraankriek: [[Navarrees-Lapurdiaans]], [[Zuberoaans]] |skrift=Latiens |klassifikatie= Sproakeilaand }} '''Baskies''' (zelf zegnt de sprekkers ''Euskara'', wat ze oetsprekt as {{IPA|[eus̺ˈkaɾa]}}) is de sproake van t [[Basken (volk)|Baskenvolk]]. t Wörd esprökn in t [[Baskenlaand]], ne strekke wat lig in noordoost [[Spanje]] en zuudwest [[Fraankriek]]. t Wörd duur 25,7% van alle Basken esprökn in alle deeln van de strekke (665.800 van de 2.589.600).<ref>''IV. Inkesta Soziolinguistikoa'' Gobierno Vasco, Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco 2008, ISBN 978-84-457-2775-1</ref> 614.000 wont dr in Spanje, en de veardere 51.800 wont in Fraankriek. In weetnskoppelike verhaandelingn oawer de verdeling van Baskies in Spanje en Fraankriek wörd normaalgesprökn [[Noord-Baskenlaand|Dree oolde proveensies]] in Fraankriek en veer in Spanje reknd. [[Modersproake|Modersprekkers]] wont in n duurgoand gebeed, woereunter deeln van de Spaanse ''Zelfsteurnde Gemeenskopn'' van t Baskenlaand en [[Navarre]] en in t westelike deel van t Fraanske département van de [[Pyrénées-Atlantiques|Atlantiese Pyreneejn]]. De Baskiese Zelfsteurnde Gemeenskop is ne administratieve eenheid binn t dubbelnasjonale etnografiese Baskenlaand, met doar bie in de Spaanse proveensies van [[Biskaje]], [[Gipuzkoa]] en [[Álava]], dee't bestoat as ofzeunderlike politiek-administratieve verdelingn. Disse proveensies en völle deeln van Navarre zeent drokbevolkt met etniese Basken, mer de Euskarasproake was, zeker tot an joarn 90 van t [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]], zowat verdweenn oet t grötste deel van [[Álava]], westerlike deeln van Biskaje en t middeln en zudelike deel van Navarre. In zuudwest Fraankriek warn de oolde Baskenproveensies [[Labourd]], [[Leeg Navarre]], en [[Soule]]. Ze wördn met n antal strekn mear saamn evoognd töt één ''département'' in [[1790]] met n naam ''Basses-Pyrénées'', nen naam den't nog töt 1970 gebroekt wör. In de joarn '60 van t 20ste joarhoonderd wör dr n [[Standaard Baskies]] (Euskara Batua) oontwikkeld duur de [[Euskaltzaindia|Akademie vuur de Baskiese Sproake]]. De sproake wör ontwikkeld vuur gebroek in t oonderwies, [[literatuur]] en de [[media]]. Hierin wörd t rechtevoort ook heuwdzakelik gebroekt. t Gebroek van de sproake in t oonderwies is per skole verskilnd, en haank of van t oonderwiesmodel wat ze gebroekt. Op de meeste Baskiesspreknde skooln in t Baskenlaand wörd Model D evolget, woerbie't alle väkke in t Baskies egeewn wordt, behalve "Spaanse Sproake en Literatuur" (det natuurlik in t Spaans egeewn wörd). In Fraankriek zitt de Baskiese skole Seaska en de tweesproakige skole Ikasbi, dee't völle Baskies lesmateriaal anbeedt, mer dee't vechtet teegn geeldprobleemn en administratieve meuilikheedn. Nöast disse standaardiseerde versie zeent dr nog vief heuwddialektn in t Baskies: [[Biskajaans]], [[Gipuzkoaans]] en [[Hoog Navarrees]] in Spanje en [[Navarrees-Lapurdiaans]] en [[Zuberoaans]] in Fraankriek. Skoonwal at ze öarn naam te daankn hebt an oolde proveensies, loopt de dialektgreanzn nit geliek met de proveensiegreanzn. == Verwiezing == <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Taol]] t39xtkd8dz7885cri13e0seze1150xu 0 18706 268116 267814 2013-06-05T21:33:14Z 81.206.164.195 /* De dolle meanse */ wikitext text/x-wiki {{Dialekt|sdz}} '''''De vrolijke wetenschap''''' (Duuts: ''Die fröhliche Wissenschaft'') is een [[Filosofie|filosofisch]] [[boek (document)|boek]] uut [[1882]] van [[Friedrich Nietzsche]]. Nietzsche stelden dat wenneer der 'n demon an oe zollen verschienen en oe zollen openbaren dat alles zich oneandig herhaalt, ie eerst wanhopig en bi'jna gek zollen wödden, mar daornao, naoda-j oe derin hebt berust, zol lewen in de vrolike wetenschap da-j alles al iens edaon hebt. Di-s 'n ultiemen gelukzaligheid volgns Nietzsche. In dit boek kump ok de bekende uutsprake "God is dood" veur in de paragrafen 108, 125 en 343. Volgns sommigen zeg Nietzsche hier expres nie "God bestiet nie". De vertaling van P. Hawinkels van §108: Ni'je gevechten. '' - Toen Boeddha dood was, vertoonden men nog eeuwenlange zien schaoduw in 'n grot, - 'nn ienormen huveringwekkende schaoduw. God is dood: mar zo as de meanslike eerd now ienmaol is, zult der misschiene nog millennia lange grotten bestaon waorin men zien schaoduw vertoont. - En wi'j - wi'j mut ok nog zien schaoduw overwinnen!'' Hier verwes Nietzsche naor 'n concept van [[Plato (filosoof)|Plato]]: de [[allegorie van 'n grot]]. A-j oen helen lewen vast-ebönden in 'n grot leeft, met achter oe 'n vuur waor meansen veurlanges loopt, dan ken ie allene mar de schaoduw die op de wand veur oe wöd eprojecteerd. Die schaoduwen bint oen warklikheid en ie kent niets aans. Wenneer ie lös-emaakt wödt en 't vuur ziet, de meansen en zölfs het licht van buuten, dan zö-j niet kunnen wennen en terugge willen. Iene en aander wördt nog dudelijker met 't veurbeeld van de vissen in de viever. Vissen in 'n viever leeft mar in 'n beparkte dimensie. Wenneer 't regent ziet zi'j vrömde cirkels an de oppervlak die ze wellicht wel tracht te verklaoren deur middel van 'n God. Wi'j mèènsen weet echter dat dit gewoon de regen is, een meteorologisch verschiensel, umdat wi'j in een dimensie meer leeft. == De dolle meanse == De beroemsn tekste uut dit wark is waorschienlik ''De dolln meanse'', waorin Nietzsche God nie allinnig veur dood verklaort, mar ok de dood van [[God]] in metsleppnd proza verklaort: §125 De dolle meanse.''- He-j 't eheurt van de dollen meanse, die op kloarlichte morn 'n lanteern opstaak, op de markt gungen lopen en onopholdlik reup: 'Ik zuke God! Ik zuke God!' - Umdat der doar juuste völle van de luu bi'jeinstön die nie an God geleufden, verwekten he 'n groot gelach. 'Of dach ie dat he kwiet ewörden is?' vreug der iene. 'Is he verdwaald as 'n kind?' vreug 'n aander. 'Of hef he zich verstopt? Is he bange veur oons? Is he vort egaone? Naor 't butenlaand vertrukken?' - Zo reupen en lachen zi'j deur mekare. De dollen meanse sprung midden tussen eur in en deurboorden eur met zien kieken. 'Woar God hen is?' Reup e uut. 'Dat za-k jullie zeggen! Wi'j hebt 'm edood - jullie en ikke! Wi'j allen bint zien moordenaars! Maa hoe he-w dit edaone? Hoe he-w de zee kunnen leugzoepen? Wie gaf oons de sponse um de horizunne uut te veejgen? Wat he-w edaon, toe wi'j disse aarde van heur zunne löskoppelden? In wökke richting beweegt zi'j zich noe? In wökke richting bewege wi'j oons? Vort van alle horizunnen? Valle wi'j nie an iene stuk verdan? En wel achterwaorts, ziedwaorts, veurwaorts, naor alle kaanten? Is der nog wel 'n boven en beneen? Dole wi'j nie as deur 'n oneandig niets? Aosemt oons de ledige ruumte in 't gezichte? Is 't nie kolder ewörden? Is nie veurtdurend nacht en stieds meer nacht in antocht? Mut der smorns gin lanteerns wörden an-esteuken? Heure wi'j nog niets van 't gedruis der doodgravers die God begraaft hebt? Roeke wi'j nog niets van de godlike ontbinding? - ok goden raakt in ontbinding! God is uut de tied ekommen! God blef uut de tied! En wi'j hebt 'm edood! Hoe zö-w oons troosten, wi'j moordenaars? 't Heiligse en machtigse dat de weerld töt dusverre bezeten hef, is onder oons messen verbloed - wie wist dit bloed van oons of? Met wat veur water kö-w oons reinigen? Wökke zoenoffers, wökke heilige speulen zö-w mutten bedeanken? Is nie de grootte van disse daod te groot veur oons? Mutte wi'j niet zölf goden wörden um heur waordig te schîên? Nooit was der 'n grootre daod - en wie der ok nao oons geboren wördt, umwille van disse daod beheurt hi'j töt 'n hoogre geschiedenisse dan alle geschiedenissen die töt dusverre ewes bint!' - Hier zweeg de dollen meanse en keek opni'j zien toeheurders an. Ok zi'j zwegen en kekken bevrömd trugge. Eandlik wörpen he zien lanteern op de grond, zodat denne in stukkies sprungen en uutdeuven. 'Ik komme te vrog,' zee e toe, 't is mien tied nog nie. Dit ongeleufliken gebeuren is nog onderweg. 't Maak 'n umweg - tis nog nie töt de oren der meansen deur edrungen. Bliksem en donder hef zien tied neudig, 't licht der gesternte hef tied neudig, daoden hebt tied neudig, ok naodat ze daone bint, umme ezîene en eheurt te wörden! Disse daod is nog stieds verder van eur of as de verste gesterntn - en toch he-w heur zölf verricht!' - Men vertelt verder, dat de dollen meanse diezölfden dag nog verschiedene karken binnen-edrungen is en doar zien 'requiem aeternam deo' an-eheven hef. Naor buten ebracht en ter verantworing ereupen zol e telkens allinnig mar 't volgnde antwoord hemmen: 'Wat bint disse karken eaglik nog, as zi'j niet de graven en gedeanktekens Gods bint?'''' == Externe links == *''[http://gutenberg.spiegel.de/nietzsch/wissensc/0inhalt.htm Die fröhliche Wissenschaft]'' bi'j [[Project Gutenberg]] {{commons|Die fröhliche Wissenschaft}} {{DEFAULTSORT:Vrolike Wetenschap}} [[Kategorie:Wark van Nietzsche]] [[Kategorie:Geleuf]] [[Kategorie:Filosofie]] t0d627wwzsmdchs46eb2c7iptgywnx3 0 18709 260242 254666 2013-03-11T12:48:47Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 71 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q42138]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki 'n '''Burger''' is simpel ezegd 'n inwoner van 'n [[Gemiente (bestuur)|gemiente]] of van 'n [[stoat]]. Dus as 't zo bekekken wörd mag iederiene zich een burger numen. Mar d'r bint luu die weer zegt dat iederiene die gien militaire functie bekleedt, of nog breeder ezegd, iederiene die gien uniform an hef ([[pliesie-agent]], soldaot, etc.) 'n burger is. =='t Begrip burgerlikheid== As bevoegelik naamwoord hef 't vake de betiekenisse (verwant an die van kleinburgerlik) van 'nie veul pretentieus, slechte smaak, bekrömpen, niet beheurend töt de bettere kringen'. Bi'j de heugere klasses war 't gebruuk van dit woord (net as ordinair, vulgair, beschaafd en plebs) nie gaanks, hoewel 't d'r sinds circa 1950 toch hier en daor in-esleupen is. 'Ie heurt nie op aanderen neere te kieken'. Burgerlik is eglik mar 'n muuilik uut te leggen meniere van leven, waor völle meensen dan ok 't liefs met 'n boogchie um hen lopen wilt. Kleinburgerlikheid en grootburgerlikheid staot beide veur 'tzölfde, allinnig red 'n grootburger in 'n dikke auto en de kleinburger mut 't doen met 'n gammel evulde sokke. Burgerlikheid op zich is 'n oppervlakkige meniere van leven, waorin gien hedonisties genot, gien filosofiese zölfontplooiing 'n echte rolle speult, mar gewoon zich toegef an de veurspelbare sleur van alledag, onverklaorde en onbegrepen sociale regels, een mooi veurdoen naor de butenwereld toe en 't met 'n boogchie um muuilike en umstreden beslissingen hen lopen. Burgerlikheid wördt eziene as 't tegenover-estelde van [[individualisme]] en zölfontplooiingsdrang. {{Dialekt|sdz}} 05coaswkm84ajc50bitvdntxyzgmw3s 0 18710 233102 2012-06-26T13:45:41Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Twentse Jazzerieje]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Twentse Jazzerieje]] p5g0qzeanltu16z39aeo5qrxb6187e9 0 18713 291134 285292 2016-11-03T14:35:48Z Wwikix 13678 /* Referìnsies */ kat wikitext text/x-wiki '''Geef-Frysk''' (sumtieds misheurd as: ''Gay-Frysk'') is n noam dij deur summege [[Frieslaand|Fraise]] jongluu 'ien vòlksmond' wel ains broekt wordt veur n té olderwetse variant van [[Westlaauwers Frais|Frais]] dij deur jongeluu proat wordt. Liek as aal aander streektoalen ien [[Nederlaand]] het Westlaauwers Frais last van Nederlaandse ienvloud. Al hebben nog n hail ìnde kiender t Frais as eerste toal, toch is, deur schoulen en deur de media, t [[Nederlaands]] de standoard worden veur 'normoal proaten'. Jongluu dij 'overdreven Frais' proaten, doar wordt van zègd dat dij "Geef-Frysk" proaten; dus ''Frais woarbie ollerwetse woorden, dij n ìnd van t Hollaands òfstoan, broekt worden dij ien t gewone leven van aaldoag nait meer broekt worden''. n Veurbeeld hiervan is t olderwetsere Fraise woord ''kaai'' (sleutel) ien ploats van t Nederlaandse ''sleutel''. ==Grìns== Dit Geef-Frysk is nait n bepoalde vörm en kin dus per persoon aans wezen woar of aine de grìns tuzzen "gewoon Frais" en "goaf Frais" lèggen dut. Zo zel ien grotere ploatsen as [[Drachten]] en [[Liwwadden|Laiwerd]] de grìns leger liggen as ien lutje lougen. Maisttieds het dizze grìns te moaken mit zulfstandege noamwoorden. Voak worden hierveur ien stee Hollaandse woorden broekt dij sumtieds wel 'verfraist' worden. Waarkwoorden en heur verschaaidene vörms blieven maisttieds wel ien staand, omdat dij meer toalgevuil vroagen en dat hebben luu voak wel. t Woord wordt aigelks allen broekt deur en veur jongluu. Van olle mìnzen wordt t wel normoal vonden om 'puur' Frais te proaten. Nait allend t sproken Frais, mòr ook t Frais dat haildaal aan de offisjele Fraise schriefwies voldut wordt zain as Geef-Frysk. ==Noam== Noam ''Geef-Frysk'' betaikent ''Goaf-Frais'' <ref>[http://www.11en30.nu/de-canon-vensters/het-fries 11en30.nu. De kanon fan de Fryske skiednis. par. 5: Vernederlandsing.] Bekeken op 9 april 2015.</ref>, onbeschoadigd Frais dus. t Het bieklaank dat t aine nait zint, omreden t te veul gaait zo as vòlgens de ollere generoatsies heurt. t Is dus aigelks t tegenwoord van 'cool'. Zo as eerder nuimd, is Hollaands standerd worden. Ollere generoatsies willen geern t Frais beholden deur t zo zuver meugelk over te brengen, mòr nait elke Fraise jongere het doar verlet van en verzet hom doar dus tegen deur de verwoaterde vörm van Frais te priezen. t Gevòlg van dizze benoamen is dat de 'pure' vörm van t Frais ontmoudegd wordt en t zokzulf dus aiglieks van binnen oet stokkend moakt. Vrumd verschiensel is t aans nait. Ook ien Nederlaands kent man dit verschiensel woarbie olle woorden laanksoam mit minneghaid aankeken worden. Zin as "''De lieden, die sedert eniger wijl waren uitgeweken naar een andere contrei, waren van veronderstelling dat zulk een rijwiel gewis de ambiëringen zou betrachten, maar lieten terstond hun mond toen zich een zwaar gekwetste in het etablissement begaf.''" zel ien n doagelks gesprek ook zain worden as ol roakeltoal. ==Referìnsies== <references/> {{Dia|Schreven ien t Hoogelaandsters}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Freesk]] [[Kategorie:Streektaol in Frieslaand]] qkgrtcmd7njjcfy1x9dx17fw3b6zkdp 0 18715 282340 269687 2015-05-24T22:28:58Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki '''Perspektivisme''' is de gedachtenisse dat alls van uut 'n bepoalde hoeke bekekken wödt. 't Woord 'perspectief' kömp van 't [[Latijn]]se ''perspicere'': arns deurhen kieken, iets duudlik zien of iets gewoar wörn. In de teengnwoordige fillesofie hef 't woord 'n heul aandere bi-jklaank of gevuulsweerde. 't Begrip verwes, veural deur invloeden van [[Friedrich Nietzsche]], noar 't höast kompleten onvermeugen van de meanse umme trugge te gaon töt de leste begunsels. 't Ienige wat veur de meanse verschent bint 'n veulheid van over mekare hen vallende en met mekare in stried wezende perspektieven. Nietzsche brek met de illusie van de 'waore warklikheid' en benaodrukt dat wi'j de warklikheid uutslutend fragmentaries kunt ervaoren. 't Begrip is deur Leibniz in de filesofie introduceerd. Perspektivisme ledt töt de vraoge of waore kennis van de warklikheid aggirne wel meuglik is. Is 't meuglik de warklikheid te zien op de meniere zo as e is? Met name in de [[hermeneutiek]] höldt men zich met disse vraoge drok. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Nietzsche]] [[Kategorie:Filosofie]] 30uacnzyj7cxpcsm20fp119u0r7n3sd 0 18719 290931 285063 2016-11-02T14:50:17Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Frans de Waal.jpg|200px|duum|rechts|Frans de Waal]] '''Fransiscus Bernardus Maria (Frans) de Waal''' ([['s-Hertogenbosch]], [[29 oktober]] [[1948]]) is 'n Nederlaanse bioloog. Hi'j is specialiseerd in de [[primatologie]] en de [[ethologie]]. Op zien vakgebied wödt e ziene as veuranstaond. ==Levensloop== De Waal hef veule universiteiten in de jaoren achter zich elaoten, hieronder he-j al 'n mooie lieste, met nie allene zien universiteiten, maor ok wukke waor hi'j les-gef (hef), zien onderscheidingen, wat e onderzuch hef en gao maor vedder. As eerst studeren hi'j in [[Nijmegen]] en [[Gruningen]] en promoveerden in 1977 an de [[Universiteit Utrecht]]. Van 1975 töt 1981 deud e onderzuuk an de chimpanseekolonie van [[Burgers Zoo]] te [[Arnhem]]. Sinds 1981 dut e weetschappelik onderzuuk in de V.S.. Mom'teel is hi'j as hoogleraar [[psychologie]] verbönden an de [[Emory universiteit]] in [[Atlanta]] en is hi'j directeur van 't [[Living Links Center]] van 't [[Yerkes National Researche Center]]. in 2007 wed De Waal deur 't Amerikaanse tiedschrift [[Time]] eplaatst onder de 'TIME 100: The People Who Shape Our World', 'n lieste van de honderd miest invluudriekse kunst'naars. weetschappers, politici, ondernemmers e.d. van 't moment. De Waal wed in 1993 benuumd töt corresponderend lid van de Koninklikke Nederlaanse Ak'demie van Weetschoppen. Ok is hi'j lid van de [[National Academy of Sciences]] en de [[American Academy of Arts and Sciences]]. In 2009 ontvung e in Nederlaand de [[Ariëns Kappers Pries]]. Op 29 januari 2009 ontvung e 'n eredoctoraot van de [[Universiteit veur Humanistiek]]. Ter gelegenheid van Keuninginnedag 2010 is hi'j onderscheiden met de versierselen van de Orde van de Nederlaanse Leeuwe. ==Wark== Frans de waal trök veur 't eerst internasjnaole de andacht met zien boek 'Chimpansee-politiek', waorin e 't gedrag van disse mèènsapen as int'ligent en emosjoneel edreven veurstellen. De int'resse van tegenwoorig in primatencognitie in dierlik saomwarking is veur 'n b'langriek diel veurt-evleuid uut dit vrogge wark van De Waal. Daornaost trök De Waal andacht met onderzuuk binnen de primatengemienschoppen naor conflictoplössing, verzeuning, [[empathie]] en de [[evolutie]] van de [[moraliteit]]. Zien verg'liekingen tussen 't gedrag van mèènsen en andere diersoorten hebt 'm weer'ldberuumd emaakt. In 2006 publiceren Frans de Waal saomen met twi'je aand're weetschappers 'n artikeltie in 't Amerikaanse tiedschrift [[PNAS]] waorin zi'j anteunden dat [[olifant]]en over zelfbewuszien beschikken. Nao 't slaogen veur de spiegelteste könden de olifanten in 't reegie mèènse, mèènsaape en dolfien wödden eplaotst. == Publicaties == Boeken, een selectie: * 1981. ''Sociobiologie ter discussie. Evolutionaire wortels van menselijk gedrag?'' * 1982. ''Chimpansee-politiek. Macht en seks bij mensapen''. (voorwoord [[Desmond Morris]]) * 1988. ''Verzoening. Vrede stichten onder apen en mensen''. (vertaling [[Midas Dekkers]]) * 1996. ''Van nature goed. Over de oorsprong van goed en kwaad in mensen en andere dieren'' * 1997. ''Bonobo, De vergeten mensaap''. (met [[Frans Lanting]]); Eng. vert. ''Bonobo. The Forgotten Ape'' * 2001. ''De aap en de sushimeester, Culturele bespiegelingen van een primatoloog'' * 2003. ''Mijn familiealbum'' * 2005. ''De aap in ons. Waarom we zijn wie we zijn'' * 2009. ''De aap en de filosoof. Hoe de moraal is ontstaan'' ; Engelse vert. ''Primates and philosphers - how morality evolved'', * 2009. ''[[Een tijd voor empathie]]. Wat de natuur ons leert over een betere samenleving''. Uitgeverij Contact. ISBN 9789025432119 (originele Engelse titel: ''The Age of Empathy: Nature's Lessons for a Kinder Society'') ;Artikelen * 2006, ''[http://www.pnas.org/cgi/content/abstract/103/45/17053?maxtoshow=&HITS=10&hits=10&RESULTFORMAT=&fulltext=Frans+waal&searchid=1&FIRSTINDEX=0&resourcetype=HWCIT Self-recognition in an Asian elephant]'', [[PNAS]], vol 103, no 45, 17053-17057. * 2006, ''[http://www.elsevier.nl/nieuws/wetenschap/artikel/asp/artnr/123573/index.html De olifant is geslaagd!]'', [[Elsevier (opinieweekblad)|Elsevier]], 62ste jaargang, nummer 44. {{Dialekt|sdz}} {{DEFAULTSORT:Waal, Frans De}} [[Kategorie:Bioloog]] [[Kategorie:Nederlaand]] jula70xqexacts7mdyzzeqv1p2j7bh9 0 18720 272140 262255 2013-12-11T01:46:55Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki De '''rietpenne''' (of: ''bamboepenne'') is 'n van bamboe emaakte [[penne (skriefgerei)|penne]], zo as die orsponkelijk in [[Volksreppubliek Sjina|China]] gebruukt werd. 'n Rietpenne is vri'j ienvoldig te maken. 'n Stukkie bamboe wördt schune of-esneden en vervolgs in 'n punte modelleerd. En as leste wördt d'r vake veur 't lopen van de inkt 'n verticaole snede maakt. Maar, da's nie perse neudig. Wat betröf dizze constructie is de rietpenne te vergelieken met de Europese gaanzeveerpenne. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Beeldende keunst]] [[Kategorie:Skriefgerei]] hfrqavwscw0pntyolmui5m05t2dfxnz 0 18725 233912 2012-07-02T22:48:13Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Skiereilaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Skiereilaand]] gla1w20b3plw5ur4w3p78uaamqepo61 0 18726 233926 2012-07-02T23:29:19Z Woolters 62 Woolters herneumden de pagina [[Zwöpslag]] naor [[Zwöpslag in n nekke]]: Iej köant ook nen zwöpslag in t been kriegn wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zwöpslag in n nekke]] lqr2rjdjbs064091gwvzlxw9aleicek 0 18729 260369 251071 2013-03-11T12:51:41Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 127 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6841]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[1 jannewaori]] - [[Johan V van Portugal|Johan V]] wonnen koning van [[Portugal]]. * [[1 meie]] - [[Engelaand (regio)|Engelaand]], [[Schotlaand]] en [[Wales]] weren verienigd tot [[Groot-Brittannië]]. == Geboren == * [[23 meie]] - [[Carolus Linnaeus]], Zweedse bioloog * [[25 augustus]] - [[Lodewiek van Spanje]], in [[1724]] koning van Spanje == Uut de tied == * … fh650rng3sc50texs7331sa07jbt3sx 0 18730 234050 2012-07-03T20:47:37Z Servien 7 Servien herneumden de pagina [[Nicolaus Copernicus]] naor [[Niklaos Kopernikus]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Niklaos Kopernikus]] f1j90m3u23msahsy313care6zgobk2u 0 18733 271861 269227 2013-12-07T00:51:35Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[26 jannewaori]] - [[Sydney]] wonnen estich == Geboren == * [[2 september]] - [[Lodewiek Napoleon Bonaparte]], vors van 't Koninkriek Hollaand ([[1806]]-[[1810]]) == Uut de tied == * [[10 jannewaori]] - [[Carolus Linnaeus]], Zweedse bioloog * [[30 meie]] - [[Voltaire]] (83), Frans filosoof bfxoa3i64nu6w5pfkkco3q57hscrw86 0 18734 273286 273285 2014-02-26T14:48:19Z NGolds20 10516 /* De plaatselijke ver-alen */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Graftekst Lepejou Haerst Zwolle.JPG|thumb|LEPEJOU. CUI ET NOMEN APOLLO. NATUS IN INSULA CELEBES. OBIIT 23 JULY 1828]] Et '''Graf van Lepejou''' is 't oldst bekende moslimsgraf van Nederlaand. ==Lepejou== Op de grafstiene in 't bos bi'j Huus Arnichem op de Hearst, op 't noordn van Zwolle an , stiet 'n latijnse tekste. Voalngns de tekste is 't graf van Lepejou, ok Apollo enuumd, hi'j is geboorn op 't eilaand Celebes en estörvn op 23 juli 1828. Wie de doojn psies was, wet geniene. Der wörd ezeg dat 't nederslave west hemm. Maar op de stiene staot Arabiese lettergies, wat wes naor 'n Islamietn. Hoe oald as he wördn is en hoe as he uut de tied komm, wörre wi'j nie wiezer van. As geboorteplase bint Celebes en veurmaolig Brits Guyana enuumd. 't Graf lig op de stee van de toendertiedsn Zwolse patricier Tobias. Din hef as ambtenaar op Nederlaans-Indie ewarkt. 't Vertelligie giet dat Lepejou zien knechie ewest hemm. Toe as Tobias wear in Nederlaand woonn göngn, haarn he hum met-enömm. ''Waorumme as he 'n arrig trouw knechie was, waor zien meister aait an zol blievn deankn''; zo as 't op n aander stiene stiet. ==De plaatslike vertelligies== Der gaot völle vertelligies in de rondte in over de vraoge worumme as Tobias zo daankbaar waarn naor zien knechie toe. Zo he-w 'n vertelligie dat Lepejou zien meister ered zolln hemm op 'n oorlog op Indie. Aandern verstaot de name Apollo(on) as veur 'n keerlsliefde; dat der 'n liefdesrelatie tussn Lepejou en de vri'j-ezelln Tobias bestön. As 't onweert luudt 't gezegde: 'Apoloon met de voete giet in de rondte in'. Waor de bewoners van de Hearst en umgeving dachtn dat de slave 'n kröppele voete haarn. Of de vertelligies waor bint kö-j dunkt nie helemaole van uut gao, maar wat wel waor is is dat Lepejou röst hef evunn in 't oaldstn moslimgraf van Nederlaand. ==Grafschennis== In [[1979]] wed 't graf eschönden. Hierbi'j werd beide stienen ebreuken en 't graf gedeeltelijk open-emaakt. Meugelijk werd destieds de schedel uut 't graf eroofd. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Begraafplaatse in Zwolle]] [[Kategorie:Islam]] qxz8h9ucqkytkhck6ab5uq62qn2w89h 0 18735 282958 261444 2015-08-08T11:11:26Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | lokasie= | kaarte= | name= Old-Banthum | soorte= buurtschop | region= NL-OV | previnsie = Aoveriessel | gemeente= [[Hardenbarg (gemiente)|Haddenbarreg]] | breedtegroad = 52/31/35/N | lengtegroad = 6/36/50/E }} '''Old-Banthum''' (in de volksmond wöd vake esprökken van de '''Boerschop''') (Nederlaands: ''Oud-Bergentheim'') is n buurtschap in de gemiente [[Hardenbarg (gemiente)|Haddenbarreg]] in de Nederlaanse pervinsie [[Overiessel]]. Vake in de volksmond enuumd as t boerschop. ==Ligging en geschiedenisse== De [[buurtschop]] is van orspronk n esdörpie en lig oangeveer 3 kilometer ten westen van de karn van 't hudige dörpie [[Banthum]], iets ten zuudn van de [[Vechte|Overiesselse Vechte]]. Toen 't kenaale Almelo-De Haandrik wöddn elegd, dat in 1856 kloor möchn kommn, köch Isaäc Antoni Soetens van Roijen daor meerdere stukkies vennelaand die wöddn of-egraavn veur turf. Nao zien dood wödn der deur zien zeuns 'n turfstreuiselfebriek opend. Daor onstön 't ni'je dörp [[Banthum]], woordeur de oale buurtschap de name Old-Banthum kreeg. In de buurtschop stiet nog 'n antal Saksiese boerderi'jen. In Old Banthum wöd, net as Banthum en de res van 't [[Vechtdal]], [[Vechtdals]] espreukn, 'n variant van 't [[Sallaans]]. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Hardenbarg]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] s6zsj40q8dgdl92n4jow4qxkrx8w27r 0 18736 283704 262149 2016-01-11T20:39:15Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:JodenbergjeHardenberg.jpg|thumb|right|'t Barchien an de Vechte.]] 't '''Jeudenbarchien''' (Nederlaans: ''Jodenbergje'') is 'n oale begraafplaatse in [[Hardenbarg (stad)|Hadnbarg]] op 'n [[terpe]] in 't winterberre an de [[Vechte]]. Disse was van de [[jeuden]] den eertieds in Hadnbarg eleefd hebt, maa disse jeudse families bint in de [[Tweede Wereldoorlog|2e Weerldoorlog]] um-ekommen in deurgoanskaampen. Op 'n eankelen noa, 3 in totaal; denne bint uut Hadnbarg vertrukkn. Zi-j hebt drie [[synagoge]]s ehad, woaronder an 'n Oosteinde. In 1766 kregen d' Hadnbarger jeuden 'n eagne begraafplaatse op 'n terpe in 't winterberre an de Vechte. Dat was veur eur heel blangriek, woarumme at in 't jeudse geleuf 'n plichte umme 'n eagne begraafplaatse te hemmn. Nog aait lig 't Jeudenbarchien an de oever van de Vechte. 't Jeudenbarchien hef 'n nog oalere geschiedenisse. In de [[middeleeuwen]] lagen hier twee terpen. Op iene stön woarschienlik 'n verstarkte woning, hoavezoate 't Holt. Op d' aandre stön 'n kapel. Op 'n kaarte uut 1783 vinne wi-j beeide terpen nog terugge. Ze wödn toe umgeven deur water, met an de ienen kaante 'n grachte. De hoavezoate was toe al lange vot. De plekke in 't winterberre an de Vechte was veur de latere begraafplase nie altiedn eem heandig. Bi-j heuge water wödn de doodn met 'n bote op de begraafplaatse op an-ebracht. At de vechte bevreuren was, gungen zi-j met 'n sleegie. 't Jeudenbarchien bleven töt eande van de 19e eeuwe at begraafplaatse in gebruuk. D' oldste stiene komt uut 1766 en 1786. Den bint van d' eersten Hadnbarger Rabbie en zien zeune. Der stoat 64 stiene van Bentheimer zaandstien. den in vieve ri-jgies bint eplaatsn en noar 't oostn ericht bint. 't Jeudenbarchien is vanwegen heur (kultuur)histories en laandschaplik belang an-ewezzen as [[Rieksmonement]]. Bi-j 't verheugn en verstarkn van de Vechtediekn is goed rekkening ehollen met dit kultuurhistories monument. In 1901 wödn 'n ni-je begraafplaatse langes de Grambargerweg in gebruuk enömmen. Noa de 2e Weerldoorlog is 't Jeudenbarchien iene van de weeinige oaverbliefsels die oons herinnerd an de jeudn den hier in Hadnbarg eeuwnlange noabers ewest hebt. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Hardenbarg]] [[Kategorie:Jeudendom]] 00mn22m2h11ka3qdina7md9zlbvmrt0 0 18738 260487 254049 2013-03-11T12:54:34Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 48 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q155878]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Birkhuhn-Gebirge.jpg|300px|right|thumb|Nen korhaann in t Boarglaandbos]] [[Bestaand:Tétras lyre MHNT.jpg|thumb |'' Lyrurus tetrix tetrix'' ]] t '''Korhoonder''' (''Lyrurus tetrix'' volgns IOC WBN<ref>[http://www.worldbirdnames.org/ Gill, F., Wright, M. & Donsker, D. (2010). IOC World Bird Names (version 2.6). ]</ref> vake ook: ''Tetrao tetrix'') is nen [[voegel|vogel]] oet de familie van [[roewpoothoonders]] (''[[Tetraonidae]]''). t Vröwken neumt ze ne '''korhenne''' en t männeken nen '''korhaann''', wat mangs ook as soortnaam gebroekt wörd. n Haann is ongevear 50 cm laank, is zowat helemoal zwart met her en der wit op de vleugels en nen kromn start wat op ne liere lik. De henne is griesbroen met stippelige baandn oawer t lief, en ongevear 42 cm laank. ==Vuurkomn== Korhoonders tref iej in n groot deel van t noordn van [[Europa (continent)|Europa]], ook in [[België]] en [[Neerlaand]]. t Korhoonder is in Europa nen kultuurvolger. Van oorspoonk kon t zik good redn in haalflösse boargbossen met [[moor (toponiem)|morrelaandn]] en [[heed]]e. Doo't de roewe groondn oontgunn wördn, kree'j in t oostn van Neerlaand hele heedevlaktes, woer't t korhoonder zik good redn kon. Doo't de heedeveeldn verdweenn, dr mear toeristn ofkömn op t de oawerbleewne stukn, en t gebeed verdreugn, is dr weainig van de korhoonders oawerbleewn. Dit geeldt vuur heel Europa. Op de [[Sallaand]]se heuwelrugge bie [[Hooltn]] probeert ze al verskeaidene joar de leste korhoonders te redn. Dr wördn zelfs in [[2012]] vuur €90.000,- spesjale korhoonders oet [[Zweedn]] in evlöagn, dee't vuur niej blood mossen zorgen. Dit leek good te goan; dr warn broodkoppels en zelfs verskeaidene eier oet ekömn. Op [[7 juli]] [[2012]] meeldn [[De Twentsche Courant Tubantia]] skoonwal det dr 28 kuukns dood warn egoan. Det gebuurn de vuurgoande dree joar ook al.<ref>[http://www.tctubantia.nl/regio/11346878/Kuikens-korhoenders-sterven-massaal.ece TCtubantia.nl. ''Kuikens korhoenders sterven massaal.''] Skreewn en bekekn op 7 juli 2012.</ref> Oet oonderzeuk bleek at de kuukns te weainig etn hadn ehad. Dit keump woarskienlik umdet dr vuur t korhoonder op de Sallaandse Heuwelrugge nit genog etn te veendn is. Tookn joar wil [[Stoatsbosbehear]] vuur n poar ton nog es 20 töt 25 korhoonders oet Zweedn loatn komn en goan bievoorn met spesjaal ekweekte [[spreenkhaann]]. Nit alle lokale ambtenoarn zeent t doar met eens.<ref>[http://www.tctubantia.nl/regio/reggestreek/11358205/%26lsquo%3BKorhoen-geldverspilling%26rsquo%3B.ece TCTubantia. "Korhoen Geldverspilling".] Skreewn en bekekn op 9 juli 2012</ref> ==Verwiezingn== <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Voegel]] cfqqxli0vo31858me720vf3tf3w1skz 0 18739 234497 2012-07-07T11:47:24Z Woolters 62 Woolters herneumden de pagina [[Korhaan]] naor [[Korhoonder]]: ook zo in t artikel. Zowal korhaann as korhenn wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Korhoonder]] hdc4w467sujld9a4a3yloljqg4c1i7g 0 18740 234565 2012-07-07T19:12:12Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kop van Overiessel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kop van Overiessel]] 9lmxyvbdcw9tm8r93qwoj2sm329mdiv 0 18742 234585 2012-07-07T22:05:59Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Heldern]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Heldern]] azrmny6icm973eril5okgks84zhnkd6 0 18744 282079 282078 2015-05-12T15:49:53Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki '''Koko''' ([[4 juli]] [[1971]]) is de name van 'n vrowlike westelike [[gorilla]] die verblef in [[Woodside (Californië)|Woodside]]. Psychologe Francine Patterson ('Penny') en metwarkers van de Stanford-universiteit leerden hum meer dan 1000 tèkens in [[gebarentaal]] en zi'j verstiet umme en naobi'j de 2000 wöördties in het [[Engels]]. Koko hiet voluut eggelik '''Hanabi-Ko'''. Koko nemp veur de mieste 'gesprekken' die zi'j met mèènsen voert zulf 't initiatief en maakt doorin zinnechies van drie tot zesse woordties. Zi'j hef 'n eteste [[IQ]] van 70 töt 95 op de mèènselike schaole. == Gorilla Language Project == Het communicatieproject woorin Koko - vanof 't moment dat zi'j 1 joor wed - les kreeg, hiet 't ''[[Gorilla Language Project]]'' (ok wel ''Project Koko''), van ''The Gorilla Foundation''. Naos Koko leefde d'r iene twi'jde gorilla in Woodside met 'tzulfde leerprogramma. '' Michael'' stierf in [[2000]]. Koko kreug 'n ni'je leefgenoot enaamd ''Ndume''. De beduling is det [[primaten]] deur de an-eleerde communicatie zulf kunt bi'jdragen an de te scheppen of wenselike evunnen umgangs- en leefveurweerden veur zowel soortgenoten in gevangenschap as in 't wild. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Bekaend deer]] 4ihmeqsm4s3j7kkv2u5bu3kq5h1sqwt 0 18745 281769 272491 2015-05-02T21:15:43Z RoboServien 60 anpassing in mal wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Republic of Liberia <br> Reppubiek Liberië | vlagge = Flag of Liberia.svg | vlagartikel = | woapn = Coat of arms of Liberia.svg | woapnartikel = | lokasie = Location Liberia AU Africa.svg | sproaken = [[Engels]] (offisjeel), en nog 31 inheemse | heufdstad = [[Monrovia]] | geleuf = [[Christendom]] | regeringsvörm = [[Republiek]] | inwonners = 3.476.608 | dichtheid = 35,5 | km2 = 111.369 | breedtegroad = 6/30//N | lengtegroad = 9/30//W | region = LR | pctwater = 13,514 | munteenheid = [[Liberiaansen Dollar]] | valutakode = (LRD) | tiedzone = [[GMT]] | volksleed = <center>[[File:Liberia National Anthem.ogg]]</center> <br>"[[All Hail, Liberia, Hail!]]" | feestdag = | tld = lr | laandkode = LR | tel = 231 }} De '''Reppubliek Liberië''' is n laand in [[West-Afrika]]. t Greanzet an [[Sierra Leone]] in t westn, [[Guinea]] in t noordn en [[Ivoorkuste]] in t oostn. De kustliene van Liberië besteet heuwdzakelik oet [[Mangrove]]bos, terwiel t wat dunner bevolkte binnlaand besteet oet besteet oet bosn dee't geleaidelik oawergoat in dreugere grösvlaktes. t Laand hef 40% van t [[Hoog-Guinese Reagnwoud]]. Liberië hef n heet eawenaarsklimaat, met völle reagn tusken [[mei]] en [[oktober]], en stoarke [[harmattan]]weende gedoernde de rest van t joar. Liberië hef n oppervlak van 111.369 km² en dr wont 3,7 miljoen leu. Dr wordt mear as 30 inheemse sproakn ekuierd, mer t [[Engels]] is de offisjele laandssproake en verbeendt de verskeaidene volker. Net as [[Ethiopië]] is Liberië n Afrikaans laand oonder n [[Sahara]] wat nit esticht is tiedns de [[Europese kolonisasie van Afrika]]. Vuurjoar [[1820]] wör de strekke koloniseerd duur vrieje zwartn oet de [[Verenigde Stoaten]]; de meestn doarvan warn vroger [[slawerieje|slaawn]] ewest. Met hulpe van de [[Amerikaanse Kolonisasie Sosjeteat]], ne private organisasie wat geleuwn at vrogere slaawn gröttere vrieheaid en geliekheaid zoln hebn in Afrika, stichten disse immigraantn van Amerika n niej laand. Afrikaanse gevangenn van slaawnskepe wördn doar ook hen esteurd, in plaatse van det ze wierumme noar t eegne laand van oorsproonk ebracht wördn. In [[1847]] stichten disse kolonistn Liberië, en baseern de regearing op t model van de VS. Ze neumn öare heuwdstad [[Monrovia]], noar [[James Monroe]], n viefden [[Presideant van de Verenigde Stoaten]] en vuuranstoand vuurstaander van de kolonisasie. De kolonistn, dee't de [[Ameriko-Liberiaann]] neumd wördn, leaidn de politieke en [[ekonomie|ekonomiese]] sektoorn van t laand. t Laand gung an t moderniseern an noa [[1940]], noa at de VS dr in investeern gedoernde de [[Tweede Wereldoorlog]] en ekonomiese bevrieding oonder presideant [[William Tubman]]. Liberië was ene van de stichters van de [[Verenigde Nasies]] en de [[Organisasie vuur Afrikaanse Eenheid]]. Nen stoatsgreep in [[1980]] maakn n eande van de Ameriko-liberiaanse regearing en zorgen vuur t begin van politieke en ekonomiese onzekerheaid. Doarbie kömn nog twee achtereenvolgende [[börgeroorlog|börgeroorleuge]], woerbie't ongevear 250.000 leu umme kömn en de ekonomie nen fleenkn stoot kreeg. n Vreadesverdrag in [[2003]] maakn at dr in [[2005]] wier verkiezingn eheuldn wordn konn. Rechtevoort probeert dr Liberië wier boawnop te komn, met nog 85% van de leu dee't leawt oonder de [[internasjonale oarmoodsliene]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Afrika]] p3v2qyvamubholgk098g5pvnvucxlkd 0 18746 279321 276390 2015-03-27T17:05:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Frankish Empire 481 to 814-de nl.svg|right|thumb|Kaort van 't Fraankiese Riek]] 't Frankische riek ([[Latien]]s: ''Regnum Francorum'', (Keuninkriek der Franken); later ''Imperium Francorum'', (Keizerriek der Franken)) war 't gebied det tussen de 3e en 10e eeuwe deur de Franken bestuurd werd en wölke snelle uutgreuien töt 'n grootmacht. 't Frankische riek har nao de val van 't [[Romeinse Riek]] et roer oaver-eneumen van de Romeinen en beheersen daordeur 'n groot diel van Europa. Et keuninkriek werd onderverdield in meerdere subkeuninkrieken, iets wat de politiek nog eeuwen zollen beheersen. De verdieling van 't ienorme riek nao de dood van de heerser waoren echter nog ingriepender en de resultaoten bint töt de dag van vandage te zien. Merowingers en Karolingers volgden mekare op in 't keuningsskap Ok war 't Frankische riek vrantwoordlijk veur et verspreiden van 't Katholieke geleuf in heel Europa. Et heugtepunt van 't riek war onder Karel de Grote, begun van de 9e eeuwe. Zien arfenis veul uutiene, waordeur ienerzieds et Frankenriek ontstund, wat wie now kent as 't hudige [[Frankriek]], en 't [[Heilige Roomse Riek]], ok wel bekend as 't hudige [[Duutslaand]]. == Overname van 't Romeinse Riek == In zien oorspronk waoren de [[Franken]] een verzaomeling van [[Germanen|Germaonse]] stammen. Zie harren hun gebied in 't noorden en oossen van de Nederrijn. Vanof 257 begunnen zie et Romeins grondgebied binnen te vallen. De Franken waoren lange nie de ienigste stamme dee 't Romeins gezog ondermijnden en 't Romeinse Riek har dan ok de grootsen meuite umme ze terugge te dringen. Zölfs de zeeën waoren nie veilig vanwegen de piraoterieje van de Franken. Mar de Franken waoren ok 'n veurdiel veur Rome want ze waoren gebruukbaar as huursoldaoten tegen aandre stammen. In 358 kregen de Franken dan ok toestemming van de Keizer Julianis um zich as [[foederati]] (bondgeneuten) op Romeins gebied in de Scheldevallieje en tussen de grote revieren te vestigen, met name in Toxandrië. Tussen 300 en 400 werden d'r al neud-edwungen groten antallen Germaonen onder de numer van ''foederati'' de greensstreken toe-elaoten. In 355 werd an de Franken al vestiging in dielen van zudelijk Nederlaand en Vlaonderen toe-estoane op veurweerde det zie mit zollen hölpen de greense te verdedigen, wat ze veur 'n diel ok deuden. Geliedelijk an werd de invluud van de Romeinse 'bondgeneuten' in 't leger groter. Naos 't leveren van stieds meer Germaonse troepen an 't Romeinse leger greuien tegelieke ok 't antal offecieren van 'barbaorse' ofkömst an. Bie de ´foederatie´ verdragen muchten de Germaonen dikwijls onder hun egen keunings dienen. Dizze Germaonse 'offecieren' benutten hun inlieving in 't Romeinse leger um snelle 'heugerop' te kom. Nao 'n paor generaties bestund 't Romeinse leger veur 'n groot diel uut Germaonen en war de legertop zölfs grotendiels Germaons. De staotus as foederati gaven de anwezigheid van de Franken 'n legetiem tintie, mar in warklijkheid harren de Romienen weinig te zeggen oaver waor de Franken zich wollen vestigen. De Franken namen de vrieheid umme de kregen toestemming iets rumer te interpreteren en bezetten al snelle de hele previnsie ''Germanie Inferior'' ('t hele hudige Nederlaand beneden de revieren, België en 't hudige Rijnlaand), waorbie de Romeinse en romantiseerde bewoners op de vlucht göngen of werden onderwurpen an de nieje Frankische elite. Hun machtscentrum vestigen ze in de stad Doornik. Hun expansie richten zich vervolgs varder op 't nog stieds welvaorende gebied in 't zuden, en zo vereuveren de Merovingische keunings geliedelijk an Gallië töt an de Seine. == De Merovings (447–751) == Met 't bestijgen van de Frankische troone deur [[Merovech]] en 447 begunne wie met de Merovingische dynastie den 't Frankische Riek töt 751 zollen regeren. Et duren wel nog töt 482, et jaor waorin de berumde keunink Clovis de Frankiche troone bestegen, det alle Franken onder iene leider verenigd waoren. Hie wös zien tegenstaanders te verslaon en wön daormet de allenheerschappieje. Tien jaor nao 't ofzetten van Romulus Augustulus as leste Romeinse keizer in West-Europa verslöt Clovis in 486 de 'Romeinse generaole' Syagrius (egelijk 'n plaastelijke kriegsheere) bie Lutetia, 't hudige Paries, zodet de res van Gallië in zien haanden veul. Paries is sinds Clovis ok 't bestuurlijke centrum van 't Frankriek. Onder invluud van zien Bourgondische gemalin Clothilde bekeren Clovis zich töt 't Christendom. Clovis’ besluut um te kiezen veur de Katholieke Karke in plaas van 't [[Arianisme]], zo as de mieste Germaonse stammen har edaon, was van groots belang. Hierdeur konnen e rekenen op de steun van de Gallo-Romeinse Aodel de en Katholieke Karke tegen de ‘heidense’ Arianen; de christelijke variant die de mieste aandere Germaonse stammen anhöng. De veroveringen van 't gebied der Alemannen war zo goed as compleet tegen 502, en hierbie nemp echter enkele bescharmde gebieden deur de Ostrogoten een uutzunderink. Hiernao werd Bretagne töt aovergaove edwungen. De leste veroverink van Clovis war Aquitanië det e innam van de Visigoten in 507. Allinnig de tussenkomst van de Ostrogoten weerheulden de Franken d'rvan um 't gehele Visigotische keuninkriek te veroveren. De campagne resulteren in 't Romeins consulschop van 't Oost-Romeinse Riek veur Clovis wat de claim det 't Frankisch Riek de opvolger was van 't West-Romeinse Riek 'n groteren geleufweerdigheid gaven. Naodet Clovis in 511 uut de tied kom, werd 't riek nao volging van de Salische Wet onder zien (vier) zeuns verdield. Dit war 'n proces wat de kommende eeuwen nog völle vaker zol veurkom, waordeur 't Frankische Riek mar tiedens körte periodes war verenigd onder iene heerser. Et gevolg van dizze verdieling brach nie allinnig met zich met det ze nie allinnig met hun vieaanden vöchten, mar ok met mekare. Mar men kenden ok periodes det 'r vrede war, um te numen de periode tussen 531-537, toen 't Frankische riek weer groten gebieden wös te veroveren. Mar, deur det stieds mar weer verdielen van 't riek waoren d'r in feite drie verskillende Frankische keuninkrieken ontstaone: Neustrië in 't westen, Austrasië in 't oossen en Bourgondië in 't zuden. Randgebieden as Bretagne, Aquitanië, Alemannië, Thüringe en Beieren probeerden vake hun onofhaankelijkheid terugge te kriegen en de asmar deurgaonde burgeroorlog tussen de Merovings gaven hen daor dan ok meerdere meugelijkheiden veur. De Merovingische keuninks voerden een bulte an oorlogen (vake juuste tegen mekare in vörm van burgeroorlogen tussen Merovingische familieleden um de heerschoppieje oaver 't hele Frankische riek) en völle van dee keuninks störven op 't slagveld of ok zekers bie 'n moordanslag van concurrenten, dit deuden zie vake véúr det de betreffende keunink een opvolger (zeune) harren ekregen of aanders war die opvolger vake nog 'n kiend det nog nie zölfstaandig konnen regeren. Zie verleuren daordeur nie allinnig laand mar ok macht. De post van Hofmeier of Major Domus werd creëerd umme et keuninkriek te regeren tötdet de keuninks volwassen waoren, mar umdet et 'n post war dee permanent bleef en zölfs arfelijk werd waoren de Hofmeiers op 'n duur egelijk degienen die de echte macht harren oaver 't Frankische Riek, zölfs wenneer de keuninks volwassen waoren ewörden. Nao de Slag bie Tertry tussen de Hofmeiers van Neustrië en Bourgondië tegen die van Austrasië, [[Pepijn van Herstal]], werd Pepijn de allinheerser oaver 't gehele Frankische Riek. == De vrogge Karolingen: van Karel Martel töt Karel de Grote == Nao det Pepijn van Herstal in 714 störven werd zien klenzeune, Theudaold, de nieje Hofmeier. (Dizze post dee war creeërd umme et Riek te besturen war ondertussen zo machtig ewörden det d'r zölfs ok deur jongeren konnen wödden arfd, maak gien donder of zi'j volwassen waoren onie.) Pepijns butenechtelijke zeune, Karel Martel, was 't hier nie met iens en werd in Austrasië töt Hofmeier uut-ereupen. De legers van Theudoald en Karel bevöchten mekare tiedens de now uut-ebreuken Frankische Burgeroorlog (715-718) wölken Karel wössen te winnen en maken zo de weg vrie veur de dynastie der Karolingers, dee de titel Keunink der Franken van de Merovings aovernemmen zollen. == De latere Karolingen == {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Franken]] [[Kategorie:Geschiedenis]] [[Kategorie:Germaanse oaldheid]] lhoocqvvhj6ygucb096a5ngqovdxcfv 0 18747 294381 262403 2017-09-25T20:55:44Z 86.91.40.17 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Heliand Cgm 25.JPG|thumb|Pagina uut t Münchener haandschrift (Bayrische Staatsbibliothek)]] [[Bestaand:Berlin heliand.jpg|thumb|Berliens fragment (Staatsbibliothek zu Berlin)]] De '''Heliand''' is 'n geleuvig heldndicht over 't leevn van [[Jezus Christus]], die eschreven is in 't [[Oldsaksisch]], umstreks 825 noa Kristus. De name ''Heliand'', dat pas 1830 deur geleerdn an 't gedicht toe-ekent wödn, is Oldsaksisch veur 't Duutse en Nederlandse 'heiland' of 'redder'. 't Is 't ienige uut-ebreide gedicht dat in 't Oaldsaksisch is over-eleverd. 't Bestiet uut 5983 allitererende varzn en is niet helemoale kompleet. De tekste van de heldndoad is bewoard ebleevn in vier geschriftn: twee grotere, de codex Můnchen Cgm 25 (bekend as M of Monacensis, uut de negende eeuw) en in de British Library, de Codex Cottonianus Caligula A. VII (bekend as C, tiende ewe), en doarbi-j twee lösse stukkn, die zich bevindt in d' Universiteit van [[Praag]] en in 't [[Vaticaanstad|Vaticaan]]. Van 't Cotton manuscript wödt an-enömmen dat 't in Engelaand eschreevn is. d' Eerste Nederlaanse vertaling van de Heliand kwamp uut in 2006 en wödn emaakt deur Jaap van Vredendaal, 'n kenner van 't Oldgermaans. Theoloog [[Willem van der Meiden]] hölpn hum doaran met. In mei 2012 kwaam d'r een ri-jge buke uut van de Heliand in vier [[Nedersaksisch]]e vertalings. 'n [[Grunnegs|Grunniger]] wödn emaakt deur [[Sies Woltjer]], de [[Twents]]n deur [[Anne van der Meiden]] en [[Harry Morshuis]], d' [[Achterhooks]]n deur [[Henk Krosenbrink]] en [[Henk Lettink]] en de [[Westfaals|Münstersen]] deur [[Hannes Demming]]. De buke wödn uut-egeven deur [[TwentseWelle]], met doarbi-j 'n ni-je weetnschopplike uutgave van d' originele tekste van de Heliand deur [[Tim Sodmann]]. == Veurbeeldtekst == Fragment uut de Heliand, woarin op 'n epische wieze de begunvarsn uut 't tweede heufstuk van 't [[Evangelie noar Lukas]] noaverteld wödt: {|style="padding:20pt; background-color:#EEEEEE; margin:5pt 0pt 5pt 0pt" |- | ''Thô ward fon Rûmuburg rîkes mannes'' ||Too richtn n riekskeerl vanoet Romebörg, |- | ''bar alla thesa irminthiod Octaviânas'' ||Octavianus, an alle völker |- | ''ban endi bodskepi obar thea is brêdon giwald'' ||een ban en bosschop, wied verspreaid |- | ''cuman fon them kêsure cuningo gihuilicun,'' ||duur n keizer verköndigd an de könninge in zien riek: |- | ''hêmsitteandiun sô wîdo sô is heritogon'' ||inhiemse vörste, hertoge dee oaweral |- | ''obar al that landskepi liudio giweldun.'' ||in wiede weendstrekkn 't beweend hadn. |- | ''Hiet man that alla thea elilendiun man iro ôdil sôhtin,'' ||Wel as aanderwoors verbleef, mos zien arfgood zuukn, |- | ''helidos iro handmahal angegen iro hêrron bodon,'' ||in zien gebeed verschienen vuur de boodn van zienn here. |- | ''quâmi te them cnôsla gihue, thanan he cunneas was,'' ||Eederenne gunk noar de strekke woar as zienn volk vot kwamp, |- | ''giboran fon them burgiun. That gibod ward gilêstid'' ||noar de börg doaras geboren was. Naor 't gebod luusterden ze |- | ''obar thesa wîdon werold.'' ||in de wiede wereld. |} == Uutgaonde verwiezingen == *[http://wikisource.org/wiki/Heliand Heliand op Wikisource] {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Nedersaksiese schrieveri'je]] [[Kategorie:Christendom]] [[Kategorie:Middeleewn]] 5vcj7t4pehs7t72bp7teuyka30a3k9w 0 18748 291638 291636 2016-11-09T14:28:43Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki n '''Vereniging Oudheidkamer Twente''' is n onderzuuks en kenniscentrum veur de geschiedenis van veural [[Twente]] det opericht is in 1905. De vereniging hef n unmeunig grote verzameling oald spul det in bruukleen is egeven an museum [[TwentseWelle]]. De beuke en penningen, oaver onder aandere de [[Wederdopers]] bint van internationaal belang. Vandaag de dag organiseert de Oudheidkamer Twente veural leezingn en excursies. Doarnoast is de vereniging de uutgever van t tiedschrift ''[['t Inschrien]]'' det uutkump sinds 1968. ==Uutgoande verwiezing== *[http://www.OudheidkamerTwente.nl Webstea van de Oudheidkamer Twente] {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] [[Kategorie:Geschiedenis van Tweante]] l39ynds18uj5z1q41sanfgpim6m1ric 0 18750 234839 2012-07-09T18:44:27Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Tillevisie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Tillevisie]] cuz7odbjw8n3yolf6yjs4032hkqy9jd 0 18751 279322 277478 2015-03-27T17:05:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:The Simpsons Logo.svg|thumb|Logo van The Simpsons]] '''The Simpsons''' is een [[Verenigde Staoten van Amerika|Amerikaonse]] [[animatie|animasie]]serie, bedocht duur [[Matt Groening]]. De [[televisie]]serie et sinds z'n debuut in 1989 een bult prezen ewonnen, zoas [[Emmy Award]]s in [[Peabody Award]]s. De serie is te beskreven as een [[sitcom]] of ''situatiekomedie'' omdat de ofleveringen altoos omme dezelfde personen draaien. 't Is een [[satire]] op de (Amerikaonse) samenleving, waorbij voral 't typisch Amerikaonse gezin vor de gek eouwen wort. De rieks draait om de familie Simpson, die bestot eut [[Homer Simpson|Homer]], [[Marge Simpson|Marge]], [[Bart Simpson|Bart]], [[Lisa Simpson|Lisa]] in [[Maggie Simpson|Maggie]]. De serie was een vroeg kiekcijferkanon vor [[Fox Broadcasting Company]] en is wareldberoemd. 't Bestot inmiddels eut 23 [[seizoen (omroep)|seizoenen]] mit in totaol maar dan 400 ofleveringen. Daormie is 't ien van de langstlopende televisiereeksen ter wareld. == Geskiedenis == [[Matt Groening]] bedocht de [[personages]] vor de serie toen ij in de hotel-al zat van [[James L. Brooks]]’ kantoor. Brooks ad Groening evroegen een paor korte animatiefilmpies te bedinken in Groening wou daor eagenlijk z'n ''[[Life in Hell]]''-stripreeks vor anbieden. IJ bedocht z'n eagen dat ij dan waarskijnlijk wel de publicatierechten op zien levenswark mos opgieven. Daoromme verangerde ij op 't leste momint van idee in bedocht ij de Simpsons. De eerste korte animatiefilmpies worden in 1987 eutezonden as ongerdiel van de [[Tracey Ullman]]-show. 't Waren nog korte filmpies van oogeut drie minuten. Nao drie seizoenen in de show was de gele familie, mit mar vier vingers an elke aand in de bizarre kapsels, zo populair, dat ze een eagen show kriegen. De eerste oflevering van de [[komedie]]serie as zelfstaandig programma worde eutezonden op 14 jannewaori 1990 op de Amerikaonse televisiezender [[Fox Broadcasting Company|Fox]]. In plaose van drie minuten duurde een oflevering nou zwat een alf uur. 't Publiek reagierde enthousiast op de serie in ok de critici waren positief. In 1990 in 1991 won ''"The Simpsons"'' [[Emmy Award]]s vor ''Outstanding Animated Program''. Sommige scènes binnen arg bekind. Daoronger de openingsscène van The Simpsons van 25 juni 1992, waorin [[Bart Simpson|Bart]] "Potato, not potatoe" op een skoelbord skrief. Dit was een parodie op een gebeurtenis van tien dagen aarder, waorbij de toenmaolige vicepresident [[Dan Quayle]] de New Jersey ''Elementary School'' bezocht in bij een jonge laarder de spelling van 't woord ''"potato"'' (arepel) "verbeterde" duur d'r ''"potatoe"'' van te maken. == Kritiek == In de beginjaoren krieg de serie ok kritiek te verwarken. Van 't figuur Bart Simpson zeen ze dat ij een slechte invloed op kiengeren zou eawen in in de reeks worde ok riegelmaotig de Amerikaonse politiek bekritiseerd, wat bij een diel van de kiekers niet goed vul. Tedens een vraaggesprek in ''"People"-''magazine (september 1990) verklaorde de Amerikaonse presidentsvrouw [[Barbara Bush (1925)|Barbara Bush]] dat De Simpsons ''"'t domste was dat ze ooit ezien ad."'' De staf skrief, in de gedaonte van Marge Simpson, een brief naor mevrouw Bush en vroeg eur om wat minder arde te wiezen, waorop de presidentsvrouw een brief teruggeskrief waorin ze d'r eagen verontskuldigde vor d'r eutspraken.<ref>http://www.lettersofnote.com/2011/09/with-great-respect-marge-simpson.html - With great respect, Marge Simpson; Letters of Note</ref> In een rede op 27 jannewaori 1992, tedens ''"The National Religious Broadcasters Convention"'', zeen de toenmaolige president [[George H.W. Bush|George Bush]] dat 't Amerikaonse gezin vuul maar zou moeten wiezen zoas [[The Waltons]] en vuul minder as de Simpsons.<ref>"We are going to keep on trying to strengthen the American family, to make American families a lot more like the Waltons and a lot less like the Simpsons." Nick Griffiths, [http://snpp.com/other/articles/firstfamily.html America's First Family], ''The Times Magazine'' p. 25, 27–28, 15 april 2000.</ref> In reactie daorop lieten de makers van de serie Bart Simpson an 't begin van een eraoling van de oflevering ''"Stark Raving Dad"'' zeggen: ''"Hé, wij binnen net as de Waltons! Ok wij bidden vor 't eande van de depressie!".'' In 1994 mochten de laarders van een nij te bouwen skoel in Greenwood ([[Zuud-Carolina]]) zelf de naam ervan kiezen. Ze keuzen vor ''"Springfield Elementary"'', de naam die ok de skoel ad die Bart en Lisa Simpson bezochten. 't Skoelbestuur nam disse naam over, ze waren d'r eagen niet bewust van 't verbaand mit de animatieserie. Een groep ouwers protestierde tugen de beslissing over de naam, mit as argument dat ze Bart Simpson een slecht vuurbield vor de jeugd voenden. De ouwers eisten dat de naam van de skoel verangerd zou worren. 't Skoelbestuur hul toch voet bij stuk; de skoel worde in augustus 1994 eopend onger de naam "Springfield Elementary".<ref>Carol Lawson, The New York Times, 17 meert 1994, [http://www.nytimes.com/1994/03/17/style/chronicle-490440.html Chronicle].</ref> De serie krieg ok positieve reacties van kiekers. Volgens een mimme in Auburn, Washington, eawen The Simpsons eur achtjaorige zuun Alex ered toen ij stikte in een sinaasappel. Alex' bruur Chris ad in een "Simpsons"-oflevering ezien oe de [[Heimlichmanoeuvre]] warkt en aolde zo 't stuk eten eut zien keel. (Mar in de oflevering zelf worde de techniek niet vuuredaon. Homer verslikte zien eagen in hoestte 't ding zelf op, terwijl zien collega's naor een poster kieken waorop sting oe je de Heimlichmanoeuvre moet eutvoeren.) == Satire == The Simpsons is een [[satire|satirische]] tv-serie. Voral de "Amerikaonse maniere van leven" in culturele fenomenen as bekinde filmscènes en televisieseries worren vake [[parodie|nao-edaon]]. 't Veraol et verskillende lagen, zodat de show mit 't iele gezin bekieken kon worren. Vor jonge kiekers is d'r de veraollijn, en vor ouwere kiekers is d'r een extra laag mit subtiele umor die duur de jongste kiekers niet op-emarkt wort. In naovolging van The Simpsons ontstingen d'r verskillende angere animatieseries die op (jong)volwassenen ericht binnen, zoas ''[[Beavis & Butthead]], [[South Park]], [[Family Guy]], [[The Cleveland Show]]'' en ''[[Futurama (serie)|Futurama]]'' een programma dat ok duur Groening emaakt is. == Stimmen == De stimmen van de personages in The Simpsons worren vertolkt duur: * [[Dan Castellaneta]] (Homer Simpson - en ok Krusty de Clown, beabe Simpson, Barney Gumble, Burgemeister Quimby, skoelconciërge Willie) * [[Julie Kavner]] (Marge Simpson en eur zussen Patty en Selma Bouvier) * [[Nancy Cartwright]] (Bart Simpson en de kiengeren Ralph Wiggum, Nelson Muntz en Rodd en Todd Flanders) * [[Hank Azaria]] (cafébaos Moe, Apu Nahasapeemapetilon, Chef Clancy Wiggum, Professor John Frink, Dr. Nick Riviera, snake) * [[Harry Shearer]] (Charles Montgomery Burns, Ned Flanders, skoeloofd Seymour Skinner, dominij Lovejoy en Otto) * [[Yeardley Smith]] (Lisa Simpson). == Oofdpersonages == [[Bestaand:D'oh!.svg|right|138x100px|D'oh!]] 't Gezin Simpson zelf levert de oofdpersonages in de reeks. Bedinker Matt Groening voend inspiratie vor de namen in z'n eagen familie. Z'n taote iet Homer, z'n mimme Marge in ij et ok twie zussen, Lisa en Maggie. Bart is 't ienige personage wiens naam zelf bedocht is. 't Is een [[woordspeling]] op 't woord ''"brat"'' (kwaojongen). * '''[[Homer Simpson]]''' is de kaole, dikke en voral domme vaor van 't gezin. Voral bekind vanwege z'n eutspraak ''d'oh!'' * '''[[Marge Simpson]]''' et lang op-esteuken aor. Ze et 't kapsel van de breud van [[Frankenstein]]. t labiele gezin. * '''[[Bart Simpson]]''' is een 10-jaorige kwaojongen mit een stekeltjeskapsel. IJ aolt altoos kattenkwaod eut in rebelliert tugen elke vorm van gezag, ok al begaot ij daorbij vake stommiteiten. * '''[[Lisa Simpson]]''' is acht jaor in een miskinde genie. Ze is arg intelligent en sociaal vor d'r leefteed, mar daorduur ok vake ienzaam. Ze et 't zelfde kapsel as Maggie. Lisa out van lezen, [[saxofoon]] speulen in is sinds de oflevering ''[[She of Little Faith]]'' een [[boeddhisme|boeddhist]]. * '''[[Maggie Simpson]]''' is de baby in 't gezin. Ze kan niet praoten (tenminste niet as d'r angere minsen bij binnen). Naost de oofdpersonages binnen d'r ok aorig wat angere personages. == Referentie == <references/> {{Dialekt|urs|Urker spelling|}} [[Kategorie:Tillevisiepregramma]] 4j380a570fv0d8zaz1nke2qffxga9nm 0 18752 234898 2012-07-10T16:12:50Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel herneumden de pagina [[De vrolijke wetenschap]] naor [[De vrolike wetenschap]]: [[ANS]], en ok in t artikel (maor dan weer as vrolikke) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[De vrolike wetenschap]] fg6hm9edeqg4g0rraknr5v54ta208cl 0 18753 234900 2012-07-10T17:08:17Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Ieslaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ieslaand]] kdmgt2vcu7qhrf7oim648bc1xkviqbu 0 18754 234901 2012-07-10T17:08:35Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Schotlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Schotlaand]] 6cs8nvyrejl8pl8ai6do4f2tmrj5kgg 0 18755 234903 2012-07-10T17:09:11Z Servien 7 Servien herneumden de pagina [[Europa (continent)]] naor [[Europa (werelddeel)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Europa (werelddeel)]] 7k3fnx5g4mwlz5n3tokehduwqmvp0j6 0 18757 279323 274094 2015-03-27T17:05:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Phylloscopus collybita (at sea).jpg|thumb|Tjiftjaf, op haresttrek. Foto eneumen op schip veur de kust van België.]] [[Bestaand:Phylloscopus collybita.png|thumb|'''1.''' Breudgebied; alleen in de zoemer<br /> '''2.''' Breudgebied; klein antal oek overwienterend<br /> '''3.''' Breudgebied; oek vaak anwezig in de wienter<br /> '''4.''' Overwienteringsgebied<br /> '''5.''' Plaotselik in geschikt leefgebied (oases, bespreuid kultuurland) overwienterend.</div> ]] [[Bestaand:Phylloscopus collybita.jpg|thumb|Tjitjaf<small>(Newcastle upon Tyne, Northumberland, VK; 18 augustus 2006)</small>]] De '''tjiftjaf''' ([[Latien]]: ''Phylloscopus collybita'', {{audio|Phylloscopus collybita 7029.ogg|zang}}) is n kleine, dunne [[voegel|zangvoegel]] uut de familie [[Phylloscopidae]] en n veulveurkoemende breudvoegel in Nederland. De voegel het zien naam te danken an zien zang ([[onomatopee]]), wat klinkt as ''tjif-tjaf''. De [[fitis]] en de tjiftjaf bin [[tweelingsoorten]] en beie insekteneters mit n dunne fiene [[sneb]]. Ze bin arg bewegelik en laoten wat oenrustig gedrag zien. t Uterlik van de tjiftjaf liekt arg op de fitis, mar meestentieds hen tjiftjafs donkere poten, terwiel fitissen over t algemeen lichte poten hen. An der zang ku'j de fitis en de tjiftjaf makkelik van mekaar oenderscheien. == Zang == De tjiftjaf is één van de eerste zangvoegels in de Lege Landen die terugkommen uut der wienterverblief en al in meert is der zang te heuren: 'tjiftjaf-tjiftjaf-tjiftjaf'. In t midden van de zoemer is der gien zang te heuren. In september begint de tweede zangperiode die deurloopt tot in oktober. Ter veurbereiding op de trek eten de voegels der eigen vol aa insekten in de struken, waorbie mit name de jonge tjiftjafs arg vaak n kort hoog kontaktreupjen laoten heuren. Dit reupjen klinkt as: 'hiep', 'wieHUU' of 'whiIET' <ref>[http://www.natuurbericht.nl/?id=6507 Natuurbericht] Wat piept daor in t struukgewas? | Bericht uutegeuven deur SOVON Vogelonderzoek Nederland op diensdag 23 augustus 2011</ref> == Verspreiding == De tjiftjaf komt in heel [[Europa (werelddeel)|Europa]] veur, behalve in [[Schotlaand|Noord-Schotland]], [[Zweden|Zuud-Zweden]] en [[Ieslaand|Iesland]]. Veerder komt de tjiftjaf veur in [[Azië|Noord-Azië]] tot oengeveer 70° NB en der bin geïsoleerde groepen in Noordwest-Afrika en Noord- en West-[[Turkije]] en t noordwesten van [[Iran]]. t Is n [[trekvoegel]]. De voegels die in Midden- en Noord-Europa breujen, overwienteren in [[Zuud-Europa]] en de noordelike helft van [[Afrika]]. De Noord-Aziatiese voegels overwienteren in tropies Azië. t Kaortjen geeft weer dat der gebiejen bin waorin swienters oek tjiftafs blieven. In zachte wienters bin der oek in Nederland overwienterende voegels. In de [[Lege Landen]] is de tjiftaf n veulveurkomende soort van grote tunen, parken en bossen. t Antal breudvoegels in Nederland wort eschat op n half miljoen paor. Der bin jaor op jaor schommelingen, mar niks opvallends an t antal breudvoegels.<ref>[http://www.sovon.nl/soorten.asp?euring=13110&lang=nl SOVON] Verspreiding en antalsontwikkeling van de tjiftjaf in Nederland</ref> == Taxonomie == De tjiftjaf en de [[fitis]] lieken arg op mekaar. Eerst in 1817 worde de tjiftjaf wetenschappelik beschreven, allewel veur die tied al beschrievingen bestungen over fitis en tjiftjaf as voegelsoorten mit n verschillende zang.<ref>Gilbert White,1789. The Natural History and Antiquities of Selborne. London, Cassell & Company.</ref> t Geslacht ''[[Phylloscopus]]'' het 64 soorten.<ref>Gill, F., Wright, M. & Donsker, D., 2010. IOC World Bird Names (version 2.7)</ref> Hieroender bin nog drie soorten mit de naam tjiftjaf: de [[Kanariese tjiftjaf]] (''P. canariensis''), de [[bargtjiftjaf]] (''P. sindianus'') en de [[Iberiese tjiftjaf]] ''P. ibericus''). De Ibiersiche tjiftjaf wordde lang as n oendersoort ezien. Disse voegel komt veur in Zuudwest-Frankriek, West-Spanje en Portugal. De zang van disse tjiftjaf is aarst. Oek op de Kanariese eilanden komt n are soort veur mit n eigen geluud en veerder is der de bargtjiftaf die veurkomt in de [[Kaukasus]] en de [[Himalaya]]. Daornaost worren der weer verschillende oendersoorten oenderscheien. De bargtjiftjaf van de Kaukasus is n are oendersoort as die in de Himalaya. Oek van de gewone tjiftjaf bestaon verschillende oendersoorten, waoroender de Siberiese tjiftjaf ''P. collybita tristis'', die oek wel in Nederland ezien wort. == Trivia == In t [[Suske en Wiske]]-verhaol ''De toornige tjiftjaf'' speult de tjiftjaf de heufdrol, dit verhaol gaot over de voegelvangst in [[België]]. == Referensies == <references/> == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Phylloscopus+collybita SoortenBank.nl - beschrieving, ofbeeldingen en geluud] {{Dialekt|wvel|Putten|ANS}} [[Kategorie:Voegel]] jq5mhvf7fcpmd0psv39cor84y653dtd 0 18758 282269 282264 2015-05-22T21:49:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Etourneau Sansonnet Parc des Aiguamolls.jpg|thumb|Spraoje]] [[Bestaand:Sturnus vulgaris (Spreeuwen nest met jongen).jpg|thumb|Jonge spraojen]] [[Bestaand:Vulgaris.gif|thumb|t Oorspronkelike verspreidingsgebied van de gewone spraoje (niet in Amerika dus)]] [[Bestaand:Etourneau DSC01833.JPG|thumb|Volwassen spraojen in de ruui naor t wienterkleed, laote zoemer]] De '''spraoje''' of '''sprao''' ([[Latien]]: ''Sturnus vulgaris'') is n [[voegel]] uut de familie van de spraoi-achtigen (''Sturnidae'') uut de orde zangvoegels (''Passeriformes''). Allewel de spraoje t hele jaor deur te zien is, is t n [[trekvoegel]]. De spraojen die'j zoemers zien, zitten swienters zujeliker en onze wienterspraojen zitten zoemers noordeliker. == Kenmarken == t [[Verenkleed]] is glanzend zwart mit, veural in t zunnetjen, n bronsgreune gloed (kop en achterkop) en verschillende tinten paors. Swienter is t dudeliker espikkeld as zoemers. Behalven veur de kenners is der krap an n onderscheid te maken tussen t mannetjen en t wiefjen. Umdat de [[veer|veren]] van t wiefjen wat groter en brejer bin, en umdat de uuteinden van de dekveren wit ekleurd bin, bin héúr stippels van t wienterkleed groter en staon dronger op mekaar. Jonge spraojen bin griesbruun mit n lochte keel. An t einde van de zoemer rulen ze dit verenpak umme veur dat van de volwassenen, der spikkels bin dan wel dudeliker as die van de ouwere volwassenen die n meer emengd kleurtjen hebben. De lengte van t beesjen is zo ongeveer tussen de 19–22&nbsp;sm; mit n [[spanwiedte]] van 37–42 sentimeter en n gewicht van 70-80&nbsp;gram. Spraojen kunnen lang achter mekaar zingen, t geluud dat ze hierbie maken klinkt vake meer as n soort gekwetter as n gefluit. === Koppels === Veural spraojen vliegen in t naojaor vake in grote groepen ([[zwarm|koppels]]). In t [[Deens]] gebruken ze hierveur t begrip ''sort sol'' en in t [[Engels]] ''black sun'' (letterlik: ''zwarte zunne''). == Ondersoorten == In Europa koemen twee [[soort]]en spraojen veur, de 'gewone spraoje', (''Sturnus vulgaris'') en de [[zwarte spraoje]] (''Sturnus unicolor''). De gangbaore maniere um te beslissen of soorten verschillend bin of dat t allinnig mer variëteiten bin van t zelfde soorte, is dernaor te kieken of ze der eigen onder natuurlike umstaandighejen mengen. Mer umdat de breuigebiejen van disse twee soorten/variëteiten niet overlappend bin is t niet meugelik hier n definitief antwoord op te geven. De zwarte spraoje breuit op t [[Iberies Schiereilaand]] en de grootste Middellaandse Zee-eilaanden (gien gegevens beschikbaor over [[Malta]] en [[Syprus]]) == Introduksie in Noord-Amerika == Liek as de meens is de spraoje n kolonist in Noord-Amerika. Zien verspreiding is daor aordig bekend. Zien introduksie is n gevolg van bewust meenselik haandelen. In t begin sleug de introduksie van de spraoje niet an. ([[Ohio (staot)|Ohio]] 1872-1873, 1877 en 1887 [[Niej-York]], 1884 [[Niej-Jersey]] en [[Massachusetts]], 1887 weer Massachusetts, 1897 [[Pennsylvanië]], 1889 en 1892 [[Oregon]]). Mer Eugen Schieffelin, die zien eigen had veureneumen elke soorte die in de warken van Shakespeare veurkwam in de Verenigden Staoten te introduseren en die in de jaoren zestig (van de negentiende eeuw) al mit sukses de [[huusmosse]] introduseerd had, leut in 1890 n groepjen van zo'n zestig uut Engelaand aofkomstige spraojen los in [[Central Park]] (Niej-York) en op de zelfde plekke n jaor laoter nog es n stuk of veertig. Schiefflin gung regelmaotig effen vragen bie t sentrale punt waor alle informasie op dit gebied bie mekaar kwam (t [[Museum of Natural History]]) of der al nieje waornemingen edaon waren. Uutgerekend onder de dakpannen van ditzelfde museum wördden in 1891 t eerste [[voegelnest|nest]] waoreneumen. Meer breuigevallen volgden. Binnen tien jaor was de spraoje n vaste bewoener in n gebied zo groot as Nederlaand en binnen dartig jaor kon e as gewone bewoener van noordoost-Amerika ezien wörden tot an ongeveer de grens mit Kanada (n gebied zo groot as West-Europa). De eerste waornemingen van de to nog geïsoleerden spraojen an de westkust waren in de wienters van 1946-49 en in de zoemer van 1949. (De spraoje kömp zo verspreid veur deur zien trekneigingen in de wienter.) Tegenswoordig kömp de spraoje zowat over t gehele Noord-Amerikaanse kontinent veur, oek in Kanada en zelfs Alaska (al kömp e boven de poolsirkel natuurlik niet meer in groten getallen veur). == Minder spraojen == In Nederlaand löp t antal spraojen sinds de [[1990-1999|jaoren-1990]] gauw troege. [[SOVON]] voegelonderzeuk telden véúr 1990 nog 1,3 miljoen exemplaren. In [[2008]] was dat antal edaolt tot 600.000. De daoling in t antal spraojen wördt toe-eschreven an t verdwienen van weilaanden en de verdreuging van t greslaand deur t bojembeheer. == Nedersaksies == {{Nds/spraoje}} == Uutgaonde verwiezingen == * {{commons|Sturnus vulgaris|malspraoke=vel}} * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Sturnus+vulgaris SoortenBank.nl - beschrieving, aofbeeldingen en geluud] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:Voegel]] gf7k5ccmu7epgwi426xnkwe9eq1qpwf 0 18759 260376 254035 2013-03-11T12:51:50Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 44 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q199758]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Cyanocitta-cristata-004.jpg|thumb|Blauwe gaai]] [[Ofbeelding:Cyanocitta cristata map.jpg|thumb|Verspreidingsgebied van de blauwe gaai]] De '''blauwe gaai''' ([[Latien]]: ''Cyanocitta cristata'') is n [[Noord-Amerika]]anse soort [[corvidae|gaai]] mit een opvallend lavendelblauw verenkleed op de rogge en de kop. De veren op t onderlief bin ebreuken wit, en rond de hals hef e n zwarte krage. De blauwe gaai kömp in n groot deel van de oostelike helfte van de Verenigden Staoten veur. Veural in emengd bos kömp e vake veur, mer daornaost kömp e veur in parken en tunen. t Dieet van de blauwe gaai is arg aofwisselend. Op t menu staon onder aandere [[eek|ekels]], [[zaod|zaojen]], [[beze]]n, [[apenoete|apenoetjes]] en [[stoete|brood]], mer oek [[vleis]], [[ei]]ers en kleine ongewarvelden. Elke geschikte [[boom]] of grote [[struke]] kan gebruukt wörden veur t maken van een [[voegelnest|nest]]. t Mannetjen en t wiefjen warken mee an de bouw dervan, daornao zal t wiefjen de eiers in zo'n 16 tot 18 dagen uutbreujen. Vaor en moene brengen samen de [[kuken]]s groot. Nao dree weken scheit moene der mee uut en mutten de jongen veur der eigen gaon zörgen. <gallery> Image:Blue Jay-27527.jpg|Blauwe gaai, ondersoorte ''Cyanocitta cristata cristata'' in [[Noord-Carolina]] Image:Cyanocitta cristata FWS.jpg|Ondersoorte ''C. c. cyanotephra'' in DeSoto National Wildlife Refuge, [[Iowa (staot)]] Image:Geai bleu.jpg|Ondersoorte ''C. c. semplei'' in Collier County [[Florida (staot)]] Image:Bluejay (Cyanocitta cristata) (1547) - Relic38.jpg|Ondersoorte ''C. c. bromia'' in Muskoka Lakes, [[Ontario]] </gallery> {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:Voegel]] 28gj2i4o1hqszh7u3j9ru1zilrow3wx 14 18760 234946 2012-07-10T21:08:38Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Book]] [[Kategorie:Nietzsche]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Book]] [[Kategorie:Nietzsche]] bc496iv1pouy3k7ik6lhs0sf1bwqx62 14 18761 234948 2012-07-10T21:09:51Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Filosoof]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Filosoof]] 5rj5sl6lrwslzb0r2vzknut9gqjk02t 0 18762 234952 2012-07-10T21:21:23Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel herneumden de pagina [[Burgerlijkheid]] naor [[Burgerlikheid]]: [[ANS]], en ok zo eneumd in t artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Burgerlikheid]] 062j33ruf7tp67igwfn5kxo39jnzffu 0 18763 234969 234962 2012-07-10T23:49:42Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Perspektivisme]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Perspektivisme]] jbqdp77u9944gdhw6lmjcgo6f5pwsgu 0 18764 234966 2012-07-10T21:53:08Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel herneumden de pagina [[Pespektivisme]] naor [[Perspektivisme]]: Mo'j t wal good skrieven, noffel Droadnaegel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Perspektivisme]] jbqdp77u9944gdhw6lmjcgo6f5pwsgu 0 18768 235141 2012-07-12T09:04:12Z Meerdervoort 7209 Meerdervoort herneumden de pagina [[FC Zwolle]] naor [[PEC Zwolle]]: nieuwe naam wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[PEC Zwolle]] fw27oy6s1vvi4hud3qlzzdnktlbynnj 0 18769 284430 284429 2016-05-08T11:57:39Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki '''''Aaltien Kraak''''' was 'n wedevrouwe in [[Haddenbarg]]. Deur 'n ongelukkien mit een keerse in heur berrestee wördden heel Haddenbarg in braand esteuken. == Armoe == Weduwe Kraak was 'n arm wieffien. Heur kearl Willem Cramer was overleedn. Ze had mar iene zeune, Kloas. Kloas was schippersknech en vaarden op de [[Vechte]]. De verdienste was niet heuge en beiden könden der amper van rondkommen. Aaltien kön goed breij'n en maak'n sokken en kousen veur heur buurvrouwe die 'n winkeltien in goed hadde. Doarmit verdienden ze 'n paar stuvers der bi'j. == Braand, braand! == Op 'n dag, 8 mei 1708, was Aaltien op zuuk noar goarn, dasse op de berreplaanke bewaarden. Mit 'n keerse of eulielaampe (da's nooit goed bekend ewörden) lichten ze zich bi'j. De keerse of 't lampien zal wel um-evallen ween, want iniens stund 't berregoed en 't stroo van 't dak in de braand. Aaltien vleug noar buten en schreeuwden: "Braand, braand!" [[File:Aaltjekraak.jpg|thumb|right|Braand in de berrestee]] == Dreugte == 't Was al wekn hiel dreuge ewest. Dan der bi'j stund der 'n schroale Oostenwind. De huussies in Hardenbarg waarn van holt en vlechtwark dat mit leem dichtemaakt was. De daakn waren meestal van stro en welke van rieet. In 'n zuch stunden al meer huzen in braand en deur de wind breiden 't vuur zich roazendrap uut en braandden alle huzen as 'n tierelier. An blussen veul niet te dèènken. == Verwoesting == Hardenbarg dat uut zo'n 110 huzen bestund, braandden töt de grond toe of. Alliene de karke, de schoele en nog 'n stuk of drie huzen, die van stien ebouwd waarn blee'm stoan. Wat verkoolde balkn en asse was alles wat der overbleef. Gelukkig waarn der gien slachtoffers. Alle volk was ered, maar ze waarn alles kwiet. == Hölpe == Al voort de vol'ngde dag kwam der hölpe op gaank. De burgemeister van [[Uelsen]] stuurden 'n waagn mit eerappels en aander voedsel. Ok 't hele laand lee'm mit de Hardenbargers mit. Overal wördden der geld en spullen in-ezameld um 't volk te helpen en in umliggende plasen kunden de daklozen terechte. Ok 't Riek en Pervinsie hebt mit heel wat geld bi'j-edragen op verzuuk van 't Hardenbargse gemientebestuur. == Ni'jbouw == Hardenbarg wördden in rap tempo weer op-ebouwd. Vol'ngs veurschrift mussen alle huzen van stien weezen mit 'n pannendak. Umdat Aaltien niet de schuld kreeg, wördden der ok veur heur 'n ni'j huussien ebouwd. Ok wördden der braandmeisters an-esteld en mus in elk huus 'n leren brandemmer weez'n. == Noa 300 joar == Driehonderd joar noa de grote braand, in 2008, is der een "Aaltje-Kraakdag" in-esteld, elk joar op 8 mei. Mit Bengaals vuur en luden van de karkklokken wördt de verwoesting herdach. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Braand]] [[Kategorie:Hardenbarg]] 3ku2uoxixmd97n1g4h6jv44pjt6rm6h 0 18770 235175 2012-07-12T10:57:00Z Faasco 7610 Faasco herneumden de pagina [[Aaltien kraak]] naor [[Aaltien Kraak]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Aaltien Kraak]] 7ydb6vevntqvvl9kx0uonm2r8i5lzz6 0 18771 235192 2012-07-12T12:56:26Z 129.125.102.126 deurverwiezing naor [[Ooldnoors]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ooldnoors]] 6a6sozi9jdelmngmoqxrdy4hxym7r5s 6 18772 235826 235240 2012-07-16T19:23:09Z 129.125.102.126 +[[Kategorie:Ofbeelding:Wikipedie]] wikitext text/x-wiki == Lisensie == {{GFDL}} [[Kategorie:Ofbeelding:Wikipedie]] 6hohjul5kkk5nd9vkniu6xmp8650h94 6 18773 235825 235241 2012-07-16T19:21:57Z 129.125.102.126 +[[Kategorie:Ofbeelding:Wikipedie]] wikitext text/x-wiki == Lisensie == {{GFDL}} [[Kategorie:Ofbeelding:Wikipedie]] 6hohjul5kkk5nd9vkniu6xmp8650h94 14 18774 260190 251519 2013-03-11T12:47:34Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 43 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4992738]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ramp]] 6hcmizafepq5f1eo4lstwe8pqgoxi8c 14 18775 260725 248773 2013-03-14T06:00:40Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 64 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7139660]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Maotschoppi'je]] lnfr3tr8hs408abj0qdn239dkw4vuah 0 18776 286324 282343 2016-10-23T21:21:07Z Jbribeiro1 14672 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Baptism of Christ - Arian Baptistry - Ravenna 2016.jpg|thumb|De koepel van 't [[Baptisterium van de arianen]] in Ravenna, met 'n scène van de deup van Jezus.]][[Bestaand:Constantine burning Arian books.jpg|thumb|Constantijn de Grote en 't Concilie van Nicea verbraan ariaanse boekn, ofbeelding uut ca. 825.]] 't '''Arianisme''' was, naos 't [[Katholicisme]], 'n invloedrieke streuming in 't vrogge [[christendom]]. De name is of-eleid van [[Arius]] (256?-336), de veurman van de deankrichting. De streuming aksepteert 't dogma van de [[drie-ienheid]] nie. Zowel [[Jezus]] as de [[Heilige Geest]] bint volgens Arianen scheppings van [[God]]. Jezus is onder-eschikt an God en de Heilige Geeste an God en Jezus. In de vierde eeuwe veroorzaakten de mening groten onrust onder de geleuvigen. Zi'j kregen de steun van völle [[bisschoppen]] en breidden zich snelle uut binnen 't riek. De belangriekste tegenstaander was Athanasius (295?-373). ==De lere== Arius verwörpen de centrale gedachte dat Jezus, de Zeune van God, ok God zölf zol ween. Arius gungen der van uut dat Jezus 'n eersten escheupen schepsel was. Zowel Jezus as de Heiligen Geest wöd eziene as schepping van God de Va, wökn onder-eschikt bint. Jezus is hierbi-j allinnig onder-eschikt an God, terwöl 'n Heiligen Geest onder-eschikt is an zowel Jezus as God. De lere dat Christus de zeune van God is en ok God zölf, is fundementeel veur 't Katholieken en Protestaansen kristliken geleuf. ==De verwarping en 't vervolg== Tiedens Concilie van Nicea in 325 wödt 't Arianisme offesjeel as ketteri-je bestömpeld. In de [[geleufsbeliedenis van Nicea]] wödt benaodrokt dat God en zien zeune ‘van dezölfde substaantie’ bint. Nao ‘Nicea’ blef de streuming zich uutbreiden. Tiedens 't Concilie van Constantinopel in 381 voolgt 'n ni-je veroordeling. Keizer Theodosius I hef hier strenge op-etredden tegen de ‘ketters’ en rond 400 is 't Arianisme zo goed as verdwennen. In oense tied wödt narns melding emaakt van 'n herleving van disse zonaamden ‘ketterse’ streuming. Toch bint der signalen dat stieds meer (ex-) christenen de godlike oorspröng van Jezus betwiefelt. Dat betekkent nie da'zi-j van hum ofschied nemt as eur geestliken leider en inspirator. Hi-j blef eur grote veurbeeld: ok as meanse met meanslike folten, ok as vermiend huwelikspartner van Maria van Magdala, ok as va van hun vermiende kind en zölfs as bronne van völle intermeanslike haat, nijd en moordparti-jen. == De Germaanse koninkrieken == Tiedens de blui van 't arianisme in 't Romeinse Riek in de 4e ewe was de ariaanse Visigotische Wulfila zien zendingswark onder de Goten begunt. Hi-j zörgen veur 'n [[Biebelvertaling]] in 't Gotisch. De Gotische leider Fritigern wörden bekeerd tiedns de regering van de ariaansen keizer Flavius Iulius Valens. Gevoalg hiervan was dat de mieste Germaanse stämmen, din tiedens de groten volksverhuzing 't Romiense Riek binnenveulen, ariaans warren. Dit göld veur de Visigoten, de Ostrogoten, de Vandalen, de Bourgondiërs en de Lombarden. Allinnig de [[Franken (volk)|Fraanken]] bleven heidens tötdat 't westelijk Romeinse Riek — woar as zi-j ''foederati'' van warren — verdwennen was. Doarnoa brachn Clovis, koning der Fraanken, zien volk töt 't katholieke geleuf, woardeur e better ansluting kreegn bi-j zien onderdoanen van Romeins ofkomst. In ariaanse koninkrieken bleef de kloof tussen de Germaanse oadel en de groten meerderheid van Romaanse en katholieke bevolking groot. Der wörden beveurbeeld in 't Germaans epreekt in de ariaanse karke. Veur de Germaanse heersers was 't arianisme ok 'n middel umme as kleane minderheid nie op-eslörpt te wörden deur de autochtone meerderheid. In 't Vandalenriek in Noord-Afrika leidden de tegenstelling töt geweld en vervoalging van de katholieken (voalgs Gregorius van Tours, 'n katholieke bronne). De ariaanse rieken göngen daornao iene veur iene der onder. De Vandalen en Ostrogoten wörden deur Justinianus vernietigd en de Bourgondiërs deur de Fraanken. De Sweben göngen uut eagen beweging oaver töt 't katholicisme, umme meer stön tegen eur machtige ariaanse Visigotische buren te verwarven. Dat verhinderden nie da'ze deur eur vernietigd wörden. Allinnig de Visigoten in Spanje bleven vastehoalden an 't arianisme tötdat koning Reccared zich in 589 bekeerden töt 't katholicisme. Hi-j wol daormet veural zien koninkriek better ansluting bi-j de buurlaanden geven en de binnenlaanse tegenstellings uut de weg rumen. Toe as hiermet de leste machtige bescharmer van 't arianisme was vöt-evallen en oaver-ebleven arianen al rap wörden vervoalgd, verdwennen 't arianisme binnen körte tied. Mar ok de Gotische taal, din in de ariaanse eredienst gebruukt wörden, verdwennen toe rap. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Christendom]] ezrvsfuxaiic79bjddwmpxvryns2qtn 0 18777 279325 276260 2015-03-27T17:05:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Infobox hemellichaam | naam = Venus | ofbeelding = Venus-real color.jpg | umskrieving = Venus in natuurlike kleuren, beeld vanof den Mariner 10 | moanen = | deursnea = | ofplatten = | massa = | rotatietied = | umlooptied = | ofstaand = | temperatuur = | kleure = | atmosfeer = | kern = }} '''Venus''' is nen [[planeet]] in ons [[zunnestelsel]]. Met nen gemiddelden afstaand van 108 miljoen kilometer tot de [[zunne]] is ze den tweeden planeet vanof de zunne naor boeten bekekken, en den binnensten naober van de [[eerde]]. Met ne deursnae van zo'n 12.100 kilometer is ze den op twee nao kleinsten planeet van t zunnestelsel. Venus kump van alle planeten et kortste bi'j de eerde, toch nog minimaal 38 miljoen kilometer oet de buurte. Ze is zowat aeven groot as de eerde, maor verskilt wal beheurlik van de eerde wat atmosfeer, en samenstelling van de grond angeet. Op de [[maone]] nao, is ze t helderste hemellichaam vanoet de eerde bekekken, en ko'j eur mangs ok met t blote oge zeen. Den name Venus kump van de Romeinse godinne van de [[leefde]], t symbool veur den planeet is: ♀ {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Ruumte]] nefc6rlzdaqe89yyxnxzp8b1xx2wajg 0 18778 282528 279326 2015-06-10T12:52:32Z Larsb99 11752 wikitext text/x-wiki {{Infobox hemellichaam | naam = Jupiter | ofbeelding = Jupiter by Cassini-Huygens.jpg | umskrieving = Jupiter in natuurlike kleuren met skaduw van de maone Europa, fotografeerd deur de ruumtesonde [[Cassini]] | moanen = | deursnea = | ofplatten = | massa = | rotatietied = | umlooptied = | ofstaand = | temperatuur = | kleure = | atmosfeer = | kern = }} '''Jupiter''' is met ne deursnae van zo'n 143.000 kilometer den grootsten planeet van ons [[zunnestelsel]]. Hee is met ne gemiddelde ofstaand van 778 miljoen kilometer tot de [[zunne]] den viefden planeet, van binnenoet bekekken. t Is nen zo eneumden 'gasreus' zonder vaste groond an t oppervlak. Den name kump van den Romeinsen god Jupiter. t Astronomies symbool veur Jupiter is ♃. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Ruumte]] gc37s6cdwxreeo03fri8u378jx8bnlu 0 18779 235463 2012-07-13T22:11:38Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel herneumden de pagina [[Fraankische Riek]] naor [[Fraankiese Riek]]: as in t artikel, en ok volgens [[Wikipedie:ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Fraankiese Riek]] kqqmq7mujyko9j0dauf5ae5n9fekwgw 0 18781 260331 241498 2013-03-11T12:50:52Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5559749]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki De '''Gooise r''' is de [[r|uutspraak van de letter r]] zo as die in Amsterdam-Zuud is ontstaon. Tegenswoordig heur je disse [[allofoon|klankvariasie]] van dit [[foneem]] steeds vakerder, t kömp veural veur in de Nederlaandstalige [[media]], in de [[Raandstad (gebied)|Raandstad]] en in sommige aandere delen van [[Nederlaand]].<ref>[http://player.nos.nl/index.php/media/play/tcmid/tcm:5-495678/ Gesprek mit onderzeukster Jessica Koppers over Gooise 'r' onder Friese jongeluui]. [[NOS.nl]], 25 meert 2009</ref> t Is overigens niet iets wat typies is veur t [[Goois]]e [[dialkt]] zo as dat oorspronkelik espreuken wörden. Véúr n [[klinker (klank)|klinker]] wörden de klank as n [[huig-r]] uutespreuken ([ʀ]), véúr n [[medeklinker]] en an t einde van n koppel woorden wörden t n [[tong-r]] (approximant) die niet trilt: [ɹ]: ''daajdooj''), of t [[elisie|verdwient]] zelfs helemaole (''daadoo''). De onheurbaore r hef dan nog wel de normale invleud op de umliggende klanken, die stark kan ween (''weet''/''weer'', ''dood''/''door'') of zwak (''daad''/''daar''). n Woord as ''daadoo'' hef volgens [[fonetiek|fonetisi]] dan oek heel aandere klinkers as ''halo''. t Gebruuk van Gooise r hank nauw samen mit [[sosiolekt|sosiale]] umstaandighejen. t Wörden eerder mit de Raandstad as mit aandere delen van t Nederlaandse taalgebied in verbaand ebröcht, eerder mit jongeluui as mit ouweluui, eerder mit hogere as mit legere [[sosiale klasse]]n en eerder mit vrouwluui as mit manluui.<ref>[http://www.dbnl.org/tekst/stro008pold01_01/ Poldernederlands], Jan Stroop 1998</ref> De Gooise r wördt ok wal in verband ebracht met t verschiensel [[Poldernederlaands]], maor is older. ==Nedersaksies== t [[Vjens|Vriezenveens]] hef van oorsprong as enigste dialekt van t Nedersaksies oek n soort 'Gooise' r. ==Bekende meensen die de Gooise r gebruken== * [[Sacha de Boer]] * [[Femke Halsema]] * [[Jort Kelder]] * [[Chazia Mourali]] * [[Rick Nieman]] * [[Mariëlle Tweebeeke]] * [[Nicolette van Dam]] * [[Beau van Erven Dorens]] * Welende [[Kinderen voor Kinderen]]-zangers en -zangeressen ==Referensie== <references/> {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:Sproakleer]] gby53xfonx5ey62dtu8bw7dddi9spcm 0 18782 279327 274811 2015-03-27T17:06:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Infobox hemellichaam | naam = Saturnus | ofbeelding = Saturn from Cassini Orbiter (2004-10-06).jpg | umskrieving = Saturnus in natuurlike kleuren, fotografeerd deur ruumtesonde Cassini van 6,3 miljoen km ofstaand. | moanen = 62 | deursnea = | ofplatten = | massa = | rotatietied = | umlooptied = | ofstaand = | temperatuur = | kleure = | atmosfeer = | kern = }} '''Saturnus''' is met ne deursnae op den evenaar van um en naobi'j 120.500 kilometer (9,5 maol de deursnae van de [[eerde]] den op een nao greutsen [[planeet]] van ons [[zunnestelsel]], den grootsten is [[Jupiter (planeet)|Jupiter]]. Saturnus is 95 maol zo zwaor as de eerde, wat 30% van de massa van Jupiter is. Gemiddeld steet Saturnus 1,43 miljard kilometer van de [[zunne]] vandan, en is daormet den zesden planeet vanof de zunne erekkend. De bane van Jupiter ligt tussen de banen van Jupiter an de binnenziede en [[Uranus (planeet)|Uranus]] an de boetenziede Hee is denlesten planeet den a'j nog met t blote oge zeen könt. Saturnus is net as Jupiter nen [[gasreus]], waorvan zo'n 96% oet [[waterstof]] besteet. A'j naor Saturnus kiekt, hef e nen kiekhook (dus den hook tussen de bovven- en onderkante, vanoet t oge erekkend) tussen de 15" en 20", dat hunk van de afstand tussen de eerde en den planeet op dat moment of. Van de ringen um Saturnus is dat tussen de 37" en 46". Der bunt 62 maonen van Saturnus bekend, de grootste dervan [[Titan]] met ne deursnae van 5150 kilometer. t Symbool van Saturnus is: ♄. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Ruumte]] i8otbibk8mthqk8j1g0gv9ansb3vmwj 0 18783 235578 235557 2012-07-14T23:49:37Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Waeterstof]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Waeterstof]] ixyru2z9isl0pb8gt6onzvdsbpbsek4 0 18784 260335 254943 2013-03-11T12:50:56Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 164 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5188]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[1 april]] - [[Newfoundland]] verenigt zich mit [[Kannede]] * [[4 april]] - Oprichting van de Noord-Atlantische Verdragsorganisasie ([[Navo]]) * [[5 meie]] - Tien Europese laanden stelt de [[Raod van Europa]] in, de eerste stap op weg naor n verenigd [[Europa (continent)|Europa]] * [[8 augustus]] - [[Bhutan]] wonnen onofhankelijk * [[Hoogezaand-Sapmeer]] ontstiet deur de fusie van Hoogezaand en Sapmeer * Siam nömt zich [[Thailaand]] == Geboren == * [[15 augustus]] - [[Marga Kool]], Drèentse schriefster en politica * [[28 september]] - [[Willem Terhorst]], bassist van Normaal == Uut de tied == * [[8 september]] - [[Richard Strauss]], Duutse komponist * [[Albert Dening]], Drèents dichter en schriever van vertellegies itncg4dldfhzpoesc9ijdhyhtejvlzt 0 18785 260334 253785 2013-03-11T12:50:55Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 160 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2476]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Geboren == * [[6 meert]] - [[Marianne Thieme]], liesttrekker van de Parti'je veur de Deren * [[19 meie]] - [[Paul Schabbink]] ([[Goor]]), tellevisiepresentator (RTV Oost), zanger, muzikaant ix8zrcq1rmrm2cdrufclbedzjy1n2sk 0 18786 235619 2012-07-15T07:07:00Z 129.125.102.126 deurverwiezing naor [[Grunnen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Grunnen]] 8hy8a9ymzj5cjeomdbwpncldh2r61jl 0 18787 279603 264289 2015-03-27T17:52:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Sahara satellite hires.jpg|thumb|right|300px|Satellietbeeld van de Sahara]] [[Bestaand:Evening Pass over the Sahara Desert and the Middle East.ogv|thumb|300px|Ne video van de bemanning van Expedition 29 in t [[International Space Station]] as ze oawer t [[Midden-Oostn]] en de sahara vleegnt.]] [[Bestaand:Libya 4985 Tadrart Acacus Luca Galuzzi 2007.jpg|thumb|[[Tadrart Acacus]]-weuste in westerlik [[Libië]], deel van de Sahara.]] [[Bestaand:SafsafOasis SAR comparison.jpg|thumb|t Böawnste plaatjen löt de [[Safsaf-Oase]] zeen op t Saharaoppervlak. n Euntersten is de rotsloage oonderlaanks, woerop doonkere kanaaln te zeen zeent van nen rivier den't ooit de oase water brachtn.]] De '''Sahara''' (in t [[Arabies]]:لصحراء الكبرى, ''Aṣ-Ṣaḥrā´ al-Kubrā'', "De Grote Weuste") is de grötste zaand[[weuste]] van de wearld, en de tweedegrötste weuste noa [[Antarktika]].<ref>[http://geology.com/records/largest-desert.shtml Geology.com. ''Largest Desert in the World'']. Bekekn op 30 dezember 2011</ref> Met oawer de 9.400.000 km2, strekt t oawer t grötste deel van [[Noord-Afrika]], woermet t hoaste net zo groot is as [[Volksreppubliek Sjina|Sjina]] of de [[Verenigde Stoaten]]. De Sahara löp van de [[Rode Zee]], met doar bie in deeln van de [[Middellaandse Zee]]kuste, noar de kuste an n Atlantiesen Oseaan. Noar t zuudn wörd de Sahara begreansd duur de [[Sahel]], nen streppel van tropiese en sub-tropiese gröslaandn, [[savanne]]s en stroeklaandn, woermet t noordn begeent van t middel- en westerlike [[Sub-Saharaans Afrika]]. Wat van de [[Zaandduun|zaandduunn]] köant 180m hoge wordn.<ref>Arthur N. Strahler and Alan H. Strahler. (1987) Modern Physical Geography–Third Edition. New York: John Wiley & Sons. Page 347</ref> n Naam keump van t Arabiese woard vuur weuste. (صَحراء ''ṣaḥrāʾ'' {{IPA|sˤɑħrɑːʔ||ar-Sahara.ogg}}).<ref>[http://www.etymonline.com/index.php?term=Sahara "Sahara."] ''[[Online Etymology Dictionary]].'' Douglas Harper, Historian. Verkreegn op 25 juni 2007.</ref><ref>[http://online.ectaco.co.uk/main.jsp?do=e-services-dictionaries-word_translate1&status=translate&lang1=23&lang2=ar&source_id=2119140 Omline.ectaco.co.uk. ''English-Arabic online dictionary]. Skreewn op 28-12-2006. Bekekn op 12-06-2010</ref> ==Klimaat en laandbeskriewing== De Sahara is onmeundig dreuge en gemiddeld reagnt t meender as 100 millimeter in t joar. Daagns is t dr bloodhete en 's nachtes is dr beheurlik koold (det he'j in de meeste weustes). As t dan wal ne keer reagnt, geet det zo onbenullig det t vuur reaizigers gevöarlik kan wean; t water wörd of evoord duur [[wadi]]'s, dee't dr vuur reaizigers as pad oetzeet. t Kan dan gebuurn at leu in de Sahara verdreenkt. Nit de hele Sahara hef zaandduunn. Det is feaitelik mer 20% van de gehele Sahara. De rest is rotsachtig gebeed. Op verskeaidene plekn in de Sahara zeent [[oase]]s; plekn woer't dreenkwater an t oppervlak, of kort oonder t oppervlak keump. Middeln in de Sahara he'j t [[Tsjaadmear]], t op één noa grötste zeutwatermear van Afrika. As dr zaandstörme zeent in de Sahara, kan t stoffige zaand via n [[daampkreenk]] töt in [[Neerlaand]] of nog noordeliker terechte komn. As t dan geet reagn keump t op de earde. t Meeste Saharastof keump in n Atlantiesen Oseaan terechte. In t stof zit völle [[iezer]], woermet n oseaan bemest wörd. Hierduur wörd de [[fotosyntese]] van [[plankton]] stimuleerd. ===Snee=== In de middag van [[30 meart]] [[2009]] völ dr um 14:15u [[snee]] in t noordn van [[Tsjaad]]. Middeln in de Sahara völ dr 2cm snee. Det is redelik uniek vuur de Sahara. Earder, op n [[18 febrewaori|18 februwoari]] [[1979]] wör de [[Algerieje|Algeriense]] stad [[Ghardaïa]] tröfn duur nen sneestorm, skoonwal t mer 4 uur lign bleef. Heuger lignde deeln van de Sahara kriegnt skoonwal wal vakerder snee. t [[Atlasgeboargte]] hef zelfs n antal [[skiejn|skigebeedn]], skoonwal t an n raand van de Sahara lig. Mer ook boargen in t middeln van de Sahara kriegnt mangs snee. De locht is dr duur mekoar nit heel vochtig, mer de absolute lochtvochtigheaid is zat um snee te vörmen as t teegn boargtöppe op edrok wörd. t [[Tibestigeboargte]] krig zowat elke 7 joar wal ne keer snee, en de [[Tahat]], in t [[boargmassief van Ahaggar]] zowat elken 3 joar. ===Groondstofn=== In [[Algerieje]], [[Libië]] en [[Tsjaad]] haalt ze völle [[öllie]] en [[eardgas]] noar boawn. In [[Marokko]] doot ze völle [[fosfaat]] winn. ===Deers en plaantn=== Dr zeent völle verskeaidene deers in de Sahara, zo as de [[Addax]] (''Addax nasomaculatus''), t [[maannskoap]] (''Ammotragus lervia''), t [[jachtluipeard]] (''Acinonyx jubatus'') en [[gestreepten hyena]] (''Hyaena hyaena''). De plaantn hebt zik anpast an de grote temperatuurwesselingn. Ze hebt lange wörtels um makkeliker water oet de groond op te haaln en kleaine dikke blaadn. ==verwiezingn== {{Bron|<references/>}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Laandskop]] [[Kategorie: Weuste]] [[Kategorie: Afrika]] l8xikkh9i0kbl5jeqeg2dnn95zsiv13 0 18788 235690 2012-07-15T13:53:08Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[30 meert]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[30 meert]] p86cwadiq14x8gcvvdaviywhh1m4ajy 0 18789 235703 2012-07-15T14:37:10Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Heufplaose]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Heufplaose]] d59rkoidll4ytm6gi1am76n33m700wb 10 18790 269190 269163 2013-08-08T08:15:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = Veurmaolige gemeente {{{naam|{{PAGENAME}}}}} | heufdruumte1_1 = {{border|[[Bestaand:{{#if:{{{bestaandsnaam vlagge|}}}|{{{bestaandsnaam vlagge}}}|Vlag ontbreekt.png}}|125x100px|Vlagge van de veurmaolige gemeente {{{naam|{{PAGENAME}}}}}]]}} | heufdruumte1_2 = [[Bestaand:{{#if:{{{bestaandsnaam wapen|}}}|{{{bestaandsnaam wapen}}}|Sin escudo.svg}}|125x100px|Wapen van de veurmaolige gemeente {{{naam|{{PAGENAME}}}}}]] | ofbeelding = {{{lokasie-svg|{{{lokasie}}}.png}}} | caption = Lokasie van de veurmaolige gemeente {{{naam|{{PAGENAMEE}}}}} | subkop1 = Informasie | head1_1 = [[Pervincie|Provinsie]] | item1_1 = {{{provinsie}}} | head1_2 = [[Heufplaose|Heufdplaotse]] | item1_2 = {{{heufdplaotse}}} | head1_3 = Overige kernen | item1_3 = {{{kernen|}}} | subkop2 = Geografie en bevolking | head2_1 = [[Oppervlakte]]<br />&nbsp;- [[Vastelaand|Laand]]<br />&nbsp;- [[Woater|Waoter]] | item2_1 = {{{oppervlakte}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]]<br />{{{oppervlakte laand}}} km²<br />{{{oppervlakte waoter}}} km² | head2_2 = [[Bevolking|Antal inwoeners]]<br />[[Bevolkensdichtte|Inwoeners per km²]] | item2_2 = {{{inwoeners}}} <small>({{{daotum inwoeners}}})</small><br />{{{dichtheid}}} inw./km² | head2_3 = {{CoordinateSYSTEM|NL}} | item2_3 = {{Coordinate |article=/ | text={{#if: {{{breedtegraod|}}}|DM}}|NS={{{breedtegraod|}}} |EW={{{lengtegraod|}}} |type=adm2nd |region={{{region|NL}}}|name={{{naam|{{PAGENAME}}}}}}} | subkop3 = Overig | head3_1 = Belangrieke verkeersaoders | item3_1 = {{{verkeersaoder}}} | head3_2 = [[Netnummer]] | item3_2 = {{{netnummer}}} | head3_3 = [[Postcode|Poskodes]] | item3_3 = {{{postkode}}} | vootkop = Op-egaon in {{{op-egaon|}}} | ofbeelding2 = {{{ofbeelding2|}}} | caption2 = {{{umschrieving2|}}} }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> m7cjtm54w21qq5hehl1mjx9grqvy5f9 10 18791 235707 2012-07-15T14:41:10Z Servien 7 Servien herneumden de pagina [[Mal:Veurmaolig gemeente]] naor [[Mal:Veurmaolige gemeente]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Veurmaolige gemeente]] d15s3pqvwpb4o6267bb9znpsu4hmhab 0 18793 279328 274881 2015-03-27T17:06:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Infobox hemellichaam | naam = Uranus | ofbeelding = Uranus2.jpg | umskrieving = Uranus (opname deur [[Voyager 2]], 1986). | moanen = 27 | deursnea = | ofplatten = | massa = | rotatietied = | umlooptied = | ofstaand = | temperatuur = | kleure = | atmosfeer = | kern = }} '''Uranus''' is met ne deursnae op den evenaar van um en naobi'j 51.000 kilometer 4 maol zo groot as de [[eerde]] den op twe nao greutsen [[planeet]] van ons [[zunnestelsel]], den grootsten is [[Jupiter (planeet)|Jupiter]], daornao kump [[Saturnus (planeet)|Saturnus]]. Gemiddeld steet Uranus 2,9 miljard kilometer van de [[zunne]] vandan, en is daormet den zeuvenden planeet vanof de zunne erekkend. Uranus is net as [[Neptunus (planeet)|Neptunus]] nen [[iesreus]]. Vanof de eerde is ze met t blote oge (haost) neet te zeen, met hulpmiddelen as [[verrekieker]]s of [[teleskoop|teleskopen]] hef den planeet ne flets-greune kleure. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Ruumte]] kok1t9oxp6ti5rt2zcmejr2p5jqy5x7 0 18795 279329 276338 2015-03-27T17:06:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Rub al Khali 002.JPG|thumb|right|250px|[[Rub al Khali]], in [[Saoedi-Arabië]], ne weuste met zaandduunn]] [[Bestaand:ValleLuna-002.jpg|thumb|right|250px|Atacama, [[Chili]]]] [[Bestaand:World largest deserts.jpg|thumb|right|250px|De 10 grötste weustes van de wearld ([[Antarktika]] nit met ereknd)]] Ne '''weuste''' is n [[laandskop]] of [[strekke]] wat zo weainig neerslag krig, det dr de meeste [[plaanten|plaantnsoortn]] neet op leawn köant. De meeste weustes hebt n gemiddelden joarliksen neerslag van meender as 400 mm.<ref name="brittanica"/> Ne algemene oetleg maakt oonderskeaid tusken rechte weustes, dee't meender as 250 mm in t joar an neerslag kriegnt, en ''halfweustes'' of [[steppe]]s, dee't tusken 250 mm en 400 - 500 mm kriegnt.<ref name="brittanica">[http://www.britannica.com/eb/article-70815/desertEncyclopædia Britannica online. ''desert''.] bekekn op 28 augustus 2011</ref><ref name="usgs">[http://pubs.usgs.gov/gip/deserts/what/ Pubs.usgs.gov. ''What is a desert?''.] bekekn op 16 oktober 2010</ref> Weustes kö'j ook umskriewn as gebeedn woer't meer water verlöarn geet duur [[verdaamping]] as wat dr vaalt an neerslag.<ref name="brittanica"/> In [[Köppen's klimaatverdeling]]sstelsel wordt weustes verdeeld as ''BWh'' (hete weuste) of ''BWk'' (gemoatigde weuste). In [[Thornwaite's klimaatverdeling]]sstelsel wordt weustes indeeld as verdord tropies klimaat.<ref name=Fredlund1993>[http://www.soilvision.com/subdomains/unsaturatedsoil.com/Docs/chapter1UST.pdf Fredlund, D.G. en Rahardjo, H. "Soil Mechanics for Unsaturated Soils" Wiley-Interscience, 1993.] isbn = 978-0-471-85008-3. Bekekn op 21 mei 2008</ref> Nöast hete weustes köant dr ook nog ieskoolde weustes wean, zo as op de [[zuudpool]]. {{bron|<references/>}} {{begin}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Laandskop]] dv4zg5ki0rb37nfzlxmbkqg1eeciv0t 0 18796 289176 271521 2016-10-28T14:50:50Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: JARNOBRAZILIE.jpg|thumb|right|200px|Jarno Hams]] '''Jarno Hams''' ([[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]], [[11 november]] [[1974]]) is nen profesjoneeln [[Tweante|Tweantsen]] [[krachtsport]]er en hudigen ''Sterkste Man van Nederland''. Hams hef 7 moal n titel ''Sterkste man van Nederland'' op naam stoan. Hams is 1,89m laank en weg 145kg. Zinn trainer is [[Eddy Veneberg]]. ==Leawn== Hams wördn joonk in [[Vroomshoop]] en gung doar noar skole. As jonge deed he gearne [[vootbal]]n en [[zwemn]]. Zin vaar was badmeister en was bekeand as nen machtigen staarken kearl den at grote gewichten van n boadem van t zwembad kon opdoekn. [[1995]] gung Hams an t trainen met gewichten, net as zin grote vuurbeeld en beste moat Eddy Veneberg. [[1996]] deed he met an de wedstried ''Sterkste man van Oost-Nederland'', woer't he daardes wör. Hee stopn met zin beroop as vrachtveurder, umdat hee ne anbeding kreeg vuur portierwaark. Hierduur kreeg he mear tied um te trainen. Hee gung in de lear bie [[Berend Veneberg]]. [[1999]] steund Hams vuur t eerste in de laandelike finale, woer't he daardes wör achter Veneberg en [[Peter Baltus]]. [[2004]] wun Hams vuur t eerste n titel ''[[Sterkste man van Nederland]]''. t Joar doarop wun he alle zuuwn de oonderdeeln en opniej n titel. [[2006]] wun he zesse van de zuuwn de oonderdeeln en wun he wier. [[2007]] wun he wier op al de oonderdeeln. Vief moal achtereen wun Hams dee titel (2004-[[2008]]) en in totaal zuuwn moal ([[2010]] en [[2012]]) woermet he op gelieken voot steet met Bearnd Venebaarg zien rekord. Duur ne blessure an de rugge kon he in [[2009]] nit metdoon an t NK. Oonderwiel verhuuzn hee noar [[Emmen (gemiente)|Emn]] in [[Dreante]], woer't he twee joar woond hef. Inmiddels wont Hams wier in [[Vroomshoop]]. ==wearldrekord== Augustus [[2011]] haaln Hams t [[Guinness Book of Records]] in [[Peking]], [[Volksreppubliek Sjina|Sjina]] duur ne [[busse]] van 17,2 ton in 1 minute en 13 sekoondes oawer ne leankte van 50 meter te trekn.<ref>http://www.realdutchpower.nl/nieuwsoverzicht2011/worldrecordjarnohams.htm</ref> ==Oetgoande koppelink== *[http://www.jarnohams.nl offisjele webstea] {{Bron|<references/>}} {{DEFAULTSORT:Hams, Jarno}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Sporter oet Oaveriessel]] [[Kategorie:Krachtsport]] [[Kategorie:Hengel]] 544sj29oz82n6xauyanfujczqgistju 0 18797 235879 2012-07-17T08:54:33Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Jarno Hams]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Jarno Hams]] galpgxhwhxxge8meq7zv8zikhsp2uot 0 18798 236189 235880 2012-07-21T20:20:37Z 129.125.102.126 [[Emmen (deurverwiespagina)]] lik mie better wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Emmen (deurverwiespagina)]] qxtbsy1s8c9lfl6zqh4lqi72586214w 0 18801 279330 274878 2015-03-27T17:06:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Honourable Bertrand Russell.jpg|thumb|upright=0.6|Bertrand Russell]] '''Bertrand Arthur William Russell''' ([[Trellech]] ([[Monmouthshire]], [[Wales]]), [[18 meie|18 mee]] [[1872]] – [[Penrhyndeudraeth]] ([[Gwynedd]], Wales), [[2 febrewaori|2 februari]] [[1970]]) waar 'n Britse [[filesofie|filesoof]], [[geschiedenis|historicus]], logicus, [[wiskunde|wiskundige]], veurvechter veur sociale verni'jing, [[humanisme|humanist]], [[pasifisme|pacifist]] en een promenent rationalist. Russell werd in 1949 de [[Order of Merit]] toe-ekend en in [[1950]] ontving e de [[Nobelpries veur de Literatuur]]. As schriever hef e de filesofie populariseerd en commentaoren eschreven over völle onderwarpen. Hi'j vervolgen 'n familietraditie van politiek activisme, waar 'n promenent anti-oorlog activist en propageerde de vri'je haandel met anti-imperialistiese naties. == Leemsloop == Russell was van [[adel|aodelijke ofstamming]] en hi'j kreeg onderwies van privéleraren. In zien pubertied was e vake arnstig [[depressie (psychologie)|depressief]]. Geboren in de hoogtijdagen van 't Britse Riek, störf e bi'jna 'n eeuwe later an [[influenza]], toen dat riek inmiddels waar uutiene-vallen. Met zien dood verleur de wèreld iene van zien bekendste intellectuelen en zien morele autoriteit löt een blievende indrok nao. As politiek activist was Russell een fervent veurstaander van karnwapenontmanteling en een uut-espreuken criticus van de [[Vietnamoorlog]]. In 1940 ontving e al de [[Faraday Medal]]. In 1950 werd Russell onderscheiden met de Nobelpries voor literatuur, as erkenning veur zien veulziedig schrieverschap, woarmet e een significante bi'jdrage eleverd had an 't meenslijk welzijn en 't vri'jzinnig deenken. == Filesofie en wiskunde == Russell waar iene van de invloedriekse filesofen van de 20e eeuwe. Hi'j schreef völle boeken over logica en heuld zich onder aander bezig met 't onderzuuk naor de grondslagen van de wiskunde. Iene van zien veurnaamste warken is de [[Principia Mathematica]] dat hi'j saomen met [[Alfred North Whitehead]] schreef. Ondanks een christelijke opvuuding waar e een uut-espreuken agnost. Hi'j zee wel dat de mieste mèènsen 'm waorschienlijk as atheïst zollen beschowen, umdat e op dezölfde meniere evenmin in de christelijke god as in de Homerische goden geleufden. Ok over zien rèdenen um agnost te wèzen schreef e boeken. In zien betoog ''Why I Am Not a Christian'' (vertaald as ''Waorumme ik gien christen binne'') valt hi'j de belangriekse argumenten veur 't bestaon van 'n god an en kump töt de conclusie dat d'r gien enkele noodzaak is umme an te nem dat d'r een god bestiet. Ok betoogt e dat religie meer kwaolijke dan goeje gevölng hef. Hi'j beschouwen zichzelf as vri'jdèènker en waar van miening dat mèènsen zich nie mut laoten leiden deur traditie of heilige boeken, ma dat zi'j met hun eing verstaand töt kennis mut köm. Tevens lanceerde hi'j 'n argument dat bekend stiet as ''[[Russells theepot]]'', um 't onfalsifieerbare karakter van godsdienstige opvatting' an de kaoke te stellen. Ok op 't gebied van seksualiteit had e 'n veur die tied zeer onconventionele opvatting. Zo zaag hi'j gien enkele rèden umme bi'jveurbeeld [[seks]] buten 't huwelijk immoreel te vinden. Iets kon volngs Russell allene immoreel wèzen wenneer 't aanderen schaadt, en dat waar volngs 'm bi'j seks buten 't huwelijk nie et geval. Hoewel zulke opvattingen teengwoordig vri'j normaal evunden wödt, kwam Russell d'r regelmaotig deur in de problèmen. In de verzaomelingenleer is de [[Russellparadox]] naor 'm enuumd. Disse paradox giet over de verzaomeling van alle verzaomelingen die zichzelf nie bevat, met de vraog of disse verzaomeling zichzelf now wel of nie bevat. Iene bekend veurbeeld is de zelfreferente barbier: scheert 'n barbier die allene mèènsen scheert die zichzelf nie scheert, zichzelf, of nie? Naor anleiding van disse paradox bint onder aander typenlogica's ontwikkeld, en is d'r veule onderzuuk edaon umme te proberen disse tegenspraak op te lössen, töt [[Kurt Gödel]] uuteindelijk antonen dat dat principieel nie mogelijk is. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Verienigd Keuninkriek]] [[Kategorie:Filosoof]] [[Kategorie:Wiskundige]] [[Kategorie:Historikus]] bfcvs5rj3na10r0jy69ej4gz1fxg2gs 0 18802 280351 262717 2015-04-12T14:07:55Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | soorte=Buurtschop | lokasie= | region=NL-GE | gemeente=Berkelland | oppervlak= | oppervlak laand= | oppervlak water= | inwoners=73 | doatum inwoners= | breedtegroad=52/9/20/N | lengtegroad=6/39/44/E | dichtheid= | verkeersoader= | netnummer= | postcode= | webstee= }} '''Brammelerbrook''' (of Brookn, nl: Brammelerbroek (raak neet in de biester met [[Broke]] (nl:Broeke), dat der kortbi'j ligt)) is n [[boerskop]] in de [[Achterhook]]se gemeente [[Berkelland]] in [[Gelderlaand]]. Veur de gemeentelike herindaeling van 1 januari 2005 heurden t bi'j de gemaente [[Nee]], dee too is op egaone in de gemaente Berkelland. t Ligt an de noordziede van de Reetmölle, langs de grenze met de [[Aoveriessel]]se gemeente [[Hoksebarge]]. Faeilik kan t gebied noordelik van de [[Skipbekke]] Brammelerbrook eneumd worden. Vrogger vormen Brookn samen met den boerskop [[Brammel]] ne [[marke]]. Brookn veel onder de [[Heerlikheid Borklo]]. Maor den [[heer van Borklo]] was neet den [[erfmarkerichter]] in Brammelerbrook. {{Berkelland}} {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Berkelland]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] l1ihdxwrp0vuiwpyd48ki6g289rq4mp 14 18803 235934 2012-07-17T21:35:54Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Dier]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Dier]] f57urt2j8abcqpkmury30x2a73kt0wu 14 18804 235982 2012-07-18T18:34:02Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Geografie]] [[Kategorie:Natuur]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie]] [[Kategorie:Natuur]] svx1kov29x768w52p6gg9bb5mw1c2fh 0 18805 280456 262918 2015-04-12T14:24:15Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Joppe | soorte=Karkdarp | lokasie= | region=NL-GE | gemeente=Lochem | oppervlak= | oppervlak laand= | oppervlak water= | inwoners=436 | doatum inwoners=1 januari 2006 | breedtegroad=52/12//N | lengtegroad=6/14//E | dichtheid= | verkeersoader= | netnummer= | postcode=7215 | webstee= }} '''Joppe''' is n karkdarp in de gemaente [[Lochem]] in [[Gelderlaand]]. Der wont 436 leu (1 januari 2006), der steet ne Rooms-Kattelieke karke en ne Rooms-Kattelieke laegere skole. Naost [[Bosrestaurant 't Joppe]] bunt der gin veurzeningen. Joppe ligt an de spoorliene [[Zutfent]] - [[Daeventer]]. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Lochem]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] m4319fcnn1bdahoughm217gum7ljilf 0 18806 260267 253365 2013-03-11T12:49:24Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 161 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5302]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} ==Gebeurtenissen== *[[Lochtkussenvoertuug]] oet evonden ==Geboren== *[[Henk van Twillert]], baritonsaxofonist *[[Bert Groothengel]], streektaalkonsulent Twaente ==Oet de tied== tkd1v2hx1ahc9sq5klun3qedy3vlyup 0 18807 260268 253345 2013-03-11T12:49:25Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 161 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5311]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} ==Geboren== *[[Hanneke Hiddink]], vrouwelike helfte van muzikaal duo [[Hiddink & Schreurs]] f23kl83zpxt6sphjud8hy58sgxzdytk 0 18808 280458 262946 2015-04-12T14:24:26Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | soorte=Boerskop | lokasie= | region=NL-GE | gemeente=Lochem | oppervlak= | oppervlak laand= | oppervlak water= | inwoners=294 | doatum inwoners= 1 Jan 2009 | breedtegroad=52/9/4/N | lengtegroad= 6/21/33/E | dichtheid= | verkeersoader= | netnummer= | postcode= | webstee= }} '''Klein Dochteren''' is n [[boerskop]] in de gemaente [[Lochem]]. t Ligt westelik van [[Lochem]] en zudelik van de [[Berkel]]. Der wont 294 leu (2009)<ref>[http://www.lochem.nl/glc/website/instyle.nsf/Images/Statistieken/$File/Statistische+gegevens+per+01012009.pdf Statistische gegevens gemeente Lochem, pag. 9]</ref>. Klein Dochteren hef nen vootbalklub ([[VV Klein Dochteren]]), ne klootskeetveraeniging en ne buurtveraeniging. Den geoloog [[Winand Carel Hugo Staring|Winand Staring]], zönne van den bekenden dichter [[Anthony Christiaan Winand Staring|A.C.W. Staring]], leet der in 1845 een groot landhoes voor zichzelf bouwen, ''De Boekhorst'', verneumd naor n old boerenarf met denzelfden name. De Boekhorst is vandage an den dag n [[rieksmonnument]] <ref>[http://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/php/main.php?cObject=Object&cAction=show&cOffset=0&cOBJnr=1011649&cLast=7&oField=OBJ_RIJKSNUMMER&oOrder=&sCompMonNr=&sCompMonName=&sStatus=&sHoofdcategorie=&sSubcategorie=&sFunctie=&sProvincie=Gelderland&sGemeente=Lochem&sPlaats=&sStraat=&sHuisnummer=&sPostcode=&sFunctie=&sHoofdcategorie=&sSubcategorie=&sOmschrijving=boekhorst&sMonNr=519302 Rieksmonnument Boekhorst]</ref> . ==Bekaende inwonners== * [[A.L. Snijders]] (1937), skriever * [[Winand Carel Hugo Staring|Winand Staring]] (1808-1877), geoloog ==Oetstalling== <gallery> Berkel2.jpg|De Berkel bi'j Klein Dochteren Boekhorst-voor.jpg|Landhoes De Boekhorst </gallery> {{Bron|<references />}} {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Lochem]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] nwb65h9e75eznjiwhwoorbi1dybk1h7 0 18809 280402 262845 2015-04-12T14:16:25Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | soorte=Boerskop | lokasie= | region=NL-GE | gemeente=Lochem | oppervlak= | oppervlak laand= | oppervlak water= | inwoners=295 | doatum inwoners= 2009 | breedtegroad=52/10/27/N | lengtegroad= 6/21/32/E | dichtheid= | verkeersoader= | netnummer= | postcode= | webstee= }} '''Groot Dochteren''' is n [[boerskop]] in de gemaente [[Lochem]] in [[Gelderlaand]]. t Ligt dree kilometer westelik van Lochem en net noordelik van t kanaal van [[Zutfent]] naar [[Aenske]]. Der wont zo'n 295 leu (2009). {{Lochem}} {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Lochem]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] tnk5lo9ke7mo87ypudgablevct7gs1m 0 18810 236140 2012-07-20T22:25:39Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Eanske]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Eanske]] i55ydbus615yvn7v2mfvmnmzseb7gkp 6 18812 236491 236187 2012-07-25T02:20:39Z 129.125.102.126 [[Kategorie:Ofbeelding:Logo]] [[Kategorie:Ofbeelding:Waopen]] (beide net neet) wikitext text/x-wiki == Beschrieving == t Nedersaksiese peerd == Lisensie == {{Ewmulti}} [[Kategorie:Ofbeelding:Logo]] [[Kategorie:Ofbeelding:Waopen]] okanclm7dp23hga1gpkkf14l30yqdll 0 18813 291842 280604 2016-11-11T09:55:17Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Verwolde''' is n gebeed in de [[Gelderlaand|Gelderse]] gemaente [[Lochem]], oostelik van t darp [[Laorne]] en ne eigen gemaente tot an 1854. t Tweede deel van den name, [[-wolde]], verwis naor t eursprukelike moerasbos an den voot van den stuwwal, dat in de [[middeleeuwen]] veur t grootste deel ekapt zol waen. In t gebeed bevund zich t landgood met denzelden name, waorvan de historie terugge geet tot an de [[late middeleeuwen]]. Middelpunt van t landgood is t 18e-eeuwse [[Hoes Verwolde]]. De familie Van der Borch had eeuwenlang t landgood en t hoes in de hände, totdat t hoess in 1982 verkocht worden an de [[Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen]]. t Kasteel is op de riege in bezit ewest van de volgende geslachten: *Keppel *Van Haeften *Ripperda *Van Goltstein *Van der Borch Oet disse families kwamen de [[heren van Verwolde]], dee bestuurlike macht hadden ovver de geliek eneumde [[heerlikheid]] tot an de afschaffing dervan in 1795. {{Lochem}} {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Laandgood]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Lochem]] i69vn0jv5krtkgb53x6cu1z97x5bvzc 0 18814 236241 2012-07-22T15:30:10Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Bosbezen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Bosbezen]] jdhuf4i38t1q0rqhx1gbgod13vscjlt 0 18815 236243 2012-07-22T15:33:32Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Heedfemilie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Heedfemilie]] 5he6y833ltqb7yz956e7wua28mlfl1k 0 18817 270993 270282 2013-10-29T20:17:56Z 80.114.178.7 Gepuber deur Natuur12 hersteld: as-t oewn wark neet is, bepoal ie de name neet wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Blauwe bes.jpg|thumb|Blauwe bezen]] [[Bestaand:Blauwe bes struik.jpg|thumb|Blauwe bezenstruke]] [[Bestaand:Blauwe bes herfstkleur.jpg|thumb|Blauwe beze mit harstkleuren]] [[Bestaand:Vaccinium corymbosum.jpg|thumb|right|De bloemen van de blauwe beze]] De '''blauwe beze''' ([[Latien]]: ''Vaccinium corymbosum'') is n plaante uut de [[heedfamilie]] (''Ericaceae''). t Is n vruchtdragende struke mit n heugte van 1,5 tot 2,5 meter. De blauwe beze wörden vake verkeerd an-eduud as ''bosbeze'' . De [[blauwe bosbeze|bosbeze]] (''Vaccinium myrtillus'') is namelik n aander soorte. t Blad verkleurt sarres naor vuurrood. De blauwe beze bleuit in trossen mit n groot verschil in bleui tussen de eerste en leste [[bloeme]] in de [[trosse]]. De bloeme is witkrem tot raoze van kleur. De bleui is in de eerste helfte van mei. Deur disse vrogge bleui kan e schao oplopen deur [[nachtvorst]]. Der bin [[kultivar]]s die hiertegen bestaand bin. Allewel de blauwe beze [[zelfbestuving|zien eigen bestuuft]], leit [[kruusbestuving]] tot meer en grotere vruchten. De blauwe beze wörden besteuven deur [[hommel]]s en de [[hoenigbieje]]. In tegenstelling tot de bosbeze geven blauwe bezen niet aof. De blauwe beze is oorspronkelik aofkomstig uut t noordoosten van [[Verenigde Staoten van Amerika|Amerika]]. De meens hef de blauwe beze veredeld deur seleksie en krusing. De meeste kultivars koemen uut Amerika, mer der bin oek bieveurbeeld Duutse kultivars. ==Gebruuk== * Vars ku'j blauwe bezen n weke bewaoren. * Invriezen is meugelik, mer de bezen wörden wel wat zacht * Inmaken as [[schem|sjem]], bezesap, siroop * [[Wien]] * Dreugen * As vulling in bieveurbeeld [[taarte]]n, [[vlaai]]en, [[muffin]]s ==Teelt== In Nederlaand wörden de blauwe beze veural in [[Limburg|Noord-Limburg]], t oosten van [[Noord-Braobant]] en in [[Drenthe]] eteeld. De blauwe beze wörden eteeld op n luchtige zaand- of veengrond mit n lege [[pH]] (4-5). Bie n hogere pH greuien de struken haost niet, laoten gebreksverschiensels zien en zullen uuteindelik aofstarven. De blauwe beze hef n vochtige grond neudig. De anbeveulen plaantaofstaand veur eigen teelt is 0,75-1,5 meter. t Is dan wel belangriek tiedens t riepen de vruchten mit netten tegen voegels te bescharmen. Veur de beroepsteelt wörden 1 (1,5) x 2 (2,5) meter eplaant. As de beplaanting te dronge wörden, wörden der struken (de wiekers) tussenuut ehaold en veur n nieje anplaanting gebruukt. Nao zes tot acht jaor is de struke groot zat ewörden. De vrogstbleuiende [[kultivar]]s riepen eind juni tot eind juli en de kultivars die iezelig laote riep bin van half augustus tot half september. Veur t vars opeten van de bezen wörden mit de haand oogst en is n grote vrucht belangriek. As der mit de mesine oogst wörden dan wörden de bezen van de struke etrild. Teelt van blauwe bezen in Nederlaand: {| border="1" cellpadding="1" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver;" |- align="left" style="background:lightblue;" !Jaor !Bunder |- align="center" | 1997||198 |- align="center" | 2000||173 |- align="center" | 2001||164 |- align="center" | 2002||182 |- align="center" | 2003||198 |- align="center" | 2004||214 |- align="center" | 2005||254 |- align="center" | 2006||217 |- align="center" | 2007||269 |} ==Vermeerdering== Blauwe bezen kunnen ongeslachtelik vermeerderd wörden deur [[stekken|wienterstekken]]/houtstekken, zoemerstekken/scheutstekken en deur [[markotteren]]. De [[beze]]n kunnen der eigen uutzeien, deurdat bv. voegels de bezen eten. ==Kultivars== Der bin welende [[kultivar]]s, van soorten die iezelig vrog riep bin tot soorten die iezelig laote riep bin: *'Bluetta' (arg vrog riep). Maotig grote vruchten. Goeie smaak. Vatbaor veur takstarfte. *'Duke' (arg vrog riep). Aordig grote vruchten. Goeie smaak. Niet arg vatbaor veur takstarfte. *'Patriot' (vrog riep). Grote vruchten. Goeie smaak. Arg wienterhard. *'Spartan' (vrog riep). Arg grote vruchten mit n arg goeie smaak. Lik niet zo vatbaor veur ziekten. *'Berkeley' (betieds riep). Arg grote vruchten. Goeie smaak. Vatbaor veur takstarfte en wientervorst. *'Bluecrop' (betieds riep). Grote mooie stevige lochtblauwe vruchten mit n goeie smaak. Niet arg vatbaor veur takstarfte en wientervorst. *'Brigitta Blue' (betieds riep). Niet zo'n lange oogstperiode. Grote en arg goed houdbaore bezen mit n goeie smaak. *'Goldtraube 71' (betieds riep). Gemiddelde grote, iets donkere vruchten. Goeie smaak. Is heel niet vatbaor veur takstarfte. Ontstaon uut n krusing van de blauwe beze mit ''Vaccinium angustifolium''. *'Dixi' (laote riep). Aordig grote, iets donkere vruchten. De smaak is wel aordig (an t begin van de oogst beter as laoter). Is gemiddeld vatbaor veur takstarfte. *'Elliott' (arg laote riep, soms lange oogstperiode). Maotig grote lochtblauwe vruchten mit n goeie smaak. Is niet zo vatbaor veur takstarfte. ==Inhoudsstoffen== De voedingsweerde van 100 gram varse blauwe bezen is: {| border="1" |- | Energetiese weerde || 230 [[kilojoule|kJ]] |- | [[Koolhydraot|Koolhydraoten]] || 11 gram |- | [[Eiwit]] || 1 gram |- | [[Vet]] || 0,37 gram |- | [[Vitamine C]] || 13 mg |- | [[Vitamine B1]] || 0,03 mg |- | [[Vitamine B2]] || 0,06 mg |- | [[Iezer]] || 0,17 mg |- | [[Kalsium]] || 6,21 mg |} In n liter bezesap zit 8-11 g (gemiddeld 9,5 g) zuur, waorvan [[sitroenzuur]] t belangriekste is. ===Ziektes en beschaodigingen=== Takstarfte (''Godronia cassandrae'' f. ''vaccinii''), grauwe schemmel (''Botryotinia fuckeliana'') en vruchtrot (''Colletotrichum gloeosporioides'') koemen in Nederlaand bie de teelt van blauwe bezen veur. Veural takstarfte kan n probleem ween, mer der bin kultivars die der niet zo geveulig veur bin. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&id=2751&menuentry=soorten De blauwe beze (''Vaccinium corymbosum'') op SoortenBank.nl] {{Commons|Vaccinium corymbosum|blauwe bezen}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:Plaante]] [[Kategorie:Vruch]] s7n0l3y6e4bwxztu1elsi5adr2njiks 0 18818 236341 2012-07-23T17:09:14Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Blauwe beze]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Blauwe beze]] 81b9sb7iwgxoj3g0wdphvcq1828o744 0 18819 261320 252643 2013-04-02T19:30:33Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 60 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5413585]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Blåbær 2.jpg|thumb|Blauwe bosbeze]] [[Bestaand:Vaccinum myrtillus 020503.jpg|thumb|Blauwe bosbeze]] De '''blauwe bosbeze''' ([[Latien]]: ''Vaccinium myrtillus'') is n [[vaste plaante]] uut t geslacht van de [[bosbezen]] die beheurt tot de [[heedfamilie]] (''Ericaceae''). t Is n struukjen van vuuftien tot zestig sentimeter hoog (of zelfs wat meer). De plaante döt t niet zo best in kalkrieke grond, mer past zien eigen beter an in n vochtige, zure bojem. De blauwe bosbeze greuit veurnamelik in open bossen (zowel in [[loofbos]]sen as [[naoldbos]]sen), op [[heed]] en [[vene (grondsoorte)|vene]] in de [[gemaotigd klimaot|gemaotigde]] en [[subarkties klimaot|subarktiese]] gebiejen in de wereld (Europa, Noord-Azië, Japan, Noord-Amerika en zelfs lokaal nog in Greunlaand). Disse plaante is in Europa nauw verwant an de [[rooie bosbeze]] (''Vaccinium vitis-idaea''), waormee [[hybride (biologie)|hybriden]] evormp kunnen wörden en in Noord-Amerika mit ''Vaccinium membranaceum'' en ''Vaccinium parviflorum''. == Beschrieving == De [[stengel]]s ontspringen uut n wiedverspreiden [[wortel]]stelsel mit n [[wortelstok]]. De kaantige [[giespel]]s bin greun. De [[blad|blaojen]] bin lochtgreun, eirond tot bladvormig en hebben n zwak ezaagden raand. Ze bin één tot dree sentimeter lange. De blaojen vallen der laote in de harfst aof. As dat gebeurt wörden ze eerst geelbruun; mer op sommige plekken kunnen ze oranje of rood kleuren (aofhankelik van de [[voedingsstof]]fen in de grond). De kruukvormige [[bloeme]]n bin raoze en hebben n greune waos. De bloemen bin mit der open einde naor benejen ericht. De bleuitied is van april tot juni, mit soms n tweede bleui in de harfst. De [[bestuving]] gebeurt meestentieds deur [[hommels]], mer oek deur aandere insekten zo as [[wespe]]n. De blauwe bosbeze kan oek [[zelfbestuving|zien eigen bestuven]]. [[Bestaand:Illustration Vaccinium myrrtillus0.jpg|thumb|left|Blauwe bosbeze]] Kort nao t uutbleuien van de raoze, bolronde bloemen koemen der op de stengels, ouwer as dree jaor, zwartblauwe [[beze]]n, bedekt mit n waos. In elke beze kunnen tot veertig [[zaod (plaante)|zaojen]] zitten. t Sap is peerskleurig. De bezen ku'j eten. Ze wörden veural gebruukt veur [[schem|sjem]] of veur gebak. Oek wörden ze vars egeten, veural vanwegen t hoge gehalte an [[vitamine C]]. Voortplaanting gebeurt meestentieds [[vegetatieve vermeerdering|vegetatief]] mit nieje scheuten uut de wortelstok. Op disse maniere kan n plaante wel vuventwintig jaor bestaon, allewel nao vuuftig jaor der gien nieje scheuten meer evormp wörden. As t harfst wörden wörden de voedingsstoffen uut de blaojen overebröcht naor de wortelstok, zodat der in de volgende [[leinte|lente]] weer n krachtige plaante kömp. De blauwe bosbeze leeft in onderlinge symbiose mit [[schimmels]] (oek wel n [[mykorrhiza]]le [[mutualisme|mutualistiese symbiose]] eneumd). Disse schimmels leveren voedingsstoffen uut de bojem, terwiel de plaante [[fruktose|vruchtensukers]] en [[koolhydraot]]en an de schimmels levert. Dit gebeurt via t [[mykorrhiza]]: talrieke schimmeldraojen ([[hyfen]]) die verbunnen bin mit de [[wortel]]s. == Weetjes == * t Belgiese plaotsjen [[Vielsalm]] neumt zien eigen "la capitale des myrtilles" (de heufdstad van de bosbezen) vanwegen de grote anwezigheid van bosbessen in de bosrieke umgeving, en vanwegen de bosbezefeesten. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&id=2752&menuentry=soorten Blauwe bosbeze (''Vaccinium myrtillus'') op SoortenBank.nl] {{Commons|Vaccinium myrtillus|bosbezen}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:Plaante]] [[Kategorie:Vruch]] ql8f4l21675ggguknd3043t45trjbcr 0 18820 279331 260329 2015-03-27T17:06:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Vaccinium uliginosum 03.jpg|thumb|Riesbees]] [[Bestaand:Vaccinium ulig.jpg|thumb|Riesbees]] De '''riesbees''' ([[Latien]]: ''Vaccinium uliginosum'') is n struuk uut t geslacht [[bosbezen]] van de [[heedfamilie]] (''Ericaceae''). De soortanduding ''uliginosum'' slaot op de greuiplaots en betekent "moerassig". == Botaniese beschrieving == De riesbees is n kleine struuk en het wittige tot raoze [[bloeme]]tjes in trosjes van twee tot drie stuks. De plant bleuit in mei en juni. De [[beze]]n lieken op die van de [[blauwe bosbeze|blauwe bosbees]] (''Vaccinium myrtillus''), mar bin wat ovaoler van vorm. De vruchten riepen in de naozoemer. Ze hen n blauwe schel, mar wit vruchtvleis en kleurloos sap in tegenstelling tot de blauwe bosbees, die blauw vruchtvleis en peers sap het. De smaak is lichtzeut. De ovaole loofblaodjes bin blauwgreun van kleur. == Verspreidingsgebied == De riesbees greuit in bosvennen mit vochtige, turfrieke grond op t [[noordelijk halfroend|noordelik halfroend]], in [[Europa (werelddeel)|Europa]], waor de soort oek veurkomt in [[Nederland]] en [[België]]. In de bargen vie'je de plant tot op 3000 meter heugte. De plant wort ekweekt veur zien bezen in [[Duutsland]] en in sommige Oost-Europese landen. De plant komt oek veur in de gebargten van [[Mongolië]], [[Volksrippebliek China|Noord-China]], [[Japan|Centraol-Japan]] en de [[Koerilen]], de [[Sierra Nevada]] in [[Kalifornië]] (Amerika), t [[Rotsgebargte]] (''Rocky Mountains'') in [[Utah]] (Amerika) en t [[Arktis|Arkties gebied]]. == Gebruuk == Van de riesbees ku'j [[slei]], [[schem]] en [[sap]] maken. De bezen worren in de volksgeneeskunde bie loop en blaosontstekingen gebruukt. In t oosten van [[Siberië]] wort de struuk gebruukt veur t looien van leer en wort uut de bezen n starke [[brandewien]] emaakt. == Weetjes == Bie t eten van grotere hoeveulhejen riesbezen ku'j in n roesachtige toestand kommen, mit klachten as kopzeert, dreierigheid, misselikheid en spiejen. Waorschienlik is de schimmel ''[[Sclerotina megalospora]]'', die op de bezen [[parasiet|parasiteert]] en gifstoffen anmaakt, daor verantwoordelik veur. == Ekologie == Riesbees is n [[weerdplant]] veur verschillende [[pennevoegel]]soorten, waoroender de dagvlinders [[veenluzernevlinder]], [[poolpaorelmoervlinder]], [[Freya's paorelmoervlinder]] en de mikrovlinders ''[[Acleris sparsana]]'' en ''[[Phiaris schulziana]]''. [[Bestaand:Vaccinium uliginosum.jpg|200px|]] == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&id=2753&menuentry=soorten Riesbees (''Vaccinium uliginosum'') op SoortenBank.nl] {{Commonscat|Vaccinium uliginosum|riesbees}} {{Dialekt|wvel|Putten|ANS}} [[Kategorie:Plaante]] [[Kategorie:Vruch]] hgv6k792hvix4kwabxisbvzok9fir13 0 18821 236349 2012-07-23T18:03:13Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Griekenlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Griekenlaand]] d6xsjstowl1cqw1e5waggpf3lbi8a3j 0 18822 260327 236352 2013-03-11T12:50:47Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 4 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q608503]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Sungazing.jpg|thumb|n Keerl die an t zunnekoekeloeren is.]] '''Zunnekoekeloeren''' of '''zunneglupen''' is n oerouwe techniek waorbie'j veur n bepaolde tied naor de [[zunne]] staoren. Dit zol goed ween veur de lichamelike en geestelike gezondheid. De techniek wördden vrogger al gebruukt deur de [[Essenen]], binnen t [[hindoeïsme]] (bv. in de [[Ayurveda|Ayurvediese]] [[geneeskunde]]), deur de [[Maya’s]], [[Lakota-indianen]], in t ouwe [[Griekenlaand|Griekelaand]] en in [[Egypte]]. Zunnekoekeloeren is niet zonder risiko, a'j t verkeerd doon ku'j der (permanente) schao an de ogen an overhouwen of ku'j zelf bliend wörden. t Staoren naor de zunne zo'j zeutjes an op mutten bouwen, daorbie mu'j oek rekige houwen mit de [[UV]]-index, die niet hoger mag ween as 2. Tot n ure nao [[zunsopkomst]] en vanaof n ure veur [[zunsondergang]] zol t veilig ween. ==Doel== Veurstaanders van zunnekoekeloeren zegen da'j der meer energie van kriegen en n verminderde eetlust, deurdat t lief de zunne-energie opslaot en t ummezet in voedingsstoffen; zo as mit aandere vorms van [[inedia]]. t Zol oek alderhaande ziektes en kwaolen genezen of verminderen. Zunnekoekeloeren is oek deel van de ''Bates-methode'' (van [[William Horatio Bates]]), n [[alternatieve geneeskunde|alternatieve therapie]] die bedoeld is um t zicht te verbeteren. {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:Alternatieve geneeskunde]] cbbx20fqdtjgxd77a43pkzdlhcjknae 0 18823 260328 240870 2013-03-11T12:50:48Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 4 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1432781]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Dialekt|sdz}} n '''Stove''' is n holten kissien mit een teste mit vuur um de voeten te warmen. ==Warme voeten== [[Ofbeelding:Voetenstoof.jpg|thumb|left|Gaties bovenin]] Um de [[Voot|voeten]] warm te holden was vrogger de stove n veul veurkommend meubelstukkien. Zowel in huus as in de [[Kaark (gebouw)|karke]] wördden de stove gebruukt, veural deur de vrouwluu. ==Konstruksie== [[Ofbeelding:Kieke2.jpg|thumb|right|karkstove mit teste]] De stove was van holt, meestal eken, bovenwarks zowat 40 bi’j 25 centimeter en ongeveer 30 cm. hoge. In de boo’mkaante waren gaten eboord in n bepoald petroon. De veurkaante van t kissien was lös mit n lattien an d onderkaante. In t kissien stund de teste, rond van ondern mit n vierkaante boo’mkaante mit n oor deran; vake van stiengoed en verglaasd, zoas n inmaakpotte. In de teste wördden gluunige koolties uut de kachel of t [[fernuus]] edoane. Deur de gaten kun de warmte der boven uut kommen en blee’m de voeten waarm. De karkestove hiernoast hef een stienen bovenplate, een deurtien, een droaghengsel en n verzinkte teste. In [[Duutslaand]] gebrukelik. ==Old gebruuk== Vrogger waren der meansen die stoven veur gebruuk in de karkdienst verhuurden. Vake woonden die in de buurte van de karke. Zundaagsmörngs kwamen de karkgangers die in t butengebied woon’n hier bi’j mekare en neumen s winters n warme stove en n psalmboekien mit. Noa de karkdienst brachen ze de stove en t karkboekien weer en drunken dan n kop [[koffie]]. Veur n paar stuuvers hadden ze in de karke warme voeten en kunden noa de preke genieten van n lekkere warme kop koffie. In [[Grambargen]] was dit nog tut in de [[Tweede Wereldoorlog]] in gebruuk umdat deur braandstofgebrek de karke niet of nauweliks verwarmd kun wörden. ==Ofbeeldings== <gallery> Ofbeelding: Stove 001.JPG|Voetenstove Ofbeelding: Stove 002.JPG|Stove mit teste Ofbeelding: Stove 003.JPG|Vuurteste </gallery> [[Kategorie:Huusraod]] e17watyzw71iqb1m1ot2twp741gee4h 0 18824 263730 260325 2013-05-05T21:13:44Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Paspoort NL.jpg|thumb|right|200px| Neerlaands paspoort]] [[Bestaand:VRT-Paspoort.png|thumb|right|200px| Paspoort van de Vrieje Reppubliek Tweante]] n '''Paspoort''' (vake of ekörtt töt '''n pas''') is n offisjeel beukn met doarin de perseunlike gegeewns van n persoon, zo as dee zeent vaste legd duur t laand woer't den persoon wegkeump. n Paspoort maakt dus n persoon offisjeel inwonner van n laand. Bie t oawerstekn van ne laandsgreanze wörd meestal noar n pas evroagn. Duur n pas vrög dan t laand van de reaiziger an t laand van ankomst of ze öarn borger tooloatn weelt. n Naam ''paspoort'' wörd ook wal es as beeldsproake broekt, as dr helemoal gin papierwoark an te passe keump, zo as bievuurbeeld bie n ''[[digitaal paspoort]]'' um op bepoalde websteas roond te kiekn, of n ''[[Medisch Paspoort]]'' wat leu met ne bepoalde andoning bie zik köant dreagn um hulpverleners rap informasie te geewn as t neudig is. Iederene wat Neerlaander is kan bie de gemeente n paspoort anvroagn, of bie t Neerlaandse konsulaat a'j in t boetnlaand zitt. Hiervuur mu'j wal eulder wean as 18, aanders mu'j t ene van de oolders of verzörgers loatn doon. ==Gegeewns== In n laandspaspoort stoat aait de volgende gegeewns: *Nen foto van n pashoolder *n Achternaam van n pashoolder *n vuurnaam of vuurnaamn van n pashoolder *Of n pashoolder man of vrouwe is *leankte *geboortedoatum en -plaatse *nasjonaliteat *ne haandteekning *t persoonsnommer (''[[burgerservicenummer]]'') (in [[Neerlaand]]) *plaatse en doatum van oetgifte *naam van paspoortverskaffer ==Beskriewing== De eerste "bladziede" is van plastik, met doarop alle persoonsgegeewns, echtheaidskenmoarkn en ne duurdrok van nen pasfoto met hele fiene geatjes, zode'j n silhouetfoto kriegnt a'j dee geatjes teegn t lecht hooldt. Elk Neerlaandse paspoort hef n uniek dokumeantnommer van 9 karakters: de eerste beaide zeent letters, 3 t/m 8 zeent letter of siefers, en karakter 9 is aait n siefer. De letter "O" wörd nit gebroekt. t Siefer "0" wal. Disse karakters wordt duur elke bladziede ponst in teelkens n reuster van 5 x 5 geater. t Standaard paspoort hef 34 bladziedes met ruumte vuur [[visum]]s en aandere anteekingn van oawerheaidsinstellingn. Disse anteekningn zeent in wat laandn verplicht um dr duurhen te meugn. Op de 33ste bladziede steet n oawerzicht met ne oawerzetting van Neerlaandse terme in aandere sproakn. Um te zorgen at leu gin vaalse paspoortn goat maakn, wordt dr in de offisjele paspoortn verskeaidene echtheaidskenmoarkn maakt, zo as [[watermoark]]n, mearklurige steampels, en dr wörd spesjaal papier gebroekt. ==Geeldigheaid== n Neerlaands paspoort kan vief joar laank gebroekt wordn vuur alle laandn (tenzij at t dr aanders in steet). Wat laandn vroagnt nöast n paspoort ook nog n visum. Vake eesket disse laandn det t paspoort nog vuur nen bepoaldn tied geeldig mut wean. ==Chip== In de [[EU]] kriegnt paspoortn rechtevoort n chipke met doarop verskeaidene gegeewns van n pashoolder. Doaroawer is nog wal t een en t aander te doon ewest, want nit iederene was t dr met eens det de vingerofdrukn in ne sentrale gegeewnsbaanke op esloan zoln wordn. Op n chip stoat dezelfde dinge as op t papier, met doar nog bie de vingerofdrukn. ==Verlees== n Pas heurt de stoat too. A'j um verleest, mu'j dr angifte van doon bie de [[politsie]]. Nen niejn anvroagn kost oe geeld. A'j n pas in t boetnlaand verleest kö'j n tiedelik [[noodpaspoort]] anvroagn, wat töt maximaal n joar geeldig blif. ==Keender== Vroger, töt 26 juni 2012, ko'j de keender töt 16 joar oold bie op n pas loatn zetn, mer dee regel hef de regearing dr achterhen edoan. De keender mut rechtevoort ook n eegn paspoort of [[identiteatskaarte]] hebn. ==Aandere soortn paspoortn== Leu dee't in t leager zitt, kriegnt n apart paspoort, wat rechtevoort is vervöngn duur de zoneumde ''smartcard'' met nen chip. Dit paspoort har dezelfde grötte as n borgerpaspoort, mer n kaft was greun (vuur laandmachtssoldoatn) of blaauw (vuur lochtmachtssoldoatn). In dit paspoort (op disse kaarte) steet nöast de gewone paspoortgegeewns t leagerregistrasienommer, n raank van n soldoat, zinne bevörderingn en de [[riebewies|riebewieze]] dee't he haald hef. Wee't vuur zaakn völle reaizet noar verskeaidene laandn dee't t met mekoar in n daamp hebt, kan n ''zaaknpaspoort'' anvroagn. Hiermet krig n hoolder gin probleemn at de viejaandige laandn van mekoar n steampel in t paspoort treft. Dit keump bievuurbeeld vuur tusken [[Syrië]] en [[Israël]]. n Baas van n zaaknreaiziger mut skriftelik loatn verkloarn at dit paspoort neudig is. ==Hoesdeers== A'j binn de EU oewn [[hoond]], [[katte]] of [[fretjen]] met weelt nemn op reaize, mu'j n hoesdeerpaspoort hebn. Hierin stoat de gegeewns van n hoesdeerhoolder, ne foto van t deer, beskriewing van t soort, geslacht, ras en wo't t deer dr oetzut, nommer van n identifikasiechip, en n bewies van ineanting teegn [[honsdolheaid]]. Wat EU-laandn hebt nog verskeaidene aandere vereestes op t hoesdeerpaspoort. t Hoesdeerpaspoort is seend [[2004]] verplicht en wörd duur veeärtse oet-eskreewn. ==Mooi um te weetn== *Bie de [[Vrieje Reppubliek Tweante]] kö'j n (onoffisjeel) Tweants paspoort anvroagn. ==Oetgoande koppeling== [http://www.paspoortinformatie.nl/ Webstea met hudige paspoortinformasie] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Identifikasie]] a17qtcfnbn9wjd71e42kgjvk8i0xjt9 0 18825 236375 2012-07-23T23:14:08Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kat]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kat]] 40goxxp5mfqio6troakbrwkbtbta4s7 6 18826 236376 2012-07-23T23:21:44Z Woolters 62 Vuurkaante van n VRT-pas. Binn-ehaald van http://www.vrijerepubliektwente.nl/ {{Dialekt|twd}} wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Vuurkaante van n VRT-pas. Binn-ehaald van http://www.vrijerepubliektwente.nl/ {{Dialekt|twd}} == Lisensie == {{GFDL}} ivfigrpilv200lnw6v9rr9g6ze8l5rj 0 18827 260323 253759 2013-03-11T12:50:44Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 140 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7753]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[26 meert]] - Bie [[Owens Valley]] ([[Californië]]) ontsteet een [[eerdverschuving]] over 50 kilemeter lengte. == Geboren == * [[7 meert]] - [[Piet Mondriaan]] Nederlaanse kunsschilder * [[18 meie]] - [[Bertrand Russell]], Brits rationalist == Uut de tied == * [[28 meie]] - [[Sophie van Beieren]] (67), aartshertogin van Oostenriek 2dqldlxcpsbn9bv8y3o3vvpakonp4i5 0 18828 271865 254758 2013-12-07T00:52:43Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki '''Avalon''' is 'n roman, eschreven deur de Amerikaanse schriefster [[Anya Seton]]. 't Wed publiceerd in 1965. 't Is 'n fictief verhaal en giet over 't lèven van Sint Rumon en Merewyn, met 'n brede historische achtergrond van de Angelsaksische Engelaand en de invasies van de [[Vikingen]] in Engelaand en hun kolonisatie naor [[Ieslaand]], [[Gruunlaand]] en [[Noord-Amerika]]. 't Boek rich zich op Rumon en Merewyn: hun reis en intreden in 't Engelse hof; Merewyns ontvoering deur Vikingen, en de zuuktochte van Rumon töt de eende van de eerde, umme Merewyn weer te kriegen. En uuteendelijk de hereniging van beiden in Engelaand. 't Mieste wat d'r in dit boek ik beschreven bint historische feiten, allene Rumon hef in warkelijkheid 'n antal eeuwen daorveur eleefd (en ok heilig verklaort) en Merewyn hef nooit bestaone. == Saomenvatting== 't Verhaal begunt in 't jaor 972, toen Romieux de Provence, 'n jonge edelman die ofstammen van de legendaorische [[Karel de Grote]] en koning Alfred, zien geboortelaand, [[Fraankriek]], verleut. Umme in Engelaand bi'j zien oome, koning Edgar, 'n spannend leven te gaon lieden. Mar, nao 'n schipbreuk an de kuste bi'j [[Cornwall]] mut e met 'n [[peerd]] allene varder. Onderweg ontmuut e Merewyn, 'n tienermaachie, die beweert 'n ofstammeling te wezen van de legendaorische koning Arthur. Saomen gaot zi'j naor Merewyns huus, umdat Rumon ok toevallig die kaante op mut en dus mar met heur met reist. Mar daor an ekom zit e op-ezaodelt met de starvende moe van Merewyn, terwöl e metiene varder wol gaon naor zien oome, koning Edgar. Merewyn's moe vertellen veur det zi'j starven an Romun dat Merewyn gien ofstammeling is van koning Arthur, mar det d'r 15 jaor terugge een Viking-plundering waar ewest, en det zi'j heur man hadden vermoord (dizze is wel ofstammeling van Arthur) en det iene van de Vikingen heur had verkracht: Daor is Merewyn uut ekom. Rumon mussen beleuven det geheim te hoolden, en det Merwyn 't nie moggen wetten. Hi'j mus heur ok naor heur vermiende taante brengen, Merwinna, abdis van Romsey Abbey. Naor heur dood mus Rumon Merewyn met nem, en saomen göng zi'j op reis van Cornwall naor Engelaand. Daor an ekom kump zi'j bi'j 't kasteel van Rumons oome, en daor kump zi'j de (later heilig verklaorde) aartsbischop van Canterbury, Dunstan, tegen. Hi'j wol hun nie zomar deurlaoten töt de koning, mar naor 'n antal tessies is e d'r van overtuugd det Rumon echt 't neefie is van de koning. Dunstan stelt hun twie veur an de koning en zien prachtige vrouwe Alfrida, die bekend stund um heur schoonheid. Rumon wöd bi'j Edgar an esteld in 't hof en Merewyn wöd iene van de hofdames van Alfrida. Zi'j twieje zult kört daornao ok getuuge wezen van de offsjele kroning van Edgar, te Bath in 't jaor 973. Later betrapt de aartsbischop, Dunstan, Rumon met 'n affaire met de prachtige Alfrida, en dus mut Rumon vört uut 't hof veur det 't nog varder bleuit, hi'j giet zich vestigen op de Glastonburry Abbey. Ondertussen hef Merewyn heur taante ok al ontmuut tiedens de kroning, mar zi'j magt nie bi'j heur taante intrekken, want zi'j is 't lievelingechie ewödden van Alfrida. 'n Jaor of wat later, giet Rumon weer varder met de geheime verhoolding met de prachtige koningin Alfrida, wulk allene wonen in Corfe Castle, want de legendaorische koning Edgar is ondertussen uut de tied kom deur 'n ziekte. Bi'j zien starven had e wilt det zien zeune, van zien aandre vrouwe, zien opvolger zol wödden. De-s dus ok gebeurt, mar daor waren Alfrida en enkele aandre luu nie met iens, dus hadden zi'j 'n liste bedacht en vermoorden in 978 de toenmaolige jonge koning Edward. Now kon Alfrida's zeune op de troon kommen te zitten, Aethelred. Rumon hef de hele moordparti'je ezeen, en hef 't besef ekregen det e al te tied deur Alfrida in de maoling enummen is. Hi'j beslöt heur te dumpen en weer terugge te keren naor Glastonburry Abbey, waor e'n rilligieus leven zol leiden. Ondertussen is ok Merewyn allange gaon wonen bi'j heur taante op Romsey Abbey, waor heur taante en heur beste vriendinne Elfled heur an wilt speuren umme 'n rilligieus leven te lieden. Mar nog aaltieden, sinds de eerste ontmuuting, hef Merewyn vulle geveulens veur Rumon, altieden had, altieden bleven. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Book]] [[Kategorie:Verenigde Stoatn van Amerika]] nckg92635dzme8owzidqlsoeg5lf6vy 0 18829 292909 279332 2017-01-16T03:30:44Z CommonsDelinker 166 [[Byzantine_Empire_animated2.gif]] is vervungen deur [[Byzantine_Empire_animated.gif]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:commons:COM:Duplicate|Duplicate]]: Exact or scaled-down duplicate: [[:commons::File: wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Byzantine Empire animated.gif|thumb|right|Opkomst en dalegaank van t Byzantiense Riek deur de joarn hen]] t '''Byzantiense Riek''' of '''Oost-Romeinse Riek''' ([[Grieks]]: Βασιλεία Ρωμαίων, ''Basileía tôn Rhōmaíōn'') of '''Romania''' (Ῥωμανία, ''Rhōmanía'') is t [[riek (stoat)|riek]] wat in de [[late oaldheid]] en de [[middeleewn]] n groot deel van t oostelike [[Middellaandse Zee]]gebeed in haandn har, met as heufdstad [[Konstantinopel]]. Wat noe t Oost-Romeinse Riek neumd wörd, was de oaverblevvene oostelike helft van t [[Romeinse Riek]] noadat t westelike deel onner mear deur de [[Grote Volksverhuzing]] en onnerlinge steggelderiej doernde t [[5e eeuw|5de joarhonnerd]] verdeeld was wördn. Schoonwal de [[kultuur]], t [[geleuf]] en de sproak van t Riek heufdzakelik [[Grieks]] warn, zaggen de Byzantienen zichzölf as inwonners van t Romeinse Riek en ear bestuurders zaggen zichzölf as rechte opvolgers van de [[Lieste van Romeinse Keizers|Romeinse Keizers]]. t Riek was lange n oavergaanksgebeed tusschen [[West-Europa]] en t [[Arabiese Riek]] en [[Sentraal-Azië|Sentraal-Aziatiese]] riekn as de [[Seltsjoeknriek|Seltsjoekn]] en de [[Mongoolse Riek|Mongooln]]. t Byzantiense Riek drukn n groot steampel op de kultuur en kennis van West-Europa. Duur de Byzantienn wör de [[Weetnskop van de Klassieke Oaldheid]] opniej invoord in Europa, veur zowied doar nog wat van oaver was blevven bie de Byzantienn (en de Arabiern). Vanof [[1204]], doo't de [[kruusvoarders]] Konstantinopel plundern deudn, en t Riek heanig an oet mekaar völ, trökn völ Byzantiense geleardn en keunstenoars op t aal rieker wördnde Europa an. Veural [[Italië]] kreg hierdeur ne belangrieke instroom veur de [[Renaissance]]. In de letste joarhonnerde van t Byzantiense Riek was dr nich völ mear oaver as n kleen gebeed in [[West-Anatolië]] en [[Griekenlaand]], veural deurdat t [[Ottomaanse Riek]] opköm en völ van t Byzantiense Riek innöm. [[1453]] was t ofleupn met t Byzantiense Riek. Doo wör Konstantinopel innömn deur [[sultan (rank)|sultan]] [[Mehmet II]] va de Ottomaann. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Oldheid]] [[Kategorie:Vroggeren staot]] [[Kategorie:Romienen]] mu0fkhk4g6qi8zqjetkqg3hdin7m762 0 18830 292600 291455 2016-12-20T13:37:14Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Arend ten Oever''' ([[Dwingel]], [[24 september]] [[1943]] - [['t Ogeveine]], [[18 juli]] [[2012]]) was een Nederlaandse politicus van 't [[CDA]] en veurvechter van 't [[Nedersaksisch]]. In 1974 kwaamp e in de gemienteraod van 't Ogeveine. In 1978 wördden e daor CDA-fractieveurzitter en vanof 1986 was e d'r [[wetholder]]. In 1993 wördden e benuumd as [[börgemeister]] van [[Ni'jlusen]] ([[Oaveriessel]]). Toe as de gemiente Ni'jlusen per 1 jannewaori 2001 wördden op-eheven en 't dörp bi'j [[Dalsen (gemiente)|Dalsen]] wördden edaone, hebt ze Ten Oever benuumd as börgemeister van [[Ommen (gemiente)|Ommen]]. Op 't end van zien zesjaorige börgemeisterstermijn daor is e mit vervrogd pensioen egaone. As veurzitter van de Nedersaksische streektaalorgenisaotie [[Streektaal-Organisatie in het Nedersaksisch Taalgebied|SONT]] hef e hum stark emeuken veur de poletieke erkenning van 't Nedersaksisch, mit name de erkenning van de taal onder diel III van 't [[Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen|Europees Haandvest veur regionaole talen of talen van minderheden]]. Op 10 april 2012 was e in 't pregramma [[Drents Diep]] van [[RTV Drenthe]] nog slim hellig oaver de ofwiezing van dizze erkenning deur de rieksoaverheid. Op 18 juli wördden e onder 't kuiern niet goed en kwaamp e, op 68-jaorige leeftied, uut de tied. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.youtube.com/watch?v=9gRZUnuGyr0 Arend ten Oever krange in Drents Diep] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Oever, Arend ten}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:CDA Politikus]] [[Kategorie:Borgemeister]] [[Kategorie:Wetholder]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] 397evscgd7cu8ymaawiy0bqsjqe5100 14 18831 291255 266446 2016-11-04T10:31:29Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksies| Taalkunde]] 573srjyx0039am38sbuohuf9thfvev9 0 18832 264141 236613 2013-05-06T16:18:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki De '''Nedersaksische invloed op de Scandinavische talen''' behelst de slim grote invloed die 't [[Middelnederduuts]], de taal daoras 't tègenwoordige [[Platduuts]] en [[Nedersaksisch]] uut voortkoomt, in de [[Hanze|Hanzetied]] veural in lexicaal opzicht ehad hef op de [[Noord-Germaans|Noord-Germaanse]] talen; mit name 't [[Deens]], [[Zweeds]] en [[Noors]]. In umvang kuj dizze invloed vergelieken mit de invloed van 't mederne Engels op de Scandinavische en aandere talen. ==De Hanze== [[Ofbeelding:Bryggen,_Bergen3.JPG|thumb|right|Bryggen (De Kade), een riege [[kontor|Hanze-kontoren]] bi'j Bargen, Noorwegen]]In de late [[middelieuwen]] bluuiden de Hanze, 't handelsverbond van steden in noord-Europa mit as belangriekste stad [[Lübeck]]. De taal van Lübeck en umstreken, 't Middelnederduuts, stund daorumme in groot anzien en wördden gebruukt as ''lingua franca'' onder kooplu, aander volk det wat veurstellen wol, en as schrifttaal. Vanof de 12e ieuw hef 't Hanzeverbond de handel in Scandinavië en in de [[Oostzee]] edomineerd. Kelonies van Nederduutstalige kooplu, ambachtsvolk en bestuurders vestigden heur in Scandinavische steden as [[Oslo]], [[Bargen (Noorwegen)|Bargen]], [[Visby]], [[Stockholm]], [[Malmö]] enzowieder. Stockholm gruuiden uut töt een een belangrieke handelsstad deur verdragen mit Lübeck, en van 1296 töt 1478 bestund de stadsraod uut een geliek antal Zweedstaligen en Nederduutstaligen. Veural tussen 1300-1400, mar ok nog een beste tied daornao, hef de Middelnederduutse woordenschat de Noord-Germaanse talen ingriepend beïnvloed. Rond 1325-1425 dreigden 't Deens zölfs as schrieftaal veur brieven en officiële dokementen te wörden vervangen deur 't Middelnederduuts. In veul gevallen verdrungen de ni'je woorden bestaonde Scandinavische woorden, of wördden daor synoniemen van. Mar ok wördden d'r woorden oavereneumen veur beroepen, veurwarpen en ideeën daoras gien eigen begrippen veur in ummeloop waren. Middelnederduutse lienwoorden kwamen in 't [[Ieslaands]] en [[Faeröars]] veural terechte via 't Deens en Noors, mar taalpuristische bewegingen bint dizze invloeden in 't Ieslaands en 't [[Nynorsk|Ni'jnoors]] (een meer op Noorse dialecten ebaseerde schriefvörm van 't Noors) tègenegaone. Allewal Nederduutstaligen veural in de Scandinavische steden woonden en warkten, bint ok Scandinavische plattelaandsdialecten aordig beïnvloed. ==Domeinen mit veul Nederduutse lienwoorden== 't Deens, Zweeds en Noors hebt, in an-epaste vörm, veural veul Nederduutse woorden oavereneumen op 't gebied van de scheepvaort (''dok'', ''lods''), visseri'je (''fiskeri'', ''skipper''), negotie (''arbejd'', ''fragt''), poletiek (''borger'', ''fuldmagt''), bouwkunde (''kammer'', ''mur''), ambachten (''skomager'', ''værktøj'') en godsdienst (''almisse'', ''bann''). Ok op aandere gebieden hej een bulte uut 't Nederduuts ofkomstige zölfstaandig naamwoorden, warkwoorden (''betale'', ''lære''), bijvoeglijk naamwoorden (''berømt'', ''forsigtig'') en bijwoorden (''alene'', ''forbi''). Wieder bint veul woorden veur abstracte begrippen oavereneumen uut 't Nederduuts (zoas ''anledning'' veur anleiding, ''vemod'' veur weemoed). ==Nederduuts beïnvloede woordelementen== Allewal de invloed op syntactisch en morfologisch vlak minder stark ewest hef as op lexicaal vlak, geleuft de mieste taalkundigen det onder Middelnederduutse invloed de Scandinavische talen analytischer en minder synthetisch ewörden bint, det wil zeggen det verbugingen een kleinere grammaticale rolle gungen speulen, en woordvolgödder een grotere. Nederduutse [[achtervoegsel|achtervoegsels]] die, in an-epaste vörm, in de Noord-Germaanse talen bint oavereneumen bint onder aandere ''-en(t)'' en ''-nisse''. Ok kregen achtervoegsels die al in 't Noord-Germaans bestunden, zoas ''-dom'', ''-inge'' en ''-skap'', en [[veurvoegsel|veurvoegsels]] zoas ''for-''/''för-'', een ni'je impuls deur 't Nederduuts. Dit leste giet ok op veur 't achtervoegsel ''-ing'' veur zölfstaandig naamwoorden. Een aander achtervoegsel, ''-eri'' (''skriveri'', ''ketteri''), deuk in de 15e ieuw in 't Noors op. Wieder koomt uut 't Nederduuts beveurbield de verkleinwoorden ''-ken'', ''-ke'' en ''-lín''. De Scandinavische letter ''å'' kump uut de Nederduutse schrifttreditie. Vanof de 16e ieuw, beveurbield bi'j Biebelvertalings, hef 't Nederduutse andiel in 't Scandinavisch de invloed van 't [[Hoogduuts]] vergemakkelijkt. Umdet Middelnederduutse woorden veule vrogger wördden oavereneumen as Hoogduutse, en in vörm sowieso dichter bi'j de Scandinavische talen stunden, hebt ze niet biester eleden onder later Scandinavisch taalpurisme. ==Bron== *[http://www.lowlands-l.net/talk/eng/scandinavian.html Edward Sproston (2011): ''Mainland Scandinavian: Loans from Middle Low German''] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksische taalkunde]] m5r7my3n9c9o0cilofwnc0uvdnwmwma 0 18833 236542 2012-07-25T16:53:12Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nynorsk]] f9ti0roz37xzyzn0rogalfanjomajx1 0 18834 260312 253269 2013-03-11T12:50:34Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 147 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7851]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[1 jannewaori]] - t Eande van de [[Spanje|Spaanse]] regering in [[Cuba]] * [[6 meert]] - [[Felix Hoffmann]] vraag octrooi an op de [[aspirine]] == Geboren == * [[17 jannewaori]] - [[Al Capone]], Amerika's bekendste Chicago-gangster * [[13 november]] - [[Huang Xianfan]], Sjinees historikus == Uut de tied == * [[1 juni]] - [[Klaus Groth]], dichter in t Nedersassisch d0tc0fbodom6eqkpmducavq048yoq30 0 18838 236597 2012-07-25T22:41:01Z Ni'jluuseger 73 dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Vuurplaksel]] io3vedn5oi2e8b8e23ah2hv3y61tn03 0 18839 236614 2012-07-26T07:54:42Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hanze]] b2s60hy99qy59sdtuayhi1xhnphsin9 0 18840 236615 2012-07-26T07:55:14Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hanze]] b2s60hy99qy59sdtuayhi1xhnphsin9 0 18841 236616 2012-07-26T07:55:41Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hanze]] b2s60hy99qy59sdtuayhi1xhnphsin9 0 18842 236617 2012-07-26T07:56:11Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Hanze]] b2s60hy99qy59sdtuayhi1xhnphsin9 0 18843 272177 267718 2013-12-11T02:33:32Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Europe landforms - North European Plain.svg|thumb|right|250px|'t Noord-Europese Leeglaand]] 't '''Noord-Europese Leeglaand''' is een [[geomorfologie|geomorfologische]] [[streek]] in [[Europa]], die bestiet uut de lege vlaktes die heur uutstrekt van de [[Centraol-Europese Hooglaanden]] in 't zuden töt de [[Noordzee]] en de [[Oostzee]] in 't noorden. Dizze zeeën bint van menaar escheiden deur 't [[schiereilaand]] [[Jutlaand]]. De streek is verbunden mit 't [[Oost-Europese Leeglaand|Oost-Europese (of Russische) Leeglaand]]; mit mekare vörmt ze de [[Europese Vlakte]]. ==Gebied== 't Noord-Europese Leeglaand, det tussen de 0 en 200 mèter boaven de zeespiegel lig, umvat [[België|België (Vlaandern)]], [[Nederlaand]], [[Noord-Duutslaand]], [[Denmaark|Denemarken]] en 't mieste van [[Polen]]. Ok rak 't an [[Tsjechië]] en zuudwestelk [[Zweden]]. Dielen van [[Engelaand|Oost-Engelaand]] kuj ok bi'j 't gebied rèken vanwege heur lege ligging en umdet ze in de [[Pleistoceen|leste iestied]] diel uutmaakten van 't continent. Dielen van [[East Anglia]], [[The Fens]] en [[Lincolnshire]] liekt biester veule op 't Nederlaandse laandschop. ==Kenmarken== [[Ofbeelding:Nebelostfriesland.jpg|thumb|250px|[[Dook|Mörgendook]] in [[Oostfrieslaand]]]] An de Noordzeekuste hej de [[Waddenzee]], de binnenzee tussen de [[Waddeneilaanden]] en 't vastelaand, mit zaandplaoten die bi'j [[eb]] dreugvalen. An de Oostzeekuste hej een köppel [[haf|zuutwaterhaffen]]; straandmeren die an zee ligt, mar daorvan of-esleuten bint deur een [[schoorwal]]: 't [[Oderhaf]], 't [[Wislahaf]] en 't [[Koerse Haf]]. Grote [[stroomgebied|revierbekkens]] bint onder meer, van west naor oost, de [[Rien]], de [[Ems]], de [[Wezer]], de [[Elbe]], de [[Oder]] en de [[Wiessel]]. 't Duutse diel van 't Noord-Europese Leeglaand nuumt ze ok de [[Noord-Duutse Leegvlakte]]; een fiks diel daorvan lig minder as 100 meter boaven de zeespiegel. An de noordzeekuste is de vlakte slim plat. Mit dit kenmark is ok de populaire name ''plat/Platt'' verbunden veur de oorspronkelijke taal van dizze streek, 't [[Nedersaksisch]] en [[Platduuts]] (vergeliekt [[Hoogduuts]], de taal die in de hoger elègen, zudelijkere dielen van Duutslaand ontstaon is). De [[Waddeneilaanden]] bint een extensie van 't Noord-Europese Leeglaand, deur [[middelieuwen|middelieuwse]] [[oaverstroming|oaverstromings]] of-escheiden van 't vastelaand. 't Poolse leeglaand nuumt ze de Poolse Vlakte (''Nizina Polska''), die heur uutstrekt van de Oostzee in 't noorden töt de [[Sudeten]] en de [[Karpaten]] in 't zuden. In Polen en Tsjechië hej ok de [[Silezische Leeglaanden]]. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://lowlands-l.net/ Lowlands-L, een praotforum oaver de culturen en talen van 't Noord-Europese Leeglaand] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Europa]] qzos7n32t2hqvr3ez7q5l2marbv1rnc 0 18844 236622 2012-07-26T10:08:19Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Noord-Europese Leeglaand]] ixii63n1q11mgqmjnp5dzbhjc3y3cdx 0 18845 236623 2012-07-26T10:08:42Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Noord-Europese Leeglaand]] ixii63n1q11mgqmjnp5dzbhjc3y3cdx 0 18846 236624 2012-07-26T10:08:56Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Noord-Europese Leeglaand]] ixii63n1q11mgqmjnp5dzbhjc3y3cdx 0 18847 267817 263956 2013-05-17T21:27:45Z Droadnaegel 1133 interwikies deroet, op wikidata wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Lübeck Holstentor.jpg|thumb|De [[Holstentor]] in [[Lübeck]], 'moederstad' van de bakstiengotiek]] De '''bakstiengotiek''' of '''Hanzegotiek''' is een in [[Noordoost-Nederlaand]], [[Noord-Duutslaand]] en 't [[Oostzee|Oostzeegebied]] verbreide vörm van de [[gotiek]]. In dit gebied haj niet genogt [[natuurstien]] um as veurnaamste materiaol in de stedenbouw te gebruken; import uut zudelijker streken was te bewarkelijk. 't Gebruuk van [[bakstien|bakstiender]] as bouwmateriaol begunde in Noord-Europa in de [[11e eeuw|11e ieuw]]; de oldste gebouwen rèkent ze daorumme nog töt de [[romaanse bakstienarchitectuur]]. In de [[16e eeuw|16e ieuw]] gunk de bakstiengotiek oaver in de [[bakstienrenaissance]]. ==Verbreiding== Bakstiengotische gebouwen viej in Noordoost-Nederlaand en oosterd op in 't [[Baltische gebied]]: Noord-Duutslaand, [[Denmaark|Denemarken]], [[Zweden]], [[Finlaand]], [[Polen]], [[Litouwen]], [[Letlaand]], [[Estlaand]], [[Wit-Ruslaand]] en [[Ruslaand]]. Bakstiengotiek in [[Italië|Noord-Italië]] stiet bekend as [[Lombardische gotiek]] en verschilt van de Noord-Europese bakstiengotiek. Ok aanders is de [[Mudéjar|Mudéjarstiel]] van 't [[Iberisch schiereilaand]]. ==Kenmarken== [[Bestaand:Stockholm-Storkyrkan 02.jpg|thumb|Een bakstiengotisch interieur: [[Storkyrkan]] in [[Stockholm]]]] Kerakteristiek veur de bakstiengotiek is an de iene kaante de ofwezigheid van [[figuratieve kunst|figuratief]] [[bieldhouwen|bieldhouwwark]], wat niet best gunk mit bakstiender, en an de aandere kaante de creatieve onderverdieling en structurering van muren mit ornamenten en kleurcontrasten tussen rooie stiender, [[glazuur (eerdewark)|geglazuurde stiender]] en [[pleister (bouw)|witgekalkte]] oppervlakken. Umdet 't gebied daoraj bakstiengotiek viendt goeddiels samenvaalt mit 't invloedgebied van de [[Hanze]] (mit uutzundering van [[Westfaolen]] en 't [[Rienlaand]]), is de bakstiengotiek een symbool van de middelieuwse stedenbond ewörden. Naost de [[Platduuts|Platduutse taal]] is dizze architectuur een wezenlijk element van de Noord-Duutse cultuur. Veul binnensteden die riek bint an bakstiengotiek, en ok individuele gebouwen, bint op de [[Wealdarfgoodlieste|Wereldarfgoedlieste]] plaatst. {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Bouwstiel]] h1g7wcx58xhh5fruvr0y5j1cku8r0ue 0 18848 236631 2012-07-26T11:33:17Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Bakstiengotiek]] mzbclx4otxzfsonwj6mjedyhjo42ki2 0 18849 288073 264163 2016-10-26T13:49:06Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[File:Ik-ich-Isogloss - Uerdinger Lien.svg|thumb|De [[Uerdinger liende]], een belangrieke [[isoglosse]] die Noord-Duutslaand van Midden- en Zuud-Duutslaand onderscheidt]] De term '''Noord-Duutslaand''' beschrif een geografisch niet krek vastesteld gebied binnen de [[Duutslaand|Bondsrippebliek Duutslaand]]. Miestal wördt d'r de gebieden mit bedoeld daoras ze vanolds [[Platduuts]] praot en die diel uutmaakt van 't [[Noord-Europese Leeglaand]]. In 't verbreiden van een gemienschoppelijke cultuur in Noord-Duutslaand, beveurbield [[bakstiengotiek|in architecturaal opzicht]], hef 't [[Hanze|Hanzeverbond]] een grote rolle speuld. {{Begin|drt}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Geografie van Duutslaand]] dzvsfp9t1ckmug9pkrfuotnua4z5rhq 0 18850 287817 238262 2016-10-26T10:25:15Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De term noordoost-Nederlaand slat op 't diel van [[Nederlaand]] det in 't noordoosten van 't laand lig. In verschillende contexten umvat 't een verschillend gebied; hiel wat orgenisaties hebt heur eigen warkdefinitie van noordoost-Nederlaand. De term vaalt nogal ies as d'r spraoke is van 't gebied daoras vanolds de [[Nedersaksisch|Nedersaksische]] streektaal epraot wördt. In cultuurlijk opzicht hebt de noordoostelijke streken veul gemienschappelijks: denkt naost de streektaal an spöllen en gebruken as [[klootscheetn|klootschieten]], [[karbietskeetn|karbitschieten]] en de [[autorodeo]], sociaole gebruken as de [[noaberschap|naoberplichten]] en gerechten as [[knieperties]] en de [[krentenstoete|krentenwegge]]. De [[Grunnen (provìnzie)|pervincie Grunning]] hef historisch veul gemien mit de [[Frieslaand|pervincie Frieslaand]] en de [[Duutslaand|Duutse]] streek [[Oostfraislaand|Oostfrieslaand]]. Ok aandere streken trekt oaver pervinciegrèenzen hen op mekaar an, zoas [[Twente]] en de [[Achterhoek]]. ==Noord en oost== Grunning, [[Drenthe]] en [[Frieslaand]] wördt vake töt'' 't noorden'' erekend en hebt veul samenwarkingsverbaanden. Zo kump de [[Partij voor het Noorden]] op veur de belangen van dizze pervincies. In Grunning en Drenthe verschient 't ''[[Dagblad van het Noorden]]''. [[Oaveriessel]] en [[Gelderlaand]] ziet heurzölf as Oost-Nederlaand; dit ziej beveurbield terogge in de name van de Oaveriesselse umroep [[RTV Oost]]. {{Begin|drt}} {{Dialekt|drt}} [[Kategorie:Geografie van Nederlaand]] 69k4c1jbqzuebd14hai55izvof9wvnl 0 18851 292726 264073 2016-12-22T13:07:36Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Heutige_deutsche_Mundarten.PNG|300px|thumb|De Benrather liende vörmt de gröppe tussen Leegduuts (geel) en Hoogduuts (blauw en gruun). De [[Spierse liende]] scheidt 't blauwe en grune gebied.]] '''Hoogduuts''' kan wiezen op de [[Duuts|Duutse standerdtaal]] of op de [[dialect|dialecten]] in 't oorspronkelijke Hoogduutse taalgebied. In [[Noord-Duutslaand]] wördt now ok de Hoogduutse standerdtaal epraot, mar de oorspronkelijke taal is daor in heufdzaak [[Platduuts]]. Kenmarkend veur de Hoogduutse dialecten is det ze de [[Twiede Germaanse klaankverskoeving|Tweide Germaonse klaankverschoeving]] ondergaon hebt. Op schrift viej ze terogge töt in de [[7e eeuw|7e ieuw]]. Ok 't [[Jiddisch]] en de dialecten die in de Nederlaandse pervincie [[Limburg (Nederlaand)|Limbörg]] zudelk van de [[Benrather liende]] esproken wördt, vörmt taalkundig eziene een Hoogduutse [[variëteit (taalkunde)|variëteit]]. Schematisch zöt de Tweide Germaonse klaankverschoeving d'r as volgt uut (''x'' stiet veur de ''ch''-klaank in ''nicht''): {| border="1" |----- | '''Germaons''' || '''Hoogduuts''' |----- | &nbsp;p || &nbsp;pf |----- | &nbsp;t || &nbsp;ts |----- | &nbsp;k || &nbsp;x&nbsp;of&nbsp;kx |} Vergeliekt [[Nedersaksisch]] ''appel/abbel'' - Hoogduuts ''Apfel'', Nedersaksisch ''tied'' - Hoogduuts ''Zeit'', Nedersaksisch ''maken/moaken'' - Hoogduuts ''machen''. In de Zwitserse dialecten is dizze klaankverschoeving 't varste deurevuerd (''kiend'' klinkt daor as ''kxind''). De grèenze tussen Hoog- en Leegduuts löp langes de [[Benrather liende]]: 't Hoogduuts umvat de dialecten die ze zudelk van dizze denkbieldige liende praot, waoronder 't [[Alemannisch]] (inclusief 't [[Zwitserduuts]]), 't [[Beiers-Oostenrieks]] en 't [[Zwaobisch]]. 't Eerste boek in 't [[Oldhoogduuts]] is de ''[[Abrogans]]'', een verklaorend en oaverzettend woordenboek [[Latien]]-Duuts uut de [[8e eeuw|8e ieuw]]. {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Duuts]] c8h08icv8xmgtonpj1j0yuzwj50ajv0 0 18852 236764 236699 2012-07-27T18:44:43Z Servien 7 daor wa'k vandage al mee bezig, wat n toeval, ku'w mooi samenvoegen! wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Lubeek]] a5smgekbonjxpzx91uy9mb1suvku7y6 0 18853 236781 236700 2012-07-27T20:06:23Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Lubeek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Lubeek]] 53po2k4a9vsxowlc52qc5lj7lwiukc1 0 18854 236782 236701 2012-07-27T20:06:28Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Lubeek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Lubeek]] 53po2k4a9vsxowlc52qc5lj7lwiukc1 0 18855 291035 264018 2016-11-03T12:59:57Z Wwikix 13678 /* Bronnen */ kat wikitext text/x-wiki De '''Drentse Schrieverskring''' is een schrieversverbond in de [[Nederlaand|Nederlaandse]] pervincie [[Drenthe]], det van 1953 töt en met 1996 bestund en in 2012 vanni'js op-estart is. 't Heufddoel van de oorspronkelijke Schrieverskring was 't behold van de [[Drèents|Drèentse taal]] en cultuur en 't uutdragen van 't 'Drèents-eigen'. ==Ontstaon== De Schrieverskring wördden op 18 febrewaori 1953 in [[Grunnen (stad)|Grunning]] op-ericht naor anleiding van 't eerste lustrum van de Drèentse veriening 'Drenthe' in de pervincie Grunning. Bi'j die viering wördden een 'Schrieversveziet' eholden, waor de studenten [[M.A.M. Huyser van Reenen]], [[Gerard Nijenhuis]] en [[Gerriet Wilms]] 't in 't zin kregen umme de Drèentse schrievers bi'jien te brengen. Bi'j oprichting bestund 't bestuur uut de volmachten M.A.M. Huyser van Reenen, G. Wilms, G. Nijenhuis, [[Nell Meyboom-Veltman]] en [[Jan Naarding]]. De Schrieverskring ontwikkelden hum töt een bont gezelschop schrievers, dichters, veurdrachtskeunstenaors, kurendrievers, folkloristen en streektaalliefhebbers. ==Drokte== Maotschoppelijke ontwikkelingen bleef de Kring van ofzi'jdig, op een kleine groep jongeren en polemisten sinds de jaoren tachtig nao. Ie kregen verschil van mening tussen de beholdende garde, die heur meer identificeerden mit 't tiedschrift ''Oeze Volk'' (now ''[[Oeze Volk/Maandewark]]'') en babyboomers die de Drèentse schrieveri'je wolden moderniseren, van taboes ontdoen en heur maotschoppelijk wolden engageren. Dizze lesten schaarden heur rond 't tiedschrift ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]''. Nao een hoop drokte oaver identiteit en samenstelling wördden de Drentse Schrieverskring ontbunden op 29 meie 1996. ==Ni'je Schrieverskring== [[Ofbeelding:Amen cafe de Amer.jpg|thumb|right|Kefee De Amer in Amen, daoras in 2012 de ni'je Drentse Schrieverskring veur 't eerst bi'jienkwaamp]] In 2012 zetten Gerard Nijenhuis en [[Albertien Klunder]] een ni'je Drentse Schrieverskring op, umdet schrievers in Drenthe hadden an-egèven verlet te hebben van onderling contact. De ni'je Schrieverskring mut d'r zowal wezen veur sociaole contacten as veur 't becommentariëren van mekaars wark, 't anfietern van begunnende schrievers en 't behartigen van de belangen van Drèents(talige) schrievers. De eerste bi'jienkomst wördden eholden in kefee De Amer in [[Amen]]. ==Bronnen== *[http://www.encyclopediedrenthe.nl/Drentse%20Schrieverskring Encyclopedie Drenthe Online] *[http://www.rtvdrenthe.nl/audio/podium-26 RTV Drenthe (Podium, 6 juni 2012)] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Drèents]] [[Kategorie:Nedersaksiese organisasie]] ja6tk4a6z5baq46e8e825q5qlpr1zo1 0 18856 288710 279333 2016-10-27T15:01:59Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Köln Panorama.jpg|thumb|Blik op 't centrum van Keulen. Van links naor rechts de olde binnenstad, de Kölner Philharmonie, 't Museum Ludwig, de Dom, de Hohenzollernbrogge, 't centraol stesjon en de Musical Dome]]'''Keulen''' ([[Duuts]]: ''Köln'', [[Keuls]]: ''Kölle''; [[Nedersaksisch]]e uutspraoke: ''Keuln'') is een [[stadsdistrict]] (''kreisfreie Stadt'') en metropool in de [[Duutslaand|Duutse]] [[dielstaot]] [[Noordrien-Westfaolen]]. De stad lig an weerskaanten van de [[Rien]], ten noorden van [[Bonn]] en ten zuden van [[Neuss]] en [[Düsseldörp]]. Mit 1.017.155 inwoners op 31 december 2011 is Keulen de vierde stad van Duutslaand en de grootste in de dielstaot. In 't stedelijke gebied woont zo'n tweeënhalf miljoen lu. Keulen is de heufdstad van 't [[Regierungsbezirk Keulen]] en de officieuze heufdstad van 't [[Rienlaand]]. De geschiedenis van de stad giet meer as 2000 jaor terogge. Vanof de [[middeleewn|middelieuwen]] speulde Keulen een belangrieke rolle in karke en poletiek. Töt end [[13e eeuw|13e ieuw]] heurden 't bi'j 't [[Keurvörstendom Keulen]]. De stad is beroemd um zien rieke geschiedenis, 't culturele en bouwkundige arfgoed en een köppel grote en internationaole evenementen, zoas 't [[karneval]] en de [[haandelsbeurs|haandelsbeurzen]]. Keulen hef ien van de oldste universiteiten van Europa en dielt een vliegveld mit Bonn. {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] 5whpp99c1lzr6aq1lclngc2qpv5xs87 0 18857 278804 261490 2015-03-25T18:06:41Z NGolds20 10516 NGolds20 hef de zied [[Blauwe Gerrit]] herneumd naor [[Blauwen Garrit]]: De namme stön der nog in 't Nederlaans wikitext text/x-wiki '''Blauwe Gerrit, Blaauw Garrit''' of '''Blauwbroek''' is n wezen dat veural in sagen uut de [[Veluwe]] n rol speult. t Wödt wel ezien as n [[aap|aapachtigen]] (mar onzichtbaar) plaogwezen. Blauwe Gerrit springt volgns de verhalen meansen op verlaoten plekken op de [[Schoere|scholders]] en maakt zichzölf stieds zwaorder. As men de bewoonden weerld berek, is men uut-eput. Wandelaars die in n karrenspeur loopt, duwt e an de kaante (veural waor twi'j weegn of parren mekare kruust). Hi'j daanst as n blauw [[Locht (straoling)|licht]] deur de struken. Zien oogn gleuit as schöttelties. Tussen de huze van meansen hef e weinig macht. De ploaggeest döt zelden iene kwaod, mar grep wel in as onrechr dreg. ==Verhalen== 'De jonker van [[Busloo]] kwamen op n winteraompt in de buurte van [[Voorst (darp)|Voorst]] met n leuge weitasse. Hi'j zöt Hanna, de zeuventienjaorige dochter van n arme weduwe en grep heur. Hi'j nemp heur met op zien [[peerd]], mar t maachien gilt en zeg Blauwe Gait te zien. De jonker geleuft nie in dit soort verhalen, mar zien peerd stiet schoembekkend stille en wul nie meer veur- of achteruut. As n visioen toont t wezen zich; de jonker en t maachien ziet t spook met oogn as vurigen bollen, ehuld in n wapperend lichgewend blauw kleed. De jonker stek met zien wapen, mar der is slechts lucht. De jonker ontsnapt te voete, mar Blauwe Gait löt t peerd met rust en springt op de rugge van 'n keerl. De jonker stuurt Hanna op t peerd naor de pastoor van [[Gietel]], hi'j hef n toverboek. Mar Hanna rendt naor heur moe en beide daankt God. Ze vergetten de pastoor te waorschuwen en de jonker wödt bi'j daglicht van de zwaore last verlöst. Hi'j kump met angstzweet in Busloo terugge en lek dertig jaor older ewödden in disse nacht. Hanna brengt t peerd terugge en kreg twi'j haanden vol [[gold]] van de jonker. Ze is verlöst van de armoede.' 'Een [[Mulder|meullenaar]] namen n groten schep uut de meelzak, völle meer as 'm toekwamen. De [[Skuppe|schuppe]] wödden zo zwaor as lood en können nie meer uut 'n zak ehaald wödden. De meullenaar heurden gegrinnik en t lek asof er iets vortgung, daornao können e de schuppe weer beweegn.' 'Blauwe Gerrit springt op zwaorbelaaden waagns, veural bi'j voerlieden die te völle drunken hebt. De karre is nie meer veuruut te braanden.' ==Achtergrond== *t Verhaal wed veur t eerst uut de volksmond op-etekend rond 1900. *Der bint vulle versies van 'tzölfde verhaal uut [[Gelderlaand]] bekend. *Blauwe Gerrit is de name die op de Veluwe egèven wödt an n alf (natuurgeest uut de [[Noorde mythologie|Noordse-]] en [[Germaanse mythologie]], zie ok kabolter en elf). *In de [[Middeleeuwen]] wedden alven beschrèven as duvelse wèzens die in t ondereerdse dodenriek of de onderwèreld huusden. *Blauwe Gerrit hef overienkomsten met aandere kwelgeesten, zo as de [[Ossaert]], [[Flodder]], [[Lange Wapper]], [[Kludde]] en t [[Heemenneke]]. *Zie ok [[Glüende Gerrit]], spookt in [[Woeste Hoeve]]. *Ok in de [[Kempen]] is n soortgelieke verschiening, de [[Gloeiige]]. {{Dialekt|sdz}} [[Categorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Categorie:Sage]] ap3v6ic64dfw3wcpz3zkjk1g7pz6urb 0 18858 260218 238294 2013-03-11T12:48:11Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4901802]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Korenveld Vm1o.jpg|thumb|Korenveld]] De '''roggemoer''' of (in [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]] en [[Drenthe|Noord-Drenthe]]) '''roggemouer''' is een wezen uut 't [[volksgeleuf]] det in een veld [[rogge (graon)|rogge]] of aandersoortig [[graon]] mut huzen. Kiender wördden ewaorschouwd niet 't veld in te lopen, umdet aans de roggemoer heur zol griepen en mitnemen. As in een korenveld de [[halm|halmen]] aanders beweegt as dej verwachten zol, wördden wal edocht det 't niet deur de wiend kwaamp, mar deur de roggemoer. Allewal 't verhaal van de roggemoer kiender d'rvan weerhuld um in 't koren te speulen, geleufden ok hiel wat volwassenen in de roggemoer. De roggemoer pakte ja wal ies een [[aor (bluiwieze)|aor]] beet, zodet de korrels zwart en giftig wördden. Zoksoort woekering nuumt ze [[moederkoorn]] en de korrels (in 't [[Drèents]]) krèeikörrels. ==De roggemoer in de Nedersaksische schrieveri'je== :''De hoge smuie oaren :''Boegen veur het kind oet zied :''De roggeboaren zingen :''Van nacht en vrouger tied. :''Doar vlogt wat over 't koren :''Oet d'oaren dook het op: :'' 'n Swaarde groote spoukwief :''Mit hoareg roege kop. Uut [[Derk Sibolt Hovinga]] zien gedicht ''Roggemouer'' {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Categorie:Drèents artikel]] [[Categorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Categorie:Sage]] g8q7sw4qgwdnxh0oq4i8q2g8hhzl7jg 0 18859 236738 2012-07-27T15:42:09Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Roggemoer]] 84bv9g3x7vcvqqtu8cb3f0amo1qh9ge 0 18860 236739 2012-07-27T15:42:29Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Roggemoer]] 84bv9g3x7vcvqqtu8cb3f0amo1qh9ge 0 18861 288724 288713 2016-10-27T15:21:02Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Lübeck Holstentor.jpg|thumb|Lubeek]] [[Bestaand:Lage der kreisfreien Stadt Lübeck in Deutschland.png|thumb|Lubeek]] [[Bestaand:Stadssigill foer staden Luebeck.png|thumb|De zegel van Lubeek, 1280]] De [[Hanzestad]] '''Lubeek''' (ok: ''Loek''<ref>'Hie wil Loek en Hambörg wal hebben'; 'Ze kunden Loek en Hambörg wel op' (Zuudoost-Zaand-Drèents). Bron: [http://woorden.huusvandetaol.nl/resultaten.php?q=Loek%20II&exact=true Woordenboek van de Drentse dialecten]</ref>; [[Platduuts]]: ''Lübeek'', [[Duuts]]: ''Lübeck'', [[Deens]]: ''Lybæk'') is de op-een-nao grootste stad in de deelstaot [[Sleeswiek-Holstein]] in t noorden van Duutslaand. t Was meerdere eeuwen lank de sentrale stad binnen t stejenverbond de [[Hanze]]. Wegens de historiese bouwwarken in [[bakstiengotiek|baksteengotiese]] stiel steet de stad op de [[Wereldarfgoedlieste]]. t Inwoenerantal stung 31 desember 2011 op 210.577. == Geografie == Lubeek ligt an de rivier de [[Trave]] en an de [[Oostzee]] (an de baai de [[Lubeker Bochte]]). t Is an disse zee de grootste Duutse haven, in disse haven wörden der veural negozie edaon mit laanden langes de [[Oostzee]]. De ouwe binnenstad is n eilaand waor as de Trave umhinne streump. Deur t [[Elde-Lubeek-kanaal]] is de Trave verbunnen mit de [[Elve]]. n Aandere belangrieke rivier kortbie de binnenstad is de [[Wakenitz]]. Deur [[Bundesautobahn 1]] is Lubeek verbunnen mit [[Hambörg|Hamburg]] en [[Denmaark|Denemarken]]. t Sentraal stasion van Lubeek hef n antal spoorlienden, waoronder die naor Hamburg. Vanaof t stadsdeel [[Travemond]] geet der n [[veerboot]] naor [[Trelleborg]] in [[Zweden]]. == Geschiedenisse == Rond [[700 v.Chr.|700 veur Christus]] trökken de Slaven naor de oostelike delen van Holstein waor veurheer Germaanse stammen woenden die t gebied verlaoten hebben tiedens de migrasieperiode. Toe [[Karel de Grote|Kaorel de Grote]] an de macht was in de vrogge [[9e eeuw]], probeerden e de Saksen te bekeren tot t [[christendom]], de Saksen bin in die tied uut dit gebied vertrökken en de Polabiese Slaven die n goeie baand hadden mit Kaorel de Grote kwammen juust in t gebied woenen. ''Liubice'' ("schitterend") was esticht op de zaandbanken van de rivier de Trave zo'n vier kilometer ten noorden van de stadskern Lubeek van vandage de dag. In de [[10e eeuw]] wördden t de belangriekste vestigsplaotse van de [[Abodriten]] en ze bouwden daor n kasteel. De vestigingsplaotse is in [[1128]] tot de grond toe aofebraand deur de heidense [[Ranen]] van [[Rügen]]. De stad van vandage de dag is esticht in [[1143]] deur [[Adolf II van Holstein|Adolf II]], graaf van Schauenburg en Holstein, as n Duutse vestigingsplaotse an t riviereilaand [[Bucu]]. Hij bouwden der n niej kasteel dat veur t eerst eneumd is deur [[Helmold]] in [[1147]]. Adolf mos t kasteel aofstaon an [[Hendrik de Leeuw]] in 1158. Naodat Hendrik uut de macht ezet was in 1181, was Lubeek acht jaor lange n [[vrieje rieksstad]]. Keizer [[Keizer Frederik I Barbarossa|Barbarossa]] verordende dat de stad n regerende raod van twintig lejen mos hebben. Deurdat der in de raod veural koopluui zatten, betekenden dat de Lubeker politiek de koemende eeuwen veural um negoziebelangen dreiden. De raod bleef tot in de [[19e eeuw bestaon]]. De stad en t kasteel veraanderden van eigendom in de daorop volgende periode en maakten tot [[1192]] deel uut van t [[Hertogdom Saksen|Hartogdom Saksen]], tot [[1217]] van t graafschap [[Holstein]] en tot de [[slag bie Bornhöved]] in [[1227]] van [[Denemarken]]. Rond t jaor [[1200]] wördden de haven t heufdvertrekpunt veur kolonisten die naor de Baltiese gebiejen gungen, dat veroverd was deur de [[Lieflaandse Orde]], en laoter de [[Duutse Orde]]. In [[1226]] verhoogden [[keizer Frederik II]] de staotus van de stad naor n [[vrieje rieksstad]], hierdeur wördden Lubeek de [[Vrieje en Hanzestad Lubeek]]. In de [[14e eeuw]] wördden Lubeek de "Koneginne van t [[Hanze]]verbond", deurdat t vereweg de grootste en t invleudriekste lid was van disse middeleeuwse haandelsorganisasie. In [[1375]] beneumden [[keizer Kaorel IV]] Lubeek as een van de vuuf "Heerlikhejen van t Riek", n titel die t deelden mit [[Venesië]], [[Rome]], [[Pisa]] en [[Florence]]. As der armoe was over de haandelsveurrechten dan wördden dat uutevochten deur Lubeek en t Hanzeverbond tegen Denemarken en Noorwegen mit n steeds verschillende uutkomst. Allewel Lubeek en t [[Hanze]]verbond vake wunnen, verleur Lubeek in 1435 en 1512, toe t betrökken raakten in t [[gravenspul]], n burgeroorlog die in Denemarken uutbrak van 1534 tot 1536. Lubeek sleut zien eigen oek an bie t [[Schmalkaldies Verbond]]. Naodat t versleugen was in t [[gravenspul]], wördden de macht die Lubeek had zeutjes an minder. De stad bleef neutraal in de [[Dartigjaorige oorlog]], mer deur de verrinewerende gevolgen van de oorlog die dartig jaor lang evoerd wördden en de nieje transatlantiese richtige die de Europese negozie uutgung, verleur t Hanzeverbond en dus oek Lubeek an belang. Toch bleef Lubeek, naodat t Hanzeverbond in [[1669]] offisieel uutenevuilen was, nog n belangrieke haandelsstad an de [[Baltiese Zee]]. ==De meuite weerd== ===Gebouwen=== n Groot gedeelte van de stad is in [[middeleeuwen|middeleeuwse]] sferen ebleven, mit ouwe gebouwen en smalle straotjes. Vrogger ko'j de stad mer vanaof een kaante binnenkoemen, via een van de vier [[stadsmure]]n, waorvan der vandage de dag nog twee over bin, de welbekende [[Holstentor]] (1478) en the [[Burgtor]] (1444). In t ouwe stadssentrum staon zeuven karktoorns. De oudste bin de [[Lubeker Dom]] (de stadskathedraol) en de Marienkirche (de Mariakarke), beie stammen uut de [[13e eeuw|13e]] en [[14e eeuw]]. Wat nog meer te zien is: *t Lubeker raodhuus. *Sunte-Katharinakarke, n karke die bie n veurmaolig klooster heurden, noen de [[Katharineum]], n [[Latiense schoele]]. *[[Thomas Mann]]s huus. *[[Günter Grass]] zien huus. *de Karke van Sunte-Peter ("Petrikirche"). *de Karke van Sunte-Lawrence, t steet op n [[begreefplak|begraafplaotse]] veur meensen die ummekeumen bin in de [[16e eeuw]] deur de [[zwatte dood|zwarte dood]]. *de Karke van Sunte-Jouk (''Lübecker Jakobikirche'', 1334). *de Karke van Sunte-Aegidien ("Aegidienkirche"). *de [[Salzspeicher]], historiese waorenhuzen waor zout aofeleverd wördden uut [[Lüneburg]], waor t op-esleugen stung veurdat t verschipt wördden naor de Baltiese havens. Liekas veule aandere plaotsen in Duutslaand, hef Lubeek n lange tradisie van karstmarkten in desember, hier ku'j terechte veur t bekende haandwarkkraampjen in de Heiligen-Geist-Hospital (Ziekenhuus van de Heilige Geest), die an de noordkaante zit van de Königstrasse. ===Museums=== Lubeek hef veule kleine museums, zo as t ''St. Annen-museum'', de ''Behnhaus'' en de ''Holstentor''. t ''Lubeker museum van theaterpoppen'' is n museum dat in eigen beheer is. Beziensweerdighejen an de waoterkaante bin t [[lochtschip]] dat as [[Femernbelt]] dienden en de [[Lisa von Lübeck]], n rekonstruksie van n [[karveel|Hanzekarveel]] uut de [[15e eeuw]]. ==Galderieje== <gallery> Bestaand:Lubeck panorama.JPG|Lubeek panorama Bestaand:Lubeka kolorowa litografia książkowa XIVw.jpg|Lubeek, 15e eeuw Bestaand:Luebeck-1641-Merian.jpg|Lubeek in 1641 Bestaand:Luebeck-Rathaus am Markt von Suedwesten gesehen-20100905.jpg|Stadhuus Bestaand:Luebeck-Heiligen-Geist-Hospital von Westen gesehen-20100905.jpg|Ziekenhuus van de Heilige Geest, een van de oudste sosiale instituten van Lubeek (1260) Bestaand:A house in Lübeck.jpg|n Typies [[herenhuus]] mit n [[trapgaevel|trapgevel]] Bestaand:St. Mary's Cathedral, Lubeck, Germany.jpg|Sunte-Mariakarke, Lubeek </gallery> ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.luebeck.de/ www.luebeck.de] {{Commons|Lübeck|Lubeek}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Sleeswiek-Holstein]] [[Kategorie:Plaotse in Sleeswiek-Holstein]] lzk0ovrr1wnie5gavw3a2y2c66zscvj 0 18862 236759 2012-07-27T18:06:55Z Servien 7 Servien herneumden de pagina [[Klanenbeek]] naor [[Klarenbeek]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Klarenbeek]] ob97wdfg8yj79qf82497r81t3ahasqa 0 18864 260440 254087 2013-03-11T12:53:16Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 4 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q106562]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Otto III van Hollaand''' (oet de tied ekömn op [[27 meert|27 meart]] [[1249]]) was [[bisskop]] van [[Sticht Utrecht|Utrecht]] van [[1233]] tot 1249. Otto was de tweede zönne van groaf [[Willem I van Hollaand]] en [[Aleid van Geelre]]. Hee wör in [[1233]] as bisskop ekeuzn, mer umdet de Utrechtse [[kapittel]]s dwars leadn, wör he pas in [[1245]] in ewiedt. Hee wör n krachtdoadig leaider den't vuural drok was met wearldse zaakn, zo as t oflössen van de skooldn dee't zinne vuurgangers hadn op ebouwd, en t verstewigen van de diekn. Doo't zin breur [[Floris IV van Hollaand]] in [[1234]] oet de tied köm bie n toernooi in [[Fraankriek]], wör he voogd van den zin zönnke [[Willem II van Hollaand|Willem II]] den't toen met zeuwn joar al keuning wör, en kreeg he t groafskop Hollaand in t behear. Hee maakn met leagerhulpe van Willem II n eande an de opstaandn in [[Dreante]] en [[Sallaand]], dee't zinn vuurvuurganger [[Otto II van Lippe]] nog t leawn har ekost tiedns de [[Slag bi'j Aone|Slag bie Aone]]. Ook kreeg he de hearn van [[Goor]] dr oonder, bievuurbeeld duur [[Riessen]] stadrecht too te kenn en dus n deel van de Goorse inkomsten vort te nemn. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Geschiedenis van Nederlaand]] [[Kategorie: Bisskop]] hm4anhmvdwxuwoxxksjnnwlpxkekmb5 0 18865 292848 290272 2016-12-31T15:22:54Z Usernameunique 14958 wikitext text/x-wiki {{etelazie}} [[Bestaand:Sutton Hoo helmet 2016.png|thumb|right|n Noamaaksel van nen helm den't eveundn wör bie [[Sutton Hoo]], den't woarskienlik tooheurn an [[Raedwald van Oost-Anglië]], den't roond [[624]] oet de tied köm. t Is baseerd op t ontwoarp van nen [[Romeinse Riek|Romeinsen]] paradehelm. t Hef ook versieringn dee't doot deankn an [[Zweedn|Zweedse]] helms dee't veundn zeent bie [[Oold Uppsala]].]] De '''Angelsassen''' warn volgens wat geskiedkeundigen n koppel [[Germanen|Germaanse]] stamn dee't tusken t [[5e eeuw|5de joarhoonderd]] en t joar [[1066]] t oostn van [[Groot-Brittanje]] invöln en koloniseern, en heanig an n keuninkriek opbouwn.<ref>Frank M. Stenton, ''The Oxford history of England: Anglo-Saxon England: Volume 2: 550-1087'' (3rd ed. 1971)</ref><ref>[http://www.bbc.co.uk/history/ancient/anglo_saxons/ BBC - History - Anglo-Saxons]</ref> n Term '''Angelsassies''' wörd ook wal gebroekt vuur de Engelsen vandaag n dag, en vuur de sproake wat in dee tied ontsteund oet de dialektn van de [[Angeln]] en t [[Ooldsassies]] van de [[Saksen (vôlk)|Sassen]], namelik t [[Oold Engels]]. Disse sproake wör ook in t zuudoostn van [[Skotlaand]] esprökn.<ref>Richard M. Hogg, ed. ''The Cambridge History of the English Language: Vol 1: the Beginnings to 1066'' (1992)</ref> n [[Benediktien]]er monnik [[Bede]] skreef in t [[8e eeuw|8e joarhoonderd]] det de Engelsen noakommelingn warn van dree Germaanse stämme: <ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/wales/2076470.stm English and Welsh are races apart]</ref> * De [[Angeln]], dee't wellicht oet Angeln in t hudige [[Duutslaand]] kömn. Bede skreef at öarn heeln stam doar vorttreuk,<ref>Bede's Ecclesiastical History of England [http://www.ccel.org/ccel/bede/history.v.i.xiv.html Chap XV]</ref> en n löag laand achterleutn. n Naam Engelaand ("Engla Land" of "Ængla land") keump van dissen stam.<ref>[http://www.channel4.com/history/microsites/M/monarchy/extract.html The Monarchy of England: Volume I – The Beginnings] by David Starkey (extract at Channel 4 programme 'Monarchy')</ref> * De [[Saksen (vôlk)|Sassen]], oet [[Niedersachsen]] in t hudige Duutslaand en [[Noordoost-Nederlaand]]. * De [[Jutn]], woarskienlik van [[Denemoarkn|Deenske]] [[Jutlaand]]. t Oold Engels, öare sproake, was of eleaidt van de [[Ingvaeoons]]e [[West-Germaanse sproakn]], en gröaidn later töt [[Middel Engels]] van t [[11e eeuw|11de joarhoonderd]]. Oold Engels was verdeeld in veer heuwddialektn: [[West Sassies (Oold Engels|West Sassies]], [[Mersiaans (Oold Engels)|Mersiaans]], [[Noord Umbries (Oold Engels)|Noord Umbries]] en [[Kents (Oold Engels)|Kents]]. == Woardherkomst == n Naam ''Angelsassen'' steet al in haandskriftn oet de tied van [[Alfred n Grootn]], den't vuur zikzelf regelmoatig n titel ''Rex Anglorum Saxonum'' en ''rex Angul-Saxonum'' gebreuk (keuning van de Angelse Saxen).<ref>[http://omacl.org/KingAlfred/part1.html The Life of King Alfred]</ref> De Oold Engelse terme ''ænglisc'' ('van de Angeln') en ''Angelcynn'' (Angelvolk) verwees al lange nit mear noar de oorsproonkelike Angeln as ofzeunderlik volk van de Sassen, zo as eerst wal t geval was. In t vrogste geval verwees det noar t Germaanse volk in t noordn van Duutslaand wat zik in Brittanje verstigen in t [[5e eeuw|5de joarhoonderd]]. De oorsproonkelike [[Kelties]]e Britn, dee't beaide in [[Latien]] en [[Kymries]] skreewn, neumn de invallers 'Saxones' en 'Saeson'. t Woard ''Saeson'' is vandaag n dag nog aait t moderne Kymriese woard vuur t Engelse volk.<ref>The History of Wales, John Davies, Penguin Books, 1990. ISBN01.2570 1</ref> Ook in t [[Skots Kelties]] en [[Iers]] is t ''Sasannach'' en ''Sasanach''. t Lik dr op det n term ''Angli Saxones'' op t vastelaand al n joarhoonderd vuur Alfred's tied eskreewn wör, duur [[Paul n Dekaan]], geskiedkeundigen van de [[Lombardn]]. Woarskienlik deed he det um n oonderskeaid te maakn tusken de Engelse Sassen en de vastelaandssassen (de ''ealdseaxe'', ofwal ''oold Saksen''). De Angeln kreegn öarn naam van öar geboortelaand [[Jutlaand]], Angul (wat rechtevoort [[Angeln (Duutslaand|Angeln]] is). Dit stuk laand hef de vörm van nen hoakn (Oold Engels: ''angel'', ''angul'', "vishoakn", vgl. ook t [[Hoogduuts]]: ''Angeln'', "hengeln"). == Geskiedenisse == [[Bestaand:A.D. 500-1000, Anglo-Saxons - 022 - Costumes of All Nations (1882).JPG|thumb|Angelsassiese kostuums, 500-1000 n.Kr.]] De geskiedenisse van de Angelsassen löp roewweg vanof t eande van de [[Romeinse Riek|Romeinse oawerheersing]] in Brittanje, toen't verskeaidene Angelsassiese keuninkriekskes vörmd wördn, töt an de [[Normandiese Vereuwering van Engelaand]] duur de [[Normandiërs]] in [[1066]]. === Oorsproonk (400–600) === De verhuuzing van de Germaanse volker noar Brittanje vanoet wat rechtevoort [[Noord-Duutslaand]] en [[Noordoost-Nederlaand]] is en zudelik [[Skandinavië]] ligt vaste vanof t viefde joarhoonderd. Baseerd op Bede's ''Historia ecclesiastica gentis Anglorum'' wörd t intrekkende volk normaal aait opdeeld in Angeln, Sassen en Jutn, mer öare saamnstelling was nit zo rechtlienig. Dr köant ook heel good [[Frisii|Freesken]] en [[Fraankn]] bie hebn ewest. n ''[[Angelsassenkroniek]]'' hef woarskienlik vermeeldingn van de verhuuzing van disse stämme noar Brittanje. === Heptarchie (600–800) === [[Bestaand:Britain peoples circa 600.svg|thumb|300px|right|upright|alt=Kaarte van Angelsassies Brittanje|Angelsassies Engelaand|De heuwdgroepn van de Angelsassen roond t joar 600 verdeeld in Bede's dree groepn, skoonwal t in t echt wat ingewikkelder kan hebn ewest]] De kerstening van de Angelsassen begun in [[597]] en wör zo'n betn of eroondt in [[686]]. Gedoernde t zeuwnde en achtste joarhoonderd verskeuf de macht nog wal es n moal tusken de verskilnde keuninkriekn. Bede skrif at [[Aethelbert van Kent]] teegn t eande van t zesde jaorhoonderd oawerheersen, mer doarnoa verskeuf t richting [[Mersië]] en [[Noord-Umbrië]]. Aethelbert en n antal van zinne opvolgers of aandere keuningn wördn ezeen duur de aandere keuningn as [[Bretwalda]] (hearser oawer Brittanje). De zoneumde ''Mersiaanse Oawerheersing'' doern t achtste joarhoonderd, mer t was nit konstant. Aethelbald en [[Offa van Mersië]], de twee stoarkste keuningn, kreegn ook hoog anzeen. Disse tied wör in t verleedn wal beskreewn as [[Heptarchie]], mer dissen term wörd duur wetenskoppers nit mear gebroekt. t Woard wör gebroekt umdet de zeuwn keuninkriekn Noord-Umbrië, Mersië, [[Keuninkriek Kent]], [[Oost-Anglië]], [[Essex]], [[Keuninkriek Sussex]] en [[Keuninkriek Wessex]] de belangriekste deeln van zuud Brittanje warn. Niej oonderzeuk hef oetweezn at de theoriejn van de 'heptarchie' nit op bewies baseerd zeent, en t is völle woarskienliker at de macht hen en wier skeuf tusken de keuninkriekn. Dr kömn in disse tied nog n poar aandere belangrieke 'keuninkriekskes' bie: [[Hwicce]], [[Magonsaete]], [[Keuninkriek van Lindsey]] en [[Middel-Anglië]]. === Vikingtied en Normandiese Vereuwering (800–1066) === In t [[9e eeuw|neegnde joarhoonderd]] wördn de [[Vikings]] n groot probleem. Alfred n Grootn zinne oawerwinning bie [[Edington]] in [[Wiltshire]] in [[878]] brachen tiedelike vrea, mer umdet de vikings [[York]] (''jorvik'') in haandn hadn, kreegn de [[Denemoarkn|Deenn]] aal mear voot an de groond in Engelaand. Wat van eerste groepn intrekkers warn van Deensen ofkomst. t Wörd algemeen an enömn det ze öar hoeslaand verleutn umdet öar t [[Kristendom|Kristndom]] op edrungn wör. Vuurtieds warn dr weanig anwiezingn det ze zoln komn, dus ze hadn weainig of zelfs helemoal gin wierstaand van de lokale inwonners. Ze völn verskeaidene plekn in Engelaand an, mer det leek allemoal willekurig en mer heel of en too. Ze völn bievuurbeeld dree plekn an; Hampshire, Thanet en Cheshire roond [[980]], mer doarnoa bleef t zes joar laank heanig. t Meest neumensweardige was det Engelaand in disse tied vuur t eerst met diplomatiek gesteggel met Normandië te maakn kreeg.<ref name="Stenton, blz808" /> Zommer [[990]] wördn ze geweelddoadig teegn mekoar. Öar verskel wördn zo groot det [[paus]] [[Johannes XV]] ne beskoarmde ofveardiging met n vreadesverdrag mos steurn um t gevecht te stopn. Um de [[Karst]]deage van 990 wör t verdrag vuurlegd bie Keunink Ethelred, woernoa't al rap n stel ofspraakn emaakt wördn dee't wier noar n [[Hartog van Normandië]] steurd wördn. De ofspraak was det ginne van de beaidn vriendskopn zol maakn met n aandern zinne viejaandn, en ze zoln de skade repareern dee't beaide partiejn van mekoar te liedn hadn ehad <ref name="Stenton, blz808" /> Ne belangrieke ontwikkeling was n opkomst van t keuninkriek Wessex; teegn t eande van Alfred's hearskoppieje was hee anerkeand duur völle keuninkriekn as n heugsten keunink. [[Æthelstan]] was n eerstn keunink den't hearskoppieje kreeg oawer wat later "Engelaand" wör. Teegn t eande van t [[10e eeuw|tiende joarhoonderd]] begunn ze vanoet [[Skandinavië]] opniej noar Engelaand te kiekn, met de vereuweringn van [[Sweyn I van Denemaarkn|Sweyn van Denemoarkn]] en den zinn zönne [[Knoet n Grootn]]. Teegn [[1066]] warn dr dree hearn dee't recht eesken op de Engelse trone, wat leaidn töt twee invasies en de [[Slag bie Stamford Bridge|Slaagn bie Stamford Bridge]] en de [[Slag um Hastings]]. Den lestn slag beteekn t eande van de Angelsassiese hearskoppieje en de vervanging van Angelsassiese duur Normandiese adel. === Noa de Normandiese Vereuwering === Noa de vereuwering wör de Angelsassiese adel verbann of wördn zelf bie t boernvolk evoognd.<ref>Bartlett, R. ''England Under the Norman and Angevin Kings 1075 -1225''. ed. J.M.Roberts. London, OUP; 2000. isbn:978-0-19-925101-8. blz 1.</ref> t Wörd eskatt at mer 8 perseant van t laand nog duur Angelsassen beheard wör teegn [[1087]].<ref>Wood, M. ''In Search of the Dark Ages''. BBC, Londen; 2005. isbn:978-0-563-52276-8. Blz 248-49.</ref> Völle van de Angelsassiese adelikn vluchn noar [[Skotlaand]], [[Ierlaand]], en [[Skandinavië]]. <ref name= Daniell>[http://books.google.co.uk/books?id=irUdMNNvlakC&pg=PA13&dq=anglo-saxons+fled+scotland+norman+conquest&hl=en&ei=p4fTTemMItC38gP_oLj2Cg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&sqi=2&ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false From Norman Conquest to Magna Carta: England, 1066-1215, blz 13-14], Christopher Daniell, 2003, ISBN 0-415-22216-8</ref><ref>[http://books.google.co.uk/books?id=RWJGynaKSkkC&pg=PA385&dq=anglo-saxon+refugees+after+norman+conquest&hl=en&ei=HvbSTentNMyo8QOW-NT-Cg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5&ved=0CD0Q6AEwBDge#v=onepage&q&f=false Slaves and warriors in medieval Britain and Ireland, 800-1200, p.385], David R. Wyatt, 2009, ISBN 978-90-04-17533-4</ref> t [[Byzantiense Riek]] was geleefd bie völle soldoatn, umdet ze doar huursoldoatn tekort hadn.<ref name=Byzantium>[http://books.google.co.uk/books?id=V2o0EkM-tYYC&pg=PA140&dq=Anglo-saxon+refugees+norman+scotland&hl=en&ei=AQDTTYHtE8SW8QOTz7zdCg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CDUQ6AEwAjgK#v=onepage&q=Anglo-saxon%20refugees%20norman%20scotland&f=false Western travellers to Constantinople: the West and Byzantium, 962-1204, blz 140-141], Krijna Nelly Ciggaar, 1996, ISBN 90-04-10637-5</ref> De Angelsassen wördn n belangriek deel van de [[Varangiaanse Garde]], töt dee tied heuwdzakelik ne Skandinaviese eenheid, van woeroet de keaizer's liefwacht selekteerd wör. Dit bleef nog zo töt an t [[15e eeuw|15de joarhoonderd]]. <ref>"Byzantine Armies AD 1118-1461", p.23, Ian Heath, Osprey Publishing, 1995, ISBN 978-1-85532-347-6</ref> De bevolking van Engelaand bleef skoonwal heuwdzakelik Angelsassies. Vuur öar veraandern dr weainig, behaalve det öare Angelsassiese hearn vervöngn wördn duur Normandiese hearn.<ref>"The Norman conquest: England after William the Conqueror", p.98, Hugh M. Thomas, 2008, ISBN 978-0-7425-3840-5</ref> == Kultuur == === Bouwstiel === [[Bestaand:Saxon palace at Cheddar.jpg|thumb|Angelsassies keuninklik paleis bie Cheddar van roond t joar 1000 noabouwd]] vroge Angelsassiese gebouwn in Engelaand warn duur mekoar seempel. Dr wör gin metselwoark gebroekt, behaalve in de fundering, mer vearder wör dr vuural hoolt vuur de muurn en reed vuur de kappe gebroekt. Ze wonn lewer nit in de oolde [[Romeinse Riek|Romeinse]] steadn, en bouwn kleaine städkes kort bie öare laandbouwplekn, bie ondepe stukke in riviern of as haawnsteadn an riviern. In elk städke was dr ne heuwdhalle wat as n soort "gemeentehoes" geuld, met nen gezamenliken heard.<ref>[[York]] and [[Londen]] hebt vuurbeeldn van disse trend</ref> Dr is nit völle van t Angelsassiese bouwspul oawerbleewn, met mer één wonhoes van nen [[hoeskearl]] wat met oawerbliefsels van Romeinse bouwmateriaaln was emaakt; n hoes van 10m x 5m. Dit steet nog oawereande. t Is n lös hoes met ne dure op t noordn. Dit was ene van de Godwinbezittingn, dus wör ebouwd tusken 1018 en 1066. Dr zeent tenmeensten vieftig koarkn van Angelsassiesen oorsproonk, en nog verskeaidene dee't dit beweart, deels um öare toowieding an Angelsassiese healigen, skoonwal t Angelsassiese deel mangs slim veraanderd is en nit al te groot. Alle oawerbleewne koarkn, met oetzeundering van n hooltn köarksken, zeent van steen of bakkeie, en hebt in wat gevaln oolde Romeinse bouwmateriaaln gebroekt. t Karakter van de Angelsassiese gewiede gebouwn löp van Keltiesen invlood in de vrogste tied noar [[basiliek]]-achtige [[Romaans]]e stiel, noar de laat-Angelsassiese stiel dee kenmoarkt wörd duur pilasterstreppels, blaank boagwoark, riegeln balusters en duurgeater met dreeheukige boawndorpels. === Keunst === [[Bestaand:Alfred Jewel.jpg|thumb|150px|Angelsassiese juweeln]] [[Bestaand:Pentney hoard.jpg|thumb|150px|De Pentney-opslag.]] Angelsassiese keunst vuur de tied van Alfred (regearn van 871-899) was vuural [[Kelties-Sassies]] of [[Eilaandkeunst]], nen mengvorm van Angelsassiese en Keltiese techniekn en motiefkes. De skat van [[Sutton Hoo]] is ne oetzeunderlike oawerleawering van vroge Angelsassiese metaalbewoarking en opsmuk, oet n keuninklik graf oet t [[7e eeuw|zeuwnde joarhoonderd]]. De tied tusken Alfred en de Normandiese Vereuwering, met de opleawing van de Engelse [[ekonomie]] en kultuur noa de leste [[viking]]oawervaln, wörd ekenmoarkt duur ne dudelike Angelsassiese stiel in keunst, mer wat toch ook wal metdee met ontwikkelingn op t Vastelaand. Angelsassiese keunst is rechtevoort vuural bekeand um de [[versierde haandskriftn]], zo as de ''[[Benediksie van St. Æthelwold]]'', en ''[[Leofric Missal]]'', wat measterwoarkn zeen van de ''Winchesterstiel'', wat dinge oawernöm oet [[Kelties-Sassiese keunst|Kelties-Sassiese]], [[Karolingiese keunst|karolingiese]] en [[Byzantiense keunst]] vuur de stiel en ikonografie, en kombineern noordelike versieringstechniekn met figuratieve tradisies oet t [[Middellaandse Zee]]gebeed. De [[Harley Psalter]] was n kopie van de [[Karolingiërs|Karolingiese]] [[Utrechtpsalter]] wat ne belangrieke invlood har op de Angelsassiese stiel van leawndige [[penne (skriefgerei)|penteekningn]]. Haandskriftn warn nit de ennigste keunstvorm, mer doarvan zeent dr t meest bewoard ebleewn. Leu van t Vastelaand oet dee tied harn hoge achting vuur de Engelse gooldsmeedn en versieringn. Woarskienlik is t [[Bayeuxkleed]] t bekeandst. Dit wör besteeld duur nen Normandiesen hear bie Engelse keunstenoars. t Meest-vuurkomnde vuurbeeld van Angelsassiese keunst is meuntn, woervan't dr nog doezenden bewoard zeent. Keunstenoars deedn ook muurskildern ([[fresko]]'s), [[ivoor]]-, [[emalje]]- en [[metaal]]bewoarkn en beeldhouwn, mer doar is nit völle van bewoard ebleewn. === Sproake === [[Ooldengels]], mangs Angelsassies neumd, was de sproake tiedns [[Alfred n Grootn]] en was de gewoonlike sproake van Engelaand (boetn de [[Danelaw]]) töt an de Normandiese Vereuwering in 1066. Oonder invlood van de [[Angelnormandies]]e sproake van de nieje Normandiese hearsers veraandern t Ooldengels heanig an in [[Middelengels]] tusken [[1150]] en [[1500]]. Ooldengels steund völle körter bie vrog-[[Germaann|Germaanse]] sproakn as Middelengels. t Har meender latiensigheedn en har nog völle vervogingn en morfologiese veraanderingn (zo as [[umlaut]] en aandere veraanderingn in woarkwöarde en zeelfstaandige naamwöarde). Dit köm dr oet tusken t [[12e eeuw|12de]] en [[14e eeuw|14de joarhoonderd]]. De sproakn dee't rechtevoort t kortste bie t Ooldengels stoat zeent t [[Freesk]] en in meendere moate t [[Neersassies]]. Vuurdet leu learn leazn en skriewn in t Ooldengels of [[Latien]], wör dr eskreewn met [[rune (skrift)|Runes]]. Doo't de leu mear leardn leazn en skriewn wör n Latiens alfabet gebroekelik met n poar letters vanoet de runes: de [[thorn (letter)|thorn]] ‹þ› en de [[wynn]] ‹ƿ›. Dissen lesten wör in latere herskriewingn vervöngn duur ne dubbele -u (vandoar t Engelse ''double u''), dee't later an mekoar wördn emaakt: de hudige ‹w›. De meestgebroekte letters in t skriewn van Ooldengels warn: * ''a [[æ]] b c d [[Eth|ð]] e f g h i l m n o p r s t [[Thorn (letter)|þ]] u w x y'' Met mer heel of en too ''j'', ''k'', ''q'', ''v'', en''z''. === Recht === Dr zeent mer weainig wetn bekeand oet de Angelsassiese tied, dee't inzicht geewt in de rechtsproak boetn de [[romeinse wet]] umme. De Sassen hakn haandn en neuzn of as straf (as n oawertreader wat estöln har, of wat aanders doan har). At dr ene nen Sas har ummebracht, mos he ne [[wergild]] betaaln; ne somme geeld den't in grötte varieern noar de stoatus van t slachtoffer. === Skriewerieje === [[Bestaand:Beowulf.firstpage.jpeg|thumb|100px|right|Eerste bladziede van t [[epiek]] ''[[Beowulf]]'']] Ooldengelse literatuur hef stieln as t [[epiese gedicht]], [[hagiografie]], [[preake]], [[Biebel]]oawerzettingn, rechtbeuke, [[kroniek]]n, röadselkes en aandern. Al met al zeent dr ongevear 400 haandskriftn bewoard ebleewn oet dissen tied. t Bekeandst oet disse tied is oonder mear t verhaal van ''[[Beowulf]]'', wat in [[Groot-Brittanje]] geeldt as [[Nasjonaal Epiek]]. De ''[[Angelsassiese Kroniek]]'' is ne verzammeling van belangrieke Engelse geskiedenisse. ''[[Cædmon's Hymne]]'' oet t [[7e eeuw|zeuwnde joarhoonderd]] is t ooldst-bekeande litereare stuk in t Engels. {{bron|<references> <ref name="Stenton, blz808">Stenton, F.M.''Anglo-Saxon England''. Oxford Paperbacks, 1989. isbn: 0-19-282237-3. blz808.</ref> </references> }} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Engelaand]] [[Kategorie:Geschiedenis van et Verienigd Keuninkriek]] psnb3fztx1pf33eiexhe77aoywdzbb4 0 18866 262129 260439 2013-04-19T20:29:05Z Nickg19 7512 /* Leven en leer */ wikitext text/x-wiki '''Zarathustra''', '''Zarathoestra''' of '''Zoroaster''' was n Perzische [[profeet]] en de grondlegger van t [[zoroastrisme]], een [[religie|rilligie]] die heur anhangers veural vindt in [[India]]. Volgens de legenden was de profeet n harder en leven e op t plattelaand. Rond zien twintigse levensjaor ervoer Zarathustra n crisis en göng e ronddwaolen. Nao tien jaor kreeg e, ezeten an de oevers van de Oxus (de Amu Darja) een visioen van de god Ahura Mazda. == Leven en leer == Van hum wöd ezegd dat hi'j de eersten was wölkn 't verschil maakten tussen 't goede en 't kwaode. 't Is nie duudlik wenneer hi'j eleefd hef. De olde datering rond 600 v.Chr., die nog wödt hanteerd deur de Encyclopedia Britannica, geldt as achterhaold; op taalkundige gronden deankt men wel an de 14e eeuw v.Chr.. De meeste moderne onderzuukers plaatst zien leven dorumme tussen 1400 en 1200 veur Christus. De godsdienst die hi'j stichten, bevat de anzetten van n vörme van monotheïsme, of eaglik [[dualisme]]. Der bestiet 'n god van t goeje (''Ahura Mazda'') en n god van t kwaode (''Angra Mainyu''). De meanse is in-eklemd tussen die tweeje en mut proberen veur 't goede te kiezen. Dit leste, t dualisme, is nie de oorsprunklike vörme west van disse godsdienst. t Dualisme is der deur latere volgelings van emaakt. Disse hebt de vraoge of der binnen 't iene 'n tweedeling anwezig is, vertaald deur goed en kwaod terwel de intentie van de vraoge lag of 't neudig is onderscheid te maken umme te kunnen zien en te kunnen greuien. Zarathustra was de profeet veur de goede god. Volgns hum is e de waore god en bint alle aandere goden halfgoden. De meanse is eschaopen umme te strieden teegn de machten van 't kwaode. 't Geleuf is dorumme ok nie 't anvaorden van 'n leer, maa 't doel is 't goede te deanken, te zeggn en te doe. Volgns de legenden is de profeet vermoord in Bactra, 't hudige Balch bi'j Mazar-e Sjarif. == Also sprach Zarathustra == In t boek ''[[Also sprach Zarathustra]]'' van [[Friedrich Nietzsche]] uut 1885 is Zarathustra de heufdpersoon. Vake beschowd as de eerste die n absolute scheiding tussen goed en kwaod poneert, en vandaor as "uutvinder" van de [[moraal]] - zo as Solon as vader van de westerse wetgeving wödt bestempeld - löt Nietzsche Zarathustra terruge keren umme de [[Übermensch]] te prediken, die de meenslijke onverantwoordlijkheid begrep en n uut-eleefde moraal ten grave drög. De componist [[Richard Strauss]] schreef in 1896 een muziekstuk met de titel ''Also sprach Zarathustra''. Hi'j leut zich inspireren deur Nietzsches boek en schreef op baosis daorvan dit symfonisch gedichte. "t Eeuwige lied" uut t ende van t darde deel van "Also sprach Zarathustra" is eveniens op muziek ezet deur Gustav Mahler in zien darde symfonie. ==Literatuur== * Mary Boyce, ''Textual sources for the study of Zoroastrianism'' (1984 Manchester). * Peter Clark, ''Zoroastrianism. An Introduction to an Ancient Faith'' (1998 Brighton) * A. de Jong, ''Traditions of the Magi'' (1997 Leiden). * Michael Stausberg, ''Zarathustra und seine Religion'' (2005 München) {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Profeet]] [[Kategorie:Iran]] 3slu0rjhggsc1sj08ym8jpoo6f3gl9k 0 18867 268338 236914 2013-06-25T15:07:44Z Southparkfan 9526 [[:en:WP:CLEANER|WPCleaner]] v1.27 - HTML -> Wiki-opmaak met WPCleaner wikitext text/x-wiki Een '''ulk''', '''oelk''', '''ollerke''', '''oabeltje''' of '''Aulk''' is een [[dwarg (mythisch wezen)|dwarg]] of [[kobold]] uut de [[Nedersaksische sagen en legendes|Nedersaksische mythologie]]. De ulk wördt miest of-eschilderd as lillijk van kerakter en wördden gebruukt as kienderschrik. Ulken kent ze an weerskaanten van de [[Nederlaand|Nederlaands]]-[[Duutslaand|Duutse]] grèenze. Ze woont op heugtes.<ref>Jurjen van der Kooi, 'Orale literatuur in Oost-Nederland'. In Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde''. Van Gorcum: 2008. Blz. 427</ref> ==De Emslaandse Aulken== ===Woongebied=== In 't Duutse [[Emslaand]], oostelk van [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]] en [[Drenthe]], lig 't [[Eleonorenwald]]. De kern daorvan is een Hudenwald, een bos waorin boeren heur biesten leuten graozen en det daorveur speciaol wördden beheerd. D'r gruuiden [[Iek|ieken]], die zodaonig wördden beheerd det ze optimaol [[ekkel|ekkels]] gaven. D'r bint inmiddels ok veul dennen eplaant. In dizze bos woonden de Aulken, de Emslaandse dwargen, in zwarte kleraosie en mit rooie puntmusse. Heur woonplaatse wördden ok an-egeven as de [[Borsum (Rhede)|Borsumer]] en [[Tunxdrup|Tunxdruper]] bargen, de Hexenbargen bi'j [[Lehe (Emslaand)|Lehe]], of 't Doosmoor, een veengebied det tussen [[Hümmling]] en [[Askendorp]] lag. De kaans dej d'r oaverdag iene tegenkwamen was klein; ze zatten dan vört estopt in ondergrondse holen. ===Doen en laoten=== 's Nachts kwamen de Aulken teveurschien en haalden gruunte en koren van de akkers en melk uut de stallen. Ze kunden heurzölf onzichtber maken en mèensen waren bange veur heur toveri'je. Oorspronkelijk waren de Aulken bescheiden en verzamelden de melkdroppels die deur knechten en meiden emot waren. Later mienden ze recht te hebben op een diel van de melk, steulen [[melkbusse|melkbussen]], kwamen de stallen binnen umme de koenen te melken, botter te karnen of graon mit te nemen. In de sagen bint ze mangs ok neudhelpers en weldoeners, allewal ze daor miestal wat veur terogge vreugen. ==='t Vörttrekken van de Aulken=== Lange leden bint ze uut 't Emslaand vört etrökken; dit zol onder invloed van 't [[christendom]] gebeurd wèzen. Ie kunden ze heuren krimmeneren: "Evangelium, Lüden un Klangen driewet us hier ut de Lannen." Ze gungen vört toen heur leider, Ike Aoke, uut de tied kwaamp; dit zol een tieken wèzen van heur dreigende ondergaank. Toen reupen ze: "Ike Aoke is dood," en de daoropvolgende nacht trökken ze naor de [[Ems (revier)|Ems]]. "Haol aower," heurde de veerman zeggen. Hi'j zag d'r mar iene an de oever staon en wol 't kleine bootien lösmaken. Mar een stemme reup: "Pünte mitbringen" (de grote boot). Hi'j schrök hevig toen e zag det d'r een Aulk op de oever stund. 't Mannegien leup de Pünte op; wieder was d'r gieniene te zien. Mar de veerman heurden een constant getrippel van voeties en de grote boot zunk aal dieper in 't water. Hi'j mus van de Aulk zien hoed opholden, die toen deur onzichtbere haanden evuld wördden mit munten. Dreimaol mus e de hoed legen. De Aulken zolden naor 't noorden etrökken wèzen. D'r hef nooit weer iene wat van eheurd.<ref>[http://www.ewetel.net/~michael.diekmann/aulken.html Webstee van 't veerpont Leher Pünte]</ref><ref>[http://www.oplemenvoeten.nl/html/wandelen_eu_hummling.html 'De Hümmling: net even anders dan Drenthe', in ''Op lemen voeten - tijdschrift voor wandelaars'']</ref><ref>[http://books.google.es/books?id=HM6vxHXCIdgC&printsec=frontcover&dq=emsländische+heimatkunde&source=bl&ots=kx1Sh-Cr_s&sig=ri48FUAUkwNpbIZoYw700an5etg&hl=en&sa=X&ei=tT0UUKesIoX80QX2ioHwBQ&ved=0CDMQ6AEwAA#v=onepage&q=emsländische%20heimatkunde&f=false Bojer, Reinhard (2005, ''Emsländische Heimatkunde im Nationalsozialismus'', Lingen: Books on Demand GmbH]</ref> ==Nedersaksisch== *[[Drèents]]: ''ulk'' *[[Eemslenner Plat|Emslaands]]: ''Aulk'' *[[Grunnegs]]: ''oabeltje'' == Rifferenties == <references> </references> {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Categorie:Drèents artikel]] [[Categorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Categorie:Sage]] aw5w40423ozf4nuyoh7uw72z2qsomz5 0 18868 236904 2012-07-28T21:47:23Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ulk (mythisch wezen)]] 0hp94gcaou0ihc0lu46if2tou8vj3sv 0 18869 236905 2012-07-28T21:47:44Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ulk (mythisch wezen)]] 0hp94gcaou0ihc0lu46if2tou8vj3sv 0 18870 236906 2012-07-28T21:48:47Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ulk (mythisch wezen)]] 0hp94gcaou0ihc0lu46if2tou8vj3sv 0 18871 236907 2012-07-28T21:49:01Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ulk (mythisch wezen)]] 0hp94gcaou0ihc0lu46if2tou8vj3sv 0 18872 272268 236912 2013-12-12T13:42:51Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Eemlangds]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Eemlangds]] p48p3v9t9ghzgf6m37zl6bzkavd6w0h 0 18874 279606 274150 2015-03-27T17:52:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Sankt-Petersburg Eremitage by night.JPG|thumb|Hermitage bi'j nacht vanof de Newa oet bezeen]] [[Bestaand:SPB Newski house 20.jpg|thumb|De hervormde kjarke in Sint-Peterburg]] '''Sint-Petersborg''' ([[Russisch]]: ''Санкт-Петербург'') is de op ien nao grootste stad van [[Ruslaand]] (nao [[Moskou]]). De stad leit an de revier de [[Neva]] en had op [[1 jannewaori]] [[2010]] 4.879.566 inwoners. De stad heten van 1914 tot 1924 Petrograd en van 1924 tot 1991 Leningrad. {{Dialekt|ovel}} [[Kategorie:Stad in Ruslaand]] bwrj7tbtn3zm6ggh71jxm8n8c50ym5n 0 18875 291858 286326 2016-11-11T10:09:49Z Wwikix 13678 /* Volkslegende */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Witte_Kerkje_Heemse.JPG|thumb|right|Sint-Lambrechts-Kerk, te Hiemse]] De '''Sint-Lambertuskarke''' in [[Hiemse]] ([[Hardenbarg (gemiente)|'n Arnbarg]], [[Overiessel]]), ok wal ''Witte karkie'' enuumd (Nederlaands: ''Witte kerkje''), is 'n karkgebouw van 'n Protestaanse Gemiente 'n Arnbarg-Hiemse. Disse karke heurd töt 't arfgoed 'n Arnbarg. ==Oorsprunk: Hoolt== Umme d' eerste speuren van 't karkgebouw achter an te kommen mu'w weerumme töt de 8e ewe. Umm' en noabi-j 750 n.Chr. kwaam de zééndelings [[Lebuïnus]] en [[Marcellinus]] op Noordoost-Overiessel an umme 't evangelie te prediken. 't Was heur toen wal elukt éénkele heidense Saksen töt 't [[kristendom]] te bekeren. Mar der kwaamp al rap een verzet op, dat heur predekings ongedoan maakn. Karel de Grootn zol uutééndelijk alle Saksen met geweld bekeern. Ok in Hiemse bint de missionarissn ewest. Voalgens geschiedschriever [[Brumanus]] waren de heidense Hiemsenaarn zo bliede met 't evangelie, dat ze 'n holten kapellegie ebouwd hebt. Op wuk joar as dat gebeuren wee'w nie, mar 't mut veur 762 ewest hebben, umdat Marcellinus op dat joar uut de tied kommen. Noa 't verhaal zol de karke is op 'n heidense offerplaatse ebouwd ween. De stien wat der veur de deure lig zol die oale offerstien ewest hebben. ==Oorsprunk: Stien== Kört noa 't joar 1200 wörden de Hiemser karke vervangen deur 'n stienen gebouw. Umme de karke op 'n stewige ondergrond te bouwen, wörden groten zwarfkeeien in 'n grond edoane. Tussen disse stienen pleren ze völle specie. Op de zwarfkeeien met specie wörden de muren ebouwd. Die muren waren van iezeroerblokken emaakt. [[Iezeroer]] is 'n netuurstien woarin as völle iezer zit. Vrogger is 't in [[Sallaand]] völle gebruukt, umdat 't hier in groten hoevölheden veurkwamen. De stadsmure van 'n Arnbarreg is ok emaakt van iezeroer. Disse stiensoort halen zi-j uut de berring van de [[Vechte]]. 't Wörden met schepen der en-ebracht. Dat was nie aait zunder tramelaant. Op 1209 wörden der 'n gebedsdag hoolden veur din keerls din in neudweer verdrunken waren, toe zi-j stienen halen veur de karke in Hiemse. Later wörden de karkemuren emaakt van [[bakstien|bakstiene]]. Luu hebt berekkend dat de karke woarschienlik 6,30 meter breed was en 15,50 meter laank. Vanof de [[19e eeuw|19e ewe]] is 't gebouw bepleisterd. Doardeur bint de iezeroerblokken nie meer te zeen. ==In de karke== In 't karkie hebt zi-j nog eankele bezundere veurwarpen. Allereersten 'n eiken hoolten preekstoele, uut 1681. Dat joartal is anebrach in 't 'plafond' van de preekstoele. doarbi-j ok 'n bewarkten deupvont van Bentheimer zaandstiene uut plm. 1200 (van 1681 töt 1937 stönnen e in 'n tuune van de pastorie!), eankele grafstienen (ingaank töt grafkelders van o.m. de Heren van Hiemse) en tuulk de klokken. In de toren, din eagendom is van de burglike gemiente, hankt tweeë klokken. De grootsen (de Sint Lambertusklokke) is emaakt in 1520 deur Hendrick van Dortmund. Hi-j hef ok 'n kleanere klokke maakt, mar din is in 1829 vervangen deur 'n ni-je. Neuddwungen, umdat 't oorsprunklike exemplaar deur lange en hard te luden tiedens 't zgn. karstluden in 1827 ebarsten was. De klokke din in 1829 't kapotten stuk vervung is emaakt deur de firma Petit en Fransen uut Aarle-Rixtel. ==Volkslegende== [[Ofbeelding:Hardenberg Heemse Witte Kerk Offersteen.JPG|thumb|De zwarfkeije of, zo as anenömmen, de offerstiene. Wukke lig bi-j de karketoren.]] Noa de val van 't Romeinse Riek göngen missionarissen, woarvan de 8e-eewsen missionaris Lebuïnus (enuumd: 'apostel der friezen'), 't Saksiesen gebied in. Zi-j hoppen hier 't kristendom te brengen en doarmet kristenen slim völle heiligdomms van de Saksen deun ofbrekken, heilige beume gooien ze umme en heilige dieren slachten zi-j. Mar van de Roomse Karke möchten de Saksen wel deurgoan met eur offeri-jen, mar allinnig in de ni-je hoolten karkies din op de plaatse van de oolde heiligdommen ebouwd wörden. Op d'zölfde meniere is ok 't Witte karkie in Hiemse ebouwd. Aait stiet nog steeds nöast disse karke de oolde offerstien (woar op as ter in lange verlidden tied völle 't iene 'n aander offerd is), woar oaver de voolnde legende bestiet: " Doar de 10e eewsen leavensbeschrieving van d' heiligen Lebuïnus van [[Dèventer|Dempter]] (''Vita Sancti Lebuini'') niks lös löt oaver meansenoffers, wol de volkslegende in en oaver Hiemse oens toch vertellen dat Lebuïnus op 'n moal tiedens zien zendingsreis in disse buurte 'n Saksiesn jonk ered hef van de dood op 'n offerstiene, dit gebeuren woar noe 't hudige Witte kärkie stiet, en Lebuïnus zol net optied ewest hebben: kört veur 't doe van 't offer. " {{Bron|http://wittekerk.noordoosten.nl/}} {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Kategorie:Keark in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Sallaand]] [[Kategorie:Hardenbarg]] amgqm80liblnf7csosc61552r6drbae 0 18876 236953 2012-07-29T10:14:39Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sint-Petersborg]] 7elv1avfl1y2hyjpq2op6t5cm4rbein 0 18878 236958 2012-07-29T11:20:37Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Angelen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Angelen]] 8hlax9ziqnp1d5qim7rxmpat1e02iga 0 18879 264024 237698 2013-05-06T15:58:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Locator County of Bentheim (1560).svg |thumb|De Graofschop Benthem rond 1560]] ''' ''Een cronike van den greven van Benthem'' ''' is een [[15e eeuw|laat-15e-ieuwse]] kroniek oaver 't lèven van de [[graaf|graven]] van de [[Graofschop Benthem (historisch)|Graofschop Benthem]]. 't Miest van de historische graofschop lig tègenwoordig in [[Duutslaand]]. 't Haandschrift stamt vermoedelijk uut 't zuudoostelijke [[Oversticht]] ('t hudige oosten van [[Oaveriessel]]), en is esteld in [[Middelnederduuts]] mit starke [[Middelnederlaands|Middelnederlaandse]] invloed. 't Taalgebruuk stiet onder invloed van 't [[Iessellaands]] (de toendertiedse schrieftaal van [[Iessel|Iesselsteden]] as [[Zwolle]] en [[Dèventer]]), mar de Middelnederlaandse invloeden bint minder naodrokkelijk. In de kroniek wördt een bulte schreven oaver de [[Bisdom Utrecht|bisschoppen van Utrecht]]; de onbekende schriever hef hum veural ebaseerd op de ''Chronographia'', een kroniek van de Utrechtse bisschoppen en [[Hollaand (gewest)|Hollaandse]] graven deur [[Jan Beke]]. De kroniek van de graven van Benthem beschrif ok de [[Slag bi'j Aone]] (1227), waor de [[Drenthe|Drenten]] de Utrechtse bisschop [[Otto van Lippe (bisschop van Utrecht)|Otto van Lippe]] versleugen, en 't geleufslèven van [[Beernd van Benthem]], iene van de oprichters van 't [[Klooster Frenswegen]] bi'j [[Nordhorn]]. ==Fragment== Zo begunt 't (een paar woorden bint tussen rechte haakies verklaord): :''Want ''[Umdet]'' onse andacht sonderlinghe in beschrivinghe deser cronyken is, ende alremeest omme te beschrivene die werke ende ghebuerte der edelen greven van Benthem, hijr omme willen wi beschriven alleen van der tijt, daer wi scrifte eder ''[of]'' seker waerheit van hebben. Men ''[Mar]'' daer wi ghene seker waerheit van en hebben, die wil wi laten staen ende begynnen van den, daer wi seker scrifte af ghevonden hebben. Alse ten iersten van Otten van Runynghen, palents greve ''[paltsgraaf]'' op deme Rijne, heer to Benthem. Ende want ''[umdette]'' wi na ordinancien der croniken wal ierst solden beschriven, we die iersten weren, die Benthem hebben ghetymmert ende ierst beseten, mer want ''[umdette]'' wi daer nene ''[gien]'' seker scrifte af ghevonden en hebben, soe en willen wi ghene onseker dinghe voer waerheit bescriven, wattan der ghemenen lude ''['t ienvoudige volk]'' saghe is, dat die borch to Benthem langhe voer conynghes Karls tijden was ghebouwet. Aver doe Karolus desse lande bedwanck ende to den krystenen ghelove hadde ghebracht, verbeterde hij dat slot to Benthem mit tornen ende ander tymmeringhe, omme die onghelovighen daer te bet ''[des te bèter]'' van te krenkene ende den gheloven te sterkene.'' ==Bron== *Friedel Helga Roolfs, Heike Riedel-Bierschwale en Volker Honemann (red.) (2010), ''Een cronike van den greven van Benthem: Edition und Übersetzung einer Spätmittelalterlichen Chronik über die Grafen von Bentheim'', Builefeld: Verlag für Regionalgeschichte {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Kategorie:Graofschop Benthem]] [[Kategorie:Geschiedenis]] kzgwybbkw4fl631biujs1s1ricmn01p 0 18880 237043 236981 2012-07-29T17:18:41Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Kumries]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kumries]] 04ahdu501sndsxovh7kov61o85cti16 12 18882 237006 2012-07-29T14:04:58Z Servien 7 Servien herneumden de pagina [[Hulpe:Nieje pagina maken]] naor [[Hulpe:Nieje zied maken]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hulpe:Nieje zied maken]] i4fnuv2neg6mor7kjsaiuh24ozgijdj 0 18884 237029 2012-07-29T15:57:39Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Denmaark]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Denmaark]] 86b6353hrjnqczxpve3jspuxmu3n8id 0 18885 237033 2012-07-29T16:08:09Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Boag]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Boag]] tah4t22uqdihvqfsc9n1uyhngixowdx 0 18886 237046 2012-07-29T17:21:36Z Woolters 62 Woolters herneumden de pagina [[Sint-Lambertuskerk (Hiemse)]] naor [[Sint-Lambertuskarke (Hiemse)]]: Ook zo in t artikel, en t is de Neersassiese wiki, nit n Hollaandsen wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Sint-Lambertuskarke (Hiemse)]] p446yq17mjb4rh7ww37r40rpaggo06q 0 18890 237167 2012-07-29T22:11:06Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Angelsassen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Angelsassen]] seoizpymdgauwne364usn1bp3x7h3zh 0 18891 237168 2012-07-29T22:11:29Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Angelsassen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Angelsassen]] seoizpymdgauwne364usn1bp3x7h3zh 0 18892 237171 2012-07-29T22:21:36Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Angelsassen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Angelsassen]] seoizpymdgauwne364usn1bp3x7h3zh 0 18893 264051 260384 2013-05-06T16:03:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie '''[[Graofschop Benthem]]''' veur de tègenwoordige Landkreis mit dizze name.}} [[Ofbeelding:Blaeu 1645 - Comitatus Bentheim et Steinfurt.jpg|thumb|250px|Kaorte van [[Joan Blaeu|Blaeu]] uit 1645; 't noorden lig links]] De '''Graofschop Benthem''' was een bi'j de [[Nederriens-Westfaolse Kreits]] heurende [[graof (titel)|graofschop]] binnen 't [[Heilige Roomse Riek]]. De stad Benthem die as d'r de veurnaamste stad van was, het now [[Bad Benthem]]. Wat min of meer 't grondgebied van de historische graofschop was, heurt now as [[Landkreis]] [[Graofschop Benthem]] bi'j de [[Duutslaand|Duutse]] [[dielstaot]] [[Nedersaksen]]. ==De Börg Benthem== Waorschienlijk in de [[10e eeuw|10e ieuw]] stichtten de graoven van Benthem de [[Börg Benthem]]. In 1116 hef [[Stamhertogdom Saksen|hertog van Saksen]] [[Lotharius van Supplinburg]] de börg verrineweerd. Nao de wederopbouw töt 1148 wördden in de [[12e eeuw|12e ieuw]] [[Otto I van Benthem|Otto]], een jongere zeun van graof [[Derk VI van Hollaand]], heer van Benthem. In 1421 störf dizze takke van 't Hollaandse huus uut mit graof Benhard I. Zien zuster Hedwig was etrouwd mit Everwien van Götterswick; heur kleinzeun Everwien van Götterswick wördden de volgende graof van Benthem. ==Baand mit de Graofschop Steinfurt== Wègens 't huwelijk van Everwien I mit Mathilde van Steinfurt wördden in 1421 de [[Graofschop Steinfurt]] mit Benthem verbunden, mar heur zeuns arfden in 1454 allebeidend een graofschop: Arnold wördden graof van Steinfurt en Beernd II graof van Benthem. Nao 't uutstarven van de takke Benthem-Benthem in 1530 wördden de beide graofschoppen weer bi'j mekaar edaone onder Arnold II van Benthem-Steinfurt. Arnold III arfden in 1562 van zien moe de [[Graofschop Tecklenbörg]]. Deur zien vrouwe Magdalena van Ni'jenaar kwaamp de femilie in 't bezit van de [[Graofschop Limbörg (Lenne)|Graofschop Limbörg]] en de heerlijkheden Alpen, Linnep en Heppendörp. Op 25 december 1594 wördden d'r een verdielingsverdrag esleuten veur de opvolging nao de meugelke dood van Arnold III. Nao die zien hengaon in 1606 regeerden de oldste drei breurs mandielig töt 1610, waornao de vief breurs allemaolend een part kregen. De Graofschop Benthem gunk naor Arnold Joost, en nao de kienderloze dood van zien breur Willem Hendrik in 1632 arfden hi'j ok de Graofschop Steinfurt. Zien zeuns arfden in 1643 elk een graofschop: Ernst Willem volgden in Benthem en Philips Koendert in Steinfurt. In 1693 ruilden de beide takken van graofschop, zodet Arnold Maurits Willem van Benthem-Steinfurt de ni'je graof van Benthem-Benthem wördden. D'r was verschil oaver de arfenissen tussen de takken Benthem en Steinfurt tötdat ze op 1 november 1701 een verdrag sleuten in [[Den Haag]]. ==Verpaanding an 't Keurvörstendom Hannover== In 1752 verpaandden graof Freerk Karel de graofschop veur dartig jaor an 't [[Keurvörstendom Hannover]], zodet de femilie niet langer in Benthem regeerde. In 1803 störf 't huus Benthem-Benthem uut en gungen de rechten oaver an de takke Benthem-Steinfurt. Op 12 mei 1804 sleut de graof een verdrag mit [[Fraankriek]] oaver de inlössing van de verpaande graofschop tiedens de Fraanse bezetting van 't Keurvörstendom Hannover (1802-1805). Graof Lodewiek betaalden 800.00 fraank an [[Napoleon]] en kun gaon regeren. Mar daor had e niet lange wille van. In de Rienbondsacte van 12 juli 1806 wördden de Graofschop Benthem in artikel 24 onder de soevereiniteit esteld van 't [[Groothertogdom Barg]]: de [[mediatisering]]. Op 4 augustus wördden dizze bepaoling uutevoerd. In 1810 wördden 't gebied bi'j 't keizerriek Fraankriek edaone. In november 1813 naamp Hannover weer bezit van 't laand. 't [[Congres van Wenen]] in 1815 bevestigden 't toevoegen van de graofschop an 't [[Keuninkriek Hannover]]. ==Regenten== {| class="wikitable" ! regering ! name ! geboren ! overleden ! opmarkingen |- !colspan="5"|Huus Wigerik |- | ±1115 - | [[Otto I van Salm]] | ±1080 | 1150 | [[Burggraofschap Rheineck|graof van Rheineck]] en [[Lieste van heersers van de Rien-Palts#Paltsgraven an de Rien|paltsgraof an de Rien]] |- | - 1149 | [[Otto II van Rheineck]] | ±1115 | 1149 | zeune |- | 1149 - 1166 | [[Sophia van Rheineck]] | ±1115 | 1176 | zuster, ∞ [[Derk VI van Hollaand]] |- !colspan="5"|Huus Gerulfingen |- | 1166 - 1208 | [[Otto I van Benthem|Otto I]] | | 1208/09 | zeune |- | 1209 - 1248 | [[Boldewien I van Bentheim|Boldewien I]] | | 1248 | zeune, börggraof van [[Utrecht (stad)|Utrecht]] |- | 1248 - | Otto II | | | zeune, 1264 graof van [[Graofschop Tecklenbörg|Tecklenbörg]] |- | | Egbert I | | veur 1311 | zeune |- | 1305 - 1333 | Johan | | veur 1333 | zeune |- | 1333 - 1344 | Simon I | | 1344 | zeune |- | 1344 - 1364 | Otto III | | nao 1379 | breur, 1364 ofstaand |- | 1364 - 1421 | Reinhard | | 1421 | breur |- !colspan="5"|Huus Benthem |- | 1421-1454 | Everwien van Götterswick | 1397 | 6-3-1454 | kleinzeune van Hedwig, dochter van Simon I. <br />Hi'j trouwden mit [[Giesbertha van Bronckhorst]] |- | 1454-1473 | Bernhard II | | 1473 | zeune |- | 1473-1530 | [[Everwien_II_van_Benthem-Steinfurt|Everwien II van Steinfurt]] | 1461 | 13-12-1530 | zeune |- | 1530-1544/53 | [[Arnold II van Benthem-Steinfurt|Arnold II]] | 1497 | 19-8-1553 | zeune |- | 1544/53-1562 | Everwien III | 1536 | 19-2-1562 | zeune |- | 1562-1606 | Arnold III | 2-10-1554 | 11-1-1606 | zeune |- | 1606-1643 | Arnold Joost | 4-4-1580 | 10-2-1643 | zeune |- | 1643-1693 | Ernst Willem | 6-12-1623 | 26-8-1693 | zeune |- | 1693-1701 | Arnold Maurits Willem | 21-1-1663 | 29-4-1701 | neve (zeune van de breur) |- | 1701-1723/31 | Herman Freerk | 25-9-1693 | 29-11-1731 | zeune |- | 1723-1731 | Lodewiek Frens | 1698 | 1751 | breur |- | 1731-1753 | Freerk Karel | 17-3-1725 | 19-2-1803 | zeune van Herman Freerk |- | 1753-1804 | verpaand an Hannover | | | |- | 1804-1806 | Lodewiek | 1-10-1756 | 20-8-1817 | takke Steinfurt |} {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Graofschop Benthem]] [[Kategorie:Geschiedenis]] q9odvgaxdiccmozquv6yj1q1uzdsazf 0 18894 237246 2012-07-30T14:50:26Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Graofschop Benthem (historisch)]] iyqx19ahk0mhjxylmeqfbqha1vmtl29 0 18895 260387 255075 2013-03-11T12:52:01Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 21 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q579794]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Jenseits von Gut und Böse''' (Nedersaksies: 'Vuurbi'j good en kwaod') is nen filesofiesen book, eschreavn deur 'n Doetsen filosoof [[Friedrich Nietzsche]] in 1886. In dit book gef e op 'n neutralen meniere, en zonder enig verhaallien, weer wat e dachten oawer moraal, de zeedn en zien weerldvisie. Wat der oet ekommn is, is nen zeer complexen book wat e schreef zo as e ok dachten. Wat wal te markn is an de chaotiese schriefwieze in dit book. In dit book maakt e 't hele morele syteem van de kristlike, West-Europese zeedn met den groond geliek. Wat hee ok nie vuur 't lest zollen doon, want in 'n warkn hiernao geet e der allinnig mar verder op deur. 't Eersten heufdstukke eandigden ok met 't idee dat de hudige zeedn niks te weerd bint. ''Andrerseits: ist man einmal mit seinem Schiffe hierhin verschlagen, nun! wohlan! jetzt tüchtig die Zähne zusammengebissen! die Augen aufgemacht! die Hand fest am Steuer!—wir fahren geradewegs über die Moral weg, wir erdrücken, wir zermalmen vielleicht dabei unsren eignen Rest Moralität, indem wir dorthin unsre Fahrt machen und wagen,—aber was liegt an uns! Niemals noch hat sich verwegenen Reisenden und Abenteurern eine tiefere Welt der Einsicht eröffnet.'' Vertaling: ''An 'n aandere kaante: is men eenmaol met zien schip hier terechte kommn, now! wel an! Now de taandn stewig op mekaor! de oo-ng oopnd! de haane vaste an 't roer! - wee vaort rechtsreeks oawer 't moraal hen, wee verpletterd, wee drukt de bulte plat, en daorbee verbrîezelt wee meschiene nog 'n restaant van oons ea-ng moraal umde-w der oawerhen dörft te vaorn, - meer wat maakt oons oonszölf oet! Nums hef zich vuur roeklooze reizigers en avonturiers 'n deepere weerld van inzichn oopnd.'' {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Wark van Nietzsche]] [[Kategorie:Geleuf]] [[Kategorie:Filosofie]] 6qgz2n0kf8qew1vhh4edw75dim6xtg3 0 18896 291852 264076 2016-11-11T10:05:07Z Wwikix 13678 /* Bronnen */ kat wikitext text/x-wiki De '''Iesselgouw''', in 1086 espeld as '''Islegowe''' ([[Oldsaksisch]]), eerder ok as '''Iselgo''' ([[Oldfries]]) en ok wal bekend onder de namen '''Hisloa''', '''pagus Hisloi''' of '''pagus Isloi''' ([[Latien]]), was in de [[middelieuwen]] een Fraankische [[Gouw (Germaons)|gouw]] an de [[Iessel]]. De belangriekste plaatse was [[Dèventer]], daoras de bisschop van Utrecht een tiedlaank zien zetel had. ==Oorsprong== De gouw nuumt ze as eerste in een oorkonde van 29 juni 797, waorin een grootgrondbezitter verscheiden goederen weggef an de Sunte Salvatorkarke in [[Wichmond]], waoronder onontgonnen laand in de bossen langes de ''Hisla''; de eerste vermelding van de Iessel in de geschiedenis. De gouw zölf nuumt ze ''Hisloi''. ==Grèenzen== Een diel lag an de westelijke oever, grèenzend an [[Felua]] (de [[Veluwe]]). In 't noorden grèensden de Iesselgouw an [[Salon (gouw)|Salon]]; de grèenze leup van [[Rande]] oaver [[Hooltn|Holten]] en [[Westerflier]] naor [[Lochem]]. In 't oosten umvatten de gouw een diel van de latere [[Graofschop Zutfent]]. In 't zuden haj de [[Liemers]], daoras de Iesselgouw een beste tied [[Hamalaand]] mit evörmd hef. Op 23 augustus 1046 schunk [[Hendrik III van 't Heilige Roomse Riek|Hendrik III]] de IJsselgouw, of in elk geval 't diel ten noorden van de [[Dortherbeke]] (of ''Honepe'') an 't [[Sticht Utrecht]]. ==Ende== De tegen keizer [[Hendrik IV van 't Heilige Roomse Riek|Hendrik IV]] opstaandige [[Egbert I van Meißen]], die ok graof van [[Graofschop Midden-Frieslaand|Midden-Frieslaand]] was, geldt as de leste gouwgraof; die zien grondgebied in de IJsselgouw vervöl terogge an de kroon. Op 3 april 1086 dreug de keizer 't laand oaver an bisschop [[Koendert van Zwaben (bisschop)|Koendert van Utrecht]]. Van toen ofan maakten 't gebied diel uut van 't [[Oaversticht]]. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.graafschap-middeleeuwen.nl/adel/topografie-gouwen.html Kaorte van gouwen in de Lege Laanden in de 9e ieuw] ==Bronnen== *Hove, J. ten i.o.v. Historisch Centrum Overijssel (2007), ''Het Overijsselse Geschiedenisboek'', Zwolle: Waanders *B.H. Slicher van Bath e.a. (1979), ''Geschiedenis van Overijssel'', Zwolle: Waanders {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Geskiedenis van den Achterhook]] [[Kategorie:Geschiedenis van Sallaand]] gze4wch5glruhfkvz38hlvnvde427mg 0 18897 237266 2012-07-30T16:41:46Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Iesselgouw]] julv7cqyq3cae6subfnis94fe6xl89y 0 18898 291853 272129 2016-11-11T10:06:23Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki '''Salon''' was de name van een [[Fraanken|Fraankische]] [[Gouw (Germaons)|gouw]] in 't westen van wat as now de pervincie [[Overiessel]] is. De grèenzen leupen waorschienlijk samen mit de [[Iessel]], de [[Vechte]], 't [[Zwärte Wäter|Zwarte Water]] (of-eleid van ''[[Zwet (toponiem)|zwet]]'', wat grèenze beduudt), de [[Regge]] en de [[Skipbekke]]. Van Salon kump de hudige name [[Sallaand]], die veur een groter gebied gebruukt wördt. An de oaverkaante van de Iessel haj [[Felua]] ([[Veluwe]]); in 't noordwesten van Salon haj de gouw [[Swifterbant]] an de monding van de Iessel en 't Zwarte Water (in de vrogge [[middeleeuwen|middelieuwen]] is dizze gouw goeddiels weg-espuuld); ten noorden van de Vechte haj [[Treanth]] ([[Drenthe]]), in 't oosten haj [[Twente (gouw)|Twente]]; tenslotte lag stroomopwaarts de [[Iesselgouw]] (Hisloa, Isloi). [[Urk]] was de graof van Salon ok de baos van. 't Gebied wördden vanof de [[6e eeuw|6e ieuw]] bewoond deur de [[Saksen (volk)|Saksen]]; de dialecten die tègenwoordig wördt espreuken in Sallaand ('t [[Sallands]]) bint nog altied [[Nedersaksisch]]. [[Christendom|Christelijke]] [[Christelijke zending|zendelingen]] hebt eperbeerd de bevolking te kerstenen, wat niet makkelijk verleup. Tiedens de [[Saksenoorlogen]] (772-804) wördden 't gebied onderwörpen deur de Fraanken en bi'j heur riek edaone as de gouw ''Salon.'' ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.graafschap-middeleeuwen.nl/adel/topografie-gouwen.html Kaorte van gouwen in de Lege Laanden in de 9e ieuw] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Sallaand]] ejxh500hlt0q1hgek01vep7e0xit35h 0 18899 237270 2012-07-30T17:12:51Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Franken]] 2jh1kufqoisknvhnemngx80hdufieb4 0 18900 237271 2012-07-30T17:13:54Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Fraankiese Riek]] ec747qr67lmtlza0zq0f843y421xgpx 0 18901 291861 264249 2016-11-11T10:11:41Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ -kat wikitext text/x-wiki '''Twente''' vörmden in de [[Fraankische Riek|Frankische tied]] een [[Gouw (Germaons)|gouw]], een gebied bestriekend det tègenwoordig roegweg de [[Nedergraofschop Benthem]] en 't oostelijke diel van [[Oaveriessel]] umvat. De name ''Twente'' kump waorschienlijk van de stam van de [[Tubanten]]. ==Vrogste schriefvörmen== De gouw heure wi'j veur 't eerst van in 797 as ''pagus Northtuianti''. Ok in 799 wördt 't gebied nog ''Norht-Tueanti'' enuumd, mar in [[851]] ''pagus Thuehenti'' en in de [[11e eeuw|11e ieuw]] ''Tuuente'', ''Thuente''. Vermoedelijk kwaamp in dizze ieuw 't noordelijke diel van de gouw in de macht van de heren van de [[Graofschop Benthem (historisch)|Graofschop Benthem]]. ==Ofbakening== De grèenzen van de gouw waren in 't noorden 't reviertien de [[Riest (revier)|Riest]], det Twente van [[Drenthe]] scheidden, in 't zuden de gouw [[Hamalaand]] of de [[Graofschop Zutfent]], in 't oosten de Graofschop Benthem (waorschienlijk strekten hum Twente hier töt an de [[Vechte]] uut), en in 't westen een diel van Hamalaand en [[Salon]], daoras 't reviertien de [[Regge]] de gröppe vörmden. As toen nog heurend bi'j Twente wördt enuumd: in 799 Hasungum (de mark [[Hesingen]], haalf Benthems) in 851 Wilshem ([[Wilsum (Graofschop Benthem)|Wilsum]] in de Graofschop Benthem), en in 1131 Ulsnen ([[Uelsen]] in de Graofschop Benthem). ==Bestuur== Uut een brief van de [[Utrecht (bisdom)|Utrechtse bisschop]] [[Bernold]] (véur 1054) blik det toentertied een Godescalcus graof van Twente was (''"infra comitatum Godescalci comitis Thuente nuncupatum"''). Ok blik uut dizze brief det Gore, 't hudige [[Goor]], as heufdstad gold. ==Bron== *[http://books.google.com/books?id=R4MEAAAAQAAJ&printsec=frontcover&dq=Umbalaha&hl=nl#PPA177,M1 Laurent Philippe Charles van den Bergh (1852), ''Handboek der middel-nederlandsche geographie'', Leiden: E.J. Brill] ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.graafschap-middeleeuwen.nl/adel/topografie-gouwen.html Kaorte van gouwen in de Lege Laanden in de 9e ieuw] [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Tweante]] [[Kategorie:Graofschop Benthem]] 7jxb7cau681nfgt0vrtk18tv93p1ym5 0 18906 237384 237304 2012-07-31T17:28:27Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Slag bi'j Aone]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Slag bi'j Aone]] rkle1ruvlu30dt5833932jo3i4eqs2u 0 18907 237385 237305 2012-07-31T17:28:32Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Slag bi'j Aone]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Slag bi'j Aone]] rkle1ruvlu30dt5833932jo3i4eqs2u 0 18908 237336 2012-07-31T09:19:32Z Ni'jluuseger 73 Ni'jluuseger herneumden de pagina [[Slag bi'j Ane]] naor [[Slag bi'j Aone]] over n deurverwiezing heer: Nedersaksische name wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Slag bi'j Aone]] rkle1ruvlu30dt5833932jo3i4eqs2u 0 18910 260483 249928 2013-03-11T12:54:25Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 6 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1615533]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam= Aone | soorte = Buurtschop | bestansnaam vlagge = | bestansnaam wapen = | lokasie= | previnsie = [[Oaveriessel]] | gemeente= [[Hardenbarg (gemiente)|Hardenbarg]] | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = 532 | doatum inwoners = 2007 | dichtheid = | breedtegroad = 52/36/48/N | lengtegroad = 6/39/3/E | verkeersoader = N 34 | netnummer = 0523 | postcode = 7775 | webstee = | region = NL-OV }} '''Aone''' ([[Nederlaands]]: ''Ane'') is een [[buurtschop]] in de gemiente [[Hardenbarg (gemiente)|Hardenbarg]] in de [[Nederlaand|Nederlaandse]] [[pervincie]] [[Oaveriessel]]. D'r woont zo'n 530 mèensen, waorvan zo'n 100 op 't dörp Aone zölf en de rest op 't laand in de bi'j Aone erekende buurtschoppen [[De Schans (Hardenbarg)|De Schans]] en [[Engelaand (Hardenbarg)|Engelaand]]. Aone lig zo'n vief kilometer ten nooroosten van de stad Hardenbarg. In 't laandschop hej verscheiden [[Sassiese bouwstiel|hallenboerderi'jen]]: dit type boerderi'je, det bestiet uut een middenbeuk mit ziedbeuken, is van architectonisch, cultuurhistorisch en laandschoppelijk belang. Ok hej d'r nog een [[meule]], de [[Aonermeule]]. ==Bedrievigheid== De [[Nederlandse Aardolie Maatschappij|NAM]] hef d'r een antal putten waorin naor eerdgas wördt ezöcht. ==Geschiedenis== In 1227 versleug hier [[Roelfe van Coevern]] mit een legertien [[Drenthe|Drèenten]] de [[Sticht Utrecht|bisschop van Utrecht]] [[Otto van Lippe (bisschop van Utrecht)|Otto van Lippe]] en zien bondgeneuten in de [[Slag bi'j Aone]]. [[Ofbeelding:Ane - Anermolen vanuit ZW.jpg|thumb|left|De Anermeule]] [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Hardenbarg]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] mt1k8e338pkidg30vw12s4ty44mfnjd 0 18911 237343 2012-07-31T10:20:58Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Aone]] q5qow8oxiwj99c33xirtz6h7d2eavif 0 18912 237344 2012-07-31T10:21:30Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Aone]] q5qow8oxiwj99c33xirtz6h7d2eavif 0 18913 282729 282728 2015-07-02T08:19:32Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki 't '''Boeddhisme''' is 'n lewensbeschouwlike en rilligieuze streuming wölken volgns de overlevering is begunt bi'j [[Gautama Boeddha]]. Bi'j de boeddhisten giet 't der umme dat zi'j bevri'jd wödden wult uut de kringlope van de wedergeboorte en daormet nooit meer hoeven te lieden. 't Boeddhisme hef zich geliedlik an over aandre delen van Azië uutbreid, en hef 'n centrale rol espeuld in de spirretuwelen, culturelen en socialen ontwikkelingen van de Oosterse weerld. Teegnworig hef 't Boeddhisme weerldwied oongeveer 451 miljoen anhangers. <poem style="margin-left:2em; font-style: italic"> 't Vermijden van al 't kwaoje gedrag, 't ondernem van 't goeje, en 't ontwikkelen van oen eagen geest, Di-s de leer van de Boeddha's. </poem> :Boeddha (Dhammapada vers 183) {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Geleuf]] fazig5ubvy47sn06x3zokb47i0jnv3s 0 18914 285090 279335 2016-07-04T23:49:03Z Adam Cuerden 14250 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Bessie Smith (1936) by Carl Van Vechten.jpg|thumb|right|[[Bessie Smith]]]] '''Blues''' is n naam vuur ne vorm van [[muziek]] en [[muziekstiel]]<ref>Kunzler's Dictionary of Jazz gef twee definisies: '''Blues'''-nen van oorsproonk [[afro-amerikaans]]en muziekstiel (blz. 128), en de '''bluesvorm''', nen wiedverspreaiden vorm van muziek (blz. 131)</ref> wat oet [[Afrikaans-Amerikaans]]e gemeenskopn kömn, heuwdzakelik in t zuudn van de [[Verenigde Stoaten]]. t Is roond t eande van t [[19e eeuw|19de joarhoonderd]] ontstoan oet [[Spiritual (muziek)|spirituals]], [[woarkgezang]]n, [[veeldskreew]]n, [[kreenkzaank]] en [[chant]]s, en seempele verhaalkes op riem.<ref name="The Evolution of Differing Blues Styles">[http://how-to-play-blues-guitar.com/the-blues/the-evolution-of-different-blues-styles/How To Play Blues Guitar - The Evolution of Differing Blues Styles]. Bekekn op 2008-08-11</ref> n Bluesvorm is te veendn in oonder mear [[jazz]], [[rhythm and blues]] en [[rock and roll]]. t Besteet oet herkenboare akkoordnverleupe, woervan de [[12-moatn blues]] t bekeandst is. n Aander kenmoark zeent de [[blue nootn]]. Dee wordt vuur de oetdrukking van t geveul vake of evlakt of eböagn ezungn of espöld (mineur 3e noar majeur 3e) in verhoolding met de [[toon (muziek)|toon]] van de [[toonladder in majeur]]. n Muziekstiel 'blues' is baseerd op de bluesvorm, mer hef ook aandere kenmoarkn, zo as kenmoarknde tekste, [[basgitaar|basmellodiejn]] en instrumeantn. Blues is te verdeeln in verskilnde oondersoortn, van [[country]] noar [[urban blues]]. Elke van de oonderverdelingn hebt in mear of meendere moate wal populear ewest bie t grote publiek in t [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]]. t Bekeandst zeent de [[Piedmontblues|Piedmont-]], [[Deltablues|Delta-]], [[Jumpblues|Jump-]] en [[Chicagoblues]]. Vanof de [[Tweede Wereldoorlog|Tweede wearldoorlog]] gung t oawer op [[electric blues]] en wör de bluesmuziek oonder n breder (met name blaank) publiek geleefd. Vanof de joarn '60 ontsteund n tuskenvorm wat ze [[bluesrock]] neumdn. n Term "the blues" verwis noar de "blue devils" (blaauwe duwels), n bienaam vuur de geveulens van ''melancholie'' en ''verdreet''. De eerste verwiezing noar dissen bienaam keump al vuur in [[George Colman de Jongere]] zinne [[klucht]] ''Blue Devils'' oet (1798).<ref>The "Trésor de la Langue Française informatisé" gef disse woardherkomst van t woard blues en George Colman's klucht as de eerste vermeelding van t woard in t Engels, zeet [http://atilf.atilf.fr/dendien/scripts/fast.exe? Centre Nationale de Ressources Textuelles et Lixicales. ''Blues''. Bekekn: 5 Oktober 2010. (Fraanske welle)</ref> Skoonwal n naam in Afro-Amerikaanse muziek wal eulder kan wean, was [[Hart Wand]] zinne "[[Dallas Blues]]" oet [[1912]] de eerste opname met auteursrechtn.<ref>Davis, Francis. ''The History of the Blues''. New York: Hyperion, 1995.</ref><ref>Eric Partridge, ''A Dictionary of Slang and Unconventional English'', 2002, Routledge (UK), ISBN 978-0-415-29189-7</ref> In tekste wörd n term ''de blues hebn'' vake gebroekt um ne [[Depressie (psychologie)|depressieve stemming]] oet te drukn.<ref>Tony Bolden, ''Afro-Blue: Improvisations in African American Poetry and Culture'', 2004, [[University of Illinois Press]], ISBN 978-0-252-02874-8</ref> == Vorm == n Bluesvorm is ne [[muzikale herhaling]] woerin't n terugkomnd [[akkoordnverloop]] t [[vroag en antwoard (muziek)|vroag en antwoardpatroon]] noabootst. Dit patroon keump vake wierumme in [[Afrika]]anse en [[Afro-Amerikaans]]e muziek. In de eerste tientaln joarn van t 20ste joarhoonderd lea t akkoordnverloop nog nit zo vaste<ref>[http://www.bobbrozman.com/tip_evol12bar.html Brozman, B. ''The evolution of the 12-bar blues progression''. 2002. bekekn op 2 mei 2009</ref> Duurdet artiestn oet de begintied, zo as [[Bessie Smith]], de twaalfmoatnblues völle gebreukn, verspreaidn disse vorm zik rap oawer de hele muziekindustrie in de 20er en 30er joarn.<ref>[[Samuel Charters]] in Nothing But The Blues, pg. 20.</ref> Aandere akkoordnleupkes zo as de achtmoatsblues zeent ook völle gebroekt, zo as in "[[How Long, How Long Blues|How Long Blues]]", "[[Trouble in Mind (song)|Trouble in Mind]]", and [[Big Bill Broonzy]]'s "[[Key to the Highway]]". [[16-moatsblues]] besteet ook, zo as in [[Ray Charles]]'s instrumentale nommer "Sweet 16 Bars" en in [[Herbie Hancock]]'s "[[Watermelon Man (composisie)|Watermelon Man]]". Onlogiese antaln moatn komt ook vuur, zo as bie de 9-moatsblues in [[Walter Vinson]]'s "[[Sitting on top of the world]]". {| style="float:right;" class="wikitable" | style="width:200px; text-align:center;" |Akkoordn spöld op n 12-moatnpatroon: | style="width:200px; text-align:center;"|Akkoordn vuur ne Blues in C: |- |align=center| {| cellspacing="1" class="wikitable" |- style="text-align:center;" | style="width:50px;"| I | style="width:50px;"| I of IV | style="width:50px;"| I | style="width:50px;"| I7 |- style="text-align:center;" | style="width:50px;"| IV | style="width:50px;"| IV | style="width:50px;"| I | style="width:50px;"| I7 |- style="text-align:center;" | style="width:50px;"| V | style="width:50px;" | V of IV | style="width:50px;"| I | style="width:50px;"| I or V |} |align=center| {| class="wikitable" |- style="text-align:center;" | style="width:50px;"| C | style="width:50px;" | C of F | style="width:50px;"| C | style="width:50px;"| C7 |- style="text-align:center;" | style="width:50px;"| F | style="width:50px;"| F | style="width:50px;"| C | style="width:50px;"| C7 |- style="text-align:center;" | style="width:50px;"| G | style="width:50px;" | G of F | style="width:50px;"| C | style="width:50px;"| C or G |} |} n Standaard 12-moats blueskomposisie hef ne standaard harmoniese löppe van 12 moatn in [[veerkwartsmoate]]. In 12-moatsblues he'j gewoonlik dree verskilnde akkoordn. In t oawerzicht hiernöast stoat de verskilnde akkoordn met [[Romeinse siefers]] wier egeewn um t interval tusken de verskilnde akkoordn an te geewn. Den is aait geliek. A'j nen blues in C spölt (nommer I), dan is nommer IV n F-akkoord en nommer V n G-akkoord. C is dan oew groond- of basisakkoord, F neumt ze dan [[subdominant]] en G is [[dominant (muziek)|dominant]], umdet n G-akkoord noa t spöln van C en F vuur t geveul terugge dweenk noar C, en dus noar t herhaaln van de 12 moatn. Dit neumt ze ook wal es de ''turnaround'', ofwal de ''wende''. n Tekst zwig meestal op n 4den tel van de 10de moate, of op n eersten tel van de 11de moate, woerbie't de leste beaide moatn vriej zeent vuur n muzikaant um wat te doon. Vake wordt n antal of alle van disse akkoordn in de [[harmoniese zeuwnde]] vorm espöld. Dit is kenmoarkend vuur blues. In de mellodie wörd blues ekenmoarkt duur t gebroek van [[mol (muziek)|verleegde]] [[3e mineur|doardes]], [[dreeklaank|viefdes]] en [[7e mineur|zeuwndes]] van de bieheurige [[toonledder in majeur]].<ref>Ewen, pg. 143</ref> Disse aparte toonn neumt ze de [[bluenootn|blaauwe of verbeugnde nootn]]. Disse toonn komt in plaatse van de natuurlike toonn op dee plekke in n natuurliken toonledder. Of ze komt dr bie tusken, zo as bie de bluesledder in mineur. Hierin vervaank de verleegde doarde de gewone doarde, de verleegde zeuwnde de normale zeuwnde, en de verleegde viefde wörd tusken de natuurlike veerde en viefde in edoan. Skoonwal de 12-moatnloop al joarhoonderde gebroekt wörd, was t baanbreknde van de blues det dee mineurtoonn zo regelmoatig in de majeurtoonledder bie in edrok wordt, en det mangs twee direkt nöast mekoar lignde toonn tegelieke spöld wordt (met aandere wöarde dus nen verleegnden tweeden)—en ''sliding'' (''gliedn''), vergeliekboar met [[vuursleage]].<ref>Vuursleage warn redelik normaal in de [[Barok]] en aandere klassieke muziek, mer ze warn mear ankleding as echte wezenlike deeln van n harmoniesen toonledder. Bievuurbeeld [[Wolfgang Amadeus Mozart]]'s ''[[Piano Concerto No. 21 (Mozart)|Piano Concerto No. 21]]'' hef ne verleegde viefde in n dominaant. In disse tiedn was det n foefken um spanning op te bouwn noar de volledige viefde. Blues gebrok dit in teegnstelling skoonwal as deel van n heeln toonledder.</ref> {{Audio|DetroitBlues.ogg|Detroit Blues - vuurbeeld van shuffle}} Blues wörd vake [[shuffle (muziek)|shuffled]] spöld, wat "verskoefeld" of "versköawn" beteeknt. Dit verstoarkt t ritmiese effekt van de muziek. Hierbie wordt de achtste nootn van de muziek um en umme dubbel zo laank emaakt, zode'j dus elke keer eenn langn en eenn kortn hebt. Dit wörd in völle mear muziekstieln gebroekt. == Blues in t Neersassies == In t [[Neersassies]] is blues vanof de zeuwntiger joarn beheurlik populear wördn en det is t nog aait. [[Normaal]] was de eerste groep wat in t Plat de blues zung, en doarmet zorgen vuur ne opleawing en herweardering van t Plat kuiern. [[Hemmelvoart]]sdag [[1975]] wusn ze n lokaal bandjesfestival in n [[Achterhook]] plat te spöln duur öar optreedn te beginn met de "Drieteri-je Blues". Doarnoa volgen dr nog völle bluesnummers mear, zo as "Dun op dn mest" en "8-cylinder Blues". Ook [[Daniël Lohues]] oet [[Dreante]] hef met verskillende bandjes de blues oonder n andacht van t volk weetn te brengn, zo as met [[Skik]] en zin latere bandje ''The Louisiana Blues Club'' ("Boggel in t Rad"). Laandelik bekeand wör [[Harry Muskee]] oet [[Grolloo]] met [[Cuby & The Blizzards]], den't zin hele repertoire oet blues besteund. == Instrumeantn == Oawer t algemeen is nen [[gitoar]] onmisber in de blues. Of den dan ellektries is of onverstoarkt maakt nit oet. Mangs wörd dr ne [[dobrogitaar]] gebroekt. Ne aparte manere van spöln is ''sliding'', met nen metaaln kökker um n vinger. Wieders zeent de meestvuurkomnde instrumeantn nen [[basgitaar|bas]], [[drums]] en [[zangkeunst|de stemme]]. As toovoging komt doar mangs nen [[piano]] of [[Hammondörgel]] bie, of n spesjaal [[moondörgel]] in bluesstemmige. == Oetgoande koppelink == * [http://www.youtube.com/watch?v=Vm4-R52gpvM Normaal - Drieteri'je Blues (live 1982)] (Achterhook) - Hét nommer det zorgen vuur de heropleawing van de Neersassiese sproake * [http://www.youtube.com/watch?v=BUmNVz2YrZg Daniel Lohues & Lousiana Blues Club - Boggel in t Rad] (Dreants) {{Bron|<references/>}} {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Meziekstiel]] 03snedzv22i7xdmorel44j5672v0vio 0 18915 260481 246949 2013-03-11T12:54:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 27 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q44732]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki De '''Guldensporenslag''' vund plaats op 't Groeningheslagveld bi'j [[Körtriek]] op woensdag [[11 juli]] [[1302]] tussen milities van de [[Graofschop Vlaandern]] en 't leger van de [[Flipsen II van Fraankriek|keunink van Fraankriek]]. De slag was in militair opzicht opmarkelijk, umdet piekeniers en boogschutters in staot bleken een ridderleger onder de kni'je te kriegen. Dit was daormit aans nog niet 't ende van dizze ridderlegers, zoas onder meer bleek bi'j [[Slag bij Kassel (1328)|Kassel]] (1328) en [[Slag bi'j Westrozebeke|Westrozebeke]] (1382). In historiografisch opzicht is de slag van belang deur de rolle die dizze vanof de [[19e eeuw|19e ieuw]] speulden in de Vlaamse bewustwörding en de gruui van de [[Vlaamse Beweging]]. Hierbi'j raakten de [[feodalisme|feodaole]], sociaole en economische redens op de achtergrond en kreeg 't conflict een nationaol kerakter. Een belangrieke bi'jdrage an de mandielige bewustwörding van dizze gebeurtenis in Vlaandern leverden ok [[Hendrik Conscience]] mit zien roman [[De leeuw van Vlaanderen]] (1838), die een geromantiseerd bield van dizze stried gef. De oaverwinning op 't starkste ridderleger van Europa deur voetvolk betiekenden 't begun van 't einde veur ridders as militaire kaste. Dit hef ok socioale effecten in hiel Europa ehad. Een vergeliekber waopenfeit, allewal op kleinere schaol, had eerder plaatsevunden toen in de [[Slag bi'j Aone]] (1227) een leger opstaandige [[Drenthe|Drenten]] 't ridderleger van de [[Sticht Utrecht|bisschop van Utrecht]] uutmoordden. {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Vlaandern]] [[Kategorie:Geschiedenis van Fraankriek]] [[Kategorie:Veldslag]] [[Kategorie:14e eeuw]] eb6rkej9ruzpx2rj6ut4uhab26gaxz5 14 18916 288628 237409 2016-10-27T13:44:02Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geschiedenis van België|Vlaandern]] [[Kategorie:Vlaandern]] 4kkb3j9r9we31jx698az9d4l6gwt3i4 14 18917 288097 237411 2016-10-26T14:17:35Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van België| ]] tu0aops31estg7k4cmxe1srfk2xomge 14 18918 288627 288624 2016-10-27T13:43:02Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|History of France}} [[Kategorie:Geschiedenis naor laand|Fraankriek]] [[Kategorie:Frankriek]] oty62tq6zv75qt2f5apq5nnr0e3ok6t 0 18920 291865 291731 2016-11-11T10:16:49Z Wwikix 13678 /* Bronnen */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Location Zwarte Water.PNG|thumb|'t Zwartewaterklooster lag naobi'j 't Zwarte Water. Op de kaorte ziej waor de revier deur 't tègenwoordige Oaveriessel stroomt.]] 't '''Zwartewaterklooster''' was een in 1233 esticht [[Benedictienen|Benedictiener]] vrouwenklooster ten noorden van [[Asselt]] in 't [[Oaversticht]], tègenwoordig de pervincie [[Oaveriessel]]. In of bi'j 't klooster, det eerst ''Mons Sanctae Mariae'' oftewal ''Mariënbarg'' hietten, lag een groot antal mansluden begraven die onder de [[Sticht Utrecht|bisschop van Utrecht]] evochten hadden en in 't Oaversticht esneuveld waren. Ok de namen ''Insula Dei'' en ''Insula beate Marie'' waren veur 't klooster in umloop. De name ''Zwartewaterklooster'' kump van de ligging naobi'j de revier 't [[Zwärte Wäter|Zwarte Water]]. ==Begraafplaatse== De kloostergronden waren de leste röstplekke van verscheiden ridders die ummekomen waren in de [[Slag bi'j Aone]] (1227), 't heugtepunt van de machtsstried tussen de bisschop van Utrecht [[Otto II can Lippe]] mit zien kompanen en de [[Coevern|Coevernse]] kestielheer [[Roelfe II van Coevern]]. Dizze leste had mit een leger Drèentse mansluden en vrouwluden 't bischoppelijke leger 't moeras de Mommeriete bi'j Hardenbarg in elokt; de peerden zakten weg en de bisschop mit een bulte ridders wördden of-eslacht. Heur lieken bint vermoedelijk in platbodems oaver de [[Vechte]] naor de plekke naobi'j de reviermonding ebrocht daoras [[Willeband van Oldenbörg]], de opvolger van de sneuvelde bisschop Otto, 't klooster leut oprichten. De gesneuvelden mussen dagens deur de nonnen, daoras d'r oorspronkelijk twintig van waren, herdacht wörden in 't koorgebed. ==Orgenisaotie== De stichting van 't klooster gef an det ze in de [[13e eeuw|13e ieuw]] al aordig waren evörderd mit 't in cultuur brengen van 't laand daor. Een klooster kwaamp mit zien orgenisaotievermogen, centeri'je, technische kennis en beheersing van 't schrift ok mooi van passe bi'j 't uutvoeren van waterhuusholdelijke prejecten. Um 't klooster an inkomsten te helpen, mussen de gebrukers van 't [[vene (grondsoorte)|vene]] een gebied van veertien zogenaamde hoeven ofstaon an de ''joffers'' van 't klooster. Dit gebied hietten van die tied of an 't Monnikenslag. Ok kreeg de leefgemienschop de rechtspraoke oaver 't vene ten oosten van 't klooster en 't [[tiend|recht op een tiende diel]] van de vruchtopbrengst. De liefspreuke van de nonnen, 'ora et labora', bid en wark, wördden letterlijk toe-epast. 't Beheer oaver de goederen had de proost, die mit een paar ördebreurs op 't kloosterterrein in de proosdi'je woonden. Uut dizze breurs keus de proost de pestoors veur de perochies die vanuut 't klooster wördden esticht. Ien van de breurs was biechtvader veur de nonnen. De nonnen wördden bi'jestaone deur 'conversen': lekezusters veur 't dagense wark en lekebreurs veur 't zwaore wark op 't laand. De kloosterkarke wördt eziene as de eerste karke van [[Roevène]]. ==Ende== De [[Riffermaotie]], de grote karkhervörming in de [[16e eeuw|16e ieuw]], maakten een ende an 't kloosterlèven. In 1582 was 't Zwartewaterklooster verlaoten en woonden de nonnen in Asselt. 't Kloosterbezit was oaveregaone op 't stadsbestuur. 't Onbewoonde en vervalen kloostergebouw wördden of-ebreuken deur boeren in de umgeving, die de stiender gebruukten veur de bouw van heur boerenspillen. In de [[Fraanse tied]] wördden de veurmaolige kloosterbezittingen staotseigendom en in 1802 bint de leste goederen verkocht. ==Bronnen== * [http://www.regiocanons.nl/overijssel/salland/staphorst/het-zwartewaterklooster- Canon van Stappest: 't Zwartewaterklooster] * Friedel Helga Roolfs, Heike Riedel-Bierschwale en Volker Honemann (red.) (2010), ''Een cronike van den greven van Benthem: Edition und Übersetzung einer Spätmittelalterlichen Chronik über die Grafen von Bentheim'', Builefeld: Verlag für Regionalgeschichte {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Kristelk klooster]] [[Kategorie:Geschiedenis van de Kop van Overiessel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Sallaand]] [[Kategorie:Zwärtewäterlaand]] mai7z1r9sxb6pkf23mtfhtxt02m9xdp 0 18921 237464 2012-08-01T11:09:14Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zwartewaterklooster]] rp8jfeo5m7qn2zl8erpayk8m6ss0z3l 0 18922 237465 2012-08-01T11:09:35Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zwartewaterklooster]] rp8jfeo5m7qn2zl8erpayk8m6ss0z3l 0 18923 237466 2012-08-01T11:10:15Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zwartewaterklooster]] rp8jfeo5m7qn2zl8erpayk8m6ss0z3l 0 18924 237467 2012-08-01T11:10:45Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zwartewaterklooster]] rp8jfeo5m7qn2zl8erpayk8m6ss0z3l 0 18925 237468 2012-08-01T11:12:13Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zwartewaterklooster]] rp8jfeo5m7qn2zl8erpayk8m6ss0z3l 0 18926 237469 2012-08-01T11:12:46Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Zwartewaterklooster]] rp8jfeo5m7qn2zl8erpayk8m6ss0z3l 0 18929 237484 237483 2012-08-01T12:51:07Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Jeudenbarchien]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Jeudenbarchien]] feku1ah17hms0b6j6l5t1avsnleym66 0 18930 237485 2012-08-01T12:54:06Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drèentse taolwiezer]] cv9cl425obvt2m40evjqkbyh1v7ho3b 0 18931 237486 2012-08-01T12:54:30Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drèentse taolwiezer]] cv9cl425obvt2m40evjqkbyh1v7ho3b 0 18932 237487 2012-08-01T12:54:45Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drèentse taolwiezer]] cv9cl425obvt2m40evjqkbyh1v7ho3b 0 18933 237488 2012-08-01T12:55:13Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Drèentse taolwiezer]] cv9cl425obvt2m40evjqkbyh1v7ho3b 0 18934 289664 282853 2016-10-29T12:23:28Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Venlo | bestaansnaam vlagge = Venlo vlag.svg | bestaansnaam wapen = Coat_of_arms_of_Venlo.svg | lokasie-svg = Map_-_NL_-_Municipality_code_0983_(2009).svg | previnsie = Limburg | heufplaose = '''Venlo''' | oppervlak = 128,99 | oppervlak laand = 124,96 | oppervlak waoter = 4,03 | inwoeners = 100.468 | daotum inwoeners = 31 meert 2015 | dichtheid = 804 | breedtegraod = 51/22 | lengtegraod = 6/10 | verkeersaoder = [[A67]], [[E34]], [[A73]], [[A74]], [[A40]], [[A61]], [[N271]], [[N273]], [[N275]], [[N295]], [[N556]], [[B58]], [[K2]], [[L2]], [[L29]], [[L480]] | netnummer = 077 | CBS = 0983 | postcode = 5900-5951 | webstee = [http://www.venlo.nl/ www.venlo.nl] }} '''Venlo''' is een stad en gemiente in 't noordelijke diel van de [[Nederlaand]]se [[pervincie]] [[Limbörg (Nederlaand)|Limbörg]]. De stad hef 39.115 inwoners (per 2012, bron: [[Centraal Bureau voor de Statistiek|CBS]]). Venlo lig an een bochte in de [[Maos]] en hef een historisch centrum, al bint deur bombardementen in de [[Tweide Wereldoorlog]] en deur sloop kört d'rveur en d'rnao veul middelieuwse gebouwen verleuren egaone. 't Stadhuus uut 1597 stiet d'r nog. De stad is bekend um zien ''vastelaovend'' ([[carnaval]]). Venlo is een haandels-, vervoers- en industriestad. De stad is 't centrum veur de wiede umtrekken en ok een koopcentrum veur 't naobernde Duutse [[Ruhrgebied]]. De gemiente Venlo grèenst an de Duutse districten [[Kleef (district)|Kleef]] en [[Viersen (district)|Viersen]]. Qua industrie wördden de stad veural in de vervoersbranche an 't begun van de 20e ieuw groot, deur de strategische ligging an de laandsgrèenze en op een krusing van de Maos en 't spoor. D'r is een goeie verbinding mit de Duutse [[Bundesautobahn 61|A61]] (de Linksrheinische Autobahn) en de [[Bundesautobahn 40|A40]], richting [[Duisbörg]]. De Maos hebt ze een steugien in mindere maote gebruukt as vervoersaoder, mar sinds de bouw van een [[barge-terminal]] is 't vervoer oaver de Maos veur Venlo weer in opkomst. == Kernen == {| class="vamiddle" | # '''Venlo''', mit [[t Ven (Venlo)|t Ven]] derbie (34.930 inwoners) # [[Blerick]], mit [[Hout-Blerick]] en [[Boekend]] derbie (26.910 inwoners) # [[Tegelen]], mit [[Steyl]] derbie (23.750 inwoners) # [[Belfeld]] (5.515 inwoners) # [[Arcen]] (3.530 inwoners) # [[Lomm]] (925 inwoners) # [[Velden (Venlo)|Velden]] (5.150 inwoners) | [[Bestaand:Map VenloNL Stadsdelen.PNG|110px]] |} == Buurgemeenten == {{Tabel wiendroze | NW= [[Horst an de Maas]] | N= [[Bargen (Limburg)|Bargen]] | NO= [[Walbeck (Geldern)|Walbeck]] ([[Duutslaand|DE]]) | W= | O= [[Straelen]] ([[Duutslaand|DE]])<br />[[Nettetal]] ([[Duutslaand|DE]]) | ZW= [[Peel en Maas]] | Z= [[Beesel]] | ZO= [[Viersen (stad)|Viersen]] ([[Duutslaand|DE]]) }} == Kunnigheid == *[[Jolande Sap]], politica van [[GreunLinks]] *[[Geert Wilders]], politicus van de [[PVV]] [[Bestaand:Venlo 009.jpg|thumb|left|'t Stadhuus van Venlo]] {{Limburg}} {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Ploatse in Limburg (Nederlaand)]] [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] fugn1kroxta3gfhrxjn7ch132llasyh 0 18935 260310 244418 2013-03-11T12:50:31Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 75 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q19652]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:PD-icon.svg|thumb|130px|Symbool, zunder rechtsgeldigheid, det gebruukt wördt um an te gèven det een wark in 't peblieke domein heurt]] Warken in 't '''peblieke domein''' bint warken waorvan de intellectuele eigendomsrechten bint verleupen, niet meer geldig bint of niet van toepassing bint. Veurbielden bint 't wark van [[William Shakespeare|Shakespeare]] en [[Ludwig van Beethoven|Beethoven]], de mieste vrogge [[stomme film|stomme films]], de formules van de [[klassieke mechanica|Newtoniaanse netuurkunde]] en de [[octrooi|patenten]] op [[vliegtuugvoortstuwing|'t gemotoriseerde vliegen]]. De term wördt gewoonlijk niet gebruukt as de schöpper van een wark daor nog een bepaolde maote van recht op hef: in zokke gevallen wördt ezegd det 't wark een licensie hef, of mit toestemming gebruukt wördt. In informeel taalgebruuk slat 't peblieke domein op warken die pebliek beschikber bint, intied det de formele term slat op warken die ''gien'' privé-eigendom kunt wèzen of die ''wal'' pebliek eigendom kunt wèzen. Umdet rechten per laand of rechtsgebied bepaold wördt, kan 't wèzen det d'r in een bepaold rechtsgebied rechten geldt op een bepaold wark en in een aander rechtsgebied niet. Sommige rechten mut per laand vastelegd wörden; 't ontbreken van zokke registratie in een laand waor dit opgiet gef dan an det 't wark in 't peblieke domein heurt. {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Intellectuele-eigendomsrecht]] 5w5elri1j9de387n9r28kj2c6pjpwn1 0 18936 237509 2012-08-01T16:07:22Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Pebliek domein]] pmkbowoocsq4ncb481zp6ccoocgpa5c 0 18937 237510 2012-08-01T16:07:40Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Pebliek domein]] pmkbowoocsq4ncb481zp6ccoocgpa5c 0 18938 237511 2012-08-01T16:07:54Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Pebliek domein]] pmkbowoocsq4ncb481zp6ccoocgpa5c 14 18939 237515 2012-08-01T16:19:43Z Ni'jluuseger 73 In Kategorie:Börgerlijk recht wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Börgerlijk recht]] mht4w1rb02u3inl11ll6x0pavfjoyxi 14 18940 237516 2012-08-01T16:19:59Z Ni'jluuseger 73 In Kategorie:Recht wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Recht]] g3ro0cptoa0qtybgsja393c6av97wd5 0 18941 237518 2012-08-01T16:29:01Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Maastricht]] 6dd1zbtv222w0rjxtaml433f3la54o7 0 18942 237519 2012-08-01T16:29:15Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Maastricht]] 6dd1zbtv222w0rjxtaml433f3la54o7 0 18943 282855 282854 2015-07-25T16:01:04Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Venray | bestaansnaam vlagge = Venray vlag.svg | bestaansnaam wapen = Venray wapen.svg | lokasie = LocatieVenray | previnsie = Limburg | heufplaose = '''Venray''' | oppervlak = 165,00 | oppervlak laand = 163,38 | oppervlak waoter = 1,62 | inwoeners = 43.222 | daotum inwoeners = 31 meert 2015 | dichtheid = 265 | breedtegraod = 51/32 | lengtegraod = 5/58 | verkeersaoder = [[A73]], [[N270]] | netnummer = 0478 | CBS=0984 | postcode = 5800 - 5804 | webstee = [http://www.venray.nl/ www.venray.nl] }} '''Venray''' ([[Limbörgs]]: ''Venroj'' of ''Rooy'') is een plaatse en [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in de [[Nederlaand|Nederlaandse]] [[pervincie]] [[Limbörg (Nederlaand)|Limbörg]]. In de stad woon't zo'n 30.000 mèensen. Venray is nao [[Venlo]] de tweede stad van Noord-Limbörg, en de plaatse speult een belangrieke rolle in de regio. Venray is pas in de [[20e eeuw|20e ieuw]] töt stad uutegruuid; daorumme hef 't een echte dörpskern en een bescheiden karke. De contreien ten zuden van Venray bint aordig bosriek: daor lig 't [[Nationaol Park De Groote Peel]]. == Oaverige kernen == [[Bestaand:Venray-topografie.jpg|thumb|left|Topograofisch kaortbield van Venray, 2010-2011]] {| | *[[Castenray]] *[[Heide (Limburg)|Heide]] *[[Leunen]] *[[Merselo]] *[[Oirlo]] *[[Oostrum (Limburg)|Oostrum]] *[[Smakt]] | valign="top" | *[[Veulen (Venray)|Veulen]] *[[Vredepeel]] *[[Iesselsteyn]] *[[Wanssum]] *[[Geijsteren]] *[[Blitterswiek]]</ol> |} Ten noordoosten van Venray lig 't natuurgebied [[Boshuzerbargen]]. {{Limburg}} {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Ploatse in Limburg (Nederlaand)]] [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] 4sbqtq7ijn6j7j5yhxb2felhh07k3ez 0 18945 290974 263397 2016-11-02T15:34:01Z Wwikix 13678 + wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bregje Heinen Walks DKNY SS2012.jpg|thumb|Bregje Heinen]] '''Bregje Heinen''' (n [[5 meert|5den meart]] [[1993]]) is n [[model]] oet [[Borkulo]] oet n [[Achterhook]]. Hee wör oontdekt via [[hyves]] duur n [[Amsterdam]]s modelnburo. [[Augustus]] [[2012]] wör bekeand at he t gezichte geet wordn van [[Victoria's Secret]], ene van de bekeandste [[lingerie]]-weenkels van de wearld. Doar was he al länger in dienst en leup he modeshows en was he te zeen in reklames van t oondergoodmoark, mer non is he promoveerd ewördn as ne ''Victoria's Angel'', wat inhoold at he mear op de vuurgroond keump.<ref>[http://www.destentor.nl/nieuws/algemeen/show/11468563/Bregje-Heinen-in-voetsporen-Doutzen-Kroes-bij-Victorias-Secrets-.ece De Stentor.nl - Bregje Heinen in voetsporen Doutzen Kroes bij Victorias Secrets]. Skreewn en Bekekn op n 2den Augustus 2012.</ref> ==loopbaan== Heinen steund met 17 joar al op de vuurkaante van de [[Duutslaand|Duutse]] ''Elle''. Wieders steund he ook nog in de ''Vogue'', ''Grazia'', ''Blend'' en ''MOOD''. Hee leup shows vuur ''Replay'', ''Super Trash'' en ''Claes Iversen'', mer ook internasjonale [[haute couture]]moarkn wusn um al te strikn, zo as ''DNKY'', ''Rodarte'', ''Ports'', ''Dolce&Gabbana'', ''VPL'', ''Versace'' en nog ne hele riege mear. Doarnöast steund he ook nog op de vuurkaante van o.a. ''Flair'', ''Elle'', ''Vogue'' en ''Jackie''.<ref>[http://bregjeheinen.fashionnewz.nl/?sub=biografie Fashionnewz.nl - Bregje Heinen]. Bekekn op n 2den Augustus 2012.</ref> Heinen hef ook al es met edoan in ne videoclip van n bekeandn [[Verenigde Stoaten|Amerikaansen]] band [[Maroon 5]]. Heinen wont rechtevoort in [[Niej-York]]. ==Liefbeskriewing== Heinen hef blaauwe oogne, bloond hoar, en is 1.75 laank. Hee hef ne börstumtrek van 76 cm, n middel van 59 cm en bie de hupn is he 85 cm van umtrek.<ref>[http://www.supermodels.nl/bregjeheinen Supermodels.nl - Bregje Heinen]. bekekn op n 2den Augustus 2012.</ref> {{Bron|<references/>}} {{DEFAULTSORT:Heinen, Bregje}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies model]] jgs58w3rrij0apvmjhgl9zsnk0o4ku1 0 18946 237637 237586 2012-08-02T18:28:25Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Borklo]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Borklo]] m4k133x8li2e86jxgekyv6poorgbn2g 0 18947 237600 2012-08-02T13:13:52Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Laege Laanden]] 3jbphfp0vqxsw3vip1spigq7i06ob3v 0 18948 291864 291851 2016-11-11T10:15:45Z Wwikix 13678 /* Rifferenties */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Getijdenboek Geert Grote Kasteel Huis Bergh 's Heerenberg.jpg|thumb|'t Begun van de kelender in Geert Grote zien ''Getijdenboek'', exemplaar Huis Bergh, hs 4.]] '''Geert Grote''' ([[Dèventer]], oktober [[1340]] - ok daor, [[20 augustus]] [[1384]]) was een [[Middeleeuwen|middelieuwse]] [[diaken]], [[theologie|godgeleerde]], schriever, kloosterhervörmer en boeteprediker binnen de [[Rooms-katholieke Karke|kattelieke karke]]. Hi'j was de grondlegger van de [[Mederne devotie]], een lekenbeweging die 't christelijke gemienschopslèven ni'j lèven in wol blaozen. In oldere geschriften en deur stichtingen die heur naam an hum verbiendt, wördt zien naam ok wal espeld as ''Geert Groote'', mit dubbele 'oo'; dit is een 19e-ieuwse schriefwieze veur een middelieuwse name. ==Waandel== Geert Grote studeerden vanof 1355 [[geneeskunde]], [[theologie]] en [[canoniek recht|karkelijk recht]] an de [[Universiteit van Paries|Sorbonne]] in [[Paries]]. Van 1368 töt 1374 was e [[seculiere kanunnik|kanunnik]] van de Dom van [[Aken (stad)|Aken]] en van 1371 töt 1374 had e een kanunnikplaatse bi'j de [[Dom van Utrecht|Utrechtse Dom]]. Anvankelijk leidden hi'j 't lèven van een rieke, blaozerige geleerde. Zölf verwees hi'j naor die periode terogge mit 't biebelwoord van [[Jeremia (boek)|Jeremia]] 2.20: 'Onder alle grune bomen en op alle hoge bulten he'k ehoereerd'. Onder invloed van [[Hendrik Eger van Kalkar]] en [[Jan van Ruusbroec]], en nao een slimme ziekte in 1372, kwaamp e d'rtoe een meer [[ascese|ascetisch]] lèven te leiden. Van 1374 töt 1378 woonden e bi'j de [[kartuzers]] van [[Monnikhuzen]] bi'j [[Arnhem]]. In 1379 wördden e in [[Utrecht (stad)|Utrecht]] töt diaken [[wi'jding|ewi'jd]]. Vanof det moment höld e [[boetepreek|boetepreken]] in een bulte steden in de noordelijke [[Laege Laanden (staotkunde)|Lege Laanden]], beveurbield tègen priesters die mit vrouwlu samenwoorden (synode van 1383) en kloosterlingen die d'r dikke bi'j zatten. Geert Grote verzamelden een groep volgelingen um hum hen, de [[Mederne devotie|mederne devoten]]. Hieruut ontstunden de [[Zusters van 't Giemene Lèven|Zusters]] en [[Breurs van 't Gemiene Lèven]] (''gemien'' muj opvatten as gemienschoppelijk; mandielig) en de [[Congregatie van Windesheim]]. De [[Aartsbisdom Utrecht (Rooms-kattelieke Karke)|bisschop van Utrecht]] was niet drok op heur opvattingen en vaardigden veur diakens in 't vorstbisdom Utrecht een preekverbod uut. Deur persoonlijke contacten wus Geert Grote toch veul mèensen veur zien zaak te winnen. Vanwege de Utrechtse tegenwarking wördt e mangs vergeleken mit de latere [[Dominicanen|Dominicaanse]] boeteprediker en priester [[Girolamo Savonarola]]. Allebeidend wördt ze eziene as veurlopers van de [[Hervörming]] en 't [[protestantisme]], mar bleven ze trouw an de kattelieke karke. Geert Grote was nauw bevriend mit de rector van de [[Latiense schoele (Zwolle)|Latiense schoele]] in Zwolle, [[Johan Cele]], die e d'rvan weerhöld um in een klooster te gaon. Via 't onderwies en 't verzameln, vertalen en verspreiden van boeken wördden de ideeën van Geert Grote rap deur hiel Europa uutedragen. Nao een bezuuk an een vrund die an de [[pest (ziekte)|pest]] leed, kwaamp e op 43-jaorige leeftied uut de tied. ==Naolaotenschop== [[Bestaand:Inscriptie_Geert_Groote,_Broederenkerk.jpg|thumb|Stien mit een tekst van Geert Grote in de [[Broederenkarke]] in Dèventer]] Van Geert Grote bint mit name [[preek|preken]] en gebeden oavereleverd. Hi'j schreef in een schrifttaal die zowal [[Middelnederduuts|Middelnederduutse]] as [[Middelnederlaands|Middelnederlaandse]] kenmarken hef en die tègenwoordig wal [[Iessellaands]] enuumd wördt. Een antal van zien gebeden kreeg zo'n weerklaank det ze in haoste alle [[getijde (gebed)|getijdenboeken]] wördden op-eneumen. In zien traktaot ''Contra turrim Traiectensem'' trök e van leer tegen de bouw van de [[Dom van Utrecht|Utrechtse domtoren]], die volgens hum alleen mar töt grootsigheid en töt bewondering van bezukers zol leidden. Dizze tekst hebt ze pas in de jaoren zestig van de 20e ieuw herontdekt. D'r bint mar een paar haandschriften van hum bekend, zodej kunt denken det e aordig alleen stund mit dizze kritiek. D'r wördt an-eneumen det de belangriekste vertègenwoordiger van de Mederne devotie, [[Thomas a Kempis]] (rond 1380 - [[Zwolle]], 25 juli 1472), in belangrieke maote Grote zien schrieveri'je 'ecodificeerd' hef in zien wark ''[[De Imitatione Christi]]'' (De naovolging van Christus). ==Herdenking== [[Bestaand:Eerstesteenlegging Geert Groote Huis.jpg|thumb|De eerste stien wördt elegd van 't Geert Groote Huis in Dèventer, 1 september 2011.]] In Dèventer lig onder 't Lamme van Dieseplein de crypte van Geert Grote. Sinds 2011 wördt op dit plein ebouwd an 't Geert Groote Huis. 't Doel daorvan is um Grote zien prakkezaoties en acties naor de tègenwoordige tied te vertalen.<ref>[http://www.geertgrootehuis.nl/ Webstee Geert Groote Huis]</ref> Drei orgenisaoties in Dèventer die de name van de karkhervörmer draagt, besleuten in 2009 um een Geert Groote Dag in te stellen, die alle jaoren op de eerste donderdag in september mut plaatsvienden. De eerste Geert Groote Dag was op 3 september 2009.<ref>[http://www.geertgrootedagdeventer.nl Webstee Geert Groote Dag]</ref> D'r is ok een comité det een staandbield van Geert Grote in Dèventer hebben wil. ==Bronnen== * [http://www.dbnl.org/tekst/rome002erfl01_01/rome002erfl01_01_0003.htm Uut Jan en Annie Romein heur ''Erflaters van onze beschaving''] * ''Het Getijdenboek van Geert Grote.'' Naor 't Haagse haandschrift 133 R 21 uutegeven deur N. van Wijk, Leiden, 1940 * C.C. de Bruin, E. Persoons en A.G. Weiler (1984), ''Geert Grote en de Moderne Devotie'', Zutfent * [http://cf.hum.uva.nl/dsp/scriptamanent/bml/Geert_Grote/Geert_Grote.html Digitale uutgave, bezörgd deur Willem Kuiper en Matthijs Holwerda, van Geert Grote zien ''Getijdenboek'', zoas oavereleverd in 't exemplaar Huis Bergh, hs. 4.] ==Rifferenties== <references /> {{Dia|Dit stok is echreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Grote, Geert}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Middeleewn]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] [[Kategorie:Geschiedenis van Sallaand]] [[Kategorie:Daeventer]] slrnlory0s5iznmevf2hsmsqloq8wn8 0 18949 237615 2012-08-02T14:03:27Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Geert Grote]] ngsrxix4ys9al3a9egzwqaf9a54id1f 0 18950 293060 264159 2017-02-15T14:52:08Z Ni'jluuseger 73 /* Boekpublicaties */ Bundel Kringloop wikitext text/x-wiki '''Gerard Nijenhuis''' ([[Geeiten]], [[22 jannewaori]] [[1932]]) is een [[Drenthe|Drèentse]] schriever in 't [[Drèents]] en [[Nederlaands]]. An veul initiatieven um de [[Nedersaksische schrieveri'je|Drèentstalige schrieveri'je]] uut te bouwen hef e mit-ewarkt. ==Jeugd en domeneerswark== As börgemeisterszeun leerden e thuus veural Nederlaands en op 't dörp Drèents. De belangstelling veur boeken die e van huus uut mitkreeg, wördden verstarkt toen e in anraking kwaamp mit de dichters [[Martinus Nijhoff|Nijhoff]] en [[Gerrit Achterberg|Achterberg]], later zien belangriekste veurbielden. Nijenhuis hef theologie estudeerd in [[Grunnen (stad)|Stad]] en later in [[Amsterdam]]. van 1956 töt 1971 was e domeneer in Noord-Hollaand; daornao is e terogge komen naor Drenthe. ==Schrieveri'je en streektaalwark== Begun jaoren vieftig debuteerden Nijenhuis mit 't Drèentstalige gedicht ''In Memoriam'' in 't [[Drent(h)e|maondblad ''Drenthe'']]. Veur de rubriek 'Drentse dreumerijen' van de regionaole radio (toen de [[RTV Drenthe|RONO]]) schreef e verhalen. Een stok of wat daorvan verschenen in 1955 in de bundel ''Um 't Hemelriek'' onder zien schoelnaom Harm Werners. Nijenhuis was ok veurganger bi'j de eerste Drèentstalige karkdienst die deur de RONO uutezunden wördden. In de jaoren tachtig maakten e veur Radio Drenthe 't veulbeluusterde pregramma 'In de mooie kaomer'. In 1956 hef e in de maande mit [[Hans Heijting]] en [[Gerrit Kuipers]] 't leegdrömpelige Drèentstalige tiedschrift ''[[Oeze Volk / Maandewark|Oeze Volk]]'' op-ericht. Ok was e iene van de oprichters van de [[Drentse Schrieverskring]], die d'r in 1996 mit uutscheidden, mar in 2012 vanni'js op-ericht wörden deur Nijenhuis en [[Albertien Klunder]]. In de jaoren zeuventig en tachtig wördden e as schriever slim productief. Zien eerste Drèentstalige roman,'' 't Verbörgen leven'', kwaamp in 2004 uut. In 2007 schreef e 't boekenweekkedo ''Een plek um te blieven'' [[Drèentse Boekenweek]]. In de dichteri'je is e drok op de sonnetvörm. Hi'j publiceert zowal in ''Oeze Volk / Maandewark'' as in ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]'', een tiedschrift veur mederne literetuur in 't Drèents. Nijenhuis hef hum ok ereurd as bloemlezer en beschriever van de Drèentstalige schrieveri'je. Mit [[Stieneke Boerma]] brocht e vanof 1987 cursusboeken Drèents uut veur de [[pabo]]. ==Erkenning== Veur zien streektaalwark en literaire wark kreeg Nijenhuis in 1987 de [[Culturele Pries van Drenthe]]. Twee jaor later eerde ''Roet'' hum mit een speciaol nummer over zien lèven en wark. In 2008 wördden e gemientedichter van de gemiente [[Börger-Oring]]. Bi'j de prissentatie van zien bundel ''Tachtig gedichten'' in 2012 hef Nijenhuis vanwege zien grote verdiensten veur de Drèentse taal 't eretieken van 't [[Huus van de Taol]] ekregen. In opdracht van de veurloper van 't Huus van de Taol, de Stichting Drentse Taol, is een schrieverspetret op DVD van hum emeuken. ==Boekpublicaties== *''Um 't Hemelriek'' (1955) *''Tweetalig'' (1973, as Hans Werners, dichtbundel mit Hans Heyting) *''Leven op afstand'' (1978, Nederlaandstalige dichtbundel) *''Het jaar van de ooievaar'' (1979) *''Het dorp bestaat niet meer'' (1981) *''Dubbelspel'' (1983) *''Onlaand'' (1983) *''Onteigening'' (1989) *''Schoolschrift'' (1987) *''Novemberlicht'' (1987) *''In aankomst ligt vertrek besloten'' (1990) *''De rimpels van/ over mien vel'' (1990) *''Tekens van gemis'' (1992) *''Het omslaan van de tijd'' (1994) *''Het Portaal'' (1997) *''Land in zicht'' (2000) *''Het verbörgen leven'' (2004, roman) *''De toonsoort van de tied'' (2005, dichtbundel) *''Een plek um te blieven'' (2007, boekenweekkedo tiedens Drèentse Boekenweek) *''De dag dat vader verdween'' (2010, oorlogsverhaal, Nederlaandstalig) *''80 gedichten'' (2012), dichtbundel *''Kringloop'' (2015), dichtbundel ==Bron== [http://www.hetdrentseboek.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=28:nijenhuis-gerard-1932&catid=14&Itemid=27 Het Drentse Boek oaver Gerard Nijenhuis] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Nijenhuis, Gerard]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Nijenhuis, Gerard]] [[Kategorie:Nederlaandse schriever|Nijenhuis, Gerard]] 04g0gfop39i01fu6ho87tcoe3ep83b5 0 18951 291856 240920 2016-11-11T10:08:36Z Wwikix 13678 /* Bronnen */ kat wikitext text/x-wiki De '''Mommeriete''' was een drassig gebied in 't [[Oaversticht]] (tègenwoordig in de [[Hardenbarg (gemiente)|gemiente Hardenbarg]] in [[Oaveriessel]], denkelijk in de buurtschop [[Holthone]]). De ''[[Quedam narracio|Quedam narracio de Groninghe de Trentis de Covordia et diversis aliis sub episcopis Traiectensibus]]'' (1232) beschrif 't as'' 'een moerassige, waterrieke vlakte van roem een haalve mijl bried, zunder bomen of bossies'.'' Op [[28 juli]] [[1227]] wördden daor in de [[Slag bi'j Aone]] de [[Sticht Utrecht|bisschop van Utrecht]], [[Otto II van Lippe]], mit een paar honderd ridders of-eslacht deur een [[Drenthe|Drèents]] leger onder [[Roelfe II van Coevern]]. 't Bisschoppelijke leger was mit zien zwaore waopenrusting en peerden in 't moeras elokt en kwaamp daor vaste te zitten, waordeur 't een gemakkelijke prooi was veur de Drenten. ==Ligging== De precieze ligging van 't vroggere moeras bint ze niet zeker van. Een brief uut 1842 van de toenmaolige börgemeister van [[Grambargen]] nuumt de Mommeriete as een gebied in Holthone, een paar kilometer ten noordoosten van Aone. Bi'j Aone sleug Otto van Lippe volgens de 15e-ieuwse ''[[Een cronike van den greven van Benthem|Cronike van den greven van Benthem]]'' zien tenten op: :''Ende na desen is vergadert een schoen heer ''[leger]'' by Anen, daer die bisschop Otto van Utrecht sine tenten sette. Aone lag dichte bi'j de revier de [[Vechte]], waoraover 't bisschoppelijke leger beveurraod kun wörden. De ''Narracio'' uut 1232 hef 't oaver'' 'die vervluukte en noodlottige plaatse Aone'.'' Roelfe zette zien tenten op bi'j [[Coevern]]: :''Rolof bedachte die grote mogentheit des bisschops, brack sijn beset van Groningen ende satte sijn tenten bi dat dorp to Covorden ende bedachte dat daer een breet onlant ende ene zudde lach, daer men niet lichte mochte overcomen. De aandere dag trök de bisschop mit zien leger op en wördden 't moeras in elokt. ==Name== Een schattingsregister uut 1400 nuumt 'Oedbert des Mommezoen', Oedbert, zeune van Momme. 't Kan dus wezen det 't moeras naor iene mit dizze name enuumd is. ==In de Nedersaksische schrieveri'je== :''As de zunne begunde te schienen :''op de mörgen van de dag, :''in de sponzige Mommeriete :''daor leverde Drenthe slag. :''Bi'j Aone staot de soldaoten, :''de Bisschop zien leger is gróót: :''wi'j hebt de haerdstee verlaoten, :''want oenze volk is in nood. :''[...] Uut [[Roel Reijntjes]] zien ''[http://slagbijane.noordoosten.nl/ballade.htm Ballade van de Slag bi'j Ane]'' :''Roet bestiet 25 jaor. Hij verschient vörreljaors. Dat betiekent dat der 4 x 25 = 100 nummers van Roet verschenen bint. Zuj dèenken. Mar geliek in 't begun al gung 't niet goed. De teller bleef 't eerste jaor op drei staon. En ok later gung der wel ies wat mis. Uuteindelijk bint der umtrent 96 nummers verschenen. Ien hiele jaorgang hen de Mommeriete.'' Uut Martin Koster (2004), ''Strèupers van de taol: 25 jaor Roet'', Zuudwolde: Het Drentse Boek ==Bronnen== *Friedel Helga Roolfs, Heike Riedel-Bierschwale en Volker Honemann (red.) (2010), ''Een cronike van den greven van Benthem: Edition und Übersetzung einer Spätmittelalterlichen Chronik über die Grafen von Bentheim'', Builefeld: Verlag für Regionalgeschichte *[http://www.gramsbergen.nl/resources/gebruiker/groene-gramsberger/1210095355.pdf ''Het interview: Vereniging Herdenking Slag bij Ane'', uut De Groene Gramsberger, nr. 4, jg. 7, april 2008] *[http://www.destentor.nl/regio/hardenberg/article329089.ece ''Slagveld ligt in Holthone'', uut de Stentor, 11 meie 2006] *[http://www.destentor.nl/regio/hardenberg/329106/Slatman-wil-blijvende-herinnering-in-landschap.ece ''Slatman wil blijvende herinnering in landschap'', uut de Stentor, 11 meie 2006] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Geschiedenis van Drenthe]] [[Kategorie:Geschiedenis van Utrecht]] [[Kategorie:Geschiedenis van Sallaand]] 46e1oy00arknnfj2acq2ix7gjjf6e7m 0 18952 237650 237649 2012-08-02T19:55:06Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Mommeriete]] kmi6nrzjhj6dixk7bkbj25cfzzycae3 0 18953 237658 2012-08-02T21:46:49Z 129.125.102.126 #DEURVERWIEZING [[Eenheidsmearvoold]]; zeet [[Oost-Veluws]] en [[Achterhooks]] (en ik zeg-t ok zo) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Eenheidsmearvoold]] bpj54b48p9d2ludm00g02f8w96yi1st 0 18955 237718 2012-08-03T10:55:06Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Mommeriete]] kmi6nrzjhj6dixk7bkbj25cfzzycae3 0 18956 237719 2012-08-03T10:55:22Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Mommeriete]] kmi6nrzjhj6dixk7bkbj25cfzzycae3 0 18957 291859 260175 2016-11-11T10:10:38Z Wwikix 13678 /* Bron */ wikitext text/x-wiki De '''Quedam narracio de Groninghe, de Thrente, de Covordia et de diversis aliis sub diversis episcopis Traiectensibus''' (''Een verhaal oaver Grunning, Drenthe, Coevern en alderhaand aandere zaken onder verscheiden Utrechtse bisschoppen''), körtweg de '''Quedam narracio''' of '''Narracio''', is een kroniek uut [[1232]]. Bename veur de stad [[Grunnen (stad)|Grunning]] en veur [[Drenthe]] is 't iene van de belangriekste [[middeleewn|middelieuwse]] kronieken. ==Schriever en versies== Wie of de ''Quedam narracio'' eschreven hef is niet bekend, mar uut de inhold kuj opmaken det 't d'r iene was van de [[Sticht Utrecht|bisschop van Utrecht]], de fermele heerser oaver de veurnuumde gebieden. Hi'j is niks wies mit de Grunningers en Drenten die in opstaand kwamen tègen 't bisschoppelijk gezag. Van de kroniek bint vier versies bekend die op details van mekare ofwiekt. Onderzuuk hef uutewezen det gieniene van de now bekende versies 't origineel is. ==Inhold== De kroniek is een verslag van de gebeurtenissen op 't ende van de [[12 eeuw|12e ieuw]] en an 't begun van de [[13 eeuw|13e ieuw]] die leidden töt de [[Slag bi'j Aone]] in [[1227]], en wat of d'r daornao gebeurden. In de Slag bi'j Aone verleur 't zwaorbewaopende leger van de bisschop van Utrecht, [[Otto II van Lippe|Otto van Lippe]], de stried tègen de lichtbewaopende Drenten onder [[Roelfe II van Coevern|Roelfe van Coevern]]. ==Fragmenten== :''Mit opgewekt gelaot en goed te passe verwelkomt de bisschop heur allemaole in Ommen. Hi'j voert heur naor Ni'jenstede, daoras now de börg Hardenbarg stiet, en vervolgens naor Grambargen; tenslotte slaot ze op die vervluukte en noodlottige plaatse Aone veur de leste maol heur tenten op. D'r achteran koomt talloze schepen die hiele bulten eteri'je, blieden en ok kruusbogen en aander oorlogstuug oaver de Vechte anvoert. Die uutrösting kostte meer as al zien aandere oorlogen bi'j mekare.'' :''As Roelfe det heurt, brek e 't beleg ''[van Grunning]'' op en mit zien mannen stelt e hum dichte bi'j Coevern tegenoaver ''[de bisschop]'' zien leger op, en wal zo det allent een moerassige, waterrieke vlakte van roem een haalve mijl bried, zunder bomen of bossies, de legers van mekare scheidde. ::... :''De bisschop, de graven en al zien aandere volk, vol wille en feilijk al zeker van de oaverwinning, volgt verspreid en ördeloos. Ze koomt an op de plekke daoras ze de dood, starker nog, de martelaorsdood vienden zult. Oaver en weer begunt men de stried. As ze tègen de vi'jand oprukt, zakt oenze veurste geledern mitiene langzaam vört in 't meurende, dooie moeras, daoras ze in 't leste deur 't gewicht van heur waopentuug hielemaole in vörtzinkt. Van wiedof mit pijlen en speren en van dichtebi'j mit 't zwaord slacht de Drèentse onmèensen heur of as vee.'' ::... :''Roelfe en zien mannen, nog niet tevreden mit de moordparti'je, springt op heur peerden en achtervolgt de hiele dag, töt an 't tweeduustern, de vluchtende schepen en mannen langes de Vechte. Ze griept d'r een bulte, neemt ze gevangen en brengt ze umme.'' ::... :''De namen van de aandere grote ridders zo'k oe iene veur iene numen, a'k bi'j de gedachte an heur niet liever zol krieten as schrieven. Mar wees hier zeker van: de Utrechtse ridderschop mit heur anzienlijke luden, heur heufsheid en moed en alle goeds det dit laand in oavervloed bezat, hef in det vervluukte moeras heur leste dag beleefd.'' ==Bron== *Hans van Rij (red. en oaverzetting, 1989), ''Quedam narracio de Groninghe, de Thrente, de Covordia et de diversis aliis sub diversis episcopis Traiectensibus / Een verhaal over Groningen, Drente, Coevorden en allerlei andere zaken onder verschillende Utrechtse bisschoppen'', Hilversum: Verloren {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Categorie:Drèents artikel]] [[Categorie:Geschiedenis van Drenthe]] [[Categorie:Geschiednis van Grunnen]] [[Categorie:Geschiedenis van Oaveriessel]] [[Categorie:Geschiedenis van Utrecht]] n8zv4zhvj5mdzcao4ltaxrclayycus1 0 18958 237721 2012-08-03T11:18:50Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Quedam narracio]] e2iim3ulg0955x5hozrlgco2lo4crne 0 18959 237722 2012-08-03T11:20:18Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Grunnen (provìnzie)]] kxd9te74ezdebruuxkx9kz9g84b6c3y 0 18960 237723 2012-08-03T11:22:08Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing, d'r vanuut gaonde det zo'n lange name gien (technisch) perbleem is wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Quedam narracio]] e2iim3ulg0955x5hozrlgco2lo4crne 0 18963 291142 286278 2016-11-03T14:41:38Z Wwikix 13678 /* Staotus */ kat wikitext text/x-wiki Et '''Zuudwesthoeks''', soms ok kotweg '''Zuudhoeks''' enuumd ([[Westerlauwers Fries|Fries]]: ''Súdwesthoeksk'' of ''Súdhoeksk''), is een [[dialekt]] van et Fries. Mit naor schatting 58.000 praoters is et ien van de belangriekste Friese dialekten. Ze praoten et in wat ze de [[Zuudwesthoek]] numen, de streek die grofweg ten zuden van [[Bolsward]] en [[Sneek (stad)|Sneek]] en ten westen van [[Et Vene (plak)|Et Vene]] lig. Binnen disse streke wodden twee dialekten espreuken, et [[Hindeloopers]] en et [[Stavorens]], die aj niet as Zuudwesthoeks kunnen zien. Et Stavorens is een [[Stadsfries]] dialekt en et Hindeloopers is een of-ezunderd, aordig beholdend dialekt. Allewal et Zuudwesthoeks ofwiekt van et Standaardfries, dat veural op et [[Kleifries]] ebaseerd is, kunnen de mieste Friezen et nog aordig goed begriepen. Ie heuren et ok riegelmaotig in de plaetselike media. ==Geschiedenis== Krek as de aandere Friese dialekten stamt et Zuudwesthoeks of van et [[Oldfries]]. Disse tael wodden waorschienlik tot halverwege de [[16e eeuw]] espreuken. In et Fries van de tied daornao bin en riege opvalende [[klaankverschoeving|klaankverschoevingen]] op-etreden die et [[Westerlauwers Fries|Westerlauwerse]] Fries treditioneel van [[Oosterlauwers Fries]] en [[Noord-Fries]] onderscheiden. Mar in et Zuudwesthoeks is een groot diel van disse klaankverschoevingen niet deuredrungen (kiekt hieronder). Bi'j et standerdiseren van et Fries in de [[19e eeuw|19e]] en [[20e eeuw]] is niet veur et Zuudwesthoeks as basis ekeuzen mar veur et [[Kleifries]]. Dit dialekt had meer sprekers, wodden in een groter gebied epraot en wodden, krek omdat et de genuumde klaankverschoevingen had deurmaekt, as typischer Fries beleefd. Et zol ok minder deur et [[Hollaans (dialekt)|Hollaands]] beïnvloed wezen. ==Kenmarken== Vanwege et niet ondergaon van een koppel klaankverschoevingen die et overige (Westerlauwerse) Fries wal hef ondergaon, kuj et Zuudwesthoeks beholdend numen. Disse klaankverschoevingen numen ze de [[Ni'jfriese breking]]. In et Oldfries haj al breking, de zogenaemde [[Oldfriese breking]], in woorden as ''liuht'' (locht, medern Fries ''ljocht''). Van disse breking viej, soms in veraanderde vorm, in alle Friese dialekten speuren. De Ni'jfriese breking, die vermoedelik in de [[16e eeuw|16e]] of [[17e eeuw]] plaets hef evunden, is an de Zuudwesthoek veurbi'j egaone. Dat wil zeggen dat vormen as ''boarre'' (kater), die in et Standerdfries as 'bwáre' uutespreuken wodden, in et Zuudwesthoeks as 'bùre' klinken. De Ni'jfriese breking hef betrekking op de volgende tweeklaanken: * '''ea'''- bv. in ''beam'' - ''beammen'' (uutspraoke ''beem - bjemmen'' - boom) * '''ie'''- bv. in ''stien'' - ''stiennen'' (uutspraoke ''stien - stjinnen'' - stien) * '''oa'''- bv. in ''doas'' - ''doaske'' (uutspraoke ''doos - dwaske'' - deuze) * '''oe''' - bv. in ''hoed - houdden'' (uutspraoke ''hoed - wodden'' - hoed) * '''ue''' - bv. in ''flues - fluezzen'' (uutspraoke ''fluus - fljuzzen'' - vlies) Ok woorden as ''moai'' (mooi) kunnen in principe breken, mor de breking *''mwaaier'' komp ok in et feilike brekingsgebied niet (meer) algemien veur. In et Zuudwesthoeks ontbrek disse breking zoas daor alle aandere breking ontbrek. De breuken klaanken in et Fries gaon terogge op Oldfriese [[tweeklaank|tweeklaanken]]. Disse klaanken bin ja in et mederne Fries vervangen deur de hierboven eschetste brekingsgevallen, mar ok in et Zuudwesthoeks bin ze niet beholden. In et Zuudwesthoeks bin d'r eigen klaanken veur in de plaetse komen: {| class="wikitable" | '''Fries''' | '''Standerdfriese uutspraoke''' | '''Zuudwesthoekse uutspraoke''' | '''Stellingwarfs''' |- | eart | jèt | èt | arfte |- | stiennen | stjinnən | stinən | stienen |- | boadskip | bwatskip | bòtskip | bosschop |- | skoalle | skwallə | skul | schoele |- | fuotten | fwottən | futtən | voeten |- | borduerje | bòrdjurjə | bòrdúərjə | borduren |} Et bestaon van disse klaanken mak dat et Zuudwesthoeks van de drie heufddialecten van et Fries as et miest ofwiekende wod eziene. ===Overige kenmarken=== In et Zuudwesthoeks is de ronding van de '''a''', die in et Fries onder aandere woorden as ''man'' haoste as 'mon' lat klinken, niet op-etreden. Nog een typisch Zuudwesthoeks fenomeen is et verienvoudigen van klinkerknoedels zoaj die in et Fries nogal ies tegenkomen. Meerdere klinkers achter mekaer wodden in et Zuudwesthoeks vaeke 'glad-estreken' tot iene klaank. Op disse menier bin ok de Oldfriese brekings ommevormd tot monoftongen. Een paer veurbielden: {| class="wikitable" | '''Fries''' | '''Standerdfriese uutspraoke''' | '''Zuudwesthoekse uutspraoke''' | '''Stellingwarfs''' |- | rjocht | rjocht<br />rjucht | rucht<br />rúcht | recht |- | ljocht | ljòcht | lòcht | locht |- | Ljouwert | ljauwət | lauwət | Liwwadden |- | leaver | ljèwər | lauwər | liever |} Aandere kenmarken van et Zuudwesthoeks bin et gebruuk van '''nat''' veur 'niks' (Standerdfries: ''neat''), ''ban'' veur 'kiend' (''bern''), ''ap'' veur 'op' (''op''). De klaank van et Friese ''boerd'' ('bord') is in et Zuudwesthoeks een '''ù'''; daoromme vaalt ''boerd → bùd'' saemen mit ''board → bùd''. Et Friese ''board'' ('bord') hef breking. Et Zuudwesthoeks gebruukt de '''o''' in woorden as ''sonne'' (zunne) en ''ronne'' (rennen) daoras et Fries een '''i''' hef: ''sinne'', ''rinne''. Wieder opvalend is de '''-kj''' in ''laakje'' (lachen) daoras et Fries ''laitsje'' hef. Vaeke zeggen ze van et Zuudwesthoeks dat et meer as et Kleifries is verhollaandst. Hielemaole bewiezen kuj dat niet: de typisch Zuudwesthoekse klaanken en woorden kunnen ok eigen ontwikkelingen wezen. ==Staotus== Et Zuudwesthoeks is in veraandering en neemt soms eerder Nederlaandse as eerder Kleifriese vormen over. Zoas alle Friese dialekten verlös et terrein an et Nederlaands, mar de kaans is niet slim groot dat et Zuudwesthoeks in de naobi'je toekomst verloren gaot. {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} {{SNLV}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel]] [[Kategorie:Freesk]] [[Kategorie:Streektaol in Frieslaand]] eq4qayh9og23s18j3zk9v66jmggnr81 0 18964 237789 2012-08-03T22:02:04Z Ni'jluuseger 73 Ni'jluuseger herneumden de zied [[Gröf van Lepejou]] naor [[Graf van Lepejou]]: Zoas in 't artikel zölf wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Graf van Lepejou]] m20yh34blz0g3oxw0fu1it9erohykc4 0 18967 260271 252881 2013-03-11T12:49:34Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 108 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6056]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[7 juni]] - [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] krig stadsrechten van graof [[Willem IV van Hollaand|Willem IV]] van Hollaand en Zeelaand == Geboren == * [[20 augustus]] - [[Geert Grote]], diaken, godgeleerde, schriever, kloosterhervörmer en boeteprediker * rond 1340 - [[Johannes Cele]], onderwiesverni'jer en rector van de Latiense skole in Zwolle == Uut de tied == * … tfgbjxjvwtla1c8f6ls9h00um3spq7e 0 18968 260425 253037 2013-03-11T12:52:50Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 109 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6589]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * … == Geboren == * … == Uut de tied == * [[25 juli]] - [[Thomas a Kempis]], augustiener kanunnik, schriever, aoverschriever en mysticus lb0z3ljhexocwcxxmde2fp0gzr7dmb4 0 18969 273014 263829 2014-01-26T19:09:33Z 88.208.160.240 wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Michael Teló | ofbeelding = Michel Teló em Show.jpg | umschrieving = Michel Teló an t optreadn | geboren = [[21 jannewaori|n 21sten jannuwoari]] [[1981]] | sturven = | genre = [[Sertanejo]] | spraoke = [[Portugees]] | laand = [[Medianeira]], [[Paraná (stoat)|Paraná]] in [[Brazilië|Brazilje]] | webstee = }} '''Michel Teló''' ([[21 jannewaori|21 jannuwoari]] [[1981]]) is nen [[Brazilië|Braziljaansen]] [[sertanejo]]-[[muzikaant]].<ref>[http://www.jb.com.br/carnaval-2011/noticias/2011/03/04/do-camarote-do-terra-michel-telo-canta-e-agita-com-netinho/ ''Jornal Do Brasil'' – 4 meart 2011]</ref><ref>[http://www.correiodoestado.com.br/noticias/camarote-desaba-em-show-de-michel-telo-e-oito-ficam-feridos_89961/ ''Correio do Estado'' – 11 dezember 2010]</ref> Vuur at he vuur zikzelf begun was he heuwdzanger in verskeaidene bands, woervan't [[Grupo Tradição]] t bekeandst is. Zinne grötste nasjonale en internasjonale hit is ''Ai Se Eu Te Pego!'', wat op nommer ene steund in de meeste [[Europa (continent)|Europese]] laandn, [[Latiens Amerika]], en [[Quebec]], t [[Fraans]]ke deel van [[Kannada]]. ==Begin== Met zes joar zung he zin eerste solostuk in t skoolkoor, n nommer van [[Roberto Carlos (zänger)|Roberto Carlos]] en [[Erasmo Carlos]] (bekeande [[samba]]-zängers oet Brazilje). Doo't he tien joar was kreeg he van zin vaar nen [[trekzak]], wat zinne muzikale kwaliteatn vearder hulp oontwikkeln. Op andringn van zinne noabers, skoolkameröaks en breurs vormen he met twaalf joar zin eerste sambabandjen, wat "Guri" heetn. Nöast zin trekzak nöm he vief joar laank lesn op [[piano]]. Oonderwiel learn he ook daansen en [[gitaar]]spöln. ==Grupo Tradição (1998-2008)== In [[1997]], doo't Teló 16 was, wör he vroagn um bie de band Grupo Tradição te komn, woer't he 11 joar bie bleef as heuwd[[zangkeunst|zänger]]. Met zinne stemme kreeg de band grootn anhaank met de nommers "Barquinho," "O Caldeirão," "Pra Sempre Minha Vida," "A Brasileira," and "Eu Quero Você." Tiedns dee joarn was hee de bands gezichte in promosiespul en interviews. Noa 11 joar skeaidn he dr met oet, umdet he ne ofzeunderlike loopbaan wol opbouwn. Hee wör in de band vervöngn duur Guilherme Bertoldo, mer de band har dr duur t vertrek van Teló weainig fedusie mear in, woernoa't n eenn noa n aandern dr met oetskeaidn en de band op t gat köm. In disse tied tröf he ne leefhebster woermet he trouwn, ne [[taandärts]] met naam Ana Carolina Lago. Noa dree joar vriejn en dree joar echtskop skeaidn de beaide, duur Teló's drokke tourplan. Ondaanks at hee volheul at alns best was, gung dr Lago met noar de pers en koondigen doar op [[10 febrewaori|februwoari]] [[2012]] de skeaiding an.<ref>http://www.josh-tv.com/2012/02/16/michel-telo-gets-divorced/</ref> ==Sololoopbaan (2008–non)== [[Ofbeelding:Michel Tocando Sanfona.jpg|thumb|right|260px|Michel Teló live]] t Album ''Balada Sertanejo'' wör oet egeewn in [[2009]] duur de Braziljaanse plaatnmoatskoppieje Som Livre. t Wör produseerd duur Ivan Myazato en leawern twee singels op: "Ei, psiu! Beijo me liga," n groot kommersjeel sukses, en "Amanhã sei lá". t Oetgeewn van t live-album ''Michel Teló - Ao Vivo'' was n nog grötter sukses en leawern Teló nen Gooldn Plaat op. Dit leaidn töt n groot konsert op [[19 september]] [[2011]], woer't ongevear 50.000 leu bie warn. In 2011 deed Teló 240 moal optreadn. ''[[Forbes Magazine|Forbes]]'',<ref>http://www.forbes.com/sites/andersonantunes/2011/12/29/have-you-heard-of-brazilian-country-music-phenomenon-michel-telo-yet-you-will/</ref> n wearldwied glemmig blad, skat at hee bie zinne ''Fugidinha Tour'' vuur mear as 17 miljoen leu hef op etreadn. Dit leawern um bie skatting $18 miljoen dollar op. Telo hef ook twee [[DVD]]s oetgeewn, ene met nommers van de [[1980|joarn '80]] en [[1990|'90]] in saamnwoarking met [[Milionário & José Ricpo]], [[Bruno e Marrone]], en [[João Bosco & Vinícius]], en den aandern met nieje nommers, den't ''Michel Na Balada'' het. ==Internasjonaal== [[File:Michel Teló2.jpg|thumb|Teló op n [[sertanejo]]festival in 2011]] Völle [[voetbal|vootballers]] gebreukn t daanske oet "Ai Se Eu Te Pego" as vieringsdaanske as ze n doelpeunt maakt hadn, woermet de bekeandheaid van t versken rap verspreaidn. n Braziljaansen vootbalsteare [[Neymar]] zit in de [[videoclip]] van t nommer. In de [[La Liga|Spaanse Profesjonele Liga]] daansn [[Marcelo Vieira]] en [[Christiano Ronaldo]] van [[Real Madrid C.F.|Real Madrid]] op t nommer doo't ze dr ene intreudn teegn [[Málaga CF]] op n [[22 oktober|22sten oktober]] [[2011]]. Ook n bekeandn [[tennis]]spöller [[Rafael Nadal]] daansn op dit nommer. t Was eawn oawer heel Europa n geleefd vieringsnommer as dr n doelpeunt was emaakt of ne wedstried was ewunn. Ook in de [[Verenigde Stoaten]] hebt ze oonderwiel kennis maakt met t nommer; [[Miguel Montero]] van de [[Arizona Diamondbacks]] oet t [[Major League Hoonkbal]] löt t nommer dreein at he an slag is. Teló koondigen an at he op tour geet in de Verenigde Stoatn met ne [[Engels]]e oawerzetting van t nommer, wat "Oh, If I Catch You!" het. Hee hef al naam op ebouwd oonder de [[Spaans]]spreknde gemeenskopn doar. ==Prieze en nominasies== An t begin van zinne sololoopbaan köm he met zin eerst album wat ''Balada Sertaneja'' heetn. t Wör nit vake verkocht en leawern dus an geeld nit völle op, mer hee wör toch nomineerd as "Muzikale Oontdekking van t Joar". Zin live-plaat ''Michel Teló - Ao Vivo'' is skoonwal beheurlik geleefd en leawern um ne Latin Grammy-nominasie op in de indeling "Beste Sertanejo Album". In 2011 wör Teló bie de "Melhores do Movimento Country" (Grootn van de Countrybeweaging) nomineerd in veer indelingn: "Beste solozaank", "Hit van t joar" met "Ai se eu te pego!", "Beste CD" vuur t album ''Michel Teló - Ao Vivo'' en "Beste Show". Michel wör ook in veer indelingn nomineerd in de Premio Multishow de Música Brasileira vuur "Beste Zänger", "Muzikale Oontdekking", "Beste Sertanejoartiest", en "Beste Muziek" vuur "Ai se eu te pego!". ==Gode doelen== in Augustus 2011 deed Teló met an de 26ste edisie van t ''Criança Esperança''-leefdadigheaidsprogramma, nöast Braziljaanse muzikaantn Leonardo, [[Zezé di Camargo & Luciano]], [[Chitãozinho & Xororó]] en [[Adair Cardoso]]. Dezember 2011 deed he met an de 13e ofleawering van ''Futebol contra a Foma'' (Vootbal teegn Honger) in t [[Parque do Sabiá]] in [[Uberlândia]] met Braziljaanse bekeandheedn as [[Daniel Alves]], [[Neymar]], [[Gusttavo Lima]] and Marrone. t Doel van dit gebuurn is geeld en etn inzammeln vuur oarme gezinn. == Plaatnriege == *2009: ''Balada Sertaneja'' (studio album) *2010: ''Michel Teló – Ao Vivo'' (live album) *2011: ''[[Michel na Balada]]'' (live album) == Verwiezingn == {{Bron|<references/>}} == Oetgoande verbeendingn == * [http://www.micheltelo.com Offisjele webstea] * [http://www.twitter.com/micheltelo Offisjele Twitterziede] {{DEFAULTSORT:Telo, Michel}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Zanger]] [[Kategorie: Brazilië]] e64z0mxf4x9ffs9bvo8dhg0fwdj1y7u 0 18970 237985 237971 2012-08-06T02:16:52Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Kannede]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kannede]] eurm00qyh233d35bpvvi4054ktcov77 0 18971 237974 2012-08-06T00:05:13Z Woolters 62 Woolters herneumden de zied [[Michel Telo]] naor [[Michel Teló]]: zinn echten naam. Ik kenne dr trouwns wal wat hier dee't ''Teelaa'' van achternaam heett. En Teelooo kleenkt ook mooi in t Plat :) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Michel Teló]] 3hdsdqrdj0brzrgimz2dnotpiqb75tn 0 18972 271851 269196 2013-12-07T00:51:03Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[4 febrewaori]] - [[Japan]] bezet [[Harbin]] in China * [[10 meie]] - t [[Wilhelmus]] wörd t Nederlaanse [[volkslied]] * [[28 meie]] - De [[Ofsluutdiek]] wörd eslötten == Geboren == * [[22 jannewaori]] - [[Gerard Nijenhuis]], schriever in 't Drèents en Nederlaands == Uut de tied == * … 49m1ohdcfe54shwuf1lskqd9shi1eo7 0 18976 273365 260348 2014-03-05T15:32:08Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Hifana with asalato.jpg|thumb|right|n [[Japan]]sen groep Hifana spölt met kasjaka's]] Ne '''Kasjaka''' (Ook vake '''Kosika''', '''Aslatua''', '''Asalato''', '''Televi''' en [http://www.kashaka.com/more_names.html nog völle mear naamn] neumd) is n van oorsproonk [[West-Afrika]]ans [[slagwoark]]instrumeant. t Besteet oet twee bällekes (kalebäskes van n [[swawaboom]]) an n töwken, met doarin opdreugnde zöadkes of keikes. t Ene bälleken wörd lösjes tusken n [[doem]], [[wiesvinger]] en [[middelvinger]] eheuldn, terwiel t töwken tusken wies- en middelvinger duurlöp. Duur t aandere bälleken um n haand hen en wier te slingern, raakt beaide bällekes mekoar, wat n klaknd geluud gef. De zöadkes in de bällekes ruust met elken beweaging, wat t geluud gef van [[maracas]]. Duur met n [[peenk]] en [[reenkvinger]] t slingerbälleke op te vangn kö'j t klakn ofwisseln. Duur met twee kasjaka's te spöln, kö'j ingewikkelde ritmiese patroonn maakn. t Instrumeant is vuural in [[Afrika]] bekeand en völgebroekt. t Is ja n goodkoop spölledeenk, woer'j oe met n betn oefening toch deagelaank met köant vermaakn. Doarnöast is t ook in [[Japan]] onmeundig geleefd ewördn, en doar hooldt ze dr hele wedstriedn met. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Slagwoark]] 73dc40t4x5txxcv0ffgtat4v8i061l3 0 18977 275541 268849 2014-04-20T12:42:45Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki '''Geleuven''' is 'n [[Psychologie|psychiese]] toestaand woarin 'n meanse onder bepoalde veurweerden 'n bepoalden bewering veur woar wil nemmen. [[Geleuf]] en geleuven bint tarms die op 'n bepoalde meniere wel met mekare te maken hebt, maar doar giet 't artikel later op verder. D' eersten betekkenisse van geleuven is de anname dat iets woar of nie woar is. Geleuven in dizze zinne is as 'n inschatting die ienene maakt dat 'n bewering met 'n zekeren woarschienlikheid woar of onwoar zollen kunnen wèèn. Dizze woarschienlikheid is in 't geval van 'geleuven' groter as wenneer men 'gien idee' hef, en kleaner as wenneer men iets 'zeker wet'. Dizze woarschienlikhèden wöd deur luu persoonlik toe-ekend. In dizze betekkenisse van geleuven geldt dus dat ter gien zekerheid is oaver 't geval. 'n Tweeden betekkenisse van geleuven is 't hebben van vertrouwen of oavertuging in 'n verwachting in iets of ienene, wat beveurbeeld töt uuting kump in de uutsprake "zi-j geleuft in mi-j". In dizze betekkenisse giet 't dus umme 'n persoonliken overtuging dat iets zo is, giet gebeuren of vastestiet. Geleuven is dan vertrouwen en vervoolgs stellen dat iets zo is. Geleuven is 'n algemien begrip, dat vake in verbaand ebrach wödt met [[Religie|rilligie]]. Maar men kan nöas 't geleuven in God, ok geleuven in beveurbeeld parrenormale verschiensels, zolaank zuk soort zaken nie vastestiet. Wèten en geleuven (in de zinne van overtuging en vertrouwen) goat vake saam, en stoat nie in tègenstelling töt mekare. Geleuven en weten in de betekenisse van 'n wetenskaplik bewezen waorheid of onwaorheid stiet echter vaker teengnover mekare. As 'n feit bewezen is ('de aarde is rond'), is 't muuilik te geleuven in 't teengndeel dervan. Wenneer men deankt dat men iets wet is der vake ok 'n illement van overtuuging of geleuven anwezig, dat men echter manks nie graag wil erkennen. Men is manks eneigd 'n eangn menings zo objektief meuglik te wullen ziene, waorbi'j 't anwezig ween van geleuf of vertrouwen in de eangn mening 't objektieven kerakter dervan vermindert, en daorumme veur de butenweerld onweanslik is. 't Sprek veur zich dat iene arns in kan geleuven zunder dat der veur dit geleuf (wetenschaplik) bewies bestiet, net as dat men kan deanken iets te weten, maa 't desondaanks toch fout hef. Geleuven (in de betekenisse van overtuging) kan 'n zekere exklusiviteit inhoalden. Geleuven in 't iene slöt immers 't geleuf in iets wat daormet in teengnsprake is, van nature uut. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Psychologie]] [[Kategorie:Filosofie]] [[Kategorie:Geleuf]] tn174lkmrukqmvn8978z397eiaekstv 0 18978 290944 282435 2016-11-02T15:03:06Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:CSIYH Marc Houtzager auf Calimero 3.jpg|thumb|Marc Houtzager Wiesbaden 2015 CSIYH*]] '''Marc Houtzager''' (* [[9 jannewaori|9 januarie]] [[1971]] [[Rouvaene]], [[Aoveriessel]]) is nen nederlaandsen rieder in de peerdesport, in t onderdeel springen. Op [[6 augustus]] [[2012]] hef e met t Nederlaandse laandenteam zilver ewonnen op de [[Olympiese zommerspöllen 2012]]. Nao de series stond t team samen met Groot-Brittanie op de eerste plaatse, waordeur der ne 'barrage'/'jump off' neudig was. Disse worden verloren waordeur t team zilver haalden. {{DEFAULTSORT:Houtzager, Marc}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Peardesport]] [[Kategorie:Sporter oet Oaveriessel]] tb8v4llme7ipkuwa3n13fna3hldnpzt 0 18979 238056 238055 2012-08-06T23:13:35Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Roevène]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Roevène]] onk65czqwby5e1ehnwz8gqc56ipiy8k 0 18980 290975 263779 2016-11-02T15:34:38Z Wwikix 13678 /* Verwiezingn */ wikitext text/x-wiki '''Sanne Nijhof''' ([[20 oktober]] [[1987]]) is n [[model]] oet [[n Ham]] in [[Tweante]]. ==Duurbraak== [[2006]] wun Nijhof de eerste riege van de tellevisieverkiezige ''[[Holland's Next Top Model]]'', woerbie't de heuwdpries n kontrakt was bie t buro Max Models vuur 50.000 euro en ne foto op de vuurkaante van t blad [[Glamour]].<ref>[http://www.ad.nl/ad/nl/1002/Showbizz/article/detail/62172/2006/10/23/Sanne-wint-Hollands-Next-Top-Model.dhtml Sanne wint Hollands Next Top Model], ''Algemeen Dagblad'', 23 oktober 2006.</ref> Ook hef he oet naam van Neerlaand met edoan an de internasjonale modelnwedstried ''[[Supermodel of the World]]'' van t modelnburo Ford, den't he op n [[17 jannewaori|17den jannuwoari]] [[2007]] wun.<ref>[http://web.archive.org/web/20080620172747/http://www.telegraaf.nl/prive/article57086891.ece Sanne (19) wint Ford Model of the World Contest] ([[Internet Archive]]), ''De Telegraaf'', 18 januari 2007.</ref> De pries besteund oet n kontrakt met Ford Models vuur 250.000 dollar. Oonderwiel skeaidn he dr oet bie Max Models en begun bie ''Wilma Wakker Model Management'', mer ook doar is he seend november [[2010]] nit mear bie. Woerumme at he stopn bie Max Models is nit dudelik. ==Perseunlik== Nijhof dut rechtevoort wier studeern en is doarumme n zetjen oet eskeaidn met modelnwoark. Wieders dut he gearne peardriedn en weenkeln. ==Loopbaan== ===Modelnburo's=== Huudig *Fresh Model Management - [[Hoofddorp]] *Stockholmsgruppen Models *Mannequin Studio - [[Singapore]] *IMG Models - [[Milaan (stad)|Milaan]] *Mega Model Agency - [[Berlien]] Vroger *2008 - 2011 Group Model Management - [[Barcelona]] *2008 - 2011 Wilma Wakker Model Management - [[Amsterdam]] *2006 - 2008 Max Models -[[Rotterdam]] ===Adverteansies=== *Maybelline ===Vuurkaantn van blaadn=== *''Glamour'' - December 2006 ([[Neerlaand]]) *''Style'' - April 2011 ([[Singapore]]) *''L'Officie'' - Mei 2011 ([[Singapore]]) *''Qvest''- September 2011 ([[Duutslaand]]) ==Woarkmappe== Sanne Nijhof woarkn vuur blaadn as Beau Monde, Glamour, ELLE en MarieClaire, deed shows loopn vuur o.m. Tommy Hilfiger en woarkn as model vuur Maybelline en Swarovski<ref>[http://www.fashionmodeldirectory.com/models/Sanne_Nijhof/ The Fashion Model Directory]</ref><ref>[http://www.metronieuws.nl/index.php?actie=nieuws&c=19&id=78075 Metronieuws.nl. Sanne Nijhof: nuchterheid troef]. 31 januari 2007.</ref> ==Verwiezingn== <references/> {{DEFAULTSORT:Nijhof, Sanne}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Nedersaksies model]] isgdms1t0vwg28uu9zhgqn9xze6ns0q 0 18981 260466 239071 2013-03-11T12:53:59Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 52 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q102323]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Snorre Sturluson-Christian Krohg.jpg|thumb|right| 200px|Snorre Sturluson (Christian Krohg, [[1890]])]] '''Snorri Sturluson'''<ref>[[Ooldnoors]]/[[Ieslaands|-Ieslaands]]e skriefwieze '''Snorri Sturluson'''. In Modern [[Bookmoal]] is t ''Snorre Sturlason'' en in t [[Zweeds]] is t ''Snorre Sturlasson''</ref> ([[1179]] - [[23 september]] [[1241]]) was nen [[Ieslaand]]sen geskiedkeundigen, dichter en politikus. Hee wör tweemoal ekeuzn as [[rechtsprekker]] in t Ieslaandse parlemeant, t [[Althing]]. Hee skreef de ''[[edda|Verhaal-Edda]]'' of ''Jongere Edda'', wat besteet oet ''[[Gylfaginning]]'' ("t Bedrog teegn Gylfi"), n verteelsel oet de [[Noordse mythologie]], t ''[[Skáldskaparmál]]'', n book met dichterlik sproakgebroek, en de ''[[Háttatal]]'', ne lieste met dichtvörme. Hee skreef ook de ''[[Heimskringla]]'', ne geskiedenisse van de [[Noorweagn|Noorske]] keuninks, wat begun met legendeverhaaln in de ''[[Ynglinga saga]]'' (De jongelinkssaga) en löp zo duur de geskiedenisse van vrog-[[middeleewn|Middeleews]] [[Skandinavië]]. Snorri wörd ook vake zeen as de skriewer van de ''[[Egil's saga]]'', umdet doar de stiel en skriefwieze an völle op lik. As geskiedkeundigen en mythograaf is Snorri opmoarkelik, umdet he in de Verhaal-Edda t idee neumt det mythologiese goodn ooit as meanskelike kriegshearn en keuninks begunn, woervan't de begreafplekn zik oontwikkelt as anbedingsplekn. Wonnear't leu n doodn kriegshear anroopt as ze in de stried goat, of n doodn keunink as ze t zwoar hebt in t leawn, begeent ze t figuur te verearn. Noa nen zet wörd den keunink of kriegshear allenig nog as god hereenerd. Snorri kömn doarbie met t idee det as stamn wint van aandern, ze öare oawerwinning köant verkloarn duurdet öare goodn met dee van de verslaagnen vöchtn. <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Ieslaand]] [[Kategorie:Historikus]] [[Kategorie:Politikus]] [[Kategorie:Middeleewn]] rep1adpsk1tz7e4mpg6jfq58ew2ppsy 0 18982 238175 238174 2012-08-07T17:32:07Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Hollaands Schwartzwald]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hollaands Schwartzwald]] g216ix83gbjnyagjv6yaoa93op8djcl 14 18983 238191 2012-08-07T21:22:08Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Maotschoppi'je]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Maotschoppi'je]] lnfr3tr8hs408abj0qdn239dkw4vuah 14 18989 238296 2012-08-08T22:28:08Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] i7dldkkhp78jk7eznxqpcgn3xraqy2c 0 18990 238297 2012-08-08T22:31:13Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '{{NavJaor}} ==Oet de tied== *[[27 meert]] - [[Otto III van Hollaand]], bisskop van Utrecht' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} ==Oet de tied== *[[27 meert]] - [[Otto III van Hollaand]], bisskop van Utrecht hdqux7idexx7emc9ci9vgjcuaq1s46x 14 18991 290226 238302 2016-10-31T15:50:50Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van et Verienigd Keuninkriek| ]] sn8uzdd73ye6s190gyhzvi1d6sl3wyk 0 18992 260353 253397 2013-03-11T12:51:20Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 108 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5436]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[Lübeck]] en [[Hambörg]] vormt ne alliantie: anvang van de [[Hanze]] == Geboren == * [[4 september]] - [[Alexander III van Schotlaand]], Schots koning == Uut de tied == * [[22 augustus]] - [[Paus Gregorius IX]] * [[23 september]] - [[Snorre Sturluson]], Ieslaands geskiedkeundige, dichter en politikus h8mf7fgyujbazrovi4zxfqbgnxvm9zp 0 18993 260354 253445 2013-03-11T12:51:21Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 104 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q19698]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * … == Geboren == * [[Snorre Sturluson]], Ieslaands geskiedkeundige, dichter en politikus == Uut de tied == * … jli1pvn7q5td8yr4k30pwoswtlg0rsn 14 18994 238353 2012-08-09T09:14:24Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Geleuf]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Geleuf]] jmuox22dsc0ppv5wxvwi1cbmqmbx4iy 14 18995 238354 2012-08-09T09:15:13Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Azië]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Azië]] bbk9k6dcmmhb79ou4byrgdwpkcc923r 0 18996 238397 238368 2012-08-09T13:16:56Z Droadnaegel 1133 Nickg19 had m löäg ehaald, en ne ni'je ziede an emaakt. Ik hebbe der no ne deurverwiezing van emaakt, of mot e helemaol vort, Nicky? wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Evangelie naar Filippus]] 0l7bj9bf4lkhomrk1c04zbou2lcxxbq 0 18997 290148 290145 2016-10-31T12:59:58Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Filippus Evangelie''' is 'n old [[gnostiek|gnosties]] geschrift, wukke uut eande van de vierden eewe of begun viefden eewe kump, en wukke zi-j saam hebt evunden met 51 aandere boeken op Nag Hammadi. Di's iene van de verleuren evangelies, de olde geschriften die deur de orthodoxie van 't vrogge kristendom verketterd en vernietigd bint. Op enkelen noa dan. 't Evangelie bestiet uut völle wiesheidsspreuken, dizze wiesheid zol van [[Jezus Christus]] of kommen wèèn. In dit vrogkristliken wark stiet de brulfte in 'n middenpunte: 't Brulftesvertek woar 'n meanse zich met zien 'n godsvlamme saam kump; 'n diepsten innerlik van 'n meanse saam kump met Kristus. De evunden geschriften op Nag Hammadi bint 'n 52 teksten, en dissnt waren verpakt in därtien papyrusboeken. 't Filippus Evangelie was verpakt saam met 't [[Evangelie van Tomas|Thomas Evangelie]] en nog vieve aandre warken in de twiede baande. 't Filippus Evangelie is eschreven in 't kopties, maa waorschienlik is dissnt weder vertaald van uut 'n Grieks, maa luu deankt ok dat de schriever wet ehad mut hemmen van 't Aramees. Ok nemp luu an dat 't van Syrië vandan is. 't Hef ok veul geliekenisse met Valentiniaans-gnostiese deankwiezes en dorrumme is 't 'n reden umme de orsjenele schrieveri'je, in 'n Grieks, te dateren in 'n twede helfte van 'n twede eeuwe, of nog heel messchiene vrog in de därde eeuwe. 't Is dus nie zo as 't Thomas Evangelie dat 't 'n vrogge bronne is oaver Jezus; umdat Thomas eertieds is eschreven as al de boeken uut 't [[Ni'je Testement]]. =='n Inhoald== 't Evangelie (Oaldsaksies: godspell) bestiet uut 'n 100 en 1 maol wiesheidspreuken, wölkn nie rap te begriepen bint, en heelmaole is 'n bepaolde gnostiese kennis en meditatie neudig. De uutspraken, of stukkies, wöd ok wel 'logions' enuumt. De tekste wöd wel 't Filippus Evangelie enuumt, maa de ienigsten maol dat Filippus der in veurkump is in logion 72 (vandaor de benaming van Evangelie ''naor'' Filippus). 't Mysterie van 't bruudsvertrek stiet in 'n millnpunte in dit vrog kristliken wark, zo verienigt ok Christus 'Adam' en 'Eva' in 't spirretwele bruudsvertrek, symbool van de herieniging van 'n meanse met zien gods-vlamme. Ok hef Maria van Magdala 'n par maol 'n duudlike rolle, wat ok typerend is veur de gnostiese geschriften, want de karke hef heur aait vort emoffeld en heur verdrungen töt iene wölkn zi'j volgens de vrogge kristenen en gnostici nie was, algemene wöd zi'j beschouwd as iene van de trouwsten leerlingen van Jezus, en en sömmige teksten kump zölfs veur dat Jezus en Maria van Magdala mekare kust. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Apokrief evangelie|Filippus]] p88ckk9kua5ybre72pyvzxlpre0im1v 0 18998 238377 2012-08-09T10:17:28Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel herneumden de zied [[Veurbij goed en kwaod]] naor [[Veurbi'j goed en kwaod]]: As in t artikel zelf wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Veurbi'j goed en kwaod]] 36lyd7rxavl7ufn5zj4q1s2i1cly6fz 0 18999 238470 2012-08-10T10:15:59Z 129.125.102.126 stund in [[17e eeuw]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Johann Sebastian Bach]] se4trrk2adxsnwvm2s1cjjjdiirxjbz 0 19000 260396 250522 2013-03-11T12:52:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 122 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7660]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * … == Geboren == * [[23 febrewaori]] - [[Georg Friedrich Händel]], Duuts/Engels komponist en dirigent († [[1759]]) * [[21 meert]] - [[Johann Sebastian Bach]], Duuts komponist en organist († [[1750]]) == Uut de tied == * … eigohvpxu0c91g65xz5b54novxypqjp 0 19001 260395 253271 2013-03-11T12:52:11Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 128 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7611]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[20 meie]] - Een groot deel van [[Eanske]] wodt deur braand verwoest == Geboren == * … == Uut de tied == * [[28 juli]] - [[Johann Sebastian Bach]], Duuts compenist en orgenist o8q644syyu4vrjcuite1ghyh5943eqb 0 19002 260394 253504 2013-03-11T12:52:10Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 110 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q5612]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} ==Gebeurtenissen== * [[11 juli]] - [[Guldensporenslag]] ==Geboren== * … ==Oet de tied== * … g33p1ad83o6xvxu7kridkf0rj1u2te8 14 19003 260739 252864 2013-03-14T06:01:55Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 75 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7145329]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Oorlog]] 5qdltul7g97mr64zbvph2ea0hekeyja 0 19004 290947 271537 2016-11-02T15:04:22Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Ranomi Kromowidjojo 2010 closeup.jpg|thumb|Ranomi in 2010]] '''Ranomi Kromowidjojo''' ([[Sauwerd]], [[20 augustus]] [[1990]]) is ne Nederlaandse zwemster. Zee hef dree maol gold ewonnen op de Olympiese Spöllen (1x in 2008, en 2x in 2012) en worden zes maol weerldkampioene. Op t moment is zee olympies kampioene op de 50 en 100 meter vri'je slag. Daornoast hef ze op de Olympiese spöllen in 2012 zilver ewonnen op de 4x100 m wisselslag. {{Dialekt|act}} {{DEFAULTSORT:Kromowidjojo, Ranomi}} [[Kategorie:Sporter oet Grönnen]] [[Kategorie:Zwemmen]] gd6fzi1kzz3ja1j43wrdl9oika47rm3 0 19005 260398 238614 2013-03-11T12:52:14Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2186864]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki 't '''Volendams''' is een [[Waterlaands|Waterlaandse]] taalvariaant, espreuken in 't [[Noord-Hollaand|Noord-Hollaandse]] dörp [[Volendam]]. Veur Nederlaandssprekenden van buten 't dörp is 't knap lastig um 't zuvere Voldendams te begriepen. Ok sprekers van aandere Waterlaandse variaanten viendt 't nog niet zo makkelijk. De letter ''h'' wördt [[h-deletie|niet uutespreuken]] (waoras dit wal gebeurt, is det invloed van 't [[Standerdnederlaands]]). Aj in 't Volendams praot oaver iets wat ankomen donderdag giet gebeuren, zeg ie miestal: ''Et gait een donderdag gebeure'' (vergeliekt Drèents'' 't Giet 'n donderdag gebeuren''). Ie kunt 't miestal goed heuren as een Volendammer [[Nederlaands]] praot, en aansumme kuj 't ok goed heuren as iene van buten (of ''jas'', zoas de Volendammers mèensen nuumt die niet op 't dörp bint geboren) Volendams perbeert te praoten. 't Volendams hef zien unieke kerakter te daanken an 't isolement daoras 't dörp ieuwenlaank in lag. Hierdeur kunden veul typische klaanken ontstaon, zoas de geronde ''eu'' veur de gewone Hollaandse ''eej'' en de wiede ''ai'' veur ''eê''. D'r bint, krek as in 't [[Enkhuzens]], een bult invloeden uut de taalvariaanten van aandere vissersplaatsen rond de vroggere [[Zuderzee]]. Slim bezunder is 't veurkomen van [[umlaut (klaank)|umlaut]] in de [[verkleinwoord|verkleinwoorden]]: 't Voldendams is de ienige Hollaandse/westelijke taalvariaant daoraj det in vienden (''pot''-''pötje''). Dizze vrömdigheid mient ze det in de [[19e eeuw|19e ieuw]] mit-ebrocht is deur kattelieke ni'jkomers van [[Schoklaand]], die nao de ontruming van heur eilaand in 1859 naor Volendam verhuusden en 't [[Schokkers]] mitbrochten. Een woordenliesien: '''Volendams - Zuudwest-Zuud-Drèents''' * nair - naor * nai - nee * bedakke - pech (hebben) * ailegoar - hielemaole, kats, altegare * verom - weerumme * allegoar - allemaole, altegare * Volledam - Volendam ''(uutspraoke Voolndam)'' * Aidam - Edam * gemiente - gemiente * usters - klompen * bab - grofva, opa * ooitje - oma ''(vrogger'' ote, otien'')'' * skoer - scholder * ien - iene * twai - tweie * vurtien - veertiene De Volendammers Dick Brinkkemper en Klaas Karregat hebt zo'n 2500 woorden en uutdrokkingen in 't Volendams verzameld, plus verhaalties en liedties in 't Voldendams. Wieder verzamelden ze veurnamen, achternamen en de in Volendam belangrieke [[bi'jname|bi'jnamen]]. Dit alles hebt ze bi'j mekare brocht in 't boek ''<nowiki>'</nowiki>t Volledams deujr de jaojre eujn''. Ok boekhandelaar K. Simons legden een verzameling Volendamse woorden en uutdrokkingen an en maakten daor end jaoren tachtig een boekien van. ==Uutgaonde verwiezings== * [http://www.meertens.knaw.nl/books/winkler/volendam.html twee Biebelteksten in 't Volendams] * [http://www.xs4all.nl/~kgdewijn/woordenboek.htm 1000 Volendamse woorden en uutdrokkingen] * [http://www.stadskrant.net/destad/literaire-woordeboek.htm 't Volledams deujr de jaojre eujn] * [http://www.meertens.knaw.nl/projecten/sprekende_kaart/svg/ geluudsfragmenten Nederlaandse dialecten, waoronder Volendams] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Categorie:Drèents artikel]] [[Categorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] qn2pj6caascny2zhhx8ahx5h53y2g4a 0 19006 291899 291898 2016-11-15T11:24:36Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Koperen Hoogte.jpg|thumb|Van der Most zien restaurant De Koperen Hoogte, Zwolle]] '''Hennie van der Most''' ([[Slagharen]], [[23 meert]] [[1950]]) is een [[Nederlaand|Nederlaandse]] [[oondernemmer]] uut [[Oaveriessel]]. Hi'j koopt veurnamelijk olde bedriefspanden en bouwt dizze umme töt [[horeca]]- en vermaakscomplexen mit pebliekspriezen die nog lange niet zo gek bint. ==Waandel== Van der Most is geboren as boerenzeune. Hi'j volgden drei jaor de [[Legere technische schoele|LTS]] en had verscheiden baanties. In 1974 begund' e een haandel in old iezer. Zien recreatieondernemingen bint ontstaon uut een privé-zwömbad mit [[sauna]] in zien schure in Slagharen. De hiele buurte mocht d'r tègen betaling gebruuk van maken, mar de gemiente [[Hardenbarg (gemiente)|Hardenbarg]] verbood hum zien schure veur pebliek open te stellen. In 1980 kocht Van der Most daorumme een leegstaonde [[weveri'je|bontweveri'je]] in Slagharen umme d'r zwöm- en saunacentrum [[De Bonte Wever (Slagharen)|De Bonte Wever]] van te maken. Verscheiden aandere prejecten zolden volgen. Van der Most stiet bekend as een eigenzinnige, pragmatische ondernemer die niet drok is op ambtelijke besluutvörming en gedetailleerde plannen op pepier. (Ver)bouwen en plannen maken döt e dan ok 't liefst tegeliekertied. Hi'j mag graag per [[helikopter]] reizen. Zien centeri'je wördden in 2003 deur 't maondblad ''[[Quote]]'' eschat op 34 miljoen euro. Det jaor kwaamp d'r drokte rond Van der Most, naodet een lasser uut [[Kazachstan]], die illegaal in dienst was bi'j een onderannemer, in [[Kalkar]] van een steiger völt en kwaamp te oaverlieden. In juli 2004 hebt ze Van der Most uutereupen töt miest markante Oaveriesselse horecaondernemer van 't jaor. Van der Most is veurzitter van [[DGA Network]], een belangenorgenisaotie van zölfstaandige ondernemers en [[directeur-grootandielholder|directeuren grootandielholders]] mit 400 leden. In 2008 startten hi'j mit dit netwark een plan um, mit steun van verschillende maotschoppelijke sectoren, warkelozen an een vaste bane te helpen. Bi'j de verschillende bedrieven van Van der Most warkt in totaal zo'n 2000 mèensen. ==Bekende ondernemingen== ''(name, plaatse, oorspronkelijke functie van 't gebouw)'' *1985: [[Speelstad Oranje]], [[Oranje (Drenthe)|Oranje]], [[eerdappelmaalfebriek]] *1988: [[Preston Palace]], [[Almelo]], [[ziekenhuus]] *1994: [[Evenementenhal]], [[Hardenbarg (stad)|Hardenbarg]], tapijthal *1995: [[Wunderland Kalkar]] en Kernies Familienpark, [[Kalkar]] (D), [[kweekreactor Kalkar]] *2001: [[De Koperen Hoogte]], [[De Lichtmis]], [[Zwolle]], [[watertoren]] *2003: [[Evenementenhal]], [[Rieswiek (Zuud-Hollaand)]], bakkeri'je *2005: [[Evenementenhal]], [[Gorinchem]], distributiecentrum *2006: [[Pipodorp]], [[Oranje (Drenthe)|Oranje]], koelcontainers *2007: [[Dorf Wangerland]], [[Wangerland]] (D), [[militaire basis]] *Nog in anbouw: [[Itterbeck]] (Duutslaand), een 135 [[bunder]] groot terrein van een vroggere [[legerplaatse]] van de [[NAVO]] wördt ummebouwd töt de eerste [[indoorcamping]] ter wereld Daornaost hef Van der Most een bedrievencomplex mit onder aandere een iezerhaandel, een horecahaandel, een bouwhaandel in [[Schunesloot]] en drei kiprestaurants onder de name De Piri Piri. In 2001 braandden [[De Bonte Wever (Slagharen)|De Bonte Wever]] uut. Van der Most wol anvankelijk 't zwöm- en saunaparredies herbouwen. End 2004 besleut e det niet te doen, umdet e de eisen die de pervincie Oaveriessel stelde te hoog vund. In meert 2007 braanden Staalbouw Special Products hielemaole of. De braandweer wus de braand onder controle te kriegen, zodet de omliggende bedrieven gien schade ondervunden. As gevolg van de braand kwamen meer as 2500 tropische veugels en vissen um 't lèven. In 't verwoeste paand, det centraol lag op 't bedrieventerrein van Van der Most in Schunesloot, was de ondernemer tientallen jaoren eerder zien imperium begund. ==Operatie Van der Most== Vanof juli 2009 prissenteert Van der Most 't [[MAX]]-pregramma ''[[Operatie Van der Most]]'' waorin e as bedrievendokter fungeert veur bedrieven in nood. De [[Verenigd Keuninkriek|Britse]] ondernemer [[John-Harvey Jones]] (in 2008 oaverleden) prissenteerden in de vrogge jaoren '90 een soortgeliek pregramma onder de titel ''Troubleshooter'' veur de [[British Broadcasting Corporation|BBC]]. Later wördden dit pregramma eprissenteerd deur [[Gerry Robinson]]. == Bibliografie == *''Super Nederland, een helikopterview over ons land'' (2010, mit Henri Massen en Sabrina Barmentloo), ISBN 9789090256160 ==Rifferenties== *[http://www.wieiswieinoverijssel.nl/details2.asp?Id=145 Biografie van Hennie van der Most] *[http://www.quotenet.nl/biz/hennie_van_der_most_wordt_bedrijvendokter.php Hennie van der Most wordt bedrijvendokter], Jonathan Ursem, ''Quote'' {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Most, Hennie Van Der}} [[Categorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] [[Categorie:Nederlaands oondernemmer]] 5i5ltlvq8d9uztns3a3vt47wcd9heep 14 19007 291895 291889 2016-11-15T11:20:53Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Kategorie:Nederlaands ondernemer]] herneumd naor [[Kategorie:Nederlaands oondernemmer]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaands bedrief|Ondernemer]] [[Kategorie:Oondernemmer]] o57vgqi93tjq0bq7q7o7i7cbtftvt1m 14 19008 238713 238623 2012-08-11T21:47:41Z Droadnaegel 1133 +[[Kategorie:Beroep]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Protestantisme]] [[Kategorie:Beroep]] 3pfhm4w9u9tjz9yus9epdqqv6k0rc8j 0 19009 238625 2012-08-11T11:26:01Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Domie]] tq4tzqhx43m48gu22oddswd5n3bnhtd 0 19010 238626 2012-08-11T11:26:20Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Domie]] tq4tzqhx43m48gu22oddswd5n3bnhtd 0 19011 238627 2012-08-11T11:26:41Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Domie]] tq4tzqhx43m48gu22oddswd5n3bnhtd 0 19012 238628 2012-08-11T11:27:34Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Domie]] tq4tzqhx43m48gu22oddswd5n3bnhtd 0 19013 238629 2012-08-11T11:27:55Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Domie]] tq4tzqhx43m48gu22oddswd5n3bnhtd 0 19014 238630 2012-08-11T11:28:13Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Domie]] tq4tzqhx43m48gu22oddswd5n3bnhtd 0 19015 238631 2012-08-11T11:28:33Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Domie]] tq4tzqhx43m48gu22oddswd5n3bnhtd 0 19016 238632 2012-08-11T11:28:49Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Domie]] tq4tzqhx43m48gu22oddswd5n3bnhtd 0 19017 238633 2012-08-11T11:29:10Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Domie]] tq4tzqhx43m48gu22oddswd5n3bnhtd 0 19018 238636 238635 2012-08-11T11:50:04Z Ni'jluuseger 73 deurverwiezing naor [[Nederlaanse Hervormde Karke]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nederlaanse Hervormde Karke]] ktb7s7nlf70l5txau272ncgk4dde0c5 0 19019 238637 2012-08-11T11:50:31Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Nederlaanse Hervormde Karke]] ktb7s7nlf70l5txau272ncgk4dde0c5 0 19020 271112 260235 2013-11-09T01:40:44Z 80.114.178.7 DEFAULTSORT: heufdletters wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Dit artikel giet oaver domeneer Van Raalte. Zie veur de dirigent: [[Albert van Raalte]].}} [[Image:Albertus Christiaan van Raalte (1811-1876).jpg|thumb|Albertus van Raalte]] '''Albertus Christiaan van Raalte''' ([[Wannepervene]], [[17 oktober]] [[1811]] - [[Holland (Michigan)|Holland]], [[Michigan]], [[Verienigde Staoten]], [[27 juli]] [[1876]]) was een [[geriffermeerd|geriffermeerde]] [[domie|domeneer]] die mit een groep [[Nederlaand|Nederlaands]] emigraanten naor Amerika trök en in 1846 de stad Holland in [[Michigan]] stichtte. Hi'j speulde daor een belangrieke rolle in 't oprichten van [[Hope College]]. ==Ofscheiding== Van Raalte studeerden [[theologie]] in [[Leiden]], mar kreeg een preekverbod umdet e de reglementen van de [[Nederlaanse Hervormde Karke|Hervörmde Karke]] niet erkenden. Daorumme sleut e hum an bi'j die van de [[Ofscheiding van 1834|Ofscheiding]]. Hi'j kwaamp in [[Gellemuden]], [[Mastenbroek]] en [[Ommen]] te staon. Daor leidden e naost zien predikaantschop ok aandern op töt 'leraar'. Boavendien höld e binnen en buten de pervincie preekbeurten. Meer as iens wördden e gearresteerd. ==Emigratie== In de jaoren 1840 was [[Europa]] in neud wègens de [[eerappelziekte]]. Ok was d'r onvrede onder 't volk oaver de belastingmaotregels van de oaverheid. Daorumme begunden Van Raalte te prakkezeren oaver emigratie, een ideaal det in die tied oaver Europa wi'jden. Mit zien [[Achterhook|Achterhoekse]] collega domeneer [[Anthony Brummelkamp]] schreef e een pamflet oaver emigratie en verspreidden det onder zien volgelingen en aandere dielen van de bevolking. In de eerste plaatse wol e naor [[Nederlaands-Indië]] of [[Zuud-Afrika]], mar uuteindelijk verkeus e de vri'jheid en ruumte die Amerika beud. In 1846 vertrök e mit een groep mèensen, veurnamelijk uut [[Ommen]] en [[Heldern]]. Eerst wol e naor [[Wisconsin]], want daor kwamen aordig optimistische berichten weg van Achterhoekse laandverhuzers. Mar onderweg, nao een zwaore, störmachtige oavertocht, besleut e op advies van de domeneer van Albany umme naor Michigan te gaon. Daor stichtten e in 1846 de stad Holland. In 1847 en 1848 kwamen meerdere groepen naor Holland, onder aandere uut [[Zeelaand]], de [[Landkreis Graofschop Benthem|Graofschop Benthem]], [[Oaveriessel]], [[Grunning]] en [[Frieslaand]]. De eerste jaoren waren slim zwaor veur de ni'je kelonie. Veul laandverhuzers störven deur ontbering en ziektes. ==Warkzemheden in Michigan== Van Raalte was niet allennig domeneer: hi'j was advecaot, bestuurder, kedasterambtenaor, financieel deskundige, rechter. Hi'j deud alles veur zien volgelingen. Partie mienden det e de touwgies te strak in haanden had en det e hum de buze vulde: hi'j verkocht de grond an zien volgelingen duurder as de pries die de Amerikaanse oaverheid vreug. Hi'j verdedigden zien methode umdet d'r karken, schoelen en een weeshuus mussen wörden ebouwd. Van Raalte sleut hum an bi'j de [[Reformed Church in America|Nederlaands hervörmde karke in Amerika]], die al bestund sinds 1628. Daor was niet iederiene bliede mit: de olde karke hadden ze in Nederlaand juust mit alle narigheid achter heur elaoten en now gunk Van Raalte d'r weer bi'j. In 1857 mus Van Raalte anzien hoe as de eerste scheiding een feit wördden: die tussen de Reformed Church in America en de [[Christian Reformed Church]]. In 1851 was e betrökken bi'j 't oprichten van Hope College, een schoele in Holland veur opleiding töt leraren en domeneers. Mitiene stichtten de Christian Reformed Church 't veule bekender ewörden [[Calvin College]] in [[Grand Rapids]]. In 1871 kwaamp Van Raalte zien vrouwe uut de tied. Gedurende zien hiele lèven had e an heur een grote steun ehad. In 1876 störf e zölf op 65-jaorige leeftied. ==Bron== *[http://www.wieiswieinoverijssel.nl/details2.asp?Id=351 Wie is Wie in Overijssel: Albertus Christiaan van Raalte] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Raalte, Albertus Van}} [[Categorie:Drèents artikel]] [[kategorie:Emigratie naor Amerika]] [[kategorie:Domeneer]] t83vir5opxmt3te0hf50keipmbgqs9w 0 19021 238642 2012-08-11T12:27:55Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Albertus van Raalte]] 7bham2e8nd2ncxbn4yr1egby99e3vcv 14 19022 238708 238647 2012-08-11T21:34:32Z Droadnaegel 1133 +[[Kategorie:Migratie]] Ik nem an da'j ne super-kategorie migratie wollen hebben, in stae van ne deurverwiezing naor n artikel Migratie, Ni'jluusiger? wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Migratie]] otb6muxcv1o6hk1do2warla0e43nlkr 0 19026 260924 260234 2013-03-31T20:56:40Z Nickg19 7512 /* De tekste */ wikitext text/x-wiki 't '''Lied van de parel''' is 'n meer as tweeduuzend jaor old gedich. 't Is te vinnen in de [[Apocriefen van 't Ni'je Testament|apocriefe]] [[Haandelingen van Thomas]]. Van oorspröng is 't waorschienlijk een volksvertelling uut [[Parthië]] in 't noorden van [[Iran]] uut de eerste eeuwe veur Christus. 't Lied is ontroerend deur zien ienvold en kracht, en hef ok 'n bezundere esoterische diepte. De Haandelingen van Thomas, een [[gnostiek|gnostische]] tekste, werd eschreven in 'n [[Syrië|Syrische]] umgeving, waorschienlijk in [[Edessa]]. D'r wördt verondersteld dat 't is op-etekend in de eerste helfte van de [[3e eeuw|darde eeuwe]]. ==De symboliek== 't Gedich zit vol "esoterische" symbolen. As veurbeeld: - '''De olders''' kan men bekieken as de bronne van 't wezen van de meense. 't Universelen "ik", dat veur iederiene 't zölf(de) is. (zo as de olders de "bronne" bint van 'n kind) - '''De koningszeune''' 't ego, datgiene dat "ik bin ik" zeg. (de ik-figuur in 't verhaal) - '''De kleren''' van iemand stiet symbool veur 't lief. De koningszeune hef twee soorten kleren: de koningsmantel en de vieze, onreine Egyptische vodden ('n hemels en eerds lief). - '''Egypte''' stiet veur de materie, de stof. - '''De zee''' stiet zowel veur substaantie as 't gevuulsleven. Et gevuulsleven, 't opstijgen en daolen van 't gemoed: eb en vluud van emotie. De substaansie (letterlijk: onder-staonde), is as bronne van al 't stoffelijkheid zo as materie en emoties te interpreteren. - '''De slange''' stiet zowel veur herhaoling, reïncarnatie, transformatie, ni'j wörden (et vervellen van 'n slange) en de kennis/wiesheid in de stof op-edaone. - '''De aodelaar''' veur de wiesheid/inzich töt spirretualiteit (et opstijgen naor de hemel) - '''De parel''' is weerdevol: de transformeerde meense. De resultaoten van de stried tussen licht en duusternis, tussen goed en kwaod (in zichzölf) en tussen bliedschap en huuleri'je. (zo as de parel onstiet deur 't gevechte van de oester -in zichzölf- tegen iets wat wezensvrömd is beveurbeeld een zaandkorrelchie) (beveurbeeld altruïsme in 'n egoïstische maaschappi'je/natuur of 'n lichtdeeltie in de stof) ==De tekste== <poem> Toe ik nog 'n klean jonk ware, woonden ik in 'n paleis van 'n koninkriek van mien va, waor 'n overvloed en 'n pracht van mien olders mi'j verheugn. Vanuut 'n oosten, oons vaarlaand zunden mien olders mi'j op pad, veurzien van etten veur 'n weg. Uut 'n overvloed van oons schatkamer wödden 'n last veur mi'j emaakt, groot as e was, mar ok licht, zoda-k 'm allinnig konnen draagn. Gold uut 'n laand Gilan en zilver uut 'n groten Ganzak, chalcedon uut India en opalen uut 'n laand Kashan. Zi'j umgördden mi'j met adamant, dat zölfs iezer brekken kan, en zi'j namen de mantel der glorie van mi'j of, die zi'j in hun liefde veur mi'j hadden emaakt, ok de purperen mantel, die was emaakt naor mien figuur. Daornao sleuten zi'j 'n overienkomste met mi'j en griften die in mien hatte, opdat zi'j nie vergetten zol wödden: 'Weneer ie naor beneden gaot, naor Egypte, breng dan de iene paorel met terugge, liggend in de zee, die de luud-aosemende draak umringt, dan zul ie de mantel der glorie opni'j antrekken en ok de purperen mantel die daortoe beheurt, en saomen met oen breur, oons tweede, oons koninkriek be'arven. 'Ik verleut 't oosten en daolden of, tezaomen met twee gidsen, want de weg waar muuilik en vol gevaoren, en 'k waar nog te jong umme allene te kunnen gaon. Ik passeren de greenzen van Maishan, 't haandelscentrum van de koopluu van 't oosten, arriveren in 't laand Babel en betrad de muren van Sarbug. Mar toen 'k varder ofdaolen naor Egypte, werd 'k verlaoten deur mien gidsen. Daornao göng 'k regelrecht naor de woonplaatse van de draak, waor 'n harbarg verbleven, zoda-k, as e sluimerde of sleup, mien paorel van 'm vört zol kunnen nemmen. Ienzaam en allene waar 'k daor, een vrömde veur de aandere gasten. Echter ontmuutten ik daorzoot 'n edelman, evenals ik ofkomstig uut 't oosten, een jong mannechie, vriendelijk en wel-eschaopen, van hoge geboorte. Ik vertellen 'm waorumme a-k daor ware. Hi'j waorschuwen mi'j veur de Egyptenaren, veur de umgang met dizze smerige luu. Ik dreug namelijk dezölfde kleding as zi'j, zodet zi'j nie zollen kunnen zien de-k van elders ofkomstig binne. Ik vrezen namelijk det zi'j de drääk zollen waorschuwen, as zi'j ontdekken de-k ekommen ware veur de paorel. Umme de iene of aandere reden ontdekken zi'j toch de-k nie ofkomstig ware uut hun laand. Zi'j misleidden mi'j deur 'n liste en gaven mi'j van hun vretten te etten. Daordeur vergat ik de-k de zeune van 'n koning binne en diende hun koning. Ik vergate alles over de paorel, de reden det mien olders mi'j hadden estuurd. Deur de grofheid van hun etten, veul ik in diepe slaop. Alles wat d'r was gebeurt kwamen mien olders te wetten en 't deud hun verdriet. Zi'j verspreidden 'een proclamatie in hun koninkriek, det iederiene naor oons poort zol reizen, zowel de koning as de hoofdluu van Parthië, en alle prinsen uut 't oosten. Daor wed besleuten de-k nie lange meer in Egypte mochen blieven, en zi'j schreven dit in 'n brief, waoronder ieder van de groten zien name zetten: 'Van oen va, koning der koningen, en oen moe, de vorstin van 't oosten, en van oen breur, oons twiede. An oe, oons zeune in Egypte, wees gegroet! Stao op en ontwaak uut oen slaop, en luuster naor de woorden in oons brief! Herinnert oe de-j de zeune van 'n koning bint. Wödt oe bewust van de slaoverni'je waorin ie verkeert. Deenk an de paorel, de reden de-j naor Egypte bint egaone. Herinnert oe de mantel der glorie en de purperen mantelm waormet a-j oe kunt bekleden, zodet oen name in 't boek der helden kan wödden bi'j-eschreven, zode-j saomen met oen breur, oons plaatsvervanger, heer in oons koninkriek kunt wezen.' De brief die-k ontvung waar ezegeld met de rechthaande van de koning, as bescharming van de inwoners van Babel, de bozen en de demonen van Sarbug. De brief vleug in de gestalte van 'n aodelaar, de koning van al de veugels, Hi'j vleug, laandden naos mi'j en wed geliek an 't woord. Deur zien stemme en 't geruis van zien vleugels ontwaakten ik uut mien diepe slaop. Ik naam de brief in kusten 'm, verbreuk 't zegel en las 'm. Zo as was eschreven in mien hatte, zo was de inhold van de brief. Ik herinnerden mi'j 'n koningszeune te wezen en verlangden naor de vri'jheid van mien waore eerd. Ik herinnerden mi'j ok de paorel, waorveur 'k naor Egypte waar estuurd. Toen vung ik an 'm te betoveren, de verschrikkelijke en luud briesende drääk. Ik broch sluimer en slaop over 'm hen bi'j uutsprekken van de name van mien va, de name van oons twiede (mien breur) en de name van mien moe, vorstin van 't oosten. Ik nam de paorel vört en keerden terugge naor 't huus van mien va. De bevuilde en onreine kleding gooiden ik van mi'j of en leut heur achter in hun laand. Regelrecht gung 'k naor 't licht van 't oosten, oons vaderlaand. De brief, die mi'j uut mien slaop ehaald hadde, gung veur mi'j uut op mien weg, en zo as e mi'j had ewekt met zien stemme, zo leidden e mi'j now met zien licht. In 'n Chinees zijden gewaad, met letter in rood eschreven, met zien straolende gestalte veur mi'j, deur zien stemme en leiding bemuudigd snelden ik veurt, gedreven deur zien liefde. Veurt gung ik, kwam deur Sarbug, leut Babel links liggen, en kwam bi'j de grote stad Maishan de haven van de koopluu, elegen an de zee. De mantel der glorie, die 'k uut-trökken hadde, en de purperen mantel waormet ik ware bekleed, wedden deur mien olders vanuut de heugten van Warkan (Hyrcanië) töt mi'j ezunden, deur de schatbewaarders, die vanwege hun waorachtigheid daortoe benuumd waren. Ik herinnerden mi'j 't straolende van de mantel nie meer, is ware immers nog 'n jochie toen ik 't huus van mien va verleut. Maor op 't moment de-k de mantel zaage, wed e geliek an mien spiegelbeeld. Ik zaag 'm als beheurende töt mi'jzölf en zaage mi'jzölf ok daorin, zodet wi'j twie waren in verscheidenheid, maor weer iene gestalte. Ok de schatbewaarders die de mantel brachten, zaag 'k op die wieze, namelijk det zi'j twie waren maor van iene gestalte, want 't teken van de koning waar op hun beiden an-ebracht. Degiene op wiens last de mantel, de riekdom en de overvloed wed terugge-geven, namelijk, mien kleurige mantel der glorie, versiers met gold en berylium, met chalcedon en opalen, met veekleurige sardonyxen, ok dizze emaakt in de heugste der huuzen. Met stienen van adamant waren de delen van de gordel saomen-evoegd. Ut beeld van de koning der koningen, waar op alle plaatsen zichtbaar, in blauw gevat, as saffierstienen. Veurts zaag 'k de straolen der kennis uut 'm veurtkommen, ok zaag 'k det dizze wedden umme-vörmd töt woorden. Ik heurden de klaank van zien liederen tien e ofdaolden: 'Ik beheur töt de muudigste der dienaren, 't waar umme die reden de-k opgreuiden met de Va. Ok bemarkten ik bi'j mi'jzölf det mien gestalte metgreuiden met zien warken. 'Met koninklijke bewegingen beweug e naor mi'j toe, zich uut de haanden van de brenger haostend, ok bi'j bi'j ontsprung de liefde umme 'm töt mi'j te nemmen, naor 'm toe te gaon umme 'm te ontvangen. Ik strekten mi'j naor 'm uut en ontvung 'm, met de schoonheid van zien kleuren we-k umkleed. Bekleed met zien straolend-kleurige mantel steug ik op naor de poort van de begroeting en verering. Ik boog mien kop ter ere van de straolende va die 'm naor mi'j toe ezunden hadde, wiens bevel ik hadde gehoorzaamd, in die zich hield an zien belofte an mi'j. Bi'j de poorte van zien dienaren, mengde ik mi'j onder zien prinsen. Hi'j verheugden zich over mi'j en ontvung mi'j, en zo waar 'k met 'm in 't koninkriek, waor alle dienaren zien lof zungen. Hi'j beleufden mi'j de-k saomen met 'm naor de poorte van de koning der koningen zol gaon, en de-w bekleed met mien gift en met mien paorel saomen veur de koning zollen verschienen. </poem> {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Christendom]] 24hcyic3zniw9mvmcl82imk6b5b83du 0 19027 260233 250069 2013-03-11T12:48:31Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 4 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1765216]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Overisel''' is een plaatse (bestuurlijk georganiseerd as ''[[civil township]]'') in [[Allegan County, Michigan|Allegan County]] in de [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] staot [[Michigan]]. Op 't dörp is de wiskundige [[George David Birkhoff]] (1884-1944) geboren, 't miest bekend um zien '[[ergodische theorie]]'. Overisel is enuumd naor de [[Nederlaand|Nederlaandse]] pervincie [[Oaveriessel]]. In de umgeving van Overisel hej veul plaatsen die naor Nederlaandse pervincies en dörpen enuumd bint, umdet in de [[19e eeuw|19e ieuw]] veul Nederlaanders naor die regio emigreerd bint. Bi'j de bevolkingstelling van 2000 had Overisel 2594 inwoners. 't Grondgebied beslat 93 km<sup>2</sup>, allemaole laand. ==Verwiezingen== *Walter Romig (1986), ''Michigan Place Names'', Detroit: Wayne State University Press ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.overiseltownship.org/ Overiseltownship.org] - Webstee van Overisel Township {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaatse in de VSA]] dpgwrar2v963e8e23jd6li0soezz36w 0 19028 291897 260231 2016-11-15T11:21:22Z Wwikix 13678 /* Rifferenties */ kat wikitext text/x-wiki '''Thomas Ainsworth''' ([[22 december]] [[1795]], [[Bolton Le Moors]], [[Verienigd Keuninkriek]] - [[13 febrewaori]] [[1841]], [[Wierden]]) was een Britse [[industrieel]] en de grondlegger van de [[Tweante|Twèentse]] [[textiel|textielindustrie]]. Ainsworth warkten een steugien bi'j 't staolbedrief Cockerill in 't [[België|Belgische]] [[Seraing]]; ok warkten e in 't westen van [[Nederlaand]]. Vanof 1831 voerden e in oost-Nederlaand en [[Westfaolen]] opdrachten uut. Een toevallige ontmoeting in [[Hengelo]] mit [[Willem de Clerq]], secretaris van de [[Nederlandsche Handel-Maatschappij]] (NHM), leidden töt de oprichting van een [[weefschoele]] in [[Goor]] in 1833, waoroaver Ainsworth de leiding kreeg (töt 1836). An Twèentse wevers wördden in rap tempo eleerd te warken op [[Calicot-getouwen]] mit een verbèterde [[snelspoel]]. Al vlogge wördden d'r ok weefschoelen lösedaone in [[Deepn]], [[Eanter]] en [[Holten]]. De textieltechnicus Ainsworth begunden pruven te nemen mit nog fienere soorten ketoen zoas [[drokketoen]] en [[cambric]]. De NHM vreug hum een modelweveri'je en [[vlasspinneri'je]] te stichten ecombineerd mit een agentschop. Zien keuze völ op de umgeving van 't kruuspunt van de straotweg van Zwolle naor Almelo mit de revier de [[Regge]]. In een directievergaderige wördden veur dizze plek een name uuteprakkezeerd: [[Nijverdal]]. De bedrievigheid zol uutgruuien töt de tègenwoordige plaatse mit dizze name. De eerste stien veur 't febriek wördden elegd op 14 meie 1836. Ainsworth kwaamp te wonen in de körtbi'j elegen olde [[havezate]] [[De Eversberg (havezate)|De Eversberg]]. Daor kwaamp e in 1841 onverdachts uut de tied. Hi'j wördden begraven in Goor, daoraj zien grafmonement - deur de plaatselijke bevolking uut daankberheid op-ericht - nog altied kunt vienden op de olde gemientelijke begraafplaatse an de Laarstraote - Heman Heijermanstraote. ==Rifferenties== *[http://www.dodenakkers.nl/beroemd/maatschappij/62-ainsworth.html Ainsworth en zien graf] op [http://www.dodenakkers.nl/ www.dodenakkers.nl] *[http://www.nationaalarchief.nl/katoen/html/declercq_katoenbron5.html Een brief van Ainsworth] op de webstee van [http://www.nationaalarchief.nl 't Nationaal Archief] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Ainsworth, Thomas}} [[Categorie:Drèents artikel]] [[Categorie:Brits oondernemmer]] [[Categorie:Geschiedenis van de textielindustrie]] ej0y7vzaga9y9j3bvb8ea57pnkmz5w1 14 19029 291893 291888 2016-11-15T11:20:34Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Kategorie:Brits ondernemer]] herneumd naor [[Kategorie:Brits oondernemmer]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Verienigd Keuninkriek|Ondernemer]] [[Kategorie:Oondernemmer]] na7cxab08eqei7y26osbaflpoj4d05d 14 19030 291891 260727 2016-11-15T11:19:25Z Wwikix 13678 weg wikitext text/x-wiki ''weg'' n5rkqfj6z4ugo9dww9tscjxrazauibt 14 19031 291892 261319 2016-11-15T11:20:13Z Wwikix 13678 deurverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[:Kategorie:Oondernemmer]] 8hsso9qh7n6ixfxcml2xchajxv4fqzj 14 19032 238688 2012-08-11T19:56:04Z Ni'jluuseger 73 In [[Categorie:Bedriefskunde]] wikitext text/x-wiki [[Categorie:Bedriefskunde]] j66qee6lc9x22bse5a05741qaigdnk0 14 19033 238692 2012-08-11T20:00:15Z Ni'jluuseger 73 In [[Kategorie:Industriële geschiedenis]] en [[Kategorie:Textiel]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Industriële geschiedenis]] [[Kategorie:Textiel]] d8wdhv0d22vce1ks6jvqpiiqujctgpd 14 19034 260313 253689 2013-03-11T12:50:34Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 12 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6463331]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|History of industry}} [[Categorie:Geschiedenis naor onderwarp]] [[Categorie:Economische geschiedenis]] [[Categorie:Geschiedenis van de techniek]] [[Categorie:Industrie]] 7pnzqsz9zfs8374wrxep39srv9muc3u 14 19035 288622 238695 2016-10-27T13:40:48Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geschiedenis| ]] fixt3715ub3hm50nea05ew9elow0zo8 14 19036 261312 250625 2013-04-02T19:29:51Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 51 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7235792]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Economic history}} [[Categorie:Ekonomie]] [[Categorie:Geschiedenis naor onderwarp]] 2aj1qbi0haeyny0jciblsh9n12irxgh 14 19037 260420 252549 2013-03-11T12:52:45Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 48 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6451714]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|History of technology}} [[Categorie:Geschiedenis naor onderwarp|Techniek]] [[Categorie:Techniek]] s8r43j51o2cbd1u0y8yvd0qsfb80v2w 14 19038 260415 252229 2013-03-11T12:52:32Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 49 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6163430]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Demografie]] 9ei77jhpmjkxaj8pz3l0sd1k9txg1hn 14 19039 260726 249943 2013-03-14T06:01:19Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 78 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7164495]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sociaole wetenschop]] 8sjoltf5ereqx3y2vmeg5pysguvnsxo 14 19041 239077 238830 2012-08-14T18:26:11Z 129.125.102.126 {{DEFAULTSORT:Verkeerde bestaandsverwiezingen}} wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:Verkeerde bestaandsverwiezingen}} [[Kategorie:Wikipedie:Onderhold]] [[Kategorie:Ofbeelding]] kf4mwwfw3a05hc1ec0pui8z2fd3bt76 0 19043 238863 2012-08-12T14:13:21Z 129.125.102.126 Nij (gebruukt in [[Aefde]]) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Tweantekanaal]] 8psnijyfoxvpk8vphh3trvgl2899j5b 0 19044 260444 253320 2013-03-11T12:53:22Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 157 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q18726]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[15 febrewaori]] - Prissedent [[Franklin Roosevelt]] ontsnapt krap-an an een moordanslag * Anvang van [[Nazi-Duutslaand]] ** [[1 febrewaori]] - Eerste toespraak van [[Adolf Hitler]] via de zenders van de Duutse umroep ** [[27 febrewaori]] - De [[Rieksdag]], t Duutse parlementsgebouw, wonnen in fik esteuken ** [[14 juli]] - In [[Duutslaand]] wonnen alle politieke partiejen behalve de [[NSDAP]] verboden == Geboren == * [[20 meie]] - [[Johan Gigengack]], skriewer in t Tweants * [[5 september]] - [[Jacob Roelof Zijlstra]], Nederlaands dichter, schriever en predikaant == Uut de tied == * [[8 september]] - Koning Faysal van [[Irak]] i9t8l3xmbm2bac50ifiobvibqvgp71m 0 19045 260443 253347 2013-03-11T12:53:21Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 161 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q18577]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[3 meert]] - [[Elvis Presley]] verschien veur t eerst op de (Amerikaanse) [[tillevisie]]. * [[9 meie]] - [[West-Duutslaand]] treedt toe tot de NAVO * [[14 meie]] - Acht Oost-Europese lanen richten t [[Warschaupakt]] op as verdediging tegen de NAVO * [[15 meie]] - [[Oostenriek]] herkriegt zien soevereiniteit nao de bezetting deur Nazi-Duutslaand en de allieerden * [[5 november]] - Oprichting [[Dialektkringe Salland en OostVeluwe]] * Opstelling [[Vosbergenschriefwiese]] * Opgraving van de [[boot van Pes]], de oldst bekende boot ter wereld == Geboren == * [[6 jannewaori]] - [[Rowan Atkinson]], Engels acteur en komiek * [[30 augustus]] - [[Helge Schneider]], Duuts muzikaant, skriewer en akteur == Uut de tied == * [[11 meert]] - [[Alexander Fleming]], Britse wetenschopper, ontdekker van penicilline * [[18 april]] - [[Albert Einstein]], Duuts theoretisch natuurkundige * [[9 juni]] - [[Cornelis Jetses]], Nederlaands illustraotor mliebyeb011y18jqjoe7g49q00azhr3 0 19046 238891 2012-08-12T17:40:06Z Ni'jluuseger 73 Ni'jluuseger herneumden de zied [[Jacob Roelof Zijlstra]] naor [[Jaap Zijlstra]] over n deurverwiezing heer: Zoas e deur 't lèven giet wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Jaap Zijlstra]] qed5dpoceuc6w16siajimxcbeq0jpav 0 19047 260442 253808 2013-03-11T12:53:20Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 136 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6928]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] veurt gemienten, rechtbaanken en de burgerlike staand in * Opheffing van de [[universiteit van Harderwiek]] == Geboren == * [[20 meert]] - [[Napoleon II]] * [[17 oktober]] - [[Albertus van Raalte]], gereformierde dominee en emigraantenleider == Uut de tied == * … 1gvbhk894h3lyhm3fjr2syzz8117fuh 0 19049 283794 283786 2016-02-02T11:48:36Z Rubbish computer 13608 Versie 283786 van [[Special:Contributions/36.79.236.128|36.79.236.128]] ([[User talk:36.79.236.128|overleg]]) weerummedreid wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[7 meert]] - [[Alexander Graham Bell]] krig t patent op de [[tillefoon]] == Geboren == * … == Uut de tied == * [[27 juli]] - [[Albertus van Raalte]], gereformierde dominee en emigraantenleider 4pissr33lhtha66mqcbn6bgooh3ygq8 0 19050 260219 253722 2013-03-11T12:48:12Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 138 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7622]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[26 jannewaori]] - t [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Keuninkriek]] bezet [[Hongkong]] == Geboren == * … == Uut de tied == * [[13 febrewaori]] - [[Thomas Ainsworth]], grondlegger van de Twèentse textielindustrie slgvn05ykt82lo86sfs3bgvkqy0f0lu 14 19054 239022 2012-08-13T22:39:54Z Ni'jluuseger 73 In [[Kategorie:Verdwenen plaatse]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Verdwenen plaatse]] gkhzv1hz6xbgvwgnkq9cpn87o5wdt7z 14 19055 290648 287841 2016-11-01T15:59:03Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Plaose]] ayzlh7bw9vihgh76g3pbcleef8vr3et 0 19056 239068 2012-08-14T16:54:12Z Woolters 62 Woolters herneumden de zied [[Snorre Sturluson]] naor [[Snorri Sturluson]]: Mear bekeandheaid. wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Snorri Sturluson]] lmw1o9mdscmxauimm014lwpookhekgw 0 19058 239087 2012-08-14T21:20:18Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Noaberschap]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[noaberschap]] 2my4kz9lsj2ydt9t6twi12t5zxhnzxg 0 19060 290755 281770 2016-11-01T18:15:39Z Wwikix 13678 /* Verwiezingn */ kat wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Kòrsou | vlagge = Flag of Curaçao.svg | woapn = Coat of arms of Curaçao.svg | lokasie = Curacao in its region.svg | sproaken = [[Neerlaands]], [[Papiaments]] | heufdstad = [[Willemstad (Kurasou)|Willemstad]] | religie = [[Rooms-Katholieke Karke]], [[Protestaants]] | volksleed = ''Himno di Kòrsou'' | regeringsvorm = [[Keuninkriek met groondwet]] | km2 = 444 | inwonners = 149.679 | dichtheid = 317 | breedtegroad = 12/11//N | lengtegroad = 68/59//W | region = GG | munteenheid = [[Antiljaansen Geuldn]] | valutakode = ANG | tiedzone = -4 | tld = CW | laandkode = AN | tel = +599 }} '''Kurasou''' ([[Neerlaands]]: ''Curaçao'', [[Papiaments]]: ''Kòrsou'') is n [[eilaand]] in t zudelike deel van de [[Karibiese Zee]], vuur de kuste van [[Venezuela]]. Saamn met t onbewoonde eilaand [[Klean Kurasau]] is t eilaand Kurasou n laand binn t [[Keuninkriek Neerlaand]]. Töt an [[10 oktober]] [[2010]] was t n eilaandgebeed en grötste eilaand van de [[Neerlaandse Antiln]]. De heuwdstad en grötste wonstean op t eilaand is [[Willemstad (kurasou)|Willemstad]], wat doarbie vroger ook de heuwdstad hef ewest van de hele Neerlaandse Antiln. De leste keer at ze teeldn, har Kurasou 149.679 inwonners ([[2011]]). Kurasou hef ne oppervlakte van 444 km². t Stoatsheuwd is [[Beatrix van Nederlaand|Keunigin Beatrix van Neerlaand]] en regearingsleaider is [[Gerrit Schotte]]. Betaaln doot ze dr met n [[Antiljaansen Geuldn]]. ==Naam== Woer't n naam Kurasou (''Curaçao'') vandan keump is nit helemoal dudelik. De meeste [[Spanje|Spaanse]] en [[Portugal|Portugese]] leu zeent t dr oawer eens at t woard keump van t [[Portugees]] vuur ''geneazing'' (curação). De readn hiervuur zol wean det zeeleu dee't moandenlaank op zee warn, vake [[skorft]] kreegn. t Skient at ens zonnen koppel zeeleu noa moanden voarn op Kurasou terechte köm, en doar genas van de skorft duur vruchten (dus vitamine C) te etn. Vanof dee tied heetn t eilaand Isla da Curação (Eilaand van Geneazing). Disse verkloaring wörd oonderbouwd met oolde Spaanse reaisverslaagn, woerin't de inheemse volker "Indios Curaçaos" neumd wordt, wat "geneazende indiaann" beteeknt; de inheemsen warn woarskienlik op de heugte met skorft en t geneazn doarvan van de Inheemse Amerikaann. Ne aandere verkloaring is det t woard keump van t Portugese woard vuur härte: ''Coração'', wat zol duudn op de sentrale plaatse wat t eilaand har in de haandel doar. Spaanse haandelsleu nömn t woard oawer as Curaçao, en later de Hollaanders ook. Wier ne aandere verkloaring geet det de inheemse volker zikzelf Curaçao neumdn (Joubert en Van Buurt, 1994). Noa [[1525]] steund t eilaand op Spaanse kaartn as "Curaçote", "Curasaote", en "Curasaore". Teegn t [[17e eeuw|17de joarhoonderd]] steund t eilaand op de kaarte as "Curaçao" of "Curazao". Op ne kaarte oet [[1562]] van [[Hieronymus Cock|Jeroen Cock]] oet [[Antwaarp|Antwoarpn]] steet t as "Quracao". n Naam "curaçao" wörd rechtevoort in verbaand esteeld met nen bepoaldn slag van n kluur blaauw, um de deepblaauwe versie van n likeur ''Blue Curaçao''. Vandeage n dag wörd t eilaand duur de bewonners zelf vake "Dushi Kòrsou" neumd, wat "zeut/leeflik Kurasou" beteeknt. ==Geskiedenisse== ===Vuurkoloniaaln tied=== de vrogste inwonners van Kurasou keandn gin pottebakkerieje, en wonn oonder oetsteksels van rotsn. Ze gebreukn skelpn en butte van deers. Ze maakn ook [[prehistoriese skeelderskeunst|rotsteekningn]]. De restn hiervan wordt eskatt op 2900 tot 2300 [[Jezus Christus|v. Kr.]] Doarnoa köm n [[Arawak]]-volk wat de [[caquetio]] neumd word. Doarvan zeent (deeln van) pötte veundn woervan't t joartal eskatt wörd tusken de 450 en 1500 noa Kristus. t Materiaal heurt bie de [[Dabajuroid]]kultuur. Det t n Arawak-volk was, wörd duur de gelearde leu an enömn umdet de lokale sproake leek op det van aandere Arawakn. de Caquetio wonn in kleaine döarpkes van ongevear 40 leu, dee't bie binnbaain leadn, vuural an de zuudkuste. Latere Caquetio leawn van t verbouwn van [[kassave]], [[viskerieje]], t gaddern van skelpdeers, en jaagn op klein weeld. Doarbie deedn ze ook haandeln met indiaann van aandere eilaandn. ===Spaansen tied=== Kurasou wör n [[26 juli|26sten juli]] [[1499]] "ontdekt" duur n [[Spanje|Spanjool]] [[Alonso de Ojeda]]. Dr wonn toertieds ongevear 2000 Caquetio, dee't in 1515 zowat allemoal as slaaf noar [[Hispanjola]] voord wördn. [[1527]] kömn de Spanjooln vuur vaste noar t eilaand, mer t wör besteurd vanoet de Spaanse steadn in Venezuela. De Spanjooln brachten völle nieje plaantn en deers noar t eilaand, zo as [[peerd|pearde]], [[sik]]n, [[voarkn]]s en [[koo]]beeste. De plaantn en beume invoorn op t eilaand was lastiger; t potn en kweekn learn ze van de Caquetio, woerduur't ze ook de gewasn en laandbouwmaneern van de Caquetio leardn. De deers leupn lös in de [[kunuku]] en op de [[savanne]]s. De deers deedn t good op t eilaand, mer laandbouw, zooltwinning en edelmetaaln leawern dr nit völle op. Vandoar at de Spanjooln t al rap n "isla inutil" neumdn: n nutteloos eilaand. t Antal Spanjooln op t eilaand nöm geleaidelik wier of, terwiel't de Caquetio toonömn in antal. In de leste tied van de Spaanse inwonning was Kurasou ne grote veehoolderieje wördn. Spanjooln wonn um [[Santa Barbara]], [[Santa Ana]] en in döarpkes in t westn, terwiel't de Caquetio verspreaid oawer t eilaand wondn. ===West-Indiese Kompanjie=== De [[West-Indiese Kompanjie]] (hier wieders WIK neumd) leut de Spanjooln in [[1634]] bie [[San Juan]] de oawergawe oonderskriewn. Dr warn dr nog 30, en dee wördn, met n groot deel van de Caquetio noar Venezuela vervoord. Ongevear 30 van de Caquetiogezinn mochen bliewn. De West-Indiese Kompanjie zochen ne oetvalsbasis vuur haandel en [[kaapvoart]]. Kurasou lea doarvuur op ne handige stea vuur de Spaanse kolonies op t vastelaand. Doar köm nog bie at de beste haawn har oet t gebeed. Wieters zochen de WIK noar zoolt, wat in dee umgewing riekelik te veendn was, zowal op Kurasou as op [[Bonaire]] en Venezuela. Doarnöast was Kurasou riek an kampesjhoolt (nen groondstof vuur voarve), vee, kalk en braandstof. Noa de vereuwering verstoarkn de WIK öare plek duur fortn te bouwn, zo as in [[1634]]-[[1635]], bie ne waterwelle an de nooroostkaante van de [[Sunte Annabaai]]. Dit fort besteund oet eardne waln met pöale en n poar kanonn. Roondumme streuidn ze [[kreeinpoot|kreeinpeute]]. [[1635]] begunn ze met Fort Amsterdam op [[Punda]]. De eerste dree joar har t volk van de WIK t nit best op t eilaand. Vuur etn warn ze vuur n groot deel ofhaankelik van anvoor oet [[Europa (continent)|Europa]]. Dissen toovoor was machtig onregelmoatig, met mangs wal n half joar dr tusken. t Lösloopnde vee wör op evöngn en eslacht, en de rest van t etn gung op t ransoen. De soldoatn mossen leawn in hutte van nit mear as n poar pöale met n dook dr oawerhen. Water mosn ze vanof de welle noar Punda brengn. n Deel van de soldoatn wör ontevreadn duur de slechte behuuzing, t slechte etn en t harte woarkn, mer vuural duur verveling. Duur de moaltiedn oet te breaidn en mear draank oet te geewn wör muiterieje vuurkomn. ===Verstoarking=== De spanjooln woln Kurasou gearne wierkriegn. Doarvuur hadn ze inlichtingn neudig oawer de Neerlaandse soldoatn, fortn, boetnpöste, etnsvuurroad en ammunisie. Hiervuur ontvoordn en verheurdn ze de indiaann van t eilaand, WIK-volk wat zoolt köm haaln in Venezuela, en steurdn ze [[spion]]n noar t eilaand. Hiervuur warn twee logiese plekn: de [[Piscaderabaai]] en t [[Spaanse Water]]. t [[Skottegat]] was te good verdeadigd. De Spanjooln voorn oet met n heel koppel skepe um Kurasou te vereuwern, mer kömn in nen storm terechte, woerduur't ze ofdreewn en nooit bie Kurasou zeent ekömn. Doar har de WIK geluk, want de Spanjooln warn völle stoarker en zoln aanders wisse wunn hebn. De Hearn XIX in [[Amsterdam]] wussen vanof [[1634]] nit good wat ze met Kurasou anmossen. De verstoarkte fortn en soldoatn hadn völle geeld ekost en t eilaand leawern völs te weainig op. Toch deedn ze dr Kurasou nit achterhen. Dit is woarskienlik earder n gevolg van besloetloosheaid as van n duurdacht plan. Toch bleek Kurasou weardevol um an te hooldn; in [[1654]] verleur Neerlaand t [[Neerlaands-Brazilië]] an de [[Portugal|Portugeezn]]. Kurasou was belangriek vuur de haandel met Venezuela, aandere Karibiese eilaandn, en kolonies in [[Noord-Amerika]]. t Inwonnertal van Kurasou nöm too, mede duurdet Sefardiese [[Jödn]] vanoet Neerlaands-Brazilië oawerkömn. Doarnöast steeldn de WIK Kurasou open vuur [[plaanters]]; Europeaann dee't hier woln boern. Ook soldoatn dee't met pensioen gungn mochen bliewn. t Doel was um genoog etn vuur de bevolking te verbouwn, en gewassen um met te haandeln, zo as [[indigo]], [[katoen]], [[tabak]], [[Turksen Tarwe]] en [[sukerreet]]. De eerste plaanteriejn wördn vanof 1650 an elegd. ===Slaawnhaandel=== [[1665]] begun de WIK met slaawndriewn. Dee wördn ekocht vanoet [[West-Afrika]] en noar Kurasou bracht, woer't ze konn anstoarkn. Ze wördn verhaandeld op ne stea den't rechtevoort [[Asiento]] heet, en op de [[Zuurzak]]plaanterieje. Dr ontsteund hier al rap ne regionale slaawnmoarkt. Umdet de WIK goodkope slaawn leawern, konkurreern de WIK haandelsleu oet [[Engelaand]], [[Fraankriek]] en [[Portugal]] vort. De slaawn wördn duurverkocht en van doaroet noar [[Midden-Amerika|Midden-]] en [[Zuud-Amerika]] verskeept. n Kleain antal van de slaawn bleef op Kurasou en köm te woarkn op de plaanteriejn. n Antal wördn dr duur haandelsleu en ambachtsvolk ekocht en dee bleewn zo in de buurte van Willemstad. Dee plaatse was in tuskentied ontstoan nöast t fort bie Punda. [[1674]] maakn WIK van Kurasou nen vriehaawn, woerduur't ne belangrieke plek kreeg in internasjonale haandelsnetwoarkn. Oonder mear hierduur wör Kurasou in t [[17e eeuw|17de joarhoonderd]] ene van de riekste eilaandn van de Kariben. Det konn de Engelsen en Fraansken nit good hebn, en doarumme wör in [[1713]] Kurasou vuur kortn tied beleagerd duur n Fraansken kaper [[Jacques Cassard]]. Den wör oeteandelik of ekocht, mer hee har Kurasou völle skade bezorgd. In t [[18e eeuw|18de joarhoonderd]] probeern Kurasou de haandelsposisie te verstoarkn. Haandel met Venezuela en aandere Spaanse kolonies wör skoonwal verheenderd duur de Spaanse kustwacht. Dee was spesjaal op ericht um illegale haandel in tabak en [[kakao]] teegn te goan. Doarnöast wördn de Engelsen en Fraansken aal stoarker. Doarumme gung t met Kurasou wat meender. Doarbie mu'j ook rekn det t verbouwn van sukkerreed, katoen en tabak en aandere tropiese gewasn nit best wol op Kurasou. Doarumme skeaidn ze dr begin 18de joarhoonderd mer helemoal met oet. Ze konn nit teegn [[Barbados]] an, woer't disse gewasn wal good anpakn. Slaawnhaandel bleef t belangriekst vuur Kurasou, umdet ze de priezn lege wusn te hooldn. ===Kolonie van Neerlaand=== [[Bestaand:Curaçao1836.png|thumb|250px|Kaarte van Kurasou in 1836]] Noa at de WIK oawer n kop gung in [[1791]], wör Kurasou ne echte [[Neerlaandse kolonies|Hollaandse kolonie]]. Eerst was dus Kurasou n deel van n köppelken andeelhoolders, en doarnoa deel van t keuninkriek. [[1795]] kömn de slaawn van Kurasou in opstaand, oonder leaiding van [[Tula (Kurasou)|Tula]], nen slaaf den't in de geskiedenisbeuke van Kurasou ne belangrieke rolle hef. n Opstaand wör noa kortn tied met geweeld de kop in edrok. In [[1800]] bezatn de Engelsen t eilaand, mer dee wördn in [[1803]] duur de inwonners zelf vort ejag. [[1807]] konn de Engelsen t wier makkelik innemn, umdet Neerlaand net kloar was met de [[Oorleuge teegn Napoleon]], en dus verzwakt was. Doarnoa wisseln t nog es n poar moal tusken de verskilnde laandn, en ook Fraankriek. In [[1816]] kreeg Neerlaand t eilaand wier, as oonderdeel van t [[Verdrag van Paries]]. Um de besteurskostn leger te maakn wördn de [[West-Indië|West-Indiese]] kolonies te hope nömn en kömn oonder besteur van nen Gouverneur-Genneraal vanoet [[Paramaribo]] in [[Suriname]]. In [[1845]] kömn ze hier op terugge, want t bleek at t nit good woarkn um de eilaandn vanoet Suriname te besteurn. Vanof dee tied har Neerlaand twee West-Indiese kolonies: Suriname, en Kurasou en Oonderheurigen. [[1830]] verbeudn de Engelsen internasjonaaln haandel in slaawn. Doarduur gung t met de [[ekonomie]] van Kurasou rap achteroet. Völle leu van Kurasou dee't non vrie warn, konn zik in Kurasou nit good redn en treukn vort noar gröttere laandn zo as [[Kuba]], um doar bievuurbeeld op sukerplaanteriejn te woarkn. Töt in t begin van t [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] leawn Kurasou van [[haandel (ekonomie)|haandel]], [[laandbouw]] en [[viskerieje]]. Det veraandern in [[1914]], doo't ze in Venezuela grote vuurröade [[öllie|eardöllie]] veundn. [[Royal Dutch Shell]] leut meteen ne [[öllieverwoarkingsfabriek]] bouwn, bie [[Asiento (Kurasou)|Asiento]], woer't earder slaawn verhaandeld wördn. Doernde de [[Tweede Wereldoorlog|Tweede Wearldoorlog]] was t eilaand belangriek in t leawern van braandstof an de geallieerdn. [[1954]] wör Kurasou met aandere Antiln politieke onofhaankelikheaid. In de joarn '40 en '50 zorgen de öllieverwoarking vuur ne (ongeliek verdeelde) welstaand en modernisering op t eilaand. t Kurasouse arbeidersvolk wör aal mear ontevreadne met de lege loonn van Shell. De Afro-Kurasouse bevolking deed ook nog nit völle met politiek. [[30 mei]] [[1969]] kömn de arbeiders in opstaand bie n ingaank van de Shellfabriek. Bie n mars noar de binnstad wör oonder mear vakboondsleaider [[Wilson Godett]] dale skötn en steukn leu gebouwn in braand. Noa at de lokale regearing [[Korps Mariniers|mariniers]] oet Neerlaand har loatn oawervleegn um t spul wier in t gareel te kriegn, wör dr hard ewoarket um de oawerheaid te 'Antiljaniseern'. Dit vuurval wörd nog aait hereenderd as ''[[Trinta di mei]]'' (n Dartigsten mei). In de tachtiger joarn gung Shell vort oet Kurasou. t Fabriek wör vanof dee tied duur t eilaand verhuurd an de Venezolaanse stoatsölliemoatskoppieje PDVSA. == Geografie == [[Bestaand:CuracaoCIAmap.png|left|200px]] [[Bestaand:Container Curacao.jpg|thumb|right|260px|n [[Kontainerskip]] voart de haawn oet]] [[Bestaand:Pontonbrug Willemstad.jpg|thumb|right|260px|Pontjesbrugge Willemstad ([[Keunigin Emmabrugge]])]] [[Bestaand:Diplora strigosa.jpg|thumb|right|260px|[[Diplora strigosa]] ([[harsenkoraal]])]] [[Bestaand:Flamingos op Curacau.JPG|thumb|right|260px|[[Flamingo's]] in t natuurgebeed bie Sunte Willibordus]] Kurasou is n tropies eilaand in t zuudn van de [[Karibiese zee]]. Met [[Aruba]] en [[Bonaire]] vörmt t de [[beneednweendse eilaandn]]; ook wal de ABC-eilaandn neumd ('''A'''ruba, '''B'''onaire, '''C'''uraçao). Van disse eilaandn is Kurasou t grötste. Kurasou besteet oet twee eilaandn: Kurasou en Klein Kurasou, wat 10 kilometer noar t oostn ligt. t Heugste peunt is met 375 meter de ''Sunte Kristoffelboarg''. t Eilaand is op ebouwd oet koraalkalk en vulkaniese rots. Kurasou hef zes natuurlik evörmde haawns, dee't ontstoan zeent duurdet de zee t koraalkalk hef oet ehold. An de zuudwestkaante ligt n grötsten, t [[Skottegat]], wat de haawn van Willemstad is. Hiervan wörd beweard at t de grötste natuurlike haawn van de wearld is. Um t Skottegat ligt t grötste [[droogdok]] en de grötste öllieverwoarkingsfabriek van de umgewing, nen [[containeroawerslag]], woarve vuur goodern en anlegsteaigers vuur bootn van toeristn. t Skottegat kom iej in laanks de [[Sunte Annabaai]]. An beaide kaantn lignt de stadsdeeln van Willemstad. Op t oostn ligt [[Punda]] (''De Punt''), t ooldste deel met völle weenkelskes en in t westn de wieke [[Otrabanda]] (wat Papiaments is vuur 'de aandere kaante'). De stadsdeeln zeent vanof [[1888]] met mekoar verbeundn duur ne heultne [[pontonbrugge]]. An de De Ruyterkade is ne driewnde moarkt, woer't vuural Venezolaann vanoet skeepkes öare woarn anbeedt. === Plaatsn === De heuwdstad is [[Willemstad (Kurasou)|Willemstad]], den't in de loop van de joarn roondum t hele Skottegat is egröaid. Doarduur zeent völle döarpkes, dee't eerst lös leadn, an mekoar egröaid töt een groot versteadelikt gebeed. De stad beslöt ongevear één doarde van t hele eilaand in t oostn. De bekeandste wiekn zeent: * [[Punda]], t oolde stadscentrum met de Handelskade an de Sunte Annabaai * [[Otrobanda]], lig an de aandere kaante van de Sunte Annabaai * [[Julianadoarp (Kurasou)|Julianadoarp]], roond 1928 ebouwd vuur de woarknemmers van Shell. * [[Saliña (Kurasou)|Saliña]], lig teegn Punda an en hef völle weenkels en ethuuze. * [[Breewngat]], ne boetnwieke in t noordn n Poar aandere plaatsen op t eilaand, op t westn van Willemstad: * [[Westpunt (Kurasou)|Westpeunte]] * [[Barber]] * [[Soto (Kurasou)|Soto]] * [[Sunte Willibrordus (Kurasou)|Sunte Willibrordus]] * [[Sunte-Michiel (Kurasou)|Sunte-Michiel]] ([[Boca Sami]]) * [[Grootn Boarg (Kurasou)|Grootn Boarg]] * [[Tera Corá (Kurasou)|Tera Corá]] * [[Lagun (Kurasou)|Lagun]] === Klimaat === t [[Klimaat]] van Kurasou is dreuge; duur mekoar valt dr in t joar zo'n 553 mm reagn. De meeste reagn keump tusken oktober en januwoari dale, wat de [[reagntied]] is. De temperatuurn bliewt aait redelik geliek, met mer kleaine verskiln in t joar. De [[Passaat]]weendn brengt koelte oawerdag en wöarmte bie nacht. t Is gemiddeld in t joar daagns 31,2°C, en bie nacht 25,6°C. n Keuldsten moand is januwoari, met gemiddeld 26,5°C, en n woarmsten moand is september met nen gemiddelden temperatuur van 28,9%. t Heugste ooit emetn was 38,3°C en t leegste was 20,3°C. Kurasou hef n orkaanseizoen, wat löp van juni töt november, mer t eilaand krig hoaste gin störme of orkaann. De leste tropiese störme warn o.m. Joan in 1988, Cesar in 1996, Felix in 2007 en Omar in 2008. 2010 kreeg Kurasou wat met van orkaan Tomas, den't waterskade maakn. === Natuur === Op de [[kunuku]] gröait vuural [[kaktus]]n, lege struukn en lege beumkes. Ene van de bekeandste beume is de [[dividivi]]. Ook tref iej dr verskeaidene weelde [[aloë]]- en [[agave]]soortn. Vearder gröait dr [[kruud]]n en [[orchidee]]jn. In t westn van t eilaand he'j twee natuurpärke: * t gebeed um n Kristoffelboarg ([[Nasjonaal Park Kristoffelboarg]]). * Doarnöast t [[Nasjonaal Park Shete Boka]]. Hier leawt ook [[zeeskeeldpärre|Zeeskeeldpädn]]. Bie Sunte Willibrordus (De zooltpann van Jan Kok) is n natuurpark woer't [[flamingo]]'s leawt. Wieders leawt dr op t eilaand verskeaidene soortn [[eawerdaske]]n. n Grötsten hiervan is n [[Greunn Leguaan]]. Disse leguaannsoort tref iej in zowat heel Midden- en Zuud-Amerika. Doarnöast tref iej dr verskilnde soortn tropiese veugel en insektn. In de grotn op t eilaand leawt n antal soortn [[vlearmoes|vlearmuuze]], dee't noargns aanders vuurkomt as op Kurasou en Bonaire. === Straanden === [[Bestaand:Grote Knip (Curaçao).jpg|thumb|220px|De Grote Knip]] Kurasou steet bekeand um zinne [[koraal]]rifn, dee't zik good leent vuur [[scuba-doekn]]. Vuural an de zuudkaante van t eilaand zeent völle geleefde doekplekn. Bie Kurasou daalt de zeeboadem heel stoark binn n poar tientaln meters oet de kaante, en iej köant makkelik bie t rif komn zoonder boot. Disse stikke daling van n boadem neumt ze de "blue edge" (blaauwn raand). t Rotsachtige noordelike deel van Kurasou hef weainig straand en dr zit ne stoarke streuming in t water, woerduur't t nit geschikt vuur zwemn en doekn. Allene doekers met völle ervaring doekt dr nog wal es vanof bootn. De zudelike kuste hef opmoarkelik kalm water, en völle inhamn en baain, dee't geschikt zeent um an te mearn. Wat van de rifn zeent an etast duur toerisme. Porto Marie Beach is doarumme an t oetprobeern goan met keunstmoatige koraalrifn, um de natuur te helpn. Dit lik te woarkn; hoonderden van de keunstmoatige blukke wordt non bewoond duur n groot anbod an tropiese visken. Kurasou hef n groot antal straandn, mer dee wordt nit zo drok bezocht as dee van [[Aruba]] of [[Bonaire]]. De meestn lignt op t zuudn van t eilaand. De bekeandsten zeent: {| |valign=top| * [[Baya Beach]] * [[Blauwbaai]] ''(Blue Bay)'' * [[Daaibooi]] * [[Grote Knip]] ''(Playa Abou)'' * [[Kleine Knip]] ''(Kenepa Chiki)'' * [[Playa Forti]] * [[Mambo Beach]] * [[Playa Jeremi]] * [[Playa Kalki]] |valign=top| * [[Playa Kanoa]] * [[Playa Lagun]] * [[Playa Porto Marie]] * [[Playa Santa Cruz]] * [[Santa Barbara Beach]] * [[Seaquarium Beach]] * [[Westpunt (strand)|Westpunt]] |} ==Leu== ===Sproakn=== Kurasou is ne mearsproakige saamnleawing. Umdet t bie [[Neerlaand]] heurt, is de offisjele sproake [[Hollaands]].<ref>[http://www.curacao.com/The-Curacao-Difference/Our-People-and-Culture/Language Curacau Tourist Board. ''Language: Curacao Languages''.] Curaçao.com, 2012. Bekekn op 27 augustus 2012.</ref> Vroger wör Neerlaands nit völle gebroekt op t eilaand, behaalve in koloniale administrasie. t Gebroek van Neerlaands köm pas op gaank an t eande van t [[19e eeuw|19de joarhoonderd]].<ref name="Putte" /> Bie ne telling van [[2001]] bleek at t de eerste sproake is van 8% van de inwonners.<ref name="CBS" /> De meestgebroekte sproake is [[Papiameants]], wat duur 81,2% van de leu kuierd wörd. t Wörd duur alle loagn van de saamnleawing esprökn en wörd beschouwd as [[kreoolsproake]], dee ontstoan is um kommunikasie meugelik te maakn tusken slaawn en hearsers. t Papiameants wörd seend [[1993]] op legere skooln gebroekt, woermet Kurasou ene van de weainige plekn is woer't ne kreoolsproake wörd gebroekt um te learn leazn en skriewn.<ref>[http://books.google.com/books?id=aP3iylRYWywC&pg=PA149 Liddicoat, Anthony. ''Language planning and policy: issues in language planning and literacy''. Multilingual Matters.] Skreewn op 15 juni 2007. Bekekn op 9 august 2011. isbn: 978-1-85359-977-4. blz 149.</ref> [[Spaans]] en [[Engels]] hebt ook ne lange geskiedenisse op t eilaand. Spaans wör belangriek in t [[18e eeuw|18de joarhoonderd]], doo't dr nauwe haandelsbaandn kömn met de Spaanstalige kolonies in Venezuela en [[Kolombia]]. t Is rechtevoort de eerste sproake van 4% van de inwonners.<ref name="CBS" /> t Gebroek van Engels geet wierumme töt t [[19e eeuw|19de joarhoonderd]], doo't de Engelsen Kurasou en Bonaire innömn. Doo't de Hollaanders wier an de macht kömn in [[1815]], wör dr al opmoarkt at Engels wiedverbreid was.<ref name="Putte" /> Vandaag n dag wörd t duur ongevear 2.9% van de inwonners as offisjele sproake broekt.<ref name="CBS" /> ===Volker=== [[Bestaand:bulawaya-1.jpg|thumb|Nen [[Bulawaya]]daans]] Duur de geskiedenisse keump de bevolking van t eilaand van völle verskilnde etniese achtergroondn. Dr is ne [[Afrikaans Karibiese]] mearderheaid, en grote [[Neerlaand]]se meenderheaidsgroepn, [[Latiens-Amerikaans]], [[Fraankriek|Fraansken]], [[Zuud-Azië|Zuud-Aziaatn]], [[Oost-Azië|Oost-Aziaatn]], [[Portugal|Portugeezn]], [[Levant]]ienn. De [[Jödn|Sefardiese Jödn]], dee't in t [[17e eeuw|17de joarhoonderd]] vanoet Neerlaand en doomoalig [[Neerlaands-Brazilië]] kömn, hebt ne grote invlood op de kultuur en [[ekonomie]] van t eilaand ehad. In de joarn um n [[Tweede Wereldoorlog|Tweedn Wearldoorlog]] kömn dr ook völle [[Asjkenaziese Jödn]] oet [[Oost-Europa]]. In de beginjoarn van t [[19e eeuw|19de joarhoonderd]] kömn dr nen hoop Portugeezn en [[Libanon|Libaneezn]], dee't wördn an etrökn duur de meugelikheedn um wat te verdeenn. De Oost- en Zuud-Aziaatn kömn gedoernde de ekonomiese opleawing in t begin van t [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]]. De leste joarn komt dr völle immigraantn vanoet umlignde laandn, zo as Venezuela, [[Dominikaanse Reppubliek]], [[Haïti]], [[Kolombia]] en de Engelstalige Kariben. Ook zeent dr de leste joarn völle Neerlaandse pensioneerdn ekömn, dee't op Kurasou ''pensionados'' neumd wordt. ===Geleuf=== Volgens de telling van [[2001]] is de mearderheaid van de bevolking [[Rooms-Katholiek]] (85%). Hierbie wörd ereknd ne verskoewing noar de [[Charismatiese beweaging]] seend de zeuwntiger joarn. Aandere grote geleuwe zeent de [[Zeuwndedagsadventistn]] en de [[Methodistn]]. Nöast disse [[Christendom|Kristelike]] streumingn, zeent dr ook wat inwonners dee't doot an ''Montamentu'' en aandere Afrikaanse godsdeenste. Net as in de rest van Latiens-Amerika komt dr aal mear [[Peenkstergemeente]]s. Doarnöast zeent dr nog n antal [[Islam|Moslims]] en [[Hindoeisme|Hindoes]]. Skoonwal t mer n rellatief klein köppelken is, hef de [[Jeudendom|Jödse]] gemeenskop ne grote invlood op de geskiedenisse had, duur öare deelname an de [[slaawnhaandel]]. In Kurasou zit de euldste aktieve Jödse vergoaring van de Nieje Wearld, den't begun in [[1651]]. Öare [[synagoge]] is t euldste nog gebroekte Jödse gebedshoes seend [[1732]]. ==Verwiezingn== <references> <ref name="Putte">Putte, Florimon van. ''Dede pikiña ku su bisiña: Papiamentu-Nederlands en de onverwerkt verleden tijd''. Zutphen: de Walburg Pers, 1999.</ref> <ref name="CBS">[http://www.cbs.cw/index.php?option=com_content&view=article&id=103:households-by-the-most-spoken-language-in-the-household&catid=48:household-characteristics&Itemid=82 CBS.nl. ''Households by the most spoken language in the household Population and Housing Census 2001''. Central Bureau of Statistics]</ref> </references> {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Nederlaands eilaand]] [[Kategorie:Eilaand]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Amerika]] n36nx85slzl1ydqtryygg3dqwr2iucc 0 19061 239171 2012-08-15T18:23:58Z Woolters 62 Woolters herneumden de zied [[Kurasau]] naor [[Kurasou]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kurasou]] oiezhizj4xfbzz4awbtynhl1f8lboxe 0 19063 289684 272908 2016-10-29T12:42:08Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Schoonebeek wapen.svg|thumb|right|100px|Waopen van de aole gemiente Skoonebeek]] '''Skoonebeek''' (ok: '''Aold-Skoonebeek''') is een dorpie in de [[Em (gemiente)|gemiente Emmen]], pakweg twintig kilemeter bezuden 't centrum van [[Em (plaots)|Emmen]]. Het dorpie is veural bekend deur zien [[ölliepompe]]n, de zo'eheten [[jaoknikker]]s. {{commonscat|Schoonebeek|Skoonebeek}} {{Dialekt|drt}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Drenthe]] igj8yh43fxkozgx0hbw06jr3dms34on 0 19064 239244 2012-08-16T14:29:12Z Onderwijsgek 8215 deurverwiezing naor [[Skoonebeek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Skoonebeek]] kd72bfh9ip9js64vufnz1nnzdfx2d41 0 19067 239346 2012-08-17T10:30:38Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Värken]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Värken]] tvdcmp0gzng4l5ka12gp0w63oeim2ok 0 19068 239347 2012-08-17T10:34:13Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Jeuden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Jeuden]] s0osekboobuynzldjn81dyzu2p3nz8f 6 19069 239350 2012-08-17T11:21:45Z Woolters 62 Tweants. Wearldsproake. Nieje beeldmoark van de gelieknamige facebook-ziede. wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Tweants. Wearldsproake. Nieje beeldmoark van de gelieknamige facebook-ziede. == Lisensie == {{Eigenwark}} dytftfgrl2qrrksou9c1o7zvsb10aik 0 19070 279336 275150 2015-03-27T17:07:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Shakespeare Droeshout 1623.jpg|thumb|right|Willam Shakespeare (postume kopergrevure uut 1622)]] '''William Shakespeare''' ([[Stratford-upon-Avon]], [[26 april]] [[1564]] ([[deupen|edeupt]]) – aldaor, [[23 april]] [[1616]]) was een [[Engelaand|Engelse]] [[tenielschriever]], [[dichter]] en [[acteur]]. Hi'j wördt deur veulen eziene as de grootste schriever in de [[Engelse taal]], niet alleen wegens de kwaliteit van zien wark, mar ok wegens zien gloepense invloed op de taal: honderden woorden, uutdrokkingen en citaoten die nog altied gebruukt wördt, bint an hum toe te schrieven. Hi'j wördt vaak de nasjenale dichter van Engelaand en de ''Bard of Avon'' enuumd. Zien oavereleverde warken, waoronder een antal samenwarkingen, bestaot uut ongeveer 38 [[tenielstok]]ken, 154 [[sonnet]]ten, twee lange [[verhalend gedicht|verhalende gedichten]] en verscheiden aandere gedichten. Zien tenielstokken bint in alle grote talen vertaald, en wördt vaker espeuld as wie zie warken dan ok. Shakespeare is geboren en op-egruuid in [[Stratford-upon-Avon]]. Op 18-jaorige leeftied trouwden e mit [[Anne Hathaway (Shakespeare)|Anne Hathaway]], mit wie e drei kiender kreeg: [[Susanna Hall|Susanna]] en de tweeling [[Hamnet Shakespeare|Hamnet]] en [[Judith Quiney|Judith]]. Tussen 1585 en 1592 begund'e een succesvolle loopbaan in [[London]] as speuler, schriever en iene van de eigenaars van 't [[tenielgezelschop]] de [[Lord Chamberlain's Men]], later bekend as de [[King's Men (tenielgezelschop)|King's Men]]. Rond 1613 - toen as e 49 was - mut e naor Stratford teroggekeerd wezen; d'r bint gien tenielstokken van nao det jaor van hum bekend. In 1616 kwaamp e daor uut de tied. D'r is niet slim veul documentatie oaver zien privéleven, en d'r wördt aalgedurig drok especuleerd oaver zaken as [[petretten van Shakespeare|zien uterlijk]], [[geaordheid van Shakespeare|geaordheid]] en [[geleuf van Shakespeare|geleuf]], en of zien warken lichtkaans [[auteurschop van Shakespeare|deur aandern bint eschreven]]. 't Leeuwendiel van zien oavereleverde wark schreef Shakespeare tussen 1589 en 1613. Zien vrogge tenielstokken bint veural [[bliedspöl|bliedspeulen]] en [[historiespöl|historiespeulen]], genres die e tegen 't end van de 16e eeuw töt grote heugtes brocht. Vervolgens schreef e veural [[treurspöl|treurspeulen]] töt ongeveer 1608, waoronder ''[[Hamlet]]'', ''[[King Lear]]'', ''[[Othello]]'' en ''[[Macbeth]]'', die töt de schierste warken in de Engelse taal wördt erekend. In zie leste periode schreef e [[tragikomedie]]s, ok wal romances enuumd, en warkten e samen mit aandere tenielschrievers. Veul van zien tenielstokken wördden bi'j zien leven epubliceerd in uutgaves van wisselnde kwaliteit en zörgvuldigheid. In 1623 publiceerden twee van zien veurmalige theatercollega's de [[First Folio]], zien verzamelde tenielwark, waorin aj alle tenielstokken vienden die now as Shakespeare zien wark wördt erkend, op twee nao. Shakespeare was al bi'j leven een gewaardeerde dichter en tenielschriever, mar de immense bewondering die hum tegenwoordig toevalt, kwam op in de 19e eeuw. Mit name de [[romantici (literetuur)|romantici]] loofden zien kunnen, en in de [[Victoriaanse tied]] wördden e zo fanatiek bewonderd det [[George Bernard Shaw]] 't had oaver ''[[bardolatry]]''. In de 20ste eeuw is zien wark herhaaldelijk gebruukt en herontdekt deur onderscheiden stromingen in de wetenschop en dramatische kunsten. Zien tenielstokken wördt nog de hiele tied bestudeerd, op-evoerd en opni'j geïnterpreteerd in verschillende culturele en politieke contexten in de hiele wereld. {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} {{DEFAULTSORT:Shakespeare, William}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Engelse tenielschriever]] [[Kategorie:Engelse dichter]] [[Kategorie:Engelse akteur]] rblmi7e1vsj0yw14k5mmejx5nq9xtsw 14 19071 290222 261315 2016-10-31T15:47:28Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Tenielschriever]] [[Kategorie:Engelaand|Tenielschriever]] fid3fjuicu6my8nfz62m4cko6jgjza4 14 19072 290221 260728 2016-10-31T15:47:08Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Dichter]] [[Kategorie:Engelaand|Dichter]] bbhsvjrq5fi4ou1z1mx5ekck0tkbhg6 14 19073 290220 260733 2016-10-31T15:46:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Akteur]] [[Kategorie:Engelaand|Akteur]] 5t5rvnqusj743a604r8381zkwkc2bxx 14 19074 260734 251830 2013-03-14T06:01:32Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 67 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6855710]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Teniel]] [[Kategorie:Schriever]] h5yfam5s0g8u3er54r2zyce78u6x64l 14 19075 272030 239507 2013-12-09T20:39:33Z Droadnaegel 1133 iw-->wikidata wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Theater]] qv066m2pka8vpcr48cx305s7elqckr3 14 19076 260324 255041 2013-03-11T12:50:45Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 107 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6487149]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Dichtkeunst]] [[Kategorie:Beroep]] 85t5mb2g4ozl7ni3emcqw9ajhi7wdpy 14 19077 260326 251939 2013-03-11T12:50:46Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 95 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q8263]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Literatuur]] qn9x2j66uhbrwmxmeqwi4qdjge5j2rt 0 19078 239380 2012-08-17T15:32:50Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[William Shakespeare]] petqk492s99nkewxa7c9u0cdg4lb284 0 19081 290948 260303 2016-11-02T15:05:04Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Maikel van der Vleuten''' ([[10 febrewaori|10 februari]] [[1988]], [[Geldrop]]) is nen Nederlaandsen springruter den veur Nederlaand oetkwaapm zien [[peerd]] Verdi op de [[Olympiese Spöllen 2012]] in [[Londen]]. Hee hef met t Nederlaandse landenteam ne zilveren medaille ewonnen. {{Dialekt|act}} {{DEFAULTSORT:Vleuten, Maikel van der}} [[Kategorie:Peardesport]] [[Kategorie:Sporter oet Braobant]] dd4srqvjk16bc3vwh25mz77o2p2rgkf 14 19082 290935 290934 2016-11-02T14:53:37Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sporter uut Nederlaand|Braobant]] [[Kategorie:Noord-Braobant]] dbbpwaf1bd7yg5fx4co4id8bk6tj39r 0 19084 239580 2012-08-19T12:33:40Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Evertaske]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Evertaske]] exndpi6sp9eu0jdbqzebzm81qsph9c9 0 19086 279607 274338 2015-03-27T17:52:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Diogenes van Sinope''' ([[Oldgrieks]]: {{Polytonic|Διογένης}}, ''Diogénês''), körtweg '''Diogenes''' ([[Sinope]], [[404 v. Chr.]] - [[Korinthe]], [[323 v. Chr.]]) was 'n [[Filosofie|filesoof]] uut de skoele van n cynici. Hi'j wörn as zeune van 'n baankiere geboren in Sinope, n Grieksn kelonie an de zuudkuste van de [[Zwarte Zee]]. Met n eersn wille zol he zien vaar op voolngn t baankiern in, moar noa betrökkenheid bi'j 'n schandaal over valsemunteri'je mös e de stad verloaten. D'r bint in Sinope inderdoad munten evönden woarvan de beeldenaar was of-eschuurd en die veurzien waren van de naam van Diogenes' va, Hicesias. Diogenes göng noar [[Athene]], et centrum van de Griekse wereld, en ontmuutte d'r Antisthenes, bi'j wie hi'j zich onmiddellijk en onveurwoardelijk ansleut. Voolgs n bekendn legende sleup he buten in 'n reengntonne, moar tonnen zollen pas later uut-evunnen ween. 't Zol dan wel goa um 'n grote kruke, voolg op n Grieksn [[amfora]], west ween kunnnn. An-eziene hi'j leefden as 'n hond, kreengn he uuteanlik ok de bi'jname 'hond'. Zien ienige bezittings warrn 'n mantel, n komme um uut te ettn en 'n nap um uut te dreenkn. Op kloarlichte dag zol he op 'n marktplein met 'n lanteern noar 'n meanse" ezöch hemmen (woarmet he n goed en n earlik meanse beduuldn) (waor 'n Duutsn filesoof [[Friedrich Nietzsche]] wear 'n tekste op inspereern in zien [[De vrolike wetenschap]]). Noadat he iene n stukkn stoete zaangn gebruken as börd en zien haanden as nap, ontdeun he zich ok van zien komme en zien nap. Bekend van Diogenes is ok dat e vaker in de openbaarheid stön te masturberen. Toen aandern hum hierop anspraken zoln he zegd hemmen: "Och, was 't ok mar meugelijk oe honger te stillen deur over oen maage te wrieven". Zölfbevrediging in 't openbaar was volgens hum 't toppunt van autarkie en wiesheid. Volgens een deur [[Plutarchus]] op-etekend verhaal was [[Alexander de Grote]] zeer interesseerd in Diogenes. Hi'j maakten volgens dat verhaal 'n lange reis um hum te ontmuten. Toen Alexander hum op 'n zunnige dag antröf, vroeg e an hum wat e wolden hebben. Hi'j konnen alles kriegen. Diogenes zee toen half ontwiekend, woarschienlijk beducht veur 'n twistgesprek met de licht ontvlambare veroveraar: "A-k alles kan kriegen, wol ie dan 'n stap opzied doen, want ie stoat veur de zunne". Hierop zee Alexander: "A-k Alexander nie ware, zol ik Diogenes willen wezen". Diogenes zee doarop: "A-k Diogenes nie ware, zol ik ok Diogenes willen wezen". Over Diogenes bint völle verhalen en anekdotes over-eleverd, met name in teksten die via de [[Islam|islamitische]] geleerden 't westen beriekten. Volgens iene d'rvan störf Diogenes deur zien oadem in te holden. Veul van de anekdotes werden ok over-eleverd deur Diogenes Laërtius in zien boek Leven en leer van beruumde filosofen. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Filosoof]] [[Kategorie:Olde Grieken]] dqi5lnqw5lvghy31o3k73we4jhzwz6s 0 19087 292652 276463 2016-12-21T21:16:07Z 82.74.118.214 'n Samenstelling heur je aon mekaor te schrieven. :-) Di's schreven in 't Drèents. wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Gehaktbal met andijviestamppot.jpg|thumb|''Deurkoksel (andievie met gehaktbal)'']] Een '''deurkoksel''' (Nederlaans: '''stamppot''', Vlaanderen: '''stoemp''') is 'n tradisjoneel Nederlaans gerecht, emaakt van de combenatie van eerappelpuree met iene of meerdere gruunten, manks ok met spek. Disse bekoksel is van oldsher onder meer vake samen met [[zoerkool]], [[andievie]], [[Mous|moos]], [[spinazie]], [[raapstelen]], of [[wortel]] en [[siepel]] (de combenatie van de leste tweeje stiet bekend as hutspot in [[Nederlaand]] en as wortelstoemp in België). 't Wödt miestal serveerd met [[rookwos]] (in Nederlaand vake rookt, in België eerder ebakken) of estoofd vleis. Deurkoksel kan wödden eköcht bi'j winkels en supermarkten. 't Kan ok wödden besteld in et-caffees, mar de combenatie van strengere recente regelgeving over toe-estaone voedingsmiddelen in tavernes versus restaurants (en sinds juli 2011 over 't roken) hef derveur zörgt dat 't anbieden van ienvoldige gerechten in 'n groten antal Belgiese cafés minder ewödden is. De orsprung van deurkoksel is onbekend, mar 't is 'n algemien bekend Nederlaans gerechie en 't is 'n goedkope, stewige maoltied. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Gerecht]] [[Kategorie:Nederlaand]] j5iev58opevrxss4j3pus88k42otriw 14 19088 241744 239743 2012-09-06T21:44:18Z Droadnaegel 1133 Kiek an, dissen ha'w zelfs al. wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Historiese geografie]] [[Kategorie:Sproakleer]] ig01p3rguh36eyv6fq4kmieqxe57xs7 0 19089 260307 254197 2013-03-11T12:50:28Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 13 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q892168]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Wuppertal_-_Am_Diek_-_Villa_Halstenbach_03_ies.jpg|thumb|right|De straote Am Diek in [[Wuppertal]]]] Een '''diek''' (in 't [[Nedersaksisch]]) of '''dijk''' (in 't [[Nederlaands]]) is in grote dielen van Oost- en Zuud-Nederlaand en 't van oorsprong [[Platduuts]] praotende diel van Duutslaand veural een keunstmaotig an-elegde, hoger elegen, rechte weg deur een (veurmaolig) drassig gebied, en mar zelden uutslutend een [[waterkering]]. Zokke diekwegen wördden vake an-elegd um de [[Ontginning (cultuur)|ontginning]] van een gebied meugelk te maken. Ok 't [[Westlaauwers Frais|Friese]] woord ''dyk'' gebruukt ze in de betiekenis van weg. ==Veendieken== Veul dieken loopt in (vroggere) [[vene (grondsoorte)|veengebieden]]; soms d'r umhen, vake d'r deurhen. Dizze 'veendieken' waren zowal waterkeringen as wegen umme deur 't veen te lopen of mit de [[kaore]] of [[wagen]] wat te vervoeren. Veendieken viej in Nederlaand in de [[Achterhook|Achterhoek]], [[Sallaand]], [[Twente]], [[Drenthe]] en [[Grunnen (provìnzie)|Grunning]]. Behalve een smalle, lange, verheugde weg kan een diek ok een briede riedweg wezen; dizze leste betiekenis mut de ni'jere wezen.<ref>Jo Daan (2008), 'De woordenschat van het Nedersaksisch', in Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum (p.135)</ref> In 't [[pleistoceen|pleistocene]] diel van [[Noord-Braobaant]] bedoelt ze mit een ''dijk'' een weg die loodrecht op een reviertien stiet. Umdet 't reviertien in natte periodes buten de oevers kun treden, legden ze de weg an op een verhoging. ==De diek as toponiem== De name van zo'n weg hef vake 't [[toponiem]] ''diek''/''dijk'', verbunden mit een plaatsname of een aander element. Een ''Prinsendijk'' is miestal an-elegd in verbaand mit vechteri'je in de [[Tachtigjaorige Oorlog]]. Veur diekwegen in Oost-Nederlaand ziej op kaorten gewoonlijk de Nederlaandse vörm ''dijk'', al kan daorumme nog wal de Nedersaksische vörm in 't spraokgebruuk in ummeloop wezen. In Duutslaand is de Platduutse vörm ''Diek'' gebrukelijk, naost 't [[Hoogduuts]]e ''Deich''. Veurbielden: *de Hamdijk bi'j [[Schaanze]] *de Oll'diek bi'j [[Bunde]] *de Reindersdijk bi'j [[Coevern]] *de Haftenkamper Diek en Ramakers Diek bi'j [[Emmelkaamp]] *de Gasthuisdijk bi'j [[Steenwiek]] *de Groenedijk bi'j [[Kloosterhaar]] *de Munsterdijk bi'j [[Hoksebarge]] *de Oude Klaverdijk bi'j [[Grolle]] *de Vredener Dyk bi'j [[Vrene]] *de Burloer Diek en Klosterdiek bi'j [[Burlo]] *de Nijmansdijk en Spekkendijk bi'j [[De Heurne]] *de Gochse Dijk en Hülmer Deich bi'j [[Goch]] *In de Gelderse gemiente Montferland hej de buurtschoppen [[Old-Diek]] en [[Den Diek]]. ==Rifferenties== <references /> {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Toponymie]] lrej7xxb3y3jauja33dx9lvsxmq6ecj 0 19090 239749 2012-08-20T17:19:54Z Servien 7 Servien herneumden de zied [[Rupse]] naor [[Riepse]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Riepse]] 33yzqsuknw41qtug0gui3n8txcm278m 0 19091 293383 293382 2017-06-21T07:08:26Z Trauenbaum 11091 /* Argentinië */ wikitext text/x-wiki Sommige plaotsen buten t [[Nedersaksies]]e taalgebied, en buten Nederlaand, hebben oek n Nedersaksiese variaant. Dit is veural t geval bie plaotsen die kortbie liggen. Plaotsen die wat veerder van t Nedersaksiese taalgebied aof liggen minder vake. As der dan al n Nedersaksiese plaotsnaam veur besteet dan is t vake n anpassing van n [[Nederlaands]]e of [[Duuts]]e plaotsnaam (of vanuut n aandere plaotselike taal). De plaotselike naam wördt t ''endoniem'' eneumd, de Nedersaksiese naam t ''exoniem''. Hieronder volgt n lieste mit exoniemen. == Overzichte == {| class="wikitable" ! [[Endoniem en exoniem|exoniem]]<br />(Nedersaksiese naam) ! [[Endoniem en exoniem|endoniem]]<br />(plaotselike naam) |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | === [[Wallonië]] ([[België]]) === |- | [[Wallonië]] || wallonie |- | [[Aarlen]] || Arlon |- | [[Amel (rivier)]] || Amblève |- | [[Amengies]] || Amougies |- | [[Aot]] || Ath |- | [[Ardennen]] || Ardennes |- | [[Bargen (België)|Bargen]] || Mons |- | [[Bastenaken]] || Bastogne |- | [[Belgies-Lotharingen]] || Lorraine belge |- | [[Bettenhoven]] || Bettincourt |- | [[Bevekum]] || Beauvechain |- | [[Bierk]] || Bierghes |- | [[Bitsingen]] || Bassenge |- | [[Bliebarg]] || Plombières |- | [[Bolbeke]] || Bombaye |- | [[Borgwurm]] || Waremme |- | [[Deurne (Waols-Braobaant)|Deurne]] || Tourinnes-la-Grosse |- | [[Doornik]] || Tournai |- | [[Dottenies]] || Dottignies |- | [[Edingen]] || Enghien |- | [[Eerken]] || Archennes |- | [[Eigenbrakel]] || Braine-l'Alleud |- | [[Elch]] || Othée |- | [[Elzele]] || Ellezelles |- | [[Evernies (Henegouwen)|Evernies]] ([[Steenput]]) || Evregnies |- | [[Geldenaken]] || Jodoigne |- | [[Gellingen]] || Ghislenghien |- | [[Gembloers]] || Gembloux |- | [[Genepiën]] || Genappe |- | [[Geten (plaotse)|Geten]] || Jauche |- | [[Gleien]] || Glons |- | [[Graven]] || Grez-Doiceau |- | [['s-Gravenbrakel]] || Braine-le-Comte |- | [[Gulke]] of Geuleke || Goé |- | [[Hannuut]] || Hannut |- | [[Haspengouw]] || Hesbaye |- | [[Hendrikkapelle]] || Henri-Chapelle |- | [[Henegouwen]] || Frans: Hainaut, Waols: Hinnot |- | [[Herzeeuw]] || Herseaux |- | [[Heui (plaotse)|Heui]] || Huy |- | [[Hoge Venen]] || Hohes Venn/Hautes Fagnes |- | [[Itter (België)|Itter]] || Ittre |- | [[Jurbeke]] || Jurbise |- | [[Kasteelbrakel]] || Braine-le-Château |- | [[Katnbras|Kattenbras]] || Quatre Bras de Baisy-Thy |- | [[Klabbeek]] || Clabecq |- | [[Koemen (Henegouwen)|Koemen]] || Comines |- | [[Laand van Harve]] || Pays de Herve |- | [[Lessen]] || Lessines |- | [[Lessenbos]] || Bois-de-Lessines |- | [[Lettelingen]] || Petit-Enghien |- | [[Liek]] || Oleye |- | [[Lieze]] || Lixhe |- | [[Liesem]] || Lincent |- | [[Limburg (Luuk)|Limburg]] || Limbourg |- | [[Linsmeel]] || Linsmeau |- | [[Luuk (provinsie)|Luuk]] || Liège (provinsie) |- | [[Luuk (stad)|Luuk]] || Liège (stad) |- | [[Luxemburg (provinsie)|Luxemburg]] || Luxembourg |- | [[Maolen]] || Mélin |- | [[Maas]] || Meuse |- | [[Mark (Edingen)|Mark]] || Marcq |- | [[Meyerooie]] || Meyrode |- | [[Moeskroen]] || Mouscron |- | [[Namen (provinsie)|Namen]] || Namur (provincie) |- | [[Namen (stad)|Namen]] || Namur (stad) |- | [[Neerwaosten]] || Bas-Warneton |- | [[Nijvel]] || Nivelles |- | [[Nudarp]] || Wihogne |- | [[Oerle (Luuk)|Oerle]] || Oreye |- | [[Oostkarke (Waols-Braobaant)|Oostkarke]] || Oisquercq |- | [[Opgeldenaken]] || Jodoigne-Souveraine |- | [[Opzullik]] || Silly |- | [[Papegem (Henegouwen)|Papegem]] || Papignies |- | [[Pellen (België)|Pellen]] || Pellaines |- | [[Perwies]] || Perwez |- | [[Petrem]] || Piétrain |- | [[Raotshoven]] || Racour |- | [[Roosbeke (Waols-Braobaant)|Roosbeke]] || Rebecq-Rognon |- | [[Roost-Krenwiek]] || Rosoux-Crenwick |- | [[Rozenaken]] || Russeignies |- | [[Rukkelingen-an-de-Jeker]] || Roclenge-sur-Geer |- | [[Samber]] || Sambre |- | [[Schalafie]] || Escanaffles |- | [[Sunt-Jans-Geest]] || Saint-Jean-Geest |- | [[Sunt-Remigius-Geest]] || Saint-Remy-Geest |- | [[Sunt-Renelde]] || Saintes |- | [[Sluzen (Bevekum)|Sluzen]] ([[Bevekum]]) || L'Ecluse |- | [[Steenkarke (Henegouwen)|Steenkarke]] || Steenkerque |- | [[Steenput]] || Estaimpuis |- | [[Terhulpen]] || La Hulpe |- | [[Terneien]] || Lanaye |- | [[Truielingen]] || Trognée |- | [[Tubeke]] || Tubize |- | [[Twee-Akren]] || Deux-Acren |- | [[Vloesbarg]] || Flobecq |- | [[Waols-Braobaant]] || Brabant Walllon |- | [[Waosten (België)|Waosten]] || Warneton |- | [[Waver (België)|Waver]] || Wavre |- | [[Weerst]] || Warsage |- | [[Wezet]] || Visé |- | [[Woelingen]] || Ollignies |- | [[Wouteringen]] || Otrange |- | [[Woutersbrakel]] || Wauthier-Braine |- | [[Zinnik]] || Soignies |- | [[Zittert-Lummen]] || Zétrud-Lumay |- | [[Zullik]] || Bassilly |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | === [[Franse Nederlaanden]] ([[Frankriek]])=== |- | [[Franse Westhoek]] || Westhoek français |- | [[Abele]] || L'Abeele |- | [[Akkin-Westboekhout]] || Acquin-Westbécourt |- | [[Alingten]] || Alincthun |- | [[Almen (Frankriek)|Almen]] || Ames |- | [[Altingen]] || Autingues |- | [[Ambletuwe]] || Ambleteuse |- | [[Anderne]] || Andres |- | [[Aneken]] || Annequin |- | [[Anik]] || Aniche |- | [[Ansingen]] || Anzin |- | [[Ariën-an-de-Leie]] || Aire-sur-Lys |- | [[Aringem]] || Eringhem |- | [[Arkegem]] || Erquinghem-le-Sec |- | [[Arkegem-an-de-Leie]] || Erquinghem-Lys |- | [[Arken]] || Arques |- | [[Armboutskapelle]] || Armbouts-Cappel |- | [[Armentiers]] || Armentières |- | [[Armentierskapelle]] || La Chapelle-d'Armentières |- | [[Arni]] || Erny-Saint-Julien |- | [[Arnieke]] || Arnèke |- | [[Arningsem]] || Rinxent |- | [[Artesië (streek)|Artesië]] || Artois |- | [[As]] || Acq |- | [[Ast]] || Ascq |- | [[Atrecht]] || Arras |- | [[Avenne]] || Avesnes |- | [[Averhout]] || Avroult |- | [[Baaiengem-bie-Sperleke]] (of gewoon: Baaiengem) || Bayenghem-lès-Éperlecques |- | [[Baaiengem-bie-Seningem]] (of gewoon (Baaiengem) || Bayenghem-lès-Seninghem |- | [[Baïngten]] || Baincthun |- | [[Bambeke]] || Bambecque |- | [[Baolingem]] || Balinghem |- | [[Baozingem]] || Bazinghem |- | [[Barten]] || Berthen |- | [[Basse (Frankriek)|Basse]] || La Bassée |- | [[Batpalmen]] || Bapaume |- | [[Bavik]]{{Info|Ook: Baovik/Boavik}}, [[Beuken]] || Bavay |- | [[Bavinkhove]]{{Info|Ook: Baovinkhove of Boavinkhove}} || Bavinchove |- | [[Belle (gemeente)|Belle]] || Bailleul |- | [[Barmering]] || Bermerain |- | [[Barten]] || Berthen |- | [[Belgin]] || Beugin |- | [[Belken]] || Bléquin |- | [[Bellebronne]] || Bellebrune |- | [[Belle-Hollevoorde]] || Belle-et-Houllefort |- | [[Bernelis]] || Bernieulles |- | [[Bethune]] || Béthune |- | [[Bieren]] || Bierne |- | [[Billy-Birklo]] || Billy-Berclau |- | [[Birke-an-Zee]] || Berk-sur-Mer |- | [[Birkem]] || La Madeleine |- | [[Birken]] || Belloy-sur-Somme |- | [[Bissezele]] || Bissezeele |- | [[Blaoringem]] || Blaringhem |- | [[Blendeke]] || Blendecques |- | [[Blootlaand]] || Plat Pays |- | [[Boeschepebarg]] || Mont-de-Boeschêpe |- | [[Boeschepe]] || Boeschêpe |- | [[Boesem]] || Bouchain |- | [[Boezegem]] || Boëseghem |- | [[Bollezele]] || Bollezeele |- | [[Bohen]] || Bohain |- | [[Bomi]] || Bomy |- | [[Bondingem]] || Boisdinghem |- | [[Bonduwe]] || Bondues |- | [[Boninge-bie-Eerde]] (of gewoon: Boninge) || Bonningues-lès-Ardres |- | [[Boninge-bie-Kales]] (of gewoon: Boninge) || Bonningues-lès-Calais |- | [[Boorte]] || Bourthes |- | [[Bors]] || Bours |- | [[Bovelingem]] || Bouvelinghem |- | [[Bovingen]] || Bouvines |- | [[Bramen]] || Brêmes |- | [[Braydunen]] || Bray-Dunes |- | [[Briast]] || Brias |- | [[Broekburg]] || Bourbourg |- | [[Broekkarke]] || Brouckerque |- | [[Broksele]] || Broxeele |- | [[Brunenbarg]] || Brunembert |- | [[Bune]] || Busnes |- | [[Busbeke]] || Bousbecque |- | [[Buusscheure]] || Buysscheure |- | [[Dallem]] || Dohem |- | [[Dalnes]] || Dannes |- | [[Dardingem]] || Saint-Martin-d'Hardinghem |- | [[De Bomen]] || Labroye |- | [[De Gorge]] || La Gorgue |- | [[De Kouter]] || La Couture |- | [[De Kribbe]] || La Crêche |- | [[De Meulhoek]] || Le Meul'Houck |- | [[De Moeren (Frankriek)|De Moeren]] of Moerkarke || les Moëres |- | [[De Niepe]] of De Niepe-bie-Kassel || Le Nieppe |- | [[De Streum]] || Lestrem |- | [[Den Iezel]] || Yzel |- | [[Den Park]] || Le Parc |- | [[De Walle]] || la Motte-au-Bois |- | [[Denebroek]] || Dennebrœucq |- | [[Dening]] || Denain |- | [[Deule]] || Deûle |- | [[Deulemonde]] || Deûlémont |- | [[Deverne]] || Desvres |- | [[Donk]] || Don |- | [[Dorlaar]] || Doulers |- | [[Doverin]] || Douvrin |- | [[Dowei]] || Douai |- | [[Drinkam]] || Drincham |- | [[Dreughout]] || Sec-Bois |- | [[Duunkarke]] || Dunkerque |- | [[Ebblingem]] || Ebblinghem |- | [[Eerde (Frankriek)|Eerde]] || Ardres |- | [[Eke (Frankriek)|Eke]] || Eecke |- | [[Ekelsbeke]] || Esquelbecq |- | [[Ekingem]] || Équihen-Plage |- | [[Elna]], Enna of Enne || Liane |- | [[Elne]] || Elnes |- | [[Embreke]] || Embry |- | [[Enessem]] || Inxent |- | [[Engelo]] || Englos |- | [[Enken]] || Enquin-les-Mines |- | [[Ennelin]] || Annœullin |- | [[Essingem]] || Echinghen |- | [[Everkok]] || Verchocq |- | [[Flamerzele]] || Framezelle |- | [[Florigem]] || Floringhem |- | [[Fort-Mardiek]] || Fort-Mardyck |- | [[Fraoitune]] || Fréthun |- | [[Frans-Koemen]] || Comines-du-Sud |- | [[Frenk]] || Frencq |- | [[Frusje]] || Fruges |- | [[Gaonep]] || Guemps |- | [[Gaverbeke]] || Guarbecque |- | [[Genst]] || Genech |- | [[Gievelde]] || Ghyvelde |- | [[Giezene]], [[Wienen (Frankriek)|Wienen]] || Guînes |- | [[Godeweersvelde]] || Godewaersvelde |- | [[s-Gravenhoeve]] || Conteville |- | [[Grevelingen (stad)|Grevelingen]] | Gravelines |- | [[Groot-Filipsfort]] || Grand-Fort-Philippe |- | [[Groot-Millebrogge]] || Grand-Millebrugghe |- | [[Groot-Sunten]] || Grande-Synthe |- | [[Hafferdingen]] || Affringues |- | [[Hegemeule]] || Haeghe-Meulen |- | [[Hegen]] || Haines |- | [[Halsim]] || Haulchin |- | [[Haolewien]] || Halluin |- | [[Ham (Frankriek)|Ham]] || Hem |- | [[Haoneliende]] || Hallines |- | [[Haozebroek]] || Hazebrouck |- | [[Haonevo]] || Henneveux |- | [[Harbojem]] || Haubourdin |- | [[Hardelo]] || Hardelot |- | [[Hardevoorde]] || Hardifort |- | [[Hardingen]] || Hardinghen |- | [[Harmelingen]] || Hermelinghen |- | [[Harne]] || Harnes |- | [[Haverskarke]] || Haverskerque |- | [[Havringen]] || Havrincourt |- | [[Heimfriedswilder]] || Wierre-Effroy |- | [[Helkijn]] || Heuchin |- | [[Hellem]] || Hellemmes |- | [[Helveld]] || Helfaut |- | [[Helvetingen]] || Hervelinghen |- | [[Herbingen]] || Herbinghen |- | [[Herin]] || Érin |- | [[Herzele (Frankriek)|Herzele]] || Herzeele |- | [[Heul]] || Houlle |- | [[Heusden]] || Hesdin |- | [[t Hoekske]] || Le Touquet-Paris-Plage |- | [[Hokkingen]] || Hocqinghen |- | [[Holke]] || Holque |- | [[Hondegem]] || Hondeghem |- | [[Hondsbarg]] || Audembert |- | [[Hondschote]] || Hondschoote |- | [[Hooglaand van Auvergne]] || Monts d'Auvergne |- | [[Hoog-Loken]] || Haut-Loquin |- | [[Hordeng]] || Hordain |- | [[Heuimille]] || Hoymille |- | [[Heuringem]] || Heuringhem |- | [[Horning]] || Hornaing |- | [[Hosden]] || Houdain |- | [[Houtkarke]] || Houtkerque |- | [[Hovekarke]] || Offekerque |- | [[Hukeliers]] || Hucqueliers |- | [[Hulloje]] || Hulluch |- | [[Humbarg]] || Humbert |- | [[Ibarge]] || Isbergues |- | [[Iezer (rivier)|Iezer]] || Yser |- | [[Ingwinegaote]] || Enguinegatte |- | [[Izeke]] || Isques |- | [[Kaap Blankenes]] || Cap Blanc-Nez |- | [[Kaap Zwartenes]] || Cap Gris-Nez |- | [[Kales]] || Calais |- | [[Kalkwelle]] || Coquelles |- | [[Kameriek]] || Cambrai |- | [[Kameriekse]] || Cambrésis |- | [[Kameriekskasteel]] || Le Cateau-Cambrésis |- | [[Kampingem]] || Capinghem |- | [[Kaoster]] || Caëstre |- | [[Kapelle (Frankriek)|Kapelle]] | Cappelle-la-Grande |- | [[Kapellebroek]] || Cappelle-Brouck |- | [[Karabaant]] || Carembault |- | [[Karsekamp]] || Quercamps |- | [[Kassel (Frankriek)|Kassel]] | Cassel |- | [[Kasselbarg]] || Mont Cassel |- | [[Katsbarg]] || Mont-des-Cats |- | [[Kelmis]] || Quelmes |- | [[Kemenesse]] || Les Cheminées |- | [[Kent]] || Quend |- | [[Kernes]] || Quernes |- | [[Kesseke]] || Quesques |- | [[Kevi]] || Quiévy |- | [[Kierestee]] || Qiuestède |- | [[Kiezenet]] || Le Quesnoy |- | [[Kiezenet-an-Deule]] || Quesnoy-sur-Deûle |- | [[Klarke]] || Clarques |- | [[Klein-Filipsfort]] || Petit-Fort-Philippe |- | [[Kleine Sunt-Bernhardpasse]] || Col du Petit Saint Bernard |- | [[Klein-Sunten]] || Petite-Synthe |- | [[Kleremeers]] || Clairmarais |- | [[Kokereelbarg]] || Mont Kokereel |- | [[Kolesbarg]] || Colembert |- | [[Koppenaksvoorde]] || Coppenaxfort |- | [[Konde]] || Condé-sur-l'Escaut |- | [[Korbeham]] || Corbehem |- | [[Kouwekarke-Darp]] || Coudekerque of Coudekerque-Village |- | [[Kouweschure]], Koldeschure || La Caudescure |- | [[Kreiwiek]] || Craywick |- | [[Krochte]] || Crochte |- | [[Kulem]] || Cuhem |- | [[Kuuk]] || Cucq |- | [[Kwaodieper]] || Quaëdypre |- | [[Kwinte]] || Canche |- | [[Laor-bie-Riesel]] || Flers-lez-Lille |- | [[Laand van t Vrieleen]] || Pays de l'Alleu |- | [[Landast]] || Landas |- | [[Laandbertsrooie]] || Lambersart |- | [[Laanderten]] || Landrethun |- | [[Laandeschie]] || Landrecies |- | [[Laandharrie]] || La Hérie |- | [[Langenesse]] || Longuenesse |- | [[Lanno]] || Lannoy |- | [[Laoren (Frankriek)|Laoren]] || Laires |- | [[Ledringem]] || Ledringhem |- | [[Leffrinkhoeke]] || Leffinckoucke |- | [[Leie (rivier)|Leie]] || Lys |- | [[Lejingem]] || Ledinghem |- | [[Lerezele]] || Lederzeele |- | [[Leulingen]] || Leulinghen-Bernes |- | [[Liegesboort]] || Lisbourg |- | [[Lier]] || Lières |- | [[Liezel]], [[Liezele]] || Lyzel |- | [[Lillaar]] || Lillers |- | [[Linde (Frankriek)|Linde]] || Lynde |- | [[Link]] || Lynck |- | [[Linsele]] || Linselles |- | [[Liskes]] || Licques |- | [[Liste]] || Liettres |- | [[Lobarge]] || Looberghe |- | [[Loningem]] || Leulinghem |- | [[Loon (Frankriek)|Loon]] of Loon-Straand || Loon-Plage |- | [[Lostingen]] || Lottinghen |- | [[Lotesse]] || Louches |- | [[Lumeres]] || Lumbres |- | [[Maas]] || Meuse |- | [[Malbojen]] || Maubeuge |- | [[Malo (Frans-Vlaonderen)|Malo]] of Malo-an-Zee || Malo-les-Bains |- | [[Manning]] || Manin |- | [[Maozengarve]] || Mazingarbe |- | [[Mariadarp]] || Maresville |- | [[Mardiek]] || Mardyck |- | [[Mark (Frankriek)|Mark]] || Marck |- | [[Marke (Frankriek)|Marke]] || Marc-en-Baroeul |- | [[Marke (rivier)]] || Marque |- | [[Markenes]] || Merck-Saint-Liévin |- | [[Markette-in-Oosterbaant]] || Marquette-en-Ostrevant |- | [[Markette-bie-Riesel]] || Marquette-lez-Lille |- | [[Markize]] || Marquise |- | [[Marne-Rijnkanaal]] || Canal de la Marne au Rhin |- | [[Marol]] || Marœuil |- | [[Marolle]] || Maroilles |- | [[Masenne]] || Marchiennes |- | [[Matringem]] || Matringhem |- | [[Meelaand]] || Mélantois |- | [[Meerbeke]] || Marbaix |- | [[Menteke-Noordboekhout]] || Mentque-Nortbécourt |- | [[Meregem]] of Mergem || Merville |- | [[Merkegem]] || Merckeghem |- | [[Meteren (Frankriek)|Meteren]] || Méteren |- | [[Monnie]] || Moulle |- | [[Monnikebure]] || Mannequebeurre |- | [[Monsterhole]] || Montreuil-sur-Mer |- | [[Moorbeke (Frankriek)|Moorbeke]] || Morbecque |- | [[Moringem]] || Moringhem |- | [[Munk-Niejerleet]] || Muncq-Nieurlet |- | [[Nameringem]] || Nabringhen |- | [[Nauw-van-Kales]], Straote van Dover || Pas-de-Calais |- | [[Neerwaosten (Frankriek)|Neerwaosten]] || Warneton-Bas |- | [[Nele]] || Nesles |- | [[Niel-bie-Eerde]] || Nielle-lez-Ardres |- | [[Nielles-bie-Belken]] || Nielles-lès-Bléquin |- | [[Niej-Berkijn]] || Neuf-Berquin |- | [[Niej-Kouwekarke]] || Coudekerque-Branche |- | [[Niejerleet]] || Nieulay |- | [[Niejerleet]] || Nieurlet |- | [[Niejkapelle]] || Neuve-Chapelle |- | [[Niejkarke]] || Nouvelle-Église |- | [[Niejkasteel-Hardelo]] || Neufchâtel-Hardelot |- | [[Niepebos]] || Forêt de Nieppe |- | [[Niepkarke]] of Nipkerke || Nieppe |- | [[Niejstad-Ast]] || Villeneuve-d'Ascq |- | [[Noord-Elseke]] || Nordausques |- | [[Noorddepartement]] || Nord |- | [[Noordkarke]] || Nortkerque |- | [[Noord-Loningem]] || Nort-Leulinghem |- | [[Noordpene]] || Noordpeene |- | [[Normandië]] || Normandie |- | [[Norrem]] || Norrent-Fontes |- | [[Ochtezele]] || Ochtezeele |- | [[Oderzele]] || Audresselles |- | [[Odingten]] || Audincthun |- | [[Okselaore]] || Oxelaëre |- | [[Olm]] || Lomme |- | [[Ooie]] || Oye-Plage |- | [[Oorschie]] || Orchies |- | [[Oosterbaant]] || Ostrevant |- | [[Oostkappel]] || Oost-Cappel |- | [[Opaolkust]] || Côte d'Opales |- | [[Opliende]] || Houplines |- | [[Orten]] || Ourton |- | [[Oud-Berkijn]] || Vieux-Berquin |- | [[Oud-Heusden]] || Vieil-Hesdin |- | [[Oudingem]] || Audinghen |- | [[Oudwenden]] || Vendin-le-Vieil |- | [[Outerstene]] || Outtersteene |- | [[Ouwe-Werkijn]] || Ouve-Wirquin |- | [[Ouwehem]] || Audrehem |- | [[Ouwerkarke]] || Vieille-Église |- | [[Ouwerwiek]] || Audruicq |- | [[Ouwezele]] || Oudezeele |- | [[Papingem]] || Saint-Venant |- | [[Pene]] || Peene |- | [[Permeke]] || Prémesques |- | [[Petresse]] || Saint-Pierre-lez-Calais |- | [[Peuvelen]] || Pévèle |- | [[Peuvelerbarg]] || Mont-en-Pévèle |- | [[Pitesveld]] || Pittefaux |- | [[Pithem]] || Pihem |- | [[Pithem-bie-Giezene]] || Pihen-lès-Guînes |- | [[Planken]] || Planques |- | [[Pradeels]] || Pradelles |- | [[Rakingem]] || Racquinghem |- | [[Raojingem]] || Radinghem |- | [[Reetseke]] || Réty |- | [[Rede van Brest]] || Rade de Brest |- | [[Rekke-an-de-Koers]] || Recques-sur-Course |- | [[Rekke-an-de-Hem]] || Recques-sur-Hem |- | [[Reklingem]] || Réclinghem |- | [[Rekspoede]] || Rexpoëde |- | [[Renteke]] || Renty |- | [[Riesel]] || Lille |- | [[Rieselbarg]] || Mont de Lille |- | [[Robaais]] || Roubaix |- | [[Robeke]] || Robecq |- | [[Rooie]] || Rœux |- | [[Rooienaken]] || Aix-en-Issart |- | [[Rokesdorn]] || Roquetoire |- | [[Ronk]] || Roncq |- | [[Roosbeke]] || Rebecques |- | [[Rosbarge]] || Rebergues |- | [[Rouwe]] || Rue |- | [[Rozendaal (Frankriek)|Rozendaal]] || Rosendaël |- | [[Rubroek (Frankriek)|Rubroek]] || Rubrouck |- | [[Rumingem]] || Ruminghem |- | [[Ruusscheure]] || Renescure |- | [[Saar]] || Sarre |- | [[Saenebaai]] || Baie de la Seine |- | [[Salperwiek]] || Salperwick |- | [[Samber]] || Sambre |- | [[Santingeveld]] || Saint-Inglevert |- | [[Sarwin]] || Servins |- | [[Schaole]] || Escalles |- | [[Scharpe]] || Scarpe |- | [[Scheldebrogge]] || Escautpont |- | [[Schobeke]] || Escobecques |- | [[Schoele (Frankriek)|Schoele]] || Escœuilles |- | [[Schouwen]] || Escaudain |- | [[Schouwbroek]] || Schoubrouck |- | [[Schuren]] || Écuires |- | [[Seburg]] || Sebourg |- | [[Sengin]] || Sainghin-en-Weppes |- | [[Sikelin]] || Seclin |- | [[Singem]] || Sainghin-en-Mélantoi |- | [[Sison]] || Cysoing |- | [[Sluus]] || Lécluse |- | [[Soks]] || Socx |- | [[Sperleke]] || Eperlecques |- | [[Sperlekebos]] || Forêt d'Eperlecques |- | [[Spieker (Frankriek)|Spieker]] || Spycker |- | [[Staopel (Noorderdepartement)|Staopel]] || Staple |- | [[Staopel (Nauw-van-Kales)|Staopel]] || Étaples |- | [[Steenbeke]] || Steenbecque |- | [[Steenbrogge]] || Pont de Briques |- | [[Steenwark]] || Steenwerck |- | [[Stegers]] || Estaires |- | [[Stene (Frankriek)|Stene]] || Steene |- | [[Straote (Frankriek)|Straote]] || Estrée-Blanche |- | [[Straozele]] of Straotzele || Strazeele |- | [[Streum]] || Estrun |- | [[Sunt-Amands-an-de-Scharpe]] || Saint-Amand-les-Eaux |- | [[Sunt-Andries]] || Saint-André-lez-Lille |- | [[Sunt-Janskappel]] || Saint-Jans-Cappel |- | [[Sunt-Joost]] || Saint-Josse |- | [[Sunt-Joris (Frankriek)|Sunt-Joris]] of Sunt-Joris-an-de-A || Saint-Georges-sur-l'Aa |- | [[Sunt-Mariakappel]] || Sainte-Marie-Cappel |- | [[Sunt-Mariakarke]] || Sainte-Marie-Kerque |- | [[Sunt-Martens-Eerde]] || Saint-Martin-au-Laërt |- | [[Sunt-Momelien]], Sunt-Momelingen of Ouwemonster|| Saint-Momelin |- | [[Sunt-Omaars]] || Saint-Omer |- | [[Sunt-Omaarskapelle]] || Saint-Omer-Capelle |- | [[Sunt-Pietersbroek]] || Saint-Pierre-Brouck |- | [[Sunt-Pols-an-Zee]] || Saint-Pol-sur-Mer |- | [[Sunt-Pols-an-de-Ternas]] || Saint-Pol-sur-Ternoise |- | [[Sunt-Silvesterkappel]] || Saint-Sylvestre-Cappel |- | [[Sunt-Stevens]] || Saint-Étienne-au-Mont |- | [[Sunt-Vaost]] || Lebiez |- | [[Sunt-Volkwin]] || Saint-Folquin |- | [[Sunt-Waolarik]] || Saint-Valery-sur-Somme |- | [[Sunt-Winoksbargen]] of Bargen || Bergues |- | [[Sunt-Wulmeers]] || Samer |- | [[Sunterkeze]] || Saint-Tricat |- | [[Taotingem]] || Tatinghem |- | [[Tardingem]] || Tardinghen |- | [[Teralteren]] || Zoteux |- | [[Terdegem]] || Terdeghem |- | [[Ternaoslaand]] || Ternois |- | [[Ternast]] || Ternas |- | [[Tetegem]] || Téteghem |- | [[Terwaon]] || Thérouanne |- | [[Tienen (Frankriek)|Tienen]] || Thiennes |- | [[Tilleke]] || Tilques |- | [[Toerkonje]] || Tourcoing |- | [[Toernegem-an-de-Ham]] || Tournehem-sur-la-Hem |- | [[Toflaar]] || Toufflers |- | [[Tricht]] || Trith-Saint-Léger |- | [[Uksem]] || Uxem |- | [[Valensien]] || Valenciennes |- | [[Valkenbarg]] || Fauquembergues |- | [[Veenmunster]] || Moustier-en-Fagne |- | [[Verlegem]] || Frélinghien |- | [[Verlingem]] of Everlingem || Verlinghem |- | [[Vissershoven]] || Pecquencourt |- | [[Vleteren (Frankriek)|Vleteren]] || Flêtre |- | [[Volkerinkhove]] || Volckerinckhove |- | [[Vloerbeke]] || Fleurbaix]] |- | [[Waosten (Frankriek)|Waosten]] || Warneton-Sud |- | [[Wabingen]] || Outreau |- | [[Wallaar]] || Wallers |- | [[Wanhem]] || Wannehain |- | [[Waolskapelle]] || Wallon-Cappel |- | [[Waoten]] || Watten |- | [[Waoterlo]] || Wattrelos |- | [[Wardrik]] || Wardrecques |- | [[Warrem]] || Warhem |- | [[Warven]] || Vervins |- | [[Waskenhalle]] || Wasquehal |- | [[Waveraant]] || Wavrans-sur-l'Aa |- | [[Waveren]] || Wavrin |- | [[Wemeerskappel]] || Wemaers-Cappel |- | [[Wemmersies]] || Wambrechies |- | [[Wenden]] || Vendin-lès-Béthune |- | [[Wendenbrogge]] || Pont-à-Vendin |- | [[Westerwinkel]] || Wingles |- | [[Westkappel]] || West-Cappel |- | [[Westrem]] || Westrehem |- | [[Wezerne]] || Wizernes |- | [[Widem]] || Widehem |- | [[Wieker]] || Wicres |- | [[Wieme]] || Wismes |- | [[Wikingem]] || Wicquinghem |- | [[Wilder (Nauw-van-Kales)]] || Wierre-au-Bois |- | [[Wilder (Noorderdepartement)]] || Wylder |- | [[Willems]] || Willems |- | [[Willewine]] || Wirwignes |- | [[Wimeruwe]] || Wimereux |- | [[Wimi]] || Vimy |- | [[Winnezele]] || Winnezeele |- | [[Witteke]] || Wittes |- | [[Witternes]] || Witternesse |- | [[Witzaand]] || Wissant |- | [[Wizeke]] || Wisques |- | [[Woudringem]] || Vaudringhem |- | [[Wouwenbarg]] || Mont-des-Recollets |- | [[Wulverdinge]] || Wulverdinghe |- | [[Wurmhout]] || Wormhout |- | [[Zaandgat]] || Sangatte |- | [[Zangem]] || Sanghen |- | [[Zarkel]] || Sercus |- | [[Zarmezele]] || Zermezeele |- | [[Zegerke]] || Serques |- | [[Zegerskappel]] || Zeggers-Cappel |- | [[Zelleken]], Zellebeke || Sailly-sur-la-Lys |- | [[Zetteke]] || Setques |- | [[Zeuterstee]] || Le Doulieu |- | [[Zuud-Elseke]] || Zudausques |- | [[Zuud-Warvik]] || Wervicq-Sud |- | [[Zuudkarke]] || Zutkerque |- | [[Zuudkote]] || Zuydcoote |- | [[Zuudpene]] || Zuytpeene |- | [[Zurke]] || Surques |- | [[Zwarde]] || Esquerdes |- | [[Zwartebarg]] || Mont-Noir |- | [[Zwaveke]], Zwaoveke || Zouafques |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | === [[Algerije]]=== |- | [[Algerije]] || al-Jazā’ir |- | [[Algiers]] || Al Jazā’ir |- | [[Konstantine (stad)|Konstantine]] || Qusanṭīnah |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | === [[Argentinië]] === |- | [[Vuurlaand]] || Tierra del Fuego |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | === [[Volksrippebliek China|China]] === |- | [[China]] || Zhōngguó (中國) |- | [[Amoer (rivier)|Amoer]] || Hēilóngjiāng (黑龍江) |- | [[Amoy]] || Xiàmén (廈門) |- | [[Binnen-Mongolië]] || Öbür Mongghul / Nèi Měnggǔ (内蒙古) |- | [[Blauwe Rivier]] || Chángjiāng (長江) |- | [[Gele Rivier]] || Huánghé (黃河) |- | [[Hongkong]] || Heung Kôong / Xiānggǎng (香港) |- | [[Kanton (stad)|Kanton]] || Guangzhou (廣州) |- | [[Makau]] || Ou Mun / Àomén (澳門) |- | [[Mantsjoerije]] || Mǎnzhōu (滿洲) |- | [[Moekden]] || Shěnyáng (瀋陽) |- | [[Parelrivier]] || Zhūjiāng (珠江) |- | [[Peking]] || Beijing (北京) |- | [[Port Arthur (China)|Port Arthur]] || Lǚshùnkǒu (旅順口) |- | [[Szechuan]] || Sìchuān (四川) |- | [[Tibetaanse Autonome Regio|Tibet]] || Bod / Zàng (藏) |- | [[Tientsin]] || Tiānjīn (天津) |- | [[Tsjoengking]] || Chóngqìng (重庆) |- | [[Xanadu]] || Shàngdū (上都) |- | [[Zuud-Chinees Barglaand]] || Nánlíng (南嶺) |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | === [[Denemarken]] === |- | Denemarken, [[Denmaark]] (Gronings) || Danmark |- | Aorhuus{{Info|Of: Oarhuus}}, [[Oarhoes]]{{Info|Of: Aorhoes}} || Aarhus |- | Aorhuusbochte, [[Oarhoesbocht]] (Gronings) || Aarhus Bugt |- | [[Augustenburg]] || Augustenborg |- | [[Elseneur]] || Helsingør |- | [[Faeröer]] || Føroyar |- | [[Fanoog]] || Fanø |- | [[Femernbelt]] || Femern Bælt |- | [[Funnen]], Funen, Fuun || Fyn |- | [[Geloksburg]] || Lyksborg |- | [[Greunlaand]] || Kalaallit Nunaat / Grønland |- | [[Greunlaandzee]] || Grønlandhavet |- | [[Grote Belt]] || Storebælt |- | [[Flensburger Fjord]] || Flensborg Fjord |- | [[Jammerbochte]] || Jammerbugten |- | [[Jutlaand]] || Jylland |- | [[Kleine Belt]] || Lillebælt |- | [[Kopenhagen]] || København |- | [[Lugumklooster]] || Løgumkloster]] |- | [[Manderoog]] || Mandø |- | [[Noord-Sleeswiek]] || Nordslesvik |- | [[Noord-Lugum]] || Nørre Løgum |- | [[Reumeroog]] || Rømø |- | [[Scherebek (Denemarken)|Scherebek]] |- | [[Seelaand (eilaand)|Seelaand]] || Sjælland |- | [[Sont]] || Øresund |- | [[Straote van Davis]] || Davis Stræde |- | [[Straote van Denemarken]] || Danmark Stræde |- | [[Straote van Nares]] || Nares Stræde |- | Thorshaven, [[Thorshoaven]] (Gronings) || Tórshavn |- | [[Tonderen]] || Tønder |- | [[Waddenzee]] || Vadehavet |- | Zuud-Jutlaand, [[Zuud-Jitlaand]] (Gronings) || Sønderjyllands Amt |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | === [[Duutslaand]] === |- | [[Duutslaand]] || Deutschland |- | [[Aider]] (Gronings) || Eider |- | [[Aken (stad)|Aken]] || Aachen |- | [[Ammerlaand]] || Ammerland |- | [[Ahaus|Aohuus]], Aohoes, Ausen <ref name="vrene_ausen" /> || Ahaus |- | [[Alstea|Alstee]], Alstae || Alstätte |- | [[Arkelens]] || Erkelenz |- | [[Artsgebargte]] || Erzgebirge |- | Auwerk, [[Aauwerk (stad)|Aauwerk]] || Aurich (Platduuts: ''Auerk'') |- | [[Bad Puurmont]] || Bad Pyrmont (Platduuts: ''Bad Purmunt'') |- | [[Beieren]], Baiern (Grunnegs) || Bayern |- | [[Beierse Alpen]] || Bayerische Alpen |- | [[Beierse Hoogvlakte]] || Alpenvorland |- | [[Beierse Woud]], Beierse Wold || Bayerischer Wald |- | [[Beantem|Bentem]] || Bad Bentheim |- | [[Barchem (Duutslaand)|Barchem]] || Bergheim |- | [[Berlien]] || Berlin |- | [[Boaden-Wurttembaarg|Baden-Wurttembarg]], Boaden-Wurttembaarg (Gronings) || Baden-Württemberg |- | [[Bochte van Helgolaand]] || Helgoländer Bucht |- | [[Bojenmeer]], Bodenmeer || Bodensee |- | [[Bohemer Woud]], Bohemer Wold || Böhmerwald |- | [[Bokelt]] || Bocholt |- | [[Boven-Rijnse Leegvlakte]] || Oberrheinische Tiefebene |- | [[Boavengraofschop|Bovengraafschap]], Baovengraofschop || Obergrafschaft |- | [[Braandenbörg|Braandenburg]], Braandenbörg || Brandenburg |- | [[Breinigerberg|Breinigerbarg]] || Breinigerberg |- | [[Brobargen]] || [[Brobergen]] |- | [[Broenswiek (stad)|Brunswiek]], Broenswiek (Gronings) || Braunschweig |- | [[Daipholt]], Deepho(o)lt, Diepho(o)lt/-hout || Diepholz (Platduuts: Deefholt) |- | [[Dortmond-Eemskanaal]] || Dortmund-Ems-Kanal |- | [[Duutse Bochte]] || Deutsche Bucht |- | [[Dusseldörp|Dusseldarp]] || Düsseldorf |- | [[Eems]] || Ems |- | [[Eems-Jadekanaal]] || Ems-Jade-Kanal |- | [[Eems-Vechtkanaal]] || Ems-Vechte-Kanal |- | [[Emmelkaump|Emmelkamp]] || Emlichheim |- | [[Emmerik]] || Emmerich am Rhein |- | [[Emslaand]] || Emsland |- | [[Frankfort]] || Frankfurt am Main |- | [[Fraislaand (Leegsaksen)|Fraislaand]] || Friesland (Platduuts: Freesland) |- | [[Geelkarken]] || Geilenkirchen |- | [[Gelderen]] || Geldern |- | [[Gefhörn]] (Gronings) || Gifhorn |- | [[Gildehoes|Gildehuus]] || Gildehaus |- | [[Gosseloar]], Gosselaar || Goslar (Platduuts: Goslär) |- | [[Götten]] (Grunnegs), Göttingen || Göttingen (Platduuts: Chöttingen) |- | [[Grietjeziel]] || Greetsiel |- | [[Gogh]] || Goch |- | [[Graofschop Benthem]] || Grafschaft Bentheim |- | [[Grevenbroek]] || Grevenbroich |- | [[Gronauwe]], de Gronau || Gronau |- | [[Gulik]] || Jülich |- | [[Hambörg]], Hamburg || Hamburg (Platduuts: ''Hamborg'') |- | [[Hamelen]], Hoameln || Hameln |- | [[Hanover]] (Grunnegs), Hannover || Hannover (Platduuts: ''Hannober'') |- | [[s-Hartogenrao]] || Herzogenrath |- | [[Hellegolaand]] || Helgoland |- | [[Helmstee]], Helmstae/-stea, || Helmstedt (Platduuts: ''Helmstidde'') |- | Hoog-[[Elten]] || Hoch-Elten |- | [[Hoolt en Hoar|Holt en Haor]], Hoolt en Hoar (Riessens) || Holt und Haar |- | [[Iesselburg]] || Isselburg |- | [[Itterbeke]] || Itterbeck |- | [[Jadeboezem]] || Jadebusen |- | [[Jemmingen]] || Jemgum |- | [[Ketwiek]] || Kettwig (Kreis [[Essen (Noord-Rijnlaand-Westfaolen)|Essen]]) |- | [[Keulen]] || Köln |- | [[Kieler Bochte]] || Kieler Bucht |- | [[Kleef (stad)|Kleef]] || Kleve |- | [[Kloppenbörg]], Kloppenburg || Cloppenburg (Platduuts: ''Cloppenborg''; Saoterfries: ''Kloppenbuurich'') |- | [[Kniphuzen]] || Kniphausen |- | [[Koosfeld]] || Coesfeld |- | [[Kouwekarken]] || Kaldenkirchen |- | [[Kuxhoaven]], Kuxhaven || Cuxhaven (Platduuts: Cuxhoben) |- | [[Leeroord]] || Leerort |- | [[Leegfranken]] || Unterfranken |- | [[Leisteenplato]] || Schiefergebirge |- | [[Lister Diep]] || Lister Tief |- | [[Lubeker Bochte]] || Lübecker Bucht |- | [[Maagdenburg]] || Magdeburg |- | [[Mecklenburg-Veur-Pommeren]] || Mecklenburg-Vorpommern |- | [[Mentz]] || Mainz |- | [[Meurs]] || Moers |- | [[Moezel (rivier)|Moezel]] || Mosel |- | [[Mönster]] || Münster |- | [[Mönsterlaand]] || Münsterland |- | [[Nedergraofschop|Nedergraafschap]], Nedergraofschop || Niedergrafschaft |- | [[Nedersaksen]], Leegsaksen (Gronings) || Niedersachsen |- | [[Niekarken]] || Neukirchen |- | [[Neurenbarg]] || Nürnberg |- | [[Niejenhoes|Niejenhuus]] || Neuenhaus |- | [[Noord-Duutse Leegvlakte]] || Norddeutsches Tiefland |- | [[Noord-Friese Waddeneilaanden]] || Nordfriesische Inseln |- | [[Noord-Frieslaand]] || Nordfriesland |- | [[Noord-Oostzeekanaal]] || Nord-Ostsee-Kanal |- | [[Nothoorn|Noordhoorn]] || Nordhorn |- | [[Noordrijn-Westfaolen]], Noordrhain-Westfele/Noordrhain-Westveele || Nordrhein-Westfalen |- | [[Oderhaf]] || Stettiner Haf |- | [[Oostfalen|Oostfaolen]], Oostfalen, Oostfele/Oostveele (Gronings) || Ostfalen |- | [[Oost-Friese Waddeneilaanden]] || Ostfriesische Inseln |- | [[Oostfraislaand|Oost-Frieslaand]] || Ostfriesland |- | [[Opperfranken]] || Oberfranken |- | [[Ossenbrugge]], Osnabrogge || Osnabrück |- | [[Ouwe Iessel]] || Issel |- | [[Palts (regio)|Palts]] || Pfalz |- | [[Pommerse Bochte]] || Pommersche Bucht |- | [[Praissen|Prusen]] || Preußen |- | [[Reiderlaand]] || Rheiderland |- | [[Rijn]] || Rhein |- | [[Rijnbarg]] || Rheinberg |- | [[Rijn-Hernekanaal]] || Rhein-Herne-Kanal |- | [[Rijnlaand-Palts]] || Rheinland-Pfalz |- | [[Roer (rivier)|Roer]] || Rur |- | [[Roergebied]] || Ruhrgebiet |- | [[Saarbroggen]] || Saarbrücken |- | [[Saksen (deelstaot)|Saksen]] || Sachsen |- | [[Saksen-Aanhoalt|Saksen-Anholt]], Saksen-Aanhoalt (Gronings) || Sachsen-Anhalt |- | [[Santen]] || Xanten |- | [[Schuttrop]], [[Skuttrop]] || Schüttorf |- | [[Sleeswiek-Holstain|Sleeswiek-Holstein]], Sleeswiek-Holstain (Gronings) || Schleswig-Holstein |- | [[Stadloon]], Loon || Stadtlohn |- | [[Stemmert]] || Steinfurt (Platduuts: ''Stemmert'') |- | [[Straolsond]] || Stralsund |- | [[Swalm]] || Schwalm |- | [[Tudderen]] || Tüddern |- | [[Tureng]] (Gronings) || Thüringen |- | [[Ulsen]] || Uelsen |- | [[Overiesselse Vechte|Vechte]] || Vechte |- | [[Veldhuzen]] || Veldhausen |- | [[Vrene]] <ref name="vrene_ausen">http://www.vreden.de/publish/viewfull.cfm?objectID=b9ad4d80_20ed_76a6_2cba9633e539604a</ref>|| Vreden |- | [[Waarndoarp]], -darp, -dörp || Warndorf (Platduuts: ''Warnduorp'') |- | [[Waddenzee]] || Wattenmeer |- | [[Westfalen|Westfaolen]], Westfalen, Westfele/Westveele (Gronings) || Westfalen |- | [[Wezel]] || Wesel |- | [[Wezer]] || Weser |- | [[Weenterboarg|Wienterbarg]], Weenterboarg (Riessens) || Winterberg |- | [[Wietmörsken]] || Wietmarschen (Platduuts: ''Wietmöschken'') |- | [[Wurm (rivier)|Wurm]] || Wurm |- | [[Zeuvengebargte]] || Siebengebirge |- | [[Zoerik]], Zujerwiek{{Info|Oek meugelik: Zuderwiek of Zuierwik}} || Suderwick (zonder umlaut) |- | [[Zoerlaand|Zuurlaand]] || Sauerland |- | [[Zuudloon]] || Südlohn |- | [[Zwarte Woud]], Zwarte Wold || Schwarzwald |- | [[Zwilbrook]], Zwilbroek || Zwillbrock |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | === [[Frankriek]] (zonder de Franse Nederlaanden)=== |- | [[Frankriek]] || France |- | [[Ao]] || Aa |- | [[Abbekarke]], [[Abbegem]] || Abbeville |- | [[Aquitaanse Poorte]] || Port d'Aquitaine |- | [[Aquitanië]] || Aquitaine |- | [[Ardennen (departement)]] || Ardennes |- | [[Armorikaans Massief]] || Massif armoricain |- | [[Baai van Sunt-Michiel]] || Baie du mont Saint-Michel |- | [[Baskenlaand]] || Pays basque |- | [[Bekken van Paries]] || Bassin parisien |- | [[Bonen]], Bonen-an-Zee || Boulogne-sur-Mer |- | [[Boergondië (regio)|Boergondië]] || Bourgogne |- | [[Boergondies Kanaal]] || Canal de Bourgogne |- | [[Boergondiese Poorte]] || Porte de Bourgogne of Trouée de Belfort |- | [[Boven-Rijnse Leegvlakte]] || Fosse rhénane |- | [[Bretanje]] || Bretagne |- | [[Diejenhoven]] || Thionville |- | [[Dorlaand]] || Doullens |- | [[Dors]] || Daours |- | [[Elzas]] || Alsace |- | [[Elzaskanaal]] || Grand Canal d'Alsace |- | [[Golf van Ajaccio]] || Golfe d'Ajaccio |- | [[Golf van Biskaoje]] || Golfe de Gascogne |- | [[Grajiese Alpen]] || Alpes graies |- | [[t Kanaal]] || La Manche |- | [[Kanaaleilaanden]] || Îles normandes |- | [[Korsika]] || Corse |- | [[Korbie]] || Corbie |- | [[Kottiese Alpen]] || Alpes cottiennes |- | [[Krotooie]] || Le Crotoy |- | [[Lotharingen (Frankriek)|Lotharingen]] || Lorraine |- | [[Meer van Genève]] || Lac Léman |- | [[Moerenlaand]] || Parc du Marquenterre |- | [[Moezel (rivier)|Moezel]] || Moselle |- | [[Montelbaone]] || Montauban |- | [[Mulhuzen]] || Mulhouse |- | [[Paries]] || Paris |- | [[Pikardië]] || Picardie |- | [[Plato van Lotharingen]] || Plateau de Lorraine |- | [[Pontelaand]] || Ponthieu |- | [[Pyreneeën]] || Pyrénées |- | [[Raone-Rijnkanaal]] || Canal du Rhône au Rhin |- | [[Riemen]] || Reims |- | [[Roeaan]] || Rouen |- | [[Savooise Alpen]] || Alpes de Savoie |- | [[Schelde (rivier)|Schelde]] || Escaut |- | [[Sentraal Massief]] || Massif central |- | [[Sevennen]] || Cevennes |- | [[Sunt-Kwintens]] || Saint-Quentin |- | [[Sunt-Martensbarg]] || Mont-Saint-Martin |- | [[Sunt-Medard]] || Domart-en-Ponthieu |- | [[Sunt-Pieters]] || Dompierre |- | [[Sunt-Rikiers]] || Saint-Riquier |- | [[Straote van Bonifasio]] || Bouches de Bonifacio |- | [[Straote van Korsika]] || Canal de Corse |- | [[Straotsburg]] || Strasbourg |- | [[Tierasse]] || Thiérache |- | [[Vermaandlaand]] || Vermandois |- | [[Vorstmunster]] || Forest-Montiers |- | [[Vogezen]] || Vosges |- | [[Wieze]] || Guise |- | [[Wimau]] || Vimeu |- | [[Zee-Alpen]] || Alpes Maritimes |- | [[Zele]] || Selles |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | === [[Griekelaand]] === |- | [[Griekelaand]] || Hellás (Ἑλλάς) |- | [[Athene (stad)|Athene]] || In de Oudheid: Athènai (Αθηναι), sinds jaoren '70: Athina (Αθήνα) |- | [[Attika]] || Attiki |- | [[Heraklion (stad)|Heraklion]] (Iraklion) || Iraklio (Ηράκλειο) |- | [[Ioniese Eilaanden]] || Ionia Nisia |- | [[Korfoe (eilaand)|Korfoe]] (Corfu) || Kerkyra (Κέρκυρα) |- | [[Kreta]] || Kriti |- | [[Samothrake]] || Samothraki |- | [[Syklaojen]] || Kyklades |- | [[Thessalië]] || Thessalia |- | [[Thrake]] || Thraki |- | [[Zakynthos]], Zante || Zákynthos (Ζάκυνθος) |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | ===[[Hongarije]]=== |- | [[Boedapest]] || Budapest |- | [[Etsjer]] || Ecser, Ečer (Slowaaks) |- | [[Hongaarnlaand]], Hongarije, Hongari'je || Magyarország |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | === [[Ieslaand]] === |- | [[Reykjavik]]{{Info|Mit aksent kan oek: Reykjavík; uutspraak: Reekjawiek}}, Riekewiek{{Info|Verbastering van Reykjavík}} || Reykjavík |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | === [[India]] === |- | [[Mumbai]] / [[Bombaai]] || Mumbai |- | [[Kalkutta]] || Kolkata |- | [[Madras]] || Chennai |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | === [[Indonesië]] === |- | [[Atjee]] || Aceh |- | [[Borneo]] || Kalimantan |- | [[Selebes]] || Sulawesi |- | [[Molukken]] || Maluku |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | === [[Iran]] === |- | [[Teheran]] || Tehran |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | === [[Israël]] === |- | [[Galilea]] || Ha-Galil |- | [[Jeruzalem]] || Yerushalayim / Al Quds |- | [[Kafarnaüm]] || Kefar Nachum |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | ===[[Italië]]=== |- | [[Apenienen]] || Appennini |- | [[Assisië]] || Assisi |- | [[Florence]], Florensië || Firenze |- | [[Genua (stad)|Genua]] || Genova |- | [[Lombardije]] || Lombardia |- | [[Mantua (stad)|Mantua]] || Mantova |- | [[Milaan (stad)|Milaan]] || Milano |- | [[Napels (stad)|Napels]] || Napoli |- | [[Apulië]] || Puglia |- | [[Padua (stad)|Padua]] || Padova |- | [[Rome]] || Roma |- | [[Sardinië]] || Sardegna |- | [[Sisilië]] || Sicilia |- | [[Tarente (stad)|Tarente]] || Taranto |- | [[Trente (stad)|Trente]] || Trento |- | [[Triëst (stad)|Triëst]] || Trieste |- | [[Turien (stad)|Turien]] || Torino |- | [[Umbrië]] || Umbria |- | Venesië, Veneetsië, [[Venies]] (Gronings) || Venezia |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | === [[Japan]] === |- | [[Kioto (stad)|Kioto]] || Kyōto (京都) |- | [[Tokio]] || Tōkyō (東京) |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | ===[[Letlaand]]=== |- | [[Jaukstad]] || Jēkabpils |- | [[Koerlaand]] || Kurzeme |- | [[Lieflaand]] || Vidzeme |- | [[Riga]] || Rīga |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | ===[[Libanon]]=== |- | [[Beiroet]] || Bayrut |- | [[Tiroes]] || Sur |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | ===[[Malta (laand)|Malta]]=== |- | [[Gozo]] || Għawdxin |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | === [[Noorwegen]] === |- | [[Noordkaap]] || Nordkapp |- | [[Spitsbargen]] || Svalbard |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | ===[[Oostenriek]]=== |- | [[Karinthië (deelstaot)|Karinthië]] || Kärnten |- | [[Neder-Oostenriek]] || Niederösterreich |- | [[Neusiedler Meer]] || Neusiedlersee |- | [[Noord-Tirool]] || Nordtirol |- | [[Oost-Tirool]] || Osttirol |- | [[Opper-Oostenriek]] || Oberösterreich |- | [[Stiermarken (deelstaot)|Stiermarken]] || Steiermark |- | [[Tirool]] || Tirol |- | [[Wienen|Wenen]], Wienen || Wien |- | [[Zuud-Tirool]] || Südtirol |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | ===[[Polen]]=== |- | [[Allenstein]] || Olsztyn |- | [[Auschwitz (stad)|Auschwitz]] || Oświęcim |- | [[Breslau]] || Wrocław |- | [[Brombarg]] || Bydgoszcz |- | [[Gdańsk|Dantzig]] || Gdańsk |- | [[Elbląg (stad)|Elbing]] || Elbląg |- | [[Kattewiets]] || Katowice |- | [[Krakau]] || Kraków |- | [[Mariënburg]] || Malbork |- | [[Mariënwerder]] || Kwidzyn |- | [[Prusies Hollaand]] || Pasłęk |- | [[Stettin]] || Szczecin |- | [[Stolp]] || Słupsk |- | [[Thorn]] || Torún |- | [[Warschau]] || Warszawa |- | [[Wilmesau]] || Wilamowice |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | ===[[Portugal]]=== |- | [[Azoren]] || Açores |- | [[Lissabon]] || Lisboa |- | [[Taag]] || Tejo |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | ===[[Roemenië]]=== |- | [[Boekarest]] || Bucureşti |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | ===[[Ruslaand]]=== |- | [[Heiligenbeil]] || Mamonovo (Мамоново) |- | [[Insterburg]] || Tsjernjachovsk (Черняховск) |- | [[Koningsbargen]] || Kaliningrad (Калининград) |- | [[Kranz]] || Zelenogradsk (Зеленоградск) |- | [[Moskou (stad)|Moskou]] || Moskva (Москва) |- | [[Oost-Prusen]] (vrogger, noordelik deel) || [[Kaliningradskaja Oblast]] (Калининградская о́бласть) |- | [[Ossesië]] || Osetija (Осетия) |- | [[Peter Kropotkin]] || Pjotr Aleksejevitsj Kropotkin (Пётр Алексеевич Кропоткин) |- | [[Pillau]] || Baltiejsk (Балтийск) |- | [[Siberie|Siberië]] || Sibir (Сиби́рь) |- | [[Sint-Petersborg|Sunt-Petersburg]] || Sankt-Peterboerg (Санкт-Петербург) |- | [[Tilsit]] || Sovetsk (Сове́тск) |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | ===[[Servië]]=== |- | [[Belgrado]] || Beograd |- | [[Gietelinkveld]] || Fushë Kosovë |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | ===[[Slowakije]]=== |- | Presburg (vrogger) || [[Bratislava]] |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | ===[[Spanje]]=== |- | CA=[[Katalaans]], GA=[[Galisies]], BA=[[Baskies]], ES=[[Spaans|Kastiliaans]] |- | [[Andalusië]] || Andalucía |- | [[Asturië (regio)|Asturië]] || Asturias |- | [[Balearen]] || CA: Illes Balears / ES: Islas Baleares |- | [[Baskenlaand]] || BA: Euskadi / ES: País Vasco |- | [[Bilbao]] || BA: Bilbo |- | [[Biskaje]] || BA: Bizkaia / ES: Vizcaya |- | [[Kanariese Eiloanden|Kanariese Eilaanden]] || Islas Canarias |- | [[Kantabrië]] || Cantabria |- | [[Katalonië]] || CA: Catalunya / ES: Cataluña |- | [[Douro]] || Duero |- | [[Galisië (Spanje)|Galisië]] || GA: Galiza / ES: Galicia |- | [[Gerona (stad)|Gerona]] || CA: Girona |- | [[Golf van Biskaje]] || Mar Cantábrico |- | [[Iberies Schiereilaand]] || Península Ibérica |- | [[Ibiza (eilaand)|Ibiza]] || CA: Eivissa |- | [[Kastilië-La Mancha]] || Castilla y La Mancha |- | [[Kastilië en León]] || Castilla y León |- | [[Lerida (stad)|Lerida]] || CA: Lleida /ES: Lérida |- | [[Majorka]] || Mallorca |- | [[Minorka]] || Menorca |- | [[Sagunto]] || Sagunt |- | [[San Sebastian]] || BA: Donostia |- | [[Santiago de Compostella]] || Santiago de Compostela |- | [[Taag]] || Tajo |- | [[Viktoria-Gasteiz]] || BA: Gasteiz |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | ===[[Tsjechië]]=== |- | [[Austerlitz]] || Slavkov u Brna |- | [[Boheems-Moraviese Heugten]] || Českomoravska vrchovina |- | [[Bohemen]] || Čechy |- | [[Bohemer Woud]], Bohemer Wold || Šumava |- | [[Budweis]] || České Budějovice |- | [[Eger (Elbe)|Eger]] || Ohře |- | [[Elve]], Elbe || Labe |- | [[Artsgebargte]] || Krušné Hory |- | [[Karlsbad (stad)|Karlsbad]] || Karlovy Vary |- | [[Mariënbad]] || Mariánské Lázně |- | [[Moldau]] || Vltava |- | [[Moravië (regio)|Moravië]] || Morava |- | [[Moraviese Poorte]] || Moravská brána |- | [[Oder]] || Odra |- | [[Pilzen]] || Plzeň |- | [[Praag]] || Praha |- | [[Reuzengebargte]] || Krkonoše |- | [[Silezië]] || Slezsko |- | [[Sudeten]] || Sudety |- | [[Theresienstadt (stad)|Theresienstadt]] || Terezín |- | [[Witte Karpaoten]] || Bílé Karpaty |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | ===[[Turkije]]=== |- | [[Adrianopel]] || Edirne |- | [[Antiochië]] || Antakya |- | [[Boersa]] || Bursa |- | [[Istanboel]] (vrogger = Konstantinopel) || İstanbul |- | [[Smyrna]] || İzmir |- | [[Taurus]]|| Toros |- | [[Trebizonde]] || Trabzon |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | ===[[Vatikaanstad]]=== |- | [[Vatikaanstad]] || Città del Vaticano |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | ===[[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]]=== |- | [[Abberdaon]] || Aberdeen |- | [[Bolstoen]] || Boston |- | [[Kornwallis]] || Cornwall |- | [[Daveren]] || Dover |- | [[Dortmujen]] || Dartmouth |- | [[Sjetlaand]] || Shetland |- | [[Jarmujen]] || Yarmouth |- | [[Kambrits]] || Cambridge |- | [[Kaantelbarg]] || Canterbury |- | [[Kumrië]], Wallis, Weels, Gaolen || Wales |- | [[Londen]] || London |- | [[Mesjester (Engeland)|Mesjester]] || Manchester |- | [[Noordwiek (Engelaand)|Noordwiek]] || Norwich |- | [[Orkaojen]] || Orkney |- | [[Pleimujen]] || Plymouth |- | [[Poortlaand]] || Portland |- | [[Portsmujen]] || Portsmouth |- | [[Scherenburg]] || Scarborough |- | [[Theems]] ||Thames |- | [[Tienemujen]] || Tynemouth |- | [[Vaolmujen]] || Falmouth |- | [[Zaandwieds]] || Sandwich |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | === [[Vietnam]] === |- | [[Cochin-China]] || Nam Kỳ |- | [[Rooie Rivier]] || Sông Hồng |- | [[Tonkin (gebied)|Tonkin]] || Bắc Kỳ |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | ===[[Zweden]]=== |- | [[Botniese Golf]] || Botniska Viken |- | [[Götakanaal]] || Göta kanal |- | [[Geuteburg]] || Göteborg |- | [[Kattegat]] || Kattegatt |- | [[Laplaand]] || Lappland ([[Zweeds]]) / Saapmi ([[Laps]]) |- | [[Mälarmeer]] || Mälaren |- | [[Skandinavies Hooglaand]] || Skanderna |- | [[Schonen]] || Skåne |- | [[Sont]] || Öresund |- | [[Vänermeer]] || Vänern |- | [[Vättermeer]] || Vättern |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | ===[[Zwitserlaand]]=== |- | [[Baozel (Zwitserlaand)|Baozel]] || Basel |- | [[Meer van Genève]] || Lac Léman / Genfersee |- | [[Vierwoudstrekenmeer]] || Vierwaldstättersee |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | ===[[Zuud-Afrika]]=== |- | [[Armelo (Zuud-Afrika)|Armelo]] || Ermelo |- | [[Jeffreysbaai]] || Jeffreysbaai / Jeffreys Bay |- | [[Humansdarp]] || Humansdorp |- | [[Kaapstad]] || Kaapstad / Cape Town |- | [[KwaZoeloe-Natal]] || KwaZoeloe-Natal / KwaZulu-Natal |- | [[Mosselbaai]] || Mosselbaai / Mossel Bay |- | [[Noord-Kaap]] || Noord-Kaap / Northern Cape |- | [[Noordwest]] || Noordwes / North West |- | [[Oesterbaai]] || Oesterbaai / Oyster Bay |- | [[Oost-Kaap]] || Oos-Kaap / Eastern Cape |- | [[Oost-Londen]] || Oos-Londen / East London |- | [[Richardsbaai]] || Richardsbaai / Richards Bay |- | [[St Francisbaai]] || St Francisbaai / St Francis Bay |- | [[West-Kaap]] || Wes-Kaap / Western Cape |- | [[Vriestaot]] || Vrystaat / Free State |- | [[Zoemerzet-West]] || Somerset-Wes / Somerset West |- | [[Zoemerzet-Oost]] || Somerset-Oos / Somerset East |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | ===[[Afrika]]=== |- | [[Kairo (stad)|Kairo]] || al-Qahirah |- | [[Alexandrië]] || al-Iskandariya |- | [[Damietta]] || Damyat |- | [[Port Saïed]] || Bur Sa'id |- | [[Suez]] || as-Suwais |- | [[Gizeh]] || al-Giza |- | [[Assioet]] || Asyut |- | [[Luxor]] || al-Uqsur |- | [[Assoean]] || Aswan |- | [[Tobroek]] || Tubruq |- | [[Benghazi (stad)|Benghazi]] || Banghazi |- | [[Tripoli (stad in Libië)|Tripoli]] || Tarabulus |- | [[Algiers]] || al Jaza'ir |- | [[Oran (stad)|Oran]] || Waran |- | [[Fez (stad)|Fez]] || Faz |- | [[Tetoean]] || Titwan |- | [[Rabat (Marokko)|Rabat]] || ar-Ribat |- | [[Tanger]] || Tanjah |- | [[Marrakesj]] || Marrakush |- | [[Meknes]] || Miknas |- | [[Casablanca (stad)|Casablanca]] || ad-Dar-al-Bayda |- | [[Khartoem]] || al-Hartum |- | [[Port Soedan]] || Bur Sudan |- | [[Timboektoe (stad)|Timboektoe]] || Tombouctou |- | [[Walvisbaai]] || Walvisbaai/Walvis Bay |- | align="center" colspan="2" bgcolor="#BCF5A9" | |} <references /> [[Kategorie:Geografie]] 7uanh5x49yubrvfclm61t1j7yhyzj33 0 19092 290745 290267 2016-11-01T17:29:52Z Marcus Cyron 428 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Nord-Pas-de-Calais-Picardie.svg]] → [[File:Hauts-de-France.svg]] [[c:COM:FR#reasons|File renaming criterion #6]]: Non-controversial maintenance and bug fixes, including fixing double extensions, invalid... wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Hauts-de-France.svg|thumb|De Franse Nederlaanden in de regio Nord-Pas-de-Calais-Picardie:<br /> {{Kaortlegenda|#b9b983|[[Graafschap Artesië|Artesië]]}} {{Kaortlegenda|#8bd9c5|[[Frans-Henegouwen]]}} {{Kaortlegenda|#efb3c7|[[Frans-Vlaonderen]]}} {{Kaortlegenda|#838a9d|[[Kameriek en t Kameriekse]]}} {{Kaortlegenda|#84b7ca|([[Pikardië]])}}]] De '''Franse Nederlaanden''' ([[Frans]]: "''Pays-Bas français''") is t gebied dat tegenswoordig besteet uut de [[Frankriek|Franse]] regio [[Nord-Pas-de-Calais-Picardie]] (''Noord-Nauw-van-Kales-Pikardië'') boven de rivier de [[Somme (rivier)|Somme]]. == Oorsprong == In 1549 bepaolden [[keizer Kaorel V]] in de [[Pragmatieke Sanksie (1549)]] dat de [[Boergondiese Kreits]] in de toekomst ondeelbaor zol ween en bie overarving over zol gaon binnen de mannelike en vrouwelike liende van zien familie. Daormee scheidden e de '''Nederlaanden''' (de naam die hij an dit gebied gaf) aof van [[Frankriek]] en van t [[Duutse Riek]]. In de Pragmatieke Sanksie verklaorden keizer Karel V: ''"Wij, Karel, bij de gratie Gods Rooms Keizer (...) laten weten aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, dat wij geoordeeld hebben dat het van groot belang is voor onze voornoemde landen (...) dat zij in de toekomst altijd onder eenzelfde vorst zouden blijven die ze in één geheel zou houden, wetend dat hun deling ten gevolge van succesies en erfenissen hun ondergang en ruïne zou betekenen. Afgescheurd en van elkaar gescheiden zouden zij ten prooi kunnen vallen aan buurstaten (...). Dit zal echter kunnen vermeden worden indien onze landen altijd in het bezit blijven van één vorst die ze als één geheel bestuurt. Gegeven in onze stad Brussel in de maand november van het jaar Onzes Heeren 1549."'' == Annexasie mit Frankriek == De Franse Nederlaanden bin in verschillende stappen deur [[Frankriek]] an-eneumen onder aandere as uutvleuisel van de [[Vrede van de Pyreneeën]]; die de aofsluting vormden van de [[Dartigjaorige Oorlog]] tussen [[Spanje]] en Frankriek. Laoter in [[1677]], as resultaot van de deur Stadhouwer [[Willem III van Oranje-Nassau|Willem III]] verleuren [[Slag an de Pene]], wördden n deel van Vlaonderen an-eneumen. t Een en aander wördden definitief vastesteld tiejens de [[Vrede van Nijmegen]]. Dat disse geschiedenisse oek noen nog lif in disse streek blik onder aandere uut t feit dat ze n paor jaor elejen in [[Noordpene]] (Frankriek) n klein museum ebouwd hebben um disse veldslag te herdenken (bezeukerssentrum 'Slag an de Pene'). == Territorium == De Franse Nederlaanden bestaon uut t gebied dat vrogger bie de [[Lege Laanden (staotkunde)|Nederlaanden]] heurden mer tegenswoordig in Frankriek lig: * [[Frans-Vlaonderen]] of ''Zuud-Vlaonderen'', t zujelike deel van t [[graafschap Vlaonderen]] * [[Frans-Henegouwen]], t westelike deel van t [[graafschap Henegouwen]] * [[Kameriek en t Kameriekse]] * [[Graafschap Artesië|Artesië]] * [[Pikardië]], boven de rivier de Somme == Naamgebruuk == De naam wörden dikkels gebruukt in projekten die gungen over de kulturele baand tussen Noord-Frankriek en t Nederlaandse taalgebied.<ref>[http://www.familiekunde-vlaanderen.be/genealogie-de-franse-nederlanden Histories en genealogies onderzeuk in en over de Franse Nederlaanden]</ref> De kulturele verenigige [[Ons Erfdeel]] brengt sinds 1976 n jaorboek "De Franse Nederlanden - Les Pays-Bas Français" uut over t gebied en zien kulturele relasie mit Vlaonderen en Nederlaand<ref>[http://www.onserfdeel.be/nl/uit_frnl.asp "De Franse Nederlanden"], uutgave van Ons Erfdeel</ref>. In de [[Kortriek|Kortriekse]] [[universiteit]] [[Katholieke Universiteit Leuven Campus Kortrijk|KULAK]] he'j de "Bibliotheek De Franse Nederlanden", mit n verzameling an literatuur en geschiedenisse van de regio, liekas n "Archief de Franse Nederlanden" mit dokumenten over regionalistiese bewegingen in Noord-Frankriek<ref>[http://www.kuleuven-kortrijk.be/nl/Bibliotheek/franse-nederlanden "De Franse Nederlanden"], biebeltheek KULAK</ref>. In Noord-Frankriek stuurden aksiegroepen petisies rond um de naam te veraanderen en [[Dowei]] weer as heufdstad an te stellen<ref>[http://www.pays-bas-francais.org/ La petition pour le changement de nom de la region Nord-Pas-de-Calais]</ref><ref>[http://www.alliance-regionale.org/40-Propositions/Parlement.htm Parlement Régional des Pays-Bas français]</ref>. == Referensies == <references/> == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.streek-verbond.org De nieje Franse Nederlaanden] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:Geografie van Frankriek]] q5eb5z9se6zkreywi0blxem40fo7pnl 0 19095 290855 279337 2016-11-02T11:32:02Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Atatürk.jpg|thumb|upright|''Mustafa Kemal Atatürk'']] '''Mustafa Kemal Atatürk''' (geboren op [[19 meie]] [[1881]] in [[Saloniki]] (tingwoordig [[Thessaloniki]] in [[Griekenlaand]]) – sturven op [[10 november]] [[1938]] in [[Istanbul]]) was een generaol en was de leider van [[Turkije]] van [[september]] [[1923]] tot an [[10 november]] [[1938]]. {{DEFAULTSORT:Ataturk, Mustafa Kemal}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Turkije]] [[Kategorie:Generaol]] [[Kategorie:Politiek leaider]] 438re0hw9lfd2gq0rhzsj4ptcjdh213 0 19096 250574 239903 2012-12-31T09:43:45Z Servien 7 deurverwiezing naor [[St Francisbaai]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[St Francisbaai]] 25y581z3wuhkzj2jvruy8341962o7xt 0 19100 240013 2012-08-22T20:04:25Z Servien 7 Servien herneumden de zied [[Reurmond]] naor [[Roermond]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Roermond]] 9006wd55a62vp7ni4rrhfci81dh2qxz 0 19102 240020 2012-08-22T20:16:48Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Niejenhoes]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Niejenhoes]] eumt1lsky3d4t8kr9lf01r8szs4sdm8 0 19104 260300 250485 2013-03-11T12:50:20Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 121 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6788]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * … == Geboren == * … == Uut de tied == * [[23 april]] - [[William Shakespeare]] (52), Britse schriever jhvfvsb6r3lwb3fwswwps4pmmvzf7vm 0 19105 240101 2012-08-23T16:06:03Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kanariese Eiloanden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kanariese Eiloanden]] jrcwqyiy9jb5og3zhiz0mor8n8mnmcb 0 19106 240103 2012-08-23T16:08:16Z Servien 7 Servien herneumden de zied [[Katowice]] naor [[Kattewiets]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kattewiets]] d96e3ikh6dnk3qrxk26dmejn4l1we3k 0 19107 291778 260299 2016-11-10T16:10:00Z Wwikix 13678 /* Rifferenties */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Nederland in de Weerribben.jpg|right|thumb|Kiek op Nederlaand]] '''Nederlaand''' ([[Nederlaands]]: ''Nederland'') is een [[buurtschop]] in de gemiente [[Steenwiekerlaand]] in de [[Nederlaand]]se perveensie [[Overiessel]]. In 2008 had de buurtschop tien inwoners.<ref>[http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/6664A82F-19E7-4E03-B796-DA7BDDC66A80/0/Steenwijkerland.pdf Gemeente Op Maat: Steenwijkerland], CBS, 2009</ref> ==Omgeving== Nederlaand lig in [[de Weerribben]], onderdiel van [[Nationaol Park De Weerribben-Wieden]]. Niet wiedof lig et stadtien [[Blokziel]]. De buurtschop lig dichtebi'j de [[perveensiaole weg 333|N333]] tussen [[Stienwiek]] en [[Marknesse]]. Enkele aandere plaetsen in de buurte bin [[Baarlo (Steenwiekerlaand)|Baarlo]], [[Kaelenbarg]], [[Moggebiet]], [[Scheerwolde]] en [[Wetering (Overiessel)|Wetering]]. Et is een veurbield van een [[vaardörp]], dat wil zeggen: de oldste bebouwing is oorspronkelijk via et waeter ontsleuten, niet via een weg. Deur et plaetsien lopen waandel-, fiets- en kanoroutes. Zowal et [[Zuderzeepad]] as et [[Overiessels Havezatenpad]] koemen beveurbield deur Nederlaand. Ok mogen meensen d'r graeg [[scheuvels rönnen|schaetsen]] as d'r netuur-ies lig. D'r löp iene weg deur Nederlaand, die daor van naem veraandert: de Baarlingerweg wodt de Rietweg. Wieder is d'r een splitsing van twee waeterwegen: de [[Heer van Diezenvaort]] (richting Kaelenbarg) en de [[Roomslote]] (richting Blokziel). Ok staot d'r een - in et veurjaor van 2010 nog bewoond - [[eileuver]]nust. Vanwege de opmarkelikheid van de naeme wodden de plaetsnaembodden aorig vaeke steulen.<ref>[http://www.destentor.nl/regio/nwoverijssel/4436407/Plaatsnaambord-Nederland-is-roofgoed.ece ''Plaatsnaambord Nederland is roofgoed''], Jelle Boonstra, de Stentor, 31 jannewaori 2009</ref> ==Galleri'je== <gallery> Ofbeelding: Nederland Steenwijkerland Overijssel.jpg|Plaetsnaembod Nederlaand, 2011 Ofbeelding: Nederland Overijssel.jpg|Kiek op Nederlaand Ofbeelding: Ooievaarsnest Weerribben.jpg|Eileuvernust op Nederlaand </gallery> ==Rifferenties== <references/> {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] rhjoly295lcyawja3jz0kylnbv9hlv5 0 19108 260301 240109 2013-03-11T12:50:21Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 14 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q257820]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Nederlaand''' kan wezen: *[[Nederlaand]], een laand in West-Europa *[[Keuninkriek der Nederlaanden]], bestaond uut Nederlaand, Aruba, Curaçao en Sunte Meerten ==Plaetsen== *[[Nederlaand (Overiessel)]], een buurtschop in de gemiente Stienwiekerlaand *[[Nederland (Colorado)]], een plaetse in de Amerikaanse staot Colorado *[[Nederland (Texas)]], een plaetse in de Amerikaanse staot Texas ==Aanders nog== *[[Nederland (film)]], een film uut 1983 *[[Nederland (tiedschrift)]], een tiedschrift dat verscheen van 1849-1944 {{dv}} 4amys4qedigfixa846kp8rp6vyeor5c 0 19109 260339 240111 2013-03-11T12:50:59Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 9 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q400305]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Tuk''' kan wezen: *[[Tuk (Overiessel)]], een dörp in de gemiente Steenwiekerlaand *[[Tuk (klear)]], et Tweentse woord veur de buze in een jasse of bokse (zie ok: [[Tukker]]) *[[Ingrid Tuk]], een Nederlaands [[schaeker|schaekster]] *[[Tuk (motorfietse)]], een Duuts historisch motorfietsmark {{dv}} 6puozcrq4bn8bw42q5jt32vwqnyn70f 0 19110 291747 260214 2016-11-10T15:57:16Z Wwikix 13678 /* Rifferenties */ kat wikitext text/x-wiki '''Tuk''' is een dörp in de gemiente [[Steenwiekerlaand]] in de [[Nederlaand]]se perveensie [[Overiessel]]. In 2008 woonden d'r 1610 meensen.<ref>[http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/6664A82F-19E7-4E03-B796-DA7BDDC66A80/0/Steenwijkerland.pdf Gemeente Op Maat: Steenwijkerland], CBS, 2009</ref> Tuk lig ten noordwesten van [[Steenwiek]]. Et dörp hef een goeie verbiending mit de snelweg [[Rieksweg 32|A32]] ([[Möppelt]] - [[Liwwadden]]) en een busverbiending, lien 76 [[Emmeloord]] - [[Oldemaark]] - [[Steenwiek]]. Allewal et mor een klein plaetsien is, hef Tuk aorig wat veurzieningen, zoas een supermarkt, slager, kefee, cafetaria, taandarts, tuuncentrum, dokter, kapsalon, schoele, bowlingcentrum en een kienderdagverblief. ==Cultuur== Alle jaoren bin d'r de Tukse Zomerfeesten, mit onder aandere een dörpsquiz en een feestaovend die op et achterveld wodt eholden. Mit [[ni'jjaor]] is d'r een vuurwarkspektaekel bi'j de viever te Bakkersveld. Et [[Mannenkoor Karrespoor]] komp uut Tuk. Ok bekend is kefee De Karre. ==Rifferenties== <references/> {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie: Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie: Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] c0w2pswihmqa30oftblui5g8zxw6fbk 0 19111 291885 291880 2016-11-15T10:01:40Z Woolters 62 /* Dörpsfeest */ wikitext text/x-wiki '''Belt-Schutsloot''' is een dörp in de gemiente [[Steenwiekerlaand]] in de [[Nederlaand]]se perveensie [[Overiessel]]. In 2008 woonden d'r 570 meensen.<ref>[http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/6664A82F-19E7-4E03-B796-DA7BDDC66A80/0/Steenwijkerland.pdf Gemeente Op Maat: Steenwijkerland], CBS, 2009</ref> Belt-Schutsloot lig in [[de Wieden]], onderdiel van [[Nationaol Park De Weerribben-Wieden]]. Et lig tussen de waeteren [[Arembergergrachte]], [[Schutsloterwiede]] en de [[Kleine Belterwiede]]. In de buurte liggen plaetsen as [[De Sluus]], [[Gieteren]] en [[Sint Jansklooster|Et Klooster]]. Belt-Schutsloot is ontstaon uut twee dörpies, Belt (Zaandbelt) en et an de Schutsloterwiede elegen Schutsloot. Et is een toeristisch dörp waor waetersporters drok op bin. D'r bin dan ok veul campings en jachthavens. Deur et dörp löp een kenaal daoras veul plezierjachten deurhenne koemen. Ok fietsers koemen graeg deur et dörp. Onder aandere de [[Wiedenroute]] löp deur Belt-Schutsloot. ==Dörpsfeest== Alle jaoren wodt tijdens et dörpsfeest op de tweede vri'jdag van augustus een [[gondel|gondelvaort]] eholden. Rond acht uur 's aovends vaart d'r vanof et midden van et dörp bi'j de karke een stoet thematisch versierde gondels op et oosten an. Mit et tweeduusteren varen de gondels verlocht weeromme richting et Kleine Belterwiede. As ze daor verzaemeld bin, wodt d'r vuurwark of-esteuken. Anslutend is der ook nog feest in de tente. ==Rifferenties== <references/> {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie: Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie: Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] ifgv9t4by0231p2zm0b5ey4f94eff2j 0 19112 291759 260216 2016-11-10T16:02:38Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Heetveld''' is een dörpien in de gemiente [[Steenwiekerlaand]] in de Nederlaandse perveensie [[Overiessel]]. Op 1 jannewaori 2006 woonden d'r 310 meensen. Heetveld lig kotbi'j [[Sint Jansklooster|Et Klooster]]. Et dörp is te berieken via de [[Perveensiaole weg 331|N331]] tussen [[De Sluus]] en [[Veno]]. Veur voorzieningen is Heetveld ofhaankelik van omliggende kernen. In Heetveld hej et [[geologie|geologisch]] monument '[[de Zaandkoele]]'. Daor is op een mit holtsnippers en schulpen emeuken kaorte van Skandinavië de herkomst van verschillende soorten zwarfkeien an-egeven. Ok is d'r een kleine ofgraving mit een keileemwand. {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] te1zimvsjzenp4da6i479by2uxhb8fk 0 19113 260215 240118 2013-03-11T12:48:09Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1216979]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Wetering''' kan wezen: * [[Wetering (waetergaank)]], een (egraven) waeterloop * [[Wetering (Overiessel)]], een plaetse in de gemiente Steenwiekerlaand * [[Wetering (Gelderlaand)]], een greenskenaal tussen Gelderlaand en Duutslaand {{dv}} 1u03dti95girwgmsns8r6ne9rsfjdy9 0 19114 291764 291763 2016-11-10T16:05:23Z Wwikix 13678 /* Omgeving */ wikitext text/x-wiki '''Wetering''' is een dörp in de gemiente [[Steenwiekerlaand]] in de perveensie [[Overiessel]]. In 2008 woonden d'r 200 meensen.<ref>[http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/6664A82F-19E7-4E03-B796-DA7BDDC66A80/0/Steenwijkerland.pdf Gemeente Op Maat: Steenwijkerland], CBS, 2009</ref> ==Geschiedenis== Wetering is een kenaal- of [[vaardörp]]. De naeme komp van een old ofwaeteringskenaal in et vroggere Scheerwolde dat rond 1564 de Scherwoldiger Weteringe nuumd wodden. Midden 16e eeuw is de Arembergergrachte graven, een veilige binnenvaortroute as alternatief veur de vaort over de [[Zuderzee]]. Vanof et [[Gieterense Meer]] wodden de vaarweg in noordelike richting deuretrokken deur de Riete (Moggebiet) naor de Wetering. In 1573 wodden de Wetering brieder en dieper emeuken. Et was de bedoeling omme langes de Oldeslootweg (tingwoordig de Kaelenbargergrachte) deur te graven naor [[Ossenziel]] en de [[Lende]]. In 1650 is dit alles erealiseerd. Van 1626-1632, de anleg van et Steenwiekerdiep, is de Wetering töt an Moggebiet verbried. ==Omgeving== Wetering lig in [[de Weerribben]], onderdiel van [[Nationaol Park De Weerribben-Wieden]]. Et lig zo'n vier kilometer oostelik van [[Blokziel]] en zo'n tien kilometer westelik van [[Steenwiek]]. Et dörp hef [[lintbebouwing]], dat wil zeggen: vri'jwal anienesleuten bebouwing langs de oorspronkelike (waeter)heufdwegen. Kenmarkend an Wetering is et kenaal mit an weerskaanten woningen. De westelike kaante kuj berieken vanof Blokziel, Steenwiek en de buurtschop [[Nederlaand (Overiessel)|Nederlaand]]. Dizze weg gaot over in een fietspad richting Kaelenbarg en [[Ossenziel]]. An de oostkaante lig de weg mit verbiending naor [[Scheerwolde]], [[Kaelenbarg]], Ossenziel en [[Oldemaark]]. Et kenaal is een staonde mastroute vanof [[Gieteren]], Blokziel en Steenwiek naor de [[Friese meren]]. Et ontginningslaandschop van [[trilvene|hoog- en leegtrilvene]] en [[kragge]]n is ontstaon uut de [[vervening|törfwinning]] en de daorop volgende rietkultuur. Et laandschop wodt ekenmarkt deur et veule waeter, uutestrekte rietlaanden of-ewisseld mit natte [[bosperceel|bospercelen]] en drassige gröslaanden. Via et waeter bin waeterdörpen ontsleuten zoas Wetering, [[Moggebiet]], Kaelenbarg, Ossenziel, Gieteren, [[Dwarsgrachte]], [[Jonen (Steenwiekerlaand)|Jonen]] en [[Belt-Schutsloot]]. De boerderi'jen in de bebouwingslinten staon vaeke mit de veurkaante naor et waeter. In et gebied domineren de rieten daoken en zwatte holten wanden. ==Rifferensies== <references/> {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] f5nezzdsxocajkvn8feiqlllq1wywqz 0 19115 240135 2012-08-23T19:43:53Z Servien 7 Servien herneumden de zied [[Brandenbörg]] naor [[Braandenbörg]] over n deurverwiezing heer: gelieke mit de titel in t artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Braandenbörg]] 7x0ra05cbymyy3x8rp4md3hbtc38hcz 0 19116 240138 2012-08-23T19:56:06Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Baiern]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Baiern]] 4k7s6mrbfjfoorwziso510e5ozpb3pt 14 19118 276620 240158 2014-10-24T07:18:18Z Cycn 1607 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Spraoke onbekend]] b7iji03d6yim53xiaycaffbvrwhdem9 0 19120 240223 2012-08-24T13:53:07Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Stienwiekerwoold]] fqe8czsed64zpcaak2nxf1q544bcy1h 14 19121 260498 251847 2013-03-11T12:54:47Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 66 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q6692116]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Oldheid]] [[Kategorie:Griekenlaand]] r12uilbhleo7mjfdegjuklzaxtw1ezz 0 19122 291765 260499 2016-11-10T16:05:32Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Jonen-pontjeDSCN1551.JPG|thumb|right|Jonen mit et pontien]] '''Jonen''' is een [[buurtschop]] in de gemiente [[Steenwiekerlaand]] in de Nederlaandse perveensie [[Overiessel]]. In 2008 woonden d'r tien meensen.<ref>[http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/6664A82F-19E7-4E03-B796-DA7BDDC66A80/0/Steenwijkerland.pdf Gemeente Op Maat: Steenwijkerland], CBS, 2009</ref> Et [[fiets- en voetveer|pontien]] Jonen over de [[Walengrachte]] verbient [[Gieteren]] en [[Dwasgrachte]] mit [[Veno]] en [[Blokziel]]. Veul fietsers maeken gebruuk van dit pontien, daoras de [[Wiedenroute]] langes gaot. De overtocht kost €1,10. Jonen kuj niet mit de auto bi'j koemen, d'r lop enkeld een fietspad deur. ==Rifferensies== <references/> {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] hkjv9e7ysoafjjwofvlyog7acj44yso 0 19123 260500 244227 2013-03-11T12:54:49Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1885826]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Jonen''' kan wezen: *[[Jonen (Steenwiekerlaand)]], een buurtschop in de gemiente Steenwiekerlaand *[[Jonen (Zwitserlaand)]], een gemiente in et Zwitserse kanton Aargau *[[Joon (dobber)]], een grote soort dobber die ze gebruken bi'j bepaolde vormen van zeevisseri'je {{dv}} 811knhdcy7huahixc6lyw2xab3pprdv 0 19126 291777 260501 2016-11-10T16:09:31Z Wwikix 13678 /* Rifferensies */ kat wikitext text/x-wiki '''Ronduute''' ([[Nederlaands]]: ''Ronduite'') is een [[buurtschop]] in de gemiente [[Steenwiekerlaand]] in de Nederlaandse perveensie [[Overiessel]]. In 2008 woonden d'r dartig meensen.<ref>[http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/6664A82F-19E7-4E03-B796-DA7BDDC66A80/0/Steenwijkerland.pdf Gemeente Op Maat: Steenwijkerland], CBS, 2009</ref> De buurtschop lig tussen de [[Beulakerwiede]] en de [[Belterwiede]] op een soortement [[schiereilaand]] en wodt grotendiels evormd deur twee kampeerterreinen. ==Geschiedenis== Op de Ronduute lag vrogger een [[redoute]], een militaire verstarking op de krusing van de Arembergergrachte, een vaarverbiending tussen [[Frieslaand]] en [[De Sluus]] en de Veneweg, die sinds 1775 tussen de Beulaker- en Belterwiede deurlop. Ok daorvéur al was de Veneweg een belangrieke verbiendingsweg deur et [[vene (grondsoorte)|veengebied]] tussen [[Möppelt]] en [[Veno]]. De naeme Ronduute komp van et woord redoute.<ref>Henk Bruinenberg (1964), ''Noordwest Overijssel. Gisteren en vandaag'' (tweede drok), Steenwiek, p. 115</ref> Tussen 1884 en 1942 was an de Ronduute een punterwarf evestigd. De warf wodden daor esticht deur Jan Huisman en laeter voortezet deur zien zeune Wolter Huisman. D'r wodden [[punter]]s ebouwd en ok aandere veur de [[Kop van Overiessel]] typerende vaartugen as et [[Gieterens vlot|vlot]] en de [[bok (scheepstype)|bok]]. Disse warf en de warf van een aandere zeune van Huisman, Peter, in [[Wannepervene]] waren gedurende de eerste helfte van de 20e eeuw de belangriekste leveranciers van punters rond [[Kampen]], an et [[Zwärte Wäter|Zwatte Waeter]] en an de [[Zuderzee]]kuste. Disse punters hadden anmarkelijk hogere [[boeisel]]s en beschikten over twee langwarpiger [[zweerd (zeilboot)|zweerden]] as de punters veur Gieteren. Bovendien was de mast meer naor achter eplaetst, waordeur d'r meer ruumte was veur een [[fok]]. Ok aandere schepen zoas [[praeme]]n wodden d'r ebouwd. Uut disse warf is laeter de internationaol bekende jachtwarf [[Royal Huisman|Huisman]] in Veno ontstaon.<ref>Gait L. Berk (1999), ''De Punter'' (tweede drok), Haarlem</ref> Op 6 december 1944, in de [[Tweede Wereldoorlog]], stortten in Ronduute een Amerikaanse bommenwarper, een [[B-17 Flying Fortress|Boeing B17G]] neer. Van de acht inzittenden kwam d'r iene omme en de aandere zeuven wodden kriegsgevangen eneumen. ==Rifferensies== <references/> {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] htcq9ogxf3gnc4o6xayrakhv3c5qno5 0 19127 240244 2012-08-24T16:04:47Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ronduute]] 4hqfsjjy0vvsod0hfpzy99ckmihwi21 0 19128 291776 260497 2016-11-10T16:09:17Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Roekebosch''' (ok: '''Roekebos''') is een [[buurtschop]] in de gemiente [[Steenwiekerlaand]] in de Nederlaandse perveensie [[Overiessel]]. In 2008 woonden d'r veertig meensen.<ref>[http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/6664A82F-19E7-4E03-B796-DA7BDDC66A80/0/Steenwijkerland.pdf Gemeente Op Maat: Steenwijkerland], CBS, 2009</ref> Roekebosch lig tussen [[Gieteren]], [[Wannepervene]] en [[Ni'jevene]]. ==Rifferensies== <references/> {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] ljq2iqcs7uopq32msqhaqygb9mymtnt 0 19129 240246 2012-08-24T16:06:34Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Roekebosch]] 2s9k8slt7hrcmweo17mo6n84b5877ok 0 19130 291775 289614 2016-11-10T16:09:04Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''De Klosse''' is een [[buurtschop]] in de gemientes [[Steenwiekerlaand]] en [[Möppelt]]. 't Lig tègen de [[Kolderveense Bovenboer]] an, krek op de grèenze van de Nederlaandse pervincies [[Drenthe]] en [[Oaveriessel]]. In 2008 had 't 40 inwoners.<ref>[http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/6664A82F-19E7-4E03-B796-DA7BDDC66A80/0/Steenwijkerland.pdf Gemeente Op Maat: Steenwijkerland], CBS, 2009</ref> De Klosse is begun 19e eeuw ontstaon rondum een [[tolhuus]] op de Gasthuusdiek tussen [[Wannepervene]] en [[Zuudvene]]. Hoogstwaorschienlijk kump de name van de oorspronkelijke tolgaarder die rond 1800 in 't tolhuusien woonden, Michiel Hendrik Klosse. Töt in de jaoren dartig van de 20e ieuw wördden d'r tol eheven. In de 20e ieuw gruuiden 't spul uut töt een buurtschop. 't Miest van De Klosse vaalt formeel onder 't dörp Wannepervene. 't Heurden ok bi'j de gelieknamige gemiente veurdet dizze in 1973 fuseerde mit diverse aandere gemientes töt de gemiente Brederwiede. Dizzend gung in 2001 weer op in de gemiente Steenwiek (sinds 2003 Steenwiekerlaand). ==Rifferensies== <references/> {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] p3vob8fpwna0qdx6wktf1rw9gxaqts4 0 19131 260382 244228 2013-03-11T12:51:57Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q3503644]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Klosse''' kan wezen: *[[Klosse (Gent)]], een wiek in Gent, België *[[De Klosse]], een buurtschop in de Nederlaandse gemientes Steenwiekerlaand en Möppelt {{dv}} r5r0mdpji3377w8xhxpbb7d3f6xkfqk 14 19132 240252 240250 2012-08-24T16:12:38Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Beroep]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Laeger]] [[Kategorie:Beroep]] t7xag486gkvgmc4jv5wb7e3hadxb6ez 14 19133 240251 2012-08-24T16:11:26Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Oorlog]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Oorlog]] 5qdltul7g97mr64zbvph2ea0hekeyja 0 19134 291773 260381 2016-11-10T16:08:12Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Basse''' is een [[buurtschop]] in de gemiente [[Steenwiekerlaand]] in de Nederlaandse perveensie [[Overiessel]]. De buurtschop lig ten westen van et dörp [[Steenwiekerwold]] en dichtebi'j de greenze mit de perveensie [[Frieslaand]]. In 2008 woonden d'r 80 meensen.<ref>[http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/6664A82F-19E7-4E03-B796-DA7BDDC66A80/0/Steenwijkerland.pdf Gemeente Op Maat: Steenwijkerland], CBS, 2009</ref> ==Rifferensies== <references/> {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] pp09dhg7aoilnqtz2uwwna984u45m9u 0 19135 291772 281853 2016-11-10T16:07:50Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Blauwe Haand''' ([[Nederlaands]]: ''Blauwe Hand'') is een [[buurtschop]] in de gemiente [[Steenwiekerlaand]] in de Nederlaandse perveensie [[Overiessel]]. Et inwonertal in 2008 was 100.<ref>[http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/6664A82F-19E7-4E03-B796-DA7BDDC66A80/0/Steenwijkerland.pdf Gemeente Op Maat: Steenwijkerland], CBS, 2009</ref> De buurtschop lig tussen de [[Beulakerwiede]] en de [[Belterwiede]], bi'j de driesprong van de [[perveensiaole weg 762| N762]] (plaetselik de Veneweg enuumd) mit de [[perveensiaole weg 334|N334]] (an de oostkaante diels bekend as de Zomerdiek, nao de driesprong as de Blauwehaandseweg). De buurtschop wodt veur een groot diel evormd deur een antal kampeerterreinen en jachthavens. Et centraole punt is de [[ophaelbrogge]]. ==Rifferensies== <references/> {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] 6fqt16n76iv4a1ex2ap74i8sqc9besi 0 19136 240258 2012-08-24T16:16:20Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Blauwe Haand]] oulwwcpb0ujp8r1rq8se5r0tkkriygh 0 19137 291767 260379 2016-11-10T16:06:04Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[De Moespot]] veur et Nedersaksische tiedschrift.}} [[Ofbeelding:Moespot.jpg|thumb|right|De buurtschop Moespot]] '''Moespot''' is een [[buurtschop]] in de gemiente [[Steenwiekerlaand]] in de Nederlaandse perveensie [[Overiessel]]. Moespot lig net ten noordoosten van de stad [[Veno]]. In 2008 woonden d'r in Moespot en in de naoberbuurtschop de [[Leeuwte (Steenwiekerlaand)|Leeuwte]] 340 meensen.<ref>[http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/6664A82F-19E7-4E03-B796-DA7BDDC66A80/0/Steenwijkerland.pdf Gemeente Op Maat: Steenwijkerland], CBS, 2009</ref> ==Rifferensies== <references/> {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] 21y99rlqpv0hosueihbu7htifz3uhit 0 19138 291768 260378 2016-11-10T16:06:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Leeuwte''' of '''De Leeuwte''' is een [[buurtschop]] in de gemiente [[Steenwiekerlaand]] in de Nederlaandse perveensie [[Overiessel]]. In 2008 woonden d'r an de Leeuwte en in de naoberbuurtschop [[Moespot]] 340 meensen.<ref>[http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/6664A82F-19E7-4E03-B796-DA7BDDC66A80/0/Steenwijkerland.pdf Gemeente Op Maat: Steenwijkerland], CBS, 2009</ref> De Leeuwte lig niet wied van de stad [[Veno]]; daortussen lig Moespot. An de aandere kaante van de Leeuwte hej et dörp [[Et Klooster]]. An de Leeuwte staot [[tjasker (wiendmeule)|tjaskermeule]] De Foeke. Netuurmonumenten hef d'r een informaotiecentrum. Wieder bin d'r een [[vlonder|vlonderpad]] en een leerzenpad. Ok staot d'r et olde [[boerderieje|spil]] van [[Evert van Benthem]], de winnaar van de [[Elfstedentocht]] in 1985 en 1986. ==Rifferensies== <references/> {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] k6wrd0g45l5saivael8eqgctriiecq7 0 19139 240271 2012-08-24T16:25:05Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Leeuwte (Steenwiekerlaand)]] cgge6rzg7oa7qg4518iyvzlbmxidtge 0 19140 260278 244230 2013-03-11T12:49:50Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2082378]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Leeuwte''' of '''De Leeuwte''' kan wezen: * [[Leeuwte (Steenwiekerlaand)]] * [[Leeuwte (De Wolden)]] {{dv}} n0njubirvpouzjjgm6e468x8d1ir3mo 0 19141 273046 273045 2014-01-31T22:16:04Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Leeuwte]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Leeuwte]] 9jlrskcmuoxphvxuyws2bb9b2tfgw0k 0 19142 291766 281852 2016-11-10T16:05:49Z Wwikix 13678 /* Rifferensies */ kat wikitext text/x-wiki '''Witte Peerden''' ([[Nederlaands]]: ''Witte Paarden'') is een [[buurtschop]] in de gemiente [[Steenwiekerlaand]] in de Nederlaandse perveensie [[Overiessel]]. De buurtschop lig ten noordwesten van [[Steenwiek]] en de [[Perveensiaole weg 671|perveensiaole weg N761]], plaetselik bekend as de Steenwiekerweg. In 2008 woonden d'r 160 meensen.<ref>[http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/6664A82F-19E7-4E03-B796-DA7BDDC66A80/0/Steenwijkerland.pdf Gemeente Op Maat: Steenwijkerland], CBS, 2009</ref> Bi'j Witte Peerden lig een brogge over de [[Rieksweg 32|A32]] en de [[Spoorlien Arnhem - Liwwadden (Staotslien A)|spoorverbiending Steenwiek - Wolvege]]. ==Geschiedenis== Deur et zaand dat in de leste [[iestied]] op-estouwd wodden en zogenaemde [[stouwwal]]len vormden, is et gebied rond Witte Peerden barre heuvelachtig. De naeme Witte Peerden komp van een harbarg an de weg tussen [[Zwolle]] en [[Liwwadden]], daoraj konnen slaopen en daoras ok de peerden op stal ezet en verzorgd konnen wodden. In 1953 besleut de gemienteraod van de toenmaolige gemiente [[Steenwiekerwold]] de buurtschop de naeme van de harbarg te geven.<ref>Henk Bruinenberg (1964), ''Noordwest Overijssel. Gisteren en vandaag'' (tweede drok), Steenwiek, p. 59</ref> ==Rifferensies== <references/> {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] 2n6908en55psgffqoexqqiji25bi3cp 0 19143 291762 260277 2016-11-10T16:04:00Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Boerderij dwarsgracht.JPG|thumb|right|Boerderi'je op Dwasgrachte]] '''Dwasgrachte''' ([[Nederlaands]]: ''Dwarsgracht'') is een [[buurtschop]] in de gemiente [[Steenwiekerlaand]] in de Nederlaandse perveensie [[Overiessel]]. Dwasgrachte lig zo'n drie kilometer ten westen van [[Gieteren]], wat d'r slim op liekt. Ok [[Veno]] en [[Blokziel]] liggen in de buurte. ==Geschiedenis== De naeme komp van et feit dat de grachte daoras et plaetsien an lig, dwas lag op de Jan Hozengracht (bestaot nog diels), de Cornelisgracht, de Brouwersgracht (bestaot nog diels) en de Thijssengracht. Vrogger, volgens de kaorten van et [[Kedaster]] 1832, kwam de dwasgrachte uut in de Klossengracht, die now in-epolderd is. {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] 8ch7tr4mv8v3mqfm8m02k8fj8899tte 0 19144 240277 2012-08-24T16:33:03Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Dwasgrachte]] 7t0eqhtzk6tw82fm9z7nctcoa2h7098 0 19146 240286 240285 2012-08-24T17:24:15Z Woolters 62 Woolters herneumden de zied [[Basse (Stienwiekerlaand)]] naor [[Basse]] over n deurverwiezing heer: DV-ziede wikitext text/x-wiki '''Basse''' kan noar verskeaidene dinge verwiezen: *[[Basse (Steenwiekerlaand)]] - Ne boerskop in de [[Oaveriessel]]se [[gemeente]] [[Steenwiekerlaand]] *[[Basse (lief)]] - n ([[Riessens]]) [[Tweants]]en naam vuur t böawnste deel van t meanselike [[been]] *[[Basgitaar]], [[Sousafoon]], [[Skoolderbas]] en aandere muziekinstrumeantn met n zwöarsten toon van t ensemble. {{dv}} m8sjuubtwwfd7fdni1datwo1z00g8h8 0 19147 240291 240290 2012-08-24T17:33:41Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Basse (Steenwiekerlaand)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Basse (Steenwiekerlaand)]] sg3ovt1rj5p2x4j1aep5vqnqovvfeb0 0 19148 240296 2012-08-24T18:13:41Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Atlantische Ozeoan]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Atlantische Ozeoan]] 02l13lwxwqbl2kmf6n851g7xyzkxhv8 0 19149 291562 269329 2016-11-07T14:46:46Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Reykjanesbaer map.png|thumb|Ligging van de gemeente Reykjanesbaer]] '''Keflavík''' (uutspraak: ''Keplawiek'') is n stad in [[Ieslaand]] mit zo'n 8.169 inwoeners op t [[schiereilaand]] [[Reykjanes]], zo'n vuuftig kilometer zuudwestelik van de heufdstad [[Reykjavik|Reykjavík]]. In t zujen van de stad lig t kleinere [[Njarðvík]], en tegen t vliegveld an lig de wiek [[Ásbrú]] (heetten vrogger: Vallarheiði<ref>[[:is:Vallarheiði|Ieslaandse wiki: Vallarheiði]]</ref>) mit 1.700 inwoeners. De stad Keflavík lig in de gemeente [[Reykjanesbær]], n gemeente die op [[11 juni]] [[1994]] deur t samenvoegen van Keflavíkurkaupstaðar, Njarðvíkurkaupstaðar en Hafnahrepps ontstaon is en had in [[2009]] zo'n 14.172 inwoeners. An t begin van de [[16e eeuw]] ontstung der op de plekke van waor Keflavík noen lig n [[Engelaand|Engelse]] haandelspost die deur de goeie ligging an de noordzeekust n belangrieke [[viskerij|vissersplekke]] wördden. In de [[Tweede Wereldoorlog]] bouwden t [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] [[leger]] der n [[vliegveld]] dat uutgreuiden tot wat noen de [[lochthaven Keflavík]] is, de internasionale lochthaven van Ieslaand. n Militaere [[NAVO]]-baosis deelden fasiliteiten mit de lochthaven. In de Tweede Wereldoorlog en de [[Kouwe Oorlog]] speulden de miltaere baosis in Keflavík n belangrieke rolle bie t in de smiezen houwen van scheepsveertverkeer en [[onderzeeboot]]verkeer van de [[Noorse Zee]] en [[Greunlaandzee]] naor de [[Atlantiese Oseaan]]. Sinds de ondergang van de [[Sovjet-Unie]] is t strategiese belang van de baosis stark aofeneumen. Op [[1 oktober]] [[2006]] bin de Amerikanen uut Ieslaand vertrökken en is oek t militaere deel van t vliegveld esleuten. == De meuite weerd == [[Bestaand:Keflavik Kirche.jpg|thumb|Norðfjörðsgata mit de Keflavíkurkirkja]] * [[Duushús]], an de Duusgata 2-8, n gebouw waorvan t oudste deel uut [[1877]] stamp. * Reykjanes Maritiem Sentrum * [[Keflavíkurkirkja]], n karke uut [[1915]] == Hoogbouw == Keflavík hef veur Ieslaandse begrippen aordig wat hoogbouw, wat bepaolend is veur t [[stadssilhouet]]. De gebouwen hebben allemaole zo'n bietjen acht verdiepingen en liggen verspreid in t sentrum. == Referensies == <references/> == Uutgaonde verwiezing == {{Commonscat|Keflavík}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:Ploats in Ieslaand]] [[Kategorie:Stad]] d3e1gxekoz1zo9ifujp8hcm3fvt0dsy 0 19150 240317 2012-08-24T20:11:28Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Tuk (Overiessel)]] 3wpnyad0pva4vep64jfnrejz7l4cvhe 0 19151 240318 2012-08-24T20:12:17Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Sint Jansklooster]] og72ct8oagpifi0oeplvq6lonk35svx 0 19152 240320 2012-08-24T20:13:29Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[De Klosse]] 79buy99z6wst26u8d1cyqcgdja8n83a 0 19153 240322 2012-08-24T20:14:16Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Ronduute]] 4hqfsjjy0vvsod0hfpzy99ckmihwi21 0 19154 240323 2012-08-24T20:14:49Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Jonen (Steenwiekerlaand)]] i4067g9sel10rkmg414sxh9a1wvimb7 0 19156 240386 2012-08-25T11:33:57Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Internasjonaal Klaankenskrift]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Internasjonaal Klaankenskrift]] apsm3dvtrxem5dcvivr2xs4brn101z1 0 19157 275928 260179 2014-06-06T11:52:42Z Lotje 5052 /* Verwiezingn */ {{commonscat|Heino (Netherlands)}} wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Heino | soorte = doarp | bestansnaam vlagge = | bestansnaam wapen = | lokasie = | gemeente = [[Roalte]] | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = 7000 | doatum inwoners = | dichtheid = | breedtegroad = 52/26//N | lengtegroad = 6/14//E | region = NL-OV | verkeersoader = | netnummer = 0572 | postcode = 8140 - 8141 | webstee = [http://www.raalte.nl www.raalte.nl] }} '''Heino''' is n [[doarp]] in de [[Sallaand]]se gemeente [[Roalte]], in [[Oaweriessel]]. t Hef ongevear 7000 inwonners<ref>[[Centraal Bureau voor de Statistiek|CBS]], 2004</ref>. t Lig tusken [[Zwolle]] en Roalte an de [[Rieksweg 35|N35]]. Op t zuudn van de bebouwing hef t n [[Stasjon Heino|NS-Stasjon]], an de liene [[Zwolle]]-[[Almelo]]. ==Geskiedenisse== [[Bestaand:Kerk_Heino.jpg|thumb|left|220px|Neerlands-hervörmde kaarke van Heino]] t Eerste moal at Heino neumd wörd is in ne oorkoonde van de [[Otto III van Hollaand|Bisskop van Utrecht]], oet t joar [[1236]]. De doomoalige boerskop wör ''Ter Heyne'' neumd. t Is pas n echt doarp seend t [[17e eeuw|17de joarhoonderd]]. Vanof n [[Tweede Wereldoorlog|Tweedn Wearldoorlog]] is t doarp beheurlik egröaid, en in Heino hopt ze at det in t [[21e eeuw|21ste joarhoonderd]] zo verdan geet. Töt an de gemeentelike herindeling van [[1 jannewaori|1 januwoari]] [[2001]] was Heino ne zeelfstaandige gemeente. Dee gemeente besteund oet de kerne Heino, [[Lierderholthuus|Lierderhoolthoes]] en [[Leeg Zuthem]] en har n totaal oppervlak van 36,23 km². t Vuurmoalige gemeentewoapn, met n ploogiezer van zilver en dree kloawerblaadn in natuurlike kluur, gavn an at Heino ne gemeente was van heuwdzakelik [[boer]]nleu. ==Toerisme== *''Laanderiejn.'' Kort bie t doarp lignt wat laanderiejn, zo as '''t Rozendael'' en '''t Nijenhuis''. Den lestn ligt op t zuudn van Heino en wörd in eegn behear oonderhooldn. *''Museum.'' In [[Ni'jenhuus (Olst-Wieje)|Kasteel Ni'jenhuus]], wat heurt an de Proveensie Oaweriessel, zit t museum vuur beeldnde keunst [[Museum De Fundatie|De Fundatie]]. *''Natuurgebeed.'' n [[Colckhof]] is n natuurgebeed wat beheard wörd duur [[Natuurmonumenten]]. *''Leugenpompe.'' n Zeensweardigheid in t sentrum van Heino is de Leugnpoompe. Disse doarpspoompe gef volgns t volksverhaal allene water an leu met n zuwer gemood.<ref> 'Heino. De leugenpomp', in: ''Verhalen van stad en streek: Sagen en legenden in Nederland''/ W. de Blécourt, R.A. Koman [et al.]. Bert Bakker 2010, pp. 172-173. </ref> Rechtevoort gef de poompe tooverdan water tiedns de ''Pompdagen'', t doarpsfeest van Heino. ==Geboorn== * [[Johannes ter Pelkwijk]] ([[26 augustus]] [[1769]]), stoatsman * [[Arnold Adolf Bentinck van Nijenhuis]] ([[17 april]] [[1798]]), minister, diplomaat en gezaant * [[Petrus Drabbe]] ([[4 juni]] [[1887]]), zeandingswoarker * [[Albert Jan Maat]] ([[8 febrewaori|8 februwoari]] [[1953]]), oold-politikus * [[Sophie Nijman]] ([[16 april]] [[1986]]), langebaanskaatsster * [[Joran Pot]] ([[20 jannewaori|20 januwoari]] [[1989]]), profvoetballer bie [[FC Tweante]], [[RBC Roosendaal]], [[FC Zwolle]] en [[Go Ahead Eagles]] * [[Ines Roessink]] ([[20 meert|20 meart]] [[1992]]), voetbalster ==Oetgoande verbeendingn== * [http://www.atlas1868.nl/ov/heino.html Plattegroond van Heino in 1868] * [http://www.raalte.nl/ Offisjele webstea van de gemeente Roalte] ==Verwiezingn== {{commonscat|Heino (Netherlands)}} <references/> {{Roalte}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Roalte]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] gb6mx3r6omked5cph9wdl6wermua51p 0 19158 285030 275880 2016-06-28T16:45:13Z MRG90 14219 + image wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Singer1.jpg|200px|duum|rechts|Peter Singer]] '''Peter Albert David Singer''' (6 juli 1946) is 'n Australiese filesoof. Singer is especialiseerd in toegepasten ethiek. Hi'j benaodert ethiese kwesties vanuut 'n hoeke van veurkeurs-utilitarisme en atheïsme. In 1996 kwamen e zunder sukses uut bi'j de senaatsverkiezings veur de gruune parti'je Australian Greens in Australië. In 2004 wödden e verkeuzen töt humanist van 't joor deur de Council of Australian Humanist Societies, 'n Australiese humanistiese organisatie. Buten academiese kringen daankt Singer zien bekendheid an zien boek ''Animal Liberation'' (dierenbevri'jding), wölken wödt beschouwd as 'n toetsstiene veur 't dierenrechtenactivisme. Mar nie alle dierenrechtenactivisten deelt disse miening, en Singer zölf hef ok ezeg dat de media 't statuut van dit wark overschat. Dit wark en zien miening over aandere kwesties in de bio-ethiek trekt regelmaotig völle andacht, mar ok 'n zekkere maote van controverse. ==Zien verlidden== Peter Singer is geboren in Melbourne Australië in 't joor 1946. Zien olders waren van jeudse ofkomst en mossen vluchten uut Oostenriek veur de Nazis nao de annexatie deur Nazi-Duutslaand in 1938. Drieje van zien grootolden kwamen umme. Tweeje verdwennen letterlik en der wödden nums nog iets van vernummen en iéne van zien grova's störfden in 'n verschrikliken Theresienstadt. Peter Singer gungen filesofie studeren an de universiteit van Melbourne, woor e in 1967 ofstudeerden. Hiernao gungen e verder studeren an de universiteit van Oxford woor e 'n diploma behaalden in 1971. Teegnsworig is Peter Singer professor in 'n Bio-Ethica an Princeton en laureaat an 'n universiteit van Melbourne. ==Dierenbevri'jding== Iéne van de eerste filesofen die ethiek rond dieren en hun wreed lot in 'n moderne maoschappi'je in opsprake brachten was ethicus Peter Singer, via zien noe weerldberoemden boek ''Animal Liberation'' uut 1975. (Letterlik vertaald: 'Dierenbevri'jding'; Dit boek kan ok in 'n boekhaandel of 'n bibliotheek evunnen wödden onder 'n titel 'Pro mens, Pro dier') Hiermet wödden ok de dierenbevri'jdingsbeweging in 't lewen ereupen en wödden 't startschöt egewen veur de dierenrechtenbeweging, dierenrechtenorganisaties en 't volledige ethiese debat in al zien punten angaonde van bont töt vleis en dierenexperimenten. ==Zien filesofie== Peter Singer is 'n filesoof die 'n weerld bekek vanuut 'n preferentie-utilitaristies staandpunt. Disse filosoof hef vanuut zien bekieks 'n eerste stark onderbouwde kritiek eschrewen van de staotus van dieren in oonzen weerld. Hi'j stelt eerst, en veural terechte, dat dieren ok piene en genot könt ervaoren. En dat dieren - net as iederiene - der van nature op lös gaot um meer genot te hemmen en zo weinig meuglik piene. Wat uuteraard muuilik te ontkennen is. Gin ien dier of meanse wödt graag eslaagn of op-esleuten in 'n klean en duuster hökkien. Iets wat spietig genog daagliks gaonde giet met dieren. 't Is 't principe vanuut utilitaristies perspectief datte wi'j - a-w ethies wult ween - mut strewen naor zo weinig meuglik piene in disse weerld. As dieren könt lieden, dan könne wi'j dat nie negeren en mutte wi'j met de individuele dieren die wi'j noe doet lieden ok rekkening holden. Dit wul nie zeggn dat elke vörme van leed slecht is, mar dat leed nie zomar kan toe-ebracht wödden. As 'n meanse bi'jveurbeeld perfect 'n bontjasse kan draagn die nep is dan hoeft door gin tientallen dieren veur piene te lieden in fokkeri'jen um dan of-eslacht te wödden. Der hoeft naamlik gin dieren te starven um oons te kleden. En zekker nie op zo'n meniere. Woor Peter Singer verder teegn in giet in zien warken is 't zo-enuumde speciesisme. Hier bestiet ok völle misvattings over. Hier onder zol der ewen kört toe-elicht wödden wat hiermet noe eaglik warklik beduult wödt. In 't kört wödt hier eaglik gwoon met beduult dat der discrimineerd wödt op basis van diersoort. Umdat individu A 'n meanse is (dus 'n Homo Sapiens) is die meer weerd as individu B wölken 'n kenien is. Dit wödt veroordeeld deur filesofen as Peter Singer. 't Is nie umdat 't 'n dier is, dat 't gin weerde zollen hemmen. Hi'j zeg echter ok nie dat dieren ewenvölle weerd bint as meansen. Wat hi'j zeg is da-w rekkening mut holden met de belangen veur de dieren woor dit toepasbaar is. Ie könt beveurbeeld zunder problemen stellen dat 'n mugge minder weerd is as 'n kenien, zeg Singer. Of dat 'n mugge uuteraard minder weerd is as 'n meanse, zeg Singer. Woorumme? Wel, umdat 'n mugge gin centraal zenuwstelsel hef, bi'jna gin harsens, en zo voort. En dat 't hierdeur um te begunnen zölfs heul twiefelachtig is of 'n mugge noe wel echt piene kan vuulen en as dat wel 't geval magt ween, is 't dan nog aait mar de vraoge hoevölle zi'j könt vuulen. Terwelle wi'j van 'n meanse weet dat hi'j of zi'j op völle niveaus arnstig kan lieden. Dus mu-w hier dan ok rekkening met holden. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Filosoof]] [[Kategorie:Australie (kontinent)]] tctb3gvzmzaqnqjt1pswy5i8xjrno5q 0 19160 291176 282777 2016-11-03T16:08:38Z Wwikix 13678 /* Oetgoande koppelingn */ -kat wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Heetn | soorte = doarp | lokasie = | gemeente = [[Roalte]] | inwoners = 4231 | doatum inwoners = 2008 | dichtheid = | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | breedtegroad = 52/19/54/N | lengtegroad = 6/16/50/E | region = NL-OV | verkeersoader = | netnummer = 0572 | postcode = 8112 | webstee = [http://www.raalte.nl www.raalte.nl] }} '''Heetn''' is n doarp in de [[gemeente]] [[Roalte]], in [[Sallaand]]. t Hef um de 4231 inwonners. t Lig tusken [[Deawnter]] en [[Roalte]], op nog gin 5 km van n [[Hoolterboarg]]. Dr is ook nog n [[Niej-Heetn]] en een [[Skoon-Heetn]], wat zes kilometer noar t oostn lig. Det is of eleaidt van Heetn. n Belangrieksten weg van en noar Heetn is n [[Proveensjaaln weg 332|N332]], den't löp van Heetn noar [[Hooltn]]. Doarnöast löp dr n weg van Roalte noar Deawnter duur Heetn. ==Gebuurn== Alle joarn wörd n 4den september de ''Ponymarkt'' eheuldn, met doarum hen aandere aktiviteitn as [[peardemenn]], [[trekkertrek]], pröttelmoarkt, muziekoetvoeringn, ezw. ==Oetgoande koppelingn== * [http://www.heeten.info heeten.info] * [http://www.heeten.nl heeten.nl] {{Roalte}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Roalte]] m92d97rxbhs2uxx6tp6gnbszou5gy2x 0 19161 240548 2012-08-26T22:56:02Z Woolters 62 Woolters herneumden de zied [[Heeten]] naor [[Heetn]]: Ook zo in t Artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Heetn]] knir5yv9u92xjrftq5utt47l5xk14b8 0 19162 240554 2012-08-26T23:03:57Z Woolters 62 Nieje zied: ''''Heino''' kan noar verskilnde dinge verwiezen. *[[Heino (Roalte)]] - n Döarpken in [[Sallaand]] *[[Heino (zänger)]] - Nen [[Duutslaand|Duutsen]] [[zangkeunst|volkszänger]] {{...' wikitext text/x-wiki '''Heino''' kan noar verskilnde dinge verwiezen. *[[Heino (Roalte)]] - n Döarpken in [[Sallaand]] *[[Heino (zänger)]] - Nen [[Duutslaand|Duutsen]] [[zangkeunst|volkszänger]] {{dv}} fo3ptaif6t1zw2pmxercip3tz62mcs9 0 19163 260418 241535 2013-03-11T12:52:42Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q732385]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Broeklaand | soorte = karkdoarp | bestansnaam vlagge = | bestansnaam wapen = | lokasie = | gemeente = [[Roalte]] | previnsie = [[Ofbeelding:Flag Overijssel.svg|20px|Oaveriessel]] [[Oaweriessel]] | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = 1200 | doatum inwoners = | dichtheid = | breedtegroad = 52/21/42/N | lengtegroad = 6/12/0/E | verkeersoader = | netnummer = 0570 | postcode = 8107 | webstee = [http://www.raalte.nl www.raalte.nl] | region = NL-OV }} '''Broeklaand''' is n [[karkdörp|koarkdoarp]] in de [[Sallaand]]se gemeete [[Roalte]]. t Hef roem 1200 inwonners en lig tusken [[Roalte]], [[Wieje]] en [[Olst]]. Broeklaand hef n antal vuurzeningn as ne [[bibliotheek|bookhalle]], ne legere skole en nen sporthal. In middeln van t doarp steet de ''Marcellinuskarke'', n kafee en verskeaidene weenkels, zo as nen supermoarkt en nen [[bakker]]. Elken deenksdag is dr moarkt op t ''Bouwhuusplein''. Vuurjoar [[2005]] hebt ze t hele sentrum an epakt. De ''Van Dongenstroate'' is vanniejs inricht ewördn, en de koarke met de kenmoarkende eekn dr vuur, hef ne eegntiedse anblik ekreegn. Duur Broeklaand löp ene busliene (liene 563). Dissen löp van stasjon Roalte, duur Broeklaand noar stasjon Wieje. == Geskiedenisse == [[1912]] wördn n sentrum emaakt in de (toen nog) [[boerskop]] Broeklaand, duur de Marcellinuskoarke in te wiedn. t Was töt dee tied nog n gewoon [[brook]] (leeglaand) met n antal boerderiejn met doar umhen [[smoapoeper|meidoorn]]heagn en [[hooltwal]]n. Nen klookn boer har in [[1911]] n kruudnweenkelske/kafee ebouwd pal nöast de koarke. Recht teegnoawer de koarke köm nen weenkel en [[koffie]]hoes. == BIB == Broeklaand hef n eegn blad, t Broeklander Informatie Blad (BIB) met gegeewns oawer vergoaringn, biejeenkomsten en aktiviteitn van Broeklaanderse vereanigingn. t Wörd per keer 840x drok. == Sport == Sportveraniging Broekland hef n eegn sportterrein met sporthalle en kantiene. Ze doot dr [[voetbal]]n, [[haandbal]]n en [[tennis]]n. == Doarpsfeeste == *''Broeklaanderfeest''. n Feest wat veer deage verdan geet in t eerste wekneande van n [[bouwvak]]. Ze hebt dr [[karmse|kaarmse]] en dr steet ne feestteante vuur optreadns en aktiviteitn. *''Kole Kermse''. Dit feest doert dree deage en wörd eheuldn in [[meart]]. Hiervuur hebt ze ook wier ne teante vuur verskeaidene bands. *''[[Broekrock]]''. n Tweedeagns popfestival, wat vanof [[1988]] alle joarn heuldn wörd in september. == In de beuke == Bouwhuis, Anton. "Broekland, Van boerschap naar kerkdorp". Broekland, 1988. {{Roalte}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Roalte]] 1eoin2e5bp9pzoh64kfcgddgb5qltib 10 19164 283541 282778 2015-12-01T21:38:09Z Cycn 1607 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = Plaatsn in de gemeente [[Roalte]] |ofb_groot = [[Bestaand:Coat of arms of Raalte.svg|40px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Plaatsn:''' | R1C2 = &nbsp; | R1C3 = [[Broeklaand (Roalte)|Broeklaand]] &middot; [[Heetn]] &middot; [[Heino (Roalte)|Heino]] &middot; [[Leeg Zuthem]] &middot; [[Lierderholthuus]] &middot; [[Luttenbarg]] &middot; [[Mariënheem]] &middot; [[Niej-Heetn]] &middot; [[Roalte]] }}}}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Oaveriessel|Roalte]] </noinclude> njekh518h7gyvom6vrgv0hkj8o5z8xc 0 19165 240698 2012-08-28T14:27:39Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Heino (Roalte)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Heino (Roalte)]] nhwzknxm29natirz6qovgttxrvgw705 0 19166 291719 260437 2016-11-10T15:16:08Z Wwikix 13678 /* Oetgoande koppelink */ -kat wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Mariënheem | soorte = Doarp | bestansnaam vlagge = | bestansnaam wapen = | lokasie = | gemeente = [[Roalte]] | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = 2000 | doatum inwoners = 2011 | dichtheid = | breedtegroad = 52/23/2/N | lengtegroad = 6/19/23/E | verkeersoader = [[N35]] | netnummer = 0572 | postcode = 8106 | webstee = | region = NL-OV }} '''Mariënheem''' is n doarp in de [[Sallaand]]se gemeente [[Roalte]], in de [[Neerlaand]]se proveensie [[Oaweriessel]]. t Doarp hef teegn de 2000 inwonners. Mariënheem lig an de rieksweg [[Rieksweg 35|N35]], dree kilometer op t oostn van Roalte. In Mariëmheem hooldt ze alle joarn n doarpsfeest: t ''Midzommerfeest''. Wieders zeent dr plann vuur n [[rockmuziek|rockfestival]] oonder n naam ''Heemstock'', wat ne verwiezing is noar t bekeande [[Verenigde Stoaten|Amerikaanse]] festival ''[[Woodstock]]''. Skildersklub Mariënheem hef in [[2007]] op nen boetnwaand van 4 bie 45 meter van ne boernskure an de Wissinksweg ne laandskopsskildering emaakt van de strekke: t [[Panorama Salland]]. Stichting Jeugdkamp Mariënheem hooldt alle joarn n Jeugndkaamp. Wieders viert ze in Mariënheem alle joarn [[karnaval]]; de vereaniging het de ''Assendorper Zotten'', dee seend 1967 besteet. ==Oetgoande koppelink== * [http://www.jeugdkampmarienheem.nl Jeugdkamp Marienheem] {{Roalte}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Roalte]] eaw0tsed32q76yy1xzuhe00nf7lgnmi 6 19167 240709 2012-08-28T17:58:22Z Servien 7 van .fy-wiki wikitext text/x-wiki == Beschrieving == van .fy-wiki == Lisensie == {{GFDL}} 747805awfjp98wcr6cq1ashdmu6s09n 0 19168 293440 284598 2017-07-14T11:08:51Z Sarcelles 680 /* Geschiedenisse */ kiek http://www.academia.edu/8290384/Some_Considerations_on_the_Origins_of_Wymysorys wikitext text/x-wiki {{Spraoke |spraoke= Wymysiöeryś, Wymysöryś |ofbeelding=Laandkaorte lokasie Wilmesau.GIF |umskrieving=Ligging van Wilmesau |naam_anders=Wilmesaurisch (Duuts), Wilmesausch (Platduuts), język wilamowski (Pools) |laand=[[Polen]] |gebeed=[[Wilmesau]] |sprekkers=60 |klassifikatie= [[Indo-Uropese taolen|Indo-Europees]]<br/> * [[Germaanse sproaken|Germaans]] ** [[West-Germoanse toalen|West-Germaans]] *** [[Hoogduuts]] |skrift = [[Latiens alfabet|Latiens]] |staotus=bedreigd |iso1= - |iso2= - |iso3=wym }} t '''Wilmesauers''' (in de taal zelf: ''Wymysiöeryś'' of ''Wymysöryś'', [[Pools]]: ''język wilamowski'') is n [[West-Germaanse talen|West-Germaanse taal]], of n dialekt van de [[Hoogduuts]]e taal, van de kleine stad [[Wilmesau]] (in t Wilmesauers ''Wymysau'' of ''Wymysoj''), op de grens mit [[Klein-Polen]] en [[Silezië]] in [[Polen]]. t Wilmesauers is beïnvleud deur t [[Platduuts]], Hoogduuts, [[Nederlaands]], [[Fries]] en [[Pools]]. Volgens n telling uut [[2003]], waren der in dat jaor nog zo'n honderd sprekers van t Wilmesauers over (in n stadjen mit 2.000 inwoeners). Volgens n artikel in de Vlaamse kraante [[De Standaard]]<ref>http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=DMF20120726_00235942</ref>, bin der vandage de dag nog mer zestig sprekers die t Wilmesauers machtig bin, van wee de meesten ouwer bin as tachtetig. De taal steet dan oek op uutstarven. De [[UNESCO]] spant zien eigen in veur uutstarvende talen as onderdeel van t vlochtig kultureel arfgoed van de meensheid. Sinds [[2016]] lik de taal n opleving deur te maken.<ref>NRC Handelsblad, 25 meert 2016, [http://www.nrc.nl/handelsblad/2016/03/25/wymysoojs-voor-beginners-1602328 "Hoe de bijna dode Poolse taal Wymysoojs weer populair werd"]</ref> == Geschiedenisse == Oorspronkelik stamp t Wilmesauers aof van 12e eeuwse [[Middel-Hoogduuts]], mit n starke [[Platduuts]]e, [[Nederlaands]]e, [[Pools]]e en [[Oudengels]]e invleud. De inwoeners van Wilmesau stammen aof van [[Duutslaand|Duutse]], [[Nederlaand]]se en [[Schotlaand|Schotse]] zettelaars die in de [[13e eeuw|dartiende eeuw]] in Polen ankwammen, waorschienlik as religieuze vlochtelingen. De inwoeners van Wilmesau hebben altied baanden mit Duutslaand ontkend en zegen dat ze van Nederlaandse aofkom waren.<ref>http://www.fil.wilamowice.pl/upload/file/PDF/knack2002.pdf Knack, issue 31, 2002</ref> Tussen [[1795]] en [[1919]] heurden [[Wilmesau]] tot t [[Oostenriek-Hongarije|Oostenrieks-Hongaarse Riek]]. De Oostenriekers hadden niet zoveule mit de inwoeners van Wilmesau en in die tied hadden zowol de meensen as der taal slim te liejen ehad van de onderdrokking. t Wilmesauers is vanaof de [[19e eeuw|negentiende eeuw]] op schrift vasteleegd toe de dichter [[Florian Biesik]] t as schrieftaal gung gebruken. An t einde van de [[Tweede Wereldoorlog]] was t Wilmesauers in [[Wilmesau]] de gewone spreektaal. Nao de oorlog wördden zwat alle Duutsers verdreven uut Polen en de gebiejen die [[Duutslaand]] toe an [[Polen]] aof mos staon ([[Silezië]], [[Posen]], [[Pommeren]] en [[West-Prusen|West-]] en [[Oost-Prusen]]). De inwoeners van Wilmesau mochten blieven, mer de plaotselike [[kommunisme|kommunistiese]] autoriteiten verbeujen al dalik in [[1945]] t gebruuk van de Wilmesauer taal. Allewel t verbod in [[1956]] aofeschaft wördden, hef t Wilmesauers nooit meer de posisie weerekregen die t veurheen innam. Sinds de vuuftiger jaoren is it allinnig mer veerder in verval eraakt en de jongere generaosies praoten tegenswoordig van huus uut Pools. An 't einde van de tachtiger jaoren wördden t Wilmesauers ontdekt deur de jonge Poolse taalkundige Tomasz Wicherkiewicz, die der zien proefschrift over skreef. Daordeur hef t Wilmesauers, dat noen waorschienlik ten dooie op-eschreven is, bekendheid ekregen in taalkundige kringen en is t teminsten ered van de vergetelheid. == Schriefwieze == De spelling van t Wilmesauers hef zowol dingen uut t [[Duuts]] as uut t [[Pools]] overeneumen. Uut t [[Duuts]] koemen bieveurbeeld de letters "v" (uutespreuken as in "e'''v'''en"), die in t [[Pools]] allinnig mer in leenwoorden veurkömp en "ö" ("eu"). Uut t [[Pools]] koemen bieveurbeeld de letters "ł" (uutespreuken as de "w" in "roe'''w'''e"), "c" ("ts"), "ć" ("tsj"), "ś" ("sj") en t aksent op de klanken ("é", "í", "ó"), dat lange klanken anduuit. === Alfabet === t Wörden eschreven in t [[Latains alfabet|Latiense alfabet]]. t Wilmesauer alfabet besteet uut de volgende 34 letters: {| class="wikitable" | [[a (letter)|a]] | [[ao]] | [[b (letter)|b]] | [[c (letter)|c]] | [[ć]] | [[d (letter)|d]] | [[e (letter)|e]] | [[f (letter)|f]] | [[g (letter)|g]] | [[h (letter)|h]] | [[i (letter)|i]] | [[j (letter)|j]] | [[k (letter)|k]] | [[ł]] | [[l (letter)|l]] | [[m (letter)|m]] | [[n (letter)|n]] | [[ń]] | [[o (letter)|o]] | [[Trema|ö]] | [[p (letter)|p]] | [[q (letter)|q]] | [[r (letter)|r]] | [[s (letter)|s]] | [[ś]] | [[t (letter)|t]] | [[u (letter)|u]] | [[ü]] | [[v (letter)|v]] | [[w (letter)|w]] | [[y (letter)|y]] | [[z (letter)|z]] | [[ź]] | [[ż]] |- | [[A (letter)|A]] | [[Ao|AO]] | [[B (letter)|B]] | [[C (letter)|C]] | [[Ć]] | [[D (letter)|D]] | [[E (letter)|E]] | [[F (letter)|F]] | [[G (letter)|G]] | [[H (letter)|H]] | [[I (letter)|I]] | [[J (letter)|J]] | [[K (letter)|K]] | [[Ł]] | [[L (letter)|L]] | [[M (letter)|M]] | [[N (letter)|N]] | [[Ń]] | [[O (letter)|O]] | [[Trema|Ö]] | [[P (letter)|P]] | [[Q (letter)|Q]] | [[R (letter)|R]] | [[S (letter)|S]] | [[Ś]] | [[T (letter)|T]] | [[U (letter)|U]] | [[Ü]] | [[V (letter)|V]] | [[W (letter)|W]] | [[Y (letter)|Y]] | [[Z (letter)|Z]] | [[Ź]] | [[Ż]] |} == Veurbeelden == === Veurbeeld 1: n korte woordelieste === Vergeliek in de onderstaonde tabel de Wilmesauer woorden mit de vertalingen in et [[Duuts]], t [[Nedersaksies]]/[[Platduuts]], t [[Nederlaands]], t [[Fries]] en t [[Engels]]. {| align=centre | {| border="1" align=right padding="2" cellpadding="4" cellspacing="0" width="300" style="background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 100%;" |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|'''Wilmesauers''' |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[Duuts]] |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[Nedersaksies]] |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[Nederlaands]] |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[Fries]] |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|[[Engels]] |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|ałan |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|allein |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|allin{{small()|nig}}, allien{{small()|nig}}, alleen, allain |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|alleen |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|allinne |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|alone |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|ana<br />an |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|und |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|en |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|en |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|en |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|and |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|bryk |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Brücke |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|brog{{small()|ge}}, brug{{small()|ge}} |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|brug |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|brêge |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|bridge |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|duł |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|dumm |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|dom |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|dom |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|dom |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|dull |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|fuylgia |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|hören [folgen] |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|heuren [volgen] |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|horen [volgen] |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|heare [folgje] |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|to hear [to follow] |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|ganc |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|ganz |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|ganze |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|gans |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|gâns |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|entirely |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|gyrycht |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Gericht |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|gerecht |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|gerecht |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|gerjocht |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|court |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|dyr hymół |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Himmel |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|hemel |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|hemel |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|himel |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|heaven |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|muter |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Mutter |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|moene, moor/moer, mo{{small()|e}}der |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|moeder |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|mem |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|mother |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|myttółt |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Mittel |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|middel |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|middel |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|middel |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|middle |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|nimanda |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|niemand |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|gien{{small()|i}}ene, niemand |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|niemand |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|nimmen |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|no-one |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|ny |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|nein |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|nee |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|nee |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|nee |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|no |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|ödum |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Atem |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|{{small()|n}}aojem, aosem/oasem/aozem, aodem/oadem, aom/oamen, oadem, adem, ädem, lucht |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|adem |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|azem |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|breath (Oudengels: ǽðm) |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|öwyt |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Abend |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|avend, aovend/oavend, ouwend |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|avond |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|jûn |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|evening |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|śraeiwa |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|schreiben |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|schrieven |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|schrijven |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|skriuwe |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|to write |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|syster |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Schwester |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|zuster |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|zuster |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|suster |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|sister |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|śtaen |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Stein |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|steen, stien, stain |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|steen |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|stien |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|stone |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|trynkia |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|trinken |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|drinken |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|drinken |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|drinke |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|to drink |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|wełt |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Welt |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|wereld, weld |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|wereld |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|wrâld |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|world |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|wynter |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Winter |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|wienter, weenter, winter, wingter |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|winter |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|winter |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|winter |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|zyłwer |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|Silber |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|zilver, zulver |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|zilver |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|sulver |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|silver |- |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|zyjwa |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|sieben |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|zeuven |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|zeven |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|sân |style="border: 1px #aaaaaa solid;"|seven |} |} === Veurbeeld 2: t [[Onzevaor]] === :Ynzer Foter, dü byst ym hymuł, :Daj noma zuł zajn gywajt; :Daj Kyngrajch zuł dö kuma; :Daj wyła zuł zajn ym hymuł an uf der aot; :dos ynzer gywynłichys brut gao yns haojt; :an fercaj yns ynzer siułda, :wi wir aoj fercajn y ynzyn siułdigia; :ny łat yns cyn zynda; :zunder kaonst yns reta fum nistgüta. :[Do Dajs ej z Kyngrajch an dy maocht, ans łaowa uf inda.] :Amen === Veurbeeld 3: n wegeliedjen === n Wegeliedjen in t Wilmesauers (mit daoronder n Nedersaksiese vertaling): :Śłöf, duy buwła, fest! :Skumma frmdy gest, :Skumma muma ana fettyn, :Z' brennia nysła ana epułn, :Śłöf, duy Jasiu, fest! :Slaap, mien keerltjen, vast! :Der koemen vremde gasten, :Der koemen meuies en ooms, :Ze brengen noeten en appels, :Slaap, mien Jantjen, vast! == Literatuur == * [[Ludwik Młynek]], ''"Narzecze wilamowickie"'', [[Tarnów]], [[1907]]: J.Pisz. * [[Józef Latosiński]], ''"Monografia miasteczka Wilamowic"'', [[Krakau|Kraków]], [[1909]]. * [[Hermann Mojmir]], ''"Wörterbuch der deutschen Mundart von Wilamowice" (Słownik niemieckiej gwary Wilamowic)'', [[Krakau|Kraków]], 1930-1936: [[Polska Akademia Umiejętności]]. * [[Adam Kleczkowski]], ''"Dialekt Wilamowic w zachodniej Galicji. Fonetyka i fleksja"''. [[Krakau|Kraków]], [[1920]]: [[Polska Akademia Umiejętności]]. * [[Adam Kleczkowski]], ''"Dialekt Wilamowic w zachodniej Galicji. Składnia"'', [[Poznań (stad)|Poznań]], [[1921]]: [[Uniwersytet Poznański]]. * [[Maria Katarzyna Lasatowicz]], ''"Die deutsche Mundart von Wilamowice zwischen 1920 und 1987"''. [[Opole (stad)|Opole]], [[1992]]: [[Wyższa Szkoła Pedagogiczna]]. * [[Tomasz Wicherkiewicz]], ''The Making of a Language: The Case of the Idiom of Wilamowice'', Mouton de Gruyter, [[2003]], ISBN 3-11-017099-X * [http://www.box.net/shared/lfmathokg1 Vlamingen in de vergetelheid (Flamandowie w zapomnieniu)] == Referensies == <references/> {{Incubator|kode=wym|naam=Wilmesauer}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|ANS}} [[Kategorie:Germaanse taol]] k15otzgjf1qojfsb5dn9fidgnknqqmq 0 19169 292853 254705 2017-01-01T23:18:18Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De '''Friso-Franko-Saksiese taolen''' vörmen samen n aparte groep taolen die be-oren tot t [[Nedersaksies]] of t [[Nederfrankies]]. t Ongerskeid zich duur de invloed van t [[Fries]] in t [[Nederfrankies]]/[[Nedersaksies]]. De term deut voral op t [[Urkers]]. Mar ok de [[Hollaans (dialekt)|Noord-Hollaandse]] subdialekten van [[Enkhuzen|Inkeuzen]] (t [[Enkhuzens|Inkeuzens]]) in van [[Volledam]] (t [[Volendams|Volledams]]) worren soms duur eurlöörs grote Saksiese invloeden bij disse groep erekend. Bij de angere subdialekten van t Noord-Hollaands is de Saksiese invloed minder groot. In abstrakte zin wort soms t [[Westfries]], in dialekten daorvan, Friso-Franko-Saksies enuumd, dit om de Nedersaksiese invloed te benaodrokken. Vergelikbaore termen bint t [[Friso-Saksische toalen|Friso-Saksies]] in t [[Friso-Frankische toalen|Friso-Frankies]]. Disse andeudingen worren gebrukt vor dialekten in/of taolen die tussen t Fries in t Nedersaksies, of tussen t Fries in t Nederfrankies in zitten. Al disse termen aewen eurlöörs oorsprong in de [[19e eeuw|19e ieuw]]. {{Dialekt|urs|ANS}} [[Kategorie:Taol ien Nederlaand]] mzkyp2yrvu3ctfbwj4btz7o1rfc3ez2 0 19170 240735 2012-08-28T21:05:32Z Servien 7 Servien herneumden de zied [[Friso-Franko-Saksisch]] naor [[Friso-Franko-Saksiese taolen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Friso-Franko-Saksiese taolen]] i9uolmiwnwm3otckb6o89gin3zeeq40 0 19172 240771 2012-08-29T15:54:37Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Volendams]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Volendams]] m04b8gbol4i0ej1bu1ty2fr3ogl7e0p 0 19176 240926 2012-08-30T21:59:53Z Ni'jluuseger 73 Ni'jluuseger herneumden de zied [[Claudius Ptolemaeus]] naor [[Ptolemaeus]] over n deurverwiezing heer: Iederiene kent hum as Ptolemaeus (ik haope de'k niet te deurtastend binne deur dit zunder aoverleg te veraandern) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ptolemaeus]] j7okus95kfb0il1qnm1h2f4atdx4ztb 0 19177 240932 2012-08-30T22:11:46Z Ni'jluuseger 73 Liekt me wat veur een deurverwiezing te zeggen, umdej 'Heerenveen' niet herkent in 'Et Vene' wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Et Vene]] 70rk6yk9ozrk17wx7tl0yhjvm4tfxgc 0 19178 260349 241952 2013-03-11T12:51:16Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q519409]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | soorte = doarp | bestansnaam vlagge = | bestansnaam wapen = | lokasie = | gemeente = [[Roalte]] | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = 640 | doatum inwoners = 2009 | dichtheid = | breedtegroad = 52/27//N | lengtegroad = 6/9//E | verkeersoader = | netnummer = 0529 | postcode = 8055 | webstee = [http://www.zuthem.nl zuthem.nl] | region = NL-OV }} '''Leeg Zuthem''' is n döarpken in de [[Sallaand]]se gemeente [[Roalte]], in [[Neerlaand]]. t Hef 640 inwonners (2009). Leeg Zuthem lig in t meest noordwestelike deel van de gemeente Roalte, zowat 4 kilometer op t zuudoostn van [[Zwolle]]. Töt an de gemeentelike herindelige van [[2001]] was Leeg Zuthem deel van de gemeente [[Heino (Roalte)|Heino]]. Vuurbie Leeg Zuthem löp de spoerliene Zwolle-[[Almelo]], woeran't Leeg Zuthem töt an 1950 nog n eegn stasjunneke har. Op t noordwestn van t döarpke, in de gemeente Zwolle, he'j de [[boerskop]] [[Hoog Zuthem]]. n Naam Zuthem lik ne ofleiding te wean van ''Zuudheem'', ofwal de wonstea op t zuudn. t Doarp hef ne eegne legere skole, [[bibliotheek|bookhalle]], [[kafee]] en [[doarpshoes]]. Doarnöast hebt ze regelmoatig aktiviteitn op t ''Zunneweitje''. In de umgewing van Leeg Zuthem zeent verskeaidene laanderiejn te bekiekn, zo as [[Den Alerdinck]] en [[Colckhof]]. Doarnöast kö'j, a'j richting [[Heino (Roalte)|Heino]] goat, n Diekstool Salland Rot bekiekn, ne skure woerin't bievuurbeeld vroger n oogst dreuge vort epakt kon wordn.<ref>http://www.zuthem.nl/. Bekekn op 31-8-2012.</ref> ==Oetgoande Koppelink== *[http://www.zuthem.nl/ Webstea van en oawer t doarp] <references/> {{Roalte}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Roalte]] ap1p120om42ery2kz53fozqzwfenrkl 0 19179 240947 2012-08-30T23:34:57Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Leeg Zuthem]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Leeg Zuthem]] 2s6ueanfadprewgok2g3in8hq98cjdg 0 19180 240949 240948 2012-08-30T23:36:22Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Zuthem''' kan twee plaatsen wean: *[[Leeg Zuthem]] - n Döarpken in de gemeente [[Roalte]] *[[Hoog Zuthem]] - ne [[boerskop]] in de gemeente [[Zwolle]] {{dv}} 9mtzbv0q7gu7rub8ifxnt8d8cezo72b 0 19181 260210 241383 2013-03-11T12:48:01Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q3090952]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Niej-Heetn | soorte = doarp | bestansnaam vlagge = | bestansnaam wapen = | lokasie = | gemeente = [[Roalte]] | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = 1300 | doatum inwoners = | dichtheid = | breedtegroad = 52/19//N | lengtegroad = 6/21//E | verkeersoader = | netnummer = 0572 | postcode = 8112 | webstee = [http://www.nieuwheeten-online.nl] | region = NL-OV }} '''Niej-Heetn''' is n [[Sallaands]] döarpken in de [[Oaweriessel]]se gemeente [[Roalte]], met ongevear 1300 inwonners. t Doarp ligt tusken [[Hooltn]] en [[Roalte]] in wiedse weilaandn an de raande van de [[Sallaandse Heuwelrugge]]. Dr umhen lignt ook de döarpe [[Hoarle (Healdern)|Hoarle]], [[Heetn]], [[Oknbrook]], [[Lettele]] en [[Nijverdal]]. Leu oet Niej-Heetn goat nauw met mekaar umme. Dr zeent rellatief völle inwonners bie ene van de vereanigingn in t doarp. De [[Rooms-Katholieke Karke]] [[Jozef van Nazareth]] is van [[1923]] en ontwörpn duur [[Wolter te Riele]].<ref>[http://www.hervormdholten.nl/organisaties/rkparochie.htm R.K. Parochie St. Joseph Nieuw-Heeten/Holten; Gebouw Irene] op hervormdholten.nl</ref> == Oetgoande koppelink == * [http://www.nieuwheeten-online.nl/ nieuwheeten-online] <references/> {{Roalte}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Roalte]] qwzsu8m6oxhydcnuq4588tqbg6bkfgu 0 19182 240952 2012-08-30T23:50:00Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Niej-Heetn]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Niej-Heetn]] fcy6aa1atcc9cumr4i66zndzvhs15jb 0 19183 240953 2012-08-30T23:50:23Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Niej-Heetn]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Niej-Heetn]] fcy6aa1atcc9cumr4i66zndzvhs15jb 0 19184 240956 2012-08-30T23:51:59Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Niej-Heetn]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Niej-Heetn]] fcy6aa1atcc9cumr4i66zndzvhs15jb 0 19187 241015 2012-08-31T18:21:28Z Servien 7 Servien herneumden de zied [[Stokholm]] naor [[Stockholm]] over n deurverwiezing heer: lao'w t dan mer gewoon zo houwen, op zien Zweeds :) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stockholm]] 9xu6g489cgaxlzw7fm1rh11la22jjup 0 19189 291454 276005 2016-11-04T16:13:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Sybrand van Haersma Buma 2012.jpg|thumb|Sybrand van Haersma Buma in 2012]] '''Sybrand van Haersma Buma''' ([[Workum]], [[30 juli]] [[1965]]) is nen Nederlaandsen politieker van t [[CDA]]. Op t moment is e fraktieanvoerder in den [[Tweeden Kamer]] en [[liesttrekker]] bi'j de Tweede Kamerverkiezingen van september 2012. Op 18 mei 2012 wier Van Haersma Buma ekaozen tot parti'janvoerder, waornao hee op 30 juni formeel beneumd worden. Eerder was e al parti'janvoerder, samen met visepremier en minister [[Maxime Verhagen]] en parti'jveurzitter [[Ruth Peetoom]]. {{commonscat}} {{DEFAULTSORT:Haersma Buma, Sybrand}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:CDA Politikus]] [[Kategorie:Tweede Kamerlid]] mzimm8oof9j3k9dqhjw64iouplufwzd 0 19190 292605 292604 2016-12-20T13:44:11Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Pechtold 29 03 048b (2).jpg|thumb|Alexander Pechtold]] '''Alexander Pechtold''' ([[Delft]], [[16 december]] [[1965]]) is nen Nederlaandsen politieker veur [[Democraten 66]] (D66). Op t moment is e [[fraktieveurzitter]] in den [[Tweeden Kamer]] en [[liesttrekker]] bi'j de Tweede Kamerverkiezingen van september 2012. Van 1997 tot 2003 was e [[wetholder]] van [[Leidn]], van 2003 tot 2005 [[borgemeister]] van [[Wageningen]] en van 2005 tot 2006 [[minister]]. {{DEFAULTSORT:Pechtold, Alexander}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:D66-politiker]] [[Kategorie:Nederlandsen minister]] [[Kategorie:Tweede Kamerlid]] [[Kategorie:Borgemeister]] [[Kategorie:Wetholder]] brs3xm4jta3bkhwk5mc9jdt5ulnlsqm 0 19191 292608 291457 2016-12-20T13:49:05Z Wwikix 13678 kat, + wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Emile Roemer 2012-1.jpg|thumb|Emile Roemer]] '''Emile Gerardus Maria Roemer''' ([[Boxmeer (plaats)|Boxmeer]], [[24 augustus]] [[1962]]) is nen Nederlaandsen politieker veur de [[Socialistiese Parti'je (Nederlaand)|Socialistiese Parti'je]]. Hee is sund de [[Tweede Kamerverkiezingen 2006]] lid van den [[Tweeden Kamer]], sund 2010 is e den [[fraktieveurzitter]], waor at e [[Agnes Kant]] opvolgen. Van 2002 tot 2006 was e [[wetholder]] van Boxmeer. {{DEFAULTSORT:Roemer, Emile}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:SP-politiker]] [[Kategorie:Tweede Kamerlid]] [[Kategorie:Wetholder]] iquf5mc2wq7lpxz7g55hmuvwl7o2qjq 0 19192 292301 292213 2016-12-13T09:35:21Z Wwikix 13678 + wikitext text/x-wiki [[Bestaand:01. Diederik Samsom.jpg|thumb|Diederik Samsom]] '''Diederik Maarten Samsom''' ([[Grunnen (stad)|Grönningen]], [[10 juli]] [[1971]]) is nen Nederlaandsen politieker veur de [[Partij van de Arbeid|Parti'je van den Arbeid]]. Hee zat van 30 januari 2003 tot 12 december 2016 in den [[Tweeden Kamer]]. Op 16 meert 2012 wier Samsom deur de laeden van de parti'je ekaozen tot fraktieveurzitter en politiek leider. Sund 12 december 2016 is [[Lodewijk Asscher]] politiek leider en [[Attje Kuiken]] fraktieveurzitter. {{DEFAULTSORT:Samsom, Diederik}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Tweede Kamerlid]] [[Kategorie:PvdA-politiker]] 8jlrzt5uaeeykm6m314utzigduhrkvw 0 19193 271508 269516 2013-12-01T22:16:30Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Jolande Sap 2.jpg|thumb|Jolande Sap]] '''Johanna Catharina Maria (Jolande) Sap''' ([[Venlo]], [[22 mei]] [[1963]]) is ne Nederlaandse politika en ekonome. Van [[17 desember]] [[2010]] tot [[5 oktober]] [[2012]] was ze [[fraksieveurzitter]] van [[GreunLinks]] in den [[Tweeden Kamer]] en daormet politiek leider van de parti'je. Zee volgen [[Femke Halsema]] op en worden zelf op evolgd deur [[Bram van Ojik]]. == Oetgaonde verwiezingen == {{Commonscat|Jolande Sap}} {{DEFAULTSORT:Sap, Jolande}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Tweede Kamerlid]] [[Kategorie:GroenLinks-politiker]] bz6dcaqqvy0j1h32siis5zrhpjy84e4 0 19194 293113 291456 2017-03-15T01:51:11Z Nederlandse Leeuw 3206 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Mariannethieme.jpg|thumb|Marianne Thieme (2012)]] [[File:Marianne Thieme voice - nl.ogg|thumb|Thieme stelt zichzelf veur (meert 2017).]] '''Marianne Louise Thieme''' ([[Ede]], [[6 meert]] [[1972]]) is ne Nederlaandse politika, deerenaktiviste, juriste en publisiste. Zee is ene van de oprichters van de [[Partij voor de Dieren|Parti'je veur de Deers]] en ok fraktieveurzitster van disse parti'j in den [[Tweeden Kamer]]. As publisiste skrif ze ok ovver deers en rechten van deers. {{commonscat}} {{DEFAULTSORT:Thieme, Marianne}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:PvdD-politiker]] [[Kategorie:Tweede Kamerlid]] hryt2ct6vmv7ylph8d7jnhg1l9wwr0e 0 19195 260434 253781 2013-03-11T12:53:05Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 137 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7757]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * … == Geboren == * [[3 juni]] - [[Lucas Jonker]], Overiesselse schriever * [[23 juni]] - [[Cornelis Jetses]], Nederlaandse illustraotor * [[10 december]] - [[Louis Albert Roessingh]], Drèentse schilder en dichter * [[Albert Dening]], Drèents dichter en schriever van vertellegies == Uut de tied == * … q0ch5txxogljjj1bcmikw6h3ziiqi15 14 19197 291795 289162 2016-11-10T16:16:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] 9oknqgn8m565flut9q04dv7hnl58rw8 0 19198 284333 241548 2016-05-01T08:56:45Z Andre Engels 51 wikitext text/x-wiki * [[Ems (revier)]], n revier in t noordwesten van Duutslaand * [[Heemse]], n dörp in [[Hardenbarg (gemiente)|Hardenbarg]] {{dv}} bck53q3v8w6dvx03gbpl7a1edfm0s7p 10 19200 261925 248827 2013-04-15T07:56:10Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q11036613]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} | continent = Europa | level = 0 | maxlevel= 1 | acronym = PL | top = PL | upper = | lemma = Pooln | admname = Republiek Polen | admtype = Republiek | 0 = Polen | 1 = | 2 = | map = Polen | flag = Flag of Poland.svg }}<noinclude> {{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> j5tuetgrgq9kqk9vz049lq41ejigbcn 14 19201 292796 292736 2016-12-22T14:23:08Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Germaanse taol]] cq74r9vh0yz1s0kgey2kflg4aqntjnn 0 19202 290275 278225 2016-10-31T16:52:58Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezingen */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:South Africa 2001 English speakers proportion map.svg|thumb|Geografiese verspreiding van t Engels in Zuud-Afrika: persentazie van de bevolking dat t as eerste taal hef. {| |valign=top| {{Kaortlegenda|#EDF8E9|0–20%}} {{Kaortlegenda|#BAE4B3|20–40%}} {{Kaortlegenda|#74C476|40–60%}} |width=15| |valign=top| {{Kaortlegenda|#31A354|60–80%}} {{Kaortlegenda|#006D2C|80–100%}} |}]] [[Bestaand:South Africa 2001 English speakers density map.svg|thumb|Geografiese verspreiding van t Engels in Zuud-Afrika: dichtheid an eerstetaalsprekers van t Engels. {| |valign=top| {{Kaortlegenda|#ffffcc|&lt;1 /km²}} {{Kaortlegenda|#ffeda0|1–3 /km²}} {{Kaortlegenda|#fed976|3–10 /km²}} {{Kaortlegenda|#feb24c|10–30 /km²}} {{Kaortlegenda|#fd8d3c|30–100 /km²}} |width=15| |valign=top| {{Kaortlegenda|#fc4e2a|100–300 /km²}} {{Kaortlegenda|#e31a1c|300–1000 /km²}} {{Kaortlegenda|#bc0026|1000–3000 /km²}} {{Kaortlegenda|#800026|&gt;3000 /km²}} |}]] t '''Zuud-Afrikaans Engels''' (aofekort: '''ZAE'''; offisieel aofekort as: '''SAfrE''', '''SAfrEng''', '''SAE''', '''en-ZA'''<ref><code>en-ZA</code> is de [[taalkode]] veur t ''Zuud-Afrikaans Engels'' , zo as vastesteld as [[ISO-standard]] en [[internet]]standard).</ref>) is t [[Engels]] dat espreuken wörden in [[Zuud-Afrika]]. t Engels van eerstetaalsprekers uut [[Zimbabwe]], [[Zambië]] en [[Namibië]] wörden erkend as vertakkingen dervan. Der bin wel wat sosiale en regionale verschillen binnen t Zuud-Afrikaans Engels. Sosiale verschillen binnen t Zuud-Afrikaans Engels bin in dree groepen verdeeld: '''Ekultiveerd''' (Cultivated), t luustert nauw naor t deftige Engels (wat de Engelsen [[Received Pronunciation]] neumen) en wörden in verbaand ebröcht mit de [[bovenklasse]]; '''Algemeen''' (General), n sosiaal kenmark van de middenklasse, en '''Breed''' (Broad), wörden in verbaand ebröcht mit t warkvolk, en lik arg op t Engels zo as t espreuken wörden deur [[Afrikaans]]taligen. In t Australies Engels he'j n zelfde soort situasie. ==Uutspraak== Liekas t [[Brits Engels]] in Zuud-England, is t Zuud-Afrikaans Engels [[tremulaant|niet-rhoties]] (dit betekent da'j de [[r (letter)|r]] nao n klinker minder rollend uutspreken; bie sprekers die n Afrikaanse invleud hebben kan dat wel zo ween) en hef zogeneumde ''trap-bath''-splitsing, wat inhölt der n uutspraakverschil is tussen de Engelse woorden ''trap'' (IPA: {{IPA|/træp/}}) en ''bath'' (IPA: {{IPA|/bɑːθ/}}). An t einde van n woord völt de r vake zelfs helemaole vort, bv. in 'car' en 'cure' dat uutespreuken wörden as {{IPA|[kɑː]}} en {{IPA|[kjʊə]}}. De twee heufdkenmarken van de Zuud-Afrikaans Engelse klankleer bin t gedrag van de [[klinker]]s in ''kit'' en ''bath''. De klinker in ''kit'' neigt naor n "splitsing", zodat der n dudelike [[allofoon|allofone]] variasie is tussen de esleuten, {{IPA|[ɪ]}} veur in de mond en n wat sentralere {{IPA|[ɪ̈]}}. De klinker in ''bath'' is karakteristiek open en achter in de keel in de Algemene en Breje variëteiten van t Zuud-Afrikaans Engels. De neiging um beie {{IPA|/aʊ/}} en {{IPA|/aɪ/}} te [[eenklank|vereenklanken]] tot {{IPA|[ɑː]}} en {{IPA|[aː]}} respektievelik, bin typiese kenmarken van t Algemene en Breje Zuud-Afrikaans Engels. Woorden as ''pin'' en ''bit'' klinken in t Zuud-Afrikaans Engels eerder as {{IPA|[pən]}} en {{IPA|[bət]}}, dit is vergeliekbaor mit de Afrikaanse uutspraak veur de i. Eigenschappen die betrekkige hebben op medeklinkers bin onder aandere de neiging um stemloze [[plofklank]]en, waor de klemtoon op völt, an t begin van n woord ongeaspireerd uut te spreken, {{IPA|[tj]}} '' tunes'' (tonen) en {{IPA|[dj]}} ''dunes'' (dunen) klinken dan as {{IPA|[tʃ]}} en {{IPA|[dʒ]}}. De {{IPA|/h/}} hef n starke neiging um an t begin van n woord stemhebbend te ween. Oek hef t Zuud-Afrikaans Engels de Afrikaanse/Nederlaandse g-klank in partie woorden (IPA: {{IPA|x}}), bv. ''ag'', ''gogga'', ''gooi'', enz. ==Woordeschat== ===Veurbeelden=== t Zuud-Afrikaans Engels hef n bulte woorden die in t Britse of t Amerikaanse Engels niet veurkoemen, meestentieds stammen disse woorden aof van t [[Afrikaans]] of [[Bantoetalen]] (zo as [[Zoeloe]] of [[Xhosa]]), mer veural in [[Durban]] he'j wat invleujen uut de [[Indiese talen]]. Woorden die t ZAE gemeen hef mit t [[Noord-Amerikaans Engels]] bin ''mom'' (moene; in de meeste Brits Engelse dialekten en in t Australies Engels is t: 'mum'),''freeway'' of ''highway'' (Brits Engels: 'motorway'), ''cellphone'' (mobiele telefoon; in t Brits en Australies Engels: mobile) en ''buck'' veur geld (de [[Zuud-Afrikaanse raand]], in dit geval, en niet de [[dollar]]), ''ou/oke'' veur n 'keerltjen'. Zuud-Afrikanen maken n onderscheid tussen [[voetbal]] (''soccer'' tegenover t Standardengelse 'football') en [[rugby]]. Der bin wel wat verschillen binnen de Zuud-Afrikaans Engelse variaanten: in [[Johannesburg]] is t Engels stark op t Engels ebaseerd, terwiel t in de [[Oost-Kaap]] n starke Afrikaanse invleud hef. Allewel de verschillen tussen de twee groot bin, bin der oek veule overeenkomsten. Sommige woorden die allinnig in t Zuud-Afrikaans Engels veurkoemen bin: ''takkies'', ''tackie'' of ''tekkie'' veur n '[[sportscho]]' (Amerikaans Engels: sneakers; Brits Engels: trainers), ''combi'' of ''kombi'' veur n kleine busse vergeliekbaor mit n [[Volkswagen Kombi]], ''bakkie'' veur n auto waorvan de achterkaante los is (Standardengels: pick-up truck), ''kiff'' veur 'cool', ''lekker'' veur 'leuk', ''donga'' veur '[[geule]]', ''dagga'' veur '[[kannabis]]', ''[[braai]]'' veur 'barbecue' en ''jol'' veur n 'feesjen'. ===In t Standardengels terechtekeumen=== Der bin verschillende Zuud-Afrikaans Engelse woorden die in t Standardengels terechtekeumen bin, meestentieds vanuut t Afrikaans of n aandere inheemse taal uut de regio: ''[[äärdvärken|aardvark]]'' (eerdvarken); ''[[apartheid]]''; ''commando'' (kommando); ''veld''; ''[[impala]]''; ''[[mamba]]''; ''[[trek]]'' en ''[[spoor]]'' (spoor van n dier). ==Veurbeelden van ZAE-aksenten== (De volgende veurbeelden bin aofkomstig van ZAE-aksenten die op-eneumen bin veur de webstee [http://accent.gmu.edu http://accent.gmu.edu]) *[http://accent.gmu.edu/searchsaa.php?function=detail&speakerid=903 Eerstetaalspreker van t ZAE: n keerl uut Kaapstad, Zuud-Afrika] *[http://accent.gmu.edu/searchsaa.php?function=detail&speakerid=904 Eerstetaalspreker van t ZAE: n deerne uut Kaapstad, Zuud-Afrika] *[http://accent.gmu.edu/searchsaa.php?function=detail&speakerid=496 Eerstetaalspreker van t ZAE: n keerl uut Port Elizabeth, Zuud-Afrika] *[http://accent.gmu.edu/searchsaa.php?function=detail&speakerid=102 Eerstetaalspreker van t ZAE: n keerl uut Nigel, Zuud-Afrika] ==Referensies== <references/> ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.englishacademy.co.za English Academy of South Africa] *[http://www.frokwon.net/slang.asp Straottaalwoordeboek van Zimbabwe] *[http://www.wavescape.co.za/bot_bar/surfrikan/slang.html "Surfrikan", t Zuud-Afrikaans Engels van surfers] *[http://www.roepstem.net/sa-english.html De invleud van t Afrikaans op t ZAE (in t burgers)] *[http://www.rsa-overseas.com/features/slang.htm The Expat Portal RSA Slang] *[http://web.ku.edu/~idea/africa/southafrica/southafrica.htm Verschillende ZAE-veurbeelden] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Engels]] [[Kategorie:Zuud-Afrika]] ol81tlil2qrwov6gps62c9ly42kmljc 0 19203 268229 260205 2013-06-13T14:18:30Z 80.114.178.7 körtere link wikitext text/x-wiki [[Bestaand:NSG Zarth2.JPG|thumb|Naturschutzgebiet Zarth, Duutslaand]] [[Bestaand:Map - NL - Zeewolde (2009).svg|thumb|Zeewolde en umgeving (2009)]] t [[Toponiem]] '''wold{{small()|e}}''' kömp van t [[Oldsaksisch|Oudsaksiese]] woord ''wald'', dat vanaof t [[Middelnederduuts]] aof an ''wold'' gung heetten. In t [[Nederlaands]] wörden de variaant '''woud{{small()|e}}''' gebruukt, dat zien oorsprong vient in t [[Oudnederlaands|Oud-]] en [[Middelnederlaands]]. t Betekent 'uutgestrekt, onontgonnen bos'<ref name="etymologiedatabank">http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/woud</ref> of 'zompig bos veural in t zeekleigebied'<ref name="Gysseling">[[Maurits Gysseling]]: ''Toponymisch Woordenboek van België, Nederland, Luxemburg, Noord-Frankrijk en West-Duitsland (vóór 1226)'', 1960</ref>. n Ouwere vorm is t [[Germaanse talen|Germaans]]e ''*walþuz'', 'woud, wildernisse, [[heed]]'<ref>[http://www.koeblergerhard.de/germanistischewoerterbuecher/althochdeutscheswoerterbuch/ahdW.pdf Althochdeutsches Wörterbuch]</ref>, dat oek in Engelaand weer te vienen is in de toponiemen ''wolds'' en ''weald'' en in Duutslaand as ''Wald''. Mit ''wold/woud'' wörden in alle Germaanse taalfasen onontgonnen gebied of wildernisse zonder meenselike aktiviteit an-eduuid, hieruut ku'j aofleien dit waorschienlik de oorspronkelike betekenisse is. Dit in tegenstelling tot bossen die mit [[-loo (toponiem)|loo]], [[-holt (toponiem)|holt]] of [[-widu (toponiem)|widu]] an-eduuid wördden. In Nederlaand ha'j disse onontgonnen bossen veural op vene of klei, bieveurbeeld an de raanden van de vochtige veengebiejen tussen de rivierlopen van de Rijndelta, mer oek op de nattere zaandgronden. De variaanten -wold, -wolde, -woold en -woolde koemen veur in t noordoosten van Nederlaand, de variaanten -woud en -woude in [[Frieslaand]] en t westen van Nederlaand. Niet verwaant is Engelse ''wood'', uut t [[Oudengels]] ''wudu'', ouwer ''widu'' 'bos; hout', dat is ontstaon uut de [[Oergermaans]]e stamme ''*widu-''.<ref name="etymologiedatabank"/> Disse vorm he'j in Nederlaand onder aandere in de plaotsnamen [[Onstwedde]] (''Uneswido''), [[Ulsda]] (''Olswyda''), [[Vlagtwedde]] (''Vlagtwede'') en [[Winschoot]] (''Winsewida''). ==Veurbeelden die aofeleid bin van ''*walþuz''== [[Eemswoolde|Eemswoude]], [[Lutjewolde]] (vrogger: Emderwolde), [[Noord-Scharwoude]], [[Abtswoude]], [[Reiderlaand|Reiderwolde]], [[Rijnsaoterwoude]] (Rijnsaterwoude), [[Schewol]] (Schildwolde), [[Spaarnwoude]], [[Steerwolde]], [[Vredewold]], [[Westerwoolde]] (Westerwolde), [[Woolde]], [[Zuud-Scharwoude]] (Zuid-Scharwoude). ==Veurbeelden die misschien aofeleid bin van ''*walþuz''== Der bin nog aandere plaotsen mit -wo(o)ld(e) of -woud(e), mer umdat hiervan gien of gien eendujige ouwe vermeldingen bekend bin, bi'w niet helemaole wisse van of disse plaotsen aofeleid bin van ''*walþuz''.<br> [[Aartswoud]], [[Bellingwolde]], [[Dantumewoolde|Datumawoude]], [[Finsterwolde]], [[Haakswold]], [[Haozerswoude-Darp]] (Hazerswoude-Dorp), [[Haozerswoude-Rijndiek]] (Hazerswoude-Rijndijk), [[Hoogwoud]], [[Wolle]], [[Murmerwoolde|Murmerwoude]], [[Ni'jhooltwoolde]], [[Eel-Potterwold]], [[Raevenswoold]], [[Schellingwoude]], [[Terwolde]], [[Woold]], [[De Woude]], [[Zeuterwoude]] (Zoeterwoude), [[Zujerwoude]] (Zuiderwoude), [[Zuudwolde]]. ==Veurbeelden die niet aofeleid bin van ''*walþuz''== * [[Ellewoutsdiek]] is aofeleid van ''Aliwaldas dika'' (diek van vremde heerser)<ref name="Gysseling"/>. * [[Woudrichem]] is ontstaon uut ''Waldaharinga haim'' (woenige van de luui van Waldahari)<ref name="Gysseling"/>. ==Niejvormingen== Oek in niejere plaotsnamen wörden -wold(e) of -woud(e) gebruukt. Veurbeelden bin: [[Oranjewoud]] (in 1676), [[Runerwold]] (in de 18e eeuw), Steenwiekerwold (of: [[Stienwiekerwoold]]), [[Zeewolde]] (1984, n overbliefsel van ''Seaewald'', vermeld in [[793]]), de gemeente [[Rijnwoude]] (1993) en de Niej-Vennepse wiek [[Getsewoud]] (1998). ==Referensies== <references/> {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Bos]] [[Kategorie:Toponymie]] qhalqa7y7b7xohhy5i2dagqxmfuy5nf 10 19204 260488 255046 2013-03-11T12:54:36Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 76 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q12274]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Polen | top = 55.2 | bottom = 48.7 | left = 13.8 | right = 24.5 | image={{#switch: {{{2|}}} | relief = Relief Map of Poland.svg |#default = Poland location map.svg }} | region = PL | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} == Aandere kaarten == <gallery> Bestaand:Poland2 location map.svg|met rivieren en kanoalen </gallery> </noinclude> r9a9qbn7ifivzgsae67107ik0e74u1w 0 19210 282000 276391 2015-05-09T08:39:57Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki Van '''Merovech''' wörd ezegd dat e, noa [[Chlodio]], dn konning van de Saliese [[Fraanken]] was tussen 447-458 van oensze hudige joartelling. Hi-j is dn namegeaver en (dus) eersten van de dynastie der Merovings, onder disse luu hef 't [[Fraankiese Riek]] töt blui ekommen. ==Legendariesn konning== Der mut ezegd wörden dat der oaver Merovech niet zo völle bekend is, drumme wörd e ok as 'n half-mythies keerltie eziene. Woarschienlik was e 'n zönne van Chlodio. Mar de legende verteld oens dat hi-j verwekt is toe as ziene moe bi-j 't badden 'n zeemonster tegenkwaamp. Di's meuglik ok de verkloaring veur de oorsprunk van de uutsprake dat iene van (Europese) oadel ''blauw blood'' hebben zol, net-as de zeewezens. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Franken]] [[Kategorie:Geschiedenis]] [[Kategorie:Germaanse oaldheid]] 8qaal68fb5a0au5kby6qrn1p632lbj1 0 19211 241336 2012-09-03T15:43:14Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Rooms-Katholieke Karke]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Rooms-Katholieke Karke]] jne62jmhii5tj6q1zabkddxl2btt2hf 0 19213 241427 2012-09-04T16:01:18Z Grönneger 1 35 deurverwiezing naor [[Dollert]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Dollert]] 5i6voq20ptjo1dlqb3bun21v7ck3lef 0 19214 264971 241614 2013-05-09T22:12:49Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[File:Dollart-Geschichte.png|right|300px|thumb|De gebieden bie Scheemde woar 1595, 1625, 1665 en 1701 instoan vörmden de Golden Hörn]] De '''Golden Hörn''' was n stok vun de [[Dullert]]. t Is in verschaaidene stadioms ontstoan en het om en bie 1500 zien grootste oppervlak beriekt. Sikkom 100 joar loater woer begunt mit de inpolleren. De Golden Hörn (noar t [[Nederlaands|Hollaands]] vertoald zol dat 'Gouden Hoek' wezen) lag tuzzen [[Scheemde]], [[Zuudbrouk]], [[Noordbrouk]] en [[Woldendörp]] en vörmde n soort [[fjord]]. Dit kwam deurdat t aan baaide zieden begrensd woer deur heugtes. Aan de westkaant ligt n lege rog dij ontstoan is, eerst deur aanwas, zo as t Hoogelaand hoog worden is, loater deur de duuntjes vun t rivierke de [[Menter Ai]] en loater weer deur aanwas. De Golden Hörn lag den ook woar of t rivierke vrouger streumd haar, dus faailieks woer t de mond vun de Menter Ai. Aan de oostkaant ligt t "Hoog van Finnerwol" dat ontstoan is deur laand-ies tiedens de lèste iestied. Dit hoog vörmt n soort van kom, dij vandoag aan n dag vuld is mit woater en t [[Oldambtmeer]] is. ==Noam== De noam Golden Hörn komt van de ploatsnoam ''Goldhorn'', n loug dij verzopen is in de Dullert. t Was veurtieds n goud stee om koren te verbaauwen, vandoar t woord 'gold'. t Woord 'hörn' ([[Nederlaands|Hollaands]]: (binnen)hoek) wordt in t [[Grönnegs]] ook wel broekt veur n 'gebied', zo as in de oetdrokken "doar in dij hörn/houk vun de pervìnzie/gemainte/t laand". Deurdat de Dullert nou ook n hörn haar woer de noam overnomen. n Aander theorie woar of de noam vot komt is dat t fjord denken dee aan de zeetong in [[Konstantinopel]] (noudoags [[Istanbul]]) dij ook [[Golden Hörn (Istanbul)|Golden Hörn]] ([[Törks]]: ''Altın Boynuz'' of ''Haliç'') nuimd woer en dij de oldstad aan de noordziede schaaidt vun t kertaaier [[Galata]]. Tegenswoordeg is de noam Golden Hörn nog weer te vinden in de Grönnegse noam [[Hörn (Oldambt)|Hörn]] veur Nieuw-Scheemda, dat in de veurmoalege Golden Hörn ligt. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Woater in Grunnen]] oe84q2k0740h9qtu27zert0fvbk5ir5 6 19215 241451 2012-09-04T18:33:47Z Servien 7 Vlagge ontwörpen veur 700-jaorig bestaon van de Stellingwarven. Mit toestemming van de Stellingwarver Schrieversronte. wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Vlagge ontwörpen veur 700-jaorig bestaon van de Stellingwarven. Mit toestemming van de Stellingwarver Schrieversronte. == Lisensie == {{GFDL}} 7syxwc56tloimq2v6gsh7cqvypo6cv2 6 19216 281406 268261 2015-04-22T16:44:29Z Servien 7 wikitext text/x-wiki == Beschrieving == n Ontwarp veur de Veluwse vlagge. n Samenstelling van verschillende elementen uut vlaggen van de Veluwse gemeenten. Niet erkend as offisiële vlagge. == Lisensie == {{Ewmulti}} [[Kategorie:Ofbeelding:Flagge|Veluwe]] nho2inv4pgy5bd8zzfxc40gqgbtas8a 6 19217 241458 2012-09-04T18:51:42Z Servien 7 Servien herneumden de zied [[Bestaand:Veluwe vlag nieuw.png]] naor [[Bestaand:Veluwse vlagge.png]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Bestaand:Veluwse vlagge.png]] l26ezyeckpa8r49b900lwcfot5vq6kp 0 19220 241491 2012-09-04T20:27:18Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Tweede Wereldoorlog]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Tweede Wereldoorlog]] bn9md70x0fs85dzem64zzogt797949j 0 19221 268394 261323 2013-07-03T16:02:54Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki '''TARGET2''' ('''T'''rans-European '''A'''utomated '''R'''eal-time '''G'''ross Settlement '''E'''xpress '''T'''ransfer System) is de tweede generaatsie van t betalingsverkeersysteem [[TARGET (betalingsverkeer)|TARGET]]. t is sund den 19den november 2007 t gemeenskoppelike systeem van de europese sentrale banken ([[Real Time Gross Settlement|RTGS]]) um internationaal [[Gèld|geld]] oet te wisselen . t Is ontstaon deurdat de betalingssystemen van de sentrale banken van de laanden dee't bi'j de [[Eurozone]] heurt (dus dee't den Euro as betaalmiddel gebroekt) en dat van de [[ECB|Europese Sentrale Bank]] bi'j mekare edaone bunt. t Warkt as volgt: as beveurbeeld nen Grieksen ondernemmer in Nederlaand iets bestelt, betaalt e dat bi'j ne Griekse banke. Dee banke regelt internationaal verkeer via de Griekse Sentrale Banke. De Griekse Sentrale banke gif de ovverskrieving deur an de Europese Sentrale Banke via TARGET2. Daordeur ontsteet der n positief saldo veur de DNB, en n negatief saldo op TARGET2 veur de Griekse Sentrale Banke. [[Bestaand:TARGET2 balances.png|800px| Ontwikkeling van saldi in TARGET2]] {| class="wikitable float-right sortable" style="text-align:right;" |+ TARGET2-Saldi in miljarden Euro<br/>(Stand: 15 augustus 2012)<ref>Institut für Empirische Wirtschaftsforschung der Universität Osnabrück: [http://www.iew.uni-osnabrueck.de/Intra_Eurosystem_balances.xlsx TARGET2-Salden im Eurosystem]</ref> ! Staot !! Bedrag !! Maond |- | align="left" | [[Duutslaand]] || 727,206 || Juli 2012 |- | align="left" | [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] || 124,119 || Juli 2012 |- | align="left" | [[Nederlaand]] || 123,299 || Juni 2012 |- | align="left" | [[Finlaand]] || 59,050 || Juli 2012 |- | align="left" | [[Estlaand]] || 0,699 || Juni 2012 |- ! Totaal || 1.034,373 || |- | align="left" | [[Malta (laand)|Malta]] || -1,137 || Juni 2012 |- | align="left" | [[Slowenië]] || -5,166 || Juni 2012 |- | align="left" | [[Cyprus]] || -10,434 || Juli 2012 |- | align="left" | [[Frankriek]] || -12,187 || Juni 2012 |- | align="left" | [[Slowaki'je]] || -13,622 || Dez. 2011 |- | align="left" | [[Oostenriek]] || -37,937 || März 2012 |- | align="left" | [[België]] || -41,091 || Juli 2012 |- | align="left" | [[Portugal]] || -74,324 || Juni 2012 |- | align="left" | [[Ierlaand (laand)|Ierlaand]] || -103,200 || Juni 2012 |- | align="left" | [[Griekenlaand]] || -105,044 || Juli 2012 |- | align="left" | [[Italië]] || -280,093 || Juli 2012 |- | align="left" | [[Spanje]] || -423,272 || Juli 2012 |- ! Totaal || -1.107,507 || |- |} ==Oetgaonde verwiezingen== [http://www.eurocrisismonitor.com/ Eurocrisismonitor] <references /> [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Europese Unie]] [[Kategorie:Banke]] 5jxx2ylccbhl5ek4ne8jpwkko1ydij9 14 19222 291582 269739 2016-11-07T15:11:55Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Europa| ]] [[Kategorie:Politiek]] nsox9aucuw9mgo0ui8bo8lnq7dg1np3 10 19223 261790 247242 2013-04-15T01:37:33Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 14 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q10964010]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Babel2|Westlaauwers Frais|fy|It '''[[:Kategorie:Gebruker fy|Frysk]]''' fan dizze brûker is '''[[:Kategorie:Gebruker fy-2|ridlik]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker fy-2]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker fy-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|fy-2]] </noinclude> 6whgxom8koi9c7vk91x4p6mg5tvcrtb 14 19225 241521 2012-09-04T21:40:01Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Gebruker fy]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker fy]] fic1cbgqk2d3v6bxgguoodxxrpwpmzc 0 19226 268962 254765 2013-08-05T08:33:19Z Servien 7 -wiu wikitext text/x-wiki Hieronder vie'j n overzichte van de [[politiek]]e partiejen die in [[2012]] véúr of tégen n '''hogere erkenning van t Nedersaksies''' bin. ==Veur== * [[GroenLinks]] (GL) ** In elk geval in woord in Drenthe: <ref name="provstatdrent">[http://www.provincialestaten.drenthe.nl/actueel/nieuwsberichten?ActItmIdt=26038&handheld=true&ActLbl=taol_en_dwang_giet Provinsiaole Staoten Drenthe: Taol en dwang giet niet saomen]</ref> ** Op de vraag, die per netpost an de partie esteld was, of ze achter n hogere erkenning veur t Nedersaksies an zollen jagen was t antwoord:<br /><cite>GroenLinks vindt het belangrijk dat lokale culturen en minderheden zoveel mogelijk beschermd en bevorderd worden in hun bestaan. Minderhedenbeleid is altijd een speerpunt van GroenLinks geweest.</cite> * [[Democraten 66]] (D66) ** In elk geval in woord in Groningen: <ref>[http://twiitter.rtvnoord.nl/artikel/artikel.asp?p=108625 D66 wil asnog erkenning veur Nedersaksies]</ref> * [[ChristenUnie]] (CU) ** In elk geval in woord in Drenthe: <ref name="provstatdrent">[http://www.provincialestaten.drenthe.nl/actueel/nieuwsberichten?ActItmIdt=26038&handheld=true&ActLbl=taol_en_dwang_giet Provinsiaole Staoten Drenthe: Taol en dwang giet niet saomen]</ref> ==Tegen== * [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie]] (VVD) ** Veur beskarming en tegen te völle snieden in bv ''huus van de taol''. Maor tegen oetbreiding naor andere gebeden as rechtspraok, zeker as dat geld kost. Dus prakties ezene tegen oetbreiding naor deel III dat dat veurskrif (staandpunt van Provinsiaole Staoten Drenthe).<ref>[http://drenthe.vvd.nl/nieuwsarchief/21512/ VVD Drenthe: Gin kontraproduktieve gevolgen]</ref> <ref>[http://drenthe.vvd.nl/actueel_4308/45286/ VVD Drenthe: Gin Friese toostanden]</ref> <ref name="provstatdrent">[http://www.provincialestaten.drenthe.nl/actueel/nieuwsberichten?ActItmIdt=26038&handheld=true&ActLbl=taol_en_dwang_giet Provinsiaole Staoten Drenthe: Taol en dwang giet niet saomen]</ref> * [[Christen-Democratisch Appèl]] (CDA) ** [[Liesbeth Spies]] van t CDA hef de erkenning van t [[Nedersaksies]] onder deel III van t [[Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen]] aofewezen. ** Oek in Drenthe zag n meerderheid van t CDA t nut niet in van n hogere erkenning.<ref name="provstatdrent">[http://www.provincialestaten.drenthe.nl/actueel/nieuwsberichten?ActItmIdt=26038&handheld=true&ActLbl=taol_en_dwang_giet Provinsiaole Staoten Drenthe: Taol en dwang giet niet saomen]</ref> ** '''Veur''': verschillende kollega's van minister Spies, gaffen an veur n hogere erkenning te ween, minister Spies van t CDA hef daor niet naor eluusterd.<ref>[http://www.destentor.nl/regio/10567390/CDA-wil-uitleg-over-erkenning-Nedersaksisch.ece CDA wil uutleg over erkenning Nedersaksies]</ref> <ref>[http://www.weblogzwolle.nl/content/view/27995/55/ CDA Kamerlejen striejen veur erkenning streektaal]</ref> * [[50Plus]] (50+) ** Op de vraag, die per netpost an de partie esteld was, of ze achter n hogere erkenning veur t Nedersaksies an zollen jagen was t antwoord:<br /><cite>De bevordering van talen als Nedersaksisch is belangrijk. De koopkracht van ouderen en de werkgelegenheid voor 50-plussers vinden we op dit moment belangrijker.</cite><br />Wat feitelik ezeegd wörden: ''t Is wel belangriek mer wulen doon der niks an''. ==Onbekend== * [[Partij van de Arbeid]] (PvdA) ** '''Veur:''' in elk geval in woord in Aoveriessel: <ref>[http://www.overijssel.nl/sis/14900523452977.pdf Vergadering van Statencommissie Zorg en cultuur], provincie Aoveriessel, 16 meert 2005, ingekommen stukken, Nr. 7: PvdA Aoveriessel: "''te weinig edaone veur deel III''"</ref> ** '''Tegen:''' in Drenthe<ref name="provstatdrent">[http://www.provincialestaten.drenthe.nl/actueel/nieuwsberichten?ActItmIdt=26038&handheld=true&ActLbl=taol_en_dwang_giet Provinsioale Staoten Drenthe: Taol en dwang giet niet saomen]</ref> * [[Socialistische Partij]] (SP) ** De SP hef t program vertaold naor t Draents<ref>[http://drenthe.sp.nl/bericht/95594/120827-manja_smits_sp_presenteert_nei_vertrouwen.html Manja Smits (SP) presenteert: 'Nei Vertrouwen'] "De SP in Drenthe hecht grote waarde aan de Drentse taal."</ref> ** De SP steunt weal Fries en Papiaments as streektalen, maar de heugste bescherming van t "Neder Saksisch" neet<ref>[http://fryslan.sp.nl/bericht/91720/120702-grondwettelijke_bescherming_voor_het_fries.html Grondwettelijke bescherming voor het Fries!] "Dit amendement werd onder andere door de afdeling Smallingerland gesteund en ging erover om ook het Neder Saksisch diezelfde grondwettelijke bescherming te geven. Dit amendement haalde het jammer genoeg voor alle Stellingwervers niet."</ref> ** Op de vraag, die per netpost an de partie esteld was, of ze achter n hogere erkenning veur t Nedersaksies an zollen jagen was t antwoord:<br /><cite>De SP is van mening dat regionale talen en dialecten van groot belang zijn. Wij vinden het bevorderen van minderheidstalen belangrijk. Dit geeft mensen niet alleen een groter gevoel van identiteit, ook wordt zo cultureel erfgoed behouden. Wij hebben ons verkiezingsprogramma voor Drenthe dan ook in het Drents gepresenteerd.</cite> * [[Partij voor de Vrijheid]] (PVV) * [[Staatskundig Gereformeerde Partij]] (SGP) * [[Partij van de Dieren]] (PvdD) == Wellen == {{Bron|<references />}} [[Kategorie:Politiek]] mbhkss8h82l5li6c7g9fkcrr3970lff 0 19230 279338 275136 2015-03-27T17:07:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Dierenrechten''' verwes naor 't anwiezen van subjektieve rechten an [[dieren]] (buten de meanse umme). Dierenrechten bint dan ok te ziene as 'n vörme van "grondrechten veur dieren". In 'n hudigen Nederlâanse recht wödt dieren in begönsel ziene as objekten waorop eemtueel eangndom uut-oefend magt wörn. 'n Hudigen wetgeaving is der dan ok veural op erich umme disse eangndomsrechten te bescharmen, of um onneudige wreedheden teeungn dieren te bestrieden. Daornaos bestiet der wetgeaving erich op dieren um de voedselveurziening veilig te stellen en uutbraak van ziektes te veurkommen. In [[Duutslaand]] hef 'n grondwet 'n grondrecht veur dieren sunds 2002. In [[Nederlaand]] is 'n zölfden wetsveurstel van [[GruunLinks]]. 't Zeg dat artikel 21 van de Grondwet op zoo'n meniere te veraandern, dat dit ok de bescharming van dieren töt 'n take van de overheid mut wörn (zo as dat noe al 't geval is met de bescharming van 't leefmilieu). == Filosofiese achtergrond == === Jeremy Bentham en dierenrechten === '''[[Jeremy Bentham]]''' (1748 – 1832) wödt eziene as iene van de eerste veurvechters van dierenrechten. Hi'j stelden dat de meniere waorop [[dieren]] piene vuult vergeliekbaar is met hoe meansen piene vuult, en dat "De dag zol kommen dat de rest van 't dierenriek dezölfde rechten zult krieungn, die hun allenig deur tyrannie bint ontnummen". Bentham vunnen dat 't vermoongn um piene te können lîêden en nie 't vermoongn um logies te redeneren, de maotstaf mut ween hoe asse wi'j aandere wezens behaandelt. As 't vermoongn um logies te redeneren immers 't kriterium zol ween, zollen veul meansen, waoronder baby's en geestlik gehandikapten, ok as "dingen" mutten wörn behaandeld. Hi'j schref: ''Der zol 'n dag kommen, dat ze der met iens bint dat 't antal an bienen, de behaordheid van 'n huud, of zien greanze van 'heiligheid', nie genog zult ween um 'n gevuulig wezen an zien lot over te laoten. Waor is de, deur-etrukken en nie over-hen-kommende, liende te vinnen? Mu-w dan kieken naor 't vermoongn töt 't logies redeneren? Of 't vermoongn töt sprekkn? 'n Volgreuiden hond of 'n volgreuiden peerd is met zekerheid 'n meer rationeel wezen , maa ok 'n spraakzamer wezen, in vergelieking met 'n meansenbaby van 'n dag, 'n wekke of zölfs maa 'n maond oald. Maa as 't noe aans ewes waren, zol dat wat uutmaken? De vraoge is nie: kunt ze redeneren? En ok nie; kunt ze praoten? Maa juustem: kunt ze liejen?'' === Peter Singer en zien ''Animal Liberation'' === '''[[Peter Singer]]'''s boek ''[[Animal Liberation]]'' (1975) wödt beschowd as iene van de toonangeavende warken op 't gebied van dierenrechten, en hef invluud had op völle dierenrechtenactivisten. 't Centrale argement van 't boek vertrek van 't klassieke [[Utilitarisme|utilistische]] idee dat '' 't grootste geluk veur 't grootsten antal'' de ienige maotstaf is veur goed of ethies haandelen, dat Singer dan wul uutbreaiden naor aandere dieren naos de meanse. Volngns Singer is der gien gegronde reden werumme wi'j disse maotstaf nie op aandere dieren könt of mut toepassen. Hi'j gebrök in dit verbaand de tarm [[speciesisme]] (wölkn hi'j oavernemp van Richard Ryder), umme de praktiek te beschrieven van 't veurtrekken van leden van de eangn soort (species) boaven de aandere diersoorten. Citaat: ''Gien iene argement umme de superioriteit van de meanse an te tonen kan dit feit brekken: in 't liejen bint alle dieren geliek.'' {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Dier]] [[Kategorie:Recht]] [[Kategorie:Politiek]] 4iowv4kwmm6gm7ukh1y59rd6ylemwgj 0 19231 276970 271104 2014-12-12T01:51:49Z CommonsDelinker 166 [[Dialetti_corsi.gif]] is vervungen deur [[Dialetti_corsi.png]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:GifTagger|GifTagger]], mit as reden: Replacing GIF by exact PNG duplicate. wikitext text/x-wiki {{Spraoke | kop = Korsikaans | spraoke = Corsu | ofbeelding =Dialetti_corsi.png | umskrieving = Dialekten van t Korsikaans | naam_anders = | laand = [[Frankriek]], [[Italië]] | gebeed = [[Korsika]], t noorden van [[Sardinië]] | sprekkers = 402,000 ([[2001]]) | klassifikatie = [[Indo-Europese talen|Indo-Europees]] * [[Italiese talen|Italies]] ** [[Romaanse talen|Romaans]] *** [[Italo-Dalmatiese talen|Italo-Dalmaties]] **** [[Italiaans|Italiaans (Toskaans)]] ***** '''Korsikaans''' | skrift = t [[Latiense alfabet]] | staotus = niet erkend deur de Franse overheid | iso1 = co | iso2 = cos | iso3 = Verschillend: *cos (algemeen) *sdn (Gallurees) *sdc (Sassarees) | vootkop = | ofbeelding2 = | caption = }} t '''Korsikaans''' (in de taal zelf: ''Corsu'', uutspraak in IPA: {{IPA|[ˈkɔrsu]}}) is n [[Romaanse taolen|Romaanse taal]] die veurnamelik espreuken wörden op t eilaand [[Korsika]] en in t noorden van [[Sardinië]]. t Korsikaans is n variaant van t [[Toskaans]], n dialekt dat tot t [[Italiaans]] beheurt. Korsikaans, veural t Zuud-Korsikaans, is oek nauw verwaant an t [[Gallurees]] dat in t noorden van [[Sardinië]] ([[Gallura]]) espreuken wörden. Veurheer, toe de zeestraote tussen Sardinië en Korsika minder breed was as noen, was der vake overloop van volk tussen Zuud-Korsika en Noord-Sardinië (zo vlochtten Korsikaanse schepers dikkels veur armoe, invaosies of naore keerls). Allewel de schriefwieze van t Gallurees aanders is as van t Korsikaans kan t ezien wörden as n variaant van t Zuud-Korsikaans: der is n grote overeenkomst mit t dialekt van [[Sartène|Sartè]]. Tegenswoordig gaon de twee taalgebiejen vake samen bie literaere evenementen, zo as schriefwedstriejen en festivals. == Verschil mit Frans == Korsikaans is gien [[Frans]] dialekt, dit ku'j oek goed zien an de onderstaonde veurbeelden: {| class="wikitable" |- ! '''Korsikaans''' ! [[Italiaans]] ! [[Frans]] ! [[Nedersaksies]] |- | a carrega/carreia || la sedia || la chaise | de stoel |- | u pane/pani || il pane || le pain || t brood |- | u vinu || il vino || le vin || de wien |- | a via || la via || la rue || de straote/weg |- | la ghjesgia/chjesa || la chiesa || l'église || de karke |- | u core/cori || il cuore || le coeur || t harte |- | spiacevule || sgradevole || désagréable || naor/onprettig |- | studià || studiare || étudier || studeren |} Mer toch wörden de invleud van t Frans op t Korsikaans alsmer groter. Dit is veural te marken an de woorden die in Korsikaanse vorm uut t Frans overeneumen wörden. Hierdeur gaon de Italiaanse wortels van de taal zeutjes verleuren. Oek hebben veule jongeluui die de taal as tweede taal leren de neiging um op zien Frans de klemtoon op de letste lettergrepe te legen bie t praoten, vake is dat oek in de eschreven taalutingen weer te zien. Wel wörden de veurbieje jaoren weer meer in t Korsikaans les-egeven op de baosisschoele en he'j zelfs n koppel tweetalige "lycées". Oek wörden der van hogerhaand hard ewörken um de kompetensie van t onderwiezend personeel op kleuter- en baosisschoelen te vergroten. == Verschil mit t Italiaans == Tussen t Italiaans en t Korsikaans bestaon n antal grote verschillen. De Italiaanse uutgang -o bie substantieven is in t Korsikaans -u (liekas in zwat alle Zuud-Italiaanse dialekten, zo as t [[Sisiliaans]] en [[Napolitaans]]). De veraandering van ''core'' in ''cuore'' ''(harte)'' ([[tweeklank|vertweeklanking]]) hef zich in t Korsikaans niet veuredaon. t Korsikaans hef oek n verneusklanking die in t Standarditaliaans niet veurkömp: ''anch'ellu'' {{IPA|[ãk'ɛllu]}}. t Korsikaans onderscheit zien eigen veural van t Italiaans deur t gebruuk van de twee typies Korsikaanse klanken die ''intricciati'' eneumd wörden: GHJ en CHJ (resp. [dj] en [tj]). Der geet n verhaal in de ronte dat der mit de Italiaanse bezetting van Korsika gebruukemaakt wördden van n [[sjibbolet]]: t was metene dudelik o'j mit n Korsikaan of mit n Italiaan van doon hadden deur hum t woord "ghjunghje" (of n aander woord mit disse klank) uut te laoten spreken. n (Ongeoefende) Italiaan haol je der al gauw tussenuut. Oek op t lexikaal gebied völt t op dat veule woorden die der n bietjen Italiaans uutzien in t Korsikaans n heel aandere betekenisse hebben, hierdeur kunnen meensen die gien Korsikaans praoten der vake gien sukelao van maken. Dikkels wörden der in ''L'Usu Corsu'', t drietalige woordeboek van Pasquale Marchetti, op ewezen: bieveurbeeld: <cite>"zitella (...) [non proprio zitella, cioè "ragazza nubile" o in senso spreg. "donna attempata non ancora sposata", ma semplicemente] ragazza, fanciulla (...).</cite> Zo as hierboven al vermeld, wörden nieje woorden haost altied uut t Frans overeneumen, en niet uut t Italiaans, waordeur ezeegd wörden da'j niet langer van n Italiaans dialekt spreken kunnen. [[Taalpurisme|Taalpuristen]] op t eilaand bin liekewels arg espitst op t vermiejen van [[gallisisme]]n, wat dertoe leit dat veur n [[neologisme|niejviending]] vake n Franse en n Italiaanse variaant naost mekaar bestaon: de onverschillige belt mit n ''purtevule'', de taalmilitant mit n ''telefuninu'' (mobiele tillefoon). De diskussie dialekt of taal kan nog altied evoerd wörden, mer bie t gebruuk van t woord 'taal' in n rume zin kan der gien diskussie over bestaon dat t Korsikaans n taal is, de meeste Korsikaanssprekenden bin t daor zeker wel mee eens. == Zuud-Korsikaans == t Zuud-Korsikaans (''corsu pumuntincu'' of ''corsu suttanu'') onderscheit zien eigen onder aandere deurdat de klanken ''ll'' en ''gl'' uut t Noord-Korsikaans (''corsu supranu'' of ''corsu supranacciu'') in t Zuud-Korsikaans as ''dd'' eschreven wörden. Zo wörden ''stella'' ([[steerne]]) ''stedda'' of zelfs ''stidda'' en ''piglià'' (pakken, nemen) ''piddà''. n Groot verschil is oek te vienen in de meervoudsvorming: waor in t noorden t vrouwelike meervoud n ''-e'' krig wörden dat in t zujen haost altied n -i: ''a donna'' (de vrouw) hef in t noorden ''e donne'' as meervoud, in t zujen ''i donni''. De warkwoorden die in t Noord-Korsikaans op ''-e'' eindigen, zo as ''leghje'' en ''esse'', gaon in t Zuud-Korsikaans uut op ''-a'': ''leghja'', ''essa''. De ''e'' wörden vake n ''i'', oek in aandere gevallen as t vrouwelike meervoud: ''putente'' / ''putenti'', ''utile'' / ''utili'', ''site'' / ''seti''. Butendat bin der nog aandere klankverschillen, mer dat kan van darp tot darp en van streek tot streek weer aanders ween. Oek de uutspraakregels bin in t zujen aanders as in t noorden: t fenomeen van [[sandhi]] (de ''scunsunatura'') hef in t zujen op veul minder klanken betrekkige as in t noorden. Veerder bin der vake opvallende lexikale verschillen tussen Noord en Zuud: in t noorden is n hond ''u cane'', in t zujen is t ''u ghjacaru''. De noordelike stoel is ''a sedia'', zujerlingen zitten liever op n ''carrega''. == Gebruuk == Tot an [[1859]] was t Korsikaans op Korsika zelf n offisiële taal, daornao wördden t Frans de offisiële taal. Deur de Franse taalpolitiek en deur de instreum van Franstaligen (veural van Fransen die uut Algerije weerekeumen bin naor Frankriek) steet t Korsikaans onder grote drok: t wörden alsmer minder epraot, en wee t nog wel kan gebruukt steeds vakerder Franse woorden in t Korsikaans. Ummekeerd neigen taalpuristen dernaor um juust te kiezen veur Italiaanse niejviendingen, um al t Franse uut de weg te gaon: zo ku'j naost de Frans-Korsikaanse vorm "u purtevule" oek "u telefuninu" tegenkoemen veur n mobiele tillefoon. An t einde van de twintigste eeuw is t Korsikaans an n opleving begunnen. t Mag weer onderwezen wörden op schoelen (op de baosisschoele n ure of dreje in de weke) en wörden vake gebruukt deur plaotselike zangers en zanggroepen, zo as [[I Muvrini]] en [[A Filetta]], die oek buten Frankriek bekend bin. n Klacht die'j vake van leraren en veurvechters van t Korsikaans heuren is dat der weleswaor veul in de taal ezungen wörden, mer dat degenen die zingen de taal vake heel niet praoten. Mit de oprichting van n taalkundig "onderdompelingssentrum" in [[Savaghju]] - waor iederene van de kok tot de schoonmaker Korsikaans praot - kriegen steeds vaker hele schoelklassen de gelegenheid n weke lang de taal te heuren. === Toponiemen === [[Bestaand:Corse_signalisation.jpg|miniatuur|150px|rechts|Franse plaotsnamen op verkeersborden wörden vake bespeuten.]] De meeste toponiemen op Korsika hebben van oorsprong n n Toskaanse spelling (zo as Bastia, Calvi, Bonifacio), sommige plaotsnamen bin inmiddels verfranst (Saint-Florent, Ile-Rousse), mer de meeste toponiemen hebben oek n Korsikaanse variaant: *Ajaccio - ''Aiacciu'' *Bastia - ''Bastia'' *Bonifacio - ''Bunifaziu'' *Cap Corse - ''Capicorsu'' *Cargèse - ''Carghjese'' *Corte - ''Corti'' *Ile-Rousse - ''Isula Rossa'' *Nebbio - ''Nebbiu'' *Patrimonio - ''Patrimoniu'' *Porto - ''Portu'' *Porto-Vecchio - ''Porti-Vechju'' *Saint-Florent - ''San Fiurenzu'' *Sartene - ''Sartè'' Allewel der op de meeste verkeersborden inmiddels beie variaanten staon, kömp t dikkels veur dat de Franse/Toskaanse naam mit de spuitbusse bespeuten wörden of an-epast wörden an de Korsikaanse spelling (meestentieds deur de 'o' te veraanderen in n 'u'). == Referensties == * Jacq. Fusina, Parlons Corse, Editions L'Harmattan, Paris 1999 * Jacq. Fusina, Les racines de la vie, La Corse naturelle, Editions CRITT/DRAE/DRT, Paris 1991 * Pascal Marchetti, L'Usu Corsu, Editions Alain Piazzola 2e uutgave 2008 * Gilbert Romani, Paul Colombani, Paul Desanti et. al., Grammatica Corsa, Editions DCL, 7e uutgave, 2005 * Antoine Louis Culioli, Gabriel Xavier Culioli, Ghjuvan Battistu Paoli, Ghjuvan Micheli Weber, U Maiò, dictionnaire français-corse, Editions DCL, Ajaccio, 2009 * [http://infcor.adecec.net/ Infcor, Banca di dati di a lingua corsa] * [http://pagesperso-orange.fr/gbatti-alinguacorsa/ A Lingua Corsa] ==Uutgaonde verwiezingen== {{Interwiki|kode=co}} {{Commonscat|Corsican language|Korsikaans}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Romaanse taal]] [[Kategorie:Frankriek]] 73ii85hq490ob7a9rw451hq9uwxwtwf 0 19232 260257 243172 2013-03-11T12:49:09Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 2 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q420020]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Den '''objektief''' is in t [[Hollaands]] nen bezunderen vorm van den veerden naamval (liedend veurwarp), den ne slachtofferrolle anduudt. In t [[Duuts]] wöd 'Objektiv' ok wal an-eduud as 'Akkudativ'. En dan beduudt t n woord dat in bepaolde spraoken (as t Hollaands) veur den daarden (Akkusativ) en veerden naamval (Dativ) t zelfde is. De verbuging van perseunlike veurnaamweurde (Achterhooks): :ik - mien - mi'j - mi'j :i'j/doe - ow/dien - ow - ow :he/hie - zien - um - um :wi'j - ons - ons - ons :i'j(leu) - ow - ow(leu) - ow(leu) :zee - eur - eur(leu) - zee(leu) Verbugingen met -leu bunt oldmoods an t worden. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Sproakleer]] olgk8mw4hpy88o1c9xw5kbh28at5yya 0 19233 241826 2012-09-07T20:27:50Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Luxembörgs]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Luxembörgs]] 338zvv9pufomydkinx03h7c24jz02td 0 19234 241827 2012-09-07T20:28:44Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Faeröer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Faeröer]] k7cpgvjm893du2ymiwblxnjv76w9ice 0 19235 241829 2012-09-07T20:29:32Z Servien 7 Servien herneumden de zied [[Wilmesaus]] naor [[Wilmesauers]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wilmesauers]] 51910xio4qtp5n5s1lxgp9368qx1u1i 0 19238 260251 248734 2013-03-11T12:49:02Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 27 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q474628]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Konjugaatsie''' ([[Nederlaands]]: vervoeging) is t veraanderen van den vorm van n [[warkwoord]] as de [[Wieze (spraokleer)|wieze]], [[Tied (spraokleer)|tied]], [[Vorm (spraokleer)|vorm]], [[Persoon (spraokleer)|persoon]], [[Geslacht (spraokleer)|geslacht]] of [[Aspekt (spraokleer)|aspekt]] veraandert. t Is wat te vergelieken met t veraanderen van [[Naamwoord|naamweurde]] in verskeidene [[naamval]]len, maor dat wörd [[Verbuging|verbuging]] of [[Deklinaatsie|deklinaatsie]] eneumd. Neet alle vörme van konjugaatsie komt in t [[Nedersaksies]] veur, bi'j umzettingen oet andere spraoken dee't ze wal kent wordt dan [[Hulpwarkwoord|hulpwarkweurde]] ebroekt, of t wörd neet um-ezat, zoas bi'j ne aandere konjugaatsie veur geslacht. ==Wieze== Hiermet wörd an-egovven hoo't den sprekker teggenovver t oet-esprokkene steet. Veurbeelden: *[[Infinitief]], ok wal ''hele warkwoord'', of [[onbepaolde wieze]]: Warken, lopen, gaon. :Anders as t [[Nederlaands]] en [[Duuts]] is der in t Nedersaksies in de teggenwoordige tied gin konjugaatsie dee t zelfde is as den infinitief. :*NL: inf.: werken. Ovverenkommende konjugaatsie: wij/jullie/zij lopen :*Duuts: inf.: arbeiten. Ovverenkommende konjugaatsie: wir/sie arbeiten :*NDS: inf. warken. Gin ovverenkommende konjugaatsie in teggenwoordige tied (ik warke, i'j/hee/wi'j/i'j/zee warkt), allenig in verleden tied (ik warken). *[[Indikatief]] Meest veurkommenden vorm, met völle konjugaatsies. Veurbeeld: ik warke. *[[Imperatief]], ok wal [[gebedende wieze]]: Gaot hen. Loop! Wark! ==Tied== Teggenwoordige / verleden / volteuid / onvolteuid / tookumstig (ankommend) :Ik lope, ik leep, ik heb elopen, ik zal lopen e.z.w. ==Vorm== Passief/aktief (Liedend/bedrievend) :Den hond worden / wier eskupt <-> Ik skup den hond ==Persoon== Eersten, tweeden, daarden persoon: :Ik gao :I'j gaot :Hee geet ==Geslacht== In t Nedersaksies is der gin konjugaatsie (dus veraandering van t warkwoord), dee't ofhunk van t woordgeslacht. Verbuging (dus verandering van naam- of lidweurde) naor geslacht is wal dudelik anwaezig, met meer verskil tussen mannelike en vrouwelike weurde as in t [[Nederlaands]] (verskilt wal per variaant, in [[Achterhooks]] en [[Twaents]] meer as in beveurbeeld [[West-Veluws]]). Dus: Konjugaatsie: gin verskil in geslacht: :nen dikken keerl '''slöp''' :ne dikke vrouwe '''slöp''' :n dik kind '''slöp''' Deklinaatsie (verbuging): wal verskil :'''nen''' dikk'''en''' keerl slöp :'''ne''' dikk'''e''' vrouwe slöp :'''n''' dik kind slöp ==Getal== Enkelvold/Meervold :Ik gao :Wi'j gaot {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Sproakleer]] d19wuqqkje0y2el363gcfr3s6y9a308 0 19239 260252 254162 2013-03-11T12:49:02Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 58 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q131105]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki Den '''nominatief''' ([[Latien]]: ''nominativus'') is den eersten [[naamval]], dat is t [[Onderwarp (spraokleer)|onderwarp]] in ne zinne. In t [[Nedersaksies]] en [[Nederlaands]] kump dat nog t beste tot oetdrukking in de verbuging van t [[perseunlik veurnaamwoord]]. De verbugingen van t perseunlik veurnaamwoord (Achterhooks) ik-ie-hee-zee-wi'j-ieluu-zee stoat in den nominatief. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Sproakleer]] j0801knl9ztb21mwjif4my5xyizvnyl 0 19240 260212 254161 2013-03-11T12:48:06Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 52 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q146233]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Genitief''' ([[Latien]]: ''genitivus'') is den tweeden [[naamval]], en gif in de meeste spraoken an dat iets een bezit is of t wörd of-edwongen deur bepaolde veurzetsels. As n zelfstaandig naamwoord of eigenname as bi'jveugelik naamwoord ebroekt wörd kum der meesttieds nen -s achter (Dat is Jan'''s''' hoes). Bi'j veurnaamweurde besteet der ne [[verbuging]]: mien-ow-zien-ezw. Ie könt in t moderne [[Nedersaksies]] (en ok völle aandere moderne spraoken) vake in stae van de verbuging te broeken 'van' neerzetten nao t woard waor t naor verwis: Dat is t hoes VAN Jan. Dat in teggenstelling tot t [[Oergermaans]] waor altied t woord veraanderen. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Sproakleer]] o60ns0dwu1f9mq6u6nogjycbiu1ov9t 0 19242 241855 241848 2012-09-07T21:37:20Z Droadnaegel 1133 Dissen ha'w al, Bram, ik hebbe der no ne deurverwiezing van emaakt. Toch bedankt veur de meuite dee'j der in hebt estokken wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Dieren]] 7cxrlm97ih01409wpzgw7nmkao8t90m 0 19243 279608 274291 2015-03-27T17:52:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Begin|act}} [[Bestaand:2011 Trampeltier 1528.JPG|thumb|Kameel]] Nen '''kameel''' in een [[deer]] uut sentraal [[Azie]]. Hee hef twee bulten op de rugge, anders as den [[dromedaris]] den der ene hef. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Zoogdier]] jh3kep86tkc4giuyadi7wdt87cr36ku 0 19244 279355 272396 2015-03-27T17:10:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Begin|act}} [[Bestaand:Camelcalf-feeding.jpg|thumb|Dromeraris met vul]] Nen '''dromedaris''' in een [[deer]] uut de [[Sahara]]. Hee hef ene bulte op de rugge, anders as den [[kameel]] den twee bulten hef. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Zoogdier]] sm1u5kmzu8rs0tv3gebktchvdtsur9w 0 19245 279928 279927 2015-04-04T13:04:58Z Servien 7 /* Nedersaksies */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Larus_portrait.jpg|thumb|Geelpootmieuw]] [[Bestaand:Black-headed_Gull_-_St_James%27s_Park,_London_-_Nov_2006.jpg|thumb|n Kokmieuw]] [[Bestaand:Chroicocephalus scopulinus -Marlborough, New Zealand -adult-8.jpg|thumb|n Roodsnavelmieuw]] '''Mieuwen''' ([[Latien]]: ''Laridae'') binnen n voegelfamilie die tot de orde van de [[steltloperachtigen]] (''Charadriiformes'') beheurt. Der binnen 102 soorten beneumd.<ref name="IOC">[http://www.worldbirdnames.org/ Gill, F., Wright, M. & Donsker, D. (2013). IOC World Bird Names (versie 3.3).]</ref> t Binnen over t algemien middelgrote tot vrij grote [[voegels]], miestal grees of wit, vaak mit zwarte taekeningen op de kop in snavel. Ze aewen n typiese arde in skelle roep. De [[snavel]] is stievig in vrij lang, op de poten aewen ze [[zwemvlies|zwemvliezen]]. De "echte" mieuwen verskillen in formaot van de [[dwargmieuw]] (120 g in 29 sm) tot de [[grote maantelmieuw]] (1,75 kg in 76 sm). De [[sterns]] worren volgens de IOC World Bird List ok tot disse familie erekend in vörmen daor n ongerfamilie of n geslachtengroep van. Iel vaak worren de sterns nog in-edield in n aegen familie (de ''Sternidae''). Gemiddeld binnen sterns slanker in klaener, mit n smalle, puntige snavel, maar de [[reuzestern]] is groter as vuul klaene soorten "echte" mieuwen. De [[dwargstern]] is klaener as de klaenste mieuw. == Taxonomie == n Leest van geslachten volgens de IOC World Bird List. "Echte" mieuwen: *Geslacht ''[[Chroicocephalus]]'' (12 soorten, waoronger de [[Kokmieuw]]) *Geslacht ''[[Creagrus]]'' (1 soort [[Zwaoluwstartmieuw]]) *Geslacht ''[[Hydrocoloeus]]'' (1 soort: [[Dwargmieuw]]) *Geslacht ''[[Ichthyaetus]]'' (6 soorten, waoronger de [[Zwartkopmieuw]]) *Geslacht ''[[Larus]]'' (24 soorten, waoronger de [[Zilvermieuw]] in de Maantelmieuwen) *Geslacht ''[[Leucophaeus]]'' (5 soorten, waoronger de [[Franklins mieuw]]) *Geslacht ''[[Pagophila]]'' (1 soort: [[Ivoormieuw]]) *Geslacht ''[[Rhodostethia]]'' (1 soort: [[Ross' mieuw]]) *Geslacht ''[[Rissa (geslacht)|Rissa]]'' (2 soorten Drietienmieuwen) *Geslacht ''[[Rynchops]]'' (3 soorten Skaarbekken) *Geslacht ''[[Xema]]'' (1 soort: [[Vorkstartmieuw]]) [[Sterns]]: *Geslacht ''[[Anous]]'' (3 soorten Noddy's) *Geslacht ''[[Chlidonias]]'' (4 soorten, waoronger de [[Zwarte stern]]) *Geslacht ''[[Gelochelidon]]'' (1 soort: [[Lachstern]]) *Geslacht ''[[Gygis]]'' (1 soort: [[Opaolstern]]) *Geslacht ''[[Hydroprogne]]'' (1 soort: [[Reuzestern]]) *Geslacht ''[[Larosterna]]'' (1 soort: [[Inkastern]]) *Geslacht ''[[Onychoprion]]'' (4 soorten waoronger de [[Bonte stern]]) *Geslacht ''[[Phaetusa]]'' (1 soort: [[Grootsnavelstern]]) *Geslacht ''[[Procelsterna]]'' (2 soorten Noddy's) *Geslacht ''[[Sterna (vogel)|Sterna]]'' (13 soorten, waoronger de [[Visdief]] en de [[Noordse stern]]) *Geslacht ''[[Sternula]]'' (7 soorten, waoronger de [[Dwargstern]]) *Geslacht ''[[Thalasseus]]'' (7 soorten, waoronger de [[Grote kuifstern]]) == Foto-eutstalling == <gallery> Bestaand:Grote_Mantelmeeuw2.jpg|[[Grote maantelmieuw]] boven de aven van Tessel Bestaand:Gull_eating_a_sea_star.jpg|[[Kaliforniese mieuw]] Bestaand:Silbermöwe.jpg|[[Zilvermieuw]] Bestaand:Hartlaubgr.jpg|[[Hartlaubs mieuw]] Bestaand:Lachmöwe.jpg|[[Kokmieuw]] Bestaand:Korallenmöwen_02.jpg|[[Audouins mieuw]] Bestaand:NeuseelandSeagulls.jpg|[[Roodsnavelmieuw]] Bestaand:Bulbjerg_rider.jpg|[[Drietienmieuw]] </gallery> == Nedersaksies == *[[Drèents]]: **''meeuw{{Small()|e}}'' **''stormveugel'' ([[Elim]]) *[[Grunnegs]]: ''maif'', ''maiw{{Small()|e}}'' *[[Sallaands]]: **''meeuw{{Small()|e}}'' **''[[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|Kuunderse]] doeve'' ([[Steenwiek]]) **''[[De Sluus|Sluziger]] kippien'' ([[Stappest]]) **''stormvogel'' ([[Hardenbarg]]) *[[Stellingwarfs]]: **''meeuw'' **''zeevoegel'' **''stormvoegel'' *[[Tweants]]: ''meeuw{{Small()|e}}'' *[[Urkers]]: ''mieuw'' *[[Veluws]]: ''meeuw{{Small()|e}}'' == Referinsies == <references/> {{Dialekt|urs|Algemiene Nedersaksiese Skreefweze}} [[Kategorie:Voegel]] fco6flfu8lpvw83pyzddpgh3q9etqmb 0 19246 271431 260238 2013-11-29T22:49:14Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:VVD]] wikitext text/x-wiki De '''Volkspartij voor Vrijheid en Democratie''' (in t plat: ''Volksparti'je veur Vri'jheid en Demokraatsie'', of-ekort: '''VVD''') is ne konservatief-liberale [[politiek]]e parti'je in [[Nederlaand]]. De VVD wörd vake ezene as ne ekonomies-liberale parti'j aanders as de progressief-liberale [[Democraten 66]] (D66) waor ze met samengeet in ne liberale fraksie in t [[Europees Parlement]]. Naodat t kabinet-Balkenende IV evormd wordden, was de VVD de op één nao grootste opposietsieparti'je in den [[Tweeden Kamer]]. Bi'j de [[Tweeden Kamerverkiezingen van 2010]] kraeg de VVD de meeste stemmen, en daormet 31 van de 150 zettels. De VVD zit op t moment in ne demissionaire sentrum-rechtse minderheidskoalietsie met t [[Christen-Democratisch Appèl]] (CDA), t [[kabinet-Rutte]], dee tot 21 april 2012 deur de [[Partij voor de Vrijheid]] (PVV) ondersteund (''gedoogd'') wordden um ne parlementaere meerderheid te verkriegen. [[Mark Rutte]] is den parti'janvoerder van de VVD sund 31 mei 2006. De VVD wil gin geld oetgevven (staandpunt 2012) um nen heugeren staotus van t Nedersaksies in t Europees Handvest van minderheidspraoken te kriegen. {{Dialekt|act||Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:VVD]] 07gmirsdgofml8ubtbna2q0pxccc34m 0 19247 241862 2012-09-07T22:39:36Z Droadnaegel 1133 DV wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie]] 5crzysaqmlqygftyrl15xf7ggspw40r 0 19249 271410 260243 2013-11-29T22:28:35Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki t '''Christen-Democratisch Appèl''' (CDA) is ne Nederlaandse [[Christen-Demokratie|christendemokratiese]] politieke parti'je. De parti'j is volgens eigen zeggen neet links of rechts maar steet t politieke midden (tussen t sentrum-linkse [[D66]] en de sentrum-rechtse [[VVD]]). Politokoloog [[André Krouwel]] deelt de parti'je wal as rechts in, maor minder rechts as de VVD. De parti'je hef zwaor verloren bi'j de verkezingen van 2010 en ging van de grootste naor de veerde fraktie in den [[Tweeden Kamer]] met 21 zettels. t CDA is op t moment nen koalitiepartner in t sentrumrechtse demissionaire minderheidskabinet Rutte. In dat kabinet zat naost t CDA de VVD, en t wier in t parlement esteund deur de [[Partij voor de Vrijheid]] (PVV), dee t gedoogsteun gaf. t CDA hef zes ministers in het Kabinet-Rutte, net as VVD. [[Maxime Verhagen]] is vise-eersten minister en minister van Ekonomiese Zaken, Laandbouw en Innovatie. [[Sybrand van Haersma Buma]] is veurzitter van t CDA in den Tweeden Kamer. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:CDA]] ei9ky3p0ez7tlhmacwuxqwir4n0vt4s 0 19250 241939 2012-09-08T21:40:27Z Droadnaegel 1133 dv wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Christen-Democratisch Appèl]] 1540ueb1i25ocpm0czauxfzon2fxycs 0 19251 283152 283151 2015-09-09T14:19:13Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki '''Soortisme''' (gebrukeliker: '''Speciesisme''') is 'n tarm wat [[dierenrechten]]aktivisten gebruukt. Et kump vot bi-j 'n fillesoof [[Peter Singer]]. Iej hebt racisme, woar as met bedoelt wöd dat ter diskrimineerd wöd op uuterlik of ofkomst (rasse). En iej hebt seksisme, woar as ter diskrimineerd wöd op slachte (keerl- frauwe). Zo bestiet ter ok soortisme, wat dus betekkend dat ter diskrimineerd wöd op soorte. In 't deanken van 't Westen wöd meansen eziene as better en groter as aandere diersoorten. 'n [[Biebel]] zeg zölfs dat d' Eerde en aal 't aandere leaven der is véúr meansen. Doar wöd dan in 't Westen ok vake noar ehaandeld. Voalgs wöd aandere diern as minder behaandeld: Völ vee wöd op ehokt in te kleane kouwgies en de reagenwolden wöd met 'n dag kleaner en kleaner ('t doodmaken van diern en krimpen van heur leafgebied). Dit aals um de meanse zien zinne te geaven, woardeur diern lieden mut. Diernrechtaktivisten gebruukt dus disse tarm umdat ze, oaver et algemeen, der van menning bint dat aandere diern der nie onderdoet an meansen. Meansen en aandere diern bint gelieke, en doar mut de regering, en et volk, 't ok noa doe. ==Kiek ok== *[[Dierenrechten]] {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Dier]] [[Kategorie:Diskriminaatsie]] pwk08jquagxpvz4clqd4v4l31rzxzz6 0 19252 241984 2012-09-09T12:23:00Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Dieren]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Dieren]] 7cxrlm97ih01409wpzgw7nmkao8t90m 0 19253 292697 292695 2016-12-22T11:08:36Z Wwikix 13678 + wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Wikipedia-logo-v2-nds-nl.svg|thumb|t Logo van de Nedersaksiese Wikipedie]] De '''Nedersaksiese Wikipedie''' ([[Wikipedie]] in t [[Nedersaksies]]) is begunnen op [[24 meert]] [[2006]]. t Is bedoeld veur artikels in de Nedersaksiese dialekten die in Nederlaand en de grensstreek mit Duutslaand espreuken wörden. Op t moment hef t {{NUMBEROFARTICLES}} artikels. Der bin in-espreuken artikels, etalazie-artikels en portaolen veur onderwarpen as laandstreken, provinsies, Nedersaksiese kultuur en niejs. De Nedersaksiese Wikipedie is an-ehaold in de Nederlaandse pers, en Nedersaksiese organisasies hebben de ensyklopedie bespreuken en deran mee-ewörken.<ref>[http://www.destentor.nl/flevoland/article1367475.ece Artikel uut de Stentor (Nederlaands)]</ref><ref>[http://www.stellingwerfs-eigen.nl/Liende/Liende-06-09.pdf Artikel van de Stellingwarver stichting Stellingwerfs Eigen (PDF, [[Stellingwarfs]])]</ref> ==Kenmarken== De Nedersaksiese wiki hef n klein antal aktieve medewarkers. Veur n n antal artikels besteet op nog enkele aandere versie van Wikipedie n artikel; disse artikels gaon vake over onderwarpen die van doon hebben mit t Nedersaksies en de kultuur van de regio waor t espreuken wörden (zo as streekgebruken en schrievers). Veur artikels wörden meestentieds bestaonde aofbeeldingen van [[Wikimedia Commons]] gebruukt, mer soms wörden eigen aofbeeldingen emaakt en gebruukt. Volgens de lieste mit verschillende versies van Wikipedie hef de Nedersaksiese Wikipedie in verhouding n kwak bewarkingen, aofbeeldingen, en n goed ''artikeldiepte'' veur n uutgave tussen de 1000 en 9999 artikels. n Aander kenmark is dat aordig wat artikels over [[dieren]], [[plaante]]n, veurwarpen en aktiviteiten n overzichte hebben mit de verschillende Nedersaksiese benamingen derveur, die vake van darp tot darp kunnen verschillen. ==Geschiedenisse== Veurdat de Nedersaksiese Wikipedie der was bestung der al n jaor of dreje n [[Platduutse Wikipedia|Platduutse Wikipedie]].<ref>[//nds.wikipedia.org/ De Platduutse Wikipedie, begunnen in april 2003]</ref> De dialekten van t Nedersaksies bin niet estandardiseerd en wörden espreuken in [[Noord-Duutslaand]] (waor ze ''Plattdüütsch'' eneumd wörden) en t noordoosten van Nederlaand. In de praktijk was de Platduutse Wikipedie n Duutse onderneming waor je je eigen an de Platduutse spelling mos houwen, die op t [[Duuts]] ebaseerd is. Veur de dialektvariaanten in Nederlaand bestung der n vakuüm vanwegen disse spelling en oek vanwegen de toenemende kloof tussen de Nedersaksiese dialekten van Nederlaand en die van Duutslaand deur de invleud van de standardtalen van beie laanden. De uuteindelike oprichting van n uutgave van Wikipedie veur de Nedersaksiese dialekten van Nederlaand leut nao de anvraag nog maonden op zich wachten vanwegen diskussie over de vraag of disse dialecten - die deur de Nederlaandse overheid erkend en bescharmp wörden volgens t [[Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen]] - wel n eigen uutgave verdienden. Volgens veurstaanders verschillen de dialektvariaanten in Nederlaand te veule van die in Duutslaand - of in elk geval in eschreven vorm - um onder één dak te kunnen. De enigste naodrokkelike tegenstaand richtten zich op de vraag of de uuteenlopende Nedersaksiese dialekten van Nederlaand (zo as t Gronings, Twents en Veluws) wel samen zollen kunnen gaon in één uutgave. Mer veur n zelfde laandelike groepering was al ekeuzen in t geval van de Platduutse Wikipedie.<ref>[//meta.wikimedia.org/wiki/Requests_for_new_languages/Wikipedia_Dutch_Low_Saxon Requests for new languages/Wikipedia Dutch Low Saxon]</ref> Tiejens t bestaon van de Nedersaksiese Wikipedie hef t antal strukturele gebrukers - inhouwelike schrievers zowel as gebrukers die der eigen op onderhoud richten - klein ewest. Der bin meestentieds minder as tien personen an t wark op de wiki, waorvan de meeste beheerdersrechten hebben. t Kleine antal schrievers is kenmarkend ebleven, ondanks pogingen om meer schrievers te kriegen, bieveurbeeld via radio-uutzendingen waoran individuele gebrukers mee-ewörken hebben. Vandalisme - t anmaken van onzinartikels, t vortdoon van inhoud, de boel bie mekaar vleuken - he'j niet zoveule as op aandere wiki's. Gewoonlik wörden vandalisme nog de zelfde dag weerummedreid, vake binnen n paor uren of minuten. ==Kategoriseren van dialekten== De Nedersaksiese versie hef vanaof de eerste maonden n koppel aktieve gebrukers die verschillende dialekten praoten, die al doonde veurzieningen tröffen um de verschillende dialektgroepen en spellingrichtlienden (der bin verschillende erkende spellingsystemen<ref>Bieveurbeeld de [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]], de veurkeursschriefwieze of de [http://www.encyclopediedrenthe.nl/Spelling,%20Drentse ''Drentse spelling''], erkend deur Provinsiaole Staoten Drenthe. Verschillende aandere spellingsystemen wörden esteund deur regionale organisasies, die vake Nedersaksiese publikasies subsidiëren.</ref>) n plaotse te geven. Elke medewerker kan in zien of heur eigen dialekt schrieven en t artikel kategoriseren naor dialectgroep. As t n beginnetjen is, kunnen aanderen t anpassen an der eigen dialekt en uutbreien. As t artikel langer is, dan wörden de tekste die der laoter bie ezet is, haost altied wel ummezet naor t oorspronkelike dialekt. Verschillende taalkundigen gebruken verschillende onderverdelingen van t Nedersaksies. De heufdgroepen waorveur op de Nedersaksiese Wikipedie kategorieën bestaon bin: * [[Achterhooks]] * [[Drèents]] * [[Eemslenner Plat|Emslandsj]] * [[Graofschopper plat]] * [[Grunnegs]] * [[Oostfreesk]] * [[Sallaans]] * [[Stellingwarfs]] * [[Tweants]] * [[Urkers]] * [[Oost-Veluws]] * [[West-Veluws]] t Is gebrukelik dat teksten in n dialekt uut de Duutse grensstreek eschreven wörden in n spelling die veur de Nedersaksiese dialekten in Nederlaand geldt. == Zie ok == * [[Platduutse Wikipedia]] ==Referensies== <references/> {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Kategorie:Wikipedie naor taol]] i3gdzm54agrwviyy8549fwnfiulm0sa 0 19255 242053 2012-09-10T12:15:15Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Gildehoes]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gildehoes]] fn0bw4o6qq93wsiyn99oc1n61a0qib9 0 19256 242079 242055 2012-09-10T17:52:20Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Nederlaanse Hervormde Karke]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nederlaanse Hervormde Karke]] 32x1it08d0tsbrvclj8fppl8aazffzx 6 19257 242063 2012-09-10T15:41:36Z Servien 7 Van t logo. wikitext text/x-wiki == Beschrieving == Van t logo. == Lisensie == {{Wikimedia}} 12ez8x76td3fny5vc2vmkbl96zorzlv 0 19258 292212 271421 2016-12-12T13:04:50Z Wwikix 13678 + wikitext text/x-wiki De '''Partij van de Arbeid''' (Parti'je van den Arbeid) of PvdA is ne Nederlaandse landelike politieke parti'je. De politieke streuming van de PvdA wörd progressief en sosiaaldemokraties eneumd. Internatsionaal ezene mek ze deel oet van de [[Partij van de Europese Sociaaldemocraten|Parti'je van de Europese Sosiaaldemokraten]]. [[Lodewijk Asscher]] is sund 2016 den politieken anvoerder en [[Hans Spekman]] sund 2012 den [[parti'jveurzitter]]. In den [[Tweeden Kamer]] haalden de parti'je in 2012 38 zettels. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:PvdA]] ej26m9uq6ap5ku8xfb3lxtb4wpnv7jz 0 19259 242085 2012-09-10T20:10:56Z Droadnaegel 1133 DV wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Partij van de Arbeid]] b7cichscy7sckezaxqgpeckoo2ulqo3 0 19260 263602 260401 2013-05-05T20:40:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Clavinet d6.jpg|thumb|right|300px|Hohner Klavinet D6]] Nen '''Klavinet''' is ne oard [[elektromechanies]] [[toetsinstrumeant]], bouwd duur t bedrief [[Hohner]] oet [[Trossingn]] in [[Duutslaand]], tusken [[1964]] en t begin van de tachtiger joarn. Feaitelik is t nen ellektries verstoarkten [[klavesimbel]], te vergeliekn met nen ellektriesen [[gitaar]]. Dr wördn verskeaidene modeln van maakt: de I, II, L, C, D6, E7 en Duo. t Instrumeant hef n kenmoarkend kortangebeundn en kroakerig geluud, en is völle gebroekt in [[funk]], [[disko]], [[rock]] en [[reggae]]. t Bekeandste nommer is woarskienlik wal [[Stevie Wonder]]'s ''Supersticion''. ==Beskriewing== n Klavinet is ne ellektromechaniese [[piano]], den't verstoarking neudig hef um hard genog eheurd te wordn. De meeste modeln hebt 60 toetsn en n toonbereik van F1 töt E6 (frekweansies tusken 43.6Hz en 1318.5 Hz). det is n bereik van vief oktaawn, wat t ongevear t zelfde is as ne ellektriese gitaar en nen ellektriesen [[basgitaar]] met veer snoarn. t Geluud wörd emaakt duur ne [[harp]] van 60 stoalne snoarn dee't skuuns oonder de toetsen duurloopt. De woarking van de toetsn is froai seempel. Elken toets is n soort hefboom wat an de achterkaante op n wigken wippet, met ne veare um de toets wier op de röstposisie te kriegn. Oonder elken toets zit nen metaalnen hoolder vuur n kleain heamerken met stukn [[rubber]] as tip. Duur nen toets in te drukn slöt t rubber op ne snoare. Hierduur keump de snoare an t triln. Disse trilling wörd in ne ellektriese puls umme zat duur ellektromagnetiese oontvangers. Duurdet dit stukn rubber de snoare teegn n ambeelt drukt, gef nen klavinet n biezeunder spölgeveul. t Oeteande van elke snoare wat t vearste van de oontvangers of lig, löp duur nen goarnwikkel. As n toets wier lös eloatn wörd, wörd de snoare deampt duur t goarn. Elke snoare wörd estemd met spanners, dee't an de vuurkaante van n harp zitt. Dit harpmechaniek is totaal aanders as de aandere ellektriese toetsinstrumeantn van Hohner (de [[Cembalet]] en [[Pianet]]), dee't [[plektrum]]s gebroekt, of klewerige plaatjes dee't langs metaalne reedn plukt en dee't n gebroeker nit zelf hoof te stemn. De meeste klavinetn hebt twee riegen met oontvangers, dee't boawn- en oonderlangs de snoarn zitt. n Klavinet kan wisseln tusken de beaide oontvangers, en hef n gitaarachtigen oetgaank den't op nen verstoarker an eslötn kan wordn. De eerste modeln van klavinet hadn oontvangers met eenn [[spoel]]; vanof de D6 wör ne sixcore-oontvanger gebroekt. t Instrumeant wör oorsproonkelik bedacht vuur in hoes, um vroo-Europese klassieke muziek en volksmuziek op te spöln. n Klavinet L, den't in [[1968]] wör ebouwd, was n model vuur in hoes met ne fineerhooltne dreeheukige kaste en hooltne peute, toetsn met de kluurn aandersumme, en nen muziekstandaard van plexiglas. De oeteandeliken E7 en Duo-modeln warn völle mear an epast vuur rechtstreeks verstoarkt gebroek in rockmuziek, woerin't t instrumeant gewoon was ewördn. t Klavinet Duo-model voogn n Klavinet saamn met de Hohner Pianet T töt een instrumeant, wat skoonwal froai zwoar was. ==Oonderhooldsprobleemn== In de joarn '80 en '90 wör t aal lastiger vervangnde oonderdeeln te veendn vuur Klavinetn, umdet Hohner dee nit mear maakn. De grötste probleemn gavn de hamertipkes en snoarn. De hamertipkes wördn emaakt van n saamnstelling van polymeer, wat ontbeund noa n antal joar, woerduur't ze in t begin pikkerig wördn, en oeteandelik vlöaibaar wördn töt n soort liemachtig spulleken. Hohner wol de tipkes n soort standaard vervangboar oonderdeel maakn, umdet ze normaalgesprökn groown kreegn of spleetn. Bouwers en spöllers dee't öarn klavinet woln bliewn gebroekn mossen zelf stuks rubber sniedn. De snoarn van de Klavinet warn länger as gewone gitaarsnoarn, woerduur't dr nit makkelik an te komn was. Vanof 2000 zeent n antal bedriewe begunn met t maakn en onderhooldn van oolde toetsinstrumeantn, woerduur't de hamertipkes en snoarn rechtevoort wier te kriegn zeent. ==Bekeande artieste met nen klavinet== *[[Beck]] *[[Bob Marley]] & the Wailers (bv. ''Could You Be Loved'' en ''Concrete Jungle'') *[[Electric Light Orchestra]] *[[Stevie Wonder]] (''Superstition'') ==Oetgoande koppelingn== *[http://www.clavinet.com De Hohner Klavinet Vuurroad Homepage] *[http://www.clavinet.de/en/vids.html Hohner Klavinet video's, geluudsbestaandn & skema's] *[http://kenrichsounds.com/index.html Vervangnde oonderdeeln vuur Klavinetn] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Muziekinstrumaent]] o6z676n5o3z7qaoam0tjt5tn37lg4ax 0 19262 279356 271429 2015-03-27T17:10:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki De '''Socialistische Partij''' (SP, van 1972 - 1993 de Socialistiese Partij) is ne Nederlaandse politieke parti'je met demokraties-sosialisties oetgaangspunten, dee't sund [[mei 1994]] as opposietsieparti'je in den [[Tweeden Kamer]] zettels hef. Kernweerden veur de parti'je bunt "menselike weerdigheid, geliekweerdigheid en solidariteit", fundamentele kritiek op t [[kapitalisme]] en demokratisering van de maotschappi'je, de [[ekonomie]] inbegreppen. De SP is nao de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 de daarde parti'j van Nederlaand met 15 zettels. Parti'j-anvoerder en [[fraksieveurzitter]] is [[Emile Roemer]]. Parti'jveurzitter is [[Jan Marijnissen]] den veurhen ok fraksieveurzitter en parti'j-anvoerder ewest is, totdat e de leiding an [[Agnes Kant]] gaf, dee't weer de veurgangster van Roemer was. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:SP]] 2prj7cdlm6b5g1ic6pq32cg7ms45nwh 0 19263 242172 2012-09-11T21:52:10Z Droadnaegel 1133 dv wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Socialistische Partij]] tidydwiti4wsxpyde6x4j3bcrsinht5 0 19264 271525 263536 2013-12-02T21:52:14Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki '''Erik Hulzebosch''' ([[Anervenne]], [[17 juni]] [[1970]]) is nen [[Sallaand]]sen [[zangkeunst|zänger]] en [[presentator]] den't vroger profesjoneel [[scheuvel|skaatsenriedn]] deed. In [[1997]] wör he zeen as grötsten kaanshebber bie n [[Elfsteadntocht]], mer doar wör he oeteandelik tweedes. Tien joar doarnoa wun he de finale van [[So You Wanna Be a Popstar?]] Rechtevoort dut he zingn en is he in te huurn as sprekker. ==Leawn== Hulzebosch is viefde keend oet n gezin van zesse. Umdet he as kleainn slim [[stottern]] deed, haaln he op skole ginne hoge siefers. Hierumme gung he met 14 joar van skole, woernoa't he [[kraanmasjinist]] wör. Vuur at he met skaatsen begun, wun he al mear as 300 wedstriedn [[fietskrosn]]. [[1985]] deed he, oonder zin breur's naam, met an n [[darteenden Elfsteadntocht]]. Hiernoa gung he aal mear richtn op Marathonskaatsn, woermet he in [[1987]] vuur t eerst Neerlaands Kampioen wör, en in [[1990]] nog es. === Elfsteadntocht 1997 === t Volk zaggen Hulzebosch gearne winn, mer klook spöln kon he neet best. In [[1997]] was he favoriet um te winn, noadet he al twee grote klassieke ritn ewunn har. Op n lestn knieperd wör he krap an versloan duur [[Henk Angenent (skaatser)|Henk Angenent]]. 's Aanderndeagns vreug um [[Willibrord Frequin]] Angenent toch nog te versloan op de [[Bonkevoart]]. Doar deed Angenent roeien. Hulzebosch haaln um doar in met nen speedboot.<ref>[http://groups.google.nl/group/soc.culture.netherlands/msg/a94027da650a2490?dmode=source&hl=nl InterNetKrant, 31 december 1997 - soc.culture.netherlands]</ref> Ondaanks at Hulzebosch tweedes wör, wus hee dr toch wat oet te haaln. Detzelfde joar har he nen [[karnaval]]snommer op enömn, wat ne hit wör. Seend dee tied keump Hulzebosch regelmoatig vuur de radio en tellevisie, en is he in te huurn as sprekker bie evenemeantn. Nöast zelf metskaatsn har he ne eegne Marathonskaatsploog en n andeel in t bedrief ''Maple Skate''. An zinne skaatsloopbaan köm op 27 januwoari 2010 n eande.<ref>[http://www.depers.nl/sport/418287/Erik-Hulzebosch-stopt-met-schaatsen.html Erik Hulzebosch stopt met schaatsen], ''[[De Pers]]'', 27 januari 2010</ref>. ===Zingn=== In [[2007]] wun Hulzebosch t [[SBS6]]-programma [[So You wannabe a Popstar?]] Zin nommer ''Extase (zonder jou)'', ne [[lyriese ballade]] met nen solo dr in van nen [[saxofoon]], wör noa de finale-oetzeanding as [[compact disc|CD]] oet egeewn. In augustus van det joar wör zin nommer ''Geloof me'' oet egeewn en in oktober zin album ''Zwart ijs''. 6 Januwoari 2009 treud Hulzebosch vuur t eerst met zin nieje nommer ''Gun jezelf de ruimte'' op. Dit wör vuur um eskreewn duur Jurren Schoonbeek (n tekst) en Kees Kuiper (de muziek) en is ne lofzaank oawer de gemeente woer't he wont. === Tellevisie === Hulzebosch kreeg op 24 juni 2009 n eegne tellevisieprogramma bie [[RTV Oost]], ''Met hulzebosch de hort op'', woerin't he bekeande Neerlaanders opzöch en oondervreug. == Perseunlik == Hulzebosch woont in de [[boerskop]] [[Loozen]], kort bie [[Gramsbargen|Gramsboargen]] in de gemeente [[Hardnbarg|Hardnboarg]]. Hee is etrouwd met skaatsenriedster [[Jenita Hulzebosch-Smit]]. ==Earelieste== ; 2007 *Winnaar [[So you wannabe a popstar]] (SBS6) *1e [[World Grand Prix (schaatswedstrijd)|World Grand Prix]] [[Zweedn]]] 150&nbsp;km ; 2003 *1e Open NK [[Weissensee (meer)|Weissensee]] 100&nbsp;km ; 1996-1997 *2e [[Viefteende Elfsteadentocht]] 200&nbsp;km (4 januwoari 1997) *10e NK natuuries Aankevenne 100&nbsp;km (30 desember 1996) *1e Holland Venetië [[Giethoorn]] 50&nbsp;km (29 desember 1996) ; 1995-1996 *9e NK natuuries Ermerstrand 100&nbsp;km (2 januwoari 1996) *2e Holland Venetië Giethoorn 100&nbsp;km (31 desember 1995) *12e [[Eernewolde]] 100&nbsp;km *1e Veluwemeartocht [[Elburg]] 100&nbsp;km *7e Oldambtrit [[Scheemda]] 100&nbsp;km *1e Amstelmearmarathon 100&nbsp;km ; 1993-1994 *1e NK natuuries Maaslaand 100&nbsp;km ; 1990-1991 *1e Open NK [[Plansee]] 100&nbsp;km ==Discografie== ===Lösse nommers=== {| class="wikitable sortable" |- ! Singels in n top 40 van Neerlaand !! Oetgefdoatum !! Inkomdoatum !! Heugste plek !! antal wekn !! Opmoarkingn |- | ''Hulzebosch Hulzebosch''|| 1997|| 1-2-1997|| 15|| 5|| met [[Fokko Dam]] |- | ''Foie foie foie / Ik vin oe sexie''|| 1998|| 17-1-1998|| tip|| || met Fokko Dam |- | ''Extase (zonder jou)''|| 23-5-2007|| 2-6-2007|| 7|| 7 || |- | ''Geloof me''|| 6-8-2007|| 18-8-2007|| 27|| 2|| |- | ''Zo zijn wij''|| 22-10-2007|| || || || duet met [[Maud Mulder|Maud]] |- | ''Gun jezelf de ruimte''|| 06-01-2009||06-01-2009 || || ||met Jurren Schoonbeek / Kees Kuiper |} ===Albums=== {| class="wikitable sortable" |- ! Albums in de hitliestn van Neerlaand !! Oetgefdoatum !! Inkomdoatum !! Heugste plek !! antal wekn !! Opmoarkingn |- | ''Zwart ijs''|| 22-10-2007|| || || || |} ==Oetgoande koppelink== * [http://www.erikhulzebosch.nl/ Offisjele webstea] ==Verwiezingn== <references/> {{DEFAULTSORT:Hulzebosch, Erik}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Sporter oet Oaveriessel]] [[Kategorie:Skaatsen]] rcnq6cf1neymvo6bt4iqxg4cylpwbc9 0 19265 292995 283524 2017-02-05T18:37:09Z CommonsDelinker 166 [[MatsuoBashoChusonji.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Jameslwoodward|Jameslwoodward]], mit as reden: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:MatsuoBashoChusonji.jpg|]]. wikitext text/x-wiki Nen '''Haiku''' is nen [[Japan]]sen [[dichtkeunst|dichtvörm]]. t Besteet oet dree regels van 5, 7 en wier 5 lettergreepn. Nen haiku beskrif ne beleawing van n oognblik, mangs verbeundn an, of inspireerd duur [[zen]]. Nen haiku is nen vingerhood vol met geveul, zoonder doar heel oetgebreaid of vaag oawer te doon. == Oorsproonk == n Dichtvörm is in t [[17e eeuw|17de joarhoonderd]] ontstoan oet euldere vörme duur at grote dichters t teegn mekoar opnömn, woervan't [[Matsuo Basho]] misskien wal t bekeandst is. Toendertieds was dissen dichtvörm nog nen ''hokku'', n soort anzetgedicht vuur ne [[renga]], n ketngedicht, zo as de ''tan renga'', of as begin van ne [[Tanka (dichtvörm)|tanka]]. Pas an t eande van t [[19e eeuw|19de joarhoonderd]] maakn n dichter [[Masaoka Shiki]] van de ''hokku'' nen zeelfstaandigen dichtvörm; n ''haiku''. Nauw bekekn zeent doarmet de euldere gedichtn van dissen vörm ook ''hokku'', skoonwal t wal vakerder vuurköm at t earvolle beginvers begunn wör, zoonder at doar dan nen volledigen renga met eskreewn wör. == Vörm en inhoold == Nen haiku hef normaalgesprökn 3 regels van ongevear 5-7-5 lettergreepn (in Japan wordt dee oonder mekoar op ene liene skreewn). Dr wörd verdan esteggeld oawer o'j hier strak an mut voldoon. A'j dr tevölle an doot wörd t n stief gedicht, mer an de aandere kaante is t völle knapper as t oe lukket. Doarbie keump nog det in t Japans ''morae'' vuurkomt, dee't nog mear bepärkt. In moderne, of Westerse vörme van t gedicht wörd doarumme wal es van disse stelregel of ewekn, en zitt dr meestal tusken de 12 en 17 lettergreepn in nen haiku. Ene van de bekeandste haiku is van Matsuo Basho en geet: :{| style="background:transparent;" |- | style="width:250px;"| ''furu ike ya<br />kawazu tobikomu<br />mizu no oto'' | style="width:250px;"| ach oolde viewer,<br />nen kikvors spreenk dr in,<br />geluud van water. |} Bie oawerzettingn van haiku's veendt wat leu n inhoold belangrieker as n vörm, mer in bettere oetgaawn wörd de vörm toch wal met ereknd. Bie boawnstoanden haiku hef de tweede regel mer 6 lettergreepn in plaatse van 7. Um n vörm klopnd te maakn mut de inhoold heel iets aanders wordn: :ach oolde viewer :de kikvörse springt dr in :geluud van water Dit probleem is per sproake wier aanders. t [[Fraans]]k hef bievuurbeeld völle mear wöarde en lettergrepe neudig as t [[Engels]]. Nen te strakken vörm voldut nit an seempelheaid, mer nen te lössen vörm is wier nit good vuur de kernachtigheaid. n Haiku keump van nauw kiekn en leefde vuur vörm en seempelheaid. t Is nit zomear n kleain stukn skriewerieje in dree lienkes met 5-7-5 lettergreepn, mer doaroet mut ook ne hoast keenderlike verwoondering bliekn. Nen haiku leazn is indrukn opdoon, met de sfeer en t geveul van t haiku-oognblik. Oawer nen haiku mu'j nit te lange nöaln. == Oonderwoarpn == === Klassiekn haiku === n Klassiekn haiku hef gewoonlik vief oonderwoarpn; de seizoenen: Leante, zommer, hoarfst en weenter. [[Ni'jjaor|Niejjoar]] is in Japan ook n seizoen. t Niejjoar is ook n geleefd oonderwoarp vuur [[senryu]]gedichtn. Vanzelfs hoowt de seizoenn nit bie naam eneumd te wordn, mer dr zeent wöarde en beelde dee'j met n bepoald seizoen in verbaand brengt. Zo he'j bievuurbeeld ''bloesem'' vuur leante, ''snee'' vuur weenter, ''zunne'' vuur zommer, en ''valnd blad'' vuur hoarfst. Det kan nog abstrakter: in de leante legnt de meeste veugel n ei, n weenterdag is t koold, in de hoarfst reagnt t völle. Dit soort seizoenswöarde wordt in t Japans [[kigo]] neumd. === n Modernen haiku === n Modernen haiku hef ook disse vief oonderwoarpn, mer kan zik ook op aandere dinge richtn zo as kafeebezeuk, mode, vrea, koi en [[karmis|koarmse]]. n Modernen haiku kan dus wat n wat breder anbod an thema's kiezen, mer t gevoar doarmet is wal det t oppervlakkig kan wordn, tenzij at leu zorgt at n haiku ne oognblikbeleawing blif en origineel is. Skoonwal n modernen haiku dus nit allene mear oawer natuur geet, blif t doar vake nog wal an relateerd. Dr zeent zelfs beuke met hele rieges seizoenswöarde, lieste met gebroekn, dinge, deers en plaantn dee't verwiezet noar n seizoen. Dee hebt skoonwal weainig nut mear duurdet de wearld verdan eenkenniger en mondialer wörd. === Japonisme === De oonderwoarpn vuur haiku, senryu en tanka zeent redelik standaard. Wat haikuskriewers begoat 'Japonisme'; ze gebroekt (misbroekt) oonderwoarpn en bekeande klisjees as [[Fujiyama]], [[geisha]], [[samoerai]], teehoes en [[koi]], zoonder at ze zik in verdeept hebt wat dee dinge vuur de Japanse kultuur en geskiedenisse beduudt. Dit kan angriepnd en kwetsend wean vuur Japanners. == Haiku's in t Westn == Dr zeent in de westerse wearld rellatief weainig haikuskriewers, in vergelieking met Japan, woer't dr miljoenen<ref>[http://meandermagazine.net/print.php?txt=986&ab=A Jan Bontje. ''Haiku''. Meander Magazine.nl. 1998.] Bekekn op 13-9-2012.</ref> wont. In Neerlaand en België zeent n antal haikuskriewerskringn.<ref>↑ Jan Bontje</ref> Dit hef wellicht te maakn met de oawerheersende Westerse dichtgebroekn. De euldstbekeande gedichtn in bievuurbeeld t [[Ooldsassies]] en [[Angelsassies]] warn al op (metkleenker)riem, en meestal in eawn antaln zinn. Dit was makkeliker te onthooldn vuur de Westerse leu, dee't vake nog nit konn leazn of skriewn, terwiel in Japan leazn en skriewn al vanof 600 [[Jezus Christus|n. Kr.]] algemeaner invoord wör.<ref>Tailor, Insup, and Martin M. Tailor. Writing and Literacy in Chinese, Korean, and Japanese. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company. 1995. p 364.</ref> In de Japanse dichtkeunst wörd t juust mangs ezeen as onvolkomnheaid as wöarde riemt.<ref>[http://www.vrouwke.nl/indexhaiku.html ''Haiku's'']. Vrouwke.nl. Bekekn op 13-9-2012.</ref> Dit probeert skriewers dus juust zovölle meugelik te vuurkomn. t Kan hierumme wean at t grote publiek haiku's vrömd veendt. In Neerlaand wör n haiku invoord in [[1863]]. In det joar publiseern t literaire blad De Gids n eersten (oawer ezatten) haiku. n Opbouw van 5-7-5 was in dee tied in Neerlaand nog ongekeand. n Oetgewer van t blad, Potgieter, wol t ook anvaankelik in t geheel nit plaatsen, umdet t in zinne oogne gin dichtkeunst was. Mer keuning [[Willem III]] drung dr op an at Potgieter t zol oetgeewn, umdet he haandel met Japan vuur oogne har. n Eerstn haiku was hier terechte kömn duurdet nen learling-smid oet Japan in [[Rotterdam]] stage köm loopn en geneut van de grote stad. Dit geveul drukn he oet in ne haiku: :In mooi Rotterdam :leer ik een vak voor later - :stad aan het water<ref>↑ Jan bontje</ref> n Eerstn Westersen haikuskriewer was woarskienlik n [[Hollaand]]er [[Willem Doeff]] ([[1764]]–[[1837]]), den't in Japan nen Hollaandsen haandelspost besteurdn. Hee skreef oonder mear disse haiku: :{| style="background:transparent;" |- | style="width:250px;"| ''inazuma no<br />kaina wo karan<br />kusamakura'' | style="width:250px;"| leent mie oewe oarmn,<br />Zo rap as bliksemskichte,<br />as reaizekussen. |} == Haiku's in t Neersassies == Onder de Neersassiese haikuskriewers zeent [[Gerrit Wassing]] en [[Ger Siks]] oet [[Grunnen|Grönningn]] en [[Rouke Broersma]] oet [[Dreante]]. Wassing hef oawer zinne haikuskriewerieje in t Grönnings verkloard: ''"De werkwoordvormen zijn kort, lidwoorden ontbreken vaak en zo zijn er nog enige kenmerken van het Gronings die ik in het Japans terugvind."''<ref>[http://www.trankiel.com/wassing-n.html www.trankiel.com]: 'Het is belangrijk om in weinig woorden veel te zeggen', Groninger auteur Gerrit Wassing en zijn liefde voor de haiku. Bekekn op 13-9-2012.</ref> Oawer Wassing skreewn in 2008 de Neersassiese skriewers [[Fokko Veldman]] en [[Hanny Diemer]]: ''"Hij is de eerste en tot dusver de enige schrijver die haiku's in het dialect schrijft die werkelijk een mystieke oosterse sfeer ademen en de benaming haiku waardig zijn."''<ref>Fokko Veldman en Hanny Diemer (2008), 'De literatuur van Groningen'. In Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum, p.350</ref> Nen haiku van Ger Siks: :Al sikkom veurjaor. :De leste scheuvelloper :zakt zaacht deur t ies. :-Oet ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]'', zomer 2011 Nen [[Tweants]]en haiku, den't duur t gebroekte thema mear ''senryu'' is, wat wil zegn det t meer oawer n meanske geet as oawer de natuur: :wöarmte achter glas :duur et lecht dwerrelt wat stof :misskien töt noadeankn :-[[Woolters]] - 2015 == Mooi um te weetn == * n Hudigen en eerstn vuurzitter van n [[Europesen Road]] en vroger premier van [[België]], [[Herman van Rompuy]], steet dr um bekeand at he gearne haiku's les en zelf ook skrif. Disse zeent op zinne webstea te veendn. In [[2010]] gavn he zinnen eersten haikubeundel oet, met oawerzettingn in verskilnde sproakn van Europa, en ook in t [[Latien]]. * Ne [[Twaiku]] is ne haiku op [[Twitter]]. == Verwiezingn == <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Dichtvorm]] [[Kategorie:Japan]] jylh55k3opcvyqi2ml5ycse9bh0x395 0 19266 260403 242238 2013-03-11T12:52:18Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2427324]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''De Krieger''' is een [[buurtschop]] in de gemiente [[Steenwiekerlaand]], in de Nederlaandse perveensie [[Overiessel]]. De buurtschop lig in et zuden van de gemiente, tussen [[Veno]] en [[Gellemuden]]. {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] 6r7ut7c4g21khy28gr04whipcjgium5 0 19267 260402 242239 2013-03-11T12:52:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 1 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q2185151]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''De Kolk''' is een [[buurtschop]] in de gemientes [[Steenwiekerlaand]] en [[Möppelt]]. De buurtschop lig ten oosten van [[Dinxtervene]] en [[Wannepervene]], krek op de grèenze van de Nederlaandse pervincies [[Drenthe]] en [[Oaveriessel]]. {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] f2dxmc9admng8compvtcqo8mfriy3n9 0 19268 291782 276409 2016-11-10T16:11:33Z Wwikix 13678 /* Geschiedenis */ kat wikitext text/x-wiki '''Mari'jenkaampen''' ([[Nederlaands]]: ''Marijenkampen'') is een [[dörp]] in de gemiente [[Steenwiekerlaand]], in de Nederlaandse perveensie [[Overiessel]]. D'r wonen zo'n 250 meensen. ==Geschiedenis== An et begun van de 20e eeuw wodden d'r espreuken van Huttenberg. Et gebied waor now et dörp lig, was toendertied nog begruuid mit [[heed (vegetasie)|heide]]. Mari'jenkaampen is ontstaon naodat de [[Maatschappij van Weldadigheid]] de [[klonie (staotkundig)|klonie]] [[Willemsoord (Steenwiekerlaand)|Willemsoord]] esticht had. Sommige van de bewoners van Willemsoord (veural jongere, uut de klonie vot-estuurde kolonisten), vestigden heur in de direkte omgeving in haostig op-etrökken plaggenhutten. Ze vörmden de zogenuumde desperadoklonies zoas in [[Ni'jensleek]], [[Vleddervene (Drenthe)|Vleddervene]], [[Noordwoolde|Noordwoolde-Zuud]] en Mari'jenkaampen. {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stienwiekerlaand]] 8z5lk78brz2sywqho0l7oqlxuguyx0l 0 19269 265559 260406 2013-05-10T14:22:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Kadoelen''' is een [[buurtschop]] en [[laandgoed]] in de gemiente [[Steenwiekerlaand]], in de Nederlaandse perveensie [[Overiessel]]. Et lig tussen [[Veno]] en [[Et Klooster]] en heurden oorspronkelik bi'j de [[havezate]] [[Oldenhof (Vollenhove)|Oldenhof]]. De naemen van de stokken van et laandgoed bin achterienvolgens et Rondebos, Huttenbossien, Carolinakaamp en -bos en Engelenburgbos. In 1894 bin de [[beuk (boom)|beuken]] op de [[holtwal|singels]] eveld en bin d'r [[eek (boom)|ieken]] in-epoot. Disse naemen staon op kaorten uut die tied. Teugen de Kadoelerweg is de Ketelkaamp, waorin vrogger een doolhof, et Braandbos en de boerderi'je Kampererve laggen. Teugen et Sniedersweggien lig et Middelbos. Hierachter liggen et Berend Lucasbos en de Lege Rommelhagen an de Halligersteeg mit de Hoge Rommelhagen en de boerderi'je de Halle. Ten noorden hiervan lig et Tabaksbos an et Krommesteegien. Véur de tingwoordige dam naor et veurplein lig et Engelse bossien of Engelse wark. In de Peerdeweide staot een doeventil. Iene boerderi'je die vrogger in Kadoelen stund, kuj tingwoordig in et [[Nederlaands Openlochtmuseum]] bekieken. In de buurte van Kadoelen lig et [[Kadoelermeer]]. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.henkvanheerde.nl/vollenhove/Oldenhof/oldenhof.htm Ziede over de havezate Oldenhof] {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] o7xgpfgdjgcn8nlr06gccq7qqlxzwcw 0 19270 265793 260253 2013-05-10T15:14:59Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Zuudende''' ([[Nederlaands]]: ''Zuideinde'') is een [[buurtschop]] in de gemiente [[Steenwiekerlaand]], in de Nederlaandse perveensie [[Overiessel]]. De buurtschop lig in de [[Kop van Overiessel]] tussen de [[Pervinciaole weg 334|perveensiaole weg N334]] en de [[Bovenwiede]], ten zuden van [[Gieteren]]. {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] 5azk2bacgohodtqsbjnqw7c42hz91ny 0 19271 242261 2012-09-12T21:47:57Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Willemsoord (Stienwiekerlaand)]] ioilrjwd8bgp7236nvf8g5cvogbsefq 0 19274 271181 271180 2013-11-12T21:51:13Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Gluten Sources.png|thumb|right|220px|Vier bronnen van gluten: [[weite]]meel (bovenan), Europees [[spelt]] (rechts), [[garste]] (onderan) en [[raai|rogge]] (links).]] '''Gluten''' (uut t [[Latien]], betekent letterlik ''liem'') is de naam van n groep [[eiwitten]] die, liek as [[zetmeel]], in t [[kiemwit]] (t endosperm) van alle [[graon]]en zit ([[weite]], [[raai|rogge]], [[garste]], [[mais]], [[riest]]e, [[spelt]], [[haver]] en [[teff]]) en in de produkten die dervan emaakt wörden. t Eiwit van weite besteet veur zo'n 80% uut gluten. [[Durum (weite)|Durum]] (''Triticum durum'' - n graonsoorte) wörden ''harde weite'' eneumd en hef n alderbarstends hoog glutengehalte. Gluten is niet oplosbaor in waoter en wörden deur de plaante in de graonkorrel op-esleugen as reservevoedsel. In niet-graonen, zo as [[wilde rieste]], [[boeked|boekweite]], [[quinoa]], [[amarant (geslacht)|amaranth]], [[sojaboon|sojabonen]] en [[zunnebloempitte]]n zit gien gluten. In dierlike produkten zit van nature nooit gluten, as t bewarkt is kan t der wel in zitten (bv. vleis mit n paneerlage, krujen waor t bie-edaon is en zoksoort dingen). Gluten wörden onderverdeeld in twee groepen eiwitten, de [[glutenine]]s en de [[gliadine]]s. Allinnig t gliadinegedeelte van t gluten kan [[seuliakie]] of [[glutenintoleransie]] veroorzaken. Graonen mit min of gien gliadines (rieste, mais) kunnen wel egeten wörden deur meensen mit seuliakie. == Gebruuk in t eten == === Bie t bakken van brood === [[Bestaand:Fried gluten balls.jpg|thumb|Glutenballen uut de vetviever]] [[Bestaand:French bread DSC09293.jpg|thumb|Glutenbrood]] Gluten is op-ebouwd uut de eiwitten [[gliadine]] en [[glutenine]]. Disse eiwitten geven elastisiteit an de produkten die van t [[meel]] emaakt wörden. Hoe meer gluten der in t meel zit, hoe steviger t produkt is. Bie t bakken van [[brood]] is gluten verantwoordelik veur t vastehouwen van de vriekoemende [[koolstofdioxide]] in t deeg, waordeur t brood mooi kan riezen. Dit is veural belangriek bie zwaordere broodsoorten, zo as volkorenbrood, krentekrogge of brood mit n kwak zaojen en pitten. t Gluten vormp namelik t skelet van t brood, t mut de vulling dus goed kunnen dragen. Nao t bakken zörgt t estolden gluten derveur dat de vorm van t eindprodukt goed blif en dat t brood niet te krummelig wörden. === Vleisvervanger === Gluten wat ekookt is wörden stevig en zög n hoeveulheid van t umliggende vocht (en de smaak dervan) op. t Wörden dan oek vake gebruukt in vegetariese vleisvervangers. == Produksie van gluten == Deurda'j gluten niet in waoter op kunnen lossen kan t gemakkelik uut weitemeel of aander meel ewunnen wörden. Uut n eenvoudig deeg van meel en waoter wörden t zetmeel deruut ewössen en wörden t gluten edreugd. A'j t niet veur etenswaoren gebruken dan gif n zoute oplossing betere resultaoten. t Gluten wat overblif krig dan n stevige, [[kauwgum]]achtige struktuur. Weitezetmeel wörden meestentieds veerder verwarkt tot [[glukose]]stropen. == Andoeningen die in verbaand ebröcht wörden mit gluten == === Seuliakie === Meensen mit [[seuliakie]] bin overgeveulig veur n bepaold gedeelte van t gluten (de [[gliadine]]s) en mutten n ''glutenvrie'' dieet volgen. Hierbie mut n onderscheid emaakt wörden tussen gluten die seuliakie kan veroorzaken (zo as in weite, rogge, garste en, in mindere maote, haver) en gluten die gien seuliakie veroorzaakt (zo as in rieste, mais en teff). t Binnenkriegen van gliadines zörgt bie disse meensen via n auto-immuunreaksie veur n beschaodiging van de [[darmvlokken]] van de [[dunne darm]], wat as gevolg hef dat de opname van de bouwstoffen uut voeding minder wörden. As alle produkten mit gliadines vermejen wörden, herstellen de darmvlokken zich en kunnen voedingsstoffen weer normaal op-eneumen wörden. De darmvlokken herstellen zich overigens niet blievend (t is niet te genezen), a'j weer gluten binnenkriegen dan kan dat weer tot n verslichtering liejen. ==== Glutenvrieje voeding ==== Meensen mit seuliakie mutten levenslank n strikt gliadinevrie (in de spreektaal ''glutenvrie'') dieet volgen. De haandel in ''glutenvrieje'' produkten is in opkomst. Waoronder [[teff]] en produkten op baosis van [[mais]], [[riest]]e en [[boeked|boekweite]] wörden as vervanger gebruukt. In [[haver]]vlokken kan gluten zitten as t verwarkt is deur n masine die oek glutenprodukten verwarkt. Umdat gluten in zoveul voedingsmiddels veurkömp is t belangriek um te weten wa'j eten bie n glutenvrie dieet. === Glutenintoleransie === Glutenintoleransie of glutenovergeveuligheid is n boel andoeningen bie mekaar, waoronder [[seuliakie]] en [[glutenallergie]], waorbie t [[gluten]] n verkeerde uutwarking op t lief hef. ''Idiopathiese glutenintoleransie'' ku'j zien as n niet-allergiese reaksie en n niet-auto-immuunreaksie waorbie t binnenkriegen van gluten tot symptomen kan liejen die te vergelieken bin mit seuliakie of glutenallergie (of aandere andoeningen die deur gluten veroorzaakt wörden). Symptomen van glutenintoleransie bin n op-eblaozen geveul, [[boek (lichem)|liefzeerte]], [[loperieje]], of aandere ongemakken, zo as [[kopzeerte]] en [[schele kopzeerte]] (migraene), lusteloosheid en vermeuidheid, n [[andachtstekortstoornis]] en [[hyperaktiviteit]], [[schizofrenie]], zeerte an de [[spier]]en, [[bot]]ten en [[gevrichte]]n.<ref>Sapone A et al. Differential mucosal IL-17 expression in two gliadin-induced disorders: gluten sensitivity and the autoimmune enteropathy celiac disease. International Archives of Allergy and Immunology. 2010;152:75-80</ref><ref>Ford RP. The gluten syndrome. A neurological disease. Medical Hypotheses. 2009; 73 (3):438-440</ref><ref name="ReferenceA">Dickerson F et al. Markers of gluten sensitivity and celiac disease in recent onset psychosis and multi-episode schizophrenia. Biological Psychiatry. 2010;68(1):100-104</ref><ref name="ReferenceB">Hadjivassiliou M et al. Myopathy associated with gluten sensitivity. Muscle Nerve. 2007;35:443-450</ref> en soms he'j der heel gien last van of bin der gien dudelike van chroniese ziektes die deran veuraof egaon bin. Tot veurkort waren de termen ''glutenintoleransie'' en ''seuliakie'' synoniemen van mekaar. Tegenswoordig wörden glutenintoleransie brejer ezien as allinnig mer seuliakie. As seuliakie en glutenallergie of weite-allergie uutesleuten bin kan de diagnose ''idiopathiese'' glutenintoleransie esteld wörden. Der mut wel voldaon wörden an bepaolde kriteria veurdat de diagnose glutenintoleransie vastesteld kan wörden. Behaandeling veur al disse andoeningen is n [[glutenvrie dieet]], t verschil is allinnig da'j mit glutenallergie/weite-allergie tiejelik gien glutenhouwend spul eten, terwiel je bie seuliakie levenslank gien gluten meer gebruken maggen, n kleine hoeveulheid gluten kan dan al schao anrichten. === Glutenallergie === n Allergie veur verschillende eiwitten in t glutenkomplex steet bekend onder de verzamelnaam glutenallergie, umdat vake niet bekend is tegen welk eiwit de allergie in t biezunder ericht is. t Is n 'normale' allergiese reaksie die niet van doon hef mit seuliakie. Meensen mit n glutenallergie verdragen dus oek niet de zogeneumde 'glutenvrieje' graonen (teff, rieste, mais en haver), umdat daor wel gluten in zit en dus n allergiese reaksie kan veroorzaken. === Autisme === Meensen mit [[autisme]] en autistiese andoeningen (zo as t [[syndroom van Asperger]]) zollen geveulig ween veur [[opioïde peptide]]n aofkomstig van gedeeltelik verteerd gluten ([[glutenexorfinen]], [[gliadorfine]]) en/of [[kaseïne]] ([[kasomorfinen]]). t Zol zich bienen an [[opioïde reseptor]]en in de harsens. Opioïde peptidesystemen in de harsens speulen n belangrieke rolle in motivasie, emosie, hechting, de reaksie op spanningen, zeerte en de kontraole van de hoeveulheid eten. Niet alle onderzeukers bin dervan overtuugd dat der n verbaand is tussen gluten en/of kaseïne in t eten en t ontstaon van autisme. === ADHD/ADD === Voeding hef volgens sommige behaandelaars n grote invleud op de symptomen van [[ADHD]] en [[ADD]]. Onder aandere n gluten-, zuvel- en sukervrie dieet wörden daorbie inzet. Gluten-, zuvel- en sukergeveulige meensen maken natuurlike endorfines ([[opioïde peptide]]n) an die vergeliekbaor bin mit [[morfine]]. === Ziekte van Dühring === Der is veul bewies veur de stelling dat de [[ziekte van Dühring]], n zeldzame ontstekingsziekte van de huud mit n herpesachtig karakter (vandaor de wetenschappelike naam ''dermatitis herpetiformis''), n symptoom is van seuliakie.<ref name=duhring>Turchin I, Barankin B. Dermatitis herpetiformis and gluten-free diet. Dermatol Online J. 2005 Mar 1;11(1):6 '''PMID 15748547'''</ref> Onderzöcht wörden of oek aandere huudandoeningen, zo as [[schilferziekte]] (psoriasis) n relasie hebben mit glutenintoleransie.<ref name=skindiseases>Humbert P, Pelletier F, Dreno B et al. Gluten intolerance and skin diseases. Eur J Dermatol. 2006 Jan-Feb;16(1):4-1. '''PMID 16436335'''</ref> == Glutenvrie eten zonder andoeningen == Naost meensen die vanwegen n andoening of ziekte op n glutenvrie dieet gaon bin der tegenswoordig steeds meer meensen die glutenvrie of glutenarm eten. Veurbeelden van 'diëten' (of beter ezeegd ''leefwiezen'') die n gluten-, zuvel- en sukervrie voedingspatroon anmoedigen bin onder bv. t [[paleodieet]] (aofkorting van ''[[paleolithikum|paleolities]] dieet'') en t [[Hormoonbalansdieet]] (van de schriever van [[De Hormoonfactor]]). De reden hierveur is dat voedingsmiddels mit gluten verschillende lichamelike en geestelike stoornissen kunnen veroorzaken. Zo hebben veul meensen zonder t te beseffen n laktose- of glutenintoleransie. Dit is belastend veur t lief en kan de darmwarking antasten, dit is ongunstig veur de opname van voedingstoffen. Butendat kan zuvel en gluten n [[kandida|kandida-infeksie]] uutlokken.<ref>Hormoonbalansdieet, blz. 28</ref> Gluten beheurden waorschienlik oek niet tot de ''oervoeding'', dit wil zegen de voeding die de oermeens at (de veurouwer van de [[meens|Homo sapiens sapiens]]. t Lief van de meens is in de loop der tied wel aordig meeveraanderd, mer de spiesvertering is liek alleens ebleven. t Meenselike lief dat ebouwd is op de oervoeding weet gien raod mit al dat gluten, dat tegenswoordig oek nog te aggresief is deurdat t te veul deureteeld is, hieruut kunnen alderhaande klachten ontstaon. Zo zie'j dat de eerste meensen die graonen (mit gluten) gungen verbouwen, vake botbreuking hadden. == Glutenvrieje produkten == Op sommige produkten is n glutenvrie-[[symbool]] an-ebröcht. t Bekendste symbool is ontwikkeld deur de Engelse seuliakie-verenigige. Dit is n eregistreerd symbool en kan allinnig mit toestemming van de nasionale seuliakieverenigige gebruukt wörden. De baosis veur gebruuk van dit logo is n esertifiseerd kwaliteitssysteem (bieveurbeeld BRC Food, IFS of HACCP) waorbie anvullend etoetst wörden op de eisen die in de glutenvrie-normenset op-neumen bin. Tot veur kort mocht der in n produkt hooguut 200 ppm (200&nbsp;mg per kilo) gluten zitten. Disse ondergrens is in 2008 in de Codex Alimentarius Standard veur glutenvrieje produkten ummeneer ebröcht naor 20 ppm. In de Europese Verordening (EG) 41/2009 is de bewering “glutenvrie” eregeld waorbie oek 20 ppm as maximale norm ezien wörden. Produkten mit de bewering ‘glutenvrie’ mossen op zien lest 1 jannewaori 2012 an disse wettelike eis voldoon. Op produkten bereid mit graon waor gluten in zit, spesiaal bedoeld veur meensen mit seuliakie, mag oek de term ‘mit n arg leeg glutengehalte’ gebruukt wörden. Dan is t gehalte gluten hooguut 100&nbsp;mg/kg. ==Referensies== <references/> {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Eiwit]] [[Kategorie:Groan]] ozm1nkbmi0nj55ywj4sbzt9ulrdw9e0 0 19275 284690 284689 2016-05-28T13:32:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-vel | naaminlaanstaal = Principat d'Andorra | vlagge = Flag of Andorra.svg | wapen = Coat of arms of Andorra.svg | lokasie = Europe location ANR.png | km2 = Totaol: 468 | pctwaoter = - | breedtegroad = 42/30//N | lengtegroad = 1/31//E | region = AD | talen = [[Kattelaans|Katalaons]] | hoofdstad = [[Andorra la Vella]] | religie = [[Rooms-Katholieke Karke|Katholiek]] | regeringsvorm = [[Constitutionele monarchie|Konstitusionele ko-vorstendom]]<br />[[Parlementaere demokraosie]] | staatshoofd = [[Joan Enric Vives i Sicília|Mgr. Joan Enric Vives i Sicília]] in [[François Hollande]] | regeringsleider = [[Antoni Martí]] | munteenheid = [[Euro]] (de fakto) | valutacode = EUR | tiedzone = +1 (wienter) +2 (zoemer) | volkslied = ''[[El Gran Carlemany]]'' ([[Kattelaans|Katalaons]]: ''De grote Karel de Grote'') | feestdag = [[8 september]] | tld = ad | laandcode = AND | til = +376 }} '''Andorra''' (offisieel: ''Vorstendom Andorra'', [[Kattelaans|Katalaons]]: ''Principat d'Andorra'') is n klaen, in-esluten vorstendom in tievens [[dwargstaot]] in t zuudwisten van Europa, in de oostelike [[Pyreneeën]] in begrinsd duur [[Frankriek|Frankrik]] in [[Spanje]]. t Is t zesde klaenste laand in Europa, mit n oppervlakte van 468 km<sup>2</sup> in et zo'n 85.000 inwoeners (2012). De oofdstad, [[Andorra la Vella]], is mit 1023 meter boven zienivo de miest oog-elegen oofdstad in Europa. t Vorstendom Andorra zo as wij dat nou kinnen is evörmd in 1278, in is onger n aandvest van 988 tot staand ekeumen. Andorra stot bekind as n ''vorstendom'' omdat t n monarchie is die eleid wort duur twie miederegerende prinsen – de Biskop van Urgell en de President van Frankrik. Jaorliks wort Andorra bezocht duur zo'n 10,2&nbsp;miljoen minsen. t Geïsolierde laand is tuggenwoordig voral ofankelik van toerisme in z'n staotus as belastingparadees. Andorra is gien lid van de [[Europese Unie]]. De offisiële taol van de Andorrezen is t [[Kattelaans|Katalaons]]. Duur de vule immigranten sprikt mar 35% van de bevolking Katalaons; 58% sprikt Spaons. Daornaost wort ok t [[Frans|Fraans]] (7%) vuul espreuken, in binnen voral t [[Portugees]] (2100 sprekers) in t [[Engels|Ingels]] (770 sprekers) belangrikke immigrantentaolen. == Bestuurlike indeling == {| |[[Bestaand:Andora.png|thumb|left|De [[parochies van Andorra]]]] |Andorra is in-edield in zuven parochies (''parròquies'', ink. ''parròquia): * [[Andorra la Vella]] (oofdstad) * [[Canillo]] (grootste parochie in oppervlakte) * [[Encamp]] (vuurnaamste Frankrikverbeending) * [[Escaldes-Engordany]] (op-ericht as ofsplitsing van Andorra la Vella) * [[La Massana]] (oogst-elegen parochie) * [[Ordino]] (noordelikste parochie) * [[Sant Julià de Lòria]] (zuielikste parochie) |} == Eutgaonde verwezing == {{Commonscat|Andorra}} {{Dialekt|urs|Algemiene Nedersaksiese Skreefweze}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] syfodfpd4dkifgwpq1j3asnmvnal3g6 4 19276 267181 264865 2013-05-10T23:00:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki __NEWSECTIONLINK__ {| cellspacing=0 cellpadding=4 class=toccolours width="100%" style="font-size: 100%;" |+ style=padding-bottom: 0.2em;" | | {{wrapper 100%}} | style="padding: 0 1em 0 1em;" | {| style="width: 95%; background: transparent; border: none; padding: 0; clear: both;" | valign=top | <div style="text-align: center; font-size: x-large; margin: 0.5em;">De praothoek{{small()|e}} / De kwedelhörn / n Kuierhook</div> Welkom in de praothoek van de Nedersaksiese Wikipedie. Hier ku'j gezellig praoten en diskussies voeren over alderhaande zaken die mit Wikipedie van doon hebben of je kunnen gewoon effen wat biekletsen. <p style="font-weight: bold; font-size: 116%; margin: 0; padding-top: .5em; padding-bottom: .17em;">Aandere verwiezingen</p> {| style="width: 95%; background: transparent; border: none; padding: 0; clear: both;" | valign=top width="50%" | [[Wikipedie:Bot|Botstaotus anvragen / request bot status]] | valign=top width="50%" | [[Wikipedie:De praothoek/Archief|Archief van "De praothoek"]] |} | width=100 style="padding:0;" |[[Ofbeelding:Koart Leegsaksisch (deurzichtig).png|125px]] |} |} |} <div class="plainlinks" style="text-align: center;"><big>[http://nds-nl.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedie:Praothoek&action=edit&section=new Niej bericht derbie zetten]</big></div> <includeonly> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Wikipedie]] </includeonly> 9b9b1xsvupue5iieq96syopyyd1dcdv 6 19278 242448 2012-09-14T18:13:14Z Kening Aldgilles 5053 Eigen werk wikitext text/x-wiki Eigen werk i7wqmib4bi3xjv5p2r9hor0crrabjwy 0 19280 242485 2012-09-14T22:17:50Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel herneumden de zied [[Kameal]] naor [[Kameel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kameel]] lynygttjymouz8f68bs6u8l3q5047gi 0 19281 260363 251517 2013-03-11T12:51:32Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 13 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1321402]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Senryu''' (川柳) is nen vörm van [[Japan]]sen dichtkeunst oawer de onvolkomnheaid van leu, eskreewn in dree regels van 5, 7, en wier 5 lettergreepn. Doarmet is t wat vörm angeet t zelfde as n [[haiku (dichtvörm)|haiku]], mer den geet juust oawer de volkomnheaid van de wearld. == Oorsproonk == n Senryu is eneumd noar n dichter [[Karai Hachiemon]] (1718-1790) den't as [[skriewersnaam]] ''Senryu'' gebreuk, wat ''Waterwilg'' beteekn. n Naam wörd as toopasselik ezeen, umdet n senryu net is as n wilg: buugzaam, toa en zachte. t Gewone Japanse volk kon zik nit herkenn in de haiku van de oadel en geestelikheaid, dee't vuur öar geveul n te roosklurig beeld van de wearld en de natuur gavven. Senryu goat oawer de gewoonheaid en onvolmaaktheaid van leu, zo as det in ''hokku'' en ''haiku'' nit vuurkeump. == Inhoold == :{| style="background:transparent;" |- | style="width:250px;"| 泥棒を ''dorobō wo''<br />捕えてみれば ''toraete mireba''<br />我が子なり ''wagako nari'' | style="width:250px;"| inbrekker in hoes<br />Met a'k um oawermeester<br />he'k min zönne vast. |} n Boawnstoanden senryu is vriej oawerzat. Bie senryu is rellativeernden humor n good oetgangspeunt; de Japanse meaisters van vroger gebreukn zelfs skunnige of onfatsoenlike wöarde. In senryu geet t um t meanske, met al zinne eegnzinnigheedn en oontwikkelingn. Geleuf, politiek, zeedn en gewoontes kriegnt t vuur de bokse met skoarpe opmoarkingn en vernemstige inzichtn. Ne haiku is vake n wat intellektueeln en zweawerigen vorm, terwiel't n senryu wat mear bie de groond blif. t Meanske wörd open en bloot esteeld. Hierduur keump erotiek ook regelmoatig vuur, en zelfkennis en sarkasme zeent belangrieke ellemeantn. t Oonderwoarp kan mangs froai doonker en zwartgallig wean, mer nen senryu oordeelt niks. Senryu zeent nooit cynies. == Vörm == Nen Senryu hef gin slöttelwoard zo as n haiku det hef, met de seizoenswöarde. De dree regels van senryu hebt 5-7-5 klaankeenheedn (moru). Disse regel wörd skoonwal duur mekoar nit heel vaste heuldn. De meestegbroekte ofspraak vuur vorm is: dree regels met in totaal 17 moru, of lettergreepn. Bie senryu wörd meestal n skriewer nit vermeeld. == Oonderskeaid met haiku == Senryu bekriewt de onvolmaakte meanskelikheaid. Haiku beskriewt ne woarnemming van volmaakte natuur vanoet de oogne van n meanske. De weanding (of oonthulling), as dr den al is, is ne herkenning van de zwakheaid van n meanske, in teegnstelling töt de perfektheaid en skoonheaid van de natuur. Wieders zeent beaide soortn gedicht geliek. In t Westn is dr meender oonderskeaid tusken de beaide dichtvörme, umdet ze in t Westn ne aandere kiek op de wearld hebt. Toch is t verskil dudelik te maakn met oonderstoande vergelieking :{| style="background:transparent;" |- | style="width:250px;"| '''Haiku''' <br /> De deage lengt zik <br /> Ik zee de eerste zwaalwe <br /> Vanoet minnen hof | style="width:250px;"| '''Senryu''' <br /> De deage lengt zik <br /> Ik zee de eerste zwaalwe <br /> Vuur tellevisie |} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Dichtvorm]] [[Kategorie:Japan]] qs5g2reidyi5sekkab0tkok750p9awz 14 19283 242618 2012-09-16T18:32:11Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Molekulaere biologie]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Molekulaere biologie]] mp1yjygg5tmbx4kprkfrrhcfdmdijo3 14 19284 260737 243105 2013-03-14T06:01:41Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 57 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7164711]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Biologie]] slrmnz20899dka6ip6r6qbdkgw18r91 14 19285 242621 2012-09-16T18:35:40Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Geologie]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geologie]] aigzdaxm3run2vvsm0z12gbey0uofo8 14 19286 242622 2012-09-16T18:36:02Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Kultuur]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Kultuur]] sqsois5o26cqdi84nnv6hxpd4pjsqe6 10 19288 242630 2012-09-16T18:55:46Z Servien 7 Servien herneumden de zied [[Mal:Etelazienominasie]] naor [[Mal:Etalazienominasie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Etalazienominasie]] 7f17fmxi0x04xfo5p3333ukew667udv 0 19290 243069 242741 2012-09-22T00:08:04Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Konjugaatsie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Konjugaatsie]] 0io5f20la71r6azqo8im2rw31a7krgf 0 19291 283457 278710 2015-11-13T10:55:34Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Heursproake''' of '''lustersproake''' (met een deur woard ''reseptieve mearsproakighead'') is ne wieze van kommuniseren woerbie't sprekkers van twee verskillende sproaken de egene sproake bliewt gebroeken as ze met mekoar kuiert.<ref>Braunmüller, K. and Ludger Zeevaert. “Semikommunikation, Rezeptive Mehrsprachigkeit und Verwandte Phänomene. Eine bibliografische Bestandsaufnahme”. Working Papers in Multilingualism 19, 2001. 2-66.</ref> Et vuurdeel hiervan is det de beaide partiejen geliekweardig zeent, duurdet den enen nit de sproake van den aander hoof te gebroeken. Hierduur hebt beaide partiejen ook meender möaite um zikzelf oet te drukken en köant ze nauwkurig dudelik maken wat ze bedoolt. Zo kan miskommunikasie vuurkommen worden. Heursproake is vake et makkelikst tusken sproaken dee as denzelfden oorsproonk hebt (bv. [[Spaans]] en [[Italjaans]], de verskillende Skandinaviese sproaken, of [[Neersassies]] en [[Neerlaands]]), of bie leu dee as nen geringen töt moatigen kennis van de sproake van den gesprekspartner hebt. Wieders kan een meanske zik ofvroagen of et gebroek van bv. twee Neersassiese dialekten nöast mekoar ook al heursproake is. In een [[dialektkontinuum]] is heursproake doarumme onmisboar. ==Sproaktechnieken== Um heursproake good te gebroeken, köant bepoalde sproaktechnieken gebroekt worden. Der köant bievuurbeeld leenwöarde van den aander zinne sproake gebroekt worden, of enen kan dinge dubbel oetleggen met aandere wöarde. Ook kan et helpen um in de egene sproake te herhalen wat den aander net ezegd hef, um te kieken o'j et echt wal good begreppen hebt. Mangs is et genog um ne korte bevestiging van verstoan te gewen, bv. duur te nikken, of een kort "hm" of "joa" te gebroeken. ==Spreading== ===Noords gebroek=== In de [[Skandinavië|Skandinaviese]] laanden is heursproake een wiedverbreid begrip. De sproaken zeent ja oonderling zo good te verstoan, det de leu zoonder al te völle kennis van de aandere sproake mekoar good köant begriepen. In [[Noorweagen]] is et [[Zweeds]] zelfs oonderdeel van de [[Noors]]e sproaklessen op de skooln.<ref>Braunmüller, Kurt. Vorbild Skandinavien? Zur Relevanz der Rezeptiven Mehrsprachigkeit in Europe. In: Konrad Ehlich and Antonie Hornung eds. Praxen der Mehrsprachigkeit. Münster: Waxmann Verlag, 2006. 11-31.</ref> ===Nederlaand-Duutslaand=== In de kommunikasie tusken [[Neerlaand]] en [[Duutslaand]] is oonderzeuk noar et gebroek van heursproake redelik niej, umdet der van vroger oet vuural bie de Nederlaanders op ehamerd wör det ze [[Duuts]] learen mossen. Duurdet de noadruk in et Nederlaandse oonderwies de leste joaren heuwdzakelik op et [[Engels]] lig, is et gebroek van Duuts duur mekoar achteroet egoan. De meeste Duutsers, van de aandere kaante, hebt duur mekoar nooit Neerlaands op skole leard. Toch lignt de sproaken zo kort bie mekoar,<ref>Décsy, G. Die linguistische Struktur Europas: Vergangenheit, Gegenwart und Zukunft. Wiesbaden: Kommissionsverlag, 1973.</ref> det heursproake hier prima kan woarken. ==Verwiezingn== <references/> [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Sproakleer]] iz1h9xfxtovh4b65gwfy193lkp20ixv 0 19292 242780 2012-09-19T13:22:40Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Heursproake]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Heursproake]] mulz0xf6k9bkaq7ikvpgeiznl2f0lp6 0 19293 242781 2012-09-19T13:27:35Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Heursproake]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Heursproake]] mulz0xf6k9bkaq7ikvpgeiznl2f0lp6 0 19294 242796 2012-09-19T15:05:59Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Heursproake]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Heursproake]] mulz0xf6k9bkaq7ikvpgeiznl2f0lp6 0 19295 271418 260291 2013-11-29T22:39:27Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:D66]] wikitext text/x-wiki '''Democraten 66''' (D66) (offisiële name: ''Politieke Partij Democraten 66''; tot 1981: ''D'66'') is ne [[Nederlaand]]se [[politiek]]e parti'je dee't [[Sosiaal-Liberalisme|sosiaal-liberale]] oetgaangspunten hef. De parti'je worden op-ericht op [[14 oktober]] [[1966]] door 44 leu (waorvan 25 in andere parti'jen aktief ewest waren). t Veurtouw worden enommen deur nen [[journalist]] van t [[Algemeen Handelsblad]] [[Hans van Mierlo]], den [[parti'janvoerder]] worden, en [[Amsterdam]]s [[VVD]]-gemeenteraodslid en fraksieveurzitter [[Hans Gruijters]]. Den lesten was den faeliken anstichter tot t opzetten van ne ni'je politike parti'je. Op t moment (2012) is [[Alexander Pechtold]] den [[parti'janvoerder]] en [[fraksieveurzitter]] in den [[Tweeden Kamer]] en [[Ingrid van Engelshoven]] parti'jveurzitter. Bi'j de verkezingen veur den Tweeden Kamer in 2012 haalden de parti'je 12 zettels, 2 meer as in [[2010]]. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:D66]] k8xz4to5z2qxgeurgdbkkmmsfb9j916 0 19296 242820 2012-09-19T22:56:02Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Dialectcontinuüm]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[dialectcontinuüm]] e0vdp3ldhvs1pm058oevh2e8ahqcctd 0 19297 242837 2012-09-20T09:23:01Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Democraten 66]] p7fn5g27x8b72nv69km0kabw689agyz 0 19298 291361 263698 2016-11-04T14:44:38Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Noorderkerk rijssen.jpg|thumb|right|300px|De Noorderkoarke]] De '''Noorderkoarke''' is ne [[protestaant|protestaantse]] koarke in t [[Tweante|Tweantse]] [[Riesn]]. De koarke hef 1.970 zitplekn. [[Kategorie:Begin]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Keark in Oaveriessel]] [[Kategorie:Riesn-Hooltn (Tweante)]] eelivagv5d9ap8rl898s627gvh5p5jl 0 19300 271427 260191 2013-11-29T22:46:57Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:PVV]] wikitext text/x-wiki De '''Partij voor de Vrijheid''' (of-ekort: PVV) is ne [[politiek]]e parti'je in [[Nederlaand]]. Oprichter [[Geert Wilders]] is t enige lid van de parti'je en ok [[fraksieveurzitter]] in den [[Tweeden Kamer]], parti'janvoerder en -veurzitter. Nao de Tweede Kamerverkezingen 2010 had de parti'j 24 Kamerzettels, in 2012 kwaamp ze oet op 15 zettels. De PVV worden in 2005 onder den name ''Vereniging Groep Wilders'' op-ericht deur Wilders, een Kamerlid dat t jaor derveur oet de [[VVD]]-fraksie stappen en dernao as eenmansfraksie ''Groep Wilders'' opereren. Bi'j de Tweede Kamerverkezingen 2006 worden de PVV veur t eerst in den Tweeden Kamer ekaozen met negen zettels. Sund 2009 is de parti'je anwaezig in t [[Europees Parlement]]. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:PVV]] 4x1rkyhfi1a73ovlh8nttbcnfoz9wni 0 19301 242881 2012-09-20T20:27:42Z Droadnaegel 1133 DV wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Partij voor de Vrijheid]] mnc28stem3mmt2ozdg9g26znw448elj 0 19302 293114 271424 2017-03-15T11:39:50Z Nederlandse Leeuw 3206 wikitext text/x-wiki [[File:Party for the Animals logo.svg|thumb|Parti'je veur de Deers.]] De '''Partij voor de Dieren''' (of-ekort: ''PvdD'') is ne [[Nederlaand]]se [[politiek]]e parti'je, op-ericht op [[28 oktober]] [[2002]]. Parti'jveurzitter is [[Luuk Folkerts]], parti'janvoerder en [[fraksieleider]] is [[Marianne Thieme]]. De parti'j hef als belangriekste thema t deer- en milieuvrendeliker maken van t beleid. Nederlaand is sunds [[30 november]] [[2006]] t eerste land op de weerld waorin ne parti'je met dit heufdthema in t [[parlement]] zit. Op 1 januari 2012 had de parti'je 12.250 leden. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:PvdD]] gt6o1qynzdzysxtoj8mqbjix0i9z11e 0 19303 242884 2012-09-20T20:40:14Z Droadnaegel 1133 DV wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Partij voor de Dieren]] 9tmwhrz950g4j5oqoc0ouxdnlc9a023 0 19304 271416 260194 2013-11-29T22:37:31Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:50Plus]] wikitext text/x-wiki '''50Plus''' is ne [[Nederlaand]]se [[politiek]]e parti'je. Zee worden in [[2009]] op-ericht as ''Onafhankelijke Ouderen- en Kinderen Unie'' (OokU). De anstichters veur t opzetten van de parti'je waren [[Maurice Koopman]], [[Alexander Münninghoff]] en [[Jan Nagel]] (veurzitter). [[Liesttrekker]] bi'j de [[Tweeden Kamerverkezingen 2012]] en viseveurzitter is [[Henk Krol]]. Nao dee verkezingen kwaamp de parti'je veur t eerst in den [[Tweeden Kamer]], met twee zettels. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:50Plus]] 149t9qjjluq32b40buptzmcb637bawr 0 19305 276985 271436 2014-12-14T11:28:13Z PanchoS 11834 + logo wikitext text/x-wiki [[File:GroenLinks.svg|right|200px]] '''GroenLinks''' (in t plat: ''GreunLinks'' of ''GruunLinks'', of-ekort: ''GL'') is ne [[Nederlaand]]se [[politiek]]e parti'je, dee't linkse staandpunten hef. GroenLinks zegt ne greune, sosiale en tolerante politiek te willen bereiken. GroenLinks worden in [[1990]] op-ericht as [[fusie]] van veer kleine linkse parti'jen: de [[CPN]], de [[PSP]], de [[PPR]] en de [[EVP]]. GroenLinks hef veer zettels in den [[Tweeden Kamer]] en vief in den [[Eersten Kamer|Eersten]]. Parti'jveurzitter is [[Heleen Weening]]. Sund [[17 desember]] [[2010]] is [[Jolande Sap]] politiek leider en ok [[fraksieveurzitter]] in den Tweeden Kamer. De parti'je haalden bi'j de leste parlementsverkezingen in september 2012 veer zettels, zes minder as in 2010. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:GroenLinks]] hn84b2l3x018ekq1dxbozyekyyurmls 0 19306 242891 242890 2012-09-20T21:13:51Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[GroenLinks]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[GroenLinks]] iu4010tw2wg0jh1k24uiwu8o7ufq8n9 0 19307 242892 2012-09-20T21:14:34Z Droadnaegel 1133 DV wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[GroenLinks]] iu4010tw2wg0jh1k24uiwu8o7ufq8n9 6 19308 243014 2012-09-21T21:09:50Z Servien 7 van .en-wiki wikitext text/x-wiki == Beschrieving == van .en-wiki == Lisensie == {{GFDL}} frnl7air3mlvhvfjkq95bnfyjykvlvq 0 19309 279357 274768 2015-03-27T17:11:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Smallville 2001 logo.svg|300px|right]] '''Smallville''' is n Amerikaanse [[tillevisieserie]] die eschreven is deur de schrievers/produsenten [[Alfred Gough]] en [[Miles Millar]]. t Is ebaseerd op t [[DC Comics]]-karakter [[Superman]], dat oorspronkelik eschreven is deur [[Jerry Siegel]] en [[Joe Shuster]]. Op [[13 mei]] [[2011]] was de alderleste aoflevering van Smallville te zien van seizoen tiene. De serie volgt de avonturen van [[Clark Kent (Smallville)|Clark Kent]] ([[Tom Welling]]), die in t fiktieve darpjen ''Smallville'' woent in [[Kansas]], in de jaoren veurdat e bekend wördden as [[Superman]]. De eerste vier seizoenen bin veural ericht op de middelbaoreschoeljaoren van Clark en zien kammeraojen. Nao seizoen vuve, kreeg t programma n meer volwassen verhaalliende, op t einde richtten t zich meer op zien wark bie de ''[[Daily Planet]]'', en t inbrengen van aandere superhelden en misdaojigers uut de [[DC Comics|DC]]-[[stripboek]]en. Smallville is veurnamelik efilmd in en rondumme [[Vancouver]] in [[Brits-Kolumbia]], [[Kannede|Kanada]]. De serie wördden over t algemeen goed bekeken en ewardeerd. t Had in Amerika gemiddeld zo'n 4,34 miljoen kiekers per aoflevering, en seizoen tweje mit t hoogste gemiddelde van 6,3 miljoen kiekers. Smallville is oek een van de langstlopende series die op n stripboek ebaseerd is, en de langstlopende Noord-Amerikaanse scifi-serie. De serie hef sinds t eerste seizoen verschillende toekenningen ewunnen, van [[Emmy Award]]s tot [[Teen Choice Awards]]. In [[april]] [[2012]] hef de serie in stripboekvorm opniej an-evöngen, t verhaalliende wörden op-epakt vanaof de leste aoflevering van seizoen tiene. == Rolverdelige == [[Bestaand:Tom Welling.jpg|thumb|upright|Welling wol eerst gien auditie doen veur de rolle van Clark Kent, mar kwaamp d'rop terogge toe as e 't dreiboek veur de proefoflevering leesden.]] [[Bestaand:Ericadurance2.jpg|thumb|upright|Durance was n paor dagen veurdat seizoen viere an-evöngen hef eerst an-eneumen. Heur rolle as Lois Lane was in t begin beteund deur de filmdivisie van [[Warner Bros.]] Studios.]] * [[Tom Welling]] speult [[Clark Kent (Smallville)|Clark Kent]], n jonge keerl mit bovennatuurlike krachten, die zien weg probeert te vienen in t leven, naodat e ontdekt hef dat e n buteneerds wezen is. Hij gebruukt zien gaven um aandere meensen die in meuilikhejen zitten te helpen. * [[Kristin Kreuk]] speult [[Lana Lang (Smallville)|Lana Lang]], vriendin van Clark Kent. Vanaof t zeuvende seizoen speult ze niet meer mee. In seizoen achte hef ze in n paor gastoptrejens emaakt in n koppel aofleveringen. * [[Michael Rosenbaum]] speult [[Lex Luthor (Smallville)|Lex Luthor]], de jonge van n rieke zakenman. Naodat Clark zien leven hef ered wörden de twee kammeroajen. Laoter in de serie brokkelt dat n bietjen aof, totdat de twee viejaanden van mekaar bin. * [[Allison Mack]] speult [[Chloe Sullivan]], een van Clarks beste kammeraojen. Ze hef in de serie n zwak veur Clark, mer dat geveul kömp niet van twee kaanten. * [[Sam Jones III]] speult ''Pete Ross'', n aandere kammeraod van Clark. * [[Annette O'Toole]] speult ''Martha Kent'', Clarks adopsiemoene. Zee, en heur man Jonathan, geven Clark advies over hoe of e umme mut gaon mit zien krachten. In seizoen vuve, wörden ze staotssenaotvertegenwoordiger. * [[John Schneider]] speult ''Jonathan Kent'', Clarks adopsievaor. In de 100e aoflevering is e uut de serie eschreven, in de serie krig e n [[hartanval]]. * [[Eric Johnson]] speult [[Whitney Fordman]], Lana's keerl in t eerste seizoen. * [[John Glover]] speult [[Lionel Luthor]], de vaor van Lex. * [[Jensen Ackles]] speult [[Jason Teague]], n van Lana, in seizoen viere. Hij volgt Lana naor Smallville, vanaof Paries, Frankriek, en wörden an-eneumen as assistent-voetbaltrener. Hij hef edaon ekregen bie schoele toe zien relasie mit Lana an t locht kwam. An t einde van t seizoen bleek dat e samenwörken mit zien moene um de dree Kryptoniese stenen van wiesheid op te sporen. * [[Erica Durance]] speult [[Lois Lane (Smallville)|Lois Lane]], Chloes nichjen. * [[Aaron Ashmore]] speult [[Jimmy Olsen (Smallville)|Jimmy Olsen]], Chloes vriend die as fotograaf bie de ''Daily Planet'' wörken. * [[Laura Vandervoort]] speult [[Kara (Smallville)|Kara]], Clarks Kryptoniese nicht. * [[Justin Hartley]] speult [[Justice League (Smallville)|Oliver Queen/Green Arrow]], direkteur van Queen Industries en leier van n kleine groep superhelden. * [[Samuel Witwer]] speult [[Davis Bloome]] in seizoen achte. Is n "charismatiese" [[ambulanse]]keerl die tegen de duustere kaante in zien eigen vecht. * [[Cassidy Freeman]] speult [[Tess Mercer]], Lex zien opvolgen van LuthorCorp in seizoen achte. In de seizoen tiene koemen we derachter dat ze de zus is van Lex Luther. * [[Callum Blue]] speult ''Zod'', n eerdere versie van de misdaojiger van Krypton die verbannen is naor ''Phantom Zone''-gevangenisse. == Uutgaonde verwiezingen == * [http://web.archive.org/web/20110721210945/http://www.cwtv.com/shows/smallville Offisiële webstee] * [http://www.myspace.com/smallvilledvd Offisiële MySpace-zied] {{Dialekt|wvel}} [[Kategorie:Tillevisiepregramma]] g5ctfduxipaujiysyuhkn2xa3slkbu8 0 19310 243025 2012-09-21T21:38:41Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel herneumden de zied [[Konjugatie]] naor [[Konjugaatsie]]: Meer volgens [[ANS]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Konjugaatsie]] 0io5f20la71r6azqo8im2rw31a7krgf 14 19312 260741 253924 2013-03-14T06:02:00Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 52 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q7015415]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Maotschoppi'je]] lnfr3tr8hs408abj0qdn239dkw4vuah 0 19313 243055 2012-09-21T22:54:59Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel herneumden de zied [[Boaven-Slinge]] naor [[Baoven-Slinge]]: Volgens WALD, ANS en SONT wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Baoven-Slinge]] ehkzjk43vpwyqbln1uvffamrg6alizf 0 19314 243057 2012-09-21T22:58:52Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel herneumden de zied [[Bodegroaven]] naor [[Bodegraven]]: as in t artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Bodegraven]] gozh1rjnpg7lis3jvp5ek8xrfthjhqc 0 19315 277715 243059 2015-02-26T21:23:08Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Braomp]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Braomp]] 0wtrrxxxtsdj00xi4ycz1amzh0n9u8q 0 19316 243098 2012-09-22T09:40:19Z Ni'jluuseger 73 Ni'jluuseger herneumden de zied [[Groote Markt 30]] naor [[De Groote Markt 30]]: Naor de webstee van de riege wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[De Groote Markt 30]] nzmp8iozc35u6vci9p7peq2b01oxn68 0 19317 279358 273934 2015-03-27T17:11:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Linux''' of '''GNU/Linux''' is n [[besturingssysteem]] veur [[komputer]]s. Kenmarken dervan bunt dat t vri'j (''open source'', d.w.z. neet in t bezit van n kommersieel bedrief, en met inzicht in de bronkode), [[unix]]-achtig en meergebroeker (''multi user'') is. t Is altied baseerd is op den [[Linux-kern]] en veur n belangriek deel op [[GNU]]-programmatuur. t Wörd verspreid onder de [[GPL]]-lisensie, waordeur t makkelik te verspreiden, en an te passen is, wat hef bi'j-edragen an t sukses. Der bestaot verskeidene variaanten van Linux, zoas [[Ubuntu]], [[RedHat]], [[Gentoo]] en nog völle aanderen. Ze hebt gemeen dat ze altied nen Linux-kern gebroekt, maor de indeling van t systeem, en programma's derumhen kunt verskillen. De variaanten wordt in de Linux-weerld [[distribuutsie (Linux)|distribuutsies]] eneumd. '''t''' Linux besteet neet, Linux is n verzamelwoord veur distribuutsies dee't voldoot an bovven-eneumde kenmarken. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Infermatika]] bzt4jkn1gz1ecuopw1crn8p2cup1c61 0 19318 243158 2012-09-23T00:31:01Z 129.125.102.126 deurverwiezing naor [[Turkije]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Turkije]] g6chnu5buyewcg7ueyo5asrz7km2knd 14 19319 243298 2012-09-24T15:16:14Z 129.125.102.126 Nieje zied: '[[Kategorie:Mal|Geluud]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mal|Geluud]] f0thfj4xehqqzfzr6j3h5eo57v7f4pp 0 19320 271858 269154 2013-12-07T00:51:25Z Romaine 607 --> Wikidata wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[7 febrewaori]] - Koneginne Wilhelmina trouw mit Prins Hendrik * [[22 juli]] - [[Servië]] herstelt de diplometieke betrekkingen mit [[Montenegro]] == Geboren == * [[Karel Diederik Schönfeld Wichers]], skriewer in t Riessens == Uut de tied == * … csrvd1g1lxqe4x0sdbt2wugo5hvzqpf 0 19322 268230 260926 2013-06-13T14:19:20Z 80.114.178.7 körtere link wikitext text/x-wiki '''Also sprach Zarathustra''' is 'n boek van 'n Duutsen filesoof [[Friedrich Nietzsche]]. 'n Ideen van Friedrich Nietzsche hebt in dissen tied aait 'n groten invloed op 'n gedachtenlewen van oonsen tied. Hi'j hef van 'n groten betekenisse west veur oons kulture. Also Sprach Zarathustra is zien belangrieksten wark wat hi'j eschrewen hef. In dit boek (uut 1885) döt e zichzölf veur as 'n vroggeren Perziese wiesgeer [[Zarathustra]]; dissen keerl maakten as eersten 'n onderscheid tussen licht en duuster, tussen goed en kwaod. 'n Heufdonderwarp is 't lösmaken van 'n olden meanse, evangen deur 'n kudde en verkeerden indoctrinaties, en 'n zichzölf opstijgen van 'n enkeling naor 'n Eubermensch. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Wark van Nietzsche]] d8nts7k0gwlhi5bi1bskw07c7z0utpo 0 19324 260308 243593 2013-03-11T12:50:30Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 25 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q164083]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Till_Eulenspiegel_01.jpg|thumb|right|200px|Middeleeuwse teekning van Tiel Oelenspegel met dudelik [[Nederduuts]] oonderskrift]] '''Tiel Oelenspegel''' (in t [[Neerlaands]]: ''Tijl Uilenspiegel'', [[Duuts]]: ''Till Eulenspiegel'') is nen kearl oet [[Neerlaand]]s-[[Duutslaand|Duutse]] volksverhaaln. Volgns disse verhaaln is Oelenspegel nen lösbaandigen ondocht den't vrie duur Neerlaand (of Duutslaand) treuk en alleman bie n bok deed. Volgens t book van De Coster oet [[Vlaandern]] was Oelenspegel geboorn in [[Damme]], woer't ene van de völle standbeeldn in [[Europa (continent)|Europa]] steet, wat Tiel mut vuursteln. Wieders geet t verhaal at he in [[1350]] oet de tied is ekömn in t Duutse [[Mölln]]. Hier is zelfs n graf wa'j köant bezeukn. ==Geskiedenisse== De eerste verhaaln oawer Tiel Oelenspegel ontsteundn roond [[1500]] in Duutslaand. n Stadsklerk van [[Brunswiek]], Herman Bote, skreef n antal grappige verhaaln oawer n karakter wat "Dyl Ulenspeghel" heetn. Dissen [[Middeleeuwn|Middeleeuwsen]] Oelenspegel is nog wal n verskil met den oet t [[19e eeuw|19de joarhoonderd]]: dissen hef nog gin anmoarkingn op de politiek en de saamnleawing van dee tied en de humor is wat volkser, mangs zelfs teegn t vunzige an. Zinn naam löt zeen woerumme of he de leu bie n bok kon doon. In dee tied was de [[oele]] t teekn van domheaid (vgl. bv. t Hollaandse woard "uilskuiken" of t Vlaamse "wat ne oele" (wat n dom deer). t Spegel wörd de leu vuur eheuldn: zo dom as ne oele". Tiel löt de leu zikzelf zeen. De Coster verkloarn n naam as "ik zin oeleu spegel," (oelespegel). Met t book kömn völle volksverhaaln in umloop oawer t karakter. In de lege laandn wör tusken 1525 en 1547 in duur Michiel van Hoochstraten t eerste book oawer Tiel Oelenspegel drokt. n Heeln titel was "Ulenspieghel, Van Ulenspieghels leven ende schimpelijcke wercken, en de wonderlijcke avontueren die hij hadde want hij en liet hem geen boeverie verdrieten." De bekeandste kiek op t verhaal is skoonwal van [[Fraans]]ksproakigen [[belgië|Belgiesen]] skriewer Charler de Coster: "La Légende et les Aventures héroïques, joyeuses et glorieuses d'Ulenspiegel et de Lamme Goedzak au pays de Flandres et ailleurs" (1867). De Coster leut Tiel geboorn wordn in t West-Vlaamse [[Damme]]. n Eerstn zin van t book geet "Doo't de meimoand de bleume van n meidoorn leut oontloekn, wör Oelenspegel, zönne van Klaas, in Damme geboorn". Tiel wör in [[1527]] geboorn, op n zelfden dag as [[Filips II]]. Joseph Octave Delepierre (1802-1879), nen geskiedkeundigen en skriewer oet [[Brugge]], meann at Tiel wör geboorn in [[Knesselare]] (in plaatse van Tiels oorsproonkelike geboorteplek [[Kneitlingen]].) De Coster zinne variant van Tiel Oelenspegel was mear as allene nen bössel en ondocht: hee was nen vrieheaidsstrieder den't met de [[Geuzen]] teegn de [[Spanje|Spanjooln]] eveundn. Doarbie wörd he hulpn duur zin moat Lamme Goedzak en zin vrindin en zoogzuster Nele. Seend dee tied wörd Oelnspegel met Vlaandern in verbaand ebracht, mer det was van oorsproonk nit zo. De eerste Neerlaandse oawerzetting van De Coster zinne bewoarking köm oet in [[1896]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Nederlaands volksverhaal]] [[Kategorie: Duuts volksverhaal]] [[Kategorie:Fiksie]] 3unra9qh66p3javnc6hn4sxyt1ixmus 14 19326 287847 243588 2016-10-26T10:56:38Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Volksverhaal]] [[Kategorie:Nederlaand|Volksverhaal]] 43l86ihwbmu3xdoi2oahyp7nnk3odwn 14 19327 243589 2012-09-29T21:24:47Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Verhaol]] [[Kategorie:Volkskultuur]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Verhaol]] [[Kategorie:Volkskultuur]] 2qmdec6s5oasirdlptdohx1z9qcehzx 14 19328 243590 2012-09-29T21:25:19Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Kultuur]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Kultuur]] sqsois5o26cqdi84nnv6hxpd4pjsqe6 14 19329 243591 2012-09-29T21:26:17Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Volksverhaal]] [[Kategorie:Duutslaand]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Volksverhaal]] [[Kategorie:Duutslaand]] i3wn8ay07iek8gcjece24ckfgvpncp7 0 19330 243654 2012-09-30T15:09:53Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Gregoriaanse kelender]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gregoriaanse kelender]] hoahahk7n2vgcsfbx47bw9b5sejcrtt 0 19339 265685 260221 2013-05-10T14:56:58Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ringridning.5.jpg|thumb|Ringrieden in Denemarken.]] Et '''ringrieden''' is een peerdesport waorbij de dielnemers heur lans deur een rinkien moeten steken. De dielnemers zitten dan op een [[peerd]] of staon op een karregien dat achter et peerd spand is. De ring hangt mit et magnetien an een band die boven de baan spand is. De dielnemers rieden mit heur peerd onder de band deur en perberen heur lans deur et rinkien te steken. Tiedens de wedstried wodden de ringen steeds kleiner. An et ende van de wedstried wint de rieder mit de meeste ringen. Bij et ringrieden heurt meestal [[folklore]]. Bij de folklore het de rieder op et peerd een jassien an dat liekt op een uniform. As de ringrieders op een karregien zitten wodt et rieden vaak daon in klederdracht. Joarliks wodt in [[Berkoop|De Berkoop]] een ringriedwedstried in augustus holden. [[Kategorie:Sport]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] 8961jaglvg2lit2lkb25w7yy359qmfh 0 19343 263461 260265 2013-05-04T23:39:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Eileen Beasley''' ([[1921]] – [[12 augustus]] [[2012]]) was ne [[Kumrië|Kumriese]] juffrouw dee't, met steun van öarn man Trefor, weaigern belasting te betaaln an de laandsdistriktsroad van [[Llanelli]] töt at he de takspapiern in t [[Kumries]] kreeg. Öarn doad leawern öar van de Kumriese sproakstrieders n naam "moo van de direkte aksie" en öar protest zorgen dr vuur at de [[Cymdeithas yr Iaith Gymraeg]] sticht wör. ==Vroge leawn== Catherine Eileen James wör geboorn in 1921. Hee gung noar de [[University College Cardiff]] en wör juffrouw. Ze tröf Trefor Beasley bie [[Plaid Cymru]]-vergoaringn en ze trouwn op n 31sten juli [[1951]].<ref>http://familytreemaker.genealogy.com/users/p/r/y/Rhoslyn-Prys/WEBSITE-0001/UHP-0110.html</ref> t Koppel verhuuzn noar [[Llangennech]] bie [[Llanelli]] in 1952. ==Kumriese sproakkampanje== Eileen en öarn kearl Trefor wörn de leaidnde kampanjevoorders vuur t recht um Kumries (''Welsh'') te gebroekn. Ze weaigern öare belasting te betaaln töt at ze in t Kumries bod kreegn, umdet det toertieds allene nog in t [[Engels]] gung. In de joarn '50 har t Kumries nog ginne offisjele stoatus in Kumrië. Dr wör in t offisjele nog nit in t Kumries kommuniseerd. Dit weaigern zorgen at t stel wal 16 moal vuur n rechter mos komn in 8 joar tied, nöast at völle perseunlike bezittingn wördn of enömn duur skooldeaisers.<ref>[http://www.walesonline.co.uk/news/wales-news/2012/08/13/tributes-paid-to-welsh-language-activist-eileen-beasley-who-died-age-91-91466-31616229/ WalesOnline - Tributes paid to Welsh language activist Eileen Beasley, who died age 91] 13 augustus 2012. Bekekn op 13 augustus 2012</ref> Noa al disse keern van vuur komn, wun t stel öare stried in 1960, doo't Llanelli's strekkeroad besleut um de belastingpapiern in beaide Engels en Kumries of te drukn.<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/uk-wales-19240985 BBC News – Eileen Beasley: Welsh language campaigner dies]. 4 augustus 2012. Bekekn op 13 augustus 2012</ref> t Stel wör saamn ekeuzn as lokale roadsleedn in 1955 vuur de Plaid Cymru in de Llanelli strekkeroad. Eileen Beasley steet bekeand as de "[[Rosa Parks]] van Kumrië".<ref>[http://news.bbc.co.uk/welsh/hi/newsid_5060000/newsid_5063700/5063730.stm BBC News Anrhydeddu 'Rosa Parks Cymru']. Bekekn op 13 augustus 2012</ref> ==Oprichting van Cymdeithas yr Iaith Gymraeg== In [[1962]] gavn [[Saunders Lewis]], nen Kumriesen nasjonalist met völ anzeen en stichter van de Plaid Cymru, ne radiotoospraak woerin't he de oondergaank van t Kumries vuurspeldn as dr nit rap wat edoan zol wordn. Disse toosproaak leaidn töt de oprichting van de [[Cymdeithas yr Iaith Gymraeg]] (t Kumriese Sproakverboond). In disse toospraak prees hee de aksie van Trefor en Eileen Beasley. <blockquote> Mag ik oeleu andacht vuur t verhaal van Menear en Mevrouw Trefor Beasley? Menear Beasley woarket in de kolnmienn. April 1952 kochen hee en zinne vrouwe n huusken in Llangennech bie Llanelli, ne strekke woer't neegn van de tien leu Kymries sprekt. Al de roadgewers in n laandsroad sprekt Kymries, net as de roadsleaiders. Doarumme skreef Mevrouw Beasley an de road at he de belastingpapiern gearne in t Kumries wol. Det wör weaigerd. Zee weaigern te betaaln töt at ze öarn zin kreeg. Zee en Menear Beasley wördn mear as n dozien keer op erop um vuur n rechter te komn. Menear en mevrouw Beasley heuldn vol at disse rechtzaakn ook in t Kumries eheuldn zoln wordn. De skooldeaisers haaln wal dree moal hoesroad vort. De meubeln warn völle mear weard as de te betaaln skooldn. Dit gung acht joar duur. in 1960 kreegn menear en mevrouw Beasley nen breef in twee sproakn woerin't de lokale tarieven ereknd wördn (oet Cyngor Dosbarth Gwledig Llanelli). t Kumries op de reknge was liek zo good as t Engels. Ik magge nit zegn wat t menear en mevrouw Beasley kost hef. Vreandn, woeroonder advokoatn en anklagers, hebt völle steund. Öarn stried haaldn laandelikn andacht, en de kraantn en tellevisie-umroopn pleugn öar verdan. De rechtzaakn warn interssant en belangriek. Nen tarievenbehearder zea bievuurbeeld teegn menear Wynne Samuel: "n Road is nit verplicht um tariefbrewe in enig aandere sproake as Engels of te drukn." -Saunders Lewis, ""[[Tynged yr iaith]]"<ref>[http://quixoticquisling.com/testun/saunders-lewis-fate-of-the-language.html Saunders Lewis: Fate of the Language]. Bekekn op 14 augustus 2012</ref> </blockquote> Lewis nöm de Beasley's as vuurbeeld vuur tookomstigen aksie, mer benoadrukn at "dit nit redelik edoan wordn kan, behalve doar woer't sprekkers van t Kumries n beheurlik deel van de inwonners warn".<ref>Jones, Alun R. en Thomas, Gwyn. "Presenting Saunders Lewis. Univeristy of Wales Press: 1983. ISBN:0-7083-0852-X. p140</ref> Hee steeln vuur um t onmeugelik te maakn vuur lokaal en sentraal besteur um zoonder Kumries te woarkn. "t Is n beleid vuur ne beweaging", zead he, "in de strekn woer't Kumries dageliks wörd ekuierd" zol t "ne rechte revolusie wean". ==Verwiezing== <references/> [[Kategorie: Tweants artikel]] 9jt8wznqf2bxwa2ptwn3ua98fxehg3w 0 19345 279359 268588 2015-03-27T17:11:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Gombe Stream NP Mutter und Kind.jpg|miniatuur|n Chimpansee]] De '''chimpansee''' (''Pan troglodytes'') is n [[Afrika|Afrikaanse]] [[meansaap]]. Zien naauwste verwant is de [[dwargchimpansee]] of [[bonobo]] (''Pan paniscus''). Beide chimpansees wöd beschouwd as t nauwst nog leevnde verwant van de [[mense|meanse]]. Sommige wetenskappers beschouwt de relasie tussn meanse en chimpansee op basis van DNA-onderzuuk as nauw genog um de chimpansee en de bonobo net as de meanse in t geslacht [[Homo (geslacht)|Homo]] te plaasn. ==Relasie met de meense== Vanweeng eure [[evolutietheorie|evolutionair]] nauwe verwantschap met meansn wödt zi'j vake gebruukt veur mediese en gedragsproewm, hoewel dit de leste tied stieds minder gebeurt en verbeudn is in verscheidne laandn, waoronder [[Nederlaand]]. De maote waorin chimpansees en meansn geneties an mekare geliek bint is onderwarp van geschil. Opgaawm van t persentage identiek [[DNA]] löp uut mekare van 94,6% tot 99,4%. De verwantschap tussn n chimpansee en n meanse is groter as de verwantschap tussn n chimpansee en n [[gorilla]]. Sunds t genoom van de chimpansee, net as dat van n meanse, in kaarte is ebrach is hier veul meer oover te zegn. n Meniere um t uut te drökkn is dat de genetiese verschilln tussn n meanse en n chimpansee oangveer tien maol zoo groot bint as die tussn twee niet-verwante meansn. Grootn deeln van t DNA bint haost t zölfde. Chimpansees hebt n [[chromosoom]] meer, umdat zi'j t chromosoom dat bi'j n meanse nummer 2 is in twee apatte deeln hebt. Ok t [[gedrag]] van n chimpansee lek völle op dat van n meanse. Chimpansees bint sociale diern, die völle mut leern en dus ok n lange opgreuitied hebt. Daornaos vörmpt chimpansees koalities en vriendn. Chimpansees in t wild laot ok [[Kultuur|kultuurn]] zien, waor t gedrag van n iene gruup verschilt van n aander. Ok hebt onderzuukn bewezzn dat chimpansees empathie bezit en zich töt op zekere heugte kunt inleewn in n aander. Ze adopteert ok söms verweesde jonks van niet-verwante gruupsleedn, wat wes op [[Altruisme|altruïstisch]] gedrag. Dit gedrag is zowel bi'j mannechies as vrouwchies observeerd. Zi'j kent zi'j ok verdriet bi'j t starvn van verwantn. Binn gruupn chimpansees speult zich komplexe gedragspatroonn of saomnhangnd met de veurtduurnde stried um dominantie, en daormet weer saomnhangnd t recht um zich veurt te plaantn en de verdeeling van ettn. Primatoloogn as [[Jane Goodall]] en [[Frans de Waal]] hebt op dit gebied deur langdurige observaties verbaazingwekknde waornemmings op-edaone. De verdienste van disse onderzuukers is ewest dat zi'j hebt an-eteund dat zeer veul chimpanseegedragings heel good te beschrievn en te duudn bint met tarms en mechanismn die ok uut de meenslijke [[psychologie]] bekend bint. Familiebaandn en coalities speult in t [[spel]] um de macht n groote rol in de chimpanseesaomnleeving. Tussn chimpansees en bonobo's bestiet oovrigens groote gedragsverschilln. Bi'j bonobo's wörd veul meugelike konflictn op-elös deur seksueel gedrag, bi'j chimpansees veul vaker deur agressie. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Zoogdier]] gfx7pk38ogmdtynpvc5c40t8lyqk2pf 0 19350 244472 244470 2012-10-08T16:12:30Z Droadnaegel 1133 Wat um-eskreven, en kategori'jen derbi'j wikitext text/x-wiki '''Klaeverblaedje''' is nen dialektband uut [[Ulft]] an de [[Olde Iessel]]. Ene van de zangers is Wim Epskamp, den ok völle leedteksten in t plat [[Achterhooks]] skrif. ==Wellen== [http://www.deweekkrant.nl/artikel/2009/juni/30/smeltkroes_dankjewel Klaeverblaedje in de wekkraante] {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Dialektmuziek]] cqhd2mxcdbkiqr0v7l8d7240jd3x2n1 0 19352 244471 2012-10-08T16:05:59Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel herneumden de zied [[Wim epskamp]] naor [[Klaeverblaedje]]: Spelfoute in name (zonder heufdletter), en wal ne (magere) welle veur dialektband wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Klaeverblaedje]] lc19f76ctpq4pm8491y4ah2dbpfbar4 0 19354 279360 276243 2015-03-27T17:11:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Karl Marx''' was 'n Duutse deanker, filesoof, journalist, en iene van de grondleggers van 't gedachtengood van 't sosialisme en marxisme. Hi'j wörn geboren in [[Trier]] ([[Duutslaand]]) op [[5 meej]] [[1818]] as zeune van 'n rechtsgeleerden, zien moe was 'n [[Nederlaand|Nederlaanse]]. Op zeuventienjaorige leeftied göngn Karl an de [[Universiteit van Bonn]] rechten studeren, maa deur gebrek an belangstellig stopten he met zien opleiding nao ien jaor, en göngn in [[Berlijn]] filesofie studeren. Daornaos verdiêpten Karl Marx zich in [[geschiedenisse]] en [[ekenomie]]. An de [[universiteit van Jena]] promeveerden he töt doktor in de filesofie. Pogings um an 'n universiteit benuumd te wörn mislukten, umdat de Duutse reactionaire universiteiten hum te liberaal vunnen. In 1842 wörn Marx redakteur van de [[Rheinische Zeitung]] en heuld zich stieds meer gaanks met ekenomiese vraongn, maa weengns zien radikale opvattings wörn dit blad in 1443 verbeuden. In 1844 vestigden Marx zich in [[Parijs]], waor he redakteur wörn van 'n Deutsch Französische Jahrbücher, waorin felle kretiek wörn eleaverd op de bestaonde maaschaplike orde. Deur 'n artikel in dit blad leerden he de zakenmaan [[Friedrich Engels]] uut [[Manchester]] kennen, waormet he zeer bevriend wörn. In 1845 wörn Marx edwungn Parijs te verlaoten en vestigden Marx zich in [[Brussel]] saam mt Friedrich Engels en zi'j sleuten zich an bi'j de [[Sosialisme|sosjiaalisctiese beweging]]. Saam schreven zi'j 't [[Kommunisties Manifest|Communistisch Manifest]]. In 1848 vertrukken Marx en Engels naor Duutslaand um aktief deel te nemmen an de revolutie. Dit mislukten en Marx wörn opni'j verbannen. Hi'j vestigden zich noe in [[Londen]], waor he de res van zien leven verbleven. In [[1867]] verschennen de eerste druk van [[Das Kapital]], 't beruumsten boek dat de grondslag vörmden veur 't [[Marxisme]]. Volngns de theorie van Marx verorzaakt de invoering van machines 'n verleeging van de kösten van 't levensonderhoald en dus van de lonen. Zo as [[Quesnay]] annamen dat de grond de ienige factor is die meerweerde opleavert, zo nemp Marx an dat dit uutslutend met arbeid 't geval is. Volngns Karl Marx zult de "krachten" in de bestaonde [[Kapitalisme|kapitalistische]] maaschappi'je disse umvörmen töt de kollektivistiese maaschappi'je. Marx onderschedt (veurspelt) daorin de volngnde vief krachten of stadia: # . De konsentratie wet, waorbi'j groten ondernemmings veurtdurend de kleane opslök, en hierdeur stieds grotere ondernemmings onstaot. # . De accumulatie wet, veronderstelt dat kapitalisten, die de meerweerde ontvangt, deur konkurrentie probeert de umvang van de ondernemmings stieds te vergroten. # . De [[Verelendung]], de veurtduurnde verslechtring van de positie van de proletarische klasse, die ofhaanklik bint van de kapitalistn. De armoe zol stieds groter wörn. # . De krisistheorie, die wödt of-leid uut de wet van de stieds maa daalnde winstvoete. 't Giet de bedrievn stieds slechter, waordeur arbeiders wödt ontslaangn. Hierdeur ontstiet wear sosjaaln ellende. # . De inienstörting ("[[Zusammenbruch]]") van de kapitalistiesn maaschappi'je. De krises, aldus Marx, zult mekare stieds sneller opvolngn en de positie van de arbeidnde klasse zol veurtduurnd slechter wörn. De spanning tussn de klassn wödt onhoaldbaar. Karl Marx overleden in [[1883]] in Londen. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Filosoof]] [[Kategorie:Duutslaand]] [[Kategorie:Ekonomie]] [[Kategorie:Politiek]] drk4y35rl7sekrxpxml6kifwmwmcp63 0 19355 291415 278009 2016-11-04T15:42:02Z Wwikix 13678 /* Veurzienings */ -kat wikitext text/x-wiki '''Mainbarg''' ([[Nederlaans]]: ''Mariënberg''), is 'n klean dörpie in de gemiente [[Hardenbarg (gemiente)|n Arnbarg]] in de Nederlaanse pervinsie [[Overiessel]]. 't Lig an n linkeroever van de [[Overiesselse Vechte]] tussen n Arnbarg en [[Ommen]]. De oorspronk van 't dörpie begunt op de 14e eewe toe de ''Broeders des gemeenen levens'' uut 't klooster bi-j [[Sibculo]] de "[[Hut Mariaborch]]" bouwden. Disse hutte deun as basis veur eur wark in de vennegebieden den toe de oosten van 't hudige dörpie lagen. ==Verkeer en vervoer== An n zuudkaante van de karne lig [[stasjon Mainbarg]]. Dit stasjon is ebouwd deur de NOLS, die ok de lienden noar dit stasjon vanof (stasjon) [[Zwolle]], (stasjon) [[Emmen]] (vrogger (stasjon) [[Stadskenaal]]) en (stasjon) [[Almelo]] hef an-elegt. 't Stasjonsgeboow wörden ontwörpen deur [[Eduard Cuypers]], den bi-j de bouw van de lienden van disse maatschappi-je de stasjons- en haltegebouwen ontwörpen hef, en geliektiedig ebouwd met de stasjons van [[Gramsbargen|Grambarge]], n Arnbarg en stasjon [[Banthum]] in 1903. Vanof 't NS-stasjon red ienmoal de uur de richting n stoptrein Zwolle - Emmen. N stoptrein noar Almelo red oaverdag de halfuur. Mainbarg lig kört bi-j de N36 (Twentseweg) en 't knaal Almelo-De Haandrik. ==Dorpsleven== ===Veurzienings=== 't Dörpie, met um n' noabi-j 680 inwoners, hef tweeë griffermeerd-vri-jemaakten schoelen veur 't basisonderwies: De Regenboog veur regulier onderwies en De Wissel veur spesjaal onderwies. Mainbarg hef 'n voetbalverieniging: [[VV Mariënberg]] ehieten en gymnastiekverieniging [[Mabeco]]. 't Voetbalveld en de gymzale stoat alderbeiden op [[Beerzerveld]]. Der is 'n Griffermeerden Karke (PKN), de [[Sionskarke]] ehieten, en 'n Griffermeerd-vri'jemaakten Karke op 't dörp, waoruut op 2004 deur 'n karkscheuring 'n gemiente van de Griffermeerde Karken (hersteld) is ontstaone. Ok 't toerisme is van blangriek, zo is der an de oostkaante van 't dörpie 'n kaamping, de Pallegarste. Langes 't dörpie löp de LF 16 [[Vechtdalroute]]. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Hardenbarg]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] pnh6hq8j8xf20mds5je844hzkwwyyqo 0 19356 260342 245112 2013-03-11T12:51:03Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q399215]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Moscou''' kan verwiezen naor: *[[Moscou (Gent)]] - n wiek van de Belgiese stad Gent *[[Moscou (Koekelare)]] of Moskou - n wiek van de Belgiese deelgemeente Bovekarke *[[Moscou (Hardenbarg)]] - n buurtschap in de Overiesselse gemeente Hardenbarg ==Zie oek== *[[Moskou]] - deurverwieszied *[[Nij-Moskou]] - n buurtschap in de Nederlaandse provinsie Drenthe {{dv}} eqchlzgixnfu80udctalxxe24o9t0u5 0 19357 273086 272187 2014-02-05T15:13:41Z De Geo 743 sportpark + recreatiepark wikitext text/x-wiki '''Moscou''' is de name van 'n recreatiepark vlakbi'j [[Banthum]] in de gemiente [[Hardenbarg (gemiente)|Haddenbarreg]], in de Nederlaanse pervinsie [[Overiessel]]. 't Bestiet uut oangveer 65 huze en 't sportpark van VV Banthum (Sportpark Moscou). Moscou bestiet uut 'n bos met völle bomen die bint an-eplaant. Verder bint der in de twintigse eeuwe zaandofgravings ewest, waordeur 'n viever is ontstaone, waor recreanten könt vissen en zwemmen. Moscou is in 'n jaoren '60 op-ezet deur 'n projectontwikkelaar die as doel haden umme der 'n vekaansieparke van te maken. De gemiente Haddenbarreg beschoowt de bewoning as in stried met 't bestemmingsplan. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Hardenbarg]] inup776zu8cop77v3ytac7jm46f64pe 0 19358 293768 279611 2017-08-27T12:17:56Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki De '''Geschiedenisse van 't Kristendom''', of ok nog wel es an-eduud as '''Karkgeschiedenisse''', giet, zo as de name al zeg, over 't verloppe van 't [[kristendom]]. Wat, tradisjoneel, begun met d' eerste [[Pinkster]] - töt 'n met vandage. 't Karklike kristendom is 't wieds geleufden godsdienst op de weerld, met zien 2,1 miljard geleuvigen. == Opdeling == === Opdeling in 3 tiedn === An de haand van de 'gwoone' geschiedenisse wöd de karkgeschiedenisse op 3 stukken verdeeld: {| class="wikitable" !Tiedn !! joartalln !! Begunnegie |- | De oale karkgeschiedenisse || 30 - 590 | [[Pinkster]] |- | De Middelewen || 590 - 1517 || [[Paus Gregorius I]] wödt paus |- | De ni-je karkgeschiedenisse || 1517 - vandage || [[Maarten Luther]] döt zien 95 stellings tegen de oflaat bekend wördden |} {{Horizontalen tiedbalk |border=none |link-to=- |title=Indeling Kristendom |collapsible=yes |row1=note |row1-1-text= Pinkster |row1-1-arrow= |row1-1-at=30 |row2={{#invoke:Horizontal Timeline | showOneRow | |row1=timeline |from=0 |to=2014 |row1-texttop={{{texttop|0.5em}}} |row1-height={{{height|2.5em}}} |row1-bordertop=solid 0.1em black |row1-borderbottom=solid 0.1em black |row1-1-text= |row1-1-from=0 |row1-1-to=30 |row1-1-colour=#ffffff |row1-2-text=Olde karkgeschiedenisse |row1-2-from=30 |row1-2-to=590 |row1-2-colour=#ccccff |row1-3-text=De Middeleeuwen |row1-3-from=590 |row1-3-to=1517 |row1-3-colour=#ffcccc |row1-4-text=De ni'je karkegeschiedenisse |row1-4-from=1517 |row1-4-to=2014 |row1-4-colour=#cffccc }} |row3=scale |from=0 |inc=100 |to=2014 |axis-nudge=-1em |caption=Indeling periodes Kristendom }} === Klassieke opdeling === 'n Aandere klassieke opdeling, van de haand van de Nederlaanse karkhistorikus [[Otto de Jong]], wödt gebruukt in zien haandboek ''Geschiedenis der kerk'': # de vrogge karke (töt 312) # de stoatskarke (312-1100) # de machtskarke (1100-1500) # de skeurnde karke (1500-1600) # de bevoogde karke (1600-1775) # de betwiefelde karke (1775-1914) # de bestreedn karke (1914-heden) == Jezus uut Nazareth == De karke, en aandere kristlike stromings, bint begunnen bi-j [[Jezus]] uut Nazareth, 'n jeudse keerl die, volgens n [[Biebel]], um 'n noabi-j 3 jaoar op pad gungen deur [[Palestina]] um leerlings te zuken eur te leren oaver zien bekiek van de Tora en de profeten (''t Oale Testement'). Hi-j maakn völle volgelings, die hum zagen as de beleufde Messias (Hebreews: Masji'ach) uut 't [[Oolde Testement|Oale Testement]] (Hebreews.: Tenach). Maar ok völle luu hadn 't op 'n geven moment 't orig hoge zitten van zien pröties; de Romeinn hebt hum toe an 't kruus op-ehangn. Mar, dit deud 'e, volgens 't [[Johannes Evangelie]], uut vri-je wille; töt vergiffenisse van de zunde van de meansen, hi-j leut 't dan ok allemoale zo uutspeuln at 'e 't an kruus angungen. En, volgens n Biebel, is 'e noa 3 dage weer op-estaone en is 'e 'n zettie later op n hemel an weeumme-goan um nöst zien [[God|Va]], an de rechterhaand, te goan zitten, töt dat 'e weerumme kump um de bökkies van de sköpies te skeiden. Hiernoa, noa 50 dagen, kwamen n Heiligen Geest op zien volgelings, woarvan de 12 discipels 't heufd waren, en bint eur op pad egoane umme zien lere te verspreidn. Hier was de oergemeente geboorn; wat later töt de grootste weerldrilligie in de geschiedenisse zolln uutgruin. == 't Vrogge kristendom == Veur 'n uut-ewiede artikel kiek ok: [[Vrogge Kristendom]] == Eerste eewe == === Vrogkristlike jeuden === 't Eerste begön van 't kristendom was 't gien appat geleuf, mar iene van de meerdere stromings binnen 't [[Jeudendom]] uut die tied. Mar, disse stroming legden veural de noadruk op de Messiaanse tied en Jezus' levenswieze. 't Was eertieds völle gaanks dat der binnen 't jeudendom orig wat proselieten (niet-jeudn van geboorte den jeudn wödn) waren, en der bi-j kwaam. Ok was dat zo gaanks bi-j de Vrogkristlike-jeuden, hier gungen zölfs de apostel Paulus de weerld in umme aandere jeuden, en anverwaante proselieten, met de Jezus-stroming bekend te maken en töt eur gemeenskap an te sluiten. Umdat der völle Grieken en aandere luu, deur Paulus, binnen disse stroming kwaam, veraanderden 't Jeudse karakter van 't kristendom en gungen luu de jeudse gebruken en bekiek op de teksten aans doe. === Apostel Paulus === 'n Blangrieke keerl veur de Karke is [[Paulus]] ewest. Doar 'e in 't begun 'n stark vervolger waren van de eerste kristen-jeuden. Maa, noa zien bekering wödn 'e juuste 'n stark veurvechter van 't Kristlik geleuf, en hef 'e buten Palestina völle heidenen bekeerd en 'n bulte gemeenten esticht. In n Biebel bint in 't [[Ni'je Testement]] 'n flink antal brieven te vinnen woarvan geleufd van wöd dat hi-j ze schreven hef. De lere die hi-j verspreidden, met zien brieven, en de geleufsopvattings wat karkvaar's der uut haald hebt nuumt ze Paulinisme; woar as alle karklike stromings uutendlik uut egruit bint. Zo hadn 'e aandere ideen oaver de Tora, in verbaand met de geleuvigen uut aandere volker, as de aandere Apostels en [[Jakobus de Rechtvaardige|Jakobus]]. 't Is veural Paulus ewest worumme as 't kristendom zich ofdeud van 't jeudendom; Paulus hef 't gebod in-ewisselt veur geleuf, de Tora in-ewisselt veur Jezus. === Thomas Evangelie === 't Thomas evangelie is 'n apokrief geschrift, die nie töt de offisjele bundel van n Biebel hef toe treden moogt. Maa, tegenworig wöd ezeg dat 't Thomas Evangelie 't eerste geskrift was woar at de woorden van Jezus wördden op vaste-zet, en den hef later - zo lek 't -, nöst [[Bron Q]], edient as oerbronne veur de latere geschriften. Völle uutspraken bint drekt en indrekt terugge te vinnen in de Ni-j Testementiese buke, maa ok Gnostiese buke. 'n Aandere these zeg weer dat Thomas juuste vanuut de Biebelse evangelien, en aandere bronnen, is op-eskreven; in plase van aansumme. kiek ok: [[Evangelie van Tomas]] == Tweede eewe == === Apostels en Apostoliese Va's === Jeruzalem was 't centrum van 't kristendom, met Jakobus an 't heufd van de gemeente töt 61. 't Duurn nie lange of de Apostels hadn wiedverspreid gemeenten esticht. De [[verwoesting van Jeruzalem]] deur de Romeinen in 't joar 70 hef as 'n slim blangrieke gebörtenisse spölt veur 't kristendom. Noe wördden Rome 't centrum in plase van Jeruzalem. Noe waren ok de meeste Apostels uut de tied kommen en mossen de geleuvigen vastigheid hebben; noe wördden de mond'linge oaverleverings op pepiere zet. Viere van slim völle geschriftn bint 't canon van n Biebel op-enömmen. Nóá de Apostels en aandere oogetuugn kwamen de tied veur eure opvolgers. 'n Antal oaver-eleverde geschriftn uut die tied bint vernuumd noar de Apostoliese Va's. De tied van de Apostoliese va's giet van 90 töt 'n met 160 noa Kristus. Ok in disse tied komt de kristenen vervolgd te wörden. Maa ok wördden d' eerste geleufsbeliedenisse op-esteld, 't canon wördden vaste-zet en begunnen zich de [[Apostoliese succesie]] te ontwikkeln. Kiek ok: [[Apostoliese Vaars]] === Gnostiek === Gnostiesisme was 'n stroming den in disse eewe 'n bluitied had. Hier deun de gnostiekn de kristlike lere saam met mystiek en was doardeur slim dualisties en on-materialisties van eerd. Bi-j Nag Hammadi bint der de meesten Gnostiese buke evunnen, woardeure wi-j noe weet dat 'n wiede stroming was, en wied-verspreid. 't Hef zien oorspröng al orig vrog: Iene van de eerste was 't Thomas Evangelie, wökkn ok al orig gnosties van eerd is. Um en noabi-j 130 töt 'n met 160 noa Kristus hef 't Gnostiek, tiedns Valentinus' leven, zien heugtepunt ehad, en gungen de kop of rond de tied dat 't Orthodoxe Kristendom 'n stoatsgodsdienst wördden van 't Romeinse Riek (312 n.Chr.). Kiek ok: [[Gnostiek]] == Derde eewe == === Tertullianus en Origenes === {{commonscat|History of Christianity}} {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Christendom]] [[Kategorie:Geschiedenis]] 6st42p32zrfw5b4v30z38ruhbzil0xo 0 19359 290149 275610 2016-10-31T13:00:21Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki 't '''Evangelie van Maria''' (manks: '''Evangelie van Maria Magdalena''') is iene van d' apkcriefe boeken van 't [[Ni'je Testament|Ni-je Testement]]. Di's 'n gnostieken evangelie. Denne dateert uut oongeveer [[160]] noa Kristus. Evangelie van Maria, zo stiet 't op 't [[papyrus]], zol de zölfden ewest hebben as [[Maria Magdalena]]. 't begunt op 'n eersten deel met 'n proatie tussen d' verezzen [[Jezus Christus|Jezus]] met zienen leerlings. Op 'n tweeden deel wördt ter vertelt oaver Maria Magdalena dier heur visioen vertelt. De twee delen bint lös van mekare schrèven en later bi-j mekare plakt. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Apokrief evangelie|Maria Magdalena]] 08u8exd7ln0y78srpb0of5xzmb99y3i 0 19361 279361 272665 2015-03-27T17:11:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Garrulus glandarius 1 Luc Viatour.jpg|thumb|Mariekolver]] De '''mariekolver''' ([[Latien]]: ''Garrulus glandarius'', {{audio|Eichelhäher ruf.ogg|reup}} en {{audio|Garrulus glandarius song.ogg|zang}}) is n opvallend ekleurde [[kreiachtigen|kreiachtige]]. == Verspreiding == Disse [[voegels|voegel]] kömp veur in t kultuurlaand en de [[bos]]sen. Hij is over heel [[Europa (werelddeel)|Europa]] verspreid behalve in t hoge noorden. In niejbouwwieken zie'j in eerste instansie vake de [[eekster]], as de bomen en struken in t openbaore greun en in de tunen groter wörden, wörden de eekster zeutjes-an verdröngen deur de mariekolver. == Voedsel == Voedsel vient de mariekolver in bomen en struken, in de lucht en op de grond; t hef n aofwisselend dierlik en plaantaordig eetpatroon: [[insekt]]en en [[ongewarvelden]] (mit veule [[plaagdier]]en), [[ekel]]s, [[beukenoete|beukenoetjes]], [[haozenoete]]n en aandere zaojen en noeten, vruchten as [[brummel]]s, [[framboze]]n en [[fluithout|liesterkrallen]]. t Eet oek kleine of jonge [[zangvoegels]], [[ei]]ers en kleine [[knaagdieren]]. Mit de starke [[sneb|snavel]] hakt de mariekolver gaoten in harde umhulsels zo as slekkehuzen, noetedoppen en eierschaolen en vroet e in de bojem, beestepoep en meenselik aofval. De [[eek]] is aofhankelik van de mariekolver veur t verspreien van ekels: de mariekolver vervoert ze in zien keel en tussen zien snavel naor plaotsen mit n zachte ondergrond, daornao duwt e de ekels in [[grond]] in. Zo leeg e n wienterveurraod an. Hij vergeet allinnig n paor plekjes, die die oek niet weer vient en wat uut kan greuien tot n nieje eek. Vandaor dat mariekolver oek wel 'de grootste bosbouwer' eneumd wörden. == Oorsprong van de naam == Mariekolver, markolf en variaanten daorvan bin gebrukelike vormen in t oosten van t laand, mer oek in [[Utrecht]], t [[Rijnlaand]] en delen van [[Noord-Braobant|Braobaant]] en [[Limburg]]. De naam kömp uut n ouwe Germaanse [[sage]] en betekent letterlik ''grenswolf'' (mark-wolf), t is waorschienlik geïnspireerd deur de oosterse aofgod ''Markolis'', die in de Oriëntaals-Byzantiense verhaaltradisie optreet as duvelse tegenstaander van de wieze [[Salomon]]. In de Germaanse sagen wördden dat duvelse personazie n personazie die alderhaande gedaonten kan annemen en rond 1500 ontsteet der n nieje verhaaltradisie van kluchten, waorin Markolf aofezwakt is tot n boerse spotter die schune grappen maakt. De naam ''Markolf'' kömp oek veur in t volksboek ''Salomon ende Marculphus'' waorin de voegel de stemmen van aandere voegels naodung. In de [[Duuts]]e, [[Noors]]e en [[Zweeds]]e namen veur de mariekolver (Eichelhäher, Nøtteskrik(j)e, Nötskrika = ekel-/noetegaaie) kömp t gedrag naor veuren. De [[Deens]]e en [[Fries]]e namen verwiezen naor de bosrieke umgeving waor t woent: skovskade (boseekster) en houtekster (houteekster). == Geluud == Luud geschrouw, ku'j haost niet in t wiere haolen mit t geluud van aandere voegels. <gallery> Bestaand:Garrulus_glandarius_1_(Marek_Szczepanek).jpg Bestaand:Garrulus_glandarius_2_(Marek_Szczepanek).jpg Garrulus glandarius rufitergum MHNT 232 Weymouth.jpg Bestaand:Garrulus glandarius3.jpg Bestaand:VlaamseGaaiVeertje1480.JPG Bestaand:Garrulus_glandarius_distribution.jpg </gallery> == Nedersaksies == *[[Achterhooks]]: ** ''markolver'' ** ''markolder'' *[[Drèents]]: ''marklover'' ([[Zuudwest-Drèents|ZWD]]), ''-leuver'' of ''-loper'' ([[ZWZ]]), ''-loze'' ([[Rune]]), ''-rover'' *[[Graafschopper Platt]]: ''markloawe'' (Platduutse schriefwieze ''Markloawe'') *[[Grönnegs]]: ''holtoakster'' *[[Sallaans]]: ... *[[Stellingwarfs]]: **''hooltakster'', ''hooltekster'' **''markloper'' *[[Tweants]]: **''markloawe'' ([[Oldnzel]]) **''moarkloawe'' ([[Riesn]]) **''maarkloave'' ([[Eanter]]) *[[Urkers]]: ... *[[Veluws]]: **''vlaamse gaai{{small()|e}}'', ''-gaoi'' **''vlaomse gaaie'' ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''vlaomse gaoi'' ([[Harskamp]]) **''vlaomse gaoie'' ([[Vaossen]]) **''marikaole'' ([[Vaossen]], [[Emst]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **''marrekaole'' ([[Une]]) **''marikolle'' ([[Oldebroek]], [[Wezep]]) **''markaole'', ''märkaole'' **''markol'', ''markolle'', ''märkolle'' **''marrikol'' ([[Uddel]]) **''marrekol'' ([[Wezep]], [[Lunteren]], [[Garder]]) **''marekolf'' ([[Putten]]) **''majekolf'' ([[Speuld]]) **''marikolver'' ([[Nunspeet]]) **''marienkolder'' ([[Elspeet]]) **''marekoef'' ([[Armelo]]) **''merzikol'' ([[Klanenbeek]]) **''klapekster'' ([[Waopenvelde]]) == Uutgaonde verwiezingen == {{Commons|Garrulus glandarius}} * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Garrulus+glandarius SoortenBank.nl - beschrieving, aofbeeldingen en geluud] * [http://www.sovon.nl/nl/soort/15390 SOVON - Verspreiding en antalontwikkeling van de mariekolver in Nederlaand] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Voegel]] 6bft1d17zynus6517b4xzwa4kd9ywlw 0 19362 290843 260199 2016-11-02T11:12:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Gilles Quispel''' ([[Rotterdam]], [[30 meie|30 meej]] [[1916]] - [[El Gouna]], [[Egypte]], [[2 meert]] [[2006]]) was 'n Nederlaanse [[theoloog]] die bekendheid hef verkreeng as onderzuuker van de klassieke en kristluke gnosis. Hi'j beheurn zien heeln leem lange töt de [[Nederlaans Hervörmde Karke]] (toe PKN ehietn). ==Leem== Vrog nao zien geboorte verhuusn e naor 't plaatsie [[Kinderdijk]] waor zien va 'n smederi'je hadde. Hi'j bleek te onhaandig um zölf hierin te gaon warkn, daorumme wed e naor 't [[gymnasium]] estuurd. Hi'j studeern daornao Klassieke taaln en [[theologie]] in [[Leiden]] en [[Groningn]] en promoveern in [[Utrecht]] in 1943 op 'n pruufschrift oover [[Tertullianus]]' geschrift teeng de gnosticus [[Marcion]] die leemn rond 144 nao Chr,. Van 1946 töt 1951 was e leraar [[Latien]] an 't Stedelijk Gymnasium Leiden. Hiernai stapn e oover naor de universiteit waor hi'j in 1951 op 35-jairige leeftied te Utrecht wed benuumd töt heugleraar karkgeschiedenisse. Hi'j en zien gezin woondn in [[Bilthoven]]. Hi'j waar teevns heugleraar in [[Leuven]], en in [[Harvard]] in de [[Verenigde Staten]]. In 1976 göng e met emeritaat. Hi'j overleed op bi'jna 90-jaorige leeftied onverwacht an de gevolng van 'n [[longontstekking]] tiedns 'n verblief in Egypte. ==Gnostiek== Centraol in 't wark van Quispel stiet de [[gnostiek]], een verzaomling van in de twi'jde eeuwe nao Chr. uut de confrontatie tussn [[christendom]] en [[gnosticisme]] ontstaone rilligieuze beweegingn. De uutienloopnde beweegingn van de gnostiek wöd in de visie van Quispel kenmarkt deur 't begönsel van de vri'je méénse en zolln hebbm epleit veur 'n niet-autoritaire en ondogmatische beleving van 't jonge kristndom. Op 't Dordtse gymnasium har e de leer van de gnosis reeds leern kenn deur zien leraar P.J.G.A. Hendrix die op de Alexandrijnse gnosticus [[Basilides]] was promoveerd. Op 10 meej 1952 köch e veur zeer weinig geld de gnostische ''[[Jung Codex]]'' die heedn ten dage zeer völle weerd is. Disse bevattn onder aander 't zo-ehietn ''[[Evangelie van de Waorheid]]''. Later zol ok uut de vardere ontdekking van disse - dit is de verzaomeltarm - [[Nag Hammadi-geschriften]] 't ''[[Evangelie van Thomas]]'' bekend wöddn. In 't Thomasevangelie staot allerlee uutspraakn van Jezus waorvan Quispel miendn dat ze warkluk van Jezus ofkomstig zolln kunn ween. Hi'j publiceern dit Thomasevangelie nao 1956. In 2005 deud hi'j 'n ni'je, ditmaol volledige publicatie 't lich zien met allerlee toelichtings zienerzieds. Nao zien emeritaat gaf e met [[Roelof van den Broek]] ut [[Corpus Hermeticum]] uut en zölfstaandig de hermetische [[Asclepius]]. {{Dialekt|sdz}} {{DEFAULTSORT:Quispel, Gilles}} [[Kategorie:Christendom]] [[Kategorie:Theoloog]] [[Kategorie:Nederlaand]] gfrsl8a78qglj25yvk3cjt76arp1eya 0 19363 263664 260202 2013-05-05T21:01:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Blenheim Horse Trials 2.jpg|thumb|right|250px|Ruuter John Chapman spreenk met zin peard oawer ne heendernis bie de Military in Blenheim]] '''Military''' (oet esprökn as ''MILLEtriej'') is n oonderdeel van de [[peardesport]], geliek an ''cross-country'' (letterlik: dwars duur t laand). t Peard en ruuter jaagnt oawer n lös stuk veeld of laand woerin't 'natuurlike' heendernisse stoat, bv. bouwwoarkn met boomstämme, noa emaakte sleute en aandere waterbäkke. t Dool is um dr zo rap meugelik duur te komn. t Peard mut doarvuur n best oethooldingsvermeugn hebn. t Härte mut de jachterigheid good an könn. Vuur dissen sport wordt meestal volbloodpearde broekt. Disse hebt n good oethooldingsvermeugn en zeent froai rap. In t verleedn gebuurn t wal es det n peard strukeln, en det he ofmaakt mos wordn umdet he zo slim gewoond was. Doarumme wör de Military duur deerbeskoarmingsorganisasies fel zwart emaakt. Rechtevoort keump dit hoaste nit mear vuur. Det keump duurdet nen veeärts de deers eerst kuurt, vuurdet ze met magnt doon. Doarbie wordt dr vuur de heendernisse brekbeume broekt; spesjale balkns dee't vanzelf brekt as n peard dr te hard teegn an stot. In [[Bokel (Eanske)|Bokel]] bie [[Eanske]] wörd al heel völle joarn de Military van Bokel eheuldn. Doaran deed in t verleedn zelfs [[Prins Charles]] van [[Groot-Brittanje]] met. Wieders he'j in België nog grote internasjonale Military's, in [[Lummen]] en [[Waregem]]. Vuur n [[Tweede Wereldoorlog|Tweedn Wearldoorlog]] leup Neerlaand vuurop as t gung oawer Military-jaagn; de ruuters Charles Pahud de Mortanges, Dolf van der Voort van Zijp en Gerard de Kruijff wördn twee moal Olympies kampioen met de Neerlaandse ploog: [[1924]] en [[1928]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Sport]] [[Kategorie: Peardesport]] leslny1bgwx82dlkku3lrxvvnp9s2ns 0 19364 282420 282419 2015-05-30T13:00:57Z 81.206.164.195 /* Leven */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Hachiko.JPG|thumb|Hachiko in 1935]] [[Bestaand:Hachiko Stuffed specimen.jpg|thumb|Hachiko’s op-ezette lief in 't ''National Museum of Nature and Science'' in Tokio]] '''Hachiko''' (Japans: ''ハチ公'') ([[Odate]], [[10 november]] [[1923]] - [[Tokio]], [[8 meert]] [[1935]]), in 't [[Japans]] ok bekend as ''chūken Hachikō'' (忠犬ハチ公 "trouwen hond Hachiko"). Din was 'n [[Akita]] din in [[Japan]] heel bekend ewörden is, umdat e, noa dat zien baasie uut de tied kommen, 9 joar lange wachten op zien trugge kommen bi-j 't treinstasjon. Noa zien dood wörden veur 't Station Shibuya 'n staandbeeld veur hum op-ericht. De vachte van Hachiko is bewoard ebleven in 't museum van [[Ueno]]. ==Leven== Hachiko wörden geboren op 'n boerderi-je körtbi-j de stad Odate, arns in Japan. In 1924 köchten [[Hidesaburō Ueno]], 'n professor an de [[Universiteit van Tokio]], hum. Din nammen hum met op Tokio an. Dn keerl nam elken dag de trein op zien wark an van of 't stasjon Shibuya. Rap was 't Hachiko 't gewoon ewörden umme zien baasie elke morn op 't stasjon an te brengen. Woar as e hum middags weer op halen. Disse gewoonte deun ze eankele moanden. Mar, meei 1925 göngen Ueno op zien wark de tied uut, deur 'n harteverlammig. Zo as altied stön Hachiko op hum te wachten op 't stasjon. Maar noe as zien baasie nie meer weerumme kwaam, bleven e 't elken dag weer proberen. Noa 'n zettie wörden Hachiko an 'n ni-je eignaar egeven. Maar doar leup e vot umme weer op 't stasjon te stoan wachten, óf umme n huus van zien oalden moat te goan. Deur dat e dit ait maar bleven doen, wörden e al rap bekend bi-j alle luu die daags hen en weer göngen met de trein. Zi-j herkennen hum ok wel as n hond van Ueno. De luu wat hum kennen gaven hum daags te etten. En zi-j verzörgden hum as e gewond ewörden was deur 't vechten met aanderen honden. Iene van disse luu was 'n oalden student van Ueno, din toe onderzuuk deud noar 't Akita-rasse. Töt oaver verre was Hachiko bekend ewörden deur de kraanten. leraren en oalders nammen Hachiko as veurbeeld as ze de kinders iets oaver de weerde van familietrouw bi-j wollen brengen. All's bi-jmekare hef Hachiko nog zo 9 joar lange wacht op zien moat. Hi-j göngen uut de tied op 8 meert 1935 op zien vaste plekkie op 't stasjon. Hachiko wörden op-ezet en stiet vandage n dag in 't [[National Museum of Nature and Science]]. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Bekaend deer]] [[Kategorie:Japan]] kimdu9funxcs2i8obgc3b0ef1xrdtes 0 19365 260281 253492 2013-03-11T12:49:54Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 69 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q156871]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Grays pituitary.png|thumb|Ligging van t harsenanhangsel in de bovenkamer van n meens]] [[Bestaand:Gray715.png|thumb|De fysiologie van de [[harsen]]s (t harsenanhangsel hit hier ''pituitary body'')]] t '''Harsenanhangsel''' of de '''hypofyse''' is n [[klier]] midden in de kop, onder de harsens, die alderbarstends veule [[hormoon|hormonen]] aofgif. t Harsenanhangsel speult n belangrieke rolle bie t regelen van n kwak hormonen, t wörden daorumme oek wel de [[dirigeant|dirigent]] eneumd van t hormoonstelsel. De klier is ongeveer zo groot as n [[kikkerarte]] (n sentimeter in deursnee) en lig in n holte in de schedelbaosis (t zogeneumde ''Turkse zaol'' of ''Sella Turcica'' in t [[Latien]]), achter de neusrogge. De achterkwab van t harsenanhangsel beheurt tot t [[diencephalon]]. Bie de anleg in de [[embryo|embryonale faose]] wörden de veurkwab van t harsenanhangsel evormp uut n stukjen [[epitheel]] van t monddak; t zogeneumde [[zakjen van Rathke]]. t Harsenanhangsel is op-ebouwd uut dree delen: * de veurkwab (pars anterior of [[adenohypofyse]]) * achterkwab (pars posterior of [[neurohypofyse]]) * de middenkwab (pars intermedia) De middenkwab is bie meensen haost niet anwezig. Bie sommige diersoorten is t wat groter. De middenkwab maakt [[MSH|α-MSH]] ([[melanosyt-stimulerend hormoon]]) uut de [[neurotransmitter]] [[adrenokortikotroop hormoon]]. In dit artikel geet t veural over de veur- en achterkwab. De achterkwab van t harsenanhangsel steet mit lange [[axon]]en drekt in verbiending mit de [[hypothalamus]]. De veurkwab van t harsenanhangsel is via n [[hypofysepoortaoder|poortaodersysteem]] verbunnen mit de [[hypothalamus]]. Die meet de hoeveulhejen an hormonen in t [[bloed]] en stuurt hormonen naor t harsenanhangsel as der meer of minder van n hormoon neudig is. Via de steel van t harsenanhangsel kömp onder aandere [[dopamine]] in t harsenanhangsel terechte dat de aofgifte van [[prolaktine]] remt. == De veurkwab ([[adenohypofyse]]) == In de veurkwab van t harsenanhangsel wörden veule hormonen emaakt die invloed hebben op aandere [[endokriene systeem|endokriene]] klieren. De veurkwab van t harsenanhangsel maakt: * [[Greuihormoon]] (GH) of ''somatotroop hormoon'' (STH) → regelt de greui van lange puupbeenders (zolange de epifysaerschieven nog niet verbeend bin) en de greui van spierweefsel. * [[Thyroïdstimulerend hormoon]] (TSH) → dit zet de [[schildklier]] an tot de anmaak van schildklierhormoon [[thyroxine]] (T4) en [[tri-joodthyronine]] (T3). Oek zörgt t derveur dat der in de [[schildklier]] [[kalsitonine]] emaakt wörden. [[Kalsitonine]] zörg derveur dat t kalsiumgehalte in t bloed ummeneer geet. Dit döt e deur o.a. kalsium in de botten op de slaon en t weerummehaolen van kalsium uut de nieren en darms te remmen. * [[Adrenokortikotroop hormoon]] (ACTH) → zet de [[bienier]]schors an tot de anmaak van [[kortikosteroïden|bienierschorshormonen]]. * [[Geslachtshormoon|Gonadotrope hormonen]] (hebben invleud op de [[eierstok]] en de [[teelballen]]). Namelik: ** [[Follikelstimulerend hormoon]] (FSH) → bevordert de groei en rijping van follikels in de ovaria bij de vrouw en de [[spermatogenese]] bij de man in de [[testes]] ** [[Luteïniserend hormoon]] (LH) of ''interstisiële-sellenstimulerend hormoon'' (ICSH) → de gonadotrope hormonen stimuleren oek de hormoonanmaak van de [[gonaden]] (geslachtsklieren). * [[Prolaktine]] → dit kömp veural vrie tiejens de [[zwangerschap]] en de [[laktasieperiode]]. * [[Melanosyt-stimulerend hormoon]] of ''melanotropine'' (MSH) → stimuleert de anmaak (melanogenesis) en aofgifte van [[melanine]] deur melanosyten in de huud. * [[Endorfinen]] → in de eerste plaotse onderdrokt t zeerte, mer t zörg oek veur n geveul van gelok of [[euforie]]. == De achterkwab ([[neurohypofyse]]) == De achterkwab van t harsenanhangsel is belangriek veur de waoter- en vochtregulering in t lief. t Is n opslagplekke veur twee hormonen die deur de [[hypothalamus]] an-emaakt wörden: * [[Antidiureties hormoon]] (ADH), oek wel ''vasopressine'' → stimuleert t vastehouwen van vocht; zörg veur n stiegende [[bloeddrok]] en reup mannelike agressie op. * [[Oxytosine]] (OT) → bevordert samentrekking van epitheel- en myo-epitheelklierweefsel van de borst, wat leit tot de aofscheiding van laktine. Oek zörg t veur de samentrekking van gladde spiersellen in de [[baormoeder]] (t kiendernesjen / t kiepehokke). == Andoeningen == De meestveurkoemende andoening an t harsenanhangsel is n gezwel. Disse gezwellen bin altied goedaordig en bin roewweg onder te verdelen in de volgende soorten: * harsenanhangselvergroting mit te veul anmaak van prolaktine ([[prolaktinoom]]) * harsenanhangselvergroting mit te veul anmaak van greuihormoon, wat leit tot [[reusgreui]] * harsenanhangselvergroting mit te veul anmaak van ACTH mit as gevolg t [[syndroom van Cushing]] * niet-endokrien aktieve gezwellen. t Harsenanhangsel kan oek te min hormoon maken; dit hit [[hypopituïtarisme]]. t Tekort an hormonen kan an-evuld wörden mit (bio-identieke) hormonen of medisienen. n Slimme val kan oek de warking van t harsenanhangsel in t wiere schoppen. In uutzonderingsgevallen kunnen ze derveur kiezen um t orgaan vort te haolen ([[hypofysektomie]]). {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Lichem]] cdzijzat9n2ys18x8jgs0wxzaswuhfl 0 19366 245423 2012-10-21T20:26:06Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Harsenanhangsel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Harsenanhangsel]] 2c41oqyfuof7he1eknvbqci6t9q4pwx 0 19367 291495 277310 2016-11-04T17:09:08Z Wwikix 13678 /* Oetgaonde verbeending */ kat wikitext text/x-wiki '''Voetbalvereniging Zuud Eschmarke''' is een [[Nederland]]se [[voetbal]]vereniging oet [[Eanske]], opricht in [[1940]]. t Eerste elftal van de club spölt in de [[Veerde klasse (Nederlands amateurvoetbal)|veerde klasse]] zoaterdag (seizoen 2013/14). == Geschiedenis == De name ''Zuid-Eschmarke'' kömp van de [[boermarke|marke]] met dezelfde name, woar heel vrogger de eerste velden van disse club laagn. Tegenwoordig bevindt de velden van disse vereniging zich op [[Stadion Het Diekman|Sportpark Het Diekman]]. De klub is opricht op [[21 juli]] [[1940]], noadat ze in de [[noaberschap]] gin school- en volksfeesten meer mochten hoolden. Een paar dage doarveur, op 15 juli 1940, werd een saamnkomst hoolden in een kollenloods an de Brinkstroat. Hier werd beslotten om op 18 juli een wedstried te spöllen teegn NTO (Nooit Te Oud), met as inzet een vaetjen bier. Disse drukbezochte wedstried endigen in een 5-2 oawerwinning veur de rood-witten. Op dissen aomd werd veursteld um op sundag 21 juli 1940 in kafé Vrieler te kommen tot ne definitieve oprichting. Noast het "wild" voetbal (boeten de toenmalige Twentse Voetbal Bond um), waren de feesten erg belangriek. Noa bereemn van en besprekkingen met het TVB-bestuur werd betterschap beloafd en werd Zuud Eschmarke indeeld in de 3e klasse. Op 8 augustus 1943 ging Zuud Eschmarke samen met STB (veurnamelik Tuindorpbewonners), onder de veurweerde dat de name behoolden blef. Biekommend veurdeel was de indeling in de 1e klasse. Deur de bevrieding in 1945 kon de sport zich weer herstellen. Zo verscheen in juni 1945 t eerste kluborgaan onder de name "Zuid-Eschmarke-Nieuws", een oetgave, dee ok no nog onder dezelfde name wöd oetbracht. Tegenwoordig hef de klub nog altied ne belangrieke sosiale en moatschappelike funksie. Zuud Eschmarke warkt sinds een paar joar stöarig meer samen met de aandere Diekmanklubs De Tubanters, P.W., FC Aramea en SC Eanske. Zuud Eschmarke hef nen boetenschoolsen opvang in t klubgebouw, warkt samen met de Wiekroad Enske Zuud-Oost en gif insproak an de wiekbewonners. De klub organiseert onmeunig völ aktiviteiten veur met name de jonks en meikes uut de buurt Dat doot ze manks samen met anderen, manks allenig. == Bekende voetballers == * [[Gertjan Verbeek]] begon as pupil bie Zuud Eschmarke te spöln, en werd later profspöller bie onder meer [[sc Heerenveen]] en [[Heracles Almelo|Heracles]]. Noa zien loopbaan as spöller wurd e trainer van beide klubs. Biej de opening van de "outdoor fitness" in 2014 is Gertjan beneumd tot "Ambassadeur van Zuid Eschmarke", omdat hee zien oale klub altied good veur n dag loat komn, as hee op tv is. * [[Foppe de Haan]] spöldn op latere leaftied zo n anderhalf joar veur Zuud Eschmarke. * [[Gert Goolkate]] spöldn in de jeugd, en ging doarnoa vort noar [[Duutslaand]]. Noa n paar kleenere klubs worden hee bekend as topskorer van de [[Oberliga]], namens [[Eintracht Nordhorn]]. == Oetgaonde verbeending == * [http://www.zuideschmarke.nl www.zuideschmarke.nl] {{Coordinate|NS=52/12/27/N|EW=6/54/17/E|region=NL-OV|type=landmark}} {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Voetbal]] [[Kategorie:Sport in Oaveriessel]] [[Kategorie:Eanske]] df6l5s5zb4eh7hieteus8b5i50xo5w3 0 19368 291570 291564 2016-11-07T14:52:12Z Wwikix 13678 - wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Bundesarchiv Bild 137-037542, Westpreußen, Russlanddeutsche Flüchtlinge.jpg|thumb|Etniese Duutsers oet t Wolga-gebeed in n vluchtelingnkaamp in t Duutse [[Schneidemühl]] in 1920]] Met '''Ruslaand-Duutsers''' ([[Duuts]]: Russlanddeutsche; [[Russies]]: Российские немцы, ''Rossijskie nemtsjie'') of '''Wolga-Duutsers''' (Duuts: Wolgadeutsche, Russisch: Поволжские немцы, ''Povolzhskie nemtsjie'') wordt [[Volksduutsers]] an eduudt dee in Ruslaand of de [[Sovjet-Unie]] wont of wont hebt. Rechtevoort wont öare noakommelingn in [[Ruslaand]], [[Kazakstan]], [[Duutslaand]] en de [[Verenigde Stoaten]]. [[Tsaar|Tsarina]] [[Catharina de Grote]] van Ruslaand leut teegn t eande van t [[18e eeuw|18de joarhoonderd]] Duutse boern komn um de weuste groond kloar vuur laandbouw te maakn. Dit gebuurn wal vaker in de Oost-Europese geskiedenisse. Dr kömn dan ook Neerlaanders (mangs [[Mennonieten]]) met. Dee kömn vuur t grötste deel an de [[Wolga]] te wonn en warn geslötn en slim op zikzelf an eweezn. Doarduur bleef de (Plat)-Duutse kultuur good bewoard. De Ruslaand-Duutsers trouwn feaitelik nooit met de Rusn. Dr kömn wal [[baptisten]]gemeentes duur zeandingswoark. hieroet is oonder mear t [[Broderskop van nit-registreerde baptistn]] ontstoan. Noa n [[Eerstn Wearldoorlog]], oonder t diktatorskop van [[Joseph Stalin|Stalin]] wördn de Ruslaand-Duutsers vervolgd. Dee sleugn op de vlucht en treukn heuwdzakelik noar [[Paraguay]]. Doar stichen ze oonder mear de kolonies [[Freeslaand (Paraguay)|Freeslaand]], [[Voolndam (Paraguay)|Voolndam]], [[Menno (Paraguay)|Menno]], [[Kolonie Neuland|Neuland]] en [[Fernheim]]. [[1924]] wör n Wolga-Duutsen Reppubliek op ericht, met as heuwdstad [[Engels (stad)|Engels]]. In n [[Tweede Wereldoorlog|Tweedn Wearldoorlog]] deporteern Stalin t hele volk (oonderwiel zo'n hoonderddoezend leu) noar [[Kazakstan]], um at he bange was vuur verroad. In Kazakstan wördn de Ruslaand-Duutsers in kaampn ezat en slim oonderdrukt. Later meugn ze wierumme noar woer't ze vandan kömn, woernoa't de Ruslaand-Duutsers verspreaid raakn oawer n Sovjet-Unie. De Duutse kultuur wör aal mear verdrungn. Ze probeern nog wal um wier ne Wolga-Duutse Reppubliek te stichtn, mer det lukn nit. Noa de [[Duutse eenwörding]] in [[1990]] kreeg elken Rus (dus ook de Ruslaand-Duutsers) den't an kon teunn at he Duuts blood har, t recht um terugge te komn noar Duutslaand. Heel völle hebt dit an enömn en zeent noar Duutslaand emigreerd, en probeert nog aait te wenn an de leawnsstiel van t hudige Duutslaand. Det geet nog nit zo makkelik; de Duutse bevolking en de Ruslaand-Duutsers maakt mekoar regelmoatig zwart. n Poar doezend Ruslaand-Duutsers zeent oonderwiel noar t [[Oblast Kaliningrad]] etrökn. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Volk]] [[Kategorie:Ruslaand]] [[Kategorie:Duutslaand]] jptk6yoj7a8vzhhfic9syl9ovlv59ps 0 19369 290766 285291 2016-11-01T18:30:47Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Қазақстан Республикасы<br /><small>Qazaqstan Respublïkası</small> | vlagge = Flag of Kazakhstan.svg | woapn = Coat of arms of Kazakhstan.svg | breedtegroad = 48///N | lengtegroad = 68///E | region=KZ | lokasie = Kazakhstan (orthographic projection).svg | sproaken = [[Russies]], [[Kazachs]] | heufdstad = [[Astana (stad)|Astana]] | religie = [[Islam]]&nbsp;47%, [[christendom]]&nbsp;46%<ref>[http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+kz0028) Library of Congress Country Studies], 1994</ref> | regeringsvorm = [[Republiek]] | km2 = 2.724.900 | water = 1,7% | inwonners = 17.522.010 (2012)| dichtheid = 6,4 | munteenheid = [[Tenge]] | valutakode = KZT | tiedzone = [[UTC+4|+4]] töt [[UTC+6|+6]] (gin zommertied)) | volksleed = ''[[Meniñ Qazaqstanım]]'' | tld = kz | laandkode = KAZ | tel = 7 }} '''Kazakstan''' (in t [[Kazaks]]: Қазақстан, ''Qazaqstan''; [[Russies]]: Казахстан, ''Kazachstan''; [[Turks]]: ''Kazakistan''), offisjeel de '''Reppubliek Kazakstan''', is n laand in [[Azië]] en [[Europa (wearlddeel)|Europa]] wat greanzt an [[Ruslaand]], [[Volksreppubliek Sjina|Sjina]], [[Kirgizië]], [[Oezbekistan]], [[Turkmenistan]] en de [[Kaspiese Zee]]. Als van Kazakstan op t westn van de [[Oeral (rivier)|Oeral]] heurt bie Europa, alns op t oostn bie Azië. == Geskiedenisse == [[Bestaand:Ancient Taraz Kazakhstan.jpg|thumb|links|De stad [[Taraz]] in de ooldheaid]] De [[Kazakn]] warn n [[Islam]]ities [[nomaadn]]volk met Turkse wörtel, wat in t [[18e eeuw|18e joarhoonderd]] duur [[Ruslaand]] oonderwörpn wör. Noa de [[Russiese Revolusie (1917)|Russiese Revolusie]] wör vuur öar in [[1920]] de [[Kirgiziese ASSR (1920-1925)|Kirgiziese ASSR]] binn de Russiese Federasie opricht, wat in 1925 wör ummedeupt tot Kazakse ASSR en woervan't in 1926 de Kirgiziese ASSR wier ofsplitsn (wat rechtevoort de reppubliek Kirgizië is). t Groondgebeed wör ook in t westn kleainder maakt; de stad [[Orenburg]], wat töt dee tied de heuwdstad was van de op zikzelf stoande Sovjetstoat, köm oonder behear van de Russiese Federasie en [[Alma-Ata]] wör de nieje heuwdstad. [[1936]] wör Kazakstan ne volweardige boondsreppubliek binn de [[Sovjet-Unie]]. [[Jozef Stalin]] dwung de nomadiese Kazakn zik op ne vaste stea te vestigen. Ze wördn doarumme in [[Kolchoz]]en dwungn. Det gung öar slecht of: tusken 1926 en 1939 kömn nen miljoen Kazakn hierduur oet de tied. Vanoet aandere deeln van de Sovjet-Unie treukn aandere volker t laand binn (mangs oonder dwang van Stalin, zo as de [[Ruslaand-Duutsers]]). Dit gung met zulke antaln det de Kazakn hoaste ne meenderheaid in eegne laand wördn. Doarnöast wonn dr in t noordn al seend t [[17e eeuw|17de]] en [[18e eeuw|18de joarhoonderd]] völle Rusn in Kazakstan. Ook toen't Kirgizië zik ofsplitsn van Kazakstan wonn dr in t noordn nog aait mear Rusn as Kazakn. Noa de [[Tweede Wearldoorlog]] gröaidn Kazakstan oet as ene van de belangriekste plekn vuur Ruslaand, umdet op Kazakstaans groondgebeed de Russiese [[lanceerbasis]] [[Kosmodroom Bajkonoer]] steund. Met de onofhaankelikheaid van Kazakstan in [[1991]] was Ruslaand dit kwiet en zeukt ze nog aait noar ne geschikte plek op eegne groond vuur vervanging van Bajkonoer. In 1991 stapn Kazakstan oet de Sovjet-Unie. De heuwdstad was hiervuur aait Alma-Ata, mer in [[1997]] wör t noordelike [[Agmola]] as heuwdstad ekeuzn en ummedeupt noar [[Astana (stad)|Astana]], wat heuwdstad heetn. De regearing van [[Nazerbajev]] meann at ze zo körter op t gebeed zatn woer't ze van bange warn at dee opstaandig zoln wordn of zik of woln skeaidn. Doar köm nog bie at Alma-Ata tusken boargen lig, wat meugeliken gröai in de tookomst teegn kon woarkn, en dr bleef elken zommer nen slimmen [[smog]] tusken hangn. Seend de onofhaankelikheaid wörd t laand besteurd duur [[Noersoeltan Nazarbajev]]. De verkiezingn goat nit volgns de internasjonale eaisen en duur mekoar wint de regearingspartieje OTAN alle zetels. [[2009]] wör in n groondwet vaste legd at ten minste dree partiejn in t parlemeant mut zitn. Bie de verkiezingn in 2012 zeent dr inderdaad nöast de OTAN de twee teegnpartiejn met de lechtste kritiek op enömn. == Laand == Kazakstan hef ne totale strekke van 2.724.900 km². t Is t achste laand van de wearld wat grötte angeet en t grötste laand wat volledig tusken laand lig in eslötn. De strekke op t westn van de [[Oeral (rivier)|Oeral]] reknt ze bie Europa en wörd [[Europees Kazakstan]] neumd. wieders zeent dr greanzn met [[Volksreppubliek Sjina|Sjina]] (1533 km), [[Kirgizië]] (1051 km), [[Ruslaand]] (6846 km), [[Turkmenistan]] (379 km) en [[Oezbekistan]] (2203 km). De grötste mearn zeent t [[Balkasjmeer]] en t [[Aralmeer]], wat op de greanze met Oezbekistan lig. t Heugste peunt van t laand lig in t meest oostelike deel van t laand, op de greanze met Kirgizië; n boarg [[Khan Tengri]] (''Khan Tangiri Shyngy''), ongevear 7000 meter boawn de zeespegel. t Leegste peunt is Vpadina Kaundy, wat op de leegvlakte van [[Karagiye]] lig, met 132 meter oonder de zeespegel. == Inwonners == [[Bestaand:Catchthegirl.JPG|thumb|rechts|t Kazaakse spölleke ''Kuuz Kuu'' ("vangt t meakn")]] In 1999 har Kazakstan 14.953.126 inwonners, wat roem aanderhalf miljoen meender was as bie de vurige volkstelling van 1989, doo't dr nog 16.536.511 leu wonn. Bie de leste volkstelling (meart [[2009]]) was t antal in eskreewne börgers 16,4 miljoen<ref>[http://www.kt.kz/index.php?lang=eng&uin=1133435211&chapter=1153480633 Kazachstan Today. 16 million 402 thousand 861 people registered in Kazakhstan. 18 maart 2009].</ref>. Duur mekoar wont dr 5,5 leu op ne kilometer, wat ene van de leegste dichtheaidssiefers van de wearld is. De meeste leu wont in t oostn roond de steadn Alma-Ata, [[Šimkent]] en [[Taraz]]. Wieders wont ze in t noordn op de steppes bie de steadn [[Astana (stad)|Astana]], [[Petropavl]], t noordn van de oblastn [[oblast Qostanay|Qostanay]] en [[oblast Qarağandı|Qarağandı]]; n rechteroever van de [[Irtysj]] (Ertis). === Volker === In Kazakstan wont mear 50 verskilnde volker. De belangriekste zeent de [[Kazakken]], n [[Turkse volker|Turks volk]] wat 54% van de gehele bevolking is. Doarnöast zeent dr nog aandere Turkse volker; 332.017 [[Oezbeekn]], 185.301 [[Oeigoern]], 132.000 [[Tataarn]], 105.000 [[Meskeetn]], 41.847 [[Basjkiern]], 8.000 [[Tsjoevasjen]] en nog kleaindere groepn [[Azerbeidzjaann]], [[Turkmeenn]], [[Kirgiezn]], [[Karakalpakn]], [[Krim-Tataarn]] en [[Balkan-Turkn]]. De grötste meenderheaid zeent de Russen, met 30%. Dee zeent de leste joarn skoonwal oet edund, want dr vertrekt dr völle noar Ruslaand. Wiedere meenderheedn van Europesen ofkomst zeent de [[Oekraïners]] (3,7%), [[Kazakstanduutsers]] (2,7%) en kleaine groepn [[Pooln (volk)|Pooln]], [[Letn]], [[Litouwers]], [[Wit-Rusn]] en [[Griekn]]. In Kazakstan zelf wordt Tataarn en Tsjoevasjen, ondanks det ze ne Turkse sproake hebt en de tataarn vuural islamities zeent, duur mekoar töt Europese meenderheedn reknd umdet ze wat kultuur angeet mear oawereen hebt met Rusn as met aandere Turkse of islamitiese volker. Ook zeet dr völle Tataarn earder Noord-Europees oet as Aziaties of Zuud-Europees. Wieders he'j nog volker oet de [[Kaukasus]]: n poar doezend [[Armeniërs]], [[Georgiërs]], [[Tsjetsjeenn]], [[Tsjerkesn]], [[Osseetn]], [[Abchaazn]], [[Avaarn (Kaukasus)|Avaarn]] en [[Tsachoeriërs]]. Wieders he'j nog meenderheedn de't [[Iraans]] sprekt: [[Koerden]] (20.000), [[Pathaann|Afghaann]] en [[Perzn]]. Volker as de [[Boerjaatn]], [[Mongooln]], [[Tibetaann]], [[Dungaann]], [[Han-Sjineezn]] en [[Koreaann]] ([[Koryo-saram]]), dee't de leste tientaln joarn noar Kazakstan zeent ekömn vanoet [[Oost-Azië]], zeent mer n kleain deel van t gehele inwonnertal. Wat meenderheedn wördn op bevel van [[Jozef Stalin]] tiedns en meteen noa n [[Tweedn Wearldoorlog]] edwungn noar Kazakstan te goan of deporteerd. De meestn doarvan mossen in [[woarkkaamp]]n wonn. De mearderheaid doarvan gungn eand joarn vieftig wierumme tiedns de [[destalinisasie]] van [[Kroesjtsjov]]. Noa de onofhaankelikheaid maakn de Kazakse regearing t Kazaks de heuwdsproake. Doarnöast wördn alle van oorsproonk Kazakse inwonners bevuurdeeld bie t woarkzeukn; zowat 90% van alle ambtenoarn is van oorsproonk Kazaks. Hierumme trekt aal mear meenderheedn vort. === Sproakn === De belangriekste sproake in Kazakstan is t [[Russies]], wat duur 83,1% van de bevolking sprökn word. t [[Kazaks]], wat duur 56% van t volk esprökn word, is de joarn noa de onofhaankelikheaid fleenk too enömn, umdet de regearing dee sproake vuuroet skeuf. In Kazakstan mu'j 9 joar noar skole. Vuural in de sovjettied wör völle an t bestriedn van [[ongeletterdheid]], woerduur't dit non, net as in de meeste west-Europese laandn op 2,5% lig. Kazaks kuiert ze vuural in t zuudn en op n boer. Russies kuiert ze vuural in t noordn, woer't de meester Russiese Kazakn wont Kazachs wordt vooral in het zuiden van Kazachstan gesproken en op het platteland. De meeste steadn wördn ook duur de Rusn sticht en doarumme is de heuwdsproake doar nog aait Russies. Ook de middelnklasse en boawnklasse van de Kazakn in t noordn hebt Russies as [[modersproake]]. De zelfbehearnde sproakvereaniging ''Qazaq tili'' (Kazakse sproake) hef rechtevoort ne semioffisjele stoatus umdet disse organisasie seend [[1989]] gangs is t Kazak op n heuger plan te kriegn oonder Kazakn. Wieders wordt de Turkse kultuur en sproake bevorderd duur de organisasie [[Turksoy]], woer't feaitelik alle laandn met Turkse sproakn lid van zeent. t Heuwdkantoor zit in [[Alma-Ata]]. === Geleuwe === [[Bestaand:Центральная мечеть Павлодара.JPG|thumb|rechts|De heuwdmoskee van [[Pavlodar]]]] 47% van de Kazakse bevolking haank de [[islam]] an en dan vuural t [[soennisme]]. De Kazakn wördn in t [[18e eeuw|18e]] en [[19e eeuw|19de joarhoonderd]] islamiseerd. In n [[Sovjetunie]] wör n islam en aandere geleuwe oonderdrukt. De meeste moskeejn en [[koranskole|koranskool]]n wördn eslötn of vuur aandere dinge gebroekt, mangs as veehoolderieje of as vuurroadskure. Dr was skoonwal gin verbod. n Antal moskeejn bleef gewoon lös vuur dienste en de ennigste koranskole den't nog lös was in de hele Sovjetunie, steun in [[Buchara (stad)|Boekara]]. Seend de onofhaankelikheaid kreeg de islam, net as in aandere onofhaankelike sovjetstoatn wier ne opleawing. 1991 har Kazakstan 170 moskeejn en 230 molsimgemeenskopn. Doarvuur krig Kazakstan geeld van [[Turkije]], [[Egypte]] en [[Saoedi-Arabië]]. De vuurmoalig nomadiese Kazakn en Kirgiezn zeent skoonwal nit heel vasthooldnd in t geleuf in vergelieking met öare Oezbeekse en Tadzjiekse noabers en de rolle van de islam is nit heel groot in de saamnleawing. Heuwddeuke en sluujers wordt hoaste nit edreagn. Wieders is 46% [[kristendom|Kristelik]], en dan heuwdzakelik [[Russies-Orthodoxe Karke|Russies-Orthodox]] (44% van de bevolking). Daarnöast zeent dr gemeenskopn van de [[Armeens-apostolische Karke|Armeens-apostoliese Koarke]], de [[Grieks-orthodoxe Karke|Grieks-orthodoxe Koarke]] en de [[Georgisch-orthodoxe Karke|Georgies-orthodoxe Koarke]]. De [[Ruslaand-Duutsers|Kazachstan-duutsers]] zeent vuural [[Lutheranisme|luthersen]] ([[Evangelies-lutheraanse Koarke in de Reppubliek Kazakstan|ELKRK]]) en deels ook [[mennonietn]] en Russies-orthodoxen. Wieders he'j nog kleaine gemeentes van [[zeuwndedagsadventistn]] en zeent völle Oost-Europeaann in Kazakstan [[Rooms-katholieke Karke|katholiekn]]. In 1991 wör in [[Karaganda]] ne katholieke [[apostoliese administrasie]] opricht. In de steadn he'j wieders nog köppelkes [[Jödn]], [[Jehovagetuugn]] en [[Mormonen|Mormoonn]]. ==Verwiezingn== <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Azië]] [[Kategorie:Europa]] 1wmctuzlgsb19cu86gmskh5aa6uhpcl 0 19370 270033 270032 2013-09-02T07:49:30Z Nickg19 7512 wikitext text/x-wiki '''Messiasbeliedende Jeuden''' bint 'n godsdienstige gruupering die [[Jezus]] beschouwt as n deur [[God]] in n [[Olde Testement]] beleufden Messias. Messiasbeliedende Jeuden döt in eur geleufsleven aspecten uut zowel 't [[kristendom]] as 't [[jeudendom]] saamn. Aandere benaamings veur Messiasbeliedende Jeuden bint ''Messiaanse Jeuden'', ''Messiaans jeudendom'', ''Messiaanse Beweging'' en ''Messiasbelieders''. De leste twee anduudings wöd ok in gebruuk enommen deur Messiasbeliedende niet-Jeuden. ==Körte umschriewing== Deur eure geleuf in Jezus as 'n messias (deur eur an-eduud as ''Yeshua'' of ''Jesjoea'', zien Hebreeuwsen naame) zollen Messiasbeliedende Jeuden in strikten zinne as kristenen kunnen wödden an-emarkt, mar disse tarme wödt deur eurzölf liever nie gebruukt. Formeel espreuken beheurt zi'j echter töt 'n kristendom. Zölf vint zi'j dat eur (ok) töt 'n jeudendom beheurt, mar umdat Jezus deur 'n jeudendom nie as messias wödt eziene, beschouwt 'n jeudendom hen as 'n kristliken sekte. 'n Aander probleem is ok, dat de Messiasbeliedende gruuperings 'n jeudendom nao Jezus ofwiest. In 'n jeudendom geleuft men nie dat Jezus an 'n Messiaanse profetieën hef voldaon, noch voldöt an de vereisten die an de messias esteld wöd en dat daorumme de messias, wiens identiteit nog onbekend is, nog mut kommen. In 't kristendom bint d'r meer gruupen die elementen uut 't jeudendom en 't kristendom saamdoet. Men kan hierbi'j deanken an de Zeuvendedagsadventisten (disse hold de sabbat), maa veural ok an wat wel de Messiasbelieders of de Messiaanse Bewieging wördt enuumd. Eewm as de oovrige zichzölf nuumende Messiasbeliedende gemienten, giet 't hierbi'j ienvoldigweg um niet-Jeudse kristenen die op Judaistische wieze eur geleuf vörm gef. Men gebruukt de tarms Messiasbelieders en Messiaanse Bewieging daorumme gwoon as verzaamelbegrip. De diverse "Messiaanse" gruuperingen hebt verschillende, teengstriedige visies, en van ien laandlik Nederlaanse saamwarkverbaand is dan ok gien sprake. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Christendom]][[Kategorie:Jeudendom]] 5an3rdmtlc3xg1tvw8z9b6u4qjzuqxv 0 19375 260182 254254 2013-03-11T12:47:24Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 26 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q216279]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Dîepe ecologie''' is 'n heedndaagse [[Ekologie|ecologiese]] [[filosofie]], die in begun jaorn 70 ontwikkeld werd deur [[Arne Næss]]. De anhangers van disse kiek bint onderdeel van de milieubeweging. De karngedachte van de dîepe ecologie is 't idee dat de [[natuur]] 'n zölfstaandige intrinsieke weerde hef, lös van 't nut veur de meense. 't Is 't geleuf dat de leewmde milieu in zien geheel mut wördn respekteert en dat 't ok beschouwd wörd as iets dat wettlike rechn toekump um vri'j te leewmn en te bleuin. De natuur, die wördt eziene as 'n kompleet systeem, mag nie allene as materiaal veur produksie en konsumpsie wördn eziene. 't Niet-meenslik leewm hef 'tzölfn recht as de meense um te leewm en te gedijen. De meense maakt deel uut van de natuur en hef daorbinn dus gien beveurrechte positie. Zie beschref zichzölf as 'dîepe', umdat zi'j d'r van uutgiet dat a-j dîepe in de feitlike warklikheid van de meense in relatie van de natuurlikn weerld kiekt, da-j dan töt diepere filosofiese konclussies komt dan as de bestaonde. 't Ingriepn van de meense op de [[Eerde|aarde]] dient te wördn verminderd deur 'n vermindring van 't bevolkingsantal en beparking van de leewmstandaard. De meense magt de aarde allene antassn veur zoverre dit neudig is um in zien vitale behoefn te veurzien. D'r is veraandring ewenst in fundamenteele ekonomiese en technologiese struktuurn. Daornaost bint veraandringn in basisweerden en bewuszien neudzaaklik. Meensn dient zich opni'j starker met de natuur verbönden te vuuln. De dî epe ecologie (''deep ecology'') werd deur Næss formuleerd as kritiek op 'n ''shallow ecology'', die volngs de anhangers van de dîepe ecologie: * de natuur verleegt töt 'n hulpbronne die vri'jlik kan wördn verkent deur meensn. * vanuut 'n antropocentriese kiek veural de meenslike gezundheid en overleving prioriteit gef. * vake techniese oplössings veur 't milieuprobleem andraagt die nie warkt. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Natuur]] [[Kategorie:Biologie]] lb7bqmpwn4j5qyhayuipo9ukez4mklo 0 19376 260184 249398 2013-03-11T12:47:26Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 25 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q667672]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Anarchoprimitivisme''' is 'n anarchistiese kritiek op de oorsprung en veuruutgaank van de beschaving. Volngs 't anarchoprimitivisme gaf de verschoeving van t [[jager-verzamelaar]]- naor laandbouw-bestaon anleiding töt verdeling van de bevolking in sociaaln klassn, onderdrukking en vervrömming. Anarchoprimitivisten pleit veur 'n terugge keer naor 'n onbeschaafn meniere van leewm deur middel van ont-industrialisatie, ofschaffing van arbeidsverdeling of spesjalisatie, en 't ofstaand nemmn van grootschaolige organisatietechnologien. D'r bestaot ok aandere, niet-anarchistiese variaantn van 't primitivisme, en nie alle primitivisn wiest 'tzölfde verschiensel an as de bronne van de huudige beschavingsprobleemn. Veul traditionele anarchistn verwarpt de kritiek op de beschaving, waorbi'j völle ontkent dat anarchoprimitivisme iets te maakn hef met anarchisme, terwel sommign, zo as Wolfi Landstreicher, die kritiek wel onderschrieft, mar zichzölf nie as anarchoprimitivisn beschouwt. Anarchoprimitivistn wörd vake kenmarkt deur hun gerichtheid op 't daodwarklik bereikn van 'n netuurlike toestaand deur ''verwildering''. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Anarchisme]] [[Kategorie:Sosiale filosofie]] [[Kategorie:Antropologie]] kq1tn5qff4nxqer47ri476pxuhcow20 0 19377 263715 246170 2013-05-05T21:10:07Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Literacy rate world.PNG|thumb|right|250px|Groadn van ongeletterdheaid per laand in de wearld]] '''Ongeletterdheid''' (ook wal '''analfabetisme''' neumd) wil zegn at eenn nich leazn en skrievn hef leard. Doarnöast he'j ok nog [[leeggeletterdheid]], wat wil zegn da'j leu hebt dee't t wal köant, moar dee't dr grote möaite met hebt. n Naam ''analfabetisme'' keump oet t [[Grieks]], van ''an'' (teegn of on-) en ''alfabeth'' wat ''letters'' bint. Wieders he'j nog [[woardbleendheid]] (''dyslexie''), dee wal köant leazn, moar dee't vake letters deur mekaar haalt. Eenn den't woardbleend is, kan wal leazn, mer t geet um tooverdan mis. ==Wearldwied== Ongeletterdheid keump völ in ontwikkelingslaandn veur, skoonwal t doar ok minner wörd. De meeste ongeletterdheid tref iej in [[Zuud-Azië]] (46% van t volk kan doar nich leazn of skriewn), en doarnoa [[Afrika]] oonder de [[Sahara]] (39%). In [[volksreppubliek Sjina|Sjina]] hebt ze t [[Hanzi]]-skrift (met karakters) in plaats van letters. Dat is zo lastig te learn det kinner noa ne basisskool ongevear 1000 karakters kent, en doarmet nog moar net opskriftn op weenkels en verkearsbrödkes leazn köant. Um n book of ne kraant te leazn mu'j apart les nemn. Doarum hef de Sjinese regearing in de joarn '50 van t [[20e eeuw|20e joarhonnerd]] dr veur közn um t Hanzi seempeler te loatn maakn. Hierdeur is t wat makkeliker wördn, moar ze hebt mangs al es ovverlegd um helemoal op t [[Latien]]se skrift ovver te goan. In Japan hef ze noast t Japanse klankschrift ok Sjinese letters (doar 'kanji' eneumd) en um de leesberheaid te vergrötten zet ze biej bepaalde meender vuurkommende kanji de Japanse letters der in t kleain boaven. ==In Tweante== Oet onnerzeuk blik at 50% van de leu oet [[Tweante]] gin Plat kan skriewn en 23% zelfs gin Plat kan leazn.<ref>Ter Denge, M. ''Linguae Intergermanica: The Use of Low Saxon, English, Dutch, German, and Receptive Multilingualism in Northern Dutch – Northern German Communication'', http://igitur-archive.library.uu.nl/student-theses/2012-0911-200616/Martin%20ter%20Denge%20-%20Linguae%20Intergermanica.pdf Ofstudeerverslag Universiteat Utrecht. 2012.</ref> readn hierveur is: t wörd op de skooln nich onnerwezzen. Moar umdat dit nich op de politieke agenda steet, wörd de Neerlaandse ongeletterheid skoonwal skat op 1,5% van de bevolking. ==Verwiezingn== <references/> [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Sproakleer]] nupybttgpgxx18n0o1fhqjuvm46dqvn 0 19405 281350 281348 2015-04-19T12:32:33Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki '''Jakobus''' (Hebreews: יעקב Ya'akov; Grieks Ἰάκωβος Iákōbos) wöd in de [[Biebel]] enuumd as 'n ''breur van 'n Heer'', hi-j zollen 'n breur van [[Jezus]] ewest hebben, mar wöd nie met-eteld in de Heilige Fammilie (umdat 't in de [[Rooms-Katholieke Karke|Roomse Karke]] wöd ezegt dat Jezus gien breurs of zussen hef had umdat [[Maria]] aait deerne west blevven). Vake wöd e met ''de Jongeren'' of ''de Minderen'' an-eduud, um 'm ampat te hoalden van 'n [[apostel]] [[Jakobus]] (''de Meerderen''). 't Biebelboek ''Brief van Jakobus'' wöd tradisjoneel eziene as dat hum 't eschrevven hef. Jeruzalem waren 't centrum van 't aldervrogste kristendom, met Jakobus an 't heufd van de gemiente töt 61; toe as e, voolgs Flavius Josephus, stienigd wördden. =="Breur van 'n Heer"== In de Biebel wöd Jakobus veur-esteld as 'n breur van Jezus, allinnig voalgs de traditsie van de Roomse Karke wöd der met 't ''breur van 'n Heer'' nie bedoold dat Jakobus feitlik 'n breur van Jezus was, in 'n zinne dat e ok 'n zeune is van ([[Jozef]] en )Maria. De Roomse Karke hef 't dogma anvoard dat Maria aait deerne zollen eblevven hebben en zeg dat 't weurdtie "breur" "neef" of "verwaant" betekkend. En met 'n dezölven dogma hef de [[Orthodoxe Karke]] de traditsie dat Jakobus 'n halfbeur van Jezus is, geboren uut 'n eerdere brulfte van Jozef. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Christendom]] snxnvcy80iue0m5y6l0bfql8n049rql 14 19413 247311 2012-11-16T22:34:43Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Christendom]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Christendom]] n80chjz4ezc3haubcwu55rbc6ltmm63 14 19414 247322 2012-11-16T23:42:32Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Sociaole wetenschop]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sociaole wetenschop]] 8sjoltf5ereqx3y2vmeg5pysguvnsxo 14 19415 247323 2012-11-16T23:43:06Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Politiek]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Politiek]] 5wjo5rxmrdy8fy59qgbjvo24l9ivf6e 14 19417 247325 2012-11-16T23:44:08Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Politiek]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Politiek]] 5wjo5rxmrdy8fy59qgbjvo24l9ivf6e 14 19418 247327 2012-11-16T23:47:31Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Sosialisme]] [[Kategorie:Filosofie]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sosialisme]] [[Kategorie:Filosofie]] ex3c3hcpmdhkwhlmowfk3qcpk96vto1 0 19419 261383 260274 2013-04-07T20:51:18Z Nickg19 7512 wikitext text/x-wiki '''Melito van Sardes''' (ok espeld as '''Meliton van Sardes''', [[Grieks]]:''' Μελίτων Σάρδεων ''') was 'n schriever uut de [[2e eeuw|tweede eeuwe]] en opziener van de gemiente [[Sardes]] in [[Klein-Azië]]. Hi'j wödden erekkend töt de [[Apologeten]], de geleufsverdedigers uut de tweede eeuwe nao Christus. Hi'j störven ca. 180 n.C. De karkhistoricus [[Eusebius van Caesarea]] is de belangriekste bronne van informatie over zien lewen en wark. Hi'j vermelden de volgnde warken: "Van Melituo twee boeken over 't Paosfeest, over Lewenswandel en de profeten, over De karke, en 'n boek over De dag des Heeren; ewenzo over 't Meanslik geleuf, over De schepping, over Geleufsgeheurzaamheid en de zintuugg; bowendien over Ziel, lichaam, over De doop, over De woorheid, en De geboorte van Christus; ok nog 'n boek van hum over Profetie, over Ziel en lichaam, over Gastvri'jheid, De Slöttel, over De duvel en De openbaring van Johannes, ok over De lichaamlikheid van God; tenslotten is door 't Verzuukschrift an Antoninus." ==Paoshomilie== De [[paoshomilie]] is 't ienige compleet bewaorde geschrift van Melito. Hierin betoogt e an de haand van [[Exodus (biebel)|Exodus]] 12 dat [[Jezus Christus]] 't woore paoslam is. Disse paoshomilie is bekend ewöden vanwege zien stark anti-Jeudse sentimenten. Melito beschuldigt de [[Jeuden]] naamlik van deicide, de moord op [[God]]. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Christendom]] [[Kategorie:Profeet]] [[Kategorie:Turkije]] 3y2187d02lyntbme417ddtv4voxxnyo 0 19420 263836 247614 2013-05-05T21:40:25Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Trio MaJaFra''' was ne popgroep oet t [[Tweante|Tweantse]] doarp [[Eanter]], wat vuural in Eanter zeelf en wat meender ook in [[Riessen]] bekeand wör. Trio MaJaFra wör vuural bekeand met eagne tekste op nommers oet de [[Neerlaand]]se Top 50. n Naam is ne saamntrekking van de vuurnaamn van t dreital. Trio MaJaFra ontsteund in [[1992]] in anloop noar t veerjoarige doarpsfeest De [[Eanterse Deage]]. Tiedns t vaste oonderdeel, de Pats-Boem-Show, köant de luu oet Eanter zelf ne oetvoering bedeankn en vuur de rest van Eanter spöln. De formule van MaJaFra sleu zo onmeundig an det dr al rap ne CD oetköm: ''Wat n Gat!''. t Leawern ear duur heel Tweante optreadns op. Noa n antal joar skeadn dr Trio MaJaFra met oet, mer in [[2008]] kömn ze nog eenmoal bie mekaar vuur n optreadn op de Eanterse Deage. ==Muziek== Trio MaJaFra zung vuural nommers op de wieze van bekeande nommers oet de Top 50. Zo wör bievuurbeeld de grote wearldhit Feeling Hot Hot Hot van [[The Ataris]] umme deupt noar ''Ik heb zo'n dös dös dös''; de [[Duuts]]e [[schlager]]knaller Ein festival der Liebe van Jürgen Marcus wör ''Ne teante vol met wieve''; en Volare en Baila Me van de [[Gypsy Kings]] wördn ''Één Glaasje'' en ''Oh wat kiek iej op de ceante''. Toch maakn ze ook wal eegne muziek. t Nommer ''Dat kan allene mear in Eanter'' is in Eanter en op [[Piraat (radio)|geheame zeanders]] nog aait slim populear. De tekste warn vuural makkelik en gungn meestal oawer beer dreenkn, feest viern of in t kafee zitn. ==Plaatnriege== *''Wat n gat!'' ([[1992]]) ==Oetgoande koppelink== *[http://www.youtube.com/watch?v=YjB3kNSBsk0 Trio MaJaFra - Dat kan allene mear in Eanter (Live op de Eanterse Deage 2008)] ([[YouTube]]) [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Dialektmuziek]] [[Kategorie: Muziekgroep]] go6tbuyvvaadie7u56pvqcqkllu8zw1 10 19421 261775 247630 2013-04-15T01:18:41Z Addbot 9378 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 7 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q10962711]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki {{Babel1|Gotisch|got|Sa niutands mag rodjan '''[[:Kategorie:Gebruker got-1|ubilai]] [[:Kategorie:Gebruker got|gutiskai]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker got-1]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker got-1| ]] [[Kategorie:Mallen babel|got-1]] </noinclude> pexicqfznyzlqfsda3hhr61sevpknx7 0 19422 264582 260311 2013-05-06T20:53:37Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Hay_Storage.jpg|thumb|right|'n (Heui)barg]] Heui bestaot uut edreugd gres en are [[plaanten|planten]], en wort veural ebruukt om [[Deer|dieren]] te voeren. {{Begin|twd}} {{Dia|Disse pagina is eschreven in 't '''Putters'''.}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Laandbouw]] hxzhf2wlyqiyddb15eo63engkfz7sir 0 19424 247876 2012-11-24T08:44:59Z JWBE 1355 JWBE herneumden de zied [[Bernhard van Galen]] naor [[Christoph Bernhard von Galen]]: kompletter und korrekter Name wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Christoph Bernhard von Galen]] gk8csi53vwmerqtdp4ujerv7t59wk1n 0 19426 272424 260417 2013-12-18T22:35:49Z Droadnaegel 1133 naam is n neosassisme wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Argyrosomus_japonicus.JPG|thumb|Boerkabeljauw]] De '''boerkabeljauw''' (N.B. naam is n neosassisme, over enommen oet t Afrikaans, maor neet bekend in t Nederlaands of Nedersaksies, [[Latien]]: ''Argyrosomus japonicus'') is n [[straolvinnigen|straolvinnige]] [[vis]]soort uut de familie van de [[ombervissen]] (''Sciaenidae'') en kömp veur rondumme de kust van [[Zuud-Afrika]], en in [[Australië]]. t Is n geliefde eetvis. In t [[Afrikaans]] hit e ''boerkabeljou'', in t [[Zuud-Afrikaans Engels]] steet e bekend as de ''dusky kob'' en in t [[Australies-Engels]] as ''mulloway'' of ''jewfish''. De boerkabeljauw is groter as de [[Indiese kabeljauw]]. De boerkabeljauw is niet verwaant an de [[Atlantiese kabeljauw]]. De soort is veur t eerst wetenschappelik beschreven in 1843 deur Temminck & Schlegel. ==Leefgebied== De vis is zilver van kleur en hef n raos schiensel op de rogge. Kenmarkend is de rie paorelachtig witte stippen op zien zied. De gemiddelde grote van n boerkabeljauw die evöngen wörden is n kilo of vuuftiende, mer hij kan wel tot vuufenzeuventig kilo zwaor wörden. ==Gewoonten== De vis zie'j veural in de golven en in riviermonden. De volwassenen schieten kuit op aoflaandige riffen. De vis jaagt samen in schoelen en migreert swienters naor t kustgebied van [[KwaZoeloe-Natal]] um kuit te schieten. Ze vreten veural kleinere vissen, [[Kaapse pielinktvis]], gewone [[pielinktvis]] en [[schaoldier]]en. ==Bronnen== * Top Angling Fishes of Southern Africa. Hennie Crous. 2010. ISBN 978-1-77007-403-3 * Gids tot die Kusgebiede van Suid-Afrika. Jacana Media. 2007. ISBN 978-1-77009-215-0 {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Vis]] h05lmdvya3zwouwnljum0du1ln4tv5a 0 19427 248094 2012-11-27T18:43:59Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Manx]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Manx]] jc6al8njlam6w1b3aglfit130cjuix8 0 19428 248096 2012-11-27T18:44:19Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Iers]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Iers]] k0jskgpbd3olm5206etyt9d0ajotmlv 0 19429 260419 252287 2013-03-11T12:52:44Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 95 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q25293]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki De '''Keltiese talen''' stammen aof van t [[Proto-Kelties]] n westelike tak van de grotere [[Indo-Europese talen|Indo-Europese]] [[taalfamilie]]. t Wördden espreuken deur de Keltiese stammen die vanaof de [[7e eeuw v.Chr.]] in t grootste deel van Europa woenden. De term "Kelties" wördden veur t eerst gebruukt um de taalgroep te beschrieven deur [[Edward Lhuyd]] in [[1707]].<ref>Cunliffe, Barry W. 2003. The Celts: a very short introduction. Blz. 48</ref> Keltiese talen wörden veurnamelik espreuken an de noordwestraand van [[Europa]], en dan veural in [[Ierlaand]], [[Schotlaand]], [[Kumrië]], [[Bretanje]], [[Kornwallis]] en op t eilaand [[Man (eilaand)|Man]]. t Wörden oek espreuken deur wat ouweluui op t [[Kaap-Bretoneilaand]] in [[Kanada]]. Der bin oek aordig wat sprekers van t [[Kumries]] in de regio [[Patagonië]] in [[Argentinië]]. In de [[Verenigde Staoten van Amerika|VS]], [[Kananda]], [[Australië]] en [[Niej-Zeelaand]] he'j weg en were wat meensen die n Keltiese taal spreken. In al disse gebiejen wörden de Keltiese talen espreuken deur minderhejen, mer der bin wel luui die t niej leven in willen blaozen. In de [[1e eeuw v.Chr.]] wördden de Keltiese talen in heel [[Europa]] espreuken; op t [[Iberies Schiereilaand]], an de kustlienden van de [[Atlantiese Oseaan]] en de [[Noordzee]], tot de [[Boven-Rijnse Leegvlakte]] langes de [[Donau]]vallei tot an de [[Zwarte Zee]], t bovenste gedeelte van de [[Balkan]], en in [[Galasië]] in [[Klein-Azië]]. De verspreiding naor Kaap-Bretoneilaand en Patagonië hebben laoter ewest. Veur de federasie van Australië in [[1901]] wördden de Keltiese talen oek daor espreuken. ==Levende talen== [[SIL Ethnologue]] gif an dat der zes "levende" Keltiese talen bin, waorvan der vier n aordig antal eerstetaalsprekers hebben. Dit bin t [[Goidelies]]e [[Iers-Gaols]] (Gaeilge) en t [[Schots-Gaols]] (Gàidhlig) ontstaon uut t [[Oudiers]], en t [[Brittonies]]e [[Kumries]] en [[Bretonsk|Bretons]] dat ontstaon is uut t [[Brits]]. De aandere twee, t [[Kornies]] en t [[Manx|Manx-Gaols]], bin in de veurbieje [[jaorhonderd]]en uutestörven as gemeenschapstalen.<ref>[http://books.google.com.au/books?id=f899xH_quaMC&printsec=frontcover&dq=Celtic+Culture:+A+Historical+Encyclopedia#v=onepage&q&f=false Boek: John T. Koch, Celtic Culture: A Historical Encyclopedia uut 2006]</ref><ref>[http://www.magakernow.org.uk/index.aspx?articleid=38590#Revival Korte geschiedenisles van t Kornies]</ref><ref>Boek: Beresford Ellis, The Story of the Cornish Language uut 1990, 1998, 2005</ref> Beie talen bin niej leven in-eblaozen deur verschillende bewegingen, dat hef derveur ezörgd dat disse talen an-eneumen wördden deur volwassenen en kienders en dat daoruut weer nieje eerstetaalsprekers voortekeumen bin.<ref name="iomtoday.co.im">[http://www.iomtoday.co.im/manx-language/Fockle-ny-ghaa-schoolchildren-take.3901786.jp Fockle ny ghaa: schoelkienders nemen de leiding]</ref><ref>[http://www.teachingenglish.org.uk/uk-languages/south-west In t niejs: Webstee BBC/British Council, 2010]</ref> Alles sameneneumen waren der in totaal in t jaor [[2000]] roewweg n miljoen eerstetaalsprekers van n Keltiese taal.<ref>[http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=1164-16 Keltiese talen, 9 mei 2010]</ref> In [[2010]] waren der meer as 1,4 miljoen sprekers van n Keltiese taal.<ref>Boek: David Crystal, The Cambridge Encyclopedia of Language, uut 2010</ref> ===Demografie=== {| class="wikitable sortable" |- ! Taal !! Eigen naam !! Taalgroep !! Antal eerstetaalsprekers !! Antal meensen die de taal enigszins kundig bin !! Heufdgebied/-gebiejen waor de taal espreuken wörden !! Taalunie |- | [[Kumries]] || ''Cymraeg'' || [[Brittonies]] || Zo'n 315.000 luui gaffen an t vleuiend te kunnen praoten<ref name="board">[http://linguistics.uoregon.edu/files/admin/file/Course_Documents/Survey_Methods/Survey%20Reports/Welsh%20Survey%20&%20Report%2004.pdf Welsh Language Use Survey: the report, 2004]</ref> || Zo'n '''770.700''' (2004)<br>— [[Kumrië]]: 611,000 sprekers, zo'n 21,7% van de Kumriese bevolking (alle veerdighejen)<br>— [[Engelaand]]: 150.000 <ref>[http://www.unhcr.org/refworld/topic,463af2212,488f25df2,49749c8cc,0.html Refworld &#124; World Directory of Minorities and Indigenous Peoples - United Kingdom : Welsh]</ref><br>— [[Chubut Province]], Argentinië: 5.000 <ref name="WAG">[http://www.wales.com/en/content/cms/English/International_Links/Wales_and_the_World/Wales_and_Argentina/Wales_and_Argentina.aspx Wales.com: Wales and Argentina]</ref><br>— [[Verenigde Staoten van Amerika]]: 2.500 <ref>[http://www.census.gov/hhes/socdemo/language/data/other/detailed-lang-tables.xls Table 1. Detailed Languages Spoken at Home and Ability to Speak English for the Population 5 Years and Over for the United States: 2006-2008 Release Date: April, 2010]</ref><br>— [[Kanada]]: 2.200 <ref>[http://www12.statcan.gc.ca:80/census-recensement/2006/dp-pd/tbt/Rp-eng.cfm?A=R&APATH=3&D1=0&D2=0&D3=0&D4=0&D5=0&D6=0&DETAIL=0&DIM=0&FL=A&FREE=0&GC=01&GID=837928&GK=1&GRP=1&LANG=E&O=D&PID=89189&PRID=0&PTYPE=88971%2C97154&S=0&SHOWALL=0&SUB=0&TABID=1&THEME=70&Temporal=2006&VID=0&VNAMEE=&VNAMEF= 2006 Census of Canada: Topic based tabulations: Various Languages Spoken (147), Age Groups (17A) and Sex (3) for the Population of Canada, Provinces, Territories, Census Metropolitan Areas and Census Agglomerations, 2006 Census - 20% Sample Data]</ref> || [[Kumrië]];<br>[[Chubut Province|Chubut]] || — [[Welsh Language Commissioner]] ([[Meri Huws]])<br>— [[Welsh Government]]<br>veurheer [[Welsh Language Board]] (''Bwrdd yr Iaith Gymraeg'') |- | [[Iers|Iers-Gaols]] || ''Gaeilge'' || [[Goidelies]] || 40.000–80.000<ref>[http://archives.tcm.ie/irishexaminer/2004/11/24/story517225942.asp Irish Examiner]</ref><ref>Boek: Christina Bratt Paulston, Linguistic Minorities in Multilingual Settings: Implications for Language Policies</ref><ref>Boek: Irish Writing in the Twentieth Century, David Pierce, 2000</ref><br>Binnen de Ierse republiek gebruken zo'n 94.000 meensen elke dag t Iers-Gaols buten onderwiesinstellingen.<ref name="csoi2011">Central Statistics Office, 'Census 2011 - This is Ireland - zie tabel 33a'[http://www.cso.ie/en/media/csoie/census/documents/census2011pdr/Pdf%208%20Tables.pdf www.cso.ie]</ref> || '''1.887.437'''<br>[[Ierlaand]]:<br>1.774.437<ref name=csoi2011/><br>[[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]]:<br>95.000<br>[[Verenigde Staoten van Amerika]]:<br>18,000 || [[Ierlaand]] || [[Foras na Gaeilge]] |- | [[Bretonsk|Bretons]] || ''Brezhoneg'' || [[Brittonies]] || 206.000 ||356.000<ref name="ofis-stats">[http://www.ofis-bzh.org/fr/langue_bretonne/chiffres_cles/index.php Données clés sur breton, Ofis ar Brezhoneg (Frans)]</ref> || [[Bretanje]] || [[Ofis ar Brezhoneg]] |- | [[Schots-Gaols]] || ''Gàidhlig'' || [[Goidelies]] || 58.552 (2001) <ref>[http://www.unesco.org/culture/languages-atlas/en/atlasmap/language-id-411.html UNESCO Atlas of the World's Languages in Danger, 2010]</ref> plus zo'n 400–1000 moerstaalsprekers op [[Kaap-Bretoneilaand]]<ref>[http://www.virtualmuseum.ca/Exhibitions/Festiva1/en/uccb/cont2/index.html CHIN/RCIP – Festivities]</ref> || 92,400 <ref>[http://news.bbc.co.uk/1/low/scotland/4326424.stm BBV News: Mixed report on Gaelic language, 10-10-2005]</ref> || [[Schotlaand]] || [[Bòrd na Gàidhlig]] |- | [[Kornies]] || ''Kernewek'' || [[Brittonies]] || 600 <ref>Zo'n 600 kienders wörden tweetalig grootebröcht mit t Kornies as eerste taal (2003, [[SIL Ethnologue]]).</ref> || 3.000 <ref name="BBC BBC/British Council">Hef ongeveer 2.000 sprekers die t vleuiend praoten. Bron: [http://www.teachingenglish.org.uk/uk-languages/south-west Webstee BBC/British Council, 2010]</ref> || [[Kornwallis]] || [[Keskowethyans an Taves Kernewek]] |- | [[Manx|Manx-Gaols]] || ''Gaelg'' || [[Goidelies]] || 100,<ref name="iomtoday.co.im"/><ref>[http://www.independent.co.uk/news/education/education-news/anyone-here-speak-jersey-657175.html Independent.co.uk: Anyone here speak Jersey?, 11-04-2002]</ref> plus n klein antal kienders die t as moerstaal hef<ref>[http://www.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=glv Sil.org: dokumentasie veur ISO-639-kode: glv, 14-01-2008]</ref> || 1.700 <ref>[http://www.gov.im/treasury/economic/census/2006/ 2006 Offisiële volkstelling, t eilaand Man, 23-04-2006]</ref> || t eilaand [[Man (eilaand)|Man]] || [[Coonceil ny Gaelgey]] |} ===Mengtalen=== * [[Shelta]], veurnamelik ebaseerd op [[Iers-Gaols]] mit onbekende invleujen (zo'n 86.000 sprekers in 2009).<ref>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=sth Ethnologue: Shelta]]</ref> * Sommige vormen van t [[Kumries-Romani]] of Kååle die Romani, Kumries en Engels mengden (uutestörven).<ref>[http://romani.uni-graz.at/romlex/dialects.xml ROMLEX: Romani-dialekten]</ref> * [[Beurla-reagaird]], de taal van de Hooglaand-reizigers ==Referensies== <references/> {{Dialekt|wvel|ANS|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Keltische taal]] ouqg104c9xz8ctnqr76q0022jn7hvtb 14 19434 249058 248266 2012-12-14T23:00:30Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Onderwies]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Onderwies]] dlyywnfmlh0jeaj9wy9a7o7cyajz0yg 0 19435 290596 263865 2016-11-01T15:20:52Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Campus Unicusano.jpg|thumb|right|Campus Universiteat Niccolò Cusano]] De '''Universiteat Niccolò Cusano''' ([[Italiaans]]k: ''Università degli Studi Niccolò Cusano'' - UNICUSANO) is ne [[Italiën]]se [[universiteat]] in de [[Rome|Room]]. Hee is op erichtet in 2006. Der stoat non 10107 studeanten in eskrewen<ref>[http://www.businesspeople.it/People/Protagonisti/Studiare-e-bene-online-e-meglio_10917 Business people]</ref><ref>[http://www.freeonline.org/cs/com/unicusano-e-le-ragioni-del-successo.html Freeonline]</ref><ref>[http://anagrafe.miur.it/cerca.php?misure%5B%5D=iscr&filtra-anno-accademico=2011&filtra-tipo-laurea=&filtra-area=&filtra-classe=&filtra-regione-univ=12&filtra-universita=E0&filtra-facolta=&filtra-regione-sede=&filtra-provincia-sede=&filtra-comune-sede=&filtra-cittadinanza=&filtra-tipo-nazionalita=&filtra-regione-res=&filtra-provincia-res=&filtra-tipo-diploma=&filtra-fascia-voto-diploma=&filtra-anno-diploma=&filtra-fascia-eta=&filtra-sesso=&filtra-anno-corso=&filtra-parola-chiave=&module=Anagrafe&action=Risultati&gruppo%5B%5D=anno-accademico&gruppo%5B%5D=universita&gruppo%5B%5D=classe&gruppi_js=anno-accademico%3Auniversita%3Aclasse Anagrafe studenti MIUR]</ref>. == Referensies == <references/> == Oetgoande verwiezings == {{commonscat|Università degli Studi Niccolò Cusano}} *[http://www.unicusano.it Offisjele webstea van de Univeriteat Niccolò Cusano] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Italiën]] [[Kategorie:Universiteat]] bo76h6t6zllm15v5amoxkjwuq6pcwdx 0 19436 279362 274997 2015-03-27T17:11:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Rathaus Bremen 116thd.jpg|thumb|300px|Roadhoes]] '''Breemn''' ([[Hoogduuts]]: ''Bremen'') is ne stad in t noordn van [[Duutslaand]]. Te hope met [[Bremershaawn]] vörmt t de [[deelstoat]] [[Vrieje Haanzestad Breemn]]. Met 548.319 inwonners is t de neegnde-grötste stad van Duutslaand. Breemn lig oawer de [[Wezer]] hen, ne rivier woeran't Breemn woarskienlik zin oorsproonk an te daankn hef. Net vuurbie de stad wörd de rivier wat breder, zodet zeeskepe dr ook makkelik komn köant. De haawn wörd skoonwal hoaste nit mear broekt. t Meeste haawnwoark wörd rechtevoort in Bremershaawn doan, wat 60 km noar t noordn en pal an zee lig. Breemn wörd vuur t eerste neumd in [[782]]. Vief joar doarop stichten [[Koarel n Grootn]] n bisdom en wör de stad oetvalsbasis vuur de [[bekearing]] noar t [[Kristendom]] van noord Europa. 1260 köm de stad bie t [[Haanzetied|Haanzeverboond]], mer doar wördn ze töt dreemoal too oet ezat. Tiedns n [[Tweede Wereldoorlog|Tweedn Wearldoorlog]] wör Breemn vuur mear as de helfte platbombardeerd. == Zeensweardigheedn == Noar Breemn is t sprökske van de [[Bremer stadsmuzikaantn]] neumd. De muzikaantn hebt n staandbeeld ekreegn. n Aander kenteekn vuur de stad is t [[Rolandstaandbeeld]] oet [[1404]] wat de vrieheaid van de stad vuur mut steln. Beaide beeldn stoat vuur t Roadhoes, wat op zikzelf n belangriek [[Gotiese bouwstiel|Goties]] bouwwoark is, met ne vuurgallerieje in de stiel van de [[Wezerrenaissance]]. t Rolandbeeld en t oolde roadhoes stoat seend [[2004]] beaide op de [[Wereldarfgoedlieste|Wereldoarfgoodlieste]] van [[UNESCO]]. Seend [[1920]] hef Breemn ne eegne lochthaawn, ne [[universiteat]] ([[1970]]) en n vootbalstadion (t ''Weserstadion'') woer't ene van Duutslaands meest suksesvolle vootbalklubs spölt: [[Werder Bremen]]. t Grötste fabriek is van [[auto]]maker [[Daimler]]. == Fotoriege == <gallery> Bestaand:RathausDomBuergerschaft-01.jpg|Roadhoes, kathedroale en Bremer parlemeantsgebouw Bestaand:BaumwollboerseBremen-1.jpg|Katoenbeurze Bestaand:Schnoor.JPG|De oolde stadswieke ''Schnoor'' Bestaand:Weserhb2.jpg|Oetzicht vanof de Stephanibrugge Bestaand:061011-134000-Polizeihaus.jpg|Stadsbookhalle Bestaand:Boettcherstrasse04.jpg|Böttcherstraße Bestaand:Bremen Liebfrauenkirche 2007-09-23.jpg|Oonze-Lewe-Vrouwekoarke Bestaand:061011-120443-Überseestadt-SpeicherXI.jpg|Hogeskole vuur de Keunste </gallery> == Oetgoande koppeling == * [http://www.bremen.de Offisjele webstea] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Vrieje Haanzestad Bremen]] g3r2w44r6cpxz0s09p5624kh7olt7r0 14 19440 248384 2012-12-03T22:55:51Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Wikipedie:Babel|got]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Babel|got]] ndf48d5l38gtnmzrt03qovkvfh0ahc1 0 19454 282709 282687 2015-06-29T14:12:40Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Istanbul2010.jpg|thumb|Oetzicht op Istanboel]] '''Istanboel''' ([[Turks]]: ''İstanbul'', oetspraoke [isˈtɑnbul]?) is ne stad in t [[Europa|Europese]] en [[Azië|Aziatiese]] deel van [[Turkije]] en was de heufdstad van t [[Ottomaanse Riek]]. Daorveur was ze de heufdstad van t [[Byzantiense Riek]], too nog met den name Constantinopel. De stad is esticht deur [[Griekenlaand|Griekse]] kolonisten in [[667 v.Chr.]] en wier deur eur Byzantium (Byzantion) eneumd. Met 13 miljoen legale (en waorschienlek nog n poar miljoen illegaaln) inwonners is Istanboel de grootste stad van Turkije. De stad besteet oet 27 distrikten, dee't samen de heufdstad van de gelieknamige [[previnsie]] vormt. De grootte van de stad is gliek an de perveensies [[Grunnen]] en [[Drenthe]] bie mekaar opteld. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Turkije]] o2pn3v7fewv6fi3g1rjj1j7236fqwdl 0 19458 249325 2012-12-18T22:36:59Z Krinkle 2147 Krinkle herneumden de zied [[Serious Request]] naor [[3FM Serious Request]]: per discussie op [[nl:Talk:3FM Serious Request]] and website http://seriousrequest.3fm.nl/ wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[3FM Serious Request]] kr5hpbp6zdmdg2tlo385gewknv89pdx 0 19461 249488 2012-12-21T22:16:02Z Droadnaegel 1133 dv wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[3FM Serious Request]] 92u4e1c3j2ep6w685koza1x0r7mve1e 0 19465 260263 250126 2013-03-11T12:49:16Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 14 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q412158]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''Pregnenolon''' is n lichaamseigen [[steroïdhormoon]] dat veural an-emaakt wörden in de [[bienier]]en, mer oek in kleinere hoeveulhejen in n koppel organen zo as de [[lever]], de [[harsens]], de [[huud]], de [[geslachtsklier]]en (''gonaden''), t netvlies van de [[oge]]n, mer oek in t [[weefsel]] van t meenselik lichaam. Pregnenolon wörden emaakt uut [[cholesterol]] en is betrökken bie de ummezetting naor alle aandere [[steroïdhormoon|steroïdhormonen]] ([[progesteron|progestogenen]], mineralokortikoïden, glukokortikoïden, androgenen, en [[eustrogeen|eustrogenen]], mer oek de neuro-aktieve steroïden). In die zin is t n prohormoon, toch hef t oek biologiese effekten van zien eigen, t gedraagt zich veural as n zelfstaandige neuro-aktieve steroïde mit krachtige angstremmende effekten (''anxiolytiese effekten''). Pregnenolon daalt liek as veule aandere hormonen a'j ouwer wörden. Oek daalt de pregnenolonspegel bie stress, dit zörgt onder aandere veur n verminderd geheugen. {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Hormoon]] aexx9hfjft8slkf7voq00cr03n7jyua 14 19466 250104 2012-12-27T11:22:47Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Lichem]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Lichem]] 26u4388cynanhda1nlnw0qyad5qu9zk 0 19467 263859 250110 2013-05-05T21:44:15Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki '''Twentsch kuiernat''' is nen stoarkn draank oet [[Hengel]] in [[Tweante]]. t Is nen lechtrodigen [[likeur]] met 30% [[alkohol]] wat noar vanille smaakt. t Wörd seend [[1870]] distilleerd duur Berghorst in Hengel. t Dreankn löt zik good mengn met aandere draankn, zo as [[appelsien|sinaasappelsap]], [[koffie]] en [[cola]]. Wieders wörd t duur ethuuze en bakkers völle broekt in häpkes en gebäks. n Teegnhanger is ''Zwiegöllie'', van n zelfden draanknhaandel. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Drank]] 360geq9uey583upag8wxj62qslajqj8 0 19468 293152 293151 2017-04-02T10:13:57Z 89.98.142.81 Vorige wijziging verwijderd wikitext text/x-wiki '''Lekkende darm''' of n '''lekkende binnenbaand''' is n andoening waorbie onverteerde voedingsstoffen uut de darms lekken en in t bloed terechtekoemen. Aanders ezeegd is de deurlaotbaorheid van de darms groter ewörden. t Steet oek wel bekend as t ''lekkendedarmsyndroom'' en wörden veural gebruukt binnen de holistiese en anvullende geneeskunde. De reguliere geneeskunde erkent t niet en neumt t gewoon 'verhoogde darmdeurlaotbaorheid' as t al op-emörken wörden. [[Dichte verbiedingen]] ([[Latien]]: ''zona occludens'') vormen de grootste bescharming van de darmwaand, die bekleed is mit [[epitheelsellen]]. Deur alderhaande invleujen, zo as slicht eten, gifstoffen, parasieten, infeksies of [[medisien|medikamenten]], kunnen der mikroskopies kleine scheurtjes ontstaon in de dichte verbiendingen wat n lekkende darm tot gevolg hef. Der kunnen noen [[gif]]stoffen, [[mikrobe]]n, onverteerde voeding, ontlasting, of makromolekulen die groter bin as normaal, deur de darmwaand lekken. As disse stoffen buten de darms terechtekoemen reageert t lief mit n immuunreaksie, zo as ontstekingen, allergieën, huudklachten, ziekten en gao zo mer deur. n Lekkende darm wörden deur holistiese behaandelaars/artsen en deur n antal onderzeukers an-ewezen as de heufdoorzaak van akute en chroniese ziekten zo as t [[systemies ontstekingssyndroom]] (SIRS), [[darmontstekingsziekte]], [[Diabetes mellitus type 1|diabetes type 1]] (sukerziekte), [[allergieën]], [[astma]], [[autisme]] en de meeste [[auto-immuunziekte]]n. == Behaandeling == Onderzeukers en behaandelaars schrieven natuurlike ontstekingsremmende en antioxidatieve{{Info|Antioxidatieve middels betekent letterlik: middels die 'roest' in t lief tegengaon}} middels veur, zo as [[glutamine]], [[asetylsysteïne]] en [[zink]], samen mit n spesiaal dieet dat [[gluten]]- en [[kaseïne]]vrie is, [[suker]]arm, mit min [[schimmel]]s, [[prebiotika]] en t gebruuk van [[probiotika]]. [[Biest]], de eerste melk die n ko gif (oek wel ''kolostrum'' eneumd), wörden oek wel in-ezet um t immuunsysteem weer op gang te kriegen, bie n zwaore melkallergie/-intoleransie kan biest n verkeerde uutwarking hebben, vake ku'j dan nog wel [[laktoferrine]] gebruken. n Belangriek onderdeel van t herstellen van de darm is deur stress zoveul meugelik te beteunen. {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Andoening]] nvfds4plbqkr1tceybsfipnpdtovdh7 0 19469 283537 283533 2015-11-30T09:21:13Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[File:Flasche Coca-Cola 0,2 Liter.jpg|thumb|upright|Coca-Cola]] '''Cola''' is nen frisdraank met [[koolzoer]] der in. Et smaakt [[zeute]], mer is wat zoergroad (pH) angeet zoer. Der zit 28 - 32 mg [[kaffeïne]] per 33 cl in. Aandere belangrieke bestaanddelen zeent [[kaneel]], [[karamel]] en [[zitroun (vrucht)|sitroen]]. Aanders as de meeste frisdraanken hef cola gin sitroenzoer, mer [[fosfor]]zoer. Dieetcola hef beaide fosforzoer en sitroenzoer. Nöast soorten cola zoonder [[suker]] gef et ook nog soorten cola zoonder kaffeïne. ==Ontstoan== De eerste cola was [[Coca-Cola]], een noamaaksel van [[John Pemberton]], van de [[Vin Mariani]] wat duur [[Angelo Mariani]] bedacht wör. Eerst har Coca-Cola een oftreksel van [[koka]], mer duur druk van de oawerheaid wör der dit an et begin van et [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] oet eloaten. De samenstellige van coca-cola blif nog aait ene van de bestbewoarde geheimen van de wearld. Den naam cola keump van de [[kolanötte]], dee as trouwens vuur et maken van cola nauweliks mear gebroekt wörd. ==Moarken== De bekeandste moarken wearldwied zeent [[Coca-Cola]], [[River Cola]] en [[Virgin Cola]]. Aandere opvallende moarken zeent Jolt Cola, woer as extra völle kaffeïne in zit, Inka Cola, een vuuranstoand Zuud-Amerikaans moark wat slim ofwik van de cola zo as det in et Westen bekeand is. Van [[Mecca]]-cola geet een deel van den opbrengst noar hulpe an [[palestina|Palestienen]]. Ook in de [[islam]]itiese wearld zeent der verskeaidene soorten cola, um nen tegenhanger te beden vuur de Amerikaanse produkten. Dit zeent oonder mear Zam Zam Cola en Parsi Cola. Wieders he'j nog OpenCola, woervan as et resept openboar is oonder de [[GNU General Public License]], zodat iederene et noa kan maken. ==Oetgoande koppeling== * [http://alfredo.octavio.net/soft_drink_formula.pdf Een colaresept um noa te maken] (in PDF-bestaand) [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Drinken]] 1uo9r9hrsw0068l549jfc0pj70qg3e2 0 19470 250117 250115 2012-12-27T13:37:39Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Citroen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Citroen]] 9yml2w04reram8l8u7tydn8jpnpt6x6 0 19472 250163 250124 2012-12-27T17:49:46Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki t '''Veluws Handwoordenboek''' is n haandwoordeboek veur t [[West-Veluws]], [[Oost-Veluws]], [[Eemlangds|Eemlaands]], [[Huzens]] en t [[Urkers]]. t Is in [[2011]] uutegeven en is eschreven deur [[Harry Scholtmeijer]]. t Woordeboek is n verzameling van n antal plaotselike Veluwse woordeboeken en van woorden die tiejens de maak van t [[Woordenboek van de Gelderse Dialecten]] an bod kwammen, mer niet in t thematiese woordeboek pasten. n Bonk woorden in t Veluws Handwoordenboek koemen uut t [[Barnevelds Woordenboek]] dat in [[2008]] uutegeven is. {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Woordeboek]] r7ljcsq2pimxno5bc06i0h9a1wqhk0r 0 19473 254619 250514 2013-02-28T21:00:18Z Droadnaegel 1133 +spraoke en +[[Kategorie:Muziek]] wikitext text/x-wiki '''Rudiments''' ([[Engels]] veur ''bouwsteender'') bint basispatroonn of de 'wöardeskat' van t spöln van n slagwoarkinstrumeant. Ze könt lös spöld wordn, mer ok zoonder eande met mekaar kombineerd wordn. Disse bouwsteender wordt meesttieds eerst op ne [[kleaine tromme]] oefend en könt later toopast wordn op n [[drumstel]]. Dr besteet ne standaardlieste met 40 rudiments. In t verleedn is vake probeerd ne formele standaardlieste te maakn veur disse patroonn. De eerste rudiments wördn daleskreevn in [[Bazel]] in [[Zwitserlaand]], in t [[17e eeuw|17de joarhoonderd]]. In Amerika wör ne organisasie, de National Association of Rudimental Drummers (NARD), opricht um t rudimenteare drumn mear oonder n andacht te brengn. Zee kömn eerst met ne lieste van 13 rudimentn. Later deudn ze dr doar nog es 13 bie, woarmet n teller op 26 köm te stoan. Doarnoa köm de Percussive Arts Society (PAS) den't de lieste vanniejs indeeln deed, en dr nog es 14 rudimentn bie bedachen, woarmet n teller noe op 40 steet. Disse bint internasjonaal bekeand en annömn. ==40 P.A.S. International Drum Rudiments== ===Eankelslags-rudiments=== bie de eankelslagsroffel mu'j um en umme houwn met beaide stökke (<tt>RLRL</tt>, ezw.), en dit kan op verskilnde snelheedn, staarktes en leanktes. (t Ofwisseln van de haande wat t patroon spölt, neumt ze ''haandzetting''. Dit wörd noe verdan zo neumd) {| class="wikitable" !align="center"|Naam !align="center"|Notasie !align="center"|Beskrieving |- |Eankelslagsroffel (single-stroke roll) |[[Bestaand:1 single stroke roll.svg|100px]] |Um en umme spölde nootn met gelieke röstn dr tusken. vake wörd dit patroon rap spöld, mer kan ok laankzaam. As de haandzetting mer um en umme <tt>RLRL</tt> is, neumt ze det eankelslagsroffel. |- |Eankelslags vere |[[Bestaand:2 single stroke four.gif]] |Veer nootn spöld met um-en-um haandzetting, vake as [[triool]] met doarnoa n akseant (as in t plaatjen), of as dree zachte nootn (grace notes) met doarnoa n akseant (zo as n ''ruff''). |- |Eankelslags zeuvne |[[Bestaand:3 single stroke seven.gif]] |Zeuvn nootn spöld met um-en-um haandzetting, vake as [[sextool]] met doarnoa n akseant. |} ===Rudimentn van mearvooldige stuiterroffels=== {| class="wikitable" !align="center"|Naam !align="center"|Notasie !align="center"|Beskrieving |- |Mearvooldige stuiterroffel (Multiple Bounce Roll) |[[Bestaand:4 multiple bounce roll.gif]] |De haandn sloat wal um-en-umme, mer bie elken slag stuitert n stok verskeaidene moaln veurdat n aandern stok t vel raakt. De ruumte tusken de stuiters mut zo liek meugelik wean, woardeur't nen geliekmoatigen ruus ontsteet. Dit neumt ze ook wal ''drukroffel'', ''dichten roffel'' of in t Engels "buzz roll". |- |Triple Stroke Roll |[[Bestaand:5 triple stroke roll.gif]] |Dizzen slag kö'j op twee maneern spöln: 1. bie elken slag (elk groepken van dree) kan n stok stuiterd wordn, of 2. bie elken slag wordt alle dree nootn ofzeunderlik spöld deur vanniejs kracht te zetn vanoet n pools/aarm. Dit neumt ze ook wal "Fraansken roffen" genoemd. |} ===Dubbelslags rudimentn=== De dubbelslagroffel is n rudiment wat besteet oet dubbelslaagn ("diddles") met éénn stok dee't um en umme spöld wordt. (bv. <tt>RR</tt>, <tt>LL</tt>, etc). Ze verskilt van leankte en staarkte. Dr bint 10 offisjele variasies op de dubbelslagroffel (zeet hieronder).<ref name=PAS>[http://www.pas.org/Resources/rudiments.cfm ''"International Drum Rudiments" Page of the Percussive Arts Society (PAS)''] Bezocht 29/09/2008.</ref> Um te oefenn wörd n dubbelslagsroffel vake laankzaam begunn (woerbie't elken slag nog ofzeunderlik ehöwn wörd) en heanig an opvoord töt t heugste tempo wat n slagwaarker ankan (woarbie den slagwaarker aargns in n roffelopbouw mut oavergoan op stuiterde dubbelslaagn) en dan wier heanig an ofbouwn. {| class="wikitable" !align="center"|Naam !align="center"|Notasie !align="center"|Beskrieving |- |Dubbelslags open roffel (Double Stroke Open Roll) |[[Bestaand:6 double stroke open roll.gif]] |Net as n eankelslagsroffel wörd n dubbelslag vake rap spöld. Mer laankzaam kan ook, zo lange as t mer diddles zeent dee't um en umme spöld wordt. Elken noot wörd dudelik spöld, mer dr kan ofwisseld wordn met akseantn. |- |Roffel van vieve (Five Stroke Roll) |[[Bestaand:7 five stroke roll.gif]] |Twee diddles, doarnoa n akseant. |- |Roffel van zesse (Six Stroke Roll) |[[Bestaand:8 six stroke roll.gif]] |Aanders as de meeste aandere dubbelslags rudimentn, mu'j n roffel van zesse beginn met n eankelvooldig akseant. Doarnoa volgt twee diddles, en nog nen noot met akseant. |- |Roffel van zeuvne (Seven Stroke Roll) |[[Bestaand:9 seven stroke roll.gif]] |Dree dubbelslaagn en doarna n akseant. |- |Roffel van neegne (Nine Stroke Roll) |[[Bestaand:10 nine stroke roll.gif]] |Veer dubbelslaagn en doarna n akseant. |- |Roffel van tiene (Ten Stroke Roll) |[[Bestaand:11 ten stroke roll.gif]] |Veer dubbelslaagn met doarnoa twee nootn met akseant. |- |roffel van elvne (Eleven Stroke Roll) |[[Bestaand:12 eleven stroke roll.gif]] |Vief dubbelslaagn en doarna n akseant. |- |Roffel van darteen (Thirteen Stroke Roll) |[[Bestaand:13 thirteen stroke roll.gif]] |Zes dubbelslaagn en doarna n akseant. |- |Roffel van vieftene (Fifteen Stroke Roll) |[[Bestaand:14 fifteen stroke roll.gif]] |Zeuvn dubbelslaagn en doarna n akseant. |- |Roffel van zeuvnteen (Seventeen Stroke Roll) |[[Bestaand:15 seventeen stroke roll.gif]] |Acht dubbelslaagn en doarna n akseant. |} === Diddle rudiments === Nen paradiddle is n rudiment wat besteet oet n patroon van veer nootn; <tt>RLRR</tt> of <tt>LRLL</tt>.<ref name=PAS /> As dr meardere paradiddles achter mekaar spöld wordt, zeent de eerste beaide nootn vake um en umme spölde nootn met doarnoa nen dubbelslag. (Vandoar ok at det ''pa-ra- diddle'' het). Iej hebt verskilnde offisjele variasies op n paradiddle, mer ok völ onoffisjele. Iej köant ja zoonder eande verskilnde haandzettingn achter mekaar zetn, met eankel- en dubbelslaagn, of de akseantn verskoewn. Bieveurbeeld: <tt>RLLR LRRL RLLR LRRL</tt>). Paradiddles wordt achter n drumstel vake broekt um t akseant van haande te wisseln um net nen aandern tom an de aandere kaante van t drumstel te raakn. Bieveurbeeld: <tt>RLRL RLRL RLRL RLRR L</tt> t leste akseant wörd geevn met de leenkerhaande in plaatse van met rechts. {| class="wikitable" !align="center"|Naam !align="center"|Notasie !align="center"|beschrieving |- |Eankele paradiddle (Single Paradiddle)</td> |[[Bestaand:16 single paradiddle.gif]] |Twee um-en-umme spölde nootn met doarnoa nen dubbelslag. |- |Dubbeln paradiddle (Double Paradiddle) |[[Bestaand:17 double paradiddle.gif]] |Veer um-en-umme spölde nootn met doarnoa nen dubbelslag. Ook wal es para-paradiddle neumd. |- |Dreevooldigen paradiddle (Triple Paradiddle) |[[Bestaand:18 triple paradiddle.gif]] |Zes um-en-umme spölde nootn met doarnoa nen dubbelslag. |- |Paradiddle-Diddle |[[Bestaand:19 paradiddle diddle.gif]] |Twee um-en-umme spölde nootn met doarnoa twee um-en-umme spölde dubbelslaagn. |} === Flam rudiments === Nen vlamslag wörd spöld deur met ene haande ne zachte ("grace", gracieuze) note te spöln krek veur de heufdnote, dee völ härter spöld wörd. De twee nootn wordt zowat tegelieke spöld en de bedoling is dat t kleenkt as "plam". t Is hierbie nit de bedoling dat ze tegelieke valt, en de vlamslag mut völ zachter wean as de heuwdnote.<ref name=PAS /> {| class="wikitable" !align="center"|Naam !align="center"|Notasie !align="center"|Beskrieving |- |vlamslag (Flam) |[[Bestaand:20 flam.gif]] |Ne eankele heufd-note met doarveur ne zachtere vlamslag met de aandere haande. n Ofstaand tusken de beaide spölde nootn kan verskilnd wean, mer de bedoling is um dr nit tevölle ruumte tusken te loatn, zodat ze toch as één geheel kleenkt. |- |Flam Accent | |Wisselnde groep van dree nootn met de vörm: Flam-tap-tap. |- |Flam Tap |[[Bestaand:22 flam tap.gif]] |Um-en-umme spölde dubbelslaagn met nen vlamslag veur t begin van elken dubbelslag. |- |Flamacue |[[Bestaand:23 flamacue.gif]] |Nen groep van veer nootn met ne viefde as akseant. De eerste en de viefde nootn hebt nen vlamslag; de tweede krig n akseant. |- |Flam Paradiddle</td> |[[Bestaand:24 flam paradiddle.gif]] |Nen paradiddle met nen vlamslag op de eerste note.<ref name=PAS /> |- |Single Flammed Mill |[[Bestaand:25 single flammed mill.gif]] |Nen ummekeerden paradiddle (<tt>RRLR</tt>, <tt>LLRL</tt>) met nen vlamslag op de eerste note van elken dubbelslag. |- |Flam Paradiddle-diddle |[[Bestaand:26 flam paradiddle diddle.gif]] |Um-en-umme spölde paradiddle-diddles met vlamslaagn op elke eerste note. |- |Pataflafla |[[Bestaand:27 pata flafla.gif]] |Patroon van veer nootn met op elke eerste en leste noot nen vlamslag. <ref name=PAS /> |- |Zwitsersen Triool (Swiss Army Triplet) |[[Bestaand:28 swiss army triplet.gif]] |Vlamslag met de rechterhaande met doarnoa nen lechten slag (nen tap) met rechts en dan leenks, nen leenksen vlamslag met doarnoa nen leenker tap en dan nen rechtsen<ref>[http://www.vicfirth.com/education/rudiments/28swissarmytriplet.html Swiss Army Triplet Example on VicFirth.com''] Bezocht 29/09/2008.</ref><ref name=PAS /> Dit patroon wörd vake spöld in platse van nen Flam Accent. |- |Ummedreeiden Flam Tap (Inverted Flam Tap) |[[Bestaand:29 inverted flam tap.gif]] |Um-en-umme spölde dubbelslaagn Begunn met ne eankele zesteende note) met nen vlamslag op elke tweede note van nen dubbelslag. |- |Flam Drag |[[Bestaand:30 flam drag.gif]] |Um-en-umme spöld patroon van dree nootn: vlamslag - dubbelslag - tap, ofwisselnd begunn met rechts en leenks. |} === Drag rudiments === {| class="wikitable" !align="center"|Naam !align="center"|Notatie !align="center"|Omschrijving |- |Drag |[[Bestaand:31 drag.gif]] |n "Drag" besteet oet twee achter mekaar spölde nootn met n zelfden haand (den't letterlik nömn n soort slepnde beweaging maakt): <tt>RR</tt> or <tt>LL</tt>. t Lik nen dubbelslag, mer t wörd körter spöld, woardeur t mear nen vlamslag lik. Bieveurbeeld, as dr veer zesteendn spöld wordt, wordt de drag-nootn as 32sten spöld. Vaak wordt ze dan op [[pauken]] nich as dubbelslaagn spöld mer as eankelvoaldige, um-en-umme spölde nootn broek (<tt>rlR</tt>, <tt>lrL</tt>). <ref name=nasatir> [http://www.keynotesmagazine.com/article.php?uid=120 Too Many Rudiments?]</ref> A'j um-en-umme drags too verdan spölt is det vanzelf nen dubbelslagsroffel. Drags bint te vergeliekn met de "ruff", ne note met dree veurslaagn, um en umme spöld. |- |Eankeln drag tap (Single Drag Tap) |[[Bestaand:32 single drag tap.gif]] |Nen eankeln drag tap bint twee um en umme spölde nootn. De eerste note hef drag-veurslaagn, de tweede note hef n akseant. |- |Dubbeln drag tap (Double Drag Tap) |[[Bestaand:33 double drag tap.gif]] |Nen dubbeln drag tap is nen eankeln drag tap met nog nen veurslag-drag dr veur. |- |Lesson 25 |[[Bestaand:34 lesson 25.gif]] |Nen lesson 25 hef dree um en umme spölde nootn. De eerste note hef veurslagdrags en de daarde note hef n akseant. |- |Eankeln Dragadiddle |[[Bestaand:35 single dragadiddle.gif]] |Nen eankeln dragadiddle is nen paradiddle met nen drag as eerste note. |- |Drag Paradiddle #1 |[[Bestaand:36 drag paradiddle 1.gif]] |n Eerstn drag-paradiddle is ne note met akseant en doarnaoa nen paradiddle met veurslagdrags op de eerste note. |- |Drag Paradiddle #2 | ||n Tweedn paradiddle hef twee nootn met akseant met doarnoa nen paradiddle met veurslagdrags op de twede note met akseant en de eerste note van n paradiddle. |- |Single Ratamacue |[[Bestaand:38 single ratamacue.gif]] |Nen eankeln ratamacue besteet oet veer nootn. De eerste note hef veurslagdrags en de veerde note hef n akseant. <ref name=PAS /> |- |Double Ratamacue |[[Bestaand:39 double ratamacue.gif]] |Nen dubbeln ratamacue is nen eankeln ratamacue met nen drag dr veur. |- |Triple Ratamacue |[[Bestaand:40 triple ratamacue.gif]] ||Nen dreedubbeln ratamacue is nen eankeln ratamacue met twee drags dr veur. |} ==Verwiezingn== <references/> {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Muziek]] knp1lv2dyqs47juen4pi3iu47lelh25 0 19474 278801 278799 2015-03-25T12:42:57Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:HluHluwe.jpg|thumb|Hluhluwe-Umfolozi-wildpark]] '''Hluhluwe''' (uutspraak: {{IPA|[[Zoeloe|/ɬuɬuw'e/]]}}) is n klein darp in t noordoosten van de [[Zuud-Afrika]]anse provinsie [[KwaZoeloe-Natal]]. t Darp had in [[2010]] 3&nbsp;258 inwoeners<ref>[http://bevoelkerungsstatistik.de/wg.php?x=&men=gcis&lng=de&des=gamelan&geo=-245&srt=pnan&col=abcdefghimoq&msz=1500&pt=c&va=x World Gazetteer]</ref>. t Darpjen ligt 46 kilometer ten noorden van [[Mtubatuba]]. Daor he'j oek n laandingstrook veur kleine vliegtugen. Hluhluwe gif toegang tot t Hluhluwe-iMfolozi- en t iSimangaliso-draslaandpark. Umdat ''Hl''u''hl''uwe lastig is um uut te spreken veur meensen die n Indo-Europese taal praoten wördt t vake verkeerd uutespreuken as {{IPA|[[Indo-Uropese taolen|/ʃluʃluwi/]]}} of {{IPA|[[Indo-Uropese taolen|/ʃluʃluwe/]]}}. De belangriekste gewassen die der verbouwd wörden bin [[ananas]]sen en [[suker]], mer oek [[tomaot]]en en [[chilipeper]]s wörden vake verbouwd. [[holt|Houtproduksie]] speult n belangrieke rolle, daornaost wördt der [[katoen]] en [[sisal]] verbouwd en verwarkt. ==Referensies== <references/> * Op Pad in Suid-Afrika. [[BPJ Erasmus]]. 1995. ISBN 1-86842-026-4 {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in KwaZoeloe-Natal]] mbu1vdbvv51a87eh9g5ffgqrrbb1nhv 0 19475 278786 278748 2015-03-25T11:25:36Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Darp van Kaap St Francis.JPG|thumb|Uutzicht op t darp van Kaap St Francis]] [[Bestaand:Straand Kaap St Francis.JPG|thumb|t Straand van Kaap St Francis]] '''Kaap St Francis''' ([[Afrikaans]]: ''Kaap St Francis'', [[Engels]]: ''Cape St Francis'') is n darp in [[Zuud-Afrika]], elegen op n laandtonge in de [[Oost-Kaap]]. t Is oek gelieke t meest zujelike punt van de Oost-Kaap. Kaap St Francis ligt 19 kilometer ten zujen van [[Humansdorp]]. t Darp is in [[1965]] op-ericht. t Steet bekend um zien schone straanden en as n goeie [[surfen|surfplekke]]. In Kaap St Francis he'j oek t ''Penguin Rescue and Rehabilitation Center'' en de ''Seal Point''-vuurtoorne.<ref>http://www.penguin-rescue.org.za</ref>Bie t ''Irma Booysen Floral Reserve'' is der n grote verscheienheid an bloeme- en plaantesoorten. t Naoburige darp, [[St Francisbaai]], was de lokasie van de [[dokumentaere|surf- en reisdokumentaere]], ''The Endless Summer''. Kaap St Francis steet noen wereldwied bekend as een van de beste surfplekken. Vanwegen de goeie ligging van t straand he'j t hele jaor deur kans op goeie golven, die ontstaon uut de zeedeining van grote legedrokgebiejen die zich ontwikkelen tussen [[Antarktika]] en t zujelike punt van Afrika. As der n grote zuudwestelike zeedeining op de kustliende van dit gebied aofkömp en der n aoflaandige wiend op kömp zetten, dan he'j de beste golven. ==Foto-uutstallige== <gallery> Bestaand:Rotsen bie Kaap St Francis.JPG|Rotsachtig straand bie Kaap St Francis Bestaand:Straand en vuurtoorne Kaap St Francis.JPG|Straand mit de vuurtoorne op de achtergrond Bestaand:Vuurtoorne Kaap St Francis.JPG|De vuurtoorne bie Kaap St Francis Bestaand:Cape St Francis-001.jpg|Kaap St Francis ezien vanaof de Seal Point-vuurtoorne </gallery> == Referensies == <references/> == Uutgaonde verwiezingen == *[http://www.capestfrancis.co.za Kaap St Francis] *[http://www.infostfrancisbay.com/cape_st_francis.htm St Francis Bay Tourist Information] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in de Oost-Kaap]] 3t1hyykh6qs9upzvbwetabuwprfyel7 0 19476 250572 2012-12-31T08:45:04Z Servien 7 Servien herneumden de zied [[Sunt-Fransisbaai]] naor [[St Francisbaai]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[St Francisbaai]] 36ieggusebv87d60i7hltphfw55wtce 0 19481 290969 268596 2016-11-02T15:28:19Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Jeffrey Spalburg''' is nen [[akteur]], [[skriewer]], [[komediant]] en [[muzikaant]] oet [[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] in [[Tweante]]. Hee woont rechtevoort in [[Amsterdam]]. Spalburg studeern an de toneelskole van [[Utrecht]]. Hee wör vaste programmaskriewer vuur [[Jörgen Raymann]] en was zelf ook te zeen as Paramaribo Papi in Raymann zin programma ''Raymann is laat''. Wieders helpet hee völle in Amsterdam met verskeaidene komedieshows as presentator, of as [[stand-up comedian]]. Hee hef twee eegne komiese theatershows oonder n oarm (''Brommers Kiek'n'' en ''Spiekerboks'') en is in 2013 gangs met zin doarde programma ''Thuus''. Spalburg mag gearne muziekmaakn en dan vuural [[hiphop]]. Hee hef n antal joar ervaring as MC en met eegne raps. Eand [[2012]] köm van zin theatershow zinne single ''Hengelo-o-o'' oet, n [[reggae]]nommer oawer zinne jeugnd in Tweante. Zinne shows kriegnt gode reaksies. Hee dut völle toern in Neerlaand met ''Thuus'', mer ook in [[Suriname]] en [[Kurasou]]. Wieders is he te zeen as Wesley in de strekkomedie [[Groote Markt 30]] van [[RTV Oost]]. {{DEFAULTSORT:Spalburg, Jeffrey}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tukker]] [[Kategorie:Nederlaands grapnmaker]] 95f8wg7xlzwt2kfpb3g5nlss3i68yms 0 19484 279612 270109 2015-03-27T17:53:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Spraoke | spraoke = Maltees (Malti) | laand = [[Malta (laand)|Malta]] | sprekkers = 500.000 | taalklassifikatie = [[Afro-Aziatiese talen|Afro-Aziaties]] * [[Semitiese talen|Semities]] ** ''Maltees'' | skrift = [[Latiens alfabet]] | staotus = offisieel in Malta en de EU | iso1 = mt | iso2 = mlt | iso3 = mlt }} t '''Maltees''' (in de tael zels: ''Malti'') is de [[tael]] die op [[Malta (laand)|Malta]] spreuken wordt. t Maltees is de ienigste [[Semitiese taelen|Semitiese tael]] die in t [[Latains alfabet|Latiens alfabet]], mit extra [[leestekens]], schreven wordt. Ok is t de ienigste Semitiese tael die van links naor rechts schreven wordt. t Is ontstaon uut t [[Arabies]] naodat de Arabieren Malta in 870 veroverden. t Eilaand Malta het wegens zien strategiese ligging daornao nog vule veroveraars zien die allemaole heur bi'jdrege an t Maltees leverd hebben. De helte van de Maltese woordeskat het t van t [[Italiaans]] en [[Sisiliaans]] leend, tussen de zes en de twintig persent van de woordeskat komt uut t [[Engels]]. Der bin ok [[Latien]]se en zels nog inkelde [[Punies]]e woorden beweerd bleven in t Maltees. De tael is sund [[1 mei|1 meie]] [[2004]] ien van de offisiële warktaelen binnen de [[Europese Unie]]. Daornaost is t [[Engels]] ok n offisiële tael van Malta. {{Interwiki|kode=mt|naam=Maltese}} [[Kategorie:Taol]] n2owt05u7gpg40ozc3woh5wwbsmwlq7 0 19485 281772 279364 2015-05-02T21:16:44Z RoboServien 60 anpassing in mal wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Reppubliek Mali<br />République du Mali <small>([[Fraans]]k)</small><br />Mali ka Fasojamana <small>([[Bambara]])</small> | vlagge = Flag of Mali.svg | vlagartikel = Vlagge van Mali | woapn = Seal of Mali.svg | woapnartikel = | motto = "Un peuple, un but, une foi" (Één volk, één doel, één geleuf) | lokasie = Location Mali AU Africa.svg | sproaken = [[Fraansk]] (offisjeel), [[Bambara]] en mear | heufdstad = [[Bamako]] | geleuf = [[Islam]], [[Christendom]], lokale geleuwe | regeringsvörm = [[Republiek]] | inwonners = 14.517.176 ([[2009]]) | dichtheid = 30.3 | km2 = 1.240.192 | breedtegroad = 12/39//N | lengtegroad = 8/0//W | region = ML | pctwater = 1.6 | munteenheid = [[West-Afrikaanse CFA frank]] | valutakode = (XOF) | tiedzone = [[GMT]] | volksleed = "[[Pour l'Afrique et pour toi, Mali]]" | feestdag = | tld = ml | laandkode = MLI | tel = 223 }} '''Mali''', offisjeel de '''Reppubliek Mali''' is n laand in [[West-Afrika]], umslötn duur aandere laandn. In t noordn greanst t an [[Algerieje]], in t oostn an [[Niger]], op t zuudn [[Burkina Faso]] en [[Ivoorkuste]], [[Guinea]] op t zuudwestn en [[Senegal]] en [[Maritanië]] op t westn. t Is 14.517.176 kilometer in t veerkaant en dr wont 14,5 miljoen leu. De heuwdstad is [[Bamako]]. Mali hef acht strekn en op t noordn lig t nen eande in de [[sahara]], terwiel't in t zuudn, woer't de meeste leu wont, de riviern [[Niger (rivier)|Niger]] en [[Sénégal (rivier)|Sénégal]] lignt. De [[ekonomie]] van t laand mut t hebn van [[laandbouw]] en [[viskerieje]]. De belangriekste groondstofn van Mali zeent [[goold]] (woermet ze doarde-grötste delver zeent van [[Afrika]]<ref>[http://www.sabc.co.za/news/a/65656d0049a2edb0a589ef9f13675c4c/Mali-gold-reserves-rise-in-2011-alongside-price-20120101 ''Mali gold reserves rise in 2011 alongside price''] Bekekn op 17 januari 2013</ref>) en [[zalt|zoolt]]. Zowat de helfte van de inwonners verdeent oonder de [[internasjonale oarmoodsliene]] van USD 1,25 op n dag<ref>[http://hdr.undp.org/en/media/HDI_2008_EN_Tables.pdf ''Human Development Indices''], Tabel 3: Human and income poverty, p. 35. Bekekn op 1 juni 2009</ref>. t Hudige Mali hef oonderdeel ewest van dree West-Afrikaanse keaizerriekn dee't haandel laanks de Sahara beheardn: t [[Ghanese Riek]], t [[Malinese Riek]] (woer't Mali n naam van hef) en t [[Songhai-Riek]]. Tiedns de gooldne eeuw leup Mali vuurop met [[reknkeunde]], [[stearnkeunde]], [[literatuur]] en [[keunst]]<ref>[http://muslimheritage.com/topics/default.cfm?ArticleID=371 Topics]. MuslimHeritage.com (2003-06-05). bekekn op 8 oktober 2012.</ref><ref>[http://www.muslimmuseum.org/1005/sankore-university Sankore University]. Muslimmuseum.org. Bekekn op 8 oktober 2012.</ref> Op t heugtepeunt in 1300 was Mali ene van de grötste riekn van de wearld.<ref>[http://www.blackpast.org/?q=gah/mali-empire-ca-1200 Mali Empire (ca. 1200- ) | The Black Past: Remembered and Reclaimed]. The Black Past. Bekekn op 8 oktober 2012.</ref> In n [[19e eeuw|19den eeuw]], tiedns de [[Wedloop um afrika]] nöm [[Fraankriek]] Mali in en maakn t deel van [[Fraans Soedan]]. Det heetn toertieds de Soendanse Reppubliek en vereanigen zik met Senegal in [[1959]] en wör in [[1960]] onofhaankelik as de [[Federasie van Mali]]. Kort doarop treuk zik Senegal terugge oet de federasie, woerop de Soedanese Reppubliek zik oetreup as Onofhaankelike Reppubliek Mali. Langen tied was dr ne eenpartiejregearing, mer in [[1991]] was dr ne stoatgreep woernoa't dr nen groondwet wör daleskreewn en Mali oet ereupn as demokratiesen stoat met meardere partiejn. Januwoari [[2012]] begun dr nen stried in Mali. [[22 meart]] 2012 nömn n antal jonge soldoatn t paleis van n presideant in en verkloarn de regearing op eheewn en de groondwet verdoane.<ref>Adam Hossiter [http://www.nytimes.com/2012/03/23/world/africa/mali-coup-france-calls-for-elections.html Soldiers Overthrow Mali Government in Setback for Democracy in Africa]. New York Times (22 meart 2012)</ref>6 April 2012 verkloarn de rebeln van de [[Nasjonale beweaging vuur de bevrieding van Azawad]] (NBBA) de ofskeaiding van nen niejn stoat: [[Azawad]].<ref>Lydia Polgreen and Alan Cowell, [http://www.nytimes.com/2012/04/07/world/africa/mali-rebels-proclaim-independent-state-in-north.html?_r=1&adxnnl=1&adxnnlx=1333728086-ZXpwSz3KFqUnA4lteq4j4w "Mali Rebels Proclaim Independent State in North"], "New York Times" (6 april 2012)</ref> Kort doarop kreeg de NBBA hulpe van [[Islam]]itiese groepn dee't zik bie [[Al Qaeda]] reknt en leut de NBBA öare plann vuur ofskeaiding voarn. De soldoatn dee't de macht greepn, leutn de presideant [[Dioncounda Traoré]] wier an t heuwd van n stoat, mer bleewn zelf nog völle macht hooldn. 11 januwoari 2013 gung t Fraanske leager dr hen oonder [[Opération Serval]], um in te griepn in de stried.<ref>[http://www.lemonde.fr/afrique/article/2013/01/12/la-france-demande-une-acceleration-de-la-mise-en-place-de-la-force-internationale-au-mali_1816033_3212.html Le Monde. "Mali – la France a mené une série de raids contre les islamistes".] 12 januwoari 2013 Bekekn op 13 januwoari 2013</ref> De tiedelike woarnemnde regearing wil gearne verkiezingsdeage hooldn, noa at n opstaand is op elöst. == Verwiezingn == <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Afrika]] h1rem2kle85eqpjbb8lo4r11i91jffq 0 19487 261309 254691 2013-04-02T19:29:14Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 85 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q4412]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:LocationWesternAfrica.png|thumb| Doonkergreun: West-Afrika (subregio van de VN)<br /> Lechtgreun: [[Maghreb]], Ne ofzeunderlike strekke.]] '''West-Afrika''', '''Westelik Afrika''' of t '''Westn van Afrika''' is t westelike deel van t [[Afrika|Afrikaanse wearlddeel]]. Vanoet politiek oogpeunt reknt de [[Verenigde Nasies]] de volgende 16 Afrikaanse laandn met ne strekke van ongevear 5 miljoen kilometer in t veerkaant bie West-afrika: {| |- | [[Benin]] || [[Gambia]]|| [[Liberia]]|| [[Nigeria]] |- | [[Burkina Faso]]|| [[Ghana]]|| [[Mali]]|| [[Senegal]] |- | [[Cape Verde]]|| [[Guinea]]|| [[Mauritanië]]|| [[Sierra Leone]] |- | [[Ivoorkuste]]|| [[Guinea-Bissau]] || [[Niger]]|| [[Togo]] |} A'j t nauw bekiekt heurt de [[Kanariese Eiloandn|Kanariese Eilaandn]] dr ook bie, mer umdet dee bie [[Spanje]] bie an heurt, wordt ze meestal nit met ereknd. Met oetzeundering van Mauritanië heurt al disse laandn bie [[Economiese Gemeenskop van West-Afrikaanse Stoatn]] (EGWAS) wat in mei [[1975]] is op erichet.<ref>Paul R. Masson, Catherine Anne Pattillo, "Monetary union in West Africa (ECOWAS): is it desirable and how could it be achieved?" (p: Introduction). International Monetary Fund, 2001. ISBN 1-58906-014-8</ref> t Verenigde Nasies-gebeed umvat ook t [[Sunte Helena-eilaand]], n [[Brits oawerzees gebeed]] in n zudelikn [[Atlantiesen Oseaan]]. ==Kultuur== Ondaanks de grote verskeaidnheaid an kultuurn in West-Afrika zeent dr van Nigeria tot an Senegal algemene oawereenkomstn in kleare, kökngebroekn, muziek en ummegaanksvörme dee't nit völle met met groepn oet aandere deeln van Afrika deeld wordt. Dr hef lange ne kulturele oetwisseling ewest tusken de verskilnde gebeedn, wat terugge geet töt vuur de kolonisasie, met t zwöartepeunt woarskienlik tiedns t [[Ghanese Riek]] of nog earder. ==Achtergroond== West-Afrika ligt op t westn van nen deankbeeldigen van noord töt zuud kort bie de [[10° oosterleankte]]<ref name="Peter Speth">Peter Speth. ''Impacts of Global Change on the Hydrological Cycle in West and Northwest Africa'', p33. Springer, 2010. ISBN 3-642-12956-0</ref> n Atlantiesn Oseaan is de westelike en zudelike greanze van de West-Afrikaanse strekke.<ref name="Peter Speth">Peter Speth. ''Impacts of Global Change on the Hydrological Cycle in West and Northwest Africa'', p33. Springer, 2010. ISBN 3-642-12956-0</ref> De noordelike greanze is de [[Sahara]], woerbie't de Ranishoe-buging duur mekoar as de noordgreanze zeen wörd.<ref>Anthony Ham. ''West Africa'' p79. Lonely Planet, 2009. ISBN 1-74104-821-4</ref> De oostergreanze is wat meender nauwkurig; wat leu meant at denn ligt op de [[Benuekloof]] en aandern meant at he ligt op de liene tusken de [[Kameroenboarg]] töt an t [[Tsjaadmear]]. De koloniale greanzn zeent te zeen in de hudige stoatn, dee't mangs volker met dezelfde etniese en kulturele achtergroond verdeelt oawer twee of mear laandn.<ref>Celestine Oyom Bassey, Oshita Oshita. ''Governance and Border Security in Africa''. p261. African Books Collective, 2010 ISBN 978-8422-07-1</ref> Wat sproake anbelangt zeent de West-Afrikaanse leu geliek in det ze ginne [[Bantoesproakn]] sprekt, in teegnstelling töt leu in Midn-Afrika en Zudelik Afrika.<ref>Ian Shaw, Robert Jameson. ''A Dictionary of Archaeology''. p28. Wiley-Blackwell, 2002. ISBN 0-631-23583-3</ref> ==Verwiezingn== <references/> [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Afrika]] iwgb2b5llvkts95es3588l52wmg5hm0 0 19488 252067 2013-01-20T17:25:54Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kanariese Eiloanden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kanariese Eiloanden]] jrcwqyiy9jb5og3zhiz0mor8n8mnmcb 0 19489 252072 2013-01-20T17:39:45Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kanariese Eiloanden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kanariese Eiloanden]] jrcwqyiy9jb5og3zhiz0mor8n8mnmcb 0 19493 283942 283941 2016-03-04T14:12:48Z Wourens 9127 foto d'r bie ezat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:De holterhoekse heijn 2015.jpg|thumb|De Holterhoekse Heijn 2015]] De '''Holterhoekse Heijn''' is op e-zat op 12 janurari 2013 deur 5 jonge kearls uut de [[Holterhook]]. Dee jongs organiseert feestjes in café en in zalen. 't Eerste feest dat heet'n: ''Trek de Knippe''. Dit wier eholl'n in de Koeienstal te Holterhook. De baze van 't cafe zoog 't helemoal zitten toon de kearls 't veur stell'n. De doatum wier vast e-at op de 2e van meert, in 't joar 2013. The Plodde Band zol de oavend volmaak'n, in samenwarking met de BH-Formatie. Een budget van moar 'n paar honderd euro, dat was toon nog wal genog. De bedoeling bi-j 't organiseer'n van zulke feestjes is um kleane feestjes weer 'in' te maken. Teeg'nwoordig goat jongeleu allenig nog moar noar grote festijnen hen, de Holterhoekse Heijn probeert dat kleane weer terug te kriegen. Van eure veurolders hebt ze leerd: Klean beginnen dan kump ´t grote van eiges wal. Georganiseerde feestjes: * Trek de Knippe - 2013 (2/3/'13) - de Koeienstal in de Holterhook - optreden van: de Ploddeband * Trek de Knippe - 2014 (15/3/'14) - de Koeienstal in de Holterhook - optreden van: Aftershock * Trek de Knippe - 2015 (7/3/'15) - café Grenszicht in de Holterhook - optreden van: Poor John * Trek de Knippe - 2016 (5/3/'16) - café Grenszicht in de Holterhook - optreden van: The Hot Stus ==Bronnen/wellen== *[http://www.tubantia.nl/regio/achterhoek/holterhoekse-jeugd-blaast-de-koeienstal-nieuw-leven-in-1.3693402 Tubantia ovver de Holterhookse Heijn] {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Berkelland]] [[Kategorie:Jongerenkultuur]] ms5kj3m03mybd2i7k5hpsubedjewxmy 0 19511 276193 272956 2014-07-21T15:46:25Z Stellingwerver 9434 wikitext text/x-wiki Et '''Stellingwarver volkslied''' is et volkslied van [[Stellingwarf]] (oost en west). Et volkslied wodde in de vuuftiger jaoren van de twintigste ieuw schreven deur [[Hendrik Johannes Bergveld]], veur de meziek zorgde doe Han Bokelman. == Tekst == (tekst [[H.J. Bergveld]], meziek Han Bokelman) <blockquote> In ‘t Stellingwarfse laandschop<br> mit greide, bouw en struuk,<br> mit wallegies en heide,<br> mit overoold gebruuk,<br> mit essen en mit maoden,<br> mit vaorten, sluus an sluus,<br> in ’t laand van Lend’ en Tjonger<br> daor vulen wi’j oons thuus.<br> <br> Wi’j bin gien echte Friezen,<br> Mar ok gien Drenten meer,<br> Mar in oons dorp of buurtschap,<br> Daor helpen wi’j mekeer.<br> En waor wi’j ok belanen,<br> D’r blift een starke baand<br> Mit oons geboorteplakkien,<br> Oons Stellingwarver laand!<br> </blockquote> {{Dialekt|stl}} [[Kategorie:Nederlaands volkslaid]] [[Kategorie:Stellingwarven]] qa7l99y5jujx1sl9at4hialxx5u0by4 0 19515 265191 260288 2013-05-09T23:13:01Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:450px-Siligo. Panorama da su Runaghe.JPG|200px|thumb|Siligo panorama]] '''Siligo''' is n gemainte en stad ien de [[Italiën|Italioanse]] dailstoat [[Sardinië]] en ligt in t distrikt [[Sassari]]. Siligo ligt 25 kilometer ien t zuudwesten van [[Sassari]]. De gemainte het sikkom duzend inwoner op n oppervlakte van 4,36 km². [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Sardinië]] reiy86rem18hae8saz9aa1wx3sk4qin 14 19516 290577 266579 2016-11-01T15:07:28Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Italiën]] lipdwdba55nzfp2val2qic6wvi2uhxy 14 19517 290580 272289 2016-11-01T15:10:31Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sardinië]] [[Kategorie:Plaotse in Italiën|Sardinie]] rvxb6z044yvuzvq81ah8mstnrrpbize 0 19518 294516 283926 2017-10-18T15:05:46Z 80.208.250.197 /* Eerste wedronde: Pre-flop */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Royal straight flush.jpg|thumb|[[Pokerkaarten]] (Royal Flush)]] '''Texas Hold’em''' is ne variant van t [[kaartspel]] [[poker]]. Texas Hold’em is naost [[Seven Card Stud]] en [[Omaha Hold’em]] t bekaendste en meest espölde pokerspel. dat ondermeer te spöllen is in (online)[[kasino]]s en in völle [[pokertoernooi]]en, zo as de ''[[World Series of Poker]]''. == Hold’em == Bi'j ''Texas Hold’em'' kriegt alle spöllers 2 kaarten dee't ze veur zichzelf holdt (hold'em = holdt ze), en wieters komt der maksimaal vief kaarten zichbaor midden op taofel (''Board cards'', ok ''[[Community Cards|Community cards]]''). Iederen spöller mag de vief kaarten op taofel en de twee in zienen hand kombineren um de best meugelike [[Pokerhand]] van vief kaarten te kriegen. Nen pokerhand besteet altied oet vief kaarten, en hebt namen as [[Full House]] of [[Flush]]. Den spöller met den besten hand wunt de pot. == Regels == Texas Hold'em wörd in Kasinos en bi'j grote toernooien meesttieds volgens de volgende regels espöld.<ref>http://www.wsop.com/Poker-Games/Texas-Holdem/Rules</ref> === Kaarten === ''Texas Hold’em'' wörd met n ''normaal'', Frans pak kaarten espöld. Dus 52 stuks, in Harten, Klaover, Roeten en Skuppen, elk oplopend van 2 tot 10, en Boer, Vrouwe, Könning en Aos. === Dealer === Veur t eerste spel wordt de kaarten eschud, en krig elken spöller ene zichbaore kaarte van den [[croupier]] (in t kasino), of van ene van de spöllers. Den spöller met de hoogste kaarte is den eersten ''Dealer'' (kaartgevver of -deler). Umdat de rolle van gevver belangriek is veur de volgorde van akties in de rest van t spel, krig dissen Dealer nen soort van knoop (Dealer button) veur zich op taofel, zodat daor gin ondudelikheid ovver kan bestaon. Nao elk spel krig den volgenden spöller, met de klokke met, den Dealerbutton, zodat iederene an de beurte kump. In het kasino wordt de kaarten neet echt deur den dealer egovven moar deur nen [[croupier]], in t kafee of de hoeskamer wal. Maor in beide gevallen krig den spöller links van den Dealer de eerste kaarte. === Blinds === [[Bestaand:Holdem Table.png|thumbnail|Standard Hold’em-Pokertaofel met Dealer, ''small''- en ''big blind'']] Den eersten spöller, dus den spöller links van den gevver (dealer) mot verplicht n inzet (''small blind'') doon, bi'jveurbeeld €5 , en den zienen linkernaober ok (''big blind''), normaal esprokken t dubbele van de ''small blind'', hier dus €10 . Hierdeur zit der altied geld in de pot as t spel begunt. De rest van de spöller hebt gin verplichten inzet. De heugte van de blinds wörd veur t hele spel af esprokken, en der kan ok af esprokken worden dat nao n bepaold antal ronden, of nao bepaolde tied, de blinds hoger wordt, vake verdubbeld. === Oetzondering veur ''Heads-up'' === As der nog maor twee spöllers an taofel zit (''[[Heads-up]]'', één teggen één), dan zet den dealer de ''small blind'' in en den anderen spöller de ''big blind''. == Limits (graenzen) == Bi'j ''Texas Hold’em'' bunt veer soorten graenzen (an t inzetten) gebroekelik * ''No Limit (NLHE)'': t gif allenig maor n minimum veur n ''Bet'' (inzet) resp. ''Raise'' (verheuging van de inzet). De maksimuminzet wörd allenig deur de heugte van de [[Stack (Poker)|stacks]] (hoovölheid geld of chips/fiches) van de spöllers beparkt. Kasinos holdt vake as minimum bet 1 big blind an. * ''Pot Limit (PLHE)'': der mag neet meer in ezat worden as wat der in de pot zit, dus veur den eersten inzet 3 small blinds, den volgenden 6 e.z.w. * ''Split Limit'' (of ''Spread limit''): in de eerste beide wedronden (pre- en postflop) mag maksimaal den ''Lower limit'' in ezat worden, bi'j de daarde en veerde wedronde (noa ''turn'' en ''river'') maksimaal den ''Higher limit''. As den ''Small blind'' €5 is en den ''Big blind'' €10, dan is den ''Lower limit'' €10 en den ''Higher limit'' meesttieds €20, maor de limits könt, aanders as bi'j Fixed Limit ok aanders ekaozen worden. * ''Fixed Limit (LHE)'': as Split limit, maor met vaste inzetheugtes. In de eerste beide rondes is de vaste inzet 1n Big Blind, in de leste beide rondes 2 Big Blinds. Der mögt maksimaal 3 raises waen per hand. Meestal wörd t inzetten edaone met chips/fiches/jetons, maor t kan ok met kontant geld. == De veer wedronden == [[Bestaand:Poker-Texas-Holdem-multiplayer.jpg|thumb|Pokertaofel met acht spöllers]] t Spel verlöp in maksimaal veer wedrondes. As alle spöllers – op enen nao – past veur de ''Showdown'' (t laoten zeen van de kaarten), is de ronde of elopen en krig dissen lesten t geld oet de pot. ===Eerste wedronde: Pre-flop=== Ne ronde begunt met t delen van 2 kaa?l s s s s a a a s s s qqa ?aa? ?a a?a aa ,,,,en an alle spöllers, dee't ze mögt bekieken, maor verborgen holdt veur de aanderen. Disse 2 kaarten wordt ''hole cards'', ''pocket cards'' of ''pockets'' eneumd. De ''blinds'' hebt al verplicht in ezat, dus den eersten spöller links van den ''big blind'' mot as eerste wedden. Hee kan kezen oet 3 meugelikheden: * ''metgaon'' (''call''), dus n bedrag in de pot doon, geliek an de ''big blind''), * ''verheugen'' (''raise'') of * ''passen'' (''fold''). De rest van de spöllers volgt op dezelfde wieze, allenig as der nen spöller verheugd hef, mot e minstens met dat bedrag metgaon. Nen spöller mag in ene wedronde neet twee maol op de riege raisen, dus as alle andere spöllers ''called'' is t wedden klaor. As der ene wal verheugd hef, könt alle spöllers ovverni'js verheugen, metgaon of passen. De big blind kan ''checken'', dat wil zeggen dat e metgeet, maor umdat e al in ezat hef, en neet will verheugen, gif e de wedbeurte an den volgenden spöller. As alle spöllers t zelde bedrag in ezat hebt, geet t spel wieter. ===Tweede wedronde: Flop=== Nao de eerste wedronde legt den croupier offisieel eerst de bovvenste kaarte naost den stapel (''Burn Card'', maor dit gebeurt in t informele spel neet altied) en dan dree kaarten zicthbaor in t midden van de Taofel. Disse dree kaarten neumt ze de ''[[Flop]]''. No kump der ne ni'je wedronde. Den spöller in ''First position'', dus links van den dealer, ofwal de small blind mot no (en alle wedrondes hiernao) laoten zeen wat of e döt. Vanof disse wedronde kan iederen spöller: * ''check'', dat wil zeggen metgaon zonder ekstra inzet. Dit kan allenig as der nog gin bet of raise is ewest * ''wedden'', ''inzetten'' (''bet''), geld in de pot doon. Dit kan as alle veurgaonde spöllers epast of echecked hebt (of as eersten spöller). De spöllers hiernao könt dan: * ''metgaon'' (''call'') en t bedrag van de bet of raise in de pot doon * ''verheugen'' (''raise'') en een bedrag in de pot doon (en dat mot hoger waen as evt. veurgaonde raises) * ''passen'' (''fold''), kaarten verdekt op taofel leggen, en opgevven. Dissen spöller dut disse en volgende wedrondes neet meer met. Dit kan altied, ok zonder veurgaonde bets of raises. t Wedden geet zolange deur totdat alle spöllers evt. bets of raises ecalled hebt, of allemaol echecked hebt. Dus ze hebt allemaol t zelde bedrag in de pot edaone. ===Daarde wedronde: Turn=== No kump der weer ene kaart zichtbaor op taofel (de zo eneumde ''turn''-kaarte), en gif t weer ne wedronde as nao de flop. ===Veerde wedronde: River=== Weer ne kaarte op taofel (''river''-kaarte), en ne wedronde. === Showdown === [[Bestaand:Poker Paradox (1).jpg|right|thumb|Poker paradox]] As der nao de river nog meer as enen spöller metdöt gif t no de ''showdown'': Den spöller, * den in de leste wedronde as leste verheugd hef, of, * den as enige n bet emaakt hef, en gin raises dernao bunt ewest, of * alle spöllers echecked hebt, den spöller in First position (small blind) mot ziene twee kaarten zichtbaor op taofel leggen. De andere spöllers dee't nog in t spel zit, könt dan besloeten om ok euren hand te laoten zeen, as ze nen betteren hand hebt. As nen spöller vund dat de beste kombinatie de vief kaarten op taofel bunt, mot e dat zeggen, en hooft e ziene kaarte neet te laoten zien. Hee kan dan allenig winnen as gin mense nen bettere kombinatie met de 2 pocket cards maken kan, en dan wörd de pot verdeeld (''split pot''). Den spöller met de beste hand wunt de pot. Bi'j gelieke kombinaties wörd de pot verdeeld (''[[Split Pot]]''). == Kaansen en staotistieken == {| class="wikitable" |- style="background:#ffec8b" ! Hand !! Kombinaties !! Kaans !! Beskrieving !! Veurbeeld |- | Royal Flush ||align="right"| 4.324 ||align="right"| 0,003232 % || Op de riege 10 tot en met aos in ene kleure || 10 harten J harten Q harten K harten A harten |-style="background:#e9e9e9" | Straight Flush ||align="right"| 37.260 || align="right"|0,027851 %|| Vief kaarten op de riege in ene kleure, gin aos as heugste || 5 klaover 6 klaover 7 klaover 8 klaover 9 klaover |- | Veerling, Four of a kind ||align="right"| 224.848 ||align="right"| 0,168067 %|| Veer dezelde kaarten in verskillende kleuren || A harten A klaover A skuppen A roeten |-style="background:#e9e9e9" | Full House || align="right"|3.473.184 ||align="right"| 2,596102 %|| Nen dreeling en nen tweeling || K harten K roeten K klaover 9 skuppen 9 harten |- | Flush || align="right"|4.047.644 || align="right"|3,03255 %|| Vief kaarten van dezelde kleuren || 6 harten 8harten Q harten K harten A harten |-style="background:#e9e9e9" | Straote, Straight || align="right"|6.180.020 || align="right"|4,61938 %|| Vief kaarten op de riege, neet in dezelde kleuren ||7 harten 8 harten 9 roeten 10 klaover J skuppen |- | Dreeling, Three of a kind || align="right"|6.461.620 ||align="right"| 4,829870 %|| Dree dezelde kaarten || Q roeten Q harten Q klaover (en 2 aandere kaarten) |-style="background:#e9e9e9" | Twee paar, Two pairs || align="right"|31.433.400 || align="right"|23,495536 %|| Tweemaol n paar || 10 skuppen 10 harten A harten A roeten en ne aandere kaarte |- | Paar, One pair ||align="right"| 58.627.800 ||align="right"| 43,8322546 %|| Twee dezelde kaarten || J klaover J roeten en 3 aandere kaarten |-style="background:#e9e9e9" | High Card (heugste kaarte) || align="right"|23.294.460 ||align="right"| 17,411920 %|| gin van de aandere kombinatie hierboven, en de heugste kaarte || A harten |- | ''Totaal'' || align="right"|133.784.560 ||align="right"| 100 %|| | || |} == Verwiezingen == <references /> {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Poker]] 79nhw4n6puynrywybq0qpddfl9ldtdl 14 19519 253108 2013-02-06T21:36:04Z Droadnaegel 1133 Ni'j wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Spel]] jyru4ukap3w4j2ncmiesnm9ed4pwvkz 14 19520 253296 2013-02-09T00:23:07Z Droadnaegel 1133 Ni'j wikitext text/x-wiki [[Kategorie: Dailstoat van Duutslaand‎]] c7a45if0nr1lepxykfy4gn90nmyb7nw 0 19522 263912 253489 2013-05-05T21:56:35Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Intension.png|thumb|right|200px|De groep Intension oet [[Marum]] in [[Grönnen|Grönningn]]]] '''Winter Guard International''', vuural bekeand en vuur t gemak of ekörtt töt '''WGI''', is de opvolger van de in [[1977]] op erichte Indoor [[Colorguard]]wedstriedn. WGI is ne organisasie wat wedstriedn en kompetisies opsteelt vuur visueel opvoordne keunste. De noadruk lig hierbie op [[colorguards]] (vlagndreeiers) en seend n antal joar op [[indoor percussion]] (slagwoark binnshoes). De wedstriedn wordt eheuldn in de [[Verenigde Stoaten|VS]] en [[Kanada]]. t Heuwdkantoor van WGI zit in [[Dayton]], [[Ohio]]. WGI is op ericht duur zes leu in [[San Francisco]]: Don Angelica oet Niej Jersey, Shirlee Whitcomb oet Zuud-[[Kalifornië]], Stanly Knaub oet [[Seattle]] in [[Washington]], Bryan Johnston en Marie Czapinski oet [[Chicago]] in [[Illinois]] en Lynn Lindstrom oet [[Arlington Heights]] in [[Illinois]]. Zee richten de eerste klasse van WGI op, de ofdeling Vlagndreein. De tweede klasse, [[indoor percussion]], wör pas in 1992 op ericht. WGI wör op ericht as ne extra wedstriedverbaand tusken de hoogseizoenn duur. De leu dee't metdoot an WGI, komt vake oet n [[Drum & Bugle Corps]]. Disse korpsn doot in de weentermoanden nit zovölle. Vandoar at dr as teegnhanger vuur de leefhebbers wat in t weenter organiseerd is. Ook umdet de colorguards en t slagwoark vake ne oonderstönnde rolle hebt, is WGI de geleagnheaid um as colorguard of slagwoarkgroep es echt te loatn zeen wa'j in hoes hebt. WGI steelt vaste regels en kriteria op, leawert oonderwies en hulpe, en regelt wedstriedn op regionaal, laandelik en internasjonaal nivoo.<ref>http://www.wgi.org/contents/History.html Winter Guard International. History.] Bekekn op 5 april 2011.</ref> ==In Europa== In Europa wordt alle joarn noar Amerikaans vuurbeeld de CGN-wedstriedn (Colorguard Nederland) eheuldn en t IPC (Indoor Percussion Circuit). ==Verwiezing== <references/> ==Websteas== *[http://www.wgi.org WGI's offisjele webstea] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Sport]] e2tdd5lfjhve9iwpw7l0d6xp29es0mn 0 19523 260244 253572 2013-03-11T12:48:49Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 51 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q164386]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Hypothalamus.png|thumb|Hypothalamus]] De '''hypothalamus''' (letterlik: ''onderkamer'', uut t [[Grieks]]: ''ὑπό'' = ''onder'' en ''θάλαμος'' = ''kamer'') is n onderdeel van de [[harsens]]. Een van zien meest belangrieke funksies is dat e veur n verbiending zörgt tussen t [[zenuwstelsel]] en t [[endokriene systeem]] (t hormoonspul), en dat döt e via t [[harsenanhangsel]]. De hypothalamus zit onder de [[thalamus]], krek boven de [[harsenstamme]]. Alle harsens van [[gewarvelde beesten]] hebben n hypothalamus. Bie meensen, is t ongeveer net zo groot as n [[amandel]]. De hypothalamus is verantwoordelik veur bepaolde metaboliese prosessen en aandere aktiviteiten van t [[autonome zenuwstelsel]]. t Stelt bepaolde [[neurohormoon|neurohormonen]] samen en gif ze aof, oek wel ''vriemakende hormonen'' eneumd, en disse hormonen bussen aandere hormonen in t harsenanhangsel an of remmen ze aof. De hypothalamus zörgt veur de temperatuurregeling van t lief, overlevingsgedrag (zo as: honger, dorst, vechten, vlochten, paoren), belangrieke aspekten van ouwerschap en hechtingsgedrag, vermeuidheid, slaap en [[sirkadiaan ritme|sirkadiane ritmes]]. == Hoe de boel in mekaar stik == De hypothalamus is n klein geheel van strukturen onder (''hypo'') de [[thalamus]]. De hypothalamus vormp samen mit de thalamus, de [[epithalamus]] en de [[subthalamus]] de [[tussenharsens]] (''diënsefalon''). De hypothalamus besteet uut dree delen, namelik: * mediaal deel * lateraal deel * periventrikulaer deel == Funksie == Zwat elke regio van de [[grote harsens]] steet in verbiending mit de hypothalamus. Hierdeur is de hypothalamus betrökken bie alle aspekten van de [[emosie]]s, de [[voortplaanting]], t [[autonoom zenuwstelsel|autonome zenuwstelsel]] en de [[hormoon]]huushouwige. De hypothalamus regelt: * [[bloeddrok]] * [[hartslag]] * [[honger]] * [[drinken|dorst]] * [[slaap-waakritme]] * [[seks|seksuele opwiending]] * [[lichaamstemperatuur]] (veroorzaakt bieveurbeeld riebels a'j t koud hebben) De hypothalamus zörgt veur n groot deel veur [[homeostase]] (lichaamsevenwicht). Oek speult de hypothalamus n rolle bie de dree heufdgedragskenmarken, namelik: * [[vecht- of vlochtreaksie]] * [[honger|voedingsgedrag]] * [[voortplaanting]]sgedrag == Binnenkoemende sinjalen == De hypothalamus krig sinjalen uut de volgende harsendelen: * ''[[formatio reticularis]]''; de ''formatio reticularis'' krig zelf informasie binnen via t [[roggemörg]], vanuut de exterosensoren (die krig prikkels binnen vanuut de butenwereld; huudzintugen, smaak, reuk, zichte, geheur), de interosensoren (die krig prikkels vanuut t lief; in organen (harte, bloedvatten, darms, longen), in lichaamsholten (blaoze, baormoeder) en in biezundere vorm: nosisensoren ‘zeerte’) en propriosensoren (die krig gegevens binnen over beweging en houwige in evenwichtsorgaan, spieren, gevrichten en pezen); * [[netvlies]]; n paor vezels van de ''[[nervus opticus]]'' staon in verbiending mit de hypothalamus, um presies te ween de ''nucleus suprachiasmaticus'' dervan; * [[limbies systeem|limbies]] en [[reukzin|olfaktories systeem]]; onder aandere de [[amygdala]], de [[hippokampus]] en de [[reukschors]] (''[[cortex olfactorius]]'') staon in verbaand mit de hypothalamus. Ze helpen waorschienlik bie t regelen van bieveurbeeld eten en voortplaanten; * ''[[nucleus tractus solitarii]]''; disse kern krig informasie binnen over t binnenspul (ingewaanden) van de tiende harsenzenuw, de ''[[nervus vagus]]'' * [[sirkumventrikulaer orgaan|sirkumventrikulaere organen]]; disse kernen bin uniek in de harsens. Ze hebben gien [[bloed-harsenbarrière]] en kriegen daordeur informasie binnen over substansies die aanders niet in kontakt koemen mit t zenuwstelsel. Oek hef de hypothalamus reseptoren um de temperatuur en de ionehuushouwige bie te houwen, namelik [[thermoreseptor]]en en [[osmoreseptor]]en. == Uutgaonde sinjalen == [[Bestaand:Hypothalamus-Hypofyse.jpg|thumb|Zenuwsel-aofgevend transport van de hypothalamus naor de achterkwabbe van t harsenanhangsel]] '''Neurale sinjalen''' naor t autonome zenuwstelsel; t laterale deel van de hypothalamus gif sinjalen aof an t laterale deel van de [[medulla oblongata]] (t verlengde mörg), waor der sellen bin die t autonome systeem regelen. ===Endokriene hormonen=== Endokriene hormonen bin hormonen die an-emaakt wörden deur n klier die gien aofvoerbuize hef (zo as bie zweet bieveurbeeld) en die zien hormoon drekt aofgif an t bloed. De hypothalamus maakt allinnig mer dit soort hormonen an. In de hypothalamus zitten sellen die [[TRH]], [[GnRH]], [[GHRH]], [[CRH]], [[somatostatine]], [[dopamine]], mer oek [[ADH]] (vasopressine) en [[oxytosine]] aofgeven. Disse hormonen wörden aofegeven an de bloedbaone, die aandere orgaansystemen anbussen, en dan veural t [[harsenanhangsel]] (de ''hypofyse''). De meeste hormonen uut de hypothalamus wörden via t harsenanhangsel aofegeven an t bloed. De hypothalamus zörgt veur homeostase (lichaamsevenwicht); dit is oek de bloeddrok, hartslag en temperatuur. {| class="wikitable" width=100% ! width=25% | Aofegeven hormoon !! width=15% | Engelse naam !! width=6% | Aofkorting!! Effekt |- ! [[Thyrotropine vriemakend hormoon]] | '''T'''hyrotropin-'''r'''eleasing '''h'''ormone || TRH || Stimuleert de aofgifte van [[thyroïdstimulerend hormoon|thyroïdstimulerend hormoon (TSH)]] vanuut de [[adenohypofyse|veurkwabbe van t harsenanhangsel]].<br>Stimuleert de aofgifte van [[prolaktine]] vanuut de veurkwabbe van t harsenanhangsel. |- ! [[Dopamine]] | '''D'''op'''a'''mine || DA || Remt de aofgifte van [[prolaktine]] vanuut de veurkwabbe van t harsenanhangsel. |- ! [[Greuihormoon vriemakend hormoon]] | '''G'''rowth-'''h'''ormone-'''r'''eleasing '''h'''ormone || GHRH || Stimuleert de aofgifte van [[greuihormoon|greuihormoon (GH)]] vanuut de veurkwabbe van t harsenanhangsel. |- ! [[Somatostatine]] | '''S'''omato'''st'''atin || SST || Remt de aofgifte van [[greuihormoon|greuihormoon (GH)]] en [[thyroidstimulerend hormoon|thyroïdstimulerend hormoon (TSH)]] vanuut de veurkwabbe van t harsenanhangsel. |- ! [[Gonadotropine vriemakend hormoon]]<br>bie keerls hit t oek wel [[interstisiële-sellenstimulerend hormoon]] | '''G'''onadotropin-'''r'''eleasing '''h'''ormone || GnRH <br>ICSH || Stimuleert de aofgifte van [[follikelstimulerend hormoon|follikelstimulerend hormoon (FSH)]] en [[luteïniserend hormoon|luteïniserend hormoon (LH)]] vanuut de veurkwabbe van t harsenanhangsel. |- ! [[Kortikotropine vriemakend hormoon]] | '''C'''orticotropin-'''r'''eleasing '''h'''ormone || CRH || Stimuleert de aofgifte van [[adrenokortikotroop hormoon|adrenokortikotroop hormoon (ACTH)]] vanuut de veurkwabbe van t harsenanhangsel. |- ! [[Oxytosine]] | '''Ox'''y'''t'''ocin || OXT || Veroorzaakt samentrekking van glad spierweefsel in de baormoederwaand. t Wekt de [[weeën]] op an t einde van de [[zwangerschap]]. t Bevordert oek t samentrekken van glad spierweefsel in de melkklieren, waordeur der melk aofegeven wörden. t Wörden aofegeven deur de hypothalamus an de achterkwabbe van t harsenanhangsel. |- ! [[Antidiureties hormoon]]<br>Vasopressine | '''A'''nti'''d'''iuretic '''h'''ormone<br>Vasopressin || ADH || Wörden an-emaakt as bepaolde reseptoren in de hypothalamus n tekort an vocht in t bloed meten. ADH veroorzaakt bloeddrokverhoging, deurdat der minder vocht deur de nieren uutescheien wörden. t Wörden aofegeven deur de hypothalamus an de achterkwabbe van t harsenanhangsel. |} == Hypothalamus en geslacht == De ontwikkeling van [[zenuwsel]]len en de vertakte uutlopers van de zenuwsellen ([[dendriet]]en) in de [[amygdala]] en delen van de hypothalamus bin bie manluui en vrouwluui verschillend. Dit kömp deurdat disse harsendelen zich tiejens de ontwikkeling van de [[feutus]] bie de anwezigheid van [[testosteron]] aanders ontwikkelen as bie de aofwezigheid dervan. t Geet daorbie niet um de hele hypothalamus of amygdala, mer allinnig mer bepaolde kernen dervan. Disse kernen neumen ze seksueel-dimorfe kernen (betekent dat der verschillen bin tussen de geslachten in disse kernen). Zo is in de hypothalamus de ''[[area praeoptica medialis]]'' bie manluui over t algemeen groter as bie vrouwluui. In de amygdala is de ''kortikomediale kern'' oek groter bie manluui. Disse kern is verbunnen mit de ''area praeoptica medialis'' van de hypothalamus. t Lik derop dat dit verschil in ontwikkeling zörgt veur de geslachtsgerelateerde verschillen in t denken, seksuele gerichtheid, [[agressie]] en kognitieve funksies. Wetenschappers denken dat [[homoseksualiteit|homoseksuele]] gerichtheid veroorzaakt wörden deurdat der tiejens de [[embryo]]nale ontwikkeling wél testosteron vriekömp mer bie de feutale ontwikkeling niet. Dit blik oek uut onderzeuken van de Nederlaandse neurobioloog [[Dick Swaab]]. Volgens Swaab is der oek n dudelik verschil te zien in de hypothalamus bie [[transseksualiteit|transseksuele]] vrouwluui en manluui a'j t vergelieken mit meensen die niet transseksueel bin. Bie transseksuele vrouwluui zollen in de hypothalamus vrouwelike en bie transseksuele manluui, mannelike eigenschappen an-ewezen kunnen wörden. De hypothalamus warkt bie n transseksueel net zo as t geslacht waorvan e angif dat e is. n Man-naor-vrouw transseksueel hef volgens de onderzeuken van Swaab dus daodwarkelik vrouwelike harsens. Naor de biologiese relasie tussen homoseksualiteit/transseksualiteit en de hypothalamus<ref>[http://allpsych.com/journal/homosexuality.html Homosexuality: Nature or Nurture in AllPsych Journal]</ref><ref>Toegankelik artikel http://noorderlicht.vpro.nl/artikelen/16750789/</ref> is in Nederlaand veural onderzeuk edaon deur Dick Swaab. Hij steet internasionaal bekend op t gebied van hypothalamusonderzeuk. == Referensies == <references/> {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Lichem]] ryf1d44xi7zdu0gdno4m7jy037sdt45 0 19528 292423 287361 2016-12-15T11:38:44Z Wwikix 13678 /* Aandere Woldstad-meugelikhejen */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Woldstad.png|miniatuur|Meugelike fusiegemeente Woldstad]] '''Woldstad''' is n konsept dat in [[2010]] veuresteld is deur de [[VVD]] uut [[Zeewolde]]. Volgens t partieprogramma zol Zeewolde in de toekomst samen mit [[Harderwiek]] en [[Armelo]] op mutten gaon in een gemeente. Disse gemeente zol ''Woldstad'' mutten gaon heten. De gemeenten Zeewolde, Harderwiek en Armelo warken noen al nauw samen, de VVD vient dat t niet nauw genog kan ween. Woldstad zol oek n uutkomst kunnen biejen as gemeenten op z'n minst 100.000 inwoeners mutten gaon tellen, n naodeel is dat Zeewolde, Harderwiek en Armelo samen op zo'n 93.000 inwoeners uutkoemen ([[2013]]), um daoran te kunnen voldoon zol t oek nog mit [[Putten]] of [[Nunspeet]] mutten fuseren. ==Aandere Woldstad-meugelikhejen== <gallery> Bestaand:Woldstad_mit_Putten.png|Woldstad mit Putten Bestaand:Woldstad_mit_Nunspeet.png|Woldstad mit Nunspeet </gallery> {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Flevolaand|*]] [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand|*]] [[Kategorie:Harderwiek]] dz235ohpdsdlobgo93ma5f3zyp6znp4 0 19533 260296 254614 2013-03-11T12:50:17Z Legobot 8575 [[M:User:Addbot|Bot:]] Migrating 3 interwiki links, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q324728]] [[M:User:Addbot/WDS|(translate me)]] wikitext text/x-wiki '''YOLO''' is een [[Engels|Engelse]] ofkotten dee meent: You Only Live Once (Ie leaft maor één maol). t Is te verglieken mit t [[Latien|Latiense]] [[Carpe diem]] (=pluk den dag). t Meent da'j owe kansen dreks mot benutten, ok at der risiko nommen wörd. Yolo wier end [[2011]] bekend deurdat den [[Kannede|Kanadesen]] [[rapper]] [[Drake]] t gebruken in ziene single "The Motto". In [[2012]] wier "YOLO" in [[Duutsland]] közen tut "Jugendwort des Jahres" (Jeugdwoard van t joor). Akteur [[Zac Elfron]] hef de "YOLO" op zienen hand laoten tatoweren. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Ofkorten]] [[Kategorie:Jongerenkultuur]] [[Kategorie:Internet]] 8yh62rb9yioojglx1hcmfa3bhv7x1ey 0 19534 253832 2013-02-15T22:09:57Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel herneumden de zied [[Yolo]] naor [[YOLO]]: as in nl, de, sv en en wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[YOLO]] pmlm0wytan2t1oumjcgvag3n0ejpuc0 14 19535 253836 2013-02-15T22:28:16Z Droadnaegel 1133 Ni'j, in [[Kategorie:Sproakleer]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sproakleer]] 383al4kgmry9bovdljn8ruu0aq58csn 14 19536 289181 253843 2016-10-28T14:55:30Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] 3ycfahjs7qlhcamj0vnvl8kvms8t8r3 0 19546 281855 260505 2015-05-06T09:09:36Z Boehm 10091 fix wikitext text/x-wiki [[Bestaand:EHAM Terminal E.jpg|thumb|Terminal E]] '''Skiphol''' (nl:Schiphol), of ''Lochhaven Skiphol'' (in t [[Engels]] ''Schiphol Airport'', ''Amsterdam Airport'', ''Schiphol Airport Amsterdam'' of ''Amsterdam Airport Schiphol'' eeneumd), is t grootste [[vleegveld]] en ene van de belangriekste lochhavens van [[Europa]]. Skiphol was in 2010 t viefteende vleegveld ter weerld wat antallen passagiers angeet.<ref>[http://www.schiphol.nl/InDeSamenleving/ToekomstSchiphol/Vracht.htm Vracht], Schiphol.</ref> t Vleegveld bevund zich in de gemeente [[Haorlemmermeer]], zo'n 15 kilometer ten zuudwesten van [[Amsterdam]]. Skiphol is den thoeshaven van de Nederlandse [[lochvaortmaotkoppi'je]]n [[KLM]], [[Corendon Dutch Airlines|Corendon]], [[Martinair]], [[ArkeFly]] en [[transavia.com|Transavia]]. Dernaost is t den Europeses [[hub (lochthaven)|hub]] van [[Delta Air Lines]] en den daarden hub van priesvechter [[Vueling Airlines|Vueling]]. [[Easyjet]] broekt den lochhaven ok as hub. Den lochthaven lig een paar meter onder [[zeenivo]] en hef zes [[startbane|start- en landingsbanen]]. Op de plaatse waor Skiphol no lig, hef vrogger n darp elaegen: [[Riek (Haorlemmermeer)|Riek]]. Den name "Skiphol" wörd ok ebroekt as plaatsname, net as [[Skiphol-Oost]] en [[Skiphol-Riek]]. Den lochhaven beheurt to an de [[N.V. Luchthaven Schiphol]], met as andeelholders de [[Staot der Nederlanden]], en de gemeenten [[Amsterdam (gemeente)|Amsterdam]] en [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]]. ==Verwiezingen== {{Bron}} {{Dialekt|act||Algemene Nedersaksiese Schriefwieze{{!}}ANS}} [[Kategorie:Lochvaort]] 4b4ab0as7celwys2dxwjheazqbtarvj 0 19547 254237 2013-02-22T22:37:33Z Droadnaegel 1133 DV wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Lochhaven Skiphol]] mysykh6oioyz9ya60v5l3grvsd5axu0 0 19548 254238 2013-02-22T22:38:18Z Droadnaegel 1133 DV wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Lochhaven Skiphol]] mysykh6oioyz9ya60v5l3grvsd5axu0 14 19549 254242 2013-02-22T22:42:25Z Droadnaegel 1133 kat verANSt wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Vervoer]] 88tljbp8cyxmny4xxvsek099mnxctvf 0 19551 293461 293459 2017-07-28T10:31:35Z FakirNL 8536 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|2013}} t Jaor '''2013''' is n jaortal volgens de [[christendom|christelike]] jaortelling. == Geboren == * ... == Oet de tied == * [[22 febrewaori]] - [[Atje Keulen-Deelstra]], skaatskampioene 8r209kmtn3f9myvszujdiii9z01uyuw 0 19552 290940 290939 2016-11-02T14:57:36Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Atje Keulen-Deelstra''' ([[Grouw]], [[31 desember]] [[1938]] – [[Liwwadden (stad)|Liwwadden]], [[22 febrewaori]] [[2013]]) was ene van de beste skaatsenriedsters dee't [[Nederlaand]] ekend hef. Keulen-Deelstra wier veermaol weerldkampioene op de lange bane en dree maol Europees kampioene. Zee won in [[1972]] bi'j de [[Olympiese Spöllen]] van [[Sapporo]] ene zilvernen en twee bronzen medailles. Zee is vief maol landelik kampioene op de skaatsmarathon en dree maol op de korte bane ewest. {{Dialekt|act||Algemene Nedersaksiese Schriefwieze{{!}}ANS}} {{DEFAULTSORT:Keulen-Deelstra, Atje}} [[Kategorie:Sporter oet Frieslaand]] [[Kategorie:Skaatsen]] ro1x8od1l4m24wn3mkwoxxor88580s0 0 19553 292970 279366 2017-02-01T13:16:58Z CommonsDelinker 166 [[Varanus_komodoensis3.ogg]] is vervungen deur [[Varanus_komodoensis3.ogv]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:c:COM:FR|File renamed]]: Wrong extension (img_media_type=VIDEO/ogv) wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Big Lizard.jpg|thumb|right|250px|Komodovaraan]] n '''Komodovaraan''' (''Varanus komodoensis'') is ne [[eawerdasse]] oet de familie [[varaann]] (Varanidae). t Is ene van de bekeandste eawerdasn um ziene beheurlike leankte: hee kan wal töt 3 meter laank wordn. Doarmet is t ook de grötst-emetne eawerdasse van de wearld. In deerntuinen en dokumentaires wörd gearne noar de komodovaraan kekn, umdet he zo aanders is as aandere eawerdasn. n Komodovaraan hef zinn naam te daankn an t eilaand woer't he in t weeld leaft: [[Komodo]] in [[Indonesië]]. Doarnöast leaft he nog op umlignde eileandkes, zo as in n natuurpark op t wat gröttere [[Flores (Indonesië)|Flores]]. Oargns aanders keump he in t weeld nit vuur. Det is meteen zinne beperking, want de eilaandn zeent nit zo groot. Doarumme steet n komodovaraan op de lieste van besköarmde deers. n Komodovaraan is nen vleaisetter en steet boawnan de voedselketne. n Komodovaraan hef duur zinne grötte, at he volgröaid is, gin natuurlike viejaandn mear. Nöast leawnde deers et he ook wal kadavers. Mangs zeent det kadavers dee't duur t gif van n varaan zeent umme kömn. n Varaan wör in 1910 vuur t eerste ontdekt en beskreewn. Dr is seend dee tied völle oonderzeuk edoan noar t leawn van disse deers. Dr wordt nog aait nieje dinge oawer n komodovaraan oontdekt. Töt an [[2009]] meann de geleardn nog det ne bette van n varaan dodelik was um de giftige bakteriën wat he in n bek hef. Kortns is dr oontdekt at n varaan gifkliern hef, woermet he n gif kan toodeenn. == Naam == Lokaal hef n komodovaraan verskeaidene naams, dee't meestal verwiezet noar de indrukwekkende liefsbouw. De Indonesiërs neumt n varaan ''ora'', wat "moond" beduudt.<ref>David Alderton, Valerie Davies & Chris Mattison|Titel - Snakes and Reptiles of the World. Grange Books 2007. ISBN 978-1-84013-919-8</ref> Aandere naams zeent '''biawak raksasa''' (reuznvaraan) en '''buaja darat''', wat laandkrokodil beteeknt. Disse leste naam klopt feaitelik nit, want n varaan is ginnen krokodilachtigen. n [[Latien]]sen naam beteeknt gewoon "Varaan van Komodo". == Kenmoarkn == [[Bestaand:Varanus komodoensis.JPG|rechts|270px|thumb|Nen komodovaraan hef n lief net ne eawerdasse]] [[Bestaand:Komodo dragon skin.jpg|rechts|270px|thumb|Varaannvel hef skubn en hoedbeentjes]] n Komodovaraan is ene van de längste eawerdasn van de wearld en kan wal mear as dree meter laank wordn.<ref>Bernhard Grzimek. ''Het Leven Der Dieren Deel VI: Reptielen''.Kindler Verlag 1971. ISBN 90 274 8626 3</ref> Allene van n [[papoeavaraan]] nemt ze an at dr nog längerden zeent, mer dissen is völle dunner, en n start is verhooldingswies völle länger. n Papoeavaraan wörd op t meest 90 kg, en n komodovaraan 150 kg. De leankte en t gewicht van n varaan wordt vake slim oawerdreewn. Dr geet n [[volksverhaal]] at t deer zesse töt zeuwn meter laank kan wordn en wal 250 kg of mear. Disse annames wordt nit allene baseerd op volksverhaaln; dr zeent ook weetnskoppers dee't dit meann op basis van ne skatting. Bioloog [[Walter Auffenberg]] skatn at varaann wal 250 kilo köant wordn, umdet he nen varaan van 50 kg oonderzochtn, den't noa wat etn wal 100 kg weug. Doarumme meann Auffenberg at n dree meter laank deer dan wal 250 kg kon weagn. Mer zulke deers zeent nog nooit eveundn. t Grötste deer wat ze ooit eveundn hebt, was 3,13 meter en 166 kilo, met n boek vol etn. Dissen hebt ze op ezat en in ne tentoonstelling in [[Tilden Regional Park]] in [[Berkeley (Kalifornië)|Berkeley]] in de [[Verenigde Stoaten|VS]]. De meestn wordt skoonwal nit grötter as 2,5 meter en weagnt dan 45 kilo ongevear. <ref>http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=the-komodo-dragon&SID=mail&sc=emailfriend Claudio Ciofi. "The Komodo Dragon".</ref> n Komodovaraan hef n zelfden bouw as alle eawerdasn; n laank lief met nen langn start, veer kromme peute en nen breedn, platn kop. n Start is slim gespierd en is länger as t vuurlief. de Vuur- en achterpeute hebt lange, platte, kromme, mesachtige neageln. t Vel is bedekt met skubn zo dis as n neagel. t Vel op n kop en n start hebt hoedbeentjes, dee't saamngröait as n varaan eulder wörd. Dit is te vergeliekn met n [[maliënkolder]]. Bie euldere deers liekt disse beentjes met mekoar n soort helm. dit hebt aandere hagedisn en leguaann ook. t Vel kan tusken broen en oliefgreun wean. Hele oolde deers kriegnt allemoal gelle vlakn op de rugge, woerduur't ze nen wal gelligen glood kriegnt. Op [[Flores (Indonesië)|Flores]] hebt de varaann vake nen wat roderen kluur en nen geln kop. Jungere deers zeent vake wat lechterder van kluur, met doondere vlakn. n Kop en peute köant töt zwart ekluurd wean. n Start is froai dikke en laank, en hef nen kam den't vuural bie n startanzet wat dikker en dudeliker is. n Start hef lechte en doonkere ringn. Dit is vuural bie de jungere deers good te zeen. Wo eulder de deers, wo valer de kluurn. Varaann hebt nen stoompn snoetn. n Bek stekt oet en bog lecht noar dealtn, en hef wal wat weg van nen snawel van eandn. De oogne en neuzegeater zeent groot in verhoolding. Um t oge zit nen kam van beenachtig weefsel. De zowat 60 taandn kromt noar achtern en zeent ekarteld, woerduur't ze makkelik vleais ofskuurn köant. Ze hebt n zelfden vörm as taandn van gröttere [[haain]]. Net as bie haain köant komodovaraann de taandn ook vake wisseln, woerduur't ze aait skoarp bliewt. n Komodovaraan hef as ene van de weainige reptieln de taandn um met te sniedn. Zowat alle eawerdasn en krokodiln hebt allene mer taandn um prooi met vaste te hooldn. Männekes en vröwkes zeet dr beheurlik t zelfde oet. De männekes zeent wat grötter en forser. In t veeld is t dan nog lastig te zeen, umdet jongn en ooldn duur mekoar leawt. Männekes heft n mear gewelfd deel an de oonderkaante bie n [[kloaakoetgaank]] (t ofskeaidingskanaal), umdet ze nen [[hemipenis|dubbeln penis]] hebt, mer det is slecht te zeen bie leawnde deers. === Zintuge === [[Bestaand:Varanus komodoensis3.ogv|thumb|links|200px|[[JavaScript|JavaScript- video]] van nen komodovaraan. t Oetflapn van de tonge kö'j hier good zeen.]] n Komodovaraan hef oorn en ogene, mer gebrok meestal de tonge um prooin, viejaandn en meugelike paargezeln op te zeukn. Dr wör lange an enömn at varaann doof zeent, mer det is nit zo. Ze heurt aanders nit heel best. Varaann köant [[toonheugte]]s tusken 400 en 2000 [[Hertz (eenheid)|Hertz]] heurn. Hoge en lege teunn heurt ze nit. Ter vergelieking: n meanske heurt tusken de 20 en 20.000 Hertz. Varaann hebt mer één [[heurbeentje]], terwiel't [[zoogdeers]] dr verskeaidene hebt. t [[Slaknhoes (oor)|binnoor]] hef bie varaann ne legere dichtheid van ontvangers as bie zoogdeers. Varaann köant n poar hoonderd meter wied kiekn, mer stillestoande dinge zeet ze nit best. t [[Netvlees]] hef allene mer [[kegelke]]s en gin [[steafke]]s, woerduur't varaann woarskienlik wal kluurn zeet, mer nit zo good in t duuster zeet. Doarumme verloatt ze zik nog t meest op öare [[rökke]]. Doarvuur gebroekt ze t [[orgaan van Jacobson]] boawn in t verhemmelte in n bek, wat oet hooggeveulig weefsel besteet. Ze hebt ne gevorkte tonge, woermet ze guurdeelkes oet de locht visket en dan langs t jacobsonsorgaan striekt. Umdet de tonge oet n leenker en rechter deel besteet, köant ze dus "preuwn" oet wat vuur ne richting de guur keump. Zo köant ze n kadaver wal op acht kilometer "preuwn".<ref>Honolulu Zoo - '''Komodo Dragon''' - [http://www.honoluluzoo.org/komodo_dragon.htm Website]</ref> == Leawn == [[Bestaand:Komodo dragon at Komodo National Park Indonesia.jpg|thumb|270px|right|Varaann goat regelmoatig struunn langs de vloodliene um etn te zeukn]] Nen volgröaiden komodovaraan leawt op de groond. Jungere deers leawt vake in beume, in wat mear bebost gebeed. Varaann köant good klimn en zwemn. Ze zwemt met gemak oawer brede riviern, en köant wal 4 meter deep duukn. Ze leawet meestal nit per se allene. Jonge deers köant skoonwal better oet de buurte bliewn, um te zorgen at ze nit zelf op egetn wordt. Ze hebt wal n eegn jachtgebeed, mer doar loatt ze aandere varaann wal in too. n Komodovaraan is ene van de weainige reptieln wat in groepkes et. n Vers kadaver trekt meardere varaann an. Ze bepoalt dan wal oonderling wee't ne heugere stoatus hef. Gröttere deers kriegnt mear van t kadaver met. Komodovaraann zeent aait drok met etn. Doarvuur loopt ze mangs wal 10 km op nen dag. Komodovaraann zeent kooldblodig, en woarmt zik an de zunne. Doarmet wörd de spijsvertearing versneld. Kooldblodigheaid hef as vuurdeel det n varaan duur de verleegde [[stofwisseling]] lange zoonder etn kan as dr es ne tied is woerin't wat meender te kriegn is. Um of te koeln köant ze rapper oademen, zodet dr mear wöarmte wörd of egeewn. Doarbie köant ze öar hol opzeukn en in de skaa goan lign. t Hol is ne vaste skoelstea, markeerd met driete, en de begröaiing dr umhen is vort ehaald. Ze hebt t hol meestal zo ericht det dr de weend good in kan. Umdet dr gin aandere grote roofdeers in t gebeed vuurkomt, kon n komodovaraan zo groot wordn. Ze hebt t gat in de voedselketne op evuld, woer't in aandere deeln van de wearld aandere roofdeers zitt.<ref>[http://bss.sfsu.edu/holzman/courses/Spring99Projects/komodo.htm Craig Jung. "The Biogeography of the Komodo Dragon (''Varanus komodoensis'')."] [[San Francisco State University]] Department of Geography</ref>. === Etn === [[Bestaand:Komodo dragon stalking deer.png|thumb|rechts|270px|Nen komodovaraan steet kloar um n hert te griepn]] [[Bestaand:Rusa Deer (C. Timorensis).jpg|thumb|rechts|270px|t [[Javaans hert]] (''Cervus timorensis'') is ene van de belangriekste prooin vuur n komodovaraan]] t Etn van n varaan haank of van zinne leankte; jonge varaann ett heuwdzakelik [[insekt]]n zo as [[spreenkhaann]], [[torre|törrekes]] en aandere geleedpeutigen. Doarnöast ett ze kleaine deers met n skelet, zo as [[gekko]]'s, [[veugel]]n en kleaine [[zoogdeers]] en eier van verskeaidene deers. As ze grötter wordt, köant ze ook gröttere deers an, zo as weelde [[zwien]]n, [[hert]]n, [[waterbuffels]], [[slang]]n, [[peard]]e, [[sik]]n en gröttere veugeln. Ene van de belangriekste prooin is t [[Javaans hert]] (''Cervus timorensis''). Doarnöast woln ze heugstwoarskienlik nog wal es nen [[dwergolifaant]] (''Stegodon sompoensis'') griepn. Dissen olifaantnsoort is non oet estörven. <ref>[http://www.Komodonationalpark.org/downloads/ZSSD-2005a.pdf Jessop et al - '''Monitoring the undulate prey of the Komodo dragons using faecal count''']</ref> Nen varaan kan kort sprintn met ne snelheaid van 20 km in t uur, mer meestal wochet ze prooin op in heuger grös of aandere buskes an de kaantn van looppädte van deers. As n prooi ongevear aanderhalven meter noabie is ekömn, geet n varaan anvaln. Doarbie mikt he vuural op de peute, um de peezn van de deers duur te bietn, zodet n prooi nit mear vort kan. n Prooi wörd doarnoa teegn de vlakte trökn en in n boek ebetn zodet he oetbloodt. Doarnoa wörd n prooi met de skoarpe taandn en neageln an bölle trökn. Vake zeent dr dan al verskeaidene aandere varaann op de locht van t verse kadaver of ekömn. Varaann zeent dr um bekeand at ze onmeundig vretn köant. Ze köant in eenn moaltied wal 80% van t eegne gewicht nog es noar binn woarkn. Dit kriegnt ze vuur mekoar duurdet ze ne fleenk rekboare mage hebt en nen grootn bek en haalsopening. Hierduur köant ze ineenn hele brokn vleais noar binn hen sloeken. Keump nog bie at ze rekboare kaakn hebt (te vergeliekn met dee van slangn). Dr is ne beskriewige bekeand van n vröwkesvaraan van 50 kilo den't in 17 minuutn n voarkn van 31 kilo opvrat. Bie t etn wordt bölle vleais noar binn eskrokket met n kop in de heugte. Dit dut wat deankn an t etgedrag van krokodiln. Komodovaraann zeent gin kieskauwers. [[Leeuwn]] en aandere roofdeers loatt vake ongevear 25 töt 30% van n prooi oawer. Komodovaraann loatt teegn de 12% oawer. Ze ett bievuurbeeld ook butte, hoown en vel dr bie op. Allene de inhoold van de doarmen en driete skudt ze dr oet met n bek. Hoown en butte köant ze makkelik vertearn duur t stoarke maagzoer wat ze hebt. Ook det hebt ze gemeen met krokodiln. Det t gin kieskauwers zeent, blik wal oet t feit at ze mangs zelfs de eegne jongn nog opvrett. Dit [[kannibalisme]] keump bie alle soortn eawerdasn vuur. t Etnspatroon van nen volgröaiden varaan besteet zelfs vuur 10% oet eegne jongn. De grötste natuurlike viejaand van de jongn zeent dus de eegne soortgenootn. At de jongn oet t ei kroept, weagnt ze nog gin 100 gram en zeent op t meest 40 cm laank. Ze köant ja niks beginn teegn de ooldn. Um te vuurkomn at ze wordt op evretn duur de grootn, leawt ze de eerste joarn in dichtbegröaid gebeed. Doar köant de grootn lastig duurkomn. As verwear teegn de grootn, rolt zik de jongn mangs duur driete van kadavers, um zo as onetboar te roekn vuur de grootn. Aandere viejaandn van de jongn zeent heunde, [[roofveugeln]] en slangn. == Verwiezingn == <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Dier]] [[Kategorie:Reptiel]] 2fe6n3v2cjagge3cfyl0epacc1ayszi 0 19554 254432 2013-02-25T19:52:56Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Evertaske]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Evertaske]] exndpi6sp9eu0jdbqzebzm81qsph9c9 14 19565 292798 292349 2016-12-22T14:23:42Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Taol| ]] [[Kategorie:Nederlaand]] hdm7dm0g99isxocmmh8dhc7js4j3zhe 0 19570 254773 254772 2013-03-03T00:02:42Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} ==Geboren== *[[5 jannewaori]] - [[Johannes Henricus Behrns]], onderwiezer en onderwiesinspekteur, den eersten den at n Twaents gedicht oetgof ta26tp0ahgxnqn3xfzageitsuf17ho1 0 19571 289665 270695 2016-10-29T12:24:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Gemaente | naam = Helmond | bestaandsnaam vlagge = | bestaandsnaam woapn = | proveensie = | lokatie=LocatieHelmond | heufdplaats = Helmond | öppervlakte = 54,57 | öppervlakte laand = 54,47 | öppervlakte water = 0,1 | inwonners = 88.958 | doatum inwonners = [[2012]] | dichtheid = | breedtegroad = 51/28/40/N | lengtegroad = 5/39/10/E | verkeersoader = | netnummer = | postkode = | webstie = }} '''Helmond''' (plat ([[Helmonds]]): ''Héllemond'') is ne historiese [[stad]] en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de previnsie [[Noord-Braobant]] in [[Nederlaand]]. De gemeente en stad hef 88958 inwonners en hef n oppervlak van 54,57 [[veerkante kilometer|km²]] (waorvan 0,10&nbsp;km² water). De gemeente Helmond mek deel oet van t [[kaderwetgebied]] [[SRE]] en stedelik netwark [[BraobantStad]]. Helmond ligt aan de [[Zuud-Willemsvaort]] en de revier de [[Aa (Noord-Braobant)|Aa]]. Helmond had vrogger völle metaal- en textielindustrie. De straotnamen dee't op -wal endigt duudt op de vroggere umwalling van de [[vestingstad]] Helmond, waor t veertiende-eeuwse kasteel onderdeel van was. {{Noord-Braobant}} {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Plaotse in Noord-Braobant]] [[Kategorie:Gemeente in Noord-Braobant]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] meru5orcvaudeiixj5936oehbkvofwm 0 19573 276392 262356 2014-08-24T09:03:05Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki De Heilige '''Breurs Ewald''' (?-ca. [[695]]) waren twee missionarissen in Westfalen die de marteldood störven. Um hen nie deur mekare te halen wödden zi'j blonden of witten Ewald en zwarten Ewald enûumd, naor hun haorkleur. Hun gedeankdag is op [[21 oktober]]. ==Leevn== Zi'j kwamen vort uut [[Northumbrië]] (= Midden-Engelaand) en waarn van Angelsaksiese ofkomst. Daor haden abt Egbert († 729; feest 24 april) hen enthousiast emaakt veur de missionering van de Germaanse volker an 'n overkaante van 'n zee. Völle Fraanken, Friêzen en Saksen haden nog nooit eheurd van 't Kristendom. Egbert haden iênige jaoren veurtieds zölf eprobeerd om oover te stekken naor 't vastenlaand, mar storm, noodweer en aandre umstaandigheden haden 'm dat verhinderd. Hi'j haden daorin een vingerwiêzing Gods ezien, dat 't nie zien wark zollen ween um zölf te gaon missioneren, mar leerlingen op te leiden die zien idealen zollen overnemmen en waormaken. Zo zetten zien leerling Willibrord († 739; feest 7 november) in 't bi'jween van 'n twaalftal metmonniken richting 't oosten an en laandden arns op 'n kust van Hollaand, meuglik in 'n buurte van 't hudige Katwiek. Töt die twaalf beheurden volns de legende ok de beiden Ewalden. De Ewald-breurs gungen vanuut 't gebied der Fraanken naor streken waor nog nauwliks 'n kristen ewest was. Zo zollen zi'j epreekt hemmen in 'n umgewing van [[Coevern]] (Drente) en later in Westfalen. Ze stelden poogings in 't wark toegaank te kriêgen töt 'n stamhoofd der Saksen. Mar zien onderdaonen vreesden, dat de twee vrömdelingen hen wollen bereuven van hun heilige tradities. Ze vertrouwden 't veur gin barst, op de tied dat zi'j zagen hoe de twee luudop hun psalmen opdreunden, en zichtbaar veur iederiene de mis opdreugen met behölp van 'n reisaltaartien, waorop geheimzinnigen dingen stön zo as stoete en roje wien. In hun slaopplaatse op Laar wödden de beide missionarissen overvallen deur Saksen. De Witten Ewald wödden onmiddlik edood met 'n saks ('t stienen messe, waoran de saksen hun name ontliênt). Mar de Zwarten probeerden hen van zien goede bedoelings te overtugen. In feite haden dat allinnig mar töt gevolg dat zien martelgaank wödden verlengd. Uuteandlik wödden ok hi'j edood. ==Verering & Kultuur== De beiden lieken wödden in de Rijn egooid, of in iene van zien ziedrevieren. Van daoruut, zeg de legende, dreven zi'j streumopwaorts töt 'n plek waor 'n zekere Tilman, 'n töt monnik bekeerden soldaot, gewaorschuwd deur 'n vrömden straoling booven 't water, hen antröf. Hun lichamen wödden deur Pepijn van Herstal op Keulen bi'j-ezet in de St-Clemenskerk, de latere St-Kunibertkerk. Zi'j geniet veural verering in Westfalen, zi'j bint dan ok patroon van Westfalen In 'n katholieken karke van Lübeck vindt men hun legende op 'n oale wandschildering of-ebeeld. Traditioneel staot de Ewalden in katholieken Nederlaand bekend as de apostelen van Drenthe. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Christendom]] [[Kategorie:Germaanse oaldheid]] 0fokhih7s3qi8ytjjc88szgyv027b1s 0 19574 268487 255099 2013-07-15T21:26:26Z Servien 7 dubbel mit Hellegolaand wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hellegolaand]] iwarahkvz0yqlmo60qaytvhm04ut7qv 0 19697 268047 268046 2013-05-30T21:48:24Z Nickg19 7512 wikitext text/x-wiki '''Saudade''' ([[Portugees]]: [sɐwðaðɨ] , [[Braziliaans-Portugees]]: [sawdadi] of [sawdadʒi] , [[Galicisch]]: [sawðaðe] ; meervold Saudades) is 'n [[Portugal|Portugees]] woord dat gin drekte vertaling in 't [[Nedersaksies]] hef. 't Beschref 'n diêp emotsjoneeln toestaand van nostalgies verlangen naor 'n afwezige iets of iene wölken iene liefhef. Bowendien is 't vake drager van 'n onderdrukten kennis die ' persone van verlangen nums meer zal truggekeren. 'n Starkeren vörme van saudade kan wödden evuuld in de richting van meansen en dingen van welken zien verbliefplaatse onbekend is, zo as 'n verleuren geliefden, of 'n familielid ontbrek umdat e vort egaon is. Saudade wödden ooit umschrewen as "de liefde die blef" naodat iene is verdwenen. Saudade is de herinnering an gevuulens, ervaorings, plaatsen of gebeurtenissen die 'n maol opwinding, plezier en welween brachten, die nu ledt töt de zintugen en maakt 't opni'j lewend. 't Kan wödden umschrewen as 'n leugte, as iene (bi'jveurbeeld oen kinder, oalders, breurs en zusters, grootoalden, kameraoden, huusdieren) of iets (bi'jveurbeeld, plaatsen, dingen die men gebruukten in zien kindertied, of aandre activiteiten wölken iene deud in 't verlidden) dat mut op 'n bepaolden moment ontbrek, en 't individu vuult dan disse ofwezigheid. 't Brengt verdrietig en bliede gevuulens allemaole samen, verdriet veur 't gemisten en bliedschap veur 't feit da-j 't gevuul ervaort. In 't Portugees, 'Tenho Saudades Tuas', vertaald as 'Ik hebbe saudade van oe' betekenisse 'ik misse oe', mar hef 'n völle starkere toone. In feite, kan men 'saudade' van iene die allinnig is met, mar ienig gevuul van verlies naor 't vleden of 'n toekomst. In [[Brazilië]] wörd de dag van saudade offisjeel evierd op [[30 jannewaori]]. In Portugese en Braziliaanse muziekstijlen, zo as [[fado]], [[samba]] en [[bossanova]], is t woord 'saudade' onmisbaor. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Psychologie]] 3vbacarg4uis0isbo6odqok2r56ho3e 0 19709 293080 279367 2017-02-20T08:43:39Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:ChessSet.jpg|thumb|right|200px|de verskeaidene skaakstukke op de riege. vlnr: Keuning, Toorn, Keuniginne, Pion, Peard en Leuper]] '''Skaakn''' is n brödspel vuur twee persoonn. Beaide spöllers hebt zesteen skaakstukke: 8 pionn, 2 pearde, 2 toorns, 2 leupers, nen keuning en ne keuniginne. t Doel is um n keunink van n teegnspöller vaste te zetn, zodet he ginnen kaant mear oet kan ("skaakmat zetn"). Umdet ieder stuk wier aandere eegnskopn hef, en iedern zet wier aandere meugelikheedn en bepärkingen opleawert, hebt de spöllers völle inzicht neudig en mood um bepoalde beslissingn te nemn. == Stukke == Elk skaakstuk hef zin eegne meugelikheedn. * ''Pionn'' köant per buurte mer 1 trad vuurwearts. Allene vanof n beginplek magnt ze 2 trad vuurwearts. Um n aander stuk te 'sloan' magnt ze skuuns noar vuurtn. As n pion an de oawerkaante keump (op de achterste riege van de teegnpartieje), mag n spöller t stuk opweardeern noar de "heugere" stukke, zo as bv. Leuper, Peard, Toorn of Keuniginne. * ''Pearde'' magnt allene in L-vorm beweagn. Dit beteeknt bievuurbeeld 2 väks noar vuurtn en 1 opzied, of 2 väks opzied en 1 noar vuurtn. Dit is t ennigste stuk wat vuurbie aandere stukke mag springn. * ''Leupers'' mangt allene skuuns t bröd oawer. Dit mag zo wied as meugelik is, mer nit vuurbie n aander stuk. * ''Toorns'' magnt rechtoet en opzied oawer t bröd verplaatst wordn, mer nit vuurbie aandere stukke. * ''De Keuniginne'' magnt alns, behalve n peardesproonk en ook nit vuurbie aandere stukke. * ''n Keuning'' mag per keer mer 1 trad en nit vuurbie aandere stukke, mer wal in alle richtingen. == Spelverloop == Duur mekoar mag n spöller met de witte stukke beginn. t Verloop is op te deeln in de opening, t middelspel en t eandspel. Dr zal in t begin aait met n pion of met t peard estartt wordn, umdet de rest blokkeerd steet achter de eegne stukke. Dr zeent n antal standaard skaakopeningn, dee't volledig oawerdacht zeent duur de joarn hen, en dee't vuur de spöllers t vuurdeligst zeent. === Sloan === As n stuk van de teegnpartieje binn t bereik van n eegn stuk steet, kan n spöller t stuk 'sloan' duur t eegne stuk op de plek van n teegnspöller te zetn en t 'ewunnene' stuk van t bröd te haaln. === Rokeern === As n Keuning en n Toorn seend t spelbegin nog nit bewöagn zeent, kan n spöller dr vuur kiezn um te rokeern. hierbie geet n Keunink twee trad opzied en spreenk n Toorn dr oawerhen. {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Spel]] 38a9vneqj96hrnnsbuv23wj8976gxyx 0 19720 260930 2013-04-01T05:43:31Z Magnefl 9538 Redirect because «Norge» and «Noreg» are the names of the country and may be used as a search string. wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Noorwegen]] r2c7sc4f8qtr2s0kfickd4jlpkt36nk 0 19721 260931 2013-04-01T05:43:58Z Magnefl 9538 Redirect because «Norge» and «Noreg» are the names of the country and may be used as a search string. wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Noorwegen]] r2c7sc4f8qtr2s0kfickd4jlpkt36nk 6 19730 261373 261372 2013-04-07T16:11:55Z Grönneger 1 35 wikitext text/x-wiki Prototype, komt loater nog n nijere, mooiere veur Dialekten en toallienen ien de Nederlaandse pervìnzie ''Grönnen'' (Groningen) en de Duutse laandkraisen ''Leer'', ''Auwerk'' (Auerk, Aurich), ''Witmond'' (Wittmund) en ''Fraislaand'' (Freesland, Friesland) en de stadkraisen ''Emden'' en ''Wilmhoaven'' (Willemshaven, Wilhelmshaven). i28yrsv8cvzg6qskc2xh6z7lrsmrero 0 19731 294544 283892 2017-10-25T17:51:55Z 86.91.40.17 /* Wet van beparkte metdinging */ wikitext text/x-wiki '''Ishmael''' is n filosofiese [[roman]] van de schriever [[Daniel Quinn]], uut 1992. t Boek onderzöch de [[mythologie]] van volker en deelt t op 'n egèven mement op in 't Nemmers vertelligie en de Loaters vertelligie. Mythologie gef bi-j volker de ethiek, hoe a'w met zien allen oons mut gedragen. Quinn wet dit mooi uut te leggen hoe as dat te maken hef met duurzaamheid. 't Boek hef e eschrèven met n sokratiesen dialoog, zo as dat enuumd wörd. In t boek zeg e dat meansen zich van alles anproat. Zo proat de Nemmer-volker zichzölf an dat zi-j 't heugtepunt bint van d' evoluutsie, wat de gorilla oons in t boek tègen sprek. Nemmers proat zichzölf ok an dat d' aarde van heur is in plaatse van aansumme, dizze ideen kump van heur mythologie of en döt d' aarde kepot goan. t Wörden bekroond met de $500.000 Turner Morgen Fellowship Award. ==Körte inhold== t boek lees iej vanuut n heufdpersone, ienene zunder name maar t wörd in de ik-vörme elèzen. Dit zodat t dan lek as of t iejzölf zollen wèèn. t Begunt met dat e n kraantebericht les woar in stiet dat ter ienene n leerling zöch. Kump e doar, blek de leraar n gorilla te wèèn. Dizze gorilla hieten Ismaël. Noa n zet verbouwereerd te wèèn gef e maar toe, en Ismaël giet zien theorie an oew uut iene doe. Hi-j gef lesse oaver de geschiedenisse van meansen. Voolgs hum bint meansen gaangs d' weerld an t kepot te maken. Vrogger, toe de miesten meansen nog jager-verzamelaars waren, was de meanse nog van d' weerld. Maar noe as de miesten laandbouwer ewörden bint hebt ze n ekonomie opezet, n ekonomie van meer pakken dan wa'w neudig bint. Ismaël zet hier n liende tussen meansen: de Nemmers ('beschaafden') en de Loaters ('primitieven'). De Nemmers bint de meansen die laandbouw bint goan doe en verdan egoane bint met t ontwikkelen van heur ekonomie, en op dizze meniere tègen d' weerld in goat. De Loaters bint t volk die eblèven bint zo as meansen van of t begun an ewest bint. Zi-j hebt zich nie boaven aander dieren uut loaten goan en bint blieven lèven zo as t d' weerld gien schaa gef. Citaten komt uut t boek vort: * De Nemmers: ''Bi-j t vertelligie van de Nemmers dreait t ter umme dat d' weerld van meansen is.'' * De Laoters: ''Bi-j t vertelligie van de Laoters dreait t ter umme dat meansen van d' weerld is.'' Daniel Quinn döt ok nog t Genesisverhaal uutleggen zo as hi-j dat zöt. En hi-j döt n bulte problemen in zien wark kommen, wat n meanse uutrich, ma hi-j kump ok weer met n oplössing. Hi-j hef t boek zo echrèven dat 't oew wel an t deanken an zet. ==Wet van beparkte metdinging== Ismaël löt zien leerling paar dagen noadéénken over 'n wet die de Nemmers overtreed. 'n Wet die wel noa eleefd wörd deur de Loaters-volkern (en alle aandere diern). Dan kump de leerling met drie dinge an wat de Nemmers wel doet, mar de Loaters niet. Hi-j gef 'n name an disse (natuur)wet: " ''De weerld is der nie umm' ien' soorte.'' " En die wet wörd op-edeeld in drie regels: *> Oen metdingers uutreuien, dat doe'j nie. *> Al 't etten op de weerld as de oende nemmen, dat doe'j nie. *> Nem allene wa'j neudig bint, d' rest loa'j. De straf op 't overtreden van disse wet is: uutstarven. Umdat d' evolutie allene veur 'n soorte verdan giet as disse in vree leven blef met zien umgeving. {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg|Haddenbarreg]]}} [[Kategorie:Book]] [[Kategorie:Filosofie]] 0eba6jwoirxiom25um6rvu7gk9r48nb 0 19734 279368 274739 2015-03-27T17:12:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Wikistiel}} '''Theodore John (Ted) Kaczynski''' (Chicago (Illinois), 22 meei 1942), bi'j-enaamd de Unabomber, is 'n Amerikaansen wiskundige, neo-Luddiete maoschappi'jkritikus en terrorist, die 'n ri'jchie anslaagn met bombrieven uutvoerden woorbi'j verscheiden dojen en gewonden bi'j veulen. Nao 'n jorenlange opsporingsprocedure wödden hi'j uuteandlik op 3 april 1996 arresteerd in zien schuulplaatse in de bossen van Montana. == Inleiding == Kaczynski was 'n intellectuelen wonderkind dat al vrog op schoele uutblönken. Hi'j studeerden an de Harvard-universiteit en behaalden zien PhD in wiskunde an de Universiteit van Michigan. Op zien viefentwintigsten wödden hi'j universitair docent an de Universiteit van Californië, Berkeley, mar namen nao twee joor ontslag. In 1971 verhuusden hi'j naor 'n of-eleegn hutte zunder elektriciteit of streumend water in Lincoln (Montana), woor hi'j zich overlevingsvoordigheden begunnen an te leren in 'n poging um onofhaanklik van de butenweerld te wödden. Hi'j kwamen dertoe um 'n bomanslagcampagne te begunnen, naodat hi'j ezien haden hoe de wildernis rondum hum vernietigd wödden deur ontwikkelingsprojecten. Van 1978 töt 1995 stuurden Kaczynski 16 bombrieven naor verschillende doelen, wooronder universiteiten en luchtvoortmaoschappi'jen, woormet hi'j drie meansen doodden en 23 verwondden. Op 24 april 1995 stuurden Kaczynski 'n brief naor de The New York Times en beleufden "met zien terrorisme te stoppen" as de Times of The Washington Post zien manifest zollen publiceren. In zien Industrial Society and Its Future (De Geïndustrialiseerde Maoschappi'je en heur Toekomst, ok 't "Unabomber Manifest" enuumd), betoogden hi'j dat zien bomanslaagn extreem, mar noodzaaklik waren um de andacht te vestigen op de uutholling van de meanslike vri'jheid, veroorzaakt deur de, moderne technologieën vereisende, grootschalige strukturering. De Unabomber was 't doelwit van 'n van de kostbaarste opsporingsactiviteiten van 't Federal Bureau of Investigation's (FBI). Veurdat Kaczynski’s identiteit bekend was, maakten de FBI gebruuk van de codenaam "UNABOM" ("University and Airline Bomber") um nair disse zake te verwiezen, wat töt gevolg haden dat de media hum de Unabomber nuumden. Ondaanks de inspannings van de FBI, wödden hi'j nie gevangen-enummen as gevolg van denn opspeuring. In plaatse doorvan herkenden zien breur Kaczynski's schriefstijl en opvattings uut 't manifest en lichtten de FBI in. Um de doodstraf te veurkommen sleuten Kaczynski’s advocaten 'n zogenaamden plea agreement, woorbi'j hi'j schuld bekenden en veroordeeld wödden töt 'n lewenslange gevangenisstraf zunder de mooglikheid van veurwaordlike vri'jlaoting. Kaczynski is deur de FBI karakteriseerd as 'n “huus- tune- en kökkenterrorist.” Kaczynski's staandpunten kriegt bi'jval van sömmige anarchoprimitivistiesen schrievers, zo as John Zerzan en John Moore, ondaanks 't feit dat zi'j veurbehold koesteren over zien acties en ideeën. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Kriminaliteit]] [[Kategorie:Wiskundige]] [[Kategorie:Anarchisme]] [[Kategorie:Verenigde Stoatn van Amerika]] h5cc9arhzal7xy1j7os1cqzudcc9xx0 0 19735 262274 262130 2013-04-23T20:27:00Z Nickg19 7512 /* Wark */ wikitext text/x-wiki {{Wikistiel}} '''John Zerzan''' (Salem, 1943) is 'n Amerikaansen anarchist, filesoof van 't primitivisme en schriever. Zien wark bekritiseert de laandbouw-beschaving as intrinsiek onderdrukkend en pleit derveur 'n veurbeeld te nemmen an de meniere van lewen van de prehistoriese meanse dat as inspiratiebronne zol kunt dienen veur hoe 'n vri'je gemienschop der uut zollen kunnen zien. In 'n antal van zien kritiese artikelen giet hi'j zo verre dat hi'j vraogtekkens zet bi'j gezinslewen, taal, symbolies deanken (zo as wiskunde en kunst) en 't begrip tied. Zien vieve belangrieksten boeken bint Elements of Refusal (1988), Future Primitive and Other Essays (1994), Running on Emptiness (2002), Against Civilization: Readings and Reflections (2005) en Twilight of the Machines (2008), woorvan gin enkelen in 't Nederlaans is vertaald. ===Wark=== Zerzans theorieën hef dingen geliek met Theodor Adorno's deankwieze over de negatieve dialectiek um 'n theorie te vörmen over de beschaving, as 'n stapsgewies toenemmend geheel van vervrömming. Volgns Zerzan ledt de oorspronkliken meanslike gemienschoppen in 't stienen tiedpark, en vergeliekbare hudige gemienschoppen zo as de !Kung, Bosjesmannen en Mbuti, een niet-vervrömde en niet-onderdrukkende meniere van lewen, baseerd op 'n primitieven overvloed en 't dichtebi'j de natuur staon. Um derglike gemienschoppen as 'n soort politiek ideaal, of tenminste as 'n leerzamen vergelieking te kunnen zien, waormet de hudige (met name de industriële) maaschappi'jen an de kaoke steld kunt wödden, maakt Zerzan gebruuk van antropologiese onderzuuksresultaten over derglike gemienschoppen, as basis veur 'n breden kritiek op de onderdelen van de teegnsworige meniere van lewen. Hi'j schildert de hudige maaschappi'je of as 'n weerld vol ellende, baseerd op 't psychologies töt staand brengn van 'n gevuul van schaorste en gebrek. De geschiedenisse van de beschaving is de geschiedenisse van 'n luênge; 't teegnover-estelde is nie veuruutgaank mar juustem de Utopie die 't resultaat is van 't ontkennen van die veuruutgaank.('t deel nao de puntkomma behoeft verduudliking). Zerzan is 'n anarchist en wödt uut-ebreid associeerd met 't gedachtegoed van 't anarcho-primitivisme, grune anarchie, anti-beschaving, post-linkse anarchie, neo-luddisme 't concrete vörme gewen an 'n abstract concept, en in 't biezunder 't verzet teegn de technologie. Hi'j verwörp nie allinnig de staot, mar alle vörms van hiërarchiese en autoritaire verholdings. “Anarchie betekent ienvoldigweg ‘zunder heerser.’ Dit höldt nie allinnig 'n verwarpen van de regering in, mar eem-iens van alle aandere vörms van overheersing en macht.” {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Anarchisme]] [[Kategorie:Filosoof]] [[Kategorie:Verenigde Stoatn van Amerika]] bh0jl04bpngbjodfyuje05zgc2jc2ft 0 19736 292410 262263 2016-12-15T11:21:51Z Wwikix 13678 /* Uutgoande verwiezingen */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Verwolde.jpg|thumb|right|Hoes Verwolde]] '''Hoes Verwolde''' is een [[Verwolde|laandgoed]] in 't gelieknamige dörp [[Loarne (Lochem)|Laren]], gemeente [[Lochem]], in d' [[Achterhoek]]. Al in de [[12e eeuw]] stönd hier een kasteel dat in 't bezit was van iene femilie Van Keppel. 't Slot wördden in [[1505]] veroverd deur Hertog [[Karel van Gelre]], die 't grondig leut verstarken tut een burcht mit grachten en wallen. Ondanks dat veroverde Bisschop Frederik van Baden 't slot in [[1510]] en leut 't ofbreken. 't Huus is later in ienvoldige vörm op-ebouwd en kwam in 1658 in 't bezit van Ripperda. Heer Allard Philip van der Borch koch 't in 1738 en leut 't verbouwen. Ok in de volgende eeuwen vönden der diverse verbouwings plase. In [[1927]] en [[1927]] wördden 't gebouw grondig restereerd tut de hudige vörm. Um ingebruikneming deur de bezetter te vermieden leut Baronesse van der Borch tiedens de de [[Tweede Wereldoorlog]] 't Haags Sanatorium zich in 't gebouw vestigen. In 1977 verwörf [[Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen]] 't Huus en laandgoed Verwolde. Noa resterasies van o.a. 't kostbare behangsel in de Chinese kamer bevindt zich 't Huus Verwolde in april [[2012]] weer in volle glorie. Op bepoalde tieden is 't huus lös veur bezukers. Et laandgoed is ok veur wandelaars lös esteld. Deur middel van gekleurde poalties bint verschillende routes uut ezet. Anbevelenswoardig is 't Dikkeboompad dat voert langs een eeuwenolde [[eek|ekenboom]]. ==Galerieje== <gallery> Ofbeelding:Tuinzijde.JPG|Tuunkaante Ofbeelding:Dikkeboom1.JPG|Dikke boom Ofbeelding:Dikkeboom2.JPG|Störmschade Ofbeelding:Vrolijkveulen1.JPG|Vrolik vul Ofbeelding:Vrolijkveulen2.JPG|Nog meer schik Ofbeelding:Boerderij1886.JPG|Boerderieje Meijer 1886 </gallery> ==Uutgoande verwiezingen== * [http://www.huisverwolde.nl Webstee van Hoes Verwolde] {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] [[Kategorie:Lochem]] 467o6uj5n8u4zjyeq967gsoae5ntjaf 0 19747 283479 283478 2015-11-18T09:55:58Z 81.206.164.195 /* Theorie */ wikitext text/x-wiki De '''Gaia-theorie''', of zo as et mangs nog enuumd wöd as '''Gaia-hypothese''' (wat al achterhaald is), is 'n wetenskaplike theorieë. 't Is as eerstens deur [[James Lovelock]] uut iene zet. ==Lovelock== Lovelock is 'n onofhaankelike wetenskapper (chemikus), ok is 'e natuurbescharmer. In 1979 kwaam zienn boek 'Gaia - 'n ni-je kiek op d' aarde' uut, woorin as 'e veur et eerstens zien theorieë uut de duke döt. Dernoa hef 'e nog meer bukies uut egeven, den der meer wieder op in goat. Zuties an is zien theorieë oaver enömmen deur eankele aandre geleerdn. Der bestoat dan ok duudlike anwiezings den disse theorie op pönte gelieke gef. ==Theorie== De Gaia Theorie giet ter van da’w et leven nie bekieken mut as lösse dinge. Mar dat alle mollekuuln, sellen, diern en ekosysteemn bi-j mekare as iene leevnd lief ziene mut. De goe umstaandigheden watte wi-j en aandere dieren neudig bint, wörd emaakt deur levende wezens. Plaanten maakt beveurbeeld luch umme in te oademn. Et iene dier hef et aander as etten neudig umme te oaverleevn. Bi-jnoa al ’t [[stikstöf]] en [[koolstöfdioxie]] in de luch, kump of van wat veurtieds eleefd hef. Zunder leevn zol d’ Aarde d’r as [[Mars]] of [[Venus]] uut ziene. In d' [[Evolutietheorie|Evolutsie]] hebt plaantn en diern de umgewing an heur doen anpassen. Mar aansumme bint de plaanten en de diern ok an heur umgewing an goan anpassen. Dit hef d’ evolutie nie edóáne, mar döt ‘e ááit nog. Op zunnen wieze ku’j Gaia (d’Aarde) ziene as iene lèvend wezen. ’t Is joa net ’n lief: et water bint de bloedvoaten, de plaanten de longs, de diern aandere orgaanns, de stienen de bötte en de ozonloage d' huud. Zi-j höld heur de balaans deur zich an mekare te schikken. Der bint in et verlidden deur meteorietn dikke gaten ekommen d' ozonloage in. Zölfs iene wukke de [[Dinosaurussn]] deu uutstarven. Mar dernoa hef de umgewing dom verdan edoane met leevn deur te herstelln en zich an mekare te schikken. ===Madeliefiesweerld=== In 1983 haren James Lovelock en Andrew Watson op de kompjüter 'n pregramma woorin ze de theorië noamaken wollen. Hierin haren ze 'n weerldtie emaakt, wat umme 'n zunne hen dreien, en woar as ter allinnig madeliefies woont. Zo wollen ze anteunen hoe as d' aarde aait zien effenwicht prebeerd te holden. Op disse weerld bint ter mar tweeë plaanties: zwarten en witten. Den zwarten kunt goed in koldte leven en den witten mut völle zunlicht hebben. (Deur opnemmen of trugge kaatsen van et licht). Wenneer as de zunne disse weerld beschent, wöd't hieter. Hierdeur gruit der meer witte plaanties. Mar noew as ter meer wittn bint, wöd der ok meer licht truggekaats en wöd't kolder. As et kolder is schiet de zwarten umhoge. De weerld wöd warmer umdat der meer zunlicht op enömmen wöd. En zo giet et 'n helen zet verdan. Saam höölden zi-j op dissen wieze de temperatuur goed genog da'ze met 'n beiden konnen bliewen leven. ===Meansn=== Deurdat, met de 'bettere' technologie en geneeskunde, in de tied ok meer meansen der bi-j komt, kreg d' aarde last van oaverbevölking van iene soorte. Meansen jat leefgebiedn van aandere soorten of, maakt met heur febrieken de ozonloage kepot en zörgt ter zo veur dat et lief (aarde) uut zien effenwicht kump. A'w dit bekiekt deur de Gaia-theorie dan he'w uuteandlik allinnig oonszölf der met. Waant op disse wieze wöd der veur ezörgd dat d' aarde te rap veraanderd. Zo kan et leven zich nie rap genog anpassen an de veraanderings in et klimoat en leefgebied. Doordeur wöd et effenwicht minder en giet et leven vanzölf ok veur oons muilik wörden. Met oons zo'w dus völ aander leven metnemmen. Gaia nemp 'wraak'. En as heur 'wraak' edoane is, zol zi-j gewoon weer verdan goan met et maken van ni-j leven. Zo schref Lovelock et in iene van zienn ni-jsten boek ''De wraak van Gaia''. ===De name=== [[Gaia]] is de Griekse [[Moder Eerde|Moe Aarde]]. In heur mythelogie wöd vertelt dat der in et begun der allinnig chaos was. De chaos bestunnen uut alle elementen, toe as dissent almoale bi-j mekare kwaam is Gaia ontstoane. Gaia is dan ok de (vergodlikte) [[Aarde]]. Lovelocks noaber, den 'n schriever was, kwaam met 'n name Gaia anzetten. ==(Niet-)geleerdn== Veureerst vunnen aandere wetenskappers en bioloogn et mar 'n vrömd (en sommign zölfs 'n gevoarlik) verhaaltie. Noew nog steeds bint nie al de geleerdn der nog nie aait wies met. Dat kump veural umdat, al vanof et begun, machies völle niet-geleerdn de theorie drek annamen. Zo har'j der ok luu bi-j van [[New Age]], en aandre sprirrituele groepen, die et bi-j eur geleuf bi-j deun. Ok wöd 't wel es gebroekt deur schrievers van ''science fiction'' films en strips. Dat deu aandere geleerdn mangs bettie ofschrikkn. Mar dat döt nie of an de weerde en woarheid van de theorie. {{Dialekt|sdz}} g3r1mbjou26vjnac1foiu3ogkypf7x6 0 19748 262126 262125 2013-04-19T20:23:13Z Droadnaegel 1133 {{Wikistiel}} wikitext text/x-wiki {{Wikistiel}} ''Nihilisme'' is binnen 'n filesofie 'n begrip dat wödt gebruukt um de ontkenning van 't bestaon van betekenisse of weerde in de weerld an te duden. 't Woord kömp van 't Latiense "nihil" dat letterlik "niets" betekent. De tarm is stark verbunden met de filesoof [[Friedrich Nietzsche]], wölken völle met Nihilisme gaanks is ewest. ==Geschiedenisse== De tarm bestiet in ieder geval al sinds de Fraanse Revolutie. In de filesofie wöddeb nihilisme populariseerd deur Friedrich Heinrich Jacobi in 1799, in 'n kritiek op Fichte. De tarm wödt in disse tied gebruukt um 'n ofkering of ofbraak te beschrieven van ‘heugste weerden’. De tarm wödden negatief gebruukt, zölfs as skeldwoord. In de eerste helfte van 'n 19e eeuwe wödden de tarm in veul laanden gebruukt deur diegenen die vreesden veur de slechte invloed van 'n ofkering van 't geleuf en de gaangbare culturele weerden. Disse schrievers vreesden 'n beweging "die niets heel late van wat veur hen de heugste weerden bint." Met Toergenjevs Vaders en Zonen wödden in Ruslaand in 'n jaoren ‘60 van de 19e eeuwe de tarm nihilisme veur de eerste maol gebruukt in positieve zinne. In dit boek gef de heufdpersoon Basarow de volgnde definitie: " 'n Nihilist, da's iene die niet bög veur autoriteiten, iene die gin principe zomar op goed geleuf annemp, hoe goed en eerbiedwaordig 't ok moggen ween..."[4] De nihilistiese beweging die in Ruslaand opkwamen in de jaoren 1860-1870 haden gin vastumliend programma en wödden kenmarkt deur 't zich ofzetten teegn de gaangbare overtuugings. De tarm gung over op de hierop volgnde radicalere gruperings. De tarm wödden hierop meer en meer gebruukt um extremisten van elke vörme te beschrieven, en wödden daormet wederumme töt scheldwoord. ==Nietzsche== Met Friedrich Nietzsche is 't begrip nihilisme 'n stark filosofies begrip ewödden. 'n Iendudige definitie is lastig te gewen, umdat e de tarm in verschillende vörmen veurstelt. Gemeenschaplik in 'n definities is 'n besef van zinloosheid. 'n Bekende umschrieving van Nietzsche: „Was bedeutet Nihilismus? - Dass die obersten Werte sich entwerten. Es fehlt das Ziel. Es fehlt die Anwort auf das ‘Wozu?’." Nietzsche umschref zichzölf as 'n nihilist, mar wel vanuut 'n eagen invalshoeke. Dit wödt teegnwoordig grotendeels bestreden. Zien positieve opvattings over 't bestaon van waorheid en zien erkenning van de (meanslike) natuur en geaordheid onderscheid hum van de heufdstreuming in 't nihilisme. Zien verwarping van 't bestaon van 'n volmaakten bronne van absolute, universele en transcendentale weerden hef e gemeen met 't nihilisme, mar aans dan aandere nihilisten was e gin nihilist in hatte en nieren en hef e 't nihilisme nums verdedigd en toonden hi'j zich der zölfs heel krities over. Zien gecompliceerde verhoalding met 't nihilisme blek onder meer uut zien bewering dat "waorheden illusies (bint), waorvan wi'j vergetten biny dat ze 't bint", en zien stelling dat 't christendom de ultieme vörme van nihilisme zol ween. Volgns Nietzsche wödt 't nihilisme kenmarkt deur: Ongeldigheid van moraal, in de zinne dat morele weerden gin absolute geldigheid hebt; moraal is subjectief. Ongeldigheid van waorheid: objectieve eeuwige waorheden bint nie kenbaar; waorheid is subjectief. Der is gin god: 'n eeuwigen macht bestiet niet; de meanse stiet allenig. Eeuwige herhaling: de geschiedenisse hef gin doel. Um disse redenen wödt Nietzsche ok wel ezien as 'n existentialist. De weg uut 't nihilisme zöt Nietzsche in de mooglikheid van meansen om übermenschen te wödden, die zich niets eleegn laot lign an bestaonde conventies mar hun eagen weerden schept, 'tgene kan leiden töt 'n Umwertung aller Werte. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Filosofie]] 5y2xpy7wjzomdmcahela6jz2b8eyrhq 0 19759 273739 262431 2014-03-30T11:58:13Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki '''Veuruutgaanksgeleuf''' is de opvatting, gedachte of weanse dat in de meanslike saamleving, de werold, of de warklikheid 'n vergaank gaanks is wök zollen uutbleuien naor 'n bettere werold. As deur 't subject 't (juuste) vri'je haandelen van de meanse as neudzaaklike veurweerde veur de realisatie van de veuruutgaank wödt beschouwd, dan sprek men ok wel van 'n maakbaarheidsgedachte. Aandere vörms van veuruutgaanksgeleuf bint egrond in 'n deterministiese weroldbeschouwing, waorbi'j de ontwikkeling as 'n zichzölf neudzaaklikerwies voltrekkend proses wödt edacht. De meeste vörms van veuruutgaanksgeleuf ontstön tiedens [[de Verlochting|de Verlichting]], waorin ofstaand wödden enummen van rilligieuze opvattings as zol de werold 'n eandig en onbeheersbaar geheel vörmen en waorin 't geleuf in 't verlössende vermogen van de rede op de veurgrond traden. Veurbeelden van veuruutgaanksgeleuf bint te vinnen in 't Hegeliaanse idealisme en 't socialisme. Sommigen ziet ok verwaantschap met 't darwinisme. In verschillende wetenschaplike disciplines is der teegnsworig starke kritiek op 't veuruutgaanksgeleuf. 't Idee wödt eziene as etnocentries waorbi'j de moderne saamlewing better zol ween das aandere of oaldere vörms. Ok de teleologiese vermeende doelgerichtheid wödt bekritiseerd. Buten disse disciplines is 't echter nog 'n prominent anwezige opvatting. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Filosofie]] [[Kategorie:Geleuf]] jl4mw60jpxln4vidz49x8r2a1en31q4 0 19761 276393 269690 2014-08-24T09:03:33Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki De '''Germaanse mythillogies''' bint n ri'jchien vertellegies die in de rondte deuden bi'j de veurkristlike Germanen. t Göng over de oorsprong en n geschiedenisse van de goden, de weerld en de meansen. == Umschrieving == Wieduut wödt bi'j de terme gebruukt veur de [[mythologie|mythillogie]] van alle [[Germanen|Germaanse]] volker, hierbi'j heurt ok de [[Noorse mythologie]]. Manks wödt de terme ok gebruukt um juustem alle mythillogies an te duden wölken niet beheurt töt de Noorse mythillogie. De niet-Skandinaviese (Noorse) Germanen wödt ok wel as de Kontinentaal-Germaansen an-eduud. Alhoewel beiden wel an mekare waogt bint, bint ze nie heelmaole te vergelieken. Ze bint in ieders geval nie psies geliek an mekare: um t op te numen bint beveurbeeld in [[Scandinavië]] [[Frigg]] en [[Freya]] tweeë verschillenden, maa wel verwaante godinnen, terwel zi'j in de Kontinentaal-Germaanse mythillogie maa iéne godinne is. Over de Kontinentaal-Germaansen mythillogie binne wi'j barre weinig wies, umdat dissent grotendeels verleuren göngen toe de kontinentale Germanen töt t Kristendom overgöngen. Dit in teegnstelling töt de Noorse mythillogie, waor t Kristendom n zettie later zich göngen uutbreijen. De Noorse mythillogie hef t vol-ehoalden töt de tied van de [[Vikings]], waor t nog laank levendig was, en wölken rond 't jaor 1000 op schrift ezet wörn. De karn van de Germaanse mythillogie hef völle overienkomsten met aandere Indo-Europese mythillogies, zo as de Slaviese, Griekse en Keltiese en (in mindere maote) zölfs met de Indiase myhillogie. Maa dat mut ok niet wonderlik ween, want de oorspronklike Indo-Europeanen splitsten zich rond n tweede millenium veur Kristus of in ofzunderlike volker en zekers in de eersten eewen daornao was der waorschienlik nog völle overienkomst op rilligieus en kultureel gebied. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Germaanse mythologie| ]] [[Kategorie:Germaanse oaldheid]] lxy931f7gcmol08g886kwemju51prmf 0 19762 285402 285072 2016-10-04T13:13:21Z 62.140.137.107 /* Natuur anbidden */ wikitext text/x-wiki De '''Oldsaksiese rilligie''' was 'n [[natuurgodsdienst]] wat d' oale [[Saksen (vôlk)|Saksen]] beléédn. Met 't kommen van 't Kristndom (8e ewe) verdwennen de rilligie zuties an. D' informasie wa'w hebt oaver de Saksiese rilligie is barre. Mar de tied hef toch éénkele dinge oaver-eleverd wat oons wel iets vertelln kan van de rilligie. We mut 't nemmen met 'n driemoal wetsbuke deur Fraankn eskréévn, Angelsaksiese oaverleév'rings en de Noordse mythologie. Ok de oaverleév'rings van plaatsenämen, völksvertelligies en 't [[Nedersaksies|plat]] uut 't oale Saksenlaand, mar ok d' Oldengelse taal, met 't roadn en spekuleern. Der bint 3 dinge tiepies an de Saksiese rilligie: * Vereren van de natuur, van de vruchtbaarheid en de natuurkrachten. * 't Noodlot, wat de Saksen anduden met ''Wurd'', en de Angelsaksen met ''Metod''. * Rechtveerdigheid en örde, wat onderhöllen wödden bi-j 't Ding. ==Natuur anbiddn== D’ Oldsaksiese rilligie giet trugge op de vrogste vörme van rilligie: vereern van de natuur, van de vruchtboarheid en de natuurkrachtn. D' oalp Saksn haarn 'n animisties geleuf; all's hef 'n ziele, van 'n stien, 'n plaant, 'n peerd töt 'n runetekkn. D' hele natuur lef en 't stiet in kontakt met 't heugern. Ze geleuvn dat de (veuröölder-)geestn en de godn in de veurwarpn woandn. 't Is 'n rilligie wat krap met d' éégn umgewing en politiek verbundn is. Komplete woldn, reviern en stiene wödden der vereerd. D' olde Saksen haarn ééglik gien völgodndom, zi-j vereren d' heugste Macht ('t lot; gaank van de dinge) onder verschillnde naamn, woarvan de dichters later goodn maakt hebt. In 't Angelsaksiese gedicht [[Beowulf]] wörd d' heugste Macht ''Metod'' enuumd. Metod is d' ewige moate van de dinge, gewaar te wörden in n sterrenhemel, in 't onder- en boaven kommen van de zunne, in d' ofwisseling van de joartiedn, in 't méénslik leevn en de vörms van d' hele natuur. ===D'heugste macht: 't Lot=== 'n Groot verschil tussen de Saksiese- en Kristlike rilligie is dat de Saksiese gode, geiste en aander bovennatuurlike wezens nie almachting waren, en ok nie volmaakt. Machtiger as alle gode en alle wezens was veur de Saksen d' alderhoogste Macht: 't (nood)Lot. In 't [[Oldsaksisch|Oldsaksies]] hiet 't lot ''Wurd'' (wat te vertalen is as de 'dreie van de dinge', en wuk et woord körtbi-j 'wörden', ''weerde' en 'Eerde' lig)) en ''giskap'' (schepping), in 't Oldengels ''Metod'' (wat körtbi-j ''Metten'' lig). Ok oons woord ''oorlog'' kump van dit onmeunige lotsbesef, wat oonze veuröölder haren: oen noodlot in de stried. Tegen oaver oen ''Wurd'' passen allinnig maar onderwarping, 'n meanse konnen niks veraanderen an etgiene oaver hum was beschikt. Saksen vreugen heur sjamanen dan ok nie noar 't lot umme der tegen in te goan, waant 't hoogste haalbare was umme deur middel van woarzeggeri-je, teuvenari-je of bepoalde rituelen proberen te begriepen wat ''Wurd'' veur oew bepoald haren. ===natuurgeiste=== [[File:Älvalek.jpg|thumb|links|400px|[[August Malmström]] (1829–1901): Daansende [[elf (mythologie)|alfen]] op 'n meer, 1866]] 'n Alf is iene van de vruchtbare natuurgeiste of natuurkrachte. Den waren al veur der ok mar gode ontstön waren in warken. Zi-j warkt met an 't bouwen, 't op staand holden, mar ok 't ofbrekken, van de weerlden. D' [[alven]] bint de vruchtbaarheid in persoon. Iej haren lichtalven en donkeralven. Lichtalven zörgt veur de grui van plaante, gaven licht as de zunne. Donkeralven waren d' alven den in d' aarde wonen, donker waren en veur nachtmerries en ziektes zörgen. D' Alven kunt d' oalere varsie ween van de Wanen uut de Noordse mittelogie. Alven komt aait nog vake veur in de [[Nedersaksische sagen en legendes|Saksiese sages]], op 't hele oale Saksenlaand, wat beduud dat 't geleuf in Alven/natuurgeiste wied ewest is. Iej haren ok de [[dwarge]]. Dwarge waren kleane wezenties den in de bossen en onder n grond leven. Van heur wörd ezegd dat zi-j machtig goede iezersmeden waren, doar woar de Germanen ok bekend umme stunden. Ok gebruken de dwarge völle teuvernari-je. ===Hunen=== Reuze wörden bi-j de Saksen Hunen enuumd. De Saksen den vrogger in et hudige Drenthe wonen vertöllen dat de Hunen d' [[Hunebed|Huneberren]] estapelt haren. De Germaanse mythologie hef völle vertelligies oaver reuze. De waren ait met de reuze in vechten. De reuze proberen elk moal weer umme veur ellende en ongeregeldheden op d' weerld te zörgen. Alle ellende, ordeloosheid en chaos in de weerld wörden op de reuze hen-ewessen, zi-j waren de persoonliking van chaos. Reuze komt ok nog vake in de volksverhalen in veur. Ok wörden ze eziene as de oerkrachte. Veureerst was ter nog gien heelal, toe was 't allinig mar chaos. ==Gode== Op Saksies grondgebied wörden de traditionele Germaansen gode anbeden; Woden, Frija, Thinguz en Thunaer. De darde en vierde moand in 't Oldengelse kalendar komme wi-j 'n naam Hrethmonath en Eosturmonath, "moand van Hretha" en "moand van Ostara" tegen, disse waren woarschienlik godinnen die anbeden wörden. De [[Saksiese godn]] wöd in 'n appart artikeltie behaandeld, omdat ter van de gode der 'n hele bulte bint. ==Saksiese bondstekkens== ===Irminsûl=== [[File:Zerstörung der Irminsaule durch Karl den Großen by Heinrich Leutemann.jpg|thumb|250px|De verstoring van d' Irminsul deur Karel de Groten, Heinrich Leutemann (1824-1904)]] D' Irminsûl was 'n machtig belangrieke verbeeldenisse veur de Saksen. De [[Irminsul|Irminsûls]] waren slim hogen pöale, zoelen of mangs ok wel es ofebeeld as 'n hele dikken boom. 't Haren 'n grote symboliese weerde veur de Saksen. Der wörd vergelieking emaakt met den weerldboom [[Yggdrasil]] uut de [[Noordse mythologie|Noordse vertelligies]]. Den hef zien wörtels uutstekken in de onderweerld en zien takken höld 't dak van de weerld oavereande. 'n Naam van ''Irminsûl'', wat [[Oldsaksisch|Oldsaksies]] is, mut vertaald wörden met ´alzoele´ zo as 't latijnse ''universalis columna '', umdat 'e 'as et woare alles ondersteunen', maar der is ok wel weer 'n verbaand eleg met n Saksiesen god [[Irmin|Hirmin]]. Eande 8e eewe wörden der 'n Irminsûl neeregooit deur Karel 'n Groten, doar waren de Saksen zo hellig van dat ze as wraak aktie d' eerste karke van [[Deventer|Deempter]] in de braand in estökken hebt. Zo stunden n' Irminzulen ok veur den weerldboom, bi-j de Noordsen stämme an-eduud as [[Jegdrasiel]], de verbindingsliende tussen de hogere- en legere sferen en d' aardsen, tussen 't ontzichtbaren en 't zichtbaren. Dissen boom heuld alles bi-j mekare. ===Saxnôt/Seaxneat=== [[saxnot|Saxnôt]] was 'n Saksiesen god. Hi-j wörden in et noordwest-Europese laand en ok op 't deur de Saksen vereuverde deel van Engelaand anbeden. Op 't Engelse Essex wörden Saxnôt (Oldengels: Seaxneat) eziene as den veurva van de Oost-Saksen. In de [[Oldsaksiese deupgelofte|Utrechtse deupbelöfte]] wörd esprökken van ''[[Donar|Thunear]] endi Woden endi Saxnôt''. Hi-j was zeer zeakers den stamgod van de Saksen en was eem belangriek as -zo as veur alle Germanen- de göde Woden en Thunear. Luu zegt mangs dat 'e gien ni-jen god is, maar 'n aanderen naam is veur 'n god [[Tyr|Thinguz]] of 'n god [[Frey|Frey]]. Ok Hirmin wörd mangs eziene as geliek-an Saxnôt. 't Is nooit helemoale duudlik ewörden. ==Orde beholden== De Noordse vertelligies zit vol met 't thema orde. Gode waren 'n helen tied gaanks met d' orde te beholden of 't terugge winnen tégenoaver duustere krachten, veurnamlik den reuze. Thunears' kracht en zien hamer bint zien belangriekste wapens in 'n stried. Thunear göngen aait maar verdan met gerechtigheid en gezagbeholding. Dorumme wörden Thunear krap-an verbunden met de wet en haren de Germanen dorumme vertrouwden luu in hum. 't Thing wörden dan ok aait op donderdag eholden, den dag van Thunear. ==='t Thing=== 't [[Ding (rechtsgeleardheid)|Thing]] was de joorlikse rechtsprake van de Germanen. Hier kwaam vertégenwoordigers van elken stam bi-j mekare, umme ni-jen regels en wetten of te proaten, en umme misstaanden rechte te zetten en, woor neudig, straffen uut te delen. Hier wörden, noar 't lek, aait Saxnôt en/of Thinguz an-eröppen. Bi-j de Saksiese stam van de [[Tubaantn|Tubaanten]] was Thinguz as ''Mars Thincsus'' bekend, onder de Noordsen as Týr, Thinguz is dan ok vernuumd noar 't Thing. Aait wörden 't Thing eholden bi'j heiligen beume. Beume waren de verbeelding van de as godachtig vereerde natuur. 'n Missionaris Lebuïnus zol 'n moal noar 't Thing te [[Maarkel]] ewest hebben, umme door de Saksen proberen te bekeren tut 't kristlike geleuf. ==Völva== Ne Völva was ne vrouwlike zieneresse van de Germaanse en Keltiese saamleving. As zieneresse was de völva een sjamaaninne, die zungen in traans lieder, bezwerings spraken e uut en 't lot veurspelden zi-j. Ne völva wörden as völkundig, ('kundig in völle') eziene, wat wol zeggen, dat zi-j völle benul haren van [[seiðr|sjamanisme]], [[spá|hekseri-je]] en [[galdr|profetie]] haren. Eur deun de gode dienn, 't lèzen van de veurtekkens en 't veurspellen van ''Wurdgiscapu''. Eur göngen veur tiedens de godsdienstige rittuelen en offers. En haren benul van de runetekkens. Ne völva preuten met d' heugere wezens; d' Irminsul stiet veur de weg wuk ne völva ofleg deur de verschillende weerlden en heugtes hen, op 't geistliken. Ne völva haren machtig völle anzien, en wörden eziene as de vertegenwoordigster van de godinne Fri-ja op Midgaard (d' Aarde). Uut de ''Utrechtse Index'' kump de voalgende praktieken van de völvas: 't gebroek van teuverlieders, 't veurspellen met hölp van vögels, peerde, rundermest en niezen. 't Gebroeken van dierenharsens veur veurspellen. 't Duden van vlammen as veurtekkens. De woarzeggeri-je uut de moansverduusterings. 't Oproepen van störm en gebroeken van hoorns en bekkers. Woarzeggeri-je met hölp van de [[runetekens]]. Ok deun de Völva's 't wieden van de gödenbeelden en de rittuelen. De sages oaver de [[Witte wieven]] bint 'n oaverbliefsel van dit geleuf in disse wieze vrouwluu ('witte' kump van et Twentse 'wetten' en/of van et Duutse 'wissen'). ==De doden== ===Begravenisse=== Artikel 7 van d' [[Utrechtse index]] sprek van 't verbraandn van liekn. Dat kwaam ende 8e ewe aait nog veur bi-j de Saksn. Uut opgraavings is eblekkn dat in de lope van de 5e ewe Saksn oavergungn noar begraavn. Dit gebeurn veural allenne met eedeln en vörstn. Op Drenthe is de [[Prinses van Zweeloo]] oes zo'n eedeln graf bekend. ===Offeri-je=== Gewoon was 't umme veurwarpn te offern an de goden. Der bint dan ok völle van zukke offerveurwarpn op 't vanne terugge evundn. Dat offern van heur kostberheedn gungen heul slim. Noa de karstning gungn 't zölfs ekenomies völ better bi-j de Saksn, umdat zi-j nie meer heur kostberheedn van de karke offern möchtn. Met sommige gevalln wördn der ok dier- en means offers ebrach. De offeri-jn gebeurn altiedn bi-j heilign- bronnen, reviern, beume en stiene. Hier wördn dan belöftn ezwöörn en grote moaltiedn egetten. Artikel 9 van d' Utrechtse index verböd 't doen van meansnoffers. Dit was 'n Germaans gebruuk dat op d' 8e eewe mangs nog veurkwaam. At ter nen vörst of 'n eedeln uut de tied kommen wördn zien slaavn en aandere dienaarn hum as grafkedo met-egeevn. Zo kondn zi-j hum in 't hiernemoals vadder dienn. Ok offern ze beveurbeeld kriegsgevangenn noa 'n veldslag wat ewunnn was. Der bint vrogge graavn met resten van Romeinse soldöate evundn. In 'n brief den paus Gregorius III op 732 an Bonifatius schrevvn, verordeeln e 't verkoop van slaavn veur offergebeurn. ===Veuröölderverering=== Saksn deun ok an veuröölder verearn. Zi-j geleuvn dat 'n doodn as 'n (natuur)geest kwaam te zwarven. De doodn kunt op die meniere nog iets betekkenen veur dien verwaantn, deur oaver heur te waakn, zörgn veur d' oogstn en leevnskracht an de ni-je, jonke kinders. Op de grafheuvels wördn offers ebrach, de veuröölders herdacht en zeegn ofebeedn. Woarschienlik geleuvn de Saksen ok dat ter 9 weerldn bestundn, net-as de an heur verwaante Noordse stammen. 'n Doodn reisden as geest de weerldn of. Ienene den de tied uut kwaam deur 't zwoard kwaam op [[Walhalla|Walhalle]] terechte. Valhalle was d' 'Hal van de gevallenen', 't huus van Woden. Doar zi-j n' heeln dag as heldn bier zeupen, de lekkerstn vleis vrattn en met mekare vöchtn. Met Midwinter geleuvn de Germaanen dat al de 9 weerlden kört bi-j mekare kwaam. De doden-deur-'t-zwoard deun dan met de [[Wilde Jacht]] met, doar ze de duusternisse zollen verjaagn, en kwaam dan ok langes bi-j dien verwaanten. Hier kump de sage van [[Derk met den beer]], uut Gelderlaand, ok vot. ==Rilligieuze symbools== [[file:Twentse-Geveltekens-2.jpg|thumb|left|650x400px|Gevelteken met '''donderbessem''', '''zunnerad''' en '''moanstaanden''' met kelke en kruus.]] De kelender en de feesten van de Saksen waren ebaseerd op de natuurlike [[zunnewende|zunnwendes]], de dreie van 't leven. 'n Antal Saksiese symbools, die aait nog te vinnen bint op Oost-Sallaandse, Twentse en Achterhoekse [[Gewelteekn|gevelteekns]], bint 't [[zunnerad]], de [[maone|moanestaandn]], de peerdnkoppen en de [[doonderbessem|donderbessems]]. 't Zunnerad was even-iens baseerd op de natuur en zien zunnewendes,'t is 'n belangriek Germaans symbool, en ok n heln oldn. 't Zunnerad kump al veur op zo'n poar joar honderdn veur Kristus op d' oale Skandinaviese laandn op stiene op-ekrast. Aander typies Saksiese teekns bint d' Irminsûl ('n flinkn boom) en 't peerd, of: Saksenros. 't Peerd kom iej oaveral in tègen op old Saksies grondgebied, zo as de vlagge van 't Engelsn Kent of 't logo van FC Twente. Ok vind iej gekruustn peerdnkoppn op de gevel van Twentse boerderi-jgies. 't Peerd zol ofkomstig ween van de Saksiesn held [[Widukind]] en aans van 't peerd van Woden, [[Sleipnir]]. De roetevörme op Twentsn en Achterhoeksn gevels bint ofkomstig van de runeteekn (Germaans alfabet) veur de klaank ''ng'' en hiettn Inguz. Inguz was ok nen god den stundn veur 't goed goan, laandbouw, vruchtbaarheid en arflikheid/arfenisse. De Saksen bereupen zich d'r ok op dat zi-j ofstammen van dissn god. Ok he'j 'n zaandloper motief, noe nog terugge te vinden op stiepels van oldere boerderi-jn. Disse zol ok terugge goan töt 'n runeteken. ==Feesten== De Saksen haren een antal joarliks trugge kommende feesten. Dise feesten waren ebaseerd op de natuurlike [[zunnewende|zunnwendes]]. Wukke de dreie van 't lèven bepoalen. Grote rittuele vuren tiedens heur feesten maakten vake 'n belangriek gedeelte uut. Doar sprungen ze deur en daansen ze um hen. d' Asse struien ze vervoalgs rittueel oaver 't laand hen uut veur vruchtbaarheid. Völle van disse vuren hebt de karstening oaverleeft, deank beveurbeeld an de poasvuren en braandwielen. Ok aandere gebruken zo as de Midwinterhoorn en de [[Meiboom|Meeiboom]] hebt de karstening oaverleeft. De Saksen brachten heur godheid, in de gedoante van 'n beeld, vier moal op 't joar offers, kört bi-j de ewiede plaatsen op 't heilige wold of 'n soort tempel. Noa 't offer wörden 't beeld (of meerdere beelden) deur de gouw, of oaver 't laand, de rondte in edragen, umme 't heil dat bi-j 't offer ofebeden was, oaveral hen te brengen. De warken van de priesters en teuvenaars tiedens heur gebruken waren 'n belangriek element. De voalgende doatums bint nie helemoale krek op 'n dag of, 't gebeuren aait wenneer as de zunne en/of de moane op 'n bepoalde staand stunnen. De Saksiese kalender begunnen op 25 december en op de moand december en januari (=juul) wörden een 12 däge durend festival enaamd 't Jeelfeest gevierd. Op disse moanden vunden ok 'nn Modra niht of "nacht van de moe's" plaatse, n rilligieus evenement woaroaver barre weinig bekend is. * '''Jeel''' 21 December: 't [[Joelfeest|Jeelfeest]] of Midwinter duren twaalf dage, woarvan de körtsen dag op 't joar de belangrieksten was. Vake wörden der jeelvuren an-estökken en 'n bulte kabaal emaakt, woarmet de duustere krachte op 'n ofstaandtie eholden wörden. 't Was 'n rittueel vuur umme de zunne weer wakker te kriegen, de kolte van n winter vot te jagen en de vruchtbaarheid van lente terugge te hebben. Op dissen nacht kwaam Derk met n beer langes met de Wilde Jacht, bestoande uut 'n leger van de zielen van de doden. De doden kwaam dan ok langes heur verwaanten, umme eur te zègenen veur 't kommend joar. Dit, heel belangrieke, feest wörden deur de Roomsen ummevörmd töt 't Karstfeest. Van dit feest hef 't [[Mirreweenterhoorn|Midwinterhoorn bloazen]], kabaal maken (vuurwerk, carbid schieten) en vuren de karstening oaverleeft * '''Ostara''' [[Ofbeelding:Paasvuur.jpg|thumb|280px|'n Poasvuur bi-j [[Onstwedde]] op [[Poaske|Tweede Poasdag]] 2004]] 20 Meert: Ostara, of Poasen, vieren de Saksen de ere van 't opni-j ontwaken van 't lèven. Zi-j eert de natuur, die noa n winter, zien vruchtbaarheid terugge kreg. Hier kump 't poasei ok vot. Luu goat ter van uut dat tiedens dit feest veural [[Ostara]] wörden an-eröppen. Ostara wörden mangs geliek-an emaakt met de noordse godinne [[Frieja|Freya]]. Ostara is de godinne van 't licht, de warmte en vruchtbeerheid. Ostara is vernuumd noar 't oosten, doar woar de zunne daags opkump. De optochten hebt deur de ewen hen 'n rondgaank ewest, 'n optoch woarbi-j wi-j dan deankt an 't trekken umme de stiepel hen met [[vlöggeln]]. Ok bint oale germaanse ri-jdaansen bekend woormet lieder ezungen wörden. Dit is ekarstend en ait nog op [[Ootmarsum]], in gekarstende varsie, joarliks edoane. 't Feest wörden in-ewisselt deur, 't toe al langer bestoande, Poasen. Van dit feest hebt 't [[boake|poasvuren]], 't [[vlöggeln]] en 't eier etten de karstening oaverleeft. * '''Walpurgusnacht''' was d' oavend die oavergungen van 30 april noar 1 meei. 't Is 'n veurjoarsfeest. 't Hef zien vergeliekings met 't Keltiese [[Beltane]]. Iej zol 't kunnen zien as 'n verleangde van 't Ostarafeest. 't Hef n beiden te maken met vruchtbaarheid en 't verdrieven van 't duuster en de kwoade geiste. Tiedens dissen nacht wörden Ostara/Freya en Frey an-eröppen. Vrogger vierden de Germanen de [[Walpurgisnacht]] met 'n groot feest en 'n lösse seksuele vri-jigheid. Jonke maachies göngen dissen nacht met de jonken keerls hen brommers kieken. Van dit feest hef de Meeibeume de karstening 't oaverleeft. * '''Litha''' 24 Juni: [[Midzommerfeest|Midzommernacht]], of 't Litha, is 't feest van 'n langsten dag en 'n körtsten nacht van 't joar. Vanof disse tied wörd de dage weer körter en kömp de winter körtbi-j. 't Volk geleuven dat tiedens midzommernacht de plaanten geneeskrachtige en magiese krachten haren. Zi-j waren dorumme flink in de weer umme te plukken. Grote vuren wörden der an-estökken umme de duustere krachte op 'n ofstaandtie te holden. Want de duustere krachte krègen noe zuuties an meer ruumte, umdat de dage noe körter wörden en de nachte langer. * '''Harfst''' 23 September: Harfst was de blieden tied dat ter oogst wörden. D' oogst woarmet zi-j n winter können oaverlèven. 't Is 't zoad wat ezeid is tiedens de lente, egruit deur n zommer hen, volgruit in n harfst en in d' aarde wukke tiedens winter doods is. 't Engels ''Harvest'' betekkend oogsten, èemas 't Oldsaksiesen ''Harbista''. Doar is oonzen woord harfst vandan ekommen. {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg|Haddenbarreg]]}} [[Kategorie:Saksen (volk)]] [[Kategorie:Geleuf]] [[Kategorie:Germaanse mythologie]] [[Kategorie:Germaanse oaldheid]] dz50na1y75s7rq9tjshnmod402rtz3n 10 19763 262301 2013-04-26T21:13:30Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '{{#if:{{{2|}}}|{{{2}}}|{{#property:{{{1}}}}}}}<noinclude>[[Kategorie:Mal met wikidata]] </noinclude>' wikitext text/x-wiki {{#if:{{{2|}}}|{{{2}}}|{{#property:{{{1}}}}}}}<noinclude>[[Kategorie:Mal met wikidata]] </noinclude> cgkhgs54r4yihwlyi26ee7rzk7xrv9r 14 19764 262302 2013-04-26T21:15:07Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Mallen interwiki]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Mallen interwiki]] blpthskalkc1t5pimakzn2mmcyo38wr 14 19766 262334 2013-04-27T21:59:33Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Wikipedie:Onderhold]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie:Onderhold]] b3mg2l7bteh4ospenhy1v75fj8hvli6 0 19767 277912 277895 2015-03-05T17:56:30Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Delaware (duurverwiesziede)]] vuur aandere betekenissen van Delaware.}} {{Amerikaanse staot | naam = Delaware | biejnoam = ''n Eerstn Stoat'' | vlagge = [[Bestaand:Flag of Delaware.svg|125px]] | wapen = [[Bestaand:Seal_of_Delaware.svg|75px]] | kaorte = Delaware in United States (zoom) (US48).svg | heufdstad = [[Dover, Delaware|Dover]] | oppervlak laand = 6452 | oppervlak waoter = 21,5 | inwoeners = 917.092 (2012) | dichtheid = 179 | tiedzone = UTC -5/-4 | ofkorting = DE | antal graafschappen = 3 | toe-etrejen = 7 desember [[1787]] }} '''Delaware''' (Oetsprekn as "Delle-wear") is nen stoat van de [[Vereanigde Stoaten]].<ref>Skoonwal t [[U.S. Census Bureau]] t reknt bie de de [[Zuud-Atlantiese Stoatn]], wörd t in t dageliks leawn vake bie de [[Noord-Oostelike Verenigde Stoaten]] reknd. Zowat alle keern at de Mid-Atlantiese stoatn eneumd wordt, zit Delaware doar ook bie.</ref> Op t zuudn en westn greanst t an [[Maryland]], op t noordoostn an [[Niej Jersey]] en op t noordn an [[Pennsylvanië]]. n Stoat hef zinn naam te daankn an [[Thomas West, 3de Baron De La Warr]], nen [[Groot-Brittanje|Britsen]] edelman en ook n eerstn koloniaaln goeverneur van [[Virginia]].<ref>[http://www.etymonline.com/index.php? Online Etymology Dictionary. Delaware.] Bekekn op 24-02-2007</ref>. De heuwdstad van Delaware is [[Dover, Delaware|Dover]]. Delaware lig int noordoostelike deel van t [[skiereilaand]] [[Delmarva]] en is n tweede-kleainsten stoat wat oppervlakte angeet, n stoat met op vief noa t minste antal inwonners, mer wal op vief noa dichtstbevolkten stoat (oawer de 900.000 inwonners op 6452 veerkaante kilometer). Delaware is opdeeld in dree strekn. Van noord noar zuud zeent dit [[New Castle County, Delaware|New Castle]], [[Kent County, Delaware|Kent]] en [[Sussex County, Delaware|Sussex]]. Terwiel't de twee zudelike strekn t aait van [[boern]] hef mutn hebn, is de strekke New Caste mear industrialiseerd. Vuurdet de [[Europa|Europeaann]] in t [[16e eeuw|16de joarhoonderd]] kömn anzeailn, woonn dr in Delaware verskeaidene groepn [[Oorsproonkelike Bewonners]], zo as de [[Lenape]] in t noordn en de [[Nanticoke]] in t zuudn. t Wör oorsproonkelik koloniseerd in [[1631]] duur de [[Hollaand]]ers, bie de [[Zwaanendaelkolonie]], kort bie t hudige städke [[Lewes, Delaware|Lewes]].<ref>[http://portal.delaware.gov/facts/history/delhist.shtml State of Delaware (A brief history)] (Engels)</ref> Delaware was ene van de [[Darteen Kolonies]] dee't metdeedn an de [[Amerikaanse Revolusie]]. Op 7 december 1787 was Delaware n eerstn stoat den't offisjeel n [[Amerikaansen Groondwet]] annöm, woerduur't Delaware nog aait bekeand steet as ''The First State'' (n Eerstn Stoat). ==Verwiezingn== <references/> {{Verenigde Stoaten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] fkim25iw83mvikyybcuxghc8fvi36w9 828 19768 277860 277859 2015-03-04T19:52:18Z Droadnaegel 1133 Scribunto text/plain function getProperty( propertyName ) local entity = mw.wikibase.getEntityObject() if not entity or not entity.claims then return end--the entity doesnt exist or have no claims local property = entity.claims[propertyName] if not property then return end--no such property for this item property = property[1] local propValue = property.mainsnak and property.mainsnak.datavalue if not propValue then return end --property doesnt exist if propValue['type'] == 'wikibase-entityid' then local linkTarget = mw.wikibase.sitelink( "Q" .. propValue.value['numeric-id'] ) local linkTitle = mw.wikibase.label( "Q" ..propValue.value['numeric-id'] ) return linkTarget and linkTitle and mw.ustring.format( "[[%s|%s]]", linkTarget, linkTitle ) or linkTitle elseif propValue and propValue['type'] == 'string' then return propValue.value end end function property( frame ) return getProperty(string.upper(frame.args[1])) end function getLabel( propertyName ) local entity = mw.wikibase.getEntityObject() if not entity or not entity.claims then return end--the entity doesnt exist or have no claims local property = entity.claims[propertyName] if not property then return end--no such property for this item property = property[1] local propValue = property.mainsnak.datavalue if not propValue then return '' end --property doesnt exist if propValue['type']=='wikibase-entityid' then return mw.wikibase.label( "Q" ..propValue.value['numeric-id'] ) elseif propValue['type'] == 'string' then return propValue.value end end -- Return the label for property, or the label of the linked entiy of that property function label( frame ) return getLabel( string.lower(frame.args[1] )) end function getImageLink( propName, width) local entity = mw.wikibase.getEntityObject() if not entity or not entity.claims then return end --the entity doesnt exist or have no claims local property = entity.claims[propName or "P18"] if property then local width = width or "220" return mw.ustring.format( '[[File:%s|%spx]]', property[0].mainsnak.datavalue.value, width ) end end --use this function to get associated image to be used in the article function imageLink( frame ) return getImageLink(string.lower(frame.args[1]), frame.args["width"]) end return { imageLink = imageLink, Image = imageLink, File = imageLink, label = label, Label = label, property = property, Property = property, getProperty = getProperty, getImageLink = getImageLink, getLabel = getLabel } 2fs58sv3irqjguuz6gvw9tqtdxz56e1 0 19770 277708 277707 2015-02-26T13:57:41Z 37.153.198.106 wikitext text/x-wiki 'n '''Oldsaksiese deupgelofte''' of '''Utrechtsen deupgelofte''' kump uut 'n eande van de [[8e eeuw|8e eewe]] (776-800) en is 'n [[Christendom|kristlike]] tekse in [[Oldnederlaands]], 'n oale [[West-Germoanse toalen|West-Germaansen sproake]], woarmet de bewonners van de deur de [[Karolingen]] onderwörpen gebieden hun gleuf in de Germaansen rilligie mossen ofnem en hun gleuf in God 'n Va, Kristus as Gods Zeune en de [[Heilige Geest|Heiligen Geest]] bevestigden. == De tekste == {|style="padding:20pt; background-color:#EEEEEE; margin:5pt 0pt 5pt 0pt" |- | ''1. Forsachistu diobolae?'' ||1. Verzaaks doe de duvel?, |- | ''& respondeat. ec forsacho diabolae.'' ||en antwoorent: Ik verzake de duvel. |- | ''2. end allum diobolgelde?'' ||2. en allen duvelgeald? |- | ''respondeat. end ec forsacho allum diobolgeldae.'' ||antwoorent: en ik verzake allen duvelgeald. |- | ''3. end allum dioboles uuercum?'' ||3. en allen duvels warken? |- | ''respondeat. end ec forsacho allum dioboles uuercum and uuordum,'' ||antwoorent: en ik verzake allen duvels warken en woorden, |- | ''Thunaer ende Uoden ende Saxnote ende allum them unholdum, the hira genotas sint.'' ||Dunner en Woden en [[Saxnot|Saksnöt]] en al den on-goden, die heur genöten zint. |- | ''4. gelobistu in got alamehtigan fadaer'' ||4. gelöfs doe in god d' allemachtigen Vaar? |- | ''ec gelobo in got alamehtigan fadaer'' ||ik gelöve in god d' allemachtigen Vaar. |- | ''5. gelobistu in crist godes suno'' ||5. gelöfs doe in Kristus gods zöne? |- | ''ec gelobo in crist gotes suno.'' ||ik gelöve in Kristus gods zöne |- | ''6. Gelobistu in halogan gast.'' ||6. gelöfs doe in d' Healigen Geest? |- | ''Ec gelobo in halogan gast.'' ||ik gelöve in d' Healigen Geest. |} {{Dialekt|sdz|[[Vechte|t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Germaanse taol]] [[Kategorie:Germaanse oaldheid]] j4z17opoo2j04rcz8dpgpcgzq9zepz1 0 19772 276395 267830 2014-08-24T09:04:56Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki De '''''Indiculus superstitionum et paganiarum''''' ([[Latien]] veur 'liesien van bi'jgeleuvige en heidense gebruukn') giet oover 'n liesien van 30 of te keurn gebruukn van de heidense [[Friezen]] en [[Saksen]], denn deur de eertieds ekerstende Fraanken in 'n 8e eeuwe onderwörpn waarn. De lieste is op-esteld in karklike kring, waorschienlik um en naobi'j 't eande van 'n [[8e eeuwe]], in 't Latien en der stiet 'n paar van de oalds bekende Nederlaanse woorn in, waoronder 't woord ''[[nodfyr]]'' (noodvuur). In 't manuscript stiet de lieste drek nao 'n [[Oldsaksiese deupbelofte]] (ok wel Utrechtsen deupbelofte ehietn). ==Inhoald== In de lieste wöd of te keurn vererings enuumd op heilige plaasn in de netuur as bronnen, bomen en stienen. Verder wödt 't gebruuk of-ekeurd van toversprökn, amuletten, wichelari'je, bepaolde ritueeln bi'j hun doojn, feesn ter ere van hun heidnse goden en de anbidding van de maone. #''De sacrilegio ad sepulchra mortuorum''. – "Over heiligschennis bi'j de graven van doojn" #''De sacrilegio super defunctos id est dadsisas''. – "Over heiligschennis boven de doojn, 't doodsmaol" #''De spurcalibus in Februario''. – "Over banketten in februari" #''De casulis id est fanis.'' – "Over kleane gebouwn, dat wul zegn schrijnen" #''De sacrilegiis per aecclesias.'' – "Over heiligschennis an karkn" #''De sacris siluarum quae nimidas vocant.'' – "Over boomheiligdommen, die ze nimida's nuumt" #''De hiis quae faciunt super petras.'' – "Over de dingen die ze doet boven bepaolde stienen" #''De sacris Mercurii, vel Iovis.'' – "Over offers an Mercurius of Jupiter" #''De sacrificio quod fit alicui sanctorum.'' – "Over de offerdienst veur ien of aandere heilige" #''De filacteriis et ligaturis.'' – "Over amuletten en bindsels" #''De fontibus sacrificiorum.'' – "Over offeren an bronnen" #''De incantationibus.'' – "Over bezwerings" ([[Galdr]]) #''De auguriis vel avium vel equorum vel bovum stercora vel sternutationes.'' – "Over de veurspellings uut mest van vogels, peerden of runder en niezen" ([[Spá]]) #''De divinis vel sortilogis.'' – "Over toekomstveurspellings en 't warpen van 't lot“ #''De igne fricato de ligno id est nodfyr.'' – "Over 'n vuur emaakt van geraspt holt, wat hiet ''nodfyr''" # ''De cerebro animalium.'' - "Over de dierlike harsens" # ''De observatione pagana in foco, vel in inchoatione rei alicuius.'' - "Over heidense waornemming in de panne, of in 't begun van elk ding" # ''De incertis locis que colunt pro sacris.'' "Over plasen op ongewisse plekke, die zi'j as heiligdom vereert" ([[nemeton]]s) # ''De petendo quod boni vocant sanctae Mariae.'' "Over de anroep van de goedgezonde, die as Heiligen Maria wödt eziene" # ''De feriis quae faciunt Jovi vel Mercurio.'' "Over feesten die zi'j veur Jupiter of Mercurius hoald" # ''De lunae defectione, quod dicunt Vinceluna.'' - "Over de maonsverduustering die ze Vinceluna nuumt" # ''De tempestatibus et cornibus et cocleis.'' - "Over stormen, de hoorns van stieren, en slakken" # ''De sulcis circa villas.'' - "Over groeven rond boerderi'jen" # ''De pagano cursu quem yrias nominant, scissis pannis vel calciamentis.'' - "Over de heidense renloop die ze ''Yria'' nuumt, met kleding en schoenen" # ''De eo, quod sibi sanctos fingunt quoslibet mortuos.'' - "Over wat ze zölf umschrieft as 'n heilige dood" # ''De simulacro de consparsa farina.'' - "Over 't beeld van verspreide graonen" ([[graanpop]]pen) # ''De simulacris de pannis factis.'' - "Over beelden emaakt van doeken" # ''De simulacro quod per campos portant.'' - "Over 't beeld dat ze over de velden draagt" # ''De ligneis pedibus vel manibus pagano ritu.'' - "Over holten voeten en haanden naor de heidense rite" # ''De eo, quod credunt, quia femine lunam comendet, quod possint corda hominum tollere juxta paganos.'' - "Over dat, werumme de vrouwluu de maone vertrouwt, wat de harten van meansen kan verheffen bi'j de heidenen" ([[Seiðr]]) {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Latien]] [[Kategorie:Germaanse taol]] [[Kategorie:Geleuf]] [[Kategorie:Germaanse oaldheid]] fnlcmack0soprfx79msz24u1ig1kekf 0 19773 267833 267832 2013-05-19T21:15:24Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki {{Dynastie| | ofbeelding = [[Bestaand:Willem-Alexander, Prince of Orange.jpg|250px|Könning Willem-Alexander]] | naam = Könning Willem Alexander | leven = 1967 | functie = [[Könning van Nederlaand]] | periode = [[2013]]-noe | veurganger = [[Beatrix van Nederlaand|Beatrix]] | opvolger = [[Catharina-Amalia van de Nedderlanden|Amalia]] | vaor = [[Claus van Amsberg]] | moor = [[Beatrix van Nederlaand|Beatrix]] | dynastie = [[Oranje-Nassau]] }} '''Willem-Alexander Claus George Ferdinand, Könning van de Nedderlanden, Prins van Oranje-Nassau, Jonkherre van Amsberg''' ([[Utrecht]], [[27 april]] [[1967]])) is de könning van de Nedderlander sins [[30 april]] [[2013]], to ziene moo [[Beatrix van Nederlaand|prinses Beatrix]] afstand did van heuren troon. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Nederlaand]] [[Kategorie:Monarchie]] kebq58xbngl4q53tawzm0b906p77cc7 0 19776 275406 267915 2014-04-13T17:47:46Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki 't '''SATOR-vierkaante''' is 'n matrix van vieve bi-j vieve, woarin vieve woorden stiet wukken op alle zieden 'tzölfde anegèven wörd (van links noar rechts, van rechts noar links, van boven noar benèè, van benèè naor bowen). De tekste van 't SATOR-vierkaante vörmt iene lange [[palindroom]] en zöt ter as voolgt uut: {|border="1" |S||A||T||O||R |- |A||R||E||P||O |- |T||E||N||E||T |- |O||P||E||R||A |- |R||O||T||A||S |}. ==Woar 't vot kump== 'n Oldsten tekste van de SATORvierkaante is evunden in vörme van [[graffiti]] in [[Pompeii]]. En der mut dus van ezegd wörden dat dizzent van veur de uutbarsting van de [[Vesuvius]] is, in 't joar [[79]] noa Kristus. Dit bewes dan ok da'w ter zeker van kunt wèèn dat de SATORvierkaante 'n formule hef dat veurkristlik is. De formule kump ok veur op magiese papyri, amuletten en medaillons. En 'n zettie later ok in kristlike kringen; hier sprekke wi-j dan oaver 'n helen [[Middeleeuwen]]. ==Oaver de vierkaante== Oaver 't SATOR-vierkaante binne wi-j veural wies deur de [[Kabbala|Kabbalisiese]] traditie, wukken later oaverenömmen wörden binnen de kristliken [[esoterie]] en d' [[alchemie]]. SATOR is de Ploeger. In de kristlike traditie stiet Sator veur 'n Schepper. AREPO is de ploeg in 'n Keltiese taal. De ploege is 'n Keltiese uutvindsel. TENET - De ploege mut deur 'n ploeger stewig vasteholden wörden bi-j 't kruus an de bovenzied van 't apparaat - Let op 't TENET-kruus. OPERA bint de warken die de ploeger döt; binnen d' alchemie stiet 't veur de Stiene der Wiezen die gewoon metaal in gold veraandert en de bronne is van 't Lèvenselixer. ROTAS bint de wielen; 't Wiel van de tied dat steeds deurdreit. De betekenisse van 'n vierkaante is, dat 'n Schepper van 't lèven (de ploeger) alles in de gaten höldt en met zörg alles in goeden banen ledt. In de kristlike betekenisse: 'n Schepper is ok de schepper van de Godlike Veurzienigheid. Binnen de Alchemie is SATOR de alchemist die de ploege, 't wark en 't wiel in de haande hef; hi-j berek alles wat e wul op materieel gebied. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Taol]] [[Kategorie:Spel]] 8p6ilzui43nu0xpqkm7rkbenmubqqms 0 19777 294548 293389 2017-10-26T14:02:23Z CommonsDelinker 166 [[Ulan_Bator_2016.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Hedwig in Washington|Hedwig in Washington]], mit as reden: Copyright violation; see [[:c:COM:Licensing|Commons:Licensing]] not own work -. wikitext text/x-wiki '''Ulan Bator''' ([[Mongools]]: Улаанбаатар, [[Russisch]]: Улан-Батор) is de heufdstad van [[Mongolië|Mongoolje]]. Ulan Bator beduud Roojen Held, disse name kreeg de stad tiedens de [[socialistische revolutsie]]. In 2013 had Ulan Bator mear as 1,3 milljoon inwöner. Dit is um en bie eendarde van de hille bevolken van [[Mongolië|Mongoolje]]. == Geografie == === Liggen === De stad leijt 1350 meter boaven de zee in et däl van den [[Tuul]], een ziedstroom van de [[Selenga]]. === Klimaot === Ulan Bator is de koldste heufdstad op de wearld. In de [[winter]] kan et -40 gröä celcius wodden moar in de [[zommer]] +35. Reagen is der veural in de [[zommer]]. In het [[steppeklimaot]] is der neet hil völle reagen. == Historie == Um en bie 1640 was der op de plaotse woar noe Ulan Bator steet een plaots de Örgöö neumt wier. Örgöö meent ''paleis'' in et [[Mongools]] en wier deur de [[Ruslaand|Russen]] verbasterd tut Urga. Deur de [[Mongolië|Mongolen]] zölf wier de name Örgöö neet echt gebroekt. Tut in de 20e eeuwe numen de Mongolen de stad Da Khüree (groop gebouwen in nen cirkel). De stad was een handelscentrum tusken [[Ruslaand|Russen]], [[Mongolië|Mongolen]] en [[China|Chinäsen]] en lieketieds et [[godsdienst|rilligjeuze]] centrum van et land. {{Dia|Dit stök is eskreven in't [[Achterhooks]]}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Stad]] [[Kategorie:Azië]] 0s3t5c8iyb8ayvnqjn3njjole44qcul 14 19779 289008 270786 2016-10-28T10:09:21Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Utrecht‎| ]] [[Kategorie:Geschiedenis van Utrecht‎]] [[Kategorie:Vroggere Nederlaandse gemiente|Utrecht]] 63z4cgikfwxvcaswgnu3lvpdootkqe6 0 19780 276053 275474 2014-07-03T16:54:36Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki '''Saxnot''', Saxnōt, '''Saxnote''' of '''Seaxneat''' is nen Germaansen god van de [[Saksen]]. Dizze god is nen stamgod van de Saksen. Hi'j wödt vake op vergelieking enömmen met nen Germaansen god [[Tiwaz]], de god van nen oorlog. Hi'j wörden deur de Saksiese volker op 't noordwest-Europesen vastelaand en ok op 't deur de Saksen vereuverden del van Engelaand anbedden. OP 't Engelsen graofschop [[Essex]] wörden Seaxneat eziene as de veurva van de Oost-Saksen. Saxnot kömp as derde god veur op nen 8e-eeuwse [[Oldsaksiese deupbelofte|Oaldsaksiesen deupgelofte]], ok wel bekend as d' "Utrechtsen deupgelofte". {{Dialekt|sdz|[[Vechte|t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Saksen (volk)]] [[Kategorie:Germaanse mythologie]] od9eaxnq6n4vnv6nzidnt4soc8v7f18 0 19781 262572 2013-05-03T20:26:49Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel herneumden de zied [[Loenen (gemeente)]] naor [[Loenen (vroggere gemeente)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Loenen (vroggere gemeente)]] sinmvj8iac7wc3ln174w99pij2fft0t 14 19782 290210 290196 2016-10-31T15:35:51Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki Kategorie met de staoten van Amerika en alles wat daormet van doon hef. {{Commonscat|States of the United States}} [[Kategorie:Bestuurlieke iendailen]] [[Kategorie:Geografie van de Verenigde Stoatn van Amerika]] r0ogtll3ev9mwenvhd9fpdyb7jgu0s9 10 19783 262610 2013-05-03T22:11:41Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel herneumden de zied [[Mal:Verenigde Stoaten]] naor [[Mal:Verenigde Staoten]]: Mal ver-[[ANS]]-en wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Verenigde Staoten]] 0i07hvj75ly7ennwzj8wjxppiows4ef 0 19786 264451 2013-05-06T20:20:36Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel herneumden de zied [[Oldsaksiese deupbelofte]] naor [[Oldsaksiese deupgelofte]]: zoas in t artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Oldsaksiese deupgelofte]] k2gekjtui8am32y83y3o1jjtvrvkv8g 0 19787 267917 267761 2013-05-23T21:33:23Z Droadnaegel 1133 wat verwiezen wikitext text/x-wiki De '''legende van 't Solse Gat''' is 'n spôekverhaal oover 'n verzunkn Veluwsn klooster . =='t Verhaal== Milln op de Veluwe - in 't bos tussn [[Putten|Puttn]], [[Garder]] en [[Drie]] - lig 't Solse gat, 'n grootn koele tussn de heuvels. Daor stön eertieds 'n machtig [[klooster]] met veul toorns. 't Wörn umgeevn deur 'n [[grachte]] en 'n brede laan gung naor de poorte. Maa 't was 'n boos klooster; de overste en alle monnikn haadn hun ziele an de [[duvel]] verköch. Ze deudn 'n leevn an overdaod en weelde. Milln in 'n nacht wörn de zwarte mis eleesn waor alle [[Hekse|heksn]] en spôekn uut de umgewing an metdeudn. Zi'j drunkn daor wien uut emmers en 'n heeln nacht wörn der grote maoltiedn veur-ezet. De duvel zörgdn derveur dät de veurraod nooit nie opraaktn en hi'j mengdn zölf de [[wien]]. Der wörn edaanst, ezungn en evlûukt töt in de vrogge morn. Veulen haadn 's nachts binn 't klooster vrömde en angstanjaangnde geluudn eheurd en iedriene wös dät 'n heeln nacht de veansters van alle zaaln hel verlicht warrn. Dät hef eduurd, töt in 'n störmachtige karsnacht, noe al eeuwn geleedn. De meansn uut 't dörp bleevn tiedns die störm bange in hun huusn en heurdn milln in 'n nacht in ien maol íén stievige donderslag. De volngnde morn kwaam 'n jochie 't dörp binnrennen en verteldn dät 't klooster in 't bos helemaole was verdwennen en der op die plase 'n machtige dîepe koele ontstaone was. De boomn der umhen laangn ontwörteld op de grond. Alle bewonners wolln 't spektakel zîen. Men vönn nog 'n met klinkerchies eplaveidn straotie en 'n brede laan; dät was allns wat van 't klooster over ebleevn was. De aarde haadn zich oopnd en zich wear esleutn. Sunds denn tied kömp der um millnnacht uut de dîepte van 't Solse gat 'n vrömd geluud. De klokkn van 't verzunkn klooster begunnen ongeliek en vals te luudn, asof ze alln ebarsten bint; eerst zacht, maa steeds hadder en angstiger. Dan kömp uut 't duuster van de brede laan de geesten van de monnikn. Al klaangnd wandelt zi'j in 'n laanke sombere ri'je: langzaam en ebeungn gaot ze rondum 't gat, waoruut 'n blauwe gloed opsteg. Dan zweeft hun alln rustloos uutiene, um opni'j uut de schaoduw van de laan in 'n laanke ri'je langzaam naor veurn te treedn. Dit giet deur töt an 't daglicht, dan vluchtn ze opiens jammerend vort in 't dîepstn duuster van de sombere koele. Zodra de [[zunne]] schent, is 't asof der niets hef plaats evunnen. Allns is der röstig en men zol der haoste an twîefeln, dat eem terugge de schimmen verdwennen bint in 't [[water]] milln in de koele van 't Solse gat. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Sage]] [[Kategorie:Veluwe]] 0e4yzx8zaht5m3u0g6cs8x17rtegd4o 0 19788 283875 282666 2016-02-12T08:36:43Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki 't '''Midzommerfeest''', ''' 't Litha''' of ok wel de Zommerzunnewende op [[21 juni]] verwes noar 'n [[Germanen|Germaans]] feest woar de Midzommer evierd wörden. Denne wörden evierd op [[24 juni]], drie dagen noa d' warklike [[zunnewende]]. 't Is 't feest van n laanksten dag en 'n körtsten nacht van 't joar. Vanof disse tied wörd de dage weer körter en kump de [[winter]] körtbi-j == Geschiedenisse == In de [[7de eewe]] waren [[Sint Eligius]] d' inwoners van [[Vlaanderen]], den nog maa 'n zettie waren bekeerd töt 't Kristlike geleuf, veur 't heidense zunnewendefeest. Kristenen mochten niet metdoen an disse feestn. Later wörden dit feest, net as de winterzunnewende op 24 december ('t karstfeest), verkristlikt töt n feestdag de ere van de geboorte van Johannes n Deuper op 24 juni. De viering van midzommernacht wörden in vrögger gelieke zet an de zommerzunnewende. De meansen geleuven dat [[plaanten]] op midzommer genezenden en magiesen krachtn hebt en hierveur plukt zi-j op dissen nacht. [[Boake|Vreugdevuren]] wörden an-estokken umme zich te bescharmen tègen de dusteren krachtn woarvan wörden geleufd dat zi-j vri-j spel haren vanof 't moment was an-ebrökken woarop 't antal uren daglicht opni-j ofnamen. In [[Zweden]], [[Finlaand]] en [[Estlaand]] wödt midzommeroawmp eziene as 't grootste feest van 't joar, allinnig te vergeliekn met [[Walpurgisnacht]], [[Karstoavend]] en [[Nijjoar|Ni-jjoar]]. == Mythelogie van Midzommer== Met Midzommer giet ter verhalen de rondte in oaver de göden van de Germanen. In n zommer giet dan ok 't verhaal van [[Balder]], de god van de [[zunne]] en [[warmte]], de rondte in. Voalgs de [[Germaanse mythologie]] löt zien twennigbreur, [[Hodur]], Balder neerskieten deur Loki. Balder döt starvend op n grond donderen. De dagen wörd weer körter en weer kolder. Tiedens de Joeltied zal de zunne dus helemoale starven (in 't meest noordlike Europa löt de zunne drie dagen niets meer van zich zien). {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Feest]] [[Kategorie:Germaanse mythologie]] ew1owpb7fgo2m5nyh08u64pkt9y2f65 10 19794 267748 2013-05-12T03:28:35Z 80.114.178.7 had'k den nog neet emaakt? wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Portugal | top = 42.3 | bottom = 36.7 | left = -9.8 | right = -6.0 | image = {{#switch: {{{2|}}} |relief=Portugal location map Topographic.png |#default=Portugal location map.svg }} }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> kp4cxlnw4cqs1xkzrhlb6zms5enzx0d 10 19795 267790 267751 2013-05-14T14:27:19Z 80.114.178.7 -/- [[fy:Berjocht:Meidogger/Taal fy-0]] (op Wikidata: [[d:Q13217697#sitelinks]]) wikitext text/x-wiki {{Babel0|Frais|fy|Dizze meidogger praat '''[[:Kategorie:Gebruker fy-0|gjin]]''' '''[[:Kategorie:Gebruker fy|Frysk]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker fy-0]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker fy-0| ]] [[Kategorie:Mallen babel|fy-0]] </noinclude> 15s86vuwefeuigdgofnvehrl64s8ikl 14 19796 267786 267752 2013-05-14T13:06:03Z 80.114.178.7 -/- [[fy:Kategory:Meidogger/Taal fy-0]] (op Wikidata: [[d:Q9863473#sitelinks]]) wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker fy]] fic1cbgqk2d3v6bxgguoodxxrpwpmzc 0 19800 267831 2013-05-19T21:09:41Z Droadnaegel 1133 dv wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[8e eeuw]] 4urfquu59ijltehbj381nwcucx82t93 0 19801 267836 2013-05-19T21:32:20Z Droadnaegel 1133 #DEURVERWIEZING[[Willem-Alexander van de Nedderlanden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Willem-Alexander van de Nedderlanden]] jafzs5ldoq2ug9mxm50ge8gy6l8bgns 0 19802 267840 2013-05-19T21:36:48Z Droadnaegel 1133 DV wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Willem-Alexander van de Nedderlanden]] jafzs5ldoq2ug9mxm50ge8gy6l8bgns 0 19805 267846 2013-05-19T21:58:01Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel herneumden de zied [[Amalia van Nederlaand]] naor [[Catharina-Amalia van Nederlaand]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Catharina-Amalia van Nederlaand]] 2eh64407wn3lonlv9w2omdt1dw7kqav 0 19810 283170 283169 2015-09-13T19:15:26Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki De '''Irminsûl''' (of: Ermenzoelen) waren vrogger belangrieke heiligdoms van d' oale [[Saksen (vôlk)|Saksen]] op d' achtse eewe, met 'n grote symbolise weerde. De Saksen waren ’n [[Germanen|Germaans]] volk dat op ’t noorden van ‘t hudige [[Duutslaand]] en ’t oosten van ’t hudige [[Nederlaand]] leven, van 'n Iessel tut de Elbe. . 't Waren 'n slim hogen pöale, zoelen of manks ok wel es ofebeeld as helen dikken beume. Der wörd vergelieking emaakt met 'n boom [[Yggdrasil]] uut de [[Noordse mythologie]], dn weerldboom. Denne hef zien wörtels uutstekken in d' onderweerld en zien takken hööld 't dak van de weerld oavereande. Dn naam van ''Irminsûl'', wat [[Oldsaksisch|Oldsaksis]] is, mut vertaald wörden as ´al-zoele´ zo as 't latijnse ''universalis columna '', umdat e 'as 't woare alles onderstutten'. 't Ooldgermaans hef nen woord ''ermanuz'', wat 'groots, verheven, wieds' betekkend, drumme wöd ezegt dat Ermenzoele al-zoele betekkend. Zo as 't Ooldengels den weurdtie ''eormengrund'' kent en de Noordsen ''Jörmungrund'', wat beiden 'n dichterliken naam is veur d' aarde. Maar der is ok wel weer 'n verbaand elegt met 'n (oens nie helemoale bekenden) Germaansen god, Hirmin of [[Irmin]]. Wat de plaatse angiet woar as e stoane zollen können hebben wörd vake [[Eresburg]] enuumd, maar ‘t [[Teutoburger Woud]] wörd ok wel es anehaald. [[Karel n Groten]] leut hum neer halen en ofbrekken op 't joar [[772]] tiedens zien [[Saksenoorloogn|oorlöge tegen de Saksen]]. Op dissen meniere wol e de Saksen loaten zien dat zienen (kristliken) god völle starker was as heur (Germaansen) göde, met de hoppe dat de Saksen bedretten zollen wörden, maar de Saksen hebt noadien nog zoo 30 joar in opstaand ewest tegen Karel n Groten en zien ni-je rilligie. As wraak hebt de Saksen d' eerste karke van [[Deempter]] in 'tzölfde joar plat ebraand. Ok wörd ezegd dat ze 'n karke in [[Zwolle]] plat ebraand hebt, wat noe de [[Grote- of St. Michaëlskarke]] is. Kiek ok: [[Oldsaksiese godsdienst]] {{Dialekt|sdz|[[Hardenberg|Haddenbarreg]]}} [[Kategorie:Saksen (volk)]] [[Kategorie:Geleuf]] [[Kategorie:Germaanse mythologie]] ojslelum7bnn4k5gcgu9xy8ep0yoq38 0 19815 267931 2013-05-24T15:36:58Z Droadnaegel 1133 Ni'j wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} ==Gebeurtenissen== *[[Karel de Grote]] löt [[Irminsul]] (n Saksies heeligdom) dale halen en ofbrekken *[[Saksen]] smiet as wraak de karke in [[Daeventer]] plat *[[Saksenoorlog]]en nemt n anvang ==Geboren== ==Oet de tied== 5gw33jefcdfppcaathct2s7jr59d9ma 0 19816 268019 267937 2013-05-28T18:34:31Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Organisaotie]] [[Kategorie:Natuur]] wikitext text/x-wiki 't '''World Wide Fund for Nature''' (WWF) - waorvan de Nederlâanse varsie '''Wereld Natuur Fonds''' (WNF) hiet en 'n Amerikaansen '''World Wildlife Fund''' - is 'n weerldwiede organisatie veur bescharming van de netuur. De [[reuzenpanda]] is 't simbool van de organisatie. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Organisaotie]] [[Kategorie:Natuur]] 74mz27hrkgylcumlp6zxgpcgobrn81r 0 19823 268600 268192 2013-07-21T13:29:54Z Nickg19 7512 wikitext text/x-wiki '''John N. Gray''' ([[17 april]] [[1948]], [[South Shields]], [[County Durham]], [[Engelaand]]) is 'n bekende Britse poletiek [[filosofie|filesoof]] en skriever. Hi'j was heugleraar Europees Deanken op de [[London School of Economics]]. == Skriever == Gray skref vake in ''[[The Guardian]]'' ('n kraante), ''New Statesman'', en ''The Times Literary Supplement'' en hef 'n portie infloedrieke boeken eskreven over poletieke theorie, iene daorvan is ''Straw Dogs: Thoughts on Humans and Other Animals'' (2003), hier döt he 'n anval op 't humanisme, wat he zöt as 'n weerldbekieks dat op rilligieuze ideologien is fundeerd. A-j 't Gray vraogt is de wille, en daormet de moraal, 'n illusie en hi'j zöt de meansheid as 'n roofzuchtig soort die aandere levensvörms uutreuit en zien netuurlike umgewing ofbrek. Körte tied terugge har he nog kommentaar op 't utopise deanken van 'n [[veuruutgaanksgeleuf|feuruutgaangsgeleuve]] (sund [[De Verlochting|de Verlichting]]) en op 'n [[kristendom]], umdat dissent kwamen met de verlössingsgedachte. Gray was 'n anhanger van ''New Right'' in 'n jaoren tagtig en daornao van ''New Labour'' in 'n jaoren neengntig. Teengnsworig zöt Gray 't konventioneelen links/rechts-spektrum van konservatisme en sosjaaldemokrati as nutloos. Sund de jaoren neengntig is Gray feural bekend deur zien studie naor 't muuilike tussen 't [[pluralisme]] en [[liberalisme]] van [[Isaiah Berlin]]. En deur zien sgarpe kretiek op 't neo-liberalisme en de mondiale vri'je markt. 'n zettie eledene har he nog kommentaar op 'n portie belangrieke stroomings in 't Westerse deanken, zo as 't humanisme en 't utopisme, en giet he nöör, wat 't lek, 't ekologisme. Um wat an te halen: hi'j hef zien deanken onder aander 'n bettie van de [[Gaia-hypothese]] van [[James Lovelock]] over-enömmen. Maa hi'j zöt de toekomst duuster in, umdat he der van uutgiet dat de meanse nie zomaa zol veraanderen. En hi'j deankt dat de ienentwintigste eewe zol wörn belaogd deur oorloongn, met deurdat de netuurlike bronnen zo zaggies an op zult gaon. ==Stukkies== Hier 'n antal stukkies uut zien boeken: ''Geestlik lefen is niet ’n zuken naor betekenisse maa ’n bevri’jding dervan. (...) Aandere dieren hebt gien doel in ’t leven neudig. Maa ’t meanslike dier, ’n teengnsprake met zichzölf, kan nie zunder. Wörumme zollen wi’j der nie van uutgaon dat de zinne van ’t lefen ienvoaldig is te ziene?'' '''-Strohonden-''' == Schrieveri'je == *''Mill on Liberty: A Defence'' ([[1983]]). ISBN 0710092709. *''Conceptions of Liberty in Political Philosophy'' (ed. met [[Zbigniew Pelczynski]]) ([[1984]]) *''Hayek on Liberty'' ([[1984]]) *''Liberalism'' ([[1986]]). ISBN 0816615217. *''Liberalisms: Essays in Political Philosophy'' ([[1989]]). ISBN 0415007445. *''J.S. Mill, "On Liberty": In Focus'' (ed. with G.W. Smith) ([[1991]]). ISBN 0415010012. *''Beyond the New Right: Markets, Government and the Common Environment'' ([[1993]]). ISBN 0415092973. *''Postliberalism: Studies in Political Thought'' ([[1993]]). ISBN 0415135532. *''Enlightenment's Wake: Politics and Culture at the Close of the Modern Age'' ([[1995]]). ISBN 0415163358. *''Isaiah Berlin'' ([[1995]]). ISBN 069104824X. *''Liberalism'' (2nd ed.) ([[1995]]). ISBN 0816628017. *''After Social Democracy: Politics, Capitalism and the Common Life'' ([[1996]]) *''Mill on Liberty: A Defence'' (2nd ed.) ([[1996]]) *''Endgames: Questions in Late Modern Political Thought'' ([[1997]]). ISBN 0745618820. *''Hayek on Liberty'' (3rd ed.) ([[1998]]) *''False Dawn: The Delusions of Global Capitalism'' ([[1998]]). ISBN 1565845927. ** Vertaling deur Thijs Bartels: ''Vals ochtendlicht : de keerzijde van de globalisering'' ISBN 9789026318283 *''Voltaire'' ([[1998]]). ISBN 0415923948. *''Two Faces of Liberalism'' ([[2000]]). ISBN 1565845897. *''Straw Dogs: Thoughts on Humans and Other Animals'' ([[2002]]). ISBN 1862075123. ** Vertaling deur Willemien de Leeuw en Ruud van der Plassche: '' Strohonden : gedachten over mensen en andere dieren''. ISBN 90-263-2062-0. *''Al Qaeda and What it Means to be Modern'' ([[2003]]). ISBN 1565848055. ** Vertaling deur Rob Hartmans: ''Al-Qaida en de moderne tijd''. ISBN 90-263-1835-9 *''Heresies: Against Progress and Other Illusions'' ([[2004]]). ISBN 1862077185. ** Vertaling deur Thijs Bartels: ''Provocaties : gedachten over vooruitgang en andere illusies''. ISBN 90-263-1878-2 *''Black Mass: Apocalyptic Religion and the Death of Utopia'' ([[2007]]). ISBN 0713999152. ** Vertaling deur Rogier van Kappel: ''Zwarte mis : apocalyptische religie en moderne utopieën''. ISBN 9789026319686. *''Gray's anatomy : selected writings'' ([[2009]]). ISBN 9781846141911 ;Boekn oover Gray * Horton, John en Glen Newey, eds. ([[2007]]) ''The Political Theory of John Gray''. London: Routledge. ISBN 041536647X. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]}} [[Kategorie:Engelse schriever]] [[Kategorie:Filosoof]] qlnvqd3m5y3nw6dlgaaig6t1ob8yt4e 0 19828 290609 284017 2016-11-01T15:30:23Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Barcelona collage.JPG|thumb|right|250px|Kollazie van Barselona. Boawnan [[22@ Zaakndistrikt]], leenks in middeln de [[Sagrada Família]]-koarke, rechts in middeln et [[Camp Nou]]-stadion, leenksoonder [[Castell dels tres dragons|Kasteel van de dree draakn]], -middeln [[Palau Nacional]] en rechts et [[W Barcelona]]-hotel]] '''Barselona''' (offisjele skriefwieze: '''Barcelona''', oetsprekn as ''barse-LOOna''), in et [[Katalaans]] {{IPA|bərsəˈɫonə}} en in et [[Kastiljaans]] {{IPA|barθeˈlona}}), is de heuwdstad van [[Katalonië]] en de éénnoa-grötste stad van [[Spanje]] noa [[Medrid]]. Barselona hef 1.620.943 inwonners<ref>[https://www.google.com/search?q=population+of+barcelona&aq=f&oq=population+of+barcelona&aqs=chrome.0.57j0l3.4870&sourceid=chrome&ie=UTF-8 Instituto Nacional de Estadistica. "Population of Barcelona".] 25 meart 2013</ref> op ne oppervlakte van 101.4 veerkaante kilometer. Et versteadelikte gebeed van Barselona strekt skoonwal töt wied boetn de stadsgreanzn. Hier wont 4,5 miljoen inwonners op 803 kilometer in et veerkaant.<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia: World Urban Areas], meart 2013</ref><ref>[http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tgs00080&plugin=1 [[Eurostat]]. Population and living conditions in Urban Audit cities, larger urban zone (LUZ)]</ref>. Doarmet is Barselona et op vief noa dichtstbevolkte gebeed van [[Europa (continent)|Europa]], op [[Paries]], [[London]], et [[Ruhrgebeed]], [[Medrid]] en [[Milaan]] noa. Et is de grötste metropool an de [[Middellaandse Zee]]. Et ligt an de kust tusken de oetmoondingn van de riviern [[Llobregat]] en [[Besòs (rivier)|Besòs]] en ligt op et westn teegn n boargraand [[Serra de Collserola]], den't 512 meter hoge is. Barselona wör stichtet duur de [[Romeinse Riek|Romeinn]]. Et wör al rap de heuwdstad van et [[Groafskop Barselona]]. Noa at et wör inliewd bie et [[Keuninkriek Aragon]], wör et de belangriekste stad vuur de [[Kroon van Aragon]]. De stad is verskeaidene moaln beleagerd. Et hef ne rieke kultuur en is doarumme n belangriek middelpeunt vuur kultuur en toerisme. Vuural belangrieke [[architektuur|arzitektoniese]] woarkn van [[Antoni Gaudí]] en [[Lluís Domènech i Montaner]] trekt völle volk. Disse geböwwe stoat op de [[wereldarfgoedlieste|wearldoarfgoodlieste]] vna [[UNESCO]]. Et heuwdkantoor van de [[Mediterrane Unie]] zit in Barselona. In [[1992]] wördn dr in Barselona de [[Olympiese Spöln]] ehooldn. Doarnöast zeent dr regelmoatig belangrieke vergaderingn, sportgebuurns en kulturele oetstallingn in de stad. Barselona is vandeage n dag ene van de grötste toeristntrekkers van de wearld en spölt op wearldnivoo ne belangrieke rolle in [[ekonomie|haandelszaakn]], kommersie, vermaak, media, mode, keunst en weetnskop. Hierduur steet Barselona te book as [[wearldstad]].<ref>[http://www.lboro.ac.uk/gawc/citylist.html Globalization and World Cities (GaWC) Study Group and Network. "Inventory of World Cities".] Bekekn op 1 december 2007</ref> Et is de op dree noa belangriekste economiese stad van de [[Europese Unie|EU]], met ne oetvoor van € 177 miljard.<ref>[https://www.ukmediacentre.pwc.com/Content/Detail.asp?ReleaseID=3421&NewsAreaID=2 Pricewaterhouse Coopers. "Global city GDP rankings 2008–2025".] 16 december 2009</ref> Barselona is een middelpeunt vuur [[transport]], met nen belangriekn [[Haawn van Barselona|haawn]] en n [[Barcelona-El Prat|vleegveeld]] wat mear as 35 miljoen reaizigers per joar krig. Et hef n oetgebreaid weagn- en spoernetwoark. == verwiezingn == <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Spanje]] 1cmixnpagl8u7s7ws3gn9u9mdo0egfe 828 19832 277637 268112 2015-02-22T16:04:27Z HenkvD 444 getEntityObject Scribunto text/plain local Wikidata = require 'Module:HenkvD/Wikidata' local p = {} local t= { -- infobox table { 'begin', '', 'Beginning', '', 'Beginning' }, -- first line, do not remove -- { type, property, description, item, description }, -- general properities { 'image', 'P18', 'Image of the item', '', '' }, -- geographical properties { 'smallimage', 'P41', 'National flag', 'Q186516', 'National flag' }, { 'smallimage', 'P94', 'Coat of arms', 'Q14659', 'Coat of arms' }, { 'image', 'P242', 'Locator map', 'Q2221906', 'Location' }, { 'header', '', 'Misc', '', 'This is a header' }, { 'item', 'P85', 'Anthem', 'Q23691', 'National anthem' }, { 'string', 'P299', 'ISO 3166-1 numeric', 'Q2725758', 'ISO 3166-1 numeric' }, -- person properties { 'header', '', 'Misc', '', '' }, -- empty header { 'item', 'P19', 'Place of birth', 'Q1322263', 'Place of birth' }, { 'date', 'P569', 'Date of birth', 'Q47223', 'Date of birth' }, { 'item', 'P20', 'Place of death', '', 'Place of death' }, { 'date', 'P570', 'Date of death', '', 'Date of death' }, -- taxobox properties { 'header', '', 'Misc', 'Q11398', 'Scientific classification' }, { 'item', 'P273', 'Domain', 'Q146481', 'Domain' }, { 'item', 'P75', 'Kingdom', 'Q36732', 'Kingdom' }, { 'item', 'P76', 'Phylum', 'Q38348', 'Phylum' }, { 'item', 'P77', 'Class', 'Q37517', 'Class' }, { 'item', 'P70', 'Order', 'Q36602', 'Order' }, { 'item', 'P71', 'Family', 'Q35409', 'Family' }, { 'item', 'P74', 'Genus', 'Q34740', 'Genus' }, { 'item', 'P89', 'Species', 'Q7432', 'Species' }, { 'header', '', 'Misc', 'Q36642', 'Binomial nomenclature' }, { 'item', 'P225', 'Taxon name', '', '' }, { 'header', '', 'Misc', '', '' }, -- empty header { 'image', 'P181', 'Range map', '', 'Range map' }, -- etc { 'header', '', 'Closing', '', 'Closing' } -- last line, do not remove } -- end of infobox table local colors = { ['default'] = '#f0f0f0;', ['P107'] = { -- main type GND ['Q215627'] = '#aaa;', -- person ['Q43229'] = '#fcfcfc;', -- organization -- ['Q1656682'] = -- event -- ['Q386724'] = -- creatve work -- ['Q1969448'] = -- term -- ['Q618123'] = -- place , geographical feature -- ['Q11651459']= -- disambiguation }, ['P75'] = { -- biological kingdom ['Q10876'] = 'lightgrey', -- bacteria ['Q101274'] = 'khaki', -- protozoa ['Q862296'] = 'burlywood', -- chromista ['Q756'] = 'lightgreen', -- plantae ['Q764'] = 'lightblue', -- fungi ['Q729'] = 'pink', -- animalia }, -- etc } local errors = { ["entity-not-found"] = "Entity not found.", ["infobox-type-invalid"] = "Infobox type invalid on line ", } local layout = { -- infobox table layout [1]='<table class="infobox" style="width:20em;">', [2]="<tr style='background-color:$1'><td colspan=2><center>'''$2'''</center></td></tr>", -- label [4]='<tr><td colspan=2>[[Image:$1|250x250px]]<br><center>$2</center></td></tr>', -- image [7]='<tr><td colspan=2><center><table border=0><tr>', -- begin of small image [8]='<td>[[Image:$1|125x125px]]<br><center>$2</center></td>', -- small image [11]='</table></center></td></tr>', -- end of small image [12]='<tr><td>$1</td><td>$2</td></tr>', -- item [15]='<tr><td>$1</td><td>$2</td></tr>', -- string [16]='<tr><td>$1</td><td>$2</td></tr>', -- date -- values, coordinates etc [90]="<tr style='background-color:$1'><td colspan=2>'''$2'''</td></tr>", -- header [99]='</table>' } local property_type =1 local property =2 local property_desc =3 local item =4 local item_desc =5 local property_options =6 local entity = mw.wikibase.getEntityObject() function p.infobox(frame ) if not entity then return '<span class="error">' .. errors["entity-not-found"] .. '</span>' end local backgroundcolor=getbackgroundcolor() local result = layout[1] .. mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(layout[2],'$1',backgroundcolor),'$2',mw.wikibase.label(entity.id)) local detail = '' local previousheader = '' for line=1, 999 do -- check all properties if t[line] and t[line][property] then local propertyid= t[line][property] if ( getitemvalue(line, propertyid) ~= '' ) or ( t[line][property] == '' ) then if t[line][property_type] == 'begin' then -- do nothing -- image elseif t[line][property_type] == 'image' then detail = detail .. mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(layout[4],'$1',getimagevalue(line,propertyid)),'$2',getitem(line)) -- smallimage elseif t[line][property_type] == 'smallimage' then if t[line-1][property_type] ~= 'smallimage' then detail = detail .. layout[7] end detail = detail .. mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(layout[8],'$1',getimagevalue(line,propertyid)),'$2',getitem(line)) if t[line+1][property_type] ~= 'smallimage' then detail = detail .. layout[11] end -- item elseif t[line][property_type] == 'item' then detail = detail .. mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(layout[12],'$1',getitem(line)),'$2',getitemvalue(line,propertyid)) -- string elseif t[line][property_type] == 'string' then detail = detail .. mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(layout[15],'$1',getitem(line)),'$2',getstringvalue(line,propertyid)) -- date elseif t[line][property_type] == 'date' then detail = detail .. mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(layout[16],'$1',getitem(line)),'$2',getdatevalue(line,propertyid)) -- header elseif t[line][property_type] == 'header' then if detail ~= "" then result = result .. previousheader .. detail detail = "" end if t[line][item_desc] ~= '' then previousheader = mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(layout[90],'$1',backgroundcolor),'$2',getitem(line) ) else previousheader = '' end -- others / error else return '<span class="error">' .. errors["infobox-type-invalid"] .. line .. ': ' .. ' ' .. t[line][property_type] .. ' ' .. t[line][property] .. '</span>' end end end end result = result .. layout[99] return result end function getimagevalue (line,propertyid) if entity.claims[propertyid] and entity.claims[propertyid][0] then return entity.claims[propertyid][0].mainsnak.datavalue.value else return '' end end function getitemvalue (line,propertyid) local options = { ["args"] = { ["property"] = propertyid } } return Wikidata.formatStatements(options) end function getstringvalue (line,propertyid) local options = { ["args"] = { ["property"] = propertyid } } return Wikidata.formatStatements(options) end function getdatevalue (line,propertyid) local options = { ["args"] = { ["property"] = propertyid } } return Wikidata.formatStatements(options) end function getitem (line) local label = '' local link = '' if t[line][item] ~= '' then label = mw.wikibase.label(t[line][item]) link = mw.wikibase.sitelink(t[line][item]) end if link == nil then link = '' end if label == nil then label = '' end if link ~= '' then if label ~= '' then return '[[' .. link .. '|' .. label .. ']]' else return '[[' .. link .. ']]' end else if label == '' and t[line][property] ~= '' and t[line][item] ~= '' then label = mw.wikibase.label(t[line][property]) -- 1st fallback: get description of the property if label == nil then label = '' end end if label == '' then label = t[line][item_desc] -- 2nd fallback: get item description from infobox table end end return label end function getbackgroundcolor () local color = colors.default for c1 in pairs (colors) do local c2 = '' if entity.claims[c1] and entity.claims[c1][0] then c2 = 'Q' .. entity.claims[c1][0].mainsnak.datavalue.value["numeric-id"] end if colors[c1][c2] then color = colors[c1][c2] end end return color end function p.listcolors () local label='' local result = 'Colors of Wikidata infoboxes<br><table>' result = result .. "<tr><td>Default</td><td style='background-color:" .. colors.default .. "'>&nbsp;</td></tr>" for c1 in pairs (colors) do if type ( colors[c1] ) == "table" then label= mw.wikibase.label(c1) if label == nil then label = c1 end result = result .. '<tr><td>' .. label .. "</td>" for c2 in pairs (colors[c1]) do result = result .. "<td style='background-color:" .. colors[c1][c2] .. "'>" label= mw.wikibase.label(c2) if label == nil then label = c2 end result = result .. label .. "</td>" end result = result .. '</tr>' end end result = result .. '</table>' return result end return p nddhluj7kc021xkvw6hyhpknruqfkjp 828 19833 277638 268096 2015-02-22T16:07:41Z HenkvD 444 getEntityObject Scribunto text/plain local i18n = { ["errors"] = { ["property-param-not-provided"] = "Property parameter not provided.", ["entity-not-found"] = "Entity not found.", ["unknown-claim-type"] = "Unknown claim type.", ["unknown-snak-type"] = "Unknown snak type.", ["unknown-datavalue-type"] = "Unknown datavalue type.", ["unknown-entity-type"] = "Unknown entity type.", ["unknown-value-module"] = "You must set both value-module and value-function parameters.", ["value-module-not-found"] = "The module pointed by value-module not found.", ["value-function-not-found"] = "The function pointed by value-function not found." }, ["somevalue"] = "''unknown value''", ["novalue"] = "''no value''" } function getEntityFromId( id ) if id then return mw.wikibase.getEntityObject( id ) end return mw.wikibase.getEntityObject() end function getEntityIdFromValue( value ) local prefix = '' if value['entity-type'] == 'item' then prefix = 'Q' elseif value['entity-type'] == 'property' then prefix = 'P' else return formatError( 'unknown-entity-type' ) end return prefix .. value['numeric-id'] end function formatError( key ) return '<span class="error">' .. i18n.errors[key] .. '</span>' end function formatStatements( options ) if not options.property then return formatError( 'property-param-not-provided' ) end --Get entity local entity = getEntityFromId( options.entityId ) if not entity then --return formatError( 'entity-not-found' ) return '' end if (entity.claims == nil) or (not entity.claims[string.lower(options.property)]) then return '' --TODO error? end --Format statement and concat them cleanly local formattedStatements = {} for i, statement in pairs( entity.claims[string.lower(options.property)] ) do table.insert( formattedStatements, formatStatement( statement, options ) ) end return mw.text.listToText( formattedStatements, options.separator, options.conjunction ) end function formatStatement( statement, options ) if not statement.type or statement.type ~= 'statement' then return formatError( 'unknown-claim-type' ) end return formatSnak( statement.mainsnak, options ) --TODO reference and qualifiers end function formatSnak( snak, options ) if snak.snaktype == 'somevalue' then return i18n['somevalue'] elseif snak.snaktype == 'novalue' then return i18n['novalue'] elseif snak.snaktype == 'value' then return formatDatavalue( snak.datavalue, options ) else return formatError( 'unknown-snak-type' ) end end function formatDatavalue( datavalue, options ) --Use the customize handler if provided if options['value-module'] or options['value-function'] then if not options['value-module'] or not options['value-function'] then return formatError( 'unknown-value-module' ) end local formatter = require ('Module:' .. options['value-module']) if formatter == nil then return formatError( 'value-module-not-found' ) end local fun = formatter[options['value-function']] if fun == nil then return formatError( 'value-function-not-found' ) end return fun( datavalue.value, options ) end --Default formatters if datavalue.type == 'wikibase-entityid' then return formatEntityId( getEntityIdFromValue( datavalue.value ), options ) elseif datavalue.type == 'string' then return datavalue.value --TODO ids + media else return formatError( 'unknown-datavalue-type' ) end end function formatEntityId( entityId, options ) local label = mw.wikibase.label( entityId ) local link = mw.wikibase.sitelink( entityId ) if link then if label then return '[[' .. link .. '|' .. label .. ']]' else return '[[' .. link .. ']]' end else return label --TODO what if no links and label + fallback language? end end local p = {} function p.formatStatements( frame ) local args = frame.args --If a value if already set, use it if args.value and args.value ~= '' then return args.value end return formatStatements( frame.args ) end return p ar78863i0ke8krhor3l5847yhq2ufye 0 19843 283395 268299 2015-11-08T22:08:19Z MaxDel 13220 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:André van Duin.jpg|thumb|André van Duin]] '''André van Duin''', (echten name Adrianus Marinus Kyvon) ([[Rotterdam]], [[20 febrewaori]] [[1947]]) is nen Nederlaandsen revueartiest, grappenmaker, zanger, akteur, regisseur, presentator, tekstskriever en programmamaker. ==Televisie, radio and teater== Van Duin worden ontdekt in 1964 to at e [[Nieuwe Oogst]] won, n [[talentenjacht]] van de [[AVRO]]. Daordeur had e de kaans um op de laandelike Nederlaandse televisie te kommen met onder meer vader en dochter [[Willy Alberti|Willy]] en [[Willeke Alberti]]. ==Ovverzicht teatershows== == Lieste van teaterprogramma's == {| class="wikitable vatop" !Seizoen !Naam !Oetvoerenden |- | 1968-1969 | Oost West UIT best (Snip & Snap Revue) | [[Willy Walden]], [[Piet Muijselaar]], [[Aase Rasmussen]], André van Duin, [[Donald Jones]], Louis Dusée, Diana Floodgate, Lily Kok, Cindy Peters, Jessica van Olden, Perry Cavallo, Bert Buitenhuis, Robert Eek, Theo van Kraalingen, Dick Laan, Hans de Jong |- | 1969-1971 | [['n Lach in de Ruimte]] | André van Duin, [[Frans van Dusschoten]], [[Ria Valk]], Gino & Gina Manelli, Nicole, [[Joop van den Ende]] |- | 1972-1973 | [[Blij Blijven]] | André van Duin, [[Frans van Dusschoten]] en [[Conny Vink]], Duo Elmondo |- | 1973-1974 | [[De Nieuwe Nederlandse Revue - Dag Dag Heerlijke Lach|Dag Dag Heerlijke Lach]] | André van Duin, [[Frans van Dusschoten]], [[Carry Tefsen]], [[Willeke Alberti]], [[Donald Jones]], [[Nicole en Hugo]] |- | 1974-1975 | De Nieuwe Nederlandse Revue; André van Duin's Pretmachine | André van Duin, [[Frans van Dusschoten]], [[Corry van Gorp]], [[Donald Jones]] |- | 1975-1976 | André van Duin's Lachcarrousel | André van Duin, [[Frans van Dusschoten]], [[Willeke Alberti]], [[Corry van Gorp]], [[Donald Jones]], Trio Los Elegres |- | 1976-1978 | De Nieuwe André van Duin Revue; Lach om het Leven | André van Duin, [[Frans van Dusschoten]] / [[Frans Kokshoorn (acteur)|Frans Kokshoorn]], [[Corry van Gorp]], [[Donald Jones]], [[Conny Vandenbos]], Diana Floodgate |- | 1978-1979 | De André van Duin Revue; Speciaal Voor U | André van Duin, [[Frans van Dusschoten]], [[Corry van Gorp]] |- | 1980-1981 | De André van Duin Show | André van Duin, [[Frans van Dusschoten]], [[Corry van Gorp]] |- | 1983-1984 | Tele Theater Show | André van Duin, [[Frans van Dusschoten]], [[Corry van Gorp]], [[Hans Leendertse]] |- | 1984-1985 | 20 Jaar André: Een Reis om de Wereld in 180 minuten | André van Duin, [[Frans van Dusschoten]], [[Corry van Gorp]], [[Hans Otjes]] |- | 1987-1989 | André van Duin Revue; 100 Jaar Carré | André van Duin, [[Frans van Dusschoten]], [[Simone Kleinsma]], [[Hans Otjes]] |- | 1990-1991 | De Nieuwe André van Duin Revue; Pretfabriek | André van Duin, [[René van Vooren]], [[Marjolein Sligte]], [[Suzanne Venneker]], [[Dick Cohen]] |- | 1991-1993 | De Nieuwe André van Duin Revue; Tijd voor Theater | André van Duin, [[Frans van Dusschoten]], [[Suzanne Venneker]], [[Dick Cohen]], [[Hans Klok]] en [[Sittah]] |- | 2004-2005 | André van Duin Jubileumshow | André van Duin, [[Ron Brandsteder]] / [[Bert Kuizenga]] en [[Joke Bruijs]] |- | 2006 | De Nieuwe André van Duin Show | André van Duin, [[Ron Brandsteder]] en [[Joke Bruijs]] |- | 2007-2008 | André's Nieuwe Revue | André van Duin, [[Ron Brandsteder]] en [[Ferry de Groot]] |- | 2011-2012 | Ja hoor... daar is ie weer! | André van Duin, [[Ron Brandsteder]] en [[Anne-Marie Jung]] |} {{commonscat}} {{Begin|act}} {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Nederlaands grapnmaker‎]] ozn1by419hgojcm4xskxc71ajb3j5ry 0 19845 268238 2013-06-13T16:53:55Z 80.114.178.7 Nieje zied: '{{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1911'''. == Gebeurtenissen == * [[31 meie]] - De [[RMS Titanic|Titanic]] wonnen in 't waeter laoten. * 22 aug...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} De volgende gebeurtenissen vunnen plaose in 't jaor '''1911'''. == Gebeurtenissen == * [[31 meie]] - De [[RMS Titanic|Titanic]] wonnen in 't waeter laoten. * [[22 augustus]] - In 't [[Louvre]] wonnen ontdek dat de [[Mona Lisa]] esteulen is. * Onofhankelikheid van [[Mongolië]] == Geboren == * [[6 febrewaori]] - [[Ronald Reagan]], awd-prissedent van de VS († [[2004]]) == Uut de tied == * … 9wjjpuu9u8z87vykdftewpkz4jhk7eq 10 19846 268243 2013-06-15T23:48:25Z 80.114.178.7 Nieje zied: '{{Babel0|Japans|ja|この利用者は'''[[:Kategorie:Gebruker ja|日本語]]'''が'''[[:Kategorie:Gebruker ja-0|わかりません]]'''（または理解するのがかなり困難...' wikitext text/x-wiki {{Babel0|Japans|ja|この利用者は'''[[:Kategorie:Gebruker ja|日本語]]'''が'''[[:Kategorie:Gebruker ja-0|わかりません]]'''（または理解するのがかなり困難です）。}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker ja-0]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker ja-0| ]] [[Kategorie:Mallen babel|ja-0]] </noinclude> dbrqjx8cw5gf9v0pw8jjc1obf6wzm75 14 19847 268244 2013-06-15T23:50:21Z 80.114.178.7 Nieje zied: '[[Kategorie:Gebruker ja]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker ja]] 5h9x9jmr67d8zyif9wl9gyqvzmy4q8t 0 19848 268247 2013-06-16T01:11:33Z 80.114.178.7 deurverwiezing naor [[Standaard Sjinees]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Standaard Sjinees]] tq85lt2l0xybj7ax6nolw11pqix6hzh 10 19849 268251 2013-06-16T01:28:52Z 80.114.178.7 Nieje zied: '{{Babel0|Standaard Sjinees|zh|這位用戶'''[[:Kategorie:Gebruker zh-0|無法]]'''理解'''[[:Kategorie:Gebruker zh|中文]]'''。}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker zh-0]] </incl...' wikitext text/x-wiki {{Babel0|Standaard Sjinees|zh|這位用戶'''[[:Kategorie:Gebruker zh-0|無法]]'''理解'''[[:Kategorie:Gebruker zh|中文]]'''。}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker zh-0]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker zh-0| ]] [[Kategorie:Mallen babel|zh-0]] </noinclude> 2agq6hhktq15ejrayncqm9mslsm8e4i 14 19850 268252 2013-06-16T01:30:06Z 80.114.178.7 Nieje zied: '[[Kategorie:Gebruker zh]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebruker zh]] itgncpvlaa4s5rxc7dhixk23xvj25x3 0 19860 268402 268362 2013-07-05T18:03:31Z Servien 7 de ANS-tekst verbeterd (zo as an-egeven deur de auteur) wikitext text/x-wiki '''Woar de noorseewallen''' (or: ''Wo de nordseewellen'') is een [[Freesk|Frees]] [[volkslied|folksleed]]. De tekst geet umsgevear van (in de ANS): Heerbie mot wol wodden oppemarkt dat de wöörd (waor, daor, en) in Duuts-Neddersassen vake as (wo, do, oen) wodden uutesprokken. ==Tekst== Waor de noordzeewellen trekken an den strand, Waor de gaele blömen bleuit in t greune land, Waor de möwen schriejen, grel in t stormgebroes, Daor is miene heimat, daor bun ik tohoes, Waor de möwen schriejen, grel in t stormgebroes, Daor is miene heimat, daor bun ik tohoes. Wellen en wogen roezen weren mien wegenleed, En de hogen dieken zeen mien kinderleed, Markten ok mien zenen en mien heet begeer, In de weerld to vlegen, över land en meer, Markten ok mien zenen en mien heet begeer, In de weerld to flegen, över land en meer. Wol het mie dat laeven al mien lengen stilt, Het mie al dat geven, wat mien hart erfilt, Alles is verzwonden, wat mie druk en dreef, Hef dat luk wol vonden, doch dat heemwee bleef, Alles is verzwonden, wat mie druk en dreef, Hef dat luk wol vonden, doch dat heemwee bleef. Heemwee naor mien mooie greune wonderland, Waor de noordzeewellen trekken an den strand, Waor de möwen schriejen, grel in t stormgebroes, Daor is miene heimat, daor bun ik tohoes, Waor de möwen schiejen, grel in t stormgebroes, Daor is miene heimat, daor bun ik tohoes. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Lied]] k93okrte5ndf9fup9vqal71vlu7zw1y 4 19871 284462 268409 2016-05-11T23:32:37Z Servien 7 /* Verzeuken */ wikitext text/x-wiki Op disse zied ku'j '''verzeuken veur anpassingen van systeemteksten''' indienen. As n bepaolde systeemtekste niet (goed) vertaald is, ku'j dat hier opgeven (bv. as der nog n Nederlaandse tekste steet of der steet n spelfout [wach'''tt'''woord in plaotse van wach'''t'''woord]). Naost verzeuken veur t anpassen van onvertaalde teksten of t verbeteren van teksten, ku'j hier oek angeven da'j liever n aandere woord- of zinsvertaling zien (bv. a'j ''Achternaam'' liever zien as ''Waor bi'jie der ene van?'' of zoksoort dingen). Laot t weten, je heuren vanzelf wel o'w t wat vienen of niet. ==Verzeuken== *Der steet noen: ... *Ha'k liever ehad / spelfout: ... [[Kategorie:Wikipedie:Onderhold]] 96vlebbsrtnxep2tyifws941jbxwq9v 0 19872 268419 268418 2013-07-09T17:00:35Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Gemeente in Nedersaksen]] [[Kategorie:Plaotse in Nedersaksen]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] wikitext text/x-wiki '''Wulfenbüddel''' of Wulfenbüttel (Spreak: Wolvenbuddel) (Duuts: Wolfenbüttel) is ne kringstad in [[Nedersaksen|Neddersassen]] neet wied van [[Broenswiek (stad)|Broenswiek]]. Veur ne lange tied weer et ok de Residentsstad van 't Welfiese Deel-Hartogdom [[Broonswiek-Lümborg-Wulfenbüddel]]. Dit weer later et hartogdom en dän de freestaot Broenswiek. De [[Saksen (vôlk)|Saksiese]] foezel [[Jägermeister]] kump uut Wulfenbüddel. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Gemeente in Nedersaksen]] [[Kategorie:Plaotse in Nedersaksen]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] e4dhwk4hodg1t69fdwid690o3oyt5f5 0 19873 268482 268435 2013-07-15T15:48:46Z Droadnaegel 1133 +wat verwiezen wikitext text/x-wiki '''Kaïn''' ([[Hebreews]] veur ''speer'') en '''Abel''' (manks ''Habel'', van 'n Hebreews veur ''aosem'' of ''eandigheid'') bint in de [[Tenach]], de [[Biebel]] en de [[Koran]] de twee oaldsn zeuns van [[Adam]] en [[Eva]]. In de Koran wöd eer nie met n name an-eschreevn, maor binn de [[islam]] wöd de naamn Habiel en Kabiel gebruukt. ==Genesis== De Biebel schrefs dat Eva zwanger wörn en dat Kaïn wörn geboorn. Daornao wörn Abel geboorn, zunder dat 't in n tekste blek dat Eva van hum zwanger zoln west ween. daordeur wöd manks dacht dat Kaïn en Abel twennigies warrn. Kaïn, de oaldsn van n tweeë, waar laandbouwer; Abel waar schaophärder. Kaïn dooddn zien breur, umdat [[God]] Abels offer wel annaamn, maor 't offer van Kaïn, n deel van n oogst van t laand, nie. In ofbeeldings wödt vake ziene dat t daamp van Abels offer opsteg en t daamp van Kaïn nie. Jaloezie zol veur de haand lingn, maor t verhaal weel niks löslaotn over de reedn. God vrög vervoolgs an Kaïn waor zien breur ist, waorop denn antwoordt met "Bin k mien breurs beskarmer?" Um zien daod wödt Kaïn deur God vervluukt en verdoemd töt zwarvn. Maor God gef Kaïn n "tekkn" an, zodat geniene hum kwaod zal doen. En God beleufd dat as he uut de tied zolln kommn deur n aaner, dan zol dit zeuvnmaol wreukn wörn. Kaïn giet op "het laand Nod, te oossn van [[Eedn]]" an; maor nod is [[Hebreews]] veur "zwarvndn", wat der uut haald könn wörn is dat 't nie um n name van n laand of stee göngn, maor wîeznd naor de doelloosheid waormet Kaïn in n eerstn met op-eskeept zaatn. Later leze wi'j dat he n stad stichtn, n eerstn wökkn in de Biebel nuumd wöd ([[Henoch]], naor zien zeune vernuumd). Nao 't uut de tied kommn van Abel krîegt Adam en Eva nog n zeune, denn zi'j as 'vervaanging' van Abel beschouwt. Zi'j nuumt hum [[Seth]]. Umdat de stambome van Kaïn en Seth stark overienkomt kwao naamn, is t ideeë west dat Seth messchîene n latere toevôegink an t verhaal ist, um te veurkommn dat aaln meansn voolgs [[Genesis]] van de breurmoordenaar Kaïn zolln ofstammn. Verder is der de meuglikheid dat de name Seth en Kaïn deur mekare wisseld wöd deur de parallel met n Egyptisn mythe van Seth. De Egyptisn god Seth vermoordt hierin zien breur Osiris. ==Christendom== In de Biebel wödt Kaïn daal-ezet as n waorschuwing teengn de zunde en de gevoolgs dervan. In de kunst is de dood van n oonskuldign Abel vake of-ebeeld as veurofschaoduwing van n dood van [[Kristus]]. In n [[Ni'je Testement]] wödt Abel enuumd in de brief an de Hebreen 11:4, die n verklaoring biedt veur Gods veurkeur veur Abels offer: ''Deur zien geleuf hef Abel God n offer bracht dat better waarn as dat van Kaïn. Um zien geleuf verklaordn God hum rechtvaordig en naamn hum zien offer an. Deur zien geleuf blef Abel sprekkn, ok nao zien dood.'' ==Jubileeën== Voolgs t boek der Jubileeën störf Kaïn in t jaor 931, dus n jaor nao zirn vaar Adam. Hi'j veroongeluktn deurdat zien stienn huus boavn hum instorttn. Zo störf Kaïn op n netzölfdn meniere as Abel, want hi'j haar Abel met 'n stiene dood. ==Koran== De Koran verteld in de soera [[De Taofel]] over de twee zeuns van Adam. Ok hier betröf t n offer dat van n ienen wel wödt an-enömmn en van n aander nie. Voolgs de iene breur kömp dat, umdat n aander nie godvreeznd is, waorop hi'j wödt dood-eslaangn. Zo beheurt he töt de verliezers, maor beseffenden dat he n liek nie zal kunnen verbarngn, beheurt he töt eer die wroeging hebt. God zendt n [[raaf]] um Kaïn uut te lengn wat he met n liek van zien breur mos doen; der is immers nog nooit iene dood-ekommn, laot staon begraavn (De Taofel 31). T verhaal stelt verder dat: wie ok n meanse doodt, behaolve weegs t doodn van aandern of t scheppen van wanorde in t laand, t waore asof he 't heeln meansdom haar edood. ==Histories bekieks== Netgelieke verhaaln komme wi'j ok bi'j aandere volker teengn, waordeur men deankt dat de aole rivaliteit tussn de rundtrekknde veehaolders en de stee-ebunden laandbouwers t fundament vormt veur t verhaal. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Christendom]] [[Kategorie:Jeudendom]] [[Kategorie:Islam]] 4z4o70k2i0u5wetnqijr4v9mbyzhcr4 0 19874 281858 268484 2015-05-06T19:04:07Z NGolds20 10516 NGolds20 hef de zied [[Meanse, durf te leven]] herneumd naor [[Meanse, dörf te leven]] wikitext text/x-wiki '''Meanse, dörf te leevn''' (oorsprunlik, Neerlaands: '''Mens, durf te leven''') is n Neerlaandstalig lied uut [[1917]], oorsprunklik eschreevn en ok zölf ezungn deur [[Dirk Witte]]. In n eertiedse Neerlaandse spelling hiettn t nog: ''"Mensch, durf te leven."'' Teengsnworig is t iene van de klassiekers uut de Neerlaandstalige meziek. ==Inhaold== T lied zet meansn an um meer van t leevn te gaon genietn en zik daor nie zovölle vraongn bi'j te stelln; en 't röp ok op nie aait de klaor-ezette paarn te voolngn, zik nie slaofs an te passn bi'j de meerderheid. Thematies eziene zet de tekste zik of teengn de eertieds nog zo invloedrieke sociale controle, en teengn de anvaording van de autoritaire moraal. ==Tekste== Je leeft maar heel kort, maar 'n enkele keer<br /> En als je straks anders wilt, kun je niet meer!<br /> Mensch, durf te leven!<br /> Vraag niet elken dag van je korte bestaan:<br /> Hoe hebben m'n pa en m'n grootpa gadaan?<br /> Hoe doet er m'n neef en hoe doet er m'n vrind?<br /> En wie weet, hoe of dat nou m'n buurman weer vindt,<br /> En - wat heeft 'Het Fatsoen" voorgeschreven?<br /> Mensch, durf te leven!<br /> De menschen bepalen de kleur van je das,<br /> De vorm van je hoed, en de snit van je jas<br /> En - van je leven!<br /> Ze wijzen de paadjes, waar langs je mag gaan,<br /> En roepen 'o foei!' als je even blijft staan, -<br /> Ze kiezen je toekomst en kiezen je werk,<br /> Ze zoeken een kroeg voor je uit en een kerk,<br /> En wat j' aan de armen moet geven.<br /> Mensch, is dat te leven?<br /> De menschen - ze schrijven je leefregels voor,<br /> Ze geven je raad, en roepen in koor:<br /> Zoo moet je leven!<br /> Met die mag je omgaan, maar die is te min.<br /> Met die moet je trouwen, - al heb je geen zin.<br /> En daar moet je wonen, dat eischt je fatsoen - <br /> En je wordt genegeerd als je 't anders zou doen,<br /> Alsof je iets ergs had misdreven,<br /> Mensch, is dat leven?<br /> Het leven is heerlijk, het leven is mooi.<br /> Maar - vlieg uit in de lucht, en kruip niet in een kooi!<br /> Mensch! durf te leven!<br /> Je kop in de hoogte, je neus in de wind,<br /> En lap aan je laars hoe een ander het vindt!<br /> Hou een hart vol warmte en van liefde in je borst,<br /> Maar wees op je vierkante meter een Vorst!<br /> Wat je zoekt kan geen ander je geven!<br /> Mensch, durf te leven! ==Covers== T lied is sund de oorsprunklike uutvoering van Dirk Witte opni'j vertolkt deur verscheidene artiesten, woaronder [[Jean-Louis Pisuisse]], [[Willy Alberti]], [[Ramses Shaffy]], [[The Amazing Stroopwafels]] en [[Wende Snijders]]. Ok zanger [[Tim Knol]] maaktn n eangn varsie van t lied. Dissnt kwaamn veur in n reklameboschop van [[ING (bank)|ING]]. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Lied]] 3g7dh08zj3ehe6jdoar9qz7ngduz27s 14 19876 289693 289006 2016-10-29T12:45:55Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Former municipalities of North Holland}} [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand‎| ]] [[Kategorie:Geschiedenis van Noord-Hollaand‎]] [[Kategorie:Vroggere Nederlaandse gemiente|Noord-Hollaand]] 04q5ta8khzxyy0dpz24bge24vs9k7jm 0 19877 268486 268474 2013-07-15T15:56:57Z Droadnaegel 1133 /* Dag van de persvrieheaid */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Reporters_Without_Borders_2009_Press_Freedom_Rankings_Map.svg|thumb|right|300px|Kaarte van persvrieheaid per laand in 2009. Wo blaauwer, des te meender beperkingen at de media hebt]] '''Persvrieheaid''' is n laandelik gebod wat angef det [[kraante|kraantn]] en aandere [[media]] magnt zegn wat ze weelt. Ze magnt zelf bepoaln wat ze oetgeewt en wat de inhoold van dee oetgaawn is. De readn um dit as gebod an te nemn, is um in de gaatn te hooldn of de regearing [[demokrasie|demokratiese]] besloetn neamp. Zo kan t volk te weetn komn wo of t geet met t besteur van t laand. In laandn woer't gin persvrieheaid is, geeldt vake ne [[censuur]]. ==Neerlaand== In [[Neerlaand]] is de persvrieheaid opnömn in artikel 7 van de [[Groondwet]]: #Nums hef vuurof verlof neudig um in drukwoark geveulns kenboar te maakn, met as vuurwearde det doar gin aandere wetn met oawertreedn wordt. #In de wet zeent regels opnömn vuur [[radio]] en [[tellevisie]]. Vuurof wörd ne radio- of tellevisie-oetzeanding nit noakekn. #Um gedachtn en geveul oet te drukn met de media dee't hierboawn eneumd wordt, is dr gin verlof of goodkuring neudig, oonder vuurwearde det dr gin aandere wetn oawertreadn wordt. De wet kan ne beteuning opgeewn vuur leu dee't junger as 16 joar zeent, um gode zeedn te beskoarmen. #De vurige peuntn geeldt nit vuur t maakn van haandelsreklame. Iej magnt dus alns oetgeewn en skriewn wa'j weelt, mer iej köant wal an eklaagnd wordn as oewe tekste smadelik, lasterlik of diskrimineernd zeent, of oproopt töt haat. Det is wat dr wörd bedoold met "behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet" (''oonder vuurwearde det dr gin aandere wetn oawertreadn wordt''). Oewe oetgawes wordt dus nit van te vuurtn kontroleerd, mer iej zeent dr nog aait wal verantwoardelik vuur. ==Indamn van de persvrieheaid== Indamn (beknotn) van de persvrieheaid kan op völle wiezen vuurkomn. Wat laandn gebroekt [[censuur]], woerbie't kontroleurs van de regearing kraantn vuur oetgawe noakiekt en toostemming mut geewn vuurdet de pers oet mag geewn. Ne vernemstigere wieze woerop ne regearing dit kan doon, is duur de pers in eegne behear te hooldn. Dr zeent dan gin kontroleurs, mer de inhoold van de oetgawes zal aait in t belaank van de regearing wean, umdet dee aanders de knippe too doot. Ne aandere manere um de persvrieheaid in te damn is duur (te dreaigen met) mishaandeling, marteling en moard op journalistn dee't tevölle kritiek hebt. Ne nog völle vuurkomnde wieze van vrieheaidsbeperking is t (dreaigen met) rechtszaakn teegn oetgewers of journalistn dee't dinge skriewt dee't meugelik de regearing of ambtsleu nit in t ströatje te passe komt. ==Dag van de persvrieheaid== De [[Verenigde Nasies|VN]] hebt ''[[3 mei]]'' in [[1993]] oetreupn as dag van de [[Internasjonaaln dag van de persvrieheaid]], um zo wearldwied mear andacht te kriegn vuur de oetgaankspeuntn van dit recht. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Media]] [[Kategorie: Recht]] 55o3clppolbbejtx0zd02n6moymebzg 0 19878 268475 2013-07-14T16:31:18Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Persvrieheaid]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Persvrieheaid]] 8ed0duce30o4oe5q315wzlv1xblt9pa 0 19884 289144 282825 2016-10-28T12:50:26Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Doerenther Klippen im Osning.png|right|thumb|Leggige van de Dörenther Klippen (de witte liende leenksboawn) öp ne reliëfkoarte van t [[Münsterlaand]] woaröp ok oare ploatsn an-gefn bint.]] De '''Dörenther Klippen''' bint ne [[zaandstean]][[rotsformoasie]] laanks de zuudwestkaant van t [[Teutobörger Woold|Teutoburger Wold]] in [[Kreis Steinfurt]] in de [[Duutslaand|Pruuske]] [[dailstoat|dealstoat]] [[Noordrhain-Westfele|Nordrien-Westföale]]. t Is roond de 4 kilometer laang en roond de 159 meter boawn [[NAP]]. t Grötste deal hör biej t gemeantegebeed [[Ibbenbüren]], n kleainer deal hör t gemeantegebeed [[Tecklenburg]] an. Biejzöndre rotsformoasies bint te veenden in t oostzuudeusten - n [[Kaiserstuhl]] - en t westzuudwesten - t [[Hockendes Weib]]. Völle van de nöame van de rotsformoasie bint nömn van lokoale säge - oawerregionoal bekant is t Hockendes Weib vanweage zinne tröagiese [[sage]]. ==Geogroafie== [[Bestaand:Klippenblick.jpg|right|thumb|Oetzich van de klipn of t Münsterlaand in.]] In öare volle längte goat zee deur twea [[pässe]] hen: in t neurden deur n ''Ibbenbürener Pass'' woar ok n [[B 219]] deurhenne geet en woar t noamgeawende Ibbenbürense stadsdeal [[Dörenthe]] leg; in t zuden goa't deur t ''Bocketal'' woar ok n [[Kreisstraße|K 24]] deurhenne geet en woar t Tecklenburgse stadsdeal [[Brochterbeck]] leg. Ok geet doar t loatste stök n treinboan van de [[Teutoburger Wold-Liende]]. De töt wa 40 meter heuge rötsen bestoat oet [[Osningzaandstean]] oe't [[Kriet]], det roond de 120 miljoon jöare old is. In de noabiejhead he'j n antal kleaine [[steangroove|steangrowen]] woar vreuger t zaandstean as bouwmaterioal wönnen war. ==Netuurbeskermige== Sinds [[2003]] bint de Dörenther Klippen offiesjeal [[beskermd netuurgebied]], soamen met n stök van t wold der ömmehen. Soamen wörn t n 59 [[ha]] gröt netuurgebied. Spesefieke aspekten dee beskermd bint, bint de algemiene biotoopkwoaleteait en de völle [[mos|mösse]] en [[körstmösse]] en de beasten dee met disse plänte metkömt. Binnen t beskermd netuurgebied bint mear as 150 verskillende mösse en körstmösse, woarvan 32 deur gangs Prusen beskermd bint. Wieter bint in t gebied meardere [[kwel|kwellen]] en resten van de histeuriese [[Wacholderheaie]]. Wieter breudt n oohoo ok in t gebied, n voggel den ok beskermd is binnen Prusen. ==Toerisme== [[Bestaand:Hockendes weib.jpg|right|thumb|t ''Hockendes Weib''.]] De Dörenther Klippen bint lokoal bekant as nen plak veur dagreizen. De meast bekante pläkke bint n ''[[Kaiserstuhl]]'', t ''[[Hockendes Weib]]'' en t oetzich oawer t [[Münsterlaand]]. t Gebruuk van de Dörenther Klippen a'n toeristengebeed vängen a an an n anvang van n 19n joarhönnerd, woarbiej t ''Hockendes Weib'' en t oetzich de'j doarvanof har oawer t ömmelaand de meast bezöchte pläkke warn. Roond disse tied wa't nög verbeude veur bezeuker öm de rötsen te beklimmen. Vanof 1980 het men besleuten det mensekn klimmen könt öp an-weazen pläkke binnen t gebeed. Doen t beskermde netuurgebied an-moakt wörn het zee beslötten de't too-stoan war öm profesjoneal te klimmen öp de doarveur an-weazen rotswaanden woar ok [[zekerige|zekerigen]] anweazig bint en as [[magnesium]] gebroek wör. Klimmen is ok önprofesjoneal too-stoan öp n ''Kaiserstuhl'' en t ''Hockendes Weib''. ==Oetgoande lienden== *[http://www.naturschutzinformationen-nrw.de/nsg/de/fachinfo/gebiete/gesamt/ST-023] - Naturschutzgebied Dörenther Klippen (Duuts). *[http://www.lanuv.nrw.de/veroeffentlichungen/loebf/oekologie/fb_doerenther_klippen_pdf.pdf] - Folder oawer de Dörenther Klippen (Duuts). {{Coordinate |NS=52/14/37/N |EW=7/42/18.15/E |type=landmark |region=DE-NW}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Netuurgebied in Duutslaand]] [[Kategorie:Noordrien-Westfoaln]] 9hgxvywvno6kn3qwhwyzn4a77wfgp35 0 19885 282315 268651 2015-05-23T14:43:54Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bras%C3%A3o_da_UFBA.png|thumb|right|Universidade Federal da Bahia]] De '''Universiteat Bahia''' ([[Portugees]]k: ''Universidade Federal da Bahia'' - UFBA) is ne [[Brazilië|Braziljaansen]] [[universiteat]] in de [[Salvador]]. Hee is op erichtet in 1946.<ref>[http://www.proplad.ufba.br/numeros_ufba_2009.html Ufba em Números]</ref> Der stoat non 27549 studeanten in eskrewen.<ref>[https://www.ufba.br/historico Histórico]</ref><ref>[http://www.universia.com.br/ondeestudar/instituicoes_zoom.jsp?instituicao=1438 About UFBA]</ref><ref>[http://www.aai.ufba.br/aainew/historiaufba_ing.htm Historical Information - UFBA]</ref> == Referensies == <references/> == Oetgoande verwiezings == {{commonscat|Universidade Federal da Bahia}} *[http://www.ufba.br Offisjele webstea van de Universidade Federal da Bahia] {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Brazilië]] [[Kategorie:Universiteat]] et8a135l0hpapc45qcbpsboxgr67rdq 0 19886 268517 2013-07-17T21:37:09Z 130.63.93.82 Universidade Federal da Bahia wikitext text/x-wiki #redirect[[Universidade Federal da Bahia]] fuzegmw2yatebv7lucqosunk95s6yo4 0 19887 268648 268542 2013-07-26T21:06:58Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Universiteat]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Symbolfumg.jpg|thumb|right|300px|Universidade Federal de Minas Gerais]] De '''Universiteat Minas Gerais''' ([[Portugees]]k: ''Universidade Federal de Minas Gerais'' - UFMG) is ne [[Brazilië|Braziljaansen]] [[universiteat]] in de [[Belo Horizonte]]. Hee is op erichtet in 1927.<ref>[http://www.ufmg.br/proplan/transparencia/ PORTAL TRANSPARENCIA PRÓ-REITORIA DE PLANEJAMENTO - SETOR DE ORÇAMENTO]</ref> Der stoat non 49254 studeanten in eskrewen.<ref>[http://oglobo.globo.com/educacao/mat/2007/06/03/296016878.asp Complete list of the best Brazilian universities (UFMG)]</ref><ref>[http://www.ufmg.br/online/arquivos/012977.shtml UFMG outstands in ENADE (UFMG)]</ref> == Referensies == <references/> == Oetgoande verwiezings == {{commonscat|Universidade Federal de Minas Gerais}} *[http://www.ufmg.br Offisjele webstea van de Universidade Federal de Minas Gerais] {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Brazilië]] [[Kategorie:Universiteat]] hyyjsrye2n9xebkqll73ix0djpc0o24 0 19888 268649 268543 2013-07-26T21:07:51Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Universiteat]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Universidadeestadualdefeiradesantana.JPG|thumb|right|Universidade Estadual de Feira de Santana]] De '''Universiteat Feira de Santana''' ([[Portugees]]k: ''Universidade Estadual de Feira de Santana'' - UEFS) is ne [[Brazilië|Braziljaansen]] [[universiteat]] in de [[Feira de Santana]].<ref>[http://www.correio24horas.com.br/noticias/detalhes/detalhes-1/artigo/tecnologia-que-transforma-esgoto-em-energia-e-desenvolvida-na-bahia/ Tecnologia que transforma esgoto em energia é desenvolvida na Bahia]</ref> Hee is op erichtet in 1976. Der stoat non 7121 studeanten in eskrewen.<ref name="discen">[http://www.uefs.br/portal/assessorias/asplan/uefs-em-dados/ensino/copy_of_alunos-matriculados Quantitativo de discentes da UEFS], 26 juli 2010</ref> == Referensies == <references/> == Oetgoande verwiezings == {{commonscat|Universidade Estadual de Feira de Santana}} *[http://www.uefs.br Offisjele webstea van de Universidade Estadual de Feira de Santana] {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Brazilië]] [[Kategorie:Universiteat]] tig04cxv2g81xblgxawb8nwnbr2kdsk 0 19889 268520 2013-07-17T22:42:13Z 130.63.93.82 Universidade Estadual de Feira de Santana wikitext text/x-wiki #redirect[[Universidade Estadual de Feira de Santana]] 86er7ecl49vzsggqcyhzi2ukcnk5smj 0 19890 268521 2013-07-17T22:43:55Z 130.63.93.82 Universidade Federal de Minas Gerais wikitext text/x-wiki #redirect[[Universidade Federal de Minas Gerais]] nkbuogiee7cx0hh41y7adb5u0lqamao 0 19891 268653 268652 2013-07-26T21:10:33Z Droadnaegel 1133 gin harde pixels in thumb wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Posterdetail.jpg|thumb|right|Centro Federal de Educação Tecnológica de Minas Gerais]] De '''CEFET-MG''' ([[Portugees]]k: ''Centro Federal de Educação Tecnológica de Minas Gerais'') is ne [[Brazilië|Braziljaansen]] [[universiteat]] in de [[Belo Horizonte]].<ref>[http://www.preac.unicamp.br/memoria/textos/Bernadetth%20Maria%20Pereira%20-%20completo.pdf Escola de Aprendizes Artífices de Minas Gerais: origem do CEFET- MG, na voz de seus alunos pioneiros (1910-1942).]</ref><ref>[http://www.senept.cefetmg.br/galerias/Arquivos_senept/anais/terca_tema6/TerxaTema6Artigo9.pdf História dos CEFET's dos primórdios à atualidade: Reflexões e investigações]</ref> Hee is op erichtet in 1910.<ref>[http://www.cefetmg.br/noticias/2011/06/noticia0043.html O professor Márcio Silva Basílio é eleito Diretor-Geral do CEFET-MG, gestão 2011 a 2015]</ref> Der stoat non 15202 studeanten in eskrewen.<ref>[http://www.cefetmg.br/site/sobre/aux/servicos/formularios/cgplan/CEFET-MG_EM_NUMEROS_2009.pdf Cefet-MG em números (2009)], 18 dezember 2010</ref> == Referensies == <references/> == Oetgoande verwiezings == {{commonscat|Centro Federal de Educação Tecnológica de Minas Gerais}} *[http://www.cefetmg.br Offisjele webstea van de CEFET-MG] {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Brazilië]] [[Kategorie:Universiteat]] 5x09p1hfh5wuqe2lc4nv5kqjdhol101 0 19892 268523 2013-07-17T22:49:28Z 130.63.93.82 Centro Federal de Educação Tecnológica de Minas Gerais wikitext text/x-wiki #redirect[[Centro Federal de Educação Tecnológica de Minas Gerais]] 2b2gig74yqvugvx0h6g9dzjqn84233a 0 19893 268654 268546 2013-07-26T21:11:45Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Universiteat]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Logotipo_cefet-rj.jpg|thumb|right|Centro Federal de Educação Tecnológica Celso Suckow da Fonseca]] De '''CEFET-RJ''' ([[Portugees]]k: ''Centro Federal de Educação Tecnológica Celso Suckow da Fonseca'') is ne [[Brazilië|Braziljaansen]] [[universiteat]] in [[Rio de Janeiro]]. Hee is op erichtet in 1917.<ref name="noticias">[http://noticias.cefet-rj.br/2011/04/04/eleicoes-para-direcao-geral-do-cefetrj-debate-com-os-candidatos/ Eleições para Direção-Geral do CEFET/RJ: DEBATE COM OS CANDIDATOS], portal Cefet/RJ, epubliseerd op 4 april 2011.</ref><ref name="noticias01">[http://noticias.cefet-rj.br/2011/07/01/cefetrj-tem-novo-diretor-geral/ CEFET/RJ tem novo diretor geral]</ref> Der stoat non 9669 studeanten in eskrewen.<ref>[http://noticias.cefet-rj.br/2011/06/27/ministro-nomeia-novo-diretor-geral-do-cefetrj-professor-carlos-henrique-figueiredo-alves/ Ministro nomeia novo Diretor-Geral do CEFET/RJ: Professor Carlos Henrique Figueiredo Alves]</ref><ref>[http://brasildo.com/diario-oficial-da-uniao/2-regiao/2011-06-30/p-18 Diário oficial]</ref><ref>[http://webtv.cefet-rj.br/ Página principal da TV Cefet/RJ], 14 jannewoari 2011.</ref> == Referensies == <references/> == Oetgoande verwiezings == {{commonscat|Centro Federal de Educação Tecnológica Celso Suckow da Fonseca}} *[http://portal.cefet-rj.br/ Offisjele webstea van de CEFET-RJ] {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Brazilië]] [[Kategorie:Universiteat]] rv9sbbgqo0juew7uf9j8bx1f1ek4q82 0 19894 268525 2013-07-17T22:53:29Z 130.63.93.82 Centro Federal de Educação Tecnológica Celso Suckow da Fonseca wikitext text/x-wiki #redirect[[Centro Federal de Educação Tecnológica Celso Suckow da Fonseca]] fr4ui4iqbendiiasfento3eviunvs1w 0 19895 268526 2013-07-17T22:53:46Z 130.63.93.82 Centro Federal de Educação Tecnológica Celso Suckow da Fonseca wikitext text/x-wiki #redirect[[Centro Federal de Educação Tecnológica Celso Suckow da Fonseca]] fr4ui4iqbendiiasfento3eviunvs1w 0 19896 268655 268548 2013-07-26T21:12:48Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Universiteat]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Logotipo_IFET.svg|thumb|right|Instituto Federal da Bahia]] De '''IFBA''' ([[Portugees]]k: ''Instituto Federal da Bahia'') is ne [[Brazilië|Braziljaansen]] [[universiteat]] in de [[Salvador]]. Hee is op erichtet in 1910.<ref>[http://www.portal.ifba.edu.br/centenario/historia.html Evolução Histórica do IFBA]</ref> Der stoat non 8874 studeanten in eskrewen.<ref>[http://www.planalto.gov.br/ccivil_03/_Ato2007-2010/2008/Lei/L11892.htm Lei 11.892/2008 - Institui a Rede Federal de Educação Profissional, Científica e Tecnológica, cria os Institutos Federais de Educação, Ciência e Tecnologia, e dá outras providências.]</ref> == Referensies == <references/> == Oetgoande verwiezings == {{commonscat|Universidade Federal da Bahia}} *[http://www.ifba.edu.br Offisjele webstea van Instituto Federal da Bahia] {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Brazilië]] [[Kategorie:Universiteat]] 3xxg0ufi9d2hfbl4wuvsrfz333xctri 0 19897 268528 2013-07-17T22:57:19Z 130.63.93.82 Instituto Federal da Bahia wikitext text/x-wiki #redirect[[Instituto Federal da Bahia]] bkm653cou8q93087sc9jzm1tdpfgx05 0 19898 268656 268583 2013-07-26T21:34:56Z Droadnaegel 1133 29 jaor is nog gin "oldere dame". Noh ja, wal older as um, maor in elk geval ambigu. wikitext text/x-wiki '''Jean-Jacques Rousseau''' ([[Genève]], [[28 juni]] [[1712]] - [[Ermenonville]], [[2 juli]] [[1778]]) was 'n belangrieke [[filosofie|filesoof]] en skriever. Hi'j hef 'n groten bi'jdrage levert an de skrieveri'je, pedagogiek en poletiek. Rousseau wörn in 1712 geboren as iene van 'n horlogemaker in 't calvinistiese Genève. Zien moe störf bi'j de bevalling en zien vaar stuurden hum as leerjonk naor kennissen. Rousseau besleut vort te lopen en vönnen onderdak bi'j ne 29 jaorige rieke dame. Disse Françoise-Louise de Warens bekeerden Rousseau töt 't katholicisme. Hi'j wörn heur minnaar en töt zien 28e woonden he of en an bi'j Françoise-Louise. Zi'j regelden ok 'n portie baanties veur hum. ===Skrieftalent=== Rousseau bleken talent te hemmen veur skrieven. In 1750 leerden Rousseau [[Nicolas de Condorcet]] kennen. Hi'j können metwarken an zien projekt, 't skrieven van de [[Encyclopédia]]. In 'tzölfde jaor braak he in intellektuele kringe deur met 'n essay de ''[[Discours sur l'origine et les fondements de l'inégalité parmi les hommes|Vertoog over de ongelijkheid]]''. 'n Alderbest deel van zien ideen deud Rousseau op toe he in 1743 warkten as privé-secretaris van 'n Fraanse ambassadeur in Venetië. Hi'j heulden die bane nie laank völ, binnen 't jaor was he met ruuzie vertrökken. Rousseau skreef over die periode: * ''In Venetië zaa-k veur 't eersten met eangn oongn de tekörtskietings van 'n regering (…). Sund toe he-k 't benul dat aals stark ofhangt van de poletiek en dat (…) 'n volk nooit meer kan ween as wat zien regering der van maakt. De groten vraog is derumme dissent: wölke regeringsvörme is 't best um de meest deugdzame, verlichte en goede meansen veurt te brengn.” ===Edele weelden=== Rousseau geleufden dat de meanse van oorsprunk goed is. Alle ondeugden in de maotskappi'je kump volngns hum uut onderdrukkende vörms van opvoeding vandan, onderwies en deur 'n regering boaven de meanse te stellen. '' 't Meanse is vri'j geboren, maor toch zit he overal an iezers vaste.'' skreef he. Hi'j stelden de “edele weelden” uut [[Noord-Amerika]] as veurbeeld. Zi'j leefden volngns Rousseau in vree en allinnig-staond saam zunder regering die wetten en plichten opleg. ===Stukkies uut zien skrieveri'je=== * '' 't Meanse wölken 't meest eleefd hef is nie hi'j, dennen 't laanks leefd hef, maor hi'j, dennen 't diepst ervaoren hef.'' * '' 'n Netuur bedrög oons nooit, allinnig wi'j verliegt oons zölf aait.'' * '' De warklike oprichter van 'n burglike maotskappi'je was 'n iene wölken as eersten 'n stuk laand umzetten met paolen, en 'n maol zee: 'waart oe, di-s van mi'j', en ok nog 'ns luu vönnen wölken 't geleufden. Hoevölle misdaoden, oorloongn, ellende en aandere kwaode dingn zolden 't meansliken soort nie bespaord west ween, as der iene eertieds de paolen uut de grond etrökken haar en de grachten haar dichte-gooit, en zien metmeansen haar toe-ereupen: 'Luustert nie naor disse luêngnaar; 't giet ieluu nie goed of as ieluu verget dat de vruchten van de weerld van iederiene is maor de weerld van geniene.'' {{Bron|*Bronne: Jean-Jacques Rousseau, Vertoog over de ongelijkheid}} {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Filosoof]] ktw2e4fcqv78s2lzmukabziouuxssbl 0 19899 268551 2013-07-19T21:28:55Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Noordfrais]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Noordfrais]] m0w0ipfpf3tnhm3ajms033abkdmykz2 0 19900 268657 268584 2013-07-26T21:40:40Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Book]] [[Kategorie:Filosofie]] wikitext text/x-wiki '''Discours sur l'origine et les fondements de l'inégalité parmi les hommes''' (Neerlaandse titel: '''Vertoog over de ongelijkheid'''. Lös vertaalt in 't Nedersaksies: '''Deankeri'je over 'n oongeliekheid''') is 'n boek eskreven deur [[Jean-Jacques Rousseau]]. Hi'j deuden met an 'n priesvraog in 1754 van 'n Académie des Sciences, Arts et Belles-Lettres de Dijon. 't Mossen antwoord geven op de vraog: Wat is de oorsprunk van de oongeliekheid bi'j meansen en of dissent wel heurden bi'j 'n netuurrecht. Veur dit kregen he gien pries, maor hi'j brachten 't as nog op de markt in 1755. Uuteanlik wörn 't 'n völle elezen boek, en is noe aait nog bi'j luu in 'n kaste te vinnen. Rousseau hef dan ok völle invloederi'je had in 't dissent-tiedse deanken en doen van meansen en maotskappi'je, zo as beveurbeeld in de [[Romantiek]] en de uutsprake ''terugge naor de netuur'' is ok an hum te daanken. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Book]] [[Kategorie:Filosofie]] ry9x5nqvkov323mca6icl2xe5goml2r 0 19901 279371 275073 2015-03-27T17:13:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki De '''Romantiek''' is 'n streuming in de Westerse kultuur. Disse streuming kö-j vinnen in de (skeelder)kuns, skrieveri'je en ok nog bi'j teengsworigse subkulturen, deank beveurbeeld an de [[Hippiekultuur|Hippies]] uut de jaoren 60 en de milieubeweging van toe en noe. === Kört over de gedachtenisse van de Romantiek === De Romantiek is van oorsprunk 'n teengsdraodige reaktie west op de [[Verlichting]], dus hef zi'j nog wel 't ien 'n aander wat der stark an verskeeld. Hier voolgs 'n ri'jchie wat bi'j de Romantiek mooi thuus heurt: * Vuulen (romantiek) boaven deanken (verlichting). * 't Binnensten (romantiek) boaven 't buutensten (verlichting). * Synthese en holisme (romantiek) boaven analyse (verlichting). * 't Ambigue en ironische (romantiek) boaven ondubbelzinnigheid en helderheid (verlichting). * Kuns (romantiek) boaven wetenskap (verlichting). * Kreativiteit in de kuns boaven nao-apen. * 't spirretuwele boaven materialisme. * Wille boaven nut. * Kwaliteit boaven kwantiteit. * 'n organiese netuurbekieks boaven 'n mechaniese natuurbekieks. * De meanse wölken 'n deel van de netuur is boaven de meanse wölken boaven de netuur stiet, en dissent weel gebruken. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Filosofie]] [[Kategorie:Keunst]] of06rm7fjqkr5kfw4x60r9edr9yfk63 0 19902 291685 291684 2016-11-09T15:12:47Z Wwikix 13678 /* Metwarkige in de saamnleawige en toogang tö't laangood */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Netherlands, Enschede, Buitenplaats Zonnebeek (1).JPG|300px|thumb|right|De boetnploatse vanof de Zonnebeekwegge.]] [[Ofbeelding:Netherlands, Enschede, Buitenplaats Zonnebeek (2).JPG|300px|thumb|right|n Weastkaant.]] [[Ofbeelding:Netherlands, Enschede, Buitenplaats Zonnebeek (3).JPG|300px|thumb|right|n Aachterkaant.]] '''Zönnebekke''' (Nederlaands: ''Zonnebeek'') is n noam van ne [[butenplaatse|boetenploatse]] en t [[laandgood]] det derbiej hör. 't Lig neurdlik van t [[Buurserzaand]] an de Zonnebeekweg met oetzich oawer de [[heed|heaie]] van t [[Osselerveald]]. ==Skiednisse== t Laandhoes wör tusken 1906 en 1907 baawd noar t öntwarp van de architect A.G. Beltman veur J.B. van Heek en zinne wief, Edwina van Heek - Burr Ewing. t Öntwarp is boaseerd öp t laandhoes van Edwina's moor, wölk in [[Nashville, Tenessee|Nashville]], [[Tenessee]] in de [[Verienigde Staoten van Amerika|Vereanigde Stöate van Amerika]]. ==Architectuur== t Laandhoes, in neoklassistiese vörmgeffige, hef witte gepleaisterde geffeln en n skilddak met kappellen en an de ziejkaanten ne skouwe. n Veurgeffel is strak symmetries en spreng in t mirre lichlik noar veurne. Det deal hef n balkon det deur zule dröagen wör en is bekreund met ne timpane, woarinne n [[roos|rozen]]veanster plöatst is. Det balkon is kenmarkend veur de zoo-nöamde Amerikoanse ''plaantershuze'', dee deur de plantagebehearders baawd wörre. Ok n geffel a'n weastkaant har earst n balkon, moar dis is in 1911 töt ne serre ömbaawd. ==Laandgood== Öp de skiednissevölle boetenploatse bint nöast t laandhoes ok ne toene, n kootshuus met stallen, n diensthoes, ne garage, nen kapskoer, ne [[greuntetune|greuntetoene]] met skoer, nen teakopel, ne skoapskeuje met duventil en n hek met öp de pielers n tekst 'Zonnebeek'. n Parkanleg in [[laandskop]]svörmgeffige is noar t öntwarp van P.H. Wattez en is ok Amerikoans inspireard. Röndömme 1908 is nen beumgoard met greuntetoene en bleumetoene an-legd, dee ömreengd wör met muren en höage. In 1972 is de toene hersteld noar n öntwarp van t architectnburo T.H. Koning. ==Metwarkige in de saamnleawige en toogang tö't laangood== n Broor van Jan Bernard - Jan Herman van Heek - rech öp 15 növeamber 1946 de Stichitge Edwina van Heek öp. Disse stichtige steunt kultureale pröjekte in [[Oaweriessel]] en n [[Gelderlaand|Gealderse]] [[Achterhook]], dee richt bint öp t behaawn van netuurmonumente, skiednissewoardige baawwärke en kunstobjekte. Ok Hoes Zonnebeek wör beheard deur de stichtige. Öp n zöldervloor is n appartement baawd veur n heuidign behearder. n Villa en t park bint nich los-steld veur publiek, moar iej könt wal öp t laandgood roondsleantern. {{Coordinate|NS=52/10/30/N|EW=6/48/30/|type=landmark|region=NL-OV}} {{DEFAULTSORT:Zonnebekke}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Laandgood]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Eanske]] i6vpvb3qkptjuyni4vcv5k41qoq828m 0 19903 289272 287914 2016-10-28T16:37:43Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:500vc ex leg copy.jpg|thumb|An t begin van t [[Subatlantikum]] bestung t Flevomeer al.]] t '''Flevomeer''' ([[Latien]]: ''Flevo Lacus'' of ''Flevum'') was in de [[Romeinse tied]] (tot ongeveer [[400 n.Chr.]]) n binnenwaoter in de [[Lege Laanden]], n zeutwaotergebied dat in umvang kleinder was as t [[Iesselmeer]] noen is. De naam van t meer is veural bekend ewörden mit dank an n beschrieving van [[Pomponius Mela]], n [[Romeinse Riek|Romeinse]] [[geografie|geograaf]]. n Verbiending mit de [[Noordzee]] was der in t begin niet. As gevolg van de hogere temperaturen steeg tussen de [[5e eeuw|5e]] en [[8e eeuw]] de zeewaoterspegel. Hierdeur nam t meer in umvang toe en wördden t in grootte vergeliekbaor mit t Iesselmeer. Dit meer kreeg bekendheid as t ''Almare'' of [[Almere (meer)|Almere]], vrie vertaald t ''grote meer''. In n proses dat in totaal n eeuw of achte duurden, sloekten de an-evoerde waotermassa's alsmar meer laand op. Brak en zeut waoter vermengden zich zeutjes an mit mekaar en in [[1340]] deuk veur t eerst de naam [[Zujerzee]] op. t Duurden nog tot umstreeks [[1600]] tot de boel volledig verzilt raakten en de Zujerzee n echte zee eneumd kon wörden. t Flevomeer ontwikkelden zich nao de Romeinse tied deur de aofslag van de oevers tot t [[Almere (meer)|Almere]]. Waorschienlik ontstung in de [[middeleeuwen]]<ref>[http://books.google.nl/books?id=YzBj8Mt6-1YC&pg=PA361&dq=groot+landverlies+tussen+zijpe+en+vlie [[Jan Buisman|J. Buisman]] en A.F.V. van Engelen (2000) - ''Duizend jaar weer, wind en water in de lage landen, deel 1 tot 1300'', blz. 361, Uitgeverij Van Wijnen, ISBN 90-5194-075-0]</ref> mit t stiegen van de zeespegel en t aofgraven van [[vene|veengronden]] deur de [[Friezen]] in [[West-Frieslaand]] ([[Enkhuzen]], [[Medemblik]] enz.) via t [[Vlie]] n verbiending tussen t Almere en de [[Waddenzee]] en ontstung de [[Zujerzee]]. t Was oek de naam van de polders [[Oostelik Flevolaand|Oostelik]] en [[Zujelik Flevolaand]] veurdat ze in [[1957]] en [[1968]] dreugeleegd wördden en gien deel meer uutmaakten van t [[Iesselmeer]]. Allewel t niet juust is, wördden de term véúr de dreugeleging van disse polders oek wel as andujing veur t hele Iesselmeer gebruukt. ==Referensies== <references/> {{Coordinate|NS=52.284597|EW=5.233449|type=waterbody|maptype=relief|region=NL}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Historiese geografie]] [[Kategorie:Meer in Nederlaand]] [[Kategorie:Geschiedenis van Nederlaand]] iavd05hn6gepalv9o7cu73yx4gpel2e 0 19905 268618 2013-07-24T14:22:27Z Servien 7 deurverwiezen alternatieve spelling volgens: http://www.detaalvanoverijssel.nl/plaats/id:20 wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ni'jlusen]] 5fijzsto2ronzloruxi6cgnvqg123nd 0 19906 279996 279995 2015-04-06T12:05:30Z Woolters 62 /* Moalkoppels */ mooi at t zo kan... wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Watermill Haaksbergen.JPG|thumb|right|De dubbele watermöl.]] De '''Oostndöarper Watermöl''' ([[Neerlaands]]: ''Oostendorper Watermolen'') is ne dubbele, [[woatermölle|deur water andrevvene möl]] met 3 onnerslagrader. De watermöl steet an de [[Skipbekke|Buurserbek]] zuudlik van [[Hoksebarge]] in de gemeante Hoksebarge in [[Oaweriessel]]. Op n leenkeroover steet ne ölliemöl met ean rad en op n rechteroover steet ne koornmöl met twee rader. De funderign bint oet [[Bentheimer zaandstean|Beantemer zaandsteen]] höwn. De earste watermöl kömp oet 1548 en wör kört veur 1600 kapotmaakt deur nen [[krieg]]. In 1633 kreg [[Willem Ripperda tot Weldam]] toostemmige öm de Oostendöarper watermöl opniej te bouwn en det döa hee op de stea woar as he noen steet. De möl is deur de joaren henne vake hersteld. ==Ölliemöl== [[Ofbeelding:Oostendorperwatermolen.jpg|thumb|right|De ölliemöl.]] Op [[8 febrewaori|8 febrewoari]] [[1946]] wör de ölliemöl deur nen watervlood vortspeuld. In 1950 is t öpniej bouwd deur den bouwkeundigen [[Jan Jans (architekt)|Jan Jans]]. De ölliemöl hef n slagblok met met een slaghei en een löshei, nen koppel van kaantsteenn en nen voester. Ok is der nen lienkokenbrekker, dee deur nen wateras via ne driefreeme andrevven wörd. t Waterrad van de ölliemöl is 4,70 meter groot, 75 cm breed en hef 24 höltne skeup. n Höltn wateras is 2,60 meter lange en 40 x 40 cm dik. t Asrad hef 66 kämme met nen steek van 11 cm. Et weantelrad hef 52 kämme. n Weantelas is 7 meter lange en 38 x 38 cm dik. Op n weantelas zitt twee-an-twee speekn. Et kraansrad veur et steenrad hef 41 kämme met nen steek van 10,5 cm. Et steenrad hef 53 kämme. De oawerbrengnsverhooldige is 1 : 0,98. Et kraansrad op n weantelas veur de andriewige van t reuriezer van n voester hef 43 kämme met nen steek van 7,5 cm. Et kraansrad veur de andriewing van n spinbol hef 32 kämme en nspinbol zölf hef 22 doln. De oawerbrengnsverhooldige noar t reuriezer is 1 : 1,76. In de ölliemöl wör [[öllie]] oet [[lienzoad]], [[roapezoad]], [[koolzoad]] en [[huttentut]] höwn. ==Koornmöl== [[Ofbeelding:Watermolen Haaksbergen.JPG|thumb|right|Oetzich vanof de brögge oawer twee van de räder.]] De waterrader van de koornmöl bint 4,70 meter groot, 75 cm breed en hebt 24 höltne skeupe. De koornmöl hef twee moalkoppels en nen moalstool. Doarnöast is der nen pletter (walsenstool), den ok met n spoorrad en twee kamrader wörd andrevn deur n waterrad. De oawerbrengige noar n pletter is 1 : 11. Vearder steet der ok ne wanmöl. In de koornmöl wör [[hoaver|hawer]], [[rogge|rouw]] en [[tarwe]] plet en möaln. ===Moalkoppels=== Ean van de twee waterrader drif met een spoerrad twee moalkoppels an met 15 (130 cm deur t midden) kunststeender. n Höltn wateras is 6,30 meter laank en 40 x 40 cm dik. Et asrad hef 56 kämme met nen steek van 12,5 cm. n Deur et asrad andrevn boonkelder hef 27 kämme. Et onnerste spoerrad hef 68 kämme met nen steek van 8,8 cm. Et böawnste spoerrad hef 48 käm, ok met met nen steek van 8,8 cm. De beide roondsels hebt 24 stawen. Et kraansrad hef 19 kämme en de twee tuskenkamrader 31 käm. De oawerbrengnsverhooldige is 1 : 6,74. ===Moalstool=== Et aandere waterrad drif den moalstool an. De höltne wateras is 6,10 m laank en 40 x 40 cm dik. Et asrad van et waterrad veur den moalstool hef 80 kämme met nen steek van 9,5 cm. Den steenskiefloop hef 13 stawen. De oawerbrengverholding is 1: 6,15. Den moalstool hef 16er (140 cm deursnee) keunststeender. {{Coordinate|NS=52/8/10/N|EW=6/43/50/E|type=landmark|region=NL-OV}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Mölle]] [[Kategorie:Hoksebarge]] 95yumldwdbyd4pf674vpy1wqniqco3g 0 19908 285262 268633 2016-08-15T22:18:46Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Speltopakker.jpg|thumb|Riepe dinkelweite op de akker]] [[Bestaand:2009-06-20 Silvolde 02 dinkel.jpg|thumb|Dinkelweite]] '''Dinkelweite''', '''dinkel''' of '''spelt''' ([[Latien]]: ''Triticum spelta'') is n [[eenjaorige plaante]] uut de [[grezefamilie]] (''Poaceae'') uut t geslacht ''[[weite]]'' (''Tricitum''). t Is n [[graon]]soort, die al véúr [[7000 v.Chr.]] verbouwd wördden, en wörden ezien as n primitieve soort van de moederne weite. t Is veural verwant an de hybriden [[emmerweite]] en [[eenkoren]]. == Geschiedenisse == Dinkelweite kömp meugelik uut t [[Middenoosten]], mer waor t noen krek vandaon kömp is niet wisse. In de middeleeuwen wördden t al verbouwd in [[Zwitserlaand]], [[Duutslaand]] en in [[Tirool|Tirol]]. In de jaoren dernao is t verdröngen deur de moederne weite, umdat t niet epeld hoefden te wörden en n hogere opbrengst had. De leste jaoren wörden t liekewel weer populaerder in de biologiese laandbouw, deurdat der minder mest neudig is as bie weite, beter tegen ziektes kan en n zogenaamde harde korrel mit n hoog [[gluten]]gehalte, wat mooi uutkömp bie broodbakken. Dinkelweite tiert best op arme, kalkrieke grond. == Gluten == Der is nogal wel es verwarring of der noen wel of gien gluten in dinkelweite zit, mer dat zit der dus wel in. Vergeleken mit de moederne weite zit der zelfs meer gluten in, wel is t zo dat disse vorm van gluten beter verteerbaor is waordeur t minder problemen gif as gewone weite. Deurdat der gluten in dinkelweite zit is t niet geschikt veur meensen mit [[seuliakie]] of [[glutenintoleransie]]. Deur de nauwe verwantschap an gewone weite is t niet geschikt veur meensen mit n [[weite-allergie]]. == Teelt == === Projekten in Nederlaand === Sinds enkele jaoren wörden dinkelweite oek weer in [[Nederlaand]] verbouwd. Meestentieds warken telers, meulenaars, bakkers en leveransiers binnen een bepaolde streek samen an de produkten. Twee projekten wördden uutevoerd in [[Limburg]] (onder de naam ''Kollenberger Spelt'') en rond [[Pieterburen]]. Laoter gungen ze t oek in aandere plaotsen verbouwen. === In t butenlaand === Dinkelweite wörden tegenswoordig verbouwd in [[Schwaben]] ([[ras]]sen: Bauländer Spelz, Schwabenkorn), [[Zwitserlaand]], [[Oostenriek]] (rassen: Hubel, Ostro) en [[België]] (rassen: Hercule, Redouté, Rouquin). Aandere rassen die in Duutslaand eteeld wörden bin Emilius, Franckenkorn (ontwikkeld deur n zekere Franck, zonder verbaand mit t laand [[Franken (gebied)|Franken]]), Holstenkorn en Oberkulmer Rotkorn. == Voedingsweerde == <!-- Bron: http://de.wikipedia.org/wiki/Dinkel http://landwirtschaft.freepage.de/cgi-bin/feets/freepage_ext/41030x030A/rewrite/h.bollow/dinkel_gruenkern.htm --> {| class="wikitable" ! width="150" | Voedingsweerde ! Bevat per 100g |- |[[Energie]] |1340 [[kilojoule|kJ]] |- |[[Waoter]] |12,5 g |- |[[Eiwit]] |11,6 g |- |[[Vet]] |2,7 g |- |[[Koolhydraoten]] |62,4 g |- |[[Vezel]] |8,8 g |- |[[Natrium]] |3,0&nbsp;mg |- |[[Kalium]] |447&nbsp;mg |- |[[Kalsium]] | 22&nbsp;mg |- |[[Fosfor]] |411&nbsp;mg |- |[[Magnesium]] |130&nbsp;mg |- |[[Iezer]] |4,2&nbsp;mg |- |[[Fluor]] |0,06&nbsp;mg |- |[[Vitamine E]] |0,30&nbsp;mg |- |[[Vitamine B1]] |0,30&nbsp;mg |- |[[Vitamine B2]] |0,10&nbsp;mg |- |[[Niasine]] |1,50&nbsp;mg |- |[[Vitamine B6]] |0,30&nbsp;mg |} == Galderieje == <gallery> Bestaand:Triticum spelta, spelt.jpg|Dinkelweite Bestaand:speltkorrelpel.jpg|Links n stuk dinkelweite-aore veur t pellen, in t midden t kaf dat nao pellen overblif, rechts de uut dit stukjen dinkelweite-aore aofkomstige dinkelweitekorrels. Bestaand:speltdinkel.jpg|Links n paor dinkelweitekorrels veur t pellen, in t midden de epelden korrels, rechts t kaf dat overblif Bestaand:Speltkorrels.jpg|Dinkelweitekorrels nao t pellen Bestaand:Triticum spelta, Spelt closeup.jpg|Aoren veur t pellen. Elk mit twee graonkorrels Bestaand:Triticum spelta, spelt (3).jpg|Dinkelweitekorrels 7-8 mm lank van [[Hulshorst|Hulshorster Enk]] Bestaand:Triticum spelta, Spelt korrels.jpg|Dinkelweitekorrels, 10 mm lang Bestaand:Speltbrood1134.jpg|Brood mit dinkelweite Bestaand:Triticum spelta flour, speltmeel.jpg|Dinkelweitemeel van de [[Hulshorst|Hulshorster Enk]] </gallery> == Uutgaonde verwiezingen == {{Commonscat|Spelt|dinkelweite}} * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl_v2&id=736&menuentry=soorten Dinkelweite (''Triticum spelta'')] * [http://www.speltwinkel.nl/Waarom%20spelt/Productieproces.html Informasie over t produksieproses] * [http://www.kollenbergerspelt.nl/ Kollenberger Spelt - meer informasie over de teelt van dinkelweite in Limburg] * [http://www.pieterburen.org/ t Dinkelweiteprojekt in Pieterburen] * [http://www.kollenbergerspelt.nl/teelt.html Teelt van Kollenberger Spelt] * [http://www.mangisana.nl/nieuws/gezondheidsvoordelen_spelt.htm Gezondheidsveurdelen van dinkelweite] {{Dialekt|wvel|Nunspeets|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Groan]] mbelcgjoueh5lgvllohl6ofjhoxnki2 0 19909 268631 2013-07-25T19:06:21Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Dinkelweite]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Dinkelweite]] lmriyiiifhpw2d3isu4lb71bhwv6xl4 0 19910 279372 274693 2015-03-27T17:13:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki In de [[Noordse mythologie]] warren Ask en Embla de eerste meansen, deur [[Odin]], [[Vili]] en [[Vé]] uut 't hoalt eskaopen dat zi'j op 't weerldstraand vunnen, naodat de skepping war begunnen. Ask en Embla wörn enuumd in de [[Völuspá]]. 't Bint eaglik twee symboliese namen veur bomen of greuimenieren (Ask betekkent Es en Embla betekkent Iep of Slingerplant). In de Noordse skrieveri'je is 't wel vake de gewoonte meansen met bomen te vergelieken, veural in de Edda. 't Weurdtie [[boom]] beduudt tegelieke stewigheid (vgl. " 'n boom van 'n keerl"), leemskracht (vgl. "stark as 'n boom") en vruchtbaarheid ("met 'n stamboom"). Ask en Embla bint dus twee belangrieke leemsbegunnen. Odin gaven eur leem, aosem en sprake. Vili gaven eur benul en beweeglikheid. Vé, as lestens, gaven heur uuterlik en geheur. Disse tweeë bouwden de godenburcht in Asgard. Uut dit leste könt luu ofnemmen dat 't nog nie drek um 'gewone' meanslike wezens giet, maor um 'n soort leemsbasis of blauwdrökken veur verder leem ('n vergaankboom). {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Noordse mythologie]] mzltt70chkwrn5zwap9fou9785mk268 14 19911 291655 291376 2016-11-09T14:50:12Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Regio Tweante]] 43mgo5cjovpgdcad3t425mnsabejya0 0 19912 282812 268782 2015-07-21T16:57:21Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sunrise in Enschede, the Netherlands.jpg|300px|thumb|right|Nen deemster in [[Eanske]].]] [[Ofbeelding:Moments Before Sunrise.jpg|300px|thumb|right|Deemster.]] [[Ofbeelding:Feathered Dusk.jpg|300px|thumb|right|Zönnesönnergang.]] [[Ofbeelding:Twilight3 - NOAA.jpg|300px|thumb|right|Skemer.]] [[Ofbeelding:Lisbon twilight.jpeg|300px|thumb|right|Skemer in [[Lissabon]].]] [[Ofbeelding:Partially illuminated Ac with shadows.JPG|300px|thumb|right|Wölke biej nen skemer.]] '''Skemer''' (ok wa: ''deemster'', ''skemerige'', ''moarn-/oawnddoester'') is nen toostaand woarbiej d'r nen oawergang van lich noar doester öf van doester noar lich ploatsvönd. Dit kömp veur biej [[deemster]] (moarngloorn) en [[zönnesönnergang]] (valoawnd). Tiedns skemer is n himmel mangs wa verlicht, moar is de zönne önner de horizönne. Der bint verskillende gröade van n skemer: *n ''burgerlikken'' skemer a't mirrepeunt van de zönne minner as 6° önner de horizönne zett. *n ''zeavoartkönnigen/nautiezen'' skemer a't mirrepeunt van de zönne 6° töt 12° önner de horizönne zett. *n ''astronomiezen'' skemer a't mirrepeunt van de zönne 12° töt 18° önner de horizönne zett. Doardeur is der öp n zekker moment ginne verstreujige van t zönnelich mear te zeen. In de zömmer steet de zönne öp breadten van mear as önnevear 48°N in n noch zo dich önner de horizönne det n astronomiezen oawndskemer dreks oawergeet in n deemster en t nich ech doester wör. Dit kömp deurdet de zönne dan minner as 18° önner de horizönne steet. Nautiese skemers brengt mangs in junie en julie lichtende nachwölke met zich met. ==Doer van n skemer== n Skemer duurt länger öp heugere breadtegröade. In zuudlike laanden as [[Spanje|Spaanje]] öf [[Italië]] duurt n skemer völle körter as in neurdlike laanden as [[Neerlaand]] öf [[België]]. t Wör doarömme in zuudlike laanden in n oawnd noa zönnesönnergang gloepens vlögger doester. Nog stärker is dit effekt an n [[eawnoar]]. Det kömp deurdet de zönne rech önner de [[horizönne]] verdwin. Wieter ten neurden öf ten zuden van n eawnoar beskrif de zönne nen oarn boan an n himmel en geet dissen önner nen kleainern hook ten öpzichte van de horizönne önner, woardeur n skemer länger duurt. Binnen Neerlaand leawert det a verskillen öp; zoo duurt n burgerlikken skemer öp 20 junie öp [[Rottum]] t laangst en in [[Maastricht|Moastrich]] t körtst (52 minuutn öp Rottum teagnoawer 47 minuutn in Moastrich). Veurbealdn van n doer van n burgerlikken skemer öp 20 juni: *[[Reykjavik]]: n healen tied *[[Oslo]]: 105 minuten *[[Amsterdam]]: 49 minuten *[[Wenen]]: 41 minuten *[[Madrid]]: 33 minuten *[[Miami]]: 26 minuten *[[Jakarta]]: 23 minuten ==Verlichigestied== Met betrekkige töt skemer is n antal tieden definieard dee de greanzen tusken de verskillende seurte skemer angef. Dit is biejveurbeald wichtig in n zeavoart öf biej militeare operoasies. De ofkörtigen bint (in kronologiese völgorde en in t [[Neerlaands]] zooa't an-skriewn is in de offisjeale beukskens): BNMS: begin nautische morgenschemering<br /> ENMS: einde nautische morgenschemering<br /> BCMS: begin civiele morgenschemering<br /> ECMS: einde civiele morgenschemering BCAS: begin civiele avondschemering<br /> ECAS: einde civiele avondschemering<br /> BNAS: begin nautische avondschemering<br /> ENAS: einde nautische avondschemering DNS: duur nautische schemering<br /> DCS: duur civiele schemering n ENMS en n BCMS doot duudlik dezölfde tiedspönt anduden, net zooas ECAS en BNAS. ECMS is deemster en BCAS is zönnesönnergang. n Skema van boawn-nöamde ofkörtigen met de spesifieke tieden veur n antal däta hett n verlichigestabel. ==Woarneamige== Burgerlikken skemer: t Mensklik oog is in stoat zönner inspannige drökt skrif te leazn. Deule könt woar-nömn wörn, richten is möglik en der bint weainig öf biejnoa ginne belemmerigen veur militeare operoasies. Nautiezen skemer: ömtrekke van objekte dee boawn de horizönne oetstekt könt woar-nömn wör. De horizönne is duudlik zichboar. Beweagende veurwärpe könt öp önnevear 300 meter woar-nömn wör. Navigoasiesterren bint zichtboar. Astronomiezen skemer: Visuele woarneamige is nich möglik. t Verskil tusken astronomiezen skemer en völlen doester is alleanig an te geffen in de woarneamigesmöglikheaid van n antal sterren. ==Bewölkige== Tiedens n skemer in n vreugen moarn röak t zönnelich nich dreks t eardöppervlak. t Zönnelich reflekteart teagn heuge wölke. Dee bint mangs de [[cirrus]]-greupe (heugen groop), as de zönne dicher biej de horizönne kömp wör doarnoa de [[alto]]-greupe (mirregroop) en doarnoa de [[stratus]]-greupe (loagen groop) belicht. As dan de zönneströale de stratusgreupe beskient, kömp ok n earsten zönnestroal öp n Eard. Biej n deemster zölf wör as löatste de stratus-groop beskienen zooas [[nimbostratu]] en [[stratocumulus]]. Det kömp deurdet disse wölke zich mangs loag boawn n groond beveendt. In teagenstellige töt de situoasie biej deemster krie'j biej zönnesönnergang earst de stratus-greupe, doarnoa de alto-greupe en as löatsten de cirrus-greupe, woarnoa t astronomies doester is. Tiedens n inzet van n skemer bint alleanig de allerhealderste objekte an n himmel zichboar, zooas n [[Maone|Moan]] den ok oawerdag zichboar kan wean, en n Oawndster öfwa n planeet [[Venus]]. Biej dichte bewölkige kö'j nich woarnemmen de't zönnelich teagen bewölkige reflekteart, ömde't zönnelich boawn t wölkedek reflekteart. Wiej zeet biej dichte bewölkige wa de't in n moarn langzoam lichter wör en in n oawnd langzoam wier duusterder. ==Healder== A't skemerig is biej healdern weader krie'j mangs earst nen gealen glood, de zönne bevönd zich dan kats net önner de horizönne. Noarmoaten de zönne steads nen gröttern hook makt wör t steads duusterder. n Himmel wör dan [[reud]] töt vermiljoon tötdet de zönne steads nen gröttern hook makt. Doarnoa is t biej healdern weader a vlöks ok astronomies doester. Söms zee'j önner de horizönne nen lichblaawn glood boawn de horizönne hangn, dan is der weainig voch anweazig. Dit verskiensel kömp alleanig biej zwoar dreugen weader veur, zooas in n zömmer. Dit kömp veur a noar veurn a'der völ stof anweazig is; stof verstreuj t zönnelich better. ==Skemern== n Längen skemer wör in Neerlaand [[gezellig]] vönden. Mensken stekt dan nog ginne lich öp öf bint der zuunig met. Dit wör ''skemern'' nömn. Der besteet zölfs nen spesjoalen term veur n laamp den t earst in n woonkimmer an-stökn wörm, det is n [[skemerlaamp]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Weerkunde]] [[Kategorie:Steernskunde]] mf7tw0y1tkwbbzj7s34k0amgq1p2hxj 0 19913 281477 281476 2015-04-27T16:31:05Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:LyciumBarbarum-bloem-hr.jpg|thumb|Boksdoorne]] [[Bestaand:Wolfberries China 7-05.JPG|thumb|Vruchten van de boksdoorne]] De '''boksdoorne''' of '''goji''' ([[Latien]]: ''Lycium barbarum'') is n plaante uut de [[nachtschaofamilie]] (''Solanaceae''). t Is n [[struke]] die oorspronkelik aofkomstig is uut [[Azië]]. == Verspreiding == De struke wördden rond 800 nao Christus deur monniken in t [[Himalaya]]gebargte ontdekt. Oek ontdekten ze dat de bezen n goede invloed op de gezondheid hadden. De plaante wördt tegenswoordig in [[West-Europa]] ekweekt en is daor oek verwilderd. In [[Nederlaand]] en [[België]] kömp de plaante onder aandere verwilderd veur langes de [[rivier]]en en in de [[dune]]n. In Noord-Amerika is de plaante op n antal plekken verwilderd. == Botaniese beschrievige == De lange en ebeugen takken, die tot wel dree meter lange wörden, hebben tot ruum dree sentimeter lange doorns. De takken verhouten en slingeren tussen aandere plaanten deur tot over de leegste takken van n boom die der kort bie steet. De griesgreune [[blad|blaojen]] bin langwarpig en twee tot vuuf sentimeter lange. De [[bloeme]]n hebben vuuf [[kroonblad|kroon]]- en vuuf [[kelkblad|kelkblaojen]] zo as gebrukelik bie de nachtschaofamilie en bin paors van kleur. Ze kunnen ampart staon of in kleine groepjes. De [[meeldraod|meeldraojen]] steken uut. De aanderhalf tot twee sentimeter grote [[beze]]n bin oranje-rood van kleur. Veur t dreugen hebben ze aordig wat sap en barsten gemakkelik. t Verspreit zien [[zaod]] over grote aofstaanden deurdat ze vastekleven in de vacht de dieren die langeslopen. De plaante tiert best in arme grond. == Gebruuk == Vanwegen de doorns wördt de plaante gebruukt as [[hege]] en as [[rikkige]]. In de plaante en veural in de vruchten, die in t [[noordelijk halfroend|noordelik halfrond]] rond juli/oktober riepe bin, zitten verschillende [[vitamine]]n en aandere organiese stoffen as [[aminozuur|aminozuren]], [[karoteen]], [[polysacharide]]n en [[rutine]]. De bezen wörden deur negoziekeerls verkocht as 'gojibezen', ze wörden verbouwd um op te eten en greuien op plantazies an de [[Gele Rivier]] in de autonome regio [[Ningxia]] in [[Volksrippebliek China|China]]. Ze wörden mit de haand eplukt en zowel in China egeten as op kleine schaole deurverkocht an aandere laanden. De bezen wörden onder aandere in vruchtensappen gebruukt. betreffende de fabricage van en de handel in voedingsmiddelen die uit planten of uit plantenbereidingen samengesteld zijn of deze bevatten De boksdoorne wördt in België ezien as n gevaorlike plaante zo as blik uut t Koninklik Besluut van [[29 augustus]] [[1997]] over t produseren en verhaandelen van voedingsmiddels die uut plaanten of delen dervan bestaon, of waor t in zit (vermeld in lieste 1: gevaorlike plaanten die niet as, of in, voedingsmiddels gebruukt maggen wörden). t Gebruuk van disse plaante in voedingsmiddels mag dus niet in België, de bezen en [[schelle]] maggen wel gebruukt wörden in voedingsmiddels. Bezen kunnen in de vriezer beweerd wörden. Ze bin oek edreugd te koop, de smaak is wat frisser as van [[krente]]n. == Giftigheid == Soms wördt ezeegd dat de plaante en de bezen giftig bin, deurdat der, liek as bie de aandere plaanten uut de [[nachtschaofamilie]], sporen van de [[alkaloïde]] (giftig stof) [[atropine]] in zit, n hoge hoeveelheid atropine kan klachten veroorzaken. n Normale hoeveulheid bezen gif gien klachten, wel kan t n meugelike wisselwarking hebben mit bepaolde [[medisien]]en, zo as [[bloedverdunner]]s en medisienen veur [[sukerziekte]], deurdat t uut zien eigen al helpt bie t verminderen van disse klachten. In de [[Chinese geneeskunde]] wördt t daor oek vake veur in-ezet. <ref>http://www.gojiberriesblog.com/2008/12/08/scientific-studies-including-goji-berries/ </ref><ref>http://www.howdietnutrition.com/archives/20130523/goji-juice-side-effects.html#.UfaUjI1M98E</ref> <ref>http://www.acuafshin.com/goji-berry-gou-qi-zi-in-chinese-medicine/</ref> == Galderieje == <gallery> Bestaand:LyciumBarbarum-plant-hr.jpg|De boksdoorne Bestaand:LyciumBarbarum-closeup-hr.jpg|De boksdoorne van dichtebie efotografeerd Bestaand:Goji bessen.JPG|Edreugden bezen </gallery> == Referensies == <references/> == Uutgaonde verwiezingen == {{Commons|Lycium barbarum|boksdoorne}} * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl_v2&id=1668&menuentry=soorten Boksdoorne (''Lycium barbarum'')] * [http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=200020536 Lycium barbarum in de Flora of Missouri] * [http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=11&taxon_id=200020536 Lycium barbarum in de Flora of Missouri] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaante]] ivrxw4t5b9tg9tqv35dp2u2o2880c1y 0 19915 268905 268781 2013-08-04T21:22:07Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bridge at Hexworthy.JPG|300px|thumb|right|Brögge oawer n West Dart tuskn Hexworthy en Huccaby.]] '''Hexworthy''' (oetsproake: /hæksəri/) is n [[noaberskop]] öp [[Dartmoor]], in [[Devon]] in [[Engelaand (regio)|Englaand]]. t Leg an n [[West Dart River]] 1,6 km streumöpwöarts van [[Dartmeet]]. Vreuger heurn t biej n [[Lydford]] [[parish]], moar seends 1987 dö't biej n [[civil parish]] [[Dartmoor Forest]] heurn. Hexworthy hef nen [[herbarg]], ''the Forest Inn'', den in 1850 losdoan was. Dichbiej t dörpkn, an de oare ziejde van n West Dart, is t noaberskop [[Huccaby]], de'ne kaarke hef met ne öngewoane öpdroagige an St. Raphael. D'r was ne lange tinmienskiednisse in Hexworthy. Tinwärke in t dal van n [[O Brook]] warn t earst öp-skreawn in 1240, en n Henroost öf Hexworthy-mien döa nich sloetn tötde't 1919 was. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaots in Dartmoor]] ci8fx8smac6zysydvofcryf1usvj1hw 0 19916 283428 283427 2015-11-11T15:10:05Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Dartmoor, near Dunna Bridge - geograph.org.uk - 92474.jpg|300px|thumb|right|Wegge in Dartmoor Forest.]] '''Dartmoor Forest''' is nen [[civil parish]] in [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Engelaand (regio)|Engelaand]]. t Is vörmd in 1987 deur n veurmoalign parochie [[Lydford]] op te deeln. t Is ongevear 230 km² groot en leg helemoal binn [[Dartmoor National Park]]. t Is de grötste parochie in Devon. Ondaanks det 't zo groot is, wonn der in [[2001]] nich mear as 1619 leu. Umdet t zo groot is, ligt der völle aandere parochies umhen: disse bint, met n klok met vanof t noordn, [[Belstone]], [[South Tawton]], [[Throwleigh]], [[Gidleigh]], [[Chagford]], [[North Bovey]], [[Manaton]], [[Widecome in the Moor]], [[Holne]], [[West Buckfastleigh]], [[Dean Prior]], [[South Brent]], [[Ugborough]], [[Harford]], [[Cornwood]], [[Shaugh Prior]], [[Sheepstor]], [[Walkhampton]], [[Whitchurch]], [[Peter Tavy]], [[Lydford]], laand det biej de parishes [[Bridestowe]] en [[Sourton]] heurt, en [[Okehampton Hamlets]]. De heufdplaatse in n parochie is [[Princetown]]. Aandere plaatsen bint [[Bellever]], [[Hexworthy]], [[Postbridge]] en [[Two Bridges]]. ==Oetgoande liendn== [http://www.devon.gov.uk/devon_districts_2002_.pdf] Kaarte van Devon parishes. Oetgevver: Devon County Council. Bekekn: 27-07-2013. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaots in Dartmoor]] smuj4qvmocjv2efec44tjmoy2ua91c7 0 19917 268906 268785 2013-08-04T21:22:23Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Postbridge Clapper Bridge 2005-07-21.jpg|300px|thumb|right|De clapperbrögge kömp woarskienlik oet n 13n joarhönnerd.]] [[Ofbeelding:Postbridge Clapper Bridge.JPG|300px|thumb|right|De clapperbrögge vanof de asfaltweggebrögge.]] '''Postbridge''' is n [[noaberskop]] in t heart van [[Dartmoor]] in [[Devon]] in n [[parish]] [[Dartmoor Forest]]. t Leg laanks de B3212, önnevear halfwegge tuskn [[Princetown]] en [[Moretonhampstead]]. Postbridge leg nöast n [[East Dart River]], den eann van de twea wichtigste ziejdstreume van n [[River Dart]] is. t Besteet oet n kleain antal huuskns, nen weenkel, nen bar en n toeristninformoasiesentröm van t nasjonoal park. Postbridge is t best bekant veur zin veurbeald van ne olde [[clapper bridge|clapperbrögge]] oawer n stroom. De earste verwiezign noar de brögge kömt oet n 14n joarhönnerd. Men gelöf det de brögge in n 13n joarhönnerd baawd is öm pakpeardn n stroom oawer te könn loatn goan. Oft dröagn disse peardn tin met as bestemmige t mienstädskn Tavistock. De clapperbrögge steet d'r noe-an-n-dag noch immer, dreks nöast de niej-an-legde wegge veur de asfaltwegge. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaots in Dartmoor]] pse5474wy5dfnf6627pfseulojvolh2 0 19918 269141 268912 2013-08-07T15:28:37Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sheepstor village.jpg|300px|thumb|right|Sheepstor Village.]] '''Sheepstor''' is n [[darp|dorp]] en [[civil parish]] an n westkaant van [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Engelaand|Englaand]]. In [[2001]] wönnen d'r 53 menskn, det meender is as de 95 dee d'r in [[1901]] wönn. Öm veur ne bettere administroasie te zorgn is Sheepstor samn-veugd met de parishes [[Meavy]] en [[Walkhampton]] öm samn n [[Burrator Parish Council]] te vörmn, en veur verkiezign wör t met deezölfde parishes samn-veugd öm Burrator [[Ward]] te vörmn. [[Burrator Rservoir]], det in [[1898]] an-legd is, leg neurdlik van t dorp en vörm n deil van de neurdgreanze van n parish. n Noam ''Sheepstor'' is oft veröard seends n earstn kear de't nöamd wörre, noamlik ne pieperolle oet [[1168]] woarin d'r noar verweazn wör as ''Sitelestorra''. In n dokumeant oet [[1262]] wör d'r noar verweazn as ''Skytelestor'', in [[1474]] ''Shittestorre'', in [[1547]] ''Shistor'' en in önnevear [[1620]] verweazn [[Tristram Risdon]] d'rnoar as ''Shetelstor now Shepstor''. n Noam is woarskienlik af-leaidt van t Old-Angelse ''scyttel(s)'' det ''balk'' beteknt, wat ne verwiezige wean kän noar n vorm van t noabiej-legn [[Sheeps Tor]]. ==Karke van Sheepstor== De dörpskarke, dee op-leg is an St Leonard, is baawd oet [[graniet]] en kömp oet n 15n joarhönnerd. n Kapel was woarskienlik al doar in [[1240]]. De karke hef nen meujn doksoal den in [[1914]] deur n pastoor Hugh Breton moakt wörre boaseard öp teknign dee moakt warn van t origineal det biej ne restoroasie in n 19n joarhönnerd d'roet hoald war. Öp t karkehof bint [[James Brooke]], [[Charles Brooke]] en [[Charles Vyner Brooke]], de drea [[Witte Rajahs]] van [[Sarawak]], samn met [[Betram Willes Dayrell Brooke]], den ok n lid van n familie is. D'r bint noe-an-n-dag zes beln in n karketor, woarvan d'r vief in [[1769]] moakt bint, en n zesdn in [[1904]] d'r biej hung is. Eann van de oldre beln hef de inskripsie "''I call the quick to church and the dead to grave''". Ne lokoale sage zeg det de beltaawn van de karke vreuger biej mekoar böndn war woarnoa zee noar beneajn zakt warn in [[Crazywell Pool]], 3,6 km ten neurdeustn van Sheepstor, öm te kiekn hoo deepe t was. De sage zeg det de taawn wa 90 [[vadem|vadems]] deepe gungn zönner n beudem an te roakn, woardeur menskn geleufn gungn de't beudemleus was. De karke is meardre kearn renoveard, woarvan de grötste in [[1861]] oet-veurd wör en dee £590 köstn. ==Sheeps Tor== ''Sheeps Tor'', woarnoar t dorp nöamd is, is nen good anweazign heuwel önnevear 800m neurdeustn van t dorp. n Peunt is 396m boawn N.A.P. en is eann van de promineantste tors in t gebeed. ==Sheepstor in kultuur== In [[2010]] was Sheepstor eane van de filmlokoasies veur n film ''[[War Horse]]'' van [[Steven Spielberg]], en t dorp kömp veur in eane van de luchtshots veur n trailer van n film öp 29 junie 2011. ==Ömgeffige== Dichbiej-legn arkeologiese öpgroawign bint: *[[Yellowmead Down]] *[[Drizzlecombe]] *[[Eylesbarrow mine]] *[[Cadover Cross]] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaots in Dartmoor]] f8ud6217ribihr8ollbou2mtwp7hfoe 0 19919 283432 283431 2015-11-11T15:16:23Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Shaugh Prior - geograph.org.uk - 251162.jpg|300px|thumb|right|t Dorp Shaugh Prior.]] '''Shaugh Prior''' is n doarp en [[civil parish]] an de zuudwestkaant van [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Engelaand|Englaand]]. In [[2001]] wonn der 751 leu. n Parochie strek zich oet vanof n raand van [[Plymouth]] töt t [[leegheadelaand]] van Dartmoor. n [[River Plym]] vörmt zinne westelike en noordelike greanzn töt an de welle biej [[Plym Head]]. De heugere deeln van n parochie stoat vol met [[Bronstied|Broonstiedmonumeantn]], zo as grafsteenn en steenheupe. Wiedters bint der oawerbliefsels van tinofgrawingen. In et gebeed van ''Lee Moor'' is der völle mienbouw west noar [[kaoliniet]] en leg binn n parish, moar boetn Dartmoor. n Naam kömp van t [[Old-Angels]]e ''sceaga'', n greupken beume, en t feit det et laandhoes beheurn töt ''Plympton Priory''. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaots in Dartmoor]] hfysyzjck64xtzmli1o8w0rqurm2vh3 0 19920 268910 268777 2013-08-04T21:23:35Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Northlake - geograph.org.uk - 558622.jpg|300px|thumb|right|North Lake in Okehampton Hamlets.]] '''Okehampton Hamlets''' ([[Tweants]]: ''Noabersköppe van [[Okehampton]]'') is n [[civil parish]] in [[Devon]], [[Engelaand|Englaand]]. D'r wönn 400 menskn. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaots in Dartmoor]] 8upbrui8oe47rk99zu26hzn6eu9ytt6 14 19921 290257 269905 2016-10-31T16:24:02Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Engelaand]] [[Kategorie:Plaatse in t Veraenigd Könninkriek|Engelaand]] cg17ew4eldbzf9ixwubacq3unpz6yww 0 19922 285237 268907 2016-08-10T10:32:25Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:TwoBridgesOld.jpg|300px|thumb|right|De olde brögge.]] [[Ofbeelding:TwoBridgesNew.jpg|300px|thumb|right|De nieje brögge.]] [[Ofbeelding:Hotel, Two Bridges, Dartmoor. - geograph.org.uk - 1066882.jpg|300px|thumb|right|t Two Bridges Hotel det vreuger nen kootsiersherbarg was.]] '''Two Bridges''' ([[Tweants]]: ''Twea Bröggen'') is nen isolearden plak in t heart van [[Dartmoor National Park]] in [[Dartmoor]] in n [[civil parish]] [[Dartmoor Forest]] in [[Devon]], [[Engelaand|Englaand]]. t Leg önnevear 2,5 km ten neurden van [[Princetown]] laanks de olde [[Turnpike|Turnpikestroate]] dee in n 18en joarhönnerd kats deur Dartmoor an-leg is (noe-an-n-dag is t de B3212). Ne koarte oet [[1765]] döt n herkömst van noam angeffen: vreuger lei de stroate moar n kleain stuksken streumöpwöarts van woar twea streume sammenkömt, oawer zowal n [[West Dart River]] as n [[River Coswic]], woardeur der twea bröggen nödig warn. In [[1891]] warn disse vort-goan en was der alleanig eane brögge, wieter streumofwoarts, oawer n West Dart. Teagenweurdig bint der ekter wier twea bröggen öp n plak deurdet der nen niejen, moderneren struktuur nödig was veur t moderne verkear, tarwiel zinnen olden broor ok stoan blieven. Bezeukers denkt mangs det disse dezölfde bröggen bint dee n noam geawen hebt an dissen plak. In n 18en joarhönnerd was Two Bridges t bekantst veur zinnen tuffelmarkt. n Plak was zönner twiefel keuzen öm zinne sentroale lokoasie, en ok maklik bezeukboar laanks de wegge dee doe en ok vandoag nög de eanige broekboare wegge is dee deur Dartmoor henne geet. n Poar kleaine steangreuwe in de noabiejheaid bewiest det der vreuger ok wat industrie was. Zee dee wärken en mekoar öntmeuten in dissen of-leagnen plak könn zich verfrissen en oawernachten in ''Saracen's Head''. Dissen [[kootsierherbarg]] oet [[1794]] steet der noe-an-n-dag nöch, moar hett noe t ''Two Bridges Hotel''. Ok vandoag-n-dag is t n populair ontmeutigenspeunt veur toerisetn en waandelöar. t Gebeed is ömreengd deur prehistoriese antikwieteaiten, met önner oare [[Bronstied|Bronstiedneaderzettign]], steanenriejen en nen grötten [[menhir]] - ''the Beardown Man'' - den ten neurdwesten van Two Bridges leg. n [[Devonport Leat]] - n haand-groawen kanoal - geet der kats laanks. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaots in Dartmoor]] mz2nszinqwqp3zi3zpfv5ti8h98gpe2 0 19923 285236 269909 2016-08-10T10:23:16Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki {{Infobox rivier | ofbeelding = West Dart 2.JPG | onderschrift = Boawenstroom van n West Dart. | heugte = 450 m | lengte = | verval = | bron = [[Lower White Tor]] | oetmönding = [[Dartmeet]] | laand = [[Englaand]] | proveensie = [[Devon]] | staeden = | ofvleujing = [[River Dart]] | ziejrivieren = [[Coswick River]], [[Blackbrook River]], [[River Swincombe]], [[O Brook]], [[Cherry Brook]] | ofbeelding2 = | caption2 = | vootkop = }} n '''West Dart River''' is eanen van de twea wichtigste ziejstreume van n [[River Dart]] in [[Devon]], [[Engelaand|Englaand]]. [[Ofbeelding:Upper west Dart valley.jpg|300px|thumb|right|t West Dart-dal.]] Zinne welle leg dichbiej [[Lower White Tor]], 1,5 km ten neurden van [[Rough Tor]] in [[Dartmoor]]. t Geet vearder richtige t zuden öp [[Two Bridges]] an, doarnoa noar t zuudeusten laanks [[Hexworthy]] öm doar met [[East Dart River]] sammen te kömmen biej [[Dartmeet]]. Ziejstreume bint n [[Coswick River]], n [[Blackbrook River]], n [[River Swincombe]] en n [[O Brook]] an n rechtereuver, en n [[Cherry Brook]] an n leenkereuver. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stroom in Englaand]] pw4oim2ry7l5vs4a8xdpap3ilkb9lea 14 19924 290669 270361 2016-11-01T16:14:25Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Revier noar laand|Englaand]] [[Kategorie:Engelaand]] n9mhq150orrfd4kf3qd2nyzns1w3h1z 0 19925 282741 268773 2015-07-06T18:56:34Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:O Brook.jpg|200px|thumb|left|Oetzich oawer t O Brook-dal.]] n '''O Brook''' is nen körten ziejstroom van n [[West Dart River]] in [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Engelaand|Englaand]]. t Leg vlokbiej t dörpken [[Hexworthy]], en n beneajnstroom vörmt de greanze tusken de [[parish|parishes]] [[Holne]] en [[Dartmoor Forest]] (vreuger [[Lydford]]). Nen vreugern vörm van n noam was ''Ocbroke'', en t betekkent kloarbliekelik "''Oak Brook''" ([[Tweants]]: ''Eaikenbrook''), ok a bint eaiken teagnweurdig zeldzöam in t gebeed. [[Ofbeelding:View Hooten Wheels2.jpg|200px|thumb|left|Eane van de tinoetgroawign laanks n O Brook.]] De bekke steet bekant veur zinne tinmienenskiednisse. Ne rotsformoasie öp n euver, bekant as ''the Dragon's Den'', hef de sage van de Droake van n O Brook in t leawn brach. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stroom in Englaand]] h2dwbxs44k9vyx57lfe4uqiiyk4s5gh 0 19926 268772 268722 2013-07-31T21:56:36Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hookney Tor.JPG|300px|thumb|right|Oetzich vanof Hookney Tor.]] '''Hookney Tor''' is n ''tor'' (ne rotsformoasie) in [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Engelaand|Englaand]]. t Leg vlok nöast [[Grimspound]] en steet bekant veur de praachtige oetzichte dee'j vindn könt vanof de toppe van n tor. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Rotsformoasie in Dartmoor]] k5xw19chgmcwi1f9przmyrcygfcqe4r 14 19927 268771 268723 2013-07-31T21:55:46Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Dartmoor]] ady7bilawnzq34nx05xb5ctfmzja6fg 14 19928 268770 268724 2013-07-31T21:55:09Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Devon]] 42882mj4749ijhgjfvsqtl1kjc5u1jc 14 19929 268769 268725 2013-07-31T21:54:13Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Counties in Englaand]] drifx15kxyfrsucdr6qr40ydalsva05 14 19930 268768 268726 2013-07-31T21:53:09Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Engelaand]] j7487mdw0wsjw9dqukavj748633c99k 0 19931 268766 268730 2013-07-31T21:50:43Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:R Dart Waterfall.jpg|300px|thumb|right|''De Woatervalle'' in n West Dart.]] n '''East Dart River''' is eann van de twea wichtigste ziejstreume van n [[River Dart]] in [[Devon]], [[Engelaand|Englaand]]. Zinn welle leg westlik van [[Whitehorse Hill]] en lichlik ten zuudn van [[Cranmere Pool]] in [[Dartmoor]]. t Ström öp t zuudn en dan t zuudwestn an veur önnevear 9 km woar t dan laanks [[Postbridge]] geet woar d'r ne zear bekante [[clapperbrögge]] oawerhenne geet. Net boawn Postbridge väl n stroom önnevear 2 m öp beneajn an in nen körtn ofstaand. Dit peunt wör noar verweazn as ''de Woatervalle''. t Geet doarnoa noar t zuudn laanks [[Bellever]] öp [[Dartmeet]] an woar t samngeet met n [[West Dart River]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stroom in Englaand]] l7wmaogezm1admxnbf4xqgmiisfwa44 0 19932 268913 268767 2013-08-04T21:24:28Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Cottages in South Tawton - geograph.org.uk - 1772738.jpg|300px|thumb|right|Huuze in South Tawton.]] '''South Tawton''' is n dörpskn en [[civil parish]] an n noordraand van [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Engelaand|Englaand]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaots in Dartmoor]] dpwwjgpclshyopijmcxrp7k5rzw08ci 0 19933 268909 268764 2013-08-04T21:23:21Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Holne Church.jpg|300px|thumb|right|Mariakarke.]] '''Holne''' is n dörpskn en nen [[civil parish]] an de zuudeustlike skuuntn van [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Engelaand|Englaand]]. D'r was a nen samnleawige in n 11n joarhönnerd, en noe-an-n-dag wönt d'r önnevear 250 menskn. D'r is ne karke en n algemean hoes, n ''Church House Inn''. ==Karke== De Moagd Mariakarke hier is önnevear roond [[1300]] baawd, en is völle grötter moakt in in 16n joarhönnerd. Roond dissen tied wörre ok nen oetsniejdn en vearfdn boksaal an-legd, samn met nen öngewoon vörmde kansel. D'r is nen holn taxusboom in t karkehof woarvan men denk de't roond 1300 plaant is. ==Parish== De eustlike en neurdlike greanzn van n parish wört vörm deur n [[River Dart]]. Noar t westn grenst t an n parish [[Dartmoor Forest]] woar de greanze veur n deil vörmd wör deur n [[O Brook]]. It röak t meast neurdlike peunt van n parish [[Buckfastleigh]] biej [[Petre's Bound Stone]] öp [[Ryder's Hill]], ean van de heugste peunte in zuud-[[Dartmoor]]. Vanof hier gee't wier trög noar n River Dart. ==Kasteal== ''Holne Chase Castle'' is n good-bewoard-bleawn [[Iezertied|Iezertiedsfort]] öp [[Holne Chase]], wat n stèl holtlaandgebeed in nen [[meander]] van n River Dart tuskn twea Mirrejoarhönnerdste brögn - Holne Bridge en New Brigde - is. De boorderieje [[Stoke]] in t neurdn van n parish was n Domesdayhofstelsel. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaots in Dartmoor]] 1kpn2vzxheme1avyxz5t5zrf6pb0uok 0 19934 282708 282644 2015-06-29T12:30:40Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ogmore by Sea1.jpg|300px|thumb|right|Aberogwr.]] '''Aberogwr''' ([[Engels]]: ''Ogmore-by-Sea'') (oawerzetting oet et [[Kumries]]: ''Oetleup van n [[Afon Ogwr]]'') is n dörpken an zee in et [[Vale of Glamorgan]], [[Kumrië]]. Et lig an de meest westelike kaante van de kuste van et Vale of Glamorgan. ==Skiednisse== Net zo as in [[Cornwall]], [[Ierlaand]] en [[Bretanie|Bretanje]] was de westelike kuste berucht as een grafhof veur skepe tiedens harten inlaandsen weend (zooas zuudwesterlik vanof den Atlantiesen Oseaan). [[Tusker Rock]] is woar de measte skeepn vergoan bint, een rif wat volleadig onner water lig biej [[vlood]]. Biej Ogwr (en oawer et hele gebeed van et Vale of Glamorgan) leuten inwonners vake opzettelik skepen vergoan, deur ze met nep-vuurtoorns op de klippen te lokken, woarnoa zee oawervallen en löagreuwd wörden. ==Ligging== Aberogwr lig ongevear 5 km op et zuden van [[Pen-y-Bont ar Ogwr]] en ongevear 32 km op et westen van [[Caerdydd]]. De straanden kiekt oet op Tusker Rock. Ze hebt zaand biej [[ebbe|eb]] en skearpe rotsen biej [[vlood]]. Et Afon Ogwr-streumgebeed geet langs et Ogwr-straand an de ene kaante en langs de [[doen|doenen]] van [[Merthyr Mawr]] an de annere kaante. Vanweage de staarke streuming is et neet veilig um te baden langs et grötste deel van et straand. De rötsige kuste steet bekeand as ne gode plaatse um rotsen te beklimmen. Eardkeundig zeen is et ne interessaante plaatse, umdet völle fossielen dudelik te zeen bint. Völle leu broekt de parkeerplaatse biej et Afon Ogwr-streumgebeed, wat vlakbiej den ingaank van et [[dorp|doarp]] lig, terwiel anneren deurgoat noar [[Southerndown]]. ==Bekeande plaatsen== ''Ogmore centre'' is in de joarn 1930 bouwd um et better te maken veur keender oawer et heale Zuud-Kumrië. Et is in et middeln van de joaren '90 sleuten west, moar gung wier lös in 1998, tötdet et in 2007 wier dicht gung. [[Southerndown Golf Club]] en [[Portobello House]] bint ok dichbiej. ==In kultuur en kunste== "Ogmore-by-the-Sea" wörd nöamd in et versken "''Don't get along with me Babe''" deur den muziekgroep [[Doofer]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaots in Kumrië]] mtq19c4p9zhc87ymdearopi3m57pfx1 14 19935 290215 290214 2016-10-31T15:43:20Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Kumrië]] [[Kategorie:Plaatse in t Veraenigd Könninkriek|Kumrie]] 9cmgcp5lci4245mfas3r96n6gtnxfy2 14 19936 290227 268761 2016-10-31T15:51:03Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van et Verienigd Keuninkriek| ]] sn8uzdd73ye6s190gyhzvi1d6sl3wyk 0 19937 268760 268749 2013-07-31T21:43:19Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:The Ogmore River, Pen-y-cae - Bridgend - geograph.org.uk - 1600333.jpg|300px|thumb|right|n Ogwr biej Pen-y-cae, ten neurdn van Pen-y-Bont ar Ogwr.]] [[Ofbeelding:A bend in the river, Bridgend - geograph.org.uk - 1692133.jpg|300px|thumb|right|n Ogwr in Pen-y-Bont ar Ogwr.]] [[Ofbeelding:Stepping stones at Castell Ogwr in Afon Ogwr.jpg|300px|thumb|right|Stapsteann biej [[Castell Ogwr]], net streumöpwöards van woar n Afon Ewenni in n Afon Ogwr strömt.]] [[Ofbeelding:The Ogmore River approaching the Bristol Channel - geograph.org.uk - 1765131.jpg|300px|thumb|right|n Afon Ogwr-estuoarium leg biej [[Aberogwr]] en strömt in t [[Bristol Channel]], laanks n bekant straand det Traeth-yr-Afon hett.]] n '''Afon Ogwr''' ([[Engels]]: ''River Ogmore'') is nen [[stroom]] in Zuud-[[Kumrië]] den bekant steet biej viskers. t Geet oawer t algemean van noord noar zuud vanof Dyffryn Ogwr en Gilfach Goch, laanks [[Pen-y-Bont ar Ogwr]] en [[Ogwr]]. n Afon Ogwr begint biej Craig Ogwr (527 m boawn N.A.P.) as n Ogwr Fawr veurde't samngeet met Ogwr Fach biej [[Melin Ifan Ddu]]. n [[Afon Llynfi]], n [[Afon Garw]] en n [[Afon Ewenni]] in zin [[estuoarium]] bint alle ziejstreume van n Afon Ogwr. n Stroom mönd oet in n zea biej [[Aberogwr]] en biej de zaandduune van [[Merthyr Mawr]]. ==Geogroafie en geologie== De measte van de streume streumt oawer [[karboon]][[steankol]] met doaroawerhenne [[moreenn]] en [[fluvioal grind]]. De [[dal|dälle]] bint oarig bread veur nen kleainn stroom en völle van de ziejstreume meandern vreuger deur öare dälle. De urbanisoasie dee veura in n 19n joarhönnerd in t bestoan kömn hef d'r veur zorgd det de measte streume noe deur smalle, kunstmoatig an-legde kanöale goan mött, zooas biejveurbeeld in Pen-y-Bont ar Ogwr woar t laanks beaide kaantn met sementmuurn beskearmd is. ==Wichtigste ziejstreume== ===Afon Llynfi=== n [[Afon Llynfi]] (''River Llynfi'' in Engels) strömt veur önnevear 16km vanof zinne welle ten neurdn van [[Maesteg]] en strömt veur t grötste deil noar t zuudn deur t Llynfi-dal töt an n samnloop met n Afon Ogwr biej [[Abercynffig]]. ===Afon Garw=== n [[Afon Garw]] (''River Garw'' in Engels) strömt veur t grötste deil van t neurdn noar t zuudn en strömt deur [[Pontycymer]] henne noar zinn samnloop met n Afon Ogwr biej [[Brynmenyn]]. ===Afon Ewenni=== n [[Afon Ewenni]] (''River Ewenny'' in Engels) begint ten neurdeustn van Pen-y-Bont ar Ogwr en strömt deur [[Pencoed]] en [[Llangrallo]] woarnoa't samnströmt met n Afon Ogwr-estuoarium net streumofwöards van [[Castell Ogwr]]. ==Ömgeffige== De industrialisoasie van t Ogwr-dal deur mien- en zwoare industrie hef völle van de netuurlike ömgeffige van n stroom kaduukmoakt. Desöndaanks is d'r verbetterige deur de löatste jöare en wönt d'r wier ne gezoonde populoasie van önwearvelde woaterbeastn. n Stroom hef döch nöch steads pröbleamn deur de noabiejheaid van industrieale fabreekn, önveulig baawn en binnvalnde [[weer|weern]]. ==Estuoarium== Töt n poar jöare leadn döa t riolearignsstelsel zin ofvalwoater leuzn in t estuoarium, moar de woateroetloatign bint noe met ultraviolet lich beskeenn en d'r wör noe-an-n-dag weainig töt neks mear oet leusd. Alleannig a't zwoar reagnt wör d'r söms ofvalwoater leusd öm n woaterdrök te vermeendern. ==Visseriej== In n industriealn tied was d'r ginn [[zalm]] mear in n Ogwr moar broene [[forel|foreln]] lökn t öm te oawerleawn in de kleainere ziejstreume. Vanof [[1980]] kömn zälme en zeaforeln wier trög in n grötste stroom en n Afon Garw in steads grötter wördnde nömmern moar bleawn oet de zear vervuuldn Afon Llynfi. Moar ok hier kömn n broenn forel wier trög streumöpwöards van Tondu en hiermet kömn söms reagnboogforel met. In alle deiln van n stroom kö'j noe zalm en foreln samn met zeaforeln. Vearder bint [[oal|öale]] samn met [[dönnerpad|dönnerpädde]], [[gudgeon]], [[bermpke|bermpkn]] en [[veurn|veurnn]] veal-veurkömnd in n stroom. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stroom in Kumrië]] a5n855zwyu9na86l4rzom98cj1w1965 14 19938 268759 268744 2013-07-31T21:42:13Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Kumrië]] 5y6k0dkhgqtnkkeire3hh58x09w8l64 0 19939 268748 2013-07-31T19:23:01Z AnnaOurLittleAlice 10071 deurverwiezing naor [[Revier]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT:[[Revier]] t3axqg2404lufaomc1frgiujpkkpytg 4 19940 268753 268752 2013-07-31T20:04:34Z Servien 7 /* Wat vie'j dervan? */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:VisualEditor-logo.svg|right|300px|Logo Visuele tekstverwarker]] De '''visuele tekstverwarker''' van de [[Wikimedia Foundation]] is n nieje maniere um [[Wikipedie]] (en aandere projekten van [[MediaWiki]]) te bewarken zonder de spesiale wiki-opmaak te hoeven kennen. De artikels zien der bie t bewarken t zelfde uut as tiejens t lezen (t zogenaamde [[WYSIWYG]] of ''WaZIWaK''), je zien dus de wiezigingen al a'j de boel an t tikken bin, liek as bie t schrieven van n dokument in n [[tekstverwarker]]. Sinds begin [[juni]] [[2013]] ku'j de opsie "visuele tekstverwarker" (as ''alfaversie'') anzetten op de Nedersaksiese Wikipedie. == Hoe t noen in mekaar stik == De visuele tekstverwarker hef (onder aandere) de volgende funksies: * Tekste zonder opmaak bewarken * Tekste verwarken en opmaakstiel (vet-edrokt, schunedrokt, kopjes in meerdere nivo's) * Interne en uutgaonde verwiezingen * Liesten mit en zonder nummers * Mallen anpassen en derbie doon * Referensies anpassen en derbie zetten (mer maakt gebruuk van wikisyntax) * Inhoud van tabellen anpassen (aandere bewarkingen op tabellen bin niet meugelik) De volgende funksies bin der nog niet, niet goed, of ze bin beteund: * Riejen, kolommen of sellen bie tabellen derbie doon. * Laojen en opslaon (niet biester vlogge) * Aandere ingewikkelde zaken, zo as aofbeeldingen, aofbeeldingsgalderiejen en formules in LaTeX anpassen * Webkiekerondersteuning (noen allinnig nog mer de leste versies van Google Chrome, Firefox en Safari) * Beschikbaorheid (noen allinnig in de artikelnaamruumte en de gebrukersnaamruimte) Delen van artikels die niet deur de visuele tekstverwarker an-epast kunnen wörden, zie'j as n ekleurd vakjen. In dit stadium kunnen der nog alderhaande zaken in t biester lopen. == Gebruken == Binnenkort zal de visuele tekstverwarker standard veur elke gebruker an staon en ku'j in joew veurkeuren instellen a'j t niet gebruken willen. Op heden kan de visuele tekstverwarker an-ezet wörden deur in joew [[Spesiaal:Veurkeuren#mw-prefsection-editing|veurkeuren]] op t tabblad ''Bewarkingsvelden'' t hokjen veur ''Visuele tekstverwarker anzetten'' an te vinken. == Wat vie'j dervan? == De ploeg die de visuele tekstverwarker ontwikkelt wil grege van joe weten wat veur zake der allemaole misgaon. Geef problemen deur op disse zied: [[Wikipedie:Visuele tekstverwarker/Kommentaar]] [[Kategorie:Wikipedie:Onderhold|Visuele tekstverwarker]] 3c525ul23s0bszxjmbw1glpeqwxnqcn 0 19941 269792 268758 2013-08-26T14:03:59Z AnnaOurLittleAlice 10071 /* U-vörmd dal */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Glacier park1.jpg|300px|thumb|right|U-vörmd dal in [[Montana]] in de [[Verienigde Staoten van Amerika|VSA]].]] [[Ofbeelding:Romsdalen.jpg|300px|thumb|right|[[Romsdale]] in [[Noorwegen|Noorwegge]].]] [[Ofbeelding:Fljótsdalur.jpg|300px|thumb|right|[[Fljótsdalur]] in [[Ieslaand]] is wat men in Skotlaand nen ''strath'' nöm.]] [[Ofbeelding:Tal-y-llyn-valley-Dolgoch-01.jpg|300px|thumb|right|Dyffryn Tal-y-llyn in [[Kumrië]] is n U-vörmd dal.]] [[Ofbeelding:Valley of flowers uttaranchal full view.JPG|300px|thumb|right|[[Valley of Flowers]] in [[India]].]] [[Ofbeelding:Closeup of Bridalveil Fall seen from Tunnel View in Yosemite NP.JPG|300px|thumb|right|[[Bridal Veil Falls]] in [[Yosemite National Park]] is n hangnd dal.]] [[Ofbeelding:Harau valley.jpg|300px|thumb|right|Harau-dal öp [[Sumatra]].]] [[Ofbeelding:Hells Gate.jpg|300px|thumb|right|[[Hell's Gate]] in [[British Columbia]].]] In geologie is n '''dal''' ne depressie dee veur t grötste deil in eane richtige geet en völle laanger dan bread is. n Heal deep [[stroomdal]] kän ok n [[kloof]] öf naawn bergpas nöamd wörn. De termn U-vörm en V-vörm könt broekt wörn öm de vörmn van dälle te könn ömskriewn. t Oawergrötste deil van de dälle hör biej eann van disse twea vörmn öf bint ne kombinoasie van de twea. ==Terminologie== n Dal kan ok ''valleai'' nöamd wörn. n Dal woardeur n [[stroom]] strömt hett n ''stroomdal''. n Kleain, of-leagn en oft beböst däl hett n ''[[glen]]''. n Weaid, vlok dal woardeur nen stroom strömt steet in [[Skotlaand]] bekant as nen ''[[strath]]''. n ''[[Cove]]'' is n kleain dal in de [[Appalachn]] det an eann öf beaide kaantn of-slötn is van de rest van t nich-bargachtige laand. n Kleain dal det ömgeawn wör deur bärge öf bargkämme wör söms nen ''loagte'' nöamd. n Deep, smal dal wör n '''cwm'' (ok wa ''combe'' öf ''coomb'' nöamd). Oare geologiese struktuurn as kleuve, [[ravien|ravienn]] en geule wört oawer t algemean nich zeen as dälle. ==Stroomdälle== n Dal det deur streumnd woater vörmd is, is oft V-vörmd. n Exaktn vörm höng of van de aparte karakteristiekn van n stroom öf [[bekke]] dee d'r deurhennegeet. Streume dee vlökser noar beneajn streumt, zooas in barggebeedn, moakt steaile wälle en nen boodem. Meender steaile streume moakt wiedre en soopelere dälle, moar in n beneajnstroom kän d'r ofzet öntstoan en öntsteet d'r nen [[stroomvlokte]]. Völle van de earste grötte mensknsamnleawign öntstoan in rivierdälle, zooas dee van n [[Niel]], [[Tigris]]-[[Eufrates]], [[Indus]], [[Ganges]], [[Yangtze]], [[Huang He]], [[Mississippi]] en woarskienlik ok n [[Amazone]]. ==Gletsjerdälle== D'r bint verskilnde seurte gletsjerdälle. ===U-vörmd dal=== n Dal det deur gletsjern oetgestaawd is hef normoal sprökn n U-vörm. t Dal wör pas zichboar as n gletsjer votsmelt öf zich trögtrekt. A't [[ies]] tröggeet öf smöl blif t dal oawer, det dan mangs völ leg met kleaine zwarfrötsn dee me't ies met-nömn warn. De steailte van n groond beïnvlödt n vörm nich, moar de grötte van n gletsjer wa. Konstaant deurstreumnde gletsjern - zooas in n [[iestied]] - en grötte gletsjern moakt wiede, deepe dälle. Veurbealdn van U-vörmde dälle kö'j veendn in elk barggebeed woar gletsjern bint öf wes bint, veura as disse tiedns de iestiedn van t [[pleistoceen]] bestoan. De measte U-vörmde dälle van noe bint öntstoan oet V-vörmde dälle veurdet d'r gletsjern in zetn. De gletsjern hebt zee wieder en deeper moakt en doarmet ok n vörm veröard. Det geet deur de glasjoale [[erosie]] woardeur grötte stökn rotsachtig materioal deur de gletsjern met-nömn wört. D'r kömp ok kleai öp n boodem te lign. Wannear t ies dan vortgeet öf smöl blif dan n dal met steaile wälle en nen wiedn, vlokn boodem aachter. n [[Stroom]] öf [[bekke]] kän d'r dan nöch wa deurhenne streumn. Dissen steet dan bekant as nen [[önpassendn stroom]] ömde't n oldn stroom verväng en hee völle kleainer is dan de grötte van t dal döt denkn. ===Tunneldal=== n ''Tunneldal'' is n gröt, lang, U-vörmd dal det sneadn is önner t gletsjeries in de ömgeffige van kontinentoal ies zooas det van [[Antarktika]] en det vreuger oawer n gröt deil van n wearld lea. n Tunneldal kän töt wa 100km lang, 4km bread en 400m deepe wean. Tunneldälle bint vörmd deur subglasjoale erosie deur woater en warn aajt subglasjoale ofwoaterignssystemn dee grötte hoevölheadn smeltwoater verveurn. A'j hunne deurmirre sniejt dan bint de wälle zoo steail as biej [[fjord|fjörde]] en zee hebt vlokke beudem. ===Smeltwoaterdal öf oerstroomdal=== In northern Central Europe, the Scandinavian ice sheet during the various ice ages advanced slightly uphill against the lie of the land. As a result its meltwaters flowed parallel to the ice margin to reach the North Sea basin, forming huge, flat valleys known as Urstromtäler. Unlike the other forms of glacial valley, these were formed by glacial meltwaters. In t neurdn van sentroal [[Europa]] gung t [[Skandinavië|Skandinoavies]] ies tiedns de verskilnde iestiedn langzoam heuwelöpwöarts teagn de liggige van t laand in, wat d'r in resultearn det de smeltwöater parallel streumn laanks t ies öm noar t Noordzeabasin te goan, woardeur de oerstreumdälle öntstoan. t Is verskilnd van oare gletsjerdälle deurdet zee alleannig deur gletsjersmeltwoater moakt bint. ==Hangnd dal== n ''Hangnd dal'' is n ziejdal woarvan n boodem heuger leg dan t heufdkanoal woarin t strömt. Zee kömt t meast veur biej U-vörmde dälle wannear nen ziejgletsjer in nen heufdgletsjer streumn. n Heufgletsjer erodeart n deep U-vörmd dal met biejnoa vertikoale wälle tarwiel n ziejgletsjer, den völle meender ies hef, n kleainer en meender deep U-vörmd dal makket. Ömdet de boawnkaantn van de gletsjern vreuger öp dezölfde heugte zetn, lik t as öf t kleainere dal boawn t heufddal 'häng'. Mangs wört woatervälle vörmd biej n plak woar t hangnd dal öp t heufddal oetmönd. Ok kä't veurkömn det hangnde dälle öntstoan deur varioasies in de hardheaid van n rots. De dälle dee dan zächter önnersteante hebt kömt dan deeper te lign as de oare dälle. ==Dalbeudem== Normoal sprökn moakt t nich oet öf t U- öf V-vörmd dal is, n boodem is aajt vlok. t Is voak tuskn 1km en 10km in de breadte. n Vörm van n boodem kän vlok wean, moar ok bestoan oet terrässe. Ziejdälle bint mänger V as U-vörmd. Biej de meundige könt woatervälle veurkömn at n hangnd dal. Öp dalbeudem kömt mangs [[dorp|dörpe]] veur. In ziejdälle häng t mangs of van hoo steail de wälle bint en hoo gröt n kaans is öp lawienn en landverskoewign. In t heufddal leg t veura an hoo oft n stroom boetn zinne euver geet. ==Loagte== n Loagte (leagte) is n kleain dal öf ne dreuge stroombeddige. Dissen term wör t meast broekt veur pläkke as disse in [[New England]], [[Appalachia]], [[Ozarks]], [[Arkansas]] en [[Missouri]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Dal]] mvg30pc87gzj7t7b94tm9uel22hr80q 14 19942 269132 268757 2013-08-07T15:16:12Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geologie]] aigzdaxm3run2vvsm0z12gbey0uofo8 0 19943 282125 268756 2015-05-14T18:36:33Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Llanddewi-Brefi Village - The New Inn.jpg|thumb|Llanddewi Brefi]] [[Bestaand:Eglwys Dewi Sant-Llanddewi-Brefi-01.jpg|thumb|Sunte-Davidskarke]] '''Llanddewi Brefi''' ([[Internasjonaal Klaankenskrift|IPA]]: {{IPA|ɬanˈðɛwi ˈbrɛvi}}, [[Kumries]] veur: ''karke van David an de rivier Brefi'') is n [[darp]] mit om en bie de 500 meensen in [[Ceredigion]], [[Kumrië]]. In de [[6e eeuw]] höl Sunte-David hier (''Dewi Sant'' in t [[Kumries]]), de patroonheilige van [[Kumrië]], de ''Synode van Brefi'' en sinds die tied draagt t zien naam; "Llan" verwis in Kumriese plaotsnamen naor n karke of n heilige plekke. De [[parochiekarke]] is ewijd an Sunte-David en daor steet oek n niejmoeds staandbeeld van hum. Naost n [[Anglikaans]]e karke, is der oek n non-konformistiese [[kapelle (gebouw)|kapelle]], twee [[kroeg]]en en n [[krujenier]]. De inwoeners uut t darp en t umliggende gebied praoten van huus uut veural [[Kumries]]. De plaotselike ekonomie dreit veurnamelik op t houwen van [[schaap|schapen]] en op [[melk]]veehouwerieje. Llanddewi Brefi is bekend ewörden deur t tillevisieprogramma ''[[Little Britain]]'' van de [[BBC]], waor Da<u>ff</u>y<u>d</u> Thomas (n variasie van de oorspronkelike Kumriese naam Da<u>f</u>y<u>dd</u>; espeuld deur [[Matt Lucas]]) in t fiktieve darp Llan<u>d</u>ewi Bre<u>ff</u>i woent. Daffyd is n achterlike idioot die geleuft dat e de enigste [[homoseksualiteit|homo]] in t darp is, en beschuldigt zien darpsgenoten van [[homofobie]] ondanks dat ze der best doon um te laoten zien dat ze gien problemen hebben mit zien [[seksuele gerichtheid]] en bin zelf oek vake van de verkeerde kaante. ==Uutgaonde verwiezing== {{Commonscat|Llanddewi Brefi}} *[http://www.bbc.co.uk/wales/mid/sites/llanddewibrefi/pages/moelwynmerchant.shtml 20 minuten durende film van de de BBC over t darp] *[http://www.bbc.co.uk/wales/mid/sites/tregaron/pages/julie_lyn.shtml Operation Julie op BBC Online] *[http://www.geograph.org.uk/search.php?i=2750288 www.geograph.co.uk: foto's van Llanddewi Brefi en umgeving] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaots in Kumrië]] pvjkf14xgkbtvs9g419307xcm2s2s19 0 19944 268908 268794 2013-08-04T21:23:06Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Belstone Village Green - geograph.org.uk - 1273541.jpg|300px|thumb|right|[[Brink|Dorpsbrink]] van Belstone.]] [[Ofbeelding:Belstone Tor - geograph.org.uk - 1519676.jpg|300px|thumb|right|Belstone Tor.]] '''Belstone''' is n kleain [[dorp|dörpskn]] en [[civil parish]] an n noordkaant van [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Engelaand|Englaand]]. De westgreanze van n parish besteet oet n [[East Okement River]] en an de eustgreanze deur n [[River Thaw]]; t heugste peunt is [[Belstone Tor]] in t zuudn en is 460m boawn N.A.P. n Parish greanst an de völgnde parishes met n klok met vanoe't neurdn: [[Sticklepath]], [[South Tawton]], [[Dartmoor Forest]] en [[Okehampton Hamlets]]. In [[2001]] wönn d'r 257 menskn, det nich zoo völle oars is as in [[1901]], wannear d'r 236 menskn warn. t Dorp, det in t [[Domesday Book]] as ''Bellestam'' öp-skreawn steet, leg sentroal in zinn parish en leg önnevear 300m boawn N.A.P. t Is alleannig bereaikboar via laandwegkns vanof n A30, ten eustn van [[Okehampton]], det önnevear 5km neurdwest van Belstone leg. De karke van n parish is öplegd an de Moagde Maria en is baawd in n 13n joarhönnerd. D'r bint n antal [[bronstied|Bronstiedmonumentn]] binn n parish, woarönner ok n ''Nine Maidens Stone Circle'', dee de aachterbliefseln bint van n grafkimmer. In n 19n joarhönnerd wörn [[kopper]] bewärkt öp t heaieveald biej n Taw River-mien, den in [[1829]] slötn wörn. Ok wörn t doan biej Greenhil in t neurdeustn. t Is möglik det Fatherford, in t neurdwestn van n Belstone parish, eujt s n [[Romeinn|Romeainse]] oetbreaidige was van de [[Fosse Way]]-wegge van [[Exeter]] noar [[Launceston]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaots in Dartmoor]] 6dz1cbuuo69dp5aidkahumli8h77ip1 0 19945 268914 268796 2013-08-04T21:24:42Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Finch Foundry, Sticklepath - geograph.org.uk - 1985.jpg|300px|thumb|right|Flinch Foundry in Sticklepath.]] '''Sticklepath''' is n [[dorp|dörpskn]] en [[civil parish]] in [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Engelaand|Englaand]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaots in Dartmoor]] ds58tmxq9y9a2xw482473jwzlr7fqb7 0 19946 281616 268807 2015-04-30T09:10:54Z Woolters 62 foi wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:River Llynfi - geograph.org.uk - 53546.jpg|300px|thumb|right|Den Afon Llynfi vanof de brugge bie Pont Rhyd-y-cyff.]] Den '''Afon Llynfi''' ([[Engels]]: ''River Llenfy'') is een van de dree grötste ziedstreumen van den [[Afon Ogwr]]. Den rivier is ongevear 16 km laank vanof zinne [[kwel|welle]] op et noorden van [[Maesteg]] en löp veur et grötste deel noar et zuden deur [[Dyffryn Llynfi]] op den samenloop met den Afon Ogwr en den [[Afon Garw]] bie [[Abercynffig]] op an. De belangriekste ziedstreumen van den Afon Llynfi bint den Nant Cwm-du en den Nant Cedfyw, dee an de leenkerwal ligt, en den Nant Crynwydd, den Nant Sychbant en den Nant y Gadlys an de rechterwalkaante. Den Afon Llynfi hef slim te lieden had van de industrialisasie en veural van de kollenmienen bie Maesteg. Wiedters warren der iezer- en baksteenfebrieken bie [[Tondu]]. Hierdeur en deur slimmen rioolwateroawerstört is den rivier fleenk versmeard raakt. In de tweede helfte van et [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] raakten de kollenmienen in onbroek. Hierveur kömmen nieje fabrieken veur in de plaatse, zo as veur gezichtsverzörgingsprodukte en papier. Ok den riooloawerstört gung gewoon verdan. Hierduur wol der langen tied zowat niks leawen in den rivier. Natuurbesköarmingsgroepen bint der slim vuur op de achterste bene west. Rechtevoort is et water stukken better. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stroom in Kumrië]] 44cnud5dhcfnks0nyv5z6o3euva2hbl 0 19947 283469 283466 2015-11-17T15:25:08Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{wiu}} [[Ofbeelding:View to Sharpitor from Meavy.JPG|250px|thumb|right|Oetzich öp [[Sharpitor]] vanof n [[River Meavy]].]] '''Dartmoor''' is een [[laankheade]]-gebeed in et zuden van [[Devon]] in [[Engelaand|Engelaand]]. Et besleet 954 km² en steet onner natuurbeskearming as [[Nasjonaal Park]]. Et granietene hooglaand keump oet de [[Karboon|Karboontied]]. Et laandskop hef völle heuweln en beargen woarop ofdekte granietene heuweltöppe bint, dee ''tors'' hett. Hierin leaft et grötste deel van Dartmoor. Et heugste peunt is [[High Hillways]] dat 621 meter boawn N.A.P. lig. In et hele gebeed ligt völle archeologiese skatten. Dartmoor wörd verzörgd deur de [[Dartmoor National Park Authority]], woarvan de 22 leadn keuzen wordt deur [[Devon County Council]], plaatselike distriktröade en deur de regearing. Et leager gebrok delen van Dartmoor al mear as 200 joar as skeetbane. Bezeukers majt oaveral vrie roondlopen, behalve in et skeetbaangebeed. Et is ne geleefde stea bie toeristen. De organisasie dee wearkt an toerisme in Dartmoor is et [[Dartmoor Partnership]]. ==Laandbeskriewing== ===Eardloagen=== Met ne oppervlakte van ongevear 625 km² is Dartmoor et grötste granietlaand van et [[Verienigd Keuninkriek|Vereanigd Könninkriek]]. Et grötste deel lig onner de groond. Et graniet (of um dudeliker te wean ''adamelliet'') is ongevear 309 miljoon joar ledden hier den boadem indrevven as deeptegesteente. Et graniet van noen lea woarskienlik nich wied onner et eerste oppervlak van et deeptegesteente. Net as biej anner deeptegesteente tref iej biej et Dartmoor-deeptegesteente aparte verskienselen in et zwoartekrachtveald. ===Tors=== [[Ofbeelding:Hookney Tor.JPG|200px|thumb|right|n [[Hookney Tor]].]] Dartmoor steet bekeand um zinne [[tor (eerdkunde)|''tors'']] - heuweltöppe met groondgesteente, dee in dit soort granietlaand mangs nen roonden vörm annemt. Mear as 160 heuwels in Dartmoor hebt et woord "tor" in öaren naam. Et lik der op dat et woord ginne verbaand hef met of der ok echt nen tor op et heuwelken steet. De tors bint et middepeunt van een joarliks evenemeant wat ''Ten Tors Challenge'' het. Hierbie loopt um de 2400 leu van tusken de 14 en 19 joar old ofstaanden van 56, 72 of 88 km tuskn tien tors via meardere weagen. De heugste peunten in Dartmoor an de noordkaant bint: [[High Hillways]] met ne heugte van 621 m boawen N.A.P. en [[Yes Tor]] met ne heugte van 619 m boawen N.A.P. De heugste peunten in et zuden bint [[Ryder's Hill]] met ne heugte van 515 m boawen N.A.P., [[Snowdon]] met ne heugte van 495 m boawen N.A.P. en nen naamlozen heuwel met ne heugte van 493 m boawen N.A.P. De meest bekeande tor is woarskienlik [[Haytor]]. ===Streume=== [[Ofbeelding:Bridge at Hexworthy.JPG|200px|thumb|right|n [[West Dart River]] bie [[Hexworthy]].]] De hoge groonden van Dartmoor vörmt et wellengebeed van de meeste [[revier|rivieren]] in Devon. Disse hebt nich allennig et laandskop verannerd, moar bint ok aait ne krachtwelle west veur industriën as tinmienen en steenofgreawingen. Et gebeed daankt zinnen naam an den [[River Dart]], den as met den [[East Dart River]] en [[West Dart River]] begeent en dan enen stroom wordt bie [[Dartmeet]]. Et streumt et gebeed oet bie [[Buckfastleigh]], streumt dan deur [[Totnes]] woar et oetspreadet in nen [[ría]], woarnoa et de zee ingeet bie [[Dartmouth]]. ===Vennen=== [[Ofbeelding:Aune head mire3.jpg|200px|thumb|right|Aune Mire.]] Der vaalt völ mear reagen in Dartmoor as in et umliggende leeglaand. Deurdat et grötste deel van et laand bedekt is met vette loagen [[ven]], wörd den reagen neet subiet opzöagen, moar laankzaam verspreadet, woardeur et gebeed hoaste nooit dreug steet. In strekken woar et water bie mekaar keump, könt gevöarlike moddekoelen of driefzaandstukken ontstoan. Wat van disse wordt oawergreuid met lechtgreun [[mos]] en stoat biej de umwonnenden bekeand as ''feather beds'' ([[Tweants]]: ''vearbedden'') of ''quakers'' (Tweants: ''bewers'') umdet ze oe onner de veut beewt. Disse stukken ontstoat deurdat [[sphagnum|sphagnum-mösse]] oawer et water hengröait wat in de granietrotsen bie mekaar streumt. De begröaiing van de vennen haank of van et soort en de stea. [[Dekven]] hef völ [[pluumgras|pluumgräs]], [[zeg]], [[beenbrek]] en [[tormentil]] op steas woar as et mear as 2000 mm in et joar reagent. Sphagnum-mös gröait op de nattere steas. De dalvennen wordt oawergröaid deur [[rusn]] en sphagnum met [[heide|heade]] en [[zunnedauw]]. ==Klimaat== Met de rest van [[Zuudwest-Engelaand]] hef Dartmoor een heanig klimaat wat deur mekaar natter en milder is as annere steas in et laand met dezölfde heugte. Bie [[Princetown]], wat kats in et midden van Dartmoor lig op ne heugte van 453 meter, bint januwoari en februwoari de köldste moanden met deursnee temperaturen um de 1 °C. Juli en Augustus bint de wöarmste moanden met deursnee temperaturen van 18 °C. A'j et nöastlegt nöast [[Teignmouth]], wat an de kuste op 32 km van Dartmoor of lig, bint de deursnee temperaturen in Dartmoor 3 °C en 2,6 °C kölder, en op Dartmoor vrös et deur mekaar vief moal vaker. Op de heugste stukken in et noorden van Dartmoor gröait allens mer 175 dagen lang, terwiel as et in annere delen van de zuudkuste van Engelaand mangs wa 300 dagen wean kan. Reagen wörd vake in verbaand zeen met Atlantiese depressies of met verdaamping. As et zommer is, verdaampt der mangs völ water oet Dartmoor woarvan dan reagenwolken komt. In disse tied van et joar tref iej der dus völle reagen- en donnerskoers. De natste moanden bint november en desember en op de heugste stukken vaalt der in deursnee mangs mear as 2000 mm. Dit is wenig a'j et nöastlegt nöast de 800 mm in t legere laand roond et [[streumgebeed]] van de [[River Exe]], wat in de reagenskaduw van Dartmoor lig. Et gef der vake [[snee]], moar umdat et zo hoge lig, kan et hier vaker veurkommen as umliggende gebeden. ==Skiednisse== ===Prehistorie=== Et grötste deel van et prehistories achterbliefsel in Dartmoor geet weerum noar et [[Neoliet]] en de vrogge [[Broonstied]]. Deur de völle oawerbliefseln oet de Broonstied is et deankboar at in dissen tied völ volksstamn noar Dartmoor trökn bint. De grote Broonstiedvealden dee deur zoneumde ''reaves'' duursneden wordt, besloat 10.000 beunder van de leagere delen. Et klimaat van de Broonstied was wöarmer dan vandage en et grötste deel van wat noe laankheadlaand is, was vrogger [[bos]]. De leu oet dee tied vungen an et bos um te houwen en maakten de eerste [[noaberskop]]pen. De meestbroekte methode was [[verbraanding]], woardeur een groot [[weilaand|weilaandslaandskop]] ontstund. Stukken woar as greunte en groan nich gröaien wol, wörden broekt veur vee. Deur de joarhonnerden wör hierdeur de laankheade grötter en [[verzoering|verzoerden]] de earde. Noa een paar doezend joar begön et klimaat minner meeld te wörden en gung et volk vort, woardeur et gebeed onbewoond achterbleef en oardig onverstoord bleef töt disse tied. Den hogen zoergroad in de earde hef der veur zorgd dat d'r ginne meanskelike resten mear bint, moar deur et graniet bint de boerderiejen en annere monumeanten good bewoard blevven. ===Menhirs=== [[Ofbeelding:Beardown man dartmoor.jpg|250px|thumb|right|Beardown Man, Dartmoor.]] Der stoat nen helen hoop prehistoriese [[menhir|menhirs]] (deur umwonnenden ok wa ''standing stones'' öf ''longstones'' neumd), [[steenkreenk|steankringe]], [[steenkiste|steenkisten]], [[steenhoop|steenheup]] en [[steenriege|steenrieg]] op de laankheade. De grötste bint: *[[Upper Erme Stone Row]] is de langste in Dartmoor en zölfs van de wearld, met ne längte van 3000 m. *[[Beardown Man]], op et oosten van [[Devil's Tor]] - alleenstoanden menhir van 3,5 meter hoge. Der wörd dacht dat he nog 1 meter onner de groond stekt. *[[Challacombe]], kortbie [[Grimspound]] - dreedubbele steenrieg. *[[Drizzlecombe]], op et oosten van [[Sheepstor]] - steenrieges, menhirs, steenkisten en steenheup. *[[Grey Wethers]], bie [[Postbridge]] - dubbelen kreenk, in nen kreenk zowat perfekt van et noorden noar et zuden. *[[Laughter Tor]], bie [[Two Bridges]] - menhir met ne heugte van 2,4 m en twee dubbele steenrieges, ene 164 m laank. *[[Merrivale]], tusken [[Princetown]] en [[Tavistock]] - hef ne dubbele steenrieg van 182 m laank, 1,1 m breed, dee zowat nauwkeurig van et oosten noar et westen strekt. Ok steenkringe -kisten. *[[Scorhill]] (zeg: ''skorril''), op et westen van [[Chagford]] - steenkreenk, ongevear 26,8 m in umkreenk, en steenrieges. *[[Shovel Down]], op et noorden van [[Fenworthy reservoir]] - dubbele steenrieg van ongevear 120 m breed. *[[Yellowmead Down]], ne veerdubbele steenkreenk en steenrieges. ===Huttenkringe en steenkisten=== Der bint ongevear 5000 oawerbliefsels van hutkringe oet den Broonstied dee der nog aait stoat, zölfs noadat ze deur reuvers deur de joaren hen oet mekaar haald bint um de tradisjonele steenwallen te maken. De kleanste bint ongevear 1,8 m in duursnee en de grootste könt wa 5 moal zo groot wean. Wat hebt der L-vörmige verandaas um et hoes tegen weend en reagen te beskearmen. De beste veurbeelde hiervan veend iej bie [[Grimspound]]. Gelearden nemt an dat ze vrogger ne kegelvörmige kap van törf of [[heui]] hadden, dee steund wör deur balken. Der bint ok honnerden steenkisten - Neolitiese [[hunebed|huneberre]]-achtige grafkellers. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie: Laandskop]] g8h73n8oz3pyrmsfogxvznuq538xu8q 0 19948 268822 268821 2013-08-03T15:42:16Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:GR_Corfu.PNG|thumb|Ligging van Korfoe]] [[Bestaand:Corfu topographic map-en.svg|thumb|Plattegrond van Korfoe]] [[Bestaand:Corfu town.jpg|thumb|Korfoe-stad]] [[Bestaand:Pontikonisi.jpg|thumb|Pontikonisi op Korfoe]] '''Korfoe''' of '''Kerkyra''' ([[Grieks]]: Κέρκυρα (''Kerkyra''), [[Latien]]: ''Corcyra''; [[Italiaans]]: ''Corfù'') is t meest noordelik elegen [[Griekelaand|Griekse]] eilaand in de [[Ioniese Zee]]. t Beheurt mit onder aandere [[Zakynthos]] en [[Kefalonia]] tot de [[Ioniese Eilaanden]] in [[Griekelaand]]. Korfoe hef om en bie de 113.000 inwoeners, van wee zwat n darde in de gelieknamige heufdstad woent. t Gelieknamige [[Korfoe (departement)|departement]] besteet uut t eilaand Korfoe en n koppel aandere eilaanden. == Geografie en toerisme == De noordoostelike kustliende van Korfoe ligt veur de [[kust]] van de [[Albanië|Albanese]] stad [[Sarandë]], t is van mekaar escheien deur n zeestraote die in wiedte verschilt van 3 tot 23 kilometer, terwiel de zuudoostkaante van t eilaand veur de kust van t [[Griekelaand|Griekse]] departement [[Thesprotia]] ligt. De naam "Korfoe" is n [[Italiaans]]e versie van t [[Byzantiense Riek|Byzantiense]] ''Κορυφώ'' (Korifo), dat "stad op de bargtop" betekent, en kömp van t Griekse ''Κορυφαί'' (Korife) (dat 'toppen' betekent), waormee de twee bargtoppen van ''Paleo Frourio'' beduuid wörden.<ref>Geschiedenisse van Korfoe, van de webstee van t gemeentehuus</ref> t Oppervlakte van t eilaand is ongeveer 588 km<sup>2</sup>, t eilaand is ongeveer 64 kilometer lange, en op t breedste punt is t 32 kilometer breed. De heufdstad van t eilaand is t gelieknamige [[Korfoe (stad)|Korfoe]] of Kerkyra, en ligt an de oostkust van t eilaand. De kust is veural rotsachtig, in de veule baaien he'j griendstraanden. Dat is één van de redens waorumme meensen hier grege [[snorkelen]]. t Hoogste punt van t eilaand is de 906 meter hoge [[Pantokrator]]. Vanwegen de relatief hoge regenval is t eilaand merakels greun en hef t n gunstig klimaot. t Is dan oek n populaere vakaansiebestemming. Op veule plaotsen he'j [[olief]]bomen staon. Tiejens de Venesiaanse tied wördden an de bewoeners n premie van n goudstuk beleufd veur elke tien oliefbomen die eplaant wördden. De Venesiaanse behoefte an olie was groot. De bewoeners hebben op elk vrie stukjen laand oliefbomen eplaant. Oek noen nog vormp [[oliefolie]] n belangriek produkt op Korfoe. Véúr de opkomst van t massatoerisme wördden de pries van de grond op t eilaand veurnamelik bepaold deur t antal oliefbomen. De olieven wörden op Korfoe oogst deur grote netten op de grond onder de bomen uut te rollen en twee tot dreemaol per weke de aofevöllen riepe olieven te verzamelen. Oliefbomen op Korfoe hebben karakteristieke gaoten in de stamme die veroorzaakt zollen wörden deur n parasitaere insekt. Dit veraandert niks an de kwaliteit van de olieven. Op t eilaand wörden oek de oliefolie veur t beroemde waorenhuus [[Harrods]] in Londen emaakt. == Geschiedenisse == Van de [[14e eeuw]] tot [[18e eeuw]] - meer as vier eeuwen - hef Korfoe onderdeel ewest van t riek van [[Venesië]]. De invleud van de Venesiaanse anwezigheid is nog arg groot. Oek [[Frankriek]] en [[Groot-Brittannië]] bezetten t eilaand n hortjen totdat t, bie de Griekse onaofhankelikheid, deel gung uutmaken van Griekelaand. Onder meer op de [[architektuur]], veural in de heufdstad Korfoe, hebben welende machthebbers der stempel edrokt. Korfoe hef in tegenstelling tot aandere delen van Griekelaand nooit bezet ewest deur de [[Turkije|Turken]]. In twee spesifieke opzichten is t eilaand aanders as gevolg van disse Turkse 'aofwezigheid'. * t Grote antal [[sipresse]]n: disse bomen bin in de aandere Griekse gebiejen deur de Turken ummehakt umdat ze geleufden dat ze ongelok bröchten. n Aander verhaal is dat de Turken sipressenhout gebruukten veur de scheepsbouw. * Gien huzen die blauw-wit evarfd bin. In aandere Griekse gebiejen wördden veule huzen in de Griekse kleuren eschilderd as protest tegen t verbod van de Turken um de Griekse vlagge te gebruken. Een van de belangriekste toeristiese attraksies is t [[Achilleion]], n paleis dat tussen 1890 en 1892 ebouwd wördden deur de [[Oostenriek]]se keizerin [[Elisabeth van Oostenriek-Hongarije|Elisabeth]] (''Sisi''). t Neoklassieke gebouw wördden deur de keizerin verneumd naor heur klassieke held [[Achilles]]. ==Gemeenten== Der bin 15 gemeenten op Korfoe: De gemeente Korfoe (''Kerkyra'') is vanaof 2011 verdeeld in vuuftien deelgemeenten (''dimotiki enotita'') volgens de onderstaonde tabel. In 2001 was de leste offisiële volkstelling.<ref> http://www.ypes.gr/UserFiles/f0ff9297-f516-40ff-a70e-eca84e2ec9b9/D_diairesi.xls </ref> {| class="wikitable sortable" ! Gemeentelike Eenheid|| Griekse naam|| Inwoeners 2001 |- | Agios Georgios || Άγιος Γεώργιος || style="text-align:right;"|4.958 |- | Achillio || Αχίλλειο || style="text-align:right;"|10.319 |- | Erikousa || Ερείκουσα || style="text-align:right;"|698 |- | Esperion || Εσπερίων || style="text-align:right;"|8.136 |- | Feakes || Φαίακες || style="text-align:right;"|6.488 |- | Kassopea || Κασσωπαία || style="text-align:right;"|2.787 |- | [[Korfoe-stad]] (''Kerkyra'')|| Κέρκυρα || style="text-align:right;"|39.487 |- | Korissia || Κορισσία|| style="text-align:right;"|5.206 |- | Lefkimmi || Λευκίμμη|| style="text-align:right;"|6.704 |- | Mathraki || Μαθράκι|| style="text-align:right;"|297 |- | Melitiis || Μελιτειείς || style="text-align:right;"|6.690 |- | Othoni || Οθωνοί|| style="text-align:right;"|663 |- | Paleokastritsa || Παλαιοκαστρίτσα || style="text-align:right;"|4.395 |- | Parelii || Παρέλιοι || style="text-align:right;"|7.197 |- | Thinali || Θινάλι || style="text-align:right;"|5.512 |} == Verkeer en vervoer == De lochthaven van Korfoe is [[Lochthaven Korfoe Ioannis Kapodistrias]]. Je kunnen aandere eilaanden bezeuken vanuut de haven van Korfoe-stad of vanuut de haven van [[Lefkimmi]], dat veul zujeliker ligt. De reize per schip naor t Griekse vastelaand, naor de havenstad [[Igoemenitsa]], is veul korter vanuut Lefkimmi. Mit de busse ku'j reizen mit de blauwe en de greune bussen. De greune bussen riejden naor veerder elegen plaotsen op t eilaand, terwiel de blauwe bussen gebruukt wörden veur Korfoe-stad en umgeving. == Klimaot == {| class="wikitable" ! Maond ! Jan ! Feb ! Mrt ! Apr ! Mei ! Jun ! Jul ! Aug ! Sep ! Okt ! Nov ! Des ! Jaor |- | '''Hoogste gem. °C''' | 14 | 14 | 16 | 19 | 23 | 28 | 31 | 31 | 28 | 23 | 18 | 15 | 22 |- | '''Leegste gem. °C''' | 5 | 6 | 7 | 9 | 13 | 16 | 18 | 18 | 16 | 13 | 9 | 7 | 11 |- | '''Neerslag in mm''' | 132 | 137 | 99.1 | 61.0 | 35.6 | 15.2 | 7.60 | 17.8 | 76.2 | 147 | 180 | 180 | 90.8 |} ''Bron: Weather Channel 2008-09-07'' == Geboren op Korfoe == * [[Albert Cohen]] (1895-1981), joods in t Frans schrievende auteur * [[Philip Mountbatten]] (10 juni 1921), prins van t [[Verenigd Koninkriek]] en hartog van [[Edinburgh]] * [[Alexia van Griekelaand en Denemarken|Prinses Alexia van Griekelaand en Denemarken]] (10 juli 1965), deerne van [[Konstantien II van Griekelaand]] en [[Anne Marie van Denemarken]] * [[Vicky Leandros]] (23 augustus 1949), Duuts-Griekse zangeres * [[Sakis Rouvas]] (5 jannewaori 1972), n Griekse zanger. ==Galderieje== [[Bestaand:Panorama-uutzicht van Paleokastritsa.jpg|thumb|1000px|left|Panorama-uutzicht van Paleokastritsa vanaof Lakones, Korfoe]]<br clear="all" /> <gallery> Bestaand:Uutkiekpunt van Korfoe op Albanië 1.jpg|Uutkiek van Korfoe op Albanië/Griekelaand Bestaand:In de blote konte bie t Achilleion Paleis.jpg|Een van de beeldjen bie t Achilleion Paleis, efotografeerd van achteren Bestaand:Uutkiekpunt van Korfoe op Albanië 2.jpg|Uutkiek van Korfoe op Albanië/Griekelaand </gallery> ==Referensies== <references/> ==Uutgaonde verwiezing== {{Commonscat|Corfu|Korfoe}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Griekenlaand]] skjtvqiy6v9dimlypz4c74q6lgshflr 0 19949 268828 2013-08-03T21:41:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Korfoe]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Korfoe]] ssshgzm4xmqjbdsmjqsy6b21xbuhq4q 0 19951 268831 2013-08-03T22:10:28Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Venies]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Venies]] cmuvumfw96q0nici8h1jdcca3i5xyk6 0 19952 293866 290595 2017-09-10T15:05:09Z Krassotkin 8434 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Venezia-DSCF9752.JPG]] → [[File:Venezia-typical masks worn during the Carnival of Venice.jpg]] [[c:COM:FR#reasons|File renaming criterion #2]]: To change from a meaningless or ambiguous name to a name t... wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Collage Venezia.jpg|right|250px|thumb|Fotos van stad Venies]] '''Venies''' ([[Veniesjoans]]: ''Venexia'', [[Italjoans]]: ''Venezia'', [[Duuts]]: ''Venedig'') is n stad ien t noordoosten van [[Itoalje]] en ain van de belaangriekste toeristische steden van t laand. De stad is baauwd op n hail ìnde lutje aailaandkes dij verbonden binnen mit lutje badkes. Venies het veul knoaltjes dij de ainegste tougangswèg binnen veur summege hoezen. == Middelaiwen == Ien de middelaiwen was Venies ain van de belaangriekste en machtegste steden ien Uropa. t Het nooit bie t [[Hailege Reumse Riek]] heurd en het aaltied n vraaie [[Republiek Venies|republiek]] wèst. Dou t Reumse riek ienstörtte wör Venies ain van de steden dij de haandelsreloatsie mit Azie behil. Venies haar den ook n hoog ontwikkelde vloot dij oetìndelk Marco Polo noar [[Sina]] toubrocht. Dou t [[Byzantainse riek]] vil, veroverde Venies verschaaidene aailanden en kustgebieden dij noudoags bie [[Griekenlaand|Graikenlaand]] en [[Zyprus]] heuren. == Riekdom == De haandel brocht Venies n hail ìnde riekdom dij weerom te vinden is ien de aarzitektuur. De [[Renaissance]] het heur ientrid ien Venies al oareg vroug mòkt en doardeur is sikkom de haile stad ien dizze stail baauwd. t Gemiddelde hoes ien Venies is slim groot en wordt ook wel n ''palazzo'' (palais) nuimd. De ienvloud van Venies is tou ien wiede omtrek zichtboar. Van [[Verona]] bit tou [[Istrie]] en [[Dalmoatsie]] ien t noudoagse [[Kroasië|Kroatsie]] hebben kulturele, toalkundege en aarzitektonische ienvlouden had. == Bie Itoalje == Dou [[Portugaal]] staarker wör en [[Spanje]] de Moorse keunenkrieken oet Iberie verdrongen haar, wör de Veniesjoanse zeemacht noar de achtergrond daauwd. Dit laidde de ondergong ien van Venies, dij 200 joar loater zunder muite deur Napoleon veroverd wör. Noa Napoleon kwam Venies bie de [[Habsbörg]]se landen en wör n keunenkriek soamen mit [[Lombardaai]]. Ien 1866 wör Venies en zien laand onderdail van t nije [[Itoalje]], woarbinnen t Veniesjoanse nog aingoal zain wordt as n vrumd dail van t laand, veuraal deur zien biezundere dialekten [[Veniesjoans]] en [[Froulioans]], dat voak as apaarte toalen zain worden. == Tegenswoordeg == Tegenswoordeg leeft Venies veuraal van zien toerisme. De knoaltjes, de gondels, t [[karnevaal]] ezw. geven de stad n typisch aigen karakter. Venies is doarom gelaifd bie lu van over haile weerld. Veul aander steden, zo as [[Las Vegas]], [[Makau]] en [[Doha]], hebben n lutje Venies noabaauwd. Ook films as ''Princess Sissi'' (1955), ''Indiana Jones and the Last Crusade'' (1989) en ''Casanova'' (2005) hebben aan de populariteit mitwaarkt. Tegenswoordeg is Venies nait allend meer de stad op de aailaandkes. n Gedailte is ook op t vaste laand baauwd, dat mit n brog mit de aailanden verbonden is. == Galerie == <gallery> File:Venezia dot.png|Stee van Venies ien Itoalje File:Venice as seen from the air with bridge to mainland.jpg|Lochtfoto van Venies File:Venezia Italy.jpg|Graft ien Venies File:Venezia-typical masks worn during the Carnival of Venice.jpg|[[Gebelskop|Karnevaalgebelskoppen]] File:Venezia-punta della dogana.jpg </gallery> {{Begin|gos}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Italiën]] nfgsf0vao7swbfdndth546l3tq8n0rw 14 19954 268866 2013-08-04T09:37:55Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Psychologie]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Psychologie]] cx2dg8ungjwaxwxtk27vh5byxmemgar 4 19955 277400 277396 2015-02-06T11:32:28Z Servien 7 wikitext text/x-wiki == Zeeuwse wiki wil ons veurbi'j == Ik bun aem an t rondlaezen ewest, too kwam ik dit tegen: [http://zea.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Durpsuus#Import] Dus dee zeeuwen meent at ze ons maor zo veurbi'j könt? A'k dan zoiets zee, dan mo'k wal aem lachen: [http://zea.wikipedia.org/wiki/Categorie:Heme%C3%AAnt%27n_in_Frankriek] (met botjes importeerd) Zo könt wi'j t ok, zö'w aem alle sterren beskrieven, of alle bakteries? Wat ducht ow dervan, zu'w in de kommende zommervakantie aem de sökke derin zetten, en n beheurlik antal ni'je, en veural relevante artikels laoten zeen, of denk i'j: laot maor gaon, onze kwaliteit is toch heuger? [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 00:09, 15 jul 2012 (CEST) ::Haha, n betn bewiesdrang is nooit verkeerd Droadnaegel :). Ik wol zelf ook gearne zo rap meugelik de 5000 artikels haaln, mer de leste moanden ligt t allemoal n betn stil hier, Nickg19 en Faasco oetgezeunderd (en ik zea de gek). Met dee planeetn zin iej ne gode weg in egoan. Vie köant nog heel wat laandn beskriewn (in afrika, azië, amerika, de eilaandn oet de stille zuudzee, etc) en heel wat deers en plaantn, Neerlaandse steadn en döarpe, gemeentes, De Neersasse gemeentes in Duutslaand, ezw. Ik zol zegn: Loat goan! (mer nit in de bokse) [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 14:27, 15 jul 2012 (CEST) :::Ik bin achter de scharms oek drok doonde mit t vertalen en biehouwen van de Wikipedie-programmatuur, dat zie'j hier niet, dus soms schöt t der hier n bietjen bie in. Mer ik heb nog n antal dierensoorten in mien tedoonlieste staon (voegels, zoogdieren), en natuurlik artikels verbeteren (neem bieveurbeeld [[hond]], [[kat]], [[peerd]] en [[koe]], dat kan beter)! Oek bi'k bezig mit de gemeentelike herindelingen die kortens plaotsevunnen hebben (samenvoegen van gemeenten, ontstaon van nieje gemeenten...). n Bietjen bewiesdrang kan gien kwaod, mer de kwaliteit mut der vanzelf niet onder liejen zo a'j bie sommige wiki's zien (n pagina mit de tekste: "n Gemeente in Frankriek. Zo ik bin klaor!"). Laot die Zeeuwen mer anproberen mit der "bötties"! [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 14:47, 15 jul 2012 (CEST) :Wie zollen t better kunnen doon as de zeeuwen, weal importeren, moar zo importeren dat wie de bronwiki blieft volgen. Iets as <nowiki>{{stats|wiki=fr|page=Lille|template=Infobox Communes de France|field=sans}}</nowiki> . --[[Spesiaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 22:24, 16 jul 2012 (CEST) ::Of iets as <nowiki>{{stats|wiki=fr|…|field=sans|value=226827}}</nowiki>, dan kö-w in oonze volgliesten zeen dat n bot t an-epast heft. --[[Spesiaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 22:47, 16 jul 2012 (CEST) :::Mien best. Mer van t anmaken van botartikels he'k nog niet zoveule verstaand. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 22:52, 16 jul 2012 (CEST) == Help decide about more than $10 million of Wikimedia donations in the coming year == [[File:Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg|80px|right]] ''(Apologies if this message isn't in your language. Please consider translating it)'' Hi, As many of you are aware, the Wikimedia Board of Trustees recently initiated important changes in the way that money is being distributed within the Wikimedia movement. As part of this, a new community-led "[[m:Funds_Dissemination_Committee/Framework_for_the_Creation_and_Initial_Operation_of_the_FDC|Funds Dissemination Committee]]" (FDC) is currently being set up. Already in 2012-13, its recommendations will guide the decisions about the distribution of over 10 million US dollars among the Foundation, chapters and other [[m:Funds_Dissemination_Committee/Framework_for_the_Creation_and_Initial_Operation_of_the_FDC#Eligible_fund-seeking_entities|eligible entities]]. Now, seven capable, knowledgeable and trustworthy community members are sought to volunteer on the initial Funds Dissemination Committee. It is expected to take up its work in September. In addition, a community member is sought to be the [[m:Funds_Dissemination_Committee/Framework_for_the_Creation_and_Initial_Operation_of_the_FDC#FDC_Ombudsperson|Ombudsperson]] for the FDC process. If you are interested in joining the committee, read the [[m:Funds Dissemination Committee/Call for Volunteers|call for volunteers]]. Nominations are planned to close on August 15. --[[m:User:ASengupta_(WMF)|Anasuya Sengupta]], Director of Global Learning and Grantmaking, Wikimedia Foundation 22:17, 19 jul 2012 (CEST) <small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small> <!-- EdwardsBot 0223 --> == Block Warmelink == Ik hebbe miene gedachten ovver t blokkeren van Erik Warmelink [http://meta.wikimedia.org/wiki/User_talk:Matanya#personal_attacks.2C_harrasment] hier neer ezat. Ik wet dat Erik dat zelf neet wol, maor ik kan nee zoo good teggen t monddood maken van gebroekers, dus ik had de beheufte um der teggenin te gaon. Hee kan mangs nen gruweliken draak waen, maor ovver t algemeen hef e meer geliek/nuttige biedragen as trammelant, en ik wal aem n tegengeluud laoten heuren. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 00:53, 26 jul 2012 (CEST) :t Is inderdaad n betn vrömd det he globaal blokt wörd terwiel denne wat blokt in t geheel gin readn kan neumn woerumme. Lokale bloks liekt mie good genog, en pas as Warmelink anteunboar van t pädken oftred. Wat mie angeet he'j good esprökn, Droadnaegel. Warmelink dut de leste tied good woark. Wal één deenk; vuurdet he dinge geet anpasn of terugge dreein in t woark van aandern, gearne eerst oawerlegn. Det verget he nog wal es. Aanders wörd t zo'n hen-en-wierumme-gedreei. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 18:26, 27 jul 2012 (CEST) ::Oaverleggen is good, moar mo-k dat aajt doon? Um n (neet zo willekörig) veurbeeld te neumen hoe vake oaverlegt Woolters veur-e anpast of wiezigt? --[[Spesiaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 00:08, 2 aug 2012 (CEST) :Danke Droadnaegel, t lik n good idee, moar t helpt niks. Mathonius hef mien andwoord [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Matanya&diff=3982845&oldid=3982795 weerummedreaid] en mie [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Log/block&page=User%3A129.125.102.126 nog s blokkierd], noen veur twee wekken. --[[Spesiaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 00:20, 2 aug 2012 (CEST) :::Ik oawerlegge inderdaad nit völle, want de meeste veraanderingn doo'k in artikels dee'k zelf eskreewn hebbe (ik verskriewe mie nog wal es), en veraandere bie aandern allene a'k wat zeker wete. Vearder oawerleg ik wal. Woer ik in oew geval an dachen was ne veraandering dee'j kortns in ene van minne artikels deedn, zoonder at det op woarheaid baseerd was of wat toovoogn. Welk artikel kan'k mie zo rap nit heugn. Ik skriewe nog wal völle. Mer ik zal dr op achtn de'k wat mear op de oawerlegziedes doo. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 01:32, 2 aug 2012 (CEST) ::::Ik vinde neet da-j meer zol moeten overleggen, t waar hooguut n protest tegen ne bewarkingsrestriktie veur mie. As ik allinig mag anpassen, a-k overlegd heb, dan wördt t weal barstends völle wark. De [[:en:CAPTCHA]]s lik mie al targeri-je genog. --[[Spesiaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 14:20, 3 aug 2012 (CEST) :::::Kearl wat nem iej t toch wier letterlik. Ik bedole natuurlik allene a'j oargns nit wisse van zeent, bievuurbeeld a'j grote lapn tekst weelt toovoogn of vorthaaln. A'j nen skrieffout zeet, kattegoriejn weelt veraandern/bievoogn of opmaak weelt verbettern natuurlik nit. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 14:46, 3 aug 2012 (CEST) ::::::Luu, dee mie zonder aoverleg veur twee wekken blokkiert aover iets as t ofpersen van de teenden, nem ik barstends letterlik (ik: [http://nds-nl.wikipedia.org/w/index.php?diff=209877 de teenden hoalen], ie: [http://nds-nl.wikipedia.org/w/index.php?diff=209879 ''rollback''], ik: [http://nds-nl.wikipedia.org/w/index.php?diff=209938 Theofage propaganda], ie: [http://nds-nl.wikipedia.org/w/index.php?diff=209988 Lignt toch nit te dramn], ik: [http://nds-nl.wikipedia.org/w/index.php?diff=210184 zoep zien blod, vreat zien vleis, moar vroag mie neet um de teenden], ie blokkiert: [http://nds-nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Spesiaal:Logboeken/block&page=Gebruker%3A129.125.102.126 targerieje of naor gedrag: Eegnwies wat?]). Hoe wisse bin ie dervan dat t "Headense Mythologie"/"Kristendom" is en neet "Aosdom"/"Kristelike Mythologie" (of "Headense Mythologie"/"Kristelike Mythologie")? --[[Spesiaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 02:00, 5 aug 2012 (CEST) ::::::Wie hebt beide ne overlegpagina en ie proat better Plat as mie, dan kö-j toch iets zeggen veur ie de knöppies gebruukt? --[[Spesiaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 02:00, 5 aug 2012 (CEST) ::::::::::Maar doar giet t hier neet um (dat kan op [[Overleg:Riesn]]), t giet der hier um dat ie wilt dat ik overleg veur ik iets veraander, maar dat ie mag weerummedraeien en '''blokkieren''' zonder overleg. --[[Spesiaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 16:21, 21 aug 2012 (CEST) :::::::::::Och sorry 129.125.102.126, ik har natuurlik mutn vroagn: "vi'j t good a'k oe eawn blokkere?" Iej zeet toch wal at ik det recht as behearder hebbe? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 17:12, 21 aug 2012 (CEST) ::::::::::::Nee, maar ie haar können vragen wat teenden bint. --[[Spesiaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 01:13, 25 aug 2012 (CEST) :::::::::::::Schaai mor oet mit dat gezoes. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 08:47, 25 aug 2012 (CEST) ::::::::::::::Loop neet zo laf achter n gebelskop te hangen. A-j meant wa-j zegt, kö-j-t zölf zeggen. --[[Spesiaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 22:10, 25 aug 2012 (CEST) :::::::::::::Doe aaltied mit dien gebelskoppen. As die dat nait zint den gaaist toch lekker vot... Den hest naargens gain last meer van. Schienboar kinst doe nait mit mìnsken. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 10:01, 26 aug 2012 (CEST) ::::::::::::::Amen. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 16:57, 26 aug 2012 (CEST) Om Ede Stoal even te ziteren: "Man man man wat ja n boudel!". [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 23:08, 14 aug 2012 (CEST) == Gewèenste artikels == Onder 'Spesiale pagina's' (kuw die ok 'zieden' numen in plaatse van 'pagina's'?) stiet een lieste mit gewèentse pagina's (idem). Hier he'k d'r een paar van uutezöcht um an te maken, mar d'r stiet boaven det de lieste niet meer wördt bi'jeholden. Waorumme niet? Is det haandmaotig wark? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 16:01, 27 jul 2012 (CEST) :Lik mie too at det allemoal haandmoatig is ja. Ik hebbe dr in t verleedn ook al verskeaidene van an emaakt. Dee stoat dr mean ik ook nog tusken. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 18:27, 27 jul 2012 (CEST) ::Dat wördden vrogger automaties edaon, mer dat hebben ze op gegeven moment uutezet (waorumme t der dan nog in steet wee'k oek niet), dat had mit de kosten van doon geleuf ik(?). Laoter hef der ene t haandmaotig veur ons edaon (of in elk geval mit de bot), mer die is dermee uutescheien. Ik heb n vraag uutstaon of t an-ezet kan wörden, en zo niet of der ene weet hoe'j mit de bot doon. ::Ik heb oek n hortjen zitten denken um t woord 'pagina' umme te zetten naor iets mit 'zied' of 'ziede', mer t 'probleem' is da'w in t Veluws (waor de systeemteksten in eschreven bin) 'bladzij' (uutspraak: ''blazzij'') zegen (n bladzied(e) of bladzieden he'w niet), wel he'w n zied (kaante), bv. ziedkaante, zieddeure, opzied, veurzied. In de kombinasie -iede kömp bie ons oek geen d veur dat wörden n j "zieje" (a'j 'zied' gebruken is t meervoud 'ziejen' > spesiale ziejen). Op sommige plekken ko'w dat probleem uut de weg gaon zo as bie bv. 'veurblad'. Wat vienen julen? [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 22:52, 27 jul 2012 (CEST) :::Mi'j dunkt kuw Veluws 'ziejen' gebruken in plaatse van 'pagina's', toch? --[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 20:14, 28 jul 2012 (CEST) ::::Ik heb t deurevoerd. t Hef effen n zetjen eduurd (t woord 'pagina' kwam namelik meer as 600 keer veur). t Zol wel even duren veurdat t zichtbaor is op de wiki. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 16:41, 29 jul 2012 (CEST) :::::Dank! Ik geleuve det 't hiele Nedersaksische gebied eerder 'bladzij' zeg, mar veuruut, wi'j mut de twiefelnde Nedersaks een drokkien in de rogge gèven. --[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 23:04, 29 jul 2012 (CEST) ::::::Hmmm. Ne zieje is bie oons wat aanders: http://da.wikipedia.org/wiki/Si_(filter). Of ne zieje spek. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 11:46, 25 aug 2012 (CEST) == More opportunities for you to access free research databases == The quest to get editors free access to the sources they need is gaining momentum. * '''[[w:en:Wikipedia:Credo|Credo Reference]]''' provides full-text online versions of nearly 1200 published reference works from more than 70 publishers in every major subject, including general and subject dictionaries and encyclopedias. There are '''125''' full Credo 350 accounts available, with access even to 100 more references works than in Credo's original donation. All you need is a 1-year old account with 1000 edits. Sign up [[w:en:Wikipedia:Credo#Sign-up sheet|here]]. * '''[[w:en:Wikipedia:HighBeam|HighBeam Research]]''' has access to over 80 million articles from 6,500 publications including newspapers, magazines, academic journals, newswires, trade magazines and encyclopedias. Thousands of new articles are added daily, and archives date back over 25 years covering a wide range of subjects and industries. There are '''250''' full access 1-year accounts available. All you need is a 1-year old account with 1000 edits. Sign up [[w:en:Wikipedia:HighBeam/Applications|here]]. * '''[[w:en:Wikipedia:Questia|Questia]]''' is an online research library for books and journal articles focusing on the humanities and social sciences. Questia has curated titles from over 300 trusted publishers including 77,000 full-text books and 4 million journal, magazine, and newspaper articles, as well as encyclopedia entries. There will soon be '''1000''' full access 1-year accounts available. All you need is a 1-year old account with 1000 edits. Sign up [[w:en:Wikipedia:Questia#Apply here: Round 1|here]]. You might also be interested in the idea to create a central '''Wikipedia Library''' where approved editors would have access to ''all'' participating resource donors. Add your feedback to the [[m:Wikimedia Fellowships/Project Ideas/The Wikipedia Library|Community Fellowship proposal]]. Apologies for the English message ([http://translate.google.com/ translate here]). Go sign up :) --[[w:en:User:Ocaasi|Ocaasi]] ([[w:en:User talk:Ocaasi|talk]]) 04:20, 16 aug 2012 (CEST) <!-- EdwardsBot 0232 --> == Artikel in meerdere spraoken == Ik zee n toonemmend antal artikels dee't meerdere spraoken in zich hebt: [[Geleuf]], [[Jezus Christus]], of van spraoke veraandert: [[Jeudendom]], was Stellingwarfs, noo Sallaands. Dat tweede bun'k op tegen, dat eerste bun'k nog neet helemaol ovver oet. Perseunlik vin'k t neet mooi um n half artikel in de ene spraoke te zeen, en de rest in ne aandere spraoke, helemaol as dat in ne aandere skriefwieze gebeurt. Dus he'w daor afspaoken veur neudig? #Artikels (groter as beginneke) blieft staon in de eerste spraoke, en wat der later bi'j kump, ok al is t good en völle wark wordt daornoar um ezat #Artikels möcht kompleet um ezat worden in ne ni'je spraoke #Artikels könt meerdere spraoken bevatten, met eigen skriefwieze #Artikels könt meerdere spraoken bevatten, maor dan wal helemaol in [[Wikipedie:ANS]] Wat ducht der ow van? [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 23:48, 22 aug 2012 (CEST) :Umdet de Nedersaksische variaanten onderling slim verschillen en oenze hiele Wikipedie is op-ezet mit elk artikel in ien bepaolde variaant, bin ik d'r veur um det zo te holden. Ok mit twee verschillende variaanten - Twèents en Stellingwarfs, ik nuum mar wat - in dezölfde schriefwieze kriej al een vrömde mix. :En wi'j hebt ok altied al best ewarkt mit de richtliende 'begunnigien maj uutbreiden en ummezetten in een aandere variaant; aj een groter artikel uutbreidt, vraog dan of iene de ni'je tekst in de oorspronkelijke variaant wil ummezetten'. :Volgens mi'j hoew daor niks an te veraandern, of...? :--[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 23:57, 22 aug 2012 (CEST) :: Draodnaegel, ik heb 't artikelchie over [[jeudendom]] begunt maar dat war in de begun tied da-k hier begunnen, en toen har ik nie zo völle verstaand van plat en ok maar et schrieven van plat (en hef iemand van uut speculatie d'r maar Stellingwarfs van emaakt, want wa-k had eschreven klopten veur gien meter). later he-k daor commentaar op ekregen en he-k weer met mien latere ervaoring het weer totaal herschreven. En wat [[Geleuf]] en [[Jezus Chistus]] betref, daor he-k later anvulling an-egeven, umdat ik d'r van miening ware dat d'r wat an missen, en he-k dat, zo a-k dat nie aanders kanne, gewoon in mien eigen dialect d'r neer-ezet ('t [[Vechtdals]] dus). Maar ik snappe oe wel, want 't is wel barre verveulend lezen: twi'je dialecten in iene artikel. Maar heb ie oplössings hoe a-w dat gaot oplössen? Groet'n Nicky [[Gebruker:Nickg19|Nickg19]] ([[Overleg gebruker:Nickg19|overleg]]) 01:02, 23 aug 2012 (CEST) :: Ik vinde dat op wikipedie een vaste liende mut kommen veur 't schrieven, dat iederiene op dezölfde meniere mut gaon te schrieven. Ik probere mi'j aaltieden zovölle meugelijk de holden an de Iessel-Akedemie, Daor wörd ezeg dat de woorden, a-j in plat schrieft, gewoon vol-uut eschreven mut wörden (dus nie bv.: wörden, da-j dat nie as "wödd'n" gaot schrieven, of, schrieven, da-j dat nie as "schrie-m" gaot schrieven). Maar ok regels as: "wat ie" ut eschreven wörden as "wa-j" (met een: - ,dus, en niet een: ' ), ik beduule maar, gewoon dat soort regelties, zo da-j 'n iendudige schriefwieze hebt, en nie met mekare maar loopt te speceleren over hoe a-w alles maar mut en gaot te schrieven. [[Gebruker:Nickg19|Nickg19]] ([[Overleg gebruker:Nickg19|overleg]]) 01:19, 23 aug 2012 (CEST) :::[[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] ;). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 18:42, 23 aug 2012 (CEST) ::::De Noordfraise, Alemannische en Baierse wikis hebben sumtieds ook artikels ien meerdere varianten. Bv n artikel is schreven ien t Mooring en bovenaan staait den Sölring en Halunder en den krigst t zulfde artikel (groter of klainder) ien dij variant. Dat het Kening Aldgilles dunkt mie ook al n moal veurstèld, mòr zo'n vrumd idee is dat nait. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 20:11, 23 aug 2012 (CEST) :::::Wat mie nait goud tou liekt is dat zo as op de Limbörgse wikipedia per alinea te waarken. Dus de eerste alinea ien t Vaalkeberchsj en de twijde alinea ien t Remujsj en de daarde ien t Mestreechsj. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 20:13, 23 aug 2012 (CEST) :Inderdaod, zo as t noen is, geet t prima. Bie kleine artikels ma'j t anpassen naor t eigen dialekt, bie grotere artikels effen vragen um t umme te laoten zetten (behalve natuurlik as de uutbreiding al langer is as t hele artikel zelf). Um te zien wee of dat t eschreven hef mu'j effen op t knopjen "Geschiedenisse bekieken" klikken, helemaole onderan steet wee dermee an-evöngen hef. Ik zal t artikel [[Jezus Christus]] nog es deurlopen en ummezetten in t Putters, t artikel [[Geleuf]] ku'j wat mien angeet ummezetten naor t Sallaands/Vechtdals (wat der stung dat was al niet veule), t artikel [[Jeudendom]] steet noen al helemaole in t Sallaands he'k ezien, dus da's prima. Wat Woolters al angaf, veur n schriefwieze die'w allemaole gebruken kunnen: [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]], dat is de standard op disse wiki (mer sommigen meensen verkiezen nog altied n aandere schriefwieze, daor mu'w niet zo nauw naor kieken). Wel is t t streven um alle kategorienamen in de Algemene Nedersaksiese Schriefwieze te hebben. Ik heb zelf al n paor schriefwiezes gebruukt: eerst foneties (zo as je t uutspreken), laoter n ouwere versie van de [[Algemeyne Schryvwys']], daornao de schriefwieze van de [[Iesselakademie]] en noen de Algemene Nedersaksiese Schriefwieze, daor bi'k wel wies mee (in de tekste regent t dan niet an apostrofjes). [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 22:21, 23 aug 2012 (CEST) ::@Ni'jluuseger, Servien: Wi'j hooft daor niks an te veraanderen, maor dee richtlienen waren stilzwiegend, en meskien neet dudelik veur ni'je gebroekers. En dat ging prima, totdat der nen fanatieken jongen hond as Nick19 kump. En dan zee'k n antal artikels verskienen met verskillende spraoken in verskillende alineaas (da's t probleem waor da'k op duden, Grönneger), as in de veurbeelden an egovven. Daor bun ik zelf neet wies met, en a'k t aem samenvatte, de rest hier ok neet (inklusief Nick19). En a'k zonne ontwikkeling zee, dan wi'k daor wat an doon. Ne meugelike maniere zol waen um t maor weerumme te draeien, maor dat wol ik neet. Want wi'j hebt veurbeelden as Arch dee't nao wat onbelangrieke weerummedreaiingen de bene nemt. En in dit geval wil ik neet dat bv Nick19 der vandeur geet, um iets relatief onbelangrieks, hee dut völ te völle goods hier. En dan lik mi´j de beste manier um gewoon te gaon praoten, en mien bezwaor oet te leggen. Dan wörd mien probleem dudelik, en veurkom i'j problemen met ni'je gebroekers in stae van ze vort te jagen. Vandaor disse diskussie. :Nick19, wat dat eendudig skrieven angeet bun'k t helemaol met ow eens. Wi'j hebt t der hier al vake ovver ehad, en ok ne eigen skriefwieze ontwikkeld: zeet [[Wikipedie:ANS]], zoas Servien en Woolters ok al angovven. Bekiek ok s t ovverleg daor. Probleem met Nedersaksies is dat beveurbeeld Iesselakademie anguf dat wa-j met n streepken mot skrieven, en [[WALD]] veur t Achterhooks dat dat dan weer wa'j zol motten waen. Gin probleem, totdat da'j dat kombineert op ne wiki as de onze. I'j hebt geluk, want [[ANS]] lik beheurlik op Iesselakademie spellen, zoas t voloet skrieven van schrieven, en gin schrievn of schrie'm. A'j kiekt naor de veurbeelden op [[Wikipedie:ANS]] veur t Sallaands, dan geleuf ik neet dat dat veur ow onbegriepelik is, maor dan kroept wi'j wal korter bi'j mekare in de verskeiden variaanten wat spellen angeet, en dat kan t Nedersaksies allenig maor helpen. Laot maor heuren op de ovverlegziede daor wa'j der van vindt. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 23:46, 23 aug 2012 (CEST) :A-j-t schrieft, ma-j-t in oen dialekt schrieven. --[[Spesiaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 15:52, 26 aug 2012 (CEST) == Protestversken teegn Spies == Dag allemoal. Ik hebbe gangs ewest met n versken teegn t besloet van Liesbeth Spies. Det kö'j binnhaaln vanof oonderstoande koppelink. Ik wete nit of det mag (as wikipedia), mer is t n idee um ne as audio-bestaand op de vuurpagina te zetn? Vie stoat ook al met naam oonder de oetgoande koppelinks bie dee petisie-webstea. http://soundcloud.com/woolters/woolters-liesbeth-spies Goodgoan, [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 18:04, 23 aug 2012 (CEST) :Ik zol zeggen: een verwiezing onder 't ni'js naor een online kraanteartikel daoraj een verwiezing kunt vienden naor 't lied. Dan holden wi'j oens an waor Wikipedia veur bedoeld is. --[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 18:53, 23 aug 2012 (CEST) ::Mooi wark, Woolters. En Spies is nog wal van t CDA, waorvan da'j zollen verwachten dat ze derveur zollen waen. Wi'j mot hier natuurlik as ensyklopedie gin politiek bedrieven, maor n feitelik ovverzicht van welke parti'jen veur bunt, en tegen kan wal in ne nds-wiki in verkiezingstied. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 00:16, 24 aug 2012 (CEST) :::Daanksweard Draodnaegel. Det bedachen ik mie ook al ja :) http://www.youtube.com/watch?v=TyCwE7DsvgI Neerlaands heugste persentazie CDA-stemmers zit in [[Tubbige]] in Tweante. Doar wörd volgens mie ook nog onmeundig völle Plat ekuierd. Biett ze zikzelf mooi met in n boek. Non verwoch ik vanoet Tubbige ginne protestmärse ("Dat doot wiej nich"), mer t zol ze wal an t deankn mutn zetn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 00:25, 24 aug 2012 (CEST) ::::Woolters, kwam d'r niet wat oaver 't varsien in de TC Tubantia, of argens anders? --[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 10:03, 24 aug 2012 (CEST) :::::Joa in de zoaterdagkraante. Vaste in ene van de katernen zo as bv. Stad&Land. Dus ik deanke nit at det op öare webstea keump. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 10:43, 24 aug 2012 (CEST) ::::::http://www.tctubantia.nl/regio/reggestreek/11584134/‘Minister-Spies,-weast-non-toch-nit-zo-eegnwies’.ece --[[Spesiaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 22:50, 30 aug 2012 (CEST) == Nedersakiese taalwiezer == Op [[Nedersaksies woordenboek]] steet n hele bulte woorden en Nedersaksiese variaanten daorvan, mer dat steet vake oek nog es op de artikels zelf (zo as op [[Miegamp]]). Is t niet n idee um dat gewoon op Nedersaksies woordenboek te zetten en in t artikel zelf allinnig n verwiezen dernaor? Aanders krie'j alles dubbel, en veur je t weten he'j twee verschillende liesten. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 19:47, 24 aug 2012 (CEST) :Joa en nee. t Zol inderdaad netter wean um allene mer noar n Taalwiezer te verwiezn, mer is det gin extra stap vuur bezeukers? Iej zoln ook nog könn kiezn um dr, nöast n oawerzicht van alle naamn in verskilnde variaantn, bie elk artikel ne verwiezing noar t wöardebook te maakn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 13:47, 25 aug 2012 (CEST) ::En n mal maken? Dan he'j t in elk geval overal wel t zelfde, noen he'w weg-en-were al wat verschillen... [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 20:18, 31 aug 2012 (CEST) == A.N.S. == 'Dit artikel is eschreven in t West-Veluwse dialekt van Nunspeet, in de [[Wikipedie:ANS|ANS]].' Ik zol liever mitien in 't artikel zien: 'Dit artikel is eschreven in t West-Veluwse dialekt van Nunspeet, in de [[Wikipedie:ANS|Algemene Nedersaksische Schriefwieze]].' Det liekt mi'j gebrukersvriendelijker en esthetischer as wanneer aj mut uutploezen wat ofkörtingen betiekent. --[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 23:13, 28 aug 2012 (CEST) :Daor kö-j weal s geliek an hebben. Ik kom weal s vaker hier, maar aandere IPs herkent ''ANS'' vake neet, ducht mie. --[[Spesiaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 03:36, 31 aug 2012 (CEST) ::Daor he'j inderdaod gelieke an! Ik zal derum denken. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 20:19, 31 aug 2012 (CEST) :Of net aandersumme, "ANS" in de lopende tekste, maar [[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] as link ([[Wikipedia:ANS]] is daor toch ne deurverwiezing naor toe). "Algemene Nedersaksiese Schriefwieze" nemt toch weal wat schermruumte in op mobiel spöl, n "hover-hint" lik mie genog. Dus neet <nowiki><pre>[[Wikipedie:ANS|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]]</pre></nowiki> ([[Wikipedie:ANS|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]]), maar <nowiki><pre>[[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]]</pre></nowiki> ([[Wikipedie:Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]]). --[[Spesiaal:Biedragen/129.125.102.126|129.125.102.126]] 00:21, 4 sep 2012 (CEST) == Woolters bi'j Goeiemorgen Overijssel == Woolters, fielseteerd mit 't vraoggesprekkien veur Goeiemorgen Overijssel. Is d'r tègenwoordig nog iene zoas wijlen Harm oet Riessen die oen liedtien vaker zol kunnen dri'jen? Now haj Bert van Losser d'r wal èven op kunnen wiezen det de taal [http://www.youtube.com/watch?v=tck-9BIw32s waoras e zölf in zingt] al lange officieel erkend is. Ken ie hum vanuut Riessen? Prat e gien plat? --[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 11:35, 30 aug 2012 (CEST) :Moin, daanksweard. Ik geleuwe at [[Karel van de Kate]] op zoaterdag n programma hef (woer't vroger [[Monique Sleiderink]] zat). Wieders wörd dr op Oost weainig met t Plat edoan. Bertje van Losser wont al joarn in Eanter, mer ook det helpet bie um niks ;) . Ik ken umzelf nit, mer ik hebbe wal es ne wöardewisseling met um ehad oawer Twitter, woer't he zea det he "Echt niet" Plat wol doon. He'j zinn -r wal eheurd? Zegt genog, mean ik. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 13:42, 30 aug 2012 (CEST) :Ooh iej köant t hier wierumme lustern: http://www.mobypicture.com/user/gersonveenstra/view/13663410 [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 13:43, 30 aug 2012 (CEST) ::Toen ik vanmörgen de radio anzette völ ik wal in een lied in 't plat, mar 't is nog 't miest det: een paar liedties mit couleur locale, en Goois geklep (van volk det diep uut Twente kump) d'r umme toe. Op RTV Drenthe zol ik ok wal meer plat willen heuren, mar daor doet ze al een paar jaor in verscheiden programma's de prissentatie, vraoggesprekken ezw zölf in 't plat. --[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 15:25, 30 aug 2012 (CEST) == Viefduzend == 't Liekt mi'j dew daomiet 't volk d'r wal op mut wiezen dew 5000 artikels hebt. Ik verwacht de komende tied gien gelegenheid te hebben um mit te warken an een arbeidsintensieve campagne, mar een parsberichien wi'k best schrieven. 't Is dan misschien een aordig idee as iederiene van zien eigen regio een liesien lienpostadressen van rillevante media en orgenisaties bi'j mekare sprökkelt. Of misschien hef d'r nog iene een hiel aander idee um de 5000 te markeren? --[[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 23:34, 30 aug 2012 (CEST) :Ik zol wat roond könn mailn inderdaad. Dr keump sowieso al wat in n [[Bodbreef]], want doar he'k disse keer in eskreewn at t rap op de 5000 angung. Misskien at lokale radiostasjons dr wat met weelt. De lokale stasjons zitt sowieso aait um andachtspeuntn verleagn. Ik goa bie radio 350 van Riessen methelpn an n programma ''Plat Zat''. Bie de [[Twentsche Courant Tubantia]] ken ik dr verskeaidene dee't mie wal es ezeg hebt det, a'k wat har, de'k mer mos roopn. Bie de Hollaandse en Platduutse wiki's mu'w t sowieso kenboar maakn, want doar zitt misskien ook nog wal leu dee't hier nog nit earder ekekn hadn. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 01:10, 31 aug 2012 (CEST) ::Van een parsberichien en 't uutsturen daorvan kump 't van mien kaante niet meer, ik hebbe net rond de 5000 wat meer te doende buten Wikipedia umme. Bi'j de 10.000 dan mar? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 18:54, 12 sep 2012 (CEST) :::n Logo he'k al wel klaorliggen. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 20:14, 12 sep 2012 (CEST) ::::Ik zal t es roond bazuunn. Felisiteerd allemoal, en de'w t zo nog es viefdoezend artikeln volhooldt (en ik hoppe in wat meender tied as de vurige 5000 ;) ). De'w t zo stöadig verdan magnt doon. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 00:25, 13 sep 2012 (CEST) == Erkenning Nedersaksisch == Sinds minister Spies de erkenning van 't Nedersaksisch onder diel III van 't [[Europees Haandvest veur regionale talen of talen van minderhejen|Europees Haandvest veur regionaole talen of talen van minderheden]] van de haand hef ewezen, he'k al een paar keer eheurd en elezen det 't Nedersaksisch niet erkend zol wezen, of det minister Spies erkenning van 't Nedersaksisch hef of-ewezen. Det is niet juust. 't Nedersaksisch is sinds 1996 een deur de rieksoaverheid erkende taal onder detzölfde Haandvest, mar onder 't beparktere diel II. D'r is dus een hogere staot van erkenning of-ewezen van een taal die al lange een officieel erkende taal is. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 17:26, 5 sep 2012 (CEST) == Request for Comment: Legal Fees Assistance Program == [[File:Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg|80px|right]] ''I apologize for addressing you in English. I would be grateful if you could translate this message into your language.'' The Wikimedia Foundation is conducting a [[:m:Request_for_comment/Legal_Fees_Assistance_Program|request for comment]] on a [[:m:Legal_and_Community_Advocacy/Legal_Fees_Assistance_Program|proposed program]] that could provide legal assistance to users in specific support roles who are named in a legal complaint as a defendant because of those roles. We wanted to be sure that your community was aware of this discussion and would have a chance to participate in [[:m:Request_for_comment/Legal_Fees_Assistance_Program|that discussion]]. If this page is not the best place to publicize this request for comment, please help spread the word to those who may be interested in participating. (If you'd like to help translating the "request for comment", program policy or other pages into your language and don't know how the translation system works, please come by my user talk page at [[:m:User talk:Mdennis (WMF)]]. I'll be happy to assist or to connect you with a volunteer who can assist.) Thank you! --[[:m:User:Mdennis (WMF)|Mdennis (WMF)]]04:06, 6 sep 2012 (CEST) <small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small> <!-- EdwardsBot 0245 --> == Nedersaksies volksleed == Moi allemoale. Ik hebbe zeen dat ieluu al ne vlagge en 'n woapen hebt, dus ik doch: Miskeen wöd it dän ok ins tied veur een volksleed. Hef ter enert eets in de gedöches? Dan heur ik dat geerne. :Moin Bram, [[Sallaand]] hef gin flagge of woapen, maar ie kön wael s geliek hebben: ne flagge, woapen en hymn zet nen regio op de kaarte. --06:41, 9 sep 2012 (CEST) ::Gemurregen, ut problêêm likt mij, dat ut un rêêgio is mit niet echt iên standaord-vurrem. Dus zou j'un vurs moeten skrêêven mit verskaajene taolen urin. Wat mij dan wel wier mooi likt; zoas Zuûd-Afrika ut et; mit al urlui zun taolen erin, z'eawen gewoen ûût aardere volleksvursen van urluis laand iên ge'iel emaakt. In dan misskien ok iên Nêêdersaksiese vlagge saamenestelt ûût alle vlaggen? (In zo ok ut wapen) Ut zou wel un mooie iênait vurremen, al koem je dan wel in de problêêmen as ut bijv. Urrekers wier urs in un angerre groep word in-edielt, of êêndeluk un êêgen taol zou worren. Mar toch likt ut mun arreg lûûk. [[Gebruker:Urkers|Urkers]] ([[Overleg gebruker:Urkers|overleg]]) 9:40, 9 sep 2012 (CEST) == Wikidata is getting close to a first roll-out == [[File:Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg|80px|right]] (Apologies if this message isn't in your language.) As some of you might already have heard Wikimedia Deutschland is working on a new Wikimedia project. It is called [[m:Wikidata]]. The goal of Wikidata is to become a central data repository for the Wikipedias, its sister projects and the world. In the future it will hold data like the number of inhabitants of a country, the date of birth of a famous person or the length of a river. These can then be used in all Wikimedia projects and outside of them. The project is divided into three phases and "we are getting close to roll-out the first phase". The phases are: # language links in the Wikipedias (making it possible to store the links between the language editions of an article just once in Wikidata instead of in each linked article) # infoboxes (making it possible to store the data that is currently in infoboxes in one central place and share the data) # lists (making it possible to create lists and similar things based on queries to Wikidata so they update automatically when new data is added or modified) It'd be great if you could join us, test the [http://wikidata-test.wikimedia.de demo version], provide feedback and take part in the development of Wikidata. You can find all the relevant information including an [[m:Wikidata/FAQ|FAQ]] and sign-up links for our on-wiki newsletter on [[m:Wikidata|the Wikidata page on Meta]]. For further discussions please use [[m:Talk:Wikidata|this talk page]] (if you are uncomfortable writing in English you can also write in your native language there) or point [[m:User_talk:Lydia Pintscher (WMDE)|me]] to the place where your discussion is happening so I can answer there. --[[m:User:Lydia Pintscher (WMDE)|Lydia Pintscher]] 15:31, 10 sep 2012 (CEST) <small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small> <!-- EdwardsBot 0248 --> :Wikidata is van start. Ik hebbe alvast ne umzetting van t veurblad emaakt: https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Veurblad :As eerste gaot ze de interwikis dermet sentraliseren, dus wi'j kunt de verwiezingen naor de nds-nl wiki daorbi'j zetten. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 23:36, 2 nov 2012 (CET) ::n belangrieksten he'k ok al an-emaakt: https://www.wikidata.org/wiki/Q9456, Achterhook dus, zo as wi'j dat "native" zegt :::He'j mooi edaon keerl! Noen he'w der twee in t West-Veluws (hier en Commons), ene in t Stellingwarfs (Wikiwoordeboek) en Wikidata (Achterhooks), mooi die verscheienheid! [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 22:55, 7 nov 2012 (CET) == Artikelantallen per dialektgroep == t Hef alweer effen elejen ewest, mer hieronder vie'j t leste overzicht van t antal artikels per dialektgroep. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 21:59, 13 sep 2012 (CEST) {| | width="45%" | '''Antal artikels naor dialektgroep:''' #Achterhooks: 791 (noen: {{PAGESINCATEGORY:Achterhooks artikel}}) #Tweants: 715 (noen: {{PAGESINCATEGORY:Tweants artikel}}) #West-Veluws: 622 (noen: {{PAGESINCATEGORY:West-Veluws artikel}}) #Grunnegs: 506 (noen: {{PAGESINCATEGORY:Grunnegs artikel}}) #Stellingwarfs: 492 (noen: {{PAGESINCATEGORY:Stellingwarfs artikel}}) #Drèents: 408 (noen: {{PAGESINCATEGORY:Drèents artikel}}) #Sallaans: 177 (noen: {{PAGESINCATEGORY:Sallaands artikel}}) #Oost-Veluws: 145 (noen: {{PAGESINCATEGORY:Oost-Veluws artikel}}) #Urkers: 15 (noen: {{PAGESINCATEGORY:Urkers artikel}}) #Oostfreisk: 9 (noen: {{PAGESINCATEGORY:Oostfreisk artikel}}) #Spraoke onbekend: 5 (noen: {{PAGESINCATEGORY:Spraoke onbekend}}) #Graofschopper plat: 2 (noen: {{PAGESINCATEGORY:Graofschupper artikel}}) #Eemslaands: 1 (noen: {{PAGESINCATEGORY:Emslandsj artikel}}) | valign="top" | '''Meeste artikels derbie (vergeleken mit vergangen jaor):''' #Tweants: +99 #Sallaans: +69 #Drèents: +51 #West-Veluws: +36 #Achterhooks: +35 #Stellingwarfs: +23 #Grunnegs: +9 #Urkers: +4 #Oost-Veluws: +3 |} Antal zieden in [[ANS]] (d.w.z. t antal zieden met ne verwiezing daorhen): :56 (=1.1%) (23 feb 2013) :103 (=2.0%) (3 mei 2013) == Upcoming software changes - please report any problems == [[File:Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg|80px|right]] <div dir=ltr> ''(Apologies if this message isn't in your language. Please consider translating it)'' All Wikimedia wikis - including this one - will soon be upgraded with new and possibly disruptive code. This process starts today and finishes on October 24 (see the [[mw:MediaWiki_1.21/Roadmap|upgrade schedule]] & [[mw:MediaWiki 1.21/wmf2|code details]]). Please watch for problems with: * revision diffs * templates * CSS and JavaScript pages (like user scripts) * bots * PDF export * images, video, and sound, especially scaling sizes * the CologneBlue skin If you notice any problems, please [[mw:How to report a bug|report problems]] at [[mw:Bugzilla|our defect tracker site]]. You can test for possible problems at [https://test2.wikipedia.org test2.wikipedia.org] and [https://mediawiki.org/ mediawiki.org], which have already been updated. Thanks! With your help we can find problems fast and get them fixed faster. [[mw:User:Sharihareswara (WMF)|Sumana Harihareswara, Wikimedia Foundation Engineering Community Manager]] ([[mw:User talk:Sharihareswara (WMF)|talk]]) 05:06, 16 okt 2012 (CEST) P.S.: For the regular, smaller MediaWiki updates every two weeks, please [[mw:MediaWiki_1.21/Roadmap|watch this schedule]]. <small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small> </div> <!-- EdwardsBot 0278 --> == Fundraising localization: volunteers from outside the USA needed == ''Please translate for your local community'' Hello All, The Wikimedia Foundation's Fundraising team have begun our 'User Experience' project, with the goal of understanding the donation experience in different countries outside the USA and enhancing the localization of our donation pages. I am searching for volunteers to spend 30 minutes on a Skype chat with me, reviewing their own country's donation pages. It will be done on a 'usability' format (I will ask you to read the text and go through the donation flow) and will be asking your feedback in the meanwhile. The only pre-requisite is for the volunteer to actually live in the country and to have access to at least one donation method that we offer for that country (mainly credit/debit card, but also real-time banking like IDEAL, E-wallets, etc...) so we can do a live test and see if the donation goes through. ''All volunteers will be reimbursed of the donations that eventually succeed'' (and they will be low amounts, like 1-2 dollars) By helping us you are actually helping thousands of people to support our mission of free knowledge across the world. Please sing up and help us with our 'User Experience' project! :) If you are interested (or know of anyone who could be) please email ppena@wikimedia.org. All countries needed (excepting USA)! Thanks!<br /> [[wmf:User:Ppena|Pats Pena]]<br /> Global Fundraising Operations Manager, Wikimedia Foundation Sent using [[m:Global message delivery|Global message delivery]], 19:12, 17 okt 2012 (CEST) <!-- EdwardsBot 0280 --> == Helligen Hendrik ovver Sinterklaos == Aem lachen in disse tied van t jaor: https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=FJ0P6dzpTqI [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 23:22, 28 nov 2012 (CET) :Hahah, mooi stuk. [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 11:44, 30 nov 2012 (CET) == Be a Wikimedia fundraising "User Experience" volunteer! == Thank you to everyone who volunteered last year on the Wikimedia fundraising 'User Experience' project. We have talked to many different people in different countries and their feedback has helped us immensely in restructuring our pages. If you haven't heard of it yet, the 'User Experience' project has the goal of understanding the donation experience in different countries (outside the USA) and enhancing the localization of our donation pages. I am (still) searching for volunteers to spend some time on a Skype chat with me, reviewing their own country's donation pages. It will be done on a 'usability' format (I will ask you to read the text and go through the donation flow) and will be asking your feedback in the meanwhile. The only pre-requisite is for the volunteer to actually live in the country and to have access to at least one donation method that we offer for that country (mainly credit/debit card, but also real time banking like IDEAL, E-wallets, etc...) so we can do a live test and see if the donation goes through. **All volunteers will be reimbursed of the donations that eventually succeed (and they will be very low amounts, like 1-2 dollars)** By helping us you are actually helping thousands of people to support our mission of free knowledge across the world. If you are interested (or know of anyone who could be) please email ppena@wikimedia.org. All countries needed (excepting USA)!! Thanks! [[m:User:Ppena (WMF)|Pats Pena]]<br/> Global Fundraising Operations Manager, Wikimedia Foundation : Sent using [[m:Global message delivery|Global message delivery]], 22:09, 8 jan 2013 (CET) <!-- EdwardsBot 331 --> == Aalgemaine vroag euver schriem 'n oetsproak == Moi Kheb dizze sied pas vond'n en heb all hail wat leez'n, moar as grunneger har ik mie wel poar vroagn. As k t goud heb proat minske ien mien provinzie saksisch, nu bink zulf nouw dreug achter'd oorn mit mien vairntwenteg. Moar wait toch wel leutje beetje euver mien aign toal, en mit wat fammilie n vraindn ien achterhouk, drint en fraisland begriep en verstoa ik stoareg an wel t ain n ander vant ander tongvalln bin ons dialect. Moar leezn is ja haildail ander kouk?! Mien aigenleke vroag is den ook: Woarum schriebn wie in grunn, fraisland en stukkn van euveriesel en achterhouk de volgnde klaankn zo: Oa/ea En wordn dizze zulfde klaankn ient drints aansom schreebm? as in Ao/ae Mien Opoe komp van drint vot, en dei zee dat dit neijmoods dounerai is. Kin ain mie vertelln woar of dat dit vot komp en hou je dat all leezn moutn? Twor admoal moar deurmekander bruukt allgedureg din kriegst dr kopzeere van! == Aalgemaine vroag euver schriem 'n oetsproak == Moi Kheb dizze sied pas vond'n en heb all hail wat leez'n, moar as grunneger har ik mie wel poar vroagn. As k t goud heb proat minske ien mien provinzie saksisch, nu bink zulf nouw dreug achter'd oorn mit mien vairntwenteg. Moar wait toch wel leutje beetje euver mien aign toal, en mit wat fammilie n vraindn ien achterhouk, drint en fraisland begriep en verstoa ik stoareg an wel t ain n ander vant ander tongvalln bin ons dialect. Moar leezn is ja haildail ander kouk?! Mien aigenleke vroag is den ook: Woarum schriebn wie in grunn, fraisland en stukkn van euveriesel en achterhouk de volgnde klaankn zo: Oa/ea En wordn dizze zulfde klaankn ient drints aansom schreebm? as in Ao/ae Mien Opoe komp van drint vot, en dei zee dat dit neijmoods dounerai is. Kin ain mie vertelln woar of dat dit vot komp en hou je dat all leezn moutn? Twor admoal moar deurmekander bruukt allgedureg din kriegst dr kopzeere van! :Moi Hooibeest, :Ien de schriefwieze dij normoalerwies ien t Grönnegs broekt wordt wordt ì (hìn, ìnde) en è (wèst, lèste) schreven. Wie hebben op dizze wikipedia n aigen schriefwies der bie bedocht woarien aal dialekten van t Leegsaksisch schreven worden kinnen, de [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|ANS]]. Doarin wordt de ì schreven as ea en de è schreven ae, ook ien Drìnt en Overiesel. t Onderschaaid tuzzen oa en ao ien de ANS is dat de Grönnegse oa daiper is as de zudelke ao. De verschillen tuzzen de ea, ae en oa, ao het dus te doun mit de oetsproak en nait direkt mit de regio. :Ien de apaarte schriefwiezen is t wel per regio. Dus t Drìnts, Achterhouks, Sallaands, Veluwes en Stellingwaarfs schriefen aaltied ao en t Grönnegs en Twìnts aaltied oa. t Grönnegs schrieft aaltied ij, t Drìnts schrieft aaltied ei. Beantwoordt dit dien vroag? [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 09:34, 11 jan 2013 (CET) == neije woo'dn == Joa k'wit wel, self in joen eig'n di-jelect ist nog gieneens makkeluk om goet te schriemm. Moa in dizze tied hej dr ok noch tal fan woo'dn biej die uut et Engels of'n aandere toal kumt. Hoe goj da oplossn dahn ??? Nim now da veeuhbeelt van 'zied'. Ehn kiek eemm dahn wak doar oafer te meld'n hep. das best weln heule opgoave om alle neie woo'dn te vetoaln in joen di-jelect. Begriep ie da ? Ik mark sulf dat in mien prhoat'n veul klank'n sit die aj ok teeghn komt bij Grunings of voak Achterhoeks. Deurum bleft nie makkuluk. Aj wa te meld'n hept moejt sekur nie loatn. da doej op, info@feniks-decorations.nl * Woor kom ie vort dan? 't Lek arg völle op Sallaans hoe a-j hier schrieft, he-k dat goed? En trowens, a-k in dialekt schrieve, dan prebere ik zovölle mooglik bi'j 't Nederlaans te blieven kwao grammatika. Manks mu-j netuurlik wat inprofeseren, mja. Net wat Faasco zeg: zölfde as bi'j de Engelsen taal mu-j de uutsprake leren, want op zölfde de meniere hoe as 't dialekt wöd uut-espreuken, zo krie-j 't nums met 'n partie letterchies. [[Gebruker:Nickg19|Nickg19]] ([[Overleg gebruker:Nickg19|overleg]]) 00:46, 2 mei 2013 (CEST) == Wikimedia sites to move to primary data center in Ashburn, Virginia. Read-only mode expected. == (Apologies if this message isn't in your language.) Next week, the Wikimedia Foundation will transition its main technical operations to a new data center in Ashburn, Virginia, USA. This is intended to improve the technical performance and reliability of all Wikimedia sites, including this wiki. There will be some times when the site will be in read-only mode, and there may be full outages; the current target windows for the migration are January 22nd, 23rd and 24th, 2013, from 17:00 to 01:00 UTC (see [http://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?msg=Wikimedia+data+center+migration&iso=20130122T17&ah=8 other timezones] on timeanddate.com). More information is available [https://blog.wikimedia.org/2013/01/19/wikimedia-sites-move-to-primary-data-center-in-ashburn-virginia/ in the full announcement]. If you would like to stay informed of future technical upgrades, consider [[m:Tech/Ambassadors|becoming a Tech ambassador]] and [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikitech-ambassadors joining the ambassadors mailing list]. You will be able to help your fellow Wikimedians have a voice in technical discussions and be notified of important decisions. Thank you for your help and your understanding. [[:m:user:guillom|Guillaume Paumier]], via the [[:m:Global message delivery|Global message delivery system]] <small>([[:m:Distribution list/Global message delivery|wrong page? You can fix it.]])</small>. 16:32, 19 jan 2013 (CET) <!-- EdwardsBot 0338 --> == Help turn ideas into grants in the new IdeaLab == <div class="mw-content-ltr"> [[File:Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg|80px|right]] ''I apologize if this message is not in your language. Please help translate it.'' *Do you have an idea for a project to improve this community or website? *Do you think you could complete your idea if only you had some funding? *Do you want to help other people turn their ideas into project plans or grant proposals? Please join us in the [[m:Grants:IdeaLab|IdeaLab]], an incubator for project ideas and Individual Engagement Grant proposals. The Wikimedia Foundation is seeking new ideas and proposals for Individual Engagement Grants. These grants fund individuals or small groups to complete projects that help improve this community. If interested, please submit a completed proposal by February 15, 2013. Please visit https://meta.wikimedia.org/wiki/Grants:IEG for more information. Thanks! --[[m:User:Sbouterse (WMF)|Siko Bouterse, Head of Individual Engagement Grants, Wikimedia Foundation]] 21:41, 30 jan 2013 (CET) <small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Correct it here]].)</small> </div> <!-- EdwardsBot 0344 --> == Nieuwe bestuursleden gezocht - Algemene Ledenvergadering 23 maart 2013 Vereniging Wikimedia Nederland == Dit Nederlandstalige bericht is geplaatst in De Kroeg of soortgelijke pagina op de projecten Wikipedia, WikiWoordenboek, Wikibooks, Wikiquote, Wikisource, Wikispecies, Wikiversity, Wikivoyage, Wikinews, Commons, Wikidata, Outreach in de bestaande taalversies Nederlands, Fries, Limburgs, Nedersaksisch en Zeeuws van deze projecten. </br>Dit bericht is in de eerste plaats bedoeld voor mensen die in Nederland wonen. </br>Voel je vrij om dit Nederlandstalige bericht te vertalen in het Fries, Limburgs, Nedersaksisch of Zeeuws. </br>De Vereniging Wikimedia Nederland ondersteunt onder andere het werk van de vrijwilligers die op Wikipedia of een van de zusterprojecten daarvan actief zijn. De vereniging houdt op [http://nl.wikimedia.org/wiki/Algemene_ledenvergadering_2013-03-23 23 maart 2013 de jaarvergadering]. Het zittende bestuur legt verantwoording af met jaarverslag en jaarrekening over het jaar 2012. De zittende bestuursleden zijn allen benoemd voor de periode van een jaar welke termijn afloopt met de komende jaarvergadering. Een aantal zittende bestuursleden zal zich herkiesbaar stellen. De vereniging zoekt [http://nl.wikimedia.org/wiki/Algemene_ledenvergadering_2013-03-23#Oproep_kandidaatbestuurslden nieuwe bestuursleden] en werft met name onder jullie, degenen die actief bijdragen aan een of meer Wikimedia projecten en goede contacten hebben met overige leden van de gemeenschap. Wil jij meebepalen welke richting de vereniging opgaat, of ken je iemand die daar uitgesproken ideeën over heeft, schroom dan niet daarover contact op te nemen met voorzitter AT wmnederland DOT nl of om jezelf voorstellen op de Algemene Ledenvergadering van 23 maart 2013. [[Gebruker:Ad Huikeshoven|Ad Huikeshoven]] ([[Overleg gebruker:Ad Huikeshoven|overleg]]) 16:15, 9 feb 2013 (CET) == Wikidata phase 1 (language links) coming to this Wikipedia == [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] Sorry for writing in English. I hope someone can translate this locally. [[d:|Wikidata]] has been in development for a few months now. It is now time for the roll-out of the first part of it on your Wikipedia. Phase 1 is the support for the management of language links. It is already being used on the Hungarian, Hebrew, Italian and English Wikipedias. The next step is to enable the extension on all other Wikipedias. We have currently planned this for March 6. === What is Wikidata? === Wikidata is a central place to store data that you can usually find in infoboxes. Think of it as something like Wikimedia Commons but for data (like the number of inhabitants of a country or the length of a river) instead of multimedia. The first part of this project (centralizing language links) is being rolled out now. The more fancy things will follow later. === What is going to happen? === Language links in the sidebar are going to come from Wikidata in addition to the ones in the wiki text. To edit them, scroll to the bottom of the language links, and click edit. You no longer need to maintain these links by hand in the wiki text of the article. === Where can I find more information and ask questions? === Editors on en:wp have created a [[:en:Wikipedia:Wikidata|great page with all the necessary information for editors]] and there is also an [[meta:Wikidata/Deployment Questions|FAQ for this deployment]]. Please ask questions you might have on [[meta:Wikidata/Deployment Questions|the FAQ’s discussion page]]. === I want to be kept up to date about Wikidata === To stay up-to-date on everything happening around Wikidata please [[meta:Global message delivery/Targets/Wikidata|subscribe]] to the newsletter that is delivered weekly to subscribed user’s talk pages. You can see previous editions [[meta:Wikidata/Newsletter/Archive|here]]. --[[m:User:Lydia Pintscher (WMDE)|Lydia Pintscher]] 17:12, 21 feb 2013 (CET) <small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small> <!-- EdwardsBot 0366 --> ::Ik hebbe no ne kategorieziede an emaakt veur Kategorie:Achterhook [http://www.wikidata.org/wiki/Q5144020]. Ik mot zeggen dat dat Wikidata mooi warkt, ik hebbe ne ziede an emaakt veur Nedersaksies, en no steet op alle interwikies nedersaksies, in stae van t vroggere Nedersaksisch. Zelde veur Achterhook (dus met oo, en neet Achterhoek) Dus a'j wilt dat zieden of kats in onze native spraoke staot, dan mo'j door aem wat derbi'j zetten. t Bereik ovver alle wikis is unmundig groot. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 00:22, 23 feb 2013 (CET) == Vrömd == Zit i'jleu ok '''veur''' de televisie, en '''achter''' den computer? [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 18:27, 4 mrt 2013 (CET) :Jop, det doot ze oaweral in Neerlaand: [http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/82/ http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/82/]. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 14:37, 5 mrt 2013 (CET) ::Bie os wordt ook wel zègd van "veur (de) komputer". "veur televisie" wordt bie os ook broekt veur "op televisie", dus ''Wat program is der veur televisie venoavend?'' of ''Kom es gaauw! Dien voader is der veur!'' [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 11:08, 6 mrt 2013 (CET) :::JOa det ken ik inderdaad ook. "Det zeadn ze vuurlestens nog vuur de radio". Mer ja, det is wat aanders as a'j dr zelf vuur of achter zitt. Bie oons vaalt dinge ook "vuur de groond" en nit dr op. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 15:29, 6 mrt 2013 (CET) == Wikidata phase 1 (language links) live on this Wikipedia == [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] Sorry for writing in English. I hope someone can translate this locally. If you understand German better than English you can have a look at the announcement on [[:de:Wikipedia:Kurier]]. As I annonced 2 weeks ago, [[d:|Wikidata]] phase 1 (language links) has been deployed here today. Language links in the sidebar are coming from Wikidata in addition to the ones in the wiki text. To edit them, scroll to the bottom of the language links, and click edit. You no longer need to maintain these links by hand in the wiki text of the article. '''Where can I find more information and ask questions?''' Editors on en:wp have created a [[:en:Wikipedia:Wikidata|great page with all the necessary information for editors]] and there is also an [[meta:Wikidata/Deployment Questions|FAQ for this deployment]]. It'd be great if you could bring this to this wiki if that has not already happened. Please ask questions you might have on [[meta:Talk:Wikidata/Deployment Questions|the FAQ’s discussion page]]. '''I want to be kept up to date about Wikidata''' To stay up-to-date on everything happening around Wikidata please [[meta:Global message delivery/Targets/Wikidata|subscribe]] to the newsletter that is delivered weekly to subscribed user’s talk pages. --[[m:User:Lydia Pintscher (WMDE)|Lydia Pintscher]] 00:05, 7 mrt 2013 (CET) <small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small> <!-- EdwardsBot 0373 --> == Convert complex templates to Lua to make them faster and more powerful == <small>(Please consider translating this message for the benefit of your fellow Wikimedians)</small> Greetings. As you might have seen on the [https://blog.wikimedia.org/2013/03/11/lua-templates-faster-more-flexible-pages/ Wikimedia tech blog] or the [http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-ambassadors/2013-March/000171.html tech ambassadors list], a new functionality called "Lua" is being enabled on all Wikimedia sites today. [[mw:Lua|Lua]] is a scripting language that enables you to write faster and more powerful MediaWiki templates. If you have questions about how to convert existing templates to Lua (or how to create new ones), we'll be holding two support sessions on IRC next week: [http://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?hour=02&min=00&sec=0&day=20&month=03&year=2013 one on Wednesday] (for Oceania, Asia & America) and [http://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?hour=18&min=00&sec=0&day=22&month=03&year=2013 one on Friday] (for Europe, Africa & America); see [[m:IRC office hours]] for the details. If you can't make it, you can also get help at [[mw:Talk:Lua scripting]]. If you'd like to learn about this kind of events earlier in advance, consider becoming a [[m:Tech/Ambassadors|Tech ambassador]] by subscribing to the [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikitech-ambassadors mailing list]. You will also be able to help your fellow Wikimedians have a voice in technical discussions and be notified of important decisions. [[:m:user:guillom|Guillaume Paumier]], via the [[:m:Global message delivery|Global message delivery system]]. 21:11, 13 mrt 2013 (CET) <small>([[:m:Distribution list/Global message delivery|wrong page? You can fix it.]])</small> <!-- EdwardsBot 0379 --> == Jaarplan en begroting 2014 Wikimedia Nederland == <small>Dit Nederlandstalige bericht is geplaatst in De Kroeg of soortgelijke pagina op de projecten Wikipedia, WikiWoordenboek, Wikibooks, Wikiquote, Wikisource, Wikispecies, Wikiversity, Wikivoyage, Wikinews, Commons, Wikidata, Outreach in de bestaande taalversies Nederlands, Fries, Limburgs, Nedersaksisch en Zeeuws van deze projecten. </br>Dit bericht is in de eerste plaats bedoeld voor mensen die in Nederland wonen. </br>Voel je vrij om dit Nederlandstalige bericht te vertalen in het Fries, Limburgs, Nedersaksisch of Zeeuws. </br>De Vereniging Wikimedia Nederland ondersteunt onder andere het werk van de vrijwilligers die op Wikipedia of een van de zusterprojecten daarvan actief zijn. </small></br> '''Heb jij ideeën over wat Wikimedia Nederland wel of niet zou moeten doen? Wil jij invloed uitoefenen op wat Wikimedia Nederland wel of niet doet en waar Wikimedia Nederland geld aan uit geeft?'''</br> Een half jaar geleden is het [http://nl.wikimedia.org/wiki/Programma_en_begroting_2013 jaarplan en de begroting] van Wikimedia Nederland (WMNL) voor het jaar 2013 vastgesteld door de Algemene Ledenvergadering (ALV). Op basis daarvan is een subsidie aangevraagd bij de [[:meta:FDC portal|Funds Dissemination Committee (FDC)]] van de Wikimedia Foundation (WMF) middels een [[:meta:FDC portal/Proposals/2012-2013 round1/Wikimedia Nederland/Proposal form|proposal form]]. De board van de WMF heeft de aanvraag [[:meta:FDC_portal/FDC_recommendations/2012-2013_round1|gedeeltelijk toegekend]] in overeenstemming met de aanbeveling van de FDC.</br> Over een half jaar, dat is voor 1 oktober 2013, dient WMNL een proposal form bij de FDC in te dienen voor het jaar 2014. Net als vorig jaar wil WMNL dat doen op basis van een door de leden tijdens een ALV vastgesteld jaarplan en begroting. Tijdens de ALV van 23 maart 2013 is de volgende '''motie''' vastgesteld: "Het begrotingsproces dient zoveel mogelijk open en transparant te verlopen. Leden worden, zowel aan aan het begin van als gedurende het proces om tot een ontwerpbegroting te komen, om hun input gevraagd en actief betrokken," zie daarvoor ook de [http://nl.wikimedia.org/wiki/Notulen20130323 concept-notulen van de ALV 23 maart 2013]. Op [http://nl.wikimedia.org/wiki/WikiZaterdag#4_mei_2013 WikiZaterdag] 4 mei 2013 presenteren de onderzoekers van Motivaction de [http://nl.wikimedia.org/wiki/Bestand:Z1676_Vereniging_Wikimedia_Nederland_rp03.pdf resultaten van een survey] gehouden onder gebruikers van Wikipedia. Dat onderzoek en de discussie daarover zal mede input zijn voor jaarplan 2014. Kom ook, en discussieer mee!</br>De pagina [http://nl.wikimedia.org/wiki/Jaarplan_2014 jaarplan 2014] op de wiki van de vereniging staat open voor ieders bijdragen met ideeën over wat WMNL wel of niet zou moeten doen in het jaar 2014. Wat wil jij bijdragen aan het bereiken van de missie van de Wikimedia beweging? Hoe kan de Vereniging Wikimedia Nederland jou daar bij ondersteunen? Laat [http://nl.wikimedia.org/wiki/Jaarplan_2014 daar] van je horen. [[Gebruker:Ad Huikeshoven|Ad Huikeshoven]] ([[Overleg gebruker:Ad Huikeshoven|overleg]]) 12:12, 1 apr 2013 (CEST) == Wikidata fase 2 (infoboxen) kump naor disse wiki (tekst um ezat vanoet engels/translated text) == [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] :A'j Duuts better verstaot as NDS dan kö'j de ankundiging ok zeen op [[:de:Wikipedia:Kurier]]. Veur n zetjen her de eerste fase van [[d:|Wikidata]] is op disse wiki an ezat/meugelik emaakt. Dat höld in da'j de interwikies naor elke ziede via Wikidata maken könt. Ovver neet al te lange tied zal de tweede fase van Wikidata (infoboxes) hier ok meugelik emaakt worden. Da's no al zo op [[http://blog.wikimedia.de/2013/03/27/you-can-have-all-the-data/ 11 Wikipedias]] (it, he, hu, ru, tr, uk, uz, hr, bs, sr, sh) en t zut der good oet. Den volgenden trad is de Engelse Wiki. Dat steet te gebeuren op 8 april. '''As alles good geet zult alle andere wikies op 10 april ovvergaon.''' Ik alz [[m:Wikidata/Deployment Questions#When_will_this_be_deployed_on_my_Wikipedia.3F|dit stuk van de FAQ (völ estelde vraogen)]] bi'jwarken as t neudig mocht waen dissen daotum te veraanderen. Ik zal ok weer n bericht in dissen praothook der neer zetten as fase 2 hier an ezat is.. '''Wat gebeurt der a'w fase 2 hier hebt?''' :As t eenmaol ansteet, kö'j de struktureerde data oet wikidata hier op de wiki gebroeken in zieden, met name infoboxen. Dat höld onder meer dinge as chemiese symbolen, ISBN veur n book, of ''top level domain'' veur n webadres van n laand. (Niks dervan zal automaties gebeuren. Der mot hier n mal of ziede an epast motten worden veurda'j verskil zeet!) '''Ho geet dat warken?''' I'j könt op twee wiezen an de data kommen: * Deur n ''parser function'' as <nowiki>{{#property:p169}}</nowiki> in de wikitekt van t artikel. Dan krie'j “[[d:Q14086|Marissa Mayer]]” umdat zee t [[d:Property:P169|CEO (baasje)]] van t [[d:Q37093|bedrief]] is as beskraeven in wikidata. * Veur kompliseerdere dinge kö'j Lua (skriptspraoke) gebroeken . De dokumentatie daorveur steet [[mw:Extension:WikibaseClient/Lua|hier]]. Wi'j bunt dermet gangs um de parserfunktie zo oet te braeiden da'j ok beveurbeeld <nowiki>{{#property:chief executive officer}}</nowiki> in stae van <nowiki>{{#property:p169}}</nowiki> broeken könt. t Plan daorveur steet [[meta:Wikidata/Notes/Inclusion syntax|hier]]. '''Waor kan'k dit oetproberen?''' Dat kan no al op [http://test2.wikipedia.org test2]. '''Waor gif t meer informaatsie of kan'k vraogen stellen?''' Wi'j hebt de belangriekste vraogen op [[meta:Wikidata/Deployment Questions|FAQ for this deployment]] verzameld. Heb gin skrik um vraogen te stellen op [[meta:Talk:Wikidata/Deployment Questions|the FAQ’s discussion page]]. '''Ik wil op de heugte blieven van ''' Um op de heugte te blieven van alles wat Wikidata angeet kö'j ow [[meta:Global message delivery/Targets/Wikidata|inskrieven]] op nen ni'jsbreef den wekkeliks op owweovverlegziede eplaatst zal worden. --[[m:User:Lydia Pintscher (WMDE)|Lydia Pintscher]] 19:05, 5 apr 2013 (CEST) (um-ezat naor nds-nl) === Original text === :If you understand German better than English you can have a look at the announcement on [[:de:Wikipedia:Kurier]]. :A while ago the first phase of [[d:|Wikidata]] was enabled on this Wikipedia. This means you are getting the language links in each article from Wikidata. It is soon time to enable the second phase of Wikidata (infoboxes) here. We have already done this on the [[http://blog.wikimedia.de/2013/03/27/you-can-have-all-the-data/ first 11 Wikipedias]] (it, he, hu, ru, tr, uk, uz, hr, bs, sr, sh) and things are looking good. The next step is English Wikipedia. This is planned for April 8. '''If everything works out fine we will deploy on all remaining Wikipedias on April 10.''' I will update [[m:Wikidata/Deployment Questions#When_will_this_be_deployed_on_my_Wikipedia.3F|this part of the FAQ]] if there are any issues forcing us to change this date. I will also sent another note to this village pump once the deployment is finished. :'''What will happen once we have phase 2 enabled here?''' :Once it is enabled in a few days you will be able to make use of the structured data that is available on Wikidata in your articles/infoboxes. It includes things like the symbol for a chemical element, the ISBN for a book or the top level domain of a country. (None of this will happen automatically. Someone will have to change the article or infobox template for this to happen!) :'''How will this work?''' :There are two ways to access the data: ** Use a parser function like <nowiki>{{#property:p169}}</nowiki> in the wiki text of the article on Yahoo!. This will return “[[d:Q14086|Marissa Mayer]]” as she is the [[d:Property:P169|chief executive officer]] of the [[d:Q37093|company]]. ** For more complicated things you can use Lua. The documentation for this is [[mw:Extension:WikibaseClient/Lua|here]]. :We are working on expanding the parser function so you can for example use <nowiki>{{#property:chief executive officer}}</nowiki> instead of <nowiki>{{#property:p169}}</nowiki>. The complete plan for this is [[meta:Wikidata/Notes/Inclusion syntax|here]]. :'''Where can I test this?''' :You can already test it on [http://test2.wikipedia.org test2]. :'''Where can I find more information and ask questions?''' :We have collected the main questions in an [[meta:Wikidata/Deployment Questions|FAQ for this deployment]]. Please ask questions you might have on [[meta:Talk:Wikidata/Deployment Questions|the FAQ’s discussion page]]. :'''I want to be kept up to date about Wikidata''' :To stay up-to-date on everything happening around Wikidata please [[meta:Global message delivery/Targets/Wikidata|subscribe]] to the newsletter that is delivered weekly to subscribed user’s talk pages. --[[m:User:Lydia Pintscher (WMDE)|Lydia Pintscher]] 19:05, 5 apr 2013 (CEST) <small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small> <!-- EdwardsBot 0399 --> == Hoe schrijf je 'doen' in het Gronings == Ik herinner mij de leuke spreuk "big down, met de barbekauw in taune", maar de spelling van het tweede woord is vast niet goed. Weet iemand dit goed te spellen? Moi hèhn, [[Gebruker:PWester|PWester]] ([[Overleg gebruker:PWester|overleg]]) 23:26, 6 apr 2013 (CEST) :Dik doun mit ba(a)rbekjoe in toen(e) [[Gebruker:Grönneger 1|Grönneger 1]] ([[Overleg gebruker:Grönneger 1|overleg]]) 14:09, 7 apr 2013 (CEST) == [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders|Request for comment on inactive administrators]] == ; Voorstel over inactieve moderators <small><small>(Overweeg alstublieft om dit bericht te vertalen voor uw mede-Wikipedianen. Overweeg alstublieft ook [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Summary|de samenvatting van het voorstel]] te vertalen.)</small></small> <small>[[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message|Read this message in English]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/ast|Lleer esti mensaxe n'asturianu]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/bn|বাংলায় এই বার্তাটি পড়ুন]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/ca|Llegiu aquest missatge en català]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/da|Læs denne besked på dansk]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/de|Lies diese Nachricht auf Deutsch]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/egl|Leś cal mesag' chè in Emiliàn]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/es|Leer este mensaje en español]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/fi|Lue tämä viesti suomeksi]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/fr|Lire ce message en français]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/gl|Ler esta mensaxe en galego]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/hi|हिन्दी]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/hr|Pročitajte ovu poruku na hrvatskom]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/id|Baca pesan ini dalam Bahasa Indonesia]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/it|Leggi questo messaggio in italiano]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/kn|ಈ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಓದಿ]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/mt|Aqra dan il-messaġġ bil-Malti]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/nb|norsk (bokmål)]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/nl|Lees dit bericht in het Nederlands]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/pl|Przeczytaj tę wiadomość po polsku]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/ro|Citiți acest mesaj în română]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/ru|Прочитать это сообщение на русском]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/so|Farriintaan ku aqri Af-Soomaali]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/sr|Pročitaj ovu poruku na srpskom (Прочитај ову поруку на српском)]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/th|อ่านข้อความนี้ในภาษาไทย]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/uk|Прочитати це повідомлення українською мовою]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/vi|Đọc thông báo bằng tiếng Việt]] / [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message/zh|使用中文阅读本信息。]]</small> Hallo! Er is [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders|een nieuw voorstel]] gedaan op Meta-wiki over de verwijdering van moderatorrechten van Wikimedianen die langdurig inactief zijn. Algemeen gezien geldt dit voorstel alleen voor wiki's die geen procedures hebben waarin de moderatoren worden geëvalueerd. We stellen ook [[m:Talk:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders|een lijst van projecten]] samen waarop reeds procedures bestaan om inactieve moderatoren te verwijderen. Voel u vrij om uw project(en) aan de lijst toe te voegen als er een beleid bestaat voor inactieve moderatoren. Alle input is van harte welkom. De discussie kan reeds op 17 mei 2013 (2013-05-17) worden afgerond, maar zal indien nodig worden verlengd. Hartelijk dank, [[m:User:Billinghurst|Billinghurst]] <small>(thanks to all the [[m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message|translators]]!)</small> 07:04, 24 apr 2013 (CEST) :<small>Verspreid via ''[[m:Global message delivery|Global message delivery]]'' (Verkeerde pagina? [[m:Distribution list/Global message delivery|Los het hier op]].)</small> <!-- EdwardsBot 0430 --> == Wikidata phase 2 (infoboxes) is here == [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] Sorry for writing in English. I hope someone can translate this. If you understand German better than English you can have a look at the announcement on [[:de:Wikipedia:Kurier]]. A while ago the first phase of [[d:|Wikidata]] was enabled on this Wikipedia. This means you are getting the language links in each article from Wikidata. We have now enabled the second phase of Wikidata (infoboxes) here. We have already done this on the [[http://blog.wikimedia.de/2013/03/27/you-can-have-all-the-data/ first 11 Wikipedias]] (it, he, hu, ru, tr, uk, uz, hr, bs, sr, sh) a month ago and [http://blog.wikimedia.de/2013/04/22/and-that-makes-12/ two days ago on the English Wikipedia]. Today all the remaining Wikipedias followed. '''What does having phase 2 enabled here mean?''' You are now able to make use of the structured data that is available on Wikidata in your articles/infoboxes. It includes things like the symbol for a chemical element, the ISBN for a book or the top level domain of a country. (None of this will happen automatically. Someone will have to change the article or infobox template for this to happen!) The current state is just the beginning though. It will be extended based on feedback we get from you now. '''How will this work?''' There are two ways to access the data: * Use a parser function like <nowiki>{{#property:p159}}</nowiki> in the wiki text of the article on Wikimedia Foundation. This will return “[[d:Q62|San Francisco]]” as that is the [[d:Property:P159|headquarter location]] of the [[d:180|non-profit]]. * For more complicated things you can use Lua. The documentation for this is [[mw:Extension:WikibaseClient/Lua|here]]. We are working on expanding the parser function so you can for example use <nowiki>{{#property:headquarter location}}</nowiki> instead of <nowiki>{{#property:p159}}</nowiki>. The complete plan for this is [[meta:Wikidata/Notes/Inclusion syntax|here]]. '''Where can I test this?''' You can test it on [http://test2.wikipedia.org test2] if you don't want to do it in an article here. '''Where can I find more information and ask questions?''' We have collected the main questions in an [[meta:Wikidata/Deployment Questions|FAQ for this deployment]]. Please ask questions you might have on [[meta:Talk:Wikidata/Deployment Questions|the FAQ’s discussion page]]. '''I want to be kept up to date about Wikidata''' To stay up-to-date on everything happening around Wikidata please [[meta:Global message delivery/Targets/Wikidata|subscribe]] to the newsletter that is delivered weekly to subscribed user’s talk pages. We are excited about taking yet another step towards allowing all Wikipedias share structured data and collect and curate it together. --[[m:User:Lydia Pintscher (WMDE)|Lydia Pintscher]] 21:15, 24 apr 2013 (CEST) <small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small> <!-- EdwardsBot 0431 --> == [en] Change to wiki account system and account renaming == <div class="mw-content-ltr"> Some accounts will soon be renamed due to a technical change that the developer team at Wikimedia are making. [[m:Single User Login finalisation announcement|More details on Meta]]. <small>(Distributed via [[m:global message delivery|global message delivery]] 05:57, 30 apr 2013 (CEST). Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Correct it here]].)</small> </div> <!-- EdwardsBot 0437 --> == [en] Change to section edit links == <div class="mw-content-ltr"> The default position of the "edit" link in page section headers is going to change soon. The "edit" link will be positioned adjacent to the page header text rather than floating opposite it. Section edit links will be to the immediate right of section titles, instead of on the far right. If you're an editor of one of the wikis which already implemented this change, nothing will substantially change for you; however, scripts and gadgets depending on the previous implementation of section edit links will have to be adjusted to continue working; however, nothing else should break even if they are not updated in time. [[m:Change to section edit links|Detailed information and a timeline]] is available on meta. Ideas to do this all the way to 2009 at least. It is often difficult to track which of several potential section edit links on the far right is associated with the correct section, and many readers and anonymous or new editors may even be failing to notice section edit links at all, since they read section titles, which are far away from the links. <small>(Distributed via [[m:global message delivery|global message delivery]] 20:47, 30 apr 2013 (CEST). Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Correct it here]].)</small> </div> <!-- EdwardsBot 0438 --> =='t 'formelen' en 'netten' schrieven in Nedersaksies.== 't Is manks wel 'n opgave um dialekt in 'n netten, vertoonbaren, vörme te gebruken. Umdat 't Nedersaksies de leste eeuwen allinnig bestiet as sprektaal, nao de Hanze is 't Middelnederduuts (tussenfase tussen Oldsaksies en Nedersaksies) nie meer gebruukt as schrieftaal, en is 't Nedersaksies nie meer as (formele) schrieftaal in gebruuk enummen. 't Is noe allinnig nog as sprek- en streektaal bekend, en iederiene wet dat dissent nie aait eem netties en formeel is (a-j naor de 'nette' schriftliken Nederlaans kiekt). Ik bedule hier te zeggen dat 't Nedersaksies 'n bepaolde zinsgebruuk en meniere van uutdrukken zich hef ontwikkeld wölken nie bepaold geliek stiet an 't 'netten' en 'formelen' van 't Nederlaans. Of mutte wi'j door oons nie van antrekken, en 't Nedersaksies gewoon gebruken zo as 't warklik is ('t Nedersaksies kan manks aorig 'grof' en 'onverschillig' overkommen (a-j 't nie kent), wat 't volns mi'j juuste kenmarkt)? 't Mut nie vergetten wödden dat Nedersaksies en Nederlaans tweeë appatte talen bint, okal is 't Nedersaksies in völle streken stark beïnvloed deur 't Nederlaans. [[Gebruker:Nickg19|Nickg19]] ([[Overleg gebruker:Nickg19|overleg]]) 01:17, 2 mei 2013 (CEST) :Moi Nick, iej komt op t zelfde peunt woer'w allemoal al es teegn an hebt ekekn. Minne meaning is de'w nit zovölle noar t Hollaands mut kiekn vuur stiel en woardkeuze. Neersassies is nit allene ne sproake, mer ook ne eegne kultuur, ne wieze van met mekoar umme goan en van noar de wearld kiekn en begriepn. Vanoet dee deankwieze ma'j dus gewoon zo nuchter meugelik skriewn, ook as det in t Hollaands vrömd zol kleenkn. Iej köant t Neersassiese "onbenullige" ook as bevriedend zeen. Gin deftigheaid en poeha, mer gewoon zegn woer at t op steet, met oonze eegne klurige beskriewingn. As vuurbeeld mu'j es noar min artikel [[Zwöpslag in n nekke]] kiekn, en doarnoa n Hollaandsen es leazn. Mu'j mie dan es verteln vonn at begriepeliker is. Iej mut ook nit vergetn at dit ne ensyklopedie is. Iej weelt leu informeern. Dan mu'j dr gin literair (literaar?) spul van maakn. Mer det is natuurlik minne meaning ;). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 11:32, 2 mei 2013 (CEST) == Kattegerie / Kategorie == n Zetjen geleden is op disse wiki de Kattegerie ''namespace'' veranderd naor Kategorie. Dat hef nog wal aem good ewarkt, met beide namen nog in verwiezingen. Maor korts marken ik dat bepaolde zieden neet meer in de bovvenliggende kategorie terecht kwamen. Dus he'k [[Gebruker:NaegelBot|Naegelbot]] maor weer s de sporen egovven en alles veranderd naor Kategorie, op alle zieden. Dus holt der rekkening met, da'j Kattegerie neet meer gebroekt maor altied Kategorie. Dan warkt de wiki-software t beste met t plaatsen van zieden in kategorieën. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 23:10, 13 mei 2013 (CEST) :Had niet eerst ezien joh, mooi wark Droadnaegel! [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 17:27, 1 aug 2013 (CEST) == Werksfeer en onderlinge communicatie zijn voor verbetering vatbaar == <small>Dit Nederlandstalige bericht is geplaatst in De Kroeg of soortgelijke pagina op de projecten Wikipedia, WikiWoordenboek, Wikibooks, Wikiquote, Wikisource, Wikispecies, Wikiversity, Wikivoyage, Wikinews, Commons, Wikidata, Outreach in de bestaande taalversies Nederlands, Fries, Limburgs, Nedersaksisch en Zeeuws van deze projecten. Voel je vrij om dit Nederlandstalige bericht te vertalen in het Fries, Limburgs, Nedersaksisch of Zeeuws. </br>De Vereniging Wikimedia Nederland ondersteunt onder andere het werk van de vrijwilligers die op Wikipedia of een van de zusterprojecten daarvan actief zijn. </small></br> Onder de bewerkers van Wikipedia is aan het begin van dit jaar een enquête gehouden met uitndogingen via de banner op deze site. Het onderzoeksbureau [[:wmnl:bestand:Z1676_Vereniging_Wikimedia_Nederland_rp03.pdf|concludeerde]] onder andere "Werksfeer en onderlinge communicatie zijn voor verbetering vatbaar." Wat kunnen we daar gezamenlijk aan doen? Het onderzoeksbureau deed enkele suggesties met de volgende aanbevelingen: "Het ondersteunen van huidige vrijwilligers en het mobiliseren van nieuwe vrijwilligers ziet de achterban als de belangrijkste taken van WMNL. Behoud is dus net zo belangrijk als werven. Met name wat betreft het behouden van vrijwilligers zijn verbeteringen te behalen door de vereniging, want ruim een kwart is ontevreden over de werksfeer binnen Wikipedia en ook ontevreden over de onderlinge communicatie tussen de bewerkers. Sommige pleiten voor meer toezicht vanuit WMNL, door bijvoorbeeld alleen geregistreerde personen te laten bijdragen. Ook zouden wellicht richtlijnen voor bijdragers kunnen helpen bij het verbeteren van de collegialiteit." Op [[wmnl:Motivaction/2013-05-04 vergadering|WikiZaterdag 4 mei 2013]] hebben de onderzoekers de resultaten van het onderzoek gepresenteerd. Graag ga ik over voorgaande het gesprek aan, bijvoorbeeld tijdens Wikipedia-café. De vereniging is in de gelukkige omstandigheid te beschikken over een budget van enkele honderdduizenden euro en heeft een kantoor in Utrecht waar inmiddels vijf enthousiaste mensen werken, mede om jullie bewerkers van Wikipedia te ondersteunen. Op [[wmnl:WikiZaterdag#15_juni_2013|WikiZaterdag 15 juni 2013]] is er een brainstorm met bestuur, leden en vrijwilligers over voortgang strategie, voortgang [[:wmnl:Jaarplan 2013|jaarplan]], ideeën leden en vrijwilligers voor activiteiten [[:wmnl:Jaarplan 2014|jaarplan 2014 en begroting 2014]]. Het bestuur van WMNL wil graag dat van onderop mede richting gegeven wordt aan de activiteiten van WMNL. Laat van je horen! [[Gebruker:Ad Huikeshoven|Ad Huikeshoven]] ([[Overleg gebruker:Ad Huikeshoven|overleg]]) 13:26, 19 mei 2013 (CEST) : Ik zou het leuk vinden als mijn vader niet meer bedreigd werd. WMNL zou kunnen stellen dat het bedreigen van familieleden niet overeenkomstig het doel van WMNL is. --[[Spesiaal:Biedragen/80.114.178.7|80.114.178.7]]/[[Gebruker:Erik Warmelink]]/[[Gebruker:129.125.102.126]] 01:56, 26 mei 2013 (CEST) == Tech newsletter: Subscribe to receive the next editions == <div style="width:auto; padding: 1em; background:#fdf6e3;" class="plainlinks" ><big>Latest '''[[m:Tech/News|<span style="color:#268bd2;">Tech news</span>]]''' from the Wikimedia technical community.</big> ''Please inform other users about these changes.''</div> <div style="width:auto; padding: 1em; border: 2px solid #fdf6e3;" class="plainlinks" > ;Recent software changes: ''(Not all changes will affect you.)'' * The latest version of MediaWiki (version [[mw:MediaWiki 1.22/wmf4|1.22/wmf4]]) was added to non-Wikipedia wikis on May 13, and to the English Wikipedia (with a Wikidata software update) on May 20. It will be updated on all other Wikipedia sites on May 22. [https://gerrit.wikimedia.org/r/gitweb?p=operations/mediawiki-config.git;a=commitdiff;h=ed976cf0c14fa3632fd10d9300bb646bfd6fe751;hp=c6c7bb1e5caaddf7325de9eef0e7bf85bcf5cc35] [http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2013-May/069458.html] * A software update will perhaps result in temporary issues with images. Please [[m:Tech/Ambassadors|report any problems]] you notice. [http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2013-May/069458.html] * MediaWiki recognizes links in twelve new [[:w:en:URI scheme|schemes]]. Users can now link to [[:w:en:SSH|SSH]], [[:w:en:XMPP|XMPP]] and [[:w:en:Bitcoin|Bitcoin]] directly from wikicode. [https://gerrit.wikimedia.org/r/gitweb?p=mediawiki/core.git;a=commitdiff;h=a89d623302b5027dbb2d06941a22372948757685] * VisualEditor was added to [[bugzilla:48430|all content namespaces]] on mediawiki.org on May 20. [http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2013-May/069458.html] * A new extension ("TemplateData") was added to all Wikipedia sites on May 20. It will allow a future version of VisualEditor to [[bugzilla:44444|edit templates]]. [http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2013-May/069458.html] * New sites: [[:voy:el:|Greek Wikivoyage]] and [[:wikt:vec:|Venetian Wiktionary]] joined the Wikimedia family last week; the total number of project wikis is now 794. [https://gerrit.wikimedia.org/r/gitweb?p=operations/mediawiki-config.git;a=commit;h=5d7536b403730bb502580e21243f923c3b79da0e] [https://gerrit.wikimedia.org/r/gitweb?p=operations/mediawiki-config.git;a=commit;h=43c9eebdfc976333be5c890439ba1fae3bef46f7] * The logo of 18 Wikipedias was changed to [[w:en:Wikipedia:Wikipedia_logos#The_May_2010_logo|version 2.0]] in a [http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikimedia-l/2013-May/125999.html third group of updates]. [https://gerrit.wikimedia.org/r/gitweb?p=operations/mediawiki-config.git;a=commitdiff;h=4688adbe467440eea318eecf04839fdd9ffa0565] * The [[:commons:Special:UploadWizard|UploadWizard]] on Commons now shows links to the old upload form in 55 languages ([[:bugzilla:33513|bug 33513]]). [https://gerrit.wikimedia.org/r/gitweb?p=operations/mediawiki-config.git;a=commit;h=4197fa18a22660296d0e5b84820d5ebb4cef46d4] ;Future software changes: * The next version of MediaWiki (version 1.22/wmf5) will be added to Wikimedia sites starting on May 27. [http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2013-May/069458.html] * An updated version of [[mw:Echo (Notifications)|Notifications]], with new features and fewer bugs, will be added to the English Wikipedia on May 23. [http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2013-May/069458.html] * The [[m:Special:MyLanguage/Single User Login finalisation announcement|final version]] of the "single user login" (which allows people to use the same username on different Wikimedia wikis) is moved to August 2013. The software will [http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-ambassadors/2013-April/000217.html automatically rename] some usernames. [http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-ambassadors/2013-May/000233.html] * A [[m:Special:MyLanguage/Flow|new discussion system]] for MediaWiki, called "Flow", is under development. Wikimedia designers need your help to inform other users, [http://unicorn.wmflabs.org/flow/ test the prototype] and discuss the interface. [http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2013-May/069433.html]. * The Wikimedia Foundation is hiring people to act as links between software developers and users for VisualEditor. [http://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-ambassadors/2013-May/000245.html] </div> <div style="font-size:90%; font-style:italic; background:#fdf6e3; padding:1em;">'''[[m:Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Tech/Ambassadors|tech ambassadors]] and posted by [[m:Global message delivery|Global message delivery]] • [[m:Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Tech/News/2013/21|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Unsubscribe]] • 22:58, 20 mei 2013 (CEST) </div> <div style="float:left; background:#eee8d5; border: .2em solid #dc322f; border-left: .7em solid #dc322f; padding: 1em; "><span style="color:#dc322f;font-weight:bold;">Important note:</span> This is the first edition of the [[m:Tech/News|Tech News]] weekly summaries, which help you monitor recent software changes likely to impact you and your fellow Wikimedians. '''If you want to continue to receive the next issues every week''', please '''[[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe to the newsletter]]'''. You can subscribe your personal talk page and a community page like this one. The newsletter can be [[m:Tech/News/2013/21|translated into your language]]. You can also [[m:Tech/Ambassadors|become a tech ambassador]], [[m:Tech/News|help us write the next newsletter]] and [[m:Talk:Tech/News|tell us what to improve]]. Your feedback is greatly appreciated. [[m:user:guillom|guillom]] 22:58, 20 mei 2013 (CEST)</div> <!-- EdwardsBot 0455 --> == matras == I write it in English: How to translate this Dutsch word in Dutch Neddersaks'sch? I need it for the Plattdüütsch/Neddersaks'sch wiktionary, so you must tell me, in which Dialekt you have translate it and also the plural form and is the word maskulinum, femininum or neutrum. Thanks --[[Gebruker:Joachim Mos|Joachim Mos]] ([[Overleg gebruker:Joachim Mos|overleg]]) 15:15, 23 mei 2013 (CEST) :Moin Joachim, :t Neersassiese woard vuur "matras" is "matrasse". t Is n ''vrouwelik'' woard, dus "de matrasse". ''Mearvoold'': "(de) matrasn". Goodgoan, [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 15:38, 23 mei 2013 (CEST) ::Moi Joachim, wat Woolters angaf is veur t Tweants. Veur t Achterhooks is t tzelfde, allenig skrieft wi'j dan meesttieds ''de matrassen'' veur t meervold. Oetspraoke is wal tzelfde. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 20:28, 23 mei 2013 (CEST) :::Hallo Woolters and Droadnaegel, thank you. I have problems to read and understand your dialect, so my quetion: is the following correct :::- Acherhooks: matrasse, matrassen ''f'' :::- Tweants: matrasse, matrasn ''f'' ::::Yes, this is correct. Note that the pronunciation is the same for the plural form: matras'n, we just have a slightly different ''schriefwieze'' [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 00:33, 25 mei 2013 (CEST) :::And by the way, is there nobody, who can help us with the dutch low saxon dialects. I have look to other wiktionaries, which language I understand, but there are not often words in the dutch low saxon and other websites I cannot use, because the translations there are in dutch, and I don't speak Dutch. The same with dictanaries, I could buy books like Dutch-Twaents, but I cannot used them, because I don't speak Dutch and can only understand a little, but not enough to be sure, that I don't make many mistakes. The result is, that we have not many words in the dutch low saxon dialect, because we don't know, how to write and we don't know the plural forms. And at the moment, I'm the only one, who do write often new articles, because Zybalth is a student and has in the moment not much time to do something. And so, let me say it with the Beatles: "Help, I need somebody ...." ::::I'd like to, and really like your project, but unfortunately, we have the same problem. We only have about 5-7 people contributing actively, and that is just enough to maintain this wiki. And with major developments like wikidata, not a lot of spare time is left. But in an effort to help you nontheless, I'd like to point you to: http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Nedersaksisch_A. It's an nds-nl-dictionary, and maybe it does not comply to all the standards of wiktionary, like the grammatical gender and singular/plural forms are not mentioned, it still may provide you with a lot of information. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 00:33, 25 mei 2013 (CEST) :::[[Bestaand:NDS dialekten.PNG|miniatuur]]And then I have also an other question, perhaps you can help me. There is a border between north low saxon (nds) and westfalian (wep) in Germany and in Dutchland. Which of the dialects in Dutchland are westfalian dialects? Oostfreesch is kloor, that is, what I here cold North Low Saxon (=nds), but what is with Acherhooks, Draents, Grönnings, Sallaands, Stellingwarfs, Twaents, Urkers, OOst-Veluws, West-Veluws, Graofschopper un Eemsland? I have found on your wiki a page [[Nedersaksies]] the map shown here and when I'm right, than must be Grönnigs un OOstfrees = Plattdüütsch/Noordleegsaksisch (=nds) and all other dialects Westfäälsch (=wep), both Nedersaksies but not the same dialect. Is this right? --[[Gebruker:Joachim Mos|Joachim Mos]] ([[Overleg gebruker:Joachim Mos|overleg]]) 21:22, 24 mei 2013 (CEST) ::::I don't think your statement is completely correct here. In my opinion, and also on [http://nds.wikipedia.org/wiki/Plattd%C3%BC%C3%BCtsch#Dialekten] '''nds''' is the supergroup for Nedersaksies/Platduuts, so wep and nds are not on the same level. NDS can be subdivided into Noordneddersassisch and Westfeels. Then Grunnegs can indeed be assigned to the Noordneddersassisch, and all others to Westfeels, though not all may completely comply to all the isoglosses that are defined for that. As you know in dutch and german nds, it is a dialect continuum, so it is hard to draw a sharp line between dialect variants. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 00:33, 25 mei 2013 (CEST) == Trademark discussion == Hi, apologies for posting this in English, but I wanted to alert your community to a discussion on Meta about potential changes to the Wikimedia Trademark Policy. Please translate this statement if you can. We hope that you will all participate in the discussion; we also welcome translations of the legal team’s statement into as many languages as possible and encourage you to voice your thoughts there. Please see the [[:m:Trademark practices discussion|Trademark practices discussion (on Meta-Wiki)]] for more information. Thank you! --[[:m:User:Mdennis_(WMF)|Mdennis (WMF)]] ([[:m:User talk:Mdennis_(WMF)|talk]]) <!-- EdwardsBot 0473 --> == Free Research Accounts from Leading Medical Publisher. Come and Sign up! == [[:en:TWL|The Wikipedia Library]] gets Wikipedia editors free access to reliable sources that are behind paywalls. I want to alert you to our latest donation. *'''[[:en:Cochrane Collaboration]]''' is an independent medical nonprofit organization that conducts systematic reviews of randomized controlled trials of health-care interventions, which it then publishes in the Cochrane Library. *Cochrane has generously agreed to give ''free, full-access accounts to medical editors''. Individual access would otherwise cost between $300 and $800 per account. *'''If you are active as a medical editor, come and [[:en:WP:COCHRANE|sign up :)]]''' Cheers, [[:en:User:Ocaasi|Ocaasi]] 23:13, 16 jun 2013 (CEST) <!-- EdwardsBot 0487 --> == Cochrane Library Sign-up (correct link) == My apologies for the incorrect link: You can sign up for '''[[:en:Cochrane Collaboration|Cochrane Collaboration]]''' accounts at the [[:en:WP:COCHRANE|COCHRANE sign-up page]]'''. Cheers, [[:en:User:Ocaasi|Ocaasi]] 23:48, 16 jun 2013 (CEST) <!-- EdwardsBot 0488 --> == Sprekers gevraagd voor Wikimedia Conferentie Nederland, Wikipediadag 2013 == <small>Dit Nederlandstalige bericht is geplaatst in De Kroeg of soortgelijke pagina op de projecten Wikipedia, WikiWoordenboek, Wikibooks, Wikiquote, Wikisource, Wikispecies, Wikiversity, Wikivoyage, Wikinews, Commons, Wikidata, Outreach in de bestaande taalversies Nederlands, Fries, Limburgs, Nedersaksisch en Zeeuws van deze projecten. </br>Dit bericht is in de eerste plaats bedoeld voor mensen die in Nederland wonen. </br>Voel je vrij om dit Nederlandstalige bericht te vertalen in het Fries, Limburgs, Nedersaksisch of Zeeuws. </br>De Vereniging Wikimedia Nederland ondersteunt onder andere het werk van de vrijwilligers die op Wikipedia of een van de zusterprojecten daarvan actief zijn. </small></br> Voor zaterdag 2 november aanstaande hebben we onze jaarlijkse Wikimedia Conferentie gepland, onder de naam Wikipediadag. De Wikipediadag is een eendaags evenement voor iedereen die geïnteresseerd is in wiki’s en Wikimedia-projecten, zoals de online encyclopedie Wikipedia. De conferentie vindt plaats in Utrecht. We hopen net als voorgaande jaren boeiende sprekers te krijgen op tal van Wikipedia-gebieden. Voorgestelde thema's zijn: vrouwen & Wikipedia, samenwerken aan Wikipedia (lezers, bewerkers en moderatoren), vakgebieden: experts over hun vakgebied & Wikipedia, De achterkant van Wikipedia: techniek en portals, en Vrije licenties & ontwikkelingen in het auteursrecht. Het programma biedt mogelijkheden voor uiteenlopende initiatieven en ook voor korte bliksemsessies. Wij nodigen iedereen met een interessant idee voor een presentatie, discussie, workshop, poster voor de postersessie of iets anders van harte uit om een voorstel in te sturen. De voertaal tijdens de conferentie is Nederlands, maar ook presentaties in het Engels zijn welkom. Lees verder op http://www.wikimediaconferentie.nl/oproep-voor-sprekers/ [[Gebruker:Ad Huikeshoven|Ad Huikeshoven]] ([[Overleg gebruker:Ad Huikeshoven|overleg]]) 21:44, 17 jun 2013 (CEST) :Je hebt blijkbaar een ander idee dan ik, over wat interessant is. Ik vind het nauwelijks interessant dat nl.wiki mij nu al meer vijf jaar stalkt. Wat ik interessanter vind, is dat nieuwe schuilnaampjes (als Mathonius, Silver Spoon, Trijnstel, MoiraMoira &c) de blokkades door Oscar van D. en RonaldB. blijven verlengen. --[[Gebruker:Erik Warmelink|Erik Warmelink]]/[[Spesiaal:Biedragen/80.114.178.7|80.114.178.7]] 01:54, 22 jun 2013 (CEST) :De Vereniging Wikimedia Nederland ondersteunt de stalkers door bedreiging van medewerkers te negeren. --[[Spesiaal:Biedragen/80.114.178.7|80.114.178.7]] 01:54, 22 jun 2013 (CEST) == [[:m:Requests_for_comment/X!'s_Edit_Counter|X!'s Edit Counter]] == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <small>(Sorry for writing in English. You can [[:m:Special:MyLanguage/Requests_for_comment/X!%27s_Edit_Counter/Summary|translate the proposal]].)</small> Should [[tools:~tparis/pcount|X!'s edit counter]] retain the opt-in requirement? Your input is strongly encouraged. [[:m:Requests_for_comment/X!'s_Edit_Counter|Voice your input here]].——[[:m:w:User:Cyberpower678|<span style="color:green;font-family:Neuropol">cyberpower]] [[:m:w:User talk:Cyberpower678|<sup style="color:purple;font-family:arnprior">Chat]]<sub style="margin-left:-4.4ex;color:purple;font-family:arnprior">Automation</sub> 06:48, 23 jun 2013 (CEST) :<small>Distributed via [[:m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[:m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small> </div> <!-- EdwardsBot 0505 --> == Universal Language Selector will be enabled on 2013-07-09 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> On July 9, 2013, [[mw:Universal Language Selector|Universal Language Selector]] (ULS) will be enabled on this wiki. The ULS provides a flexible way to configure and deliver language settings like interface language, fonts, and input methods (keyboard mappings). Making it available here is the last phase of making ULS available on all Wikimedia wikis. Please read the announcement on [[m:Announcement Universal Language Selector|Meta-Wiki]] for more information. [[m:User_talk:Siebrand|Siebrand]] 14:46, 4 jul 2013 (CEST) <small>(via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]).</small> </div> <!-- EdwardsBot 0515 --> == Verzeuken veur anpassingen van systeemteksten == Ik heb de zied [[Wikipedie:Verzeuken veur anpassingen van systeemteksten]] an-emaakt umda'k zelf niet altied in de smiezen hebbe dat bepaolde systeemteksten niet (meer) kloppen of nog niet vertaald bin, de veraandering in de programmatuur geet somtieds zo rap. Altied goed a'j effen meedenken. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 20:47, 5 jul 2013 (CEST) ==Chimpansee== 'k zaage in ien maol dat 't iene wa-k eskreem hadde 't artikeltie van de maond is wörn, die iene over chimpansees. Tuurlk vin-k leuk dat mien skrieveri'je op 'n veurpagina stiet, maor veural dat de chimapnsee eem 'n maond laank de andach magt hemmen onder de Nedersaksies sprekknden! [[Gebruker:Nickg19|Nickg19]] ([[Overleg gebruker:Nickg19|overleg]]) 02:07, 20 jul 2013 (CEST) :Zemer! n Prima artikel en n mooi beest, die maggen oek wel es onder de andacht ween. Noen de [[orang-oetans]] nog. :-) [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 13:53, 20 jul 2013 (CEST) == Pywikipedia is migrating to git == Hello, Sorry for English but It's very important for bot operators so I hope someone translates this. [[mw:PWB|Pywikipedia]] is migrating to Git so after July 26, SVN checkouts won't be updated If you're using Pywikipedia you have to switch to git, otherwise you will use out-dated framework and your bot might not work properly. There is a [[mw:Manual:Pywikipediabot/Gerrit|manual]] for doing that and a [https://blog.wikimedia.org/2013/07/21/pywikipediabot-moving-to-git-on-july-26/ blog post] explaining about this change in non-technical language. If you have question feel free to ask in [[mw:Manual talk:Pywikipediabot/Gerrit]], [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/pywikipedia-l mailing list], or in the [irc://irc.freenode.net/#pywikipediabot IRC channel]. Best [[mw:User:Ladsgroup|Amir]] <small>(via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]).</small> 15:34, 23 jul 2013 (CEST) <!-- EdwardsBot 0534 --> == VisualEditor and your Wikipedia == ''(Please translate this message)'' Greetings, The Wikimedia Foundation will soon turn on [[mw:VisualEditor|VisualEditor]] for all users, all the time on your Wikipedia. Right now your Wikipedia does not have any local documents on VisualEditor, and we hope that your community can change that. To find out about how you can help with translations visit the [[mw:VisualEditor/TranslationCentral|TranslationCentral for VisualEditor]] and read the easy instructions on [[mw:VisualEditor/Portal/Localization|bringing information to your Wikipedia]]. The [[mw:Help:VisualEditor/User_guide|User Guide]] and the [[mw:Help:VisualEditor/FAQ|FAQ]] are very important to have in your language. We want to find out as much as we can from you about VisualEditor and how it helps your Wikipedia, and having local pages is a great way to start. We also encourage you to [[mw:VisualEditor/Feedback|leave feedback on Mediawiki]] where the community can offer ideas, opinions, and point out bugs that may still exist in the software that need to be reported to [https://bugzilla.wikimedia.org/describecomponents.cgi?product=VisualEditor Bugzilla]. If you are able to speak for the concerns of others in English on MediaWiki or locally I encourage you to help your community to be represented in this process. If you can help translate the user interface for VisualEditor to your language, you can help with that as well. [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special%3AMessageGroupStats&x=D&group=ext-visualeditor#sortable:3=desc Translatewiki] has open tasks for translating VisualEditor. A direct link to translate the user interface is [https://translatewiki.net/wiki/Special:Translate?filter=!translated&action=translate&group=ext-visualeditor here]. You can see how we are doing with those translations [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special%3AMessageGroupStats&x=D&group=ext-visualeditor#sortable:3=desc here]. You need an account on Translatewiki to translate. This account is free and easy to create. If we can help your community in any way with this process, please let me know and I will do my best to assist your Wikipedia with this |exciting development. You can contact me on my [[m:User_talk:Keegan (WMF)|meta talk page]] or by [[Special:EmailUser/Keegan (WMF)|email]]. You can also contact [[mw:User_talk:PEarley_(WMF)|Patrick Earley]] for help with translations and documents on Mediawiki. We look forward to working with you to bring the VisualEditor experience to your Wikipedia! [[:m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[:m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 21:09, 30 jul 2013 (CEST) :<small>Distributed via [[:m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[:m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small> <!-- EdwardsBot 0549 --> ==Klaring (oud-vaderlands recht)== Ik heb op de Nederlandse wikipedia een artikel aangemaakt over de rechtsterm [http://nl.wikipedia.org/wiki/Klaring_%28oud-vaderlands_recht%29 klaring]. Omdat het een rechtsterm betreft die werd gebruikt in Overijssel en Gelderland, leek het mij een leuk idee om hier een bericht achter te laten. Misschien vindt iemand het leuk om het artikel te vertalen in het Nedersaksies? == Wiktionary == Moi, Ik bun de leste tied nog wal völle gangs ewest op de nds-wiktionary (t nds-weurdebook): [http://nds.wiktionary.org/wiki/Spezial:Bidr%C3%A4%C3%A4g/Droadnaegel]. Ik vind dat der wal gebrek is an n good nds(-nl) weurdebook, en kom ok geregeld weurde hier teggen waorvan da'k neet wet ho't ze eskreven wordt. Ik hebbe met n bot al n lieste maakt van alle Twaentse en Achterhookse weurde hier op de wiki (> 45000 weurde!). Maor ik gao lever oet van oldere wellen, der bunt hier mangs ok skrievers dee't neet wet hoo weurde bunt, en dan maor wat oetvindt. Dus de vraoge is faelik: *Kent i'jleu weurdeliesten, in t Nedersaksies, dee't good onderbouwd of in older nds bunt, dan laot dat maor wetten. t Mot toch meugelik waen um n degelike lieste van nds-weurde te maken? *Is t wellicht n idee um links/verwiezings te maken van t nds-weurdebook hier naor wiktionary en v.v. Goodgaon, [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 23:35, 16 aug 2013 (CEST) P.S.: Top 20 van meest gebrooekt twe-weurde hier op de wiki, met antal maol veurkommen (act is zowat t zelde). Ook kwam mi'j wat vrömd veur, is dat in Twaents ok neet '''ok'''?: de 13091 t 10074 van 8032 in 7884 en 7853 n 6691 is 4001 met 2926 op 2674 as 2302 ne 2274 te 1935 an 1783 of 1743 oet 1674 vuur 1609 nen 1589 det 1437 dr 1409 ook 1347 ::blaksem wat n woark, Draodnaegel. Good gangs. Van wöardelieste wee'k zogaauw niks, mer wellicht he'j wat an t Dialexicon van Goaitsen? [http://members.home.nl/dialexicon/ http://members.home.nl/dialexicon/]. ::Oawer "ook"; Ik skriewe in t Riessens, det zal de verkloaring wean. Vieleu zegnt "ook" net as in t Meunsterlaand (dee skriewt ''uak''). In aandere deeln van Tweante zegnt ze inderdaad mear ''ok''. ::Ik hebbe mie ook es halfslachtig verdeept in det wikidata. t Zut dr prima oet, mer ik snappe nog aait nit wodöanig of t woarket. Ik wol bv. interwiki's bie [[eardbewing]] bievoogn, mer ik kriege t nog nit terechte. Wi'j mie det es vuurdoon, of noar nen kortn oetleg wiezen? ::[[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 12:54, 18 aug 2013 (CEST) :::Kan op wikidata, maor da's not neet zo gebroekervrendelik. Makkelikst: links onderan op ''Verwiezingen derbiej zetten'' klikken. Dan krie'j n ni'j vensterken. Daor veur spraoke bv ''en'' of ''nl'' invullen, en dan in t 2de invulveld de ziede in dee spraoke. Dus Aardbeving of Earthquake. Hee löt vake al ne lieste van meuglikheden zeen. Dan den juusten anklikken. Paor maol bevestigen en klaor bu'j. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 23:10, 18 aug 2013 (CEST) :Moin Droadnaegel, ik heb t ''Twents Woordenboek'' (ISBN 90-70986-72-8), 1280 pagina's met Tweantse weurde. Neet direct n weurdebook, moar meer ne lieste met weurde (aait met verwiezing noar de welle): ok vrogger wussen de luu neet hoe Plat te schrijven/schrieven/schriev'n/skriev'n/skriem. --[[Spesiaal:Biedragen/80.114.178.7|80.114.178.7]] 02:13, 25 sep 2013 (CEST) == HTTPS for users with an account == Greetings. Starting on August 21 (tomorrow), all users with an account will be using [[m:w:en:HTTPS|HTTPS]] to access Wikimedia sites. HTTPS brings better security and improves your privacy. More information is available at [[m:HTTPS]]. If HTTPS causes problems for you, tell us [https://bugzilla.wikimedia.org on bugzilla], [[m:IRC|on IRC]] (in the <code>#wikimedia-operations</code> channel) or [[m:Talk:HTTPS|on meta]]. If you can't use the other methods, you can also send an e-mail to <code>https@wikimedia.org</code>. [[m:User:Greg (WMF)|Greg Grossmeier]] <small>(via the [[m:Global message delivery|Global message delivery]] system)</small>. 21:28, 20 aug 2013 (CEST) <small>(wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|You can fix it.]])</small> <!-- EdwardsBot 0560 --> == Artikelantallen naor dialektgroep (augustus 2013) == {| | width="45%" | '''Antal artikels naor dialektgroep:''' #Tweants: {{PAGESINCATEGORY:Tweants artikel}} #Achterhooks: {{PAGESINCATEGORY:Achterhooks artikel}} #West-Veluws: {{PAGESINCATEGORY:West-Veluws artikel}} #Grunnegs: {{PAGESINCATEGORY:Grunnegs artikel}} #Stellingwarfs: {{PAGESINCATEGORY:Stellingwarfs artikel}} #Drèents: {{PAGESINCATEGORY:Drèents artikel}} #Sallaans: {{PAGESINCATEGORY:Sallaands artikel}} #Oost-Veluws: {{PAGESINCATEGORY:Oost-Veluws artikel}} #Urkers: {{PAGESINCATEGORY:Urkers artikel}} #Oostfreisk: {{PAGESINCATEGORY:Oostfreisk artikel}} #Spraoke onbekend: {{PAGESINCATEGORY:Spraoke onbekend}} #Graofschopper plat: {{PAGESINCATEGORY:Graofschupper artikel}} #Eemslaands: {{PAGESINCATEGORY:Emslandsj artikel}} | valign="top" | '''Meeste artikels derbie (sinds september 2012):''' #Tweants: +151 #Sallaans: +40 #Achterhooks: +26 #West-Veluws: +21 #Grunnegs: +4 #Stellingwarfs: +3 #Urkers: +1 #Drèents: 0 #Oost-Veluws: -1 |} (Antekening: niet alle artikels op disse wiki staon in-edeeld in n dialektgroep.) - [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 23:40, 27 aug 2013 (CEST) :k Hadde nöch nich eans zeen de't Tweants noe boawnansteet... yay! :D[[Gebruker:AnnaOurLittleAlice|Anna]] ([[Overleg gebruker:AnnaOurLittleAlice|overleg]]) 02:14, 2 sep 2013 (CEST) == Concept jaarplan en begroting 2014 Vereniging Wikimedia Nederland == <small>Dit Nederlandstalige bericht is geplaatst in De Kroeg of soortgelijke pagina op de projecten Wikipedia, WikiWoordenboek, Wikibooks, Wikiquote, Wikisource, Wikispecies, Wikiversity, Wikivoyage, Wikinews, Commons, Wikidata, Outreach in de bestaande taalversies Nederlands, Fries, Limburgs, Nedersaksisch en Zeeuws van deze projecten. </br>Dit bericht is in de eerste plaats bedoeld voor mensen die in Nederland wonen. </br>Voel je vrij om dit Nederlandstalige bericht te vertalen in het Fries, Limburgs, Nedersaksisch of Zeeuws. </br>De Vereniging Wikimedia Nederland ondersteunt onder andere het werk van de vrijwilligers die op Wikipedia of een van de zusterprojecten daarvan actief zijn. </small></br> Een jaar geleden is een subsidie aangevraagd bij de [[:meta:FDC portal|Funds Dissemination Committee (FDC)]] van de Wikimedia Foundation (WMF) middels een [[:meta:FDC portal/Proposals/2012-2013 round1/Wikimedia Nederland/Proposal form|proposal form]]. De board van de WMF heeft de aanvraag [[:meta:FDC_portal/FDC_recommendations/2012-2013_round1|gedeeltelijk toegekend]] in overeenstemming met de aanbeveling van de FDC.</br> Voor 1 oktober 2013, dient WMNL een proposal form bij de FDC in te dienen voor het jaar 2014. Net als vorig jaar wil WMNL dat doen op basis van een door de leden tijdens een ALV vastgesteld jaarplan en begroting. Tijdens de ALV van 23 maart 2013 is de volgende '''motie''' vastgesteld: "Het begrotingsproces dient zoveel mogelijk open en transparant te verlopen. Leden worden, zowel aan aan het begin van als gedurende het proces om tot een ontwerpbegroting te komen, om hun input gevraagd en actief betrokken," zie daarvoor ook de [http://nl.wikimedia.org/wiki/Notulen20130323 concept-notulen van de ALV 23 maart 2013]. </br>De pagina [http://nl.wikimedia.org/wiki/Jaarplan_2014 jaarplan 2014] op de wiki van de vereniging staat open voor ieders bijdragen met ideeën over wat WMNL wel of niet zou moeten doen in het jaar 2014. Wat wil jij bijdragen aan het bereiken van de missie van de Wikimedia beweging? Hoe kan de Vereniging Wikimedia Nederland jou daar bij ondersteunen? Laat [http://nl.wikimedia.org/wiki/Jaarplan_2014 daar] van je horen. ;Prioriteiten In het concept jaarplan zijn de volgende prioriteiten voor het jaar 2014 door de directeur benoemd. Het bestuur heeft op basis van een onderlinge peiling de volgorde van de prioriteiten bepaald. #Meer vrijwilligers en meer bewerkers mobiliseren. Inzet van kantoorcapaciteit vooral op de activiteiten die hieraan maximaal bijdragen. #Verbeteren van de interactie met de Wikipedia-gemeenschap. #Inhoudelijk focus op één of twee (nieuwe) thema’s buiten het traditionele GLAM-bereik met groot potentieel om nieuwe bewerkers en vrijwilligers te werven #Bestendigen en verder uitbouwen van huidige relaties met grote GLAM instellingen; selectief/kritisch zijn bij het honoreren van nieuwe verzoeken tot samenwerking. #Verschillende doelstellingen op het gebied van communicatie met het grote publiek, leden- en donateurswerving aan elkaar koppelen door middel van één grote publiekscampagne. #Verkennen van de mogelijkheden om op het terrein van educatie actief te worden, leidend tot een beslissing over het al dan niet ontwikkelen van een programma op dit terrein. Er zijn diverse manieren om te reageren op concept jaarplan en begroting 2014. Uiteraard per mail, maar ook op: * [http://nl.wikimedia.org/wiki/Wikizaterdag#31_augustus_2013 Wikizaterdag 31 augustus] is er de mogelijkheid om over concept te praten met enkele bestuursleden * 5 september 2013 bestuursvergadering, vaststellen concept dat naar de ALV gaat en het [http://meta.wikimedia.org/wiki/FDC_portal/Proposal_form formulier voor de FDC-aanvraag] * 15 september 2013 uiterste inzenddatum laatste amendementen voor behandeling tijdens ALV * 21 september 2013 de ALV stelt jaarplan en begroting 2014 vast Gelet op het doel de interactie met de Wikipedia gemeenschap te verbeteren, vragen we ook aan de leden van de Wikipedia gemeenschap om hun vragen en opmerkingen bij het concept jaarplan 2014. Het gaat ook jou aan. Laat van je horen. [[Gebruker:Ad Huikeshoven|Ad Huikeshoven]] ([[Overleg gebruker:Ad Huikeshoven|overleg]]) 12:33, 28 aug 2013 (CEST) == Nöame van ärtikel oawer ploatsn == k Zat hier zoo noa te denkn en toon kömn d'r plöts ne vroage biej miej öp: ploatsnöame! Noe we'k det d'r veur ploatsn binnn t [[Nedersaksies|Neersassie]] sproakgebeed ok wa Neersassiese nöame bint, moar wat noe a'k biejveurbeald [[:ne:Middelburg]] öf [[:nl:Raar]] hebbe - mö'k dan veur ärtikel as disse n Neerlaandsn öf n lokoaln noam gebroekn? En hoo zett det met boetnlaandse ploatsnöame? [[Gebruker:AnnaOurLittleAlice|Anna]] ([[Overleg gebruker:AnnaOurLittleAlice|overleg]]) 02:11, 2 sep 2013 (CEST) :Oek daor he'w over nao-edocht: [[Wikipedie:Richtlienen ploatsnoamen]]. :-) Groetnis [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 15:54, 2 sep 2013 (CEST) == [[:m:Community Logo/Request for consultation|Request for consultation on community logo]] == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikimedia Community Logo.svg|thumb|Request for consultation on this community logo]] First, I’d like to apologize for the English. If you can, please help to translate this for other members of your community. The legal team at the Wikimedia Foundation would greatly appreciate your input on the best way to manage the "community logo" (pictured here) to best balance protection of the projects with community support. Accordingly, they have created a “request for consultation” on Meta where they set out briefly some of the issues to be considered and the options that they perceive. [[:m:Community Logo/Request for consultation|Your input would be invaluable]] in helping guide them in how best to serve our mission. Thank you! --[[m:User:Mdennis|Mdennis]] ([[m:User talk:Mdennis|talk]]) <small>(via the [[m:Global message delivery|Global message delivery]] system)</small>. 04:56, 24 sep 2013 (CEST) <small>(wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|You can fix it.]])</small> </div> <!-- EdwardsBot 0590 --> == Het [http://www.wikimediaconferentie.nl/ voorlopig programma] van de Wikimedia Conferentie Nederland is bekend! == [[File:WCN_2013_logo.svg|right|300px]] <small>Dit Nederlandstalige bericht is geplaatst in De Kroeg of soortgelijke pagina op de projecten Wikipedia, WikiWoordenboek, Wikibooks, Wikiquote, Wikisource, Wikispecies, Wikiversity, Wikivoyage, Wikinews, Commons, Wikidata, Outreach in de bestaande taalversies Nederlands, Fries, Limburgs, Nedersaksisch en Zeeuws van deze projecten. </br>Dit bericht is in de eerste plaats bedoeld voor mensen die in Nederland wonen. </br>Voel je vrij om dit Nederlandstalige bericht te vertalen in het Fries, Limburgs, Nedersaksisch of Zeeuws. De Vereniging Wikimedia Nederland ondersteunt onder andere het werk van de vrijwilligers die op Wikipedia of een van de zusterprojecten daarvan actief zijn. </small></br> Het [http://www.wikimediaconferentie.nl/ voorlopig programma] van de Wikimedia Conferentie Nederland is bekend! De conferentie is een mengeling van plenaire sessies en workshops waaruit iedereen zijn eigen programma ‘op maat’ kan samenstellen. Voor vaste bezoekers van deze website is deze dag een unieke gelegenheid om verhalen te horen over wat er om gebeurd rond Wikipedia en om andere vrijwilligers te ontmoeten. Kom zaterdag 2 november 2013 naar de conferentie en [http://www.wikimediaconferentie.nl/inschrijving-2/ schrijf je vandaag nog in]. [[Gebruker:Ad Huikeshoven|Ad Huikeshoven]] ([[Overleg gebruker:Ad Huikeshoven|overleg]]) 08:42, 2 okt 2013 (CEST) == [[mw:Echo|Notifications]] == [[File:Notifications-Flyout-Screenshot-08-10-2013-Cropped.png|thumb|300px|Notifications inform you of new activity that affects you -- and let you take quick action.]] ''(This message is in English, please translate as needed)'' Greetings! [[mw:Echo|Notifications]] will inform users about new activity that affects them on this wiki in a unified way: for example, this new tool will let you know when you have new talk page messages, edit reverts, mentions or links -- and is designed to augment (rather than replace) the watchlist. The Wikimedia Foundation's editor engagement team developed this tool (code-named 'Echo') earlier this year, to help users contribute more productively to MediaWiki projects. We're now getting ready to bring Notifications to almost all other Wikimedia sites, and are aiming for a 22 October deployment, as outlined in [[mw:Echo/Release_Plan_2013|this release plan]]. It is important that notifications is translated for all of the languages we serve. There are three major points of translation needed to be either done or checked: *[https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special%3AMessageGroupStats&x=D&group=ext-echo#sortable:3=desc Echo on translatewiki for user interface] - you must have an account on translatewiki to translate *[https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special%3AMessageGroupStats&x=D&group=ext-thanks#sortable:3=desc Thanks on translatewiki for user interface] - you must have an account on translatewiki to translate *[[mw:Help:Notifications|Notifications help on mediawiki.org]]. This page can be hosted after translation on mediawiki.org or we can localize it to this Wikipedia. You do not have to have an account to translate on mediawiki, but single-user login will create it for you there if you follow the link. :*[[mw:Echo/Release Plan 2013#Checklist|Checklist]] Please let us know if you have any questions, suggestions or comments about this new tool. For more information, visit [[mw:Echo_(Notifications)|this project hub]] and [[mw:Help:Notifications|this help page]]. [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 21:01, 4 okt 2013 (CEST) :<small>(via the [[m:Global message delivery|Global message delivery]] system) (wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|You can fix it.]])</small> <!-- EdwardsBot 0597 --> == Speak up about the trademark registration of the Community logo. == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> Hi all, Please join the consultation about the Community logo that represents Meta-Wiki: [[:m:Community Logo/Request for consultation]]. This community consultation was commenced on September 24. The following day, two individuals filed a legal opposition against the registration of the Community logo. The question is whether the Wikimedia Foundation should seek a collective membership mark with respect to this logo or abandon its registration and protection of the trademark. We want to make sure that everyone get a chance to speak up so that we can get clear direction from the community. We would therefore really appreciate the community's help in translating this announcement from English so that everyone is able to understand it. Thanks, [[m:User:Geoffbrigham|Geoff]] & [[m:User:YWelinder (WMF)|Yana]] 22:36, 8 okt 2013 (CEST) </div> <!-- EdwardsBot 0601 --> == Prijsuitreiking Wiki Loves Monuments 2013 tijdens de Wikimedia Conferentie Nederland op za 2 november == [[File:WCN_2013_logo.svg|right|300px]] <small>Dit Nederlandstalige bericht is geplaatst in De Kroeg of soortgelijke pagina op de projecten Wikipedia, WikiWoordenboek, Wikibooks, Wikiquote, Wikisource, Wikispecies, Wikiversity, Wikivoyage, Wikinews, Commons, Wikidata, Outreach in de bestaande taalversies Nederlands, Fries, Limburgs, Nedersaksisch en Zeeuws van deze projecten. </br>Dit bericht is in de eerste plaats bedoeld voor mensen die in Nederland wonen. </br>Voel je vrij om dit Nederlandstalige bericht te vertalen in het Fries, Limburgs, Nedersaksisch of Zeeuws. De Vereniging Wikimedia Nederland ondersteunt onder andere het werk van de vrijwilligers die op Wikipedia of een van de zusterprojecten daarvan actief zijn. </small></br> In [http://www.guinnessworldrecords.com/records-6000/largest-photography-competition/ 2011 en 2012 is een Guinness World Record] gevestigd met de fotowedstrijd Wiki Loves Monuments. Zou er in 2013 een nieuw record gevestigd zijn? Aanstaande zaterdag 2 november vindt de prijsuitreiking plaats van de fotowedstrijd Wiki Loves Monuments 2013 tijdens [http://www.wikimediaconferentie.nl/ de Wikimedia Conferentie Nederland]. Voor vaste bezoekers van deze website is deze dag een unieke gelegenheid om verhalen te horen over wat er om gebeurd rond Wikipedia en om andere vrijwilligers te ontmoeten. Tijdens de conferentie is er Wikipediales voor beginners. Onder leiding van Sandra Rientjes, een ervaren mediator, zal er een gesprek gevoerd worden over de sfeer op Wikipedia. Er zijn in totaal 20 lezingen in drie tracks. Een track Wikipedia achter de schermen, een track over Wikipedianen aan het werk en track met vakdeskundigen over Wikipedia. Kom zaterdag 2 november 2013 naar de conferentie. Het aantal inschrijvingen loopt hard. Zorg dat je erbij bent en [http://www.wikimediaconferentie.nl/inschrijving-2/ schrijf je vandaag nog in]. [[Gebruker:Ad Huikeshoven|Ad Huikeshoven]] ([[Overleg gebruker:Ad Huikeshoven|overleg]]) 22:22, 27 okt 2013 (CET) == Introducting Beta Features == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''(Apologies for writing in English. Please translate if necessary)'' We would like to let you know about [[mw:About_Beta_Features|Beta Features]], a new program from the Wikimedia Foundation that lets you try out new features before they are released for everyone. Think of it as a digital laboratory where community members can preview upcoming software and give feedback to help improve them. This special preference page lets designers and engineers experiment with new features on a broad scale, but in a way that's not disruptive. Beta Features is now ready for testing on [[mw:Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|MediaWiki.org]]. It will also be released on Wikimedia Commons and MetaWiki this Thursday, 7 November. Based on test results, the plan is to release it on all wikis worldwide on 21 November, 2013. Here are the first features you can test this week: * [[mw:Multimedia/About_Media_Viewer|Media Viewer]] — view images in large size or full screen * [[mw:VisualEditor/Beta_Features/Formulae|VisualEditor Formulæ]] (for wikis with [[mw:VisualEditor|VisualEditor]]) — edit algebra or equations on your pages * [[mw:Typography_Update|Typography Refresh]] — make text more readable (coming Thursday) Would you like to try out Beta Features now? After you log in on MediaWiki.org, a small 'Beta' link will appear next to your 'Preferences'. Click on it to see features you can test, check the ones you want, then click 'Save'. Learn more on the [[mw:About_Beta_Features|Beta Features page]]. After you've tested Beta Features, please let the developers know what you think on [[mw:Talk:About_Beta_Features|this discussion page]] -- or report any bugs [http://wmbug.com/new?product=MediaWiki%20extensions&component=BetaFeatures here on Bugzilla]. You're also welcome to join [[m:IRC_office_hours#Upcoming_office_hours|this IRC office hours chat]] on Friday, 8 November at 18:30 UTC. Beta Features was developed by the Wikimedia Foundation's Design, Multimedia and VisualEditor teams. Along with other developers, they will be adding new features to this experimental program every few weeks. They are very grateful to all the community members who helped create this project — and look forward to many more productive collaborations in the future. Enjoy, and don't forget to let developers know what you think! [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 21:23, 5 nov 2013 (CET) :<small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]] (wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Correct it here]])</small>, 21:23, 5 nov 2013 (CET) </div> <!-- EdwardsBot 0622 --> == VisualEditor coming to this wiki == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Hello. Please excuse the English. I would be grateful if you can translate this message! VisualEditor is coming to this project on December 2, 2013. VisualEditor is software in development to allow people to edit pages in MediaWiki without needing to learn wikitext syntax (like typing <nowiki>[[</nowiki> to start a link). It is already available and in use on some Wikipedia projects. Please see [[:mw:Help:VisualEditor/FAQ]] for more information. When this software arrives, you will have the option to use it or to use the current wikitext editor. When you press “edit”, you will get the new VisualEditor software. To use the wikitext editor, you can press “edit source”. For more information about how to use VisualEditor, see [[:mw:Help:VisualEditor/User guide]]. We hope that this software will be useful to people in your community, and we can really use your help to make it better! Please let us know if you find any problems. If you're willing and able, please [[:mw:Special:MyLanguage/How to report a bug|report the issue in bugzilla]] in the [https://bugzilla.wikimedia.org/enter_bug.cgi?product=VisualEditor&format=guided "VisualEditor" product]. If you would prefer not, please explain the issue you found on the [[mw:VisualEditor/Feedback|central feedback page]] on mediawiki.org. Once VisualEditor is made available, if there are any urgent problems, like an unexpected bug suddenly causing widespread severe problems, please e-mail James Forrester, the Product Manager, at jforrester@wikimedia.org for immediate attention. We would also appreciate help with translation with the pages about VisualEditor here and on MediaWiki.org, and its user interface. To translate the user interface, start by creating an account at [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:UserLogin&returnto=Special%3AFirstSteps&type=on TranslateWiki]. Once your account request is approved, all you need to do is select your language from [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special%3AMessageGroupStats&x=D&group=ext-visualeditor#sortable:3=desc this list]. This will give you a list of individual lines and paragraphs. The English original will be on one side, with the option to “edit” on the other. Pressing “edit” will open an edit window where you can work. The User Guide is another important document. To translate this, simply go to [[:mw:Help:VisualEditor/User_guide|the MediaWiki.org page]], and select “translate this page”. Your language should be available from the drop-down menu on the right. If you want to help with translations and would like to talk about how, please leave a message for me on my talk page. Thank you, and happy editing! -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 02:41, 17 nov 2013 (CET) </div> == Call for comments on draft trademark policy == [[Bestaand:Wikimedia Community Logo.svg|thumb|upright|t Logo]] <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> Hi all, The Wikimedia legal team invites you to participate in the development of the new Wikimedia trademark policy. The [[:wmf:Trademark policy|current trademark policy]] was introduced in 2009 to protect the [[:wmf:Wikimedia trademarks|Wikimedia marks]]. We are now updating this policy to better balance permissive use of the marks with the legal requirements for preserving them for the community. The new draft trademark policy is ready for your review [[:m:Trademark policy|here]], and we encourage you to discuss it [[:m:Talk:Trademark policy|here]]. We would appreciate if someone would translate this message into your language so more members of your community can contribute to the conversation. Thanks, <br /> [[:m:User:YWelinder (WMF)|Yana]] & [[:m:User:Geoffbrigham|Geoff]] </div> <!-- EdwardsBot 0657 --> : Ie könt ok op [[:m:Community Logo/Reclaim the Logo]] kieken. [[Gebruker:WarX]] ([[:pl:Wikipedysta:WarX]]) hef t logo emaakt um frie te wea'n, t logo is jaornlang frie ebruukt en juust door dat gebruuk hef t gin "trademark protection" nödig. --[[Spesiaal:Biedragen/80.114.178.7|80.114.178.7]] 23:26, 21 nov 2013 (CET) ::IANAL (=I am not a lawyer) maor ik begriep neet ho n trademark to ekend kan worden an n vri'j logo. Zol betekenen da't de maker van t logo vri'j egevven hef onder kondietsies: doot dermet wa'j wilt. En a'j dat dan doot, dan zo'j m neet op ow eigen webstae können zetten ivm trademark infringement, waor copyright neet is ovvertraeden. Ik begriep WMF hierin echt neet, maak dan n of eleid logo en zet daor de trademark op, op ow eigen copyrighted wark. Dat ze trademark wilt kan ik nog wal begriepen, maor hol dan ok de wensen van de origele maker veur ogen of gao op zien minst t ovverleg an. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 00:03, 24 nov 2013 (CET) == Visual editor dut t weer. == Der was n probleem met de visual Editor. Ik heb ne melding emaakt op: [https://www.mediawiki.org/wiki/VisualEditor/Feedback], en ze hebt in elk geval nen veurlopigen fix emaakt. A'j nog wat zeet met den visual editor, kö'j dat ok op dee ziede daor kwiet (ik gebroek den editor zelf haost neet, oet geweunte denk ik). [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 23:51, 26 des 2013 (CET) == Request for comment on Commons: Should Wikimedia support MP4 video? == ''I apologize for this message being only in English. Please translate it if needed to help your community.'' The Wikimedia Foundation's [[mw:Multimedia|multimedia team]] seeks community guidance on a proposal to support the [[w:MP4|MP4 video format]]. This digital video standard is used widely around the world to record, edit and watch videos on mobile phones, desktop computers and home video devices. It is also known as [[w:MP4|H.264/MPEG-4 or AVC]]. Supporting the MP4 format would make it much easier for our users to view and contribute video on Wikipedia and Wikimedia projects -- and video files could be offered in dual formats on our sites, so we could continue to support current open formats (WebM and Ogg Theora). However, MP4 is a patent-encumbered format, and using a proprietary format would be a departure from our current practice of only supporting open formats on our sites -- even though the licenses appear to have acceptable legal terms, with only a small fee required. We would appreciate your guidance on whether or not to support MP4. Our Request for Comments presents views both in favor and against MP4 support, based on opinions we’ve heard in our discussions with community and team members. [[commons:Commons:Requests for comment/MP4 Video|Please join this RfC -- and share your advice]]. All users are welcome to participate, whether you are active on Commons, Wikipedia, other Wikimedia project -- or any site that uses content from our free media repository. You are also welcome to join tomorrow's [[m:IRC_office_hours#Upcoming_office_hours|Office hours chat on IRC]], this Thursday, January 16, at 19:00 UTC, if you would like to discuss this project with our team and other community members. We look forward to a constructive discussion with you, so we can make a more informed decision together on this important topic. [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 07:47, 16 jan 2014 (CET) <!-- Bericht verzonden door User:Keegan (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Keegan_(WMF)/MP4_notice_targets&oldid=7105580 --> ==VisualEditor Office Hours== ''I apologize for writing in English. Please help translate this message.'' I just wanted to let you know, so you could mark your calendars if interested, that there are two IRC office hours scheduled to discuss VisualEditor in February. The first will be held on '''Saturday, 15 February at 1700 UTC''' and the second will be held on '''Sunday, 16 February at 00:00 UTC'''. (See [[m:IRC_office_hours|meta for time conversion links]].) Logs will be posted on meta after each office hour completes. You'll find them, along with logs for older office hours on the topic, at [[m:Category:VisualEditor_office_hours_logs|Category:VisualEditor_office_hours_logs]]. Please see [[m:IRC_office_hours|the IRC office hours page on meta]] for more information on how to join in. Thanks! [[Gebruker:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[Overleg gebruker:Keegan (WMF)|overleg]]) 06:28, 12 feb 2014 (CET) == Universal Language Selector will be enabled by default again on this wiki by 21 February 2014 == <div class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> On January 21 2014 the MediaWiki extension [[mw:Universal Language Selector|Universal Language Selector]] (ULS) was [[mw:Universal Language Selector/Announcement Jan2014|disabled]] on this wiki. A new preference was added for logged-in users to turn on ULS. This was done to prevent slow loading of pages due to ULS webfonts, a behaviour that had been observed by the Wikimedia Technical Operations team on some wikis. We are now ready to enable ULS again. The temporary preference to enable ULS will be removed. A [[commons:File:ULS-font-checkbox.png|new checkbox]] has been added to the Language Panel to enable/disable font delivery. This will be unchecked by default for this wiki, but can be selected at any time by the users to enable webfonts. This is an interim solution while we improve the feature of webfonts delivery. You can read the [[mw:Universal Language Selector/Announcement Feb2014|announcement]] and the [[mw:Universal Language Selector/Upcoming Development Plan|development plan]] for more information. Apologies for writing this message only in English. Thank you. [[m:User_talk:Runab WMF|Runa]] </div> <!-- Bericht verzonden door User:Runab WMF@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ULS_Reenable_2014&oldid=7490703 --> == Amendment to the Terms of Use == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> Hello all, Please join a discussion about a [[:m:Terms of use/Paid contributions amendment|proposed amendment]] to the [[wmf:Terms of Use|Wikimedia Terms of Use]] regarding undisclosed paid editing and we encourage you to voice your thoughts there. Please translate this statement if you can, and we welcome you to translate the proposed amendment and introduction. Please see [[:m:Terms of use/Paid contributions amendment|the discussion on Meta Wiki]] for more information. Thank you! [[:m:User:Slaporte (WMF)|Slaporte (WMF)]] 23:00, 21 feb 2014 (CET) </div> <!-- Bericht verzonden door User:Jalexander@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=7499312 --> == Call for project ideas: funding is available for community experiments == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:IEG_key_blue.png|100px|right]] ''I apologize if this message is not in your language. Please help translate it.'' Do you have an idea for a project that could improve your community? [[m:Grants:IEG|Individual Engagement Grants]] from the Wikimedia Foundation help support individuals and small teams to organize experiments for 6 months. You can get funding to try out your idea for online community organizing, outreach, tool-building, or research to help make {{SITENAME}} better. In March, we’re looking for new project proposals. Examples of past Individual Engagement Grant projects: *[[m:Grants:IEG/Build_an_effective_method_of_publicity_in_PRChina|Organizing social media for Chinese Wikipedia]] ($350 for materials) *[[m:Grants:IEG/Visual_editor-_gadgets_compatibility|Improving gadgets for Visual Editor]] ($4500 for developers) *[[m:Grants:IEG/The_Wikipedia_Library|Coordinating access to reliable sources for Wikipedians]] ($7500 for project management, consultants and materials) *[[m:Grants:IEG/Elaborate_Wikisource_strategic_vision|Building community and strategy for Wikisource]] (€10000 for organizing and travel) '''[[m:Grants:IEG#ieg-applying|Proposals]] are due by 31 March 2014.''' There are a number of ways to [[m:Grants:IEG|get involved]]! Hope to have your participation, --[[m:User:Sbouterse (WMF)|Siko Bouterse, Head of Individual Engagement Grants, Wikimedia Foundation]] 20:44, 28 feb 2014 (CET) </div> <!-- Bericht verzonden door User:AKoval (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=IEG/MassMessageList&oldid=7675744 --> == Proposed optional changes to Terms of Use amendment == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Hello all, in response to some community comments in the discussion on the amendment to the Terms of Use on undisclosed paid editing, we have prepared two optional changes. Please [[m:Terms_of_use/Paid_contributions_amendment#Optional_changes|read about these optional changes on Meta wiki]] and share your comments. If you can (and this is a non english project), please translate this announcement. Thanks! [[m:User:Slaporte (WMF)|Slaporte (WMF)]] 22:55, 13 mrt 2014 (CET) </div> <!-- Bericht verzonden door User:Jalexander@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=7592057 --> == Changes to the default site typography coming soon == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> This week, the typography on Wikimedia sites will be updated for all readers and editors who use the default "Vector" skin. This change will involve new serif fonts for some headings, small tweaks to body content fonts, text size, text color, and spacing between elements. The schedule is: * '''April 1st''': non-Wikipedia projects will see this change live * '''April 3rd''': Wikipedias will see this change live This change is very similar to the "Typography Update" Beta Feature that has been available on Wikimedia projects since November 2013. After several rounds of testing and with feedback from the community, this Beta Feature will be disabled and successful aspects enabled in the default site appearance. Users who are logged in may still choose to use another skin, or alter their [[Special:MyPage/vector.css|personal CSS]], if they prefer a different appearance. Local [[MediaWiki:Common.css|common CSS]] styles will also apply as normal, for issues with local styles and scripts that impact all users. For more information: * [[mw:Typography refresh|Summary of changes and FAQ]] * [[mw:Talk:Typography refresh|Discussion page]] for feedback or questions * [https://blog.wikimedia.org/2014/03/27/typography-refresh/ Post] on blog.wikimedia.org -- [[m:User:Steven (WMF)|Steven Walling]] (Product Manager) on behalf of the Wikimedia Foundation's [[mw:Design|User Experience Design]] team </div> <!-- Bericht verzonden door User:Steven (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=7990801 --> == Interwiki op wikidata == Ik hebbe de leste tied nogal wat interwikies op wikidata derbi'j ezat: [https://www.wikidata.org/wiki/Special:Contributions/Droadnaegel] Wat der no nog neet ekoppeld is, hef naor mien idee weinig kaans um an aandere spraoken ekoppeld te worden. Veur t onderhold kö'j [[Wikipedie:Pagina's zonder interwiki‎ |hier]] wat links vinden. Der bunt op wikidata de neudige links hierhen dee't nog gin koppeling hebt, dee he'k der toch bi'j ezat. t Veurdeel daorvan is dat leu in alle aandere spraoken dan 'oonze' zieden makkeliker könt vinden, en koppelen. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 18:01, 7 apr 2014 (CEST) == No one needs free knowledge in Esperanto == There is a [[:de:Wikipedia Diskussion:Kurier#.E2.80.9ENiemand braucht freies Wissen auf Esperanto.E2.80.9C|current discussion]] on German Wikipedia on a decision of Asaf Bartov, Head of WMF Grants and Global South Partnerships, Wikimedia Foundation, who rejected a request for funding a proposal from wikipedians from eowiki one year ago with the explanation ''[[:meta:Grants_talk:PEG/KuboF_-_Esperanto_kaj_Libera_Scio/WikiTrans_training_and_work_session_2013#An_Esperanto_Wikipedia_does_not_advance_our_mission|the existence, cultivation, and growth of the Esperanto Wikipedia does not advance our educational mission. No one needs free knowledge in Esperanto]]''. On meta there has also started a discussion about that decision. --[[Gebruker:Holder|Holder]] ([[Overleg gebruker:Holder|overleg]]) 12:38, 5 mei 2014 (CEST) == Reisbeurzen voor Wikimania 2014 == <small>Dit Nederlandstalige bericht is geplaatst in De Kroeg of soortgelijke pagina op de projecten Wikipedia, WikiWoordenboek, Wikibooks, Wikiquote, Wikisource, Wikispecies, Wikiversity, Wikivoyage, Wikinews, Commons, Wikidata, Outreach in de bestaande taalversies Nederlands, Fries, Limburgs, Nedersaksisch en Zeeuws van deze projecten. </br>Dit bericht is in de eerste plaats bedoeld voor mensen die in Nederland wonen. </br>Voel je vrij om dit Nederlandstalige bericht te vertalen in het Fries, Limburgs, Nedersaksisch of Zeeuws. </br>De Vereniging Wikimedia Nederland ondersteunt onder andere het werk van de vrijwilligers die op Wikipedia of een van de zusterprojecten daarvan actief zijn. </small></br> Wikimania, het grootste jaarlijkse evenement van de Wikimedia-beweging, wordt dit jaar gehouden in London, in en rond The Barbican Centre. Wil jij van 6 tot 10 augustus dit evenement bijwonen? Wikimedia Nederland stelt een aantal beurzen beschikbaar voor actieve bewerkers. Kijk [https://wikimania2014.wikimedia.org/wiki/Beurs_Wikimedia_Nederland hier] voor meer informatie. [[Gebruker:Ad Huikeshoven|Ad Huikeshoven]] ([[Overleg gebruker:Ad Huikeshoven|overleg]]) 21:34, 15 mei 2014 (CEST) == Media Viewer == <br> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Greetings, my apologies for writing in English. I wanted to let you know that [[mw:Multimedia/About Media Viewer|Media Viewer]] will be released to this wiki in the coming weeks. Media Viewer allows readers of Wikimedia projects to have an enhanced view of files without having to visit the file page, but with more detail than a thumbnail. You can try Media Viewer out now by turning it on in your [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Beta Features]]. If you do not enjoy Media Viewer or if it interferes with your work after it is turned on you will be able to disable Media Viewer as well in your [[Special:Preferences#mw-prefsection-rendering|preferences]]. I invite you to [[mw:Talk:Multimedia/About Media Viewer|share what you think]] about Media Viewer and how it can be made better in the future. Thank you for your time. - [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] 23:29, 23 mei 2014 (CEST) <small>--This message was sent using [[m:MassMessage|MassMessage]]. Was there an error? [[m:Talk:MassMessage|Report it!]]</small> </div> </br> <!-- Bericht verzonden door User:Keegan (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Keegan_(WMF)/MassMessage/Multimedia/Media_Viewer&oldid=8631315 --> == t Gebroek van plat noe-an-n-dag == k Bin der noe nen beheurliken tied tuskenoet wes, moar noade’k verskillende deenge leazen en zeen hebbe oawer de Tweantse sproak tiedens de löatste poar moanden dacht k de’t wal wier ‘ns tied wörren zol hier trögs te kömmen. In n tuskentied he’k öp meardere plakken märkt, zo as biejveurbeald öp skool moar ok in weenkels en oare publieke instelligen, de’t plat in ier geval in minne ömgeawige wier zinn köp öp is kommen stekken. Zo he’k in verskillende supermärkte in Tweants sprökken doan met zo wa weenkelende leu as met weenkelpersoneel. Öp skool he’k mangs wa heale gesprekken had in Plat met vreenden en leröare. Mangs gung t dan wa oawer kleaine deenge, geliek an vroagen as “hoo gee’t?” öf “wat doo’j?”, moar noe en dan warn der ok gesprekken dee’t oawer gungen wat wiej learn mösten veur testen öf oawerleggigen dee’t oawer önnerwiesspul gungen. En t is in t biezönner de’k dit gebroek van t plat önner jonge leu ‘ns van dichtbiej bekieken wöllen. t Plat de’k heurd hebbe van disse meansken is wearklik onmeunig good plat, a’j t öp dee wieze bekieken wilt. t Is nich t plat de’w oonze grötoalders hebt heuren doan kuiern, en t zol nea in minn köp doagen öm te zeggen de’t nich stark önner Hollaandsen invlood war, moar toch is t beheurlik echt plat. Grammoatikale konstruksies bint oars van t Hollaands, oetsproaken bint oars van t Hollaands, zölfs n antal wöarde bint oars van t Hollaands. n Antal belaangrieke veurbealde dee’k hiervan geffen wille: * t gebroek van Tweantse völteuid dealwöarde (“wes”, “geawen”, “dacht”, “leafd” in ploatse van “geweest”, “gegeven”, “gedacht”, “geleefd") * t gebroek van Tweantse wöarde (“onmeunig”, “gloepens”, “wich”) * umlaut in mearveulde (“man/männe”, “boom/beume”) * Tweantse oetsproak (lange oo, lange ee). Noe is t nich parfekt, en t is nich echt euit onmeunig lange de’w t kreks sprekt veurde’w wier oawergoat öp Nederplat, moar wiej code-switcht wal steads öfter, en a’w der öp kiekt kömp t Tweants mear veur a’t “puur” Hollaands. En det veend ik ne beheurlike veuroetgaang a’w herinnert de’t ne greupe sprekkers angeet dee’t nea an-leard bint deur de oalders. Wa’k dös denke de’t der an n haand is, is de’t plat toch aajt wier trögkömp oawer t Hollaands. Hier he’w disse tieners, roond de 16, 17, 18 en 19, dee nög nimmer van öare oalders plat learnd hebt, moar dee’t töch best wa good kuiert veur meansken dee’t öarzölf an-leard hebt van boetenof. A’k t zo heure en zee, dan döt min heart wier öpbleuin de’w t wier trögbringt. t Is dan wa nich t plat de’w miskien echt good zeen wilt, moar sproaken veroart aajt, en zo ok t plat. Joa, der kömt mear Hollaandse wöarde in t plat, moar interesse, ok önner tienerleu, in t westen in de eusterse dialekken is grötter a’w oft denkt, en oetsproaken oe’t plat kömt ok doar öp. (“Oet de tied” wör beheurlik populair deur Neerlaand, biejveurbeald.) Loa’w der bliej met wean de’t der nög aajt besteet, en loa’t in de jonge leu integrearn. n Tied wör woarskienlik nich zo a’t vreuger euit wes is, moar t löagste peunt is noe wel roakt, en t kän noe allean nög moar better goan. Dit he'k märkt in [[Hengel]] en [[Eanske]], en t is ne verbetterige, moar nich werklik algemean. Ik vroagen miej of hoo't zo geet in oewe woonplakken? Markt iej ok de't wier öpleaft, öf nemt t töch steads mear of? [[Gebruker:AnnaOurLittleAlice|Anna]] ([[Overleg gebruker:AnnaOurLittleAlice|overleg]]) 11:52, 6 jun 2014 (CEST) :Moin AnnaOurLittleAlice, mooi de'j dr wier es achterhen kiekt. :Wat ik zelf vake deanke is det t nooit echt vort ewest hef. Ik lea vanear met Peenkstern an t Lage Veld in Wierdn, woer as ik n antal jongns noar n meakn zagge kiekn en zegn: "wat löp doar dan?" Platsprekkers dörft rechtevoort mear op te sprekn as eerst. In kafees, bie n vootbal langs de liene en op de skooln heur'j inderdaad völle code-switchen. Ikzelf vernemme um mie hen det Plat alverdan mear in de reklame en verkoop gebroekt wörd. kiekt mer es >>[http://www.rijssensnieuws.nl/wk-actie-hiernn-bal-doarnn-bal-bij-expert-doornenbal/ hier]<<. Op sosjale media zee ik ook steeds vaker in minnen kreenk det dr mear op Plat eskreewn wörd, duur jongs en meakns tusken de 16 en 25. Meestal hebt disse leu t nog wal in hoes eleard. :Det dr n antal jonge möage zo as iej Plat begeent te kuiern is top. Det t hier en doar neet helemoal good is, kö'j neet helpn. Det mu'j goandeweagns learn. En det doo'j allene a'j t völle oefent en good met de oorn lös kuiert met euldere leu. Mer iej hebt helemoal geliek de'j met oewe wieze van kuiern n eegn soort Plat maakt, wat helemoal van oeleu zelf is. Ik magge zelf ook gearne nieje dinge met Tweants doon, mer dan heb ik t "probleem" det ik alle oolde regelkes in n kop hebbe. :Oawer sprekkersantaln kö'j oezelf ofvroagn: zeent dr meender Platsprekkers, of zeent dr mear neet-Platsprekkers bie ekömn? Met aandere wöarde, least vie de stoatistiekn wal good? Stelt non de'j vroger 900 Platsprekkers hadn, en 100 neet-Platsprekkers. Dan wiest de stoatistiekn oet det 90% van de inwonners Plat dut. Mer stelt non de'j rechtevoort nog steeds 900 Platsprekkers hebt, mer ook 900 neet-Platsprekkers. Dan zegnt de stoatistiekn det dr nog mer 50% van de inwonners Plat dut. Det lik dus ne daling. Alarm! Paniek! Mer t antal Platsprekkers blif t zelfde. Feit is det dr mear leu noar Tweante verhuusd zeent. Deankt an studeantn, direkteurn, ezw. :Ik heure dr wal van wier. Heanig an! [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 20:24, 12 jun 2014 (CEST) == Media Viewer is now live on this wiki == <br> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:Media_Viewer_Desktop_-_Large_Image_Opaque_Info.png|thumb|Media Viewer lets you see images in larger size]] Greetings— and sorry for writing in English, please translate if it will help your community, The Wikimedia Foundation's [[mw:Multimedia|Multimedia team]] is happy to announce that [[mw:Multimedia/About Media Viewer|Media Viewer]] was just released on this site today. Media Viewer displays images in larger size when you click on their thumbnails, to provide a better viewing experience. Users can now view images faster and more clearly, without having to jump to separate pages — and its user interface is more intuitive, offering easy access to full-resolution images and information, with links to the file repository for editing. The tool has been tested extensively across all Wikimedia wikis over the past six months as a [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Beta Feature]] and has been [[mw:Multimedia/Media_Viewer/Release_Plan#Timeline|released]] to the largest Wikipedias, all language Wikisources, and the English Wikivoyage already. If you do not like this feature, you can easily turn it off by clicking on "Disable Media Viewer" at the bottom of the screen, pulling up the information panel (or in your [[Special:Preferences#mw-prefsection-rendering|your preferences]]) whether you have an account or not. Learn more [[mw:Help:Multimedia/Media_Viewer#How_can_I_turn_off_this_feature.3F|in this Media Viewer Help page]]. Please let us know if you have any questions or comments about Media Viewer. You are invited to [[mw:Talk:Multimedia/About_Media_Viewer|share your feedback in this discussion on MediaWiki.org]] in any language, to help improve this feature. You are also welcome to [https://www.surveymonkey.com/s/media-viewer-1-all?c=announce-all take this quick survey in English], [https://www.surveymonkey.com/s/media-viewer-1-fr en français], [https://www.surveymonkey.com/s/media-viewer-1-es o español]. We hope you enjoy Media Viewer. Many thanks to all the community members who helped make it possible. - [[mw:User:Fabrice Florin (WMF)|Fabrice Florin (WMF)]] ([[m:User talk:Fabrice Florin (WMF)|talk]]) 23:54, 19 jun 2014 (CEST) <small>--This message was sent using [[m:MassMessage|MassMessage]]. Was there an error? [[m:Talk:MassMessage|Report it!]]</small> </div> <!-- Bericht verzonden door User:Keegan (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Keegan_(WMF)/MassMessage/Multimedia/Media_Viewer&oldid=8631315 --> == VisualEditor global newsletter—June 2014 == <div class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> This is a <u>one-time mailing</u> to projects that may need this information. Future newsletters will be available as '''opt-in only'''. To receive future newsletters (about one per month), please '''add your page to the subscribers' list at [[:m:VisualEditor/Newsletter]]. You're welcome to translate to your language.''' <div style="width:25%; float:left;height:4px; background:#666666;"></div> <div style="width:25%; float:left;height:4px; background:#A7D7F9;"></div> <div style="width:25%; float:left;height:4px; background:#339966;"></div> <div style="width:25%; float:left;height:4px; background:#990000;"></div> <br /> <div style="float:right;width:230px;margin-left:1em;border-style:solid;border-width:1px;padding:1em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200px|center]][[File:VisualEditor - Toolbar - Formatting.png|alt=The character formatting menu|centre|frameless|316x316px]] '''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> The character formatting menu, or "{{int:visualeditor-toolbar-style-tooltip}}" menu lets you set bold, italic, and other text styles. "Clear formatting" removes all text styles and removes links to other pages. Do you think that clear formatting should remove links? Are there changes you would like to see for this menu? [[:mw:Thread:VisualEditor/Feedback/Clearing formatting_and_links|Share your opinion at MediaWiki.org]]. [[:mw:VisualEditor/User guide|The user guide]] has information about how to use VisualEditor. </div></div> ''The [[:mw:VisualEditor|VisualEditor]] team is mostly working to fix bugs, improve performance, reduce technical debt, and other infrastructure needs. You can find [[:mw:VisualEditor/status|on Mediawiki.org]] weekly updates detailing recent work.'' * They have moved the "{{int:visualeditor-dialog-command-help-title}}" link out of the "{{int:visualeditor-pagemenu-tooltip}}" menu, into the "{{int:visualeditor-help-tool}}" menu. Within dialog boxes, buttons are now more accessible (via the Tab key) from the keyboard. * You can now '''see the target of the link''' when you click on it, without having to open the inspector. * The team also expanded '''[[:mw:VisualEditor/Portal/TemplateData|TemplateData]]''': You can now add a parameter type  "<code>date"</code> for dates and times in the [[w:ISO 8601|ISO 8601]] format, and  "<code>boolean"</code> for values which are true or false. Also, templates that redirect to other templates (like <code><nowiki>{{citeweb}}</nowiki></code> → <code><nowiki>{{cite web}}</nowiki></code>) now get the TemplateData of their target ([[bugzilla:50964|bug 50964]]). You can test TemplateData by editing [[:mw:Template:Sandbox/doc]]. * Category: and File: pages now display their contents correctly after saving an edit ([[bugzilla:65349|bug 65349]], [[bugzilla:64239|bug 64239]]) * They have also improved '''reference editing''': You should no longer be able to add empty citations with VisualEditor (bug 64715), as with references. When you edit a reference, you can now empty it and click the "use an existing reference" button to replace it with another reference instead.  * It is now possible to edit '''inline images''' with VisualEditor. Remember that inline images cannot display captions, so existing captions get removed. Many other bugs related to images were also fixed. * You can now add and edit <code><nowiki>{{DISPLAYTITLE}}</nowiki></code> and <code><nowiki>__DISAMBIG__</nowiki></code> in the "{{int:visualeditor-pagemenu-tooltip}}" menu, rounding out the full set of page options currently planned. * The tool to insert '''special characters''' is now wider and simpler.</div> === Looking ahead === <div class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> The VisualEditor team has posted a draft of their goals for the next fiscal year. You can read them and suggest changes [[:mw:Wikimedia Engineering/2014-15 Goals#Editing|on MediaWiki.org]]. The team posts details about planned work on [[:mw:VisualEditor/Roadmap|VisualEditor's roadmap]]. You will soon be able to '''drag-and-drop text''' as well as images. If you drag an image to a new place, it won't let you place it in the middle of a paragraph. All dialog boxes and windows will be simplified based on user testing and feedback. The VisualEditor team [[:mw:Cite-from-id|plans to add '''autofill features''']]''' for citations'''. <mark>Your [[:mw:VisualEditor/Design/Reference Dialog|ideas about making referencing quick and easy]] are still wanted.</mark> Support for '''upright image sizes''' is being developed. The designers are also working on support for '''viewing and editing hidden HTML comments''' and '''adding rows and columns to tables'''. </div> === Supporting your wiki === <div class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> Please read [[:mw:VisualEditor/Citation tool|VisualEditor/Citation tool]] for information on configuring the new '''citation template menu''', labeled "{{int:visualeditor-toolbar-cite-label}}". This menu will not appear unless it has been configured on your wiki. If you speak a language other than English, '''we need your help with translating [[:mw:VisualEditor/User guide|the user guide]]'''. The guide is out of date or incomplete for many languages, and what's on your wiki may not be the most recent translation. Please [[:mw:Talk:VisualEditor/TranslationCentral#Getting_started_with_translations|contact us]] if you need help getting started with translation work on MediaWiki.org. VisualEditor can be made available to most non-Wikipedia projects. If your community would like to test VisualEditor, please contact product manager [[:m:User:Jdforrester (WMF)|James Forrester]] or file an enhancement request in Bugzilla. Please share your questions, suggestions, or problems by posting a note at [[:mw:VisualEditor/Feedback]] or by joining the [[:m:IRC office hours|office hours]] on '''Saturday, 19 July 2014 at [http://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?hour=21&min=00&sec=0&day=19&month=07&year=2014 21:00 UTC]''' (daytime for the Americas and Pacific Islands) or on '''Thursday, 14 August 2014 at [http://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?hour=9&min=00&sec=0&day=14&month=08&year=2014 9:00 UTC]''' (daytime for Europe, Middle East, Asia). If you'd like to get this newsletter on your own page (about once a month), please subscribe at [[:m:VisualEditor/Newsletter|Meta]] (or at [[:w:en:Wikipedia:VisualEditor/Newsletter]] for English Wikipedia only). Thank you! --[[:m:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]], 00:33, 26 jun 2014 (CEST) </div> <!-- Bericht verzonden door User:Elitre (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/MassMessage/VE_Global_Newsletter_2&oldid=9006419 --> smjhz5dkisrjpojjfgc77cmkz1tf32n 14 19957 290655 288061 2016-11-01T16:06:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Eilaand naor laand]] [[Kategorie:Geografie van Duutslaand|Eilaand]] khahptnpjjgupggl4zj4t534p49y4yb 0 19958 288046 288017 2016-10-26T13:22:43Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Nordfriesisches Wattenmeer D JM.png|thumb|Sylt]] [[File:13-09-29-nordfriesisches-wattenmeer-RalfR-05.jpg|thumb|Sylt]] '''Sylt''' (uutspraoke: ''Sult'', [[Deens]]: ''Sild'', [[Noordfrais|Noord-Fries]]: ''Söl'') is t grootste [[Noord-Friese Waddeneilaanden|Noord-Friese Waddeneilaand]]. t Leit in t noorden van de [[Waddenzee]], kortbi'j de [[Denemarken|Deense]] greens. Sylt heurt bi'j t distrikt [[Noordfraislaand|Noord-Frieslaand]] in de [[Duutslaand|Duutse]] dielstaot [[Sleeswiek-Holstien]]. In de loop van de ieuwen is t eilaand deur [[erosie]] almar kleiner wordden. Dit perses is hier, krek as op de meerste aandere Waddeneilaanden, nog altied an de gaang hoewel dit deur t anleggen van dieken tegenwoordig vuul minder vlogge gaot. Toch wordt bi'jgelieks t ''Rote Kliff'' bi'j t dörp [[Kampen (Sylt)|Kampen]] elk jaor omdebi'j n meter kleiner. == Algemiene informaosie == * 99 km² groot * 35 kilometer laank * hooguut 13 kilometer bried * hoogste punt: 52 meter boven de zeespiegel bi'j [[Geest (Sylt)|Geest]] * t het omdebi'j de 21.000 inwoners (2001) == Bevolking == Sylt is t noordelikste diel van t Friese woongebied. De bevolking is tiedens de eerste Noord-Friese kolonisaosiegolf in de 8e en 9e ieuw uut (grootkaans Oost-)Frieslaand kommen. In de [[20e eeuw|20e ieuw]] het t toerisme t anzien van t eilaand stark veraanderd. Toerisme en twiedehuzebezit hebben de vaastighiedspriezen op Sylt stark opdreven, waordeur vule Friese huusholens dwongen wordden op t vaastelaand n goedkoper huus te zuken. Mit 21.000 inwoners het Sylt de meerste inwoners van alle Waddeneilaanden waorvan de meerste ni'je bewoners [[Duutsers]] binnen. == Tael == De tael mit de langste tradisie op Sylt is t [[Noordfrais|Fries]]. De dialekten van Sylt, [[Föhr]] (''Feer''), [[Amrum]] (''Oomram'') en [[Hellegolaand]] vormen saom n aparte dialektgroep in Noord-Frieslaand, die aanders is as t Fries van t vaastelaand. t ''[[Söl'ring]]'', zo as t Sylter Fries nuumd wordt, onderskeidt zich van de aandere Noord-Friese dialekten deur n bende Deense lienwoorden. Der binnen nog inkelde honderden sprekers van t Sylter Fries, die liekewel veur n groot diel op t vaastelaand wonen. Rond [[Westerlaand]] wordt in vule gezinnen [[Nedersaksies]] praot. In t noorden en zujen van t Waddeneilaand wordt haost allienig mar [[Hoogduuts]] praot. Ok t [[Deens]], vanoolds t [[Jutlaands]]e dialekt, het der n antal sprekers. == Transport== t Eilaand is via de [[Hindenburgdamm]] mit t vaastelaand verbunnen en is dus aenlik gien eilaand meer. Over de dam leit gien weg, allienig mar n spoorweg. Motorvoertugen kunnen op de trein mitrieden (Sylt Shuttle). Vanof [[lochthaeven Sylt]] binnen der vlochten van en naor t vaastelaand, [[Italië]], [[Oostenriek]], t [[Verienigd Keuninkriek]] en [[Zwitserlaand]]. Ok ku'j mit de Sylt express vanof t Deense eilaand [[Reumeroog]] in zoe'n 40 minuten in Sylt wezen. == Geskiedenis == * Ieuwen leden maekte Sylt diel uut van t vaastelaand van [[Jutlaand]], t tegenwoordige [[Denemarken]] en [[Sleeswiek-Holstien]]. * In de 8e of 9e ieuw wordde t koloniseerd deur de [[Friezen]], grootkaans uut Oost-Friesland. * In [[1386]] wordde Sylt verdield onder de Hartog van [[Hartogdom Sleeswiek|Sleeswiek]] en t keuninkriek Denemarken. * In [[1435]] wordde Sylt, behalve [[List (Sylt)|List]] en omkrieten, diel van t hartogdom Sleeswiek. * In de 17e en 18e ieuw zorgden [[walvisvangst]] en [[gewone oester|oestervangst]] veur welveert. t Volksfeest [[Biikebrennen]], dat vierd wordt op [[21 febrewaori]], zol daor nog an herinneren. * Rieke kapteins bouwden in de [[19e eeuw|19e ieuw]] kenmarkende huzen in [[Keitum]], doe et heufdplak op t eilaand. * In t midden van de 19e ieuw begint t toerisme op gaang te kommen en wordt [[Keitum]] et belangriekste plak. * In de [[Eerste Wereldoorlog]] wordt Sylt bezet deur n (Duuts) sokkebatteljonregiment mar der vienen gien kriegshaandelings plak. * In [[1927]] wordt de [[Hindenburgdamm]] eupend. Disse 11 kilometer lange dam, vernuumd naor president [[Paul von Hindenburg]] verbient t eilaand mit t vaastelaand deur middel van n [[spoorweg|spoorliende]] (gien weg). [[Auto|Auto's]] worden mit autotransporttreinen naor t eilaand brocht. * In [[1938]] wordt t [[Rantumer Becken]] indiekt. * In de [[Twiede Wereldoorlog]] worden vule bunkers op t eilaand anlegd. Der worden 10.000 maanskoppen van t Duutse leger stasioneerd. In de laeste oorlogsdaegen wordt t eilaand deur de [[geallieerden]] bezet via de Hindenburgdamm. De Duutsers geven heurzels zonder gevecht over. == Plakken == [[Bestaand:2003-05 Sylt - Strandgras (2).jpg|thumb|Sylt]] * [[List (Sylt)|List]] - het omdebi'j de 2500 inwoners. De [[Ellenbogen]] is t noordeliste punt van Duutslaand. * [[Kampen (Sylt)|Kampen]] - is bekend om t [[Rote Kliff]]. * [[Hörnum]] - is t zudelikste dörp van Sylt. * [[Rantum]] - in [[1936]] wordde t [[Rantumer Becken]] mit n 5 kilometer lange diek van de Waddenzee ofsleuten om zo n vliegveld te kunnen maeken. Laeter bleek dat t daor niet geskikt veur was en wordde t as pompesloot veur Westerlaand bruukt. Sund [[1962]] is t n beskarmd natuurgebied mit meer as 50 voegelsoorten. * [[Wenningstedt]] - kortbi'j leit t ''Weißes Kliff'' en t prehistoriese stiengraf ''Denghoog'', n toegaankelik familiegraf uut t darde millennium veur Christus dat bedekt is deur n heuvel en maekt is van grote platte stienen. * [[Braderup (Sylt)|Braderup]] - de ''Braderuper Heide'' wordde an t begin van 20e ieuw n beskarmd natuurgebied. * [[Westerlaand]] - naodat t dörp ''Eidum'' hielendal verwoest was deur de Alderheiligenvloed van [[1 november]] [[1436]], stichtten de overlevenden t dörp ''Westerlaand'' (Fries: Weesterlön). Dit ni'je dörp wordt in [[1462]] veur t eerst in oorkonden nuumd. In [[1905]] krigt t stadsrechten en in [[1949]] wordt t erkend as ''Heilbad''. Op [[1 jannewaori]] [[2000]] had t omdebi'j de 9200 inwoners. Hier leit ok t vliegveld. * [[Sylt-Ost]] - grootste gemienskop op t skiereilaand ''Nösse'' mit omdebi'j de 5500 inwoners (2003). t Bestaot uut de buurtskoppen [[Tinnum]], [[Munkmarsch]], [[Archsum]] en [[Morsum]] mit [[Keitum]] as bestuurlik sentrum. * [[Tinnum]] - de ''Tinnumburg'' is n sirkelvormige wal mit n deursnee van 120 meter en n heugte van 8 meter. t Wordde rond de eerste ieuw veur Christus bouwd, lichtkaans as heidense plak van verering. In t dörp he'j t woonhuus van de Sylter laandvoogden, bouwd in [[1649]]. * [[Keitum]] - bi'j de Sunte-Severinkarke, bouwd rond [[1200]], wordde in [[1450]] n twiede toren bouwd die bruukt wordde as markteken veur zeeveerders en as gevangenhuus. Kortbi'j is t ''Grünes Kliff''. * [[Munkmarsch]] * [[Archsum]] * [[Morsum]] - de Sunte-Martinkarke is bouwd rond [[1200]]. An de ''Morsum-Kliff'' (ok wel ''Buntes Kliff'' nuumd, 21 meter hoog en 1800 meter laank) kan de geologiese geskiedenis van de regio gedurende de laeste 5 miljoen jaor oflezen worden. Sund [[1923]] is t n beskarmd natuurgebied. ==Uutgaonde verwiezings== {{Commonscat|Sylt}} {{Coordinate|NS=54.54.12.46|EW=8.19.59.27|type=isle|region=DE}} {{Dialekt|stl}} [[Kategorie:Duutse waddenaailanden]] [[Kategorie:Noordfraislaand]] ir0zx1hziwvvb75kixvrk67atz5nxie 0 19960 269389 268899 2013-08-12T20:18:17Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:RiverEastDart.jpg|300px|thumb|right|n East Dart biej Bellever.]] '''Bellever''' is n [[noaberskop]] in [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Engelaand|Englaand]]. t Leg an n [[East Dart River]] önnevear twea kilometer ten zuudn van [[Postbridge]]. t Wörn veur n earstn kear nöamd in t [[Hertogdom Cornwall]] in [[1355]] woarin n noam van de boerderieje ''Welford'' steet, ne kombinoasie van ''wielle'' ([[kwel|kwelle]]) en ''ford'' ([[voorde]]). In zin book ''High Dartmoor'' ([[1983]]) steln Erich Hemery veur det n noam van ''bal'' (mien) en ''ford'' kömp, dus dan zö't ''mien biej de voorde'' beteknn. Töt n tied noa n [[Tweede Wereldoorlog|Tweadn Wearldkrieg]] bestoan t noaberslop oet Bellever Farm det eigndom was van t Hertogdom Cornwall en zinne anlegnde gebaawn, met n smal antal huuze veur de boerderiejwärker. In [[1930]] wörn de boerderieje deur de Forestry Commission kocht en wörn d'r n gröt antal beume plöatst, woarbiej n antal huuze d'rbiej baawd bint veur de boswärker in de jöare [[1950]]. t [[nealdboom|Nealdbeumewold]] det öm t noaberskop henne leg hett [[Bellever Forest]] en leg an n noordkaant, n westkaant en n zuudkaant. In [[1934]] bint sömmige skuure in broek nömn as [[jeugdherbarg]] en töt vandoag an too is t nöch steads n grötstn jeugdherbarg öp Dartmoor. Seends [[2011]] rid d'r doagliks nen [[bus]] det ok laanks [[Yelverton]], [[Princetown]], [[Postbridge]] en [[Tavistock]] geet. Tiejdns n zommer döt de Forestry Commission n bezeukerssentröm lös. [[Bellever Tor]] leg 1,5 km ten zuudwestn van Bellever. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaots in Dartmoor]] ftnume7zf6jsly0ywz0pomuyydfry17 14 19961 269908 269484 2013-08-28T18:44:05Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Dartmoor]] [[Kategorie:Plaots in Devon]] t1fy1acedpu28xtnil0jvk2ab15msdt 0 19962 269390 268916 2013-08-12T20:19:49Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:River Plym (England).jpg|300px|thumb|right|Oetzich noar t neurdn vanof t Laira öp n River Plym.]] n '''River Plym''' is nen [[revier|stroom]] in [[Devon]], [[Englaand]]. Zinne [[kwel|kwelle]] leg 450 m boawn N.A.P. in [[Dartmoor]], biej n moorassig gebeed met n noam [[Plym Head]]. In de heugtn ligt völle olde monumentn en van doar strömt n stroom zoo good as zuudwest en geet n zea in (en gef n noam an) [[Plymouth]], det vreuger ''Sutton'' nöamd wörn. t Getiejdnestuoarium steet bekant as t [[Laira]]. n Stroom is önnevear 30 km lang. Men gelöf det n noam ''Plym'' kömp van t Old-Angels en de't steet veur ''[[proem|pruumnboom]]'' det ofkömstig is van [[Plympton]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stroom in Englaand]] o3ar9f153su68k5fyzw642iay80nqmo 0 19963 268970 2013-08-05T09:51:26Z Servien 7 Servien hef de zied [[Nedersaksische computertermen]] herneumd naor [[Nedersaksiese komputertermen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksiese komputertermen]] kk3tpabk3iz29zgdnhupfrk4jjmksq1 0 19964 282707 269391 2015-06-29T12:28:45Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:River Garw.jpg|300px|thumb|right|n Afon Garw.]] Den '''Afon Garw''' ([[Engels]]: ''River Garw'', oawerzat: ''roewen rivier'') is nen [[revier|rivier]] in [[Kumrië]] den as ongevear 19 km laank is. Zinne [[Kwel|welle]] lig in de heuwels op et noorden van [[Blaengarw]] en keump oet in den s[[samnloop|amnloop]] met den [[Afon Ogwr]] en den [[Afon Llynfi]] bie [[Abercynffig]]. Et is enen van de dree belangriekste ziedstreume van den Afon Ogwr. ==Stroom== Den Afon Garw ontspreenk in Blaengarw en löp deur de [[dorp|döarpkes]] [[Pontycymer]], [[Pontygog]], [[Lluest]], [[Braichycymer]], [[Tylagwn]], [[Langeinor]] en [[Abergarw]]. An et eande lig [[Brynmenyn]], woar as den rivier met den Afon Ogwr samen vlöait. ==Ziedstreume== In et [[dal]] woarnoar as den rivier nöamd is, loopt een antal [[bekke|bekken]] den rivier in. Hieroonder stoat disse ziedtäkke vanof de welle töt an den samenvlöai met den Afon Ogwr: *Nant Cwm Gwyn *Ffynon Daren Goch *Nant Cwm gweinen *Cwm Nant Hir *Nant Gelli Wern *Nant Forch Wen *Nant Garw Fechan *Nant Lwyn cria *Nant Y Cwrdu *Nant Felin arw *Cae Garw Drehir ==Industrie langs den stroom== De effekten van kollenmienen in et dal, zoowa van kleaine familiebedriefkes en gröttere bedrieven, warren vrogger good te zeen. Den rivier wör versmeard töt et zwarte too, woardeur et den bienaam "''Black River''" (zwarten rivier) kreeg. ==Natuur== Vrogger zwummen der [[zalm|zälme]] en aandere visken. Deur de gröaiende industrie in et dal verdwenen disse. Noe at de kollenmienen dichte zeent, komt ze heanig an wier. Den Afon Garw löp ok deur [[Bryngarw Country Park]], een natuurpark woar as völle verskillende soorten vöggel zeen worden könt. ==Oawerstreumingen== As et veur nen langen tied slim reagent, kan den Afon Garw mangs boeten de oevers goan, ok de döarpe in. Umdet de meeste döarpe heugerop in et dal lignt, keump et neet vake veur, moar de huze dee leager ligt, könt der wa last met kriegen. Een hoes wat bie ne [[hangbrögge|hangbrugge]] veur keender steund, hebt ze der ofsköawen, umdet et te vake oawerstreumden. De ziedbekken könt ok onverwochts rap oawerstreumen. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stroom in Kumrië]] 2c3jpa8w1aue36lpu2sllyb88d39xwa 0 19965 269460 268980 2013-08-13T15:36:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Cwm Ogwr Fach - geograph.org.uk - 1276353.jpg|250px|thumb|right|n Cwm Ogwr Fach.]] '''Melin Ifan Ddu''' ([[Engels]]: ''Blackmill'') is n kleain [[dorp|dörpskn]] in [[Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr]] (Engels: ''Bridgend County Borough Council'') in t zuudn van [[Kumrië]]. t Leg biej n [[samnloop]] van n Ogwr Fach en n [[Afon Ogwr]], önnevear 8 km ten neurdeustn van [[Pen-y-bont ar Ogwr]] en 5 km ten westn van [[Giflach Goch]]. t Leg in n [[parish]] [[Cwm Ogwr]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaots in Kumrië]] 7hrsi1hn06k9jdn7j3gc10ib58lwugr 0 19966 268977 2013-08-05T15:57:21Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oost Leegduuts]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oost Leegduuts]] jtwcm1smor3f1ywhzfxd504zk67u530 0 19967 268978 2013-08-05T16:16:43Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Nederlaands Leegsaksisch]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Nederlaands Leegsaksisch]] m44528rh12iw8abkzm3ej870evuqogy 0 19968 268984 2013-08-05T21:49:56Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Sylt]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Sylt]] kr7e2jid8nz5ez07wr045kr5uvujdwy 0 19969 269392 268985 2013-08-12T20:32:22Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Weser Hann.Münden.jpg|250px|thumb|right|Samnloop van n Werra en Fulda öm n Werser te moakn.]] [[Ofbeelding:Morteratsch- und Persgletscher.jpg|250px|thumb|right|Samnloop van n [[Morteratschgletsjer]] en n [[Persgletsjer]].]] In [[eerdkunde]] is nen '''samnloop''' woar twea öf mear woaterlichöame samnkömt. t Verwis noar twea dinge: ean is t peunt woaröp n [[ziejstroom]] met n heufdstroom samngeet, öf t is woar twea [[revier|streume]] samnkömt en t begin van nen niejn stroom moakt. t Is nich ne [[oftakkige]]. Veurbealdn dich biej hoes bint n samnloop bint n samnloop van n [[Olde Iessel|Oldn Iessel]] en n [[Iessel]] biej [[Doezebarg]]. n Oar veurbeald is n samnloop van n [[Werra]] en [[Fulda]] öm n [[Werser]] te moakn. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Woater]] ghuqqs0g3wygvmz7hlxygghuc6fqcb0 0 19970 268987 2013-08-05T23:13:48Z AnnaOurLittleAlice 10071 deurverwiezing naor [[Engelaand (regio)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Engelaand (regio)]] d75mbze33zwjfd1ja4k40mf77zym3qp 0 19971 282200 269393 2015-05-21T11:29:12Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Clapper Bridge, Dartmeet ^3 - geograph.org.uk - 843572.jpg|300px|thumb|right|n Clapperbrögge biej Dartmeet.]] '''Dartmeet''' is ne bekeande toeristnlokoasie in [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Englaand]]. t Lig an t eande van de B3341-weg, ongevear 7,2 km op t oostn van [[Two Bridges]]. Vanof hier geet de weg vearer op t oostn an, as nen kleainen weg woarop gin zwoare wagens komn magt. Den löp verdan langs [[Poundsgate]] en oaver [[Holne|Holne Bridge]] en New Bridge op [[Ashburton]] an. Det lig an n raand van de [[langeheaie]]. Direks noa de Clapperbrugge oawer n [[revier|stroom]], geet t [[Dartmeet Hill]] op, nen 130 m hoogn heuwel an de ziedkaant van t [[dal]]. Zooas n naam a zeg, komt biej Dartmeet den [[East Dart River|East Dart]] en den [[West Dart River|West Dart]] saamn. ''Dartmeet'' is [[Engels]] veur ''woar as de Darts saamnkomt'') [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stroom in Englaand]] gmztpv8c3rw54s4dauirhdk6gmip8fs 0 19972 268991 2013-08-06T09:51:02Z Servien 7 Servien hef de zied [[Vlielaand (gemiente)]] herneumd naor [[Vlielaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vlielaand]] s501ebet1c570anc21msto8jge9yyz3 0 19973 268995 2013-08-06T10:30:32Z Servien 7 Servien hef de zied [[Amelaand (gemiente)]] herneumd naor [[Amelaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Amelaand]] t2o2hxduems3vqh1092ccwe08a4i33u 0 19975 268999 2013-08-06T10:34:22Z Servien 7 Servien hef de zied [[Schiermonnikoog (gemiente)]] herneumd naor [[Schiermonnikoog]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Schiermonnikoog]] qga1si2iy0pxtqqfyxz191hag82a3rl 0 19976 283430 269394 2015-11-11T15:11:55Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Cornwood with village cross.jpg|300px|thumb|right|Hoeze laanks de Fore Street biej t dorpskroes.]] [[Ofbeelding:Across the crossroads, Cornwood - geograph.org.uk - 1273100.jpg|300px|thumb|right|Kroezige in Cornwood.]] '''Cornwood''' is n [[dorp|dörpken]] en [[civil parish]] in de [[South Hams]] in [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Englaand]]. Der wont 988 leu. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaots in Dartmoor]] d028t5aup9167xnjmtahmhpaavfgs85 0 19977 269395 269236 2013-08-12T20:37:08Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Penleath Point and Fowey Harbour - geograph.org.uk - 254027.jpg|300px|thumb|right|Fenleath Point en Fowey Harbour met Pont Pill an n rechterkaant.]] '''Pont Creek''' ([[Kornies]]: ''Pyll Por' Reun'', wat ''zeahöndegrotkreek'' beteknt), better bekant as '''Pont Pill''', is nen [[revier|stroom]] in [[Cornwall]] den [[samnloop|samnkömp]] met n [[River Fowey]] biej t staandbeald van [[Sir Arthur Quiller-Couch]] biej n neurdeusthook van [[Fowey Harbour]]. Pont Pill is nen [[getiejdnstroom]] en iej könt d'r alleanig oawer voarn a't [[heugwoater]] is. Ömde't kreks ön-sköndn bleawn is deur menskn is n plak populair met veugelöar, waandelöar, zeilern en viskern. n Bestn menier öm Pont Pill te bekiekn is öp n kleain [[boat|böatskn]] a't heugwoater is, wannear iej töt an de [[brögge]] 2,5 km streumöpwöarts biej '''Pont''' (Old Kornies: ''Pont Pyll'', det ''kreekbrögge'' beteknt), dee t end is van t bevoarboare woater. Waandelöar könt Pont Pill zeen vanof de [[heuwel|heuweln]] dee öm n stroom henne ligt as zee n stök van t [[South West Coast Path]] tuskn [[Bodinnick]] en [[Fowey]] völgt. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stroom in Englaand]] qyxozzp8qsvi5yv8dfug5e6tg5o4y7g 0 19978 284889 269474 2016-06-18T14:09:47Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:High Willhays.jpg|300px|thumb|right|High Hillways veuran en Yes Tor leenksaachter.]] '''Yes Tor''' is t öp ean noa heugste peunt öp [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Englaand]], met ne heugte van 619 m boawen N.A.P. Sammen me't noabiej-lean [[High Hillways]] bint zee de eanige [[heuwel|heuweln]] boawen 2,000 veute (610 m) zudelik van t [[English Peak District National Park]]. t Leg binnen n skietgebeed van van t Britse leager en toogang is alleanig meugelik öp däge en nächte wannear d'r nich skeuten wör. Yes Tor is drea meater löager a't noabiej-lean High Hillways. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Rotsformoasie in Dartmoor]] thzar60av11lwz6bl88gyqdg4bd7j0w 0 19979 269396 269012 2013-08-12T20:40:25Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:West Okement River - geograph.org.uk - 683421.jpg|300px|thumb|right|West Okement River.]] '''West Okement''' is nen [[revier|stroom]] in [[Dartmoor]] in [[Devon]] in [[Englaand]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stroom in Englaand]] eoqmbh1cyupmyt0pxzd0atyozcisjh6 0 19980 269397 269014 2013-08-12T20:41:18Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:River Tavy - geograph.org.uk - 300105.jpg|300px|thumb|right|n River Tavy.]] '''Peter Tavy''' is n [[dorp|dörpskn]] öp [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Englaand]]. t Is nöamnd noar n [[River Tavy]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaots in Dartmoor]] gsm1m3l0frw91dxvl1knojmw1vw4r2k 0 19981 269398 269019 2013-08-12T20:42:27Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:RiverTavy.jpg|300px|thumb|right|n River Tavy biej [[Tavistock]].]] n '''River Tavy''' is nen [[revier|stroom]] öp [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Englaand]]. n Noam kömp van n [[Bretonies|Bretoniesn]] stam "''Taff''", woarvan n beteknis noen nich mear bekant is. Pläkke dee noar n stroom vernöamd bint, bint [[Tavistock]] en de dörpe [[Mary Tavy]] en [[Peter Tavy]]. t Is nen ziejstroom van n [[River Tamar]] en hef ok zinne eaigne ziejstreume: *[[Collybrooke]] *[[River Burn]] *[[River Wallabrooke]] *[[River Lumburn]] *[[River Walkham]] t Geet n River Tamar in biej de Tavey Bridge. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stroom in Englaand]] k69evv4kgkta8tws5iotj0pw6usuibw 0 19982 269399 269025 2013-08-12T20:43:37Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Colly Brook valley - geograph.org.uk - 212330.jpg|250px|thumb|right|t [[Dal]] van de Collybrooke.]] De '''Collybrooke''' öf '''Colly Brook''' is ne [[bekke]] öp [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Englaand]]. t Is nen ziejstroom van n [[River Tavy]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stroom in Englaand]] 94lle2de86d8i19u48p1jajy6swaky3 0 19983 269024 2013-08-06T17:34:14Z AnnaOurLittleAlice 10071 deurverwiezing naor [[Collybrooke]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT: [[Collybrooke]] gq68wx3f1288so3qrqb8rs1kmvwsa36 0 19984 269400 269026 2013-08-12T20:50:18Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:River Burn in Lydford - geograph.org.uk - 1019917.jpg|250px|thumb|right|n River Burn biej [[Lydford]].]] n '''Burn''' is nen [[revier|stroom]] öp [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Englaand]]. t Is nen ziejstroom van n [[River Tavy]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stroom in Englaand]] otdr09x1fy0446rrf9vrxei3yr0z86u 0 19985 269464 269028 2013-08-13T15:37:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Dartmoor, Walla Brook - geograph.org.uk - 433521.jpg|250px|thumb|right|De Wallabrooke.]] De '''Wallabrooke''' is ne [[bekke]] öp [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Englaand]]. t Is nen ziejstroom van n [[River Tavy]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stroom in Englaand]] ce0iwpoohwqjx5o4pi66rboqr8oy326 0 19986 284890 269401 2016-06-18T14:10:33Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:River Lumburn - geograph.org.uk - 386135.jpg|250px|thumb|right|n River Lumburn.]] n '''Lumburn''' is n [[revier|streumsken]] öp [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Englaand]]. t Is nen ziejstroom van n [[River Tavy]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stroom in Englaand]] cvke8hkf842pynfqsvtripct7pbh569 0 19987 269402 269032 2013-08-12T20:53:41Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:River Walkham near Buckator.jpg|250px|thumb|right|n River Walkham biej [[Buckator]].]] n '''Walkham''' is nen [[revier|stroom]] woarvan de [[kwel|kwelle]] öp [[Dartmoor]] leg in [[Devon]], [[Englaand]]. t Ström laanks [[Horrabridge]] en önnevear 5 km vearder mönd t oet in n [[River Tavy]]. t Is dös nen ziejstroom van n River Tavy. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stroom in Englaand]] 28g9utu73jkg3598az7kflte15qbyqw 0 19988 282742 269403 2015-07-06T18:58:09Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Tintagel, Rocky Valley - geograph.org.uk - 37561.jpg|250px|thumb|right|Kaduuke brögge in Glynn Duwy.]] t '''Glynn Duwy''' ([[Engels]]: ''Rocky Valley''), [[Kornies]] veur ''deep dal van n River Duwt'', is n kleain [[dal]] met spektakulaire oetzichten in n [[parish]] [[Tintagel]] in t neurden van [[Cornwall]], [[Englaand]]. t Dal is oet-sneajn deur n '''Duwy''' '''''(Engels:''''' '''Trevillet River'') in [[Trevethy]] önnevear 1,5 km ten eusten van Tintagel. Biej t heugste peunt bint de dalwälle 20 m boawn n stroom. D'r kömt 161 verskilnde seurte [[mos]] veur. t South West Coast Path geet noar beneajn t dal in landinwöarts vanweage de skerpe kliffen laanks de köste. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stroom in Englaand]] [[Kategorie:Dal in Englaand]] gwnfzgga20xw8u3y6ees5m84gl1cz1i 0 19989 269404 269034 2013-08-12T20:58:27Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bridestowe, village street - geograph.org.uk - 52765.jpg|250px|thumb|right|Dörpsstroate in Bridestowe.]] '''Bridestowe''' is n [[dorp|dörpskn]] en [[civil parish]] öp n raand van [[Dartmoor]] vlokbiej [[Okehampton]] laanks de A30 in [[Devon]], [[Englaand]]. In [[2001]] wönn d'r 552 menskn. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaots in Dartmoor]] beudxapc949jnpz0o50cbbgvyo916cm 0 19990 269405 269037 2013-08-12T20:59:53Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Thorndon Farm - geograph.org.uk - 364955.jpg|250px|thumb|right|Thorndon Farm in Sourton.]] '''Sourton''' is n [[dorp|dörpskn]] en [[civil parish]] an n neurdwestraand van [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Englaand]]. t Leg önnevear 6,4 km ten zuudwestn van [[Okehampton]] laanks de A386. D'r wönt önnevear 400 menskn. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaots in Dartmoor]] 3zsj6gwrw6zk4r3bjgyh0msfb3xf3d0 0 19991 269406 269040 2013-08-12T21:01:09Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Meavy village green.jpg|250px|thumb|right|[[Breenk|Dörpsbreenk]] van Meavy.]] '''Meavy''' is n [[dorp|dörpskn]] en [[civil parish]] in [[Devon]] [[Englaand]]. t Leg önnevear 2 km ten eustn van [[Yelverton]]. n [[River Meavy]] ström deur t dorp. Samn met de parishes [[Sheepstor]] en [[Walkhampton]] vörm t n [[Burrator Parish Council]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaots in Dartmoor]] 3h1o48shkycempdjlqxnas7trj5jnjb 0 19992 269407 269041 2013-08-12T21:08:46Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:View to Sharpitor from Meavy.JPG|250px|thumb|right|Oetzich van n River Meavy öp [[Sharpitor]].]] n '''Meavy''' is nen [[revier|stroom]] öp [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Englaand]]. t Is n oetstroom van [[Burrator Reservoir]] en ström grötndeils zuudwestwöarst laanks t dörpskn [[Meavy]] en dan noar t zuudn woar t [[samnloop|samnkömp]] met n [[River Plym]] an t end van [[Bickleigh Vale]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stroom in Englaand]] cosx47wotl5bbq861dg6a6krt1ws29v 14 19993 289694 289009 2016-10-29T12:46:29Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Former municipalities of South Holland}} [[Kategorie:Gemeente in Zuud-Hollaand| ]] [[Kategorie:Geschiedenis van Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Vroggere Nederlaandse gemiente|Zuud-Hollaand]] p3fp5qqwp2tjow8iyq3vu1tt25z1vaq 14 19994 289690 270788 2016-10-29T12:44:28Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Former municipalities of Friesland}} [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand| ]] [[Kategorie:Geschiedenis van Frieslaand]] [[Kategorie:Vroggere Nederlaandse gemiente|Frieslaand]] i2r53jhfay7chduvdpzz4fjajzlzpm6 0 19995 269130 2013-08-07T14:43:25Z Servien 7 Servien hef de zied [[Utrechse Heuvelrug (gemeente)]] herneumd naor [[Utrechtse Heuvelrug (gemeente)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Utrechtse Heuvelrug (gemeente)]] 39r3v875zi4k34nxmt7p6fycrl9ltel 0 19996 269131 2013-08-07T14:46:22Z Servien 7 Nieje zied: ''''Utrechtse Heuvelrug''' kan verwiezen naor: *[[Utrechtse Heuvelrug (stuwwal)]] - n zangdrug in de provinsies Utrecht en Noord-Hollangd *[[Utrechtse Heuvelrug (gemeente)]] - n geme...' wikitext text/x-wiki '''Utrechtse Heuvelrug''' kan verwiezen naor: *[[Utrechtse Heuvelrug (stuwwal)]] - n zangdrug in de provinsies Utrecht en Noord-Hollangd *[[Utrechtse Heuvelrug (gemeente)]] - n gemeente in dat gebied *[[Nasionaol Park Utrechtse Heuvelrug]] - n nasionaol park in dat gebied {{dv}} t1koosjg61na83xmsme8w1tljv5tikp 14 19997 290557 290556 2016-11-01T14:51:40Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Dal|Engelaand]] [[Kategorie:Engelaand]] 1ledqln2qvzslmdcvjpbojy41ibp0t5 0 19998 269408 269135 2013-08-12T21:13:50Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Fljótsdalur.jpg|250px|thumb|right|Fljótsdalur.]] '''Fljótsdalur''' is n [[dal]] in t eustn van [[Ieslaand]] in n regioo [[Austurland]]. De emeante [[Fljótsdalshérað]] woarvan [[Egilsstaðir]] de heufdploatse is leg in t Fljótsdalur. t Dal wör vörmd deur n [[Lagarfljót]]. Ok t [[meer]] [[Lagarfljót]] leg hier. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Dal in Ieslaand]] jtebrlnnz7deoc8r74wy0tektrem09k 14 19999 290558 290548 2016-11-01T14:51:52Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Dal|Ieslaand]] [[Kategorie:Geografie van Ieslaand]] 2o8pd34tnmhx1o8ulsmybafkn0a6g4n 0 20000 283429 269409 2015-11-11T15:11:19Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:St Petroc's church, Harford - geograph.org.uk - 1355618.jpg|250px|thumb|right|Kaarke van Harford.]] '''Harford''' is n [[noaberskop]] en [[civil parish]] ongevear 3,2 km op et noorden van [[Ivybridge]] in [[Devon]], [[Englaand]]. Der wont 77 leu. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaots in Devon]] 3zzdh7o0xtlyfmp2os68y5ynhkbxcfi 14 20001 269904 269903 2013-08-28T18:34:53Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Devon]] [[Kategorie:Plaots in Engelaand]] 15ae66o2jfpa3cyhs33jcc2aydlytvn 0 20002 269144 2013-08-07T15:34:13Z Servien 7 Servien hef de zied [[Amesfoort]] herneumd naor [[Amersfoort]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Amersfoort]] cff8wan3aopeamwtl450cpk10fvxz9o 0 20003 269145 2013-08-07T15:34:43Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wiek bi-j Duurstee]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Wiek bi-j Duurstee]] jvpxasogyu5buhxim09s79sym9wl6ze 0 20004 269148 2013-08-07T15:38:03Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] 99kjs7081m9jntlcz8h0bw3yg84i0zk 0 20005 269150 2013-08-07T15:40:03Z Servien 7 Servien hef de zied [[Utrecht (previnsie)]] herneumd naor [[Utrecht (provinsie)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Utrecht (provinsie)]] 8sxnxjsm6n7q6ur3xpirmmt15p6kuol 0 20006 269171 2013-08-07T22:03:21Z Servien 7 Servien hef de zied [[Loen]] herneumd naor [[Loenen (Apeldoorne)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Loenen (Apeldoorne)]] 531iztnhpsxfieuigxku8vr365yxwjp 14 20007 270790 269181 2013-10-07T08:01:53Z Cycn 1607 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemainte in Grunnen‎| ]] [[Kategorie:Geschiednis van Grunnen‎]] [[Kategorie:Vroggere Nederlaandse gemiente|Grunnen]] m7sl0k8cjnktac51v6bjb3oauqk5hnz 0 20008 269195 2013-08-08T08:29:02Z Servien 7 Servien hef de zied [[Wymbritserediel (gemiente)]] herneumd naor [[Wymbritserediel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wymbritserediel]] n3dnzhtnuv6io2d0fv14dv9wlbk4pzd 0 20009 293032 292621 2017-02-12T23:24:02Z Servien 7 bie-ewörken wikitext text/x-wiki [[Bestaand:2015-NL-Gemeenten-2500px.png|thumb|Gemientenaemen en -greenzen per 2015]] In '''[[Nederlaand]]''' hebben der in de negentiende, en veural in de twintigste ieuw vule '''[[gemientelike herindieling]]s''' west, waorbi'j t antal [[gemiente (bestuur)|gemienten]] stark weerommelopt. == Achtergronden == Hoewel der al vanof de negentiende ieuw, in t begin n bitter betien en op slim kleine skaole, herindielings plakvunnen, is veural vanof de jaoren zeuventig van de twintigste ieuw t antal en de skaole van de herindieling zachies an toeneumen. Dit haank saemen mit de toenaeme van t antal bevoegdheden dat overdregen wordde en t veraanderde ideaolbield dat de overhied had van de gemiente. Begin jaoren tachtig was n inwonertal van minstens 5000 nog de richtliende bi'j herindielings, an t aende van de jaoren negentig was dat 25.000 inwoners of meer. Inmiddels hebben in hiel Nederlaand al herindielings plakvunnen. Pattie plakken hebben zels al meerdere herindielings mitmaekt, aandere wisten de daans te ontspringen. Bi'j t trekken van de ni'je greenzen haank vule of van politieke keuzes op nasionaol of regionaol nivo. t Verzet vanuut de bevolking tegen herindielings het altied aordig groot west, veural as kleine gemienten bi'j grote gemienten daon wordden. De miening van de bevolking wordde daorbi'j vaeke negeerd, zels bi'j n referendum. == Geskiedenis van gemientelike herindielings == * [[1961]] - [[Skouwen-Doewenlaand|Skouwen-Doevelaand]] (Zld) * [[1966]] - [[Goeree-Overflakkee]] (Z-H); [[Walcheren]](Zld) * [[1970]] - [[Zeeuws-Vlaonderen]] en [[Zuud-Bevelaand]] (Zld); Waeterlaand (N-H) * [[1971]] - [[Tholen]] (Zld) * [[1973]] - [[Kop van Overiessel]] * [[1974]] - [[Zaonstreke]] (N-H) * [[1978]] - Westelike [[Betuwe]] (Gld) * [[1979]] - [[West-Frieslaand]] (N-H) * [[1980]] - [[Voorne-Putten]] (Z-H) * [[1982]] - Zuud-[[Limburg]] * [[1984]] - Perveensie Frieslaand; [[Hoekse Weerd]] (Z-H) * [[1985]] - [[Krimpenerweerd]] (Z-H); [[Riek van Nijmegen]] (Gld, deels 1984) * [[1986]] - [[Alblasserweerd]] en [[Viefherelaanden]] (Z-H) * [[1989]] - Westelik diel Utrecht * [[1990]] - Perveensie Grunnen; [[Kop van Noord-Hollaand]] * [[1991]] - Midden-Hollaand (Z-H); Midden-Limburg * [[1997]] - Perveensie [[Noord-Braobaant]] (diels 1993 t/m 1996); perveensie Zeelaand (diels 1995) * [[1998]] - Perveensie [[Drenthe]] * [[1999]] - [[Bommelerweerd]] (Gld) * [[2001]] - Perveensie [[Overiessel]]; regio's Den Haag, Utrecht en Venlo; Oostelike Betuwe (Gld, diels [[2002]]) * [[2003]] - [[Zeeuws-Vlaonderen]] * [[2004]] - [[Westlaand]] (Z-H) * [[2005]] - [[Achterhook|Achterhoek]], [[Liemers]] (Gld); [[Daeventer|Deventer]] en [[Battmen]] (Overiessel) * [[2006]] - [[Utrechtse Heuvelrug (gemeente)|Utrechtse Heuvelrug]] * [[2007]] - [[West-Frieslaand]] (N-H, diels 2006), Midden-Limburg * [[2009]] - [[Bloomendaal (Noord-Hollaand)|Bloemedael]] en [[Kaag en Braassem]] * [[2010]] - Noord-, Midden-Limburg, [[Zuudplas]] en [[Karibies Nederlaand]] * [[2011]] - [[Zuudwest-Frieslaand]], [[De Ronde Vaenen|De Ronde Venen]], [[Stichtse Vecht]], [[Medemblik]], [[Bodegraven-Reeuwiek]], [[Oss]] en [[Eijsden-Margraoten]] * [[2012]] - [[Hollaands Krone]] * [[2013]] - [[Schagen|Skagen]], [[Goeree-Overflakkee]] en [[Meulenweerd]] * [[2014]] - [[Alphen an den Rijn|Alphen an de Rijn]], [[De Friese Meren]], [[Liwwadden|Liwwarden]] en [[Et Vene]] * [[2015]] - [[Alkmaar]], [[Groesbeek]], [[Nisseweard|Nisseweerd]], [[Krimpenerweard|Krimpenerweerd]], [['s-Hertogenbosch (gemeente)|'s-Hertogenbosch]], [[Oss]] * [[2016]] - [[Edam-Volendam]] en [[Gooise Meren]] * [[2017]] - [[Meierijstad]] en [[Slochter]] en [[Grunnen (gemainte)|Grunnen]] (grenskorreksie). == Komende herindelingen == In de perveensies [[Drenthe]], [[Flevolaand]], [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]], [[Overiessel]] en [[Zeelaand]] staon op dit stuit gien herindielings op de agenda. In [[Frieslaand]], [[Gelderlaand]], [[Grunnen (provìnzie)|Grunningen]], [[Noord-Braobaant]], [[Noord-Hollaand]], [[Utrecht (provinsie)|Utrecht]] en [[Zuud-Hollaand]] wordt over herindieling spreuken op de korte of middellange termien. ===2018=== * [[Frieslaand]]: ** [[Menaldumediel]], [[Franekerediel]] en [[Et Bildt|t Bildt]] hebben besleuten om per 1 jannewaori 2018 te fuseren tot de gemiente [[Waadhoeke]]. Ok de dörpen [[Welsriep]], [[Winsum (Frieslaand)|Winsum]], [[Baijum]] en [[Spannum]] van gemiente Littenserediel, sluten him bi'j disse ni'je gemiente an (zie ok direkt hieronder). ** [[Littenserediel]] wil opdield worden in [[Zuudwest-Frieslaand]], [[Liwwadden (gemiente)|Liwwarden]] en de ni'je fusiegemiente 'Waadhoeke'. ** in n volksraodpleging op 30 jannewaori 2013 hebben de inwoners van de gemiente [[Liwwadderediel|Liwwarderediel]] him in grote meerderhied uutspreuken veur ansluting bi'j de gemiente Liwwarden en disse keuze is twie weken laeter deur de gemienteraod vaastelegd. Ok zullen tien dörpen van Littenserediel an de ni'je fusiegemiente toevoegd worden. ** De overige vieftien dörpen van Littenserediel zullen bi'j de gemiente [[Zuudwest-Frieslaand]] daon worden. * [[Gelderlaand]]: de gemienten [[Rijnwaarden]] en [[Zevenaar]] hebben besleuten om per 1 jannewaori 2018 te fuseren tot de ni'je gemiente Zevenaar. * [[Grunnen (provìnzie)|Grunningen]]: **[[Vlagtwedde (gemainte)|Vlagtwedde]] en [[Wedde-Bennewold|Wedde-Bennewoold]] hebben besleuten om per [[1 jannewaori]] [[2018]] te fuseren tot de gemiente [[Westerwoolde (gemeinte)|Westerwoolde]]. ** De gemienten [[Hoogezaand-Sapmeer]], [[Menterwolde|Menterwoolde]] en [[Slochter]] hebben besleuten om per 1 jannewaori 2018 te fuseren tot de gemiente [[Midden-Grunnen|Midden-Grunningen]]. ===2019=== * Frieslaand: ** [[Dongerediel]], [[Ferwerderediel]] en [[Köllumerland en Nijkruusland|Köllumerlaand en Ni'jkruuslaand]] hebben besleuten om te fuseren tot ien gemiente in Noordoost-Frieslaand, de inwoners kunnen tiedens de [[Twiede Kaemerverkiezings]] van [[2017]] n gemientenaeme kiezen. In eerste instaansie was [[Dantumediel]] ok bi'j de herindieling betrokken, mar die gemiente het besleuten zelsstaandig te blieven.<ref>[http://www.rtvnof.nl/raad-dantumadiel-stemt-tegen-bestuurlijke-fusie/ Raod Dantumediel stemt tegen bestuurlike fusie], ''RTV Noordoost-Friesland'', 29 meert 2016</ref> *Gelderland: ** Op 6 oktober 2016 hebben de gemienteraoden van [[Geldermalsen (gemeente)|Geldermalsen]], [[Lingewaal]] en [[Neerijnen]] besleuten te gaon fuseren.<ref>[http://www.rd.nl/vandaag/binnenland/akkoord-herindeling-gemeenten-bij-geldermalsen-1.1133238. Akkoord herindieling gemienten bi'j Geldermalsen] ''Reformatorisch Dagblad'', 7 oktober 2016</ref> De streefdaotum veur de fusie is 1 jannewaori 2019. * Grunningen: ** De gemienten [[Grodegast]], [[Leek (Grunnen)|Leek]], [[Moarum|Maorum]] en [[Zuudhörn]] hopen per 1 jannewaori 2019 te fuseren tot de ni'je gemiente [[Westerkertier]].<ref>[http://www.rtvnoord.nl/nieuws/160761/Door-WhatsApp-is-fusie-van-Westerkwartier-gemeenten-stap-dichterbij Deur WhatsApp is fusie van Westerkertiegemienten stap dichterbi'j]</ref> ** De gemienten [[Beem]], [[De Marne]], [[Winzum (gemainte)|Winsum]] en [[Emsmond]] gaon per 1 jannewaori 2019 fuseren. De gemienteraoden van de vier gemienten hebben daor in oktober 2016 mit instemd. De warknaeme van de fusiegemiente is [[Hoogelaand (gemainte)|Hoogelaand]]. Middag-Humsterlaand gaot vanof 2019 diel uutmaeken van de ni'j te vörmen gemiente Westerkertier. Eerder weren de gemienten tegere mit [[n Daam|Appingedam]], [[Delfziel]] en [[Loppersom]] in gesprek over n fusie tussen disse zeuven gemienten (de G7-gemiente), mar disse gesprekken leupen op niks uut.<ref>[http://www.rtvnoord.nl/nieuws/168923/Kogel-is-door-de-kerk-Bedum-De-Marne-Winsum-en-Eemsmond-fuseren t Is rond: Bedum, De Marne, Winsum en Eemsmond fuseren] ''RTV Noord'', 13 oktober 2016</ref> ** De gemienten [[Grunnen (gemainte)|Grunningen]] en [[Ten Boer]] hebben in november 2015 besleuten om n fusie tussen beide gemienten te onderzuken. De gemiente [[Hoaren (gemainte)|Haoren]] wol zelsstaandig blieven, mar de perveensie het dudelik maekt dat Haoren niet zelsstaandig kan blieven, t wordt dus dwongen tot n fusie mit Grunningen, Ter Boer en n diel van [[Slochter]] (Meerstad). As de plannen deurgaon is de fusiegemeente per 1 jannewaori 2019 n feit.<ref>[https://www.oogtv.nl/2016/06/haren-gedwongen-tot-fusie-met-groningen-en-ten-boer/ Haoren dwongen tot fusie mit Grunningen en Ter Boer]</ref> * [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]: ** De gemienten [[Onderbanken|Onderbaanken]], [[Nuth (gemeente)|Nuth]] en [[Schinnen (gemeente)|Schinnen]] gaon per 1 jannewaori 2019 fuseren.<ref>[http://www.l1.nl/nieuws/330731-l1nws-onderbanken-nuth-en-schinnen-akkoord-met-fusie L1NWS: Onderbanken, Nuth en Schinnen akkoord mit fusie], ''L1'', 2 november 2016</ref>. * Noord-Braobaant ** De gemienten [[Aolburg]], [[Warkendam]] en [[Woudrichem]] zullen op 1 jannewaori 2019 fuseren tot de ni'je gemiente [[Altenao (gemiente)|Altenao]].<ref>[http://www.bd.nl/regio/waalwijk-heusden-e-o/werkendam/nieuwe-naam-van-fusiegemeente-wordt-altena-1.6675029 Ni'je naeme van fusiegemiente wordt Altenao] ''Brabants Dagblad'', 24 november 2016</ref> Dit hebben alle drie de gemienteraoden besleuten op 26 jannewaori 2016.<ref>[http://www.samenwerkendegemeenten-aww.nl/ samenwerkende gemeenten aww] ''Gezamenlike webstee van de saemenwarkende gemienten Aolburg, Warkendam en Woudrichem''</ref> * [[Noord-Hollaand]]: ** De gemienten [[Haorlemmerliede en Spaornwolde|Haorlemmerliede en Spaornwoolde]] en [[Haorlemmermeer]] hebben in desember 2016 besleuten te gaon fuseren tot de ni'je gemiente Haorlemmermeer, de streefdaotum is 1 jannewaori 2019. * [[Utrecht (provinsie)|Utrecht]]/[[Zuud-Hollaand]]: op [[10 november]] [[2015]] hebben de Zuud-Hollaandse gemienten [[Zederik]] en [[Leerdam]] en t Utrechtse [[Vianen]] besleuten n herindielingstrajekt in te gaon dat moet lieden tot ien gemiente Viefheerenlaanden. De fusie zal in 2019 plakvienen. De ni'je gemiente zal bi'j de perveensie Utrecht gaon heuren. * Zuud-Holland: ** De gemienten [[Giessenlaanden]] en [[Möllenweard|Meulenweerd]] hebben in november 2016 besleuten te fuseren. De fusie zal 1 jannewaori 2019 plakvienen.<ref>[http://www.rd.nl/vandaag/binnenland/raden-molenwaard-en-giessenlanden-stemmen-in-met-fusie-1.1353270 Raoden Meulenweerd en Giessenlaanden stemmen in mit fusie] ''Reformatorisch Dagblad'', 23 november 2016</ref> ** In de [[Hoeksche Weerd]] worden al enige tied diskussies voerd over n herindieling tussen de gemienten [[Binnenmaas]], [[Kromstrien]], [[Korendiek]], [[Oold-Beierlaand (gemeente)|Oold-Beierlaand]] en [[Strien]]. Naodat disse gesprekken niks opleverden het de perveensie Zuud-Hollaand de regie overneumen.<ref>[http://www.rijnmond.nl/nieuws/136861/Provincie-neemt-regie-over-bij-fusie-Hoeksche-Waard Perveensie nemt regie over bi'j fusie Hoeksche Weerd] ''RTV Rijnmond'', 7 jannewaori 2016</ref> In febrewaori 2017 besluten Perveensiaole Staoten over de fusie. Laeter dat jaor moeten de Eerste en Twiede Kaemer de knope deurhakken. De fusiegemiente Hoeksche Weerd zol dan per 1 jannewaori 2019 n feit wezen moeten.<ref>[http://www.ad.nl/hoeksche-waard/hoeksche-waard-in-2019-al-een-gemeente~ab10f591/ Hoeksche Weerd in 2019 al ien gemiente], ''Algemeen Dagblad'', 20 jannewaori 2017</ref> == Rifferensies == <references/> == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.dans.knaw.nl/content/categorieen/publicaties/dans-data-guide-2 Repertorium van Nederlaandse gemienten vanof 1812] * [http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/methoden/classificaties/overzicht/gemeentelijke-indeling/2013/default.htm CBS: gemientelike herindielings en naemswiezigings sund 1995] * [http://home.wxs.nl/~pagklein/gemhis.html Gemientelike en perveensiaole saemenvoegings, herindielings en naemswiezigings sund 1999] {{Dialekt|stl||Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Nederlaand]] qre2ha2w6lqeyuvmgvvkvcn4v8ejjqy 0 20010 269658 269631 2013-08-21T21:09:07Z Droadnaegel 1133 A'j n mal anmaakt, kö'j m gebroeken deur {{malnaam|..}} met de juuste parameters an te ropen, neet de maltekst kopieren, anders kö'j de mal neet meer sentraal veraanderen. wikitext text/x-wiki {{Infobox rivier | ofbeelding = River Dart.jpg | onderschrift = n River Dart | heugte = 450 m (West Dart) en 510 m (East Dart) | lengte = | verval = | bron = [[Dartmeet]] | oetmönding = Engels Kanoal | laand = Englaand | proveensie = Devon | staeden = Dartmouth | ofvleujing = | ziejrivieren = | ofbeelding2 = | caption2 = | vootkop = }} n '''River Dart''' is nen [[revier|stroom]] in [[Devon]], [[Englaand]] woarvan de [[kwel|kwelle]] öp [[Dartmoor]] leg en geet biej [[Dartmouth]] n zea in. ==Noam== n Noam kömp woarskienlik van t [[Brytonies]] en beteknt "''stroom woar eakebeume greujt''" ömdet de euver van t loager-lean deil dichbegreujd was met [[eek|eakebösse]]. Vreuger wörn n noam ok wa as "''Darant''" skreawn. ==Loop== [[Ofbeelding:Dart at Salmon leap 2.JPG|250px|thumb|right|[[Vistrappe]] biej [[Buckfastleigh]].]] [[Ofbeelding:Dartmouth Kingswear Castle.jpg|250px|thumb|right|Kastealn van Dartmouth en Kingswear.]] [[Ofbeelding:AfterDartmeet.jpg|250px|thumb|right|Biej Dartmeet.]] n Stroom begön as twea aparte oftakkign (n [[East Dart]] en n [[West Dart]]) dee samnkömp biej [[Dartmeet]]. De päde laanks disse streume geft goode waandelleanheadn en d'r bint n antal kleaine [[woaterval|woatervälle]]. De streume hebt n antal [[clapperbrögge|clapperbrögn]] dee d'roawerhenne goat, woarvan de bekantste biej [[Postbridge]] leg. Noade't Dartmoor oetgeet, geet n Dart zuudwestwöarts laanks [[Buckfast Abbey]] en deur [[Buckfastleigh]], [[Dartington]] en [[Totnes]]. Biej Totnes woar n 17n-joarhönnerde [[stuwe]] leg, geet n stroom t getiedngebeed in, en d'r bint vanof doar ginne brögn oawer n stroom henne mear. n Pöntskn geet oawer n stroom biej t dörpskn [[Dittisham]] noar n oarn kaant. t Dart-[[estuoarium]] is ne grötte [[ría]] en is populair biej zeailern. t Dorp [[Kingswear]] en t städskn [[Dartmouth]] legt an de eust- en westkaantn van t estuoarium en bint met mekoar in verbeendige bracht met twea voortuugepönte en nen vootgängerspont. In Dartmouth leg ok nen haawn. n Ingang in n stroom vanof zea is an beaide kaantn met klifn bedekt. An n eustkaant leg [[Kingswear Castle]] gansk dich laanks n woaterraand en an n westkaant leg [[Dartmouth Castle]] öp zeanivoo. Vreuger harn de twea kastealn ne kettige oawer de breadte van t estuoarium dee zee biej [[skemer|zönsönnergang]] oetdöa zoodet viejaandlike skeepn nich n haawn anvaln könn. ==Oawerwegn== De ría de't estuoarium van n Dart vörm is deep en hef steale wälle woardeur t slim veur verkear is. Beneajn Totnes bint ginne brögn. Biej n stroommoond höl t de samnleawign van Dartmouth en Kingswear oet mekoar. D'r bint veurstelle wes öm hier ne brögge near te pleurn, moar det döa oetendlik nich kömn. In ploatse d'rvan bint d'r noe drea pönte woar iej n stroom oawerstekn könt. Önnevear 4 km streumöpwöarts van Dartmouth he'j n Greenway Ferry biej [[Dittisham]]. Wier 8 km streumöpwöarts leg Totnes, woar twea verkearsbrögn, ne spoorbrögge en ne vootgängersbrögge oawer n stroom hennegoat. ==Literatuur en folklore== The Weaver Twins from Stoke Gabriel wrote a song entitled, "Dart". The music video was filmed along the river and has been featured on Radio Caroline television. n Dart makket völle folklore öp Dartmoor, woar d'r n tradisjoneal respekt en aangst veur besteet - de wöater könt zear plötslig zear heug goan deurde't reagnt hef öp Dartmoor. Hierdoor is t riempskn öntstoan: "''River of Dart, Oh River of Dart! Every year thou claimest a heart!''" In [[1951]] is d'r deur [[Ruth Manning-Sanders]] n book oetbrach oawer n stroom en zinne skiednisse met n noam "''The River Dart''". De Engelse dichteresse [[Alice Oswald]] skriefn t dicht ''Dart'' ([[2002]]), det n T. S. Eliot-pries kriegn. The Weaver Twins van [[Stoke Gabriel]] skriewn n verskn oawer n stroom met n noam "''Dart''". [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Stroom in Englaand]] 9xopayakyutaqdeju87kszkoei2uq6k 0 20011 269240 2013-08-08T15:32:51Z AnnaOurLittleAlice 10071 deurverwiezing naor [[East Dart River]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT: [[East Dart River]] nult2z5vlw1j8v9yzi87evd7o32o5m5 0 20012 269241 2013-08-08T15:33:11Z AnnaOurLittleAlice 10071 deurverwiezing naor [[West Dart River]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT: [[West Dart River]] omlhw16x56j42txzjjd61uh8zb39ji7 0 20013 269463 269242 2013-08-13T15:37:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:River Swincombe - geograph.org.uk - 1500935.jpg|250px|thumb|right|n River Swincombe net veurbiej Foxtor Mires.]] n '''Swincombe''' is nen ziejstroom van n [[West Dart River]] öp [[Dartmoor]] in [[Devon]], [[Englaand]]. t Begön ten zuudeustn van [[Princetown]] en ström 2 km noar t zuudeustn öp [[Foxtor Mires]] an, woar t noar t neurdeustn geet öm met n West Dart biej [[Hexworthy]] [[samnloop|samn te goan]]. De earste 2 km stoat ok wa bekant as '''Strane River'''. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Stroom in Englaand]] ny9qlyz4xb8qpif3524866i1c3m2qzc 0 20014 269412 269247 2013-08-12T21:27:42Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Overzicht, dorpsplein ook wel dorpsbrink - Orvelte - 20420088 - RCE.jpg|250px|thumb|right|Dörpsbreenk van [[Orvelte]] woaroawer steann lean bint.]] [[Ofbeelding:StAnth Brink2.JPG|250px|thumb|right|''De Brink'' in [[Sint-Anthonis]].]] n '''Breenk''' is n los stök laand in n [[dorp]] öp de zaandgreunde van [[Neerlaand]] en doarboetn. Noe-an-n-dag bint völle breenke öm-vörmd tot pliene in n dorp, det mangs besteet oet gras en beume. ==Öntwikkelige== n Breenk is van eurspröng de broeksploatse van boern woar t vea verzammeld wörn, öm van doar as kudde noar de gemeanskoplike weaiegreunde te goan. n Breenk lea dan ok aajt an n raand van t dorp (vergeliek t me't [[Engels|Engelse]] ''brink'' = raand). D'r bint zoowa gemeanskoplike breenke as breenke dee alleannig biej eane boerderiej hörn. In n nieje tied wörn d'r mear hoeze baawd reund n breenk woardeur de breenke steads manger in de dörpe lea. Öp völle breenke leg d'r teagnweurdig stean in ploatse van gras en wör n breenk mangs as dörpsplien met vea- en geudrenmärkte broekt. Dörpe met nen breenk wört ok wa breenkdörpe nöamd. ==Regionoale nöame== Regionoal hef t fenomeen van n breenk verskilnde nöame. n Term ''breenk'' zölf wör broekt in [[Dreante]], [[Oaweriessel]], [[Gelderlaand|Gellerlaand]] en [[Noord-Hollaand]], tarwiel in [[Noord-Braobant|Noord-Broabant]] zee earder ''plaetse'' öf ''heuvel'' zegt. ==Mythevörmige== In t reseante verleadn deankn zee det mangn nen breenk in de vreuge Mirrejoarhönnerdn an-legd was. Doarömme kriegn zee ok wa n noam ''Frankiesn Dreahook'', nöamd noar t völk det toon deile van Zuud-Neerland bevölkn. Veura arkeologies önnerzook hef oetweasn det völle breenke nich older bint as de loate Mirrejoarhönnerdn öf zölfs n niejn tied. In t val van de Frankiese Dreahook is dös historiese mythevörmige te veendn. In de vreuge Mirrejoarhönnerdn lean de pläkke met öare boernbroekploatsn ok öp ne oare lokoasie in t laandskop. ==Zee ok== [[Ofbeelding:Panorama Dwingeloo Brink 20070721.jpg|750px|thumb|Dörpsbreenk van [[Dwingel]] met n meziekkoopel en de olde [[dobbe]] "de Riete".]] *[[Meent]] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Eerdwetenschoppen]] siba6efz59i7xkl7u6lj8ibp8bahf8u 0 20015 270149 269413 2013-09-05T09:04:46Z Jafeluv 3835 fix link wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Fjaðrárgljúfur-1.JPG|250px|thumb|right|n Fjaðrárgljúfur-kloof.]] [[Ofbeelding:Fjaðrárgljúfur-2.JPG|250px|thumb|right|n Fjaðrárgljúfur-kloof.]] '''Fjaðrárgljúfur''' ([[Internasjonaal Klaankenskrift|IPA]]: ˌfjɑðrau̯rˈlʲuvʏr) is nen [[kloof]] in zuudoost [[Ieslaand]]. t Is önnevear 100 m deep en 2 km lang, en n [[Fjaðrá]] ström d'r deurhenne, den loater in n [[Skaftá]] oetmönd. t Leg vlokbiej de [[Þjóðvegur 1]], nich zoo wied van t [[dorp|dörpskn]] [[Kirkjubæjarklaustur]]. n Fjaðrárgljúfur is nen greunn, indrukwekndn kloof. t Löp deur hyaloklasties (zaacht granulair) gesteante woarinne zich löage met lava en oare seurte intrusies zitt. t Geheal is önnevear 2 miljoon joar lean öntstoan. Toon n ieskap zich an t end van n iestied trögtrökn, öntstoan d'r an n anvang kloof van noen n deep meer in n deur nen [[gletjser]] oet-sleepn [[dal]]. Me't vearer smealtn van n trögtrekndn gletsjer wörn d'r steads mear ofval noar t meer bracht, woardeur dis zich met sedimeant gung vuln. t Resultoat was det d'r nen krachtign woaterstroom oe't meer in gangs zet wörn den n ofsloetnde steanloag en n zaachtn hyolaklastiese loag d'rveur vearer erodearn. Oetendlik wörn ok t sedimeant in t vulde dal weg-sleatn en nömn n woaterstroom langzoam of tö't nivoo van noe. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategrie: Dal in Ieslaand]] hl13sf06816d6zzesopwmcwuudbyfab 0 20016 271136 271135 2013-11-10T21:29:08Z Droadnaegel 1133 ne wegge is nen krintenstoete, nen weg kö'j op veuren. wikitext text/x-wiki {{Infobox weg in laand | naaminlaandssproak = Þjódvegur 1 | naam = Hringvegur | ofbeelding wegnummer = ISL 1.svg | ofbeelding trajekt = [[Bestaand:Route1, Iceland.png|264px|trajekt]] | onderschrift = | laand = [[Ieslaand]] | regio = [[Höfuðborgarsvæðið]], [[Vesturland]], [[Vestfirðir]], [[Norðurland vestra]], [[Norðurland eystra]], [[Austurland]], [[Suðurland]] | lengte = 1340 | tusken = | ofbeelding2 = 2006-05-23 15-27-13 Iceland Suðurland Kálfafell.jpg | onderschrift2 = De Hringvegur vlokbiej Lómagnúpur in Suðurland | vootkop = | voot = }} '''Þjóðvegur 1''' öf '''Hringvegur''' ([[Tweants]]: ''Laandswegge 1'' öf ''Reengwegge'') is ne nasjonoale stroate in [[Ieslaand]] det roond t heale [[eilaand|eailaand]] geet en de dichstbevölkte deile van t laand verbönd. De tötoale längte is 1,339 km. n Antal van de bekantste pläkke in Ieslaand, zoo-as n [[Seljalandsfoss]], [[Skógafoss]] en [[Jökulsárlón]] ligt laanks de wegge. n Sirkel was dich-moakt in [[1974]] öm de 1100-jöarig anweazigheaid van menksn öp t eailaand te viern. Ok is n deil van de wegge de laangste brögge van Ieslaand oawer n [[Skeiðará]]. ==Karäkteristiekn== Veur biejnoa zinne heale längte is de wegge twea löane bread met eann loan elke richtige oet. Woar t deur gröttere städskns geet kö't antal löane vergröt wörn; ok is dit zoo in n [[Hvalfjörður-tunnel]]. De measte kleainre brögn hebt moar eann loan en bint moakt van holt öf stoal. De wegge is veur t grötste deil asfalteard, moar d'r bint nöch aajt stökke in t eustn woar d'r greend leg. Öndaanks de't asfalteard is bint d'r nöch aajt stökke moakt in de jöare [[1940]] woar d'r gevöartn bint as bleende böchte en bleende heuweln, brögn met moar eann loan, en smalle [[bergpas|bergpässe]]. A't weenter is könt iezige wegn en skerpe weendn t ok gevoarlik moakn. De maximumvlöksheaid öp t grötste deil van de wegge is 90 km/u. ===Gevöare=== Þjóðvegur 1 geet oawer n [[Skeiðarársandur]], nen plak woar nen gletsjer smölt woardeur t moakn van wegn doar meujlik is. Ok is d'r öp dissen plak mangs öntplöffign tiedns oetbarstign van n [[Grímsvötn]]. Brögn en oare stökke van de wegge mött oft herbaawd wörn deur disse oetbarstign. ===Verkear=== Verkear öp de wegge verskilt per lokoasie: in en biej [[Reykjavík]] is t antal voortuugn öp de wegge önnevear 5.000-10.000 per dag, moar öp de stökke dee't wiedst van de gröttere städskns leg kö'j meender as 100 voortuugn per dag zeen. De Ringwegge is populair met toeristn an-zee't t grötste deil van t laand berik en mangn nen interssantn plak d'r dreks an leg. t Is aajt nen populairn tour wes veur Ieslaandse femilies moar de loatste jöare is t ok populair wörn met boetnlaanders dee öf nen autoo huurt öf met n pont biej [[Seyðisfjörður]]. ==Seksies== [[Ofbeelding:Route 1, East Iceland.JPG|300px|thumb|right|Hringvegur in Oost-Ieslaand.]] De wegge hef völle verskilnde nöame deur t laand henne. In t tabel hierönner zee'j de nöame van de wegn met de klokke met vanoet Reykjavík. {| class="wikitable" ! style="width:150px" | Noam ! style="width:200px" | Lokoasie |- |Vesturlandsvegur |Oost-Reykjavík noar [[Borgarnes]] |- |Borgarbraut |Borgarnes |- |Hringvegur |Borgarnes noar Noord-Akureyri |- |Hörgárbraut |[[Akureyri]] |- |Glerárgata |Akureyri |- |Drottningarbraut (veur n deil) |Akureyri |- |Hringvegur |Zuud-Akureyri noar n kroezige biej [[Höfn]] |- |Suðurlandsvegur |Neurdn van Höfn noar [[Hella]] |- |Suðurlandsbraut |Van Hella noar Eust-Selfoss |- |Austurvegur |[[Selfoss]] |- |Suðurlandsvegur |Van Selfoss noar Oost-Reykjavík |- |} ===Wichtigste verbeendign=== Þjóðvegur 1 hef n antal brögn en n kleain antal tunneln. De grötste tunneln bint: *[[Hvalfjörðurgöng]] *[[Almannaskarðsgöng]] *[[Vaðlaheiðigöng]] ==Liste van pläkke laanks de wegge== *[[Reykjavík]] *[[Mosfellsbær]] *[[Grundarhverfi]] *[[Borgarnes]] *[[Bifröst]] *[[Brú]] *[[Blönduós]] *[[Akureyri]] *[[Reykjahlíð]] *[[Egilsstaðir]] *[[Breiðdalsvík]] *[[Djúpivogur]] *[[Höfn]] *[[Kirkjubæjarklaustur]] *[[Vík í Mýrdal]] (''Vík'') *[[Skógar]] *[[Hvolsvöllur]] *[[Hella]] *[[Selfoss]] *[[Hveragerði]] == Gallery == <gallery> Image:Hringvegur in Borgarfjörður.jpg|n Typies veurbeald van n stök wegge biej [[Borgarfjörður]] Image:South back down the ringroad. Holtavörðuheiði, November 21 10-45.jpg|Öp t zuudlike deil van de Reengwegge :op Holtavörðuheiði tuskn[[Bifröst]] en [[Brú]]. November 2007 Image:Vatnsskarð weather station.jpg|n Stoatus van de wegge wört bekekn via n systeam van weerstasjons en webcams, zooas dis hier biej n Vatnsskarð-pasImage in t neurdn van Ieslaand. Image:Kilometerschild Hringvegur.JPG|Ofstaandnbord (richtige t zuudn) biej [[Egilsstaðir]]. File:Route 1, Iceland.JPG|Brögge. File:Route 3, Iceland.JPG|Brögge. </gallery> [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Weg in Ieslaand]] qovwygsnz87jkfb9bis1x9l6pazvu34 0 20018 269261 2013-08-09T11:20:02Z AnnaOurLittleAlice 10071 deurverwiezing naor [[Reykjavik]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT: [[Reykjavik]] aqra0c07ooy7g4mfx0nyyk06499iiyo 0 20019 269453 269262 2013-08-13T15:35:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Rangarthing ytra map.png|300px|thumb|right|Lokoasie van de gemeante in Ieslaand]]. [[Ofbeelding:Town of Hella.jpg|300px|thumb|right|t Städskn Hella.]] '''Hella''' is n kleain städskn in t zuudlike deil van [[Ieslaand]] an de euver van t [[revier|streumskn]] [[Ytri-Rangá]] en hef, in [[2011]], 781 inwönnern. t Leg 94 km ten eustn van [[Reykjavík]] laanks n [[Hringvegur]] tuskn [[Selfoss]] en [[Hvolsvöllur]]. ==t Städskn== n Noam van t städskn kömp van de grötte dee laanks n stroom ligt. Menskn zegt det d'r vreuger [[Ierlaand|Ierske]] mönnikn wönn toon de earste menskn ankömn. Net zoo-as in oare deile van t laand bekömt t toerisme nen wichtige inkömstnsektor. n [[Vulkaan]] [[Hekla]] leg vlokbiej, dös t is möglik öm veur n dägskn doarhenne te waandeln. Ok bint der exkursies noar oare toeristnpläkke zoo-as [[Landmannalaugar]] öf [[Þórsmörk]]. Hella wörn baawd in [[1927]] wannear Þorsteinn Björnsson nen weenkel biej de brögge oawer n Ytri-Rangá in t laand van [[Gaddstaðaflatir]] baawn. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Ploats in Ieslaand]] g09r5sgxhuw1w3ydppmwmjh71bq6ltj 14 20020 269486 269263 2013-08-13T15:48:55Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie: Ieslaand]] kmp63lx0revghrrvcnavxcmu4v19qhl 0 20022 269271 2013-08-09T18:26:02Z AnnaOurLittleAlice 10071 deurverwiezing naor [[Þjóðvegur 1]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT: [[Þjóðvegur 1]] kgc31ytdadp23gqgaur3xvln2uyutkg 0 20023 269415 269317 2013-08-12T21:42:46Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Almannaskardsgöng.JPG|250px|thumb|right|Zuudlike ingang van n Almannaskarðsgöng.]] [[Ofbeelding:2008-05-23 20 Skarðsfjörður.jpg|250px|thumb|right|Almannaskarð-bargpas.]] n '''Almannaskarðsgöng''' is nen [[tunnel]] öp de [[Hringvegur]], dichbiej [[Höfn]] (Hornafjörður) in [[Austurland]] in Oost-[[Ieslaand]]. n Tunnel is exakt 1312 m lang (moar t bördskn rönd t of noar 1300) en was lös-doan öp 24 junie [[2005]]. n Tunnel geet önner n smaln en steailn Almannaskarð-[[bargpas]], tuskn [[Hornafjörður]] en [[Lón]]. n Pas is nöch steads toogänklik in n zommertied en d'r is ne parkearploatse met n praachtig oetzich. Tiedns n weentertied mötn de wegge slötn wörn ömde't mangs sneejn, woardeur t verkear blokkeard wörn noar en van t eustn van Ieslaand, dös zee vängn an nen niejn tunnel te baawn in moart [[2004]] en was endigd in oktober van t zölfde joar. n Tunnel geet deur zoo ne 1150 m van soliedn rots en 162 m deur sement, woardeur de tötoale längte 1312 wört. De wegge is twea löane bread, moar d'r bint ok drea inhoallöane in n tunnel veur noodverkear. n Zuudingang leg 39 m boawn N.A.P. en n noordingang 82 m boawn N.A.P., wat t gradiënt 4,6% makket. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Tunnel in Ieslaand]] t8mykaxeoehbdua83t5y96oka9y7mnc 14 20024 271138 269491 2013-11-10T21:30:28Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Kategorie: Weg in Ieslaand]] sso7aukp4e78y9lx5o3lw73s95288xi 0 20025 269416 269277 2013-08-12T21:47:01Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Junction and farmstead of Brú.jpg|250px|thumb|right|Brú.]] '''Brú''' is n [[noaberskop|boerderiejnnoaberskop]] en weggekroezige in Neurdwest-[[Ieslaand]] in [[Vestur-Húnavatnssýsla]]. t Hef n gasstasjon en n gästehoes. t Leg öp t zuudlike peunt van [[Hrútafjörður]] woar n [[Hrútafjarðará]] zinn estuoarium in n [[Atlantiesn Oseaan]] hef. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Ploats in Ieslaand]] akdmdh675iedbdnjg064cbolqa817ed 0 20026 269417 269280 2013-08-12T21:50:29Z Droadnaegel 1133 Zeet: [[Wikipedie:Praothoek#Kattegerie_.2F_Kategorie]] wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Djupavogshreppur map.png|250px|right]] [[Ofbeelding:Djupivogur-iceland.jpg|250px|thumb|right|Oetzich öp Djúpivogur.]] '''Djúpivogur''' is n kleain städskn en ne gemeante ('''Djúpavogshreppur''') det öp n [[skiereilaand|skiereailaand]] in Oost-[[Ieslaand]] vlokbiej t [[eilaand|eailändskn]] [[Papey]] en laanks n [[Berufjörður]]-[[fjord]]. In [[2011]] wönn d'r 352 menskn. t Städskn is bekant in Ieslaand ömdet doar n heugstn temperoatuur eujt metn in Ieslaand is wes, noamlik 30,5 °C in junie [[1939]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Ploats in Ieslaand]] gt2ehsaa33zvrj5ed4oyr9pbh57fged 0 20027 270150 269418 2013-09-05T09:04:48Z Jafeluv 3835 fix link wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Church of Skogar.JPG|250px|thumb|right|Kärksn van Skógar.]] [[Ofbeelding:Kvernufoss.JPG|250px|thumb|right|n Kvernufoss.]] '''Skógar''' ([[Internasjonaal Klaankenskrift|IPA]]: skou.ar), wat letterlik ''bösse'' beteknt, is nen kleain [[dorp|dörpskn]] met önnevear 25 inwönnern an n zuudkaant van n [[Eyjafjallajökull (gletsjer)|Eyjafjallajökull]]-[[gletsjer]], in de gemeante [[Rangárþing eystra]]. t Gebeed steet bekant veur zinn woaterval, [[Skógafoss]] in n [[Skógá]], det 60 m heugn is en önnevear 5 km van Skógar of leg. Biej Skógar is n völksmuseum, Skógasafn, det dägliks lös is deur t joar henne. Nich verre van Skógar leg n [[Kvernufoss]]-woaterval. Vearder streumöpwöarts ligt ök völle spektakulaire woatervälle. A'j roondklimt in t böskn achter de olde skoole kö'j ruïnen van olde boerderiejn veendn. De [[oetbarstign van n Eyjafjallajökull 2010|oetbarstige van n Eyjafjallajökull in 2010]] hef n gröt effekt had öp t dörpskn. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Ploats in Ieslaand]] 0bxazcob9plmeoxusr9lllf80orci2b 0 20028 269458 269283 2013-08-13T15:36:16Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kvernufoss.JPG|250px|thumb|right|n Kvernufoss.]] n '''Kvernufoss''' is nen önnevear 50 m heugn woaterval in t zuudn van [[Ieslaand]] lichlik ten eustn van t plöatskn [[Skógar]]. n [[Kverná]]-[[revier|stroom]] hef zinn eurspröng in n [[Eyjafjallajökull (gletsjer)|Eyjafjallajökull]]-[[gletsjer]], ström oawer n raand van nen klif den vreuger de kösteliende van Ieslaand was, en väl in nen kleainn [[kloof]] öp n groond an. Noadet disse kösteliende zich deur t ömheugriezn van Ieslaand in n loatstn [[iestied]] trög-trökn had (dee leg noe önnevear 5 km vearderöp), bliefn de kliffe aachter en vörmt noe samn met de bärge d'raachter de greanzn tuskn t loagland en de heuglaandn. Önnevear 1 km noar t westn leg n bekäntere [[Skógafoss]]-woaterval. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Woaterval in Ieslaand]] 01zpcq0vxss3whtv0on42pxf8hh2mjd 0 20029 269473 269318 2013-08-13T15:38:47Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Skogafoss from below.JPG|250px|thumb|right|[[Skógafoss]].]] [[Ofbeelding:GothafossOverview.jpg|250px|thumb|right|[[Goðafoss]].]] [[Ofbeelding:Haifoss fall in Iceland 2005.JPG|250px|thumb|right|[[Háifoss]].]] [[Ofbeelding:2008-05-24 22 Svartifoss.jpg|250px|thumb|right|[[Svartifoss]].]] De '''[[woaterval|woatervälle]] van [[Ieslaand]]''' beheurt deur öare verskeaindheaid en skoonheaid töt de netuurwöndern van Ieslaand. Deur nen klimoat met völn neaderslag (reagn en sneej) vörm Ieslaand ne goode ömgeffige öm woatervälle te moakn.' De bekantste Ieslaands woatervälle bint: *[[Æðarfossar]] *[[Aldeyjarfoss]] *[[Barnafoss]] *[[Brúarárfoss]] *[[Dettifoss]] *[[Drífandi]] *[[Dynjandi]] *[[Englandsfoss]] *[[Fardagafoss]] *[[Faxi]] *[[Fossárfoss]] *[[Gjáin]] *[[Gljúfurárfoss]] *[[Gljúfursárfoss]] *[[Glymur]] *[[Goðafoss]] *[[Gullfoss]] *[[Hafragilsfoss]] *[[Háifoss]] *[[Hengifoss]] *[[Hjálparfoss]] *[[Hólmskelsárfoss]] *[[Hraunfossar]] *[[Írárfoss]] *[[Kirkjufellsfoss]] *[[Klukkufoss]] *[[Kringilsárfoss]] *[[Laxfoss (Grímsá)]] *[[Laxfoss (Norðurá)]] *[[Litlanesfoss]] *[[Merkjárfoss]] *[[Naustárfoss]] *[[Ófærufoss]] *[[Öxarárfoss]] *[[Rjúkandafoss]] *[[Sauðárfoss]] *[[Selfoss]] *[[Seljalandsfoss]] *[[Skiptárfoss]] *[[Skógafoss]] *[[Stjórnarfoss]] *[[Svartifoss]] *[[Svöðufoss]] *[[Systrafoss]] *[[Þjófafoss]] *[[Þórðarfoss]] *[[Þórufoss]] *[[Tröllafoss]] *[[Tröllafossar]] *[[Tröllakonuhlaup]] *[[Urriðafoss]] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Woaterval in Ieslaand]] jjarttrm7fy4re7rqh87pi76tlir8bv 14 20030 282595 269496 2015-06-16T10:42:55Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Kategorie:Woaterval in Ieslaand]] herneumd naor [[Kategorie:Waterval in Ieslaand]]: woater he'w neet. water wal. wikitext text/x-wiki [[Kategorie: Woater in Ieslaand]] jfm3z61x6u5cqsy9qb4ul67udl4tay1 0 20031 282614 282602 2015-06-16T10:51:49Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Faxi 2006.JPG|250px|thumb|right|n Faxi a't reagnt.]] Den '''Faxi''' öf '''Tungufoss''' is nen [[woaterval|waterval]] in et zuden van [[Ieslaand]]. Den Faxi lig in n [[Tungufljót]], den zinne [[kwel|welle]] in t [[Sandvatn]] hef, een meerken op et zuudn van den [[Langjökull]]-[[gletsjer]]. Den stroom moondt oeteandelik oet in den [[Hvítá]], den as langs [[Selfoss]] löp. In den Faxi lig ne [[vistrappe|zalmtrappe]]. Det maakt et veur [[zalm|zalmen]] lechter um stroomopwearts te goan, moar ze broekt et mer weanig. Den Faxi leg ongevear 12 km op et zuden van den [[Gullfoss]] en 8 km van [[Skálholt]]. Den Faxi lig kort an den weg, mer is vanof doar nich zichboar. Een greendweggeken leaidet der hen. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Waterval in Ieslaand]] 2xflr1uni57sxo6lt4l3pvpsth3yh2b 0 20032 282615 282603 2015-06-16T11:25:06Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Fossárfoss.JPG|250px|thumb|right|n Fossárfoss.]] n '''Fossárfoss''' (watervalrivierwaterval) is nen [[waterval]] in et zuudoosten van [[Ieslaand]]. Den [[Fossá]] hef zinne [[welle]] in de bargen op et westen van den [[Berufjörður]] en et kolde, healdere water moondet oeteandelik in den [[Fossárvík]] (watervalrivierbaai) oet. Nen kleanen stealen weg geet noar den woaterval. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Waterval in Ieslaand]] a2gl4bjgui1w19bzgm3amjc75v0gg7h 0 20033 282616 282604 2015-06-16T11:38:24Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Gjáin.JPG|250px|thumb|right|Gjáin.]] Den '''Gjáin''' (letterlik: ''n kloof'') is een [[dal]] met völle kleaine [[woaterval|watervällekes]], meerkens en [[vulkaan|vulkaniese]] struktuurn (basaltformasies). Et ligt, net as den [[Háifoss]], in et zuden van [[Ieslaand]]. Et ligt een half uur waandelen van de historiese boerderiej ''Stöng'' of. Disse boerderiej is lange leden noa ne oetbörsting van den vulkaan [[Hekla]] deur as bedölven wörden en verweust, moar nog nich zo lange leden opknapt. Den Hekla is vanof disse plaatse good te zeen. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Waterval in Ieslaand]] 2xo1nvp9hyfrng9leg0s6yyi9a04re3 0 20034 282643 282611 2015-06-19T13:39:11Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Oexarafoss.jpg|250px|thumb|right|Öxarárfoss.]] Den '''Öxarárfoss''' (Aksrivierwaterval) is nen 20 m hogen [[woaterval|waterval]] in [[Ieslaand]] in et Nasjonale Park [[Þingvellir]]. Den waterval lig in den [[revier|stroom]] [[Öxará|Öxará.]] De löppe van dissen stroom is woarskienlik kunstmoatig verlegd um den waterval te maken, um jöarlikse biejeenkomsten van de Ieslaanders meugelik te maken en um et gebeed meuier te maken. In een deep deel van den stroom kort noa den waterval, den [[Drekkingarhylur]], wörden töt den anvang van et 18de joarhonnerd vrauwleu dee bepoalde misdöade doan hadden, in nen toeten stökken en verdreunken. Den Öxará moondet oet in et [[Þingvallavatn]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Waterval in Ieslaand]] mhcoqoyzqmw7xa3wfs56pazbql0hikj 0 20035 282641 282609 2015-06-19T13:00:18Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Írárfoss.JPG|250px|thumb|right|Írárfoss.]] Den '''Írárfoss''' is nen kleainen [[woaterval|waterval]] in et zuden van [[Ieslaand]]. Den [[Írá]] hef zinne [[kwel|kwelle]] in den [[Eyjafjallajökull (gletsjer)|Eyjafjallajökull]]-[[gletsjer]] en keump oet in et [[Eyjafjalladjúp]] (Eailaandbargerdeep). Ongevear 10 km noar et westen lig den bekeanderen [[Seljalandsfoss]]-waterval. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Waterval in Ieslaand]] tmy7il2450bvj7n1tua6a276dk81q80 0 20036 282621 282608 2015-06-16T13:58:41Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki Den '''Hraunfossar''' (''lavawatervälle'') an den [[Hvítá (Borgarfjörður)|Hvítá]] (''Witten Stroom'') in et wesetn van [[Ieslaand]] is nen riegel van [[waterval|watervälle]]. Oawer nen ofstaand van 900 m liekt völle rivierkes vanoet et [[lava]] van et lavaveald [[Hallmundarhraun]] in den [[revier|rivier]] te streumen. Dit lavaveald ontsteund deur ne oetbörsting van nen [[vulkaan]] den as rechtvoort onner den [[Langjökull]]-[[gletsjer]] lig. Umdet et lava poreus en waterdeurloatend is en op harten en zachten onnergroond lig, streumt smeeltwater en reagenwater tusken et lava en den harten onnergroond noar eunteren, tötdet et bie den Hvítá ''oet den wal kömp''. Den Hraunfossar lig vlakbie [[Húsafell]] en [[Reykholt]]. Den lavagrot [[Víðgelmir]] is ok kortbie. Iets wiedter stroomopwearts lig nen annern waterval, den [[Barnafoss]]. [[Ofbeelding:Pano Hraunfossar.jpg|750px|thumb|centre|Hraunfossar.]] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Waterval in Ieslaand]] dcnkxq2wk1krchhgvk5eps4esgh7mq4 0 20037 282626 282598 2015-06-16T15:07:15Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:AEdarfossar.JPG|250px|thumb|right|De Æðarfossar.]] De '''Æðarfossar''' bint een antal [[woaterval|watervälle]] in et noorden van [[Ieslaand]]. Een stuksken op et zuden van [[Húsavík]] vleuit den oet et [[Mývatn]] ofkömstigen [[Laxá]] (''zalmrivier'') en de [[Mýrarkvísl]] (''zompebekke'') samen. Een poar kilometer met den stroom met vaalt et water in dree bie mekoar kommende watervälle noar dealten en streumt oeteandelik langs den [[Ærvík]] in den [[Skjálfandi]]. Der kan hier good op [[zalm]] visket worden. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Waterval in Ieslaand]] 9en4566kh4qfltuguvq4r9zuthz35u7 0 20038 284972 282597 2016-06-25T14:03:39Z MaxDel 13220 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Aldeyjarfoss.jpg|250px|thumb|right|Aldeyjarfoss.]] n '''Aldeyjarfoss''' is nen [[waterval]] in et noorden van [[Ieslaand]]. Hee lig an de [[Sprengisandur]], nen weg den as kats deur de binnenleande van Ieslaand geet. Den [[Skjálfandafljót]] vaalt hier oawer ne heugte van 20 meter noar dealten en kömp noa ongevear 30 km biej den grötteren [[Goðafoss]] oet. Ongevear 100 m terugge ligt den [[Ingvararfossar]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Waterval in Ieslaand]] bh4izcsf443dit6we3ztekbp812ku2u 0 20039 282624 282612 2015-06-16T14:39:04Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:2008-05-24 22 Svartifoss.jpg|250px|thumb|right|n Svartifoss.]] Den '''Svartifoss''' is nen [[waterval]] in et Nasjonale Park [[Skaftafell]] in et zuden van [[Ieslaand]]. Hee is umgevven deur poers van zwart [[basalt]]steen, woarvan as ok den naam kömp: ''zwarten waterval''. De zesheukige basaltpoers bint ontstoan deurdet [[lava]] onmeundig laankzaam ofkoelden, zodet et smeultene gesteente kristalliseren kon. Disse poers hebt Ieslaandse [[architekt]]en, zo as [[Guðjón Samúelsson]], biej öare ontwärpen broekt. ==Nen anneren Svartifoss== In et noorden van Ieslaand is der nog een klean watervälleken wat ok [[Svartifoss (Kollafjörður)|Svartifoss]] het. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Waterval in Ieslaand]] tjakuxz2mby8yxj2kf3gw3oxeonagdu 0 20040 269469 269306 2013-08-13T15:38:06Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Svartifoss-Kollafjörður2012.jpg|250px|thumb|right|Svartifoss.]] n '''Svartifoss''' is n kleain [[woaterval|woatervälskn]] in t neurdn van [[Ieslaand]]. In t [[Strandasýsla]] leg n [[Kollafjörður]], nen [[fjord]] woar n kleain [[revier|streumskn]] in oetkömp. n Ziejtäkskn doarvan kömp oe't [[Húsadalur]] en hierin leg t woatervälskn. Vanof de möndige van n fjord is n woaterval in de vearte zichboar en in vreugere tiedn wörn-e ok broekt deur vissern as richtigesboake. ==Nen oarn woaterval== In t zuudn van Ieslaand is d'r nen oarn, völle bekäntern woaterval den ok [[Svartifoss]] hett. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Woaterval in Ieslaand]] lxbqmon13pg9xez74jjohkju33oef29 0 20041 282599 282579 2015-06-16T10:44:38Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Barnafoss 2006.JPG|250px|thumb|right|Barnafoss.]] Den '''Barnafoss''' is nen [[waterval]] in et westn van [[Ieslaand]], n stuksken stroomopwearts van de [[Hraunfossar]]. Doar drok zich de [[Hvítá]] (''Witten stroom'') met daverend geweald deur nen smallen [[kloof]]. Den naam van den waterval, ''keenderwaterval'', keump oet ne [[sage]]. In vrogere tieden lea d'r biej den waterval ne natuurlike [[brugge]], woaroaver de leu oet de umgevving op de karke op an gungen. D'r zollen twee keender van disse brugge ofvallen en verdreunken wean, woarnoa de moor de brugge kapothöwwen hebben zol. Op de foto kö'j zeen det d'r nöch jummers ne natuurlike brugge is, woar as et water met völle lawoai onnerdeur streumt. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Waterval in Ieslaand]] isoflgoxyxjmevqo6ybzz7pb1tuvpqy 0 20042 269455 269323 2013-08-13T15:35:46Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hraunfossar-winter.JPG|250px|thumb|right|De [[Hraunfossar]] in n Hvítá a't weenter is.]] n '''Hvítá''' is nen 117 km längn [[revier|stroom]] öp [[Ieslaand]]. Öp Ieslaand bint d'r meardre streume met n noam [[Hvítá]] ([[Ieslaands]] veur ''Witn stroom''). Det kömp deurdet völle streume öp Ieslaand smöltwoater van [[gletsjer|gletsjern]] metnemn. Deur t sedimeant det d'r inzitt, hebt zee nen griezn töt mölkaachtign kleur. n Hvítá in t [[Borgarfjarðarsýsla]] is nen stroom in t westn van Ieslaand. n Stroom hef zinne [[kwel|kwelle]] in t [[Hallmundarhraun]] en pörs zich via n [[Barnafoss]] n stökskn de deepte in. n Stökskn streumofwoarts goat de [[Hraunfossar]] n stroom in. Doarnoa ström n stroom deur t [[dal]] [[Hvítárdalur]] öm oetendlik in n [[fjord]] [[Borgarfjörður]] oet te kömn. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Stroom in Ieslaand]] 5cotaz56ew1bv08c3rnp37ckw1ht6kc 0 20043 282623 282622 2015-06-16T14:00:50Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Haifoss fall in Iceland 2005.JPG|250px|thumb|right|Háifoss.]] Den '''Háifoss''' (''Hogen Waterval'') is met zinne 122 meter heugte enen van de heugste [[waterval|watervälle]] van [[Ieslaand]] (den heugsten is den [[Glymur]]. Hee lig vlakbie den [[vulkaan]] [[Hekla]] in et zuden van et [[eilaand|eailaand]]. Den [[Fossá]] kömp oeteandelik oet in den [[Þjórsá]], enen van de grötste, moar neet te bevoaren gletsjer-[[revier|rivieren]] van Ieslaand. Kort bie den Háifoss vaalt den 100 m hogen [[Granni]] de deepte in. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Waterval in Ieslaand]] 5i6sspy1fkxo7j7p46d41tghcsy4he4 0 20044 282642 282610 2015-06-19T13:31:57Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ofaerufoss-Vatnajokull National Park.JPG|250px|thumb|right|Ófærufoss.]] den '''Ófærufoss''' is nen [[waterval]] in den [[Eldgjá]] (''vuurkloof''), nen groten [[kloof]] in et zuudmiddeln van [[Ieslaand]]. Töt [[1993]] stöndn hier ne natuurlike brugge, moar den is deur nen storm instört. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Waterval in Ieslaand]] eoj3v7bo08osvul7vh2rx5f0g96bt8b 14 20045 290672 270355 2016-11-01T16:15:07Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Revier noar laand|Ieslaand]] [[Kategorie:Woater in Ieslaand]] 0k2sdo7tfhwzcf5hzdcy8iy6wl5r9px 14 20046 290570 290553 2016-11-01T14:59:14Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Woater naor laand|Ieslaand]] [[Kategorie:Geografie van Ieslaand]] ltdqqsubimqvfl5jz45vplolrd2zpr1 14 20047 290555 290546 2016-11-01T14:50:48Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie naor laand|Ieslaand]] [[Kategorie:Ieslaand]] s8p34mkoig0fatd9ceoxmf2vg5gbqd4 14 20048 290551 269492 2016-11-01T14:49:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Ieslaand]] p2w0xjbmfafcga6r1q9ehz830566809 0 20049 282620 282605 2015-06-16T13:41:43Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Gljúfurárfoss.JPG|250px|thumb|right|n Gljúfurárfoss.]] Den '''Gljúfurárfoss''' is nen [[waterval]] in de [[Vestfirðir]] in [[Ieslaand]]. Hee ligt ongevear 10 km op et noorden van [[Dynjandi]], woar as den [[Gljúfurá]] in et [[Arnarfjörður]] streumt. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Waterval in Ieslaand]] plikokowm7kedqa9mtxithoccrjt2wc 0 20050 282619 282617 2015-06-16T13:40:40Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Gljúfursárfoss.JPG|250px|thumb|right|Gljúfursárfoss.]] Den '''Gljúfursárfoss''' (''kloofrivierwaterval'') is nen [[waterval]] in et oosten van [[Ieslaand]]. Den [[rivier]] [[Gljúfursá]] hef zinne [[kwel|kwelle]] op den zowat 1 km hogen [[Vindfellsfjöll]]. Hee keump oet in den [[Vopnafjörður]]-[[fjord]], Ongevear 15 km noar et oosten ligt een städken met denzelfden naam. Den weg vanof de [[Hellisheiði]]-[[heugvlokte|hoogvlakte]] op Vopnafjörður an geet oawer et rivierken. Op Ieslaand is der nog nen aanderen waterval den as Gljúfursárfoss het. Dissen lig n poar hoonderd meter noordelik van den [[Seljalandsfoss]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Waterval in Ieslaand]] jind5f2uwb5z4qqya5elshn00bv1k3k 0 20051 285060 282601 2016-06-30T13:38:38Z Bromr 13610 Juiste foto geplaatst wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Fardagafoss2016.jpg|250px|thumb|right|Den Fardagafoss.]] Den '''Fardagafoss''' is nen [[waterval]] in et oosten van [[Ieslaand]], een poar kilometer oostelik van [[Egilsstaðir]]. Den waterval lig in et [[revier|streumken]] [[Miðhúsaá]], det vanoet de ontoogaankelike [[hoogvlakte]] [[Fjarðarheiði]] noar et [[Lagarfljót]] geet. Fardagafoss ligt deels verdekt en is allene oawer een pädken te veenden. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Waterval in Ieslaand]] 4n8bybsk7pa43xwstgef1ci2t33exba 0 20052 282625 282613 2015-06-16T14:51:20Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Systrafoss.JPG|250px|thumb|right|Systrafoss.]] Den '''Systrafoss''' is nen [[waterval]] in [[Ieslaand]] vlakbie et pleatsken [[Kirkjubæjarklaustur]]. Den waterval keump vanoet [[Systravatn]], een meerken boawen op den barg, in twee verskilnde watervälle in den [[Bæjargil]] noar dealten. Vanof [[1186]] töt an de reformasie in [[1550]] hef der n Benediktiens nonnenkleuster in [[Kirkjuæjarklaustur]] stoan. Doar verwis den waterval ook noar (systrafoss = ''waterval van de zusters''). Et Systravatn, ''meer van de zusters'', zol ne badplaatse veur de nonnen west wean. Een volksverhaal geet det der twee nonnen in et meer verdreunken bint. Toon as der öp nen dag ne haand oet et woater umhoge köm met nen golden reenk, zolt de nonnen der inhalig noar greppen hebben, woarnoa as dee haand ear onner water treuk. Oawer et pad langs den waterval kö'j bie et meerken kommen en den waterval van kortbie bekieken. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Waterval in Ieslaand]] al47dxsaw754xjio4tw5u4xrrb4g2fb 0 20053 282600 282593 2015-06-16T10:44:54Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Drífandi.JPG|250px|thumb|right|Drífandi.]] Den '''Drífandi''' is nen kleainen [[waterval]] van verskeadene tientallen meters hoge in et zuden van [[Ieslaand]]. Den Drífandi lig op et oosten van [[Hlíðarendi]]. Et biezöndere an dissen waterval is det der een beumepärksken umhen lig. Een poar kilometer noar et oosten van dissen waterval veend iej de watervälle [[Þórðarfoss]] en [[Merkjárfoss]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Waterval in Ieslaand]] 9mr3jvdvdsffeflyj0zic0xyabr1fmr 0 20054 279948 269465 2015-04-04T16:17:55Z Poco a poco 3196 QI in Commons wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map of the Snæfellsnes peninsula.png|250px|thumb|right]] [[Ofbeelding:Zuidkust Snæfellsnes.jpg|250px|thumb|right|Zuudköste.]] [[Bestaand:Búlandshöfði, Vesturland, Islandia, 2014-08-14, DD 080.JPG|duum|Búlandshöfði.]] '''Snæfellsnes''' is t grötste [[skiereilaand|skiereailaand]] van [[Ieslaand]] en leg tuskn n [[Faxaflói]]-baaj in t zuudn en n [[Breiðafjörður]]-[[fjord]] in t neurnd klemd. n Bargketn löp in eust-westlike richtige oawer de heale längte, en t heugste peunt doarvan is de 1446 meater heugn [[Snæfellsjökull]]. Det is n [[vulkaan]] met nzölfdn noam woar ok nen [[gletsjer]] öp leg. n Vulkaan kän öp meuje, friske däge vanoet [[Reykjavík]] zeen wörn, det önnevear 120 km zuudeustliker leg. Vlok biej n gletsjer kö'j n [[Bjarnafoss]] veendn. Snæfellsnes wör söms t ''mini-Ieslaand'' nömn, ömde't völle laandsköppe d'röp hef lign dee'j ok oawer n rest van t [[eilaand|eailaand]] trögveendn könt, zoo-as [[vulkaan|vulköane]], [[lavaveald|lavavealdn]], [[klif|klifn]], [[zwärt straand|zwärte straandn]], [[grot|grötte]], [[boasalt|boasaltförmoasies]], [[woaterval|woatervälle]], [[meer|meern]], wärme en kölde woaterkweln enz. Ne biejzöndreheaid is det d'r meardre kweln bint woar ech börlnd kolzuurholdnd mineroalwoater (''[[ölkelda]]'' in t [[Ieslaands]]) noar de öppervlokte börrel. De grötste en bekäntste is n [[Lýsuhóll]]. Eankle [[dorp|dörpe]] en [[stad|städskns]] öp n neurdziejd van Snæfellsnes bint, van west noar eust, [[Rif]], [[Ólafsvík]], [[Grundarfjörður]] en [[Stykkishólmur]]. An de zuudköste ligt [[Arnarstapi]] en [[Hellnar]]. In t westn ligt [[Dritvík]] en [[Beruvík]], twea viskernsplöatskns dee noe verlöatn bint. Biej [[Hellissandur]] (vlokbiej Rif) steet de heugste konstruksie van West-Europa, de zendmaste van t [[Zendstasjon Gufuskálar]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Ieslaands skiereilaand]] m7pmqzmzw8mwy5uim9skl71gaif0ysh 14 20055 290887 290554 2016-11-02T12:16:31Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Ieslaand|Skiereilaand]] [[Kategorie:Skiereilaand]] a1zbtsn5ly0ii6lc8mlfsp60mljeg5h 0 20056 282576 269497 2015-06-15T13:59:49Z 212.203.0.138 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bjarnafoss.JPG|250px|thumb|right|Bjarnafoss.]] Den '''Bjarnafoss''' is nen [[waterval]] op [[Snæfellsnes]] in [[Ieslaand]]. Vanof den 566 meter hogen [[Mælifell]] streumt een [[stroom|streumsken]] den barg of en kömp uut in den [[Dritvíkurgrunn]], een deel van et [[Faxaflói]]. Dit streumsken stört zich oawer den lesten bargwal as den Bjarnafoss noar dealten. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Woaterval in Ieslaand]] msjf5uilk2uzljv45fqogblcwxt3n9y 14 20058 290549 269487 2016-11-01T14:48:54Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Ieslaand]] p2w0xjbmfafcga6r1q9ehz830566809 0 20059 276115 276105 2014-07-07T15:53:38Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Plaatse | soorte = ''Westfjörde'' | bestandsnaam vlagge = | bestandsnaam wapen = | lokasie = Vestfirðir map.png | region = IS | breedtegraod = 65/44/15/N | lengtegraod = 22/10/14/W | inwonners = 7.300 | daotum inwonners = 2007 | öppervlakte = 22.271 | dichtheid = 0,3 | öppervlakte laand = | öppervlakte water = | provinsie = | gemeente = | verkeersaoder = | netnummer = | postkode = | webstae = | ofbeelding2 = Isafjordur.jpg | umskrieving2 = Ísafjörður }} '''Vestfirðir''' öf '''Westfjörde''' is eann van de acht [[regio's van Ieslaand|regioos van Ieslaand]] en leg in t neurdwestn van t [[eilaand|eailaand]]. t Hef 7470 inwönnern (in [[2006]]) en hef ne öppervlokte van 9409 km². t Laandskop besteet oet deepe [[fjord|fjörde]], woar in n weenter öp sömmige pläkke gin zönnelich kömp. Geologies zeen kö'j hier de öldste deile van Ieslaand veendn. n Önnergroond is [[boasalt]] oe't [[tertiair]]. Sentroal in t laandskop leg n [[Ísafjarðardjúp]]-fjord den önnevear 75 km laandinwoarts geet. ==Gemeantn== Vestfirðir hef 10 gemeantn. {| class="wikitable" |-align="center" !'''Code-Nr.''' ||'''Gemeante''' || '''Antal inwönnern (2006)''' || '''Öppervlokte [km²]'''|| '''Bevölkignsdichheaid [Inw./km²]'''|| '''Grötste plöatse''' |- |align=center | 4100 || [[Bolungarvíkurkaupstaður]] || align=right | 905 || align=right | 109 || align=right | 8,3 || [[Bolungarvík]] |- |align=center | 4200 || [[Ísafjarðarbær]] || align=right | 4.098 || align=right | 2.379 || align=right | 1,7 || [[Ísafjörður]], [[Flateyri]], [[Suðureyri]], [[Þingeyri]], [[Hnífsdalur]] |- |align=center | 4502 || [[Reykhólahreppur]] || align=right | 251 || align=right | 1.090 || align=right | 0,2 || [[Reykhólar]] |- |align=center | 4604 || [[Tálknafjarðarhreppur]] || align=right | 292 || align=right | 176 || align=right | 1,7 || [[Tálknafjörður]] |- |align=center | 4607 || [[Vesturbyggð]] || align=right | 937 || align=right | 1.339 || align=right | 0,7 || [[Bíldudalur]], [[Patreksfjörður]] |- |align=center | 4803 || [[Súðavíkurhreppur]] || align=right | 239 || align=right | 749 || align=right | 0,3 || [[Súðavík]] |- |align=center | 4901 || [[Árneshreppur]] || align=right | 50 || align=right | 707 || align=right | 0,1 || |- |align=center | 4902 || [[Kaldrananeshreppur]] || align=right | 101 || align=right | 387 || align=right | 0,3 || [[Drangsnes]] |- |align=center | 4908 || [[Bæjarhreppur]] || align=right | 100 || align=right | 513 || align=right | 0,2 || |- |align=center | 4911 || [[Strandabyggð]] || align=right | 507 || align=right | 1.906 || align=right | 0,3 || [[Hólmavík]] |- |} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Regio van Ieslaand]] 6b25n7wfwjy7967q4feecrsrj47v554 0 20060 276113 276098 2014-07-07T15:37:05Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Plaatse | soorte = ''Heufdstadsdistrikt'' | bestandsnaam vlagge = | bestandsnaam wapen = | lokasie = Höfuðborgarsvæðið in Iceland.svg | region = IS | breedtegraod = 64/06//N | lengtegraod = 21/53//W | inwonners = 203.678 | daotum inwonners = 2013 | öppervlakte = 1.062 | öppervlakte laand = | öppervlakte water = | provinsie = | gemeente = | dichtheid = 192 | verkeersaoder = | netnummer = | postkode = | webstae = | ofbeelding2 = | umskrieving2 = Reykjavík }} '''Höfuðborgarsvæðið''' (ok: '''Stór-Reykjavík''' öf '''Höfuðborg''') ([[Ieslaands]] veur: ''Heufdstadsdistrikt'', ''Greut-Reykjavík'' en ''Heufdstad'') is n noam den broekt wör veur n [[regio's van Ieslaand|regio]] woarin de [[Ieslaand|Ieslaandse]] [[heufdstad]] [[Reykjavík]] en de zes gemeantn dee d'römhenne ligt. t Gebeed is zönner twiefel t grötste steedlike gebeed van Ieslaand. Elke gemeante hef zinn eaign, önofhaanklikn gemeanteroad. Met nen populoasie van 200.852 hef Höfuðborgarsvæðið mear as 60% van de Ieslaandse populoasie in n gebeed det meender as 1% van de tötoale laandsöppervlokte. Gemeantlike oawerheaidn warkt steawig samn in völle vealdn zoo-as biejveurbeald met pröttel, los vervoor en n braandwearkorps. ==Grötte en populoasie== Van de zeawn gemeantn in t distrikt hef Reykjavík zekker de measte inwönnern met 117.764 inwönnern en [[Kjósarhreppur]] met 210 de meenste. Kjósarhreppur is wa wier de grötste in öppervlokte met 287.7 km² en [[Seltjarnarnes]] de kleainste met 2.3 km². {| class="wikitable sortable" |- !Gemeante !align="left" | Populoasie !align="left" | Groondgebeed !align="left" | Bevölkigesdichheaid (inw./km²) |- !align="left" | [[Reykjavík]] |align="right" | 117,764 |align="right" | 277.10 |align="right" | 425 |- !align="left" | [[Kópavogur]] |align="right" | 31,729 |align="right" | 83.7 |align="right" | 379 |- !align="left" | [[Hafnarfjörður]] |align="right" | 26,808 |align="right" | 143.3 |align="right" | 187 |- !align="left" | [[Garðabær]] |align="right" | 13,872 |align="right" | 74.4 |align="right" | 186 |- !align="left" | [[Mosfellsbær]] |align="right" | 8,978 |align="right" | 193.7 |align="right" | 46 |- !align="left" | [[Seltjarnarnes]] |align="right" | 4,322 |align="right" | 2.3 |align="right" | 1,879 |- !align="left" | [[Kjósarhreppur]] |align="right" | 210 |align="right" | 287.7 |align="right" | 0.7 |-class="sortbottom" !align="left" | Total |align="right" | 203,678 |align="right" | 1,062.2 |align="right" | 192 |} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Regio van Ieslaand]] dlbdb7dzv60ht6oz1inc0lsmnrhd61a 0 20061 276106 271179 2014-07-07T15:28:06Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Plaatse | soorte = ''Noordlaand-Oost'' Regio | bestandsnaam vlagge = | bestandsnaam wapen = | lokasie = Norðurland eystra map.png | region = IS | breedtegraod = 65/41//N | lengtegraod = 18/06//W | inwonners = 28.618 | daotum inwonners = 2008 | öppervlakte = 21.968 | öppervlakte laand = | öppervlakte water = | provinsie = Austurland | gemeente = | dichtheid = 1,3 | verkeersaoder = | netnummer = | postkode = | webstae = | ofbeelding2 = Akureyri séð frá Vaðlaheiði.jpeg | umskrieving2 = Akureyri }} '''Norðurland eystra''' (''Noordlaand-oost'') is eann van de acht [[regio's van Ieslaand|regioonn van Ieslaand]] en leg in t neurdn van t [[Ieslaand|laand]]. t Hef 28.555 inwönnern ([[2006]]) en ne öppervlokte van 22.695 km². De heufdstad van n regioo is de stad [[Akureyri]]. ==Gemeantn== Norðurland eystra wör önnerverdeild in 16 gemeantn. {| class="wikitable" |-align="center" !'''Gemeantenömmer''' ||'''Gemeante''' ||'''Antal inwönnern (2006)''' ||'''öppervlokte [km²]'''||'''Bevölkignsdichheaid [Inw./km²]'''||'''Grötste plöatse''' |- |align=center | 6000 || [[Akureyrarkaupstaður]] || align=right | 16.822 || align=right | 133 || align=right | 126,5 || [[Akureyri]] |- |align=center | 6100 || [[Norðurþing]] || align=right | 3.023 || align=right | 3.729 || align=right | 0,8 || [[Húsavík]], [[Kópasker]], [[Raufarhöfn]] |- |align=center | 6250 || [[Fjallabyggð]] || align=right | 2.261 || align=right | 364 || align=right | 6,2 || [[Ólafsfjörður]], [[Siglufjörður]] |- |align=center | 6400 || [[Dalvíkurbyggð]] || align=right | 1.966 || align=right | 598 || align=right | 3,3 || [[Dalvík]], [[Hauganes]] |- |align=center | 6501 || [[Grímseyjarhreppur]] || align=right | 99 || align=right | 5 || align=right | 19,8 || [[Grímsey]] |- |align=center | 6506 || [[Arnarneshreppur]] || align=right | 176 || align=right | 89 || align=right | 2,0 || [[Hjalteyri]] |- |align=center | 6513 || [[Eyjafjarðarsveit]] || align=right | 998 || align=right | 1.775 || align=right | 0,6 || [[Kristnes]], [[Hrafnagil]] |- |align=center | 6514 || [[Hörgárbyggð]] || align=right | 411 || align=right | 805 || align=right | 0,5 || |- |align=center | 6601 || [[Svalbarðsstrandarhreppur]] || align=right | 381 || align=right | 55 || align=right | 6,9 || [[Svalbarðseyri]] |- |align=center | 6602 || [[Grýtubakkahreppur]] || align=right | 368 || align=right | 431 || align=right | 0,9 || |- |align=center | 6607 || [[Skútustaðahreppur]] || align=right | 410 || align=right | 6.036 || align=right | 0,1 || [[Reykjahlíð]] |- |align=center | 6609 || [[Aðaldælahreppur]] || align=right | 257 || align=right | 564 || align=right | 0,5 || |- |align=center | 6611 || [[Tjörneshreppur]] || align=right | 60 || align=right | 199 || align=right | 0,3 || |- |align=center | 6612 || [[Þingeyjarsveit]] || align=right | 699 || align=right | 5.424 || align=right | 0,1 || [[Laugar]] |- |align=center | 6706 || [[Svalbarðshreppur]] || align=right | 106 || align=right | 1.155 || align=right | 0,1 || |- |align=center | 6709 || [[Langanesbyggð]] || align=right | 518 || align=right | 1.333 || align=right | 0,4 || [[Þórshöfn]] |} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Regio van Ieslaand]] 6izn1k87adfhqm66evhwdujjdf7pu98 0 20062 276107 271129 2014-07-07T15:30:00Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Plaatse | soorte = ''Oostlaand'' Regio | bestandsnaam vlagge = | bestandsnaam wapen = | lokasie = Austurland map.png | region = IS | breedtegraod = 65/17//N | lengtegraod = 14/23//W | inwonners = 15.300 | daotum inwonners = 2007 | öppervlakte = 22,721 km2 | öppervlakte laand = | öppervlakte water = | provinsie = Austurland | gemeente = | dichtheid = 0,6 | verkeersaoder = | netnummer = | postkode = | webstae = | ofbeelding2 = Egilsstadir Iceland.JPG | umskrieving2 = Egilsstaðir }} '''Austurland''' (''Oostlaand'') öf '''Austfirðir''' (''Oostfjörde'') is eann van de acht [[regio's van Ieslaand|regioonn van Ieslaand]]. t Hef 15.350 inwönnern (in [[2006]]), ne öppervlokte van 21.986 km² en leg in t eustn van t laand. t Is n dunstnbevölktn regioo van [[Ieslaand]]. n Heufdstad is [[Egilsstaðir]] in de gemeante [[Fljótsdalshérað]]. ==Gemeantn== Austurland is önnerverdeild in 9 gemeantn. {| class="wikitable" |-align="center" !'''Gemeantenömmer''' ||'''Gemeante''' ||'''Antal inwönnern (2006)''' ||'''Öppervlokte [km²]'''||'''Bevölkignsdichheaid [Inw./km²]'''||'''Grötste plöatse''' |- |align=center | 7000 || [[Seyðisfjarðarkaupstaður]] || align=right | 726 || align=right | 213 || align=right | 3,4 || [[Seyðisfjörður]] |- |align=center | 7300 || [[Fjarðabyggð]] || align=right | 5.705 || align=right | 1.164 || align=right | 4,9 || [[Neskaupstaður]], [[Eskifjörður]], [[Reyðarfjörður]] |- |align=center | 7502 || [[Vopnafjarðarhreppur]] || align=right | 712 || align=right | 1.903 || align=right | 0,4 || [[Vopnafjörður]] |- |align=center | 7505 || [[Fljótsdalshreppur]] || align=right | 524 || align=right | 1.516 || align=right | 0,3 || |- |align=center | 7509 || [[Borgarfjarðarhreppur]] || align=right | 146 || align=right | 441 || align=right | 0,3 || [[Bakkagerði]] |- |align=center | 7613 || [[Breiðdalshreppur]] || align=right | 244 || align=right | 452 || align=right | 0,5 || [[Breiðdalsvík]] |- |align=center | 7617 || [[Djúpavogshreppur]] || align=right | 463 || align=right | 1.133 || align=right | 0,4 || [[Djúpivogur]] |- |align=center | 7620 || [[Fljótsdalshérað]] || align=right | 4.644 || align=right | 8.884 || align=right | 0,5 || [[Egilsstaðir]], [[Fellabær]], [[Hallormsstaður]], [[Eiðar]] |- |align=center | 7708 || [[Hornafjörður]] || align=right | 2.186 || align=right | 6.280 || align=right | 0,3 || [[Höfn]] |} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Regio van Ieslaand]] 7e3zc7w27vdlmf52ca77tjor0adn6xx 0 20063 276108 271565 2014-07-07T15:31:44Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Plaatse | soorte = ''Zuudlik Skiereailaand'' | bestandsnaam vlagge = | bestandsnaam wapen = | lokasie = Suðurnes map.png | region = IS | breedtegraod = 63/55//N | lengtegraod = 22/15//W | inwonners = 20.300 | daotum inwonners = 2007 | öppervlakte = 829 | öppervlakte laand = | öppervlakte water = | provinsie = | gemeente = | dichtheid = 24,5 | verkeersaoder = | netnummer = | postkode = | webstae = | ofbeelding2 = Keflavik aerial view.jpg | umskrieving2 = Keflavík }} '''Suðurnes''' (''Zuudlik skiereailaand'') is eann van de acht [[regio's van Ieslaand|regioonn van Ieslaand]] en nöm t grötste deil van t [[skiereilaand|skiereailaand]] [[Reykjanes]] in. t Hef 18.880 inwönnern (in 2006) en ne öppervlokte van 818 km². De heufdstad van n regioo is [[Keflavík]]. In Suðurnes leg t [[Keflavík International Airport]], n grötstn en wichtigstn luchhaawn van [[Ieslaand]]. ==Gemeantn== Suðurnes is önnerverdeild in 5 gemeantn. {| class="wikitable" |-align="center" !'''Gemeantenömmer''' ||'''Gemeante''' || '''Antal inwönnern (2006)''' || '''Öppervlokte [km²]'''|| '''Bevölkignsdichheaid [Inw./km²]'''|| '''Grötste ploats''' |- |align=center | 2000 || [[Reykjanesbær]] || align=right | 11.928 || align=right | 145 || align=right | 82,3 || [[Keflavík]], [[Njarðvík]], [[Hafnir]] |- |align=center | 2300 || [[Grindavíkurbær]] || align=right | 2.697 || align=right | 425 || align=right | 6,3 || [[Grindavík]] |- |align=center | 2503 || [[Sandgerðisbær]] || align=right | 1.663 || align=right | 62 || align=right | 26,8 || [[Sandgerði]] |- |align=center | 2504 || [[Sveitarfélagið Garður]] || align=right | 1.486 || align=right | 21 || align=right | 70,7 || [[Garður]] |- |align=center | 2506 || [[Sveitarfélagið Vogar]] || align=right | 1.106 || align=right | 165 || align=right | 6,7 || [[Vogar]] |} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Regio van Ieslaand]] 48g3fsdgsysui12dqddl7f0xuz80dnj 0 20064 276110 276109 2014-07-07T15:33:03Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Plaatse | soorte = ''Westlaand'' | bestandsnaam vlagge = | bestandsnaam wapen = | lokasie = Vesturland map.png | region = IS | breedtegraod = 64/32//N | lengtegraod = 21/55//W | inwonners = 15.300 | daotum inwonners = 2007 | öppervlakte = 9.554 | dichtheid = 1,6 | öppervlakte laand = | öppervlakte water = | provinsie = | gemeente = | verkeersaoder = | netnummer = | postkode = | webstae = | ofbeelding2 = Borgarnes - Blick zur Stadt.jpg | umskrieving2 = Borgarnes }} '''Vesturland''' (''Westlaand'') is eann van de acht [[regio's van Ieslaand|regioonn van Ieslaand]] en leg in t westn van t [[Ieslaand|laand]]. t Hef 15.025 inwönnern ([[2006]]) en ne öppervlokte van 9522 km². De heufdstad van n regioo is de stad [[Borgarnes]] in de gemeante [[Borgarbyggð]]. ==Gemeantn== n Regioo is önneverdeild in 10 gemeantn. {| class="wikitable" |-align="center" !'''Gemeantenömmer''' ||'''Gemeante''' || '''Antal inwönnern (2006)''' || '''Öppervlokte [km²]'''|| '''Bevölkignsdichheaid [Inw./km²]'''|| '''Grötste ploats''' |- |align=center | 3000 || [[Akraneskaupstaður]] || align=right | 5.955 || align=right | 9 || align=right | 661,7 || [[Akranes]] |- |align=center | 3511 || [[Hvalfjarðarsveit]] || align=right | 616 || align=right | 482 || align=right | 1,3 || |- |align=center | 3506 || [[Skorradalshreppur]] || align=right | 56 || align=right | 216 || align=right | 0,3 || |- |align=center | 3609 || [[Borgarbyggð]] || align=right | 3.713 || align=right | 4.926 || align=right | 0,8 || [[Borgarnes]], [[Bifröst]], [[Hvanneyri]], [[Kleppjárnsreykir]], [[Reykholt (Borgarfjörður)|Reykholt]] |- |align=center | 3709 || [[Grundarfjarðarbær]] || align=right | 954 || align=right | 148 || align=right | 6,4 || [[Grundarfjörður]] |- |align=center | 3710 || [[Helgafellssveit]] || align=right | 58 || align=right | 243 || align=right | 0,2 || |- |align=center | 3711 || [[Stykkishólmsbær]] || align=right | 1.149 || align=right | 10 || align=right | 114,9 || [[Stykkishólmur]] |- |align=center | 3713 || [[Eyja- og Miklaholtshreppur]] || align=right | 140 || align=right | 383 || align=right | 0,4 || |- |align=center | 3714 || [[Snæfellsbær]] || align=right | 1.702 || align=right | 684 || align=right | 2,5 || [[Ólafsvík]], [[Rif (IJsland)|Rif]], [[Hellissandur]], [[Arnarstapi]] |- |align=center | 3811 || [[Dalabyggð]] || align=right | 682 || align=right | 2.164 || align=right | 0,3 || [[Búðardalur]] |} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Regio van Ieslaand]] ba8mfyo44e1kio7uliadkafjyz5jz5z 0 20065 269380 2013-08-12T15:59:47Z AnnaOurLittleAlice 10071 deurverwiezing naor [[Keflavík]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Keflavík]] 8f4yyfbfxj73xqym55ui2vgej6qrf84 0 20066 288708 279374 2016-10-27T15:00:08Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Dortmund''' ({{IPA|[ˈdɔɐ̯tmʊnt]}}; [[Nedersaksies|Plat]]: ''Düörpm''; [[Latien]]: ''Tremonia'') is nen grootn stad in [[Duutslaand]]. t Lig in t [[Boondsleande van Duutslaand|Boondslaand]] [[Nordrhein-Westfalen|Noordrein-Westfaaln]]. Met 571.403 ([[2011]]) inwonners is t de op zeuwn noa grötste stad van Duutslaand. Dortmund is de grötste stad van t [[Roergebeed]] wat inwonnertal en oppervlak angeet. Dortmund heurt ook too t grote versteadelikte [[Rein-Roer]]gebeed, woer't mear as 12 miljoen leu wont. De rivier de [[Roer (rivier)|Roer]] streumt bezuudn van de stad, en de kleaindere rivier de [[Emsker]] löp duur de gemeente. Wieders keump t [[Dortmund-Emskanaal]] oet in de haawn van Dortmund, wat de grötste binnlaandse haawn van Europa is. Dortmund steet bekeand as de [[ekologisme|greune]] wearldstad van Westfaaln. Zowat de helfte van de gemeente besteet oet waterweagn, bos, laandbouwgroond en greun in erichte stukke, zo as t [[Westfaalnpark]] en t [[Rombergpark]]. Hier steet teegnoawer det dr in dit gebeed ook al nen beheurliken tied kolnmienbouw en stoalmakerieje bedreewn wörd. == Geskiedenisse == In geskriftn van tusken 880 en 885 noa Kristus wörd n döarpken ''Throtmanni'' neumd, wat op de stea lea woer't non Dortmund is. Tusken 1150 en 1152 gung t hele städken in vlamn op. [[Keaizer Frearik I]] (Barbarossa) van t [[Healige Roomse Riek]] leut t in [[1152]] helemoal vanniejs optrekn en wonn dr twee joar. in [[1220]] wör t ne [[Keaizerlike Vriestad]]. In disse tied was t de vuurnaamste stad van de [[Haanzetied|Haanze]] an n Westfaalsen Rein. Vanof [[1320]] wörd de stad in de geskriftn aait "Dorpmunde" neumd. In [[1661]] störtn de [[Reinoldikoarke]] in duur de [[eardbewing]]. In de [[Pruussen|Prusiese tied]] was Dortmund de distriktsheuwdstad van t Regearingsbereik Arnsberg töt an [[1875]], woernoa at t n steadelik distrikt wör. Doo't Pruusn met industrialiseern begun, oontwikkeln zik Dortmund as belangriek centrum vuur koln en stoal. In [[1920]] was Dortmund ene van de bolwoarkn vuur opstaand teegn de [[Kapp Putsch]], nen [[rechts (politieke orientasie)|rechtsen]] militearen stoatsgreep teegn de sosjaaldemokratiese regearing. Arbeiders vereanigden zik en vöchten teegn n Rood Leager van [[Freikorps]]eenheedn dee't de stoatgreep organiseern. In 1938 wör de [[synagoge]] of ebrökn, oonder [[Nazi-Duutslaand]]. Mentaal en lichamelik beheenderden wördn vuur [[euthanasie|ne spöaite]] oawerbracht van t Aplerbeck-zeeknhoes noar t Hadamartehoes, as deel van de T4-Aksie. Hierbie wördn 229 keender ummebracht in op de "Spesjale Keenderofdeling", dee't vanoet Marburg in [[1941]] wördn oawerbracht. Tiedns de [[Tweede Wearldoorlog]] warn Hoesch-Westfalenhütte AG, de "Hoesch-Benzin GmbH" synthetiese ölliefabriek en de Zeche Hansa kokkerfabriek belangrieke doeln vuur bombardemeantn. Tiedns disse bombardemeantn wördn ongevear 66% van de Dortmundse huuze platgooid en ongevear 98% van de binnstad. De allieerdn kömn in april [[1945]] bie Dortmund. De Amerikaanse 95ste Infanteriedivisie völ an op 12 april, mer wördn fanatiek bevöchtn. De divisie kreegn hulpe vanoet de locht. De stad wör in enömn op [[13 april]] 1945. Noa n oorlog wördn belangrieke gebouwn zo as de Reinoldikoarke en de Marienkoarke woer op ebouwd. Ook wördn dr oetgebreaide pärke en heuwe an elegd. In [[1969]] wör t [[LWL-Industriemuseum]] op ericht, woernoa't de stad heanig an n centrum vuur hi-techindustrie is ewördn. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] pkla3d528mvaz8vqea0ah0tbur4vr56 0 20067 276111 271564 2014-07-07T15:34:14Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Plaatse | soorte = ''Zuudlaand'' | bestandsnaam vlagge = | bestandsnaam wapen = | lokasie = Suðurland map.png | region = IS | breedtegraod = 63/55/59/N | lengtegraod = 20/59/49/W | inwonners = 23.311 | daotum inwonners = 2007 | öppervlakte = 24.256 | öppervlakte laand = | öppervlakte water = | provinsie = Austurland | gemeente = | dichtheid = 1 | verkeersaoder = | netnummer = | postkode = | webstae = | ofbeelding2 = Dezember 094.jpg | umskrieving2 = Selfoss }} '''Suðurland''' (''Zuudlaand'') is eann van de acht [[regio's van Ieslaand|regioonn van Ieslaand]]. t Hef 22.917 inwönnern ([[2006]]) en ne öppervlokte van 24.690 km². De heufdstad van n regioo is [[Selfoss]] in de gemeante [[Árborg]]. ==Gemeantn== Suðurland is önnerverdeild in 14 gemeantn. {| class="wikitable" |-align="center" !'''Gemeantenömmer''' ||'''Gemeante''' || '''Antal inwönnern (2006)''' || '''Öppervlokte [km²]'''|| '''Bevölkignsdichheaid [Inw./km²]'''|| '''Grötste plöatse''' |- |align=center | 8000 || [[Vestmannaeyjabær]] || align=right | 4.075 || align=right | 17 || align=right | 239,7 || [[Heimaey]] |- |align=center | 8200 || [[Árborg|Sveitarfélagið Árborg]] || align=right | 7.280 || align=right | 158 || align=right | 46,1 || [[Selfoss (stad)|Selfoss]], [[Eyrarbakki]], [[Stokkseyri]] |- |align=center | 8508 || [[Mýrdalshreppur]] || align=right | 496 || align=right | 755 || align=right | 0,7 || [[Vík í Mýrdal]] |- |align=center | 8509 || [[Skaftárhreppur]] || align=right | 485 || align=right | 6.946 || align=right | 0,1 || [[Kirkjubæjarklaustur]] |- |align=center | 8610 || [[Ásahreppur]] || align=right | 158 || align=right | 2.942 || align=right | 0,1 || |- |align=center | 8613 || [[Rangárþing eystra]] || align=right | 1.694 || align=right | 1.841 || align=right | 0,9 || [[Hvolsvöllur]], [[Skógar]] |- |align=center | 8614 || [[Rangárþing ytra]] || align=right | 1.526 || align=right | 3.188 || align=right | 0,5 || [[Hella (stad)|Hella]] |- |align=center | 8710 || [[Hrunamannahreppur]] || align=right | 786 || align=right | 1.205 || align=right | 0,7 || |- |align=center | 8716 || [[Hveragerðisbær]] || align=right | 2.189 || align=right | 8 || align=right | 273,6 || [[Hveragerði]] |- |align=center | 8717 || [[Ölfus|Sveitarfélagið Ölfus]] || align=right | 1.854 || align=right | 738 || align=right | 2,5 || [[Þorlákshöfn]] |- |align=center | 8719 || [[Grímsnes- og Grafningshreppur]] || align=right | 375 || align=right | 900 || align=right | 0,4 || |- |align=center | 8720 || [[Skeiða- og Gnúpverjahreppur]] || align=right | 527 || align=right | 2.402 || align=right | 0,2 || |- |align=center | 8721 || [[Bláskógabyggð]] || align=right | 921 || align=right | 3.300 || align=right | 0,3 || [[Laugarvatn]], [[Skálholt]] |- |align=center | 8722 || [[Flóahreppur]] || align=right | 551 || align=right | 290 || align=right | 1,9 || |} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Regio van Ieslaand]] lbumvk48tn71zavrd1hdj2dz5oe4nd5 0 20068 276114 276112 2014-07-07T15:38:22Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Plaatse | soorte = ''Noordlaand-West'' | bestandsnaam vlagge = | bestandsnaam wapen = | lokasie = Norðurland vestra map.png | region = IS | breedtegraod = 65/44/46/N | lengtegraod = 19/38/22/W | inwonners = 7.810 | daotum inwonners = 2007 | öppervlakte = 12.737 | öppervlakte laand = | öppervlakte water = | provinsie = | gemeente = | dichtheid = 0,6 | verkeersaoder = | netnummer = | postkode = | webstae = | ofbeelding2 = Ýmislegt 023.jpg | umskrieving2 = Sauðárkrókur }} '''Norðurland vestra''' (''Noordlaand-west'') is eann van de acht [[regio's van Ieslaand|regioonn van Ieslaand]]. t Hef 7.542 inwönnern ([[2006]]) en ne öppervlokte van 12.592 km². De heufdstad van n regioo is [[Sauðárkrókur]] in de gemeante [[Skagafjörður]]. ==Gemeantn== Norðurland vestra wör önnerverdeild in 8 gemeantn. {| class="wikitable" |-align="center" !'''Gemeantenömmer''' ||'''Gemeante''' || '''Antal inwönnern (2006)''' || '''Öppervlokte [km²]'''|| '''Bevölkignsdichheaid [Inw./km²]'''|| '''Grötste plöatse''' |- |align=center | 5200 || [[Skagafjörður]] || align=right | 4.078 || align=right | 4.180 || align=right | 1,0 || [[Sauðárkrókur]], [[Hofsós]], [[Hólar]], [[Varmahlíð]] |- |align=center | 5508 || [[Húnaþing vestra]] || align=right | 1.167 || align=right | 2.506 || align=right | 0,5 || [[Hvammstangi]], [[Laugarbakki]] |- |align=center | 5604 || [[Blönduósbær]] || align=right | 892 || align=right | 183 || align=right | 4,9 || [[Blönduós]] |- |align=center | 5609 || [[Höfðahreppur]] || align=right | 534 || align=right | 53 || align=right | 10,1 || [[Skagaströnd]] |- |align=center | 5611 || [[Skagabyggð]] || align=right | 96 || align=right | 489 || align=right | 0,2 || |- |align=center | 5612 || [[Húnavatnshreppur]] || align=right | 463 || align=right | 2.705 || align=right | 0,2 || |- |align=center | 5706 || [[Akrahreppur]] || align=right | 222 || align=right | 1.364 || align=right | 0,2 || |} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Regio van Ieslaand]] h9al896bwhj4w1kuf6b8qyaijr42rng 0 20069 269478 269426 2013-08-13T15:39:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ölfusá (Selfoss).jpg|250px|thumb|right|n Ölfusá biej Selfoss.]] n '''Ölfusá''' is nen [[revier|stroom]] in t zuudwestn van [[Ieslaand]]. n Stökskn ten neurdn van [[Selfos]] vleujt n [[Hvítá (Árnessýslu)|Hvítá]] en [[Sog (stroom)|Sog]] [[samnloop|samn]], öm doarnoa a'n Ölfusá vearer te stroomn en 25 km streumofwoarts in n [[Atlantische Ozeoan|Atlantiesn Oseaan]] oet te moondn. t Is n stroom me't measte woater van Ieslaand met n debiet van 423 m³/s. In n stroom wör zwoar öp [[zalm]] viskt. ==Zee ok== [[Lieste van streume in Ieslaand]] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Stroom in Ieslaand]] 8jkvmidlxiekmyp7tpwxf3wesyl2fxi 0 20070 269459 269430 2013-08-13T15:36:26Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki Dit is ne '''lieste van [[revier|streume]] in [[Ieslaand]]'''. ==Zuud-Iesland== *[[Hvítá (Árnessýslu)|Hvítá]] *[[Krossá (Markarfljót)]] *[[Kúðafljót]] *[[Markarfljót]] *[[Múlakvísl]] *[[Ölfusá]] *[[Öxará]] *[[Rangá]] *[[Skeiðará]] *[[Sog (rivier)|Sog]] *[[Þjórsá]] ==[[Reykjavík]]== *[[Elliðaá]] ==West-Ieslaand== *[[Hvítá (Borgarfjörður)]] *[[Norðurá (Borgarfjörður)]] ==[[Vestfirðir|Westfjörde]]== *[[Dynjandi]] ==Noord-Ieslaand== *[[Blanda]] *[[Eyjafjarðará]] *[[Fnjóská]] *[[Glerá]] *[[Héraðsvötn]] *[[Hörgá]] *[[Jökulsá á Fjöllum]] *[[Krossá (Skjálfandafljót)]] *[[Laxá]] *[[Skjálfandafljót]] ==Oost-Ieslaand== *[[Lagarfljót]] *[[Jökulsá á Dal]] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Stroom in Ieslaand]] 4wyhd59y7tsdvydt2bfgqwsyffh0z79 14 20071 290573 290567 2016-11-01T15:01:33Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Rivers by country}} [[Kategorie:Woater naor laand| ]] [[Kategorie:Revier| ]] gxk6q0rolbadkn2qsb5ypo3j25coqz3 0 20072 279989 269435 2015-04-05T19:38:17Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Oostndöarper watermöl]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Oostndöarper watermöl]] p5hi24zfb3f3fw9ppvbcrbyenwylv9m 0 20073 291675 285296 2016-11-09T15:04:11Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Broekheurnerbeek P3040059.JPG|250px|thumb|right|De Brookheurnerbekke biej Helmerhook.]] [[Ofbeelding:Broekheurnerbeek P3040054.JPG|250px|thumb|right|De Brookheurnerbekke ten zuudn van n Osseleres.]] De '''Brookheurnerbekke''' is ne [[bekke]] in de ömgeffige van [[Eanske]] in [[Oaweriessel]]. De bekke ström van [[Brookheurn]] ten zuden van Eanske via n wiek [[Helmerhook]] en laanks n zuudraand van n [[Osseleres]]. De bekke ström wieter laanks [[Bokelerhook]] noar t neurdwesten öm oet te moonden in de Nieje [[Eulerbekke]]. De bekke steet in verbeendige met de [[Bruninksbekke]], dee oawer de greanze met [[Duutslaand|De Pruus]] öntsteet in n [[noaberskop]] [[Brook]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Woater in Eanske]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] 4ioftchzvx1nj29354hpd2xq3g5f2ja 14 20074 291520 288472 2016-11-05T12:12:45Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Woater in Oaveriessel|Eanske]] [[Kategorie:Eanske]] l10i3i0hwj05adk2ae4omizf1bcbx8f 0 20075 291674 269507 2016-11-09T15:02:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:BoekelerbeekP2280021.JPG|250px|thumb|right|De Bokelerbekke biej Bokelerhook.]] De '''Bokelerbekke''' is ne [[bekke]] in de ömgeffige van [[Bokel (Eanske)|Bokel]] in de gemeante [[Eanske]] in [[Oaweriessel]]. De bekke ström laanks Bokel in de richtige van de [[woatermölle]] in [[Eul]], vanwoarof t vearer ström met de nöame [[Eulerbekke]] en [[Oazelerbekke]] öm ten neurdn van [[Zeander]] oet de moondn in de [[Boornse Bek|Börnse Bekke]]. De [[Teesinkbekke]] en de [[Rutbekke]] leawert woater an de Bokelerbekke. t Grötste deil van t woater van de Bokelerbekke wör of-veurd via de Nieje Eulerbekke noar t [[Tweantekanaal|Tweantekanoal]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Woater in Oaveriessel]] [[Kategorie:Woater in Eanske]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Hengel]] hfqrdk4luina30rgcu7jwhlthlxcvtk 0 20076 269506 269498 2013-08-13T19:51:36Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:OexaraCanyon.jpg|250px|thumb|right|t Öxará-[[dal]].]] n '''Öxará''' (''bielstroom'') is nen [[revier|stroom]] in t zuudn van [[Ieslaand]]. De [[kwel|kwelle]] van n stroom leg vlokbiej n [[vulkaan]] [[Botnssúlur]]. Via n 22 m heugn [[woaterval]] [[Öxarárfoss]] ström n Öxará biej n [[Allmannagjá]]-[[kloof]] t nasjonoale park [[Þingvellir]] in, en mönd n stökskn vearer oet in t [[Þingvallavatn]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Stroom in Ieslaand]] pkf1zkzxepb8ypfb1o09dx2sx2512lq 0 20077 291677 269505 2016-11-09T15:06:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Roombeek, Enschede (2012).jpg|250px|thumb|right|De Roombekke in Roombekke.]] [[Ofbeelding:Roombeek stream PA120686.JPG|250px|thumb|right|De Roombekke biej t Ledeboerpark.]] De '''Roombekke''' is ne [[bekke]] in de ömgeffige van [[Eanske]] in [[Oaweriessel]]. De bekke öntspröng ten westn van n wiek [[Stokhorst]] en ström doarnoa deur n wiek [[Roombekke (wiek)|Roombekke]], t [[Abraham Ledeboerpark]] en t terreain van n [[Universiteat Tweante]]. De bekke krig n noam van n reumign kleur dee hee metkriegn van n [[leem|lemign]] önnergroond. Noadet de bekke jöarelang broekt is öm pröttelwoater van de febriekn te leuzn, hebt zee 'm in rioolbuuze önnergroonds pleurd. Noadet n wiek Roombekke noa n [[vuurwarkraamp]] wier öp-baawd wörn he't woater van de Roombekke ne grötte ploats in n wiek kreagn en is de bekke ok wier boawngroonds bracht. Ok ten westn van Eanske hebt zee völ wark doan öm de bekke wier meujer te kriegn. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Woater in Eanske]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] 1cw45aq19jw77ei807ntiaz4non3xt9 0 20078 291676 288487 2016-11-09T15:05:37Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Glanerbeek near the Aamsveen, The Netherlands.jpg|250px|thumb|right|Glanerbekke in t Amstvenne.]] [[Ofbeelding:Glanerbeek in Glanerbrug.jpg|250px|thumb|right|Glanerbekke in De Glanerbrögge.]] [[Ofbeelding:Dutch-German border, Glanerbrug.jpg|250px|thumb|right|Brögge oawer de Glanerbekke tuskn Neerlaand en de Pruus.]] De '''Glanerbekke''' öf '''Mulderinksbekke''' is nen ziejstroom van n [[Deenkel]]. De bekke öntspröng in t [[Duutslaand|Duutse]] deal van t [[Oamsven]], net oawer de greanze met [[Neerlaand]] in t distrikt [[Borken]] in n dealstoat [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westföale]]. De bekke ström an n Neerlaandsen kaant van de greanze deur de gemeante [[Eanske]]. In de Eanskse niejbaawwiek [[De Eschmarke]] makket de bekke deal oet van de doar an-legde [[ekozone]]. Doarnoa vörm de bekke biej t dernoar vernöamnden [[Glanerbrug|De Glanerbrögge]] oawer ne längte van önnevear 2 km ne netuurlike greanze met de Pruus. De bekke mönd biej [[De Glaan]] in n Deenkel. t [[Woaterskop]] [[Woaterskop Regge en Deenkel]] hef n gröt deal van de bekke restaureard. Hierveur he't woaterskop twea olde [[meander|meanders]] an-kocht en öp t woatersyteam an-slötten en öp eankele ploatsen n niej kreunkelnd bekkeberre groawen. Wieter is der ne [[vistrappe]] an-legd (disse leg biej [[Oikos]], nen wiek in De Glanerbrögge) en öp eankele pläkke laanks de euver wälskens metseld met nestelmöglikheaden veur n [[iesvoggel]] en n [[gealn kwikstoart]] öf [[grötten gealn kwikstoart]]. Laanks de Glanerbekkewegge hef [[Natuurmonumenten]] ne nieje, breadere bekke an-legd as de hierveur nöamde bekke. Ok bint in dit niej an-legde deal n antal ziejkaanten met keaien dich-legd öm bodemerosie te veurkömmen. Oawer de nieje bekke bint twea bröggen an-legd, woareuver de Pruus leupend öf feetesnd binnen-goan kän wörn. Dit healn stök is in [[2006]] an-legd veur [[amfibie|amfibieën]] as [[kikker|kikkern]] en kleaine [[salamander|woatersalamänder]], met n hoop det der meardere seurte plänte goat greuien dee der veurhenne nich öf zoowat nich greuien, zoo-as de [[geale lisse]], t [[woaterdreablad]] öf n [[vennewortel]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Revier ien Duutslaand]] [[Kategorie:Revier in Nederlaand]] [[Kategorie:Woater in Noordrien-Westfoale]] [[Kategorie:Woater in Oaveriessel]] [[Kategorie:Woater in Eanske]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Loster]] oayzgm245qxxzlsgs86ur5yke5ah46w 14 20079 288503 288485 2016-10-27T11:53:52Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Bodies of water in North Rhine-Westphalia}} [[Kategorie:Woater in Duutslaand|Noordrien-Westfoale]] [[Kategorie:Noordrien-Westfoaln]] gu9xe3zju4cp3y0af3vuwilczkpp3ww 14 20080 290568 288504 2016-11-01T14:58:30Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Bodies of water in Germany}} [[Kategorie:Woater naor laand|Duutslaand]] [[Kategorie:Geografie van Duutslaand]] l89pm9dxyb6u7ikex7n7bgklpi87512 0 20081 267842 2013-05-19T21:55:31Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Catharina-Amalia van Nederlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Catharina-Amalia van Nederlaand]] npi4f7tzql5gt1dhbdvyno4tqe8bouy 0 20082 269518 269517 2013-08-13T22:08:26Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki De Schutteri'je is n boerskop in de gemaente [[Oost Gelre]] in de Nederlandse provinsie [[Gelderlaand]]. t Lig westelik van [[Lechtenvoorde]], tussen [[Zöwwent]] en [[Harreveld]]. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Oost Gelre]] nl5iya0r02j0f8lano11din795ldoxc 0 20083 291673 291644 2016-11-09T14:59:13Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Mosbeek Springendal.jpg|250px|thumb|right|Mosbekke.]] De '''Mosbekke''' is ne [[bekke]] in [[Oaweriessel]]. De bekke ontspröngt öp de westflank van de [[stuwwalle]] van [[Oatmörsken|Oetmöarske]] en wör met woater an-bracht deur n gröt antal [[kwel|kwellen]]. t Kwellengebeed van de Mosbekke hef ne veur [[Neerlaand]] unieke stroomhoogvenvegetasie en is bekant deur t veurkömmen van t [[vetblad]]. De Bekke mönd oet in de [[Geestern|Geesternse]] Möllenbekke. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Woater in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Deenkellaand]] [[Kategorie:Tubbige]] cpvt0vwqdbdwg865vocq54pl2agcjso 0 20084 269522 2013-08-14T14:17:34Z AnnaOurLittleAlice 10071 deurverwiezing naor [[Tureng]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Tureng]] 0pfam1tlrjuq3fioiinewgnlv5n9ic6 0 20085 269523 2013-08-14T14:23:21Z AnnaOurLittleAlice 10071 deurverwiezing naor [[Saksen-Aanhoalt]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Saksen-Aanhoalt]] bja8xxjl2kdopwhyfxby4pup0sajlzh 0 20086 288509 288508 2016-10-27T12:05:28Z Wwikix 13678 /* Tabel van dealstöate */ wikitext text/x-wiki {{wiu}} [[Ofbeelding:Duitsland-met-deelstaten.png|200px|thumb|right|De dealstöate van Duutslaand.]] De '''dealstoaten van Duutslaand''' ([[Duuts]]: ''Länder'' of ''Bundesländer'' bint de zesteen dealstoaten van de [[Duutslaand|Bondsrepebliek Duutslaand]]. Zee hebt eaigne [[groondwet|groondwetn]], [[parlemeant]]en en [[regearing]]n. Aans as in nich-federalistiese lände hebt de dealstoaten in Duutslaand völle bevoogdheaden en invlood op de federale bestuursloage: den [[Bondsroad]], den as de dealstoatregearingen verteagnwoordigt, beslis met oawer völle federale wetn. Al et groondgebeed van de Bondsrepebliek lig in ene van de deelstoaten. Met ''Bundesgebiet'' (''federoal gebeed'') wörd et hele Duutslaand bedoold. Der is gin deelstoatloos gebeed wat direkt deur de federoale oawerheaid bestuurd wörd (Aans as biejveurbeald in de [[Verienigde Staoten van Amerika|Vereanigde Stoaten]], met öare [[United States territories]], zo as een antal eileande). De greanzen van nen dealstoat könt alleannig met een [[plebiskiet]] anpast wördn. [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westfalen]] hef de meeste inwonners, [[Breemn]] de meenste. Ok wat oppervlakte angeet is Bremen et kleainst en [[Beiern]] et grötst. A'w [[stadstoat|stadstoaten]] neet metrekkent, dan hef [[Saarlaand]] et meenste antal inwonners en oppervlakte. ==Naamen== [[Ofbeelding:Administrative Gliederung Deutschlands.svg|200px|thumb|right|Vertikalen bestuursstruktuur in Duutslaand: ''Bund'', ''Länder'' en ''Bundesländer''.]] De Duutste Groondwette van [[1949]] neumt de dealstöate "''Land''" (mearvold: "''Länder''"). Vaker broekt ze n term "''Bundesland''", umdet ''Land'' ook veur nen nasjonalen stoat as [[Fraankriek]] of [[Polen]] kan wean. In Duutslaand zegt zee ok nich "''laandelik''" (''ländlich'') as et um de hele Boondsrepubliek geet, moar "''bundesweit''". De meeste dealstoaten neumt zichzölf ''Land'' (zo as ''das Land [[Sleeswiek-Holstain|Schleeswiek-Holsteen]]''). Beieren, [[Saksen (dailstoat)|Saksen]] en [[Turen]] broekt n term ''Freistaat'', een old woord veur 'republiek'. Et parlemeant van nen dealstoat het vake ''Landtag''. De dealstoatregearige het ''Landesregierung'' of (in Beieren en Saksen) ''Staatsregierung'' en zienen veurzitter ''Ministerpräsident''. De ministers hett ''Minister'' of ''Staatsminister''. vake zegt zee ''Landesminister'', ofhaanklik van de umstandigheden, um et verskil met nen federalen minister an te gevven, um dus n ''Bundesinnenminister'' (federale minister van binnenlaandse zaken) van nen ''Landesinnenminister'' vort te könn zegn. Sömmige deelstoaten wordt ''Bindestrich-Länder'' (koppelteken-leande) neumd, umdet öaren naam ne samenvooging van euldere leande is. Veurbeelden bint [[Baden-Wurttembaarg|Baden-Wurttembarg]] en [[Saksen-Anhoalt|Saksen-Anholt]]. Ok annere laandsnamen komt vake van samenvogingen in et verleden; zo besteet Beieren oet [[Ooldbeieren]], [[Fraanken]] en n deel van [[Zwaben]]. Veur wat leande bint ofkortingen in-burgerd. Veural ''NRW'' veur Noordrien-Westfalen, terwiel [[Hamburg]] as stad de ofkörtige van zinne [[autokenteeknploat|autokentekenplate]] hef: ''HH''. Meender bekeand is biejveurbeeld ''BY'' veur Beieren. ===Tabel van dealstöate=== {| class="wikitable vatop sortable" ! class="unsortable" | Woapn ! Laand ! Öp-richt / Bondsrepebliek ! Stemn in<br />[[Bondsraad]] ! Öppervlokte<br />(km²) ! Inwönnern<br />(miljoenen) ! Inw. / km² ! Heufdstad |- | [[Ofbeelding:Coat of arms of Baden-Württemberg (lesser).svg|50px]] | [[Baden-Württemberg]] | 1952 / (1949) | align="center"| 6 | align="right"| 35.752 | align="right"| 10,739 | align="right"| 300 | [[Stuttgart]] |- | [[Ofbeelding:Bayern Wappen.svg|50px]] | [[Bayern]]<br />''Bayern'' | 1180 / 1949 | align="center"| 6 | align="right"| 70.552 | style="text-align:right" | 12,488 | style="text-align:right" | 177 | [[München]] |- | [[Ofbeelding:Coat of arms of Berlin.svg|50px]] | [[Berlien]]<br />''Berlin'' | 1920 / 1990 | align="center"| 4 | align="right"| 892 | style="text-align:right" | 3,395 | style="text-align:right" | 3.807 | ginne; t roadhoes leg in t distrikt ''Mitte'' |- | [[Ofbeelding:Brandenburg Wappen.svg|50px]] | [[Braandenbörg|Brandenburg]] | 1157 / 1990 | align="center"| 4 | align="right"| 29.479 | style="text-align:right" | 2,559 | style="text-align:right" | 87 | [[Potsdam]] |- | [[Ofbeelding:Bremen Wappen(Mittel).svg|50px]] | [[Breemn|Freie Hansestadt Bremen]] | 849 / 1949 | align="center"| 3 | align="right"| 404 | style="text-align:right" | 0,663 | style="text-align:right" | 1.641 | – <!-- het land Bremen heeft officieel geen hoofdstad --> |- | [[Ofbeelding:Coat of arms of Hamburg.svg|50px]] | [[Hambörg]] | 810 / 1949 | align="center"| 3 | align="right"| 755 | style="text-align:right" | 1,774 | style="text-align:right" | 2.309 | – <!-- het land Hamburg heeft officieel geen hoofdstad --> |- | [[Ofbeelding:Coat of arms of Hesse.svg|50px]] | [[Hessen]] | 1945 / 1949 | align="center"| 5 | align="right"| 21.115 | style="text-align:right" | 6,075 | style="text-align:right" | 289 | [[Wiesbaden]] |- | [[Ofbeelding:Coat of arms of Mecklenburg-Western Pomerania (great).svg|50px]] | [[Mecklenburg-Veur-Pommeren]]<br />''Mecklenburg-<br />Vorpommern'' | 1945 / 1990 | align="center"| 3 | align="right"| 23.180 | style="text-align:right" | 1,707 | style="text-align:right" | 74 | [[Schwerin]] |- | [[Ofbeelding:Coat of arms of Lower Saxony.svg|50px]] | [[Nedersaksen]]<br />''Niedersachsen'' | 1946 / 1949 | align="center"| 6 | align="right"| 47.624 | style="text-align:right" | 7,997 | style="text-align:right" | 168 | [[Hannover]] |- | [[Ofbeelding:Coat of arms of North Rhine-Westfalia.svg|50px]] | [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westföale]]<br />''Nordrhein-Westfalen'' | 1946 / 1949 | align="center"| 6 | align="right"| 34.085 | style="text-align:right" | 18,029 | style="text-align:right" | 530 | [[Düsseldorf]] |- | [[Ofbeelding:Coat of arms of Rhineland-Palatinate.svg|50px]] | [[Rienlaand-Palts]]<br />''Rheinland-Pfalz'' | 1946 / 1949 | align="center"| 4 | align="right"| 19.853 | style="text-align:right" | 4,053 | style="text-align:right" | 204 | [[Mainz]] |- | [[Ofbeelding:Wappen des Saarlands.svg|50px]] | [[Saarlaand]] | 1920 / 1957 | align="center"| 3 | align="right"| 2.569 | style="text-align:right" | 1,050 | style="text-align:right" | 409 | [[Saarbrücken]] |- | [[Ofbeelding:Coat of arms of Saxony.svg|50px]] | [[Saksen (dailstaot)|Saksen]]<br />''Sachsen'' | 929 / 1990 | align="center"| 4 | align="right"| 18.416 | style="text-align:right" | 4,250 | style="text-align:right" | 232 | [[Dresden]] |- | [[Ofbeelding:Wappen Sachsen-Anhalt.svg|50px]] | [[Saksen-Anhalt]]<br />''Sachsen-Anhalt'' | 1945 / 1990 | align="center"| 4 | align="right"| 20.446 | style="text-align:right" | 2,470 | style="text-align:right" | 121 | [[Magdeburg (stad)|Magdeburg]] |- | [[Ofbeelding:Coat of arms of Schleswig-Holstein.svg|50px]] | [[Sleeswiek-Holstein]]<br />''Schleswig-Holstein'' | 1867 / 1949 | align="center"| 4 | align="right"| 15.799 | style="text-align:right" | 2,833 | style="text-align:right" | 179 | [[Kiel (Duutslaand)|Kiel]] |- | [[Ofbeelding:Coat of arms of Thuringia.svg|50px]] | [[Thüringen]] | 1920 / 1990 | align="center"| 4 | align="right"| 16.172 | style="text-align:right" | 2,335 | style="text-align:right" | 144 | [[Erfurt]] |} ===Symbolen=== [[Ofbeelding:Flag of Lower Saxony.svg|200px|thumb|right|[[Vlagge van Neersassen]].]] [[Ofbeelding:Flag of North Rhine-Westphalia.svg|200px|thumb|right|[[Vlagge van Noordrien-Westfalen]].]] [[Ofbeelding:Flag of Hamburg.svg|200px|thumb|right|[[Vlagge van Hambörg]].]] De dealstöate hebt öare eaigne symbeule zoo-as [[vlag|vlagge]] en volksleed. Disse bint veur n deel völle older as de Bondsrepubliek. In t heale Duutslaand is bekeand det blaaw en wit de kleuren van Beieren bint, t [[saksenros|witte peerd]] t woapendeer is van [[Nedersaksen|Neersassen]] en in Sleeswiek-Holsteen wörd et leed ''Schleswig-Holstein meerumschlungen'' met leefde behoolden. Noordrien-Westfalen biejveurbeald vereanigt in zinne vlagge et greun-wit van de Rienproveensie en et rood-wit van Westfalen. De vlagn van [[Rienlaand-Palts]], Neersassen en Saarlaand hebt de kleuren van de federale vlagge: zwart-rood-gold, moar dan wa met egene stoatswoapens der in. Rienlaand-Palts wol in [[1948]] op de demokratiese tradisie van dee kleuren wiezen en noadruk gevven det et biej nen niej op te richten Duutsen stoat heurden; Neersassen keus in [[1951]] veur dee kleuren umdet zee tegenoawer n poar laandsdeale van Neersassen neutroal warn; Saarlaand wiln in [[1957]] net as Rienlaand-Palts noadrök gefn de't biej Duutslaand heurn. ===Stadtstaaten=== De dealstoaten wordt vake indeeld in ''Flächenländer'' (''Fläche'': vlakte) en ''Stadtstaaten''. De dree Stadtstaaten hebt wa dezölfde rechten en plichten as aandere dealstoaten. Stadtstaat bint [[Berlien]], [[Hambörg]] en [[Bremen]]. De dealstoat Bremen besteet oet twee steaden: Bremen en [[Bremershaawn]]. Berlien, dee ok de Duutse heufdstad is, is völgns zinne groondwette ''ein deutsches Land und zugleich ene Stadt'' (n Duuts laand en tegeliek ne stad). De ministerpresideant is n ''Regierender Bürgemeister'' en t parlemeant t ''Abgeordnetenhaus''. t Biejveuglik noamweurd ''Regierender'' verwis noar de situoasie noa n [[Tweede Wereldoorlog|Tweadn Wearldkrieg]], toon d'r ok nen ''Oberbürgermeister'' van Oost-Berlien was. [[Hambörg]] en [[Breemn]] nöamt zichzölf ''Hansestadt'', öm t good te zegn: ''Freie und Hansestadt Hamburg'' en ''Freie Hansestadt Bremen''. Van de vreuger mear as 200 steadn dee dreks öf indreks biej de [[Hanze]] heurn broekt önnevear 20 teagnweurdig nöch n biejnoam "''Hansestadt''"; dit hef vearer ginn stoatsrechtlikn öf legoaln beteknis moar wör mear broekt in city marketing. n Burgermeaster van Hambörg is n ''Erster Bürgermeister'' en den van Breemn hef de titel ''Präsident des Senats und Bürgermeister'' (kört ok: ''Senatspräsident''). De parlemeante in disse twea dealstöate hett ''Bürgerschaft''. De regearign van Berlien, Hambörg en Breemn hett ''Senat'', n lid d'rvan ''Senator''. Berlien, Hambörg, Breemn en [[Bremershaawn]] (in de Vrieje Hanzestad Breemn) bint ''[[Kreisfreie Stadt|Kreisfreie Städte]]'' en hebt ginne gemeantn. Wa besteet d'r ''Stadtbezirke'' (distriktn) zoo-as in gliekboare grötte steadn in oare deale van n wearld. ==Bevoogdheadn== [[Ofbeelding:Dresden-Kultusministerium.jpg|250px|thumb|left|t Ministerie van Önnerwies van Saksen in [[Dresden]].]] De oawerheaidstöake in Duutslaand bint zoowat aajt zoak van de dealstöate - behalwe as de Groondwette zeg det bepoalde töake öp federoal nivoo oawerlegd wörn mött. Oawer n antal zoakn goat Bond (verteagnweurdigd deur n [[Bondsdag]], t nasjonoal parlemeant) en dealstöate (verteagnweurdigd deur n [[Bondsroad]] samn. D'r bint dös drea seurte wetngeffige in Duutslaand: zee, dee alleannig federoal doan wörn könt (biejveurbeald defensie, muntn), gesämnlike wetngeffife (zoo-nöamde toostemmigeswetn, biejveurbeald belastign) en dealstoatwetngeffige (biejveurbeald skolige en kultuur). Federoale wetn hebt veurrang öp dealstoatwetn: ''Bundesrecht bricht Landesrecht'' (art. 31 van de Duutse Groondwette). t [[Önnerwies in Duutslaand]] hör töt de töake van de dealstöate, moar ömdet a te grötte verskiln binnn Duutslaand nich gearne wört zeen warkt de dealstöate samn via de ''Kultusministerkonferenz'', dee biejveurbeald gesämnlike standöarde veur de enddiplomaas bepöal. ==Struktuur== Nen dealstoat hef n parlemeant met eann kimmer (alleannig Baiern had, töt [[1999]], nen tweadn kimmer, n ''Senat''). De regearige wör deur t dealstoatparlemeant keuzn. t Höng of van de groondwette van n dealstoat ö't parlemeant biejveurbeald alleannig n regearigesleader kös, zoo-as biejveurbeald in Saksen-Anhalt, öf de heale regearige, zoo-as in Baden-Württemberg. n Lid van de dealstoatregearige kän lid van t parlemeant wean, moar det is oft nich verplich. Ne oetzöndrige is Noordrien-Westföale woar de groondwette bepöal det n minister-president lid van t parlemeant wean mött. Deur de ofweazigheaid van n eaign stoatsheufd döt n minister-president dee funksie; de invoorige van n minister-president wör oft doan deur n veurzitter van t dealstoatparlemeant. Öp federoal nivoo hef Duutslaand ginne plebiskietn, moar öp dealstoat- en gemeantenivoo oft wa. n Territorioaln struktuur van nen dealstoat kän grötswies verskilnd wean, moar d'r bint ok oawereankömstn. De grötste dealstöate Baden-Württemberg, Baiern, Hessen, Noordrien-Westföale en Saksen bint önnerverdeald in ''[[Regierungsbezirk|Regierungsbezirke]]''. De administroasies van disse Bezirke heurt biej de dealstoatregearige. Önner t nivoo van de Bezirke bint de ''[[Landkreis|Landkreise]]'' en ''[[kreisfreie Stadt|kreisfreie Städte]]''. n Dealstoat beslis oawer de greanzn en rechtn van de Bezirke en Kreise. Ne biejzöndreheaid van Noordrien-Westföale bint de twea ''[[Landschaftsverband|Landschaftsverbände]]'', samnwerkigns van de Kreise in [[Noordrien]] en [[Westföale-Lippe]]. ==Posisie in t federoale systeam== ===Dealstöate=== [[Ofbeelding:Bundesrat plenary chamber.JPG|thumb|right|Pleneare zoal van n Bondsroad in [[Berlien]].]] De Duutse groondwette bepöal det Duutslaand oet dealstöate besteet en det disse ok nich vort-doan wörn könt met ne groondwetswiezige. Gebeedswiezign öf fusies könt alleannig doan wörn via referenda van de bevölkign van de stöate woarme't zöl wörn doan. De dealstöate hebt n eaign stoatskarakter. Via n [[Bondsroad(Duutslaand)|Bondsroad]] bint de dealstoatregearign automoaties dreks betrökn biej n federoaln politiek. Nen [[kaanselier]] mött dös nich alleannig ne mearderheaid in n [[Bondsdag]] (t federoale parlemeant) veur de wetsveursteln veendn, moar ok in n Bondsroad, den oawer önnevear 40% van alle wetn metbeslös. Deurdet de bondsroadstemn deur de dealstoatregearign oet-bracht wört hef ne dealstoatverkiezige invlood öp n federoaln politiek. De tiedn van de dealstoatverkiezign bint nich aln öp tzölfde moment, doaröm wör zegd det in Duutslaand zoo good as aajt nen verkiezignsstried ploatsvön (önnevear elk poar moandn). Doaröm wör n federoaln politiek oft vertröagd ömdet de federoale politisi met n önpopulair önnerwarp wachtn wilt töt noadet de verkiezign in nen dealstoat ploatsvöndn hebt. Nen dealstoat benöm n antal van zinne dealstoatministern töt lid van n Bondsroad; de stemn van eann dealstoat könt alleannig ''en bloc'' oet-bracht wörn. Mangs wa mött twea partiejn in ne dealstoatregearige samnwarkn, tarwiel eane van dee partiejn öp federoal nivoo in de opposisie zet. As de't eval is dan stöm den dealstoat oft neutroal. n Lid van n Bondsroad hef t recht öm te proatn in n Bondsdag. De dealstoatverkiezign hebt ok invlood öp de verkiezige van n Bondspresident, t stoatsheufd. n Hölf van de kiesmänne en kiesvraawleu in de [[Bondsgadderige (Duutslaand)|Bondsgadderige]] wört keuzn deur dealstoatparlemeantn. Biej t zeukn noar nen kandidoat bint ministern-presidentn meender oft de nörmoale keuze. De bondspresidentn [[Richard von Weizsäcker]] ([[West-Berlien]]), [[Johannes Rau]] (Noordrien-Westföale]] en [[Christian Wulff]] (Neersaksen) warn earder ministern-presidentn. De federoale Groondwette bepöal det alle Duutsers in t gemean önner dezölfde ömstaandigheadn leawn könn mött. Öm de verskiln quoa riekdöm nich te gröt te loatn wörn is d'r nen ''Länderfinanzausgleich'': de riekre dealstöate mött an t end van t joar geald ofstoan an de ärmere. De Stadstaaten kriegt deur öarn demogroafiesn struktuur mear geald as Flächenländer. Wieter betöal n Bond an ärmere dealstöate, de ''Bundesergänzungszuweisungen''. In de riekre dealstöate is d'r völn kritiek öp n ''Ländesfinanzausgleich''; zee zegt det deur de transferbetoalign de ärmere dealstöate gin motief hebt öm spoarzöamer te wean. t Geet eaignlik moar öm 1-2% van ne dealstoatbegreutige. In [[2011]] wörn mear as 7 miljard [[euro]] (€7.000.000.000,-) herverdeald. <gallery widths="180" heights="180"> Ofbeelding:Laenderfinanzausgleich.png|''Länderfinanzausgleich'': Geawnde (greun) en neamnde (reud) stöate in [[2004]]. Ofbeelding:Zusammensetzung des deutschen Bundesrates.svg|Regearignspartiejn in de dealstöate. </gallery> ===Ministern-presidentn en partiejpolitiek=== [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Dailstoat van Duutslaand| ]] gupj70rvtgphjn0hvsyjgtcyv9c0w32 0 20087 269717 269716 2013-08-24T16:44:44Z AnnaOurLittleAlice 10071 AnnaOurLittleAlice hef de zied [[Bremen]] herneumd naor [[Bremen (deurverwiespagina)]] wikitext text/x-wiki Bremen kän twea dinge wean: *[[Breemn]], ne stad in Noord-Duutslaand. *[[Vrieje Hanzestad Breemn]], n Stadtstaat woarin de stad Breemn leg. {{dv}} [[Kategorie: Wikipedie:Deurverwiespagina]] 5nfrfej3s78pzpifn0fesjowjddsod7 0 20088 269544 269543 2013-08-15T12:19:40Z Woolters 62 /* In Eanter */ wikitext text/x-wiki '''Arnoldo de Ennethere''' ([[Eanter]], ennigste vermeelding: [[1134]]) was nen [[Kanunniken (kloosterorde)|Kanunniksen]] monnik van hoogn komaf, woeran't t [[Tweante|Tweantse]] döarpke Eanter n naam te daankn hef. Arnoldo köm oet n oadelik riddergeslacht en zat in [[Zutfen]] n klooster. Op [[2 febrewaori|2 februwoari]] 1134 was hee getuge van ne scheanking an t klooster, wat allemoal in de beuke vastelegd wör. Völle is dr oawer dit oadelike geslacht skoonwal nit bekeand, mer in [[1339]] wörd dr ne [[Hermannus de Enthere]] neumd, den't in [[Vreden]] bie de [[Proosdieje]] was. ==In Eanter== De spoers dee't dit geslacht in Eanter hef achterloatn, zeent biezeunder kleain, of helemoals vort ewisket. Noar t skient hef de familie n köarksken loatn bouwn in Eanter, mer in n [[Tachtigjoarigen Oorlog]] wör t verwoost. Op de vermodelike plaatse steet non de [[Nederlaandse Hervormde Karke|Neerlaands-Hervörmde Koarke]] van Eanter. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Geschiedenis van Tweante]] dnrob7lklgokbnfjpy3jhtl8bj3ry73 0 20089 270376 270374 2013-09-14T10:22:43Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sluis Eefde hoog.jpg|thumb|right|250px|t [[Tweantekanaal|Tweantekanoal]] is ne rieksvoarweg.]] Ne '''rieksvoarweg''' ([[Neerlaands]]: ''rijksvaarweg'') is n [[kanoal]] öf [[revier|stroom]] den an-legd en önnerholdn is/wör deur [[Riekswoaterstoat]] in n öpdroch van de rieksoawerheaid. Ok de sluuze in disse voarwegn wört broekt en önnerholdn deur Riekswoaterstoat. Nich alle [[heufdvoarweg|heufdvoarwegn]] bint Rieksvoarwegn. De kanöale in [[Grunnen]] en [[Frieslaand]] (t [[Emskanoal]], [[Prinses Margrietkanoal]] en [[Van Starkenborghkanoal]] en de [[Gouwe]] in [[Zuud-Hollaand]] wör deur de previnsie beheard, t [[Hartelkanoal]] wör beheard deur de gemeante [[Rötterdaam|Rötterdamme]] en t [[Binnen-Ie]] wör beheard deur de gemeante [[Amsterdam|Amsterdamme]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Woater]] cwk8mlgizs47a5zkmbqtijmkp5zejoc 0 20090 292974 283426 2017-02-01T16:06:55Z CommonsDelinker 166 [[San_Francisco_Earthquake_aftermath,_1906.ogg]] is vervungen deur [[San_Francisco_Earthquake_aftermath,_1906.ogv]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:c:COM:FR|File renamed]]: Wrong extension (img_media_typ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:San Francisco Earthquake aftermath, 1906.ogv|thumb|De eardbewing van [[San Francisco]] van [[1906]]]] Ne '''eardbewing''' is ne beewnde of boknde beweaging van de [[eardkorst]]. Eardbewingn ontstoat as dr in de eardkorst plötsling völle [[ennergie]] lös keump. Disse ennergie neamp dan in ne [[seismiesen golf|golfbeweaging]] vanoet t middelpeunt noar boetn hen too. t Peunt oonder t oppervlak, woer't de bewing ontsteet, neumt eardkeundigen t [[hyposentrum]]. t Punt an de oppervlakte doar recht boawn neumt ze t [[episentrum]]. Roondumme t episentrum verspreaidet zik de bewing met verskilnde hewigheaid. De peuntn roondumme t episentrum woer't de hewigheaid geliek is, wordt verbeundn met ne liene op de kaarte. Dit neumt ze ne [[isoseist]]. De weetnskop wat eardbewingn oonderzöch het [[Seismologie]]. Bie ne eardbewing keump [[Tribo-elektrisiteat]] in de vörm van lechtflistn vrie. De meeste eardbewingn komt vuur in de eardkorst op ongevear 30 kilometer depe. Dr zeent skoonwal ook bewingn töt wal 700 km depe. De meeste eardbewingn gebuurt roond n [[Grootn Oseaan]], bie de [[Middellaandse Zee]], in de [[Himalaya]] en [[Indonesië]]. Ook middeln in de oseaann komt bewingn vuur. Disse wordt [[zeebewing]]n eneumd, mer dit klopt nit helemoal. Hierduur köant vloodgolvn of [[tsoenami]]s ontstoan, mer tsoenamies ontstoat allene as de ene eardplate oonder nen aandern skof, woerduur't ne ongewoon grote golf water noar t laand henkeump. t Water verplaatst zik dan met net zonnen kreenk as wonnear'j nen kei in t water gooit. t Verskil tusken tsoenamies en golvn is det tsoenamies zik bliewt oetgooin oawer t laand, terwiel't golvn noa n oawerslag zik wier terugge trekt. Eardbewingn en tsoenamies zorget vuur völle skade en ongelukkigheaid. == Metn == [[Bestaand:Seismische golfpaden.gif|thumb|300px|right|Oawerzicht van verskilnde golfpaadn in de earde]] Met de [[Skoale van Richter]], ne logaritmiese skoale, is de ennergie wat vriekeump bie ne eardbewing, en dus de zwöarte van ne eardbewing te metn. Ne eardbewing van 3 op disse skoale is aait good te veuln. Vanof skoale 5 wörd t ne stoarke eardbewing neumd; vanof hier onsteet moatige of beheurlike skade. Vanof skoale 7 neumt ze t ne zwoare of onmeundig hewige eardbewing en is t resultaat ne grote raamp. Ne aandere skoale is de [[Skoale van Mercalli]], den't wat better de gevolgen angef as de skoale van Richter. [[Bestaand:EastHanSeismograph.JPG|thumb|left|250px|Sjinesen eardbewingsmeter oet de [[Han-Dynastie]]. Bie ne eardbewing beweg zik n [[pendelen (parapsychologie)|slinger]] in de komme en geet n moond lös van n [[draak (fabeldeer)|draak]] den't in de richting van de eardbewing kik. Hierduur vaalt dr nen bal in n kummeke en wordt leu woarskouwd vuur ne eardbewing.]] == Opzeukn == Roondumme t epicentrum is de skade vake t slimste. Det is op verskilnde wiezn op te zeukn. t Meest wörd gebroek emaakt van P- en S-golvn met hulpe van nen [[seismometer]]. Disse twee golvn beweagnt zik duur de earde: * P-golvn zeent rechtoetgoande golvn, dee't in dezelfde richting goat as woerin't ze zik voortplaantt (liek as geluudsgolvn in de locht). ze goat met ne snelheaid van ongevear 6 km/s. * S-golven zeent rechtopgoande of [[transversaaln golf|transversale golvn]]. Disse golvn beweagnt zik loodrecht op de richting woerin't ze zik voortplaantt, net as golvn an n wateroppervlak. Ze goat met ongevear 3,5 km/s en zeent dus laankzamer as de rechtoetgoande golvn. n Eerstn golf neumt ze '''''p'''rimairen golf'', umdet dissen noa de bewing as eerste bie t metstasjon binnkeump. n Tweedn golf neumt ze dan n '''''s'''ecundairen golf''. Des te grötter n ofstaand wat de golvn of mut legn töt t metstasjon, des mear tied dr tusken de binnkomst van de golven zit. An de haande van dit tiedverskil kan de ofstaand tusken t stasjon en de bewing bereknd wordn (episentraaln ofstaand). De ofstaandsliene vanof t metstasjon geeldt as [[stroale]] vuur nen sirkel um t metstasjon. A'j doar n tweede metstasjon bie nemt en doar ook nen sirkel umhen trekt, raakt de sirkels mekoar op twee plekn. Duur nen sirkel um n doarde metstasjon in de buurte te nemn, wee'j nauwkurig woer of t episentrum hef ewest. Een aardbeving vindt op een bepaalde diepte onder het epicentrum plaats. Dit noem heet het [[hypocentrum]], genoemd naar het Griekse ''hypo'' (is "onder"). == Vuurspeln == Eardbewingn zeent nog aait nit good te vuurspeln. Dit keump volgens de geleardn doarduur, det dr te völle zaakn van invlood zeent op t onstoan van de eardbewing. Toch he'w dr belaank bie det dit vuurspeld wörd, um good vuurbereaid te wean en zo min meugelik skade op te loopn. Bie vuurspelling van bewingn wordt de volgende faktoorn met ereknd * vuurstootn * veraanderingn in n chemiesen opbouw van t groondwater * vlöaistofdruk in de gesteentekolom * laankzame beweaging an de bröklienn * bewingn in anlignde deeln op de brökliene * statistiekn en vuurgeskiedenis oawer bewingn in t oonderzochte gebeed * veraanderingn in t magnetiese veeld op dee stea * spanning in t gesteente op n poar hoonder meter depe [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geografie]] e8jco6j9tylz7at2k7bxgs0uzjopq9z 0 20091 291688 291470 2016-11-09T15:16:00Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Het Springendal Bronnenroute.jpg|250px|thumb|right|Ne kwelle in t Springendal.]] t '''Springendal''' in de gemeante [[Tubbige]] is n [[dal|erosiedal]] in de [[stuwwal]] van [[Ootmarsum|Oetmöarske]] (oe't [[Saalien]]) en n deur [[Staatsbosbeheer]] beheard netuurgebeed. t Leg ten neurden van Oetmöarske en [[Old Oatmörsken|Old Oetmöarske]] en ten eusten van [[Vas]] en is önnevear 355 ha gröt. t Gebeed steet bekant öm zinne [[kwel|kweln]], [[bekke|bekken]], [[heuwel|heuweln]] en [[grafheuwel|grafheuweln]]. An de greanze met Duutslaand leg n stök lösse [[heed|heaie]], de "''Peerdenslenkte''". In t netuurgebeed öntspröng kwelwoater öp drea plöatse. Disse plöatse bint te herkennen an de bosmeerskens dee'j in t Springendal veenden könt. Ean meer is via de nörmoale bospäde good te veenden, de oare twea bint wat meender bekant. t Gebeed was vreuger van de [[Eanske|Eanskse]] textielfabrikaant [[Jannink]] en is nu van Staatsbosbeheer en [[Landschap Overijssel]]. n Noam ''Springendal'' kömp van t erosiedal en de bekken dee derin önt''springt''. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Netuurgebied in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Tubbige]] q0hmh4zf8ihuw7nahgaaqfsjx3tiyq6 0 20092 291707 282809 2016-11-09T15:40:20Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map - NL - Enschede - Wijk 00 Binnensingelgebied.svg|200px|right]] [[Ofbeelding:Enschede stationsplein.JPG|200px|thumb|right|t Stasjoonspleain leg in Stadsdeal Sentröm.]] '''Stadsdeal Sentröm''' ([[Neerlaands]]: ''Stadsdeel Centrum'') in de [[Neerlaand|Neerlaandse]] stad [[Eanske]] hef de wieken [[De Bothoven]], [[Boddenkaamp]], [[Heugelaand-Noord]], [[Loares]], [[Horstlaanden-Vealdkaamp]], [[Lasonder]], [[t Zeggelt]] en de [[Binnenstad (Eanske)|Binnenstad]]. In dit gebeed weunt önnevear 22.000 mensekn woarme't t kleainste stadsdeal van Eanske is. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Stadsdeal van Eanske|S]] oj3l6xs83ehpcj6caeo05vaszx6z3qw 14 20093 269582 269560 2013-08-16T22:14:28Z NaegelBot 1424 Bot: automatiese tekste vervöngen (-Kattegerie: +Kategorie:) wikitext text/x-wiki [[Kategorie: Eanske]] 580cag8n37pqu9hxc4vrxt5pgm0pdxd 0 20094 291705 269580 2016-11-09T15:39:55Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map - NL - Enschede - Wijk 04 Enschede-Noord.svg|200px|right]] [[Ofbeelding:Arke Stadion Enschede 1.jpg|200px|thumb|right|t Arke Stadion leg in Stadsdeal Noord.]] '''Stadsdeal Noord''' in de [[Neerlaand|Neerlaandse]] stad [[Eanske]] hef de wiekn [[Twekkelerveald]], [[Bolhoar]], [[Depnbrook]], [[Mekkelholt]] en [[Roombekke (wiek)|Roombekke]] en t dorp [[Lönnker]]. In dit gebeed wönt mear as 30.000 menskn in [[2008]], woarmet Noord-Eanske, noa de stadsdeale [[Stadsdeal Oost (Eanske)|Oost]] en [[Stadsdeal West (Eanske)|West]] t grötste stadsdeal is. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Stadsdeal van Eanske|N]] sn5d4mhelzaaid8z6xpgfxqimy1qpec 0 20096 291708 269572 2016-11-09T15:40:31Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map - NL - Enschede - Wijk 06 Enschede-Zuid.svg|200px|right]] [[Ofbeelding:Landgoed Smalenbroek.jpg|200px|thumb|right|t [[Smaalnbrook]] leg in Stadsdeal Zuud.]] '''Stadsdeal Zuud''' in de [[Neerlaand|Neerlaandse]] stad [[Eanske]] hef de wiekn [[Helmerhook]], [[Stroinkslaandn]] en [[Wesselerbreenk]], en ok t [[noaberskop]] [[Brookheurn]]. In dit gebeed wönt önnevear 37.000 menskn woarme't n öp eann noa grötstn stadsdeal van Eanske is. Veur jöarn was Zuud t grötste stadsdeal, moar deurdet [[De Eschmarke]] an-legd wörn is [[Stadsdeal Oost (Eanske)|Stadsdeal Oost]] noe grötter. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Stadsdeal van Eanske|Z]] nimsrdmneutowbl989jkk9p3ds4hzdp 0 20097 291706 269573 2016-11-09T15:40:08Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Kombord Glanerbrug.jpg|200px|thumb|right|De Glanerbrögge leg in Stadsdeal Oost.]] '''Stadsdeal Oost''' in de [[Neerlaand|Neerlaandse]] stad [[Eanske]] hef de wiekn [[De Eschmarke]], [[t Heugelaand]], [[t Ribbelt]], [[Stokhorst]] en [[Velve-Leendnhof]] en t [[dorp]] [[Glanerbrug|De Glanerbrögge]]. In dit gebeed wönt önnevear 38.000 menskn woarmet Stadsdeal Oost t grötste stadsdeal van Eanske is. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Stadsdeal van Eanske|O]] 0syk5sjh0a2em2u8se2ap7du1096edh 0 20098 279376 274593 2015-03-27T17:14:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{wiu}} [[Bestaand:Bundesrat Logo groß.svg|400px|right]] n '''Bondsroad''' van [[Duutslaand]] ([[Duuts]]: ''Bundesrat'') is de verteagnweurdige van de 16 dealstoatregearign. Deur dit orgaan henne neamt de [[dealstöate van Duutslaand|dealstöate]] deal an t wetgefnd proses. Elkn dealstoat hef tuskn drea en zes stemn in n Bondsroad. n Road zeatelt in t veurmoalige [[Preußisches Herrenhaus]] in [[Berlien]]. == Samnstellige == [[Bestaand:Bundesrat Plenarsaal 1.jpg|250px|thumb|right|''Plenarsaal'' van n Bondsroad.]] [[Bestaand:Bundesrat-A.jpg|250px|thumb|right|t ''[[Preußisches Herrenhaus]]'' woar n Bondsroad zett.]] n Bondsroad besteet oet leadn van de regearige van elkn Duutsn dealstoat. Zee wört nich in verkiezign keuzn, moar in noam van öarn dealstoat benömn. Elkn dealstoat hef n stemrech van tuskn drea en zes stemn. t Stemantal wör bepöald an n haand van t inwönnerantal zönner de't inwönnerantal korrekt wierspeageld, zoodet de kleain(re) dealstöate in de verholdige ne gröttere stemme hebt. n Lid van n Bondsroad kän alleannig n of-vöardigd lid van ne dealstoaregearige wean. In n praktiek is n minister-president samn met eankle (politiek) wichtige ministern lid, en de oawrige ministern ploatsvervängnd lid. In de Bondsroadskommissies könt ok ambtenöare öarn dealstoat verteagnweurdign. De ebeurt oft ömdet zoo juust de vakkundign met mekoar samnwarkn könt. De stemn van eann dealstoat könt alleanig tesamn oet-bracht wörn. Moakt leadn van nen dealstoat bekant det zee verskilnde öpvattign hebt dan bint de stemn van den dealstoat öngealdig. De stemn wört in n praktiek deur nen ''Stimmführer'' geawn, moar det is alleannig ne geweunte en beteknt nich det n Stimmführer mear rechtn in n Bondsroad hef as de oare leadn oet zinn dealstoat. {| class="wikitable" ! Dealstoat ! Stemn |- | [[Baden-Württemberg]] | align="center" | '''6''' |- | [[Baiern]] | align="center" | '''6''' |- | [[Berlien]] | align="center" | '''4''' |- | [[Brandenburg]] | align="center" | '''4''' |- | [[Vrieje Hanzestad Breemn]] | align="center" | '''3''' |- | [[Hambörg]] | align="center" | '''3''' |- | [[Hessen]] | align="center" | '''5''' |- | [[Mecklenburg-Veur-Pommern]] | align="center" | '''3''' |- | [[Nedersaksen]] | align="center" | '''6''' |- | [[Noordrhain-Westfele|Noordrien-Westföale]] | align="center" | '''6''' |- | [[Rienlaand-Palts]] | align="center" | '''4''' |- | [[Saarlaand]] | align="center" | '''3''' |- | [[Saksen]] | align="center" | '''4''' |- | [[Saksen-Anhalt]] | align="center" | '''4''' |- | [[Sleeswiek-Holstein]] | align="center" | '''4''' |- | [[Tuureng|Tuurn]] | align="center" | '''4''' |- | | align="center" | '''69''' |} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Politiek in Duutslaand]] [[Kategorie:Wetgefnde macht in Duutslaand]] o91gp4099jo9mzea6p10pjyakhaqnco 14 20099 288662 269609 2016-10-27T14:22:29Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Politiek naor laand|Duutslaand]] [[Kategorie:Duutslaand]] avh3gt04bmg5i14g8byvm2jcuysvz1v 0 20100 269595 2013-08-18T13:36:41Z AnnaOurLittleAlice 10071 AnnaOurLittleAlice hef de zied [[Bondsroad(Duutslaand)]] herneumd naor [[Bondsroad (Duutslaand)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Bondsroad (Duutslaand)]] buonhn1vt50tjlyvalvxcit0pmyeq4u 14 20101 269596 2013-08-18T13:36:59Z AnnaOurLittleAlice 10071 Nieje zied: '[[Kategorie: Politiek in Duutslaand]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie: Politiek in Duutslaand]] 6lm8k4fgdx04vquy221ivqvjh07uuv8 0 20102 291678 291215 2016-11-09T15:07:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Landgoed Smalenbroek.jpg|200px|thumb|right|Viever öp t laandgood.]] [[Ofbeelding:Bruninksbeek, Smalenbroek, Enschede, facing west.jpg|200px|thumb|right|De Bruninksbekke.]] t '''Smaalnbrook''' is n landgood van önnevear 85 ha. ten zuudn van [[Eanske]]. t Smaalnbrook leg öp n zuudflaank van de [[stuwwal|stuwwalle]] [[Oldnzel]]-[[Eanske]]. t Bestoan a in [[1346]] as laandgood van Gerhardus van de Heuven. De boerderiej öp t laandgood kömp oet n 18n joarhönnerd en is n rieksmonument. De textielfemilie Ter Kuil kriegn t laandgood in zin bezit en loatn d'r öp t end van n 19n joarhönnerd an n park met viever en laann deur n laandskopsarkitekt anlegn. De grötte [[sequoia]] öp t laandgood is ok in disse periood plänt. De monumenteale boerderiej hef nen kommieznkammer, ne herinnige an n tied det smokkelöar öar smokkelwoar van en noar [[Duutslaand]] brachn. t Laandgood is vriej toogänklik en is seends [[1979]] in t bezit van [[Landschop Overijssel]], de't behear oawer t terreain hef. n Villa en de boerderiej bint nöch immer in partikulier bezit. Öp n boln es wör [[rouw]] verbaawd. De [[Bruninksbekke]] öntspröng in t gebeed en ström noar de [[Brookheurnerbekke]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Netuurgebied in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Woater in Eanske]] [[Kategorie:Eanske]] msk412weohyboc35v65t4wmlfsnyfdo 0 20103 269599 2013-08-18T14:57:25Z AnnaOurLittleAlice 10071 deurverwiezing naor [[Dartmoor]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT: [[Dartmoor]] fkbnhu05zrdspeg2tb4f6holpif7xwc 0 20104 269604 269602 2013-08-18T16:13:03Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Crossings Close, Mary Tavy - geograph.org.uk - 1476035.jpg|300px|thumb|right|Mary Tavy.]] '''Mary Tavy''' is n [[dorp|dörpskn]] met 600 inwönnern, önnevear 6,5 km ten neurdn van [[Tavistock]] in [[Devon]], [[Englaand]]. t Is nöamnd noar n [[River Tavy]]. Vreuger stoan hier n grötsn [[kopper|koppermien]] van n wearld: ''Wheal Friendship'', en ok n antal [[lood]]- en [[tin|tienmienn]]. t Leg an [[Dartmoor National Park]]. t Dorp leg önnevear 3 km ten neurdn van [[Peter Tavy]], det noar nzölfdn [[revier|stroom]] nöamd is. Vreuger wörn stroekreuvern dee vangn wörn veur moandn loatn hangn öp nen heuwel den noe ''Gibbet Hill'' hett. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaots in Devon]] 0gbqns04eg60m417ni4eng74jo89jf9 0 20106 270886 269828 2013-10-18T09:10:28Z 82.72.54.204 wikitext text/x-wiki '''Vraiskelo''' ([[Nederlaands]]: ''Vriescheloo'') is n [[darp|loug]] (dörp) ien de gemainte [[Wedde-Bennewold]] ([[Nederlaands]]: Bellingwedde). t Loug haar begun 2005 986 ienwoners. == Noam en schiednis == Woar de noam Vraiskelo vot komt is nait haildal zeker. Vraiskelo kin verwiezen noar de Vraizen dij zok vestigt hemmen bie t bosk (loo). t Kin ok wezen dat Vraiskelo n verwiezen geft noar n nijer dail van Lutjelo. Lutjelo, ok n lutje loug nait wied vot van Vraiskelo, is n old ploatske en betaikent lutje bosk ([[Nederlaands]]: klein bos). Aan t inde van de middelaiven, dou t klien (veen) veur t mainste dail vot was, verhoesde man zok noar n zandrogge dij bie de dörpstroate lag. Ok de oksediek (ossedijk) haar veul betaikenis ien dij tied. Dizze stroate was n belangrieke handelsroute noar [[Winschoot]], [[Bourtang]] en [[Münster]]. t Loug haar zokzölven vörmt ien de tied van de Franse overheersen mit de 18de aivse kìrke van Vraiskelo as t middelpunt. == Dieverdoatsie == Ien Vraiskelo staait n meulen nuimd [[De Korenbloem (Vraiskelo)|De Korenbloem]]. Dizze meulen oet t baauwjoar 1895 is ain van de attrakties dij t loug het. Ok het Vraiskelo noatuur mit schiere wandelpoaden. t Dörpke het nait veul bedrievighaid, mor de leste joaren binnen der aal meer lu dij veur zokzölven begunnen binnen. Ien t begun van de 20ste aive waarkten mensken mainstieds ien de landbaauw. Ok het ien Vraiskelo n bierbraauwerij stoan. Dieverdoatsie van dij tied beston oet kermis en vernuvern mit daaierhandel. Noa de kraig vörmde zok n nije kern mit veul nijbaauw. == Bienoamen == Vraiskeloërs hemmen krekt as aandere dörpslu ok n bienoam. Ain bienoam dij man broekt is aindekukens. n Twijde noam dij man ok heurt is gaanzekukens. Noast dizze twij noamen bestaait der nog n daarde bienoam: eerappeldobben. {{Dialekt|gos}} [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] npk71pcq2z55oul1newi52vh4vlqodk 0 20107 269618 2013-08-19T16:25:45Z Droadnaegel 1133 dv wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vraiskelo]] ks24ur0tvtw90211ppxcxl21z34nzyb 10 20108 269910 269661 2013-08-28T19:08:14Z Droadnaegel 1133 +noinclude wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = {{{naam|{{PAGENAME}}}}} | ofbeelding = {{{ofbeelding}}} | caption = {{{onderschrift}}} | subkop1 = Lengte en heugte | head1_1 = Lengte | item1_1 = {{{lengte}}} | head1_2 = Heugte | item1_2 = {{{heugte}}} | head1_3 = Verval | item1_3 = {{{verval}}} | head1_4 = Van | item1_4 = {{{bron}}} | head1_5 = Naor | item1_5 = {{{oetmönding}}} | subkop2 = Eerdkundig | head2_1 = Laand(n) | item2_1 = {{{laand}}} | head2_2 = Proveensie(s) | item2_2 = {{{proveensie}}} | head2_3 = Grötste staeden | item2_3 = {{{staeden}}} | subkop3 = Ofvleujing en ziejrivieren | head3_1 = Ofvleujing | item3_1 = {{{ofvleujing}}} | head3_2 = Ziejrivieren | item3_2 = {{{ziejrivieren}}} | ofbeelding2 = {{{ofbeelding 2|}}} | caption2 = | vootkop = {{{vootkop}}} | voot = {{{vootkop}}} }} <noinclude> [[Kategorie:Mal:Infobox]]</noinclude> c7czc7a3xpsy3hja4k5lnjm0toriye6 10 20110 271139 271134 2013-11-10T21:32:55Z Droadnaegel 1133 +noinclude wikitext text/x-wiki {{Infobox | bgcolor = #FFFFCC | kop = {{{naaminlaandssproak}}} | subkop0 = {{{naam}}} | ofbeelding = {{{ofbeelding wegnummer}}} | image_width = {{{breedte ofbeelding|50px}}} | ofbeelding-kompleet = {{{ofbeelding trajekt}}} | caption = {{{onderschrift}}} | head1_1 = Laand | item1_1 = {{{laand}}} | head1_2 = Regio | item1_2 = {{{regio}}} | head1_3 = Lengte | item1_3 = {{{lengte}}} km | head1_9 = Tusken | item1_9 = {{{tusken}}} | ofbeelding2 = {{{ofbeelding2}}} | caption2 = {{{onderschrift2}}} | vootkop = {{{vootkop}}} | voot = {{{voot}}} }} <noinclude>[[Kategorie:Mal:Infobox]]</noinclude> sk3gu7rlzxe1r0yx031i0u477tdrpsj 10 20111 269648 2013-08-21T19:28:21Z AnnaOurLittleAlice 10071 Nieje zied: '{{#switch:{{{1}}} | name = Engelaand | lemma = Engelaand (laand) | top = 55.6 | bottom = 51.2 | left = -11.0 | right = -5.0 | image = England and Wales.svg | region = GB-E...' wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Engelaand | lemma = Engelaand (laand) | top = 55.6 | bottom = 51.2 | left = -11.0 | right = -5.0 | image = England and Wales.svg | region = GB-ENG | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} drmpejocvpa38mh2x7drra49h80daq5 0 20112 269649 2013-08-21T19:28:58Z AnnaOurLittleAlice 10071 deurverwiezing naor [[Engelaand (regio)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT: [[Engelaand (regio)]] 7mgwzqvvcuvpzajsnn7ukk3grc3j3df 10 20115 269653 269652 2013-08-21T20:42:33Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel hef de zied [[Mal:Info ISO-3166-2:GB-EN]] herneumd naor [[Mal:Info ISO-3166-2:GB-ENG]]: volgens kode wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1}}}}} |continent = Europa (continent) <!--Administration--> |level = 1 |maxlevel = 2 |acronym = EN |top = GB |upper = GB |admname = Engelaand |admtype = Laand |lemma = Engelaand |0 = Verienigd Keuninkriek |1 = |2 = |map = Engelaand |flag = Flag of England.svg }}<noinclude>{{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> 92zdi16ezg3ycq063pej9kseafkpe03 10 20116 269654 2013-08-21T20:42:34Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel hef de zied [[Mal:Info ISO-3166-2:GB-EN]] herneumd naor [[Mal:Info ISO-3166-2:GB-ENG]]: volgens kode wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Info ISO-3166-2:GB-ENG]] h9de63s7dmlwuso4pvywyn127oi51cv 10 20117 269657 2013-08-21T20:58:41Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel hef de zied [[Mal:Infobox revier]] herneumd naor [[Mal:Infobox rivier]]: [[ANS]] veur mallen wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Infobox rivier]] 91bsoxryktlsflqix92atvszm3w698f 0 20118 269680 2013-08-22T20:25:44Z Servien 7 Servien hef de zied [[Daarp]] herneumd naor [[Darp]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Darp]] j7d6z1x94tng9z69m3evg75n3xas97c 0 20119 280808 280806 2015-04-15T07:00:28Z Woolters 62 Begin van de slöttelderieje wikitext text/x-wiki Den '''Heugen Verteggenwoordiger van de Unie veur Butenlaandse Zaken en Veiligheidsbeleid''' ('''HR''') is de heufdkoördinator en verteagenwoordiger van et [[Gemeanskoppelik butenlaands en veiligheidsbeleid]] in de [[Europese Unie]] (EU). Op dit ogenblik is dit [[Catherine Ashton]]. De funksie wörd ook wal es [[Minister van Butenlaandse Zaken]] van de EU neumd. De bane is ontstoan deur et [[Verdrag van Amsterdam]] en wörren toon ''Heugen Verteagenwoordiger veur Algemeen Butenlaands en Veiligheidsbeleid'' neumd. Et weark wör 10 joar lang doan deur [[Javier Solana]]. Et [[Verdrag van Lissabon]] veraanderen de zaak. Doarnoa kon den verteggenwoordiger ok biej de [[Europese Kommissie]] zitn en kriegen t ok nen zetel in n [[Road Algemeane Zoaken en Externe Betrekkigen]] (RAZEB). Noa t Verdrag van Lissabon wör de posisie hölpen deur n [[Europesen dienst veur extern öptreden]] (EEAS) den in [[2010]] moakt is. ==Titelen== n '''Heugen Verteagenweurdiger''' hef n formealen titel '''Heugen Verteagenweurdiger van de Unie veur Butenlaandse Zoaken en Veiligheidsbeleid'''. Vreuger was t n '''Heugen Verteagenweurdiger veur Algemean Butenlaands en Veiligheidsbeleid''' en zollen, önner de [[Europese Groondwet]] , n '''Unieminister veur Butenlaandse Zoaken''' wean. Dissen loatsten titel wör noch steads broekt deur kommentateur en media in n vörm van '''EU-minister van Butenlaandse Zoaken''' ömde't better herkenboar is veur de luusteröar. ==Röllen== Woar butenlaands beleid geliek is tusken lidstoaten van de EU kän n Heugen Verteagenweurdiger sprekken veur de EU in det beleidsgebeed, zoo-as biejveurbeald önnerhaandelen in n noam van de lidstoaten. n Heugen Verteagenweurdiger koördinear t wark van de [[Spesjoalen verteagenweurdiger van de Europese Unie|Spesjoale Verteagenweurdigers van de Europese Unie]] en hef ok oare röllen zoo-as antiterrorismekoördinoator. Nöast det-e de EU verteagenweurdig öp internasjonoale fora en t koördinearen van t Algemean Butenlaands en Veiligheidsbeleid en t Algemean Veiligheids- en Defensiebeleid is n Heugen Verteagenweurdiger ok: * ex-officio Vise-Presideant van de Europese Kommissie * dealneamer in de gadderigen van n Europesen Road * verantweurdelik veur de Spesjoale Verteagenweurdigers van de Europese Unie * heufd van n Europesen dienst veur extern öptreden en delegoasies * veurzitter van n RAZEB * Sekretoaris-Generoal van de West-Europese Unie (veurde't of-skoft wörren öp [[30 juni]] [[2011]] * veurzitter van t [[Europese Defensieagentskop]] * zetel in t panel van t [[Instituut veur veiligheidsstudies van de Europese Unie]]. Völgens veurstellen dee in [[2009]] moakt bint deur t Zweedse EU-presidentskop zöl n Heugen Verteagenweurdiger de kontrole hebben oawer t personeel en budget van n EEAS en zöl-e ok de grötte van det budget angeffen. n Heugen Verteagenweurdiger is verantweurdelik veur t anwiezen van EEAS-personeel en veur t kontrolleren van t algemean butenlaands beleid (oars as haandel, öntwikkelige en vergröttige, dee sammen met de Kommissie moakt mött wörren) inklusief veiligheidsinisjoatieven en t dealen van informoasie. Desöndaanks - ok a kän n Heugen Verteagenweurdiger veurstellen moaken - mött de beslissigen nöch moakt wörren deur de leden van n Road. n Heugen Verteagenweurdiger mött zichzölf ok oetleggen veur t [[Europese Parlemeant]]. Der is wat kontroversie en kritiek öp de voage verdealige van de mächte tusken de heugste spealers van de EU, moar [[Oekraïne|Oakraïensen]] ambassadeur biej de Europe Unie [[Andriy Veselovsky]] hef t kader prezen woarin t ploats veend en hef t in zinne eaigene termen verdudelikt: "n [[Veurzitter van de Europese Kommissie]] sprek as t "kabinet" van de Europese Unie tarwiel n [[Veurzitter van n Europesen Road]] nen "stroategist" is. n Heugen Verteagenweurdiger spesjoalisear in "bilateroale reloasies" tarwiel n [[Kommissoaris veur Oetbreidige en Noaberskopsbeleid]] wärkt an tekniese deenge as n [[vriejhaandelsoawereankömst]] met Oekraïne (hier makket Veselovsky nen folt ömdet vriejhaandelsoawereankömsten eaigenlik deal bint van t algemean kommersiebeleid, woarveur n [[Europesen Kommissoaris veur Haandel]] verantweurdelik is). n [[Veurzitter van t Europese Parlemeant]] sprek oawer de woarden van de EU. Met n greuj in n rol van n Heugen Verteagenweurdiger, en met öare oetslöttige van n Europesen Road, bint de nasjonoale Ministers van Butenlaandse Zoaken önzekker oawer öaren rol teagenoawer n Heugen Verteagenweurdiger. Biej ne informeale gadderige in [[Finlaand]] was opperd det zee zolt können warken spesjoale gezaanten in noam van n Heugen Verteagenweurdiger. Det hef n steun van Ashton dee zeggen det, zoo lange as de EU met eane stimme sprök, t nich oetmakket wee der an t proaten is. ==Benoamige== n Heugen Verteagenweurdiger wör benöamd deur n Europesen Road met nen kwalifisearde mearderheid, moar öm n rol te können oeteufenen in de Kommissie, veura as Vise-presideant, mött n Heugen Verteagenweurdiger veur t Europese Parlemeant kömmen öm önnervröagd te wörren en wör dan önnerheffig an goodkeurigesstemmige van t Parlemeant angoande de veurgestelde Kommissie. n Boasismoandsaloaris van n Heugen Verteagenweurdiger steet öp 130% (heuger as nen vise-presideant moar meender as nen Kommissieveurzitter) van n heugsten groad vann burgerdienst van de EU (groad 16, step 3), wat oetkömp öp €23.006,98. Der bint oare tooloages doarboawenöp ömdet alle oare warkveurwoarden veur n Heugen Verteagenweurdiger öp dezölfde liende as dee van de Kommissie stoat. ===Liste van burookroaten dee disse posisie had hebt=== {| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:100%;" |- ! No. ! width=75px| Fotoo ! Verteagenweurdiger ! Stoat ! Partiej ! colspan=2 | In-huldigd ! Öpmarkigen |- | - | - | [[Jürgen Trumpf]] | [[Ofbeelding:Flag of Germany.svg|20px]] [[Duutslaand]] | ''Onofhaankeliken diplomoat'' | 1 Mei 1999<ref>In-huldigd als Sekretoaris-Generoal van n Road in 1994</ref> | 18 October 1999 | - |- | - | [[File:Javier Solana (2007) edit.jpg|75px]] | [[Javier Solana]] | [[Ofbeelding:Flag of Spain.svg|20px]] [[Spanje]] | Europesen: [[Europesen Sosjoalistenpartiej|Sosjoalisten]]<br />Nasjonoal: [[Partido Socialista Obrero Español]] | 18 October 1999 | 1 Desember 2009 | <small>As Heugen Verteagenweurdiger veur Algemean Butenlaands en Veiliegheidsbeleid. <br />Ok [[Sekretoaris-Generoal van n Road van de Europese Unie]].</small> |- | 1 | [[File:File-Baroness Ashton head wide.jpg|75px]] | [[Catherine Ashton]] | [[Ofbeelding:Flag of the United Kingdom (1801).png|20px]] [[Verienigd Keuninkriek|Vereanigd Könnigriek]] | Europesen: [[Europesen Sosjoalistenpartiej|Sosjoalisten]]<br />Nasjonaal: [[Labour Party (VK)|Partiej van n Arbied]] | 1 Desember 2009 | incumbent<br /><small>''Expires in 2014''</small> | Posisie oet-breid<br />deur t [[Verdrag van Lissabon]] |} ==Skiednisse== De posisie was introduseard önner t Verdrag van Amsterdam en wörren vuld deur [[Javier Solana]]. t Begönnen as ne posisie met völle mear beparkigen in n ömvang as dee van noe-an-n-dag dee in 2009 me't Verdrag van Lissabon moakt is. Teagenweurdig völ [[Catherine Ashton]] disse posisie. ===Solana=== [[Ofbeelding:Javier Solana Clinton.jpg|200px|thumb|right|[[Javier Solana]] met [[Bill Clinton]] en [[Madeleine Albright]].]] [[Ofbeelding:Dmitry Medvedev in Khanty-Mansiysk 26-27 June 2008-11.jpg|200px|thumb|right|Javier Solana met [[Russiesen Presideant]] [[Dmitry Medvedev]].]] t Verdrag van Amsterdam introdusearden de posisie van Heugen Verteagenweurdiger van Algemean Butenlaands en Veiligheidsbeleid öm de EU öp t wearldtoneel te verteagenweurdigen. t Wörren beslötten det n Sekretoaris-Generoal van n Road n Heugen Verteagenweurdiger wean zöllen. Det betekkenen det n Sekretoaris-Generoal öp det moment, [[Jürgen Trumpf]], n earsten Heugen Verteagenweurdiger was, moar det duren moar veur n poar moanden. n Earsten permanenten Heugen Verteagenweurdiger was [[Javier Solana]], veurmoaligen Sekretoaris-Generoal van de [[Noord-Atlantiese Verdragsorganisoasie|NAVO]]. He wörren benöamd öp 4 juli 1999 in [[Keulen]] as Sekretoaris-Generoal van n Europesen Road en as Heugen Verteagenweurdiger. Hee nömmen de posisie öp 18 oktober 1999, vlok noa't öntslagnemmen van de NAVO. De posisie had n budget van €40.000.000, woarvan t measte noar [[Balkan]]-operoasies gungen. Tiedens zinne amtsperioode wörren de posisie zwoar vergröt woarbiej n antal oare funksies kombineard wörren öm ok in de funksie van n Heugen Verteagenweurdiger te können. Vanof 25 november 1999 was-e ok benöamd as Sekretoaris-Generoal van de West-Europese Unie (WEU), öm t oawerdroagen van de verantweurdelikheaden van dee organisoasie öp t [[Gemeanskoppelik Butenlaands en Veiligheidsbeleid]] te oawerzeen. In 2004 wörren zin 5-joarig mandoat herniejd. Hee bekömmen ok veurzitter van t [[Europese Defensieagentskop]]. De [[Administroasie - Clinton]] zeggen in mei [[2000]] det Solana de volbrengige was van t bereumde verlangen van [[Henry Kissinger]] öm n telefoonnömmer te hebben in Europa öm met te können proaten. In desember 2003 döa Solana n [[Europesen Veiligheidsstrategie]] bekant moaken, woarin de wichtigste prioriteten oetean-zet en de heufdbedreigigen teagen de veiligheid van de EU identifiseard wört - inklusief terrorisme. Öp 25 moart 2004 benöamen Solana [[Gijs de Vries]] as antiterrorismekoördinoator veur t GBV, en sketsen zinne plichten as t stroomlienden, örgoanisearen en coördinearen van t vecht van de EU teagen terrorisme. Hee hef talleuze assosjoasieverdreage tusken de Europese Unie en verskillende laanden oe't [[Mirre-Eusten]] en [[Latiens-Amerika]] önnerhaandeld, inklusief [[Bolivia]] en [[Kolombia]]. Solana had nen zear wichtigen rol in t sammenbrengen van wat der aachterblieven van de [[veurmoaligen Joegsloawiesken Federoasie]]. Hee stellen veur det [[Montenegro]] ne unie met [[Servië]] vörmen zollen en ginne völleadige onofhaankelikheid hebben zollen, woarbiej e zeggen de't was öm n domino-effekt te ontwieken dee boaseard wean zöl öp onofhaankeliksheidseasen van [[Kosovo]] en [[Vojvodine]]. Lokoale media nöamen t nieje laand met nen sarkastiesen önnertoon "''Solania''". Öp 21 jannewoari 2002 hef Solana zegd det de gevängene in [[Guantánamo Bay]] as kriegsgevängene behaandeld önner de [[Geneefse Konvensie]]. De EU hef zegd det-e höp öm nen oaren krieg as de [[Invasie van Irak - 2003|Iraakse invasie]] te vermieden deur mirre van det en tookömstige önnerhaandeligen, en Solana hef zegd det de meujlikste momenten van zinn boan warren toon t [[Verienigd Keuninkriek|Vereanigd Könnigriek]] en [[Fraankriek]] - de twea permanente leden van n [[Veiligheidsroad van de Europese Unie]] - t doar nich met eans warren. n Zoo-nöamden [[Vilniusbreef]], ne steunverkloarige van de Oost-Europese laanden veur t dool van de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] van Iraakse régimevoarige, en n [[Breef van aacht]], nen oawereankömstigen breef van t VK, [[Italië]] en zes oare tweaderaankslaanden, wörren oawer t algemean zeen a't loagwoaterpeunt van n GBV. Solana öperearn as nen stillen diplomoat en veenden zichzölf oft an n kaant duuwd in önnerhaandeligen en zönden öp önmeugelike missies. Solana hef nen grötten rol had in t warken noar ne öplössige veur t [[Konflikt tusken Israel en Palestina]], en blif ok nöch steads nen wichtigen architekt a't geet oawer de "[[Weggekoarte veur Vrede]]", sammen met de [[VN]], [[Ruslaand]] en de [[Verienigde Staoten van Amerika|VS]] in t [[Mirre-Eustenkwartet]]. Öp 22 juli 2004 had e ne öntmotige met [[Ariel Sharon]] in [[Israel]]. Sharon willen earst ginne öntmotige hebben met Solana, moar akseptaerde oetendelik de't nich oetmoaken öf e't fien vönden öf nich, de EU was ok önnerdael van de Weggekoarte. Solana bekritisaerden Israel veur t taegenholden van de [[Palestiense presidaentsverkezigen van 9 jannewoari 2005]], moar had loater wier ne öntmotige met Sharon öp 13 jannewoari van t zölfde joar. In november 2004 assistaeren e t Vereanigd Könnigriek, Fraankriek en Duutslaand in t bevrezen van nukleaer verriekigesmaterioaltovoor met [[Iran]]. In de zölfde moand was e ok n önnerdeal biej t töt nen oawereankömst kömmen tusken de twea presideantskandidöat in de situoasie in t laand noa de verkezigen, en öp 21 jannewoari 2005 döa e Ukraïnes nieje presideant [[Viktor Yushchenko]] oetnödigen veur ne diskussie oawer t tookömstige lidmoatskop van Ukraïne in de EU. ===Verdrag van Lissabon=== [[Ofbeelding:Benita Ferrero Waldner and Cristina Kirchner.jpg|200px|thumb|left|De Kommissoaris veur Externe Reloasies ([[Benita Ferrero Waldner]], leenks, met [[Argentiense Presideant]] [[Christina Kirchner]] in [[2006]]) was sammen-smieten met n Heugen Verteagenweurdiger önner t Verdrag van Lissabon.]] De [[Europese Groondwette]] stellen veur öm n [[Europesen Kommissoris veur Externe Reloasies]] met n Heugen Verteagenweurdiger sammen te smieten öm n [[Unieminister veur Butenlaandse Zoaken en Veiligheidsbeleid]] te moaken. Öndaanks det de Groondwette der nich deurhenne wörren bracht, holden t Verdrag van Lissabon, det der veur in n ploatse kömmen, disse posisie moar met nen oaren noam. n Niejen Heugen Verteagenweurdiger van de Unie veur Butenlaandse Zoaken en Veiligheidsbeleid was nöch aait n sammenveugsel van n Kommissoaris veur Externe Reloasies en n Heugen Verteagenweurdiger en t zollen, net zo as in de Groondwette, deur n [[EAS]] önnersteund wörren. n Niejen rol döa ok oare rölle veur butenlaandse zoaken oawernemmen, zo a't leiden van n [[RAZEB]] en t verteagenweurdigen van de EU in internasionoale fora, rölle dee vreuger oetveurd wörren deur n minister van butenlaandse zoaken van t laand det öp det momeant t presideantskop van de Europese Unie had (sammen met de ministern van butenlaandse zoaken van t laand de't derveur had en van t laand de't völgende wean zöllen). Öndaanks de noamsveroarige wör t deur völle media nöch steads as de posisie van minister van butenlaandse zoaken zeen. In önnerhaandeligen döat zee de konklusie trekken de'n Heugen Verteagenweurdiger nich mear n [[Sekretoaris-Generoal van n Road van de Europese Unie]] wean zöllen moar n [[Vise-Presideant van de Europese Kommissie]], woarmet de sammen-veugde posisie vuld wörren. The External Relations Commissioner (Benita Ferrero Waldner, left, with Argentinian President Cristina Kirchner in 2006) was merged with the High Representative under the Lisbon Treaty ==Verwiezings== <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Portfolio's in de Europese Unie]] n9efg1kbuw4u26g5npyxjm49juft6gm 0 20120 269695 269694 2013-08-23T17:32:29Z AnnaOurLittleAlice 10071 deurverwiezing naor [[Bondsroad (Duutslaand)]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT:[[Bondsroad (Duutslaand)]] 1a47qaxde9um37qxnni5wy9mvqjv0u8 0 20121 271144 269699 2013-11-11T00:27:20Z EmausBot 4535 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Mal:Infobox weg in laand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Infobox weg in laand]] h3hwc2obd6o3qp3tkf1qnm7gd4xqjqv 0 20122 291818 291668 2016-11-10T16:30:43Z Wwikix 13678 /* Öntwarp */ kat wikitext text/x-wiki De '''F35''' is ne [[feetssnelweg]] dee noe nöch an-legd wör tuskn [[Nijverdal]] en [[Eanske]], met ziejtäkke noar [[t Vjenne]] en [[Oldnzel]]. t Trajekt is deal van t [[Heugwoardig feetsnetwark Tweante]]. n Noam F35 is boaseard öp n noam van de [[Riekswegge 35|A35/N35]]-auto(snel)wegge dee parallel an t F35-trajekt leg. De trajektn woaröp - veura in de spitsuurn - t measte feetsverkear verwächt wör bint: *[[Boorn]] - [[Hengel]] - [[Eanske]] *[[Almelo]] - Woaterriek - [[t Vjenne]] *[[Almelo]] - [[Wierdn]]/Zuudbrook ==Anwezigheaid== [[Ofbeelding:Fietssnelweg F35 at Go Planet.jpg|200px|thumb|right|F35 ten heugte van Stasjon Eanske Dreenerl.]] In [[2009]] bint de earste deale in Almelo reoaliseard. Dit deal kön metgoan me't projekt [[Almelo Verdiept]]. Tuskn t [[FBK-Stadion]] in Hengel en t [[Stasjon Eanske Dreenerl]] is t trajekt ok a an-legd. De feetssnelwegge leg doar ten zuudn van de spoorliende. D'r kömn a vlöks probleamn noa't lösdoon öp 22 novemeber [[2011]] biej de oawerwegge woar de feetssnelwegge t [[Hengel-rakkordement AKZO|AKZO-rakkordement]] krös: feetsers kömn te valn öp t spoor hier. Öm det te veurkömn is d'r extra verlichtige biej-ploatst en bint d'r nieje woarskuwigesbörde. In [[Eanske]] is t deal tuskn de [[Auke Vleerstroate]] en de [[Lambertus Buddestroate]] kloar. D'r is nöch ginne echte ansluutige met de Auke Vleerstroate, in ploatse doarvan leg t öp t momeant as verlengige van de Brugnmorswegge d'rnöast. Wannear d'r ne brögge oawer de Auke Vleerstroate an-legd wörn zöl en t feetspad doarmet deur-trökn wör noar Stasjon Eanske Dreenerl, wett zee nöch nich. ==Öntwarp== Tuskn Nijverdal en Almelo zöl de feetswegge laanks de riekswegge N35 kömn te lign. Van Almelo öp Eanske an kömp t laanks de spoorliende. n Ziejtak öp Oldnzel an kömp woarskienlik laanks de [[Previnsjoale wegge 342|N342]] en n ziejtak öp t Vjenne an wör n vriejlignd trasé. Deurdet de F35 veur n deal laanks de spoorliende lign geet, kä't de öngliekvleurse kroezign metbroekn dee d'r a bint. Öp 1 juli [[2013]] stemn n gemeanteroad van Eanske in met önner oare "t öntwarpn, veurbereaidn en reoalisearn van twea feetsbrögn in de feetssnelwegge F35 oawer de Auke Vleerstroate en t Kolosseum." [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Feetsroute in Neerlaand]] [[Kategorie:Geografie van Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Eanske]] k2xvnd5pmv3dkeue9du2l46wds2lnjy 0 20123 269740 269718 2013-08-25T19:58:41Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Breemn]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Breemn]] d1zlofwqetkqhzty7m9cl2x2p2s7797 0 20124 269721 269720 2013-08-25T11:25:43Z 77.248.122.153 geet automaties in disse kategorie wikitext text/x-wiki F35 kän ean van de völgnde deenge wean: * [[F35 (stroaljager)]] - nen stroaljagersoort. * [[F35 (feetssnelwegge)]] - nen feetstrajekt in [[Tweante]]. {{dv}} 9zwfvqrsze9dekkdmfxk78n3t7nz91v 14 20125 289156 269730 2016-10-28T13:18:38Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cycling routes in the Netherlands}} [[Kategorie: Infrastruktuur van Neerlaand]] q3z3rpw01zsnsn40fqk160k3fai69k9 14 20126 290563 289153 2016-11-01T14:55:38Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Verkeer| ]] [[Kategorie:Geografie van Nederlaand]] 7cijnkh5wwlkima6j22ih60pb6tcaa3 0 20127 269733 2013-08-25T18:24:28Z AnnaOurLittleAlice 10071 Nieje zied: '[[Ofbeelding:Sirene op paal.jpg|250px|thumb|right|WAS-lochalarmsireane öp nen zo-nöamden waspoal.]] Ofbeelding:SireneOpFlat.jpg|250px|thumb|right|Sireane öp n flat in Neerlaand...' wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sirene op paal.jpg|250px|thumb|right|WAS-lochalarmsireane öp nen zo-nöamden waspoal.]] [[Ofbeelding:SireneOpFlat.jpg|250px|thumb|right|Sireane öp n flat in Neerlaand.]] t '''Woarskuwingsstelsel''' öf '''woarskuwings- en alarmearingssysteam''' is n netwark van 4275 sireanen in Neerlaand dee droadleus en önofhaankelik van mekoar an-zet können wörren vanoet de alarmsentroale van n regionoalen braandwier. De sireanen wört broekt öm te woarskuwen veur (ankömmend) gevoar, veural as doarbiej gevoarlike stöffe in de loch anweazig (könt) wean. t Woarskuwingsstelsel is van t [[Ministerie van Binnenlaanse Zaeken en Keuninkrieksrelaosies|Ministerie van Binnenlaandse Zoaken en Könnigrieksreloasies]] en is öp 3 juni [[1998]] in broek nömmen. ==As de sireane ofgeet== De bevölkige is via pebliekskampanjes van teveuren instrueard öm in t val det de sireane geet t hoes in te goan, veansters en deure te sluten en roadio öf televisie an t doon. Öp an-wezen [[raampenzender|raampenzenders]] kän de oawerheid wiedere anwiezigen geffen, biejveurbeald det n gebeed evakueard wörren möt öf öm ventiloasiesysteamen oet te doon. As de sireane geet is t '''''NICH''''' de bedolige de'j de politsie öf t [[alarmnömmer]] [[112]] geet bellen. De erwoarige hef geawen det völle mensken det töch doot woardier de tellefeunlienden oawerbeläst roakt en de alarmsentroales öar wark nich doon könt. ==Bereik== t Bereik van t woarskuwingsstelsel is boaseard öp mensken dee zich boeten gebaawen beveendt. Det betekkent de't alarm binnen n gebaaw mangs wal meender good te heuren is. Det is zoo doan ömdet mensken dee zich al binnen beveendt al an de advezen öm binnen te blieven vuldoot. De sireanen könt ofzönnerlik öf as groop in-skoakeld wörren. Hiermet kän selektief alarmeard wörren zodet alleannig n tröffen gebeed bereikt wör. Hiermet wör önnödigen peniek veurkömmen en wör ok veurkömmen det mensken t alarm nich mear serieus nömmen goat. ==Test== De sireanen wörren moandeliks test öp n earsten moandag van de moand öm 12.00 uur behalwe öp feastdäge, [[Nasionoale Deudenherdenking]] öf biej oare spesioale beurtenissen. n Test dör 1 minuut en 26 sekönde. ==Oetgoande lienden== *[http://www.crisis.nl/] www.crisis.nl, in t val de't lochalarm ofgeet. *[http://www.lfr.nl/projecten-producten/was-en-net-3a/Paginas/default.aspx] ''Landelijke Faciliteit Rampenbestrijding'' [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Raampenbestrieding]] m8ibwglmelnxyu0z37h3f22qo5uyiuw 14 20128 270893 270892 2013-10-18T22:47:16Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ramp‎]] spv4tzwv8lkzr1qju8e5coyy5fkweps 14 20130 269737 2013-08-25T18:28:40Z AnnaOurLittleAlice 10071 Nieje zied: '[[Kategorie:Europese Unie]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Europese Unie]] o84lmiw19ndmxz47lnidf4yiwpdvdzy 0 20131 269742 2013-08-25T20:10:27Z Servien 7 Nieje zied: ''''Massedonië''' kan verwiezen naor: *[[Massedonië (laand)]] - n republiek op de Balkan (in internasionaal verkeer vake an-eduud as: "Veurmaolige Joegoeslaviese Republiek Massedon...' wikitext text/x-wiki '''Massedonië''' kan verwiezen naor: *[[Massedonië (laand)]] - n republiek op de Balkan (in internasionaal verkeer vake an-eduud as: "Veurmaolige Joegoeslaviese Republiek Massedonië" of "FYROM") *[[Massedonië (Griekelaand)]] - n historiese regio in t noorden van Griekelaand, die sinds 1913 tot t laand beheurt *[[Massedonië (regio)]] - n geografiese regio op de Balkan en n veurmaolige provinsie van t Ottomaanse Riek *[[Massedonië (oudheid)]] - n riek uut de oudheid (7e eeuw v.Chr.–168 v.Chr.) *[[Massedonië (Romeinse provinsie)]] - n veurmaolige Romeinse provinsie (146 v.Chr.–7e eeuw) {{dv}} 6gf65qjychykoa4ks935r49e9d762em 0 20134 279377 275081 2015-03-27T17:14:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Map-position-torshavn-kommuna-2005.png|thumb|De liggen van de stad Thorshoaven (ien t rood)]] '''Thorshoaven''' ([[Faeröers]]: ''Tórshavn''; [[Deens]]: ''Thorshavn'') is de heufdstad van de [[Faeröer]]. De Faeröer bestaait oet aailaanden dij veur n groot dail zölvenbesturend binnen mor nog aaltied bie de keunekriek van [[Denmaark]] heuren. De stad Thorshoaven is legen op t aailaand [[Streymoy]] en het 13.000 ienwoners (2008). As de haile metropool mitrekend wör, den binnen der ien Thorshoaven sikkom 20.000 mìnsken. De noam van de stad betaikent hoaven van Thor (Thor zien hoaven) mor de mainste lu ien Thorshoaven zölven nuimen de stad voaker ''Havn''. De stad wör sticht ien de 10e aive en wör tiedens de [[Twijde Wereldkraig]] bezet deur t [[Verienigd Keuninkriek|Verainegd Keunekriek]]. == Klimoat == Ien Thorshoaven binnen de zummers kòld en bie t wintern gemoategd mit tempereturen mainsttieds nait under t vraispunt. Veul wolken zörgen der veur dat der nait veul zunneschien is op t aailaand. == Toal == De toal dij sproken wor ien Thorshoaven is Faeröers en Deens. Aiglieks wor der gain standoard Deens (''Rieksdeens'') sproken mor Gøtudanskt (''Stroatdeens''). Dizze sproak is gain dialekt mor n twijde toal veur veul ienwoners van Thorshoaven. Gøtudanskt liekt op Rieksdeens mor de oetsproak komt veul meer overain mit de Faeröerske oetsproak. {{Dialekt|gos}} [[Kategorie:Stad op de Faeröer]] motyrrdy6jn4thoygjuc7u2t76o2brw 0 20135 290752 272422 2016-11-01T18:12:11Z Wwikix 13678 /* Referensies */ wikitext text/x-wiki {{Infobox | bgcolor = #BFFFBF | kop = Île Amsterdam | heufdruumte = [[ofbeelding:Flag of the French Southern and Antarctic Lands.svg|150px|centre]] | ofbeelding1 = Orthographic projection centred over Ile Amsterdam.png | caption = Koarte met Île Amsterdam in t sentröm. | subkop1 = Informasie | head1_1 = [[Taol|Sproak]]en | item1_1 = [[Fraans]] | head1_2 = [[Heufdstad]] | item1_2 = [[Martin-de-Viviès]] | subkop2 = Laand en inwonners | head2_1 = Oppervlakte{{#if:{{{pctwater|}}}|<br />- [[Water]]}} | item2_1 = 55 [[Vierkaante kilemeter|km²]] {{#if:{{{pctwater|}}}|<br />{{{pctwater|}}}% }} | head2_2 = [[Bevolking|Inwonners]]{{#if:{{{dichtheid|}}}|<br />- Dichtheid}} | item2_2 = 30 {{#if:{{{dichtheid|}}}|<br />{{{dichtheid}}} inw./km²}} | head2_3 = Lengte | item2_3 = 10 km | head2_4 = Breadte | item2_4 = 7 km | head2_5 = Heugste peunt | item2_5 = [[Mont de la Dives]] (867 m) | subkop3 = Oaverig | head3_1 = [[Volksleed]] | item3_1 = [[La Marseillaise]] | head3_3 = [[UTC|Tiedzone]] | item3_3 = UTC + 5 | ofbeelding2 = AmsterdamIsl Map.png | caption2 = Koarte van Île Amsterdam. }}<noinclude> [[Ofbeelding:Indian Ocean laea location map.svg|270px|thumb|right|Lokoasie van Île Amsterdam.]] '''Île Amsterdam''' ([[Fraans|Fraanse]] oetsproak: [ilamstəʁˈdam]), ok bekant as '''Amsterdam-eiland''', '''Niej-Amsterdam''', '''Nouvelle Amsterdam''' öf seempel '''Amsterdam''', is n [[eilaand|eailaand]] nöamnd noar de stad [[Amsterdam]] in [[Neerlaand]]. t Leg in t zuudn van n [[Indiesen Oseoan]]. t Is önnerdeal van de [[Fraanse Zudelike en Antarktiese Gebeden]] en vörm sammen met [[Île Saint-Paul]], det 85 km noar t zuudn leg, ean van de vief distriktn van t territorium. Zinn boasis, t [[Martin-de-Viviès]]-[[önnerzooksstasion]], vreuger ok wa ''Camp Heurtin'' en doarnoa ''La Roche Godon'', en de eanigste neerzettige öp t eailaand, is de heufdstad van t territorium en hus roond de 30 (non-permeneante) inwönnern dee warkt in biologiese, meteorologiese en geomagneatiese studies. ==Skiednisse== ===Öntdekkige=== t Eailaand wörn öp 18 moart [[1522]] deur n Baskies-Spoansn öntdekker [[Juan Sebastián Elcano]] öntdekt, önnerweg öp zinne reais veur globoale [[sirkumnavigoasie]]. Hee döa doch nich t eailaand nen noam gefn. Noadet Neerlaandsn kapiteain [[Anthonie van Diemen]] t eailaand nöch ön-nöamd veendn, nömn e't noar t skip woaröp e zat, ''Nieuw Amsterdam'', öp 17 juni [[1633]]<ref>http://archive.is/20110514062321/http://www.btinternet.com/~sa_sa/amsterdam/amsterdam_history_early.html</ref>. De earste woar-nömn laandige was in desember [[1696]] deur n Neerlaander [[Willem de Vlamingh]]<ref>http://www.hetscheepvaartmuseum.nl/kenniscentrum/kalender</ref>. ===18n joarhönnerd=== Fraansn kapiteain [[Pierre François Péron]] (nich te verwarn met [[François Péron]]) zeg det e d'r lea van [[1792]] töt [[1795]]. De ''Memoires'' van Péron, woarin e zinne ervoarign beskrif, bint oet-brach in bepärkte öploage en bint noe-an-n-dag n duur verzoamelveurwarp. In de vreugere däge was d'r verwarrige oawer welk eailaand Amsterdam en welk eailaand Saint-Paul was. In febrewoari [[1793]] veendn [[Sir George Staunton]] an boord van t [[H.M.S. Lion]] öp t zuudlikste van de twea eailaandn nen zeahöndejoager met vier oare männe öp zinne wegge öp [[China]] an. Det eailaand hett noen Saint-Paul. ===19n joarhönnerd=== In n harfst van [[1833]] döa't Britse skip [[Lady Munro]] skipbreuk liedn öp t eailaand en de 21 oawerleawndn wörn twea wekn loater deur n zeahöndejachtskip red <ref>http://books.google.nl/books?id=Sg49AAAAIAAJ&printsec=frontcover&hl=pl#v=onepage&q&f=false</ref>. In jannewoarie [[1871]] döa [[Heurtin]], nen Fraansn inwonner van [[Réunion]], ne pögige öm ne neerzettige te moakn öp t eailaand. Noa zeawn moandn doar wes te wean kömn zee met de konklusie det öare pögign öm vea te holdn en greunte te verbaawn vruchtleus warn en gungn zee trögge noar Réunion, woarbiej zee t vea achterloatn öp t eailaand <ref>http://archive.is/symk6</ref>. De eailaandn Île Amsterdam en Île Saint-Paul wörn veur t earst claimed deur [[Martin Dupeyrat]] veur [[Fraankriek]] in [[1843]]. Echter, n gouverneur van Réunion wiezn de goodkeurige van disse aksie of en Fraankriek kriegn de formeale kontrole pas in oktober [[1892]]<ref>http://archive.is/20110514062321/http://www.btinternet.com/~sa_sa/amsterdam/amsterdam_history_early.html</ref>. ===20n joarhönnerd=== De eailaandn wörn önnerdeal van [[Madagaskar]] in [[1924]] en wörn dös ne Fraanse [[kolonie]]. n Earstn Fraansn boasis öp Amsterdam was moakt in [[1949]] en hetn Camp Heurtin. n [[Global Atmosphere Watch]] hef nöch immer ne anweazigheaid öp t eailaand. ===Territorioale claims=== Île Amsterdam, samn met [[Île Saint-Paul]], wör deur sömmige [[Mauritius|Mauritioanse]] partiejn zeen as nasjonoal territorium. De vroage angoande Mauritioanse sovereiniteait oawer de twea eailaandn wör öp-brach in [[2007]] deur opposisieleaider [[Paul Raymond Berenger]]. Dissen niejn claim könn öp-brach wörn in nieje diskussies met Fraankriek, samn met n claim oawer [[Île Tromelin]], den a länger besteet <ref>http://www.gov.mu/English/Pages/PageNotFound.aspx</ref>. ==Ömgeffige== ===Geogroafie=== t [[Vulkaan|Vulkoanies]] [[eilaand|eailaand]] is nen potensjeal aktievn vulkoan met de loatste oetbarstige in [[1792]]. t Hef ne öppervlokte van 55 km² met t längste stök van eann kaant van t eailaand noar t oarn 10 km langn, en geet zoo heuge as 867 m öp [[Mont de la Dives]]. t Heuge sentroal gebeed van t eailaand, met ne heugte van boawn de 500 meter, met de [[piek|piekn]] en [[kaldera|kalderä]], steet bekant as [[Plateau des Tourbières]]. De [[klif|klifn]] an de westköste van t eailaand, dee oawer de 700 meter heug wean könt, stoat bekant as de [[Falaises d'Entrecasteaux]]<ref>http://www.birdlife.org/datazone/sitefactsheet.php?id=6903</ref>. ===Klimoat=== Île Amsterdam hef n mild, [[oseoanies klimoat]], met nen mirldn joarliksn temperoatuur van 13 °C, reagnval van 1.100 mm, anholdnde westerweendn en heuge vöchtigheaidsnivoos<ref>http://www.ndsu.edu/subantarctic/ile_amsterdam.htm</ref>. {| class="wikitable" "text-align:center;font-size:90%;"| | colspan="14" style="text-align:center;font-size:120%;background:#E8EAFA;"|Moandlikse heugste en emiddelde temperatuurn van Île Amsterdam. |- ! style="background:#efefef; color:#000; height:17px;"| Moand ! style="background:#ccffcc; color:#000;"| Jan ! style="background:#ccffcc; color:#000;"| Feb ! style="background:#ccffcc; color:#000;"| Mar ! style="background:#ccffcc; color:#000;"| Apr ! style="background:#ccffcc; color:#000;"| Mei ! style="background:#ccffcc; color:#000;"| Jun ! style="background:#ccffcc; color:#000;"| Jul ! style="background:#ccffcc; color:#000;"| Aug ! style="background:#ccffcc; color:#000;"| Sep ! style="background:#ccffcc; color:#000;"| Okt ! style="background:#ccffcc; color:#000;"| Nov ! style="background:#ccffcc; color:#000;"| Des ! style="background:#ccffcc; color:#000;"| Joar |- ! style="background:#efefef; color:#000; height:16px;"| Mirdle heugte temperoatuur °C | style="text-align:center; background:#FF9C00; color:#000;"| 19,5 | style="text-align:center; background:#FF9C00; color:#000;"| 19,8 | style="text-align:center; background:#FFA500; color:#000;"| 18,7 | style="text-align:center; background:#FFA040; color:#000;"| 17,3 | style="text-align:center; background:#ffcc99; color:#000;"| 15,4 | style="text-align:center; background:#FFDEAD; color:#000;"| 14,0 | style="text-align:center; background:#F0E68C; color:#000;"| 13,3 | style="text-align:center; background:#F0E68C; color:#000;"| 13,3 | style="text-align:center; background:#F0E68C; color:#000;"| 13,8 | style="text-align:center; background:#FFDEAD; color:#000;"| 14,7 | style="text-align:center; background:#ffcc99; color:#000;"| 15,9 | style="text-align:center; background:#FFA500; color:#000;"| 18,0 | style="text-align:center; background:#FFA500; color:#000;"| 16,1 |- ! style="background:#efefef; color:#000; height:16px;"| Doagliks mirlde temperoatuur °C | style="text-align:center; background:#FF8020; color:#000;"| 16,6 | style="text-align:center; background:#FF8020; color:#000;"| 17,0 | style="text-align:center; background:#FF8020; color:#000;"| 16,1 | style="text-align:center; background:#FF9C00; color:#000;"| 15,0 | style="text-align:center; background:#FFA500; color:#000;"| 13,3 | style="text-align:center; background:#FFA040; color:#000;"| 12,0 | style="text-align:center; background:#ffcc99; color:#000;"| 11,3 | style="text-align:center; background:#ffcc99; color:#000;"| 11,1 | style="text-align:center; background:#ffcc99; color:#000;"| 11,6 | style="text-align:center; background:#FFA040; color:#000;"| 12,3 | style="text-align:center; background:#FFA500; color:#000;"| 13,5 | style="text-align:center; background:#FF9C00; color:#000;"| 15,5 | style="text-align:center; background:#FF9C00; color:#000;"| 13,8 |- ! style="background:#efefef; color:#000; height:16px;"| Mirldn loagstn temperoatuur °C | style="text-align:center; background:#FF9C00; color:#000;"| 14,3 | style="text-align:center; background:#FF9C00; color:#000;"| 14,5 | style="text-align:center; background:#FF9C00; color:#000;"| 13,7 | style="text-align:center; background:#FFA040; color:#000;"| 12,9 | style="text-align:center; background:#FFA040; color:#000;"| 11,2 | style="text-align:center; background:#FFDEAD; color:#000;"| 9,8 | style="text-align:center; background:#FFDEAD; color:#000;"| 9,3 | style="text-align:center; background:#FFDEAD; color:#000;"| 9,0 | style="text-align:center; background:#FFDEAD; color:#000;"| 9,5 | style="text-align:center; background:#ffcc99; color:#000;"| 10,1 | style="text-align:center; background:#FFA040; color:#000;"| 11,3 | style="text-align:center; background:#FF9C00; color:#000;"| 13,2 | style="text-align:center; background:#FFA040; color:#000;"| 11,6 |- ! style="background:#efefef; color:#000; height:16px;"| Nearslog in mm | style="text-align:center; background:#87BBC8; color:#000;"| 96 | style="text-align:center; background:#87CEEB; color:#000;"| 78 | style="text-align:center; background:#A5CADA; color:#000;"| 82 | style="text-align:center; background:#4B95B5; color:#000;"| 102 | style="text-align:center; background:#3060D0; color:#000;"| 110 | style="text-align:center; background:#3060D0; color:#000;"| 113 | style="text-align:center; background:#4B95B5; color:#000;"| 104 | style="text-align:center; background:#87BBC8; color:#000;"| 95 | style="text-align:center; background:#A5CADA; color:#000;"| 83 | style="text-align:center; background:#A5CADA; color:#000;"| 85 | style="text-align:center; background:#87BBC8; color:#000;"| 90 | style="text-align:center; background:#A5CADA; color:#000;"| 81 | style="text-align:center; background:#3060D0; color:#000;"| 1.119 |- ! style="background:#efefef; color:#000; height:16px;"| Mirlde antal uurn zönnelich | style="text-align:center; background:#FFFF00; color:#000;"| 177 | style="text-align:center; background:#ffff99; color:#000;"| 145 | style="text-align:center; background:#ffff99; color:#000;"| 134 | style="text-align:center; background:#EEDD82; color:#000;"| 110 | style="text-align:center; background:#F0E68C; color:#000;"| 107 | style="text-align:center; background:#F0E68C; color:#000;"| 99 | style="text-align:center; background:#F0E68C; color:#000;"| 104 | style="text-align:center; background:#EEDD82; color:#000;"| 121 | style="text-align:center; background:#EEDD82; color:#000;"| 123 | style="text-align:center; background:#ffff99; color:#000;"| 141 | style="text-align:center; background:#FFFF00; color:#000;"| 150 | style="text-align:center; background:#FFFF00; color:#000;"| 170 | style="text-align:center; background:#FFFF00; color:#000;"| 1.581 |- |} ===Flora en fauna=== ''Mear informoasie:[[Gemoatigde graslaanden van Amsterdam en Saint-Paul]]'' ====Vegetoasie==== [[Ofbeelding:Phylica arborea.JPG|250px|thumb|right|''Phylica arborea''-boom.]] ''[[Phylica arborea]]''-beume kö'j öp Île Amsterdam veendn, nen beumesoort dee'j ok öp [[Tristan da Cunha]] en [[Gough]] veendn könt, moar neargns oars in n wearld kö'j öar in t loagbos veendn zoo-a'j t hier könt. t Hetn t ''Grand Bois'', det vreuger oawer t heale loaglaand van t eailaand te veendn was töt n 19n joarhönnerd, en woarvan noen slechs ach kleaine stökskn oawerblieft<ref>http://www.wondermondo.com/Countries/An/SubAntarctic/StPaulAmsterdam/GrandBois.htm</ref>. ====Vögel==== t Eailaand is de hoezige van n endemiesn [[Amsterdamalbatros]], den iej alleannig öp Plateau des Tourbières veendn könt. Oare zeldzoame vögelseurte bint n [[Grötten Joager]], [[Arktiesen Stern]] en n [[rotspinguïn]]. n [[Amsterdameand]] is noen oet-störwn, net zoo-as n antal broodpopuloasies van [[störmvögel]]. t [[Seent-Helenafezäntske]] is hier introduseard. Zoowa't Plateau des Tourbières en de Falaises d'Entrecasteaux bint Wichtige Vögelgebeedn nöamd deur [[Birdlife International]], de loatste veur öare grötte broodkolonie van [[Indiese geelsnoekensalbatros|Indiese geelsnoekensalbatrösse]]. ====Zoogdiere==== D'r bint ginne origineale laandzoogdiere öp t eailaand. [[Subantartkiesen zeabeer|Subantartkiese zeabeern]] en [[zuudlike zea-olifaant|zuudlike zea-olifaantn]] broodt öp t eailaand. Introdusearde zoogdiere bint [[hoesmoes]] en [[broenen rat]]. D'r bin [[verwilderden kat|verwilderde kätte]]<ref>http://jygeorges.free.fr/english/ams04b.html</ref>. Nen distinktn soort vea kö'j ok öp t eailaand veendn. Disse kömt of van vief introdusearde diere dee met Heurtin metkömn tiedns zinne körte pögige öm t eailaand te wonnen in [[1871]]<ref>http://jygeorges.free.fr/english/ams04b.html</ref>, en in [[1988]] warn d'r a 2.000. Noadet zee d'raachterkömn de't vea t eailaand skoade andöa baawn zee n hekke woardeur t vea alleannig nöch öp t neurdlike deal van t eailaand roondloopn kän. ==Referensies== <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Île Amsterdam| ]] e6plvnttcyvl0vn8cc4zy4gry7voqrd 14 20136 290753 269816 2016-11-01T18:13:43Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:Ile Amsterdam}} [[Kategorie:Fraanse Zudelike en Antarktiese Gebeden]] [[Kategorie:Eilaand]] 9iwd356r0x8r8ex3b108ipc1n31d8ag 14 20137 269818 2013-08-26T18:04:48Z AnnaOurLittleAlice 10071 Nieje zied: '[[Kategorie: Fraanse Overzease Gebeden]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie: Fraanse Overzease Gebeden]] 4giq9v5dayzw02xanvuyd0cnp4cf8g5 14 20138 290264 269819 2016-10-31T16:31:14Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Frankriek|Overzease Gebeden]] 71noivwbanlmczu51u7k1l1m1lv4fx9 14 20139 288138 288119 2016-10-26T14:55:29Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cities in the Faroe Islands}} [[Kategorie:Faeröer]] [[Kategorie:Stad in Denmaark|Faeroer]] tvjr6r33w3pqayzmm1ydpwstz5xj3cs 0 20141 269832 269831 2013-08-27T10:21:07Z Servien 7 Servien hef de zied [[Streymoy]] herneumd naor [[Streumoog]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Position of Streymoy on Faroe map.png|thumb|Ligging Streumoog]] [[Bestaand:Streymoy map.jpg|thumb|Kaorte van Streumoog]] '''Streumoog''' ([[Faeröars|Faeröers]]: ''Streymoy'') is t grootste (373,5 km²) en dichtstbevolkte eilaand van de [[Faeröer]], waor oek de heufdstad [[Tórshavn]] ligt. ==Geografie== t Eilaand hef n langwarpige vorm en strek zich roewweg uut over n noordwest-zuudoost-asse, mit n lengte van 47 kilometer en n breedte van zwat 10 kilometer. Der bin twee diep insniejende [[fjord]]en in t zuudoosten: Kollafjørður en Kaldbaksfjørður. Veural in t noordwesten is t eilaand bargachtig, mit t hoogste punt, Kopsenni (789 m). Dat gebied wörden deur tot 500 meter hoge kliffen edomineerd. Liek as in de rest van de archipel bin der veule kleine streumpjes en kleine meren (vandaor de naam Streumoog). De belangriekste vegetasie is [[gres]], en der bin haost gien bomen. Streumoog wörden van t naobie-elegen [[Oosteroog]] (t tweede grootste eilaand van de Faeröer) escheien deur de smalle [[Sundini]]-[[zeestraote]] in t oosten. Aandere eilaanden die dernaost liggen bin [[Vágar]] (westen) en [[Zaandoog]] (zujen). Dree kleindere eilaandjes liggen an de zujelike punt van Streumoog: [[Koltur]], [[Hestur]] en [[Nolsoog]]. ==Bevolking== Zwat 21.000 meensen woenen op t eilaand, wat neerkömp op meer as 40% van de bevolking van de Faeröer. De meerderheid van dervan woent in de heufdstad [[Tórshavn]], mit zo'n 15.000 inwoeners. Naost de [[regeringszetel]] is t oek de belangriekste haven, de lokasie van de universiteit en t kommersiële sentrum van de eilaanden. Aandere belangrieke plaotsen bin [[Vestmanna]], de veurmaolige veerhaven in t westen, [[Kollafjørður]] in t sentrum en de pittoreske darpen [[Saksun]] en [[Tjørnuvík]] in t noorden. Vanuut histories oogpunt is t darp [[Kirkjubøur]] an de zuudpunt van t eilaand van belang, deurdat t n [[bisschopszetel]] was in de [[middeleeuwen]]. ==Vervoer== Alle kernen bin via wegen mit mekaar verbunnen. De belangriekste weg naor [[Tórshavn]] leit deur n 2,8 kilometer lange tunnel. De verbiending mit [[Oosteroog]] verlöp via n brogge over de Sundini-straote, terwiel sinds 2002 n 4 kilometer lange tunnel Streumoog mit t eilaand [[Vágar]] verbient, waordeur de wegen van de dree heufdeilaanden mit mekaar verbunnen wördden. Der bin regelmaotige veerdiensten naor de eilaanden [[Zaandoog]] en [[Zujeroog]]. Zoemers gaon der oek regelmaotig veerdiensten naor [[Hanstholm]] in [[Denemarken]], [[Lerwick]] op de [[Sjetlaandeilaanden]] ([[Schotlaand]]), [[Bargen (Noorwegen)|Bargen]] in [[Noorwegen]] en [[Seyðisfjörður]] in [[Ieslaand]]. De [[Lochthaven Vágar]], die op t gelieknamige eilaand ligt, is t enigste vliegveld van de Faeröer. Daorvandaon ku'j naor welende internasionale bestemmingen vliegen in Denemarken, Ieslaand, Noorwegen, t [[Verienigd Keuninkriek|Verenigd Koninkriek]] en [[Zweden]]. Veerder wörden vanaof t vliegveld helikopterverbiendingen onderhouwen mit welende Faeröerse eilaanden. ==Gemeenten op Streumoog== *Kvívíkar kommuna *Sunda kommuna *Tórshavnar kommuna *Vestmanna kommuna ==Galderieje== <gallery> Bestaand:Faroe Islands, Streymoy, Kollafjørður and Signabøur.jpg|Signabøur (rechts) en Kollafjørður (midden) an de gelieknamige fjord Bestaand:Faroe Islands, Streymoy, Kirkjubøur (1).jpg|Kirkjubøur Bestaand:Faroe Islands, Streymoy, Tórshavn (5).jpg|In t sentrum van Tórshavn Bestaand:Saksun, Faroe Islands (5).JPG|Vallei bie Saksun Bestaand:Vestmanna, Faroe Islands (7).JPG|Vestmanna </gallery> ==Uutgaonde verwiezingen== *{{commons|Streymoy|Streumoog}} {{Coordinate|NS=62/7/54/N|EW=7/1/10/W|type=isle|region=FO}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Faeröer]] akb6f3hdjokko1umqt835mex5c68w9f 0 20142 269833 2013-08-27T10:21:07Z Servien 7 Servien hef de zied [[Streymoy]] herneumd naor [[Streumoog]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Streumoog]] ddx82qlsf5sn4afgnx1ncfw2cik1n5p 14 20143 288130 288122 2016-10-26T14:43:03Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Eilaand]] [[Kategorie:Deens eilaand]] [[Kategorie:Denmaark| ]] gz4i966fo7906p0g9zr906rg3p5q8ed 0 20144 269862 269852 2013-08-27T12:03:57Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Pius I''' (Aquileia, eande 1e eewe - Rome, ca. 155/161) was paus van de jaorn '40 töt de jaorn '50 of '60 van de 2e eewe. Over hum is nie arreg völle bekend. Hi'j kwaamn uut Illyrië ('t teengnsworige Joegoslavië), men deankt uut Aquileia. Zien va was iene Rufinus. Waorvan wi'j deankt dat 't zien breur was hietn Hermas zol de ''[[herder van Hermas]]'' hemmn eskreevn. Disse Hermas nuumt zichzölf 'n slave. Dit maakt 't mooglik dat paus Pius I 'n vri'jelaotn slave waarn. Zien name is Latijn veur 'vreum' ofwel 'de vreume'. Pius I zol deur 't zwaord dood-ekommn ween, wat hum 'n martelaar maakt. Hi'j wödt vereerd as heilige. Zien feestdag is 11 juli. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Paus|Pius I]] lxbpqdkoabl84h1g7681snie5foipya 14 20145 269853 2013-08-27T12:01:43Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] 2wei5da7o3jxwzosscjraoc1s8hgof7 0 20146 284893 269866 2016-06-18T14:19:25Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Amsterdam ASTER.jpg|250px|thumb|right|Sattelietfotoo van Île Amsterdam met de Falaises d'Entrecasteaux an de westköste van t eailaand.]] [[Ofbeelding:Thalassarche carteri - SE Tasmania.jpg|250px|thumb|right|n Indiesen geelsnoekensalbatros kömp machtig veur öp t eailaand.]] De '''Falaises d'Entrecasteaux''' ([[Tweants]]: ''Kliffen van Entrecasteaux''), nöamd noar n 18n-joarhönnerden Fraansen navigoator [[Bruni d'Entrecasteaux]], bestoat oet de kliffen van [[Île Amsterdam]] en kömt oawer de 700 meter heug en leg laanks de westköste. t Leg öp Île Amsterdam, n kleain [[Fraankriek|Fraans]] territorium in t zuden van n [[Indiesen Oseoan]]. ==Wichtig Vögelgebeed== De westelike kösteliende van t eailaand, inklusief de kliffen, bint n 360 ha gröt Wichtig Vögelgebeed moakt deur [[BirdLife International]] ömde't eane van de grötste [[Indiese geelsnoekensalbatrösse]]-populoasies van n wearld hef met 19.000 pöare, önnevear 20% van de wearldpopuloasie. Ok bint der 240 [[Zwärte albatrösse]]. Der is ok ne grötte [[rotspinguïn]]-kolonie met önnevear 25.000 pöare. Twea seurte, de [[stormvogel|normoale]] en [[donsstormvogel]], dee zeldzoam wörn bint öp t eailaand deurdet der öp öar joagd wörn deur rätte en kätte, broodt woarskienlik ok in t gebeed. Der is ne grötte populoasie van [[subantarktiese zeaberen]] in t Wichtige Vögelgebeed. Tiene endemiese [[geleedpeutigen]] bint hier vönden <ref>http://www.birdlife.org/datazone/sitefactsheet.php?id=6903</ref>. De vegetoasie, woar drea endemiese plänteseurte in te veenden bint, wör dömineard deur [[bosgrässe]] en [[russen]] dee't dichtst öp mekoar zitt an n voot van de kliffen. Deur de önbereaikboarheaid van de kliffen is de vegetoasie öp de klifraanden nöch neujt begröasd deur t vea det öp t eailaand weunt. ==Referensies== <references/> [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Île Amsterdam]] isuf0p1zmywfer1hsf378yctewnfzrn 0 20147 290242 290240 2016-10-31T16:04:08Z Wwikix 13678 /* Referensies */ -kat wikitext text/x-wiki {{Infobox | bgcolor = #87CEEB | kop = Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha | breed = ''[[Britse Overzease Gebeden|Overzeas Gebeed]] van t [[Verienigd Keuninkriek|Vereanigd Könnigriek]]'' | heufdruumte1_1 = [[ofbeelding:Flag of the United Kingdom.svg|150x100px]] | heufdruumte1_2 = [[ofbeelding:Royal Coat of Arms of the United Kingdom (HM Government).svg|150x100px]] | heufdruumte2_1 = [[Vlagge van Saint Helena, Ascension en Tristan da Cunha|Vlagge]] | heufdruumte2_2 = [[Woapn van Saint Helena, Ascension en Tristan da Cunha|Woapn]] | ofbeelding = Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha on the Globe (in the United Kingdom).svg | subkop1 = Informoasie | head1_1 = Heufdstad | item1_1 = [[Jamestown, Saint Helena]] | head1_2 = Volksleed | item1_2 = ''[[God Save the Queen]]'' | head1_3 = Sproak | item1_3 = [[Engels]] | head1_4 = Geld | item1_4 = [[Saint Helena Pound]]</br>[[Pound Sterling]] (op Tristan da Cunha) | subkop2 = Laand en inwönner | head2_1 = Oppervlok | item2_1 = 420 km² | head2_2 = Inwönner | item2_2 = 7.728 (2012) | head2_3 = Dichtheaid| item2_3 = 13,4 km² | subkop3 = Regering | head3_1 = Stoatsheufd | item3_1 = [[Elizabeth II]] | head3_2 = [[Gouverneur van Saint Helena, Ascension en Tristan da Cunha|Gouverneur]]| item3_2 = [[Mark Andrew Capes]] | head3_3 = [[Administroator van Ascension]] | item3_3 = [[Colin Wells]] | head3_4 = [[Administroator van Tristan da Cunha]] | item3_4 = [[Sean Burns]] | head3_5 = Verantweurdliken minister ([[Verienigd Keuninkriek|VK]]) | item3_5 = [[Mark Simmonds]] [[Member of Parliament|MP]] | ofbeelding2 = Government House Ascension Island.jpg | caption2 = Gebaaw van n [[Ascension Island Council]] in [[Georgetown, Ascension]]. }} '''Saint Helena, Ascension en Tristan da Cunha''' <ref>http://www.legislation.gov.uk/uksi/2009/1751/contents/made#sch1-pt5</ref> is n [[Brits Overzeas Gebeed]] in t zuudn van n [[Atlantiese Ozeoan|Atlantiesn Oseoan]] en besteet oet de [[eilaand|eailaandn]] [[Saint Helena]], [[Ascension]] en n eailaandngroop [[Tristan da Cunha]]. Vreuger hetn t '''Saint Helena and Dependencies''' töt 1 septeamber [[2009]], woarnoa ne nieje groondwette van kracht wörn woarbiej de drea eailaandn glieke stoatus kreagn binnn t territorium<ref>http://www.legislation.gov.uk/uksi/2009/1751/schedule/made</ref>. ==Administroatieve önnerverdealign== Administroatief is t territorium in de zölfde drea deale önnerverdeald as t eerdkundig leg, noamlik [[Saint Helena]], [[Ascension]] en [[Tristan da Cunha]]. Elk eailaand wör regeard deur nen eailaandroad. n Gouverneur van t territorium is veurzitter van n [[Saint Helena Legislative Council]], tarwiel hee/zee verteagnweurdigd wör deur nen Administroator öp Ascension en eann öp Tristan da Cunha de veurzitter bint van de eailaandröadn van disse twea gebeedn. {| class="wikitable sortable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! Administroatief<br/>gebeed ! Öppervlok<br>km<sup>2</sup> !! Populoasie ! Administroatief<br/>sentröm ! [[ISO 3166-1 alpha-2|ISO code<br/>alpha-2]] ! [[ISO 3166-1 alpha-3|ISO code<br/>alpha-3]] |- | [[Saint Helena]] ||align="right"| 122 ||align="right"| 5,809 || [[Jamestown, Saint Helena|Jamestown]] || SH || SHN |- | [[Ascension Island]] ||align="right"| 91 ||align="right"| 1,532 || [[Georgetown, Ascension Island|Georgetown]] || [[ISO 3166-1 alpha-2#AC|AC]] || [[ISO 3166-1 alpha-3#ASC|ASC]] |- | [[Tristan da Cunha]] ||align="right"| 207 ||align="right"| 264 || [[Edinburgh of the Seven Seas]] || [[ISO 3166-1 alpha-2#TA|TA]] || [[ISO 3166-1 alpha-3#TAA|TAA]] |- bgcolor=#dddddd class="sortbottom" |'''Total'''||align="right"| '''420''' ||align="right"| '''7,729''' || '''[[Jamestown, Saint Helena|Jamestown]]''' || '''[[ISO 3166-1 alpha-2#SH|SH]]''' || '''[[ISO 3166-1 alpha-3#SHN|SHN]]''' |} t Eailaand Saint Helena is wieter önnerverdeald in aacht distriktn<ref>St Helena Independent, 3 October 2008 page 2</ref>. ==Skiednisse== De eailaandn bint moakt deur [[vulkaan|vulkoaniese]] aktiviteait. Saint Helena, Ascension en Tristan da Cunha warn vreuger aln amparte kolonies van n Engelsn kroon, moar ampart öntdekt deur [[Portugal|Portugese]] önnerzokers. ===Portugese öntdekkige=== De Portugeesn veendn [[Saint Helena]] önbewönd, met mear as genoog beume en zoetwoater. Zee importeardn deere, froetbeume en greunte, en baawn nen koapel en ean öf twea huuze. Zee vörmn ginne permeneante neerzettige, moar t eailaand wörn n krusioal peunt veur etn en öntmeutign biej reizn öp t hoeslaand an vanoet [[Azië|Oazië]]. Engelsman [[Sir Francis Drake]] hef t eailaand woarskienlik vöndn öp t loatste deal van zinne [[sirkumnavigoasie]] van n wearld (1577-1580)<ref>''Drake and St Helena'', publiseard deur Robin Castell in 2005</ref>. Mear bezookign deur Britse aventeriers völgn doaröp, en noadet de lokoasie better bekant wörn köm Engelse kriegsskeepn d'r ok laanks öm doar te lign en Portugease skeepn an te valn öp öare wegge vanoet [[India]]. As de Neerlaanders öarn Verre Eustn-haandel grötter moakn, moakn zee nen formealn claim öp t eailaand in [[1633]] moar döa ginne neerzettige neerzetn en verloatn t eailaand veur t grötste deal in [[1651]] veur öare kolonie öp [[Koap n Goden Hoop]]. ===Engelse en Britse kolonisoasie=== [[Ofbeelding:Thornton, St Helena.jpg|250px|thumb|left|''A View of the Town and Island of St Helena in the Atlantic Ocean belonging to the English East India Company'' (1790)]] In [[1657]] döa de [[Britse Oost-Indiese Kompagnie]] t rech kriegn öm t eailaand Saint Helena te regearn deur [[Oliver Cromwell]]<ref>http://www.sthelena.se/history/cron.txt</ref>, en t joar doaröp de Kompagnie döa de beslissige moakn öm t eailaand te fortifikearn en t wichtiger te moakn. n Earstn gouverneur, Kapiteain [[John Dutton]], arriveardn öp t eailaand in [[1659]], en t is vanof dissen doatum det Saint Helena claim de't de tweade oldste Britse kolonie is (noa Bermuda). n Fort was of-moakt en n antal huuze bint baawd. Noadet de Engelse Monarchie trög-bracht wörn in [[1660]] kriegn de Oost-Indiese Kompagnie t Köninklik Rech öm t eailaand te fortifikearn en te bebaawn. t Fort kriegn n niejn noam ''James Fort'' en t städskn ''Jamestown'', in n eer van n Hertog van York en öpvölger van n troon, loater König [[James II]] van [[Englaand]]. In loatre geopolitieke öntwikkelign wörn alle eailaandn formeal van t Vereanigd Könnigriek ömde't Britse Riek nen globoaln supermach wörn, Englaand deal wörn van t Könnigriek van Gröt-Brittannië in [[1707]] en dan van t Vereanigd Könnigriek in [[1801]]. t Wichtigste en earstbewönde eailaand, [[Saint Helena]], was regeard deur de Oost-Indiese Kompagnie seends [[1659]]. t Bekömn innernasjonoal bekant as de ploatse woar de Britse regearige keezn öm [[Napolean Bonaparte]] te brengn, den öp t eailaand vängn holdn wörn van oktober [[1815]] töt zinn dood öp 5 mei [[1821]]. t Wörn ne [[Britse kroonkolonie]] in [[1834]] deur n [[Government of India Act 1833]]<ref>http://www.legislation.gov.uk/uksi/2009/1751/schedule/made</ref>. t Önbewönde [[Ascension]] wör deur n [[British Royal Navy]] in broek nömn öp 22 oktober [[1815]], en kört doarna wörn t meender wichtig deur zinne meujlike lokoasie öp n [[evenoar]] reloatief noar zinne stroategiese wichtigheaid as n sentroal-posisjonearde skeepskolstasjon. Veur dezölfde readnn wörn [[Tristan da Cunha]] as ne öfhaanklikheaid van de [[Koapkolonie]] (Brits Zuud-Afrika) öp 14 augustus [[1816]], öp t moment det de Napoleon-kriegn begönn. Veur ne körte perioode d'rveur was Tristan da Cunha bewönd deur ne Amerikoanse privé-expedisie dee't territorium [[Islands of Refreshment]] nömn. De politieke unie tuskn disse kolonies begönn te öntstoan öp 12 septeamber [[1922]], wannear deur patentbreefe Ascension ne ofhaanklikheaid van Saint Helena. Lich-bewönd Tristan da Cunha, ok noe-an-n-dag nich völle mear as nen oetpöst met ne populoasie van meender as dreahönnerd, wörn ok ne onofhaanklikheaid, öp 12 jannewoari [[1938]]. De drea eailaandn dealn disse konstitusjoneale reloasie töt 1 septeamber [[2009]], wannear de ofhaanklikheaidn dezölfde stoatus kreagn as Saint Helena en t territorium n noam van "''Saint Helena and Dependencies''" in "''Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha''". ===Tweadn Wearldkrieg en militearn doarnoa=== Tiedns n [[Slag öm n Atlantiesen Oseoan]] van n [[Tweede Wereldoorlog|Tweadn Wearldkrieg]] en de jöare van U-boatkriegvoorige in n Atlantiesn Oseoan wörn zoowa Saint Helena as Ascension broekt deur de Allieardn as boasis veur t patroejearn van anti-duukboatboatn. Loater wört de eailaandn nöch öfter broekt as oetvalsboasis veur disse boatn. ==Geogroafie== [[Ofbeelding:Edinburgh-Tristan.jpg|200px|thumb|left|[[Edinburgh of the Seven Seas]] öp Tristan da Cunha.]] t Territorium strök oawer nen enörmn grötn ofstaand oawer t zuudn van n Atlantiesn Oseoan woarbiej t neurdlikste eailaand Ascension is öp breadtegroad 7° 56' Z vanof n evenoar en t zuudlikste eailaand [[Gough]] is öp breadtegroad 40° 19' Z. Tuskn Saint Helena en Tristan da Cunha leg de Steanbökskearkreeng. n Ofstaand tuskn t neurdlikste peunt van Ascension en t zuudlikste peunt van Gough is 3.642 km. t Heale territorium leg in t [[Westelik Halfroond]] en hef dezölde [[tiedzone]]: [[Greenwich Mean Time]] (GMT). D'r is ginn zommertied. [[Ascension]] hef n warm, dreug klimoat, tarwiel [[Saint Helena]] wat zächter is (moar dreug laanks de köstn) en Tristan da Cunha hef n koel klimoat. t Heugste peunt van t territorium is [[Queen Mary's Peak]] öp [[Tristan da Cunha]] met ne heugte van 2.062 m. Alle drea de eailaandn bint van [[vulkaan|vulkoaniesn]] eurspröng, moar noe-an-n-dag is alleannig Tristan da Cunha vulkoanies aktief. ===Territorioale wöater=== [[Ofbeelding:Tristanfromspace.jpg|500px|thumb|right|Sattelietfotoo van Tristan da Cunha.]] De territorioale wöater goat 22 km vanof de kösteliendn van de eailaandn. De [[Exklusieve Ekonomiese Zone|Exklusieve Ekonomiese Zones]] geet 200 nautiese mieln (370 km) vanof de kösteliendn van de eailaandn. Öndaanks öare grötte doot de drea EEZ's mekoar nich anroakn en goat zee ok nich oawer de EEZs van eanig oar territorium öf laand. t Territorium hef de grötste EEZ van alle Britse Overzease Gebeedn en biej t raankn van de laandn deur de grötte van EEZ, t territorium is 21st, aachter [[Portugal]] en veur de [[Filipienen]]. Eailaandn noch EEZs bint önnerdeal van n internasjonoal dispuut. {| class="wikitable" |+ EEZs van de drea territoriumdeale<ref name="searoundus">[http://www.seaaroundus.org/eez/eez.aspx Seaaroundus.org]</ref> ! Deal !! km<sup>2</sup> |- | Ascension || 441658 km<sup>2</sup> |- | Saint Helena || 444916<sup>2</sup> |- | Tristan da Cunha || 754720<sup>2</sup> |- ! Totoal !! 1,641,294 |} Nen anvroag was moakt in [[2008]] deur t Vereanigd Könnigriek an de [[Kommissie van Zeawetten van de Vereanigde Noasies]] öm de EEZ van Ascension grötter te moakn as 200 nautiese mieln. De Kommissie gefn in [[2010]] an det zee't nich zoo n good idea dönkt, boaseard öp wetnskoplik önnerzook<ref>http://www.un.org/Depts/los/clcs_new/submissions_files/gbr08/gbr_asc_isl_rec_summ.pdf</ref>. ==Groondwette== n Saint Helena, Ascension en Tristan da Cunha-Groondwetteresolusie 2009 (ne [[Könniglike Resolusie]] van n [[Privy Council van t Vereanigd Könnigriek]] moakn ne nieje groondwette veur t territorium dee in effekt kömn öp 1 septeamber [[2009]]. Öndaanks det Ascension en Tristan da Cunha nen heugern stoatus kreagn, noamlik det van Saint Helena, is de Groondwette in drea heufdstökke verdeald, ean veur elk deal van t territorium. Saint Helena hef nen gouverneur en nen ''Legislative Council'', tarwiel Tristan da Cunha elk nen administroator hebt met nen Eailaandsroad. De Groondwette hef ampart veur elk deal van t territorium de (zölfde) "fundementeale rechtn en vriejheadn veur individuealn"<ref>http://www.legislation.gov.uk/uksi/2009/1751/schedule/made</ref>. Saint Helena also has an Executive Council. The Governor of Saint Helena is the British monarch's representative across the territory. The three parts of the territory share the same Attorney General, and the same Supreme Court and Court of Appeal. Saint Helena hef ok nen ''Executive Council''. n Gouverneur van Saint Helena is n verteagnweurdiger van n Britsn kroon oawer t heale territorium. De drea deale dealt nzölfdn Advokoat-Generoal, en hebt ok tzölfde [[Saint Helena Supreme Court|Supreme Court]] en Rechbaank van Heuger Beroop. ===Europese Unie=== t Territorium is n Overzeas Laand öf Territorium van de Europese Unie, woarbiej limitearde aspekn van t EU-lidmoatskop öp de administroasie, wetn en inwönnern van de eailaandn van kraacht bint. t Is gin deal van de Europese Unie (t eanige Britse Overzeas Territorium de't wa is, is [[Gibraltar]]). ==Geld== ''Veur mear informoasie: [[Saint Helena Pound]].'' Saint Helena broekn n [[pound sterling]] as geld (gliek as in t Vereanigd Könnigriek]] töt [[1976]] wannear t zinne eaigne baankbiljetn drökn döa dee samn met sterling broekt wörn könn. in [[1984]] döa zee d'r ok nöch eaigne muntn biejmoakn dee'tzölfde oetzeen as in n rest van t Vereanigd Könnigriek moar met oare pleatskns öp t aachter. Saint Helena sirkulear ok öp Ascension, moar nich öp Tristan da Cunha, woar nöch immer sterling broekt wör. De zoo-nöamdn ''Currency Commissioners'' - önnerdeal van de Regearing van Saint Helena, brengt de Saint Helena pound baankbiljetn en muntn oet. D'r is ginn sentroaln baank; t Saint Helenoase geld is gliek an n sterling den dreks deur n [[Baank van Englaand]] stuurd wör. n [[Baank van Saint Helena]] is n eanign baank van t territorium. n Baank makket zinne eaigne depositoos en leanteriefn en hef täkke in Jamestown öp Saint Helena en Georgetown öp Ascension. n Baank hef ginne fysieke anweazigheaid öp Tristan da Cunha, moar de inwönner van Tristan da Cunha moo't wa broekn<ref>http://www.sainthelenabank.com/index.html In-keekn öp 28-8-2013.</ref> ==Kommunikoasie== Elk van de drea heufdeailaandn hef nen (kleainn) haawn in zinne heufdneerzettige ([[Georgetown, Saint Helena|Georgetown]], [[Jamestown, Ascension|Jamestown]] en [[Edinburgh of the Seven Seas]]). D'r is n militear vleegveald öp Ascension (RAF Ascension Island) met frekweante vluchtn tuskn RAF Brize Norton in t Vereanigd Könnigriek en RAF Mount Pleasant öp de [[Falklandeilaanden]]. Disse bint veura veur RAF-ebroek, moar mangs wa moogt burgers t ok broekn. Ascension Island wör ok broekt deur de [[Verienigde Staoten van Amerika|VSA]] en was ne noodlaandigsploatse veur n [[Space Shuttle]]. Öp t momeant is d'r gin vleegveald öp Saint Helena, moar n burgervleegveald is veur-steld en geet woarskienlik in [[2015]] los, met vluchtn van en noar [[Zuud-Afrika]]. De eilaandn van Tristan da Cunha könt nöch steads alleannig mear per zea bereaikt wörn. ===Telekommunikoasie=== [[Cable and Wireless]] zörg veur telekommunikoasie in t territorium. Saint Helena hef de innernasjonoale belkode +290 det, seends [[2006]], met Tristan da Cunha deald wör. Telefoonnömmer bint vier siefers laang. Nömmers begint met 1-9, met 8xxx reserveard veur Tristan da Cunha-telefoonnömmer en 2xxx veur Jamestown<ref>http://www.wtng.info/wtng-290-sh.html</ref>. Ascension Island hef de belkode +247 en hef ok viersiefernömmer öp t eailaand. Ascension hef ok ne oetzendignsfasiliteait veur internasjonoale körtgölwetransmissie noar Afrika en Zuud-Amerika. ===Post=== Ascension, Tristan da Cunha en Saint Helena brengt elk öare eaigne postzeagel oet, woarmet n gröt inkömn kreagn wör. De drea heufdeailaandn hef elk zinne eaigne Royal Mail-postkode: *Ascension: ASCN 1ZZ *Saint Helena: STHL 1ZZ *Tristan da Cunha: TDCU 1ZZ t Loatste nöch-voarnde postskip - RMS St Helena - vöar noar en van [[Koapstad]] (en zwoar meender of noar en van t VK, en söms via [[Walvis Bay]] in [[Namibië]]) vanof de eailaandn. Zee denkt de't zoo deurgeet tötde't vleegveald öp Saint Helena baawd is. ===Autoos=== Saint Helena hef önnevear 138 km an wegn - 118 km plaveaid en 20 km önplaveaid. Tristan da Cunha hef önnevear 10 km an plaveaide wegn, en Ascension 40 km plaveaid. Elk eailaand hef zinn eaignn autokenteeknploat. Verkear rid in alle stökke an n leenkerkaant. ==Koartn== <gallery> File:St Helena & Dependencies Map.gif|Koarte met alle eailaandn. File:Ascension Island Location2.jpg|Lokoasie van Saint Helena en Ascension. File:Topographic map of Saint Helena-en.svg|Koarte van Saint Helena. File:SH-St Helena.png|Oare koarte van Saint Helena. File:Ile de l'ascension routes.svg|Koarte van Ascension. File:SH-Ascension.png|Oare koarte van Ascension. Image:Tristan Map.png|Koarte van Tristan da Cunha. </gallery> ==Referensies== <references/> {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Saint Helena, Ascension en Tristan da Cunha| ]] lswu8vmses8yqyo10tei6xvv706ityv 0 20148 288108 288107 2016-10-26T14:24:26Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Copenhagen_12.57744E_55.66605N.jpg|thumb|Satellietfoto van Kopenhoaven]] [[Bestaand:Kopenhagen stadhuis.jpg|thumb|right|t Stadhoes van Kopenhoaven]] [[Bestaand:Nyhavn-Copenhagen.JPG|thumb|right|Nijhoaven]] '''Kopenhoaven''' ([[Deens]]: ''København'') is de heufdstad van [[Denmaark]]. Kopenhoaven ligt aan de oostkost van t aailaand [[Seelaand]] en op t aailaand [[Amager]]. De stad zölven het oetzicht op de stad [[Malmö]] dij ien [[Sveden]] ligt. De gemainte Kopenhoaven het 509.861 ienwoners en is doarmit de grootste stad van Denmaark. Ien de haile metropool van Kopenhoaven wonen 1.153.615 mìnsken (2008). == Binnenstad == De mainste monumentoale gebaauwen ien Kopenhoaven stammen oet de 17e aive. t Sentrum van Kopenhoaven is roem opzet. == Boetenwieken == De boetenwieken van Kopenhoaven binnen opzet om de woningsnood op te lössen. Dizze wieken binnen Nørrebro (Noorderbrogge), Østerbro (Oosterbrogge) en Vesterbro (Westerbrogge). Vesterbro is benoam bekìnd om zien amusamentspaark Tivoli. Østerbro staait bekìnd as n stoatege wiek woar mìnsken mit kinder wonen en de leste van de drij Nørrebro staait benoam bekìnd as n volkswiek woar veul mìnsken mit verschaaiden nasjonaliteiten wonen. De twij wieken Vesterbro en Nørrebro binnen de leste joaren nuver vernijd, woarbie Nørrebro ain van de mainst hippe oetgoanswieken worden is. Østerbro wor as schierste van de drij ''broggewieken'' zain. Deur t gruien van de stad is de olde stad Frederiksborg ([[Frederiksbörg]]) hailendaal deur Kopenhoaven omsloten. Frederiksbörg ligt west van Kopenhoaven mor wor deur Nørrebro en Vesterbro hailendaal iensloten en is doardeur n soort van aailaand ploatske binnen de gruppe van regio Hovedstaden (de heufdstad) worden. Frederiksbörg is nog aaltied gain dail van de gemainte Kopenhoaven en het zien aigen bestuur en stadhoes. == Biezunderheden == Strøget is Kopenhoavens belangriekste winkelstroate. Ien dizze stroate binnen befoamde nasjonoale produkten te kriegen en ok binnen der veul ienternasjonoale winkels. De winkelstroate begunt faitlieks bie t Rådhus (Roadhoes), mor van Nytorv (Nijplaain) òf begunt de echte winkelstroate dij deurlopt tot Kongens Nytorv. Bie Kongens Nytorv ligt t keunenkleke theoater. Ien de hoaven staait t befoamde beeld t Lutje [[Zeewiefke]]. Dit lutje beeld is inspireert op t waark van de Deense schriever [[Hans Christian Andersen]]. t Beeld van t Lutje Zeewiefke is nait de ainegste attraktie dij Kopenhoaven het. Ien de stad vindt man ok beelden noast de openboare weg en ien paarken. De stad het veul musea. Nyhavn (Nijhoaven) is noa t Lutje Zeewiefke n grote toeristische trekplaaister. Hoezen dij te zain binnen bie de Nijhoaven binnen ien verschaaiden kleuren vaarfd. Dizze speulse menaaier van presentoatsie mokt de Nijhoaven veur toeristen doarom ok hail populair. Ien de zummer is t bie Nyhavn slim drók. Goud is te zain dat toeristen der din geern kommen. Ien ain van de hoezen ien Nyhavn het Christian Andersen nog wonen doan. Nait allinneg de hoezen mokt Nyhavn n schier stee veur toeristen. Ok tal van krougen en eetplakken binnen op n lutje òfstand bie nkander en makkelk veur elkenaine beriekboar. {{Dialekt|gos}} [[Kategorie:Gemeente in Denmaark]] [[Kategorie:Stad in Denmaark]] 3eqc6a6umf2fty73susdrt998yf1erf 0 20149 269884 2013-08-27T23:02:33Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] 99kjs7081m9jntlcz8h0bw3yg84i0zk 0 20150 269902 269899 2013-08-28T17:38:14Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:AmsterdamIsl Map.png|250px|thumb|right|Île Amsterdam met Martin-de-Viviès in t neurdn.]] '''Martin-de-Viviès''' is de eanige neerzettige van t [[Fraans Zudelike en Antartktiese Laanden]]-territorium ''Îles d'[[Île Amsterdam|Amsterdam]] et de [[Île Saint-Paul|Saint-Paul]]'' in zuudn van n [[Indiesen Oseoan]]. t Leg an de noordköste van Île Amsterdam en d'r wönt zoo ne 30 wetnskoppers en personeal. t Stasjon, det earst Camp Heurtin hetn, öperear öp t eailaand seends 1 jannewoari [[1981]] as öpvölger van t earste stasjon, La Roche Godon. t Is nöamd noar [[Paul de Martin de Viviès]], den samn met tiene oarn in [[1949]] n healn weenter öp t eailaand zitn. ==Oetgoande liendn== *[http://jygeorges.free.fr/english/base.html| Foto vanoet n loch.] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Île Amsterdam]] atawodm2dsaa9r5rku4hgdjbo0h67ro 14 20151 290642 290225 2016-11-01T15:57:09Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Populated places in the United Kingdom}} [[Kategorie:Plaose naor laand|Veraenigd Könninkriek]] [[Kategorie:Geografie van et Verienigd Keuninkriek]] fjtkqvot7dft1cjbx3tn6h5vzl4f8gw 14 20152 290243 269914 2016-10-31T16:04:21Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Brits Ovverzees Bezit]] [[Kategorie:Brits eilaand]] [[Kategorie:Eilaandengroep]] 2e1gqm18kuisilx7rf6acy9q00eogv7 0 20153 276512 272423 2014-09-21T07:00:37Z Jfblanc 2828 wikitext text/x-wiki {{Infobox | bgcolor = #87CEEB | kop = Terres australes et antarctiques françaises (TAAF) | breed = ''[[Fraans Overzeas Gebeed|Overzeas Gebeed]] van n [[Fraankriek|Fraansen Repebliek]]'' | heufdruumte1_1 = [[ofbeelding:Flag of the French Southern and Antarctic Lands.svg|150x100px]] | heufdruumte1_2 = [[ofbeelding:Armoiries des Terres australes et antarctiques françaises.svg|150x100px]] | heufdruumte2_1 = [[Vlagge van de Fraanse Zudelike en Antarktiese Gebeden|Vlagge]] | heufdruumte2_2 = [[Woapn van de Fraanse Zudelike en Antarktiese Gebeden|Woapn]] | ofbeelding = TAAF-fr.png | subkop1 = Informoasie | head1_1 = Heufdstad | item1_1 = [[Port-aux-Français]] | head1_2 = Volksleed | item1_2 = ''[[Marseillaise]]'' | head1_3 = Sproak | item1_3 = [[Fraans]] | head1_4 = Geld | item1_4 = [[Euro]] | subkop2 = Laand en inwönner | head2_1 = Oppervlok | item2_1 = 439,781 km² | head2_2 = Inwönner | item2_2 = 140 | subkop3 = Regering | head3_1 = Stoatsheufd | item3_1 = [[François Hollande]] | head3_2 = [[Prefekt (Fraankriek)]]| item3_2 = [[Cécile Pozzo di Borgo]] | ofbeelding2 = TAAF-CIA WFB Map.png | caption2 = Koarte van de Fraanse Zudelike en Antarktiese Gebeden. }} De '''Fraanse Zudelike en Antarktiese Gebeden''' ([[Fraans]]: ''Terres australes et antarctiques françaises'', '''TAAF'''), n vuln noam '''t Territorium van de Fraanse Zudelike en Antarktiese Laanden''' (Fraans: ''Territoire des Terres australes et antarctiques françaises'') is n [[Fraans Overzeas Gebeed]] (Fraans: ''Territoire d'outre-mer'' öf ''TOM''). t Besteet oet: * [[Kerguelen]] (''Archipel des Kerguelen''), nen groop [[vulkaan|vulkoaniese]] [[eilaand|eailaandn]] in t zuudn van n [[Indiesen Oseoan]], zuudeustlik va Afrika, önnevear eawn wiet van Afrika, Antarktika en Australië; * [[Île Saint-Paul|Saint-Paul]] en [[Île Amsterdam|Amsterdam]]-eailaandn (''Îles Saint-Paul et Amsterdam''), nen groop ten neurdn van de Kerguelen; * [[Crozet-eailaanden]] (''Îles Crozet''), nen groop in t zuudn van n Indiesen Oseoan, ten zuudn van Madagaskar; * [[Adélie-laand]] (''Terre Adélie''), n Fraansn claim öp t Antarktiese kontinent; * [[De Verspreaide Eailaanden in n Indiesen Oseoan]] (''Île Éparses''), n antal kleaine en önbewönde eailaandn laanks de köste van Madagaskar. Territorium hett ok wa de '''Fraanse Zudelike Laanden''' (Fraans: ''Terres australes françaises'') öf '''Fraanse Zudelike Territoria''' (Fraans: ''Territoires australes françaises''). n Loatstn döt nich [[Adélie-laand]] d'rin hebn, woar de Fraanse soevereainiteait nöch nich oawera aksepteard wör <ref>http://publications.europa.eu/code/en/en-5000500.htm</ref>. t Territorium hef ginne permeneante burgerpopuloasie. De menskn dee zich d'r beveendt bint militearn, verteagnweurdigers, wetnskoppers, önnerzeukers en steunpersoneal. n Deal van de [[Exklusieve Ekonomiese Zone]] is wichtig veur viskn. ==Administroasie== De Fraanse Zudelike en Antarktiese Gebeden bint n ''[[territoire d'outre-mer]]'' (overzeas territorium) van [[Fraankriek]] wes seends [[1955]]. Doarveur wörn zee bestuurd vanoet [[Paries]] deur nen ''administrateur supérieur'' assisteard deur nen sekretoaris-generoal; seends desember [[2004]], doarnteagn, is n administroator nen ''préfet'', noen Pascal Bolot, me't heufdkwertier in [[Saint-Pierre (Réunion)|Saint-Pierre]] öp [[Réunion]]. t Territorium wör in vief distriktn öp-deald: {| class="wikitable" style="text-align:right;" |- !rowspan="2"| Distrikt !rowspan="2"| Heufdstad !colspan="2"| Inwönner ! Öppervlok !! [[EEZ]] |- ! Weenter !! Zommer |colspan="2" align="center"| (km²) |- |align="left"| [[Île Saint-Paul|Saint Paul]]/[[Île Amsterdam]] |align="left"| [[Martin-de-Viviès]] | 25 || 45 || 61 || 502,533 |- |align="left"| [[Îles Crozet|Archipel Crozet]] |align="left"| [[Alfred Faure]] | 25 || 45 || 352 || 567,475 |- |align="left"| [[Kerguelen|Archipel des Kerguelen]] |align="left"| [[Port-aux-Français]] | 70 || 110 || 7,215|| 563,869 |- |align="left"| [[Adélie-laand|Terre Adélie]] |align="left"| [[Dumont d'Urville Station]] | 30 || 110 || 432,000|| - |- |align="left"| [[Verspreaide Eilaanden in n Indiesen Oseoan|Îles Éparses]] |align="left"| [[Saint-Pierre, Réunion|Saint-Pierre]] | 56 || 56 || 38.6|| 593,276 |-bgcolor="#dddddd" |align="left"| '''TAAF''' |align="left"| [[Saint-Pierre, Réunion|Saint-Pierre]] | 150 || 310 || 439,781 ||2,274,277 |} Elk distrikt wör deur n distriktsheufd leaid, den nzölfdn mach hef as nen Fraansn burgemeaster (inklusief t öpskriefn van gebeurtes en deudn en ok nen polisie-offisier wean). Ömdet d'r ginne permeneante inwönner bint is d'r ginn verkeuzn road noch doot zee verteagnweurdigers noar t [[Fraanse Parlement]] stuurn. ==Geogroafie== [[Ofbeelding:Pringlea antiscorbutica Mayes fake.jpg|200px|thumb|left|Kerguelenkool öp [[Mayes (eilaand|Mayes]].]] [[Ofbeelding:Kerguelen VolcanDuDiable.jpg|200px|thumb|left|[[Volcan du Diable]] öp de Kerguelen.]] t Territorium hef [[Île Amsterdam]], [[Île Saint-Paul]], [[Îles Crozet]] en [[Îles Kerguelen]] in t zuudn van n Indiesen Oseoan, samn met [[Adélie-laand]], t stök van [[Antarktika]] claimd deur Fraankriek, nöamd noar n Fraansn aventerier [[Jules Dumont d'Urville]] noar zinne wief. Adélie-laand (önnevear 432,000 km²) en de eailaandn, in totoal 7781 km², hebt ginne echte inwönner, doch in [[1997]] warn d'r roond de 100 önnerzeukers woarvan de nömmern veroarn tuskn weenter (juli) en zommer (jannewoari). [[Île Amsterdam]] en [[Île Saint-Paul]] bint oef-deufde [[vulkaan|vulköane]] en bint noe klassifiseard as de [[gemoatigde graslaanden van Amsterdam en Saint-Paul]]-ekoregioo. t Heugste peunt in t territorium is [[Mont Ross]] öp [[Îles Kerguelen]] met 1850 meter. D'r bint ginne vleegvealdn öp de eailaand en de 1232 km länge kösteliende hef ginne haawns, alleannig aankerploatsn van de köste of. De eailaandn in n Indiesen Oseoan kriegt de geude anleawerd deur t spesjoale skip [[Marion Dufresne]] det vanoet [[Le Port (Réunion)|Le Port]] öp [[Réunion]] vertrek. Terre Adélie krig de geude anleawer deur t skip [[Astrolabe]] det vertrek vanoet [[Hobart]] öp [[Tasmoanië]]. t Territorium hef ok nen grötn koopvoardiejvloot. t Territorium hef n eanign laandmassa det dreks an n oarn kaant van n eardbol zitt vanoet de [[Verienigde Staoten van Amerika|VSA]]. t Neurdlike stök van de Îles Kerguelen, biej [[Baie de l'Oiseau]] (48°40′09″Z 69°01′23″O) is dreks an n oarn kaant van n kleain pläkskn boawn [[Highway 2]] tuskn [[Chester, Montana]] en [[Rudyard, Montana]], en ten zuudn van de greanze met [[Kannede|Kannada]]. Île Amsterdam en Île Saint-Paul ligt dreks an n oarn kaant van twea kleaine gebeedn in zuudeustlik [[Kolorado]], biej de steadn [[Lamar, Colorado]] en [[Cheyenne Wells]]. ==Ekonomie== De netuurlike brönne van t territorium bint limiteard töt viskn en skelpdiere. Ekonomiese aktiviteait is limiteard tö't bemänn van meteorologiese en geofysieke önnerzooksstasjoons en Fraanse (en oare) viskersvleute. De wichtigste viskbrönne bint [[Antarktiesen deepzeaheek]] en [[langoost|langeustn]]. Alletwea wört zee vängn deur boetnlaandse vleute; hierdeur patroejeard de [[Fraanse Marine]] en mangs wa oare bedriewn t gebeed en arresteart zee disse viskersboatn. Zölke arrestoasies könt veur de oawertreaders veroarn in zwoare boetes en/öf de inbeslagnöamige van t skip. Vreuger verkeupn Fraankriek deepzeaheekviskvergunnign an boetnlaandse viskeriejn, moar deur oawerbeviskige moogt noe alleannig nöch n kleain antal viskers van Réunion in disse wöater viskn. ==Referensies== <references/> {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Fraanse Zudelike en Antarktiese Gebeden]] bhksgbzhy26895r8nmi137talxb265h 0 20154 269918 2013-08-29T14:46:28Z Servien 7 Servien hef de zied [['t Harde]] herneumd naor [[T Harde]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[T Harde]] mhxol0r2v3bk68xt9139s5eeqg8bbn1 0 20156 269924 2013-08-29T14:50:16Z Servien 7 Servien hef de zied [[Nederlaandse Hervormde Karke]] herneumd naor [[Nederlaanse Hervormde Karke]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nederlaanse Hervormde Karke]] 32x1it08d0tsbrvclj8fppl8aazffzx 0 20157 269934 2013-08-29T16:24:10Z Servien 7 Servien hef de zied [['t Veen]] herneumd naor [[T Veen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[T Veen]] ivkmokw9f4whklsvihw6k1tckhtzked 0 20158 282337 277606 2015-05-23T17:03:23Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Schaarpezeel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Schaarpezeel]] 8d4q4x4cdb3zvljvm1ov8q9nsg75bju 0 20160 269949 269946 2013-08-29T19:54:05Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Utrechts-Alblasserweerds]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Utrechts-Alblasserweerds]] mw5wzjxo3hcezdrk6mt12r94l6teen6 0 20161 269948 2013-08-29T19:53:39Z Servien 7 Servien hef de zied [[Utrechs-Alblasserweerds]] herneumd naor [[Utrechts-Alblasserweerds]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Utrechts-Alblasserweerds]] mw5wzjxo3hcezdrk6mt12r94l6teen6 0 20162 279379 275816 2015-03-27T17:14:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Foggy fence friday (6649278873).jpg|thumb|Dook op t Baargerveen]] [[Bestaand:Duivelshof mist.jpg|thumb|Gronddook bie t noatuurgebied Duvelshof]] [[Bestaand:Amsterdamsche veld - Bargerveen (6371270965).jpg|thumb|Dook op t Baargerveen]] '''Dook''' is n verschiensel woarbie lutje [[woater|wotterdrupkes]] ien de locht hangen as n [[aerosol]]. Dit bepaarkt t zicht. == Ontstoan == Dook kin zok vörmen deurdat hail slovve locht kòlder wor of deur mìngen van kòld en waarme locht. Vörmen van dook hangt òf van veul faktoren. n Faktor is begruien, lochtvervoelen en open wotter. == Soorten dook == Der binnen veul soorten dook. Noamen dij geven binnen geven n idee of hou t dook is ontstoan. De meteorologie nuimd dizze soorten dook: gronddook, dookbank, stroalensdook, advektieve dook, zeedook, vroren dook, iesdook & iendustriedook. === Gronddook === Gronddook is n leeghongende dook. Dizze onstaait voak as de temperetuur bie de grond leger is den op ooghögte. Dizze kòldere temperetuur bie de grond let dook doarom krekt doar vörmen. === Dookbank === n Dookbank is nij dook dat deur de wiend rap van zien plak kin veraandern. Dookbanken binnen gevoarelk veur verkeer. == Gevoar == Dook kin gevoarelk wezen. Ok n lutje bietje dook kin aal gevoarelk wezen, veuraal veur verkeer. Wen lutje bietje dook te zain is nuimd man dat '''diezeg'''. == Leegsaksisch == * [[Grunnegs]]: ** ''dook'' ** mistig: ''dokeg'', ''diezeg'' * [[Tweants]] ** ''mist'' ** daamp ** newel ** ''dook'' ** ''miezer'' ** ''groondwölke'' (heurd in [[Lönnker]]) * [[Veluws]]: ** ''mist'' ** ''damp'' ** ''nevel'' (lochte mist) ** ''deemster'' ([[Apeldoorne]]) ** ''miesel'' ([[Vaossen]]) ** mistig: naost ''mistig'', ''dampig'', ''nevelig'', ''deemsterig'' en ''motterig'' ([[Vaossen]]) he'j oek ''diezerig'' ([[Elburg]], [[Bunschoten]]) of ''diezig'' ([[Elburg]]) {{Dialekt|gos}} [[Kategorie:Weerkunde]] m0v2thpj6961cjx2yxjzrh66wmwd7v6 0 20167 282295 282285 2015-05-23T09:42:51Z Servien 7 wikitext text/x-wiki t '''Schaarpezeels''' is n overgangsdialekt van t [[Utrechts-Alblasserweerds]] naor t [[Nedersaksies]] en wort esproken in t [[Gelderlaand|Gelderse]] daarp [[Schaarpezeel]]. t Dialekt wort meestal erekend tot de [[Utrechts-Alblasserweerds]]e dialektgroep, en beheurt dus niet tot t Nedersaksies. t Schaarpezeels geniet net as de meeste dialekten van t Utrechts gien hoge staotus binnen de gemeenschap, t wort vaok ezien as onbeschaofd, daorum praoten de meeste minsen tegenswoordig Nederlaands. Net as in t Utrechts en in de meeste Nedersaksiese dialekten wort de /aa/ [aː] uutesproken as n /ao/ [ɔː]. In tegenstelling tot de meeste Nedersaksiese dialekten worren zowat alle aa's in t Schaarpezeels n ao, dus ok: ''kaomer, vaok, zaog, graof'' waor de Midden- en Noord-West-Veluwse dialekten meestal ''kamer, vaak/vake, zaag/zage, graaf'' zeggen. De korte a wort uutesproken op z'n Utrechts, achterin de moend. De oo wort in t Schaarpezeels veur ''d, n, s of t'' uutesproken as n ao, dus: ''laod'' (lood), ''baon'' (boon), ''daos'' (doos) en ''paot'' (poot), dit verschiensel komt niet in de West-Veluwse dialekten veur, mit uutzoendering van t de dialekten van [[Lunteren]] en [[Otterlo]], dit laot n dudelike Utrechtse verkleuring zien. Ok t vurtlaoten van de ''g'' (zo as bv. in ''ezeid'') zo as dat in t o.a. in t [[Barrevelds]] en t [[Niekarks]] gebeurt, komt in t Schaarpezeels niet veur, daor klinkt t as ''gezeid''. De belangriekste [[isoglosse]]n die bepaolen of t dialekt nog bie t Nedersaksies erekend wort of niet bin de ''ijs/ies''-isoglosse en de ''lope/lopen''-isoglosse. De ''ij'' wort nog wel deels uutesproken as ''ie'', en ok de ''ui'' deels as ''uu'', maor de ''lopen''-isoglosse hout hier op, hiermee eindigt ok geliek t Nedersaksiese taolgebied. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://oudscherpenzeel.nl/noe-begriep-k-joe/ Oud Scherpenzeel: Noe begriep 'k joe] {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Veluws]] s9pjx9el90acde68kueett6poaunile 0 20168 270012 2013-09-01T22:15:40Z Servien 7 Servien hef de zied [[Geldermalsen (gemeente)]] herneumd naor [[Geldermalsen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Geldermalsen]] klymjazovlo167x4nmg13iv46s0vitf 0 20169 270016 2013-09-01T22:24:39Z Servien 7 Servien hef de zied [[Lingewaard]] herneumd naor [[Lingeweerd]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Lingeweerd]] iv2a7mh18b9z145z8ulnztdu44bukwi 0 20170 270019 2013-09-01T22:26:52Z Servien 7 Servien hef de zied [[Millingen an den Rijn]] herneumd naor [[Millingen an den Rien]]: zo as in de titel steet wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Millingen an den Rien]] 18wylsch8x2mqhx0zzp1yvqwgw2qss4 4 20172 276363 270608 2014-08-22T15:41:18Z Servien 7 Servien hef de zied [[Wikipedie:Sock puppetry]] herneumd naor [[Wikipedie:Sokpopperieje]] wikitext text/x-wiki {{Dia|Hier wör warkt an ne ziede oawer Wikipedie-beleid; alle anpassigen öf öpmarkigen wi'w lever öp de oawerlegziede zeen veurdät der ne defenitieve beslissige oawernömmen wörren kän.}} [[Bestaand:Sockenpuppentanz2.jpg|250px|thumb|right|Kiek töch es! n Praachtig veurbaeld van eemaand dee maerdere gebroekerskonto's hef veur slimme doolenden. ''Zee zolt allen verbannen wörn.'']] A'j twae öf maerdere gebroekerskonto's hebt veur slimme doolenden binnen Wikipedie taegen oare Wikipedie-gebroekers, veur bedrog öf misleidige, öm verdroaide konsensus te moaken öf öm oezölf extra nich-bestoande steun te geffen in ne diskussie, dan doo'j an '''sokpopperieje''', ofleid van t woord "sokpop", nen sokvörmigen pop den öp nen haand geet veur vermaak öf öm mensken oawer eets te införmaeren. In internetterminologie wör t broekt veur mensken dee maerdere gebroekerskonto's hebben. Loat t dudelik waen: '''sokpopperieje is nich to-stoan öp Wikipedie'''. t Gebroek van sokpopperieje is verbeuden en t gebroek dervan zöl bestraft wörren. t Anmoaken van maerdere Wikipedie-gebroekerskonto's is ''nich'' verbeuden as der nen goden raeden veur is - in dät val wör wal verwacht dät der nen deurverwiesliende noar disse ziede is öp oewe gebroekersziede met n raeden veur t bestoan van de gebroekerskonto derbiej. Sokpopperieje kän verskillende vörmen annemmen: *Nieje gebroekerskonto's anmoaken öm öpspörige öf öntdekkige te veurkömmen *Gebroekerskonto's van oare gebroekers gebroeken *Oe ofmelden van oew gebroekerskonto öm problemoatiese anpassigen te moaken as n IP-adres *Niej laewen brengen in olde gebroekerskonto's (noar verwaezen as [[Wikipedie:Sloaper|sloapers]]) en zee as oare gebroekers presentaeren *Vreenden öf bekänten oawerhoalen öm gebroekerskonto's an te moaken öm oe te öndersteunen in n dispuut öm ne illusie van dudelike konsensus te moaken. t Misbroek van maerdere gebroekerskonto's wör zeen as ne serieuze oawetraedige van gemaenskopsvertrawen. Der is nen grötten kaans dät t der veur zöl zörgen dät alle gebroekte gebroekerskonto's blokkaerd wörren, de gebroeker aachter disse gebroekerskonto verband wör, en oawer t haele wiki-projekt zolt alle gebroekerskonto's en IP-adressen lösboar moakt wörren, en t kän ok waen dät aktiviteiten in n "echten waerld" in t lös bracht wörren a'w geleuft dät t methölpen zöl an t veurkömmen van sokpopperieje. [[Kategorie:Wikipedie:Onderhold]] is7wffwwc3p5q9cp27y7ojo870asb9w 0 20174 270055 270047 2013-09-03T14:39:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hattemerbroek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hattemerbroek]] a3quul0cz89zjb2l03hclg2qiw0h8dh 0 20175 270056 270049 2013-09-03T14:39:42Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hattemerbroek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hattemerbroek]] a3quul0cz89zjb2l03hclg2qiw0h8dh 0 20176 270054 2013-09-03T14:39:01Z Servien 7 Servien hef de zied [[Attemerbroek]] herneumd naor [[Hattemerbroek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hattemerbroek]] a3quul0cz89zjb2l03hclg2qiw0h8dh 0 20178 270060 2013-09-03T15:11:34Z Servien 7 Servien hef de zied [[Ut Broek]] herneumd naor [[T Broek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[T Broek]] ntaxw5onnlqxulk2k4j1xwlhlyydiz2 0 20179 270063 2013-09-03T15:14:55Z Servien 7 Servien hef de zied [[Bronkhors]] herneumd naor [[Bronkhorst]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Bronkhorst]] 1rdywtg5uh2srkko925rifh3vi81j1u 0 20180 270068 2013-09-03T15:38:59Z Servien 7 Servien hef de zied [[Culemborg]] herneumd naor [[Kulenburg]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kulenburg]] mnvisx0dxurl6ute68pferqqbdffn3v 0 20181 270074 2013-09-03T17:29:56Z Servien 7 Servien hef de zied [[Den Hoart]] herneumd naor [[Den Haort]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Den Haort]] 55qno8axk04aqy9m360zntfany6bynk 0 20182 270079 2013-09-03T18:23:52Z Servien 7 Servien hef de zied [[West-Maas en Waal]] herneumd naor [[West Maas en Waal]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[West Maas en Waal]] 4j55jpysfhwgmmt9te7qz20wy0i6dpa 0 20183 270088 2013-09-03T21:34:03Z Servien 7 Servien hef de zied [[Gaarven]] herneumd naor [[Garven]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Garven]] 6s3ivmu02r8wsrhy9rz30sqkiatxrf8 0 20184 280459 270091 2015-04-12T14:24:35Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Hunerbroek''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Huinerbroek'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Putten]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Leit n kilometer ten westen van [[Hunerwal]]. Beie buurtschappen liggen ten zuudoosten van t sentrum van Putten. {{Begin}} {{Putten}} {{Coordinate|NS=52/14/22|EW=5/34/39|type=city|region=NL}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] kjbefv5zmx5b44lf49xhaj69c8vfjau 0 20185 280460 270105 2015-04-12T14:24:45Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Hunerwal''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Huinerwal'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Putten]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Leit n kilometer ten westen van [[Hunerbroek]]. Beie buurtschappen liggen ten zuudoosten van t sentrum van Putten. {{Begin}} {{Putten}} {{Coordinate|NS=52/14/23|EW=5/35/39|type=city|region=NL-GE}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] krd1521luekrzmdrwlsvnkpz1mm1fql 0 20186 270108 270107 2013-09-03T23:32:51Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Dit is n '''lieste mit Nedersaksiese archaïsmen'''. n [[Archaïsme]] is n ouwerwets woord, n woord wat feitelik niet meer gebruukt wörden. Archaïsmen kunnen in t [[Nedersaksies]] per regio, of zelfs per darp of stad verschillen, zo he'j bv. in [[Twente]] nog wel t woord ''telder'' mer is t op de Veluwe grotendeels n archaïsme. ==Veluwe== {| {{prettytable}} width="70%" |- ! Archaïsme ! Tegenswoordig ! Kommentaar |- |koften||kochten||nog wel in gebruuk in Bunschoten |- |pennevoegel||vlinder, vliender||gebruukt veur de insekt; as de [[seringe|nagels]] in bleui staon: ''de pennevoegels bleuien'';<br/>en veur vallende snee: ''de pennevoegels vliegen''. |- |sj- (sjoel, sjaapsjeren)||sch- (schoel, schaapscheren)||in t grootste gedeelte van de Veluwe is disse klank vervöngen deur de sch-klank |- |telder||bord||vergeliekbaor mit t Duutse woord Teller |- |verbeling||trek, honger|| |} {{Begin}} [[Kategorie:Nedersaksies]] dy2rf8ufj1dsv0rs1vdu7hce82c47do 0 20187 270124 2013-09-04T11:21:24Z Servien 7 Servien hef de zied [[Hoarle (Berkelland)]] herneumd naor [[Haorle (Berkelland)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Haorle (Berkelland)]] 4h8s9vfhctz04zurigh6szro1qe2dhk 0 20190 292284 270146 2016-12-12T16:42:51Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Old-Diek''' kan verwiezen naor: *[[Old-Diek (Montferland)]] - buurtschap in de [[Liemers|Liemerse]] gemeente [[Montferland]] *[[Old-Diek (Zaender)]] - buurtschap in de gemeente [[Zaender]] {{dv}} espmjxa4zmq8lsmptig5kxs4a0i8z3z 0 20191 270154 2013-09-05T10:02:01Z Servien 7 Servien hef de zied [['t Loo (Oldebroek)]] herneumd naor [[T Loo (Oldebroek)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[T Loo (Oldebroek)]] 4ncwm775u630q74pktbhjzwu4buc0vt 0 20192 270166 270161 2013-09-05T10:58:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Norik]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Norik]] tozw1at1qjm1gjwvdd2oup2oubco4cq 0 20193 270164 2013-09-05T10:57:49Z Servien 7 Servien hef de zied [[Naorik]] herneumd naor [[Norik]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Norik]] tozw1at1qjm1gjwvdd2oup2oubco4cq 0 20194 270178 2013-09-05T18:28:57Z Servien 7 Servien hef de zied [[Duve (voegel)]] herneumd naor [[Duve]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Duve]] gc0jc59usygq5eorhvuuv887iuuvjmw 0 20195 270179 2013-09-05T18:31:07Z Servien 7 Nieje zied: ''''Duven''' kan verwiezen naor: *[[Duven (gemeente)]] - n gemeente in de provinsie Gelderlaand *Meervoud van ''[[duve]]'' - n voegelsoort {{dv}}' wikitext text/x-wiki '''Duven''' kan verwiezen naor: *[[Duven (gemeente)]] - n gemeente in de provinsie Gelderlaand *Meervoud van ''[[duve]]'' - n voegelsoort {{dv}} 5cuhcghnkqdet2tms0yrqrevm9nskxu 0 20196 270181 270180 2013-09-05T18:39:44Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Kattenbras''', '''Quatre(-)Bras''', of '''Quatrebras''' (letterlik: ''vier arms'') is n Frans woord veur kruuspunt. ==Nederlaand== *[[Kattenbras (Frieslaand)]] - n buurtschap in Tietjerksterediel *[[Kattenbras (Grunnen)]] - n buurtschap ten noorden van Uuthuzen *[[Kattenbras (Lochem)]] - n buurtschap tussen [[Aefde|Eefde]] en [[Gossel]] in Gelderlaand ==België== *In Waols-Braobaant kortbie Genepiën ligt t best bekende Kattenbras, t kruuspunt van de wegen Nijvel-Namen en Charleroi-Brussel, waor op 16 juni 1815 de [[slag bie Kattenbras]] plaotse had, zie [[Katnbras (Genepiën)]] *In Vlaams-Braobaant (Tervuren) he'j het [[Vierarmenkruuspunt]] (Quatre-Bras), t kruuspunt van de Brusselse ''Ring'' ([[Vierarmentunnel]]) en de [[Tervurenlaone]] *Tussen [[Achel]] en [[Sint-Huibrechts-Lille]] ligt de krusing tussen de wegen [[Hamont]]-[[Neerpelt]] en Achel-Sint-Huibrechts-Lille (de ouwe weg op Luuk), die bekend steet as ''Quatre Bras''. {{dv}} 2z1pqw30sjsbkd31q4wq9pamg3x9rml 0 20197 270185 270183 2013-09-05T18:41:42Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kattenbras]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kattenbras]] 2h5e9pic9n1f639i569mi4j00dza7yu 0 20198 270200 2013-09-05T23:05:07Z Servien 7 Servien hef de zied [[Rhoa]] herneumd naor [[Rhao]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Rhao]] c2d9vctintk8pd1qkqepugg37syeo5h 0 20201 270229 2013-09-06T17:45:51Z Servien 7 Servien hef de zied [['t Woud]] herneumd naor [[T Woud]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[T Woud]] b8qhgti6nhkxxdc4m55erpnyypoyjg3 0 20202 270233 2013-09-06T18:07:29Z Servien 7 Nieje zied: ''''Zeum''' kan verwiezen naor: *[[Zeum (kleraozie)]] - de raand van n kledingstuk *[[Zeum (Nunspeet)]] - n buurtschap in de gemeente Nunspeet {{dv}}' wikitext text/x-wiki '''Zeum''' kan verwiezen naor: *[[Zeum (kleraozie)]] - de raand van n kledingstuk *[[Zeum (Nunspeet)]] - n buurtschap in de gemeente Nunspeet {{dv}} oa686tinx81q9kl5n7vdofplv08k28l 0 20203 270236 2013-09-06T18:15:56Z Servien 7 Servien hef de zied [[Neerijnen (gemeente)]] herneumd naor [[Neerijnen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Neerijnen]] 95jx4iamvzycnyahc9t1bn5ws67wp28 0 20204 270246 2013-09-06T18:32:42Z Servien 7 Servien hef de zied [[Vodden]] herneumd naor [[Vorden]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vorden]] a14pmfxuzs2p768jul6xqhxyo07r9oj 0 20205 270251 2013-09-06T20:30:20Z Servien 7 Servien hef de zied [[Gossel]] herneumd naor [[Gorssel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Gorssel]] ia8gaf9m5s7p31dfkp7515z8iq5ftpe 0 20206 270260 2013-09-06T21:51:27Z Servien 7 Servien hef de zied [[Algemene Nedersaksische spelling]] herneumd naor [[Algemene Nedersaksiese spelling]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Algemene Nedersaksiese spelling]] r7mkew0sjrhipqc7z1je9olu8989eik 0 20208 270274 270272 2013-09-08T11:15:19Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ile amsterdam stpaul 76.jpg|250px|thumb|right|Koarte van de twea eailaandn en doarmet ok t heale ekosyteam.]] [[Ofbeelding:Phylica arborea.JPG|250px|thumb|right|Phylica arborea öp Amsterdam.]] [[Ofbeelding:Albatros d'amsterdam poussin.jpg|250px|thumb|right|Amsterdamalbatros vöd albatroswich.]] De '''gemoatigde graslaanden van Amsterdam en Saint-Paul''' vörmt nen [[ekoregio]] det oet twea [[vulkaan|vulkoaniese]] [[eilaand|eailaanden]] in n [[Indiesen Oseoan]] besteet. D'r is moar eane menier öm öp de eailaandn te kömn en det is me't Fraanse skip [[Marion Dufresne II]] det öp [[Martin-de-Viviès]] öp [[Île Amsterdam]] an geet. ==Ömgeffige== [[Île Amsterdam]] en [[Île Saint-Paul]] bint twea [[vulkaan|vulköane]] dee 83 km van mekoar of ligt in t mirre van nen dreahook tuksn [[Australië]], [[Antarktika]] en t zuudn van [[Afrika]]. De eailaandn bint of-leagn, alletwea önnevear 3000 km van de noaberkontinentn of. Zee hebt koole oseaonklimoatn met temperoatuurn tuskn 13 °C in augustus töt 17 °C in febrewoari, nen nearslag van 1.100, anholdende westerweend en heuge vöchtigheaidsnivoos. ==Plänte== Bepläntige veröar me't heugteverskil; öp heugere stökke van de vulköane kö'j gras en [[tussockgraslaand]] veendn samn met [[cypergras|cypergrasweaidn]] en, öp Amsterdam, bint ok [[phylica arborea|phylica arborea-beume]] met [[vaarn|vaarns]]. Heuger, öp t [[Plateau des Tourbières]], he'j [[stroeke|struuke]], [[moras|morässe]] en [[mos|mösn]]. ==Deere== Disse isolearde eailaandn hebt ginne rieke biodiversiteait moar bint wa heim veur ne grötte populoasie [[subantarktiese zeabeer|subantarktiese zeabeern]]. Ok is t n wichtig broodgebeed veur n [[Indiesen Gealsnoekensalbatros]], [[Australiesen Grötten Pielstormvogel]], [[Eazlspinguïn]], [[Neurdelike Rötsspreengerspinguïn]], [[Grötten Joager]], [[Antarktiesen Stern]] en n endemiesn [[Amsterdamalbatros]]. ==Gevöarn en preservoasie== Öp t eailaand bevön zich ne kudde keuie dee d'r in [[1871]] deur aventeriers bracht warn met zinne fiefn en woarvan d'r noe-an-n-dag mear as 5000 bint. Disse keuie gröazn al t gras det d'r greujn, moar is ok eane van de wenige völleadige wilde kudden van n wearld. Teagnweurdig bint de keuie tö't neurdlike deal van Île Amsterdam limiteard. Ok menskn hebt völle doan öm t ekosysteam kaduuk te doon, veura deurdet d'r in n 19n joarhönnerd völ van t eardre woldlaand kapt wörn, moar ok dit wör teagnweurdig wier wearömmedröajd. Ok n vreugern zeahöndejacht, den biejnoa alle zeahönde oet n tied döa, is noe kloar met doan en teagnweurdig is de zeahöndepopuloasie wier wealderig. {{Dialekt|twd|Eanske/Oost-Tweante}} [[Kategorie:Île Amsterdam]] [[Kategorie:Île Saint-Paul]] cnwe55c2gbyh5brrobvsecj6b5619hh 14 20209 290754 270275 2016-11-01T18:14:16Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:Ile Saint-Paul}} [[Kategorie:Fraanse Zudelike en Antarktiese Gebeden]] [[Kategorie:Eilaand]] fuc9kzh7k5njb7iqumkb2fpfzuqx0aw 0 20211 280632 280513 2015-04-12T21:27:44Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Lege Biessel''' ([[Nederlaands]]: ''Lage Bijssel'') is n [[buurtschap]] in de [[Nederlaand]]se gemeente [[Elburg]], elegen in de [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt in t uterste westen van de gemeente; 2 kilometer ten noorden van [[Nunspeet]]. {{Coordinate|NS=52/24/03|EW=5/46/28|type=city|region=NL-GE}} {{Begin}} {{Elburg}} {{Dialekt|ovel|Elburg|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] 95yvnpxoddkbu6tmdd7b1tkjmcqk2g6 0 20212 280634 280606 2015-04-12T21:28:04Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Wessinge''' is n [[buurtschap]] in de [[Nederlaand]]se gemeente [[Elburg]], elegen in de [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt tussen [[Doorspiek]] en [[Oosteinde (Nunspeet)|Oosteinde]] in. {{Coordinate|NS=52/24/29|EW=5/50/02|type=city|region=NL-GE}} {{Begin}} {{Elburg}} {{Dialekt|ovel|Elburg|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] 3c8n5z650ypu9e8o0bhoiz7uftsundh 0 20213 280631 280630 2015-04-12T21:27:04Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Aperloo''' is n [[buurtschap]] in de [[Nederlaand]]se gemeente [[Elburg]], elegen in de [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt tussen [[t Harde]] en [[Hoge Enk]] in. {{Coordinate|NS=52/25/32|EW=5/51/36|type=city|region=NL-GE}} {{Begin}} {{Elburg}} {{Dialekt|ovel|Elburg|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] qo58qrq3bq79soy9wbsa2bgxpmhqm1a 0 20214 292426 280403 2016-12-15T11:41:33Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki '''Duunkarken''' ([[Nederlaands|Nederlaonds]]: ''Duinkerken'') is n [[gehucht]] an de noordzied van [[Oosterwolde (Gelderlaond)|Oosterwolde]], in de [[Nederlaand]]se gemeente [[Oldebroek]], elegen in de [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. De Duunkarkerweg is eneumd naor t gehucht, disse weg löp naor de Kleine Woldweg. {{Coordinate|NS=52/28/02|EW=5/53/39|type=city|region=NL-GE}} {{Begin}} {{Oldebroek}} {{Dialekt|ovel|Elburg|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] qrbb1tz7gtfwj6jdxfk2ehj0chr6zma 0 20215 292428 280563 2016-12-15T11:42:11Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki '''Posthoorne''' ([[Nederlaands|Nederlaonds]]: ''Posthoorn'') is n [[buurtschap]] in de [[Nederlaand|Nederlaondse]] gemeente [[Oldebroek]], elegen in de [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt 3 kilometer ten noordoosten van [[Oosterwolde (Gelderlaond)|Oosterwolde]], kortbie twee aondere buurtschappen - [[Trutjeshoek]] en [[Zuudeinde (Kampen)|Zuudeinde]] - an de ''Zwarte weg''. {{Coordinate|NS=52/28/26|EW=5/55/28|type=city|region=NL-GE}} {{Begin}} {{Oldebroek}} {{Dialekt|ovel|Oldebroek|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] bdojrk7h6zzlflz6wm326sv1xck7fzj 0 20216 292429 280564 2016-12-15T11:42:28Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki '''Trutjeshoek''' is n [[buurtschap]] in de [[Nederlaand|Nederlaondse]] gemeente [[Oldebroek]], elegen in de [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderlaond]]. t Besteet uut mar n paor [[boerderieje]]n. Trutjeshoek ligt op n olde straandwalle dree kilometer ten noordoosten van [[Oosterwolde (Gelderlaond)|Oosterwolde]], kortbie twee aondere buurtschappen [[Posthoorne]] en [[Zuudeinde (Kampen)|Zuudeinde]]. Trutjeshoek besteet uut twee wegen de Wittensteinse Allee en de Zuudwendige weg. De leste weg löp dood in de weilaanden. {{Coordinate|NS=52/28/37|EW=5/56/17|type=city|region=NL-GE}} {{Begin}} {{Oldebroek}} {{Dialekt|ovel|Oldebroek|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] fh182stq6a0oak1coga0l4tmfagysow 0 20217 292427 280404 2016-12-15T11:41:46Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki '''Eekt''' is n [[buurtschap]] in de [[Nederlaand|Nederlaondse]] gemeente [[Oldebroek]], elegen in de [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderlaond]]. t Ligt twee kilometer ten zuudwesten van [[Oosterwolde (Gelderlaond)|Oosterwolde]]. {{Coordinate|NS=52/29/19|EW=5/53/33|type=city|region=NL-GE}} {{Begin}} {{Oldebroek}} {{Dialekt|ovel|Oldebroek|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] lt144vqyfhgg5m344rjkunb6ijsf1j5 0 20218 292418 292416 2016-12-15T11:33:31Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki '''Bovenvene''' ([[Nederlaands|Nederlaonds]]: ''Bovenveen'') is n [[buurtschap]] in de [[Nederlaand|Nederlaondse]] gemeente [[Oldebroek]], elegen in de [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderlaond]]. t Ligt in t zuudwesten van de gemeente, n kilometer ten oosten van [[t Harde]]. {{Coordinate|NS=52/25/32|EW=5/53/53|type=city|region=NL-GE}} {{Begin}} {{Oldebroek}} {{Dialekt|ovel|Oldebroek|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] hoejv34zes21jbfe7qb5adh9h7563p8 0 20219 292430 280607 2016-12-15T11:42:39Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki '''Voskule''' ([[Nederlaands|Nederlaonds]]: ''Voskuil'') is n [[buurtschap]] in de [[Nederlaand|Nederlaondse]] gemeente [[Oldebroek]], elegen in de [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderlaond]]. t Ligt in t noordoosten van de gemeente, dree kilometer ten noordwesten van [[Hattemerbroek]]. {{Coordinate|NS=52/29/15|EW=5/59/38|type=city|region=NL-GE}} {{Begin}} {{Oldebroek}} {{Dialekt|ovel|Oldebroek|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 7agmzfcnd820kz0sb31ccdojcvfdwc4 0 20220 270307 2013-09-09T09:48:44Z Servien 7 Servien hef de zied [[Kampervene]] herneumd naor [[Kamperveen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kamperveen]] crej3modjg1s8tetl6xrul3xhos3qvm 0 20221 270311 2013-09-09T10:19:12Z Servien 7 Servien hef de zied [[Iesselmuun]] herneumd naor [[Iesselmuden]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Iesselmuden]] tat14wm5w5vcmkm919cpwbnt7y6jjfx 0 20222 271517 270314 2013-12-02T11:46:15Z 80.114.178.7 wikitext text/x-wiki {{Coordinate|NS=20/9/43/S|EW=28/34/49/E|type=city|region=ZW|map=right}} '''Bulawayo''' is nao de heufdstad [[Harare]] de tweede stad van [[Zimbabwe]], mit oengeveer 731.003 inwoeners (volkstelling 2007). t Leit in [[Matabeleland]], 439 km ten zuudwesten van Harare. De heufdstad van [[Matabeleland Noord]] is [[Lupane]], Bulawayo wort ezien as n zelfstandige provinsie. De stad leit op n strategies punt, kortbie [[Botswana]] en [[Zuud-Afrika]]. == Algemene informaosie == [[Bestaand:Bulawayo City Hall.jpg|thumb|250px|left|Stadhuus van Bulawayo]] De naam "Bulawayo" is ofkomstig van t [[Sindebele]] woord ''GuBulawayo''; dit betekent 'plaots van de vervolgde' of 'plaots van slachting'. De stad is multikultureel, der wort n grote verscheienheid an taolen espeuken (zo as Engels, Ndebele, Zoeloe, Xhosa, Kalanga, Sotho en SeSwati). Sinds jaoren wort Bulawayo ezien as de negozieheufdstad van [[Zimbabwe]]. De meerderheid van de inwoeners is van [[Ndebele]]-ofkomst, die in de 19e eeuw mit de volksverhuzing van de [[Zoeloe]]s daorheen kwammen. Ze vormen n minderheid in Zimbabwe. == Museums == * National Museum and Archives of Zimbabwe * Natural History Museum, Zimbabwe * National Gallery of Zimbabwe * Zimbabwe National Railway Museum == Uutgaonde verwiezingen == {{Commonscat|Bulawayo|Bulawayo}} * [http://www.maplandia.com/zimbabwe/bulawayo/ n Kaort van Bulawayo] * [http://www.places.co.za/html/bulawayo.html Meer informaosie over Bulawayo] * [http://www.bulawayo1872.com Bulawayo: Geschiedenis van Bulawayo] {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Zimbabwe]] 3xglpbtjcuyu6sbybbkp9me5r0uwwxf 14 20223 271543 270315 2013-12-02T22:10:42Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Laand]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Afrika]] [[Kategorie:Laand]] jlgb3d02h689svpirwdgrso3gltttmj 0 20224 272721 270344 2014-01-08T22:22:02Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Slice earth.svg|thumb|right|300px|Duursnede van de earde, n eardkorst (1 [[wearldkorst]] en 2 [[oseaankorst|oseaankörste]]) vörmet t dunne böawnste löagke]] n '''Eardkorst''' is de boetnste loage van de vaste [[earde (planeet)|earde]], dee't heuwdzakelik oet [[gesteente]] as [[granodioriet]], [[gabbro]] en [[Basalt (gesteente)|basalt]] besteet. n Korst is t böawnste deel van de [[lithosfeer]] en al t gesteente en t bezeenksel wat an t oppervlak ligt, heurt dr bie. De boawngreanze van n korst neumt ze t [[eardoppervlak]] en de greanze tusken n korst en n maantel neumt ze t [[Mohorovičić-veraanderingsdeel]] (of kortweg ''Moho''). Dit vaalt nit good te oonderzeukn, want zo depe köant de groondboarn nit komn. Um t toch te metn hebt ze [[seismologie|seismologies metn]] edoan, woerbie't [[seismiese snelheaid|snelheaid]] van [[seismiese golf|seismiese golvn]] duur t gesteente bepaald wörd. In n eardkost treft ze mangs op verskeaidene deeptes n aander [[seismies veraanderingsdeel]], t [[Conradveraanderingsdeel]]. n Korst wörd mangs verdeeld in nen [[boawnkorst]], den't boawn dit veraanderingsgebeed zit en nen [[oonderkorst]], den't dr oonder zit. Skoonwal't de chemiese saamstelling bie dissen oawergaank nit slim lik te veraandern, kan dr ezegd wördn at n oonderkorst oet meender [[Hydratasie|hydrateerde]] en [[basies]]e gesteenten besteet as n boawnkorst. {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:geografie]] qze70jjxkqvp9l8m3h33cbrara5ruui 0 20225 273125 270351 2014-02-09T17:15:33Z Droadnaegel 1133 ~kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:St Francisbaai.JPG|thumb|De Krommerivier, [[St Francisbaai]]]] De '''Krommerivier''' is n [[rivier]] in de [[Oost-Kaap]]provinsie in [[Zuud-Afrika]]. De rivier mondt uut in de [[Indiese Oseaan]] deur n [[estuarium]] an de noordkaante van [[St Francisbaai]] (in t westen van [[Port Elizabeth]]). De Krommerivier streump in n oost-zuudoostelike richtige en is zo'n 109&nbsp;kilometer lange en hef n oppervlakte van van zo'n 1,085&nbsp;[[vierkaante kilemeter|km²]].<ref>[http://www.dwaf.gov.za/iwqs/rhp/eco/FROC/WMA15FishTsitsikamma.jpg Fish to Tsitsikamma WMA 15]</ref> In de Krommerivier he'j twee dammen, de Churchill-dam en de Impofu-dam. De Impofu-dam ligt kortbie [[Humansdorp]]. ==Ekologie== In 1995 bin der exemplaren van de [[Kaapse galaxias]] ''(Galaxias zebratus)'' in de Kromme Rivier evunnen, n Zuud-Afrikaanse vissoort die [[Endemie|endemies]]{{Info|Dit betekent dat t allinnig mer daor veurkömp}} is in t [[Kaapse florariek]]. Eerder dochten ze altied dat disse zeldzame vissoort allinnig mer veurkwam in t gebied tussen de [[Keurboomsrivier]] en de [[Olifantsrivier]]. ==References== <references/> ==Uutgaonde verwiezingen== *[http://www.iucnredlist.org/apps/redlist/details/8816/0 IUCN Red List - Galaxias zebratus] *[http://wetlands.sanbi.org/resource.php?id=62 Working for Wetlands - Krommerivier] [[Kategorie:Rivier in Zuud-Afrika]] 2a13eehq4ik1rk9hexr576dhyzem1sl 14 20226 290674 290627 2016-11-01T16:15:37Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Rivers of South Africa}} [[Kategorie:Revier noar laand|Zuud-Afrika]] [[Kategorie:Geografie van Zuud-Afrika]] iryjlynsy0atbj7l9ywp2ajfxvjolcc 0 20228 270368 2013-09-13T19:50:42Z AnnaOurLittleAlice 10071 deurverwiezing naor [[Laxá í Aðaldal]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING:[[Laxá í Aðaldal]] o12zb6gy7h1qlv1nv3q3upilxnam87l 0 20229 270370 2013-09-13T20:16:44Z AnnaOurLittleAlice 10071 Nieje zied: '[[Ofbeelding:2008-05-19 24 The Laxá from the Bridge of Road 848.jpg|400px|thumb|right|Laxá í Aðaldal.]] '''Laxá í Aðaldal''' öf seempelweg '''Laxá''' is nen fonteinstroom...' wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:2008-05-19 24 The Laxá from the Bridge of Road 848.jpg|400px|thumb|right|Laxá í Aðaldal.]] '''Laxá í Aðaldal''' öf seempelweg '''Laxá''' is nen [[fonteinstroom]] in [[Suður-Þingeyjarsýsla]] in [[Norðurland eystra]] öp [[Ieslaand]]. t Öntspröng oet bargwoater oe't [[Mývatn]] en ström deur t [[Laxárdal]] en [[Aðaldal]] in t [[Skjálfandaflóa]]. Noa de [[Brúarfossa]]-woaterval gee't wieter as [[Laxá í Laxárdal]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stroom in Ieslaand]] hnz7k7ichz08bpnq28i6l0luz5b1fow 0 20230 291184 270378 2016-11-03T16:14:51Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Wilsum NH kerk-1.JPG|thumb|Sunte-Lambärtuskärke]] '''Wilsum''' is n dörp an de [[Iessel]] in de gemeente [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Oaveriessel|Overiessel]]. Wilsum ad op 1 jannewaori 2010, 827 inwoners.<ref>Gemeentegids Kampen 2010/2011</ref> Wilsum is ebouwd op n [[rivierdune]]. De plaatse wördt veur t eerst vermeld in 1213. Al véúr [[1321]] kreeg Wilsum van de bisschop van Utrecht [[stadsrechten]]<ref>Dicky Haze (2007) ''Wilsum, een kortstondig handelsplaatsje'' in: Overijsselse Historische Bijdragen, 122e stuk blz. 158-161 [http://www.historischcentrumoverijssel.nl/NR/rdonlyres/782D42A5-6C24-4ACB-A686-09E22582E384/0/22.pdf Internetversie]</ref>. Wöörskienlik wol de bisschop iermee zien machtsposisie tegenover Kampen verstärken <ref>J.A. Paasman "Aan de monding van de IJssel" p 22</ref>. In karakter is Wilsum altied n dörp ebleven. Töt 1937 was Wilsum n zelfstandige gemeente. ==De ervörmde kärke== De ervörmde Sunte-Lambärtuskärke, die van rond [[1050]] stamt, is een van de oldste kärken van Overiessel. Volgens de ervörmde kärkvoogdi'je van Wilsum zelfs dé oldste. In 1580, toen de reformasie begun, wieren de erediensten vervangen deur protestantse en wieren de 'Roomse kenmärken' van t gebouw e-aald. In 1975 wier t elemaole erestaureerd. ==Folklore== In Wilsum wördt nog op de leste zaoterdag van augustus, (31 augustus was de verjöördag van [[Wilhelmina van Nederlaand|Koningin Wilhelmina]]), t ‘oranjefeest’ evierd. == Natuurbe-eer == Bi'j Wilsum e'j n paar nöstpaolen veur [[ooievaar]]s op-esteld die met wisselend sukses brödparen trekken. t Uterweerdengebied buten t dörp met olde rivierärms wördt veur n groot deel as [[Natura 2000]] [[natuurgebied]] be-eerd. Bedreigde vogelsoorten as de [[zwärte stern]] en de [[kwärtelkoning]] nöstelen ier. Der komen zeldzame en beskärmde planten veur zo as de [[kieftsbloeme]]. t Gebied is onderdeel van t [[Nasionaal Landskap Iesseldelta]]. ==Referensies== <references/> ==Uutgaonde verwiezing== {{Commonscat|Wilsum}} {{Kampen}} {{Coordinate|NS=52/31/43|EW=5/57/55|type=city|region=NL-OV}} {{Dialekt|sdz|Kampen|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Kampen]] cq4kfe8lpdouyfc10p12nwe2ijka3e1 0 20231 270375 2013-09-13T23:09:22Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel hef de zied [[Rieksvoarwegge]] herneumd naor [[Rieksvoarweg]]: ne wegge is n krintenstoeten, nen weg kö'j op veuren, gaon e.z.w. wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Rieksvoarweg]] i8j2m6gu07o45thnzp6axnzq7xrltip 10 20232 276771 276635 2014-11-17T15:19:01Z Cycn 1607 woapen ipv flagge wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = '''Plaatsn in de gemeente [[Kampen (Overiessel)|Kampen]]''' |ofb_groot = [[Ofbeelding:Kampen wapen.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''[[Stad]]''': | R1C2 = [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] | R2C1 = '''[[Darp|Dörpen]]''': | R2C2 = [[Graffest]] · [['s-Eerenbroek]] · [[Iesselmuden]] · [[Wilsum]] · [[Zalk]] | R3C1 = '''[[Buurtschop|Buurtskappen]]''': | R3C2 = [[Bisschopsweterink]] · [[ De Euvels]] · [[Kampereilaand]] · [[Kamperveen]] · [[Ni'jstad]] · [[Ogeweg]] · [[Oosterolt]] · [[De Röskamme]] · [[Veekaoten]] · [[De Zande]] · [[Zuudeinde]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Oaveriessel|Kampen]] </noinclude> gncy9dss4xivfahozh7w4g8kqmjyxsa 0 20233 291181 270383 2016-11-03T16:13:56Z Wwikix 13678 /* Biestemärkt */ kat wikitext text/x-wiki '''Graffest''' (uutspraoke: ''Graffes''; [[Nederlaands|Nederlands]]: ''Grafhorst'') is n [[stad]] in de gemeente [[Kampen (Overiessel)|Kampen]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Overiessel]]. Graffest kreeg in [[1333]] [[stadsrechten]], maar wördt vanwege de grootte meestentieds n [[dörp]] enuumd. Hoewel de geskiedenisse van de gemeenskap terugge giet töt 1333, verrinneweerde n [[braand|brand]] in 1849 zwat de ele stad. Maar drie van de zestig gebouwen stonnen döörnao nog overeind. In [[2007]] ad t ongeveer 1000 inwoners. Graffest ligt tussen t [[Ganzediep]], n water dät n verbinding vörmt met de rivier de [[Iessel]] en t [[Zwärte Meer]], en de [[Kamperzeediek]]. Töt 1 jannewari 1937 was Graffest n zelfstandige gemeente. Vervolgens maakte t deel uut van de gemeente [[Iesselmuden]]. Toen de gemeente Iesselmuden op 1 jannewari 2001 bi'j de gemeente Kampen edaon wier, ging ook Graffest deel uutmaken van Kampen. Graffest ef de volgende straotnamen: Graffesterweg (eufdweg), [[Jan III van Diest|Jan van Dieststraote]] (gaf in 1333 stadsrechten an Graffest), Meenteweg, Dirkje Kärke Maot (is ebouwd op grond die in t verleden eigendom was van Dirkje Kerke), Zalm-of, Achterstraote, Kärkstraote, Veurstraote, Branderdiek, en de Kamperzeediek. Der is één basisskole en der bin drie [[kaark (gebouw)|kärken]]: één van de Old Griffemeerde Gemeenten in Nederland, één van de Vri'j Ervörmde Gemeente en één van de [[Ervörmde Gemeente]] (PKN). Graffest is n kärkelike plaatse. Bi'j de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 be-aalde de [[SGP]] net gien meerdereid van de stemmen in t dörp, 45,4%. In t [[Ganzediep]] drekt naost Graffest is in de [[Tweede Wereldoorlog]] n [[bommenwärper]] neereskeuten (deur n [[Nederlandse Landwacht|landwacht]] vanuut [[polder Mastenbroek]]). Eén persoon ef dit overleefd, de andere 6 vliegeniers bin ummekomen en liggen begraven op de begraafplaatse van Graffest. Värder is Graffest in t verleden n paar keer elemaole of-ebrand. An t einde van de [[19e eeuw]] was de veurnaamste inkomstenbron de [[visseri'je]] en riet kappen veur gebruuk bi'j rietdekken. Vanwege de grootte van de gemeenskap mutten inwoners now, begin [[21e eeuw]], un inkomsten meestentieds ärns anders vinnen. ==Biestemärkt== Tradisioneel wördt in Graffest sinds 1333 in oktober de ''biestemärkt'' e-olden, dät n echt dörpsfeest is. De biesten e'j der inmiddels al jören niet meer, maar t tradisionele feest wördt nog altied evierd en Graffesters en old-Graffesters komen dan bi'j mekare um [[aol]] en [[krentemikke]] te eten, al dan niet onder t genot van n dränkien. [[Bestaand:Grafhorst1.jpg|thumb|left|700px|Zicht op Graffest vanuut t zuudwesten ezien]]<br clear="all"> {{Kampen}} {{Dialekt|sdz|Kampen|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} {{Coordinate|NS=52/34/57|EW=5/56/2|type=city|region=NL-OV}} [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Kampen]] q5kinej90iz6f6613ezi63xp3wv6wqu 0 20234 270889 270389 2013-10-18T22:22:53Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Cracks (4376028568).jpg|250px|thumb|right|t Langavatn.]] De '''Mýrarkvísl''' is ne [[bekke]] in t neurdeustn van [[Ieslaand]]. De Mýrarkvísl begön in t [[Langavatn]] en ström veur 25 km woarnoa't in n [[Laxá]] oetkömp. Veur de earste twea kilomeaters meänder t deur t laandskop, doarnoa veröard t en gee't deur n völ rötsiger laandskop met heuge [[dal|dälle]] en vlög-strömnde peulskns, woarnoa't ofvlök veurde't met n Laxá samnström.<ref>http://www.icelandfishingguide.com/myrarkvisl/</ref> ==Referensies== <references/> {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Stroom in Ieslaand]] relxitvr2jdgeciddz5hibo3tsn0sgn 0 20235 270391 2013-09-15T01:14:07Z AnnaOurLittleAlice 10071 Nieje zied: '[[Ofbeelding:Familiewapen Van Voorst tot Voorst.jpg|250px|thumb|right|Femiliewoapn van van Voorst tot Voorst.]] '''Van Voorst tot Voorst''' is old [[adel|adellik]] ridderslacht oet ...' wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Familiewapen Van Voorst tot Voorst.jpg|250px|thumb|right|Femiliewoapn van van Voorst tot Voorst.]] '''Van Voorst tot Voorst''' is old [[adel|adellik]] ridderslacht oet [[Oaweriessel]] det seends [[1814]] töt n [[Neerlaandsen adel]] van t könnigriek hör en woarvan nen tak töt n [[België|Belgiesn]] adel hör. ==Skiednisse== n Earstn dokumenteardn veurolder is Fredericus van Hekeren van der Ese (in [[1295]]), nen adviseur veur [[Reinold II van Gelre]]. n Aachternoam ''van Voorst'' kömn in de femilie in n 14n joarhönnerd wannear eane van zinne noaslachtn [[Lutgardis van Voorst]] antraawn döa, van wee de veuröldern t [[kasteal Voorst]] biej [[Zwolle|Zwol]] in Oaweriessel harn. De gröafe van ''[[van Rechteren]]'' bint ok noaslacht van det köppel.' Tiejdns n 20n joarhönnerd moakn de femilie meardere offisiern in heugn raank van t [[Neerlaandse Leger]], [[Kommisaris van de Königin|Kommisoarisn van de Königin]], diplomoatn en leedn van n [[Tweeden Kamer|Tweedn Kimmer]] en n [[Eerste Kamer|Earstn Kimmer]] van de Stoatn-Generoal. Leedn kriegt n noam [[baron]]. [[Kategorie:Adellike femilie in Neerlaand]] {{Dialekt|twd}} 8hl19w99ddwf04t2veeuifxaaf5gsba 14 20236 272679 272678 2014-01-03T22:29:29Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaand]] [[Kategorie:Aodel]] hj2wrc48j359jvfggp60mls1s66gri8 14 20237 272677 270393 2014-01-03T22:24:13Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING:[[:Kategorie:Nederlaand]] no9mabc3q8p2yc7hbbpparzamf02rei 0 20238 291182 270394 2016-11-03T16:14:28Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Map - NL - Kampen - Wijk 08 's-Heerenhoek - Buurt 00 's-Heerenbroek.svg|thumb|Ligging 's-Eerenbroek]] ''''s-Eerenbroek''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: '' 's-Heerenbroek'') is n [[Nederland]]s [[lintdörp]] in de [[Overiessel]]se gemeente [[Kampen (Overiessel)|Kampen]]. t Ligt tussen Kampen en [[Zwolle]] an de oostzied van de [[Iessel]]. t Dörp ligt veur t overgrote deel an de Zwolseweg (de N764). 's-Eerenbroek bestiet uut de buurten de Krone, de Bisschopsweterink en de Skoolstege. t Oostelikste deel van 's-Eerenbroek iette vrogger [[Veekaoten]], disse name wördt tegenswoordig niet meer gebruukt. Via n pöntien is t dörp in de zomer verbunnen mit [[Zalk]], dät an de westzied van de Iessel ligt. In 's-Eerenbroek stiet n monumentale [[zuvelfabriek]] die niet meer in gebruuk is, en n eigen skole, de Prinses Julianaskole, die in 2009 onderd jöör beston. Swinters is de eufdattraksie veurnamelik de iesbane. {{Kampen}} {{Coordinate|NS=52/32/7|EW=6/0/53|type=city|region=NL-OV}} {{Dialekt|sdz|Kampen|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} {{DEFAULTSORT:Eerenbroek}} [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Kampen]] euv0i1p34o16k4do17a34pwd98au8v1 0 20239 291186 270400 2016-11-03T16:15:11Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Bisschopsweterink''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Bisschopswetering'') is n [[buurtschop|buurtskap]] van t dörp [['s-Eerenbroek]] in de gemeente [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Overiessel]]. t Ligt midden in de polder [[Mastenbroek]] ten noorden van de [[Iessel]]. {{Begin|sdz}} {{Kampen}} {{Dialekt|sdz|Kampen|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} {{Coordinate|NS=52/34/01|EW=5/59/27|type=city|region=NL-OV}} [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Kampen]] 4cf6ki4dwqnu4rhj38gl3rgcplnqxs4 0 20240 291190 270399 2016-11-03T16:17:18Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Ni'jstad''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Nieuwstad'') is n [[buurtschop|buurtskap]] van t dörp [[Wilsum]] in de gemeente [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] in de [[Nederlaand|Nederlaandse]] provinsie [[Overiessel]]. t Ligt 6 kilometer ten zuudoosten van de stad Kampen, in t noorden van t dörp [[Wilsum]]. {{Begin|sdz}} {{Kampen}} {{Dialekt|sdz|Kampen|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} {{Coordinate|NS=52/32/07|EW=5/57/53|type=city|region=NL-OV}} [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Kampen]] r33a6swzov5h154ewk4zxfby3kroav3 0 20241 291187 270398 2016-11-03T16:15:21Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''De Euvels''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''De Heuvels'') is n [[buurtschop|buurtskop]] van de polder [[Kamperveen]] in de gemeente [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Overiessel]]. t Ligt n kilometer of vieve ten zuden van de stad Kampen. {{Begin|sdz}} {{Kampen}} {{Dialekt|sdz|Kampen|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} {{Coordinate|NS=52/30/46|EW=5/53/51|type=city|region=NL-OV}} [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Kampen]] c3q5s1jyrxyny81u80e2ygfd1tbrt16 0 20242 291193 270403 2016-11-03T16:17:46Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''De Röskamme''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''De Roskam'') is n [[buurtschop|buurtskap]] van de polder [[Kamperveen]] in de gemeente [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Overiessel]]. t Ligt drie kilometer ten zuden van de stad Kampen. {{Begin|sdz}} {{Kampen}} {{Dialekt|sdz|Kampen|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} {{Coordinate|NS=52/31/22|EW=5/54/18|type=city|region=NL-OV}} [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Kampen]] 7yk6qtv1rmneswx8m1c6py11uut5qko 0 20243 270404 2013-09-15T11:43:01Z Servien 7 Servien hef de zied [[De Röskamme (Kampen)]] herneumd naor [[De Röskamme]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[De Röskamme]] ldikre3r9myte5i432b06vmjsc5bsud 0 20244 291195 289655 2016-11-03T16:18:05Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''De Zaande''' ([[Nederlaands]] en [[Kampers]]: ''De Zande'') is n [[buurtschop|buurtskap]] elegen op t [[Kamperveen]] in de gemeente [[Kampen (Overiessel)|Kampen]], in de [[Nederlaand]]se provinsie [[Oaveriessel|Overiessel]]. De buurtskap ligt an de [[Ank]], n ziedtakke van de [[rivier]] de [[Iessel]]. {{Begin|sdz}} {{Kampen}} {{Coordinate|NS=52/30/52|EW=5/57/38|type=city|region=NL-OV}} {{Dialekt|sdz|Kamperveen|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Kampen]] 4octjgowxywa1kmr0jme9dru8jsa7cu 0 20245 291196 270408 2016-11-03T16:18:17Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Zuudeinde''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Zuideinde'') is n [[buurtschop|buurtskap]] van de polder [[Kamperveen]] in de gemeente [[Kampen (Overiessel)|Kampen]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Oaveriessel|Overiessel]]. In de buurtskap ligt t [[landgoed]] [[Wittenstein]], op de plekke van t veurmaolige [[kasteel]]. Op t landgoed stiet now n [[landuus]]. n Klein deel van t buurtskap ligt in de [[Gelderlaand|Gelderse]] gemeente [[Oldebroek]]. t Buurtskap ligt dus in twee provinsies. {{Begin|sdz}} {{Kampen}} {{Dialekt|sdz|Kampen|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} {{Coordinate|NS=52/28/41|EW=5/55/51|type=city|region=NL-OV}} [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Kampen]] rm8rj18551kb0gwajiscylg9iov7293 0 20246 270409 2013-09-15T12:04:33Z Servien 7 Servien hef de zied [[Zuudeinde (Kampen)]] herneumd naor [[Zuudeinde]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zuudeinde]] ljsz75gcnpu2gw3x31vid6vu5vd1gp9 0 20250 291194 270415 2016-11-03T16:17:55Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Veekaoten''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Veecaten'') is de name van n [[buurtschop|buurtskap]] en n veurmaolig dörp wöörvan de overebleven uzen now deel uutmaken van [['s-Eerenbroek]]. De straotname ''Veekaoterweg'' erinnert nog an dit dörp. t Grootste deel van Veekaoten is in de loop der tied weg-espuuld in de rivier de [[Iessel]]. De bochte in de rivier tussen [[Zalk]] en Veekaoten sleet de butenbochte wöör Veekaoten lag steeds meer uut, terwiel der in de binnenbochte wöör Zalk lag steeds meer anslibbing was. Dit is n natuurlik proses, [[meander]]en, van n rivier in n relatief vlak landskap. Töt 1937 a'j de gemeente ''Zalk en Veekaoten'', wööronder de dörpen [['s-Eerenbroek]] en Zalk vielen. In [[1937]] is disse gemeente bi'j de gemeente [[Iesselmuden]] edaon, dät tegenswoordig onderdeel uutmaakt van de gemeente [[Kampen (Overiessel)|Kampen]]. {{Coordinate|NS=52/32/00|EW=6/1/22|type=city|region=NL-OV}} {{Kampen}} {{Dialekt|sdz|Kampen|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Kampen]] 6xtnazpja6yclj1ow72ue3cpo7euzx4 0 20251 291192 270416 2016-11-03T16:17:37Z Wwikix 13678 /* Verdeling van de buurte */ kat wikitext text/x-wiki '''Oosterolt''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Oosterholt'') is n [[buurtschop|buurtskap]] van t dörp [[Iesselmuden]] in de gemeente [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Oaveriessel|Overiessel]]. t Ligt een kilometer ten zuudoosten van de dörpskern van [[Iesselmuden]]. == Geskiedenisse == De buurtskap is tussen 500 en 1500 nao [[Jezus Christus|Christus]] ebouwd. Toen was t nog n ampärt dörpien met n [[Harrebarg|ärbärg]], [[klooster]], nonnenskole, burcht en n grachte. In t jöör 1447 wier '''Oosterolt''' an-evallen deur boogskutters en katapulten. t Klooster wier döörbi'j verrinneweerd. Op 24 november 1447 wier Oosterolt erbouwd. In 1567 wier Oosterolt overeneumen deur [[Iesselmuden]]. Iesselmuden beskärmde Oosterolt tegen indringers. == Verdeling van de buurte == Oosterolt bestiet uut de volgende straoten: Oosteroltseweg (''Oosterholtseweg''), Sonnenbärgweg, Oosteroltsestege (''Oosterholtsesteeg''), Oosterlandenweg, Veilingweg, Zwolseweg (Kampen tot 's-Eerenbroek), Kamperweterink (''Kamperwetering'') en Bössiesstege (''Bosjessteeg''). {{Kampen}} {{Dialekt|sdz|Kampen|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} {{Coordinate|NS=52/33/32|EW=5/57/14|type=city|region=NL-OV}} [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Kampen]] h9tk4lu0qwevvglrl8ea19o89d6c3pi 0 20252 291191 270420 2016-11-03T16:17:27Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Ogeweg''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Hogeweg'') is n [[buurtschop|buurtskap]] in t noordwesten van [[Kamperveen]] in de gemeente [[Kampen (Overiessel)|Kampen]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Oaveriessel|Overiessel]]. De buurtskap is elegen an de ''Ogeweg'' (Hogeweg). {{Begin|sdz}} {{Kampen}} {{Dialekt|sdz|Kampen|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} {{Coordinate|NS=52/31/06|EW=5/54/54|type=city|region=NL-OV}} [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Kampen]] jmh89w51wqzhmo8pqz72vp8ped81hcu 0 20253 291827 291811 2016-11-10T16:36:16Z Wwikix 13678 /* Referensies */ kat wikitext text/x-wiki t '''Kampereilaand''' is n [[Nederlaand]]s [[eilaand]] in de monding van de Iessel bi'j Kampen, t grenst an de [[Iessel]], t [[Kattendiep]], t [[Ketelmeer]], t [[Zwärte Meer]] en t [[Ganzediep]]. t Eilaand is 3.000 bunder groot en ligt in de [[Oaveriessel|Overiesselse]] gemeente [[Kampen (Overiessel)|Kampen]]. In de 19e eeuw beston Kampereilaand uut drie eilaanden: [[Kattenweerd]], [[Raos-Pieperstärt]] en [[Binneneilaand]]. De drie eilaanden waren van mekare eskeiden deur t [[Rechterdiep]] en t [[Noorddiep]]. In de 20e eeuw kreeg t Kampereilaand de vörm die t now ef. t Rechterdiep wier edempt, t Noorddiep wier bi'j de Iessel of-esleuten, t Kattendiep wier egraven en der kwamen ni'je inpolderingen op de Zuderzee (Rechterveld, Willem Meijerpolder, Stikkenpolder en Zwärtemeerpolder). Töt veur kort a'j op t Kampereilaand alliend maar boeren (melkveeolderi'jen), maar deur alleraande ontwikkelingen is dät stärk an t veraanderen. Op t eilaand wonen ongeveer 500 mensen. Der is n buurtskap met n kärke en n basisskole. Der is n kämping en der bin wat rekreatieve avens. t Kampereilaand is verbunnen met de Ganzesluze, de [[Eilaandbrugge]] en [[Ramspolbrugge]]. n Klein gedeelte van t Kampereilaand eurt bi'j de [[Flevolaand]]se gemeente [[Noordoostpolder]]. ==Grondbezit Kampen== In 1363 skönk de [[bisschop van Utrecht]] Jan van Arkel de eilaanden in de Iesselmonding an de stad Kampen in ruul veur de rechten van de stad in de polder [[Mastenbroek]].<ref>[https://www.kampen.nl/secure/digitalebalie/ondernemers/bouwenvestigenenplannen/stadservenenlanderijen?term=stadserven| Webstee van de gemeente Kampen/stadsärven]</ref> Kampen kreeg niet alleend de eilaanden, maar ook t recht-van-anwas. Uutbreidingen van de eilaanden op de Zuderzee waren daordeur ook eigendom van de stad. Deur ofzetting en aktieve inpoldering breidde Kampen zien grondbezit in de loop van de eeuwen stärk uut. t Uuteindelike boerengrondbezit van de gemeente was 5.000 bunder. t Beston naost t Kampereilaand uut de [[Mändtiesweerd]] (600 bunder), [[De Pieper (polder)|de Pieper]] (200 bunder), de Melm, Butendieks en de polder Broeken en Maoten. t Ele bezit wier um t kort te olden ook wel t "Kampereilaand" enuumd. De pachtinkomsten waren zo goed dät de gemeente Kampen in de 19e eeuw gien belastingen meer oefde te effen. Ier zag t bedriefsleven wel brood in. Dit leidde onder aandere töt de vestiging van de [[Protestantse Theologiese Universiteit vestiging Kampen|ThuK]] in Kampen. In oktober 2007 droeg de gemeente Kampen t eigendom van zien ele bezit over an Kampereilaand Vastgoed NV. De gemeente is de ienigste andeelolder. t Verspreidingsgebied was deur stadsuutbreidingen inmiddels of-eneumen tot 4.000 bunder. ==Laandskap== t Kampereilaand van now nemp n ampärte plaatse in in t [[Nasionaal Laandskap Iesseldelta]]. De Iesseldelta is ien van de meest unieke rivierdelta’s van Nederlaand.<ref>[http://www.kampen.nl/default/ontdekkampen/geschiedenis/geschiedenis/id_9628| Webstee van de gemeente Kampen/geskiedenisse]</ref> Typerend veur t eilaand is dät de oldere [[boerderi'je]]en op [[terp]]en ebouwd bin. Dit was neudig umdät t eilaand véúr de ofsluting van de [[Zuderzee]] in [[1932]] bi'j n oge waterstaand väke overstroomde. An t Kampereilaand in t Ketelmeer en Zwärte Meer liggen rietvelden. ==Referensies== <references/> {{Kampen}} {{Dialekt|sdz|Kampereilaand|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} {{Coordinate|NS=52/35/7|EW=5/53/50|type=landmark|region=NL-OV}} [[Kategorie:Nederlaands eilaand]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van de Kop van Overiessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] [[Kategorie:Kampen]] 64di8m6lazyda4rbyiusa8x6690u1zp 0 20254 270423 2013-09-16T21:44:39Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kampereilaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kampereilaand]] rxgwjy6tifarvls689x95h6i51bxnws 0 20255 270427 2013-09-16T21:48:30Z Servien 7 Servien hef de zied [[De Zande]] herneumd naor [[De Zaande]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[De Zaande]] 9lkzl6ozk9eyx2ajmpmxpsl6x6t2chs 0 20256 270429 2013-09-16T21:53:20Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Engelaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Engelaand]] cg74qlkkth4cesn6us1yebpafjvzmcc 0 20259 270445 2013-09-17T21:26:36Z Servien 7 Servien hef de zied [[Oppervlak]] herneumd naor [[Oppervlakte]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Oppervlakte]] ta197aaapvudbsp448i1fdkmkopl5im 0 20261 287362 270457 2016-10-25T17:31:36Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {| align=center class=toccolours |- align=center |[[Bestaand:Flevolandflag.svg|130px|Provinsievlagge]]||Liest van [[Flevolaand]]se [[stad (woonstee)|steden]], [[darp|dörpen]] en [[buurtschop|buurtskappen]]<br>mit n verwezing naor de [[gemiente (bestuur)|gemiente]] waortoe ze be-oren. __NOTOC__ {{abc}} |} ==A== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| * [[Almere Haven|Almere Aven]] (stadsdiel in de gemiente [[Almere]]) * [[Almere Buten|Almere Beuten]] (stadsdiel in de gemiente [[Almere]]) * [[Almere Hout|Almere Out]] (stadsdiel in de gemiente [[Almere]]) * [[Almere Pampus]] (stadsdiel in de gemiente [[Almere]]) |width="50%" valign="top"| * [[Almere Poort]] (stadsdiel in de gemiente [[Almere]]) * [[Almere Stad]] (stadsdiel in de gemiente [[Almere]]) * [[Harderhaven|Arder-aven]] (buurtskap in de gemiente [[Zeewolde]]) |} ==B== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| * [[Baant (Noordoostpolder)|Baant]] (dörp in de gemiente [[Noordoostpolder]]) |width="50%" valign="top"| * [[Biddinghuzen|Biddingeuzen]] (dörp in de gemiente [[Dronten]]) |} ==C== * [[Creil]] (dörp in de gemiente [[Noordoostpolder]]) ==D== * [[Dronten]] ==E== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| * [[Emmeloord]] (dörp in de gemiente [[Noordoostpolder]]) |width="50%" valign="top"| * [[Espel]] (dörp in de gemiente [[Noordoostpolder]]) |} ==I== * [[Ins]] (dörp in de gemiente [[Noordoostpolder]]) ==K== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| * [[Ketelhaven|Kietel-aven]] (buurtskap in de gemiente [[Dronten]]) |width="50%" valign="top"| * [[Kraggenburg]] (dörp in de gemiente [[Noordoostpolder]]) |} ==L== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| * [[Lelystad]] |width="50%" valign="top"| * [[Luttelgeest|Luttelgiest]] (dörp in de gemiente [[Noordoostpolder]]) |} ==M== * [[Marknesse]] (dörp in de gemiente [[Noordoostpolder]]) ==N== * [[Nagele]] (dörp in de gemiente [[Noordoostpolder]]) ==R== * [[Rutten (Noordoostpolder)|Rutten]] (dörp in de gemiente [[Noordoostpolder]]) ==S== {| |colspan="2"| |width="50%" valign="top"| * [[Skokkelaand]] (dörp in de gemiente [[Noordoostpolder]]) |width="50%" valign="top"| * [[Swifterbaant]] (dörp in de gemiente [[Dronten]]) |} ==T== * [[Tollebeek]] (dörp in de gemiente [[Noordoostpolder]]) ==U== * [[Urk]] ==Z== * [[Zeewolde]] [[Kategorie:Plaotse in Flevolaand| ]] kl9nyss52vujtegi1oa9u6nwv1nc0jn 0 20270 288135 271295 2016-10-26T14:49:09Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Infobox | bgcolor = #BFFFBF | kop = Îles de la Madeleine | ofbeelding = Magdalen Islands.png | caption = Koarte van Îles de la Madeleine. | subkop1 = Informasie | head1_1 = [[Taol|Sproak]]en | item1_1 = [[Fraans]] | subkop2 = Laand en inwonners | head2_1 = Oppervlakte{{#if:{{{pctwater|}}}|<br />- [[Water]]}} | item2_1 = 205,53 [[Vierkaante kilemeter|km²]] {{#if:{{{pctwater|}}}|<br />{{{pctwater|}}}% }} | head2_2 = [[Bevolking|Inwonners]]{{#if:{{{dichtheid|}}}|<br />- Dichtheid}} | item2_2 = 13.091 {{#if:{{{dichtheid|}}}|<br />{{{dichtheid}}} inw./km²}} | head2_3 = Lengte | item2_3 = 63,5 km | head2_4 = Breadte | item2_4 = 10 km | subkop3 = Oaverig | head3_3 = [[UTC|Tiedzone]] | item3_3 = UTC - 4 }}<noinclude> [[Ofbeelding:Magdalen-cliffside.jpg|250px|thumb|right|Klifn öp de Îles de la Madeleine.]] De '''Magdalena-eilaanden''' ([[Fraans]]: ''Îles de la Madeleine'', [[Engels]]: ''Magdalen Islands'') moakt nen kleainn [[archipel]] in n [[Saint Lawrence-boai]] met n laandöppervlok van 205,53 km². t Leg dichter biej [[Prince Edward Island]] en [[Nova Scotia]], moar is önnerdeal van n [[Kannada|Kannedeesn]] previnsie [[Quebec]]. De [[eilaand|eailaandn]] vörmt t glieke van de ''[[regional county municipality]]'' (TE) en ''[[sensusdivisie]]'' (CD) van ''Les Îles-de-la-Madeleine''. De geogroafiese kode is 01. De eilaandn vörmt ne [[urbane agglomeroasie|urbane agglomeroasies van Quebec]] van ''Les Îles-de-la-Madeleine'', dee verdeald is oawer twea gemeantn. Disse bint ''[[Les Îles-de-la-Madeleine, Quebec|Les Îles-de-la-Madeleine]]'' (12.560 inwönner in [[2006]]), de sentroale gemeante, en [[Grosse-Île, Quebec|Grosse-Île]] (531 inwönnern). De burgemeastern bint Joêl Arseneau en Rose Elmonde Clarke. ==Geogroafie== D'r bint acht heufdeilaandn: [[Havre-Aubert]], [[Grande Entrée]], [[Cap-aux-Meules]], [[Grosse-Île]], [[Havre-aux-Maisons]], [[Pointe-Aux-Loups]], [[Île d'Entrée]] en [[Brion]]. Alle eailaandn behalwe t loatste bint beweund.<ref>http://www.tourismeilesdelamadeleine.com/en/discover-the-islands/</ref> ==Skiednisse== [[Jacques Cartier]] was n earstn Europeesn den t eailaand döa bezeukn, in [[1534]]. Al hönnerdn jöare doarveur döa de [[Mi'kmaq]]-indioann t eailaand bezeukn as ploatse veur n sezoonsjacht<ref>http://journals.hil.unb.ca/index.php/nflds/article/view/141/238</ref>, woarskienlik öm doar etn te hoaln van de grötte walruspopuloasie. D'r bint n antal archeologies interessaante pläkke vöndn öp n archipel. t Kreagn n noam in [[1663]] deur n seigneur van t eailaand, [[François Doublet]], noar zinne wief, Madeleine Fontaine<ref>http://www.toponymie.gouv.qc.ca/ct/toposweb/fiche.aspx?no_seq=37862</ref>. In [[1755]] warn de eailaandn beweund deur Fraans-spreknde [[Akadienen]]. Wannear de Britn de Akadienen oet de [[Zeaprevinsies van Kannada]] verbann döa, kömn zee nich zoo wiet as de Îles de la Madeleine. Töt öp n dag van vandoag vlög de Akadiense vlagge nöch immer öp t eailaand, en zeet de inwönner (''Madelinotes'') zichzölf nöch aajt as zoowa Akadienn as Québécois. De eilaandn warn earst önnerdeal van de [[Kolonie van Newfoundland]] tuskn [[1763]] en [[1774]], woarnoa zee biej Quebec doan wörn. Töt n 20n joarhönnerd warn de eailaandn völleadig isoleard tiejdns n weenter, zeen de't pakies n trip noar t vastelaand önmeuglik moakn. De inwönner van de eailaandn könn nich eans kommunisearn me't vastelaand. In n weenter van [[1910]] zendn zee n spoodanvroag veur hulp noar t vastelaand deur völle breefe te skriefn en disse in nen ton in t woater te smietn, woarnoa't vortdreefn. Noade't an laand kömn, öp [[Cape Breton-eilaand]], stuurn de oawerheaid nen iesbrekker te hulpe. Binnn n poar joar harn de inwönner eann van de nieje droadleuze telegroafstasjons zoodet de inwönner gewoan wat kommunisearn könn tiejdns n weenter. Den ton is noe beroomd en elkn toeristnweenkel verköp d'r replikaas van. Vreuger kö'j nöch walrusn öp t eailaand veendn, moar dee bint noe-an-n-dag vort deur te völn jacht. ==Demogroafie== n Deal van de populoasie stamt of van de oawerleawndn van de mear as 400 skeepwräkke öp de eailaandn. De eailaandn bint de lokoasie veur n antal van Quebec's öldste Engelsspreknde neerzettign. t Grötste deal van de Engelssprekndn bint deur de jöare hen assimileard in t Fraansspreknde deal öf bint eargns oars henne-goan, moar d'r bint nöch steads Engelsspreknde neerzettign öp Havre-Aubert, Grosse-Île en Île d'Entrée. [[Vuurtor|Vuurtör]] warn moakt, en doardeur nömn t antal skeepswräkke of, moar d'r bint nöch immer völle skeepn te veendn öp de straandn en önner t woater. In 2001 had n archipel 12.818 inwönner, det is 13.991 meender as tiene joar earder, tarwiel d'r in 2006 13.091 teld warn. ==Referensies== <references/> {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Kannadees eilaand]] [[Kategorie:Eilaandengroep]] 8f1a3tjpeui93ry6gksztlewmsyjn70 0 20271 270486 2013-09-19T18:08:05Z AnnaOurLittleAlice 10071 deurverwiezing naor [[Magdalena-eilaanden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING:[[Magdalena-eilaanden]] qco1at48ccujil6c11b5q2ho60q671g 0 20276 279380 274923 2015-03-27T17:14:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki {{Infobox | bgcolor = #BFFFBF | kop = Île Brion | ofbeelding = Ile brion island-map.jpg | caption = Koarte van Île Brion | subkop1 = Laand en inwonners | head1_1 = Oppervlakte{{#if:{{{pctwater|}}}|<br />- [[Water]]}} | item1_1 = 7 [[Vierkaante kilemeter|km²]] {{#if:{{{pctwater|}}}|<br />{{{pctwater|}}}% }} | head1_2 = [[Bevolking|Inwonners]]{{#if:{{{dichtheid|}}}|<br />- Dichtheid}} | item1_2 = 0 {{#if:{{{dichtheid|}}}|<br />{{{dichtheid}}} inw./km²}} | head1_3 = Lengte | item1_3 = 8 km | head1_4 = Archipel | item1_4 = [[Magdalena-eilaanden]] | subkop2 = Oaverig | head2_1 = [[Preveensies van Kannada|Preveensie]] | item2_1 = [[Quebec]] | head2_2 = [[Regionen in Kannada|Regio]] | item2_2 = [[Gaspésie–Îles-de-la-Madeleine]] | head2_3 = [[Gemeanten in Kannada|Gemeante]] | item2_3 = [[Grosse-Île, Quebec]] | head2_4 = [[UTC|Tiedzone]] | item2_4 = UTC - 4 | ofbeelding2 = Brion Island.jpg | caption2 = Brion vanof Grosse-Île. }}<noinclude> '''Brion''' ([[Fraans]]: ''Île Brion'', [[Engels]]: ''Brion Island'') is n mömenteal önbeweund [[eilaand|eailaand]] van de [[Magdalena-eilaanden]] in t mirre van n [[Saint Lawrence-boai]] en önnerdeal van de gemeante [[Grosse-Île]], [[Gaspésie–Îles-de-la-Madeleine]] in [[Quebec]], [[Kannada]]. t Is t meast neurdeustlik lean eailaandn van n archipel. == Skiednisse == [[Jacques Cartier]] ploatsn zin tweade kruus öp t eailaand in [[1534]] en neumn t ''ille de Bryon'' noar zinn heufdexpedisionoaris [[Philippe de Chabot]], Seigneur de Brion en Admiroal van Fraankriek<ref>http://www.toponymie.gouv.qc.ca/ct/ToposWeb/fiche.aspx?no_seq=8365</ref>. == Eerdkunde == ''Falaise Haldimand'', neumnd noar [[Frederick Haldimand]], leg an de zuudoostköste van t eailaand.<ref>http://www4.nrcan.gc.ca/earth-sciences/geography-boundary/geographical-name/search/unique.php?output=xml&id=EPOUF</ref> == Netuurlike skiednisse == Biejnoa't hölle eailaand hör biej t ''Réserve écologique de l'Île-Brion''. t ''Rochers-aux-Oiseaux''-federoalvögelreservoat is vörmd deur n poar eailaandskn ten neurdwestn van Brion. == Fotoos == [[Bestaand:Brion Island 01.jpg|120px]] [[Bestaand:Brion Island 05.jpg|220px]] [[Bestaand:Brion Island 06.jpg|220px]] == Referensies == <references/> {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Kannadees eilaand]] q3r2wrc78m80gfyfi1upsyvgzizm1pe 0 20278 270527 2013-09-21T21:21:28Z Servien 7 Servien hef de zied [[Sallaans]] herneumd naor [[Sallaands]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Sallaands]] 8p6jxp4ac9iyopaj09s9ginczigs94g 14 20280 292765 291800 2016-12-22T13:49:10Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Streektaol in Oaveriessel]] [[Kategorie:Sallaand]] k7u70mcs1edf54g2fhfhynw75hihkpz 8 20286 270576 2013-09-23T18:43:02Z Servien 7 Nieje zied: 'Spesiaal:Captcha' wikitext text/x-wiki Spesiaal:Captcha 5h594y7taefu9htt09avnyaivrhenag 0 20302 270645 2013-09-27T09:58:23Z Servien 7 Servien hef de zied [[Moskou (stad)]] herneumd naor [[Moskou]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Moskou]] h00f5jjozcxrzd16y6ss52h449vyqy8 0 20303 270666 270665 2013-09-27T23:03:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Milk is the best^ - geograph.org.uk - 1296065.jpg|thumb|n Kalf die rauwe melk bi'j zien moe drinkt]] [[Bestaand:GreenTopMilk.jpg|thumb|n Flesse rauwe melk]] '''Rauwe melk''' is [[melk]] van [[koe]]nen, [[sik|geiten]] of [[schaop|skaopen]], enz. die nog niet bewärkt is. t Is dus nog niet [[pasteuriseerd|epasteuriseerd]] of [[homogeniseren|eomogeniseerd]]. Rauwe melk is t uutgaanksprodukt veur de [[zuvelindustrie]]. Bi'j melk die niet eomogeniseerd is komt de [[room]] gauw bovendrieven. In rauwe melk van koenen zit ongeveer 3,85% [[melkvet]], mär dit is ofankelik van de melkveeolder en van t seizoen. Umdat Nederlandse biesten [[Tuberkulose|TBC-vri'j]] bin, mag rauwe melk in Nederlaand verkocht wörren. De [[Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit]] (NVWA) vient t drinken van rauwe melk gien goed idee. Boeren maggen wel rauwe melk verkopen umdat der vanuut egaon wört dat de kopers de melk tuus koken veurdat ze t drinken. De NVWA pleit veur regels um te veurkomen dat bezukers van zuvelboerderi'jen bekerties rauwe melk drinken. ==Voedingsweerde== Rauwe melk ef n aandere smääk as melk die epasteuriseerd is, over t algemien vienen de mieste meinsen t beter smäken. Rauwe melk ef n ogere voedingsweerde as epasteuriseerde melk. Deur veretting gaon ettegevulige bestaanddielen in de melk verleuren, waoronder [[vitamine C]] en [[vitamine E]], mär ook bio-aktieve [[eiwit]]ten, zo as [[lysozyme]], [[laktoperoxidase]], [[laktoferrine]], [[transferrine]]s en [[immunoglobuline]]s. Disse stöffies verstärken t [[ofweersysteem]] (immuunsysteem) en ebben antibakteriële en antivirale aegenskoppen. ==Gezondeidsaspekten== In rauwe melk zitten ook kwaolike bakteriën, zo as ''[[Escherichia coli]]'', ''[[bacillus cereus]]'', ''[[Listeria monocytogenes]]'' en ''[[Staphylococcus aureus]]''. Ze kunnen gevaorlik wezen veur meinsen waorbi'j t ofweersysteem verzwakt is, zo as oldere meinsen, zieken, zwangere vrouwluden en jonge kienders. Mär over algemien lek t derop dat t drinken van rauwe melk juust positief is veur de gezondeid, niet allienig vanwege de goeie stöffies die derin zitten mär ook deurdat t ons ofweersysteem bezig oldt. Um rauwe melk veur iederiene veilig te mäken en de goeie aegenskoppen te be-olden kunnen milde bewäärmethodes gebruukt wörren. Veurbeelden daorvan bin [[paskalisasie]] (ogedrokbeändelige) of [[Pure Pulse]]. Verskillende studies laoten zien dat kienders die rauwe melk drinken minder [[astma|dempe]] bin en minder last ebben van [[uutslag]] en [[allergie]]ën zo as [[heuikoortse|euikoortse]]. ==Nederlaandse regelgeving== Rauwe melk mag in [[Nederlaand]] volgens t [[Wärenwetbesluut ygiëne van levensmiddels]] (artikel 8-11) allienig rechtstreeks bi'j de boer ekocht wörren, i'j mut t lös verkopen (dus niet in n flesse of n pak), en i'j mut zien koper dudelik mäken dat de melk tuus veret mut wörren, de vermelding ''RAUWE MELK VOOR GEBRUIK KOKEN'' is verplicht. Toch gebeurt dat niet altied umdat vule boeren veurstaander bin van t drinken van rauwe melk, zo as dat vrogger ook altied gebeurde. {{Dialekt|sdz|Gällemuden|Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Zuvel]] eb0ugj2uz9e3j75ef4vx6pkdcta3ezm 0 20310 285348 270922 2016-08-25T10:00:14Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Bulgarian yogurt.JPG|thumb|Bulgaarse joggert]] '''Joggert''' of '''yoghurt''' is n [[zuvel]]produkt dat emaakt wörden van [[melk]] die mit levende [[bakterie|bakteriën]] [[fermentasie|efermenteerd]] en verzuurd is. De [[bakterie|bakteriën]] die gebruukt wörden um joggert van te maken wörden n ''joggertkultuur'' of ''joggertferment'' eneumd. De bakteriën zetten de [[melksuker]]s umme in [[melkzuur]], dit hef weer n uutwarking op t melkeiwit en zörgt veur de textuur en karakteristieke smaak. t Woord ''joggert'' kömp van t [[Turks]]e woord ''yoğurt'' dat samenhank mit t bievoeglik naamwoord 'yoğun' dat 'dik' betekent. Joggert kan emaakt wörden van [[melk]] die [[pasteurisasie|epasteuriseerd]] is of van [[rauwe melk]]. Joggert die'j in de winkel kopen is altied epasteuriseerd. Joggert die op de tradisionele wieze emaakt is, wörden emaakt mit rauwe melk. ==Joggertkultuur== [[Bestaand:Sampling finished yogurt.jpg|thumb|Joggert]] n Joggertkultuur besteet uut twee typen [[melkzuurbakterie|melkzuurbakteriën]], namelik: * ''Lactobacillus delbrueckii'' ssp. ''bulgaricus'' * ''Streptococcus salivarius'' ssp. ''thermophilus''. Disse twee typen bakteriën zörgen derveur dat de melk verzuurt en verdikt en dat t uuteindelik joggert wörden. Ze greuien t hardst bie n temperatuur van 42 °C. Um toch wörden de melk op disse temperatuur ehölden totdat de joggert ree is. Meensen mit laktose-intoleransie kunnen vake beter tegen joggert as aandere zuvelprodukten, dat kömp umdat de laktose in joggert 40% leger is as in gewone melk. Dit is ummezet in [[glukose]] en [[galaktose]], en deels efermenteerd in melkzuur deur de joggertkultuur. ==Soorten== Gewone joggert he'j in de soorten staandjoggert en reurjoggert. t Veurnaamste verschil is de fermentasietemperatuur en -duur. Staandjoggert wörden op 45 °C bereid, der is aordig wat joggertkultuur in ekuuld en is mit 4 tot 6 uur klaor. t Wörden in de uuteindelike verpakking edaon en hef n stevige struktuur die'j makkelik kapot maken kunnen deur derin te reuren. Reurjoggert fermenteert mit de veul legere temperatuur van 31-32°C, der wörden minder joggertkultuur in ekuuld en döt der 10 tot 16 uur over veurdat t klaor is. Deur de lege temperatuur krie'j [[polysacchariden]] (sliemachtige verbiendingen), waordeur de joggert nao t reuren nog stevig blif en n gladde struktuur hef. In Nederlaand wörden dit type joggert t meest emaakt umdat t makkeliker in grote hoeveulhejen te maken is. In veule aandere laanden maken ze vakerder staandjoggert. Veerder he'j joggert mit verschillende vetgehalten: Volle joggert, mit op z'n minst 3% vet. Halfvolle joggert, mit 1 tot 3% vet. Magere joggert, mit minder as 0,5% vet. Bie n antal joggertsoorten wörden der wat vocht uutehaold um de joggert dikker, romiger en smakeliker te maken, veurbeelden bin: Griekse joggert en [[dikmelk|hangop]]. Bie [[Bulgarije|Bulgaarse]] joggert wörden de melk in-edikt veurdat der (staand)joggert van emaakt wörden. An veule joggertsoorten, veural as ze wat dikker bin, wörden der melkpoeier, kaseïne of weipoeier bie edaon um dit effekt makkeliker te bereiken. In n antal laanden is t gebrukelik um aandere verdikkingsmiddels derbie te doon zo as [[gelatine]], zetmeel enz. In Nederlaand kömp dat, veur zovere bekend is, niet veur. Oek he'j joggertsoorten in de winkel waor n bulte [[suker]], [[geurstof|geur-]] en [[smaakstof]]fen of (sporen van) [[fruit]] in ekwakt bin. == Zuvelprodukten emaakt van joggert == [[Bestaand:Hangop bord.jpg|thumb|Hangop]] * [[Ayran]], n Turkse joggertdrank. * [[Griekse joggert]], de Griekse variaant van joggert, wörden in n doek op-ehöngen um de joggert dikker te maken. * [[Dikmelk|Hangop]], joggert of [[karnemelk]] die in n [[schötteldoek]] of keesdoek ehöngen hef um dikker te wörden. * [[Lassi]], n Indiase joggertdrank. * [[Vlaflip]], n kombinasie van vruchtensiroop, joggert en vla. ==Zuvelvrieje joggert== Der bin oek zuvelvrieje joggertsoorten te koop in natuurwinkels (bv. sojajoggert en somtieds kokosjoggert). Je kunnen t oek zelf maken mit n melkvervanger, zo as [[amandelmelk]], n [[noete]]melk, [[havermelk]], [[sojamelk]] of [[kokosmelk]]. t Naodeel dervan is dat t uut zien eigen niet dik wörden umdat der gien melkeiwit in zit. Je mutten der dus wat bie doon um t dik te kriegen, bieveurbeeld wat gelatine, [[agar agar]], [[zetmeel]] of n aander [[verdikkingsmiddel]]. == Gezondheid == Van sommige stammen van de bakteriën in joggert bin meugelike gunstige effekten beschreven in t [[darmstelsel]], veural kleine effekten op t aofweersysteem.<ref>O. Adolfsson ''et al.'', "Yogurt and gut function", ''American Journal of Clinical Nutrition'' '''80''':2:245-256 (2004) [http://www.ajcn.org/cgi/content/full/80/2/245]</ref> As der in de joggert oek n [[probiotikum]] zit, bin de effekten starker, mer dat wörden deur t probiotikum veroorzaakt, niet deur de joggertbakteriën. Joggert wörden - liek as melk in t [[melkbad]] - gebruukt um verzachtend op de vel te warken, bieveurbeeld bie kleine braandwonden. ==Nedersaksies== {{Nds/joggert}} ==Referensies== <references/> ==Uutgaonde verwiezingen== {{Commons|Yoghurt|joggert}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Zuvel]] lk2ufq78sx82w9h0ewo60wyhulpjl2m 0 20311 270685 2013-09-28T20:25:38Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Joggert]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Joggert]] db8rg5gyj6ta37quw98wkqvhsoyj712 0 20318 278127 270725 2015-03-11T10:37:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:LocatieErmelo.png|thumb|250px|Kaort van t Armelose dialektgebied]] [[Bestaand:Armeloos weerbericht.jpg|thumb|t Armeloos 'weerbericht']] t '''Armeloos''' is n [[West-Veluws]] en [[Nedersaksies]] [[dialekt]] dat espreuken wort in de gemeente [[Armelo]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Armeloos is stark verwant an dialekten as t [[Putters]], [[Harderwieks]], [[Niekarks]], [[Barrevelds]] en t [[Nunspeets]]. t Armeloos ku'j beschrieven as n Nedersaksies dialekt mar wel mit n bonk [[Nederfrankies]]e invleujen, net zo as de meeste are [[West-Veluws]]e dialekten. Ten opzichte van t [[Putters]] is t al meer [[Nedersaksies|Saksies]] van aord. Ten zujen van Armelo loopt de [[isoglosse]] ''geet/steet-gaot/staot'', in t zujen dervan, vanof [[Putten]], zegen ze ''hie staot/gaot'' en ten noorden dervan, is t ''hie steet/geet''. n Ander verschil in uutspraak tussen t Armeloos en t Putters is dat ze in Armelo ''went'' zegen en in Putten ''want''. ==Schrieverie== t Armelose dialekt wort gebruukt in t [[Woordenboek van de Gelderse Dialecten]] (WGD) uutebrocht deur de [[IJsselacademie|Iesselakademie]]. De ''Oudheidkundige Vereniging Ermeloo'' het n dialektwarkgroep. Der is veerder nog gien boekjen uutebrocht over t dialekt van Armelo. ==Armeloos tellen== {| ! Siefer ! Armeloos |- | 1 | een |- | 2 | twee |- | 3 | drie |- | 4 | vier |- | 5 | vuuf |- | 6 | zes |- | 7 | zeuven |- | 8 | acht |- | 9 | negen |- | 10 | tien |} ==Keerls- en deerns-wc== Bordjes van de keerls- en deerns-wc in t Armeloos dialekt. <gallery> Bestaand:Keerls-wc.jpg Bestaand:Deerns-wc.jpg </gallery> {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Veluws]] os7ka31u2rwt8gnf0j9pjl7pvn5192b 0 20319 270728 2013-10-01T21:39:13Z Servien 7 Servien hef de zied [[Amesfoorts]] herneumd naor [[Amersfoorts]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Amersfoorts]] gf9nr4r0mlxrf80g8b09qdh7ha1sc8m 0 20320 270732 2013-10-01T22:24:53Z Servien 7 Servien hef de zied [[Grote Kark (Harderwiek)]] herneumd naor [[Grote Karke (Harderwiek)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Grote Karke (Harderwiek)]] e8lfnrlz5y99r6vf84h7b34qqm536ci 0 20326 288109 279721 2016-10-26T14:25:04Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Coordinate|NS=56/9//N|EW=10/12//E|article=/|map=right|type=city|dim=100000|region=DK}} '''Oarhoes''' ([[Deens]]: ''Aarhus'') is n hoaven[[stad]] legen aan de noordoostkost van [[Jutlaand]], op t vaastelaand van [[Denmaark]]. De stad het 256.108 ienwoners (2013) en is doarmit de op ain noa grootste stad van [[Denmaark]]. Oarhoes beheurt tot de regio [[Midden-Jutlaand]] (Midtjylland) en ligt aan de [[Oarhoesbocht]] ien t [[Kattegat]]. == Noam == Ien de [[middeleewn|middelaiven]] wör de stad ''Arhus'' nuimd. Ien [[Ieslaands]]ke kronieken sprak man ok van ''Áróss''. Dizze noam is n soamenstellen van de woorden ''ār'' en ''ōss''. De schriefwieze van de noam wör bie de Deenske spellenvörmens van 1948 van Aarhus ien Århus veranderd, mor op 1 jannewoarie 2011 is de olde schriefwieze Aarhus de standoard worden. De nije schriefwieze Århus is aanders ok goud bleven. De gemainte zölven het kozen veur Aarhus. De noam wor ien t Deens nait oetsproken as aarhus mor krekt as ien t Grunnegers: ''oarhoes''. == Stadsdailen == n Aantel [[boetenwiek]]en van Oarhoes binnen: * [[Risskov]] * [[Viby]] * [[Åbyhøj]] * [[Skejby]] * [[Brabrand]] * [[Gellerup]] * [[Højbjerg]] * [[Holme]] * [[Tranbjerg]] * [[Egå]] * [[Skæring]] == Zustersteden == * [[Turku]] ([[Finlaand]]), sund 1946 * [[Houk van Hollaand]] ([[Nederlaand]]), sund 2008 {{Dialekt|gos}} [[Kategorie:Gemeente in Denmaark]] [[Kategorie:Stad in Denmaark]] oa0v2frdpuxohfk87n37tdskazpe13g 0 20327 288120 270999 2016-10-26T14:32:54Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Nuuk''' ([[Deens]]: ''Godthåb'') is de [[heufdstad]] van [[Gruunlaand|Gruinlaand]]. De stad haar per 1 jannewoarie 14.501 ienwoners (2005). De noam Nuuk betaikent ''laandtonge'' ien t [[Gruinlaandsk]]. De Deenske noame (Godthåb) veur de stad betaikent ''Goie Hoop''. Gruinlaand is n autonoom laand binnen t Keunenkriek [[Denmaark]]. == Schiednis van Nuuk == Ien t joar 981 is t de Noor Erik de Rode dij veur t eerst vout zet op de Gruinlaandske kost. Vaaier joar loater ien 985 hemmen de eerst kolonisten zok vestigt ien Gruinlaand. De hedendoagse nederzetten stamt oet 1721 dou de Noor Hans Egede n kolonie vestigde bie ''Hoop Aailaand''. {{Dialekt|gos}} [[Kategorie:Stad in Gruunlaand]] r9ame861v7s16j4s2wd7pylab3po7e0 0 20328 284406 282545 2016-05-06T23:41:09Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De '''Groep fan Auwerk''' is n bewegen dij strubbeln noar n zölfstandege dailstoat van n Nij-Fraislaand ien [[Europa (continent)|Europa]]. Dizze nije dailstoat is faitlieks haildail nait zo nij, moar hail old. [[Fraislaand (regio)|Fraislaand]] was vrouger veul groter dìn non t geval is. Ok [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] en n groot dail van [[Noord-Duutslaand|Noordduutslaand]] heurde bie Groot-Fraislaand. === Nij-Fraislaand === De laanden dij bie dizze nije dailstoat, Nij-Fraislaand, heuren zellen, binnen noar idee van de Groep fan Auwerk: * Westlaauwers Fraislaand (provìnzie [[Fraislaand]]) * Oostlaauwers Fraislaand (provìnzie [[Grunnen (provìnzie|Grunnen]]) * West-Fraislaand (dail van provìnzie [[Noord-Hollaand|Noordhollaand]]) * [[Oostfraislaand]] (Frais dail ien Duutslaand) * [[Noordfraislaand]] (Frais dail ien t noorden van Duutslaand) === Geschiednis === De organisoatsie begun ien [[2003]]. Ien dij tied haar de Groep fan Auwerk heur punten ok oetainzet en begun de straaidt noar de onôfhaankelkhaid van de Fraize regio. Ien t joar [[2005]] is de Groep begunnen mit n poar [[politiek]]e aksies. Ain doarvan is t aanvroagen van de Fraize nasjonaliteit bie t provìnziehoes ien [[Liwwadden (gemiente)|Laiwert]]. Ok wol de Groep geern dat de Fraize laandkode op nummerbredjes te zain wör. Dit zol te zain wezen as de letters FRY op t blaauwe gedailte van n nummerbred. De bedoulen aachter dizze aksies is bewustworden van de Fraize nasjonaliteit veur elkenaine dij ien de Fraize dailen wonen. Op 23 septimber 2006 haar de Groep de Ienterfraize vlage prezenteerd. Ien [[juni]] [[2009]] is n nije versie prezenteerd (spottend ok wel de sjitskiifflagge (schietschiefvlage) nuimd). Dizze vlage kin broekt worden ien alle Fraize regio’s. De vlage is offisjeel aannomen moar het gain offisjele stoates. Ok veur t [[Platduuts]], dat onder aandere in Oostfraislaand sproken wor, is n aigen vlage moakt. Dizze vlage hait de [[Noordlandflagg]] ([[Grunnegs]]: ''Noordlaandvlage''). Ok is der n ontwaarp moakt veur de [[Leegsaksische vlaag|intersaksische vlage]]. ==Boetende hìnwiezen== *[http://www.groepfanauwerk.com/ groepfanauwerk.com] {{Dialekt|gos}} [[Kategorie:Organisaotie]] 8eg03o3s5duk93adavlo9wfogtivzu4 14 20330 288129 288128 2016-10-26T14:42:16Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Amerika]] [[Kategorie:Eilaand]] [[Kategorie:Deens eilaand]] [[Kategorie:Denmaark| ]] 1iph2gf8g5ggbookumtglarjp6tnnmj 0 20331 271387 271000 2013-11-28T18:15:38Z 79.202.57.112 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Slochteren IPA 3.JPG|thumb|t veurmoalege station]] [[Ofbeelding:Slochteren IPA 2.JPG|thumb|t veurmoalege station]] De '''Internationoale Plietsiepetten Kolleksie''' is n aalgedurege tentoonstellen van n internationoale kolleksie van plietsiepetten in t veurmoalege station Slochter van t Woldjerspoor in [[Slochter]]. De kolleksie is aigendom van de ofdailen [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]] van de [[International Police Association]]. Noast de sikkom 1500 verschillende plietsiepetten oet meer as 220 laanden, binnen der under meer ook verschaaiden plietsie-uniförms, haandboeien en plietsie-emblemen te bewondern. De Nederlaandse kolleksie petten bestaait oet oale helms oet de [[19e eeuw|19e aiw]] tot aan de petten van vandoage de dag. De kolleksie bestaait wieder oet petten van aandere [[Europa (continent)|Europese]] laanden en oet de rest van de wereld. ==Ploatjes van t museum== <gallery> File:IPA politie museum Slochteren.jpg| File:Slochteren IPA 5.JPG| File:Slochteren IPA 6.JPG|Arthur Troop File:Slochteren 6.JPG| </gallery> ==Oetgoande hìnwiezen== * [http://www.politiepetten.nl Internationoale Plietsiepetten Kolleksie] {{Dialekt|gos}} [[Kategorie:Plietsie]] [[Kategorie:Museum]] 1d8qsf1lpc1wkfhqwm78u4oneotim08 0 20332 270819 2013-10-08T21:02:24Z Servien 7 Servien hef de zied [[Tórshavn]] herneumd naor [[Thorshoaven]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Thorshoaven]] 139yycuxog9xalzk5l97is1ypqjbgfx 0 20335 270838 2013-10-10T14:56:45Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Iesel (weer)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Iesel (weer)]] 6swwcgtkfnioru7fmd6sll7qi6hllrv 0 20342 270887 2013-10-18T21:46:09Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Alstea]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Alstea]] 8kfz9xbihpvxqk3q5ovh3hvpj2uwn32 14 20343 289052 287879 2016-10-28T10:44:42Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Gelderlaand]] [[Kategorie:Netuurgebied in Nederlaand|Gelderlaand]] deveqpsmrewvqbx5f7iuqorkdrhay74 0 20344 292424 289287 2016-12-15T11:40:00Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Coordinate|NS=52/20/00|EW=5/44/0|region=NL-GE|type=landmark}} '''Leuvenhorst''' is n groot bos-, [[zaandverstuving|stuufzaand]]- en [[heed (vegetasie)|heedgebied]] tussen [[Harderwiek]] en [[Nunspeet]] en in t zujen de buurtschap [[Leuvenum]]. Leuvenhorst is 1430 bunder groot en wörden beheerd deur [[Vereniging Natuurmonumenten|Natuurmonumenten]]. t [[Zaandverstuving|Stuufzaandgebied]] is an t einde van de leste [[iestied]] aofezet, zo’n tienduzend jaor elejen. To de eerste meensen der kwammen woenen, was t woud te dronge. Deur veuls te veule bomen te kappen en t heujen van schapen kwam al gauw t dekzaand los. In de [[16e eeuw]] was t gebied een grote onbeheersbaore zaandverstuving ewörden. Vanaof de [[19e eeuw]] bin ze de greui van de zaandverstuving gaon beteunen, deur der n hele kwak bomen an te plaanten. Hierdeur is zowat al t aktieve stuufzaand verdwenen. Um dit unieke ekosysteem toch overlevingskansen te biejen, hef Natuurmonumenten in de jaoren 1991 tot 1996 wele bomen ekapt um zo de wiend weer vat te laoten kriegen op t zaand. Natuurmonumenten höldt in t noordoosten van Leuvenhorst delen van t [[Hulshorsterzaand]] los, zodat t zaand nog kan verstuven. Leuvenhorst is een van de weinige aktieve stuufzaandgebiejen in Nederlaand en is belangriek veur onder aandere [[graafwepsen]] en [[graafbieje]]n. Rond de zaandverstuving he'j zeldzame en kwetsbaore korstmossteppen, [[mosse]]n en [[paddestoel]]en. Leuvenhorst besteet naost grote delen stuufzaand en heed oek veur n groot deel uut groffe [[denne]]n. Vrogger bin de dennen daor eplaant um overlast van t stuufzaand te veurkoemen. t Is n extreem leefgebied. De temperatuur en de vochtigheid in t zaand kan aordig oplopen, mer kan oek zo weer dalen. De dieren die der leven bin onder aandere [[wild zwien]], [[haart (daaier)|harten]] en [[reeën]], [[boommarter]]s de [[zaandeverdässe]],[[heedvlinder]], [[mierenleeuw]], [[nachtzwaoluwen]] en de [[duunpieper]]. {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Bos in Nederlaand]] [[Kategorie:Zaandverstuving in Nederlaand]] [[Kategorie:Natuurgebied in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] [[Kategorie:Harderwiek]] 6xrj09bzyz6gpy2cq9bi4ahzu6hlub4 0 20345 289716 270901 2016-10-29T12:59:21Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Olle Pekel | soorte = Dörp | region = NL-GR | gemeente = [[Pekel]] | inwoners = 7990 | doatum inwoners = 2008 | öppervlakte = 9,81 | postkode = | netnummer = 0597 | breedtegroad = 53/6/9 | lengtegroad = 7/0/24 }} '''Olle Pekel''' of '''Ol Pekel''' ([[Nederlaands]]: ''Oude Pekela'') is n [[dörp]] ien de gemainte [[Pekel]] in de [[Nederlaand]]se provinzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. Olle Pekel ligt ien de de zölfde gemainte as [[Nij Pekel]], woar t n historiese baand mit het. t Dörp haar ien [[1795]] 2972 inwoners, en ien [[2008]] 7990 inwoners. t Dörp ligt aan t [[Pekelderdaip]] en is n typies veurbeeld van n [[veenkelonie|veenkolonioals]] dörp. Pekelders worden ook wel ''Pekelder Roegbaainders'' nuimd. {{Dialekt|gos||Algemaine Leegsaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] [[Kategorie:Vrougere gemainte in Grunnen]] hw7gpmcruo65lcovctb6odqzas0oocs 0 20347 270904 2013-10-22T16:22:07Z Servien 7 Servien hef de zied [[Veendaam (gemainte)]] herneumd naor [[Veendaam]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Veendaam]] hfw3xogbmsm0b4vr162yg27j0s05swf 0 20348 290135 270906 2016-10-31T12:38:20Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | soorte = Dörp | naam = Nij Pekel | region = NL-GR | gemeente = [[Pekel]] | inwoners = 4060 | doatum inwoners = 2008 | öppervlakte = 11,27 | postkode = | netnummer = 0597 | breedtegroad = 53/4/43 | lengtegroad = 6/57/51 }} '''Nij Pekel''' ([[Nederlaands]]: ''Nieuwe Pekela'') is n ploats in de [[Nederlaand]]se provinzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. Nij Pekel ligt zes kilometer ten oosten van [[Veendaam]]. De ploats is ontstoan noa Olle Pekel. De noam komt van de rivier de Pekel Oa. De twij dörpen vörmen soamen gemainte [[Pekel]]. ==Geschiednis== De eerste vermelden ien de geschiednis van Olle Pekel was ien [[1599]] dou n poar Fraizen en Hollaanders, veraind ien de zogenoamde ''Pekelder Kompanjie'', veengronden laangs t riviertje de Pekel Oa kochten van aigenoaren oet t stoef bie legen stadje [[Winschoot]]. t Doul van de kompanjie was t winnen van [[törf]], deur t ofgroaven van [[vene (grondsoorte)|veen]] woar der veul van is ien Oost-Grunnen. Ien de [[18e eeuw|18e aiw]] wuir der n [[lutheranisme|lutherse keark]] baauwd ien t dörp. Ien [[1810]] is Pekel opdaild in Olle Pekel en Nij Pekel, dou [[Nederlaand]] bie [[Fraankriek]] heuren gong. {{Dialekt|gos||Algemaine Leegsaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] [[Kategorie:Vrougere gemainte in Grunnen]] d618qxo4g966sca6vlzo7zkg2nzmhdq 14 20349 270913 270911 2013-10-22T19:23:42Z 80.114.178.7 +[[Kategorie:Laandskop]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geologie]] [[Kategorie:Laandskop]] n02mckfd3r7tupy3k1worykmbtqq4d4 0 20350 290584 270973 2016-11-01T15:13:09Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Caselle-Landi-castello-nuovo.JPG|300px|thumb|Caselle Landi]] '''Caselle Landi''' is n gemainte en stad ien de [[Italiën|Italioanse]] dailstoat [[Lombardia]] en ligt in t distrikt [[Lodi]], aan de rivier de [[Po]]. Caselle Landi ligt 35 kilometer ien t zuudwesten van [[Lodi]]. De gemainte het sikkom duzend inwoner op n oppervlakte van 25,95 km². ==Oetstalling== <gallery> Ofbeelding:Caselle-Landi-chiesa.JPG|Karke in Caselle Landi Ofbeelding:Caselle-Landi-panorama.JPG|Caselle Landi Panorama </gallery> == Oetgoande hìnwiezen == {{commonscat|Caselle Landi}} * [http://www.comune.casellelandi.lo.it/ Offisiële webstee van de Caselle Landi] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Italiën]] mrswqxn94zfj6gf436j1wnjh2fjdds1 0 20351 271001 270968 2013-10-29T22:35:04Z Droadnaegel 1133 of -Oost? Of vort? wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Benedicta Boccoli | ofbeelding = Benedicta-boccoli-2013.JPG | umschrieving = Benedicta Boccoli in 2013 | geboren = [[Milaan]], [[11 november]] [[1966]] | sturven = | laand = [[Italiën|Italië]] | spraoke = [[Italiaons|Italiaans]] | genre = | webstee = http://www.benedictaboccoli.it/ }} '''Benedicta Boccoli''' ([[Milaan]], [[11 november]] [[1966]]) is n Italiaanse [[akteur|aktrise]]<ref>[http://gratis.bloo.it/spettacolo/benedicta_boccoli.html ''Benedicta Boccoli'']</ref><ref> [http://www.liquida.it/benedicta-boccoli/ ''Il meglio di Benedicta Boccoli'']</ref>. == Theater == *''Blithe Spirit'', Noël Coward - 1992/1993 *''Cantando Cantando'', Maurizio Micheli - 1994/1995 *''Buonanotte Bettina'', van Pietro Garinei & Sandro Giovannini - 1995/1996/1997 *''Can Can'', 1998/1999 *''Orfeus'', Opera, [[Jacques Offenbach]] - 1999 - Tersicore *''Polvere di stelle'', 2000/2001/2002 *''Le Pillole d'Ercole'', 2002/2003/2004 *''Anfitrione'', gan [[Plautus]], 2004 *''Stalker'' van Rebecca Gillmann, 2004 *''Plutus'', Aristofanes, 2004 *''Fiore di cactus'' 2004/2005/2006 *''Prova a farmi ridere'', Alan Ayckbourn - 2006 *''The Tempest'', [[William Shakespeare]] - 2006 - Ariel *''Sunshine'', William Mastrosimone - 2007/2008 *''L'Appartamento'', [[Billy Wilder]] - 2009–2010 *''Vite private'', [[Noël Coward]] - [[2012]]-[[2013]] == Filmografie == *''Gli angeli di Borsellino'', geregisseerd door [[Rocco Cesareo]] - [[2003]] *''Valzer'', geregisseerd door [[Salvatore Maira]] - [[2007]] *''Pietralata'', geregisseerd door [[Gianni Leacche]] - [[2008]] == Referensies == <references /> ==Uutstalling== <gallery> Ofbeelding:Benedicta-boccoli-1998.jpg|Benedicta Boccoli, [[1998]] </gallery> == Uutgaonde verwiezingen == {{commonscat|Benedicta Boccoli}} * [http://www.benedictaboccoli.it/ Offisiële webstee van Benedicta Boccoli] {{DEFAULTSORT:Boccoli, Benedicta}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Akteur]] [[Kategorie:Film]] j9zj6nwrfhrm081wsjgm8k9njvizitt 0 20352 270969 270955 2013-10-27T17:49:54Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Infobox zanger | naam = Anna Rita Del Piano | ofbeelding = Anna Rita del Piano - Castel Gandolfo.JPG | umschrieving = | geboren = [[Cassano delle Murge]], [[26 juli]] [[1966]] | sturven = | laand = [[Italiën]] | spraoke = [[Italiaons]] | genre = | webstee = }} '''Anna Rita Del Piano''' ([[Cassano Delle Murge]], [[26 juli]] [[1966]]) is n Italiaanse zangeresse, en [[akteur|aktrise]]. Heur echte name is '''Anna Rita Viapiano'''<ref>[http://www.takeoffartistmanagement.com/artist/detail.php?id=388 TAKE OFF artist management: Annarita Del Piano], </ref>. == Theater == * ''Zapping'', (1996) * ''Anche al Boss piace Caldo'', de S. Ammirata (1997) * ''SPQR - Se Parlasse Questa Roma'', (1997) * ''Tu sai che io so che tu sai (Estate romana)'', (1997) * ''La Corona Rubata'', (1998) * ''Molly and Dedalus'' de Ulisse de Joyce, (1998) * ''Parsifal'', de D. Valmaggi (1998) * ''Strano, Stranissimo anzi Normale'' comedia musical, (2004) * ''Lo scherzo'' director A. Zito, (1999) * ''Un Viaggio chiamato Amore'', director [[Michele Placido]], (2002) * ''Orfeo agli Inferi'', operetta, (2003) * ''Pierino e il Lupo'', opera musical, (2003) * ''Giravoce'', (2004) * Recital ''Cesira'', (2004) * ''Souvenir dell’operetta'', (2004) * ''Yerma e le Altre'', Medea, (2005) * ''Ruzantimando'', Gnua, (2006) * ''Casa Bardi nascita del Melodramma'', (2007) * ''Edipo Re'', Giocasta (2007) * ''Operina Rock'' * ''Camerata Bardi'', de C. Monteverdi a A. Morricone, (2008) * ''Casa di Bernarada Alba'', Ponzia, (2008) * ''Due Cose Amare e una Dolce'' regia di Buch Morris (Museo Arti e Trad.Popolari) (2008) * ''Ruzzantimando'', Gnua, (2008) *''Arie di Napoli'' regia di Pino Cormani (2009) * ''Ombretenue omaggio a Billie Holiday'', (2009) * Monologo “Portapporta” Premio Fiorenzo Fiorentini ”Amore per Roma” (Finalista) (2010) * ''“Come prendere 2 piccioni con una fava”'', Concetta (2011) * ''“Nulla è Cambiato”'', Angela, (2011) == Referensies == <references /> ==Oetstalling== <gallery> Ofbeelding:Anna Rita del Piano - Concerto Omaggio a Morricone 2008.JPG|[[2008]] Ofbeelding:Piano Americano Anna Rita Del Piano.jpg| </gallery> == Oetgaonde verwiezings == {{commonscat|Anna Rita Del Piano}} {{DEFAULTSORT:Del Piano, Anna Rita}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Akteur]] [[Kategorie:Film]] i7z6vs0o9nt1ejcpj1cm5x0qjhbj9kj 0 20362 271118 271059 2013-11-09T10:20:31Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Avicii_SVG_Logo.svg|thumb|t Beeldmark van Avicii]] [[Bestaand:Avicii @ London tentparty (cropped).jpg|thumb|Avicii]] [[Bestaand:Avicii.jpg|thumb|Avicii]] '''Avicii''' is de artiestennaam van '''Tim Bergling''' ([[Stockholm]], [[8 september]] [[1989]]), n [[Sveden|Zweedse]] [[plaotjesdreier]], [[remix]]er en [[muziek]]produsent. Hij steet oek bekend as '''Tim Berg''' en '''Tom Hangs'''. Hij kreeg internasionale bekendheid mit t liedjen ''Bromance'' en hef sinds die tied mit de albums ''Levels'' en ''Wake Me Up!'' grote suksessen behaold. ==Persoonlike achtergrond== Avicii is op [[8 september]] [[1989]] geboren in [[Stockholm]], [[Sveden|Zweden]]. Zien geboortenaam is Tim Bergling, mer hij treedt op onder de namen Avicii, Tim Berg en Tom Hangs. De naam Avicii is ebaseerd op [[Avici]], wat t leegste nivo is binnen de [[boeddhisme|boeddhistiese]] [[hel]]. Onder de naam Avicii steet e op heden t meest bekend. ==Professionele achtergrond== Avicii begun in de muziekindustrie in 2008, to die n jaor of achtiene was, naodat e n remix uutebröcht had van t Commodore 64-spel ''Lazy Jones''. Dit nummer gaf e uut onder de titel ''Lazy Lace'' bie Strike Recordings. In 2010 bröcht Avicii n samenwarking uut mit de Zweedse plaotjesdreier [[John Dahlbäck]], mit de titel ''Don't Hold Back''. Daornaost wörken Avicii samen mit grote namen as [[Tiësto]] en [[Sebastian Ingrosso]]. Zien wark is veural ebaseerd op elektroniese muziek, mer EMI besleut in 2010 oek n versie van zien nummer ''Bromance'' uit te brengen waorin ezöngen wördden, mit de titel ''Seek Bromance''. Dit nummer wördden op-eneumen mit de Engelse zangeresse Amanda Wilson. In oktober 2010 tekenden Avicii n plaotekontrakt bie [[EMI Group|EMI]]. In 2012 en 2013 wörddem Avicii verkeuzen tot darde in de jaorlikse top 100 van [[DJ Magazine]] van de beste plaotjesdreiers. Zien hoge notering op disse lieste uut de internasionale kommersiële suksessen ''Levels'' (2011), ''I Could Be The One'' (2012) en ''Wake me up!'' (2013) dat zelfs nao n koppel weken al bovenan stung in zowel de [[Single Top 100]] as de [[Nederlaandse Top 40]] en oek in n bulte butenlaandse muziekliesten. ===Invleujen=== In de muziek van Avicii zitten invleujen van bieveurbeeld plaotjesdreier as [[Laidback Luke]], [[Sebastian Ingrosso]], [[Steve Angello]], [[Axwell]], [[Eric Prydz]] en [[Daft Punk]]. ===Toeren=== In 2010 gung Avicii veur t eerst op weerldtoer, hij gung veural naor [[Noord-Amerika]] en [[West-Europa]]. Zo dreiden Avicii in Noord-Amerika in stejen as [[Ontario]], [[Washington]], [[Miami]], [[Niej-York]], [[Chicago]] en [[Toronto]]. In [[Europa]] trad Avicii op in [[Ibiza]], [[Nederlaand]], [[België]], [[Zweden]], [[Monako]] en [[Frankriek]]. == Diskografie == === Albums === {{Albumtop100tabel}} |- |align="left"|''True''||2013||21-09-2013||4||4*|| |} === Enkelspeulplaoten === {{Singletop40tabel}} |- |align="left"|''Bromance''||14-06-2010||03-07-2010||2||21|| as Tim Berg /<br />Nr. 5 in de [[Single Top 100]] / ''[[Dancesmash]]'' |- |align="left"|''My feelings for you''||2010||18-09-2010||24||8|| mit [[Sebastien Drums]] /<br />Nr. 51 in de Single Top 100 / ''Dancesmash'' |- |align="left"|''iTrack''||2010||06-11-2010||30||4|| as Tim Berg /<br />mit [[Oliver Ingrosso]] & [[Otto Knows]] /<br />Nr. 53 in de Single Top 100 / ''Dancesmash'' |- |align="left"|''Tweet it''||2010||25-12-2010||tip15||-|| as Tim Berg /<br />mit [[Norman Doray]] & Sebastien Drums |- |align="left"|''Street dancer''||2011||12-03-2011||33||4|| Nr. 67 in de Single Top 100 / ''Dancesmash'' |- |align="left"|''Penguin''||2011||-|||||| Nr. 60 in de Single Top 100 |- |align="left"|''Blessed''||2011||10-09-2011||9||17|| as Tom Hangs / mit [[Shermanology]] /<br />Nr. 22 in de Single Top 100 / ''Dancesmash'' |- |align="left"|''Fade into darkness''||2011||17-09-2011||27||5|| vokale remix van Penguin / ''Dancesmash'' |- |align="left"|''[[Levels (Avicii)|Levels]]''||2011||08-10-2011||4||24|| Nr. 3 in de Single Top 100 / ''Dancesmash'' |- |align="left"|''Silhouettes''||14-05-2012||16-06-2012||35||4|| Nr. 43 in de Single Top 100 |- |align="left"|''Run away''||16-07-2012||18-08-2012||tip20||-|| as Tim Berg /<br />mit [[Kate Ryan]] |- |align="left"|''Superlove (Remix)''||2012||22-09-2012||15||7|| mit [[Lenny Kravitz]] /<br />Nr. 25 in de Single Top 100 / ''Dancesmash'' |- |align="left"|''Dancing in my head''||08-10-2012||03-11-2012||tip14||-|| mit [[Eric Turner]] |- |align="left"|''I could be the one''||2012||05-01-2013||7||18|| mit [[Nicky Romero]] /<br />Nr. 15 in de Single Top 100 / ''Dancesmash'' |- |align="left"|''X you ''||2013||16-03-2013||tip8||-|| Nr. 83 in de Single Top 100 |- |align="left"|''We write the story''||2013||-|||||| mit [[Benny Andersson & Björn Ulvaeus|B&B]] & [[Choir (Zweden)|Choir]] /<br />Nr. 73 in de Single Top 100 |- |align="left"|''[[Wake me up!]]''||14-06-2013||29-06-2013||1(11wk)||19*|| Nr. 1 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''[[You Make Me]]''||2013||14-09-2013||20||7|| Nr. 29 in de Single Top 100 / ''Dancesmash'' |- |align="left"|''[[Hey Brother|Hey brother]]''||2013||19-10-2013||6||3*|| Nr. 5 in de Single Top 100 / ''Dancesmash'' |} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Muzikaant]] [[Kategorie:Sveden]] p5y7msk5tjslq510a9ywyhw9mdaa34l 0 20364 271066 2013-11-04T13:31:54Z Servien 7 Servien hef de zied [[Riseperkampen]] herneumd naor [[Riesberkaampen]]: neffens Stellingwarfs Woordeboek wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Riesberkaampen]] g39t0n52ag15asw5kfou7iqetgxw72b 10 20369 271131 2013-11-10T20:52:28Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel hef de zied [[Mal:Infobox:Weg in Ieslaand]] herneumd naor [[Mal:Infobox weg in laand]]: wat algemener, en wat naamgevving angeet better ansloetend bi'j aandere mallen wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Infobox weg in laand]] h3hwc2obd6o3qp3tkf1qnm7gd4xqjqv 14 20370 290559 290552 2016-11-01T14:52:53Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Weg|Ieslaand]] [[Kategorie:Geografie van Ieslaand]] 1pasmgki8jbipoglhcsr2to7zmqxmoy 0 20371 283616 283615 2015-12-14T20:41:55Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Chambers Yule Log.png|thumb|250px|'t Joelblok wördt deur keerls uut 't woald ehaald, de frauwe van 't huus (of dochter) stek 't blok an met hoaltskool van 't joelblok van 't veurige joar, 1832]] 't '''Joelfeest''', of '''Twalf Nächte''', is 't [[Germanen|Germaanse]] [[zunnewende]]feest. 't Duurt twalf däge, woarvan d'n körtsen dag in 't joar, in oenze [[gregoriaanse kelender|gregoriaanse kelenderrekkenen]] [[21 desember]], 't belangrieksten is. Vake wördden der joelvuren an estökken. == Tied van 't joeln == 't Joelfeest is aait 't belangriekste feest van de Germanen ewest en 't meest betekkenisvolsten. 't Göngen dat de twalf nächte van 'n Joeltied dat alle negene weerlden van 't Germaanse heelal met mekare in anraking kwaam. 't Joelfeest was doarbi-j dan ok 'n best feest woar 't volk bliede möchten ween. De helen Sibbe (stam) vierden dit saam as 'n hechte noaberskap. 'n Feest umdat luu wössen dat de zunne de dusteren däge verdriewen zol en dat in 't Joarwiel weer 'n goede dreie kump. 't Is nie vrömd dat 't Joelfeest 'n belangriekste feest op 't joar is, ze wössen dat ze de kolden en dusteren däge van den winter mossen deurstoane umme op den meniere 'n ni-j joar te kriegen woarop de warme zunne helder weer skienen zol. Tradisioneel duurden n Joeltied 12 nächte, begönnenden met de langsten en dustersten nacht van 't joar:, Midwinter. Op dissen tied stiet 't Joarwiel stille. Eaglik is 't oale joar dus al veurlanges egaone en wachtten men twalf dusteren däge of, tötdat 't Wiel weer begönnen te dreien, wenneer der 'n ni-j joar ekommen is. ===Midwinternacht=== Den machtigsten nacht van n Joeltied was de Midwinternacht, de langsten nacht van 't joar, zölf. Tiedens disseb nacht kwaam alle geisten (van de veuroalders) vri-j. Alle niet-aardse wezens dwalen dan ’s nachtens de rondte in. Tiedens dissen tied bint de meansen 't brekbaarsten. 't Woord “Joel” ("Yule" in Engels) zölf is oerold en zol "wiel" betekkenen; of zölfs "tied van vreugde", "joardreiend", "tied van offer", of messchiene "blinde (donkeren) tied". Ie waren verstaandig umme tiedens dissen nacht better nie allinnig thuus te ween. Luu konnen zomar opiens bezuuk van, beveurbeeld, tröllen kriegen en dan nog op 't beste geval de doden. ===De Wilde Jacht=== Deur den winter hen, mar bi-jnoa aaltied tiedens den twalf Joelnächte, verschennen [[Wodan|Woden]] met zienen leger van de Doden, op de [[Wilde Jacht]]. De doden wukke metdeun an de Wilde Jacht waren zowel keerls, vrouwluu en kinders, denne waren bi-jnoa aaltied gewelddoadig an heur eande kommen ('störven in de stried'). Manks wördden de kiekers noar 't taffereel met-ezeugen in de Jacht en mossen dan vake joaren metdoe. De Wilde Jacht jeug op dn wölf [[Fenrir]] (betekkend: 'Vretter') din de zunne verslön woardeur dr nacht kwaam. Vake göngen luu 't kebaal van de stoet noa spöllen deur onder aander 't ossenhoornbloazen (noe gebruukt as 'n [[Mirreweenterhoorn|Midwinterhoorn]]), umme zo heur steun an de jagers te betugen en de Wilde Jacht te verstarken. Disse doden zollen ooit de leste stried tegen 't kwoad mossen vechten, de [[Ragnarök]] (eandtied). As men tiedens dissen tied 'n bezuuk kriegen zol van Woden met zienen Wilde Jacht en de deure was eslötten, konnen men op kommend oongluk wachten. 'n Bezuuk mos gien onheil betekkenen. Nen stuk grond woarop de Wilde Jacht haren elaand was goed vruchtbaar ewördden. Men zetten dan ok gescheanken in den vörme van etten en draank veur heur kloar. Den grönde woaroaver zi-j vleugen waren vruchtbaarder en de oogsten better. De doden wukke Woden anvoerd kriegt in dissen tied de kaanse umme heur Sibben te bezuuken en heur geluk en zegen te bezörgen. ===Fri-j=== Ok den Germaansen god [[Frey|Fri-j]] was nen belangrieken god tiedens den winters, hum reupen meansen an umdat zi-j zo rap meuglik 't wollen hemmen dat den winter langesbi-j göngen. Worumme-as 'e den god van de zunne en de blui is wördden 'e dorumme nen völle vereerden god bi-j de Germanen]]). [[Derk met den beer]] Herinnert nog an dissen god, wök zich aait op zien eaverzwien verplaatsen. ===weurdelogie=== In de Skandinaviese sproakn is t woord veur t feest nog beholdn. Doar sprekt ze van Jul, wat noen noar Karstmis wes. 't Engels hef ok 'n Yule. Mar of at dat uut t Oldengels of n Skandinaviese sproake kump, dat wee'w nie. In t Nedersaksies, Duuts en Nederlaands is t woord niet oaver eleverd. Der wöd wal es esprökken van Joel(feest). Mar dat hebt ze van t Duuts Jul(fest). Wukke weer van n Deensn woord of kump. A'j t klaankwettig bekiekt heurt ze in Tweante van Jeel te sprekken, in t Grunnens Jail, Friesk Jaal, Nederlaands en Duuts Jiel. Mar d' olde Germanen haren ok nen woord veur de tiedn umme Jeel hen. Wukke 'bi-j Jeel heurnde tied' betekkend. Zo had beveurbeeld 't Oldengelse Guīli was veur december en jannewoari saam. En t Middelnederlaands Juul was jannewoari. A'w weer klaankwettig bekiekt dan zol t in t Tweans en Grunnens as Juul klinkn, int Friesk Joel, Nederlaands Juil en Duuts Jeule D' Oldengelsen, en ok de Goten, haren t aait van: ǽrra géola; 'december'. En van æfterra géola; 'jannewoari'. Dus int Tweants zol t noen de moand december as 'veur-juul', en jannewoarie as 'noa-juul' klinkn. En t feest wat in die moandn evierd wöd as 'Jeel'; de tied dat de midwinterhoorn ebloasn wödn magt. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Germaanse mythologie]] [[Kategorie:Feest]] n3qb9jjjyq3xw5l2e81t2sqv2h3d0a8 0 20372 277369 271219 2015-02-03T22:02:18Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Radio Studio 54 Network logo.svg|miniatuur]] '''Radio Studio 54 Network''' is n [[Italiën|Italiaanse]] [[radiozender]]. De zender is op [[6 juni]] [[1985]] op-estart en zendt uut in de regio's [[Kalabrië]], [[Sisilië]] en [[Puglia]]. ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.studio54network.it Webstee van Radio Studio 54 Network] {{Dialekt|wvel|Putters|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Umroop]] 1qr04gmdb5ayf9awbdgntfurjuqdr3y 0 20374 271161 2013-11-11T19:12:01Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze]] 99kjs7081m9jntlcz8h0bw3yg84i0zk 0 20375 271991 271164 2013-12-08T08:28:18Z タチコマ robot 6976 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Joelfeest]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Joelfeest]] nj32sxgnu1ermrfbe5j47nowzkhrdnw 0 20379 279381 276529 2015-03-27T17:15:01Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Lady Gaga BTW Ball Antwerp 02.jpg|thumb|Lady Gaga in 2012]] [[Bestaand:Lady Gaga in Rome.jpg|thumb|Lady Gaga in 2011 bie Europride in Rome, Italië]] '''Stefani Joanne Angelina Germanotta''' ([[Niej-York]], [[28 meert]] [[1986]]), beter bekend onder der artiestennaam '''Lady Gaga''', is n [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerikaanse]] [[zanger]]es, [[liedjesschriever]], [[akteur|aktrise]] en [[tengeltangel|pianiste]]. Ze is begunnen deur in klubs in de umgeving van [[Niej-York]] op te trejen terwiel ze oek veur ''Interscope Records'' wörken as n liedjeschriever veur verschillende evestigden artiesten, waoronder [[Akon]]. Naodat Akon Gaga heurden zingen, hef e heur n kontrakt mit zien eigen plaotenmark ''Kon Live Distribution'' an-ebeujen. To is ze der eerste studio-album begunnen. Ze is bekend ewörden mit t nummer ''Just dance'' dat aofkomstig is van heur debuutalbum ''The Fame'' dat in 2008 uutkwam. t Album is enomineerd veur n [[Grammy Award]], en t nummer ''Poker Face'', van t zelfde album, wun n Grammy Award veur de beste [[daansmuziek]]opname. In 2009 bröcht ze de video-EP ''The Fame Monster'' uut, en in 2011 heur tweede studio-album, ''Born This Way''. Mit nummers as ''Bad Romance'' (2009) en ''Born This Way'' (2011) was ze oek suksesvol. De naam Lady Gaga hef ze overeneumen van t nummer ''Radio Ga Ga'' van de Britse rockgroep [[Queen]].<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=D7xtCkh5_1U Vraaggesprek over de betekenisse van Gaga] op [[YouTube]].</ref> Ze steet bekend um der amparte veurkoemen bie optrejens, waoronder n umstrejen [[vleis]]jurk, waor dierenrechtenorganisasies niet merakels blie mee waren. == Diskografie == === Albums === {{Albumtop100tabel}} |- |align="left"|''The fame''||24-11-2008||07-02-2009||12||42|| Goud |- |align="left"|''The fame monster''||20-11-2009||28-11-2009||4||55|| Platina |- |align="left"|''The remix''||30-04-2010||08-05-2010||36||12|| |- |align="left"|''Born this way''||23-05-2011||28-05-2011||5||28|| |- |align="left"|''Artpop''||11-11-2013|||||||| |} === Enkelspeulplaoten === {{Singletop40tabel}} |- |align="left"|''Just dance''||2008||09-08-2008||tip4||-|| mit [[Colby O'Donis]] /<br />Nr. 31 in de [[Single Top 100]] |- |align="left"|''Just dance''<ref>Opniej uutebröcht, oek mit Colby O'Donis</ref>||2008||10-01-2009||1(2wk)||19|| mit Colby O'Donis /<br />Nr. 4 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''Poker face''||2009||14-03-2009||1(8wk)||17|| Nr. 1 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''LoveGame''||2009||23-05-2009||5||10|| Nr. 27 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''Paparazzi''||2009||18-07-2009||4||14|| Nr. 17 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''Eh, eh (Nothing else I can say)''||2009||03-10-2009||12||10||| Nr. 34 in de Single Top 100 |- |align="left"|''Bad romance''||2009||28-11-2009||10||17||| Nr. 7 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''Video phone''<ref>[http://top40.nl/Tipparade.aspx?week=51&jaar=2009&month=12 Tipparadenotering: Beyoncé featuring Lady Gaga]</ref>||2009||05-12-2009||tip9||-|| mit [[Beyoncé]] |- |align="left"|''Telephone''||2010||30-01-2010||6||22|| mit Beyoncé /<br />Nr. 10 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''Alejandro''||10-05-2010||22-05-2010||4||16|| Nr. 7 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''Born this way''||11-02-2011||26-02-2011||1(2wk)||11|| Nr. 1 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''Judas''||15-04-2011||30-04-2011||24||4|| Nr. 5 in de Single Top 100 / ''Alarmschijf'' |- |align="left"|''The edge of glory''||09-05-2011||28-05-2011||36||3|| Nr. 9 in de Single Top 100 |- |align="left"|''Hair''||16-05-2011||28-05-2011||tip17||-|| Nr. 15 in de Single Top 100 |- |align="left"|''Yoü and I''||22-08-2011||24-09-2011||tip2||-|| Nr. 83 in de Single Top 100 |- |align="left"|''Marry the night''||15-11-2011||12-11-2011||tip9||-|| |- |align="left"|''Applause''||15-08-2013||24-08-2013||13||9|| Nr. 15 in de Single Top 100 |- |align="left"|''Do what u want''||21-10-2013||02-11-2013||tip4*|||| mit [[R. Kelly]] /<br />Nr. 27 in de Single Top 100 |- |align="left"|''Venus''||2013||-|||||| Nr. 30 in de Single Top 100 |- |align="left"|''Dope''||2013||-|||||| Nr. 30 in de Single Top 100 |} == Referensies == <references/> [[Kategorie:Amerikoanse zanger]] [[Kategorie:Muzikaant]] pa8nt9quyhugmz8t0gduxpn1uiwnfd2 0 20380 271203 2013-11-15T18:50:18Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Aauwerk]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Aauwerk]] 6fqvt311yifm74qtcdzgv7pwo2sxd0y 0 20387 271301 271238 2013-11-22T23:44:18Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki '''Ayapa Zoque''' (''Ayapaneco'') of '''Tabasco Zoque''' is ne sproake oet [[Mexiko]]. t Heurt bie de inheemse [[Zoquesproakn]]. Sprekkers neumt t zelf ''Nuumte Oote'', wat zik löt oawerzetn as ''Woare stemme''. Töt t middeln van t 20e joarhoonderd was t ne kleaine, mer leawndige sproake, tötdet de Mexikaanse regearing [[Spaans]] verplichtn op de skooln en t sprekn van inheemse sproakn verbeud. Sprekkers treukn vort en leutn öare sproake achter. In [[2011]] warn dr nog twee leu oawer dee't Ayapaneco vlöaindig sprekn köant: Manuel Segovia (geboorn ong. 1936) en Isidro Velasquez (1942). De kearls köant skoonwal nit met mekoar, en weaigert met mekoar te kuiern. Herduur hef n sproaknkeundigen Daniel Suslak, Assistent-Professor Volkerkeunde an de Amerikaanse Universiteat van Indiana, t lastig um n wöardebook saamn te steln. Ook köant de kearls t nit eens wordn oawer bepoalde kenmoarkn van de sproake en weelt ze zelfs nit met mekoar kuiern vuur sproakopnames vuur oonderzeuk. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Mixe-Zoque spraoken]] 3g64vps4oeolsv9y3ie8c46lnwy04va 14 20388 271232 2013-11-18T21:15:39Z NaegelBot 1424 Robot: Moved from Kategorie:Mexico. Authors: ArthurBot, TXiKiBoT, NaegelBot, EmausBot, Droadnaegel, AvocatoBot, MastiBot, Xqbot, RobotQuistnix, Grönneger 1, Luckas-bot, ZéroBot, WikitanvirBot, AvicBot, Legobot, MerlIwBot, TjBot, VolkovBot wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Amerika]] [[Kategorie:Laand]] du3q56nca605i3u2vy0vui82mvb8tj9 0 20395 271294 271285 2013-11-22T22:51:26Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Deens eilaand]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Fur cliffs.jpg|thumb|Kliffen op Fur]] [[Bestaand:Fur Kirke.JPG|thumb|De karke van Fur]] '''Fur''' is n eilaand in de [[Limfjord]] in t noorden van t [[Denmaark|Deense]] [[Jutlaand]], ten noorden van [[Salling]]. t Eilaand is mer 22 km² groot. Op [[1 jannewaori]] [[2013]] woenden der op t eilaand um en bie de 826 meensen. Vanaof Oost-Salling, waor de [[Fursund]] mer 400 meter breed is, is t dree minuten vaoren mit de veerboot um op Fur te koemen. t Eilaand heurt bie de gemeente [[Skive]]. ==Laandschap== Tot 1860 had Fur gien bossen, mer sinds die tied bin der meerdere bossen an-eleegd. t Zujen van t eilaand ligt leeg en is slim vruchtbaor. t Noorden hef heuvels mit [[heed (vegetasie)|heed]], [[dune]]n en [[zaandsteen]], dat gebruukt wörden veur t produseren van bouwstenen en [[kattebak]]korrels. t Hoogste punt is ''Lille Jenshøj'' mit 76 meter boven [[Normaal Amsterdams Peil|NAP]]. De rest van t laandschap hef heuvels van n meter of tiene tot n meter of vuuftiene. ==Bevolking== De bevolking leeft veural van de laandbouw, toerisme en de zaandsteenwinning. t Eilaand hef zo'n 450 zoemerhuusjes, n kämping, wat hotels en n paor museums. Zoemers bin der ongeveer duzend toeristen op t eilaand. Per jaor wörden t eilaand deur 100.000 toeristen bezöcht, veural deur dagtoeristen. ==Darpskernen== Op Fur he'j de volgende darpen: *Stenøre *Nederby *Madsbad *Hvirp *Debel {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Deens eilaand]] 35nhzembpmkiyrhz1dmp011ybk9k26w 14 20396 290657 290656 2016-11-01T16:06:47Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Eilaand naor laand]] [[Kategorie:Geografie van Kannede|Eilaand]] omrbnowl6f0b3s4flbp8o6xj7rk6ubk 14 20397 288125 271299 2016-10-26T14:37:36Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Malta|Eiland]] 1dvr6l2r8gyufnqqvrvrwt1zxh8fjwo 14 20398 271302 2013-11-22T23:46:41Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Indiaanse spraoke]] [[Kategorie:Midden-Amerikaanse spraoke]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Indiaanse spraoke]] [[Kategorie:Midden-Amerikaanse spraoke]] mcvq1b5qer9or4tsqcb9tmknve8yxtp 14 20399 271303 2013-11-22T23:49:40Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Indianen]] [[Kategorie:Taol]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Indianen]] [[Kategorie:Taol]] dnx2hckxc31agxdo25xq0kbfpa5zyrx 14 20400 271304 2013-11-22T23:50:17Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Volk]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Volk]] 2mq1ki9ur428vu6e7k55kips6j5fzzz 14 20401 271305 2013-11-22T23:53:43Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Taol]] [[Kategorie:Midden-Amerika]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Taol]] [[Kategorie:Midden-Amerika]] sdqqgo0hn3tsx8yd45p1g96i725hkpg 14 20402 287951 271306 2016-10-26T12:40:23Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Amerika| ]] aj48lclqweleums7u59wlm0deotmnt8 14 20404 290651 290235 2016-11-01T16:04:03Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Eilaand naor laand]] [[Kategorie:Geografie van et Verienigd Keuninkriek|Eilaand]] rb1utvn9k2fik7stj2bdie1hj4026j9 14 20411 271420 271363 2013-11-29T22:40:50Z Droadnaegel 1133 +[[Kategorie:D66]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaandse politieker]] [[Kategorie:D66]] dkva4t8wvrlp4re6ikxhj0ttirbw7an 14 20412 271423 271367 2013-11-29T22:43:26Z Droadnaegel 1133 +[[Kategorie:PvdA]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaandse politieker]] [[Kategorie:PvdA]] hyftdrb7c98mrd7230vaxzam0wghhzg 14 20413 271434 271370 2013-11-29T22:52:03Z Droadnaegel 1133 +[[Kategorie:VVD]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaandse politieker]] [[Kategorie:VVD]] 7o2cx77rgvjy611id585czh656x49zk 14 20414 271433 271372 2013-11-29T22:51:26Z Droadnaegel 1133 +[[Kategorie:SP]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaandse politieker]] [[Kategorie:SP]] botqps1pu5giokuzlg2mo2251ncwqtm 14 20415 271426 271374 2013-11-29T22:45:49Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:PvdD]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaandse politieker]] [[Kategorie:PvdD]] 67f4f7woypigvcly2vkytp1hmedjvhx 14 20419 271411 2013-11-29T22:29:33Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Nederlaandse politieke parti'je]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaandse politieke parti'je]] ifcwuxclp0rmfcoqx8717hbx1utnorq 14 20420 271412 2013-11-29T22:30:11Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Politiek in Nederlaand]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Politiek in Nederlaand]] ahg3cfmulcoiylp1exexe2rfiwkxbi4 14 20421 288663 271413 2016-10-27T14:22:56Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Politiek naor laand|Nederlaand]] [[Kategorie:Nederlaand]] 48amtzz07gtmr5iiabf1bdltkrtnpr4 14 20422 271417 2013-11-29T22:38:23Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Nederlaandse politieke parti'je]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaandse politieke parti'je]] ifcwuxclp0rmfcoqx8717hbx1utnorq 14 20423 271419 2013-11-29T22:40:04Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Nederlaandse politieke parti'je]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaandse politieke parti'je]] ifcwuxclp0rmfcoqx8717hbx1utnorq 14 20424 271422 2013-11-29T22:42:34Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Nederlaandse politieke parti'je]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaandse politieke parti'je]] ifcwuxclp0rmfcoqx8717hbx1utnorq 14 20425 271425 2013-11-29T22:45:12Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Nederlaandse politieke parti'je]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaandse politieke parti'je]] ifcwuxclp0rmfcoqx8717hbx1utnorq 14 20426 271428 2013-11-29T22:47:27Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Nederlaandse politieke parti'je]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaandse politieke parti'je]] ifcwuxclp0rmfcoqx8717hbx1utnorq 14 20427 271430 2013-11-29T22:48:37Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Nederlaandse politieke parti'je]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaandse politieke parti'je]] ifcwuxclp0rmfcoqx8717hbx1utnorq 14 20428 271432 2013-11-29T22:49:51Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Nederlaandse politieke parti'je]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaandse politieke parti'je]] ifcwuxclp0rmfcoqx8717hbx1utnorq 14 20429 271437 2013-11-29T22:54:10Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Nederlaandse politieke parti'je]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaandse politieke parti'je]] ifcwuxclp0rmfcoqx8717hbx1utnorq 14 20430 291466 291462 2016-11-04T16:21:45Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlandsen minister|Minister-president]] [[Kategorie:Nederlaandse politieker| Minister-president]] [[Kategorie:Politiek leaider]] i09t3xf7qltye6fgowojbif8zxsxdga 14 20435 271507 2013-12-01T22:13:29Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:PVV]][[Kategorie:Nederlaandse politieker]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaandse politieker]] [[Kategorie:PVV]] k9v3dzqxauqeqlmdystt0bvijb9s9z3 14 20436 290845 271510 2016-11-02T11:19:38Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaandse politieker]] [[Kategorie:GroenLinks]] dbsxkgelgjmteymzir62m2qill5adxp 10 20437 282965 271514 2015-08-09T09:34:11Z YiFeiBot 11677 Bot: Migrating 1 langlinks, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q15267074]] wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1}}}}} |continent = Afrika <!--Administration--> |level = 0 |maxlevel = 1 |acronym = ZW |top = ZW |upper = |admname = Zimbabwe |admtype = Rippebliek |lemma = Zimbabwe |0 = Zimbabwe |1 = |2 = |map = Zimbabwe |flag = Flag of Zimbabwe.svg }}<noinclude>{{Info ISO-3166-2/Info}} </noinclude> awctqvjwo1d1kcsmbj5yb6xxr8yr1tx 10 20438 271518 271516 2013-12-02T12:07:40Z 80.114.178.7 interwiki's stoat op [[d:Q14852]] wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Zimbabwe | top = -15.2 | bottom = -22.8 | left = 24.8 | right = 33.6 | image= {{#switch: {{{2|}}} | relief=Zimbabwe relief location map.jpg |#default=Zimbabwe location map.svg }} | region = ZW | type = country }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}}<noinclude> </noinclude> 06nbf7bsnzsttr7u4203tvsjcubnhur 14 20440 271522 2013-12-02T17:18:23Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Sport]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sport]] s3utx8f0vnfj59shl3bwb53k86cmn44 14 20441 271526 2013-12-02T21:52:35Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Sport]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sport]] s3utx8f0vnfj59shl3bwb53k86cmn44 14 20442 271530 2013-12-02T21:58:49Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Sport]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sport]] s3utx8f0vnfj59shl3bwb53k86cmn44 14 20443 271533 2013-12-02T22:01:37Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Sport]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sport]] s3utx8f0vnfj59shl3bwb53k86cmn44 10 20444 271544 2013-12-02T23:39:48Z 80.114.178.7 Nieje zied: '{{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 0 |maxlevel= 1 |acronym = AD |top = AD |upper = |lemma = Andorra |admname = Vorsten...' wikitext text/x-wiki {{#switch: {{lc:{{{1|}}} }} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 0 |maxlevel= 1 |acronym = AD |top = AD |upper = |lemma = Andorra |admname = Vorstendom Andorra |admtype = Vorstendom |0 = Andorra |1 = |2 = |map = Andorra |flag = Flag of Andorra.svg }}<noinclude>{{Info ISO-3166-2/Info}}</noinclude> qtx6glm7smag41i5u6u3akytikc73p7 10 20445 271545 2013-12-03T00:06:45Z 80.114.178.7 Nieje zied: '{{#switch: {{{1}}} | name = Andorra | top = 42.675 | bottom = 42.4 | left = 1.3875 | right = 1.8125 | region = AD |image={{#switch: {{{2|}}} |relief=Andorra relief location ...' wikitext text/x-wiki {{#switch: {{{1}}} | name = Andorra | top = 42.675 | bottom = 42.4 | left = 1.3875 | right = 1.8125 | region = AD |image={{#switch: {{{2|}}} |relief=Andorra relief location map.jpg |#default=Andorra location map.svg }} }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info}} </noinclude> rxiwlnnvmtv99m1a9ezubzb144euisw 14 20446 271548 2013-12-03T01:28:28Z 80.114.178.7 Nieje zied: '[[Kategorie:Wikipedie]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie]] g9zc5nebixjijewv6kpnr2tenqhfh74 0 20448 271573 2013-12-05T18:21:11Z Servien 7 Servien hef de zied [[Joulfeest]] herneumd naor [[Joelfeest]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Joelfeest]] nj32sxgnu1ermrfbe5j47nowzkhrdnw 0 20462 279382 275449 2015-03-27T17:15:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki De '''Ebionieten''' waren 'n jeudskristlike streuming van 't vrogge kristendom en deur de karkva's zo aneduud. Zi-j woonden op Transjordanië. De Ebionieten gebruken 'n eagen evangelie bekend as 't [[Evangelie van de Ebionieten]], wukke 'n anepasten Evangelie van Matteus west zollen wèèn. De benaming kump dunkt oons van 't Hebreewsen woord veur armen, Ebjonim. Dizze Ebionieten waren gelieke jeuds as kristlik, umdat zi-j de jeudse leer nie verwörpen. Zi-j geleuven dat Jezus de netuurlike zeune van SpiekerJozef en Marie was, mar bi-j de deup deur God was ‘uutekeuzen’ als de meest rechtschaopen meanse op aarde. Worumme as Jezus, voolgs heur, de aldereersten meanse waren die Gods [[Tora]] helemoale geheurzaamd hef. En deur zien geheurzaamheid an de Tora wörden e rechtvoardigd, en dorumme de Kristus enuumd. Nöast de [[Oolde Testement|Hebreewse geschriften]] liekt zi-j 'n eagen (Hebreews of Arameese) varsie van 't Evangelie voolgs Matteüs, of 'n bewarkten varsie dervan (beveurbeeld gien geboorteverhaal van de maagdlike geboorte), te hebben ehad. Van dit Evangelie bint allinnig mar 'n gammel fragmenten bewoard eblevven die deur de karkva's as ketteri-jen neereschrevven wörden. Ebionieten mossen niks wèten van [[Paulus]], voolgs heur was Paulus 'n ofvallige jeude die de Tora verwarpen. [[Kategorie:Christendom]] [[Kategorie:Jeudendom]] [[Kategorie:Geschiedenis]] {{Dialekt|sdz}} 78o801wrbqz2aa9ov1zbwcvrsorgvz5 0 20465 272735 272734 2014-01-09T16:55:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De '''Nazoreeërs''' of '''Nazarenen''' waren n vrogchristlike-jeudse groep uut t [[christendom]]. Dit was n stroming op t [[Geschiedenisse van t christendom|vrogge christendom]], en der wöd van ezegd dat zi'j drek van de aldereerste gemiente uut Jeruzalem vandan komt. Disse stroming hef bestaone töt de 4e of 5e eeuwe. Epifanius schref over eur dat t n jeudse sekte waren die vasteheuld an gebruken zo as de Sjabbat en de besniedenisse, mar zi'j geleufden nie an t neudlot of astrologie zo as de aandere jeudse sektes wölken hi'j beschreven. Voolgs Hiëronymus haren zi'j n 'aegen' [[Evangelie van de Nazoreeërs]] wölken in t Hebreeuws eschreven was en geleufden zi'j dat de [[Heilige Geest]] n vrouwe was en n hemelse 'moe' van Christus. De Nazoreeërs waren te vergelieken met de [[Ebionieten]], umdat zi'j voolgs de Thora leefden, mar aans as Ebionieten, deun de Nazoreeërs wel an de geboorte van Jezus uut de maagd Maria geleuven. ==De name== Der wöd al in t boek Haandelings van de Apostels espreuken over Nazarenen of Nazoreeërs, wenneer de Jeudse Raod Paulus ondervrög, nuumden ze n maol de 'sekte van de Nazarenen/ Nazoreeërs', waor as he íéne van de leiders der van waren (Haandelings 24:5). Jezus wöd in t [[Ni'je Testement]] 13 maol n Nazarener enuumd (of: 'Jezus uut Nazaret'). Hi'j wördden geboren op Bethlehem, mar verhuusden naor Nazaret (Matteus 2:23). t Kan ween dat he dorumme n Nazarener nuumd wördden. Dissent was later de beduuding ewörden veur de jeudse gemienschap rondum (Jezus) de Nazarener, ofwel: 'Nazareners' of 'Nazoreeërs'. Pas n zet later kwamen de beduding 'christenen' in gebruuk, dat verwezen naor de gemienschap (bestaonde uut jeuden en niet-jeuden) in Antiochië (Haandelings 11:26). Dissent wördden later de beduding veur álle lu die an Christus geleufden. ==Nao 70 nao Christus== Op t jaor 70 nao Christus is Jeruzalem en de Tempel met de grond geliek emaakt deur de Romienen an t eande van de [[Jeudse oorlog]]. Nao skatting bint der zo'n klaen miljoen dooien evallen. Dit was de tied dat t christendom nog arg jonk was, zo jonk dat de christelike gemiente op Jeruzalem nog eziene wördden as iene van de meerdere jeudse stromings. Zo as hieronder eschreven bint de mennings verdeeld of de Nazoreeërs ok iets te maken had hebt met t daalgaone van Jeruzalem: De karkva Epifanius döt eur (in de 4e eeuwe) of as n ketterse stroming. As christen kan he de ‘Nazoreeërs’ uut Haandelings natuurlik niet of doe as ketters. Mar, toe as he de stroming van de Nazoreeërs uut zien tied wél wollen verketteren (umdat t ofwek van de orthodoxie umdat zi'j leefden zo as de Thora t veurschreven) zee he mar dat zi'j niet ofstamt van de Nazoreeërs uut t Biebelboek Haandelings van de Apostels. En wol beweren dat disse stroming is onstaone náó t jaor 70 op t 'Overjordaansen' en Syrië. De christelike historikus Eusebius (eveniens de 4e eeuwe) zeg t weer aans: hi'j schref oons dat de Nazoreeërs uut t Jeruzalem véúr 70 nao Christus (de drekte gemiente umme [[Jakobus de Rechtvaardige|Jakobus]] hen dus) bint evlucht naor t 'Overjordaansen'. Nao de verwoesting van Jeruzalem bint n deel weerummekommen naor Jeruzalem, n aander deel hef zich op t aandere laand deurebaenselt en hebt zich verwied over de streek. Daor bint zi'j van uut n beweging binnen t jeudendom töt n jeuds-christelike karke wörden, wölken lös stön van de synagoge. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Christendom]] [[Kategorie:Jeudendom]] [[Kategorie:Geschiedenis]] ho49yqizacvtxjkmoyhxhye7gmonh67 14 20466 272635 2013-12-30T09:29:39Z Cycn 1607 Nieje zied: '[[Kategorie:Geografiese mallen]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografiese mallen]] 3b63d20zy4e4ll3o1z2b0qjy8wo1zj5 0 20469 290949 272835 2016-11-02T15:05:31Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Michael van Gerwen''' ([[Boxtel]], [[25 april]] [[1989]]), bi'jname 'Mighty Mike', is nen [[Nederlaand]]sen [[darts|darter]]. Hee won op 1 januari 2014 as jongsten spöller aller tieden t [[PDC World Darts Championship]], naodat e daor n jaor eerder al de finale van haalden. t Winnen van dissen wedstried zorgden der ok veur dat e in 2014 as eerste op de weeldranglieste steet. {{DEFAULTSORT:Gerwen, Michael van}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Sporter oet Braobant]] [[Kategorie:Darts]] 24ous02zn38txakx9bswi2i9wl4gpza 14 20470 272683 2014-01-03T22:48:17Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Sport]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sport]] s3utx8f0vnfj59shl3bwb53k86cmn44 0 20472 272692 2014-01-05T16:41:05Z 80.114.178.7 #DEURVERWIEZING [[Kop van Overiessel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kop van Overiessel]] gu8mh7geu6626qkb2n9n9kfwf5m1erl 0 20474 272732 2014-01-09T16:44:57Z Servien 7 Servien hef de zied [[Nazoreers]] herneumd naor [[Nazoreeërs]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nazoreeërs]] k95h6rqr8bqkci5zxz4v6a50jvuv58b 828 20475 272740 2014-01-10T22:31:57Z Droadnaegel 1133 LUA module van en: Scribunto text/plain -- Module for building complex HTML (e.g. infoboxes, navboxes) using a fluent interface. -- van en:Module:HtmlBuilder local HtmlBuilder = {} local metatable = {} metatable.__index = function(t, key) local ret = rawget(t, key) if ret then return ret end ret = metatable[key] if type(ret) == 'function' then return function(...) return ret(t, ...) end else return ret end end metatable.__tostring = function(t) local ret = {} t._build(ret) return table.concat(ret) end metatable._build = function(t, ret) if t.tagName then table.insert(ret, '<' .. t.tagName) for i, attr in ipairs(t.attributes) do table.insert(ret, ' ' .. attr.name .. '="' .. attr.val .. '"') end if #t.styles > 0 then table.insert(ret, ' style="') for i, prop in ipairs(t.styles) do if type(prop) == 'string' then -- added with cssText() table.insert(ret, prop .. ';') else -- added with css() table.insert(ret, prop.name .. ':' .. prop.val .. ';') end end table.insert(ret, '"') end if t.selfClosing then table.insert(ret, ' /') end table.insert(ret, '>') end for i, node in ipairs(t.nodes) do if node then if type(node) == 'table' then node._build(ret) else table.insert(ret, tostring(node)) end end end if t.tagName and not t.unclosed and not t.selfClosing then table.insert(ret, '</' .. t.tagName .. '>') end end metatable.node = function(t, builder) if builder then table.insert(t.nodes, builder) end return t end metatable.wikitext = function(t, ...) local vals = {...} for i = 1, #vals do if vals[i] then table.insert(t.nodes, vals[i]) end end return t end metatable.newline = function(t) table.insert(t.nodes, '\n') return t end metatable.tag = function(t, tagName, args) args = args or {} args.parent = t local builder = HtmlBuilder.create(tagName, args) table.insert(t.nodes, builder) return builder end local function getAttr(t, name) for i, attr in ipairs(t.attributes) do if attr.name == name then return attr end end end metatable.attr = function(t, name, val) if type(val) == 'string' or type(val) == 'number' then -- if caller sets the style attribute explicitly, then replace all styles previously added with css() and cssText() if name == 'style' then t.styles = {val} return t end local attr = getAttr(t, name) if attr then attr.val = val else table.insert(t.attributes, {name = name, val = val}) end end return t end metatable.addClass = function(t, class) if class then local attr = getAttr(t, 'class') if attr then attr.val = attr.val .. ' ' .. class else t.attr('class', class) end end return t end metatable.css = function(t, name, val) if type(val) == 'string' or type(val) == 'number' then for i, prop in ipairs(t.styles) do if prop.name == name then prop.val = val return t end end table.insert(t.styles, {name = name, val = val}) end return t end metatable.cssText = function(t, css) if css then table.insert(t.styles, css) end return t end metatable.done = function(t) return t.parent or t end metatable.allDone = function(t) while t.parent do t = t.parent end return t end function HtmlBuilder.create(tagName, args) args = args or {} local builder = {} setmetatable(builder, metatable) builder.nodes = {} builder.attributes = {} builder.styles = {} builder.tagName = tagName builder.parent = args.parent builder.unclosed = args.unclosed or false builder.selfClosing = args.selfClosing or false return builder end return HtmlBuilder q6a6rn1q460zpih65qpxfzpfr2cjeke 828 20476 272741 2014-01-10T22:33:55Z Droadnaegel 1133 van en: Scribunto text/plain -- This module provides easy processing of arguments passed to Scribunto from #invoke. -- It is intended for use by other Lua modules, and should not be called from #invoke directly. -- van en:Module:Arguments local libraryUtil = require('libraryUtil') local checkType = libraryUtil.checkType local arguments = {} local nilArg = {} -- Used for memoizing nil arguments in metaArgs. -- Generate four different tidyVal functions, so that we don't have to check the options every time we call it. local function tidyValDefault(key, val) if type(val) == 'string' then val = val:match('^%s*(.-)%s*$') if val == '' then return nil else return val end else return val end end local function tidyValTrimOnly(key, val) if type(val) == 'string' then return val:match('^%s*(.-)%s*$') else return val end end local function tidyValRemoveBlanksOnly(key, val) if type(val) == 'string' then if val:find('%S') then return val else return nil end else return val end end local function tidyValNoChange(key, val) return val end function arguments.getArgs(frame, options) checkType('getArgs', 1, frame, 'table', true) checkType('getArgs', 2, options, 'table', true) frame = frame or {} options = options or {} -- Get the arguments from the frame object if available. If the frame object is not available, we are being called -- from another Lua module or from the debug console, so assign the args to a new variable so we can differentiate them. local fargs, pargs, luaArgs if type(frame.args) == 'table' and type(frame.getParent) == 'function' then if not options.parentOnly then fargs = frame.args end if not options.frameOnly then pargs = frame:getParent().args end if options.parentFirst then fargs, pargs = pargs, fargs end else luaArgs = frame end -- Set up the args and metaArgs tables. args will be the one accessed from functions, and metaArgs will hold the actual arguments. -- The metatable connects the two together. local args, metaArgs, metatable = {}, {}, {} setmetatable(args, metatable) -- Generate the tidyVal function. If it has been specified by the user, we use that; if not, we choose one of four functions -- depending on the options chosen. This is so that we don't have to call the options table every time the function is called. local tidyVal = options.valueFunc if tidyVal then if type(tidyVal) ~= 'function' then error("bad value assigned to option 'valueFunc' (function expected, got " .. type(tidyVal) .. ')', 2) end elseif options.trim ~= false then if options.removeBlanks ~= false then tidyVal = tidyValDefault else tidyVal = tidyValTrimOnly end else if options.removeBlanks ~= false then tidyVal = tidyValRemoveBlanksOnly else tidyVal = tidyValNoChange end end local function mergeArgs(iterator, tables) -- Accepts multiple tables as input and merges their keys and values into one table using the specified iterator. -- If a value is already present it is not overwritten; tables listed earlier have precendence. -- We are also memoizing nil values, but those values can be overwritten. for _, t in ipairs(tables) do for key, val in iterator(t) do local metaArgsVal = metaArgs[key] if metaArgsVal == nil or metaArgsVal == nilArg then local tidiedVal = tidyVal(key, val) if tidiedVal == nil then metaArgs[key] = nilArg else metaArgs[key] = tidiedVal end end end end end -- Set the order of precedence of the argument tables. If the variables are nil, nothing will be added to the table, -- which is how we avoid clashes between the frame/parent args and the Lua args. local argTables = {fargs} argTables[#argTables + 1] = pargs argTables[#argTables + 1] = luaArgs --[[ -- Define metatable behaviour. Arguments are memoized in the metaArgs table, and are only fetched from the -- argument tables once. Nil arguments are also memoized using the nilArg variable in order to increase -- performance. Also, we keep a record in the metatable of when pairs and ipairs have been called, so we -- do not run pairs and ipairs on fargs and pargs more than once. We also do not run ipairs on fargs and -- pargs if pairs has already been run, as all the arguments will already have been copied over. --]] metatable.__index = function (t, key) local val = metaArgs[key] if val ~= nil then if val == nilArg then return nil else return val end end for _, argTable in ipairs(argTables) do local argTableVal = tidyVal(key, argTable[key]) if argTableVal == nil then metaArgs[key] = nilArg else metaArgs[key] = argTableVal return argTableVal end end return nil end metatable.__newindex = function (t, key, val) if options.readOnly then error('could not write to argument table key "' .. tostring(key) .. '"; the table is read-only', 2) elseif options.noOverwrite and args[key] ~= nil then error('could not write to argument table key "' .. tostring(key) .. '"; overwriting existing arguments is not permitted', 2) elseif val == nil then metaArgs[key] = nilArg -- Memoize nils. else metaArgs[key] = val end end metatable.__pairs = function () if not metatable.donePairs then mergeArgs(pairs, argTables) metatable.donePairs = true metatable.doneIpairs = true end return pairs(metaArgs) end metatable.__ipairs = function () if not metatable.doneIpairs then mergeArgs(ipairs, argTables) metatable.doneIpairs = true end return ipairs(metaArgs) end return args end return arguments h8jyjbzdxfv560e6jhmxmwziec6xuh5 828 20477 272742 2014-01-10T22:35:29Z Droadnaegel 1133 van en: Scribunto text/plain local horizontal_timeline = {}; local getArgs = require('Module:Arguments').getArgs local HtmlBuilder = require('Module:HtmlBuilder') local builder = HtmlBuilder.create() local function defaultInvokeFunc(funcName) return function (frame) args = getArgs(frame, { trim = true, removeBlanks = true, parentFirst = true }) local from = getNotNilValue(tonumber(args['from'])) local to = getNotNilValue(tonumber(args['to'])) if not from or not to or from == to then return ("<strong class='error'><code>from</code> and <code>to</code> cannot be <code>nil</code> or equal.</strong>") else return horizontal_timeline[funcName](args) end end end horizontal_timeline.showTimeLine = defaultInvokeFunc('_showTimeLine') function horizontal_timeline._showTimeLine(args) local wdth = getNotNilValue(args['width'], '100%' ) local bordr = getNotNilValue(args['border'], '1px solid rgb(170, 170, 170)' ) local bgCol = getNotNilValue(args['plot-color'], args['plot-colour'], 'transparent') local div_root = builder .tag('div') .cssText('float:left;border:'..bordr .. ';width:'..wdth) local cntnt = div_root .tag('div') .cssText('text-align:left; padding:1em; font-size: 95%; margin: 1em; background: '..bgCol) local rowNums = affixNums(args, 'row') -- Gets numbers for row1, row2, etc. with nil arguments removed. for _, num in ipairs(rowNums) do local rowType = args['row' .. num] -- Gets args.rowtype1, args.rowtype2, etc. with nil arguments removed. if rowType == 'scale' then cntnt.wikitext(horizontal_timeline.scaleRow(args)) elseif rowType == 'note' then cntnt.wikitext(horizontal_timeline.noteRow(num, args)) elseif rowType == 'timeline' then cntnt.wikitext(horizontal_timeline.timelineRow(num, args)) else cntnt.wikitext(rowType) end end if args.caption then cntnt.tag('p') .cssText('clear:both; text-align:center') .wikitext(args.caption) .done() end return tostring(div_root) .. "<div style='clear:left;'></div>" end horizontal_timeline.showOneRow = defaultInvokeFunc('_showOneRow') function horizontal_timeline._showOneRow(args) local rowNums = affixNums(args, 'row') -- Gets numbers for row1, row2, etc. with nil arguments removed. for _, num in ipairs(rowNums) do local rowType = args['row' .. num] -- Gets args.rowtype1, args.rowtype2, etc. with nil arguments removed. if rowType == 'scale' then return horizontal_timeline.scaleRow(args) elseif rowType == 'note' then return horizontal_timeline.noteRow(num, args) elseif rowType == 'timeline' then return horizontal_timeline.timelineRow(num, args) else return wikitext(rowType) end end return "?" end function horizontal_timeline.timelineRow(num, args) local root = HtmlBuilder.create() local from = getNotNilValue(tonumber(args['from'])) local to = getNotNilValue(tonumber(args['to'])) local style = getNotNilValue(args['row' .. num .. '-style'], '') local hght = getNotNilValue (args['row' .. num .. '-height'], args[style .. '-height'], '2.5em') local bordrTop = getNotNilValue (args['row' .. num .. '-bordertop'], args[style .. '-bordertop'], 'none') local bordrBtm = getNotNilValue (args['row' .. num .. '-borderbottom'], args[style .. '-borderbottom'], 'none') local txtTop = getNotNilValue (args['row' .. num .. '-texttop'], args[style .. '-texttop'], '0em') local colr = getNotNilValue (args['row' .. num .. '-colour'], args['row' .. num .. '-color'], args[style .. '-colour'], args[style .. '-color'], 'transparent') if bordrTop ~= 'none' then bordrTop = 'border-top:' .. bordrTop .. ';' else bordrTop = '' end if bordrBtm ~= 'none' then bordrBtm = 'border-bottom:' .. bordrBtm .. ';' else bordrBtm = '' end local p = root .tag('div') .cssText("clear:both;width:100%; padding:0px; height:".. hght) .cssText(bordrTop.. bordrBtm .. "background-color:"..colr) local rowDat = affixNums(args, 'row'..num..'%-', '%-[a-zA-Z]*') local lastTo = from local firstNode = true for _, vals in ipairs(rowDat) do local styleL = getNotNilValue(args['row' .. num .. '-'.. vals .. '-style'], style) --These vars should be initialized every iteration. Do not move outside of loop local bar_to = tonumber(getNotNilValue(args['row' .. num .. '-'.. vals .. '-to'], args[styleL .. '-to'], args[style.. '-'.. vals .. '-to'], to ) ) local bar_fontsize =getNotNilValue(args['row' .. num .. '-'.. vals .. '-fontsize'], args[styleL .. '-fontsize'], args[style..'-'.. vals .. '-fontsize'], '0.9em' ) local bar_bordr= getNotNilValue(args['row' .. num .. '-'.. vals .. '-border'], args[styleL .. '-border'], args[style..'-'.. vals .. '-border'], 'none') local bar_txtTop= getNotNilValue(args['row' .. num .. '-'.. vals .. '-texttop'], args[styleL .. '-texttop'], args[style..'-'.. vals .. '-texttop'], txtTop ) local bar_text = getNotNilValue(args['row' .. num .. '-'.. vals .. '-text'], args[styleL .. '-text'], args[style..'-'.. vals .. '-text'], '') local bar_colour = getNotNilValue(args['row' .. num .. '-'.. vals .. '-colour'], args['row' .. num .. '-'.. vals .. '-color'], args[styleL .. '-boxcolour'], args[styleL .. '-boxcolor'], args[style..'-'.. vals .. '-colour'], args[style..'-'.. vals .. '-color'], 'transparent' ) if from < to then if bar_to > to then bar_to = to end if lastTo < from then lastTo = from end else if bar_to < to then bar_to = to end if lastTo > from then lastTo = from end end local width =( (bar_to-lastTo)*100 / (to-from) ) --math.abs if width > 0 and width <= 100 then if bar_bordr == 'none' then if firstNode then -- for first box both left and right border needed bar_bordr = "1px solid #000; border-left:1px solid #000" firstNode = false else bar_bordr = "1px solid #000" end end p.tag('div') .cssText("float:left; height:100%; text-align:center; overflow: hidden; background-color:"..bar_colour) .cssText("width:"..width .."%") .tag('div') .cssText("-moz-box-sizing: border-box; -webkit-box-sizing: border-box;box-sizing: border-box;") .cssText("float:right; height:100%; width:100%; border-right:"..bar_bordr) .tag('div') .cssText('position: relative; top:'..bar_txtTop .. '; font-size:'.. bar_fontsize) .wikitext(bar_text) .done() .done() .done() end lastTo = bar_to end return tostring(root) end function horizontal_timeline.noteRow(num, args) local root = HtmlBuilder.create() local from = getNotNilValue(tonumber(args['from'])) local to = getNotNilValue(tonumber(args['to'])) local hght = getNotNilValue(args['row' .. num .. '-height'], '2.5em') local p = root .tag('div') .cssText("width:100%; position:relative; left:-0.2em; top:0.8em; clear:both; height:".. hght) local rowDat = affixNums(args, 'row'..num..'%-', '%-at') if not rowDat then return ("<strong class='error'>Please specify location for note at <code>"..'row' .. num .. '-'.. vals .. '-at'.."</code> parameter.</strong>") end for _, vals in ipairs(rowDat) do local note_at =args['row' .. num .. '-'.. vals .. '-at'] --will never be nil as it is what is sued to recieve rowDat local note_text =getNotNilValue(args['row' .. num .. '-'.. vals .. '-text'], '' ) local note_shift=getNotNilValue(args['row' .. num .. '-'.. vals .. '-shift'], '0em' ) local note_lift =getNotNilValue(args['row' .. num .. '-'.. vals .. '-lift'], '0em' ) local note_arrow=getNotNilValue(args['row' .. num .. '-'.. vals .. '-arrow'], '↓' ) local note_sft = 100*(note_at - from) / (to-from) p.tag('div') .cssText("position:absolute; top:0px; width:100%") .tag('div') .cssText("margin-left:".. note_sft .."%; margin-top:0; position:relative") .tag('span') .cssText("position:relative; top:0.25em; left:-1.5px") .wikitext(note_arrow) .done() .tag('span') .cssText("font-size:smaller; position:relative; line-height:3px; overflow:visible") .cssText("left:"..note_shift.."; top:"..note_lift.."; z-index:".. (1000- tonumber(num))) .wikitext(note_text) .done() .done() .done() .done() end return tostring(root) end function horizontal_timeline.scaleRow(args) local from = getNotNilValue(tonumber(args['from'])) local to = getNotNilValue(tonumber(args['to'])) local inc = getNotNilValue( tonumber(args['inc']), (math.floor( (from - to) / 5 ) * -1) ) local negativeFmt = getNotNilValue(args['axis-negativeFmt'], '-%s') local positiveFmt = getNotNilValue(args['axis-positiveFmt'], '%s') local zeroFmt = getNotNilValue(args['axis-zeroFmt'], '%s') local nudge = getNotNilValue(args['axis-nudge'], '-1.8em') local wdth = math.abs ( (100 * inc) / (from - to) ) local root = HtmlBuilder.create() local p = root .wikitext("<div name='line' style='clear:both;width:100%;max-width:100%;border-top:0.1em solid black;height:1em;'></div>") .tag('div') .attr('id', 'Scale') .cssText('clear:both;position:relative;top:-1.4em;left:-0.2em;width:100%;padding:0;height:2.5em') for var=from, to, inc do if from < to then if var+inc > to then wdth = 0 end else if var+inc < to then wdth = 0 end end local lbl if var < 0 then lbl = string.format( negativeFmt, math.abs(var) ) elseif var > 0 then lbl = string.format( positiveFmt, math.abs(var) ) else lbl = string.format( zeroFmt, math.abs(var) ) end p.tag('div') .cssText('float:left;overflow:visible;width:'.. wdth .. '%') .wikitext('|') .tag('div') .cssText('font-size:86%; position:relative; left:'..nudge..'; overflow:visible; white-space:nowrap') .wikitext(lbl) .done() .done() end p.done() return tostring(root) end --Returns the first non nil value from the list of parameters. function getNotNilValue(...) for _,v in pairs(arg) do --Do not use ipairs. Will stop at first nil if v then return v end end return nil end function affixNums(t, prefix, suffix) prefix = prefix or '' suffix = suffix or '' local pattern = '^' .. prefix .. '([1-9]%d*)' .. suffix .. '$' local nums = {} for k, v in pairs(t) do if type(k) == 'string' then local num = mw.ustring.match(k, pattern) if num then nums[#nums + 1] = tonumber(num) end end end table.sort(nums) return nums end return horizontal_timeline 39lchp5unlqu9ojnpv3x22bnx5aa2o4 10 20478 272744 272743 2014-01-10T22:42:48Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki {{#invoke:Horizontal Timeline | showTimeLine | from={{{from|0}}} |to={{{to|10}}} }} mz9ktrgu55zdarryyiy3wj94o91tpzi 0 20481 278778 278017 2015-03-25T08:38:54Z NGolds20 10516 NGolds20 hef de zied [[Apostoliese Vaars]] herneumd naor [[Apostoliesen Vaders]] wikitext text/x-wiki De tied van de '''Apostoliesen va's''' beslöt van 90 töt 'n met 160 noa Kristus. ===Veurgeskiedenis=== 't Vrogste begun van t Kristlik geleuf was [[Jeruzalem]] 't centrum van t [[vrogge Kristendom]], met [[Jakobus]] an t heufd van de gemiente töt 't joar 61, toe as he stienigd wörden - voolgs [[Flavius Josefus]]. t Duurden nie lange of n Apostels haren wiedverspreid gemienten estich. Völle van eur bint as martelaar ummekommen, zo as Jezus t al haren edacht. De verwoesting van Jeruzalem deur de [[Romeinen]] op 't joar 70 hef as 'n slim belangrieke gebeurtenisse spölt veur 't kristendom. Noe was Jeruzalem nie meer ' centrum, mar wörden [[Rome]] dat zo zachies an, woar Paulus en [[Petrus]] (Aremees: Kefas) begraven ligt. Noe waren ok de mieste ooggetugen van Jezus zien lèven uut de tied ekommen, en mossen de geleuvigen vastigheid hebben; noe wörden de leer van [[Jezus]] op pepier ezet. Viere van disse tientallen töt honderden leergeschriften bint 't kanon van n [[Biebel]] openömmen. Ok noe gruiden Rome, Caesarea en Antiochië uut töt belangrieke orthodox-kristlike centra. In Rome begunnen zich de Apostoliese succesie te ontwikkelen, der van uutgoande dat Petrus (Kefas) n eersten bisschop waren van Rome en al zienen opvoolgers in zien traditsie beheurden. ===De beduding=== Noa n Apostels en aandere ooggetugen kwamen de tied veur euren opvoolgers, den wi-j n Apostliesen va's nuumt; van völ van die luu wörd ezegt dat ze n Apostels nog ekend hebt. Antal brieven, verhaandelings, fragmenten en apologien van eur bint bewoard eblèven en draagt euren name. Van Clemens wörden 'n tweetal brieven bekend. Ok 't onderwies van n Twaalf Apostels, de [[Didache]], was 'n belangrieke schriftlike bronne vanuut d' eerste eewe van 't kristendom. De beduding 'apostoliesen va's' is veur 't eerst gebruukt deur J. B. Cotelier den in 1672 waren begunnen met 't verzamelen en bi-jienebrengen van disse geschriften. Op dit moment wörd töt de schrieveri-jen van n apostoliesen va's erekkend: *N zeuven brieven van Ignatius van Antiochië *N brief van Polycarpus van Smyrna *Martyrium Polycarpi ('n tekste over de marteldood van Polycarpus) *N tweeë brieven van Clemens I van Rome *'t Onderwies van n twaalf apostels, de Didachè *De brief van Barnabas *Stökkies van Papias *N brief an Diognetus *De apologie van Quadratus *N herder van Hermas Mangs bint n schrievers van disse schriften onbekend. Bekenden schrievers waren: *Paus Clemens I-- Eersten Brief van Clemens an de kristenen van Korinthe. *Polycarpus van Smyrna – Brief van Polycarpus an Philippi. *Ignatius van Antiochië – zeuven Brieven. *Papias van Hierapolis – fragmenten van zien boeken. Van Ignatius en Polycarpus is bekend dat eur als martelaar estörven bint. *Hermas was 'n breur was Paus Pius I. Mooglik is e n slave west. ca 150 {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Christendom]] [[Kategorie:Geschiedenis]] tdl80tts7t0k9m58d663z3oo47v5z3y 0 20482 293771 293770 2017-08-27T12:21:41Z NGolds20 10516 /* Paulus */ wikitext text/x-wiki 't '''Vrogge Kristndom''' beduud de tied woar de geschiedenisse van 't kristendom begunnen (tradisioneel begunnen met d' eerste [[Pinkster]]) töt n' met de anstelling van 't Kristendom as heufdgodsdienst van 't Romeinse Riek, in 312 noa Kristus. Dit artikelgie wörd appart enömmen umdat de leste halve eewe, deur de vunds van de [[Nag Hammadigeschriften]] en de [[Dode Zeerollen]] de veurige ewe, der slim wat wiezigings der deurekommen bint op de eerder ait an-enömmen geschiedenisse van 't Kristendom. 't Hef dus de leste halve ewe veur völle diskussies ezörgd in de Ni-j Testementiese wetenschap. Zi-j hebt met disse, evunden, buke better noa kunnen goa hoe as et ter allemaole op 't vrogsten begun an toe gungen, zölfs völle dinge bint bekend ewörden woarvan luu nie ewetten hebt dat 't gebeurd is of spöllen. Mar, 't blef ait 'n lastig gedoe, want völle hef te maken met 'n bepoalde uutgoanspunt van bekiek, en doar bint 't ter heel völle van. == Opdeling == === Evangelien === 't Vrogge kristndom was aans dan veul luu deankt. Der was gien kristlikn biebel. In plaatse doarvan gaavn kristenen 'n bulte varsies van 't verhaal ('oaverleverings') deur. Uutendelik wödn de Evangelien op-eschreevn. Mar pas 30 töt 60 joar nóá at Kristus uut de tied kommen. Völle geleerdn nempt noe an dat Mattheüs, Markus, Lukas en Johannes allange uut de tied waarn toe-as heur evangelien eschreevn wödn. Al de vier evangelien bint anoniem eschreevn. De titels bint der bi-j edoan deur latere bewarkers, niet deur de skrievers zölf. En 'n ni-je dreie oaver 't verhaal van 't vrogge geleuf is dat der méér as vier evangelien waarn. Der waarn der zölfs meer as dartig. Evangelie betekkend 'goed ni-js'. Dus de vroage toe de tied was: wie 's Jezus en wa's 't goede ni-js oaver hum? Völle luu hebt die vroage op 'n verskillnde meniern bekekken. In de 200 joar noa at Jezus uut de tied kommen deun letterlik tientalln varsies van zien lèèvn en bosschop in de rondte in. Di's allemoale daanks de vunds van de Nag Hammadigeschriften en de Dode Zeerollen de veurige ewe. Woardeur der noe better ekekken en uut iene zet wödn kan; dat 't vrogge kristendom völle streumings en verhaaln ehad had. Hier völg 'n opdeling van belangriekste vrogkristlike streumings (den bestoat ok weer uut meerdere streumings): * Vrogkristlikn-jeudn of Jeudsn-kristenen, zo-at ok de oergemeente te Jeruzalem jeuds-kristlik was. Töt de 4e/ 5e ewe hebt ter kristlikn-jeudse groepn bestoane, woarvan Ebionietn en Nazoreen de bekendstn bint. * n Proto-orthodoxie; 't Paulinisme, ofwel 't Kristendom ebasseerd op de theologie van Paulus, en later zolln uutbreeidn töt de [[Rooms-Katholieke Karke|orthodoxie]]. * n [[Gnostiek]], Den wödn pas veur 'n groot deel oes bekend met de vunds van de Nag Hammadiegeschriftn op 'n oale ruïne op [[Egypte]]. Disse gungn n kop of noadat 't orthodoxe Kistendom stoatsgodsdienst van 't Romeinse Riek wödn. == Eerste ewe == === Vrogkristlikn jeudn === 't Eerste begun van 't kristndom was 't gien appat geleuf. 't Was iene van de meerdere streumings binnen 't [[Jeudendom]]. 't Vrogste kristndom was nie van plaan umme zich van 't jeudndom of te doe. 't Veul binnen 't jeudse prakkedèènkn, tradisies en volk. Disse luu kwaam vake saam. En deun beveurbeeld 't etten van 'n jeudsn moaltied. Bi-j 't brekken van 't stoete en 't zoepn van de wien deun ze de noadruk op heur leermeister Jezua (Jezus' zien Hebreewsn name). Tiedns disse saamkompsn gungn ze leern en prakkedèènkn uut de Tora (de 5 buke van Mozes). Met name de uutleg en doe woar as Jezua der an gaavn. Disse streuming lengn veural de noadruk op de Messiaanse tied. 't Was eertieds völle gaanks dat ter binnen 't jeudndom oarig wat bekeerlings (uut aandere volker) waarn en kwaam. Dat was ok zo gaanks bi-j de Vrogkristlikn-jeudn. D'n apostols gungn völle aandere jeudn en bekeerlings met de Jezua-streuming wies maken. Deur Paulus kwaam der völle Grieken en aandere volkerluu in disse streuming terrechte. Hierdeur veraandern de Jeudse eard van 't kristndom. Nie-jeuden gungn de jeudse gebruekn en bekiek op de teksten aans of vot doe. Mar, töt op de 4e ewe hebt ter nog Jeudskristlike groepn bestoane. Kiek ok: [[Nazoreers]] en de [[Ebionieten]]. Jezua was 'n Tora-trouwe jeude, zo-at 't in Matheus nog duudlik is: Matteüs 5: ''17 I-jluu mut nie dèènkn da'k ekommen binne umme de Tora en de Profeten vot te doe; Ik binne nie ekommen umme ze vot te doe, mar umme ze 'n volle betekkenisse te geevn. 18 Ik zegge oew: zolange as n hemel en d' earde bestoat, zal der nie íéne streppie of puntie uut de Tora vot edoane wödn, tötdat an alles 'n ende kump. 19 Dus, wie ok mar 't kleanste van de gebeudn vot döt, en aandere luu leert 'tzölfde te doe, zal ok 't kleanstn enuumd wödn op 't hemelse koninkriek. Mar wie zich an al de gebeudn höldt en aandere luu leert 'tzölfde te doe, den zol n grootn name hebbn op 't hemelse koninkriek.'' === Paulus === Veur de karke is [[Paulus]] belangriek ewest. In [[Haandelings van de Apostels]] he'j oaver hum te leesn. Eerst heetn 'e nog Sjaoel. Doar-as 'e in 't begun 'n vervolger van d' eerste kristn-jeudn was. Töt dat 'e op moal op Damascus an gung um kristenen op te pakken. 'n Stemme uut n hemel vreug hum an worumme at 'e Hum vervolgn. Toe wödn 'e bekeerd. Woarnoa at 'e edeupt is bi-j Ananias. Doar hef hi-j de name Paulus an-enömmen. Hiernoa wödn 'e een stark veurvechter van 't Kristlik geleuf. Buutn Palestina hef 'e völle nie-jeudn bekeerd. 'n Bulte gemeentn kwaam op zien name te stoan. In n Biebel bint in 't [[Ni'je Testement|Ni-je Testement]] 'n flink antal brievn die an hum toe-eschreevn wörd. Hi-j wödn later dan ok de 13e Apostel enuumd, njoa, hi-j nuumn zichzölf apostel. Latere apologeetn en karkva's hebt veural op zien gedachten verdan etheologeert. Doar bint völle dogma's uut ontstoane. Disse streuming nuumt ze ok wel Paulinisme. Zo haarn 'e aandere ideen ower de Tora as d' aandere Apostels. Zo mossn 't Evangelie ok noar de nie-jeuden hen. Met [[Jakobus de Rechtvaardige|Jakobus]] (leider gemeente Jeruzalem) hef 'e ok moal trammelaant ehad. Wrumme as Jakobus veurstaander waern veur 't behoold van de jeudse wettn en tradisies. Jakobus wolln de Tora ok bi-j de nie-jeuden, Paulus nie. 't Hef Paulus ewest wrumme as 't kristndom zich ofdeud van 't jeudendom. Paulus hef de Tora en de jeudse tradisies in-ewisselt veur geleuf en vergivving van zundn (deur 't kruus). === Thomas Evangelie === Bi-j de vunds van de Nag Hammadi-geschriften in 1945 was ok 't [[Evangelie van Tomas|Thomas Evangelie]] anwezig. 't Thomas evangelie is 'n apokrief (niet in'n Biebel ween) geschrift. Denne hef nie töt 't canon van n Biebel toe treden meugt. Mar tegenworig wörd ezegt dat 't Thomas Evangelie 't eerste geschrift waren woar de wöörde van Jezus wörden op vast-ezet. Denne hef later - zo lek 't -, nöast Bron Q, edient as oerbronne veur de latere geschriften. Völle uutspraken bint drek en indrek terugge te vinden in de Ni-j Testementiese buke. Effen as ok aandere Gnostiesen. 't Geschrift warre wi-j noe in haanden hebt is 'n ni-jere uutgave. Disse datteerd uut de 4e eewe. Mar deur de tekste hen is nog 'n oalere varsie te ziene. In 1900 haren ze al stukkies fragmenten evunden uut de 3e ewe. Ze goat ter van uut dat 't oorsprunklik eschreven zollen ween um en noabi-j 40 noa Kristus. Tientallen joaren veur de Biebelse evangelien. 'n Aandere these zeg weer dat Thomas juustum vanuut de Biebelse evangelien, en aandere bronnen, is opeschreven. In plaatse van aansumme. Di's voalgs völ volk de leste tied 't annemmlikst. Dit umdat de Biebelse evangelien 'n duudlik Jeudsen aard hebt en Thomas 'n Gnostiesen aard. Kiekt ok: [[Evangelie van Tomas]] == Tweede ewe == === Apostels en Apostoliese Va's === Jeruzalem waren 't centrum van 't kristendom ewörden, met Jakobus an 't heufd van de gemeente. Jakobus wörden op 't joar 61 estienigd - voolgs [[Flavius Josefus]]. 't Duurden nie lange of n Apostels haren wiedverspreid gemeenten esticht. De miesten van heur bint as martelaar ummekommen. Zo as 'n evangelie schriever 't Jezus ok löt veurspellen. De [[verwoesting van Jeruzalem]] deur de Romeinen op 't joar 70 hef as 'n slim belangrieke gebeurtenisse spölt veur 't kristendom. Noe was Jeruzalem nie meer 't centrum. Noe wörden Rome dat zo zuuties an. Noe waren ok de mieste ooggetugen van Jezus' leven uut de tied ekommen. Deur dat de geleuvigen vastigheid mossen hebben wörden de overlevverings opeschreven. Viere van disse tientallen buke bint in 't canon van n Biebel openömmen. Ok noe gruien Rome, Caesarea en Antiochië uut töt belangrieke orthodox-kristlike centrums. In Rome begunnen zich de [[Apostoliese succesie]] te ontwikkelen. Ter van uutgoande dat Sjimon Petrus n eersten bisschop van Rome was; en al zienen opvoolgers op zien traditie heuren. De luu wat disse plaatse haren wörden later paus enuumd. Noa n Apostels en aandere oogetugen kwaam de tied veur heuren opvoolgers. Denne wörd n Apostoliesen va's enuumt. Van völle van die luu wörd ezeg dat ze n Apostels nog ekend hebt. Antal brieven, verhaandelings, fragmenten en apologien van heur bint bewoord ebleven. Van [[Clemens]] wörden 'n tweetal brieven bekend. Ok 't onderwies van n Twaalf Apostels, de Didache, was 'n belangriek schriftlike bronne. De tied van n Apostoliesen va's beslöt van 90 töt n' met 160 noa Kristus. Kiekt ok: [[Apostoliese Vaars]] === Apostoliese geleufsbeliedenis === Ondaanks n name is disse geleufsbeliedenis nie ofkomstig van n apostels. De juuste datering bi'w nie zeker van. Woarschienlik vindt dissen zien oorsprung in d' eerste of tweede ewe noa Kristus. Iene van de vrogst bekende anzetten veur 't ''Apostolicum'' is terugge te vinden in de geschriften van [[Ireneüs van Lyon]]. In iene van zien teksten, daterend uut 't joor 170 schref 'e de geleufsartikels as voolgt: <poem> Wi-j geleuft: in íéne almachtigen God en Va, den n hemel en aarde scheup, en de zee en al wat doarin is; en in íéne Kristus Jezus, n Zeune van God, oonzen Heer; den vleis ewörden is uut de maagd veur oons behold; en in Zien lieden onder Pontius Pilatus; en in Zien dood en opstaanding; en in Zien lieflike op n hemel an goan; en in Zien teruggekomst uut n hemel in de macht van n Va umme alle dinge onder iene Heufd te doen en over allen 'n rechtvoardig oordeel uut te sprekken; en in n Heiligen Geist; en dat Kristus zal kommen uut n hemel umme alle vleis levendig te maken, en n heidenen en onrechtvoardigen te verwiezen noar 't ewige vuur; en umme an de rechtvoardigen en heiligen onstarflikheid d' ewige heerlikheid te gèven. </poem> === Gnostiek === Sommige vrogge kristenen wörden noe gnostieken enuumd. De gnostieken waren mystieke luu. Ze meenden dat ze 'n soort drekte toegaank töt God haren. 'Gnostieken' kump van 't Griekse 'gnosis', wat 'kennis' of 'wetten' betekkend. Maar di's gien gewone kennis uut buke. 't Is benul, ingeving. 't Is 't geleuven da'j 'n bettie van 't godachtigen op oew hebt. Iej weet dat n God wa'j beliedt dezölfden is as dat bettie godachtige op oewzölf. En völle gnostieken waren kristenen. Gnostieken schreven de meesten teksten uut de Nag Hammadikollektie. Heur verhalen bint abstrakter en filosofieser as n biebelsen. Völle gnostieken wollen niks wetten van n God van Tenach ('t Oale Testement) en beweerden dat dissen n kwoaden god was, den d' aarde maakt haren en de meansen hier op vaste zetten; Jezus is n leermeister in de Gnostiek wukke 't licht eziene hef, en leert hoe as de weerld in mekare zit en hoe luu weer terugge könt noar heur veurigen vörme, lös van 't aardsen. Deur Nag Hammadi is 't noe duudlik dat 'n wiede streuming was, en wiedverspreaid. 't Hef zien oorsprunk al oarig vrog: Iene van n eersten was 't Thomas Evangelie, wukken ok al oarig gnosties van kerakter is. Um en noabi-j 130 töt n' met 160 noa Kristus hef 't Gnostiek, tiedens Valentinus' leven, zien heugtepunt ehad, en gungen n kop of rond de tied dat 't Orthodoxe Kristendom n stoatsgodsdienst wörden van 't Romeinse Riek (312 n.Chr.). === Valentinus === [[Valentinus]] (°Alexandrië, um en noabi-j 100 - 175) was 'n dichter, theoloog en groot gnosties leraar en opzetter van de sekte van de valentinianen. Hi-j wörden um en noabi-j 't jaor 100 op Benèden-Egypte geboren. Hi-j wörden kristen en krègen zien wetenschapliken opleiding in Alexandrië, woarnoa 'e noar Rome gungen, woar as 'e van 135 töt 160 of 165 in warken was. Rond 140 was 'e krap-an bisschop van Rome ewörden - de funktie die later n name paus krègen -, mar uuteandelik wörden [[Paus Pius I|Pius de martelaar]] bisschop, in plaatse van hum. Later is Valentinus nog noar Cyprus an-egaone. Zien leer haren 'e met-ekrègen deur de Stoa en 't platonisme van zien tied. Voalgs [[Tertullianus]], die 't nie zo met Valentinus iens was, was hi-j 'n knieftig keerltie en kon 'e goed proaten: ''et ingenio et eloquio poterat''. Zien schoele gungen in twee'n en krègen 'n oostliken kaante, woar as Theodotus bi-j heuren, en 'n westliken met onder aandere Herakleon en Ptolemaeus. Valentinus keus de mythos (geistelik) boaven de ratio (verstaandelik). Dat gebeuren op grond van 'n dreumerig gebeuren. Hi-j haren 'n visioen van 'n pasgeboren kind. Hi-j vreug dat kind: 'Wie bi'j?'. 't Kind terugge: 'Ik binne de Logos ('t Woord)'. An Valentinus was, zo as Paulus toe 'e op Damascus an gongen, n eewigen Kristus veurekommen. Zo as 't beschreven stiet in zien [[Evangelie van de Waorheid]]. == Derde ewe == === Tertullianus en Origenes === Met keizer Decius (250 n.Chr.) mossen alle burgers van 't Romeinse Riek eur loyaliteit beteunen an de keizer en de stoatsgoden. Eankele eagenwiezen wörden emartelt en edood. De grui van de Karke blèven gewoon verdan goan. De Karke vunden 'n machtige verdediger met Tertullianus (160-220), 'n heidensen jurist en advocaat den op 195 töt 't kristendom overgongen. In 't Apologeticum verdedigen Tertullianus n kristenen. Tertullianus stelt dat 't bloed van de martelaren 't zoad van de Karke is. Origenes schrevven n eersten kristlike dogmatiek. Der ontstun in disse eewe drie belangrijke centra van 't kristlike geleuf: * Vanuut Klein-Azië ontstoat In Zuud-Europa n biebelspraktiese schoele. Irenaeus van Lyon en zienen leerling Hippolytus van Rome predikten tègen de opkommende gnostiek - de vleiswörden van 't Woord: In Jezus is God maense ewörden. * Op Alexandrië ontstoat 'n kristlik-wiesgerige theologie en de allegoriesen leeswieze van n Biebel. De zuden van Alexandrië, in Wadi Natroen, settelen zich n eersten heremieten. * Op Carthago stoat de teengnstelling tussen zunde en genaa centraal. Hier is Tertullianus n belangrieksten leermeester van de Karke. Cyprianus, n leerling van Tertullianus, gevenden krachtigen geestlike leiding. Met hum kwaam n bisschopsambt töt ontwikkeling. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Christendom]] [[Kategorie:Geschiedenis]] bizfqgftq5m7j8is0ndnbqpmg6h5yyn 0 20483 272805 2014-01-13T17:32:09Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel hef de zied [[F35 (feetssnelwegge)]] herneumd naor [[F35 (feetssnelweg)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[F35 (feetssnelweg)]] qbll819dvmvmtlpbh0od0l3wsijezuk 0 20484 283865 278914 2016-02-08T20:00:00Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki '''Pierre Bonnard''' was 'n Fraans post-impressionistiese skilder, geboorn op [[13 oktober]] [[1867]] op [[Fontenay-aux-Roses]] - uut de tied op [[23 jannewaori|23 jannewari]] [[1947]] op [[Le Cannet]]. Bonnard hef aait op zikzölf ewarkt en is dorumme nie simpel in te delen bi-j 'n bepoalde stiel. Nöast skilderen, illestreren e vake veur blader en hef ok nog 'n moal 'n ebraandskilderde roete maakt. Ie zullen in zien wark nooit geweld tegenkommen. Bonnard kekken aait met völle wille noar de kleane dingen van 't leven, en dat deun e in zien skilderi-jen. Hi-j skilderen völle stroattaffereels uut [[Parijs]] of laandschappen uut Zuud-Fraankriek achter 'n volle ontbiettoafel. Tiepisen Bonnard-onderwarpen noa 1903 bint binnenkaanten van 'n huus met vrouwluu die gaanks waren an eur pot en stillelevens. Bonnard wördt deur zien kluurige ruumtes ok wel de leste der impressionisten enuumd. Zienen meniere van warken verskilden inhoaldlik met den van de impressionisten; woar impressionisten 'n indrok van 'n mement wollen loaten zien doar kön Bonnard mangs joaren an de kompesitie gaanks ween veraanderen. ==Leven== Pierre Bonnard deun 'n rechtenstudie an de [[Sorbonne]] in Paries van 1886 töt 1889 en 'n kunstopleiding op 1888/89 an de [[Ecole des Beaux-Arts]] en vervoolgs an de [[Académie Julian]]. An de Académie Julian leren e [[Ker-Xavier Roussel]] en [[Paul Sérusier]], [[Maurice Denis]] en [[Jean­ Edouard Vuillard]] kennen den hum wies maken met 't wark van [[Paul Gauguin]]. Dit göngen op 1888 noar 'n ontmuuting van eur op Pont-Aven. Nöast Gauguin wördden e slim beinvlood van de toe bi-jtieds op Uuropa wied ewörden Japaanse klurenholtsnedes, woar as ter allinnig met liendes en grote kluurvlakken ewarkt wörd. Op 1890 zatten e kört in Militaire dienst, woar as met stoppen umme de helen tied as kunstenaar können goan warken. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Frankriek]] [[Kategorie:Skilder]] [[Kategorie:Post-impressionisme]] [[Kategorie:Keunst]] s196gcrll4vqjv6c2lgc3ouk7fcfxlv 0 20500 279614 274256 2015-03-27T17:53:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Paulus''' (Oaldgrieks: Σαούλ, Saul en Σαῦλος, Saulos en Παῦλος, Paulos; Hebreews: שאול התרסי, Šaʾul HaTarsi, "Sjaoel van Tarsus") (Tarsus, um n naobi'j 3 - Rome, 64 of 67) was voolngns 't [[Ni'je Testement]] 'n suksesvolle missionaris van 't vrogge kristndom. In de laandn rondumme de Middellaandse Zee, veural op wat noe Turkije en Griekenlaand is. Hi'j is iene van de eerste theoloongn uut de [[geschiedenisse van 't Kristendom]]. Paulus haarn waorschienlik 'n jeudse moe en 'n Romeinse vaar. In de katholieke karke, de orthodokse karken, de koptiese en armenesen en ok de anglikaniese karke wörd he as Heilign vereert. === leven en wark === Veur de karke is Paulus belangriek ewest. In [[Haandelings van de Apostels]] he-j over hum te leesn. Eerst hiettn e nog Sjaoel. Daor e in n begun 'n vervoolger waarn van de aldereerste kristn-jeudn. Töt dat e 'n maol op Damascus an göngn umme kristenn op te pakkn. Onderweg wörddn e van zien peerd op-esmettn en evangn deur 'n stark licht. 'n Stemme uut n hemel vreug toe an hum worumme as e Hum vervoolngn. Toe hef e zich bekeerd. Waor nao e deupt is bi'j Ananias. Daor hef e de name Paulos an-enömmn. Hiernao wörddn e 'n stark veurvechter van 't Kristlike geleuf. Buutn Palestina hef e völle nie-jeudn bekeerd. 'n Bulte gemientn kwaam op zien name te staon. In de Biebel bint in 't Ni'je Testement 13 maol brievn die an hum toe-edaone wöd. Hi'j nuumdn zichzölf apostel (van de volker). Hi'j wörddn later dan ok de 13e Apostel enuumd. Latere apologeetn en karkvaars hebt veural gedachtn uut zien brievn gebruukt. Daor bint völle dogma's uut ontstaone. Disse stroming nuumt ze ok wel Paulinisme. Hier uut bint alle noe nog bestaonde karkn uut onstaone. Zo haarn e aandere ideen over de Tora as de aandere Apostels. Zo mos 't Evangelie ok naor de nie-jeudn hen. Met [[Jakobus de Rechtvaardige|Jakobus]] (leider gemiente Jeruzalem) hef e ok 'n maol trammelaant ehad. Worumme as Jakobus veurstaander waarn veur 't behoald van de jeudse wettn en tradisies. Jakobus wolln de Tora ok bi'j de nie-jeudn hemmn, Paulus nie. 't Is veural Paulus ewest worumme as 't kristndom zich ofdeud van 't jeudndom. Paulus hef de Tora en de jeudse traditsies uut-ewisselt veur geleuf en vergivving van zundn (deur 't kruus). Kiek ok: [[Nije kiek op Paulus]] {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Christendom]] [[Kategorie:Geschiedenis]] 258i8xi6vrcp7yu2j6gsk5qtw97ioe1 0 20501 273063 273061 2014-02-02T07:42:37Z Lotje 5052 +bestaand wikitext text/x-wiki [[Bestaand:File"-Saint Paul Writing His Epistles" by Valentin de Boulogne.jpg|thumb|Apostel [[Paulus]] deur Valentin de Boulogne]] De '''Ni'je Kiek op Paulus''' is 'n veulgebruukte tarm umme 'n belangrieke ontwikkeling in n 20ste eewe an te duden op t wetenskaplike onderzuuk naor de apostel [[Paulus]]. De meest op 't ooge springnde verni'jing is eur kiek op de typiese pauliniese "warken van de wet". Voolgens exegeten die deankt op de meniere van de Reformator Maarten Luther, slöt dit op 't perberen Gods gunst te verdienen deur 't strak-an naoleven van de mozaiese wet, of meer algemien: regels die deur de karke wörd op-elegd. De deankers van de Ni'je Kiek stelt echter dat disse kiek op de Tora nie is terugge te vinnen in 't Jeudendom van n eersten eewe. De tarm "warken van de wet" slöt voolgens eur op n nationalisties misbruuk van de, op zichzölf goede, wet van Mozes: Paulus' geleufsgenoten perbeerden deur disse nao te leven zich te onderscheiden, mar maakten t zo nie-Jeuden onneudig muilik zich bi'j t (toe nog grotendeels Jeudse) kristendom te voegen. Disse en aandere verni'jende interpretaties van de Ni'je Kiek led töt n meer 'Jeudse' Paulus en n kiek die simpathieker stiet tegenover t Jeudendom. Iene van de belaangen van disse stroming is dan ok n weerwoord te bieden tegen on-Jeudse of zölfs stiekume antisemitiese lezings van Paulus die voolgens eur sunds de Reformatie gebruuklik bint onder protestaanten. Kritieken, waoronder de konservatieve theoloog John Piper, vreest echter dat deur eur heugere weerdering van de Jeudse wet Gods genaa wördt onder-eweerdeerd. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Christendom]] [[Kategorie:Geschiedenis]] cmp8etr1c24tiyqlawibk3d8c29gs12 0 20502 272954 2014-01-23T08:11:08Z Stellingwerver 9434 Ni'je pagina wikitext text/x-wiki '''Hendrik Johannes Bergveld''' ([[Appelsche]], [[20 december]] [[1902]] - [[Oosterwoolde]], [[14 oktober]] [[1966]]) is iene van de bekendste Stellingwarver schrievers van de tied veur de [[Stellingwarver Schrieversronte]]. Naost zien verhaelen en dichtwark schreef hi'j ok stokken over et Stellingwarfs en over de volkskundige biezunderheden van de Stellingwarver regio. Et gaot dan veural om de kraante daor Bergveld et meerste van zien verhaelen en riempies in naor veuren brocht: ''De Ni'je Oost-Stellingwarver'' van nao de Twiede Wereldoorlog en ''De Oost-Stellingwarver'' van veur de oorlog. == Wark == Et meerste van Bergveld zien wark verscheen postuum in ''De Oolde Pook'' (1971) en in de ''Klaeterjaegers'' (1976). Een vuul oolder wark van Bergveld is ''De Stellingwervers en hun dialect'' en wodt soms ok wel as zien dadde "boek" beschouwd. Dat wark was feitelik een groot artikel uut de ''Drentsche Volksalmanak'' van 1949. In et boek ''Bergveld lest veur uut eigen wark'' (2013) is niet allienig et wark uut de veurige drie boeken te vienen, mar ok aorig wat teksten die nog niet eerder in drok west hebben of die aj' zels mar mit muuite in kraanten en zo weervienen zollen. De stokken in ''Bergveld lest veur uut eigen wark'' bin opgeerd en bi'jienbrocht deur [[Henk Bloemhoff]]. == Naogedaachtenis == Bergveld schreef haost al zien leven in een leesbere, konsekwente spelling, die mit naeme ansleut bi'j gewoonten in [[Drenthe]] en toegelieke bi'j de uutgangspunten van de spelling van et [[Nederlaans]]. An et aende van de jaoren zestig wodde [[Stellingwarver spelling|Bergvelds schriefwieze]] overneumen deur de [[Stellingwarver Schrieversronte]] en in 1976 nog es officieel vaastlegd. In 1981 wodde de [[H.J. Bergveld-pries]] insteld deur de Friese gemientes [[Weststellingwarf]] en [[Ooststellingwarf]], een pries veur schreven of spreuken [[Stellingwarfs]] (uut [[Frieslaand]], [[Overiessel]] of [[Drenthe]]) van literaire of taelkundige aord. == Boeken == *''De Oolde Pook'', uutgeven deur de Kulturele Raod van Oost-Stellingwarf in 1971 *''Klaeterjaegers'', uutgeven deur de Stellingwarver Schrieversronte in 1976 *''Bergveld lest veur uut eigen wark'', uutgeven deur de Stellingwarver Schrieversronte in 2013, ISBN 978-90-6466-168-6 [[Kategorie:Schriever in et Stellingwarfs]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] kzek2t8u12loslabklbwogqcq8zvg6a 0 20503 272955 2014-01-23T08:11:34Z Stellingwerver 9434 deurverwiezing naor [[Hendrik Johannes Bergveld]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Hendrik Johannes Bergveld]] pvhukt92cfo3unb356yegjsltxywjhq 0 20504 279615 273950 2015-03-27T17:54:02Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Pope-peter pprubens.jpg|thumb|Petrus deur P. Rubens]] De apostel '''Petrus''' (Grieks: Πέτρος, Petros oftwel 'Rots'; Aremees: Cephas; vernederlaands Sint-Pieter); ok Simon Petrus enuumd; (Galilea, geboortedaotum onbekend - Rome, ca. 64) is 'n mannegie uut 't [[Ni'je Testement]] en iene van de twaalf leerlings van Jezua van Nazaret. Hi'j is veur kathelieken n eersten paus en veur orthedoksen de eersten patriarch. In kunst en ikonografie is Petrus aait te herkennen an zien grieze baord en de slöttels van n hemel, wukke 't Petrusambt simboliseert. Aandere spullegies bint 'n kruus aansumme, vissersnet en 'n hane. == leevn == Sjimon bar Jona ('Simon, zoon van Jona'), zo as Petrus orsprönklik nuumd wördden, was 'n jeudse visser an 't Meer van Tiberias. Hi'j leefden saam met zien breur Andreas van de visvangst. Simon har saam met Andreas 'n normaal leventie. Toe Jezua van Nazareth op zeuk göng naor leerlings, vunden hi'j al rap Andreas. Voolgns de biebel spraken Jezua töt eur beiden, op 't meer: "Achter mi'j an komm!, 'k zalle oeluu op meansen laotn vissn." Voolgns Lukas antwoordden Petrus hum: "Gao toch hen, Heer, dat bin 'k nie weerd!" Jezua wös Simon rap te overtuugen, en disse vertrouwden Jezus en leut zien vissersbote lingn. Jezua besleut Simon vanof dan Kefas te nuumen, wat Aremees veur rots is. Zien Griekse name Πέτρος (Petros) is de mannlike vörme van 't vrowlike πέτρα (petra) dat eemiens rots betekkent. Hoewel Simon zich nie te pas vuulden met zien roeping, zol e later – veural in n kathelieke traditie – n eerste van apostels wörden enuumd en n eersten plasevervanger van Kristus wörden. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Christendom]] [[Kategorie:Geschiedenis]] 38jdrcmcher0czp7e7xgilpjw3vr9jh 0 20505 272972 272969 2014-01-23T23:59:31Z 80.114.178.7 Dan ok aait "t" wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[17 febrewaori]] - t Eerste schip vaort deur t [[Suez-kenaol]] * [[1 april]] - [[Singapore]] wodt een Britse kroonkelonie * [[20 juni]] - Ruslaand verkoopt [[Alaska]] an de VS - veurdat daor de bodemschatten ontdekt worden * [[1 juli]] - t Dominion [[Kanneda]] wonnen evormd * Eerste druk van [[Das Kapital]] == Geboren == * [[6 jannewaori]] - [[Jacobus Joännes van Deinse]], belangrieksten veurvechter van Tweante * [[13 oktober]] - [[Pierre Bonnard]], Fraans post-impressionistiese skilder * [[7 november]] - [[Marie Curie]], Pools-Franse natuur- en scheikundige == Uut de tied == * … == Viering == * [[21 april]] - [[Poaske]] q56kc2u4g6ezquesywgdlipzlywsby5 0 20506 272970 2014-01-23T23:45:07Z 80.114.178.7 deurverwiezing naor [[23 jannewaori]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[23 jannewaori]] 32qpq81amc1fgdk29d2v3afetldzu65 4 20507 276003 200984 2014-06-24T21:19:31Z Servien 7 wikitext text/x-wiki ''Kiek op de offisiële zied veur t [[:Wikimedia:Privacy policy|gegevensbeleid]] (Engels) van de Wikimedia-stichting. Der is oek n [[:Wikimedia:Privacybeleid|vertaling in t Nederlaands]].'' {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Categorie:Wikipedie]] 5g7jwzfsf42w0wharkm9tmx2dznwcnb 0 20510 273083 273076 2014-02-03T21:19:34Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Noordse mythologie]] wikitext text/x-wiki '''Freyr''' , ok wel '''Frey''' , '''Frø''' , '''Fricco''' ''' Froði''' (Froðr op 't Oaldnoors betekkent vruchtbaar, wies) en Yngvi-Freyr enuumd, is n Noordsn falliese god van de manlike seksualiteit. Hi'j is 't twennigie breur van de godinne [[Freya]], n latere vörme van n grote godinne Frigg. Zien name betekkent heer, geliek as Freya's name frauwe betekkent, verwaant an n naame van de Indiese godinne Priya, heur name döt ok frauwe betekkenen. ==Nedersaksies== * [[Sallaands]]: ''Frejj'' of ''Fri'j'' {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Noordse mythologie]] 0wtapn83sdnibhiboikob0t7b3yo2y8 0 20512 279384 275102 2015-03-27T17:15:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Queen 1984 011.jpg|thumb|Queen in Frankfurt (1984)]] '''Queen''' is n [[Engelaand|Engelse]] [[rock]]band oet [[Londen]]. Zai binnen ien [[1970]] begonnen. == Bezetten == * '''Freddie Mercury''' (1946-1991) - [[zang]] * '''Brian May''' (1947) - [[gitoar]] * '''Roger Taylor''' (1949) - [[drums]] * '''John Deacon''' (1951) - [[basgitoar]] == Diskogroafie == === Albums === * Queen (1973) * Queen II (1974) * Sheer Heart Attack (1974) * A Night at the Opera (1975) * A Day at the Races (1976) * News of the World (1977) * Jazz (1978) * The Game (1980) * Flash Gordon (1980) * Hot Space (1982) * The Works (1984) * A Kind of Magic (1986) * The Miracle (1989) * Innuendo (1991) * Made in Heaven (1995) [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Muziekgroep]] [[Kategorie:Rock]] d2bvfqw456nqee5uq9onlpfsf1j7pve 14 20519 273111 2014-02-07T23:00:02Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Meziekstiel]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Meziekstiel]] lwxjrj0e5gxyg55lj9oix0jed60o89u 14 20520 273118 2014-02-07T23:26:37Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Muzikaant]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Muzikaant]] ilkrsg8s6yail6q0muol4ger6xvqqne 0 20521 279616 274100 2015-03-27T17:54:11Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki '''Sootsjie''' ([[Russies]]: ''Сочи'' – de o wörd laang oetesprokken: [[IPA]]: {{IPA[ˈsot͡ɕɪ]}}; in t [[Engels]] ummezet as ''Sochi'', in t [[Nederlaands]] as ''Sotsji'') is ne [[Ruslaand|Russiese]] stad in t zuden van kraj Krasnodar, net wat noordelik van de grenze met de [[Georgië|Georgiese]] regio [[Abchazië]] an de [[Zwarte Zee]] in de Noordelike [[Kaukasus]]. t Is de belangriekste Russiese badplaatse en wörd ok wal "Russiese rivièra" eneumd. De agglomeratie Groot-Sootsjie hef ne lengte van 147 kilometer. Ze neumt eur ok wal de 'op een nao langste stad van de weerld', al besteet Groot-Sootsjie uut meerdere plaetse. De agglomeratie löp van de riviere de [[Sjepsi]] tot de riviere de [[Psou]], dee ok de grenze met [[Abchazië]] is. t Internationaal Olympies Komitee hef in juli 2007 de Olympiese Winterspöllen van 2014 an Sootsjie to ewaezen. {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Stad in Ruslaand]] 1s5f7fimtswnpyi4ju4t47jbc7ozmd9 0 20523 273151 2014-02-14T17:13:42Z Droadnaegel 1133 dv wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kopenhoaven]] m5etun4hsti6e5u96ls3x3peg63e92p 0 20524 291572 282710 2016-11-07T14:57:46Z Wwikix 13678 /* Verwiezingn */ kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Zerstörung der Irminsaule durch Karl den Großen by Heinrich Leutemann.jpg|thumb|200px|right|Ofbeelding van de verwoosting van de Irminsul, wat anleaiding vuur de Saksenoorloogn was.]] De '''Saksenoorloogn''' ([[772]] - [[804]]) zeent n antal oorloogn tusken t [[Fraanken|Fraankse]] Riek van [[Karel de Grote|Grootn Koarel]] en de [[Saksen (vôlk)|Saksen]]. ==Achtergroond== Fraankse keuningn hadn töt dee tied wal skatgeeld ekreegn van de Saksen, mer ze hadn de Saksen dr nooit oonder ekreegn. De Saksen heuldn doarbie nog aait vaste an [[Germaanse mythologie|Germaanse geleufsgebroekn]], leawn in lösse stamverbaandn en gungn regelmoatig hen reuwn op Fraankse groond. t Is neet dudelik of Koarel eerst allennig disse reuftochtn wol stopn, of det he meteen de Saksen dr oonder wol kriegn en dwingn um [[Christendom|Kristelik]] te wordn. De [[Annales regni Francorum]] (Fraankse Rieksgeskiedenisse) en de [[Vita Karola Magni]] (leawnsbeskriewing van Grootn Koarel) beskriewt de Saksenoorloogn oetvoerig, mer dr zeent hoaste gin opgreawingn edoan. In disse geskriftn wörd oontvolking en vortvoring eneumd, mer dit is noargns zo dudelik te vernemn as bievuurbeeld bie de oontvolking van [[Noordalbingië]] ([[Ditmarsken]], [[Holsteen]] en [[Stormarn]]) en de invoring van de [[Slawiese volker|Slawiese]] [[Abrodietn]]. ==Oorzaak en verloop== In 772 leut Grootn Koarel n [[Irminsul]] kapothouwn. De Irminsul was nen grootn stam, poal of stuk hoolt wat nen wearldboom mos vuursteln. Dissen wearldboom (irminsul beteeknt letterlik ''al-zoel'') stutn volgns de Germaann n hemmel en de earde (alns) en wör doarumme as belangrieke heailige plaatse vereard.<ref>''[[Annales Laureshamenses]]'', ad A. 772 (bij Pertz 1. 30) ("''Fuit rex Carlus hostiliter in Saxonia et destruxit fanum eorum, quod vocatur Irminsul.''"); ''[[Annales iuvavenses]]'', ad A. 772 (bie Pertz 1. 88) ("''Karolus idolum Saxonorum combussit, quod dicebant Irminsul.''").</ref> Ook wörd annömn det de plek woer't disse zoele steund ne belangrieke gadderplaatse was, woer't alle Saksen te hope kömn um t [[Ding (rechtsgeleardheid)|Deenk]] (rechtdag) te hooldn. t Kapothouwn van de Irminsul was dus meteen nen anslag op t Saksengeleuf en de Saksen-"regearing". Doarumme steukn de Saksen in [[Deawnter]] [[Leefwin]] zinne koarke in n braand. Det leut Koarel neet onbestraft. Hee treuk dr op an um de Saksen te bestrafn. In t zommer van det joar wun Koarel eerst: zin leager steuk de [[Rein]] oawer, t Saksiese gebeed in. Doar vereuwern he oonder mear de [[Hohensyborg|Syborg]] (bie [[Dortmund]]) en de [[Eresborg]]<ref>Daniel Bérenger: Die eisenzeitliche Höhenbefestigung von Obermarsberg [http://www.gefao.de/bilder/publikation/aio06-PDF/AiO6_S28-32.pdf Digitalisat]</ref> (bie [[Marsboarg]]), woer't n Irminsul estoan hebn zol. Van doaroet treuk he op de [[Wezer]] op an. Doar versleug he n Saksenleager. Öaren leaider, [[Hessi]], leut zik töt Kristn deupn. Op basis van dit sukses bespreuk Koarel zinne wietere plann met n antal walwilnde Saksiese edelmänne. n Antal doarvan zetn he vuur de zekerheaid wal gevangn. In [[773]] gung Koarel noar [[Italië]], woer't keuning [[Desiderius van de Longobardn]] de zöns van zinnen oawerleednen breur [[Carloman I]] in hoes har. De Saksen gungn oonder n [[Westfalen|Westfaalsen]] leaider [[Wittekeend]] verdan met vechtn en wunn Deawnter, n antal Fraankse nearzettingn en koarkn, vuural in t hudige [[Duutslaand|Duutse]] [[Reinlaand (Duutslaand)|Reinlaand]]. Oonderwiel völn de [[Engern (volk)|Engern]], n Saksies volk wat roond t hudige [[Breemn]] woonn, t pleatske [[Fritzlar]] an. Dee wördn duur de Fraankn versloan. In [[775]] köm Koarel met n leager via Syborg, Eresborg en Brunsboarg (bie [[Höxter (stad)|Höxter]]) bie de rivier de [[Oker (rivier)|Oker]], woer't n deel van de Saksen doar zik oawergavn. Op de terugweg gung Koarel met zin leager langs [[Hildesheim (stad)|Hildesheim]] en [[Nordstemmen]] noar de Bukkigouw roond Bukkeborg. Hier heuldn de Engern n antal Fraankn in gevangskop. Van doar oet treuk Koarel noar "Hlitbeki" ([[Lubeek|Lubekke]]) um zin leager doar te helpn. Noa wier ne veeldtocht in Italië in [[776]] köm Koarel wier noar t Saksies gebeed, want de Saksen hadn oonderwiel zinnen Eresborg kort ehöwn. Hee versleug ze en Wittekeend mos vluchtn noar [[Deanemoarken]]. In [[777]] wör vuur t eerst in langen tied neet evöchtn. In dit joar was dr vuur t eerst ne Fraankse vergoaring op Saksiese groond. Dit was de vuurloper van de [[Rieksdag (Heilige Roomse Riek)|rieksdag]] en wör in t net estichte ''[[Karlsborg (Vorpommern)|Karlsborg]]'' eheuldn. Dr wörd emeand at dit was bie t nondeagse [[Paderborn (stad)|Paderborn]]. Dr wör hier bekuierd det de Saksen rap kerstend wordn mosn. Hiervuur haaln ze [[Angelsassen|Angelsaksiese]] zeandelingn oet [[Engelaand]]. Grootn Koarel wol gearnde det de koarkn en [[klooster]]s met öare [[bookhoolding]]sgebroekn alns in de gaatn heuldn. In [[779]] kreeg Koarel [[Oostfalen|Oostfaaln]], [[Westfalen|Westfaaln]] en [[Engern]] dr oonder. ==Grootn opstaand== Koarel vermoodn det de Saksen zik skoonwal neet lange heanig zoln hooldn. Oonderwiel voorn Koarel heffingn in, bestrafn oolde Germaanse geleufsgebroekn en dwung de Saksen oonder zik um Kristn te wordn. Hierduur wördn de Saksen inderdaad wier opstaandig. Wittekeend was dr wier oet Deanemoarkn en zorgen at de Saksen gungn saamnwoarkn. Ze oawervöln döarpe van de Fraankse [[Chatn]] in wat non [[Hessen]] is. Ze hadn zik ditmoal better organiseerd en dorven non ook in t lösse veeld te vechtn. Dit saksenleager besteund vuural oet boern. De heugere staandn hadn zik bie Koarel anslötn. In de [[Slag bie de Süntel]] versleug t leager van Wittekeend n Fraanknleager, terwiel at Koarel zelf met ne veeldtocht teegn de [[Sorben (volk)|Sorben]] gangs was. In [[782]] heuld Koarel in [[Lippspringe]] nen rieksdag. Hier wör al t Saksenlaand verdeeld in Fraankse groafskopn. Dit zorgen wier vuur grootn opstaand, woer at Koarel fel op reageern: hee gavn opdracht vuur t beruchte [[Bloodbad van Verdn]]. Hierbie zeent noar t skient 4500 Saksen n kop of ehöwn. Wat geskiedkeundigen geleuwt dit antal neet. Ze meant det dr nen skrieffout in de [[Latien|Latiense]] geskriftn zol stoan: ''delocabat'' (=wegvoorn) zol per oongelukke as ''decollabat'' (=heuwd ofhakn) eskreewn wean. Hartog Wittekeend zat oonderwiel al in Deanemoarkn. Koarel kreeg in zinn oorlog teegn de Saksen hulpe van zeandelingn. Hee leut ne wet oetskriewn: op iederen woond van nen zeandeling en iederen vorm van minachting vuur t Kristelike rieksbesteur steund de doodstraf of wegvoring (zwartmakerieje van preesters of koarkn, t oolde geleufsgebroek van liekverbraanding of vleais etn op vastndeage). Ook binn Koarel zin eegnen kreenk van vertrouwelingn veundn ze dit toch wal wat te hard. n Angelsaksiesen zeandeling [[Alcuinus|Eelkwin]] skreef Koarel zelfs nen breef woerin't hee um vreug um wat heaniger an te doon. t Woard van God mos ja neet met t zwoard mer met preakn verspreaid wordn. Toch gung Koarel verdan met disse ongenadige kerstening. Hee kreeg hierduur ook n bienaam ''Saksenslachter''. In [[783]] wör dr bie Deetmoold en bie de Haze wier evöchtn. Hier zoln Saksiese vrouwleu met blote börste op de Fraankn wean an evöln. Dee warn hierduur kats oawerdoonderd. [[Fastrada]], de latere vrouwe van Koarel, leut zik skoonwal neet van de wieze brengn en deed korrekt t zelfde teegn de Saksen. Dr wörd ook beweard at Fastrada Koarel influstern vuur t Bloodbad van Verdn. In [[784 ]]<nowiki/>kömn de [[Freeslaand|Freesken]] de Saksen helpn. Dit hadn ze ook al earder doon. De Saksen kömn skoonwal aait mear in t gedrang, ondaanks öare vechtlust. De grötste ummekeer köm doo't hartog Wittekeend zik in [[785]] deupn leut en trouw beloawn an Koarel. Den was ook meteen zinn peter. In t Nederlaandse deel van de Saksen wör vanof toen neet mear vöchtn. ==Verwiezingn== <references/> {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Oorlog]] [[Kategorie:Saksen (volk)]] [[Kategorie:Middeleewn]] g23on60e6vzrltb7yno5vqrle86afvy 0 20525 273155 2014-02-14T19:38:00Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Lebuïnus]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Lebuïnus]] 839an0xakbc7ejbbavbqltqkulo2lmg 0 20526 273157 2014-02-14T19:40:27Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Widukind]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Widukind]] lbiznclg88g48vydr7rbgboxxm3hbsl 0 20527 273195 273172 2014-02-17T22:30:25Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Pracayork.jpg|thumb|right|300px|York University]] De '''Universiteat York''' (''York University'', '''YU''') is ne [[universiteat]] in [[Toronto]], [[Kannede]]. Hee is op erichtet in 1959. Der stoat non 54000 studeanten in eskrewen. == Oetgoande verwiezings == {{commonscat|York University}} *[http://www.yorku.ca/web/index.htm Offisjele webstea van de York University] {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Universiteat]] qy5fzodct22nbj67wc0ei4v7dcak07a 0 20528 275531 275530 2014-04-20T12:18:43Z NGolds20 10516 /* Betekkenisse */ wikitext text/x-wiki '''Heimat''' is 'n [[Duuts]] woord. Denne hef 'n groten rolle spölt in de [[Romantiek]] van de 19e en 20e eewe. Denne wörden ok gebruukt in de [[Nazi]]-ideologie. ==Betekkenisse== Meansen bint ebunden an heur heimat deur heur geboorte en heur jeugd, heur taal, heur vrogste ervoarings of lieflike anleg. Heimat as 'n drie-ienheid van ofstamming, de gemienschap en traditsie hebt 'n - zo hef onderzuuk o.a. uutewezzen - slimme invloed op de identiteit van ienene. Heimat wörden gebruukt in de tied dat meansen zich vervrömden vulen, tiedens de industriëlen revoluutsie vertrökken 'n bunde luu van 't plattelaand vort en gongen in de gruiende steden wonen. Heimat was 'n reaksie op 't ontstoane van de moderniteit, verleuren goane van individualiteit en de noaberschap. Regionale identiteit (saam met 't regionale plat) is 'n belangrieke grond veur Heimat van 'n ienene. 't Nedersaksies hef gien vergeliekbaar woord veur Heimat in gebruuk, behalve de oldere dialekten woar nog 'heem' op veur kump. Maar 't Nederlaands kent allennig nog 'n portie woorden die 't woord "heim" hebt, zo as "heimwee". Heimwee (ok wel: [[vroggerzeerte]]) betekkent dat luu terugge wilt noar de eagen vertrouwde umgeving, men zol de Heimat dus ok as 'n eagen vertrouwde umgeving können zien. Ok hier is 't nie meuglik 'n psiese stèè an te wiezen. ==Trivia== * t Minder bekende ''heimood'' of ''heimode'' is 'n meuglike [[Nedersaksies]]e/[[Nederlaands]]e variaant van 't Duutsen ''Heimat''<ref>http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=16389&lemmodern=heimood</ref>. In 't [[Middelnederlaands]] waren de vörms ''heimode'', ''heimoede'', ''heimede'', ''hemode'' en ''heimoot'' in gebruuk. ==Referensies== <references/> {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg|Haddenbarreg]]}} [[Kategorie:Duutslaand]] pxqzzhk8n9o1u0g93eb0cdw39xd21vq 14 20529 273191 2014-02-17T20:18:33Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Skilderkeunst]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Skilderkeunst]] rhk3ctk5gv7f2ffd7zkebmp3spc11rz 0 20530 273193 2014-02-17T20:37:53Z Droadnaegel 1133 deurverwiezing naor [[Paries]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Paries]] rq4nzqrug0kvjhoonns6hnvrx9v2vfc 0 20532 273214 273213 2014-02-20T23:46:14Z Woolters 62 /* n Naam */ wikitext text/x-wiki '''Dolly en zien Tarrels''' was ne veerkoppige [[boerenrock|boernerock]]band oet [[Drenthe|Dreante]]. Ze besteundn seend [[2007]] en leekn vuural inspireerd duur [[Jovink en de Voederbietels]]. Ook spöln ze völle verskes van [[Normaal]]. Op [[23 december]] [[2013]] skreewn ze op öare webstea det ze dr met oetskeaidn. ==n Naam== n Naam Dolly lik op ne [[koo]] te sloan. Tarrels is nen populearn term vuur an ekookte stukn driete an n koostart. ==Plaatnriege== ===CD's=== *''Jong en Onwies''. ([[2010]]) *''Hits(ig)''. ([[2011]]) ==Singles== *''Het is weer tied veur autocross (Crossteam Kalm an)''. ([[2011]]) *''Sanne''. ([[2012]]) *''Groeten uut Drenthe''. (2012) *''Lolly van Dolly''. (2013) ==Oetgoande koppelingn== *[http://www.dollyenzientarrels.nl/ Offisjele webstea] *[http://www.youtube.com/user/Jasperwelink Jasper Welink - Dolly TV] *[https://www.facebook.com/DollyEnZienTarrels Facebookziede van Dolly en zien Tarrels] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Muzikaant uut Drenthe]] 9ljfesl8gkabkommb5w64iplqjko510 0 20535 275890 275889 2014-05-26T20:11:27Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki {{Wikistiel}} 't '''Benul bi-j eulifaanten''' wördt eziene as ienene van 't heugsten bi-j dieren. Met 'n massa van 5 kg bint de harsens van eulifaanten groter as van elk aander laanddier. De harsens van de grootsten walvissn bint krap-an tweeë moal zwaoader as van eulifaanten, terwel heur liefzwoarte 20 moal heuger kan liggen. 'n Slim antal van de tiepiese gedragspatronen van eulifaanten wiest op benul zo groot as van walvissen en primaten: verdriet um 'n doden, leren, zörgen veur aanderluu's jonk, noaspöllen, kunst, spöllen, humor, noaberdunkt, 't gebruuk van warktugen, metlieden, zölfbenulwèèn, geheugen en mooglik taal. ==vörme van d'harsens== De eulifaanten (Ofrikaansn en Aziatiesn) hebt 'n slim groten en arrig ekrönkelden neocortex, 'n aegenskap die ok maensen, apen en manks dolfienensoorten hebt. Wetenschappers ziet dit as 'n teken van heug benul. Der bint ok manks uutzunderings op dizze regel, zo as de miereneggels ok 'n slim ontwikkelde harsens hebt. 't Patroon van de windings op d' harsens is muiliker en hef meer windings as bi-j meansn, primaatn en roofdiern, maar minder muilik as dat van walvissn. Eulifaantn hebt ok 'n slim dikke cortex en hoewel de dichtigheid van de celln der leger is as bi'j meansn, hef he naor skatting eemvölle neuronen. Van eulifaantn wördt edach dat ze eem goed bint op 't oplössn van probleemn. Ze wörd vake op 'tzölfde benulheugte as walvissn eskat. ==Leern== Eem as meansn mut eulifaantn bepaolde gedraagings leern tiedns heur greui. Ze bint nie in staot um enkel op heur instinkt te overleewn. 't Leerperses bi'j eulifaantn duurt zoo'n 10 jaor. 'n Meniere um benul te mettn is 't vergeliekn van de hassnsgrootte bi'j de geboorte met bi'j volwassn gewicht. Dit gef an hoevölle 'n soorte leert as he jonk is. De meeste zeugdiern hebt 90% van hun hassensgrootte al bi'j de geboorte. Bi'j meansn lig dit op 28%, bi'j tuumelaars op 42,5%, bi'j chimpansees op 54%. Bi'j eulifaantn lig dit op 35%. Dit betekknt dat eulifaantn nao de meansn 't meestn te leern hebt en dat heur gedrag veural deur leern bepaold wördt en minder deur instinkt. Zo leert oalders heur hoe ze mut ettn, hoe ze warktuungn mut heanigbaar en wat heur plaase is binnen muilike eulifaantngemienskap. De temporale kwabbn op de grote hassns, den instaot veur 't geheungn, bint völle groter das die van meansn. Dit verklaort de oale tarme "eulifaantngeheungn". Aziatiese eulifaantn hebt 't grootstn volume an hassnschörs veur kognitieve verwarking van alle leevnde laanddiern. 't Volume oversteg dat van völle aapn. Heur kognitieve vermeungn umme warktuungn te maakn en te gebruukn zet heur voalngns studies op 'n geliekns heugte met de meansachtign. Eulifaantn hebt ok 'n slim grote en stark ekrönkeldn hippocampus, groter as van meansn, primaatn of walvissn. Hi'j nemp 0,7% van 't van de sentrale structuren van de hassens in, wat bi'j meansn 0,5%, bi'j grampers 0,1% en bi'j tuumelaars 0,05% is. De hippocampus wördt elinkt an 't verwarkn van emoties en an geheungn. Mooglik verklaort dit werumme eulifaantn könt liedn an psychologiese flashbacks en an 't equivalent van posttraumatiese stresssteurnisn. ==Sosjaal gedrag== Eulifaantnwiefies leeft met heur jonkn op de meest hechte gemienskappn van 't diernriek. Umdat eulifaantn zoo'n starke femiliebaand hebt, kan 'n femilie uutienevalln deur 't uut de tied komm van 'n femilielid (in 't biezunder de matriarch, de leidster van de femilie). Manksig slaagt groepn der nie in weder orde te skeppen in de orgenisatie. Van de jaorn 60 tut 90 van de twintigste eewe wörden op netuurgebiedn met völle eulifaantn manks heule femilies uut-ereuid op de jonke diern nao. Dinne wörden dan naor aandere plaasn over-ebrach umme daor tekörtn an eulifaanten op te vangn. Nie allinnig blekkn de overleevnde jonkn daordeur op-ezaodeld te wördn met psiechelogiese probleemn, ze blekkn 20 tut 30 jaor later nog sosjale gebrekkn te hemm deurdat ze 't benul van de oaldere groepsleedn nie kreengn. Hieran verbunnen is 't tiepiese rouwgedrag bi'j eulifaantn. Bi'j de dood van íéne perbeert de aandern 't leevnsloosn femilielid vake op te tilln en te begraavn, waornao ze uurn achter mekare bi'j 't liek in de rondte in hangt. Ze verteunt 'n heuge intresse veur boddn van heur eangn soorte, zölfs van nie-verwaante eulifaantn wökkn al 'n zet eleedne uut de tied komm. Daorbi'j onderzuukt ze de boddn veurzichtigerwieze met heur slurf en voetn. Ze blieft der vake stillegies bi'j, maar maakt manks ok dreunnde geluudn en ze liekt zölfs te könn jankn en skreewn. Ze liekt de boddn van femilieleedn ok te willn begraavn op de stee waor as ze uut de tied komm, ok al bint de boddn deur beveurbeeld jacht gunder terechte-komm. Manks zölt zölfs eulifaantn wökkn heelmaole gien verwaantskap hebt de graavn van aandern bezuukn. Eulifaantn bint naös meansn en neanderthalers de ienige soorte waorvan 'n doednritteweel bekend is. Van eulifaantn wördt ok edach dat ze slim naoberdunkt bint: ze hölpt zölfs eulifaantn van aandere femilies en zölfs tutaal aandere soortn, zoas 'n meanse, as dinne zeerte led. 't Is bekend dat eulifaantn meansn wök gewund bint bewaakt en dat ze diern wök in neud zit hölpt of spaort. Onderzuuk bi'j Aziatiese eulifaantn döt deankn dat ze markt dat soortgeneutn slecht-te-pas bint en heur perbeert te troostn. Op Ofrika bint ok gevalln bekend waorbi'j eulifaantn dode meansn begreuvn. Dit muilike gedrag lek der op te wiezn dat eulifaantn gevuulns hebt. Ok 't feit dat ze asndere zeugdiern liekt te hölpn, zol te wijten könn ween an 'n soort sympathie en erkenning van geliekweerdige soortn, maar onderzuuk mut nog uutsluitsel geevn. ==Zölfmedikatie== Eulifaantn gebruukt blaadern van 'n boome uut de ruwbladigenfamilie um 'n bevalling in te leiden. Kenianen gebruukt disse boome veur dezölfde gebeurn. ==Speuln== Wilde Ofrikaanse eulifaantn wördn al vake ziene dat ze 'n spellegie doet. Ze liekt zichzölf en aandern te willn vermaakn. Der bint eulifaantn eziene die water opzoegt, heur slurf heuge in de luchte in hoald en dan 't water as 'n fontein rondte spuit. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Dier]] [[Kategorie:Psychologie]] nfpoun7ltwpblt2exyzvn33d3pe1dg2 0 20536 273299 273298 2014-02-26T19:21:58Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Universidade_Federal_do_Recôncavo_da_Bahia.jpg|right|thumb|Logo van n universiteat]] De '''Universiteat Recôncavo da Bahia''' ([[Portugees]]k: ''Universidade Federal do Recôncavo da Bahia'' - UFRB) is ne [[Brazilië|Braziljaansen]] [[universiteat]] in [[Cruz das Almas]]. Hee is op erichtet in 2006.<ref name="hisufrb">[http://www.ufrb.edu.br/portal/a-ufrb/historia História da UFRB]</ref> Der stoat non 27549 studeanten in eskrewen.<ref>[http://www.universia.com.br/ondeestudar/instituicoes_zoom.jsp?instituicao=1438 About UFRB]</ref> == Referensies == <references/> == Oetgoande verwiezings == {{commonscat|Universidade Federal do Recôncavo da Bahia}} *[http://www.ufrb.edu.br/portal/ Offisjele webstea van de Universidade Federal do Recôncavo da Bahia] {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Brazilië]] [[Kategorie:Universiteat]] 8p0gfr5iai6svsuagkzqc3sthycicss 0 20537 273291 2014-02-26T16:42:02Z 201.80.202.95 Universidade Federal do Recôncavo da Bahia wikitext text/x-wiki #redirect[[Universidade Federal do Recôncavo da Bahia]] hyd4ncqqw79m5k0y0gh6lmcdtq7cds8 0 20538 273401 273400 2014-03-09T22:55:23Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki '''Alfen''' bint geistn in lucht, 't water of waor dan ok in de netuur. Ze komt veur in de [[Germaanse mythologie|Oaldgermaanse]] en [[Noordse mythologie|Oaldnoorse]] overlevverings. 'n Alf is in de Noorse overlevverings iene van de vruchtbare netuurgeistn of netuurkrachtn, din al in warkn waarn veur der ok maar godn ontstön waarn. Ze warkt met an 't bouwn, 't op staand hoaldn, maar ok 't ofbrekkn, van de weerldn. Din zörgdn beveurbeeld ok dat 't leevnssap van Ymir, de aldereerstn (oer)reus, bi'j de skepping wörden umme-bouwt tut de stromen en zeeen op Middengaard (Aarde). In de [[Edda]] kump 't nie zo duudlik naor veurn, maar vake wördn de Alfn as mooie vermeanslikte netuurweezns of-edaone. De Alfn bint de vruchtbaarheid in persoon. ==d' Oaldn== Alfn waarn slim anwezig in de weerld en rilligie van de [[Germanen]]. De volksverhaaln van noe laot ziene dat 't geleuf in Alfn wieds was oaver de Germaanse stammen. en nie allinnig bi'j de Skandinaviese. Wieds wördn der magiese en geistlike krachtn an disse weezns toe-edaone. Ze zolln in 'n meanse van alles uut könn warkn en deels beteuvern. Bepaolde dreumn en veural nachtmerries zolln ok bi'j Alfn vandan komm. Der kan ezegd wördn dat Alfn 't Germaanse neefie bint van de nymfen/sirenen uut de Griekse/Romeinse verhaaln, of van de vili en rusalki uut de Slaviese verhaaln. ==Waann of Alvn== Op de Edda wöd esprökkn van "de Aansn en Wanen" eemgoed as van "de Aansn en Alven" as beduuding veur ''alle godn'', waor deur 't lek dat de Wanen en de Alfn d'zölfdn bint. Wanen en Alven waarn beidn vruchtbaarheidskrachtn en dorumme kö-j 't zo boengn dat de Wanen eaglik 'n aandere name is veur de Alfn. 't Kan ween dat 't verskil in name der is umdat beide 'n aandere status betekknd. De Alfn zolln dan mindere vruchtbaarheidsgodn ween, vergelekkn met de Wanen. Van hieruut zol [[Frey|Fri'j]] de heerser over de Alfn ween op Alfheim. Alfn könt dan ok weer 'n oaverbliefsel ween uut vroggere tiedn, waor vandan ze tiedig bint achter-ewördn an de Wanen. Din meer persoonlikheid en vruchtbaarheid haarn. Disse tiedse weerumme-belevving van de Noordse rilligie din zich met de Wanen gaanks höald wördt manks met Vanatrú (geleuf an de Wanen) an-eduud. Daor teegn over, of nöast, stiet de Asatrú (Geleuf an de Aansn). {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Noordse mythologie]] [[Kategorie:Germaanse mythologie| ]] 1hbj1m2ku0oq9uqcoamlul5pi8ohx2x 0 20546 273323 2014-03-02T11:19:19Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Bekn (meziekinstrumeant)]] herneumd naor [[Bekn (muziekinstrumeant)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Bekn (muziekinstrumeant)]] a8fecsp81wp7nuvb9tycz3eqg52vzua 0 20547 273335 2014-03-02T21:17:53Z Servien 7 Servien hef de zied [[Klompnmaker]] herneumd naor [[Klompenmaker]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Klompenmaker]] 6owvyliuyfn5ezyhx7ynboxjyvknsy7 0 20549 273347 2014-03-02T21:39:13Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Sootsjie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Sootsjie]] qnhiie81q9t2aw97j7jk01t0e39m0nu 0 20557 273455 273454 2014-03-13T13:24:13Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki n '''Ding''' of '''Deenk''' is de [[Germoanen|Germaanse ]]<nowiki/>naam vuur nen ''rechtdag''. Op dissen dag kömn de wieze Germaanse stamheuwde bie mekoar um besloetn te nemn en recht te sprekn oawer zaakn dee't öar volk angungn. t Was dus tegelieke ne regearingszitting en ne rechtsdag. In de [[Skandinavië|Skandinaviese]] sproakn het de vergoaring van t laandsbesteur nog aait t ''storting'' (t grote Ding) of ''alþing'' (t al-ding). In t Nederlaandse sproakgebeed he'j ook nog aait zegswiezen met disse betekenisse: "n besloet ofdingen", "oonder gin beding", of "meedingen naar". Ook t "kort geding" haank hiermet saamn. == Plaatsen == In Nederlaand zeent verskeaidene plekn dee't noar disse vergoaring verwiest. In [[Tweante]] he'j bie [[Maarkel]] de [[Deenkspelerbaarg]], woer noar verluud in t verleedn regelmoatig zonne vergoaring heuldn wör. In n [[Achterhook]] he'j t pleatsken [[Dinxperlo]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Recht]] [[Kategorie: Geschiedenis]] cqlwlyzttusvpta2hsqvwwpwwk4gofl 0 20559 273458 2014-03-13T18:07:14Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Ding (rechtsgeleardheid)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ding (rechtsgeleardheid)]] 7drg48wtsbcz6aw6yd07k36e13siu63 0 20562 273463 2014-03-14T21:27:18Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel hef de zied [[Nedersaksische gerechten]] herneumd naor [[Nedersaksiese gerechten]]: in ans, ziede veur alle dialekten wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksiese gerechten]] 4ll39jtn8fi7zvcbs8vyt13enwkha7r 0 20564 279617 275920 2015-03-27T17:54:21Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Marianna Madia daticamera.jpg|thumb|240px|Marianna Madia]] '''Marianna Maadia''' ([[Rome]], [[5 september]] [[1980]]) is ne Italiaanse politika, lid van t Italiaanse Hoes van Af-evaordigden (te vergelieken met den Tweeden Kamer) veur de Demokratiese Parti'je sund 2008. Op [[21 jannewaori]] [[2014]] wier ze minister van Ambtenarenzaken en Bestuursvereenvoldiging<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-26298038 «Italy's PM-designate Matteo Renzi names new cabinet»]</ref>. == Referensies == <references /> == Uutgaonde verwiezingen == {{commonscat|Marianna Madia}} * [http://www.mariannamadia.it/ mariannamadia.it] {{DEFAULTSORT:Madia, Marianna}} {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Italiaanse politieker]] qdeq1y8ycd2kij6uqbqxgw8p48qurmi 14 20565 291448 291445 2016-11-04T16:05:28Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Politicians of Italy}} [[Kategorie:Politikus| ]] [[Kategorie:Italiën|Politieker]] k1mjo5d06d96gk28m4du4aol43pv5pa 0 20566 273484 2014-03-17T17:06:19Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel hef de zied [[Ni-joarwinnen]] herneumd naor [[Ni'j-jaorwinnen]]: [[ANS]], WALD (oa) spellen wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ni'j-jaorwinnen]] aoiso5f0uh6z38f38t6ftlybxb6npw7 0 20568 273488 2014-03-18T10:39:26Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Zangkeunst]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Zangkeunst]] 7tc1j5hv25cl3zzn04utv3s8v0sz2bd 0 20569 273489 2014-03-18T11:15:26Z Woolters 62 Nieje zied: ''''Jodelen''' is nen [[zangkeunst|zangtechniek]] woerbie as den zänger de stemme moodwillig löt 'oawersloan' noar [[falsetto|kopstemme]] en wierumme. Op disse wieze kan den zänge...' wikitext text/x-wiki '''Jodelen''' is nen [[zangkeunst|zangtechniek]] woerbie as den zänger de stemme moodwillig löt 'oawersloan' noar [[falsetto|kopstemme]] en wierumme. Op disse wieze kan den zänger [[akkoord (muziektheorie)|dreeklaanken]] benöaderen en tonen oet dreeklaanken onmeundig rap achter mekoar ([[arpeggio]]) zingen. Zo wekt den zänger den indruk det he met meardere stemmen tegelieke zeenk. Dissen zangstiel is vuural bekeand oet de [[Alpen]]laanden: [[Beiern]], [[Zwitserlaand]] en [[Oostenriek]]. 't Is doar een vast oonderdeel van de volksmuziek. Mer ook in aandere wearelddelen keump jodelen vuur. Bie de [[Pygmeejn (volk)|Pygmeeën]], de [[inuit (volk)|Inuit]], in de [[Kaukasus]], [[Melanesië]], [[China]], [[Thailaand]], [[Kambodja]], [[Spanje]] (doar neumt ze t ''Alalá''), [[Saamnlaand]] (''Joik'' of ''Juoigan''), [[Zweden]] (''Kulning'', ''Kölning'', of ''kaukning''), [[Pooln|Polen]] en [[Roemenië]]. Een van de bekeandste Alpenjodelers was [[Franzl Lang]] oet Beiern. Hee wör eneumd de ''König der Jodler''. Mer ook in de [[Verenigde Stoaten|Amerikaanse]] [[country]]-muziek wörd jodelen vaak broekt. [[Bestaand:CaliforniaBlues(BlueYodelNo.4).ogg|thumb|none|California Blues]] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Muziek]] jsssp6idvkrm8guv6b03bzmh7hu7o19 0 20573 284223 281860 2016-04-13T17:40:45Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki '''Irmin''' (of: '''Hirmin''', '''Hermin''', '''Ermen''' Oldengels: '''Eormen''') is 'n Oldsaksiesn god. Den wörd op d' [[Irminsul|Irminsûls]] verbeeld, wat hoge poaln of beume waren. Die haren 'n grote weerde veur de [[Saksen]]. Mangs wörd Irmin gelieke edoane met de god(en) [[Saxnot|Saxnôt]] en/ of met [[Tyr|Tuw]]. Der is barre bekend oaver d' [[Oldsaksiese godsdienst|Saksiese rilligie]], dus 't is altied mar spöln en roadn met d' informatie die'w wel hebt. Der is dan ok gien iendudige bewering oaver Irmin, mar wel viere, en die bint hier onder op-enuumt: ==Irminsûls== D' Irminsûls waren godsdienstige zinnebeelden en 'n maatschaplike bondstekens van d' olde Saksn. 't Zinnebeeld van d' ewige Macht, die 't heelal drög (''Universalis Columna'' numen de Romeinen d' Irminsûls). Irmin, Hirmin, Ermen, Eormen, Herman bint de verschillende naamn, die deur verschillende volkerstammeb waren an-enömmen veur 'tzölfde begrip: universum, heelal. 't Angelsaksiese begrip ''Eormengrund'', of 't Oldnoordse ''Jörmungrund'', was 'n dichterlike benuming veur d' eerde, of de 'wiede weerld'. Die kump van 't Oaldgermaansn ''Ermunaz'', wat groot, heugend, wieds en alumpakkend betekkend, en ''grunduz'', wat grond, bodem betekkend. ==Saxnôt== Van de god Saxnôt wörd an-enömmen dat 'e de stamgod van de Saksn was, en wörd drumme gelieke edoane met de god Irmin. Umdat d'Irminsûl 't bondsteken van de Saksen waren. Saxnôt wöd mangs weer gelieke edoane met Tuw, die god van 't Thing, orde en de Zunne. ==Tuw== Tuw (Oldnoords: Týr) was um 'n noabi-j 't begön van oeze joartelling 'n hemelgod en de oppergod op de Germaanse mythelogie. [[Tacitus]] beschrevven in zien ''[[Germania]]'' de Germaansn oergod [[Tuïsto|Twisto]]. 't Is annemlik dat dissnt iene en 'n zölven is as Tuw (ok wel nuumd as Mars Thingcus). Tuw is 'n god van 't [[Thing]], rechtvoardigheid, orde, eer, moed, oorlog en de verpersoonliking van de zunne. Tiedns 't Thing (Germaanse rechtsprake) wördn Tuw an-eröppen weneer as eur recht göngen sprekken en ni-jen regels göngen ofproaten. Onder heiligen beume wörden de rechtsprake ait ehölden. Dissen beume warten de verbeeldenisse van n as god-achtig vereerde netuur. Irmin (god van de balaans, orde, de grond en ''Metod'') wörd hier gelieke doan met Tuw. ==Herminonen== Tacitus schref op n eersten heufstuk van ''Germania'' 't voalnde: ''Zi-j (doarmet doelend op de Germanen) priest op oale lieder n god Twisto 'n hemel in, 'n deur de aarde op-elevverden god. An hum zegt ze as zeune Mannus toe, stichter en oorspröng van eur volk, en Mannus zegt ze weer drieë zeuns toe woarvan 'n naeme de 't körtsen bi-j de Oceaan verblievende Ingaevonen, de op 't binnenlaand verblievende Herminonen en de Istaevonen enuumd zollen wörden.'' Hier hef Tacitus 't oaver Tuw (Twisto) as oergod en grova van 't Germaanse volk. Iene van zienen kleanzeuns is Hermin, woar as de Elbe-Germanen (Herminonen) van zollen ofstammen, en hum döt ok weer deanken an Irmin. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|'t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Saksen (volk)]] [[Kategorie:Germaanse mythologie]] qc3sy28bxa3xq0r2kkq89zzuz3zqupm 0 20574 276389 275476 2014-08-24T09:00:26Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki '''Prinses van Zweeloo''' is de name egèven an de stoflike resten van 'n saksiese vrouwe uut de 5e eewe. Heur graf wörden op [[1952]] te [[Zweeloo]], Draenthe, evunden. 't Was 'n edelen en ze wörden begraven met verscheidene grafkado's. Ok bint der botten van [[Peerd|peerden]] bi-j heur evunnen, noa 't lek as offer veur de goden. {{Dialekt|sdz|[[Vechte|t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Ooldheaidkeunde]] [[Kategorie:Geschiedenis van Drenthe]] [[Kategorie:Germaanse oaldheid]] 2gy69g8dv6xt8hvxqp7ql9belta9z8f 0 20575 279385 275229 2015-03-27T17:15:41Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:VladimirPutinNewYear2012-2.png|thumb|200px|right|Vladimir Poetin, presideant van Ruslaand]] '''Vladimir Vladimirovitsj Poetin''' ([[Russies]]: Владимир Владимирович Путин, [[Leningrad]], [[7 oktober]] [[1952]]) is nen Russiesen politieker en de presideant van [[Ruslaand]]. Poetin was 16 joar nen Loetenant-Kolonel vuur de [[KGB]]. Doar skeaidn he in [[1991]] met oet um in zinne geboortestad [[Sunt Petersborg]] de politiek in te goan. Hee verhuusdn in [[1996]] noar [[Moskou]] en köm oonder dienst van [[Boris Jeltsin]]. Doar maakn he rap promosie. Op [[31 december]] [[1999]] wör he vervangnd presideant, doo't Jeltsin dr plötseling met oetskeaidn. Noa twee ambtstiedn as presideant, wör Poetin op [[8 mei]] [[2008]] premier van Ruslaand oonder presideant [[Dimitri Medvedev]]. Skoonwal't nen presideant noar t Russiese stelsel op papier heuger steet as nen premier, leek Poetin in t echt nog aait an de töwkes te trekn. Seend [[7 mei]] [[2012]] is Poetin wier presideant van Ruslaand en ditmoal Medvedev as premier. Zinne politieke teegnstaanders sprekt skaande van zinne oonderdrukking van [[persvrieheaid]] en zin harte anpakn van demonstrasies en opstaandn. Doarnöast sprekt de leu skaande van de grote [[korrupsie]] oonder zin beweend en de oarmood woerin't völle Rusn leawt. Bie ne aandere groep Rusn is he geleefd umdet he verhooldingswies stabiliteat, [[ekonomie]]sen vuurspood en zelfweardering bracht hef, noa n kroam wat Boris Jeltsin dr van maakt har. De ofkorting van zinn naam (VVP) wörd as zinnen bienaam gebroekt en steet tegelieke vuur de Russiese term vuur "bruto binnlaands produkt". Hee zorgen det t Bruto binnlaands produkt toonöm met 72%. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Ruslaand]] jtp9w6nv1grnx18t0dob5cs6cs2ca9s 0 20576 273692 2014-03-26T10:18:17Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Vladimir Poetin]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Vladimir Poetin]] gm3vat78e9vljkmtiz9defjhqc2n2i2 0 20577 273693 2014-03-26T10:18:41Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Vladimir Poetin]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Vladimir Poetin]] gm3vat78e9vljkmtiz9defjhqc2n2i2 0 20580 276692 276691 2014-11-09T07:01:56Z CommonsDelinker 166 [[Rivella_Range_50cl_PET_(3).jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Fastily|Fastily]], mit as reden: [[commons:COM:OTRS|No permission]] since 1 November 2014: If you are the copyright holder/author and/or ha... wikitext text/x-wiki '''Rivella''' is n [[koolzuur]]holdende [[frisdrank]] die gedeeltelik uut [[wei]] emaakt wordt. t Wordden in [[1952]] in [[Zwitserlaand]] deur Robert Barth ontwikkeld, naor n resept dat zien breur verkregen had uut de arfenisse van n bioloog.<ref>[http://www.rivella.com/ch/de/unternehmen/geschichte/von-der-idee-bis-heute/ Rivella Geschichte ist Schweizer Geschichte], rivella.com</ref> De drank wordt sinds [[1957]] in lisensie in [[Nederlaand]] emaakt, vanaof 2012 deur [[Vrumona]]. Lange tied was Rivella der in twee variaanten: de 'gewone' Rivella (mit n veurnamelik rood etiket), mit [[suker]] als zeutstof, en n versie zonder suker, ''Rivella Light'', dat in aandere laanden ''Rivella Blauw'' eneumd wordt. Sinds 2005 wordt in Nederlaand ook Rivella mit [[greune thee]]-extrakten verkocht, mit suker as zeutstof. t Is op aandere aofzetmarkten bekend as Rivella Greun. Rivella kan ezien worden as de nasionale drank van Zwitserlaand mit n marktandeel van 15% (2002) en is veerder eigenlik allinnig bekend in de regio's rond Zwitserlaand (Zuud-Duutslaand, Oostenriek, Oost-Frankriek), Luxemburg en Nederlaand. Wat noen Rivella Light heet wordden veur t eerst in Nederlaand op de markt ebröcht, in 1958<ref>[http://www.rivella.com/ch/de/unternehmen/geschichte/50-jahre-rivella-blau/ 50 Jahre Rivella Blau], rivella.com</ref> veur [[sukerziekte|suker]] en hef daor t grootste marktandeel buten Zwitserlaand. Rivella gebruukten lange tied de reklameslagzinne "Rivella, n bietjen vremd, mer wel lekker", die arg bekend eworden is. ==Referensies== <references/> ==Uutgaonde verwiezingen== * [http://www.rivella.nl/ Offisiële webstee van Rivella] {{Dialekt|ovel|Doorspiek|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Frisdraankmark]] 01n3z0xf08v85mcr18k8wnzvijtk58n 14 20582 273742 2014-03-30T13:31:20Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Drinken]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Drinken]] 1w47r6vctlpi7l8ie1hfhkyejhedp43 0 20584 292350 292348 2016-12-14T16:38:55Z Wwikix 13678 /* Beukelieste */ kat wikitext text/x-wiki '''West-Meunsterlaands''' is n [[Nedersaksies]] dialekt. t Wörd ekuierd in t westen van t [[Meunsterlaand]], wat in de [[Duutslaand|Duutse]] deelstoat[[Nordrhein-Westfalen| Noordrein-Westfaaln]] teegn de greanze met [[Nederlaand]] ligt. t Wigvörmige oawergaanksgebeed stekt precies tusken [[Tweante]] en n [[Achterhook]]. De sproake lik dus ook froai völle op de sproakn van dee gebeedn. De belangriekste steas woer a'j West-Meunsterlaands heurn köant, zeent [[Borken]], [[Dorsten]], [[Gronau]], [[Lembekke]], [[Rhede]], [[Bokelt]] en [[Oahoes]]. t Korrekte antal sprekkers is neet bekeand. ==Vuurbeelde== Oet de boawn eneumde döarpe zeent n antal vergelieknde vuurbeeldzinn bekeand. In Dorsten zegnt ze van de Lembekse sproake t volgende: "''De Lembeckische Kääk ligg midden in n Dorp, bobben up n Bääg''" (De Lembekse keark lig midn in n doarp, boaben op n bearg). In Dorsten zegnt ze juust ''kerke'' en ''berg''. In Rhede zegnt ze van de Borkense sproake t volgende: "''In Borken goot se met den Kettel nao de Becke" ''- (In Borken goat ze met den kettel noar de bekke) In Rhede zoln ze juust ''keatel'' en ''beake'' zegn, net as in n [[Achterhook]]. In Gronau lik t nog t meest op t [[Oost-Tweants]]. ==Beukelieste== *Büld,H.: Volk und Sprache im nördl. Westfalen (1939). *Bussmann, E., Die vestische Mundart. Münsterland - Monatsschrift für Heimatpflege 8, H. 1/2,1921,136-143. *Cornelissen, Schaars, Dialekt à la carte: - Dialektatlas Westmünsterland-Achterhoek-Liemers-Niederrhein, Ergebnis einer Untersuchung zur vergleichenden Dialektforschung, Timothy Sodmann (Hrsg.), Quellen & Studien, Bd. 3, 1993, Textband: 125 S., 21,5 x 27,5 cm, Fadenheftung, fester Einband, Kartenband: 21,5 x 27,5 cm, 57 Karten, kartoniert ISBN 3-927851-66-3 *Hellberg, H. Studien zur Dialektgeographie im Ruhrgebiet und im Vest Recklinghausen. DDG 37 (1936) *Herdemann, Ferd. Versuch einer Lautlehre der Westmünsterländischen Mundart (Dissertation Münster 1921, Manuskript. *Kremer,Ludger Mundart im Westmünsterland, – Aufbau, Gebrauch, Literatur, Hrsg. Kreis Borken (1983) ISBN 3-927851-16-7 *Piirainen/Elling, Wörterbuch der westmünsterländischen Mundart, Hrsg. Heimatverein Vreden (1992) ISBN 3-926627-09-3 *Pickert, Jul. Das starke Verbum im Münsterländischen, mit besonderer Berücksichtigung der Dorstener Mundart. *Siepe, B. Werts und Pflege der heimischen Mundart, in Heimatkalender (Borken 1951) *Walters, L. Die Borkener Mundart, in Borkener Stadtgeschichte (1926) {{Dialekt|twd|Riessen|Standaard Skriefwieze}} [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Duutse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Noordrien-Westfoaln]] o6vrgnq6l2ycy8tlm12jtm2pki834kf 0 20585 280201 273745 2015-04-08T20:31:55Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Ahoes]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ahoes]] k6q98k6jqzms9uit1pd30duk1vj94mg 0 20586 288707 275870 2016-10-27T14:59:37Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[File:Lage der Stadt Dorsten in Deutschland.png|thumb|Dorsten op de kaarte van [[Duutslaand]]]] '''Dorstn''' is ne stad in t oawergangsgebeed tusken t [[Meunsterlaand]] en t noordelike [[Roergebeed]] in t boondslaand [[Nordrhein-Westfalen|Noordrein-Westfaaln]]. t Ligt an de rivier de [[Lippe]], ongevear 24 km van de plek woer't den oetkeump in de[[Rien| Rein]]. Dorstn heurt bie de gemeente [[Recklinghausen]] en is doarvan wat oppervlak angeet de grötste stad. De oolde vestingstad Dorstn kreeg op n [[1 juni|1sten juni]] [[1251]] stadrechtn van de [[Koerköln|Koer-Kölse]] laandshearn. t Wör in t [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] noar t noordn hen um de hearlikheaid [[Lembekke]] oetbreaidt. In Dorstn woonn op 31sten dezember 2012 76.030 inwonners. Dorstn is vuural bekeand um de [[Romeinse Riek|Romeinse]] leagerplaatse [[Holsterhausen]]. ==Geskiedenisse== [[File:Wappen Dorsten.svg|thumb|upright|Woapn van Dorstn]] Dorstn wörd hoogstwoarskienlik al seend de [[Bronstied|Broonstied]] bewoond. Det bewiest 124 urnen oet dee tied dee't dr eveundn zeent. De eerste bewonners dee't bie naam bekeand zeent warn de [[Sugambren]]. Dee leawn dr de eerste doezend joar vuur Kristus as boern. Ze wördn vuur t eerste duur de [[Romeinse Riek|Romeinn]] an evöln in 18 v. Kr. oonder leaiding van n Romeinsen anvoorder [[Lollius]]. De Romeinen mossen t oflegn in nen veeldslag den't bekeand steet as de [[Clades Lolliana]]. Zes joar later probeern t n Romein [[Drusus]] nogmoals. Den versleug de Sugambren en richtn dr t leagerkaamp [[Aliso]] op. Dr wörd an enömn at det t hudige Holsterhausen is. Doo't Drusus in 9 v. Kr. oet de tied köm, nöm zin breur [[Tiberius]] t oawer. Den leut 40.000 Sugambren deporteern noar t westn langs de Rein. Duur disse oetdunning konn de Sugambren zik neet langer verwearn en gungn op in t gröttere stamverbaand van de [[Bructeren|Brukteern]]. De doaropvolgende joarn warn dr regelmoatig veeldtochten neudig um de opstaandige Germaann dr oonder te hooldn. Ook n Romein [[Varus]] treuk in t joar 9 n. Kr. met zien leager duur t [[Teutoburger Woold]]. Bie nen grootn [[Slag in t Teutoburger Woold|veeldslag]] doar, wör n achtste deel van t hele Romeinse leager verslaagn. Dit zörgen oeteandelik det de Romeinen in dit gebeed nooit wier voot an de groond kreegn en det de Brukteern ongestoord leawn konn. In de [[Middeleeuwn]] um t joar [[693]] kömn de [[Saksen (vôlk)|Saksn]] met öarn laankzamen intrek vanoet t noordn. De [[Fraankn (volk)|Fraankn]] hulpn de Brukteern metvechtn. Tegelieke wördn de Brukteern ook kerstend duur n [[Angelsassiesen]] monnik [[Switbert]] en verskeaidene aandern. Zo köm t gebeed oonder t behear van [[eartsbisdom]] [[Köln]]. t Gebeed wör noa de [[Saksenoorloogn]] met [[Karel de Grote|Grootn Koarel]] wier Fraanks. In t [[8e eeuw|8ste joarhoonderd]] ontsteund de Hof Bergkamp (woer't rechtevoort t zeeknhoes steet). Det was t middelpeunt van de heuwe Dorsten en Gaaln. In [[911]] onsteund nen bie Bergkamp heurnden hof, de Leemwysche van de nearzetting "Durstinon", as gawe van t Klooster Verden. In t [[11e eeuw|11de joarhoonderd]] gung n opperhof Bergkamp, den't weagns zinnen gracht ook wal "grachtnhof" neumd wör, met alle oonderheuwe oawer an t St. Viktorstift in [[Xantn]]. Den voogd oawer t St. Viktorstift, n graaf van [[Kleve]], en latere herteuge, vereanigden zik met de Kölse koervörste. Tusken [[1176]] en [[1179]] har de duur de Kölse koervörste vriejegeewne nearzetting "Villa Durstine" de eerste eegne priester, den't Heinrich heetn. Vanweage de geunstige plek an de Lippe en umdet ze in de wiete umtrek de ennigste brugge doaroawer hadn, en umdet ze tusken de verskilnde kruusnde haandelsweagn tusken Köln, [[Bottrop]] en [[Meunster]] leadn, gröain Durstine rap oet töt ne belangrieke stea. In [[1251]] kreeg t van de Kölse Eartsbisskop [[Konrad von Hochstaden]] stadrechtn, woermet t echt ne vaste stea kreeg. Leu oet de umlignde döarpe treukn dr hen vuur beskoarming en vrieheaid. In t [[14e eeuw|14e joarhoonderd]] köm t oonder [[Dortmund]] bie de t [[Haanze]]-verboond. De belangriekste inkomstn kömn oet skeepsbouw en haandel. Töt in t [[18e eeuw|18de joarhoonderd]] wör Dorstn regelmoatig beleagerd. In [[1816]] wör Dorstn [[Pruusen|Pruusies]]. Pas noa de industriële revolusie was t edoan met de beleageringn. De stad verdeenn t meeste geeld met [[iezer]]geetn, [[textiel|spinnerieje en weawerieje]] en [[mienbouw]]. Vuural [[steenkool]] wör dr oet de earde haald. Tiedens de [[Tweede Wereldoorlog|Tweedn Wearldoorlog]] wör ongevear 80% van de oolde stad Dorstn platbombardeerd. Bie Dorstn warn een woarkkaamp van de [[SS]] en n [[kriegsgevangenkaamp]] OP [[29 meart]] [[1945]] marsjeerdn [[Verenigde Stoaten|Amerikaanse]] soldoatn Dorstn in. ==Kultuur en zeensweardigheedn== De oolde stad Dorstn har völle [[vakwoarkhoes (bouwstiel)|vakwoarkhuze]]. De meeste doarvan wördn, saamn met völle aandere historiese gebouwn, kapot bombardeerd in n [[Tweede Wereldoorlog|Tweedn Wearldoorlog]]. Noa n oorlog is dr n [[Jeudn|Jöds]] Museum op ericht. Doarin wörd de geskiedenisse van de [[Westfalen|Westfaalse]] Jödn oet estald. t Wör in [[1992]] opend en in [[2001]] oet ebouwd. t Heemkeundig Museum van Heimatverein Lembeck is oonderbracht op de böawenste verdeping van [[Slot Lembekke]] en stalt opgreawingn en spoers van handwoark, boernleawn en skeepsbouw oet. Doarnöast is dr nog de oolde [[Tushoesmölle]] in Dorstn-Deutn. Bie disse oolde watermölle oet [[1615]] is n kleain museum in ericht. t Is de ennigste nog dreeiende watermölle van Noordrein-Westfaaln en was nog töt 1970 in vast gebroek. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] 9ud4qpydnqcnjfz2ghhrpggk6nly042 0 20587 288732 288686 2016-10-27T15:29:12Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Schloss Lembeck-Haupthaus2.jpg|thumb|right|200px|SLot Lembekke]] '''Lembekke'''([[Hoogduuts]]: ''Lembeck'') is n doarp in de gemeente [[Recklinghausen]], [[Noordrein-Westfaaln]] in [[Duutslaand]]. In 2011 har t 5246 inwonners. Lembekke hef ne oppervlakte van 52,7 km² en is doarmet t grötste staddeel van [[Dorstn]]. In t noordn greanzet Lembekke an de gemeente [[Reken (gemeente)|Reken]] in de regio [[Borkn]], in t oostn an de stad Haltern am See in de regio Recklinghausen. In t zuudoostn greanzet Lembekke an t staddeel Wulfn, in t zuudn an t staddeel Deutn en in t westn strekt Lembekke zik oet töt an t staddeel Rhade. t Doarp is vuural bekeand um t [[Slot Lembekke]] wat dr steet. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Darp in Duutslaand]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] jvut51kqypzjtvwff07145s7u7momss 0 20588 273765 273759 2014-04-01T13:18:27Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Noordrhain-Westfele]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Noordrhain-Westfele]] 2w1p8t9dw9behj66z44d7rmh2g76o4o 0 20589 273764 2014-04-01T12:48:44Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Dorsten]] herneumd naor [[Dorstn]]: Noar t artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Dorstn]] qz11bagctdyw8zys9irk38bosi5jgl7 0 20590 273766 2014-04-01T16:05:43Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[West-Meunsterlaands]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[West-Meunsterlaands]] cdogm4x42z3tf7tfls02p4j3ounmyps 0 20591 273768 273767 2014-04-01T16:07:01Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Oaversticht]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oaversticht]] nhhsgtjkd93utwvrpl6ish2nhy8k90m 0 20592 277391 276094 2015-02-06T03:07:55Z OctraBot 9743 Migrated to Wikidata at [[d:Q2550595]]. wikitext text/x-wiki De '''OV-chipkaarte''' is n [[gèld|betaalmiddel]] woarmet as leu in [[Nederlaand]] reizen köant in t [[Openboar Vervoor|OV]] (''Openboar Vervoor''). Doaroonder vaalt heufdzakelik [[trein]]en, [[busse]]n en [[tram]]s. Op wat plekn is disse kaarte al t ennigste betaalmiddel, mer op de meeste steas kö'j ook nog papierne kaartkes kriegn. ==Warkwieze== Op n pas zit nen chip, woarop betaalinformasie loadn kan wordn bie spesjale oploadpeunte. A'j met t OV metwilt, mu'j oe vuur de reize anmelden (''incheckn'') deur den pas vuur n oge op t stasjon, perron of in de busse hoaldn. Det oge les dan den chip en herkent t beginpeunt van oewe reize. A'j op oewe bestemming bint, mu'j den pas wier veur n oge hoaldn, zodat t eandpeunt vastlegd wörd (''oetcheckn''). t Betaalstelsel bereknt dan hoovölle of dr van oewen pas ofskreevn wordn mut. In n trein hef n ''kondukteur'' n spesjaal apparaat woarmet as hee den pas oetleazn kan, um te kiekn of dr wal anmeldt is vuur de reize. In busn en trams wordt regelmoatig stekpreuwe hooldn um kaartn van reizigers te kontroleern. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Betaalmiddel]] [[Kategorie: Vervoer]] 8fcf2dvhi8fe17y7zu0hwpmyhw2xd5t 14 20595 290867 290859 2016-11-02T11:59:38Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|South Korea}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Korea]] 6fgqlfjcr55y4c2b7y7xrypkhzknfa5 0 20602 273839 2014-04-05T23:03:04Z Droadnaegel 1133 Droadnaegel hef de zied [[Nedersaksische humor]] herneumd naor [[Nedersaksiese humor]]: algemene nds ziede volgens ANS wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nedersaksiese humor]] 25w932s44fph81nqbxbweymnxsnuwcp 0 20604 285074 285073 2016-07-03T19:02:48Z 81.206.164.195 /* Oaverzicht Germaanse goden */ wikitext text/x-wiki Disse zied giet oaver de goden en geisten wukken de [[Saksen]] anbedden deun, en wukken noe anbedden wörd deur de luu van [[Asatru]]. ==Oaverzicht Germaanse goden == Disse goden bint ter feaitlik bekeand van dat zi-j anbedden wörden deur de kontenentale Germanen. Disse goden wörd enuumd bi-j, onner aner, de Romeinse geschiedskrievers [[Tacitus]], [[Plinius]] en d' Angelsaks [[Beda]]. Van völle goden is ter gien uutebreaide kennis bekeand. Van de meeste goden wi'w den name agin-nie. Der mossen dé ding, dé plase en dé stam wal 'n god of godinne bestoan muttn hebben; mar umdat de kristnen zovölle as meuglik de 'heeidnse' kultuur vernietign wolln, is dr ealk mar barre weeinig der van bekeand. {| class="wikitable" width="100%" !Germaanse namme ||Noorse namme ||doot||eagenskap||Opmarking||evunnen |- style="background:#eeeeee" | '''[[Wodan]]'''; '''Woutan'''; '''Weda''' || ''Odin'' || Oppergod || wolven, raven, achtbienig peerd, spere, || [[Wilde Jacht]] || [[Oldsaksiese deupgelofte]]; [[Merseburger teuverspreuken]]; Beda; Edda |- style="background:#B0E0E6" | '''[[Donar]]'''; '''Thunaer'''; '''Tonger''' || ''Thor'' || Dondergod || Hamer || Döt met hamer bliksem en donder || Oldsaksisch deupgelofte; Edda |- style="background:#eeeeee" | '''(H)irmin'''; '''(H)ermen''' || ''Jörmunr'' || veuroalder der [[Herminones]] || De Saksen deun hum vereren in eur [[Irminsul]] || namme betekkend ''greuts'', ''wieds'', ''droager'' || [[Vita Karoli Magni]] |- style="background:#B0E0E6" | '''[[Inguz|Ing(uz)]]'''; '''Ingwaz''' || ''Yngvi'' || veuroalder der [[Ingvaeones]]; god van arflikheid; vernuuming; löcht. || || n Germaanse namme veur Freyr || [[Tacitus]] |- style="background:#eeeeee" | '''[[Istvae]]''' || || veuroalder der [[Istvaeones]] || || || Tacitus |- style="background:#B0E0E6" | '''[[Mannus]]''' || || Vaar van Hirmin, Ing en Istwa || || Namme betekkend 'means(heid)' || Tacitus |- style="background:#eeeeee" | '''[[Tuïsto]]''' || || Oergod der Germanen; vaar van Mannuz || || uut d' eerde ontstoane || Tacitus |- style="background:#B0E0E6" | '''[[Nerthus]]''' || || ''[[Moder Eerde]]''; [[Modergodinne]]; vruchtberheidsgodinne || etrökken met peerd en wagen || Later bekend as Friia en/of Ertha || Tacitus |- style="background:#eeeeee" | '''[[Ostara (godin)|Ostara]]'''; '''Ēostre''' || || Vruchtberheidsgodinne van de lente en de weergeboortenisse || Ei, haze || Namme verwaant an ''oosten'', doar de zunne opkump || [[Beda]]; Angelsaksische kalender |- style="background:#B0E0E6" | '''[[saxnot|Saxnôt]]'''; '''Seaxneat''' || || stamgod der Saksen; recht; oorlog; verbeund || || Verwaant an Tîw || Oldsaksisch deupgelofte |- style="background:#eeeeee" | '''[[Vrouw Holle|Holda]]''' || ''[[Huldra]]'' || Onderweerld- en bosgodinne; mooi; laank höar; start van koe; gedoante wesselen; magie || Wilde Jacht || Folklore uut Scandinavië en [[Westfalen]]; verwaant an [[Huld]] || Folklore uut Scandinavië en [[Westfalen]]; Edda |- style="background:#B0E0E6" | '''[[Tanfana]]''' || || || || Godinne van Istvaeonen, stamme der [[Marsi]] || archeologie |- style="background:#eeeeee" | '''[[Hretha]]''' || || || || namme betekkend ''de bekeanden'', ''de zegevierenden'' || [[Angelsaksische kalender]] |- style="background:#B0E0E6" | '''[[Balder]]'''; '''Baldaeg''' || ''Baldr'' || || || || Beda; Edda; Merseburger teuversprökken |- style="background:#eeeeee" |'''Frigga''' || ''Frigg'' || || || moder der goden || Beda; Edda |- style="background:#B0E0E6" | '''Fro'''; '''Frea''' || ''Freyr'' || [[fallussymbool]] van de kearls || || riedend op n evverzwien || Edda; volksvertelligies |- style="background:#eeeeee" | '''Frîia'''; '''Freo'''; '''[[Frieja]]''' || ''Freya'' || Vrowlike seksualiteit || || verwaant an Ostara || Merseburger toverspreuken |- style="background:#B0E0E6" | '''Ziu'''; '''Tîw'''; '''Thingsus''' || ''Týr'' || Rechtvoardigheid; orde || || god van 't [[Thing]] || archeologie |- style="background:#eeeeee" | '''Heimdal'''; '''Heime''' || ''Heimdallr'' || bruggebewaker teegen d' Hunen (reuzen) || [[Gjallarhoorn|Gelehoorn]] || zöt oaverdag en ’s nachens 100 mijl; Heurt grös en wolle gruiien; || Merseburger teuversprökken; Edda |- style="background:#B0E0E6" | '''Sunna'''; '''Sigel''' || ''Sól'' || zunnegodinne; || || [[Zonnestrijdwagen van Trundholm|peerd en wagen]] riedend rond Midgaard; achternoa ezetten deur [[Helhond]] || Merseburger teuversprökken |- style="background:#eeeeee" | '''(H)ertha''' || ''Jörd'' || [[Terra Mater|Aardegodin]] || || Verwaant an [[Gaia]] || Beda |- style="background:#B0E0E6" | '''[[Nehalennia (godin)|Nehalennia]]''' || || bescharmgodinne veur zeeluu en haandelaars || Hond, vruchten, laank gewoad, Schelpdak van de altaarnisse, bluumslingers || West-Germaanse godinne uut 2e en 3e eewe noa Chr. || archeologie |} {{Dialekt|sdz|[[Vechte|t Vechtdal]]|ANS}} [[Kategorie:Saksen (volk)]] [[Kategorie:Geleuf]] [[Kategorie:Germaanse mythologie]] 8g00uqedtm4uto1gqr6wojaby65vjz5 10 20608 280706 280705 2015-04-13T21:29:16Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <div class="sisterproject" style="margin:0.1em 0 0 0;">[[Bestaand:Wiktfavicon en.svg|x16px|link=|Wikiwoordeboek]]&nbsp;'''[[:nds:wikt:{{#if:{{{1|}}}|{{{1}}}|{{PAGENAME}}}}|Wikiweurdebook: {{#if:{{{2|}}}|{{{2}}}|{{#if:{{{1|}}}|{{{1}}}|{{PAGENAME}}}}}}]]'''{{#switch:{{{3|}}} |X|x= | = &nbsp;- weurdebook, woordherkumste, variaanten | #default = &nbsp;– {{{3}}} }}</div><noinclude>[[Kategorie:Mallen interwiki]] </noinclude> es9djtbqmzum1usskqlu9hc871bq283 0 20610 288687 275322 2016-10-27T14:44:03Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Rekkelhoezn''' (Lokale skriefwieze: ''Riäkelhuzen'', [[Hoogduuts]]: ''Recklinghausen'') is ne stad in t [[Duutslaand|Duutse]] boondslaand [[Noordrein-Westfaaln]]. t Lig in t noordn van t [[Roergebeed]] en is besteurskern van t ''Landskreis'' Recklinghausen. t Landskreis hef de meeste inwonners van Duutslaand. De stad zelf hef 115.385 inwonners (in [[2012]]). Rekkelhoezn hef ne oppervlakte van 66,43 km². Börgermeaister is Wolfgang Pantförder. Rekkelhoezen wör vuur t eerste neumd in [[1017]] as ''Ricoldinchuson''. t Kreeg [[1236]] stadrechtn. Rekkelhoezn heurdn van 1150 töt 1802 bie t [[Vest Recklinghausen]]. Det was n rechtsgebeed wat as n soort [[oaversticht]] bie t koervörstndom [[Köln]] heurdn. ==Keunst en kultuur== ===Theater=== * Ruhrfestspielhaus - Rekkelhoezn steet bekeand um de ''Ruhrfestspiele''. ===Museums=== * [[Kunsthalle Recklinghausen]] * [[Ikonenmuseum]] - Dit museum hef de grötste zameling geleufsikoonn boetn de kaarke umme. * Vestisches Museum - Museum oawer de tied det Rekkelhoezn nog oonder t koervörstndom Köln völ. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] o4yw8cekipmo56h5o4oyqgvor4fbeiu 0 20611 275323 2014-04-08T11:21:45Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Recklinghausen]] herneumd naor [[Rekkelhoezn]]: t Hef nen naam in t Plat, dan ook gebroekn wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Rekkelhoezn]] j31mnzljb24zrkgxp4objl14edqhnku 0 20614 292360 288715 2016-12-14T16:47:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Waarndoarp''' ([[Platduuts]]e skriefwieze: ''Warnduorp'', [[Hoogduuts]]: ''Warendorf'') is ne stad in t oostn van t [[Meunsterlaand]], in t [[boondslaand]] [[Noordrein-Westfaaln]]. De stad is ook de heuwdstad van de gemeente [[Waarndoarp (gemeente)|Waarndoarp]]. Waarndoarp lig an de [[Ems]], hef um de 37.000 inwonners en is vuural bekeand um de joarlikse [[peard|hengst]]parades. Umdet dr joarhoonderden laank vuural eboerd is um Waarndoarp, hef t n greun, laandelik karakter. Doarumme wörd de umgewing wal "Münsterländer Parklandschaft" eneumd (Meunsterlaands parklaandskop). Dr lignt verskeaidene grote steadn um Waarndoarp: [[Meunster]] (30km), [[Osnbrugge]] (40km), [[Bieleveld]] (45 km) en [[Hamm]] (35 km). [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] qlmqaonfkfmss4er9yr1isq00fh6wii 0 20615 275394 2014-04-13T16:16:20Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Warnduorp]] herneumd naor [[Waarndoarp]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Waarndoarp]] 6b7kkbeoyordtelvuu2sgm7l5n20mbb 0 20619 275421 2014-04-15T14:37:35Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Visk]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Visk]] mqj8zznhso5nn8ef7rm0b5phf1hp981 0 20620 275423 275422 2014-04-15T14:39:47Z Servien 7 Servien hef de zied [[Vullisvoer]] herneumd naor [[Gemakseten]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Hamburger sandwich.jpg|thumb|Hamburger]] '''Gemakseten''', '''gauw-klaor-eten''' of '''vullisvoer''' is n verzamelnaam veur [[eten]] dat gauw klaor te maken en op te dienen is. t Is meestentieds niet naor duur. t Wörden veural verkocht bie restaurants en kraampjes die der eigen daor spesiaal op ericht hebben, zo as bieveurbeeld [[patatzake]]n. A'j t over ''vullisvoer'' hebben dat geet t veural um eten mit n minne voedingsweerde, terwiel dat bie ''gemakseten'' en ''gauw-klaor-eten'' niet zo hoeft te ween. De gemaksetensindustrie is n arg grote, winstgevende industrie, die greuit deurdat meensen steeds minder tied nemen um zelf te koken. ==Veurbeelden== In [[Europa|Europese]] laanden en [[Amerika]] he'j as gemakseten veural [[friet]], [[kroket]]ten, [[frikandel]]len, [[eierbal]]len, [[bamischieve]]n, [[nasischieve]]n, [[hamburger]]s, [[pizza|pizza's]] en brukjes mit [[gyros]], [[döner kebab]], [[shoarma]] of [[falafel]] en in Engelaand [[vis]] mit [[patat]] en [[eek]]. In Aziatiese laanden he'j van oorsprong aandere gemaksgerechten. Zo bin der in [[Japan]] veule kraampjes waor ze [[soesie|sushi]] verkopen. Oek [[noedels]], [[rieste]] en vleisgerechten uut onder aandere de [[Chinese keuken]] gelden in Azië as gemakseten. In t [[Midden-Oosten]] is veural [[kebab]] populaer as gemakseten. == Uutgaonde verwiezing == {{Commonscat|Fast food}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Eten]] rfzpa9zua3flz5dtime114rs56ylok8 0 20621 275424 2014-04-15T14:39:47Z Servien 7 Servien hef de zied [[Vullisvoer]] herneumd naor [[Gemakseten]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Gemakseten]] jg512nfx9xmawk4o3ze4kmefodahkhf 0 20622 284065 284062 2016-03-30T07:52:24Z 81.206.164.195 /* Aandere mythologin */ wikitext text/x-wiki '''Ostara''' of '''Eostre''' (of ni-jer: '''Oostere''') is ne [[Saksiese godn|Saksiese godinne]]. Zi-j is de godinne van de leante, 't lich, de warmte en 't boaven kommen van de Zunne. 't Feest van heur is ekarstend as Poasen. Der wörd vake ezegt dat Ostara dezölven is at de noordse vruchtbaarheeidsgodinne [[Frieja|Vri-ja]]. ==Poasen/Ooster== Op [[Duutslaand]] wöd 't [[Poasen|poasfeest]] ''Ostern'' enuumd en op [[Englaand]] ''Easter''. Den Geistliken [[Beda Venerabilis]] (673-735) schreven op de ''temporum ratione'' dat de [[Saksen (volk)|Saksen]] ne Godinne anbedden die Eástra enuumd wörden. De moand Meert wörden bi-j eur Ésturmonath’ enuumd, ofwal Ostara's moand. Op 't [[Oldheugduuts]] het Godinne Eástr Ostara. De ere van Godinne Ostara deun de Saksen ealk joar 'n feest, wat zi-j ôstartage nuumden. Ôstartage is 't meervold van ôstarâ. 't Feest duren twee däge. 't Engelsen Easter kump van d'n name van de Godinne Eástra, en op 't Duutsen Ostern an Godinne Ostara. De godinne Ostara wörden allinnig deur de Saksen vereerd. Vrogger vieren zi-j op 't noorden van 't hudige Duutslaand en 't oosten van 't hudige Nederlaand ok Ooster, mar de fillosofie rondumme Ostara wörden deur de karke geliekedoane an dat van 't Kristlike Poasen. Drumme ok dat 't op Nederlaand noe Poasen wörden enuumd, van 't Jeudsen Pesach feest oaverenömmen. Bi-j eur feest wörden der grote vuren an-estökken, as ziende de kwoade krächte vot te drieven en 't weerumme kommn van de Zunne de vieren. Misschien dat der bi-j dit feest, liek-as bi-j de Kealten, de määchies en de jongs mekare opzöchen bi-j 't [[poasvuur]] umme brommers te kiekn. Op disse wieze was éúr vruchtbaarheeid liek ok dat van 't laand. 't Asse van 't vuur wörden later oaver de laanden verdeelt en estreuid, wat goed is voor den grond. ==Leante== Ostara is de Godinne van de [[leante]]tied. Zi-j verbeld de oaverwinning van 't lich en 't anbrekken van de vruchtbare tiedn. Heur name slöt dan ok op 't Oosten, doar woar as't licht, de zunne opkump. Ostara is de Godinne van de ströölende morn, 't boavenkommende licht. ==Uut geschriftn== [[Beda Venerabilis]] – nen 8e eewse Angelsaksiesn mönnik en biebelgeleerdn – nuumdn de moand april 'Eosturmonath', de moand van Eostre: ''Eosturmonath hef den name den noe vertaald wödt as Poasmoand, en die ooit enuumd wödn noar ne godinne van heur enaamd Eostre, in wie heur ere feestn evierd wödn in den moand. Noe nuumt ze de poastied met heur name en nuumt de vröögden van de ni-je rite met de tied-ëerdn name van d' olde gewoonte.’ In de ''vita Carola Magni'' van [[Einhardt]] (9e Ewe N.C.), den geschiedschriever van [[Karel 'n Grootn]] wördt 't woord ‘Ostarmonath’ gebroekt veur april. Uut disse zinsnee wödn ehaald det Eostra ok wal Ostara enuumd wödn. In de bieb van Abdij van Corvey in Noordrijn-Westfaaln hebt ze oale buke. Iene van den buke stiet nen gedich in, ewied an Eostar. Disse tekse kump uut de 10e ewe. 't Is nen gebed wuk giet oaver 't vruchbaar maakn van den akker, 't weer gruun wöddn van d' Eerde. {| | === Tekse=== :Eostar, Eostar, :Eordhan modor, :Geune these :Acera vaxeandra, :And virdhendra, :Èa cinendra, :Eluiendra, :Frida him. | valign=top | === Vechtdals === :Oost’re, Oost’re, :Eerde moe, :Loat diss’n :akker (an)wass’n :En gruun’n, :Hum bleui’n, :Vruch draag’n, :Vree hum.’ |} Varder bint der gien teksten bekend oaver disse (Angel)saksiese Godinne. Op nen poar plaatsenäämn noa dan, zo as [[Oosterloo]], [[Oosterholt]] en zo meer, ku'w heur name nog uuthaaln. Misschien dat zi-j bi-j die pläätsn eertieds anbeddn wödn deur oeze veuröölders. == Aandre mythologien == Ostara hef eankele soortgeliekige pläätsn in [[mythologien]] van aandre plekkn in de tied en weerld. {| | style="width:15em;"| '''Mythologie''' || style="width:4em;"| '''Godinne''' |- |[[Etruskiese mythologie]] || [[Thesan]] |- |[[Greekse mythologie]] || [[Eos]] |- |[[Hindoeïstiese mythologie]] || [[Usha]] |- |[[Romeinse mythologie]] || [[Aurora]] |- |[[Baltiese mythologie]] || [[Ausrine]] |- |[[Slaviese mythologie]] || [[Oesja]] |} {{Dialekt|sdz|[[Vechte|t Vechtdal]]}} [[Kategorie:Saksen (volk)]] [[Kategorie:Geleuf]] [[Kategorie:Germaanse mythologie]] akc65k4asl5ounbcnp7i5v25r21bfh7 0 20623 293865 276425 2017-09-08T17:55:34Z 86.91.40.17 wikitext text/x-wiki '''Vroggerzeerte''' ([[Nederlaand|Nederlaands]]: nostalgie en/of heimwee) is 't gevuul da'j iets belangrieks of ni-j hart liggnd kwiet ewödn bint. Dit uut zich in heimwee noar 't (persoonlike) verlidn. ==Veurbeelden== D'r is ok 'n algemene neaging umme op vrogger terugge te kiekn as of " 't vrogger better was". Disse nostalgie is vake allinnig ericht op 'n eromantiseerde beeld van 't verlidn en kek vake allinnig noar kleane diggies of bepoalde dinge die tègenwoordig aans bint in vergelieking met toe. Iene grep hiermet terugge noar 'n tied die veur hum minder muilik en better te begriepn was, vake zien jögdjoarn, toe de zich nog gien zörgen hoevn te maken oaver wark, belastings, reknings... De barre herinnerings bint verneavelt en allinnig de goeie herinnerings blieft oaver. ==Nedersaksies== [[Vechtdals]]: ''vroggerzeerte'' {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg|Haddenbarreg]]}} [[Kategorie:Gemoedstoestaand]] 4nv2bv03e1khydnkahh555k8famgsep 0 20626 279386 275555 2015-03-27T17:15:51Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Plato Silanion Musei Capitolini MC1377.jpg|right|thumb|250px|Een beeld van Plato]] '''Plato''' ([[Ooldgrieks]]: ''Πλάτων''; geboren omdebi'j [[428 v. Chr.|428 v. Kr.]] in [[Athene]], [[Griekenlaand|Griekelaand]]; votraekt [[348 v. Chr.|348 v. Kr.]] in [[Athene]]) was een Griekse filesoof. Plato was tegere mit [[Sokrates]] en [[Aristoteles]], ien van belangriekste filesofen in de westerse tredisie. {{commonscat|Plato}} {{Dialekt|stl||Stellingwarver spelling}} [[Kategorie:Filosoof]] [[Kategorie:Olde Grieken‎]] msxvjsktvk8f657ldt9ek98hdp4qq00 0 20628 275598 2014-04-21T20:46:32Z Servien 7 Servien hef de zied [[Doorspik]] herneumd naor [[Doorspiek]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Doorspiek]] q9320zu0fbkc3w8aydr4ca95d694uea 0 20629 288087 288078 2016-10-26T14:09:08Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[File:Karte Naturpark Teutoburger Wald-Eggegebirge.png|thumb|Plek van t Teutobörger Woold op de kaarte van [[Duutslaand]].]] t '''Teutobörger Woold''' ([[Platduuts]]: '''Osning''', [[Hoogduuts]]: '''Teutoburger Wald''', vake kortweg ''teuto'') is nen boarggroep in [[Niedersachsen|Neersassen]] en [[Noordrein-Westfaaln]]. t Heugste peunt is 446 meter. t Teutobörger Woold is vuural bekeand ewördn duur de [[Varusslacht]], den't doar in t joar 9 n. Kr. gebuurdn. Doarbie versleugn n antal [[Germanen|Germaanse]] stamn n [[Romeinse Riek|Romeins]] leager. Toeristn goat aait gearne noar t Gedeankteekn vuur [[Arminius|Herman]], de [[Eksternsteender]] en de [[Deurnter Klipn]] met t [[Wief in de hurkn]]. ==n Naam== Woer't n naam ''Osning'' van ofstamt, is neet mear oet te maakn. Töt non too is t ook neet dudelik, of de naam Osning in de umtrek vuur de hele boarggroep gebroekt wörd. Dr is op Plat feaitelik helemoal gin naam vuur de alle boargn te hope, mer dr zeent bloots dree naams vuur verskeaidene deeln: Osning (bie [[Bielefeld]]), [[Ramskenbrink]] (bie [[Ravensboarg]]) en [[Lippsken Waule]] (an n raand van de [[Senne]]). Al in t joar 1616 gavn n Duutsen geograaf en geskiedkeundigen Philipp Clüver n Osning nen aandern naam. Hee was n eerstn den't n naam ''Teutoburgiensis saltus'' broekt hef, wat op Plat dus Teutobörger Woold is. Hee meann oet t bericht van [[Tacitus]] at bie n Osning de Varusslacht esloan wör. Oonder de Cherusken öarn baas Arminius (Herman) versleugn n leager van verskeaidene Germaanse stamn n antal Romeinse legioenn. Clüver baseerdn det op de Grautenborg, dee doar te veendn is. In de alledeagse sproake is de nieje naam pas vanof t [[18e eeuw|18de joarhoonderd]] in gebroek kömn. Vuural umdet Ferdinand van Fürstenberg, den't vorst en [[bisskop]] van [[Paderborn]] en [[Meunster]] was, t gebreuk in ziene "Monumenta Paderborniensa" en t ook op zinne laandkaartn drukn leut. Vanweage nieje veundste dee bie archeoloogn vuur n dag ekömn zeend, wörd edacht at de Varusslacht wellicht neet in n Osningn hef ewest, mer wieter noar t noordn too, bie [[Kalkriese]] en [[Wiejnboarge]]. Mer zeker is det ook neet. Allerhaande weetnskopsleu meant at dr wellicht nen aanderen veeldslag ewest hef in latere tiedn. ==Ligging en eardloagn== t Teutobörger Woold lig van Hörstel in t kreis [[Stemmert]] in t noordwestn töt t zuudn langs [[Ibbenbuurn]] en [[Osnbrugge]], duur [[Kreis Guutsel]], duur de stad [[Bielefeld]] en duur t [[Kreis Lippe]] noar t zuudoostn hen, töt an de [[Egnboarg]] bie [[Hoorn-Bad Meinboarg]]. As [[Foolnboarg]] rekt he, saamn met de Wiejnboarg töt depe in t Noordduutse ziedlaand. Met oetzeundering van t stukn bie Osnbrugge, wat in Neersassen lig, heurt t Teutobörger Woold vuur t gröttere deel bie Noordrein-Westfaaln. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Gebargte in Duutslaand]] [[Kategorie:Nedersaksen]] [[Kategorie:Noordrien-Westfoaln]] hd6fxdx2h66yy5gcq6pc9m22ddgumdw 0 20630 283876 281402 2016-02-12T08:46:15Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Schamane während einer Kamlanie-Zeremonie am Feuer in Kysyl.jpg|thumb|Toevaanse [[sjamaan]] tiedens n vuurseremonie]] De '''natuurgodsdienst''' of '''natuurrilligie''' is 'n [[rilligie]] wat veural op [[natuur]]verschiensels, zo as [[donder]] en [[bliksem]], [[reagen]], [[wind]] en [[vuur]] ebaseerd is en die de krachtn van de netuur döt anbidden. 'n Anhanger van 'n natuurgodsdienst höld zich vake gaanks met de [[netuur]] en de [[laandbouw]] mar ok met de gezondheeid. Disse goden 'vroagt' völle offers veur 'n besten verloop, dus a'j völle offeren, he'j hoplik 'n goede oogst. De offers bint vake dure veurwarpen of met emosionele weerde, mar ok leevnde wezens in spesiale gevalln. Veural op groten delen van [[Azie|Azië]] en [[Afrika]] hoaldt volk zich nog slim gaanks met netuurgodsdiensten. Der bint meestal völle goden, met elk netuurverschiensel is ter wel n god bi-j, drumme wördt t ok n völgodendom enuumd. Woar uut t vandan kump wet geniene, t bestiet effen zolange as ter meansen bint. A'j uut de tied kommen zol iej as n geest verdan goan, zo da'j veur oewen noabestoanden der ait nog ween kunt. Netuurgodsdiensten komt aoaveral op de weerld veur. t Is allinnig op völle plekken dan wal uut gebruuk ewörden, zo as beveurbeeld in [[Oldsaksiese godsdienst|Europa]] en [[Ruslaand]]. {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg]]|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Geleuf]] f0r1uzxrdvkp5xv4sjhjmsde3ebhi72 0 20631 275722 2014-04-27T12:15:25Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Teutobörger Woold]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Teutobörger Woold]] hc26lqpzwclajdmc287hiop3zd9nmc0 0 20632 275723 2014-04-27T12:15:48Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Teutobörger Woold]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Teutobörger Woold]] hc26lqpzwclajdmc287hiop3zd9nmc0 0 20644 284024 275893 2016-03-25T09:22:46Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[File:Location Togo AU Africa.svg|thumb|Togo op ne kaarte van Afrika]] De '''Togolese Republiek''' ([[Fraans]]k: '''République Togolaise''') is n laand in West-Afrika. t Lig op t oostn van [[Ghana]], op t westn van [[Benin]] en op t zuudn van [[Burkina Faso]]. De zuudgreanze wörd evörmd duur n [[Golf van Guinea]], woer't ook de heuwdstad [[Lomé]] an lig. Togo hef ne oppervlakte van ongevear 57.000 kilometer in t veerkaant en ongevear 6,7 miljoen inwonners. Togo lig oonder n [[Sahara]] en hef n tropies klimaat. t Laand mut t vuural hebn van [[boern]], woer as t klimaat zik good vuur leent. t Is ene van de kleainste laandn van Afrika. De offisjele sproake is [[Fraans]]k, mer dr wordt verskeaidene aandere sproakn esprökn. De meeste van dee sproakn heurt bie de [[Gbe]]-sproakn. De meeste Togoleezn hangt ne [[natuurgodsdienst|natuurgodsdeenst]] an, mer dr zeent ook redelik wat [[Kristendom|Kristenen]] en [[Islam|Moslims]]. Togo is lid van de [[Verenigde Nasies]], [[Afrikaanse Unie]], [[Organisasie van Islamitiese Saamnwoarking]], [[Zuud-Atlanties Vreade- en Saamwoarkingsgebeed]], [[La Francophonie]] en de [[Ekonomiese Gemeenskop van West-Afrikaanse Stoatn]]. Tusken t [[11e eeuw|11de joarhoonderd]] en t [[16e eeuw|16de joarhoonderd]] treukn dr verskeaidene stamn t gebeed in. Van t 16de töt t [[18e eeuw|18e joarhoonderd]] was t kustgebeed n belangriek peunt vuur Europese slaawnhaandel, woerduur't Togo en de umlignde strekke n naam "Slaawnkuste" kreeg. In [[1884]] verkloarn [[Duutslaand]] at Togo oonder öare beskoarming völ. Noa n [[Eersten Wearldoorlog]] wör t besteur van Togo oawerdreagn op [[Fraankriek]]. In [[1960]] meug Togo zikzelf besteurn. In [[1967]] pleegn [[Gnassingbé Eyadéma]] nen stoatsgreep, woernoa't hee presideant wör. Doo't he in [[2005]] oet de tied köm, was hee n langstzitnden presideant in de moderne Afrikaanse geskiedenisse, met ne regearingstied van 38 joar. In [[2005]] wör zinn zönne [[Faure Gnassingbé]] as presideant ekeuzn. ==Oetgoande verwiezing== {{Wiktionary}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie:Afrika]] [[Kategorie:Laand]] rospmb0n19lp53bpbnrq7qif72pw90y 0 20645 284019 279387 2016-03-25T09:19:35Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Location Benin AU Africa.svg|thumb|right|200px|Benin op de kaarte van Afrika]] '''Benin''' ([[Fraans]]k: '''Bénin''', vroger '''Dahomey'''), offisjeel de '''Reppubliek Benin''' (Fraansk: ''République du Bénin'') is n laand in West-Afrika. t Ligt op t oostn van [[Togo]], op t westn van [[Nigeria]] en op t zuudn van [[Burkina Faso]] en [[Niger]]. t Grötste deel van de inwonners wont an de kuste in t zuudn, an de [[Baai van Benin]]. Det is deel van n [[Golf van Guinea]] in t meest noordelike tropiese deel van n [[Atlantiesen Oseaan]]. De heuwdstad van Benin is [[Porto-Novo]], mer de regearing zit in [[Cotonou]], de grötste stad en t [[ekonomie]]se härte van t laand. Benin is ongevear 115.000 kilometer in t veerkaant en dr wont ongevear 9,98 miljoen leu. Benin lig oonder n [[Sahara]] en hef n tropies klimaat. Ze mut t vuural hebn van [[boer]]en, woermet ze vuural zikzelf en de familie te etn geewt. De offisjele sproake van Benin is Fraansk, mer dr wordt heuwdzakelik inheemse sproakn esprökn as [[Fon (sproake)|Fon]] en [[Yoruba]]. De meeste leu zeent [[Rooms Katholieke Karke|Rooms Katholiek]], met kort doarachter [[Islam]]ities, [[Vodun (geleuf)|Vodun]] en [[Protestantisme|Protestaants]]. Benin is deel van de [[Verenigde Nasies]], [[Afrikaanse Unie]], [[Islamitiese saamnwoarking]], [[Zuud-Atlantiese Vreade- en saamnwoarkingsstrekke]], [[La Francophonie]], de [[Gemeenskop van Sahel-Saharastoatn]], t [[Afrikaanse verboond van Petroleummakers]] en de [[Nigerbeknautoriteat]] (NBA). Tusken t [[17e eeuw|17de]] en t [[19e eeuw|19de joarhoonderd]] warn de belangrieste regearingn t [[Keuninkriek Dahomey]] en n [[stadsstoat]] Porto-Novo en n groot gebeed met verskilnde stamn in t noordn. t Gebeed wör al rap bekeand as de "Slaawnkuste", umdet oet de Golf-strekke völle slaawn verskeept wördn noar de Nieje Wearld. Noadet slawerieje dr achterhen edoan wör, nöm [[Fraankriek]] t laand oawer en herneumn t Fraansk Dahomey. In [[1960]] wör Dahomey zelfstaandig, woernoa nen onröstigen tied vol demokratiese regearingn, stoatsgreepn en leagerbesteur volgden. Tusken [[1972]] en [[1990]] besteund dr nen [[Marxisme|Marxisties]]-[[Leninisme|Leninistiesen]] stoat dee't de Volksreppubliek Benin heetn. Noa de val van t [[kommunisme]] in [[1991]] wör de hudige demokrasie in esteeld, met meardere regearingspartiejn. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Afrika]] [[Kategorie:Laand]] 70rmjlvx9fia4qn3scvqkq7rsz6yguu 0 20646 275776 2014-05-05T17:15:43Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Boer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Boer]] h8uezoi64fhjemvk4lsy8cs8kfo87sj 0 20650 275797 2014-05-06T20:24:30Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Karmis]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Karmis]] l5wkk5ls6f503mbyyjpv2f976c0es6x 0 20651 275803 2014-05-08T19:11:31Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Brummel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Brummel]] k8z81uq1wym13pe6ngrgejiixae7rse 0 20653 291013 291009 2016-11-03T12:28:36Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Tim Douwsma Alles Kids in Drenthe 2013 01.jpg|thumb|Tim Douwsma tiedens Alles Kids in Drenthe 2013]] [[Bestaand:Tim Douwsma & Monique Smit Alles Kids in Drenthe 2013.jpg|thumb|Douwsma en [[Monique Smit]] in 2013]] '''Tim Douwsma''' ([[Drachten]], [[4 november]] [[1987]]) is n [[Nederlaand]]se zanger. In 2007 nam hi'j diel an de talentenjacht ''So You Wanna Be a Popstar'' op de tillevisiezender [[SBS 6]] en aendigde op t viefde plak. == Biografie == Tim Douwsma wordde op [[4 november]] [[1987]] geboren in t [[Frieslaand|Friese]] [[Drachten]]. Nao de middelbere skoele studeerde Douwsma an t [[CIOS]], n sportopleiding. Al gauw stopte hi'j mit de opleiding om him volledig te richten op n zang- en akteerloopbaene. Daornaost dee hi'j modellewark. An t aende van 2007 nam hi'j zien aldereerste liedtien ''Wil je bij me blijven slapen'' op. Dit liedtien ston in de [[Single Top 100]] op n 18e plak as hoogste notering. Sund 20 febrewaori 2008 is hi'j overstapt naor Roadstar Agency. An t aende van april 2009 kwam zien twiede liedtien ''Ga'' uut, skreven deur Joost Griffioen en Ray Klaassen van ''The Rocketeers''. An t aende van 2009 had Tim n kleine rolle in de film "[[De Hel van '63]]", regisseerd deur [[Steven de Jong]]. Hi'j speult hierin de rolle van ''Melle''. Begin 2010 kwam zien ni'jste liedtien ''Je bent de hemel'' uut. Dit nommer is n Nederlaandse bewarking van t Spaonstaelige nommer ''Yo No Se Manana'' van de [[Nikaragua]]anse zanger [[Luis Enrique]]. De klip hiervan is opneumen in [[Brugge]] en t nommer was bi'j [[sterren.nl]] de hittip van de weke. In febrewaori van dat jaor presenteerde hi'j de eerste oflevering van 'Tim op Tilt' op [[Sterren.nl]]. Dat was tot t opheffen van de zender in [[september]] [[2012]] te zien. An t aende van 2010 was hi'j gastheer van de [[Sterren.nl]] Awards, tegere mit [[Monique Smit]] en [[Kees Tol]]. Daornaost presenteert Tim tegenswoordig t tv-programma [[Karaoke Kids]] op Z@pp. Douwsma speulde himzels in [[Zaak Zappendael]]. In jannewaori 2011 dee Tim mit an [[Sterren Dansen op het IJs]]. Hi'j aendigde as laeste. t Ni'je liedtien ''Bij jou'' van Douwsma is de hiele maond desember te heuren in n reklame veur [[aepeneuteprakke]], as veurpruvien van zien ankommende debuutalbum begin veurjaor 2012. Op 5 jannewaori 2012 maekte [[Radio 2]] bekend dat Douwsma ien van de zes dielnemers is die keuzen is uut 491 opgeven liedties veur t [[Nasionaol Songfestival 2012]]. In de finaole nam hi'j t in t eerste duel op tegen Pearl Jozefzoon. Hier kreeg hi'j mit zien nommer ''Undercover Lover'' niet genoeg stemmen en wordde in de eerste ronde uutskaekeld. t Nommer kwam in de weke nao t Nasionaol Songfestival binnen in de Itunes-hitlieste op plak 79, waordeur van n beskeiden sukses spreuken kan worden. t Ston ien weke op plak 95 in de Single Top 100. Op 6 desember 2012 wordde bekend dat Douwsma tegere mit Smit n album opnemt en tegere in 2013 in Nederlaand en [[België]] toeren gaon<ref>[http://www.nu.nl/muziek/2976210/monique-smit-en-tim-douwsma-maken-album.html "Monique Smit en Tim Douwsma maken album"] NU.nl, 6 desember 2012</ref>.In 2014 is hi'j de ni'je presentator van [[AVRO Junior Dance]] en geft hi'j de punten veur Nederlaand in de finaole van t [[Eurovisiesongfestival]] [[2014]]. == Diskografie == === Albums === {{Albumtop100tabel}} |- |align="left"|''Grenzeloos''||2013||01-06-2013||7||12|| mit [[Monique Smit]] |} === Losse liedties === {{Singletop40tabel}} |- |align="left"|''Wil je bij me blijven slapen''||04-01-2008||-|||||| nr. 18 in de [[Single Top 100]] |- |align="left"|''Je bent de hemel''||15-01-2010||-|||||| nr. 21 in de Single Top 100 |- |align="left"|''Allebei''||08-06-2010||-|||||| nr. 42 in de Single Top 100 |- |align="left"|''Winter voor twee''||18-12-2010||-|||||| nr. 13 in de Single Top 100 |- |align="left"|''[[Eén zomeravond met jou]]''||15-04-2011||-|||||| mit [[Monique Smit]] /<br />nr. 13 in de Single Top 100 |- |align="left"|''Undercover lover''||26-02-2012||-|||||| nr. 95 in de Single Top 100 |- |align="left"|''Langzaam wordt het zomer''||2013||-|||||| mit Monique Smit /<br />Nr. 7 in de Single Top 100 |- |align="left"|''[[Koningin van alle mensen]]''||16-04-2013||27-04-2013||6||3|| as onderdiel van RTL Boulevard United /<br />nr. 1 in de Single Top 100 / Goold |- |align="left"|''[[Even niet hier]]''||2013||-|||||| met Monique Smit /<br />nr. 76 in de Single Top 100 |- |align="left"|''Dromen van elkaar''||2013||-|||||| met Monique Smit /<br />nr. 93 in de Single Top 100 |} == Referensies == <references/> == Uutgaonde verwiezings == {{Commonscat|Tim Douwsma}} * [http://www.timdouwsma.com/ Offisiële webstee] {{Dialekt|stl||Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} {{DEFAULTSORT:Douwsma, Tim}} [[Kategorie:Nederlaandse zanger]] [[Kategorie:Muzikaant uut Frieslaand]] afiay2bo7c86bc1tkoz7grpban7r7eo 0 20654 275826 2014-05-16T22:31:43Z Steinbach 12 deurverwiezing naor [[Middelnederduuts]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Middelnederduuts]] tfholx2bx6hvw0yl2ayi3rj9lbg1zqq 0 20656 293084 284143 2017-02-20T19:29:00Z Czar 15165 /* Geskiedenisse */ Met img wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Location Nigeria AU Africa.svg|thumb|right|300px|Nigeria op de kaarte van Afrika]] '''Nigeria''', offisjeel de '''Federale Reppubliek Nigeria''' is ne federale groondwettelike republiek met 36 stoatn en et federale heuwdgebeed [[Abuja]]. Et laand lig in West-Afrika en hef greanzen met [[Benin]] in et westn, [[Tsjaad]] en [[Kameroen]] in et oostn en [[Niger]] in et noordn. Op et zuudn greanst et an den [[Guinesen Golf]] in den [[Atlantiesen Oseaan]]. Op de stea wat non Nigeria is, warn vroger verskeaidene keuninkriekn. Et hudige Nigeria keump oet de [[Groot-Brittanje|Britse]] kolonisasie van disse strekke, an et eande van et [[19e eeuw|19de]] töt begin [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]]. Nigeria wör saamn evoogd oet et Noordelike en Zudelike Nigeriaanse Beskoarmd Gebeed. De Britn zorgn vuur administratieve en wettelike instellingn, mer beheuldn de oolde stamnverbaandn. In [[1960]] köm Nigeria oonder eegn besteur, mer al noa eankele joarn onsteund doar nen börgeroorlog. Seend den tied hef Nigeria aait wesseld tusken demokraties ekeuzene börgerregearingn en militaire diktatuurn. In [[2011]] wördn de eerste redelik earlike en vrieje verkiezingn eheuldn. Nigeria wörd vake n "Afrikaansen Reus" eneumd, vanweage de völle leu wat dr wont en redelik stabielen [[ekonomie]]. Dr wont 174 miljoen leu. Doarmet is et et drokste Afrikaanse laand en zeuwndedrokste laand van de wearld. Dr wont mear as 500 verskilnde volker. De grötste doarvan zeent de [[Hausa]], [[Igbo]] en de [[Yoruba]]. Ongevear de helfte van de inwonners is [[Kristendom|Kristelik]]. Dee wont in et zuudn en middeln van et laand. Iets meender as de aandere helfte zeent [[Islam|Mohammedaann]], dee as heuwdzakelik in et noordn en zuudwestn wont. De rest van de inwonners doot an tradisjonele en inheemse geleuwe, zo as et [[Igbogeleuf|Igbo-]] en et [[Yorubageleuf]]. Nigeria wörd vake zeen as nen regionaaln macht in Afrika. De Nigeriaanse ekonomie was in 2014 de grötste in Afrika. Met mear as $500 miljard gung Nigeria [[Zuud-Afrika]] vuurbie en wör et de 26ste grötste ekonomie van de wearld. Dr wörd emeand det Nigeria teegn [[2050]] bie de 20 grötste ekonomiejn van de wearld heurt. == '''Naam''' == Dr wörd emeand det n naam "Nigeria" vuur esteeld is duur de Britse journaliste Flora Shaw. n Naam verwis noar de rivier de [[Niger (rivier)|Niger]], den as duur et laand streumt. == Geskiedenisse == ===Ooldheid=== De euldste terrakotta-figuurn dee as in et laand eveundn zeent, komt van et [[Nok (volk)|Nok]]-volk. De [[Kano (volk)|Kano]] en [[Katsina]] oet et noordn hebt ne geskreewne geskiedenisse dee terugge geet töt roond et joar [[999]]. Verskeaidene Hausa-keuninkriekn en et riek [[Kanem-Bornuriek|Kanem-Bornu]] verdeenn good an haandel tusken Noord- en West-Afrika. [[File:Queen Mother Pendant Mask- Iyoba MET DP231460.jpg|thumb|n Keuninklikn ivoorn Bini-mombak, ene van Nigeria's belangriekste kultuurskatn]] In et noordwestn leaidn de [[Fulani (volk)|Fulani]] oonder [[Usman dan Fodani]] et Fulani-riek tusken et [[19e eeuw|19de joarhoonderd]] töt an de kolonisasie van [[1903]], doo as et laand verdeeld wör in verskeaidene Europese kolonies. De Yoruba-keuninkriekn Ife en Oyo in et zuudwestn van Nigeria wördn et belangriekst in et 12de en et 14de joarhoonderd. Geleufsverhaaln oet et Yoruba zegnt det in [[Ile-Ife]] et meanske ontstoan is en det et de euldste beskawing van de wearld is. De euldste teekns van inwonning komt oet et neegnde joarhoonderd. In Ife wördn van terrakotta en broons figuurkes emaakt. Et riek van de Oyo leup in de beste deage van West-Nigeria töt an [[Togo]]. Et keuninkriek Benin lea in et zuudwestn van Nigeria. De macht van det Benin was et stöarkst tusken et 15de en 19de joarhoonderd. Ze hadn invlood töt an de stad Eko (dit is nen naam oet et Edo, dee later veraanderd wör noar Lagos duur de Portugeezn). In et 10de joarhoonderd begun et Nri-keuninkriek van et Igbo-volk. Det bleef bestoan töt 1911, doo as de Britn et innömn. Et was ene van de euldste keuninkriekn in Nigeria. Nri wör besteurd duur de Eze Nri, wat n soort paus-keunink vuur de Igbo was. De stad [[Nri (stad)|Nri]] wörd ezeen as de beginplek van de Igbokultuur. De steadn Nri en Aguleri, woer't de Igbo-skeppingsverhaaln ontstoan zeent, lignt in et gebeed van de Uneuri-stam. De leu deedn verskeaidene joarhoonderden lange haandeln met haandelsleu oet Noord-Afrika. In et 16de joarhoonderd begunn Spaanse en Portugese verkenners as eerste Europeaann met Nigeriaann te haandeln. Det deedn ze vanoet de haawnsteedn [[Lagos (stad)|Lagos]] en[[Calabar (stad)| Calabar]]. Eerst wördn dr allene godern verhaandeld, mer rap woln ze n deel van de al bestoande Afrikaanse slaawnhaandel metkriegn. Van oorsproonk wördn gevangene leu in oorloogn slaawn emaakt duur öare oawerwinners. Meestal mosn ze met noar de oawerwinners laand. Doar mosn ze dan woarkn en wördn ze heanig an assimileerd in de aandere kultuur. Doo't de Europeaann met gungn doon, nömn ze de slaawn meestal met noar de Nieje Wearld, woer't ze as woarkkrachtn in ezat wördn. Pas doar wördn Afrikaanse leu heanig an ne klasse op zikzelf, vuural in de [[Verenigde Stoaten]]. Heanig an wör de vroage noar slaawnkrachtn grötter as de vroage noar godern. Oeteandelik wördn letterlik hele Nigeriaanse volksstamn met evoord noar Amerika en et Karibies gebeed. ===Koloniaal verleedn=== [[Ofbeelding:Ancient Benin city.JPG|thumb|right|200px|De stad [[Benin (stad)|Benin]] in et 17e joarhoonderd, met nen optocht vuur de Oba van Benin. Disse ofbeelding steund in "Beskriewing van Afrika", n Europees book, oet egeewn in Amsterdam in [[1668]].]] Al rap deedn [[Groot-Brittanje]] en [[Fraankriek]] met an de slaawnhaandel. De koloniale tied van Nigeria wörd ereknd vanof [[1800]]. In [[1807]] skafn Groot-Brittanje en de Verenigde Stoatn internasjonale slaawnhaandel of, umdet dr in et thoeslaand doar steeds mear teegn op esprökn wör. Noa de [[Napoleontiese Oorloogn]] richtn Groot-Brittanje et West-Afrikaanse Eskader op um de internasjonale slaawnhaandel teegn te goan. Det eskader oonderskepn slaawnskepe van aandere laandn. Mangs wördn bevriede slaawn met enömn noar [[Sierra Leone]], ne aandere Engelse kolonie, um te vuurkomn at de vrieje leu in Nigeria wier evöngn wördn. In [[1885]] erkeann völle aandere Europese laandn de Britse oawerheersing in West-Afrika. Et joar doarop stichtn Brittanje de Royal Niger Company met as bedriefsleaider [[Sir George Taubman Goldie]]. Op disse wieze heuldn de Britn et laand roond de Niger-rivier in bezit, want ze hadn teegnstaand van n [[Duutslaand|Duutsen]] stoatsman [[Bismarck]]. In [[1900]] gung et bedrief oawer n kop en et laand köm oonder Brits stoatsbehear. Op n [[1 jannewaori|eerstn januwoari]] [[1901]] wör Nigeria Beskoarmd Gebeed en deel van et Britse riek, wat dootieds n belangrieksten wearldmacht was. De verskeaidene onofhaankelike keuninkriekn op de groond van et nondeagse Nigeria vöchtn hard teegn et Britse riek. Noa wier nen oorlog vereuwern et Britse riek [[Benin]] in [[1897]]. Tiedns n [[Engels-Aroaansen oorlog]] tusken 1901 en 1902 wördn de aandere teegnstaanders dale höwn. De oonderdrukking of totale verwoosting van disse stoatn zorgen at Brittanje et hele Niger-laand oonder behear kreeg. In [[1914]] deed Brittanje alle strekn in et Niger-laand bie mekoar en neumn et de Nigeriaanse Kolonie en et Beskoarmd Gebeed. Op papier bleef Nigeria op edeeld in de noordelike en zudelike proveensies, en de [[Lagos-kolonie]]. Umdet de Europeaann vuural in et zuudn bleewn bie de haawns, wördn de zudelike Nigeriaann mear beïnvloodt duur westers deankn. Ze nömn westers oonderwies en oontwikkeldn rapper ne moderne ekonomie as in et noordn. Völle jongns van heugere Nigeriaanse klasn gungn noar Groot-Brittanje hen studeern. Et verskil tusken de noordelike en zudelike strekn bleef in de politiek ook nog dudelik. Zo was in noord Nigeria slawerieje nog töt 1936 too estoan. Noa n [[Tweede Wereldoorlog|Tweeden Wearldoorlog]] mosn de oolde Duutse groondgebeedn verdeeld wordn oonder de allieerden. Brittanje kreeg der et behear oawer Kameroen bie, woerduur't Kameroen deel wör van Nigeria. In de joarn dee't doarop volgden wördn Nigeriaann alverdan mear nasjonalisties en begunn te vroagn um onofhaankelikheid. De Britse regearing steeldn verskeaidene groondwetn in dee't Nigeria steeds nen trad wieter onofhaankelik maakn. In [[1960]] köm Nigeria volledig op zikzelf. === Zeelfstaandig (1960) === Op n [[1 oktober|eerstn oktober]] van 1960 wör Nigeria onofhaankelik van et [[Verenigd Keuninkriek]]. De regearing besteund oet ne saamnwoarking tusken behooldende partiejn: et Nigeriaanse Volks Congres (NVC), wat vuural oet noorderlingn en mohammedaann besteund, en n Nasjonaaln Road van Nigeria en de Kameroenn (NRNK), woer't vuural Igbo-leu en Kristenn anhangers van warn. De leste partieje wör leaidt duur [[Nnamdi Azikiwe]], den't ook meteen de eerste Gouverneur-Genneraal van Nigeria wör. In de opposisie zat de redelik liberale Aksie Groep (AG). Doarvan warn vuural de Yoruba anhanger. Disse partieje wör eleaidt duur [[Obafemi Awolowo]]. Dr warn stoarke verskiln tusken de Hausa ('noorderlingn'), de Igbo ('oosterlingn') en de Yoruba ('westerlingn'). De politieke verhooldingn kömn op skoarp te stoan duur ne stemronde in 1961. Zuud-Kameroen, wat nog bie Nigeria heurdn, wol bie de Republiek Kameroen, terwiel as Noord-Kameroen bie Nigeria bliewn wol. Et noordelike deel van et laand was non völle grötter as et zudelike deel. n Niejn stoat deed der et Britse oarfgood achterhen in [[1963]] duur zikzelf ne federale republiek te neumn. Ze keuzn Azikiwe as presideant. Doo't in 1965 verkiezingn eheuldn wördn, köm de Nigeriaanse Nasjonale Demokratiese Partieje an de macht in Westelik Nigeria. === Börgeroorlog (1967-1970) === Op et verstoorde eawnwicht en de umkeupboarheid van et verkiezingssteelsel kömn in [[1966]] verskeaidene stoatsgreepn. n Eerstn was in januwoari. Den wör eleaidt duur nen koppel jonge leenksen oonder majoor [[Emmanuel Ifeajuna]] en [[Chukwuma Kaduna Nzeogwu]]. Det lukn mer half. De plegers van n stoatsgreep deedn heuwdminister [[Abubakar Tafawa Balewa]], premier [[Ahmadu Bello]] van et Noordn en premier [[Ladoke Akintola]] van et Westn vermoordn. Et lukn de plegers neet um ne sentrale regearing op te zetn. Presideant [[Nwafor Orizu]] wör edwungn um de regearing oawer te dreagn an et Nigeriaanse Leager, wat an evoord wör duur genneraal [[JTU Aguyi-Ironsi]]. n Stoatsgreep wör op evolgd duur nog ne saamnzwearing, woer't vuural noordelike leageranvoorders en noordelingn achter steundn. Hierduur wör Lutenant-Kolonel [[Yakubu Gowon]] stoatsheuwd. Duur al disse gebuurtenisse köm dr völle spanning en geweeld tusken de verskeaidene volker. Umdet n Noordeliken stoatsgreep vuural um volksachtergroond en geleuf dreeidn, mosn benaamd völle soldoatn en börgers met nen Igbo-achtergroond et liedn. Duur alle geweeld teegn de Igbo woln dee onofhaankelik van Nigeria wordn. Mei [[1967]] gung doarumme et Oostn hen stemn vuur nen onofhaankeliken stoat den't de [[Reppubliek Biafra]] mos heetn, oonder leaiding van Lutenant-Kolonel [[Emeka Ojukwu]]. et Westn en Noordn van Nigeria völn Biafra bie [[Garkem]] an op [[6 juli|n zesden juli]] van 1967. Dissen oorlog, den't 30 moand doern, wör kenmoarkt duur ne lange beleagering van Biafra. Hierbie wör alle haandel en bevuurroading van en noar Biafra teegn eheuldn. Tusken de een en dree miljoen leu kömn oet de tied duur n oorlog, zeektes en honger. Bie dissen börgeroorlog warn [[Fraankriek]], [[Egypte]], de S[[Sovjet-Unie|ovjet-Unie]], [[Groot Brittanje|Groot-Brittanje]] en aandern nauw betrökn. De Sovjet-Unie en Groot-Brittanje steundn achter de Nigeriaanse regearing, terwiel as Fraankriek en de aandern de Biafraann hulpn. Nigeria har zelfs Egyptiese gevechtsvlegers in deenst. === Leagerregearingn === Tiends de ekonomiese öllievuurspood van de joarn zeuwntig gung Nigeria bie de [[OPEC]]. Det leawern nen enormen weenst op en nen stoarken ekonomie, mer et leagerbesteur deed niks um de leawnsumstandigheedn van et volk te verbettern of middel- en kleanbedriewe te helpn. Ze steukn nog ginnen seant in verbettering van et weagnstelsel. Umdet de federale oawerheid völle ölliegeeld an stoatn gavn, wör de federale regearing et middelpeunt van politieke steggelderieje, mer ook et belangriekste machtsweazn in et laand. Dr wör aal mear öllie noar boawn ehaald en fleenk weenst emaakt. Hierduur wör Nigeria alverdan gevöarliker ofhaankelik van ölliegeeld. Bie et minste of geringste zol de ekonomie inklapn. Begin 1979 gung Nigeria kort wier oawer op demokrasie doo't [[Olusegun Obasanjo]] et börgerregime [[Shehu Shagari]] wat besteurliken invlood gavn. Zowat et hele Nigeria meann at de Shagari-regearing umkoopboar en onkeundig was. Doarumme wör n stoatsgreep van [[Muhammadu Buhari]] in [[1984]] as ne gode ontwikkeling zeen. Buhari beloawn grote veraanderingn, mer zinne regearing deed et neet völle better as zinn vuurgänger. Zin regime wör um estot duur wier nen stoatsgreep in [[1985]]. [[File:Nigerian troops with US C130.jpg|thumb|Nigeriaanse soldoatn goat met n Amerikaans vrachtvleegtuug met um met te doon an ne deelmissie van de Verenigde Nasies en de Afrikaanse Unie in [[Darfoer]] in oktober 2004.]] t Nieje stoatsheuwd, [[Ibrahim Babangida]] reup zikzelf oet as presideant, heugste leagerleider en leaider van de Hoge Leagerroad. Hee steeldn et joar 1990 as deadline um terugge te komn noar n demokraties besteur. Babangida's besteur brachten n hoop politiek gedoo met zik met: hee richtn et [[Internasjonaal Monetair Fonds]]' Structural Adjustment Program (SAP) op um de machtige internasjonale skoold van et laand wier te betaaln. Wieters maakn he Nigeria lid van de Organisasie vuur Islamitiese Saamnwoarking, wat zorgen vuur heugere spanning tusken de geleuwe in et laand.<sup>[41]</sup> Dr wör nen stoatsgreep epleegnd op Babangida, mer den oawerleawn he. Hee steeldn zinnen deadline vuur demokrasie bie töt [[1992]]. Op n [[12 juni|12den juni]] [[1993]] wördn dr dan eandelik vrieje en earlike verkiezingn eheuldn. Kandidoat [[Moshood Kashimawo Olawale Abiola]] haaldn ne grote mearderheid van de stemn. Babangida was et doar neet met eens en verkloardn de verkiezingn ongeeldig. Dit zörgen vuur geweelddoadig protest oonder et volk woerduur as et hele laand vuur dree wekn plat lea. Dit dwung Babangida um zinne belofte van ne börgerregearing noa te komn, mer vuur dee tied beneumn he [[Ernest Shonekan]] as heuwd van de tiedelike regearing. Babangida's regime wörd nog aait ezeen as meest umkoopboar en de oorzaak van alle umkoopboarheid in Nigeria. t Leagerbesteur van Shonekan wör eand [[1993]] um estoat duur nen stoatsgreep oonder leaiding van genneraal [[Sani Abacha]]. Abacha regearn met völle geweeld um de verdan goande börgerlike opstaandigheaid dale te drukn. Hee leut völle seantn vortsluuzn noar reknges boetn Nigeria. Hee vuurköm nieje stoatsgreepn duur leagergenneraals um te koopn. Et regime stopn doo't n diktator dood wör eveundn in ne situasie dee neet helemoals natuurlik was. In [[1999]] wördn dr hoonderden miljoenen dollars wier eveundn, dee't wierumme noar Abacha weezn. Zinnen opvolger, genneraal [[Abdulsalami Abubakar]], nöm op [[5 meie|n viefden mei]] van 1999 nen niejn groondwet an, woerduur as leu der op meardere partiejn stemn komn. Op n [[29 meie|29sten mei]] dreug Abubakar de macht oawer noar de verkiezingswinner, [[Obasanjo]], den't doarvuur al oet et leager was egoan. === Demokrasie (1999 - non) === In 1999 wör Nigeria wier ne demokrasie met de verkiezing [[Olusegun Obasanjo]] as presideant. Den was vroger n leagerleaider van et laand. Doarmet köm n eande an zowat 33 joar leagerbesteur. Obasanjo's verkiezingsweenst in 1999 en nog es in 2003 wördn as onvrie en onearlike beskouwd, mer toch hef Nigeria nen hoop verbetterd. Ze probeert umkoopboarheaid an te pakn en oontwikkeling an te jaagn. t Laand hef nog aait te maakn met geweeld tusken volker in de Nigerdelta. Doar zit ja öllie. Wieters kan et weagnnet nog wal better. Bie de verkiezingn van 2007 wör [[Umaru Yar'Adua]] van de Demokratiese Volkspartieje presideant. De verkiezingn wördn oawer de hele wearld as slim duur estökn ezeen. Yar'Adua köm op 5 mei 2010 oet de tied. Hee wör vervöngn duur Dr. Goodluck Jonathan op n 6den mei, töt an de nieje verkiezingn van 16 april 2011. Op n 19den april wör Goodluck Jonathan wier as presideant ekeuzn. Internasjonale media meeldn at de verkiezingn duur mekoar vlot warn verlop, met verhooldingswies weainig geweeld en kiezersfraude. == Laandsbeskriewing[[Kategorie: Tweants artikel]][[Kategorie: Afrika]] == Nigeria ligt in West-Afrika an n Guinesen Golf en hef ne oppervlakte van 923,768 km<sup>2</sup>. [[File:Nigeriekaart.png|thumb|296x296px|Kaarte van Nigeria]] Doarmet is Nigeria et 32ste grötste laand van de wearld (noa Tanzania). Nederlaand past dr 25 moal in. Et hef ne greanze van 4047 kilometer met [[Benin]] (773 km), [[Niger]] (1497 km), [[Tsjaad]] (87 km) en [[Kameroen]] (1690 km). t Hef ne kuste van meenstens 853 km. Nigeria lig tusken latitudes 4° en 14°N en longitudes 2° en 15°O. t Heugste peunt van Nigeria is de [[Chappal Waddi]] met 2419 m. De belangriekste riviern zeent de [[Niger (rivier)|Niger]] en de [[Benue (rivier)|Benue]]-Rivier. Dee komt oet in de [[Nigerdelta]], een van de grötste rivierdelta's van de wearld. Doarduur veend iej dr ook ne grote vlakte van de Sentraal Afrikaanse Mangrowebosn. t Nigeriaanse laandskop verskilt van plek tot plek. Et depe zuudn wörd evörmd duur et tropiese klimaat, woer as joarliks 1524 tot 2032 mm reagn vaalt. In et zuudoostn ligt et [[Oboedoe Plateau]]. Bie de kuste lignt oetgestrekte kustvlaktes. Dit bosrieke zudelike deel wörd vake an eduudt as zooltwatermorre of mangrowemorre, um et grote antal mangrowebosn in et gebeed. Op et noordn hiervan lig ne zeutwatermorre. Hier gröait aandere plaantn en beume as in de zooltwatermorre. Doar wier noordelik van veend iej reagnwoold. t Grötste eendudige laandskop van Nigeria veend iej in de vallein van de Niger- en Benueriviern. Dee komt bie mekoar en maakt nen "y"-vorm. Op et zuudwestn van de Niger ligt n roew hooglaand. Op et zuudoostn van de Benue lignt heuwels en boargn dee't saamn et [[Mambillaplateau]] vormet, Dit heugste plateau van Nigeria strekt töt an de greanze met Kameroen, woer as et oawergeet in de [[Bamenda-hooglaandn]] van det laand. In de kuststrekke bie de Kameroense greanze lig n dik reagnwoold. Dit heurt bie et [[Cross-Sanaga-Bioko-kustwoold]]. Hier leawt de biezeundere [[Dril (aap)|Dril]]<nowiki/>aapn, dee't noargns aanders vuurkomt en verwaantn zeent van de [[mandril]]. Wieters meant bioloogn at de anheurnde strekn roond Calabar in Cross River State et grötste antal verskilnde vleendersoortn hebt. Zuud Nigeria, tusken de Niger en Cross-riviern is et woold min of mear verlöarn. Doar tref iej non gröslaandn. [[File:Lakechad map.png|thumb|Ne kaarte van et Tsjaadmear]] Alns tusken et depe zuudn en et hoge noordn is [[savanne]], met hier en doar nen boom, mer vuural laank grös en bloomn. Hier reagnt et 508 töt 1524 mm per joar. De savanne is te verdeeln in dree soortn: Guinees wooldsavanne, met laank grös en fleenke beume; Soedansavanne, met körter grös en körtere beume; Sahelsavanne met mear zaand en hier en doar nen tosn grös. Sahelsavanne ligt vuural in et noordoostn. Hier vaalt ook meender as 508 mm reagn per joar en komiej kort bie de [[Sahara|Saharaweuste]] in de nöagte. In et oeterste noordoostn tref iej et [[Tsjaadmear]], wat Nigeria deelt met Niger, Tsjaad en Kameroen. === Milieuprobleemn === In de deltastrekke van Nigeria komt regelmoatig probleemn met öllie en aandere knooierieje vuur. De grötste milieuprobleemn van Nigeria zit in ofvalverwoarking, et saamnspel van hooltkap en groondverpietering, klimaatveraandering en et bröaikaseffekt. Vuural in de megasteadn as Lagos köant de gemeentes al et hoes- en industrieofval neet an. In et Federale Heuwdgebeed wörd ofval ongeskeaidn estortt nöast of in kanaaln en piepn dee't eagenlik vuur waterbehear bedoold zeent. Dr wordt lukraak fabriekn ebouwd zoonder noa te deankn oawer de gevolgen vuur de natuur. Wieters blif et grote steadelike gebeed verdan gröain, keump dr verdan mear oarmood en zeent de gemeentes onbekwoam um de versmearing teegn te goan. Dr wördn n antal 'oplössingn' an edreagn, mer et gevolg was det onbehaandeld ofval estort wör op plekn woer as et waterweagn en et groondwater versmearn kon. Volgens de [[Voodsel- en Laandbouworganisasie]] van de [[Verenigde Nasies|VN]] wör dr in Nigeria in 2005 et hardst hoolt ekapt van de wearld. Tusken 1990 en 2005 is dr 35,7% van al et Nigeriaanse woold umme hakt. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie: Afrika]] d831clwi4ph9b9jvzf4xgxzdt6n7f85 0 20661 281391 275892 2015-04-21T08:05:33Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki '''Nerthus''' is ne Germoanse moe- en vruchtbaarheidsgodinne. Publius Cornelius Tacitus schref oaver din. Tacitus nuumt zeuven stämme, voalgs hum [[Sueben]], din heur op 't noorden van Germanië an zollen vereren. ==Tacitus== Tacitus schref op heufdstuk 40 van zien [[De origine et situ Germanorum|Germania]]: ==Kultus== Nerthus wörden deur de Germoanse stämme van de Avionen, [[Angelen]], Varinen, Eudosen, Suardonen, noordlike Sueben en Nuitonen vereerd. Zi-j wördt ok wal ''[[Moder Eerde|Moe Eerde]]'' enuumd. Met heur verering spöllen meansenoffers n rolle. Zukke nen offerkultuur kwaam ok op 't helen Keltisen kultuurgebied veur. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Germaanse mythologie]] by92d3gr9czltwtn8hp7fevsr8au33b 0 20662 282994 281384 2015-08-14T12:52:48Z 85.133.27.6 wikitext text/x-wiki '''Moder Eerde''' (Oaldsaksies: ''Modar Ertha'') of '''Moder natuur''' is in völle tieden en völker ne anbedden godinne. Zi'j is n vruchtberheaidssymbool. * Kiekt ok: [[Modergodinne]] {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Geleuf]] a1rscr7cl3ge1fjldvgvu3jp1f4u9z8 0 20665 275907 2014-06-01T03:28:45Z Крушевљанин Иван 11171 deurverwiezing naor [[Servië]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Servië]] 2se6chmtsvc28omxtdwraii4vznlz9a 0 20666 276090 275941 2014-07-07T14:11:21Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Jozef uut Arimathea''' is nen keerl wat veurkömp in de [[Biebel]]. Hi-j was, voolgs Lucas, iene van 't Sanhedrin, mar ter nie met iens met de veroordeling van Jezua. Mooglik was e zölfs nen anhanger van Jezua, en d' eigenaar van de tune woarin dissen begraven wörden. In die tune lageb nen ni-j graf, woarin nog geniene was begraven. Noa dat Jezua uut de tied kommen op kruus vreug he an [[Pontius Pilatus]] um 't lief in zien graf te mogen begraven. Hierumme wörden Jozef vereerd deur begrafenisondernemmers, van wie e de bescharmheiligen is. Hi-j was ok hum die [[Jezus Christus|Jezus]] van 't kruus haalden en in nen linnen doek wikkelden. De legende zeg dat Keltis kristendom op [[Groot-Brittannië]] wörden esticht deur Jozef uut Arimathea; de legende zeg ok dat [[koning Arthur]] wördt begraven op zien ruïne van nen [[abdij]]. Voolgs de legende was Jozef nen tin haandelaar dennen vake kwaam en goan noar de tinmijnen van Romeins Groot-Brittannië. De legende giet verdan met dat e zien neef, Jezua, wel nen moalen haren met enömmen op nen antal van dizze reizen. Ok hef Jozef 't bloed, wat ter uut kwaam noar dat Jezua op 't kruus in zien zied estökken wörden, in nen flesse opevangen; later wörden Jozef uut Aramathea nen eersten bewaker van de [[Heilige Graal]]. Arimathea was nen stad in Juda. 't Zol noe Ramla of Rentis hieten. Zien lief wördt as rillekwie vereerd op de [[Armenië|Armeense]] Vank-kathedraal op [[Isfahan]], [[Iran]]. Zien feestdag wördt evierd op [[17 meert]] in de [[Rooms-Katholieke Karke|roomse karke]] en op [[31 juli]] in [[Oosters-orthodoxe karken|d' Orthodoxen]]. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Christendom]] 7jcgln1rtdlnaa9r9y7fpxklw5z8ulg 0 20667 290633 275943 2016-11-01T15:52:10Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Trojany''' is een dörp in [[Pooln]], dat tussen [[Wołomin]] en [[Warschau]] leg, vlakbi'j [[Dąbrówka]]. 't Ieg in de [[Powiat Wołomiński]] en de woiwodskap [[Masowien (woiwodskap)|Masowien]]. 't Dörp ad in [[2014]] zwat 490 inwoners. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Pooln]] gv82xfbvs56r7as0zwdnlc90wq0uf4g 0 20671 279618 275967 2015-03-27T17:54:31Z RoboServien 60 Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Coccoliths_in_the_Celtic_Sea-NASA.jpg|thumb|Kaorte van Kornwallis (links bovenan) en Frankriek (rechts onderan)]] '''Kornwallis''' ([[Engels]]: ''Cornwall'', [[Kornies]]: ''Kernow'') is n bestuurlik graafschap en n [[hartogdom]] in t uterste zuudwesten van [[Engelaand]]. Kornwallis is n schiereilaand dat in t noorden en t westen grenst an de [[Keltiese zee]], in t zujen an t [[t Kanaal]], en in t oosten an de graafschap [[Devon]], waorvan t escheien wörden deur de rivier de [[Tamar]]. Kornwallis hef um en bie de 536.000 inwoeners en beslöt n oppervlakte van 3.563 km<sup>2</sup>, t hef n bevolkingsdichtheid van 150 inw./km<sup>2</sup>. De [[heufdstad]] van Kornwallis is [[Truro]], mer t stadjen [[St Austell]] hef de meeste inwoeners. Kornwallis hef n ruug en vake nog ongerept laandschap, waorvan [[Bodmin Moor]] n belangriek deel uutmaakt. t Hef n [[zeeklimaot]] mit redelik zachte wienters. Deurdat t der zwat nooit vriest bin veule soorten (in-evoerden) [[subtropies klimaot|subtropiese plaanten]] as [[palmenfamilie|palmen]] en kamerplaanten der ingeburgerd. Deurdat t der merakels veule kan regenen greuit [[Sphagnum|veenmosse]] der as kool, wat dan oek te marken is an de veule [[moor|moerassen]] die der bin. t Toerisme is de belangriekste bron van inkomsten, naost [[visserieje]], [[laandbouw]] en [[bloemeteelt]]. De industrie hef zit veural in de kuststejen [[Vaolmujen (Kornwallis)|Vaolmujen (Falmouth)]], [[Fowey]] en [[Penzance]]. t Meest westelike punt hit ''Penn an Wlas'' ([[Engels]]: ''Land's End'') en is n belangrieke toeristiese trekpleister, liek as [[St Michael's Mount]]. Oek hef t graafschap n groot antal prehistoriese overbliefsels waoronder oerouwe tinmienen die uut de [[bronstied]] stammen. In de [[18e eeuw|18e[[ en [[19e eeuw]] was Kornwallis verantwoordelik veur 40% van de wereldproduksie van [[tin (element)|tin]]. n Kasteelruïne kortbie [[Tintagel]] wörden deur de Kornen (inwoeners van Kornwallis) ezien as de plekke waor Koning Arthur geboren is. n Bekende beziensweerdigheid is oek Eden Project, n botaniese tune mit twee kassekomplexen die evormd wörden deur meerdere [[geodetiese koepel]]s. Disse botaniese tune ligt in Bodelva, vuuf kilometer buten [[St Austell]]. In Kornwallis wördden der vrogger [[Kornies]] espreuken; der wörden eprobeert um disse uutestörven taal niej leven in te blaozen, zo is der bieveurbeeld n [[Wikipedie]] in t "Kernowek" en n [[regionalisme|regionalistiese]] [[politieke partieje]] [[Mebyon Kernow]], die lid is van de [[Europese Vrieje Alliansie]]. [[Charles, prins van Wales|Prins Charles]], de Britse kroonprins, en zien echtgenote [[Camilla Parker Bowles]] bin hartog en hartoginne van Kornwallis. == Klimaot == t Klimaot van Kornwallis is, ten opzichte van de rest van Engelaand en zeker vergeleken mit de breedtegraod (50-51N) arg zachte. Kornwallis steet derum bekend dat je der gemakkelik verschillende (sub-)[[tropen (geografie)|tropiese]] plaanten in de losse grond kunnen houwen, zo as n antal [[Palmenfamilie|palm]]soorten. == Bestuurlike indeling == Veur april 2009 had Kornwallis zes distrikten: [[Penwith]], [[Kerrier]], [[Carrick (Engelaand)|Carrick]], [[Restormel]], [[Caradon]] en [[Noord-Kornwallis]], en de Scilly-eilaanden. == Grootste plaotsen == *[[Truro (Cornwall)|Truro]] *[[Redruth]] *[[Vaolmujen (Kornwallis)|Vaolmujen (Falmouth)]] *[[Penzance]] *[[St Ives (Kornwallis)|St Ives]] *[[Hayle]] *[[Camborne]] *[[Helston]] *[[Newquay]] *[[St Austell]] *[[Bodmin]] *[[Wadebridge]] *[[Saltash]] *[[Liskeard]] *[[Launceston (Kornwallis)|Launceston]] *[[Bude (Cornwall)|Bude]] == Galderieje == <gallery> Bestaand:England-lands-end-1987.jpg|Penn an Wlas (Land's End) Bestaand:Image-Eden Project dome and garden.jpg|t Eden Project Bestaand:Stives4.jpg|St Ives Bestaand:Truro stmarysst.jpg|Truro, de heufdstad van Kornwallis Bestaand:Minack Theatre.jpg|Minack Theatre Bestaand:Tresco - aerial photo6.jpg|Scilly-eilaanden Bestaand:FalmouthDocks.jpg|De haven van Vaolmujen Bestaand:Brown willy.JPG|Brown Willy, Bodmin Moor </gallery> ==Geboren== * [[Duncan McNaughton]] (1910-1998), Kanadese atleet * [[Jason Dawe]], kolumnist van [[The Sunday Times]] == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.cornwall.gov.uk/ Cornwall Council] * [http://www.marhamchurch.eu/Cornwall_Picture_Gallery.htm Foto's van Kornwallis] {{Commonscat|Cornwall|Kornwallis}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Engelaand]] k7cdqhee0qdbo84iidkth1ohqp3iwwf 0 20672 275965 2014-06-18T15:11:42Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kornwallis]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kornwallis]] 9t62mm51ikfwivhn039xzugsgc8zsnx 0 20673 275966 2014-06-18T15:11:50Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kornwallis]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kornwallis]] 9t62mm51ikfwivhn039xzugsgc8zsnx 0 20676 276072 276041 2014-07-04T20:11:07Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Spraoke | kop = Esties | spraoke = eesti keel | laand = [[Estlaand]] | sprekkers = 1,1 miljoen | klassifikatie = [[Oeraalse talen|Oeraals]] * [[Finoegriese talen|Finoegries]] ** [[Fins-Permiese talen|Fins-Permies]] *** [[Fins-Wolgaïsche talen|Fins-Wolgaïsch]] **** [[Fins-Samiese talen|Fins-Samies]] ***** [[Oostzeefinse talen|Oostzeefins]] ****** '''Esties''' | dialekte = * [[Zuudesties]]: ** [[Võro]] ** [[Seto (taal)|Seto]] ** [[Mulgi]] ** [[Tartu]] | skrift = [[Latiens alfabet|Latiens]] | staotus = offisiële staotus in [[Estlaand]] en de [[Europese Unie]] | spraokinstituut = Eesti Keele Instituut | iso1 = et | iso2 = est | iso3 = est }} t '''Esties''' (''eesti keel''; uutsprake: {{Audio|et-eesti keel.ogg|{{IPA|[ˈeːsti ˈkeːl]}} }}) is de offisiële [[taal]] van de republiek [[Estlaand]]. De taal, die oek wel '''Estlaands''', '''Estnies''' of '''Ests''' eneumd wörden, hef ongeveer 1 miljoen sprekers. Daormee is t, nao t [[Ieslaans|Ieslaands]] en t [[Maltees]], de op twee nao kleinste taal in Europa die op alle nivo's (wetgeving, rechtsprake, wetenschap, literatuur) gebruukt wörden. t Esties beheurt tot de [[Finoegriese talen]] en daorbinnen weer tot de [[Oostzeefinse talen]]. Tot die groep talen, die rond de [[Finse Golf]] espreuken wörden, beheurt oek t [[Fins]], n taal die de meeste Esten mit n minne meuite verstaon kunnen. Ummekeerd geldt dat wat minder: behalve de verwaantschap tussen de talen speult oek t feit dat de Esten vertrouwd bin mit t Fins n rolle, zo konnen ze bieveurbeeld altied Finse televisie ontvangen en wörden Estlaand nog altied drok bezöcht deur Finse toeristen. t Esties is niet verwaant an t [[Lets]] of t [[Litouws]] - dit bin [[Baltiese talen|Baltiese]], of nog beter, [[Oost-Baltiese talen]] - oek an t [[Slaviese]] [[Russies]] is t niet verwaant. t Esties gebruukt t [[Latains alfabet|Latiense alfabet]], an-evuld mit de klinkertekens ä, ö, ü en õ. Dat leste teken steet veur n typies Estiese klinker, die evormp wörden deur de tong te plaotsen as of je n /o/ uutspreken en daorbie de lippen spreien. De klinkers en de medeklinkers kunnen kort, lank en overlank ween. In de spelling he'j zwat allinnig mer de tegenstelling kort-lank, en dat wörden an-egeven deur de letter dubbel te schrieven: ''sada'' 'honderd' vs. ''saada'' 'kriegen' en ''kana'' 'kip' vs. ''kanna'' 'draag!'. t Esties is beïnvleud deur talen uut de umliggende laanden, en hef dus n bulte Germaanse, Baltiese en Slaviese leenwoorden. Van de 12e tot de 16e eeuw hef t Esties oek onder invleud van t [[Nedersaksies]] estaon, mer disse invleud hef niet zo stark ewest as bieveurbeeld op t Zweeds en t Noors. Toch wörden t antal woorden van [[Nedersaksies]]e aofkomst eschat op zo'n 15 persent<ref>Bron: [[:en:Estonian_language#Vocabulary|Engelse Wikipedie]]</ref>. Van de 16e tot de 20e eeuw kwam daor oek nog es n bulte [[Hoogduuts]]e leenwoorden bie, waordeur sommige woorden nog goed herkenbaor bin. In totaal is zo'n 22-25 persent van de Estiese woordeschat van Nedersaksiese en Hoogduutse aofkomst. Deurdat de Estiese spellingsregels op sommige punten op die van t [[Nederlaands]] en de Nedersaksiese dialekten lieken, bin der n bulte woorden die liek alleens bin, bieveurbeeld: ''klooster'', ''kaart'', ''kroon'', ''kraan''. Aandere woorden verschillen n pietsjen, mer bin toch heel herkenbaor: ''hoov'' (hof), ''triikima'' (strieken), ''pott ''(pot) en ''pann ''(pan). t Antal Russiese leenwoorden uut de veurbieje eeuw is aordig beteund ebleven. Wel is de invleud van t [[Engels]] tegenswoordig groot. t Esties hef minder as t Fins de neiging um eigen, puristiese woorden te gebruken veur nieje zaken (telefon, instituut, mer wel ''arvuti'' veur komputer). == Karakteristiek veur t Esties == * t Esties gebruukt vake [[naamval]]len, waor [[Indo-Europese talen|Indo-Europese]] talen liever [[veurzetsel]]s gebruken: ''käes'' 'in de haand', ''Eestisse'' 'naor Estlaand'. * der is gien verschil tussen woorden die naor n mannelik of vrouwelik iets verwiezen; ''tema'' betekent zowel 'hij' as 'zee'. * nao n [[telwoord]] volgt t [[enkelvoud]]. De biebeheurende naamval is de [[partitief]], n naamval die oorspronkelik n deel van iets uutdrokt (vergeliekbaor mit t [[delend lidwoord]] in t Frans en Italiaans). * [[medeklinker]]s in woorden ondergaon [[lenisie]] (i.e. veraanderen, verkorten of verdwienen) as ze deel uutmaken van n esleuten (of: oorspronkelik esleuten) [[lettergrepe]]: ''tiib'' 'vleugel' vs. ''tiival'' 'an de vleugel'. * t hef gien [[lidwoord]]en. * t Esties geet [[medeklinkerkluster]]s an t begin van woorden uut de weg : ''straand'' wörden dus ''rand'' Bovenstaonde eigenschappen deelt t Esties mit t Fins en mit de meeste aandere Finoegriese talen. === Verschillen tussen Esties en Fins === * Esties hef gien [[klinkerharmonie]]. Wel kunnen nao de eerste lettergrepe mer vier klinkers veurkoemen: a, e, i en u (as variaant soms o). * t Esties hef meer tweeklanken as t Fins, zo as ''äe'' en ''ea''. Mer t hef niet de typiese Finse openende tweeklanken ''ie'', ''yö'' en ''uo'', dit is in t Esties nog behölden as ''ee'', ''öö'' en ''oo''. Vergeliek Fins ''kieli'', ''syödä'' en ''juoda'' mit t Estiese ''keel'', ''sööma'' en ''jooma''. * Klinkers kunnen in verbeugen vormen veraanderingen ondergaon: ''madu'' 'slang' vs. ''mao'' 'van de slang' (u wörden o, vergeliek Fins ''mato'' en ''madon''), ''rida'' 'armoe' vs. ''rea'' 'van de armoe' (i wörden e, vergeliek Fins ''riita'' en ''riidan''). * Waor in t Fins bezit uutedrokt wörden deur n uutgang achter t woord, gebruukt t Esties n vorm van t [[persoonlik veurnaamwoord]]: Fins ''käteni'' = Esties ''mu käsi'' 'mien haand'. Mer in de Finse spreektaal gebruken ze oek wel ''mun käsi''. * Der bin n bulte warkwoordsveurvoegsels, vergeliekbaor mit die in t Nedersaksies: ''kandma'' 'dragen': ''ette kandma'' 'veurdragen'. * Der bin twee vormen veur de [[infinitief]], de da-infinitief en de ma-infinitief: ''ma tahan saada'' 'ik wil kriegen' vs. ''ma pean saama'' 'ik mut kriegen' (''saama/saada'' = kriegen). Dit is t zelfde as t Finse eerste en darde infinitief, mer je hebben gien onverbeugen Finse darde infinitief en t Esties hef dat wel. In tegenstelling tot t Fins wörden de ma-infinitief gebruukt as opzeukvorm in woordenboeken. De getallen van 1 tot 10 in t Esties: 1 - üks | 2 - kaks | 3 - kolm | 4 - neli | 5 - viis | 6 - kuus | 7 - seitse | 8 - kaheksa | 9 - üheksa | 10- kümme. == Referensies == <references/> == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.panglosskool.eu/index.php?id=23 *Eesti keel ja meel* ("Estlaand: taal en kultuur"). - n audiovisuele kursus in t Esties mit Nederlaands as een van de negen onderwiestalen (ISBN 978-9985-9794-5-7).] * [http://en.eki.ee/index.php Eesti Keele Instituut - taalorganisasie veur t Esties] {{Interwiki|kode=et}} [[Kategorie:Taol]] ahqh4a093b1hlwakxh51bayubyd23lc 0 20677 276044 2014-07-01T20:50:36Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Krödde (plaanten)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Krödde (plaanten)]] 1osmu8alieebpmus33v5u6uurk1k24g 14 20678 290757 276066 2016-11-01T18:17:26Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Amerika]] qiv6u6duyqw8mzy98ceywzonb65oaqj 0 20679 288131 283489 2016-10-26T14:44:27Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Galapagos Islands - Overview.PNG|thumb|Ligging van de Galapagoseilaanden]] [[Bestaand:Galapagos Islands topographic map-en.svg|thumb|Detailkaorte van t archipel]] [[Bestaand:Darwinarch.jpg|thumb|Galapagoseilaanden]] [[Bestaand:Alvaro Sevilla Design Isla Santa Cruz Galapagos foto tomada desde el avión.jpg|thumb|t Eilaand Santa Cruz vanuut t vliegtuug]] [[Bestaand:The marine iguana (Amblyrhynchus cristatus) Galápagos Islands Santa Cruz.JPG|thumb|n Zeeleguaan (''Amblyrhynchus cristatus'') op t Galapagoseilaand Santa Cruz, bie Puerto Ayora]] De '''Galapagoseilaanden''' ([[Spaans]]: ''Islas Galápagos'', offisieel ''Archipiélago de Colón'') is n groep eilaanden die verspreid liggen in de [[Grote Oseaan|Stille Oseaan]] ter heugte van de evenaar. Ze liggen in open zee op ongeveer duzend kilometer van de westkust van [[Zuud-Amerika]] en beheuren staotkundig tot [[Ecuador]]. De eilaanden bin [[geologie]]s ezien stijl jonk: n paor miljoenen jaor oud. Ze bin van [[vulkanisme|vulkaniese]] oorsprong. Der koemen veule unieke dieren en plaanten veur, die per eilaand vake tot verschillende soorten ontwikkeld bin. == Enkelde staotistieken == * Inwoeners: 26.640 (2012) * Oppervlakte: totale laandoppervlakte ongeveer 7880 km²; 13 eilaanden van meer as 10 km² en 115 kleindere eilaanden. * Hoogste punt: 1707 m. == Belangriekste eilaanden, van groot naor klein == * [[Isabela (eilaand)|Isabela]] 4588 km² * [[Santa Cruz (eilaand)|Santa Cruz]] 986 km² * [[Fernandina]] 642 km² * [[San Salvador (eilaand)|San Salvador]]/Santiago 585 km² * [[San Cristóbal (eilaand)|San Cristóbal]] 558 km² * [[Floreana]]/Santa Maria 172 km² * [[Marchena (eilaand)|Marchena]] 130 km² * [[Española (eilaand)|Española]] 60 km² * [[Pinta (eilaand)|Pinta]] 59 km² * Kleine eilaandjes: onder aandere [[Genovesa]], [[Santa Fe (eilaand)|Santa Fe]], [[Darwin (eilaand)|Darwin]], [[Isla Wolf]], [[Rabida]], [[Pinzon]], [[Bartolome]], [[Seymour Norte]], [[Baltra]], [[Daphne (eilaand)|Daphne]], [[Plazas]] en [[Isla Mosquera]] == Ontwikkeling van t dierenleven == Vanwegen de aofgelegen ligging van de eilaanden bin de Galapagoseilaanden niet deur biester veule dieren van t vastelaand [[kolonisasie|ekoloniseerd]]. Dieren die in de loop der tied ankwammen bin onaofhankelik van der soortgenoten op t vastelaand veerder [[evolutie (biologie)|evolueerd]]. Zo kree'j veule [[endemie (biogeografie)|endemiese]] soorten (soorten die allinnig daor veurkoemen). De spesifieke [[habitat|woenumgevige]], en t feit dat der zwat gien [[roofdieren]] waren, leverden der eigen biedrage an de aord van de [[seleksiedrok]]: n koppel voegels konnen daordeur niet meer vliegen, [[zeeleguaan|zeeleguanen]] ontwikkelden anpassingen um onder waoter te kunnen grezen op [[zeewier]]baeren, de [[Galapagosreuzeschildpadde|laandschildpaojen]] wördden alderbarstends groot, en de [[darwinvinken]] nammen n kwak verschillende ekologiese staandplaotsen in, mit veural anpassingen in de grootte en vorm van der [[sneb|snavels]]. Der kömp oek n [[pinguïn]]soort veur, de [[galapagospinguïn]]. De enigste roofvoegel is de [[galapagosbuzerd]]. Veerder hef t n kleine populasie van [[(gewone) flamingo|(gewone) flamingo's]] (Phoenicopterus roseus). Oek is der n grote verscheienheid an zeevoegels waoronder blauwvootgenten, roodvootgenten, fregatvoegels, golfalbatrossen, zwaoluwstartmeeuwen, störmvoegels en pelikanen. n Paor [[riesterotten]] bin de enigste inheemse [[knaagdieren]]. Ze beheuren tot de geslachten ''Aegialomys'', ''Nesoryzomys'' en ''Megaoryzomys'', die samen ongeveer vuuf soorten in de archipel hebben. == Geschiedenisse == De Galapagoseilaanden wördden in [[1535]] ontdekt deur de [[Dominikaanse Rippubliek|Dominikaanse]] [[bisschop]] [[Tomás de Berlanga]] uut [[Panama (laand)|Panama]] naodat zien schip uut koers eraakt was en aofdreef. De eilaanden waren onbewoend, hoewel [[Thor Heyerdahl]] in [[1950-1959|de jaoren 50]] rapporteerden dat e [[Zuud-Amerika]]ans [[diggelwark]] evunnen zol hebben, waorover etwiefeld wördden. De Galapagoseilaanden heuren sinds [[12 febrewaori]] [[1832]] bie [[Ecuador]]. [[Charles Darwin]] bezöcht de Galapagoseilaanden mit t onderzeuksschip ''Beagle'' in september [[1835]] en bröcht der ongeveer vuuf weken deur mit t bestuderen van de [[geologie]] en [[biologie]] van vier van de eilaanden. Oek deur wat e antröf tiejens dit bezeuk an de eilaandengroep ontwikkelden Darwin zien [[evolusietheorie]]. De [[darwinvinke]], die naor hum verneumd is, is n bekend veurbeeld van t ontstaon van variasies in [[soort]]en deur arfelike anpassingen volgens de evolusietheorie. Hierdeur bin soorten op aofgelegen eilaanden en eilaandengroepen veur biologen n spesifiek andachtsgebied ewörden. Sinds [[1959]] bin de eilaanden n [[nasionaal park]]. Dat zelfde jaor wördden oek de [[Charles Darwin Research Station|Charles Darwin Foundation]] op-ericht, die zich bezighölt mit t instaandhouwen van de natuurlike toestaand van de eilaanden. Oek de oseaan derumheer is uutereupen tot [[zeereservaot]]. Sinds [[1978]] staon de eilaanden op de [[wereldarfgoedlieste]] van de [[UNESCO]] en in [[1981]] wördden dit mit t zeereservaot uutebreid. == Klimaot == t Klimaot op de Galapagoseilaanden is hete en dreuge en wörden veural bepaold deur de kouwe [[Humboldtstreum]] in de oseaan die aofkomstig is van [[Antarktika]]. In partie jaoren veraanderen rond desember de zeestreumingen in de Grote Oseaan n hortjen, in die perioden wörden warmer waoter uut t gebied ten oosten van [[Indonesië]] an-evoerd. Dit warmere waoter is veul minder rieke an voedingsstoffen en de tiejelike wieziging van de zeestreumen zörgt derveur dat de vissen massaal doodgaon. Dit verschiensel wörden [[El Niño (natuurverschiensel)|El Niño]] eneumd. ==Bevolking== De Galapagoseilaanden is een van de weinige plekken in de wereld zonder n inheemse bevolking. De grootste etniese groep besteet uut Ecuadoriaanse [[mesties]], n mengeling van Spaans en indiaans. Ze kwammen rond de tweede helfte van de [[20e eeuw]] an van t [[Ecuador|Ecuadorese]] [[vastelaand]]. Der is oek n groot antal blanken, veurnamelik van Spaanse aofkomst. In 1959, woenden der zo'n 1.000 tot 2.000 meensen. In 1972 was dat 3.488. Rond de jaoren tachetig steeg dit tot zo'n 15.000 meensen. In 2012 telden t archipel zo'n 26.640 inwoeners. Vuuf van de eilaanden bin bewoend: [[Baltra]], [[Floreana]], [[Isabela (eilaand)|Isabela]], [[San Cristóbal (eilaand)|San Cristóbal]] en [[Santa Cruz (eilaand)|Santa Cruz]]. == Problemen == In 2001 bedreigden lekkende olie van n estraande tänker t ekosysteem van de Galapagoseilaanden. Deur de komst van de meens, en de al dan niet opzettelik deur de meens mee-ebröchten (en in t verlejen evöngen) dieren is t naor kwetsbaore ekosysteem slim bedreigd. n Antal van de unieke soorten is al verdwenen. n Verwilderde geitenpopulasie hef grote schao toe-ebröcht an de inheemse flora en fauna van de eilaanden Santiago en Isabela. Tussen 1997 en 2006 wördden der in totaal ruum 150.000 geiten eruumd, zodat daor gien geiten meer veurkoemen en de natuur zich redelik goed hersteld hef. De rest van de unieke eilaandsoorten is bedreigd en wörden noen wel zörgvuldig beheerd. [[Toerisme]] brengt hierveur n polle geld binnen, mer is op zichzelf oek weer n bedreiging veur t [[ekosysteem]]. <gallery> File:Lava rocks on Tortuga Bay in the Galapagos a photo by Alvaro Sevilla Design.JPG|([[Grapsus grapsus]]) Bahía Tortuga File:(Pelecanus occidentalis) Tortuga Bay on the Island of Santa Cruz, Galápagos.JPG|([[Pelecanus occidentalis]]) Bahía Tortuga File:(Amblyrhynchus cristatus) Galápagos Islands at Tortuga Bay Santa Cruz Island.JPG|([[Amblyrhynchus cristatus]]) Bahía Tortuga </gallery> == Uutgaonde verwiezingen == {{Commonscat|Galápagos Islands|Galapagoseilaanden}} * [http://www.geo.cornell.edu/geology/Galapagos.html Galapagos Geology] * [http://www.galapagospark.org Dirección del Parque Nacional Galápagos] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Eilaandengroep]] [[Kategorie:Ecuador]] 8y4yafejhggj792gyehkj4uy4vbu56u 0 20680 276069 2014-07-04T20:00:12Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Galapagoseilaanden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Galapagoseilaanden]] e2mkz8oy78zfalp4zf5r1bao1q2i2k2 0 20681 276070 2014-07-04T20:09:11Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Esties]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Esties]] d1na4mql5kep9hbji45uzm2ci0rl1zh 0 20682 276071 2014-07-04T20:09:43Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Esties]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Esties]] d1na4mql5kep9hbji45uzm2ci0rl1zh 14 20684 276092 2014-07-07T14:16:53Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Ekonomie]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Ekonomie]] f6hpof04b15p9fhf1uhpe3swo7xiq4w 14 20685 276095 2014-07-07T14:20:26Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Barg]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Barg]] qvhx9bz9suqw15ijij2gtpeyx1g28zm 14 20686 288089 288082 2016-10-26T14:11:36Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gebargte| ]] jjelsvzv9aql1r1uah928sakspw420e 0 20688 291138 278671 2016-11-03T14:38:08Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Spraoke| spraoke = Oosterskellings, Aasters | naam_anders = Aastersk (Fries), Aasters (Oosterskellings) | laand = [[Nederlaand]] | gebeed = t oostelike part van t [[Frieslaand|Friese]] [[Waddeneilaand]] [[Terschelling|Terskelling]] | sprekkers = 200 (skatting 2004) | dialekte = gien | klassifikatie = [[Indo-Europees]] - [[Germaanse sproaken|Germaans]] - [[West-Germoanse toalen|West-Germaans]] - [[Noordwest-Germaans]] - [[Freeske taaln|Fries]] - [[Westerlaauwersk Frais|Westerlauwers Fries]] - '''Oosterskellings''' | skrift = t [[Latiense alfabet]] | staotus = t Oosterskellings wordt zien as n dialekt van t [[Fries]]; op himzels geniet t gien erkenning | iso1 = n.v.t. | iso2 = n.v.t. | iso3 = n.v.t. | }} t '''Oosterskellings''' of '''Aasters''' is t [[Freeske taaln|Friese dialekt]] dat spreuken wordt op t oostelike part van t [[Frieslaand|Friese]] [[Waddeneilaand|Waddeneilaand]] [[Terschelling|Terskelling]], in de dörpen [[Oosteraende]], [[Hoorne (Terschelling)|Hoorne]] en [[Lies (Terschelling)|Lies]]. t Wordt tegenwoordig niet meer zovule spreuken, en t antal sprekers leit rond de 150 tot 200 meensken. De overbleven sprekers bin veurnaemelik oolderen. t Sprekersantal nemt de laeste tientallen jaoren dan ok gauw of. t Oosterskellings is nauw verwaant an t [[Westerskellings]], t dialekt van t westelike part van [[Terschelling|Terskelling]]. De beide zusterdialekten worden van mekeer skeiden deur t [[Midslaands]], t [[Hollaands (dialekt)|Hollaandse]] dialekt dat spreuken wordt op t midden van Terskelling. == Geskiedenis == Lange tied is anneumen dat Oost- en West-Terskelling vri'j jonge kolonies op n in wezen Hollaandstaelig eilaand weren, van [[Friezen]] die oorspronkelik uut de [[Zuudwesthoek]] ofkomstig weren. Mar tegenwoordig wordt anneumen dat de taelsituaosie zo as t now is op Terskelling, mit twie Friese dialekten op 'e uutaenden en n Hollaands dialekt in t midden, veroorzaakt is deur n ieuwelange overheersing deur [[Hollaand]] van t oorspronkelik hielendal Friestaelige eilaand. Daornaost was [[Midslaand]] t bestuurssentrum en is de bevolking daor staorigan verhollaandst. Hier moet bi'j opmurken worden, dat Terskelling eerst in [[1942]] n onderdiel van de perveensie [[Frieslaand]] worden is; veur die tied beheurden t ieuwenlaank tot Hollaand. [[Bestaand:Lânkaart_lokaasje_aastersk.GIF|thumb|left|De lokaosie van t Oosterskellingse dialekt in t Friese taelgebied]] Behalven n starke invloed van t Hollaands is der in t Oosterskellings ok n lichte [[Noord-Germaanse talen|Noord-Germaanse]] invloed weeromme te vienen. I'j kunnen annemen dat dat voortkomt uut t feit dat de Terskellingse maotskoppi'je ieuwenlaank op 'e zee oriënteerd was - mit viskeri'je en haandel as veurnaemste inkomstebronnen - waor kontakten mit [[Skandinavië|Skandinaviese laanden]] of luden uut die kontreinen geriegeld bi'j veurkwammen. n Veurbield van die invloed is bi'jgelieks t woord "''jeure''" veur "doen". Vergeliek t [[Deens]]e "''gøre''", t [[Sveeds|Zweedse]] "''göra''" en t [[Noors]]e "''gjøre''", waorbi'j bedocht worden moet dat in de [[Noord-Germaanse taelen]], behalven t Deens, n "g" veur in "ø" uutspreuken wordt as in j-achtige klaank. In [[1976]] wordde deur de [[Fryske Akademy]] t ''Woordenboek van het Oosterschellings - Wêdenboek fon et Aasters'' uutbrocht. == Verskillen mit t Standerdfries == De beide zusterdialekten Westerskellings en Oosterskellings lieken arg op mekeer, hoewel der ok dudelike verskillen binnen. Mar mit t [[Freeske taaln|Standerdfries]] bin de verskillen vule groter, hoewel ok weer niet zo groot dat de onderlinge verstaonberhied in geveer komt. Die verskillen zitten m veural in de woordeskat, bi'jgelieks "''ta''" veur "heit", "''poeë''" veur "beppe" en "''kiwyt''" veur "ljip" (kiewiet). Mar t grootste verskil is lichtkaans te bekennen in de klaankleer. Zo zeggen ze in t Oosterskellings "''trea''" veur "trije" (drie), "''jiw''" veur "leaf" (lief), "''snjoon''" veur "sneon" (zaoterdag) en "''hoeng''" veur "hûn" (hond). Veerder is t Oosterskellingse ekwivalent van de Friese "sk" de in t Fries niet veurkommende klank "sch", bi'jgelieks "''schiep''" veur "skiep" (skaop), "''schôd''" veur "skaad" en "''schruwër''" veur "skriuwer" (skriever). Ok de spelling wiekt nogal of van t Standerdfries. An t aende van woorden wordt de letter "g" skreven waor t Standerdfries "ch" het: vergeliek "''berg''"-"berch" en "''trog''"-"troch". Veerder worden de stomme "r" en "l" niet skreven: vergeliek "''east''"-"earst" en "''sôt''"-"sâlt". Ok wordt t in de Friese spelling behoolden verskil tussen de "â" en de "ô" niet weergeven; t Oosterskellings skrieft veur beide "ô": vergeliek "''ôd''"-"âld". Krek zo wordt de "o"-klaank van "hok" altied mit n "o" skreven: vergeliek "''fon''"-"fan". Ok wordt de lange "ú" (van "drúf") skreven as "uu", liek as in "''huus''", "hûs". Butendat komt de letter "û" niet veur; disse klaank wordt altied skreven as "oe". Aandersomme kommen der verskillende twieklaanken veur die t Standerdfries niet kent: * "ae" - "''pae''", "pake" - uutspreuken liek as t [[Duuts]]e "''Nähe''" ([[Stellingwarfs]]e ''ae''). * "aau" - "''blaauw''", "blau" - mit n extra laank uutspreuken au-klaank. * "ôa" - "''fôale''", "fôle" - mit n extra laank uutspreuken ô-klaank (langrekte Stellingwarfse ''ao''). {{Bron|1= * Boelens, K. et al., ''Twataligens - Ynlieding yn Underskate Aspekten fan de Twataligens'', Leeuwarden, 1981. * Jansma, K., ''Friesland en zijn 44 gemeenten'', Leeuwarden, 1981. * Roggen, C., ''Woordenboek van het Oosterschellings - Wêdenboek fon et Aasters'', Leeuwarden, 1976. Ok [http://www.wumkes.nl/index.php?volg=1&zveld=Aasters digitaol beskikber] }} {{SNLV}} {{Dialekt|stl||Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Freesk]] [[Kategorie:Streektaol in Frieslaand]] trx6ppoi4la1lac9lsherbpefzxn0cw 0 20690 276158 276157 2014-07-10T20:31:04Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oosterskellings]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oosterskellings]] 1yayakn6uim6g3mr23500dtres8petd 0 20692 284537 284536 2016-05-16T14:33:28Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki '''Derk met n beer''' is 'n mythologies vertellegie uut [[Tweante|Twentse]] en [[Achterhook|Achterhoekse]] sages. ==Karst== 't Verhaal oaver Derk met n beer wörd ait tiedens de [[Kìrsttied|karsttied]] an de kinder veuredragen n Varsie van 't verhaal vertölt woar as Derk met n beer vandan kump: 't Giet ter van dat 't vee van n boer op n tied allemoale störven. Hier van is de boer zo hellig, dat e zien geweer pakken en buten noar n hemel der met begunnen te jaggen. God straffen hum drek: hi-j mut noe eewig verdan as Derk met n Beer. Woar as den op karstoavend 't drokst is. Voolgs 't oale verhaal kump Derk met n Beer tiedens Karstoavend deur de lucht jaangn en den nemp alles met wat nie vaste zit. Dus ie mut oen arf operuumt hebben op Karstoavend, want Derk nemp alles met wa'j lös ter nog hebt liggen. 't Hekke van de weiden mu'j ok lös loaten stoan zodat Derk zunder martelen de ruumte hef. En ie mut ok nog witte strepen op de beume doen zodat e der nie tegen an vlög. ==Fri-j== Wie as Derk psies is wet geniene, mar woarschienlik stamp e of van de Germaansen god [[Friej|Fri-j]], den jaggen op n [[Värken|everzwien]] met goolden bössels deur de lucht hen. Den wörden noa dat 't volk kristenen ewörden waren veur heur n kwoade demon, veur wie 't Saksiese volk n grote angst kregen. Ze dörven zölfs zien name nie uut te sprekken, uut vreze hum te roepen. Vandoar da'ze hum Derk numen. Derk zit op n onmeundig groot weeld varken, ofweh n beer. {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg|Haddenbarreg]]}} [[Kategorie:Sage]] hg66l3jp89zl5v4q89af9avh47719rv 0 20694 276201 276199 2014-07-21T17:07:05Z Stellingwerver 9434 wikitext text/x-wiki '''De Stellingwarver Schrieveri'je Pries''' of '''Stellingwarver Schrieveri'jepries''' is bestemd veur wark in et [[Stellingwarfs]] en wodt sinds 2003 ien keer in de twie jaor uutschreven.<ref>[http://www.letterkundigmuseum.nl/Literaircentrum/Literaireprijzen/tabid/99/AwardID/455/Mode/ViewAwardYears/Default.aspx?AwardName=Stellingwarver%20Schrieveri%27je-pries Stellingwarver Schrieveri'je-pries op letterkundigmuseum.nl] In 2003 won J. Veldhuizen veur et verhael ''De Oolde Zegeuner'' de eerste Stellingwarver Schrieveri'je-pries</ref> In et jaor veurofgaonde an de uutrikkinge van de pries wodt van teveuren een bepaold thema of een bepaolde opdracht deur de warkgroep vaastessteld. De warkgroep zorgt d'r veur dat et thema of de opdracht in datzelde jaor deur publikaosie bekend maekt wodt. De pries die as uutrikt wodt bestaot uut een oorkonde en een geldbedrag van € 500,00. == Winnaars == *2009: Roely en Renée Bakker veur et verhael ''Et verhael van Renée en beppe''<ref>[http://www.frieschdagblad.nl/index.asp?artID=47411 Roely Bakker wint met kleindochter Stellingwerver prijs]</ref> *2011: In verbaand mit te weinig anmeldingen gien uutrikking van de Schrieveri'jepries <ref>[http://www.stellingwerf.nl/nieuws/wolvega/48947/geen-uitreiking-stellingwarver-schrieveri-je-pries-2011.html Geen uitreiking Stellingwarver Schrieveri’je Pries 2011]</ref> *2013: Sjoukje Oosterloo veur et verhael ''Duvelskeunsten'' <ref>[http://www.stellingplus.nl/?s=Stellingwarver+Schrieveri%27jepries Stellingwarver Schrieveri’jepries uutrikt an Sjoukje Oosterloo]</ref> == Bronnen == <references/> [[Kategorie:Leegsaksiese pries]] [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] [[Kategorie:Stellingwarver pries]] 7vtrcga3o6zg90at81yn7pkka8ayzfx 14 20695 276203 2014-07-21T17:08:11Z Stellingwerver 9434 Nieje zied: '[[Kategorie:Literetuur in et Stellingwarfs]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Literetuur in et Stellingwarfs]] 8tefi21xh12go7sxnem0eb2fv1ufm5n 0 20697 276236 2014-07-28T11:44:15Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Sloveniën]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Sloveniën]] s87m2bnbovvuuj7lepfroea4o80c8l0 0 20699 276286 276285 2014-08-04T15:53:18Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Vene (grondsoorte)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vene (grondsoorte)]] 0cwmmgoqlfvk5ow9pozc7p51ygdzatu 0 20700 282651 282647 2015-06-21T11:40:48Z Woolters 62 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/Messir|Messir]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:Woolters|Woolters]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Billiards_balls.jpg|thumb|right|290 px|bälle vuur poolen]] '''Biljärten''' is nen gaddernaam vuur verskeaidene sporten woerbie as met nen langen dunnen stellen (den ''keu'') tegen een antal spölbälle stot worden mut. Disse bälle lignt op nen toafel met opstoande raende, wat et ''biljärt'' neumd wörd. Den spöller mut met de peunte van de keu enen spöllebal tegen aandere bälle stoten. Bie wat sporten mut disse bälle in gaeter (''pockets'') in de toafel verdwienen (bv. bie [[poolen (sport)|poolen]] en bie [[snooker]]en). Bie aandere vörme mut den spöllebal alle aandere bälle ofzeunderlik antikken. In Nederlaand wörd met den term "biljärten" vake allene et [[karambolebiljärten]] beduudt. Bie karambolebiljärten spöl iej met dree bälle. Met oewen spöllebal mut iej proberen de aandere beide bälle ofzeunderlik an te tikken. De keunst is um ze beide te raken, mer um ze dan zo lastig meugelik vuur oewen tegenspöller oet te loaten kommen. Hierin he'j ook nog wier oondersoorten: [[libre]], [[baandstoten]] en [[kaderspöllen]]. ==Verleden== Oawer et ontstoan van biljärten is neet völle bekaend. Den eersten vörm van biljärten zo as vie det vandage kaent, was een spöl wat op [[crocket]] leek, wat den zommerdag boeten de dure spöld wör en den weenterdag binnen op de toafel. Dit wör vuural in [[Engelaand]] en [[Fraankriek]] doan. De eerste spesjale biljärttoafel wör emaakt vuur [[Lodewiek XI]] in [[1470]]. Den muziekskriewer [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]] deed biljärten vuur et ontspannen. An et eande van et [[19e eeuw|19de joarhoonderd]] verzunnen Engelse offisieren in [[India]] et [[snooker|snookeren]]. Den Fraansken Francois Mingaud oontdekten in [[1815]] det iej met een laeren tipken vuuran den keu völle better den spöllebal steuren konden. Vanof [[1850]] wörden der alle joaren zon 12.000 [[olifant]]en of eskötten. Öar [[elpenbeen]] wör gebroekt vuur biljärtbälle en [[piano]]toetsen. Rechtevoort zeent dee beide van plastik. ==Oetgoande verbeendingen== *[http://www.biljartsporten.nl Biljartsporten.nl] *[http://www.knbb.nl Koninklijke Nederlandse Biljart Bond] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Sport]] dj0mxy6r91vu590avs26nteblt7diia 0 20701 276298 2014-08-11T11:31:16Z Friedricheins~nds-nlwiki 511 Friedricheins hef de zied [[L' Union Provinciale]] herneumd naor [[De Loge "L'Union Provinciale"]]: Dr is ook n "Kapittel L'Union Provinciale", dus onderschaid mout er wezen, De nijd noam is de statutaire noam. wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[De Loge "L'Union Provinciale"]] 4mtin1tjfsmgennr3fihn7oyl357d3l 0 20704 276329 276328 2014-08-17T22:51:22Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Kroepdeers]] herneumd naor [[Amfibieën]]: Ik haalden wat duur mekaar wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Notophthalmus viridescensPCCA20040816-3983A.jpg|thumb|200px|right|[[Kanadesen watersalamander]]]] '''Amfibieën''' (''Amphibia'') zeent kooldblodige deers. Den naam amfibie keump van t [[Grieks]] ἀμφί-βιος amphí-bios, wat "dubbel-leawend"[1] bedudet. Ze köant beaide op dat laand as in dat water geworden. Oonder amfibieën wordt [[kikvörske]] en [[pädden]] (''Anura''), [[salamanders]] (''Caudata'') en wörmsalamanders (''Gymnophiona'') rekkend. Der zeent bie mekaar mear as 7000 bekeande soorten. Doarbie zeent 6200 soorten kikvörsken en pädden, 630 soorten salamanders en 19 soorten wörmsalamanders. In dat eerste verendeel van 2010 wörden der al 75 nieje soorten amfibieën oontdekt en beneumd. Dat is ne beheurlike tooname in vergeliek met vuurgoande joaren. Seend 1985 is dat volledige antal wetenskoppelik beskrewene soorten met 60% gröaid. ==Liefbeskriewing== ===Kikvörsken en pädde=== Kikvörsken hebt een pearvörmig lief, ne stoompe kop, machtig nen breden bek en aait veer peute. Kikvörsken hebt onmeundig staarke, lange achterpeute, woermet de meesten machtig nen eande springen köant. Alle kikvörsk- en päddesoortn, zelfs dee wat hoaste neet springen köant, köant hiermet oardig zwemmen. Dee soorten wat kort bie of in dat water leawet, hebt een vlees tusken de tene um zik better in dat water ofzetten te können. ===Salamanders=== Salamanders hebt n laank lief met nen langen start. Dat gef een antal soorten salamanders wat mer twee peute hef. Wörmsalamanders liekt op wörme en hebt geheels gin peute mear. Rechte salamanders drukt bie t zwemmen de peutjes stief tegen dat lief um te zwemmen en maakt ne slingerende beweaging met dat lief. Vuur dat zwemmen gebroekt ze heuwdzakelik den start ===Hoed=== Amfibieën wat in t water leawet, hebt zonne dunne hoed, det der water en zoerstof duurhen kan. Toch köant mennige salamanders en kikvörsken de hoed anpassen um in keuldere gebeden in weentersloap te goan. De hoed wörd dan dreuger en löt meender water duur, zodet ze längeren tied oonder steender, in geater of kuulkes wean köant. Kenmaarkend an alle amfibieën is det ze völle klieren in de hoed hebt. Dee zeent vuurnamelik vuur dat maken van ne sliemloage. Wiedters köant alle amfibieën gif of aandere jökkerige of breanderige middelkes ofstoten. Dit doot ze klieren op de kop achter dat oge, dee as good te zeen zeent. Disse wordt de paratoïden neumd. Mennige Europese kikvörsken hebt twei dudelike hoedvoolden op de rugge. Dit neumt gelearde leu de dorsolaterale liesten. Aandere kikvörsken en salamanders, mer vuural pädden, hebt völle kleaine, vrot-achtige knubbekes op de rugge. Dit zeent ook klieren. Amfibieën mut net as kroepdeers regelmoatig de hoed ofwaarpen. Dit doot ze meesttieds bie nacht en ook beheurlik rap. Doarumme wörd dit hoaste nooit ezeen. Dat ofwaarpen is hard waarken vuur de amfibieën. As ze der met gangs zeent, trekt ze den bek wied lös, wringt zik in alle bochten, bloast zik op of striekt met dat lief oaweral langs um dat vel te loaten barsten. Noa dat ofwaarpen et de amfibieën öar oolde vel meesttieds wier op. ===Spieren=== De meeste amfibieën liekt neet al te vlot. Toch hebt ze beste spieren, woermet ze rap vortsketen köant as det neudig is. Salamanders köant bievuurbeeld rap vortsketen duur stewige kroonkelende beweagingen te maken. Wat kikvörsken springt met öare staarke achterbene rap nen eande vort. De knoflookpädde kan zik mirakels rap ingreawen. De ruggenstreeppädde kan tippelen as nen moes en maakt zo beheurlik wat meters. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Dier]] dq3u5clnaha4cz01o5zcqpgq3nw95cs 0 20705 276457 276345 2014-09-03T11:31:57Z Woolters 62 an epast. t Is neet echt in t Riessens eskrewen. Meer n soort algemeen West-Tweants/Eanters-achtig Plat. wikitext text/x-wiki [[File:Snakes green reptile.jpg|thumb|273x273px|Ne slange is n vuurbeeld van n kroepdeer]] '''Kroepdeers''', ook wal '''reptielen''' neumd ([[Latien]]: ''Reptilia''), zeent kooldblodige deers met butte. Iej veendt ze oawer de hele waerld, mer neet in koolde gebeden, zo as op de polen en baargtöppe. Dat gef nog zo 9500 soorten kroepdeers. Wiedters heb iej nog völle soorten kroepdeers dee as oetstörven zeent. Vake zeent dee allene as fossiel bekaend. Der laewden lange leden onmeundige grote soorten, zo as de [[Mosasaurus]], den in zee woonden en woervan as der ook n fossiel in [[Nederlaand]] veunden is. Ne aandere belangrieke oetstörvene groep warren de [[Pterosauriërs]]. Dee konden vlegen en behaersden dat lochtroem. Toch zeent der gin laewende soorten maer van. Der is groot oonderskaeid tusken de roeme groep kroepdeers (alle bekaende soorten) en de smalle groep (de soorten dee as der rechtevoort nog zeent). Kroepdeers wordt vake samen eneumd met [[amfibieën]], mer dee hebt niks met mekoar gemeen. Amfibieën hebt ne duurloatende hoed en gin skubben. Kroepdeers hebt dit wal. Dat grötste oonderskaeid is nog wal det kroepdeers nooit as [[larve]]n laewt, terwiel as dat amfibieën gef, dee as det wal doot. Kroepdeers wordt meesttieds op de volgende wieze indeeld. * [[Skubde kroepdeers]] (''Squamata'') ([[slange]]n, [[evertaske|aewerdasken]], [[bliende slange|hazelwörme]] en [[wurmaewerdasken|wormaewerdasken]]) * [[Skeeldpädde]] (''Testudines'') * [[Krokodillen]] (''Crocodilia'') * [[Brugaewerdasken]](''Sphenodontidae'') {{Dialekt|twd|West-Twaente|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Dier]] m54p4lrtaxuoio2zquwdo67qw116lcy 4 20709 276364 2014-08-22T15:41:19Z Servien 7 Servien hef de zied [[Wikipedie:Sock puppetry]] herneumd naor [[Wikipedie:Sokpopperieje]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wikipedie:Sokpopperieje]] s00rletfvun1awoha06p7m0adaa58l7 4 20711 276367 2014-08-22T15:41:50Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wikipedie:Sokpopperieje]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Wikipedie:Sokpopperieje]] 1l2kn1e35b0ot4dlvg0q5a8jckjmp1y 0 20712 276384 2014-08-22T15:55:31Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Haorlem]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Haorlem]] g0rfztqrbqv6s88r02moxsdephxr2lx 14 20713 282316 276388 2015-05-23T14:47:18Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Oldheid]] mbjc0inml1bb0llnx9wtcxwvwhmx9s5 0 20715 283123 276417 2015-09-04T14:54:08Z CommonsDelinker 166 [[1807koninkrijk_holland.svg]] is vervungen deur [[Map_Kingdom_of_Holland_1807-nl.svg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:commons:COM:FR|File renamed]]: [[:commons:COM:FR#reasons|File renaming criterion #4 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map Kingdom of Holland 1807-nl.svg|thumb|Et Koninkriek Hollaand in 1807]] Et '''Koninkriek Hollaand''' (toenmaolige spelling: ''Koningrijk Holland'', 1806 - 1810) wodde as vazalstaot deur Napoleon Bonaparte opricht veur zien dadde breur Lodewijk Napoleon Bonaparte. [[Kategorie:Stellingwarfs artikel]] l693613tj1fje85jdgbe1wxsk3l7qgg 0 20720 290630 276566 2016-11-01T15:50:42Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Bochotnica''' is een dörp in [[Pooln|Zuudoost-Polen]], dat tussen [[Puławy]] en [[Lublin]] leg, vlakbi'j [[Kazimierz Dolny]], an de revier [[Bystra]]. 't ligt in t [[Powiat Puławski|powiat (distrikt) Puławski]] en de woiwodskap [[Lublin (woiwodskap)|Lublin]]. 't Dörp ad in [[2010]] zwat 1.500 inwoners. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Pooln]] p2sh42w4f4zjpvp18439pyq7ekc4jo2 10 20723 276473 2014-09-10T17:23:51Z Stellingwerver 9434 Nieje zied: '{{BabelM|Nedersaksies|stl|Disse gebruker het [[:Kategorie:Gebruker stl|'''Stellingwarfs''']] as [[:Kategorie:Gebruker stl-M|'''memmetael''']].}}<includeonly> Kategorie:Gebruker st...' wikitext text/x-wiki {{BabelM|Nedersaksies|stl|Disse gebruker het [[:Kategorie:Gebruker stl|'''Stellingwarfs''']] as [[:Kategorie:Gebruker stl-M|'''memmetael''']].}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker stl-M|{{PAGENAME}}]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker stl-M| ]] [[Kategorie:Mallen babel|stl-M]] </noinclude> fuu85vw0j9lo149qi660seu8c8y46l4 0 20726 284250 284020 2016-04-17T18:04:03Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Burkina Faso | vlagge = Flag_of_Burkina_Faso.svg | vlagartikel = Vlagge van Burkina Faso | woapn =Coat_of_arms_of_Burkina_Faso.svg | woapnartikel = | lokasie = Burkina Faso (orthographic projection).svg | sproaken = [[Fraans]]k (offisjeel), [[Mòoré]], [[Dioela]], [[Mandinka]], [[Bambara]] | heufdstad = [[Oewagadoegoe]] | geleuf = [[Christendom]], [[Islam]] | regeringsvörm = [[Semi-presidensjeel|half-presidensjele]] [[Republiek]] | inwonners = 15.730.977 | dichtheid = 57,4 | km2 = 274.200 | breedtegroad = 12/20//N | lengtegroad = 1/40//W | region = GH | pctwater = 0,146 | munteenheid = [[West-Afrikaansen Frank]] | valutakode = (XOF) | tiedzone = [[GMT]] | volksleed = [[Une Seule Nuit]]/[[Ditanyè]] (''nen eankeln nacht'')/Oawerwinningshymne | feestdag = | tld = bf | laandkode = BF | tel = 226 }} '''Burkina Faso''' is n laand in [[West-Afrika]]. t Wörd mangs in t kort ook wal Burkina neumd. t Lig in eslötn tusken zes laandn: [[Mali]] in t noordn, [[Niger]] in t oostn, [[Benin]] in t zuudoostn, [[Togo]] en [[Ghana]] noar t zuudn en [[Ivoorkuste]] noar t zuudwestn. De heuwdstad is [[Oewagadoegoe]]. In [[2011]] har t oawer de 15,5 miljoen inwonners. t Laand hef ne oppervlakte van 270.200 kilometers in t veerkaant. t Laand wör eerst [[Opper-Volta]] neumd, mer wör op n [[4 augustus|veerden augustus]] [[1984]] duur doomoalig presideant [[Thomas Sankara]] ummedeupt töt Burkina Faso. Hee nöm een woard oet t [[Mòoré]] en t [[Dioela]], de twee grötste sproakn van t laand: ''burkina'' oet t Mòoré beteeknt zovölle as "earzame leu" en ''faso'' oet t Dioela beteeknt "vaderlaand". Burkina Faso beteeknt dan zovölle as "laand van earzame leu". Toch is [[Fraans]]k de offisjele sproake van de regearing en t zaaknleawn. Inwonners van Burkina Faso neumt zik ''Burkinabè''. Tusken 14.000 en 5000 vuur [[Kristus]] wonn dr in t noordwestn van Burkina Faso [[jager-verzamelders]]. tusken 3600 en 2600 vuur Kristus kömn dr [[boer]]nesteas. Wat non t middeln van Burkina Faso is, heurdn vuurnamelik bie [[Mossi]]-keuninkriekn. [[1896]] [[kolonialisme|koloniseerden]] [[Fraankriek]] et en maakn dr n [[protektoraat]] van. Noadet ze in [[1960]] zikzelf regearn meugn, kömn dr völle regearingswessels. Rechtevoort is t ne semi-presidensjele reppubliek. [[Blaise Compaoré]] is presideant seend [[1987]], doo't hee met nen stoatsgreep an de macht köm. Burkina Faso is an eslötn bie de [[Afrikaanse Unie]], [[gemeenskop van Sahel-Saharastoatn]], [[La Francophonie]], [[Organisasie van Islamitiese Samenwoarking]] en de [[Ekonomiese Gemeenskop van West-Afrikaanse Stoatn]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Afrika]] [[Kategorie:Laand]] f1hp7sine83osykj40lomf062idaaa2 0 20727 276486 276483 2014-09-14T14:37:20Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Jager-verzamelaar]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Jager-verzamelaar]] c0nngkknw1dlnchfhl8nf2k67nfys7o 0 20728 276485 2014-09-14T14:35:57Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Jager-verzamelaar]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Jager-verzamelaar]] c0nngkknw1dlnchfhl8nf2k67nfys7o 0 20734 276532 2014-09-25T11:09:38Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Skeelderskeunst]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Skeelderskeunst]] pxgfrx77x3gmodxjmjpi6qkwcmwi42z 14 20741 276569 2014-10-02T21:01:17Z Droadnaegel 1133 +kategorie, of is geleuf religie, en magie wat aanders? wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geleuf]] 9gn11cf7y0styvm772wt1syjwfi6bv0 0 20742 278233 276578 2015-03-15T10:39:24Z CommonsDelinker 166 [[Brasão_PUC_Minas.png]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Fastily|Fastily]], mit as reden: [[:c:COM:OTRS|No permission]] since 6 March 2015: If you are the copyright holder/author and/or have authorization to wikitext text/x-wiki De '''PUC-MG''' ([[Portugees]]k: ''Pontifícia Universidade Católica de Minas Gerais'') is ne [[Brazilië|Braziljaansen]] [[universiteat]] in de [[Belo Horizonte]]. Hee is op erichtet in 1958.<ref>[http://pucminas.br/portal/index_padrao.php?pagina=72 pucminas.br], PUC Minas em números</ref> Der stoat non 63528 studeanten in eskrewen.<ref>http://www.pucminas.br/destaques/</ref> == Referensies == <references/> == Oetgoande verwiezings == {{commonscat|Pontifícia Universidade Católica de Minas Gerais}} *[http://www.pucminas.br/ Offisjele webstea van de PUC-MG] {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Brazilië]] [[Kategorie:Universiteat]] 821bis1fbie8ud876cx2grtywi1zjx9 0 20743 276579 2014-10-05T22:38:24Z 189.83.88.59 Pontifícia Universidade Católica de Minas Gerais wikitext text/x-wiki #redirect[[Pontifícia Universidade Católica de Minas Gerais]] ptmbwyji54vkjanexg87l2a7w48zjn2 0 20744 276580 2014-10-05T22:38:51Z 189.83.88.59 Pontifícia Universidade Católica de Minas Gerais wikitext text/x-wiki #redirect[[Pontifícia Universidade Católica de Minas Gerais]] ptmbwyji54vkjanexg87l2a7w48zjn2 0 20746 277389 276601 2015-02-06T02:27:40Z OctraBot 9743 Migrated to Wikidata at [[d:Q1001514]]. wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Budka Suflera 02.jpg|thumb|Budka Suflera]] '''Budka Suflera''' is n [[Pooln|Poolsk]] [[rock]]band oet [[Lublin]]. Zai binnen ien [[1974]] begonnen. == Bezetten == * '''Krzysztof Cugowski''' * '''Romuald Lipko''' * '''Tomasz Zeliszewski''' * '''Łukasz Pilch''' * '''Mirosław Stępień''' == Diskogroafie == === Albums === * 1975: ''Cień wielkiej góry'' * 1976: ''Przechodniem byłem między wami'' * 1979: ''Na brzegu światła'' * 1980: ''Ona przyszła prosto z chmur'' * 1982: ''Za ostatni grosz'' * 1984: ''Czas czekania, czas olśnienia'' * 1986: ''Giganci tańczą'' * 1988: ''Ratujmy co się da!!'' * 1993: ''Cisza'' * 1995: ''Noc'' * 1997: ''Nic nie boli, tak jak życie'' * 2000: ''Bal wszystkich świętych'' * 2002: ''Mokre oczy'' * 2004: ''Jest'' * 2009: ''Zawsze czegoś brak'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Muziekgroep]] [[Kategorie:Rock]] 7xnb2jtm4nl9i5pp9kkhcbzlt0l0fr3 0 20750 276630 2014-10-30T07:19:47Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Jager-verzamelaar]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Jager-verzamelaar]] c0nngkknw1dlnchfhl8nf2k67nfys7o 0 20751 284302 276632 2016-04-25T10:46:54Z 188.207.72.111 wikitext text/x-wiki '''The Bruurkes''' bint een [[Achterhook]]sen band, dee zingen doot in de [[Achterhooks]]e sproake. Ze maakt muziek in verskillende stielen, zo as [[funk]], [[disko]], [[ska]] en [[punk]]. Een antal grote muziekfestivals hebt ze ook al op naam, zo as [[Siepelrock]], [[Huntenpop]], de [[Zwarte Cross]] en [[Mañana Mañana]]. Öare vuurbeelde zint [[J.J. Cale]], [[AC/DC]], [[Tom Waits]], [[Sly & The Family Stone]], [[Howlin’ Wolf]], [[Dick Dale]], [[Led Zeppelin]] en [[The Dead Kennedys]]. ==Bandleden== *[[Rocco Ostermann]] - [[Zangkeunst|Zaank]], [[gitaar]]wark *[[Raymond Grevink|Raymond 'De Greef' Grevink]] - [[Basgitaar]] *[[Patrick Slutter]] -[[drumstel|slagtuug]] en zaank *[[Nick Obbink|Meindert Bussink -]] Gitaren en zaank ==Oetgoande koppelingen== *[http://www.bruurkes.nl Offisjele webstea] * https://soundcloud.com/bruurkes [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Dialektmuziek]] p5brf4g9hpg2hf6yku8q86snos2f5nq 0 20756 276735 276734 2014-11-15T14:36:41Z Droadnaegel 1133 +kategorie wikitext text/x-wiki Groningers in Opstand was de maist suksesvolle Grunneger actie ooit op droad<ref>[http://www.pekelderstreekblad.nl/nieuws/25953/groningers-in-opstand-meest-succesvolle-groninger-online-actie-ooit/ ‘Groningers in Opstand’ meest succesvolle Groninger online actie ooit]. Pekelder Streekblad, 13 jannewoarie 2014</ref>, opstart op 30 dezember 2013 deur Bram Reinders oet [[Farmsum]] tegen t sloeten van [[Aldel]] en t stoppen van t gaswinnen. == Trivia == * In augustus 2014 wuir de noam veraanderd noar ''Groninge'''n''' in Opstand''. == Boetende hìnwiezen == * http://www.GroningerOpstand.nl/ {{Bron}} {{Dialekt|gos}} [[Kategorie:Grunnen]] [[Kategorie:Politiek]] cb9a2dqvtg4jv9sbyxnatlr9qg8m6rs 0 20757 276765 276736 2014-11-17T07:31:43Z Woolters 62 wat skrieffouten der oet. wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:GoogleStreetViewinHoogeveen.jpg|thumb|right|250px|Ne Streetviewwage dut foto's maken in [[Hogevenne]]]] '''Google Street View''' is ne [[mobilemappingdeenst]] van [[Google|Google Inc.]]. Hiermet köant leu op internet 360°-panorama-foto's opvroagen van stroatanblikken. De deenst volget [[Google Maps]] en [[Google Earth]] en wör vrie egewen op [[25 mei 2007]]. Um de foto's te maken jag der nen auto met google-beeldmoark en ne zwoare kamera op et dak duur de stroaten. Um ook op steas te kommen woer as auto's neet kommen magt, gebrok Google mangs ook fietsen. Disse köant in natuurpärke of toeristiese zeensweardigheden komen. (Pret)pärke zo as in [[Nederlaand]] [[De Efteling]], [[Apenheul]], [[Attractiepark Slagharen]], [[Dolfinarium Harderwijk]], [[Walibi Holland]], [[Duinrell]], [[Nasjonaal Park De Hoge Veluwe]], [[Avonturenpark Hellendoorn]] en et [[Nederlands Openluchtmuseum]] komt der op met nen Streetview Trike. Op den komputer kan den internetbezeuker roondgoan met de pielknöpkes of duur met den moes te klikken op pielkes wat in beeld komt. Iej köant de foto's in verskeaidene gröttes bekieken en vanoet meardere richtinge en heuke. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Google]] [[Kategorie:Kaarte]] i312aayecc7qrcjeyqez3lxxrzv5btk 0 20758 276766 276740 2014-11-17T07:42:20Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Gmail''', voloet '''Google Mail''', is ne gratis e-maildeenst van et Amerikaanse internetbedrief [[Google]]. Et nöm in 2009 nen onmeundigen vuursproonk op aandere gratis e-maildeenste, duur 1 gigabyte (1000 megabyte) an mailopslag te beden. In dee tied was ongevear 20 megabyte nog gewoon. Seend dee tied maakt Google de opslagruumte verdan grötter. Oonderwiel krig alleman met een Google-profiel rechtevoort 15 GB an ruumte. Dit böd zovölle ruumte det völle leu der neet meer umhen köant. == Chatten == Vanof mei 2006 gef et ook ne meugelikheid um te chatten in Gmail. Det kan binnen Gmail in den webkieker of met ne spesjale oetbouw [[Google Talk]]. Met det leste kön iej ook gewoon kuieren. Um met mekoar te können chatten mut iej beaide een Gmail-profiel hebben, of lid wean bie [[Jabber]]. Chatten kön iej pas as der ne neudiging versteurd wörd en dissen wörd an enömmen. Vanof 2008 kön iej der ook ne webcam bie anzetten. Doarvuur mut iej wal ne spesjale oetbouw installeren. == Opmoat noar aandere deenste == Google beud zovölle opslag det der hele nieje programma's volledig op de komputers van Google dreeien konden. Vanzelfs ontwikkelden Google dee ook zelf, zo as Google Docs. [[kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: internet]] [[Kategorie:Google]] jwb8pqv9lziwn4k4gd3p58b854twvxq 0 20759 284445 276724 2016-05-10T03:40:00Z CommonsDelinker 166 [[Uemg_logo.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:~riley|~riley]], mit as reden: Missing [[:c:COM:EI|essential information]] such as [[:c:COM:L|license]], [[:c:COM:PERMISSION|permission]] or source since 2 May wikitext text/x-wiki De '''Universiteat Minas Gerais''' ([[Portugees]]k: ''Universidade do Estado de Minas Gerais'' - UEMG) is ne [[Brazilië|Braziljaansen]] [[universiteat]] in de [[Belo Horizonte]].<ref name="uemg">[http://www.uemg.br/apresentacao.php História da UEMG], Institucional, 11 de novembro de 2014</ref> Hee is op erichtet in 1989. Der stoat non 23.008 studeanten in eskrewen.<ref name="uemg"/> == Referensies == <references/> == Oetgoande verwiezings == {{commonscat|Universidade do Estado de Minas Gerais}} *[http://www.uemg.br Offisjele webstea van de Universidade do Estado de Minas Gerais] {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Brazilië]] [[Kategorie:Universiteat]] htr0ldi3f4xp9rlb6d1cwam3qg93g4k 0 20760 276725 2014-11-11T20:31:50Z 200.131.36.20 Universidade do Estado de Minas Gerais wikitext text/x-wiki #redirect[[Universidade do Estado de Minas Gerais]] k419cpzbomv9g4ymov59hgb5ktwldsf 14 20762 276737 2014-11-15T14:46:17Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Bedrief]] [[Kategorie:Internet]] [[Kategorie:Programmatuur]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Bedrief]] [[Kategorie:Internet]] [[Kategorie:Programmatuur]] 211079691v4zok8r3pyhtx9hv5xo0qp 14 20763 276738 2014-11-15T14:47:42Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Geografie]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie]] p2g9oz36pe8vds0qdkao77wj8rw2uiw 0 20764 276750 276749 2014-11-16T19:53:29Z Ni'jluuseger 73 wikitext text/x-wiki '''Janny Alberts-Hofman''' ([[Noord-Slien]], 1929 - [[Slien]], febrewaori 2008) was een schriefster van [[Nederlaandse taal|Nederlaands]]- en [[Drèents]]talige varzen en verhalen. Nao de [[huusholdschoele]] hef ze talencursussen en een dreijaorige cursus publiciteit evolgd. Ze was bestuurslid van de [[Drentse Schrieverskring]] en van ’t maondblad [[Oeze Volk]]. Mit nog aandern hef ze ’t Biebelboek Jacobus, psalms en gezangen in ’t Drèents ummezet. Heur wark is in Oeze Volk en in verscheiden verzamelbundels verschenen. Heur Nederlaandstalige varzen, verschenen in vier bundels, bint religieus van kerakter. Ze hef actief ewest in de [[Nedersaksisch]]e taalorgenisatie [[Streektaal-Organisatie in het Nedersaksisch Taalgebied| SONT]] en was presidente van de [[Nederlandse Christen Vrouwen Bond]]. In Drenthe bint veulen mit heur in de kunde komen deur heur veurlezeri’je op literaire aovenden. Stichting Drentse Taol, de veurloper van ’t [[Huus van de Taol]], hef in 2007 een videopetret van heur emeuken. ==Wark== * Het spinnewiel (gedichten, Assen, 1978) * De draod löp deur (gedichten, Assen, 1980) * Um hoes en hof (verhalen, Assen, 1980) * Gods glimlach (1984) * Geef mij uw hand (1985) * Terug naar de Bron (1987) * Liesterkrallen (gedichten, Zuudwolde, 1987) * Groeien naar het licht (1990) * Stemmen in de wind (1997) * Het zingende zaand (gedichten, Zuudwolde, 2004) ==Bronnen== * [http://www.encyclopediedrenthe.nl/Alberts-Hofman,%20Janny Encyclopedie Drenthe Online] * [http://hetdrentseboek.nl/auteurs/13-alberts-hofman-janny-1929-2008 Het Drentse Boek oaver Janny Alberts-Hofman, mit een antal gedichten] {{Dia|Dit stok is eschreven in ’t [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}} [[Kategorie:Drèents artikel|Alberts-Hofman, Janny]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents|Alberts-Hofman, Janny]] 26xjp1qwfqxhlsp2lleui3znuqvyhd5 0 20765 276759 276758 2014-11-16T21:17:38Z Ni'jluuseger 73 wikitext text/x-wiki '''Pieter Jonker''' ([[De Haule (Ooststellingwarf)|De Haule]]) is een [[Stellingwarven|Stellingwarver]] taelveurvechter en iene van de oprichters van de [[Stellingwarver Schrieversronte]]. As mitwarker hef hi’j veertig jaor verbonden ewest an de Schrieversronte. In 2007 volgden hom [[Sietske Bloemhoff]] op as directeur. Jonker zien Stellingwarver vertaeling van ''Dikke Doezerd'', een kienderboek van [[Dolf Verroen]], wodden in 1986 bekroond mit de [[H.J. Bergveld-pries]]. Disse pries wodt deur de gemientes [[Weststellingwarf]] en [[Ooststellingwarf]] uutereikt veur Stellingwarfs van literaire of taelkundige aord. Mit [[Henk Bloemhoff]] schreef Jonker de bi'jdraege over [[Nedersaksische schrieveri'je|Stellingwarver literetuur]] veur et [[Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde|Handboek Nedersaksische taal- en letterkunde]]. ==Bronnen== * [http://www.frieschdagblad.nl/index.asp?artID=55406 Friesch Dagblad, 1 juli 2011: 'Pieter Jonker niet somber over Stellingwerfs'] * Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Azzen: Van Gorcum, ISBN 978-90-232-4329-8 * [http://www.letterkundigmuseum.nl/Literaircentrum/Literaireprijzen/tabid/99/AwardID/155/Mode/ViewAwardYears/Default.aspx?AwardName=H.J.%20Bergveld-pries%202009%20gehele%20ouevre Letterkundig Museum over de H.J. Bergveld-pries] {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Zuudvene]], [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel|Jonker, Pieter]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur|Jonker, Pieter]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu|Jonker, Pieter]] 7eox4t8x8e69wkxx6us0z263d2ssv2o 0 20766 276760 276757 2014-11-16T21:18:10Z Ni'jluuseger 73 wikitext text/x-wiki '''Sietske Bloemhoff''' (1954) is een [[Stellingwarven|Stellingwarver]] schriefster, muzikaant en taelveurvechter. As mitwarkster van de [[Stellingwarver Schrieversronte]] hef Bloemhoff [[Stellingwarfs]]taelig lesmateriaal veur de basisschoele ontwikkeld. In 2007 volgen zie [[Pieter Jonker]] op as direkteur van de Schrieversronte. Bloemhoff zingt en speult fluit. Van 1976 töt 1983 speulde zie bi’j de [[Grunnen (provìnzie)|Grunningse]] groep [[Törf (band)|Törf]]. Et [[Drèents]]taelige kienderboek ''De hollebomebos'' van Herma Stroetinga en Trudy Kramer hef Bloemhoff ommezet in et Stellingwarfs. ==Diskografie== * ''Singeliers, Stellingwerver lieties'' (LP mit breur Henk Bloemhoff, 1977) * ''In Twielochten'' (LP mit breur Henk Bloemhoff, 1980) * ''Kovvie kloar?'' (mit aanderen, 1979) * '' 't Wordt aans'' (mit aanderen, 1981) * ''n Wiendeldaore'' (mit aanderen, 1982) * ''Dag, Stellingwarvers!'' (CD, 2005) ==Schrieveri'je== * ''Klokkestoelen van Stellingwarf'' (Berkoop, 1988) * ''In de bos van Piepmoes'' (Berkoop, 1998) Saemen mit aanderen: * ''Et hunnigt goed'' (Berkoop, 1988) * ''Dirk Kerst Koopmans'' (Berkoop, 1996) * ''De hollebomebos'' (vertaeld kienderboek, Berkoop, 2007) ==Bronnen== * [http://www.streektaalzang.nl/strk/frie/friesbln.htm streektaalzang.nl] * [http://netuit.kb.nl/kozijn.htm?K/2007/nieuw/niet/titels/304190160.htm Koninklijke Bibliotheek] {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van [[Zuudvene]], [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs artikel|Bloemhoff, Sietske]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur|Bloemhoff, Sietske]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu|Bloemhoff, Sietske]] eun64fwzw7mdgc07xsucquq3j7j0i79 0 20768 276767 2014-11-17T10:58:20Z Ni'jluuseger 73 Stöbbegien, ni'j uut een paer bronnen wikitext text/x-wiki '''Hendrik Vondeling''' (1901-1992) was een [[Stellingwarfs]]taelige schriever. In 1982 kreeg e de [[H.J. Bergveld-pries]] veur zien romans ''Haarm'', ''Haarm en Maatien'' en ''Jouk''. ==Warken== * ''Haarm : vehael uut et Stellingwarver boereleven begin 20e ieuw'' (mit Hendrik Jan van Veen, 1979. Et leven van een koenendriever in Oosterwolde begun twintigste eeuw die laeter zelf boer wodt) * ''Haarm en Maatien : boerken in goeie en minne jaoren'' (mit Hendrik Jan van Veen, 1980. Beschrieving van et leven op 'e zaandveengrond van Ooststellingwarf van 1914-1940, waorin et aksent op 'e maotschoppelike ontwikkelingen lig) * ''Jouk boerkt veerder : de ommekeer in et boerebedrief'' (1982. Beschrieving van et boerenleven in de zuudoosthoeke van Frieslaand sinds de Tweede Wereldoorlog) * ''Haarm trilogie'' (1990) * ''Oosterwolde doe en now'' (1981) ==Bronnen== * [http://www.letterkundigmuseum.nl/Collectie/Literaireprijzen/tabid/99/WriterID/3472/WriterName/HendrikVondeling/Mode/DetailsWriter/Default.aspx Letterkundig Museum] * [http://www.bibliotheek.nl/zoeken?laz-view=list&page=1&query=vondeling&laz-sortby=year&sf-type-0=authorname&sf-value-0=Vondeling%20Hendrik Bibliotheek.nl] {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van Zuudvene, [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel|Vondeling, Hendrik]] [[Kategorie:Schriever in et Stellingwarfs|Vondeling, Hendrik]] 76a280etiwxscd7qg82cpil9yai9ttr 0 20769 276768 2014-11-17T11:47:36Z Ni'jluuseger 73 Ni'j stöbbegien uut een paer bronnen wikitext text/x-wiki '''Fokke Middendorp''' ([[Wolvege]], 1 meie 1905 - [[Wolvege]], 21 november 2001) was een [[Stellingwarven|Stellingwarver]] schriever. Middendorp schreef over de geografie, kultuur en geschiedenis van zien geboortegemiente [[Weststellingwarf]]. In 1996 kreeg hi'j de [[H.J. Bergveld-pries]] veur ''Huus op 'e Miente: Et levensverhael van Batteld Nijhoolt'', een bewarking deur Middendorp van de autobiografische verhaelen van boerenarbeider en keuterboer Batteld Nijhoolt van de Miente bi'j [[Noordwoolde]] (geb. 1885). Een diel van zien wark verscheen onder de schrieversnaeme Fokke van Lute. ==Warken== * ''Her en der deur et oolde Wolvege'' (1980, as Fokke van Lute) * ''Van Haule tot Heide : de volledige historie van alle straten, wegen, lanen, paden en pleinen in Weststellingwerf'' (1981, mit Han Wielick) * ''Na driemaal klokkleppinge : de Westhoek'' (1985) * ''De Van Harens en Wolvega'' (1989) * ''Huus op 'e Miente: Et levensverhael van Batteld Nijhoolt'' (1992) * ''Fokke van Lute op 'e tekst over Aant Heida, Jan van Schoot en Johannes Wardenier'' (1995) * ''Het land van Stellingwerf toen en nu in woord en beeld'' (1997) * ''Weststellingwerf in vogelvlucht'' (1998) * ''Fokke van Lute vertelt : verhalen over de geschiedenis van Weststellingwerf'' (2006, as Fokke van Lute, mit Ike Naafs-Loman) ==Bronnen== * [http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=lute001 Digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren] * [http://www.stellingwerf.nl/nieuws/kleine-dorpen/106487/huus-op-e-miente-te-horen-op-de-radio.html Stellingwerf.nl] * [http://www.bibliotheek.nl/zoeken?laz-view=list&page=1&query=Fokke%2C%20S.&laz-sortby=year&sf-type-0=authorname&sf-value-0=Middendorp%20Fokke Bibliotheek.nl] {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van Zuudvene, [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel|Middendorp, Fokke]] [[Kategorie:Schriever in et Stellingwarfs|Middendorp, Fokke]] 6xrep5koejs36quy62yesa1ymsj45gd 0 20770 276769 2014-11-17T11:48:24Z Ni'jluuseger 73 Deurverwiezing wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Fokke Middendorp]] cpvpbeatxv4pxj2e5cwikpp7da06kf0 0 20774 276834 2014-11-20T11:13:41Z Ni'jluuseger 73 Ni'j uut een paer bronnen wikitext text/x-wiki '''Martinus Bakker''' (1926-1996) was een [[Stellingwarfs]]- en [[Nederlaans]]taelige schriever uut [[Noordwoolde]]. Mit [[Hendrik Johannes Bergveld]] was hi'j de toonzetter in de vrogge schrieveri'je in et [[Stellingwarfs]]. Veur zien streektaelwark gebruukten e de schrieversnaeme Jouk. Ok schreef e kienderboeken in et Nederlaans die vule drokgangen beleefden. Vanof 1949 publeseren Bakker 'Stellingwerfse riempies' in et dagblad de ''Heerenveense Koerier'' (laeter de ''Friese Koerier''). Vervolgens verschenen riempies en verhaelen van hom in et weekblad ''Stellingwerf'' en aandere media. Vanof de jaoren zeuventig wodden Bakker zien Stellingwarfstaelige wark ebundeld uutebrocht deur de [[Stellingwarver Schrieversronte]]. ''Et kienderboek van Jouk'', mit tiekeningen van H.J. van Veen, kreeg een oplage van 3000 eksemplaoren, waorvan kraante-uutgever Martin van Nieuwenhoven de helfte onder Stellingwarver schoelkiender verspreidde. ==Warken== * ''Harm Jan en Tie-ne-ke'' (Kluitman) * ''Harm Jan en Tie-ne-ke en de pony-kar'' (Kluitman) * ''Harm jan en Tie-ne-ke krij-gen een zus-je'' (Kluitman, 1955?) * ''Harm Jan en Tie-ne-ke in de len-te'' (Kluitman, 1967) * ''Harm Jan en Tie-ne-ke in de va-kan-tie'' (Kluitman) * ''Harm Jan en Tie-ne-ke in de win-ter'' (Kluitman) * ''Harm Jan en Tie-ne-ke in het die-ren-park'' (Kluitman) * ''Harm Jan en Tie-ne-ke op de fiets'' (Kluitman) * ''Harm Jan en Tie-ne-ke ma-ken pret'' (Kluitman) * ''Harm Jan en Tie-ne-ke vie-ren feest'' (Kluitman) * ''Avonturen bij de hoge brug'' (1962) * ''Overval bij de hoge brug'' (1965) * ''Raadsels rond de hoge brug'' * ''Harm Jan en Tie-ne-ke ma-ken een tent'' (Kluitman, 1970) * ''Harm Jan en Tie-ne-ke op de fiets'' (Kluitman, 1970) * ''Dieven op de schapenkuil'' (1971) * ''Een haandvol speulgoed'' (as Jouk, Stellingwarver Schrieversronte, 1972, tweede drok 1979). Veertig riempies en een antal kotte verhaelen. ISBN 90 6466 004 21974 * ''Onraad in Alteveer'' (1974) * ''De jongens van de schapenkuil'' (Stellingwarver Schrieversronte, ca. 1975) * ''Et kienderboek van Jouk'' (as Jouk, Stellingwarver Schrieversronte). Verhaelen en gedichten, mit tiekeningen deur H.J. van Veen. ISBN 90 6466 025 5 * ''Wille op 'e brille'' (as Jouk, Stellingwarver Schrieversronte, zesde herdrok 2006). Boek veur op et husien. ISBN 90 6466 028 x * ''Greensgeval'' (as Jouk, Stellingwarver Schrieversronte, 1984). Humoristische riempies. ISBN 90 6466 036 0 * ''Decemberverhaelen van Jouk'' (as Jouk, Stellingwarver Schrieversronte). Sunterklaos-, kast- en oldejaorsverhaelen. ISBN 90 6466 125 1 ==Bronnen== * [http://www.stellingwarfs.nl/?pagina=literatuur Stichting Stellingwarver Schrieversronte] * Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008), ''Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde'', Assen: Van Gorcum, ISBN 978-90-232-4329-8 * [http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=bakk091 Digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren] {{Dia|Dit stok is eschreven in et [[Stellingwarfs]] van Zuudvene, [[Stienwiekerlaand]].}} [[Kategorie:Stellingwarfs_artikel|Bakker, Martinus]] [[Kategorie:Schriever in et Stellingwarfs|Bakker, Martinus]] f3vbdttwj9gv2rog4s0t01pj9voqv2k 0 20775 276850 276846 2014-11-20T19:33:38Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Loes Gunnewijk.jpg|thumb|Loes Gunnewijk (2011)]] '''Loes Gunnewijk''' ([[Grolle]], [[27 november]] [[1980]]) is ne [[Nederlaand|Nederlaandse]] [[wielrennen|wielrenster]]. Zee is sund 2002 prof, op de weg, op de [[baanwielrennen|bane]] en in t [[veeldriedn|veldrieden]]. Eure spesialiteit is t [[tiedrieden]]. Verskeidene maolen hef Gunnewijk bi'j NKs op t podium estaone. In 2006 worden ze Nederlaands kampioen en studenten-weerldkampioen in t tiedrieden. In 2010 behaalden ze den nationalen titel veur t wegwielrennen. Ok in 2010 won zee de [[Ronde van Drenthe]]. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Sporter uut Gelderlaand]] [[Kategorie:Wielrennen]] btdcgaid1p42gd08g4wj7h6exw4iqlk 0 20785 283663 276961 2015-12-27T15:34:41Z Jerzyjan1 11388 redakcyjne wikitext text/x-wiki {| border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=300 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |+<big><big>'''{{PAGENAME}}'''</big></big><br />''Łobez'' |- | style="background:#efefef;" align="center" colspan=2 | {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" |- | align="center" width="140px" | [[File:POL Łobez COA.svg|100px]] | align="center" width="140px" | [[File:Łobez-Polska.png|right|100px]] |} |- | align=center colspan=2 | [[File:Lobez main street.jpg|250px]] |} '''Łobez''' ([[Duuts]]: ''Labes'') is n [[stad]] in t [[Pooln|Poolse]] woiwodskop [[West-Pommeren]], an de mond van de [[Rega]]. De stad had in [[2015]] 10.409<ref>Główny Urząd Statystyczny, dane za rok 2015, stan na 01.01.2015.[http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/powierzchnia-i-ludnosc-w-przekroju-terytorialnym-w-2015-r-,7,12.html]</ref> inwoners. == Inwoners == <timeline> ImageSize = width:500 height:220 PlotArea = left:50 right:20 top:25 bottom:30 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = late Colors = id:linegrey2 value:gray(0.98) id:linegrey value:gray(0.7) id:cobar value:rgb(0.8,0.8,0.9) id:cobar2 value:rgb(0.6,0.9,0.6) DateFormat = yyyy Period = from:0 till:11000 ScaleMajor = unit:year increment:11000 start:0 gridcolor:linegrey ScaleMinor = unit:year increment:1000 start:0 gridcolor:linegrey2 PlotData = color:cobar width:20 align:center bar:1680 from:0 till:800 bar:1740 from:0 till:1191 bar:1749 from:0 till:1339 bar:1831 from:0 till:2443 bar:1861 from:0 till:4756 bar:1895 from:0 till:5187 bar:1925 from:0 till:5994 bar:1933 from:0 till:6947 bar:1939 from:0 till:7310 bar:1945 from:0 till:1710 bar:1946 from:0 till:4144 bar:1957 from:0 till:6026 bar:1970 from:0 till:7355 bar:1990 from:0 till:10953 bar:2014 from:0 till:10440 PlotData= textcolor:black fontsize:S bar:1680 at: 800 text: 0,8 shift:(0) bar:1740 at: 1191 text: 1,2 shift:(0) bar:1749 at: 1339 text: 1,3 shift:(0) bar:1831 at: 2443 text: 2,4 shift:(0) bar:1861 at: 4756 text: 4,8 shift:(0) bar:1895 at: 5187 text: 5,2 shift:(0) bar:1925 at: 5994 text: 6 shift:(0) bar:1933 at: 6947 text: 7 shift:(0) bar:1939 at: 7310 text: 7,3 shift:(0) bar:1945 at: 1710 text: 1,7 shift:(0) bar:1946 at: 4144 text: 4,1 shift:(0) bar:1957 at: 6026 text: 6 shift:(0) bar:1970 at: 7355 text: 7,4 shift:(0) bar:1990 at: 10953 text:11 shift:(0) bar:2014 at: 10440 text:10,4 shift:(0) </timeline> == Beziensweerdigheden == <gallery> File:Lobez kosciol kz.jpg| File:Kamienica w Łobzie (obok dworca PKP).jpg| File:Zabytkowa Poczta w Łobzie.JPG| </gallery> == Zustersteden == Łobez is n zusterstad van de volgende steden: * [[Affing]] ([[Duutslaand]], sinds 1997) * [[Svalöv]] ([[Zweden]], sinds 2000) * [[Kėdainiai]] ([[Polen]], sinds 2002) * [[Paikuse]] ([[Estlaand]], sinds 2003) * [[Wiek]] (Duutslaand, sinds 2008) * [[Guča]] ([[Servië]], sinds 2010) * [[Istra]] ([[Ruslaand]], sinds 2011) == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.lobez.pl Webstee] * [http://www.bip.lobez.pl/ BIP Łobez] * [http://www.youtube.com/watch?v=mPWlmToO5FY/ Łobez - You Tube] * [http://pl.wikivoyage.org/wiki/%C5%81obez Tourist Information] {{Commons|Łobez}} {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Stad in Pooln]] 9zcbrjktw3r3yivyxuj1pbej84o1e33 0 20789 276941 2014-12-05T23:36:39Z Servien 7 Nieje zied: '[[Bestaand:Mitchella_repens_-_Partridge_Berry.jpg|thumb|Bloemen en n beze]] [[Bestaand:Mitchella repens - pain de perdrix (9489403462).jpg|thumb|De bezen]] De '''patriesbeze''' (L...' wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Mitchella_repens_-_Partridge_Berry.jpg|thumb|Bloemen en n beze]] [[Bestaand:Mitchella repens - pain de perdrix (9489403462).jpg|thumb|De bezen]] De '''patriesbeze''' ([[Latien]]: ''Mitchella repens'') is de bekendste plaante uut t geslacht ''[[Mitchella]]''. t Is n krupende [[kruudachtig]]e en houterige dwargstruke die van nature veurkömp in [[Noord-Amerika]] en [[Japan]]. De struke beheurt tot de [[steernblaojigenfamilie]] (''Rubiaceae''). ''Mitchella repens'' is een van de veule soorten die as eerst beschreven wördden deur [[Carolus Linnaeus]]. t Plaantjen wördden deur verschillende [[indianen]]stammen gebruukt veur klachten die mit name van doon hadden mit de mannelike en vrouwelike [[geslachtsdeel|geslachtsdelen]]. ==Umschrieving== De patriesbeze is n [[greunblievend]]e plaante die niet hoger wörden as 6 sentimeter, en hef krupende takken die 15 tot 30 sentimeter lange wörden. De greunblievende, donkergreune en glanzende [[blad|blaojen]] bin ovaal tot hartvormig. De bladsteel is kort, en de blaojen staon in paoren tegenover mekaar. An t einde van de [[veurjaor]] krig t witte [[bloeme]]tjes. Der zitten der twee tegelieke an n kelkblad, allebeie de bloemen hebben vier meeldraojen en n stamper, in de ene bloeme is de stamper groot en de meeldraojen klein, in de aandere bloeme is t krek aandersumme. Dit veurkömp dat de plaante zichzelf bevrucht. De twee bloemen vormen samen [[harfst|sarres]] n glanzende rooie beze, die de hele wienter an de struke kan blieven zitten tot de volgende bleui. De bezen bin tussen [[juli]] en [[oktober]] riepe, en bin eetbaor. In elke patriesbeze zitten ongeveer acht zaojen, de oogst is nooit alderbarstends veule. An de bezen zit niet barstends veule smaak, en lik n bietjen op n [[veenbeze]], daorumme wörden t meestentieds verwarkt, in bieveurbeeld [[schem|sjem]] en [[taarte]]n. De bezen wörden egeten deur verschillende [[voegel]]soorten, [[vosse]]n, [[witvootmuus|witvootmuzen]] en [[stinkdier]]en. t Blad wörden soms egeten deur [[witstartharte]]n. ==Verspreiding== De patriesbeze kömp in t oosten van [[Noord-Amerika]] veur, van oost-Kanada tot an [[Florida]] en [[Texas]], en [[Guatemala]]. t Greuit in dreuge of vochtige [[bos]]sen, langes oevers en zaanderige hellingen. {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaante]] 1e9afgyoumytfdeavghvsji25mdgc6w 0 20790 276948 2014-12-07T15:45:53Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Ossenbrugge]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ossenbrugge]] gdh3wqthwz4g5qu1v9w9d2rbbgz146y 0 20791 288704 288688 2016-10-27T14:52:11Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Lower_Saxony_OS_%28St%29.svg|thumb|right|200px|Ossenbrugge op de kaarte van Nedersaksen]] '''Ossenbrugge''' ([[Hoogduuts]]: ''Osnabrück'') is ne plaatse in de boondsstoat [[Niedersachsen]] in [[Duutslaand]]. De plaatse ligt kort bie de grenze met [[Westfalen]], en vrogger heuren ze ok bi'j Westfalen, wat in de kultuur nog te zeen is. Et is noa [[Hannover]], [[Brunswiek]] en [[Oldenborg]] de grötste stad van de boondsstoat [[Niedersachsen]], met 156.315 inwonners (2013). Doarvan zeent 22.000 studeanten, wat 14% van de hele bevolking is. Ossenbrugge is ne [[kreisfreie stad]] en vaalt dus besteurlik rechtstreeks oonder de boondsstoat. Et is ene van de twee steaden woer as in [[1648]] de [[Vreade van Westfalen]] slötten wör. Doarmet stopten den [[30-joarigen oorlog]]. In den [[Tweeden Wearldoorlog]] wör de oolde binnenstad kapot esmetten met bommen. Et roadhoes woer as de Vreade van Westfalen oonderskrewen wör, steet nog oawereande. ==Verleden== Ossenbrugge hef seend [[780]] ne [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholieke bisskopszetel]]. Bisdom Ossenbrugge was et eerste [[Saksen (vôlk)|Saksiese]] bisdom wat [[Koarel den Groten]] stichten. roondum de bisskopskaarke wörden heanig an mear huze bouwd. In [[1147]] wör et vuur et eerste ne stad eneumd. [[1157]] meug Ossenbrugge zik van keaizer [[Frederik Barbarossa]] verstaarken met stadsmuren. Um mear haandel te kriegen, stichten Ossenbrugge met [[Meunster]], [[Minden]] en [[Herford]] in [[1246]] de [[Laadbaarger Maarktboond]]. Dit was de vuurloper van de Westfaalse Steadenboond, dee in et [[14e eeuw|14de joarhoonderd]] bie de [[Haanze]] kömmen. Tusken [[1643]] en [[1648]] wörd der in Ossenbrugge en Meunster ekuierd oawer de Vreade van Westfalen. Hiermet kömmen den [[Dartigjoarigen Oorlog|Dartigjöarigen]] en den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] an den eande. Et vreadesverboond har as vuurwearde det nen regearenden preens-bisskop vanof toen et ene moal Rooms en et aandere moal [[Protestaants]] wean mos. Den Protestaantsen bisskop wör dan beneumd töt Hartog van Brunswiek-Luneborg. Et preensbisdom wör in [[1803]] op ehewen. In de Fraanske tied köm Ossenbrugge oonder besteur van Hannower. In 1866 wör et doarduur [[Pruussen|Prusies]] en in [[1871]] Duuts. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Nedersaksen]] [[Kategorie:Plaotse in Nedersaksen]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] 25t89rtigdwrmba36pwke5g48m5osmo 0 20792 284304 283880 2016-04-25T18:37:21Z 81.206.164.195 /* Volker */ wikitext text/x-wiki '''Animisme''' (van [[Oldgrieks|Oaldgrieks]] ''ἄνεμος'' 'geest' of 'ziele', gelieke-as [[Latiens]] ''animus'') is de schriftloze [[rilligie]] van verskillende volker, veural [[jager-verzamelaar|jager-verzaamlaarster]] volker. Van dit geleuf wöd ezegt dat 't d' eerste vörme van meanslik geleuf is. Luu geleuft dat alls n'n geest of ziele hef. ==Was is 't== 't Animisme giet van 't geleuf dat alls 'n ziele of n'n geest hef. [[Plaante|Plaanten]], [[dier]]en en [[stien]]e, mar ok natuurkrachten zo as [[onweer|donder]] en [[regen|reeigen]]. Zölfs abstrakte dinge as woordn en naamn kunt n'n geest of ziele hebben. Eank is animisme gien rilligie op zichzölf, mar höld völle dinge geliek-an aander rilligies der met. Animisme is nen netuurlike- of netuurgodsdienst woormet geesten- en veuroalderverering 't belankrieksten bint. Nen animist gelöf in 't bestoane van goeien en kwoaden geesten, den kunt leven op beume, dieren en spullegies. Den geesten mut goettepasse ehöalden wörden met der offers an te geven, 't hoalden van rittewelen, daansen en 't hoalden van taboeregels. Animisme giet 't hele léven van de luu wuk 't anhaankt an. Bi-j 't animisme valt op: * Dat der op gien meniere nen idee bestiet van almachtige goden of [[God]], of ok mar iets god-achtigst. Vake wörd der esprökken van nen 'Heugsten Wezen'. * Dat der, effen-iens, gien metafysika met spölt: 't is gewoon de drekte netuur, den is zölf 't Wezen en pröt deur netuurlike gebeuren. * Dat der gien godsdienst huze der bint. * Dat der eankel godsdienstigen en alledaagsen regels bestoat wat kump uut en veur de netuur. ==Volker== Der bint genog volker wuk dit soort geleuf ter op noa hold, zo at de [[San]] of de [[Inhiemse Amerikaann]], uutendlik kump al 't geleuf van 't Animisme of. Veur dat 't [[christendom|kristndom]] op [[Europa]] ankwaam, haren de [[Germanen]] nog nen godsdienst wat völle van 't anismisme vot haren. En 't geleuf van de Kelten en Germanen wöd noe, in 'n moderne vörme, weer deur New-Age stromings as [[Druidisme]] en [[Asatru]] edoane. Wuk lesten sund de joaren 1970 nen offesjelen godsdienst is in Skandenavie. Méénsen die geleuft dat alls op eerde bepoalde krachten hef, bint animisten. Donder, reeigen, wind en vuur bint krachten, mar ok zunne, moane, reviern, zaand, rötsen. Méénsen, aandere dieren, plaanten en veurwarpen hebt voolgs animisten ok krachten. Op völle plaatsen is 't animisme vermengd met aandere rilligies. Ienene den ’n gelukspöppegie bi-j zich drög of ’n hoefiezer ophankt, is eang'k ok ’n animist. Hi-j gelöf naamlik dat 't veurwarp de kracht hef geluk te geven. 't animisme is 't eerste geleuf van méénsen. Geniene hef 't uut-evunden, mar méénsen zöchen verkloarings veur de dinge wat der umme heur hen gebeuren. D’ Eerde lekken edréévn deur bepoalde krachten. Den huzen deels in 'n weerld wuk méénsen nie gewaar wörden kunt, en deels d' weerld wat wel gewaar te wörden is. De natuur en zienn kraechte. Umdat méénsen ok wal ’n bettie kontrole wollen hebben oaver de dinge, kwaam ze an met rittewelen. Hiermet konden ze ’n bettie de krachten op eerde sturen, en in kontakt kommen met ’n aandere weerld. De krachten wörden met rittewelen goed te passe estemt. Ealkn animist eert netuurkrachten, zo as de zunne, eerde, donder. Mangs wördt zo’n netuurkracht veursteld as ’n god of geest: de dondergod en ’n watergeest. Ook wörd ter ziels-krachten vereert of magiese krachten van veurwarpen. Mar weerldwied hef 't animisme gien vaste goden. Animisten hebt gien gebedshuze of tempels. Aals wat zi-j an stille ween en rittewelen doet, doet ze buten. Vake bi-j heilige beume of bi-j revierties, zo as de [[Saksen]] eekbeume haren wat veur heur god-achtig waren. Beume en plaanten bint de huze van de bosgeesten en hebt magiese krachten. As der ienene holt mossen hebben umme ’n huzie te bouwn, deun ze eerst umme vergiffing vroagen an den boom. Of helen rittewelen veurdat der oogst wörden. Animisme giet vake geliek-op met veuroalderverering. Luu geleuft dat de ziele van veuroalden nog in de natuur de rondte in zwarft. Zo kwaam ze weerumme as ’n aander dier, wuk ze dan met röst leuten umme hum nie hellig te maken. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Geleuf]] o5aajytmtc228u408dl33x0mz29ifyh 0 20793 276968 2014-12-11T23:20:09Z Servien 7 Nieje zied: '[[Bestaand:Vaccinium vitis-idaea (flowering).jpg|thumb|Vossebeze]] De '''vossebeze''' of '''rooie bosbeze''' ([[Latien]]: ''Vaccinium vitis-idaea'') is n plaante uut de heedfamili...' wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Vaccinium vitis-idaea (flowering).jpg|thumb|Vossebeze]] De '''vossebeze''' of '''rooie bosbeze''' ([[Latien]]: ''Vaccinium vitis-idaea'') is n plaante uut de [[heedfamilie]] (''Ericaceae''). == Botaniese beschrieving == De [[dwargstruke]] wörden tussen de 10 en 40 sentimeter groot en hef n kompakte, rechtopstaonde vorm. De ovale [[blad|blaojen]] bin aofwisselend eplaotst en tweedelig erangschikt, donkergreun en leerachtig. An t einde van de greuischeuten hangen de trossen mit witte, soms raozige, klokvormige [[bloeme]]n. De bloemtrossen bestaon uut vier bloemen. Bie aandere soorten [[bosbeze]]n is dat meestentieds vuuf bloemen. An t einde van augustus en begin september riepen de [[beze]]n in vuuf tot zes weken van wit naor helderrood. [[Kultivar]]s riepen onder goeie umstaandighejen nog n tweede keer in september en oktober. De vossebeze is [[greunblievend]]. == Veurkoemen == Umdat de vossebeze [[vorstbestendig]] is (temperaturen tot -22&nbsp;°C wörden verdragen), kömp de soort overal op t [[noordelik halfrond]] veur, van de noordelike [[gemaotigde klimaot]]szaone tot in t bereik van de [[Noordpoolsirkel]] (71 °N in [[Greunlaand]]). In Nederlaand is de soort onder meer te vienen op de [[Sallaandse heuvelrogge]] en op de [[Veluwe]]. t Tiert best in zunnige en dreuge staandplaotsen op zure, schraole grond en verdraagt zelfs nog schaoduwrieke bossen en voedingsarme zaandgronden. == Vermeerdering == Vossebezen vermeerderen der eigen naost de gebrukelike weg via [[bestuving]] oek deur ondergrondse uutlopers. Allewel vossebezen meestentieds in de buurte van [[blauwe bosbeze]]n (''Vaccinium myrtillus'') greuien, [[hybride (biologie)|hybridiseren]] beie soorten zelden. De hybride tussen beie soorten heet ''Vaccinium × intermedium''. == Gebruuk == In [[Noord-Europa|Noord-]] en [[Sentraal-Europa]] wörden vossebezen vake bie [[wild]]gerechten egeten, veural in de [[Skandinavië|Skandinaviese laanden]], [[Polen]], [[Slowakije]] en [[Karelië]] ([[Ruslaand]]). Vanwegen zien vrange, zure smaak, die deur t hoge gehalte an fruitzuren wörden veroorzaakt (onder meer [[askorbinezuur]], [[benzoëzuur]] en [[salisylzuur]]), wörden de vrucht haost niet rauw egeten en meestentieds verwarkt in n [[schem|sjem]] of [[kompot]]. In de vruchten zitten veule gezonde stoffen zo as [[vitamine C]], [[vitamine B1]], [[vitamine B2]], [[vitamine B3]], β-[[karoteen]], [[proanthosyanidine]], [[kwersitine]] en [[arbutine]]. Oek zitten der mineralen in de vruchten zo as [[kalium]], [[kalsium]], [[magnesium]] en [[fosfaot]]. De bezen bin goed bie t laoten verdwienen van [[niersteen|nierstenen]], t kan [[scheurbuuk]] veurkoemen en de vitamine C en de [[flavonoïde]]n kunnen n positieve invleud op t [[aofweersysteem]] hebben. t Zol oek goed ween veur de ogen. Naost de bezen zitten der oek in de blaojen alderhaande stoffen mit n geneeskrachtige warking, zo bin blaojen veural goed te gebruken bie n vergrote [[prostaot]] of bie [[blaosontsteking]]en. ==Plaotjes== <gallery> Bestaand:Preiselbeeren-WJP-1.jpg Bestaand:Preiselbeeren-WJP-2.jpg Bestaand:Preiselbeeren-WJP-3.jpg Bestaand:Cowberry.jpg </gallery> == Voedingsweerde == {| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;" | colspan="8" align="center" bgcolor=#ececec | 100 g vossebezen |- | [[kcal]] || [[kilojoule|kJoule]] || [[Waoter]] || [[Vet]] || [[Kalium]] || [[Kalsium]] || [[Magnesium]] || [[Vitamine C]] |- align="center" | 35-39 || 148-162 || 88 g || 0,5 g || 72 mg || 14 mg || 6 mg || 12 mg |} Bron: EU (EU NWKRL 90/496/EWG) {| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse;" | colspan="4" align="center" bgcolor=#ececec | 100 g vossebezen, persentazie van de [[ADH]] |- | [[Kalium]] || [[Kalsium]] || [[Magnesium]] || [[Vitamine C]] |- align="center" | 3% || 2% || 2% || 16% |} Bron: EU (EU NWKRL 90/496/EWG) == Trivia == Vake wörden de blaojen an-etast deur de [[schimmels|schimmel]] ''[[Exobasidium vaccinii]]''. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl_v2&id=1591&menuentry=soorten Soortenbank.nl: vossebeze (''Vaccinium vitis-idaea'')] {{Commons|Vaccinium vitis-idaea}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaante]] kt1rfi816iuc9hte9eoz90z8busudh3 0 20794 276969 2014-12-11T23:20:30Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Schem]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Schem]] 23powbi34mrtxrege93ij6nj8ij8ray 0 20795 276979 2014-12-12T16:00:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Betlum]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Betlum]] ilbyx0ua6gd10eq5vrqug4ih2l3z7f8 0 20796 276980 2014-12-12T16:00:48Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Betlum]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Betlum]] ilbyx0ua6gd10eq5vrqug4ih2l3z7f8 0 20799 276989 2014-12-16T15:29:09Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Karel de Grote]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Karel de Grote]] g6try0lbskxbfwf74xhlp1g4jj7g760 4 20801 293304 284755 2017-06-01T18:46:23Z CommonsDelinker 166 [[Wmf_logo_vert_pms.svg]] is vervungen deur [[Wikimedia_Foundation_logo_-_vertical_(2012-2016).svg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:c:COM:FR|File renamed]]: Name that is less ambiguous, more harmonious wikitext text/x-wiki == Status van {{ns:4}} == <small>Dit Nederlandstalige bericht is geplaatst in De Kroeg of soortgelijke pagina op de projecten Wikipedia, WikiWoordenboek, Wikibooks, Wikiquote, Wikisource, Wikiversity, Wikivoyage, Commons, Wikidata in de bestaande taalversies Nederlands, Fries, Limburgs, Nedersaksisch en Zeeuws van deze projecten. </br>Dit bericht is in de eerste plaats bedoeld voor mensen die in Nederland wonen. </br>Voel je vrij om dit Nederlandstalige bericht te vertalen in het Fries, Limburgs, Nedersaksisch of Zeeuws. </br>De Vereniging Wikimedia Nederland ondersteunt onder andere het werk van de vrijwilligers die op Wikipedia of een van de zusterprojecten daarvan actief zijn. </small></br> ====Wat zullen ze tijdens Wikimania in Londen zeggen over {{ns:4}}?==== Over drie weken komen Wikimedianen uit meer dan zestig landen bij elkaar in Londen. Gedurende drie dagen wisselen ze verhalen uit over wat er speelt op hun wiki project. Na [[:wm2014:Programme|Wikimania]] vliegen ze geïnspireerd terug naar huis, gevoed met verhalen uit de hele wereld. Welk verhaal over {{ns:4}} zal de wereld overgaan?</br> Vanuit Nederland bezoeken zeker 16 mensen Wikimania. Met welk verhaal zullen zij naar Londen gaan? Schrijf mee aan [[{{ns:4}}:Status van de wiki juli-augustus 2014]] en help mee de tien punten op te sommen die {{ns:4}} nu tot een geweldig, grandioos, voortreffelijk project hebben gemaakt. Leef je uit en benoem wat het voor jou fantastisch maakt om mee te werken aan {{ns:4}}. </br> Nadat er tenminste tien punten zijn opgesomd die goed gaan met {{ns:4}} kan op [[{{ns:5}}:Status van de wiki juli-augustus 2014]] overlegd worden over wat er minder goed gaat. Dan kan eventueel na die discussie een verbeterpunt toegevoegd worden aan de tien positieve punten op [[{{ns:4}}:Status van de wiki juli-augustus 2014]]. </br>Dank je wel! <small>In Nederland is het nu zomer en zouden we geneigd zijn dit een zomerrapport te noemen. Het is nu op het zuidelijk halfrond winter en vandaar de aanduiding van de maanden in plaats van het jaargetijde.</small> [[Gebruker:Ad Huikeshoven|Ad Huikeshoven]] ([[Overleg gebruker:Ad Huikeshoven|overleg]]) 14:58, 19 jul 2014 (CEST) == Updates related to VisualEditor == <div class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> :''Please help translate this message in your language. Thanks :) '' Hi, everybody. This is a reminder that we invite you to discuss VisualEditor's recent development and plans ahead during the '''[[:m:IRC office hours|next office hours]]''' with James Forrester (Product Manager): *[http://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?hour=9&min=00&sec=0&day=14&month=08&year=2014 Thursday, August 14, 9:00 UTC]; *[http://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?hour=16&min=00&sec=0&day=18&month=09&year=2014 Thursday, September 18, 16:00 UTC]. If you are not able to attend but have a question for James, you can leave your question [[:mw:VisualEditor/Feedback|at mediawiki.org]] or on my talk page <u>by the day before</u>, and I will try to get a response. We plan to continue these monthly sessions as long as there is community interest, and to announce them through the '''[[:m:VisualEditor/Newsletter|VisualEditor global newsletter]]''' as well (please subscribe your talk page there to get the latest news about the software). Most of the VisualEditor team will be at '''[https://wikimania2014.wikimedia.org/wiki/Main_Page Wikimania in London]''' in August! You'll be able to meet the developers during the Hackaton or at the following sessions: *[https://wikimania2014.wikimedia.org/wiki/Submissions/VisualEditor_%E2%80%94_helping_users_edit_more_easily VisualEditor — helping users edit more easily], Saturday, August 9; *[https://wikimania2014.wikimedia.org/wiki/Submissions/VisualEditor_—_engineering_against_the_odds VisualEditor — engineering against the odds], Sunday, August 10. WMF community liaisons will share a booth with community advocates at the Community Village and look forward to talking to you there. Thanks for your attention! --[[User:Elitre (WMF)]] 18:02, 31 jul 2014 (CEST) </div> <!-- Bericht verzonden door User:Elitre (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/MassMessage/VE_Global_Newsletter&oldid=9365654 --> == VisualEditor global newsletter—July and August 2014 == <div class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:VisualEditor-logo.svg|right|200px]] ''The [[:mw:VisualEditor|VisualEditor]] team is currently working mostly to fix bugs, improve performance, reduce technical debt, and other infrastructure needs. You can find [[:mw:VisualEditor/status|on Mediawiki.org]] weekly updates detailing recent work.'' [[File:VisualEditor - Link editing inline box.png|thumb|Dialog boxes in VisualEditor have been re-designed to use action words instead of icons. This has increased the number of [[:mw:VisualEditor/TranslationCentral#Translate the VisualEditor interface|items that need to be translated]]. [[:mw:VisualEditor/User guide|The user guide]] is also being updated. |alt=Screenshot of VisualEditor's link tool|240px]] The biggest visible change since the last newsletter was to the dialog boxes. '''The design for each dialog box and window was simplified.''' The most commonly needed buttons are now at the top. Based on user feedback, the buttons are now labeled with simple words (like "Cancel" or "Done") instead of potentially confusing icons (like "<" or "X"). Many of the buttons to edit links, images, and other items now also show the linked page, image name, or other useful information when you click on them. * '''Hidden HTML comments''' (notes visible to editors, but not to readers) can now be read, edited, inserted, and removed. A small icon (a white exclamation mark on a dot) marks the location of each comments. You can click on the icon to see the comment. * You can now '''drag and drop text''' and templates as well as images. A new placement line makes it much easier to see where you are dropping the item. Images can no longer be dropped into the middle of paragraphs. * '''All references and footnotes ('''<code><nowiki><ref></nowiki></code>''' tags) are now made through the "{{int:visualeditor-toolbar-cite-label}}" menu''', including the "{{int:visualeditor-dialogbutton-reference-tooltip}}" (manual formatting) footnotes and the ability to re-use an existing citation, both of which were previously accessible only through the "{{int:visualeditor-toolbar-insert}}" menu. The "{{int:visualeditor-dialogbutton-referencelist-tooltip}}" is still added via the "{{int:visualeditor-toolbar-insert}}" menu. * When you add an image or other media file, you are now prompted to add an '''image caption''' immediately. You can also replace an image whilst keeping the original caption and other settings. * All tablet users visiting the '''mobile web''' version of Wikipedias will be able to opt-in to a version of VisualEditor from 14 August. You can test the new tool by choosing the beta version of the mobile view in the Settings menu. * The '''link tool''' has a new "Open" button that will open a linked page in another tab so you can make sure a link is the right one. * The '''"Cancel" button''' in the toolbar has been removed based on user testing. To cancel any edit, you can leave the page by clicking the Read tab, the back button in your browser, or closing the browser window without saving your changes. </div> === Looking ahead === <div class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> The team posts details about planned work on the [[:mw:VisualEditor/Roadmap|VisualEditor roadmap]]. The VisualEditor team [[:mw:Cite-from-id|plans to add '''auto-fill features''']]''' for citations''' soon. <mark>Your [[:mw:VisualEditor/Design/Reference Dialog|ideas about making referencing quick and easy]] are still wanted.</mark> Support for '''upright image sizes''' is being developed. The designers are also working on support for '''adding rows and columns to tables'''. Work to support '''Internet Explorer''' is ongoing. </div> === Feedback opportunities === <div class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> The Editing team will be making two presentations this weekend at '''Wikimania''' in London. The first is with product manager James Forrester and developer Trevor Parscal on [[wm2014:Submissions/VisualEditor_—_helping_users_edit_more_easily|Saturday at 16:30]]. The second is with developers Roan Kattouw and Trevor Parscal on [[wm2014:Submissions/VisualEditor_—_engineering_against_the_odds|Sunday at 12:30]]. There is a '''[[:mw:VisualEditor/Translathon|VisualEditor Translation Sprint]]''' going on during Wikimania; whether you're in London or not, any contributions are welcome! Please share your questions, suggestions, or problems by posting a note at the [[:mw:VisualEditor/Feedback|'''VisualEditor feedback page''']] or by joining the [[:m:IRC office hours|'''office hours discussion''']] on Thursday, 14 August 2014 at [http://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?hour=9&min=00&sec=0&day=14&month=08&year=2014 09:00 UTC] (daytime for Europe, Middle East and Asia) or on Thursday, 18 September 2014 at [http://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?hour=9&min=00&sec=0&day=14&month=08&year=2014http://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?hour=16&min=00&sec=0&day=18&month=09&year=2014 16:00 UTC] (daytime for the Americas; evening for Europe). If you'd like to get this newsletter on your own page (about once a month), please subscribe at [[:w:en:Wikipedia:VisualEditor/Newsletter]] for English Wikipedia only or at [[:m:VisualEditor/Newsletter|Meta]] for any project. Thank you! --[[:m:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]], 16:40, 9 aug 2014 (CEST) </div> <!-- Bericht verzonden door User:Elitre (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/MassMessage/VE_Global_Newsletter&oldid=9366342 --> ==Help for translate== Hello and sorry for writing in English. Can anyone help me translate a small article (2 paragraphs) from English to your language and create the article in your wiki? Please, fell free to answer in my talk page in your wiki anytime. Thanks! [[Gebruker:Xaris333|Xaris333]] ([[Overleg gebruker:Xaris333|overleg]]) 03:41, 13 aug 2014 (CEST) == Letter petitioning WMF to reverse recent decisions == The Wikimedia Foundation recently created a new feature, "superprotect" status. The purpose is to prevent pages from being edited by elected administrators -- but permitting WMF staff to edit them. It has been put to use in only one case: to protect the deployment of the Media Viewer software on German Wikipedia, in defiance of a clear decision of that community to disable the feature by default, unless users decide to enable it. If you oppose these actions, please add your name to this letter. If you know non-Wikimedians who support our vision for the free sharing of knowledge, and would like to add their names to the list, please ask them to sign an identical version of the letter on change.org. * [[:m:Letter to Wikimedia Foundation: Superprotect and Media Viewer|Letter to Wikimedia Foundation: Superprotect and Media Viewer]] * [http://www.change.org/p/lila-tretikov-remove-new-superprotect-status-and-permit-wikipedia-communities-to-enact-current-software-decisions-uninhibited Letter on change.org] -- [[:m:User:JurgenNL|JurgenNL]] ([[:m:User talk:JurgenNL|talk]]) 19:35, 21 aug 2014 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:JurgenNL@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=9313374 --> == Process ideas for software development == <div class=”mw-content-ltr”> ’’My apologies for writing in English.’’ Hello, I am notifying you that a brainstorming session has been [[:m:Community Engagement (Product)/Process ideas|started on Meta]] to help the Wikimedia Foundation increase and better affect community participation in software development across all wiki projects. Basically, how can you be more involved in helping to create features on Wikimedia projects? We are inviting all interested users to voice their ideas on how communities can be more involved and informed in the product development process at the Wikimedia Foundation. It would be very appreciated if you could translate this message to help inform your local communities as well. I and the rest of [[:m:Community Engagement (Product)|my team]] welcome you to participate. We hope to see you on Meta. Kind regards, -- [[m:User:Rdicerb (WMF)|Rdicerb (WMF)]] [[m:User talk:Rdicerb (WMF)|talk]] 00:15, 22 aug 2014 (CEST) <small>--This message was sent using [[m:MassMessage|MassMessage]]. Was there an error? [[m:Talk:MassMessage|Report it!]]</small> </div> <!-- Bericht verzonden door User:Keegan (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=9313374 --> == Waarmee kan Vereniging Wikimedia Nederland de bewerkers van Wikipedie in het jaar 2015 helpen? == [[File:Wikimedianederland-logo.png|thumb|120px|]]<small>Dit Nederlandstalige bericht is geplaatst in De Kroeg of soortgelijke pagina op de projecten Wikipedia, WikiWoordenboek, Wikibooks, Wikiquote, Wikisource, Wikispecies, Wikiversity, Wikivoyage, Wikinews, Commons, Wikidata, Outreach in de bestaande taalversies Nederlands, Fries, Limburgs, Nedersaksisch en Zeeuws van deze projecten. Dit bericht is in de eerste plaats bedoeld voor mensen die in Nederland wonen. Voel je vrij om dit Nederlandstalige bericht te vertalen in het Fries, Limburgs, Nedersaksisch of Zeeuws. </br>De Vereniging Wikimedia Nederland ondersteunt onder andere het werk van de vrijwilligers die op Wikipedia of een van de zusterprojecten daarvan actief zijn. </small></br> ;Heb jij ideeën over wat Wikimedia Nederland wel of niet zou moeten doen? ;Wil jij invloed uitoefenen op wat Wikimedia Nederland wel of niet doet en waar Wikimedia Nederland geld aan uit geeft? De eerste prioriteit van de Vereniging Wikimedia Nederland (WMNL) is het ondersteunen van de bewerkers van Wikipedia en zusterprojecten in Nederland. WMNL is een vereniging die juridisch onafhankelijk is van de Wikimedia Foundation. Door ruimhartige financiële steun van de Wikimedia Foundation kan WMNL heel wat doen met een kantoorruimte in Utrecht waar vijf mensen werken om de gemeenschap van leden en vrijwilligers te ondersteunen. Over drie weken op zaterdag 20 september 2014 gaat de Algemene Ledenvergadering (ALV) het jaarplan 2015 vaststellen. Het jaarplan is mede gebaseerd op het in het jaar 2012 vastgestelde [[:wmnl:Strategie/Strategie_2013-2015#COMMUNITY:_ondersteunen_en_mobiliseren_van_vrijwilligers|meerjarenplan 2013-2015]]. Graag zou ik willen weten aan wat voor ondersteuning jullie eventueel behoefte hebben. De verkregen feedback tot nu toe is 'aandacht geven aan zusterprojecten'. Hieronder kun je lezen wat in het meerjarenplan 2013-2015 staat over 'community' met doelen en activiteiten. {| class="wikitable" !COMMUNITY<nowiki>:</nowiki> ondersteunen en mobiliseren van vrijwilligers |- |De missie van Wikimedia Nederland kan alleen gerealiseerd worden wanneer mensen zich actief inzetten om kennis vrij beschikbaar te maken via Wikipedia en andere Wikimedia-projecten en activiteiten. Het doel voor de komende jaren: meer actieve bewerkers en vrijwilligers die effectief worden ondersteund vanuit de Vereniging. Het creëren van mogelijkheden voor vrijwilligers en bewerkers om actief te zijn en het bieden van ondersteuning aan hun inzet is de komende jaren een kerntaak van Wikimedia Nederland, evenals het motiveren en activeren van nieuwe vrijwilligersgroepen. Het moet breed bekend zijn dat Wikipedia een vrijwilligersproject is, waar iedereen aan mag meewerken en in onze outreach activiteiten gaan we met name daar de nadruk op leggen. Vrijwilligers en bewerkers kunnen zowel online als offline rekenen op de ondersteuning van Wikimedia Nederland bij hun activiteiten: bij het creëren van content, de contacten met (potentiële) partnerorganisaties en het op andere manieren bevorderen van vrije kennis. De vereniging werkt hieraan door aansluiting te zoeken op individuele competenties, voorkeuren en wensen. Vraaggericht en individueel wordt een breed scala van mogelijkheden en faciliteiten aangeboden. Dit gebeurt mede door het bieden van een sociale infrastructuur waarbinnen de vrijwilligers zich kunnen ontplooien en kunnen samenwerken om tot resultaten te komen. ''Doelen'' # De instroom van vrijwilligers en bewerkers is vergroot: nog meer mensen zijn zelf actief in Wikipedia of andere activiteiten en projecten # Vrijwilligers en bewerkers krijgen van Wikimedia Nederland effectieve, doelgerichte steun die hen in staat stelt optimaal en met plezier actief te zijn en te blijven; # De communicatie met vrijwilligers en bewerkers loopt via korte en informele lijnen # De vrijwilligers en bewerkers voelen zich gewaardeerd om hun betrokkenheid en voelen zich niet geremd om initiatief te tonen ''Activiteiten'' * 1.1 Organiseren van laagdrempelige, aansprekende publieksevenementen, projecten en activiteiten die de actieve deelname van geïnteresseerden stimuleren en mogelijk maken * 1.2 Contact en samenwerking zoeken met andere vrijwilligersorganisaties om hun achterban te interesseren en mobiliseren voor Wikimedia-projecten en activiteiten * 1.3 Opzetten van introductie-cursussen voor potentiële Wikipedia-bewerkers en het trainen van trainers voor deze cursussen * 2.1 Regelmatig bij bewerkers en vrijwilligers nagaan welke soort en vorm van ondersteuning zij nodig hebben * 2.2 Deelname van vrijwilligers en bewerkers aan cursussen, congressen en workshops mogelijk maken * 2.3 Op uitleenbasis beschikbaar stellen van apparatuur aan vrijwilligers en bewerkers * 2.4 Vrijwilligers en bewerkers desgevraagd ondersteuning bieden door medewerkers * 2.5 Beschikbaar stellen van fondsen voor (kleine) projecten en activiteiten van vrijwilligers en bewerkers * 3.1 Aanbieden van duidelijke kanalen voor directe communicatie tussen Vereniging en alle vrijwilligers c.q. optimaliseren van bestaande kanalen * 4.1 Vrijwilligers en bewerkers nader bij vereniging betrekken als ‘specialisten’, in adviesgroepen etc. * 4.2 Organiseren van kleinschalige ‘community events’ zoals Wiki-zaterdag, Wiki meets…. |} Jullie zijn allemaal van harte welkom tijdens de ALV op zaterdag 20 september 2014 om je stem te laten horen. Je kunt nu al je ideeën kwijt en je reactie geven op onderstaande vragen, zeker voor hen die niet naar de ALV van WMNL willen of kunnen komen. <small>Dit bericht is op persoonlijke titel gepost door [[Gebruker:Dedalus|Dedalus]] ([[Overleg gebruker:Dedalus|overleg]]) 11:23, 30 aug 2014 (CEST). Voor de leesbaarheid volgen de vragen na de ondertekening. </small> ;Welke activiteiten zou Wikimedia Nederland met voorrang moeten oppakken? * ... ;Waarmee zou Wikimedia Nederland de bewerkers van Wikipedie nog meer kunnen helpen? * ... == Grants to improve your project == :''Apologies for English. Please help translate this message.'' Greetings! The [[:m:Grants:IEG|Individual Engagement Grants program]] is accepting proposals for funding new experiments from September 1st to 30th. Your idea could improve Wikimedia projects with a new tool or gadget, a better process to support community-building on your wiki, research on an important issue, or something else we haven't thought of yet. Whether you need $200 or $30,000 USD, Individual Engagement Grants can cover your own project development time in addition to hiring others to help you. *'''[[:m:Grants:IEG#ieg-apply|Submit your proposal]]''' *'''Get help''': In [[:m:Grants:IdeaLab|IdeaLab]] or an upcoming [[:m:Grants:IdeaLab/Events#Upcoming_events|Hangout session]] [[Gebruker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Overleg gebruker:MediaWiki message delivery|overleg]]) 18:52, 2 sep 2014 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:PEarley (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:PEarley_(WMF)/Sandbox&oldid=9730503 --> == Change in renaming process == ''Part or all of this message may be in English. Please help translate if possible.'' <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[:m:Single User Login finalisation announcement|Single-user login (SUL) finalisation]]'s goal is so that every Wikimedia editor has a single, recognized global account with one username across all projects. As you may know, after a long delay, it's now underway as an effort between [[m:bureaucrat|bureaucrat]]s, [[m:stewards|stewards]], and Wikimedia Foundation engineers. This will also allow for development of cross-wiki tools like global notifications and watchlists. '''There is no set date for the completion of single-user login finalization at this time.''' The process involves changing all rename processes into one global renaming process. The ability for local bureaucrats to rename users on this wiki will be turned off on Monday, 15 September 2014, as one of the first steps. [[:m:Global renamers|Global renamers]] are in the process of being created to make sure projects and languages are represented by the time this occurs. I sent a note to every bureaucrat about this process three weeks ago with an invitation to participate and many have begun [[:m:SRGP|requesting]] to be a part of the group. Together with the stewards, the global renamers will be empowered to help editors work through the often difficult process of getting a global name. In parting, visit [[Special:MergeAccount]] to unify your account if you have never done so. If your local pages about renaming still need to be updated, please do so and consider pointing people to [[:m:SRUC]] for future rename requests, especially if this project does not have bureaucrats that hold global renamer permissions. If you have any questions, you can read more on [[:m:Help:Unified login|the help page on Meta]]. You can also follow the technical progress [[:mw:SUL finalisation|on mediawiki.org]]. [[:m:User talk:Keegan (WMF)|Contact me on Meta]] any time with questions as well. Thank you for your time.</div> -- [[:m:User:Keegan (WMF)|User:Keegan (WMF)]] ([[:m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 18:22, 9 sep 2014 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:Keegan (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Keegan_(WMF)/MassMessage/Crats/Pumps&oldid=9804310 --> == VisualEditor available on Internet Explorer 11 == <div class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:VisualEditor-logo.svg|right|frameless|200x200px]] VisualEditor will become available to users of Microsoft Internet Explorer 11 during today's regular software update. Support for some earlier versions of Internet Explorer is being worked on. If you encounter problems with VisualEditor on Internet Explorer, please contact the Editing team by leaving a message at [[:mw:VisualEditor/Feedback|VisualEditor/Feedback]] on Mediawiki.org. Happy editing, [[:mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]] 09:29, 11 sep 2014 (CEST). PS. Please subscribe to the [[:m:VisualEditor/Newsletter|global monthly newsletter]] to receive further news about VisualEditor. </div> <!-- Bericht verzonden door User:Elitre (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/All_Wikipedias&oldid=9829651 --> == {{int:right-upload}}, [[commons:Special:MyLanguage/Commons:Upload Wizard|{{int:uploadwizard}}]]? == [[Image:Commons-logo.svg|right|220px|alt=Wikimedia Commons logo]] <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Hello! Sorry for writing in English. It was noted that on this wiki there is little community activity around uploads: less than 50 "{{int:delete}}" actions in "{{ns:6}}" last year. I guess this wiki doesn't have the interest or energies to maintain complex [[mw:Multimedia/Media Viewer/Template compatibility|templates and metadata]], especially for [[m:EDP|EDP]] files. I propose to * send users to '''[[commons:Special:UploadWizard]] from the sidebar''' and * [[commons:Commons:Turning off local uploads|limit]] '''[[Special:Upload|local "{{int:upload}}"]] to the "{{int:group-sysop}}"''' group (for any emergency uploads), so that no new work is needed on this wiki and all users can have a functioning, easy upload interface [[translatewiki:Special:Translate/ext-uploadwizard|in their own language]]. All registered users can upload on Commons. All this will be done around 2014-09-30. # If you disagree with the proposal, just [[m:User:Nemo bis/Unused local uploads|remove this wiki from the list]]. # To make the UploadWizard even better, please tell your experience and ideas on [[commons:Commons:Upload Wizard feedback]]. # In all cases, [[Special:ListFiles|existing files]] will not be affected, but everyone is welcome to '''join [[m:File metadata cleanup drive]]'''. The goal is to give better credit to the authors who provided us their works. [[m:User:Nemo_bis|Nemo]] 21:12, 18 sep 2014 (CEST) </div> <!-- Bericht verzonden door User:Nemo bis@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Nemo_bis/Unused_local_uploads&oldid=9923192 --> == Wikiwand al ezeen? == Leu, ik wete neet o'j hier nog völle roondkiekt, mer a'j non t nieje velleke van Wiki weelt proberen, mu'j es kieken op [http://www.wikiwand.com/ wikiwand.com/]. Visueel stoarke verbettering van Wikipedia, woerduur as t wier helemoal van dissen tied lik. Probeert mer es oet. Zut der gelikt oet. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 14:49, 6 okt 2014 (CEST) :moi Woolters, :Dat is nen helen mooien. Ik kenden wal [http://www.wikipediaredefined.com/] , ok mooi, maor da's meer n konsept, nog neet helemaol warkend. Maor wikiwand is wal ne verbettering, daor mot ze bi'j de wikipedia-foundation maor es naor kieken! [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 22:39, 6 okt 2014 (CEST) ::Moi Draodnaegel, det is ja ook nen mooien. Mer et mooie van wikiwand is det iej et as ne app in Chrome installeren köant. As iej dan noar wikipedia goat in Chrome, sköt Wikiwand doar vanzelf oawerhen. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 11:11, 7 okt 2014 (CEST) == Naam veur alle Nedersaksiese/Platduutse varianten samen == Moi, Ik heb op wiktionary ne kleine diskussie met Bruker:Sarcelles wat de naam veur alle platduutse/nederduutse variante tesamen zol motten waen: [https://nds.wiktionary.org/wiki/Wiktionary_Diskuschoon:Anhang:Varianten_vun_de_neddersaks%27sche_Spraak Wiktionary Diskussie]. Nederduuts en Nedersaksies bunt gin eendudige begrippen, en mien veurstel (Vorschlag) zol waen: *nds-nl: Nedersaksies *nds-de: Platduuts *nds: Nederduuts (Nedderdüütsch) *West-Nederduuts veur nds-nl, en de westelike varianten van Platduuts, as tegenstelling veur Ooost-Nederduuts As i'j hier n mening ovver hebt, dan gif dee op de bovven-eneumde ovverlegziede, ik geleuf dat t good is dat hier meer leu eure mening ovver geft. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 00:49, 11 okt 2014 (CEST) (miene skrieveri'je is n betjen an-epast an de Duutsers in dit bericht, zodat ze t better begriepen könt, ovver t algemeen negeert ze mi'j op nds-wiki) == VisualEditor News #8—2014 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <div style="float:right;width:230px;margin-left:1em;border-style:solid;border-width:1px;padding:1em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200px|center]][[File:TemplateData GUI editor with two parameters.png|alt=|centre|frameless|230x230px]]'''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> TemplateData is a separate program that organizes information about the parameters that can be used in a template. VisualEditor reads that data, and uses it to populate its simplified template dialogs. With the new TemplateData editor, it is easier to add information about parameters, because the ones you need to use are pre-loaded. See [[mw:Special:MyLanguage/Help:TemplateData|the help page for TemplateData]] for more information about adding TemplateData. [[:mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide|The user guide]] has information about how to use VisualEditor. </div></div> Since the last newsletter, the [[mw:VisualEditor|Editing]] team has reduced technical debt, simplified some workflows for template and citation editing, made major progress on Internet Explorer support, and fixed [https://bugzilla.wikimedia.org/buglist.cgi?list_id=349619&order=priority%252Cbug_severity&product=VisualEditor&query_format=advanced&resolution=FIXED&target_milestone=VE-deploy-2014-08-14&target_milestone=VE-deploy-2014-08-21&target_milestone=VE-deploy-2014-08-28&target_milestone=VE-deploy-2014-09-04&target_milestone=VE-deploy-2014-09-11&target_milestone=VE-deploy-2014-09-18&target_milestone=VE-deploy-2014-09-25&target_milestone=VE-deploy-2014-10-02 over 125 bugs and requests]. Several performance improvements were made, especially to the system around re-using references and reference lists. Weekly updates are posted [[mw:VisualEditor/status|on Mediawiki.org]]. There were three issues that required urgent fixes: a deployment error that meant that many buttons didn't work correctly (bugs [[bugzilla:69856|69856]] and [[bugzilla:69864|69864]]), a problem with edit conflicts that left the editor with nowhere to go ([[bugzilla:69150|bug 69150]]), and a problem in Internet Explorer 11 that replaced some categories with a link to the system message [[MediaWiki:Badtitletext]] ([[bugzilla:70894|bug 70894]]) when you saved. The developers apologize for the disruption, and thank the people who reported these problems quickly. === Increased support for devices and browsers === '''Internet Explorer 10 and 11 users now have access to VisualEditor'''. This means that about 5% of Wikimedia's users will now get an "Edit" tab alongside the existing "Edit source" tab. Support for Internet Explorer 9 is planned for the future. '''Tablet users''' browsing the site's mobile mode now have the option of using a mobile-specific form of VisualEditor. More editing tools, and availability of VisualEditor on smartphones, is planned for the future. The '''mobile version of VisualEditor''' was tweaked to show the context menu for citations instead of basic references ([[bugzilla:68897|bug 68897]]). A bug that broke the editor in iOS was corrected and released early ([[bugzilla:68949|bug 68949]]). For mobile tablet users, three bugs related to scrolling were fixed ([[bugzilla:66697|bug 66697]], [[bugzilla:68828|bug 68828]], [[bugzilla:69630|bug 69630]]). You can use VisualEditor on the mobile version of Wikipedia from your tablet by clicking on the cog in the top-right when editing a page and choosing which editor to use. === TemplateData editor === '''The tool for editing [[mw:Extension:TemplateData|TemplateData]] has been deployed to 30 more Wikipedias this week.''' Other Wikipedias and some other projects may receive access next month. This tool makes it easier to add TemplateData to the template's documentation. When the tool is enabled, it will add a button above every editing window for a template (including documentation subpages). To use it, edit the template page or a subpage, and then click the "{{int:templatedata-editbutton}}" button at the top. Read [[mw:Special:MyLanguage/Help:TemplateData|the help page for TemplateData]]. You can test the TemplateData editor [[mw:Template:Sandbox/doc|in a sandbox at Mediawiki.org]]. Remember that TemplateData should be placed either on a documentation subpage '''''or''''' on the template page itself. Only one block of TemplateData will be used per template. === Other changes === Several interface '''messages and labels were changed''' to be simpler, clearer, or shorter, based on feedback from translators and editors. The formatting of dialogs was changed, and more changes to the appearance will be coming soon, when VisualEditor implements the new MediaWiki theme from Design. (A preview of the theme is [[toollabs:oojs-ui/oojs-ui/demos/index.html#widgets-mediawiki-vector-ltr|available on Labs]] for developers.) The team also made some improvements for users of the '''Monobook''' skin that improved the size of text in toolbars and fixed selections that overlapped menus. VisualEditor-MediaWiki now supplies the <code class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">mw-redirect</code> and <code class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">mw-disambig</code> class on '''links to redirects and disambiguation pages''', so that user gadgets that colour in these types of links can be created. '''Templates' fields can be marked as '<code class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">required</code>' '''in TemplateData. If a parameter is marked as required, then you cannot delete that field when you add a new template or edit an existing one ([[bugzilla:60358|bug 60358]]). Language support improved by making annotations use bi-directional isolation (so they display correctly with cursoring behaviour as expected) and by fixing a bug that crashed VisualEditor when trying to edit a page with a <code class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">dir</code> attribute but no <code class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">lang</code> set ([[bugzilla:69955|bug 69955]]). === Looking ahead === The team posts details about planned work on the [[mw:VisualEditor/Roadmap|VisualEditor roadmap]]. The VisualEditor team [[mw:Cite-from-id|plans to add '''auto-fill features''']] '''for citations''' soon, perhaps in late October. The team is also working on support for '''adding rows and columns to tables''', and early work for this may appear within the month. <mark>Please comment on the design [[:mw:VisualEditor/Design/Table editor#Design Workflow for comments|at Mediawiki.org]].</mark> In the future, real-time collaborative editing may be possible in VisualEditor. Some early preparatory work for this was recently done. === Supporting your wiki === At Wikimania, several developers gave presentations about VisualEditor. A translation sprint focused on improving access to VisualEditor was supported by many people. '''Deryck Chan''' was the top translator. Special honors also go to '''संजीव कुमार (Sanjeev Kumar)''', '''Robby''', '''Takot''', '''Bachounda''', '''Bjankuloski06''' and '''Ата'''. A [[mw:VisualEditor/Translathon#Highlights from the Translathon|summary]] of the work achieved by the translation community is available. Thank you all for your work. This was the first translatable VisualEditor newsletter, so thanks to everybody who made this possible! If it hasn't been delivered in your language, and you'd like to help with translations in the future, please subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or contact <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[:m:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]]</span>, so that you will be notified when the next issue is due. VisualEditor can be made available to most non-Wikipedia projects. If your community would like to test VisualEditor, please contact product manager <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[m:User talk:Jdforrester (WMF)|James Forrester]]</span> or file an [https://bugzilla.wikimedia.org/enter_bug.cgi?product=VisualEditor&component=General enhancement request in Bugzilla]. Please join the [[:m:IRC office hours|office hours]] on Saturday, 18 October 2014 at [http://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?hour=18&min=00&sec=0&day=18&month=10&year=2014 18:00 UTC] (daytime for the Americas; evening for Africa and Europe) and on Wednesday, 19 November at [http://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?msg=VisualEditor+office+hour+for+November&iso=20141119T16&p1=1440 16:00 UTC] on [[:w:IRC|IRC]]. ''Give feedback on VisualEditor at [[mw:VisualEditor/Feedback|mw:VisualEditor/Feedback.]] Subscribe or unsubscribe at [[:m:VisualEditor/Newsletter|Meta]]. Thank you!'' —<span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[:m:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]]</span> </div> 11:49, 13 okt 2014 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:Elitre (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/MassMessage/VE_Global_Newsletter&oldid=10123380 --> == Meta RfCs on two new global groups == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Hello all, There are currently requests for comment open on meta to create two new global groups. The first is a group for members of the OTRS permissions queue, which would grant them autopatrolled rights on all wikis except those who opt-out. That proposal can be found at [[m:Requests for comment/Creation of a global OTRS-permissions user group]]. The second is a group for Wikimedia Commons admins and OTRS agents to view deleted file pages through the 'viewdeletedfile' right on all wikis except those who opt-out. The second proposal can be found at [[m:Requests for comment/Global file deletion review]]. We would like to hear what you think on both proposals. Both are in English; if you wanted to translate them into your native language that would also be appreciated. It is possible for individual projects to opt-out, so that users in those groups do not have any additional rights on those projects. To do this please start a local discussion, and if there is consensus you can request to opt-out of either or both at [[m:Stewards' noticeboard]]. Thanks and regards, [[m:User:Ajraddatz|Ajraddatz]] ([[m:User talk:Ajraddatz|talk]]) 19:04, 26 okt 2014 (CET)</div> <!-- Bericht verzonden door User:Ajraddatz@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=10024331 --> == [[:en:Languages in censuses|Languages in censuses]] == Hello, Dear wikipedians. I invite you to edit and improve this article and to add information about your and other country.--[[Gebruker:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Overleg gebruker:Kaiyr|overleg]]) 13:38, 31 okt 2014 (CET) == New Wikipedia Library Accounts Now Available (November 2014) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''Apologies for writing in English, please help translate this into your local language.'' Hello Wikimedians! [[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|150px|The TWL OWL says sign up today :)]] [[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing signups today for, free, full-access accounts to published research as part of our [[m:The_Wikipedia_Library/Journals|Publisher Donation Program]]. You can sign up for: *'''DeGruyter''': 1000 new accounts for English and German-language research. Sign up on one of two language Wikipedias: **[[w:en:Wikipedia:De_Gruyter|English signup]] **[[w:de:Wikipedia:De_Gruyter|Deutsch signup]] *'''[[w:en:Wikipedia:Fold3|Fold3]]''': 100 new accounts for American history and military archives *'''[[w:en:Wikipedia:ScotlandsPeople|Scotland's People]]''': 100 new accounts for Scottish genealogy database *'''[[w:en:Wikipedia:BNA|British Newspaper Archive]]''': expanded by 100+ accounts for British newspapers *'''[[w:en:Wikipedia:HighBeam|Highbeam]]''': 100+ remaining accounts for newspaper and magazine archives *'''[[w:en:Wikipedia:Questia| Questia]]''': 100+ remaining accounts for journal and social science articles *'''[[w:en:Wikipedia:JSTOR|JSTOR]]''': 100+ remaining accounts for journal archives Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: sign up today! <br>--[[w:en:Wikipedia:TWL/Coordinators|The Wikipedia Library Team]].00:19, 6 nov 2014 (CET) :''You can host and coordinate signups for a Wikipedia Library branch in your own language. Please contact [[m:User:Ocaasi_(WMF)|Ocaasi (WMF)]].''<br> :<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small> </div> <!-- Bericht verzonden door User:Sadads@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=9909230 --> == Global AbuseFilter == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Hello, [[mw:Special:MyLanguage/Extension:AbuseFilter|AbuseFilter]] is a MediaWiki extension used to detect likely abusive behavior patterns, like pattern vandalism and spam. In 2013, [[m:Special:Mylanguage/Global AbuseFilter|Global AbuseFilters]] were enabled on a limited set of wikis including Meta-Wiki, MediaWiki.org, Wikispecies and (in early 2014) all the "[https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=small.dblist small wikis]". Recently, global abuse filters were enabled on "[https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=medium.dblist medium sized wikis]" as well. These filters are currently managed by stewards on Meta-Wiki and have shown to be very effective in preventing mass spam attacks across Wikimedia projects. However, there is currently no policy on how the global AbuseFilters will be managed although there are proposals. There is an ongoing [[m:Requests for comment/Global AbuseFilter|request for comment]] on policy governing the use of the global AbuseFilters. In the meantime, specific wikis can opt out of using the global AbuseFilter. These wikis can simply add a request to [[m:Global AbuseFilter/Opt-out wikis|this list]] on Meta-Wiki. More details can be found on [[m:Special:Mylanguage/Global AbuseFilter/2014 announcement|this page]] at Meta-Wiki. If you have any questions, feel free to ask on [[m:Talk:Global AbuseFilter|m:Talk:Global AbuseFilter]]. Thanks, [[m:User:PiRSquared17|PiRSquared17]], [[m:User:Glaisher|Glaisher]]</div> — 18:34, 14 nov 2014 (CET) <!-- Bericht verzonden door User:Glaisher@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_AbuseFilter/2014_announcement_distribution_list&oldid=10495115 --> == VisualEditor News #9—2014 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <div style="float:right;width:230px;margin-left:1em;border-style:solid;border-width:1px;padding:1em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200px|center]][[File:VisualEditor - moble tablet switching.png|alt=Screenshot on an iPad, showing how to switch from one editor to the other|centre|frameless|230x230px]] '''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> VisualEditor is also available on the mobile version of Wikipedia. Log in and click the pencil icon to open the page you want to edit. Click on the gear-shaped settings button in the upper-right corner to pick which editor to use. Choose "{{int:Mobile-frontend-editor-visual-editor}}" to use VisualEditor, or "{{int:Mobile-frontend-editor-source-editor}}" to use the wikitext editor. It will remember whether you used wikitext or VisualEditor, and use the same editor the next time you edit an article. [[:mw:VisualEditor/User guide|The user guide]] has information about how to use VisualEditor. Not all features are available on the mobile website. </div></div> Since the last newsletter, the [[mw:VisualEditor|Editing Team]] has fixed many [https://bugzilla.wikimedia.org/buglist.cgi?list_id=355757&product=VisualEditor&query_format=advanced&resolution=FIXED&target_milestone=VE-deploy-2014-10-09&target_milestone=VE-deploy-2014-10-16&target_milestone=VE-deploy-2014-10-23%20%281.25wmf5%29&target_milestone=VE-deploy-2014-10-29%20%281.25wmf6%29 bugs and requests], and worked on support for editing tables and for using non-Latin languages. Their weekly updates are posted [[mw:VisualEditor/status|on Mediawiki.org]]. Informal notes from the recent quarterly review were posted [[m:WMF_Metrics_and_activities_meetings/Quarterly_reviews/Editing/October_2014|on Meta]]. === Recent improvements === Basic support for '''inserting tables''' and changing the number of rows and columns in them was just introduced to Wikipedias. Advanced features, like dragging columns to different places, will be added later. To help editors find the most important items more quickly, some items in the toolbar menus are now hidden behind '''a "{{int:Ooui-toolbar-more}}" item''', such as "{{int:Visualeditor-annotationbutton-underline-tooltip}}" in the styling menu. The French Wikipedia should see '''better search results''' for links, templates, and media because the [[:mw:Help:CirrusSearch|new search engine]] was turned on for everyone there. This change is expected at the Chinese and German Wikipedias this week, and the following week at the English Wikipedia. The "pawn" system has been mostly replaced. Bugs in this system sometimes added a chess pawn character to wikitext. The replacement provides better support for '''non-Latin languages''', with full support hopefully coming soon. VisualEditor is now provided to editors who use '''Internet Explorer''' 10 or 11 on desktop and mobile devices. Internet Explorer 9 is not supported yet. The '''keyboard shortcuts''' for items in the toolbar menus are now shown in the menus. VisualEditor will replace the existing design with a '''new theme''' from the [[mw:Design|User Experience/Design group]]. The appearance of dialog boxes has already changed in the mobile version. The appearance on desktops will change soon. You are welcome to compare [[toollabs:oojs-ui/oojs-ui/demos/index.html#widgets-apex-vector-ltr|the old "Apex" design]] and [[toollabs:oojs-ui/oojs-ui/demos/index.html#widgets-mediawiki-vector-ltr|the new "MediaWiki" theme]] which will replace it. Several bugs were fixed for internal and external links. Improvements to MediaWiki's search solved an annoying problem: If you searched for the full name of the page or file that you wanted to link, sometimes the search engine could not find the page. A link inside a template to a local page that does not exist will now show red, exactly as it does when reading the page. Due to an error, for about two weeks this also affected all external links inside templates. Opening an auto-numbered link node like [http://example.com] with the keyboard used to open the wrong link tool. These problems have all been fixed. === TemplateData === '''The tool for quickly editing [[mw:Extension:TemplateData|TemplateData]] has been deployed to all Wikimedia Foundation wikis on Thursday, 6 November.''' This tool was already available on the biggest 40 Wikipedias, and now all wikis will have access to it. This tool makes it easier to add TemplateData to the template's documentation. When the tool is enabled, it will add a button above every editing window for a template (including documentation subpages). To use it, edit the template or a subpage, and then click the "{{int:templatedata-editbutton}}" button at the top. Read [[mw:Help:TemplateData|the help page for TemplateData]] to learn more about it. You can test the TemplateData editor [[mw:Template:Sandbox/doc|in a sandbox at Mediawiki.org]]. Remember that TemplateData should be placed either on a documentation subpage '''''or''''' on the template page itself. Only one block of TemplateData will be used per template. You can use the '''new autovalue setting''' to pre-load a value into a template. This can be used to substitute dates, as in [https://en.wikipedia.org/w/index.php?diff=632356794&oldid=632356402 this example], or to add the most common value for that parameter. The autovalue can be overridden by the editor, by typing something else in the field. In TemplateData, you may '''define a parameter as "required"'''. The template dialog box in VisualEditor will warn editors if they leave a "required" parameter empty, and they will not be able to delete that parameter. If the template can function without this parameter, then please mark it as "{{int:Templatedata-doc-param-status-suggested}}" or "{{int:Templatedata-doc-param-status-optional}}" in TemplateData instead. === Looking ahead === The VisualEditor team [[mw:Cite-from-id|plans to add '''auto-fill features''']] '''for citations''' soon. The appearance of the media search dialog will improve, to make picking between possible images easier and more visual. The team posts details about planned work on the [[mw:VisualEditor/Roadmap|VisualEditor roadmap]]. The [[mw:Help:VisualEditor/User_guide|user guide]] is being updated to add information about editing tables. The translations of the user guide for most languages except Spanish, French, and Dutch are significantly out of date. '''Please help [https://www.mediawiki.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Help%3AVisualEditor%2FUser+guide&action=page&filter= complete the current translations]''' for users who speak your language. [https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:Whatamidoing_(WMF)&action=edit&section=new Talk to us] if you need help exporting the translated guide to your wiki. '''You can influence VisualEditor's design'''! Tell the VisualEditor team what you want changed during the [[:m:IRC office hours|office hours]] via [[:en:IRC|IRC]]. The next sessions are on Wednesday, 19 November at [http://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?msg=VisualEditor+office+hour+for+November&iso=20141119T16&p1=1440 16:00 UTC] and on Wednesday 7 January 2015 at [http://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?hour=22&min=00&sec=0&day=7&month=1&year=2015 22:00 UTC]. You can also share your ideas at [[mw:VisualEditor/Feedback|mw:VisualEditor/Feedback.]] Also, '''user experience researcher''' [[:mw:User:ARipstra (WMF)|Abbey Ripstra]] is looking for editors to show her how they edit Wikipedia. Please [https://jfe.qualtrics.com/form/SV_6R04ammTX8uoJFP sign up for the research program] if you would like to hear about opportunities. If you would like to help with translations of this newsletter, please subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or contact [https://www.mediawiki.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new us] directly, so that we can notify you when the next issue is ready. Subscribe or unsubscribe at [[:m:VisualEditor/Newsletter|Meta]]. Thank you! —<span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[:m:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]]</span> </div> 00:29, 15 nov 2014 (CET) <!-- Bericht verzonden door User:Elitre (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/MassMessage/VE_Global_Newsletter&oldid=10491257 --> == New Wikipedia Library Accounts Now Available (December 2014) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''Apologies for writing in English, please help translate this into your local language.'' Hello Wikimedians! [[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|150px|The TWL OWL says sign up today :)]] [[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing signups today for, free, full-access accounts to published research as part of our [[m:The_Wikipedia_Library/Journals|Publisher Donation Program]]. You can sign up for new accounts and research materials from: *[[w:en:WP:ELSEVIER|Elsevier]] - science and medicine journals and books *[[w:en:WP:RSC Gold|Royal Society of Chemistry]] - chemistry journals *[[w:en:wp:Pelican Books|Pelican Books]] - ebook monographs *[[w:en:WP:Public Catalogue Foundation|Public Catalogue Foundation]]- art books Other partnerships with accounts available are listed on [[w:en:WP:The_Wikipedia_Library/Journals|our partners page]]. Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: sign up today! <br>--[[w:en:Wikipedia:TWL/Coordinators|The Wikipedia Library Team]].01:22, 18 des 2014 (CET) :''You can host and coordinate signups for a Wikipedia Library branch in your own language. Please contact [[m:User:Ocaasi_(WMF)|Ocaasi (WMF)]].''<br> :<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small> </div> <!-- Bericht verzonden door User:Sadads@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=10542996 --> == Stil == 't Is hier wel een beetje stil geworden... :( --[[Gebruker:Ooswesthoesbes|Ooswesthoesbes]] ([[Overleg gebruker:Ooswesthoesbes|overleg]]) 18:49, 24 des 2014 (CET) :Dat he'j goed ezien. Wulen bin allemaole drok in de wiere dunkt m'n. Mer ik schrieve nog altied artikels a'k daor de tied en wille veur hebbe. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 23:49, 29 des 2014 (CET) ::Jao, oppe Limbörger is 't ouch 'nen tied stil gebleve. Döks hoof mer eine gebroeker trögk te kómme veur de zaak weer herop te laeve :) --[[Gebruker:Ooswesthoesbes|Ooswesthoesbes]] ([[Overleg gebruker:Ooswesthoesbes|overleg]]) 12:34, 30 des 2014 (CET) == VisualEditor News #10—2014 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <div style="margin:0.5em;{{#switch:ltr|rtl=float:left;margin-left:0;|#default=float:right;margin-right:0;}}width:230px;border:1px solid #AAA;padding:0.5em"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200x70px|center|frameless|alt=VisualEditor]] [[File:VisualEditor table editing add and remove columns.png|230x230px|center|frameless|alt=Screenshot showing how to add or remove columns from a table]] '''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size:90%;"> Basic table editing is now available in VisualEditor. You can add and remove rows and columns from tables at the click of a button. [[:mw:VisualEditor/User guide|The user guide]] has more information about how to use VisualEditor. </div> </div> Since the last newsletter, the [[mw:VisualEditor|Editing Team]] has fixed many bugs and worked on table editing and performance. Their weekly status reports are posted [[mw:VisualEditor/status|on mediawiki.org]]. Upcoming plans are posted at the [[mw:VisualEditor/Roadmap|VisualEditor roadmap]]. '''VisualEditor was deployed to several hundred remaining wikis''' as an opt-in [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|beta feature]] at the end of November, except for most Wiktionaries (which depend heavily upon templates) and all Wikisources (which await integration with [[mw:Extension:Proofread Page|ProofreadPage]]). === Recent improvements === Basic support for '''editing tables''' is now available. You can add and delete tables, add and remove rows and columns, set or remove a caption for a table, and merge cells together. To change the contents of a cell, double-click inside it. More features will be added in the coming months. In addition, VisualEditor now ignores broken, invalid <code class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">rowspan</code> and <code class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">colspan</code> elements, instead of trying to repair them. You can now use '''find and replace''' in VisualEditor, reachable through the tool menu or by pressing <kbd><code class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">^ Ctrl</code></kbd>+<kbd><code class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">F</code></kbd> or <kbd><code class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">⌘ Cmd</code></kbd>+<kbd><code class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">F</code></kbd>. You can now create and edit simple <code class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><nowiki><blockquote></nowiki></code> paragraphs for quoting and indenting content. This changes a "{{Int:Visualeditor-formatdropdown-format-paragraph}}" into a "{{Int:Visualeditor-formatdropdown-format-blockquote}}". Some '''new keyboard sequences''' can be used to format content. At the start of the line, typing "<code class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">* </code>" will make the line a bullet list; "<code class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">1.</code>" or "<code class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">#</code>" will make it a numbered list; "<code class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">==</code>" will make it a section heading; "<code class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">: </code>" will make it a blockquote. If you didn't mean to use these tools, you can press undo to undo the formatting change. There are also two other keyboard sequences: "<code class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><nowiki>[[</nowiki></code>" for opening the link tool, and "<code class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><nowiki>{{</nowiki></code>" for opening the template tool, to help experienced editors. The existing standard keyboard shortcuts, like <kbd><code class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">^ Ctrl</code></kbd>+<code class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">K</code> to open the link editor, still work. If you add a category that has been redirected, then VisualEditor now adds its target. Categories without description pages show up as red. You can again create and edit '''galleries''' as wikitext code. === Looking ahead === The current VisualEditor design will be replaced with a '''new theme''' designed by the [[mw:Design|User Experience group]]. The new theme will be visible for desktop systems at mediawiki.org in late December and on other sites in early January. (You can see a developer preview of [[toollabs:oojs-ui/oojs-ui/demos/index.html#widgets-apex-vector-ltr|the old "Apex" theme]] and [[toollabs:oojs-ui/oojs-ui/demos/index.html#widgets-mediawiki-vector-ltr|the new "MediaWiki" one]] which will replace it.) The Editing team [[mw:Cite-from-id|plans to add '''auto-fill features''']] '''for citations''' in January. Planned changes to the media search dialog will make choosing between possible images easier. === Let's work together === * Share your ideas and ask questions at [[mw:VisualEditor/Feedback|mw:VisualEditor/Feedback]]. * Translations of the [[mw:Help:VisualEditor/User_guide|user guide]] for most languages are outdated. Only Ukrainian, Portuguese, Spanish, French, and Dutch translations are nearly current. Please help [https://www.mediawiki.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Help%3AVisualEditor%2FUser+guide&language=&action=page&filter= complete the current translations] for users who speak your language. * Talk to the Editing team during the [[:m:IRC office hours|office hours]] via [[:en:IRC|IRC]]. The next session is on Wednesday, 7 January 2015 at [http://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?hour=22&min=00&sec=0&day=7&month=1&year=2015 22:00 UTC]. * File requests for language-appropriate "{{Int:visualeditor-annotationbutton-bold-tooltip}}" and "{{Int:visualeditor-annotationbutton-italic-tooltip}}" icons for the character formatting menu [https://phabricator.wikimedia.org/maniphest/task/create/?projects=PHID-PROJ-dafezmpv6huxg3taml24 in Phabricator]. * The design research team wants to see how real editors work. Please [https://jfe.qualtrics.com/form/SV_6R04ammTX8uoJFP sign up for their research program]. * If you would like to help with translations of this newsletter, please subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly, so that we can notify you when the next issue is ready. Subscribe or unsubscribe at [[:m:VisualEditor/Newsletter|Meta]]. Thank you! — <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[:m:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]]</span> </div> 19:59, 26 des 2014 (CET) <!-- Bericht verzonden door User:Elitre (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=10823356 --> == Een: n / ne / nen == Wanneer schrief je 'n', 'ne' of 'nen' in t Tweants/Achterhoeks ([[Groesbeek|ne stad/ne gemeente]]?)? In t Veluws he'w dat niet dus vandaor da'k t niet helemaole begriepe. Bie ons he'w wel da'j bie de-woorden vake 'ene' zegen en bie t-woorden 'een' (ene (1) ko/ene (1) appel/ene (1) schoele, een (1) raam/een (1) vliegtuug/een (1) dier). Misschien n goed idee um dat bie de [[Tweantse taalwiezer]] te vermelden (as t uut te dujen is :-)). Groetnis [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 21:58, 2 jan 2015 (CET) :Ligt an t woordgeslacht: n bi'j onziedig, ne bi'j vrouwelik, nen bi'j mannelik. Dus m/v is in t Achterhooks belangrieker as in t Nederlaands. Dus: n huus, ne vrouwe, nen keerl. Um t nog wat ondudeliker te maken: in t dageliks spraokgebroek wörd t bepaold lidwoord veur mannelike weurde (den) vake oetesprokken as 'n: Ik lag in t zekenhoes. To kwamp 'n dokter de kamer in: Ik lag in het ziekenhuis. Toen kwam DE dokter de kamer binnen. Onbepaold zol dan waen: Ik lag in t zekenhoes. To kwamp der nen dokter de kamer in. Ik lag in het ziekenhuis. Toen kwam er EEN dokter de kamer in. Veur vrouwelik is dat neet zo verwarrend: To kwamp DE zuster de kamer in / To kwamp NE zuster de kamer in. OP [[Achterhooksen_taalwiezer#Lidwoorden]] wörd t trouwens wal beneumd. Wat daor, zee'k no, neet steet, is dat telweurde as bi'jveuglik naamwoord vake gin -e kriegt, maor op zichzelf staond wal: Den boer hef tien beeste, t bunt der dus tie:ne. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 23:56, 2 jan 2015 (CET) ::Precies zo as Draodnaegel et beskrif, Servien :). Goodgoan in 2015 trouwens. Kö'w neet met mekoar ofsprekken de'w in elk geval 1 artikel per moand doot? Dan zit der wier wat verniejing in. Of wat mear oetdaging: 6000 artikelen vuur Augustus? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 14:46, 4 jan 2015 (CET) :::Daor he'j gelieke an Woolters. Ik zal wat meer proberen bie te dragen, oek t veurblad was n bietjen vergeten, mer oek dat is weer bie. Van de weke he'k vier artikels eschreven, dus disse maond niks meer schrieven? :-P 6.000 artikels is n mooi streven, mer dan mu'w der in n half jaor tied 615 artikels bie hebben, dat is gemiddeld 100 artikels per maond... 5500 artikels tot augustus 2015 dat mut te doon ween (20 artikels per maond), a'w dat mit zien allen doon ([[Gebruker:Servien|Servien]], [[Gebruker:Woolters|Woolters]], [[Gebruker:Grönneger_1|Grönneger 1]], [[Gebruker:Ni'jluuseger|Ni'jluuseger]], [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] en [[Gebruker:NGolds20|NGolds20]]) dan mu'w allemaole 4 artikels per maond schrieven. As der meer meensen n artikel schrieven dan is dat mooi mee-eneumen natuurlik. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 22:38, 3 feb 2015 (CET) Ich zeen det mie knotere hiebaove toch nag get effèk haet gehadj ;) Sjiek det g'r weer get aktiever zeetj gewaoren hie! :) --[[Gebruker:Ooswesthoesbes|Ooswesthoesbes]] ([[Overleg gebruker:Ooswesthoesbes|overleg]]) 15:51, 4 feb 2015 (CET) :Voolgs mi-j 't ienigste wa'w met vrouwlijke woorde doet is da'w der '-e' der achter an hebt :: Warre wi-j, in [[Banthum]], hier (nog) wel hebt is dat der bi-j mannelijke de-woorde da'w doar 'n' zegt. n kop, n kettel, n peut, n huus, e.v.. Mar bi-j onziedige woorde voolgs mi-j nie, zoa'j et hierboaven wel uutlegt. Mar 'k weete toevalg wel da'ze hier vrogger ok nog wel es met 'nen' preuten. Messchien da'w de 'nen' disse eewe nog vermaklijkt hebt nöar 'n', wat of-eleid kan ween van 't Nederlaans ' 'n '. Kweenievan. Hebt i-jluu doar meer verstaand van? [[Gebruker:NGolds20|NGolds20]] ([[Overleg gebruker:NGolds20|overleg]]) 18:28, 5 mrt 2015 (CET) :::Et tooval wil det ik daags in Adnbarg lope vuur et woark. Ik heure dus elken dag wodöanig as iej kuiert. Bie oeleu is et oonderskeaid tusken mannelik en vrouwelik an et verdwienen. Ieleu gebroekt et mearvooldsumlaut neet mear, woerduur as et bieheurende lidwoard ook neet mear dudelik is. Ieleu zegt bv neet mear nen pot - 2 pötte mer een pot - 2 potn. Ook neet meer ''ne'' vrouwe, mer ''een'' ('n) vrouwe. Ik har et der toovallig gistern nog oawer met nen kollega, mer den wus ook neet wo as et mos. Ieleu stoat der gewoon mer weanig bie stille (Jah det segge wi'j gewon so). [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 08:00, 6 mrt 2015 (CET) :::: Ik hadde al zo hoalf begreppn da'j wel es in n Arnbarg loopt! Iej hebt ter wel gliek met da'ze hierzoot der mar weinig bi-j stille stoat. Bi-j Erik Hulzebosch en mangs 'n oald vrouwgie wat gedichies schref höld 't ok wel zo'n bettie op. We hebt oons völle deur et Nederlaans loatn be-invluudn. k Heure ok wel 'n verskil tussn 't plat van d' oaldse (nog leewnde(!) ginneratie en dat van mien va en moe. Zo pröt mien moe van 'aaltied' en mien opoe van 'aait'. En mien moe vertöldn es da'zi-j wel de n/ne/nen nog kenden van heur meujes, mar die kwaam van Coldern. Mar wa'k allemoale met kriege van n oalderen, ervoarenden, plat-sprekkers hierzoot(banthum e.v.), perbeer ik zölf mien plat goed te hoaldn met proaten en schriewn.[[Gebruker:NGolds20|NGolds20]] ([[Overleg gebruker:NGolds20|overleg]]) 19:21, 6 mrt 2015 (CET) :::::Hoe wee'j noen welke woorden mannelik en vrouwelik bin, is dat vergeliekbaor mit t Duuts van noen of is dat aanders? [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 20:03, 29 mrt 2015 (CEST) ::::::Dat mu'j learen ;). Et is inderdaad vuur een groot deel etzelfde as Hoogduuts. Een vrouwelik woard kö'j meestal kennen an de -e der achter: kast''e'', vrouw''e'', kat''te''. vuur Oost-Tweants is det dan wier lastig, umdet ze dee leste -e vortloatt. Onziedige wöarde komt vake oawereen met de Nederlaandse ''het''-wöarde. In oetsproake kö'j der gelukkig meestal een betken langshen sjoemelen. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 20:10, 29 mrt 2015 (CEST) :::::::Ja, krek bie joe is dat an-eleerd ;-). Mer wulen hebben dat verschil dus niet (meer), ik ware der beniejd naor dus vandaor da'k t vreuge. Mer goed dan bi'k weer wat wiezer. Misschien goed um zoks bie de [[Tweantse taalwiezer]] te zetten? Aanders mu'j bie de 'duurverwieszieden' (veur de Amerikaanse staoten) die'k anmake mer es kieken o'k der goed Riessens van make. :-P [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 20:21, 29 mrt 2015 (CEST) ::::::::Juust, dat mo'j leren, of as moderspraoksprekker wet i'j wat good is, veural met bi'jveuglik naamwoord. Der bunt wal wat hulpmiddels: as t in t nl: en de: t zelfde geslacht hef, is t in 99% van de gevallen in nds ok zo. Woorden op -e maor (dat mo'j dan wal wetten), bunt vake vrouwelik, al hef m.n. t Achterhooks daor verskeidene oetzonderingen. Woorden op - ing, -heid, -is, -st, -tie, i'j(e) bunt meesttieds vrouwelik [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 23:37, 29 mrt 2015 (CEST) :::::::::Ik hebbe et der bie ezat. [[Tweantsen taalwiezer#Lidwöarde]]. [[Gebruker:Droadnaegel|Draodnaegel]] zi'j et der met eens en [[gebruker:Servien|Servien]], kö'j hier wat met? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 09:23, 30 mrt 2015 (CEST) ::::::::::Dudelik, Woolters. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 10:55, 30 mrt 2015 (CEST) ::::::::::*Haost helemaol met eens, [[Gebruker:Woolters|Woolters]], toch nog wat te drammen: hee zweamp nen helen eande, ik zol dat as onziedig eskreven hebben in disse betekenis, dus hee zweamp een heel ende, net as op t ende (verticaal, rechtop, overeind, of einde), mag waen dat dat in t Twaents aanders is. ::::::::::* ....gesprökkene sproake wörd et onbeklemtoonde den vake verkortt töt 'n, zodet et verwarrend genog onziedig kan lieken.. Ik denk dat dat neet onziedig is, maor onbepaold. ::::::::::* Anvulling: meeste woorden met n -tie (of -sie/ tsie of hoo'j t dan ok maor skrieft) oetgang bunt ok vrouwelik (revolutsie, positsie e.z.w.). Meeste woorden op -ing bunt vrouwelik, maor dan mot -ing wal n suffix/achterplaksel waen, hering is bi'jveurbeeld weer mannelik) [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 18:03, 30 mrt 2015 (CEST) == Artikelantallen naor dialektgroep (febrewaori 2015) == {| | width="45%" | '''Antal artikels naor dialektgroep:''' #Tweants: 891 #Achterhooks: 821 #West-Veluws: 658 #Grunnegs: 520 #Stellingwarfs: 504 #Drèents: 407 #Sallaans: 258 #Oost-Veluws: 154 #Urkers: 17 #Oostfreisk: 8 #Graofschopper plat: 2 #Eemslaands: 1 #Spraoke onbekend: 1 | valign="top" | '''Meeste artikels derbie (sinds september 2013):''' #Sallaans: +41 (<font color="green">1 plekke estegen</font>) #Tweants: +25 (<font color="red">1 plekke ezakt</font>) #West-Veluws: +15 (<font color="green">1 plekke estegen</font>) #Grunnegs: +10 (<font color="green">1 plekke estegen</font>) #Oost-Veluws: +10 (<font color="green">'''4 plekken estegen'''</font>) #Stellingwarfs: +9 (liek ebleven) #Achterhooks: +4 (<font color="red">'''5 plekken ezakt'''</font>) #Urkers: +1 (<font color="red">1 plekke ezakt</font>) #Drèents: 0 (<font color="red">1 plekke ezakt</font>) |} Antekeningen: *Sinds september 2012 bin der gien nieje Drentse artikels meer eschreven. Zollen ze t internet deruut edaon hebben daor in Drenthe? *Der is dit keer gien dialektgroep die n aandere dialektgroep in-ehaold hef wat t totale antal artikels angeet. *Niet alle artikels op disse wiki staon in-edeeld in n dialektgroep (jaortallen enz. niet). Groetnis [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 23:51, 3 feb 2015 (CET) == VisualEditor News #1—2015 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:VisualEditor-logo.svg|300px|right|frameless|alt=VisualEditor]] Since the last newsletter, the [[mw:VisualEditor|Editing Team]] has fixed many bugs and worked on VisualEditor's appearance, the coming Citoid reference service, and support for languages with complex input requirements. Status reports are posted [[mw:VisualEditor/status|on mediawiki.org]]. Upcoming plans are posted at the [[mw:VisualEditor/Roadmap|VisualEditor roadmap]]. The Wikimedia Foundation has named [[:mw:Wikimedia_Engineering/2014-15_Goals#Top_departmental_priorities_for_Q3_.28January-March_2015.29|its top priorities for this quarter]] (January to March). The first priority is making VisualEditor ready for deployment by default to all new users and logged-out users at the remaining large Wikipedias. You can help identify these requirements. <mark>There will be weekly '''triage meetings '''which''' will be open to volunteers''' beginning Wednesday, 11 February 2015 at [http://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20150211T12&p1=224&ah=1 12:00 (noon) PST] (20:00 UTC). </mark> Tell Vice President of Engineering [[:foundation:User:Damon_Sicore_(WMF)|Damon Sicore]], Product Manager [[:mw:User:Jdforrester_(WMF)|James Forrester]] and other team members which bugs and features are most important to you. The decisions made at these meetings will determine what work is necessary for this quarter's goal of making VisualEditor ready for deployment to new users. The presence of volunteers who enjoy contributing MediaWiki code is particularly appreciated. Information about how to join the meeting will be posted at [[:mw:Talk:VisualEditor/Portal|mw:Talk:VisualEditor/Portal]] shortly before the meeting begins. Due to some breaking changes in MobileFrontend and VisualEditor, VisualEditor was not working correctly on the mobile site for a couple of days in early January. The teams apologize for the problem. === Recent improvements === The''' new design for VisualEditor''' aligns with MediaWiki's [[mw:Frontend standards group|Front-End Standards]] as led by the Design team. Several new versions of the [[mw:OOjs UI|OOjs UI]] library have also been released, and these also affect the appearance of VisualEditor and other MediaWiki software extensions. Most changes were minor, like changing the text size and the amount of white space in some windows. Buttons are consistently color-coded to indicate whether the action: * starts a new task, like opening the {{int:visualeditor-toolbar-savedialog}} dialog: <span style="background-color: #015ccc; color:white"> blue </span>, * takes a constructive action, like inserting a citation: <span style="background-color: #008c6d; color:white"> green </span>, * might remove or lose your work, like removing a link: <span style="background-color: #a7170f; color:white"> red </span>, or * is neutral, like opening a link in a new browser window: <span style="color: 757575"> gray </span>. The '''TemplateData editor''' has been completely re-written to use a different design based on the same OOjs UI system as VisualEditor. ([https://phabricator.wikimedia.org/T67815 T67815], [https://phabricator.wikimedia.org/T73746 T73746].) This change fixed a couple of existing bugs and improved usability. ([https://phabricator.wikimedia.org/T73077 T73077], [https://phabricator.wikimedia.org/T73078 T73078].) '''Search and replace''' in long documents is now faster. It does not highlight every occurrence if there are more than 100 on-screen at once.([https://phabricator.wikimedia.org/T78234 T78234].) Editors at the Hebrew and Russian Wikipedia requested the ability to use VisualEditor in the "Article Incubator" or drafts namespace. ([https://phabricator.wikimedia.org/T86688 T86688], [https://phabricator.wikimedia.org/T87027 T87027].) If your community would like '''VisualEditor enabled on another namespace''' on your wiki, then you can file a request in Phabricator. Please include a link to a community discussion about the requested change. === Looking ahead === The Editing team will soon add '''auto-fill features''' '''for citations'''. The '''[[mw:Citoid|Citoid service]]''' takes a [[w:URL|URL]] or [[w:en: Digital object identifier|DOI]] for a reliable source, and returns a pre-filled, pre-formatted bibliographic citation. After creating it, you will be able to change or add information to the citation, in the same way that you edit any other pre-existing citation in VisualEditor. Support for ISBNs, PMIDs, and other identifiers is planned. Later, editors will be able to contribute to the Citoid service's definitions for each website, to improve precision and reduce the need for manual corrections. We will need editors to help test the '''new design of the special character inserter''', especially if you speak Welsh, Breton, or another language that uses diacritics or special characters extensively. The new version should be available for testing next week. Please contact [[:en:User:Whatamidoing (WMF)|User:Whatamidoing (WMF)]] if you would like to be notified when the new version is available. After the special character tool is completed, VisualEditor will be deployed to all users at [[:mw:VisualEditor/Rollouts|Phase 5 Wikipedias]]. This will affect about 50 mid-size and smaller Wikipedias, including '''Afrikaans, Azerbaijani, Breton, Kyrgyz, Macedonian, Mongolian, Tatar, and Welsh'''. The date for this change has not been determined. === Let's work together === *Share your ideas and ask questions at [[mw:VisualEditor/Feedback|mw:VisualEditor/Feedback]]. *Please help [https://www.mediawiki.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Help%3AVisualEditor%2FUser+guide&language=&action=page&filter= complete translations of the user guide] for users who speak your language. *Join the weekly bug triage meetings beginning Wednesday, 11 February 2015 at [http://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20150211T12&p1=224&ah=1 12:00 (noon) PST] (20:00 UTC); information about how to join the meeting will be posted at [[mw:Talk:VisualEditor/Portal]] shortly before the meeting begins, and you can also contact [[mw:User:Jdforrester (WMF)|James F.]] to learn more about this initiative. *Talk to the Editing team during the [[:m:IRC office hours|office hours]] via [[:en:IRC|IRC]]. The next session is on Thursday, 19 February 2015 at [http://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?hour=19&min=00&sec=0&day=19&month=2&year=2015 19:00 UTC]. *Subscribe or unsubscribe at [[:m:VisualEditor/Newsletter|Meta]]. If you would like to help with translations of this newsletter, please subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly, so that we can notify you when the next issue is ready. Thank you! — <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[:m:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]]</span> </div> 19:30, 5 feb 2015 (CET) <!-- Bericht verzonden door User:Elitre (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=10839689 --> == Aandere titel veur "Inhoudsopgave" == Op heden steet der as titel bie de inhoudsopgave '''Kömp an bod''', mer ik weet niet of dat wel zo passend is. Zwat alle wiki's gebruken daorveur n variaant van t woord ''inhoud''. Noen is t zo dat dit woord in de verschillende Nedersaksiese dialekten op alderbarstends veule manieren uutespreuken kan wörden: *inhoud ([[West-Veluws|West-Veluwe]], [[Apeldoorne]], [[De Kuunder]]) *in-oud ([[Urk]], [[Blokziel]]) *inhold (algemeen) *in-old (sommige Noordwest-Overiesselse dialekten) *inhoold (Stellingwarfs, en sommige Twentse dialekten) *inhoald (sommige Twentse dialekten) *ienhold (Gronings) *ienhoald (Gronings) Wat hadden julen der grege ezien? *inhoud (umdat alle vertaalde systeemteksten in t West-Veluws eschreven bin) *inhoud / inhold (de twee heufdvorms) *overzicht (t woord 'inhoud' niet gebruken, de Noord-Friese wiki gebruukt 'Auersicht') *onderwarpen *kömp an bod (zo laoten as t is) *''wat aanders...'' Groetnis [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 22:55, 19 feb 2015 (CET) :Ich zów veur "inhold" gaon veur versjillige raejene. Alderieës ómdet 't, wie ich geluif, de houfvorm is en 't meiste veurkump (inne neugetieëndjen ieëf ouch in 't Wès-Veluws!); t'n twieëdje ómdet 't aafwiek van 't Hóllesj - det höbbe "inhoud" en "overzicht" neet mit ;) "onderwarpen" liek mich ouch dèkkendj. "kömp an bod" kan ouch, meh klink e bietje te informeel (al is det netuurlik lestig te zègke veur 'ne neet-moderspraokkaller). --[[Gebruker:Ooswesthoesbes|Ooswesthoesbes]] ([[Overleg gebruker:Ooswesthoesbes|overleg]]) 16:07, 20 feb 2015 (CET) ::Ik bun t met Ooswesthoesbes eens, ''inhold'', of ''inholdsopgave'' is t beste. A'k aem de de spraokpurist oet gao hangen: in nds-de gif t Inholt, in Oldsaksaksies ok inholt, in Oldnederlaands trouwens ok, dat is in Middelnederlaands pas inhoud eworden. Dus ik geleuf dat West-Veluws inhoud be-invlood is deur t Nederlaands, en dat t zuverste Saksiese woord inhold is. Um konsekwent te waen met de rest van de teksten in t WVEL kan ik met inhold (inhoud) ok wal laeven. En, net as OWTB zei, a'w een good woord hebt dat net wat aanders is as t Hollaands, he'k dat lever. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 00:57, 21 feb 2015 (CET) :::Bedankt veur t meedenken. Ik vun allinnig mer ''inhoud'' oek niet echt Saksies staon (t West-Veluws is in dat opzicht inderdaod beïnvleud deur t Hollaands), ik heb der mer 'inhold' van emaakt (t wik wel aof van de aandere systeemteksten, mer daor kan'k mee leven {{(-;}}), -opgave he'k der niet an-eplakt went oek daor ku'j weer kiezen uut: opgave, opgaove en opgifte, t is mien wat {{P-:}}. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 19:31, 21 feb 2015 (CET) ::::''Inhold'' kan ik ook met leawen. 'opgawe' is mie dan wier te Hollaands Plat. Ik zol doar dan 'oawerzicht' vuur zeggen. Of a'j echt wat aparts weelt, nemt dan et Vjens: waverzich. Of '' riege(l)''. Inholdsriege. Woerumme neet? Kiekt mer wa'j der met doot. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 13:54, 23 feb 2015 (CET) == [Global proposal] m.{{SITENAME}}.org: {{int:group-all}} {{int:right-edit}} == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:Mediawiki-mobile-smartphone.png|thumb|MediaWiki mobile]] Hi, this message is to let you know that, on domains like {{CONTENTLANGUAGE}}.'''m'''.wikipedia.org, '''unregistered users cannot edit'''. At the Wikimedia Forum, where global configuration changes are normally discussed, a few dozens users [[m:Wikimedia Forum#Proposal: restore normal editing permissions on all mobile sites|propose to restore normal editing permissions on all mobile sites]]. Please read and comment! Thanks and sorry for writing in English, [[m:User:Nemo_bis|Nemo]] 23:34, 1 mrt 2015 (CET) </div> <!-- Bericht verzonden door User:Nemo bis@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=11428885 --> == New Wikipedia Library Accounts Available Now (March 2015) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''Apologies for writing in English, please help translate this into your local language.'' Hello Wikimedians! [[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|150px|The TWL OWL says sign up today!]] [[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing signups today for, free, full-access accounts to published research as part of our [[m:The_Wikipedia_Library/Journals|Publisher Donation Program]]. You can sign up for new accounts and research materials from: *[[w:en:WP:Project MUSE|Project MUSE]] — humanities and social science books and journals *[[w:en:Wikipedia:DynaMed|DynaMed]] — clinical reference tool for medical topics *[[w:en:Wikipedia:Royal Pharmaceutical Society|Royal Pharmaceutical Society]] — pharmaceutical information and practice resources *[[w:en:Wikipedia:Women_Writers_Online|Women Writers Online]] — a digital humanities database focused on women's literature *[[w:en:Wikipedia:Newspapers.com|Newspapers.com]] — American newspapers database w/ Open Access opportunities (expansion of accounts) Many other partnerships with accounts available are listed on [[w:en:WP:The_Wikipedia_Library/Journals|our partners page]]. Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: sign up today! <br>--[[w:en:Wikipedia:TWL/Coordinators|The Wikipedia Library Team]] 22:14, 2 mrt 2015 (CET) :''Help us coordinate Wikipedia Library's distribution of accounts, communication of access opportunities and more! Please join our team at [[w:en:Wikipedia:The_Wikipedia_Library/Coordinators/Signup|our new coordinator page]].''<br> :<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small> </div> <!-- Bericht verzonden door User:Sadads@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=10785744 --> == Inspire Campaign: Improving diversity, improving content == This March, we’re organizing an Inspire Campaign to encourage and support new ideas for improving gender diversity on Wikimedia projects. Less than 20% of Wikimedia contributors are women, and many important topics are still missing in our content. We invite all Wikimedians to participate. If you have an idea that could help address this problem, please get involved today! The campaign runs until March 31. All proposals are welcome - research projects, technical solutions, community organizing and outreach initiatives, or something completely new! Funding is available from the Wikimedia Foundation for projects that need financial support. Constructive, positive feedback on ideas is appreciated, and collaboration is encouraged - your skills and experience may help bring someone else’s project to life. Join us at the Inspire Campaign and help this project better represent the world’s knowledge! :*[[:m:Grants:IdeaLab/Inspire|Inspire Campaign main page]] ''(Sorry for the English - please translate this message!)'' [[Gebruker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Overleg gebruker:MediaWiki message delivery|overleg]]) 21:01, 4 mrt 2015 (CET) <!-- Bericht verzonden door User:PEarley (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:PEarley_(WMF)/Inspire_Mass_Message&oldid=11457822 --> == Daniel Lohues == Ik geleuf dat Daniel Lohues wal heel good naor onze ziede [[Nedersaksies A]] hef ekekken op zien Facebook: https://www.facebook.com/daniellohues/timeline?ref=page_internal Wat ducht ow, mo'w daor aem zeggen waor dat weg kump, der bunt daor verskeidene leu dee't al meer info geft. Volk hierhen halen lik mi'j better as um den baord derof doon. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) :Pakt ze, Draodnaegel! ;) [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 08:41, 9 mrt 2015 (CET) ::Ik heb der wat bi'j ezat. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 18:03, 9 mrt 2015 (CET) == SUL finalization update == <div class="mw-content-ltr"> Hi all,apologies for writing in English, please read [[m:Single_User_Login_finalisation_announcement/Schema_announcement|this page]] for important information and an update involving [[m:Help:Unified login|SUL finalization]], scheduled to take place in one month. Thanks. [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 20:45, 13 mrt 2015 (CET) </div> <!-- Bericht verzonden door User:Keegan (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Keegan_(WMF)/Everyone_but_meta_and_de&oldid=11538208 --> == Wist je dat == Sorry dat ik jullie even stoor voor iets waar we jullie niet al te veel tijd voor willen vragen. Op de Nederlandstalige Wikipedia bedenken we momenteel in het [[:nl:Wikipedia:Wikiproject/Wist je dat|Wist je dat-project]] nieuwe weetjes voor op de voorpagina. We denken dat het leuk kan zijn, om uit elke taalregio in Nederland en Vlaanderen twee of drie weetjes te krijgen (minder of meer vinden we ook goed). Daar zouden namelijk hele interessante uit kunnen voortkomen, zo is onze gedachte. Die hoeven niet per se over taal te gaan, maar kunnen over van alles en nog wat gaan waar er juist lokaal kennis over is. Om de hulp in aantallen doen we het niet, want het project loopt goed en we denken over een week of zeven à tien klaar te zijn. Hopelijk wordt het idee sympathiek opgevat. In ieder geval bedankt voor de tijd en eventueel voor de moeite. Heel veel succes gewenst met deze taalversie van Wikipedia! Met vriendelijke groet, [[Gebruker:Ymnes|Ymnes]] ([[Overleg gebruker:Ymnes|overleg]]) 17:47, 17 mrt 2015 (CET) :Daor mo'w toch wal n paar dingen neumen können: *Wist je dat het Nedersaksisch gesproken wordt van het (noord)oosten van Nederland tot aan Denemarken en Polen? *Wist je dat het Nedersaksisch in de Hanzetijd (lang voordat het Standaardnederlands bestond) een belangrijke rol als 'lingua franca' vervulde? *Wist je dat delen van de Achterhoek eigenlijk toebehoorden aan het vorstbisdom Münster, ten onrechte door de heren van Gelre toegeëigend zijn, waarna Bommen Berend er niet in slaagde de gebieden terug te halen? (zie onder meer Heerlijkheid Borculo) Laot maor heuren, der bunt der vast nog völle meer. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 01:06, 21 mrt 2015 (CET) ::Dat zijn inderdaad voorstellen die we kunnen gebruiken. Wel hebben we de tweede al in vergelijkbare woorden (zie [https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Wikiproject/Wist_je_dat/Weetjes/Taal&oldid=43657686 hier op nummer 7]). Naast de pagina die ik een paar dagen geleden hierboven al noemde (een soort inhoudsopgave naar alle onderliggende pagina's), is [https://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikiproject/Wist_je_dat/Weetjes deze pagina] als ingang wel gemakkelijk. In de eerste kolom staan de weetjes die we al goedgekeurd hebben en in de tweede kolom kun je klikken op voorstellen om een nieuw weetje aan te dragen. Ik zou de eerste in de categorie Taal voorstellen en de derde in de categorie Geschiedenis. [[Gebruker:Ymnes|Ymnes]] ([[Overleg gebruker:Ymnes|overleg]]) 08:11, 21 mrt 2015 (CET) :::Je mag ze er trouwens zelf voorstellen hoor. Als er overleg is, dan is dat constructief en aardig. So don't be affraid, om het op goed Nedersaksisch te zeggen {{smiley}} [[Gebruker:Ymnes|Ymnes]] ([[Overleg gebruker:Ymnes|overleg]]) 22:44, 21 mrt 2015 (CET) ::::Nog bedankt voor jullie bijdragen trouwens. Vijf weetjes kregen we vanuit het Nedersaksisch. Top! [[Gebruker:Ymnes|Ymnes]] ([[Overleg gebruker:Ymnes|overleg]]) 18:28, 11 apr 2015 (CEST) == Duurverwiezings == Wat zeent precies de reagels mit betrekking tot duurverwiezings op disse wiki? Ik wet det t duurverwiezings geft, moar t is neet heel konsekwent. Op dn Limbörger hadn vie earst n soortgeliek systeem, moar sinds kort he'k mie d'rop too-elegt iets mear duurverwiezings an te maakn, zeker bie nije pagina's. t Liekt mie wal handig hier iets van systeem in te brengn, ok op d'n Nedersaks :) --[[Gebruker:Ooswesthoesbes|Ooswesthoesbes]] ([[Overleg gebruker:Ooswesthoesbes|overleg]]) 19:01, 20 mrt 2015 (CET) :Bie [[Frieslaand]] denk je mitene an de provinsie Frieslaand (Fryslân) en bie [[Zwolle (deurverwiesziede)]] oek, daor mut t dan oek naortoe verwiezen, mit bovenan n vermelding dat der oek nog n regio is die Frieslaand hit. Mer as der twee of meerdere artikels bin waorvan t niet zo vanzelfsprekend is da'j naor n bepaold artikel verwiezen, dan mu'j eerst n deurverwieszied te zien kriegen. [[Liwwadden]] kan bv. verwiezen naor de gemeente mer oek naor de stad. n Deurverwieszied kan heten: n duurverwiesziede, deurverwieszied{{Small()|e}} of n variaant daorvan. Deurverwiespagina kom je oek nog wel es tegen, mer da's de ouwe naam. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 20:25, 20 mrt 2015 (CET) ::Ik zat mear te denkn an deurverwiezings as [[Wölf]] en [[Wolf]] noar [[Wulf]]. Vake kan det vuurkomn det ziedn döbbel an-emaakt wördn, moar mien beviending is det t neet heel veul gebeurt hier. --[[Gebruker:Ooswesthoesbes|Ooswesthoesbes]] ([[Overleg gebruker:Ooswesthoesbes|overleg]]) 20:31, 20 mrt 2015 (CET) :::Oh sorry, dat he'k verkeerd elezen. Wulen proberen de meest veurkoemende benamingen as deurverwiezing derbie te zetten, mer der bin nogal wat variasies op te bedenken, daor ku'j niet altied n deurverwiezing veur maken. t Gebeurt wel es da'k wat dubbel make, mer dan wö'k daor gelokkig op ewezen. En goed naor de interwiki's kieken hölp wel. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 22:45, 20 mrt 2015 (CET) ::::Der is wal wat beskreven: [[Hulpe:Informasie_veur_anwas#Hoe_wee.27j_of_n_artikel_al_besteet.3F]]. Dus wi'j probeert wal vake um deurverwiezings an te maken in de verskeidene variaanten, en ok in t Nederlaands, waor toch n groot deel van ons publiek vandan kump. Ik heb ok gin bezwaor teggen Limbörgse deurverwiezings, t geet er um dat de artikels zo makkelik meugelik evonden wordt. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 00:21, 21 mrt 2015 (CET) :::::Good. Det is dan zoas de oolde situatie op li.wiki. t Is belaangriek om [[Spesiaal:Gewunste_ziejen]] good bie te hooldn, zodat in eder geval de meast-elinkte variaties van ziedn ok allemoal noar de bestoande ziede verwiezn :) --[[Gebruker:Ooswesthoesbes|Ooswesthoesbes]] ([[Overleg gebruker:Ooswesthoesbes|overleg]]) 10:44, 21 mrt 2015 (CET) == Wikimania Mexico == Je kunt een [[wm2015:Beurs Wikimedia Nederland|beurs]] aanvragen voor Wikimania Mexico. [[Gebruker:Ad Huikeshoven|Ad Huikeshoven]] ([[Overleg gebruker:Ad Huikeshoven|overleg]]) 21:43, 22 mrt 2015 (CET) == ANS2.0 == Servien hef wat ni'je veurstellen veur ANS: [[Overleg gebruker:Servien/ANS 2.0]] [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 21:45, 28 mrt 2015 (CET) == 5500! == Felisiteerd [[Gebruker:Servien|Servien]], en natuurlik de rest van oeleu ook. Seend vandeage hebt alle laanden van [[Europa (werelddeel)|Europa]] een artikel op oonze Wiki en [[Oesterbaai]] is et 5500 artikel! Zee'j non wal wo hard as et goan kan? Vie skriewt hier op oonzen top zo 100 artikels in de moand. Det zol betekenen de'w kommend augustus de 6000 artikels binnenharket. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadneagel]], [[Gebruker:Grönneger_1|Grönniger]], [[Gebruker:ni'jluuseger|Luusken]], [[Gebruker: NGolds20|NGolds20]], trekt der nog es an. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 14:26, 31 mrt 2015 (CEST) :Felisiteerd! :) --[[Gebruker:Ooswesthoesbes|Ooswesthoesbes]] ([[Overleg gebruker:Ooswesthoesbes|overleg]]) 14:59, 31 mrt 2015 (CEST) ::Wow, da's aordig wat ja! Daor gao'w gewoon veur. Haha inderdaod, anmaken keerls! [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 18:25, 31 mrt 2015 (CEST) :::Inmiddels de 5600 vuurbie. Geet mooi zo. 100 nieje artikels binnen de moand. :) [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 13:01, 30 apr 2015 (CEST) ::::As t in dit tempo deurgeet, dan zi'w an t einde van de maond augustus an de 6000, nog effen weusten ;-) [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 16:27, 30 apr 2015 (CEST) ::::: :) --[[Gebruker:Ooswesthoesbes|Ooswesthoesbes]] ([[Overleg gebruker:Ooswesthoesbes|overleg]]) 16:24, 1 mei 2015 (CEST) ::::::5700! Makkelik binnenhoarken zo, met dee korte gemeente-artikelskes. [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 11:40, 13 jun 2015 (CEST) == Artikel van de maond == A'j n artikel op t veurblad hebben willen (of je weten welk artikel der mooi op zol passen), dan ku'j m der [[Wikipedie:Artikel_van_de_maond#Eerdere_artikels_van_de_maond|hier]] bie zetten, dan zörg ik dat t derop kömp (je maggen t vanzelf oek zelf doon). [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 13:01, 1 apr 2015 (CEST) ==Nedersaksiese benamingen bie artikels == Zo as iederene wel weet he'w n [[Nedersaksies woordenboek]] of disse wiki. Vake wördt t een en aander bewarkt (dingen derbie ezet, fouten deruut ehaold, enz.), mer dat zörgt der vake wel veur da'w bie t Nedersaksies woordeboek n ouwere versie hebben staon as op n artikel zelf (of aandersumme), um dat te verbeteren ku'w beter mit mallen warken (zo as op [[tuterink#Nedersaksies]]) en dit tegeliekertied bie t woordeboek zetten, zoda'w t op meerdere plekken t zelfde hebben. Mer wulen hebben natuurlik oek nog [[:nds:wikt:Wiktionary:Veurblad|wikiwoordeboek]], wao'w in prinsipe oek alles kwiet kunnen, mer ja dan he'j gien overzicht op t artikel zelf mit wat ze waor zegen (mer deurverwiezing naor wikiwoordeboek vanzelf). [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 15:29, 2 apr 2015 (CEST) :Dat is n good idee, Servien, daor he'k zelf ok wal es aover lopen denken. Ik bun veur, en nog mooier zol t waen a'w t formaot van de mallen op nds-wikt en nds-nl wikipedie t zelfde zolden kriegen, dan kö'w makkelik hen en weer kopieren. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 01:03, 4 apr 2015 (CEST) ::Inderdaod. Wi'jie dan es n veurbeeldmal maken van hoe of t ween mut volgens joe? [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 12:05, 4 apr 2015 (CEST) ::: Bi'jveurbeeld [[wikt:nds:Vörlaag:V Stuork]], V/layout kan dan hier iets as mal:nds/tabel worden, met de tabelindeling en namen veur de dialekten. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 22:04, 4 apr 2015 (CEST) ::::Ik heb n schoft zitten knooien mit de mal [[Mal:Nds/tabel]] (en as veurbeeld: [[Mal:Nds/tabel/probeersel]]) zo a'j dat veurstelden [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]]. t Was effen zeuken umdat ze daor mit modules warken, mer volgens mien kömp zoks redelik in de buurte. Mer je mutten mer effen kieken wat der aanders mut, bv. of van de Platduutse dialekten in de mal mutten blieven staon, o'w de Platduutse variaanten hier oek op willen nemen (as blok dernaost). Oek naor de opmaak mu'w nog effen kieken, de verwiezingen ku'j der haost niet in laoten (aanders krie'j heel wat deurverwiezingen derbie, en o'j dat willen is n tweede), mer oek o'j dat blauwe blok derin hebben willen. n Verwiezing naor Wikiwoordeboek, veur t vollejige overzicht, zol oek gien slicht idee ween. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 00:36, 7 apr 2015 (CEST) :::::Ik bin weer effen an de gang ewest mit de mal veur de Nedersaksiese variaanten. Umdat t overzicht soms wat lang kan wörden, zo as op [[Mal:Nds/tabel/probeersel]], en je t in disse mal niet opbreken kunnen in twee kolommen, za'k deran te denken um t standard in-eklapt te hebben staon (zoas op [[Mal:Nds/tabel/kiezen]]). De eerste tabel blif zo groot as e noen is, de tweede tabel wördt brejer a'j t uutklappen (as der tekste in steet). Laot effen weten waor de veurkeur naor uutgeet (naor de eerste of de tweede vorm), dan ku'w dat gaon toepassen. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 17:10, 13 apr 2015 (CEST) ::::::Ik heb nog ne variaant emaakt [[Mal:Nds/tabel2]], zonder klaptabel, en met twee kolommen, en zonder randjes en kleurkes (denk der an dat op bv [[Nedersaksies O]] den mal ok meermaols steet). Klapdivs he'w trouwens al, en de klaptabel.js dee'j no derbi'j ezat hebt is deprecated. In/oetklappen dut t ok neet op mobiele tellefoons of a'j Javascript oet hebt staon. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 18:20, 13 apr 2015 (CEST) :::::::Daor zeeg jie m'n wat Droadnaegel, daor ha'k niet an edocht. De darde opsie bevölt m'n wel, mer a'k t veurbeeld toepasse op [[stoark]], dan verschöf de hele rechtse tabel naor onder, en steet de boel oek wiedwagen uut mekaar, a'w dat oplossen kunnen dan ku'w m wat mien betreft invoeren. Ik heb trouwens n paor anpassingen emaakt: as "wikt=" leeg is, dan kömp t der niet bie te staon (dan wördt waorschienlik oek verkeerd weeregeven), en ik heb der n evt. darde kolom bie edaon veur de Duutse variaanten (mer die zu'w waorschienlik niet zo vake gebruken), dan he'j t spul in ieder geval bie mekaar staon. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 19:42, 13 apr 2015 (CEST) :::::::::Nog wat wieter oetebraeid: met sal_k of gos_k=2 (sal_kolom), kö'j dee no in de 2e kolom schoeven. Dat idee kan nog op meer spraoken, of van kolom 2 naor 1 as dat neudig is [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 21:41, 13 apr 2015 (CEST) ::::::::::A'k van gos, gos_k make, dan gebeurt der niks, hoe do'j dat dan? Ik heb [[:Mal:Nds/tabel/probeersel]] toe-epast op t artikel [[stoark]] (daorveur mos ik 'Mal:Kolommen2' wel iets opschuven naor links (van 48% naor 38%) en an de rechterkaante iets inkorten (oek naor 38%), dus bie 250px past de tabel prima, mer a'j de aofbeelding op t artikel vergroten naor 300px of 400px dan trekt de boel wat scheef, wee'jie hoe'j dat anpassen (dat t inkrimp zo as bie [[:Mal:Gelderlaand]])? [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 23:22, 13 apr 2015 (CEST) :::::::::::[[Mal:Nds/tabel/kiezen]] as veurbeeld van gos_k. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 23:32, 13 apr 2015 (CEST) ::::::::::::Dudelik. Noen allinnig de uutliening nog goed zien te kriegen en dan za'k de boel zeutjes an anpassen. <s>Weet jie oek hoe'w hier t warkgedeelte toe mutten passen (zo as op [https://nds.wiktionary.org/w/index.php?title=V%C3%B6rlaag:V&action=edit Wikiwoordeboek])?</s> (op-elöst) [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 12:10, 14 apr 2015 (CEST) :::::::::::::[[User:Droadnaegel|Droadnaegel]], op t artikel [[braanze]] zakt de mal naor onder toe. Wee'jie hoe'w dat goedkriegen zonder an de kolommen te zitten? [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 23:12, 14 apr 2015 (CEST) ::::::::::::::Op-elöst. Ik heb de mal 'Kolommen' vervangen deur n niejere versie van de en.wiki, waordeur wel alles past (de mallen Kolommen2, Kolommen3 en Kolommen4 bin hierdeur oek niet meer neudig). Bie de nieje mal ku'j wel n plaotjen naost de tabel zetten zonder dat t problemen oplevert, bie de ouwere versie lokten dat niet. [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 14:39, 15 apr 2015 (CEST) == Stewards confirmation rules == Hello, I made [[:m:Requests_for_comment/Confirmation_of_stewards|a proposal on Meta]] to change the rules for the steward confirmations. Currently consensus to remove is required for a steward to lose his status, however I think it's fairer to the community if every steward needed the consensus to keep. As this is an issue that affects all WMF wikis, I'm sending this notification to let people know & be able to participate. Best regards, --<small>[[User:MF-Warburg|MF-W]]</small> 18:13, 10 apr 2015 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:MF-Warburg@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=11737694 --> == VisualEditor News #2—2015 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <div style="margin:0.5em;width:230px;{{#switch:ltr|rtl=float:left;margin-left:0;|#default=float:right;margin-right:0;}}border:1px solid #AAA;padding:0.5em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200x70px|center|alt=VisualEditor]] '''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> With [[:mw:Citoid|Citoid]] in VisualEditor, you click the 'book with bookmark' icon and paste in the URL for a reliable source: [[File:Citoid in VisualEditor Screen Shot 2015-04-02.png|alt=Screenshot of Citoid's first dialog|centre|frameless|230x230px]] Citoid looks up the source for you and returns the citation results. Click the green "Insert" button to accept its results and add them to the article: [[File:Citoid results in VisualEditor Screen Shot 2015-04-02.png|alt=Screenshot of Citoid's initial results|centre|frameless|230x230px]] After inserting the citation, you can change it. Select the reference, and click the "Edit" button in the context menu to make changes. [[:mw:Special:MyLanguage/VisualEditor/User guide|The user guide]] has more information about how to use VisualEditor. </div></div> Since the last newsletter, the [[:mw:VisualEditor|Editing Team]] has fixed many bugs and worked on VisualEditor's performance, the [[:mw:Citoid|Citoid]] reference service, and support for languages with complex input requirements. Status reports are posted [[:mw:VisualEditor/changelog|on Mediawiki.org]]. The worklist for April through June is available [[phab:project/sprint/board/1113/|in Phabricator]]. The weekly '''task triage meetings''' continue to be open to volunteers, each Wednesday at [http://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20150401T11&p1=224&am=30 11:00 (noon) PDT] (18:00 UTC). You do not need to attend the meeting to nominate a bug for consideration as a Q4 blocker. Instead, go to Phabricator and "associate" the [[phab:tag/editing_department_2014_15_q4_blockers/|Editing team's Q4 blocker project]] with the bug. Learn how to join the meetings and how to nominate bugs at [[:mw:Talk:VisualEditor/Portal|mw:Talk:VisualEditor/Portal]]. === Recent improvements === VisualEditor is now substantially faster. In many cases, opening the page in VisualEditor is now faster than opening it in the wikitext editor. The new system has improved the code speed by 37% and [[:mw:RESTBase|network speed]] by almost 40%. The Editing team is slowly adding '''auto-fill features''' '''for citations'''. This is currently available only at the French, Italian, and English Wikipedias. The '''[[:mw:Citoid|Citoid service]]''' takes a [[:en:URL|URL]] or [[:en:Digital object identifier|DOI]] for a reliable source, and returns a pre-filled, pre-formatted bibliographic citation. After creating it, you will be able to change or add information to the citation, in the same way that you edit any other pre-existing citation in VisualEditor. Support for [[:en:ISBN|ISBNs]], [[:en:PubMed#PubMed_identifier|PMIDs]], and other identifiers is planned. Later, editors will be able to improve precision and reduce the need for manual corrections by contributing to the Citoid service's definitions for each website. Citoid requires good [[:mw:Special:MyLanguage/Help:TemplateData|TemplateData]] for your citation templates. If you would like to request this feature for your wiki, please post a request in the [[phab:tag/citoid/|Citoid project on Phabricator]]. Include links to the TemplateData for the most important citation templates on your wiki. The '''special character inserter''' has been improved, based upon feedback from active users. After this, VisualEditor was made available to all users of Wikipedias on the [[:mw:VisualEditor/Rollouts|Phase 5]] list on 30 March. This affected 53 mid-size and smaller Wikipedias, including '''Afrikaans''', '''Azerbaijani''', '''Breton''', '''Kyrgyz''', '''Macedonian''', '''Mongolian''', '''Tatar''', and''' Welsh'''. Work continues to support languages with complex requirements, such as Korean and Japanese. These languages use [[w:input method editor|input method editors]] ("IMEs”). Recent improvements to cursoring, backspace, and delete behavior will simplify typing in VisualEditor for these users. The design for the image selection process is now using a "masonry fit" model. Images in the search results are displayed at the same height but at variable widths, similar to bricks of different sizes in a masonry wall, or the [[:mw:Special:MyLanguage/Help:Images#Mode parameter|"packed" mode in image galleries]]. This style helps you find the right image by making it easier to see more details in images. You can now '''drag and drop categories''' to re-arrange their order of appearance ​on the page. The pop-up window that appears when you click on a reference, image, link, or other element, is called the "context menu". It now displays additional useful information, such as the destination of the link or the image's filename. The team has also added an explicit "Edit" button in the context menu, which helps new editors open the tool to change the item. '''Invisible templates are marked by a puzzle piece icon''' so they can be interacted with. Users also will be able to see and edit HTML anchors now in section headings. Users of the TemplateData GUI editor can now set a string as an optional text for the 'deprecated' property in addition to boolean value, which lets you tell users of the template what they should do instead. ([https://phabricator.wikimedia.org/T90734 T90734]) === Looking ahead === The special character inserter in VisualEditor will soon use the same special character list as the wikitext editor. Admins at each wiki will also have the option of creating a custom section for frequently used characters at the top of the list. Instructions for customizing the list will be posted [[:mw:VisualEditor/Special_characters|at mediawiki.org]]. The team is discussing a test of VisualEditor with new users at the English Wikipedia, to see whether they have met their goals of making VisualEditor suitable for those editors. The timing is unknown, but might be relatively soon. ([https://phabricator.wikimedia.org/T90666 T90666]) === Let's work together === * Share your ideas and ask questions at [https://www.mediawiki.org/w/index.php?title=VisualEditor/Feedback&lqt_method=talkpage_new_thread mw:VisualEditor/Feedback]. * Can you translate from English into any other language? Please check [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special%3AMessageGroupStats&x=D&group=ext-visualeditor-ve&suppressempty=1 this list] to see whether more interface translations are needed for your language. [[m:User talk:Elitre (WMF)|Contact us]] to get an account if you want to help! * The design research team wants to see how real editors work. Please [https://jfe.qualtrics.com/form/SV_6R04ammTX8uoJFP sign up for their research program]. * File requests for language-appropriate "{{Int:visualeditor-annotationbutton-bold-tooltip}}" and "{{Int:visualeditor-annotationbutton-italic-tooltip}}" icons for the character formatting menu [https://phabricator.wikimedia.org/maniphest/task/create/?projects=PHID-PROJ-dafezmpv6huxg3taml24 in Phabricator]. Subscribe, unsubscribe or change the page where this newsletter is delivered at [[:m:VisualEditor/Newsletter|Meta]]. If you aren't reading this in your favorite language, then please help us with translations! Subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly, so that we can notify you when the next issue is ready. Thank you! — <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[:mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]]</span> </div> 21:48, 10 apr 2015 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:Keegan (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=11742174 --> == [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections 2015/Call for candidates|Nominations are being accepted for 2015 Wikimedia Foundation elections]] == ''This is a message from the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections 2015/Committee|2015 Wikimedia Foundation Elections Committee]]. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections 2015/MassMessages/Accepting nominations|Translations]] are available.'' [[File:Wikimedia Foundation logo - vertical (2012-2016).svg|100px|right]] Greetings, I am pleased to announce that nominations are now being accepted for the 2015 Wikimedia Foundation Elections. This year the Board and the FDC Staff are looking for a diverse set of candidates from regions and projects that are traditionally under-represented on the board and in the movement as well as candidates with experience in technology, product or finance. To this end they have [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections 2015/Call for candidates|published letters]] describing what they think is needed and, recognizing that those who know the community the best are the community themselves, the election committee is [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections 2015|accepting nominations]] for community members you think should run and will reach out to those nominated to provide them with information about the job and the election process. This year, elections are being held for the following roles: ''Board of Trustees''<br/> The Board of Trustees is the decision-making body that is ultimately responsible for the long term sustainability of the Foundation, so we value wide input into its selection. There are three positions being filled. More information about this role can be found at [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/Board elections/2015|the board elections page]]. ''Funds Dissemination Committee (FDC)''<br/> The Funds Dissemination Committee (FDC) makes recommendations about how to allocate Wikimedia movement funds to eligible entities. There are five positions being filled. More information about this role can be found at [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/FDC elections/2015|the FDC elections page]]. ''Funds Dissemination Committee (FDC) Ombud''<br/> The FDC Ombud receives complaints and feedback about the FDC process, investigates complaints at the request of the Board of Trustees, and summarizes the investigations and feedback for the Board of Trustees on an annual basis. One position is being filled. More information about this role can be found at [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/FDC Ombudsperson elections/2015|the FDC Ombudsperson elections page]]. The candidacy submission phase lasts from 00:00 UTC April 20 to 23:59 UTC May 5 for the Board and from 00:00 UTCApril 20 to 23:59 UTC April 30 for the FDC and FDC Ombudsperson. This year, we are accepting both self-nominations and nominations of others. More information on this election and the nomination process can be found on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections 2015|the 2015 Wikimedia elections page on Meta-Wiki]]. Please feel free to post a note about the election on your project's village pump. Any questions related to the election can be posted on the talk page on Meta, or sent to the election committee's mailing list, board-elections -at- wikimedia.org On behalf of the Elections Committee,<br/> -Gregory Varnum ([[m:User:Varnent|User:Varnent]])<br/> Coordinator, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections 2015/Committee|2015 Wikimedia Foundation Elections Committee]] ''Posted by the [[m:User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] on behalf of the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections 2015/Committee|2015 Wikimedia Foundation Elections Committee]], 05:03, 21 April 2015 (UTC) • [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections 2015/MassMessages/Accepting nominations|Translate]] • [[m:Talk:Wikimedia Foundation elections 2015|Get help]] <!-- Bericht verzonden door User:Varnent@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=11918510 --> == WMNL Nieuws == <section begin="wmnlnieuws-2015-W18"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="nl" dir="ltr"><div class="plainlinks"> <small>Dit Nederlandstalige bericht is geplaatst in De Kroeg of soortgelijke pagina op de projecten Wikipedia, WikiWoordenboek, Wikibooks, Wikiquote, Wikisource, Wikivoyage, Commons en Wikidata in de bestaande taalversies Nederlands, Fries, Limburgs, Nedersaksisch en Zeeuws van deze projecten. Dit bericht is in de eerste plaats bedoeld voor mensen die in Nederland wonen. </br>Voel je vrij om dit Nederlandstalige bericht te vertalen in het Fries, Limburgs, Nedersaksisch of Zeeuws. De Vereniging Wikimedia Nederland ondersteunt onder andere het werk van de vrijwilligers die op Wikipedia of een van de zusterprojecten daarvan actief zijn. </small></br> '''Community''' * De Koning reikt op woensdag 25 november 2015 de Erasmusprijs uit aan een Wikipediaan. * De Wikimedia Conferentie Nederland is dit jaar op zaterdag 28 november 2015. '''Bestuur''' * De Vereniging Wikimedia Nederland (WMNL) heeft een nieuw bestuur. [https://nl.wikimedia.org/wiki/Bestuur] * Het jaarverslag 2014 is gepubliceerd. [https://nl.wikimedia.org/wiki/Jaarverslag_2014] * Het bestuur van WMNL start binnenkort consultatie voor meerjarenplan 2016-2020. [https://nl.wikimedia.org/wiki/Strategie/Strategie_2016-2020] * Het bestuur van WMNL start binnenkort consultatie voor jaarplan 2016. [https://nl.wikimedia.org/wiki/Jaarplan_2016] '''Leden''' vrijstelling van geldelijke contributie voor actieve bewerkers Wikimedia-projecte * Draag je actief bij aan Wikipedia of zusterprojecten dan kun je vrijstelling van contributie krijgen. [https://nl.wikimedia.org/wiki/Aanmelding_lidmaatschap] </div></div> <section end="wmnlnieuws-2015-W18"/> [[Gebruker:Ad Huikeshoven|Ad Huikeshoven]] ([[Overleg gebruker:Ad Huikeshoven|overleg]]) 21:55, 28 apr 2015 (CEST) == [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections 2015/MassMessages/FDC voting has begun|Wikimedia Foundation Funds Dissemination Committee elections 2015]] == [[File:Wikimedia Foundation RGB logo with text.svg|right|75px|link=m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections 2015/MassMessages/FDC voting has begun]] ''This is a message from the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections 2015/Committee|2015 Wikimedia Foundation Elections Committee]]. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections 2015/MassMessages/FDC voting has begun|Translations]] are available.'' [[m:Special:SecurePoll/vote/336|Voting has begun]] for [[m:Wikimedia Foundation elections 2015#Requirements|eligible voters]] in the 2015 elections for the ''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/FDC elections/2015|Funds Dissemination Committee]]'' (FDC) and ''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/FDC Ombudsperson elections/2015|FDC Ombudsperson]]''. Questions and discussion with the candidates for the ''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/FDC elections/2015/Questions|Funds Dissemination Committee]]'' (FDC) and ''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/FDC Ombudsperson elections/2015/Questions|FDC Ombudsperson]]'' will continue during the voting. Nominations for the ''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/Board elections/2015|Board of Trustees]]'' will be accepted until 23:59 UTC May 5. The ''[[m:Special:MyLanguage/Grants:APG/Funds Dissemination Committee|Funds Dissemination Committee]]'' (FDC) makes recommendations about how to allocate Wikimedia movement funds to eligible entities. There are five positions on the committee being filled. The ''[[m:Special:MyLanguage/Grants:APG/Funds Dissemination Committee/Ombudsperson role, expectations, and selection process|FDC Ombudsperson]]'' receives complaints and feedback about the FDC process, investigates complaints at the request of the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees|Board of Trustees]], and summarizes the investigations and feedback for the Board of Trustees on an annual basis. One position is being filled. The voting phase lasts from 00:00 UTC May 3 to 23:59 UTC May 10. '''[[m:Special:SecurePoll/vote/336|Click here to vote]].''' Questions and discussion with the candidates will continue during that time. '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/FDC elections/2015/Questions|Click here to ask the FDC candidates a question]]. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/FDC Ombudsperson elections/2015/Questions|Click here to ask the FDC Ombudsperson candidates a question]].''' More information on the candidates and the elections can be found on the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/FDC elections/2015|2015 FDC election page]], the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/FDC Ombudsperson elections/2015|2015 FDC Ombudsperson election page]], and the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/Board elections/2015|2015 Board election page]] on Meta-Wiki. On behalf of the Elections Committee,<br/> -Gregory Varnum ([[m:User:Varnent|User:Varnent]])<br/> Volunteer Coordinator, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections 2015/Committee|2015 Wikimedia Foundation Elections Committee]] ''Posted by the [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] 03:45, 4 May 2015 (UTC) • [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections 2015/MassMessages/FDC voting has begun|Translate]] • [[m:Talk:Wikimedia Foundation elections 2015|Get help]] <!-- Bericht verzonden door User:Varnent@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=12082785 --> == New Wikipedia Library Accounts Available Now (May 2015) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''Apologies for writing in English, please help translate this into your local language.'' Hello Wikimedians! [[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|150px|The TWL OWL says sign up today!]] Today [[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] announces signups for more free, full-access accounts to published research as part of our [[m:The_Wikipedia_Library/Journals|Publisher Donation Program]]. You can sign up for new accounts and research materials from: * '''[[w:en:WP:MIT|MIT Press Journals]]''' — scholarly journals in the humanities, sciences, and social sciences (200 accounts) * '''[[w:en:WP:Loeb|Loeb Classical Library]]''' — Harvard University Press versions of Classical Greek and Latin literature with commentary and annotation (25 accounts) * '''[[w:en:Wikipedia:RIPM|RIPM]]''' — music periodicals published between 1760 and 1966 (20 accounts) * '''[[w:en:WP:SAGE Stats|Sage Stats]]''' — social science data for geographies within the United States (10 accounts) * '''[[w:en:WP:HeinOnline|HeinOnline]]''' — an extensive legal research database, including 2000 law-related journals as well as international legal history materials (25 accounts) Many other partnerships with accounts available are listed on [[w:en:WP:The_Wikipedia_Library/Journals|our partners page]], including [[w:en:WP:Project MUSE|Project MUSE]], [[w:en:Wikipedia:JSTOR|JSTOR]], [[w:en:WP:DeGruyter|DeGruyter]], [[w:en:WP:Newspapers.com|Newspapers.com]] and [[w:en:WP:BNA|British Newspaper Archive]]. Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: sign up today! <br>--[[w:en:Wikipedia:TWL/Coordinators|The Wikipedia Library Team]] 00:12, 5 mei 2015 (CEST) :''We need your help! Help coordinate Wikipedia Library's account distribution and global development! Please join our team at [https://meta.wikimedia.org/wiki/The_Wikipedia_Library/Coordinators/Signup Global our new coordinator signup].''<br> :<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List]</small> </div> <!-- Bericht verzonden door User:Sadads@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=12114173 --> == [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/339?setlang=nds-nl Wikimedia Foundation Board of Trustees elections 2015] == [[File:Wikimedia Foundation logo - vertical (2012-2016).svg|right|100px|link=metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections 2015/MassMessages/Board voting has begun]] ''This is a message from the [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections 2015/Committee|2015 Wikimedia Foundation Elections Committee]]. [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections 2015/MassMessages/Board voting has begun|Translations]] are available.'' [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/339?setlang=nds-nl Voting has begun] for [[metawiki:Wikimedia Foundation elections 2015#Requirements|eligible voters]] in the 2015 elections for the ''[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/Board elections/2015|Wikimedia Foundation Board of Trustees]]''. Questions and discussion with the candidates for the ''[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/Board elections/2015/Questions|Board]]'' will continue during the voting. The ''[[metawiki:Wikimedia Foundation Board of Trustees|Wikimedia Foundation Board of Trustees]]'' is the ultimate governing authority of the Wikimedia Foundation, a 501(c)(3) non-profit organization registered in the United States. The Wikimedia Foundation manages many diverse projects such as Wikipedia and Commons. The voting phase lasts from 00:00 UTC May 17 to 23:59 UTC May 31. '''[https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/339?setlang=nds-nl Click here to vote].''' More information on the candidates and the elections can be found on the [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/Board elections/2015|2015 ''Board'' election page]] on Meta-Wiki. On behalf of the Elections Committee,<br/> -Gregory Varnum ([[metawiki:User:Varnent|User:Varnent]])<br/> Volunteer Coordinator, [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections 2015/Committee|2015 Wikimedia Foundation Elections Committee]] ''Posted by the [[metawiki:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] 17:20, 17 May 2015 (UTC) • [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections 2015/MassMessages/Board voting has begun|Translate]] • [[metawiki:Talk:Wikimedia Foundation elections 2015|Get help]] <!-- Bericht verzonden door User:Varnent@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=12206621 --> == Content Translation beta-feature is now available == Hello, [[mw:Content_translation|Content Translation]] has now been enabled as an opt-in beta feature for logged-in users on this Wikipedia. To start translating, please enable the beta feature and go to [[Special:ContentTranslation]] or to your contributions page and create a new translation by selecting the source language, the article name and target language. If the article already exists then a warning will be displayed. After you translate the article, you can publish it directly as a new page on the Wikipedia. In case the article gets created by another user while you were translating, you will see an option to save the newly published translation under your user namespace. The number of published pages can be seen on the [[Special:CXStats|Content Translation stats page]]. Since, this is the first time we have installed the tool on this Wikipedia, there are chances that there may be some problems or service disruptions which we are not yet aware of. We will be monitoring the usage to check for any failures or issues, but please do let us know on the [[:mw:Talk:Content_translation|Content Translation talk page]] or through [https://phabricator.wikimedia.org/T100396 Phabricator] if you spot any problems that prevent you from using the tool. For more information, please read [[:mw:Content_translation#Try_the_tool|about how to use the tool]]. More information is also available in the [[:mw:Content_translation/Documentation/User_guide|User Guide]]. You can also view a [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ee/Content_Translation_Screencast_%28English%29.webm short screencast] on how to use Content Translation. Our announcement is written only in English, and we would really appreciate if this message can be translated to reach more users of this Wikipedia. Thank you. [[m:User:Runab_WMF|Runa Bhattacharjee]] ([[m:User talk:Runab_WMF|talk]]) 17:44, 28 mei 2015 (CEST) Sent via [[m:MassMessage|Mass Message]]. <!-- Bericht verzonden door User:Runab WMF@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CX/28_May_2015&oldid=12323928 --> :A'j hiermee anvangen willen dan ku'j t voorttemee in t plat doon, de vertalingen he'k al klaor mer mutten nog aktief wörden. :-) [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 23:45, 29 mei 2015 (CEST) == Pywikibot compat will no longer be supported - Please migrate to pywikibot core == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <small>Sorry for English, I hope someone translates this.</small><br /> [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Pywikibot|Pywikibot]] (then "Pywikipediabot") was started back in 2002. In 2007 a new branch (formerly known as "rewrite", now called "core") was started from scratch using the MediaWiki API. The developers of Pywikibot have decided to stop supporting the compat version of Pywikibot due to bad performance and architectural errors that make it hard to update, compared to core. If you are using pywikibot compat it is likely your code will break due to upcoming MediaWiki API changes (e.g. [[phab:T101524|T101524]]). It is highly recommended you migrate to the core framework. There is a [[mw:Manual:Pywikibot/Compat deprecation|migration guide]], and please [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Pywikibot/Communication|contact us]] if you have any problem. There is an upcoming MediaWiki API breaking change that compat will not be updated for. If your bot's name is in [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2015-June/081931.html this list], your bot will most likely break. Thank you,<br /> The Pywikibot development team, 19:30, 5 June 2015 (UTC) </div> <!-- Bericht verzonden door User:Ladsgroup@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=12271740 --> == Pywikibot compat will no longer be supported - Please migrate to pywikibot core == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <small>Sorry for English, I hope someone translates this.</small><br /> [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Pywikibot|Pywikibot]] (then "Pywikipediabot") was started back in 2002. In 2007 a new branch (formerly known as "rewrite", now called "core") was started from scratch using the MediaWiki API. The developers of Pywikibot have decided to stop supporting the compat version of Pywikibot due to bad performance and architectural errors that make it hard to update, compared to core. If you are using pywikibot compat it is likely your code will break due to upcoming MediaWiki API changes (e.g. [[phab:T101524|T101524]]). It is highly recommended you migrate to the core framework. There is a [[mw:Manual:Pywikibot/Compat deprecation|migration guide]], and please [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Pywikibot/Communication|contact us]] if you have any problem. There is an upcoming MediaWiki API breaking change that compat will not be updated for. If your bot's name is in [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2015-June/081931.html this list], your bot will most likely break. Thank you,<br /> The Pywikibot development team, 19:30, 5 June 2015 (UTC) </div> <!-- Bericht verzonden door User:Ladsgroup@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=12271740 --> == Bijwonen uitreiking Erasmusprijs == Excuses voor het Nederlands. <br> Gefeliciteerd met de Erasmusprijs! Op woensdag 25 november 2015 reikt de Koning de Erasmusprijs uit aan vertegenwoordigers van de internationale Wikipediagemeenschap. Het winnen van de Erasmusprijs is een erkenning voor het werk van alle Wikipedianen wereldwijd.<br> Tijdens de uitreiking van de Erasmusprijs kan een afvaardiging van Wikipedia-bewerkers aanwezig zijn als toeschouwer. De Stichting Praemium Erasmianum (SPE) heeft aan de Vereniging Wikimedia Nederland (WMNL) gevraagd om een lijst van zestig in Nederland of België woonachtige Wikipedianen. We willen de hulp van de Wikipedia-gemeenschap inroepen bij het vaststellen van deze lijst. Op basis van welke criteria moet worden bepaald welke Wikipedianen door de SPE kunnen worden uitgenodigd? Graag reageren op: [[:nl:Wikipedia:Uitreiking Erasmusprijs|Wikipedia:Uitreiking Erasmusprijs]]. [[Gebruker:FrankTMeijer|FrankTMeijer]] ([[Overleg gebruker:FrankTMeijer|overleg]]) 22:18, 10 jun 2015 (CEST) == [[Oppeln]] == Hi. Please check the grammar, I'm not sure if it's correct. I'm also not sure if ''Opole'' is not more common (as in Standard Dutch). [[Gebruker:Peter238|Peter238]] ([[Overleg gebruker:Peter238|overleg]]) 14:31, 11 jun 2015 (CEST) == VisualEditor News #3—2015 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <div style="margin:0.5em;width:230px;{{#switch:ltr|rtl=float:left;margin-left:0;|#default=float:right;margin-right:0;}}border:1px solid #AAA;padding:0.5em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200x70px|center|alt=VisualEditor]] '''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> When you click on a link to an article, you now see more information: <br><br> [[File:VisualEditor-context menu-link tool.png|alt=Screenshot showing the link tool's context menu|centre|frameless|230x230px]] <br> The link tool has been re-designed: <br><br> [[File:VisualEditor link tool 2015.png|alt=Screenshot of the link inspector|centre|frameless|230x230px]] <br> There are separate tabs for linking to internal and external pages. [[:mw:Special:MyLanguage/VisualEditor/User guide|The user guide]] has more information about how to use VisualEditor. </div></div> Since the last newsletter, the [[mw:VisualEditor|Editing Team]] has created new interfaces for the link and citation tools and fixed many bugs and changed some elements of the design. Some of these bugs affected users of VisualEditor on mobile devices. Status reports are posted [[mw:VisualEditor/changelog|on mediawiki.org]]. The worklist for April through June is available [[phab:project/sprint/board/1113/|in Phabricator]]. A [[m:Research:VisualEditor's_effect_on_newly_registered_editors/May_2015_study|test of VisualEditor's effect on new editors]] at the English Wikipedia has just completed the first phase. During this test, half of newly registered editors had VisualEditor automatically enabled, and half did not. The main goal of the study is to learn which group was more likely to save an edit and to make productive, unreverted edits. Initial [[m:Research:VisualEditor's_effect_on_newly_registered_editors/May_2015_study#Results|results will be posted at Meta]] later this month. === Recent improvements === '''Auto-fill features''' '''for citations''' are available at a few Wikipedias through the '''[[:mw:Citoid|citoid service]]'''. Citoid takes a [[:en:URL|URL]] or [[:en:Digital object identifier|DOI]] for a reliable source, and returns a pre-filled, pre-formatted bibliographic citation. If Citoid is enabled on your wiki, then the design of the citation workflow changed during May. All citations are now created inside a single tool. Inside that tool, choose the tab you want ({{int:citoid-citeFromIDDialog-mode-auto}}, {{int: citoid-citeFromIDDialog-mode-manual}}, or {{int:citoid-citeFromIDDialog-mode-reuse}}). The cite button is now labeled with the word "{{int:visualeditor-toolbar-cite-label}}" rather than a book icon, and the autofill citation dialog now has a more meaningful label, "{{Int:Citoid-citeFromIDDialog-lookup-button}}", for the submit button. The '''link tool''' has been redesigned based on feedback from Wikipedia editors and user testing. It now has two separate sections: one for links to articles and one for external links. When you select a link, its pop-up context menu shows the name of the linked page, a thumbnail image from the linked page, Wikidata's description, and appropriate icons for disambiguation pages, redirect pages and empty pages (where applicable). Search results have been reduced to the first five pages. Several bugs were fixed, including a dark highlight that appeared over the first match in the link inspector. ([[phab:T98085|T98085]]) The '''special character inserter''' in VisualEditor now uses the same special character list as the wikitext editor. Admins at each wiki can also create a custom section for frequently used characters at the top of the list. Please read the instructions for customizing the list [[mw:VisualEditor/Special_characters|at mediawiki.org]]. Also, there is now a tooltip to describing each character in the special character inserter. ([[phab:T70425|T70425]]) Several improvements have been made to '''templates'''. When you search for a template to insert, the list of results now contains descriptions of the templates. The parameter list inside the template dialog now remains open after inserting a parameter from the list, so that users don’t need to click on "{{Int:visualeditor-dialog-transclusion-add-param}}" each time they want to add another parameter. ([[phab:T95696|T95696]]) The team added a '''new property for TemplateData''', "{{int: templatedata-doc-param-example}}", for template parameters. This optional, translatable property will show up when there is text describing how to use that parameter. ([[phab:T53049|T53049]]) The '''design''' of the main toolbar and several other elements have changed slightly, to be consistent with the MediaWiki theme. In the Vector skin, individual items in the menu are separated visually by pale gray bars. Buttons and menus on the toolbar can now contain both an icon and a text label, rather than just one or the other. This new design feature is being used for the cite button on wikis where the Citoid service is enabled. The team has released a long-desired improvement to the handling of '''non-existent images'''. If a non-existent image is linked in an article, then it is now visible in VisualEditor and can be selected, edited, replaced, or removed. === Let's work together === * Share your ideas and ask questions at [https://www.mediawiki.org/w/index.php?title=VisualEditor/Feedback&lqt_method=talkpage_new_thread mw:VisualEditor/Feedback]. * The weekly task triage meetings continue to be open to volunteers, usually on Wednesday at 12:00 (noon) PDT (19:00 UTC). Learn how to join the meetings and how to nominate bugs at [[:mw:VisualEditor/Weekly triage meetings|mw:VisualEditor/Weekly triage meetings]]. You do not need to attend the meeting to nominate a bug for consideration as a Q4 blocker, though. Instead, go to Phabricator and "associate" the [[phab:tag/editing_department_2014_15_q4_blockers/|VisualEditor Q4 blocker project]] with the bug. * If your Wikivoyage, Wikibooks, Wikiversity, or other community wants to have VisualEditor made available by default to contributors, then please contact [[:m:User:Jdforrester (WMF)|James Forrester]]. * If you would like to request the Citoid automatic reference feature for your wiki, please post a request in the [[phab:tag/citoid/|Citoid project on Phabricator]]. Include links to the [[:mw:Help:TemplateData|TemplateData]] for the most important citation templates on your wiki. *The team is planning the second VisualEditor-related "translathon" for July. Please follow [https://phabricator.wikimedia.org/T91108 this task on Phabricator] for details and updates! Announcements will follow in due course. Subscribe, unsubscribe or change the page where this newsletter is delivered at [[:m:VisualEditor/Newsletter|Meta]]. If you aren't reading this in your favorite language, then please help us with translations! Subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly, so that we can notify you when the next issue is ready. Thank you! — <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[:mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]]</span> </div>12:44, 13 jun 2015 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:Elitre (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=12206605 --> == VisualEditor News #3—2015 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <div style="margin:0.5em;width:230px;{{#switch:ltr|rtl=float:left;margin-left:0;|#default=float:right;margin-right:0;}}border:1px solid #AAA;padding:0.5em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200x70px|center|alt=VisualEditor]] '''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> When you click on a link to an article, you now see more information: <br><br> [[File:VisualEditor-context menu-link tool.png|alt=Screenshot showing the link tool's context menu|centre|frameless|230x230px]] <br> The link tool has been re-designed: <br><br> [[File:VisualEditor link tool 2015.png|alt=Screenshot of the link inspector|centre|frameless|230x230px]] <br> There are separate tabs for linking to internal and external pages. [[:mw:Special:MyLanguage/VisualEditor/User guide|The user guide]] has more information about how to use VisualEditor. </div></div> Since the last newsletter, the [[mw:VisualEditor|Editing Team]] has created new interfaces for the link and citation tools and fixed many bugs and changed some elements of the design. Some of these bugs affected users of VisualEditor on mobile devices. Status reports are posted [[mw:VisualEditor/changelog|on mediawiki.org]]. The worklist for April through June is available [[phab:project/sprint/board/1113/|in Phabricator]]. A [[m:Research:VisualEditor's_effect_on_newly_registered_editors/May_2015_study|test of VisualEditor's effect on new editors]] at the English Wikipedia has just completed the first phase. During this test, half of newly registered editors had VisualEditor automatically enabled, and half did not. The main goal of the study is to learn which group was more likely to save an edit and to make productive, unreverted edits. Initial [[m:Research:VisualEditor's_effect_on_newly_registered_editors/May_2015_study#Results|results will be posted at Meta]] later this month. === Recent improvements === '''Auto-fill features''' '''for citations''' are available at a few Wikipedias through the '''[[:mw:Citoid|citoid service]]'''. Citoid takes a [[:en:URL|URL]] or [[:en:Digital object identifier|DOI]] for a reliable source, and returns a pre-filled, pre-formatted bibliographic citation. If Citoid is enabled on your wiki, then the design of the citation workflow changed during May. All citations are now created inside a single tool. Inside that tool, choose the tab you want ({{int:citoid-citeFromIDDialog-mode-auto}}, {{int: citoid-citeFromIDDialog-mode-manual}}, or {{int:citoid-citeFromIDDialog-mode-reuse}}). The cite button is now labeled with the word "{{int:visualeditor-toolbar-cite-label}}" rather than a book icon, and the autofill citation dialog now has a more meaningful label, "{{Int:Citoid-citeFromIDDialog-lookup-button}}", for the submit button. The '''link tool''' has been redesigned based on feedback from Wikipedia editors and user testing. It now has two separate sections: one for links to articles and one for external links. When you select a link, its pop-up context menu shows the name of the linked page, a thumbnail image from the linked page, Wikidata's description, and appropriate icons for disambiguation pages, redirect pages and empty pages (where applicable). Search results have been reduced to the first five pages. Several bugs were fixed, including a dark highlight that appeared over the first match in the link inspector. ([[phab:T98085|T98085]]) The '''special character inserter''' in VisualEditor now uses the same special character list as the wikitext editor. Admins at each wiki can also create a custom section for frequently used characters at the top of the list. Please read the instructions for customizing the list [[mw:VisualEditor/Special_characters|at mediawiki.org]]. Also, there is now a tooltip to describing each character in the special character inserter. ([[phab:T70425|T70425]]) Several improvements have been made to '''templates'''. When you search for a template to insert, the list of results now contains descriptions of the templates. The parameter list inside the template dialog now remains open after inserting a parameter from the list, so that users don’t need to click on "{{Int:visualeditor-dialog-transclusion-add-param}}" each time they want to add another parameter. ([[phab:T95696|T95696]]) The team added a '''new property for TemplateData''', "{{int: templatedata-doc-param-example}}", for template parameters. This optional, translatable property will show up when there is text describing how to use that parameter. ([[phab:T53049|T53049]]) The '''design''' of the main toolbar and several other elements have changed slightly, to be consistent with the MediaWiki theme. In the Vector skin, individual items in the menu are separated visually by pale gray bars. Buttons and menus on the toolbar can now contain both an icon and a text label, rather than just one or the other. This new design feature is being used for the cite button on wikis where the Citoid service is enabled. The team has released a long-desired improvement to the handling of '''non-existent images'''. If a non-existent image is linked in an article, then it is now visible in VisualEditor and can be selected, edited, replaced, or removed. === Let's work together === * Share your ideas and ask questions at [https://www.mediawiki.org/w/index.php?title=VisualEditor/Feedback&lqt_method=talkpage_new_thread mw:VisualEditor/Feedback]. * The weekly task triage meetings continue to be open to volunteers, usually on Wednesday at 12:00 (noon) PDT (19:00 UTC). Learn how to join the meetings and how to nominate bugs at [[:mw:VisualEditor/Weekly triage meetings|mw:VisualEditor/Weekly triage meetings]]. You do not need to attend the meeting to nominate a bug for consideration as a Q4 blocker, though. Instead, go to Phabricator and "associate" the [[phab:tag/editing_department_2014_15_q4_blockers/|VisualEditor Q4 blocker project]] with the bug. * If your Wikivoyage, Wikibooks, Wikiversity, or other community wants to have VisualEditor made available by default to contributors, then please contact [[:m:User:Jdforrester (WMF)|James Forrester]]. * If you would like to request the Citoid automatic reference feature for your wiki, please post a request in the [[phab:tag/citoid/|Citoid project on Phabricator]]. Include links to the [[:mw:Help:TemplateData|TemplateData]] for the most important citation templates on your wiki. *The team is planning the second VisualEditor-related "translathon" for July. Please follow [https://phabricator.wikimedia.org/T91108 this task on Phabricator] for details and updates! Announcements will follow in due course. Subscribe, unsubscribe or change the page where this newsletter is delivered at [[:m:VisualEditor/Newsletter|Meta]]. If you aren't reading this in your favorite language, then please help us with translations! Subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly, so that we can notify you when the next issue is ready. Thank you! — <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[:mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]]</span> </div>14:32, 13 jun 2015 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:Elitre (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=12206605 --> == New Wikipedia Library Accounts Available Now (June 2015) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Hello Wikimedians! [[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|150px|The TWL OWL says sign up today!]] Today [[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] announces signups for more free, full-access accounts to published research as part of our [[m:The_Wikipedia_Library/Journals|Publisher Donation Program]]. You can sign up for new accounts and research materials from: * '''[[w:en:WP:TANDF|Taylor & Francis]]''' — academic publisher of journals. The pilot includes two subject collections: Arts & Humanities and Biological, Environment & Earth Sciences. (30 accounts) *'''[[w:en:WP:World Bank|World Bank eLibrary]]''' — digital platform containing all books, working papers, and journal articles published by the World Bank from the 1990s to the present. (100 accounts) * '''[[w:en:WP:AAAS|AAAS]]''' — general interest science publisher, who publishes the journal ''Science'' among other sources (50 accounts) '''New French-Language Branch!''' * '''[[w:en:Wikipedia:Erudit|Érudit]]''' ([[w:fr:Wikip%C3%A9dia:%C3%89rudit|en Francais]]) — Érudit is a French-Canadian scholarly aggregator primarily, humanities and social sciences, and contains sources in both English and French. Signups on both English and French Wikipedia (50 accounts). * '''[[w:en:WP:Cairn|Cairn.info]]''' ([[w:fr:Wikip%C3%A9dia:Cairn|en Francais]]) — Cairn.info is a Switzerland based online web portal of scholarly materials in the humanities and social sciences. Most sources are in French, but some also in English. Signups on both English and French Wikipedia (100 accounts). * '''[[w:fr:WP:L'Harmattan|L'Harmattan]]''' — French language publisher across a wide range of non-fiction and fiction, with a strong selection of francophone African materials (1000 accounts). Many other partnerships with accounts available are listed on [[meta:The_Wikipedia_Library/Journals|our partners page]], including an expansion of accounts for [[w:en:WP:RSUK|Royal Society journals]] and remaining accounts on [[w:en:WP:Project MUSE|Project MUSE]], [[w:en:Wikipedia:JSTOR|JSTOR]], [[w:en:WP:DeGruyter|DeGruyter]], [[w:en:WP:Highbeam|Highbeam]] [[w:en:WP:Newspapers.com|Newspapers.com]] and [[w:en:WP:BNA|British Newspaper Archive]]. If you have suggestions for journals or databases we should seek access to [[meta:The_Wikipedia_Library/Journals/Requests|make a request]]! Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: sign up today! <br>--[[w:en:Wikipedia:TWL/Coordinators|The Wikipedia Library Team]] 22:08, 15 June 2015 (UTC) :''We need your help! Help coordinate Wikipedia Library's account distribution and global development! Please join our team at [[meta:The_Wikipedia_Library/Coordinators/Signup|our new coordinator signup]].''<br> :<small>This message was delivered via the [[meta:MassMessage#Global_message_delivery| Global Mass Message]] tool to [[meta:Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library|The Wikipedia Library Global Delivery List]]</small> </div> <!-- Bericht verzonden door User:Sadads@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=12455967 --> == HTTPS == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> Apologies for writing in English. Hi everyone. Over the last few years, the Wikimedia Foundation has [http://blog.wikimedia.org/2013/08/01/future-https-wikimedia-projects/ been working] towards enabling [[m:Special:MyLanguage/HTTPS|HTTPS]] by default for all users, including unregistered ones, for better privacy and security for both readers and editors. This has taken a long time, as there were different aspects to take into account. Our servers haven't been ready to handle it. The Wikimedia Foundation has had to balance sometimes conflicting goals. [https://blog.wikimedia.org/2015/06/12/securing-wikimedia-sites-with-https/ Forced HTTPS] has just been implemented on all Wikimedia projects. Some of you might already be aware of this, as a few Wikipedia language versions were converted to HTTPS last week and the then affected communities were notified. Most of Wikimedia editors shouldn't be affected at all. If you edit as registered user, you've probably already had to log in through HTTPS. We'll keep an eye on this to make sure everything is working as it should. Do get in touch with [[:m:HTTPS#Help!|us]] if you have any problems after this change or contact me if you have any other questions. /[[:m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]] </div> 00:00, 20 jun 2015 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:Johan (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/HTTPS_global_message_delivery&oldid=12471979 --> == WCN == Beste mensen, er is weer een [http://www.wikimedia.nl/nieuwsbericht/oproep-voor-sprekers oproep sprekers] voor de WCN. De Wikimedia Conferentie Nederland vindt op zaterdag 28 november 2015 plaats, op de bekende locatie Meeting Plaza in Utrecht. Het is dé gelegenheid om over Wikipedia, vrije kennis en onze andere onderwerpen te praten. We zullen in het programma weer verschillende tracks in het programma hebben, en gaan mensen mét 'wiki-achtergrond' maar ook zónder aantrekken. Dus - als je een idee hebt, mail graag naar het adres in de oproep. [[Gebruker:Ziko|Ziko]] ([[Overleg gebruker:Ziko|overleg]]) == Bijwonen uitreiking Erasmusprijs - inschrijving geopend == Twee weken geleden hebben we via de kroeg jullie hulp gevraagd bij het samenstellen van de uitnodigingslijst voor de uitreiking van de Erasmusprijs. Hartelijk dank voor jullie zeer welkome inbreng in de [[:nl:Overleg_Wikipedia:Uitreiking_Erasmusprijs|discussie]]. De inschrijving voor de feestelijke opening is inmiddels geopend. Iedereen die wil kan zich aanmelden via een openbare [[:nl:Wikipedia:Uitreiking_Erasmusprijs#Inschrijflijst|inschrijflijst]] of via [[:nl:Speciaal:GebruikerE-mailen/FrankTMeijer|Wikipedia e-mail]]. Zie voor meer informatie de [[:nl:Wikipedia:Uitreiking_Erasmusprijs|projectpagina]]. Hartelijke groet [[Gebruker:FrankTMeijer|FrankTMeijer]] ([[Overleg gebruker:FrankTMeijer|overleg]]) 21:14, 23 jun 2015 (CEST) == Artikelantallen naor dialektgroep (juli 2015) == {| | width="45%" | '''Antal artikels naor dialektgroep:''' #Tweants: 1.001 #Achterhooks: 820 #West-Veluws: 719 #Grunnegs: 520 #Stellingwarfs: 516 #Drèents: 418 #Sallaands: 270 #Oost-Veluws: 222 #Urkers: 20 #Oostfreisk: 8 #Graofschopper plat: 2 #Eemslaands: 1 #Spraoke onbekend: 1 | valign="top" | '''Meeste artikels derbie (sinds febrewaori 2015):''' #Tweants: +110 (<font color="green">1 plekke estegen</font>) #Oost-Veluws: +68 (<font color="green">'''4 plekken estegen'''</font>) #West-Veluws: +61 (liek ebleven) #Sallaans: +12 (<font color="red">3 plekken ezakt</font>) #Stellingwarfs: +12 (<font color="green">1 plekke estegen</font>) #Drèents: 11 (<font color="green">3 plekken estegen</font>) #Urkers: +3 (<font color="green">1 plekke estegen</font>) #Grunnegs: 0 (<font color="red">4 plekken ezakt</font>) #Achterhooks: -1 (<font color="red">'''5 plekken ezakt'''</font>) |} Antekeningen: *Veur t eerst sinds september 2012 bin der (in de periode vanof febrewaori 2015) 11 nieje Drentse artikels bie-ekeumen. *t Twents is de duzend artikels veurbie, en steet op de eerste plekke. *t Oost-Veluws hef nao t Twents de meeste artikels derbie ekregen. *t Achterhoeks boert achteruut, en hef 1 artikel minder as bie de veurige telling. *Groningen is effen op vakansie went daor hebben gien nieje artikels eschreven. *Niet alle artikels op disse wiki staon in-edeeld in n dialektgroep (jaortallen enz. niet). Groetnis [[Gebruker:Servien|Servien]] ([[Overleg gebruker:Servien|overleg]]) 19:08, 12 jul 2015 (CEST) == Proposal to create PNG thumbnails of static GIF images == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:(R)-3-phenyl-cyclohanone.gif|255px|thumb|The thumbnail of this gif is of really bad quality.]] [[File:(R)-3-phenyl-cyclohanone.png|255px|thumb|How a PNG thumb of this GIF would look like]] There is a [[w:c:Commons:Village_pump/Proposals#Create_PNG_thumbnails_of_static_GIF_images|proposal]] at the Commons Village Pump requesting feedback about the thumbnails of static GIF images: It states that static GIF files should have their thumbnails created in PNG. The advantages of PNG over GIF would be visible especially with GIF images using an alpha channel. (compare the thumbnails on the side) This change would affect all wikis, so if you support/oppose or want to give general feedback/concerns, please post them to the [[w:c:Commons:Village_pump/Proposals#Create_PNG_thumbnails_of_static_GIF_images|proposal page]]. Thank you. --[[w:c:User:McZusatz|McZusatz]] ([[w:c:User talk:McZusatz|talk]]) & [[Gebruker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Overleg gebruker:MediaWiki message delivery|overleg]]) 07:07, 24 jul 2015 (CEST) </div> <!-- Bericht verzonden door User:-revi@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=12485605 --> == What does a Healthy Community look like to you? == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:Community Health Cover art News portal.png|300px|right]] Hi, <br> The Community Engagement department at the Wikimedia Foundation has launched a new learning campaign. The WMF wants to record community impressions about what makes a healthy online community. Share your views and/or create a drawing and take a chance to win a Wikimania 2016 scholarship! Join the WMF as we begin a conversation about Community Health. Contribute a drawing or answer the questions [[meta:Grants:Evaluation/Community Health learning campaign|on the campaign's page.]] === Why get involved? === '''The world is changing. The way we relate to knowledge is transforming.''' As the next billion people come online, the Wikimedia movement is working to bring more users on the wiki projects. The way we interact and collaborate online are key to building sustainable projects. How accessible are Wikimedia projects to newcomers today? Are we helping each other learn? <br/> Share your views on this matter that affects us all! <br> '''We invite everyone to take part in this learning campaign. Wikimedia Foundation will distribute one Wikimania Scholarship 2016 among those participants who are eligible.''' === More information === * All participants must have a registered user of at least one month antiquity on any Wikimedia project before the starting date of the campaign. * <span style="border-bottom:1px dotted"> All eligible contributions must be done until '''August 23, 2015 at <nowiki>23:59</nowiki> UTC''' </span> * <big> Wiki link: '''[[meta:Grants:Evaluation/Community Health learning campaign|Community Health learning campaign]]''' </big> * URL https://meta.wikimedia.org/wiki/Grants:Evaluation/Community_Health_learning_campaign * Contact: [[meta:user:MCruz (WMF)|María Cruz]] / Twitter: {{@}}WikiEval #CommunityHealth / email: eval{{@}}wikimedia{{dot}}org <br> Happy editing! <br> <br> [[Gebruker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Overleg gebruker:MediaWiki message delivery|overleg]]) 01:42, 1 aug 2015 (CEST) </div> <!-- Bericht verzonden door User:MCruz (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=12909005 --> == Wikidata: Access to data from arbitrary items is coming == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> (Sorry for writing in English) When using data from Wikidata on Wikipedia and other sister projects, there is currently a limitation in place that hinders some use cases: data can only be accessed from the corresponding item. So, for example, the Wikipedia article about Berlin can only get data from the Wikidata item about Berlin but not from the item about Germany. This had technical reasons. We are now removing this limitation. It is already done for many projects. Your project is one of the next ones. We will roll out this feature here on August 12. We invite you to play around with this new feature if you are one of the people who have been waiting for this for a long time. If you have technical issues/questions with this you can come to [[d:Wikidata:Contact the development team]]. A note of caution: Please be careful with how many items you use for a single page. If it is too many pages, loading might get slow. We will have to see how the feature behaves in production to see where we need to tweak and how. How to use it, once it is enabled: * Parser function: <nowiki>{{#property:P36|from=Q183}}</nowiki> to get the capital from the item about Germany * Lua: see [[mw:Extension:Wikibase Client/Lua]] Cheers [[:d:User:Lydia Pintscher (WMDE)|Lydia Pintscher]] [[Gebruker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Overleg gebruker:MediaWiki message delivery|overleg]]) 19:46, 3 aug 2015 (CEST) </div> <!-- Bericht verzonden door User:Lydia Pintscher (WMDE)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Lydia_Pintscher_(WMDE)/Distribution_List&oldid=12981073 --> == Wikidata: Access to data from arbitrary items is here == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> (Sorry for writing in English) Hi everyone, As I have previously announced here we have now enabled the arbitrary access feature here. This means from now on you can make use of data from any Wikidata item in any article here. Before you could for example only access data about Berlin in the article about Berlin. If you want to find out more or have questions please come to [[d:Wikidata:Arbitrary access]]. I hope this will open up great possibilities for you and make your work easier. Cheers [[:d:Lydia Pintscher (WMDE)|Lydia Pintscher (WMDE)]] 15:32, 12 aug 2015 (CEST) </div> <!-- Bericht verzonden door User:Lydia Pintscher (WMDE)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Lydia_Pintscher_(WMDE)/Distribution_List&oldid=12983468 --> == VisualEditor News #4—2015 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> ''[[:m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter/2015/August|Read this in another language]] • [[:m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]'' <div style="margin:0.5em;width:230px;{{#switch:ltr|rtl=float:left;margin-left:0;|#default=float:right;margin-right:0;}}border:1px solid #AAA;padding:0.5em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200x70px|center|alt=VisualEditor]] '''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> You can add quotations marks before and after a title or phrase with a single click. Select the relevant text. Find the correct quotations marks in the special character inserter tool (marked as Ω in the toolbar).<br><br> [[File:VisualEditor Special character inserter quotation 2.png|alt=Screenshot showing the special character tool, selected text, and the special character that will be inserted|centre|frameless|230px]] <br> Click the button. VisualEditor will add the quotation marks on either side of the text you selected.<br><br> [[File:VisualEditor Special character inserter quotation 3.png|alt=Screenshot showing the special character tool and the same text after the special character has been inserted|centre|frameless|230px]] <br> You can read and help translate [[:mw:Special:MyLanguage/VisualEditor/User guide|the user guide]], which has more information about how to use VisualEditor. </div></div> Since the last newsletter, the [[mw:VisualEditor|Editing Team]] have been working on mobile phone support. They have fixed many bugs and improved language support. They post weekly status reports [[mw:VisualEditor/changelog|on mediawiki.org]]. Their workboard is available [[phab:project/board/483/|in Phabricator]]. Their [[mediawikiwiki:VisualEditor/Current_priorities|current priorities]] are improving language support and functionality on mobile devices. === Wikimania === The team attended Wikimania 2015 in Mexico City. There they participated in the Hackathon and met with individuals and groups of users. They also made several presentations about [[c:File:How_we_made_VisualEditor_faster.pdf|VisualEditor]] and the [[:c:File:Wikimania_2015_–_Editing_Department_–_Beyond_Editing.pdf|future of editing]]. Following Wikimania, we announced winners for the [https://translatewiki.net/wiki/Project:VisualEditor/2015_Translathon VisualEditor 2015 Translathon]. Our thanks and congratulations to users ''Halan-tul'', ''Renessaince'', ''<span lang="ne" dir="ltr">जनक राज भट्ट</span> (Janak Bhatta)'', ''Vahe Gharakhanyan'', ''Warrakkk'', and ''Eduardogobi''. For '''interface messages''' (translated at [https://translatewiki.net translatewiki.net]), we saw the initiative affecting 42 languages. The average progress in translations across all languages was 56.5% before the translathon, and 78.2% after ('''+21.7%'''). In particular, Sakha improved from 12.2% to 94.2%; Brazilian Portuguese went from 50.6% to 100%; Taraškievica went from 44.9% to 85.3%; Doteli went from 1.3% to 41.2%. Also, while 1.7% of the messages were outdated across all languages before the translathon, the percentage dropped to 0.8% afterwards (-0.9%). For '''documentation messages''' (on mediawiki.org), we saw the initiative affecting 24 languages. The average progress in translations across all languages was 26.6% before translathon, and 46.9% after ('''+20.3%'''). There were particularly notable achievements for three languages. Armenian improved from 1% to 99%; Swedish, from 21% to 99%, and Brazilian Portuguese, from 34% to 83%. Outdated translations across all languages were reduced from 8.4% before translathon to 4.8% afterwards (-3.6%). [https://translatewiki.net/wiki/Project:VisualEditor/2015_Translathon#Graphs_(interface_messages_only) We published some graphs] showing the effect of the event on the Translathon page. We thank the translators for participating and the translatewiki.net staff for facilitating this initiative. === Recent improvements === '''Auto-fill features for citations''' can be enabled on each Wikipedia. The tool uses the '''[[:mw:Citoid|citoid service]]''' to convert a [[:en:URL|URL]] or [[:en:Digital object identifier|DOI]] into a pre-filled, pre-formatted bibliographic citation. You can see an animated GIF of the quick, [[mediawikiwiki:Special:MyLanguage/VisualEditor/GIFs#Auto-citing_a_source|simple process at mediawiki.org]]. So far, about a dozen Wikipedias have enabled the auto-citation tool. To enable it for your wiki, follow the [[mediawikiwiki:Special:MyLanguage/Citoid/Enabling_Citoid_on_your_wiki|instructions at mediawiki.org]]. Your wiki can customize the first section of the '''special character inserter''' in VisualEditor. Please follow the [[mw:Special:MyLanguage/VisualEditor/Special_characters|instructions at mediawiki.org]] to put the characters you want at the top. In other changes, if you need to fill in a [[:mw:CAPTCHA|CAPTCHA]] and get it wrong, then you can click to get a new one to complete. VisualEditor can now display and edit [[mediawikiwiki:Extension:Graph|Vega-based graphs]]. If you use the Monobook skin, VisualEditor's appearance is now more consistent with other software. === Future changes === The team will be changing the '''appearance of selected links''' inside VisualEditor. The purpose is to make it easy to see whether your cursor is inside or outside the link. When you select a link, the link label (the words shown on the page) will be enclosed in a faint box. If you place your cursor inside the box, then your changes to the link label will be part of the link. If you place your cursor outside the box, then it will not. This will make it easy to know when new characters will be added to the link and when they will not. On the English Wikipedia, 10% of newly created accounts are now offered both the visual and the wikitext editors. A [[m:Research:VisualEditor's_effect_on_newly_registered_editors/May_2015_study|recent controlled trial]] showed no significant difference in survival or productivity for new users in the short term. New users with access to VisualEditor were very slightly less likely to produce results that needed reverting. You can learn more about this by watching a video of the [[mediawikiwiki:Wikimedia_Research/Showcase#July_2015|July 2015 Wikimedia Research Showcase]]. The proportion of new accounts with access to both editing environments will be gradually increased over time. Eventually all new users have the choice between the two editing environments. === Let's work together === * Share your ideas and ask questions at [[:mw:VisualEditor/Feedback|mw:VisualEditor/Feedback]]. This feedback page is now using [[mw:Flow|Flow]] instead of LiquidThreads. * <mark>Can you read and type in Korean or Japanese?</mark> Language engineer [[mw:User:DChan (WMF)|David Chan]] needs people who know which tools people use to type in some languages. If you speak Japanese or Korean, you can help him test support for these languages. Please see the instructions at [[mw:VisualEditor/IME Testing#What to test|mediawiki.org]] if you can help. * If your wiki would like '''VisualEditor enabled on another namespace''', you can file a request in Phabricator. Please include a link to a community discussion about the requested change. * Please file requests for language-appropriate "{{Int:visualeditor-annotationbutton-bold-tooltip}}" and "{{Int:visualeditor-annotationbutton-italic-tooltip}}" icons for the styling menu [https://phabricator.wikimedia.org/maniphest/task/create/?projects=PHID-PROJ-dafezmpv6huxg3taml24 in Phabricator]. * The design research team wants to see how real editors work. Please [https://jfe.qualtrics.com/form/SV_6R04ammTX8uoJFP sign up for their research program]. * The weekly task triage meetings continue to be open to volunteers, usually on Tuesdays at 12:00 (noon) PDT (19:00 UTC). Learn how to join the meetings and how to nominate bugs at [[:mw:VisualEditor/Weekly triage meetings|mw:VisualEditor/Weekly triage meetings]]. You do not need to attend the meeting to nominate a bug for consideration as a Q1 blocker, though. Instead, go to Phabricator and "associate" the main [[phab:project/profile/483/|VisualEditor project]] with the bug. If you aren't reading this in your favorite language, then please help us with translations! Subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly, so that we can notify you when the next issue is ready. Thank you! </div> —[[:mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]], 00:28, 15 aug 2015 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:Elitre (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=12980645 --> == How can we improve Wikimedia grants to support you better? == ''My apologies for posting this message in English. Please help translate it if you can.'' Hello, The Wikimedia Foundation would like your feedback about how we can '''[[m:Grants:IdeaLab/Reimagining WMF grants|reimagine Wikimedia Foundation grants]]''', to better support people and ideas in your Wikimedia project. Ways to participate: *Respond to questions on [[m:Grants talk:IdeaLab/Reimagining WMF grants|the discussion page of the idea]]. *Join a [[m:Grants:IdeaLab/Events#Upcoming_events|small group conversation]]. *Learn more about [[m:Grants:IdeaLab/Reimagining WMF grants/Consultation|this consultation]]. Feedback is welcome in any language. With thanks, [[m:User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]], [[m:Community Resources|Community Resources]], Wikimedia Foundation. ([[m:Grants:IdeaLab/Reimagining WMF grants/ProjectTargets|''Opt-out Instructions'']]) <small>This message was sent by [[m:User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]] through [[m:User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]].</small> 01:08, 19 aug 2015 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:I JethroBT (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Grants:IdeaLab/Reimagining_WMF_grants/ProjectTargets&oldid=13196071 --> == Introducing the Wikimedia public policy site == Hi all, We are excited to introduce a new Wikimedia Public Policy site. The site includes resources and position statements on access, copyright, censorship, intermediary liability, and privacy. The site explains how good public policy supports the Wikimedia projects, editors, and mission. Visit the public policy portal: https://policy.wikimedia.org/ Please help translate the [[m:Public policy|statements on Meta Wiki]]. You can [http://blog.wikimedia.org/2015/09/02/new-wikimedia-public-policy-site/ read more on the Wikimedia blog]. Thanks, [[m:User:YWelinder (WMF)|Yana]] and [[m:User:Slaporte (WMF)|Stephen]] ([[m:User talk:Slaporte (WMF)|Talk]]) 20:12, 2 sep 2015 (CEST) ''(Sent with the [[m:MassMessage#Global_message_delivery|Global message delivery system]])'' <!-- Bericht verzonden door User:Slaporte (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Slaporte_(WMF)/Announcing_public_policy_site&oldid=13439030 --> == Open call for Individual Engagement Grants == ''My apologies for posting this message in English. Please help translate it if you can.'' Greetings! The '''[[m:IEG|Individual Engagement Grants program]] is accepting proposals''' until September 29th to fund new tools, community-building processes, and other experimental ideas that enhance the work of Wikimedia volunteers. Whether you need a small or large amount of funds (up to $30,000 USD), Individual Engagement Grants can support you and your team’s project development time in addition to project expenses such as materials, travel, and rental space. *[[m:Grants:IEG#ieg-apply|'''Submit''' a grant request]] *[[m:Grants:IdeaLab|'''Get help''' with your proposal in IdeaLab]] or [[m:Grants:IdeaLab/Events#Upcoming_events|an upcoming Hangout session]] *[[m:Grants:IEG#ieg-engaging|'''Learn from examples''' of completed Individual Engagement Grants]] Thanks, [[m:User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]], [[m:Community Resources|Community Resources]], Wikimedia Foundation. 22:52, 4 sep 2015 (CEST) ([[m:User:I JethroBT (WMF)/IEG 2015 Targets|''Opt-out Instructions'']]) <small>This message was sent by [[m:User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]] ([[m:User talk:I JethroBT (WMF)|talk]]) through [[m:User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]].</small> <!-- Bericht verzonden door User:I JethroBT (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:I_JethroBT_(WMF)/IEG_2015_Targets&oldid=13476366 --> == Open call for Individual Engagement Grants == ''My apologies for posting this message in English. Please help translate it if you can.'' Greetings! The '''[[m:IEG|Individual Engagement Grants program]] is accepting proposals''' until September 29th to fund new tools, community-building processes, and other experimental ideas that enhance the work of Wikimedia volunteers. Whether you need a small or large amount of funds (up to $30,000 USD), Individual Engagement Grants can support you and your team’s project development time in addition to project expenses such as materials, travel, and rental space. *[[m:Grants:IEG#ieg-apply|'''Submit''' a grant request]] *[[m:Grants:IdeaLab|'''Get help''' with your proposal in IdeaLab]] or [[m:Grants:IdeaLab/Events#Upcoming_events|an upcoming Hangout session]] *[[m:Grants:IEG#ieg-engaging|'''Learn from examples''' of completed Individual Engagement Grants]] Thanks, [[m:User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]], [[m:Community Resources|Community Resources]], Wikimedia Foundation. 23:56, 4 sep 2015 (CEST) ([[m:User:I JethroBT (WMF)/IEG 2015 Targets|''Opt-out Instructions'']]) <small>This message was sent by [[m:User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]] ([[m:User talk:I JethroBT (WMF)|talk]]) through [[m:User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]].</small> <!-- Bericht verzonden door User:I JethroBT (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:I_JethroBT_(WMF)/IEG_2015_Targets&oldid=13476366 --> == Online training Nedersaksies? == Moi leu, Ene van de beheerders op wiksionary (Zylbath) vroog mi'j of der n training veur et Nedersaksies op et web besteet: https://nds.wiktionary.org/wiki/Bruker_Diskuschoon:Droadnaegel#Nedersaksies_leren . Hee kent zelf al good noord Platduuts, maor wil ok nds-nl leren. Ik hebbe wat ezocht, maor neet al te völle evonden (slecht natuurlik!). Ku'w m nog wat wieterhelpen? Wet i'jleu nog wat? [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 22:48, 6 sep 2015 (CEST) :Hee kan hier gratis een profieleken anleggen en en zo trad vuur trad disse wöardelieste oet den kop learen. [http://www.memrise.com/courses/english/?q=Tweants http://www.memrise.com/courses/english/?q=Tweants] [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 10:11, 7 sep 2015 (CEST) ::Mooi, bedankt. Ik zal et em deurgevven. [[Gebruker:Droadnaegel|Droadnaegel]] ([[Overleg gebruker:Droadnaegel|overleg]]) 18:38, 7 sep 2015 (CEST) == New Wikipedia Library Database Access (September 2015) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Hello Wikimedians! [[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|150px|The TWL OWL says sign up today!]] [[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing signups today for free, full-access accounts to published research as part of our [[m:The_Wikipedia_Library/Journals|Publisher Donation Program]]. You can sign up for new accounts and research materials from: * '''[[w:en:WP:EBSCO|EBSCOHost]]''' - this is one of our largest access donations so far: access to a wide variety of academic, newspaper and magazine sources through their Academic Search Complete, Business Source Complete and MasterFILE Complete * '''[[w:en:WP:Newspaperarchive.com|Newspaperarchive.com]]''' - historical newspapers from the United States, Canada, UK and 20 other countries, and includes an Open Access "clipping" feature (1000 accounts) * '''[[w:en:WP:IMF|IMF Elibary]]'''- a digital collection of the IMF's reports, studies and research on global economics and development (50 accounts) * '''[[w:en:Wikipedia:Sabinet|Sabinet]]''' - one of the largest African digital publishers, based in South Africa, with a wide range of content in English and other European and African languages (10 accounts) * '''[[w:fr:Wikipédia:Numérique Premium|Numérique Premium]]''' - a French language social science and humanities ebook database, with topical collections on a wide range of topics (100) *'''[[w:ar:ويكيبيديا:مكتبة_ويكيبيديا/المنهل|Al Manhal]]''' - an Arabic and English database with a wide range of sources, largely focused on or published in the Middle East (60 accounts) *'''[[w:ar:ويكيبيديا:مكتبة ويكيبيديا/جملون|Jamalon]]''' - an Arabic book distributor, who is providing targeted book delivery to volunteers (50 editors) Many other partnerships with accounts available are listed on [[w:en:WP:The_Wikipedia_Library/Journals|our partners page]], including expanded accounts for [[w:en:WP:Elsevier ScienceDirect|Elsevier ScienceDirect]], [[w:en:WP:BMJ|British Medical Journal]] and [[w:en:WP:Dynamed|Dynamed]] and additional accounts for [[w:en:WP:Project MUSE|Project MUSE]], [[w:en:WP:DeGruyter|DeGruyter]], [[w:en:WP:Newspapers.com|Newspapers.com]], [[w:en:WP:Highbeam|Highbeam]] and [[w:en:HeinOnline|HeinOnline]]. Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: sign up today! <br>--[[w:en:Wikipedia:TWL/Coordinators|The Wikipedia Library Team]] 19:42, 16 September 2015 (UTC) :''We need help! Help us coordinate Wikipedia Library's distribution of accounts, communication of access opportunities and more! Please join our team at [https://meta.wikimedia.org/wiki/The_Wikipedia_Library/Coordinators/Signup our new coordinator signup].''<br> :<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small> </div> <!-- Bericht verzonden door User:Sadads@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=13664781 --> == Only one week left for Individual Engagement Grant proposals! == (Apologies for using English below, please help translate if you are able.) '''There is still one week left to submit [[m:IEG|Individual Engagement Grant]] (IEG) proposals''' before the September 29th deadline. If you have ideas for new tools, community-building processes, and other experimental projects that enhance the work of Wikimedia volunteers, start your proposal today! Please encourage others who have great ideas to apply as well. Support is available if you want help turning your idea into a grant request. *[[m:Grants:IEG#ieg-apply|'''Submit''' a grant request]] *[[m:Grants:IdeaLab|'''Get help''' with your proposal in IdeaLab]] *[[m:Grants:IEG#ieg-engaging|'''Learn from examples''' of completed Individual Engagement Grants]] [[m:User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]], [[m:Community Resources|Community Resources]] 23:01, 22 sep 2015 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:I JethroBT (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:I_JethroBT_(WMF)/IEG_2015_Targets&oldid=13754911 --> == Reimagining WMF grants report == ''(My apologies for using English here, please help translate if you are able.)'' Last month, we asked for community feedback on [[m:Grants:IdeaLab/Reimagining WMF grants| a proposal to change the structure of WMF grant programs]]. Thanks to the 200+ people who participated! '''[[m:Grants:IdeaLab/Reimagining_WMF_grants/Outcomes| A report]]''' on what we learned and changed based on this consultation is now available. Come read about the findings and next steps as WMF’s Community Resources team begins to implement changes based on your feedback. Your questions and comments are welcome on [[m:Grants talk:IdeaLab/Reimagining WMF grants/Outcomes|the outcomes discussion page]]. With thanks, [[m:User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]] 18:56, 28 sep 2015 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:I JethroBT (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Grants:IdeaLab/Reimagining_WMF_grants/ProjectTargets&oldid=13850666 --> == VisualEditor News #5—2015 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> ''[[m:VisualEditor/Newsletter/2015/October|Read this in another language]] • [[:m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]'' <div style="margin:0.5em;width:230px;{{#switch:ltr|rtl=float:left;margin-left:0;|#default=float:right;margin-right:0;}}border:1px solid #AAA;padding:0.5em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200x70px|center|alt=VisualEditor]] '''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> You can use the visual editor on smartphones and tablets.<br><br>[[File:Switching edit modes to VisualEditor on Mobile web.png|alt=Screenshot showing the menu for switching from the wikitext editor to the visual editor|centre|frameless|230x230px]]<br> Click the pencil icon to open the editor for a page. Inside that, use the gear menu in the upper right corner to "{{int:mobile-frontend-editor-switch-visual-editor}}". The editing button will remember which editing environment you used last time, and give you the same one next time. The desktop site will be switching to a system similar to this one in the coming months. <br><br>You can read and help translate [[:mw:VisualEditor/User guide|the user guide]], which has more information about how to use the visual editor. </div></div> Since the last newsletter, the [[mw:VisualEditor|VisualEditor Team]] has fixed many bugs, added new features, and made some small design changes. They post weekly status reports [[mw:VisualEditor/changelog|on mediawiki.org]]. Their workboard is available [[phab:project/board/483/|in Phabricator]]. Their [[mediawikiwiki:VisualEditor/Current_priorities|current priorities]] are improving support for languages like Japanese and Arabic, making it easier to edit on mobile devices, and providing rich-media tools for formulæ, charts, galleries and uploading. === Recent improvements === '''Educational features:''' The first time ever you use the visual editor, it now draws your attention to the {{Int:visualeditor-annotationbutton-link-tooltip}} and {{Int:visualeditor-toolbar-cite-label}} tools. When you click on the tools, it explains why you should use them. ([[Phab:T108620|T108620]]) Alongside this, the welcome message for new users has been simplified to make editing more welcoming. ([[Phab:T112354|T112354]]) More in-software educational features are planned. '''Links:''' It is now easier to understand when you are adding text to a link and when you are typing plain text next to it. ([[Phab:T74108|T74108]], [[Phab:T91285|T91285]]) The editor now fully supports ISBN, PMID or RFC numbers. ([[Phab:T109498|T109498]], [[Phab:T110347|T110347]], [[Phab:T63558|T63558]]) These [[:en:Help:Magic_links|"magic links"]] use a custom link editing tool. '''Uploads:''' Registered editors can now '''upload images''' and other media to Commons while editing. Click the new tab in the "{{int:visualeditor-toolbar-insert}} {{int:visualeditor-dialogbutton-media-tooltip}}" tool. You will be guided through the process without having to leave your edit. At the end, the image will be inserted. This tool is limited to one file at a time, owned by the user, and licensed under Commons's standard license. For more complex situations, the tool links to more advanced upload tools. You can also drag the image into the editor. This will be available in the wikitext editor later. '''Mobile:''' Previously, the visual editor was available on the mobile Wikipedia site only on tablets. Now, editors can use it on all devices regardless of size if they wish. ([[Phab:T85630|T85630]]) Edit conflicts were previously broken on the mobile website. Edit conflicts can now be resolved in both wikitext and visual editors. ([[Phab:T111894|T111894]]) Sometimes templates and similar items could not be deleted on the mobile website. Selecting them caused the on-screen keyboard to hide with some browsers. Now there is a new "{{int:Visualeditor-contextitemwidget-label-remove}}" button, so that these things can be removed if the keyboard hides. ([[Phab:T62110|T62110]]) You can also edit table cells in mobile now. '''Rich editing tools:''' You can now add and edit '''sheet''' '''music''' in the visual editor. ([[Phab:T112925|T112925]]) There are separate tabs for advanced options, such as MIDI and Ogg audio files. ([[Phab:T114227|T114227]], [[Phab:T113354|T113354]]) When editing '''formulæ''' and other blocks, errors are shown as you edit. It is also possible to edit some types of '''graphs'''; adding new ones, and support for new types, will be coming. On the '''English Wikipedia''', the visual editor is now automatically available to anyone who creates an account. The preference switch was moved to the normal location, under [[Special:Preferences]]. === Future changes === You will soon be able to '''switch from the wikitext to the visual editor''' after you start editing. ([[phab:T49779|T49779]]) Previously, you could only switch from the visual editor to the wikitext editor. Bi-directional switching will make possible a '''single edit tab.''' ([[phab:T102398|T102398]]) This project will combine the "{{int:vector-view-edit}}" and "{{int:visualeditor-ca-editsource}}" tabs into a single "{{int:vector-view-edit}}" tab, similar to the system already used on the mobile website. The "{{int:vector-view-edit}}" tab will open whichever editing environment you used last time. === Let's work together === * Share your ideas and ask questions at [[:mw:VisualEditor/Feedback|VisualEditor/Feedback]]. This feedback page uses [[mw:Flow|Flow]] for discussions. * <mark>Can you read and type in Korean or Japanese?</mark> Language engineer [[mw:User:DChan (WMF)|David Chan]] needs people who know which tools people use to type in some languages. If you speak Japanese or Korean, you can help him test support for these languages. Please see the instructions at [[mw:VisualEditor/IME Testing#What to test|What to test]] if you can help, and report it on Phabricator ([[phab:T110654|Korean]] - [[phab:T109818|Japanese]]) or on Wikipedia ([[:ko:위키백과:시각편집기/IME|Korean]] - [[:ja:Wikipedia:ビジュアルエディター/フィードバック/IME|Japanese]]). * Local admins can [[mediawikiwiki:Citoid/Enabling_Citoid_on_your_wiki|set up the Citoid automatic reference feature for your wiki]]. If you need help, then please post a request in the [[phab:tag/citoid/|Citoid project on Phabricator]]. Include links to the [[:mw:Help:TemplateData|TemplateData]] for the most important citation templates on your wiki. * The weekly task triage meetings are open to volunteers. Learn how to join the meetings and how to nominate bugs at [[:mw:VisualEditor/Weekly triage meetings|mw:VisualEditor/Weekly triage meetings]]. You do not need to attend the meeting to nominate a bug for consideration, though. Instead, go to Phabricator and "associate" the main [[phab:project/profile/483/|VisualEditor project]] with the bug. If you aren't reading this in your favorite language, then please help us with translations! Subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly, so that we can notify you when the next issue is ready. Thank you! </div>—[[:mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]], 19:17, 30 okt 2015 (CET) <!-- Bericht verzonden door User:Elitre (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=14334116 --> == Community Wishlist Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> Hi everyone! Apologies for posting in English. Translations are very welcome. The [[:m:Community Tech|Community Tech team]] at the Wikimedia Foundation is focused on building improved curation and moderation tools for experienced Wikimedia contributors. We're now starting a '''[[:m:2015 Community Wishlist Survey|Community Wishlist Survey]]''' to find the most useful projects that we can work on. For phase 1 of the survey, we're inviting all active contributors to submit brief proposals, explaining the project that you'd like us to work on, and why it's important. Phase 1 will last for 2 weeks. In phase 2, we'll ask you to vote on the proposals. Afterwards, we'll analyze the top 10 proposals and create a prioritized wishlist. While most of this process will be conducted in English, we're inviting people from any Wikimedia wiki to submit proposals. We'll also invite volunteer translators to help translate proposals into English. Your proposal should include: the problem that you want to solve, who would benefit, and a proposed solution, if you have one. You can submit your proposal on the Community Wishlist Survey page, using the entry field and the big blue button. We will be accepting proposals for 2 weeks, ending on November 23. We're looking forward to hearing your ideas! </div> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Community Tech Team via [[Gebruker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Overleg gebruker:MediaWiki message delivery|overleg]]) 22:57, 9 nov 2015 (CET)</div> <!-- Bericht verzonden door User:Johan (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Global_distribution&oldid=14554458 --> == Wikimania 2016 scholarships ambassadors needed == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Hello! [[wm2016:|Wikimania 2016]] scholarships will soon be open; by the end of the week we'll form the committee and we need your help, see [[wm2016:Special:MyLanguage/Scholarship committee|Scholarship committee]] for details. If you want to carefully review nearly a thousand applications in January, you might be a perfect committee member. Otherwise, you can '''volunteer as "ambassador"''': you will observe all the committee activities, ensure that people from your language or project manage to apply for a scholarship, translate '''scholarship applications written in your language''' to English and so on. Ambassadors are allowed to ask for a scholarship, unlike committee members. [[wm2016:Scholarship committee|Wikimania 2016 scholarships subteam]] 11:48, 10 nov 2015 (CET) </div> <!-- Bericht verzonden door User:Nemo bis@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=14347818 --> == Wikiproject Erasmusprijswinnaars == Beste allemaal, Wikipedia heeft de [[:nl:Erasmusprijs|Erasmusprijs 2015]] gewonnen. Deze prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan personen of instellingen die een uitzonderlijke bijdrage hebben geleverd aan cultuur, samenleving, of sociale wetenschappen. De koning van Nederland [http://www.erasmusprijs.org/?lang=en&page=Nieuws&mode=detail&item=Award+Ceremony+Erasmus+Prize+to+Wikipedia+Communit reikt op 25 november de prijs uit]. Dit zal media aandacht opleveren en hopelijk nieuwe vrijwilligers opleveren. Voor de uitreiking willen we graag artikels over vorige winnaars van de Erasmusprijs schrijven en verbeteren. Alle 80 winnaars zouden voldoende relevant moeten zijn voor een artikel. Doe ook mee met '''[[:meta:Wikiproject Erasmus Prize Winners|het project]]''', en help ons om artikels te schrijven voor onze mede-laureaten. Met vriendelijke groet, [[User:FrankTMeijer|FrankTMeijer]] en [[Gebruker:Taketa|Taketa]] ([[Overleg gebruker:Taketa|overleg]]) 18:18, 12 nov 2015 (CET) == Go(i)nte == Moi lu, kent d'r iene de uutroep 'gonte' of 'gointe', en zo ja, wat veur betiekenis hef die veur oe? [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 00:09, 16 nov 2015 (CET) :Eeh Luusken, det is lange leden. Ik kenne et neet. In wat vuur geleagenheden keump dit vuur? [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 13:09, 16 nov 2015 (CET) ::'t Betiekent zowat as 'gut(tegut)', 'tjee', of ok vertedernd 'ach toch' (zoas 'shame' in Zuud-Afrikaans Engels). Vaak in: "Ach gonte wat is 't wat." Eufemiserend of-eleid van 'God', zol ik denken. Ik wolle weten as 't iets particuliers was van wijlen mien Zuudveneger oma of algemiener. [[Gebruker:Ni&#39;jluuseger|Ni&#39;jluuseger]] ([[Overleg gebruker:Ni&#39;jluuseger|overleg]]) 20:23, 20 nov 2015 (CET) == Harassment consultation == {{int:Please-translate}} The Community Advocacy team the Wikimedia Foundation has opened a consultation on the topic of '''harassment''' on [[m:Harassment consultation 2015|Meta]]. The consultation period is intended to run for one month from today, November 16, and end on December 17. Please share your thoughts there on harassment-related issues facing our communities and potential solutions. (Note: this consultation is not intended to evaluate specific cases of harassment, but rather to discuss the problem of harassment itself.) ::*[[m:Harassment consultation 2015|Harassment consultation 2015]] :Regards, [[m:Community Advocacy|Community Advocacy, Wikimedia Foundation]] <!-- Bericht verzonden door User:PEarley (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:PEarley_(WMF)/Inspire_Mass_Message&oldid=14684364 --> == [[m:Special:MyLanguage/Free Bassel/MassMessages/2015 Free Bassel banner straw poll|Your input requested on the proposed #FreeBassel banner campaign]] == ''This is a message regarding the [[:m:Special:MyLanguage/Free Bassel/Banner|proposed 2015 Free Bassel banner]]. [[m:Special:MyLanguage/Free Bassel/MassMessages/2015 Free Bassel banner straw poll|Translations]] are available.'' Hi everyone, This is to inform all Wikimedia contributors that a [[:m:Special:MyLanguage/Free Bassel/Banner/Straw poll|straw poll seeking your involvement]] has just been started on Meta-Wiki. As some of your might be aware, a small group of Wikimedia volunteers have proposed a banner campaign informing Wikipedia readers about the urgent situation of our fellow Wikipedian, open source software developer and Creative Commons activist, [[:w:Bassel Khartabil|Bassel Khartabil]]. An exemplary [[:m:Special:MyLanguage/Free Bassel/Banner|banner]] and an [[:m:Special:MyLanguage/Free Bassel/Banner|explanatory page]] have now been prepared, and translated into about half a dozen languages by volunteer translators. We are seeking [[:m:Special:MyLanguage/Free Bassel/Banner/Straw poll|your involvement to decide]] if the global Wikimedia community approves starting a banner campaign asking Wikipedia readers to call on the Syrian government to release Bassel from prison. We understand that a campaign like this would be unprecedented in Wikipedia's history, which is why we're seeking the widest possible consensus among the community. Given Bassel's urgent situation and the resulting tight schedule, we ask everyone to [[:m:Special:MyLanguage/Free Bassel/Banner/Straw poll|get involved with the poll and the discussion]] to the widest possible extent, and to promote it among your communities as soon as possible. (Apologies for writing in English; please kindly [[m:Special:MyLanguage/Free Bassel/MassMessages/2015 Free Bassel banner straw poll|translate]] this message into your own language.) Thank you for your participation! ''Posted by the [[:m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] 21:47, 25 November 2015 (UTC) • [[m:Special:MyLanguage/Free Bassel/MassMessages/2015 Free Bassel banner straw poll|Translate]] • [[:m:Talk:Free Bassel/Banner|Get help]] <!-- Bericht verzonden door User:Varnent@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=14758733 --> == Community Wishlist Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> Hi everyone! Apologies for posting this in English. Translations are very welcome. We're beginning the second part of the Community Tech team's '''[[:m:2015 Community Wishlist Survey/Voting|Community Wishlist Survey]]''', and we're inviting all active contributors to vote on the proposals that have been submitted. Thanks to you and other Wikimedia contributors, 111 proposals were submitted to the team. We've split the proposals into categories, and now it's time to vote! You can vote for any proposal listed on the pages, using the <nowiki>{{Support}}</nowiki> tag. Feel free to add comments pro or con, but only support votes will be counted. The voting period will be 2 weeks, ending on December 14. The proposals with the most support votes will be the team's top priority backlog to investigate and address. Thank you for participating, and we're looking forward to hearing what you think! Community Tech via </div> [[Gebruker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Overleg gebruker:MediaWiki message delivery|overleg]]) 15:38, 1 des 2015 (CET) <!-- Bericht verzonden door User:Johan (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Global_distribution&oldid=14913494 --> == Community Wishlist Survey == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> Hi everyone! Apologies for posting this in English. Translations are very welcome. We're beginning the second part of the Community Tech team's '''[[:m:2015 Community Wishlist Survey/Voting|Community Wishlist Survey]]''', and we're inviting all active contributors to vote on the proposals that have been submitted. Thanks to you and other Wikimedia contributors, 111 proposals were submitted to the team. We've split the proposals into categories, and now it's time to vote! You can vote for any proposal listed on the pages, using the <nowiki>{{Support}}</nowiki> tag. Feel free to add comments pro or con, but only support votes will be counted. The voting period will be 2 weeks, ending on December 14. The proposals with the most support votes will be the team's top priority backlog to investigate and address. Thank you for participating, and we're looking forward to hearing what you think! Community Tech via </div> [[Gebruker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Overleg gebruker:MediaWiki message delivery|overleg]]) 08:04, 4 des 2015 (CET) <!-- Bericht verzonden door User:Johan (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Global_distribution&oldid=14913494 --> == New Wikipedia Library Accounts Available Now (December 2015) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Hello Wikimedians! [[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|150px|The TWL OWL says sign up today!]] [[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing signups today for, free, full-access accounts to published research as part of our [[m:The_Wikipedia_Library/Journals|Publisher Donation Program]]. You can sign up for new accounts and research materials from: * [[w:en:WP:Gale|Gale]] - multidisciplinary periodicals, newspapers, and reference sources - 10 accounts * [[w:en:Wikipedia:Brill|Brill]] - academic e-books and journals in English, Dutch, and other languages - 25 accounts * [[w:fi:Wikipedia:Wikipedian_Lähdekirjasto/Suomalaisen_Kirjallisuuden_Seura|Finnish Literature Society]] (in Finnish) * [[w:fa:ویکی‌پدیا:مگ‌ایران|Magiran]] (in Farsi) - scientific journal articles - 100 articles * [[w:fa:ویکی‌پدیا:سیویلیکا|Civilica]] (in Farsi) - Iranian journal articles, seminars, and conferences - 50 accounts Many other partnerships with accounts available are listed on [[m:The_Wikipedia_Library/Journals|our partners page]], including [[w:en:WP:EBSCO|EBSCO]], [[w:en:WP:DeGruyter|DeGruyter]], and [[w:en:WP:Newspaperarchive.com|Newspaperarchive.com]]. Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: sign up today! <br>--[[m:The Wikipedia Library/Coordinators|The Wikipedia Library Team]] 01:01, 11 December 2015 (UTC) :''Help us a start Wikipedia Library in your language! Email us at wikipedialibrary@wikimedia.org''<br> :<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small></div> <!-- Bericht verzonden door User:Matiia@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=14689842 --> == [[m:Special:MyLanguage/Wikipedia 15|Get involved in Wikipedia 15!]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''This is a message from the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation|Wikimedia Foundation]]. [[m:Special:MyLanguage/Wikipedia 15/MassMessages/Get involved|Translations]] are available.'' [[File:International-Space-Station wordmark blue.svg|right|200px]] As many of you know, January 15 is Wikipedia’s 15th Birthday! People around the world are getting involved in the celebration and have started adding their [[m:Special:MyLanguage/Wikipedia 15/Events|events on Meta Page]]. While we are celebrating Wikipedia's birthday, we hope that all projects and affiliates will be able to utilize this celebration to raise awareness of our community's efforts. Haven’t started planning? Don’t worry, there’s lots of ways to get involved. Here are some ideas: * '''[[m:Special:MyLanguage/Wikipedia 15/Events|Join/host an event]]'''. We already have more than 80, and hope to have many more. * '''[[m:Special:MyLanguage/Wikipedia 15/Media|Talk to local press]]'''. In the past 15 years, Wikipedia has accomplished extraordinary things. We’ve made a [[m:Special:MyLanguage/Wikipedia 15/15 years|handy summary]] of milestones and encourage you to add your own. More resources, including a [[m:Special:MyLanguage/Wikipedia 15/Media#releases|press release template]] and [[m:Special:MyLanguage/Communications/Movement Communications Skills|resources on working with the media]], are also available. * '''[[m:Special:MyLanguage/Wikipedia 15/Material|Design a Wikipedia 15 logo]]'''. In place of a single icon for Wikipedia 15, we’re making dozens. Add your own with something fun and representative of your community. Just use the visual guide so they share a common sensibility. * '''[[m:Special:MyLanguage/Wikipedia 15/Events/Package#birthdaywish|Share a message on social media]]'''. Tell the world what Wikipedia means to you, and add #wikipedia15 to the post. We might re-tweet or share your message! Everything is linked on the [[m:Special:MyLanguage/Wikipedia 15|Wikipedia 15 Meta page]]. You’ll find a set of ten data visualization works that you can show at your events, and a [[c:Category:Wikipedia15 Mark|list of all the Wikipedia 15 logos]] that community members have already designed. If you have any questions, please contact [[m:User:ZMcCune (WMF)|Zachary McCune]] or [[m:User:JSutherland (WMF)|Joe Sutherland]]. Thanks and Happy nearly Wikipedia 15!<br /> -The Wikimedia Foundation Communications team ''Posted by the [[m:User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]], 21:59, 18 des 2015 (CET) • [[m:Wikipedia 15/MassMessages/Get involved|{{int:please-translate}}]] • [[m:Talk:Wikipedia 15|{{int:help}}]] </div> <!-- Bericht verzonden door User:GVarnum-WMF@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=15158198 --> == VisualEditor News #6—2015 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <div style="margin:0.5em;width:230px;{{#switch:ltr|rtl=float:left;margin-left:0;|#default=float:right;margin-right:0;}}border:1px solid #AAA;padding:0.5em;"> [[File:VisualEditor-logo.svg|200x70px|center|alt=The visual editor]] '''Did you know?''' <div class="thumbcaption" style="font-size: 90%;"> A new, simpler system for editing will offer a single Edit button. Once the page has opened, you can switch back and forth between visual and wikitext editing. [[File:VisualEditor single edit tab preference dialog.png|alt=Screenshot showing a pop-up dialog for switching from the wikitext editor to the visual editor|centre|frameless|230x230px]]<br> If you prefer having separate edit buttons, then you can set that option in your preferences, either in a pop-up dialog the next time you open the visual editor, or by going to [[Special:Preferences]] and choosing the setting that you want: <br><br>[[File:VisualEditor single edit tab in preferences 2015-12-18.png|alt=Screenshot showing a drop-down menu in Special:Preferences|centre|frameless|230x230px]] The current plan is for the default setting to have the Edit button open the editing environment you used most recently. <br><br>You can read and help translate [[:mw:VisualEditor/User guide|the user guide]], which has more information about how to use the visual editor. </div></div> ''[[m:VisualEditor/Newsletter/2015/December|Read this in another language]] • [[:m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]'' Since the last newsletter, the [[mw:VisualEditor|visual editor team]] has fixed many bugs and expanded the mathematics formula tool. Their workboard is available [[phab:project/board/483/|in Phabricator]]. Their [[mediawikiwiki:VisualEditor/Current_priorities|current priorities]] are improving support for languages such as Japanese and Arabic, and providing rich-media tools for formulæ, charts, galleries and uploading. === Recent improvements === You can '''switch from the wikitext editor to the visual editor''' after you start editing. The '''LaTeX mathematics formula editor''' has been significantly expanded. ([[phab:T118616|T118616)]] You can see the formula as you change the LaTeX code. You can click buttons to insert the correct LaTeX code for many symbols. === Future changes === The '''single edit tab''' project will combine the "{{int:vector-view-edit}}" and "{{int:visualeditor-ca-editsource}}" tabs into a single "{{int:vector-view-edit}}" tab, like the system already used on the mobile website. ([[phab:T102398|T102398]], [[phab:T58337|T58337]]) Initially, the "{{int:vector-view-edit}}" tab will open whichever editing environment you used last time. Your last editing choice will be stored as a cookie for logged-out users and as an account preference for logged-in editors. Logged-in editors will be able to set a default editor in the {{int:prefs-editing}} tab of [[Special:Preferences]] in the drop-down menu about "{{int:visualeditor-preference-tabs}}". The visual editor will be offered to all editors at the following Wikipedias in early 2016: [[w:am:|Amharic]], [[w:bug:|Buginese]], [[w:cdo:|Min Dong]], [[w:cr:|Cree]], [[w:gv:|Manx]], [[w:hak:|Hakka]], [[w:hy:|Armenian]], [[w:ka:|Georgian]], [[w:pnt:|Pontic]], [[w:sh:|Serbo-Croatian]], [[w:ti:|Tigrinya]], [[w:xmf:|Mingrelian]], [[w:za:|Zhuang]], and [[w:zh-min-nan:|Min Nan]]. ([[phab:T116523|T116523]]) Please post your comments and the language(s) that you tested at [[:mw:Topic:St8y4ni42d0vr9cv|the feedback thread on mediawiki.org]]. The developers would like to know how well it works. Please tell them what kind of computer, web browser, and keyboard you are using. In 2016, the '''feedback pages''' for the visual editor on many Wikipedias will be redirected to mediawiki.org. ([[phab:T92661|T92661]]) === Testing opportunities === * Please try the new system for the '''single edit tab''' on [https://test2.wikipedia.org test2.wikipedia.org]. You can edit while logged out to see how it works for logged-out editors, or you can create a separate account to be able to set your account's preferences. <mark>Please share your thoughts about the single edit tab system at [[mediawikiwiki:Topic:Suspcq0bf5nd3gsd|the feedback topic on mediawiki.org]] or [https://jfe.qualtrics.com/form/SV_6R04ammTX8uoJFP sign up for formal user research]</mark> (type "single edit tab" in the question about other areas you're interested in). The new system has not been finalized, and your feedback can affect the outcome. The team particularly wants your thoughts about the options in Special:Preferences. The current choices in Special:Preferences are: ** {{int:visualeditor-preference-tabs-remember-last}}, ** {{int:visualeditor-preference-tabs-prefer-ve}}, ** {{int:visualeditor-preference-tabs-prefer-wt}}, and ** {{int:visualeditor-preference-tabs-multi-tab}}. (This is the current state for people already using the visual editor. None of these options will be visible if you have disabled the visual editor in your preferences at that wiki.) * <mark>Can you read and type in Korean or Japanese?</mark> Language engineer [[mw:User:DChan (WMF)|David Chan]] needs people who know which tools people use to type in some languages. If you speak Japanese or Korean, you can help him test support for these languages. Please see the instructions at [[mw:VisualEditor/IME Testing#What to test|What to test]] if you can help, and report it on Phabricator ([[phab:T110654|Korean]] - [[phab:T109818|Japanese]]) or on Wikipedia ([[:ko:위키백과:시각편집기/IME|Korean]] - [[:ja:Wikipedia:ビジュアルエディター/フィードバック/IME|Japanese]]). If you aren't reading this in your favorite language, then please help us with translations! Subscribe to the [[mail:translators-l|Translators mailing list]] or [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User_talk:Elitre_(WMF)&action=edit&section=new contact us] directly, so that we can notify you when the next issue is ready. {{int:Feedback-thanks-title}} </div> [[:mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]], 01:06, 25 des 2015 (CET) <!-- Bericht verzonden door User:Elitre (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=15165847 --> == Wikimania 2016 Scholarships - Deadline soon! == :{{int:Please-translate}} A reminder - applications for scholarships for Wikimania 2016 in Esino Lario, Italy, are closing soon! Please get your applications in by January 9th. To apply, visit the page below: :*[https://wikimania2016.wikimedia.org/wiki/Scholarships Wikimania 2016 Scholarships] [[User:PEarley (WMF)|Patrick Earley (WMF)]] via [[Gebruker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Overleg gebruker:MediaWiki message delivery|overleg]]) 02:49, 5 jan 2016 (CET) <!-- Bericht verzonden door User:PEarley (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:PEarley_(WMF)/Mass_Message_-_large&oldid=15209973 --> == 2016 WMF Strategy consultation == :{{int:Please-translate}} Hello, all. The Wikimedia Foundation (WMF) has launched a consultation to help create and prioritize WMF strategy beginning July 2016 and for the 12 to 24 months thereafter. This consultation will be open, on Meta, from 18 January to 26 February, after which the Foundation will also use these ideas to help inform its Annual Plan. (More on our timeline can be found on that Meta page.) Your input is welcome (and greatly desired) at the Meta discussion, [[:m:2016 Strategy/Community consultation|2016 Strategy/Community consultation]]. Apologies for English, where this is posted on a non-English project. We thought it was more important to get the consultation translated as much as possible, and good headway has been made there in some languages. There is still much to do, however! We created [[:m:2016 Strategy/Translations]] to try to help coordinate what needs translation and what progress is being made. :) If you have questions, please reach out to me on my talk page or on the strategy consultation's talk page or by email to mdennis@wikimedia.org. I hope you'll join us! [[:m:User:Mdennis (WMF)|Maggie Dennis]] via [[Gebruker:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Overleg gebruker:MediaWiki message delivery|overleg]]) 20:06, 18 jan 2016 (CET) <!-- Bericht verzonden door User:Mdennis (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:PEarley_(WMF)/Mass_Message_-_large&oldid=15253743 --> == Lower Saxon is missing == Lower Saxon is missing from this page:<br /> https://meta.wikimedia.org/wiki/There_is_also_a_Wikipedia_in_your_language<br /> More than 100 languages are now listed.<br /> Thank you, [[Gebruker:Varlaam|Varlaam]] ([[Overleg gebruker:Varlaam|overleg]]) 00:32, 31 jan 2016 (CET) == Banaantjes == Waarom zouden bananen blauw zijn? Ik denk dat 't te maken heeft met de weersomstandigheden. Is de rest van de wereld 't daarmee eens? == Names of Oceanic countries in nds-nl == First of all, sorry for writing in English... At pt.wikt we would like to write a template listing all the Oceanic countries in nds-nl. We already have these (taken from the article on Australia here on this Wikipedia): * Australië * Indonesië * Oost-Timor * Papoea Ni'j Guinea * Solomon Eilanden * Vanuatu * Ni'j Kalledonië * Ni'j-Zeelaand Would someone be kind enough to list the many other missing countries? Or pointing me to web sites where I can find them? Thanks in advance for any help you may provide. [[Gebruker:ValJor|ValJor]] ([[Overleg gebruker:ValJor|overleg]]) 00:24, 7 feb 2016 (CET) == Completion suggestor == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> == Updates to wiki search auto completion are arriving 10 March== Hello! {{Int:Please-translate}}. {{Int:Feedback-thanks-title}} The [[:m:User:CKoerner (WMF)/Work/Completion Suggester beta reminder and coming soon|completion suggester beta feature]] will become the default at the first group of wikis on '''Thursday, 10 March'''. This initial rollout will start with some of the smaller wikis to ensure the change happens in an organized way. The remaining wikis will receive the update on Wednesday, 16 March. This update brings three major improvements to search. Improved search result ordering, a tolerance for a small number of spelling errors, and suggests fewer typos. Since December 2015, 19,000 editors have already opted into the completion suggester beta feature. Contributors are encouraged to [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|try out the feature]] ahead of the release. Please share any comments on the Completion Suggester [[mw:Help:CirrusSearch/CompletionSuggester|discussion page]] in any language. To learn more about the work of the Discovery department and other improvements to search, please check out [[wmfblog:2015/12/23/search-and-discovery-on-wikipedia/|the Wikimedia blog]]. Read about [[mw:Special:MyLanguage/Help:CirrusSearch|CirrusSearch]], the MediaWiki extension that makes wiki search possible.</div> - [[User:CKoerner (WMF)]] ([[m:User talk:CKoerner (WMF)|talk]]) 00:09, 8 mrt 2016 (CET) <!-- Bericht verzonden door User:Keegan (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:CKoerner_(WMF)/Work/Completion_Suggester_inital_rollout/Target_list&oldid=15420104 --> == Reisbeurzen voor deelname aan Wikimania 2016 == Wikimania, de jaarlijkse bijeenkomst van de wereldwijde Wikimedia-beweging, is dit jaar van [https://wikimania2016.wikimedia.org/wiki/Main_Page 24 tot 26 juni in Esino Lario, Italië]. Wikimedia Nederland stelt weer reisbeurzen ter beschikking voor actieve leden van de gemeenschap. Meer informatie over aanvraag en toekenning van deze reisbeurzen is te vinden op [https://wikimania2016.wikimedia.org/wiki/Beurzen_Wikimedia_Nederland deze pagina]. [[Gebruker:SRientjes|SRientjes]] ([[Overleg gebruker:SRientjes|overleg]]) 13:30, 15 mrt 2016 (CET) == New Wikipedia Library Accounts Available Now (March 2016) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''Apologies for writing in English. {{int:Please-translate}}'' Hello Wikimedians! [[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL OWL says sign up today!]] [[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing signups today for free, full-access accounts to published research as part of our [[m:The_Wikipedia_Library/Journals|Publisher Donation Program]]. You can sign up for access to research materials from: * '''[[w:en:WP:Cambridge|Cambridge University Press]]''' - a major publisher of academic journals and e-books in a variety of subject areas. Access includes both Cambridge Journals Online and Cambridge Books. 25 accounts. * '''[[w:en:WP:Alexander Street|Alexander Street ''Academic Video Online'']]''' - a large academic video collection good for a wide range of subjects, including news programs (such as PBS and BBC), music and theatre, lectures and demonstrations, and documentaries. 25 accounts. * '''[[w:en:WP:Baylor|Baylor University Press]]''' - a publisher of academic e-books primarily in religious studies and the humanities. 50 accounts. * '''[[w:en:WP:Future Science Group|Future Science Group]]''' - a publisher of medical, biotechnological and scientific research. 30 accounts. * '''[[w:en:WP:Annual Reviews|Annual Reviews]]''' - a publisher of review articles in the biomedical sciences. 100 accounts. * '''[[w:en:WP:Miramar|Miramar Ship Index]]''' - an index to ships and their histories since the early 19th century. 30 accounts. '''Non-English''' *'''[[w:fa:ویکی‌پدیا:نورمگز|Noormags]]''' - Farsi-language aggregator of academic and professional journals and magazines. 30 accounts. *'''[[w:ar:ويكيبيديا:مكتبة ويكيبيديا/كتبنا|Kotobna]]''' - Arabic-language ebook publishing platform. 20 accounts. '''Expansions''' *'''[[w:en:WP:Gale|Gale]]''' - aggregator of newspapers, magazines and journals. 50 accounts. *'''[[w:en:WP:Elsevier|Elsevier ScienceDirect]]''' - an academic publishing company that publishes medical and scientific literature. 100 accounts. Many other partnerships with accounts available are listed on [[w:en:WP:The_Wikipedia_Library/Journals|our partners page]], including [[w:en:WP:Project MUSE|Project MUSE]], [[w:en:WP:De Gruyter|De Gruyter]], [[w:en:WP:EBSCO|EBSCO]], [[w:en:WP:Newspapers.com|Newspapers.com]] and [[w:en:WP:BNA|British Newspaper Archive]]. Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: sign up today! <br>--[[w:en:Wikipedia:TWL/Coordinators|The Wikipedia Library Team]] 21:30, 17 mrt 2016 (CET) :''You can host and coordinate signups for a Wikipedia Library branch in your own language. Please contact [[m:User:Ocaasi_(WMF)|Ocaasi (WMF)]].'' :<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small> </div> <!-- Bericht verzonden door User:Sadads@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=15424370 --> == 10 years Nedersaksiese Wikipedia == Hi users of Nedersaksiese Wikipedia. E few days ago on 25 March Nedersaksiese Wikipedia got ten years old. Congratulations from [[:als:|Alemannic Wikipedia]]! --[[Gebruker:Holder|Holder]] ([[Overleg gebruker:Holder|overleg]]) 08:56, 30 mrt 2016 (CEST) :Daanksweard [[gebruker:Holder|Holder]]! Dankeschön! [[Gebruker:Woolters|Woolters]] ([[Overleg gebruker:Woolters|overleg]]) 09:45, 30 mrt 2016 (CEST) == Open Call for Individual Engagement Grants == [[File:IEG barnstar 2.png|right|100px]] {{int:Please-translate}}: Greetings! The '''[[m:Special:MyLanguage/IEG|Individual Engagement Grants (IEG) program]] is accepting proposals''' until April 12th to fund new tools, research, outreach efforts, and other experiments that enhance the work of Wikimedia volunteers. Whether you need a small or large amount of funds (up to $30,000 USD), IEGs can support you and your team’s project development time in addition to project expenses such as materials, travel, and rental space. *[[m:Special:MyLanguage/Grants:IEG#ieg-apply|'''Submit''' a grant request]] or [[m:Special:MyLanguage/Grants:IdeaLab|'''draft''' your proposal]] in IdeaLab *[[m:Special:MyLanguage/Grants:IdeaLab/Events#Upcoming_events|'''Get help''' with your proposal]] in an upcoming Hangout session *[[m:Special:MyLanguage/Grants:IEG#ieg-engaging|'''Learn from examples''' of completed Individual Engagement Grants]] With thanks, [[m:User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]] 17:47, 31 mrt 2016 (CEST) <!-- Bericht verzonden door User:I JethroBT (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:I_JethroBT_(WMF)/IEG_2015_Targets&oldid=15490024 --> == Server switch 2016 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] will be testing its newest data center in Dallas. This will make sure Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster. To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to conduct a planned test. This test will show whether they can reliably switch from one data center to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems. They will switch all traffic to the new data center on '''Tuesday, 19 April'''.<br/> On '''Thursday, 21 April''', they will switch back to the primary data center. Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop during those two switches. We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future. '''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.''' *You will not be able to edit for approximately 15 to 30 minutes on Tuesday, 19 April and Thursday, 21 April, starting at 14:00 UTC (15:00 BST, 16:00 CEST, 10:00 EDT, 07:00 PDT). If you try to edit or save during these times, you will see an error message. We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it. If you see the error message, then please wait until everything is back to normal. Then you should be able to save your edit. But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case. ''Other effects'': *Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped. *There will be a code freeze for the week of 18 April. No non-essential code deployments will take place. This test was originally planned to take place on March 22. April 19th and 21st are the new dates. You can [[wikitech:Switch Datacenter#Schedule for Q3 FY2015-2016 rollout|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. They will post any changes on that schedule. There will be more notifications about this. '''Please share this information with your community.''' /[[m:User:Whatamidoing (WMF)|User:Whatamidoing (WMF)]] ([[m:User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]]) 00:07, 18 apr 2016 (CEST) </div> <!-- Bericht verzonden door User:Johan (WMF)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Tech/Server_switch_2016/Delivery_list&oldid=15533827 --> == Wikipedia to the Moon == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Hello! Sorry that this is in English only, but we are using village pump messaging in order to reach as many language communities as possible. Wrong page? Please fix it [[:m:Distribution list/Global message delivery|here]]. This is an invitation to all Wikipedians: Wikimedia Deutschland has been given data space to include Wikipedia content in an upcoming mission to the Moon. (No joke!) We have launched a community discussion about how to do that, because we feel that this is for the global community of editors. Please, '''[[:m:Special:MyLanguage/Wikipedia to the Moon|join the discussion on Meta-Wiki]]''' (and translate this invitation to your language community)! Best, [[:m:Talk:Wikipedia to the Moon|Moon team at Wikimedia Deutschland]] 17:35, 21 apr 2016 (CEST) </div> <!-- Bericht verzonden door User:Martin Rulsch (WMDE)@metawiki via de lijst op de pagina https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_Wikipedia_delivery&oldid=15542536 --> ggh7hni90slzcoo2oldzt4l7eg0ctga 0 20802 281857 277076 2015-05-06T13:07:19Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki n '''Baand''' of '''baandsaamleving''' is n meest ienvoaldige meniere van saamleevn bi-j meinsn. Wat hier körtbi-j kömp is n [[grootfamilie]], [[clan]] of [[sibbe]], wat bestiet uut nie meer as 30 töt 50 man. Ait zo'n bettie bint baands [[jager-verzaamlaar]] luu. Dr is n orige geliekheid tussn de meinsn; ze hebt gien last van 'ledders' en as tr iene wat heuger stiet as n aander is dat mar tiedlik, nie te arfn. 't Volk lef sleppnd, veurzöt zichzölf van wa'ze neudig bint en hebt nooit te völle. Drumme bestiet tr ok amper-an haandel en umdat wettn en regels nie vaste stoat, hebt ze ok gien behuufde an schrieven. Ze hebt gien poletieke grupies en hebt gien vasten leider, wuk eközn wöd noa zien mooie doadn. Beslissings wöd ait [[demokraties]] of-eproat. {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg|Haddenbarreg]]}} 7047bnlv3nq1vedkxtg7m2cpafx89l3 0 20807 293201 287947 2017-05-06T05:40:50Z YiFeiBot 11677 Bot: Migrating 1 langlinks, now provided by [[d:|Wikidata]] on [[d:q1032]]; 1 langlinks remaining wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = République du Niger <br />Nigeriense Reppubiek | vlagge = Flag of Niger.svg | vlagartikel = Vlagge van Ghana | woapn =Coat of Arms of Niger.svg | woapnartikel = | lokasie = Location Niger AU Africa.svg | sproaken = [[Fraansk]] (offisjeel), [[Hausa|Hausa]], [[Fulfulde]], [[Goermantsjema]], [[Kanuri]], [[Zarma]] en [[Tamasheq]] | heufdstad = [[Niamey]] | geleuf = [[Islam]], [[Kristendom]] | regeringsvörm = [[Republiek]] | inwonners = 17.138.707 (2012) | dichtheid = 12,1 | km2 = 1.267.000 | breedtegroad = 7/41//N | lengtegroad = 0/59//W | region = NER | pctwater = 0,02 | munteenheid = [[West-Afrikaansen Fraank]] | valutakode = (XOF) | tiedzone = [[WAT]] | volksleed = ''[[La Nigérienne]]''<br><center></center> | feestdag = | tld = Ne | laandkode = NE | tel = 227 }} '''De Nigeriense Reppubliek''' (kortweg '''Niger''') is een laand in [[West-Afrika]]. De heuwdstad is [[Niamey]]. Dee lig in et zuudwesten. Et laand is an alle kaanten in eslötten duur aandere laanden. Niger is neumd noar de rivier de [[Niger (rivier)|Niger]]. Met ne oppervlakte van zowat 1,27 miljoen kilometer in et veerkaant is Niger et grötste laand van Afrika. 80 perseant doarvan is deel van de [[Sahara]]. Et grötste deel van de 17.138.707 inwonners is [[Islam|Mohameddaan]] en wont in et wiedte zuden of westen van et laand. Niger is een [[ontwikkelingslaand]]. En steund in 2013 boawenan op de lieste van minst ontwikkelde laanden van de weareld. De meeste delen van Niger dee nog gin [[weuste]] zeent, loopt verdan gevoar oet te dreugen. Inkomsten mut et laand vuural halen oet [[boeren]] en den oetvoor van onverwoarkte materialen, benaamd [[uranium-oer]]. Niger mut verdan strieden vuur ontwikkeling vanweage de in eslöttene ligging, et verdreugende laand, slecht oonderwies, oarmood, slecht weagennet, weainig gezoondheidszörg en milieuversmearing. De Nigeriense samenleawing is ne boonte verzameling van verskillende volker, dee aait in ofzeunderlike stoaten en strekken eleawd hebt, vuurdet Niger een zelfstaandig laand wör. Niger is samen etrökken oet greansstrekken van verskillende aandere grote laanden. Seend de onofhaankelikheid hef Niger vief groondwetten had en dree periodes van leagerbesteur. Seend nen stoatsgreep in 2010 is Niger een demokrasie met verskillende partiejen. ==Verleden== === Euldste verleden === [[File:1997 278-10 Sahara glyph.jpg|200px|thumb|Ne oolde rotsinkoarving teunt [[giraf]]fen, [[ibex]] en aandere deers in de zudelike Sahara bie [[Tiguidit]] in Niger.]] Der zeent verskillende archeologiese veundste doan dee loat zeen det der al heel lange leu in et nondeagse Niger wont. 5000 joar terugge was de Sahara (de Tenereweuste neumd in Niger) ne natte stea met gröslaand. Dit was good geschikt vuur boeren en veehoolderieje.<ref>Gwin, Peter. [http://ngm.nationalgeographic.com/2008/09/green-sahara/gwin-text/1 "Lost Tribes of the Green Sahara"], ''National Geographic'', September 2008.</ref> Tusken 2005 en 2006 wör der in de Tenereweuste ne begreafplaatse veunden duur [[Paul Sereno]], nen [[paleontologie|paleontoloog]] van de [[University of Chicago]].<ref>[http://abcnews.go.com/Technology/story?id=5593387] Ancient cemetery found in 'green' Sahara Desert</ref> Hee en zin team veunden 5000 joar oolde oawerbliefsels van ne vrouwe en twee wichter.<ref>[http://abcnews.go.com/Technology/story?id=5593387] Ancient cemetery found in 'green' Sahara Desert</ref> Der wörden ook nog oawerbliefsels van deers eveunden dee as normaal neet in de Sahara leawen köant. Dit was bewies genog um an te nemmen det de Sahara op dee stea vroger greun was. De gelearden nemt non an det verweusting roond 5000 vuur [[Kristus]] de leu alverdan wiedter noar et zuden en zuud-oosten drung (et [[Tsjaadmear]]).<ref>[http://www.larousse.fr/encyclopedie/pays/Niger/135284] Larousse.fr - Niger</ref> === Keaizer- en keuninkrieken in vuurkoloniaals Niger === Roond et [[5e eeuw v. Chr.|5e joarhoonderd v. Kr. ]]<nowiki/>wör der völle haandeld oawer weagen duur Niger. Dit wör vuural doan duur [[Berbers (volk)|Berberstammen]] oet et noorden, dee met öare [[Kameel|kamelen]] roondtreuken. Hierduur wör [[Agadez]] ne belangrieke haandelsplaatse. Oawer verskeaidene joarhoonderden vermearderden of vermeenderden de oetwesseling tusken noord en zuud. De blaankere noorderlingen mengden zik met de doonkerder zudelingen. Hierduur wör ook de [[Islam]] wiedter noar et zuden verspreaidt noa et [[7e eeuw|7de joarhoonderd]].<sup>[12]</sup> Der kömmen verskeaidene keaizer- en keuninkrieken in blöai töt an de kolonisasie in Afrika. ==== Et Songhairiek (600 - 1591) ==== Et [[Songhairiek]] dreug den naam van et belangriekste volk, de Songhai of Sonrai. Dit volk leawden in de bocht van de Nigerrivier, op de greanze tusken Niger, Burkina Faso en Mali. In et [[7e eeuw|7de joarhoonderd]] treuken Songhaistammen noar et noorden van wat rechtevoort Niamey is en stichtten doar de [[stadstoat|stadstoaten]] [[Koukia]] en [[Gao]]. Tegen et [[11e eeuw|11de joarhoonderd]] was Gao de heuwdstad van et riek ewörden. Van 1000 töt 1325 blöaiden et Songhairiek. Et wus vreade te hoolden met anliggende rieken, zo as et Maliriek. In 1325 gung öar det toch mis: et Songhairiek wör in enömmen duur et Maliriek. Mer in 1335 wör et bevriedt duur preens [[Ali Kolen]] en zin breur. Disse preensenbreurs wörden vaste heulden duur [[Moussa Kankan]], den hearser van et Maliriek. Vanof et midden van et [[15e eeuw|15de joarhoonderd]] töt et eande van et [[16e eeuw|16de joarhoonderd]] was Songhai ene van de grötste Mohammeddaanse rieken oet de geskiedenisse. ==== De Hausa-keuninkrieken (mid 1350 - 1808) ==== Tusken de Nigerrivier en et Tsjaadmear lea nen vlak beste groond, woer as de Hausa-keuninkrieken warren. Disse keuninkrieken blöaiden tusken et middeln van et [[14e eeuw|14de joarhoonderd]] töt et begin van et [[19e eeuw|19de joarhoonderd]]. Doarnoa wörden ze in enömmen duur Osman dan Fodio, den as et [[Sokotoriek]] stichten. De keuninkrieken van de Hausa hungen neet nauw samen, mer vörmden meardere federasies van verskillende keuninkrieken, lös van mekoar. Ze warren min of mear demokraties: de keuningen wörden duur de heugere leden van et laand ekeuzen of vort esteurd.<sup>[13]</sup> De keuninkrieken begunnen as de zeuwen stoaten Daoera (van keuniginne Daurama), Kano, Rano, Zaria, Gobir, Katsena en Biram, estichtet duur de zes zöns van Bawo, volgens de legende van Bayajidda. Bawo was ennigst keend van de Hausakeuniginne Daurama en Bayajidda ([[Abu Yazid]] oet [[Bagdad]] in [[Irak]], volgens een antal [[Nigeria|Nigeriaanse]] geskiedkeundigen). [[File:Photo1906 Zinder overview.jpg|thumb|300px|Oetzicht vanof et Fraanske fort oawer et städken [[Zinder]] en et Sultanspaleis (1906). De Fraansken maakten subiet een eande an vuurkoloniale stoaten as et [[Sultanoat van Damagaram]]. De sultans blewen ceremoniële "stamheuwde", an esteeld duur et koloniale besteur.]] == Laandskop en klimaat == [[File:Ng-map.png|thumb|250px|Ne kaarte van Niger]] Niger lig an alle kaanten tusken aandere laanden. Et ligt langs de greanze tusken de Sahara en de strekken oonder de Sahara. In et zuuden greanst et an Nigeria en Benin, in et westen an [[Burkina Faso]] en [[Mali]], in et noorden al [[Algerieje]] en [[Libië]] en [[Tsjaad]] in et oosten. Niger lig tusken 11 en 24 groad noorderleankte en 0 en 16 groad oosterbreedte. Et hef ne oppervlakte van 1.267.000 kilometer in et veerkaant, woervan as 300 veerkaante kilometer water is. Et is net neet tweemoal zo groot as [[Fraankriek |Fraankriek]]. Niger is wat grötte angeet et 22ste laand van de wearld. Et leegste peunt is de [[Niger (rivier)|Nigerrivier]], op 200 meter boawen zeeniveau. Et heugste peunt is <nowiki>[[Mont Idoukal-n-Taghès]]</nowiki> in de [[Aïr-boargen]] met 2022 meter. === Klimaat === Niger hef een [[subtropies]] klimaat. Et is der onmeundig hete en dreuge, met völle [[weuste]]. In et depe zuden is der een tropies klimaat, op den raand van et streumgebeed van de Nigerrivier. Et laandskop besteet vuural oet weuste vlaktes en [[zaanddoenen]], met glooiende of vlakke [[savanne|savannes]] in et zuden en heuwels in et noorden. === Natuur === [[File:Elephant dust bath park w niger.jpg|thumbnail|250px|Nen olifant in et [[W-natuurpark]].]] Et noorden van Niger besteet oet grote (half)-weustes. De meest ezene [[zoogdeers]] zeent [[Addax-antilopes|Addax-]] en [[Sabelantilope|Sabelantilopes]], gazelles. In de boargen vend iej Barbary-sköape. De natuurparken [[Aïr- en Ténéré-natuurparken|Aïr en Ténéré]] zeent twee van de grötsten van de wearld. Disse zeent estichtet um disse biezeundere deers te beskoarmen. Et zuden van Niger is heuwdzakelik bedekt met Savannes. Op de greanze met Burkina Faso en Benin veend iej et [[W-natuurpark]]. Et is deel van et WAP-Complex, nen ketten van de natuurparken W [[Arli-natuurpark|Arli]] en [[Pendjari-natuurpark|Pendjari]]. Hier gef et de zeeldzame [[West-Afrikaanse Leeuwe]] en ene van de leste groepen van den [[Noordwest-Afrikaansen Cheetah]]. == Ekonomie == De Nigeriense [[ekonomie]] dreeit vuural op gewassen, vee en een poar van de grötste uraniumwellen van de wearld. Herhaaldelike dreugtes, verweusting, ne inwonnersgröai van 2,9% en meender vroage noar uranium in de wearld hebt ezorget at de ekonomie op et gat is ekömmen. Niger dut met an de CFA franc en de algemene centrale baanke, de [[Centrale Baanke van West-Afrikaanse Stoaten]] (BCEAO), met zeuwen aandere leden van et [[West-Afrikaanse Monetaire Verboond]]. Niger is ook lid van de [[Organisasie vuur Harmonisasie van Zakenwetgewing in Afrika]] (OHADA). In dezember 2000 vreug Niger wietergoande skooldverlichting an bie et programma van et [[Internasjonaal Monetair Fonds]] vuur [[Oarme Laanden met Zwoare Skoolden]] (OLZS). Et laand kreeg ook ne oawereenkomst met et Fonds vuur Oarmoodbestrieding en Gröaibevördering (OBGB). Duur de OLZS heuld Niger geeld oawer vuur basisgezoondheidszorg, basisskolen, [[HIV/AIDS]]-bestrieding, weagenbouw in et boetengebeed en aandere programma's vuur oarmoodvermeendering. In Dezember 2005 kreeg Niger 100% mearvooldige kwietskeelding van t IMF. Det was ongevear $ 86 miljoen Amerikaanse dollar, de OLZS neet met erekkend. Zowat de helfte van de regearingsknippe wörd evuld met giften van oawer vear. Niger kan in et vuurliggende wellicht geeld halen oet [[Öllie|ölliewinning]], [[goold]]-, [[kolstof|kollen]]- en aandere mineraalmienen. De uraniumpriezen zeent wat in de heugte goan de leste joaren. Mer ook in 2005 was der nen spreenkhanenploage en grote dreugte. Dit zörgden vuur een tekort an etten vuur ongevear 2,5 miljoen Nigerienen. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Niger| ]] [[nl:Niger]] h85iqq5nv0340aev0yoni5tmllpnqg8 0 20808 277677 277674 2015-02-25T09:18:48Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Niger''' kan meardere dinge beduden: * [[Niger (laand)]] - Een laand in [[West-Afrika]]. * [[Niger (rivier)]] - Ne rivier in West-Afrika dee duur et et laand hierboawen en duur et laand [[Nigeria]] löp. {{Dv}} 43cnoxiodfej6rteai3fm1dvqjg3nm9 0 20818 277154 277153 2015-01-12T14:19:20Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Heed (vegetasie)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Heed (vegetasie)]] 8r8xpsnesrj9im59eg9sxs8vy8vttq0 0 20822 277160 277159 2015-01-13T13:01:38Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Rekkelhoezn]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Rekkelhoezn]] __STAOTIESEDEURVERWIEZING__ gahwuv0iw8fi0amzpxglbtici299jb6 0 20826 277192 2015-01-19T09:52:27Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Ossenbrugge]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ossenbrugge]] gdh3wqthwz4g5qu1v9w9d2rbbgz146y 0 20827 277246 277244 2015-01-28T09:25:37Z Woolters 62 /* Laandbeskriewing */ wikitext text/x-wiki [[File:Maluku Islands en.png|thumb|Stee woar as de Molukken ligt.]] De '''Molukken''' bint nen koppel eilannen in et oosten van den [[Indiesen Archipel]], tuske [[Celebes]], de [[Filipienen]], [[Niej-Guinea]] en [[Timor]]. De Molukken heurt wat ligging angeet bie [[Melanesië]], mer vaalt onner besteur van [[Indonesië]]. Den naam "Molukken" koomp van ''Jazirat al-Muluk'' (eiland van de könningen). Dissen naam hebt ze kreggen van Arabiese hannelsleu. ==Eilaanden== Et eilandkoppel hef twee proveensies: *[[Molukken (proveensie)|Molukken]] (ook wa Zuid-Molukken neumd, ''Maluku Selatan'') *[[Noord-Molukken]] (''Maluku Utara''). Et Molukse eilannenkoppel hef de volgende delen: *In et noorden (proveensie Noord-Molukken): [[Halmahera]], [[Ternate]], [[Tidore]] en de [[Batjaneilaanden]] (van dee as [[Batjan]] et grötst is); *In et midden (proveensie Noord-Molukken): de [[Obi-eilaanden|Obi-]] en [[Soela-eilaanden]]. *In et zuden (proveensie Zuud-Molukken): [[Ceram]], [[Buru]], [[Ambon]] en de [[Lease-eilaanden]]; *In et zuden van de [[Bandazee]] (proveensie Zuud-Molukken): [[Kei-eilaanden|Kei-]], [[Aru-eilaanden|Aru-]], [[Tanimbar-eilaanden|Tanimbar-]], [[Banda-eilaanden|Banda-]], [[Babar-eilaanden|Babar]] en [[Zuudwestereilaanden|Zuudwestereilannen]]. De Molukken besloat mear as doezende eilannen, woarvan as mear as de helft gen inwonners hef. Op de eilannen woar as wá leu wont, leaft onmeundig verskillende volker bie mekaar. Disse hebt wier allemoal verskillende gewoontes en broeken. == Volker == Der wont ongevear 2 miljoen leu op de Molukken. Dat is minner as 1% van et hele Indonesiese inwonnertal. Der wörden in et verleden mear as 130 sproaken kuierd oawer de eilannen. De meesten doarvan bint mengd töt de [[pidginsproaken]] [[Ternataans]] en [[Ambonees]]. Dizze bint dan ok meteen [[lingua franca]]'s veur de noordelike en zudelike eilannen. Der is deur de tied völ oawer ver hanneld en reist, woardeur Molukkers een breed palet an veuroalden hebt. Zo 2000 joar [[Kristus|Veur Kristus]] mengden zik de inheemse Melanesiërs met [[Austronesië|Austronesiese]] niejkommers. Op de eilannen [[Kei (eilaand)|Kei]] en [[Aru (eilaand)|Aru]] en in de binnenlannen van [[Seram (eilaand)|Seram]] en [[Buru (eilaand)|Buru]] is de Melanesiese ofkomst nog et best te zeen an de inwonners. Later köm der nog [[India|Indiaas]], [[Arabieren|Arabies]], [[China|Sjinees]], [[Portugal|Portugees]] en [[Nederlaand|Hollaands]] blood bie deur. De leste joaren komt der alverdan mear [[Boeginees|Boeginese]] hannelsleu oet [[Soelawesi]] en [[Java]] noar de eilannen. ==Verleden== Et gef bewies van oalde en rieke hanndel op de eilannen. Oet de [[Oaldheid]] hebt ze verskeidene [[Sjina|Sjinese]] en [[India|Indiase]] munten vunnen. Vanof et [[14e eeuw|14de joarhonnerd]] wörren de Molukken [[islam|Mohameddaans]]. Et geleuf was in et veurgoande joarhonnerd al deur Arabiese en Perziese hannelsleu in [[Maleisië]], [[Indonesië]] en de [[Filipienen]] bracht. Et hele Indiese eilannengebeed wör indeeld in [[Sultan (raank)|Sultanaten]]. Zo ok de Molukken. In et [[16e eeuw|16de joarhonnerd]] kömmen hannelsleu oet Europa noar de eilannen veur [[kruden]]. Den [[Portugal|Portugees]] [[Francisco serrão|Francisco Serrão]] köm in [[1512]] as eersten Europeaan op de [[Banda-eilaanden|Banda-eilannen]] en [[Ternate]]. De Portugezen harren in [[1511]] et [[Sultanaat Malakka]] innömmen. Doarmet köm de hannel tuske Sjina en de Mohameddanen stil te liggen. De hearsers van Ternate warren bang dat de [[Kristendom|Kristenen]] verdan meer invlood kreggen en wussen de Portugezen vort te jagen. Disse trökken wieter en kömmen op [[Ambon]] terecht. Van dat eiland maakten ze et middelpeunt van Portugese zaken in et gebeed van. De sultans van Ternate warren et slimst fel teggen de Portugezen. Et sultanaat wör et belangriekste machtspunt van de strek. Den Spanjool [[Ferdinand Magellaan]] maakten ne roondreis um de wearld tuske [[1519]] en [[1522]]. Hee wol ok op de Molukken kommen. Noa de Portugezen en de Spanjolen kömmen ook de [[Verenigd Keuninkriek|Engelsen]] en [[Nederlaand|Hollaanders]]. De [[Verainde Oostindiese Komnij|VOC]] nöm veur den Nederlaandsen Stoat völ hannelsstrekken in in Azië. De Molukken warren doarveur slim belangriek, umdat et der völ haandel in [[kroedneagel]] gavven. Den sultan van [[Ternate]], nen belangrieken kroedneagelboer, har oorlog met de Portugezen. Dee warren weer boondgenoten met et sultanaat [[Tidore]]. De VOC kreeg et alleenrecht op kroedneagelhannel as ze Ternate hölpen met vechten. In [[1605]] dreef de VOC de Portugezen oet Tidore. Doarop kömmen de Spanjolen vanof de [[Filipienen]] en nömmen een deel van Ternate in. De VOC zatten doarum as weerwoard in [[1607]] een groot [[fort]] op Ternate, um de eagen hannel te beskearmen: [[Fort Oranje (Ternate)|Fort Oranje]]. Tientallen joaren gung et der beheurlik of op de Molukken, mer heanig an kreggen de Hollaanders de oawerhaand. In [[1662]] trökken de Spanjolen teruw noar de Filipienen. De VOC har Fort Oranje as heufdvesting. Wiedters gavven et nog een paar klenere vestingen. [[Minahasa]], et noordelike deel van [[Celebes]], was sund [[1679]] van Nederlaand. Der warren hier grote riestevealden, dee veur et etten van de Molukken belangriek warren. Nederlaand zol de Molukken töt et [[19e eeuw|19de joarhonnerd]] onner behear hoalden. In den [[Tweeden Wearldoorlog]] nöm [[Japan]] de eilannen in. De Molukkers vluchten de beargen in, moar slötten zik an bie et verzet met de naam [[Zuud-Molukse Brigade]]. Noa at den oorlog um was, wör der kuierd oawer onafhankelikheid. Det leek te lukken. Moar Indonesië lea dwars. Doardeur wör in [[1949]] beslötten at de Molukken rechtstreeks onner Indonesies besteur köm, moar dat de Molukkers kiezen konden of ze oet et nieje Indonesië stappen zollen. Toen as Indonesië ne onofhaankelike reppubliek wör in [[1950]], wör der ne Reppubliek van Zuud-Molukken (Republik Maluku Selatan, RMS) oetropen. De RMS umvatten Seram, Ambon, en Buru. Leader was [[Chris Soumokil]], met hulp van Molukse leden van Nederlaandse spesjale striedkrachten (de [[KNIL]]). Disse beweaging wör daalhöwwen deur et Indonesiese leager. Met ne spesjale oawereenkomst konnen de troepen oawerplaatst worden noar Nederlaand. Doarvan wont nog aait heel wat noazoaten in [[Tweante]]. De grötste groep doarvan wont in [[Wierden]]. De Indonesiërs begunnen doarnoa vanof [[1960]] stelselmoatig (heufdzakelik Javaanse) leu noar de boetenste eilaanden te verhuzen. Et wörd annömmen dat hierdeur völle spanningen oaver onofhankelikheid en geleuf ontstoan bint. Dit löp nog aait mangs oet op etnies en nasjonalisties geweald. == Laandbeskriewing == Bie mekaar besloat de eilannen ne oppervlakte van 850.000 kilometer in et veerkaant. 90% doarvan is zee. Et antal eilannen wörd skat op 1027. De twee grötste eilannen, Halmahera en Seram, hebt mer weinig inwonners. De twee verhoaldingswies kleane eiländkes Ambon en Ternate hebt oardig wat volk en ontwikkeling. De meeste eiländkes hebt dikke bossen en bint slim beargachtig. De Tanimbar-eilannen bint dreug en heuwelachtig, terwiel as de Aru-eilannen vlak en nat bint. De heugste bearg is de [[Binaya]] (3027 m) op Seram. Wat eilannen, zo as Ternate (1721 m) en de [[TNS-eilannen]], bint [[vulkaan|vulkanen]] dee as oet de zee kömmen bint. De döarpkes doarop ligt veural roond de kusten. Der bint de leste 500 joar 70 slimme oetbörstingen west. [[Eardbewing|Eardbewingen]] gef et regelmoatig. == Klimaat == De middelste en zudelike Molukken kriegt tuske [[oktober]] en [[Meert|meart]] de dreuge monsoen en tuske [[mei]] en [[augustus]] et natte. Dit is et umkeerde van de rest van Indonesië. In de dreuge monsoen is et deur mekaar 30 °C en in de reagentied op zin meest deursnee 23 °C. De Noord-Molukken doot met Indonesië met wat klimaat angeet. Iedere eilandgroep hef eagene klimaateagenskoppen. De gröttere eilannen hebt vaak dreugere leeglannen an de kuste en nattere bearglannen. == Ekonomie == Op de eilannen doot ze völle boeren met [[kroedneagel]], [[nötmuskaat]], [[kakao]], [[koffie]] en vruchten. Visken doot ze ok völ, mer veural roond [[Halmahera]] en [[Bacan]]. De [[Aru-eilannen]] mut et hebben van [[pearl|pearls]] en [[Seram]] dut met [[kreeft|kreeften]]. De gröttere eilannen doot an hoaltbouw, Seram leawert völ [[iezerhoalt]]. Buru dut met [[teak]] en [[ebbenhoalt]]. mmmjtputl4htdzuzd90h9sum2kk7ox8 0 20831 277252 2015-01-28T17:04:28Z Servien 7 Servien hef de zied [[Noordelijk halfroend]] herneumd naor [[Noordelik halfroend]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Noordelik halfroend]] 7vpfe1ryn9y93jtp705pazpdifnwgv3 0 20832 277254 2015-01-28T17:04:55Z Servien 7 Servien hef de zied [[Zujelijk halfroend]] herneumd naor [[Zujelik halfroend]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zujelik halfroend]] hnxuv4u17slk12gv6eqpeqtmopkzrzf 0 20834 277277 2015-01-29T12:13:19Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Noordrhain-Westfele]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Noordrhain-Westfele]] hifzg6lf39bqz9mg1ext49gajruzuuv 10 20835 277278 2015-01-29T12:54:54Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki {| cellpadding="0" style="text-align:center; margin:1em 1em 1em 0px; border:1px solid #aaaaaa; background-color:#f8f8f8; {{#switch:{{{posisie|}}} | right = float:right; clear:right; margin:0px 0px 1em 1em; | centre|center = margin:0 auto 0 auto; | #default = }}" ! colspan="3" style="font-size:95%; padding-bottom:2px; background-color:{{{achtergrond|#aaccff}}};{{#if:{{{tekstkleur|}}}|color:{{{tekstkleur|}}};}}" |&nbsp;&nbsp;&nbsp;{{Nowrap|{{{titel|Angrenzende gemeenten}}}}}&nbsp;&nbsp;&nbsp; |- style="font-size:90%;" | &nbsp;{{{NW|}}}&nbsp; || &nbsp;{{{N|&nbsp;}}}&nbsp; || &nbsp;{{{NO|}}}&nbsp; |- style="font-size:90%;" | &nbsp;{{{W|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}}&nbsp; ||[[Bestaand:Brosen windrose_nl.svg|120px]]|| &nbsp;{{{O|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}}&nbsp; |- style="font-size:90%;" | &nbsp;{{{ZW|}}}&nbsp; || &nbsp;{{{Z|&nbsp;}}}&nbsp; || &nbsp;{{{ZO|}}}&nbsp; |}<noinclude>{{Malinfo|1= ==Doel== t Opnemen angrenzende gemeenten op n eendujige maniere ==Gebruuk== Kopieer, plak en vul t in. De standardweerde veur de titel is "Angrenzende gemeenten" === Veur gemeenten === <pre>{{Tabel wiendroze | NW= | N= | NO= | W= | O= | ZW= | Z= | ZO= }}</pre> === Aandere === <pre>{{Tabel windroos | titel= | NW= | N= | NO= | W= | O= | ZW= | Z= | ZO= }}</pre> == Extra parameter == Gebruuk veur t rechts uutlienden van de wiendroze t volgende: <pre>| posisie=right</pre> ==Veurbeeld== {{Tabel wiendroze | NW= [[Elburg]] | N= [[Oldebroek]] | NO= [[Heerde]] | W= [[Nunspeet]] | O= [[Olst-Wieje]] | ZW= | Z= [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]] | ZO= [[Voorst]] }} }} [[Categorie:Wikipedia:Sjablonen tabel|Windroos]] [[Categorie:Wikipedia:Sjablonen geografie|Windroos]] </noinclude> rz0w2ek7c99bm5uelkchrtn2n7pr603 0 20836 277279 2015-01-29T12:57:12Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kurasou]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kurasou]] 6deihpaxetay8ph8y2qyfwza9ncpb6c 0 20837 277280 2015-01-29T13:32:57Z Servien 7 nieuw wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Stichtse Vecht | bestaansnaam vlagge = Stichtse Vecht vlag.svg | bestaansnaam wapen = Stichtse_Vecht_wapen.svg | lokasie = Map - NL - Municipality code 1904 (2014) | previnsie = [[Utrecht (provinsie)|Utrecht]] | heufplaose = [[Meerssen (Utrecht)|Meerssen]] | oppervlak = 106,82 | | oppervlak laand = 96,62 | | oppervlak waoter = 10,2 | | inwoeners = 63.767 | | daotum inwoeners = 1 mei 2014 | | dichtheid = 660 | | breedtegraod = 52/12/0/N | | lengtegraod = 05/00/0/E | | verkeersaoder = [[A2]], [[N230]], [[N201]], [[N401]], [[N402]] | | netnummer = | | postcode = 1393, 3600-3608, 3611-3612, 3620-3621, 3626, 3628, 3630-3634 | | webstee = [http://www.stichtsevecht.nl/ www.stichtsevecht.nl] | }} '''Stichtse Vecht''' is n gemeente in de [[Nederland|Nederlangdse]] provinsie [[Utrecht (provinsie)|Utrecht]]. De gemeente is op [[1 jannewaori]] [[2011]] ontstaon deur [[Gemientelike herindielings in Nederlaand|samenvoeging]] van de gemeenten [[Breukelen]], [[Loenen (vroggere gemeente)|Loenen]] en [[Meerssen]]. Stichtse Vecht het ongeveer 63.000 inwoeners. == Ligging en indeling == Stichtse Vecht leit tussen de steden [[Utrecht (stad)|Utrecht]], [[Hilversum]] en [[Amsterdam]]. Sentraol deur de gemeente loopt de rivier de [[Utrechtse Vecht|Vecht]]. Vanaof de gemeente [[Utrecht (stad)|Utrecht]] liggen tal van plaotsen langes de rivier in de gemeente Stichtse Vecht. In t noordelike stroomgebied vallen plaotsen zo as [[Weesp]] en [[Mujen]] daorbuten. De gemeente het twaolf kernen, die veural uut darpen of [[buurtschop|buurtsjappen]] bestaon. Ruwweg van noord naor zuud he'j de volgende kernen: [[Nigtevecht]], [[Vreelangd]], [[Loenersloot]], [[Loenen an de Vecht]], [[Nieuwersluus]], [[Nieuwer Ter Ao]], [[Breukelen]], [[Kockengen]], [[Meerssen|Meerssen-Darp]], [[Meerssenbroek]], [[Tienhoven]]/ ([[Oud Meersseveen|Oud]]) [[Meersseveen]]/ [[Bethunepolder|Bethune-]] en [[Meulepolder]], en [[Oud-Zulen]].<ref>Gemeente Stichtse Vecht, [http://www.stichtsevecht.nl/index.php?mediumid=3&pagid=146 Kernen Stichtse Vecht] (op-ezocht op 20 jannewaori 2012).</ref> {{Tabel wiendroze | W= | NW=[[De Rongde Venen]] | N=[[Weesp]] | NO=[[Wiejemeren]] | O=[[De Bilt]] | ZO=[[Utrecht (stad)|Utrecht]] | Z= | ZW=[[Woerden]] }} == Gesjiedenis == Vanaof de [[middeleeuwen]] vormde de rivier "De Vecht" n belangrieke verkeersaoder. Vroege bewoening was der in de [[Vechtstreek]] op de [[oeverwal]]len. Daorbie wurren der an weerskangten van de rivier uutestrekte [[Moeras|veenmoerassen]]. t Zujelike stroomgebied kwam in de middeleeuwen merendeels te vallen onger t [[Sticht Utrecht]], t noordelike stroomgebied onger t [[Graafsjap Hollangd]].<ref>Zie veur meer over de vroegmiddeleeuwse situasie met n gouw, de graaf en de bissjop in t artikel [[Nifterlake]].</ref> Gaondeweg wieren de moerasgebiejen langes de rivier op grote sjaol ontgonnen. Langes de rivier wieren [[kasteel|kastelen]] en dure huzen ebouwd waorvan der nog veul overengd staon zo as [[Slot Zuylen]], [[Kasteel Nijenrode]] en [[ridderhofstad]] [[Gunterstein]]. In de [[17e eeuw|17e]] en [[18e eeuw]] bouwden veural rieke Amsterdamse koopluui hun butenhuzen an de rivier. De zoemerse stank van de singels en grachten dreef ze naor de Vechtstreek. Veurbeelden van de in totaol 72 [[butenplaots]]en binnen de gemeentegrenzen binnen [[Goudestein]], [[Over-Hollangd]] en [[Rupelmongde (butenplaots)|Rupelmongde]]. t Bröcht riekdom en welvaort in de darpen an de rivier. In 2012 telde Stichtse Vecht ongeveer 760 [[rieksmonument]]en en versjillende besjarmde darpsgezichten. Veural nao de [[Tweede Wereldoorlog]] is op n antal plekken binnen de gemeentegrenzen veul nieuwbouw ontstaon. [[Meerssenbroek]] as kern met t hoogste antal inwoeners (rongd de 23.000) is daor n veurbeeld van. == Foto-uutstalling == <gallery> Bestaand:Gem-StichtseVecht-OpenTopo.jpg|Topografiese gemeentekaart van Stichtse Vecht, september 2014 Bestaand:Vegtvliet-voorkant.jpg|Butenplaots Vechtvliet langes de rivier de [[Utrechtse Vecht|Vecht]] Bestaand:Netherlands, Stichtse Vecht, Buurtschap Spengen.JPG|Polderlangdsjap bie de buurtsjap [[Spengen]] </gallery> == Referensies == <references/> {{Utrecht}} {{Dialekt|wvel|Bunsjoten|Algemene Nedersaksiese Sjriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Utrecht]] 2p0g5803b9lrksjimybt12q59slqnxa 0 20838 277283 2015-01-29T13:36:33Z Servien 7 Servien hef de zied [[Houten (gemeente)]] herneumd naor [[Houten]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Houten]] ecivmoiqr1e5wemiq4knhha373yhitn 0 20841 277319 2015-02-01T22:08:01Z Servien 7 Servien hef de zied [[Hachikō]] herneumd naor [[Hachiko]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hachiko]] ewmgk66sa3cml0ngmv63krjn8wr7921 0 20842 277344 277343 2015-02-02T20:56:47Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Vulpes_vulpes_sitting.jpg|thumb|[[Gewone vos]] (''Vulpes vulpes'')]] '''Vossen''' is n verzamelnaam veur n antal soorten [[hondachtigen|hoendachtigen]]. De meeste soorten beheuren tot t geslacht ''Vulpes''. De meest verspreide soort, en de enigste die van nature in [[Nederlaand|Nederland]] veurkomt, is de [[gewone vos]], ''Vulpes vulpes''. De valse vossen – hoendachtigen in are geslachten as ''Vulpes'' – danken de benaming "vos" an t feit dat zo op de gewone vossen lieken. n Koppel hoendachtigen die ''vos'' eneumd worren bin: *Geslacht ''[[Vulpes]]'' (Echte vossen) **[[Bengaalse vos]] (''Vulpes bengalensis'') **[[Afghaanse vos]] (''Vulpes cana'') **[[Kaapse vos]] of kamavos (''Vulpes chama'') **[[Steppevos]] of korsakvos (''Vulpes corsac'') **[[Midden-Aziatiese vos]] of Tibetaanse vos (''Vulpes ferrilata'') **[[Grootoorkitvos]] (''Vulpes macrotis'') **[[Oostelike zandvos]] of vale vos (''Vulpes pallida'') **[[Zandvos]] (''Vulpes rueppelli'') **[[Kitvos]] (''Vulpes velox'') **[[Gewone vos]] of rooie vos (''Vulpes vulpes'') **[[Poolvos]] (''Vulpes lagopus'') **[[Fennek]] of woestienvos (''Vulpes zerda'') *Geslacht ''[[Cerdocyon]]'' **[[Krabbenetende vos]] (''Cerdocyon thous'') *Geslacht ''[[Lycalopex]]'' **[[Andesvos]] (''Lycalopex culpaeus'') **[[Patagoniese vos]] of Argentiense vos (''Lycalopex griseus'') *Geslacht ''[[Pseudalopex]]'' **[[Azaravos]] (''Pseudalopex gymnocercus'') *Geslacht ''[[Otocyon]]'' **[[Grootoorvos]] of lepelhoend (''Otocyon megalotis'') *Geslacht ''[[Urocyon]]'' **[[Grieze vos]] (''Urocyon cinereoargenteus'') **[[Eilandvos]] (''Urocyon littoralis'') {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Hoendachtige]] 3sbg5dzitmmegwbib6merohwpa5enh6 14 20843 277325 2015-02-02T16:05:08Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Zoogdier]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Zoogdier]] c4ivdfrjp6ddmbefonjd945e64o2223 0 20844 277333 277328 2015-02-02T19:23:09Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Piern]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Piern]] c45iso5ztc2owbg22mgtate1rdrc1z0 0 20845 277330 2015-02-02T19:22:53Z Servien 7 Servien hef de zied [[Pier]] herneumd naor [[Piern]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Piern]] 1ebevmc8gj4gb95latbrs43f8ac7dz6 0 20847 291912 291911 2016-11-16T16:56:09Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Rød ræv (Vulpes vulpes).jpg|thumb|Gewone vos]] [[Bestaand:Wiki-Vulpes vulpes.png|thumb|Verspreidingsgebied van de vos]] [[Bestaand:Onderzoek naar gedrag van vossen Weeknummer 72-22 - Open Beelden - 12867.ogv|thumb|Medewarkers van t Rieksinstituut veur Natuurbeheer doen in 1972 gedragsoenderzeuk bie vossen mit n zendertjen]] De '''gewone vos''', '''rooie vos''' of kortweg '''vos''' ([[Latien]]: ''Vulpes vulpes'') is n lid van de [[hondachtigen|hoendachtigen]] en is de meest veurkommende [[vossen]]soort. De vos is een van de grootste [[roofdieren]] die nog vrie in de [[Benelux]] veurkomt. De gewone vos beheurt tot t geslacht van [[echte vossen]] (''Vulpes''). == Uterlik == [[Bestaand:RenardCrâne.jpg|thumb|Schedel van n gewone vos]] De vacht van n vos is over t algemeen roodbruun van kleur, mar kan oek beige tot helderrood wezen, of zilverkleurig tot zwart (veural in de bargen). Oek he'j der somtieds [[albinisme|albinovossen]] tussen zitten. De oren bin an de achterkant zwart, net as de ''sokken'' (de oenderbenen). Sommige dieren hen n witte startpunt; n groot gedeelte van de vossen het in ieder geval wat wit haor roend t puntjen van de start. De bovenlip is wit, net as de [[bef]]. Op de wangen zit bie veul vossen n zwarte of brune ''traondruppel''. Sommige dieren hen n staolgrieze keel en buuk, mit n witte ster op de borst. In de paortied het t wiefjen, de moervos, n raoze glans over de vacht an de oenderkant. De vos het n slanke snuut en puntige oortjes die naor boven wiezen. De start is lang, dik en ruug. Hie het n schoerheugt van 35 tot 40 sentimeter en staot hoog op de poten. Hie het n kop-romplengte van 58 tot 90 sentimeter mit n start van 32 tot 48 sentimeter. Hie weegt zes tot tien, somtieds vuuftien kilogram. De mannetjes bin over t algemeen groter as de wiefjes. == Gedrag == === Voedsel en aktiviteit === [[Bestaand:Vulpes vulpes with prey.jpg|thumb|Vos mit prooi]] Vossen jagen alleen, meestal snachts en tussen [[tweelochten|tweelichten]], mar in oenverstoorde gebiejen jaagt hie liever overdag. De vos is n opportunist: hie eet zwat alles. Hie kan hard rennen, tot zestig kilometer per uur, allewel zes tot dartien kilometer per uur de normaole snelheid is. Zien prooien bin meestal kleine en middelgrote prooidieren, zo as grote [[kevers]], [[muus|muzen]] en are [[knaagdieren]], [[kniende (dier)|knienen]], [[haozen]], [[voegels]] en [[aai (dier)|eiers]], [[piern|pieren]] en [[stekelvarken]]s. Oek vruchten en [[beze]]n (veural [[brummel]]s) worren egeten, net as [[aos]], [[moederkoek]] en [[vulles]]. Dageliks moet n vos oengeveer vuufhoenderd gram an voedsel binnenkriegen. n Vos doodt somtieds meer as dat hie neudig het. Veural op plaotsen waor meerdere prooidieren op mekaar zitten en niet ontsnappen kunnen, kan hie n waore slachtpartie anrichten, bieveurbeeld in kiepehokken of kolonies van voegels die op de groend breujen zo as [[kopmeeuw]]en. Voedselresten worren begraven en laoter weer op-ezocht, mar de vos leit gien voedselveurraojen an. n Vos is meestal arg suksesvol in t terugvienen van begraven voedsel. === Sosiaal gedrag === De vos leeft meestal in n groep van zo'n zes dieren. n Dominante ''rekel'' (mannetjesvos) en n dominante ''moervos'' (wiefjesvos) worren begeleid deur meerdere moervossen, waorschienlik uut veurige warpen. Meestal bin alle wiefjes in n groep an mekaar verwant. Rekels worren, as ze volwassen bin, uut de groep verjaagd. De oendergeschikte moervossen bin helpers, ze helpen mit de opvoeding van de jongen. Somtieds planten in n groep meerdere moervossen zich voort. De warpen worren dan vaak samenevoegd tot n groep welpen, die bie alle moervossen zeugen maggen. t [[Territorium]] kan tot 12 km² groot wezen, dit is ofhankelik van t voedselanbod, veilige nestplaotsen en zoksoort dingen meer. t [[Biotoop|Leefgebied]] (biotoop) wort ofebakend mit geursporen, veurnamelik zeik en stroent, die worren op dudelik zichtbaore en ruukbaore plaotsen an-ebrocht, mar veural op plaotsen die vaak gebruukt worren. Over t algemeen bakenen alleen de dominante moervossen t territorium of deur te zeiken. Een van de groendstoffen van de vossegeur is chemies herkend as [[Prenylmerkaptaan|3-methyl-2-buteen-1-thiol]]. De vos kan ten minste 28 verschillende gelujen maken, en hie kent oek n bult houdingen um mee te kommuniseren. Oenderdaonige vossen houwen bieveurbeeld de oren naor achter, de moend iets los mit op-etrökken lippen, en kwispelen bochtig mit der start. Agressieve vossen hen de oren opzied en houwen de moend wagenwied los. === Hol === Vossen leven in n hol. t Hol is zelf egraven of deur n [[kniende (dier)|knien]] of n [[dasse|das]]. De deursnee van de puup (gang naor t hol) is oengeveer 20&nbsp;sm. t Komt veur dat vossen zelfs der hol delen mit knienen en dassen. n Zelfegraven hol zit meestal in n zandbank, oender n um-evullen boom, tussen boomwortels of oender rotsen, en het vaak twee tot vier ingangen. n Groot hol, mit meerdere ingangen, wort n ''[[burcht]]'' eneumd. Meestal gebruken alleen drachtige wiefjes t hol. Buten t voortplantingsseizoen vie'j de vos overdag meestal op beschutte plaotsen. === Voortplanting === Vossen bin vaak [[monogaam]]. De paortied is swienters, as de wiefjes mar een tot zes dagen vruchtbaor bin en de mannetjes op der vruchtbaorst bin. De jongen worren nao n draagtied van 51 tot 56 dagen sleintes (tussen meert en mei) geboren. t Hol wort somtieds edeeld deur drachtige wiefjes. n Warp telt meestal 4 tot 6 welpen. Warpen van 5 tot 8 jongen kommen oek veur, bie uutzoendering zelfs 10. Dit antal is ofhankelik van t voedselanbod. In gebiejen mit veul vossen bin de warpen kleiner. Veul jacht leit tot meer en grotere warpen. Bie de geboorte bin de jongen bliend en doof en wegen oengeveer 100 gram. Ze hen bie de geboorte n doenkere fluwelen vacht, stompe snuutjes en kleine oortjes. De eerste twee tot drie weken bin de jongen helemaol ofhankelik van der moer. De vaor en de helpers brengen de eerste dagen voedsel veur de moer; naodat de jongen espeund bin, helpt oek de moer mee. [[Bestaand:Vulpes vulpes pup sitting on stone.jpg|thumb|250px|Welp]] Nao elf tot veertien dagen doen ze de ogen los. De eerste maond bin de ogen blauw van kleur, mar laoter worren ze bruun. As de pups vier weken oud bin, greuien de neus en oren gauw, en komt der n rossige glans over de vacht. Ze eten roend disse tied der eerste vaste voedsel. Nao zes weken worren de welpen espeund en nao zeuven tot acht weken hen ze t volledige [[melkgebit]]. Nao zes maonden bin jonge vossen op t oog niet meer te oenderscheien van volwassen dieren. Tegen de [[haarst]] bin de jongen volwassen en nao tien maonden bin ze geslachtsriep. === Bedreiging en levensverwachting === In t wild wort de vos zo'n tien jaor oud, mar de meeste vossen worren niet ouwer as drie jaor. [[Jacht]] is de belangriekste doodsoorzaak. Oek worren veul vossen verkeersslachtoffer. Belangrieke ziekten waoran vossen liejen bin [[schurft]] en [[hoendsdolheid]]. Veerder bin ze oek drager van [[vlo]]oien, [[teke]]n, n reeks [[parasiet]]en waorvan de [[vosselientwurm]] de belangriekste is (tot 4 verschillende soorten per vos). De vos het gien last van de [[lientwurm]]s. == Verspreiding en leefgebied == De vos het tegenswoordig t grootste verspreidingsgebied van alle [[roofdieren]] (vrogger was dat de [[wolf]]). Hie komt veur over prakties t gehele [[noordelik halfroend]], van de [[poolsirkel]] tot [[Noord-Afrika]], [[Noord-Amerika]] en t [[Azië|Aziatiese]] [[steppe]]gebied. De soort leeft alleen niet in te hete [[weuste]]n, kouwe toendra's en op eilanden as [[Ieslaand|Iesland]]. Hie is oek uutezet in [[Australië (kontinent)|Australië]], de [[Falklandeilaanden|Falklandeilanden]] en op t eiland [[Man (eilaand)|Man]], waor die waorschienlik weer uutestörven is. De vos kan zich goed anpassen, en komt in zwat elke habitat veur: weusten, [[toendra|toendra's]], [[moor (toponiem)|moerassen]], [[gebargte]]n, [[dune]]n en landbouwgebiejen. Oender andere in [[Engelaand (regio)|Engeland]] komt de vos oek veur in stejelike gebiejen, veural in [[butenwiek]]en, waor huzen grote [[tune]]n hen, en in stadsparken. In Engeland wort der op disse plekken illegaal op de vos ejeugen. De favoriete habitat is bos mit open gebiejen en struwelen. == De vos as exoot in Australië == [[Bestaand:Vulpes vulpes face.jpg|thumb|Vos]] De vos is in [[Australië (kontinent)|Australië]] uutezet veur de jacht. Hie geldt daor noen as de [[exoot]] (uutheemse soort) die de meeste ekologiese schao anricht, meer nog as de [[kat]] en t [[Kniende (dier)|knien]]. Iezig veul Australiese diersoorten bin deur toedoen van de vos uutestörven. {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Hoendachtige]] 2m41p4w9mg6wb9mjms4jpujgi8884yq 0 20848 277338 2015-02-02T20:45:52Z Servien 7 Servien hef de zied [[Australi'je]] herneumd naor [[Australië]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Australië]] ipgqgzqkj9gvi76nbrnhm8x5z7fehxz 0 20852 293243 277360 2017-05-25T21:43:31Z Alien van Verweg 15415 wikitext text/x-wiki De '''geuldene snede '''is ne opdeling van lienen in twee delen noar ne bepoalde verhoolding. Et grötste deel van dee twee verheuld zik doarbie töt den kleansten as de hele liene töt et grötste stukke. As wie et grötste stukke ''a'' neumt en et kleanste ''b'', is de verhoolding a : b = (a+b) : a. Et wörd ook wal as de verdeling in oeterste en middelste reden neumd. De a/b-verhoolding neumt ze et geuldene getal. Dit beskriewt ze met den Greeksen letter <math>\varphi</math> ([[phi (letter)|phi]]). Den formule hierbie is: :<math>\varphi = \frac{1+\sqrt{5}}{2} \approx 1{,}618</math> Rekkenkeundigen zeent al seend de [[Ooldheid]] gangs met disse verhoolding. Den term "geuldene snede" keump pas oet de dartiger joaren van et [[19e eeuw|19de joarhoonderd]]. ==Verleden== ===Rekkenkeunde=== [[Bestaand:Pentagram-phi.svg|thumb|De veer lienleanktes in disse steare (in verskillende kluren) verhooldt zik oonderling volgens de geuldene snede]] Der wör in et begin vuural rekkenkeundig oawer de geuldene snede skrewen. Et eerste zol [[Theano (filosoof)|Theano]] ewest hebben. Hee was nen dokter en rekkenkeundigen den zik bie anhangers van [[Pythagoras]] rekkenden. Et book wat hee der oawer skreef zol verlöaren wean. Den eerstvolgenden was [[Euclides van Alexandrië]]. In zinne [[Ellemeanten van Euclides|Ellemeanten]] gavven hee den eersten umskriewing van de geuldene snede: "extreme en gemiddelde verhoolding". Zinne beskriewing wör pas wier ontdekt in [[1509]] duur den [[Italië|Italjaan]] [[Luca Pacioli]]. hee neumt et in zin book ''De Divinia Proportione'' de ''Hemmelse Verhoolding''. [[Johannes Kepler]] skreef at de geuldene snede een "kostboar juweel" was: "De metkeunde hef twee grote skatten: den eersten is de [[stelling van Pythagoras]], en den aanderen is de opdeling van lienen in extreme en gemiddelde verhooldingen. Den eersten kö'w vergelieken met nen pot goold, den tweeden is een kostboar juweel." [[Martin Ohm]] wörd an ewezen as denne wat as eerste den naam geuldene snede gebreuk in [[1830]]. {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Wiskunde]] t5duo527ibnilx7c08i024om2ppwo6z 0 20853 277356 2015-02-03T13:31:42Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Gooldene snede]] herneumd naor [[Geuldene snede]]: ook zo in de rest van et artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Geuldene snede]] 8kbczhd59t7grzklmoujjba6qexrzv1 0 20854 277358 2015-02-03T14:55:31Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Geuldene snede]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Geuldene snede]] hw94jdz9uhtjet23b2q2mzclruhgacq 0 20855 277359 2015-02-03T14:55:53Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Geuldene snede]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Geuldene snede]] hw94jdz9uhtjet23b2q2mzclruhgacq 0 20856 284330 284329 2016-04-30T12:08:49Z 81.206.164.195 /* Nedersaksies */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Fritillaria-meleagris-blomst.JPG|thumb|Kieftsbloeme]] [[Bestaand:Kievitsbloem 22-04-2006 16.05.04.JPG|thumb|Paorse en witte bloemen]] De '''kieftsbloeme''' ([[Latien]]: ''Fritillaria meleagris'') is n plaante uut de [[leliefamilie]] (''Liliaceae''). t Is n [[bolgewas]] dat in t wild in Nederlaand iezelig zeldzaam veurkömp, t is dan oek wettelik bescharmp. De [[bloeme]] hef paors (somtieds wit) eblokten bloemblaodjes. t Plaantjen hef n merakels tere [[stengel]] mit smalle [[blad|blaodjes]], die n paor maonden nao de bleui aofstarft. De plaanten doon der n jaor of achte over um in bleui te koemen. De [[zaod (plaante)|zaojen]] bin in verhouding groot en verspreien zich drievend op t waoter. De plaante is veur z'n verspreiding van de zaojen dan oek volledig aofhankelik van overstreumingen en swienters n hoge waoterstaand. De belangriekste greuiplaotse van de wilde kieftsbloeme is langes de oevers van de [[Vechte]] en t [[Zwärte Wäter|Zwarte Waoter]] in [[Zwolle]]. Hier vie'j ongeveer tachetig prosent van de Nederlaandse kieftsbloemen. Eertieds kwam de kieftsbloeme veur in gebiejen mit klei-op-vene en dan veural de gebiejen die swienters onder waoter stungen. De plaante kan alderbarstends slicht tegen anpassingen an t grondwaoterpeil en is op de meeste plaotsen al veur de Tweede Wereldoorlog uutestörven. n Bekende verwaant van de kieftsbloeme is de uut [[Azië]] aofkomstige [[keizerskrone]] (''Fritillaria imperialis''), die oek in Nederlaand as [[wienterhard]] [[bolgewas]] ehöllen kan wörden. == Tunen == Vanwegen de mooie bloemen wördden de kieftsbloeme vake uutespit en in de [[tune]] ezet. Dat dit gebeurden is onder meer bekend uut de umgeving van [[Woolterswoolde|Wolterswolde]]. Tegenswoordig ku'j m gewoon in t tuunsentrum kopen, zowel in de witte as paorse variaant. De plaante is teer en mut dan goed mit rust eleuten wörden um goed an te slaon en zich uut te breien. == Nedersaksies == *[[Sallaans]]: ** ''wilde tulpe'' , ''weelde tulpe'' ** ''kieft(e)sbloeme'' *[[Tweants]]: ''kieft(e)sbloom'' == Galleri-je == <gallery> Bestaand:Kievitsbloem.jpg Bestaand:Fritillaria meleagris0.jpg </gallery> <gallery> Bestaand:Fritillaria meleagris1.jpg Bestaand:Fritillaria meleagris.jpg </gallery> == Uutgaonde verwiezingen == {{Commons|Fritillaria meleagris}} * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl_v2&id=345&menuentry=soorten Wilde kieftsbloeme (''Fritillaria meleagris'')] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaante]] 8rxrq0wwtmupwp9rwp9t3dg2ydkwtx8 0 20860 277405 2015-02-06T12:06:21Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oosterskellings]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oosterskellings]] 1yayakn6uim6g3mr23500dtres8petd 0 20862 293322 293255 2017-06-04T18:28:28Z Woolters 62 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/100.11.249.155|100.11.249.155]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:Servien|Servien]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Herderstasje_vruchten.jpg|thumb|t Lepeldiefjen of harderstasjen]] [[Bestaand:Capsella bursa-pastoris in Beijing.JPG|thumb|De bloeme van t lepeldiefjen]] [[Bestaand:Herderstasje-overz-kl.jpg|thumb|Overzichte]] t '''Lepeldiefjen''' (oek wel '''lepeltjen''', '''harderstasjen''' of '''herderstasjen''' eneumd; [[Latien]]: ''Capsella bursa-pastoris'') is n plaante uut de [[kruusbloemenfamilie]] (''Brassicaceae''). De plaante wördt ezien as [[Krödde (plaanten)|ruut]] as e veurkömp in siertunen, in moestunen, in greslaand en op akkers. De benaming ''harder-'' of ''herderstasjen'' (of variaanten daorvan) kömp deur de hartvormige, 6-9 mm lange zaoddeusjes, die t model hebben van de tasse die vrogger deur [[scheper]]s (herders) en boeren gebruukt wördden. n Aandere benaming is ''lepeltjesdief'', dit kömp deur t lepelvormige blad. == Beschrieving == [[Bestaand:Herderstasje_bladrozet_(Capsella_bursa-pastoris).jpg|thumb|Wortelrozet]] De rechtopstaonde, tot 60 sm hoge plaante is [[eenjaorige plaante|een]]- of [[tweejaorige plaante|tweejaorig]]. t Lepeldiefjen is [[wienterhard]]. De [[penwortel|penvormige wortel]] is vake verhout. Rondumme de speulvormige wortel staon de bochtig etaanden [[blad|blaojen]] in n [[wortelrozet]]. De plaante bleuit van meert tot september mit witte [[bloeme]]n, die egroepeerd staon in n trosse. De bloemen hebben vier tot 9 mm lange, witte [[kroonblaodjen|kroonblaodjes]]. De [[kelkblad|kelkblaojen]] bin tot half zo lank as de kroonblaojen. == Veurkoemen == De plaante kömp over de hele wereld veur behalven op [[Polynesië]], van [[Ieslaand]] in t noorden tot in de [[Alpen]] en de [[Pyreneeën]] op 3000 meter heugte. Hoewel de plaante deur veule [[insekt]]en bezöcht wördt, kömp mer min [[kruusbestuving]] veur. Wel is der vake sprake van [[zelfbestuving]]. De plaante kömp waorschienlik oorspronkelik uut t [[Middellaandse Zeegebied]]. == Staandplaotse == De soort verlangt n goed waoterdeurlaotende, wat zaanderige, stikstofhouwende grond in zunne of halfschaoduw. == Ekologie == [[Bestaand:Albugo candida.jpg|thumb|Witte roest]] t Lepeldiefjen wördt dikkels an-etast deur witte roest (''[[Albugo candida]]''). Utingen hiervan bin onder meer plaotselike verdikkingen en n witte anslag. == Gebruken == De plaante wördt in verschillende haandelsprodukten edaon. In de volksgeneeskunde wörd{{Small()|d}}en aoftreksels gebruukt tegen bloeiingen, ontstekingen van de urinewegen, en as kompres op open bloeiende wonden. Oek wördt t samen mit [[maretakke]] en [[meidoorne]] gebruukt tegen [[hoge bloeddrok]]. Jonge rozetblaodjes kunnen gebruukt wörden in de [[slaot]], of esmoord in soepen. == Bloemdiagram == <gallery> Capsella bursa-pastoris floral diagram.jpg </gallery> == Nedersaksies == De naam ''lepeldiefjen'', en variaanten op disse vorm, kömp van t spelletjen waorbie kienders de lepelvormige blaojen van de plaanten aofhaolen, en dus 'lepeldieven' bin. Disse benaming is overesprungen van 'daoder' op 'slachtoffer'. {| | *[[Drèents]]: **''heksenlepelties'' ([[Ni'jlusen]]) **''herderstassie{{small()|n}}'' **''lepelbluumpie'' ([[Ni'jlusen]]) **''lepelde{{small()|e}}ifie'', ''lepeldiefien'' *[[Oaveriessels|Oaveriessels (precieze locatie onzeker)]]: **''herderstasje'', ''herdersteske'', ''harderstassie'' **''lepeltiesbloeme'', ''lepeltjesbloeme'', ''leppelbleumke'', ''lepeltieskruud'', ''leppelblad'' **''leppelke'', ''leppeltje'', ''lepeltien'' **''lepeldief'', ''leppeldief'', ''lepeldiefje'', ''lepeldiefie'' *[[Sallaands]]: **''antepeuties'' ([[Asselt]]) **''erderstässien'', ''erder{{small()|s}}tassie{{small()|n}}'', ''arderstassien'' **''herderstäschie'', ''herderstässien'' ''härderstässie'' **''leppeltieskruud'' **''laepeltien'' **''laepeldief'', ''leppeldiefie'', ''leppeltiesdief'' **''rammelaar'' ([[Wannepervene]]) **''sleutelbloem'' ([[Blokziel]]) **''sleutelbluumpie'' ([[Veno]]) *[[Stellingwarfs]]: **''entepote'' **''lepeldief{{Small()|ien}}'' **''lepeltiesdief{{Small()|ien}}'' **''lepeltiesbloeme'' **''vorken-en-lepels'' **''vork-en-lepel'' **''lepels-en-vorken'' **''lepelgoed'' **''leugebas'' **''zaodlepeltien'' (t lepeltien van t lepeldiefien) | valign="top" | * [[Tweants]]: ** ''tukkekroed'' ([[Ambt Dealdn]]) ** ''hennenkers'' ([[Eanske]]) ** ''leppel en vorke'' ([[Hengeveald]]) ** ''rammelaar'' *[[Veluws]]: **''herderstasjen'' **''herderstassien'' ([[Heerde]], [[Une]], [[Emst]], [[Apeldoorne]]) **''herderstässien'' ([[Wezep]], [[Vaossen]]) **''harderstasjen'' ([[Nunspeet]]) **''harderstassien'' ([[Epe]]) **''tassies'' ([[Une]]) **''lepeltjeskruud'' ([[Armelo]], [[Bunsjoten]]) **''laepeltieskruud'' ([[Vaossen]]) **''lepeldief'' ([[Putten]], [[Garder]]) **''lepeltjesdief'' ([[Barreveld]]) **''laepeltjesdief'' ([[Apeldoorne]]) **''lepeldiefjen'' ([[Nunspeet]]) **''lepelbluumpien'' ([[Elburg]]) **''lepeltiesblad'' ([[Veessen]]) **''laepelblad'' ([[Epe]]) **''lepeltjen'' ([[Nunspeet]], [[Voorthuzen]]) |} == Uutgaonde verwiezing == {{Commons|Capsella bursa-pastoris}} * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl_v2&id=1476&menuentry=soorten SoortenBank.nl - beschrieving en aofbeeldingen] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaante]] 05ujwds56yh032372v48qc5xzchcu53 0 20863 277414 2015-02-06T14:51:42Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Lepeldiefjen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Lepeldiefjen]] 3wi107w2ejppnj0jk044rwb6i7ycizm 8 20865 277450 2015-02-07T16:47:27Z Servien 7 Nieje zied: ':Category:Wikipedie:Babel' wikitext text/x-wiki :Category:Wikipedie:Babel rv2v3w23hg8gadlynb6h5h2flduxftw 0 20873 287949 282023 2016-10-26T12:38:17Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Niamey''' is de heuwdstad van et [[West-Afrika]]anse laand [[Niger]]. Et lig in et zuudwesten van et laand, an de rivier de [[Niger (rivier)|Niger]]. In [[2006]] wonden der 774.235 leu. Um Niamey wordt völle [[apennötte]]n verbouwd. De industrie dut vuural met [[keramiek]], [[semeant]], [[steenfabriek]]en en weaweriejen. Wiedters zit de regearing van Niger in de stad. Der is nen universiteat en een nasjonaal museum. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Niger]] [[Kategorie:Stad]] l1e07iotssfcsag5bgd2jhvuqt81nvx 0 20874 277485 277482 2015-02-09T16:47:30Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} t Jaor '''2014''' is n jaortal volgens de christelike jaortelling. == Gebeurtenissen == === Jannewaori === * [[1 jannewaori|1]] - [[Griekelaand]] nimp t veurzitterschap van de Raod van de [[Europese Unie]] over van [[Litouwen]]. * [[1 jannewaori|1]] - [[Letlaand]] treet toe tot de [[euro]]zaone, t ummewisselen van [[Letse lats|Letse lati]] veur [[euro]]'s is daormee begunnen. * [[1 jannewaori|1]] - t Verbod um alkoholiese dranken te verkopen of te schenken an jongeluui in Nederlaand (vasteleegd in de ''Drank- en Horecawet'') is verhoogd van 16 tot 18 jaor. * [[27 jannewaori|27]] - t Parlement van [[Noord-Syprus]] schrapt de strafbepaoling veur seks tussen volwassen keerls uut t strafwetboek, waormee in heel Europa [[homoseksualiteit]] legaal is ewörden. === Febrewaori === * De [[Ebola]]-uutbraak in West-Afrika begint mit de eerste verspreiding van t virus in n antal distrikten van [[Guinee]] tiejens de maond febrewaori. * [[7 febrewaori|7]]-[[23 febrewaori|23]] - [[Olympiese Wienterspeulen]] in [[Sotsji]], [[Ruslaand]]. Deur suksessen bie t schaotsen eindigt [[Nederlaand]] op de vuufde plekke in t medaljeklassement mit n recordantal van 24 medaljes. === Meert === * [[10 meert|10]] - In Nederlaand bin t [[paspoorte]] en de [[identiteitskaorte]] in t vervolg 10 jaor geldig. Veur n identiteitskaorte he'j oek gien vingeraofdrokken meer neudig. * [[29 meert|29]] - De [[Nederlaandse Grondwet]] besteet 200 jaor. De Nederlaandse Grondwet is nao de Amerikaanse de oudste ter wereld. === April === * [[26 april|26]] - Eerste viering van [[Koningsdag]] in Nederlaand. Koningsdag wördt evierd op 27 april, behalven as t op n zundag völt (zo as in 2014) * [[27 april|27]] - [[Paus Johannes Paulus II]] en [[paus Johannes XXIII]] wörden heilig verklaord. === Mei === * [[1 mei|1]] - In [[Brunei]] wördt de [[sharia]] van kracht. * [[31]] - De internetsensasie [[Gangnam Style]] van de Zuud-Koreaanse räpper-zanger [[PSY]] is de eerste video die twee miljard keer is bekeken op [[YouTube]]. === Juni === * [[24 juni|24]]-[[25 juni]] - [[Willem-Alexander van Nederlaand|Koning Willem-Alexander]] en [[Máxima Zorreguieta|konegin Máxima]] brengen an [[Polen]] hun eerste offisiële [[staotsbezeuk]]. === Juli === * [[1 juli|1]] - [[Italië]] nimp t veurzitterschap van de Raod van de Europese Unie over van [[Griekelaand]]. * [[9 juli|9]] - In [[Nederlaand]] wördt t papieren treinkaortjen aofeschaft. * [[17 juli|17]] - [[Malaysia Airlines-vlucht 17]] stort neer in [[Oekraïne]]. Der is der gienene die t overleeft. Der waren 196 Nederlaanders bie betrökken. === Augustus === * ... === September === * [[18 september|18]] - [[Schotlaand]] hölt n [[volksraodpleging]] over onaofhankelikheid. n Krappe meerderheid stemt tegen onaofhankelikheid, waordeur Schotlaand bie t Verenigd Koninkriek blif. * [[23 september|23]] - t Nieje 10 eurobiljet, uut de Europaserie, wördt verspreid. * [[28 september|28]] - Der vallen dree dooien en 24 gewonden as der n [[monstertruck]] t publiek inrit bie n evenement in de Nederlaandse plaotse [[Hoksbarge]]. === Oktober === * ... === November === * [[9 november|9]] - Der wördt n (niet deur de Spaanse regering erkende) [[volksraodpleging]] over onaofhankelikheid ehöllen in [[Katalonië]]. * [[15 november|15]] - In t Utrechtse darpjen [[Hekendarp]] brik n vorm van de [[voegelgriep]] uut. Op 21 november brik de ziekte oek uut in [[Kampervene]]. === Desember === * ... == Geboren == * ... == Uut de tied == *[[11 jannewaori|11 jan]] - [[Ariel Sharon]], [[Israel]]iese minister-president *[[11 augustus|11 aug]] - [[Robin Williams]], Amerikaanse akteur en grappenmaker cqqaf36dd1p5hyx1yc1jl35hmgyrqw3 0 20875 277484 277483 2015-02-09T16:47:20Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} t Jaor '''2015''' is n jaortal volgens de christelike jaortelling. ==Gebeurtenissen== ===Jannewaori=== *[[1 jannewaori|1]] - [[Letlaand]] nimp t veurzitterschap van de Raod van de [[Europese Unie]] over van [[Italië]]. *[[1 jannewaori|1]] - [[Litouwen]] treet toe tot de eurozaone, t ummewisselen van [[Litouwse litas]] veur euro's is begunnen. ==Geboren== *... ==Uut de tied== *... ek0xa0l54za7ptlwjw8b3eucub2s9ri 0 20878 277549 2015-02-17T16:17:36Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Australië (laand)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Australië (laand)]] 6jd71bqhlbgkw3cnqz1pr7wbqx68gw5 0 20879 290274 277580 2016-10-31T16:43:16Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:"Boston Stump" - geograph.org.uk - 3978.jpg|thumb|De ''Boston Stump'']] '''Bolstoen''' ([[Engels]]: ''Boston'') is n kleine havenstad en n [[distrikt (Engelaand)|distrikt]] in t [[Engelaand|Engelse]] graafschap [[Lincolnshire]]. t Distrikt had in [[2011]] oengeveer 64.637 inwoeners, en het n oppervlakte van 361,5 km². De stad leit an de rivier de [[Witham (rivier)|Witham]], zo'n zes kilometer vanof de plek waor de Witham in t estuarium [[The Wash]] stroomt. De plaots leit in t vlakke, moerasachtige en butengebied [[The Fens]]. t Meest opvallende gebouw van Bolstoen is de St Botolph's-kark (''The Stump''), ebouwd van [[1309]] tot [[1460]]; t is de grootste parish-kark in Engeland mit een van de hoogste torens van t land. Bolstoen is waorschienlik esticht in de elfde eeuw, hoewel 'Bolstoen' niet in t [[Domesday Book]] van 1086 vermeld staot, as deel van t toe belangriekere [[Skirbeck]]. De stad gaf zien naam an oender meer de Amerikaanse stad [[Boston]]. == Stadsbeeld == <gallery> Bestaand:River in Boston 06.JPG|''Getiejenrivier in Bolstoen'' Bestaand:Houses in Boston 01.JPG|''Huzen in Bolstoen'' Bestaand:Hussey Tower, Boston, Lincs - geograph.org.uk - 62845.jpg|''De Hussey-toren'' Bestaand:MaudFosterWindmill.JPG|''De Maud Foster-meul'' </gallery> {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Engelaand]] [[Kategorie:Plaots in Engelaand]] okaspgepf2f1s7gmp24xg4xftymneog 0 20880 277579 277577 2015-02-18T21:50:51Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Boston''' kan verwiezen naor: *[[Boston (Verenigde Staoten van Amerika)|Boston]] - n stad in Amerika *[[Bolstoen]] - n stad en distrikt in Engeland {{dv}} 2o0ac0rzkextvki53j0a24tnymm5oo3 0 20883 277581 2015-02-19T10:49:08Z 83.167.202.170 deurverwiezing naor [[Hiphop]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hiphop]] 2f8vnmik4xjw7pez6cyxa3rsjzzws0o 0 20889 282335 277607 2015-05-23T17:03:13Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Schaarpezeel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Schaarpezeel]] 8d4q4x4cdb3zvljvm1ov8q9nsg75bju 0 20894 291494 277656 2016-11-04T17:08:47Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Anefo 911-0710 Enschede tegen.jpg|thumb|right|SC Enschede-[[Ajax Amsterdam|Ajax]], maart 1960, 3-3]] '''Sportclub Enschede''' is ne [[Neerland|Neerlaandse]] [[voetbal|voetbalverenige]] uut [[Eanske]]. ''Sportclub'' is opricht in 1910. In 1965 goat ze saam met [[Enschedese Boys]] om [[FC Twente]] op te rich. ''Sportclub'' goat verder as amateurclub. In 1926 wör ''SC Enschede'' laandskampioen van Neerlaand. ''Sportclub'' spealde vröger in 't [[Diekmanstadion]], maar sinds ze amateurvoetbal speelt, speelt ze in 'n klein stadion op 'Sportpark Het Diekman'. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Voetbal]] [[Kategorie:Sport in Oaveriessel]] [[Kategorie:Eanske]] gp1sq8chsd4o7naz5teiwjsro1eaz5h 0 20895 277643 2015-02-22T19:15:19Z Servien 7 Servien hef de zied [[Blauw paapjen (Parus caeruleus)]] herneumd naor [[Blauwpaapjen (Parus caeruleus)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Blauwpaapjen (Parus caeruleus)]] c4zo960bi6a081x0zre9lfjed67xl3j 0 20896 277646 2015-02-22T19:15:51Z Servien 7 Servien hef de zied [[Blauw paapjen]] herneumd naor [[Blauwpaapjen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Blauwpaapjen]] mg1sm0w0a4dju6veul4z3dit2uenba4 0 20899 277667 277664 2015-02-24T14:37:12Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Tweants-Groafschops]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Tweants-Groafschops]] oik8wy0hqe46lx6ic54nv7xmsi2bhcn 0 20900 277666 277665 2015-02-24T14:36:30Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Tweants-Groafschops]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Tweants-Groafschops]] oik8wy0hqe46lx6ic54nv7xmsi2bhcn 0 20901 277669 2015-02-24T14:38:36Z Servien 7 Servien hef de zied [[Braompt]] herneumd naor [[Braomp]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Braomp]] 0wtrrxxxtsdj00xi4ycz1amzh0n9u8q 0 20902 291510 277721 2016-11-04T17:25:46Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki De '''Eredivisie''' (''Eareklasse'') is et heugste wedstriedverbaand vuur [[Nederlaand]]se betaalde [[vootbal]]vereniges. Et besteet seend [[1954]]. As der oawer Eredivisie kuierd wörd, bedoolt ze hier duur mekaar kearlsvootbal met, mer et gef ook ne [[Eredivisie (vrouwleu)|Eareklasse vuur vrouwleu]]. Vereniges in de Eredivisie striedt um den titel [[Nederlaands Kampioen (vootbal)|Nederlaands Kampioen Betaald Vootbal]]. Wedstrieden wordt espöld van [[augustus]] töt [[mei]], met ne ''weenterstop'' in [[Jannewaori|januwoari]]. Der spölt achtteen vereniges in in de Eredivisie. As ne verenige de Eredivisie wint, mag dee metdoon in de [[Champions League]]. ==Verloop== Ne verenige kan zik opwaarken duur in alle oonderliggende klasses achter mekaar kampioen te worden. Aandersumme mut de verenige dee as 18e wörd, et joar doarop metdoon in de legere [[Eerste Divisie]] (''eerste klasse''). De kampioen van de Eerste Divisie neamp dan de plek oawer van de ''degraderende'' verenige. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Voetbal]] s13x12y6161ywjzd2g88ca1pwxtbqhr 0 20903 277688 277682 2015-02-26T10:21:04Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Bologna-vista02.jpg|thumb|right|250px| De universiteat van Bologne, de euldste universiteat van de wearld]] Ne '''universiteat''' (mangs of ekörtt töt ''uni'') is ne instelling van et [[heuger oonderwies]] woar as leu wetenskoppelik les kriegt en oonderzeuk doot. Ne universiteat gef wetenskoppelike groaden en böd wetenskoppelike opleadingen. Et woard ''universiteat'' keump van et [[Latien]]se ''universitas magistrorum et scholarium''. Dit beduudt ongevear "gemeenskop van leararen en wetenskoppers". Universiteaten zo as et dee rechtevoor gef, komt oet de [[middeleeuwen]]. Ze warren op zikzelf stoande opvolgers van kathedraalskolen. De [[Universiteat van Bologna]] in [[Italië]] is de euldste Europese universiteat. Dissen wör groondt in [[1088]]. Met hulpe van universiteaten was Europa an et eande van de Middeleeuwen fleenk oontwikkeld en egröaid in kennis. Doarduur konden ze grote delen van de wearld innemmen. Den naam universiteat is neet wettelik vaste legd. Et gef oonderwiesinstellings dee as zik universiteat neumt, mer et feaitelik neet zeent. ==Naamoetleg== Et oorsproonkelike woard "universitas" betekent meesttieds "een antal leu dee zik verenigt in ene groep, gemeenskop, [[gilde]], bedrief, samenleawing, etc." Toen as steaden belangrieker wörden en doarmet ook middeleeuwse gildes, begun de term te sloan op "koppels learlingen en leararen dee as met mekaar rechten hebt, dee as öar skeunken wordt duur oarkoondes van preensen, preloaten of de steaden woarin as ze woont". Net as aandere gildes besteurden ze zikzelf en bepoalden ze öare egene kwaliteatseisen. Rechtevoort betekent et "een instituut vuur heuger oonderwies, dee groaden oetdelen mag en dee les anböd in oonderwaarpen dee as neet met ambachten of beropen te maken hebt". Et orinigele Latiense woard verwees noar groad-tookennende learinstituten in West- en Middel-Europa. Hier köm disse vorm van wettelik oonderwies et meeste vuur. Van hieroet gung dit soort instelling ook de wearld oawer. ===Wetenskoppelike vriehead=== Een belangriek kenmaark vuur ne universiteat is et begrip 'Wetenskoppelike vriehead'. Et eerste skriftelike bewies vuur dit begrip keump oet de Universiteat van Bologna. Disse universiteat nöm in [[1158]] of [[1155]] de ''Constitutio Habita'' an. Dissen skrifteliken eis gavven reaizende wetenskoppers et recht op ongeheenderde duurgaank oet naam van et oonderwies. Rechtevoort wörd dit wearldwied erkeand. Op den 18den september 1988 oonderskrewen 430 universiteaten oawer de hele wearld de [[Magna Charta Universitatum]], woarmet de 900ste verjoardag van de Universiteat van Bologna vierd wör. Der zeent aait mear universiteaten dee as disse Magna Charta oonderskriewt. ==Studies== Op de universiteat kö'j in verskeaidene [[fakulteat]]en (studierichtingen) vakken volgen. Wat universiteaten richtet zik allenig op ne bepoalde fakulteat. De [[Universiteat Tweante]] dut vuural met techniek en management. An de [[Universiteat Utrecht]] kö'j good vuur [[geesteswetenskoppen]] (sproake en kultuur, sosjologie, ezw) studeren. ==Kösten== In Nederlaand kan alleman noar de universiteat hen studeren. A'j meant de'j neet genog op de baanke hebt um et lesgeeld zelf te betalen, kön iej doarvuur [[studiefinanciering]] lenen bie regearingsinstellingen. Et gef bepoalde vuurweardes det as iej ofstudeert vuur nen bepoalden tied, de'j et dan neet terugge hooft te betalen. Dit steelsel steet op lösse skroewen. Doaroawer is völle te doon oonder Nederlaandse studeanten. In de [[Angelsassies]]e wearld kö'j mangs ne [[studiebeurze]] kriegen. In duursnede leenden [[Verenigde Stoaten|Amerikaanse]] studeanten in 2012 [[USD]] 23.300,-. In völle Skandinaviese laanden was töt de tweede helfte van de eerste tien joar van et [[21e eeuw|21e joarhoonderd]] et studeren gratis. Doarnoa gungen [[Denemoarken]], [[Zweden]] en [[Finlaand]] geeld vroagen an internasjonale studeanten. Dit geeldt nog aait neet vuur studeanten oet de [[EU]]-lidstoaten, [[EEA]]-leden en inwonners van [[Zwitserlaand]]. Internasjonale studeanten dee as good öar beste doot, köant wal zovölle beurzen kriegen det et der hoaste vuur niks bie langs kan. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Onderwies]] fodu7xdzi3dnlxidblsl9q7t0dw32br 0 20904 277679 2015-02-25T15:12:30Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Universiteat]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Universiteat]] gmyhippx3md0y6jcf4z304xruk1knsq 0 20905 290202 279974 2016-10-31T13:51:32Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Missouri (duurverwiesziede)]] vuur aandere betekenissen van Missouri.}} {{Amerikaanse staot | naam = Missouri | biejnoam = ''Show Me State'' | vlagge = [[Bestaand:Flag of Missouri.svg|125px|Vlagge van Missouri]] | wapen = [[Bestaand:Seal of Missouri.svg|110px|Woapen van Missouri]] | kaorte = Map of USA MO.svg | heufstad = [[Jefferson]] | toe-etrejen = [[10 augustus]] [[1821]] | oppervlak laand = 180.533 | oppervlak waoter = 1,17% | inwoeners = 6.063.589 ([[2014]]) | dichtheid = 33,7 | tiedzone = -6 / -5 | antal graafschappen = 114 | ofkorting = MO }} '''Missouri''' (sprek oet: ''mi-ZOE-rie'') is nen stoat in de [[Verenigde Stoaten]]. Wat oppervlak angeet steet et op de 21e plek en wat inwonnertal angeet op de 18e plek van Amerikaanse stoaten. De stoat hef 114 groafskoppen en de lösstoande stad [[St. Louis]]. De heuwdstad is [[Jefferson City (Missouri)|Jefferson City]]. De veer grötste steadelike strekken in Missouri zeent St. Louis, [[Kansas City (Missouri)|Kansas City]], [[Springfield (Missouri)| Springfield]] en [[Columbia (Missouri)|Columbia]]. Et gebeed wat non Missouri is, wör as deel van [[Louisiana]] kocht van [[Fraankriek]] (de [[Lousiana-anskaf]]). Et wör bekeand as de ''Missouri Territory''. Et wör et 24ste lid van et [[Amerikaans Verboond]] op [[10 augustus]] [[1821]]. Missouri hef een verskeaiden laandskop. Et noorden hef grote vlaktes en et zuden lig in de [[Ozarkbaargen]]. De [[Missouri (rivier)|Missouririvier]] löp tusken de beaiden duur. Den stoat lig op de kruusing van de dree grote Noord-Amerikaanse rivieren. Bie St. Louis komt de [[Mississippi (rivier)|Mississippi]] en de Missouri bie mekoar. Bie de [[Bootheel]] treft zik de [[Ohio (rivier)|Ohio]] en de Mississippi. In Missouri begunnen de [[Pony Express]], [[Santa Fe Trail]] en de [[Oregon Trail]]. == Volk == [[File:Missouri population map (2000).png|thumb|276x276px|Missouriaanse volksverdeling in 2000.]] Et Amerikaanse Centraal Bureau vuur de stoatistiek skatt at Missouri op den [[1 juli|1sten juli]] [[2014]] 6.063.589 inwonners har. Det is ne tooname van 1.25% noa [[2010]].<sup> </sup> Tusken 2000 en 2007 kömmen der 50.450 leu van boeten de VS noar den stoat. Van binnen de VS warren et der 37.638. Mear as de helfte van de Missourianen wont verdeeld oawer de twee grötste steadelike gebeden: St. Louis en Kansas City. In [[2011]] was de volksverdeling as volgt: * 84.0% [[Blaank Amerikaans]] (81.0% neet-Latino blaank, 3.0% Blaank Latino) * 11.7% Zwart of [[Afrikaans-Amerikaans|Afro-amerikaans]]. * 0.5% [[Inheems Amerikaans]] en [[Inheems Alaskaans]] * 1.7% [[Aziaties Amerikaans]] * 0.1% [[Inheems Hawaiiaans]] en aanders van de Pacifise Eilaanden * 1.9% Gemengd Amerikaans * 0.1% Aander volk In 2011 was 3.7% van al et volk Spaans of Latiens. === Sproake === De meeste leu in Missouri kuiert [[Engels|Engels.]] Ongevear 5,1% van de leu zea at ze in hoes ne aandere sproake kuierden. In kleane Latiense gemeenskoppen in St. Louis en Kansas City kuiert ze [[Spaans]]. In Missouri wörd een bedreagd [[Fraansk]] dialekt ekuierd, wat bekeand is as [[Missouri-Fraansk]]. Leu dee't dit kuiert, neumt zikzelf ''Créoles''. Et zeent noazaten van de Fraanske kolonisten dee in de tweede helfte van et [[17e eeuw|17e joarhoonderd]] noar de doomoalige [[Groafskop Illinois]] kömmen. Duur ofnemmende oetwesseling tusken Fraanssprekkers oet [[Kannede|Kannada]] en [[Louisiana (stoat)|Louisiana]] köm et dialekt alverdan meer op zikzelf te stoan en kreeg et völle egene kenmaarken. Ooit wör et völle kuierd duur den helen stoat, mer rechtevoort köant et neet mear as een heandkevol euldere leu. ==Laandbeskriewing== Den stoat Missouri is 180.693 kilometer in et veerkaant, woervan as 178.590 kilometer in et veerkaant laand is. Et vaalt oonder de Central-tiedszone. In et noorden lig Missouri an de stoaten [[Iowa]] en [[Nebraska]], in et westen an [[Kansas]], in et oosten an [[Illinois]] en [[Kentucky]] en in et zuden an [[Oklahoma]], [[Arkansas]] en [[Tennessee]]. De grötste rivieren zeent de mississippi en de doarop oetkommende Missouri. Den eersten vörmt de volledige greanze van den stoat. Et zuden van den stoat is heuwelachtiger as et noorden. Et heugste peunt is de [[Taum Saug]]-baarg (540 m). ===Klimaat=== Missouri hef duur mekaar een [[vochtig laandklimaat]] met koolde wenters en hete, vochtige zommers. In et zuden van den stoat, vuural in de [[learshakke]], veraandert et heanig an noar een vochtig [[subtropies klimaat]]. Umdet et middeln in de Verenigde Stoaten lig, krig et vake te maken met extreme temperaturen. Et gef in de buurte gin hoge baargen en ook gin oseanen, woerduur et klimaat ofhaankelik is van locht van de koolde [[noordpool]] en de hete, vochtige [[Golf van Mexiko]]. De heugste temperatuur ooit (48 groad) en de leegste temperatuur ooit (-40 groad) wörden beaide metten bie [[Warsaw, Missouri|Warsaw]]. Den stoat krig ook völle doonderstörme en [[tornado]]s. Den lesten slimmen tornado was de [[Joplintornado]] van [[2011]], den as ongevear een daarde van de stad [[Joplin, Missouri|Joplin]] verweusten. De skade wör skatt tusken de 1 en 3 miljard dollar. Doarbie kömmen 159 leu oet de tied en mear as 1000 leu raakten gewoond. {| class="wikitable" " text-align:center;font-size:95%; | | colspan = "13" style="text-align:center;font-size:120%;background:#E8EAFA;"|Moandelikse duursnee temperaturen vuur verskillende steaden in Missouri. |- ! style="background:#e5afaa; color:#000; height:17px;"| Stad ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Jan ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Feb ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Mrt ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Apr ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Mäi ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Jun ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Jul ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Aug ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Sep ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Okt ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Nov ! style="background:#e5afaa; color:#000;"| Dec |- ! style="background:#f8f3ca; color:#000; height:16px;"| Columbia | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 37/18 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 44/23 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 55/33 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 66/43 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 75/53 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 84/62 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 89/66 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 87/64 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 79/55 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 68/44 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 53/33 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 42/22 |- ! style="background:#c5dfe1; color:#000; height:16px;"| Kansas City | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 36/18 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 43/23 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 54/33 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 65/44 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 75/54 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 84/63 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 89/68 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 87/66 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 79/57 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 68/46 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 52/33 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 40/22 |- ! style="background:#f8f3ca; color:#000; height:16px;"| Springfield | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 42/22 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 48/26 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 58/35 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 68/44 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 76/53 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 85/62 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 90/67 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 90/66 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 81/57 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 71/46 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 56/35 | style="text-align:center; background:#f8f3ca; color:#000;"| 46/26 |- ! style="background:#c5dfe1; color:#000; height:16px;"| St. Louis <!--<ref name="weather.com">{{cite web |url=http://www.weather.com/weather/wxclimatology/monthly/graph/USMO0787?from=36hr_bottomnav_undeclared |title=Average Weather for St. Louis, MO – Temperature and Precipitation |publisher=Weather.com |accessdate=2011-12-31}}</ref> --> | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 40/24 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 45/28 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 56/37 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 67/47 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 76/57 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 85/67 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 89/71 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 88/69 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 80/61 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 69/49 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 56/38 | style="text-align:center; background:#c5dfe1; color:#000;"| 43/27 |} == Geeld en waark == Et meeste geeld haalt den stoat oet [[vlegerieje]], [[vervoor|vervoorsoetrösting]], ettensverwaarking, chemicaliën, drokwaark, elektriese oetrösting, laampenmakerieje en [[beer]]. Missouriaanse boeren doot vuural met [[ko|rundvleais]], [[sojaboon|sojabonen]], [[Vaarken|vaarkensvleais]], heui, mais, geveugelte, [[katoen]], [[ries]] en [[ei|eier]]. Wiedters is Missouri de leste joaren drok op öar gröaienden [[wien|wienbouw]]. Der zit völle [[kalksteen]] in de Missouriaanse groond. Aandere mienbouwprodukte zeent [[lood]], [[kollen]] en vermoalen [[rots]]. Missouri leawert et meeste lood van alle Amerikaanse stoaten. Doarnöast hef den stoat alverdan mear oonderzeukscentra en [[biotechnologie]]. [[Monsanto]], ene van de grötste Amerikaanse gentechnologiebedriewe, zit in St. Louis. [[toerisme|Toerisme]], deenste en groot-/detailhaandel zeent noa produksie de belangriekste inkomsten vuur den stoat. In november 2014 zat 4.8% van de Missourianen bie thoes, terwiel as et oawer de hele VS 5,5% is. {{Verenigde Stoaten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] o4cfmmq5azda3shy2vn49x3tn5bs6gn 0 20906 277797 277792 2015-03-02T22:40:42Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Missouri''' kan verwiezen noar: * [[Missouri]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten * [[Missouri (rivier)]] - ne rivier in de Verenigde Stoaten {{dv}} bffb3nhtlyih4ssd01oopuph75p5nji 0 20907 277787 277786 2015-03-02T22:32:02Z Servien 7 Servien hef de zied [[Kentucky]] herneumd naor [[Kentucky (duurverwiesziede)]] wikitext text/x-wiki '''Kentucky''' kan verwiezen noar: * [[Kentucky]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten * [[Kentucky (rivier)]] - ne ziedrivier van de [[Ohio (rivier)|Ohio]] in de stoat Kentucky * [[Kentucky (meer)]] - n stuwmeer in de Tennessee River in Kentucky en Tennessee halverwege Nashville en Saint Louis * [[Kentucky Bend]] - n exklave van Fulton County, Kentucky {{dv}} k8uusj4dmg6ln35cak9vfd6cdlrl6pb 0 20908 277777 277711 2015-03-02T17:11:50Z Droadnaegel 1133 [[Kategorie:Tied|*]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Wooden_hourglass_3.jpg|thumb|right|200px|Den zaandleuper is een oold instrumeant um tiedverstriek te metten. Et is ook geliek ne verbeelding van et verstriek tusken verleden, non en et vuurliggende, woerbie as de korrels gebuurtenisse vuurstelt.]] '''Tied''' is ne moate woerin at vuurvallen riegeld worden köant van et [[verleden]] töt [[non]] en et [[vuurliggende]]. Doarnöast geeld et ook as de moate van doer van gebuurtenisse en de ruumte doartusken. Tied wörd vake de veerde dimensie neumd, nöast de ruumtelike dimensies. Van een vuurval kö'j zeggen at det noa een aander vuurval keump. Een vuurval lig op een tiedstip of ogenblik. ''Tied'' wörd vake anduudt as ne riege van tiedstippen of vuurvallen. Doarnöast kö'j de doer tusken disse vuurvallen metten. Dit neumt ze dan de ''tiedsdoer''. Tied is dan de opeenvolging en doer van disse tiedstippen. Tied is al lange een heuwdoonderwoarp in [[geleuf]], [[filosofie]] en de [[wetenskop]]. Mer et zodöanig beskriewen det al disse vlakken bestrik zoonder in een kringsken te kuieren is nog ginnen wetenskopper elukket. Toch gebroekt et [[zakenleawen]], de [[industrie]], [[sport]], de wetenskoppen en de [[beeldende keunst]]e allemoal nen vörm van tied in öare metsteelsels. Et gef een antal seempele neet-sloetende umskriewingen van tied: *"Tied is wat de klokke met" - dit is te vaag en slot zikzelf der bie in; et gebrok et instrumeant wat et oonderwoarp met as de definisie van et oonderwoarp. *"Tied is wat zorget at allens neet tegelieke vuurvaalt". Dit hef ginne betekenis zoonder ne beskriewing van geliektiedigheid in et lecht van de beperkingen van meanskelik geveul, woarnemming en begrip van de vuurvallen. Twee tegenstriedige meningen oawer tied verdeelt völle bekeande filosofen. Den eersten is det tied onmisboar deel is van den opbouw van et universum; ne dimensie wat vrie steet van vuurvallen, woerin as vuurvallen zik opeenvolgend vuurdoot. [[Sir Isaac Newton]] was hier anhanger van. Doarumme wörd et vake [[Newtoniaansen tied]] eneumd. Den tweeden is det tied neet slöt op nen soort "hoolder" woer as vuurvallen en dinge "duurhen beweagt" of ne entiteat wat "vlöait", mer det et juust een onmisboar deel is van nen intellektuelen opbouw (samen met ruumte en antal) woerbinnen een meanske vuurvallen riegelt en vergelik. Disse tweede gedachte wör an ehungen duur [[Gottfried Leibniz]] en [[Immanuel Kant]]. Et zeg det tied gin vuurval én gin deenk is. Et kan doarumme neet emetten of bereaizet worden. Tied is ene van zeuwen onmisboare fysieke weardes in et [[Internasjonale Eenhedenstelsel]]. Met tied kö'j ook aandere weardes metten (zo as snelheaid). Tied kö'j dus neet beskriewen in zulke wearden, umdet et dan nen kreenkredenasie is. A'j ne woarnemming nemt van ne herhaling van een of aander standaard vuurval (zo as et vriejelik slingeren van ne pendule) en det as standaardeenheid nemt, zo as de [[sekonde]], kö'j dee achter mekoar zetten en zo de tied beskriewen (et antal vuurvallen optellen). Dit is onmeundig broekboar vuur ingewikkelde oonderzeuken en et dagelikse leawen. Toch löt disse woarkwieze de vroage in et middeln of tied wal besteet of vlöait of zik löt metten. Wiedters kö'j der oawer distern of tied eankeld in de woarnemming van leu besteet. Doarnöast kö'j der nog oawer doon o'j tied köant vernemmen of at et een oordeel is. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Filesefie]] [[Kategorie:Tied|*]] 02az64d5rpdg05k0xhiqri10p07io3h 0 20909 277713 2015-02-26T19:12:55Z Servien 7 deurverwiezing naor [[West-Germoanse toalen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[West-Germoanse toalen]] attaeu3h2oxw9cm07i1i8ozlqp9z7gd 0 20910 277740 277731 2015-03-01T16:03:14Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:North Frisian dialects.gif|thumb|De Noordfriese dialekten]] t '''Sölring''' (ok wel skreven as: ''Söl'ring'') of '''Sylters''' is t [[Noordfrais|Noordfriese]] dialekt dat spreuken wordt op t eilaand [[Sylt]] (in t Noordfries: ''Söl''). t Dialekt is verwaant an t Noordfries van [[Föhr]] en [[Amrum]], t [[Fering]] en [[Öömrang]]. t Dialekt is veur aandere sprekers van t Noordfries slecht verstaonber. De reden daorvan is dat t eilaand Sylt vrogger in n unieke posisie zat: an de iene kaante lag t arg ofgezunderd, zodat t zien eigen klaanken kon ontwikkelen, en an de aandere kaante is t van alle kaanten beïnvloed: deur t naobi'je [[Deens]], en dan in t biezunder t [[Jutlaands]]e dialekt (dat stark zien sporen naoleut in de woordeskat), deur verskillende aandere Noordfriese dialekten, deur t [[Platduuts]] en lichtkaans ok deur t [[Nederlaands]] en t [[Engels]]. Mit de opkomst van t massatoerisme sund t aende van de [[negentiende ieuw]] - waor de anleg van de [[Hindenburgdamm]] nog extra an bi'jdreug - raekte t Sölring in verval. Der verhuusden vule sprekers van verskillende Duutse streektaelen, die veur de verstaonberhied overstapten op t [[Duuts|Hoogduuts]]. Ok verhuusden der meer sprekers van t Platduuts vanof t vaastelaand naor t eilaand. Hierdeur gongen de meerste Friezen uutaendelik over op t Duuts as tael veur daegelikse kommunikaosie, de tael die ze ok heur kiender bi'jbrochten. Ok de taelonderdrokking onder [[Adolf Hitler]] dreug bi'j an t verval van dit dialekt. Tegenwoordig het t Sölring nog mar zoe'n peer honderd sprekers, dit is mar n peer persent van de totaole Sylter bevolking. t Kleine antal sprekers dat nog Sölring praot mag him verheugen in erkenning en pogings van de overhied om t gebruuk van de tael an te vieteren. Der binnen n peer peuterspeulzaelen waor de kiender de tael te heuren kriegen, zodat ze bi'jkaans as memmetaelsprekers opgruuien. Ok op verskillende basisskoelen wordt de tael onderwezen. Over t algemien wordt der positief tegen de tael ankeken. De ''Söl'ring Foriining'' is de organisaosie die him inzet veur t Fries van Sylt. De saemenwarking mit anvieterers veur de aandere Deense taelminderhied en de streektael Platduuts, verlopt goed. n Bekende Sylter dichter was [[Jens Emil Mungard]] (1885 - 1940), hi'j skreef zien gedichten in t Sölring. Hi'j skreef meer as 700 gedichten, 6 theaterstokken en verskillende proza. {{Dialekt|stl||Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Freesk]] 34q69ts6t8c96jzzevu2n3s8pxojwq6 0 20911 277726 2015-02-28T22:09:39Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Sölring]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Sölring]] 2h4by5wc04ni915qtwiz2s6ss63ninh 0 20912 277727 2015-02-28T22:09:53Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Sölring]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Sölring]] 2h4by5wc04ni915qtwiz2s6ss63ninh 0 20913 277733 2015-03-01T10:31:16Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Sproaklear]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Sproaklear]] qa33fpmbldm8vnkncvc5egl9769ki15 0 20914 277734 2015-03-01T10:31:34Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Sproaklear]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Sproaklear]] qa33fpmbldm8vnkncvc5egl9769ki15 0 20915 283749 283747 2016-01-25T18:16:46Z Droadnaegel 1133 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/80.101.100.15|80.101.100.15]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:Larsb99|Larsb99]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:The Fabs.JPG|thumb|250px|De Beatles bie hun ankomst in Amerika. Bovenlinks: John Lennon. Bovenrechts:Paul McCartney. Onderlinks: George Harrison. Onderrechts: Ringo Starr]] '''The Beatles''' was n muziekgroep uut de Engelse stad Liverpool. Ze bint in 1963 veur t eerst deurbroken in Nederlaand, mit t liedtien ''Love me do''. Ze hebt maor acht jaor sukses had, toch hebt ze een allebarstends repertoire met liedties as: ''I Want to Hold Your Hand'', ''Penny Lane'', ''Strawberry Fields Forever'' en ''Let it Be''. T album "Sgt. Peppers Lonely Hearts Club Band" wordt zien as ien vun de belangriekste albums die as ooit maakt bint. {{Begin|drt}} {{Dialekt|drt}} [[Kategorie:Muziekgroep]] eerxohy0xqu66fy6zbiuwca46i9rctx 0 20916 291110 278672 2016-11-03T14:14:26Z Wwikix 13678 /* Veurbieldtekst */ kat wikitext text/x-wiki {{Spraoke| spraoke = Westerskellings, Westers | naam_anders = Skylgersk, Westersk (Fries), Schylgers, Westers (Westerskellings) | laand = [[Nederlaand]] | gebeed = t westelike part van t [[Frieslaand|Friese]] [[Waddeneilaand]] [[Terschelling|Terskelling]] | sprekkers = 400 (skatting 2004) | dialekte = gien | klassifikatie = [[Indo-Europees]] - [[Germaanse sproaken|Germaans]] - [[West-Germoanse toalen|West-Germaans]] - [[Freeske taaln|Fries]] - [[Westlaauwers Frais|Westlauwers Fries]] - '''Oosterskellings''' | skrift = t [[Latiense alfabet]] | staotus = t Westerskellings wordt zien as n dialekt van t [[Fries]]; op himzels geniet t gien erkenning | iso1 = n.v.t. | iso2 = n.v.t. | iso3 = n.v.t. | }} [[Bestaand:Lânkaart lokaasje Skylgersk.PNG|thumb|De lokaosie van t Westerskellinger dialekt in t [[Fries]]e [[tael]]gebied.]] [[Bestaand:Terschelling 141.JPG|thumb|right|Uutzicht op [[West-Terskelling]], mit links de Brandaris.]] [[Bestaand:Terschelling.jpg|thumb|Uutzicht op [[West-Terskelling]] van zee of.]] [[Bestaand:Terschelling 040.JPG|thumb|right|250px|De haven van [[West-Terskelling]].]] t '''Westerskellings''' of '''Westers''' is t [[Freeske taaln|Friese dialekt]] dat spreuken wordt op t westelike part van t [[Frieslaand|Friese]] [[Waddeneilaand|Waddeneilaand]] [[Terschelling|Terskelling]]. t Is nauw verwaant an t [[Oosterskellings]], t dialekt van t oostelike part van [[Terschelling|Terskelling]]. De beide Friese zusterdialekten worden van mekeer skeiden deur t [[Midslaands]], t [[Hollaands (dialekt)|Hollaandse]] dialekt dat spreuken wordt op t eilaand. t Is tegere mit t Westerskellings sund t midden van de [[20e ieuw]] stark in verval raekt, omdat de tael haost niet meer deurgeven wordt an de kiender. De overbleven sprekers bin veurnaemelik oolderen. == Geskiedenis == Hoewel de [[sproaklear|taelkundige]] [[G.G. Kloeke]] al an t begin van de [[20e ieuw]] risseneerde dat as [[Westfrieslaand]] veurhenne [[Fries]]taelig west had, dat de [[Waddeneilaand]]en dat oorspronkelik ok hadden moeten wezen, wordde dat niet daolik anneumen. Nog in [[1934]] zei de [[Rieksuniversiteit Grunnen|Grunninger]] [[hooglerer]] [[Klaas Heeroma]], die zels ofkomstig was van Terskelling, dat zien eilaand van oorsprong [[Frankies]] had moeten wezen, doe hi'j grote overienkomsten zag tussen t [[Midslaands]] en de dialekten van [[Vlielaand]], [[Tessel]], [[Wieringen]], [[Drechterlaand]] (bi'j [[Enkhuzen]]) en de [[Zaanstreek]]. Naor zien idee had die dialektgroep niets mit t [[Fries]] te maeken, en zels t [[Stadsfries]] had neffens him n hiel aandere oorsprong. De beide onmiskenber Friestaelige uutaenden van Terskelling zag hi'j as vri'j jonge kolonies van [[Friezen]] die oorspronkelik uut de [[Zuudwesthoek]] ofkomstig weren. Tegenwoordig binnen ze van miening dat de overienkomsten die Heeroma zag tussen t Midslaands en de nuumde [[Hollaands (dialekt)|Hollaandse]] dialekten wel klopte, mar dat de onderliggende oorzaeke van die overienkomsten now krek de [[Fries]]e [[substraote]] is, dat t Midslaands mit de [[Westfries]]e dialekten en t [[Zaans]] dielt. Zodoende sluut de algemien anvoerde zienswieze van vandaege de dag meer an bi'j Kloeke zien rissenaosie. Terskelling moet oorspronkelik hielendal tot t Friese taelgebied heurd hebben, mar wordde onder de [[middeleeuwen|middelieuwse]] Fries-Hollaandse Oorlogen in [[1396]] deur [[Albrecht van Beieren]], de graaf van [[Hollaand]], bezet, en kwam doe onder n Hollaands bestuur te staon dat tot [[1942]] zol duren. Daorbi'j fungeerde Midslaand ieuwenlaank as t bestuurssentrum en op die maniere zol de bevolking daor en in omliggende [[darp|dörpen]] en [[buurtschop|buurtskoppen]] mittertied staorigan verhollaandst wezen, liek as dat op t Friese vaastelaand in de [[stad|steden]] ok gebeurde. Hoe veerder ie van t bestuurssentrum of kwammen, hoe kleiner de invloed van de [[Hollaands]]e bestuurstael was, zo behoolden de plaetselike dialekten van de westelike en oostelike uutaenden van Terskelling heur Friese karakter. Wel had t Midslaands op t eilaand de funksie van n soortement van ''[[lingua franca]]'', n algemiene omgangstael, die niet inkeld de Midslaanders zels beheerste, mar liekegoed de luden van [[West-Terskelling]] en de [[Oosteraende]]. Op die maniere dreug t Midslaands bi'j an n verhollaandsingsperses dat ok in de beide aandere dialekten dudelike sporen naoleuten het. == Staotus == t Westerskellings geniet op Terskelling gien offisiële staotus of erkenning. Ok in de perveensie [[Frieslaand]] beskikt t as Fries dialekt niet over erkenning los van de [[Freesk|Friese standerttael]], en deurdat t Westerskellings aordig veer van t Standardfries ofstaot, betekent de offisiële staotus die t as dialekt dervan in prinsipe dielt, in de praktiek niet zo vule. Hoewel t Westerskellings informeel zonder bezwaor as ien van de [[streektael]]en van Frieslaand zien kan worden, is t mar de vraoge of dat [[wet]]telik ok tot de meugelikheden beheurt, in acht neumen dat mit "streektaelen" in de Friese kontekst seins verwezen wordt naor de niet-Friese dialekten in Frieslaand. As ofwiekend dialekt van t Fries, mit zien offisiële staotus, liekt t Westerskellings n betien tussen de wal en t skip in raekt te wezen. Hoewel in Frieslaand sund [[1980]] onderwies van t Fries op [[basisskoele]]n verplicht is, het de gemiente Terskelling daor vri'jstelling veur, en vullen de skoelen op t eilaand de zo vri'jkommen tied in mit lessen "hiemkunde", over de Terskellingse [[kultuur]]. Der wordt liekewel gien spesifiek onderwies in t Westerskellinger dialekt verzorgd, ok al wordt dat an de oostkaante van t eilaand veur t [[Oosterskellings]] wel daon. ==Taelgebruuk== Van [[1931]] of was t veural de Westerskellinger [[Gerrit Knop]] ([[1873]]-[[1949]]), die him veur t behoold van t Westerskellings inzette. Dat deed hi'j mit de publikaosie van verskillende boeken en artikels, en deur zien mede-eilaanders an te vieteren om krek as him korte verhaelen en [[gedicht]]en in t eigen dialekt te skrieven. Tevens was hi'j de drievende kracht aachter de uutgifte (in [[1935]]) van t eerste Westerskellinger leesboek (veur skoelkiender), t zonuumde ''Schylgerlaner Leisboek'', waorin trouwens alle drie de dialekten van t eilaand behaandeld wordden. Nao zien dood verskeen van Knop in [[1954]] t boek ''De Spraakkunst der Terschellinger Dialecten'', waorin hi'j slim sekuur de drie Terskellingse dialekten op [[sproaklear|taelwetenskoppelike]] wieze perbeerde vaast te leggen. In [[1980]] begon [[Martha van Wichen-Schol]] op eigen inisiatief an de saemenstelling van n woordeliest van t Westerskellings, die uutaendelik in [[1986]] deur de [[Fryske Akademy]] onder de titel ''Woddenboek fan et Westers'' uutgeven wordde. In t veurwoord skreef [[K.F. van der Veen]] dat de Fryske Akademy de woordeliest as veurlopige uutgifte ziet en dat t plannen het om op basis van de woordeliest nog es n echt Westerskellings [[woordeboek]] te skrieven. == Sprekers == t Westerskellings wordt vanoolds spreuken in de [[vlekke]] [[West-Terskelling]] en omkrieten, waormit t [[tael]]gebied t westelike uutaende van Terskelling beslat (vandaor de naeme "Westerskellings"). Ongeveer halverwege tussen West-Terskelling en de [[buurtschop|buurtskoppen]] [[Hee]] greenst t Westerskellingse gebied an t [[Midslaands]]e taelgebied. Neffens n skatting uut [[2004]] zol t Westerskellings doe nog spreuken worden deur zoe'n 400 meensken, die zo goed as allegere oolderen weren. Zodoende nemt t tal sprekers van dit dialekt de laeste tientallen jaoren staorigan veerder of. == Taeleigenskoppen == ===Verskillen mit t Oosterskellings=== De beide zusterdialekten Westerskellings en [[Oosterskellings]] lieken slim op mekeer, hoewol der ok dudelike verskillen binnen. Daorbi'j gaot t benaemen om aandere [[konsonant|klaanken]] en in mindere maote om onderskeid op t gebied van [[woordeskat]]. Wat de klaankverskillen angaot t volgende veurbield: {| class="wikitable" |- !taalvorm !veurbield ![[Internasjonaal Klaankenskrift|IPA]] |- |Westerskellings: |''Et hat wol un gel'''o'''k w'''ê'''n.'' |[ǝt hat ʋol ǝn ɡǝlok ʋɛ:n] |- |Oosterskellings: |''Et hat wol un gel'''u'''k w'''e'''n.'' |[ǝt hat ʋol ǝn ɡǝlœk ʋɛn] |- |Standerdfries: |It hat wol in gelok west. |[ǝt hat ʋol ǝn ɡǝlok ʋɛst] |} === Verskillen mit t Standerdfries === t Onderskeid tussen t Westerskellings en t [[Fries|Standerdfries]] is vule groter as dat mit t Oosterskellings, hoewel ok weer niet zo groot dat de onderlinge verstaonberhied now drekt in geveer komt. De verskillen liggen mar veur n klein diel an de [[woordeskat]], mit woorden as ''ta'' ("heit"), ''poeë'' ("beppe") en ''kiwyt'' ("kiewiet", Standerdfries: "ljip"). Des te meer onderskeid is der op t gebied van de [[klaankleer]]. Zo het t Westerskellings vormen as ''trea'' ("drie", Standerdfries: "trije"), ''jeaf'' ("lief", Standerdfries: "leaf"), ''snjong'' ("zaoterdag", Standerdfries: "sneon"), ''hoeng'' ("hond", Standerdfries: "hûn") en ''dir'' ("daor", Standerdfries: "dêr"). Veerder is de Westerskellingse ekwivalent van de Friese [[konsonant]]ekluster [sk] (sk van "skoalle") de in t Fries niet veurkommende [sx] (''sch'' van ''school''), bgl. in ''schiep'' ("skaop", Standerdfries: "skiep"), ''schôd'' ("skaad") en ''schroeër'' ("skriever", Standerdfries: "skriuwer"). n Aandere klaank die in t Standerdfries ontbrekt is de [[twieklaank]] "ae", liek as in ''twae'' ("twie", Standerdfries: "twa"), dat uutspreuken wordt as [a.ǝ], ongeveer zo as in t [[Duuts]]e woord ''Nahe''. Veerder worden [[verkleiningsvorm]]s bi'j [[heufdwoord]]en die aendigen op l, n, t en d saemensteld deur der t [[achtervoegsel]] ''-tse'' (in plak van "-tsje") derbi'j te doen. Vergeliek veur de bovenstaonde zaeken bgl. dit fragment uut t Westerskellinger [[volkslied]]: :''O, Schylge, myn lântse, hwat hab ik di jeaf'' :''Al wa di net priizet, di fynt mi toch deaf'' Ok de [[spelling]] van t Westerskellings wiekt n pietsien of van t Standerdfries. Zo komt de letter g an t aende van woorden veur, waor t in t Fries an t aende van n woord vervangen wordt deur de ch; vergeliek ''borg'' ("barg", Standerdfries: "berch") en ''trog'' ("deur", Standerdfries "troch"). Veerder worden de stomme r en l niet skreven; zo skrieven ze in t Westerskellings ''east'' ("eerst", Standerdfries: "earst") en ''sôt'' ("zoolt", Standerdfries: "sâlt"). Ok wordt t in de [[Friese spelling]] behoolden onderskeid tussen de â en de ô niet weergeven; in t Westerskellings skrieven ze veur beiden ô, liek as in ''ôd'' ("oold", Standerdfries: "âld") en ''sôn'' ("zeuven" of "zaand", Standerdfries: "sân"). De â wordt dan reserveerd veur de a-achtige klaank in bgl. ''mâlheid'' ("mâlheid"). Butendat komt de letter û niet veur; disse klaank wordt altied skreven as "oe". Aandersomme worden der zes letters bruukt die t Standerdfries niet kent: * à, liek as in ''sànde'' ("zeuvende", Standerdfries: "sânde") * è, liek as in ''hèger'' ("hoger", Standerdfries: "heger") * é, liek as in ''téring'' ("tering", Standerdfries: "tarring") * ò, liek as in ''bòn'' ("kiend", Standerdfries: "bern") <small>(dit is de [ɔ], de o van "hok")</small> * ó, liek as in ''hód'' ("hard", Standerdfries: "hurd") * ö, liek as in ''hönreiking'' ("haandrieking", Standerdfries: "hânrikking") ===Aanderstaelige invloeden=== Behalve de invloed van t Hollaands-Friese [[Midslaands]]e [[dialekt]] en laeter van t [[Nederlaands|Standerdnederlaands]] het t Westerskellings ok aanderstaelige invloeden ondergaon. Zo ston t, benaemen in de [[17e ieuw]] en [[18e ieuw]], de tied dat der op 'e [[Waddeneilaand]]en n protte an [[walvisveert]] daon wordde, ok onder invloed van [[Noord-Germaanse talen|Skandinaviese taelen]], liek as t [[Zweeds]], t [[Deens]] en t [[Noors]]. Ok de ieuwenlange negosie an de [[Oostzee]] speulde in dat opzicht n grote rolle. ==Veurbieldtekst== Hieronder n veurbieldtekst van t Westerskellings, n fragment uut t veurwoord van t ''Woddenboek fan et Westers'', deur K.F. van der Veen: <blockquote>''Dut is et easte woddenboek fan et Westers, de Fryse tongslag fan et dorp West op Schylge. Et Westers is ien fan de trea tongslaggen fan et eilôn. De oaren binne et Meslônzers, un Frys-Nederlands mingdialekt, en et Aasters, dat wer un Frys dialekt is en et meeste op et Westers liket, al binne der wol feschillen. Et woddenboek besteet út twae delen: un Nederlands-Westers woddenlijst, alfabetys op et Nederlands, en un Westers-Nederlandse woddenlijst, alfabetys op et Westers. Yn et woddenboek binne un lytse fiifduzend Wester wodden ferworket, yn wezen mar un lyts deel fan de folsleine woddenschat. Et woddenboek is schrouwn trog Martha van Wichen-Schol. Yn maart 1980 stjoerde ja mi et easte begin fan et woddenboek tò. Dat bestong út un lijst mei de Nederlandse wodden yn dut woddenboek di mei de letter A beginne en dirachter et fertaalde yn et Westers. Ja schrouw dirbi dat se de lijst op oanwizingen fan C. Roggen gestalte jouwn hi. Ik doog har te witten dat de Fryske Akademy bli mei har ynbring waar en wi hoopten op et ferfolg. Yn de maanden en jieren dirnei komen op deselde wiize alle letters klear. De leste letter koom yn oktober 1983 op et Coulonhús, dus so'n trea en un half jier nei de easte letter.''</blockquote> {{SNLV}} {{Bron| * Boelens, K., et al., ''Twataligens: Ynlieding yn Underskate Aspekten fan de Twataligens'', Liwwarden, 1981 (Fryske Akademy), ISBN 9 06 27 30 086. * Jansen, Mathilde, en Oostendorp, Marc van, ''Taal van de Wadden'', Den Haag, 2004 (Sdu Uitgevers), ISBN 978-9 01 20 97 130. * Jansma, Klaas, ''Friesland en Zijn 44 Gemeenten'', Liwwarden, 1981 (''Frysk Deiblêd''), ISBN 9 06 48 00 154. * Roggen, Cornelis, ''Wêdenboek fon et Aasters'', Liwwarden, 1976 (Fryske Akademy), ISBN 9 06 17 14 907. * Wichen-Schol, Martha van, ''Woddenboek fan et Westers'', Liwwarden, 1986 (Fryske Akademy), zonder ISBN. }} {{Dialekt|stl||Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Freesk]] [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Streektaol in Frieslaand]] 2o58qusplgfq3wb77pj91mhojvctcjr 0 20917 277791 277789 2015-03-02T22:35:40Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Kentucky (duurverwiesziede)]] vuur aandere betekenissen van Kentucky.}} {{Amerikaanse staot | naam = Kentucky | biejnoam = ''Bluegrass State'' | vlagge = [[Bestaand:Flag of Kentucky.svg|125px|Vlagge van Kentucky]] | wapen = [[Bestaand:Seal of Kentucky.svg|110px|Woapen van Kentucky]] | kaorte = Map of USA KY.svg | heufstad = [[Frankfort, Kentucky|Frankfort]] | toe-etrejen = [[1 juni]] [[1792]] | oppervlak laand = 104.659 | oppervlak waoter = 1,7% | inwoeners = 4.413.457 ([[2014]]) | dichtheid = 42,5 | tiedzone = oostelik deel:-4/-5 <br>westelik deel: -5/-6 | antal graafschappen = | ofkorting = Ky }} '''Kentucky''' (oetsprekken as ''ken-TAK-kie'' of ''ken-TÖK-kie''), offisjeel et '''Gemenebest Kentucky''', is nen stoat in de [[Verenigde Stoaten]] van Amerika. Et ligt in et oosten van de VS, in eslötten duur zeuwenAfwe aandere stoaten. De heudstad is [[Frankfort, Kentucky|Frankfort]], de grötste stad is [[Louisville, Kentucky|Jefferson]]. Kentucky wörd wal es de "blauwgrösstoat" eneumd, noar et [[Kentuckiaans Blauwgrös]], wat der op de vruchtboare groond völle in de weailaanden gröaien kan. Et laand hef nen besten vuurroad natuurlike groondstoffen. Et hef de grötste kollenvuurroad van de VS. Et laand is ook bekeand um de grote kudde [[witstarthärt]]en, [[wapiti]] en weelde [[kalkoen]]en. Et hef et langstrekkende grottensteelsel van de wearld ([[Nasjonaalpark Mammoth Cave]]) de langste, bevoarboare waterweagen en bekken in de VS en de twee grötste hand-egreawene mearen op et oosten van de [[Mississippi (rivier)|Mississippirivier]]. Wiedters is et laand bekeand um et [[pearderennen]], [[bourbonwhiskey|bourbon]]stokkeriejen, [[autofabriek]]en, [[tabak]], [[bluegrassmuziek]] en [[Kentucky Fried Chicken]]. In Tweante keant de leu et versken "I am ben a Kentucky Tukker" van den [[Riessen]]sen komiek [[Harm oet Riessen]]. [[Bestaand:Country road in Kentucky.jpg|thumb|De [[Blauwgrösstrekke]] in Kentucky steet bekeand um de smalle laandweggekes met stenen ofrastering]] ==Laand== Kentucky ligt in et [[Oplaands Zuden]].<ref>[http://books.google.com/?id=O78rzaI2XmUC&pg=RA1-PA1562 [[Merriam-Webster]]. Red. Frederick C. Mish. Merriam-Webster's Collegiate Dictionary. 2003. 11den drok. ISBN 978-0-87779-809-5. Blz. 1562.]</ref> Een fleenk deel van oost-Kentucky heurt bie de [[Appalachen]]. Kentucky greanst an zeuwen stoaten, van de [[Midwest Verenigde Stoaten|Midwest]] en et [[Zuudoostelike Verenigde Stoaten|Zuudoosten]]. [[West-Virginia]] lig op et oosten, [[Virginia]] op et zuudoosten, [[Tennessee (stoat)|Tenessee]] op et zuden, [[Missouri (stoat)|Missouri]] op et westen, [[Illinois (stoat)|Illinois]] en [[Indiana (stoat)|Indiana]] op et noordwesten en [[Ohio (stoat)|Ohio]] op et noorden en noordoosten. De noordelike greanze van Kentucky wörd trökken duur de [[Ohio (rivier)|Ohiorivier]]. De westelike greanze duur de [[Mississippi (rivier)|Mississippi]]. De offisjele stoatsgreanzen wordt bepoald duur de löppe van de rivieren zo as ze warren in [[1792]], toen as Kentucky nen stoat wör. Op verskeaidene plekken hebt de rivieren heanig an ne aandere löppe nömmen. Kentucky hef een volledig lösstoand stukke van de rest van den stoat. Dit steet bekeand as den [[Kentucky Bend]] (den Kentucky-dreei). Et ligt in den oeterliken westhook, volledig in eslötten tusken de stoaten Missouri en Tennessee. A'j der kommen weelt, mu'j eerst een bölleken duur Tennessee veuren. Der wont mer ongevear 17 leu. Hier lea et epicentrum van de zwoare [[eardbewing|New Madrid-eardbewinge]] van 1811 en 1812. Hierduur streumden de rivier op wat steas zelfs eawen achteroet.<ref>[http://www.ket.org/kentuckylife/800s/kylife804.html Kentucky Educational Television - Life on the Mississippi.] 28 januwoari, 2002. Bekekken op 29 november 2006.</ref> === Strekken === Kentucky kö'j opdelen in vief heuwdstrekken: de oostelike [[Cumberland Plateau|Cumberlandplate]], de middelnoordelike [[Blauwgrösstrekke]], de middelzudelike en westelike [[Pennyroyal Plateau|Pennyroyalplate]] (ook bekeand as de Pennyrile of Mississippiplate), de westelike [[Kollenveelden]], en de meest westelike strekke [[Jackson Purchase]] (''Jackson-anskaf''). De Blauwgrösstrekke wörd meestal opdeld in twee deelstrekken. De Inner Bluegrass (binnenste Blauwgrös), nen kreenk van 145 km duursnee roond [[Lexington, Kentucky|Lexington]], en de Outer Bluegrass (boetenste Blauwgrös), de mear noordelike delen van de strekke. Et grötste deel van de boetnste Blauwgrös ligt in de korte, stikke en slim smalle Eden Shaleheuwels. In de Jackson Purchase en de westelike Pennyrile ligt verskeaidene [[Moor (toponiem)|morrelaanden]] met [[morredanne|morredannen]]. === Wear === Umdet Kentucky vuural in et binnenlaand van zuudoost Noord-Amerika lig, kö'j et wear in den stoat et beste as vochtig [[Subtropies]] umskriewen. Den zommerdag wil et in Kentucky duur mekoar zo 31 groad worden en den weenterdag -5 groad. Duursneewies vaalt der per joar um en noabie de 1200 mm reagen in et joar.<ref>NetState.com. The Geography of Kentucky — Climate. </ref> Verwiezingen{{bron|<references/>}} {{Verenigde Staoten}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Verenigde staoten]] 2ko5hsm7wmc17jgjc9s5e35o3ys2obw 0 20918 291846 291556 2016-11-11T09:58:40Z Wwikix 13678 /* Noasleep */ kat wikitext text/x-wiki [[File:Slag op de Hardenbergerheide - Hardenberg 17 juni 1580 (Frans Hogenberg).jpg|thumb|390x390px|Slag op de Hardenbargerheade.]] De '''Slag op de Hardenbargerheade''' (ook wal es den ''Vergettenen Veeldslag'' eneumd), was nen veeldslag in den [[Tachtigjoarigen Oorlog]]. De Slag wör eheulden op [[17 juni]] [[1580]] op de [[heade]] bie [[Hardenbarg]] tusken een Stoats leager van [[Philip von Hohenlohe|Filips van Hohenlohe]] en [[Spanje|Spaanse leagers]]. Hierbie kömmen mear as 1600 soldoaten oet de tied. ==Verloop== De eerst poar joar har et Saksiese deel van wat noe [[Nederlaand]] is nog niks gen last van den Tachtigjoarigen Oorlog. De [[watergeuzen]] vöchten veer joar laank an de kuste, vuurdet ze pas bie [[Den Brielle]] nen voot an wal kregen. Op den [[3 meert|darden meert]] van [[1580]] keus Stadholder [[Sjors van Lalaing]] (Groaf van Rennenbarg) vuur de Spaanse kaante. Umdet den regeerden oawer [[Grönningen]], [[Freeslaand]], [[Dreante]] en [[Oaweriessel]], warren de Stoatsen bange at alle Saksies-Nederlaandse steaden (met ne [[Rooms-Katholieke Karke|Roomske]] meerderheid) zin vuurbeeld volgen zollen en den opstaand van de Stoatsen neet meer zollen helpen. Doarumme beleagerden de Stoatsen [[Grunnen]] moandenlaank, woarbie as ze alle hulpe gebroeken konden. [[Filips van Hohenlohe]], nen leagerbaas, wol gearne trouwen met de dochter van [[Willem van Oranje]]. Det köm Van Oranje good oet. Hee veund et good, as Van Hohenlohe um helpen zol met alle vechterieje. Hohenlohe was net in [[Oldenzel]] en wör op [[15 juni]] op ereupen um met et beleg van Grönningen te helpen. Van Hohenlohe en zinne [[kavalerie]] maakten at he doarhen köm, mer bie [[Koevern|Koevorden]] heurden ze van et volk at der nen trop Spanjaarden oonder [[Maarten Schenk]] van [[Lingen]] noar [[Zwolle]] treuk. Doar warren de Zwollenoaren tegen den keunink in et gewear ekömmen. Hee dreeiden rap umme met zin leager en gung op [[Hardenbarg]] an. Op de ''venebrugge'', een dreug stukke laand tusken twee moerassen bie Hardenbarg (rechtevoort ne boerskop van Hardenbarg), tröffen de beide leagers mekaar. Hohenlohe heuld der gin rekkening met at zinne soldoaten doodmeu warren van et völle vechten en reaizen. Et leager begun dus al meu an de stried. ==Stried== In den noamiddag van den [[17 juni|17den juni]] [[1580]] beskeut Hohenlohe et leager met kanonnen. Nen koppel Spaanse speerruuters wörden meteen eraakt. Doarumme nöm ne aandere spaanse eenheid de bene. Hohenlohe steurden der zinne ruuters achteran. Doarmet kömmen ze tusken de Spanjaarden en wörden ze umsingeld. 1500 van Hohenlohe's soldoaten kömmen oet de tied, terwiel as Schenk meender as 100 man verleus. Hohenlohe zelf en nog een antal aanderen wussen vort te kommen. ==Noasleep== Leagers kregen aait slecht betaald, of mangs helemoal neet. Um det op te vangen, bestöllen en pleunderden de soldoaten regelmoatig de boeren in de buurte, woerbie't ze ook fleenk zeupen. Vuur et gewone volk maakten et neet oet wee der tegen wee vöcht. De boeren harren der fleenk den boek van vol at ze verdan oawervöllen wörden duur soldoaten en begunnen öar egene leager; de [[Wanhopigen]]. Bie [[Gramsbargen]] treuf Van Hohenlohe's vluchtende leager een köppelken van dee Wanhopigen. Met stökke, [[zease]]n en [[heuivörke]]n vleugen ze Von Hohenlohe's leager an. Det gung öar eerst good of, mer Van Hohenlohe's leager wus zik te herpakken en slachten 700 boeren of tusken [[Deutekom]] en [[Roalte]]. Hee treuk noatieds nog joaren duur [[Tweante]], [[Sallaand]] en den [[Achterhook]] en leut steaden as [[Almelo]], [[Dealden]], [[Goor]] en [[Deepn]] ofbraanden. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Veldslag|Hardenbargerheade]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] [[Kategorie:Geschiedenis van Sallaand]] [[Kategorie:Hardenbarg]] nzgs5nc7gdhgcvxscoh6ne4n4nu5vqm 0 20920 277790 2015-03-02T22:32:39Z Servien 7 Servien hef de zied [[Kentucky (stoat)]] herneumd naor [[Kentucky]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kentucky]] 028x19l2mnuqhctlislaenp6n48w85g 0 20922 277795 2015-03-02T22:36:24Z Servien 7 Servien hef de zied [[Missouri (stoat)]] herneumd naor [[Missouri]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Missouri]] j260g3axdc46092f336wxzbbqhrlsqm 0 20923 292965 292956 2017-01-31T17:51:06Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zeet [[Kansas (duurverwiesziede)]] vuur aandere betekenissen van Kansas.}} {{Amerikaanse staot | naam = Kansas | biejnoam = ''Zunnebloomstoat'' | vlagge = [[Bestaand:Flag of Kansas.svg|125px|Vlagge van Kansas]] | wapen = [[Bestaand:Seal of Kansas.svg|110px|Woapen van Kansas]] | kaorte = Map of USA KS.svg | heufstad = [[Topeka, Kansa|Topeka]] | toe-etrejen = [[29 jannewaori|29 januwoari]] [[1861]] | oppervlak laand = 213.096 | oppervlak waoter = 0,56% | inwoeners = 2.904.021 ([[2014]]) | dichtheid = 13,5 | tiedzone = Grötste deel: -6/-5<br>Veer westelike groafskoppen: -7/-6 | antal graafschappen = | ofkorting = KS }} '''Kansas''' is nen stoat in de [[Verenigde Stoaten]] van Amerika. Et heurt bie et [[Midwesten (Verenigde Stoaten)|Midwesten]] van de VS. De heufdstad is [[Topeka]] en de grötste stad is [[Wichita (Kansas)|Wichita]]. Den stoat is eneumd noar et [[Kaw (volk)|Kansa]]volk, nen stam van [[Inheems Amerikaans]]e leu dee as der et eerste wonden. Diss leu neumt zikzelf de ''kką:ze''. Det zol "leu van de weend" beduden of "leu van de zuderweend", mer et is woarskienlik neet de oorsproonkelike naam.<ref>Rankin, Robert. 2005. "Quapaw." In ''Native Languages of the Southeastern United States'', red. Heather K. Hardy en Janine Scancarelli. Lincoln: University of Nebraska Press, pg. 492</ref><ref>Connelley, William E. 1918. ''[http://skyways.lib.ks.us/genweb/archives/1918ks/v1/ch10p1.html Indians]''. A Standard History of Kansas and Kansans, ch. 10, vol. 1</ref> Inwonners van Kansas wordt "Kansanen" neumd. Kansas was doezenden joaren et laand van verskeidene Inheems Amerikaanse stämme. In et oosten wonden disse leu vake in döarpe in de rivierdalen. De stämme oet et westen treuken roond en deden völle jagen op [[bison]]. [[Europees Amerikaans|Europese Amerikanen]] kömmen pas noa [[1830]], mer dee toostreum nöm noa 1850 rap too, toen as de oorleuge oawer [[Slawendriewen|slawendriewerieje]] oetbreuken. Toen as in [[1854]] Kansas offisjeel lös edoan wör vuur kolonisasie duur de regearing, maakten vuur- en tegenstaanders van et slawendriewen det ze der kömmen um oet te vechten of Kansas nen [[Vriestoat (VS)|Vriestoat]] of slawenstoat wör. Doarduur was geweeld dageliksen kost, umdet disse groepen et regelmoatig met mekoar in et mot harren. Den stoat kreeg zelfs den naam ''Bleeding Kansas'' (Blodend Kansas). De tegenstaanders van et slawendriewen kregen oeteandelik de oawerhaande op den [[29 jannewaori|29sten januwoari]] [[1861]]<ref>[http://memory.loc.gov/ammem/today/jan29.html Memory.loc.gov - Today in History: January 29.] Bekekken op 31 juli 2010</ref><ref>[https://governor.ks.gov/about-kansas/quickfacts governor.ks.gov - Kansas Quick Facts.] Bekekken op 30 december 2010</ref>. Kansas wör lid van et [[Verboond (Amerikaansen börgeroorlog)|Verboond]] as nen vriestoat. Noa den [[Amerikaansen börgeroorlog|Börgeroorlog]] gröaiden et inwonnertal van Kansas rap, toen as alverdan mear intrekkers de [[prairie]]groond in bouwlaand veraanderden. Rechtervoort is Kansas ene van de bestboerende stoaten van Amerika. Den stoat hef grote eugste van [[groan]], [[mais]], [[sorghum]] en [[sojabonen]].<ref>[http://agriculture.ks.gov/about-ksda/kansas-agriculture Kansas Department of Agriculture. "Kansas Agriculture". Bekekken op 14 september 2015.</ref> Met 213.000 km² is Kansas den 15den grötsten Amerikaansen stoat. Der wont ongevear 2,9 miljoen leu. Et heugste peunt is de [[Zunnebloom]], nen boarg van 1232 meter hoge. == Verwiezings == <references/> {{Verenigde Staoten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] 00uc2lwfb8zhdw4xuzg5cqb493gqwc0 0 20925 278020 278010 2015-03-06T18:18:54Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Indigenous_peoples_americas_1535.png|thumb|right|300px|De spreaiding van alle Inheems Amerikaanse stammen tusken de joaren [[1300]] en [[1535]]. Klikt op et plaatjen vuur ne oetvergroting en de namen bie de siefers.]] '''Inheemse Amerikanen''' zeent alle oorsproonkelike volker dee op et wearlddeel [[Amerika]] leawt of leawden, vúúrdet de [[Europa|Europeanen]] kömmen en et laand koloniseerden. In de volksmoond wordt ze wal es ''Indianen'' neumd. Toch is dit een misverstaand, wat bie [[Christoffel Columbus|Columbus]] wegkeump. Den meanden at he in [[India]] was, toen as he in [[1492]] in Amerika an laand köm. Doarumme neumden hee de volker dee as he tröf Indianen. Et gef doezende verskeaidene stammen van Inheemse Amerikanen, dee as allemoal öare egene gebroeken, tradisies en sproaken hebt. Öar verleden spant verskeaidene doezende joaren. Sommige van disse volker warren of -vuural in et [[Amazone]]gebeed- zeent [[jager-verzamelaar|Jacht-gadderaars]]. Mer et gef der ook nen hoop dee as an [[vishoolderieje]] en [[Boer|boeren ]] deden. De noaloatenskop doarvan is oawer de hele wearld verspreaid eraakt, zo as bv. [[mais]], [[earpel]] en [[tabak]]. Vake deden volker ook beaide boeren en jagen. In vuural [[Zuud-Amerika]] bouwden inheemsen grote, vernemstige steaden en wonden ze te hope in grote keaizerrieken en stoaten. Völle hudige Amerikaanse stoaten hebt nog beheurlik wat Inheems Amerikaanse inwonners. Vuural in [[Belize]], [[Bolivia]], [[Colombia]], [[Ecuador]], [[Greunlaand]]. [[Guatemala]], [[Mexiko]] en [[Peru]]. Der wordt sowieso mear as doezend verskillende inheemse sproaken ekuierd. Sproaken as [[Quechua]], [[Aymara]], [[Guaraní]], [[Mayaanse sproaken]] en [[Nahuatl]] hebt verskeaidene miljoenen sprekkers. Völle Inheemsen hooldt min of mear vaste an öare oolde gebroeken, zo as [[geleuf]], wodöanig as ze met mekoar umme goat en vuur leawensoonderhoold. Vake is de oolde kultuur luk an epast op de hudige tiedsgeest. Een antal inheemse volker leawt nog redelik of eslötten van de Westerse wearld. Wat volker zeent nog nooit ontdekt of an esprökken. == Volkstrek noar de wearlddelen == [[Bestaand:Spreading homo sapiens la.svg|thumb|250px|Kaarte van de eerste volkstrektochten]] Wodöanig, wonnear en woerlangs as et korrekt egoan is met de volkstrek blif nog aait een disterpeunt vuur gelearden<ref>[https://genographic.nationalgeographic.com/genographic/atlas.html?era=e003 National Geographic Society. ''Atlas of the Human Journey-The Genographic Project''.1996 – 2009]. Bekekken op 6 oktober 2009</ref>De gedachte dee as de meeste bieval krig, meant at de eerste volker tusken 40.000 en 16.500 joar terugge via de laandbrugge in de [[Beringstroat]] van [[Siberië]] noar [[Alaska]] treuken. Et gef leu dee meant det 24.000 joar terugge der leu in et noorden van [[Yukon]] wonden<ref>[http://books.google.com/books?id=WAsKm-_zu5sC&lpg=PP1&dq=The%20Journey%20of%20Man&pg=PA138#v=onepage&q&f=true Spencer Wells en Mark Read. The Journey of Man - A Genetic Odyssey. Random House, 2002. ISBN 0-8129-7146-9. Blz. 138–140.] Bekekken op 21 November 2009</ref> doo at de zeespegel beheurlik edaald was duur den [[Kwartiearen Iestied]]. Spoers dee leu hebt achterloaten in et Old Crow-bekken in Yukon wordt eskatt op 40.000 joar oold. Gelearden nemt an at disse leu kuddes van groot weeld -dee as rechtevoort oet estörven zeent- evolget zeent oawer iesvrieje duurgänge tusken de [[Laurentide ieskappe|Laurentide]] en de [[Cordilleraanse ieskappe]].<ref>[http://www.physorg.com/news169474130.html Scientific American - ''The peopling of the Americas: Genetic ancestry influences health.''] Bekekken op 17 november 2009</ref> Ne aandere route gung te voot of met nen boot langs de noordwestkuste op Zuud-Amerika an.<ref>American Antiquity - "Alternate Migration Corridors for Early Man in North America". Joargaank 44, oetgawe 1. Jan 1979. Blz. 2</ref> Bewies hiervuur zol bedekt wean tiedens ne zeespegelopkomst van mear as 120 meter noa den lesten iestied.<ref>[http://www.realclimate.org/index.php/archives/2009/01/sea-will-rise-to-levels-of-last-ice-age/ Center for Climate Systems Research. 68 Responses to "Sea will rise 'to levels of last Ice Age'". Columbia University]. Bekekken op 17 November 2009</ref> De tiedsspanne tusken 40.000 en 16.500 joar zal nog wal eawen een disterpeunt bliewen. Oawer een antal zaken zeent de gelearden et wal eens:<ref>S.L. Bonatto en F.M. Salzano. "A single and early migration for the peopling of the Americas supported by mitochondrial DNA sequence data". National Academy of Sciences. 1997. Joargaank 94, oetgawe 5. Blz. 1866 – 1871.</ref> * Ofstamming oet [[Centraal Azië]]. * Fleenke oetspreaiding oawer et Amerikaanse wearlddeel an et eande van de Leste Iestied, tusken 16.000 en 13.000 eleden. De [[Cloviskultuur]] is de vrogste zekere [[paleo-indiaans]]e kultuur in et Amerikaanse wearlddeel. Disse kultuur keump ongevear 11,500 [[carbonjoaren]] eleden<ref>[http://www.enotes.com/arch-encyclopedia/rcybp Enotes.com. #39. The Concise Oxford Dictionary of Archaeology.'] Bekekken op 27 meart 2011</ref>. Dit steet geliek an ongevear 13.500 töt 13.000 kalenderjoaren terugge. In 2014 wör et [[autosomale DNA]] van een 12.500+-joar oold keend oet [[Montana (stoat)|Montana]] etest. Et keend wör kort bie verskeaidene Clovis-vuurwoarpen eveunden. De oetkomsten geewt an det et keend bie een volk heurden wat direkt ofstamden van hudige Zuud- en Middel-Amerikaanse volker en nauw verwaant was an hudige Noord-Amerikaanse Inheemse volker. Dit duudt der op det der al vrog ne skeaid köm tusken Noord Amerikaanse volker en Zuud- met Middel-Amerikaansee volker. Wiedters wör der in [[2007]] in [[Mexiko]] et geraamte van een pubermeadken eveunden in et oonderwatergrottensteelsel [[Sac Actun]]. De gelearden neumden et [[Naia (geraamte)|Naia]]. Oet DNA-oonderzeuk bleek at et geraamte 13.000 joar oold is en doarmet et euldste geneties onbeskadigde geraamte van een meanske wat ooit in op et Westelike Halfroond eveunden is. Et DNA teunden an at Naia Aziatiese DNA-kenmoarken har, liek as moderne Inheemse volker.<ref>[http://www.abc.net.au/news/2014-05-16/13000-year-old-skeleton-found-in-mexican-cave/5456472 [[ABC Online]]. 13,000-year-old skeleton found in Mexican cave oldest ever uncovered in western hemisphere: study. 16 mei 2014]</ref> == Links == <references/> [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Amerika]] [[Kategorie: Volk]] 1ouduijiymqlm1xpffbcosyg36bz940 0 20928 277849 2015-03-04T19:03:53Z Servien 7 Servien hef de zied [[Kansas (stoat)]] herneumd naor [[Kansas]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kansas]] 04rfrt6vn8sbiakb96etym35ws4oo5l 0 20929 277852 2015-03-04T19:08:19Z Servien 7 Nieje zied: ''''Kansas''' kan verwiezen noarː * [[Kansas]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten van Amerika ;Plaatsen in de VS: * [[Kansas (Alabama)]] * [[Kansas (Illinois)]] * Kansas-stad (...' wikitext text/x-wiki '''Kansas''' kan verwiezen noarː * [[Kansas]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten van Amerika ;Plaatsen in de VS: * [[Kansas (Alabama)]] * [[Kansas (Illinois)]] * [[Kansas-stad (Kansas)]] * [[Kansas-stad (Missouri)]] ;Aanders: * [[Kansas (rivier)]] * [[Kansas (baand)]] {{dv}} qqs3enr1bhr2bs8bs1t2sab008x043a 0 20930 277920 277857 2015-03-05T18:52:28Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Inheemse Amerikanen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Inheemse Amerikanen]] t7irus5hsalr8276bt0k6jvp4nvp57h 0 20931 277862 2015-03-04T21:12:32Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Westerskellings]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Westerskellings]] ntbdexn90080iepwi53pwwi3gun310k 0 20933 277872 2015-03-05T11:23:02Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Inheems Amerikaans]] herneumd naor [[Inheemse Amerikanen]]: Et geet oawer et volk, neet oawer de betiteling wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Inheemse Amerikanen]] t7irus5hsalr8276bt0k6jvp4nvp57h 0 20934 277878 2015-03-05T15:23:18Z Servien 7 Servien hef de zied [[Oklahoma (stoat)]] herneumd naor [[Oklahoma]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Oklahoma]] an6o0qv713kojzwytkm229v5yivpyrp 0 20935 277880 2015-03-05T15:23:27Z Servien 7 Servien hef de zied [[Arizona (stoat)]] herneumd naor [[Arizona]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Arizona]] aw00sg0imigknvd1j8laz4usgod9nyd 0 20936 277881 2015-03-05T15:25:39Z Servien 7 Nieje zied: ''''Arizona''' kan verwiezen noar: * [[Arizona]] - nen stoat van de Verenigde Stoaten * [[Arizona-stad]] - nen stad in de stoat Arizona (nit de heuwdstad) * [[Arizona (Honduras)]] -...' wikitext text/x-wiki '''Arizona''' kan verwiezen noar: * [[Arizona]] - nen stoat van de Verenigde Stoaten * [[Arizona-stad]] - nen stad in de stoat Arizona (nit de heuwdstad) * [[Arizona (Honduras)]] - n plaatse in Honduras {{dv}} lrzg410radtfeb4j8a6a8sqobsn5aou 0 20937 277890 2015-03-05T17:44:16Z Servien 7 Servien hef de zied [[Alabama (stoat)]] herneumd naor [[Alabama]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Alabama]] jej7zp530ggebrjhz18tofccevdtb7c 0 20938 277892 2015-03-05T17:44:30Z Servien 7 Servien hef de zied [[Alaska (stoat)]] herneumd naor [[Alaska]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Alaska]] o8pkqap71d35wapz2er3t8392vt7zi1 0 20939 277894 2015-03-05T17:44:52Z Servien 7 Servien hef de zied [[Arkansas (stoat)]] herneumd naor [[Arkansas]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Arkansas]] et8bdeloiajuvvfy9calpsfimlgi08n 0 20940 277896 2015-03-05T17:44:52Z Servien 7 Servien hef de zied [[Delaware (stoat)]] herneumd naor [[Delaware]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Delaware]] i8zf1a160a2ceua5s67hc7gp6luhccj 0 20941 277898 2015-03-05T17:44:55Z Servien 7 Servien hef de zied [[Florida (stoat)]] herneumd naor [[Florida]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Florida]] 4d8puk2u96uydp81l6lr7d2br1nmkcx 0 20942 277900 2015-03-05T17:44:59Z Servien 7 Servien hef de zied [[Georgia (stoat)]] herneumd naor [[Georgia]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Georgia]] no22v2zplu1k1s3gvep1fpvpuanls9n 0 20943 277901 2015-03-05T17:47:43Z Servien 7 Nieje zied: ''''Alabama''' kan verwiezen noar: *[[Alabama]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten *[[Alabama (rivier)]] - nen rivier in de gelieknamige stoat *[[Alabama (volk)]] - vrogger n india...' wikitext text/x-wiki '''Alabama''' kan verwiezen noar: *[[Alabama]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten *[[Alabama (rivier)]] - nen rivier in de gelieknamige stoat *[[Alabama (volk)]] - vrogger n indianenstamme in wat now Alabama is *[[Alabama (sproake)]] - de sproake van disse indianenstamme {{dv}} qjpe3i2vg06hyqg3xt9xaljb0o9qbp9 0 20944 277906 277905 2015-03-05T17:50:49Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Arkansas''' kan verwiezen noar: *[[Arkansas]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten *[[Arkansas (rivier)]] - nen rivier in de Verenigde Stoaten {{dv}} ju4czzg7naigw9q804veydmdgakzxil 0 20945 277908 277907 2015-03-05T17:53:45Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Delaware''' kan verwiezen noar: *[[Delaware]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten van Amerika *[[Delaware (rivier)]] - nen rivier in de Verenigde Stoaten *[[Delaware (Ohio)]] - n plaatse in de Amerikaanse stoat Ohio *[[Delaware (Iowa)]] - n plaatse in de Amerikaanse stoat Iowa *[[Delaware (Oklahoma)]] - n plaatse in de Amerikaanse stoat Oklahoma *[[Delaware County]] (duurverwiesziede) {{dv}} crbm8m4maufn813klxwiwe55tce65mh 0 20946 277911 277910 2015-03-05T17:55:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Delaware County''' kan verwiezen noar de volgende Amerikaanse groafskoppen: * [[Delaware County (Indiana)]] * [[Delaware County (Iowa)]] * [[Delaware County (Niej-York)]] * [[Delaware County (Ohio)]] * [[Delaware County (Oklahoma)]] * [[Delaware County (Pennsylvanië)]] {{dv}} jicxvxg7si11paqkw3aen1954uyka85 0 20947 277913 2015-03-05T18:00:12Z Servien 7 Nieje zied: ''''Georgia''' kan verwiezen noar: *[[Georgia]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten *[[Georgia (lettertype)]] - n lettertype *[[Georgië]] - de Engelse benaming van dit Europees-Azia...' wikitext text/x-wiki '''Georgia''' kan verwiezen noar: *[[Georgia]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten *[[Georgia (lettertype)]] - n lettertype *[[Georgië]] - de Engelse benaming van dit Europees-Aziatiese laand *[[Zuud-Georgië]] - n eilaand in de eilaandengroep Zuud-Georgië en de Zudelike Sandwicheilaanden {{dv}} gr593rhys9jn7p6611s3m3aq4yoekey 0 20948 277916 2015-03-05T18:06:06Z Servien 7 Nieje zied: ''''Florida''' kan verwiezen noar: '''VS:''' *[[Florida]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten van Amerika *[[Florida-stad]] - n plaatse in de stoat Florida *Florida (Massachusetts...' wikitext text/x-wiki '''Florida''' kan verwiezen noar: '''VS:''' *[[Florida]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten van Amerika *[[Florida-stad]] - n plaatse in de stoat Florida *[[Florida (Massachusetts)]] - n plaatse in de stoat Massachusetts *[[Florida (Missouri)]] - n plaatse in de stoat Missouri *[[Florida (Montgomery County)]] - n plaatse in Montgomery County in de stoat Niej-York *[[Florida (Ohio)]] - n plaatse in de stoat Ohio *[[Florida (Orange County)]] - n plaatse in Orange County in de stoat Niej-York '''Aanders:''' *[[Florida (provinsie)]] - n provinsie in Bolivia *[[Florida (Buenos Aires)]] - n plaatse in de Argentiense provinsie Buenos Aires *[[Florida (Chili)]] - n gemeente in de Chileense provinsie Concepción *[[Florida (Honduras)]] - n gemeente in t Hondurese departement Copán *[[Florida (Puerto Rico)]] - n plaatse in Puerto Rico *[[Florida (Uruguay)]] - n plaatse in Uruguay *[[Florida (departement)]] - n departement van Uruguay *[[Flórida]] - n gemeente in de Braziliaanse deelstoat Paraná *[[Florida (Valle del Cauca)]] - n gemeente in t Kolombiaanse departement Valle del Cauca *[[La Florida (Kolombia)]] - n gemeente in t Kolombiaanse departement Nariño *[[Florida-eilaanden]] - n eilaandengroep in de Salomonseilaanden {{dv}} 9ynrihgureczducqw3hy9qkppel9sr3 0 20949 277923 2015-03-05T18:56:37Z Servien 7 Servien hef de zied [[Kalifornië (stoat)]] herneumd naor [[Kalifornië]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kalifornië]] ks2hh8vy11xeuy06z745q094hzo0ive 0 20950 277925 2015-03-05T18:57:11Z Servien 7 Servien hef de zied [[Louisiana (stoat)]] herneumd naor [[Louisiana]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Louisiana]] 7gxhys1884we22v0wu90ct5j8n5bqz0 0 20951 277926 2015-03-05T18:59:42Z Servien 7 Nieje zied: ''''Louisiana''' kan verwiezen noar: *[[Louisiana]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten *[[Louisiana (Niej-Frankriek)]] - n historiese Franse regio die groter was as de Amerikaanse s...' wikitext text/x-wiki '''Louisiana''' kan verwiezen noar: *[[Louisiana]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten *[[Louisiana (Niej-Frankriek)]] - n historiese Franse regio die groter was as de Amerikaanse stoat Louisiana now is *[[Louisiana (Missouri)]] - stad in de Amerikaanse stoat Missouri {{dv}} iwevtn4o69dxes33djiwymxwxjatl3b 0 20952 277928 2015-03-05T19:02:26Z Servien 7 Servien hef de zied [[Konnektikut (stoat)]] herneumd naor [[Connecticut]] over n deurverwiezing heer: Engelse uutspraak je zegen niet Konnektikut mer Kennetekut wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Connecticut]] o7hckscu3zr1cgsiklqyrqu8r32e86p 0 20954 277933 2015-03-05T19:07:40Z Servien 7 Nieje zied: ''''Connecticut''' kan verwiezen noar: * [[Connecticut]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten * [[Connecticut (rivier)]] - nen rivier in t noordoosten van de Verenigde Stoaten * Con...' wikitext text/x-wiki '''Connecticut''' kan verwiezen noar: * [[Connecticut]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten * [[Connecticut (rivier)]] - nen rivier in t noordoosten van de Verenigde Stoaten * [[Connecticut-meren]] - t beginpunt van de rivier Connecticut * [[Connecticut Avenue]] - één van de heuwdstroaten van de Amerikaanse heuwdstad Washington * [[Connecticut Panhandle]] - n pannensteul (''panhandle'') van de Amerikaanse stoat Connecticut op de plek woar t n häpken oet de stoat Niej-York nemt {{dv}} lhi0yp105vy3pvmmuo355f7bjssjqvd 0 20955 277941 277940 2015-03-05T19:25:01Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Kalifornië''' kan verwiezen noar: * [[Kalifornië]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten ** [[Alta California]] - de vuurmaolige name van wat now de Amerikaanse stoat Kalifornië is. Opper-Kalifornië was eagendom van achtereenvolgens Spanje en Mexiko. * [[Neder-Kalifornië (skiereilaand)]] - n Mexikaans skiereilaand ** [[Baja California]] - nen Mexikaanse stoat in t noorden van dit skiereilaand ** [[Baja California Sur]] - nen Mexikaanse stoat in t zuden van dit skiereilaand *[[Kalifornië-stad]] in Kalifornië *[[Kalifornië (Kentucky)]] in Kentucky *[[Kalifornië (Maine)]] in Maine *[[Kalifornië (Maryland)]] in Maryland *[[Kalifornië (Michigan)]] in Michigan *[[Kalifornië (Missouri)]] in Missouri *[[Kalifornië (Noord-Carolina)]] in Noord-Carolina *[[Kalifornië (Ohio)]] in Ohio *[[Kalifornië (Pennsylvanië)]] in Pennsylvanië ;Nederlaand: *[[Kalifornië (Maasdriel)]] - n buurtskop in de gemeente Maasdriel *[[Kalifornië (Horst an de Maas)]] - n buurtskoap in de gemeente Horst an de Maas ;Engelaand: *[[Kalifornië (Buckinghamshire)]] in Buckinghamshire *[[Kalifornië (Norfolk)]] in Norfolk ;Kanada: *[[Kalifornië (Niej-Brunswiek)]] *[[Kalifornië (Lanark County)]] in Lanark County *[[Kalifornië (Leeds and Grenville County)]] in Leeds and Grenville County ;Brazilië: *[[Kalifornië (Brazilië)]] ;Kolombia: *[[Kalifornië (Santander)]] {{dv}} miipxujv7nlhqumxuie0e51ydqwd9kt 0 20956 277950 2015-03-05T21:38:38Z Servien 7 Servien hef de zied [[Nevada (stoat)]] herneumd naor [[Nevada]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nevada]] kg4udxi4hz4yo3vcs5p63wdhakzuy3l 0 20957 277951 2015-03-05T21:40:17Z Servien 7 Nieje zied: ''''Nevada''' kan verwiezen noar: *[[Nevada]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten *[[Nevada (Iowa)]] *[[Nevada (Missouri)]] *[[Nevada (Ohio)]] *[[Nevada (Texas)]] *[[Nevada-stad]] *[...' wikitext text/x-wiki '''Nevada''' kan verwiezen noar: *[[Nevada]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten *[[Nevada (Iowa)]] *[[Nevada (Missouri)]] *[[Nevada (Ohio)]] *[[Nevada (Texas)]] *[[Nevada-stad]] *[[Nevada County (Arkansas)]] *[[Nevada County (Kalifornië)]] *[[Nevadawatervalle]] *[[Nevada (Granada)]] {{dv}} 3j8ip5gm4qc4hq3vadodnukmwa3emtt 0 20958 277960 277956 2015-03-05T21:46:57Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Niej-Mexiko''' kan verwiezen noar: *[[Niej-Mexiko]] - nen stoat van de Verenigde Stoaten *[[Niej-Mexiko (territorium)]] - nen veurmaolig territorium van Mexiko *[[Niej-Mexiko (Mexiko)]] - ne plaatse in de Mexikaanse stoat Jalisco {{dv}} p8mzrvdusofxa3twuwluu8ifcioks8e 0 20960 277958 2015-03-05T21:46:17Z Servien 7 Servien hef de zied [[Niej Mexiko (stoat)]] herneumd naor [[Niej-Mexiko]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Niej-Mexiko]] 4f097fxjy1f6hzse5rdyezumno7t14e 0 20961 277964 2015-03-05T21:50:28Z Servien 7 Servien hef de zied [[Rhode Island (stoat)]] herneumd naor [[Rhode Island]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Rhode Island]] dslqhmheqp53sjq7z5sv0dfjrqeikkx 0 20962 277966 2015-03-05T21:54:33Z Servien 7 Nieje zied: ''''Tennessee''' kan verwiezen noar: * [[Tennessee]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten * [[Tennessee (Illinois)]] - ne plaatse in Illinois * [[Tennessee (rivier)]] - ne ziedrivier...' wikitext text/x-wiki '''Tennessee''' kan verwiezen noar: * [[Tennessee]] - nen stoat in de Verenigde Stoaten * [[Tennessee (Illinois)]] - ne plaatse in Illinois * [[Tennessee (rivier)]] - ne ziedrivier van de Ohio-rivier {{Dv}} blw3kan3259a9fvjq6pfq9i1bho99lk 0 20963 277969 2015-03-05T21:55:35Z Servien 7 Servien hef de zied [[Tennessee (stoat)]] herneumd naor [[Tennessee]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Tennessee]] 8zhngrk1qgtwb07por6xunw6czrii7v 0 20965 277974 2015-03-05T22:00:10Z Servien 7 Servien hef de zied [[Texas (stoat)]] herneumd naor [[Texas]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Texas]] bg9oaw5gm77gsktltdl38xtk9bodghb 0 20966 277977 2015-03-05T22:01:42Z Servien 7 Servien hef de zied [[Virginia (stoat)]] herneumd naor [[Virginia]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Virginia]] g6ldz58r109sercz98al9vds1x58yai 0 20967 277978 2015-03-05T22:07:51Z Servien 7 Nieje zied: ''''Virginia''' kan verwiezen noar: *[[Virginia]] - nen stoat van de Verenigde Stoaten van Amerika *[[Virginia (Illinois)]] - ne plaatse in de Amerikaanse stoat Illinois *Virginia...' wikitext text/x-wiki '''Virginia''' kan verwiezen noar: *[[Virginia]] - nen stoat van de Verenigde Stoaten van Amerika *[[Virginia (Illinois)]] - ne plaatse in de Amerikaanse stoat Illinois *[[Virginia (Minnesota)]] - ne plaatse in de Amerikaanse stoat Minnesota *[[Virginia (Nebraska)]] - ne plaatse in de Amerikaanse stoat Nebraska *[[Virginia (Ierlaand)]] - ne plaatse in de groafskop Cavan in Ierlaand *[[Virginia (Vriejstoat)]] - n döarp in Zuud-Afrika *[[Virginia (vuurname)]] - n meakensname *[[West Virginia]] - ne Amerikaanse stoat die zich tiedens de Amerikaanse börgeroorlog van Virginia ofskeidde {{dv}} s8yicxh2xg7qsqexbfp96e9li2np0ir 0 20968 277983 2015-03-05T22:13:25Z Servien 7 Servien hef de zied [[Wiskonsin (stoat)]] herneumd naor [[Wisconsin]] over n deurverwiezing heer: Engelse uutspraak wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wisconsin]] jlumn3uerkev117bp3836zpug7qlvjk 0 20970 277988 2015-03-05T22:21:13Z Servien 7 Servien hef de zied [[Noord Karolina (stoat)]] herneumd naor [[Noord-Carolina]]: mit n C umdat de Engelse en Nedersaksiese uutspraak beiden kan wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Noord-Carolina]] o9nzotk3j2ww261wn8j6zgwaztd48fs 0 20971 277990 2015-03-05T22:21:33Z Servien 7 Servien hef de zied [[Zuud Karolina (stoat)]] herneumd naor [[Zuud-Carolina]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zuud-Carolina]] 41fg2wfrxgyry5rjf307yki7pdk95xc 0 20973 277999 2015-03-05T22:37:34Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Uissien]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Uissien]] nhnlnis58bopsvv7o41xrwq01itjrbl 0 20974 278000 2015-03-05T22:37:52Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Uissien]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Uissien]] nhnlnis58bopsvv7o41xrwq01itjrbl 0 20975 278001 2015-03-05T22:38:07Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Uissien]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Uissien]] nhnlnis58bopsvv7o41xrwq01itjrbl 0 20976 279964 279963 2015-04-04T20:32:14Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:St odilienberg63.JPG|thumb|Uutzicht euver 't centrum en de karke van Sint Odiliënbarg]] '''Sint Odiliënbarg''' ([[Limburgs]]: ''Berg ane Roer'') is een [[dörp]] in 't midden van de previncie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. 't Dörp ligt in 't oosten van de rivier de [[Maas]] en in 't zuden van [[Roermond]], aan de oevers van de rivier [[Roer]]. 't Het ongeveer 3.600 inwoners en heurt bie de [[gemiente (bestuur)|gemeeinte]] [[Roerdalen]]. 't Was tot [[2007]] eein van de dreei kernen van de gemeeinte [[Ambt Montfort]], nou eein van de zes van de gemeeinte Roerdalen en veur [[1991]] was 't een eigen gemeeinte. ==Uutgaonde verwiezings== {{commonscat|Sint Odiliënberg}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Ploatse in Limburg (Nederlaand)]] [[Kategorie:Roerdalen]] [[Kategorie:Vroggere gemainte in Nederlaands Limbörg]] s7cscr4ucvky50hryxs1mz9w7dzury8 0 20977 278035 2015-03-07T11:46:38Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Sint Odiliënbarg]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Sint Odiliënbarg]] s018emvgdenttagacctmh64iubcqssl 0 20978 278036 2015-03-07T11:46:47Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Sint Odiliënbarg]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Sint Odiliënbarg]] s018emvgdenttagacctmh64iubcqssl 14 20979 278039 2015-03-07T11:48:34Z Ooswesthoesbes 904 Nieje zied: '[[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] pwq3jdwas9wsx7qfeai3izj4tmmk7sq 0 20980 279965 278045 2015-04-04T20:37:15Z Droadnaegel 1133 köpken, betjen anvullen wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Posterholt_(Roerdalen)_kerk_zijaanzicht.JPG|thumb|De karke van Posterholt]] '''Posterholt''' ([[Limburgs]]: ''Postert'') is een [[dörp]] in 't midden van de previncie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. 't Dörp ligt in 't oosten van de rivier de [[Maas]] en in 't zuden van [[Roermond]], aan de oevers van de rivier [[Vlootbeek]]. 't Het ongeveer 4.300 inwoners en heurt bie de [[gemiente (bestuur)|gemeeinte]] [[Roerdalen]]. 't Was tot [[2007]] eein van de dreei kernen van de gemeeinte [[Ambt Montfort]], nou eein van de zes van de gemeeinte Roerdalen en veur [[1991]] was 't een eigen gemeeinte. ==Uutgaonde verwiezings== {{commonscat|Sint Odiliënberg}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Ploatse in Limburg (Nederlaand)]] [[Kategorie:Roerdalen]] [[Kategorie:Vroggere gemainte in Nederlaands Limbörg]] qhfre0amct6jfl9zp3ixgzb7buzr46d 0 20981 278046 2015-03-07T11:58:49Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Posterholt]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Posterholt]] 24zevvcco4b1n6nkfr2fw634kscwdxc 0 20983 278618 278053 2015-03-20T19:31:53Z Ooswesthoesbes 904 links wikitext text/x-wiki [[Bestaand:European_grey_wolf_in_Prague_zoo.jpg|thumb|n Wulf]] n '''Wulf''' ([[Latien]]: ''Canis lupus'') is n [[zeugdier]] uut de familie van n [[hondachtigen]] (''Canidae''), den heurt bi'j de [[reufdieren]] (''Carnivora''). n Wulf lef aoveral op de weerld. Der bint meerdere ondersoorten, waorvan der n partie bint den uutstörven bint. Hij lef in sosiale grupies. n Ienigsten veuroolder van n [[hond]] (Canis lupus familiaris) is n wulf. n Wulf en n hond könt samen naokommelings kriegen, en daorumme kö'j den töt de zölfde soort rekkenen. {{Begin|sdz}} {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Zoogdier]] gxyz3rzfw4mw5nen390mj7qiobv9vfm 0 20984 278050 2015-03-07T17:49:54Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Wulf]] wikitext text/x-wiki #redirect[[wulf]] fec7k0fxc6eh2uz261uq3xjnzsx4cz3 0 20986 278056 2015-03-07T19:26:13Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hierdense Beke]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hierdense Beke]] tm1h15rfxazi8zs4157suiq4ebgnwvc 0 20987 278057 2015-03-07T19:26:27Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hierdense Beke]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hierdense Beke]] tm1h15rfxazi8zs4157suiq4ebgnwvc 0 20988 279966 278066 2015-04-04T20:46:37Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Iron Rhine at Vlodrop Station.jpg|thumb|De [[Iezeren Rien]] bie Vlodrop-Station.]] '''Vlodrop''' ([[Limburgs]]: ''Vlórp'') is een [[dörp]] in 't midden van de previncie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. 't Dörp ligt in 't oosten van de rivier de [[Maas]] en in 't zuden van [[Roermond]], aan de oevers van de rivier [[Roer]]. 't Het ongeveer 2.600 inwoners en heurt bie de [[gemiente (bestuur)|gemeeinte]] [[Roerdalen]]. 't Was tot [[2007]] eein van de dreei kernen van de veurmalige gemeeinte Roerdalen, nou eein van de zes van de hudige gemeeinte Roerdalen. Veur [[1991]] was t een eigen gemeeinte ==Uutgaonde verwiezings== {{commonscat|Vlodrop}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Ploatse in Limburg (Nederlaand)]] [[Kategorie:Roerdalen]] [[Kategorie:Vroggere gemainte in Nederlaands Limbörg]] q2mq5jrn4fydm3alketb5ljl4fhg5q2 0 20989 278067 2015-03-08T11:49:24Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Vlodrop]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Vlodrop]] 7s7tkdtyiz2klb8ghzeyr76dqhv1oef 0 20990 279968 278126 2015-04-04T20:56:54Z Droadnaegel 1133 ~kat, en ne kleine verdudeliking wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie [[Colorado (duurverwiesziede)]] vuur aandere betekenissen van Colorado.}} {{Amerikaanse staot | naam = Colorado | biejnoam = ''Centennial State''<br>(''Eeuwstoat'') | vlagge = [[Bestaand:Flag of Colorado.svg|125px|Vlagge van Colorado]] | wapen = [[Bestaand:Seal of Colorado.svg|110px|Woapen van Colorado]] | kaorte = Map of USA CO.svg | heufstad = [[Denver (Colorado)|Denver]] | toe-etrejen = [[1 augustus]] [[1876]] | oppervlak laand = 269.837 | oppervlak waoter = 0,36% | inwoeners = 5.355.866 ([[2014]]) | dichtheid = 19,9 | tiedzone = -7/-6 | antal graafschappen = | ofkorting = CO }} '''Colorado''' is nen stoat in de [[Verenigde Stoaten]] van Amerika. Et beslöt et grötste deel van de [[Rocky Mountains]], et noordoostelike deel van de [[Coloradoplate]] en et westelike deel van de [[Great Plains]]. Et is den achtstegrötsten stoat wat oppervlakte angeet. In [[2014]] wonden der ongevear 5.355.866 leu in Colorado. Den stoat is neumd noar de [[Colorado (rivier)|Coloradorivier]]. Den daankt zinn naam an de [[Conquistadores|Spaanse verkenners]], dee as den rivier de ''Río Colorado'' (ekleurde rivier) neumden vanweage et rossige zilt wat oet de baargen metköm. Et gebeed Colorado wör in etekend op de kaarte op den [[28 febrewaori|28sten februwoari]] [[1861]] en wör op den [[1 augustus|eersten augustus]] van [[1876]] as 38sten in de [[Verenigde Stoaten]] op enömmen. Colorado hef as bienaam de ''Centennial'' state, umdet et 100 joar noa de [[Amerikaanse verkloaring van onofhaankelikheid]] in de verenige op enömmen wör. Colorado hef op et noorden ne greanze met [[Wyoming]], met [[Nebraska]] op et noordoosten, met [[Kansas]] op et oosten, [[Oklahoma]] op et zuudoosten, [[Niej Mexiko]] op et zuden, [[Utah]] op et westen en met [[Arizona]] op et zuudwesten. Den stoat is vuural befaamd um zin ansprekkende, ofwesselende laandskop van baargen, woold, [[hoogvlakte]]s, [[mesa]]'s, [[canyon]]s, platen, [[rivier]]en en [[weuste]]laand. De heuwdstad is [[Denver]]. Det is ook meteen de drokste stad van Colorado. {{Verenigde Staoten}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Staoten van Amerika]] cpqavyfcyjy5eb3jjmv4i05gxus5oml 0 20993 279969 278093 2015-04-04T21:02:19Z Droadnaegel 1133 köpken wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Melick2.jpg|thumb|De [[Roer]] bie Melik.]] '''Melik''' is een [[dörp]] in 't midden van de previncie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. 't Dörp ligt in 't oosten van de rivier de [[Maas]] en in 't zuden van [[Roermond]], in 't dal van de rivier [[Roer]]. 't Het ongeveer 3.600 inwoners en heurt bie de [[gemiente (bestuur)|gemeeinte]] [[Roerdalen]]. 't Was tot [[2007]] eein van de dreei kernen van de veurmalige gemeeinte Roerdalen, nou eein van de zes van de hudige gemeeinte Roerdalen. ==Uutgaonde verwiezings== {{commonscat|Melick}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Ploatse in Limburg (Nederlaand)]] [[Kategorie:Roerdalen]] [[Kategorie:Vroggere gemainte in Nederlaands Limbörg]] evrk6ze064q84b86viiupp4iup28fvz 0 20994 278094 2015-03-10T17:44:46Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Melik]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Melik]] pc7srzwkzcx16ueasdpipakw8ej5n4u 0 20995 291111 278105 2016-11-03T14:15:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Spraoke| spraoke = Amelaands | naam_anders = Amelânsk (Fries), Amelands (Amelaands) | laand = [[Nederlaand]] | gebeed = t [[Frieslaand|Friese]] [[Waddeneilaand]] [[Amelaand]] | sprekkers = 2.900 (skatting 2002) | dialekte = West- en Oost-Amelaands | klassifikatie = [[Indo-Europees]] - [[Germaanse sproaken|Germaans]] - [[West-Germoanse toalen|West-Germaans]] - [[Nederfrankies]] - [[Nederlaands]] - [[Hollaands (dialekt)|Hollaands]] - '''Amelaands''' | skrift = t [[Latiense alfabet]] | staotus = gien offisiële erkenning, wel erkend as streektael deur de perveensie Frieslaand | iso1 = n.v.t. | iso2 = n.v.t. | iso3 = n.v.t. | }} [[Bestaand:Lânkaart lokaasje Amelânsk.PNG|thumb|De lokaosie van t Amelaandse dialekt in de perveensie [[Frieslaand]].]] [[Bestaand:Ameland_klederdracht.jpg|thumb|[[Amelaand]]s kostuum mit [[ooriezer]].]] [[Bestaand:2012-05-05_Ameland_16.JPG|thumb||[[Amelaand]] mit de [[vuurtoren]] op de achtergrond.]] [[Bestaand:Ameland.JPG|right|thumb|t [[Straand]] op [[Amelaand]].]] t '''Amelaands''' (in t dialekt zels: ''Amelands'') is n [[Hollaans (dialekt)|Hollaands]]-[[Westerlauwers Fries|Fries]] mingdialekt dat spreuken wordt op t [[Frieslaand|Friese]] [[Waddenaailanden|Waddeneilaand]] [[Amelaand]]. t Ontston in de periode van de [[16e eeuw|16e ieuw]] tot de [[18e eeuw|18e ieuw]] uut n verminging van [[Hollaands]]e [[dialekt]]vorms mit t [[Fries]] dat oorspronkelik op t [[eilaand]] spreuken wordden, en is veural nauw verwaant an t [[Midslaands]] van t buureilaand [[Terschelling|Terskelling]]. Hoewel t Amelaands deur de toenemende [[toerisme|massatoerisme]] op Amelaand in beskeide maote onder drok staot van t [[Standerdnederlaands]], is t an de aandere kaante t ienigste dialekt van de Waddeneilaanden dat him tot now toe goed wet te haandhaeven en zels nog deur t merendiel van de eilaandjongeren spreuken wordt. == Geskiedenis == Op [[Amelaand]] wordde, krek as op de buureilaanden [[Schiermonnikoog|Skiermonnikoog]] en [[Terschelling|Terskelling]], van oorsprong [[Fries]] spreuken, mar dat is now niet meer t geval. Waoromme now krek op Amelaand, dat n vri'j eilaand was, de tael verhollaanste en op de westelike en oostelike uutaenden van Terskelling niet, terwiel dat van de [[middelieuwen]] tot [[1942]] bi'j [[Hollaand]] heurde en temeensen liekevule kontakten mit t Hollaandse vaastelaand had as Amelaand, is niet gehiel dudelik. t Is liekewel goed meugelik dat t te maeken het mit de wat aparte geskiedenis van Amelaand. t Eilaand wordde in de [[8e ieuw]] veur t eerst nuumd, as ''insula qua dicitur Ambla'' ("t eilaand dat Amelaand nuumd wordt"). De eerst bekende bewoners weren [[Friezen]], zo is onmiskenber vaastlegd is in n [[Ooldfries]] dokument uut [[1494]], waorin de eilaanders heurzels vri'jstelden van t Fries laandrecht. Onder de Fries-Hollaandse Oorlogen van de [[14e eeuw|14e]] en [[15e ieuw]] was Amelaand van [[1398]] tot [[1430]] in Hollaandse haanden, waornao de [[heufdeling]] [[Ritske Jelmera]], die deur de Hollaanders as stadhoolder ansteld was, alle macht naor himzels toe trok en t zo wus te speulen dat ze daor in Hollaand mit instemde. Jelmera was de stamheit van t geslacht Van Cammingha, dat nog tot [[1681]] op t eilaand de macht had. Onder leiding van Ritske Jelmera en zien opvolgers ontwikkelde Amelaand him tot n zelsstaandig ministaotien, zo as der in die tied in [[Europa]] wiethoevule weren, al liekt zoks now misskien apart, doe was t niks gien ni'js. De onofhaankelikhied van t eilaand wordde erkend deur Europese grootmachten as [[Engelaand]] en [[Spanje]], en deurdat de Amelaanders politiek neutraol bleven wusten ze buten verskillende grote oorlogen te blieven, waor t buureilaand Terskelling verskillende keren zwaor deur troffen wordde. Hoewel ze de zonuumde vri'jheer van Amelaand geheurzemhied verskuldigd weren, geneut de eilaandbevolking veerder n grote maote van vri'jhied, die meer nog as op t Friese vaastelaand n maotskoppelike ofkeer van rang en staotus opreup. De zelde situaosie is haandhaefd doe in [[1681]] de mannelike liende van de Van Cammingha's uutsturf en t eilaand overgong in haanden van t aodelike geslacht Thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg. In [[1704]] kocht stadhoolder [[Johan Willem Friso]] Amelaand op veur n bedrag van 170.000 gulden, waornao t tot de [[Fraanse Tied]] priveebezit bleef van wat laeter t [[Nederlaand]]se [[Huus van Oranje-Nassau|Koninklik Huus]] zol worden. As overbliefsel uut die tied dreegt de koning nog altied de (now ledige) titel van "vri'jheer van Amelaand". Neffens jonker [[Montanus de Haan Hettema]], die in [[1855]] onderzuuk dee naor de testamenten van de Van Cammingha's, was onder t bewiend van disse familie t [[Hollaands]] de bestuurstael op t eilaand, wat betekent dat t Fries op Amelaand zwat n ieuw eerder de staotus van bestuurstael verleur (naemelik in [[1398]]) as op t Friese vaastelaand (omdebi'j [[1500]]). Dat zol dan weer bi'jdreugen hebben kund an n hogere maotskoppelike staotus van t Hollaands en n legere staotus van t Fries. Onderwiels speulden de Amelaanders van de [[16e eeuw|16e ieuw]] of n belangrieke rolle in de haandel op, en t vrachtvervoer over, de [[Zuderzee]], wat dertoe leidde dat ze n protte kontakten hadden mit veural [[Amsterdam]], mar daornaost ok mit aandere Hollaandse Zuderzeesteden. Van de [[18e ieuw]] of warkte n protte Amelaanders op de Amsterdamse [[koopveerdij]]vloot die op [[Nederlaands Oost-Indië]] veerde. Tevens warkten partie Amelaandse vrouwluden in heur jonkhied n stokmennig jaoren in Amsterdam as dienstmaechies, veurdat ze weerkeerden naor t eilaand om n gezin te stichten. Ok disse innige baand mit Amsterdam zol grif invloed had hebben op t taelklimaot op t eilaand. Hoewel de bronnen over de ontfriezing van Amelaand slim krap binnen, liekt t derop dat t n perses van n peer ieuwen west het, waorbi'j t westelike diel van t eilaand (waor de meerste zeeveerders weg kwammen) al in de 16e ieuw (grotendiels) overgong op t Hollaands, terwiel t oosten nog zoe'n ienenhalf tot twie ieuwen an t Fries vaasthul en pas in de 18e ieuw van tael veraanderde. Ie zollen daenken dat der in zoe'n lange periode tied zat was veur de oorspronkelik grif naost mekeer bestaonde taelen om heur mit mekeer te vermingen. Pas in [[1801]], doe t eilaand al niet meer Friestaelig was, verleur t veurgoed zien onofhaankelikhied en is t bi'j Frieslaand gaon heuren. Omdat de Friese identiteit, zels in die tied al, stark op t spreken van de Friese tael baseerd was, hebben de Amelaanders heur nooit Friezen vuuld, en heur zels stark tegen Frieslaand en t Fries ofzet. Vanwegen de fragmentariese overlevering is over t vroege Amelaands zwat niks bekend. De ooldste bron is t ''Zeemanssprookje'' van [[Jan Hendrik Heymans]], in de Friese Volksalmanak van [[1842]]. Hoewel der onder [[sproaklear|taelkundigen]] al langere tied belangstelling veur t Amelaands beston, is der tot de twiede helte van de [[20e ieuw]] mar n bettien onderzuuk naor daon. In de zeuventiger jaoren pakte de [[Fryske Akademy]], die himsels zag as de huder van alle, dus ok t niet-Friese, kultuurgoed in [[Frieslaand]], de zaeke op. De eerste konkrete plannen veur n [[woordeboek]] van t Amelaands dateerde van [[1974]]. Van [[1977]] of wordde der tien jaor lang hard warkt om die plannen te verwezenliken, waorbi'j t meerste wark verzet wordde deur [[Anton Oud]]. As resultaot van al dat wark kwam in [[1987]] eindelik t grote ''Woa'deboek van ut Amelands'' uut. De ontwikkeling van n formele [[spelling]], die an de saemenstelling van t woordeboek ten grondslag lag, het dertoe leided dat t dialekt sund meer as skrieftael bruukt wordt. Zo is der n Amelaandstaelige [[kollum]] in de plaetselike [[kraante]]. Ok wordt t dialekt bruukt deur eilaander [[popmuziek|popmuzikaanten]], liek as de bänd ''Gang is Alles'', en deur de [[Hollum]]er [[toneel]]verieniging ''Nut en Genoegen'', die riegelmaotig n Amelaandstaelig stok op de plaanken brengt en daormit in t verleden ok ien keer in t jaor ofreisde naor [[Amsterdam]], om te speulen veur de Amelaandse gemienskop die daor woont. Sund de jaoren 2000 wordt der warkt an n herziene versie van t Amelaandse woordeboek, waor tevens n Nederlaandse index bi'j daon zal worden, zoda'j vanuut t Nederlaands naor woorden zuken kunnen. == De taelsituaosie now == Aanders as de aandere eilaanddialekten van t [[Wad]]dengebied het t Amelaands n hoge maotskoppelike staotus. Dat komt deurdat zwat alle (autochtone) eilaanders heurzels as Amelaander zien in plak van as Fries of as Nederlaander. In dat opzicht wordt t Amelaands zien as diel van de Amelaandse identiteit. De oolderen bin him bovendat meer as bewust van de eigen [[geskiedenis]] van t eilaand as n onofhaankelike staot, zodat t dialekt ok n hoge sosiaol-historiese staotus het. t Praoten van t Amelaands is liekewel beparkt tot gesprekken die Amelaanders onderling voeren, omdat ze t in de riegel niet passend vienen om t in aandere situaosies (d.w.z. tegen butenstaonders) te bruken. In kontrast mit de hoge staotus die t Amelaands op t eilaand geniet, wordt der daorbuten vaeke op daelekeken omdat ze in Nederlaand dialekten nog wel es assosiëren mit de legere sosiaole [[klasse]]n en mit gebrek an [[onderwies]]. Amelaanders beklaegen heur der vaeke over dat Friese toeristen tegen de eilaandbewoners Fries praoten omdat ze t Amelaands as n Fries dialekt zollen zien. Zoks wordt dan zien as bewies veur de minachtende hoolding die de Friezen van t vaastelaand tegen t Amelaands en de Amelaanders annemen zollen. t Is lichtkaans waorskienliker dat die Friezen van miening bin dat ze in de eigen perveensie gewoon Fries moeten praoten blieven kund; t idee dat iene die t Fries as memmetael het, t Amelaands veur n Fries dialekt zol anzien, is ja wel arg onannemelik. Zoe'n misverstaand lopt vaeke uut tot onplezierige verbaole konfrontaosies. Op de gemientelike [[webstee]] leggen ze uut dat "''Het Amelaander dialect weinig overeen [komt] met het Fries. De meeste inwoners van het eiland verstaan daarom deze taal ook niet.''" Omdat t Amelaands niet zovule verskilt van t [[Bildts]] of t [[Stadsfries]] en die taelvorms mit t Fries goed onderling verstaonber binnen, liekt t neffens de Friestaeligen zels meer n kwestie van willen as van kunnen. Disse indrok wordt nog verstarkt deur de resultaoten van n enquête op Amelaand, waorin o.a. vraogd wordt naor de praktiese en esthetiese kenmarken van verskillende taelen. As t om de praktiese meugelikheden van n tael gaot, zetten de Amelaanders t [[Nederlaands]] bovenan, volgd deur t [[Duuts]], t Amelaands en hielendal onderan t [[Fries]]. Gaot t om esthetiek, dan gaffen ze wiedweg de veurkeur an t Amelaands, volgd deur t Nederlaands en t Duuts, mit t Fries hielendal onderan. t Amelaands het op Amelaand gien offisiële staotus of erkenning. In de perveensie [[Frieslaand]] geniet t al n beskeiden erkenning, ok al is t offisieel niet as [[minderhiedstael]], mar as "[[streektael]]". Zo wordt t o.a. nuumd in de perveensiaole Nota Streektaelen 2004, as n taelvorm waorvan t gebruuk anvieterd moet worden. Hoewel in Frieslaand sund [[1980]] onderwies van t Fries op de [[basisskoele]]n verplicht is, het de gemiente Amelaand daor vri'jstelling veur, en volgen de skoelen op t eilaand de vri'jkommen tied in mit lessen "hiemkunde", over de Amelaandse [[kultuur]]. Der wordt liekewel gien spesifiek onderwies in t Amelaandse dialekt verzorgd. == Sprekers == Op Amelaand sprekt wiedweg t grootste diel van de bevolking t eigen dialekt nog. Uut n onderzuuk van [[2002]] deur [[sproaklear|taelkundige]] [[Mathilde Jansen]], die verbunnen is an t [[Meertens Instituut]], kwam naor veuren dat doe nog 62,5% van de [[middelbere skoele|middelbere-skoelkiender]] op t eilaand t Amelaands as memmetael had. Hoewel ze in heur taelgebruuk vule meer Nederlaandse en [[Engels]]e [[leenwoord]]en bruukte, en terwiel n beskeide groep oolde dialektwoorden an t verdwienen is, hoeft dat niet noodzaekelikerwieze as negatief opvat te worden, want de ienigste tael die niet meer veraandert is n [[dooie tael]]. Veerder gaf bi'j t zelde onderzuuk nog zoe'n 15,2% van de middelbere-skoelleerlingen op dat ze thuus n mingeling van Amelaands en Nederlaands praotten. Tegen medeleerlingen praotte 62,1% van de kiender Amelaands en 25,8% n mingeling van Amelaands en Nederlaands. Jansen leidde daoruut of dat bi'j mekeer zoe'n 87,9% van de skoelkiender op t eilaand in de daegelikse omgang Amelaands bruukte. Doe dernaor vraogd wordde, antwoordden 100% van de (132) leerlingen dat ze t Amelaands verstaon konnen, 95,2% dat ze t praoten konnen, 76,8% dat ze t lezen konnen en 48,0% dat ze t skrieven konnen. A'j disse siefers naost de beviendings zetten die in [[1994]] deur onderzukers van de [[Fryske Akademy]] over de kennis van t Fries in Frieslaand verzaemeld wordde, dan krie'j dit rijchien: {| class="wikitable" |- ! !Fries (1994) !Amelaands (2002) |- |''verstaon'' |align="center"|94% |align="center"|100% |- |''spreken'' |align="center"|74% |align="center"|95,2% |- |''lezen'' |align="center"|65% |align="center"|76,8% |- |''skrieven'' |align="center"|17% |align="center"|48,0% |} t Amelaands nemt daormit n unieke posisie in, omdat zwat alle aandere dialekten in Nederlaand staorigan achteruutboerken, benaemen wat t gebruuk onder de jongeren angaot. t Is niet dudelik waorom t Amelaands zoe'n uutzunderingsposisie innemt, mar naor alle gedachten speult hierbi'j n rolle dat de Amelaandse gemienskop n stok gesleutener is veur de butenwereld as bi'jgelieks de bewoners van de aandere Waddeneilaanden. Dit maekt t veur butenstaonders n stok dreger om op t eilaand te integreren. Der bin gien siefers of persentaazjes beskikber over t totaole sprekertal van t Amelaands. Mar a'j annemen dat t tal dialektsprekers onder de ooldere generaosies hoger leit as onder de jongeren, wat zwat overal zo is, dan zol n persentaazje van 80% Amelaands-sprekenden misskien n niet onrealistiese skatting wezen. Mit n eilaandbevolking van 3.600 meensken zol t totaole antal Amelaands-sprekenden dan uutkommen op krapan 2.900 luden. ==Taeleigenskoppen== [[Bestaand:Amelaand_huze.jpg|thumb|t Straotbield op [[Amelaand]].]] ===Grammatika en taeleigen=== t Amelaands is n dialekt mit n naogenoeg [[Hollaands]]e [[woordeskat]] en n grotendiels [[Fries]]e [[grammatika]]. Deur de Friese [[substraote]] op t eilaand kommen der liekewel ok n protte woorden en uutdrokkings in veur die dudelik Fries van oorsprong binnen, liek as ''gnize'', ''naskaaie'' en ''ut draait óp bargebieten uut''. Ok op aandere vlakken komt de Friese substraote tot utering, liek as bi'j de [[lidwoord]]en die ze veur de [[heufdwoord]]en plaetsen. Zo zeggen ze op Amelaand ''de knien'', ''ut plak'' en ''ut wang'', krek zo as in t Fries "de knyn", "it plak" en "it wang", in tegenstelling tot de [[Nederlaands]]e vorms ''het konijn'', ''de plek'' en ''de wang''. Veerder is in t verhollaanste Amelaands de Friese [[konsonant]]ekluster [sk] (sk van ''skip'') behoolden bleven, liek as in ''skâd'' ("schae"; Fries: "skaad"), ''skeluun'' ("skoft"; Fries: "skarlún") en ''skoal'' ("skoele"; Fries: "skoalle"), terwiel dat vremd genog in de Friese dialekten van de buureilaanden [[Terschelling|Terskelling]] en [[Schiermonnikoog|Skiermonnikoog]] veraanderd is in n Hollaandse [sx] (''sch'' van ''schip''). Ok bestaon der nog inkelde Friese meervouden in t Amelaands: ''hearings'' ("herings/heringen"; Fries: "hjerrings"; vergeliek mit t Nederlaandse ''haringen'') en ''ingels'' ("engels"; Fries: "ingels"; vergeliek mit t Nederlaandse ''engelen''). Wel verdwient staorigan n diel van t Amelaandse [[woordeskat|taeleigen]]. Zo zeggen ze now niet meer ''skutteldoek'' ("skotteldoek"; Fries: "skûteldoek") zo as vroeger, mar ''theedoek''. Wat de [[persoonlik veurnaemwoord|persoonlike veurnaemwoorden]] angaot, het t Amelaands in de twiede persoon inkelvoud ''dou'' ("ie"; Nederlaands: "jij"; Fries: "do"/"dû") en as [[beleefdhiedsvorm]] ''jou'' (Nederlaands: "u"; Fries: "jo"), wat ok al dudelik meer op de Friese vorm liekt as op de Nederlaandse vorm. Wanneer ie now ''dou'' of ''jou'' moeten zeggen verskilt liekewel op Amelaand van oolds van dörp tot dörp. Zo spreken [[Buren (Amelaand)|Buremers]] zwat iederiene an mit ''dou'', terwiel [[Nes (Amelaand)|Nessemers]] inkeld kiender en intieme vrienden of familieleden anspreken mit ''dou'' en veerder altied ''jou'' zeggen. In [[Hollum]] bruken ze ''dou'' as ze t tegen manluden of jonges hebben, en ''jou'' as ze t tegen vrouluden of (kleine) maechies hebben. ===Spelling en klaankleer=== t Amelaandse dialekt beskikt over n grote verskeidenhied an [[vokaol|klaanken]], vule meer as t Nederlaands en ok meer as t Fries. Daoromme is der veur t Amelaands n eigen [[spelling]] ontwikkeld, die gebruukmaekt van n groot tal klaanken mit [[diakrities teken|diakritiese tekens]] (â, ä, è, ê, ë, î, ò, ó, ô, ö, ú). Typies veur t Amelaands is t veurkommen van ''èè'', liek as in ''rèèd'' ("riet"; Fries: "reid") en ''sèèn'' ("zegen"; Fries: "seine") n klaank die geliek is an de Stellingwarver ''ae'' en de Friese ''ê''. Ok op t gebied van [[konsonant|bi'jklaanken]] het t Amelaands verskillen mit t Nederlaands. t Dudelikste veurbield daorvan is de anwezighied van de harde Friese g ([[Internasjonaal Klankeschrift|IPA]]: [ɡ]), in woorden as ''goëd'' ("goed"), ''gâuw'' ("gauw"; Fries: "gau") en ''giëte'' ("gieten"; Fries: "jitte"). Vroeger had t Amelaands ok stemhebbende [[konsonant|bi'jklaanken]] an t aende van woorden, zo as t Fries dat lang leden ok had hebben moet. Dus woorden as ''kob'' en ''kop'' wordden niet t zelde uutspreuken (omdat de b an t aende van ''kob'' niet verweert tot n p-klaank, of, in [[sproaklear|taelkundig]] jargon, omdat der gien [[eindklaankverskarping]] plakvun). Dat verskiensel is liekewel ok in t Amelaands an t uutstarven en inkeld bi'j de ooldste sprekers komt t tegenwoordig nog veur. n Slim opvalende eigenskop van de Amelaandse spelling is dat de vaeke veurkommende stomme r, die t Fries ok het, vervangen is deur n [[apostrof]], liek as in de woorden ''moa'd'' ("moord"), ''kó't'' ("kaorte") en ''he'st'' ("haarst"). In n protte woorden laot de verdwenen r liekewel n spoor nao in de uutspraoke. De skriefwieze van t oorspronkelike ''flarden'' is bi'jgelieks ''fla'den'' worden, mar t wordt meer uutspreuken as ['fladʲǝn], dus mit n zachtere dj-achtige klaank in plak van n harde d. t Zelde is t geval bi'j n woord as ''ga's'' ("grös"), dat oorspronkelik ''gars'' west moet hebben. Daor is de uutspraoke [gaʃ] ("gasj"). Dit verskiensel het t Amelaands gemien mit t moderne [[Noors]] en [[Zweeds]], waor de r op plakken ok vortvaalt, mar dan de daorop volgende letter veraandert achterlaot. == Amelaands en Stadsfries == t Amelaands en t der an nauw verwaante [[Midslaands]] van t buureilaand [[Terschelling|Terskelling]] wordde in t verleden vaeke op ien hoop smeten mit t [[Stadsfries]]. Taelkundig onderzuuk uut [[2001]] het liekewel uutwezen dat t Amelaands daor aenlik aordig stark van ofwiekt. Zo liekt der naost t Fries en t Hollaands nog n darde, spesifiek Amelaandse woordeskat west te hebben waor t tegenwoordige Amelaandse dialekt op weerommegaot. Dit is te verklaoren uut de meugelikhied dat t oorspronkelike Fries van t eilaand krek zo stark van t vaastelaandse Fries ofwiekte as de Friese eilaanddialekten van [[Skiermonnikoogs|Skiermonnikoog]], [[Westerskellings|West-Terskelling]] en [[Oosterskellings|Oost-Terskelling]] now. Veerder kommen typies Stadsfriese vorms, liek as ''burst'' ("borst"; Fries: "boarst"), ''sú'' ("zol"; Fries: "soe"), ''must'' ("moet"; Fries: "moast") en ''durst'' ("doarst") in t Amelaands niet veur. t Amelaands het daorveur naemelik de vorms ''bó'st'', ''sou'', ''mós'' of ''móst'' en respektievelik ''doarde'', ''dó'st'' of ''do'st''. == Dialekten == [[Bestaand:Ameland_nes_rk_clemenskerk.jpg|thumb|De [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholieke]] karke van [[Nes (Amelaand)|Nes]].]] t Amelaands is onder te verdielen in twie slim op mekeer liekende, mar toch dudelik van mekeer te onderskeiden zusterdialekten: t ''Oost-Amelaands'', dat spreuken wordt in de dörpen [[Nes (Amelaand)|Nes]] en [[Buren (Amelaand)|Buren]], en t ''West-Amelaands'', dat spreuken wordt in de dörpen [[Hollum]] en [[Ballum]]. n Veurbield van de verskillen tussen de twie subdialekten is dat woorden as "oold", "koold", "hoolt", "zoolt" en "huud" in t West-Amelaands skreven en uutspreuken worden as ''oäd'', ''koäd'', ''hoät'', ''soät'' en ''huud'', en in t Oost-Amelaands as ''òòd'', ''kòòd'', ''hòòt'', ''sòòt'' en ''hööd''. (De klaank ''oä'' [o.ɛ] wordt uutspreuken as de o van "bok" volgd deur e van "net"; ''uu'' [y:] is de uu van "kruud"; ''òò'' [ɔ.ǝ] is de ao van "raod" mar n bettien [[twieklaank|vertwieklaankt]]; en ''öö'' [œ:] is de klaank van t [[Zwols]]e ''jöör''.) Ok bin der n peer verskillen bi'j partie verkleiningsvorms, liek as "dörpien", "koechien" en "pieltien", waor t West-Amelaands ''dörpke'', ''koeike'' en ''pielke'' veur bruukt en t Oost-Amelaands ''dörpje'', ''koetje'' en ''pieltje''. Ok partie uutgangen verskillen, bi'jgelieks de uutgang "-aosie". Woorden as "federaosie" en "alderaosie" worden in t West-Amelaands ''federase'' en ''alterase'' en in t Oost-Amelaands ''federaasje'' en ''alteraasje''. Verskillen in de woordeskat kommen ok veur, mar niet n protte. t Meerst opvalend in dat opzicht is t typies Oost-Amelaandse woord ''hèèt'' ("heit"), terwiel ''fader'' in beide subdialekten veurkomt. Disse kleine dialektverskillen bin te verklaoren deurdat de meensken uut t [[Nederlaandse Hervormde Karke|hervormde]] westen en t [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholieke]] oosten van Amelaand vroeger grotendiels langes mekeer henne leefden. n Darde [[geleuf|denominaosie]] wordde op t eilaand vormd deur de [[mennisten]], die ok meer in t westen woonde. Hoewel der tussen de hervormden en de mennisten somtieden wel huweliken sleuten wordden, was dat tussen de [[protestantisme|protestaantse]] groepen en de rooms-katholieken ondaenkber. Zo beston der dus niet n protte onderling kontakt, en ontstonnen der twie subdialekten. Hoewel de [[geleuf|geleufsskeiding]] tegenwoordig amper nog n rolle speult, is der onderwiels n beskeiden [[kultuur]]verskil tussen de beide bevolkingsgroepen of eilaandgebieden ontstaon. t Oostelike diel van t eilaand is [[ekonomie]]s naemelik zwat hielendal ofhaankelik van t [[toerisme]], en staot der dus slim positief tegenover. In t westen, waor ze nog veur n groot diel van de [[laandbouw]] leven, is dat vule minder t geval. Bovendat bin de Amelaanders heur onderwiels zo bewust worden van t dialektonderskeid ("daor zeggen ze ..., mar ''wi'j'' zeggen ..."), dat ok daordeur de verskillen in staand hoolden worden. Daornaost is an de oostkaante van t eilaand de invloed van t Nederlaands starker, deurdat daor de [[veerboot]] ankomt, de meerste toeristen daor vakaansie vieren, en deurdat de meerste import daor woont. An de aandere kaante vormt de ienigste middelbere skoele op t eilaand, in Nes, weer n stark nivellerende faktor, omdat alle eilaandkiender daor saemenkommen en de onderlinge kontakten van de jongere generaosies dus vule groter binnen. {{Bron| *[http://www.ameland.nl/over-ameland/het-eiland_41147/item/dialect_20313.html Informaosie over t Amelaands op de gemientelike webstee van Amelaand] *[http://www.kennislink.nl/publicaties/wadden-dialecten-op-sterven-na-dood Informaosie over de uutgifte ''Taal van de Wadden''] *[http://www.kennislink.nl/publicaties/een-echte-amelander-spreekt-dialect Informaosie over de uutgifte ''Een Echte Amelander Spreek Dialect''] ---- * Duijf, Pieter, ''Wurdlisten van 'e Friese stedsdialekten'', Liwwarden, 1998 (Fryske Akademy), ISBN 9 06 17 18 600. * Gorter, Durk, en Jonkman, Reitze, ''Taal in Fryslân op 'e nij besjoen'', Liwwarden, 1995 (Fryske Akademy), ISBN 9 06 17 18 074. * Jansen, Mathilde, ''Een Echte Amelander Spreekt Dialect'', Amsterdam, 2010 (Amsterdam University Press), ISBN 978-9 08 96 42 035. * Jansen, Mathilde, en Oostendorp, Marc van, ''Taal van de Wadden'', Den Haag, 2004 (Sdu Uitgevers), ISBN 978-9 01 20 97 130. * Jansma, Klaas, ''Friesland en Zijn 44 Gemeenten'', Liwwarden, 1981 (''Frysk Deiblêd''), ISBN 9 06 48 00 154. * Oud, Anton Gerardus, ''Woa'deboek van ut Amelands'', Liwwarden, 1987 (Fryske Akademy), ISBN 9 06 17 16 73X. * Terpstra, Pieter, ''Tweeduizend jaar geschiedenis van Friesland'', Liwwarden, zonder jaor (Uutgeveri'je M.Th. van Seyen), zonder ISBN. }} {{SNLV}} {{Dialekt|stl||Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Streektaol in Frieslaand]] 1lwajxpa8h6mp3j7zm926vaawgf0ytd 0 20996 278104 2015-03-10T22:13:26Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Waddenaailanden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Waddenaailanden]] 9zkrle87datej04t2kjpjhwssjbn30p 0 20997 278113 2015-03-11T07:23:45Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Kolorado]] herneumd naor [[Colorado]]: Mear noar ummeliggende sproaken, bettere veendkaans wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Colorado]] mimg8t0tba68zfo77sri43rhmxgkzhf 0 20999 278124 278123 2015-03-11T09:15:11Z Woolters 62 /* Leaftied */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Den Kroezeboom bie Fleringen Tweante.jpg|thumb|Den kroezeboom bie Fleringen in Tweante.|359x359px]] Den '''Kroezeboom''' is nen oalden [[eek]] met nen stamumtrek van 7,25 meter bie [[Fleringen]] in [[Tweante]]. Et is een van de öaldste beum op et [[Nederlaand]]se groondgebeed. Nöast den eek steet een [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms]] kapelleken veur [[Maria]]. Den boom trekt völ bezeukers, umdat he tuske de 400 en 600 joar oold is, umdet et der heel heanig is en den boom op ne mooie stea steet. Et is ne geleefde stea um te [[trouwen]]. Ook majt der jongeleu gearn op de beankskes roondhangen. ==Gebroek== Et wörd zejd det den kroezeboom nen kruusboom was. Um laand te verdelen, breuken [[boer]]en vrogger herkenningspeunten in et laand. Den boom zol op een kruuspeunt van verskillende stukken laand stoan. Ook kan et wean at hier vrogger [[rechtspraak|rechtdag]] höalden wör. Zo wör den boom et tekken van gerechtigheid. Et gavven de umgewing nen gewichtigen anblik. Tusken et [[16e eeuw|16de]] en [[17e eeuw|17de joarhonnerd]] stund der een ''Hilligenhuesken''. An wel of dit kapelleken wiedet was, is nich bekeand. In de tied van de [[Reformasie]] wörden alle Rooms-Katholieke tradisies verböaden. Et kapelleken wör ook daal höwwen. Nen roondtrekkenden preester, Hendrik Smithoes, blef toch hemelik met ne wage onner den boom eucharistiedeenste opvoren. Et wör ne bedevoartsstea veur Roomsken. Roond [[1730]] was et aflopen met de verearingen roond den kroezeboom. In et [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] begunnen de leu wier geleuwige wearde an den kroezeboom te hechten. In [[1909]] höalden ze ne mis bie den boom um te vieren dat de H. Pancratiuskeark in [[Tubbig]] 100 joar doarveur weer teruw gevven was. In dat joar wör der ok weer ne kapel bouwd, in [[neogotiek|niejgotiese]] stiel. Dissen was wiedt an et Healige Harte van Kristus. Pastoor Von Bönninghausen leut een beeld van 1,50 meter hoog oet steen houwen. Dit steet sind 1971 in de St. Pankratiuskeark in Tubbig. Et kapelleken wör in [[1944]] weer ofbrökken en vervöngen deur ne neie, hoaltene kapel met vakwerkmuren. ==Leaftied== Den boom wörd wal es skatt tusken de 1000 en 700 joar oold, mer det lik meer fantasie as woarheid. Fleringen wörd al in et joar [[933]] neumd, mer dat wil nog nich zeggen at den boom zo oald is. Boomkenners skatt um tusken de 400 en 500 joar oold. Op foto's van net noa den [[Tweede wereldoorlog|oorlog]] is te zeen at den boom nog nich deurmiddeln spletten was. Doaran is te zeen at he nog nich zo oold as wat wal es dacht wörd. ==Onnerhoald== Et geet nich aait evven good met den Kroezeboom. Umdat den boom begun te splitten en doardeur in et middeln begun te rotten, hebt boomchrirurgen et slechte hoalt vortskraapt en de twee delen met iezeren pennen an mekaar veraankerd. Den kroes wörd met stoalkabels bie mekaar höalden. Umdat et völle toeristen trekt en umdat der nog regelmoatig biejeenkomste höalden wordt, blif den boom ne belangrieke stea veur de umgewing. Um der nen boomchirurg bie te halen is geald neudig. Doarum hebt ze in Fleringen zölfs ne stichting opricht veur et behoald van den boom.<ref>[http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/article/detail/2718739/1996/04/16/Twente-in-actie-voor-behoud-kroezeboom.dhtml Trouw.nl. ''Twente in actie voor behoud Kroezeboom.'' 16 april 1996.] Bekekken op 11 meart 2015.</ref> [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Natuur]] [[Kategorie: Toerisme]] 4c96wsjk8inam1pea5t7abk4o0e9de0 0 21000 291909 278125 2016-11-16T16:53:52Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Colorado''' kan verwiezen noar: == Plaatsen == ;VS * [[Colorado]] - nen stoat van de Verenigde Stoaten * [[Colorado (rivier)]] - ne grote rivier in de Verenigde Stoaten * [[Colorado-stad]] - verskillende plaatsen in de Verenigde Stoaten * [[Colorado County]] - nen groafskop in de Amerikaanse stoat Texas * [[Coloradowoestien]] - n weuste in de Amerikaanse stoat Kalifornië ;Zuud-Amerika * [[Colorado (Paraná)]] - n plaatse in de Braziliaanse deelstoat Paraná * [[Colorado (Rio Grande do Sul)]] - n plaatse in de Braziliaanse deelstoat Rio Grande do Sul * [[Colorado (rivier in Argentinië)]] - rivier in t zuden van Argentinië * [[Colorado do Oeste]] - twee bestuurseenheden in de Braziliaanse deelstoat Rondônia == Biologie == * [[Colorado-wangzakkateker]] * [[Coloradokever]] * [[Coloradopadde]] * [[Colorado-zilversparre]] {{Dv}} ezs708izrxv64h4j28alsvhec8zf9ey 0 21001 292352 291066 2016-12-14T16:40:06Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezings */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Nederlands-kleverlands.png|thumb|Taelgebied van t Kleverlaands]] [[Bestaand:Meuse-Rhenish-nl.png|thumb|t Kleverlaands in relaosie tot naoburige dialekten]] t '''Kleverlaands''' is n verzaemelnaeme<ref> Jan Goossens, (1968) ''Wat zijn Nederlandse dialecten?'' Grunningen: Wolters-Noordhoff</ref><ref>Charlotte Giesbers, ''Dialecten op de grens van twee talen: een dialectologisch en sociolinguïstisch onderzoek in het Kleverlands dialectgebied'', Proefskrift Radboud Universiteit Nijmegen, 26 juni 2008 [http://repository.ubn.ru.nl/bitstream/2066/67849/1/67849.pdf PDF daelelaeden]</ref> veur de [[Nederfrankies]]e dialekten die in Nederlaand spreuken worden in Zuud-[[Gelderlaand]], Nederlaands [[Noord-Limburg]], t [[Laand van Cuijk]] in [[Noord-Braobaant]] en in [[Duutslaand]] in t [[Laand van Kleef]]. De Duutse term ''Kleverländisch'' is oorspronkelik de term veur t dialekt van t Laand van Kleef, mar is deur de dialektoloog [[Jan Goossens]] veur de hiele greensoverskriedende regio overneumen. t Kleverlaands vormt n groep dialekten die t meerst overienkomen mit t [[Braobaants]] en t [[Zuud-Gelders]], en in mindere maote ok mit t [[Limburgs]], al bin de Limburgse invloeden op t Kleverlaands slim klein. Allienig de meerst zudelike dialekten van t Kleverlaands rond de stad [[Venlo]], dat wil zeggen de dialekten in t zonuumde [[mich-kertier]], hebben meer gemien mit t Limburgs. Disse dialekten worden weliswaor bi'j t Kleverlaands indield, mar hebben n starke invloed ondergaon van t zudeliker spreuken [[Oost-Limburgs]]. Van de [[17e eeuw|17e]] tot veer in de [[19e ieuw]] wordde t [[Nederlaands]] in dit gebied as ambtstael bruukt, en tot an de [[Twiede Wereldoorlog]] wordde t Nederlaands zelfs nog in inkelde karken as [[karktael]] bruukt. [[Adolf Hitler]] verbeud vanof 1936 t Nederlaands te bruken. ==Geografiese ofbaokening== [[Bestaand:Zuidgelders jodaan.png|thumb|Zuud-Gelders neffens [[Jo Daan]] (raoze) vergeleken mit t Kleverlaands neffens [[Jan Goossens]] (blauw)]] [[Bestaand:Kleverlands Oostbergisch.png|thumb|Topografiese verspreiding van t Kleverlaands (blauw) en Oost-Bargies (gruun) neffens de definisies van Georg Cornelissen en Jan Goossens. De witte vlekke binnen t Kleverlaands is t taeleilaand van Pfalzdorf en omkrieten.]] t Kleverlaands wordt tot de dialekten van de [[Zudelik-sentraole groep]] rekend, waortoe ok t [[Braobaants]] beheurt. De ofgreenzing tot t Braobaants is deur verskillende auteurs op verskillende manieren benaoderd. Zo rekent [[Jo Daan]] t [[Noord-Limburgs]]e Kleverlaands tot t Braobaants en t Gelderse Kleverlaands tot t [[Zuud-Gelders]], terwiel [[Jan te Winkel]]<ref>[http://www.kennislink.nl/upload/148782_276_1142862637042-winkel.jpg Dr. J. te Winkel, 1898, Geskiedenis der Nederlandse taal, Uitg. Blom en Olivierse, Koelenburg]</ref> [[Jac. van Ginneken|Jacques van Ginneken]]<ref>[http://www.mijnwoordenboek.nl/img/dialectenkaart.jpg Jacques van Ginneken, Overzichtskaart der Nederlandse Dialecten, Malmberg 1917]</ref> en [[Jan Goossens]]<ref>[http://www.kennislink.nl/upload/148724_276_1142859776935-mapgoos.jpg Indelingskaorte uut: Jan Goossens (1970), 'Niederländische Mundarten – vom Deutschen aus gesehen', ''Niederdeutsches Wort'' 10, 61-80]</ref> de greens trekken bi'j de [[vertwieklaanking|''ijs/ies''-isoglosse]]. Tieleweerds, Nederbetuws en Laand van Maos en Waols worden zo bi'j t Braobaants indield. Naor t noorden is der n overgang tot t [[Utrechts-Alblasserweerds|Utrechts]] en t [[Veluws]]. De greens wordt definieerd deur de ''gij/jij''-isoglosse, die tegenwoordig saemenvaalt mit de [[Rien]]. In t oosten vormen de [[Liemers|Liemers dialekten]] n ongewoon brede overgangszaone tussen t [[Nederfrankies]] en t [[Nedersaksies]], waor ter heugte van de [[Olde Iessel|Oolde Iessel]] de [[ienhieds-meervooldsliende]] de dialektgreens vormt. In t zuudoosten gaot t eigenlike [[Kleefs]] langes de Nederrien over in t [[Wezel]]se dialekt en vervolgens in de dialekten van t westelike (Rienlaandse) [[Ruhrgebied]]([[Mülheim an der Ruhr|Mülheim]] an de [[Ruhr]] (''Mölmsch''), [[Duusburg]], [[Oberhausen]], [[Essen (Noord-Rienlaand-Westfaolen)|Essen]]-Werden). De [[vertwieklaanking]]sliende (''ij/ie''-isoglosse, ''mijn/mien''-linie) skeidt t Kleverlaands in t westen van t Braobaants, mar ok de [[Diest-Ni'jmegenlinie]] (''ou/al''-isoglosse of ''houden/halten'') wordt daorveur bruukt.<ref> Arend Mihm 1992: 'Sprache und Geschichte am unteren Niederrhein', in: Jahrbuch des Vereins für niederdeutsche Sprachforschung, 88-122. Isoglossenkaorte in: Irmgard Hantsche 2004: Atlas zur Geschichte des Niederrheins (= Schriftenreihe der Niederrhein-Akademie 4). Bottrop/Essen: Peter Pomp. ISBN 3-89355-200-6</ref> De zudelike skeidsliende tussen t Kleverlaands en de Limburgse dialekten wordt vormd deur de [[Uerdinger linie]]. Mar bi'jgelieks t dialekt van [[Krefeld]] het alweer alderhaande [[Ripuaries]]e eigenskoppen, zo as ''esch'' in plak van ''ik'', ''j-'' an t begin van n woord in plak van /g/ (''jedöns'' "Gedöns"), [[velarisaosie]] van [[taandklaank]]en (''onger'' "unter"), en de typiese betekenisonderskeidende [[betoningsliende|betoning]] die zowel de Limburgse as de Ripuariese dialekten kenmarkt. t [[Mich-kertier]] of Zuud-Gelders Limburgs in de omkrieten van Venlo wordt ok wel as n aparte dialektgroep zien. <ref>R. Belemans, J. Kruijsen, J. Van Keymeulen. 1998, Gebiedsindeling van de zuidelijk-Nederlandse dialecten, Taal en Tongval jg 50</ref> == Veurbielden == * „Ek heb noch efkes afgewaachd, ob dat, wach’e min seggen wold.“ ** „Ich habe noch kurz abgewartet, was Du mir sagen wolltest.“ ** (Stl.) „Ik heb nog even ofwaacht wa'j mien zeggen wollen.“ * „En den Wenter stüwe di drööge Bläär dörr de locht eröm“ ([[Georg Wenker]] Satz 1) ** „Im Winter fliegen die trockenen Blätter in der Luft herum.“ ** (Stl.) „In de winter wi'jen de dreuge blaederen rond in de locht.“ * „Et sall soon üttschaije te shnejje, dann werd et wäär wer bäter.“ (Wenker Satz 2) ** „Es hört gleich auf zu schneien, dann wird das Wetter wieder besser.“ ** (Stl.) „t Zal zo ophoolden mit sni'jen, dan wordt t weer weer beter.“ * „Hej es vörr vier of säss wääke gestörwe.“ (Wenker Satz 5) ** „Er ist vor vier oder sechs Wochen gestorben.“ ** (Stl.) „Hi'j is vier of zes weken leden sturven“ * „Het füür was te hätt, die kuuke sinn ja an de onderkant heel schwaort angeschröt.“ (Wenker Satz 6) ** „Das Feuer war zu heiß, die Kuchen sind ja unten ganz schwarz gebrannt.“ ** (Stl.) „t Vuur was te hiete, de koeken bin an de onderkaante hielendal zwart anbraand.“ * „Hej dütt die eikes ömmer sonder salt än pääper ääte.“ (Wenker Satz 7) ** „Er isst die Eier immer ohne Salz und Pfeffer.“ ** (Stl.) „Hi'j eet de eichies altied zonder zoolt en peper./ Hi'j doet de eichies altied zonder zoolt en peper eten.“ De Duusburger Johanniter [[Johann Wassenberch]] het in de 15e en 16e ieuw riegelmaotig antekenings over plaetselike en wereldwiede gebeurtenissen maekt, die ons inzicht geft in hoe ze in die tied in t Kleverlaandse gebiedsdiel praotte: : ''<nowiki />'s doenredachs dair nae woerden die twe gericht ende op raeder gesatt. Eyn gemeyn sproeke: 'Dair nae werck, dair nae loen.' Die ander vyf ontleipen ende entquamen dat doch nyet goit en was.'' : (oe = u, ai = aa, ae = aa) : Dld.„Am Donnerstag danach wurden die zwei gerichtet und auf Räder gesetzt. Ein bekannter Spruch: 'So wie das Werk, so der Lohn.' Die anderen fünf flohen und entkamen, was nicht gut war.“ : Stl.„De volgende donderdag wordden de twie veroordield en op raeder zet. n Bekend gezegde: 'Zo as t wark, zo is t loon.' De aandere vief ontleupen [t] en ontkwammen, wat toch niet goed was.“ ==Variaanten binnen t Kleverlaands== In Duutslaand vormt t Kleverlaands t noordelikste diel van t [[Nederfrankies]]e taelgebied. t Bestaot uut de dialekten van [[Kleef]], [[Goch]], [[Kevelaer]], [[Straelen]], [[Meurs]], [[Vluyn]] en [[Rienbarg]] (''Rheinberg''). Onderling verskillen de nuumde dialekten. Disse verskillen liggen veural in de veraandering van de oolde West-Germaanse lange klinkers en twieklaanken /i:/, /u:/, /au/ en /ai/ ''Regionaole verskillen tussen de Kleverlaandse dialekten'' {| class="wikitable" |- bgcolor='#COFOFO' !Hoogduuts !Stellingwarfs !Kleefs !Gochs !Rienbargs !Straelens !Vluyns !Limburgs |- |Zeit||tied||tiit||tit||tit||tiit||tiit||tied |- |Haus||huus||huus||hüs||hüs||huus||huus||hoes |- |Kraut||kruud||kruut||krüt||krüt||kruut||kruut||kroed |- |Baum||boom||boom||boom||boom||buem||boum||boum |- |Bein||bien||been||been||been||bien||bein||bein |} De omkrieten van Venlo kenmarkt him deur de vorm ''mich'' van "mij", dit gebied wordt dan ok t ''mich-kertier'' nuumd en wordt ok as n apart dialekt zien (Zuud-Gelders Limburgs). ==De laeste ontwikkelings== Zowel [[Charlotte Giesbers|Giesbers]] as [[Georg Cornelissen|Cornelissen]] zaggen dat de rieksgreens almar meer n taelgreens worden is: waor vroeger nog huweliken over de greens sleuten wordden, is dat tegenwoordig niet meer t geval. Benaemen in Duutslaand is t Kleverlaands stark an t vergriezen.<ref>Georg Cornelissen, ''Meine Oma spricht noch Platt'', Greven Verlag, 2008, ISBN 9783774304178 </ref>, de jeugd praot n [[Middelfrankies|Rienlaands]] [[regiolekt]]. == t 'Gat' van Pfalzdorf == Ten zuden van Kleef he'j n taeleilaand in t Kleverlaandse taelgebied. t Is op de kaorte mit n witte vlekke angeven. Dit is de omkrieten van [[Pfalzdorf]], legen tussen de plakken [[Goch]], [[Kalkar]] en Kleef. Pfalzdorf wordde in de 18e ieuw sticht deur n groep protestaanten uut [[Bad Kreuznach]] en [[Simmern/Hunsrück|Simmern]] in de [[Keurpalts]], die via Nederlaand naor Amerika wol reizen. Bi'j [[Skinkenskaans]] wordde ze liekewel de deurtocht deur Nederlaand weigerd en zo bin ze in t laand van Kleef blieven steken. Van de stad [[Goch]] kregen ze in 1741 n stokkien [[heed (vegetasie)|heide]] toewezen waor ze bin gaon wonen. Omdat t n protestaants dörp in n katholieke streek was, het de groep heur eigen [[Paltsies]]e dialekt haandhaeven kund. Dit dialekt, n mingeling van [[Rienfrankies]] en [[Moezelfrankies]], wordt liekewel deur de jongere generaosie van now nog krapan spreuken. == Zie ok == * [[Zuud-Gelders]] ==Referensies== <references/> ==Uutgaonde verwiezings== *[http://minderheidstalen.wordpress.com/de-neder-rijn-en-zuid-sleeswijk-twee-grensregios-en-hun-verhouding-tot-hun-buren-en-minderheden-in-het-engels/ De Nederrien en Zuud-Sleeswiek: Twie greensregio’s en heur verhoolding tot heur buren en minderheden] (Engels) *[http://www.plattsatt.de/ Plattsatt - Mundart in Kleve und anderswo...] (Duuts) {{SNLV}} {{Dialekt|stl||Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Duutse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Streektaol in Gelderlaand]] [[Kategorie:Noordrien-Westfoaln]] g36d10nol6tqxn2qii3srtni13vz8zf 0 21002 284541 278150 2016-05-17T15:09:02Z CommonsDelinker 166 [[Malta_-_Gzira_-_Triq_Ix-Xatt_27_ies.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Storkk|Storkk]], mit as reden: Per [[:c:Commons:Deletion requests/Files in Category:Signs in Malta|]]. wikitext text/x-wiki [[Bestaand:KFC_logo.png|thumb|right|200px|Logo van Kentucky Fried Chicken]] [[bestaand:KFC_world_map1.png|thumb|right|200px|Laanden woer as KFC zit in et blauw]] '''Kentucky Fried Chicken '''(meesttieds ofkortt töt '''''KFC''''') is een [[Verenigde Stoaten|Amerikaans]] [[fastfood]]-bedrief met 16.000 vestigingen in 100 laanden. Et bedrief dut met frituurde [[hoonder]]produkte. Rechtevoort vaalt et oonder de KFC Corporation. Et is ne [[franchise]]ketten. Et heuwdkantoor van de KFC Corporation zit in [[Louisville (Kentucky)|Louisville]] in de Amerikaanse stoat [[Kentucky]]. Et bedrief is in [[1952]] egroondt duur Harland Sanders, den as vuural as ''Colonel Sanders'' bekeand wör. Hee köm in [[1980]] oet de tied, mer et bedrief gebrok zinnen foto nog aait in et [[logo]] en reklames. Et bedrief is oonderwiel oawerkocht duur [[Yum! Brands]], dee as ook [[Pizza Hut]] en [[Taco Bell]] hebt. Doarmet is det et grötste fastfoodbedrief van de wearld. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Restaurant]] tsv0xienx4w276k4zmj603n2p45yk4k 0 21003 278149 278144 2015-03-12T19:08:57Z Droadnaegel 1133 dv-mal wikitext text/x-wiki Den ofkörting '''KFC''' of '''K.F.C.''' kan vuur verskeaidene dinge stoan. *[[Kentucky Fried Chicken]] - Een Amerikaans fastfoodbedrief *[[KFC (band)]] - nen [[Duutslaand|Duutsen]] [[punk]]band *Verskeaidene [[vootbal]]vereniges woervuur a'w hier nog ginne artikels hebt. {{Dv}} qpik1iipw50k4pi8nsgkonczg5zbbi8 0 21004 279971 279970 2015-04-04T21:25:34Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Herkenbosch-Sint-Sebastianuskerk (2).JPG|thumb|De Sint-Sebastianuskarke in Herkenbosch.]] '''Herkenbosch''' ([[Limburgs]]: ''Hirkebósj'') is een [[dörp]] in 't midden van de previncie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. 't Dörp ligt in 't oosten van de rivier de [[Maas]] en in 't zuden van [[Roermond]], in 't dal van de rivier [[Roer]]. 't Het ongeveer 4.200 inwoners en heurt bie de [[gemiente (bestuur)|gemeeinte]] [[Roerdalen]]. 't Was tot [[2007]] eein van de dreei kernen van de veurmalige gemeeinte Roerdalen, nou eein van de zes van de hudige gemeeinte Roerdalen. Tot [[1991]] was t deel van de gemeeinte [[Melick en Herkenbosch]]. ==Uutgaonde verwiezings== {{commonscat|Herkenbosch}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Ploatse in Limburg (Nederlaand)]] [[Kategorie:Roerdalen]] [[Kategorie:Vroggere gemainte in Nederlaands Limbörg]] ngt78yg152co6uzy4xsqv3ky79ltcph 0 21005 278168 2015-03-13T15:09:55Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Sint Odiliënbarg]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Sint Odiliënbarg]] s018emvgdenttagacctmh64iubcqssl 0 21006 278169 2015-03-13T15:10:10Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Sint Odiliënbarg]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Sint Odiliënbarg]] s018emvgdenttagacctmh64iubcqssl 0 21007 278173 2015-03-13T15:51:22Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Sint-Truiden]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Sint-Truiden]] 7ejzejozjyhl6swrp7at80s8poy0i48 0 21012 293420 292670 2017-07-07T23:10:24Z Huỳnh Nhân-thập 15716 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Wikipedia-logo-v2-scn.svg|thumb|Logo van de Sisiliaanse Wikipedie]] De '''Sisiliaanse Wikipedie''' ([[Sisiliaans]]: ''Wikipedia ’n sicilianu'') is n uutgave in de [[Sisiliaans]]e taal van de [[internet|digitale]] [[ensyklopedie]] [[Wikipedie]]. De Sisiliaanse Wikipedie gung in [[oktober]] [[2004]] van start. In [[febrewaori]] [[2011]] had t omdebie de 16.250 artikels en hadden 9.926 gebrukers der eigen an-emeld. {{Interwiki|kode=scn|naam=Sisiliaanse}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Wikipedie naor taol]] [[Kategorie:Italiën]] c3r7z8si5z65ceddggpcrx6mdzq5amm 0 21013 278196 2015-03-14T14:37:53Z Servien 7 Servien hef de zied [[Sisiliaans Wikipedie]] herneumd naor [[Sisiliaanse Wikipedie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Sisiliaanse Wikipedie]] 58quqsbscuxr03ez1zvi80abihr13mg 0 21014 278205 2015-03-14T15:15:50Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Ofsluutdiek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ofsluutdiek]] k4yrht7hx8q9vgwilnyr9ujucneu2g7 0 21016 292668 292667 2016-12-22T10:43:51Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Wikipedia-logo-sc.png|thumb|Logo van de Sardiese Wikipedie]] De '''Sardiese Wikipedie''' ([[Sardies]]: ''Bichipedia in limba sarda'') is n uutgave in de [[Sardies]]e taal van de [[internet|digitale]] [[ensyklopedie]] [[Wikipedie]]. De Sardiese Wikipedie gung in [[april]] [[2004]] van start. In [[meert]] [[2015]] had t omdebie de 4.800 artikels en hadden 8.630 gebrukers der eigen an-emeld. {{Interwiki|kode=sc|naam=Sardiese}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Wikipedie naor taol]] [[Kategorie:Sardinië]] rty2rknrxgsoyj47p9uq6dgjbu2lzun 14 21017 278210 2015-03-14T17:06:34Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Waterbouwkundeg wark]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Waterbouwkundeg wark]] 7a63226psmwhtz2c9e66ay9dbvgdcxx 0 21018 279972 278211 2015-04-04T21:35:52Z Droadnaegel 1133 ref wikitext text/x-wiki [[Bestaand:IJsselmeer satellite.jpg|thumb|Iesselmeer mit drekt links van t midden de Houtribdiek]] [[Bestaand:Skyline Enkhuizen.jpg|thumb|Zicht vanaof de diek op Enkhuzen]] De '''Houtribdiek''' (oek wel bekend as: ''Markerweerddiek'' of ''Diek Enkhuzen-Lelystad'') is n [[waoterkering]] in [[Nederlaand]]. De diek (feitelik n [[dam]]) is an-eleegd tussen [[1963]] en [[1976]] en scheit t [[Iesselmeer]] van t [[Markermeer]]. De 26 kilometer lange diek was bedoeld veur de inpoldering van t zujelike gedeelte van t Iesselmeer tot de [[Markerweerd]], mer in 2003 hebben ze besleuten dat ze disse [[Flevopolder]] niet meer gaon anlegen.<ref>[http://notaruimteonline.vrom.nl/0204060403.html ''Buitendijkse ontwikkelingen'']</ref> Over de diek ligt n weg die de stejen [[Enkhuzen]] (provinsie [[Noord-Hollaand]]) en [[Lelystad]] ([[Flevolaand]]) verbient. Disse weg is onderdeel van de [[N302]] en misschien in de toekomst van de [[N23]]. Veur de scheepvaort bin der dree [[sluze]]komplexen: de Krabbersgatsluzen (beroepsvaort) en t Navidukt Krabbersgat (rekreasievaort) bie Enkhuzen, en de Houtribsluzen bie Lelystad. t [[Navidukt]] bie Enkhuzen is n kombinasie van n sluze mit n [[aquadukt]] en maakt t meugelik dat scheepvaort en wegverkeer mekaar kunnen krusen zonder dat ze last van mekaar hebben. Naost de Krabbersgatsluzen en de Houtribsluzen liggen spuisluzen die neudig bin veur de regeling van t waoterpeil in t Markermeer en Iesselmeer. Ongeveer halverwegen de diek ligt de uutwiekhaven [[Trintelhaven]]. Der is n projekt [[Marker Wadden]] waorbie der n stel natuureilaanden an-eleegd wörden ten zujen van de Houtribdiek. Naor verwachting beginnen ze in [[2016]] mit dit projekt. De gemeente Lelystad gaf de weg over de diek de naam ''Markerweerddiek''. Offisieel wördt hiermee allinnig t gedeelte van Lelystad tot an de provinsiegrens an-eduud. De naam wördt liekewels oek veur de hele diek gebruukt. ==Busdiensten== In 1976 wördden deur de ''Flevodienst'' voort busliende 56 over de diek in gebruuk eneumen tussen Lelystad en Enkhuzen. Disse [[busse]] ree deurdeweeks tien keer per richtige, zaoterdes negen keer en zundes en op feestdagen zeuven keer per richtige in n patroon van een keer in t ure of een keer in de twee uren. Vanaof 1981 wördden de liende as busliende 146 deur de ''Verenigde Autobus Diensten'' (VAD) erejen (de Flevodienst was in de VAD op-egaon) en had n onregelmaotige dienst, mit n amparte zoemer- en wienterdienst. Zoemers was t zelfde as veurheer mit liende 56, swienters wördden der op alle dagen zeuven keer per richtige erejen (in t weekeinde mit laotere ritten as deurdeweeks, zundes weer laoter as zaoterdes). Vanaof 1988 wördden dit liende 150 die in Lelystad vanaof t nieje treinstasion gung in de plaotse van t Noorderwagenplein. Liende 150 ree deurdeweeks tien keer per richtige in de zoemer, en swienters n keer of achte; zaoterdes negen keer respektievelik zeuven keer en zundes zeuven keer per richtige (zoemer en wienter). In 1994 wördden de VAD onderdeel van t nieje Midnet. Naodat de bevoegdheid van disse liende in 1998 overgung naor de provinsie Noord-Hollaand (de konsessie van Midnet veur Gooi en Vechtstreek), wördden der alsmer meer eschrapt in de dienstregeling. Sinds desember 2008 is der allinnig nog mer n busliende veur schoelkienders een keer per dag n rit hinneweer over de diek. ==Foto-uutstallige== <gallery> Bestaand:Houtribsluis.JPG|De Houtribsluzen bie Lelystad Bestaand:Skyline Enkhuizen.jpg|Zicht vanaof de diek op Enkhuzen </gallery> ==Referensies== <references /> {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Diek]] [[Kategorie:Zuderzeewarken]] fxyj0ubkd8dg43kzevmo159u8k0vj9g 0 21020 293303 292669 2017-06-01T07:54:32Z 2001:B07:6442:8903:D870:C5E2:7178:E65D wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Wikipedia-logo-v2-it.svg|thumb|Logo van de Italiaonse Wikipedie]] De '''Italiaonse Wikipedie''' ([[Italiaons]]: ''Wikipedia in italiano'') is n oetgave in de [[Italiaons]]e taol van de [[internet|digitaole]] [[ensyklopedie]] [[Wikipedie]]. De Italiaonse Wikipedie gung in [[jannewaori]] [[2002]] van start. Sinds begin 2013 het de Italiaonse Wikipedie meer as n miljoen artikels. == De Wikipedieën in verschillende Italiaonse taolen == * [http://it.wikipedia.org/wiki/ (Standard-)Italiaons] === Noord-Italië === * [http://pms.wikipedia.org/wiki/Intrada Piëmontees] ** [http://pms.wikipedia.org/wiki/Lenga_piemont%C3%A8isa artikel over Piëmontees] * [http://vec.wikipedia.org/wiki/P%C3%A0xena_prinsipa%C5%82e Venetsiaons] * [http://lmo.wikipedia.org/wiki/Pagina_principala Lumbaart, Lombardies] * [http://lij.wikipedia.org/wiki/Pagina_prin%C3%A7ip%C3%A2 Liguru, Liguries] ==== Emilia-Romagna ==== * [http://eml.wikipedia.org/wiki/PP_%28ARZ%29 Arzan (Emilian e rumagnol), taol van Reggio-Emilia] * [http://eml.wikipedia.org/wiki/PP_%28BLG%29 Bulgnais, Bolonjees] * [http://eml.wikipedia.org/wiki/PP_%28CAR%29 Cararin, Carrarees] * [http://eml.wikipedia.org/wiki/PP_%28FRA%29 Frares, Ferrarees] * [http://eml.wikipedia.org/wiki/PP_%28MAN%29 Mantuan, Mantuaons] * [http://eml.wikipedia.org/wiki/PP_%28MUD%29 Mudnes, Modenees] * [http://eml.wikipedia.org/wiki/PP_%28PIA%29 Piasintein, Piasentees] * [http://eml.wikipedia.org/wiki/PP_%28PRA%29 Pramzan, Parmees] * [http://eml.wikipedia.org/wiki/PP_%28RUM%29 Rumagnol, taal van de Romagna] === Zuud-Italië === * [http://nap.wikipedia.org/wiki/Paggena_prencepale Napulitano, Napolitaons] * [http://scn.wikipedia.org/wiki/P%C3%A0ggina_principali Siculu, Sisiliaons] === Korsika === * [http://co.wikipedia.org/wiki/Pagina_maestra Cursu, Korsikaons] * [http://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/sdc/P%C3%A0gina_prinzipari Vichipedìa in linga sassaresa] === Sardinië === * [http://sc.wikipedia.org/wiki/P%C3%A0gina_printzipale Sardies] ==Uutgaonde verwiezing== {{Interwiki|kode=it|naam=Italiaanse}} {{Commonscat|Italian Wikipedia|Italiaanse Wikipedie}} {{Dialekt|drt||Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Wikipedie naor taol]] [[Kategorie:Italiën]] oas3qchklree6162mtgmuapgx3u3i7g 0 21021 278216 2015-03-14T21:30:38Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Sardies]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Sardies]] akhz8mibp6lzpxn02v7p64qqk0p19di 0 21022 278217 2015-03-14T21:31:18Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Sardies]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Sardies]] akhz8mibp6lzpxn02v7p64qqk0p19di 0 21023 292665 292660 2016-12-22T10:41:42Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Wikipedia-logo-v2-en.svg|thumb|Logo van de Engelse Wikipedie]] De '''Engelse Wikipedie''' ([[Engels]]: ''English Wikipedia'') is de eerste uutgave van de [[internet|digitale]] [[ensyklopedie]] [[Wikipedie]]. De Engelse Wikipedie gung op [[15 jannewaori]] [[2001]] van start. Veule konvensies, richtlienden en funksies die ontwikkeld bin tiejens de opbouw van de Engelstalige Wikipedie, bin laoter overeneumen deur Wikipedieën in aandere talen. Nao ongeveer n jaor of vuve had de Engelse Wikipedie zo'n miljoen artikels. In [[september]] [[2007]] kreeg t zien twee miljoenste artikel. Begin [[2015]] had t omdebie de 4.750.000 artikels. Op de Engelstalige Wikipedie maggen verschillende soorten Engels naost mekaar gebruukt wörden, ze hebben wel liever dat a'j bv. n artikel over t [[Kanadees Engels]] of t [[Zuud-Afrikaans Engels]] anmaken da'j dat in t Kanadees Engels respektievelik Zuud-Afrikaans Engels schrieven. n Algemeen onderwarp wördt meestentieds in t [[Amerikaans Engels]] of t [[Brits Engels]] eschreven. {{Interwiki|kode=en|naam=Engelse}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Wikipedie naor taol]] [[Kategorie:Engels]] t9jfv4kbe5vwmn9k5rdonscdkgjlk6v 0 21025 290585 278283 2016-11-01T15:14:04Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bellagio 2.jpg|thumb|right|300px|Panorama van et Comomeer met de [[Grignaboargen|Grignaboargen]] in [[Bellagio (Italië)|Bellagio]].]] Et '''Comomeer ''' ([[Italiaans]]: ''Lago di Como'', en mangs ook ''Lario'' neumd noar de [[Latien]]se name ''Larius Lacus''; ''Lach de Comm'' in [[Lombardies]]) is een meer van [[gletsjer|smeulten gletsjeries]] in et [[Italië|Italiaanse]] [[Lombardië]]. Et is 146 kilometer in et veerkaant, woermet as et noa et [[Gardamear|Gardameer]] en et [[Lago Maggiore]] et grötste is. Met zowat 400 meter is et ene van de [[Lieste van deepste mearen|deepste meeren]] van [[Europa]]. Den meerboadem lig meer as 200 meter oonder de zeespegel. Seend [[Romeinse Riek|Romeinse tieden]] is et Comomeer al ne geleefde stea bie [[oadel]] en rieke leu. Der komt völle toeristen op of vanweage artistieke en kulturele zeensweardigheden. Et hef grote villas en paleizen zo as [[Villa Olmo]], [[Villa Serbelloni]] en [[Villa Carlotta]]. Völle bekeande leu hebt een hoes an et meer, zo as [[Matthew Bellamy]] van den [[Groot-Brittanië|Britsen]] band [[Muse]], [[Madonna]], [[George Clooney]],<ref>[http://www.lifeinitaly.com/italian-movies/clooney.asp Lifeinitaly.com]</ref> [[Gianni Versace]], [[Ronaldinho Gaucho|Ronaldinho]], [[Sylvester Stallone]], [[Julian Lennon]], [[Richard Branson]], [[Ben Spies]], en [[Pierina Legnani]]. Et Comomeer wörd duur völle leu as ene van de meuiste meeren van Europa beskouwd.<ref>[http://www.highonadventure.com/Hoa98apr/Lakecomo/lakecomo.htm Highonadventure.com]</ref> ==Umgewing== Et meer hef ne oard Y-vörm. Den noordeliken tak begeent bie et städken [[Colico]]. De städkes [[Como]] en [[Lecco]] zit an et eande van de zuudwestelike en zuudoostelike täkke. De kleane städkes [[Bellagio]], [[Menaggio]] en [[Lierna]] lignt op et knooppeunt van de täkke. Der geet nen bootdeenst in nen dreehook tusken de städkes hen en wierumme. Bie Lierna lig een wit straand en een kasteel. Et Comomeer krig water van de [[Adda (rivier)|Addarivier]] den as bie Colico binnenkeump en verdan vlöait bie Lecco. Dit betekent det den zuudwesteliken tak doodlöp, woerduur as Como regelmoatig oawerstreumt. Et boargachtige vuuralpenlaand tusken de twee zuudelike täkke van et meer wörd ''Triangolo lariano'' (den [[Lariaansen Dreehook]]) eneumd. Hier onsteet de [[Lambro]]rivier. ==Wear== Et wear roond et Comomeer is meestal meeld. Der hearst een [[Middellaanse Zeeklimaat]], woerduur as der tropiese en subtropiese plaanten gröait. Den weenterdag heuld et meer de umgewing wöarmer. In [[jannewaori|januwoari]] wörd et der duur mekoar 2°C en in [[juli]] 30 °C. Et water wörd in juli duur mekoar 24 °C. Der vaalt mer heel mangs [[snee]] en dan vuural op de heugere boargtöppe. Den meesten reagen vaalt in [[mei]] en et minst in et weenter. ==Toerisme== De meeste toeristen komt noar et Comomeer vuur et oetzicht, de weelde deers en de spa's.<ref>[http://www.inghams.co.uk/lakes-mountains-holidays/resorts/location/item165325/lake-como-selection/ Lake Como holidays], ''inghams.com'', 20 april 2010</ref> Watersporters komt der ok gearne, um te [[zealen (sport)|zealen]] [[weendsurfen]] en te [[kitesurfen]].<ref>[http://www.italiaspeed.com/2006/cars/fiat/06/kiteboardpro/0606.html 2006 Kiteboard Pro World Tour event, Lake Como], ''Italiaspeed.com'', 6 juni 2006</ref> In 1818 skreef [[Percy Bysshe Shelley]] an [[Thomas Love Peacock]]: "Dit meer oawerstig allens wat ik ooit an mooiheid ezeen hebbe, behalve de [[Arbutus unedo|arbutus]]-eilaanden van [[Killarney]]. Et is laank en smal en lik op nen machtigen rivier den't zik um de boargen en bossen kroonkelt.<ref>[http://www.gutenberg.org/files/19061/19061-h/19061-h.htm red. Francis W Halsey. "Seeing Europe with Famous Authors". volume VIII. Funk & Wagnells, 1914</ref> ==Comomeer in popkultuur== *In [[1995]] wör der nen film [[A Month by the Lake]] op enömmen op verskeaidene steas um et meer. *Wat scenes oet [[Star Wars]] Episode II: Attack of the Clones (efilmed in [[2002]]) dee spöld wordt op de planeet Naboo, zeent opnömmen bie [[Villa del Balbionello]]. *In den film [[Ocean's Twelve]] woont den deef Francois Toulour in de [[Villa Erba]], woer as he zin tegenspöller Daniel Ocean een antal moal tegenkeump. *Verskeaidene beelde van et Comomeer komt vuurbie in den [[James Bond]]-film ''Casino Royale'' oet 2006. Villa del Balbianello is et zekenhoes woer as James Bond anstoarkt. In de leste scene achtervolget Bond zinnen tegenspöller Mr. White in Villa La Gaeta. *Den videoclip vuur [[Gwen Stefani]] zin nommer ''Cool'' is efilmed in Villa Erba en op et strand van et Comomeer. * Den videoclip vuur [[John Legend]] zin nommer "All of me" wör opnömmen bie et meer. ==Oetstallige== [[Ofbeelding:LagoComoCarlotta.jpg|1000px|thumb|centre|Et Comomeer vanof [[Villa Carlotta]] in [[Tremezzo]], kort bie et middeln.]] [[Ofbeelding:LagoComoMemorial.jpg|1000px|thumb|centre|Et meer vanof [[Como]]]] [[Ofbeelding:Lecco e il suo lago.JPG|1000px|thumb|centre|Oetzicht op [[Lecco]] en et Comomeer, vanof den boarg [[Barro]].]] [[Ofbeelding:Como Pano from Lake.jpg|1000px|thumb|centre|Waterliene vanof et Comomeer.]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geografie van Italiën]] [[Kategorie:Meer]] [[Kategorie:Toerisme]] de5uli58jltj8qms2cvswnkg0146r9p 0 21026 278238 2015-03-15T16:04:27Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Comomear]] herneumd naor [[Comomeer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Comomeer]] r281tpiyp90d0bwr163fenx2vrkawlt 0 21027 278239 2015-03-15T16:05:00Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Comomeer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Comomeer]] n18qttuk6qftyl5e4jnhp5ay0a0rukx 0 21028 290587 290586 2016-11-01T15:16:14Z Wwikix 13678 /* Oetstalling */ wikitext text/x-wiki [[File:Benacus creino.jpg|thumb|328x328px|[[Nago]] - [[Torbole]] en et noordelike deel van et Gardameer.]] Et '''Gardameer''' ([[Italiaans]]: ''Lago di Garda'' of ''Lago Benaco'') is et grötste meer van [[Italië]] (369,98 km in et veerkaant). Et is ne geleefde stea um hen te goan met vakaansie. Et Lig in noord-Italië, ongevear in et middeln tusken [[Brescia]] en [[Verona]], en tusken [[Venesië]] en [[Milaan]]. Et alpenlaandskop wör evörmd duur opkroepende [[gletsjer]]s an et eande van de leste [[Iestied]]. Et meer strekt tusken de [[proveensie]]s Verona (in et zuudoosten), Brescia (zuudwest) en [[Trentino]] (noord). ==Geografie== Et noordelike deel van et meer is smaller en lig tusken boargen. De meerderheid doarvan heurt an de [[Gruppo del Baldo]]. Et hef nen kenmoarkenden [[Marene]]vörm, dee opdrukkende gletsjers in et laand skraapt. De gletsjerbeweaging is froai dudelik, mer et wörd de leste joaren ook edacht det de gletsjer toovallig in ne euldere gotte leup, dee ongevear 5 of 6 miljoen joar terugge duur nen streum is oet esletten. Et meer hef verskeadene kleane eileandkes en vief groten. Den grötsten is [[Isola del Garda]] (et '' Gardaeilaand''). Kort doarbie noar et zuden lig [[Isola San Biagio]], det ook wal es ''Isola dei Conigli'' (Konieneneilaand) neumd wörd. Beaide lignt oet de waterkaante van [[San Felice del Benaco]] op de westkaante. De dree aandere grote eilaanden zeent [[Isola dell'Olivo]], [[Isola di Sogno]] en [[Isola di Trimelone]]. Dee lignt allemoal wat wiedter noar et noordoosten. Et meer krig et meeste water van de [[Sarca]]rivier. Aandere toostreumende rivieren zeent de [[Ponale]]- en de [[Varone]]-rivier en verskillende streumkes vanoet beade boargwaanden. De ennigste oetstreum is de [[Mincio]]rivier. Kortbie et mear streumt de de rivier de [[Adige]]. As den hoogwater hef, wörd det noar et Gardameer leadet duur de [[Mori-Torbole]]tunnel. ==Wear== Bie et Gardameer haank een meeld klimaat, woerduur as Middellaandse Zeeplaanten good gröaien weelt, zo as den [[oliefboom]]. Ook gröait der [[sitrusboom|Sitrusbeume]], wat froai biezeunder is zo wied noar et noorden. Hierduur köm [[toerisme]] fleenk op, noa den [[Tweeden Wereldoorlog]]. Den [[Romeinse Riek|Romeinsen]] [[dichtkeunst|dichter]] [[Catullus]] skreef in zinnen tied al oawer et ''lacus benacus'' (et geunstige meer). Et meelde klimaat met subtropiese karaktertrekken wörd duur weend heanig eheulden. ==Plaanten en deers== Den Gardazalm ([[Salmo Carpio]]), ook wal de ''carpione'' neumd, is nen zeeldzamen [[zalm]]achtigen vis den as inheems is in et Gardameer. Ze hebt probeerd et deer in aandere meren oet te zetten, mer det is nooit wat ewörden. Et antal is de leste joaren slim of enömmen. Zo slim, det et rechtevoort ne bedreigde deersoort is ([[IUCN Rode Lieste|IUCN 3.1]]). Et grötste gevoar vuur de Gardazalm zeent oawerbevissing, versmearing van et water en meugelike stried met aandere, niej oet ezatte zalmsoorten.<ref>[http://www.fishing-worldrecords.com/scientificname/Salmo%20carpio/show Fishing World Records - Salmo carpio Carpione]</ref> Wiedters zit der völle [[steur]] in et Gardameer. [[Ofbeelding:Girolamo Dai Libri - Madonna della quercia - 1533 after - Museo Castelvecchio, Verona (ITALY), dettail.jpg|thumb|right|upright|Oetkiek op et zudelike deel van et Gardameer bie Peschiera del Garda. Skilderd duur [[Girolamo dai Libri]], noa [[1533]].]] ==Döarpe en steaden== Ne geleefde stea bie toeristen is de oolde vestingstad [[Sirmione]] op et zuden van et meeer. Der zeent doar verskeidene spa's, nen machtigen hoop [[restaurant]]s, [[café]]'s, [[hotel]]s, kleareweenkels en nen [[moark]]. Et skeelderachtige [[Scaligerkasteel]] wör bouwd in et [[13e eeuw|13de joarhoonderd]]. Den [[Romeinse Riek|Romeinsen]] [[dichtkeunst|dichter]] [[Catullus]] har hier ne villa. Et gef der nog een vervallen Romeins badhoes wat de naam ''Grotte di Catullo'' dreg, mer niks wis der op at dit ook van den dichter was. De [[zwavel]]wellen an den tip van et [[skiereilaand]] wordt geneaskrachtige woarking too eskrewen vuur onstekking en infeksies van de sliemvlezen, vuural dee in en bie et oor. Kort bie lig [[Gardaland]], ene van de bekeandste pretpärke van Italië. ==Verwiezings== <references /> ==Oetstalling== [[Ofbeelding:Torbole_Panorama.jpg|thumb|right|1000px|Oetkiek op et Gardameer vanoet Torbole]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Geografie van Italiën]] [[Kategorie:Meer]] [[Kategorie:Toerisme]] nr2fu2kjd6z8fax3txa5j0ixcaxwkdo 0 21029 278248 2015-03-15T21:58:00Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Gardameer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gardameer]] igki3npymfu8weczh1r8mdg9vz2cxl6 0 21030 279980 278739 2015-04-05T14:18:31Z Droadnaegel 1133 köpken wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Koningsbosch, kerk foto1 2011-03-16 13.10.JPG|thumb|Karke van Könningsbosch]] '''Könningsbosch''' ([[Limburgs]]: ''De Boesj'') is een [[dörp]] in 't midden van de previncie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. 't Dörp ligt in 't oosten van de rivier de [[Maas]] en in 't zuden van [[Roermond]], in een inham van Nederlaand in Duutslaand. 't Het ongeveer 1.700 inwoners en heurt bie de [[gemiente (bestuur)|gemeeinte]] [[Echt-Susteren]]. 't Was tot [[2003]] eein van de vief kernen van de gemeeinte [[Echt]], nou eein van de negen van de gemeeinte Echt-Susteren. ==Uutgaonde verwiezings== {{commonscat|Koningsbosch}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Ploatse in Limburg (Nederlaand)]] [[Kategorie:Echt-Susteren]] 4xg3ewjum9hygsygc3k25icl71eyi3t 0 21031 278254 2015-03-16T12:45:24Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Könningsbosch]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Könningsbosch]] 9gvwa8fun8c11oqzxlkj04ndjuw5e98 0 21032 278255 2015-03-16T12:45:33Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Könningsbosch]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Könningsbosch]] 9gvwa8fun8c11oqzxlkj04ndjuw5e98 14 21033 278257 2015-03-16T12:46:18Z Ooswesthoesbes 904 Nieje zied: '[[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] pwq3jdwas9wsx7qfeai3izj4tmmk7sq 0 21034 278259 2015-03-16T12:47:11Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Roerdalen]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Roerdalen]] hyf252tmfquqd2cjnpz8w5xc96oc67v 0 21035 278261 2015-03-16T12:47:46Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Echt-Susteren]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Echt-Susteren]] s0sqtjz4fbtt1i378ljs0pcdlsy3ekh 0 21037 278295 278269 2015-03-17T10:12:49Z Servien 7 Servien hef de zied [[Knoet]] herneumd naor [[Knoet (voegel)]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Calidris canutus (summer).jpg|thumb|n Knoet in zien zoemerklied]] [[Bestaand:RedKnotMigration.svg|thumb|Verspreidingsgebied in trekroutes]] De '''knoet''' ([[Latiens|Latijn]]: ''Calidris canutus'') is n voegel eut t geslacht van de [[straandlopers]] (''Calidris''). n Knoet et n korte als in poten in n middellange snavel. == Beskreving == De knoet is 23 tot 26 sentimeter lange. De knoet et in [[zoemerklied]] n dieporanje ekleurde kop, borst in buk.<ref name="anw">Mullarny, K. ''et al.'', 1999. ANWB Vogelgids van Europa, Tirion, Baarn. ISBN 90-18-01212-2</ref> t [[Wienterklied]] is niet zo biezonger. De voegel is dan grees van boven, maar elke veer et wel n smal wit rindjen. Van onger is die wit, de snavel is donker in de poten binnen greesgruun. n Goed kenmark is n wat estriepte flank. == Verspreiding in leefgebied == De knoet broedt in t oge noorden roend de iele [[Noordelike Ieszee|Noordelike Eeszie]]. Daor kuun je m zien in z'n zoemerklied mit dieporanje ongerdielen. De broedpaoren ouwen ongerling vuul ofstaand, gemiddeld broedt der minder as n paor per [[vierkaante kilometer]].<ref>In ieder geval op de eilaanden ten noorden van Kanada.</ref><ref>[http://shorebirdproject.blogspot.com/2007/07/monday-july-2-2007.html Blogspot Shorebird Project]</ref> Swienters lift de knoet langerst de kusten van [[West-Europa]], [[Noord-Amerika]] in [[Zuud-Amerika|Zuid-Amerika]] tot op de zuidpunt, [[West-Afrika|West-]] in [[Zuud-Afrika|Zuid-Afrika]], [[Australië (laand)|Australië]] in [[Ni'j-Zeelaand|Nij-Zielaand]]. De voegel is te venen op straanden, in waddengebieden in riviermoendingen mit slikgebieden waor ij in de modder nor voedsel zoekt. De soort et 6 ongersoorten: * ''C. c. canutus'': noordelik-sentraol [[Siberië]]. * ''C. c. piersmai'': [[Niej-Siberië|Nij-Siberië]]. * ''C. c. rogersi'': [[Tsjoekotka]] (oostelik Siberië). * ''C. c. roselaari'': [[Vrangel-eilaand|Vrangel]] (noordoostelik Siberië) in noordwestelik [[Alaska]]. * ''C. c. rufa'': van Zuid-Amerika tot noordelik [[Kanada]]. * ''C. c. islandica'': de eilaanden in de buurt van noordelik Kanada in noordelik [[Gruunlaand]]. == Staotus == De knoet et n arg groot verspreidingsgebied in daorduur allien al is de kans op eutstarven klaen. De grootte van de populatsie wier in 2006 eskat 1,1 miljoen exemplaoren; dit antal got achtereut duur inpolderingen, verstedeliking, intensieve skelpdiervisserije, eulierampen in toeniemende rekreatsie in kustgebieden. Maar dit tempo legt onger de 30% in tien jaor (minder dan 3,5% per jaor). Ierduur stot disse straandloper as niet-bedreigd op de rooie leest van de IUCN. === Waoromme ze trekken === De knoet legt elk seizoen grote ofstaanden of, waarskijnlik duurdat de knoet n steriele omgieving nodig et. <ref>Theunis Piersma. Close to the Edge: energetic bottlenecks and the evolution of migratory pathways in Knots. Het Open Boek, Texel 1994. ISBN 90 70202 20 4 </ref> Koos van Zomeren: <cite>"... moeten zich vervolgens hun hele leven verre houden van infectiegevaar. 's Zomers de hygiëne van het koude noorden, 's winters de hygiëne van zout water, zeewater."</cite><ref> [http://nrcboeken.vorige.nrc.nl/recensie/een-uurtje-met-parasieten-trek-van-kanoeten-mede-gedicteerd-door-noodzaak-van-steriele-omge n Uurtjen mit parasieten; Trek van knoeten komt duurdat ij n steriele omgieving nodig et]</ref> === Ongersoorten === Der binnen zes ongersoorten, naost de [[ondersoort|nominaotongersoort]] die in Noord- in Midden-Siberië broedt in an de kusten van West- in Zuid-Afrika overwientert, binnen der veef ongersoorten mit aegen broedgebieden, trekroutes in overwienteringsgebieden. Zo bin der de ongersoorten ''C. c. rogersi'' in ''C. c. rufa'' (westelik Noord-Amerika) in ''C. c. islandica'' (Noordoost-Kanada in Gruunlaand) die voral verskillen in de intensiteit van de rooie kleur in varder ''C. c. roselaari'' (Noordoost Siberië, vernuumd nor Cees Roselaar, n Nederlaandse [[ornithologie|voegelkenner]]). Pas in 2001 wier de ongersoort ''C. c. piersmai'' beskrieven duur de [[Ruslaand|Russiese]] ongerzoeker [[Pavel Tomkovitsj]]. Tomkovitsj vernuumde disse ongersoort nor z'n kollega-ongerzoeker, de Nederlaander Theunis Piersma. Disse ongersoort overwientert in Noordwest-[[Australië (laand)|Australië]] in de [[Bohaizee|Bohaibaai]], n [[wadden]]gebied in [[China]].<ref>National Geographic September 2010, 'Vereeuwigd in de Wetenschap', p. 35.</ref> == Voeraziergedrag == Knoeten aewen op eurluiers trektochten verskillende diëten. An de Amerikaonse oostkust eten ze voral eitjes van [[degenkrabben|diegenkrabben]], maar eerst in voral binnen de trekvoegels espesialisierd in t eten van allerlei [[weekdieren|skelpdieren]]. Eurluiers mage is daorop an-epast. Eut studies nor knoeten die nor de Waddenzie koemen om "eut te rusten" bliek dat eurluiers mage zo stark in espierd is, dat [[Nonnetjen (weekdier)|nonnetjes]] mit skelp in al op-egieten worren om ze daornao te kraken. De verteerde eiwitten worren in lichaamsvet ommezet in worren gebrukt as reserve as de knoeten de lange raeze nor Siberië maken.<ref>Kam, J. van de ''et al''. 1999. Ecologische atlas van de Nederlandse wadvogels. Schuyt & Co. ISBN 90 6097 509 x</ref> == Referensies == <references/> == Eutgaonde verwezingen == * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Calidris+canutus SoortenBank.nl - beskreving, ofbieldingen in geleud] * Waorniemingen in [http://waarneming.nl/soort/maps/125 Nederlaand], [http://waarnemingen.be/soort/maps/125 België] in [http://observado.org/soort/maps/125 warreldwijd] {{Dialekt|urs|Algemiene Nedersaksiese Skreefweze}} [[Kategorie:Voegel]] hr7b0nvxue3b5heyrn63an35q81zmuo 0 21038 278267 2015-03-16T21:31:09Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Knoet]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Knoet]] 0f3z7wn9tvzedzylzv4z1r42823h5en 0 21039 278268 2015-03-16T21:38:20Z Servien 7 nij wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Calidris-canutus.jpg|thumb|De [[knoet]]]] '''Straandlopers''' ([[Latien|Latijn]]: ''Calidris'') is n geslacht van [[voegels]] eut de familie van de [[straandlopers in snippen]] (''Scolopacidae''). t Geslacht bestot eut 19 soorten.<ref>[http://www.worldbirdnames.org/ Gill, F., Wright, M. & Donsker, D. (2013). IOC World Bird Names (version 3.3). (Ingels)]</ref> == Soorten == *''Calidris acuminata'' ([[Siberiese straandloper]]) *''Calidris alba'' ([[Drietienstraandloper]]) *''Calidris alpina'' ([[Bonte straandloper]]) *''Calidris bairdii'' ([[Bairds straandloper]]) *''Calidris canutus'' ([[Knoet]]) *''Calidris ferruginea'' ([[Krombekstraandloper]]) *''Calidris fuscicollis'' ([[Bonapartes straandloper]]) *''Calidris himantopus'' ([[Steltstraandloper]]) *''Calidris maritima'' ([[Paorse straandloper]]) *''Calidris mauri'' ([[Alaskastraandloper]]) *''Calidris melanotos'' ([[Estriepte straandloper]]) *''Calidris minuta'' ([[Klaene straandloper]]) *''Calidris minutilla'' ([[Klaenste straandloper]]) *''Calidris ptilocnemis'' ([[Beringstraandloper]]) *''Calidris pusilla'' ([[Greze straandloper]]) *''Calidris ruficollis'' ([[Roodkeelstraandloper]]) *''Calidris subminuta'' ([[Taigastraandloper]]) *''Calidris temminckii'' ([[Temmincks straandloper]]) *''Calidris tenuirostris'' ([[Grote knoet]]) ==Referensies== <references/> {{Dialekt|urs|Algemiene Nedersaksiese Skreefweze}} [[Kategorie:Voegel]] 587zg5aasirvwz1a2rqft2yr3z5c575 0 21040 279865 279864 2015-04-01T11:11:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Llanfair.750pix.jpg|thumb|De naam van t darp Llanfairpwll in Kumrië op de achtergrond]] '''Llanfairpwll&shy;gwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch''' ({{Audio|Cy-Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch.ogg|<small>uutspraak</small>}} {{IPA|ˌɬan.ˈvair.puɬ.ˌɡwɪn.ɡɘɬ.ɡo.ˌɡer.ɪ.ˌχwɪrn.ˌdro.buɬ.ˌɬan.tɘ.ˈsil.io.ˌɡo.ɡo.ˈɡoːχ}}; letterlik: ''Parochie van de Heilige Maria in t dal van de witte hazelnoeteboom bie de vlogge maolstreum en de parochie van de Heilige Tysilio bie de rooie grotte''; oek wel espeld as: ''Llanfairpwll&shy;gwyngyllgogerychwyrndrobw'''y'''llllantysiliogogogoch'') is n groot darp op t eilaand [[Anglesey]] (''Engelsoog''), in [[Kumrië]]. Meestentieds wördt de naam aofekort tot '''Llanfair PG''' of '''Llanfairpwll''' onder de Kumriërs. Dat is zat um der eigen te onderscheien van aandere plaotsnamen die mit ''Llanfair'' beginnen. t Is n toeristenplaotse umdat veule meensen effen bie t treinstasion n foto koemen maken en in t bezeukerssentrum der paspoorte laoten aofstempelen. Kortbie he'j t vlinderhuus ''Pili-Palas''. De naam besteet sinds t jaor 1860 en is bedocht deur de lejen van de plaotselike raod umdat ze de langste naam van alle treinstasions in t laand hebben wollen; de langste echte plaotsnaam in Kumrië is [[Llanfihangel-ym-Mechaint]]. Oorspronkelik heetten t gewoon ''Llanfair Pwllgwyngyll'', wat al aordig lastig is veur meensen die de stemloze, geaspireerden laterale [[affrikaot]] ''ll'' (dubbele L; {{Audio|Voiceless alveolar lateral fricative.ogg|{{IPA|[ɬ]}}}}) niet machtig bin (zo as de Nederlaanders en de Engelsen). De naam van t darp is de langste van Europa, en kömp wat de lengte angeet wereldwied op de darde plaotse terechte: * 1e plaotse: [[Bangkok|Krung Thep Mahanakhon Amon Rattanakosin Mahinthara Ayuthaya Mahadilok Phop Noppharat Ratchathani Burirom Udomratchaniwet Mahasathan Amon Piman Awatan Sathit Sakkathattiya Witsanukam Prasit]] (163 letters), de offisiële naam van [[Bangkok]]. Overigens besteet de naam in t Thaise schrift uut 95 letters (klinkertekens wörden daor niet as letters ezien). * 2e plaotse: [[Taumatawhakatangihangakoauauotamateapokaiwhenuakitanatahu|Tetaumatawhakatangihangakoauaotamateaurehaeaturipukapihimaungahoronukupokaiwhenuaakitanarahu]] (92 letters) in [[Niej-Zeelaand]]. * 3e plaotse dus Llanfair PG in Kumrië mit 58 letters. == Zusterstad == * [[Y (Frankriek)|Y]] (Frankriek) == Galderieje == <gallery> Bestaand:Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch stationbord.JPG|t Stasionbord Bestaand:Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch stationsgebouw.JPG|Tekste op t stasiongebouw Bestaand:Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch James Pringle Weavers.JPG|Llanfair winkelsentrum </gallery> {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Kumrië]] 3khtd7saq24nhyouetmwal6n2urq3fg 0 21041 278274 2015-03-16T22:24:52Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Llanfairpwll­gwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Llanfairpwll­gwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch]] a532hi3o6a3z6jtllpwaenzys8a89bl 0 21043 292001 290574 2016-12-06T11:07:16Z Alonso de Mendoza 7047 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Knut der Große cropped.jpg|thumb|right|Knoet den Groten]] '''Knoet den Groten''''' ''of ''Knoet den Machtigen ''([[995]] - [[12 november]] [[1035]]) was keunink van [[Denemaarken]] van [[1018]] töt [[1035]] en keunink van [[Engelaand]] van [[1016]] töt 1035. In et [[Engels]] het he ''Cnut I'' of ''Canute the Great''. Hee was ook nog keunink van [[Noorweagen]] van [[1028]] töt 1035. Keunink Knoet wör "Lambart" deupt, mer neumden zikzelf Knoet. Zinne bienaams "den Groten" of "den Machtigen" kreeg he umdet et um lukten um Noorweagen en delen van [[Zweden]] bie zin riek te kriegen. Noa at zin vaar [[Svein Vorkboard]] oet de tied köm in [[1014]], wör hee keunink van Engelaand, terwiel as zin breur [[Harald Sveinsson]] keunink van Denemaarken wör. Keunink Svein har weeld at de breurs beaide een riek zollen oarven. Toen as breur Harald veer joar noa Svein oet de tied köm, oarven Knoet der Denemoarken ook bie. Hee mos verskillende moalen vechten in Engelaand toen as den vurigen keunink doar, [[Ethelred den Roadlozen]], wierköm noa Sveins dood. Met hulpe van den eulderen [[Olav II van Noorweagen]] (Olav den Healigen) wör Knoet keunink van Engelaand in [[1016]]. In [[1017]] trouwden hee klook met Ethelreds weddevrouwe, [[Emma van Normandië]], ne dochter van den [[Normandië|normandiesen]] hartog [[Robert I van Normandië|Robert I]]. Knoets zuster, [[Estrid Sveinsdatter]] trouwden met den hartogs breur, Richard. [[Bestaand:Canute.PNG|left|293x293px|thumb|Knoets riek op zin grötste peunt in, et rood. Oonderwörpene stoaten in et oranje en bevreande stoaten in et gel-greun]] Olav den Healigen, den zien zwoager [[Anund Jacob]] van Zweden en den zweedsen [[jarl]] [[Ulf Torgilsson]] maakten een verboond tegen Knoet. In [[1026]] versleug öar Knoet bie den [[Slag bie Helgeå]] in [[Skåne]]. In datzelfde joar leut he Ulf vermoorden in de [[Dom van Roskilde]]. In [[1028]] treuk Knoet met 1400 skepe noar Noorweagen. I [[1028]] gikk Knut til angrep mot Norge med 1400 skip. De Noren sleuten zik bie um an en dwungen Olav den Healigen um te vluchten. Hee steelden eerst zin zusters zönne [[Håkon Eiriksson|Håkon Eiriksson Ladejarl]] an as keunink. Den verdreunk, woernoa as Knoet zin egene zönne, [[Svein Knutsson]], keunink maakten. Knoet was doo nen machtigen keunink. Hee bezöchten [[Rome]] um bie den kronink te wean van den [[Duuts-Romeinse Riek|Duuts-Romeinsen]] keaizer [[Konrad II]]. Doar wör hee huldigd as den tweedemachtigsten [[Kristendom|Kristeliken]] vorst. Knoet zaggen zikzelf mear as keunink van Engelaand as van de aandere stoaten. Hee was ook mer weainig in de aandere laanden. Hee köm in [[1035]] oet de tied en lig begreawen in de Dom van [[Winchester]]. {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Monarchie]] [[Kategorie:Geschiedenis van Denmaark]] [[Kategorie:Geschiedenis van et Verienigd Keuninkriek]] [[Kategorie:Engelaand]] [[Kategorie:Noorwegen]] [[Kategorie:Middeleewn]] jepdfvl3uids4xswj0fwtcxgp4kpjmx 0 21046 278297 278296 2015-03-17T10:14:10Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Knoet''' of '''kanoet''' kan verwezen nor: *[[Knoet (voegel)]] - n soort voegel *[[Knoet II van Denemaarken]] - n Deense koning {{dv}} 82g02salannwkq7zjygyo0p8v7cqo5g 0 21047 278299 2015-03-17T10:43:29Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Enkhuzen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Enkhuzen]] 8k7du7gz7lgjiahvy877acudpe4diit 0 21048 278301 2015-03-17T11:34:05Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Knoet II van Denemaarken]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Knoet II van Denemaarken]] in0641lqzrpz1b2ohqcudd93zhngh5k 0 21049 278302 2015-03-17T11:34:33Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Knoet II van Denemaarken]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Knoet II van Denemaarken]] in0641lqzrpz1b2ohqcudd93zhngh5k 0 21205 287390 287375 2016-10-25T17:54:47Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:BelgiumLuxembourg.png|thumb|Provinsie Luxemburg]] '''Luxembörg''' ([[Frans]]: ''Luxembourg'', [[Woals]]: ''Lussimbork'', [[Luxemburgs|Luxembörgs]]: ''Lëtzebuerg'') is n [[België|Belgiese]] provìnzie in [[Wallonië]]. De provìnzie ligt ien t zuudoosten van België en grìnst aan de provìnzies [[Loek (provìnzie)|Loek]] en [[Noamen (provìnzie)|Noamen]], aan [[Frankriek]] en aan t [[Luxemburg (laand)|Groothaartogdom Luxembörg]]. De provìnzie het n oppervlakte van 4.443 km² en het sikkom 254.773 ienwoner (1 juli 2004). De heufstad is [[Oarlen]] (''Arlon''). De provìnzie Luxemburg is grotendails Franstoalig, mor der is n grote Duutstoalige minderhaid. De streektoal is t [[Woals]]. == Administroatieve iendailen == [[Bestaand:LuxembourgGemeenten.png|right]] Luxembörg is verdaild in vief arrondissemìnten ([[Oarlen (arrondissemìnt)|Oarlen]], [[Bastenoaken (arrondissemìnt)|Bastenoaken]], [[Marche-en-Famenne (arrondissemìnt)|Marche-en-Famenne]], [[Neufchâteau (arrondissemìnt)|Neufchâteau]] en [[Virton (arrondissemìnt)|Virton]]) en 44 gemainten. {| class="wikitable sortable" ! !! Gemainte !! Ienwoner !! Arrondissemìnt |- | 1. || [[Attert (gemeente)|Attert]] || 4.656 || Oarlen |- | 2. || [[Aubange]] || 15.333 || Oarlen |- | 3. || [[Bastenoaken]] ''(stad)'' || 14.577 || Bastenoaken |- | 4. || [[Bertogne]] || 3.048 || Bastenoaken |- | 5. || [[Bertrix]] || 8.211 || Neufchâteau |- | 6. || [[Bouillon (België)|Bouillon]] ''(stad)'' || 5.501 || Neufchâteau |- | 7. || [[Chiny (stad)|Chiny]] ''(stad)'' || 5.122 || Virton |- | 8. || [[Daverdisse]] || 1.366 || Neufchâteau |- | 9. || [[Durbuy]] ''(stad)'' || 10.780 || Marche-en-Famenne |- | 10. || [[Érezée]] || 2.929 || Marche-en-Famenne |- | 11. || [[Étalle (België)|Étalle]] || 5.469 || Virton |- | 12. || [[Fauvillers]] || 2.116 || Bastenoaken |- | 13. || [[Florenville]] ''(stad)'' || 5.446 || Virton |- | 14. || [[Gouvy]] || 4.826 || Bastenoaken |- | 15. || [[Habay]] || 8.026 || Virton |- | 16. || [[Herbeumont]] || 1.559 || Neufchâteau |- | 17. || [[Hotton]] || 5.109 || Marche-en-Famenne |- | 18. || [[Houffalize]] ''(stad)'' || 4.819 || Bastenoaken |- | 19. || [[La Roche-en-Ardenne]] ''(stad)'' || 4.351 || Marche-en-Famenne |- | 20. || [[Léglise]] || 4.341 || Neufchâteau |- | 21. || [[Libin]] || 4.707 || Neufchâteau |- | 22. || [[Libramont-Chevigny]] || 10.052 || Neufchâteau |- | 23. || [[Manhay]] || 3.229 || Marche-en-Famenne |- | 24. || [[Marche-en-Famenne]] ''(stad)'' || 17.134 || Marche-en-Famenne |- | 25. || [[Martelange]] || 1.566 || Oarlen |- | 26. || [[Meix-devant-Virton]] || 2.724 || Virton |- | 27. || [[Messancy]] || 7.620 || Oarlen |- | 28. || [[Musson]] || 4.296 || Virton |- | 29. || [[Nassogne]] || 5.093 || Marche-en-Famenne |- | 30. || [[Neufchâteau (Luxemburg)|Neufchâteau]] ''(stad)'' || 6.700 || Neufchâteau |- | 31. || [[Oarlen]] ''(stad)'' || 26.929 || Oarlen |- | 32. || [[Paliseul]] || 5.089 || Neufchâteau |- | 33. || [[Rendeux]] || 2.358 || Marche-en-Famenne |- | 34. || [[Rouvroy (Luxemburg)|Rouvroy]] || 2.067 || Virton |- | 35. || [[Sainte-Ode]] || 2.345 || Bastenoaken |- | 36. || [[Saint-Hubert (België)|Saint-Hubert]] ''(stad)'' || 5.811 || Neufchâteau |- | 37. || [[Saint-Léger (Luxemburg)|Saint-Léger]] || 3.200 || Virton |- | 38. || [[Tellin]] || 2.399 || Neufchâteau |- | 39. || [[Tenneville]] || 2.610 || Marche-en-Famenne |- | 40. || [[Tintigny]] || 3.778 || Virton |- | 41. || [[Vaux-sur-Sûre]] || 4.876 || Bastenoaken |- | 42. || [[Vielsalm]] || 7.405 || Bastenoaken |- | 43. || [[Virton]] ''(stad)'' || 11.233 || Virton |- | 44. || [[Wellin]] || 2.990 || Neufchâteau |} == Zai ook == * [[Luxemburg (laand)|Luxembörg (laand)]] == Boetende hìnwiezen == {{Commonscat|Luxembourg (Province of Belgium)|Luxembörg (Belgiese provìnzie)}} * [http://www.province.luxembourg.be/ Offisiële webstee provìnzie Luxembörg] {{ProvBelg}} {{Dialekt|gos||Algemaine Leegsaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Previnsie van Waalnlaand]] 21zhvbz4rfntf8odtoztmt4v127p3sv 0 21207 283862 278913 2016-02-08T19:58:02Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Carl Friedrich Deiker Hirsch.jpg|thumb|'n Wildscheelderi-je van [[Carl Friedrich Deiker]]]] [[Bestaand:Dirk Claesen - Sperm Whale.jpg|thumb|Dirk Claesen's Artwork - Scheveningen, Nederlaand]] '''Wildkunst''' is de vrogste vörme van [[kunst]] bi-j meansen, wa'w vind as grotschilderings uut de [[veurgeschiedenisse]]. 't Is 'n kunstvörme wat wied bekend is, worumme as 't in elke kultuur, plekke en tied evunden wörd. 't Beeld altied wilde dieren uut, vake midden in de natuurlike umgewing woarin zi-j leeft. ==Geschiedenisse== D' eersten vörme van kunst waren de grotschilderings en sniewark in butte, wat emaakt bint in de veurgeschiedenisse. Zo as dat ok evunden is bi-j de [[grotten van Lascaux]] in [[Fraankriek]]. D' eerste meansen den disse kunstvörme deun waren [[Homo Erectus]] volker. Vake wörden eur preuien of-ebeeld, aandere dieren met 'n symboliese betekkenisse of aans gewoon umdat zi-j de bewundering veur haren. ==Tegenwoordig== Der bint ter aait nog zat luu die zich loat inspireren deur de natuur en de wilde dieren die der in leeft. Zo he'j der veurnamlik beeldhowers, tekkenaars en schilders bi-j zitten. Amerikaanse schilders doet vake foto-echt schildern. ==Wildbehold== Völle van disse kunstenaars of kunstgroepen doet 't der veur umme de natuur te stönen en beholden. Mangs kös 'n kunstenaar der veur umme onderwarpen te nemmen wat meansen noar 't harte grep. Zo as Robert Bateman's schilderi-jen van 'n klean dolfientie en verdrinkende vögels den vaste zit in 'n visnette. Völle kunstenaars doet ok met an wedstrieden wat e-organiseerd bint deur natuur organisaties. ==Kunstenaars== Eankele bekende kunstenaars bint [[Robert Bateman]], [[Rien Poortvliet]], en verdan. {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg (gemiente)|'n Arnbarreg]]}} [[Kategorie:Keunst]] [[Kategorie:Natuur]] 5dtselexyryeod3cronutsapig6tyu0 0 21208 278547 2015-03-18T22:20:24Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Muden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Muden]] mazgdjgic58f8bea9bdre81hoerxygk 0 21209 278548 2015-03-18T22:20:38Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Muden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Muden]] mazgdjgic58f8bea9bdre81hoerxygk 0 21210 278550 2015-03-18T22:22:15Z Servien 7 Servien hef de zied [[IJmuiden]] herneumd naor [[IJmuden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[IJmuden]] igqr36gmmny3d3p9c7givstbxv8dq9n 0 21211 278553 2015-03-18T22:35:13Z Servien 7 Servien hef de zied [[Gorkem]] herneumd naor [[Gorkum]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Gorkum]] rwcx8lk9ejoh38rstwy04tjh6ax66qr 0 21213 290598 290597 2016-11-01T15:22:44Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Bergen Hanseviertel II.jpg|{{largethumb}}|De [[Hanzekade]] in Bargen]] [[Bestaand:Bergen - harbour.JPG|{{largethumb}}|De haawn]] '''Bargen''' is ne [[stad]] en [[gemeente]] in [[Hordalaand]] in et zuudwesten van [[Noorweagen]]. Et wörd wal es de stad tusken de zeuwen bargen neumd. Bargen wörd zeen as de heuwdstad van et [[Vestlandet]] (''Westland''). Bargen wör grondvest deur [[Olav Kyrre]] in [[1070]], met as naam ''Bjørgvin'', wat "de greune engte tusken de bargen" betekent. Bargen hef van anvang an ne leidende internasjonale handels- en zeevoartsstad west. In de golden tied van Noorweagen was et zelfs de heuwdstad van et land. Et was van ongevear 1600 töt 1830 Noorweagens grötste stad. Rechtevoort is et de tweedegrötste stad. Bergen was vanof 1600 de administrasiezettel en oetvoorhawen veur et Bargenhoes-len, ne besteurlike landsindeling dee et Westland en [[Noord-Noorweagen]] umvatten. Et stichtambt Bargenhoes in Bargen was et heuwdambt veur et [[Nordland|Noordlaandse]] ambt töt an [[1685]], toen as det oawergung noar [[Trondhjem]]s stichtambt. In [[1763]] wör et Noordelike Bargenhoesambt (later [[Sogn]] en [[Fjordane]]) ofsplitst as egen onderambt. Et oawerblievende Bargenhoesambt wör Søndre Bergenhusambt neumd in [[1766]] (later Hordaland). In [[1831]] wör et Bargenambt oetsplitst van et Søndre Bargenhoesambt. In [[1972]] wörden de gemeentes [[Arna]], [[Fana]], [[Laksevåg]] en Åsane inliefd bie de gemeente Bargen, terwiel as de provinsie Bargen deel wör van Hordaland. De gemeente Bargen gung veurbie de 275.000 inwonners an et eande van [[2014]]. In Bargen zit et Proveensiebesteur van Hordaland, de [[Gulating]] volksrechtbanke, [[Bisdom Bjørgvin]], et Viskeriejebesteur, de Konkurrensieroad, et zeewezen en et Noorse internasjonale skeepsregister. Doarnöast bint der nog nen rits zwoare spöllers in de [[kultuur]], [[ekonomie]], [[gezondheid]], [[onderzeuk]] en [[arbeid]]. Bargen is et middelpunt veur de [[marine]] en skeepvoart- en petröllierelateerde onderzeuksinstellingen en ettensindustrie, dee as bie de volledigste en ontwikkelde van de wearld heurt. Bargen hef ne starke en völziedige ettensindustrie en banke- en verzekeringswezen, bouw en anleg, handel- en deenstverlening, hoogtechnologie, massamedia, leavensmiddelindustrie, toerismebranche en [[vervoor]]. Bargen hef ene van de drokste [[vlochthawen]]s van et Noorden en ene van de drokstbevoarene en bezöchte hawens van [[Europa]]. Et is et oetgangspunt veur de [[Hurtigruten]] en de [[Bergensbanen]]. De [[Hanzekade]] (''Bryggen i Bergen'') steet op de [[Wereldarfgoedlieste|wereldarfgoodlieste]] van [[UNESCO]] en dut der bod van at Bargen vrogger bie et [[Haanze|Hanzeverbond]] was. Et woapen van Bargen hef een borg met dree toorns op zeuwen bargen. Et woapen lik völ op det van de [[Duutslaand|Duutse]] steaden [[Hamborg]] en [[Lubekke]], dee ook bie Hanze warren. ==Foto-oetstallige== <gallery> Bestaand:Gamlebergen.JPG|Stikke ströatjes in de oolde stad Bestaand:Wesselengens.jpg|Ne plaatselike tradisie: et [[buekorps]] Bestaand:Bergen by night.jpg|De Hanzekade in Bargen Bestaand:Gamlehaugen in Bergen.jpg|Et laandhoes [[Gamlehaugen]] in Bargen Bestaand:Haakonshallen Bergen Norway 2009 1.JPG|[[Håkonshallen]] Bestaand:Marken street Bergen Norway 2009 2.JPG|De buurte Marken </gallery> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stad in Noorweagen]] dea2139varf4w6on5zgxufyvj9rz1u5 0 21214 278568 2015-03-19T15:57:59Z Servien 7 Servien hef de zied [[Wildleaven kunst]] herneumd naor [[Wildkunst]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wildkunst]] 1afcdg5g383cx5ndtur83nt1r80h47c 0 21216 278578 278577 2015-03-19T21:10:22Z Servien 7 Servien hef de zied [[Wurstfreesk]] herneumd naor [[Wurstfries]] wikitext text/x-wiki t '''Wurstfries''' was t [[Freeske taaln|Friese]] dialekt dat spreuken wordde in t laand [[Wursten]], ten noorden van [[Bremerhaven]]. t Beheurt mit t [[Harlingerfries]], t [[Wangeroogs]] en t nog bestaonde [[Selterfrais|Selterfries]] tot t [[Oosterlauwers Fries]]. t Laand Wursten beheurde vanoolds niet tot t Friese kolonisaosiegebied, mar in de laete [[middelieuwen]] vestigden de Friezen heur der ok. Vanof t einde van de vieftiende ieuw begint t Fries staorigan uut te starven, mar in t laand Wursten weet t nog ienige tied staand te hoolden. An t einde van de zeuventiende ieuw kommen der twie woordeliesten uut die dit dialekt beskrieven. t Wurstfries moet zo an t begin van de achttiende ieuw verdwenen wezen. t Wurstfries was n volslegen unieke tael: in n protte woorden verdween de stamklinker en bleef de niet-beklemtoonde vokaol over (starker nog: hi'j gruuide vaeke uut tot n lange klinker), terwiel t in alle aandere Germaanse dialekten aandersomme is. Zo wordde t [[Ooldfries]]e ''sunu'' ("zeune") in t Wurstfries ''snuh'', en ''sumur'' ("zoemer") wordde ''smuhr''. {{Dialekt|stl||Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Freesk]] ouagx1hykbljpe0dymx0oou9w37h0m2 0 21217 278579 2015-03-19T21:10:22Z Servien 7 Servien hef de zied [[Wurstfreesk]] herneumd naor [[Wurstfries]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wurstfries]] nqb59g5cajqeobml1an7cnmp7ps9way 0 21220 278591 278590 2015-03-20T14:30:52Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Roerdalen]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Roerdalen]] hyf252tmfquqd2cjnpz8w5xc96oc67v 0 21221 279981 278599 2015-04-05T14:32:29Z Droadnaegel 1133 dialekt: stl, of neet? wikitext text/x-wiki [[Bestaand:ASKEN1AB.JPG|thumb|n Tekst in t Wangeroogs uut n boek van H.G. Ehrentraut uut t Fries Archief.]] t '''Wangeroogs''' was n [[Freeske taaln|Fries]] [[dialekt]] dat spreuken wordde op t [[Duutslaand|Duutse]] [[Waddenaailanden|Waddeneilaand]] [[Wangeroog]]. t Dialekt is rond [[1950]] uutsturven. Vandaege de dag bin der nog mar in peer meensken die t dialekt hebben heuren praoten. Toch is der n protte over t dialekt bekend omdat der n protte dokumentaosie over t Wangeroogs anwezig is. ==Geskiedenis== Eertieds was Wangeroog n isoleerd eilaand waor t [[Nedersaksies]] niet deur kon dringen. t Fries was dan ok lange tied de ienigste tael op t eilaand. t Dialekt heurde tot t [[Oostlaauwers Frais|Oostlauwers Fries]], krek as t [[Wurstfries]], t Harlingerfries (dat spreuken wordde in t Oostfriese [[Harlingerlaand]] en dus niet n Nederlaandse naeme is veur t dialekt van [[Harlingen]]) en t [[Selterfrais|Selterfries]]. Disse klassifikaosie wordde maekt op grond van historiese kriteriums, want de dialekten weren onderling amper verstaonber. De situaosie van t kleine tal sprekers, minder as duzend meensken, was tot t midden van de [[19e ieuw]] stabiel. Dat veraanderde hard naodat t eilaand in de winter van [[1844]] op [[1845]] deur n stormvloed overstroomde. Der vunnen meer van zoksoorte stormvloeden plak waordeur de inwoners van Wangeroog meerdere keren evakueerd wordden mossen. De meerste inwoners van Wangeroog gongen naor [[Varel]] op t vaastelaand, waor ze n ni'j dörpien stichtten, [[Ni'j-Wangeroog]]. De bevolking vul liekewel uut mekeer, partie gongen weeromme naor t oolde eilaand, aanderen bleven in t ni'je dörp wonen. Ok kwammen der ni'je bewoners van t vaastelaand op t eilaand wonen. Hierdeur wordde de toekomst van t dialekt staorigan onwisse. Almar meer meensken gongen in die tied over op t [[Nedersaksies]] dat ze om heur henne heurden. Omdebi'j [[1930]] gong t tal sprekers almar veerder aachteruut en verleur t Wangeroogs heur funksie as eilaandtael. De laeste twie sprekers kwammen in [[1950]] uut de tied. ==Eigenskoppen== t Dialekt van Wangeroog was, deurdat t eilaand relatief isoleerd was van de aandere eilaanden en t vaastelaand, butengewoon konservatief. Zo had t Wangeroogs as ienigste West-Germaanse tael an de oostkaante van de [[Noordzee]] de 'th'-klaank beweerd. Bi'jgelieks in t woord 'drieje': ''thrê''. Ok n protte eindklaanken zonder klemtoon bin beweerd bleven in t dialekt. Bi'jgelieks in t woord ''schüpu'' dat 'skippen' betekent. Dat komt in de Germaanse taelen veerder allienig veur in t [[Ieslaans|Ieslaands]] en t [[Faeröars|Faeröers]]. ==Onderzuuk== Amateuronderzuker [[H.G. Ehrentraut]] begon in de eerste helte van de [[19e ieuw]] mit t onderzuken van t Wangeroogs. Ehrentraut begon in [[1837]] mit t doelmaotig vaasteleggen van t dialekt. Zien anpak was redelik wetenskoppelik te numen. Onderzukers van t Fries hebben nao t uutstarven van de tael informaosie kregen uut bronnen van benaemen Ehrentraut. Ien van disse onderzukers, de Fries [[Pyt Kramer]], vun in de [[1990-1999|jaoren negentig]] meer as duzend mit de haand skreven bladzieden in t Wangeroogs. Op disse bladzieden staon n protte sprokies in t dialekt. Deur dit materiaol is t Wangeroogs goed beweerd bleven. ==Literatuur== *Ehrentraut, Heinrich Georg: ''"Mittheilungen aus der Sprache der Wangeroger"''. Friesisches Archiv 1, 3-109, 338-416 (1849) en 2, 1-84 (1854). *Ehrentraut, Heinrich Georg: ''“Mittheilungen aus der Sprache der Wangeroger”''. Dit boek is t twiede diel, op grond van de ni'j vunnen haandskriften. De uutgifte is verzorgd deur Arjen P. Versloot en in 1997 uutbracht deur de Fryske Akademy. ISBN 90-6171-834-1. *Horst H. Munske: ''Handbuch des Friesischen''. Uutgeven deur: Niemeyer, Tübingen. ISBN 3 484 73048 ==Uutgaonde verwiezings== *[http://de.wikisource.org/wiki/%C3%84skenbriddel_Saunsiddel t Sprokien ''Askepoester'' in t Wangeroogs] *[http://www.ekfrysk.host22.com/Wang.htm n Geluudsfragment in t Wangeroogs] {{Dialekt|stl}} [[Kategorie:Freesk]] b5ee682qnh9jlefky27dvn90pqf31w7 0 21222 278598 278597 2015-03-20T16:25:11Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oostlaauwers Frais]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oostlaauwers Frais]] dhb1n7tsywoum79927c8hwi6mobfl5g 0 21223 278600 2015-03-20T16:30:09Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Roermond]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Roermond]] tqr7u2uq3zdz0iwettr3nt6tx6o76ug 0 21224 278601 2015-03-20T16:30:14Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Roermond]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Roermond]] tqr7u2uq3zdz0iwettr3nt6tx6o76ug 0 21225 278602 2015-03-20T16:30:20Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Roermond]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Roermond]] tqr7u2uq3zdz0iwettr3nt6tx6o76ug 0 21226 278603 2015-03-20T16:30:25Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Roermond]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Roermond]] tqr7u2uq3zdz0iwettr3nt6tx6o76ug 0 21227 278604 2015-03-20T17:42:22Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Wulf]] wikitext text/x-wiki #redirect[[wulf]] fec7k0fxc6eh2uz261uq3xjnzsx4cz3 0 21228 278612 2015-03-20T18:38:30Z Servien 7 Servien hef de zied [[Zwolle (deurverwiespagina)]] herneumd naor [[Zwolle (deurverwiesziede)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zwolle (deurverwiesziede)]] exqrb2ryakp0jmbr1dp1s78o7wf4toh 0 21229 278619 2015-03-20T19:32:25Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Zoogdeers]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Zoogdeers]] dh0geym0ux0mhlpm1mxjbq6uvhlog1w 0 21230 278621 278620 2015-03-20T19:32:52Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Zoogdeers]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Zoogdeers]] dh0geym0ux0mhlpm1mxjbq6uvhlog1w 0 21231 278622 2015-03-20T19:33:01Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Zoogdeers]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Zoogdeers]] dh0geym0ux0mhlpm1mxjbq6uvhlog1w 0 21232 278623 2015-03-20T19:33:10Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Zoogdeers]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Zoogdeers]] dh0geym0ux0mhlpm1mxjbq6uvhlog1w 0 21233 279982 278744 2015-04-05T14:34:50Z Droadnaegel 1133 köpken wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sint_Joost_(Echt-Susteren)_kerk_St.Judocus.JPG|thumb|Karke van Sint Joost]] '''Sint Joost''' ([[Limburgs]]: ''Sint-Joas'') is een [[dörp]] in 't midden van de previncie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. 't Dörp ligt in 't oosten van de rivier de [[Maas]] en in 't zuden van [[Roermond]], in een inham van Nederlaand in Duutslaand. 't Het ongeveer 1.550 inwoners en heurt bie de [[gemiente (bestuur)|gemeeinte]] [[Echt-Susteren]]. 't Was tot [[2003]] eein van de vief kernen van de gemeeinte [[Echt]], nou eein van de negen van de gemeeinte Echt-Susteren. ==Uutgaonde verwiezings== {{commonscat|Koningsbosch}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Ploatse in Limburg (Nederlaand)]] [[Kategorie:Echt-Susteren]] sslbxa93mop8dfqc3qqr8h6zqub3umz 0 21234 278638 2015-03-21T11:35:10Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Sint Joost (Limburg)]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Sint Joost (Limburg)]] op33ciwn3853vvyvy31lgpbe0n34rx7 0 21235 278665 278664 2015-03-22T11:54:54Z Servien 7 mv. wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Kartenordfriesischedialekte.GIF|thumb|De Noordfriese dialekten]] t '''Karrharders''' is n [[Noordfrais|Noordfries]] dialekt dat in de gemienten [[Stedezaand]] en [[Eng-De Zaand]] (''Ding-Sönj'') in [[Amt Karrharde]] spreuken wordt. t Karrharders wordt op t vaastelaand van [[Noordfraislaand|Noordfrieslaand]] spreuken, mar wordt slim mit uutstarven bedreigd. In Karrharde wordt ok nog [[Platduuts]] en [[Sønderjysk]] (n Deens dialekt) spreuken. {{Dialekt|stl||Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Freesk]] mqdbq1y37u9xvh0cdidk01utikwb5yz 0 21236 278669 278644 2015-03-22T17:13:25Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Kartenordfriesischedialekte.GIF|thumb|De Noordfriese dialekten]] t '''Halligers''' is t [[Noordfrais|Noordfriese]] dialekt dat spreuken wordt op 'e [[Duutslaand|Duutse]] [[Halligen]], veural op [[Hooge]] en [[Langeneß]]. Hoewel dit dialekt inheems is op 'e eilaanden, wordt t niet bi'j t Eilaand-Noordfries rekend, mar bi'j t Vaastewal-Noordfries, omdat t dialekt nog t meerste verwaant is an t [[Goesharders]]. Desondaanks ku'j niet echt zeggen dat t op n aander dialekt liekt: t het inkelde aparte klaankmutaosies had. Dit is nog opmarkeliker a'j bedaenken hoe weinig meensken der op 'e Halligen wonen: de eilaanden hebben bi'j mekeer niet meer as driehonderd inwoners. Deurdat der zo weinig meensken wonen, is dit dialekt in oonze tied in verval raekt. In zoe'n kleine gemienskop zu'j vandaege de dag meerstal n buteling as moet moeten kiezen, waordeur de tael niet deurgeven wordt. Ok bin der deur t lege tal sprekers zwat gien basisleermiddels en skreven teksten. In de bundel van Noordfriese vertaelings van [[Theodor Storm]]s ''Häwelmann'' komt liekewel ok n Halliger vertaeling veur. Op Langeneß en Hooge bin der piepkleine hiemkundeverienigings die him mit t dialekt bezighoolden; kursussen worden der liekewel niet geven. t [[Nordfriisk Instituut]] ziet t Halligers as "akuut mit uutstarven bedreigd". {{Dialekt|stl||Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Freesk]] 43zol3cknu838oydsvcvp2mqn1dd0zb 0 21237 279717 278653 2015-03-29T21:47:33Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Kartenordfriesischedialekte.GIF|thumb|De Noordfriese dialekten]] t '''Wiedingharders''' (eigen naeme: ''Wiringhiirder Freesk'') is t [[Noordfrais|Noordfriese]] dialekt dat sproken wordt in de [[Duutslaand|Duutse]] [[Wiedingharde]], de laandstreek op t vaastelaand van [[Noordfraislaand|Noordfrieslaand]] die tegen de [[Denmaark|Deense]] greens an leit. t Wiedingharders vormt tegere mit t [[Mooring]], t [[Karrharders]], t [[Goesharders]] en t [[Halligers]] t Vaastelaand-Noordfries. Ondaanks dat t Mooring krek ten zuden dervan leit is t Wiedingharders meer verwaant an t Goesharders. Tegen bepaolde veraanderingen, die t Mooring ondergaon het, hebben de sprekers van t Wiedingharders en t Goesharders heur verzet. Ok het t Wiedingharders n protte [[Deens]]e ([[Jutlaands]]e) invloeden, waorin t weer overienkomsten mit t [[Sölring]] vertoont (t dialekt van [[Sylt]]). De hiemkundige verieniging van [[Niekarken]] ([[Duuts]]: ''Neukirchen'', [[Noordfries]]: ''Naischöspel'') organiseert kursussen Wiedingharders. {{Dialekt|stl||Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Freesk]] 2s39zavtxj041j9rm30xdw5t1cof0rs 10 21238 278657 278656 2015-03-22T10:01:44Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <onlyinclude>{{#switch: {{lc:{{{1}}}}} |continent = Europa <!--Administration--> |level = 1 |maxlevel = 1 |acronym = SH |top = DE |upper = DE |admname = Deelstaot Sleeswiek-Holstein |admtype = Dailstoat |lemma = Sleeswiek-Holstain |0 = Duutslaand |1 = Sleeswiek-Holstein |2 = |map = Duutslaand Sleeswiek-Holstein |flag = Flag_of_Schleswig-Holstein.svg }}</onlyinclude>{{Info ISO-3166-2/Info}} 5b46buiwosyvmyaoayv6jcg3lpp1thn 10 21239 278660 2015-03-22T10:11:57Z Servien 7 Nieje zied: '{{#switch:{{{1}}} | name = Sleeswiek-Holstein | top = 55.1 | bottom = 53.3 | left = 7.8 | right = 11.4 | image = {{#switch: {{{2|}}} | relief = Schleswig-Holstein relief...' wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = Sleeswiek-Holstein | top = 55.1 | bottom = 53.3 | left = 7.8 | right = 11.4 | image = {{#switch: {{{2|}}} | relief = Schleswig-Holstein relief location map.jpg |#default = Schleswig-Holstein location map.svg }} | region = DE-SH | type = state }}<noinclude> {{Positiekaarte/Info|Duutslaand}} </noinclude> 9zbukrp4ez4wer907zlutxbx034tsn3 0 21240 288725 288719 2016-10-27T15:21:40Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Plaatse | soorte = Gemeente | bestandsnaam vlagge = | bestandsnaam wapen = Neukirchen (NF) Wappen.png | region = DE-SH | breedtegraod = 54/52/0/N | lengtegraod = 08/43/0/E | inwonners = 1.190 | daotum inwonners = 2013 | öppervlakte = 31,58 | öppervlakte laand = | öppervlakte water = | dichtheid = | gemeente = | verkeersaoder = | netnummer = 04664 | postkode = 25927 | webstae = }} '''Niekarken''' ([[Duuts]]: ''Neukirchen'', [[Deens]]:''Nykirke'', [[Noordfries]]:''Naischöspel'') is n [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Duutslaand|Duutse]] deelstaot [[Sleeswiek-Holstain|Sleeswiek-Holstein]]. De gemeente beheurt tot de regio [[Noordfraislaand|Noordfriesland]]. Niekarken had in desember 2013 zo'n 1.190 inwoeners. ==Seebüll== In Seebüll, in de gemeente Niekarken, woende en warkte de schilder [[Emil Nolde]] n groot deel van zien leven. Seebüll was oorspronkelik n verlaoten [[wierde (toponiem)|wierde]]. Nolde en zien echtgenote kochten de terp in 1923 en neumde t ''Seebüll''. Ze bouwden der in 1930 n woen- en warkhuus dat naodat hie uut de tied kwam n Nolde-museum wier. [[Bestaand:Neukirch seebüll.jpg|left|thumb|t Huus Seebüll]] {{Dialekt|wvel|Niekark|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Darp in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Sleeswiek-Holstein]] [[Kategorie:Plaotse in Sleeswiek-Holstein]] 68knwlyitog3eyryyvjj6hgclruejq6 14 21241 288590 288551 2016-10-27T13:12:36Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Municipalities in Schleswig-Holstein}} [[Kategorie:Sleeswiek-Holstain]] [[Kategorie:Gemeente in Duutslaand|Sleeswiek-Holstein]] ta7q9mc1rj34o7l1i32bbi8b65ckx0e 0 21242 278667 278663 2015-03-22T17:10:56Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Kartenordfriesischedialekte.GIF|thumb|De Noordfriese dialekten]] t '''Goesharders''' (eigen naeme: ''Gooshiirder Fräisch'' of ''Freesch'') is t [[Noordfrais|Noordfriese]] dialekt, of beter n groep verwaante dialekten, die spreuken worden in de [[Goesharden]], n laandstreek in [[Noordfraislaand|Noordfrieslaand]]. t Goesharders is onder te verdielen in t Noord-, Middel- en Zuud-Goesharders, n verdieling die maekt wordt op grond van de geografiese verdieling van t gebied. Binnen t Noord-Goesharders he'j ok n westelike ([[Ockholm]]) en n oostelike ([[Langenhorn]]) variaant. t Goesharders is relatief stark verwaant an t [[Halligers]], t [[Karrharders]], t [[Mooring|Bökingharders]] en t [[Wiedingharders]]; disse dialekten vörmen tegere t Vaastelaand-Noordfries. Der is liekewel ''gien'' spraoke van n [[dialektkontinuüm]] mit disse variaanten. t Goesharders leit an de zuudgreens van t Noordfriese taelgebied en daordeur is t dialektverlies daor groot. t Zuud-Goesharders is in 1981 uutsturven, van t Middel-Goesharders wordt zegd dat t akuut mit uutstarven bedreigd wordt. t Noord-Goesharders left nog wel; in Langenhorn worden der kursussen Fries geven. Ok aandere plakken hebben hiemkundekringen die him mit t Fries bezighoolden; zels [[Schobüll]] in de Zuud-Goesharde, waor t Fries al uutsturven is. t [[Nordfriisk Instituut]] is huusvest op 'e greens van de Noord- en Middel-Goesharde, in [[Bredstedt]]. {{Dialekt|stl||Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Freesk]] 29t76a7hnyskccp4g17xse620al5gor 0 21243 278673 278668 2015-03-22T17:16:37Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Kartenordfriesischedialekte.GIF|thumb|De Noordfriese dialekten]] t '''Helgolaands''' (eigen naeme: ''Halunder'') is t [[Noordfrais|Noordfriese]] dialekt van t eilaand [[Helgolaand]] (Helgolaands: ''Lunn''). Omdebi'j n darde van de Helgolaanders praot Helgolaands, dat bin omdebi'j de 500 meensken. t Dialekt wordt dan ok mit uutstarven bedreigd. Toch bin der nog altied kiender die t praoten en is der op t eilaand n protte andacht veur t Helgolaands. == Noordfries == Helgolaand was wiedweg t eerste eilaand dat tiedens de Friese expansie in de [[middeleewn|middelieuwen]] koloniseerd wordde - de rest van [[Noordfraislaand|Noordfrieslaand]] volgde laeter pas. t Dialekt van Helgolaand liekt, ondaanks t grote isolement waorin de eilaanders verkeerden, redelik op 'e dialekten van [[Föhr]], [[Amrum]] en [[Sylt]] (t ''[[Fering]]'', ''[[Öömrang]]'' en ''[[Sölring]]'') die tegere t Eilaand-Noordfries vörmen. Meer as aandere Eilaand-Noordfriese dialekten is t Helgolaands deur t [[Duuts]] beïnvloed. Dit zal grootkaans mit de tragiese geskiedenis van t eilaand van doen hebben. t Eilaand is tot twie keer toe ontruumd tiedens beide wereldoorlogen en de Helgolaanders hebben op t vaastelaand in ballingskop leefd. Hierdeur kreeg t Hoogduuts al vroeg n belangrieke posisie in de Helgolaander gemienskop. == Kenmarken == Butelings zeggen vaeke dat Helgolaands "Deens" klinkt. De korte, krachtige klaanken van t dialekt wordt niet deur iederiene skier vunnen. t Helgolaands is veerder n redelik normaol Noordfries dialekt. t Is niet biezunder konservatief. t Onderskeidt him wel van de aandere Noordfriese dialekten deur t behoold van de uutgangen ''-e'' en ''-en''. === Klaankleer === In de uutspraoke van t Helgolaands valen n peer dingen op. Zo as in vule Friese dialekten bin der onder de [[klinker]]s stiegende twieklaanken, bi'jgelieks in ''tuaan'' ([[ti'je]]), dat ongeveer klinkt as "twaan". Veerder typies is dat bepaolde slotklaanken vort laoten worden (-r en -d) of inkeld deur de neuze uut te spreken (-n). n Groet as "mogge", skreven as ''gud mooin'', wordt zo meerstal uutspreuken as ''gu mooin''. Veerder typies bin de twieklaanken '''oa''' in bg. ''hoad'', heufd, die ongeveer klinkt as "owa", en '''eä''', bg. in ''meär'' (meer), die zwat klinkt as ''oeë'' of ''uhhe''. Bi'j [[mitklinker]]s moeten sprekers van t [[Duuts]] heur dervan bewust wezen dat kombinaosies as sp- en st- gewoon as in t Nederlaands uutspreuken worden, dus zonder de karakteristieke Hoogduutse [[palaterisering]]. Veerder opvalend, mar niet verrassend veur n Fries dialekt, is t veurkommen van '''sk-''' in plak van sch-, ok in lienwoorden, dus ''skeff'' veur "skip" (liend van t Duutse ''Schiff''). === Vörmleer === Helgolaandse woorden kunnen in t enkelvoold of meervoold staon. Meervoolden in t Helgolaands kunnen op verskillende manieren tot staand brocht worden. t Gebrukelikst is -e of -en (-n) as aachtervoegsel: ''suaak'' (wange) wordt ''suaaken'', ''teän'' (taand) wordt ''teäne'' en ''tuaan'' (ti'je) wordt ''tuaan'n''. Veerder bin der n protte meervoolden op -er: ''hoad - hoader'' (heufd - heufden), ''iaarem - iaaremer'' (aarm - aarms) en t onriegelmaotige ''kin - künner'' (kiend - kiender). Ok aandere onriegelmaotigheden kommen veur; t meervoold van ''man'' (man) is zo ''mansli'' (liek as t Stellingwarfs en t [[Fries]]e ''manlju''). n Biezunder kenmark van t Helgolaands is t aachtervoegsel ''-mens'', bi'jgelieks in ''mundaimens'': op maondag, maondags. Op 'e zelfde maniere zeggen ze ok ''taisdaimens'' enzovoort. === Zinsbouw === n Op t eilaand bekend [[sjibbolet]] is t onzinzinnechien ''en en hi en hin hi en her hin hi en en hi.'' Dat betekent zovule as "n ente had n hond had en heur hond had n ente had." Wi'j hoeven vanzels niet uut te duden dat dit zinnechien weinig leert over de echte grammatika van t Helgolaands. Zinnen as ''de fremmen froie djam oawer faini wedder iip Lunn'' ("de gasten verheugen heur in t biestere weer op Helgolaand") geven n eerliker bield. In disse zinne vaalt op dat t lidwoord nao t veurzetsel ''oawer'' vortlaoten wordt. Dit verskiensel komt vaeke veur in t Helgolaands. Lidwoorden worden vaeke vortlaoten of verzwakt tot n tussenklaank as -t- (uut ''deät'', t [het]) of -n- (uut ''en'', n [een]). == Woordeskat == === Tellen === iaan<br /> tau<br /> tree<br /> schtjuur<br /> fiu<br /> sös<br /> seeben<br /> ach<br /> neägen<br /> tain<br /> elben<br /> twallow === Daegen van de weke === mundai<br /> taisdai<br /> medderweeken<br /> tünnersdai<br /> fraidai<br /> senin<br /> sendai === Vandaege, gister, morgen === dollung (vandaege)<br /> mollung (vanmorgen)<br /> illung (vanaovend) jüster (gister) mooin (morgen)<br /> oawermooin (overmorgen) === Kleuren === bli (blauw)<br /> road (rood)<br /> giil (geel)<br /> witt (wit)<br /> swaart (zwart)<br /> gri (gries)<br /> green (gruun) === Familie === ool'n (oolders)<br /> voor (heit)<br /> mem (memme)<br /> bapi (pappe)<br /> memi (memmie)<br /> oot (grootmoeder)<br /> groovoor (grootvaeder)<br /> oti (beppe)<br /> gogo (pake) === Persoonlike veurnaemwoorden === ik, mi (ik, mi'j)<br /> di, di (ie, jow)<br /> hi, hem (hi'j, him)<br /> dji, her (zi'j, heur)<br /> deät (t) wi, is (wi'j, oons)<br /> djüm (jim)<br /> dja (zi'j) == Tekstfragmenten == t [[Onzevaoder|Oonzevaeder]] ''Heeregot, ii Foor, dear Di bes uun'e Hemmel!''<br /> ''Haili skel wees Diin Neem.''<br /> ''Diin Rik lat keem,''<br /> ''Diin Wel skel djülle''<br /> ''uun'e Hemmel en iip'e lir.''<br /> ''Ii doagelik Brooad du is dollung,''<br /> ''en ferdjiuw is ii Skül,''<br /> ''as wi ferdjiuw wel din'n uun ii Skül stun.''<br /> ''En feere is ni wech fan Diin Wai.''<br /> ''Foor moake is frai fan Büsterkens!'' ''Amen!'' Now volgt t eerste artikel van de ''Universele Verklaoring van de Rechten van de Meenske'' in t Helgolaands: ''Alle Mensken sen frai, likwörti en med de sallowski Rechten geboorn. Djo hoa Ferstant en Geweeten medfin'n en skul arker as Bruurs uundjintreed.'' Alle meensken worden vri'j en geliek in weerdighied en rechten geboren. Ze hebben verstaand en geweten mitkregen, en moeten mekeer as breurs behaandelen. == Staotus == t Helgolaands wordt deur n minderhied van de Helgolaanders spreuken. t Is dan ok warskienlik dat de tael zal uutstarven. De belangriekste bedreiging is t [[Hoogduuts]], mar ok de [[Nedersaksies]]e dialekten van t vaastelaand worden op Helgolaand almar vaeker spreuken deur t volk dat der komt wonen. Om t uutstarven te veurkommen bin alderhaande inisiatieven op gang kommen rond t Helgolaands. Zo ku'j op t eilaand kursussen in de tael volgen en wordt in t leger onderwies an t Helgolaands extra andacht besteed. De vraoge is of disse maotriegels niet al te laete kommen - van de jongere generaosies hebben der mar n peer angeven dat ze Helgolaands goed te kunnen praoten. n Aander inisiatief is t saemenstellen van n goed Helgolaander woordeboek. Tot nog toe bin der allienig n nooit voltooid wetenskoppelik woordeboek en inkelde woordeliesten uutbrocht, mar op dit stuit wordt an n briedvoerig haandwoordeboek warkt, dat van t Duuts naor t Helgolaands en van t Helgolaands naor Duuts zal vertaelen. == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.fa.knaw.nl/fa/uitgaven/trefwoord/jaargang-2006/helgolands_handwoordenboek.pdf Over t Helgolaander woordeboek (Nederlaandstaelig)] * [http://www.dbnl.org/tekst/wink007alge01/wink007alge01_030.htm n 19e-ieuwse studie naor t Helgolaands (Nederlaandstaelig)] {{Dialekt|stl||Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Freesk]] h6zbejvvazndoybi4u23b21pj19xfw4 0 21244 278680 2015-03-22T21:25:28Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Flevolaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Flevolaand]] 27yylu5gilawdzh8a2sep3ksnzjlc49 0 21245 278685 2015-03-23T09:21:16Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Coulissenlandschap]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Coulissenlandschap]] husxp0cyeowh3tyyahhsdag9g60vtl0 0 21246 278686 2015-03-23T09:23:28Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Lönnker]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Lönnker]] j1bvrjrx47nhvx0babxedchy4472r69 0 21247 278687 2015-03-23T09:24:04Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Ossenbrugge]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ossenbrugge]] gdh3wqthwz4g5qu1v9w9d2rbbgz146y 0 21248 278702 278697 2015-03-23T14:50:16Z Servien 7 Servien hef de zied [[Likwiditeit]] herneumd naor [[Likwiditeat]] wikitext text/x-wiki '''Likwiditeat''' ([[Nederlaands]]: ''liquiditeit'') beskrif wodöanig een bedrief kan bliewen betalen. Doarbie is der oonderskeid tusken ''veraanderlike'' (dynamiese) en ''vaste'' (stoatiese) likwiditeat. Ne gode likwiditeat beduudt at iej een hoog vermeugen hebt um wat te kopen. Veraanderlike likwiditeat kik of der oawer nen bepoalden tied mear of meender geeld binnenkeump dan der oetgeet. Doarvuur steelt bedriewe vuurof ne [[likwiditeatsbegroting]] op. Vaste likwiditeat drukt oet of ne oondernemming in de eerstvolgende tied met öare [[umleupmiddel]] roond kan kommen. Et gef dree [[kengetal (ekonomie)|kengetallen]] um vaste likwiditeat te bepoalen: [[current ratio]], [[quick ratio]] en [[waarkkapitaal]]. ==Leazet ook== * [[Liquide middelen]] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Ekonomie]] td4mi9rtevmqpog2jvgj3qh6riz2wcg 0 21249 278701 278699 2015-03-23T14:49:48Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Likwide middelen''' wiest op de [[aktiva]] in geeld of aandere beleggingen dee as rap in echt geeld oetbetaald köant worden. Et geet meestal oawer geeld in kas en tegood op de rekkening. Likwide duudt op vlöaiboar: disse middelen kö'j in iederen vörm geten dee'j mer weelt: loon betalen, skoold oflössen, een projekt vuursketen, een niej gebouw anskaffen, investeren, en zo wiedter. Bedriewe hebt dus aait gearne wat likwide middelen achter de haande, um kortlopende verplichtingen an te können. Van de andere kaante is een oawerskot van likwide middelen neet geunstig, umdet de seanten dan meender opleawert as wonnear'j der met zollen investeren of ze in et bedrief zollen stekken. Strategiese vuurroaden of duurzame beleggingen, mesienes en vastgood zeent neet likwide. Toch kan nen oondernemmer neet-likwide zaken en zelfs et hele bedrief 'likwideren', dus ummezetten in geeld, verkopen. As een bedrief oawer den kop geet, wörd de inbodel, de mesienes en et paand verkocht, um de nog te betalen kösten of te lössen. Et kan wean at der likwide passiva zo as leningen zeent. De netto likwide middelen zeent dan den optelsom van de likwide aktiva (wearde van et egene bezit) en de oetstoande passiva (geeld wat nog noar aandere partiejen mut). De moate van likwiditeat van aktiva of passiva haank of van de tied woerin as ze haalboar (aktiva) of opeesboar (passiva) zeent. Zo hebt bievuurbeeld betalingen van klaanten ne hoge [[likwiditeat]] (positief) en oetstoande bevuurroadingsbetalingen van et bedrief zelf (negatief). [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Ekonomie]] l6nsjty399hjst8m1zntegon59hdu2t 0 21250 284968 278692 2016-06-25T13:54:01Z MaxDel 13220 wikitext text/x-wiki Met '''aktiva''' bedoolt ze in de [[ekonomie]] de wearde in [[geld|geeld]] van alle [[bezitting]]en van een [[bedrief]]. Tegenoawer de aktiva stoat de [[passiva]], de optelling van et egene en vrömde vermogen. Op de [[Balans (bedrief)|balans]] van een bedrief mut de aktiva en passiva aait eawen hoge wean. ==Verdelingen en verhoolding== Aktiva kö'j op verskillende wiezes verdelen en in verhoolding zeen. ===Vaste aktiva en umleupsmiddelen=== Et gef [[vaste aktiva]] en [[umleupsmiddel]]en. Umleupsmiddelen zeent oonder mear vuurroaden (groondstoffen of kloare produkten), klaanten dee as nog betalen mut en kasgeeld. Vaste aktiva zeent bievuurbeeld et bedriefshoes en spesjale masienen. Ook vaalt finansjele aktiva der oonder zo as [[andeel|andelen]] en [[Vastrentende obligasie|obligasies met vaste reante]]. ===Materiële versus immateriële activa=== De materiële aktiva zeent etzelfde as de vaste aktiva van hierboawen. Immateriële aktiva zeent neet-tastboare middelen en rechten. Dee hebt wearde vuur et bedrief, umdet ze in et vuurliggende geeld köant opbrengen; ze geewt et bedrief een bepoald vuurdeel op de aandere bedriewe. Deankt hierbie an [[auteursrecht]]en, [[moark]]namen en [[pateant]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Ekonomie]] mkhqq2yk922atwn9ctfr7ljtorc2z1o 0 21251 278704 278698 2015-03-23T14:50:35Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Likwiditeat]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Likwiditeat]] 3cuv6srz4x7mm6csh0pfyye2jjz5imn 0 21252 278700 2015-03-23T14:49:36Z Servien 7 Servien hef de zied [[Liquide middelen]] herneumd naor [[Likwide middelen]]: de zelfde titel as in t artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Likwide middelen]] n7bx6hvzhb2lsr4k6a1sjv8hro8vlaq 0 21253 278703 2015-03-23T14:50:16Z Servien 7 Servien hef de zied [[Likwiditeit]] herneumd naor [[Likwiditeat]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Likwiditeat]] 3cuv6srz4x7mm6csh0pfyye2jjz5imn 0 21255 278715 2015-03-23T18:48:43Z Servien 7 vertaeld vanof nl-wiki wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Nordiska språk.PNG|thumb|'''Noord-Germaanse taelen'''<br /> ''Vaastelaand-Skandinaviese taelen:'' {{Kaortlegenda|#6262ff|Deens}} {{Kaortlegenda|#0000ff|Noors}} {{Kaortlegenda|#00009f|Zweeds}} ''Eilaand-Skandinaviese taelen:'' {{Kaortlegenda|#00ff00|Ieslaands en Faeröers}}]] De '''Noord-Germaanse taelen''' of '''Skandinaviese taelen''' bin t [[Deens]], t [[Noors]] ([[Bokmål]] en [[Nynorsk|Ni'jnoors]]), t [[Zweeds]], t [[Ieslaands]] en t [[Faeröers]]. Ze worden veurnaemelik in [[Skandinavië]] spreuken deur omdebi'j 20 miljoen meensken. De Noord-Germaanse taelen bin nauwer verwaant an de [[Oost-Germaanse taelen|Oost-Germaanse]] as an de [[West-Germoanse toalen|West-Germaanse]] taelen. t Noord-Germaans is bekend van [[runen]]inskripsies vanof de 3e ieuw nao Chr. Der is n literaere tradisie vanof de 9e ieuw. De vaastelaand-Skandinaviese taelen (Deens, Noors en Zweeds) bin tot op zekere heugte onderling verstaonber. Deens en Bokmål lieken zels zo stark op mekeer, dat partie taelkundigen ze as [[dialekt]]en van de zelde tael zien. Daornaost is vaastesteld dat alle drie de vaastelaand-Skandinaviese taelen zo goed [[heursproake|onderling verstaonber]] bin dat ze taelkundig as dialekten van ien en de zelde tael (t "Skandinavies") zien worden kund, ondaanks t feit dat ze elk ofzunderlik de staotus van aparte tael hebben.<ref>John McWhorter (2003), ''The Power of Babel: A Natural History of Language'', p. 69.</ref> Partie taelwetenskoppers beweren dat t [[Engels]] ok diel uutmaekt van de Noord-Germaanse taelgroep in plak van de [[West-Germaans]]e groep. Hoe dan ok t [[Ooldengels]] is stark beïnvloed deur t [[Ooldnoords]] dat de [[Vikingen]] praotten.<ref>[http://www.sciencedaily.com/releases/2012/11/121127094111.htm English is a Scandinavian Language - Sciencedaily.com (meert 2015)]</ref> == Begripsverwarring == In [[Skandinavië]] zels bedoelen ze mit ''Skandinaviese taelen'' allienig de taelen die op t vaastelaand spreuken worden, dat bin dus t Deens, Noors en Zweeds. De hiele groep van Noord-Germaanse taelen, dus mit t Faeröers en t Ieslaands derbi'j, wordt tegere de ''Noordse taelen'' nuumd. == Indielings == De taelwetenskop bruukt verskillende indielings van de Noord-Germaanse taelen in de verskillende taelperiodes. Véúr t jaor 1100 was der ien inkelde Noord-Germaanse prototael (''dǫnsk tunga'', [[Ooldnoords]]), die liekewel inkelde dialektverskillen had. Dus maeken ze veur die periode n onderskeid tussen t West-Noords en t Oost-Noords: <ref name="haugen">Odd Einar Haugen, Grunnbok in norrønt språk, 2. utgåve, Gyldendal, Oslo 1995, ISBN 82-417-0506-9</ref> <!-- p. 17/18 --> * West-Noords ** Ooldieslaands ** Ooldnoors * Oost-Noords ** Oolddeens ** Ooldzweeds Daornao gruuiden t Deens en de naoburige dialekten uut mekeer, zodat ze van ongeveer 1100 tot ongeveer 1300 n ni'je indieling annemen kunnen: <ref name="haugen"/> * Zuud-Noords ** Oolddeens * Noord-Noords ** Ooldieslaands ** Ooldnoors ** Ooldzweeds In de laete middelieuwen ontwikkelden de Noord-Germaanse taelen him nogal verskillend: in t Faeröers en t Ieslaands bleven de oolde taelstrukturen (in t biezunder de [[verbuging]]s) grotendiels beweerd, terwiel ze in t Deens, Noors en Zweeds stark verienvooldigd wordden. Vanof omdebi'j 1500 ku'j dus n darde indieling van de Noord-Germaanse taelen annemen: <ref name="haugen"/> * de taelen in de raandgebieden ** Ieslaands ** Faeröers * de sentraole taelen ** Noors ** Zweeds ** Deens Disse indielings bin gien genetiese stambomen in t kader van de stamboomtheorie. Ze beskrieven geliekenissen tussen taelen van n bepaolde periode. Wanneer disse taelen stark veraanderen, worden de geliekenissen tussen disse taelen dan ok groter of kleiner zodat lichtkaans n ni'je indieling tot staand komt. == Grammatika == === Alfabet === Naost de 26 letters van t [[Latains alfabet|Standerd-Latiense alfabet]] hebben de Skandinaviese taelen n antal extra tekens: * Deens: æ, ø, å (uutspraoke: é, eu, o) * Faeröers: á, ð, í, ó, ú, ý, æ, ø * Ieslaands: á, ð, é, í, ó, ú, ý, þ, æ, ö (uutspraoke: au, dh, je, ie, oo, oe, ie, th, ai, eu) * Noors: æ, ø, å (uutspraoke: è, eu, o) * Zweeds: å, ä, ö (uutspraoke: o, è, eu) === Woordvolgorde === De Noord-Germaanse taelen bruken de [[SVO-volgorde]] as standerd. De [[persoonsvörm]] staot altied op et twiede plak in de [[heufdzinne]], waorbi'j ok [[inversie (taelkunde)|inversie]] kan optreden. Vergeliek: * ''Ik gong nao t feest naor huus'' -- '''''Jag gick''' hem efter festen'' (Zweeds)-- '''''Jeg gik''' hjem efter festen'' (Deens) * ''Nao t feest gong ik naor huus'' -- ''Efter festen '''gick jag''' hem'' (Zweeds) -- ''Efter festen '''gik jeg''' hjem'' (Deens) t [[Heufdwarkwoord]] komt liekewel volledig véúr t [[liedend veurwarp]]: * ''Ik heb n boek lezen'' -- ''Jag '''har''' läst '''en bok''''' (Zweeds) -- Jeg '''har''' læst '''en bog''' (Deens) De belangriekste ofwieking van de gebrukelike Standerdnederlaandse woordvolgorder is et plak van de negaosie (t Zweedse ''inte''/''ej'', Deense ''ikke''/''ej'', Noorse ''ikke''/''ikkje'' enz.): * ''Ik heb t boek niet lezen'' -- ''Jag har '''inte''' läst boken'' (Zweeds) -- ''Jeg har '''ikke''' læst bogen'' (Deens) === Zelstaandige naemwoorden === Kenmarkend veur de Noord-Germaanse taelen is dat t [[lidwoord|bepaold lidwoord]] him as n [[suffix]] gedreegt deurdat t an t zelsstaandige naemwoord "vaasteplakt" wordt; dit hiet ''anhecht lidwoord'' (t zelde gebeurt bi'jgelieks in t [[Arabies]]). t Ieslaands het as ienigste van de vief Noord-Germaanse taelen gien [[lidwoord|onbepaold lidwoord]]. n Veurbield: {| | '''Nedersasksies''' | '''Ieslaands''' | '''Faeröers''' | '''Ni'jnoors''' | '''Bokmål''' | '''Deens''' | '''Zweeds''' |- |n jonge |strákur |ein drongur |ein gut |en gutt |en dreng |en pojke |- |de jonge |strákurinn |drongurin |guten |gutten |drengen |pojken |- |jonges |strákar |dreingir |gutar |gutter |drenge |pojkar |- |de jonges |strákarnir |dreingirnir |gutane |guttene |drengene |pojkarna |} t Ieslaands en t Faeröers hebben daornaost nog n systeem van vier [[naemvalen]], liek as bi'jgelieks t [[Duuts]]. t Deens, Noors en Zweeds hebben tegenwoordig naost de [[nominatief]] allienig nog de ''s-''[[genitief]] zo as in t Nedersaksies, mit t verskil dat disse genitief in de Noord-Germaanse taelen bi'j alle zelsstaandige naemwoorden en in t Nedersaksies zwat allienig bi'j persoonsnaemen bruukt wordt. (In dit opzicht liekt t [[Engels]], waor t gebruuk van de ''s-genitief'' aordig algemien is, dus meer op 'e Noord-Germaanse taelen as op t Nedersaksies). :Annas bok = ''Anna's boek'' of ''t boek van Anna'' :bokens titel = ''de titel van t boek'' (letterlik: ''t boeks titel'') De Noord-Germaanse taelen hebben ok n [[veurzetsel]] "van" (Deens, Ieslands: ''af''; Faeröers, Noors, Zweeds: ''av''), mar dat wordt in de riegel niet bruukt om n bezitsverhoolding an te duden. Benaemen in t Noors wordt de ''s-''genitief vaeke vermeden en in de plak daorvan n [[analytiese tael|analytiese]] konstruksie mit t veurzetsel ''til'' of n konstruksie mit t [[bezittelik veurnaemwoord]] ''sin'' ("zien") toe te passen. Bi'jgelieks: :boken til Anna = ''t boek van Anna'' :Anna sin bok = ''Anna der boek'' De ''s-''genitief wordt in alle Noord-Germaanse taelen ok nog riegelmaotig bruukt in vaaste uutdrokkings mit t Deense/Noorse veurzetsel ''til'' en t Zweedse veurzetsel ''till'' dat in t Nedersaksies ''naor'', ''tot'' of ''ter'' betekent (vgl. t Engelse ''until''). :Noors en Deens: Hun er dårlig til bens. :Noors en Deens: Velkommen til bords. :Zweeds: Välkommen till bords. :Zweeds: Vi drar till skogs. Betekenissen: Ze is slecht ter bien. Welkom an taofel. We gaon naor de bos. === Warkwoorden === De warkwoorden hebben tieden die vergeliekber bin mit t Nedersaksies, Nederlaands, Duuts en Engels ([[tegenwoordige tied]], [[verleden tied]], enzovoorts). In t Noors, Deens en Zweeds is der mar ien vörm veur alle personen (ik, ie, hi'j, wi'j, jim). In t Ieslaands en t Faeröers is dit niet t geval. Vergeliek t Ieslaandse en Deense warkwoord "hebben". Ieslaands: :ég hefi (ik hebbe) :þú hefur (ie hebben) :hann hefur (hi'j het) :við höfum (wi'j hebben) :þið hafið (jim hebben) :þeir hafa (zi'j hebben) Deens: :jeg har (ik hebbe) :du har (ie hebben) :han har (hi'j het) :vi har (wi'j hebben) :I har (jim hebben) :de har (zi'j hebben) De liedende vörm kan op twie manieren maekt worden, zo as in dit Zweedse en Deense veurbield: De kiepe wordt slaacht: :In t Zweeds: ''kycklingen blir slaktad'' of ''kycklingen slaktas'' :In t Deens: ''kyllingen bliver slagtet'' of ''kyllingen slagtes'' De ''-s-''vörm wordt as stielvoller en/of as formeler zien. De'' -s-''vörm in de verleden tied wordt in t Zweeds ok vaeke veur zaeken bruukt waor ze in t Nederlaands ''is ge-'' (of partie Nedersaksiese dialekten as ''-is e'') veur bruken zollen: :Dit boek is skreven deur -- ''Den här boken skrevs av ...'' (let.: Dit hier boek wordde skreven deur...'') ==== Partikels ==== [[Warkwoord]]en kunnen uut twie dielen bestaon, waorbi'j t twiede diel, t ''partikel'' n [[bi'jwoord]] of [[veurzetsel]] is dat t warkwoord n aandere betekenis geft. t Partikel kan bi'j warkwoordvörms van plak veraanderen. Bi'jgelieks: {| | '''Nedersaksies''' | '''Zweeds''' | '''Bokmål''' | '''Ni'jnoors''' | '''Deens''' |- | anzetten | sätta på | slå på | setje på | tænde for |- | anzet{{Info|Verleden tied, in aandere Nedersaksiese dialekten ok wel: an-ezet}} | påsatt | slått på | |påsat |} == Bronnen == <references/> {{Germoans}} {{Dialekt|stl||Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Germaanse taol]] juq7cglxcsz4klu2bndv5uhtpia2dxq 0 21256 278716 2015-03-23T18:49:31Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Noord-Germaanse taelen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Noord-Germaanse taelen]] f49h3li8o8i2y17ehwyqt4y3ik67tdv 0 21257 278717 2015-03-23T18:49:52Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Noord-Germaanse taelen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Noord-Germaanse taelen]] f49h3li8o8i2y17ehwyqt4y3ik67tdv 0 21258 278721 2015-03-23T19:19:28Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Vandoals]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Vandoals]] o98b9brp132hakvxebimsivn5fymzwz 0 21259 278722 2015-03-23T19:19:44Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Vandoals]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Vandoals]] o98b9brp132hakvxebimsivn5fymzwz 0 21260 279639 278723 2015-03-28T09:28:41Z Servien 7 Servien hef de zied [[Oost-Germoanse toalen]] herneumd naor [[Oost-Germaanse talen]] wikitext text/x-wiki '''Oost-Germaanse talen''' bin n groep van de [[Indo-Uropese taolen|Indo-Europese talen]], uut de [[Germaanse talen|Germaanse taalfamilie]]. Disse talen wordden espreuken tussen de rivieren de [[Oder]] en de [[Wiesel]] (''Wisła'') (oengeveer in t gebied wat noen [[Polen]] is) en in Zuud-[[Zweden]], deur stammen die over t algemeen oek Oost-Germanen eneumd worren. Ze bestungen uut oender andere de [[Goten]], [[Vandaolen]] en de [[Boergondiërs]]. Der is niet veul bekend over de Oost-Germaanse talen; ze bin allemaol uutesturven en alleen t [[Goties]] en t [[Krim-Goties]] het geschriften achtereleuten. Are talen waorvan vermoed wort dat ze Oost-Germaans waren, bin t [[Vandoals|Vandaols]] en t [[Boergondies]]. t [[Krim-Goties]] is vermoedelik in [[18e eeuw]] uutesturven. == Zie oek == *[[West-Germoanse toalen]] *[[Noord-Germaanse taelen]] {{Germoans}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Germaanse taol]] mwmogdxdmtnklgybe49q6ikxbwwl2o0 0 21261 279983 278757 2015-04-05T15:16:18Z Droadnaegel 1133 ~kat wikitext text/x-wiki {{Amerikaanse staot | naam = West Virginia | biejnoam = ''Mountain State'' | vlagge = [[Bestaand:Flag of West Virginia.svg|125px|Vlagge van West Virginia]] | wapen = [[Bestaand:Seal of West Virginia.svg|110px|Woapen van West Virginia]] | kaorte = Map of USA WV.svg | heufstad = [[Charleston (West Virginia)|Charleston]] | toe-etrejen = [[20 juni]] [[1863]] | oppervlak laand = 62.755 | oppervlak waoter = 0,6% | inwoeners = 1.850.326 ([[2014]]) | dichtheid = 29,8 | tiedzone = -4/-5 | antal graafschappen = | ofkorting = WV }} '''West Virginia''' is nen stoat in et oosten van de [[Verenigde Stoaten]] van [[Amerika]]. Op et zuudoosten van den stoat lig [[Virginia]], op et zuudwesten [[Kentucky]], op et noordwesten [[Ohio]], [[Pennsylvanië]] op et noorden en [[Maryland]] noar et noordoosten. De heuwdstad is [[Charleston (West Virginia)|Charleston]], wat ook meteen de grötste stad is. West Virginia wör nen stoat in [[1861]], toen as 50 noordwestelike groafskoppen van [[Virginia]] zik ofsplitsen in den [[Amerikaansen Börgeroorlog]]. Den niejen stoat köm op [[20 juni]] [[1863]] bie de Verenigde Stoaten. West Virginia steet bekeand um öare boargen en glooiende heuwels. Doarnöast um öare hooltbouw en kollenmienen, dee as in et verleden ne belangrieke rolle speulden. Et hef ene van de dichtste [[karst (eardloage)|karstloagen]] van de wearld, woerduur as der grotklimmers en oonderzeukers gearne komt. et karstlaand zorget vuur koele mearen, woerin as völle [[steur]] zweamp. Wiedters komt leu der gearne vuur [[Skiën]], [[weeldwatervoaren]], [[visken (sport)|visken]], waandelen, [[backpacken]], [[fietsen]] en [[jacht|jagen]]. ==Verleden== In West Virginia hebt leu nen hoop bulten eveunden, dee as skienboar bouwd zeent duur [[heuwelbouwers]]. Dee wonden hier in de vuurgeskiedenisse al in döarpe en deden haandelen met [[kopper]]. Et [[Inheemse Amerikanen|Inheems Amerikaanse]] volk de [[Iroquois]] verjeugen aandere volker oet et laand um et as jachtgroond te gebroeken. Dit steet bekeand as de [[beaweroorlogen]]. De Europeanen maakten der ook al verskel umme. Beade Pennsylvanië en Virginia meanden at öar et laand tooheurden. Ze konden et neet oawereen kommen, woernoa at [[Kentucky]] sticht is. West Virginia heurden van [[1607]] töt [[1776]] bie de [[Groot-Britannië|Britse]] [[Virginiakolonie]]. Noa den onofhaankelikheidsstried was et nog deel van Virginia, mer de westelike groafskoppen veunden at ze neet good vertegenwoordigd wörden en det der gin rekkening met öar eheulden wör in de stoatsregearing. Doarumme besleuten ze zik of te splitsen. ==Laandskop== West virginia lig volledig in de boargketten de [[Appalachen]] en wörd doarumme ook wal de ''Boargstoat'' (Mountain State) eneumd. Et hef ne oppervlakte van 62.754,8 km in et veerkaant, woervan as 393,8 km2 water is. Duur de stoat loopt twee grote rivieren: de [[Ohio (rivier)|Ohio]] en de [[Shenandoah (rivier)|Shenandoah]]. Den stoat ligt 460 meter boawen de zee. Doarmet is et den heugsten Amerikaansen stoat op et oosten van de [[Mississippi (rivier)|Mississippi]]. Et heugste peunt is [[Spruce Knob]] met 1482 meter. Roond dissen boarg is een groot [[taiga]]woold ([[Monongahela]]), met een oardig koold klimaat. Zes stukken van det woold stoat te book as [[Weeldernis]] en wordt beheard duur de [[National Park Service]], et stoatsbosbehear. Op et zuden van et bos lig nen 300 meter depen [[canyon]] van de [[New River]]. Op den stoat gröait van ooldsher verskillende soorten hardhoold, zo as [[eek]], [[kastanje]], [[plataan (acer)|plataan]], [[beuk]], [[danne]] en [[wilg]] en den Amerikaansen plataan. Der gröait onmeundig völle soorten plaanten, dee't vuur nen mooien anblik zorget. De inwonners van West Virginia neumt öaren stoat doarumme ''almost heaven'' (hoaste hemmel), noar et versken "Take Me Home, Country Roads" van [[John Denver]] wat oawer West Virginia geet. Wiedters zit der völle kollen in de groond. De rotsen en karstformasies trekt völle grotoonderzeukers en boargbeklimmers. Et laandskop van West Virginia hef aait ne grote rolle spöld in et haandelen en leawen van de inwonners. ===Wear=== West Virginia hef in de legere delen een vochtig [[subtropies klimaat]], met hete vochtige zommers en meelde weenters. De rest hef een vochtig [[laandklimaat]], met hete zommers en koolde weenters. In [[jannewaori|januwoari]] is et der duur mekoar tusken de −4 °C en de 5 °C en in [[juli]] tusken de 19 °C en de 24 °C. In de boargen is et in duursnee een luk keulder. Der vaalt tusken de 81 cm en 140 cm reagen per joar. Den stoat is ook völle bewolkt en reagenachtig. Op wat steas reagent of [[sniej]]t et wal 200 deage in et joar. ==Volk== [[Bestaand:West Virginia population map.png|thumb|350px|right|Kaarte van woer as de meeste leu wont in West Virginia.]] Op 1 juli 2014 bleek oet ne telling at der 1.850.326 leu in West Virginia wont. Oet oonderzeuk bleek at West Virginia de minste peunten haalden op emosjonele en lichamelike gezooondheaid. De samenstelling van West Virginia is: * 93.2% neet-Latiens Blaank * 3.4% [[Afro-Amerikaans]] 0.2% [[Inheemse Amerikanen|Inheems amerikaans]] 0.7% [[Azië|Aziaties Amerikaans]] 0.1% Aanders (neet-Latiens) 1.3% Ofstamming van meardere volker (neet-Latiens). In West Virginia wörd et minste van alle stoaten aandere sproaken as [[Engels]] ekuierd; mer 2,7%. ===Steaden=== De vief steaden met de meeste inwonners zeent: {| class="wikitable" |- ! Stad !! Groafskop !! Inwonnertal |- | [[Charleston (West Virginia)|Charleston]] || [[Kanawha]] || 50.821 |- | [[Huntington (West Virginia)|Huntington]] || [[Cabell]] || 49.177 |- | [[Parkersburg (West Virginia)|Parkersburg]] || [[Wood]] || 31.186 |- | [[Morgantown (West Virginia)|Morgantown]] || [[Monongalia]] || 30.666 |- | [[Wheeling (West Virginia)|Wheeling]] || [[Ohio (West Virginia)|Ohio]] || 28.009 |- |} ===Geleuf=== In West Virginia gef et nen hoop geleufsgemeenskoppen op [[Kristendom|Kristelike groondslag]] dee as noargens bie heurt. 77% is kristelik, 1% is [[jeudendom|Jöds]] en 1% is [[Hindoeisme|Hindoe]]. De grötste Kristelike groep is de [[United Methodist Church]] met 136.000 in 1200 [[gemeente (geleuf)|gemeentes]]. == Ekonomie == De ekonomie van West Virginia is de 62ste grötste van de wearld, noa Irak en vuur Kroäsië. Et hef een [[Bruto Binnenlaands Produkt|BBP]] van mear as [[Amerikaansen Dollar|USD]] 63 miljard. === '''Toerisme''' === Den stoat hef völle te daanken an zin laandskop. Völle toeristen komt of op de völle natuurparken, zo as de [[Harpers Ferry National Historical Park]]. Et heuwdgebouw van de Weston State Hospital is et grötste gebouw van Noord-Amerika wat volledig van haand-ehöwwene [[zaandsteen|zaandsteenblukke]] bouwd is. === Belasting === West Virginia deelt öare inwonners in vief loonskoalen in. Wiedters heft ze eigendomsskatte. Et meeste doarvan wörd in et [[oonderwies]] estökken. West Virginiaanse groafskoppen köant hotelbelasting vroagen. == Kultuur == === Sport === West Virginia hef twee sportvereniges van heugere skolen dee't zik richtet op [[Amerikaans vootbal]] en [[basketbal]]: West Virginia en Marshall. Dee spölt beaide in de NCAA-divisie 1. Wiedters dreeit verskeidene professionele honkbal- en (Amerikaans) [[vootbal|vootbalteams]] en aandere sporten nasjonaal met. === Muziek === In West Virginia wörd völle Appalachiaanse volksmuziek emaakt, meestal met nen [[viool]], [[banjo]], [[gitaar]] en [[dulcimer]]. Dit geet terugge noar [[Skots]]-[[Ierlaand (eilaand)|Ierse]] volksmuziek, dee as kolonisten van doar metnömmen. Hier heur'j ook de bekeande rappe fiedelmellodiejkes en gedreagene ballades van wier. Den dulcimer lik vuural ne echte Appalachiaanse oetveending te wean. In Charleston wörd alle joaren de Vandalia Gathering (''Vandaliavergoaring'') eheulden, woer as muzikaanten oet de hele Apalachenstrekke te hope komt um met mekoar muziek te maken. {{Verenigde Staoten}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Staoten van Amerika]] 0kze6xsrl8jplw06r7v948cauvaiqop 0 21262 283512 279984 2015-11-25T12:14:48Z Ooswesthoesbes 904 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Maria-Hoop (Echt-Susteren) entreebord.JPG|thumb|Ingaangsbord van Maria-Hoop]] '''Maria-Hoop''' ([[Limburgs]]: ''D'n Deelgaard'') is een [[dörp]] in 't midden van de previncie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. 't Dörp ligt in 't oosten van de rivier de [[Maas]] en in 't zuden van [[Roermond]], in een veld- en bosgebeed. 't Het ongeveer 1.400 inwoners en heurt bie de [[gemiente (bestuur)|gemeeinte]] [[Echt-Susteren]]. 't Was tot [[2003]] eein van de vief kernen van de gemeeinte [[Echt]], nou eein van de negen van de gemeeinte Echt-Susteren. ==Uutgaonde verwiezings== {{commonscat|Maria-Hoop}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Ploatse in Limburg (Nederlaand)]] [[Kategorie:Echt-Susteren]] 5sfguxeozvaj6u6aj5m2qfbrt20118w 0 21263 278742 2015-03-24T13:54:02Z Ooswesthoesbes 904 Ooswesthoesbes hef de zied [[Maria Hoop]] herneumd naor [[Maria-Hoop]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Maria-Hoop]] 856vj6g9qs9bbzeb4bco6g2uvsg5ap6 0 21264 278745 2015-03-24T13:55:23Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Maria-Hoop]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Maria-Hoop]] dk2out9qgay6evls422r0lnc6mdge0t 0 21265 278746 2015-03-24T13:57:59Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Maria-Hoop]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Maria-Hoop]] dk2out9qgay6evls422r0lnc6mdge0t 0 21266 278749 2015-03-24T18:06:19Z Servien 7 deurverwiezing naor [[St Francisbaai]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[St Francisbaai]] 751hs337bgg29orh0rtgfbzo84ra8ln 0 21267 278752 2015-03-24T18:36:59Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[West-Virginia]] herneumd naor [[West Virginia]]: Offisjele skriefwieze zoonder streepke wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[West Virginia]] 7fiay0bfttii7ljkemmtk7aqwua8whl 0 21268 278769 278767 2015-03-25T08:01:54Z Servien 7 Servien hef de zied [[Jan Jans (architect)]] herneumd naor [[Jan Jans (architekt)]] wikitext text/x-wiki '''Jan Jans''' ([[Almelo]], [[1 oktober]] [[1893]] - [[21 februari]] [[1963]]) was n Nederlaandse [[architektuur|architekt]] mit n merakels grote belangstelling veur de kultuur van zien streek [[Twente]] en n spesialist op t gebied van de laandelike bouwkunst. ==Biografie== Toen e n jaor of negentiene was, gung e naor [[Amsterdam]] en kwam in dienst bie architektenburo ''Gulden en Geldmaker'' (bekend van o.a. t [[Rozentheater]]). [[Hendrik Petrus Berlage]] was een van zien leermeesters. In zien leven hef e zwat tweeduzend tekeningen emaakt mit tekenstift. In [[1928]] gung in Almelo as zelfstaandig architect warken. Hij tekenden, ontwörp en restaureerden veule op t gebied van de laandelike bouwkunst (veurnal [[boerderieje]]n, mer oek bieveurbeeld de overkapping van t openlochttheater in [[Hertme]]). As aktief regionalist timmerden hij an de weg mit t houwen van lezingen, t beklejen van bestuursfunksies en t schrieven van artikels. Nao zien dood verschenen de standardwarken 'Landelijke bouwkunst in Oost-Nederland' en 'Gevel- en stiepeltekens in Oost-Nederland'. Bie zien 25-jaorig jubileum as architekt in [[1953]] wördden de ''Jan-Jansstichting'' op-ericht, die noen zwat zien hele kolleksie tekeningen beheert (behalven ongeveer 300 tekeningen in t [[Rieksmuseum Twenthe]]). ==Familierelaties== Jan Jans was de jonge van Johan Wilhelm Jans en Gerharda Koedijk. Jan Jans trouwden in [[1938]] mit Irma Paulina Cammaert ([[St. Jansteen]], [[2 meert]] [[1906]] - Almelo, [[3 november]] [[1989]]). Ze kregen vier kienders. Zien jonge [[Everhard Jans]] steet bekend as spesialist en publisist op t gebied van de [[volkskultuur]] in Oost-Nederland en de angrenzende Duutse regio. ==Sitaoten== * ''Een goed huis is een gebouwde glimlach'' ==Publikasies== * ''Landelijke Bouwkunst in Overijssel'', in: ''Overijssel'', Deventer 1931, 238-254 * ''Oude landelijke bouwkunst in Oost-Overijssel en nieuwe problemen'', in : Elseviers Maandschrift, 43, 1933, 383-392 * ''Bouwkunst en Cultuur'', Amsterdam 1934 * ''Volkscultuur en bouwkunst'', Amsterdam 1938 * ''Boer'nwiesheid en boer'nsprekwiezen'' (samen mit H. Klaassen). Almelo 1970 * ''Gevel- en stiepeltekens in Oost-Nederland'' (bewarkt deur Everhard Jans). Enschede 1977 * ''Landelijke bouwkunst in Oost-Nederland'', Enschede 1967. (Mit bibliografie; dat leste is an-evuld in ''Dorpen in Oost-Nederland'', Enschede 1991) * ''Water- en windmolens in Oost-Nederland'', uutgave van de Jan Jansstichting 2007 ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.janjansstichting.nl/ Offisiële webstee van de Jan Jansstichting] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Nederlaandse architekt|Jans, Jan]] 40qhvs6cnvmgknn0t7npfr6fs0h9vxl 14 21269 278765 2015-03-25T07:55:33Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Architekt]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Architekt]] 22swcmi7kz0o89fs2p9u4lylo354ai0 14 21270 278766 2015-03-25T07:55:45Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Architektuur]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Architektuur]] p74697nbxd8e1jot5ltbhpayfowccuw 0 21271 278768 2015-03-25T08:01:26Z Servien 7 Nieje zied: ''''Jan Jans''' kan verwiezen naor: *[[Jan Jans (architekt)]] - n veurmaolige Nederlaandse architekt uut Twente. *[[Jan Jans (politicus)]] - n veurmaolig Nederlaandse politikus en b...' wikitext text/x-wiki '''Jan Jans''' kan verwiezen naor: *[[Jan Jans (architekt)]] - n veurmaolige Nederlaandse architekt uut Twente. *[[Jan Jans (politicus)]] - n veurmaolig Nederlaandse politikus en burgemeister van Oploo c.a. *[[Jan, Jans en de kinderen]] - n stripverhaal van Jan Kruis/Studio Kruis. {{dv}} k29cysbxy04ec821b8a1mphceylqr3b 0 21272 278770 2015-03-25T08:01:54Z Servien 7 Servien hef de zied [[Jan Jans (architect)]] herneumd naor [[Jan Jans (architekt)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Jan Jans (architekt)]] bstc3fin3weq9dd937zvnpy4mn2p2i8 0 21274 278779 2015-03-25T08:38:55Z NGolds20 10516 NGolds20 hef de zied [[Apostoliese Vaars]] herneumd naor [[Apostoliesen Vaders]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Apostoliesen Vaders]] q2tggql81v2s9yiqxs7xcjuhetmzwjr 0 21275 279825 278781 2015-03-31T17:08:08Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:NG kerkgebou Humansdorp.jpg|thumb|De [[Nederduutse Griffermeerde Karke|NG]]-karke in Humansdarp.]] [[Bestaand:Museum Humansdorp.jpg|thumb|Die museum op Humansdorp.]] '''Humansdarp''' (''Humansdorp'' in t [[Afrikaans]], [[Engels]] en [[Nederlaands]]) is n darp in de [[Oost-Kaap]] in [[Zuud-Afrika]]. Meer as negentig persent van de 28.990<ref name=census2011>Volkstelling van t darp [http://census2011.adrianfrith.com/place/268007 Humansdorp] en de krottenwiek [http://census2011.adrianfrith.com/place/268008 Kwanomzamo] in 2011</ref> inwoeners van t darp bin [[Afrikaans]]talig. t Darp is onderdeel van de plaotselike gemeente [[Kouga]] en is esticht deur [[Nederlaand]]ers. == Geschiedenisse == Ongeveer begin [[19e eeuw]] reisden domineer Alexander Smith van [[Uitenhage]] naor de plattelaandsdarpen um daor veur de plaotselike bevolking n [[karkdienst]] te houwen, dat dungen oek op de [[boerderieje]] ''Geelhoutboom'', zo'n tien kilometer vanaof de meest naobie-elegen stad. In [[1849]] stung Matthys Human n deel van de grond van zien boerderieje ''Rheeboksfontein'' aof zodat daor t nieje darp Humansdorp esticht kon wörden. Humansdorp wördden offisieel in [[1906]] n zelfstaandige gemeente. Humansdarp hef zien naam dan oek an Matthys Human te danken. (Spottende) bienamen veur Humansdarp bin o.a. ''Mensedorp'', ''Mensetown'' of ''Humansvillage''. == Ligging en naobie-elegen plaotsen == Humansdarp ligt in t westen van de Oost-Kaap en zo'n 87 kilometer ten westen van de stad [[Port Elizabeth]]. Veerder ligt t darp kort bie de N2, die vanaof [[Kaapstad]] tot an [[Armelo (Zuud-Afrika)|Armelo]] löp. {| class="prettytable" |- !colspan=3 | Aofstaanden vanaof Humansdarp |- !Plaotse !Aofstaand |- |[[Jeffreysbaai]] || 16 km |- |[[St Francisbaai]] || 18 km |- |[[Oesterbaai]] || 23 km |- |[[Kaap St Francis]] || 25 km |- |[[Patensie]] || 41 km |- |[[Kareedouw]] || 50 km |- |[[Störmsrivierbrogge]] || 86 km |- |[[Port Elizabeth]] || 87 km |- |} ==Zie oek== *[[Kruisfontein]] ==Referensies== <references/> {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in de Oost-Kaap]] mudizoaqac4rkjijfe3r8sla82d7wpg 0 21276 278782 2015-03-25T11:23:59Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Humansdarp]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Humansdarp]] 9l86zz0vc256mq2rhuo55t4ncpknauc 14 21277 290619 278792 2016-11-01T15:35:46Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Plaotse in Zuud-Afrika|Oost-Kaap]] ah7w0522pcl04ykmjs0vr5yfyfthuai 14 21278 290618 278793 2016-11-01T15:35:25Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Plaotse in Zuud-Afrika|KwaZoeloe-Natal]] ihq9ithv8w96ivjwhq0rqotrywryr2z 14 21279 290620 278794 2016-11-01T15:36:03Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Plaotse in Zuud-Afrika|Mpumalanga]] 75jeiip5ndcy3roib7d8ubnfdg3u4a8 0 21280 278798 2015-03-25T11:38:41Z Servien 7 Nieje zied: ''''Armelo''' kan verwiezen naor: *[[Armelo]] - n darp en gemeente op de Veluwe *[[Armelo (Arcos de Valdevez)]] - n plaots in Portugal *[[Armelo (Mondim de Basto)]] - oek n plaots i...' wikitext text/x-wiki '''Armelo''' kan verwiezen naor: *[[Armelo]] - n darp en gemeente op de Veluwe *[[Armelo (Arcos de Valdevez)]] - n plaots in Portugal *[[Armelo (Mondim de Basto)]] - oek n plaots in Portugal *[[Armelo (Zuud-Afrika)]] - n plaots in Zuud-Afrika {{dv}} dftutoqz3rl13w718vb12ambzk8zi9v 0 21281 278800 2015-03-25T12:41:27Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Holt]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Holt]] 1tsczmmtfgs4fhmkp2c8gtdzi0fri9i 0 21282 278805 2015-03-25T18:06:41Z NGolds20 10516 NGolds20 hef de zied [[Blauwe Gerrit]] herneumd naor [[Blauwen Garrit]]: De namme stön der nog in 't Nederlaans wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Blauwen Garrit]] d5wp27gz873a85glc1xnshmm0gs0ni8 0 21284 278813 2015-03-25T18:35:10Z NGolds20 10516 NGolds20 hef de zied [[De Verlochting]] herneumd naor [[De Verlechting]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[De Verlechting]] q18unmsb7fk5e694qxnp9w0r2xnz9qf 0 21285 278817 2015-03-26T09:49:25Z NGolds20 10516 NGolds20 hef de zied [[Oldsaksiese godsdienst]] herneumd naor [[Oldsaksiese rilligie]]: umdat t nie anbidden van gode is, mar eank n algemiene levensbeschouwing inhöld wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Oldsaksiese rilligie]] 0pw72o2kil8hnkzt2lcy1az38oi4p0v 0 21286 278822 2015-03-26T10:23:05Z Servien 7 Servien hef de zied [[Loch (atmosfeer)]] herneumd naor [[Locht (atmosfeer)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Locht (atmosfeer)]] 71l6mgwuw162gqco1s7egl9yj76vkni 0 21287 281789 279985 2015-05-03T08:56:21Z Woolters 62 /* Mormonen */ wikitext text/x-wiki {{Amerikaanse staot | naam = Utah | biejnoam = Beehive State (''biejenkorfstoat'') | vlagge = [[Bestaand:Flag of Utah.svg|125px|Vlagge van Utah]] | wapen = [[Bestaand:Seal of Utah.svg|110px|Woapen van Utah]] | kaorte = Map of USA UT.svg | heufstad = [[Salt Lake City]] | toe-etrejen = [[4 jannewaori|4 januwoari]] [[1896]] | oppervlak laand = 219.887 | oppervlak waoter = 3,25% | inwoeners = 2.942.902 ([[2014]]) | dichtheid = 13,2 | tiedzone = -7/-6 | antal graafschappen = | ofkorting = KS }} '''Utah''' (oetsprekken as ''JOE-ta''), in de [[Arapaho (sproake)|Arapaho-sproake]] ''Wo'tééneihí'', is nen stoat in de [[Verenigde Stoaten]] van [[Amerika]]. Et was den 45sten stoat den as bie de vereniging köm, op [[4 jannewaori|den 4den januwoari]] [[1896]]. et hef ongevear 2,9 miljoen inwonners. Doarvan wont um en noabie de 80% in of bie (de vuursteaden) van [[Salt Lake City]]. <ref>[http://governor.utah.gov/dea/QGET/DataBook/4.htm "Introduction: Urban Growth in Utah". QGET Databook (1997). Oetgewer: Quality Growth Efficiency Tools (QGET) Technical Committee, Governor's Office of Management & Budget, State of Utah.] Bekekken op 2014-11-04.</ref> Op et oosten van Utah lig [[Colorado]], op et noordoosten [[Wyoming]], [[Idaho]] op et noorden, [[Arizona]] op et zuden en [[Nevada]] op et westen. Et raaket [[Niej-Mexiko]] ook nog met nen tip in et zuudoosten. Ongevear 62% van de Utahnen zeent lid van de [[Jezus KristusKaarke van de Lestedeagse Healigen]] ([[Mormonen]]). Dit bepoalt vuur een groot deel wo as et der in Utah an too geet.<ref>[http://www.sltrib.com/53909710-200/population-lds-county-utah.html The Salt Lake Tribune. "Census: Share of Utah's Mormon residents holds steady". Canham, Matt. 17 april 2012.]</ref> Et heuwdkantoor van disse kaarke steet in Salt Lake City. Utah is den meest eenkennig geleuwigen stoat van de Verenigde Stoaten. Et is den ennigsten stoat met ne mearderhead van Mormonen en den ennigsten stoat met ne mearderhead van de inwonners dee bie ene kaarke heurt.<ref>[http://commons.trincoll.edu/aris/surveys/aris-2001/ [[Institute for the Study of Secularism in Society and Culture|ISSSC]]. "American Religious Identification Survey (2001)"] Bekekken: 31 oktober 2011.</ref> Den stoat is een middelpeunt vuur [[vervoor]], [[oonderwies]], [[informasietechniek|IT]] en oonderzeuk, [[mienbouw]] en der komt nen hoop toeristen of op boetenvermaak.<ref>[http://www.theatlantic.com/business/archive/2012/12/the-fastest-growing-states-in-america-and-why-theyre-booming/266541/ The Atlantic. "The Fastest-Growing States in America (and Why They're Booming)". Jordan Weissmann. 22 December 2012.] Bekekken: 12 juli 2013.</ref> [[St. George (Utah)|St. George]] was de rapstgröaiende vuurstad van Amerika tusken 2000 en 2005.<ref>[http://www.census.gov/prod/2006pubs/smadb/smadb-06appe.pdf U.S. Census Bureau. "State and Metropolitan Area Data Book: Appendix E. – Ranking Tables". 22 December 2008.] Bekekken op 29 april 2009. (PDF)</ref> In 2012 bleek oet ne vroagenlieste at Utah den besten stoat van Amerika was um in te wonnen, baseerd op 13 metpeunten zo as um de seanten, leawenswieze en gezoondhead.<ref>[http://www.gallup.com/poll/156449/Utah-Poised-Best-State-Live.aspx Gallup. "Utah Poised to Be the Best U.S. State to Live In". 7 august 2012.] Bekekken: 8 augustus 2012.</ref> ==Naam== Den naam "Utah" keump van et [[Inheemse Amerikanen|Inheemse]] [[Ute (volk)|Utevolk]]. Et betekent "Volk van de Baargen" in de [[Ute (sproake)|Utesproake]]. ==Verleden== ===Vuur columbus=== Doezende joaren vuur at de Europese verkenners kömmen, wonden der al de [[Anasazi]]- en de [[Fremont]]-volker. De Anasazi höwwen öare huuze oet de rotsen. De fremont maakten huuze van stro en verdwenen oet de strekke um et [[15e eeuw|15de joarhoonderd]]. In et [[18e eeuw|18de joarhoonderd]] kömmen de [[Navajo (volk)|Navajo]] noar de strekke. In et middeln van et 18de joarhoonderd kömmen der ook nog aandere [[Uto-Azteekse]] volker noar Utah, zo as de [[Goshute (volk)|Goshute]], de [[Paiute (volk)|Paiute]], de [[Shoshone (volk)|Sjosjone]] en de [[Ute (volk)|Ute]]. Disse vief groepen warren der al toen as de eerste Europeanen kömmen. ===Spaanse verkenning=== Den [[Spanje|Spanjaard]] [[Francisco Vásquez de Coronado]] leaden ne verkenningstroep duur Utah. Dee zöchten de legendariese [[Zeuwen steaden van Cíbola]]. Twee [[Rooms-Katholieke Karke |Katholieke]] preesters vertreuken met nog ne verkenningstocht oet [[Santa Fe (Niej Mexiko)|Santa Fe]] in [[Niej Mexiko]] in [[1776]]. Zee wollen ne route noar [[Kalifornië (duurverwiesziede)|Kalifornië]] veenden. Ze kömmen helemoal in Utah en tröffen doar de inheemse bevolking. Ze harren gin belaank bie ne kolonie doar, umdet de strekke froai dor was. In [[1821]] wör [[Mexiko]] onofhaankelik. Utah wör deel van Mexiko en wör indeeld in de strekke [[Alta California]]. Jagers en streupers deden in et [[18e eeuw|18de joarhoonderd]] Utah wiedter verkennen. Den stad [[Provo (Utah)|Provo]] is noar ene van disse kearls eneumd. In [[1824]] ontdekten [[Jim Bridger]] as eersten blaanken et [[Grote Zooltmeer]] (et ''Great Salt Lake''). Bridger meanden at he bie den oceaan was, um de hoge [[zoolt]]wearde. Der wörden noa dee ontdekking hoonderden haandelspöste op ezat roond et mear. Et wör nen stopplek vuur leu dee van et oosten noar et westen treuken. ===Mormonen=== De Mormonen, dee in [[Illinois]] zatten, harren alverdan mear verskel met aandere leu oet den stoat. [[Brigham Young]], öaren leader, treuk doarumme in [[1847]] met zin gevolg noar et mear. De 22 joar doarnoa volgden öar nog es 70.000 aandere Mormonen. De eerste joaren harren ze et slim zwoar um te oawerleawen in et dreuge laand. De Mormonenkaarke steurden öare geleuwigen der op oet um wiedter in den stoat ook döarpe te stichten. Met bevlöaiing wussen ze der toch wat vruchtboars van te maken. Van doaroet treuken de Mormonen verdan duur heel Amerika. In den [[Mexikaans-Amerikaansen oorlog]] in [[1846]] harren de Verenigde Stoaten [[Niej-Mexiko]] en [[Californië]] in enömmen. Met et oonderskriewen van et [[Verdrag van Guadelupe Hidalgo]] in [[1848]] wör et hele zuudwesten Amerikaans groondgebeed. Doo as ze heurden at Kalifornië en Niej Mexiko nen stoat wörden, vreugen de Mormonen of ze den stoat [[Deseret]] stichten mochten. ===Utahstrekke (1850 – 1896)=== De Utahstrekke, dee sticht wör in [[1850]], was lange zo groot neet as wat de Mormonen vuur ogene hadden met öaren stoat Deseret, mer toch umvatten et de hudige stoaten [[Nevada]], Utah en delen van wat non [[Wyoming]] en [[Colorado]] zeent. Toch was de verhoolding tusken de Amerikaanse regearing en de Mormonen neet al te best. Met name de [[völvrouwerieje]] van de Mormonen kreeg völ wierstaand. Et leup oet de haande in [[1857]], toen as den doomoaligen Amerikaansen presideant [[James Buchanan]] noa de verhalen oawer de Mormoonse opstaandigheid besleut um de Mormonen met een leager oonder controle te kriegen. Dit leup oet in den [[Utah-oorlog]]. Brigham Young leut alle inwonners van Salt Lake City tiedelik vorttrekken en zetten een leager op, woermet as he et Amerikaanse leager tegen probeerden te hoolden. Dit lukten mer haalf en hee mos zik oawergewen. Toch bleef et volk achter Young stoan, woerduur as de doarop volgende riegel an Amerikaanse gouverneurs regelmoatig klaagden at Young nog aait de echte regearing har. Toen as den Amerikaansen Börgeroorlog oetbreuk in [[1861]] wörden de soldoaten doarhen esteurd, woerduur as de Mormonen wier vrie spel hadden. Et vertrek van et leager zorgen vuur ne impuls vuur de lokale [[ekonomie]]; et leager verkochten töt dee tied alle vuurroaden goodkoop, woerduur as der vuur lokale verkopers weanig te verdenen völ. Toch doerden et neet lange of der köm een vriewilligersleager van [[Patrick E. Connor]] oet Californië in [[1862]]. Dee stichtten [[Fort Douglas (Utah)|Fort Douglas]] op nog gin 5 km van Salt Lake City. Connor spoerden zin volk an um noar [[mineralen]] te zeuken, um zo volk an te trekken en tegenwicht tegen de Mormonen te beden. In de [[Tooele County (Utah)|Groafskop Tooele]] wörden mineralen veunden, woerduur as der mienbouw op gaank köm en völle mienwaarkers kömmen. In [[1869]] was de eerste oost-westspoerliene kloar, den as stopten bie Salt Lake City. Hierduur kömmen der nog völle mear gelukszeukers noar Utah. De Mormonen deden der völvrouwerieje achterhen in [[1890]]. Doarop meeldden ze zik an bie de Verenigde Stoaten, woer as ze bie eloaten wörden op 4 januwoari 1896. ====Black Hawk-oorlog (1865 - 1872)==== Tusken [[1865]] en [[1872]] warren der ongevear 150 gevechten tusken de Inheemsen (anvoord duur stamheuwd [[Antonga]] van et Utevolk) en de Mormonen en aandere Europese intrekkers. De anleading is neet helemoal dudelik, mer et gung woarskienlik um wee et laand tooheurden en ne opstapeling van aargernis en wantrouwen van beaide kaanten. Beaide partiejen meanden at ze recht harren op et laand. Ze probeerden seend 1847 in vreade met mekaar samen te leawen, mer al in 1849 begunnen de eerste ongemakken. De intrekkers eisten alverdan mear bouwlaand op, terwiel as det jachtgroond vuur de Inheemsen was. De Inheemsen konden zik doarumme slechter in leawen hoolden. De Inheemsen harren een stuk [[reservaat]] vuur zikzelf ekregen, mer det was neet genog um zikzelf in leawen te hoolden. doar köm nog es ne periode van dreugte oawerhen. De beade kulturen bleken neet te vereanigen. Vuur de Inheemsen besteunden de ideeën 'laandbezit' en 'veehoolden' neet. Zee vungen dus zoonder skaande et vee van de intrekkers, van et laand wat de intrekkers as bezit zaggen. De intrekkers zaggen dit as stellen. Oawerleggen leupen skel en blaanken kömmen öare ofspraken neet noa. De blaanken warren ook verdan wantrouwig en minachtend noar de Inheemsen. Ze wörden mangs ook slim mishaandeld of zelfs vermoord, woerop de Inheemsen de blaanken wier vermoorden as vergeelding. ===20ste joarhoonderd=== [[Ofbeelding:Monument_Valley_2.jpg|thumb|right|200px|Bekeanden anblik oet de Rotsvallei in Utah]] An et begin van et 20e joarhoonderd wörden der natuurparken esticht zo as [[Nasjonaal park Bryce Canyon]] en [[Nasjonaal park Zion]]. Doarduur wör Utah bekeand um öar mooie laandskop. Vuural de [[Rotsvallei (Utah)|Rotsvallei]] is wearldwied bekeand ewörden. In [[1939]] wör der een heel [[skiën|skigebeed]] in erichtet, woerduur as Utah wearldwied bekeand steet as skiparadies. In [[2002]] wörden hier zelfs de [[Olympiese Weenterspöllen]] eheulden, woer as de lokale ekonomie fleenk van metkreeg. Tusken [[1950]] en [[1970]] wörden der duur heel Amerika [[autobane|autobanen]] anlegd, woerduur as ook Utah makkeliker met den auto te bereiken wör. ==Laand== [[Ofbeelding:Zion_angels_landing_view.jpg|thumb|right|200px|Nasjonaal Park Zion]] Utah hef ne oppervlakte van 219,890 km2. Et hef kearsrechte greanzen van noord noar zuud en van oost noar west. Utah hef een onmeundig verskeaden laandskop. An de ene kaante steet et bekeand um de zaanderige, dreuge vlaktes en van de aandere kaante um de hoge baargen met noaldbeume. Utah ligt korrekt op et kruuspeunt van de [[Rocky Mountains]], et [[Grote Bekken]] en de [[Coloradoplate]]. De böawenste eendaarde van Utah wörd duurmidden edoan duur de [[Wasatch Range]], dee op wat heugtes wal 3700 meter boawen de zee lig. In et noordoosten ligt de [[Uintabaargen]], met töppe van 4000 meter. Et heugste peunt van den stoat ligt hier ook; de [[Kings Peak]] met 4123 meter. West-Utah is vuural dreuge [[weuste]]. et laandskop hef kleine baargen en roew terrein. Ne oetzeundering zeent de [[Bonneville Zooltvlaktes]], dee vlak zeent umdet hier vroger et Bonnevillemear was. Et Grote Zooltmear, Utahmear, Seviermear en Rushmear stamt allemoal of van dit grote zeutwatermear, wat ooit zowat et hele Grote Bekken bedekten. Op et westen van et Grote Zooltmear strekt töt de greanze met [[Nevada]] de dreuge [[Grote Zooltmearweuste]]. Allene in de [[Slangenvallei]] (''Snake Valley'') gröait redelik wat greun duur grote bekken en nattig laand, dee oet groondwater ontstoat. Det keump van smeeltwater oet de [[Slangketten]], [[Depen Kreekketten]] en aandere hoge baargen op et westen van de Slangenvallei. Ene van de meest indrukwekkende mer minst bezöchte zeensweardigheden is [[Notch Peak]], de heugste kalksteenklip van Noord-Amerika. Et Zuden en zuudoosten bestoat vuural oet [[zaandsteen]]. De [[Colorado (rivier)|Coloradorivier]] dreeit der zik nen weg duurhen en zorget in samenwaarking met de weend vuur een biezeunder oetgesletten anblik van et laand, met canyons, gotten, pieken en gliewen. In et noordoosten van Utah ligt et [[Dinosaur National Monument]], woer as völle bezeukers op of komt. Et zuudwesten is et heetste deel van den stoat. De eerste intrekkers hebt zelfs probeerd um der wat [[katoen]] an te plaanten. Et meest zuudwestelike deel van Utah vaalt in de [[Mojaveweuste]]. Utah is den ennigsten Amerikaansen stoat woer as in elken groafskop een Nasjonaal Park ligt. ==Volk== Volgens ne telling oet [[2014]] wont der 2.942.902 leu in Utah. De meeste Utahnen stamt of van [[Europa (werelddeel)|Europeanen]]. ===Geleuf=== 62% van de Utahnen (1.910.504 leu) heurt bie de [[Kaarke van Jezus Kristus van de Lestedeagse Healigen]]. Kaarke en stoat zeent offisjeel eskeiden in de Verenigde Stoaten, mer umdet der zovölle leu in Utah bie disse kaarke heurt, hef et nen beheurliken invlood op et dagelikse leawen en besloetnemming in stoatszaken. Zo lig et geboortesiefer van Utah 25% heuger as de laandelike Amerikaanse duursnede. De tweedegrötste geleufsstreuming is de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholieke Kaarke]]. ==Referensies== <references/> {{Verenigde Staoten}} {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Staoten van Amerika]] qn1v5gicaj6sd6urvwohwj648c6bzh6 0 21288 278833 2015-03-26T13:05:57Z NGolds20 10516 NGolds20 hef de zied [[Haart (daaier)]] herneumd naor [[Ree (dier)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ree (dier)]] a341lhzlp02zg4whyawclaxqlogw5gh 0 21290 279986 279698 2015-04-05T15:36:00Z Droadnaegel 1133 ~kat wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zeet [[Oregon (duurverwiesziede)]] vuur aandere betekenissen van Oregon.}} {{Amerikaanse staot | naam = Oregon | biejnoam = ''Beawerstoat'' | vlagge = [[Bestaand:Flag of Oregon.svg|125px|Vlagge van Oregon]] | wapen = [[Bestaand:Seal of Oregon.svg|110px|Woapen van Oregon]] | kaorte = Map of USA OR.svg | heufstad = [[Topeka, Kansa|Topeka]] | toe-etrejen = [[14 febrewaori|14 februwoari]] [[1859]] | oppervlak laand = 255.026 | oppervlak waoter = 2,4% | inwoeners = 3.970.239 ([[2013]]) | dichtheid = 15 | tiedzone = -8/-7 | antal graafschappen = | ofkorting = OR }} [[Bestaand:Map of Oregon NA.png|thumb|375px|Kaarte van Oregon<ref>[http://nationalatlas.gov/printable/images/pdf/reference/pagegen_or.pdf Map of Oregon] (PDF). Reston, Virginia: Interior Geological Survey, 2004</ref>]] '''Oregon''' is nen stoat in et noordwesten van de [[Verenigde Stoaten]]. Et ligt in et westen an de [[Pacifiese Oseaan]], op et noorden tegen [[Washington (stoat)|Washington]], op et zuden an [[Kalifornië]], op et oosten an [[Idaho]] en op et zuudoosten an [[Nevada]]. De noordgreanze wörd vuur een beheurlik deel vastelegd duur den rivier de [[Columbia (rivier)|Columbia]]. De oostergreanze wörd etrökken duur de [[Snake River]] (Slangenrivier). De heuwdstad is [[Salem (Oregon)|Salem]]. De grötste stad is [[Portland (Oregon)|Portland]]. Met zinne vuursteaden hef dee stad 2.314.554 inwonners ([[2013]]). In Oregon wont 3.970.239 leu. Der wonden verskeaidene [[Inheemse Amerikanen|Inheemse volker]] in Oregon vuurdet der [[Europa (werelddeel)|Europese]] haandelsleu, verkenners en intrekkers kömmen. [[Groot-Brittanje|Britse]] en [[Kanada|Fraans Kanadese]] vellenverkopers maakten verskel oawer wee as et heurden. Doarop wör in [[1843]] et [[Oregonlaand]] esticht]]. Op den [[14 febrewaori|14den februwoari]] [[1859]] wör et den 33sten stoat van de Verenigde Stoaten. Oregon hef een verskeiden laandskop. In et westen he'j de [[Pasifiese kustliene]]. Et ligt deels op de de [[Cascade]]boargketten, dee zik oetstrekt vanoet [[Brits Columbia]] in [[Kanada]] töt an Oregon. Der zeent verskillende soorten woold, mangs [[moatig reagenwoold]], [[loofboom|loof-]] en [[noaldboom|noaldbeume]] en op de heugere groond de [[High Desert (Oregon)]] (''Hoge Weuste''). Det leste löp oawer et meeste van et oosten töt an et [[Grote Bekken]]. De grote [[Pinophyta|koniferen]] zo as de [[Douglassparre]] in et reagenachtige westen stekt of bie de lechtere en dreugere [[Danne]]n- en [[Juniperus occidentalis|Juniper]]bossen in et oosten. De völle E[[elze]]n in et westen zorget vuur et [[nitrogeen]] van de koniferen. Vanoet et middeln van Oregon loopt der halfdreuge [[buskenwoold]]e, [[prairie]]s, [[weuste]]n, [[steppe]]n en weaides noar et oosten. Et heugste peunt van Oregon is [[Mount Hood]]. [[Nasjonaal Park Crater Lake]] is Oregon's ennigste natuurpark. {{Verenigde Staoten}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Staoten van Amerika]] og7l6n3nxdfdf5zmy1x9nubhfhptk4g 0 21291 278849 2015-03-26T17:17:49Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Arabies]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Arabies]] 18ox3y0wfiwcbwjlv6i0q7q4gc4e2f0 0 21292 293323 293293 2017-06-04T18:30:05Z Woolters 62 Wiezigingen deur [[Special:Contributions/100.11.249.155|100.11.249.155]] hersteld tot de versie nao de leste wieziging deur [[User:Droadnaegel|Droadnaegel]] wikitext text/x-wiki {{Spraoke |ofbeelding=Arabic_speaking_world.svg |umskrieving=Sproakgebeed van t Arabies: *Greun: Ennigste offisjele sproake *Doonkerblaauw: Ene van de offisjele sproaken (mearderheaid) *Lechtblaauw: Ene van de offisjele sproaken (meenderheaid) |laand=Laanden van de [[Arabiese Liga]], meenderheden in [[Israel]], [[Eritrea]], [[Mali]], [[Niger]], [[Kenia]], [[Tsjaad]], [[Senegal]], [[Zuud Soedan]], [[Ethiopië]], [[Iran]], [[Turkije]], [[Madagaskar]], [[Tanzania]], [[Mozambiek]], ezw. | sprekkers = 40 miljoen as tweede sproake |skrift=[[Arabies alfabet]] |klassifikatie=[[Afro-Aziaties]]<br> *[[Semities]] **[[Sentraal Semities]] ***[[Arabies]] | staotus = | iso1 = ar | iso2 = ara | iso3 = ara }} '''Arabies''' is de [[Klassiek Arabies]]e sproake oet et [[6e eeuw|6de joarhoonderd]] en de [[Arabiese variaanten|moderne versies]], met oetzeundering van [[Maltees]]. Arabies wörd esprökken in et [[Middenoosten]], [[Noord-Afrika]] en den [[Hoorn van Afrika]]. Et heurt bie de [[Afro-Aziatiese sproaken]]. De Litereare sproake, [[Modern Standaard Arabies]] of Literear Arabies, is de offisjele vörm van Arabies. Et wörd gebroekt um zaken dale te skriewen en um formele zaken te bekuieren, zo as in leazingen en niejsoetzeandingen. Aarabies is ne [[Sentraal Semities]]e sproake, nauw verwaant an [[Aramees]], [[Hebreeuws]], [[Oegarities]] en [[Foenisies]]. Et liektrökkene skrief-Arabies is eulderwetser as alle sprökkene variaanten. Toch wordt ze nöast mekaar broekt in verskillende sosjale umstaandigheden. Een antal sprökkene soorten zeent in sproake en skrift [[heursproake|oonderling verstoanboar]].<ref>"Arabic language." ''Encyclopædia Britannica''. 2009. Encyclopædia Britannica Online. Bekekken op 29 juli 2009.</ref> Met mekoar vörmet de soorten Arabies ne sosjolinguïstiese sproake. Vanoet de sproakenkeunde bekekken zollen ze as verskillende sproaken geelden, mer um geleuwige en politieke readenen wordt ze vake bie mekoar rekkend. A'j ze as verskillende sproaken rekkent, is et neet te zeggen wovölle of et der zeent, umdet ze samen een [[dialektkontinuum|dialektverloop]] vormet. A'j et as ene sproake bekiekt, wörd Arabies duur ongevear 420 miljoen leu ekuierd.<ref>[http://www.unesco.org/new/en/unesco/events/prizes-and-celebrations/celebrations/international-days/world-arabic-language-day/ UNESCO. World Arabic Language Day. 18 december 2012.] Bekekken: 12 februwoari 2014</ref> Doarmet is et ene van de 6 meest-esprökkene sproaken van de wearld. A'j et as ofzeunderlike sproaken rekkent, hef woarskienlik [[Egypties Arabies]] de meeste sprekkers (54 miljoen).<ref>[http://www.ethnologue.com/language/arz Ethnologue.com]</ref> Arabies is ook de geleufslearsproake vuur 1,6 miljard [[Islam|Moslims]].<ref>[http://www.pewforum.org/2011/01/27/the-future-of-the-global-muslim-population Pew Research Center. "Executive Summary. The Future of the Global Muslim Population". 22 December 2011]</ref> Et is ene van de zes offisjele sproaken van de [[Verenigde Nasies]].<ref>[http://www.un.org/en/aboutun/languages.shtml Un.org. UN official languages.] Bekekken: 20 april 2013</ref> Modern Standaard Arabies is of eleaidet van de sproake in de [[Koran]]. Dit neumt ze ook wal [[Klassiek Arabies]] of Koraans Arabies. Et wörd völle leard in skolen, [[universiteat]]en en töt verskillende leanktes gebroekt op et woark, regearingen en media. Et is de offisjele sproake in 26 laanden en van et Islamgeleuf. Modern Standaard Arabies gebrok völle van de oolde [[grammatika]] en woardvuurroad. toch hef et der een antal vereulderde, neet mear gebroekte grammatikale steelsels achterhen edoan en een antal nieje zinsopbouwen en wöarde van esprökkene soorten oawer enömmen. Dit was neudig um nieje ideeën en gedachten van noa de Korantied stemme te gewen. Arabies wörd met et [[Arabies alfabet]] daleskrewen. Det is een [[abjad]]skrift, wat van rechts noar leenks eskrewen en eleazen worden mut. Mangs wörd vuur et skriewen van de sprökkene soorten et [[ASCII]]-latiense alfabet an eheulden (van leenks noar rechts) zoonder dudelike regels. ==Wellen== <references /> [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Taol]] [[Kategorie:Semitische taol]] e2zgh8v4kj2blru1opwcas3zhxtr11b 0 21293 290162 282705 2016-10-31T13:11:50Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De '''Protestaantse Reformasie''' (''hervörming'') was nen tweestried in et westerse [[Kristendom]]. Et wör in et [[16e eeuw|16de joarhoonderd]] in gaank zat duur [[Maarten Luther]], [[Johannes Calvijn]] en aandere [[Protestantisme|protestaanten]]. Den anvaank wörd vake in [[1517]] erekkend, doo as Maarten Luther 95 stellingen an de dure van de [[Slotkoarke]] in [[Wittenboarg]] spiekerden. Hierin klaagden Luther et koarkbesteur van de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholieke Koarke]] an um öar machtsmisbroek. Duur de reformasie köm der oonderskeid tusken de (nieje) Protestaanten en Katholieken. De Protestaanten kregen rap mear anhaank, umdet de bookdrukkerieje opköm en doarduur ideeën rap verspreaidt konden worden. verskillende Europese oadelike huuze gungen oawer, woerduur der meardere godsdeenstoorlogen ontsteunden. De Rooms-Katholieke Koarke learden at een meanske zelf vuur zinne redding van de hölle mos zorgen. Luther meanden van neet en baseerden zik doarbie op tekste van den [[Paulus den Apostel]]. Den skreef at redding duur genade van [[God]] köm en neet oet woarken van een meanske. Luther was vuural fel op haandel in [[ofloat]]brewe. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Protestantisme]] 387ftc184tgxohg9huqvxxuvsfsu0ac 0 21294 278882 278881 2015-03-27T06:41:31Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Oldsaksisch]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oldsaksisch]] p28qfe0bpmywttndi6zap9mujo24sin 0 21295 278883 2015-03-27T06:42:22Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Oldsaksisch]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oldsaksisch]] p28qfe0bpmywttndi6zap9mujo24sin 0 21296 280150 278890 2015-04-07T18:03:36Z Droadnaegel 1133 ~kat wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zeet de duurwiesziede [[Washington]] vuur aandere betekenissen van Washington.}} {{Amerikaanse staot | naam = Washington | biejnoam = ''Evergreen State''<br> (''Aait greun stoat'') | vlagge = [[Bestaand:Flag of Washington.svg|125px|Vlagge van Washington]] | wapen = [[Bestaand:Seal of Washington.svg|110px|Woapen van Washington]] | kaorte = Map of USA WA.svg | heufstad = [[Olympia (Washington)|Olympia]] | toe-etrejen = [[11 november]] [[1889]] | oppervlak laand = 184.827 | oppervlak waoter = 6,6% | inwoeners = 7.061.530 ([[2014]]) | dichtheid = 39,6 | tiedzone = -8/-7 | antal graafschappen = | ofkorting = WA }} '''Washington''' (oetsprekken as ''WAH-sjin(g)-tən'') is nen stoat in et noordwesten van de [[Verenigde Stoaten]] van [[Amerika]]. Et ligt noordelik van [[Oregon]], op et westen van [[Idaho]], zudelik van de [[Kanada|Kanadese]] [[proveensie]] [[Brits Columbia|Brits Columbië]], an de kuste van den [[Pasifiesen Oseaan]]. Den stoat is neumd noar [[George Washington]], den eersten presideant van de Verenigde Stoaten. Et hudige Washington is et westelike deel van et [[Washingtonterritorium]], wat in et [[Verdrag van Oregon]] in [[1846]] wör of esplitst noa et [[Greansverskel van Oregon]]. Et köm in [[1889]] as 42sten stoat bie de VS. De heuwdstad is [[Olympia (Washington)|Olympia]], mer 60% van de inwonners wont in (vuursteaden van) [[Seattle (Washington)|Seattle]]. Et is et middelpeunt vuur [[vervoor]], haandel en industrie en ligt an et [[Pugetsond]], nen groten baai van de [[Salish-zee]]. Det is wier nen ingaank van den Pasifiesen Oseaan, met verskeadene eilaanden, depe [[fjord]]en en baaien, dee duur [[gletsjer]]s oet esletten zeent. De rest van den stoat is in et westen bedekt oonder [[meeld reagenwoold]], boargkettens in et westen, midden, noordoosten en zuudoosten en nen halfdreug bekken in et oosten, midden en zuden. Doar wörd fleenk [[boeren|eboerd]]. Noa [[Kalifornië]] is Washington den droksten stoat an de westkuste van de VS. Washington leawert et meeste [[hooltbouw|hoolt]] van alle Amerikaanse stoaten. [[Douglassparre|Douglas-]] en [[hemlocksparre]], [[Gelle danne|gelle]] en [[witte danne]], [[sparre|gewone sparre]], [[larix]] en [[ceder]] weelt der mirakels best gröaien. Doarnöast leawert den stoat de meeste [[appel]]en, [[hop (plaante)|hop]], [[pear]]en, [[hienebees|hennebeazen]], [[greune meunt]] en beazen. Doarnöast weelt der [[abrikoos|abrikozen]], [[asperge]]s, [[aarften|oarften]], [[droewe|droewen]], [[leenzen]], peppermeunt en [[earpel]] best gröaien. [[Vee]] en bieheurende produkte dreagt ook fleenk bie an de opbrengst van et boeren. Doarnöast wör der völle [[viskerieje|visket]] op [[zalm]], [[helbot]] en [[mearval]]len. Fabrieken in Washington bouwt vleegtuge en raketten, skepe en [[vervoor]]smiddelen. Doarnöast verwoarket ze hoolt, etten, [[metalen]] en metaalprodukte, [[chemikaliën]] en machines. Washington hef mear as 1000 dammen, zo as de [[Grand Couleedam]]. Den is der vuur [[bevlöaiing]], stroomopwekking, oawerstreumingsbehear en wateropslag. Den offisjelen naam is wal "Den stoat Washington", mer et wörd vake "Washingtonstoat" eneumd um et te oonderskeaiden van den stad [[Washington D.C.]]. Den bienaam van den stoat is "the Evergreen State", umdet et der aait greun is. {{Verenigde Staoten}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Staoten van Amerika]] 85voa8qq23wpbmewe3su7rm48giijvf 0 21297 278888 278887 2015-03-27T07:29:13Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki Et gef meardere zaken met den naam '''Washington''': * [[George Washington]] - Den eersten Amerikaansen presideant. * [[Washington (stoat)]] - Nen stoat in et noordwesten van de [[Verenigde Stoaten]] van Amerika. * [[Washington D.C.]] - Nen stad in et oosten van de Verenigde Stoaten. {{dv}} 1uk0sunjgismkor811vjc5dj87cm0l9 0 21300 278898 278896 2015-03-27T08:19:12Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Seattle (Washington)]] herneumd naor [[Seattle]]: der is mer een Seattle wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Space_Needle002.jpg|thumb|right|300px|Oetzicht oawer Seattle]] '''Seattle''' (oetsprekken: ''sie-JÄT-təl'') is de grötste stad van den stoat [[Washington (stoat)|Washington]] in et noordwesten van de [[verenigde Stoaten]] van [[Amerika]]. In de binnenstad wont 652.405 leu. Met de vuursteaden, boetenwieken en industriegebeden der bie erekkend wont der 3.610.105 leu. Den hudigen börgermeaister is [[Ed Murray (börgermeaister)|Ed Murray]]. Der wonden al ongevear 4000 joar [[Inheemse Amerikanen]] op disse stea, vuur at in [[1851]] nen koppel [[Europa (werelddeel)|Europeanen]] der ankömmen. In [[1852]] wör de nederzetting ''Seattle'' offisjeel eneumd noar [[Stamheuwd Si'ahl]] van de [[Duwamish (volk)|Duwamish]]- en [[Sukwamish (volk)|Sukwamish]]volker. Vuur [[1900]] verdeenden Seattle best an [[hooltbouw|hooltzageriejen]]. An et eande van et [[19e eeuw|19e joarhoonderd]] was Seattle ne fleenke [[skeepsbouw]]stad en nen belangrieken duurgaank noar [[Alaska]] tiedens de [[Gooldkoorts van Klondike]]. Doarnoa köm den [[Groten Inzinking]] in de Amerikaanse ekonomie, woerduur as Seattle nen tied in verval köm. Noa den [[Tweeden Wearldoorlog]] vestigden vleegtuugbouwer [[Boeing]] zik in Seattle, woerduur as de ekonomie fleenk antreuk. Seattle wör in de tachtiger joaren een middelpeunt vuur techniek. Bedriewe as [[Microsoft]], [[Amazon.com]] en [[T-Mobile US]] gungen der hen. Seattle hef ook ne opmoarkelike [[muziek]]industrie. Tusken 1918 en 1951 warren der mear as 20 [[jazz]]clubs. Wearldberoemde jazzmuzikaanten as [[Ray Charles]] en [[Quincy Jones]] hebt der öaren faam an te daanken. Gitarist [[Jimi Hendrix]] köm oet Seattle. Ook is hier de alternatieve [[rockmuziek|rockstreuming]] [[Grunge]] ontstoan. Ene van de bekeandste herkenningspeunten van Seattle is de [[Space Needle]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Stad in de Verenigde Stoaten]] bxkf76aqh2r6i024sn9ejh0h1hwncze 0 21301 278897 2015-03-27T08:16:58Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Tweede Wereldoorlog]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Tweede Wereldoorlog]] bn9md70x0fs85dzem64zzogt797949j 0 21302 278899 2015-03-27T08:19:12Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Seattle (Washington)]] herneumd naor [[Seattle]]: der is mer een Seattle wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Seattle]] 2cg1cbjscz1leu6pcms4fciu2sgydjd 0 21303 291171 279681 2016-11-03T15:59:00Z Wwikix 13678 /* Bekeande leu */ kat wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Lettele | soorte = doarp | bestansnaam vlagge = | bestansnaam wapen = | lokasie = | gemeente = [[Deawenter]] | previnsie = [[Ofbeelding:Flag Overijssel.svg|20px|Oaveriessel]] [[Oaweriessel]] | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = 595 | doatum inwoners = [[2012]] | dichtheid = | breedtegroad = 52/17/39/N | lengtegroad = 6/16/25/E | verkeersoader = | webstee = | region = NL-OV }} [[Ofbeelding:Map - NL - Deventer - Wijk 09 Diepenveen - Buurt 06 Lettele.svg|thumb|right|200px|Lettele in de gemeente Deawenter]] '''Lettele''' is een doarp in de [[Sallaand]]se [[gemeente]] [[Deawenter]] in [[Nederlaand]]. In [[2012]] har et 595 inwonners. Den naam is ne verseempelde oetsproake van ''Luttel-loo'', ne kleane lösse stea in et woold. Lettele lig tusken de doarpen [[Okkenbrook]] en [[Skalkhoar]] an den Oerdiek en Battemseweg. Oonder et doarpsgebeed vaalt ok de [[boerskop]]pen [[Linde (Deawenter)|Linde]], [[Zaandbeelt]] en [[Olde Mölle]], woer as de korenmölle De Leeuw oet [[1856]] steet. Töt an de gemeentelike herverdeling van [[1999]] was Lettele een doarp in de gemeente [[Depenvenne]]. Lettele hef ne [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholieke karke]], ne legere skole, een boetenzwembad en de [[vootbal]]verenige VV Lettele. Der wont oardig wat joonk volk umdet der de leste joaren regelmoatig niejbouwhuuze bouwd zeent. ==Vermaak== Alle joaren doot ze in Lettele ne [[boake]] bouwen. Wiedters is der alle joaren de eerste wekke van Augustus ne [[karmisse]]. Toeristen komt der gearne waandelen en fietsen. Op et oosten van et doarp lig landgood Et Oostermoat, met verskeidene wandelpädte duur et umliggende bos. An de rand van dit bos bint nog resten van [[V1-bom|V1-platförme]] oet den [[Tweeden Wearldoorlog]] te veenden. Wiedters gef et een beskarmd natuurpark [[De Slenk]] van zeuwen beunder. Lettele lig an et [[Marskramerpad]], et Europese waandelpad E11. Den keump vanof Depenvenne en löp verdan töt an [[Oldenzel]]. In [[2015]] wör der ekuied oawer een niej te bouwen safaripark met den naam ''Arusha Wildlife'', wat tusken Lettele en Skalkhoar bouwd mut worden. Dit zol Deawenter nen hoop seanten opleaweren. Et Letteler en Skalkhoarder volk was et der nog neet met eens.<ref>[http://www.deventercentraal.nl/article.php?action=showarticle&id=26156 Deventercentraal.nl - "Critici vullen infoavond Arusha Wildlife." 26 meart 2015.] Bekekken op 27 meart 2015.</ref> ==Vervoor== In lettele keump meenstens eenmoal in de twee uur de buurtbusse 590: Okkenbroek - Station Deventer. Op et noorden van Lettele keump busliene 4: Deventer NS - [[Heeten]]. ==Bekeande leu== * [[Carlijn Achtereekte]] ([[29 jannewaori|29 januwoari]] [[1990]]) - [[scheuvel|skaatster]] {{Bron|<references/>}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Daeventer]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] g6e8xka1j2fmr0fy1ffdqhdksydivwo 0 21304 279708 278903 2015-03-29T20:53:43Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Daeventer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Daeventer]] qxmk1fwdbdwcw08yg1tndzeo6av088h 0 21305 280151 278916 2015-04-07T18:09:40Z Droadnaegel 1133 ~kat wikitext text/x-wiki {{Amerikaanse staot | naam = Idaho | biejnoam = ''Juwelenstoat'' | vlagge = [[Bestaand:Flag of Idaho.svg|125px|Vlagge van Idaho]] | wapen = [[Bestaand:Seal of Idaho.svg|110px|Woapen van Idaho]] | kaorte = Map of USA ID.svg | heufstad = [[Boise (Idaho)|Boise]] | toe-etrejen = [[3 juli]] [[1890]] | oppervlak laand = 216.632 | oppervlak waoter = 0,98% | inwoeners = 1.634.464 ([[2014]]) | dichtheid = 7,4 | tiedzone = Noord: -8/-7<br>Oonder [[Zalm (rivier)|Zalmrivier]]: -7/-6 | antal graafschappen = 44 | ofkorting = ID }} '''Idaho''' (oetsprekken as ''AI-de-ho'') is nen stoat in et noordwesten van de [[Verenigde Stoaten]]. De heuwdstad is [[Boise (Idaho)|Boise]]. Den stoat heurt bie de Vereniging van stoaten seend [[3 juli]] [[1890]]. In [[2014]] wör der skatt at der 1.634.464 leu in Idaho wont. In et noorden greanzet et an de [[Kanada|Kanadese]] proveensie [[Brits Columbia]], in et noordoosten an [[Montana]], in et oosten an [[Wyoming]], in et zuden an [[Nevada]] en [[Utah]] en an [[Washington (stoat)|Washington]] en [[Oregon]] in et westen. Idaho hef as bienaam de "Gem State" (''juwelenstoat''), umdet der zowat elken soort [[edelsteen]] al veunden is. Et is doarnöast ene van de twee ennigste steas op de earde woer as grote heupe [[Granaat (mineraal)|granaat]] te veenden zeent (de aandere is [[India]]). Idaho wörd mangs ook wal de Earpelstoat eneumd, umdet det et grötste oetvoorprodukt van den stoat is. ==Naam== Et is neet dudelik woer as den naam wegkeump. Toen as de Verenigde Stoaten een niej stuk laand wollen indelen in de [[Rocky Mountains]], steelden [[George M. Willing]] den naam "Idaho" vuur. Hee zea at det oet et [[sjosjone (sproake)|sjosjone]] köm en "de zunne keump oet de boargen" of "edelsteen oet de boargen" beduden. Willing gavven later too at hee den naam gewoon verzunnen har. Doarumme gung de Amerikaanse regearing vuur et neutrale Colorado Territory. Den naam Idaho kan ook van et [[Vlakten-Apache]]-woard "ídaahę́" kommen, wat "viejaand" beduudt. De [[Comanches (volk)|Comanches]] verwezen hiermet noar et Idahogebeed. Volgens wier aandere leu keump et woard oet de [[Nez Perce]]-sproake en beduudt et "Laand van völle waterstreume". Dit verwis dan noar et niervörmige watergebeed in middelnoord Idaho, woer as verskeaidene rivieren te hope komt. Disse rivieren zeent de [[Snake (rivier)|Slang-]], de [[Zam (rivier)|Zalm-]], de [[Clearwater (rivier)|Kloarwater-]], de [[North Fork Clearwater]]- en de [[Selway (rivier)|Selwayrivier]], nöast nog een poar aanderen. ==Laand== [[Ofbeelding:City_of_rocks_view_NPS.jpg|thumb|right|150px|Natuurpark City of Rocks]] Idaho lig in de [[Rocky Mountains]]. Et laandskop van Idaho is roew met ene van de grötste onanetaste natuurgebeden van de VS. Met 930.000 beunder is de [[Frank Church-River of No Return Wilderness]] de grötste duurlopende beskoarmde weeldernisse van de VS. Et heugste peunt van Idaho is [[Borah Peak]] met 3859 meter. Et leegste peunt lig bie [[Lewiston (Idaho)|Lewiston]] (216 m), woer as de Kloarwaterrivier in de Slangenrivier oetkeump en [[Washington (stoat)|Washington]] binnengeet. De [[Sjosjone-watervallen]] in de Slangenrivier zeent heuger as de [[Niagara-watervallen]]. De bekeandste boargketten van Idaho is de [[Sawtooth Range]] (''zaagtaandketten''). Een aander bekeand natuurpark is et [[Natuurpark City of Rocks]]. ===Wear=== Et wear in et westen van Idaho krig den weenterdag met van de [[Pasifiese Oseaan]], met völle [[nearslag]]. Vandoar at et verholdingswies meender slim vrös as gebroekelik in de boargen. Et oosten van Idaho ligt wiedter inlaands, woerduur as et wat mear een [[laandklimaat]] hef. Det wil zeggen; nattere zommers en dreugere weenters. Et wörd der normalerwies neet vuur längeren tied keulder as -18 groad. ==Volk== [[Ofbeelding:Idaho_population_map.png|thumb|right|200px|Kaarte van Idaho woerop steet woer as de meeste leu wont]] Der wont 1.634.464 leu in Idaho. Zowat 90% doarvan is blaank. 1,4% is [[Inheems Amerikaans]]. zowat 19% van de bewonners zeg at ze van [[Duutslaand|Duutsers]] ofstamt. 18% zeg at zee Engels zeent. ===geleuf=== De meeste inwonners van Idaho neumt zikzelf [[Kristendom|Kristelik]] (80%). Doarvan heurt 23% (409.265 leu) bie de [[Jezus Kristuskaarke van de Lestedeagse Healigen]] (Mormonen). ==Ekonomie== De [[ekonomie]] van Idaho mut et van ooldsher hebben van ettensverwoarking, [[hooltbouw]] en hooltprodukte, machinebouw, chemiese produkte, [[papier]], elektronika, zilver en aandere mienerieje en [[toerisme]]. De toeristen komt of op de [[ski]]gebeden. De grötste industrie van Idaho is rechtevoort de wetenskop- en technieksektor. Et leawert 25% van den totalen weenst van den stoat en 70% van den oetvoor. Den preentermaker [[Hewlett-Packard]] hef seend de zeuwentiger joaren ne grote fabriek in de heuwdstad Boise. {{Verenigde Staoten}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Staoten van Amerika]] 52tzoncwzs6y5p38d7wfvjojrya5rq3 14 21306 290694 290194 2016-11-01T16:25:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Stad naor laand|Verenigde Stoaten]] [[Kategorie:Plaatse in de VSA| ]] nbhud71ddk0pze1m8yldvweftn4utz5 0 21307 278922 2015-03-27T15:25:47Z Servien 7 Servien hef de zied [[Niej Orleans]] herneumd naor [[Niej-Orleans]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Niej-Orleans]] 0hgjac53vdd47t9yplocfdx0r8ilocu 0 21309 279630 2015-03-27T20:57:15Z Servien 7 Servien hef de zied [[De Ronde Vaenen]] herneumd naor [[De Rongde Venen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[De Rongde Venen]] d3nfpzrkksfqd11uae80771t8efn210 0 21313 279640 2015-03-28T09:28:41Z Servien 7 Servien hef de zied [[Oost-Germoanse toalen]] herneumd naor [[Oost-Germaanse talen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Oost-Germaanse talen]] mj31t6e7sowao4jdkfo5yv3xh1jdkz7 0 21314 280157 279678 2015-04-07T18:13:42Z Droadnaegel 1133 kat:europa wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | naemeinlaanstael = Bosna i Hercegovina<br> Босна и Херцеговина | naam = Bosnië-Herzegovina | vlagge = [[Bestaand:Flag of Bosnia and Herzegovina.svg|120x100px|Vlagge van Bosnië-Herzegovina]] | waopen = [[Bestaand:Coat of arms of Bosnia and Herzegovina.svg|100x100px|Waopen van Bosnië-Herzegovina]] | lekaosie = Europe-Bosnia and Herzegovina.svg | breedtegroad = 43/52//N | lengtegroad = 18/25//E | region = ME | taelen = Gin offisjelen. [[de fakto]]: [[Bosnies]], [[Kroaties]] en [[Servies (sproake)|Servies]] | heufdstad = [[Sarajevo]] | religie = [[Islam]] (45%), [[Oosters-Orthodoxe Karke|Oosters Orthodox]] 36%, [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholiek]] (15%) | regeringsvorm = Reppebliek | km2 = 51.197 | pctwaeter = 0,8 | inwoners = 3.871.643 | dichthied = | muntienhied = [[Bosnië-Herzegoviniaanse Mark]] | valutakode = BAM | tiedzone = +1 | volkslied = [[Državna himna Bosne i Hercegovine]] | feestdag = | tld = ba| laandkode = BIH | til = +382 }} '''Bosnië-Herzegovina''' ([[Bosnies]], [[Kroaties]] en [[Servies (sproake)|Servies]]: ''Bosna i Hercegovina'', [[Internasjonaal Klaankenskrift|oetsproak]]:/{{IPA|bôsna i xěrt͡seɡoʋina|pron}}/; [[Sirillies skrift]]: ''Боснa и Херцеговина''), vake in et kort ook '''Bosnië''' neumd, is een laand in zuudoost [[Europa (werelddeel)|Europa]], op de [[Balkan]]. De heuwdstad en grötste stad is [[Sarajevo]]<ref>[http://www.ccbh.ba/public/down/USTAV_BOSNE_I_HERCEGOVINE_engl.pdf Groondwet van Bosnië-Herzegovina. (PDF).] Bekekken: 6 meart 2015</ref>. Et laand ligt op et noorden, westen en zuuden tusken [[Kroasië]], op et oosten tegen [[Servië]] en op et zuudoosten tegen [[Montenegro]]. Op nen kuststreppel an den [[Adriatiesen zee]] roond de stad [[Neum]] noa is Bosnië-Herzegovina in eslötten duur laand. In et middelste en oostelike binnenlaand is et laand boargachtig. In et noordwesten is et meeld heuwelachtig en et noordoosten is vuural vlak. Et binnenlaand hef een moatig [[laandklimaat]], met hete zommers en koolde weenters met völle [[snee]]. Den zudeliken tip van et laand hef een [[Middellaandse Zeeklimaat]]. Der wont al seend de [[neolithicum|jonge steentied]] leu vuur vaste in et gebeed en et wör bewoond duur verskeidene [[Illirië|Illiriaanse]] en [[Kelten|Keltiese]] volker. Kultuurlik, besteurlik en sosjaal hef et laand ene van de riekste verledens in de umgewing. Tusken de [[6e eeuw|6e]] en [[9e eeuw]] kömmen der [[Slaviese volker]] noar de strekke. Dee stichtten oonder [[Ban Kulin]] ([[1180–1204]]) ook et eerste [[Ban (titel)|Banaat]], et [[Bosnies Banaat|Bosniese Banaat]].<ref>Paul Mojzes. Religion and the war in Bosnia. Oxford University Press, 2000, blz. 22.</ref> vuurin de [[12e eeuw]]. Dit wör et [[Könninkriek Bosnië]] in de [[14e eeuw]], woernoa et inliefd wör bie et [[Ottomaanse Riek]] tusken et midden van de [[15e eeuw|15e]] en et eande van de [[19e eeuw]]. De Ottomanen voorden et [[Islam]]-geleuf in, woerduur as der kultureel en sosjaal völle veraanderden in et laand. Doarnoa wör Bosnië-Herzegovina deel van et [[Oostenrieks-Hongaarse Riek]], töt an den [[Eersten Wearldoorlog]]. Tusken den Eersten en den [[Tweeden Wearldoorlog]] was Bosnië deel van et [[Keuninkriek Joegoslavië]]. Doarnoa kreeg et volle [[reppubliek]]stoatus as de nieje [[Sosjalistiese Federale Reppubliek Joegoslavië]]. Noa de [[Brökke van Joegoslavië]] wör et zelfstaandig in [[1992]], woernoa as den [[Bosniesen Oorlog]] oetbreuk. Den doerden töt eand [[1995]]. Et volk in et laand kan zowat allemoal [[anafalbetisme|leazen en skriewen]], wörd duur mekoar in duursnee oold en ze kriegt good oonderwies. Der komt verhooldingswies ook völle toeristen noar de strekke.<ref>http://www.lonelyplanet.com/bosnia-and-hercegovina Lonely Planet.com. Profiel oawer Bosnië-Herzegovina.</ref> Et laand har de doardegrötste tooname van toeristen van de wearld tusken 1995 en 2020.<ref name="Newfound">[http://www.globalgoodnews.com/business-news-a.html?art=118515766614678270 Globalgoodnews.com. 'Bosnia's newfound tourism'. Maja zuvela. 14 juli 2007.] Bekekken: 29 meart 2015.</ref> Bosnië-Herzegovina is bekeand um de mooie natuur, et kulturele oarfgood van zes grote beskavingen, et etten, de [[weentersport]], de unieke [[muziek]], de [[architektuur]] en de [[festival]]s. Sommigen doarvan zeent de grötste in zuudoost Europa.<ref>[http://www.insidefilm.com/europe.html Inside Film. Inside Film's Guide to Film Festivals in]</ref> In et laand wont dree heuwdvolker, offisjeel samen esteelde volker. De grötste groep zeent de [[Bosniaks]], Serviërs tweede en Kroaten doarde. In Nederlaand wordt inwonners van Bosnië-Herzegovina meestal gewoon "Bosniër" neumd. De naams [[Herzegovina|Herzegoviniaan]] en [[Bosnië (strekke)|Bosniaan]] wordt gebroekt um een strekgebeunden oonderskeid te maken (neet op volksofkomst). De streke Herzegovina hef ginne dudelike greanzen. Et laand wör van vroger oet gewoon "Bosnië" neumd, töt an de Oostenrieks-Hongaarse bezetting.<ref>[http://www.utoronto.ca/tsq/03/vinko.shtml Toronto Slavic Quarterly. The Language Situation in Post-Dayton Bosnia and Herzegovina.]</ref> Bosnië-Herzegovina hef ne regearing met twee kamers en ne presideantskop met dree leden, ene vuur elk volk. De macht van de centrale regearing is slim beteund, umdet et laand slim decentraliseerd is. Et Besteet oet twee op zikzelf stoande delen: de [[Bosnië-Herzegoviniaanse Federasie]] en de [[Republika Srpska]]. Ne doarde strekke, et [[Brčko-distrikt]], hef ne lokale regearing. De bosnië-Herzegoviniaanse Federasie is slim ingewikkeld en hef 10 kantons. Et laand is kandidaat um lid te worden van de [[Europese Unie]] en de [[NAVO]]. Et laand is lid van den [[Europesen Road]] seend [[2002]] en ene van de groondleggers vuur de [[Unie van de Middellaanse Zee]] in [[2008]]. ==Referensies== <references/> {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] anfg23minwlxxpukcjmf7qk6p9b88zm 0 21315 279661 279660 2015-03-29T12:36:32Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Eerste Wealdkrieg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Eerste Wealdkrieg]] 14xcd9iyctak5biv9xjj3cq9hdlucuk 0 21316 279679 279671 2015-03-29T15:05:51Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Kizomba''' is ene van meest geleefde [[daans]]- en [[muziek]]stielen oet [[Angola]].<ref>[http://www.salsa-dancers.com/kizomba.html Kizomba. Salsa Dancers. Bekekken op 24 februwoari 2013</ref> Et ne ofleiding van tradisjonele Angolese [[semba]], emengd met [[zouk]] en [[compas]]-muziek van de [[Fraanse Karaïben]].<ref>[http://www.kizombalove.com/Kizombalove,45 www.kizombalove.com. Origin of kizomba.] Bekekken op 3 december 2005</ref> Kizomba is ne moderne, zinnelike muziekstreuming op een Afrikaans ritme. Kizomba verskilt met semba duurdet et laankzamer is en zinneliker. Et wörd heuwdzakelik zungen in [[Portugees]].<ref>[http://www.opais.net/pt/dossier/?det=21059 O País. Eduardo Paim "Sou o precursor da Kizomba".] Bekekken op 22 juni 2012</ref><ref>[http://www.opais.net/pt/opais/?id=1787&det=17246&mid= O País Online - Artistas nacionais à conquista do mundo.] Bekekken: 24 februwoari 2013.</ref> Kizomba is et meest geleefd in Angola, [[Guinee-Bissau]], [[Kaapverdië]], [[Portugal]], [[Mozambiek]], [[Ekwatoriaal Guinea]], [[São Tomé en Príncipe]], [[Oost-Timor]], [[Brazilië]] en [[Macau]]. Bekeande Angolese kizombazängers zeent [[Bonga (muzikaant)|Bonga]], [[André Mingas]], [[Liceu Vieira Dias]], [[Neide Van-Dúnem]], [[Don Kikas]], [[Calo Pascoal]], [[Heavy C.]], [[Puto Portugues]], [[Maya Cool]], [[Matias Damasio]], [[Rei Helder]] en [[Irmãos Verdades]]. ==Oorsproonk Kizombamuziek== Kizomba is ontstoan in [[Luanda]], Angola in de joaren '80 van et [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]]. Et mengt tradisjonele [[semba]] met [[zouk]] en [[compas]] oet Fraans [[West-Indië]]. Angola is ne oolde [[Portugal|Portugese]] kolonie, woerduur as Portugees de heuwdsproake is doar. Doarumme zeent de meeste Kizomba-nommers in dee sproake. De euldere Kizomba-nommers zeent ook wal es in et [[Kimboendoe]] en aandere nasjonale sproaken van Angola. Rechtevoort hebt völle [[Kaapverdië|Kaapverdiese]] zängers naam maakt met Kizomba (zo as [[Suzanna Lubrano]], [[Johnny Ramos]] en [[Nelson Freitas]]), woerduur as völle leu meant at Kizomba doar weg keump. Tradisjonele Kaapverdiese muziek is [[Funana]], [[Morna]], [[Coladeira]] en [[Batuque]]. Duur de compasmuziek oet de [[Fraanske Antillen]] hef det slim invlood op Angolese Kizomba. Kaapverdiese zängers maakten wier öare egene versie van [[zouk]] (duur et te mengen met [[coladeira]]). Det neumden ze [[cabo love]], cola-dance, [[cola-zouk]], [[cabo-swing]] of ghettozouk. Elk laand woer as Portugees (ene van) de heuwdsproake(n) is, hef ne egene soort Kizomba.<ref>[http://books.google.com/books?id=fxLgFUGoARMC&pg=PA209&lpg=PA209&dq=cape+verde+zouk+history&source=bl&ots=xiatqlMjod&sig=92Pd2ovmqwD3WB5jm9fRhV94KQg&hl=en&sa=X&ei=8_x5VI_VHtLesATRnYGoBA&ved=0CFQQ6AEwCA#v=onepage&q=cape%20verde%20zouk%20history&f=false Transnational Archipelago: Perspectives on Cape Verdean Migration and Diaspora. "Cabo zouk".] Bekekken: 3 december 2005.</ref> ==Muzikale kenmoarken== Kizomba is ne heuwdzakelik elektroniese muzieksoorte, baseerd op een oold Afrikaans ritme in ne 2/4- of 4/4-moatsoorte. Op den tel lig nen zwoaren bas. Doar geet nen tik oawerhen in ne dree oawer twee-stiel. Muziektechnisch is det nen slag op den eersten tel, nen zesteenden vuur den tweeden en nen achtsten noa den tweeden. Der zit dus tweemoal dreezesteende en eenmoal tweezesteende ruumte tusken de slagen. In skematiese wiergave is det als volgt: {| class="wikitable" |- | Bas || 1 || _ || _ || _ || 2 || _ || _ || _ |- | tik || x || _ || _ || x || _ || _ || x || _ |} ==Oonderskeid tusken Zouk en Kizomba== [[Bestaand:Zouk rhythm.png|thumb|right|300px|Ritmies model van de ''cola-zouk'', 90~120 [[Beats per minute|bpm]].]] In de joaren '80 van et 20ste joarhoonderd treuken völle Kaapverdiërs noar [[Fraankriek]], woer as ze de [[compas]]muziek oet de Fraanske Antillen heurden. Dit deden ze mengen met de [[coladeira]], de tradisjonele Kaapverdiese muziek. Hierduur ontsteund de [[cola-zouk]] of de "cabo love". Dit is froai liek an Kizomba en wörd meestal in et [[Kaapverdies]] ezungen. Umdet et ritme feaitelik etzelfde is, wörd et met Kizomba verwesseld. Umdet et zo lastig is um oonderskeid te heuren tusken de verskillende stielen, wordt ze vake op enen hoop esmetten en allemoal Kizomba neumd. Et vaalt te bewearen det Zouk in et [[Fraans]]k ezungen wörd, cabo love in Kaapverdies en Kizomba in Portugees of Kimboendoe. ==Kizombafestivals== Der wordt hele festivals vuur kizombaleefhebbers organiseerd, zo as [[Afrofever]], [[Africadancar]], [[Budapest Kizomba Connection]], [[Batuke!]], [[Estonia Tallinn Salsa Congress]], [[Austria Vienna Sexy & Sensual Latin Festival]], ezw. ==Referensiese== <references/> {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Daans]] [[Kategorie:Muziek]] aol7mcluxgk8fgorejzrej7m3g23rau 0 21317 279672 2015-03-29T14:50:50Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Dwaarsloper]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Dwaarsloper]] 4pm7dkdxkjd0dw2lzrrssx32fco1vip 0 21318 279674 2015-03-29T14:59:39Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Zoogdeers]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Zoogdeers]] k92apbuvmqsbu49tv11qdpy7ry3vjiv 0 21319 279876 279676 2015-04-01T22:25:00Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Ardea_cinerea_1_cutted.png|thumb|n [[Blauwe reiger]] mit n muus in zien bek]] [[Bestaand:Ardea herodias NBII.jpg|thumb|n [[Amerikaanse blauwe reiger]]]] [[Bestaand:Egretta thula1.jpg|thumb|n [[Amerikaanse kleine zilverreiger]]]] De '''reigers''' ([[Latien]]: ''Ardeidae'') bint n familie van [[voegel|vogels]] uut de orde van de [[pelikaanachtigen]]. De familie bestiet uut 67 soorten<ref>F. Gill, M. Wright & D. Donsker (2010) - [http://www.worldbirdnames.org/ IOC World Bird Names (versie 2.6)]</ref>. De reigersoort die in Nederland t meest veurkömp is de [[blauwe reiger]]. Ok de [[grote zilverreiger]], [[kleine zilverreiger]], [[purperreiger]], [[roerdompe]], [[kleine roerdompe]] en [[nachtreiger]] (of: ''kwak'') kommen in Nederland veur; de [[grune reiger]] wordt soms as dwaolgast ezien. De reiger is n bescharmde diersoort. == Voeding == Reigers bint karnivoren (oftewel: ''vleisaeters'') ze aet veural [[visk|vissen]], [[amfibie]]ën (waoronder [[kikvors|kikkers]]), [[weekdieren]], [[dwaarsloper|kreeftachtigen]] en [[insekt]]en, mar ok kleine [[zoogdeers|zoogdieren]], [[aai (dier)|vogeleier]] en [[reptielen]]. Soms gaot der vogels ter grootte van n [[waterralle]] naor binnen. Van de vissen bint [[voorne|voorns]], [[goldvisse]]n, en kleine [[koikarper]]s vake arg geliefd bie reigers. [[Wienter|Swinters]] as vievers en plassen dichtevriezen, zal de reiger toch proberen um open plassen te bereiken. Reigers staot vake stokstief te wachten töt ze toeslaon kunt. == Aoverlast == Mensen mit n [[viever]] in de hof kunt nog wel es last hebben van reigers. Reigers wachten meestal heur kans of. Vake slaot ze heur slag bie t eerste ochtendlicht, zodat ze ongestoord an heur aeten kommen kunt. Komplete vievers mit goldvissen die laegevist bint komp niet vake veur, mar um der wisse van te waen dat dat niet gebeurt ku'j t mar baeter bescharmen. t Plaatsen van n net aover n viever, of t gebruken van n vieveralarm, bint manieren um te veurkommen dat n viever laegevist wordt. == Taxonomie == Volgorde van geslachten die töt de reigerfamilie beheurt volgens de ''IOC World Bird List''<ref>F. Gill, M. Wright & D. Donsker (2013) - [http://www.worldbirdnames.org/ IOC World Bird Names (versie 3.3)]</ref> * Geslacht ''[[Zonerodius]]'' (1 soort: [[Niej-Guinese tiegerroerdompe]]) * Geslacht ''[[Tigriornis]]'' (1 soort: [[Afrikaanse tiegerroerdompe]]) * Geslacht ''[[Tigrisoma]]'' (3 soorten tiegerroerdompen) * Geslacht ''[[Agamia]]'' (1 soort: [[agamireiger]]) * Geslacht ''[[Cochlearius]]'' (1 soort: [[schuutbekreiger]]) * Geslacht ''[[Zebrilus]]'' (1 soort: [[zigzagreiger]]) * Geslacht ''[[Botaurus]]'' (4 soorten roerdompen, waoronder de gewone [[roerdompe]]) * Geslacht ''[[Ixobrychus]]'' (7 soorten woudaapjes, waaronder de [[kleine roerdompe]]) * Geslacht ''[[Dupetor]]'' (1 soort: [[zwart roerdompe]]) * Geslacht ''[[Gorsachius]]'' (4 soorten nachtreigers) * Geslacht ''[[Nycticorax]]'' (2 soorten nachtreigers, waoronder de [[gewone nachtreiger]] (of: ''gewone kwak'') * Geslacht ''[[Nyctanassa]]'' (1 soort: [[geelkroonreiger]]) * Geslacht ''[[Butorides]]'' (3 soorten kleine reigers waoronder de [[mangrovereiger]]) * Geslacht ''[[Ardeola]]'' (6 soorten ralreigers waoronder de gewone [[ralreiger]]) * Geslacht ''[[Bubulcus]]'' (2 soorten koereigers) * Geslacht ''[[Ardea (geslacht)|Ardea]]'' (13 soorten reigers waoronder de [[blauwe reiger]]) * Geslacht ''[[Pilherodius]]'' (1 soort: [[kapreiger]]) * Geslacht ''[[Syrigma]]'' (1 soort: [[fluitreiger]]) * Geslacht ''[[Egretta]]'' (13 soorten zilverreigers, waoronder de [[grote zilverreiger]]) ==Referensies== <references/> {{Dialekt|ovel|Heerde|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Voegel]] je0wscj6i1neghrzzd75essftal103r 0 21320 279677 2015-03-29T15:01:43Z Servien 7 Servien hef de zied [[Reiger]] herneumd naor [[Reigers]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Reigers]] 2l6higamgvqnhn386hylkzdz8wbvjoc 14 21321 279680 2015-03-29T15:06:01Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Amusement]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Amusement]] dmhmk51eqsh3eozurg6spkku88gosua 0 21322 282930 280671 2015-08-04T19:35:40Z Servien 7 gien mal + referensies wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:20090719_Crkva_Gospa_od_Zdravlja_Kotor_Bay_Montenegro.jpg|thumb|right|371x371px|Oetzicht oawer den Baai van Kotor.]] '''Kotor''' (in et [[Sirillies skrift]]: Котор, in et [[Italjaans]]: ''Cattaro'') is ne kuststad in [[Montenegro]]. Et lig in een ofslötten deel van de [[Golf van Kotor]]. Der wont 13.510 leu. Et is de heuwdstad van de [[Kotor (gemeente)|gemeente Kotor]]. De Middellaandse Zeehawen van Kotor ligt tusken [[fort]]en dee bouwd bint in de [[Reppubliek Venesië|Venesiaanse tied]]. Et lig in de [[Baai van Kotor]] (''Boka Kotorska''). Wat leu neumt et et meest zudelike [[fjord]] van [[Europa (werelddeel)|Europa]]. Toch is et ne [[ria]], ne blaankstoande riviercanyon. Met de oawerhangende kalksteenklippen van de boargen [[Orjen]] en [[Lovćen]] maakt Kotor en de umgewing een indrukwekkend en skeelderachtig laandskop. De leste joaren komt der alverdan mear toeristen op Kotor of. Völle komt der met [[cruiseskip]]. Ze komt vuur de Golf van Kotor en de oolde stad. Kotor steet op de [[wereldarfgoedlieste|wearldoarfgoodlieste]] van [[UNESCO]]. ==Verleden== Kotor wörd in 168 [[Jezus Kristus|vuur Kristus]] duur de [[Romeinse Riek|Romeinen]] al neumd as ''Acruvium''. Et lea in de Romeinse [[proveensie Dalmasië]].<ref>[http://books.google.com/books?id=ZyOYDrSkX80C&pg=PA287 Jackson, Hamilton. ''The Shores of the Adriatic (Illustrated Edition)''. Echo Library, 2010. blz. 269.] Bekekken: febrewoari 2011.</ref> Den Romeinsen keizer [[Justin I]] verdreef de [[Oostgoten]] bouwden een fort boawen Acruvium in [[535]]. Hier wör skienboar heanig ne nieje stad umhen bouwd, umdet [[Constantien Porphyrogenitus]] in den [[10e eeuw|10den eeuw]] verwis noar Leeg Kotor. in [[840]] reuwden de [[Saracenen]] de stad löag. Kotor was ene van de mear invloodrieke Romaniseerde [[Illiriërs|Illiriaanse]] stadsstoaten in de [[Middeleeuwen]]. Töt en met den [[11e eeuw|11den eeuw]] kuierden ze [[Dalmaties]] in Kotor. In [[1002]] wör de stad in enömmen duur et [[Eerste Bulgaarse Riek]] en et joar doarop wör de stad oawer edreagen an [[Servië]]. De lokale bevolking köm in opstaand tegen et verdrag. Kotor har nog een verdrag met de [[Reppubliek Ragusa]] en kon doarduur den oawerdracht nog töt [[1184]] bevechten. In den [[13e eeuw|13den eeuw]] wörden der [[Dominikaansen Order|Dominikaner]] en [[Fransiskaner]] orders esticht um de verspreading van de [[Bogomielen]] tegen te goan. In [[1420]] köm Kotor oonder [[Reppubliek Venesië|Venesiaans besteur]] en wör et indeeld bie de proveensie Albanië. De [[Ottomaanse Riek|Ottomanen]] beleagerden et in [[1538]] en [[1657]]. Duur de veerhoonderd joar Venesiaans besteur hef Kotor nen kenmoarkend Venesiaansen anblik ekregen. In den [[14e eeuw|14den]] en [[15e eeuw|15den eeuw]] kömmen der grote groepen intrekkers noar Kotor, oet de [[oblast]]s van [[Trebinje]] (de strekke um de forten Klobuk Ledenica en Rudina) en de ''[[Zahumlje|Humlaanden]]'' ([[Gacko]] en [[Dabar]]).<ref>[http://scindeks-clanci.nb.rs/data/pdf/0350-2112/2005/0350-21120516221T.pdf Tošić, Đuro. ''Trebinjci i Zahumljani u srednjovjekovnom Kotoru''. in ''Istraživanja'', 2005. blz. 221-227].</ref> In [[1563]] en [[1667]] wör Kotor zowat verwoost duur [[eardbewing]]en. ==Volk== Kotor is de heuwdstad vuur de lieknamige gemeente, woer as ook de städkes [[Risan]] en [[Perast]] too heurt. Wiedters gef et nog een antal gehuchten roond de [[Baai van Kotor]]. Der wont 22.601 leu.<ref>[http://www.monstat.org/eng/page.php?id=392&pageid=57 Monstat. Montenegriense volkstelling 2011.2011]</ref> Bestuurlik bekik et stadsbesteur allene de ooldstad. Doarumme hef Kotor offisjeel 961 inwonners. Mer de stadsstrekke um Kotor, woer as [[Dobrota]] (8819 leu) en [[Škaljari]] (3807) ook bie heurt, huuzet dus 13000 inwonners. A'j doar nog de gehuchten [[Muo (Kotor)|Muo]], [[Prčanj]] en [[Stoliv]] bie rekkent. ===Etnisiteat=== De inwonners van Kotor rekkent zik bie de volgende groepen. *11.047 [[Montenegrienen (volk)|Montenegrienen]] (''48,88%'') *6910 [[ServiËrs|Serviërs]] (''30,57%'') *1553 [[Kroaten]] (''6,87%'') *3091 Aanders (''13,68%'') ===Geleuf=== Volgens wellen oet [[1900]] har Kotor 7617 [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholieken]] en [[7207]] [[Orthodox Kristelik]]en. Kotor is nog aait de heuwdplaats van et [[Bisdom Kotor]], dee as de hele golf beslöt. In [[2011]] warren 78% van de Kotorse leu Orthodox Kristelik, terwiel as 13% zik Rooms-Katholiek rekkenden. == Vervoor == Kotor ligt an de [[Adriatiese Snelweg]]. In et binnenlaand kom iej duur de [[Vrmac-tunnel]]. A'j duur de [[Sozina-tunnel]] goat, kom iej vuurbie [[Budva]] of [[Sutomore]]. Der is ook ne oolde weg tusken Kotor en [[Cetinje]], vanof woer a'j mooi oawer de Baai kieken köant. Op 5 km van Kotor lig [[Lochthawen Tivat]], met regelmoatige vluchten noar [[Belgrado]], [[Moskou]], [[Paries]] en verskeaidene aandere sjartervlochten. Op 65 km ligt [[Lochthawen Podgoritska]]. == Zeensweardigheden == Kotor hef ene van de bestbewoarde Middeleeuwse ooldsteaden an de [[Adriatiese Zee]] en steet op de [[wereldarfgoedlieste|Wearldoarfgoodlieste]] van [[UNESCO]]. Toeristen komt vuur de [[Kathedraal van Sunt Tryphon]] (bouwd in [[1166]]) en de oolde muren van 4,5 km laank. Wiedters komt de leu gearne noar de eileandkes [[Sveti Đorđe]] en [[Gospa od Škrpijela]] vuur de kuste bie [[Perast]]. == Partnersteaden == * [[Szeged]], [[Hongarieje]] * [[Santa Barbara (Kalifornië)|Santa Barbara]], [[Verenigde Stoaten]] ==Referensies== <references/> [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaatse in Montenegro]] njzkb6dobqwuayup0tkbtxh96dmzuy1 0 21323 279696 2015-03-29T18:05:18Z Servien 7 Nieje zied: ''''Oregon''' kan verwiezen noar: * [[Oregon]] - nen stoat van de Verenigde Stoaten * [[Oregon (Illinois)]] - ne stad in Illinois * [[Oregon (Missouri)]] - ne stad in Missouri * Or...' wikitext text/x-wiki '''Oregon''' kan verwiezen noar: * [[Oregon]] - nen stoat van de Verenigde Stoaten * [[Oregon (Illinois)]] - ne stad in Illinois * [[Oregon (Missouri)]] - ne stad in Missouri * [[Oregon (Ohio)]] - ne stad in Ohio * [[Oregon (Wisconsin)]] - n doarp in Wisconsin * [[Oregon-stad (Kalifornië)]] - nen gemeentevrieje plaatse * [[Oregon-stad]] - ne stad in de Amerikaanse stoat Oregon * [[Oregon County]] - n groafskop van de Amerikaanse stoat Missouri {{dv}} 5n9vfk7oxgelufb7qp5k58bf1fr9req 0 21325 279872 279705 2015-04-01T20:09:27Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Zuud-Jutland]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zuud-Jutland]] 21rleq7emqy31ydn3yhh3cyp8nnap4p 0 21326 279714 2015-03-29T21:23:32Z Servien 7 Servien hef de zied [[Zuud-Jitlaand]] herneumd naor [[Zuud-Jutland]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zuud-Jutland]] 21rleq7emqy31ydn3yhh3cyp8nnap4p 0 21327 290886 288181 2016-11-02T12:15:38Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Jutland Peninsula map.PNG|thumb|t Schiereilaand Jutlaand<br />{{Kaortlegenda|#dc8cc4|[[Noord-Juts eilaand]] (dk)}} {{Kaortlegenda|#d43424|[[Noord-Jutlaand]] (dk)}} {{Kaortlegenda|#fe4800|[[Zuud-Jutland|Zuud-Jutlaand]] (dk)}} {{Kaortlegenda|#d49424|[[Zuud-Sleeswiek]] (de)}} {{Kaortlegenda|#e4dc34|[[Hartogdom Holstein|Holstein]] (de)}}]] '''Jutlaand''' ([[Deens]]: ''Jylland'', [[Duuts]]/[[Platduuts]]: ''Jütland'') is n [[schiereilaand]] van t [[Europa (werelddeel)|Europese]] vastelaand. t Noordelike deel beheurt tot [[Denemarken]], t zujelike deel maakt deel uut van de [[Duutslaand|Duutse]] deelstaot [[Sleeswiek-Holstain|Sleeswiek-Holstein]]. == Geografie == Jutlaand grenst in t westen an de [[Noordzee]], in t noorden an t [[Skagerrak]], in t oosten an t [[Kattegat]] en de [[Kleine Belt]]. t Noordelikste deel van Jutlaand wördt evormp deur t [[Noord-Juts eilaand|Noord-Jutse eilaand]] (''Vendsyssel-Thy''). Dit wördt van de rest van Jutlaand escheien deur de [[Limfjord]]. Dit eilaand is eerst in [[1825]] ontstaon en is op meerdere plekken over de weg vanaof de rest van Jutlaand te bereiken. Jutlaand is redelik vlak, mit lege [[heuvel]]s en [[vene (grondsoort)|veengronden]]. t Hef n oppervlakte van 29.775 vierkaante kilometer en n bevolking van 2.513.601 (2007) (siefers bin van t Deense deel). == Geschiedenisse en naam == t Zujelike deel, Sleeswiek-Holstein, was aofwisselend in Deens en Duuts bezit. De leste bezitswieziging was nao de [[Eerste Wealdkrieg|Eerste Wereldoorlog]], to bie n [[volksraodpleging]] n deel van [[Hartogdom Sleeswiek|Sleeswiek]] naor Denemarken overegaon is. Jutlaand dankt zien naam an de [[Juten]], n [[Germanen|Germaanse]] volksstamme die zich in de [[5e eeuw]] in t gebied vestigden. == Stejen in Jutlaand == * [[Aalborg (stad)|Aalborg]] * [[Aarhus (stad)|Aarhus]] * [[Esbjerg (stad)|Esbjerg]] * [[Flensburg]] * [[Horsens (stad)|Horsens]] * [[Kiel (Duutsland)|Kiel]] * [[Kolding (stad)|Kolding]] * [[Randers (stad)|Randers]] * [[Vejle (stad)|Vejle]] ==Uutgaonde verwiezing== {{Commonscat|Jutland}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Geografie van Denmaark]] [[Kategorie:Streek in Sleeswiek-Holstain]] [[Kategorie:Skiereilaand]] acxrrj90hq92eoujchz79b028ip62ki 0 21328 279720 2015-03-29T21:52:02Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Jutlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Jutlaand]] atf2z0jzjl00lt68dpm7wvk2gz38pfy 0 21329 279722 2015-03-29T21:53:23Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oarhoes]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oarhoes]] tnd3yq8l59d6jpyytmpazpucsqd5rhw 0 21330 279723 2015-03-29T21:54:42Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oarhoes]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oarhoes]] tnd3yq8l59d6jpyytmpazpucsqd5rhw 0 21331 280166 280165 2015-04-07T19:05:13Z Droadnaegel 1133 wellen /refs wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-stl | naemeinlaanstael = Republika e Kosovës <small>(Albanees)</small><br>Република Косово/Republika Kosovo <small>(Servies)</small> | naam = Kosovo | vlagge = [[Bestaand:Flag of Kosovo.svg|120x100px|Vlagge van Kosovo]] | waopen = [[Bestaand:Coat of arms of Kosovo.svg|100x100px|Woapen van Kosovo]] | lekaosie = Europe-Republic_of_Kosovo.svg | breedtegroad = 42/40//N | lengtegroad = 21/10//E | region = ME | taelen = [[Albanees]], [[Servies (sproake)|Servies]]<br>regionale sproaken: [[Bosnies]], [[Turks]], [[Goraans]], [[Romani]] | heufdstad = [[Pristina]] | religie = [[Islam]], [[Kristendom]] | regeringsvorm = Reppebliek | km2 = 10.908 | pctwaeter = 1,0 | inwoners = 1.804.838 | dichthied = | muntienhied = [[Euro]] | valutakode = EUR | tiedzone = +1 | volkslied = [[Himni i Republikës së Kosovës]] | feestdag = | tld = XK| laandkode = | til = +383 }} '''Kosovo''' (oetsprekken as ''KOS-se-vo''), [[Albanees]]: ''Kosova'', [[Servies (sproake)|Servies]]: Косово of ''Kosovo'') is nen zelfverkloarden stoat in zuudoost [[Europa (werelddeel)|Europa]]. Et verkloarden zik in februwoari [[2008]] lös van [[Servië]] as de '''Reppubliek Kosovo'''. Servië erkeant et behear van de Reppubliek oawer et gebeed, mer rekkent et nog steeds as de Serviese [[Autonomie proveensie Kosovo en Metohië]].<ref> [https://euobserver.com/foreign/118965 EUobserver.com. Rettman, Andrew. Kosovo: EU meeting is 'de facto recognition'. Skrewen: 6 februwoari 2013.] Bekekken: 17 February 2015.</ref> Kosovo lig in eslötten op de [[Balkan]]. De heuwdstad en grötste stad is [[Pristina]]. Et ligt noordelik van [[Massedonië (laand)|Massedonië]] en [[Albanië]], op et oosten van [[Montenegro]] en op et zuudwesten van [[Servië]]. In de ooldheid was Kosovo deel van et [[Dardaniese keuninkriek]] en later van de [[Romeinse Riek|Romeinse]] proveensie Dardanië. Et heurden too Servië in de [[Middeleeuwen]] en tusken et [[15e eeuw|15e]] en [[20e eeuw|20e joarhoonderd]] bie et [[Ottomaanse Riek]]. An et eande van et [[19e eeuw|19de joarhoonderd]] wör Kosovo et middelpeunt van de Albanese ofsplitsingsbeweaging met de [[Liga van Prizren]]. Noa et verlezen van den [[Eersten Balkanoorlog]] ([[1912]]-[[1913]]) [[Verdrag van Londen (1913)|gavven]] et Ottomaanse Riek et [[Vilayet]] Kosovo an de [[Balkanliga]]. Et Keuninkriek Servië kreeg et grötste deel en et [[Keuninkriek Montenegro]] liefden et [[Metohië|Metohiese]] westelike deel, vuurdet beaide laanden deel van et grote [[Keuninkriek Joegoslavië]] wörden noa den [[Eersten wearldoorlog]]. Noa den [[Tweeden Wearldoorlog]] wör et Keuninkriek de [[Sosjalistiese Federale Reppubliek Joegoslavië]], woerbinnen de [[Autonome Proveensie Kosovo en Metohië]] een deel was van de deelreppubliek [[Sosjalistiese Reppubliek Servië|Servië]]. De [[Albanezen]] en Serviërs in Kosovo konden neet met mekoar. Dit zorgen vuur völle rassengeweeld, wat oeteandelik leaden töt den [[Kosovo-oorlog]] van [[1998]] - [[1999]].<ref>Schabnel, Albrecht; Thakur (ed), Ramesh (ed). ''Kosovo and the Challenge of Humanitarian Intervention: Selective Indignation, Collective Action, and International Citizenship'', New York: The United Nations University, 2001. Blz. 20.</ref> Den oorlog wör of ekapt duurdet de [[NAVO]] de strekke bombarderen deed. Hierduur wör de Reppubliek Joegoslavië dwungen um öare soldoaten terugge te halen oet Kosovo. Det wör een beskoarmde stoat oonder [[UNSCR 1244]]. Op den [[17 febrewaori|17den februwoari]] [[2008]] reup Kosovo zikzelf oet as onofhaankelik laand. Seend dee tied wörd et duur 108 lidstoaten van de [[Verenigde Nasies]] as zelfstaandig laand ezeen. Servië weaigert dit te erkennen. Toch hef het met et [[Verdrag van Brussel (2013|Verdrag van Brussel in 2013]] de echtheid van de Kosovaarse instellingen en spesjalen stoatus in Servië an enömmen. Et verdrag leg vaste at publieke zaken in Kosovo allene duur Kosovo's ekeuzene regearing besteurd wordt en neet duur Servië. Kosovo is gin lid van de VN, umdet 85 lidstoaten Kosovo neet as laand erkent. Et is toch lid van et [[Internasjonaal Monetear Foonds]] (IMF), de [[Wearldbaanke]], de [[Internasjonale Weg en Vervoorsboond]] (IWV), den [[Regionalen Samenwoarkingsboond]], [[Ontwikkelingsbaanke van den Europesen Road]], de [[Venesiaanse Commissie]] en de [[Europese Baanke heropbouw en ontwikkeling]].<ref>[http://www.neurope.eu/blog/will-ebrd-do-right-thing-kosovo-its-newest-member Neurope.eu. "Will the EBRD do the right thing for Kosovo, its newest member?" 10 February 2013.] Bekekken: 11 February 2013 }}</ref> Kosovo hef lidmoatskpop van völle internasjonale sportboonden ekregen, zo as den [[Internasjonalen Olympiesen Kreenk]]. In den [[Europese Unie|Europesen Unie]] hebt 23 van de 28 leden de Reppubliek erkeand. [[Cyprus]], [[Grekenlaand]], [[Roemenië]], [[Slowakije]] en [[Spanje]] hebt det neet. ==Wellen== <references> [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Laand]] [[Kategorie:Europa]] 1kkmod0302wpzifgtv8739nyfukld3z 0 21332 279739 2015-03-30T13:33:56Z Woolters 62 op 3 noa, alle Europese laanden beneumd wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kazakstan]] b4bc8qwd3l0x2bqt0vxu3mfiel4sgb7 0 21333 279741 279740 2015-03-30T13:37:27Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Adriatiesen zee]] herneumd naor [[Adriatiesen Zee]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Adriatiese Zee]] l0nfbxqi6myhfnh85j3rpq8jle0pwln 0 21334 279868 279742 2015-04-01T20:09:08Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Adriatiese Zee]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Adriatiese Zee]] l0nt6kxb7rsr5a5c7gods4quajspc4y 0 21335 279748 279747 2015-03-30T13:43:24Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Griekenlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Griekenlaand]] d6xsjstowl1cqw1e5waggpf3lbi8a3j 0 21336 281775 280672 2015-05-02T21:17:44Z RoboServien 60 anpassing in mal wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = საქართველო<br>(Sakartvelo) | vlagge = Flag_of_Georgia.svg|120px|Vlagge van Georgië | woapn = Greater_coat_of_arms_of_Georgia.svg|90px|Woapen van Georgië | lokasie = Georgia_(orthographic_projection_with_inset).svg | breedtegroad= 41/43//N | lengtegroad= 44/47//E | regio=Kaukasus | sproaken = [[Georgies]] | heufdstad = [[Tbilisi]] | religie = [[Orthodox Kristendom]] | regeringsvorm = [[Rippebliek]] | km2 = 780.580 | pctwaeter = 1,3 | inwonners = 4.935.880 | dichthied = 70,8 | munteenheid = [[Lari]] | valutakode = GEL| tiedzone = +4 | volkslied = [[Tavisupleba]] <br>(''Vrieheid'') | feestdag = | tld = ge| laandkode = GE | tel = 995 }} '''Georgië''' (In et [[Georgies]]: "საქართველო", latiniseerd: [[Sakartvelo]]), is een laand in de [[Kaukasus]]strekke van [[Eurazië]]. Et ligt op de greanze van [[Azië]] en [[Europa]]. In et westen ligt et tegen de [[Zwarte Zee]], op et noorden tegen [[Ruslaand]], op et zuden tegen [[Turkije]] en [[Armenië]] en op et zuudoosten tegen [[Azerbeidjan]]. De heuwdstad en grötste stad is [[Tbilisi]]. Georgië is ongevear 69.700 km² en hef zowat 5 miljoen inwonners. Georgië is ne semi-presidentsjele [[reppubliek]], woerbie as de regearing ekeuzen wörd in ne [[demokrasie]] met ofveardiging. Tiedens de [[Klassieke Ooldheid]] warren der verskeidene keuninkrieke in et gebeed wat non Georgië is. De keuninkrieken [[Colchis]] en [[Kaukasiaans Iberië|Iberië]] wörden [[kristendom|Kristelik]] in den [[4e eeuw|4den eeuw]]. Et verenigde [[Keuninkriek Georgië]] was in den [[11e eeuw|11den]] en [[12e eeuw|12den eeuw]] an zinnen top oonder keunink [[David IV van Georgië]] en [[Keuniginne Tamar]]. Doarnoa köm et oonder een antal grote rieken, zo as de [[Safaviden]], [[Afsjariden]] en de [[Qajarparzen]]. An et eande van den [[18e eeuw|18den eeuw]] gung et keuninkriek [[Kartli-Kakheti]] een verboond an met et [[Russiese Riek]]. Ruslaand liefden Georgië in in [[1801]]. Noa ne korte [[Demokratiese Reppubliek Georgië|onofhaankelikheid]] noa de [[Russiese Revolusie van 1917]] wör Georgië bezat duur [[Sovjetruslaand]] in [[1921]]. Et wör lid van de [[Sovjet-Unie]] as de [[Sosjalistiese Sovjetreppubliek Georgië]]. Noa ofsplitsing in [[1991]] har Georgië te lieden van den [[Georgiesen Börgeroorlog]] en een [[ekonomie]]s deeptepeunt gedoerende de negentiger joaren van den [[20e eeuw|20sten eeuw]]. Dit doerden töt de [[Rozenopstaand]] van [[2003]], woernoa as de nieje regearing demokratiese en ekonomiese verniejinge duurvoorden. Georgië is lid van den [[Europesen road]] en de [[GUAM]]. Et hef twee ''[[de fakto]]'' onofhaankelike strekken: [[Abgazië]] en [[Zuud-Osseetsië]]. Dee mut neet op völle internasjonale erkenning rekkenen noa de [[Oorlog van Zuud-Osseetsië]] in [[2008]]. Georgië en een groot deel van de internasjonale gemeenskop zeet disse strekken as Georgiaans gebeed oonder Russiese bezetting.<ref>[http://www.smr.gov.ge/docs/doc216.pdf Georgies Ministerie van Reïntegrasie. "The Law of Georgia on Occupied Territories (431-IIs)". Skrewen op 23 October 2008.] Bekekken op 1 februwoari 2015.</ref> ==Wellen== <references/> {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Azië]] c4vn84pdlclrz9nwsszb8z0w9xcol7o 0 21337 279767 2015-03-30T17:20:18Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Zwärtewäterlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Zwärtewäterlaand]] dewtw9ocqcc58ajm62yc4h21kmrqgjn 0 21338 281776 280673 2015-05-02T21:18:04Z RoboServien 60 anpassing in mal wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = San Marino | vlagge = Flag of San Marino.svg|120px|Vlagge van San Marino | woapn = Coat of arms of San Marino.svg|90px|Woapen van San Marino | lokasie = Location San Marino Europe.png | breedtegroad= 43/56//N | lengtegroad= 12/26//E | regio=Italië | sproaken = [[Italjaans]] | heufdstad = [[San Marino Stad]] | religie = [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholiek]] | regeringsvorm = [[Reppebliek]] | km2 = 61,2 | pctwaeter = 0 | inwonners = 32.576 | dichthied = 520 | munteenheid = [[Euro]] | valutakode = EUR| tiedzone = +1 | volkslied = ''[[Inno Nazionale della Repubblica]]''<br/>{{small|''Volksleed van de Republiek''}}<br/><center>[[Bestaand:Anthem of San Marino.ogg]]</center> | feestdag = | tld = sm| laandkode = SM| tel = 378 }} '''San Marino''', vrie ummezat ''Sunte Meriens'', offisjeel de '''Reppubliek San Marino''' ([[Italjaans]]: '''Repubblica di San Marino''') en ook wal bekeand as de '''[[Soevereinste Reppubliek]] San Marino'''. is nen in eslöttenen [[ministoat]] binnen in [[Italië]]. Et ligt op et [[Italjaanse skiereilaand]], noord-oostelik van de [[Apennienen]]. Et is net iets grötter as 61 km2 met ongevear 32.000 inwonners. De heuwdstad is [[San Marino Stad]] en de grötste stad is [[Dogana]]. San Marina hef et kleanste inwonnertal van alle lidstoaten van den [[Road van Europa]]. San Marino zeg at et den euldsten nog bestoanden soevereinen stoat en [[reppubliek]] van de wearld is.<ref>[http://www.dw.de/europes-micro-states-04-san-marino/av-17804426 Deutsche Welle. Europe's Micro-States: (04) San Marino. 24 juli 2014.] Bekekken op 28 juli 2014.</ref> Et is ne vuurtzetting van nen kloostergemeenskop seend [[3 september]] [[301]]. Dee wör sticht duur steenhouwer [[Sunt Mariens]] van [[Rab|Arba]]. Et verhaal geet at Mariens [[Rab]] in [[257]] verleut, toen as den tookomstigen keazer [[Diocletianus]] opdracht gavven vuur de heropbouw van de stadsmuren van [[Rimini]]. Det was verwoost duur [[Liburniërs|Liburniese]] piraten. San Marina hef nen [[groondwet]], de [[Leges Statutae Republicae Sancti Marini]], ne riege van zes [[Latien]]se beuker oet et [[16e eeuw|16de joarhoonderd]]. Hierin steet oonder mear wo as et laand besteurd mut worden. Et is doarmet et euldste skrewene regearingsgeskrift wat nog aait in gebroek is.<ref>[http://www.politifact.com/truth-o-meter/statements/2011/aug/08/jon-huntsman/oldest-surviving-one-document-text/ PolitiFact.com. The United States has "the longest surviving constitution."]. Bekekken: 26 September 2012.</ref> San Marino mut et vuur de seanten vuural hebben van de [[finansjele deenste]], [[industrie]] en [[toerisme]]. Et is ene van de riekste laanden van de wearld wat [[BBP]] angeet. De [[ekonomie]] van San Marina is is good stabiel. Der zitt mer weanig leu bie de dure in San Marino. Et laand hef ginne [[Nasjonale skoold|skoolden]] en een oawerskot in kas. San Marino is et ennigste laand met mear voortuge as leu. ==Wellen== <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] py2pcsbb23o8zb72c21tbkxt7dzsqzb 0 21340 279776 2015-03-30T20:30:11Z Servien 7 Servien hef de zied [[Monako]] herneumd naor [[Monaco]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Monaco]] 9dxmjfgbjl1fgraoypy1l2nrfssaxi3 0 21341 279778 2015-03-30T20:34:01Z Servien 7 Servien hef de zied [[Vaticaanstad]] herneumd naor [[Vatikaanstad]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vatikaanstad]] tvnxs4t8r2q8rr92bppp2auzvvfl36f 0 21342 290763 281777 2016-11-01T18:27:03Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Հայաստան <br>(Hayastan) | vlagge = Flag of Armenia.svg|120px|Vlagge van Armenië | woapn = Coat of arms of Armenia.svg|90px|Woapen van Armenië | lokasie = Armenia (orthographic projection).svg | breedtegroad= 40/11//N | lengtegroad= 44/31//E | regio=Kaukasus | sproaken = [[Armeens]] | heufdstad = [[Jerevan]] | religie = [[Armeense Apostoliese Koarke]] | regeringsvorm = [[Reppubliek]] | km2 = 29.743 | pctwater = 4,71 | inwonners = 3.018.854 | dichtheid = 101,5 | munteenheid = [[Armeensen Dram|Dram]] | valutakode = AMD | tiedzone = +4 | volkslied = [[Mer Hayrenik|Մեր Հայրենիք]]<br/>''Mer Hayrenik''<br/>{{smaller|''Oons Vaderlaand''}}<br/><center>[[Bestaand:Mer Hayrenik instrumental.ogg]]</center> | feestdag = | tld = am| laandkode = AM| tel = 374 }} '''Armenië''' (In t [[Armeens]]: Հայաստան (Hayastan), Offisjeel de '''Reppubliek Armenië''' (Հայաստանի Հանրապետություն, ''Hayastani Hanrapetut’yun''), is een boargachtig laand in et zuden van de [[Kaukasus]]. De [[VN]] rekkent Armenië bie [[West Azië]]. Et ligt op et oosten van [[Turkije]], op et zuden van [[Georgië]], op et westen van de [[de fakto]] onofhaankelike Reppubliek [[Nagorno-Karabak]] en [[Azerbeidjan]], en op et noorden van [[Iran]] en de Azerbeidjaanse [[Autonome Reppubliek Naksjivan]]. Armenië is een [[demokrasie|demokraties]] laand met ne kultureel verleden wat nen onmeundigen eande wierumme geet. Tusken 500 en 600 vuur [[Jezus Kristus|Kristus]] wör al et [[Satrapendom van Armenië]] stichtet noa de val van [[Oerartoe]]. In et eerste joarhoonderd vuur Kristus köm Armenië op zin heugtepeunt van macht oonder [[Tigranes den Groten]]. Armenië was et eerste laand wat et [[Kristendom]] as stoatsgeleuf annöm<ref>Garsoïan Nina. "Armenian People from Ancient to Modern Times". red. R.G. Hovannisian. Palgrave Macmillan, 1997. Volume 1, blz. 81.</ref> tusken et 3e en et 4e joarhoonderd (offisjeel [[301]]),<ref>René Grousset. Histoire de l'Arménie.Payot, 1947. Druk: 1984. blz. 122.</ref> Eskatte doatums ligt tusken de 284 en 314. Der was een Armeens preensdom en later keuninkriek met den naam [[Silisies Armenië]] an de [[Middellaandse Zee]] tusken et [[11e eeuw|11e]] en [[14e eeuw|14de joarhoonderd]] Tusken et [[16e eeuw|16de]] en [[19e eeuw|19e joarhoonderd]] kömmen [[Oost-Armenië|Oost-]] en [[West-Armenië]] wesselend oonder et [[Ottomaanse Riek|Ottomaanse]] en [[Parziese Riek]]. Tegen [[1850]] wör et oosten van Armenië in enömmen duur [[Ruslaand]], terwiel as et westen nog aait oonder de Parzen völ. Tiedens den [[Eersten Wearldoorlog]] wörden de Armeniërs oonder de Ottomanen stelselmoatig oet emoordt in de [[Armeense Volkermoord]]. Noa 600 joar stoatloosheid kregen de Armeniërs onofhaankelikheid in [[1918]], mer de [[Eerste Reppubliek Armenië]] wör in [[1920]] al bezat duur de [[Sovjet-Unie]]. Det doerden töt [[1991]]. De Reppubliek Armenië rekkent de [[Armeense Apostoliese Koarke]] as et stoatsgeleuf, mer heuld stoatszaken wal lös van koarkenzaken<<ref>[//web.archive.org/web/20101220065003/http://president.am///library/constitution/eng/?pn=1 President.am. The Constitution of the Republic of Armenia, Article 8.1.] Bekekken: 2010-12-30.</ref> De Armeense sproake wörd in een uniek [[Armeens skrift]] daleskrewen. Et wör bedacht duur [[Mesrop Mashtots]] in [[405]]. Armenië is lid van de [[Euraziatiese Ekonomiese Unie]], den [[Europesen Road]] en de [[Organisasie vuur Gedeelde Zekerheid]]. Et laand erkeant de onofhaankelike reppubliek [[Nagorno-Karabak]]. ==Wellen== <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Azië]] [[Kategorie:Europa]] 9n58o8nb5p2oiwkslea93gwgbgagire 0 21343 283305 281778 2015-10-03T12:12:28Z Cekli829 2746 /* toerisme */ wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Azərbaycan Respublikası<br>Azerbeidzjaanse Reppubliek | vlagge = Flag of Azerbaijan.svg|120px|Vlagge van Azerbeidzjan | woapn = Emblem_of_Azerbaijan.svg|90px|Woapen van Azerbeidzjan | lokasie = Azerbaijan (orthographic projection).svg | breedtegroad= 40/6//N | lengtegroad= 47/19//E | regio=Kaukasus | sproaken = [[Azerbeidzjaans]] | heufdstad = [[Bakoe]] | religie = [[Islam]] | regeringsvorm = [[Reppubliek]] | km2 = 86.600 | pctwater = 0,6 | inwonners = 9.590.159 | dichtheid = 110,7 | munteenheid = [[Azerbeidzjaanse Manat|Manat]] | valutakode = AZN | tiedzone = +4 (zommers +5) | volkslied = [[Azərbaycan himni]]<br/>''Azerbeidzjaanse hymne''<br/><center>[[Bestaand:Azerbaijan national anthem (vocal version).ogg.ogg]]</center> | feestdag = | tld = az| laandkode = AZE| tel = 994 }} '''Azerbeidzjan''' (in et [[Azerbeidjaans]] ''Azərbaycan'', offisjeel de '''Reppubliek Azerbeidzjan''' (''Azərbaycan Respublikası''), is et grötste laand van de [[Kaukasus]], met de meeste inwonners. Et ligt op de greanze van Oost-[[Europa (werelddeel)|Europa]] en Zuudwest-[[Azië]]. Et ligt in et oosten an de [[Kaspiese Zee]], an [[Iran]] in et zuden, [[Armenië]] in et westen, [[Georgië]] in et noordwesten en an [[Ruslaand]] in et noorden. Et Azerbeidjaanse oetslöttene deel [[Nachitsjevan]] ligt an [[Iran]] in et zuud- en zuudwesten, an [[Turkije]] in et westen en an Armenië in et noorden. Wiedters heurt der nog verskeidene eilaanden in de Kaspiese Zee bie Azerbeidzjan. Azerbeidzjan har in [[2013]] 9.590.159 inwonners. De heufdstad is [[Bakoe]]. Azerbeidzjan is et ennigste [[Turkse sproaken|Turkssproakige]] laand wat vuur et grötste deel in Europa lig. De [[Demokratiese Reppubliek Azerbeidjan|Demokratiese Reppubliek Azerbeidzjan]] was et eerste laand in de [[oemma|islamitiese wearld]] dee kaarke en stoat oet mekaar heuld.<ref>Kazemzadeh, Firuz. The Struggle for Transcaucasia: [[1917]]-[[1921]]. The New York Philosophical Library, 1951. blzs. 124, 222, 229, 269–270</ref> Et wör op erichtet in [[1918]] mer in [[1920]] in enömmen duur de [[Sovjet-Unie]].<ref>Tadeusz Swietochowski. Russia and Azerbaijan: A Borderland in Transition. [[Columbia University Press]], 1995. ISBN 978-0-231-07068-3, 978978-0-231-07068-3, blz.69.</ref><ref>Reinhard Schulze. A Modern History of the Islamic World. I.B.Tauris, 2000. ISBN 978-1-86064-822-9, 9781860648229.</ref> Noa den val van et [[Kommunisme]] in [[1991]] was Azerbeidzjan onofhaankelik. Rap doarop köm der [[oorlog in Nagorno-Karabach]]. Azerbeidzjan verlöar [[Nagorno-Karabach]] (met heuwdzakelik [[Armenië|Armeniërs]]), de umliggende strekke, en de strekken [[Karki (Azerbeidjan)|Karki]], [[Yukhary Askipara]], [[Barxudarlı]] en [[Sofulu]]. Nagorno-Karabach is nog aait nen neet-erkeanden stoat en wörd nog aait ezeen as een feaitelik deel van Azerbeidzjan.<ref>[http://www.un.org/russian/documen/scresol/res1993/res822.htm Un.org. Резолюция СБ ООН № 822 от 30 апреля 1993 года.] Bekekken: 4 januwoari 2011.</ref> Van [[12 juni|12]] töt en met [[28 juni]] [[2015]] zöalt de eerste [[Europese Spöllen]] ehoolden worden in Azerbeidzjan. ==Naam== Den naam ''Azerbeidzjan'' beduudt ''Laand van Veur'', vanweage de steas woer as der gas oet de rotsen löp en mangs in braand vlög. Disse natuurfakkels braandt al verskeidene eeuwen. ==Laand== [[Ofbeelding: Azerbajiani_landscape_-_Another_version.jpg|thumb|192x192px|Et Azerbeidzjaanse laandskop in et Khinaloegdal|left]] Van de dree kaukasusreppublieken is Azerbeidzjan et vlakst. Azerbeidzjan lig op dree baargkettens: den [[Groten Kaukasus]], den [[Kleanen Kaukasus]] en de [[Talysj-baargen]]. Et laand hef 8359 rivieren. Mer de meesten zeent neet länger as 25 km. Den heugsten baarg is de [[Bazardüzü]] met 4466 meter. De bekeandste rivieren van Azerbeidzjan zeent de [[Koera]] en de [[Aras]]. ===Wear=== Azerbeidzjan hef een slim oeteenlopend klimaat. Op de baargwaanden is et [[Subtropies klimaat|subtropies]]. Mer et kan der ook slim koold worden. Et heetste ooit emetten was der 46 °C en et keuldste -33 °C. ==Volk== Der wont 9.590.159 leu in Azerbeidzjan. Vuural Azerbeidzjanen, mer ook [[Armenië]]rs, [[Lezgiërs]] en [[Ruslaand|Russen]]. ===Geleuf=== 93% van de inwonners is [[islam|moslim]]. Wieders zeent der nog een antal [[Kristendom|Kristenen]]. Et gef ook een antal [[zoroastrisme|Zoroastristen]]. ===Sproake=== De heuwdsproake is [[Azerbeidjaans]], wat heurt bie de [[Turkse sproaken]]. Et lik völle op et [[Turks]], [[Kasjkai]] en [[Turkmeens]]. Wiedters gef et der nog 13 aandere sproaken. ==Ekonomie== Azerbeidzjan haalt vuural seanten oet [[öllie]] en [[gas]]. Wiedters zitt der völle edele groondstoffen in den boadem: [[goold]], [[zilver]], [[iezer]], [[kopper]], [[titaan]], [[chroom]], [[mangaan]], [[kobalt]] en [[molybdeen]]. ===boeren=== [[Boeren]] doot subtropiese gewassen verbouwen. Op de zunnige heuwels weelt [[wien]]droewen ook best gröaien. Wiedters doot ze met gewassen as [[groan]], [[earpel]], [[sukerbeet|sukerbeten]], [[katoen]] en [[tabak]]. De Azerbeidjaanse [[viskerieje]] dut vuural visken op [[steur (vis)|steur]] en [[beloegasteur]]. ===toerisme=== Töt an de tachtiger joaren van et [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] kömmen der oardig wat toeristen noar Azerbeidzjan. Duur den oorlog um Nagorno-Karabach köm det zowat volledig stille te liggen. De Azerbeidjaanse regearing wil van Azerbeidzjan wier ne toeristenplek maken vuur leu met seanten. De meeste toeristen komt vuur de grote stroate en oolde stad van [[Bakoe]], et [[Khan-paleis]] in [[Şəki]], de veurteampels op et [[skiereilaand]] [[Abserion]], het [[Nasjonaalpark Shirvan]] en de greune baargen in et noorden. Et zeent vuural Russen, Turken, [[Iran]]iërs en [[India]]ërs dee as noar Azerbeidzjan komt. ==Wellen== {{bron|<references/>}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Azië]] rljqzxvqt6rvnrw94k3n2x5cau4gstf 0 21344 279788 2015-03-31T10:33:35Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Azerbeidjan]] herneumd naor [[Azerbeidzjan]]: ook zo in t artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Azerbeidzjan]] hcu7cj9xx62emganz5wil5mkqrmy69s 0 21345 279820 279792 2015-03-31T16:23:17Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Oysterbay-009.jpg|thumb|De oostkaante van de baai]] '''Oesterbaai''' ([[Afrikaans]]: ''Oesterbaai''; [[Engels]]: ''Oyster Bay'') is n nederzetting in de [[Oost-Kaap]] in [[Zuud-Afrika]] an de [[Indiese Oseaan]], en is heufdzakelik n vakansiedarpjen. t Ligt ten westen van [[Kaap St Francis]] en ten zujen van [[Humansdarp]]. t Darpjen is allinnig te bereiken via n zaandweg. == Fotogalery == <gallery> Oysterbay-001.jpg Oysterbay-003.jpg Oysterbay-004.jpg Oysterbay-005.jpg Oysterbay-008.jpg </gallery> ==Uutgaonde verwiezing== {{Commonscat|Oyster Bay, Eastern Cape}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in de Oost-Kaap]] 8tn419ops4bxx6yse669vzh0kk1el57 0 21346 279869 279796 2015-04-01T20:09:12Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Italiaons]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Italiaons]] 1ms7yz0fndy0fgoh1miif4jq20xgcem 0 21347 280678 279801 2015-04-13T17:28:45Z Droadnaegel 1133 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Caspian_Sea_from_orbit.jpg|thumb|right|200px|De Kaspiese Zee vanoet de ruumte]] De '''Kaspiese Zee''' ([[Parzies]]: دریای مازندران; ''Daryâ-ye Mâzandarân''; "Zee van Mazandaran", [[Russies]]: Каспийское море; ''Kaspiejskoje more'') is een groot [[zooltmear]] wat inslötten ligt tusken laand. Et lig op de greanze tusken [[Europa (werelddeel)|Europa]] en [[Azië]]. Et hef ne oppervlakte van 371.000 km². Doarmet is et et grötste mear van de wearld. Umdet et zo groot is en [[zoolt]], wörd et ook wal as [[binnenzee]] ezeen. Vroggere umwonners meanden at et ne [[oseaan]] was, umdet et zoolt was en zo groot leek. Et hef ne zooltinhoold van 1,2%, wat ongevear eendaarde is van wat der normaal in zeewater zit (3,5%). De Kaspiese Zee wörd alverdan zeulter, umdet der gin water oetstreumt, mer wal völle verdaampt. De vuurnaamste rivieren woer as de Kaspiese Zee water van krig, zeent de [[Wolga]], [[Oeral (rivier)|Oeral]], [[Terek (rivier)|Terek]] en de [[Koera (rivier in Transkaukasië)|Koera]]. De Kaspiese Zee lea in [[2008]] 28 meter oonder den zeespegel en doarmet ook de [[Kaspiese leegte]]. Umdet der meender nearslag is evöllen en der grote [[stuwdam|stuwdämme]] in de Wolga bouwd zeent, krig de Kaspiese Zee de leste joaren nog meender water. ==Deepte== Et noordelike deel is gemiddeld 5 töt 6 meter depe. Doarnoa wörd et rap mear. In et midden is et ongevear 190 meter depe en in et zuden wörd et oseanies depe met mangs mear as 1000 meter. Et noordelike deel bevrös meestal op den weenterdag. ==Ekonomie== [[Bakoe]], de heuwdstad van [[Azerbeidzjan]], lig an de Kaspiese Zee. Doar wör et eerste boareilaand van de wearld ebouwd. Al rap steund et bekeand as de "Heuwdstad van et Zwarte Goold". Roond [[1900]] har Bakoe 3000 ölliewellen. De Kaspiese Zee is verbeunden met de Wolga en aandere grote internasjonale rivieren, woerduur as et een belangriek middelpeunt vuur vervoor is. Duur et [[Wolga-Don-kanaal]] is der ne belangrieke verbeending tusken de Kaspiese en [[Zwarte Zee]]. In de zee zit völle [[tonien]], [[steur (vis)|steur]] en [[beloegasteur]], de grötste zeutwaterviske van de wearld. Duur oawerviskerieje geet et neet best met disse viskensoorten. [[Kazakstan]] steelden in [[2007]] vuur um een kanaal van 700 km te greawen tusken de Kaspiese en Zwarte Zee, et [[Euraziëkanaal]]. Kazakstan hef völle öllie, mer kan et neet good kwiet. Et kanaal zol öar helpen um de internasjonale öllie-ofnemmers temeute te kommen en gröttere öllieskepe te loaten voaren. Et zol ne körtere route wean as et Wolga-Don-Kanaal en völle meender sluuze neudig hebben. Det verkört de vervoorstied beheurlik en leawert fleenk wat mear op. ==Laanden an de Kaspiese Zee== De oonderstoande laanden ligt, noar alfabet op de riege, an de Kaspiese Zee: *[[Azerbeidzjan]] *[[Iran]] *[[Kazakstan]] *[[Ruslaand]] *[[Turkmenistan]] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Zee]] [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Azië]] fliod7uvgg4za2t7pvclgo8edxbfk8j 0 21348 279811 279810 2015-03-31T15:23:17Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Middelburg (stad)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Middelburg (stad)]] il80fye8yfrd3dt2kaornsx0jqksiu8 0 21349 279819 279808 2015-03-31T15:52:17Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Middelburg (stad)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Middelburg (stad)]] bqhu1ir9zldch7ckzt01aa7r71ftqc2 0 21350 289125 289120 2016-10-28T12:30:07Z Wwikix 13678 + wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Map_-_NL_-_Municipality_code_0687_(2009).svg|thumb|Gemeente Middelburg op de kaarte van Zeelaand]] '''Middelburg''' is ne [[gemeente]] op et [[skiereilaand]] [[Walcheren]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zeelaand]]. In 2014 har et 47.658 inwonners. Et is doarmet de kleanste proveensieheuwdstad van Nederlaand. Et greanzet in et westen an de gemeente [[Veere (gemeente)|Veere]], in et oosten an [[Goes]] en in et zuden an [[Vlissingen]]. Binnen de gemeente Middelburg ligt de stad [[Middelburg (stad)|Middelburg]] en de döarpkes [[Arnemuden]] (5368 leu), [[Sunt Laurens]] (1621 leu) en [[Niej- en Sunt Joostlaand]] (1325 leu). ==Ummeroop== Seend [[2013]] hef de lokale ummeroop [[Walcheren FM]] (W-FM) et heuwdkantoor in Middelburg. {{Zeelaand}} {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Gemeente in Zeelaand]] jwr8ow5z33a5orbm84lru0dxmu6v83z 0 21351 279908 279844 2015-04-04T12:36:24Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Map_-_NL_-_Municipality_code_0717_(2009).svg|thumb|De gemeente Veere op de kaarte van Zeelaand]] '''Veere''' ([[Zais|Zeeuws]]: ''Ter Veere'') is ne gemeente in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Zeelaand]], in den tip van et skiereilaand [[Walcheren]]. In [[mei]] [[2014]] har et 21.953 inwonners op ne oppervlakte van 206,63 km². Et roadhoes steet in [[Domburg]]. De gemeente is neumd noar et stadjen [[Veere (stad)|Veere]], wat in de gemeente lig. Der hef vanof [[1811]] ne gemeente Veere west. Dee besteund anvaankelik oet de [[Veere (stad)|Stad Veere]] en et doarp [[Zanddijk|Zaanddiek]]. Bie de gemeentelike herindeling van [[1966]] kommen de oolde gemeentes Serooskarke en Vrouwenpoolder der bie. Op 1 januwoari [[1997]] wör Veere samen ezat met de gemeenten [[Domburg]], [[Mariekarke]], [[Valkenisse]] en [[Westkapelle]]. Hiermet wör de gemeente van non emaakt. ==Kerne== De gemeente Veere hef darteen wonkerne: {| BORDER="0" |- | {| class="toccolours" style="margin: 0 1em 0 1em; width: 150px;" | [[Koudekerke (Walcheren)|Koldekarke]]||align="right"| 3482 |- | [[Westkapelle (Nederland)|Westkapelle]]||align="right"| 2666 |- | [[Oostkapelle]]||align="right"| 2434 |- | [[Serooskerke (Veere)|Serooskarke]]||align="right" | 1773 |- | [[Veere (stad)|Veere]]||align="right"| 1632 |- | [[Domburg (Nederland)|Domborg]]||align="right"| 1553 |- | [[Aagtekarke]] ||align="right"| 1536 |} | width="15" | &nbsp; || {| class="toccolours" style="margin: 0 1em 0 1em; width: 150px;" | [[Zoutelande|Zoltelaande]]||align="right"| 1487 |- | [[Meliskerke|Meliskarke]]||align="right"| 1460 |- | [[Grijpskerke|Griepskarke]]||align="right"| 1409 |- | [[Vrouwenpolder|Vrouwpoolder]]||align="right"| 1073 |- | [[Biggekerke|Biggenkarke]]||align="right"| 930 |- | [[Gapinge]]||align="right"| 488 |- | &nbsp; |} |} {{Zeelaand}} {{Dialekt|twd}} [[Kategorie: Gemeente in Zeelaand]] dw0qhhv53zirgiegss6od2lhmjmpn2o 0 21352 279823 279822 2015-03-31T16:54:18Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Straand bie Jeffreysbaai2.JPG|thumb|Uutzicht op t straand van Jeffreysbaai]] [[Bestaand:Straand bie Jeffreysbaai darp.JPG|thumb|t Uutzicht op t straand van Jeffreysbaai en t darp zelf]] [[Bestaand:Straand bie Jeffreysbaai bargen.JPG|thumb|Uutzicht op t straand en de bargen]] '''Jeffreysbaai''' ([[Afrikaans]]: ''Jeffreysbaai''; [[Engels]]: ''Jeffreys Bay'') is n darp in t zuudwesten van de [[Oost-Kaap]] in [[Zuud-Afrika]]. t Darp ligt 16 km ten oosten van [[Humansdarp]] en völt onder beheer van de plaatselike [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Kouga]]. Jeffreysbaai had volgens n volkstelling in [[2011]] zo'n 27.000 inwoeners. Zeuventig persent van de bevolking is [[Afrikaans]]talig, behalven de krottenwieken waor t merendeel [[Xhosa]] as moerstaal hef, en Afrikaans as tweede taal. t Darp hef n [[Nederlaandse Hervormde Karke|Nederduuts Griffermeerde Karke]], disse karke is ebouwd in 1992 en hef zo'n 1.200 zitplaotsen. ==Geschiedenisse== t Darp is ontstaon as n haven en haandelspost deur n [[walvis]]jager, J.A. Jeffrey in 1849. De [[Portugal|Portugese]] ontdekkingsreiziger Manuel Perestrelo is hier reeds in [[1575]] anbelaand. ==Veurzieningen== Jeffreysbaai is internasionaal bekend as n goeie [[surfen|surfplekke]], veural in de wientermaonden. Internasionale kompetisies wörden hier geregeld ehöllen. De baai is oek bekend um zien [[schölpe]]n. Hier vie'j oek t Charlotte Kritzinger-schölpemuseum, waor ze o.a. zo'n 600 soorten mossels uut alle oseanen verzameld hebben.<ref>Marion Boddy-Evans: ''1001 Moet-sien-plekke''. Kaapstad: Struik 2006, blz. 243</ref> t Dolfienestraand is esertifiseerd as n blauwevlaggestraand. ==Referensies== <references/> * ''Op Pad in Suid-Afrika'', B.P.J. Erasmus. 1995. ISBN 1-86842-026-4 == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.jeffreysbaytourism.org/ Informasie over Jeffreysbaai] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in de Oost-Kaap]] cv1j61o7ew6qbzdyloyuq0uxoemele2 0 21353 279824 2015-03-31T17:06:26Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Kruisfontein''' is n subplaotse van t darp [[Humansdarp]] dat in de [[Oost-Kaap]] in [[Zuud-Afrika]] ligt. Kruisfontein hef ongeveer 15.000 inwoeners, en völt onder de plaatselike gemeente [[Kouga]]. == Zie ook == * [[Humansdarp]] {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in de Oost-Kaap]] 3yn2g03rn2dupvgemqy8ziy0qarxek9 0 21354 290622 280056 2016-11-01T15:37:41Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Kouga''' (voluut in t [[Afrikaans]]: ''Kouga Plaaslike Munisipaliteit''; [[Engels]]: ''Kouga Local Municipality'') is n plaotselike gemeente in de [[Zuud-Afrika]]anse distriktsgemeente [[Cacadu]]. De plaotselike gemeente Kouga ligt in de [[Oost-Kaap]]-provinsie en had in [[2011]] ongeveer 100.000 inwoeners. De gemeente beslög n oppervlakte van zo'n 2,670 km<sup>2</sup>, ongeveer net zo groot as de provinsie [[Drenthe]]. == Heufdplaatsen == t Afrikaans is de meest espreuken taal in alle heufdplaotsen in de plaotselike gemeente Kouga. De heufdplaotsen bin: *[[Hankey]] *[[Humansdarp]] *[[Jeffreysbaai]] *[[Kaap St Francis]] *[[Loerie]] *[[Oesterbaai]] *[[Patensie]] *[[St Francisbaai]] *[[Thornhill]] ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.localgovernment.co.za/locals/view/15/kouga-local-municipality Yes Media, ''The Local Government Handbook – South Africa'', Kouga]. {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Geografie van Zuud-Afrika]] la9x5k2favzfyef8z61a7pxasfp2s8v 0 21357 279838 2015-03-31T18:37:39Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Humansdarp]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Humansdarp]] 9m48cg5bftbhbl0c8d3aup68ed0vtlq 0 21358 279841 279840 2015-03-31T20:55:31Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:William Alers Hanhey-001.jpg|thumb|n Monument ter naogedachtenis an William Alers Hankey.]] '''Hankey''' is n landelik darp in t westelike gedeelte van de [[Oost-Kaap]] in [[Zuud-Afrika]]. t Darp leit in de Gamtoosvallei kort bie de [[Gamtoosrivier]] en valt oender de plaotselike gemeente [[Kouga]]. t Darp had volgens n volkstelling in [[2011]] zo'n 12.000 inwoeners. ==Geschiedenis== t Darp is ontstaon in [[1825]] toe de Londense Zendelingsgenootschap hier n missiepost begost. De nieje missiepost is naor William Alers Hankey verneumd - de penningmeister van t genootschap. ==Distrikt== t Distrikt is zo'n 1700 km<sup>2</sup> groot. Produkten die der verbouwd worren bin onder andere [[sitrusvruchten]], [[tabak]], [[linzen]], [[greunte]] en are [[vrucht]]en. ==Bron== * ''Op Pad in Suid-Afrika'', B.P.J. Erasmus. 1995. ISBN 1-86842-026-4 ==Uutgoande verwiezing== *[http://www.sa-venues.com/attractionsec/hankey.php Informasie over Hankey (sa-venues.com)] {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in de Oost-Kaap]] ti85bfwvl377cuul9ctsn5keuni13le 0 21359 279848 279845 2015-04-01T10:34:22Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Vere''' kan verwiezen noar: *[[Veere (gemeente)]] - ne gemeente in Zeelaand *[[Veere (stad)]] - ne stad in Zeelaand {{dv}} bc9c7eoowz4ciq0iouy0jk9wuo8r8xb 0 21360 289113 279926 2016-10-28T12:19:34Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand | naam = Veere | soorte = Stad | bestansnaam wapen = Coat_of_arms_of_Veere.svg | lokasie = | gemeente = [[Veere (gemeente)|Veere]] | previnsie = [[Ofbeelding:Flag_of_Zeeland.svg|20px|Zeelaand]] [[Zeelaand]] | oppervlak = | oppervlak laand = | oppervlak water = | inwoners = 1651 | doatum inwoners = | dichtheid = | breedtegroad = 51/33/55/N | lengtegroad = 3/40/0/E | verkeersoader = | netnummer = 0118 | postcode = 4351 | webstee = [http://www.veere-stad.nl www.veere-stad.nl] | region = NL}} '''Veere''' ([[Zeeuws]]: ''Ter Veere)'' is ne oolde stad in de lieknamige [[Veere (gemeente)|gemeente]] op et [[Zeelaand|Zeeuwse]] [[skiereilaand]] [[Walcheren]]. Veere lig op et oosten van [[Middelburg (gemeente)|Middelburg]], an et [[Kanaal duur Walcheren]] en an et [[Veerse Mear]]. Et har 1650 inwonners in [[2011]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Zeelaand]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] ibeeqpok5v5nsix6jac7wa29nsptqek 14 21362 289114 279849 2016-10-28T12:20:04Z Wwikix 13678 verwijderen wikitext text/x-wiki '''''verwijderen''''' 43w0hegsxp246ce1yxu5avs9v89t1ho 0 21363 279854 279853 2015-04-01T10:53:31Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Kouga-Patensie_signboard-001.JPG|thumb|Welkomstbord van Patensie langerst de R331]] '''Patensie''' is n klein darp in de [[Zuud-Afrika]]anse [[Oost-Kaap]] en leit in de plaotselike gemeente [[Kouga]]. t Leit 13 km ten noordwesten van [[Hankey]]. De naam is n vervorming van t Khoikhoi-woord wat ''rustplaots veur t vee'' betekent. In Patensie is n sitrusvruchtenkoöperasie evestigd die in [[1928]] esticht is, daornaost het t oek n tabakskoöperasie. ==Distrikt== Der worren [[sitrusvruchten]], [[tabak]] en [[greunte]] in t distrikt verbouwd. De [[Kougadam]] leit zo'n 30 km ten westen van t darp. ==Bron== * ''Op Pad in Suid-Afrika'', B.P.J. Erasmus. 1995. ISBN 1-86842-026-4 == Uutgaonde verwiezing == *[http://www.drakensberg-tourism.com/patensie-eastern-cape.html Informasie over Patensie (drakensberg-tourism.com)] {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in de Oost-Kaap]] rwoaitcuio4fjzdqx0581fr14g1ydp3 0 21366 280737 279890 2015-04-14T11:08:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Tringa totanus-pjt.jpg|thumb|n Tuterink]] [[Bestaand:Common Redshank.jpg|thumb|n Tuterink in zien winterkleed]] [[Bestaand:Grote groep tureluurs-4962032.webm|thumb|n Film van n groep tuteringen]] De '''tuterink''' ([[Latien]]: ''Tringa totanus'') is n [[voegel]] uut de familie van de [[straandlopers en snippen]] (''Scolopacidae'') met geslachtsnäme ''Tringa'' (''ruters''). ==Kenmärken== I'j kan 25 töt 30 sentimeter groot wörden. n Belangriek kenmärk is de felrooie poten. Aandere soorten ruters bin: [[witgat]], [[bosruter]], [[zwarte ruter (voegel)|zwärte ruter]] en [[gruunpootruter]]. t Verenkleed bestet uut n donkergriesbrune bovenkaante met lechte vläkkies, n witte onderkanate en evläkte flanken. Wieder ef de voegel oranje poten, n oranje snävel met n donkere punt, n lechtbrune als, börst en kop met donkere strepen. I'j ef n briede, witte achtervleugel. == Voortplaanting == t Legsel bestet miestal uut vier matte, peervormige eiers, die ärg verskillend in kleur kunnen wezen. ==Verspreiding en leefgebied== De tuterink bruuit in n groot gebied dat van [[Ieslaand]] naor [[West-Europa|West-]] en [[Midden-Europa]] en dwärs deur [[Midden-Azië]] töt an de [[Grote Oseaan]] löp. I'j overwintert in zudelike gebieden. De soort ef zes ondersoorten: * ''T. t. robusta'': Ieslaand en de [[Faeröer]]. * ''T. t. totanus'': westelik en noordelik [[Europa (werelddeel)|Europa]] töt westelik [[Siberië]]. * ''T. t. ussuriensis'': van zudelik Siberië en [[Mongolië]] töt oostelik [[Azië]]. * ''T. t. terrignotae'': zudelik [[Mantsjoeri'je]] en oostelik [[China]]. * ''T. t. craggi'': noordwestelik China. * ''T. t. eurhina'': [[Tadzjikistan]], noordelik [[India]] en [[Tibet (gebied)|Tibet]]. ==Veurkomen en staotus in Nederlaand== In [[Nederlaand]] komen tuteringen t iele jaor veur. Disse bruuivoegel kömp nog altied väke veur, wieder bin der grote antallen deurtrekkers en minder grote antallen overwinteraars. Ien van de belangriekste bruuigebieden van Nederlaand is t [[Verdrunken Laand van Saeftinghe]] waor zowat 10% van de Nederlaandse populasie bruuit. De Nederlaandse bruuivoegels overwinteren an de kusten van [[Portugal]], [[Spanje]] en Noordwest-[[Afrika]]. De tuteringen die in Nederlaand deurtrekken en overwinteren bin voegels uut Noordwest-Europa. Ze zitten dan veural in zolte en brakke getiedewäteren.<ref name ="Byl">Bijlsma, R.G., F. Hustings & C.J. Camphuysen, 2001. Avifauna van Nederland 2. ISBN 9074345212</ref> In de periode 1989-1991 wördde t antal bruuivoegels in Nederlaand eskat op 30.000 päär. Tussen 2003 en 2007 is der n dälende trend wääreneumen van 5% per jaor.<ref name ="Byl"/><ref>[http://www.sovon.nl/nl/soort/5460 SOVON Tureluur: Verspreiding en antalsontwikkeling in Nederlaand]</ref> Deur de geleidelike däling stet de tuterink as 'gevulig' op de Nederlaandse [[Nederlaandse Rooie Lieste (voegels)|rooie lieste]] van bedreigde of kwetsbere voegelsoorten. De achteruutgang kömp deur onder meer de grootskaolige melkveeolderi'je.<ref>[http://www.sovon.nl/pdf/Boerenland_SN_3_2008.pdf SOVON Ni'jsbrief 2008/3]</ref> De tuterink vält ook onder t [[AEWA]]-verdrag. Internasionaal löp de voegel gien gevaar, i'j stet as 'veilig' (''Least Concern'') op de IUCN-lieste. ==Bruuigedrag== [[Bestaand:Baltsende tureluurs-4961958.webm|thumb|Baltsende tuteringen]] t Bruuiseizoen van de tuterink löp van alf april töt in juni. t Bruuien duurt 22 töt 25 dägen. Disse [[weidevoegel]] lägt gewoonlik vier eiers van gemiddeld 45 × 32 mm, in n kulechien in t grös, miestal in n weilaand. De grösalmen rond t nöst wörden over t nöst ebeugen, waordeur t goed verbörgen is. Typerend is dat de tuterink väke op mär n päär meter ofstaand bruuit van t nöst van n [[kiefte]]. De tuterink profiteert daordeur van de technieken die de kiefe ef um roofdieren op ofstaand te olden. ==Nedersaksies== {{Nds/tuterink}} ==Bronnen en referensies== *Aandere Nedersaksiese benämingen veur ''tuterink'': [http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/tureluur1 Etymologiebank.nl] <references/> ==Uutgaonde verwiezingen== * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Tringa+totanus SoortenBank.nl - beskrieving, ofbeeldingen en geluud] * Waornemingen in [http://waarneming.nl/soort/maps/27 Nederlaand] en [http://observado.org/soort/maps/27 wereldwied] {{Dialekt|sdz|Gällemuun|Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Voegel]] k178ltr9d523smpffqshdl5by3j6of1 0 21369 279895 2015-04-02T13:31:14Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Tuterink]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Tuterink]] rzanmk4f3h6gdt6e9qpitup9x13g8um 0 21370 279896 2015-04-02T13:31:31Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Tuterink]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Tuterink]] rzanmk4f3h6gdt6e9qpitup9x13g8um 0 21371 279899 2015-04-03T12:06:24Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Gruto]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gruto]] btm93xn7m06fi4g9cfkbnn5g3kq30vs 0 21372 279901 2015-04-03T12:10:24Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Gaanze]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gaanze]] mw08ikklt5gr7vjak2x626ngh29r67b 0 21373 279902 2015-04-03T12:12:24Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Sik]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Sik]] 7qclsv1hh2z2si42v24waf9urosvren 0 21374 279903 2015-04-03T12:12:44Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Sik]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Sik]] 7qclsv1hh2z2si42v24waf9urosvren 0 21375 279904 2015-04-03T12:15:30Z Servien 7 Nieje zied: ''''Ree''' kan verwiezen naor: *[[Reeën]] - n geslacht van twee soorten harten *[[Ree (dier)]] - n klein, algemeen soort hart dat benaam in Europa veurkömp *[[Siberiese ree]] - n...' wikitext text/x-wiki '''Ree''' kan verwiezen naor: *[[Reeën]] - n geslacht van twee soorten harten *[[Ree (dier)]] - n klein, algemeen soort hart dat benaam in Europa veurkömp *[[Siberiese ree]] - n hartachtige die veurkömp in t noorden van Azië {{dv}} mforcfgpw4nzb2tifi0w876n45eocs5 0 21376 279911 2015-04-04T12:47:16Z Servien 7 Servien hef de zied [[Mööw]] herneumd naor [[Mieuwen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mieuwen]] 1ly528575zm33inji0z76slketftm4b 0 21377 279912 2015-04-04T12:47:38Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Mieuwen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mieuwen]] n58p69xcjxyjyd1onqriaft8igrhwuz 0 21378 279913 2015-04-04T12:47:53Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Mieuwen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mieuwen]] n58p69xcjxyjyd1onqriaft8igrhwuz 0 21379 279914 2015-04-04T12:48:04Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Mieuwen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mieuwen]] n58p69xcjxyjyd1onqriaft8igrhwuz 0 21380 279915 2015-04-04T12:48:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Mieuwen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mieuwen]] n58p69xcjxyjyd1onqriaft8igrhwuz 0 21381 279916 2015-04-04T12:48:37Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Mieuwen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mieuwen]] n58p69xcjxyjyd1onqriaft8igrhwuz 0 21382 279918 279917 2015-04-04T12:48:58Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Mieuwen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mieuwen]] n58p69xcjxyjyd1onqriaft8igrhwuz 0 21383 279921 279920 2015-04-04T12:50:20Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Zeezwaoluw]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Zeezwaoluw]] 82o6i2te9dxwwki53n5eb8comnw5819 0 21384 279922 2015-04-04T12:50:34Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Zeezwaoluw]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Zeezwaoluw]] 82o6i2te9dxwwki53n5eb8comnw5819 0 21385 279941 279933 2015-04-04T15:56:06Z Woolters 62 /* Kerne */ wikitext text/x-wiki '''Borsele''' is ne gemeente in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[zeelaand]]. Et ligt op et oolde [[skiereilaand]] [[Zuud-Bewelaand]]. In [[2014]] har de Borsele 22.651 inwonners op ne strekke van 194,42 km²(woer as 52,39 km² water is). Toen as de gemeente in [[1970]] samen esteeld wör, hebt ze keuzen um Borsele met enen -s te skriewen. Zo konden ze lechter oonderskeid maken tusken de gemeente en de plaatse [[Borssele]], dee ok in de gemeente lig. ==Kerne== De gemeente Borsele hef de volgende wonkerne: {| | {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em; width: 150px;" |[[Heinkenszaand]]||align="right"|5478 |- |[['s-Gravenpolder (dorp)|'s-Gravenpoolder]]||align="right"|4664 |- |[['s-Heerenhook]]||align="right"|1986 |- |[[Lewedoarp]]||align="right"|1709 |- |[[Borssele (doorp)|Borssele]] ||align="right"|1456 |- |[[Nieuwdorp (Zeeland)|Niejdoarp]]||align="right"|1175 |- |[[Ovezande|Oavezaande]]||align="right"|1156 |- |[[Kwadendamme|Kwoadendam]]||align="right"|936 |} | width="15" | &nbsp; || {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em; width: 150px;" |[[Hoedekenskerke|heudkeskearke]]||align="right"|747 |- |[[Oudelande|Oldelaande]]||align="right"|686 |- |[[Baarland|Baarlaand]]||align="right"|618 |- |[[Nisse|Nis]]||align="right"|601 |- |[[Driewegen (Borsele)|Dreeweagen]]||align="right"|574 |- |[['s-Heer Abtskarke]]||align="right"|513 |- |[[Ellewoutsdiek]]||align="right"|385 |- |&nbsp; |} |} {{Zeelaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zeelaand]] q8zj1yytogpo1i4gjncjajlbj562ecz 0 21386 279959 279934 2015-04-04T18:30:59Z Woolters 62 Zowat good, Servien ;) wikitext text/x-wiki '''Borssele''' kan verwiezen noar: * [[Borsele (gemeente)]] - ne gemeente in de proveensie Zeelaand * [[Borssele (doarp)]] - n doarp in de Zeeuwse gemeente Borsele {{dv}} fcddgycha7e22qlwfnltm9180r3gi0r 0 21387 280695 279955 2015-04-13T20:34:47Z Droadnaegel 1133 ~kat wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Hulst_vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Hulst.svg | naam = Hulst | lokatie = LocatieHulst | proveensie = [[Zeelaand]] | heufdplaats = [[Hulst (stad)|Hulst]] | öppervlakte = 251,82 | öppervlakte laand = 201,44 | öppervlakte water = 50,38 | inwonners = 27.370 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 136 | breedtegroad = 51/19/0/N | lengtegroad = 4/3/0/E | verkeersoader = [[N290]], [[N258]] | netnummer = 0114 | postkode = 4560-4569, 4580-4589 | webstie = [http://www.gemeentehulst.nl www.gemeentehulst.nl] | }} '''Hulst''' ([[Zeeuws]] en [[Oostvlaams]]: ''Ulst'') is ne gemeente in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Zeelaand]]. Et hef 27.370 inwonners. Noa de gemeentelike herverdeling van [[2003]] beslöt et non et hele oosten van [[Zeeuws-Vlaanderen]]. ==Wonkerne== In de gemeente Hulst, dee neumd is noar de grötste stad, ligt nog veerteen aandere döarpe: {| BORDER="0" |- | {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em; width: 150px;" |[[Hulst (stad)|Hulst]] ||align="right"|10.708 |- |[[Kloosterzande]]||align="right"|3.184 |- |[[Sint Jansteen]]||align="right"|3.126 |- |[[Clinge]]||align="right"|2.402 |- |[[Vogelwaarde]]||align="right"|2.107 |- |[[Heikant (Zeeland)|Heikaante]]||align="right"|1.136 |- |[[Nieuw-Namen|Niej-Namen]]||align="right"|1.038 |- |[[Graauw]]||align="right"|963 |} | width="15" | &nbsp; || {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em; width: 150px;" |[[Lamswaarde|Lamswearde]]||align="right"|783 |- |[[Hengstdijk|Hengstdiek]]||align="right"|518 |- |[[Terhole|Terhole]]||align="right"|498 |- |[[Kapellebrug|Kapellebrugge]]||align="right"|329 |- |[[Ossenisse|Osnis]]||align="right"|317 |- |[[Walsoorden]]||align="right"|169 |- |[[Kuitaart]]||align="right"|109 |- |&nbsp; |} |} {{Zeelaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zeelaand]] t4w6eue2y1mi3cptetj1vf4biuwxs0c 0 21388 279957 279956 2015-04-04T18:29:18Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Flag_of_Kapelle.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Kapelle_(Netherlands).svg | naam = Kapelle | lokatie = LocatieKapelle | proveensie = [[Zeelaand]] | heufdplaats = [[Kapelle (doarp)|Kapelle]] | öppervlakte = 49,63 | öppervlakte laand = 37,13 | öppervlakte water = 12,5 | inwonners = 12.522 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 337 | breedtegroad = 51/30/0/N | lengtegroad = 3/57/0/E | verkeersoader = [[A58]], [[N289]], [[NS Zeeuwse Liene]] | netnummer = 0113 | postkode = 4420-4429 | webstie = [http://www.kapelle.nl www.kapelle.nl] | }} '''Kapelle''' is ne gemeente in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zeelaand]]. Et lig op et vrogere eilaand [[Zuud-Bewelaand]]. Et har in [[2014]] 12.522 inwonners. Et ligt in et westen an [[Goes]] en [[Borsele]] en in et oosten an [[Reimerswaal]]. De heuwdplaatse en naamgewer van de gemeente is [[Kapelle (doarp)|Kapelle]]. ==Kernen== De inwonners van de gemeente Kapelle wont in disse kernen: {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em; width: 150px;" |[[Kapelle (Zeeland)|Kapelle]] || align=right | 7014 |- |[[Wemmeldinge]] || align=right | 3053 |- |[[Biezelinge]] || align=right | 1931 |- |[[Schore (Nederland)|Schore]] || align=right | 502 |} {{Zeelaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zeelaand]] 2rlq6by3kfpetmauiuba6llqimecr23 0 21389 279958 2015-04-04T18:30:13Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Borsele (gemeente)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Borsele (gemeente)]] 3x5ly6hdsvasl5ntkmhdldpe1v9q4x2 0 21390 288428 288040 2016-10-27T10:28:04Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Noord-Beveland_vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Noord-Beveland.svg | naam = Kapelle | lokatie = LocatieNoord-Beveland | proveensie = [[Zeelaand]] | heufdplaats = [[Wissenkarke]] | öppervlakte = 121,51 | öppervlakte laand = 85,82 | öppervlakte water = 35,69 | inwonners = 7.469 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 87 | breedtegroad = 51/35/0/N | lengtegroad = 3/44/0/E | verkeersoader = [[N57]], [[N255]], [[N256]] | netnummer = 0113 | postkode = 4484-4499 | webstie = [http://www.noord-beveland.nl www.noord-beveland.nl] | }} '''Noord-Bevelaand''' is ne gemeente in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zeelaand]]. Et is doarbie ook ne strekke en was in et verleden een [[eilaand]]. Met dree [[dam|dämme]] en ne [[brugge (bouwsel)|brugge]] is et met et vastelaand verbeunden. In [[2014]] har de gemeente 7.469 inwonners op ne strekke van 120,29 km² (woer as 34,21 km² water is). De heuwdplaatse is [[Wissenkarke]]. Op et noorden van Noord-Bevelaand lig de [[Oosterskelde]]. Op et zuden lig et [[Veerse Mear]]. Et eilaand is volledig vlak en stekt 1 meter boawen de zee oet. Et is ene van de minstbevolkte delen van Nederlaand. Noord-Bevelaand is ne samensmeelting van de oolde gemeenten [[Kortgene]] en [[Wissenkarke]] ([[1995]]). Bie de [[Oawerstreuming van 1953]] konden de leu nog mer net vuurkommen at de dieken op [[Colijnsplaat]] breuken. Oargens aanders breuken ze wal duur, woerduur as et eilaand toch nog oonderleup. ==Kernen== De inwonners van de gemeente Noord-Bevelaand wont verspreid oawer de volgende kernen. {| BORDER="0" |- | {| class="toccolours" style="margin: 0 1em 0 1em; width: 170px;" |[[Kamperlaand]]||align=right|2095 |- |[[Kortgene]]||align=right|1860 |- |[[Colijnsplaat]]||align=right|1620 |- |[[Wissenkarke]]||align=right|1170 |- |[[Kats (doarp)|Kats]]||align=right|444 |- |[[Geersdiek]]||align=right|345 |} |} Wiedters gef et nog de [[noaberskop]]pen [[Plaankendoarp]] en [[Stroodoarp]]. {{Zeelaand}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zeelaand]] [[Kategorie:Streek in Zeelaand]] [[Kategorie:Nederlaands eilaand]] hwv38o8rmdr2r4p4mhcy5mgjghsgmm7 0 21391 279977 2015-04-05T12:22:40Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Eustndörper Woatermölle]] herneumd naor [[Oostndöarper watermöl]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Oostndöarper watermöl]] p5hi24zfb3f3fw9ppvbcrbyenwylv9m 0 21392 279993 2015-04-06T11:32:06Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Loerie''' (steet, in mindere maote, oek wel bekend as: ''Loerieheuwel'') is n klein darpjen in de [[Oost-Kaap]], in [[Zuud-Afrika]]. t Darp is verneumd naor de [[Knysnaloerie]] die der nog altied in grote getallen veurkömp. t Darp völt onder de plaotselike gemeente [[Kouga]]. t Darp ligt zo'n 27 km ten noordoosten van [[Jeffreysbaai]] en 12 km ten noorden van de [[Gamtoos-rivier]]mond. {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in de Oost-Kaap]] rlo8u00s5k0bao005hxjktn1d03zxce 0 21393 279994 2015-04-06T11:53:46Z Servien 7 Nieje zied: ''''Thornhill''' is n darpjen in de [[Oost-Kaap]], in [[Zuud-Afrika]]. Zo as de naam al angif ligt t darpjen in n bargachtig laandschap. Thornhill völt onder de plaotselike gemeente...' wikitext text/x-wiki '''Thornhill''' is n darpjen in de [[Oost-Kaap]], in [[Zuud-Afrika]]. Zo as de naam al angif ligt t darpjen in n bargachtig laandschap. Thornhill völt onder de plaotselike gemeente [[Kouga]]. De meest kortbie elegen plaotse is [[Loerie]] dat zo'n 14 km ten westen van Thornhill ligt. {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in de Oost-Kaap]] 6mfbrcof3vmu8lucmkopbvhqs4gt6ft 0 21394 279997 2015-04-06T12:06:02Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Reimerswaal]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Reimerswaal]] ftjh0r4dqkbkku6wghsvzzgaj5wdnhu 0 21395 280004 280002 2015-04-06T12:24:07Z Woolters 62 Extra ruumte der oet wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Flag_of_Reimerswaal.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Reimerswaal.svg | naam = Reimerswaal | lokatie = LocatieReimerswaal | proveensie = [[Zeelaand]] | heufdplaats = [[Kruningen]] | öppervlakte = 242,42 | öppervlakte laand = 101,99 | öppervlakte water = 140,43 | inwonners = 21.999 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 216 | breedtegroad = 51/27/0/N | lengtegroad = 4/1/0/E | verkeersoader = [[A58]], [[N289]], [[NS Zeeuwse Liene]] | netnummer = 0113| postkode = 4400-4419 | webstie = [http://www.reimerswaal.nl www.reimerswaal.nl] | }} '''Reimerswaal''' is ne gemeente in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zeelaand]]. Et har op den [[1 mei|eersten mei]] [[2014]] 21.999 inwonners op ne vlakte van 243,08 km² (met 133,89 km² water). De wonkern [[Yerseke]] steet bekeand um de haandel in [[mossel]]s en [[oester]]s. [[Kruningen]] was in et verleden bekeand um de veardeenst [[Kruningen-Perkpolder]]. Disse vearliene besteet neet mear. Doarvuur is rechtevoort de [[Westerskeldetunnel]] in de plaatse kömmen. Op de plek woer as et vear anlea, steet non ne nieje wonwieke, et ''Kruseveer''. De gemeente ontsteund in [[1970]] oet een samengoan van de gemeentes Krabbendiek, Kruningen, Rilland-Bath, Wearde en Yerseke. Et is eneumd noar de [[Middeleeuwen|Middeleeuwse]], verzeunkene stad [[Reimerswaal (stad)|Reimerswaal]], dee op et noorden lea van de hudige gemeente. Et lea op et Verdreunken Laand van [[Zuud-Bewelaand]], woer as töt den oawerstreuming van [[1530]] 18 döarpe leaden. ==Wonkernen== In de gemeente Reimerswaal wonden op den [[1 jannewaori|eersten januwoari]] [[2014]] et volgende antal leu in de volgende wonsteas. {| BORDER="0" |- | {| class="toccolours" style="margin: 0 1em 0 1em; width: 170px;" |[[Yerseke]]||align=right|6740 |- |[[Krabbendiek]]||align=right|4439 |- |[[Kruningen]]||align=right|4246 |- |[[Rillaand]]||align=right|3053 |- |[[Haansweart]]||align=right|1631 |- |[[Wearde (plaats)|Wearde]]||align=right|1281 |- |[[Oostdiek (Reimerswaal)|Oostdiek]]||align=right|551 |} |} Wiedters gef et der de [[noaberskop]]pen [[Bath (Reimerswaal)|Bath]], [[Gawege]], [[Middenhof]], [[Roelshook]], [[Stationsbuurt (Reimerswaal)|Stationsbuurte]], [[Vlake]] en [[Völckerdoarp]]. In Stationsbuurt he'j et [[treinstasjon]] [[stasjon Rillaand-Bath|Rillaand-Bath]]; wiedters zeent der [[stasjon Krabbendiek]] en [[stasjon Kruningen-Yerseke]]. {{Zeelaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zeelaand]] d1d6c4eaxfecy99f5hovz50a2wpja8t 0 21397 280066 2015-04-06T21:39:01Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Eemlangds]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Eemlangds]] fw19pchog2ddbnl8hj1zg52nbm82swt 10 21399 282110 282109 2015-05-14T17:52:20Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <span class="plainlinks" style="padding:0 .5em 0 1em;">[{{fullurl:Mal:Nds/{{{bewark|}}}|action=edit}} <nowiki>[</nowiki>disse mal bewarken<nowiki>]</nowiki>]</span> {{Kolommen |kolombreedte=38em |kolom1=*[[Achterhooks]]: <i>{{{act|}}}</i> *[[Drèents]]: <i>{{{drt|}}}</i> {{#ifeq:{{{gos_k|}}}|2||*[[Grunnegs]]: <i>{{{gos|}}}</i>}} {{#ifeq:{{{sdz_k|}}}|2||*[[Sallaands]]: <i>{{{sdz|}}}</i>}} {{#ifeq:{{{stl_k|}}}|1|*[[Stellingwarfs]]: <i>{{{stl|}}}</i>}} {{#ifeq:{{{twd_k|}}}|1|*[[Tweants]]: <i>{{{twd|}}}</i>}} {{#ifeq:{{{nds-us_k|}}}|1|*[[Urkers]]: <i>{{{nds-us|}}}</i>}} |kolom2= {{#ifeq:{{{gos_k|}}}|2|*[[Grunnegs]]: <i>{{{gos|}}}</i>}} {{#ifeq:{{{sdz_k|}}}|2|*[[Sallaands]]: <i>{{{sdz|}}}</i>}} {{#ifeq:{{{stl_k|}}}|1||*[[Stellingwarfs]]: <i>{{{stl|}}}</i>}} {{#ifeq:{{{twd_k|}}}|1||*[[Tweants]]: <i>{{{twd|}}}</i>}} {{#ifeq:{{{nds-us_k|}}}|1||*[[Urkers]]: <i>{{{nds-us|}}}</i>}} *[[Veluws]]: <i>{{{vel|}}}</i> {{#ifeq:{{{grf_k|}}}|2|{{#if:{{{grf|}}}|*[[Graofschopper plat|Graofschops]]: <i>{{{grf|}}}</i>}}}} {{#ifeq:{{{frs_k|}}}|2|{{#if:{{{frs|}}}|*[[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfrais]]: <i>{{{frs|}}}</i>}}}} |kolom3= {{#if:{{{ems|}}}|*[[Eemslenner Plat|Eemslaands]]: <i>{{{ems|}}}</i><br/>}}{{#ifeq:{{{grf_k|}}}|2||{{#if:{{{grf|}}}|*[[Graofschopper plat|Graofschops]]: <i>{{{grf|}}}</i> }}<br/>}}{{#ifeq:{{{frs_k|}}}|2||{{#if:{{{frs|}}}|*[[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfrais]]: <i>{{{frs|}}}</i> }}}} }}{{#if:{{{wikt|}}}|<small>{{Wiktionary|{{{wikt|}}}}}</small>}}<noinclude>{{Dokumentatie}}</noinclude> n3oucbye5xom3a1aj35vos45sb7xkjn 10 21400 284454 284453 2016-05-11T10:04:49Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nds <!-- Achterhooks -->|act=stork <!-- Drèents -->|drt=<br> :*aaiber, aaiberd, aiber ([[Noordenvelds|KvD]]) :*eiber (KvD, [[Midden-Drèents|MD]], [[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) :*luibert (KvD, MD, [[Zaand-Drèents|ZOZ]]) :*uibert (KvD, MD, ZOZ, [[Zuudoost-Drèents|ZOV]]) :*uipert, uiber (ZOZ) :*uiver (ZOV) :*klapstork (ZOV) :*störk (ZOZ, ZOV, [[Zuudwest-Noord-Drèents|ZWN]]) :*stoork, stork (ZOV) :*sturk (ZWN) :*ooievaar (MD, [[Veenkelonioals|VK]], ZOV, [[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZZD]]) :*ooievaor (VK) :*heileuver, eileuver (ZZD) :*langbien, langbiender, langbiener (KvD, VK, ZOV) <!-- Grunnegs -->|gos=<br/> :*aaiber, aaiberd :*störk, störken ([[Westerwoolds]]) <!-- Sallaands -->|sdz=stork, ooievaar, heileuver, eileuver <!-- Stellingwarfs -->|stl=sturk, sturke, langbien <!-- Tweants -->|twd=<br/> **'''[[stork]]''', stoark, stöark **stwark ([[t Vjenne]]) **kikkervretter **klepperdeark, klepperman **ooievoar, ooievaar **uiver ([[Riessen]]) <!-- Urkers -->|nds-us=ooievaor <!-- Veluws -->|vel=<br/> :*ooievaor (veural [[West-Veluws]]) :*ooievaar (veural [[Oost-Veluws]]) :*eileuver ([[Wezep]], [[Attem]], [[Oldebroek]]) :*eilever, eilaever ([[Heerde]], [[Waopenvelde]]) :*heileuver ([[Nunspeet]]) :*euver ([[Waopenvelde]]) :*uver ([[Niekark]]) :*eiber ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Nunspeet]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf=wildgoas ([[Schuttrop]]) |grf_k=2 |bewark=stoark |wikt=Aadboor }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> ana3tioxgdxc2k2gmo7t3y2p0un9xiv 0 21401 280087 280086 2015-04-07T07:16:41Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sake_bottle.JPG|thumb|right|200px|Ne flaske Sake]] '''Sake''' ([[Japans]]: 酒, [[Internasjonaal Klaankenskrift]]: {{IPA|sa'kɛ}}) is nen [[Japan]]sen [[ethanol|alkoholiesen]] draank, woer as oonder mear [[ries]] in geet. Doarumme wörd et ook wal es ''rieswien'' neumd. Den offisjelen Japansen naam vuur riessake is ''[[seishu]]''. Der zit meestal tusken de 5% en 19% alkohol in. Japan hef seend [[1973]] een nasjonaal oonderzeukskantoor vuur sakebrouwen. Dee hebt et ''nihonshu'' (日本酒; "Japansen alkohol") neumd. Sake besteet al verskeaidene joarhoonderden. Het alcoholpercentage van sake ligt doorgaans rond de 5 tot 19%. Sake kö'j op alle temperaturen te dreenken kriegen, ofhaankelik van et soort sake en van woer as den [[brouwer]] et vuur bedoold hef. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Drank]] [[Kategorie: Bier]] oma2kzmirweh1ayi5xjk2htig8ze8s5 0 21402 280092 2015-04-07T09:04:40Z Servien 7 Servien hef de zied [[Ahaus]] herneumd naor [[Ahoes]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ahoes]] k6q98k6jqzms9uit1pd30duk1vj94mg 0 21403 280103 280097 2015-04-07T09:13:53Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Stadloon]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stadloon]] 24m84g1rajyqvdg741jio7qw8urfwuf 0 21404 280102 2015-04-07T09:13:32Z Servien 7 Servien hef de zied [[Loon (Duutsland)]] herneumd naor [[Stadloon]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stadloon]] 24m84g1rajyqvdg741jio7qw8urfwuf 0 21407 280115 2015-04-07T10:58:24Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Skouwen-Doewenlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Skouwen-Doewenlaand]] o7jbr2rsmuaj0sl0xo6jdoxqpt616hv 0 21408 288429 288041 2016-10-27T10:28:20Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Schouwen-Duiveland_vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Schouwen-Duiveland.svg | naam = Skouwen-Doewenlaand| lokatie = LocatieSchouwen-Duiveland | proveensie = [[Zeelaand]] | heufdplaats = [[Zierikzee]] | öppervlakte = 488,21 | öppervlakte laand = 230,07 | öppervlakte water = 258,14 | inwonners = 33.833| doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 136 | breedtegroad = 51/40/0/N | lengtegroad = 3/53/0/E | verkeersoader = [[N57]], [[N59]], [[N256]] | netnummer = 0111 | postkode = 4300-4329 | webstie = [http://www.schouwen-duiveland.nl www.schouwen-duiveland.nl] | }} '''Skouwen-Doewenlaand''' ([[Nederlaands]]: ''Schouwen-Duiveland'', [[Zeeuws]]: ''Schouwen-Duveland'') is een [[eilaand]] en [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zeelaand]]. Der wont 33.833 inwoners ([[1 mei]] [[2014]]) op ne vlakte van 488,94 km² (met 257,87 km² water). Oawer den [[Brouwersdam]] en den [[Grewelingendam]] kom iej op [[Goeree-Overflakkee]]. Oawer de [[Oosterskeldekering]] en de [[Zeelaandbrugge]] kom iej in [[Noord-Bevelaand|Noord-Bewelaand]]. Der is hoaste gin heugteverskil en völle delen lignt oonder zeeheugte. Op de westelike peunte is ne [[doene]]nriege, woervan as de heugste doene 42 meter boawen de zee oetstek. Der komt vuural den zommerdag völle ([[Duutslaand|Duutse]] [[toerisme|toeristen]]. In de plaatse [[Renesse]] komt jonge möage op de verskillende jeugndcampings gearne vakaansie hoolden. ==Kernen== De leu van Skouwen-Doewenlaand wont oawer verskeidene wonkernen verspreid. {| BORDER="0" |- | {| class="toccolours" style="margin: 0 1em 0 1em; width: 170px;" |[[Zierikzee]]||align=right|11.017 |- |[[Burgh-Haamstede]]||align=right|4284 |- |[[Broenisse]]||align=right|3913 |- |[[Nieuwerkerk (Schouwen-Duiveland)|Niejerkarke]]||align=right|2691 |- |[[Oosterland (Schouwen-Duiveland)|Oosterlaand]]||align=right|2298 |- |[[Renesse]]||align=right|1552 |- |[[Brouwershaven|Brouwershawen]]||align=right|1368 |- |[[Scharendijke|Skarendiek]]||align=right|1284 |- |[[Kerkwerve|Karkwarve]]||align=right|1019 |} | width="15" | &nbsp; || {| class="toccolours" style="margin: 0 1em 0 1em; width: 170px;" |[[Dreischor]]||align=right|984 |- |[[Noordgouwe]]||align=right|758 |- |[[Zonnemaire]]||align=right|757 |- |[[Ouwerkerk|Oolderkarke]]||align=right|626 |- |[[Sirjansland|Sirjanslaand]]||align=right|350 |- |[[Ellemeet]]||align=right|354 |- |[[Noordwelle]]||align=right|320 |- |[[Serooskerke (Schouwen-Duiveland)|Serooskarke]]||align=right|288 |- |&nbsp; |} |} Beaide Zierikzee en Brouwershawen hebt in et vergangene [[stadsrechten]] kregen. Wiedters he'j der de [[boerskop]]pen [[Beldert]], [[Brijdorpe|Briejdoarp]], [[Burghsluis|Borgsloes]], [[Capelle (Schouwen-Duiveland)|Kapelle]], [[Elkerzee]], [[Looperskapelle]], [[Moriaanshoofd]], [[Nieuwerkerke (Schouwen-Duiveland)|Niejerkarke ('t Schutje)]], [[Nieuw-Haamstede|Niej Haamstea]], [[Schuddebeurs (Schouwen-Duiveland)|Schuddebeurze]] en [[Westenschouwen]]. Et roadhoes van de gemeente steet in Zierikzee. {{Zeelaand}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zeelaand]] [[Kategorie:Streek in Zeelaand]] [[Kategorie:Nederlaands eilaand]] qtnch2m0xzpixog4001so10plvqcix1 0 21409 280118 280117 2015-04-07T11:28:55Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Skouwen-Doewenlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Skouwen-Doewenlaand]] o7jbr2rsmuaj0sl0xo6jdoxqpt616hv 0 21410 280146 280145 2015-04-07T17:55:00Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Sluis_vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Sluis.svg | naam = Sloes| lokatie = LocatieSluis | proveensie = [[Zeelaand]] | heufdplaats = [[Oostborg]] | öppervlakte = 307,16 | öppervlakte laand = 279,67 | öppervlakte water = 27,49 | inwonners = 23.801| doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 85 | breedtegroad = 51/40/0/N | lengtegroad = 3/53/0/E | verkeersoader = [[N253]], [[N61]], [[N251]] | netnummer = 0117 | postkode = 4500-4519, 4524-4529 | webstie = [http://www.gemeentesluis.nl www.gemeentesluis.nl] | }} '''Sloes''' is ne gemeente in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zeelaand]], in et westen van de laandsstriekke [[Zeeuws-Vlaanderen]]. Et is ne samensteelde gemeente oet de oolde gemeentes [[Oostburg]] en [[Sloes-Oardenborg]]. De gemeente dreg de naam van et [[vesting]]städken [[Sloes (stad)|Sloes]]. Et roadhoes steet liekewel in [[Oostborg]]. In de gemeente wont 23.801 leu ([[1 mei]] [[2014]]) op ne vlakte van 307,01 km² (met 26,74 km² water). De seanten mut de gemeente vuural winnen met [[toerisme]]. ==Kernen== De gemeente Sloes hef viefteen offisjele kernen en nog ne hele riege [[boerskop]]pen. Sloes heurt bie de dunstbevolkte stukken van Nederlaand. ===Steaden en döarpe=== Op den eersten januwoari van 2014 wonden der in Sloes de volgende antallen leu oawer de verskillende döarpe verspreaid. {| BORDER="0" |- | {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em; width: 150px;" |[[Breskens]]||align="right"|4732 |- |[[Oostburg (plaats)|Oostborg]]||align="right"|4683 |- |[[Aardenburg (stad)|Oardenborg]]||align="right"|2395 |- |[[Sluis (stad)|Sloes]]||align="right"|2376 |- |[[IJzendijke|Iezendiek]]||align="right"|2194 |- |[[Schoondijke|Skoondiek]]||align="right"|1495 |- |[[Groede]]||align="right"|1053 |- |[[Eede]]||align="right"|871 |} | width="15" | &nbsp; || {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em; width: 150px;" |[[Cadzand]]||align="right"|774 |- |[[Hoofdplaat|Heuwdplaat]]||align="right"|771 |- |[[Zuidzande|Zuudzaand]]||align="right"|571 |- |[[Waterlandkerkje|Waterlaandköarkske]]||align="right"|554 |- |[[Nieuwvliet|Niejvliet]]||align="right"|450 |- |[[Retranchement (plaats)|Retranchement]]||align="right"|372 |- |[[Sint Kruis|Sunte Kruus]]||align="right"|323 |- |[[Biervliet|Beervliet]]||align="right"|207 |} |} ===Boerskoppen=== Wiedters hef de gemeente sloes de volgende boerskoppen. [[Akkerput]], [[Bakkersdam]], [[Balhofstede]], [[Biezen (Zeeland)|Biezen]], [[Boerenhol]] · [[Cadzand-Bad]], [[Draaibrug (Zeeland)|Draaibrug]], [[Het Eiland (Sluis)|Het Eiland]], [[Heille]], [[Hoogeweg (Sluis)|Hoogeweg]], [[Kapitalendam]], [[Klein-Brabant (Nederland)|Klein-Brabant]], [[Koninginnehaven]], [[Kruisdijk]], [[Kruishoofd]], [[Maaidijk]], [[Marollenput]], [[Moershoofde]], [[Mollekot]], [[De Munte]], [[Nieuwesluis (Breskens)|Nieuwesluis]], [[Nieuwland (Sluis)|Nieuwland]], [[Nieuwvliet-Bad]], [[Nummer Eén]], [[Oostburgsche Brug]], [[Oudeland (Sluis)|Oudeland]], [[Plakkebord]], [[Ponte (Sluis)|Ponte]], [[Ponte-Avancé]], [[Pyramide (Sluis)|Pyramide]], [[Ronduit (buurtschap)|Ronduit]], [[Roodenhoek]], [[Sasput]], [[Scherpbier]], [[Sint Anna ter Muiden]], [[Slijkplaat]], [[Slikkenburg (Sluis)|Slikkenburg]], [[Smedekensbrugge]], [[Steenhoven]], [[Stroopuit]], [[Terhofstede]], [[Tragel (buurtschap)|Tragel]], [[Turkeye]], [[Valeiskreek]], [[Veldzicht (Sluis)|Veldzicht]], [[Veldzicht (grensbuurtschap)|Veldzicht (deels)]] en [[Vuilpan]]. {{Zeelaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zeelaand]] 82hyjg7h4imzxt4jrofrrkyq8yzl13z 0 21411 280257 280148 2015-04-09T18:19:21Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Sloes''' of '''Sluus''' kan meardere zaken anduden: * [[Sloes (gemeente)]] - ne gemeente in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Zeelaand]]. * [[Sloes (stad)]] - ne stad in de lieknamige [[Zeelaand|Zeeuwse]] gemeente. * [[Sluus|Sloes]] - ne waterkeundige oplössing um keunstmoatig heugteverskil in rivieren te oawerbruggen. {{dv}} 7xc66oun9osz4ajacozic96r0qt8xdl 0 21412 289131 280152 2016-10-28T12:41:25Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Terneuzen]] herneumd naor [[Terneuzen (gemeente)]] wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Terneuzen_vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Terneuzen.svg | naam = Terneuzen| lokatie = LocatieTerneuzen | proveensie = [[Zeelaand]] | heufdplaats = [[Terneuzen (stad)|Terneuzen]] | öppervlakte = 317,76 | öppervlakte laand = 250,65 | öppervlakte water = 67,11 | inwonners = 54.771| doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 219 | breedtegroad = 51/18/0/N | lengtegroad = 3/50/0/E | verkeersoader = [[N61]], [[N62]], [[N252]], [[N258]], [[Westerskeldetunnel]] | netnummer = 0115| postkode = 4520-4523, 4530-4559, 4570-4579 | webstie = [http://www.terneuzen.nl www.terneuzen.nl] | }} '''Terneuzen''' is ne gemeente in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zeelaand]]. In [[2014]] wonden der 54.771 leu, woerduur as Terneuzen wat inwonners angeet de grötste gemeente van Zeelaand is. De hudige gemeente is in [[2003]] ontstoan oet een samengoan van de oolde gemeentes [[Sas van Geant]] en [[Axel]]. De heuwdstad van de gemeente is [[Terneuzen (stad)|Terneuzen Stad]]. ==Kernen== De gemeente Terneuzen hef veerteen offisjele kernen en ne beste riege [[boerskop]]pen. De heuwdplaatse is Terneuzen, woer as ook de meeste leu wont. ===Steden en dorpen=== Antal inwonners oawer de wonkernen op [[1 januwoari]] [[2014]]: {| |- | {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em; width: 150px;" |[[Terneuzen (stad)|Terneuzen]]||align="right"|24.985 |- |[[Axel (plaats)|Axel]]||align="right"|7917 |- |[[Sas van Geant]]||align="right"|4040 |- |[[Hoek (Terneuzen)|Hook]]||align="right"|2985 |- |[[Zaamslag]]||align="right"|2840 |- |[[Koewacht (Nederland)|Koowacht]]||align="right"|2565 |-http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Terneuzen_(gemeente)&action=edit |[[Sluiskil|Sloeskil]]||align="right"|2404 |} | width="15" | &nbsp; || {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em; width: 150px;" |[[Philippine]]||align="right"|2064 |- |[[Westdorpe|Westdoarp]]||align="right"|1968 |- |[[Biervliet|Beervliet]]||align="right"|1591 |- |[[Zuiddorpe|Zuuddoarp]]||align="right"|943 |- |[[Overslag (Zeeland)|Oaverslag]]||align="right"|246 |- |[[Spui (Terneuzen)|Spui]]||align="right"|185 |- |&nbsp; |} |} {{Zeelaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zeelaand]] iapvfkz9iizi0f80h21m72427bv3shf 14 21413 280158 2015-04-07T18:17:49Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Montenegro]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Montenegro]] t6zpeoxwwi73zhlabdddi195jbrjkas 14 21414 280159 2015-04-07T18:19:22Z Droadnaegel 1133 Nieje zied: '[[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Laand]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Laand]] g6eui704bmz7ll4l0apkryysw24r520 0 21415 289133 280162 2016-10-28T12:41:36Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Tholen]] herneumd naor [[Tholen (gemeente)]] wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Flag_of_Tholen.svg | bestaandsnaam woapn = Tholen_wapen.svg | naam = Tholen| lokatie = LocatieTholen | proveensie = [[Zeelaand]] | heufdplaats = [[Tholen (stad)|Tholen]] | öppervlakte = 254,00 | öppervlakte laand = 147,09 | öppervlakte water = 106,91 | inwonners = 25.444| doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 173 | breedtegroad = 51/35/0/N | lengtegroad = 4/7/0/E | verkeersoader = [[N257]], [[N286]], [[N659]] | netnummer = 0166, 0167| postkode = 4675, 4690-4699 | webstie = [http://www.tholen.nl www.tholen.nl] | }} '''Tholen''' is ne gemeente in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zeelaand]]. In [[2014]] har et 25.444 inwonners op ne vlakte van 254,41 km² (met 106,60 km² water). De gemeente is ne samenvoging van de oolde [[eilaand]]en [[Tholen (eilaand)|Tholen]] en [[Sunt Filipslaand]]. Seend [[2 jannewaori|2 januwoari]] [[2008]] steet et roadhoes van de gemeente in de stad [[Tholen (stad)|Tholen]]. Doarvuur steund et in et doarp [[Sunt Maartensdiek]]. Et vaalt op at et [[gereformeerde]] Tholen vuural kik noar et [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholieke]] [[Bargen op Zoom]]. Den naam ''Tholen'' slöt op de tol wat ze hier eerdaags heffen deden op de [[Eendracht]] (noe et [[Skelde-Reinkanaal]] en de [[Striene]]. Seend [[1994]] hef de gemeente nen stadsboond met de [[Polen|Poolse]] gemeente [[Iława]]. ==Kernen== De Tholense leu wont verspreaid oawer de volgende kernen: Aantal inwoners per woonkern op 1 januari 2011<ref>[http://www.tholen.nl/index.php?simaction=content&mediumid=1&pagid=137&stukid=10911 Gemeente Tholen - Inwonersaantal per kern 2011]</ref>: {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em; width: 150px;" | [[Tholen (stad)|Tholen]] ||align=right| 7597 |- | [[Sunt-Annalaand]] ||align=right| 3696 |- | [[Sunt-Maartensdiek]] ||align=right|3608 |- | [[Old-Voskemear]] ||align=right| 2758 |- | [[Sunt Filipslaand (doarp)|Sunt Filipslaand]] ||align=right| 2674 |- | [[Skaarpenisse]] ||align=right|1791 |- | [[Stawenisse]] ||align=right| 1742 |- | [[Poortvliet (doarp)|Poortvliet]] ||align=right|1672 |- |} Wiedters zeent der de [[boerskoppen]] [[Anna Jacobapoolder]], [[Botsheuwd]], [[De Sloes (Tholen)|De Sloes]] en [[Westkarke (Tholen)|Westkarke]]. {{Zeelaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zeelaand]] mse2snprml89dbrxd4t46cu9twrqunc 0 21416 289135 280168 2016-10-28T12:41:50Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Vlissingen]] herneumd naor [[Vlissingen (gemeente)]] wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Vlissingen_vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Vlissingen_wapen.svg | naam = Vlissingen| lokatie = LocatieVlissingen | proveensie = [[Zeelaand]] | heufdplaats = [[Vlissingen (stad)|Vlissingen]] | öppervlakte = 344,83 | öppervlakte laand = 34,18 | öppervlakte water = 310,65 | inwonners = 44.353 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 1298 | breedtegroad = 51/27/0/N | lengtegroad = 3/35/0/E | verkeersoader = [[A58]], [[NS Zeeuwse Liene]] | netnummer = 0118 | postkode = 4380-4389 | webstie = [http://www.vlissingen.nl www.vlissingen.nl] | }} '''Vlissingen''' is ne gemeente in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zeelaand]]. Der wonden in [[2014]] 44.353 leu op ne vlakte van 344,98 km² (met 310,84 km² water). Vlissingen wör vuur et eerste neumd in [[1247]]. De heuwdplaatse van de gemeente is [[Vlissingen (stad)|Vlissingen Stad]]. Bie de gemeente Vlissingen heurt nog de plaatsen [[Oost-Souborg]] (10.500 leu), [[West-souborg]] (1000 leu) en [[Rittem]] (500 inwonners). West-Souborg wörd meestal as wieke van de Stad Vlissingen rekkend. De gemeentes [[Middelburg (gemeente)|Middelborg]] en Vlissingen maakt samen een steadelik gebeed van ongevear 93.000 inwonners. {{Zeelaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zeelaand]] n7zpcgdrm9yzs6nf8psib23lobffnbh 0 21417 280169 2015-04-07T19:11:37Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Hellevootsluus]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hellevootsluus]] nfd5qomlztx5987fuifqsyva67ed841 0 21418 284969 280170 2016-06-25T13:54:26Z MaxDel 13220 wikitext text/x-wiki '''Alblasserdam''' is ne plaatse en gemeente in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wonden in [[2014]] 19.838 leu op ne vlakte van 10,06 km² (met 1,27 km² water). Nöast Alblasserdam en den [[noaberskop]] [[Kortlaand]] ligt der wiedters gin aandere wonsteas in de gemeente. Alblasserdam lig an ene van de drokstbevoarene rivieren van [[West-Europa]]; de [[Noord (rivier)|Noord]]. Den naam Alblasserdam wörd vuur et eerste neumd in [[1299]], mer wör pas offisjeel sticht in [[1447]]. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zuud-Hollaand]] hwfensq8rzkurtpo39qp2s6jbcb0cbw 14 21419 289138 280185 2016-10-28T12:45:26Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Gemeente in Nederlaand|Zuud-Hollaand]] p0tbrd708d4pstbjoyisv3xwo2sy79r 0 21420 280198 2015-04-07T21:41:51Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Freeske taaln]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Freeske taaln]] t08vrar5k1x5vlz4e5vpy2bd3oe0fsn 0 21421 280206 2015-04-08T22:43:20Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Great Crested Grebe (Podiceps cristatus) (14).JPG|thumb|n Fuut en zien jong]] [[Bestaand:Podiceps cristatus juv.jpg|thumb|t Jong van n fuut]] [[Bestaand:Podiceps cristatus 2 (Lukasz Lukasik).jpg|thumb|n Fuut]] [[Bestaand:Baltsende futen-4961561.webm|thumb|Baltsende futen]] [[Bestaand:Podiceps cristatus nds-nl.png|thumb|Verspreiding van de fuut]] De '''fuut''' ([[Latien]]: ''Podiceps cristatus'') is n [[waotervoegel]], en in Europa t grootste lid van de [[futen]] (''Podicipedidae''). == Kenmarken == Zo as alle lejen van disse familie is de fuut n typiese waotervoegel van plassen en meren. Zien donkere oorplumen geven hum n karakteristiek uterlik. Hij hef n wit gezichte mit n roodbrune en zwarte krage derumheer die umhoge steet bie t baltsritueel. Zien onderkaante is wit, van boven is e donker dat overgeet in roestbruun. Tussen de ogen en snavel löp n zwarte streep. De poten hebben gien zwemvliezen. De jongen bin zwart-wit estreept en vake maken ze n ritjen achterop de rogge van de ouwers. t Ouwerpaortjen begroet mekaar mit n uutgebreid [[balts]]ritueel. Umdat de poten aordig vere naor achteren op t lief staon, kan de fuut zien eigen niet zo gemakkelik lopend over t laand verplaotsen. Nesten wörden daorumme t liefst kort bie de waoterkaante ebouwd. n Arg kenmarkende eigenschap is dat as ze onder waoter zwemmen ze redelik lange aofstaanden kunnen aoflegen. Dit doon ze um vis te eten, of um te vlochten bie gevaor. n Fuut wördt gemiddeld 46 tot 51 sm lank.<ref>Charlotte Uhlenbroek (2008) - ''Animal Life'', Tirion Uitgevers BV, Baarn. ISBN 978-90-5210-774-5</ref> == Voeraozie == n Fuut lif van visjes (2-10 sm), die onder waoter evöngen wörden deur ze te achtervolgen. Ze duken dan onder waoter, en blieven dan zo'n halve minuut onder waoter. As t waoter arg helder is jaagt e soms vanaof de oppervlak, dan gluurt e mit de kop onder waoter. Dit dut e altied smarns en snaomes. Oek it e wel [[insektn|insekten]], schaoldieren, [[weekdieren]], [[kikkers]] en plaanten. == Nest == Futen staon bekend um der baltsgedrag. Dan zwemmen ze naor mekaar toe, mit de hals estrekt, en zwemmen tegen mekaar op, waorbie de borst uut t waoter stik. Slentes bouwt n futepaortjen n speulnest op t waoter um verliefd op te vriejen. Al gauw bouwen ze langes de waoterkaante n steviger nest, waorin 3 tot 4 bleek blauwgreune eiers eleegd wörden, disse eiers verkleuren laoter tot geel en bruun. Beie ouwers breujen de eiers umste beurten uut, hoewel t nest soms veur kortere tied verlaoten wördt. As ze t nest verlaoten dan wörden de eiers mit plaanteresten aofedekt, um t te kamoefleren. In de breuitied, die 23 tot 25 dagen duurt<ref>Voegelbescharming: [http://www.vogelbescherming.nl/service__vragen/vragen__antwoorden/q/fq_id/53 Wanneer en hoelange breujen voegels?]</ref>, kan de fuut minder goed vliegen, waordeur e kwetsbaorder wördt veur verstoringen in zien leefgebied. De kukens hebben zwart-wit estreepten liefjes, waoran de ouwers ze kunnen herkennen. n Paor dagen naodat ze uut t ei koemen kunnen de kukens al zwemmen. Toch zie'j vake dat de ouwers de jongen op de rogge meenemen, zelfs as ze gaon duken. Op de rogge bin de kukens beter bescharmp tegen roofvissen en [[reigers]]. Nao n weke of tiene bin de jongen zelfstaandig. == Verspreiding == De fuut kömp in heel Europa veur, behalven in n deel van [[Skandinavië]], en hij kömp oek veur in [[Zuud-Afrika]]. t Is gedeeltelik n [[trekvoegel]]. Noordelike futen kunnen in Nederlaand overwienteren, bieveurbeeld rond t Iesselmeer en de Raandmeren. Nao de bouw van de Deltawarken kwammen grote populasies futen op in de Grevelingen. De fuut breuit in [[Europa (werelddeel)|Europa]], [[Noord-Afrika]] en [[Klein-Azië]]. De soort hef 3 ondersoorten: * ''P. c. cristatus'': [[Eurazië]]. * ''P. c. infuscatus'': [[Afrika]]. * ''P. c. australis'': [[Australië (laand)|Australië]], [[Tasmanië]] en t [[Zujereilaand]] ([[Niej-Zeelaand]]). == Foto-uutstallige == <gallery> Bestaand:Podiceps_cristatus_5_(Marek_Szczepanek).jpg Bestaand:Great_Crested_Grebe_-_24896.jpg Bestaand:Podiceps_cristatus_2_(Marek_Szczepanek).jpg Bestaand:Podiceps_cristatus_1_(Marek_Szczepanek).jpg Bestaand:Podiceps_cristatus_3_(Marek_Szczepanek).jpg Bestaand:Podiceps_cristatus_4_(Marek_Szczepanek).jpg </gallery> == Referensies == <references/> * '''De grote dierenencyclopedie''', (1993) Zuidnederlandse Uitgeverij N.V., Aartselaar, België. ISBN 90-243-5204-5. == Uutgaonde verwiezingen == {{Commonscat|Podiceps cristatus}} * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Podiceps+cristatus SoortenBank.nl - beschrieving, aofbeeldingen en geluud] * [http://www.sovon.nl/nl/soort/90 SOVON - Verspreiding en antalsontwikkeling van de Fuut in Nederlaand] * Waornemingen: [http://waarneming.nl/soort/maps/91 Nederlaand] en [http://observado.org/soort/maps/91 wereldwied] {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Voegel]] kgzk454lx8dv4miqq9nzdcw4novcvg5 0 21422 280290 280209 2015-04-11T20:36:20Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Geef-Frysk]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Geef-Frysk]] rhvsa2brh10286ohghnhjibga02z678 0 21424 280214 2015-04-09T06:49:56Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Geen-Frysk]] herneumd naor [[Geef-Frysk]]: excuus, better leazen wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Geef-Frysk]] rhvsa2brh10286ohghnhjibga02z678 0 21427 280225 2015-04-09T09:10:57Z Servien 7 Nieje zied: ''''Dunen''' kan verwiezen naor: *Meervoud van [[duun]] - n zaandbulte bie zee, n rivier of zaandgebied *[[Dunen (Harderwiek)]] - n buurtschap van Harderwiek {{dv}}' wikitext text/x-wiki '''Dunen''' kan verwiezen naor: *Meervoud van [[duun]] - n zaandbulte bie zee, n rivier of zaandgebied *[[Dunen (Harderwiek)]] - n buurtschap van Harderwiek {{dv}} ts8eydo7l2guwndphjtlbuae1f2ciic 0 21428 292425 280405 2016-12-15T11:40:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Dunen''' ([[Nederlaans|Nederlaands]]: ''Duinen'') is n [[buurtschap]] in de [[Nederlaand|Nederlaandse]] gemeente [[Harderwiek]], in de [[provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt ten zujen van t darp [[Hierden]]. {{Dialekt|wvel|Hierden|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Harderwiek]] ec4xslwllipu4acssn7oudwm7ntnxf6 0 21429 280227 2015-04-09T09:15:43Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Pervincie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Pervincie]] lolmi0ljwgvqlm7tqw037ch99gcp45v 0 21431 280609 280457 2015-04-12T14:51:41Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Vorchten 3.JPG|thumb|Karke Vorchten]] '''Vorchten''' is n darp in de gemeente [[Heerde]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Darp ligt net achter de [[Iessel]]diek en hef n [[veerboot|veerpont]]verbinding mit t darp [[Wieje]] dat an de andere kante van de Iessel ligt. Sentraal in t darp stiet n olde, deels turfstenen [[kark (gebouw)|karke]], waorvan de [[Romaanse architektuur|romaanse]] toorne mit n [[zadeldak]] edekt is. t [[Beuk (architektuur)|eenbeukige]] [[schip (bouwkunst)|schip]] dat waorschienlik uut de vrogge [[13e eeuw]] stamt, wordt of-esleuten mit n veul hoger [[priesterkoor]] uut de [[15e eeuw]]. De karke was vrogger ewied an [[Johannes de Deuper]], mar is sinds de [[Reformasie]] in gebruuk as protestants godshuus. Iets ten noorden van de karke lag vrogger t kasteel Zwänebörg. In Vorchten he'j ok t ''Poppenspe(e)lmuseum'' zitten. {{Heerde}} {{Dialekt|ovel|Heerde|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] bqzz6kq5vthhnxypxqgwd0tdnowr3sd 0 21432 280610 280268 2015-04-12T14:51:51Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Wolbert''' is n [[buurtschop|buurtschap]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] gemeente [[Heerde]], in de [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt ten oosten van t [[Apeldoorns Kanaal]] twee kilometer ten zujen van [[Waopenvelde]]. {{Heerde}} {{Dialekt|ovel|Heerde|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] sd9oy2rsmlkgcuexc4ulu3kz89b7z7j 10 21433 280262 280259 2015-04-09T21:16:15Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = Gemeente Heerde |ofb_rechts = [[Bestaand:Heerde_flag.png|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''[[Heufplaose|Heufdplaatse]]''' | R1C2 = [[Heerde]] | R2C1 = '''[[Darp]]en''': | R2C2 = [[Veessen]] · [[Vorchten]] · [[Waopenvelde]] | R3C1 = '''[[Buurtschop|Buurtschappen]]''': | R3C2 = [[Bakhuusbos]] · [[Barghuzen (Heerde)|Barghuzen]] · [[Hoorn (Heerde)|Hoorn]] · [[Hoornervaene]] · [[Horsthoek]] · [[Markluden]] · [[Waopenvelde-Noord]] · [[Warven]] · [[Wolbert]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Heerde]] </noinclude> s8fvbi1zaivjqbwidgfpv0bwzlt1311 0 21434 280611 280418 2015-04-12T14:52:01Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Waopenvelde-Noord''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Wapenveld-Noord'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Heerde]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt twee kilometer ten noorden van [[Waopenvelde]]. {{Heerde}} {{Dialekt|ovel|Heerde|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] n9o2zc7amn0sujv1yfaqq48kq7w39zo 0 21435 280514 280272 2015-04-12T14:33:35Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Markluden''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Markluiden'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Heerde]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt ten zujen van Heerde an t [[Apeldoorns Kanaal]]. {{Heerde}} {{Dialekt|ovel|Heerde|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] c043ymao0x8pqraxu22sokb9m7wmzbm 0 21436 280461 280421 2015-04-12T14:24:55Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Horsthoek''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Heerde]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt tussen Heerde en [[Epe]] an de oprit van de [[A50]]. De openbaore vervoersmaotschappieje [[Syntus]] hef bie Horsthoek veur heur konsessie Veluwe in 2010 n transferium ebouwd. Dit ''Transferium Horsthoek'' wordt gebruukt deur de lienden 90 en 294 van de Veluweliende, Apeldoorne - Zwolle vv. {{Heerde}} {{Dialekt|ovel|Heerde|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 6fr0wuvmlc770ciojaxxd377apomcov 0 21437 280462 280274 2015-04-12T14:25:05Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki '''Hoornervaene''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Hoornerveen'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Heerde]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt ten noorden van de plaatse Heerde. {{Heerde}} {{Dialekt|ovel|Heerde|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 7ueumxzgvdojo08t4349b58q1uhjveg 0 21438 280354 280275 2015-04-12T14:08:25Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Bakhuisbos.jpg|thumb|Bakhuusbos in 2015]] '''Bakhuusbos''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Bakhuisbos'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Heerde]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt twee kilometer ten westen van Heerde, an de westkante van de snelweg [[A50]] en ten zujen van [[Heerderstrand]]. De bebouwing van Bakhuusbos bestiet benaam uut villa's. {{Heerde}} {{Dialekt|ovel|Heerde|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 1lzu1zh1zkle6xzjzxws7h00zt6n5hp 0 21439 280427 280355 2015-04-12T14:19:40Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Barghuzen''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Berghuizen'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Heerde]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt in t noorden van de gemeente an t [[Apeldoorns Kanaal]], zo'n zeuven kilometer ten noorden van Heerde. De buurtschap ligt bie de inmiddels esleuten Barghuzer Papierfabriek. == Geschiedenisse == In de buurtschap, an de weg die now de Belt hiet, lag vrogger de Hof te Berinchuijsen die eertieds de Arnsberg hiette. Disse hof is t stamgoed van de familie Bentinck en hef vanof ongeveer 1400 töt 1809 voortdurend in t bezit van disse familie ewest<ref>[http://www.knggw.nl/raadplegen/de-nederlandsche-leeuw/1929-47/138/ Koninklijk Nederlandsch Genootschap voor Geslacht- en Wapenkunde: De eerste ginneraosies van t geslacht Bentinck, deur W. Wijnaendts van Resandt, De Nederlandse Leeuw, jaorgang 47 (1929), kolom 259—269 (p. 138-143).]</ref>. t Goed ston in de loop der tied onder verschillende namen bekend: ''Berchuys(en)'', ''Berencamp'', ''Beringhuijs''<ref>[http://www.geldersarchief.nl/zoeken/?mivast=37&mizig=210&miadt=37&miaet=1&micode=0409&minr=26760104&miview=inv2 Gelders Archief: Akten belening veur leden van t geslacht Bentinck mit t Beringhuus (olim Arnsbarg) enz.]</ref>. t Wordt vervolgens in de 18e eeuw nog Berinckhuys eneumd um vervolgens in de 19e eeuw as ''Berghuis'' bekend te staon. In de twintigste eeuw verandert dat in ''Berghuizen'' (Barghuzen)<ref>[http://www.mulckhuijse.nl/mulckhuijse/Berinchuijsen Heerder Historische Vereniging: Waor lag t stamgoed van t geslacht Bentinck?]</ref>. == Referensies == <references/> {{Heerde}} {{Dialekt|ovel|Heerde|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] m04b9j5ojhrmei3szp8nd1jjns4a5w6 0 21441 280283 280280 2015-04-09T22:12:09Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Barghuzen''' kan verwiezen naor: * [[Barghuzen (Heerde)]] * [[Barghoezen]] in Drenthe * [[Barghuze (Oldenzel)]] {{dv}} 5refcrgbto6fygg4ki9ecncqwwk4vic 0 21442 280901 280900 2015-04-17T22:10:59Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Brennnessel.jpg|thumb|Grote braandnetel]] [[Bestaand:Urtica dioica hairs.jpg|thumb|Lange braandhaoren en gewone haoren van de grote braandnetel]] [[Bestaand:Illustration_Urtica_dioica0.jpg|thumb|Illustrasie van de braandnetel]] '''Braandnetel''' ([[Latien]]: ''Urtica'') is n [[geslacht (biologie)|plaantegeslacht]] waorvan in [[Nederlaand]] de [[grote braandnetel]] (''Urtica dioica'') en de [[kleine braandnetel]] (''Urtica urens'') veurkoemen. t Geslacht besteet uut zo'n de 30 en 45 soorten, waorvan der 4 in [[Centraol-Europa|Midden-Europa]] veurkoemen. Deur de import wördt der noen regelmaotig de zujelike braandnetel (''Urtica membranacea'') an-etröffen.<ref>[http://vroegevogels.vara.nl/Fragment.150.0.html?&tx_ttnews%5Btt_news%5D=371452 Info VARA Vroege Vogels 25-01-2015]</ref><ref>[http://www.verspreidingsatlas.nl/8003# FLORON Verspreidingsatlas 2015]</ref> A'j braandnetels anraken kan dat pienlik ween, umdat de [[braandhaoren]] van de plaante n braanderig geveul veroorzaken. De bloemtrossen van de grote braandnetel hangen in [[bloeme|okselstaandige]] [[aore]]n, van de kleine braandnetel staon ze rechtop. Beie braandnetels hebben braandhaoren an de stengel en an de bovenkaante en de raand van t blad. ==Gebruuk== Jonge braandnetelstengels kunnen egeten wörden as greunte, in ouwere stengels zit vake veule [[nitriet]]. De smaak van braandnetel wördt wel es vergeleken mit [[spinazie]]. In t veurjaor smaken de stengeltoppen (as ze ongeveer 20 cm groot bin) t best. Arg jonge stengels kunnen egeten wörden as [[slaod]]. Van braandnetels ku'j bieveurbeeld [[soep]], [[stamppot]], [[thee]] of [[greun fruitdrankjen|greune fruitdrankjes]] maken. Vrogger verpakten ze [[botter]], [[vis]] en [[vleis]] in braandnetelblaojen um ze langer goed te houwen. t Blik dat stoffen in braandnetel bakteriegreui tegengaon.<ref>[http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0956713503001634 Effect of usage Urtica dioica L. on microbiological properties of sucuk, a Turkish dry-fermented sausage, M. Aksu en M. Kaya]</ref> n [[Frieslaand|Friese]] spesialiteit is braandnetelkeze. Vrogger gebruukten ze in o.a. t noordoosten van Nederlaand oek braandnetels, simpelweg umdat t gien geld kostten en prima te eten was. Tegenswoordig wörden braandnetels steeds vaker weer herontdekt as greunte. == Trivia == In [[Marshwood]], n darpjen in [[Engelaand]], wördt der jaorliks n wedstried "braandnetel eten" ehöllen.<ref>[http://www.nieuwsblad.be/Article/Detail.aspx?articleID=dma18062005_003 Wedstried braandnetel eten in Engelaand, Nieuwsblad.be (18 juni 2005)]</ref> Ze maken mit de vingers dan n proppe van de blaojen, mit de niet stekende onderkaante an de buten toe, en slikken de proppe dan deur. t Maagzuur neutraliseert dan de braandhaoren. == Nedersaksies == *[[Stellingwarfs]]: **''braandnet{{Small()|t}}el'' **''braannet{{Small()|t}}el'' **''brannettel'' **''skruunekkel'' *[[Tweants]]: **''braandnettel'' **zegswieze: ''lachen as nen [[sik]] in de braandnettel'' ([[Nederlaands]]: ''lachen als een boer met kiespijn'') *[[Urkers]]: ''braandekietel'' *[[Veluws]]: **''brandnetel'' ([[Wezep]], [[Attem]], [[Speuld]], [[Wenum-Wiesel]], [[Niekark]], [[Harderwiek]], [[Hoevelaken]], [[Garder]], [[Harskamp]], [[Bennekum]]) **''braandnetel'' ([[Elburg]], [[Nunspeet]], [[Elspeet]], [[Uddel]], [[Garder]], [[Lunteren]], [[Otterlo]]) **''brannetel'' ([[Armelo]], [[Putten]]) **''braannetel'' ([[Barreveld]]) **''brangdnetel'' ([[Bunsjoten]]) **''brandnaetel'' ([[Waopenvelde]], [[Heerde]], [[Epe]], [[Emst]], [[Vaossen]], [[Apeldoorne]]) **''brandnettel'' ([[Heerde]], [[Waopenvelde]], [[Vaossen]], [[Apeldoorne]], [[Klarenbeek]]) **''brandnekkel'' ([[Loenen]]) **''brandnegel'' ([[Niekark]], [[Hoef]]) **''braandnegel'' ([[Harskamp]]) **''braannegel'' ([[Zwartebroek]]) ==Referensies== <references/> ==Uutgaonde verwiezing== {{Commonscat|Urticaceae}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaante]] asfqzas80n609glunlih55c3qzzf3zj 0 21443 280463 280424 2015-04-12T14:25:15Z RoboServien 60 Robot: kategorie Plaose in Gelderlaand is vervöngen deur Plaotse in Gelderlaand wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Fabriekhh.jpg|thumb|t Vroggere gebouw van de koöperasie ''De Eendracht'']] '''Hoorn''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Heerde]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt an t [[Apeldoorns kanaal]], zo'n 2 kilometer ten noordoosten van Heerde, en 14 kilometer ten zujen van [[Zwolle]].<ref name="ANWB">[http://www.anwb.nl ANWB.nl]</ref> Elk jaor wordt der t [[Hoornerfeest]] eholden. Dit feest beston in 2007 80 jaor. ==Staotistieken== De buurtschap hef volgens de volkstelling van t [[Sentraal Buro veur de Staotistiek]] (CBS) in [[2005]] 220 inwoners, van wie 110 vrouwlu en 110 manlu. In 2005 waren der tachentig huusholdens; n gemiddelde van 2,6 personen per huushouden. In 2005 had Hoorn 1 inwoner van allochtone ofkomst.<ref name="CBS">[http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/dossiers/nederland-regionaal/publicaties/gemeente-op-maat/gemeente-op-maat/2005/alfabet/h/2005-heerde.htm Gemeenten op Maat, CBS, 2005 (pdf)]</ref> De siefers bin ebaseerd op gegevens van de vastestelden grenzen van de buurtschap deur B&W; dit is dus zonder t butengebied van Hoorn. ==Koöperasie ''De Eendracht''== n Karakteristiek pand in Hoorn is t gebouw van de koöperasie ''De Eendracht''. Disse koöperasie is in 1910 op-ericht deur de boeren, die, deur gezamenlik spul veur de landbouw in te kopen (bieveurbeeld veevoer of kunstmest) baeter op-ewassen waren tegen de handelaren. De beste jaoren van de koöperasie was in tied van de wederopbouw; in 1950 waren der 162 boeren lid; in 1966 driehonderd. ''De Eendracht'' is toe aovereneumen deur Novaco. Vanof 1974 is alles aoveregaon naor [[Emst]] en is t gebouw van de koöperasie De Eendracht esleuten.<ref>[http://www.inoudeansichten.nl/ansichten/buurtschap-hoorn/p33699-cooeperatieve-handelsvereniging26quot-3beendracht-26quot-3b.html Olde Anzichtkaorten].</ref> ==Referensies== <references/> {{Heerde}} {{Dialekt|ovel|Heerde|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] rqyb7745tstsrcss4rdnzhwd7t4ta9a 0 21445 280413 280411 2015-04-12T14:18:00Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Warven''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Werven'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Heerde]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]). t Ligt an de rivier de [[Iessel]], 3 kilometer ten oosten van [[Waopenvelde]]. Vanof umtrent 1340 vunnen hier, op onregelmaotige tieden, de zogeneumde schependagen plaatse.<ref name="Henk Slechte p.113-114">Henk Slechte, Geschiedenis van Deventer (Deel 1, p.113-114)</ref> Hier voerden de staedenbond van [[Daeventer]], [[Kampen]] en [[Zwolle]] aoverleg aover de [[Hanze]] en vun uutwisseling van deskundigen plaatse, bieveurbeeld op juridies vlak.<ref>M.Stein-Wilkeshuis, 'Petrus van Aerssen, Deventer stadsschrijver in de 15e eeuw'</ref> Töt halverwege de 14e eeuw was ok de bisschop hierbie anwaezig. De zörg veur dieken en ofwatering wordden tiedens disse bie-eenkomsten ekoördineerd. Partie historisi vermoeden dat disse staedenvergadering dienden as veurbereiding op de landdagen die jaorliks e holden wordden op de Spoolderbarg bie Zwolle.<ref>Enklaar, Uit de Geschiedenis van Overijssel, 1953 (p.65-66)</ref> Mar volgens anderen wordden de schependagen, die behalven in Warven ok in t [[klooster van Windesheim]] plaatsvunnen, juust eholden um de bisschop dudelik te mäken dat heur schependagen en zien landdagen geliekweerdig waren en lös van mekare stonnen.<ref name="Henk Slechte p.113-114"/> ==Referensies== <references/> {{Heerde}} {{Dialekt|ovel|Heerde|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] bq0nhtob3merihpjuiqpbo34ggg6nku 0 21446 280608 280605 2015-04-12T14:51:37Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Huizen Veessen.JPG|thumb|Veessen]] '''Veessen''' is n [[darp]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Heerde]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Hef zo'n 678 inwoners (siefers uut 2005). t Darp ligt an de westelike oever van de rivier de [[Iessel]]. Veessen hef twee basisschoelen, "De Heemde" en "De Zaaier". Verder hef t darp n päär winkels: n kleine bakkerieje en n parketwinkel. In Veessen stiet n karke, eigendom van de PKN-gemeente. Neumensweerdig is t örgel, ebouwd deur [[Petrus van Oeckelen]]. As een van de weinige örgels van de hand van disse bouwer is dit örgel nog in oorspronkelike staot. Verder is der de voetbalklub VEVO en n fanfare die "Vivo" heet. Der bint drie kämpings. In t butengebied van Veessen he'j völle melkveebedrieven. De plaatsnäme kwam in [[1217]] veur as ''Vesce'', al bestaon der twiefels of daor warkelik t Veessen van noe mee bedoeld wordden. t Is in elk geval wel dudelik dat in 1365 de plaatse as ''Vesen'' eschreven wordden. In [[1459]] dook de spelling Veessen op. Op 1 jannewaori 1812 wordden Veessen as zelfstandige gemeente of-esplitst van Heerde. Op 1 jannewaori 1818 kwam der alweer n einde an de zelfstandigheid en keerden Veessen terugge bie Heerde. Opvallend detail is dat de gemeente Veessen gien gemeentewaopen had. Op n anvraoge van [[29 juli]] [[1816]] gaf de börgemeister van Veessen zels an dat ze der ok niet veur in anmarking kommen wollen. An de Iesseldiek stiet de [[Mölle van Bats]], n [[korenmölle]] uut [[1779]]. == Foto-uutstalling == <gallery> Bestaand:NHK Veessen.JPG|De hervörmde karke te Veessen Bestaand:Haven_Veessen.jpg|De haven van Veessen Bestaand:Veessen, de molen van Bats RM2115 foto4 2013-08-01 17.03.jpg|De [[Mölle van Bats]] Bestaand:Veessen, boerderij de Holle Wand RM520212 foto1 2013-08-01 16.55.jpg|Boerderieje de Holle Wand </gallery> {{Heerde}} {{Dialekt|ovel|Veessen/Heerde|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] blt5hpwu2jx0fhq9no3bhqfskfxtncc 10 21447 280638 280629 2015-04-12T21:29:52Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = Gemeente Elburg |ofb_rechts = [[Bestaand:Elburg_vlag.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''[[Heufplaose|Heufdplaatse]]''' | R1C2 = [[Elburg]] | R2C1 = '''[[Darp]]en''': | R2C2 = [[Doorspiek]] · [[t Harde]] | R3C1 = '''[[Buurtschop|Buurtschappen]]''': | R3C2 = [[Aperloo]] · [[Hoge Enk]] · [[Lege Biessel]] · [[Oostendorp]] · [[Wessinge]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Elburg]] </noinclude> kvcqdwyybkynuraif3smfjjvpj050pd 0 21448 280640 280639 2015-04-12T21:40:44Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Palestina''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Niekark]], in de Nederlandse provinsie [[Gelderland]]. t Leit krek ten westen van de stad [[Niekark]]. {{Niekark}} [[Kategorie:West-Veluws artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] tkiqzooqhzjmtx7rcmi72qog0n5ru8q 0 21449 280902 280643 2015-04-17T22:16:26Z Droadnaegel 1133 dialekt wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Map_NL_-_Nijkerk_-_Prinsenkamp.svg|thumb|Ligging van de buurtschap de Prinsekamp]] De '''Prinsekamp''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Prinsenkamp'') is n buurtschap in de gemeente [[Niekark]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Leit net iets ten noorden van [[Voorthuzen]], en is n gebied waor veural de [[landbouw]] ruum vertegenwoordigd is. Ok he'j der veehouweriejen, loonbedrieven en mesthandels. De Prinsekamp staot regionaol bekend um t aktiviteitesentrum "Edda Huzid". Veerder he'j der n antal bungalowparken en kämpings zitten. De heufdweg van de Prinsekamp is de Prinseweg. n Lange weg die veural rechtdeur loopt langerst t gebied heen. De Prinseweg zou bekans de Rutenbeekweg eheten hen, verneumd naor Willem Rutenbeek, de veurzitter van de boerenvergaodering die roend de jaoren vuuftig en zestig van de twientigste eeuw in "Edda Huzid" ehouwen wier. Rutenbeek vun dit niet zo neudig en der wier besleuten um de vroggere naam veur de weg te behouwen. De Prinsekamp was in de [[Tweede Wereldoorlog]] n gebied waor Duutsers (die tegen de oorlog waren), verzetsstriejers, Kanadezen en Amerikanen oender-edeuken zatten. Der bin in die tied ok n stel boerderiejen zwaor ebombardeerd. Nao de oorlog bin ze miteen begonnen an de wederopbouw van de boerderiejen die etröffen waren. {{Niekark}} {{Dialekt|wvel}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 314cun9kxl3n577uizyxvxcioovkc3g 0 21450 280642 2015-04-12T21:50:16Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Laandbouw]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Laandbouw]] stca9mu7f567ar1z3xaj8vr9rnk3fwo 0 21451 280644 2015-04-12T21:54:00Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Prinsekamp]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Prinsekamp]] qukkm4zdraak93jptkaicy53jzlirym 0 21452 280649 2015-04-13T11:09:52Z Woolters 62 Mut et neet aandersumme? wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Bosnië-Herzegovina]] edquy7gjm92qdvorn89s1ljjw8qhls8 0 21453 284971 283054 2016-06-25T13:56:44Z MaxDel 13220 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Albrandswaard_flag.svg | bestaandsnaam woapn =| naam = Albraandsweard | lokatie = LocatieAlbrandswaard | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Poortugaal]] | öppervlakte = 23,76 | öppervlakte laand = 21,87 | öppervlakte water = 1,89 | inwonners = 25.036 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 1145 | breedtegroad = 51/52/0/N | lengtegroad = 4/25/0/E | verkeersoader = [[A15]], [[N249]], Metroliene D (Rotterdam) | netnummer = 010 | postkode = 3160-3162 ([[Rhoon]])<br>3165 ([[R'dam Albraandsweard]])<br> 3170-3176 ([[Poortugaal]] | webstie = [http://www.albrandswaard.nl www.albrandswaard.nl] | }} '''Albraandsweard''' ([[Nederlaands]]: ''Albrandswaard'') is ne gemeente in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Et is in [[1985]] ontstoan duurdet de gemeentes [[Rhoon (gemeente)|Rhoon]] en [[Poortugaal]] bie mekaar gungen. Der wont 25.036 leu ([[2014]]) op ne vlakte van 22,72 km². Völle van de leu goat noar [[Rotterdam]] hen woarken. Vanof [[2006]] steet et roadhoes in Poortugaal. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zuud-Hollaand]] t84etfhwsfy2n0bwfjfg3fxrv3j3i86 10 21456 281539 280919 2015-04-29T10:21:31Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = Gemeente Epe |ofb_rechts = [[Bestaand:Flag_of_Epe.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''[[Heufplaose|Heufdplaatse]]''' | R1C2 = [[Epe]] | R2C1 = '''[[Darp]]en''': | R2C2 = [[Emst]] · [[Une]] · [[Vaossen]] | R3C1 = '''[[Buurtschop|Buurtschappen]]''': | R3C2 = [[Boshoek (Nederland)|Boshoek]] · [[Diekhuzen (Epe)|Diekhuzen]] · [[Geerstraote (buurtschap)|Geerstraote]] · [[Gortel]] · [[Hanedarp]] · [[De Hegge]] · [[De Jonas]] · [[t Laor]] · [[Laorstraote]] · [[Loobrink]] · [[Niersen]] · [[De Oosterhof (Epe)|De Oosterhof]] · [[Schaveren]] · [[Tongeren (Gelderland)|Tongeren]] · [[Vemde]] · [[Westendarp (Epe)|Westendarp]] · [[Wienbargen (Epe)|Wienbargen]] · [[Wissel (Epe)|Wissel]] · [[Zuuk]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Epe]] </noinclude> 0lutvzugleaoxk4mwt8izxdy98zxgvy 10 21457 280802 280753 2015-04-14T21:13:58Z Servien 7 wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Dokumentatie/Dokublad}}</noinclude> == Doel == Mit disse mal wörden Nedersaksiese variaanten an-egeven. As naam veur de mal wördt disse opmaak gebruukt: <code>Mal:Nds/<ziednaam></code> (bv. <code>Mal:Nds/stoark</code>). As der n artikel besteet over t lemma wa'j an-emaakt hebben dan ku'j daor n verwiezing van maken en vet maken. Op die maniere zie'j gauw de verwiezing naor t artikel, en in welk dialekt t eschreven is. == Sleur en pleur == Vul de Nedersaksiese variaanten in nao de dialektkode an de rechterkaante. ;Twee kolommen <pre style="white-space:pre-wrap;">{{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act= <!-- Drèents -->|drt= <!-- Grunnegs -->|gos= <!-- Sallaands -->|sdz= <!-- Stellingwarfs -->|stl= <!-- Tweants -->|twd= <!-- Urkers -->|nds-us= <!-- Veluws -->|vel= <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark={{SUBST:SUBPAGENAME}} |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude></pre> == Parameters == *Deur t plaotsen van <code>sdz_k=2<code> geet 'Sallaands' naor kolom 2. *Deur t plaotsen van <code>gos_k=2<code> geet 'Grunnegs' naor kolom 2. *Deur t plaotsen van <code>stl_k=1<code> geet 'Stellingwarfs' naor kolom 1. *Deur t plaotsen van <code>twd_k=1<code> geet 'Tweants' naor kolom 1. *Deur t plaotsen van <code>nds-us_k=1<code> geet 'Urkers' naor kolom 1. *Bie <code>wikt=</code> kömp de verwiezing naor t Wikiwoordeboek-lemma te staon. As t veld leegelaoten wördt, kömp oek niet in t overzicht te staon. *As de velden 'Oostfrais', 'Eemslaands' en 'Graofschops' leegelaoten wörden, koemen ze oek niet in t overzicht te staon. As t wel in-evuld is kömp t in n darde kolom te staon. == Veurbeeld == {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=land <!-- Drèents -->|drt=laand, land <!-- Grunnegs -->|gos=laand <!-- Sallaands -->|sdz=laand, land <!-- Stellingwarfs -->|stl=laand <!-- Tweants -->|twd=laand <!-- Urkers -->|nds-us=laand <!-- Veluws -->|vel='''[[laand]]''', land <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=Doku |wikt= }} eb5faudgxj78m6s0y89ljv1ke1jgunb 14 21458 280721 2015-04-14T10:37:27Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Taalwiezers]] [[Kategorie:Mallen opmaak]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Taalwiezers]] [[Kategorie:Mallen opmaak]] k08gwbi5n7rifizr0bymnxhx3bxh6u9 10 21459 280723 2015-04-14T10:38:00Z Servien 7 Servien hef de zied [[Mal:Nds/tabel/probeersel]] herneumd naor [[Mal:Nds/stoark]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Nds/stoark]] 037ac9zbkb0hub4to4x3y1zocgri1ad 10 21460 280849 280778 2015-04-15T13:46:07Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nds <!-- Achterhooks -->|act=turelure, wulpe <!-- Drèents -->|drt=tutering, tuteling, tureluur, tureluut <!-- Grunnegs -->|gos=<br/> :*tuder ([[Hogelaand]]) :*tuutling ([[Hogelaand]]) :*tutering ([[Westerwoolde]]) :*tuutjeder ([[Oldambt]]) :*tuut :*stennel ([[Oldambt]]) :*kluun :*tjaark <!-- Sallaands -->|sdz=<br/> :*'''[[tuterink]]''' ([[Kop van Overiessel|KvO]], [[zwärtewäterlaand]], [[Kampen]], [[Zwolle]]) :*ennechien (koosnäämpien) <!-- Stellingwarfs -->|stl=tutering, robien <!-- Tweants -->|twd=<br/> :*tureluur :*tuteke ([[Nijverdal]]) :*tuut ([[Wierden]]) :*tuutwölp ([[Almelo]]) <!-- Urkers -->|nds-us= <!-- Veluws -->|vel=tureluur, turelure, tuterink <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=tuterink |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> 7qsewl42wru43njc39fufyucu8axbhn 10 21461 280739 2015-04-14T11:12:35Z Servien 7 Servien hef de zied [[Mal:Nds/tabel]] herneumd naor [[Mal:Nds]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Nds]] lpz8kce3slscba0bffjjy5pet40051l 10 21462 280741 2015-04-14T11:13:12Z Servien 7 Servien hef de zied [[Mal:Nds/tabel/Doku]] herneumd naor [[Mal:Nds/Doku]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Nds/Doku]] 7uurhomgbyp7deqojo0oqfm7a5ahzgm 10 21463 280848 280764 2015-04-15T13:46:00Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nds <!-- Achterhooks -->|act=taol, spraok <!-- Drèents -->|drt=taal, taol, tael, spraok(e) <!-- Grunnegs -->|gos=toal, sproak (symbolies, veul beloaden (positief), netjes, maor voak oldmoods){{Info|t Onderschaaid toal-sproak is verliekensboar mit t Deense sprog-mål en t Engelse language-speech}} <!-- Sallaands -->|sdz='''[[taol]]''', taal, tääl{{Info|Gällemuun e.u.}}, spraoke, sprake <!-- Stellingwarfs -->|stl=tael, spraoke <!-- Tweants -->|twd=taal, sproak <!-- Urkers -->|nds-us=taol, spraak <!-- Veluws -->|vel=taal, taol, tääl{{Info|Attem e.u.}}, spraak, spraoke <!-- Oostfrais -->|frs=toul ([[Sass'sche Schrievwies|Sass]]: ''Taal''), sjprouk (Sass: ''Spraak'') |frs_k=2 <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=taol |wikt=Spraak }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> l1gvcdc705nfrftz07y2oynbn5ns36y 0 21464 280770 2015-04-14T14:28:18Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Braanze]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Braanze]] h8dn2x66849q3l2lejy88q8vowa8dfd 0 21465 280771 2015-04-14T14:28:36Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Braanze]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Braanze]] h8dn2x66849q3l2lejy88q8vowa8dfd 0 21466 280784 280783 2015-04-14T19:24:36Z Droadnaegel 1133 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Waart ow: dit is neet geliek an: [[Raod veur de Europese Unie]]}} Den '''Europesen Raod''' (ze neumt em ok wal '''Europesen top''') is ne [[instellingen van de Europese Unie|instelling]] van de [[Europese Unie]]. Den Europesen Raod besteet oet de regeringsleiders van de 28 lidstaoten van de Europese Unie, nen [[Veurzitter van den Europesen Raod|veurzitter]] en den [[veurzitter van de Europese Kommissie]]. Den [[Heugen Verteagenweurdiger van de Unie veur Butenlaandse Zoaken en Veiligheidsbeleid|Hogen Verteggenweurdiger van de Unie veur Boetenlaandse Zaken en Veiligheidsbeleid]] döt ok wark veur den Europesen Raod. Den Europesen Raod "gif de neudige impulsen veur de ontwikkeling van de Unie en bepaolt de algemene politieke beleidslienen en prioriteiten".<ref>Verdrag ovver de warking van de Europese Unie, Artikel 15</ref> ==Wellen== {{Bron|1=<references />}} {{Dialekt|act}} [[Kategorie:Europese Unie]] t572m71l23201zj43z48a190z6wv2o3 10 21467 280859 280850 2015-04-15T14:45:27Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Naost de algemiene benamingen ''toilet'', ''wc'', ''plee'' en ''pot'' binnen der ok angere namen vuur. {{Nds <!-- Achterhooks -->|act=huusken <!-- Drèents -->|drt=husie(n) <!-- Grunnegs -->|gos= <!-- Sallaands -->|sdz=husie(n) <!-- Stellingwarfs -->|stl=husien, schiethuus |stl_k=1 <!-- Tweants -->|twd=huusken, driethoes, gemak, kleanste keamerke |twd_k=1 <!-- Urkers -->|nds-us='''[[uissien]]''' |nds-us_k=1 <!-- Veluws -->|vel= :*huusjen (veural [[West-Veluws]]) :*husien ([[Oost-Veluws]]) :*huusken ([[Voorst (gemeente)|Voorst]], [[Brummen]]) :*drietton(ne) :*schijthuus, schijthokke :*nummer 100 ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Wenum-Wiesel]]) :*gemak ([[Attem]]) :*kammenet ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) :*jannetje eenoog ([[Bunsjoten]]) :*sik(ke)reet ([[Bunsjoten]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=uissien |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> in8hznuumk2iolciqbdnjct5t9fir16 10 21468 280846 280840 2015-04-15T13:45:35Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nds <!-- Achterhooks -->|act=takke (dikke tak), täkke (dunnere tak(ken)) <!-- Drèents -->|drt=<br/> :*tak ([[Veenkelonioals|VK]], [[Zaand-Drèents|ZOZ]], [[Zuudoost-Drèents|ZOV]], [[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) :*atak (ZOZ, ZWZ) :*takke (VK, ZOV, ZWZ) :*toeg (ZOZ) :*toege ([[Noordenvelds|KvD]], [[Midden-Drèents|MD]], VK, ZOZ, ZOV, ZWZ) :*toug (KvD, VK, ZOV) <!-- Grunnegs -->|gos=<br/> :*'''[[braanze]]''' (dikke tak) :*boog (dikke tak) :*toek (dunnere tak) :*takke (dunnere tak) :*twiek(e) (zeer dunne tak; twijg) <!-- Sallaands -->|sdz=takke <!-- Stellingwarfs -->|stl=<br/> :*takke, toeke (dikke tak) :*twiege (zeer dunne tak; twijg) <!-- Tweants -->|twd=<br/> :*took (dikn tak, neet mear gebroekt) :*ries (rijshout) (keump n naamn [[Riesn]] van) <!-- Urkers -->|nds-us=takke <!-- Veluws -->|vel=<br/> :*tak(ke) :*twieg(e) (zeer dunne tak; twijg) :*zwieg (zeer dunne tak; twijg - [[Putten]]) :*giespel (zeer dunne tak; twijg - [[Nunspeet]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=braanze |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> okspdzv8d4mo37fknu873dzeoyszf4q 0 21469 280807 2015-04-15T06:53:09Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Heugen Verteagenweurdiger van de Unie veur Butenlaandse Zoaken en Veiligheidsbeleid]] herneumd naor [[Hogen Verteagenwoordiger van de Unie veur Butenlaandse Zaken en Veiligheidsbeleid]]: Doar mut ook wier nen bult an verslötteld... wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hogen Verteagenwoordiger van de Unie veur Butenlaandse Zaken en Veiligheidsbeleid]] gtskanodhz6cjaq6i6isefwgtxtucxp 10 21471 280867 280860 2015-04-15T18:13:07Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=zomp (etten), trogge (drinken) <!-- Drèents -->|drt=zomp(e), trog(ge) krubbe <!-- Grunnegs -->|gos= <!-- Sallaands -->|sdz=zomp(e), voerbak, kribbe <!-- Stellingwarfs -->|stl=trogge, voerbak |stl_k=1 <!-- Tweants -->|twd=zoomp |twd_k=1 <!-- Urkers -->|nds-us=voerbak <!-- Veluws -->|vel=<br/> :*voerbak, '''[[trog|trog(ge)]]''' :*zeuning, zeunige, zomp (voerbak veur varkens, mar oek algemeen) :*zul(le) (voergeul veur koen) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=trog |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> 6c12pvnb1a3eu2hyajm03k9ckyf2nfa 0 21472 280863 2015-04-15T18:08:53Z Servien 7 Servien hef de zied [[Zeuning]] herneumd naor [[Trog]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Trog]] iikciexpi928jbbmg16sa9e5q0w4cgi 0 21473 280868 2015-04-15T18:13:22Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Trog]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Trog]] 9ypng6uhe4vs15oltt20a1glaohxx1n 10 21474 280877 280876 2015-04-15T21:24:44Z Servien 7 wikitext text/x-wiki t Leegsaksiese woord ''roet/ruut'' is woarschienlik verwaant aan t Nederlaandse woord ''ruiten'' ([[Oergermaans|Oergermoans]]: ''*hrŭða'' = verdrieven) en t Engelse woord ''root'' (wortel). {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=roet <!-- Drèents -->|drt=<br/> :*roet :*onkruud, onkroed ([[Zuudoost-Drèents|ZOD]]) :*ontuug :*onbalm ([[Noordenvelds|KvD]], [[Midden-Drèents|MD]], [[Zaand-Drèents|ZOZ]]) :*ombalm (MD) :*umbalm, :*umballing, omballing (KvD, MD) :*kroed, kruud (ZOZ, [[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) <!-- Grunnegs -->|gos=<br/> :*'''[[krödde (plaanten)|kröd(de)]]''', ballast, bladjegoud, onkroed, onkruud, roet, ruut :*krep (verolderd) <!-- Sallaands -->|sdz=roet, onkruud |sdz_k=2 <!-- Stellingwarfs -->|stl=onkruud, onruut, ontuug, ruut, roet, rute, rut, tuug <!-- Tweants -->|twd=roet, onkroed <!-- Urkers -->|nds-us= <!-- Veluws -->|vel=<br/> :*onkruud :*oenkruud ([[Putten]], [[Niekark]], [[Hoevelaken]]) :*ruut ([[Putten]], [[Nunspeet]], [[Elburg]], [[Wezep]], [[Epe]], [[Emst]], [[Apeldoorne]], [[Loenen]]) :*roet ([[Attem]], [[Heerde]], [[Waopenvelde]]) :*vuul ([[Zwartebroek]], [[Lunteren]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=krödde |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> hwbzct3ohd3qk892s7ct5jqufdmpgrc 0 21476 280883 2015-04-17T17:28:41Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Albraandsweerd]] herneumd naor [[Albraandsweard]]: ook zo in t artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Albraandsweard]] a5h4mjtbrrpwodgld3oi1rzsnsj913j 0 21477 280884 2015-04-17T17:29:16Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Albraandsweard]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Albraandsweard]] bnbp5mlpced3o5f21ktl6oioxr7eqtv 0 21478 281365 281364 2015-04-19T14:30:08Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Alphen_aan_den_Rijn_flag_outline.svg | bestaandsnaam woapn = Alphen_aan_den_Rijn_wapen_2014.svg | naam = Alphen an den Rijn | lokatie = LocatieAlphenAanDenRijn | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Alphen an den Rijn (stad)|Alphen an den Rijn]] | öppervlakte = 132,49 | öppervlakte laand = 126,58 | öppervlakte water = 5,91 | inwonners = 107.117 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 846 | breedtegroad = 52/8/0/N | lengtegroad = 4/39/0/E | verkeersoader = [[N11]], [[N207]] | netnummer = 0172, 079 | postkode = 2400 - 2409<br> 2445 (Oarlaandervenne)<br. 2471 (Zwammerdam) | webstie = [http://www.alphenaandenrijn.nl www.alphenaandenrijn.nl] | }} '''Alphen an den Rijn''' ([[Nederlaands]]: ''Alphen aan den Rijn'') is ne gemeente in den [[Nederlaand]]sen [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Et ligt tusken [[Leiden]], [[Gouda]], [[Bodegrawen]] en [[Ter Oar]]. In [[2014]] wonden der 107.117 leu in de gemeente, op ne vlakte van 132,49 km², met 5,91 km² water. De leu nemt an at de naam "Alphen" keump van et [[Romeinse Riek|Romeinse]] [[castellum]] [[Albanianae]], wat "wonstea an et witte water" beduudt. ==Verleden== De gemeente Alphen an den Rijn ontsteund op den [[1 jannewaori|eersten januwoari]] [[1918]] tien as de gemeenten Alphen, Oarlaandervenne en Ooldshoorn bie mekaar edoan wörden. Den oolden gemeente Alphen was ne [[hearlikheid]], woervan as de besteurlike familie De Smeth ook op [[Reetveeld]] zat. Reetveeld was ne lieknamige gemeente dee in [[1964]] bie [[Woerden (gemeente)|Woerden]] köm. Doarumme wör et ook wal es Alphen en Reetveeld neumd. In 1964 köm der ook een deel van de gemeente [[Zwammerdam (gemeente)|Zwammerdam]] bie. De rest van dee gemeente wör bie Bodegrawen edoan. Op den eersten januwoari van 2014 zeent de gemeentes Alphen an den Rijn, [[Boskoop]] en [[Rijnwoolde]] samen egoan as ne nieje gemeente Alphen an den Rijn. ==Wonkernen== De grötste wonplaatse in de gemeente ois de stad [[Alphen an den Rijn (stad)|Alphen an den Rijn]], [[Oarlaandervenne]], [[Benthuzen]], [[Hazerswoolde-Doarp]], [[Hazerswoolde-Rijndiek]], [[Kooldekaarke an den Rijn]], [[Ooldshoorn]] en [[Zwammerdam]]. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] 4xg2ps0vimpjgfju3jlbrj176p1h1ft 0 21479 280888 2015-04-17T18:11:54Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Alphen an den Rijn]] herneumd naor [[Alphen an den Rijn (gemeente)]]: Neet etzelfde as Alphen an den Rijn (stad) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Alphen an den Rijn (gemeente)]] pq8hk4l0l9d77obwmkrwi2arvs9x93v 0 21480 280889 2015-04-17T18:14:37Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Alphen an den Rijn (gemeente)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Alphen an den Rijn (gemeente)]] bimf0xsp9sebmu7ttprxf5nc60s1v6i 0 21481 280890 2015-04-17T18:28:28Z Woolters 62 Nieje zied: '{{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Barendrecht_vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Barendrecht.svg | naam = Barendrecht | lokatie = LocatieBarendrecht | proveensie = [...' wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Barendrecht_vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Barendrecht.svg | naam = Barendrecht | lokatie = LocatieBarendrecht | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Barendrecht]] | öppervlakte = 21,73 | öppervlakte laand = 19,83 | öppervlakte water = 1,9 | inwonners = 47.442 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 2392 | breedtegroad = 51/51/0/N | lengtegroad = 4/32/0/E | verkeersoader = [[A15]], [[A29]] | netnummer = 0172, 079 | postkode = 2990-2994 | webstie = [http://www.barendrecht.nl www.barendrecht.nl] | }} '''Barendrecht''' is ne plaatse en gemeente in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. In de gemeente wont 47.442 leu op ne vlakte van 21,74 km² (met 1,34 km² water). De gemeente lig op et eilaand [[Iesselmoond]]. Et is ene van de [[BAR-gemeente]]s en heurt bie de [[Stadregio Rotterdam]] en de [[Metropoolregio Rotterdam-Den Haag]]. ==Wonkernen== Nöast Barendrecht zelf ligt der in de gemeente nog de wonkernen [[Smitshook (Barendrecht)|Smitshook]] en de [[boerskop]]pen [[Carnisse]], [[Barendrechtse Veer]], [[Koodood]], [[Middeldiek (Barendrecht)|Middeldiek]] en [[Noldiek]]. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] 9bqv1kmbo45j4l2chxop7pzwa2w97cv 0 21482 280892 2015-04-17T21:27:41Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Ooldemark]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ooldemark]] 4jpi6mi235ry9yvm44r7u0iipigijz5 10 21483 280898 280895 2015-04-17T22:02:29Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act= <!-- Drèents -->|drt=akkermannechie(n), bouwmannechie(n), blikstartie(n), wupstartie(n) <!-- Grunnegs -->|gos=<br/> :*akkermantje, baauwmantje :*baauwmannechie ([[Veenkelonioals|VEK]]) <!-- Sallaands -->|sdz=<br/> :*akkermannechie(n) :*äkkermännechie(n) ([[Heino]], [[Wieje]], [[Olst]]) :*bouwmeestertie(n) :*bouwmeistertie(n) ([[Ommen]]) :*bouwmannechie(n) :*ploegmännechie(n) ([[Dalsen]]) :*ploegendriever ([[Nijverdal]]) :*koevinke ([[Kampen]]) :*koewachtertien ([[Kampen]]) :*kwikstaart ([[Hoolten]], [[Raolte]], [[Sibkulo]], [[Stappest]]) :*kwikstaort ([[Blokziel]], [[Ni'jlusen]]) :*kwikstart, kwikstärt :*kwikstarte ([[Wannepervene]]) :*kwikstäärt ([[Daeventer]]) :*wipstaart ([[Hoolten]]) :*wipstart ([[Nijverdal]], [[Niej-Heeten]]) :*wipstärt ([[Kampen]]) <!-- Stellingwarfs -->|stl=<br/> :*kwikkertien, kwikstart, bi'jevreter :*bouwmannechien ([[Stienwiek]]) :*bouwmanchie(n) ([[Gieteren]]) |stl_k=1 <!-- Tweants -->|twd=<br/> :*bouwmeester(ken), bouwmeasterke(n) :*bouwmeisterke ([[Deepn]], [[Almelo]], [[Riesn]]) :*bouwmeaisterke ([[Riesn]]) :*bouwmenneke(n), bouwmenke :*ploogmenneke ([[Ambt Dealdn]]) :*kwikstert :*wipstert :*stertjen ([[Ambt Dealdn]]) <!-- Urkers -->|nds-us= <!-- Veluws -->|vel=<br/> :*'''[[akkermannetjen|akkermannetje(n)]]''' :*akkermännetjen ([[Apeldoorne]]) :*akkermanchien ([[Emst]]) :*akkermannechie(n) ([[Heerde]], [[Oldebroek]], [[Wezep]]) :*akkermännechie(n) ([[Attem]]) :*äkkermännechie(n) ([[Attem]], [[Heerde]], [[Waopenvelde]]) :*kwiksta(a)rt :*kwiksteert ([[Garder]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) :*kwikstaort ([[Speuld]], [[Harskamp]]) :*wipstart ([[Heerde]]) :*bouwmeistertien ([[Heerde]], [[Waopenvelde]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=akkermannetjen |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> aidk8qohnz7sr8x8yq8gu0vvg83bysw 0 21484 280905 2015-04-18T13:18:52Z Servien 7 Nieje zied: ''''Diekhuzen''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Dijkhuizen'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Epe]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. De buu...' wikitext text/x-wiki '''Diekhuzen''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Dijkhuizen'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Epe]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. De buurtschap ligt twee kilometer ten noordoosten van t darp [[Epe]]. ==Uutgaonde verwiezing== {{Commonscat|Dijkhuizen (Epe)}} {{Epe}} {{Dialekt|ovel|Epe|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 79wrrtnbzechkbgj254imuugx5pkie9 0 21485 280907 280906 2015-04-18T13:22:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Diekhuzen''' kan verwiezen naor: *[[Diekhuzen (börg)]] - n vroggere börg bie [[Appingedam]] *[[Diekhuzen (Achtkarspelen)]] - n streek in de gemeente Achtkarspelen *[[Diekhuzen (De Wolden)]] - n darp in de gemeente De Wolden *[[Diekhuzen (Epe)]] - n buurtschap in de gemeente Epe {{dv}} 49qbfsh74wmmarkhc1ipt266bf1d94t 0 21486 280908 2015-04-18T13:24:09Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Boshoek''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Epe]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt tussen [[Epe]] en [[Une]] in. {{Epe}} {{Dialekt|ovel|Epe|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] f3ei84vdpabdcxhago9n0gmsfq0koef 0 21487 280909 2015-04-18T13:25:41Z Servien 7 dv wikitext text/x-wiki '''Boshoek''' kan verwiezen naor: * [[Boshoek (Nederland)]] - n buurtschap in de Nederlandse gemeente Epe * [[Boshoek (België)]] - n buurt en natuurgebied in de Belgiese gemeente Boechout {{dv}} mugnt6wtuxn84qo8oifjz7tvo0c1gua 0 21488 280910 2015-04-18T13:27:51Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Hanedarp''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Hanendorp'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Epe]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt twee kilometer ten zuudwesten van t darp [[Emst]]. {{Epe}} {{Dialekt|ovel|Epe|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] e4poor1zt97dit43n0fq2xvzpte7hx5 0 21489 280911 2015-04-18T13:29:40Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Laorstraote''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Laarstraat'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Epe]], in de [[Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderlaand]]. t Ligt tussen [[Epe]] en [[Emst]] in. {{Epe}} {{Dialekt|ovel|Epe|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] csg55f9lsdtrlcgr4vpaoh4x4s9sr3g 0 21490 281482 280912 2015-04-27T20:41:58Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Loobrink''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Epe]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt één kilometer ten oosten van t darp [[Emst]], halverwegen t [[Apeldoorns Kanaal]]. {{Epe}} {{Dialekt|ovel|Epe|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 4zhghvh6pvc8pxqiy2xukevpp59ukao 0 21491 280913 2015-04-18T13:32:31Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Schaveren''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Epe]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt twee kilometer ten westen van t darp [[Emst]]. {{Epe}} {{Dialekt|ovel|Epe|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 382oc6bvzgf3w7zc60p5j7rluchsz3e 0 21492 280914 2015-04-18T13:34:04Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Vemde''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Epe]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt tussen [[Epe]] en [[Heerde]] in. {{Epe}} {{Dialekt|ovel|Epe|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] amjbd37iy0l95xo22m5vqig34lsdcfh 0 21493 280915 2015-04-18T13:36:06Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Westendarp''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Westendorp'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Epe]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt dree kilometer ten zujen van [[Epe]]. {{Epe}} {{Dialekt|ovel|Epe|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 9tiymcjz9s5spnna9twoxc3j67w0cxx 0 21494 280918 2015-04-18T13:44:14Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Wienbargen''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Wijnbergen'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Epe]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt dree kilometer ten zuudoosten van t darp [[Epe]]. {{Epe}} {{Dialekt|ovel|Epe|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] r6w1sothdl0cybz4iwgfgy8fywncs99 10 21495 281149 281148 2015-04-18T21:52:38Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=oepoe <!-- Drèents -->|drt=<br/> :*bep(pe), böp(pe) :*grootmo(e), grootmo(o)uder :*grotmo(e) (uutspraok grof-) :*opoe :*ote, otie(n) :*oma <!-- Grunnegs -->|gos=<br/> :*opoe :*ootje ([[Winschoot]]) :*otte (old [[Westerwoolds|WEW]]) :*beppe, bepke ([[Westerkertiers|WEK]], [[Westerwoolds|WEW]]) :*grootmoe/-mou (hail formeel) <!-- Sallaands -->|sdz=<br/> :*gropmoe(de)r, opoe, gropma, ote, oma ([[Zwolle]]) :*gropmoejer, ope ([[Gällemuun]]) :*besmoor, gropmo ([[Raolte]]) :*bebbe, bessien ([[Kamperveen]]) :*gropmo(e), grootmoer, gropmoor ([[Kampen]]) <!-- Stellingwarfs -->|stl=<br/> :*beppe :*grotmoe (uutspraok grof-) :*opoe :*ote, otie(n) :*oma <!-- Tweants -->|twd=<br/> :*oma :*grotmoo of gropmoo :*beppe ([[Riesns]]; froai oolderwets, meestieds allene nog as skeeldwoord gebroekt) <!-- Urkers -->|nds-us=bes(sien), opoe <!-- Veluws -->|vel=<br/> :*groepmoor, grootmoer :*oepoe, opoe :*oma :*omoe ([[Putten]]) :*oot, ootje(n) ([[Putten]], [[Niekark]] - verouwerd) :*ootjie ([[Bunschoten]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=oma |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> b113r3ywgc9d82acvx9suv0c5eu8l7p 0 21496 280925 280924 2015-04-18T17:38:55Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Vlag_ontbreekt.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Binnenmaas.svg | naam = Binnenmaas | lokatie = LocatieBinnenmaas | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Maasdam]] | öppervlakte = 75,57 | öppervlakte laand = 69,26 | öppervlakte water = 6,31 | inwonners = 28.670 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 414 | breedtegroad = 51/49/0/N | lengtegroad = 4/31/0/E | verkeersoader = [[A29]], [[N217]], [[N491]] | netnummer = 0186, 078 | postkode = 3271, 3273, 3274, 3295, 3297, 3299 | webstie = [http://www.binnenmaas.nl www.binnenmaas.nl] | }} '''Binnenmaas''' is ne gemeente in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Et ligt in de oolde laandsstrekke [[Hoeksche Waard]] (Hooksen Weard). Der wont 28.889 leu ([[2014]]) op ne vlakte van 75,60 km² (met 6,34 km² water). Et roadhoes steet in Maasdam. Et rechtevoortse Binnenmaas is der kömmen duurdet op [[1 jannewaori|1 januwoari]] [[2007]] de oolde gemeentes Binnenmaas en [['s Grawendeel]]. De vuurgoande gemeente Binnenmaas ontsteund in [[1984]] duur een samengoan van [[Puttershook]], [[Maasdam]], [[Mijnsherenlaand]], [[Westmaas]] en [[Heinenoord]]. Den naam hef de gemeente van de Binnendiekse [[Maas]], nen ofdamden oetleuper van dee rivier dee as helemoal in de gemeente lig. ==Wonkernen== In de gemeente Binnenmaas lignt de volgende kernen: [[Blaaksedijk|Blaaksendiek]], [['s-Gravendeel]], [[Goidschalxoord]], [[Greup]], [[Heinenoord]], [[Maasdam]] , [[Mijnsheerenlaand]], [[Puttershook]] en [[Westmaas]]. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] 2avhh1u4mk09i3jg5rw5ca8tfdzuosm 0 21497 280927 280926 2015-04-18T20:12:22Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Vlag_ontbreekt.svg | bestaandsnaam woapn = Bodegraven-Reeuwijk_wapen.svg | naam = Bodegrawen-Reewiek| lokatie = LokasieBodegrawen-Reewiek | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Bodegrawen]] | öppervlakte = 88,64 | öppervlakte laand = 75,69 | öppervlakte water = 12,95 | inwonners = 33.036| doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 436 | breedtegroad = 52/4/0/N | lengtegroad = 4/44/0/E | verkeersoader = [[A12]], [[N11]] | netnummer = 0172 (Bodegrawen e.u.) 0182 (Reewiek e.u.)| postkode = 2410-2412, 2415, 2810-2811, 3465-3466 | webstie = [http://www.bodegraven-reeuwijk.nl www.bodegraven-reeuwijk.nl] | }} '''Bodegrawen-Reewiek''' ([[Nederlaands]]: ''Bodegraven-Reeuwijk'') is ne gemeente in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 32.857 leu ([[2013]]) op ne strekke van 88,64 km², met 12,95 km² water. Et roadhoes steet in [[Bodegrawen]]. In de gemeente lignt de kernen [[Bodegrawen]], [[Driebruggen|Dreebruggen]], [[De Meije]], [[Nieuwerbrug|Niejerbrugge]], [[Reeuwijk-Brug|Reewiek-Brugge]], [[Reeuwijk-Dorp|Reewiek-Doarp]], [[Sluipwijk|Sluipwiek]], [[Tempel]] en [[Waarder]]. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] s8xikcc1nmdkpfxim8dutub7m4ala4k 10 21498 285191 280932 2016-07-24T12:33:23Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=gaffeltand, gaffeltang <!-- Drèents -->|drt=knieptang, oortiek, gaffeltaand, gaffeltang, oorkroeper, oorwörm <!-- Grunnegs -->|gos=<br/> :*(k)nieptang :*oortiek, oorwurm ([[Westerkertiers|WEK]]) <!-- Sallaands -->|sdz=<br/> :*gaffeltange ([[Vechtdals]], [[Raolte]], [[Gällemuden]]) :*knieptange ([[Stappest]]) :*oorwörm ([[Zwolle]], [[Kampen]], [[Gällemuden]]) <!-- Stellingwarfs -->|stl=gaffeltange, knieptange, kullebieter, oorkroeper <!-- Tweants -->|twd='''[[gaffeltaand]]''' <!-- Urkers -->|nds-us=skalebieter <!-- Veluws -->|vel=oorwurm, gaffeltange <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=gaffeltaand |wikt=gaffeltaand }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> gc5ulbwo97tsdjrouwha9okfvzml55g 10 21499 280938 280936 2015-04-18T21:12:26Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=osse <!-- Drèents -->|drt=<br/> :*os :*osse ([[Zuud-Drèents]]) <!-- Grunnegs -->|gos='''[[okse|oks(e)]]''', os, ozze <!-- Sallaands -->|sdz=osse <!-- Stellingwarfs -->|stl=osse <!-- Tweants -->|twd=osse{{Info|Ook as skeeldwoord vuur n dom, onhaandig persoon gebroekt}} <!-- Urkers -->|nds-us=osse <!-- Veluws -->|vel=os(se) <!-- Oostfrais -->|frs=oks |frs_k=2 <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=okse |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> 3drftgp2shcigngay3hjd1o3g72cvdd 10 21500 280937 2015-04-18T21:11:58Z Servien 7 Servien hef de zied [[Mal:Nds/osse]] herneumd naor [[Mal:Nds/okse]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Nds/okse]] q1fuygt4buf3d9a64kiifi4sm8bepwl 0 21501 281147 2015-04-18T21:26:50Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Bodegrawen-Reewiek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Bodegrawen-Reewiek]] lhges1pkb0psycj09vr81lkat82uc5v 10 21502 281152 281150 2015-04-18T22:00:12Z Servien 7 +act wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=grootva, opa <!-- Drèents -->|drt=<br/> :*bes(se) :*grootva(e) :*grootvaoi :*grotva(e) (uutespreuken as grofva(e)) :*opa <!-- Grunnegs -->|gos=<br/> :*opa :*grootvoa(r) :*pake, grootvoader ([[Westerkertiers|WEK]]) <!-- Sallaands -->|sdz=<br/> :*opa, grootva :*gropva(der), grova, opa ([[Zwolle]]) :*grov(v)a, grootvaar ([[Kampen]]) :*grovväär, grovväjer ([[Gällemuun]]) <!-- Stellingwarfs -->|stl=pake, grotvae (uutespreuken as grofvae) <!-- Tweants -->|twd=<br/> :*grotva (oetesprökken as groffaa) :*opa :*detta ([[Riesns]], hoaste nit mear gebroekt, vake allene nog as skeeldwoord) <!-- Urkers -->|nds-us=beabe <!-- Veluws -->|vel=<br/> :*grootva(o), grootvao(r), gropva, groepvaor, grovva, opa :*groof ([[Bunschoten]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=opa |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> qyz6vp889s1p8stan0rfxmxv05tr4n5 0 21503 281349 2015-04-19T12:26:55Z NGolds20 10516 NGolds20 hef de zied [[Jakobus de Rechtvaardige]] herneumd naor [[Jakobus 'n Rechtvoardigen]]: was nog de Neerlaandse namme wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Jakobus 'n Rechtvoardigen]] iz2qlcp192b4tz67zrqfh0b0bzpnagc 0 21504 281351 2015-04-19T12:32:50Z Woolters 62 Nieje zied: '{{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Capelle_aan_den_IJssel_vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Capelle_aan_den_IJssel_wapen.svg | naam = Kapelle an den Iessel| lokatie = LocatieCapell...' wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Capelle_aan_den_IJssel_vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Capelle_aan_den_IJssel_wapen.svg | naam = Kapelle an den Iessel| lokatie = LocatieCapelleAanDenIJssel | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = Kapelle an den Iessel | öppervlakte = 15,40 | öppervlakte laand = 14,25 | öppervlakte water = 1,15 | inwonners = 66.261 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 4650 | breedtegroad = 51/56/0/N | lengtegroad = 4/35/0/E | verkeersoader = [[A16]], [[A20]] | netnummer =010 | postkode = 2900-2909 | webstie = [http://www.capelleaandenijssel.nl www.capelleaandenijssel.nl] | }} '''Kapelle an den Iessel''' ([[Nederlaands]]: ''Capelle aan de IJssel'') is ne plaatse en gemeente in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 66.261 leu op ne strekke van 15,40 km² (met 0,50 km² water). Et ligt an den [[Hollaandsen Iessel]], vandoar den naam. Der lignt in de gemeente gin aandere plaatsen as Kapelle zelf. Et löp langs den Hollaandsen Iessel töt an den moond van den [[Niejen Maas]]. Töt an de 50er joaren van et [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] was Kapelle een klean döarpken wat et mos hebben van woark op en umme de rivieren. Bie den [[Oawerstreuming van 1953]] bleek at den vriejen Iessel toch gevöarlik was, woerop at ze in [[1954]] anvungen met et eerste deltawoark te bouwen: den [[Stormvloodkering Hollaandsen Iessel]]. Doar heurt ook de [[Algerabrugge]] bie, woermet as Kapelle an den Iessel verbeunden is met [[Krimpen an den Iessel]]. In [[1958]] was et kloar. Vanof dee tied wörden der verdan mear wieken bie Kapelle an den Iessel bie an ebouwd. Doar treuken vuural völle [[Rotterdam]]mers in. Den opbouw van Kapelle an den Iessel is biezeunder. Der is gin vast middelpeunt, mer meardere. Dee lignt allemoal an Rotterdam, mer neet an mekoar. Op et oosten van Kapelle an den Iessel lig et [[Hitlaand]]. Een redelik stukke [[woold]]. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] r8j5f4t5eoll96bbdzz7ytsgodp87r6 0 21505 282514 281355 2015-06-08T14:22:02Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Flag_of_Cromstrijen.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Cromstrijen.svg | naam = Kromstrien | lokatie = LocatieCromstrijen | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Numansdoarp]] | öppervlakte = 70,33 | öppervlakte laand = 70,33 | öppervlakte water = 15,96 | inwonners = 12.797 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 235 | breedtegroad = 51/45/0/N | lengtegroad = 4/27/0/E | verkeersoader = [[A29]] | netnummer = 0186 | postkode = 3281, 3286 | webstie = [http://www.cromstrijen.nl www.cromstrijen.nl] | }} '''Kromstrien''' (in et [[Nederlaands]]: ''Cromstrijen'') is ne gemeente in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 12.797 leu op ne strekke van 70,31 km² (met 15,94 km² water). De rechtevoortse gemeente besteet seend [[1984]], toon as bie den gemeenteliken herverdeling de gemeenten [[Klaaswaal]] en [[Numansdoarp]] bie mekoar doan wörden. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] kcvixmsh7eljbam66k4st1wk2x9erjq 0 21506 281356 2015-04-19T13:26:21Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kromstrien]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kromstrien]] izpw47ht7wajxet5h9u5kpubhf7m8xx 0 21507 281368 2015-04-20T12:44:43Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Giessenlaanden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Giessenlaanden]] mvp5jzqnnn0da797taphfhsv5uh8ykg 0 21508 281369 2015-04-20T12:54:10Z Woolters 62 Nieje zied: '{{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Giessenlanden_vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Giessenlanden.svg | naam = Giessenlaanden | lokatie = LocatieGiessenlanden | prov...' wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Giessenlanden_vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Giessenlanden.svg | naam = Giessenlaanden | lokatie = LocatieGiessenlanden | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Hoornoar]] | öppervlakte = 65,11 | öppervlakte laand = 63,57 | öppervlakte water = 1,54 | inwonners = 14.476| doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 228 | breedtegroad = 51/52/0/N | lengtegroad = 4/56/0/E | verkeersoader = [[A15]], [[A27]], [[N214]], [[N216]] | netnummer = 0183, 0184| postkode = 3380, 3381, 4209, 4220, 4221, 4223, 4225, 4240, 4241| webstie = [http://www.giessenlanden.nl www.giessenlanden.nl] | }} '''Giessenlaanden''' ([[Nederlaands]]: ''Giessenlanden'') is ne gemeente in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 14.476 leu ([[2014]]) op ne vlakte van 65,19 km² (met 1,35 km² water). ==Kernen== De leu wont verdeeld oawer de wonplaatsen [[Arkel]], [[Giessenburg]], [[Giessen-Oudekerk|Giessen-Ooldekaarke]], [[Hoogbloklaand]], [[Hoornoar]], [[Noordeloos]] en [[Schelluinen|Skellunen]]. Et roadhoes steet in Hoornoar. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] m05i2e92f8oqttcsfyxp99z5fg24efc 0 21509 281374 281373 2015-04-20T18:45:50Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''De Hegge''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Epe]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. De buurtschap ligt ten westen van [[Vaossen]]se woonwiek de [[Heggerenk]], en begint ten westen van de Emsterweg. De buurtschap völ vrogger onder de niet meer bestaonde gemeente [[Vaossen]]. In de buurtschap ligt n olde meuleplaatse, de [[Hofsemeule]]. Disse meule dut t niet meer. De meule wordden an-edreven deur t water van de [[Niejmeulesebaeke]]. Disse baeke löp dwars deur de buurtschap heer. ==Straotnamen== In de buurtschap liggen de volgende straoten: *Ankerweg *Heggerweg *Hofsemeuleweg *Laorseweg *Niejmeulesebaekweg {{Epe}} {{Dialekt|ovel|Epe|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 2g87mgkliqf375qo0mpa2vjpfcl6ez4 0 21510 281375 2015-04-20T18:48:48Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Standerdnederlaans]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Standerdnederlaans]] 1yw5mz3dgfuxjwy02fu00htg6t7jdoq 0 21511 281376 2015-04-20T18:51:49Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Standerdnederlaans]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Standerdnederlaans]] 1yw5mz3dgfuxjwy02fu00htg6t7jdoq 0 21512 284525 284524 2016-05-15T11:55:39Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki De '''moegodinne''' is 'n anduding veur völle godinnen die oaver alle tieden en plekken anbeden wörden, en ze hebt allemoale gelieke da'ze 'n moe-achtige rolle spölt. 't Bint simbools veur geboorte, grui, vruchtbaarheid en vri-jen. 't Mèènse hef verskillende namen, zo as [[Venus]], [[Gaia]], [[Nerthus]], [[Moe Marie]] en goa mar verdan. Uut d' oertied hebt luu völle beeldties evunden van n vrauwe met brede höppen en dikke börsen. Disse beeldties bint emaakt uut klei, butte of stien. Van disse dèènkt luu noe dat ter in de oertied ok al geleufd wörden in n weerldwiedse moe. Den wörd [[Venusbeeldties]] enuumd. 'n Aandere betekkenisse hef zi-j as [[Moder Eerde|Moe Eerde]] of Moe Netuur. Tegenworige [[Wicca|heksen]] doet ok n moegodinne anbidden. Zi-j zegt dat 't mèènse 3 vörms hef: n deerne, n moe en n old wief. Wat gelieke stiet an [[Moanfoasen|de wassende moane, de volle moane en de ofnemmende moane]]. Bi-jnoa oaveral hef zo godinne dan ok 'n halve moane as zien simbool. Vake wörd [[Moe Marie]] ok ofebeeld as met 'n halve moane. {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg (gemiente)|'n Arnbarreg]]}} [[Kategorie:Geleuf]] donsmfdxmwsgodgqek0k9m9fj3fvnkw 0 21513 281404 281403 2015-04-22T11:56:52Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Gortel''' (uutspraoke: ''Gottel'' of ''Go'el'') is n olde [[buurtschap]] van [[Emst]] in de gemeente [[Epe]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. De name ''Gortel'' is waorschienlik n samenvoeging van ''goor'' (moerassig land) en ''loo'' (bos). t Is goed meugelik dat t eerder Goortelo heetten en dat t later in-ekort is töt Gortel, zo as mit zoveule plaatsnamen gebeurd is (bv. [[Hengel]], [[Maarkel]], [[Lintel]] en [[Armelo|Armel]] (vroggere benaming, noe weer ''Armelo'')). Hoewel de buurtschap klein is hef Gortel n eigen schoele en n karke. De plaatselike umstandigheden hebt dertoe eleid dat de umgeving n bescharmde staotus hef ekregen, t is n bescharmd darpsgezichte. t Ligt in n rustige umgeving en de boerderiejchies bint allemaole goed beweerd ebleven. Gortel bestiet uut zo'n 25 boerderiejchies, boshuzen en n schoeltien. t Pläätsien hef zo'n 70 inwoners. ==Schoele== De schoele, ''Het Mosterdzaadje'' (''t Mosterdzötien''), is in 1889 deur de bevolking op-ericht. De griffermeerde schoele vervult momenteel n regionale funksie: naost kienders uut de gemeente Epe trekt t ok veule kienders uut de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]. ==Monumenten== Gortel hef zes [[Rieksmonument|rieksmonumenten]], allemaole terreinen mit grafheuvels uut t [[neolithikum]] en/of de [[bronstied]]. t Meistershuus mit [[liendeboom|liendebomen]] en de schoele bint gemeentelike monumenten. {{Epe}} {{Dialekt|ovel|Epe|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] ery2d1511i5zzzycegelgg1n5hasa48 0 21514 281405 2015-04-22T16:40:31Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki De '''Geerstraote''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Geerstraat'') is n buurtschap in de gemeente [[Epe]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt ongeveer vief kilometer ten oosten van [[Vaossen]], en ten oosten van t [[Apeldoorns kanaal]]. De buurtschap is eneumd naor de gelieknamige straote. De namen Geerstraote en de Geer kommen al veur in t deupboek van Vaossen in de [[17e eeuw]]. Op de kadasterkaarte van 1832 ligt t huus of de boerderieje de Geer op de hoek van de Geerstraote noordzied en de Grote Wetering/Veluwsediek. De name verwis waorschienlik naor de vörm van t perseel (schune strook land). ==Geerstraotschoele== Nao t instellen van de [[leerplicht]] in t jaor 1900 was der, vanwegen de grote ofstand van de buurtschap töt de umliggende darpen, behoefte an n schoele. In 1904 ging disse nieje schoele lös. De schoele had te liejen onder de geliekstelling van t biezundere onderwies mit t openbaore onderwies. Toe in Vaossen n protestantse en n rooms-katholieke basisschoele lös ging verleur de Geerstraoteschoele veule leerlingen. De schoele hef lange tied tegen de opheffingsnorm evochten. Noe dat de schoele n biegebouw van de openbaore basisschoele 'de Sprenge' eworden is, is dit gevaor eweken. ==Straoten== Deur de buurtschap Geerstraote lopen de volgende straoten: *Bokkeriejeweg *Bossenbroekerweg *Ganzenebbeweg *Geerstraote *Hafkamperveldweg *Kanaalweg *Olde Sluusweg *Sluusweg *Weteringdiek ==Literatuur== *100 jaar Geerstraatschool 1904-2004, blz. 41 {{Epe}} {{Dialekt|ovel|Epe|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 87ob085e721mvb0gnlaf1eb82gdcrxc 0 21515 281419 281418 2015-04-24T12:30:59Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Hardinxveldgiessendam_flag.svg | bestaandsnaam woapn = Hardinxveld_Giessendam_wapen.svg | naam = Hardinxveld-Giessendam | lokatie = LocatieHardinxveld-Giessendam | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Neder-Hardinxveld]] | öppervlakte = 19,35 | öppervlakte laand = 16,92 | öppervlakte water = 2,43 | inwonners = 17.751| doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 1049 | breedtegroad = 51/50/0/N | lengtegroad = 4/50/0/E | verkeersoader = [[A15]] | netnummer = 0184| postkode = 3371 - 3373 | webstie = [http://www.hardinxveld-giessendam.nl www.hardinxveld-giessendam.nl] | }} '''Hardinxveld-Giessendam''' is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 17.751 leu op ne vlakte van 19,35 km² (met 2,46 km² water). In de gemeente ligt et doarp [[Boven-Hardinxveld]] en et dubbeldoarp [[Giessendam - Neder-Hardinxveld]]. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] csrvwuaihdahx9fl1wbcnbx8s2cw2i1 0 21516 284246 282426 2016-04-15T17:44:35Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki De '''Leevnsbome''', of '''Weerldbome''', is 'n idee wa'w zo bettie oaveral op de weerld vind. Bi-jnoa in alle kultuurn he'j der wel 'n bekiek op de weerld bi-j met 'n grootn bome. De bekenstn zol wel de Leevnsbome uut de [[Biebel]] uut, woar as Adam en Eva 'n vrucht van vratn, en zo, voalgs de [[Kristenen]], 't kwoad de weerld in hölpn. 'n Aandern is de [[Jegdrasiel]] of de [[Irminsul]] uut de Germaanse ooldheid. Dissn was de weerldbome woar in as alle neegne weerldn met verbundn is. In de wörtels haar'j de onderweerld en de leevnsbronne, en oaver verskillnde takkn d' aandere goden- en geestenweerldn verdeelt. Disse bome wörd veuresteld as 'n dennenbome, umdat den in alle joargetiedn aaltied gruun blef. {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg (gemiente)|'n Arnbarreg]]}} [[Kategorie:Mythologie]] 5habe3l6qx8qe90tqywhj4oxtvfqt26 0 21517 281428 2015-04-24T19:08:11Z Droadnaegel 1133 dv wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Pillewegge]] 9n0sk8ynyjq0hpljiespx5r4niq906x 0 21518 281442 281433 2015-04-26T14:43:16Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Hendrik-Ido-Ambacht''' is een doarp en ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Op [[1 mei]] [[2014]] wonden der 29.147 leu op ne vlakte van 11,99 km². Den naam Hendrik-Ido-Ambacht wis op de poolder woer as et doarp in lig. In [[1331]] wol den edelman [[Hendrik van Brederode]] de [[Zwiendrecht]]se Weard indieken. Doarvuur zochten he geeldsketers. As daank zollen dee dan ambachtshear van een poolderdeel worden. Ene van de geeldsketers was Hendrik Ydo Wittens. Hendrik-Ido-Ambacht is beheurlik van de koarke. De [[SGP]] is de grötste partieje en der stoat beheurlik wat [[gerefformeerd]]e koarken. ==Mooi um te weten== * Een antal deftige leu in et [[Tweante|Tweantse]] städken [[Goor]] veunden in [[2009]] at öaren plaatsnaam neet mear van disse tied was. Et volk veund det mer onzin en steelden oonder mear den niejen naar ''Hendrik-Ido-Asbest'' vuur. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] gvgazqa81faf9h27sm00caohrtbfjgp 0 21519 281444 2015-04-26T14:45:20Z NGolds20 10516 NGolds20 hef de zied [[Weke]] herneumd naor [[Wekke]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wekke]] hxo1odrs6jhiiritimwsopwwgliviza 0 21520 281450 281449 2015-04-26T15:16:29Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Katwijk_vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Katwijk_(municipality).svg | naam = Katwiek | lokatie = Locatie Katwijk | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Katwiek an Zee]] | öppervlakte = 31,13 | öppervlakte laand = 24,54 | öppervlakte water = 6,59 | inwonners = 63.007 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 2568 | breedtegroad = 52/12/0/N | lengtegroad = 4/24/0/E | verkeersoader = [[A44]], [[N206]] | netnummer = 071 | postkode = 2220-2239 | webstie = [http://www.katwijk.nl www.katwijk.nl] | }} '''Katwiek''' is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 63.007 leu op ne vlakte van 31,13 km². Doarvan is 6,59 km² water. Et hudige Katwiek besteund vroger oet meardere doarpen. Et [[viskerieje|viskersdoarp]] [[Katwiek an Zee]] en et boerenedoarp [[Katwiek an den Rijn]] zeent heanig an mekoar egröaid en töt ene plaatse smeulten. ==Kernen== In de gemeente ligt vief kernen, met et volgende antal inwonners: {| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em;" !align="left"|'''Kern'''!!align="right"|'''Inwonners''' (2012) |- | [[Katwiek an Zee]] ||align="right"| 17.300 |- | [[Rijnsburg]] ||align="right"| 14.760 |- | [[Katwiek-Noord]] ||align="right"| 13.300 |- | [[Katwiek an den Rijn]] ||align="right"| 11.790 |- | [[Valkenburg (Zuud-Hollaand)|Valkenburg]] ||align="right"| 4.770 |- | ''Boetengebeed van Katwiek'' ||align="right"| 550 |- | Totaal gemeente Katwiek ||align="right"| 62.475 |- |} {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] cbmjuqt7mu6q798d78fz1wkxt4jq0kj 0 21521 281454 281453 2015-04-26T16:06:26Z Woolters 62 /* Zeensweardigheden */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Podgorica_Coat_of_Arms.png|thumb|right|200px|Et woapen van Podgorica]] [[Ofbeelding:PodgoricaOverview.jpg|thumb|right|200px|Oetzicht oawer Podgorica]] '''Podgorica''' ([[Montenegriens]]: Подгорица; oetsprekken as ''podgorrietsa'') is de heuwdstad van [[Montenegro]]. Der wont 169.132 leu, a'j de vuursteaden ook metrekkent. Et ligt op de samenvlöai van de rivieren [[Ribnica]] en de [[Morača]]. Van [[1946]] töt [[1992]] heten et ''Titograd'', noar den [[Joegoslawië|Joegoslawiesen]] [[presideant]] [[Josip Broz Tito]]. Der is ne [[universiteat]], een [[theater]] en verskeadene industriebedriewe. Podgorica lig an de [[trein|spoerliene]] [[Belgrado]] - [[Bar]] en de liene tusken [[Shkodër]] en [[Tirana]] in [[Albanië]]. Doarmet is et een belangriek middelpeunt vuur de [[Balkan]]. Wiedters hef Podgorica ne kleane, internasjonale [[lochthawen]]. ==Zeensweardigheden== *Den [[Orthodox Kristelik|Orthodoxen]] [[Kristus-Opstaandingskathedrale]] ''Saborni Hram Hristovog Vaskrsenja''. *[[Duklja]] - oawerbliefsels van den oolden [[Romeinse Riek|Romeinsen]] stad [[Doclea]]. * De Grote Maarkt (velika pijaca). * De Millenniumbrugge (2005). * De [[Sunt-Joriskoarke (Montenegro)|Sunt-Joriskoarke]] oet et [[10e eeuw|10de joarhoonderd]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Montenegro]] nhmpsf90dk5475w7s9lvwwtkith00p7 0 21522 281469 2015-04-27T11:13:42Z Servien 7 Servien hef de zied [[GNU-licentie veur vri'je dokementäsie]] herneumd naor [[GNU-lisensie veur vri'je dokumentäsie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[GNU-lisensie veur vri'je dokumentäsie]] 70zuwt33x8fxwd6v2arsxesp6etjks5 0 21523 281471 2015-04-27T11:19:15Z Servien 7 deurverwiezing naor [[GNU-lisensie veur vri'je dokumentäsie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[GNU-lisensie veur vri'je dokumentäsie]] 1zmxnn7f5yq153e0eevy92x6slrilab 0 21524 281472 2015-04-27T11:19:43Z Servien 7 deurverwiezing naor [[GNU-lisensie veur vri'je dokumentäsie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[GNU-lisensie veur vri'je dokumentäsie]] 1zmxnn7f5yq153e0eevy92x6slrilab 0 21525 281474 2015-04-27T16:29:13Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Boksdoorne]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Boksdoorne]] j8u3dl7rh4v25wal2m4mlsgc0vy1er0 0 21526 281475 2015-04-27T16:29:22Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Boksdoorne]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Boksdoorne]] j8u3dl7rh4v25wal2m4mlsgc0vy1er0 0 21527 281480 281479 2015-04-27T20:35:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Tongeren''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Epe]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt tussen [[Epe]] en [[Nunspeet]] in. De buurtschap stiet ok bekend as ''Landgoed Tongeren''. De buurtschap ligt op ongeveer vief kilometer ten westen van Epe, en ongeveer zeuven kilometer ten zuudoosten van [[t Harde]]. De buurtschap hef volgens t [[Sentraal Buro veur de Staotistiek]] (CBS) 30 inwoners, waorvan 10 vrouwlu en 20 keerls.<ref>[http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/dossiers/nederland-regionaal/publicaties/gemeente-op-maat/gemeente-op-maat/2005/alfabet/e/2005-epe.htm Staotistieken van de gemeente Epe in 2005]</ref>. Op t landgoed, zo'n viefhonderd [[bunder]] groot, he'j veural heedvelden, mit n uutgebreid fiets- en wandelnetwark. Tongeren had één basisschoele die sinds t einde van de [[1990-1999|jaoren 90]] niet meer as schoele gebruukt wordt. Tegenswoordig worden in t olde schoelgebouw verschillende (kleinschaolige) evenementen eholden. ==Natuur en kultuur== Vandage de dag bestiet t [[landgoed]] uut [[loofbos]], [[dennenbos]], [[heed (vegetasie)|heed]], [[landbouw]]gronden en [[boerderieje]]n. n Deel van Tongeren is openesteld veur wandelaars, t andere deel is wildrustgebied. t Is t leefgebied van [[edelhart]] en [[wild varken]] en ok de [[dasse]] hef der n burcht. In de bos breujen [[havik]], [[buizerd]] en [[katoele|katule]]. Op de heed kommen [[nachtzwalve]], [[gele gis|gaele garste]], [[roodborsttapuit]] en [[boomleeuwerik]] veur. Swienters verblif der vake n [[klapaekster]]. In de heed zit ok n redelik antal [[adder]]s. Ok de [[kleine aeverdasse]], [[zandaeverdasse]] en [[bliende slange]] leven der. In de paartied, rond einde meert, bint flinke groepen [[heedkikker]]s te zien en te heuren en sinds kort ok de [[rugstreeppadde]]. ==Referensies== <references/> ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.landgoedtongeren.nl/ Landgoed Tongeren] {{Epe}} {{Dialekt|ovel|Epe|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] b3ozu7bnmu2v5gba4csssdiigjvkpac 0 21528 281481 2015-04-27T20:41:41Z Servien 7 niej dv wikitext text/x-wiki '''Tongeren''' kan verwiezen naor: * [[Tongeren (Gelderland)]] - n buurtschap en landgoed in de gemeente Epe, in de Nederlandse provinsie Gelderland * [[Tongeren (Boxtel)]] - n buurtschap in de Nederlandse gemeente Boxtel * [[Tongeren (Aoveriessel)]] - n buurtschap in de Nederlandse gemeente Olst en Wieje * [[Tongeren (stad)]] - n stad in de Belgiese provinsie Limburg {{dv}} ruwpcibe4tymzkaesvi0999zbjcl1jb 0 21529 281483 2015-04-27T20:50:45Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Wissel''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Epe]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt ten zuudwesten van [[Epe]] en hef ongeveer 200 inwoners. Wissel is landelik redelik bekend vanwegen t dierenpark dat der elegen is, [[Dierenpark Wissel]]. Wissel hef n eigen voetbalvereniging ''SV Wissel'' en der zitten verschillende kämpings. Disse kämpings bint niet allennig ericht op de dierentuin en de heufdplaatse Epe mar ok op de umgeving. t Gebied waorin Wissel ligt is arg bosrieke en hef n boers karakter. {{Epe}} {{Dialekt|ovel|Epe|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] hcvk64jawlsadohangfkukz9kwpoy16 0 21530 281484 2015-04-27T20:54:55Z Servien 7 niej dv wikitext text/x-wiki '''Wissel''' kan verwiezen naor: *[[Wissel (spoorweg)]] - n onderdeel van n spoorweg, tramweg of trolleybusliende *[[Wildpad]] - n vaste route die bieveurbeeld deur wilde varkens gebruukt wordt *[[Ekodukt]] of wildwissel *[[Wissel (Epe)]] - n buurtschap in de gemeente Epe in de provinsie Gelderland *[[Wissel (Duutsland)]] - n plaatse in de Duutse deelstaot Noordrijn-Westfaolen {{dv}} lo4i0gp7c8yp3zo05cn7x8m4ij065ve 10 21531 281489 281488 2015-04-27T21:30:52Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=zunnekuken, zunnekuuksken <!-- Drèents -->|drt=<br/> **harbarmottie, armmarmottie ([[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]) **zunnehondtien ([[Padhuus]]) **meneertiek, menerentikkie ([[Midden-Drèents|MD]], [[Noordenvelds|KVD]]) **vadershoentje (MD) **marmot ([[Zuudwest-Drèents|ZWD]]) **herenshondtien **aarmbaarmoeltien ([[ZWN]]) **lieveheershondtien **liefheertien ([[ZOZ]]) **sprinkhaan, -hane/-haene/-haone (KVD) **boerenzeun{{small()|tien}} **herebeestien **leivenheerstiekie **zeuntien <!-- Grunnegs -->|gos=<br/> **laiveneerstiekje, laiveneerstuutje **lijveneerstiektje, lijveneerstuutken, lijveneertieke **(h)eertuutje **heertiekje **meneertuutje <!-- Sallaands -->|sdz=<br/> **ennechien ([[Stappest]]) **koekedievien ([[Kampen]]) **lieve-eersbiesien ([[Zwolle]]) **hemelwörmpien, lieveheersbesien ([[Raolte]]) <!-- Stellingwarfs -->|stl=kroontien, herenhoentien <!-- Tweants -->|twd=<br/> **zönnekuukske **zunne- / zeundekuukn{{small()|tje}}, -kuukske ([[Riesns]]) <!-- Urkers -->|nds-us=keukediefien, kukediefien <!-- Veluws -->|vel=<br/> **lieveheersbeesje{{small()|n}} **lieveheersbesie{{small()|n}} **lievenheerszuuntien ([[Heerde]]) **heersbesien ([[Une]]) **eerbiesien ([[Attem]]) **eernkukentien ([[Oldebroek]]) **koekediefie{{small()|n}} ([[Attem]]) **koorndiefien ([[Elburg]]) **'''[[kukeluusjen]]''', kukeluus ([[Nunspeet]], [[Doorspiek]]) **kukelusien ([[Oldebroek]], [[Emst]]) **kukelesaontje ([[Bunsjoots]]) **kapoentje{{small()|n}} ([[Putten]]) **zoentje{{small()|n}} ([[Armelo]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=kukeluusjen |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> m0tr4jqn5ejhru7g2b61t04ie2uenc7 0 21532 283064 283041 2015-08-17T19:17:13Z Natuur12 9236 Versie 283041 van [[Special:Contributions/CommonsDelinker|CommonsDelinker]] ([[User talk:CommonsDelinker|overleg]]) weerummedreid wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Flag_of_Korendijk.svg | bestaandsnaam woapn = Korendijk_wapen.svg | naam = Albraandsweard | lokatie = LocatieKorendijk | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Piershil]] | öppervlakte = 100,47 | öppervlakte laand = 77,26 | öppervlakte water = 23,21 | inwonners = 10.716| doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 139 | breedtegroad = 51/47/0/N | lengtegroad = 4/20/0/E | verkeersoader = [[A29]] | netnummer = 0186| postkode = 3264-5, 3267, 3284 | webstie = [http://www.korendijk.nl www.korendijk.nl] | }} '''Korendiek''' ([[Nederlaans|Nederlaands]]: ''Korendijk'') is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Hierbie heurt ook et [[eilaand]] [[Tiengemeten]]. In de gemeente wont 10.716 leu op ne vlakte van 100,47 km². Hiervan is 23,21 km² water. Et roadhoes van de gemeente steet in [[Piershil]]. Op et zuden van de gemeente lig et [[Hearingvliet]] en et [[Vuile Gat]]. Op et westen van de gemeente lig et [[Spui (Korendiek)|spui]], ne verbeending van et Hearingvliet en de [[Oolde Maas]]. De gemeente is vuural bekeand um et natuurgebeed vuur veugel, de [[Korendiekse Slikken]]. Ook et eilaand Tiengemeten wörd heanig an terugge gewen an de natuur. Den anblik van de gemeente besteet vuural oet gröslaand en boomgoardens. ==Wonkernen== In de gemeente Korendiek wont de leu verspreaid oawer de döarpe [[Piershil]], [[Gooldsweard]], [[Niej-Beijerlaand]] en [[Zuud-Beijerlaand]], en de [[boerskop]]pen [[Hitserse Kade]], [[Niejendiek]], [[Oosthook]], [[Ooldendiek]], [[Skeankeldiek]], [[Veurboaken]], [[Zuudziede (Korendiek)|Zuudziede]] en [[Zwartsluuske]]. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] 5wuicmw0xcdyvz01c76tna9yioyhugm 0 21533 281620 281496 2015-04-30T11:03:42Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Krimpen_aan_den_Ijssel_vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Wapen_Krimpen_aan_den_IJssel.svg | naam = Kreempen an den Iessel| lokatie = LocatieKrimpenAanDenIJssel | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = Kreempen an den Iessel | öppervlakte = 8,95 | öppervlakte laand = 7,80 | öppervlakte water = 1,15 | inwonners = 28.870| doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 3701 | breedtegroad = 51/55/0/N | lengtegroad = 4/36/0/E | verkeersoader = [[N210]] | netnummer = 0180| postkode = 2921-2926 | webstie = [http://www.krimpenaandenijssel.nl www.krimpenaandenijssel.nl] | }} '''Krimpen an den Iessel''' ([[Nederlaands]]: ''Krimpen aan den IJssel'') is ne plaatse en [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wonden op [[1 mei]] [[2014]] 28.870 leu op ne vlakte van 8,93 km² (met 1,10 km² water). Der lignt binnen Kreempen an den Iessel ginne aandere plaatsen. Um Krimpen an den Iessel lignt dree natuurgebeden: et [[Loetbos]], [[Kreempenerhoolt]] (met zwemviever) en et [[Stormpooldervloodbos]]. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] nu0t84mkc0sbhbioz933c12f1atf9ni 0 21534 281497 2015-04-28T15:40:27Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Korendiek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Korendiek]] h52l0zr6v0cg281hmq6cptpo026ijd5 0 21535 291816 291423 2016-11-10T16:28:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hoolterboarg.jpg|thumb|right|300px|Oetzicht oawer den Hoolterboarg.]] Den '''Hoolterboarg''' of '''Holterbarg''' is een heuwelig deel van et [[Nasjonaalpark Sallaandse Heuwelrugge]] in de [[Nederlaand]]se proveensie [[Oaweriessel]]. Der gröait völle [[heade]] en noaldbeume. Et is eneumd noar et döarpken [[Hoolten]], wat op et zuden van de strekke lig. In et noorden ligt et gebeed an de [[Hoarlerboarg]] en de [[noeselderboarg]]. Et is ene van de leste twee strekken in Nederlaand woer as den [[Korhoonder]] nog vuurkeump. Op de [[Wullenboarg]], et zudelike deel van den Hoolterboarg, lig et bezeukerspeunt [[Natuurdiorama Holterberg]]. Oawer den Hoolterboarg loopt verskeadene waandelpädte. Ook ligt op den Hoolterboarg et [[Holten Canadian War Cemetary]], de [[Canada|Kanadese Begreafplaatse]]. Den akker heurt offisjeel an Kanada. Hier lignt ongevear 1500 Kanadese soldoaten begreawen dee as in den [[Tweeden Wearldoorlog]] zeent umme kömmen. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Heuvel in Oaveriessel]] [[Kategorie:Netuurgebied in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] [[Kategorie:Riesn-Hooltn (Sallaand)]] 0ow57b4u1u20tfk3ztx9f78k77rxo1i 0 21536 284590 281508 2016-05-19T20:05:44Z Servien 7 oeps dubbel - dv naor nieje artikel (intro uut disse versie vertaald van NL-versie die narns op slög) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Veurolder]] lp9k2u6di0479uz72bohoeho02c7uc8 0 21537 284600 281509 2016-05-21T12:22:48Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Veurolder]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Veurolder]] m6f8ilmd8ytkxfwt5ep5wan22a2awua 0 21538 281532 281511 2015-04-29T09:39:58Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[De Oosterhof]] herneumd naor [[De Oosterhof (Epe)]]: Neet duur mekoar halen met n Oosterhof in Riessen ;) wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Oosterhof.jpg|thumb|250px|Oosterhof in Vaossen]] '''De Oosterhof''' is n [[woonwiek]] an de oostrand van t darp [[Vaossen]], in de [[Gelderlaand|Gelderse]] gemeente [[Epe]]. De woonwiek is ontstaon rond [[1983]], t is ebouwd op land wat vrogger uut weilanden beston. De name van De Oosterhof is ofkomstig van n old butenhuus dat net buten de wiek lag die'w noe kennen as De Oosterhof. ==Straotnamen== De straoten in de wiek bint eneumd naor de namen van olde boerderiejen uut de umgeving. *Boxhofstae *Cromme Ackerstae *De Oldehofstae *Egstae *Gavelstae *Grotenkampstae *Haalstae *Holthuzenstae *Hommelbrinkstae *Koekampstae *Kortestae *Kruethofstae *Langestae *Martenshofstae *Mettenboschstae *Mullershofstae *Ploegstae *Passtae *Sikkelstae *Vriezinnenstae *Wannestae *Zichtstae {{Epe}} {{Dialekt|ovel|Epe|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 17w95xab764yjtfvoylpa19a3qt72s3 0 21539 281512 2015-04-28T20:30:34Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Niersen''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Epe]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt ongeveer drie kilometer ten westen van [[Vaossen]]. De buurtschap ligt te midden van de bossen van de [[Veluwe]], an n olde weg, waorlanges veule [[grafheuvel]]s te vienen bint. Niersen bestiet al enkele eeuwen, t wordden in 1335 al in n dokument eneumd as 'Marka niirsen'. Vanwegen de ligging van de grafheuvels an de Elburgerweg is t waorschienlik dat de umgeving van Niersen al zo'n 6000 jaor bewoond wordt. In de middeleeuwen leefden de bewoners van schaopenteelt en akkerbouw. De schaopenmest wordden as bemesting gebruukt. In de umgeving van Niersen he'j veule [[sprenge]]n, die n vrogge industrialisasie in t darp [[Vaossen]] meugelik maakten. Langes de loop van de verschillende [[beke|baeken]] wordden [[papier]]fabrieken, [[wasserieje]]n, [[forelle]]kwekeriejen en andere deur [[watermeule]]s an-edreven inrichtingen esticht. t Anwezige water maakten ok landbouw meugelik op de Niersense [[nenk]]. De bevolking wist zich in vroggere tiejen ok in leven te holden deur veeteelt. De destieds umringende [[heed (vegetasie)|heedvelden]] wordden mit schaopskuddes begreesd. Niersen wordt ten zujen en westen umringd deur [[Kroondomein t Loo]]. {{Epe}} {{Dialekt|ovel|Epe|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] gzpkw0c3ephcfmtcnxrpd50tu29mgv3 0 21540 281832 281513 2015-05-03T16:39:58Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Apeldoornskanaal.jpg|thumb|Apeldoorns kanaal mit links buurtschap De Jonas]] '''De Jonas''', ok wel '''Hafkamp''' eneumd, is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Epe]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt enkele kilometers ten oosten van [[Vaossen]], mar net ten westen van t [[Apeldoorns Kanaal]]. De buurtschap ligt op de grens van de gemeenten [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]] en [[Epe]]. De Jonas bestiet uut drie straoten: De Jonasweg in de gemeente Epe en de Hafkamperenkweg en de Jonas in de gemeente Apeldoorne. Over t Apeldoorns Kanaal ligt [[Jonasbrugge]], die naor de buurtschap verneumd is. De name Hafkamp kömp in twee straoten terugge: de Hafkamperenkweg löp vanof de buurtschap naor t westen en de Hafkamperveldweg naor t oosten. {{Epe}} {{Apeldoorne}} {{Dialekt|ovel|Epe|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] dys6mpffs4dh4wguyq72a4tqr94l2wf 0 21541 281514 2015-04-28T20:39:19Z Servien 7 deurverwiezing naor [[De Jonas]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[De Jonas]] kquzohmipj2nql02oit8dfj05desls2 0 21542 281516 281515 2015-04-28T21:00:13Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Titel kleine letter}} '''t Laor''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: '' 't Laar'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Epe]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt enkele kilometers ten noordwesten van [[Vaossen]]. t Gebied kenmarkt zich deur uutgestrekten weilanden en wat akkers an de rand van n bosrieke umgeving. t Laor had vrogger n dialekt dat zich onderscheiden van t dialekt dat in de rest van Vaossen esproken wordden, dit onderscheid is inmiddels zo goed as verdwenen. Ondudelik is of t ontstaon is deur de geïsoleerden ligging, of dat der vrogger mensen uut andere delen van t land bint kommen wonen, umdat t Laor n [[Rooms-Katholieke Karke|katholieke]] enklave was. Net iets ten westen van t Laor (Gortelseweg) bint [[raotakker]]s an-etröffen, vrogge akkerpatronen. Daornaost bint der [[urnenveld]]en, [[grafheuvel]]s en n [[prehistorie]]se weg evunnen in de buurte van de Wildweg. Uut dit alles ku'w vastestellen dat de umgeving van t Laor al ruum 4000 jaor bewoond wordt. == Evenementen en aktiviteiten == De buurtschap hef n aktieve buurtvereniging die n eigen blad uutgif en n eigen buurtgebouw hef mit de name ''de Loarkit''. {{Epe}} {{Dialekt|ovel|Epe|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 7ut80bupgtia3hl6qu5rcv0d4t9fq8n 10 21543 281585 281574 2015-04-29T20:39:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Barreveld (gemeente)|Gemeente Barreveld]] |ofb_rechts = [[Bestaand:Barneveld vlag.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''[[Heufplaose|Heufdplaots]]''' | R1C2 = [[Barreveld (daarp)|Barreveld]] | R2C1 = '''[[Darp|Daarpen]]''': | R2C2 = [[Achterveld (Barreveld)|Achterveld]] · [[De Gliend]] · [[Garder]] · [[Harselaor]] · [[Kootwiek]] · [[Kootjebroek]] · [[Stroe (Gelderland)|Stroe]] · [[Terschuur]] · [[Voorthuzen]] · [[Zwartebroek]] | R3C1 = '''[[Buurtschop|Buurtschappen]]''': | R3C2 = [[Boveneinde]] · [[Drieënhuzen]] · [[Essen (Barreveld)|Essen]] · [[Esveld]] · [[Garderbroek]] · [[Kallebroek]] · [[Moorst]] · [[Ouwendaarp]] · [[Wessel]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Barreveld]] </noinclude> ogmfg8psifii2s9dtaxlbgbd4ebs33z 0 21544 281538 281533 2015-04-29T10:20:55Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oosterhof]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Oosterhof]] 1t58xbp02d0y2dvx4dd9hju05ux9r8o 0 21545 281535 2015-04-29T09:40:29Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[N Oosterhof]] herneumd naor [[N Oosterhof (Riessen)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[N Oosterhof (Riessen)]] mg6sxdw67b9mava0uk29ex9esh7eydc 0 21546 281537 2015-04-29T10:20:47Z Servien 7 niej dv wikitext text/x-wiki '''Oosterhof''' kan verwiezen naor: *[[De Oosterhof (Epe)]] - n woonwiek in [[Vaossen]] *[[n Oosterhof (Riessen)]] - havezate in [[Riessen]] {{dv}} 456f32iaqpocwnmeaue2kra7aefd2o6 0 21547 281593 281545 2015-04-29T21:00:14Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Ouwendaarp''' ([[Nederlaans|Nederlaands]]: ''Ouwendorp'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt in t noordoosten van de gemeente twee kilometer ten zuudoosten van [[Garder]]. {{Barreveld}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] n0lpdf6humwao0wlnb71y2hsxqlwpeb 0 21548 281592 281546 2015-04-29T21:00:01Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Esveld''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt twee kilometer ten oosten van [[Barreveld (daarp)|Barreveld]]. {{Barreveld}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] ex7z1oe62hh4kj60kvfjaoc0a4oathg 0 21549 281547 2015-04-29T10:42:23Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki t Barreveldse '''Achterveld''' is n [[oostelik]] butengebied van t daarp [[Achterveld (Leusden)|Achterveld]]. Dit deel van Achterveld leit niet in de [[Utrecht (provinsie)|Utertse]] gemeente [[Leusden]], maor in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]. t Het zo'n 125 inwoeners. Der staon twee gemeentelike [[monument]]en, n [[schaapsschot]] en n [[boerderieje|boerderie]]. {{Barreveld}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] bzkw9girzdmb4uz85egnczy9sbkawgd 0 21550 281591 281548 2015-04-29T20:59:50Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Boveneinde''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt in t oosten van de gemeente een kilometer ten noordoosten van [[Kootwiek]]. {{Barreveld}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] bnmdnocbnz6dwf7m8cyztggh480dipw 0 21551 281590 281549 2015-04-29T20:59:37Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Drieënhuzen''' ([[Nederlaans|Nederlaands]]: ''Drieënhuizen'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt drie kilometer ten oosten van [[Kootjebroek]]. {{Barreveld}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 1rnp91h2a0wo118rsuzojubh5bhppw0 0 21552 281554 281552 2015-04-29T11:48:36Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Crystal_Malt_80L.jpg|thumb|right|200px|Kristalmalt van garste]] '''Malt''' of '''mout''' is oetkommend en edreugd [[groan]]. Et is nen groondstof vuur [[beer]], [[sake]], [[jeneawer]] en [[whiskey]] en vuur een poar aandere leawensmiddel. Et meestbroekte groan vuur malt is [[garste]] en dan vuural brouwgarste woer as weainig eiwit in zit. Mer feaitelik kö'j alle soorten groan gebroeken en zelfs [[bookweat]]. Garste is et beste te gebroeken, umdet der de gode [[enzym]]en inzitt en umdet et kafvleesken de blad- en wörtelkiem better beskaarmet as bie aandere groansoorten. ==Malten== Et maken van malt neumt ze ''malten''. Dit doot ze in ne [[malterieje]]. Kort ezegd löt ne malterieje groankorrels oetkommen en dan dreugen. Bie et oetkommen komt enzymen vrie. In de groankorrels zit [[zetmel]], wat duur de enzymen umme zat wörd in [[gist]]ende [[suker]]s. As de neudige verhoolding van enzymen en zetmel bereikt is, wörd et oetkommen van de korrels estopt. Et wörd non greunmalt neumd. Dit greunmalt wörd edreugd, wat ze [[eesten]] neumt. Later bie et brouwen, bie et [[maisken]], geet et ummezetten van zetmel in sukers verdan. Disse sukers wordt later (deels) [[alkohol]]. Et gef verskeadene oarden malt. Dit haank of van de dreugwieze: wo länger en heter as et verhit wörd, des te doonkerder de malt (en doarduur ook den [[beer]]). Ze mett dit in [[EBC]]: de kluurslag van et malt wörd vergelekken met de kluur van verskillende verhooldingen van [[jodium]] en [[water]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Bier]] [[Kategorie: Drank]] bp62rgczge0ml1vy62ot5c8uxjc746n 0 21553 281553 2015-04-29T11:48:03Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Mout]] herneumd naor [[Malt]]: Neet et Hollaandse mer et Platte woard op oonze Platte wiki wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Malt]] gmfcrj9evwtmnbrchbaehxffo7rejvw 0 21554 281555 2015-04-29T12:57:53Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Woater]] wikitext text/x-wiki #redirect[[woater]] 4y1rbaubjazpgcmmq7896x6lybhomo0 0 21555 281556 2015-04-29T12:58:05Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Woater]] wikitext text/x-wiki #redirect[[woater]] 4y1rbaubjazpgcmmq7896x6lybhomo0 0 21556 281557 2015-04-29T12:58:34Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Woater]] wikitext text/x-wiki #redirect[[woater]] 4y1rbaubjazpgcmmq7896x6lybhomo0 0 21557 281558 2015-04-29T12:58:49Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Woater]] wikitext text/x-wiki #redirect[[woater]] 4y1rbaubjazpgcmmq7896x6lybhomo0 0 21558 281562 281560 2015-04-29T13:19:49Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Wessel]] herneumd naor [[Wessel (Barreveld)]]: Neet duur mekoar halen met den kearlsnaam wikitext text/x-wiki '''Wessel''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. De eerste verwiezingen naor de [[buurtschap]] Wessel bin van 1146 (as ''Wehsle'') en 1183 (as ''Wesle''). In geschriften uut de 15e eeuw wort der espreuken over de "Erve ende gued te '''Wassel''' in den kerspele van Barnevelt" (ong. 1430). Laoter kwam ok ''Wijssel'' veur, maor nao 1572 staot t bekend as Wessel. Over de oorsprong van de naom is niet zo veul bekend. De gedachte dat de buurt (de buurtschap) van Wessel zien naom te danken het an n baron Van Wessel, n jagermeister, is niet zeker. {{Barreveld}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 4z2gpx9fro23imgqdt7mny7iy2qg2ss 0 21559 281589 281561 2015-04-29T20:58:47Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Garderbroek''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. De buurtschap ligt ten zuudwesten van t daarp [[Stroe (Gelderland)|Stroe]], waor t toe beheurt. Aandere kernen die kortbie liggen bin [[Voorthuzen]] (ten noordwesten), [[Barreveld (daarp)|Barreveld]] (ten zuudwesten) en [[Kootjebroek]] (ten zujen van de buurtschap). Garderbroek ligt kortbie de snelweg [[A1]] tussen [[Amersfoort]] en [[Apeldoorne (stad)|Apeldoren]]. De buurtschap het onder aandere n eigen buurtvereniging, maor umdat Garderbroek zelf niet zoveul inwoeners het, mo'j veur de [[booschap (winkel)|booschappen]] naor Barreveld of Voorthuzen. {{Barreveld}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 49y2058ejzzycolx6t5l96y98wrqobm 0 21560 281568 281565 2015-04-29T13:24:40Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki Et woard '''Wessel''' kan op meardere zaken duden: * [[Wessel (Barreveld)]] - ne [[boerskop]] in de [[Veluwe|Veluwse]] gemeente [[Barreveld]]. * De [[Wesseleilaanden]] - ne groep eilaanden bie [[Australië]]. * [[Wessel (naam)]] - Germaansen vuurnaam vuur kearls en achternaam. {{dv}} molrjhzrz1ujx5w1i9h5pjl8oinr7gx 0 21561 281588 281577 2015-04-29T20:58:30Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Kallebroek''' ([[Nederlaans|Nederlaands]]: ''Kallenbroek'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt ten westen van t daarp [[Barreveld (daarp)|Barreveld]]. Deur de kombinaosie van t bosrieke laandgoed Erika en t boeren karakter van de buurtschap staon t laandgoed en de buurtschap ok wel bekend as ''t Paradies''. De naom van de plaots is te verklaoren deurdat de waoterstroom, de Esvelderbeek, bie de plaots kouwer was as bie aandere plaotsen. n Letterlike vertaoling van Kallebroek zou ''kouwerbroek'' of ''kouwerwaoter'' eweest hen. De plaots staot bekend um de wiendkorenmeul ''[[Den Olden Florus]]'', die ok wel de ''Kallebroeker Meul'' eneumd wort. Hoe oud de meul noe krek is is niet bekend; de oudste verwiezing stamt uut 1403. De meul zo as die noe is mot veur 1584 ebouwd wezen. De meul is daornao verschillende keren op-eknapt. {{Barreveld}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 2dsey6mkapab4500ihb76wbjncxvuk8 0 21562 281582 281581 2015-04-29T14:43:41Z Servien 7 niet neudig um te vermelden wikitext text/x-wiki Den naam '''Wessel''' is ne verkleanvörm of plezerigen variaant van den [[Germanen|Germaansen]] naam ''Werner''. Den naam keump nog wal es vuur in [[Nederlaand]], [[Duutslaand]], [[Freeslaand]] en [[Zuud-Afrika]]. As achternaam is ''Wessels'' vuural in [[Tweante]], mer ook in Zuud-Afrika (bv. [[akteur]] en zanger [[Robbie Wessels]]) bekeand. ==Bekeande leu met as vuurnaam 'Wessel'== *[[Wessel Freytag von Loringhoven]] ([[1899]]-[[1944]]), [[Duutslaand|Duutsen]] leagerleader en anvoorden van de Duutse wierstaand *[[Wessel Gansfort]] ([[1419]]-[[1489]]), Nederlaandsen godgelearden en ene van de eerset [[humanisme|humanisten]]. *[[Wessel Myburgh]] ([[1990]]), [[Namibië|Namibiesen]] [[cricket]]spöller. *[[Marthinus Wessel Pretorius]] ([[1819]]-[[1901]]), eersten presideant van den Zuud-Afrikaansen Reppubliek. *[[Wessel Roux]] ([[1975]]), Zuud-Afrikaansen rugbiespöller *[[Wessel van Diepen]] ([[1966]]), Nederlaandsen radioman ==Bekeande leu met as achternaam 'Wessel'== * [[Andreas Wessel]] ([[1858]]–[[1940]]), [[Noorweagen|Noorsen]] skeadkeundigen en politikus. * [[Bernhard Wessel]] ([[1936]]), Duutsen doelkearl in de [[vootbal]]. * [[Beth Wessel-Kroeschell]], [[Verenigde Stoaten|Amerikaanse]] politika in [[Iowa]]. * [[Caspar Wessel]] ([[1745]]–[[1818]]), [[Denemaarken|Deens]]-Noorsen rekkenkeundigen den as eersten de complexe nommers beskreef (breur van [[Johan Herman Wessel]]). * [[David Wessel]] ([[1954]]), Amerikaansen journalist. * [[Dick Wessel]] ([[1913]]–[[1965]]), Amerikaansen [[akteur|filmspöller]]. * [[Ellisif Wessel]] ([[1866]]–[[1949]]), Noorsen skriewer en politikus. * [[Franz Wessel]] ([[1903]]–[[1958]]), Duutsen rechter * [[Friedrich Wessel]] ([[1945]]), Duutsen [[skaarmen (sport)|skaarmer]] * [[Hedvig Wessel]] ([[1995]]), Noorsen skiloper * [[Hendricus Wessel]] ([[1887]]–[[1977]]), Nederlaandsen lange-ofstaandsloper * [[Henry Wessel, Jr.]] ([[1942]]), Amerikaansen fotograaf * [[Horst Wessel]] ([[1907]]-[[1930]]), een broenhemd bie de [[Nasjonaal-sosjalisme|Nazi-Duutser]] dee as martelaar eard wör in et [[Horst-Wessel-Leed]] * [[Johan Herman Wessel]] ([[1742]]–[[1785]]), Deens-Noorsen skriewer (breur van Caspar Wessel) * [[Kai Wessel]] ([[1964]]), Duutsen klassiekzanger * [[Kathrin Weßel]] ([[1967]]), Duutse lange-ofstaandsleuper * [[Kin Wessel]] ([[1964]]), Noorsen tekenaar * [[Mark Wessel (componist)|Mark Wessel]] ([[1894]]–[[1973]]), Amerikaansen pianist en leedkesskriewer. * [[Mark Wessel]], Amerikaansen learaar * [[Michael R. Wessel]] ([[1959]]), Amerikaansen zakenman en lobbyist * [[Mike Wessel]] ([[1977]]), Amerikaansen vechter van mengde vechtsporten * [[Ole Christopher Wessel]] ([[1744]]–[[1794]]), Noorsen advokoat en laandsbesteurder * [[Pål Wessel]], Noorsen eardkeundigen * [[Paul Wessel]] ([[1904]]-[[1967]]), Oost-Duutsen politikus * [[Peter Wessel]] ([[1690]]-[[1720]]), ook bekeand as ''Tordenskjold'', nen Deens-Noorsen zeeheld. * [[Ulrich Wessel]] ([[1946]]–[[1975]]), Duuts lid van de [[Rote Armee Fraktion]] * [[Walter Wessel]] ([[1892]] – [[1943]]), Duutsen genneraal van de [[Wehrmacht]] * [[Wilhelm Wessel]], Duutsen bookdrukker oet et [[17e eeuw|17de joarhoonderd]] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Naam]] 9qq75fr1ezht30ch6uvepmknb5cpts5 0 21563 281587 281573 2015-04-29T20:58:17Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Harselaar dorp.jpg|thumb|Stasionsweg, Harselaor]] '''Harselaor''' ([[Nederlaans|Nederlaands]]: ''Harselaar'') is n daarp in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt tussen [[Barreveld (daarp)|Barreveld]] en [[Voorthuzen]] in. De naom Harselaor komt al in de 14e eeuw veur as ''Hersler'' en kan dujen op n ''laor'' (boswei) mit ''hirs'' (pluumgierst) of ''hers'' (peerd). Eerst duuiden t op n westeliker elegen buurtschap, tussen wat noe t daarp is en [[Terschuur]] in. In dit gebied lag ok n herengoed Klein Harselaor, dat in 1600 eneumd wier.<ref>[http://www.barneveld.nl/document.php?fileid=9559&m=2&f=9d7b6455ec4bd7085b30deee642279af&attachment=0&c=9233 Inventariserend archeolgies onderzeuk Harselaor]</ref> An t begin van de 20e eeuw was t Harselaor n kruuspunt van de spoorlien [[Amsterdam]] - [[Zutfent|Zutfen]] en de lokaolspoorweg [[Niekark]] - [[Ee]]. Der laggen hier twee haltes, respektievelik stasion Barreveld-Voorthuzen en stopplaots Barreveld Kruuspunt, zodat tussen de twee lienen overestapt kon worren. Sinds 1937 wort der gien gebruuk meer emaokt van t spoor tussen Barreveld-Niekark. Nao de [[Tweede Wereldoorlog]] ontstong ten noorden van de spoorlien t bedriefsterrein Harselaor, dat tegenswoordig t overgrote deel van t daarp vormt. Maor der staot ok woenbebouwing, der woenen in Harselaor zo'n 280 minsen. {{Barreveld}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] b0gvpwysv5peceui4jifu3m2uy2z7y4 0 21564 282152 281586 2015-05-16T22:38:10Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Terschuur''' (ok wel ''Schuurdaarp'' of ''Sjuurdaarp'' eneumd) is n daarp in de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Daarp ligt in de [[Gelderse Vallei]], kortbie de [[A1]]. t Daarp het, mit de umgeving derbie, 1510 inwoeners (2008). t Daarp vormt n duodaarp mit [[Zwartebroek]] dat n paor kilometer noordeliker ligt; veul sosiaole aktiviteiten worren samen edaon. De [[buurtschap]] [[Kallebroek]] ten zujen van de A1, bie t bos- en heedgebied ''Erika'', heurt ok bie Terschuur. Veerder staot n paor kilometer ten zujen van t daarp n korenmeul uut de 15e eeuw, "[[Den Olden Florus]]" (ok wel de ''Kallebroeker Meul'' eneumd). ==Geschiedenis== Terschuur is ontstaon langerst de ouwe [[Hessenweg]], van [[Amsterdam]] naor [[Daeventer|Deventer]]. Hier ha'j n [[tolhuus]], dat veur belangrieke inkomsten zorgde. Boerderie ''De Tolboom'' doet hier nog an denken. t Daarp is eneumd naor ''Huus Terschuur'', dat in [[1421]] deur [[Sticht Utrecht|t Sticht]] in braand estoken is. ==Geleuf== Binnen t daarp bin drie kaarkelike gemeenschappen aktief. Twee kaarken vanuut de [[Protestantse Karke in Nederlaand|PKN]]: een van de [[Nederlaanse Hervormde Karke|hervormde]] en een van de [[Griffemeerd protestantisme|griffemeerde]] kaant. En n daarde kaark, de [[Hersteld Hervormde Kaark]]. ==Vrieje tied== * Deur Terschuur loopt de wandelroute E11. De route komt vanof de richting [[Amersfoort]], via de brug over de [[A1]] ten zujen van t daarp. De route gaot dan richting t noorden veerder, naor t buurtschap [[Appel (Niekark)|Appel]]. * An de snelweg bie Terschuur he'j t ''Ouwe Ambachten & Speulgoed Museum'' zitten. ==Terbroek== Terschuur vormt n duodaarp mit t twee kilometer noordeliker elegen veendaarp [[Zwartebroek]]; in de volksmond 'Terbroek' eneumd. Veul daarpse aktiviteiten worren samen edaon, dit wort eorganiseerd deur Stichting Terbroek. ==Plaotjes== <gallery> Bestaand:Terschuur - Huize Terschuer.JPG|Huus Terschuur Bestaand:Terschuur - Tolboom.JPG|De Tolboom Bestaand:Terschuur - Tolhuis Hoevelakenseweg 146.JPG|Tolhuus Bestaand:Molen Den Olden Florus december 2010.jpg|[[Den Olden Florus]] </gallery> {{Barreveld}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] rqn2c9inkf8qunzq4g1t97u58vx2e2i 0 21565 281580 2015-04-29T14:42:09Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Terschuur]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Terschuur]] j5kqn7u0qs5m3qce3bmauwt0gkoxtiz 0 21566 281598 2015-04-29T21:07:35Z Servien 7 Servien hef de zied [[Ereveen]] herneumd naor [[T Ereveen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[T Ereveen]] 7v8o91lcd1yazjrou0qv2cfoyg5drmk 10 21567 281653 281643 2015-04-30T18:29:01Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Ee (gemeente)|Gemeente Ee]] |ofb_rechts = [[Bestaand:Flag of Ede.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''[[Heufplaose|Heufdplaots]]''' | R1C2 = [[Ee (stad)|Ee]] | R2C1 = '''[[Daarp]]en''': | R2C2 = [[Bennekum]] · [[t Ereveen]] · [[Harskamp]] · [[Hoenderloo]] <small>(deels)</small> · [[De Klomp (Ee)|De Klomp]] · [[Lunteren]] · [[Otterlo]] · [[Wekerum]] | R3C1 = '''[[Buurtschop|Buurtschappen]]''': | R3C2 = [[Deelen]] · [[Doesburgerbuurt]] · [[De Driesprong (Gelderlaand)|De Driesprong]] · [[Eschoten]] · [[De Ginkel]] · [[Hoekelum]] · [[Hoog-Baarlo]] · [[De Kaode (Gelderlaand)|De Kaode]] · [[De Kraots]] · [[Maonen (Ee)|Maonen]] · [[Meulunteren]] · [[Mossel (Ee)|Mossel]] · [[Nederwoud]] · [[Nergena (Gelderlaand)|Nergena]] · [[Niej-Reemst]] · [[Oud-Reemst]] · [[Overwoud]] · [[Roekel]] · [[De Valk (buurtschap)|De Valk]] · [[Walderveen]] · [[Westeneng]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Ee]] </noinclude> tt8dj75ndpq40uh3tzyqy98mj6aao19 0 21568 281609 2015-04-29T21:26:58Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wageningen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Wageningen]] 43k1b0ge8w541ili1bydt86nwp1m6k7 0 21569 281619 2015-04-30T11:03:29Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Krimpen an den Iessel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Krimpen an den Iessel]] phfcfoc8r3k7vx24q43h0xkknzen7oo 0 21570 281621 2015-04-30T11:05:46Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Hoolterboarg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hoolterboarg]] 0jk39gv7bgvqjjlg3mhawcafic46i6j 0 21571 281622 2015-04-30T11:06:07Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Hoolterboarg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hoolterboarg]] 0jk39gv7bgvqjjlg3mhawcafic46i6j 0 21572 281623 2015-04-30T13:39:14Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kapelle an den Iessel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kapelle an den Iessel]] 3ylfoaxligew6r889kq37xlpbh2hthu 0 21573 281626 281625 2015-04-30T13:56:19Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Krimpenerweerd]] herneumd naor [[Krimpenerweard]]: Ook in t artikel wikitext text/x-wiki '''Krimpenerweard''' ([[Nederlaands]]: ''Krimpenerwaard'') is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 53.868 leu op ne vlakte van 161,3 km². De gemeente besteet seend [[1 januwoari]] [[2015]]. Et roadhoes steet in [[Stolwiek]]. In de gemeente ligt de wonplaatsen [[Ammerstol]], [[Baargambacht]], [[Baarkenwoolde]], [[Goolderak]], [[Haastrecht]], [[Krimpen an den Lek]], [[Legenweg]], [[Lekkerkaarke]], [[Opperduit]], [[Oolderkaarke an den Iessel]], [[Skoonhoven]], [[Skuwacht]], Stolwiek, [[Vlist]] en [[Willige Langerak]] (deels). {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] kqyhz9fo05z4plivby2j8mq4m50q61y 0 21574 281627 2015-04-30T13:56:19Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Krimpenerweerd]] herneumd naor [[Krimpenerweard]]: Ook in t artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Krimpenerweard]] mqx9ws0y0yd4fowezmkc88cfgzm5ag5 0 21575 281628 2015-04-30T13:56:37Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Krimpenerweard]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Krimpenerweard]] s6u2o6jhouiu63tfw1abocnjsymsiwc 0 21576 281644 281630 2015-04-30T18:08:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Deelen''' is n [[buurtschap]] in t oosten van de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Het ongeveer vuuftig inwoeners. De [[postkode]] is 6877. Deelen ligt op de zujelike [[Veluwe]], op n heugt van ongeveer zestig meter en wort grotendeels umringd deur [[bos]], [[heed (vegetasie)|heed]] en [[zaandverstuving]]en, in noordwestelike richting deur t [[Deelense Zaand]] (onderdeel van t [[Nasionaol Park De Hoge Veluwe]]) en in noordoostelike richting deur t [[Deelerwoud]]. Zuudwestelik ligt de vroggere [[Vliegbaosis Deelen]] en zuudoostelik t [[Vliegveld Terlet]] (bestemd veur zweefvliegen). {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] duwrabswhxtwdq11wpt3ov0nztwnjs1 0 21577 281631 2015-04-30T14:42:16Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Westeneng''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt twee kilometer ten westen van [[Harskamp]] en aanderhalve kilometer ten noorden van [[Wekerum]]. De achternaom ''Westerneng'', die ok in de umgeving van [[Amsterdam]] veurkomt, viendt hier zien oorsprong. {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 7j9gbyvwj2spsdgg580mcxk3rzf9gmf 0 21578 281632 2015-04-30T14:44:07Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Eschoten''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt in t noorden van de gemeente tussen [[Wekerum]] en [[Otterlo]] in. {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 878eb8tg8uxtzqf1xa7v5ymhkbam255 0 21579 281633 2015-04-30T14:46:07Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Hoekelum''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt ten noorden van [[Bennekum]], even ten zujen van de [[A12]]. De belangriekste weg is de Hoekelumse Brinkweg. Ten noorden van de A12 ligt t gelieknaomige laandgoed en t sportpark de Hoekelumse Eng. {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] jrxelbe63a8ju1w4khichzdq3x7mvap 0 21580 281634 2015-04-30T14:50:32Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Meulunteren''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt ten noordoosten van [[Lunteren]] en is veural op de laandbouw ericht. t Ligt an de Meulunterseweg die van Lunteren naor [[De Valk (buurtschap)|De Valk]] loopt, ongeveer ter heugt van de krusing mit de [[Hessenweg]] an de voet van de [[Goudsbaarg]]. {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] ly49nwroh5v0iq99e9dfroi0fxw4sya 0 21581 281637 281636 2015-04-30T14:58:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Mossel''' is n [[laandbouwenklave|laandbouwenklaove]] in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt ten zujen van [[Otterlo]]. t Ligt op t laandgoed ''Planken Wambuis''. Mossel is umringd deur bossen, [[zaandverstuving]]en en [[heed (vegetasie)|heedvelden]]. Der zit ok n [[theehuus]] dat zoemers vaok bezocht wort deur fietsers die n dagjen uut bin. t Fietspad loopt over t aarf tussen de terrassen deur. {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 7ntgz65m76kmaiju4ec5hyesoztotm2 0 21582 281638 2015-04-30T14:58:51Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Nederwoud''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt 2,5 kilometer ten noordwesten van [[Lunteren]]. De [[SGP]] behaolt in disse buurtschap bie de verkiezingen vaok n meerderheid van de stemmen. {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] ffihcte9spn3e6dzs4olc03ckbvy1is 0 21583 281639 2015-04-30T15:01:07Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Niej-Reemst''' ([[Nederlaans|Nederlaands]]: ''Nieuw-Reemst'') is n [[buurtschap]] en [[laandbouwenklave|laandbouwenklaove]] in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt in t zuudoosten van de gemeente tussen [[Mossel (Ee)|Mossel]] en [[Oud-Reemst]] in t natuurgebied [[Planken Wambuis]]. {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] ptgllltxy4omj5r100d26ncqp719zt0 0 21584 281640 2015-04-30T15:02:44Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Overwoud''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt 2,5 kilometer ten zuudwesten van [[Barreveld (daarp)|Barreveld]] richting [[Meulunteren]]. {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 2lqufcmw0q5d7t5rm8so5cr18mw50s3 0 21585 281641 2015-04-30T17:03:54Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Oud-Reemst''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt 2,5 kilometer ten zuudwesten van [[Barreveld (daarp)|Barreveld]] richting [[Meulunteren]]. t Ligt in t oosten van de gemeente, ongeveer vuuf kilometer ten zujen van [[Otterlo]]. Oud-Reemst ligt op n krusing van de Oud-Reemsterlaon mit de Harderwiekerweg ([[N310]]). De buurtschap bestaot uut minder as tien [[boerderieje]]n. Oud-Reemst is n laandbouwenklaove tussen de [[heed (vegetasie)|heedvelden]] en [[bos]]sen. Ten oosten van de buurtschap ligt t [[Nasionaol Park De Hoge Veluwe]] en ten noordwesten ligt [[Niej-Reemst]]. Vrogger heette Oud-Reemst 'Reemst'. Toe Niej-Reemst esticht wier, wier Reemst Oud-Reemst. {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 21i4r2xhq7odui32f6j5nn97pfx3ndd 0 21586 281642 2015-04-30T17:41:12Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Roekel''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt tussen [[Ee (stad)|Ee]] en [[Otterlo]] in. [[Otterlo]] en [[Wekerum]] liggen op drie kilometer ofstaand naor respektievelik t noordoosten en t noordwesten. Roekel ligt n de raand van t beboste deel van de Veluwe. In de buurt liggen de natuurgebiejen Laandgoed de Valouwe, t Roekelse Bosch en Planken Wambuis. {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] mnvfk06my2pejwn66ntgkx82xgdqi9s 0 21587 281660 281657 2015-04-30T19:01:38Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Nergena''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. Nergena en Klein Nergena bin de naomen van boerderiejen die in de buurtschap liggen. De buurtschap is verneumd naor t vroggere kasteel Nergena en ligt ten westen van [[Bennekum]]. {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] ecjgwy715ykkvsstneangwayggsy2h9 0 21588 281651 281650 2015-04-30T18:28:43Z Servien 7 Servien hef de zied [[Driesprong (Gelderlaand)]] herneumd naor [[De Driesprong (Gelderlaand)]] wikitext text/x-wiki '''De Driesprong''' is n [[buurtschap]] en [[laandbouwenklave|laandbouwenklaove]] in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. De buurtschap ligt an de [[N304]] van [[Ee (stad)|Ee]] naor [[Otterlo]] op de krusing mit de [[Hessenweg]] die hier vanof de Ginkelse heed komt en vanof hier richting de [[Goudsbaarg]] loopt. Ok splitst bie De Driesprong de deurgaonde weg richting [[Wekerum]] zich of. De Jan Hilgersweg die bie De Driesprong loopt herinnert nog an t Vliegkamp Ee dat an t begin van de 20e eeuw niet veer van disse plek of zat. Kort bie De Driesprong ligt n mobilisasiekomplex van Defensie. {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] jhb4rufjq9v561eqdsgqi4vrwms0j7w 0 21589 281652 2015-04-30T18:28:43Z Servien 7 Servien hef de zied [[Driesprong (Gelderlaand)]] herneumd naor [[De Driesprong (Gelderlaand)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[De Driesprong (Gelderlaand)]] 4moxi2dmce2rmdtrqgbvddqoy5t8ndf 0 21590 281656 281654 2015-04-30T18:32:03Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Driesprong''' kan verwiezen naor: * [[Driesprong (verkeer)]] - n kruuspunt mit drie arms * [[Driesprong (Noord-Brabant)]], n plaots in de gemeente Breda. * [[De Driesprong (Gelderlaand)]] - n buurtschap in de gemeente Ee. * [[De Driesprong (Westlaand)]] - n buurtschap in de gemeente Westlaand {{dv}} cq7rxutpu100aw57s0zolayydq41nls 0 21591 281655 2015-04-30T18:31:44Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Driesprong]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Driesprong]] jbycgo61clwvaaa17k39bwn16hs91iv 0 21592 281659 281658 2015-04-30T18:34:07Z Servien 7 niej dv wikitext text/x-wiki '''Nergena''' kan verwiezen naor: * [[Nergena (Gelderlaand)]] - n kleine buurtschap kort bie Bennekum in de Nederlaandse provinsie Gelderlaand * [[Nergena (Boxtel)]] - n buurtschap in gemeente Boxtel in de Nederlaandse provinsie Noord-Braobaant * [[Nergena (Goch)]] - n buurtschap in de Duutse gemeente Goch in Noordrijn-Westfaolen {{dv}} 3zhj8hmx5esv2ic4rvc8fvnvv5ah81p 0 21593 281668 2015-04-30T21:24:09Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''De Ginkel''' is n heedgebied mit n [[laandbouwenklave|laandbouwenklaove]] umringd deur bossen op de [[Veluwe]] in de [[Gelderlaand|Gelderse]] gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]]. t Gebied ligt ten oosten van Ee an weerskaanten van de [[N224]]. t Heedgebied ten zujen van de N224 wort de [[Ginkelse Heed]] eneumd en t gebied ten noorden dervan de [[Eese Heed]]. Op de Eese Heed was tiejens de [[Eerste Wereldoorlog]] n Belgies vluchtelingekamp in-ericht. t Belgemonument herinnert hier tegenswoordig nog an. An de N224 liggen sentraol in t gebied de Harbaarg Zuud Ginkel an de noordzied en an de zuudzied t Airborne-monument en een van de [[schaapsschot]]ten. An de noordraand van de Eese Heed ligt de tweede schaapsschot. Hier begint ok t laandbouwgebied. In dit gedeelte he'j ok drie [[venne]]n: de Kreelse Plas, de Plas van Gent en de Heedbloem. <gallery widths="180" heights="180"> Bestaand:Schaapskooi Ede.jpg|Schaapsschot mit op de achtergrond Harbaarg Zuud Ginkel Bestaand:Kreelse plas 4.jpg|Kreelse Plas Bestaand:Edese heide Hessenweg.JPG|Hessenweg Bestaand:Edese schaapskudde.jpg|Schaapskudde op de Eese Heed </gallery> {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 6out5tt0u9mfhqp2xc9q1jq25w3p17t 0 21594 281669 2015-05-01T13:39:46Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Azerbeidzjan]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Azerbeidzjan]] 9a5i6jcpzzlgy39efgig7pu1p34tgvo 0 21595 293392 293299 2017-06-26T09:16:50Z DARIO SEVERI 10118 + Kategorie wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल<br> Sanghiya Loktāntrik Ganatantra Nepāl | vlagge = Flag of Nepal.svg|100px|Vlagge van Nepal | woapn = Emblem of Nepal.svg|100px|Woapen van Nepal | lokasie = Nepal (orthographic projection).svg | breedtegroad= 26/32//N | lengtegroad= 86/44//E | regio=Himalaja | sproaken = [[Nepalees]] | heufdstad = [[Katmandoe]] | religie = [[Hindoeïsme]] | regeringsvorm = [[Federale Reppubliek]] | km2 = 147,181| pctwater = 2.8 | inwonners = 26,494,504 (2011)| dichtheid = 180 | munteenheid = [[Nepalesen Roepi|Roepi]] | valutakode = NPR | tiedzone = [[NPT]] ([[UTC]] + 5:45 | volkslied = ''[[Sayaun Thunga Phool Ka|Sayaun Thunga Phulka]]''<br/>{{small|"Oet Hoonderden Blomen"}}<br/><center>[[File:Sayaun Thunga Phool Ka.ogg]]</center> | feestdag = | tld = np| laandkode = NP| tel = 977 |}} '''Nepal''' (in et [[Nepalees]]: नेपाल), offisjeel de ''Federale Demokratiese Reppubliek Nepal''<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/np.html – Cia.gov - The World Factbook: "Nepal".] Bekekken: 5 december 2012.</ref> is een laand in [[Zuud-Azië]]. Et hef ne oppervlakte van 147.181 km<sup>2</sup> en der wont ongevear 27 miljoen leu. Et ligt in de [[Himalaja]]boargen, in et noorden tegen [[Volksreppubliek China|Sjina]] en vuur de rest in eklemd tusken [[India]]. De heuwdstad en grötste stad is [[Katmandoe]]. Et boargachtige noorden van Nepal hef achte van de tiene [[Lieste van hoogste boargen van de wearld|hoogste boargen van de wearld]]. Den hoogsten boarg, de [[Mount Everest]] (in et Nepalees ''Sagarmāthā,'' eskrewen as सगरमाथा) is der doar enen van is. Der zeent mear as 240 töppe heuger as 6000 meter. Et zudelike deel, [[Terai]], is vruchtboar en vochtig. Ongevear 81,3% van de leu is [[Hindoeïsme|Hindoestaans]], et heugste antal van alle laanden. Vanoet et verleden is der 9% [[Boeddhisme|Boeddhisties]]. Wiedters is 4% [[Islam|Mohameddaans]], 3,1% [[Kirant Moendhoem|Kiranties]] en 1,4% [[Kristendom|Kristelik]]. Ongevear 0,4% van de leu doot der an [[animisme]].<ref>[http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/National%20Report.pdf 2011 Nepal Census Report]</ref> Een groot deel van de leu, vuural dee in de boargen wont, rekkent zikzelf mangs Hindoestaans en mangs Bhoeddisties, umdet beaide geleuwe ruumte vuur mekoar loat.<ref>[http://www.nepjol.info/index.php/VOH/article/view/85/78 Shrestha, Khadga Man. Religious Syncretism and Context of Buddhism in Medieval Nepal. Voice of History, 2005. Volume 20, oetgawe 1. bladzieden 51 – 60.]</ref> Van [[1768]] töt [[2008]] was Nepal ne [[monarchie]] oonder de [[Shah-familie]]. Doarvuur warren et verskeaidene lösse stöatjes, töt at [[Prithvi Narayan Shah]] ze bie mekoar kreeg. Noa den tien joar doerenden [[Nepalesen Börgeroorlog]] en wekkenlange protesten van alle politieke metbeslissers, köm der ne 12-peuntenofspraak.<ref>[http://www.un.org.np/unmin-archive/downloads/keydocs/12-point%20understanding-22%20Nov%202005.pdf UN.org. Nepal, UN. 12-point understanding reached between the Seven Political Parties and Nepal Communist Party (Maoists)]. Bekekken: 3 juli 2014.</ref> Bie de verkiezingen van den [[28 mei|28sten mei]] [[2008]] wör massaal stemd tegen de monarchie en vuur ne [[federale reppubliek]] met meardere politieke partiejen. Et blif nog aait lastig um der an te wennen, mer de 12-peuntenofspraak heuld töt non too staand. Nepal is een [[ontwikkelingslaand]] woer as de leu weainig verdeent. In [[2014]] steund et op de [[Volkontwikkelingsindex]] op plaatse 145 van de 187 laanden. Völle inwonners hebt slim honger en leawt in oarmood. Toch hef et laand redelik wat trädte vuuroet emaakt, umdet de regearing zik der op hef vaste betten um et laand vuur [[2022]] et steampel [[minst oontwikkelde laand]] oet te wisken.<ref>[http://www.npc.gov.np/new/uploadedFiles/allFiles/LDC_Final_draft.pdf Planning Commission, Nepal. An Approach to the Graduation from the Least Developed Country by 2022. http://www.npc.gov.np/.] Bekekken: 3 juli 2014</ref> == Naam == Den laandsnaam hef denzelfden oorsproonk as den naam van et [[Newar (volk)|Newar]]-volk. De wöare "Nepāl", "Newār", "Newāl" en "Nepār" zeent allemoal vörme van etzelfde woard, mer dan met iets nen aanderen klaank. Nepal zol oet et [[Sanskriet]] stammen en de deftige vörm wean. Newar is de wat volksere variaant oet et [[Prakriet]]. In [[Tistung]], een dal op et westen van Katmandoe, veunden gelearden een opskrift oet 512, woerin as et zinneke "groten an de Nepals" steet. Doarmet zol verwezen wörden an beaide et volk en et laand. Et woard "Newar" as verwiezing noar "Inwonner van Nepal" wör vuur et eerste broekt in een geskrift oet [[1654]] in Katmandoe. Den [[Italiën|Italiaansen]] Jezuïet [[Ippolito Desideri]] ([[1684]]-[[1733]]), den as in [[1721]] noar Nepal treuk, skreef at de inwonners van Nepal Newars heten. Der wörd wal es beweard at "Nepal" ne versanskriesering van "Newar" is, of det "Newar" nen niejeren vörm van "Nepal" is. Ne aandere verkloaring zeg at de wäorde "Newar" en "Newari" volkse oetsproaken zeent, dee as komt van de verbasting van P noar V/W en L noar R. In oetsproake wörd de leste konsonaant vortloaten en den kleenker verlengd: "Newā" vuur Newār ofNewāl en "Nepā" vuur Nepāl. Volgens volksverhalen köm der nen Hindoestaansen healigen "Ne" in et Katmandoedal wonnen. Ne besköarmden et dal ("pala" in de [[Pali]]-sproake). == Verleden == Veundste oet de [[steentied]] teunt an at der al 11.000 joar leu in de Nepal-strekke woont. Et laand wörd al neumd in verskeaidene heuwdstukke van de Hindoestaanse geskriften, de [[Veda|Veda's]]. Volgens Gopal Vansawali warren de eerste intrekkers in et gebeed de [[Gopal Bansa|Gopalen]], woernoa as achtereen de Mahispala en de [[Kirati]] kömmen. Disse Tibet-Burmese leu leawden noar verluudt der 2500 joar eleden. Der is liekewel gin arkeologies bewies vuur en et ennigste de'w der van weet, is in later tieden dale skrewen. Zo'n 500 vuur [[Jezus Christus|Kristus]] warren der verskeadene kleane könninkriekskes en stämme in et zuden. Oet ene van disse hearsende families köm den preens [[Siddhartha Gautam]] (meestal skatt tusken [[563]]–[[483]] vK), den as later zinnen titel der achterhen deed um een sober leawen te volgen. Hee wör bekeand as de ''Buddha'' ("Den Ontwaakten" or "Den Verlichten"). Et wörd annömmen at den zeuwenden Kirata-könning, [[Jitedasti]], um dee tied regearen deed. [[File:Basantapurpalace.JPG|thumb|247x247px|Basantapoer, et vuurmoalige könninklike oonderkommen]] Tegen 250 vK kömmen de zudelike strekken oonder besteur van et [[Mauryanenriek|Maurianenriek]] in et hudige Noord-[[India]]. Et wör nen belangrieken stoat oonder et [[Goeptariek]] in et [[4e eeuw |veerde joarhoonderd]]. Der is oardig wat dale skrewen oawer et könninkriek Nepal duur den bekeanden Sjinesen Boeddhistiesen pelgrimsmonnik [[Xuanzang]], roond et joar [[645]] CE. Der is völle oawer et verleden van Nepal in de steender van et Katmandoedal graveerd. Verskeaidene hoonderden joaren gungen der oawerhen en Nepal wesselden van et ene riek in et aandere. Oeteandelik in et [[11e eeuw|elfde joarhoonderd]] köm Nepal oonder et [[Tjaloekiariek]], oet zudelik India. Dee drungen et Hindoeïsme der duur, woerduur as et Boeddhistiese laand slim veraanderden. === Middeleeuwen === Vuur in et [[12e eeuw|12de joarhoonderd]], kömmen der leaiders op oet et zuden, woervan as den achternaam op et Sanskriete achterplaksel ''malla'' eandigden ("worstelder"). Disse könningen regearden de volgende 200 joar, woernoa as et könninkriek in mear as 20 stöatjes oet mekoar völ. Achterin et [[14e eeuw|14de joarhoonderd]] köm der ne nieje Malla-familie op in et Katmandoedal, woermet as een groot deel van et hudige midden van Nepal wier bie mekaar köm. In [[1482]] wör et laand op edeeld in dree könninkrieken: [[Katmandoe (Könninkriek)|Katmandoe]], [[Patan (Könninkriek)|Patan]] en [[Bhaktapoer (Könninkriek)|Bhaktapoer]]. == Laandbeskriewing == [[File:Nepal topo.jpg|thumb|329x329px|Kaarte van Nepal]] Nepal is 800 kilometer laank en 200 kilometer breed. Et wörd meestal indeeld in dree eardriekskeundige strekken: Boargen, Heuwels en [[Terai]]. Disse ekologiese streppels loop van et oosten noar et westen en wordt vertikaal duursneden duur de grote rivieren van Nepal, dee as van et noorden noar et zuden streumt. De Terai in et zuden zeent de leeglaandvlaktes, op de greanze met India. Ze heurt bie et noordelike reandke van de [[Indus-Gangesvlakte]]. Ze zeent oetsletten en voodt duur dree grote Himalayarivieren: de [[Kosi]], de [[Narayani]] en de [[Karnali]]. Wiedters gef et ook nog kleandere riveren die oet de eeuwige sneeliene komt. Disse strekke hef een [[subtropies]] töt [[tropies klimaat]]. De Heuwelstrekke (''Pahad'') lig oonder de hoge boargen. De töppe van disse strekke ligt tusken de 800 en 4000 meter hoogte. Ze goat geleadelik oawer van subtropies klimaat oonder de 1200 meter noar [[alpklimaat]] boawen de 3600 meter. De boargketten de [[Mahabharat]] vörmet de zuudgreanze van disse strekke, met ofwesselend subtropiese rivierdalen en "heuwels" töt an de noordgreanze. In de dalen hiervan wont de meeste leu. [[File:Himalaya sud avion.JPG|thumb|329x329px|Et Annapoerna-gedeelte van de Himalajas.]] De Boargen (''Himal''), dee deel zeent van de grote [[Himalaja]], vörmet et noorden van Nepal. Hier lignt de heugste boargen van de weareld, woeroonder de 8848 meter hoge [[Mount Everest]] op de greanze met [[Volksreppubliek China|Sjina]]. Der zeent nog zeuwen aandere boargen heuger as 8000 meter in Nepal: [[Lhotse]], [[Makalu]], [[Cho Oyu]], [[Kanchenjunga]], [[Dhaulagiri]], [[Annapurna]] and [[Manaslu]]. Nepal hef vief klimaatstrekken, dee met de heugte met veraandert. Oonder de 1200 meter is et (sub)tropies, tusken 1200 en 2400 meter is der een gemoatigd klimaat, tusken 2400 en 2600 meter een koold klimaat, tusken 3600 en 4400 meter een subarkties klimaat en boawen de 4400 meter een arkties klimaat. Nepal hef vief seizoenen: [[zommer]], [[monsoen]], [[hoarfst]], [[weenter]] en [[leante|vuurjoar]]. De Himalaya heuld de koolde weenterweend van Midden-Azië tegen en vörmet de greanze vuur de monsoenweend. Et laand was vroger dichtbegröaid, mer oontbossing in alle strekken hef der vuur zörget at ofbrokkeling, verskoewing en ofkalving van de leafumgewingen een groot probleem is wörden. Boargbeklimmers komt gearne noar Nepal um de hoge en oetdagende töppe, zo as de Mount Everest. Den is lechter vanof de Nepalese kaante te beklimmen. === Eardplaten === Duurdet et Indiase wearelddeel en et Euraziatiese tegen mekoar op klappern in de [[Paleogeentied]] (en rechtevoort nog aait), ontsteund de [[Himalaja]] en et [[Tibetaanse Hooglaand]]. Nepal lig pal in dit botsingsgebeed. De Indiase plate skof met 50 mm per joar alverdan noordeliker in verhoolding met Azië. A'j de grötte van de eardblukke noagoat, is det beheurlik rap; ongevear twee moal zo rap as de snelheid woermet as de neagels van een meanske gröait. Den dikken Indiasen korst dok oonder de verhooldingswies meender stoarken Tibetaansen korst, woerduur as de Himalaja op edrok wörd. Oet een oonderzeuk in [[2014]] bleek at der duursneewies um de 750/140 en 870/350 joar ne grote [[eardbewing]] in oost Nepal keump. Een oonderzeuk oet [[2015]] teunden ne terugslag van 700 joar an tusken eardbewingen. Et oonderzeuk beweart ook at der duur tektoniesen drukoawerdracht een verbaand is tusken de [[eardbewing van 1934 in Nepal|eardbewing van 1934]] en den van [[Eardbewing van Nepal (2015)|2015]]. Ze volget een vast eardbewingspatroon. ===Leafumgewing=== Duur de grote heugteverskillen zeent der in Nepal verskillende leafwearlden, van [[Tropies gröslaand]] an de greanze met [[India]] töt [[tropies woold|tropies woold]] en [[konifeerwoold]]en in et Heuweldeel, töt gemengd woold op de flaanken van de Himalaja, töt [[grös]]- en lege buskes töt rotsen en ies op de heugste töppe. Op de leegste stukke lig et [[Gröslaand van Terai-Duar]]. Dee sloett an op et [[Suptropiese Himalajabos]], wat tusken de 500 en 1000 meter heugte vuurkeump. Tusken 1000 en 2000 meter heugte tref iej [[Subtropies noaldbos]]. A'j nog heuger komt, wör et klimaat van oost noar west verdeeld duur de [[Gandaki]]-rivier. Op et oosten is et vaker reagenachtig en der leaft mear deers en plaanten. Et westen is dreuger en meender soortriek. Vanof 1500 töt 3000 meter wörd et gemoatigd bosriek: de [[Oostelik Himalajawoold|Oostelike]] en [[Westelik Himalajawoold|Westelike Himalajawoolden]]. Duur mekoar geeldt: wo heuger a'j komt, wo dunner de begröaiing. <gallery> Bestaand:Seto Gumba Panorama view.jpg|Panorama van Seto Gumba Bestaand:Thakuri village near Khartuwa 2013.jpg|Oetzicht oawer et doarp [[Khartuwa]] vanoet et doarp Thakuri in Sitalpati, Shankhuwasabha, oost Nepal. Bestaand:NASA Landsat 7 Nepal.png|Beeld van Nepal van de NASA Landsat-7. Bestaand:Himalaya sud avion.JPG|De boargketten [[Annapurna]] in de Himalaja. Bestaand:Panorama phoksumdo lake from camp.jpg|[[Phoksundo-meer]]. Bestaand:Kaligandaki ghasa.jpg|De [[Kali Gandaki-kloof]] is ene van de deepste kleuwe van de wearld. Bestaand:Marsyangdi valley near Pisang (4518299825).jpg|[[Marshyangdi|Marshyangdi-dal]] – Et gef völle van dit soort gletsjerdalen in de Himalaja. Bestaand:Everest kalapatthar crop.jpg|[[Mount Everest]], den heugsten boarg van de wearld, lig op de greanze tusken Sjina en Nepal File:Wind erosion Kalopani Nepal.jpg|Weendoetslieting in Kalopani. File:Terai nepal.jpg|Een veeld in Terai. File:Phulchowki Hill.jpg|Phulchowki-heuwel. </gallery> ==Besteur== ===Indeling=== [[Bestaand:Nepal zones.svg|thumb|Distrikten van Nepal]] Nepal is opdeeld in 14 zones en 75 distrikten, bie mekoar zat in vief ontwikkelingsstrekken. Elk distrikt hef een vast distriktsheuwd den as toozut op noaleawing van de wet en oetvoering van de regearingstaken. De vief strekken en veerteen zones zeent: *[[Oosterstrekke, Nepal|Oosterstrekke (Purwanchal)]] ** [[Koshi]] ** [[Mechi]] ** [[Sagarmatha]] *[[Middelste strekke, Nepal|Middelste strekke (Madhyamanchal)]] ** [[Bagmatii]] ** [[Janakpur]] ** [[Narayani]] *[[Westerstrekke, Nepal|Westerstrekke (Pashchimanchal)]] ** [[Dhawalagiri]] ** [[Gandaki]] ** [[Lumbini]] *[[Midwesterstrekke, Nepal|Midwesterstrekke (Madhya Pashchimanchal)]] ** [[Bheri]] ** [[Karnali]] ** [[Rapti]] *[[Oeterst westelike strekke, Nepal|Oeterst westelike strekke (Sudur Pashchimanchal)]] ** [[Mahakali]] ** [[Seti]] ===Politiek=== Nepal is de leste twentig joar besteurlik onmeundig rap veraanderd. Töt an [[1990]] was Nepal ne absolute monarchie. In det joar veulden zik [[Keunink Birendra]] slim oonder druk zat duur ne [[kommunisme|kommunistiese volksbeweaging]]. Hee stemden in met ne grootskoalige politieke hervörming, duur der ne [[parlementeare monarchie]] van te maken. Den keunink was dan stoatsheuwd en den premier regearingsheuwd. Nepal har twee [[kamer (politiek)|kamers]], met een [[Hoes van Ofveardigden]] (de ''Pratinidhi Sabha'') en den [[Nasjonalen Nepalesen Road|Nasjonalen Road]] (de ''Rastriya Sabha''). Et Hoes van Ofveardigden har 205 leden dee as rechtstreeks duur et volk ekeuzen warren. Den Nasjonalen Road har 60 leden: 10 dee anwezen warren duur den keunink, 35 dee ekeuzen warren duur et Hoes van Ofveardigden en de aandere 15 dee ekeuzen warren duur nen kiesroad van steaden en döarpe. De regeartied kon vief joar doeren, mer ook duur den keunink vuurtieds of ekapt worden. Alle Nepalezen van 18 joar en eulder meugen stemmen. Et oetvoerende hoes, et [[kabinet (politiek)|kabinet]], besteund oet den keunink en de Ministerroad. Denne wat de meeste stemmen in de verkiezingen kreeg, wör dan premier. et kabinet wör ekeuzen duur den keunink, den as zik leut roadgewen duur den premier. Regearingen heulden et nooit lange vol, duur interne instorting of duur groondwettelike opheffing duur den keunink op anroaden van den premier. Gin ene regearing seend [[1991]] heuld et länger as twee joar oet. Ne politieke beweaging in [[april]] [[2006]] brachten veraandering in et laandsbesteur. Der wör ne tiedelike groondwet oetdacht, woerbie as den keunink al zinne macht inleaweren mos. Noa vreadesoawerleg met [[Maoïsme|Maoïstiese]] rebellen wör der een tiedelik Hoes van Ofveardigden op ericht met Maoïstiese leden. Et antal zetels in et parlemeant wör opheugnd noar 330. In [[2007]] köm de Maoïstiese [[Vereanigde Kommunistiese Partieje van Nepal]] bie de tiedelike Nepalese regearing. Eand 2007 skreef de tiedelike regearing een vuurstel oet um van Nepal nen federalen republiek te maken, met nen presideant as stoatsheuwd. Op [[10 april]] [[2008]] steunden de Maoisten boawenan, mer neet met ne seempele mearderheaid.<ref>[http://www.economist.com/displaystory.cfm?story_id=11057207&amp;fsrc=nwl The Economist - Nepal's election The Maoists triumph. 17 april 2008.] Bekekken: 29 juli 2009.</ref> Et nieje parlemeant nöm den niejen wet met ne grote mearderheaid an stemmen an. Keunink [[Gyanendra]] har 15 deage um zin paleis in sentraal Katmandoe oet te goan. Op den [[26 juni|26sten juni]] van [[2008]] verkloarden premier [[Girija Prasad Koirala]], den as seend [[januwoari]] [[2007]] stoatsheuwd was, det he zol oftreaden op den dag at den eersten presideant van et laand ekeuzen zol wean. De eerste kiesronde was op [[19 juli]] [[2008]]. Hieroet köm [[Parmanand Jha]] as winner noar vuurten, mer ginene van de kandidoaten kreeg alle neudige 298 stemmen bie mekoar. Doarumme wör der et volgende joar wier estemd. [[Ram Baran Yadav]] van de [[Nepalese Kongrespartieje]] versleug Maoist [[Ram Raja Prasad Singh]] met 308 van de 590 stemmen.<ref>[http://www.presidentofnepal.com/ Presidentofnepal.com.] Bekekken: 5 december 2012.</ref> Noa den zinne inzwearing as presideant op [[23 juli]] 2008, gavven Koirala zinnen baan op. [[Bestaand:Prachanda.jpg|thumb|Prachanda sprekt vuur nen vergoaring in Pokhara.]] Op den [[15 augustus|15den augustus]] van 2008 wör den Maoïstiesen leader [[Prachanda]] ([[Pushpa Kamal Dahal]]) ekeuzen as eersten presideant van Nepal. Mer op [[4 mei]] [[2009]] treud Dahal al wier of weagens anhooldende steggelderieje oawer et ontsloan van nen leagerleader. Seend dee tied steet et laand in tweestried, met as belangriekste disterpeunt of de vrogere Maoïstiese strieders, et Volksbevriedingsleager, bie in het leager van et laand opnömmen worden mut.<ref>[http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/07/06/AR2010070605214.html The Washington Post - Long stalemate after Maoist victory disrupts life in Nepal. Anup Kaphle. 7 juli 2010.]</ref> Noa Dahal wör Jhala Nath Khanal van et CPN (UML) as presideant ekeuzen. Mer den mos ook wier oftreaden, umdet he de vreadesbesprekkingen en et groondwetskriewen neet gangshoolden kon. In [[augustus]] [[2011]] wör den Maoïst Babu Ram Bhattarai den doarden presideant, noa nen verkiezingsroonde.<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/world-south-asia-14700892 BBC News - Baburam Bhattarai elected prime minister of Nepal. 28 augustus 2011.] Bekekken op 12 meart 2012.</ref> Op 24 mei 2012 gavven den tweeden presideant Krishna Sitaula zinnen baan op<ref>[http://www.ekantipur.com/2012/05/24/top-story/sitaula-gurung-resign-from-govt/354449.html Ekantipur - Sitauala, Gurung resign from govt.]</ref> Op den [[27 mei|27sten mei]] [[2012]] lukten et den Vergoaring neet um met nen niejen groondwet te kommen. Presideant Baburam Bhattarai kondigden in nen nasjonaal oet ezeunden toosproak nieje stemroondes an: "Wie könt nich aans as teruwgoan noar et volk en doaroet nen neien road te zeuken um oonzen groondwet te skrieven." Ene van de grötste knelpeunten was de vroage of de Nepalese lidstoaten indeeld worden mut noar et volk wat der leaft.<ref>[http://www.cbc.ca/news/world/story/2012/05/27/nepal-elections.html CBC News. "Nepal PM calls new elections after constitution failure". 28 mei 2012].</ref> Nepal is ene van de weanige Aziatiese laanden dee as der den [[doodstraf]] achterhen edoan hebt.<ref>[http://www.amnestyusa.org/document.php?id=ENGACT500122007&lang=e Amnestyusa.org - "Death Penalty Statistics 2006". Bekekken op 29 juli 2009.</ref> en et eerste laand wat [[homohuwelik]]en toolöt.<ref>[http://www.starobserver.com.au/soap-box/2009/06/16/progress-in-new-republic-of-nepal/13887 Starobserver.com.au. "Progress in new Republic of Nepal". 16 June 2009.] Bekekken: 29 juli 2009.</ref> ==Verwiezings== [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Nepal]] [[Kategorie:Azië]] mcf8dd5croimrp6w9nl79l4h2ivtqpl 0 21596 281724 281682 2015-05-01T22:36:16Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Flag_Lansingerland.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Lansingerland.svg | naam = Laansingerlaand | lokatie = LocatieLansingerland | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Bergsenhook]] | öppervlakte = 56,37 | öppervlakte laand = 54,28 | öppervlakte water = 2,09 | inwonners = 57.545 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 1060 | breedtegroad = 52/0/0/N | lengtegroad = 4/30/0/E | verkeersoader = [[N209]],[[N471]], [[N470]] | netnummer = 010| postkode = 2650-2665 | webstie = [http://www.lansingerland.nl www.lansingerland.nl] | }} '''Laansingerlaand''' ([[Nederlaans|Nederlaands]]: ''Lansingerland'') is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Et besteet seend [[2007]], toen as de oolde gemeentes [[Berkel en Rodenrijs]], [[Bleiswiek]] en [[Bergsenhook]] bie mekoar gungen. Der wont ongevear 57.000 leu op ne vlakte van 56,37 km² (met 2,09 km² water). De dut met in et verboond [[Stadsregio Rotterdam]] en de [[Metropoolregio Rotterdam-Den Haag]]. Et roadhoes steet in [[Bergsenhook]]. Den naam ''Lansingerland'' is ekeuzen oet ne [[priesvroage]]. Et is eneumd noar den waterstoatkeundigen naam Lansingh, nen laandskeaiding den as tusken de döarpe in de gemeente duurlöp. Et is nen symboliesen naam: det wat et gebeed aait verdeeld hef, is non de verbeending. Um et wat lechter te skriewen te maken, hef de gemeente der vuur ekeuzen um de -h- van lansingh vort te loaten. ==Kernen== De leu van Laansingerlaand wont in de volgende kernen: [[Bergsenhook]], [[Berkel en Rodenrijs]], [[Bleiswiek]], [[Rotte (plaatse)|Rotte]], [[Kruusweg (Zuud-Hollaand)|Kruusweg]]. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] 627z74v7kstk8t1425zvcuu0arf38b5 0 21597 281689 281688 2015-05-01T15:43:59Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Leiderdorp_vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Leiderdorp_wapen.svg | naam = Leaderdoarp| lokatie = LocatieLeiderdorp | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = Leaderdoarp | öppervlakte = 12,28 | öppervlakte laand = 11,55 | öppervlakte water = 0,73 | inwonners = 26.786 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 2319 | breedtegroad = 52/9/0/N | lengtegroad = 4/32/0/E | verkeersoader = [[A4]] | netnummer = 071 | postkode = 2351-2353 | webstie = [http://www.leiderdorp.nl www.leiderdorp.nl] | }} '''Leaderdoarp''' ([[Nederlaands]]: ''Leiderdorp'') is een [[doarp]] en ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 26.786 luë op ne vlakte van 12,29 km² (met 0,56 km² water). In de gemeente lig ok nog den [[boerskop]] [[Achthoven (Leaderdoarp)|Achthowen]]. Leaderdoarp is zowat vaste gröaid an [[Leaden]], mer ze wordt oet mekaar höalden deur de rivieren den [[Ziel]] en den [[Olden Rijn]]. Kortbie Leaderdoarp lig den moond van den tunnel oonder et [[Groene Hart]], wat anlegd is vuur de [[HSL-Zuud]]. Leaderdoarp's verleden geet wierumme noar de [[Romeinse Riek|Romeinse tied]]. Der zeent oawerbliewsels opgreawen van een Romeins Castellum. Vanof den [[8e eeuw|8sten eeuw]] lik et gebeed vuur vaste bewoond te worden. Leaderdoarp har vroger völ mear groond as rechtevoort, mer mos verdan mear an [[Leaden]] ofstoan, umdet dee stad verdan gröaien deed. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] cvmeni3oby5p0gka8qgzm4wsy3eqfpd 0 21598 281687 2015-05-01T15:43:17Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Leiderdarp]] herneumd naor [[Leaderdoarp]]: Eanters artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Leaderdoarp]] pmjmybkj8onyjn2vsqhppcfj9rn651a 0 21599 281725 281691 2015-05-01T22:38:51Z Servien 7 Servien hef de zied [[Maassluus]] herneumd naor [[Maassloes]]: steet as eerste vermeld wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Maassluis_flag.svg | bestaandsnaam woapn = Maassluis_wapen.svg | naam = Maassloes| lokatie = LocatieMaassluis | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = Maassloes | öppervlakte = 10,12 | öppervlakte laand = 8,49 | öppervlakte water = 1,63 | inwonners = 32.230| doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 3796 | breedtegroad = 51/56/0/N | lengtegroad = 4/15/0/E | verkeersoader = [[A20]] | netnummer = 010 | postkode = 3140-3146 | webstie = [http://www.maassluis.nl www.maassluis.nl] | }} '''Maassloes''' of '''Maassluus''' ([[Nederlaands]]: ''Maassluis'') is ne [[stad]] en [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 32.230 leu op ne vlakte van 10,11 km² (met 1,51 km² water). Der ligt wiedters gin aandere wonsteas in de gemeente. De stad is as nederzetting bie nen sloes ontstoan um [[1340]]. Seend [[1814]] mag Maassloes zikzelf ne stad neumen. Maassloes mut et vuur de seanten vuural hebben van [[viskerieje]] en allens wat met skepen te maken hef. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]]. 9pgylweoq6wgk8g8tjsltm08sagjwzi 0 21600 281692 2015-05-01T16:35:54Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Leaderdoarp]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Leaderdoarp]] d5beuhap8fdiicy0znfomi00xhz5v7r 0 21601 281726 2015-05-01T22:38:51Z Servien 7 Servien hef de zied [[Maassluus]] herneumd naor [[Maassloes]]: steet as eerste vermeld wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Maassloes]] l1955580u32jsw7hbdnz64488vrh0qq 0 21602 281731 281730 2015-05-02T08:07:48Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Haarst]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[haarst]] ed01bv5w3dq3zhiz6b93qpgo6nbw83j 0 21603 281733 281732 2015-05-02T08:09:10Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Leinte]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[leinte]] cniuhz7ota0cux4zd71ysnjbb9d43op 0 21604 281739 281738 2015-05-02T16:36:08Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Midden_Delfland_vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Midden-Delfland_wapen.svg | naam = Midden-Delflaand | lokatie = LocatieMidden-Delfland | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Skipluden]] | öppervlakte = 49,38 | öppervlakte laand = 47,35 | öppervlakte water = 2,03 | inwonners = 18.514 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 391 | breedtegroad = 51/58/0/N | lengtegroad = 4/18/0/E | verkeersoader = [[A4]], [[A20]], [[N223]], [[N468]] | netnummer = 010, 015| postkode = 2635-2636, 3155| webstie = [http://www.middendelfland.nl www.middendelfland.nl] | }} '''Midden-Delflaand''' is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 18.514 leu op ne vlakte van 49,38 km² (met 2,03 km² an water). Den anblik van de gemeente is laandelik, met völle [[boeren|veehoolderiejen]]. ==Wonsteas== Binnen de gemeente Midden-Delflaand wont de leu verspreaid oawer de wonsteas [[Skipluden]], [[Maaslaand]], [[Den Hoorn]], [['t Woudt]], [[Hodenpiele]], [[Ter Lucht]], [[De Zweth]] en [[Gaag]]. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] t1o7mpwqm08s1z1jz1echmdrju7wsa8 0 21605 281745 281741 2015-05-02T16:58:06Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Meulenweerd]] herneumd naor [[Möllenweard]] wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Flag_of_Molenwaard.png | bestaandsnaam woapn = Molenwaard_wapen.svg | naam = Möllenweard | lokatie = LocatieMolenwaard | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Bleskensgraaf]] | öppervlakte = 126,47 | öppervlakte laand = 118,29 | öppervlakte water = 8,18 | inwonners = 28.986 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 245 | breedtegroad = 51/52/0/N | lengtegroad = 4/47/0/E | verkeersoader = [[N216]], [[N480]], [[N481]] | netnummer = 0184| postkode = 2957-2977| webstie = [http://www.gemeentemolenwaard.nl www.gemeentemolenwaard.nl] | }} '''Möllenweard''' ([[Nederlaands]]: ''Molenwaard'') is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont um en noabie de 29.000 leu op ne vlakte van 126,47 km² (met 8,18 km² an water). De gemeente wörd duur de völle [[gerefformeerd]]e koarken en de grötte van de [[SGP]]-partieje töt den [[biebelgördel]] rekkend. ==Wonsteas== Binnen de gemeente Möllenweard wont de leu verspreaid oawer de wonsteas [[Nieuwpoort]], [[Bleskensgraaf]], [[Braandwiek]], [[Goudriaan]], Groot-Ammers, [[Keenderdiek]], [[Langerak]], [[Molenaarsgraaf]], [[Niej-Lekkerlaand]], [[Ottoland]], [[Oold-Alblas]], [[Streefkaarke]], [[Wiengoarden]] en de [[boerskop]]pen [[Den Doonk]], [[Gelkenes]], [[Giebelaand]], [[Graaflaand]], [[Hofweagen]], [[Kooiwiek]], [[Liesveeld]], [[Voelendam]] en [[Waal]]. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] s80f489o41cqwm212pmhtxokj1x1rzp 0 21606 282181 281743 2015-05-20T12:15:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Vlag_ontbreekt.png | bestaandsnaam woapn = Nissewaard_wapen.svg | naam = Nisseweard | lokatie = LocatieNissewaard | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Spijkenisse]] | öppervlakte = 98,74 | öppervlakte laand = 82,25 | öppervlakte water = 16,49 | inwonners = 84.929 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 1033 | breedtegroad = 51/50/0/N | lengtegroad = 4/18/0/E | verkeersoader = [[A15]], [[N218]], [[N493]] | netnummer = 0181| postkode = 3200 - 3209, 3211, 3212, 3214, 3216, 3218, 3227 | webstie = [http://www.nissewaard.nl www.nissewaard.nl] | }} '''Nisseweard''' ([[Nederlaans|Nederlaands]]: ''Nissewaard'') is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 84.929 leu op ne vlakte van 98,74 km² (met 16,49 km² an water). De gemeente besteet seend [[1 jannewaori|1 januwoari]] [[2015]], toen as de oolde gemeentes [[Bernisse]] en [[Spijkenisse]] bie mekoar ekömmen zeent. ==Wonsteas== Binnen de gemeente Nissweard wont de leu verspreaid oawer de volgende wonsteas: Op et oosten van de [[Bernisse (water)|Bernisse]]: * [[Beerenplaat]] * [[Biert (Bernisse)|Biert]] * [[Den Hook (Nisseweard)|Den Hook]] * [[Geervliet]] * [[Hekelingen]] * [[Simonshawen]] * [[Spijkenisse]] Op et westen van de Bernisse: * [[Abbenbrook]] * [[Heenvliet]] * [[Ooldenhoorn]] * [[Tweede Vlotbrugge]] * [[Zuudlaand]] {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] su7efun0xegeyvb0jucphqwetyz7dqp 0 21607 281744 2015-05-02T16:57:45Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Nisserweerd]] herneumd naor [[Nisseweard]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Nisseweard]] a5wld9wnue4w2q663de48dcw9366kpx 0 21608 281746 2015-05-02T16:58:06Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Meulenweerd]] herneumd naor [[Möllenweard]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Möllenweard]] n9nsmakvmzr5qny3wgf0u7gglxbepc8 0 21609 281781 2015-05-02T21:53:22Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Walderveen''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. De buurtschap ligt in t uterste noordwesten van de gemeente in n boeren gebied, langerst de gemeentegrens mit [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]. t Bestong oorspronkelik uut 9 boerderiejen en n meul mit n muldershuus. Walderveen ligt op n vanouds belangriek kruuspunt van wegen: de deurgaonde weg van [[Barreveld (daarp)| Barreveld]] naor [[Renswou]] kruust hier de [[Postweg]] die van [[Lunteren]] richting [[Amersfoort]] loopt. Walderveen is veural bekend um de [[Walderveense meul]], n [[stellingmeul]] uut [[1895]]. De stellingmeul vervong de [[standerdmeul]] uut 1566. Ten noorden van de meul staot n in 1855 ebouwde T-huusvormige [[hallehuusboerderie]] mit n in 1924 ebouwde stenen schuur. De boerderie het n [[stoppeldeken|deken]]. t Veurhuus het n [[schilddak]] en t achterhuus n [[wolfsdak]].<ref>http://www.ede.nl/fileadmin/monumentenregister/525.html Boerderie gemeentelik monument</ref> Op de hoek van de Postweg en de Schaarpezeelseweg staot t Heerenlozement langerst de vroggere verbiendingsweg tussen de [[Zuderzee|Zujerzee]] en de [[Rijn]]. Ok ree vrogger over disse verbiengsweg de [[postkoets]] van Amsterdam via [[Arnem|Aorem]] naor Duutslaand. In 1859-1860 is disse verbiendingsweg bestraot. ==Foto-uutstalling== <gallery> Bestaand:Walderveensemolen.jpg|De Walderveense meul Bestaand:Walderveense molen voormalig nieuw molenaarshuis.jpg|t Vroggere muldershuus Bestaand:Walderveen, Heerenlogement.jpg|Heerenlozement Bestaand:Walderveen, Hallehuisboerderij met schuur.jpg|Hallehuusboerderie mit schuur Bestaand:Walderveen, Hallehuisboerderij.jpg|Hallehuusboerderie </gallery> ==Referensies== <references/> {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 9k7rfalm7ig314w3mj3hpabox7wm6uf 0 21610 281782 2015-05-02T22:06:40Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''De Valk''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. De Valk het ongeveer 430 huushouwens en 1670 inwoeners (2001). De buurtschap is verspreid over n antal wegen zo as de ''Lege Valkseweg'' (N801) en de ''Hoge Valkseweg''. De buurtschap het gien kern. Deur de buurtschap stroomt de ''Groote Valkse Beek''. De Valk ligt ongeveer twee kilometer ten noordwesten van [[Wekerum]], zes kilometer ten noordoosten van [[Lunteren]] en ongeveer 10 kilometer ten noorden van de gemeentelike heufdplaots [[Ee (stad)|Ee]]. Zes kilometer ten zuudoosten van De Valk he'j t [[Nasionaol Park De Hoge Veluwe]]. De grond over de de buurtschap is niet helemaol liek, t verschilt tussen de 4 en 16 meter in heugt boven [[Normaol Amsterdams Peil|NAP]]. De Valk het zien eigen vriewillige [[braandweer]]post an de Lege Valkseweg, waor ok de plaotselike EHBO-post zit. De braandweerpost is in 1946 op-ezet. De Valk is n kaarkelike plaots. n Groot deel van de inwoeners is lid van de plaotselike [[Griffemeerde Gemeente]]. Bie de verkiezingen behaolt de [[SGP]] n meerderheid van de stemmen in t daarp. {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] rt4dwl5ukbcdmncfo4evs13z3zvh7bq 0 21611 281785 281784 2015-05-02T22:26:03Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Doesburgermolen oud.jpg|thumb|De Doesburgerbuurt mit meul in vroggere tiejen]] De '''Doesburgerbuurt''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt ten noorden van [[Ee (stad)|Ee]] in n gebied mit veurnaomelik laandbouw, en grenst an de [[Veluwe]]. De kortbie-elegen Doesburgerdiek markeert de noordgrens van de Eese niejbouwwiek Kerrem. Deur de buurtschap loopt de spoorweg de [[Kiepelien]]. Vanof [[1902]] had de trein hier n stopplaots. Ondudelik is wanneer disse stopplaots weer op-eheven is. In de buurtschap he'j de [[Doesburgermeul]]. Dit is een van de oudste meuls van Nederlaand. Ten oosten van de Doesburgerbuurt, an de Zonneoordlaon richting de [[De Driesprong (Gelderlaand)|De Driesprong]], lag an t begin van de [[20e eeuw]] t Vliegkamp Ee op de Doesburger Heed. Johan Hilgers vloog hier in [[1910]] as eerste Nederlaander boven Nederlaands grondgebied. Tegenswoordig is t n bosgebied mit n [[kämping]]. == Buurt == De Doesburgerbuurt was n min of meer onofhankelike [[buurschap]]. Der was n eigen buurtbestuur mit n buurtmeister en buurtrichters. In 1902 wieren de gronden verkocht en was der gien bestaonsrecht meer. Der was n zelfde situaosie in de buurt [[Maonen (Ee)|Maonen]] ten zujen van Ee, die in 1911 ophiel te bestaon. De ouwe wiek Veldhuzen bestaot nog wel. {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] bil1tfqyeryb92exxlccah1rozf6gkz 0 21612 281792 2015-05-03T14:29:55Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Hoog-Baarlo''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Ligt in t noordoosten van de gemeente, net onder [[Hoenderloo]]. De naom ''Baarlo'' of ''Barlo'' komt al veur op n kaort van Nicoleas van Geelkercken uut de zeuventiende eeuw. Op de plek waor de buurtschap noe ligt staot op disse kaort ''Groot en Kleien Barlo'' in-etekend. Van de eerste bewoening is pas spraoke in de negentiende eeuw. Rond 1900 is der spraoke van n laandgoed mit de naom ''Hoog Baarlo'' of ''Hoog Barel'' en t bestong destieds uut heed en dennebossen mit kleine woeningen en boerderiejen. Dit laandgoed wier in 1912 ekocht deur [[Anton Kröller]] um onderdeel te worren van de Hoge Veluwe. De buurtschap ligt vandaag de dag an de oostelike zied van dit veurmaolige laandgoed. {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] h1ko3h9t6vupny31zufybbar2cr40d8 0 21613 281793 2015-05-03T15:11:45Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''De Kaode''' ([[Nederlaans|Nederlaands]]: ''De Kade'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. De Kaode ligt tussen [[Ee (stad)|Ee]] en [[t Veen]] in. De Kaode is in feite n langerekte verbiending mit bebouwing, die begint tussen [[t Ereveen]] en [[Lunteren]] onder de naom ''Meikaode''. Ten zujen van de N224 loopt de weg veerder onder de naom ''Kaode''. Hiernao is de verbiending onderbroken. Even ten noorden van de [[A12]] ligt n buurtschap die wel bekendstaot as ''t Pakhuus'' en ok tot De Kaode erekend wort. Ten zujen van de A12 loopt n weg mit de naom ''Zujerkaode'', die overgaot in de ''Bennekumsekaode''. De naom Kaode het te maoken mit de [[turfwinning]] in t gebied rond t Ereveen en t Veen. Langerst de veenkanaolen ontstongen de zogeneumde veenkaodes. Hier wier de turf uutelaojen en der wier haandel edreven. {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 98yq09kzx9mgzneo4m5z0wwvw3k2jek 0 21614 281794 2015-05-03T15:15:42Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''De Kraots''' ([[Nederlaans|Nederlaands]]: ''De Kraats'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. De buurtschap is in de middeleeuwen ontstaon op n dekzaandrug ten westen van t daarp [[Bennekum]] dat bie de gemeente Ee heurt. De Kraots wort ok wel t "butengebied" van Bennekum eneumd. De herkomst van de naom is niet helemaol zeker, maor t kan kommen van [[Sunt-Pankraosius]], de beschaarmheer van de kiender. {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 47j9tk9jk603vogvynjnvde65o1fct9 0 21615 281796 281795 2015-05-03T15:22:43Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Maonen''' ([[Nederlaans|Nederlaands]]: ''Manen'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Ee (gemeente)|Ee]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. De buurschap lag op n dekzaandrug, ten zujen van t sentrum van Ee. Maonen was n zelfstaandige buurt. Der was n eigen buurtbestuur mit n buurtrichter en buurtmeisters. De buurt had n anzienlik grondgebied. n Groot gedeelte hiervan wier rond t begin van de [[20e eeuw]] deur t riek an-ekocht veur de bouw van kazernes, veur de komst van t garnizoen naor Ee. In 1911 wieren de over-ebleven gronden verkocht en wier de buurt op-eheven. == Naom == De naom Maonen is terug te vienden in Eese straotnaomen as: ''Maondereind'', ''Maonderweg'', ''Verlengde Maonderweg'', ''Maonderbuurtweg'', ''Nieje Maonderbuurtweg'', ''Maonderdiek'', ''Maonderbroekweg'', en ok in de naom van: de wiek ''[[Maondereng]]'', t ''knooppunt Maonderbroek'', buurtsentrum ''De Maonen'', t winkelsentrum ''Hoog Maonen'' en t bejaordenhuus ''t Maonderzaand''. Ok de achternaom ''Van Manen'' of ''Van Maanen'' komt uut disse streek. {{Ee}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] hil7vv5ullsbizloo0ytkzdwib5501q 10 21616 282204 281863 2015-05-21T21:55:05Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Apeldoorne (gemeente)|Gemeente Apeldoorne]] |ofb_rechts = [[Bestaand:Apeldoorn vlag.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''[[Stad (woonstee)|Stad]]''' | R1C2 = [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] | R2C1 = '''[[Darp]]en''': | R2C2 = [[Bekbargen]] · [[Hoenderloo]] · [[Hoog Soeren]] · [[Klarenbeek]] · [[Loenen (Apeldoorne)|Loenen]] · [[Uddel]] · [[Ugchelen]] · [[Wenum-Wiesel]] | R3C1 = '''[[Buurtschop|Buurtschappen]]''': | R3C2 = [[Assel]] · [[Beemte-Broekland]] · [[Engeland (Apeldoorne)|Engeland]] · [[Gerritsflesch]] · [[Grunendaal]] · [[De Haere]] · [[Hoog Buurlo]] · [[De Jonas]] · [[De Krim (Apeldoorn)|De Krim]] · [[Lieren]] · [[Meerveld]] · [[Niej-Milligen]] · [[Oosterhuzen (Apeldoorne)|Oosterhuzen]] · [[Radio Kootwiek]] · [[Weuste Hoeve]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Apeldoorne]] </noinclude> 1d0dms0szugovxk0a7bzcvnbqoce1vo 0 21617 281844 281841 2015-05-05T17:09:49Z Servien 7 Servien hef de zied [[De Krim (Apeldoorne)]] herneumd naor [[De Krim (Apeldoorn)]] wikitext text/x-wiki '''De Krim''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorn]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. De buurtschap ligt in t zuudwesten van de gemeente net iets ten oosten van [[Hoenderloo]]. {{Apeldoorne}} {{Dialekt|wvel|Hoenderloo|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] pq32wbvyo4gu0bwzd6u8xqos6t7wmmd 0 21618 281843 281842 2015-05-05T17:09:35Z Servien 7 wikitext text/x-wiki De Krim kan verwiezen naor: *De [[Krim]] - n Oekraïens schiereiland *[[De Krim (Apeldoorn)]] - n buurtschap in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorn]] *[[De Krim (Hardenbarg)]] - n darp in de Overiesselse gemeente [[Hardenbarg (gemiente)|Hardenbarg]] *[[Neie Krim]] - n gehucht in de Drentse gemeente [[Coevern|Koevern]] {{dv}} q7jqrhh476qii2m28ucsh4sv4b6q18z 0 21619 281845 2015-05-05T17:09:49Z Servien 7 Servien hef de zied [[De Krim (Apeldoorne)]] herneumd naor [[De Krim (Apeldoorn)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[De Krim (Apeldoorn)]] i3dzd340nw9bemk9sxgopb3ejegafcq 0 21620 281848 281847 2015-05-05T17:32:03Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Neie Krim''' ([[Nederlaands]]: ''Nieuwe Krim'') is een gehucht in de gemiente [[Coevern]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] pervincie [[Drenthe]]. Het gehucht ligt körtbij [[Daolerpeel]]. Alle sociale activiteiten worden samen edaon mit de dörpen Daolerpeel of [[Stienwieksmoer]]. Neie Krim bestiet uut twie straoten: Neie Diek en Neie Krim. In Neie Krim is in de [[19e eeuw|19e]] en [[20e eeuw]] veen ofgraven. ==Nedersaksisch== In de [[Algemene Nedersaksiese Schriefwieze|Algemene Nedersaksische Schriefwieze]] wordt de plaotsnaam schreven as ''Nije Krim''. {{Dialekt|drt|Coevern|Drentse spelling}} [[Kategorie:Plaots in Drenthe]] b4zpxw387ozme8ex4ezaczoicmf4nfd 0 21621 281849 2015-05-05T17:32:18Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Neie Krim]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Neie Krim]] czrzilu2j4640wuhktc8u81tjbrkekq 0 21622 281859 2015-05-06T19:04:07Z NGolds20 10516 NGolds20 hef de zied [[Meanse, durf te leven]] herneumd naor [[Meanse, dörf te leven]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Meanse, dörf te leven]] pskvnppuzwj2wyuz2779ukz4fp6avon 0 21624 281868 2015-05-06T21:08:07Z Servien 7 Servien hef de zied [[Et Vene (deurverwiespagina)]] herneumd naor [[Et Vene]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Et Vene]] j6tfgen3uuaqp0lbcuw6znk3w68x2kp 0 21625 281881 2015-05-07T20:41:57Z Servien 7 Servien hef de zied [[Ni'jebrogge (Frieslaand)]] herneumd naor [[Ni'jbrogge (Frieslaand)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ni'jbrogge (Frieslaand)]] 5exngab5ovoefz6fumg32kmqjw68qa4 0 21626 281883 2015-05-07T21:03:07Z Servien 7 Servien hef de zied [[Jehannesge]] herneumd naor [[Sunt-Jehannesge]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Sunt-Jehannesge]] 8jpes5nqbqch47xfzyzihi0lufiekdk 0 21627 292638 285043 2016-12-21T12:26:35Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Gemiente | naeme = De Friese Meren | lekaosie = Map - NL - Municipality code 1921 (2014) | bestaansnaeme vlagge =De Friese Meren vlag.svg | bestaansnaeme waopen =De Fryske Marren wapen.svg | heufdplak = [[De Jouwer]] | perveensie = [[Frieslaand]] | oppervlak = 559,93 | oppervlak laand = 361,83 | oppervlak waeter = 198,1 | inwoners = 51.297 | daotum inwoners = 1 april 2016 | dichthied = 142 | brettegraod = 52.56 | lengtegraod = 5.42 | verkeersaoder = A6, A7, E22 N354, N359, N924, N927, N928 | postkode = 8461 - 8544, 8556 -8583 | netnummer = 0513, 0514, 0566 | webstee = [http://www.defryskemarren.nl defryskemarren.nl] }} [[Bestaand:Gem-DeFrieseMeren-OpenTopo.jpg|thumb|Topografiese gemientekaorte van De Friese Meren, sep. 2014]] [[Bestaand:Joure gemeentehuis 2008.jpg|thumb|Heufdingang gemientehuus van De Friese Meren te De Jouwer]] '''De Friese Meren''' ([[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''De Fryske Marren'') is n [[gemiente (bestuur)|gemiente]] in de [[Nederlaand]]se perveensie [[Frieslaand]]. t Gemientehuis staot in [[De Jouwer]]. ==Ontstaonsgeskiedenis== De ni'je gemiente is n fusie tussen [[Gaasterlaand-Sloten]], [[Lemsterlaand]], [[Scharsterlaand|Skarsterlaand]] en n gedielte van [[Boornsterhem]] rond [[Terhorne]]. De gemiente het omdebi'j de 51.200 inwoners, mit t stadtien [[Sloten (Frieslaand)|Sloten]] en de grootste plakken [[Balk (plak)|Balk]], [[De Jouwer]] en [[De Lemmer]]. t Wetgevingstrajekt leup vanof halverwege 2011. In t naojaor van 2012 is n wetsveurstel indiend (kaemerstok 33496 2012-2013). In 2013 is t veurstel deur de Twiede en de Eerste Kaemer vaastesteld. == Naeme == De naeme verwist naor de [[Friese meren]]. De gemiente dreegt sund de instelling op 1 jannewaori 2014 offisieel disse naeme. Mar de gemienteraod het altied de bevoegdhied om de naeme van de gemiente te wiezigen. Tegeliekertied mit de raodsverkiezings wordde n volksraodpleging hoolden. Bewoners mochten zels veurstellen indienen veur de gemientenaeme. Hierin keus 42,4% veur De Friese Meren, 41,6% veur de Friestaelige variaant (De Fryske Marren). Laeter wordden der ok n protte aandere naemen veursteld zo as 'Marrelân' (2,9 %) en 'Sudergoa' (1,8 %). Mar in t koalisie-akkoord dat in november 2013 tussen [[Fryske Nasjonale Partij|FNP]] en [[Christen-Democraties Appèl|CDA]] ofsleuten wordde is opneumen toch veur De Fryske Marren te kiezen, wat dus tegen de resultaoten van de peiling ingaot. De Friese regionalistiese parti'j FNP wordde bi'j de gemienteraodsverkiezings de grootste en maekte van n Friese naeme n breekpunt in de koalisieonderhaandelings. Koalisiepartner CDA stemde bi'j disse onderhaandelings in veur n toekomstige naemswieziging naor de Friese variaant. FNP verdedigt heur keuze mit de stelling dat, as rekening hoolden wordt mit de eigen veurstellen van de bevolking in de naemspeiling, '53% veur n Friese naeme keuzen had' en in t pergramme dudelik angeven ston dat de parti'j veur n Friese naeme was. Op 23 april 2014 nam de ni'je raod mit 19 stemmen veur en 12 tegen t besluut dat de naeme mit ingang van 1 juli 2015 wiezigd worden zal. De Friese naeme is dus sund juli 2015 de offisiële naeme wordden. == Plakken == Bi'j de herindieling van Boornsterhem wordde Terhorne bi'j De Friese Meren daon. De plakken [[Haskerdieken]] en [[Ni'jbrogge (Frieslaand)|Ni'jbrogge]] (beide Skarsterlaand) bin naor de gemiente [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]] gaon. De gemiente De Friese Meren het 51 offisiële plakken (kernen). [[Sloten (Frieslaand)|Sloten]] is de ienigste historiese stad binnen de gemientegreenzen. === Steden en dörpen === {| | width="33%" valign="top" | * [[Akmeriep]] * [[Bakhuzen]] * [[Balk (Frieslaand)|Balk]] * [[Bantege]] * [[Boornzwaog]] * [[Broek (Frieslaand)|Broek]] * [[Delfstrehuzen]] * [[Dieken]] * [[Doniage]] * [[Echten (Frieslaand)|Echten]] * [[Echtenerbrogge]] * [[Eesterge]] * [[Elahuzen]] * [[Follege]] * [[Goingeriep]] * [[Harich]] * [[Haskerhorne]] | width="33%" valign="top" | * [[Idskenhuzen]] * [[De Jouwer]] * [[Koolderwoolde]] * [[Langweer]] * [[Legemeer]] * [[De Lemmer]] * [[Mirns]] * [[Ni'jehaske (plak)|Ni'jehaske]] * [[Ni'jemirdum]] * [[Ooldeouwer]] * [[Oosterzee]] * [[Ooldege]] * [[Ooldehaske]] * [[Ooldemirdum]] * [[Ouwster-Ni'jege]] * [[Ouwsterhaule]] * [[Ries (dörp)|Ries]] | width="33%" valign="top" | * [[Roegehuzen]] * [[Rohel (Scharsterlaand)|Rohel]] * [[Rotstergaast]] * [[Rotsterhaule]] * [[Rottum (Frieslaand)|Rottum]] * [[Scharsterbrogge|Skarsterbrogge]] * [[Sunt-Nikolaosge]] * [[Sunt-Jehannesge|Sunt-Johannesge]] * [[Sloten (Frieslaand)|Sloten]] * [[Snikzwaog]] * [[Sondel]] * [[Terhorne]] * [[Terkaple]] * [[Teroele]] * [[Tjerkgaast]] * [[Vegelinsoord]] * [[Wiekel]] |} === Buurtskoppen === Naost de offisiële plakken liggen de volgende [[buurtschop|buurtskoppen]] in de gemiente: {| | width="33%" valign="top" | * [[Ballingbuur]] * [[Bargebek]] * [[Boornzwaog over de Wielen]] * [[Brekkenpoolder]] * [[Kommissiepolle]] * [[Delburen]] * [[Finkeburen]] | width="34%" valign="top" | * [[Harich Westeraende]] * [[Heide (De Friese Meren)|Heide]] * [[Heuibargen]] * [[Ni'j Amerika]] * [[Onlaand (plak)|Onlaand]] * [[Polle (buurtschop)|Polle]] * [[De Rielst]] | width="33%" valign="top" | * [[Schoterziel|Skoterziel]] * [[Schouw (De Friese Meren)|Skouw]] * [[Spannenborg]] * [[Sythuzen]] * [[Takoziel]] * [[Vierhuus]] * [[Zeuvenbuurt]] |} ==Buurgemienten== {{Tabel wiendroze | N= [[Liwwadden (gemiente)|Liwwarden]] | NO= [[Et Vene (gemiente)|Et Vene]] | O= [[Weststellingwarf]] | ZO=[[Stienwiekerlaand]] (OV) | Z= [[Noordoostpolder|Noordoostpoolder]] (FL) | ZW=[[Enkhuzen]] (NH)<br />over t [[Iesselmeer]]) | W= | NW=[[Zuudwest-Frieslaand]] }} {{Dialekt|stl||Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Gemiente in Frieslaand]] oy3s2da4d6h8oppnnm07hq7aj0eq08z 0 21628 281936 2015-05-08T09:11:09Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Leaderdoarp]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Leaderdoarp]] d5beuhap8fdiicy0znfomi00xhz5v7r 0 21630 281949 281947 2015-05-08T09:28:56Z Woolters 62 /* Beskriewing */ wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Oegstgeest_Netherlands.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Oegstgeest.svg | naam = Oegstgeest| lokatie = LocatieOegstgeest | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = Oegstgeest | öppervlakte = 7,97 | öppervlakte laand = 7,30 | öppervlakte water = 0,67 | inwonners = 22.903 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 3137 | breedtegroad = 52/11/0/N | lengtegroad = 4/28/0/E | verkeersoader = [[A44]] | netnummer = 071| postkode = 2340-2345 | webstie = [http://www.oegstgeest.nl www.oegstgeest.nl] | }} '''Oegstgeest''' is ne wonplaatse en [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 22.903 leu op ne vlakte van 7,75 km². Der ligt in de gemeente wiedters ginne aandere wonplaatsen. Et ''geest''-deel in den plaatsnaam wis op de [[geestgroond]]en, dee as in et [[17e eeuw|17de joarhoonderd]] ofgreawen wörden um ruumte te maken vuur den gröaienden stad [[Leaden]]. Oawer et ''oegst''-stuksken zeent völle leu et neet eens. Vroger wör den naam ook wal es as Oest- of Oostgeest skrewen. Et doarp lig ja op et oosten van de geestgroonden. Mer op ne goderenlieste oet et [[10e eeuw|10de joarhoonderd]] steet vuur et doarp den naam ''Osgeresgeest''. Dit zol op den oorsproonkeliken behearder van de groonden duden: Osger (Oskar). ==Beskriewing== [[Ofbeelding:2013-Oegstgeest.jpg|350px|thumb|left|Geografiese kaarte van de gemeente Oegstgeest (2013).]] Oegstgeest is ne noabergemeente van de [[stad]] [[Leaden]] en van de gemeente [[Katwiek]]. De bebouwing van disse gemeentes löp in mekaar oawer. In et westen greanzet et an [[Riensburg]] in de gemeente Katwiek, in et zuudwesten an [[Valkenburg (Zuud-Hollaand)|Valkenburg]] in deezölfde gemeente. In et zuudoosten en et oosten an de wieken [[Lewenhook (Leaden)|Leeuwenhook]] en [[Meerwiek (Leaden)|Meerwiek]] in de gemeente Leaden, en in et noordoosten en noorden an [[Warmond]] en [[Sassenheem]] in de gemeente [[Teylingen]]. De gemeente is veur et grötste deal volbouwd. Allennig in et verre noorden en et verre zuudwesten kö'j der nog wat boerderiejen veenden. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] kj87n4cdorur4i4h5gm4bxz75qj88cr 0 21631 281948 2015-05-08T09:25:29Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Oegstgeist]] herneumd naor [[Oegstgeest]]: Ook zo in t artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Oegstgeest]] mvi8u9iay27cyx5edj0foc0ryfat0pu 0 21632 281973 2015-05-08T11:19:11Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Leidn]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Leidn]] khmoofwv9lmtlm16xryjntxycn9ndai 0 21633 281974 2015-05-08T11:19:30Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Leaderdoarp]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Leaderdoarp]] d5beuhap8fdiicy0znfomi00xhz5v7r 0 21634 281977 2015-05-08T12:13:31Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Harderhaven''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Zeewolde]], in de [[Nederlaand]]se provinsie [[Flevolaand]]. De buurtschap ligt ten noordoosten van Zeewolde en ten zuudwesten van [[Biddinghuzen]]. Harderhaven besteet uut dree straoten: Harderdiek (N306), Harderhaven en Harderwiekerweg. De buurtschap besteet uut acht woenhuzen (veurmaolige Rieksdienstwoeningen), negen [[woenark]]en en de haven mit [[loods]]en. Ten noorden van de buurtschap ligt t [[Harderbos]], beheerd deur [[Natuurmonumenten]]. De haven van de buurtschap ligt an t [[Veluwemeer]] en is in de eerste helfte van de jaoren 1950 erealiseerd as warkhaven veur de anleg van de polder [[Oostelik Flevolaand]].<ref>[http://www.sab.nl/referenties/Bestemmingsplan/Bestemmingsplan%20Harderhaven.docx/ Bestemmingsplan Harderhaven]</ref> Harderhaven is verneumd naor [[Harderwiek]], n plaotse die tweehonderd meter ten zuudoosten van de buurtschap ligt. ==Referensies== <references/> {{Dialekt|wvel|Hierden|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Flevolaand]] jqfvhzid8lu78hvmacrc8c2bubftja6 0 21635 283467 282425 2015-11-16T18:07:04Z 81.206.164.195 /* Norns */ wikitext text/x-wiki '''Germaanse lot's beduding''' giet ter van hoe as de [[Germanen]] oaver 't lot dachten. Bi-j eur was 't lot de hoogste macht, woar as de weerld noar verlöp. ==Lot== De Germanen vulen zich aait edreven deur iets wat de weerld döt leven en starven. Dit stunnen zölfs boaven de goden en de veuroaldergeesten. Aals wörd deur 't lot bepoald. Iej konnen oew der allinnig maar an onderwarpen, waant dr onderuut kommen kan geniene nie. In 't bekende Angelsaksiese heldendicht [[Beowulf]] hef 't Lot ok 'n belangrieke rolle. 'n Stukkie uut de [[Heliand]] gef 't Germaanse lotsbenul in iene zinne mooi an: * ''So habed im wurdgiscapu metod gimarcod'' Wat zo iets betekkend as: ''Zo hef Wurd 't uut-emetten en maarkeerd.'' ==Namen== 't Lot wörden met verskillende namen an-eduud. Bi-j de [[Vikings|noorsen]] stammen wörden 't ''Örlög'' enuumd (wat in 't Oaldsaksies ''Urlagi'' is), wat 'n oalere varsie is van oenzen woord ''oorlog''. ''Oor'' is 't zölven as 't veurvoegsel ''oer-'', en ''log'' kump van ''leggen'' of 'n aanderen woord veur ''eed''. Bi-j de [[Angelsaksen]] wörden 't lot ''Metod'' enuumd, wat verwaant an ''metten'' is. En bi-j de Saksen wörden 't ''Wurd'' enuumd, wat verwaant is an oens ''wörden'' en ''verdan''. ==Ne's== In de mythologie van de Noorsen stammen wörd 't lot dichterlik uut-ebeeld as drieë vrouwluu - de [[Nornen|Ne's]]. D' eersten en oaldsten het [[Urd]], die 't verlidden angef. De tweeden en middelsten het [[Verdandi]], die 't noew angef. De darden en jonksten het [[Skuld]], die de kommende tied angef. Disse vrouwluu wont onder dn [[Leavensboom|Weerldbome]] [[Jegdrasiel|'Iekdrasiel']], doar woar as ze 't lot van alles en iederiene bi-j mekare zingt en knöpt. {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg (gemiente)|'n Arnbarreg]]}} e3yf5cdg3td8s0p4cc3mysk43m53yae 0 21636 281992 2015-05-08T14:14:46Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Germaanse lots beduding]] herneumd naor [[Germaanse lotsbeduding]]: lik mie een woard too ;) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Germaanse lotsbeduding]] pnjsi972xmut6jrw0gtvxhafchaemm8 0 21638 290599 282010 2016-11-01T15:23:08Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Drammen_komm.svg|thumb|right|200px|Woapen van Drammen]] '''Drammen''' is ne [[stad]] en [[gemeente]] in de [[Noorweagen|Noorse]] strekke [[Buskerud]]. Et ligt um den moond van den [[Drammensfjord]]. Et ligt vastegröaid tegen [[Lier (Noorweagen)|Lier]] in et noordoosten, [[Zwelwiek]] in et zuudoosten, [[Sande og Hof]] in et zuden en [[Nedre Eiker]] in et westen. Et ligt ongevear 40 km op et zuudwesten van [[Oslo]]. Bie Drammen zeent rotstekeningen veunden van mear as 6000 joar oold. Det zol der op duden det der al zo lange volk roond Drammen ewoond hef. De eerste zekere tekens van inwonning komt oet de [[Vikingen|Vikingtied]]. Toen was de stea bekeand as "Dramn" of "Drofn". In dee tied steund et water veer of vief meter heuger. Den fjord strekten zik oet töt an [[Hokksund]]. In dee tied voorden de boten van de noormänne in et Drofnfjord. Den [[Ieslaand]]sen verledensbeskriewer [[Snorri Sturluson]] skreef in [[1070]] at keunink [[Olaf den Healigen]] zik in et Drammfjord versteuk vuur [[Knoet II van Denemaarken|Knoet den Machtigen]]. In dissen tied kreeg Drammen ook zienen eersten healigen, [[Sunte Hallvard]], den as in den fjord verdreunk in [[1043]]. Later wör hee beskoarmhealigen van Oslo. Drammen is ene van de rapst gröaiende wonplaatsen van Noorweagen. De bebouwing löp duur töt in Lier, [[Røyken]], Nedre Eiker en [[Øvre Eiker]]. Met alle vuursteaden der bie wont der 112.123 leu in Drammen. De gemeente drammen hef 64.597 inwonners. Et is de viefdegrötste stad van Noorweagen. Drammen is de tweedegrötste intrekkersstad van Noorweagen, noa Oslo. Mear as 21% van de bewonners keump neet oet Noorweagen. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stad in Noorweagen]] 68dywnxgftpdtp8s9i1mu1ng2nm4h1m 0 21639 282015 282014 2015-05-09T21:34:16Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Kadastrale gemeente Beekbergen in 1866.gif|thumb|Kaarte van de kadastrale gemeente Bekbargen uut 1866. De grenzen kommen aoverene mit die van t vroggere karspel Bekbargen tot 1653.]] '''Bekbargen''' (ok wel: ''Beekbargen''; [[Nederlaans|Nederlands]]: ''Beekbergen'') is n darp en vroggere gemeente in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Darp, dat op de rand van de [[Veluwe]] ligt, net ten zuden van de plaatse [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], besteet buten de bebouwde komme veural uut bossen in t zuudwesten en landbouwgrond in t noordoosten. Buten de bebouwde komme he'j naost t buurtschop [[Engeland (Apeldoorne)|Engeland]] n antal [[bungalowpark]]en, kämpings en hotels. Ok he'j verschillende verzörgingstehuzen en t daklozenopvang Het Hoogeland. Begin 2014 had Bekbargen 4.473 inwoners. Van dat antal woonde drie viefde in de kern van t darp. ==Darpskern== Sentraal deur de kern van Bekbargen löp de Darpstraote, waor de meeste winkels en horeka-zaken zitten. Ok he'j daor t multifunksionele sentrum "De Hoge Weye", waorin onder andere de enigste basisschole van t darp zit, de uut 1818 stammende OBS Beekbergen. In de buurte van de Darpstraote he'j de uut de [[15e eeuw]] stammende [[Nederlaanse Hervormde Karke|hervormde karke]]. In Bekbargen steet ok n griffemeerde karke, de Eben-Haëzerkarke, waorvan t gebouw uut 1960 stamt. Bekbargen is ontstaon in de [[11e eeuw]] nao de bouw van n veurganger van de hervormde karke zo as die de noe steet. In 1860 begun n bevolkingsgruui die zich veurnamelik in de [[20e eeuw]] veurdee. Deur die bevolkingsgruui is t darp zo groot eworden as t noe is. ==Eerste vermelding== De eerst bekende vermelding van t darp Bekbargen mit zien name kömp uut de hoge [[middeleeuwen]]. Zo vun der volgens n geschrift uut 1243 n rechtszitting plaatse op de Uchtelerbarg in de buurte van Bekbargen (in t geschrift ''Bekberge'' eneumd). De presieze Latiense tekste is: "in monte, quu dicitur Uchtelerberg, prope Bekberge". Op die barg in [[Ugchelen]] ha'j t [[Herenhul]], waor töt de 17e eeuw rechtesproken wordden. In de zelfde eeuw bint ze begunnen mit de ontginning van de moerasbossen in t baekdal van de Olde Baeke. De grond wordden gebruukt as weiland veur beesten en deur de ontginning gruuiden de totale oppervlakte van de landbouwgrond. == Geografie == {{Tabel wiendroze | titel = Angrenzende plaatsen | posisie = right | N=[[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] | NW=[[Ugchelen]] | O=[[Lieren]] | ZW=[[Hoenderloo]] | ZO=[[Loenen (Apeldoorne)|Loenen]] }} Bekbargen ligt an de rand van de [[Veluwe]], en ok op de rand van die stuwwalle, die op dat punt aovergeet in de [[Iesselvallei]]. Deur zien ligging op de flank van die stuwwalle is t darp n [[flankesdarp]]. De stuwwalle ontstaon is tiejens t [[Saalien]]. De geologie van t darp mit n variasie van baekdallen en [[dekzand]]en hef t darp n antrekkelike plaatse veur bewoning emaakt. De dekzanden bint ontstaon tiejens t [[Weichselien]], de veurige iestied. Deurdat de [[Noordzee]] destieds dreugelag bracht de wind t zand van de baodem van de Noordzee naor t vasteland van Nederland. De leste iestied zörgden ok veur erosie van de stuwwalle, deurdat smeltwater aover t land stroomden. Umdat de grond permanent bevroren was, kon t smeltwater niet de grond in. Deur t natter wordende klimaot ontstonnen op de dekzanden bossen in Bekbargen en zien umgeving. Deur t verdwienen van veule planten ontstonnen der later in t gebied nog podzolgronden. Korter elejen is t landschap van Bekbargen veranderd deur vroggere landbouwmethodes. Veurbeelden van aoverbliefsels daorvan bint de [[wildwalle]]n en de openakkers die gebruukt wordden veur landbouw mit behulp van [[heed (vegetasie)|heedvelden]]. Deur Bekbargen löp ene [[baeke]], de [[Olde Baeke]], die in veurgaonde eeuwen gebruukt wordden um watermölles in bewaeging te brengen. Die watermölles wordden gebruukt veur t malen van graon en t maken van papier. De baeke löp deur n [[baekdal]]. == Uutgaonde verwiezing == {{Commonscat|Beekbergen}} {{Apeldoorne}} {{Dialekt|ovel|Bekbargen|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 9sou72y8j146mzkkj8gayyx7b1fbtyt 0 21640 282016 2015-05-10T09:43:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Bekbargen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Bekbargen]] 31f6y15rt96pveff86892qlhejlzxhu 0 21641 282018 2015-05-10T09:47:10Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Apeldoorne]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Apeldoorne]] 5ru214j7t3ka1t4m75k2asji45fbpjk 10 21642 282329 282069 2015-05-23T15:17:42Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Dat oek knienen van wilde karvel houwen is goed te zien an benamingen as haozekarvel, haozebrood, haozegres, enz. Hoewel wilde karvel wel de naam karvel het liekt t niet biester veul op de [[kaarvel|echte karvel]], die oek tot n heel ander geslacht beheurt. {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=<br/> **duzendblad, doezendblad **hazebrood ([[Breevoort]], [[Miste]]) **hazegarf ([[Sillevolde]]) **hazepeper ([[Wenters]]) <!-- Drèents -->|drt=<br/> **hazekarvel ([[Midden-Drèents|MD]], [[Zaand-Drèents|ZOZ]], [[Zuudwest-Noord-Drèents|ZWN]], [[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) **hazengras **keesbloem ([[Midden-Drèents|MD]], [[Zaand-Drèents|ZOZ]], [[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) **keesies ([[Zaand-Drèents|ZOZ]], [[Zuudwest-Noord-Drèents|ZWN]]) **hazegar ([[Midden-Drèents|MD]], [[Zaand-Drèents|ZOZ]], [[Zuudoost-Drèents|ZOD]]) <!-- Grunnegs -->|gos=<br/> **doezendblad **hoazegras **hoazebrood **kaalkebloum ([[Veendaam]]) **keesbloum **kikkerblom ([[Aisen]]) **kopzere ([[Vraiskelo]]) **kopzeerbloum ([[Veelerveen]]) **motjegraas, zwientjegraas ([[Finnerwol]]) **riezenbrijbloume, doezendtak ([[Scheemterhammerk]]) **riezenbrijblom ([[Waarfhoezen]]) **wilde doezendschounder ([[Scheemde]]) <!-- Sallaands -->|sdz=<br/> **duzendblad **hazegrös **hazekarvel <!-- Stellingwarfs -->|stl=<br/> **duzendblad **haenepote **haezekarve(l), -kaarver, -karfsel, -kruud, -tarwe **kruuswortel <!-- Tweants -->|twd=<br/> **doezendblad **doezendtak ([[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]) **gaarve, greenzenk ([[Almelo]]) **schaoperibben ([[Riesn]]) **hazegearwe, -grös, -kearvel ([[Hengel (Oaveriessel)|Hengel]]) **hazenbrood <!-- Urkers -->|nds-us= <!-- Veluws -->|vel=<br/> **duzendblad **'''[[wilde karvel]]''' ([[Armelo]]) **garve ([[Vorden]]) **haozegres ([[Telgt]]) **haozebrood ([[Appel]]) **hazekärvel ([[Epe]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=wilde karvel |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> fer16tbuwcct68wiglali39uyydwi6g 0 21643 283106 282022 2015-09-01T12:20:27Z Iifar 12904 +pic wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Gewoon duizendblad Achillea millefolium.jpg|thumb|Dubbelveerdelig blad]] [[Bestaand:Achillea millefolium bloem.jpg|thumb|Wilde karvel]] [[Bestaand:Eristalis arbustorum - Achillea millefolium - Keila.jpg|duum|]] '''Wilde karvel''' ([[Latien]]: ''Achillea millefolium''), oek wel '''duzendblad''' of '''haozegres''' eneumd, is n plant uut de [[komposietefamilie]]. De soortanduding ''millefolium'' verwiest naor t dubbel veerdelige [[blad]], waordeur t liekt of t uut iezig veul kleine blaodjes bestaot. De [[geslacht (biologie)|geslachtsnaam]] is ofeleid van [[Achilles]], die wilde karvel mit zien legers meenam veur de behandeling van kriegswonden. De plant komt veur op voedselrieke, verstoorde grond en op braakliggende terreinen. De plant kan goed tegen dreugt. De plant komt algemeen veur in Europa en Noord-Amerika en het n kenmarkende geur. De plant wort 15–50&nbsp;sm hoog en vormt ondergronds [[stengel#wortelstok|wortelstokken]] veur [[vegetatieve vermeerdering|vegetatieve verspreiding]]. Wild karvel bleuit van juni tot november mit wit tot raoze [[bloem (plant)|bloempjes]]. De planten mit raoze bloempjes worren in de hof oek wel as sierplant gebruukt. Soms kommen planten mit rooie bloempjes oek in t wild veur. De [[bleuiwieze]] bestaot uut n scharmvormige tros. == Inhoudsstoffen == De plant is riek an [[3-methylbutaonzuur|isovaleriaanzuur]], [[salisylzuur]], [[asparagine]], [[sterol]]en, [[flavonoïde]]n, [[bitterstof]]fen, [[tannine]]n en [[koemarine]]n. == Toepassingen == === As voeding === Wilde karvel wordde vrogger, veurdat de warking van [[hop]] ontdekt wordde, gebruukt bie t maken van [[bier]]. Oek was de plant in de zeuventiende eeuw n iezig populaere [[greunte]], mit de komst van de supermart is t in de vergetelheid eraakt. De jonge blaojen wordden as [[spinaozie]] schrap-emaakt of in de soep edaon. De blaojen bin zeutig mit n wat bittere smaak. Tegenswoordig zit wilde karvel nog wel in krujentheezakjes. === Krujengeneeskunst === Veural in de bloemscharmen en in t blad zitten geneeskrachtige stoffen. De plant wordde vrogger gebruukt as opwekkend en verstarkend middel. Tegenswoordig wort wilde karvel nog wel gebruukt tegen verkoudheid en [[griep]]. De [[etheriese olie|etheriese oliën]] kunnen darmkramp en liefzeert verzachten en warken [[ontsteking]]sremmend, zo hen de anwezige flavonoïden n [[antibiotikum|antibiotiese]] warking, warkt t [[salisylzuur]] pienstillend en t [[kalium]] en [[tarpeen|sesquutarpenen]] gaon beie [[eudeem]]vorming tegen.<ref name="ReferenceA">Dumonts kleine geneeskruidenlexicon; Anne Iburg; Rebo International 2004; ISBN 90 396 1800 3</ref> De greune blaojen hen n [[bloed]]stelpend effekt en wordden vrogger veur de behandeling van wonden gebruukt. t Innemen van t sap van de plant stimuleert juust bloedingen.<ref name="Furlenmeier">Furlenmeier, M. (1978). ''De wonderlijke wereld der geneeskruiden.'' Antwerpen/Amsterdam: uutgeverie C. de Vries-Brouwers p.v.b.a. ISBN 90-6174-143-2</ref> t Kan de menstruasie bevorderen, mar oek [[bloedneus]] veroorzaken. In t Engels heet de plant daorum oek wel ''nosebleed''. Vaak wort der thee van ezet die bie de menstruasie veur n betere deurbloeding zou zörgen en krampen zou tegengaon. n Theekuur van wilde karvel is vochtofdrievend en kan helpen tegen eudeem en jicht. n Umslag van wilde karvel kan derveur zörgen dat eerstegraods brandwonden en open wonden gauwer genezen.<ref name="ReferenceA"/> === In t volksgeleuf === De edreugde stengels van wilde karvel wordde tradisioneel gebruukt veur t veurspellen mit behulp van t ''Boek der Veranderingen''. Volgens t volksgeleuf van de middeleeuwen zou de plant oek n bescharmende kracht hen tegen [[spoeken]] en de [[duvel]]. Hierveur most ie onder de durpel van t huus eleid worren. == Waordplant == Wilde karvel is n [[waordplant]] veur de [[pennevoegel]]s ''[[Bucculatrix cristatella]]'', ''[[Coleophora trochilella]]'', ''[[Coleophora argentula]]'', ''[[Cochylidia richteriana]]'', ''[[Dichrorampha petiverella]]'', ''[[Dichrorampha alpinana]]'', ''[[Dichrorampha plumbagana]]'', ''[[Dichrorampha plumbana]]'', ''[[Dichrorampha vancouverana]]'', ''[[Epiblema graphana]]'', ''[[Phycitodes saxicola]]'' en ''[[Thiodia citrana]]'' == Foto-uutstalling == <gallery> Bestaand:Illustration_Achillea_millefolium0.jpg|Wilde karvel Bestaand:Achillea millefolium seeds.jpg|Zaojen Bestaand:Achillea millefolium - roosa harilik raudrohi Valingu.jpg|Raoze bloemen </gallery> == Nedersaksies == {{Nds/wilde karvel}} == Referensies == <references/> == Uutgaonde verwiezing== {{Commons|Achillea millefolium}} *[http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl_v2&id=2077&menuentry=soorten Wilde karvel op Soortenbank.nl] {{Dialekt|wvel|Armelo|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaante]] cpl2dq6xg1vp7vyt80e1oeho8mke639 0 21644 282027 2015-05-10T14:58:31Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wilde karvel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Wilde karvel]] dfx6u1wmj3zzieo3sddvtyg9i270u7z 0 21645 282028 2015-05-10T14:58:49Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wilde karvel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Wilde karvel]] dfx6u1wmj3zzieo3sddvtyg9i270u7z 0 21646 282033 282030 2015-05-10T18:11:35Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Assel''' is n gehucht in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[provinsie]] [[Gelderland]]. t Wordt deur t [[Kroondomein t Loo|Kroondomein]] escheiden van t darp [[Hoog Soeren]]. Assel ligt op twee kilometer ofstand van de buurtschap [[Radio Kootwiek]] en ongeveer tien kilometer ten noordwesten van [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]. Assel is n gehucht van 12 woningen, n [[natuurbegraofplaatse]] mit n kapelle (de Heilige-Geestkapelle), n natuurkämping, n uutspanning (die zommers vake bezocht wordt deur bezukers van de Asselse Heed, n natuurgebied waor ie, veural saovends, veule wild zien kunt) en n huufkarverhuurbedrief. Eertieds ston Assel ok bekend vanwaegen de [[iezer]]winning. De grond zit vol (iezer)slekken. Assel had sinds 1876 n eigen treinhalte: halte Assel. t Stasion wordden onder meer gebruukt deur [[Willem_III_van_Nederlaand|koning Willem III]] en later deur [[Hendrik van Mecklenburg-Schwerin|prins Hendrik]], die van daoruut naor t aordhuus reizen konden, n jachthuusjen in t Kroondomein dat in 1861 veur Willem III ebouwd is. Tiejens de bouw van t zendstasion [[Radio Kootwiek]], estart in [[1918]], wordden der van Assel naor Radio Kootwiek n spesiaal enkelbaons spoorlientjen an-elegd veur t vervoer van bouwmaterialen. Assel hef tegenswoordig gien ansluting meer op t openbaor vervoer, al wordt t gehucht wel deurkruust deur de spoorliende [[Amsterdam]] - Apeldoorne, töt an Zutfent ''Oosterspoorweg'' eneumd. Bie t sentrum liggen akkers, die binnen de bosrieke umgeving n [[landbouwenklave]] vormen. {{Apeldoorne}} {{Dialekt|ovel|Apeldoorne|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] ks38wuhj5wzi0c1n4clxo76ythk7y3o 0 21647 282032 282031 2015-05-10T18:11:26Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Beemte-Broekland''' is n gehucht in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[provinsie]] [[Gelderland]]. t Ligt ten noorden van de stad [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]. Beemte-Broekland ligt ten oosten van t [[Apeldoorns Kanaal]] en löp vanof Kanaal Noord töt an de grenzen mit de gemeenten [[Epe]] (in t noorden) en [[Voorst]] (in t oosten) en töt an de Daeventerstraote in t zuuden. De snelweg [[A50]] löp deur Beemte-Broekland hen. Beemte-Broekland ligt gemiddeld zeuven meter boven [[Normaal Amsterdams Peil|NAP]]. Der bint veule ofvoersloten en kanalen, wat t töt n waterriek gebied maakt. Verder is t boeren gebied en is he'j der veule veeteelt en akkerbouw. Ok he'j in Beemte-Broekland, in t Wolvenbos, n vogelbruudgebied. Elk jaor is der n groot feest in Beemte-Broekland dat bekendsteet as t Oranjefeest. Dit is altied in t tweede waekende van augustus. {{Apeldoorne}} {{Dialekt|ovel|Apeldoorne|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] boycholkbheykzjtqdskrvwkqgenm6z 0 21648 282034 2015-05-10T18:13:21Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Engeland''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt ten zujen van de stad [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], iets ten noordwesten van [[Bekbargen]]. {{Apeldoorne}} {{Dialekt|ovel|Apeldoorne|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] k6nmmqzfcq64pvdqdr315k1eidr2npf 0 21649 282036 282035 2015-05-10T20:34:25Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Meerveld''' in n gehucht in de gemeente [[Apeldoorne]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt in n landbouwgebied en dat arg bosrieke is. t Gebied telt 380 inwoners, ebaseerd op de inwoners van lösse huzen<ref>[http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/dossiers/nederland-regionaal/publicaties/gemeente-op-maat/gemeente-op-maat/2005/alfabet/a/2005-apeldoorn.htm CBS: Gemeenten op maot 2005]</ref> (2005). Meerveld ligt kortbie [[Uddel]] en de [[N302]] (Meervelderweg) en besteet veur t grootste gedeelte uut t [[Kroondomein]] Meervelder Bos. Kortbie Meerveld he'j n legerbasis. t Gehucht is te bereiken mit busse 104 van [[Syntus]], die deur de waeke n halfuursdienst op dit trajekt rit tiejens de spitsuren ('''104''': [[Harderwiek]] — [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]). ==Referensies== <references/> {{Apeldoorne}} {{Dialekt|ovel|Apeldoorne|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] h167i6phh6qtoa13t7t0qnqx24oiqz6 0 21650 282037 2015-05-10T20:34:39Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Niej-Milligen''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Nieuw-Milligen'') is n [[bos]]riek [[gehucht]] in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Gehucht telt ongeveer 120 inwoners, ebaseerd op de inwoners van lösse huzen in t gebied (2005).<ref>[http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/dossiers/nederland-regionaal/publicaties/gemeente-op-maat/gemeente-op-maat/2005/alfabet/a/2005-apeldoorn.htm CBS: Gemeenten op maot 2005]</ref> Niej-Milligen ligt bie de krusing van de provinsiale wegen [[N344]] (Amersfoortseweg) en [[N302]] (Meervelderweg-Kootwiekerweg). Kortbie Niej-Milligen zit t gevechts- en verkeersleidingssentrum ''Air Operations and Control Station Nieuw-Milligen'' van de Luchtmacht, en ok t Kamp Niej-Milligen in gebruuk bie de Landmacht en de [[Koninklike Marechaussee]]. t Gehucht hef mar ene bushalte, waorop bus 102 van Syntus Gelderland één tot twee keer in t ure rit. De oppervlakte van Niej-Milligen is 1595 bunder, waorvan 1593 bunder land en 2 bunder water. ==Referensies== <references/> {{Apeldoorne}} {{Dialekt|ovel|Apeldoorne|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] q4x74x9ymofceecfgntwdxk9iffgsvw 0 21651 282041 282040 2015-05-11T07:39:45Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Map - NL - Apeldoorn - Wijk 15 Lieren en omgeving - Buurt 03 Bosgebied Oosterhuizen.svg|thumb|Ligging Oosterhuzen in de gemeente Apeldoorne]] [[Bestaand:Dorpshuis Oosterhuizen.jpg|thumb|Darpshuus]] '''Oosterhuzen''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Oosterhuizen'') is n [[buurtschap]] in de [[gemeente (bestuur)|gemeente]] [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. Oosterhuzen hef 850 inwoners. Oosterhuzen ligt ten zujen van de stad [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] en ten zuudoosten van t darp [[Lieren]]. t Ligt an t [[Apeldoorns Kanaal]], tussen t [[Veluwe]]massief en de [[Iesselvallei]]. Oosterhuzen hef n eigen darpsraod en openbaore basisschole. Drekt ten zujen van Oosterhuzen ligt n stark bebost gebied, mar t gebied drekt umme de darpskern hen hef n [[laandbouw|landelik]] karakter. In de loop van de twintigste eeuw is de kern merakels egruuid, mar t hef nog veule karakteristieke [[boerderieje]]n en weidse bebouwing. Op de plaatsnaamborden wordt de plaatse betiteld as ''Een kern met pit''. Disse stelling proberen ze waor te maken mit onder meer de jaorlikse grote [[karmse|karmisse]] in t darp en de fietsvierdaagse in de zommermaonden. An t kanaal steet restaurant de Prinsehove. n Opvallend kenmark van t darp is t [[amfitheater]]. Dit is net as t darp zelf niet al te groot en hef n paor honderd zitplaatsen. t Amfitheater ligt in t harte van t ouwe gehucht, in n uutegraven kule. Naost t amfitheater steet t darpshuus. Dit is n ouwe schole mit an-ebouwd huus van de toemaolige bovenmeister. == Geschiedenisse == De plaatse wordden veur t eerst vermeld in 1235 als ''Osterhuzen''. Op de oudst bewaorde kaarte van de [[Veluwe]], die in 1557 emaakt is, steet de plaatse vermeld as ''Oisterrhuze''. In [[1858]] is begunnen mit t graven van t zujelike deel van t [[Apeldoorns Kanaal]], dit is in [[1868]] voltooid. t Kanaal is egraven langes de oostkante van de al bestaonde weg van Apeldoorne naor [[Dieren (Gelderlaand)|Dieren]]. Ten westen van disse weg, die noe "Kanaal Zuud" heet, lag Oosterhuzen. t Kanaal is egraven veur de scheepvaort um handel en industrie in Apeldoorne te bevorderen en ok Oosterhuzen dee hier zien veurdeel mee. De kurkfabriek was één van de bedrieven die zich vestigden an t kanaal bie Oosterhuzen. == Darpshuus Oosterhuzen== t In 1901 ebouwden darpshuus is zo as veulen zeggen t kloppende harte van t aktieve darp. t Zit in de ouwe schole. De hele waeke wordt der in de gymzaol, die in t darpshuus zit, edanst, ebiljart, esjoeld en evolleybald. t Darpshuus is ok jaorliks t middelpunt van n rommelmarkt, n fietsvierdaagse, n biljarttoernooi, n [[klootschietn|klootschiettoernooi]] en n fietstocht op [[Hemelvaortsdag]]. Ok wordt t darpshuus as vergaderruumte gebruukt deur de darpsraod. Sinds 2 september steet der n niej biegebouw achter t darpshuus mit de name ''’t Oosterhuisje'', dit wordt naost de Peuterspeulzaol ok gebruukt as rippetisieruumte deur de Muziekamusementsvereniging Mondolia en t ''Oosterhuzens Dialektkoor''. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.dorpsraad-oosterhuizen.nl Darpsraod Oosterhuzen] {{Apeldoorne}} {{Dialekt|ovel|Apeldoorne|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] b6w68m65ugbqp0k62qx0pk3agxfrjeo 0 21652 282047 282044 2015-05-11T07:43:59Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Oosterhuzen''' kan verwiezen naor: * [[Oosterhuzen (Apeldoorne)]] - n buurtschap in de gemeente Apeldoorne * [[Oosterhuzen (Beem)]] - de name veur n antal verspreide boerderiejen in de Oostpolder in de gemeente Beem * [[Oosterhuzen (De Marne)]] - n streek in de gemeente De Marne in t noordwesten van de provinsie Groningen * [[Oosterhuzen (Loppersom)]] - n streek in de gemeente Loppersum in de provinsie Groningen {{dv}} ksmkus1r3qn22v0i5ab994cncjuipzy 0 21653 282046 2015-05-11T07:43:09Z Servien 7 Servien hef de zied [[Marne]] herneumd naor [[De Marne]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[De Marne]] r3qnw8ty05cl33yga2mo306936xw821 10 21655 282066 282065 2015-05-11T21:58:04Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=doeve <!-- Drèents -->|drt=doef, doeve <!-- Grunnegs -->|gos=doef, doeve, mok <!-- Sallaands -->|sdz=<br/> **doeve **duuf ([[Blokziel]]) <!-- Stellingwarfs -->|stl=<br/> **doeve, doewe **duve ([[De Kuunder]]) |stl_k=1 <!-- Tweants -->|twd=doef, doeve, doewe <!-- Urkers -->|nds-us=deuve <!-- Veluws -->|vel=<br/> ** duuf ([[West-Veluws]]) ** '''[[duve]]''' ([[Une]], [[Elspeet]], [[Nunspeet]]{{Info|Naost 'doeve'}}, [[Vaossen]]{{Info|Naost 'doeve'}}, [[Apeldoorne]]{{Info|Naost 'doeve'}}, [[Ugchelen]], [[Klarenbeek]], [[Loenen]]{{Info|Naost 'doeve'}}) ** doeve ([[Oost-Veluws]], [[Nunspeet]]{{Info|Naost 'duve'}}) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=duve |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> l01cvbd35ievwvd8svyp1ns5suq0xjt 0 21656 282072 2015-05-12T14:08:17Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Noordwiekerholt]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Noordwiekerholt]] qeurucly4j41nakqc3qgmumo0lp5lk8 0 21657 282073 2015-05-12T14:08:38Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Noordwiekerholt]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Noordwiekerholt]] qeurucly4j41nakqc3qgmumo0lp5lk8 0 21658 282074 2015-05-12T14:09:00Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Noordwiekerholt]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Noordwiekerholt]] qeurucly4j41nakqc3qgmumo0lp5lk8 0 21659 282203 282201 2015-05-21T21:54:38Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Woeste Hoeve.jpg|thumb|Uutspanning 'De Weuste Hoeve' (1771)]] [[Bestaand:Monument Woeste Hoeve.jpg|thumb|Monument]] '''Weuste Hoeve''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Woeste Hoeve'') is n [[gehucht]] in de [[gemeente (bestuur)|gemeente]] [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorn]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. De buurtschap besteet uut n restaurant, n hotel en n paor huzen. ==Geschiedenis== Weuste Hoeve is ontstaon op t [[kruuspunt]] van de ouwe [[Hanze]]weg van [[Arnem|Arem]] naor [[Daeventer|Deventer]] en de [[hessenweg]] van [[Steenderen]] naor [[Barreveld (daarp)|Barreveld]]. Daor wordde al in de [[middeleeuwen]] n uutspanning ebouwd, waor later n gehucht "op Weust Hoef" gruuide. Van t gehucht is noe zowat niks meer over, mar de uutspanning, herbouwd in [[1771]] naodat de ouwe [[harbarg]] of-ebrand was, steet der nog. Die brand was an-estoken deur n zekere Garrit. Garrit was verliefd op t deerntjen waor zien bruur mee trouwde. Tiejens de huweliksnacht stak ie heur huus in brand, waordeur t karsvarse bruudspaor levend verbrandde. Garrit wordde al gauw deur justisie op-epakt, mar toch wort der tot op heden nog beweerd da'j in duustere nachten der een mit n vuurkist deur de bossen zien dwaolen kunt. Ze numen hum ''Gluuiende Garrit''. ==Vorstelik bezuuk== In [[1811]] verbleef keizer [[Napoleon Bonaparte]] hier mit [[Marie Louise van Oostenriek|Marie Louise]]. Ok koning [[Willem III van Nederlaand|Willem III]] bezocht de harbarg vaak, op deurreis naor [[paleis t Loo]]. {{Apeldoorne}} {{Dialekt|wvel|Hoenderloo|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] towahu6ujfh1ob257dq564o4wg15eic 0 21660 289293 282083 2016-10-28T16:59:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Kootwijk.jpg|thumb|Radio Kootwiek in 1922]] '''Radio Kootwiek''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Radio Kootwijk'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Apeldoorne_(gemeente)|Apeldoorne]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]], mit net iets meer as 100 inwoners. Eerst heetten t ''Kootwiek Radio'', um t te onderscheiden van t oorspronkelike darp [[Kootwiek]] dat n paor kilometer verderop ligt; Radio Kootwiek is de name van t vroggere zendstasion waorumhen t darp ebouwd wordden. t Ligt in t midden van n bos-, stoefzand- en heedriek gebied op de [[Veluwe]], ten oosten van t [[Kootwiekerzaand|Kootwiekerzand]] en t darp [[Kootwiek]], dat bie de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barneveld]] heurt. Tot augustus 1966 beheurden Radio Kootwiek veur de ene helfte bie Barneveld en veur de andere helfte bie Apeldoorne. ==Relasie mit t zenderpark== De woonbebouwing van Radio Kootwiek is ontstaon as gevolg van de bouw vanof [[1918]] van t [[Radio Kootwiek (zender)|gelieknamige zenderpark]]. In [[1923]] begun de [[PTT]] op disse ofgelegen plekke transoseaniese [[telegrafie]] via de lange golve. In de drekte umgeving van de zenders wordden huzen veur de medewarkers ebouwd. Sosiologies was t darp n smeltkroes van regionale, religieuze en kulturele identiteiten, die uutmondden in n biezundere samenlaeving mit n, töt halverwaegen de jaoren zestig, uutzunderlik riek verenigingslaeven in n unieke sosiale kontekst. In 1964 wordden t darp baeter bereikbaor veur de butenweerld deur de anleg van n verlenging van de asfaltweg ''Hoog Buurloseweg'' uut de richting van [[Ugchelen]]. Naodat in 2000 elke zendfunksie verdwenen was kwam t terrein van t zenderpark in 2004 in handen van Dienst Landelik Gebied (DLG) en [[Staotsbosbeheer]]. DLG gong op zuuk naor n nieje eigenaar/beheerder veur de gebouwen die veurhen bie t zenderpark heurden. n Eerste herbestemmingsproses liep op niks uut deurdat ze teveule van mening verschilden, mar n tweede ronde die in 2007 startten, kreeg meer steun, zowel van inisiatiefnemmers as de darpsraod, die grege de natuurweerde van t darp en de umgeving behouwen wilt. ==Bestemming en bescharming== Op 6 juni 2012 wordden t darp Radio Kootwiek samen mit t vroggere zendterrein deur de rieksoverheid an-ewezen as bescharmd darpsgezichte, op veurdracht van de gemeenteraod van Apeldoorne.<ref>[https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2012-11437.html Anwiezing bescharmd darpsgezichte Apeldoorne: Radio Kootwiek], besluut van de Staotssikketaoris van Onderwies, Kultuur en Wetenschap en de Minister van Infrastruktuur en Milieu van 6 juni 2012, wetten.overheid.nl</ref> In dit jaor speulden de tegenstellingen tussen de rekreatieve en kulturele ambisies van Staotsbosbeheer en de natuurweerden van t gebied weer hoog op, waorbie t leste belang benaam in-ebracht wordt deur de Stichting Warkgroep Milieuzörg Apeldoorne (SWMA). Ze dringt al jaoren an op terughouwendheid in t antrekken van publiek naor Radio Kootwiek, mit wisselend sukses.<ref>[http://www.destentor.nl/regio/Apeldoorn/swma-te-laat-met-protest-tegen-fietspad-bij-radio-kootwijk-1.1828531 SWMA te late mit protest tegen fietspad bie Radio Kootwiek], de Stentor, 30 meert 2012</ref><ref>[http://www.destentor.nl/regio/Apeldoorn/radio-kootwijk-onder-vuur-1.3556091 Radio Kootwiek onder vuur], de Stentor, 11 desember 2012</ref> In april 2013 zetten de Raod van Staote n strepe deur de vergunning van de provinsie Gelderland an Staotsbosbeheer veur t plan waorin t vroggere zenderpark meer kulturele en rekreatieve aktiviteiten toe-espeuld zol kriegen. Hiermee wordden de SWMA, die de rechtszake had an-espand, in t geliek esteld.<ref>[http://www.apeldoornsemonumenten.nl/ecms_pages.asp?id=424 n Strepe deur vergunning veur Radio Kootwiek], Stichting Apeldoornse Monumenten, 24 april 2013</ref> Mar toch nam t bezuuk van daggiesmensen toe, ok al was niet iederene der blie mee. In 2014 wordden n konvenant tussen SWMA en Staotsbosbeheer op-esteld, waorin steet dat Staotsbosbeheer verplicht is um zich der hard veur te maken dat de verkeerstoestroom naor Radio Kootwiek en t antal bezukers an Radio Kootwiek weer ofnemmen.<ref>[http://www.destentor.nl/regio/Apeldoorn/rem-op-bezoekers-radio-kootwijk-1.4655477 Rem op bezukers Radio Kootwiek], ''de Stentor'', 2 desember 2014</ref> ==Referensies== <references/> == Uutgaonde verwiezingen == * [http://www.radiokootwijk.nu 'Tussen Zand en Zenders'] * [http://www.plaatsengids.nl/radio-kootwijk Plaatsengids.nl Radio Kootwiek] {{Apeldoorne}} {{Dialekt|ovel|Apeldoorne|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Veluwe]] mi1s861avjyic2vqa1qmb30slujurp9 0 21661 290825 282105 2016-11-02T10:53:45Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Hemmelvoart''' is nen [[kristendom|kristeliken]] feestdag woarop as vierd wörd at [[Jezus Kristus]] noar den [[hemmel]] opsteeg. Dit zol 40 deag noa zienen dood en [[weeropstaand]] plaatsvunden hebben. Kristenen viert dit aait op nen [[doonderdag]], 10 deag veur [[Peenksteren]]. Völ kristeliken goat op dizzen dag noar de [[keark]] um bie nen [[Rooms-Katholieke Karke|mis]] of [[protestaantisme|deenst]] te ween. Annere leu vat den dag an um noar festivals te goan of um te [[dauwtrappen]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Kristelk feest]] fsnvx3ycp980299nquf55f9yvqlgb5s 0 21662 282100 2015-05-14T17:29:15Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hemmelvoart]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hemmelvoart]] 13e079dmnalrg4vn8gzp43aurj6m0cb 0 21663 282101 2015-05-14T17:29:29Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hemmelvoart]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hemmelvoart]] 13e079dmnalrg4vn8gzp43aurj6m0cb 0 21664 282102 2015-05-14T17:30:02Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hemmelvoart]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hemmelvoart]] 13e079dmnalrg4vn8gzp43aurj6m0cb 0 21665 282103 2015-05-14T17:31:57Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hemmelvoart]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hemmelvoart]] 13e079dmnalrg4vn8gzp43aurj6m0cb 0 21666 282104 2015-05-14T17:33:08Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hemmelvoart]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hemmelvoart]] 13e079dmnalrg4vn8gzp43aurj6m0cb 0 21667 282106 2015-05-14T17:35:10Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kaark]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kaark]] 3j7cvuamk24lh3441vo0m8g97ms4gam 10 21668 282111 2015-05-14T17:56:09Z Servien 7 niej mal wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=karke <!-- Drèents -->|drt=<br/> **kerk ([[Midden-Drèents|MD]], [[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]], mit rekking in Noord-Drenthe) **kaarke ([[Zuudwest-Noord-Drèents|ZWN]]) **kark ([[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]]) **kerke ([[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]], [[Veenkoloniaols|VK]], ok mit rekking) **karke ([[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]] [uutspraok daor ok karreke], [[Midden-Drèents|MD]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]]) <!-- Grunnegs -->|gos=kèrk(e), kìrk(e) <!-- Sallaands -->|sdz=karke, kärke <!-- Stellingwarfs -->|stl=karke |stl_k=1 <!-- Tweants -->|twd=<br/> **kark<small>(</small>e<small>)</small> **keark<small>(</small>e<small>)</small> **kaark<small>(</small>e<small>)</small> **koarke ([[Riesn]]s) **kaaike ([[Vreeznvens]]) <!-- Urkers -->|nds-us=kark <!-- Veluws -->|vel=kark<small>(</small>e<small>)</small>, kaark, kärke <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf=karke (Platduutse schriefwieze Karke) |grf_k=2 |bewark=kaark |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> 681mknlg8hco2y8g3tqd1agt0djbi6i 0 21670 282116 2015-05-14T18:17:58Z Servien 7 Servien hef de zied [[Kapelle]] herneumd naor [[Kapelle (gebouw)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kapelle (gebouw)]] d4qghvvq9femi9ynlrmlkxr92y7nyhd 0 21671 282118 2015-05-14T18:18:59Z Servien 7 Servien hef de zied [[Kapel (deurverwiezing)]] herneumd naor [[Kapel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kapel]] 7hyusa13ho7rnr34cc827ap4yilmmc4 0 21673 282121 2015-05-14T18:27:17Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Akkenailtje]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Akkenailtje]] o8aim40vvv0qm3m90p9b2zn8s8bwub7 0 21674 282122 2015-05-14T18:27:30Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Akkenailtje]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Akkenailtje]] o8aim40vvv0qm3m90p9b2zn8s8bwub7 10 21675 282132 2015-05-14T21:43:02Z Servien 7 niej mal wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act= <!-- Drèents -->|drt=<br/> **koekoek **arkeneel, akkeneel, arkeniel ([[Zaand-Drèents|ZOZ]]) **kaboffie ([[Midden-Drèents|MD]], ZOZ) **karbof(fie) (ZOZ) **kapoffie (MD) **koepel (ronde dakkapel mit reitdak) <!-- Grunnegs -->|gos='''[[akkenailtje|akkenail]]''', aarkenail <!-- Sallaands -->|sdz=<br/> **dakkapelle **kabof ([[Raolte]]) **koekoek ([[Gällemuun]]) <!-- Stellingwarfs -->|stl=dakkapel(le), koekoek <!-- Tweants -->|twd= <!-- Urkers -->|nds-us= <!-- Veluws -->|vel=dakkapel(le) <!-- Oostfrais -->|frs=<br/> **akkernijl (Platduutske skriefwies: ''Ackerneel'') **erker **oetsteek (Platduutske skriefwies: ''Utsteck'') |frs_k=2 <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=akkenailtje |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> o81p8s0xnsnlvj0ir6n7vcaupbh4xau 0 21676 282151 2015-05-16T22:29:46Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kootwiek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kootwiek]] bfnnc3pzsgqc96dgo529ncjoh09oap1 0 21677 282161 282160 2015-05-17T18:29:54Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Merowingian_seaxes_W%C3%BCrttembergisches_Landesmuseum_Stuttgart.jpg|thumb|200px| verskillende soorten saksen.]] Nen '''Saks''', '''sax''' of '''seax''' (In et [[Ooldengels]] ook ''hadseax'', ''seaxe'', ''scramaseax'', ''scramsax'' en in et [[Latien]]: ''sachsum'') is een [[mes]], [[stekwoapen|stek-]] en [[houwwoapen]]. Nen saks kan maakt wean van [[koolstof]]stoal en [[damast]]stoal. Met nen saks duudt [[arkeologie|arkeologen]] grote messen dee't kearls tusken et [[5e eeuw|5e]] en [[11e eeuw|11de joarhoonderd]] bie zik hadden van [[Ierlaand]], [[skandinavië]] töt [[Noord-Italië]]. Den oolden [[Germanen|germaansen]] stam de [[Saksen (vôlk)|Saksen]] daankt öaren naam an dit woapen. Der was neet echt ne vaste grötte vuur den saks, mer meestal was et lemmet tusken de 40 en 80 cm laank. Regelmoatig wör den haandgreep keunstig versierd. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Woapen]] lt78ax1uuiwneaqark3rwzjs6snekhc 0 21678 282162 2015-05-18T13:31:21Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Bodegraven]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Bodegraven]] ggvfobwouomhs4cckddekvvivbcx7x3 0 21679 282164 282163 2015-05-18T14:41:03Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Oold-Beijerlaand]] herneumd naor [[Oold-Beierlaand (gemeente)]]: verskil met doarp, verseempeling van eij noar ei wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Flag_of_Oud-Beijerland.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Oud-Beijerland.svg | naam = Oold-Beierlaand | lokatie = LocatieOud-Beijerland | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Oold-Beierlaand (doarp)|Oold-Beierlaand]] | öppervlakte = 19,61 | öppervlakte laand = 18,75 | öppervlakte water = 0,86 | inwonners = 23.683| doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 1263 | breedtegroad = 51/48/0/N | lengtegroad = 4/24/0/E | verkeersoader = [[N217]] | netnummer = 0186 | postkode = 3260-3263 | webstie = [http://www.oud-beijerland.nl www.oud-beijerland.nl] | }} '''Oold-Beierlaand''' ([[Nederlands|Hollaands]]: ''Oud-Beijerland'') Is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 23.683 leu op ne vlakte van 19,61 km². De gemeente is neumd noar zinne heuwdplaatse: et doarp [[Oold-Beierlaand (doarp)|Oold-Beierlaand]]. In de gemeente lignt wiedters nog de kerne [[Greup]], [[Vuurbaken]] en [[Zinkweg]]. Oold-Beierlaand is ne [[boer]]engemeente. De meeste inwonners van et doarp woarket oawer vear. Toch is et een middelpeunt van de strekke. Et ligt an et [[Spui]] en an den [[Oolden Maas]]. Doarnöast hef et nen [[jachthawen]]. In de gemeente wont beheurlik wat [[gerefformeerd]]en. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] jk7xejuup0bop912zm1xt9bpcw5a3kv 0 21680 282165 2015-05-18T14:41:03Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Oold-Beijerlaand]] herneumd naor [[Oold-Beierlaand (gemeente)]]: verskil met doarp, verseempeling van eij noar ei wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Oold-Beierlaand (gemeente)]] sv3jyger950fk2jgzr0hhwzhz79g8h3 0 21681 282166 2015-05-18T14:43:13Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Oold-Beierlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oold-Beierlaand]] b5m3ny98fjw0fhp1s652lbclyrgeyf8 0 21682 282167 2015-05-18T14:45:02Z Woolters 62 Nieje zied: ''''Oold-Beierlaand''' kan meardere dingen anduden: * [[Oold-Beierlaand (gemeente)]] - ne gemeente in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. * Oold-Beierlaand (doar...' wikitext text/x-wiki '''Oold-Beierlaand''' kan meardere dingen anduden: * [[Oold-Beierlaand (gemeente)]] - ne gemeente in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. * [[Oold-Beierlaand (doarp)]] - Een doarp in de lieknamige [[Zuud-Hollaand]]se gemeente. {{dv}} 74s4nko99eoxnwkcp335cfvg2sw3sqa 0 21683 282169 2015-05-20T10:44:00Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Map - NL - Apeldoorn - Wijk 11 Hoog-Soeren en omgeving - Buurt 04 Bosgebied Hoog Buurloo.svg|thumb|Umgeving Hoog Buurlo]] [[Bestaand:Schaapskooi Hoog Buurlo.jpg|thumb|De schaopschot (2009) in Hoog Buurlo]] '''Hoog Buurlo''' is n [[gehucht]] in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]], in de [[Nederland|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt ten westen van de stad [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] en iets ten oosten van [[Radio Kootwiek]]. == Geschiedenisse == Hoog Buurlo is n ouwe [[landbouwenklave]] in t midden van de bossen en de Hoog Buurlose Heed. Eeuwenlank wordden hier op de zelfde maniere eboerd, die ezien wordt as n veurbeeld van de [[potstal]]kultuur. Akkerbouw, t houwen van schaopen en t hakken van ekenhout (de [[looizuur]] uut ekenschellen gebruukten ze in de [[leerlooien|leerlooierieje]]) zörgden veur de neudige inkomsten. De akkers en schaopendriften kommen nog altied veur. Ok hef t gebied dat Hoog Buurlo enuumd wordt nog de zelfde vörm as drie eeuwen elejen: roewweg n sirkelvörm, umringd deur beukelaonen. Sinds [[2009]] hef Hoog Buurlo n nieje [[schaopschot]]. De menselike bewoning besteet uut twee veurmaolige boerderietjes en drie inwoners. == Etymologie == De name (Hoog) Buurlo kömp al in de [[9e eeuw]] veur en is n samenstelling van ''bur'' (kleine woning) en ''lo'' (bos). == Beheer == [[Staotsbosbeheer]] is op t moment de beheerder van Hoog Buurlo en probeert de kultuurhistoriese elementen die t darp rieke is te verstarken en vörm te geven deur onder meer ouwe wildwallen en schaopendriften te herbouwen of te herstellen. Ok wordt ewarkt an herstel van t ekenhakhout. n Boerderieje in Hoog Buurlo waorin tussen 1980 en 2007 örgelkonserten egeven wordden deur de toemaolige bewoner, wordt daor noe weer veur gebruukt.<ref>[http://www.destentor.nl/regio/Apeldoorne/8157492/Orgelconcerten-in-bos-van-Hoog-Buurlo-na-restauratie.ece Örgelkonserten in bos van Hoog Buurlo nao opknapbeurte]. [[De Stentor]], 16 febrewaori 2011</ref> == Recreatie == Der bint verschillende wandelroutes en rustplaatsen an-elegd, waormee daggiesmensen naor t gebied etrökken worden. Op 18 juni 2009 is t herbouwden Hoog Buurlo offisieel 'los' edaon.<ref>[http://www.destentor.nl/regio/Apeldoorne/5135270/Hoog-Buurlo-klingelt-als-vanouds.ece Hoog Buurlo klingelt as vanouds]. [[De Stentor]], 19 juni 2009</ref> == Referensies == <references/> == Uutgaonde verwiezing == * [http://web.archive.org/web/20090430035930/http://www.hoog-buurlo.nl/index2.html Webstee over Hoog Buurlo] {{Apeldoorne}} {{Dialekt|ovel|Apeldoorne|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] rvzxurctio0lbb7lzref50eb8j0j8n4 0 21684 282170 2015-05-20T10:50:51Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki [[Bestaand:De Haere (Apeldoorn).jpg|thumb|Ingang van De Haere]] '''De Haere''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt ten noorden van de stad [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] tussen [[Wenum-Wiesel]] en [[Vaossen]] in. In De Haere he'j n groot [[Kiekkaste (woening)|kiekkastekamp]] en n veurmaolig bedrieventerrein. ==Uutgaonde verwiezing== {{Commonscat|De Haere (Apeldoorn)}} {{Apeldoorne}} {{Dialekt|ovel|Apeldoorne|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 52j793azol5ngosz0881nho2e5sc6nj 0 21685 282171 2015-05-20T11:10:59Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Grunendaal''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Groenendaal'') is n [[gehucht]] en natuurgebied in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderland]]. Grunendaal is t meest zujelike punt van de gemeente Apeldoorne en ligt in-eklemd tussen de [[A50]] en natuurgebied de [[Loenermark]]. De woonkern hef één straote, mit de name Grunendaal, die administratief onder t 6 kilometer noordoosteliker elegen [[Loenen (Apeldoorne)|Loenen]] völt. Der staon zes huzen en n landgoed mar ok [[sleurhutte]]npark. Hoewel t gehucht pal naost de snelweg ligt, ku'j t mit de auto alleen via n lange umweg bereiken. Wel liggen der an weerskanten van de A50 in- en uutritten veur liendebushalten veur Grunendaal, mar die alleen gebruukt kunnen worden as de [[spitsstrook|spitsstroken]] esloten bint. Tiejens de spitsuren riejen der pendelbussen op de [[parallelweg|prelleweg]]. Grunendaal was in de 20e eeuw veural n [[landbouwenklave]]. In 1993 wordden t zujelike gedeelte van t akkergebied (60 bunder) an-ekocht deur de [[Vereniging Natuurmonumenten]]. In t begin mos t nog gebruukt worden veur de landbouw, mar tussen 1998 en 1999 wordden de [[rikkige]] vortehaald (in verband mit onderzuuk naor interaksies tussen verschillende diersoorten is t in fases edaon), waordeur [[Schotse hooglaander (rund)|Schotse hooglanders]] en andere wildsoorten uut de angrenzende gebiejen Loenermark en [[Imbosch]] t konnen begrezen. De noordelike landbouwenklave (83 bunder) is in 2002 van de pachter ekocht deur t ''Bureau Beheer Landbouwgronden'', die t weer deurverkocht an Natuurmonumenten. Hiermee is ok dit terrein deel eworden van de natuurlike eenheid [[Veluwezeum]]. ==Uutgaonde verwiezing== {{Commonscat|Grunendaal (Apeldoorn)}} {{Apeldoorne}} {{Dialekt|ovel|Apeldoorne|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] lb2qalfohokcd6ke6lpc1el9hf1k803 0 21686 282173 282172 2015-05-20T11:23:49Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Papendrecht]] herneumd naor [[Poapendrecht]] wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Flag_of_Papendrecht.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Papendrecht.svg | naam = Poapendrecht | lokatie = LocatiePapendrecht | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = Papendrecht | öppervlakte = 10,79 | öppervlakte laand = 9,48 | öppervlakte water = 1,31 | inwonners = 32.177 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 3394 | breedtegroad = 51/50/0/N | lengtegroad = 4/42/0/E | verkeersoader = [[A15]], [[N3]], [[N214]] | netnummer = 078 | postkode = 33350-3356 | webstie = [http://www.papendrecht.nl www.papendrecht.nl] | }} '''Poapendrecht''' ([[Nederlaands]]: ''Papendrecht'') is ne plaatse en [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 32.177 leu op ne vlakte van 10,77 km² (met 1,30 km² water). Der ligt binnen de Poapendrechtse greanzen wiedters ginne aandere plaatsen. Poapendrecht wörd vuur et eerste neumd in een geskrift oet [[1105]]. Noa [[1277]] wör der nen diek um den weard legd. Doarbie gröaiden vanzelfs een doarp. Töt [[1816]] heurden Poapendrecht an oadelike families. Pas doarnoa kreeg et nen egenen gemeenteroad. Pas noa de zestiger joaren van et [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] vung et doarp an echt hard te gröaien. Doarduur hef et doarp non nen steadeliken anblik. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] otzld08u56lhutiy4gg579slqu2h203 0 21687 282174 2015-05-20T11:23:49Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Papendrecht]] herneumd naor [[Poapendrecht]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Poapendrecht]] qetwd9vp14i71w80zngd5ih93wx4ces 0 21688 282175 2015-05-20T11:49:18Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Gerritsflesch.jpg|thumb|Gerritsflesch in 2014]] '''Gerritsflesch''' is n gehucht in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorn]], in de [[Nederlaand]]se [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand]]. t Maokte tot 1966 deel uut van de gemeente [[Barreveld (gemeente)|Barreveld]] en ligt op n uutgestrekte [[heed (vegetasie)|heedvlakte]] in de umgeving van t veurmaolige zendstasion [[Radio Kootwiek]]. t Gehucht ligt an de Gerritsflesweg ten zujen van de plaots [[Radio Kootwiek]]. In Gerritsflesch wonen 29 minsen, van weel de meesten de achternaom Bos hen. Disse inwoners bin zowat allemaol an mekaor verwaant. Vrogger stingen der in t gehucht nog twee boerderiejen en n meul, maor die bin in de loop der tied verdwenen. t Plaotsjen het zien naom te danken an n kortbie elegen [[venne|vennetjen]], dat "Gerritsflesch" eneumd wort (n ouwere naom was "Gardersche Flesch"; inwoners van Radio Kootwiek han t over 't meertjen') en dat bekendstaot um zien biezoendere waoterflora en -fauna. t Ven kon as [[natuurmonument]] jaorenlang rekreatief gebruukt worren, totdat [[Staotsbosbeheer]] in 1929 de boel ofsleut, vanwege de roendslingerende vulles en umdat t umliggende greun al verscheie keren vertestewierd wier.<ref>[http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010012160:mpeg21:a0241 Ofsluting Gerritsflesch]. Het Vaderland, 7 mei 1929</ref> Tegenswoordig ma'j t meer Gerritsflesch alleen bie hoge uutzoendering bezeuken, alleen veur uutstapjes. De Gerritsflesch valt binnen t militaere oefenterrein [[Harskamp]]. De meeste huzen in Gerritsflesch bin zoender vergunning ebouwd. De overheid hef de bouw achterof elegaliseerd. Tot begin 21e eeuw was der ok n kämping, die verdwienen mos toe t gebied deur [[Staotsbosbeheer]] as beschaarmd natuurgebied in ere hersteld wier. In 2002, t leste jaor waorin de kämping besting, waren der n reeks sleurhutbraanden. ==Referensies== <references/> {{Apeldoorne}} {{Dialekt|wvel|Barreveld|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] hngzadsn5ofzonbsq4q2dcq0etar9zr 0 21689 282186 2015-05-20T13:59:08Z Woolters 62 Nieje zied: ''''Stoal''' is ne samensmeelting van [[iezer]] en [[kollen]]. Meestentieds hef stoal zo weanig kollen of aandere anvulstoffen zo as [[chroom]] in (vake meender as 1,9%), det et verv...' wikitext text/x-wiki '''Stoal''' is ne samensmeelting van [[iezer]] en [[kollen]]. Meestentieds hef stoal zo weanig kollen of aandere anvulstoffen zo as [[chroom]] in (vake meender as 1,9%), det et vervörmd worden kan as et hete maakt wörd. Hierduur is stoal wat aanders as [[geetiezer]], wat mear kollen inhef. Et gef völle soorten stoal, met allemoal ne kenmaarkende samenstelling van disse beaide ellemeanten. Umdet et in völle vörme götten worden kan, wörd et völle broekt in den [[bouw]] van huuze, skepe en aandere toopassingen. Duur de kollen krig stoal ne grote trektstaarkte en hardighead. Oawer de hele wearld wörd der alle joaren um en noabie de 900 miljoen ton an stoal maakt. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Bouwstof]] lgi6kfwgudmy1vg4ygud966muin78qe 14 21690 282188 2015-05-20T20:54:55Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Bouwkunde]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Bouwkunde]] 6yq0xef4rhcdnzrnlf38rkyw5memwn8 10 21691 282191 282190 2015-05-20T21:12:04Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = [[Brummen|Gemeente Brummen]] |ofb_groot = [[Bestaand:Brummen vlag.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Darpen''' | R1C2 = [[Brummen]] · [[Eerbeek]] · [[Empe]] · [[Hall (Gelderland)|Hall]] · [[Leuvenheim]] | R2C1 = '''Buurtschappen''' | R2C2 = [[Broek (Brummen)|Broek]] · [[Koldenhove]] · [[Kortenoever]] · [[Oeken]] · [[Rhienderen]] · [[Tonden]] · [[Veurstonden]]}} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Brummen]] </noinclude> 7dvch709kt9x9yatxdpkc9hx9l87ic9 0 21692 282199 282198 2015-05-21T11:21:57Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Wat Aans''' is een [[hiphop]]-koppel oet et [[Nederlaand]]se [[Grönningen]]. Ze doot [[rappen]] in et [[Grunnegs|Grönnings]]. Ze bestoat seend [[2008]]. De rappers neumt zik Ingewikkeld en Beunhaas. In 2013 hulp Wat Aans met ne aksie um de Grönningse jeugd an et stemmen te kriegen bie de Verkiezingen. Dit deden ze met öar nommer "Nait Stemmen, Nait soezen". Mer de meeste opmaark kregen ze in [[2015]] met "Proat toch Grunnegs met mie", ne Grönningstalige versie "Parijs", wat nen Nederlaandsen zommerhit was van den [[Suriname|Surinaams]]-[[Nederlaand]]sen [[reggae]]artiest [[Kenny B]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Dialektmuziek]] p3t7wd5pu9ifqwk0f67bec3r37vi203 0 21693 282202 2015-05-21T21:32:25Z Servien 7 Servien hef de zied [[Woeste Hoeve]] herneumd naor [[Weuste Hoeve]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Weuste Hoeve]] 2tlhm70ajcl6bglvk87rjm7oor94hmf 0 21694 282519 282206 2015-06-09T09:55:43Z Cycn 1607 {{Noord-Hollaand}} wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Hollands Kroon | bestaansnaam vlagge = Hollands kroon vlag.svg | bestaansnaam wapen = Hollands Kroon wapen.svg | lokasie = Map - NL - Municipality code 1911 (2014) | previnsie = [[Noord-Hollaand|Noord-Holland]] | heufplaose = [[Anna Paulowna (plaots)|Anna Paulowna]] | oppervlak = 662,20 | oppervlak laand = 358,09 | oppervlak waoter = 304,11 | inwoeners = 47.535 | dichtheid = 133 | daotum inwoeners = 1 mei 2014 | lengtegraod = 04/48/41/ | breedtegraod = 52/52/41/ | verkeersaoder = | netnummer = | postcode = 1730-1736, 1760-1761, 1764, 1766-1771 en 1773-1779 | webstee = http://www.hollandskroon.nl/ }} [[Bestaand:Gem-HollandsKroon-OpenTopo.jpg|thumb|Topografiese gemeentekaort van Hollands Kroon, september 2014]] '''Hollands Kroon''' is n [[Nederlaand|Nederlandse]] [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[pervincie|provinsie]] [[Noord-Hollaand|Noord-Holland]]. De gemeente Hollands Kroon leit in de [[Kop van Noord-Hollaand|Kop van Noord-Holland]] en is oenderdeel van de samenwarkingsregio de [[Noordkop]]. t Gemeentehuus van Hollands Kroon staot in [[Anna Paulowna (plaots)|Anna Paulowna]]. == Ontstaon van de gemeente == De gemeente ontstung op 1 jannewaori 2012 bie de fusie van de gemeenten [[Wieringen]], [[Wieringermeer]], [[Anna Paulowna (gemeente)|Anna Paulowna]] en [[Niedarp]]. Op 13 september 2011 stemde de Eerste Kamer in mit de fusiegemeente waordeur de gemeente daodwarkelik zou ontstaon. Op 23 november 2011 keuzen de inwoeners van de vier gemeenten de gemeenteraod van Hollands Kroon. == Naamgeving van de fusiegemeente == De eerste warknaam van de fusiegemeente was ''Amstelmeer'', ze neumde t zo umdat drie van de vier gemeenten an dit gelieknamige meer liggen. Ze besleuten uuteindelik n wedstried uut te schrieven oender de inwoeners veur t bedenken van n gemeentenaam. Op 27 april 2010 wordde de naam Hollands Kroon bekendemaakt naodat inwoeners veurstellen veur de naamgeving in-estuurd han. De naam komt overeen mit die van t veurmaolige waoterschap Hollands Kroon dat in 1994 uut n fusie was ontstaon en in 2003 in t Hoogheemraodschap Hollands Noorderkwartier is op-egaon. == Plaotsen binnen de gemeente == {| class="vatop" |style="width:20em;"| [[Darp]]en/[[gehucht]]en: * [[Anna Paulowna (Noord-Holland)|Anna Paulowna]] * [[Barsingerhorn]] * [[Breezand (Noord-Holland)|Breezand]] * [[De Strook]] * [[De Haukes]] * [[Den Oever (Noord-Holland)|Den Oever]] * [[Heringhuzen]] * [[Hippolytushoef]] * [[Kleine Sluus]] * [[Kolhorn]] * [[Kreil]] * [[Kreileroord]] * [[Lutjewinkel]] * [[Middenmeer (Noord-Holland)|Middenmeer]] * [[Moerbeek]] * [[Nieje Niedarp]] * [[Niejesluus (Noord-Holland)|Niejesluus]] * [[Oosterklief]] * [[Oosterland (Noord-Holland)|Oosterland]] * [[Ouwe Niedarp]] * [[Slootdarp]] * [[Smerp]] * [[Stroe (Noord-Holland)|Stroe]] * [[Terdiek]] * [[Tolke]] (gedeeltelik) * [[Van Ewijcksluus]] * [[Vatrop]] * [[t Veld (Noord-Holland)|t Veld]] * [[Verlaat (plaots)|Verlaot]] (gedeeltelik) * [[Westerklief]] * [[Westerland (Noord-Holland)|Westerland]] * [[Wieringerweerd]] * [[Wieringerwarf]] * [[Winkel (Noord-Holland)|Winkel]] * [[Ziedwiend]] | [[Buurtschap]]pen: * [[Dam (Noord-Holland)|Dam]] * [[Blokhuzen]] * [[De Belt (Noord-Holland)|De Belt]] * [[De Bomen]] * [[De Elft]] * [[De Gest]] * [[De Heid]] * [[De Hoelm]] * [[De Kampen (Noord-Holland)|De Kampen]] * [[De Leijen (Noord-Holland)|De Leijen]] * [[De Normer]] * [[De Strook]] * [[De Weel]] (gedeeltelik) * [[De Weere (Noord-Holland)|De Weere]] * [[Emaus (Noord-Holland)|Emaus]] * [[Gelderse Buurt]] * [[Groetpolder]] * [[Hanedoes]] * [[Hogebieren]] * [[Hollebalg]] * [[Langereis]] (gedeeltelik) * [[Lutjekolhorn]] * [[Mientbrug]] * [[Noord-Stroe]] * [[Noordburen]] * [[Noorderbuurt (Noord-Holland)|Noorderbuurt]] * [[Poolland]] * [[Spoorbuurt (Noord-Holland)|Spoorbuurt]] * [[Tin (plaots)|Tin]] * [[Vennik]] (gedeeltelik) * [[Weteringskant]] * [[Westeinde (Noord-Holland)|Westeinde]] * [[Zandburen (Noord-Holland)|Zandburen]] |} == Angrenzende gemeenten == {{Tabel wiendroze | NW=[[Den Helder]] en [[Tessel]] (via t waoter) | N= | NO=[[Harlingen]], via t waoter | W= [[Schagen]] | O=[[Zuudwest-Frieslaand|Zuudwest-Friesland]], via de [[Ofsluutdiek]] | ZW= | Z=[[Heerhugoweerd]] en [[Opmeer]] | ZO=[[Medemblik]] }} {{Noord-Hollaand}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] 08ar7gij276zvdsccwdf24a9j7q8xxj 0 21695 282207 2015-05-21T22:51:57Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hollands Kroon]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hollands Kroon]] 4duxinyuxzpbhhpa4vi822jbccfkpy5 0 21696 285127 282214 2016-07-09T10:53:28Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Laoren''' of '''Loaren''' kan verwiezen naor: *[[Laoren (Noord-Holland)]] - ne plaatse en gemeente in Noord-Holland *[[Noordloaren]], [[Midlaoren]] en/of [[Zuudlaoren]], respektievelik in de provinsies Groningen en Drenthe ==Zie oek== *[[Laorne]] - ne plaatse in de Gelderse gemeente [[Lochem]] {{dv}} 8xgtrzoxaf9awceiopuvv3mzafk64l8 0 21697 282215 2015-05-21T23:06:09Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Laoren]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Laoren]] 2pooomowpzu06qnqq1236pvkz57g24r 0 21698 282235 282234 2015-05-22T08:46:43Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Tachtigjoarigen Oorlog]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Tachtigjoarigen Oorlog]] qrsfyst0j8dtuhyrpuur0qyux11no1i 0 21699 282243 2015-05-22T09:11:32Z Servien 7 niej dv wikitext text/x-wiki Schinnen kan verwiezen naor: *[[Schinnen (gemeente)]] - n Limburgse gemeente *[[Schinnen (plaotse)]] - n plaotse in die gemeente {{dv}} ifnb1qwhieo0clu1cfgv3e7hvp6410d 0 21700 282253 2015-05-22T11:50:12Z Servien 7 Servien hef de zied [[Warschau]] herneumd naor [[Warsjau]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Warsjau]] b9ls3awu1iqk9son0a702h0iazekpdq 0 21703 282262 2015-05-22T20:45:21Z Servien 7 Servien hef de zied [[Sproa]] herneumd naor [[Spraoje]] over n deurverwiezing heer: umdat t artikel in t Nunspeets eschreven is wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Spraoje]] 9j68lpccndbvyxogf9qdi73xhugt0at 10 21704 282267 282266 2015-05-22T21:48:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=sprao (mv. spröne), spraole, sprotter <!-- Drèents -->|drt=<br/> **sprao ([[Midden-Drèents|MD]], [[Veenkelonioals|VEK]], [[Zuudoost-Drèents|ZOD]], [[Zaand-Drèents|ZOZ]], [[Zuudoost-Drèents|ZOD]], [[Zuudwest-Noord-Drèents|ZND]], [[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) **spraon (ZOZ) **sprei(e) (ZOD) **spraore (MD) **spraoi (VEK) **(s)prutter ([[Noordenvelds|KvD]]) <!-- Grunnegs -->|gos=sproa, sprei, (s)prutter, sprotter <!-- Sallaands -->|sdz=<br/> **sprao, spreeuwe **spree ([[Gramsbargen]], [[Heldern]], [[Nijverdal]], [[Wieje]]) **sketter ([[Kampen]]) **stukkadoor, pleisterbats ([[Nijverdal]]) <!-- Stellingwarfs -->|stl=sprao, spreeuw, protter |stl_k=1 <!-- Tweants -->|twd=<br/> **sproa (ook oetgekauwden proemtabak) **sproale ([[Hengeveelde]], [[Hoksebarge]]) **spraw, spro ([[Ambt Dealdn]]) **spreeuw **spreeuwe **spree ([[Ambt Dealdn]], [[Glanerbrug]], [[Rossum]]) |twd_k=1 <!-- Urkers -->|nds-us= <!-- Veluws -->|vel=<br/> **spreeuw ([[Epe]], [[Armelo]], [[Putten]], [[Speuld]], [[Uddel]], [[Vaossen]], [[Bunsjoten]], [[Niekark]], [[Garder]], [[Klarenbeek]], [[Lunteren]], [[Harskamp]], [[Bennekum]]) **spreeuwe ([[Elburg]], [[Vaossen]], [[Apeldoorne]], [[Ugchelen]]) **sprao ([[Elburg]], [[Nunspeet]], [[Wezep]], [[Attem]], [[Waopenvelde]], [[Heerde]], [[Une]], [[Vaossen]], [[Emst]], [[Apeldoorne]], [[Ugchelen]], [[Klarenbeek]], [[Loenen]]) **spraon ([[Barreveld (gemeente)|Barreveld]]) **'''[[spraoje]]''' ([[Nunspeet]]) **spraone ([[Elspeet]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf=spree ([[Schuttrop]]) |grf_k=2 |bewark=spraoje |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> b9hs9a53kuopalmaza8lffm4km31qbs 0 21705 282268 2015-05-22T21:48:57Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Spraoje]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Spraoje]] jny19zc26o3nczgoypo9ymz1aeibncq 0 21706 282275 2015-05-22T22:16:01Z Servien 7 Servien hef de zied [[Menterwold]] herneumd naor [[Menterwolde]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Menterwolde]] iksq0l1qe92fdqw70y12um8q57bwf4q 0 21707 282286 2015-05-23T08:59:37Z Servien 7 Servien hef de zied [[Sjaarpezeils]] herneumd naor [[Schaarpezeels]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Schaarpezeels]] r2db89vv1e9jb01slxzftg14bqeszli 0 21708 282288 2015-05-23T09:00:00Z Servien 7 Servien hef de zied [[Sjaarpezeil]] herneumd naor [[Schaarpezeel]] over n deurverwiezing heer: Barnevelds van emaakt wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Schaarpezeel]] 8d4q4x4cdb3zvljvm1ov8q9nsg75bju 0 21709 282296 2015-05-23T09:56:01Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Wilp-Achterhoek vanuit de lucht.jpg|thumb|Wilp-Achterhoek vanuut de locht, ezeen vanuut t oosten.]] '''Wilp-Achterhoek''' is n darp in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]), naost de snelweg [[A1]]. t Is n kleine landelike kern mit ongeveer 500 inwoners, die veural in t butengebied buten t darp woont. Bie t darp, an de aoverkante van de A1, steet n grote ofvalverwarkingslokasie van [[Attero]]. Wilp-Achterhoek ontstong in de [[19e eeuw]]. {{Voorst}} {{Dialekt|ovel|Voorst|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 56su61suvc35px3c0qip3vzrbgh668h 0 21710 282298 282297 2015-05-23T13:22:06Z Servien 7 Servien hef de zied [[Bussloo]] herneumd naor [[Bussloo (plaatse)]] wikitext text/x-wiki '''Bussloo''' is n [[darp]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Voorst (gemeente)|Voorst]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Hef ongeveer 170 inwoners. t Darp is veural bekend van de [[Bussloo (rekreasieplasse)|rekreasieplasse Bussloo]]. De buurtschap wörd in 1794 vermeld as ''Boslo'' en in 1808 as ''Bussloo'' zo as t noe eschreven wörd. t Was ok de name van n adellik huus (havezate) en biebeheurend landgoed dat deur huwelik in 1775 van Th. O. [[van Dorth]] tot Medler, vrouwe van Bussloo (1757-1795) in de familie ''Van Wijnbergen'' kwam en töt 1994 in die familie ebleven is. t Weer n darp toe J.W.A. baron van Wijnbergen, heer van Bussloo (1779-1849) der in 1818 n katholieke karke mit pastorieje liet bouwen. Bussloo is umringd deur staotige bomelaonen, bossen, velden en historiese boerderiejen van onder meer t landgoed De Poll. Verder is der n volkssterrenwacht en n veurmaolig mobilisasiekomplex. In t rekreasiegebied Bussloo vi'j ok saunakomplex Thermen Bussloo. {{Voorst}} {{Dialekt|ovel|Voorst|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] h8cdlr4xjpo28pnb1qmxw3e44ny93f7 0 21711 282300 282299 2015-05-23T13:23:58Z Servien 7 niej dv wikitext text/x-wiki Bussloo kan verwiezen naor: *[[Bussloo (plaatse)]] - n plaatse in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]] *[[Bussloo (rekreasieplasse)]] - n rekreasieplasse in de plaatse Bussloo {{dv}} e5ew620ttxabxxdn7yi11giwg31cl53 0 21712 282352 282303 2015-05-26T12:18:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Niebroek''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Nijbroek'') is n darp in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt tussen de [[Veluwe]] en de [[Iessel]] an de Niebroekerweterink in de Niebroekerpolder. t Darp hef mit t butengebied derbie zo'n 700 inwoners. De Niebroekerpolder was nao de ontginning n [[richterambt]]. In de Franse tied veranderde t richterambt in n [[gemiente (bestuur)|gemeente]] die op 1 jannewaori 1818 bie de gemeente Voorst edaon is. == Geschiedenisse == In [[1328]] gaf graaf [[Reinald III van Gelre]] toestemming an ''Johannes Verenbartensoen'' en ''Martijn Willems'' um n grote moerassige wildernisse tussen de Veluwe en de Iessel te ontginnen. Hee gaf daorbie an dat t gebied 'Niebroeck' mos gaon heten. t Natte [[broek (landschap)|broekgebied]] dat veural uut [[rivierklei]] bestong wier ontgunnen volgens t [[verkaveling]]spatrone van n [[veenontginning]]. Niebroek wier n [[polder]] deur t anleggen van de Baekendiek, de Veluwsediek, de Kadiek, de Zeediek en de Vloeddiek. Enkele van zuud naor noord stromemde [[Weterink (watergang)|weteringen]] zörgden veur de ofvoer van kwel- en hemelwater dat kortbie [[Attem|Hattem]] in de Iessel eloosd wier. De dieken en weteringen zörgden der ok veur dat t gebied toegankelik was. Kenmarkend bint nog altied kavels die haoks op mekare staon, watergangen en wegen. Boerderiejen gingen langes de an-elegden dieken bouwen, vake op [[terp|pollen]]. An de Middendiek, die veural veur de ontsluting an-elegd was, wier n karke ebouwd en ontstong de darpskern van Niebroek. De gronden van de polder bint veurnamelik in gebruuk as gresland veur de [[melkveeholderieje]]. De haegen die vrogger massaal an-eplant wieren en as veekering dienden bint nao 1900 grotendeels verdwenen. == De muuite weerd um te bekieken == An de Vloeddiek ten noorden van t darp he'j n [[spuisluze|uutweteringsslusien]] van kort nao 1328. t Verkeerden in vervallen staot en wier daorumme nao bouwkundig onderzuuk in 1990 weer helemaole op-eknapt. De natuurstenen duker mit holten valschut is, ezien de laeftied, meugelik uniek in Nederland. t Darpskärksien stamt ok uut de 14e eeuw, in t gebouw bint muurschilderingen beweerd ebleven. n Antal grote negentiende-eeuwse herenboerderiejen rond t darp staon eregistreerd as gemeentelik monument of [[rieksmonument]]. == Foto-uutstalling == <gallery 200"> Bijvank Middeldijk 63 Nijbroek.jpg|Boerderieje ''De Bijvanck'' uut 1898 Dorpsgezicht met zuidzijde van de kerk op de achtergrond - Nijbroek - 20400412 - RCE.jpg|Niebroek in 1968 Aanzicht (1752) - Nijbroek - 20166287 - RCE.jpg|Boerderieje uut 1752 (foto 1967) Nijbroek, de Hervormde kerk RM38058 positie1 foto4 2013-08-01 14.01.jpg|Hervörmde karke </gallery> {{Voorst}} {{Dialekt|ovel|Teuge|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 690swzsdsdrreste5oujd0jl8p3u2i6 0 21713 282304 2015-05-23T14:15:52Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Appen''' is n [[buurtschop|buurtschap]] in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt ten zuudwesten van [[Gietel]] en ten noordwesten van [[Voorst (darp)|Voorst]]. Appen besteet uut n weg: de ''Appenseweg''. De buurtschap besteet veural uut boerderiejen. Ten oosten van Appen liggen de [[kolke]]n t Juffersgat en de Zwarte Kolke. Ten zuden van Appen ligt de [[Voorster Baeke]]. Tussen Appen en [[Klarenbeek]] liggen bossen die eigendom bint van Landgoed Baekzicht en [[Natuurmonumenten]]. Deur t [[Appensebos]] löp n middeleeuws diekien en der liggen [[grafheuvel]]s. {{Voorst}} {{Dialekt|ovel|Voorst|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] p87cl597if1fgn9zheqn9lwmy9uidio 0 21714 282305 2015-05-23T14:18:04Z Servien 7 Nieje zied: ''''Appen''' kan verwiezen naor: * [[Appen (Nederland)]] - n buurtschap in de Gelderse gemeente Voorst * [[Appen (Duutsland)]] - n gemeente in de Duutse deelstaot Sleeswiek-Holstein...' wikitext text/x-wiki '''Appen''' kan verwiezen naor: * [[Appen (Nederland)]] - n buurtschap in de Gelderse gemeente Voorst * [[Appen (Duutsland)]] - n gemeente in de Duutse deelstaot Sleeswiek-Holstein * n berichien sturen mit [[WhatsApp]] {{dv}} rflg3x0q2956a3kfig11txu3k5vpnni 0 21715 282330 2015-05-23T15:18:01Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kaarvel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kaarvel]] 3b0xzgqybb2qoup0p9q0igbzkbsq614 0 21716 282331 2015-05-23T15:18:18Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kaarvel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kaarvel]] 3b0xzgqybb2qoup0p9q0igbzkbsq614 0 21717 282332 2015-05-23T15:18:34Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kaarvel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kaarvel]] 3b0xzgqybb2qoup0p9q0igbzkbsq614 0 21718 282344 2015-05-25T09:39:01Z Woolters 62 Nieje zied: '{{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Pijnacker-Nootdorp_vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Pijnacker-Nootdorp.svg | naam = Pienakker-Noordoarp| lokatie = LocatiePijnac...' wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Pijnacker-Nootdorp_vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Pijnacker-Nootdorp.svg | naam = Pienakker-Noordoarp| lokatie = LocatiePijnacker-Nootdorp | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Pienakker]] | öppervlakte = 38,61 | öppervlakte laand = 37,36 | öppervlakte water = 1,25 | inwonners = 51.148| doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 1369 | breedtegroad = 52/1/0/N | lengtegroad = 4/25/0/E | verkeersoader = [[A12]], [[A13]], [[N470]], [[RandstadRail]] | netnummer = 015 | postkode = 2631-2632, 2640-2645 | webstie = [http://www.pijnacker-nootdorp.nl www.pijnacker-nootdorp.nl] | }} '''Pienakker-Nootdoarp''' ([[Nederlaands]]: ''Pijnacker-Nootdorp'') is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 51.148 leu (1 mei 2014, welle: [[CBS]]) op ne vlakte van 38,60 km² (met 0,95 km² water). De gemeente heurt bie de stadsstrekke [[Haaglaanden]] en de Metropoolstrekke [[Rotterdam-Den Haag]]. De gemeente is ontstoan duurdet in 2002 de oolde gemeentes Pienakker en Nootdoarp bie mekaar gungen. In de gemeente ligt de kernen [[Delfgaauw]], [[Nootdoarp]] en [[Pienakker]]. De [[boerskop]] [[Oolde Leede]] wörd bie Delfgaauw bie an erekkend en de boerskop [[Vlielaand (Pienakker-Nootdoarp|Vlielaand]] bie de kern Pienakker. et roadhoes steet in Pienakker. De gemeente is de leste tied fleenk an et oetbreaden en ze verwochtet at der met een antal joar 65.000 leu zöalt wonnen. Doarvuur hebt ze de wieken Ypenborg, Pienakker Zuud en Emerald ebouwd. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] rpba6cc12rbh0jcvbwg9fuku60cfkx3 0 21719 282345 2015-05-25T09:39:25Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Pienakker-Nootdoarp]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Pienakker-Nootdoarp]] 8box8f4ms5lwcsm32726eek3lc895zh 0 21720 282353 2015-05-26T12:18:30Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Wilp kerk.jpg|thumb|Karke in Wilp (2007)]] '''Wilp''' is t oldste [[diek]]darp van [[Nederlaand|Nederland]]. t Ligt an de [[Iessel]] in de Nederlandse provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. Wilp is t oldste darp van de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]] en één van de oldste darpen van Nederland: t eerste karkgebouw is hier umstreeks 765 esticht deur de [[Angelsaksen|Angelsaksiese]] missionaris Liafwin, baeter bekend as [[Lebuïnus]]. Wilp had in 2015 ongeveer 2.515 inwoners. Op [[1 jannewaori]] [[1812]] wier Wilp van Voorst of-esplitst as n zelfstandige [[gemiente (bestuur)|gemeente]] die op 1 jannewaori 1818 weer mit de gemeente Voorst samenging. Rondumme t darp Wilp liggen verschillende [[landgoed]]eren. Op één van die landgoederen, bie t veurmaolige [[kasteel de Lathmer]], he'j n zörgsentrum veur mensen mit n verstandelike beparking, dat tegenswoordig deel uutmaakt van de stichting ''Zozijn''. De kleraozieketen [[Piet Zoomers]] hef zien oorsprong in Wilp. In Wilp zit onder andere t heufdkantoor van disse keten. == Wandelroutes == Wilp is ligt an de Europese wandelroute E11, die baeter bekend steet as t ''Marskramerpad''. De route kömp vanof t [[buurtschap]] [[Gietel]], löp aover de [[Iessel]]diek langes de bebouwde komme en vervolgt via de [[uterweerden]] richting [[De Wörp (Daeventer)|De Wörp]] en [[Daeventer]]. ==Uutgaonde verwiezingen== {{Commonscat|Wilp}} {{Voorst}} {{Dialekt|ovel|Wilp|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 2r4tbsdwi8pwakcvym1qb85854uegkb 0 21721 282355 282354 2015-05-26T12:39:28Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Teuge''' is n [[darp]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Darp ligt tussen [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] en [[Twelle]] in en maakt deel uut van de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]]; der woont ongeveer 800 mensen. Teuge ligt an de [[N344]]. Naost landbouw en veeholderieje bint rekreasie en toerisme van groot belang. Teuge is veural bekend vanwaegen t ''internasionale vliegveld Teuge''. Hier he'j onder andere t Nasionaal Parasentrum Teuge en Vliegklub Teuge. t Darp ligt in de [[Iesselvallei]], op de [[Veluwe]] en an de rand van [[Sallaand|Salland]]. Dit is n gebied mit n landelik karakter. Jaorliks kommen duzenden mensen t per fietse verkennen. Ok t vliegveld trekt völle daggiesmensen. Teuge ligt niet verre van de staeden [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Daeventer]] en [[Zutfent]]. ==Stasion== Teuge had vrogger n eigen treinstasion, stasion Teuge. t Wier in 1887 in gebruuk enaomen en is in 1935 eslaoten. t Spoorwachtershusien steet der nog en is enkele jaoren eleden weer helemaole op-eknapt. t Olde stasionsgebouw mit perron "Het hoge vonder" is in 1950 of-ebraoken. ==Belangrieke gebeurtenissen== Op 2 augustus 1945 zetten prinses [[Juliana van Nederlaand|Juliana]] en heur deerns [[Beatrix van Nederlaand|Beatrix]], [[Irene van Lippe-Biesterfeld|Irene]] en [[Margriet van Nederlaand|Margriet]] op vliegveld Teuge veur t eerst nao de [[Tweede Weerldoorlog]] voet op Nederlandse baodem. Ze wieren of-ehaald deur [[Bernhard van Lippe-Biesterfeld|prins Bernhard]].<ref>[http://koningshuis.nos.nl/video/bekijk/id/tcm:5-410613/title/het-prinselijk-gezin-terug-op-nederlandse-bodem-na-tweede-wereldoorlog Beelden van de historiese gebeurtenisse op Teuge (NOS)]</ref> Ter herinnering hieran is der op 7 september 1985 n monument van de beeldhouwer [[Harry Meek]] onthuld deur prinses Margriet. ==Boken aover Teuge== * ''Teuge "op den Toega" Teuge toen en nu'', deur J.J. Speelziek, 1980 * ''Van op den Toega naar Teuge'', deur J.J. Speelziek, 1990f ==Referensies== <references/> {{Voorst}} {{Dialekt|ovel|Wilp|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] dbizl9a3mq6qicq4a3zdjz5ga4ieusy 0 21722 282361 2015-05-26T12:55:11Z Servien 7 Servien hef de zied [[Steenenkamer (Voors)]] herneumd naor [[Steenenkamer (Voorst)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Steenenkamer (Voorst)]] o3qbg69nid2wfdy39jhfzzed08zgvas 0 21723 282365 282364 2015-05-26T13:05:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''De Wiek''' kan verwiezen naor: *[[De Wiek (Drenthe)]] - n dörp in de Draentse gemiente [[De Wolden]] *[[De Wiek (Grunnen)]] - n dörp in de Grunnigse gemainte [[Grodegast]] *[[De Wiek (Voorst)]] - n darp in de Gelderse gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]] {{dv}} ffe62uafh3dauw67nsvi0dpj2m5dapj 0 21725 291504 284189 2016-11-04T17:20:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[File:Йозеф Блаттер.jpg|thumb|Sepp Blatter]] '''Joseph "Sepp" Blatter''' ([[10 meert|10 meart]] [[1936]]) is nen [[Zwitserlaand|Zwitsersen]] [[vootbal]]besteursman. Hee is den achtsten en hudigen vuurzitter van den internasjonalen vootbalboond [[FIFA]] (Fédération Internationale de Football Association). Hee wör in [[1998]] ekeuzen as opvolger van [[João Havelange]]. In 2002, 2007 en 2011 wör he herkeuzen. Ook in [[2015]] steet he wier kandidaat. Zinne kandidatuur wörd umgewen met verskillende [[umkeuperieje]]-skandalen. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Voetbal]] [[Kategorie:Zwitserlaand]] nu41kofmwgijs8ug3c5qog1gpzeztua 0 21726 283251 282391 2015-09-20T18:16:47Z Dexbot 7765 Bot: Parsoid bug [[phab:T107675]] wikitext text/x-wiki '''Umkeuperieje''' is nen vörm van [[korrupsie]]. Hierbie probeert een meanske of ne vergoaring (den ''ummekeuper'') bie stemroondes of verkiezingen op onearlike wieze geliek te halen, duur stemmers of stemmende partiejen seanten te gewen as ze zik achter den ummekeuper stelt. Umkeuperieje wörd as verkeerd ezeen, umdet et de earlikhead en geleufweardighead van de stemroonde oontkrachtet. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Korrupsie]] 2ux64oo4mavcw8xp1jo8q7t3d2dw5um 14 21727 282392 2015-05-29T11:10:07Z Woolters 62 Nieje zied: '[[Kategorie: Gedrag]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie: Gedrag]] b98ayvyom00y38eixnc7cay6n3nns5w 0 21728 282393 2015-05-29T12:40:54Z Woolters 62 Zo, es eem probeerd of ik wè wat Healderns proaten kan. wikitext text/x-wiki '''Ridderkarke''' ([[Nederlaands|Hollaands]]: ''Ridderkerk'') is een [[gemiente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Et ligt op et [[eilaand]] [[Iesselmoonde]], met een klein stukkie op et subeilaand [[Zwiendrechtsen Weard]]. Der woont 45.048 luu op ne vlakte van 25,32 km². De gemeente heurt bie de [[Stadsstrekke Rotterdam]] en de [[Metropoolstrekke]] Rotterdam-[[Den Haag]]. Bie Ridderkarke lig een drok verkeerspunte (de 'Riddersteare') van de riekswegen [[A15]] en [[A16]]. In Ridderkarke lig ook de körtste snelwegge van Nederlaand: de [[A38]], die 1,5 km lange is. ==Kernen== In de gemiente ligt nöast Ridderkarke ook nog aandere kernen. * [[Bolnes]] * [[Slikkerveer]] * [[Oostendam]] * [[Riesoord]] {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] 1bi73r71m9cuyysorjh2af38iqfl0vy 0 21729 282394 2015-05-29T14:41:24Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Ridderkarke]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ridderkarke]] pl09ljxx9gvwqicdyz55cxwwos21058 0 21730 282396 2015-05-29T21:48:54Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Duustervoorde''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Duistervoorde'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. De buurtschap maakt deel uut van t darp [[Twelle]] en ligt in t zuudwesten dervan. In de wiek steet de neogotiese Sunt-Martinuskarke. Duustervoorde hef tussen de 1000 en 2000 inwoners. {{Voorst}} {{Dialekt|ovel|Voorst|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] q8sxlxgx66zo7jg2jz0t6gd8lm23ean 0 21731 282409 282397 2015-05-29T22:18:42Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Gietelo.jpg|thumb|Rieksstraotweg, Gietel]] '''Gietel''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Gietelo'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt tussen [[Wilp]] en [[Voorst (darp)|Voorst]] in, ten zuden van [[Bussloo (plaatse)|Bussloo]]. In Gietel kommen de N345 en de N790 samen in n rotonde. t Meest opmarkelike gebouw is woonservicekomplex 'De Nieuwenhof'. Vanof de buurtschap vörmt de Niejenbaekseweg de toegangsweg naor t ongeveer twee kilometer oosteliker elaegen kasteel Niejenbaeke. ==Vrieje tied== Deur Gietel löp de Europese wandelroute E11, die plaatselik baeter bekend steet as t ''Marskramerpad''. De route kömp vanuut [[Klarenbeek]] en vervolgt nao Gietel via de Iesseldiek richting Wilp. {{Voorst}} {{Dialekt|ovel|Voorst|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] r3z9hep5a5yplzffrjuxn005xjhg8zx 0 21732 282400 282398 2015-05-29T21:58:20Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Klein Amsterdam.jpg|thumb|Klein Amsterdam]] '''Klein Amsterdam''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt in t zuden van de gemeente tussen [[Klarenbeek]] en [[Zutfent]] in. {{Voorst}} {{Dialekt|ovel|Voorst|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] mtpgufmuu8u5v2ruqu7curi1o9m5nfs 0 21733 282399 2015-05-29T21:58:08Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Noord-Empe''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt tussen [[Voorst (darp)|Voorst]] en [[Klein Amsterdam]] in. {{Voorst}} {{Dialekt|ovel|Voorst|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] kivj6ewzvp3cgoy56ndkq8vu1295i6p 0 21734 282401 2015-05-29T22:01:07Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Posterenk.jpg|thumb|Zicht op Posterenk]] '''Posterenk''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt drie kilometer ten zuden van [[Twelle]], en kortbie [[Bussloo (rekreasieplasse)|rekreasieplasse Bussloo]] dat ten noorden ligt. In Posterenk steet een van de oldste stellingmölles van Oost-Nederland, de [[Wilpermölle]]. {{Voorst}} {{Dialekt|ovel|Voorst|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 0dyarqf7iov3oegipqo9d983hrjpbz6 0 21735 282402 2015-05-29T22:03:32Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Spekhoek''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt tussen [[Terwolde]] en [[Twelle]] in, ongeveer anderhalve kilometer ten zuudoosten van [[De Wiek (Voorst)|De Wiek]]. {{Voorst}} {{Dialekt|ovel|Teuge|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] hwzl3k43rnjm4klhcrf7zvmp3g9t71e 0 21736 282407 282404 2015-05-29T22:08:15Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''De Vecht''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''De Vecht'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. De Vecht hef ongeveer 150 inwoners en ligt an de Grote Weterink, halverwaegen [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] en [[Terwolde]], in n landelike umgeving. t Darp hef onder meer twee karken (de veurmaolig [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholieke]] Antoniuskarke en n [[griffemeerd]]e gemeente), n kafee, n maneezje en de monumentale hoeve ''Avervoorde''. {{Voorst}} {{Dialekt|ovel|Voorst|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] pbh8zj5sjnjl3a3x0xmab7vahh2x7hn 0 21737 282405 2015-05-29T22:07:35Z Servien 7 Servien hef de zied [[De Vecht]] herneumd naor [[De Vechte]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[De Vechte]] 4g2zr3n4j4uu1qx7i9cefjq07nrbnmk 0 21738 282408 2015-05-29T22:16:58Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki [[Bestaand:De Wijk, korenmolen de Ooievaar positie1 foto6 2013-08-01 13.13.jpg|thumb|Korenmölle ''de Ooievaar'']] '''De Wiek''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''De Wijk'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Maakt deel uut van Terwolde en ligt tussen de kern van [[Terwolde]] en [[Twelle]] kortbie de rivier de [[Iessel]]. De buurtschap is ontstaon op t veurmaolige [[landgoed]] ''de Wiek'', ok wel ''Wiekskamp'' eneumd. Toe ze van t landgoed of mossen wier langes de Wiekseweg de grond in kleine kavels verkocht waor ze woningen op bouwden. Op De Wiek steet ''De Ooievaar'', de korenmölle van Terwolde en Pniël, n karkgebouwtjen uut 1903 dat in gebruuk is as woonhuus. {{Voorst}} {{Dialekt|ovel|Voorst|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] hkd08r46l0mhs3bmh63m66oc5oietzx 0 21739 282411 282410 2015-05-29T22:24:55Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''De Karre''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''De Kar'') is n [[buurtschap]] in de [[Nederland|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]], die grotendeels in de gemeente [[Voorst (gemeente)|Voorst]] ligt en veur n deel in de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorne]]. De buurtschap ligt an de [[N345]] tussen [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]] en [[Zutfent]] in, pal naost n ofrit van de [[A1]]. t Baeksien de Grote Leigraaf stroomt der deurhen. De Karre is verneumd naor harbarg 'De Karre', die hier sinds de [[18e eeuw]] ston en op zien beurte verneumd was naor harbargier Albert Gerrits Karman. De harbarg, later n uutspanning, besteet nog altied, mar hef n andere funksie ekregen. {{Voorst}} {{Dialekt|ovel|Teuge|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 6e7f9qch2qaw8r144xvr5kr5hla276p 0 21741 284358 284357 2016-05-04T07:42:09Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki '''Ton Schulten''' ([[Oatmöske]], 25 april 1938) is nen Neerlaansn/ Tweantsn kunstskeelder. Venof de joorn '90 hef he 'n skeelderstiel ontwekkeld dn noew et [[consensisme]] eneumd wöd. et Tweantse [[koulissnlaandskop]] hef hum hier n vuurbeeld west, en hum an-ezettn umme figuratief te goan skeeldern. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Keunst]] [[Kategorie:Skilder]] [[Kategorie:Nederlaandse schilder]] ka4td26juxmymfua3zfhn2irp4e8t3w 0 21742 282457 282456 2015-06-01T12:30:49Z Woolters 62 /* Naam */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Grafietpotloden.jpg|thumb|right|200px|Twee soorten potleude]] Een '''potlood''' (mearvoold: ''potleu(d)e'') is een oard [[skriewen|skrief]]- en [[tekenen|tekengerei]]. Et hef nen stift van mengd grafiet en [[klei]], klemd in hoolt. Et mengsel wörd bakken in nen [[oawen]]. Met völle klei en weanig grafiet krieg iej een hard potlood. Met weanig klei en völle grafiet krieg iej een zacht ("vettiger") potlood. ==Naam== De naam ''potlood'' keump van zinnen vuurgänger: de [[loodstifte]]. Hier keump ook den [[Duuts|Hoogduutsen]] naam ''Bleistift'' nog van. Et lood hiervuur wör smeulten in nen pot. Dit was nen goodkeuperen variaant van de [[zilverstifte]]. Vanof den [[17e eeuw|17den eeuw]] wörden der al potleude maakt van froai hard mineraal grafiet met een heulten omhulsel. ==Verleden== De euldst bekeande beskriewing van potleude keump van den [[Zwitserlaand|Zwitsersen]] [[Conrad Gesner]] oet [[1565]]. Et potlood van grafiet en klei keump oet [[1794]] en is bedacht duur den [[Fraankriek|Fraansen]] [[Nicolas-Jacques Conté]] ([[1755]] - [[1805]]). In januwoari [[1795]] kreeg he der [[pateant]] op en begun he met et verkopen van et CONTÉ-potlood. Hee wus ook det he met de verhoolding tusken klei en grafiet spöllen kon um verskillende hardheden te kriegen. Hierduur wör de loodstifte hoaste neet mear emaakt. Den [[Verenigde Stoaten|Amerikaansen]] Hymen L. Lipman vreug op [[30 meart]] [[1858]] pateant an op et potlood met et gummeken an et oeteande. In 1875 wör dit pateant of eskaft duur de Amerikaanse Hoge Rechtbaanke, umdet et ginne nieje oetveending was, mer gewoon ne kloke samenvoging van twee dinge dee as al besteunden. In [[1908]] wör et kluurpotlood oetveunden. ==Makers== Bekeande rechtevoortse potloodmakers zeent Staedtler, Conté, Caran d'Ache, Bruynzeel-Sakura en Derwent. ==Vuur- en noadelen== Potleude zeent lecht te broeken. Ze zeent goodkoop, herbroekboar, makkelik te sliepen met nen [[peuntenslieper]] of [[mes]], et tekende of skrewene is makkelik oet te wisken, iej köant ze in alle kluren kriegen en ze zeent vealig vuur keender. Noadeel van potleude is det de grafietstifte neet al te stewig is. A'j et potlood loat vallen, kan de stifte van binnen brekken. Dan kö'j der gin kracht mear met zetten, want dan vaalt de peunte der oet a'j ne sliept töt kort an de brökke. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Skriefgerei]] trb3mj4s4dwvv5ibdlp5eyr2yucyl0d 10 21744 282500 282499 2015-06-04T20:50:08Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=poepkroed <!-- Drèents -->|drt=knello ([[Midden-Drèents|MD]], [[Zuudoost-Veen-Drèents|ZOV]], [[Zuudoost-Zaand-Drèents|ZOZ]]) <!-- Grunnegs -->|gos=<br/> **snidlook **gras-/greslook **huus-/hoeslook <!-- Sallaands -->|sdz= <!-- Stellingwarfs -->|stl=loek |stl_k=1 <!-- Tweants -->|twd=smallook, poepkroed |twd_k=1 <!-- Urkers -->|nds-us= |nds-us_k=1 <!-- Veluws -->|vel=<br/> ** '''[[bieslook]]''' ** biesloek ([[Niekark]], [[Appel (Niekark)|Appel]], [[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) ** uiestengels ([[Nunspeet]]) ** uuiegras ([[Bunsjoten]]) <!-- Oostfrais -->|frs=<br/> **snidlook (Platduutske skriefwies: Sniddlook) **graslook ***voaktieds wordt dat Duutske woord Schnittlauch broekt |frs_k=2 <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=bieslook |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> pn0bfzeh5zv3cpxmoq3ie8xd7hwiuys 0 21746 282490 282489 2015-06-04T13:49:57Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Rieswiek''' ([[Nederlaands|Hollaands]]: ''Rijswijk'') is ne [[stad]] en [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[Proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Et lig strak oonder [[Den Heag]] en strak boawen [[Deelft]]. Et heurt bie et [[koaderwetgebeed]] [[Stadsgewest Heaglaanden|Heaglaanden]] en de [[metropoolstrekke]] [[Rotterdam-Den Heag]]. Der wont 48.382 inwoners op ne vlakte van 14 km². {{Zuud-Hollaand}} [[kategorie: Tweants artikel]] [[kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] ipb08a3e0zl7z8iiqyjvupo7t6yroa6 0 21747 282495 2015-06-04T14:04:23Z Woolters 62 Nieje zied: ''''Skiedam''' is ne [[stad]] en [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. De gemeente heurt bie de [[Stadsstrekke Rotterdam]] en de Metropoolstrekke Ro...' wikitext text/x-wiki '''Skiedam''' is ne [[stad]] en [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. De gemeente heurt bie de [[Stadsstrekke Rotterdam]] en de [[Metropoolstrekke Rotterdam-Den Heag]]. Et ligt tusken [[Rotterdam]] en [[Vlaardingen]], van vroger oet an de [[Skie]] en an den [[Niejen Maas]]. In [[2015]] wonden der 76.858 leu op ne vlakte van 19,86 km². De stad steet bekeand um den [[jeneawer]], de oolde binnenstad met grachten en de hoogste [[weendmölle]]ns van de wearld. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] 0xga12tf0plv0my3lm1051vju1yt0o2 10 21748 282498 2015-06-04T20:49:42Z Servien 7 Servien hef de zied [[Mal:Nds/kreilook]] herneumd naor [[Mal:Nds/bieslook]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Nds/bieslook]] c3ezt1kig8rclkpwvyynvwwmo0yh3w9 0 21749 282724 282502 2015-07-01T20:47:25Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Allium vineale1.jpg|thumb|Kreilook]] [[Bestaand:Kraailookbolletjes.jpg|thumb|Kreilook]] De '''kreilook''' ([[Latien]]: ''Allium vineale'') is n plant uut de [[lookfamilie]] (''Alliaceae''). t Is een steeds meer veurkommende plant, greuiplaotsen bin: weilanden, bossen, bosranden, verstoorde plaotsen, in de dunen, barmen, rivierdunen, stadswallen, laonen, parken, [[wingerd]]s, spoorbarmen, rivierdieken, hogere delen van uterweerden en rotsachtige plaotsen. De bloemen staon op lange, rechte en iets paorsige steulen in n scharm mit losse bloemetjes. As de kreilook in bleui staot dan zitten der bolletjes an emengd mit bloemen, of vaak alleen mar mit bleke tot paorse breuibolletjes. t Bloemdek is, as t der al an zit, raoze, paors of greunachtig wit, klokvormig en 2 tot 4,5 mm lang. De meeldraojen bin langer as t bloemdek. De plant is vrog in t seizoen goed eetbaor, vergeliekbaor mit [[bieslook]] of [[bosuui]]. De plant wort ongeveer 30-70 sm hoog, de bleuimaonden bin van juni t/m augustus. ==Uutgaonde verwiezing== * [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl_v2&id=440&menuentry=soorten Soortenbank.nl: kreilook (''Allium vineale'')] {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaante]] pzip0u859juxi0bfjb5vjb6zbkcflmp 0 21751 283936 282511 2016-03-03T08:34:50Z Helmy oved 13723 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Sliedrecht Netherlands.svg]] → [[File:Flag of Sliedrecht.svg]] [[c:COM:FR#reasons|File renaming criterion #2]]: To change from a meaningless or ambiguous name to a name that describes what the image dis... wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Flag of Sliedrecht.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Sliedrecht.svg | naam = Sliedrecht| lokatie = LocatieSliedrecht | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Sliedrecht (stad)|Sliedrecht]] | öppervlakte = 14,01 | öppervlakte laand = 12,83 | öppervlakte water = 1,18 | inwonners = 24.791 | doatum inwonners = 1 meart 2015 | dichtheid = 1932 | breedtegroad = 51/49/0/N | lengtegroad = 4/46/0/E | verkeersoader = [[A15]] | netnummer = 0184 | postkode = 3360-3364 | webstie = [http://www.sliedrecht.nl www.sliedrecht.nl] | }} '''Sliedrecht''' is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]], met as heuwdplaatse de lieknamige [[stad]] [[Sliedrecht (stad)|Sliedrecht]]. In de gemeente wont 24.791 leu op ne vlakte van 13,47 km². Sliedrecht lig an de [[Beneden-Merwede]]. Et is ene van de [[Drechtsteaden]]. Et gef wiedters gin aandere wonkernen in Sliedrecht, behalve de [[boerskop]] [[Baanhook]]. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] 7dfuakh1vksyle2aeiz1h0n0dy9fync 0 21752 282512 2015-06-08T14:20:36Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Sliedrecht]] herneumd naor [[Sliedrecht (gemeente)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Sliedrecht (gemeente)]] gzby8ncfg4igg4qatsup84yi7hh8amz 0 21753 288431 288042 2016-10-27T10:30:25Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Flag_of_Goeree-Overflakkee.png | bestaandsnaam woapn = Goeree-Overflakkee_wapen.svg | naam = Goeree-Overflakkee| lokatie = LocatieGoereeOverflakkee | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Middelharnis]] | öppervlakte = 422,34 | öppervlakte laand = 262,00 | öppervlakte water = 160,34 | inwonners = 48.237 | doatum inwonners = 31 meart 2015 | dichtheid = 184 | breedtegroad = 51/45/0/N | lengtegroad = 4/8/0/E | verkeersoader = [[N215]], [[N57]], [[N59]] | netnummer = 0187 | postkode = 3240-3258 | webstie = [http://www.goeree-overflakkee.nl www.goeree-overflakkee.nl] | }} '''Goeree-Overflakkee''' is een [[eilaand]] en [[gemeente]] in et zuudwesten van de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 48.237 leu op ne vlakte van 422,34 km². Goeree-Overflakkee lig inslötten tusken de [[Noordzee]], et [[Hearingvliet]], et [[Volkerak-raandmear]] en et [[Grewelingenmear]]. Et eilaand heurt volledig bie Zuud-Hollaand. Töt an [[1805]] heurden et doarp [[Sommelsdiek]] liekewel as ennigste van et eilaand bie de proveensie [[Zeelaand]]. De grötste wonplaatse is et an mekoar gröaide [[Middelharnis]]-Sommelsdiek. Doarnoa komt [[Ouddorp|Ouddoarp]], [[Dirkslaand]] en [[Oolde Tonge]]. Den naam Goeree-Overflakkee wörd duur de inwonners zelf meesttieds ofkörtt töt ''Flakkee'' of ''Overflakkee''. Goeree-Overflakkee hef ne verbeending met den [[Hooksen Weard]] en [[Noord-Broabaant]] oawer den [[Hellegatsdam]]. Oawer den [[Grewelingendam]] en den [[Brouwersdam]] hef et eilaand verbeending met [[Skouwen-Doewenlaand]]. Den [[Hearingvlietdam]] löp noar [[Voorne-Putten]]. Op et eilaand wont völle koarkgangers, met Ouddoarp as koploper en Oolde Tonge as minst-koarkelik. Et eilaand is op de [[doenen]] noa vlak. Et heugste peunt is 18,5 meter boawen den zeespegel. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Streek in Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Nederlaands eilaand]] gov2vpfy4ocrieyhgh7caqcdrgr8png 0 21755 282529 2015-06-10T18:42:18Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Eerbeek, straatzicht Stuijvenburchstraat foto1 2014-03-10 13.31.jpg|thumb|Eerbeek, straotzicht Stuijvenburchstraote]] [[Bestaand:Eerbeek, Apeldoornskanaal vanaf de Eerbeeksebrug foto3 2014-03-10 13.48.jpg|thumb|t Apeldoorns Kanaal vanof de Eerbeeksebrugge]] '''Eerbeek''' is de grootste kern van de [[gemeente (bestuur)|gemeente]] [[Brummen]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Had an t veurst van [[2008]] zo'n 10.161 inwoners.<ref>Informasie van http://www.brummen.nl/smartsite.shtml?ch=TER&id=51617</ref> Vrogger was de plaatse Brummen zelf de grootste kern. ==Geschiedenisse== Al in [[1046]] wörd Eerbeek eneumd, al was t toe nog as ''Erbeke''. Dit was oorspronkelik de name van de baeke die noe de Eerbeekse Baeke heet. De betekenisse is niet helemaole dudelik. Waorschienlik kömp "er" van "erd", wat zol kunnen duden op eerde, klei, leem of bouwgrond. "Beek" is t zelfde woord as t moderne [[baeke]]. Later is de name veur de baeke de name van t darp eworden.<ref>Berkel, G. van & K Samplonius, ''Nederlandse plaatsnamen - herkomst en historie''. Utrecht: Prisma, 2006.</ref> Rond 1663 steet de name van t darp as ''Eertbeeck'' op de kaarte, en heet de baeke de Eertbeeckse baeke.<ref>Atlas Oude en Nieuwe Gasthuis 1663</ref>. ==Bedrievigheid== Eerbeek hef veural bekendheid ekregen deur de papierindustrie. In de [[17e eeuw]] wieden papiermölles ebouwd, veur de kloosters in [[Arnem]] die papier neudig hadden veur heur leerlingen. De geschiedenisse van de Eerbeekse papierindustrie geet terugge naor [[1650]]. In dat jaor introduseerden Vincent Schoonman t ambacht van papierschupper. t Schone water van veural de Eerbeekse baeke was hierbie van belang. Tegenswoordig zitten der in Eerbeek verschillende papier- en [[karton]]verwarkingsbedrieven. Veural vanwegen de papierindustrie hef Eerbeek n [[Italiën|Italiaanse]], n [[Turkije|Turkse]] en n [[Molukken|Molukse]] gemeenschap. ==De muuite weerd um te bekieken, verkeer en toerisme== In Eerbeek steet de enigste [[euliemölle]] mit n baovenslagrad van Nederland, bekend onder de name ''De Euliemölle''. Dit [[rieksmonument]] is in 2007 helemaole op-eknapt. Eerbeek had van [[2 juli]] [[1887]] töt [[1 augustus]] [[1950]] n spoorwegstasion an de spoorliende [[Dieren]] - [[Apeldoorne]], Stasion Eerbeek. Tegenswoordig he'j hier n klein stasion van de Veluwsche Stoomtrein Maotschappieje. t Stasionsgebouw besteet nog, en is in gebruuk as woning. Eerbeek ligt niet wied van t [[Apeldoorns Kanaal]] of. t Toerisme is in Eerbeek van grote ekonomiese petansie. t Darp trekt toeristen vanwegen de bosrieke umgeving: Eerbeek grenst an de [[Veluwezeum]]. ==Referensies== <references/> == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.brummen.nl/over-de-gemeente/dorpen-en-buurtschappen/#c45032 Eerbeek op de offisiële webstae van de gemeente Brummen] {{Brummen}} {{Dialekt|ovel|Brummen|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 6pjcejeuqe1do2e0aqkm7ad7nan5v9g 0 21756 282531 2015-06-11T07:10:51Z 212.203.0.138 deurverwiezing naor [[Pienakker-Nootdoarp]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Pienakker-Nootdoarp]] 8box8f4ms5lwcsm32726eek3lc895zh 0 21757 293028 282536 2017-02-12T23:21:25Z Servien 7 Servien hef de zied [[Strien (gemeente)]] herneumd naor [[Strien]] wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Flag_of_Strijen.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Strijen.svg | naam = Strien| lokatie = LocatieStrijen | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Strien (doarp)|Strien]] | öppervlakte = 57,70 | öppervlakte laand = 50,85 | öppervlakte water = 6,85 | inwonners = 8.720| doatum inwonners = 31 meart 2015 | dichtheid = 171 | breedtegroad = 51/45/0/N | lengtegroad = 4/33/0/E | verkeersoader = ''ginne'' | netnummer = 078| postkode = 3273, 3290-3293 | webstie = [http://www.strijen.nl www.strijen.nl] | }} '''Strien''' ([[Nederlaands|Hollaands]]: ''Strijen'') is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]], in de strekke den [[Hooksen Weard]] (''Hoeksche Waard''). Der wont 8720 leu op ne vlakte van 57,74 km² (met 6,37 km² water). Et lieknamige doarp [[Strien (doarp)|Strien]] is et grötste en de heuwdstea van de gemeente. Aandere kernen in de gemeente zeent [[Cillaarshook]], [[De Klem]], [[Mookhook]], [[Oldendiek]] en [[Striensas]]. Den naam Strien keump van den oolden rivier de [[Striene]]. Den besteet neet mear, en is oawergoan in et hudige [[Hearingvliet]]. Et was ne belangrieke haandelsrivier tusken de [[Skeelde]], [[Maas]] en den [[Rijn]]. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] jwe1zd6cr8i8ol3bi6tbfvmqynnkqdw 0 21758 293048 282534 2017-02-15T01:22:04Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Strien]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Strien]] jfn0q6ytfq9r9i5debi7bj3xs0cp70d 0 21759 282537 2015-06-11T12:30:05Z Peter238 11182 Nieje zied: ''''Oppeln''' ([[pools]] Opole {{IPA|[ɔ'pɔlɛ]}}) is ene [[Pooln|poolse]] Stadt. [[Kategorie:Stad in Pooln]]' wikitext text/x-wiki '''Oppeln''' ([[pools]] Opole {{IPA|[ɔ'pɔlɛ]}}) is ene [[Pooln|poolse]] Stadt. [[Kategorie:Stad in Pooln]] h9v7ej6oiv3mnhtv85iyz9nwwzgakhv 0 21760 282544 282543 2015-06-12T07:14:11Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Teylingen_vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Teylingen.svg | naam = Teylingen | lokatie = Locatie Teylingen | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Voorhout|Vuurhoolt]] | öppervlakte = 33,49 | öppervlakte laand = 28,55 | öppervlakte water = 4,94 | inwonners = 35.653 | doatum inwonners = 31 meart 2015 | dichtheid = 1249 | breedtegroad = 52/13/0/N | lengtegroad = 4/31/0/E | verkeersoader = [[A44]], [[N208]], [[N444]], [[Skipholliene]], [[Oolde Liene]] | netnummer = 0252, 071| postkode = 2170-2172, 2215, 2360-2362 | webstie = [http://www.teylingen.nl www.teylingen.nl] | }} '''Teylingen''' (sprek oet: ''TEA-lingn'') is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 35.653 leu op ne vlakte van 33,49 km². De gemeente besteet seend [[2006]], duur samengoan van de oolde gemeentes [[Sassenheem]], [[Voorhout]] en [[Warmoond]]. De naam van de gemeente keump van [[Slot Teylingen]], een vervallen kasteel in de [[boerskop]] [[Teijlingen]], kort bie den kern [[Sassenheem]]. De gemeente lig an de gemeentes [[Noordwiek]], [[Noordwiekerhoolt]], [[Lisse]], [[Hoarlemmermear]], [[Kaag en Braassem]], [[Leaderdoarp]], [[Leaiden]], [[Oegstgeest]] en [[Katwiek]]. Et grötste deel van de [[Kagerplässe]] lig in Teylingen. In et poolderlaand op et oosten van de Kagerplässe kö'j allene duur de noabergemeentes kommen. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] 20jy7enxfvuqnhenspuhiuh6z3lzvcn 0 21761 282549 282547 2015-06-13T09:02:02Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Vlaardingen_flag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Vlaardingen.svg | naam = Vlaardingen | lokatie = LocatieVlaardingen | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Vlaardingen (stad)|Vlaardingen]] | öppervlakte = 26,69 | öppervlakte laand = 23,64 | öppervlakte water = 3,05 | inwonners = 71.719| doatum inwonners = 31 meart 2015 | dichtheid = 3034 | breedtegroad = 51/55/0/N | lengtegroad = 4/21/0/E | verkeersoader = [[A4]], [[A20]], [[NS Hoekse Lijn]] | netnummer = 010 | postkode = 3130 - 3139 | webstie = [http://www.vlaardingen.nl www.vlaardingen.nl] | }} '''Vlaardingen''' is ne [[stad]] en [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Et lig an den [[Niejen Maas]], in et [[Rijnmoondgebeed]]. Et heurt bie de samenwaarking [[Stadsstrekke Rotterdam]] en de [[Metropoolstrekke Rotterdam-Den Heag]]. Der wont 71.719 leu op ne vlagte van 26,71 km². In de gemeente lignt een poar oolde döarpe, zo as et oolde [[Vlaardingerambacht]] (rechtevoort ne [[wieke]] van Vlaardingen) en den [[hearlikheaid]] [[Holy (wieke)|Holy]] (rechtevoort ook ne wieke). Wiedters löp der duur Vlaardingen de [[Vlaardingervoart]]. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] q1m7v4epkl74lb46uthoewykgprn1cz 0 21762 282548 2015-06-13T09:01:06Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Vlaardingen]] herneumd naor [[Vlaardingen (gemeente)]]: Der is ook ne vlaardingen (stad) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vlaardingen (gemeente)]] 3cnimx5bouixzu0sqv4og055kfrzo7a 0 21763 282550 2015-06-13T09:07:54Z Woolters 62 Nieje zied: ''''Vuurskootn''' ([[Nederlaands|Hollaands]]: ''Voorschoten'') is een [[doarp]] en ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 25.150 leu op ne...' wikitext text/x-wiki '''Vuurskootn''' ([[Nederlaands|Hollaands]]: ''Voorschoten'') is een [[doarp]] en ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 25.150 leu op ne vlakte van 11,59 kilometer in et veerkaant. In et noordn lig Vuurskootn strak an [[Leadn]]. Et ennigste wat de beaide wonplaatsen skeadt, is et [[Korte Vlietkanaal]] en de spoerliene [[Den Heag-Leadn]]. Et doarp lig strak tusken disse liene in et westn en et [[Rijn-Skiekanaal]] in et oostn. In et westn lig de gemeente an [[Wassenaar]] en in t zuudn en oostn an de gemeente [[Leadskendam-Vuurborg]]. Leadskendam en Stoompwoeke lignt op et zuudwestn van Vuurskootn. De gemeente hef völle greun, vuural in et zuudn en et westn. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] kh7byf1e0y50c508ibdla82x8b7fblb 0 21764 282551 2015-06-13T09:23:07Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Vuurskootn]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Vuurskootn]] 9bfrnb071tzce4ijbh225e5f4tinw42 0 21765 282552 2015-06-13T09:23:26Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Vuurskootn]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Vuurskootn]] 9bfrnb071tzce4ijbh225e5f4tinw42 0 21766 282555 282553 2015-06-13T09:39:07Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Vlag_waddinxveen.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Waddinxveen.svg | naam = Waddinksvenne | lokatie = LocatieWaddinxveen | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = Waddinksvenne | öppervlakte = 29,40 | öppervlakte laand = 27,90 | öppervlakte water = 1,5 | inwonners = 25.771| doatum inwonners = 31 meart 2015 | dichtheid = 924 | breedtegroad = 52/3/0/N | lengtegroad = 4/39/0/E | verkeersoader = [[A12]], [[A20]], [[N207]] | netnummer = 0182| postkode = 2740 - 2743 | webstie = [http://www.waddinxveen.nl www.waddinxveen.nl] | }} '''Waddinksvenne''' ([[Nederlaands|Hollaands]]: ''Waddinxveen'') is een [[doarp]] en ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 25.771 leu op ne vlakte van 29,40 km². Et diekdoarp is in et [[13e eeuw|13de joarhoonderd]] ontstoan oet ofgreawing van [[venne]] op de westkaante van de [[Gouwe]]. Et doarp Waddinksvenne is vuural bekeand um de Waddinksvense ophaalbrugge ([[1936]]) oawer de Gouwe. Wiedters zeent der in Waddingsvenne van vroger oet völle meubelmakers en [[stroopwafel]]bakkers. In et zuden van de gemeente lig deel de [[Zuudplaspoolder]]. In et noorden lig et [[Gouwebos]], nen greunen streppel tusken Waddinksvenne en [[Boskoop]]. De groond hiervan heurt Waddinksvenne, terwiel as de beume Boskoop heurt. Hierduur zollen beaide gemeentes et laand loaten zo as et is. In de gemeente lig de ''Vergeten Plek'' (de vergettene stea). Hier steet et water op 7,10 meter oonder zeeheugte. Det is de leegste poolderwaterstaand van Nederlaand. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] hqcct0k8npo5y12givqktw0gd0nxeh6 0 21767 282554 2015-06-13T09:36:42Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Waddinksvenne]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Waddinksvenne]] nq5ep9wh2uvom9pqxozopfsfk4s042q 0 21768 282556 2015-06-13T09:39:41Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Waddinksvenne]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Waddinksvenne]] nq5ep9wh2uvom9pqxozopfsfk4s042q 0 21769 288045 288044 2016-10-26T13:19:59Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Flag_of_Rotterdam.svg | bestaandsnaam woapn = Rotterdam_wapen.svg | naam = Rotterdam| lokatie = LocatieRotterdam | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Rotterdam]] | öppervlakte = 325,79 | öppervlakte laand = 208,80 | öppervlakte water = 116,99| inwonners = 625.472 | doatum inwonners = 31 meart 2015 | dichtheid = 2996 | breedtegroad = 51/57/0/N | lengtegroad = 4/25/0/E | verkeersoader = [[A4]]], [[A13]], [[A15]], [[A16]], [[A20]], [[A29]], [[NS Oolde Liene]], Metrolienen A, B, C, D en E | netnummer = 010 | postkode = 3000-3099, 3181 | webstie = [http://www.rotterdam.nl www.rotterdam.nl] -}} '''Rotterdam''' is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 625.472 leu (teald op 31 meart 2015) op ne vlakte van 319,35 km². Et is doarumme de een noa grötste gemeente van Nederlaand. De stad [[Rötterdaam|Rotterdam]] heurt bie de [[Stadsstrekke Rotterdam]] en de [[Metropoolstrekke Rotterdam-Den Heag]]. ==Stadsdelen== De gemeente Rotterdam hef 14 gebiede, dee as allemoal een egen gebiedskommissie hebt. Dit zeent: {| class="vatop" cellspacing="0" cellpadding="0" | [[Rotterdam Centrum]]: | [[Cool (wieke)|Kool]], [[Dijkzigt (wieke)|Diekzigt]], [[Olde Westen]], [[Skeepvoartkwartier]], [[Stadsdreehook]], [[CS-kwarteer]] |- | [[Sjaarloos]]: | [[Carnisserbuurt|Karnisse]], [[Heijplate]], [[Oold-Sjaarloos]], [[Pendrecht]], [[Tarwewiek]], [[Wielewaal (Rotterdam)|Wielewaal]], [[Zuudwiek (Rotterdam)|Zuudwiek]], [[Winkelcentrum Zuudplein|Zuudplein]] |- | [[Delfshawen (stadsdeel)|Delfshawen]]: | [[Bospoolder/Tuskendieken]], [[Delfshawen/Skiemoond]], [[Middellaand]], [[Nieje Westen]], [[Spangen (Rotterdam)|Spangen]], [[Witte Doarp (Rotterdam)|et Witte Doarp]], [[Oold-Mathenesse]] |- | [[Feijenoord (stadsdeel)|Feijenoord]]: | [[Afrikaanderwiek]], [[Bloomhof (Rotterdam)|Bloomhof]], [[Feijenoord (wieke)|Feijenoord]], [[Hillesloes (wieke)|Hillesloes]], [[Katendrecht]], [[Noordereilaand (Rotterdam)|Noordereilaand]], [[Vreewiek (Rotterdam)|Vreewijk]], [[Kop van Zuud]] |- | style="white-space: nowrap; width: 1em;" | [[Hillegersbarg-Skiebrook]]:&nbsp; | [[Hillegersbarg]], [[110-Morgen|Honderd en Tien Morgen]], [[Kleiwegkwarteer]], [[Möllenlaankwarteer]], [[Niej Terbregge]], [[Skiebrook]], [[Terbregge]] |- | [[Hook van Holland]]: | Hook van Holland, [[Oolden Hook]] |- | [[Hoogvliet (stadsdeel)|Hoogvliet]]: | [[Boomgaardshook]], [[Meeuwenplate]], [[Middelgebeed (Hoogvliet)|Middelgebeed]], [[Niej Engelaand (Hoogvliet)|Niej Engelaand]], [[Ooldelaand (Hoogvliet)|Ooldelaand]], [[Tuskenwater (metrostasjon)|Tuskenwater]], [[Westpeunte (Rotterdam)|Westpeunte]], [[Zalmplate]] |- | [[Iesselmoond (stadsdeel)|Iesselmoond]]: | [[Bewerweard]], [[De Veranda]], [[Greunheagen-Tuinenhowen]], [[Hordiekerveeld]], [[Kreekhuzen]], [[Lombardijen]], [[Oold-Iesselmoond]], [[Reyeroord]], [[Sportdoarp (Rotterdam)|Sportdoarp]], [[Zommerlaand]] |- | [[Kralingen-Krooswiek]]: | [[Krooswiek]], [[De Esch]], [[Kralingen]], [[Rubrook (Rotterdam)|Rubrook]], [[Strusenburg]] |- | [[Rotterdam-Noord|Noord]]: | [[Agniesebuurte]], [[Bargpoolder]], [[Bliedoarp (wieke)|Bliedoarp]], [[Bliedoarpsen poolder]], [[Liskwarteer]], [[Oolde Noorden]], [[Provenierswieke]] |- | [[Overskie]]: | [[Kandelaar (Zuid-Holland)|Kandelaar]], [[Kleinpoolder]], [[Laandzicht (Overskie)|Laandzicht]], [[Overskie]], [[Zesteenhowen (wieke)|Zesteenhowen]] |- | [[Pernis]]: | lieknamige doarp |- | [[Prins Alexander (stadsdeel)|Prins Alexander]]: | [[Het Lege Laand]], [[Kralingseveer]], [[Nesselaande]], [[Ommoord]], [[Oosterflaank]], [[Prinsenlaand]], [[Zeuwenkaamp (Rotterdam)|Zeuwenkaamp]] |- | [[Rozenburg (Zuud-Hollaand)|Rozenburg]]: | lieknamige doarp |} {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] mqqxv747tt7wvz14c5dkn8jbzgs0hme 0 21770 282570 2015-06-14T11:04:47Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Dealstöate van Duutslaand]] herneumd naor [[Deelstoaten van Duutslaand]]: mearvoold van stoat is stoaten, neet stöate wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Deelstoaten van Duutslaand]] g0fo0q8lwu4gwoa1vgix2pi7xwk8hwa 0 21771 292141 282572 2016-12-10T12:07:48Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki De '''Desperaten''' (wanhopigen) warren een köppelke boeren oet de [[Zutfen]]se [[Groafskop Zutfen|Groafskop]], dee in den [[Tachtigjoarigen Oorlog]] een leager vörmden en doarmet in et gewear kömmen. ==Verhaal== De boeren harren aait te lieden van de stried tusken [[Stoatsen|Stoatse]] leagers en de verskillende leagers in [[Spanje|Spaansen]] deenst. De beaide partiejen kömmen bie de boeren regelmoatig ne "biedreage" ([[braandskatting]]) innen, umdet de leagers vake slecht betaald kregen van de leaders. Doarbie breuken ze vake allen duwel of en steuken mangs zelfs de boerderieje in den braand. Boeren dee neet betalen wollen, konden rekkenen op [[martelen|marteling]] en mangs zelfs de dood. Van stadhoolder [[Rennenberg]] van de Noordelike Proveensies mochten de boeren van [[Drèente|Dreante]] zik doartegen verzetten. Aal mear boeren sleuten zik an en et verzet sleug oawer noar [[Oaweriessel]], woer as in [[1580]] de [[Oaweriesselse Boerenopstaand]] begunnen was. Hellige boeren drewen de soldoaten met [[zeaise|zeaisen]] en [[gaffel]]s vuur zik oet, richting Zutfen. Ook doar gungen de boeren met in opstaand. Den Geeldersen Stadhoolder [[Willem van den Bergh]] was bie den boerenopstaand in de Groafskop bie ewest en har de boeren ehulpen: ”Dese Boeren noemden haer selven de Desperaten, hadden in haer Vendelen een Sweert met een halven dop van een Eye daer den doyer neven uyt-gheloopen was, seggende sy en hadden tot noch toe om ’t Ey niet willen vechten, nu mosten sy om den dop vechten”. Ze warren tegen de Stoatsen ekeerd, zoonder pro-Spaans te wean. De boerenopstaand leek eerst te lukken. [[Filips van Hohenlohe-Neuenstein]] wör verdrewen noar [[Emmelkaamp]]. Hee was gewoond, en mos zelfs zin peard en tuug achterloaten. Mer bie den anval op [[Breevoort]] gung et mis. De Desperaten mossen vluchten. Van Hohenlohe slachten bie klooster Sion bie [[Deutekom]] zowat veerhoonderd boeren of. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Tachtigjoarigen Oorlog]] [[Kategorie:Geskiedenis van den Achterhook]] e8xnfu55zyk59qh22ql20266tqabcxy 0 21772 282574 2015-06-15T07:26:48Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Biseksualiteait]] herneumd naor [[Biseksualiteit]] over n deurverwiezing heer: Mear volgens oetspraak wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Biseksualiteit]] p3h919f8qav8gdcbzxqc3fdpwzywjdh 0 21773 282618 282580 2015-06-16T12:33:08Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Empe''' is n [[darp]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Brummen]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. In t veurst van [[2009]] had t darp 708 inwoners.<ref>[http://www.brummen.nl/smartsite.shtml?id=78453&menu2=78453&menu3= Brummen.nl]</ref> Empe ligt tussen [[Voorst]] en [[Zutfent]] an de spoorliende [[Apeldoorne]] - Zutfent. Ten noorden van t darp ligt stasion Voorst-Empe, die op 10 desember 2006 lös ging. Van 1876 töt 1938 ha'j hier ''stasion Voorst''. An de butenrand van t darp ligt t kasteelachtige [[landhuus]] ''Huus Empe'', dat stamt uut um-en-naobie 1550. t Wier ebouwd deur Thomas van Buerlo, [[burgemeister]] van [[Zutfent]]. t Huus Empe kreeg bekendheid deurdat in mr. W.H. van Hasselt in de jaoren zestig van de 18e eeuw hier [[ziede (textiel)|ziede]] ging telen. Empe ligt an de Olde Iessel, n natuurgebied dat ekenmarkt wörd deur n olde rivierarm die in de 17e eeuw of-esneden wier van de [[Iessel]]. ==Empe in beeld== <gallery> Bestaand:Empe bruggen.jpg|Huus Empe Bestaand:Oude IJssel bij Zutphen.jpg|Olde Iessel Bestaand:DM'90 te Voorst-Empe.jpg|Stasion mit stoptrein </gallery> ==Referensies== <references/> {{Brummen}} {{Dialekt|ovel|Brummen|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] b6z33efo3x2jp3x9mbsbxsbgm7ivj2c 0 21774 282587 2015-06-15T21:45:15Z Servien 7 Servien hef de zied [[Schierling]] herneumd naor [[Fluitekruud]]: schierling is n aandere soort wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Fluitekruud]] 0xfzv073zruj8a4mmmo2rbofryobpqf 14 21775 282596 2015-06-16T10:42:55Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Kategorie:Woaterval in Ieslaand]] herneumd naor [[Kategorie:Waterval in Ieslaand]]: woater he'w neet. water wal. wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[:Kategorie:Waterval in Ieslaand]] 2kh5lr76mz8s38rtngq0yilplqnthjd 0 21779 282637 2015-06-18T15:20:22Z Jev Vuala 12645 Nieje zied: '[[Bestaand:Agnes at AMI 2004.jpg|thumb|Agnez Mo]] '''Agnes Monica Muljoto''' (Jakarta, [[1 juli]] [[1986]]), beter bekend onder der artiestennaam '''Agnez Mo''', is n Indonezie|In...' wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Agnes at AMI 2004.jpg|thumb|Agnez Mo]] '''Agnes Monica Muljoto''' (Jakarta, [[1 juli]] [[1986]]), beter bekend onder der artiestennaam '''Agnez Mo''', is n [[Indonezie|Indoneense]] [[zanger]]es, [[liedjesschriever]] en [[akteur|aktrise]]. [[Kategorie:Indoneense zanger]] [[Kategorie:Muzikaant]] ii42rqutlgdzhi51wzux7r0zi9msluc 0 21781 282653 2015-06-22T20:19:55Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Hall5.jpg|thumb|Karke van Hall]] [[Bestaand:Monument Cornelis van Doorn.jpg|thumb|Monument veur Knelis van Doorn]] '''Hall''' is n darp in de gemeente [[Brummen]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Gelderlaand|Gelderland]]. Der wonen ongeveer 850 mensen. t Ligt kortbie de grotere kern [[Eerbeek]], iets ten oosten van t [[Apeldoorns Kanaal]], dat ongeveer op de grens ligt van de [[Veluwe|Veluwse]] [[stuwwalle]] en de [[Iesselvallei]]. De oorsprong van de plaatsname 'Hall' is niet helemaole wisse, n meugelike verklaoring is t [[Oldsaksies]]e (of [[Oldnederlands]]e) ''Halle'', ''Halla'' of ''Hallo'', dat bocht in/van hoogland betekent, mer de uutgang ''-lo'' kan daorbie ok verwiezen naor de bos. n Andere verklaoring is dat t uut t [[Proto-Kelties]] kömp, dat dan weer ''zolt'' betekent. In meerdere plaatsnamen in West- en Midden-Europa vi'j 'Hall' of 'Halle' terugge. In Nederland löp n zoltlaoge vanof Noord-Holland naor Oost-Nederland, waorop zowel t 'Hall' bie Brummen as t '[[Halle]]' in de gemeente [[Bronkhorst]] liggen. ==Beschrieving van Hall== t Fietspad Hallsepad vörmp n verbinding mit t darp Brummen. De Darpsstraote en Hallseweg vörmen t harte van Hall. An disse wegen liggen onder andere de monumentale Hervörmde Karke mit de biebeheurende begraafplaatse, t verenigingsgebouw De Wheme, openbare basisschole ''De Vossestaart'' en de sportvelden van de plaatselike voetbalvereniging SHE. ==Karke== In Hall lag n hof van de [[abdieje van Werden]]. De karke van Hall was vrogger ewied an de stichter van die abdieje, [[Liudger]]. In 1981 bint de fundamenten van disse merakels olde karke op-egraven. De protestantse karke die noe op disse plekke steet, stamt uut de veertiende eeuw, en delen dervan uut de zestiende eeuw. Disse karke is bekend vanwaegen de biezundere gewelfschilderingen. ==Knelis Johannes van Doorn== In 1837 is Knelis (Cornelis) Johannes van Doorn in Hall geboren. Hie hef as waterbouwkundig ingenieur in de umgeving van de Japanse stad [[Koriyama]] belangrieke waterbouwkundige warken uutevoerd. Op grond van dit historiese feit is der n vrendschappelike band tussen de gemeente Brummen en disse Japanse stad. In oktober 1998 wier in Hall in t plantsoen op de hoek Hallseweg - Domineeskamp n Japanse karse (''Somei Yoshina'') eplant ter gelegenheid van t tienjaorig bestaon van de vrendschappelike band. In september 2001 is kortbie de Hervörmde Karke n herdenkingsteken onthuld dat an de ene kante de banden van t darp Hall en Van Doorn symboliseert en an de andere kante de betrekkingen tussen de gemeente Brummen en Koriyama. == Uutgaonde verwiezing == * [https://www.brummen.nl/over-de-gemeente/dorpen-en-buurtschappen/#c45034 Hall op de webstee van de gemeente Brummen] {{Brummen}} {{Dialekt|ovel|Brummen|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] s6ond81bb481f8w8wnco7x0doxbs981 0 21782 282654 2015-06-22T20:37:27Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Leuvenheim''' is n darp in de gemeente [[Brummen]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Darp ligt an de [[Iessel]] en had in t veurst van [[2015]] zo'n 671 inwoners<ref>[https://www.brummen.nl/over-de-gemeente/gemeente-in-cijfers/inwonersaantal/ Inwonertal kernen gemeente Brummen]</ref> in zowel de darpskern as t butengebied. In t darp bint gien winkels veur dagelikse [[booschap]]pen, hierveur motten ze naor t darp Brummen of [[Dieren]]. In t darp zit n basisschole, "De Rietgors". t Darp hef verschillende verenigingen, zo a de Tennisklub "LTC", de badmintonvereniging, de oranjevereniging. "Leuvenheims Belang" zet zich in veur de belangen van zien inwoners. De oldste vermelding van Leuvenheim stamt uut 1046. In dat jaor kreeg bisschop [[Bernulfus]] van [[keizer Hendrik III]] de stad [[Daeventer]] en n graafschap in Hamaland, ok wel de Pago Isola of Iesselgouw eneumd. Leuvenheim (''Louene'') wörd eneumd as een van de grensplaatsen. Andere historiese spellingsvarianten op de plaatsname bint ''Lovenen'' (1400), ''Lavenem'' (1440), ''Lovenhem'' (1550) ''Lovenem'' en ''Loivenom'' (1640), ''Löfen'' (1650), ''Loevenich'' (1700), ''Leuven'' (1750) en ''Leuvenheim'' vanof 1781.<ref>Stan Dekker, ''Van Lovenen tot Leuvenheim'', Leuvenheim 2000, ISBN 9058120120.</ref> ==Referensies== <references/> {{Brummen}} {{Dialekt|ovel|Brummen|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] b0myrjgdzyrjns0ps50q0m92w8v6yk9 0 21783 287963 282663 2016-10-26T12:42:16Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Micronesia-large.png|thumb|300px|Kaarte van Mikronesië]] '''Mikronesië''' is nen gaddernaam vuur doezende kleane eileandkes in den [[Stillen Oseaan]]. Samen met twee aandere gaddergroepen ([[Polynesië]] en [[Melanesië]]) vörmet et et wearlddeel [[Oseanië]]. In et westen van Mikronesië lignt de [[Filipienen]], in et zuudwesten [[Indonesië]], in et zuden [[Papoea-Niej-Guinea]] en Melanesië, en um et zuudoosten en oosten lig Polynesië. == Laandbeskriewing == Mikronesië hef mear as viefdoezend kleane eileandkes, dee verdeeld lignt oawer een fleenk deel van den Stillen Oseaan. Et ennigste bekeande Mikronesiese keaizerriek lea in [[Yap]]. Den naam "Mikronesië" is vuur esteeld duur [[Jules Dumont d'Urville]] in [[1831]] um et van de rest of te zeunderen. Doarvuur wör aait den naam ''Polynesië'' vuur alle eileande in den Oseaan. Mikronesië hef acht stoaten. Staatkundig gezien is Micronesië verdeeld in acht territoria: * [[Bestaand:Flag of the Federated States of Micronesia.svg|20px]] De [[Federale Stoaten van Mikronesia]] (FSM)); * [[Bestaand:Flag of the Marshall Islands.svg|20px]] [[Marsjaleileande]]; * [[Bestaand:Flag of Palau.svg|20px]] [[Palau]]; * [[Bestaand:Flag of Nauru.svg|20px]] [[Nauro]]; * [[Gilberteileande]]; *Van de [[Verenigde Stoaten]]: ** [[Bestaand:Flag of the Northern Mariana Islands.svg|20px]] [[Noordelike Marianen]]; ** [[Bestaand:Flag of Guam.svg|20px]] [[Guam]]; ** [[Bestaand:Flag of Wake Island.svg|20px]] [[Wake (eilaand)|Wake]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Mikronesië| ]] 6a9958ctzx9oluvsq4qim8g4a5ygnqy 0 21784 282669 282668 2015-06-23T19:58:42Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:broekbr.jpg|thumb|Sportpark "de Overkante" mit op de achtergrond "Café de vroolijke Frans".]] '''Broek''', eertieds bekend as t [[Rhienderen]]se Broek, is de niejste en kleinste [[buurtschap]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Brummen]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. De buurtschap ligt ten noordwesten van de gemeentelike heufdplaatse Brummen, en is veur veurzieningen veural op dit darp ericht. Begin 2001 wier de [[buurt]] offisieel n buurtschap, en kreeg t zien eerste plaatsnaambord mit de name Broek. Broek hef n koor mit de name "De Vroolijkheid", en n restaurant mit de name "De Vroolijke Frans", waor ok de Broekse muziekvereniging "La Fraternité" rippeteert. De voetbalvereniging [[Oeken]] (op-ericht 5 oktober 1928) pacht van de eigenaar heur trenings- en wedstriedveld. == Uutgaonde verwiezing == * [https://www.brummen.nl/over-de-gemeente/dorpen-en-buurtschappen/#c45028 Broek op de offisiële webstae van de gemeente Brummen] {{Brummen}} {{Dialekt|ovel|Brummen|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] qjcp4mt4668deeb0itzzep2eklzuplh 0 21785 282751 282750 2015-07-12T15:03:02Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Rhienderen''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Brummen]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt krek ten noorden van de heufdplaatse, mer is der niet ofhankelik van. Rhienderen hef eigen winkels, feesten en n jaormarkt. Rhienderen hef dan ok n lange geschiedenisse achter de rugge. Al in t jaor [[796]] wier t darp eneumd, toe onder de name ''Hrenheri'', wat zo'n betjen "heuvelrugge bie n waterloop" betekent.<ref>[http://web.archive.org/web/20060518112711/http://www.brummen.nl/smartsite.shtml?id=52084&menu2=52084&menu3= Staotistieken op Brummen.nl]</ref> In 797 schenkt n zekere Oodhelm n darde van zien arfenisse, waoronder n zesde deel van n hoeve in ''Hrenheri'', an [[Liudger]] veur zien pas estichten Sunt-Salvatorsklooster in Wiedmond. Nao de verplaatsing van t klooster naor Werden wier de abdieje van Werden eigenaar van disse boerderieje. Rhienderen ligt grotendeels binnen de bebouwden komme van Brummen, mer hef ok n butengebied. Naost disse buurte, Rhienderen Butengebied, he'j ok de buurten Rhienderense Kern, Rhienderense [[Enk]], Hazebarg en Rhienderen Noord. Ooit heurden ok [[Broek (Brummen)|Rhienderense Broek]] hierbie, mer is sinds 2001 is n amparte buurtschap. ==Referensies== <references/> == Uutgaonde verwiezing == * [https://www.brummen.nl/over-de-gemeente/dorpen-en-buurtschappen/#c45040 Rhienderen op de offisiële webstae van de gemeente Brummen] {{Brummen}} {{Dialekt|ovel|Brummen|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 1inb92st6ixbef56gdcy4kzbcl8azqh 0 21786 282672 2015-06-23T20:13:34Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''Koldenhove''' ([[Nederlaans|Nederlands]]: ''Coldenhove'') is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Brummen]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provincie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. De buurtschap ligt ten zuudwesten van [[Eerbeek]]. == Uutgaonde verwiezing == * [https://www.brummen.nl/over-de-gemeente/dorpen-en-buurtschappen/#c45039 Koldenhove op de offisiële webstae van de gemeente Brummen] {{Brummen}} {{Dialekt|ovel|Brummen|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] disfn9v26tkp0lpmxq90e0dv36kxmsx 0 21787 282673 2015-06-23T20:13:47Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Koldenhove]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Koldenhove]] 5u5yuwp5mgxu1ewpqruf26w2bxpsrbu 14 21788 282675 2015-06-24T10:50:01Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Weerlddeel]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Weerlddeel]] bf42xsbscfkn92xrx10mphsr9j2o02z 14 21789 282676 2015-06-24T10:52:13Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Eilaandengroep]] [[Kategorie:Oseanië]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Eilaandengroep]] [[Kategorie:Oseanië]] te47ba8c1xnpzh9lrzo67tgm60ev6ke 14 21790 290661 288091 2016-11-01T16:09:12Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Eilaand|*]] 1vya3myatfdkhh2ua8jvfvintu31qt5 0 21791 282703 282702 2015-06-29T09:19:35Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Westland_municipality_flag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Westland.svg | naam = Westlaand | lokatie = LocatieWestland | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Noaldwiek]] | öppervlakte = 90,58 | öppervlakte laand = 79,53 | öppervlakte water = 11,05 | inwonners = 104.396 | doatum inwonners = 1 mei 2014 | dichtheid = 1313 | breedtegroad = 52/0/0/N | lengtegroad = 4/10/0/E | verkeersoader = [[A20]], [[A4]], [[N222]] | netnummer = 0174 | postkode = 2291,2292, 2295, 2671 - 2694 | webstie = [http://www.gemeentewestland.nl www.gemeentewestland.nl] | }} '''Westlaand''' ([[Nederlaands]]: ''Westland'') is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Et lig in de lieknamige laandsstrekke [[Westlaand (laandsstrekke)|westlaand]]. Der wont 104.396 leu op ne vlakte van 90,59 km². De gemeente besteet seend [[2004]], duurdet de oolde gemeenten [[De Liere]], [['s Grawenzaand]], [[Moonster (oold-gemeente)|Moonster]], [[Noaldwiek]] en [[Wateringen]] bie mekoar kömmen. De beaide aandere oolde Westlaandse gemeentes [[Maaslaand]] en [[Skeepluden]] wollen der neet bie. Dee zeent bie mekoar egoan töt [[Midden-Deelflaand]]. De gemeente is vuural bekeand um de grote [[tuunderieje]], dee as leu van oawer de hele wearld trekt. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] 3mta7t7rcw5bc27s542i5h4b4dquhij 0 21792 282682 2015-06-25T10:48:31Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Westlaand]] herneumd naor [[Westlaand (gemeente)]]: lös van de laandsstrekke wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Westlaand (gemeente)]] mkygj6rm8nmwniyysm3uth5hj01mho7 0 21793 282684 282683 2015-06-25T10:54:49Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki Den laandsbeskriewenden naam '''Westland''' of '''Westlaand''' kan duden op meardere zaken. *[[Nederlaand]]: ** [[Westlaand (laandsstrekke)]] - Ne oolde laandsstrekke in de [[Nederlaandse]] [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. ** [[Westlaand (gemeente)]] - Ne besteurlike gemeenteindeling in de lieknamige laandsstrekke van de Nederlaandse proveensie Zuud-Hollaand. *[[Noorweagen]]: ** [[Vestlandet]] - Ne proveensie in [[Noorweagen]]. {{dv}} 6ism76or9m2n2j2gj8gpzgs2emj5w4y 0 21794 284176 282700 2016-04-10T12:26:51Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki 't '''Impressionisme''' is 'n [[kunststromig]] uut de tweede helfte van de 19e ewe. ==='t Begun=== 't Impressionisme had zien begun bi-j jonke [[kunstskilders]], den nie meer voolgs de strenge regels van de akedemies wollen hen schilderen. In [[Fraankriek]] hef de stroming zien oorsprung. Wat aans warken van dit volk was, was dat zi-j de streken op n doek duudlik zien leuten. 't Zagen der almoale as schetsies uut. Woar as de Akedemiesen strak en netties in warken gungen. Ok gungen zi-j 't moderne leven van, beveurbeeld, [[Parijs]] skilderen. Zo skilderen zi-j hoeren, zoepend volk of mèènsen halfnaakt an de waterkaante. Woar as de Akedemiesen onderwarpen keuzen die uut de mythelogien of uut de geschiedenisse kwaam. Ok was tiepies Impressionisties da'ze zöchen noar licht. Veul wörden der 't luchtval deur heur eskilderd. Bekende namen van disse skilders waren [[Claude Monet]], [[Pierre-Auguste Renoir]], [[Edgar Degas]] en [[Paul Cézanne]]. Begunnens wörden de duke van heur deur mèènsen uut-elachen en eskölden. Luu dachen dat zi-j wark exposeren wat alginnie of was. Later kregen zi-j dan wel steeds meer volk der bi-j, die ok op dissen meniere in skilderen gungen. En nie völle later kregen zi-j net zo völle veur heur duke als skilders die op de Akedemiesn meniere skilderen deun. ===Dernoa=== Noa Impressiontisn, zo in de joaren '90 van de 19e ewe, gungen aandere skilders nog varder as zi-j. Den gungen 't kleurgebruuk aans doe, de vörms aans en 't kwaam doarvan op aanderen menieren van schilderen an. Zo as 't wark van [[Paul Gauguin]], Paul Cezanne en [[Vincent van Gogh]]. Disse stromings numen ze tegenwoordig 't [[Postimpressionisme]]. [[Paul Signac]] en [[Georges Seurat]] gungen schilderen met punties, baseerd op heur eegen kleurenleer. Disse stroming is noe bekend as 't [[Pointelisme]]. {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg (gemiente)|'n Arnbarreg]]}} 4uzb95kyu9xzj5jwc5o7g7mdunbk121 0 21795 282704 2015-06-29T11:46:06Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Reformasie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Reformasie]] d9iolhcle0bgd75iq9v1mzr1sa06wde 0 21796 283050 282711 2015-08-15T23:46:26Z CommonsDelinker 166 [[Coat_of_arms_of_Westvoorne.svg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Natuur12|Natuur12]], mit as reden: Per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Coat of arms of Zederik.svg|]]. wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Flag_of_Westvoorne.svg | bestaandsnaam woapn =| naam = Westvoorne| lokatie = LocatieWestvoorne | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Rockanje]] | öppervlakte = 97,48 | öppervlakte laand = 53,23 | öppervlakte water = 44,25 | inwonners = 14.062| doatum inwonners = 31 meart 2015 | dichtheid = 264 | breedtegroad = 51/53/0/N | lengtegroad = 4/4/0/E | verkeersoader = [[N218]] | netnummer = 0181 | postkode = 3233-3235 | webstie = [http://www.westvoorne.nl www.westvoorne.nl] | }} '''Westvoorne''' is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. der wont 14.062 leu op ne vlakte van 97,53 km² (met 43.35 km² water). In de gemeente Westvoorne lig et doarp [[Oostvoorne]]. Et doarp ligt in et westen van de gemeente. Den naam Oostvoorne keump van vroger, toen as et vrogere eilaand [[Goeree (eilaand)|Goeree]] (non deel van et eilaand [[Goeree-Overflakkee]]), vroger [[Westvoorn]] neumd wör en et eilaand Voorne (rechtevoort deel van [[Voorne-Putten]]) doomoals Oostvoorne heten. De nondeagse gemeente Westvoorne, dee as in 1980 ontstoan is oet de oolde gemeentes Oostvoorne en Rockanje, hef zin naam van de non geeldende beskriewingen. De gemeente is deel van de [[Metropoolstrekke Rotterdam-Den Heag]]. In de dree kernen van disse gemeente kuiert de leu van oolds [[Oostvoorns]] [[Zeeuws]]. Duurdet der völle leu vanoet [[Rotterdam]] dee kaante op goat, wörd dit rap meender. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] 2v2lr2c1xkjnupo3p1ersoov8wnt41c 0 21797 283040 282714 2015-08-15T23:08:29Z CommonsDelinker 166 [[Coat_of_arms_of_Zederik.svg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Natuur12|Natuur12]], mit as reden: Per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Coat of arms of Zederik.svg|]]. wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Zederik_vlag.svg | bestaandsnaam woapn =| naam = Zederik| lokatie = LocatieZederik | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Meerkoarke]] | öppervlakte = 76,50 | öppervlakte laand = 73,73 | öppervlakte water = 2,77 | inwonners = 13.699 | doatum inwonners = 31 meart 2015 | dichtheid = 186 | breedtegroad = 51/56/0/N | lengtegroad = 5/1/0/E | verkeersoader = [[A27]], [[N214]] | netnummer = 0183, 0345 en 0347 | postkode = 4126, 4128, 4230-4231, 4233, 4235, 4243, 4245 | webstie = [http://www.zederik.nl www.zederik.nl] | }} '''Zederik''' is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 13.699 leu op ne vlakte van 76,48 km² (met 2,38 km² water). De gemeente besteet seend [[1986]], toen as de zeuwen oolde gemeenten oet de [[Alblasserweard]] en [[Viefhearenlaanden]] bie mekoar gungen. Den naam keump van et [[Middeleeuwen|Middeeuwse]] [[kanaal]] de [[Oolde Zederik]], den as duur et gebeed löp. Et roadhoes steet in [[Meerkoarke]]. ==Wonkernen== De leu wont verspreaid oawer de kerne [[Ameide]], [[Hei- en Boeikop]], [[Leerbrook]], [[Lexmoond]], [[Meerkoarke]], [[Niejlaand (Zederik)|Niejlaand]] en [[Tienhowen]]. Ameide is de ennigste stad. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] 3hbudn5v0d1lkrza0qthzp6hsdbhgt8 0 21798 282719 282718 2015-07-01T07:18:31Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[File:Skematies Oawerzicht Fotosyntese.png|thumb|Skematies oawerzicht van fotosyntese bie plaanten. Vriekommende kolhydraten wordt deur de plaante broekt of opsloan.]] [[Bestaand:Photosynthesis equation.svg|thumb|Algemene skeadkeundige vergelieking veur fotosyntese bie plaanten.]] [[Bestaand:Seawifs global biosphere.jpg|thumb|right|Samensteelde ofbeelding van wearldwiede fotosynteseverdeling, met beade oseanies [[fytoplankton]] en [[gewas]]sen. Doonkerrood en blaauwgreun geewt plaatsen met völle fotosyntese an.]] '''Fotosyntese''' (oet et [[Grieks]]: φώτο- [foto-], "lecht", en σύνθεσις [syntese], "samengoan") is een [[chemie|chemies]] proses wat kracht oet [[zunne|zunlecht]] haalt um [[kolstofdiokside]] um te zetten in organiese verbeendingen, zo as [[koolhydraten|kolhydraten]]. Fotosyntese zorget veur genog zoerstof in den [[daampkreenk]] en veur alle neudige organiese samenstellingen veur leawen op [[earde]].<ref>Bryant DA, Frigaard NU - "Prokaryotic photosynthesis and phototrophy illuminated". Trends Microbiol (2006), vol. 14, is 11. 488–96.</ref> [[Plaanten]], [[algen]] en [[blaauwalgen]] köant fotosyntetiseren. Disse leawensvörme hebt veur fotosyntese [[water]] en kolhydraten neudig, en geewt [[zoerstof]] as ofvalstof of. Een paar aandere [[bakterie|bakteriesoorten]] geewt bie de fotosyntese gin zoerstof of. Dit wörd ''anoksigene'' [[zoerstofloze fotosyntese|(zoerstofloze) fotosyntese]] neumd. Zowat alle leawensvörme haalt oet fotosyntese voor en kracht, of kolstoffen in organiese verbeendingen. Een leawensvörm wat zelf fotosyntese kan oetvoeren, wörd ''fotoautotroof'' neumd. Doartegenoawer stoat de ''chemotrofe'' leawensvörme, dee chemiese verbeendingen neudig hebt vuur fotosyntese. Wiedters gef et nog wat leawensvörme dee kolstoffen haalt oet verskillende organiese verbeendingen, in plaatse van oet kolstofdiokside. Disse neumt gelearden dan wier ''fotoheterotroof''. Et gef völle soorten fotosyntetiese prosessen, dee verskilt per leawensvorm. Liekewel bint der wat elemeanten oaweral liek. Lecht wörd opnömmen in greune [[chlorofiel]]hooldende [[proteïne]]n. In plaanten zitt proteïnen in [[organel]]len dee [[chloroplast]]en neumd wordt. Disse zitt veural in [[bladsel]]len. In [[bakterie|bakteriën]] zitt ze in et [[plasmamembraan]]. Bie disse lechtofhaankelike reaksies wörd wat kracht broekt um [[elektron]]en oet nuttige stoffen te halen, zo as oet water, woardeur zoerstofgas ontsteet. Wiedters komt der nog twee samenstelde stoffen vrie: vermeenderde [[nikotinamideadeninedinukleotidefosfaat]] (NADF) en [[adenosinetrifosfaat]] (ATF). [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Biologie]] [[Kategorie: Fotosyntese]] 5vzrtdx51db5h3gfma9gjoae452ot60 14 21799 282716 2015-06-30T20:10:37Z Woolters 62 Nieje zied: '[[Kategorie: Biologie]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie: Biologie]] griuc4azgdxinje7zyqvdb6xu65iz71 0 21800 282727 282726 2015-07-01T21:11:09Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Kortenoever''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Cortenoever'') is n [[buurtschap]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Brummen]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Landelike Kortenoever ligt in n [[meänder]] van de [[Iessel]], in n natuurgebied van [[Staotsbosbeheer]]. t Gebied is een van de riekste [[uterweerd]]en van Nederland. De Iessel scheidt de buurtschap van de stad [[Zutfent]]. Ten westen van Kortenoever ligt [[Brummen]], de plaatse waor de inwoners van Kortenoever veur veurzieningen op ericht bint. == Uutgaonde verwiezing == * [https://www.brummen.nl/over-de-gemeente/dorpen-en-buurtschappen/#c45031 Kortenoever op de offisiële webstee van de gemeente Brummen] {{Brummen}} {{Dialekt|ovel|Brummen|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] l9whdurilby0fo1p1z95f97b7qrpge9 0 21801 282738 282734 2015-07-06T12:28:06Z Woolters 62 /* Lief */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Jaguar_in_Pantanal_Brazil_1.jpg|thumb|right|300px|Nen jaguar in [[Pantanal]], [[Brazilië]]]] Den '''Jaguar''' ([[latien]]sen naam '''Panthera onca''') is ne grote [[katte]], ne [[felidae|feline]] in et geslacht van ''[[Panters]]''. Et is de ennigste inheemse pantersoorte van [[Amerika]]. De jaguar is de doardegrötste katte noa den [[tieger]] en de [[leeuw]]e, en de grötste van et Amerikaanse wearlddeel. Et leafgebeed van den jaguar strekt van et zuud-westen van de [[Verenigde Stoaten]], langs [[Mexiko]] en Middeln-Amerika töt et zuden van [[Paraguay]] en [[Argentinië]]. Behaalve ne kleane (vermeerderende) groep in de stoaten [[Arizona]] en [[Niej-Mexiko]], is den jaguar verjagd oet de Verenigde Stoaten. Wat lief angeet lik den jaguar nog et meeste op een [[löjpeard]]. Toch is he wat grötter en stewiger, en wat leafgewoontes angeet lik he mear op den [[tieger]]. Den jaguar hef et leewste (sub-)tropies reagenwoold, mer hee redt zik ook in aandere soorten bos en zelfs in lös veeld. Net as den tieger dut den jaguar gearne zwemmen. Den jaguar leawt vuural op zikzelf en vaank zinnen prooien duur ze heanig te achtervolgen en vanoet een buske te bespringen. Hee steet an et heuwd van de voorkettene en heuld doarmet een heel [[ekosysteem]] in eawenwicht. Hee behearst de antallen van de deers dee as he et. In vergeliek met aandere grote katten kan den jaguar onmeundig hard bieten. Zo kan he duur skeelde van [[kroepdeers]] bieten en zinne prooien op ne aparte wieze doodbieten: hee bit dwars duur de [[skedel]] tusken de oren, en verknip zo de harsens. Den jaguar kan bedreigd raken, want der zeent der alverdan meender van. Det keump duur verlees en opsplitsing van zin leafgebeed duur [[ontbossing]]. Internasjonalen haandel in jaguars of jaguarlidmoaten is verböaden, mer et deer wörd regelmoatig duur [[meanske]]n doodskötten, meestal tiedens anvoaringen met Zuud-Amerikaanse boeren. Et leafgebeed löp terugge, mer is toch nog wal oet estrekt. Vanweage zin grote leafgebeed is den jaguar nen vuuranstoanden anwezighead in de geleuwe van völle [[Indianen]], woeroonder de [[Maja]]'s en [[Azteken]]. ==Naamofkomst== Et woard Jaguar keump oet de [[Toepi-guaranisproaken]], meest annemelik de [[Amazone|Amazoniese]] [[haandelssproake]] [[Nheengatu|Tupinambá]]. Et is met et [[Portugees]] met wierumme noar [[Europa]] kömmen. Et Toepiaanse woard ''yaguara'' wörd mangs as "beest" en mangs as "hoond" oawerzat. Et spesifieke woard vuur jaguar is ''yaguareté'', met et achterplaksel -''eté'', wat "echt" or "woar" beduudt. Et eerste deel van zinne Latiense name, ''Panthera'', keump van et [[Grieks]]e woard vuur [[löjpeard]] πάνθηρ. Der wörd edacht at et eerste deel παν- (pan) "allens" beduudt en θήρ (ther) van θηρευτής keump en "reuwer" beduudt. Doarmet zol et dus "reuwer van alle deers" beduden. Dit kan ook best een volksoetleg wean. Et kan ook heel best van et [[Sanskriet]]e ''pundarikam'' kommen, wat "tieger" beduudt. Et tweede deel van de Latiense name, ''Onca'', is ne ofleading van et Portugese [[wiktionary:onça|''onça'']]. Vuur et gemak hebt ze et eunterste höaksken (de [[cedilla]]) vortloaten van de -c. Vuur den [[sneelöjpeard]] wörd wal es ''ounce'' (''Panthera uncia'') broekt. Det keump van et Latien ''Lyncea'' ([[Lynx]]), woerbie as den letter L duur mekoar haald is met et [[Fraans]]ke en [[Italiaans|Italjaans]]e bepoalde [[lidwoard]] (''l'once'' en ''lonza''). ==Lief== [[Bestaand:Jaguarskull.jpg|thumb|Nen jaguar hef nen grovven kop en onmeundig krachtigen kennebakken. Zudelike jaguars zeent grötter as noordeliken.]] Den jaguar is een krachtig deer en de grötste katte van et Amerikaanse wearlddeel. Et is et grötste vleaisettende [[zoogdeer]] van Middel- en Zuud-Amerika.<ref>Anton, Mauricio. The Big Cats and Their Fossil Relatives. [[Columbia University Press]] (1997). p 63. ISBN 978-0-231-10228-5</ref> Grötte en zwöarte löp slim oeteen: meestal tusken de 56 en 96 kilogram. Der zeent zwöardere männekes ewöagen (töt 158 kg, ongevear net zovölle as ne tiegerinne of leeuwinne). De kleanste vröwkes weugen 36 kg. Vröwkes zeent gewoonlikerwies 10 - 20% kleander as männekes. Van snoeten töt startanzet mett jaguars tusken de 1,12 en 1,85 meter. Öaren start is de körtste van alle grote katten, tusken de 45 en 75 cm. Ze hebt verhooldingswies korte, krachtige en stoarke peute, vuural in vergeliek met kleane tiegers of leeuwen in dezelfde zwöarte. Jaguars zeent van den boadem töt an de skoolders tusken de 63 en 76 cm hoge. In vergeliek met den [[Afrika]]ansen löjpeard is den jaguar grötter, zwöarder en stewiger in bouw. Van et noorden noar et zuden wordt jaguars grötter. Oet ne studie in Mexiko bleek at jaguars doar neet zwöarder wörden as 50 kilogram. Det is ongevear eawen groot as vröwkes[[poema]]'s. Venezolaanse en Braziliaanse jaguars zeent völle grötter. Männekes wordt doar ongevear 95 kilogram en vröwkes tusken de 56 en 78 kilogram. In Pantanal, Brazilië wordt oolde männekes regelmoatig wal 136 kilogram. Et zwöarste männeken ooit emetten weug 148 kg.<ref>[https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=PYUGIYdsZC8 142 kg weelden jaguar]</ref> Bosjaguars zeent meestal doonkerder en fleenk wat kleaner as jaguars in lösse gebeden. Met zin korte krachtige lief kan nen jaguar good klimmen, kroepen en zwemmen. Noa de leeuwe en den tieger kan den jaguar et härtste bieten. Nen jaguar van 100 kg kan bieten met nen kracht van 503,57 kg/f.<ref>[http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ar.22518/full Bite Force Estimation and the Fiber Architecture of Felid Masticatory Muscles]</ref> Met disse kracht kan nen jaguar duur [[skeeldpedde]]nskeeld bieten. Der zeent verhalen det nen jaguar ne [[koo|bolle]] van 360 kg met zinnen bek kan versleppen en duur de dikste butte bieten kan. Jaguars hebt een doonkergel töt roodbroen vel (mangs zwart). Op zinnen boek is he wit. De katte zit oonder de zwarte reuskes, as [[skutkluur]] in et stippelige lecht van et oerwoold. Elken jaguar hef zin egene reuskespatroon. De reuskes köant oet meardere stipkes bestoan en den vörm kan verskillen. An den start vormt de reuskes meestal nen baand. De reuskes maakt ook et oonderskeaid tusken den jaguar en den löjpeard. Dee van nen jaguar zeent grötter, hee hef der meender, en ze hebt dikkere lienen en kleane stippen in et midden. Löjpearde hebt det neet. ====Kluurveraandering==== [[Bestaand:Black Jaguar (Panthera onca).JPG|thumb|right|Nen [[Melanisme|melanistiesen]] jaguar is nen kluurmutasie dee as mer bie 6% van de groepen vuurkeump.]] Et gef mangs [[Plymorfisme (biologie)|zwarte]] jaguars. Ze liekt meestal zwart, mer a'j nauw kiekt, hebt ze nog wal stippen. Den zwarten jaguar keump meender vuur as den gestippelden, mer met zowat 6% van het hele jaguarvolk lig et froai hoge boawen de normale mutasiestandaard. Et wörd duur [[natuurlike verkiezing]] ehulpen. In de wat doonkerdere woolden hebt ze ja nen besten skutkluur. Oet oonderzeuk blik at et [[allele]]melanisme de oawerhaand neamp. Zwarte jaguars köant een vuurbeeld wean van [[heterozygoot vuurdeel]]: öare genmutasie pakt vuurdelig oet, woerduur at ze stöarker zeent as öare stippelde familie. Vuurtplaanting in gevangenskop gef hieroawer nog gin besloet. Zwarte jaguars wordt ook wal es [[zwarten panter|zwarte panters]] eneumd, mer ze vormt gin egenen soort. Nog zeeldzamer zeent de [[albino]]-jaguars, dee mangs [[witten panter|witte panters]] eneumd wordt. Zee hebt öaren kluur neet met en zöalt doarduur neet makkelik oawerleawen in et weeld. ===Vermeardering en leawenskreenk=== [[Bestaand:Jaguarpickingupcub08.jpg|thumb|Moor pakt welp op bie den nekkeMother about to pick up a cub by the neck]] Jaguarvröwkes wordt met twee joar [[geslachtsriepheid|geslachtsriepe]], männekes met dree of veer joar. Ze köant et hele joar duur [[beklimmen]], mer et antal wörpe neamp too as der mear te etten is. Oonderzeuk noar männekesjaguars wis oet at der gin veraandering in zoadkwaliteat of skeetkracht is per seizoen. Vröwkes zeent 6 - 17 deage [[loops]] van nen 37-deagsen menstruasiekreenk. Ze geewt öare loopshead an duur stoark roekende miege te [[spreuien]] en völle geluud te maken. Beade männekes en vröwkes maakt gröttere roondes tiedens disse deage. Köppelkes goat noa et bestiegen oet mekoar. De vröwkes zeent 93 - 105 deage drechtig en brengt de kleanen allene groot. Meestal besteet enen worp oet twee jongen, mer et köant der mangs wal vere wean. Moors hooldt alle männekes oet de buurte van de welpen, umdet dee mangs [[jongenmoord (zoologie)|de jongen doodbiett]]; dit keump ook bie den tieger wal es vuur. Jongen wordt bleend geboren en kriegnt noa twee wekken zicht. Met dree moand zeent ze van de titte of, mer ze bliewt nog töt zes moand in et geboortehol, vuur at ze met öare moor hen jagen goat. Ze bliewt vuur een töt twee joar bie öare moor, vuur at ze der allene op oet goat um öar egene groond of te bakenen. Jonge männekes trekt eerst roond en vechtet regelmoatig met euldere männekes, töt ze et vuur mekoar kriegnt um een egen jachtgebeed op te eisen. In et weeld wordt ze 12 töt 15 joar oold en in gevangenskop töt 23 joar, woermet ze töt de langsleawende katten heurt. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Dier]] [[Kategorie: Katte]] [[Kategorie: Zuud-Amerika]] gnh8fi9un548sg7za5bxvkjfywbszat 0 21802 282755 282752 2015-07-12T15:21:26Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Oeken''' is n darp in de gemeente [[Brummen]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Had in 2010 rond de 460 inwoners<ref>[http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/B9E8ACDF-C6DD-45F3-A156-DD4096CFA8EE/0/Brummen.pdf CBS]</ref>. De Voorsterweg en Buurtweg bint de twee heufdwegen waoran de meeste woningen liggen. t Darp hef n landelik karakter. De inwoners van Oeken bint veur heur veurzieningen veural ericht op [[Brummen]] en [[Eerbeek]]. Oeken wörd in 797 veur t eerst vermeld as n zekere Oodhelm n darde van zien arfenisse, waoronder n hoeve in ''Ocanni'' in de ''pago Isloi'' ([[Iesselgouw]]), an [[Liudger]] schenkt veur zien pas estichten Sunt-Salvatorsklooster in [[Wiedmond]]. Nao de verplaatsing van t klooster naor Werden wier de [[abdieje van Werden]] eigenaar van disse boerderieje. == Referensies == <references/> {{Brummen}} {{Dialekt|ovel|Brummen|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 7eu01zbrikc1lq24h8v2d5rascvmgl5 0 21803 282754 282753 2015-07-12T15:18:57Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Tonden''' is n [[buurtschap]] in de gemeente [[Brummen]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt tussen t darp [[Empe]] en de buurtschap [[Veurstonden]]. t Darp had in 2010 rond de 345 inwoners<ref>[http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/B9E8ACDF-C6DD-45F3-A156-DD4096CFA8EE/0/Brummen.pdf CBS]</ref> en besteet veurnamelik uut [[boerderieje]]n rond de sentrale straote de Hoevestege. Tussen Tonden en Empe ligt t [[Huus te Empe]], n landhuus dat stamt uut t midden van de zestiende eeuw, dat ebouwd wier veur de toemaolige [[burgemeister]] van [[Zutfent]].<ref>[http://www.kasteleningelderland.nl/Kastelen/empe.html Kastelen in Gelderland]</ref> Ten westen van Tonden ligt t [[natuurgebied]] [[Empese en Tondense heed]], dat besteet uut heed, moeras, bos en gresland. In t gebied kommen zeldzame dieren veur, zo as de [[kamsalamander]], de [[golden sprinkhane]] en t [[heedblauwtjen]]. t Gebied is onder beheer van de [[Vereniging Natuurmonumenten]] en maakt deel uut van t Natura 2000-gebied [[Landgoederen Brummen]].<ref>[http://www.natuurmonumenten.nl/natmm-internet/natuurgebieden/gelderland/~empese_en_tondense_heide.htm Vereniging Natuurmonumenten]</ref> == Referensies == <references/> == Uutgaonde verwiezingen == * [https://www.brummen.nl/over-de-gemeente/dorpen-en-buurtschappen/#c45037 Tonden op de offisiële webstee van de gemeente Brummen] * [http://www.natuurmonumenten.nl/content/empese-en-tondense-heide Natuurmonumenten - Empese en Tondense heed] {{Brummen}} {{Dialekt|ovel|Brummen|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 1yfb8nmp51kr9hvkb98h5v8lm5bqhqs 0 21804 282758 282757 2015-07-12T15:36:50Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Voorstonden, Voorstondensestraat 2 en 2a foto1 2014-03-10 14.18.jpg|Boerderieje an de Veurstondensestraote|thumb]] '''Veurstonden''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Voorstonden'') is n [[buurtschap]] in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Brummen]]. t Ligt tussen t darp [[Oeken]] en de buurtschap [[Tonden]]. t Had in 2010 rond de 110 inwoners.<ref>[http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/B9E8ACDF-C6DD-45F3-A156-DD4096CFA8EE/0/Brummen.pdf CBS]</ref>. De buurtschap besteet veural uut [[boerderieje]]n rond de sentrale Windheuvelstraote.<ref>[https://www.brummen.nl/over-de-gemeente/dorpen-en-buurtschappen/#c45038 Veurstonden op de offisiële webstee van de gemeente Brummen]</ref> An de Windheuvelstraote zit ok verschillende bedrieven, zo as de 150 jaor bestaonde boomkwekerieje Wilgenhof, dat ooit behalve n [[bongerd]] ok n kafee was. In dit kafee is de voetbalklub van [[Oeken]] op-ericht. In Veurstonden he'j ok t kasteel [[Huus Veurstonden]]. t Stamt uut de [[middeleeuwen]] mar is sinds die tied grondig verbouwd. Bie t Huus heurt n park dat ontwörpen is deur [[Jan David Zocher]]. De zudelike tuin is kortens herin-ericht naor n vrog-twintigste-eeuws ontwarp van [[Leonard Springer]]. Op t landgoed he'j ok de dikste [[mammoetboom]] van Nederland. Disse boom wier in [[1865]] eplant en hef n umtrek van 8,3 meter<ref>[http://www.monumentaltrees.com/nl/nld/gelderland/brummen/132_landgoedvoorstonden/ Mammoetbomen op t landgoed Veurstonden]</ref>. ==Referensies== <references/> {{Brummen}} {{Dialekt|ovel|Brummen|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] m95253f8mkv70xhpxcx6acr0ctch3gw 0 21805 282779 282762 2015-07-16T20:26:11Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Dieren''' is n plaats in de [[gemeente (bestuur)|gemeente]] [[Rheden]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. Dieren ligt in-eklemd tussen de heuvelachtige bossen van de [[Veluwe]]zeum en de rivier de [[Iessel]]. t Dorp wörd deursnejen deur de spoorlien [[Arnem]]-[[Zutfent]] en de drukke provinsiale weg [[N348]]. Ook kömp t zudelike stuk van t [[Apeldoorns Kanaal]] der op de [[Iessel]] uut. t Had begin 2013 rond de 15.500 inwoners. == Geschiedenis == De eerste vermelding van Dieren stamt uut 838, as ''"Theothorne"''.<ref>[http://deetere.nl/hbdiet.htm ''De herkomst en betekenis van plaatsnaam Diteren'']</ref> In Dieren stond eeuwenlang n uut de [[middeleeuwen]] daterend jachtslot: ''Hof te Dieren''. Anvankelik was dit eigendom van de ridders van de [[Duutse Orde]], later kwam t in handen van de [[Oranje-Nassau|Oranjes]]. In de 17e en 18e eeuw verbleven de verscheiene Willems der vaak veur de jacht. Um de kansen bie de jacht te vergroten wier der n alderbarstends groot stuk bos en heed umringd mit n holten schutting. Binnen disse wildbaan konden dan harten en wilde varkens lös-elaoten worden. Tiejens de Franse bezetting is t grote jachtslot deur feestende Franse soldaoten af-ebrand. Begin 19e eeuw was der n kleiner gebouw veur in de plaats ekommen. == Toerisme == Dieren ligt an de rand van t [[Nasionaal Park Veluwezeum]] en ie kunt der urenlange wandelingen en fietstochten maken. Prinsen hadden hier heur jachtdomein - now nog herkenbaar an de lange alleeën, waordeur t jachtgezelschap gauw op de bestemming kon kommen. n Markant punt is de Karolinabarg mit 14 laonen. In Dieren he'j de Spelerij en de Uitvinderij, n populaere bestemming veur schoolreisjes. Op stasion Dieren begint t trajekt van de Veluwse Stoomtrein Maotschappieje (VSM) dat via Eerbeek en Bekbargen eindigt in [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorn]]. == Referensies == <references/> {{Rheden}} {{Dialekt|ovel|Dieren|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] j1j79khw8wfo1o3ezo0woo33jovscwe 0 21806 282763 2015-07-12T16:30:19Z Servien 7 Servien hef de zied [[Dieren (Gelderlaand)]] herneumd naor [[Dieren (Gelderland)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Dieren (Gelderland)]] 209lvyy7y2xwatocy45nq0jlpvw3dbd 10 21807 283859 282765 2016-02-07T16:01:20Z Cycn 1607 wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = Gemeente Rheden |ofb_rechts = [[Bestaand:Flag of Rheden.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''[[Darp]]en''': | R1C2 = [[Dieren (Gelderland)|Dieren]] · [[Ellekum]] · [[Laeg-Soeren]] · [[Rheden]] · [[Spankeren]] · [[De Steeg]] · [[Velp (Gelderlaand)|Velp]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Mallen gemeente-Gelderlaand|Rheden]] </noinclude> im9gs5sh7bwui1hp27ncrhiprnisb4d 0 21808 282769 2015-07-13T08:16:22Z Woolters 62 Nieje zied: ''''Okkenbrook''' of ''Okkenbroek'' is een döarpken in de [[Sallaand]]se [[gemeente]] [[Deawenter]], in de [[proveensie]] [[Oaweriessel]]. Der wont 620 leu. Töt an [[1999]] heurden...' wikitext text/x-wiki '''Okkenbrook''' of ''Okkenbroek'' is een döarpken in de [[Sallaand]]se [[gemeente]] [[Deawenter]], in de [[proveensie]] [[Oaweriessel]]. Der wont 620 leu. Töt an [[1999]] heurden Okkenbrook bie de doomoalige gemeente [[Depenvenne]]. Okkenbrook was in de [[Middeleeuwen]] ene van acht [[boerskop]]pen dee met mekaar de [[Goijermaarke]] warren. et lea in et [[skoltenambt]] [[Kolmskoate]]. Et zoompige deel langs de [[Soestwetering]] op et westen van de [[Sallaandse Heuwelrugge]] was aait al weust. Oet de groond köm [[iezeroer]], wat noar de iezergeteriejen in Deawenter gung. Et Middeleeuwse Okkenbrook besteund oet een antal boerderiejen op et zuden van et hudige Okkenbrook. Nen pensioneerden [[Officier der Huzaren]], [[Adam IJssel de Schepper]] ([[1812]] - [[1890]]) zag kaansen met et gebeed. Duur völle te ruilen kreeg he oardig wat groond langs den Oerdiek, de weg noar Deawenter. Hee leut der ne [[mölle]] en ne [[smederieje]] bouwen. In [[1863]] gavven he geeld um ne [[Nederlands Hervörmde Karke|Hervörmde Kaarke]] te bouwen. Ok wör der völle weuste groond umme zat in laandbouwgroond. Der ontsteund een doarp, met ne legere skole, twee bakkeriejen en aandere weenkels. De kaarke wör pas in 1904 of ebouwd. Protestaanten oet [[Lettele]] komt hier ook, terwiel as de [[Rooms-Katholieke Karke|Roomsken]] oet Okkenbrook in Lettele noar de kaarke mut. In Okkenbrook steet seend 2006 een [[kulturhus]]. Dit wörd vuur verskillende zaken ebroekt, zo as ne ofveardiging van de Openbare Bibliotheek van Deawenter. Op et westen van Okkenbrook lig et laandgood [[Oostermaat]], wat net as de monumentale boerderieje [[De Grote Brander]] duur de Stichting IJssellandschap beheard wörd. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaatse in Oaveriessel]] 9b2xd0bfcs0yoco7tzey6qq2qk46zn0 0 21809 282776 282775 2015-07-15T12:27:47Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Inflasie''' (letterlik 'opbloazen') is nen [[ekonomie]]sen term woermet bedoold wörd at der meer [[geeld]] keump in verhoolding töt et volk wat et gebrok. Hierduur wordt produkte en deenste ook deurder. As et priespeil stig, koop iej meender met etzelfde geeld. Et geeld wörd dus meender weard. Geeldinflasie wörd vake duur mekoar haald met priestooname. Toonemmende priezen köant kommen duur geeldinflasie, mer det hooft neet aait. Et zol better wean um inflasie "priesinflasie" of "toonemmende priezen" te neumen. Ne völgebroekten moatstaf vuur priesinflasie is et inflasiesiefer, de joarlikse veraandering in perseanten in ne algemene priesindex (meestal de gebroekspriesindex). Tegenoawer inflasie steet [[deflasie]]. De ekonomie kan inflasie beaide vuur- en noadelig vernemmen. Noadelig is bievuurbeeld ne tooname in de alternatieve kösten van geeld hebben, en onzekerhead oawer inflasie in de kommende tied woerduur investeringen en spoaren meender antrekkelik wordt. Bie rappe inflasie kan der een tekort an produkte kommen, duurdet gebroekers goat hamsteren oet bangighead det de prieze nog heuger wordt. Inflasie kan ook ne vuurdelige oetwoarking hebben. * Inflasie gef leu et geveul at ze mut oetgewen en investeren. As ze det neet doot, is öar geeld in et vuurliggende meender weard. Dit kan de ekonomie helpen. * Duur inflasie wordt de skooldenlast meender. A'j bievuurbeeld nen vasten [[hypotheek]] op et hoes hebt, mer oew loon wal heuger wörd duur de inflasie, betaal iej dus op den doer meender vuur oew hoes. Dan hool iej geeld oawer. * duur inflasie bliewt nominale reantes boawen nul, zodet sentrale baanken reantes zo neudig leger köant maken um ne ekonomie op gaank te hoolden. * Inflasie zorget vuur meender arbeidsledighead, wonnear det duur [[loonverstarring]] anzat wörd. As de vroage noar arbeidskrachten daalt, mer gemiddelde lonen neet (zo as meestal tiedens resessie), köant de vroage noar en et anbod van arbeidskrachten neet op ene liene kommen. Dan ontsteet arbeidsledighead. Met inflasie daalt de echte wearde van et loon, neamp dus de vroage noar arbeidskracht too, en wörd de arbeidsledighead meender. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Ekonomie]] 8qyerpohvsltog37bb9t83iux2rrli3 0 21810 282771 2015-07-13T10:43:33Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Gèld]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[gèld]] hxp5pavp812pd0uxob8clo8vfcmjj3m 0 21811 282772 2015-07-13T10:43:51Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Gèld]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gèld]] gnefhm4ueerlmx75l5b1vjqffy8egiq 0 21812 282797 282790 2015-07-18T13:26:06Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Laeg-Soeren mo'j niet verwarren mit ''[[Hoog Soeren]]'', n dörpken in t noordwesten van de gemeente [[Apeldoorne (gemeente)|Apeldoorn]].}} '''Laeg-Soeren''' (elders ok wel: ''Leeg-Soeren''; [[Nederlaands|Nederlands]]: ''Laag-Soeren'') is een van de dorpen in de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Rheden]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. Laeg-Soeren ligt an de zuudoostrand van de [[Veluwe]] (de [[Veluwezeum]]). t Had an t begin van [[2013]] zo'n 835 inwoners. 'Huus Laeg-Soeren' is onderdeel van n achttiende-eeuws [[landgoed]]. In de negentiende eeuw ha'j hier n badinrichting veur geneeskrachtige baden. Dit [[kuuroord]] was t eerste in Nederland en stond internasionaal bekend. An de Priesnitzlaon is hier t Priesnitzmonument (törentjen van Jut) veur op-ericht. An de [[sprenge]]baeken ha'j vrogger verschillende water-an-edreven [[papiermölle]]s zitten. Later bint disse watermölles um-ebouwd tot [[wasserieje|wasserie]]. Buten t dorp ligt de 'Elsbarg', n 90 meter hoge heuvel mit op de top n natuuruutkiekpunt mit uutzicht op landschap dat in de [[iestieden]] is ontstaon. == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.laag-soeren.nl/ Laag-Soeren.nl] {{Rheden}} {{Dialekt|ovel|Dieren|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] tktwme21zow98depch97oavq26aycqa 0 21813 282784 2015-07-16T20:31:18Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Laeg-Soeren]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Laeg-Soeren]] io9545wsucsl75kboskmft2to21h9kf 0 21814 282792 2015-07-18T13:11:18Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Map - NL - Rheden - Wijk 00 Dieren - Buurt 04 Ellecom.svg|thumb|Ligging van Ellekum]] [[Bestaand:RM42123 Ellecom - Binnenweg 57.jpg|thumb|Huus Middendorp in Ellekum]] '''Ellekum''' ([[Nederlaands|Nederlands]]: ''Ellecom'') is een van de zeuven dorpen van de [[gemiente (bestuur)|gemeente]] [[Rheden]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Had in 2010 rond de 1055 inwoners.<ref>[http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/380E2EB5-829F-443F-88D8-B5807FE08B51/0/Rheden.pdf CBS Rheden 2010]</ref> In t dorp steet n [[Nederlaanse Hervormde Karke|hervormde kark]] mit romaanse toren en koor uut de [[16e eeuw]]. Ellekum is een van de oldste dorpen van de [[Veluwe]]. In Ellekum ligt t landgoed [[Avegoor]]. In de [[Tweede Wereldoorlog]] is dit n tiedlang gebruukt as warkkamp veur Nederlandse [[joden]]. Ook was t landgoed in gebruuk as opleidingsinstituut veur de Nederlandsche SS. In t dorp he'j ook de belangriekste gemeente van de [[Gemeente van Zeuvende Dags Adventisten Riffermasiebeweging]]. == Referensies == <references/> {{Rheden}} {{Dialekt|ovel|Dieren|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 75nbf8k2mcmkj12kpe9zi2wfhhrbv1r 0 21815 282793 2015-07-18T13:11:35Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Ellekum]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ellekum]] iim73n7veznuq9nhysmqqg7j79ee6ta 0 21816 282874 282806 2015-07-26T11:29:37Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki 't '''Kruus van Bentheim''' ([[Duuts]]: ''Herrgott von Bentheim'') is 'n [[crucifix]] uut de [[11e eeuw|elfde ewe]] in de [[Duutslaand|Duutse]] plaatse [[Bad Bentheim]]. ==beschrieving== 't Beeld is emaakt van [[Bentheimer zaandstien]] in [[romaanse kunst|romaanse stiel]] en beeld 'n [[Jezus (traditioneel-christelijk)|Kristus]] an 't kruus uut. 't Hef weerde umdat dit beeld iene van 'n oaldsten veurwarp is van 't Kristendom in dit deel van Duutslaand. Der wödt edacht dat 't beeld kenmarken hef van de [[Saksen (volk)|Saksische]] kultuur. De meniere hoe as 'n arms van Kristus ebeugen bint, zol gelieke ween met 't gebaar van 'n Germaansen rechter, wenneer as 'e sprekken deud. 't Kruus is 2,45 m hoge en 1,40 m breed. ==Geschiedenisse== In [[1828]] hebt ze 't kruus op 'n akker körtbi-j [[Schulte-Kolthoff]] evunnen. 't Beeld zol drumme 'n [[wegkruus]] ewest kunnen hebben, wat noa 't begön van de [[rifformatie]] in 1544 is ummegooid en doarnoa onder 't zaand ekommen is. In [[1868]] wörren 't beeld op de binnenplaatse van [[Kasteel Bentheim]] ezet. Op din plaatse göngen 't in [[1945]] kepot deur 'n [[Geallieerden (Tweede Wereldoorlog)|geallieerd]] legervoertuug. Doarnoa hebt ze 't restaureerd en in [[1951]] trugge-zet. ==Trivia== * ''Herrgott von Bentheim'' was vrogger nen [[vluuk]], woar de laandwarkers met skölden {{Dialekt|sdz}} 9zlwc5ipzaouwsn1auttg0v3gsl1jti 0 21818 282816 282808 2015-07-22T12:50:01Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[File:031-1211 Enschede 043.JPG|thumb|right|300px|t Hendrik Jan van Heekplein]] t '''Hendrik Jan van Heekplein''' (measttieds '''Van Heekplein''' nömd) is n plein in de [[binnenstad (Eanske)|binnenstad]] van [[Eanske]]. t Plein is as n deal van de noa-kriegse stadsverniejige in t leawn kömmen. t Sentrum van Eanske wörn tiedens de [[Tweede Wereldoorlog|Tweade Wearldkrieg]] beheurlik an stökken slöagen. Biej de wiederöpbaaw dernoa besprökken de gemeante Eanske nen verkeersoader deur t sentrum, t zo-nömde [[Boulevardplan]]. Det plan wörn tusken 1950 and 1960 woarmoakt, woarbiej t Van Heekplein as markt- en weenkelplein an n [[Boulevard 1945]] an-slötten wörn. t Plein dröagt n noame van [[Hendrik Jan van Heek]], en van de groondleggers van n tekstielfebriek [[Van Heek]]. Öp en roond ömme t plein kö'j t weenkelheart van Eanske veenden. Dreks an t plein leagen bint de twea weenkelsentra [[De Klanderij]] en [[Twentec]] en weenkels as [[Primark]] en [[V&D]]. Ölken deensdag en zoaterdag kö'j öp t plein eann van de grötste märkte in [[Neerlaand]] veenden. Dreks önner t plein lög eane van de grötste parkeergarages van Neerlaand, de [[Van Heek-parkeergarage]], woar 1650 auto's stoan könt. ==Oetgoande lienden== *[http://www.enschede-stad.nl/~Reportage/Heekplein/index3.htm t Van Heekplein öp Enschede-stad.nl] [[Kattegerie:Tweants artikel]] [[Kattegerie:Eanske]] 5p9wsljz8e83516efud8w1nvt07tt53 0 21819 283154 282815 2015-09-10T10:01:59Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[File:Map - NL - Enschede - Wijk 00 Binnensingelgebied - Buurt 00 City.svg|thumb|right|300px|Binnenstad in Eanske]] De '''binnenstad''', ok wa '''stad''' öf '''city''' nömd, is nen buurt in Eanske in t [[Stadsdeal Sentröm (Eanske)|Stadsdeal Sentrum]] in [[Eanske]], in de [[Neerlaand|Neerlaandse]] preveensie [[Overiessel|Oaweriessel]]. De wieke wör in an alle kaanten begreansd deur de [[Sentrumringe]]. De buurt is lean in de wieke [[Binnenseengelgebeed]]. ==Beschrijving== In de binnenstad kö'j t weenkelheart en t henstapgebeed van de stad veenden. De measte weenkels stoat roond ömme t [[Van Heekplein]] en de measte terraskens kö'j an de [[Olden Markt]] veenden. In t neurden van de binnenstad bint de völle kultureale instelligen, woarönner t [[Nationaal Muziekkwartier]] en t [[Muziekcentrum Enschede]]. t [[Stadhoes van Eanske|Stadhoes]] en t [[Stadskantoor van Eanske|Stadskantoor]] vörmt t bestuurlike sentrum van Eanske en beveendt zich in t mirren van de binnenstad. Ok öp t gebeed van verkeer en vervoer lög t daalpeunt in de binnenstad. Zo kö'j der t [[Sentroal Stasjon|Stasjon Eanske]] veenden, woar dreks nöast t sentroale busstasjon van de stad lög. t Grötste deal van de bussen döt döarnöast ok an de halte biej t Van Heekplein stoppen. Der bint ok twea gratis bewöakte feetsenstalligen, eane biej t Van Heekplein en de oare önner t [[Werkplein Eanske]] biej t kruuspeunt De Raaff. Ok bint der n oarig antal parkeergarages, woarvan de grötste (1650 parkeerploatsen) önner t Van Heekplein lög. ==Bezeenswöardigheaden== * [[Grötte Kaarke (Eanske)|Grötte Kaarke]] * [[Jacobuskaarke (Eanske)|Jacobuskaarke]] * [[Stadhoes van Eanske]] * [[Stasjon Eanske]] * [[Het ei van Ko]] * [['t Saethuys]] ==Ofbealdigen== <gallery widths="180" heights="180"> Bestaand:Enschede Stadhuis.JPG|Het Stadhuis met daarvoor het Ei van Ko Bestaand:Kerk Enschede.jpg|De Grote Kerk op de Oude Markt Bestaand:Enschede stationsplein.JPG|Station Enschede Bestaand:Winkelcentrium De Klanderij 2009.png|Winkelcentrum de Klanderij op het Van Heekplein Bestaand:Saethuys_%282%29.jpg|'t Saethuys aan de Noorderhagen </gallery> ==Oetgoande lienden== * [http://www.enschede.nl/webs/stadsdeelcentrum/00001/00001/ de binnenstad öp de webstee van t Stadsdeel Centrum] * [http://www.enschede-stad.nl/wijken.php?wijk=Centrum de binnenstad öp Enschede-Stad.nl] [[Kattegerie:Tweants artikel]] [[Kattegerie:Eanske]] dstz5gb51n3roe0cr033zz3sj3awahc 0 21820 291694 291693 2016-11-09T15:20:40Z Wwikix 13678 /* Zee ok */ wikitext text/x-wiki '''Van Heek''' is n noame van ne [[Neerlaand|Neerlaandse]] tekstielfamilie, dee sammen met de familie [[Ten Cate]] (wölke nen tekstielfabriek anleggen in 1762) as de groondleggers van de [[tekstiel|tekstielindustrie]] van [[Eanske]] zeen können wörn. In 1780 begönnen [[Hendrik Jan van Heek]] ne önnernemige me't geld van zinn skoonvaar, [[Jan Barent Lasonder]]. Zinne zeune Gerrit Jan en Helmich zetten in 1810 de firma ''H.J Van Heek en Zonen'' öp. ==Van Heek & Co== Öp 1 jannewoarie 1859 wörn n noame veroard in ''Van Heek & Co'', doen de zeune van Helmich van Heek, [[Hendrik Jan van Heek|Hendrik Jan]] (1814-1872), [[Herman van Heek|Herman]] (1816-1882) en [[Gerrit Jan van Heek|Gerrit Jan]] (1837-1915), beslötten oawer te goan tö't "''fabriceren van katoenen of andere stoffen, het deelnemen in publieke of private handelsondernemingen en het drijven van koophandel in het algemeen''". In 1930 wörn t n noamlozen vennootskop. ==Noaloatenskop== In Eanske lög t [[Van Heekplein]], nömd noar Hendrik Jan van Heek, woar twea kear in de wekke nen woarenmarkt holden wör. An det plein bint önner oare [[V&D]] en [[Primark]] te veenden. Ok in Eanske ligt t [[Van Heekpark]] en t [[Volkspark (Eanske)|Volkspark]], wölke skönken bint deur de familie Van Heek öm de arbeeders lol en vertier te gunnen zönner t innemmen van alkohol. Wieter is der de [[Van Heekstroate]], dee eane van de oetslutigesweagen van de wieke [[Twekkelerveald]] is. n Gröt antal herrehuuze en boetenploatsen in en roond ömme Eanske bint baawd deur de familie Van Heek. ==Bekante leden== * Hendrik Jan van Heek (1759-1809) trouwde Engelbertha Lasonder (1755-1799) ** Gerrit Jan van Heek (1780-1851) *** Helmich August van Heek (1840-1917) **** [[Maria ter Kuile-van Heek|Maria Geertruid van Heek]] (1868-1953), skilderes ** Johanna Berendina van Heek (1782-1863) trouwde Hendrik Jan [[Johannes Theunis Roessingh Udink|Roessingh]] (1781-1822) ** Helmich van Heek (1785-1847) trouwde Maria Geertruid ten Cate *** [[Hendrik Jan van Heek]] (1814-1872) trouwde [[Christina Alida Blijdenstein]] (1823-1859), skilderes *** Herman van Heek (1816-1882) **** [[Ina Scholten-van Heek|Ina van Heek]] (1868-1944), skilderes *** [[Gerrit Jan van Heek]] (1837-1915) **** [[Jan Bernard van Heek]] (1863-1923) trouwde [[Edwina van Heek - Burr Ewing|Edwina Burr Ewing]] (1872-1945) **** [[Jan Herman van Heek]] (1873-1957) **** [[Bertha Jordaan-van Heek|Engelberta Auguste (Bertha) van Heek]] (1876-1960), skilderes **** [[Gerrit Jan van Heek Jr.]] (1880-1958) *** Helmich van Heek (1845-1902) **** Herman van Heek (1876-1930 ***** [[Frederik van Heek]] (1907-1987), wettenskopper *Hendrik Jan van Heek trouwde Française Martine Borel ** [[Marvin van Heek]] (1991), alpineskiër ==Zee ok== * [[Gedeankzuul H.J. van Heek]] (1874) * [[Gedeanknoald G.J. van Heek]] (1922) [[Kattegerie:Tweants artikel]] [[Kattegerie:Van Heek]] [[Kattegerie:Nederlaands bedrief]] [[Kattegerie:Geschiedenis van Tweante]] [[Kattegerie:Eanske]] bitntromk8f61f3nqmd06jib016zlyn 14 21821 282818 2015-07-22T13:16:33Z AnnaOurLittleAlice 10071 Nieje zied: '[[Kattegerie:Familie]]' wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Familie]] r08w1rcbbtqp63xywjidounycbm9skk 14 21822 282819 2015-07-22T13:17:48Z AnnaOurLittleAlice 10071 Nieje zied: '[[Kattegerie:Geschiedenis]]' wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Geschiedenis]] jd93xw6indqafc2vvh8u3x92n7fdw1o 14 21823 291695 291691 2016-11-09T15:21:33Z Wwikix 13678 weg wikitext text/x-wiki ''weg'' n5rkqfj6z4ugo9dww9tscjxrazauibt 14 21824 282823 282822 2015-07-22T13:20:40Z AnnaOurLittleAlice 10071 Zied leegemaakt wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 0 21825 282827 282826 2015-07-23T14:47:47Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Zeutermeer]] herneumd naor [[Zeutermear]] wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Zoetermeer_vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Zoetermeer_wapen.svg | naam = Zeutermear| lokatie = LocatieZoetermeer | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = Zeutermear | öppervlakte = 37,06 | öppervlakte laand = 34,55 | öppervlakte water = 2,5| inwonners = 124.089| doatum inwonners = 31 meart 2015 | dichtheid = 3592 | breedtegroad = 52/3/0/N | lengtegroad = 4/30/0/E | verkeersoader = [[A12]], [[N470]], [[N209]], [[N206]] [[RandstadRail]], [[Spoerliene Gouda - Den Heag]] | netnummer = 079 | postkode = 2701-2729 | webstie = [http://www.zoetermeer.nl www.zoetermeer.nl] -}} '''Zeutermear''' ([[Nederlaands|Hollaands]]: ''Zoetermeer'') is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. der wonden op [[31 meert|31 meart]] [[2015]] volgens et [[CBS]] 124.089 leu, op ne vlakte van 37,06 km². Oet opgreawingen blik at der al sowieso seend et [[13e eeuw|13e joarhoonderd]] leu roond Zeutermear woond hebt. In [[1962]] wör Zeutermear anwezen as gröaistea vuur [[Den Heag]]. In korten tied gröaiden Zeutermear van klean doarp noar de doardegrötste gemeente van Zuud-Hollaand. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] s3ld9a77crrndarzjhj2m4yfn30fqim 0 21826 282828 2015-07-23T14:47:47Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Zeutermeer]] herneumd naor [[Zeutermear]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zeutermear]] rua6j7w7y0fi2pg5za7bpltmfh7ek5a 0 21827 282831 2015-07-23T20:04:56Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Map - NL - Rheden - Wijk 01 Rheden - Buurt 03 De Steeg.svg|thumb|Ligging De Steeg]] '''De Steeg''' is n van de zeuven dorpen in de gemeente [[Rheden]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Had begin 2013 rond de 1122 inwoners. De Steeg ligt an de ene kant langes de rivier de [[Iessel]] en an de andere kant an de [[Posbank]] (Veluwezeum). In De Steeg he'j t [[Kasteel Middachten]]. Veul woningen in en rond De Steeg hebben elementen die verwiezen naor Middachten, zo as de kleuren rood en wit. n Passend veurbeeld hiervan is t [[Rieksmonument|monumentale]] postkantoor in De Steeg. Umdat de twee grootste plaatsen in de gemeente Rheden an de west- en t oostrand liggen (dit zin achtereenvolgens [[Velp]] en [[Dieren (Gelderland)|Dieren]]), ligt t gemeentehuus in t sentraal elaegen plaetsken De Steeg. == Foto-uutstalling == <gallery> Bestaand:De Steeg, kerk op de Hoofdstraat 15 foto3 2011-07-12 12.40.jpg|Kerk Bestaand:De Steeg, TC van het voormalige gemeentehuis Hoofdstraat 4 GM0275-32 foto6 2013-06-06 17.25.jpg|Deel van t vroggere gemeentehuus Bestaand:Postkantoor De Steeg.jpg|t Monumentale postkantoor an de Heufdstraot Bestaand:De Steeg, Huize Rhederpark Hoofdstraat 38 GM075-52 foto2 2013-06-06 17.17.jpg|Huze Rhederpark </gallery> {{Rheden}} {{Dialekt|ovel|Dieren|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] 2wntgm7bttwt5j2gh7nd3ahmq8heyyl 0 21828 282839 282838 2015-07-24T12:54:06Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Zeuterwolde]] herneumd naor [[Zeuterwoolde]]: liektrekn met t artikel wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Flag_of_Zoeterwoude.svg | bestaandsnaam woapn = Zoeterwoude_wapen.svg | naam = Zeuterwoolde| lokatie = LocatieZoeterwoude| proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Zeuterwoolde-Doarp]] | öppervlakte = 21,96 | öppervlakte laand = 21,26 | öppervlakte water = 0,7| inwonners = 8113| doatum inwonners = 31 meart 2015 | dichtheid = 382 | breedtegroad = 52/7/0/N | lengtegroad = 4/30/0/E | verkeersoader = [[A4]], [[N206]], [[N11]] | netnummer = 071 | postkode = 2381-2382 | webstie = [http://www.zoeterwoude.nl www.zoeterwoude.nl] -}} '''Zeuterwoolde''' ([[Nederlaands|Hollaands]]:''Zoeterwoude'') is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 8113 leu op ne vlakte van 21,68 km² (met 1,07 km² an water). In de gemeente lignt verskeadene wonsteas, woervan as [[Zeuterwoolde-Doarp]] en [[Zeuterwoolde-Riendiek]] et grötste zeent. Noar et skient bouwden de[[Romeinse Riek|Romeinen]] een [[fort]] op de stea wat non Zeuterwoolde is. Den [[Angelsassen|Angelsassiesen]] monnik [[Leefwin]] bouwden in et [[7e eeuw|7de joarhoonderd]] een köarksken in ne wonstea wat toertieds ''swet'' of ''suet'' neumd wörd, mer det hebt ze nooit wier eveunden. [[2009]] besleut den road van Zeuterwoolde at de oolde wonstea [[Geelderswoolde]] vanof den [[1 juni|eersten juni]] van det joar ook een doarp worden mos. Wiedters gef et der nog verskeadene boerskoppen. De gemeente beslaat diverse woonkernen, waarvan Zoeterwoude-Dorp en Zoeterwoude-Rijndijk de grootste zijn. In 2009 is door de gemeenteraad een woonplaatsbesluit in werking getreden, waardoor de voormalige woonkern Gelderswoude per 1 juni 2009 een officiële woon- of vestigingsplaats is geworden en dus een dorp is binnen de gemeente Zoeterwoude, in tegenstelling tot alle andere woonkernen. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] 67yrurqjjjzx7vj4hmpi1hk9te4r7x9 0 21829 282840 2015-07-24T12:54:06Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Zeuterwolde]] herneumd naor [[Zeuterwoolde]]: liektrekn met t artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zeuterwoolde]] b3vn4tgollvqy708rrjdr9ozie8v6to 0 21830 282862 282861 2015-07-25T16:35:24Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Peel en Maas | bestaansnaam vlagge = Peel_en_Maas_vlag.svg | bestaansnaam wapen = Peel en Maas wapen.svg | lokasie = LocatiePeelEnMaas | previnsie = [[Limburg]] | heufplaose = [[Panningen]] | oppervlak = 161,35 | oppervlak laand = 159,44 | oppervlak waoter = 1,91 | inwoeners = 43.445 | daotum inwoeners = 31 meert 2015 | dichtheid = 272 | breedtegraod = 51/20 | lengtegraod = 6/1 | verkeersaoder = [[A67]], [[A73]] | netnummer = 077 | postcode = 5768, 5980-5981, 5984-5988, 5990-5991, 5993, 5995 | webstee = [http://www.peelenmaas.nl peelenmaas.nl] }} '''Peel en Maas''' ([[Limburgs]]: ''Pieël en Maas'') is n gemeente in de [[Nederlaand]]se provinsie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. De gemeente is op [[1 jannewaori]] [[2010]] ontstaon deur n fusie van de vroggere gemeenten [[Helden (plaotse)|Helden]], [[Kessel (Limburg)|Kessel]], [[Meijel]] en [[Maasbree]]. Peel en Maas had op [[31 meert]] [[2015]] 43.445 inwoeners (bron: [[Centraal Bureau voor de Statistiek|CBS]]) op n oppervlakte van 161,35 km². == Darpen en kernen == De gemeente Peel en Maas is t resultaot van n fusie tussen vier (veurmaolige) gemeenten mit elk zien eigen wieken en kernen. De tabel hieronder gif n overzicht van disse darpen en kernen. {| class="vatop" | width="250" | <big>'''Helden'''</big> * [[Beringe]] * [[Egchel]] * [[Greshoek]] * [[Helden (plaotse)|Helden]] * [[Koningslust]] * [[Panningen]] | width="25%" | <big>'''Kessel'''</big> * [[Kessel (Limburg)|Kessel]] * [[Kessel-Eek]] | width="25%" | <big>'''Maasbree'''</big> * [[Baarlo (Limburg)|Baarlo]] * [[Maasbree]] | width="25%" | <big>'''Meijel'''</big> * [[Meijel]] |} {{Limburg}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] 2u8kz0tcslnz6oabjwepzayphwfz6k3 0 21831 282873 282867 2015-07-25T19:02:16Z Ooswesthoesbes 904 wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Simpelveld | bestaansnaam vlagge = Simpelveld vlag.svg | bestaansnaam wapen = Simpelveld_wapen.svg | lokasie = LocatieSimpelveld | previnsie = Limburg | heufplaose = '''Simpelveld''' | oppervlak = 16,02 | oppervlak laand = 16,02 | oppervlak waoter = 0 | inwoeners = 10.818 | daotum inwoeners = 31 meert 2015 | dichtheid = 675 | breedtegraod = 50/53 | lengtegraod = 5/55 | verkeersaoder = [[A76]], [[N281]] | netnummer = 045 | CBS=0965 | postcode = 6350-6351, 6353, 6369 | webstee = [http://www.simpelveld.nl/ www.simpelveld.nl] }} [[Bestaand:Simpelveld.jpg|thumb|Bord Simpelveld, bie ingang Huze Damiaan.]] '''Simpelveld''' ([[Limburgs]]: ''Zumpelveld'') is n darp en [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederlaand|Nederlandse]] provinsie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. De gemeente het zo'n 10.818 inwoeners (2015, bron: CBS) en het n oppervlakte van 16,02 [[vierkaante kilometer|km²]]. De gemeente, zo as die noen is, is tot stand ekommen bie de gemeentelike herindeling in [[1982]]. De twee tot dan toe zelfstandige gemeenten [[Bocholtz]] en Simpelveld wordden toe grotendeels samenedaon. De gemeente Simpelveld grenst an de Nederlandse gemeenten [[Heerlen]], [[Gulpen-Wittem]] en [[Voerendaal]] en an t Duutse distrikt [[Aken]]. t Maakt deel uut van t bestuurlike samenwarkingsverband [[Parkstad Limburg]]. == Kernen == De gemeente Simpelveld bestaot uut twee [[darp]]en en dartien [[buurtschap]]pen en [[gehucht]]en. === Darpen en gehuchten === Antal inwoeners per woenkern op 1 jannewaori 2009: {| border="0" |- | {| class="toccolours" !Nedersaksiese naam !! Nederlandse naam !! Limburgse naam !! '''Antal''' |- |'''Simpelveld''' * || ''Simpelveld'' || ''Zumpelveld'' || align="right"|5220 |- |[[Bocholtz]] || ''Bocholtz'' || ''Bóches'' || align="right"|5230 |- |[[Bocholtzerheed]] || ''Bocholtzerheide'' || ''Bóchezerhei'' || align="right"|520 |- |[[Huls (plaotse)|Huls]] || ''Huls'' || ''De Huls'' || align="right"|350 |- |[[Baoneheed]] || ''Baneheide'' || ''De Boanhei'' || align="right"|140 |- |<small>(Bron: CBS)</small> |} |} '''*''' Hier heuren oek de gehuchten [[Bosschenhuzen]] en [[Molsbarg (Simpelveld)|Molsbarg]] bie. === Buurtschappen === Naost disse offisiële kernen he'j in de gemeente oek nog de volgende [[buurtschap]]pen (gien wieken):<br /> [[Baaks-Sweijer]], [[Broek (Bocholtz)|Broek]], [[Bulkemsbroek]], [[In de Gaas]], [[Molsbarg (Simpelveld)|Molsbarg]], [[Prickart]], [[Vlengendaal]], [[Waalbroek]], [[Zandbarg (Bocholtz)|Zandbarg]] === Topografie === [[Bestaand:Gem-Simpelveld-OpenTopo.jpg|510px|]] ''Topografiese gemeentekaort van Simpelveld, per juni 2015'' == Buurgemeenten == {{Tabel wiendroze | NW= [[Voerendaal]] | N= | NO= [[Heerlen]] | W= [[Gulpen-Wittem]] | O= | ZW= | Z= | ZO= [[Aken]] ([[Duutslaand|DE]]) }} {{Limburg}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Categorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] mtcz95zmrs2u4yna7802tgrfonkp9jz 0 21832 282865 2015-07-25T17:30:04Z Servien 7 Servien hef de zied [[Simpelveld (gemeente)]] herneumd naor [[Simpelveld]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Simpelveld]] dlu0iro85u50bpftzdvd7xgsc566eo2 0 21833 282868 2015-07-25T17:34:55Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Braobant]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Braobant]] 458r3k1jwrbx7t3iqgkptnvdhalq2xn 0 21834 282869 2015-07-25T17:37:15Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Floams Broabant]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Floams Broabant]] mruciia0vrzzrde4v5z0iorvfq625ig 0 21835 282870 2015-07-25T17:37:19Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Floams Broabant]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Floams Broabant]] mruciia0vrzzrde4v5z0iorvfq625ig 0 21836 282878 282877 2015-07-29T10:57:19Z 92.110.220.89 wikitext text/x-wiki {{Gemeante | bestaandsnaam vlagge = Zuidplas_flag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat_of_arms_of_Zuidplas.svg | naam = Zuudplas| lokatie = LocatieZuidplas | proveensie = [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = [[Niejerkaarke an den Iessel]] | öppervlakte = 62,42 | öppervlakte laand = 59,37 | öppervlakte water = 3,05 | inwonners = 40.745| doatum inwonners = 31 meart 2015 | dichtheid = 686 | breedtegroad = 52/1/0/N | lengtegroad = 4/37/0/E | verkeersoader = [[A12]], [[A20]], [[N219]] | netnummer = 0180 (Niejerkaarke a/n Iessel en Zeuwenhuze), 0182 (Moordrecht), 079 (Moerkapelle)| postkode = 2751 (Moerkapelle), 2761 (Zeuwenhuze), 2841 (Moordrecht), 2910-2914 (Niejerkaarke an den Iessel) | webstie = [http://www.zuidplas.nl www.zuidplas.nl] }} '''Zuudplas''' is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 40.745 leu op ne vlakte van 62,42 km². Et roadhoes steet in [[Niejerkaarke]]. Et volk wont der verdeeld oawer de volgende döarpe en [[boerskop]]pen. {| class="wikitable" !Kern || Inwoners |- | [[Niejerkaarke an den Iessel]] || 21.805 |- | [[Moordrecht]] || 8.165 |- | [[Zeuwenhuze (Zuudplas)|Zeuwenhuze]] || 6.635 |- | [[Moerkapelle]] || 3.920 |} De boerskoppen [[Kortenoord]], [[Groot Hitlaand]], [[Klean Hitlaand]], [['s-Grawenweg]], [[Hollevoeterbrugge]] en [[Oold Verlaat]] zeent hier al bie in erekkend. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] hp174jhgg4gw7navnajlukgawvso5ef 0 21839 282886 282885 2015-07-30T09:17:17Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Zwiendrecht]] herneumd naor [[Zwiendrecht (Nederlaand)]]: Der is der ook nog ene in België wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Zwiendrecht| bestaandsnaam vlagge = Zwijndrecht_(Nederland)_vlag.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Zwijndrecht (Netherlands).svg | lokatie = LocatieZwijndrecht | proveensie = [[Ofbeelding:Flag Zuid-Holland.svg|20px|Zuud-Hollaand]] [[Zuud-Hollaand]] | heufdplaats = '''Zwiendrecht''' | öppervlakte = 22,77 | öppervlakte laand = 20,35 | öppervlakte water = 2,42 | inwonners = 44.504 | doatum inwonners = [[31 meert|31 meart]] [[2015]] | dichtheid = 2187 | breedtegroad = 51/49/0/N | lengtegroad = 4/39/0/E | verkeersoader = [[A16]] | netnummer = 078 | postkode = 3330-3335 | webstie = [http://www.zwijndrecht.nl www.zwijndrecht.nl] | }} '''Zwiendrecht''' ([[Nederlaands|Hollaands]]: ''Zwijndrecht'') is een [[doarp]] en ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Zuud-Hollaand]]. Der wont 44.504 inwoners op ne vlakte van 22,77 km² (met 2,35 km² water). Seend [[2003]] heurt ook de oolde gemeente [[Heerjansdam]] too de gemeente Zwiendrecht. De gemeente waarket samen met nen haandevol noabergemeentes in et regioverboond [[Drechtsteaden]]. Zwiendrecht lig in den [[Zwiendrechtsen Weard]], wat deel is van et [[eilaand]] [[Iesselmoond]]. Et ligt tegen de gemeentes [[Barendrecht]], [[Ridderkarke|Ridderkaarke]], [[Hendrik-Ido-Ambacht]]. Wiedters streumt hier de [[rivier]]en [[Noord (rivier)|Noord]], [[Beneaden-Merwede]] en [[Oolden Maas]] te hope. Dit is et bekeande ''Dreerivierenpeunt'', et drokstbevoarene peunt van Nederlaand. {{Zuud-Hollaand}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Zuud-Hollaand]] bv4z54lin2azecc5nbjqrx4nacijjyc 0 21840 282890 282887 2015-07-30T09:39:13Z Servien 7 dv van emaakt wikitext text/x-wiki '''Zwiendrecht''' kan verwiezen naor: * [[Zwiendrecht (Nederlaand)]] - ne gemeente in de Nederlaandse proveensie Zuud-Hollaand * [[Zwiendrecht (België)]] - ne gemeente in de Belgiese proveensie Antwoarpen {{dv}} qma3femityoybowuruum398j1o6zkvw 0 21841 282893 282892 2015-07-30T12:53:50Z Ooswesthoesbes 904 /* Stejen en darpen */ wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Sittard-Geleen | bestaansnaam vlagge = | bestaansnaam wapen = | lokasie = LocatieSittard-Geleen | previnsie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufplaose = | oppervlak = 80,53 | oppervlak laand = 79,02 | oppervlak waoter = 1,51 | inwoeners = 93.630 | daotum inwoeners = 31 meert 2015 | dichtheid = 1185 | breedtegraod = 51/0 | lengtegraod = 5/51 | verkeersaoder = [[A2]], [[A76]], [[N276]], [[N294]], [[N297]] | netnummer = 046 | CBS=1883 | postcode = 6120-6167 | webstee = [http://www.sittard-geleen.nl/ www.sittard-geleen.nl] }} [[Bestaand:Gem-Sittard-Geleen-OpenTopo.jpg|thumb|Topografiese gemeentekaort van Sittard-Geleen, juni 2015]] '''Sittard-Geleen''' ([[Limburgs]]: ''Zitterd-Gelaen'' of ''Zittert-Gelaen'') is n [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in t zujen van de Nederlandse provinsie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] en vormt de noordelikste gemeente van de streek Zuud-Limburg. De gemeente leit in t overgangsgebied tussen Midden-Limburg en t Zuud-Limburgse heuvelland, daor waor Nederland op zien smalst is. De fusiegemeente het 93.630 inwoners (2015, bron: CBS) en is daormee in dit opzicht de darde gemeente van de provinsie, nao [[Maastricht]] en [[Venlo]]. De gemeente beheurt samen mit de gemeenten [[Vaols]], [[Echt-Susteren]] en [[Gulpen-Wittem]] tot de enigste vier gemeenten van Nederland die beie an [[Duutsland]] en an [[België]] grenzen. ==Geschiedenis== In t gebied van wat noen de gemeente Sittard-Geleen is, ha'j ooit de oudste darpen van Nederland. 5000 jaor elejen woenden hier de [[Bandkeramiese kultuur|bandkeramiekers]]. Ze woenden in kleine nederzettingen mit zo'n 50 tot 150 inwoeners, in 5 tot 15 vrie grote huzen. Hulie woeningen laggen op de [[löss]]groenden kortbie de [[Geleenbeek]]. Nao zo'n 400 jaor bin disse eerste, van de landbouw levende, bewoeners uut disse kontreien vortegaon. De [[stad]] [[Sittard]] kreeg in [[1243]] [[stadsrechten]]. [[Geleen]] wordde mit oender andere de darpen [[Oud-Geleen]] (of Op-Geleen), [[Lutteraoje]], [[Krawinkel]] en [[Spaans Neerbeek]] in [[1654]] verheven tot [[graafschap Geleen en Amstenraoje|graafschap]]. [[Limbricht]] was n [[vrieje rieksheerlikheid]] en had daormee n amparte staotus. Mit de komst van de Franse troepen in [[1794]] verdwenen de amparte posisies van de verschillende plaotsen. Vanof [[1815]], toe dit gebied oenderdeel gung uutmaken van t [[Koninkriek der Nederlaanden|Koninkriek der Nederlanden]], wordden der gemeenten evormd. *De vroggere gemeente [[Sittard]] is in de loop der jaoren ontstaon deur t samengaon van Sittard mit [[Broeksittard]] ([[1942]]), [[Limbricht]] ([[1982]]) en [[Munstergeleen]] ([[1982]]). Broeksittard is tegenswoordig n wiek van Sittard. *De vroggere gemeente [[Geleen]] bestung veur de fusie uut de kernen Oud-Geleen, Lutteraoje-Krawinkel (t sentrum), [[Liendeheuvel]], [[De Kluus (Geleen)|Kluus]], [[Geleen-Zuud]], [[Haesselderveld]] en de buurtschap [[Daniken (Limburg)|Daniken]]. * [[Born (Nederland)|Born]] was samen mit de karkdarpen [[Buchten]] en [[Holtum]] n zelfstandige gemeente tot 1 jannewaori 1982. De vroggere gemeente [[Born (Nederlaand)|Born]] wordde toe vergroot, deurdat [[Grevenbicht]], [[Obbicht en Papenhoven]] grotendeels mit Born samenedaon wordden. In [[2001]] ontstung de gemeente Sittard-Geleen zo as die noen is, deur t bestuurlik samengaon van de gemeenten [[Sittard]], [[Geleen]] en [[Born (Nederlaand)|Born]]. Sinds [[27 jannewaori]] [[2005]] is disse fusiegemeente offisieel een (de eenendartigste) grote stad binnen t Grotestejenbeleid, mit biebeheurende fasiliteiten. ==Ligging== In t westen grenst Sittard-Geleen an de rivier de [[Maas]] (an de overkant leit [[België]]) en in t oosten an [[Duutslaand|Duutsland]]. {{Tabel wiendroze | NW= [[Maaseik]] (B) | N= [[Echt-Susteren]] | NO= | W= [[Dilsen-Stokkem]] (B) | O= [[Selfkant]] (D) | ZW= [[Stein (gemeente)|Stein]] | Z= [[Baek (gemeente)|Beek]] | ZO= [[Schinnen (gemeente)|Schinnen]] }} An de oostzied wort Sittard-Geleen umringd deur heuvelruggen mit veul greun en wandelmeugelikhejen. Deur de gemeente stroomt van zuud naor noord de [[Geleenbeek]]. In t uterste westen stroomt - oek van zuud naor noord - t [[Julianakanaol]]. ==Kernen== ===Stejen en darpen=== {| |- | width="50%" valign="top" |Antal inwoeners per woenkern op 1 jannewaori 2011: {| class="wikitable" !'''Kern'''||'''Inwoenertal''' |- |[[Sittard]] (''Zitterd'')||align="right"|37.730 |- |[[Geleen]] (''Gelaen'')||align="right"|32.270 |- |[[Born (Nederlaand)|Born]] (''Bor'')||align="right"|6.080 |- |[[Munstergeleen]] (''Munstergelaen'')||align="right"|4.825 |- |[[Grevenbicht-Papenhoven]] (''Beeg-Papenhaove'')||align="right"|3.170 |- |[[Limbricht]] (''Lömmerig'')||align="right"|2.650 |}<small>(Bron: CBS)</small> | width="50%" valign="top" |<br /> {| class="wikitable" !'''Kern'''||'''Inwoenertal''' |- |[[Obbicht]] (''Opbeech'')||align="right"|2.280 |- |[[Buchten]] (''Buchte'')||align="right"|2.055 |- |[[Einighausen]] (''Einikhoêze'')||align="right"|1.390 |- |[[Guttecoven]] (''Guttekaove'')||align="right"|1.230 |- |[[Holtum]] (''Houtem'')||align="right"|1.230 |- |[[Windraak]] (''De Wèndjraak'')||align="right"|90 |} |} ===Buurtschappen en gehuchten=== Naost disse stejen en darpen he'j oek nog de volgende [[buurtschap]]pen en [[gehucht]]en (gien wieken): * [[Abshoven]] (bie Munstergeleen) * [[Daniken (Limburg)|Daniken]] (bie Geleen, gedeeltelik) * [[Graetheed]] (bie Born) * [[Schipperskarke]] (bie Grevenbicht-Papenhoven) ==De meuite weerd== * De Toon Hermans Wandeling * Kasteelpark Born * Museum het Domein * Stadbroekermeul * Ophovenermeul * Steenfabriek Plinthos * De Basiliek van Sittard * De Sint-Janskluus * Histories Sittard * Pater Karel Kapel te Munstergeleen * Kasteel Born * Kasteel Limbricht * Grevenbichtermeul == Stejenbanden == Binnen de gemeente Sittard-Geleen hen Born en Geleen een of meerdere stejenbanden.<ref>[http://www.sittard-geleen.nl/Digitale_balie/Producten_op_alfabet/J/Jumelages Stejenbanden], Sittard-Geleen.nl</ref> '''Born:''' * [[Nauheim]] (Duutsland), sinds 1972 '''Geleen:''' * [[Böblingen (stad)|Böblingen]] (Duutsland) * [[Pontoise]] (Frankriek) ==Referensies== <references/> ==Uutgaonde verwiezing== {{Commonscat|Sittard-Geleen}} {{Limburg}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Categorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] 2xq71tftz6329kjt72xyjn87i46vkr9 0 21843 282904 2015-08-02T19:32:26Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Zuudplas]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Zuudplas]] dxngzgnx1ojmpav1m50haby1uuhjnzw 0 21844 282905 2015-08-02T19:32:50Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Zwiendrecht]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Zwiendrecht]] 9xhs6zqr46gs2wrgwuubvgusiiumrh1 0 21845 282906 2015-08-02T19:33:57Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Zeutermear]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Zeutermear]] l0ted4ctmzv1wvxt5qxy96s7yj53gb5 0 21846 282907 2015-08-02T19:34:19Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Zeuterwoolde]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Zeuterwoolde]] rguwlclud8gay6ssanqpdgskjeou4ev 0 21847 288703 288609 2016-10-27T14:50:36Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[File:Waldfeucht_in_HS.svg|thumb|De lokoasie van Waldfeucht.]] '''Wooldvucht''' ([[Duuts]]: ''Waldfeucht''; [[Limburgs]]: ''Vuch'' of ''Vöch'') is ne stad en gemeente in t [[Duutslaand|Duutse]] distrikt [[Kreis Heinsboarg|Heinsboarg]] in [[Noordrien-Westfoaln]]. Der wont 9.282 inwonners in de gemeente; 1.266 in de stad zelf. De vlakte van de gemeente is 30,27 km². t Greanst an de gemeentn [[Echt-Susteren]], [[Roerdalen]], [[Heinsboarg]], [[Gangelt]] en [[Zelfkaant]]. == Plaatsn == * Bocket (''Bókket'') * Braunsrath (''Brónsraoj'') * Brüggelchen (''Brögkelke'') * Frilinghoven (''Frilinghaove'') * Haaren (''Hare'') * Hontem (''Hóntem'') * Löcken (''Löcke'') * Obspringen (''Opspringe'') * Schöndorf (''Sjoeandörp'') * Selsten (''Zaelste'') * Waldfeucht (''Vuch'') [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] ncbtryzq8e013rmwn8qw89ezkqjlewi 0 21848 282913 2015-08-02T21:56:39Z Servien 7 Servien hef de zied [[Waldfeucht]] herneumd naor [[Wooldvucht]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wooldvucht]] o6m1sabexfwri4jkyox06fk95sfj2io 10 21849 282922 2015-08-03T23:35:56Z Flow talk page manager 12801 /* Automatically created by Flow */ wikitext text/x-wiki @[[Gebruker:{{{1|Example}}}|{{{2|{{{1|Example}}}}}}]] ftm0z4v42akpy47opf6alfw5ob42jsg 0 21850 288612 288611 2016-10-27T13:29:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[File:Selfkant_in_HS.svg|thumb|De lokoasie van de Zelfkaant.]] De '''Zelfkaant''' ([[Duuts]]: ''Selfkant''; [[Limburgs]]: ''Zelfkantj'') is ne streek en gemeente in t [[Duutslaand|Duutse]] distrikt [[Kreis Heinsboarg|Heinsboarg]] in [[Noordrien-Westfoaln]]. Der wont 10.005 inwonners in de gemeente. De vlakte van de gemeente is 42,08 km². Van 1949 tot 1963 heurdn de gemeente bie [[Nederlaand]]. t Greanst an de gemeentn [[Echt-Susteren]], [[Schinnen]] (bie [[Doenrade]]), [[Sittard-Geleen]], [[Gangelt]] en [[Wooldvucht]]. == Plaatsn == * Biesen (''Biesse'') * Dieck (''Diek'') * Großwehrhagen (''Grootwaerhage'') * Havert * Heilder * Hillendsberg (''Hillesberg'') * Höngen (''Hönge'') * Isenbruch (''Iezebrouk'') * Kleinwehrhagen (''Kleinwaerhage'') * Lind (''Lind'') * Millen (''Mille'') * Millen-Bruch (''Mille-Brouk'') * Schalbruch (''Sjalbrouk'') * Tüddern (''Töddere'') * Wehr (''Waer'') * Saeffeln (''Zeffele'' of ''Zaofele'') * Stein (''Sjtein'') * Süsterseel (''Zösterzeel'') [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Geschiedenis van Nederlaand]] tvzcfc8alozacigjh1uqjghc5fo54o3 0 21851 282926 2015-08-04T13:30:47Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Zelfkaant]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Zelfkaant]] b7w72bcll5f4t25aqzc5geq6lzvz1au 0 21852 282927 2015-08-04T13:30:58Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Zelfkaant]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Zelfkaant]] b7w72bcll5f4t25aqzc5geq6lzvz1au 0 21853 282931 2015-08-04T19:36:00Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hongaarnlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hongaarnlaand]] 0xavma9db9086jfy716c7xtiwa8565j 0 21854 282944 2015-08-05T22:10:54Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Iezerlo]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Iezerlo]] 41brqnwgthnx5mj8v8xcuer1ytvdfmj 0 21855 282946 2015-08-05T22:17:06Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Harreveld]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Harreveld]] 4rlnl95ykjst5xwywve2w1jfumal9fd 0 21856 288697 288603 2016-10-27T14:48:40Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[File:Heinsberg_in_HS.svg|thumb|De lokoasie van Heinsboarg.]] '''Heinsboarg''' ([[Duuts]]: ''Heinsberg''; [[Limburgs]]: ''Hinsberg'') is ne stad en gemeente in t [[Duutslaand|Duutse]] distrikt [[Kreis Heinsboarg|Heinsboarg]] in [[Noordrien-Westfoaln]]. Der wont 40.913 inwonners in de gemeente. De vlakte van de gemeente is 92,21 km². t Greanst an de gemeentn [[Roerdalen]], [[Wooldvucht]], [[Gangelt]], [[Geelnkoarke]], [[Hukkelhoven]] en [[Wasnboarg]]. == Plaatsn == De darteen stadsdistriktn van Heinsboarg zeent: * Aphoven/Laffeld * Dremmen * Heinsboarg (''Heinsberg'') * Karken * Kempen * Kirchhoven met Vinn * Lieck * Oberbruch met Eschweiler, Grebben en Hülhoven * Porselen met Horst * Randerath met Himmerich en Uetterath * Schafhausen met Schleiden * Unterbruch * Waldenrath met Erpen, Pütt, Scheifendahl en Straeten [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] chtrjs4zqtalsv2vqy0gjqgb42glfoh 0 21857 282951 2015-08-06T11:27:07Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Heinsboarg]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Heinsboarg]] c8bqxot95ybfem0b6kkizferwwgrf1y 0 21858 282952 2015-08-06T11:27:16Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Heinsboarg]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Heinsboarg]] c8bqxot95ybfem0b6kkizferwwgrf1y 0 21859 282957 282956 2015-08-07T13:49:57Z NGolds20 10516 /* Vliegn */ wikitext text/x-wiki '''Vleermuze''' (orde Chiroptera, ok wel haandvlöggelign enuumd) bint zoogdiern die echt vliegn könt (das aans as zweevn). Heur vleugels hebt 'n vlieghuud die tussen de tengels van heur veur- en achterpeute en heur stat zit. Der bint völle soortn vleermuze. Eankele zeldzame soortn komt allinnig op iene plekke veur, vake in grottn. Weerldwied bint der zo bettie 1.100 soortn, doorvan kump dat der meer as iene op de vieve zoogdiersoortn 'n vleermoes is. ==Leefgebied== Vleermuze komt overal op d' weerld veur behoalve in de poolcirkel. In de Tropiese gebiedn kump meer soortn vleermuze veur as dat in koaldere gebiedn zo as Nederlaand. Dat kump deurdat in de troopn der meer insektn te vindn bint. De mieste vleermuze leeft 't Amazone reegnwoald in en in zuudoost-Azië. De oaldste vleermoes is evundn in de Verienigde Stoatn. Hum leefdn zo bettie 50 miljoen joar eleedne. En in Duutslaand 1 van oongeveer 45 miljoen joar eleedn eleefd hebt. Mangs bint ze zo goed bewoard ebleevn da'ze in 'n darms dode insektn evundn hebt. ==Echolokatie== Vleermuze kunt wal kiekn mar nie genog umme ’s nachns te jaagn. Ze kiekt dan met heur oorn. Dat doet ze met de echolokatie. Deur met zien tonge te klikkn stöt 'e geluudn uut. Die kaatst weerumme. Zo kan de vleermoes psies heurn woar as de veurwarpn bint, de richting, de ofstaand, de grootte, en 'n vörm, of 't beweg, of 't glad is of ruuw is. Deur echolokatie könt ze ok de ofstaand van 'n aandern vleermoes mettn. Deur echolokatie könt ze 'n beeld kriegn van 'n prooi in 't duuster, woordeur ze 't vangn könt ==Vliegn== 'n Vleermoes is 't ienige zoogdier dat vliegn kan. Vleermuze hebt 'n stewige vlieghuud. De tengelss van 'n vleermoes zit an de vlieghuud vaste. Vliegn döt 'n vleermoes dus eagnk met zien haandn. De weetnschappelike name veur vleermuze is Chiroptera dat haandvlöggel betekkend. Doar stamp 'n name vleermoes van of. De griesn vleermoes uut Amerika kan as 'n bestn vliegn. Hi-j hef d' hele Atlantiese Oceaan overvleugn. En hi-j is over verre in Europa an-ekommn. 't Is 't ienigste zoogdier wat op 't laand lef, dat ok heelmoale noar Hawaï is evleugn, wat 't verst ofeleegn eilaand in d' weerld is. {{Dialekt|sdz}} ie84qhanu5nt8u7fg1ooi4g7jgl37g6 0 21860 283278 283037 2015-09-24T17:46:41Z Ooswesthoesbes 904 /* Buurtschappen */ wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Stein | bestaansnaam vlagge = Flag of Stein.svg | bestaansnaam wapen = Coat of arms of Stein.png | lokasie = LocatieStein | previnsie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufplaose = '''Stein''' | oppervlak = 22,62 | oppervlak laand = 21,15 | oppervlak waoter = 1,47 | inwoeners = 25.128 | daotum inwoeners = 31 meert 2015 | dichtheid = 1188 | breedtegraod = 50/58 | lengtegraod = 5/46 | verkeersaoder = [[A2]], [[A76]] | netnummer = 046 | CBS=0971 | postcode = 6129, 6170-6171, 6180-6181 | webstee = [http://www.gemeentestein.nl/ gemeentestein.nl] }} [[Bestaand:gem-Stein-OpenTopo.jpg|thumb|Topografiese kaort van Stein, juni 2015]] '''Stein''' is n [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in [[Limburg (Nederlaand)|Nederlands-Limburg]]. De heufdplaots is de gelieknamige plaots Stein, waor oek t gemeentehuus staot. De gemeente het zo'n 25.128 inwoeners (bron: CBS, 2015) en het n oppervlakte van 22,62 [[vierkaante kilemeter|km²]] (waorvan 1,42&nbsp;km² waoter). De gemeente Stein maakt samen mit de gemeente [[Baek (gemeente)|Beek]] en de gemeente [[Sittard-Geleen]] deel uut van de stejelike agglomerasie van de [[Westelike Mienstreek]]. De gemeente Stein leit an de [[rivier]] de Maas, dit is geliek oek de grens mit [[België]]. == Kernen == De gemeente Stein het één heufdkern (Stein), vier darpen en vier gehuchten mit n eigen plaotsnaambord. Op disse borden staon bie de heufdingangen van alle plaotsen oek de Limburgse namen, die bin deur de plaotselike bevolking ekeuzen en kunnen ofwieken van de ''[[Veldeke]]''-spelling. === Darpen en gehuchten === Antal inwoeners per woenkern op 1 jannewaori 2005: {| border="0" |- | {| class="toccolours" |'''Nederlandse naam'''||'''''Limburgse naam'''''||'''''Nedersaksiese naam'''''||'''Antal''' |- |Stein||''Stein''||''[[Stein (Limburg)|Stein]]''||align="right"|11.290 |- |Elsloo||''Aelse''||''[[Else (Limburg)|Else]]''||align="right"|8.300 |- |Urmond||''Uermend''||''[[Urmond]]''||align="right"|3.560 |- |Berg aan de Maas||''Berg''||''[[Barg an de Maas]]''||align="right"|2.080 |- |Meers||''Grwat Maes''||''[[Meers]]''||align="right"|990 |- |Catsop||''Katsep''||''[[Katsep]]''||align="right"|600 |- |Kleine Meers||''Klein Meas''||''[[Kleine Meers]]''||align="right"|280 |- |Nattenhoven||''Nattenhaove''||''[[Nattenhoven]]''||align="right"|170 |- |Maasband||''De Maasbendj''||''[[Maasband]]''||align="right"|140 |- |<small>(Bron: CBS)</small> |} |} === Buurtschappen === Naost disse offisiële kernen bestaot de gemeente oek uut de volgende [[buurtschap]]pen (gien wieken): * [[Terhagen (Stein)|Terhagen]] * [[Veldschuur]] * [[De Weert (Stein)|De Weert]] ''(Limburgs: de Waert)'' == Buurgemeenten == {{Tabel wiendroze | NW= | N= [[Sittard-Geleen]] | NO= | W= [[Maasmechelen]] (B) | O= [[Sittard-Geleen]] | ZW= | Z= [[Meerssen]] | ZO= [[Baek (gemeente)|Beek]] }} ==Zusterstejen== * [[Maasmechelen]] (België) - leit an de overkant van de Maas * [[Sainte-Marie-du-Mont (Manche)|Sainte-Marie-du-Mont]] (Frankriek) (onoffisieel) ==Uutgaonde verwiezing== {{Commonscat|Stein, Limburg}} {{Limburg}} {{Dialekt|wvel|Putten|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] ddf342gihtma7soszi84ru0ugrddp35 0 21861 291999 291995 2016-12-05T20:01:35Z Servien 7 Versie 291995 van [[Special:Contributions/81.206.164.195|81.206.164.195]] ([[User talk:81.206.164.195|overleg]]) weerummedreid wikitext text/x-wiki 't [[Volksgeleuf]], van de '''krinkloop van leven''', höld in dat alles op d' [[Eerde]] in 'n röndtie (krinkloop) löp. ===Krinkloop=== Nen bome begunt as n'n zöödtie, den gruit, kreg bladern en smet weer zöödties op de grond. Doar begunt 't hele gebeuren weer overni-j. Zo giet alles in de natuur in 'n röndtie in van geboren wörden, gruien, veurtplaanten en starven. Op dissen maniere bekekken meansen zichzölf ok. Toe as ze [[laandbouw]] begunnen te bedrieven. Woarumme as ze ofhaankelijk waren van de [[joarwissellings]]. Meansen leeft met de natuurlijke gaank, van geboorte, gruien, veurtplaanten en uut de tied kommen, met. Sommigen dachten dat, as ze de tied uut kommen, heur [[ziele]] d' eerde, ''d' [[onderweerld]]'', in gung. Doar wacht 'e töt dat 'e d'r uut kon umme verdan te leven in 'n noazoad. Zo har'j 't röndtie ok in 't geestelijken. De veuroldern waren doarumme ok belangriek. Disse luu wörden aait herdacht bi-j de graven. En met belangrieke beslissings wörden ze um road an evroagd. Ok wörden heur an evroagd of as ze 't laand zegenen wollen. 't Leven mos deur egeven wörden. Doarumme deun vrouwluu vake met an vruchtbaarheidsrittuwelen, bi-j [[heilige beume]], stiene of waters. 't Was mooi ewest as 't kindtie nen jongen was, den kon hölpen op 't laand en ok de name deurgeven. A'j gien kinders kregen, har'j de ewenlange krinkloop van oewen veuroldern verbrökken. ===Ewenlange=== Véúr t [[Kristendom]] hebt volker duzenden joaren lange geleuft in [[Modergodinne|Moe Eerde]]. In verskillende vörms en met völle naeme. Hum baren al 't leven op Eerde en zörgen veur vruchtbaarheid. Zien symbool is in völle kulturen de moane. De moane het verskillende staanden, wat weer deanken döt an geboren wörden, kinders kriegen en dood goan. Um es èmpies 'n old symbool en tarm, in 't (oale) Nedersaksies gebied, op te numen: De vörm van de [[Germanen|Germaanse]] Ing-[[rune]], uut 't [[Futhark|Germaans magiese alfabet]], mut n'n vagina of n'n eikel veurstellen. 't Stiet dus veur vruchtbaarheid. ''-ing'' of ''-ink'' kom iej vake tegen achterop Saksiese achternaeme, wat weer verwes noar ofstamming. Dit gef bliek van dit geleuf. A'j de betekkenisse van oes woord ''ziele'' uutpluust, dan gef den 't idee dat meansen vrogger geleuven dat de ziele uut 't water kwam. En dat 'e doar ok weerumme gung. Di 's dus 'n aander bekiek op de krinkloop. De ziele zol blieven wachtn in ’t water umme nog es geboorn te wördn. Dit deanken hef in [[Europa]], bi-j 't boerenvolk, nog töt um en noabi-j 1800 't vol eholden. Aans as in de stede, doar as de [[Verlechting (stroming)|Verlichting]] 't deanken van de meansen al eerder te pakken had. Tegenwoordig is de Verlichting bi-jnoa heelmoale deur edrungen. Doarumme deankt meansen noe zölf heur eagen weg in 't leven te kiezen, en ze ziet zichzölf vri-jer van de natuurlijke gaank van krinkloop. ===Weerldwied=== Dit geleuf ku'w zo bettie overal op de weerld wel vinden. n'n Oale Indiaan zol es ezegt hebben: ''Alles op de weerld wörd in rondtes edoane. Den hemel is rond en 'k hebbe me wies loaten maken dat d' Eerde ok rond is as n'n balle en dat de sterren dat ok bint. d'n Wind, as 'e op zien starkst is, dreit rond. Vogels maakt heur de nösten in röndties, waant zi-j hebt etzölfde geleuf asse wi-j. De zunne kump boaven en weer onder in 'n rondte. De moane döt etzölfde, en 'n beeiden bint rond. Zölfs de joarwisselings bint n'n groten rondte en komt aait weerumme woar as ze begunt bint. Et leven van n'n meanse giet ok in nen rondte van jonk noar jonk. Zo giet alles woarin leven zit in n'n rondte.'' {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg (gemiente)|'n Arnbarregs]]}} [[Kategorie:Geleuf]] [[Kategorie:Geschiedenisse]] [[Kategorie:Natuur]] nv1y5cwij87c3mvquzk4daa3yg3qww3 0 21862 282998 2015-08-14T14:33:25Z NGolds20 10516 NGolds20 hef de zied [[Levenskrinkloop]] herneumd naor [[Levenskrinkloop (volksgeleuf)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Levenskrinkloop (volksgeleuf)]] 9zgbh0a9tkn3dp288l1ff0aopjbglml 0 21863 283061 2015-08-17T16:33:17Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Lingeweerd]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Lingeweerd]] 95foiq9xhs1vz0yh41i8oi77ghustbx 0 21864 291679 291639 2016-11-09T15:07:52Z Wwikix 13678 /* Galerieje */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Natura 2000 - Aamsveen.jpg|thumb|right|300px|t Natura 2000-gebeed.]] t '''Amsven''', ok wal t '''Oamsven''' nöamd, (''Aamsveen'' in t [[Neerlaands]], ''Amstvenn'' in t Duuts) is n [[vene (grondsoorte)|heugvengebeed]] dee leagn is öp de greanze tusken [[Neerlaand]] en [[Duutslaand]]. t Is leagn an de westelike ziede van ne stuwwalle dee zudelik van [[Eanske]] lig, in de Neerlaandse proveensie [[Oaweriessel]] en t Duutse [[Noordrien-Westfaolen|Noordrien-Westföale]]. t Neerlaandse deal wör seends 1967 deur [[Landschap Overijssel]] biejholden en hef ne öppervlokte van 175 [[hektare|ha]]. Doarvan is 60 ha. völal [[Heed (vegetasie)|heaie]] met plässe en moerässe, 50 ha. is heuge öpslag, en 40 ha. besteet oet grässe en vealde. Landschap Overijssel wö't [[heugven]] wier trögge brengn in t gebeed. t Duutste deal hef ne öppervlokte van 700 ha. en besteet oet drea deale dee noamswieze vernöamd bint noar öare dichtstbiejweande ploatse: t ''Alstätter Venn'' biej [[Alstea]], t ''Eper Venn'' biej [[Eep]], en t ''Graeser Venn'' biej [[Graes]]. t Amsven leg dan ok tusken disse drea ploatse in. Töt a'n anvang van de 70er jöare wörn in t Amsven nöch [[törf]] stökken. In t mirre van t Duutse deal wörn töt wiet in de 80er jöare törf stökken, woardeur doar noe-an-n-dag nöch mer wenig heugven te veenden is. n Noame kö'j met grötte kaanze trög veurn öp de Oldgermoanse stam ''ama'', wat zo völle as ''[[woater]]löp'' betekkent. ==Beskermd gebeed== t Amsven hef drea kerngebeeden dee seends 1983 de stoatus van [[netuurgebeed]] hebt (Duuts: ''Naturschutzgebiet''): t Amtsvenn (133 ha), t Hündfelder Moor (184 ha) en t klenere Graeser Venn. t Heale Amsven is met-nömn in de Europese reechtlienden as [[Natura 2000-gebeed]]. ==Flora en fauna== De [[flora]] en [[fauna]] van t Amsven is kenmarkend veur n vengebeed; zoo he'j der [[zönnedaauwe]] en [[bosorkis]] dee der völle greuit. Töt de fauna heurt önner meardere n [[knakeand]] en n [[krikeand]], t [[zwartkeelken]] en t [[blaauwkeelken]], t [[porseleenhoon]] en de [[nochzwaalke]]. ==Venbraand 2011== Öp vriejdag 3 juni 2011 öntstönd an beade zieden van de greanze nen gevoarliken venbraand. Nen braand in t ven is gaansk oars van oare braanden deurde't veur t grötste deal önnergroonds wökker. Biej grötte en/öf laange dreugte verspreadet t vuur zich önner de öppervlokte. Doarnöast i t gebeed van t Amsven gloepens meuilik beriekboar veur braandwierwöagen. Nen helikopter van het type [[RNLAF Chinook CH-47D]] (reg D-661 van het 298 [[squadron]], [[vliegbasis Deelen]]) hölpen me't oetblussen van n braand met bluswoater oe't dichtbiejlignde [[t Rutbeek]]. In totoal gung roond de 100 ha. netuurgebeed met in de vlämmezea, woarvan eets mer as 30 ha. öp Duuts groondgebeed leggen. ==Galerieje== <gallery widths="180" heights="180"> Aamsveen.jpg|t Amsven Veen_in_Twente1.jpg|Amsven vanof t pad tusken de greanspoalen bekekken AamsveenHerfst.jpg|Amsven in de harfste Zonnedauw in het Aamsveen.jpg|Zönnedaauwe in t Amsven Rietorchis in het Aamsveen.jpg|Bosorkis in t Amsven Platanthera bifolia in the Aamsveen, The Netherlands.jpg|Welriekende Nochorkis in t Amsven Hyla arborea in the Aamsveen, The Netherlands.jpg|Beumkwoaker int Amsven Plebejus Argus in the Aamsveen, The Netherlands.jpg|Heaieblaauwken in t Amsven </gallery> [[Kattegerie:Tweants artikel]] [[Kattegerie:Vene]] [[Kategorie:Netuurgebied in Duutslaand]] [[Kattegerie:Netuurgebied in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kattegerie:Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Eanske]] q3w5ad5rj2ih2b6kfwxai4eal2xolym 0 21865 284833 283888 2016-06-13T10:39:38Z Cycn 1607 wikitext text/x-wiki '''Groesbeek''' is n darp in de gemeente [[Barg en Dal (gemeente)|Barg en Dal]], in de [[Nederlaand|Nederlandse]] [[pervincie|provinsie]] [[Gelderlaand|Gelderland]]. t Ligt in t [[Riek van Nimwaege]], ten zuden van [[Nimwaege]]. Groesbeek ligt in n bultachtig en bosriek landskap, dat in Duutsland in t uutgestrekte [[Riekswold]] (''Reichswald'') wieter löp. == Geskiedenis == De bulten en dalen van Groesbeek bunt rundum 200.000 jaor elaeden ontstaon deur de veurletste [[iestied]], t [[Saalien]]. Ter heugte van t Groesbeek van noe kwam t [[gletsjer|gletsjer-ies]] tot stilstand. Op t hoogste punt kump Groesbeek 90 meter bovven t [[Normaal Amsterdams Peil|NAP]] oet. Den name Groesbeek kump af van de bekke dee ooit van de NH Karke in oostelike richting streumden. Opgraovingen hebt an-etoond dat Groesbeek al vanof de Romeinse tied bewond wierd. Zo wierden in [[Barg en Dal (Nederland)|Barg en Dal]] Romeinse pötte en pännekes evonden. Villa Gronspech is vanof 1040 tot 1699 in t bezit van de Heren van Groesbeek ewest. In 1990 wierden tiedens warkzaamheden an den Hoflaon resten van t kasteel van de Heren van Groesbeek op-egraoven. == Musea == * [[Nasionaal Bevri'jdingsmuseum 1944-1945]] * [[Museumpark Orientalis]] (veurmalig Biebels openlochtmuseum) * [[Afrika Museum]] == Jaorlikse evenementen== * [[Karnaval]]soptocht * [[Zevenheuvelenloop]] * [[Nimwaegse Veerdaagse]] (meerdaagse langenofstandsmars in de darde wekke van [[juli]] met ok völle deelnemmers uut t butenland) [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Barg en Dal]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Vroggere gemaente in Gelderlaand]] gvunotkv4cq2issbu1pwlg3ky1khwiv 0 21869 283119 283118 2015-09-04T14:50:33Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Noordeliken Ieszee]] herneumd naor [[Noordelike Ieszee]]: Zee is vrouwelik. Lastig mangs. wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Arctic_Ocean.png|thumb|200px|Noordelike Ieszee]] De '''Noordelike Ieszee''' (mangs vanoet et [[Engels]] wal es ''Arktiesen Oseaan'' neumd) is nen [[oseaan]] op et noorden van de [[wearelddeel|wearlddelen]] [[Eurazië]] en [[Noord-Amerika]]. Hierin ligt de grote ieskappe van den [[noordpool]]. Gelearden zeent et der neet oawer eens of et non ne zee of nen oseaan is. De Internasjonale Hydrografiese Organisasie meant at den Noordeliken Ieszee de kleanste van de vief oseanen op de wearld is, terwiel as oseaanoonderzeukers et de [[Middellaandse Zee]] van et [[Noordelik halfroend|Noordelik halfroond]] neumt. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Zee]] htlzc5negbrhz5w97wtifj9lb4hwdy5 0 21870 283120 2015-09-04T14:50:33Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Noordeliken Ieszee]] herneumd naor [[Noordelike Ieszee]]: Zee is vrouwelik. Lastig mangs. wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Noordelike Ieszee]] 44dmhzq8xr7478womciqal30ti31klz 0 21871 283126 2015-09-06T10:08:10Z 2A02:A441:A470:0:148F:D3EF:81DB:496E deurverwiezing naor [[Noordelike Ieszee]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Noordelike Ieszee]] 2tto72e9v22gz8tywcq5bbf5taxthff 0 21872 283127 2015-09-06T10:11:42Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Noordelike Ieszee]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Noordelike Ieszee]] 2tto72e9v22gz8tywcq5bbf5taxthff 0 21873 290922 290920 2016-11-02T14:34:13Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Map of Alaska highlighting Juneau City and Borough.png|thumb|right|300px|Juneau stad en borough op de kaarte van [[Alaska]])]] '''Juneau''' ({{IPA|ˈdʒuːnoʊ}}; [[Tlingit-sproake|Tlingit]]: ''Dzánti K'ihéeni'' [{{IPA|ˈtsántʰì kʼìˈhíːnì}}]) is de heuwdstad van den [[Verenigde Stoaten|Amerikaansen stoat]] [[Alaska]]. Et ligt an et [[gastineaukanaal]] in de Zuud-Alaskaanse [[panhandle]]. Et is de tweede grötste stad in de Verenigde Stoaten wat oppervlak angeet. Juneau is al seend [[1906]] de heuwdstad van Alaska. et [[Congres van de VS]] steurden de Alaskaanse regearing hierhen vanoet [[Sitka (Alaska)|Sitka]]. In [[1970]] wörden doomoalig Juneau, [[Douglas (Alaska)|Douglas]] en et umliggende [[Borough (Verenigde Stoaten)|Borough]] Groot-Juneau bie mekoar edoan, woermet de hudige gemeente juneau ontsteund. Disse gemeente is grötter as de stoaten [[Rhode Island (stoat)|Rhode Island]] en [[Delaware (stoat)|Delaware]]. Juneau stad lig an den voot van den boarg [[Juneau (boarg)|Juneau]] en tegenoawer et [[Douglaseilaand]]. In [[2014]] wör et antal leu wat der wont eskatt op 32.406. Doarmet is et de tweedegrötste stad van Alaska, noa [[Anchorage (Alaska)|Anchorage]].<ref>[http://quickfacts.census.gov/qfd/states/02/02110.html Quickfacts.census.gov - states.]</ref> Et dagelikse inwonnertal neam tusken mei en september mangs met 6000 leu too, duur ankommende cruiseskepe. De stad is neumd noar gooldzeuker [[Joe Juneau]]. De stad hef ook nen zet ''Rockwell'' en ''Harrisburg'' heetn. In et [[Tlingit-sproake|Tlingit]] het de stad ''Dzántik'i Héeni'' ("Begin van de slingerrivier", ''dzánti'' ‘slinger’, ''–kʼi'' ‘begin’, ''héen'' ‘rivier’). De[[Takurivier]], net op et zuden van Juneau, is eneumd noar de koolde ''t'aakh''-weend, den as mangs oet de boargen dalekeump. Juneau is de ennigste stad in de Verenigde Stoaten woer as ginne weagen hengoat vanoet de rest van den stoat. Iej köant der allene met ne vearboot kommen. Dit keump umdet de stad tusken onmeundig roew boargterrein lig. Doarmet is et ne ''eilaandstad'', umdet alle too- en oetvoor van goderen oawer water of duur de locht mut. Juneau stad ligt op zeeheugte, oonder boargen tusken de 1100 en 1200 meter hoge. Hierop lig et [[Iesveeld van Juneau]], ne grote ieskappe woer as 30 [[gletsjer]]s oetstreumt. De [[Mendenhallgletsjer]] en de [[Lemon Creek-gletjer]] kö'j in Juneau vanof de stroate zeen. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Alaska]] [[Kategorie:Stad in de Verenigde Stoaten]] ts776oqsw7b9hhom7la3jdqxywsr9iv 0 21874 290921 283138 2016-11-02T14:33:57Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding: Anchorage_on_an_April_evening.jpg|thumb|right|300px|Oetzicht op Anchorage]] '''Anchorage''' is de grötste stad van den [[Verenigde Stoaten|Amerikaansen]] stoat [[Alaska]]. Bie ne telling in [[2013]] wonden der 396.142 leu. De stad ligt vuur 90% van de industrialiseerde wearld op zo'n 9,5 uur vlegen. Doarumme is et een belangriek tankpeunt vuur vlochten oawer wearlddelen. Anchorage haalt seanten vuural oet [[vervoor]]. De [[Ted Stevens International Airport]] is de doarde grötste goderenvlochthawen van de wearld. Doarnöast verwoarket de hawen van Anchorage ongevear 95% van alle goderen wat in Alaska wean mut. De meest in et oog springende industrie is de [[petröllie]]. Grote ölliemoatskoppiejen hebt een kantoor in Anchorage. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Alaska]] [[Kategorie:Stad in de Verenigde Stoaten]] 74g1z38kvob527nspb0n4vtxfl3ghd3 0 21875 283143 283142 2015-09-06T18:48:22Z Woolters 62 /* Akteursriege */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:MR. Robot.png|thumb|right|400px|Beeldmoark vuur Mr. Robot]] '''Mr. Robot''' is ne [[Verenigde Stoaten|Amerikaanse]] [[TV-riege]] oet [[2015]]. Et is nen [[drama (genre)|drama]]-[[thriller (genre)|thriller]] eskrewen duur [[Sam Esmail]]. ==Verloop== De serie volget Elliot Alderson, nen jongen kearl in [[Niej-York]] Stad. Hee woarket vuur nen internetbevealigingsbedrief Allsafe as bevealigingsprogrammeur. Hee lid oonder sosjale angst en kliniese nearslachtighead. Zinne gedachtenstreum lik slim te lieden oonder achtervolgingswaan en waanzin. Zinne wieze um met leu in kontakt te kommen is duur ze te [[hacken]], woerduur as hee zik verdan meant op te mutten stellen as nen soort online bewaker. Hee wörd eroonseld duur nen geheimzinnigen [[anarchie|anarchist]] den as zik "Mr. Robot" neumt. Hee wörd lid van "fsociety", den Mr. Robot zin koppel [[hacktivisme|hacktivisten]]. Een van öare doelen is um alle skoolden oet te wisken en zo de machtsverdeling van de wearld wier liek te trekken. Det weelt ze doon duur ene van de grötste [[vakvereniging]]en van de wearld, E Corp (dee as Elliot "Evil Corp" neumt), plat te leggen. Toovallig is E Corp den grötsten klaant van Allsafe. ==Akteursriege== ===Heuwdrollen=== * [[Rami Malek]] as [[Elliot Alderson]],<ref>[http://www.usanetwork.com/mrrobot/cast/elliot-alderson [[USA Network]] Elliot Alderson – spöld duur Rami Malek.] Bekekken op 4 juli 2015.</ref> nen bevealigingsprogrammeur bie Allsafe Cybersecurity en nen hacker den as allens in de gaten heuld. Hee hef sosjale angsten en lid an kliniese nearslachtighead en waanbeelden. Hierduur kan hee neet good met leu en leawt hee ofzeunderlik.<ref>[http://www.backstage.com/resources/detail/productionlisting/mr-robot-83460/ backstage.com. Mr. Robot.] Bekekken op 21 april 2015.</ref> * [[Christian Slater]] as Mr. Robot,<ref>[http://www.usanetwork.com/mrrobot/cast/mr-robot USA Network. Mr. Robot – spöld duur Christian Slater.] Bekekken op 4 juli 2015.</ref> nen an opstaandigen anarchist den as Elliot anhaalt in zinne verdekte hackergroep met den naam fsociety. * [[Carly Chaikin]] as Darlene,<ref>[http://www.usanetwork.com/mrrobot/cast/darlene USA Network. Darlene – spöld duur Carly Chaikin.] Bekekken 3 juli 3, 2015.</ref> ene van de fsociety-hackers. * [[Portia Doubleday]] as Angela Moss,<ref>[http://www.usanetwork.com/mrrobot/cast/angela-moss USA Network. Angela Moss – spöld duur Portia Doubleday.] Bekekken op 4 juli 2015.</ref> Elliot's vrindin van vroger en kollega bie Allsafe. * [[Martin Wallström]] as Tyrell Wellick,<ref>[http://www.usanetwork.com/mrrobot/cast/tyrellwellick USA Network. Tyrell Wellick – spöld duur Martin Wallström.] Bekekken op 4 juli 2015.</ref> den ambisjeuzen Senior Vice President of Technology bie E Corp. ==Verwiezingen== <references/> [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Tillevisiepregramma]] a37vzyrmkwbj7a25bvivg6pekwy25w4 14 21876 290925 290192 2016-11-02T14:36:49Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Plaatse in de VSA|Alaska]] [[Kategorie:Alaska]] 85rovbi6kypuz7rrarhx628zgkyu4ad 10 21881 283164 2015-09-11T11:18:25Z AnnaOurLittleAlice 10071 Nieje zied: '<span style="color:{{{1|}}}">{{{2|{{{1|}}}}}}</span>' wikitext text/x-wiki <span style="color:{{{1|}}}">{{{2|{{{1|}}}}}}</span> eesqk0xn8yjolw4woef9n2abrn82nru 0 21882 291565 283167 2016-11-07T14:49:02Z Wwikix 13678 /* Strekkebussen */ kat wikitext text/x-wiki {{Infobox | bgcolor = #0000DF | kop = {{kleur|#ffffff|Stasjon Eanske}} | ofbeelding = Enschede stationsplein.JPG | caption = Stasjonspleane | subkop1 = {{kleur|#ffffff|Informasie}} | head1_1 = Ofkortige | item1_1 = Es | head1_2 = Los-doan | item1_2 = 1 juli 1866 | head1_3 = Perrons | item1_3 = 2 | head1_4 = Perronspeure | item1_4 = 4 (feaitlik 5, ömdet spoor 4 in twean deald is) | head1_5 = Lienden | item1_5 = [[Spoorliende Zutfent - Glanerbekke|Stoatsliende D]]<br>[[Westmünsterlandbahn]] | head1_6 = Verveurders | item1_6 = [[Nederlandse Spoorwegen|NS]]<br>[[Deutsche Bahn|DB Regio]] }}<noinclude> '''Stasjon Eanske''' is n [[Neerlaand|Neerlaands]] [[spoorwegstasjon]]. t Gung los öp 1 julie 1866, moar t stasjongebaaw van noe-an-n-dag kömp oet 1950. t Stasjon lig an n raand van t sentrum van [[Eanske]], moar lea doe't baawd wörn boeten de stad an [[Spoorliende Zutfent - Glanerbekke|stoatsspoorliende D]] ([[Zutfent]] - De [[Gronauwe]]; los-doan tusken 1865 en 1868). ==Stasjon SS (Staatsspoor)== [[Bestaand:Station Enschede 1943.jpg|thumb|right|250px|Stasjon SS in 1943.]] Öp 1 juli 1866 kreagn Eanske n stasjon de spoorliende Zutfent - Glanerbekke (Gronauwe). t Stasjonsgebaaw was van t tiepe ''[[Standerdstasjons van de Staatsspoorwegen|Staatsspoor nieuw type 3e klasse]]''. Ok [[Stasjon Hengel|Hengel]] had van 1866 töt 1899 zo n stasjon. De stasjons van noe dee in [[Stasjon Meppelt|Meppelt]] en [[Stasjon Zuudbrouk|Zuudbrook]] (beaiden oet 1865) bint ok van det tiepe. t Gebaaw wörn kenmarkt deur nen heugen [[risaliet|mirrerisaliet]] met versierden fronton, met ne klokke. An de ziejden nen löagen vlöggel. Twea loage gebaawskens öpziejde dervan, verbönnen deur nen muur. Öntwarper van de earte generoasie Waterstaatstasjons is woarskienlik n (warktuug)baawkundigen K.H. van Brederode. Den was doe nich nen höllen wichtigen architekt, moar n stoat vönnen det nich al te wichtig in öare oawerweagigen. Doe bawen zee zo as de smoake van n tied det zea, en gebawer mosten veural "ekonomiesk, deugdelik en fuksjoneel" wean. ==Stasjonsgebaaw van noe: t stasjon van Schelling== [[File:Opening van het nieuwe station in Enschede-518417.ogv|thumb|250px|t Bioskoopjournoal van 28 oktober 1950 oawer t losdoon van t nieje stasjon in Eanske.]] [[Bestaand:Station Enschede.jpg|thumb|right|250px|Stasjon van Skellige in de jöare 60.]] t Stasjonsgebaaw det der noe steet is van noa n [[Tweede Wereldoorlog|Tweaden Wearldkrieg]] en gung los in 1950. Architekt [[H.G.J. Schelling]] (1888-1978) öntwarpen t stasjon as miks tusken [[köpstasjon]] en parallelstasjon. Disse loatse funksie verloarn det in 1980 doe n treandeenst noar de [[Gronauwe]] dalgung. Hierdeur wörn t n gröt köpstasjon, woarbiej de verskilnde treandeenste vreemd nöast mekoar lean laanks de veurmoalige internasjonoale speure. In t wieröpbaawplan van Eanske noa n Tweaden Wearldkrieg wörn grötte wiezigigen deur-veurd in n heufdweggenstruktuur. Hierdeur wörn de spoorliende in westlike richtige (noar Hengel) öp-heugd. n Niej stasjon was hierveur nödig, det ok weanzelik war deur de liggige van doe. t Olde Staatsspoorstasjon lea nöamlik wieter oe't stadssentrum dan det van noe. Architekt Schelling öntwarpen in de jöare 40 en 50 verskilnde stasjonsgebawe, woarönner meer dee van [[Stasjon Hengel|Hengel]] (1951), [[Stasjon Zutfent|Zutfent]] (1952) en [[Stasjon Arnem|Arnem]] (1954), dee alle baawd bint in de stiele van de [[Nieje Zoakelikheaid]]. Kenmark van alle stasjons is t beton met de völle zule. t Gebroek van beton kömmen vort oet de beskikboarheaid van t materioal noa n krieg. t Öntvaangstgebaaw, öp-zet oet modulen van 5,25 x 5,25 meter, is richt öp de köpspeure. De öntvaangsthalle is veur Schelling t wichtigste deal van t stasjon, nich vanweage de heugte moar mear as deur de losheaid. Disse losheaid stimulearret-e deur losse sloetsteanen te broeken. Deur n hoakvörmigen plattegroond wör vanzölf n stasjonspleane of-boakend, wat broekt wör t busverkear en taksies. In de jöare 70 wörn t busstasjon verplöatst noar n ziejkaant van t gebaaw, woardeur n heufdingang wenig mer broekt wörn en de rieziger via de ziejtrappe t stasjon ingungn. In 2000 wörn t stasjon onmeunig verbaawd. n Ziejingang verdwönnen en in t mirren van de grötte öntvaangsthalle wörn nen niejen ingang moakt. Seends 18 noveamber 2001 is der wier nen treandeenst noar de [[Gronauwe]] en [[Münster]]/[[Dortmund]]. De treane vertrökken van n niej-baawd perron, en niej an-lean spoor 5, de'j berieken können deur de oawerwegge te kroezen. Noa de verniejige van t emplasement in 2013 wörn det spoor wier vort-doan, en noe vertrekt de treane vanof t eustelike deal van spoor 4 (4b). Vanweage de verskilnde spoorbezeakerigessiesteamen in Neerlaand en Duutslaand sluut de spoorlienden fiesiek nich öp mekoar an. Doarmet is Eanske feaitlik n döbbel köpstasjon wörn. t Stasjon van Eanske is höllemoal herniejd in 2013. t Wark an t spoor gebeurn vanof de zommer van 2013 tö't end van de zommer 2014. Durende de zommervakaansje van 2013 wörn t stasjon boeten deenst steld, wölke ploatsvönnen tusken 6 juli 2013 t/m 18 augustus 2014. Öp 19 augustus begönnen NS wier me't riejden van treane vanof t stasjon. ==Treanverbeendigen== {| class="wikitable vatop" !Serie !Treansoart !Roete !Biejzönnerheaden |- | 1600 | [[Intercity]] | [[Stasjon Skiphol|Skiphol]] - [[Stasjon Amesfoort|Amesfoort]] - [[Stasjon Deventer|Deventer]] - [[Stasjon Hengel|Hengel]] - [[Stasjon Eanske|Eanske]] | |- | 1700 | [[Intercity]] | [[Stasjon N Heeg Sentroal|N Heeg Sentroal]] - [[Stasjon Utrech Sentroal|Utrech Sentroal]] - [[Stasjon Amesfoort|Amesfoort]] - [[Stasjon Deventer|Deventer]] - [[Stasjon Hengel|Hengel]] - [[Stasjon Eanske|Eanske]] | |- | 7000 | [[Sprinter (treane)|Sprinter]] | [[Stasjon Apeldoorne|Apeldoorne]] - [[Stasjon Deventer|Deventer]] - [[Stasjon Almelo|Almelo]] - [[Stasjon Hengel|Hengel]] - [[Stasjon Eanske|Eanske]] | Ridt in n oawnd en öp zöndag nich tusken Almelo en Eanske. |- | 7900 | [[Sprinter (treane)|Sprinter]] | [[Stasjon Zwol|Zwol]] - [[Stasjon Almelo|Almelo]] - [[Stasjon Hengel|Hengel]] - [[Stasjon Eanske|Eanske]] | |- | 20180/RB64 | [[Regionalbahn]] ([[DB Regio NRW|DB Regio]]) | [[Stasjon Eanske|Eanske]] - [[Münster Hauptbahnof|Münster (Westf.) Hbf]] | |- | 20230/RB51 | [[Regionalbahn]] ([[DB Regio NRW|DB Regio]]) | [[Stasjon Eanske|Eanske]] - [[Dortmund Hauptbahnhof|Dortmund Hbf]] | |} ==Busverbeendigen== ===Bus=== t Busstasjon ''Eanske Sentroal'' lig nöast t treanstasjon, woarvanof bussen noar alle wieken van Eanske riedt. Der is ok n antal strekkebussen. Bussen in de stad bint allen van [[Syntus]], de strekkebussen bint van Syntus en [[Arriva]]. Zee riedt measttieds önner n noam [[Twents (vervoer)|Twents]]. ====Stadsbussen==== {| class="wikitable vatop" !Liende !Roete !Biejzönnerheaden |- | 1 | Wesselerbreenk - Bosweenkel - '''Station NS''' - Twekkelerveald - UT/Langenkampweg | |- | 2 | Helmerhok - '''Station NS''' - Roombekke - Deppenbrook - Bolhoar | |- | 3 | '''Station NS''' - t Wooldrik - Esmarke - Glanerbrug | |- | 4 | Stroinkslaanden - '''Station NS''' - t Zwering | |- | 5 | t Zwering - '''Station NS''' - Hogelaand | |- | 6 | Stokkerst - Loaresk - '''Station NS''' - Transportsentrum - Bokel | |- | 8 | Hengel Stasjon NS - IKEA - Hengel, Vossenbelt - Hengel, Hasseler Es - Hengel, Groot Driene - Universiteat - '''Station NS''' - Van Heekplein - Wesselerbreenk - Transportsentrum - Hengel Stasjon NS | Spitsbus |- | 9 | '''Station NS''' - Universiteat - Hengel Stasjon NS | |} ====Strekkebussen==== {| class="wikitable vatop" !Liende !Roete !Biejzönnerheaden |- | 60 | Eanske Van Heekplein - '''Eanske Stasjon NS''' - Oldzel Stasjon NS - Oldenzel De Thij | Syntus, rid nich in t oawnd en öp zöndag. |- | 61 | Eanske Van Heekplein - '''Eanske Stasjon NS''' - Loster - Oawerdeenkel | Syntus |- | 62 | Borklo - Nee - Hoksebarge - '''Eanske Stasjon NS''' - Oldnzel Stasjon NS - Deannkaamp | Syntus, in de spitse vlöksdeenste vanof Nee en Deannkaamp noar de universiteat. |- | 73 | '''Eanske Stasjon NS''' - Eanske P+R Zuuderval - Hoksebarge - Grollo - Weenterswiek Stasjon NS | Arriva, vlöksdeenst, rid öp zoaterdag en in n oawnd vanof Busstasjon Hoksebarge en öp zöndag alleane vanof Busstatsjon Grollo; Grollo-Eanske allean in de spitse. |- | 74 | '''Eanske Stasjon NS''' - Eanske P+R Zuuderval - Hoksebarge - Grollo - Deutekem OV-stasjon | Arriva, vlöksdeenst, rid in n oawnd en in t weekende alleane vanof Busstasjon Hoksebarge |} [[Kattegerie:Tweants artikel]] [[Kattegerie:Spoorwegstation in Oaweriessel]] [[Kategorie:Eanske]] njoneznknny6uuv3r17rf2y0rkv80q5 14 21883 291566 283166 2016-11-07T14:49:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Spoor]] [[Kategorie:Oaveriessel]] 22d3nqmmoi6otzbm0jutjfrx1as86vw 0 21884 283168 2015-09-11T21:53:31Z AnnaOurLittleAlice 10071 Nieje zied: '{{Infobox | bgcolor = #0000DF | kop = {{kleur|#ffffff|Stasjon Eanske Dreenerl}} | ofbeelding = Station Enschede Drienerlo.jpg | caption = De wachtroemte | subkop1...' wikitext text/x-wiki {{Infobox | bgcolor = #0000DF | kop = {{kleur|#ffffff|Stasjon Eanske Dreenerl}} | ofbeelding = Station Enschede Drienerlo.jpg | caption = De wachtroemte | subkop1 = {{kleur|#ffffff|Informasie}} | head1_1 = Ofkortige | item1_1 = Esd | head1_2 = Los-doan | item1_2 = 22 noveamber 1996 | head1_3 = Perrons | item1_3 = 2 | head1_4 = Perronspeure | item1_4 = 2 | head1_5 = Lienden | item1_5 = [[Spoorliende Zutfent - Glanerbekke|Stoatsliende D]] | head1_6 = Verveurders | item1_6 = [[Nederlandse Spoorwegen|NS]] }}<noinclude>'''Stasjon Eanske Dreenerl''' is n [[spoorwegstasjon]] in de [[Neerlaand|Neerlaandse]] stad [[Eanske]], in [[Oaweriessel]]. t Gung los in 1996 veur t bedriewenterreain Dreenerl, det westlik van Eanske lig. [[De Grolsch Veste]] van vootbalklub [[FC Twente]] lig er dreks teagnoawer. Eawn wieter lig de [[Universiteat Tweante]]. t Stasjon hef n biejzönner keagelvörmig glöazen stasjonsgebaawsken. Öp n begoanen groond is der nen breudskensweenkel. Boawnin, öp perronheugte, is ne wachtroemte. De twea perronen ligt teagnoawer mekoar öp de spoordieke, an de kaanten van de twea speure. De perrons bint met mekoar verbönnen via nen tunnel. De völgnde treanserien stopt öp Eanske Dreenerl: {| class="wikitable vatop" !Serie !Treansoart !Roete !Biejzönnerheaden |- | 7000 | [[Sprinter (treane)|Sprinter]] | [[Stasjon Apeldoorne|Apeldoorne]] - [[Stasjon Deventer|Deventer]] - [[Stasjon Almelo|Almelo]] - [[Stasjon Hengel|Hengel]] - [[Stasjon Eanske Dreenerl|Eanske Dreenerl]] - [[Stasjon Eanske|Eanske]] | Ridt in n oawnd en öp zöndag nich tusken Almelo en Eanske. |- | 7900 | [[Sprinter (treane)|Sprinter]] | [[Stasjon Zwol|Zwol]] - [[Stasjon Almelo|Almelo]] - [[Stasjon Hengel|Hengel]] - [[Stasjon Eanske Dreenerl|Eanske Dreenerl]] - [[Stasjon Eanske|Eanske]] | |} Vanof deseamber 2009 rieden n 7900-serie nich wieter as [[Stasjon Nijverdal]] deur n anleg van nen spoortunnel doar. Öp 1 april 2013 is disse verbeendige wier trög-jouwd. Öm reln biej vootbalwedstrieden, tusken supporter, te veurkömmen könt de perronen veur n deal of-slötten wörn met hekken. Biej thoeswedstrieden van FC Twente riedt der supportertreanen as stoptreane tusken [[Riesn]] en Eanske, riedt de reguleare treanen met mear kapasiteait, en stopt de Intercity's tusken [[Hengel]] en Eanske ok öp Eanske Dreenerl. t Öpskoalen van de kapasiteait van Sprinters en t biej Eanske Dreenerl loaten stoppen van Intercity's wör ok jöarliks doan öp n ochtend noa de [[Batavierenrace]], öm de doezenden studeanten dee dan vanof n universiteatskampus vertrekt wier öp hoes an te können brengn. End 2006 is de vroej toogaanklike plearwealnstallige van t stasjon in eustlike richtige oet-breaid. Laanks Stasjon Eanske Dreenerl löp busliende 1 ([[Wesselerbreenk]] - [[Stasjon Eanske]] - [[Universiteat Tweante|Universiteat Langenkampweg]]), den twea töt zes kear per oer biej t stasjon stöp. Vanof 1 deseamber 2015 zöl n noam van t stasjon Eanske Dreenerl Eanske Kennispark wörn. [[Kattegerie:Tweants artikel]] [[Kattegerie:Spoorwegstasjon in Oaweriessel]] by1khzapm66tauefvgu9tlto0r3zwv8 0 21885 283172 2015-09-14T14:05:57Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Desperaten]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Desperaten]] fw7nc5x36pzd6z9i2ife3l1yr886nzq 0 21887 284217 284216 2016-04-12T04:11:36Z SaksischRos 13003 /* Oetgaonde verwiezingen / bronnen */ wikitext text/x-wiki [[File:Blokgooien spel.jpg|thumb|Blok met fiches en koegel]] '''''Blokgooien''''' is een typisch [[Drèents]] boetenspel wat speuld wor op het Moltmaokersstuk naobij [[Alteveer (Noordenveld)]] op e haaide in 't zuden van [[Roon]]. In Roon speult ze um 2-eurocentmuntjes. Zie speult ok met iezern koegels in stee van stienen vlinten en zie hebt plastic cent'ies maokt veur op het blok. In Roon gaon ze dreimaol in de week (maondag, dinsdag en dunnerdag) hèn te blokgooien, van 13.30 uur tot 15.30 uur. Umdat ze in Roon metgaon bint met de tied, neuim'n ze't spellegie ok wal 'levend arfgoed', en daormet bint ze dan ok op e liest kommen van de ''Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland''<ref>[http://immaterieelerfgoed.nl/traditions/details/79 Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed]</ref> == Drèentse benaomingen en identiteit == [[File:Let.jpg|thumb|Het Drèentse woord 'let' is van de letter W van keuning Willem I, op een cent'ie van vroouger.]] Het spellegie wor op verscheidene plaotsen in Drenthe speuld waorbij de regels een beet'ien aans kan wezen, maor nooit veul.. Al naor gelang van plaots, het het spellegie: ''konkeln'' of ''konkelen'', ''keichiebakken'', ''blokschieten/blokscheeiten'' of ''blokpikken'', ''baoken'', ''bolderen'', ''klobben'', ''klobbejagen/klobbejaogen'' of ''klobbegooien''. De benaomingen ''blokschieten'' / ''blokscheeiten'' en ''blokpikken'' bint [[Morfologie (taalkunde)|morft]] naor [[Friese talen|Freeis]], umdat ze het net even over de provinciaole gruppe bij [[Haulerwiek]] hebt over 'piksjitten'. Het ''keichiebakken'' is in de Veenkoloniaole streken morft naor het [[Grunnings]]e 'kaaibakken'. Gelet op dizze feiten is 't bliekboar gooud duudlijk dat het spel een typisch Drèentse, dan wel Saksische oorsprong hef. 'Taoltaktisch' (linguïstisch) hef 'klobbe' trouwens te maoken met '[[kubb]]' want beide woorden bint [[Oldsaksisch]] en betekenen hetzölfde, naomelijk een stukkie/brokkie holt.. Aandere Drèentse woorden dei broekt worden: * ''Meet'' (De denkbeeldige begunlien.) * ''Blokstee'' (De stee waor 't blok steeit.) * ''Strieken'' (Strieken van de cent'ies.) * ''Aofpikken'' (Een koegel van een aander aofgooien.) * ''Stien'' / ''Steen'' / ''koegel'' (De bal waormet i'j speult.) * ''Haolen'' ('Oethaolen' van ien stee of stien naor een aander.) * ''Schotholder'' (De speuler die het blok omgooit en waorbij alle cent'ies op 'lieuw' vallen bint.) * ''Lieuw'' ('Muntzijde' van een cent.) * ''Let'' (Of 'letter'. 'Kopzijde' van een cent.) Het speulen um de 'lieuw en let' har altied een soort van bosschap in zich. De 'let' (letter 'W') was van de keuning en daor meug i'j niet ankommen. Die mus dus altied terug op het blok. Maor de lieuw daorentegen, haj zölf verdeeint en meug i'j ok zölf holden. Dizze bosschap is makkel'k te vertaolen naor oeze Drèentse cultuur en identiteit. Wij hebt respect veur de overheid (en veur aander volk), maor wij bint wal altied oes eigen baosie west. == Ontstaon == Het blokgooien is hiel old, maor gienien wet hoe old het warkelijk is. Wij bint wal zeker dat het in Roon twei eeuwen old is umdat de olle lu het nog hebt over 'lieuw en let', en de 'let' is kört veur de letter W van keuning Willem I, wat op een cent'ie van de 19e eeuw stun. Het spellegie wur speuld deur veenarbeiders en boeren dei smangs gien wark hadden. Volgens heuren zeggen speulde ze vroouger alle daogen nao 't middageten en was 't spellegie zo populair, dat lu speciaol daorveur oet [[Grunnen (stad)|Stad]] kwamen. Vanoet Drenthe is het ok overweeit naor Overiessel. Zie kent daor het blokgooien ok als 'butken'. En dat was een 'butke' of [[botje (munt)]], een muntstuk oet de middeleeuwen. == Underdielen van het spel == D'er bint 6 underdielen in 't spellegie: * Een holten blok van om en naobij 25/30 cm x 10 cm. * Plastic fiches, aan ien kaant wit (kop) en de anerkaant rood (munt). * Zelfmaokte aluminium koegels of jeu de boules ballen. * 2-eurocentmuntjes. * Een plastic beker om de plastic fiches tiedelijk in op te bargen. * Een 'blokstee', een holten paolt'ie in de grond waor het blok op steeit. Vroouger waoren en minder underdielen: * Een baksteen of een blok van naobij 25 cm x 10 cm. * Cent'ies, diggels (scharven) of knopen. * Veldvlinten == Olle regels == De speulers speulden altied (op volgorde) met veldvlinten / keichies en mussen gooien vanaof de meet, zo'n vieftien meter van het blok aof. Op het blok hadden ze twei centen per man inlegd. Dus aj met zes man speulden, waren er twaolf cent'ies in tetaol op het blok. Elkenien mus gooien op volgorde en i'j kon gooien op 't blok, op een aandere stien of naor een plekkie waor aj veilig bint. Aj gooit hef, moej 'naokieken' en moej daor hèn. In de roegte wus dan elkenien waor aj bint. Aj aofpikt wur, mus i'j terug naor de meet en waj 'dood' en mus i'j wachten op 't volgende spellegie. Altied aj raok gooien meug i'j nog een keer: Stien-stien-stien of blok-stien-blok-stien-stien enzowieder. Tweimaol achter mekaor het blok raoken mag neeit. Aj 't toch doen, waj aof / dood. Aj een stien van aander aofpikt, dan moej die zölf terug naor de meet gooien. Aj 't blok had umgooid en de alle cent'ies waren 'let' (kop) dan moj daor waor aj ligt, ok liggen blieven. De cent'ies mussen er dan weer op en i'j sleug een beurt over. Aj goed gooien kon, kuj preberen alle speulers er aof te pikken. Aj 't blok umgooit en alle 'cent'ies' waren 'lieuw' dan waj schotholder en elkenien mus dan nog ienmaol op joe pikken. Konden ze joe neeit raoken dan haj 't spellegie wonnen. Maor deden ze dat wal, dan waren zij de neie schotholder en de rest van de speulers moogt nog op hum pikken. I'J mus dan de leste cent'ies die'j wonnen hef an de neie schotholder geven. Wel er wonnen hef, dei mus alle keichies terug gooien naor de meet. Alle 'dooien' mochten bij een nei spellegie eerst. Wel er het eerst aofgooid was mocht het eerst, en dan wel er het eerst op de schotholder gooit hef. == Rooner regels == De inleg (2-eurocentmuntjes) per man wor van teveuren daon op een (picknick) taofel. Op het blok liggen 12 plastic fiches an ien kaant wit, en anerkaant rood. Vallen de fiches rood omhoog, dan worden die in een plastic beker daon an een boom. De witten gaon weer op het blok. De rest van de regels bint geliek as hierboven. '''''Dit stuk was schreven in 't Noord/Zuud Drèents wa'k altied zo metkregen heb.''''' == Oetgaonde verwiezingen / bronnen == *[http://blokgooien.blogspot.nl De webstee van het Rooner blokgooien] *[http://blokgooien.blogspot.nl/p/plaaties.html Bronnen in de vörm van kranten van Delpher] *[http://woorden.huusvandetaol.nl/resultaten.php?q=klobbe Klobbe in het Drentse woordenboek] <references/> {{Dialekt|drt|Roon/Uffelt}} [[Kategorie:Spel]] ajzqrp9cqvton7nlnyzizzmz8824yyo 0 21890 283235 2015-09-18T08:41:04Z Woolters 62 Nieje zied: ''''Zwil''' is ne roewe, harte verdikking van de boetenste [[hoed]]loage. Zwil ontsteet as et vel völle druk of wriewing te verdoeren krig. Zwil zorget der vuur det de hoed neet kap...' wikitext text/x-wiki '''Zwil''' is ne roewe, harte verdikking van de boetenste [[hoed]]loage. Zwil ontsteet as et vel völle druk of wriewing te verdoeren krig. Zwil zorget der vuur det de hoed neet kapot geet. ==Ontstoan== Zwil keump et meeste vuur oonder [[voot|veute]]. Mer ook leu dee as völle met de haande woarket, kriegnt zwil in de haanden. In de [[bouw]], bie [[auto]]monteurs of fietsenmakers, mer bie ook tradisjonele beropen as [[boer]] en [[reetdekken]]. Leu dee as muziek maakt, köant ook zwil in de haanden kriegen. [[Gitaar]]- en [[viool]]spöllers kriegnt harte vingertöppe van et kniepen in de snoaren. Slagwoarkers van [[conga]]'s, [[bongo]]'s of aandere haandtrommen köant zwil in de haanden kriegen van et houwen. Zwil keump hier good van pas, umdet et zearte vortneamp. Zwil ontsteet bie druk en wriewing, mer ook bie veraandering in temperaturen, hette, zweten en bie zeekte. Leu köant der ook ne oarfelike anleg vuur hebben. a'j wat oetstekkende butte hebt, kan det ook zorgen det der op et vel doar umhen ook zwil gröait. ==Nedersaksies== In et Tweants zeent der meardere zegswiezen met zwil. * ''He'j zwil in de oren?'' - Vake broekt as ene dudelik neet wil lusteren. * ''Den hef zwil an et gat.'' - Broekt vuur leu dee as neet gearne woarket en dus lewer zitt. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Lichem]] rplzm6t3occhilu51fps9em7o6tkgyj 0 21891 290926 283345 2016-11-02T14:37:22Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Bering Strait.jpeg|thumb|200px|right|Satelietfoto van de Beringstroat]] [[Ofbeelding:US NOAA nautical chart of Bering Strait.png|right|thumb|200px|Zeemanskaarte van de Beringstroat]] [[Ofbeelding:Peters projection, date line in Bering strait.svg|right|thumb|200px|De [[Peterskaarte]] hef de raanden in de Beringstroat. * [http://www.wall-maps.com/World/PetersProjection-over.gif] Op aandere kaarten wörd een deel van [[Ruslaand]] leenks nöast [[Alaska]] teund.]] De '''Beringstroat''' ([[Russies]]: Берингов пролив, ''Beringov proliv'', [[Yupik-sproaken|Yupik]]: ''Imakpik''<ref>Forbes, Jack D. 2007. ''The American Discovery of Europe''. Urbana: University of Illinois Press, pp. 84 ff., 198,</ref><ref>Stuckey, M., & J. Murphy. 2001. By Any Other Name: Rhetorical Colonialism in North America. ''American Indian Culture, Research Journal'' 25(4): 73–98, p. 80.</ref>) is nen [[Stroat (zee)|stroat]] tusken den [[Groten Oseaan]] en de [[Noordelike Ieszee]], tusken [[Ruslaand]] en de [[Verenigde Stoaten|Amerikaanse]] stoat [[Alaska]]. De Beringstroat is neumd noar [[Vitus Bering]], nen Russiesen verkenner den as in [[Denemoarken]] geboren is. Et ligt op et zuden van den [[Poolkreenk]] op 65° 40' N [[latitude]]. Dit is de hudige VS-Ruslaandgreanze. Allene de VS neamp disse greanze an. De westerleankte is 168° 58' 37" W. Wetenskoppers distert nog aait oawer et vroagstuk of meansken via de Beringstroat van [[Azië]] noar [[Noord-Amerika]] ereaizet zeent. Ze gebreukn dan hiervuur ne laandbrugge ([[Beringia]]). Dit kon dan duurdet [[gletsjer]]s völle water vaste heulden en der doarduur mear laand bloot lea.<ref>Beck, | Roger B. Black, Linda. Krieger, Larry S. Naylor, Phillip C. Shabaka, Dahia Ibo. "World History: Patterns of Interaction". McDougal Littell, 1999. Evanston, IL, VS. ISBN 0-395-87274-X</ref>. Disse verkloaring vuur wodöanig as [[Indianen]] in Amerika kömmen is al verskeaidene tientallen joaren de meest an ehungene. Seend 2012 is de Russiese kuste an de Beringstroat een of eslötn leagergebeed. Iej köant der allene met spesjale vergunning in en allene via ne lochthawen of met nen cruise. Reaizigers zoonder disse spesjale vergunning, zelfs met visum, köant vastenömmen worden, ne bote kriegen, of oet ezat worden met antekening det ze in et vuurliggende ginnen visum mear magnt.<ref>[http://www.nytimes.com/2012/07/12/world/europe/team-returns-to-alaska-after-4-day-detention-in-russia.html?_r=0| New York Times. "Team returns to Alaska After 4-day Detention in Russia". Roth, Andrew. 11 July 2012.]</ref> ==Referensies== <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Zee]] [[Kategorie:Alaska]] ano2uf77915w2twwjwkv74lgm90z8s4 0 21892 290768 283245 2016-11-01T18:36:30Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Republic of Sierra Leone<br />Reppubiek Sierra Leone | vlagge = Flag of Sierra Leone.svg | vlagartikel = Vlagge van Sierra Leone | woapn =Coat_of_arms_of_Sierra Leone.svg | woapnartikel = | lokasie = Sierra Leone (orthographic projection).svg | sproaken = [[Engels]] (offisjeel), [[Temne (sproake)|Temne]], [[Mende (sproake)|Mende]], [[Krio (sproake)|Krio]] | heufdstad = [[Freetown]] | geleuf = [[Islam]], [[Christendom]] | regeringsvörm = [[Republiek]] | inwonners = 6.190.280 | dichtheid = 79,4 | km2 = 71.740 | breedtegroad = 8/29//N | lengtegroad = 13/14//W | region = SL | pctwater = 1,1 | munteenheid = [[Sierra-Leonese Leone]] | valutakode = (SLL) | tiedzone = [[GMT]] | volksleed = ''[[High We Exalt Thee, Realm of the Free]]''<br /><center>[[File:National Anthem of Sierra Leone by US Navy Band.ogg]]</center> | feestdag = | tld = sl| laandkode = SL | tel = 232 }} '''Sierra Leone''' (offisjeel de '''Republiek Sierra Leone''') is een laand in [[West-Afrika]]. Et ligt in et noordoosten an [[Guinea]], in et zuudoosten an [[Liberië]] en an den [[Atlantiesen Oseaan]] in et zuudwesten. Sierra Leone hef een [[tropies klimaat]], met verskeaidene laandskoppen van [[savanne]] töt [[reagenwoold]]. Sierra Leone is 71740 km² en der wont 6 miljoen leu. De heuwdstad is [[Freetown]]. Dit is ook de grötste stad en et [[ekonomie]]s en politiek middelpeunt van et laand. De tweede grötste stad is [[Bo (Sierra Leone)|Bo]]. Aandere belangrieke steaden met mear as 100.000 inwonners zeent [[Kenema]], [[Makeni]] en [[Koidu]]. Sierra Leone is opdeeld in veer proveensies, Noord, Oost, West en Zuud. Disse zeent wier oonderverdeeld in veerteen distrikten. Der wont ongevear zesteen [[volk]]er in Sierra Leone. Dee hebt allemoal öare egene sproake en gebroeken. De twee grötste volker dee ook et meeste te vertellen hebt, zeent de [[Temne (volk)|Temne]] en de [[Mende (volk)|Mende]]. De Temne wont vuurnamelik in et noorden, terwiel as de Mende vuural in et zuudoosten wont. [[Engels]] is de offisjele sproake van et laand, mer et [[Krio-sproake|Krio]] wörd et meest ekuierd. Disse sproake verbeendt alle volker in et laand, vuural in haandel en sosjalen ummegaank. Et grötste geleuf in et laand is de [[Islam]].<ref>[http://oluseguntoday.wordpress.com/2009/10/13/71-of-sierra-leoneans-are-muslims/ 71% of Sierra Leoneans are Muslims « Oluseguntoday's Blog]. Oluseguntoday.wordpress.com (13 Oktober 2009). Bekekken op 15 augustus 2012.</ref> Mer de [[Kristendom|Kristelike]] meenderheaid hef oardig wat te vertellen. Sierra Leone steet bekeand as ene van de godsdeenstvrieje laanden van de wearld. Moslims en Kristenen köant der good met mekoar. Geleufsgeweeld keump hoaste neet vuur. De seanten haalt Sierra Leone vuural oet [[mienbouw]]. De heuwdwelle vuur inkomsten zeent [[diamaant]]en. Doarnöast leawert Sierra Leone völle [[titanium]] en [[bauxiet]]. Ook [[goold]] is der völle te veenden en et laand hef ene van de grötste vuurröade [[rutiel]]. Sierra Leone hef de doarde grötste natuurlike hawen van de wearld. Ondaanks disse riekdom an groondstoffen, leawt 70% van leu der in oarmood.<ref>[http://www.indexmundi.com/sierra_leone/population_below_poverty_line.html Indexmundi.com. Sierra Leone Population below poverty line. Eskrewen op 9 januwoari 2012.] bekekken op 20 mei 2012</ref> Sierra Leone wör onofhaankelik in [[1961]]. Duur [[umkeuperieje]] in de regearing en verkwaanseling van de natuurlike groondstoffen breuk der de [[Börgeroorlog van Sierra Leone]] oet ([[1991]] töt [[2002]]). Et laand wör verwoost. 50.000 leu kömmen oet de tied, völle van et weagennet wör verbrökken en mear as twee miljoen leu kömmen as [[vluchteling]] in umliggende laanden te wonnen. Duur de [[Ebolakrisis van 2014]] köm et laand in ne [[humaniteare krisis]]. Et laand hef ne onmeundig lege leawensverwochting. Sierra Leone is lid van völle internasjonale organisasies, zo as de [[Verenigde Nasies]], de [[Afrikaanse Unie]], de [[Ekonomiese Gemeenskop van West-Afrikaanse Stoaten]], de [[Manorivierunie]], et [[Gemenebest]], de [[Afrikaanse Ontwikkelingsbaanke]] en de [[Organisasie vuur Islamitiese Samenwoarking]]. ==Verwiezings== [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Laand]] [[Kategorie: Afrika]] 8zphqcz36135qntyn7ms4dlibscq8bd 0 21893 283254 283253 2015-09-21T08:47:53Z Woolters 62 /* Tekens */ wikitext text/x-wiki '''Ebola''' of '''ebola hemorragiese koortse''' is ne [[viruszeekte]] dee keump van et [[ebolavirus]]. De zeekte keump neet vake vuur en keump meestal strekgebeunden vuur in [[West-Afrika|West-]] en [[Midden-Afrika]]. De zeekte daankt zinnen naam an ne lieknamige rivier in [[Kongo]] (doodestieds Zaïre). Hier breuk de zeekte op twee steas tegelieke oet in [[1976]]. Et wör hier vuur et eerste herkeand duur oonderzeuker [[Peter Piot]]. Hee bewees at et ebola was in de plaatse [[Yamuku]], ongevear 95 kilometer van de Ebola-rivier. Völle leu stoarft duur de zeekte. Der is nog ginne behaandeling of geneasmiddel vuur. ==Tekens== De eerste tekens van besmetting loat zik tusken twee deage en dree wekken zeen noa besmetting. ze begint met [[koorts]]en, zearen haals, zeare spieren en [[kopzearte]]. Doarnoa komt spiejen, boekloop en hoedoetslag, evolget duur ne ofnemmende woarking van den [[leawer]] en de [[niere]]n. Tegen dissen tied begint leu oetweandig en inweandig te bloden. Tusken 25 en 90 perseant van besmette leu keump oet de tied, meestal tusken de zes töt zesteen deage noa besmetting. Dit keump duur nen legen blooddruk duur vlöaistofverlees. ==Besmetting== Ebola wörd duur egewen bie rechtstreeks anraken van liefssappen, zo as blood en spieje van besmette leu of deers. Dit kan ook langs anraking van vuurwoarpen woer as kortens liefssappen oawerhen zeent ekömmen. Besmetting duur de locht tusken [[apen]] en leu is neet bewezen. Et ebolavirus kan nog verskeaidene moanden in zoad en modermeelk achterbliewen van ene den as hersteelt van Ebola. ==Oorzaken== Den grötsten dreager van ebola is normaalgesprökken den [[Vlearhoond]], nen groten oard [[vlearmoes]]. Zee köant et virus dreagen zoonder der zelf zeke van te worden. In völle Afrikaanse laanden is de vlearhoond geleefden kost en jaagt leu völle op disse deers. Duur anraken van et besmette vleais of blood van den vlearhoond kriegnt de leu et ook. Aandere zeektes, zo as [[malaria]], [[cholera]], [[tyfus]], [[meningitis]] en aandere besmettelike hemorrhagiese koortsen liekt völle op Ebola. Bloodmoonsters wordt etest op besmettelik RNA, ofwearstoffen of et virus zelf, um de zeekte te herkennen. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Ziekte]] bwt0nvdtaqd4xl0dln9sxobbc4vvygl 0 21894 283248 2015-09-20T16:02:37Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Vleermoes]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[vleermoes]] epklh3pdv2nc2psgcnkxquebpf5wkrc 0 21895 283257 2015-09-21T16:06:20Z AnnaOurLittleAlice 10071 AnnaOurLittleAlice hef de zied [[Geoverzinseln]] herneumd naor [[Geofiksie]]: Kömp mear oawerean me't Neerlaandse woard. wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Geofiksie]] gpksi18wz6j9vx13tg77lzzzkpujkf8 0 21896 283573 283572 2015-12-06T15:23:03Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki ''' Wakan Tanka''' is in de rilligie van [[Inheemse Amerikanen|inheems Amerikaansen]] stam van de Lakota Sioux et heiligsten wezen. Den hef alles emaakt, en döt dat nog elken dag. Dorumme nuumt ze hum ok wel n Skepper. ''Wakan'' betekkend 'groot' of 'heilig', en ''Tanka'' betekkend 'roadsel' of 'niet-te-beschriewen'. Dan zo-j zoiets, in ne [[Germaanse sproaken|Germaanse sprake]], kriegen as 'Groten Geest' (Great spirit) of 'Groot Roadsel' (Great Mystery). Völle aandere inheems Amerikaansen stamme hebt nen wezen wat op hum lek. Den wöd dan in heur eagene sprake aans enuumd (bv.: Kitchi Manito). Inheemse Amerikanen bint oaver et algemeen [[Animisme|Animisten]]; geleuft dat alles n ziele hef. Wakan Tanka döt alles bezielen in et heelal; stiene, plaanten en dieren (woaronder dus ok meansen). Dorumme zegt ze dat Wakan Tanka n Skepper is en dezölfde tied ís 'e ok alles. {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg (gemiente)|'n Arnbarg]]}} [[Kategorie:Geleuf]] go27ttgrv2s8esp3xul93buvkx36jx9 0 21897 283281 283276 2015-09-26T10:51:02Z タチコマ robot 6976 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Teutobörger Woold]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Teutobörger Woold]] reft5q2u9fjsb36eolais2cmczhmh7v 0 21898 283277 2015-09-24T17:45:38Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Teutobörger Woold]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Teutobörger Woold]] skn50yczroumwvksqdecnlldrpsgoiu 10 21900 283298 2015-10-02T20:06:55Z Flow talk page manager 12801 /* Automatically created by Flow */ wikitext text/x-wiki This post by {{{author}}} was moved on {{{date}}}. You can find it at [[{{{title}}}]]. e5j16chw2130kmdotptl65jvxa6lw5w 10 21901 283299 2015-10-02T20:06:56Z Flow talk page manager 12801 /* Automatically created by Flow */ wikitext text/x-wiki Previous page history was archived for backup purposes at <span class='flow-link-to-archive'>[[{{{archive}}}]]</span> on {{#time: Y-m-d|{{{date}}}}}. njhr9sbh7lx81p2xfwikn7amdd3n1zn 10 21902 283300 2015-10-02T20:06:56Z Flow talk page manager 12801 /* Automatically created by Flow */ wikitext text/x-wiki This page is an archived LiquidThreads page. '''Do not edit the contents of this page'''. Please direct any additional comments to the [[{{{from}}}|current talk page]]. nigyidinm7czjt0s9dq851dwhckapia 10 21903 283301 2015-10-02T20:06:56Z Flow talk page manager 12801 /* Automatically created by Flow */ wikitext text/x-wiki This revision was imported from LiquidThreads with a suppressed user. It has been reassigned to the current user. 1pswkbcu7hauadd98nklgf3pku080ee 10 21904 283302 2015-10-02T20:06:56Z Flow talk page manager 12801 /* Automatically created by Flow */ wikitext text/x-wiki ''This post was posted by [[User:{{{authorUser}}}|{{{authorUser}}}]], but signed as [[User:{{{signatureUser}}}|{{{signatureUser}}}]].'' gr9xg2oo9p9alcaf8usi587bcmsi65s 10 21905 283303 2015-10-02T20:06:57Z Flow talk page manager 12801 /* Automatically created by Flow */ wikitext text/x-wiki Previous discussion was archived at <span class='flow-link-to-archive'>[[{{{archive}}}]]</span> on {{#time: Y-m-d|{{{date}}}}}. ccusakfp9y2sl227h5sbt4ok1ptcsxi 10 21906 283304 2015-10-02T20:06:57Z Flow talk page manager 12801 /* Automatically created by Flow */ wikitext text/x-wiki This page is an archive. '''Do not edit the contents of this page'''. Please direct any additional comments to the [[{{{from|{{TALKSPACE}}:{{BASEPAGENAME}}}}}|current talk page]]. hd1xxik7k0u7gcb9oq9ddgh20zmhpy4 0 21908 283312 2015-10-07T12:27:29Z Woolters 62 Nieje zied: ''''Noormänne''' is de naam vuur een volk oet [[Skandinavië]]. Skandinaviërs neumt zikzelf vake "nordmenn", wat "leu oet et noorden" beduudt. In de dagelikse sproake wörd met Noo...' wikitext text/x-wiki '''Noormänne''' is de naam vuur een volk oet [[Skandinavië]]. Skandinaviërs neumt zikzelf vake "nordmenn", wat "leu oet et noorden" beduudt. In de dagelikse sproake wörd met Noormänne meestal de [[Vikings]] beduudt, mer neet alle Noormänne warren vikings. Et [[Fraankriek|Fraanske]] [[Normandië]] daankt öaren naam an de Viking-Noormänne, dee et gebeed innömmen in de [[Vikingtied]]. ==Zeet ook== * [[Vikings]] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Volk]] dr6vviem65o6xeaobvx29puaemqa6ym 0 21909 288124 283315 2016-10-26T14:36:41Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Newfoundland''' (letterlik oawerzat: ''niej-veunden laand'', [[Fraans]]k: ''Terre-Neuve'') is een [[Kanada|Kanadees]] [[eilaand]] in [[Noord-Amerika]]. Newfoundland heurt bie de Kanadese [[proveensie]] [[Newfoundland en Labrador]]. Et ligt in den [[Atlantiesen Oseaan]]. Met ne vlakte van 111.390 km² is et zowat dreemoal zo groot as [[Nederlaand]]. De heuwdstad [[St. John's]] lig op den zuudoosteliken tip. Bie [[L'Anse aux Meadows]] zeent resten van een [[Vikings|viking]]doarp veunden. Et wörd dacht at den [[Noormänne|Noorman]]-zeevoarder [[Leif Eriksson]] et eilaand veund en et ''[[Vinland]]'' (wienlaand) neumden. Et wör vuur et eerste beskrewen duur [[Adam van Bremen]] in [[1076]]. Bie nen zeevoart in [[1497]] oontdekten [[John Cabot]] et eilaand vanniejs. Den [[Engelaand|Engelsen]] Keunink [[Hendrik VII]] gavven um opdracht um ne nieje haandelsvoarweg te veenden noar [[Azië]]. Cabot voorden met achtteen man op et westen an en köm bie Newfoundland an. Hier tröf hee spoers van leu, mer gin [[Indianen]]. Engelaand kon et dootieds neet koloniseren, mer de [[Spanje|Spanjoarden]] en [[Portugal|Portugezen]] warren mear zudelik gangs. Et doerden oeteandelik nog 75 joar vuur at de Europeanen der vuur vaste hen treuken. ==Natuur== [[Barachois Pond Provincial Park]] is een proveensiaal park. [[Marble Mountain]] haalt den weenterdag völle [[skiën|skiërs]] an. ==Sproaken== De oorsproonkelike bewonners kuierden [[beothuk (sproake)|Beothuk]], mer det is oetstöarven. [[Fraans]]k en [[Engels]] zeent de heuwdsproaken op et eilaand, mer ze hebt een beheurlik akseant in beaide sproaken. Et Newfoundland-Engels lik et meest op [[Iers]]-Engels. Ierse kolonisten spreuken zelfs in de begintied nog [[Iers|Kelties]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Kannadees eilaand]] d779yfimr49gzjrhr3be32hxwpzsupv 0 21911 283319 2015-10-08T12:51:52Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Brazilië]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Brazilië]] py8sjbxcr778jl927zz3o5k0rh9z57p 0 21912 283320 2015-10-08T12:52:22Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Protestantisme]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Protestantisme]] abi6lbj05q7yklm95xytbw3aw4kx3sn 0 21913 291870 291868 2016-11-11T16:26:44Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Skoon-Heeten''' is ne [[havezathe]] in de [[Oaweriessel]]se [[gemeente]] [[Roalte]]. Et ligt kort bie [[Heeten]] en [[Niej-Heeten]]. Een antal laanderiejen roond Heeten en [[Stegeren]] heurt bie Skoonheeten. Et laandgood umvat 400 beunder en der is bos, akkers en weaide. Wiedters ligt der een stukken [[heade]], de Skoonheterheade. Et laandgood wörd beheard duur [[Landschap Overijssel]]. Al seend et [[17e eeuw|17de joarhoonderd]] heurt et laandgood an de familie Bentinck. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Laandgood]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] [[Kategorie:Roalte]] 2xd62eyc4yniqgtrpvg3x55kr08r1zm 0 21914 283349 2015-10-19T12:07:21Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Skoon-Heeten]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Skoon-Heeten]] cyeamj32ekbfyj7s8m5wg2t3b8joh1d 0 21915 283350 2015-10-19T12:07:40Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Skoon-Heeten]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Skoon-Heeten]] cyeamj32ekbfyj7s8m5wg2t3b8joh1d 0 21916 291420 291397 2016-11-04T15:45:34Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Arkem''' (Nederlaans: ''Archem'') is 'n oale boerschop in de gemiente [[Ommen (gemiente)|Ommen]] in de Nederlaanse previnsie [[Oaveriessel]]. De boerschop lig op oangeveer 20 kilometer noordwesten van [[Almelo]], en lig zuden van Ommen, langes den weg tussen Ommen en [[lemele|Lemmele]]. Arkem wödt tradisjoneel ekenmarkt deur zien [[sassiese bouwstiel|hallenhuusboerderi-jen]], 'n esse op de flaanken van de [[Arkemerbarg]], hei op de hogere dellen van dn barg en weigronden langes de Regge. Ok is der 'n havezoate in de boerschop anwezig. Arkem hef oangeveer 90 inwoners. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Ommen]] 3x2icqvkxl7ckmdwp860kavyrvj1ubw 0 21917 291813 291419 2016-11-10T16:27:22Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki n '''Arkemerbarg''' (Nederlaans: ''Archemerberg'') is 'n heuvel in d' Oaveriesselse gemeente [[Ommen]] körtbi-j de boerschop [[Arkem]]. n Arkemerbarg is deel van 'n stuwwalle die ontstoane is in de leste iestied. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Heuvel in Oaveriessel]] [[Kategorie:Netuurgebied in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] [[Kategorie:Ommen]] lp9f74ielrbfrhzoyskprwm0nz6z6rq 0 21918 291814 291421 2016-11-10T16:27:37Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki 'n '''Besthemerbarg''' (Nederlaans: ''Besthmenerberg'') is 'n 34 meter hoge heuvel in de Oaveriesselse gemiente [[Ommen]] körtbi-j de boerschop [[Besthem]]. 'n Besthemerbarg is 'n stuwwal din ontstoane is in de leste iestied. Deur et uut et noorden opdouwende laand-ies bint in disse tied 'n [[Arkemerbarg]], n [[Lemelerbarg]], [[Sallaanse heuvelrugge]] en de legere heuvels bi-j [[Doarle]] en 't [[Hoge Heksel]] evörmd. An de zuudkaante, bi-j boerschop [[Eerde]] is deur slieten deur et water van [[de Regge]] de [[Steile Oever]] ekommen. Op de flaanken van n Besthemerbarg lig 'n prachtige [[es]], de Besthmenerenk. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Heuvel in Oaveriessel]] [[Kategorie:Netuurgebied in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] [[Kategorie:Ommen]] ap0rogowisdgdgxrz8rabi15agjmoqt 0 21919 291815 291422 2016-11-10T16:27:57Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki n '''Leem'lerbarg''' (Nederlaans: ''Lemelerberg'') is 'n ruum 60 meter hoge heuvel in de [[Oaveriesselse]] gemeente [[Ommen]], körtbi-j [[leem'lerveld]]. Deur 't ies wat in de leste iestied disse kaante opdouwen is de Sallaanse heuvelrugge 'vörmd, met n [[Arkemerbarg]] en n [[Besthemerbarg]] en de kleanere hövelties. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Heuvel in Oaveriessel]] [[Kategorie:Netuurgebied in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] [[Kategorie:Ommen]] 5ys6clcvw46rf081sdivgaoktbg9eoz 0 21922 283393 283392 2015-11-08T13:44:10Z Servien 7 Servien hef de zied [[Ho Chi Minh (stad)]] herneumd naor [[Ho Chi Minh-stad]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Basílica de Nuestra Señora, Ciudad Ho Chi Minh, Vietnam, 2013-08-14, DD 03.JPG|thumb|Basiliek de Notre-Dame in Ho Chi Minh-stad]] '''Ho Chi Minh-stad''' ([[Viëtnamees]]: ''Thành phố Hồ Chí Minh''; stung eertieds bekend as ''Saigon'' en daorveur as ''Prey Nokor'') is de grootste stad in [[Viëtnam]]. Ho Chi Minh-stad is de grootste stad van t laand wat t inwoenertal angeet, en steet mit n oppervlakte van 2.095,5 km2 op n tweede plekke (allinnig de stad [[Hanoi]] is nog groter). De stad ligt an de westelike oever de de [[Saigon-rivier]] in de regio [[Zuudoost (Viëtnam)|Zuudoost]] (''Đông Nam Bộ''). Binnen de stadsgrenzen, zo'n zeuven kilometer ten noordwesten van t sentrum ligt t internasionale vliegveld ''Tân Sơn Nhất''. [[Bestaand:Vista de Ciudad Ho Chi Minh desde Bitexco Financial Tower, Vietnam, 2013-08-14, DD 01.JPG|centre|thumb|800px|n Panoramies uuticht over de stad vanaof ''Bitexco Financial Tower'']] {{Dialekt|wvel|Nunspeets|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Vietnam]] mxoosv9tre05agq6dta1svfto8ecf4w 0 21923 283391 2015-11-08T13:34:06Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Vietnam]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Vietnam]] lvjkyemfsqvezl40ywa74kxi5a2ba9l 0 21924 283394 2015-11-08T13:44:10Z Servien 7 Servien hef de zied [[Ho Chi Minh (stad)]] herneumd naor [[Ho Chi Minh-stad]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ho Chi Minh-stad]] acy1npn4o5xbfhcw9269wx03nmkur4w 0 21926 283403 2015-11-11T11:56:27Z NGolds20 10516 NGolds20 hef de zied [[Gaia-hypothese]] herneumd naor [[Gaia-theorie]]: umdat de 'hypothese' zo zuties an al 'n 'theorie' is. wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Gaia-theorie]] hmlnakxajjxcs69xki7knwr0mkpjfs7 0 21930 283470 2015-11-17T15:27:08Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Mikronesië]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mikronesië]] 9wzuokcogdllxbtny6sdv2urcp9plmw 0 21931 283471 2015-11-17T15:28:39Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Ioniese Zee]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ioniese Zee]] oy87feo6owlotw0t0d995lhkux7f2u0 0 21932 283477 283474 2015-11-18T08:10:36Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Locatie Ionische Zee.PNG|thumb|right|300px|Ioniese Zee]] De '''Ioniese Zee''' ([[Grieks]]: Ιóνιo Πέλαγoς, ''Ionio Pelagos''; [[Italiaans]]: Mar Ionico of Mar Ionio; [[Albanees]]: Deti Jon, 'Oonze Zee') lig op et zuudoosten van de [[Learze van Italië]], op et oosten van [[Sisilië]], op et zuudwesten van [[Albanië]] en op et westen van [[Griekenlaand]]. Et [[Kanaal van Otranto]] is de noordelike duurgaank met de [[Adriatiese Zee]]. De [[Stroat van Messina]] verbeendet de Ioniese Zee met de [[Tyrreense Zee]]. Al disse zeeën heurt bie de [[Middellaandse Zee]]. De [[Ioniëse Eilaanden]] ([[Korfoe (eilaand)|Korfoe]], [[Lefkas]], [[Ithaka]], [[Kefalonia]] en [[Zakynthos]]) op et oosten van disse zee heurt bie Griekenlaand. De strekke [[Ionië]] oet de [[Klassieke Ooldhead]] lea juust neet an de Ioniese Zee. Disse strekke lea in [[Klean-Azië]]. Vuur nen hoop umliggende volker beduudden ''Ioniër'' "Griek". Wellicht at hier den naam van disse zee vort keump. ==Volksverhaal oawer den naam Ioniese Zee == Der was es nen moal nen mooien [[nimf]], [[Io (mythologie)|Io]], dee as meid bie [[Hera]] an et woark gung. Et was een mirakels mooi meadken, woerduur as [[Zeus]] öar al rap meug lieden. Hera har dit wal duur, en wör al gaauw ofgeunstig. Um Io te beskoarmen tegen Hera's ofgeunst, teuverden Zeus öar um töt [[koo]]. Hera vernöm dit en eisten at Zeus öar de koo kado te doon. Zee gavven dee koo an den herder [[Argus Panoptes|Argos]]. Argos was nen reus met hoonderd ogene en zelfs at he sleup har he nog twee ogene oawer um oawer zin vee te waken. Zeus leut zik de keze neet van de stoete etten, en bevöl den vernemstigen [[Hermes (mythologie)|Hermes]] um Io lös te kriegen. Hermes kon den oppergod vanzelfs niks oontzeggen en treuk doarumme noar [[Nemea]], de stad woer as Argos Io "vaste" heuld. Noa at he wat met Argos ekuierd har, spölden Hermes een zo sloapverwekkend riedelken op zinne fluite, det zelfs Argos zinne beaide leste ogene ook dichte völlen. Hermes deed Argos rap den kop of en leut Io vrie. Toen as Hera dit vernöm steurden zee nen horzel, woerduur as de koo op hol sleug. Io daverden duur et hele laand en sprung bie Epirus van de klippen in zee; disse zee wör later '''Ioniese Zee''' neumd. In Egypte kreeg Io van Zeus öar normale lief wier. Et liek van Argos kreeg ook een vervolg: Hera nöm alle hoonderd ogene en streuiden dee oawer den start van öar leewste [[pauwe]] hen. ==Zeet ook== * [[Io (mythologie)]] {{Commonscat|Ionian Sea}} {{Coor title dms|38|6|4|N|18|17|41|E|type:waterbody_scale:4000000}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Zee]] 6no857tx4egc1ga035zci0lu0qy9xo7 0 21933 288709 283482 2016-10-27T15:01:20Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Heek, kerk foto1 2007-04-01 12.33.JPG|thumb|right|Kearke van Heek]] '''Heek''' is ne [[gemeente]] in [[Duutslaand]], in et westelike [[Meunsterlaand]], [[Nordrhein-Westfalen]]. Et greanzet in et noorden en noordoosten an [[Stemmert]], in et oosten an [[Sköppingen]], in et zuudoosten an [[Leegden]], van et zuden töt zuudwesten an [[Oahoes]] en in et noordwesten van [[Gronauwe|Gronau]]. === Stadtgliederung === Bie et gemeentedeel Heek heurt de [[noaberskop]]pen [[Oale]] en [[Averbekke]] en bie et gemeentedeel [[Niejenborg]] heurt [[Ammert]], [[Kallenbekke]], [[Wext]] en [[Wichum]]. === Inwonners === * Averbekke: 236 * Kallenbekke: 69 * Heek (met Ahle): 5374 * [[Niejenborg]]: 3057 * Wext: 217 * Wichum: 85 (Stand: 24 augustus 2009). == Verleden == De gemeente is ontstoan in [[1969]], oet een samengoan van de vuurmoalige gemeentes Heek en Niejenborg.<ref>Martin Bünermann. Die Gemeinden des ersten Neugliederungsprogramms in Nordrhein-Westfalen. Deutscher Gemeindeverlag Köln, 1970. p94.</ref> == Politiek == === Gemeenteroad === Noa de verkiezingen van [[25 mei]] [[2014]] gef et de volgende opdeling in de gemeenteroad: *[[Christlich Demokratische Union Deutschlands|CDU]]: 17 zetels *[[Sozialdemokratische Partei Deutschlands|SPD]]: 11 zetels === Woapen, Banier en vlagge === Der Gemeinde ist mit Urkunde des Regierungspräsidenten vom 10. Juli 1972 das Recht zur Führung eines Wappens, einer Flagge, eines Banners und eines Dienstsiegels verliehen worden. <gallery> Bestaand:DEU Heek COA.svg|Woapen Bestaand:Banner Heek.svg|Banier Bestaand:Flagge Heek.svg|Vlagge Bestaand:DEU Nienborg COA.svg|Woapen van de vrogere gemeente [[Nienborg]] Bestaand:DEU Alt-Heek COA.svg|Woapen van de vrogere gemeente töt 1972 </gallery> ==== Woapen ==== Offisjeel: „Van rood noar goold (gel) estreept; vuuran stoand nen goolden (gellen) bisskop met staf in de rechtere, book en koarkmodel in de leenkere haande, an zinne veute ne gooldene (gelle) gaanze, doarachter ne rode kantelenmure met zwarte dubbele dure, met an wierskaanten een zwart veanster, doarop nen roden toren met roonde kappe en kantelenriege en dree zwarte veansters boawen mekaander.“ Et woapen van de nieje gemeente Heek gebrok elemeanten oet de oolde woapens van Heek en Niejenborg. Den healigen bisskop [[Liudger]], non in good in plaatse van zilver en bloots met ne gaanze an zinne veute en de borgtoren boawen de kantelenmure, den as zin oorsproonk hef in et zegel van de borgbewonners van de laandsborg Niejenborg oet et [[13e eeuw|13de joarhoonderd]]. De kluren komt oet et [[Hochstift Münster|Stift Meunster]].<ref>[http://www.kreis-borken.de/kreisregion/staedte-und-gemeinden/wappen.html#c13922 kreis-borken.de - Wappen der Gemeinden des Kreises Borken.] Bekekken op: 16 februwoari 2013.</ref> ==== Banier ==== Beskriewing: "Den Banier hef twee liek zo brede gel en rode banen in de leankte, met in et middeln de böawenste helfte van et woapenskeeld."<ref>[http://www.heek.de/attachments/article/223/00-1%20Hauptsatzung%20der%20Gemeinde%20Heek.pdf Hauptsatzung der Gemeinde Heek, § 2.] bekekken op 16 februwoari 2013. (PDF)</ref> ==== Vlagge ==== Beskriewing: "De vlagge hef twee liek zo brede gel en rode banen in de breedte, met in et middeln de böawenste helfte van et woapenskeeld." == Kultuur en zeensweardigheden == === Bouwwoarken === *[[Burg Niejenborg]], ne vrogere borg in et gemeentedeel Niejenborg. In et zoneumde ''Lange Hoes'' zit rechtevoort de [[Landesmusikakademie NRW|Muziekakademie]] van Nordrhein-Westfalen. Et ''Hoge Hoes'' en de ''Keppelborg'' zeent nog in privaatbezit. In beaide gebouwen kö'j nen nacht sloapen. * De [[neogotiek|niejgotiese]] [[Heilig-Kruus-Koarke (Heek)|Heilig-Kruus-Koarke]] met grote, glas-in-loodveansters van den glasskilder van den vorst oet Meunster en Derix oet Kevelaer, en de [[Pietà]] oet 1407, een beeld van Baumberger zaandsteen in de torenkapelle. == Bekeande inwonners == * [[Nicolaus Schaten]] ([[1608]] – [[1676]]), Jezuiet en geskiedenisskriewer * [[Lucio Alfert]] (* [[1941]]), Bisskop, Apostoliese vuurganger in Pilcomayo * [[Berthold U. Wigger]] (* [[1966]]), Volksekonoom == Weblinks == {{Commonscat|Heek|Heek}} == Verwiezingen == <references /> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Darp in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Noordrien-Westfoaln]] 2q679j0ppmr2nbx5020fcxoc32hiimi 0 21934 283485 283484 2015-11-18T15:26:42Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Bouwkunst]] herneumd naor [[Bouwkeunst]] wikitext text/x-wiki '''Bouwkeunst''' richtet zik op de wieze woerop as leu duur de joaren hen bouwsels maakt en maakt hebt. Ieder volk en ieder tiedperk hef ne egene herkenboare bouwstiel. ==Steentied== De euldste meanskelike bouwsels zeent woarskienlik 380.000 joar terugge bouwd duur ([[Homo erectus]]) en stoat bie [[Terra Amata]] in et zuden van [[Fraanriek]]. De veendstea hef ongevear 20 hutten, bouwd van täkke dee bie mekoar heulden wörden duur grote keies, met doarop ovalene ringe. Kleane köppelkes leu treuken in et late vuurjoar in dit kaamp en kömmen der joarliks wier. In [[Oost-Europa]] zeent völle hutten oet de [[iestied]] eveunden. Dit warren hutten bouwd van [[mammoet]]butte, woer as ze hude oawerhen spönnen. Een bekeand vuurbeeld hiervan is [[Mezhyrich]] in et binnenlaand van [[Oekraïne]], wat ongevear 15.000 joar oold mut wean. Oet de steentied stamt ook de [[hunebed]]den. Disse grafkamers, bouwd met op mekoar legde zwoarfkeies dee as bedekt met earde wörden, kömmen noa verloop van tied bloot te liggen. Hierin wörden leageranvoorders in vol oorlogstuug dale legd. Aandere soorten grafkamers zeent [[dolm]]en. Dit zeent op mekoar stapelde platte steender, of eslötten met ne dekplate en ofdekt met zaand. Ook wörden der vake koepelgrawen bouwd. Dit warren koelen dee bedekt warren met um en umme stapelde stämme, ofdekt met earde. Aandere bouwsels oet dit tiedsperk zeent de [[menhir]]s. Disse rechtop stoande steender wörden in lange rieges ezat. Woertoo disse steender deenden is nog aait neet dudelik. Wiedters gef et nog aait steenkringe. Dit zeent, zo as den naam al wetten löt, steender dee as in nen kreenk ezat zeent. De bekeandste steenderkreenk is [[Stonehenge]] in et zuden van [[Engelaand]]. Gelearden meant at disse kringe met et geleuf van dee tied te doon harren. ==Egyptiese Ooldhead== De [[Egypte|Egyptiese]] bouwkeunde is vuural bekeand um de [[piramide]]n en [[teampel]]s. Egypte hef zik laank bekwoamd in grafbouwkeunst. Belangrieke leu wörden eerst in [[mastaba]]'s begreawen. De [[Piramide van Djoser]] bie [[Saqqara]] is de eerste trad in de ontwikkeling van de bekeande piramiden. De trappiramide stapelt mastaba's op mekoar en is oetdacht duur bouwkeundigen [[Imhotep]]. In de [[arkitektuur]] wordt gebouwen vake neumd noar denne wat opdracht gef. Doarumme het et de piramide van Djoser en neet van Imhotep. Den trad doarop köm de echte piramide. Den grötsten doarvan is de [[Piramide van Cheops]]. Heanig an wör de piramide vervungen duur een rotsgraf. Et bekeandste doarvan is wellicht et graf van [[Toetankamon]]. Disse rotsgrawen veend iej in de boargen bie [[Beni Hassan]] en in de vallei van de keuningen en keuniginnen, bie et hudige [[Luxor]]. Een rotsgraf hef een antal gänge dee oetkomt in meardere zalen. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Bouwkunde]] iimxoj51et4z2yv8d62cesp9jzq3h1q 0 21935 283486 2015-11-18T15:26:42Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Bouwkunst]] herneumd naor [[Bouwkeunst]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Bouwkeunst]] ptk18daxezy28dwwqjnrzpgq78ctwg5 0 21936 284022 283496 2016-03-25T09:21:26Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = جمهورية تشاد (''Jumhūrīyat Tshād'')<br />République du Tchad | vlagge = Flag of Chad.svg | vlagartikel = Vlagge van Tsjaad | woapn = Coat_of_arms_of_Chad.svg | woapnartikel = | lokasie = Location_Chad_AU_Africa.svg | sproaken = [[Arabies]], [[Fraansk]] (beide offisjeel), nog ong. 120 inheemse sproaken | heufdstad = [[N'Djamena]] | geleuf = [[Christendom]], [[Islam]] | regeringsvörm = [[Republiek]] | inwonners = 10.329.208 | dichtheid = 8 | km2 = 1.284.000 | breedtegroad = 12/06//N | lengtegroad = 16/02//W | region = TD | pctwater = 1,9 | munteenheid = [[Sentraal-Afrikaanse Fraank]] | valutakode = (XAF) | tiedzone = [[UTC]] +1 | volksleed = [[La Tchadienne]] | feestdag = | tld = td | laandkode = TD | tel = 235 }} '''Tsjaad''' ([[Arabies]]: تشاد ''Tshād''; [[Fraans]]k: ''Tchad'', offisjeel de '''Reppubliek Tsjaad''' (Arabies: جمهورية تشاد ''Jumhūrīyat Tshād''); is een inslötten laand in [[Midden-Afrika]]. Et ligt zudelik van [[Libië]], westelik van [[Soedan]], noordelik van de [[Sentraal-Afrikaanse Reppubliek]], noordoostelik van [[Kameroen]] en [[Nigeria]] en oostelik van [[Niger (laand)|Niger]]. Wat oppervlak angeet is et et viefde grötste laand van Afrika. Tsjaad hef verskeaidene strekken: ne [[weuste]] in et noorden, nen dreugen [[sahel]]streppel in et midden en ne [[Soedanese savanne]] in et zuden, woer as wat mear gröaien wil. Et [[Tsjaadmear]], woer as et laand noar verneumd is, is et grötste [[natlaand]] in Tsjaad en de tweede grötste in Afrika. De heuwdstad [[N'Djamena]] is ook de gröste stad. Der wont in Tsjaad mear as 200 verskillende volker met allemoal egene sproaken. De offisjele sproaken zeent [[Arabies]] en [[Fraans]]k. Der wont in heuwdzaak [[Islam|Mohammedanen]] en [[Kristendom|Kristenen]]. Ongevear 7000 joar vuur Kristus treuken der völle leu noar et Tsjaadse bekken. Kort vuur Kristus kömmen en völlen der ne riege an stoaten en rieken in et Tsjaadse Sahel-deel. Ze vöchten vake um de haandelsweagen duur de [[Sahara]]. Fraankriek nöm et gebeed in [[1920]] in. In [[1960]] wör et laand onofhaankelik oonder [[François Tombalbaye]]. De Mohammedanen oet et noorden warren et neet eens met zinne regearingspraktijken. Dit leaidden in [[1965]] töt nen [[börgeroorlog]], den as lange doeren zol. In [[1979]] nömmen de opstaandigen de heuwdstad in en stopten de hearskoppieje van et zuden. Mer de leaders van de opstaandigen vöchten oonderling, töt at [[Hissène Habré]] zinne rivalen versleug. In [[1990]] wör he of ezat duur zinnen genneraal [[Idriss Déby]]. Seend [[2003]] is de [[Darfoerkrisis]] vanoet et nöastliggende Soedan oawersloan noar Tsjaad en [[Tsjaadoorlog (2005-noe)|brech et laand oet eawenwicht]]. Der wont hoonderddoezenden Soedanese vluchtelingen in en roond kaampen in et oosten van Tsjaad. Der zeent völle politieke partiejen, mer presideant Déby en zinne partieje de [[Patriottistiese Verlössingspartieje]], hef de töwkes nog aait stewig in haanden. Tsjaad blif nog aait eploagnd duur politiek geweeld en der wordt regelmoatig probeerd nen [[stoatsgreep]] te plegen. Tsjaad is ene van de [[Lieste van laanden noar inkommen per inwonner|oarmste]] en meest [[umkeuperieje|umkeupboare]] laanden in de wearld. De meeste leu wont der as herders of [[boeren]]. Seend 2003 is [[roewe öllie]] et belangriekste oetvoorprodukt wörden. Doarvuur was et [[katoen]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Afrika]] [[Kategorie:Laand]] 96xec7ac7fjrb0ly83lokb17mmhzo66 0 21937 290769 284026 2016-11-01T18:37:27Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Soedan''' ([[Arabies]]: السودان, ''as-Sūdān''), offisjeel de '''Soedanese Reppubliek''' (Arabies: جمهورية السودان, ''Jumhūrīyat as-Sūdān''), is een laand in et dal van de [[Niel]] in [[Noord-Afrika]]. Op et noorden ligt [[Egypte]], op et oosten lignt de [[Rode Zee]], [[Eritrea]] en [[Ethiopië]], op et zuden ligt [[Zuud-Soedan]], op et zuudwesten de [[Sentraal-Afrikaanse Reppubliek]], [[Tsjaad]] in et westen en [[Libië]] in et noordwesten. Et is et doarde grötste laand van [[Afrika]]. De Niel split et laand in ne oostelike en westelike helfte.<ref>Collins, Robert O. (2008). ''A History of Modern Sudan''. [[Cambridge University Press]]. ISBN 978-0-521-85820-5.</ref> et heuwdgeleuf is de [[Islam]].<ref>Foreign Affairs. Where is the Middle East? Davison, Roderic H. 1960:38. 665–675.</ref> In de Ooldhead ontsteunden in Soedan völle beskawingen, zo as et [[Könninkriek Koesj]], [[Kerma]], [[Nobatia]], [[Alodia]], [[Makoerieje]], [[Meroë]] en aanderen. De meesten deden et good an de Niel. roond 3300 vuur [[Jezus Kristus|Kristus]], vuur de dynastiese tied van [[Nubië]] en [[Nagadan]], onsteunden der geliektiedig [[farao]]tiese hearserstelsels.<ref>History in Africa. Studies and Comments on Ancient Egyptian Biological Relationships. Keita, S.O.Y. 1993:20.129–154.</ref> Umdet et zo kort bie Egypte ligt, wör Soedan ook roond et [[6e eeuw|6de joarhoonderd]] [[kristendom|ekerstend]] en roond et [[15e eeuw|15de joarhoonderd]] [[islam|islamiseerd]]. Duur de kerstening is de [[Oold-Nubies]]e sproake de euldst vastelegde [[Niel-Sahariese sproaken|Niel-Sahariese sproake]]. De euldste skriften komt oet et [[9e eeuw|9de joarhoonderd]]. Soedan was et grötste laand van Afrika en de [[Arabiese wearld]] töt an [[2011]], toen as [[Zuud-Soedan]] zik ofskeaiden noa de Zuud-Soedanese ofskeadingsverkiezingen. Doarduur is Soedan non de doarde grötste, noa [[Algerieje]] en de [[Demokratiese Reppubliek van de Kongo]]. Soedan is an eslötten bie de [[Verenigde Nasies]], de [[Afrikaanse Unie]], de [[Arabiese Liga]], de [[Organisasie vuur Islamitiese Samenwoarking]] en de [[Neet-lieerde Beweaging]]. Doarnöast kiekt ze met in et [[Wearld-Haandelsverboond]]<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/su.html Cia.gov - The World Factbook: Sudan. U.S. Central Intelligence Agency.] Bekekken op 10 juli 2011</ref><ref>[http://www.wto.org/english/thewto_e/whatis_e/tif_e/org6_e.htm WTO – Understanding the WTO – members.] Bekekken op 15 februwoari 2015.</ref> De heuwdstad is [[Kartoem]], wat ook et politieke, kulturele en zakelike middelpeunt van et laand is. Soedan is ne [[Federale republiek|federale]] [[presideant|presidensjeel]] [[representatieve demokrasie|representatief demokratiese]] [[republiek]]. De politiek wörd eregeld duur de Nasjonale Vergoaring.<ref>[http://www.parliament.gov.sd/en/ الموقع مغلق للصيانة.] Bekekken op 15 februwoari 2015.</ref> De Soedanese [[rechtsproake]] volget de Islamitiese [[sjaria]]. ==Naam== De naam ''Sudan'' is egewen an de strekke zudelik van de [[Sahara]], dee löp van West- töt Midden-Afrika. De naam keump van et Arabiese ''bilād as-sūdān'' (بلاد السودان), wat "de laanden van de [[zwarte leu|zwarte leu]]" beduudt. Dit slöt op West- en Noord-Midden-Afrika.<ref>EJ Brill. International Association for the History of Religions. Numen. Leiden, 1959. p 131.</ref> ==Verwiezings== [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Afrika]] [[Kategorie:Laand]] 1k5qzprofappenldgwkih228sfqgak4 0 21939 291720 291717 2016-11-10T15:18:46Z Wwikix 13678 /* Verleden */ wikitext text/x-wiki '''Olst''' is een döarpken van 5066 inwonners in de hudige gemeente [[Olst-Wieje]], in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Oaveriessel]]. Töt 2001 was Olst de heufdstea van de lieknamige oolde gemeente. Seend et samengoan met [[Wieje]] mut et dee eare delen met dee wonstea. ==Verleden== Et doarp wörd veur et eerste neumd in [[947]], as ''Holsto''. [[Keaizer]] [[Otto I]] neumt de heuve Olst, [[Archem]] en [[Yrthe]] as tooheurig an et klooster te [[Essen (Duutslaand)|Essen]]. Um de [[Koolde Oorlog]] wör der in Olst op laandgood [[De Haere (landgood)|De Haere]] en belangriek deel van de [[Iessellinie]] bouwd, met ofzeenkboaren [[dam]] in de rivier en ne [[sloeze]] in den rivierdiek. Doarbie wörden der oaver ne grote strekke [[beunker]]s ebouwd veur soldoaten en verdeadiging. Hiermet wollen ze ne meugelike [[Ruslaand|Russiese]] invasie tegenhoalden, duur et hele [[Iesseldal]] oonder water te zetten. Dit wör strikt geheim eheulden. Pas an et eande van de negentiger joaren wör et woare nut van al de bouwsels dudelik. Seend dee tied bint een antal beunkers vrie toogaankelik. In [[1997]] wör der in Olst op anvroage van de Herensociëteit v/h De Nut's Neut deur [[Wim T. Schippers]] en oold-[[Tros (tellevisie)|Tros]]-presentatrize [[Willy Dobbe]] et Willy Dobbeplantsoen lösdoan. Dit was eerst een gräpken van Schippers oet zinne tellevisieriege [[De lachende scheerkwast]]. Töt an et eande van de zeuventiger joaren van et [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] mos Olst et wat seanten angeet veural hebben van [[boeren]], [[tuinderieje]], vleaisverwoarking en steenfabrieken. Oonder de [[verzoeling]] was Olst zowat liekmoatig oawer de [[protestaantisme|protestaantse]] [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholieke]] en [[kommunisme|sosjalistiese]] zoelen verdeeld. Et doarp hef ne [[Romaans (bouwstiel)|Romaans]] protestaantse karke oet et [[13e eeuw|13de joarhoonderd]], woarvan as de oonderbouw deels maakt is met tufsteender van een oalder kärksken. Olst is rechtevoort een [[forens]]endoarp. An den diek stoat twee möllens, de ''Bökkers Mölle'' en de Mölle van Boks. An de Veerweg steet et keunstwark "Baken van Oaveriessel". == Ligging == Olst ligt an den rivier den [[Iessel]]. Langs et westen kom iej in Olst oaver de [[veerboot|kabelveerboot]] et [[Olsterveer]]. Met de wagen kom iej in Olst oawer de [[N337]]. Olst hef een egen [[Stasjon Olst|treinstasjon]] an de liene [[Ernhem]]-[[Leeuwarden]] (de Iesselliene). Wiedters kö'j der met de [[busse]] oawer busliene 161 kommen ([[Deaventer]]-[[Zwolle]]). == Geboren == * [[Arnold Jan Bernard van Suchtelen]] (1770-1849), börgemeaster van Deaventer en Tweede Kamerlid veur Oaveriessel * [[Reinhart Frans van Lansberge]] (1804-1873), koloniaal besteurder * [[Johannes Hendrikus Aberson]] (1857-1935), eersten rector-magnificus Landbouwhogeskole in Wageningen * [[Willem van Rappard]] (1946), börgemeaster Noordoostpolder * [[Evert van de Poll]] (1952), godgeleardern, predikaant en redakteur == Fotoriege == <gallery> Bestaand:Olst_kerk.jpg|Protestaantse karke Bestaand:Olst_ijssellinie.jpg|Gedeankteken Iessellinie Bestaand:Olst_ijssel.jpg|Den Iessel Bestaand:Huis De Haere.JPG|Laandgood de Haere Bestaand:Willy_Dobbeplantsoen_Olst.JPG|Willy Dobbeplantsoen Bestaand:Paasvuur_olst.jpg|[[Boake]] bie Olst Bestaand:Uiterwaarden_olst.JPG|Oeterwearden Bestaand:Duursche_waarden_olst.JPG|De [[Duursche Waarden]] bij [[Fortmond]] Bestaand:Baken_overijssel2.jpg|Het baken van Overijssel Bestaand:Ga'k, Ga'k nie! Space Cowboys 2007 J. Schamhartstraat Olst 2009.jpg|Ga'k, Ga'k nie! in et sentrum Bestaand:Olst Watertoren.JPG|[[Watertoren (Olst)|Watertoren]] Bestaand:Dijkstoel-Olst.JPG|[[Diekmagazien]] of Diekstool Bestaand:NAP gevelsteen bij woning Rijksstraatweg 8 te OLST.jpg|Mark- of peilsteen in gevel met NAP-peil ([[Normaal Amsterdams Peil]]) an de Rieksstroatweg 8 in Olst </gallery> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Vroggere gemiente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Olst-Wieje]] k3tq4z3xplhvgmzmrwg4ap14ojeh9dt 0 21940 283504 283503 2015-11-24T08:11:16Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Arnem]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Arnem]] r8a0yuvk2z412h8lwt1cc3n59vlrxl2 4 21941 283505 2015-11-24T13:15:09Z 永続繁栄 13204 Nieje zied: '''’Asia Month''' is about writing Asia. If you are writing five or more pages about Asia, Special design letter(from other country) will send to you. Why don't you join us? If you...' wikitext text/x-wiki ''’Asia Month''' is about writing Asia. If you are writing five or more pages about Asia, Special design letter(from other country) will send to you. Why don't you join us? If you are interested, please sign [[/participants|this page]]. If you want to be local organizer, please sign below. Cf. [[m:Wikipedia Asian Month]] [[:en:Wikipedia:Wikipedia Asian Month]] == Organizers == 01hnn62trx0y44xdkcqd7xviau3d0bo 4 21942 283506 2015-11-24T13:16:02Z 永続繁栄 13204 Nieje zied: '--~~~~' wikitext text/x-wiki --[[Gebruker:永続繁栄|永続繁栄]] ([[Overleg gebruker:永続繁栄|overleg]]) 14:16, 24 nov 2015 (CET) 6tox1hyktgqlpseunmwot6zrwmofb5w 0 21943 283507 2015-11-24T15:27:47Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Arnem]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Arnem]] o79rglhmpttrlrsa023i38o4etl322z 0 21945 283515 283513 2015-11-25T12:47:38Z Ooswesthoesbes 904 perfekt: https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Dr%C3%A8ents#Veurbeelden :) wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Dieteren,_kerk_foto4_2011-03-20_10.59.JPG|thumb|De karke van Dieteren]] '''Dieteren''' ([[Limburgs]]: ''Detere'') is een [[dörp]] in 't midden van de previncie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]. 't Dörp ligt in 't oosten van de rivier de [[Maas]] en in 't zuden van [[Echt]], tössen [[Susteren]] en [[Roosteren]]. 't Het ongeveer 830 inwoners en heurt bie de [[gemiente (bestuur)|gemeeinte]] [[Echt-Susteren]]. 't Was tot [[2003]] eein van de veeier kernen van de gemeeinte [[Susteren]], nou eein van de negen van de gemeeinte Echt-Susteren. ==Uutgaonde verwiezings== {{commonscat|Dieteren}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Ploatse in Limburg (Nederlaand)]] [[Kategorie:Echt-Susteren]] 1lfxqnvlwmr5wytuwls5kohyloccsdw 0 21946 283514 2015-11-25T12:16:58Z Ooswesthoesbes 904 deurverwiezing naor [[Dieteren]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Dieteren]] dj36dk5i4c2pncngtjzpnb6chleo2jo 0 21947 283518 2015-11-25T15:14:57Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Eanter]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Eanter]] 4pwee48q0s90f46n76h4bcoyetidi7w 0 21950 283523 2015-11-26T10:20:29Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Veno]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Veno]] 0ag6g576s8ot7l6v6jsyb1xqo26dveh 0 21952 283536 2015-11-30T07:58:11Z 80.171.44.3 Slötendriever, Slötendrieber wikitext text/x-wiki Slötendriever (Slötendrieber) steiht mit lang gummistepel inne sloeten (grabens)un mokt düsse wedder rien 5d8bdav4153rczskya2fyhl22us0rwd 0 21953 283548 283547 2015-12-02T20:25:49Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki n '''Melkweg''' of '''Melkwegstelsel''' is 't [[sternstelsel]] woarin as oons [[zunnestelsel]] 'n plaatse hef. 't Is 'n zo enuumden ''spiraalvörmig sternstelsel'' van middelmoatige groten. Dat betekkend dat oons sternstelsel tussen de 200 en 400 miljard sterrens hef. Wrumme as oons zunnestelsel zo bettie an de butenkaante zit van n Melkweg, ku'w vanof d' eerde n Melkweg ziene as 'n gördel an'n hemel. Mar deur de luchtvervuiling is d'r in de Westerse laanden der nog barre van te ziene snachtens. d' Eerde dreit um zien zunne. De [[zunne]] hef 'n plaatse in'n [[Orionarm]]. n Orionarm is iene van'n arms den'n Melkweg vörmp. {{Dialekt|sdz}} rl92rs6qfix6sy6l8n73aki9wityii0 0 21954 283550 283549 2015-12-03T10:49:11Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Sunterkloas]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Sunterkloas]] dvnac9yhzncajbgpd4mj9b5pbmnuv9e 0 21955 283976 283648 2016-03-16T19:52:19Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki '''Cernunnos''' was d'n heufdgod van de hedense Kelten. Zienen name betekkent 'ehoorndend' en hee was 'n heer oaver de natuur, weelde bieste, laandbouw, veurspoed en d' onderweerld. Hee wörd of-ebeeld met 't lief van 'n keerl en 't geweei van 'n hertenbok; typisch is zien 'Boeddha-holding' met 'n heeilige fakkel in d' iene haande en 'n slange met nen rammenkop in d' aandern. Cernunnos is 'n Keltischen god den woarschienlijk 't körtste bi-j kump van d'n weerldwiedse va-god. Hee kump in völle buke en verhalen in veur op Ierlaand en Wales. 't Uuterlijk van dissen god stunden ok model veur de duvel, in latere kristelijke kunst. Met zien hoorns. Vandage 'n dag wörd 'e weer anbedden deur moderne hedenen. {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg (gemiente)|'n Arnbarg]]}} [[Kategorie:Geleuf]] [[Kategorie:mythologie]] pvcgywjeajz5mfr6tu1l46wqt99bjsa 0 21956 283979 283978 2016-03-16T20:15:41Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki '''Magiese kettels''' kump vake op de Ierse en de Welshe (Keltiese) mythologie in veur. Sommige kettels, zo as din van Dagda, wöd nooit leug, behoalve veur schijterds; aanern, zo as din van Brân, wekt de dooin töt leven; weer aanern hebt greals of wiesheidsbrowseln. Uutendelik wöd de magiese kettel töt de [[Heilige Groal]], din onstarfelikheid belöf an wie et verdient. De bewoard ebleven kettels uut de hedense Keltiese tied bint van brons, kopper of zilver en riek decoreerd. Et bestn veurbeeld is de [[Gundestrup-kettel]] uut de 1e joarhonnerd veur oonze joartelling, woarop as in reliëf n god [[Cernunnos]] of-ebeeld is met nen torque (edreide metoaln halsringe) en nen slange. Kettels warren bi-j d' olde Kelten en Germanen 'n beeld veur de oerchaos; doarin as alle dinger in poteantie al anwezig warren, mar nog niet bestunnen. {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg (gemiente)|'n Arnbarg]]}} [[Kategorie:Geleuf]] [[Kategorie:mythologie]] e35jr34b58q7gk6ad6ifdsutnj6ogpf 0 21957 283558 2015-12-04T18:22:27Z Woolters 62 Nieje zied: '[[Bestaand:Pizza con funghi e olive chiang mai.jpg|thumb|250px|Pizza met peddesteule en olieven]] Bestaand:Pizza in oven.jpg|thumb|250px|Ne pizza in den oawen van Italiaans ethoes...' wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Pizza con funghi e olive chiang mai.jpg|thumb|250px|Pizza met peddesteule en olieven]] [[Bestaand:Pizza in oven.jpg|thumb|250px|Ne pizza in den oawen van Italiaans ethoes]] [[Bestaand:Pizza im Pizzaofen von Maurizio.jpg|thumb|250px|Inkiek in nen hooltoawen]] [[Bestaand:Supreme pizza.jpg|thumb|250px|Nen Amerikaansen pizza]] Ne '''Pizza''' is ne meesttieds roonde [[deeg]]skiewe, met doarop verskeadene bestaanddelen. De pizza keump oorsproonkelik oet et gebeed roond de [[Middellaandse Zee]], benaamd [[Italië]]. Doar was et al eankele doezenden joaren gebroek um de ettenswoaren van "teelders van stoete" te etten. De bestaanddelen zeent meestal [[keze]], [[nepkeze]], [[tomaat|tomaten]], [[gruunte|greunkost]], [[olief|oliewen]] of [[peddestool|peddesteule]]. de pizza wörd in nen heten oawen ebakken. Oet opgreawingen blik at de [[Vikingen]] al in et [[9e eeuw|9de joarhoonderd]] platte, roonde deegboadems atten, met doarop allerhaande bestaanddelen. Dee deden ze bakken in oawens dee as der al zowat etzelfde oetzaggen as de hudige pizza-oawens. Et doerden nog achthoonderd joar vuur at de leu et in Italië vuur et eerste oawer pizza's harren. Eerst in et [[17e eeuw|17de joarhoonderd]] wörd der in [[Napels]] eskrewen oawer de pizza, woer as de leu noar de öarmere delen van de stad treuken um disse 'boerenemoaltied' te etten. De pizzamakers neumden ze pizzaioli. In [[1889]] wör den bekeandsten pizzaiolo (pizzamaker) van Napels, [[Raffaele Esposito]], oet eneudigd um vuur keunink [[Umberto I]] van Italië en zinne vrouwe [[Margaretha van Savoye]] ne pizza vuur öar te bakken. Hee bedachten vuur disse geleagenhead ne pizza met tomatensaus, [[mozzarella]] en [[basilikum]]; de kluren van de vlagge van et in [[1861]] op erichte [[Keuninkriek Italië]]. De keuniginne veund et vuural biezeunder lekker, woerduur as de ''pizza margherita'' geboren was. Disse pizza was et begin vuur alle pizza's zo as vie dee non nog keant. Noa as völle Italianen vort treuken noar de [[Verenigde Stoaten]], ontsteund doar ne egene vörm van pizza's, met vake nen dikkeren boadem en meardere bestaanddelen. Duurdet de Amerikaanse Italianen de baanden vake nog anheulden met de Europese Italianen, wörden de Italiaanse pizza's ook verdan oetbeundiger, mer nooit zo oetvoerig as de Amerikaanse pizza's. Töt in de zestiger joaren van et [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] was de Italjaanse pizza vake een groot rechtheukig stukke deeg met bloots een betken tomatensaus en wat keze of [[ansjovis]]. Dit wör ik kleane stroatteantjes versk ebakken op grote platen. Der wör dan ook een rechtheukig stukke of esnedene bie et verkopen. In völle restaurants in nen hoop leande wörd pizza an peunten esnedene verkocht an et skap. Ne pizzapeunte is vake nen kwart of achtste deel van nen roonden pizza. Huuze woer as iej pizza köant etten wordt pizzeria's neumd. ===Mooi um te weten=== *In [[Iran]] ma'j seend [[2006]] gin ''pizza'' mear zeggen, umdet ze doar alle [[leenwoard|leenwöarde]] oet de sproake weelt hebben. Doarumme het et doar non, oawer ezat, 'buugzame stoete'. *De Italianen zeent zo good in de VS op enömmen, det de meeste Amerikanen rechtevoort meant at de pizza ne Amerikaanse oetveending is. * De Pizza Hawaii wörd vake as Amerikaanse pizza neumd, mer dissen is in [[Nederlaand]] oet edacht en later noar Amerika met enömmen. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Eten]] [[Kategorie: Italië]] 6hzy1u4lu5y9o5y2nub65jzcenu007q 0 21958 283559 2015-12-04T18:22:53Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Greunte]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[greunte]] bn5bvocgju3bqq9meznrhhbv3ncbnwk 0 21959 284096 283977 2016-04-03T23:36:39Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki '''Dreumtied''' (Engels: ''Dreamtime'') is 't geleuf van de inhiemse Australiers, de [[Aboriginals]]. Dreumtied of dreumbeelden is de vertaling van 't eagenen woord ''Tjukurrpa''. De dreumtied is de tied van de skepping of ordening. Toe as de veurolderwezens de weerld scheupen zo as 't der noe is. Dit geleuf kom ie oaveral op [[Australie]] in tegen. Eag'nk is disse tied nooit hilmoal of elopen. Et skeppen van toe giet aait nog verdan. En dat skeppen hef ok de neiging zich in heur kunst te uutten. Wat as zi-j geleuft is dat der twee weerlden nöas mekare bint. Zo he'j d' echte weerld, wat a'j zien kunt. En de dreumbeelden, woarin as de veurolders alles aait verdan skept. Disse leste weerld wörd deur de Aboriginals as 'echter' ervoaren. De weerld woar as ze op leeft is eerder et gevoalg van de weerld van de veurolderwezens. Veur de Aboriginals is 't laandschop nen soort [[Biebel]]. Dissent vertelt heur de verhalen van de skepping, de veurolders en heur eagen geschiedenisse. {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg (gemiente)|'n Arnbarg]]}} [[Kategorie:Geleuf]] [[Kategorie:mythologie]] lz8ozjoejo3g9pbugei5b6e8vixow96 0 21960 290750 290270 2016-11-01T18:07:37Z Wwikix 13678 /* Verwiezingen */ kat wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Réunion | vlagge = Flag of France.svg | vlagartikel = Vlagge van Fraankriek | woapn =Armoiries Réunion.svg | woapnartikel = | lokasie = D%C3%A9partement_974_in_France_(zoom).svg | sproaken = [[Fraans]]k (offisjeel), [[kreoolsproaken|Réunionkreool]] | heufdstad = [[Saint-Denis (Réunion)|Sunt-Denis]] | geleuf = [[Christendom]], [[Islam]] | regeringsvörm = [[Republiek]] | inwonners = 844994 | dichtheid = 340 | km2 = 2512 | breedtegroad = 6/52//N | lengtegroad = 31/57//W | region = RE | munteenheid = [[euro]] | valutakode = (EUR) | tiedzone = [[UTC]] +4 | volksleed = [[La Marseillaise]] | feestdag = [[20 december]] | tld = re | laandkode = RE | tel = 262 }} '''Réunion''' ([[Fraans]]k: ''La Réunion'', [[Internasjonaal Klaankenskrift|IPA]]: {{IPA|/la ʁeyn'jɔ̃/}}, vroger ''Île Bourbon'', wat Boerboneilaand beduudt) is een [[eilaand]] in den [[Indiesen Oseaan]]. Et eilaand heurt bie [[Fraankriek]]. Et ligt op et oosten van [[Madagaskar]] en ongevear 175 km op et zuudwesten van [[Maurisius]], wat et kortstbie liggende eilaand is. In [[2014]] wonden der 844.994 leu. Der wont al leu seend et [[17e eeuw|17de joarhoonderd]], toen as leu oet [[Europa]] (vuural Fraansken), Madagaskar en [[Afrika]] der hen treuken. Op den [[20 december|20sten desember]] [[1848]] wör de [[slawenhoolderieje]] of eskaft. Dit viert Réunion nog alle joaren. Doarnoa wörden der woarkers oet oonder mear et zuden van [[India]] haald. Et eilaand wör een Fraansk [[oawerzeegebeed]] in [[1946]]. De lokale [[kreoolsproake]] dee de meeste leu kuiert het [[Réunionkreool]]. De offisjele sproake is Fraansk. In de beuke is Réunion ene van de oawerzeese gebeden van Fraankriek. Liek as de aandere veer oawerzeese gebeden is het ook ene van de 27 [[Strekken van Fraankriek]], met de an epaste stoatus van Oawerzees gebeed. Doarmet zeent ze vast oonderdeel van de Fraanske Republiek, met dezelfde stoatus as de strekken op et Fraanske vastelaand. Réunion is et [[Spesjale lidmoaten van de Europese Unie|meest of eleagene]] gebeed van de [[Europese Unie]]. Umdet et bie an Fraankriek heurt, is het ook deel van de [[Eurozone]]. Réunion steet oonderan op de achterkaante van alle [[Euro-biljetten]], rechts nöast et [[Grieks]]e ΕΥΡΩ (EURO) == Verleden == [[Bestaand:10-cent-1816-Isle-Bourbon.jpg|thumb|meunte van 10 seant oet 1816, van et Boerboneilaand]] Vuur at de [[Portugal|Portugezen]] der in et [[16e eeuw|16de joarhoonderd]] kömmen, is der weanig bekeand van et eilaand.<ref>[https://books.google.com/books?id=WVmqM7F-J4QC&pg=PA9 Slaves, freedmen and indentured laborers in colonial Mauritius By Richard Blair Allen. pg. 9]</ref> Arabiese haandelsleu keanden et as ''Dina Morgabin''.<ref>[https://books.google.com/books?id=BmgwAAAAYAAJ Tabuteau, Jacques. Histoire de la justice dans les Mascareignes. Océan éditions, Paris (1987). ISBN=2-907064-00-2. p13.] Bekekken op 11 juni 2006.</ref> Et eilaand steet meugelik op ne kaarte oet 1153 [[Jezus Kristus|noa Kristus]], van [[Muhammad al-Idrisi|Al Sharif el-Edrisi]]. Et eilaand kan ook good bezocht wean duur [[Swahili]]-sprekkende leu en [[Maleisië|Maleise]] zeeleu. De eerste Europese oontdekking van et gebeed was in [[1507]], duur den Portugesen ontdekkingsreaiziger [[Diego Fernandez Pereira]]. Mer et hoo en wat blif onwis. Et onbewoonde eilaand wör wellicht vuur et eerste zeen bie nen tocht van [[Pedro Mascarenhas]], den as zinnen naam gavven an et köppelke eilaanden roond Réunion, de [[Maskarenen]].<ref>[https://books.google.com/books?id=-NmhAAAAMAAJ&pg=PA269 Moriarty, Cpt. H.A. Islands in the southern Indian Ocean westward of Longitude 80 degrees east, including Madagascar. Londen, United Kingdom Hydrographic Office, 1891. p 269.]</ref> Réunion wör Santa Apolónia deupt, noar [[Sunte Apollonia]], woer as oet of te leaden vaalt at de Portugezen et op [[9 febrewaori|9 februwoari]] oontdekten. Van [[Diogo Lopes de Sequeira]] wörd emeand at den in [[1509]] op Réunion en [[Rodrigues]] anköm. Mear as hoonderd joar later was der op Santa Apolónia hoaste niks veraanderd, want de Portugezen deden der niks met. Doarnoa nömmen de Fraansken et in en besteurden et vanof [[Port Louis]] op [[Mauritius]]. De Fraansken verkloarden et al in [[1638]] as Fraansk groondbezit, toen as GFrançois Cauche en Salomon Goubert der in juni van det joar kömmen,<ref>[http://www.clicanoo.re/index.php?page=imprimer&id_article=97540 Clicanoo.re - Journal de l'île de la Réunion. Bekekken op 12 meart 2013.]</ref> mer et eilaand wör offisjeel opeist duur Jacques Pronis van Fraankriek in [[1642]], toen as hee der nen koppel [[muiterieje|muiters]] hen ofvoorden vanof Madagaskar. De gevangenen wörden een poar joar later terugge haald noar Fraankriek en et eilaand wör umme deupt noar ''Île Bourbon'' (Boerboneilaand), noar et Fraanske [[keuninkshoes Bourbon]]. In [[1665]] vungen ze an met koloniseren, toen as de [[Fraanske Oost-Indiese Kompanjie]] de eerste intrekkers steurden. [[Bestaand:MaheDeLaBourdonnais 2.JPG|thumb|Staandbeeld van [[Mahé de La Bourdonnais]] in [[Saint-Denis (Réunion)|Saint-Denis]]]] In [[1793]] ordeneerden et Fraanske [[Convention Nationale]] at et eilaand "Île de la Réunion" zol heten, toen as et Hoes van Boerbon völ. Den naam verwis noar et treffen (de reunie) van de [[Fraanske Nasjonale Garde]] en de opstaandigen oet [[Marseille]], op [[10 augustus]] [[1792]]. In [[1801]] leut [[Napoleon Bonaparte]] et noar zikzelf neumen, as ''Île Bonaparte''. Tiedens Napoleon zinne regearing wör et eilaand in [[1810]] in enömmen duur de [[Groot-Brittanje|Britse]] [[Britse Marine|Marinevloot]] oonder [[Kommandaant (rang)|kommandaant]] [[Josias Rowley]], den as den oolden naam Bourbon wier gebreuk, töt de in eare hersteelde Bourbons tiedens de [[Fraanske Revolusie van 1848]] wier völlen. Doarnoa gebreuken ze de oolde naam "Île de la Réunion" wier. Tusken et 17de en et [[19e eeuw|19de joarhoonderd]] kömmen der tiedens de Fraanske kolonisering Afrikaanse slawen, [[Sjina|Sjinese]] en [[India]]se woarkers noar et eilaand hen, woerduur as der ne grote verskeadenhead in volker ontsteund. Vanof [[1690]] warren de meeste leu dee as neet Europees warren, slawen. Op [[20 desember]] [[1948]] wör de slawenhoolderieje der achterhen edoan. De meeste oawerzeese woarkers kregen een kontrakt. Duurdet in [[1869]] et [[Suezkanaal]] lös gung, wör et eilaand meender belangriek as tuskenstop vuur vuurroaden op de voarweagen noar Oost-Indie. [[Bestaand:Fete des travailleurs indiens.jpg|thumb|[[Hindoe]]-festival in et negenteende joarhoonderd]] In den [[Tweeden Wearldoorlog]] völ Réunion oonder et [[Vichy-regime]] töt [[30 november]] [[1942]], toen as vrieje Fraanske soldoaten et eilaand innömmen met öaren torpedoboot ''Leopard''. Doarop wör Réunion een oawerzees departemeant, op [[19 meert|19 meart]] [[1946]]. In ongevear twentig joar tusken [[1963]] en [[1982]] wörden ongevear 1630 keender van Réunion noar et Fraanske vastelaand ehaald en vuural in [[Creuse]] oonderbracht. Et doel hiervan was um ze bettere skole en woarkgeleagenheaid te gewen. Et programma wör an evoord duur den bekeanden politieker [[Michel Debré]], den as Minister-Presideant vuur Réunion was in dee tied. Völle van disse keender wörden misbroekt of oet ebuitt duur de families bie wee as ze plaatst warren. Et lot van disse "[[Keender van Creuse]]" köm pas an et licht in [[2002]], toen as ene van dee keender, Jean-Jacques Martial nen rechtzaak anspön tegen den Fraansken stoat vuur et [[kidnappen]] en ofvoren van nen onmoondigen.<ref>[https://books.google.com/books?id=nYEMAQAAMAAJ Jean-Jacques Martial. Une enfance volée. Les Quatre Chemins, 2003. ISBN 978-2-84784-110-7. p 113.]</ref> Vergeliekboare anklachten volgenden de joaren doarop, mer wörden allemoal duur et Fraanske rechtshof of ewezen en later duur et [[Europese Hof vuur Meanskenrechten]] in 2011.<ref>Géraldine Marcon: [http://www.francebleu.fr/societe/chronologie-les-demraches-judiciaires-des-enfants-reunionnais-de-creuse-1230798 CHRONOLOGIE : L'histoire des enfants réunionnais déplacés en métropole] on francebleu.fr.</ref> In [[2005]] en 2006 wör Réunion tröffen duur ne [[chikungunya]]-epidemie, ne zeekte dee verspreadt wörd duur [[mugge]]n. Volgens de [[BBC]] warren 255.000 leu op Réunion besmet roond [[26 april]] [[2006]].<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/4674376.stm BBC.com. Island disease hits 50,000 people. Eskrewen op 2 februwoari 2006.] Bekekken op 18 augustus 2007</ref> Ook de umliggende eilaanden Mauritius en Madagaskar harren te lieden van disse zeekte.<ref>[http://wwwnc.cdc.gov/eid/article/14/2/07-1024_article.htm wwwnc.cdc.gov]</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/4777530.stm BBC.com. Madagascar hit by mosquito virus. Eskrewen op 6 meart 2006.] Bekekken op 18 augustus 2007.</ref> Ook op et Fraanske vastelaand kömmen der een antal besmette leu vuur den droad, dee as met een vleegtuug oawer ekömmen warren. De Fraanske regearing steurden 36 miljoen euro an hulpmiddelen en ongevear viefhoonderd soldoaten um de muggen van et eilaand te verdriewen. In [[juli]] [[2015]] speulden een oonderdeel van ne [[Boeing 777]] an op et straand Réunion. Et stukke puun was volgens de [[Maleisië|Maleise]] Regearing van [[Malaysia Airlines Vlocht 370]], den as in meart [[2014]] verdween.<ref>Innis, Michelle and Clark, Nicola, [http://www.nytimes.com/2015/08/06/world/asia/mh370-wing-reunion.html?emc=edit_na_20150805&nlid=68634180&ref=cta&_r=0 Malaysian Prime Minister Says Réunion Debris Is a Part of Flight 370]'', ''[[New York Times]]'', 5 augustus2015</ref> == Politiek == [[bestaand:EU OCT and OMR map en.png|thumb|right|Wearldkaarte van de EU met oawerzeese laanden en gebeden]] In de [[Fraanske Nasjonale Vergoaring]] zitt zeuwen ofgeveardigden en in de [[Fraanske Senoat]] zitt dree senatoren. == Besteurlike verdeling == In de beuke is Réunion verdeeld in veer [[Arrondissemeanten van Fraankriek|arrondissemeanten]], 49 [[Kantons van Fraankriek|kantons]] en 24 [[Gemeentes van Fraankriek|gemeentes]].<ref>[http://www.insee.fr/fr/nom_def_met/nomenclatures/cog/CarteD.asp?numreg=04&numdep=974#res Insee.fr. Insee - Code Officiel Géographique.] bekekken op 6 mei 2009.</ref> et is een Fraansk oawerzees ''département'' en doarmet een Fraansk oawerzees gebeed. Et kleane antal gemeentes is uniek, in vergeliek met aandere Fraanske departments van vergeliekboare grötte en inwonning: de meeste gemeentes van Réunion besloat meardere wonsteas, met mangs nog nen besten ofstaand der tusken. === Boetenlaandse zaken === Fraanske oonderhaandel- en leagerzaken wordt duur de regearing in [[Paries]] of ehaandeld. Toch is Réunion lid van de Fraanssprekkende [[Indiese Oseaanroad]], [[ITUC]], [[UPU]] en de [[Wearldfederasie van Haandelsverboonden|WFH]]. === Distrikten === [[File:Re-map.png|300px|left|Kaarte van Réunion]] * [[Les Avirons]] * [[Bras-Panon]] * [[Cilaos]] * [[Entre-Deux]] * [[L'Étang-Salé]] * [[La Plaine-des-Palmistes]] * [[Petite-Île]] * [[La Possession]] * [[Le Port, Réunion|Le Port]] * [[Saint-André, Réunion|Saint-André]] * [[Saint-Benoît, Réunion|Saint-Benoît]] * [[Saint-Denis, Réunion|Saint-Denis]] * [[Saint-Joseph, Réunion|Saint-Joseph]] * [[Saint-Leu, Réunion|Saint-Leu]] * [[Saint-Louis, Réunion|Saint-Louis]] * [[Sainte-Marie, Réunion|Sainte-Marie]] * [[Saint-Paul, Réunion|Saint-Paul]] * [[Saint-Philippe]] * [[Saint-Pierre, Réunion|Saint-Pierre]] * [[Sainte-Suzanne, Réunion|Sainte-Suzanne]] * [[Sainte-Rose, Réunion|Sainte-Rose]] * [[Salazie]] * [[Trois-Bassins]] * [[Le Tampon]] == Laandbeskriewing== Réunion is 63 km laank en 45 km breed. Et beslöt ne vlakte van 2512 kilometer in et veerkaant. Et lig boawen ne stea in de [[eardkorst]] woer as völle seismologies geburen is. De meest oostelike [[vulkaan]] op et eilaand is de [[Piton de la Fournaise]]. Hee is mear as 2631 meter hoge. Dissen vulkaan wörd vake vergelekken met de vulkanen van [[Hawaii]], umdet hee et op dezelfde wieze angeet en een soortgeliek klimaat hef. Hee is seend [[1640]] al 100 moal oet ebörsten en wörd verdan in de gaten eheulden. De leste oetbörsting was op [[31 juli]] [[2015]].<ref>[http://www.volcanodiscovery.com/piton_fournaise/news.html Piton de la Fournaise] on volcanodiscovery.com</ref> Bie ne vuurgoande oetbörsting, in april 2007, wör de lavastreum eskatt op 3.000.000 m3 op nen dag.<ref>Thomas Staudacher. [http://news.yahoo.com/s/afp/20070407/wl_afp/francereunionvolcano |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070409021223/http://news.yahoo.com/s/afp/20070407/wl_afp/francereunionvolcano archiveerdoatum: 9 April 2007 Reunion sees 'colossal' volcano eruption, but population safe.] [[Agence France Presse|AFP]]. 7 April 2007. Bekekken op 18 August 2007 (Webarchief</ref> De Piton de la Fournaise wörd emaakt duur een [[hettepeunt (vulkaan)|hettepeunt]], wat ook de [[Piton des Neiges]] en de eileande [[Mauritius]] en [[Rodrigues (eilaand|Rodrigues]] evörmd hef. De [[Piton des Neiges]]-vulkaan, met 3070 meter et heugste peunt van et eilaand, ligt op et noordwesten van de Piton de la Fournaise. Op et zuudwesten gef et in estörte kraters en [[canyon]]s. Net as de [[Kohala (boarg)|Kohala]] op et [[Grote Eilaand van Hawaii]], is de Piton des Neiges oet estörven. Ondaanks den naam (''neige''), vaalt der feaitelik nooit [[snee]]. Op de waanden van beaide vulkanen gröait dicht woold. Broekboar laand en steaden, zo as de heuwdstad [[Saint-Denis (Réunion)|Sunt-Denis]] ligt heuwdzakelik roond de lege kuststreppels. Net oet de westkuste ligt et [[Koraalrif van Réunion]]. Réunion hef ook dree [[vulkaankraters]], den [[Salaziekreenk]], de [[Cilaoskreenk]] en de [[Mafatekreenk]]. In den lesten kö'j allene lopende of met nen [[hellikopter]] kommen. <gallery> Bestaand:Ppalmistes2.jpg|[[Plaine-des-Palmistes]] Bestaand:Reunion 21.12S 55.51E.jpg|Oetzicht van nen satelliet Bestaand:La Réunion from space.jpg|Réunion oet de [[ruumte]]. (foto van NASA). De dree kringe, dee met mekoar nen klawerblad vörmet, kö'j zeen in et mid-noordwesten van de foto. Piton de la Fournaise, in et zuudoosten, zit oonder ne wolke. Bestaand:Volcanreunion.jpg|Lavastreum in [[2005]] vanoet de [[Piton de la Fournaise]] Bestaand:L'Ermitage beach, Réunion.jpg|"Plage de l'Ermitage" straand </gallery> === Klimoat === Réunion hef een [[tropies klimoat]], mer wo heuger a'j komt, des te keulder et wörd. Van mei töt november is et koel en dreuge, mer van november töt april hete en nat. Nearslagheugte verskilt van stea töt stea. Et oosten is luk natter as et westen. Der vaalt mear as 6 meter reagen per joar op sommige oostelike stukke en meender as 1 meter per joar an de westkuste.<ref>Jacques Libert. [http://pedagogie2.ac-reunion.fr/cotamarp/calliopee/general/pluie.html la pluviométrie Pedagogie2.ac-reunion.fr]. Bekekken op 12 meart 2013</ref> Réunion hef de wearldrekords vuur meeste nearslag in tiedsspannes van 12, 72 en 96 uur.<ref>[http://wmo.asu.edu/ World Meteorological Organization: Global Weather & Climate Extremes. Arizona State University.]</ref> == Umgewing== Seend [[2010]] steet ongevear 40% van et hele eilaand oonder beskoarming van [[UNESCO]]'s [[Wearldoarfgoodlieste]]. Et beslöt ongevear etzelfde oppervlak as et [[Nasjonaalpark Réunion]].<ref>[http://whc.unesco.org/en/list/1317 [[UNESCO]]. Pitons, cirques and remparts of Reunion Island.] Bekekken op 30 juli 2015.</ref> === Weelde deers === Op Réunion tref iej ne lieste van veugel as de [[witstartkeerkreenkvogel]]. Et grötste laanddeer is de [[panterkameleon]] (''Furcifer pardalis.'') Tusken et koraalrif um de westkuste zwemt oonder mear [[Zeeëgels]], [[Kongeroale|kongeroalen]] en [[papegaaiviske]]n. [[zeeskeeldpedde]]n en [[dolfien]]en zwemt ook mangs vuur de kuste. [[Pokkelwalviske]]n trekt vanoet den [[Atlantiesen Oseaan]] tusken juni en september (de zudelike weentertied) op et noorden an. Vanof et eilaand zeent ze dan regelmoatig te zeen. Duur de kolonisasie van Réunion zeent meenstens 19 deersoorten oet estörven. Tusken [[2011]] en [[2015]] wörden 17 leu bie Réunion duur ne [[haaie]] greppen, woervan as der zeuwen et neet noavertellen köant.<ref>http://www.lemonde.fr/biodiversite/article/2015/04/17/comment-la-reunion-lutte-contre-les-requins-bouledogue-apres-une-nouvelle-attaque-mortelle_4618200_1652692.html</ref> Den besteurder van Réunion, Michel Lalande kondigden in juli 2013 een zwem- [[surfen (sport)|surf-]] en bodyboardverbod roond mear as de helfte van Réunion. Hee zea ook at 45 [[bollenhaaie]]n and 45 [[tiegerhaaie]]n of ezeunderd zollen worden, bie op de 20 dee as al dood doan warren vuur oonderzeuk noar de zeekte [[ciguatera]].<ref>[http://www.news.com.au/travel/news/big-read-reunion-island-beset-by-shark-controversy/story-e6frfq80-1226707678565 News Corp Australia. Big Read: Reunion Island beset by shark controversy]. Bekekken op 30 meart 2013</ref> <gallery> Bestaand:FurciferPardalisMale.JPG|A [[paanterkameleon]] Bestaand:Pomacanthus imperator juvénile.JPG|Ne jonge [[keazersviske]] Bestaand:Idole des Maures (Zanclus cornutus).jpg|Ne [[Maskerweempelviske]] Bestaand:White-tailed tropicbird.jpg| Nen witstart-keerkreenkvogel Bestaand:Eretmochelys imbricata 01.jpg|A [[Hawksbill-zeeskeeldpedde]] </gallery> === Hofhoolderieje - Bourbonrozen === De eerste leden van de [[Bourbonrozen]]familie ontsteunden op Réunion (toen as et nog ''Île Bourbon'' heetten). Dit köm van spontane [[Hybridisasie (biologie)|hybridisasie]] van de [[Damascena-roze]] en de [[Rosa chinensis]],<ref>ADUMITRESEI,LIDIA en STĂNESCU, IRINA. Theoretical Considerations upon the origin and nomenclature of the present rose cultivars. Journal of Plant Development. 2009, vol. 16.</ref> dee doarhen ebracht warren duur de kolonisten. De eerste Bourbonrozen wörden in [[1817]] oontdekt.<ref>[http://www.rose.org/wp-content/uploads/2012/01/History-of-Roses-Bourbon-Roses2.pdf American Rose Society. History of Roses: Bourbon Roses. (PDF)]</ref> == Volk == [[Bestaand:Manapany.jpg|thumb|[[Manapany]]]] De volker van [[Réunion]] komt oorsproonkelik oet [[Afrika]], [[India]], [[Europa]], [[Madagaskar]] en [[Sjina]]. Lokaal neumt ze zik Yabs, [[Cafres]], [[Malbars]] (volker met Indiaas blood) en [[Chinois (Réunion)|Chinois]]. Al disse volker zeent der hen ekömmen. Der is gin inheems volk. Réunion was oorsproonkelik löag.<ref>Bollée, Annegret. French on the Island of Bourbon (Réunion). Journal of Language Contact. 2015. vol. 8, 1.p 91. bekekken op 29 juli 2015.</ref> Vanof et begin zeent al disse groepen oonderling trouwd. De eerste intrekkers trouwden al met vrouwleu van Madagaskar en Indo-Portugezen. De mearderheaid van de leu is dus van gemengden ofkomst. Umdet et Fraanske volksregister neet vrög noar volksofkomst, is et neet dudelik wovölle volker of der korrekt wont. Dan nog zol et lastig noagoan wean, duur de hoonderden joaren van inmengen. Volgens skattingen zeent ongevear nen kwart van de leu blaank. Indiaërs zeent ongevear 25% van et volk en ongevear 3 % is van oorsproonk Sjinees. De meeste leu met Indiaas blood hebt vuuroolden in et zuden van India, met de [[Tamil (volk)|Tamil]] as grötste andreagers. Doarnoa komt de Goedjarati, Bihari en aandere volker. De Moslimgemeenskop op et eilaand keump oet noord-west India, vuurnamelik oet [[Goedjarat (India)|Goedjarat]]. Zee wordt ''Zarabes'' neumd. De meeste leu dee as geboren zeent op et eilaand, neumt zik Kreools. Niejkommers van et Fraanske vastelaand wordt ''zoreils'' eneumd, aanderen komt van [[Mayotte]] en de [[Komoren]]. ===Geleuf=== [[Bestaand:Cilaos kirche.jpg|thumb|Katholieke koarke van Oonze-Vrouwe-van-de-Sneej in [[Cilaos]]]] Et meest anwezige geleuf is et [[Kristendom]], vuural [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholiek]], met ene diocese: de Rooms-Katholieke Diocese van Sunt-Denis-van-Réunion. Volgens skattingen is 84,9% Katholiek, 6,7% [[Hindoeïsme|Hindoeïsties]] en 2,15% [[Islam|Mohammeddaans]]. Ook [[Sjinees volksgeleuf]] en [[Boeddhisme]] komt vuur, nöast aanderen. De meeste grote steaden hebt ne [[Hindoeteampel]] en nen [[moskee]].<ref>[https://books.google.com/books?id=Tsqua-r16i4C&pg=PA412 Marshall Cavendish. Peoples of Africa: Réunion-Somalia. 2001. ISBN. 978-0-7614-7166-0. p 412.]</ref> ==Kultuur== De Réunionese kultuur is ne samensmeelting van Europese, Afrikaanse, Indiase en Sjinese tradisies. De meest ekuierde sproake is [[Réunionkreool]], ne ofleading van et [[Fraans]]k. === Sproake === Fraansk is de ennigste offisjele sproake van Réunion. Réunionkreool is van völle inwonners de [[modersproake]]. Et wörd nöast Fraansk ekuierd en is de "vriejetiedssproake". Fraansk wörd op skole en in de regearing ekuierd.<ref>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=rcf Ethnologue.com -Ethnologue report (language code:rcf).] Bekekken op 16 april 2010.</ref> De euldere gennerasies Sjinezen kuiert ook [[standaard Sjinees|Mandarien]], [[Hakka]] en [[Kantonees]]. De jungere Sjinezen kuiert Kreool en Fraansk. Et gef ook nen hoop sprekkers van Indiase sproaken, vuural [[Tamil (sproake)|sproake]], [[Goedjarati (sproake)|Goedjaraties]] en [[Oerdoe]]. In de moskeeën wörd [[Arabies]] eleard en duur ne kleane groep Moslims ekuierd. English is ne verplichte tweede sproake in et Fraanske skoollearplan, mer net as in Fraankriek keant der neet völle good Engels. Doarnöast kö'j der in de skolen nog [[Duuts]] en [[Spaans]] learen. In wat skolen kö'j ook les in Tamil kriegen. === Muziek === Twee geleewde muziekstielen van Réunion zeent [[Sega]] en [[Maloya]]. Segamuziek keump oorsproonkelik van et nöastliggende eilaand [[Mauritius]] en is ook slim populear in Madagaskar, op [[Agalega]], [[Rodrigues (eilaand)|Rodrigues]] en de [[Seytsellen]]. Et is ne muziekstiel in dree-achtste [[moatsoorte]], met slimmen noadruk op de eerste twee van de dree slagen in de moate. Sega wörd vake mengd met et noapikken van slaggitaar en piano oet [[reggae]], woerduur as [[seggae]] ontsteet. De Maloyamuziek wörd meestal spöld met völle trommen en ne boage met ene snoare. Kenmoarkend is de [[kayamb]], nen platten rammelaar van sukkerreed. Et is muziek van de slawen, dee vake zungen oawer onrecht en de zwoare umstaandigheden op et eilaand woeroonder as ze woarken mossen. Maloya was doarumme lange verböaden, um opstokkerieje te vuurkommen. == Media == Op et eilaand is ene [[kraante]] te kriegen: de [[Journal de l'Île de la Réunion]]. Et eilaand is te zeen in den Amerikaansen film [[Mississippi Mermaid]] oet [[1969]]. ==Ekonomie== [[Bestaand:Trieur de vanille - La Réunion.jpg|thumb|Man dut [[Bourbonvanille]] sorteren.]] Et Nasjonale Vermeugen van Réunion wör in [[2013]] eskatt op 16,7 miljoen euro. De Réunianen verdeenden per joar duur mekoar € 19.854,- in et joar. [[Suker]] was aait et belangriekste oetvoorgood. Ne aandere grote seantenwelle is non [[toerisme]]. Woarkelooshead is een groot probleem op Réunion. Ongevear 30% van de leu zat in [[2014]] bie de dure. Volgens de Fraanske kraante ''[[Le Monde]]'' leawden 42% oonder de oarmoogreanze in 2010.<ref>[http://www.lemonde.fr/politique/article/2014/08/21/les-annonces-de-hollande-pour-la-reunion_4474489_823448.html Le Monde - Hollande va " adapter " le pacte de responsabilité à la Réunion.] (In et Fraansk). Bekekken op 22 augustus 2014.</ref> ==Gezoondhead== Op Réunion zeent ginne grote gevoaren vuur de gezoondhead. Mer tusken 2005 en 2006 was der ne grote oetbraak van [[chikungunya]], ne besmettelike zeekte dee wat lik op [[denguekoorts]]en. Disse zeekte wör oawerbracht oet Oost Afrika en verspreaden zik rap duur muggen. De zeekte is rechtevoort verdwenen. bie [[#verleden|Verleden van Réunion]] kö'j der mear oawer leazen. === Vervoor === [[Lochthawen Roland Garros]] ligt op et eilaand, van woer vlochten behaandeld wordt noar en van [[India]], [[Madagaskar]], [[Mauritius]], [[Zuud-Afrika]] en [[Fraankriek]]. De kleanere [[Lochthawen Pierrefonds]] verzörget een antal vlochten noar Mauritius en Madagaskar. ==Verwiezingen== <references/> [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Fraanse Overzease Gebeden]] [[Kategorie:Eilaand]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Afrika]] iyk9il230asggfelh7hr53ai8qtd07a 0 21961 283578 2015-12-08T08:00:20Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Volksrippebliek China]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Volksrippebliek China]] tt2f97x9jf635p4f3o7pq48itma03pl 0 21963 291689 291640 2016-11-09T15:16:32Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''De Pluus''' ([[Nederlaands]]: Engbertsdijksvenen) is 'n netuurgebied in [[Oaveriessel]], bi-j [[Kloosterhaar]] op 't oostn van [[Westerhaar-Vrieznvensewiek]] kört bi-j de Duutse greanze. Stoatsbosbeheer hef 't gebied in 't beheer. 't is um en noabi-j 1000 hectare groot. De Pluus bestiet uut [[Heed (vegetasie)|hei]] en [[vennen]]. 't Is wat oaver is van wat 'n grote vennemoeras was, wat veureerst et noordoostn van Nederlaand bedekken. Umdat dit iene van de leste plaatsn is in Nederlaand woar as nog hoogvenne is te vindn, wöd 't as van 'n grote netuurweerde eziene. Et gebied is op-enömmen in [[Natura 2000]], woar as alle belangrieke bescharmde netuurgebiedn in [[Uropa]] bi-j stoat. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Netuurgebied in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Tweanteraand (Tweante)]] fazb40wcs6zp4lc1995zscpu2997odg 0 21964 283637 283636 2015-12-21T15:16:37Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Cold_War_alliances_mid-1975.svg|thumb|right|200px|Blaauw zeent de 'kapitalisten', rood de 'kommunisten' en greun heulden zik ofziedig.]] Den '''Koolden Oorlog''' was nen stried tusken de [[Kapitalisme|kapitalistiese]] westerse laanden en [[Kommunisme|kommunistiese]] laanden, woerbie as nooit recht evöchten is. De [[Vereanigde Stoaten]] leupen vuurop vuur de westerse laanden, met doar achteran oonder mear [[West-Duutslaand]] en [[Nederlaand]]. De kommunisten warren oonder mear [[Ruslaand]] en [[China|Sjina]]. Den "oorlog" doerden van [[1945]] töt [[1991]]. Bie dissen oorlog verdachten beaide partiejen mekaander der van det ze nen angreep op den aander an et vuurbereaiden warren. Doarumme haalden ze alverdan mear woapens an. Doarbie wör der oawer en wier [[spionage|spioneerd]], um mekaanders technieken te learen en doar zo gebroek van te maken. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Geschiedenis]] a8dyy42gs6z3aqr50j9yelmavhuyqap 0 21965 283634 2015-12-21T14:56:26Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Saksiese godn]] herneumd naor [[Saksiese goden]]: ook zo neumd in et artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Saksiese goden]] qi69hw2w193wbvwqbzlfr01snvtwyur 0 21966 283638 2015-12-21T15:58:06Z Woolters 62 Nieje zied: ''''Spionage''' is et hemelik achterhalen van nen tegenstaander öare geheimen, um der zelf nen vuursproonk met op den tegenstaander te kriegen. Zowat alle laanden van de wearld hebt...' wikitext text/x-wiki '''Spionage''' is et hemelik achterhalen van nen tegenstaander öare geheimen, um der zelf nen vuursproonk met op den tegenstaander te kriegen. Zowat alle laanden van de wearld hebt wal ne deenst dee probeert spionage van aandere laanden tegen te goan. Dit wörd aait vealigheads-, zekerheads- of inlichtingendeenste neumd. Et tegenstriedige is det um spioneren te vuurkommen, et mangs neudig is um zelf te spioneren. Ene den as spioneert, neumt ze nen ''spion''. Spionnen probeert um bievuurbeeld informasie oawer et leager lös te kriegen, oawer plannen vuur militeare operasies, of nieje techniese ontwikkelingen woermet as een laand in ne meugelike oorlog een vuurdeel zol hebben. Dit kan duur gesprekken of te lusteren of dokumeanten oawer te nemmen of te stellen. ==Bedriefsspionage== Ook in et bedriefsleawen wörd regelmoatig bie konkurreanten spioneerd. Hierbie probeert bedriewe van tegenstaanders in dezelfde industrie bouw- of fabrieksgeheimen lös te kriegen, um doar zelf öare produkten met te verbetteren. Zo köant ze een vuursproonk op den tegenstaander nemmen, zoonder doarvuur de oonderzeukskösten vuur te betalen. Vanzelfs is dit verböaden. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Zekerheadsdeenst]] 877m97mabob7blp67kfp0ix990l4hto 0 21967 283640 283639 2015-12-21T16:27:15Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki Nen '''Zekerheadsdeenst''' is een waark bie de [[oawerhead]] wat (mangs hemelik) informasie bie mekaander gaddert um et laand te verdeadigen. Dit kan binnen et laand zelf wean (vealigheadsdeenst), mer ook oawer vear (inlichtingendeenst). Nen zekerheadsdeenst probeert informasie bie mekaander te kriegen oawer [[terrorisme]], [[ofsplitsing]]sgroeperingen, of allens wat et dagelikse laandsbesteur ontregelen kan. Dit köant ze oonder mear doon duur gesprekken of te lusteren, internetverkeer bie te hoolden, dokumeanten oawer ne nemmen of beeldopnames te maken. Allens wat een aander laand dut an bievuurbeeld gröai en oontwikkeling van öar leager, kan as ne bedreaging vuur et egen laand zeen wörden. Nen inlichtingendeenst probeert van aandere laanden bie te hoolden wat ze as meugelike bedreaging vuur et egene laand doot. Ene van de wiezes woerop as det kan is as 'ageanten' van nen zekerheadsdeenst (mangs verkeerd 'spionnen' neumd) ne plaatse in ne regearing of een leager probeert te kriegen van woer as ze völle metkriegt oawer de plannen van een laand, of dit makkelik oflusteren en duurspöllen köant. Umdet et in de wearld kommen van disse geveulige of belangrieke informasie een laand skade kan brengen, probeert nen zekerheadsdeenst disse [[spionage]] tegen te goan. Um spionage van aandere laanden tegen te goan, mut ne zekerheadsdeenst dus mangs zelf spioneren. Dit wörd dan [[kontraspionage]] neumd. ==Bekeande Zekerheadsdeenste== de Nederlaandse zekerheadsdeenst het de [[Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst]] (AIVD). Bekeande internasjonale zekerheadsdeenste zeent de [[Verenigde Stoaten|Amerikaanse]] [[Central Intelligence Agency]] (CIA), de [[Groot-Brittanje|Britse]] [[Military Intelligence Section 5]] (MI5) en de [[Military Intelligence Section 6|MI6]] en de [[Israël]]iese [[Mossad]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Zekerheadsdeenst]] kg840ybarjsoqr31mlv9t3w479vdsna 0 21968 283645 283644 2015-12-22T11:13:22Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Terrorisme''' is kort zegd ''bangmakerieje''. Breed zegd is et et proberen um leu zo bang te maken dat ze veur ne bepoalde zaak kiezet. Meestal gebeurt dit met geweald. Et woard terrorist (denne wat den doad dut) is ne meaning; meesttieds veendt dee wat nen terroristiesen doad doot zikzelf gin terrorist. Terroristen wilt met terrorisme nen bodskop oaverbrengen op een publiek. Hierbie bint symbolen onmeundig belangriek. Met beelden probeert ze zikzelf een gezichte te gewen en beduding en belangriekhead an öar haandelen en doelkeuzes. Et gef terrorisme veur een geleuf, veur een politiek inzicht, revolusie, en terrorisme van regearingen. ==Naamherkomst== [[Bestaand:Fusillades de Nantes.jpg|thumb|Groepmoord in den [[Vendée-oorlog]], tiedens et [[Terreurbesteur]] in [[Fraankriek]], 1793]] "Terrorisme" is een [[Fraans]]k woard,<ref>[http://www.woorden-boek.nl/woord/terrorisme Woorden-boek.nl. "Terrorisme".] Bekekken op 22-12-2015.</ref> wat oorsproonkelik allene duudden op stoatsterrorisme zo as de Fraanske regearing dat pleegden tusken [[1793]] en [[1794]]. Et Fraanske woard keump weer oet et [[Latien]] ''terrere'', wat "ofskrikken" beduudt. De ''terror cimbricus'' was ne tied van paniek in [[Rome]], toon as kriegers van de [[Cimbri]]-stamme op de stad ankömmen in [[105 veur Kristus|105 vK]]. De [[Jakobienen]] haalden dit an toon as ze et [[Skrikbeweend]] invoorden bie de [[Fraanske Revolusie]]. Toon as de Jakobienen de macht verlöaren, wör et woard ''Terrorist'' nen skealdnaam. Terrorisme beduudden dus eerst op regearingshaandelen, mer rechtevoort verwis et veural noar et op zonne wieze dood doon van onskooldige leu veur politiek gewin, dat et groten mediaandacht krig. In disse beduding geet et weerum noar [[Sergei Netsjajev]], den as zikzelf nen "terrorist" neumden.<ref>Crenshaw, Martha, ''Terrorism in Context'', p. 77.</ref> Netsjajev groondden de [[Ruslaand|Russiese]] terroristengroep Народная расправа (Narodnaja Rasprava, "Volksvergealding") in 1869.<ref>[https://books.google.com/books?id=raS9TqUFb94C&pg=PA461 ed. Kathleen R. Arnold. "Anti-Immigration in the United States: A Historical Encyclopedia. ABC-CLIO, LLC, 2011, vol. II. ISBN 978-0-313-37521-7. p. 461]</ref> In [[november]] [[2004]] skreef nen sekretoaris-genneraal van de [[verenigde nasies|VN]] at terrorisme ne doad is woarbie "börgers of neet-soldoaten dood doan of slim verminkt wordt, met as doel een volk te intimideren of ne regearing of internasjonale organisasie te dwingen iets te oondernemmen of juust te loaten.<ref>[http://www.un.org/unifeed/script.asp?scriptId=73 United Nations. UN Reform. 21 meart 2005. Bekekken op 11 juli 2008.]</ref> ==Readenen veur terroristen== Mangs valt terroristen 'oawerleupers' an. Leu dee as samenwarkt met nen stoat. Hiermet wilt ze de hearskoppieje van nen stoat terugge brengen. Disse wieze wör broekt in [[Ierlaand]], [[Kenia]], [[Algerieje]] en [[Syprus]] toon as dee veur ofsplitsing vöchten. Wat terroristen valt symboliese doelwitten met een hoog anzeen an, um ne tegenbeweaging van nen stoat te kriegen, zodat et volk verdeeld wörd. Dit is wat [[Al-Qaeda]] deud met öaren anval in de [[Verenigde Stoaten]] in [[september]] [[2001]]. Met dit soort anvallen wilt ze ook internasjonalen andacht kriegen veur zaken dee as aanders neet opmarkt wordt, zo as de [[Palestiense vleegtuugkapingen in 1970]] of de [[Molukken|Zuud-Molukse]] [[treinkaping]] in [[Nederlaand]] in [[1975]]. Volgens Abrahm kiest terroristiese groepen neet aait veur terrorisme umdat dat zo good warkt.<ref>[http://cisac.fsi.stanford.edu/publications/what_terrorists_really_want_terrorist_motives_and_counterterrorism_strategy Abrahms, Max. What Terrorists Really Want: Terrorist Motives and Counterterrorism Strategy. [[International Security]], vol 32 , is 4. p 86 - 89. [[MIT Press]]. Cambridge, MA. Meart 2008.] (PDF). Bekekken op 4 november 2008.</ref> Individuele terroristen liekt et mear te doon oet lust noar erkenning van öare groepsgenoten as veur de politieke of strategiese doelen, dee as vake skimmig of neet good ofbakend bliewt. Wiedters gef et volgens Michael Mousseau verbaanden tusken et soort [[ekonomie]] in een laand en terroristies gedachtengood.<ref> Mousseau Michael Market Civilization and its Clash with Terror. International Security. 2002, vol 27, is 3.</ref> Wat terroristen, zo as [[Tomthy McVeigh]], wilt wraak tegen ne regearing. ==Massamedia== [[Bestaand:Plakat La Terroriste.jpg|thumb|right|''La Terroriste'', een plakkoat oet 1910 met doarop ne vrouwelike anhanger van de [[Vechtgroep van de Poolse Sosjalistiese Partieje]] smit ne bomme noar nen auto van een Russies hearskop.]] Andacht in de [[massamedia]] kan een heuwddool wean veur terroristen. Ze wilt hiermet andacht veur zaken dee aanders neet in et niejs komt. Wat leu vindt dit oetbuiting van de media.<ref>The Media and Terrorism: A Reassessment [[Paul Wilkinson (professor)|Paul Wilkinson]]. ''Terrorism and Political Violence'', Vol. 9, No. 2 (Zommer 1997), p. 51–64 . Oetgewen deur Frank Cass, London.</ref> Met et [[internet]] is der een niej kanaal kömmen woarop as groepen öare berichten verspreaden köant. Hierum bint der een antal moatregelen veur en tegen de groeperingen opzet. De Verenigde Nasies hef zin egene moatregel tegen terrorisme opzet.<ref>[http://www.un.org/sc/ctc/ Security Council Counter-Terrorism Committee. Bekekken op 17 juni 2009.</ref> Massamedia zal mangs groepen dee zik bezig hooldt met terrorisme bewust vortloaten oet et niejs, um wiedter terrorisme tegen te goan. Dit kan disse groepen der too anzetten um slimmere terroristiese doaden te plegen um toch andacht te kriegen. James F. Pastor skreef at terroristen en de media op ne krange wieze van mekaar profiteert.<ref>Pastor, James F. Terrorism & Public Safety Policing: Implications of the Obama Presidency. Taylor & Francis, New York, NY. (2009) ISBN 978-1-4398-1580-9.</ref> ==Haandelwieze== Terrorisme ne vörm van eenziedige [[oorlog]]voring. Et keump vaker veur woar as gewone oorlogsvoring niks oet zol halen, umdat der te weanig mankracht veur is. De anleading veur terroristiese haandelingen is vake onvreade oaver een grootskeepse, neet-oplöste politieke stried. Et soort stried kan slim verskeaden wean. Vanoet et verleden gef et de volgende veurbeelde: *Ofsplitsing van een stukke laand um nen niejen stoat te vörmen of bie nen aanderen stoat te goan *Heerskoppieje oawer een stukke laand of groondstoffen veur een bepoald volk *Umsmieten van nen bepoalden regearingsvörm *Ekonomiese oetbuiting van een volk *Opstaand tegen ne laandsregearing of een bezettend leager *Geleufsfanatisme Terroristiese angrepen wordt zodöanig opzet dat ze zovöl meugelik angst en andacht antrekt, vake met bommen of vergiftiging.<ref>[http://www.theatlantic.com/magazine/archive/2003/06/the-logic-of-suicide-terrorism/302739/ Hofman, Bruce. The Locic of suicid Terrorism. The Atlantic Monthly. Vol 291, is 5. p 40 - 47. Juni 2003.] Bekekken op 22 desember 2015.</ref> De angst besteet at terroristen massavernietigingswoapens kriegt. Terroristen bereadt öare angrepen aait good veur. Ze köant ook deelnemmers opleaden, [[spionage|spionnen]] infiltreren en geld ophalen van anhangers, deur drugs- of woapenhaandel of aandere kriminele haandelingen. Ze broekt vake moderne technieken um öare gedachten te verspreaiden en te kommuniseren. Umdat [[zekerheadsdeenst]]e dit good volgen köant, kiest ze mangs juust veur oolde technieken, zo as koeriers of [[doeve|postdoewen]]. ==Verwiezingen== <references/> [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Terrorisme]] [[Kategorie: Politiek]] abu4ernn44tg24830z9bccwe3ujzzx9 0 21969 283655 2015-12-27T11:25:40Z Ooswesthoesbes 904 Ooswesthoesbes hef de zied [[Suryoye]] herneumd naor [[Arameesken]]: een pagina over britten heet ook britten en neet british wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Arameesken]] 5y9jsk3vn2m59kvm215ir6bama5shtk 828 21975 283690 2016-01-03T08:47:36Z Gangleri 26 unchanged copy of [[c:Module:TableTools]]; it is required by other modules as shown at [[b:en:Module talk:Firststeps]] LTRdummy Scribunto text/plain --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- TableTools -- -- -- -- This module includes a number of functions for dealing with Lua tables. -- -- It is a meta-module, meant to be called from other Lua modules, and should -- -- not be called directly from #invoke. -- ------------------------------------------------------------------------------------ --]] local libraryUtil = require('libraryUtil') local p = {} -- Define often-used variables and functions. local floor = math.floor local infinity = math.huge local checkType = libraryUtil.checkType --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- isPositiveInteger -- -- This function returns true if the given value is a positive integer, and false -- if not. Although it doesn't operate on tables, it is included here as it is -- useful for determining whether a given table key is in the array part or the -- hash part of a table. ------------------------------------------------------------------------------------ --]] function p.isPositiveInteger(v) if type(v) == 'number' and v >= 1 and floor(v) == v and v < infinity then return true else return false end end --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- isNan -- -- This function returns true if the given number is a NaN value, and false -- if not. Although it doesn't operate on tables, it is included here as it is -- useful for determining whether a value can be a valid table key. Lua will -- generate an error if a NaN is used as a table key. ------------------------------------------------------------------------------------ --]] function p.isNan(v) if type(v) == 'number' and tostring(v) == '-nan' then return true else return false end end --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- shallowClone -- -- This returns a clone of a table. The value returned is a new table, but all -- subtables and functions are shared. Metamethods are respected, but the returned -- table will have no metatable of its own. ------------------------------------------------------------------------------------ --]] function p.shallowClone(t) local ret = {} for k, v in pairs(t) do ret[k] = v end return ret end --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- removeDuplicates -- -- This removes duplicate values from an array. Non-positive-integer keys are -- ignored. The earliest value is kept, and all subsequent duplicate values are -- removed, but otherwise the array order is unchanged. ------------------------------------------------------------------------------------ --]] function p.removeDuplicates(t) checkType('removeDuplicates', 1, t, 'table') local isNan = p.isNan local ret, exists = {}, {} for i, v in ipairs(t) do if isNan(v) then -- NaNs can't be table keys, and they are also unique, so we don't need to check existence. ret[#ret + 1] = v else if not exists[v] then ret[#ret + 1] = v exists[v] = true end end end return ret end --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- numKeys -- -- This takes a table and returns an array containing the numbers of any numerical -- keys that have non-nil values, sorted in numerical order. ------------------------------------------------------------------------------------ --]] function p.numKeys(t) checkType('numKeys', 1, t, 'table') local isPositiveInteger = p.isPositiveInteger local nums = {} for k, v in pairs(t) do if isPositiveInteger(k) then nums[#nums + 1] = k end end table.sort(nums) return nums end --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- affixNums -- -- This takes a table and returns an array containing the numbers of keys with the -- specified prefix and suffix. For example, for the table -- {a1 = 'foo', a3 = 'bar', a6 = 'baz'} and the prefix "a", affixNums will -- return {1, 3, 6}. ------------------------------------------------------------------------------------ --]] function p.affixNums(t, prefix, suffix) checkType('affixNums', 1, t, 'table') checkType('affixNums', 2, prefix, 'string', true) checkType('affixNums', 3, suffix, 'string', true) local function cleanPattern(s) -- Cleans a pattern so that the magic characters ()%.[]*+-?^$ are interpreted literally. s = s:gsub('([%(%)%%%.%[%]%*%+%-%?%^%$])', '%%%1') return s end prefix = prefix or '' suffix = suffix or '' prefix = cleanPattern(prefix) suffix = cleanPattern(suffix) local pattern = '^' .. prefix .. '([1-9]%d*)' .. suffix .. '$' local nums = {} for k, v in pairs(t) do if type(k) == 'string' then local num = mw.ustring.match(k, pattern) if num then nums[#nums + 1] = tonumber(num) end end end table.sort(nums) return nums end --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- numData -- -- Given a table with keys like ("foo1", "bar1", "foo2", "baz2"), returns a table -- of subtables in the format -- { [1] = {foo = 'text', bar = 'text'}, [2] = {foo = 'text', baz = 'text'} } -- Keys that don't end with an integer are stored in a subtable named "other". -- The compress option compresses the table so that it can be iterated over with -- ipairs. ------------------------------------------------------------------------------------ --]] function p.numData(t, compress) checkType('numData', 1, t, 'table') checkType('numData', 2, compress, 'boolean', true) local ret = {} for k, v in pairs(t) do local prefix, num = mw.ustring.match(tostring(k), '^([^0-9]*)([1-9][0-9]*)$') if num then num = tonumber(num) local subtable = ret[num] or {} if prefix == '' then -- Positional parameters match the blank string; put them at the start of the subtable instead. prefix = 1 end subtable[prefix] = v ret[num] = subtable else local subtable = ret.other or {} subtable[k] = v ret.other = subtable end end if compress then local other = ret.other ret = p.compressSparseArray(ret) ret.other = other end return ret end --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- compressSparseArray -- -- This takes an array with one or more nil values, and removes the nil values -- while preserving the order, so that the array can be safely traversed with -- ipairs. ------------------------------------------------------------------------------------ --]] function p.compressSparseArray(t) checkType('compressSparseArray', 1, t, 'table') local ret = {} local nums = p.numKeys(t) for _, num in ipairs(nums) do ret[#ret + 1] = t[num] end return ret end --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- sparseIpairs -- -- This is an iterator for sparse arrays. It can be used like ipairs, but can -- handle nil values. ------------------------------------------------------------------------------------ --]] function p.sparseIpairs(t) checkType('sparseIpairs', 1, t, 'table') local nums = p.numKeys(t) local i = 0 local lim = #nums return function () i = i + 1 if i <= lim then local key = nums[i] return key, t[key] else return nil, nil end end end --[[ ------------------------------------------------------------------------------------ -- size -- -- This returns the size of a key/value pair table. It will also work on arrays, -- but for arrays it is more efficient to use the # operator. ------------------------------------------------------------------------------------ --]] function p.size(t) checkType('size', 1, t, 'table') local i = 0 for k in pairs(t) do i = i + 1 end return i end return p k1omc17qij757n8hd68yihcqxo4biqi 10 21981 293040 283751 2017-02-14T13:54:03Z WOSlinker 7783 fix invalid self-closed HTML tags as per [[:Kategorie:Pagina's met ongeldige zelfsluitende HTML-tags]] wikitext text/x-wiki <div style="margin-bottom:10px; text-align:center; padding:15px; color:black; background-color:#50C878; border:5px solid #6F4E37"> <span style="font-size: 1.8em; line-height: 1em">'''This is a page for non-Lower Saxon speakers to discuss anything related to the Lower Saxon Dutch Wikipedia'''.</span><br/> [[Image:Koart Leegsaksisch.png|center|175px]]You can also request assistance for your works on the Lower Saxon Dutch Wikipedia. <br/> [[Image:Coffe_time.jpg|center|100px]]<br> <small>''Note that the users from Lower Saxon Dutch Wikipedia may primarily assist you in either English or Dutch.''</small></div> <includeonly>__NEWSECTIONLINK__</includeonly> svg6b74n0uzl54j2hvt2rq587s7qlt1 4 21982 283752 2016-01-26T21:41:42Z Leeheonjin 13560 new page wikitext text/x-wiki {{Help for non-Lower Saxon speakers}} <!--■■■■■■■■■■■■■ Messages, topics and requests below this line please ■■■■■■■■■■■■■--> <!--■■■■■■■■■■■■■ Interwikis and Categories below this line ■■■■■■■■■■■■■--> [[Category:Wikipedia]] [[Category:Help]] 0v707bcqoiat0qm8by6v214smsl0rge 0 21985 284355 284354 2016-05-04T07:38:59Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki '''Eugène Henri Paul Gauguin''' (Parijs, 7 juni 1848 – Atuona op de Marquesaseilanden, 9 mei 1903) was 'n Fraansn kunstschilder. ==Leven== Zo as ‘t verhaal wul, had Gauguin ’n beste bane as beursmakelaar, had ’n vrouwe en kinder en leevn ’n goed leevn in Kopenhagen. Mar hi-j gaave\n ’t almoale op umme noar [[Fraankriek]] te goan, [[Paries]], um veur de schilderkunst te leevn goan. Later vertrukkn ‘e op Tahiti an um doar (achterof) zien beste wark te maakn. Doar is ‘e uuteandelik ok uut de tied ekomm deur 'n ziekte en zölfmoordpogings. Tiedns zien leevn was 'e al 'n bekendn bi-j de jonke skilders in Fraankriek. In verskeidne groepn was 'e een soort goeroe veur eur, zoas in Bretagne. Iene doarvan war [[Vincent van Gogh]], woar as 'e (met andringn van [[Theo van Gogh]]) 'n zettien met saam eleefd hef. Dit hef uuteandelik töt 'n dikke ruuzie ewödn, woarnoa van Gogh zien eagn oor d'r of sneedn. Gauguin is toe drek bi-j hum vot egoane. [[Kategorie:Keunst]] [[Kategorie:Skilder]] {{Dialekt|sdz}} cwnp9wj03cru6yvjagzhuds2oohdfo5 0 21987 283883 2016-02-16T09:02:50Z Cycn 1607 Cycn hef de zied [[Groesbeek (gemeente)]] herneumd naor [[Barg en Dal (gemeente)]]: 1 jan 2016 wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Barg en Dal (gemeente)]] ad7lwpnmkd5pt7pcn8b6gvp38flmp2j 0 21995 290161 290160 2016-10-31T13:11:24Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki '''Ofloat''' is een begrip oet de [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholieke Koarke]] in et [[Kristendom]]. Nen Rooms-Katholieken geleuwigen kon vergewing van zinne [[zeunde]] kopen, duur de Koarke vuur nen ofloatbreef te betalen. In zonnen breef steund ne duur de [[Paus]] good-ekuurde verkloaring van zeundevrieheaid. Verskeaidene koarkeliken zo as [[Maarten Luther]] en [[Johannes Calvijn|Johannes Calvien]] kömmen hiertegen in et gewear. Zee stichten oonder mear hierumme ne nieje Kristelike streuming, et [[Protestaantisme]]. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Rooms-Katholieke Karke]] e4nyh0ikmtnvto4jiq0sz09921epfew 0 21996 283931 2016-03-02T11:17:20Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Ofloat]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ofloat]] 2q47su4qna0t5ib8wigaahf1uw8aqox 0 22000 293345 293181 2017-06-12T13:28:58Z 77.242.120.114 Vloek verwijderd wikitext text/x-wiki [[File:Ebrahim Hemmatnia.jpg|position|right|thumb|Ebrahim Hemmatnia]] [[File:Hemmatnia Boatbike.jpg|position|right|thumb|Ebrahim Hemmatnia in zijn boot fiets.]] Ebrahim Hemmatnia (geboren op 25 juni 1976) is een Perzisch-Nederlandse avonturier en de eerste mens op de wereld die fietsend een oceaan overstak is. In 68 dagen is hij de Atlantische Oceaan over gefietst met een amfibiefiets (ook wel een bootfiets genoemd), een door mensenkracht aangedreven vervoersmiddel, dat zowel op land als op water gebruikt kan worden. Hij is ok al door verscheiden grote steden heen gefietst zoals Dakar, Natal, Joo Pessoa, Recife, Aracaju, Salvador, Vitória, Rio de Janeiro. <ref>[http://nos.nl/artikel/408692-de-wereld-rond-in-een-bootfiets.html De wereld rond in een bootfiets]</ref><ref>[http://nos.nl/artikel/2038839-nederlandse-oceaanfietser-verovert-brazilie.html Nederlandse oceaanfietser verovert Brazilië]</ref><ref>[http://www.itv.com/news/anglia/update/2013-04-23/round-the-world-adventure-by-pedal-power/ Round the world adventure by pedal power]</ref><ref>[http://www.yachtandcoast.com/featured/dutch-boat-biker-takes-on-the-world/ Dutch ‘boat-biker’ takes on the world]</ref><ref> [http://www1.folha.uol.com.br/internacional/en/saopaulo/2015/06/1646546-iranian-adventurer-suspends-round-the-world-trip-in-sao-paulo-after-federal-revenue-office-fine.shtml Iranian Adventurer Suspends Round the World Trip in São Paulo After Federal Revenue Office Fine]</ref><ref>[http://www.guinnessworldrecords.com/world-records/396399-longest-journey-by-amphibious-cycle longest journey by amphibious cycle]</ref> ==Referenties== <references /> ==Externe links== *[https://www.youtube.com/channel/UCdkvJkHHleWFGRP8jOfMlsg Youtube] *[https://www.facebook.com/Bootfietser Facebook] *[https://twitter.com/Oceaanfietser Twitter] jhppr16m9vs1xxy1abu97jp5s710mtw 0 22004 284470 283967 2016-05-12T12:42:08Z 213.124.76.138 hellig --> kwoad wikitext text/x-wiki '''Den Klinkenbarg''' Den Klenckebarg (Kleinke) is een [[Mottekasteel]] ,vlakbij Gies. Ie kunt der niet veul meer van zien, mar vrogger waren et twee gloepens hoge bulten. De grootste was zesse meter hoög en de kleinste vief meter. De grootste is de Klencke en de kleinste héet Keutersheugte. Keutersheugte was de veurburchte. <br /><br />De meinsen van de Klenckebarg hadden bar heibel mit de graaf van Coevern. Dat konflikt had te maken mit het geval dat de Bisschop van Utrecht<br />narrig was op de Coeverse graaf. En de meinsen van de Kleincke waren veur de Bisschop. Uuteindeluk pakte dat bar slim uut veur die meinsen, 't hiele Kasteel is verruïneerd. <br />Een ander verhoal is dat de boeren uit Gies barre kwoad waren op de kasteelheer van de Klencke en dat ze hum een keer 's nachts hebben aangevallen en 't kasteel verruïneerd hebben. <br />'t Is nog mar de vroag of 't woar is. <br />Hiernoa hebben de heren van Klencke hun residensie vlakbíj Hesseln gemaakt. Ie kunt de Havezate vienden langs de stroatweg tussen Hesseln en Slien. {{Dialekt|drt}} [[Kategorie:Kastele in Nederlaand]] n3hqvhziwf5zfkw3coahaclwt5fua4n 0 22007 284015 284013 2016-03-24T12:18:26Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Montagem Rio de Janeiro.jpg|350px|thumb|right|Rio de Janeiro]] '''Rio de Janeiro''' (oetsprekn as ‘’RIE-jo de zja-NEA-ro’’, [[Portugees|Portugese]] oetsproake {{IPA|ˈʁi.u dʒi ʒɐˈnejɾu}}) of mangs ook kortweg '''Rio''', is de tweede grötste stad van [[Brazilië]]. Et is de heuwdstad van de [[Rio de Janeiro (deelstoat)|lieknamigen deelstoat]]. Delen van de stad stoat op de [[wereldarfgoodlieste|wearldoarfgoodlieste]] van [[UNESCO]].<ref>[http://whc.unesco.org/en/list/1100 UNESCO - Rio de Janeiro: Carioca Landscapes between the Mountain and the Sea. 1 July 2012].</ref> De stad wör in [[1556]] egroondt duur et [[Portugese Riek]]. Et was doaroonder anvaankelik de heuwdstad van et [[Kapteinskoppen van et Portugese Riek|Kapteinskop Rio de Janeiro]]. In [[1763]] wör et de heuwdstad van de [[Stoat Brazilië]], nen stoat oonder et Portugese Riek. Toen as in [[1808]] et [[Brazilië#Verenigd_Keuninkriek_met_Portugal|Portugese Hof noar Brazilië oetweek]], wör Rio de wonstad van Keunigin [[Maria I van Portugal]] öar hof. Doar maakten zee met öar zönne, den [[preensregeant]] en anstoanden keunink [[Johan VI van Portugal]] van Brazilië een keuninkriek binnen et [[Verenigd Keuninkriek van Portugal, Brazilië en de Algarven]]. Rio bleef de heuwdstad van et Lusitaanse keuninkskop töt [[1822]], toen as den [[Brazilië#Onofhaankelik_kaeizerriek|Onofhaankelikheaidskrieg]] anvung. Dit is ene van de weanig bekeande moalen at ne heuwdstad van een kolonistenlaand noar de kolonie verskeuf. Rio de Janeiro was töt [[1889]] de heuwdstad van et Keaizerriek Brazilië en doarnoa töt [[1960]] van de Republiek Brazilië. Doarnoa wör [[Brasília]] de heuwdstad. Rio de Janeiro hef et een noa heugste bruto inkommen van Brazilië,<ref>[http://www.ibge.gov.br/home/estatistica/economia/pibmunicipios/2006/tab02.pdf Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística (IBGE) - Posição ocupada pelos 100 maiores municípios em relação ao Produto Interno Bruto. 16 December 2008] Bekekken op 16 December 2008.</ref> en de 30ste van de wearld in 2008<ref>[http://www.citymayors.com/statistics/richest-cities-2005.html City Mayors Statistics - The 150 richest cities in the world by GDP in 2005. 11 March 2007.] bekekken op 8 September 2008</ref>. Et wörd eskatt op [[Braziliaansen real|R$]] 343 miljard (zowat 84 miljard). In de stad zitt völle heuwdkantoren van de Braziliaanse [[öllie]]-, [[mienbouw]]- en [[telekommunikasie]]-industrie. Doaroonder zeent twee van de grötste bedriewen van et laand (Petrobras en Vale) en et grötste telemedia-samenwoarkingsverbaand van [[Latiens-Amerika]]: [[Organizações Globo|Grupo Globo]]. Der zitt ook nen hoop [[universiteat]]en en oonderwiesinstellingen en et is et een noa grötste middelpeunt vuur oonderzeuk en oontwikkeling van Brazilië: 17% van al et nasjonale oonderzeuk köm in 2005 oet Rio. Rio de Janeiro is ene van de drokst bezöchte steaden van et [[Zudelik Halfroond]]. Et steet bekeand um de natuurlike umgewing, et Braziljaanse [[Karnaval]], [[samba]], [[bossa nova]] en de straanden van [[balneario]],<ref>[http://news.bbc.co.uk/player/nol/newsid_8250000/newsid_8250700/8250788.stm?bw=bb&mp=wm&news=1&nol_storyid=8250788&bbcws=1 "Rio de Janeiro's Beach Culture"] Tayfun King, ''Fast Track'', BBC World News (11 September 2009)</ref> zo as de [[Barra da Tijuca, Rio de Janeiro|Barra da Tijuca]], [[Copacabana (Rio de Janeiro)|Copacabana]], [[Ipanema, Rio de Janeiro|Ipanema]] en [[Leblon, Rio de Janeiro|Leblon]]. Nöast de straanden zeent belangrieke herkenningspeunten oonder mear et onmeundige staandbeeld van [[Kristus den Verlösser (staandbeeld)|Kristus den Verlösser]] boawenop den boarg [[Corcovado]], wat ook wal ene van de [[Zeuwen nieje woonderen van de wearld]] eneumd wörd; den [[Sukerbroodboarg (Brazilië)|Sukerbroodboarg]] met de [[kabelbane]]; de ''[[Sambadrome Marquês de Sapucaí|Sambódromo]]'' (Sambadrome), een groot paradestadion vuur samba-optochten tiedens Karnaval, met onmeudige tribunes an weerskaanten; en [[Maracanã-stadion]], ene van de grötste [[vootbal]]-stadions van de wearld. In Rio de Janeiro wordt de [[Olympiese Zomerspöllen van 2016|Olympiese]] en [[Paralympiese Zomerspöllen van 2016]] eheuldn. Det is et eerste moal at dee spöllen op et Zudelik Halfroond en in een [[Portugees]]-talig laand eheulden wordt.<ref>[http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/olympic_games/8282518.stm BBC News. BBC Sport, Rio to stage 2016 Olympic Games 2 October 2009.] Bekekken op 4 oktober 2009.</ref> In et Maracanã-stadion wörden de finales van de [[FIFA Wearldcup]] eheulden in [[1950]] en [[2014]], de [[Confederations Cup]] van [[2013]] en de [[Pan-Amerikaanse Spöllen]] van [[2007]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Brazilië]] {{begin}} nbuer1t27tufc678niswjgcvsrgubr5 0 22008 284041 284014 2016-03-26T23:52:59Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Wealdarfgoodlieste]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wealdarfgoodlieste]] e45ko0m260l7a12fjivls12by6eh37s 0 22009 284030 2016-03-25T15:28:31Z 80.65.107.42 deurverwiezing naor [[Kukeluusjen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kukeluusjen]] sfn5pu7rc832ftk2nyfc4lewneuzkam 0 22010 284031 2016-03-25T15:28:55Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kukeluusjen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kukeluusjen]] sfn5pu7rc832ftk2nyfc4lewneuzkam 0 22011 287370 284923 2016-10-25T17:43:01Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Gem-Aalburg-OpenTopo.jpg|thumb|right|200px|Gemeentekaarte van Oalborg]] [[Bestaand:Netherlands,_Noord-Brabant,_Veen (1).JPG|thumb|right|200px|Zicht op Venne en den Ofdamden Maas, bekekken vanof Aalst (Geelderlaand).]] '''Oalborg''' of '''Oalburg''' ([[Nederlaands|Hollaands]]: ''Aalburg'') is ne [[gemeente]] in et [[Laand van Altena]] in de [[proveensie]] [[Noord-Broabaant]] in [[Nederlaand]]. Der woonden op n [[31 meert|31sten meart]] van [[2015]] 12.979 inwonners op ne vlakte van 53,16 kilometer in et veerkaant, met 273 [[hectare|ha]] an water. ==Döarpe== In de gemeente ligt de volgende döarpe en wonkernen. [[Babyloniënbrook]], [[Drongeln]], [[Eethen]], [[Gendern]], [[Meeuwn (Oalborg)|Meeuwen]], [[Spijk (Oalburg)|Spijk]], [[Venne (Oalborg)|Venne]] en [[Wiek en Oalborg]] (woer as ook et roadhoes steet). ==Openboar Vervoor== In Oalborg komt verskeadene bussen an. Dee vaalt oonder de zorg van busbedrief Arriva. ==Verleden== Der wörd an enömmen at der in de [[prehistorie]] al leu wonden op de stea wat non Oalborg is. Of ze der vuur vaste wonden is neet dudelik. Den naam '' Aalburg'' wörd pas in 889 gebroekt. De hudige gemeente is in [[1973]] ontstoan duur ne samensmeelting van de oolde gemeentes Wiek en Aalborg, Venne en Eethen. ==Steadenbaand== * {{HU-VLAG}} [[Heves (stad)|Heves]] (Hongarieje) ==Politiek== ===Gemeenteroad=== {| class="wikitable" !colspan="16"|'''Gemeenteroadszetels''' |- !'''Partieje'''||'''2006'''<ref>[http://www.aalburg.nl/index.php?mediumid=4&pagid=1317&rubriek_id=2969&fontsize=12&stukid=38467 leste oetslag op de gemeentesite]</ref>||'''2010'''<ref>[http://www.aalburg.nl/index.php?simaction=content&mediumid=9&pagid=719&stukid=40189 vuurlopige oetslag op de gemeentesite]</ref>||'''2014'''<ref>[http://www.aalburg.nl/gemeenteraadsverkiezingen/gemeenteraad_41317/item/voorlopig-overzicht-uitslag-alle-stemdistricten-2014_81753.html vuurlopige oetslag op de gemeentesite]</ref> |- |[[Staatkundig Gereformeerde Partij|SGP]]|| 3 || 4 || 4 |- |[[Christen-Democratisch Appèl|CDA]]|| 3 || 3 || 3 |- |[[ChristenUnie]]|| 3 || 2 || 2 |- |[[BAB (politieke partij)|BAB]]|| 2 || 2 || 1 |- |[[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]]|| 2 || 1 || - |- |[[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]|| 1 || 1 ||| 1 |- |[[Ideaalburg]] (ook wal ''Partij Sheikkariem'') || 1*¹ || 1 || 2 |- |[[De Aalburgse Alliantie]] || - || 1 || 1 |- |[[Progressief Altena]] || - || - || 1 |- |'''Totaal'''|| '''15''' ||'''15'''||'''15''' |- |'''Opkomst'''|| 71,8% || 70,6% || 67,7% |} * *¹ S.S.R Sheikkariem haalden zinnen zetel as lid van BAB Noa de gemeenteroadsverkiezingen van 2014 wörd der een verboond eslötten tusken de SGP, Ideaalburg, BAB en den Aalburgsen Alliantie, noa at de ChristenUnie en et CDA zik terugge treuken. De eerste dree partiejen leawert alledree nen wethoolder. ==Anliggende gemeenten== {{Tabel wiendroze | NW= [[Woudrichem (gemeente)|Woudrichem]] | N= | NO= [[Zaltbommel]] (GLD) | W= [[Woarkendam]] | O= | ZW= | Z= [[Woalwiek]] | ZO= [[Heusden]] }} == Monumenten == In de gemeente stoat een antal rieksmonumeanten en oorlogsgedeanken, zeet: * [[Lieste van rieksmonumeanten in Oalborg]] * [[Lieste van oorlogsmonumeanten in Oalborg]] == Reffereansies == <references/> == Oetgoande koppeling == {{Commonscat|Aalburg}} * [http://www.aalburg.nl Webstea van de gemeente] {{Noord-Braobant}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord-Braobant]] hvt3oancggj6fwpfdxs2nhkj0w59mb6 0 22012 285573 284071 2016-10-15T15:38:19Z CommonsDelinker 166 [[Snapchat_Logo.png]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Natuur12|Natuur12]], mit as reden: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Snapchat logo.svg|]]. wikitext text/x-wiki '''Snapchat''' (oetsprekn as ''SNÄP-tsjät'') is nen [[app]] vuur op [[smartphone]]s. Met dissen app köant gebroekers mekoar [[fotografie|foto's]] en [[film]]kes steuren. Eankel leu dee as ook Snapchat hebt en den gebroeker volget, köant disse beelden zeen. Den gebroeker kan ook kiezen wee van zinne volgers et wal te zeen krig en wee neet. De beelden zeent op zin längst veer sekondes te bekieken. Doarnoa zeent ze vort. Ne oetzeundering hierop is de verhaal-meugelikhead, woerin as een beeld nen helen dag te bekieken blif, in samenhaank met aandere beelden dee as den gebroeker den dag plaatset. Den app wörd et meest gebroekt vuur [[selfie]]s. Oawer de beelden kan den gebroeker verskeaidene filters en opmaakprofielen plaatsen. Ook kan den app gezichten oetwesseln as den gebroeker der met iemand aanders op geet. Volgens Snapchat zelf wörden der in [[mei]] [[2015]] mear as 2 miljard foto's en filmkes per dag roond esteurd. Snapchat Verhalen wörden 500 miljoen moal op nen dag bekekken. In November 2015 wörden der al 6 miljard filmkes op nen dag versteurd. De wearde van et bedrief Snapchat wörd inmiddels eskatt op 10 töt 20 miljard Amerikaanse [[dollar]]. In [[2016]] steeg Snapchat noar 7 miljard dagelikse filmkes. Snapchat is in [[2011]] bedacht duur de [[Verenigde Stoaten|Amerikanen]] Evan Spiegel, Bobby Murphy en Frank Reginald "Reggie" Brown IV. De meeste gebroekers zeent tusken de 13 en 23 joar oold. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Internet]] e5hia6btutby8f1kg0ddlmos5jbe0kd 0 22013 284063 2016-03-30T07:49:27Z 81.206.164.195 Nieje zied: ''''Eos''' (Oldgreeks: Ἠώς / Êốs) was in de [[Greekse mythologie]] de godinne van de dag'road. Ze was de dochter van de Titoanen van 't lecht, Hyperion en Theia, en de zusse v...' wikitext text/x-wiki '''Eos''' (Oldgreeks: Ἠώς / Êốs) was in de [[Greekse mythologie]] de godinne van de dag'road. Ze was de dochter van de Titoanen van 't lecht, Hyperion en Theia, en de zusse van zunn'ngod Helios en moangodinne Selene. 0203iggn24nbdqwjx8jlynrdlptjkg3 0 22015 284069 2016-03-30T13:56:11Z Woolters 62 Nieje zied: 'Nen '''App''' is een programmaken vuur op mobiele apparaten, zo as [[smartphone]]s en [[tablet]]-komputers. Et woard ''App'' is ne ofkorting van et Engelse ''Application'', wat ''wo...' wikitext text/x-wiki Nen '''App''' is een programmaken vuur op mobiele apparaten, zo as [[smartphone]]s en [[tablet]]-komputers. Et woard ''App'' is ne ofkorting van et Engelse ''Application'', wat ''woarktuug'' beduudt. Op de meeste apparaten stoat al verskeadene apps vuur-installeerd, zo as nen [[webkieker]], nen [[e-mail]]behearder, [[agenda]] en apps woermet a'j muziek, aandere apps en media kopen köant. Een antal vuur-installeerde apps köant der ofhaald worden met ne duursnee de-installasiewieze. Der blif dan mear ruumte oawer vuur apps dee as den gebroeker gearne hef. As de [[software]] dit neet toolöt, köant wat toostellen ook ewisket worden um de neet-eweunskede apps der of te kriegen. Apps vuur et mobiel zeent neet etzelfde as [[software]] vuur op [[desktop]]-komputers en [[internet-apps]] dee as in webkiekers loopt, in stea van direkt op et mobielke. ==Gebroek== Et doel van apps is um et leawen van den gebroeker lechter te maken of plezeer te beden. Der zeent apps dee as eankel informasie geewt, zo as [[wear]]-, [[verkear]]- en [[niejs]]-apps. Aanderen helpt een meanske um zaken te regelen, zo as e-mailbehear, [[baanke|internetbankieren]], agenda's, antekeningen en sproakrecorders. Der zeent ook apps vuur [[kokken|kokbeuke]], biehoolden van [[sport]]-vuurtgaank, wegbeskriewingen of muzieklusteren. Wat apps wordt duur bedriewe maakt um öare klaanten better te helpen en öar de meugelikhead te doon um met et bedrief te kuieren. Et is dan ook meteen ne wieze om öar naamsbekeandhead te verstoarken. Bekeande sosjale netwoarken as [[Facebook]] gebroekt apps um öare gebroekers verdan te bedenen. [[Instagram]] dreeit zelfs heuwdzakelik op mobiele apparaten; op de webstea van instagram zelf köant gebroekers niks. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Internet]] [[Kategorie: Tillefoon]] kqu24bvrzwqhimxnr0mkylfyufnya4f 0 22016 284074 2016-03-30T14:39:44Z Woolters 62 Nieje zied: '[[Bestaand: Google Maps Icon.png|thumb|right|200px|Et beeldmoark van Google Maps]] '''Google Maps''' is nen [[internet|online]] kaartendeenst vuur op den [[komputer]]. Den deenst is...' wikitext text/x-wiki [[Bestaand: Google Maps Icon.png|thumb|right|200px|Et beeldmoark van Google Maps]] '''Google Maps''' is nen [[internet|online]] kaartendeenst vuur op den [[komputer]]. Den deenst is van [[Google Inc.]]. Et böd [[satelliet]]beelden, stroatkaarten, 360° panoramabeelden ([[Google Streetview]]), de leste verkeersinformasie ([[Google Traffic]]) en routeplanners vuur vootgängers, autoveurders, fietsers (mut nog etest worden) en et [[openboar vervoor]]. Google Maps vung an as een [[C++]] komputerprogramma. Et wör oontwörpen duur [[Lars Eilstrup Rasmussen|Lars]] en [[Jens Eilstrup Rasmussen]], van Where 2 Technologies. In [[oktober]] [[2004]] wör det bedrief oawerkocht duur Google, dee as der ne web-[[app]] van maakten. Google kochten der ook nog een bedrief bie wat vanoet de ruumte beelden van de earde maakten en een bedrief wat et verkeer verdan in de gaten heuld. Det deden ze allemoal bie mekoar en neumden et Google Maps, woermet as ze in [[februwoari]] [[2005]] de moarkt op gungen. De vuurkaante van den deenst gebrok [[JavaScript]], [[XML]] en [[Ajax (programmeertaal)|Ajax]]. Google Maps hef ne [[API]] woermet as kaarten ook op aandere websteas inbed worden köant. Doarbie köant bedriewen en organisasies in laanden oawer de hele wearld öare stea op de kaarte markeren. Met Google Map Maker köant leu zelf de kaarten verbetteren. Met Google Maps' satellietblik kiekt gebroekers van böawenten op de wearld. De meeste beelden van steaden hebt hoge resolusie. Ze zeent nömmen vanoet een [[vleegtuug]] wat tusken 240 en 460 meter hoge vlög. De rest van de beelden keump van satellieten. De meeste satellietfoto's zeent neet mear as dree joar oold en wordt regelmoatig bie ewoarket. Google Maps gebrok ne benöadering van de [[Mercator]]-wiergawe, woerduur as de strekken um de wearldpolen neet precies eteund worden köant. In [[2013]] wör der een niej ontwoarp van de komputer-[[app]] vrie egewen, nöast de "klassieke" versie van vuur 2013. In [[2008]] wör Google Maps vuur mobiel vrie egewen. Doarmet köant leu [[navigasie|navigeren]] via [[GPS]]. In 2013 bleek at et den meest populearen app vuur [[smartphones]] was. Mear as 54% van alle leu oawer de hele wearld dee as een smartphone harren, hebt den app tenminsten eenmoal gebroekt.<ref>[http://www.businessinsider.com/google-smartphone-app-popularity-2013-9#infographic Business Insider - Google+ Smartphone App Popularity. Bekekken op 6 september 2013.]</ref> Volgens Google har et bedrief in 2012 mear as 7100 leu in deenst um de wearld in kaarte te brengen. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Internet]] [[Kategorie: Google]] p80uyrjmstqnp09y65epdesoqdvzzew 0 22017 293426 293425 2017-07-10T08:26:06Z Akeron 12358 Versie 293425 van [[Special:Contributions/Arjun Vox|Arjun Vox]] ([[User talk:Arjun Vox|overleg]]) weerummedreid cross-wiki spam wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Ameily_Radke.jpg|thumb|right|200px|Een selfie vanoet nen hogen hook, woerduur as de ogene grötter oetkomt, en den kin en kaakliene sköarper liekt.]] Een '''Selfie''' is een [[fotografie|zelfportret-foto]] den as iemand van zikzelf vanoet de haande of met nen selfiestok maakt. Selfies wordt meestal vanoet nen hogen hook enömmen, met de kamera op oetstrekte oarmleankte. Doarduur liekt de ogene grötter en et lief slaanker, wat duur mekoar as antrekkeliker ezeen wörd. Duur opkomst van digitale fotografie en [[smartphone]]s in samenhaank met verskillende sosjale netwoarken en [[app]]s, is et delen van foto's van oezelf verdan geleefder ewörden. Op [[Facebook]], [[Twitter]], [[Instagram]] en [[Snapchat]] wordt de meeste selfies edeeld. Völle makers van mobiele tellefoons spölt in op de geleefdhead van selfies duur te adverteren det de kamera's op öare nieje tellefoons zulke beste selfies maakt. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Fotografie]] 7gni02jxw3y6ovkylhyi8kw1xc5bglp 0 22018 284084 284083 2016-03-31T19:37:08Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki Onder '''boom''' (mv. ''beum(e)'', ''bööme'') wörd algemeen 'n holten plaant verstoan, den uut nen wörtel nen stam en nen kruun met loof deran bestiet. ==Wat bint beume..== Beume bint eag’nk grote plaanten. Nen boom hef wörtels, nen stam, takken, twiegen, blädder en vruchten. De wörtels zörgt derveur, dat den boom stewig in de grond stiet. De grotere wörtels bestoat liek-as den stam uut holt. De kleanere wörtels, woarvan der eankeln zo dunne bint as nen hoar, zoegt ‘t water op uut de grond. In dat water zit voedingsstöffen veur n‘n boom. ‘t Water met ‘t voedsel giet deur de wörtels, den stam en de takken noar de blädder. Uut de wörtels gruit den stam. Den stam is van holt en doardeur is ‘e stark en buugzaam. An’n stam zit takken en twiegen. An de twiegen zit bladder of nöalden. De bladder en nöalden hebt zunlecht neudig. Beume den niet kört bi-j mekare stoat hebt völle ziedtakken, umdat ‘t zunlecht goed bi-j de bladder kommen kan. Beume den kört bi-j mekare stoat, gruit hoge en hebt allenne an de boavenkaante takken. Waant allenne doar kriegt de bladder genog zunlecht. ==..en wat doet ze?== * 1. Beume brekt met heur bladder of nöalden 'n kracht van de reegn. * 2. Beume hold met hun wörtels eurde vaste. * 3. Beume brekt 'n kracht van de wind. * 4. Beume vankt met heur bladder stöf uut de lucht op. * 5. Beume maakt oadem. * 6. Beume biedt woonruumte an verskillnde diern. * 7. Beume geeft voedsel an diern. * 8. Beume maakt 't klimoat zachter. * 9. Beume zörgt veur schaa en vochtige lucht. * 10. Beume maakt ekosysteemn. c8i0zniwqy40fnjshp45ayaxzw42oev 0 22019 284152 284151 2016-04-08T19:13:42Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki De '''navvel''' is 't littekken dat achterblef noa 't verdreugn van de navvelstrenge. De navvel hef doardeur 'n symboliese betekkenisse van verbinding met 't leven ekreegn. De vörme van de meanslike navvel is ofhaanklik van de wieze woarop as 't littekken vergruit. {{Dialekt|sdz}} oe3dj32kwjvc0iampartpj8q6ah35s7 0 22020 284094 284093 2016-04-03T11:58:03Z 81.206.164.195 wikitext text/x-wiki Nen '''tippel''' is 't roze puntie op de börst bi-j meansn en aandere zoogdeers. Bi-j de vrouwen hef 't de nut um de kleanties te zoogn. Bi-j de männe hef 't gien nut, mar is nen oaverbliefsel van de tied dat 'e nog 'n geslachtloze [[embryo]] was. Pas noa oongveer neegn wekken wörd 'n embryo nen männegien of ne vrouwgien, mar dan hef 'e zien tippel al. De tippel bi-j aandere zoogdeers wörd ok wal nen spene enuumd, mar is feaitlik 'tzölfde. aw0sgbv02wjney5kp3yqs9frc8skkx3 0 22022 291394 284344 2016-11-04T15:11:28Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki 't '''Fatalisme''' is 'n weerldbeskouwing , die der van uutgiet dat de gebeurtenissn in de natuur en de maaschappi-je deur 't Lot ( Latijn ''fatum'' ) eschikt is. Fatalistn zegt dat 't Lot zien eagn gaank giet, en da'j der as méénse niks an veraandern kunt. Luu kunt geleuvn dat der god of gödn 't bint den 't verlop van 't weerldgebeurn bepoald. En liek-as de fillesoof [[Spinoza]] déénkn dat God 'tzölfde is as de Natuur, en dat denne warkt as oorzake-gevoalg (ok wal [[Determinisme]] enuumd). Beveurbeeld oeze veuröölders, de [[Germanen]], geleuvn dat d' hoogstn Macht in 't heelal 't Lot was. Zi-j nuumnd ok wal ''Urleg'': de oer-ördening. In [[China]] he'j ok vörms van fatalisme; [[Confusius]] gaavn elk méénse nen name (va, moe, zöne, zusse, koning, dienaar, etc.), en doar mossn zi-j dan ok krek noa leevn, voalgs op-eschreevn regels. 't Chineesn woord ''ming'' betekkendn ''name'', mar hef deur hum ok de betekkenisse van ''lot(sbestemming)'' ekreegn. De Chinese [[Daoïstn]] geleuft in'n zölf-skeppende prinsipe, de Dao manks enuumd. De weerld verlöp noar de grilln van Dao, en 'n Daoïst perbeerd zienn kop leug te maakn deur stille ween en hénig an doen (zich veural lös te maakn van 't onnatuurlike fillosofie van Confusius) umme zo zunder teegnwarkn met de strome van 't leevn met te goan. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Geleuf]] nqyoph5bpwq6b52kx1hnlojjowokp2d 0 22023 284136 284109 2016-04-07T16:11:55Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Ködörösêse tî Bêafrîka<br />Mid-Afrikaanse Reppubliek | vlagge = Flag of the Central African Republic.svg | vlagartikel = Vlagge van de Mid-Afrikaanse Reppubliek | woapn =Coat of arms of the Central African Republic.svg | woapnartikel = | lokasie = Location Central African Republic AU Africa.svg | sproaken = [[Sango]]<br/>[[Afrikaans Fraansk]] | heufdstad = [[Bangui]] | geleuf = [[Christendom]], [[Islam]] | regeringsvörm = [[Republiek]] | inwonners = 4.709.000 | dichtheid = 7,1 | km2 = 622.984 | breedtegroad = 4/22//N | lengtegroad = 18/35//E | region = GH | pctwater = 0 | munteenheid = [[Mid-Afrikaanse CFA frank]] | valutakode = (XAF) | tiedzone = [[WAT]] +1 | volksleed = [[La Renaissance|E Zingo]]<br/>[[La Renaissance]]<br/>{{small|''De Renaissance''}}<br/><center>[[bestaand:La Renaissance.ogg|La Renaissance]]</center> | feestdag = | tld = Cf | laandkode = CF | tel = 236 }} De '''Mid-Afrikaanse Republiek''' ('''MAR'''), in et [[Sango]] ''Ködörösêse tî Bêafrîka'', in et [[Fraans]]k ''République centraficaine'' of ''Centrafrique'', is een laand in Midden-[[Afrika]]. Et ligt volledig inslötten tusken aandere laanden: [[Tsjaad]] in et noorden, [[Soedan]] in et noordoosten, [[Zuud-Soedan]] in et zuudoosten en de [[Demokratiese Republiek van de Kongo]] en de [[Republiek van de Kongo]] in et zuden en [[Kameroen]] in et westen. De MAR beslöt ne vlakte van 620.000 km². In [[2014]] wonden der ongevear 4,7 miljoen leu. De heuwdstad en grötste stad is [[Bangui]]. Et grötste deel van et laand besteet oet [[savanne]], mer et laand hef ook een deel [[sahel]]-weuste in et noorden en een [[reagenwoold]] op den eawenaar an. Twee doarde deel van de MAR lig in et streumgebeed van de [[Oebangirivier]] (den as in den [[Kongorivier]] oetkeump). De aandere doarde van et laand lig in et streumgebeed van de [[Chari-rivier]], den as oetkeump in et [[Tsjaadmear]]. Der wont al doezende joaren leu op de stea wat rechtevoort de Mid-Afrikaanse Reppubliek is. De hudige greanzen wörden vaste legd duur [[Fraankriek]], det et laand koloniseerden an et eande van et [[19e eeuw|19de joarhoonderd]]. Noa at et onofhaankelik wör in [[1960]], wör de MAR regeard duur ne riege alleenhearsers. In de [[1990|negentiger joaren]] reupen de inwonners um [[demokrasie]], woernoa as in [[1993]] de eerste demokratiese verkiezingen eheulden wörden. Doarbie wör [[Ange-Félix Patassé]] presideant. Mer den wör vervöngen duur Genneraal [[François Bozizé]] in den zinnen [[Stoatsgreep in de Mid-Afrikaanse Reppubliek van 2003|stoatsgreep van 2003]]. Doarnoa breuk der in [[2004]] nen [[Bosoorlog van de Mid-Afrikaanse Reppubliek|bosoorlog]] oet. Ondaanks een vreadesverboond in [[2007]] en [[2011]] wör der vanof [[december]] [[2012]] steelselmoatig volker- en [[geleufsmoord]]en tegen [[islam|Moslims]] epleegd. Tusken 2013 en 2014 sleugen völle volker op de vlucht. De MAR hef fleenke [[mineraal]]vuurroaden en aandere groondstoffen zo as [[uranium]], [[öllie]], [[goold]], [[diamaant]]en, [[kobalt]], [[hoolt]] en [[waterkracht]] en grote stukken gode groond vuur [[laandbouw]]. Toch steet et laand in de top 10 van oarmste laanden van de wearld. In [[2014]] har et laand volgens de [[Meanskelike Oontwikkelings Index]] (MOI), de een noa leegste meanskelike oontwikkeling, as 187ste van de 188 laanden. == Laand == [[Bestaand:Republique Centrafricaine - Boali - Chutes de Boali.jpg|thumb|watervallen van Boali op de Mbali-rivier]] [[Bestaand:CARvillagefromthesky.jpg|thumb|Een döarpken in de Mid-Afrikaanse Rpubliek]] De Mid-Afrikaanse Reppubliek ligt in eslötten tusken aandere laanden, in et binnenlaand van et Afrikaanse wearlddeel. Et hef greanzen met [[Kameroen]], [[Tsjaad]], [[Soedan]], [[Zuud-Soedan]], de [[Demokratiese Republiek van de Kongo]] en de [[Republiek van de Kongo]]. Et ligt tusken 2° en 11° noorderleankte en 14° en 28° oosterleankte. Et grötste deel van et laand is vlakke of glooiende [[savanne]], op ongevear 500 meter boawen den [[zeespegel]]. Et meeste van de noordelike helfte lig in de [[ekoregio]] [[Oost-Soedanese savanne]] van et [[Wearldnatuurfoonds]]. Behaalve de [[Fertitheuwels]] in et noordoosten, gef et in et zuudwesten een antal verspreaide heuwels. In et noordwesten ligt et [[Yade-Massief]], ne [[graniet]]ene boargkettene van 1143 meter hoge. Met 622.941 km² is de MAR et 45ste grötste laand van de wearld. Et is ongevear zo groot as [[Oekraïne]]. De zudelike greanze wörd vuur een groot deel evörmd duur toostreumkes vuur de [[Kongorivier]]: de [[Mbomourivier]] in et oosten keump samen met de [[Oewelerivier]] en vörmet de [[Oebangirivier]]. De [[Sangharivier]] löp duur et westelike deel van et laand, terwiel as de oostergreanze an de [[Niel]] lig. Ongevear 8% van et laand steet vol met bos, woervan et dikste in et zuden steet. De woolden zeent froai divers, met zakelik belangrieke soorten as [[Ajoes]]-, [[Sapelli]]- en [[Sipo]]-hoolt.<ref>[http://www.forestsmonitor.org/en/reports/540539 "Sold Down the River (English)"]. forestsmonitor.org.</ref> Et woold wörd met ongevear 0,4% in et joar ekapt. Illegalen hooltkap is an de orde van de dag.<ref>[http://carpe.umd.edu/resources/Documents/THE_FORESTS_OF_THE_CONGO_BASIN_State_of_the_Forest_2006.pdf/view CARPE - The Forests of the Congo Basin: State of the Forest 2006.] (PDF) Bekekken op 13 July 2007.</ref> In [[2008]] was de Mid-Afrikaanse Reppubliek et laand met et minste [[streuilecht]].<ref>National Geographic Magazine, November 2008</ref> In de MAR lig et middelpeunt van et de [[Magnetiese Ofwieking van Bangui]] ene van de grötste magnetiese ofwiekingen van de wearld.<ref>[http://www.lpi.usra.edu/meetings/metsoc99/pdf/5087.pdf L. A. G. Antoine, W. U. Reimold en A. Tessema. "The Bangui Magnetic Anomaly Revisited". Proceedings 62nd Annual Meteoritical Society Meeting. [[Lunar and Planetary Institute]], Houston.] (PDF). Bekekken op 23 juni 2014.</ref> [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Afrika]] [[Kategorie: Laand]] 7878t6lcnq9amkrptxb6oi4m5rlyfdl 0 22024 284110 2016-04-06T08:12:00Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Sentraal-Afrikaanse Reppubliek]] herneumd naor [[Mid-Afrikaanse Reppubliek]]: Ook zo in et artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mid-Afrikaanse Reppubliek]] cddjyobg25fwovy8a3wg4fwf5fu61vc 0 22025 284111 2016-04-06T08:12:31Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Mid-Afrikaanse Reppubliek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mid-Afrikaanse Reppubliek]] asv5mvzydgailgsb0zib3m7i8yz2k2n 0 22026 284119 284116 2016-04-07T06:42:12Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = République démocratique du Congo (Fraansk)<br /> <small> Repubilika ya Kôngo ya Dimokalasi ([[Kituba]])</small><br /> <small> Republíki ya Kongó Demokratíki ([[Lingala]])</small><br /> <small>Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo ([[Swahili]])</small><br /> <small>Ditunga dia Kongu wa Mungalaata ([[Luba-Kasai]])</small><br /><small>"Demokratiese Republiek van de Kongo"</small> | vlagge = Flag of the Democratic Republic of the Congo.svg | vlagartikel = Vlagge van de Demokratiese Republiek van de Kongo | woapn = Coat of arms of the Democratic Republic of the Congo.svg | woapnartikel = Woapen van de Demokratiese Republiek van de Kongo | lokasie = Democratic_Republic_of_the_Congo_(orthographic_projection).svg | sproaken = [[Fraansk]] (Offisjeel<br/> Kituba, Lingala, Swahili, Luba-Kasai | heufdstad = [[Kinsjasa]] | geleuf = [[Christendom]], [[Islam]], [[Kimbangoeisme]], [[Animisme]] | regeringsvörm = [[Republiek]] | inwonners = 81.680.000 | dichtheid = 33,01 | km2 = 2.345.409 | breedtegroad = 4/19//N | lengtegroad = 15/19//E | region = | pctwater = 4,3 | munteenheid = [[Kongolesen Frank]] | valutakode = (CDF) | tiedzone = [[UTC]] +1 en +2 | volksleed = [[Debout Congolais]]<br />{{small|"Stoat op, kongolezen"}}<br /><center>[[Bestaand:National Anthem of Democratic Republic of the Congo by US Navy Band.ogg]]</center> | feestdag = | tld = Cd | laandkode = CD | tel = 243 }} De '''Demokratiese Republiek van de Kongo''' ([[Fraans]]k: ''République démocratique du Congo''), vake ook of ekörtt töt '''DR Kongo''', '''DRK''', '''Kongo-Kinsjasa''' of gewoon '''Kongo'''<ref>[https://books.google.com/books?id=EKiS9SZNPe0C&pg=PA78 Starbird, Caroline. Deboer, Dale. Pettit, Jenny. (2004). ''Teaching International Economics and Trade ''. Center for Teaching International Relations, [[University of Denver]]. p 78. ISBN 9780943804927.] "Aid Applicant: The Democratic Republic of the Congo (DROC)</ref> is een laand in Midden-[[Afrika]]. Van [[1971]] töt [[1997]] heten et [[Zaire]]. De DRK lig op et zuden van de [[Republiek van de Kongo]], de [[Mid-Afrikaanse Reppubliek]] en [[Zuud-Soedan]], op et westen van [[Oeganda]], [[Roewanda]], [[Boeroendi]] en [[Tanzania]], op et noorden van [[Zambia]] en [[Angola]] en op et oosten van den [[Atlantiesen Oseaan]]. et is et een noa grötste laand in Afrika wat oppervlak angeet, et grötste laand oonder de [[Sahara]] en et op tien noa grötste laand van de wearld. Der wont 81,6 miljoen leu<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cg.htmlCentral Intelligence Agency. "Democratic Republic of the Congo". The World Factbook. Langley, Virginia, 2014] Bekekken op 29 april 2014.</ref>, woermet as de DRK de meeste inwonners hef van alle Fraanssprekkende laanden, op dree Afrikaanse laanden noa de meeste inwonners hef en et negenteende drokst-bevolkte laand van de wearld is. De [[Kongolesen Börgeroorlog|Kongolese börgeroorleuge]], dee as in [[1996]] oetbreuken, warren et eande van [[Mobutu Sese Seko]]'s 31-joarige regearingstermien. Et verweusten et laand. Op zin meest warren der negen Afrikaanse laanden bie betrökken, meardere vreadestroepen van de [[Verenigde Nasies|VN]] en twentig vechtersgroepen<ref>[http://www.csmonitor.com/2004/0623/p01s04-woaf.html McLaughlin, Abraham, Woodside, Duncan. "Rumblings of war in heart of Africa". The Christian Science Monitor. 23 June 2004]</ref>. 5,4 miljoen leu kömmen doarbie oet de tied.<ref>[http://www.rescue.org/sites/default/files/resource-file/2006-7_congoMortalitySurvey.pdf Coghlan, Benjamin. "Mortality in the Democratic Republic of Congo: An ongoing crisis: Full 26-page report". 2007. p 27.] (PDF).</ref><ref>[http://content.time.com/time/magazine/article/0,9171,1198921,00.html Robinson, Simon. "The deadliest war in the world".Time. 28 mei 2006.] bekekken op 2 mei 2010</ref> In de Demokratiese Republiek van de Kongo gef et grote vuurroaden natuurlike groondstoffen. Mer duur zwakke politieke groondbeginselen, een slecht weagennet, deepgoande [[umkeuperieje]] en eeuwenlange kommersjele en koloniale oetbuiting is et laand neet best ontwikkeld. Nöast de heuwdstad, [[Kinsjasa]], zeent de twee aandere grote steaden [[Loemoembasji]] en [[Mboedji-Maji]] heuwdzakelik mienbouwgemeenskoppen. DE DRK voort et meeste roewe mineralen oet, woervan as 50% noar [[Volksrepubliek Sjina|Sjina]] geet. Volgens de [[Meanskelike Oontwikkelings Index]] (HDI) steet de DRK op nommer 167 van de oontwikkelingslieste van 188 laanden.<ref>[http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf 2015 United Nations Development Programme. Human Development Report. 2015. Bekekken op 14 december 2015.</ref> ==Naam== De Demokratiese Republiek van de Kongo heten eerst, in volgorde van geskiedenis, [[Vriestoat Kongo]], [[Belgies Kongo]], [[Republiek van de Kongo (Léopoldville)]], Demokratiese Republiek van de Kongo de [[Republiek Zaïre]] en toen wier de Demokratiese Republiek van de Kongo. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Laand]] [[Kategorie: Afrika]] t2t0wjziixt5t1s8us3kmu13rd78r6p 0 22027 284117 2016-04-06T10:02:26Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Volksrippebliek China]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Volksrippebliek China]] tt2f97x9jf635p4f3o7pq48itma03pl 0 22028 284125 284124 2016-04-07T10:38:59Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Alexander Nevsky Cathedral, Sofia (by Pudelek).JPG|thumb|right|200px|De Alexander Nevsky-kathedroale is ene van de grötste toeristentrekkers van Sofia.]] '''Sofia''' ([[Bulgaars]]: София) is de heuwdstad van den [[Europa (werelddeel)|Europesen]] stoat [[Bulgarije]]. Et is ook meteen de grötste stad van et laand. Der wont 1,3 miljoen leu, woermet as et de 15de grötste stad van de [[Europese Unie]] is. Sofia lig an den voot van den boarg [[Vitosha]] in et westen van et laand, op meender as 50 km van de [[Servië|Serviese]] greanze. Et ligt op et middeln van de [[Balkan]]. Doarumme is et ne belangrieke duurvoorstea tusken de [[Zwarte Zee]] en de [[Adriatiese Zee]], terwiel as de [[Egeïse Zee]] der et körtste bie ligt.<ref>[https://books.google.bg/books?id=xiNjOpwrTBMC&pg=PA315&dq=sofia+the+most+city+in+europe&hl=bg&sa=X&ved=0CB0Q6AEwADgKahUKEwiyi4CtpuPGAhXuFtsKHeO2B4E#v=onepage&q=sofia%20the%20most%20city%20in%20europe&f=false Lauwerys, Joseph. Education in Cities. (1970). Evan's Brothers. ISBN 0-415-39291-8]</ref> Der wont al seend 7000 joar vuur [[Jezus Christus|Kristus]] leu op de stea woer as rechtevoort Sofia lig.<ref>[https://books.google.bg/books?id=eb7XJbKNhVMC&pg=PA21&dq=sofia+human+habitation&hl=bg&sa=X&ved=0CCoQ6AEwAmoVChMI7YTroqqXxwIVBA0sCh3udQN2#v=onepage&q=sofia%20human%20habitation&f=false Ghodsee, Kristen. The Red Riviera: Gender, Tourism, and Postsocialism on the Black Sea (2005). [[Duke University]] Press. p21.]</ref> De meeste Bulgaarse grote [[universiteat]]en, kultuurhuze en bedriewe zitt in Sofia.<ref>[http://www.internethostelsofia.hostel.com/ Internet Hostel Sofia, Tourism in Sofia]. Bekekken in januwoari 2012.</ref> Sofia is ene van de meest geunstige steaden van de wearld um een bedrief op te starten, vuural in de [[Informasietechnologie|IT].<ref>[http://bnt.bg/news/nauka-i-tehnologii/sofiya-sred-naj-dobrite-mesta-v-sveta-za-starta-p-biznes Sofia is one of the top 10 places for start-up businesses in the world, Bulgarian National TV]</ref> Dit hef vuural met lege [[belasting]]en te maken en een onmeundig rap netwoark. In [[2013]] was Sofia ook ene van de meest betaalboare heuwdsteaden um te bezeuken.<ref>[http://www.usatoday.com/story/travel/destinations/2013/08/29/sofia-bulgaria-cheap/2730089/ Clark, Jayne. Is Europe's most affordable capital worth the trip?. [[USA Today]].] Bekekken op 12 februwoari 2016.</ref> Toeristen komt noar Sofia vuur de [[Alexander Nevsky-kathedroale]] en ne hele riege an musea. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Stad in Bulgarije]] nrkqsysuarw2ahh9yoiynxira9opwhn 14 22029 290680 287836 2016-11-01T16:20:41Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Stad naor laand|Bulgarije]] [[Kategorie:Bulgarije]] dl1gvcjx17hyy5ucf8gq7qvtcwsnchu 0 22030 284129 2016-04-07T16:04:36Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Oalborg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oalborg]] lhisjrv7qklttoacl7xkkuwb67y0jr5 0 22031 284131 284130 2016-04-07T16:05:21Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Oalborg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oalborg]] lhisjrv7qklttoacl7xkkuwb67y0jr5 0 22032 284142 284137 2016-04-08T08:04:48Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Republic of Cameroon<br />République du Cameroun<br/>(Repubiek Kameroen) | vlagge = Flag of Cameroon.svg | vlagartikel = Vlagge van Kameroen | woapn =Coat of arms of Cameroon.svg | woapnartikel = Woapen van Kameroen | lokasie = Location Cameroon AU Africa.svg | sproaken = [[Engels]] (offisjeel), [[Fraans]]k (offisjeel). In totaal ong. 200 inheemse sproaken. | heufdstad = [[Yaoundé]] | geleuf = [[Christendom]] | regeringsvörm = [[Republiek]] | inwonners = 22.534.532 | dichtheid = 39,7 | km2 = 475.442 | breedtegroad = 3/52//N | lengtegroad = 11/31//E | region = CM | pctwater = 0,57 | munteenheid = [[Mid-Afrikaansen Frank]] | valutakode = (XAF) | tiedzone = [[UTC]] +1 | volksleed = O Cameroon, Cradle of our Forefathers (Ô Cameroun, Berceau de nos Ancêtres<br /><center>Oh, Kameroen, wege van oonze vuuroolders<br/><center>[[File:United States Navy Band - Chant de Ralliement.ogg]] | feestdag = | tld = Cm | laandkode = CM | tel = 237 }} '''Kameroen''' (oetsprekn as ''kamme-ROEN''), offisjeel de '''Reppubliek Kameroen''' is een laand in [[Midden-Afrika]]. Et ligt op et oosten van [[Nigeria]], op et zuudwesten van [[Tsjaad]], op et westen van de [[Mid-Afrikaanse Reppubliek|MAR]] en op et noorden van [[Equatoriaal Guinea]], [[Gabon]] en de [[Kongolese Republiek]]. Kameroen hef ne kustliene an de [[Golf van Bonny]], wat deel is van de [[Guinese Golf]] en den [[Atlantiesen Oseaan]]. In Kameroen wordt mear as 200 verskeadene sproaken ekuierd. [[Fraans]]k en [[Engels]] zeent de offisjele sproaken. Et laand wörd regelmoatig "Afrika in miniatuur" eneumd, umdet et laand zo ofwesselend is wat laandskop en kulturen angeet. Natuurlike kenmoarken zeent [[straand]], [[weuste]], [[boarg]]en, [[reagenwoold]]en en [[savanne]]s. Den [[Boarg Kameroen]] is met 4100 meter et heugste peunt. De grötste stad wat inwonnertal angeet is [[Douala]] an de [[Wouri-rivier]]. [[Yaoundé]] is de heuwdstad en hef de belangriekste zeehawen. Noa de onofhaankelikhead gung et niej evörmde laand bie et [[Gemenebest]], mer et grötste deel van et laand har aait ne [[Duutslaand|Duutse]] [[kolonie]] ewest en was noa den [[Eersten Wearldoorlog]] een [[Fraankriek|Fraans]] mandaat ewördn. Et laand is wied en zied bekeand um de inheemse muziekstielen, vuural [[makossa]] en [[bikoetsi]]. Doarnöast dut et nasjonale [[vootbal]]-elftal van Kameroen et aait good op wearldwedstrieden. De vrogst bekeande inwonners van et gebeed heurden bie de [[Sao-beskawing]] roondum et [[Tsjaadmear]] en bie de [[jager-gadderaar]]s van de [[Baka]] in et zuudoostelike reagenwoold. [[Portugal|Portugese oontdekkingsvoarders]] kömmen in et [[15e eeuw|15de joarhoonderd]] an op de kuste en neumden et ''Rio dos Camarões'' (''Garnalenrivier''), wat in et [[Engels]] verbasterd wör töt Cameroon. [[Foelavolk|Foela-soldoaten]] stichtten in et [[19e eeuw|19de joarhoonderd et [[Emir (titel)|Emiroat]] [[Adamawa]] in et noorden. Doarnöast vestigden zich stoarke stamdommen en [[Fon (Kameroen)|Fondommen]]. In [[1884]] wör Kameroen as ''Kamerun'' ne kolonie van et [[Duutse Riek]]. Noa den Eersten Wearldoorlog wör et laand verdeeld tusken [[Fraankriek]] en et [[Verenigd Keuninkriek]]. De partieje [[Volksverboond van Kameroen]], ofwal de ''Union des Populations du Cameroun'' (UPC) vreugen um onofhaankelikhead. Fraankriek verbeud de partieje tusken [[1950]] en [[1960]]. Et verkloarden de oorlog an Fraankriek, wat töt [[1971]] doerden. in [[1960]] wör et Kameroense deel wat duur Fraankriek regeard wör, onofhaankelik. Et heten de Republiek Kameroen oonder presideant [[Ahmadou Ahidjo]]. In [[1961]] sleut et zudelike Engelse deel zik der bie an, woernoa as et wiedter gung as de Federale Republiek Kameroen. Et laand wör ummedeupt töt de Vereanigde Republiek Kameroen in [[1972]] en töt de Republiek Kameroen in [[1984]]. In Kameroen geet et politiek en moatskoppelik redelik good. De laandbouw, weagen, et spoer en grote petröllie- en hooltindustrie is doarduur redelik oontwikkeld. Toch leawt redelik wat Kameroensen in oarmood as zelfonderhooldende boeren. Den alleenhearsenden presideant [[Paul Biya]] en zinne [[Kameroense Demokratiese Volksbeweaging]] hebt de töwkes seend [[1982]] stewig in haanden. De Engelssprekkende delen van Kameroen nemt verdan mear ofstaand van de regearing. Besteurders oet disse strekken roopt verdan härter um mear zelfbesteur en zelfs ofsplitsing. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Laand]] [[Kategorie: Afrika]] sy42zsy1x63nny5kn09rvhtef1xfvfp 0 22033 284145 284144 2016-04-08T08:39:59Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Alphen-Chaam''' is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Noord-Broabant|Noord-Broabaant]]. Der wonden in [[2016]] 9918 leu op ne vlakte van 93,63 [[kilometer in et veerkaant|km²]]. De gemeente onsteund op [[1 jannewaori|1 januwoari]] [[1997]] duur et samengoan van de oolde gemeentes Alphen en Riel, [[Chaam]] en [[Niej-Ginniken]]. Et doarp [[Riel (goirle)|Riel]] gung noar de gemeente [[Goirle (gemeente)|Goirle]]. ==Naam== De naam van de gemeente is ne samenvoging van de twee belangriekste döarpe van de gemeente: [[Alphen (Noord-Broabaant)]] en [[Chaam]]. De inwonners wollen gearne de oolde namen in de nieje gemeentenaam terugge zeen. Nen ooldheadkenner van de strekke dachten noa oawer ne vervangende naam vanoet et verleden, zo as bie [[Halderboarg]] ook doan is, mer der was vanoet et verleden niks neumensweard te veenden. ==Kerne== De heuwdplaatse van Alphen-Chaam is et doarp Alphen. Doarnöast hef de gemeente een antal döarpe: [[Bavel]] (deels), [[Chaam]], [[Galder]], [[Striejbekke]] en [[Ulvenhoolt]] (deels). Doarnöast zeent der ook oardig wat [[noaberskop]]pen: [[Alphen-Oosterwiek]], [[Anneville (Ulvenhoolt)|Anneville]], [[Balleman]], [[Boshoven (Alphen-Chaam)|Boshoven]], [[Boslust]], [[Couwelaar]], [[Chaamdiek]], [[Dassemusse]], [[Droesdiek]], [[Geersbrook]], [[Ginderdoor (Alphen-Chaam)|Ginderdoor]], [[Grazen (Noord-Brabant)|Grazen]], [[Heerstaaien]], [[Heikant (Alphen-Chaam)|Heikaante]], [[Het Sas (Alphen-Chaam)|Et Sas]], [[Hondseande]], [[Hooltgoor]], [[Kalishook]], [[Karsel]], [[Klooster (Alphen-Chaam)|Klooster]], [[Kwaalborg]], [[Leg (boerskop)|Leg]], [[Looneande]], [[Meijsbaarg]], [[Notsel]], [[Rakens]], [[Snieders-Chaam]], [[Terover]], [[Venwegge]] en [['t Zand (Alphen-Chaam)|'t Zaand]]. ==Topografie== [[Bestaand:Gem-Alphen-Chaam-OpenTopo.jpg|625px|]] ''Topografiese kaarte van Alphen-Chaam, december 2015'' [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Noord-Broabaant]] r02ojuucpp0oaekb6gguw82ul6um131 0 22034 284212 284158 2016-04-11T11:16:38Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Manitu, Manito, Manitou''' of '''Manit''' is in 'n sentraal begrip in de tradisjonelen rilligie van de [[Algonkin-sproaken]] van [[Inheemse Amerikanen|Noordamerikaansen Indianen]]. 'Manito' beduud de allesumvattende Roadsel, de groten kracht, den in alle wezens, dingen, haandelings en verschiensels is. Manito wöd ok wal beschreven as alles-bezielend, dat 't zich in verschillende vörms en in verschillnde tiedn zich uut. {{Dialekt|sdz}} tffifowevfwnsxpcc7cyf5792xhx14v 0 22035 284213 284175 2016-04-11T11:25:38Z Woolters 62 duurverwiezingen der bie in wikitext text/x-wiki '''Otto Mueller''' ([[16 oktober]] [[1874]] - [[24 september]] [[1930]]) was 'n [[Duutslaand|Duutsn]] [[schilderkuns|kunstschilder]] en prèèntnmaker. Hi-j hef 'n zet eheurd bi-j de bekèèndn, expressionitiese kunstgroep '[[Die Brücke]]'. ===Leevn en wark=== Mueller is in [[Liebau]] geboorn. Tussn [[1890]] en [[1992]] deud hi-j ’n opleiding lithografie en Görlitz en Breslau. Van [[1984]] töt [[1896]] studeerdn ‘e an de Akedemie veur Skone kunstn in [[Dresden]] en gung met disse opleiding in [[München]] in [[1898]] verdan. In München gung ‘e vot umdat zie doar van hum zèèden dat hi-j gien talent zol hebn. Zien vrogge wark hef völle van ’t [[impressionisme]], de [[jugendstil]] en ’t [[symbolisme]]. Toe as hi-j op [[Berlien]] gung wonen in [[1908]], wödn zien wark meer van ’t [[expressionisme]]. In die tied leerdn hi-j de skilders [[Wilhelm Lehmbruck]], [[Rainer Maria Rilke]] en [[Erich Heckel]] kennen. Hi-j kwaam in [[1910]] bi-j ‘Die Brücke’, ’n Expressionistiese groep kunstnaars uut Dresden. Doar bleevn hi-j bi-j, töt dat de groep in [[1913]] uut mekare veul. Rond die tied had ‘e ok völle kontakt met ‘[[Der Blaue Reiter]]’, ’n aandere kunstnaarsgroep. Tiedns d’ [[eerste weerld oorlog]] vöchtn Mueller as ’n Duutse soldoat in [[Fraankriek]] en [[Ruslaand]]. Noa d’ oorlog wödn hi-j professor op d’ ''Akademie der Bildenden Kunste'' in [[Breslau]]. Doar gaavn ‘e lesse töt an zien dood in [[1930]]. In [[1937]] hebt de [[Duuts Nasjonaal-Sosjalisme|Nazis]] 357 stuks van zien wark uut de Duutse museums ehaald. Umdat dissn, net-as veul aandere moderne kunstwarkn as ‘[[Entartete Kunst]]’ eziene wödn. Mueller was ‘t meest dichterlikn van de Duuts expressionistiese skilders. Wat hi-j veurnaamlik uutbeeldn wol was de ienheid van mèènse en de natuur. Hi-j versimpeln de vörms en de omliendings; met de kleurn en de kompositie perbeerdn hi-j ’n vrèèdig geheel te kriegn. As modelln naam hi-j vake naakte en [[Romani]] (Gypsy) vrouwluu. Dit was ok wal zien haandelsmark. Zien bi-jname was dan ok ‘Gypsy-Mueller’. ’t Kon ewest hebbn dat ziene moe ’n Romani-vrouwe waarn. Mueller skilderdn met kalkvarve op kanvasduke; Dat zörgn veur ’n matte uutströöling. Zien prèèntkunstwarkn wöd op 172 erekknd, woarvan de meestn lithografien waarn, met uutzundring van ’n paar holtsnee’s en etsn. Van zien skilderi-jn bint der wal ’n paar honderd. [[Kategorie:Keunst]] [[Kategorie:Skilder]] {{Dialekt|sdz|[[Hardenbarg (gemiente)|'n Arnbarg]]}} 8jxuyula42pp7f9lum00i0t65067kl5 0 22036 284267 284266 2016-04-18T22:10:40Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Vanatori_neamt.jpg|thumb|Twee wesenten]] [[Bestaand:Wisentkalb_Bison_bonasus_Wildpark_Poing-01.jpg|thumb|Wesentkalf]] De '''wesent''' of wödt ok wal d’ '''Europese bizon''' enuumd. De wesent is saam met d’ [[Amerikaanse bizon]] d' ienige tweeë nog lèèvnden van de bizon-geslechte. De wesent wödt op-edeeld in twee ondersoortn: De [[Leeglaandwesent]] (''Bison bonasus bonasus'') en de [[Kaukasiese wesent]] (''Bison bonasus caucasicus''). De leste is feitlik uut-estörvn. ==Geschiednisse== Oorsprunklik kump de wesent in veur op West-, Middn- en Oost-Europa, ok in [[Zweedn]] en de [[Kaukasus]]. In de 11e ewe vun ze 'm zo nog wal in de bossn van Middn- en Oost-Europa. Mar noadien wödn der steeds meer laand van heur of-ejat en wödn der slim op heur ejaagd deur mèènsn. Wat töt gevoalg hadde dat de soorte zowat uut de tied kommn in de 19e ewe. In 1919 wödn de leste speurn van weelde wesentn evundn en wödn ’n estreupte wesent evundn. ‘t [[Oerbos van Białowieża]] was de plekke woar as de leste in ‘t wild lèèvnde leeglaandwesent in veurkwaamp. Zo bettie noa de 2e Weerld Oorlog kwaam der wat belangrieke luu uut [[Pooln]] bi-j menare, en hebt ze besleutn met de leste zeuvn wesentn, den in dierntuunn zaatn, ’n fokprogramma op te zettn. Zodöönig bint ze heedn weer in Oost- en Middn-Europa uut-ezettn. Ok komt zo noe weer op èènkele natuurreservoatn in Nederlaand in veur. Op 12 april 2016 bint ze ok uut-ezettn op [[De Veluwe]]. ==Gedrag== Wesentn bint grote stewige hoefdiern. Ze kunt wal 3 meter laank en 2 meter in schoftheugte wèèn. Derbi-j kunt wesentn tèègn de 1000 kilo wèègn. 't Bint dan ok de grootste en zwoarste laandzoogdiern van Europa. Ze magt dan wal groot en zwoar wèèn, mar kunt asnog 60 km de ure renn. Ze bint niet zo arreg breed, woardoar ze mak'lik tussn de beume deur loopn kunt. Wesentn vret veul grös en blaedties. Mar in de winter skraapt ze 't schörs van de beume umme te vrettn. Wesentn bint sosjale kudde diern. Ze leeft in groepn. De leider van de kudde is niet 't starksn kaerltie, mar de oldse wesent. 'Leid-koe' wöd zo iene wal enuumd. Dissn bepoald woar as de groep op an giet en wonneer as ze rustn of vrettn goat. As de greute van de kudde tevölle wöd, dan nemp iene van de oldere wesentn 'n antal jonke wesentn met, umme doarmet 'n ni-je groep te vörmn. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie:Zoogdier]] dvc406qab9mnk2olk2gm2t07do94l7m 0 22039 284249 284248 2016-04-17T17:56:56Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Kolonialisme''' betekent et stichten, oonderhoolden, oetbreaden en weenst halen van ne [[kolonie]] op een aander groondgebeed as et egene. Met et woard wörd ook wal es een antal skelle [[sosjaal verbaand|sosjale verbaanden]] bedoold tusken den kolonialen macht en de inheemse volker in et koloniseerde gebeed. Koloniseren betekent et oetbreaden van groondgebeed duur nen zelfregearenden stoat. In et verleden besleut de koloniseerder vake oawer et lot van de inheemse volker, of ze verplaatst of zelfs ummebracht wörden. Doarduur hef kolonialisme nen slechten naam ekregen. Stoaten dee as koloniseert, besteurt duur mekaar de middelen, et waark, en de maarkt van de kolonie. Wiedters köant ze staarken invlood hebben op de wieze woarop as de inheemse leu met mekaar mut umme goan, wat ze mut geleuwen en wat vuur ne sproake of ze kuieren mut. Bie kolonisasie kan noar ne oawertuging of ne riege geleuwe wezen wörden um et systeem good te kuieren. Duurdet koloniseerders meanden at de egene kiek op et leawen en et geleuf de juuste is, konnen ze et good kuieren. In wat laanden wör et zelfs as plicht ezeen um neet-blaanke volker "ne fatsoenlike beskawing" bie te brengen. Dit wör in et [[Engels]] de ''white man's burden'' (de last van den blaanken) eneumd. In [[Europa (werelddeel)|Europa]] warren verskeadene laanden tusken et [[16e eeuw|16de]] en [[20e eeuw|20ste joarhoonderd]] drok met opzetten van kolonies in [[Azië]], [[Afrika]] en [[Amerika]]. Bie den anvaank was et bedoold um de egene [[ekonomie]] te verstaarken ten koste van de tegenstaanders. Doarumme meugen de kolonies eerst eankel haandel driewen met et moderlaand. Tegen et middeln van et [[19e eeuw|19de joarhoonderd]] gavven et staarke [[Britse Riek]] et merkantilisme en haandelsverboden op. Zee kömmen met et [[vrieje haandel]]s-idee, zoonder alle verboden en tarieven. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Europa]] [[Kategorie: Geschiedenis]] mjhrl98r0z3lt10cbifss0dniisy5f9 0 22040 284293 284252 2016-04-24T17:45:39Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Recht''' is ne toostaand dee as duur leu verstoord of an etast worden kan. Tegeliek kan et duur aandere leu op elegd, emaakt en hersteld worden. Rechtsregels helpet bie et vastleggen, et haandhawen of terugzetting van et recht in de samenleawing (de rechtsorder). Rechtevoort wörd met recht vake et steelsel van regels bedoold woermet as de [[moatskoppieje]] eriegeld wörd (wetsorder). De wetten bepoalt wat a'j wal en neet magt. Mangs steet der ook in wodöanig a'j iets doon mut. Een antal rechtsregels zeent daleskrewen in wetten. Et recht iss te verdelen in verskeadene täkke. Disse verskillende rechtstäkke vörmet vake aparte väkke of studierichtingen vuur Rechtenstudies an [[universiteat]]en, mer hangt aait samen. Dit wörd de [[Rechtswetenskop]] eneumd. ==Verleden== Recht is belangriek vuur de samenhaank van ne groep of samenleawing. Vandoar at recht van vroger oet ene van de vaste oonderwoarpen is in de [[wetenskop]]. De euldste optekening van recht is et wetbook van [[Ur-Nammu]] oet de stadsstoat [[Oer]] (2500 [[Jezus Christus|vuur Kristus]]). ==Indelingen== Um oawerzicht te bewoaren, verdeelt gelearden et recht in groepen in, woermet as leu vanof et duursnee rechtsbegrip lechter terechte komt bie een oetzeunderlik oonderdeel. Et recht is te verdelen noar welle, [[stoat|laand]], noar [[rechtssteelsel]] (bievuurbeeld vastelaands of [[Code Napoléon|Noar Napoleon]] tegenoawer [[common law|Angelsassies recht]]), of noar vroagstuk. Indeling noar [[formele welle]]: * [[natuurrecht]] * [[positief recht]] * [[gewoonterecht]] Indeling noar vroagstuk: * [[börgerrecht]] * [[stoatsrecht]] * [[besteursrecht]] * [[strafrecht]] en zo wiedter. Al disse gebeden hebt wier egene oonderverdelingen. De rechtswetenskop bekik neet bloots de bestoande regels [[positief recht]], mer ok verskeaidene aandere vroagstukke (rechtsoawerstiegende väkke): * [[Rechtsfilosofie]] * [[Rechtsverleden]] * [[Rechtssosjologie]] * [[Rechtstheorie]] Verwaant an [[rechtsgeleardhead]] is de [[kriminologie]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Recht]] eniejnp0bn6l3rgv6ikj2rasqfcpk8y 10 22042 284261 284260 2016-04-18T22:05:22Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=eerpel, eerdappel <!-- Drèents -->|drt=<br/> ** eerappel, eerpel, èerpel, erpel ** eeteerpel, eter (die de mèensen atten; vergeliekt: varkenseerpel) ** knoester (veur een dikke eerpel; [[Ni'jlusen]])<ref name="Schoemaker" /> ** varkenseerpel (veur een dikkere eerpel as de eeteerpel. Varkenseerpels koakten ze in een pot töt varkensvoer; [[Ni'jlusen]])<ref name="Schoemaker" /> <!-- Grunnegs -->|gos=tovvel, eerdappel (oetsproken as 'irrappol') <!-- Sallaands -->|sdz=eerappel, jappel <!-- Stellingwarfs -->|stl=eerpel, eerappel |stl_k=1 <!-- Tweants -->|twd=<br/> ** tuffel ** earpel ** jappel ([[Vjens]]) |twd_k=1 <!-- Urkers -->|nds-us=arepel <!-- Veluws -->|vel=<br/> **'''[[eerdappels|eerpel]]''', erepel **epel ([[Doorspiek]], [[Nunspeet]], [[Schaarpezeel]], [[Uddel]]) **aerpel ([[Wezep]], [[Epe]], [[Une]]) **aepel ([[Une]], [[Vaossen]], [[Wenum Wiesel]]) **eerdappel ([[Emst]], [[Lieren]], [[Garder]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **pieper **petätter ([[Epe]]) <!-- Oostfrais -->|frs=<br/> **kartovvel (Platduutske skriefwies: ''Kartuwwel'') **tovvel (Platduutske skriefwies: ''Tuwwel'') |frs_k=2 <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |grf_k=2 |bewark=eerpel |wikt=eerpel }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> {{Bron|<references> <ref name="Schoemaker">Schoemaker-Ytsma, A.C.M. (2009), ''"Zo zegge wi'j det" van A tot Z! (aanvulling) Woorden en gezegdes in het dialect van Nieuwleusen'', Ni'jlusen: The Readshop J. Hilbrink</ref> </references>}} gc0734rlfvmr8c9jqt314zunimt2dcp 0 22043 284263 2016-04-18T22:07:12Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wesent]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Wesent]] 8disac96uy8kfq5a850cz72u0ctkshx 10 22044 284268 2016-04-19T17:16:09Z Servien 7 nieje mal wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=eerdbeze, eerdbaeze <!-- Drèents -->|drt=<br/> **eerba{{small()|a}}i **eerbei **eerbeze **èerdbai **erebeze <!-- Grunnegs -->|gos=<br/> **eerdjebeern **eerdjebaai **eerdbaai <!-- Sallaands -->|sdz=eerbeeien, eerbeien <!-- Stellingwarfs -->|stl='''[[erebeie]]''' |stl_k=1 <!-- Tweants -->|twd=<br/> ** earbeaze ([[Riesns]]) ** earberre ([[Eanskes]]) |twd_k=1 <!-- Urkers -->|nds-us=arrebuie |nds-us_k=1 <!-- Veluws -->|vel=<br/> **eer{{small()|d}}bees, -beze, -baeze **eer{{small()|d}}bieze ([[Nunspeet]], [[Elburg]], [[Doorspiek]]) **eerdbere ([[Elspeet]]) **eerdbei ([[Speuld]], [[Garder]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]], [[Lieren]], [[Klarenbeek]]) **eerdbesie ([[Epe]]) **eerdbie ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **erebees ([[Lunteren]]) **erebei ([[Bunsjoten]]) **aar{{small()|d}}bei ([[Harderwiek]], [[Elspeet]], [[Niekark]], [[Twelle]], [[Harskamp]]) **aardbeie ([[Nunspeet]], [[Une]], [[Vaossen]], [[Ugchelen]], [[Loenen]]) **äärdbei ([[Uddel]]) **äärbeze ([[Wezep]]) **arebei ([[Niekark]]) <!-- Oostfrais -->|frs=<br/> **eerbei/-beern (Platduutske skriefwies: Eerbeei/-beer) **ekbei/-beer (Platduutske skriefwies: Eckbeei/-beer) |frs_k=2 <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=erebeie }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> esv1an4aeybt1kf411r9u2bzvavd0gi 10 22045 284270 2016-04-19T17:24:15Z Servien 7 nieje mal wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=aosem, aodem <!-- Drèents -->|drt=aom, aodem, aosem <!-- Grunnegs -->|gos=<br/> **oamen **oadem **poest (daipe oadem, bv. bie swoare lichoamelke ienspannen) **locht/lucht (bv. ien zinnen as ik krieg gain ~) <!-- Sallaands -->|sdz=aosem, aodem <!-- Stellingwarfs -->|stl=aosem, aodem |stl_k=1 <!-- Tweants -->|twd=<br/> **oa{{small()|se}}m **oa{{small()|de}}m **loch **poes **puf |twd_k=1 <!-- Urkers -->|nds-us=aosem <!-- Veluws -->|vel=<br/> **aojem **aosem **aodem **adem **ädem ([[Attem]]) **ajem ([[Lunteren]]) **aom ([[Une]], [[Oldebroek]], [[Wezep]], [[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) **'''[[naojem]]''' ([[Putten]], [[Nunspeet]] e.u.) **lucht ([[Speuld]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=aosem }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> 3p1eqtfx13ok01tkocbezxwqlnbwi3h 10 22046 284273 284272 2016-04-19T17:41:30Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=drank, alkohol, spraokwater <!-- Drèents -->|drt=<br/> **draank **alcohol **knokeulie **kwast(e) **majem **sjammeloeke **spraokwater <!-- Grunnegs -->|gos=<br/> **draank (bv. "Doe magst nait van dat spul, doar zit draank ien.") **aalkol (t pure spul, maisttieds broekt as t nait drinkboar is) <!-- Sallaands -->|sdz=draank, alkohol, spraokwater |sdz_k=2 <!-- Stellingwarfs -->|stl=draank, alkohol, spraokwaeter <!-- Tweants -->|twd=draank, alkohol, spraokwater <!-- Urkers -->|nds-us=drank, alkohol, spraakwaoter <!-- Veluws -->|vel=<br/> **drank **alkohol **spraakwaoter, spraokwaoter ([[West-Veluws|WVEL]]) **spraokwater, spraokwäter ([[Oost-Veluws|OVEL]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=alkohol }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> 51v31lbu7lq0y9p66jmvdp02kcwlyrw 0 22047 284286 284285 2016-04-23T13:50:29Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Joined moths.JPG|thumb|Paorende [[poppelierepielstart]]en ''(Laothoe populi)''.]] '''Naachtoelen''' of '''motten''' ([[Latien]]: ''Heterocera'') is n tradisionele benaeming veur n grote groep [[pennevoegel]]s die overienkomsten in gedrag hebben mar gien saemenhangende [[taxonomie|taxonomiese groep]] vormen. De groep bestaot uut alle pennevoegels, behalve de ''[[Papilionoidea]]'', waorveur ok wel de naeme ''[[Rhopalocera]]'' of dagvlinders bruukt wordt. De naemen "Heterocera" en "Rhopalocera" verwiezen naor de vorm van de antennen: de Rhopalocera hebben antennen mit n knoppe an t aende, de Heterocera hebben verskillende vormen antennen. Der binnen n protte pogings daon om de pennevoegels in groepen te verdielen, zo as n indieling in ''[[Monotrysia]]'' en ''[[Ditrysia]]'', ''[[Microlepidoptera]]'' en ''[[Macrolepidoptera]]'' of ''[[Frenatae]]'' en ''[[Jugatae]]''. Mar gien van disse naemen kan nog toepast worden in moderne klassifikaosies, omdat t gien [[monofyleties]]e groep vertegenwoordigt (dat wil zeggen dat alle soorten in de groep n gemienskoppelike veuroolder hebben, en dat alle ofstammelingen van die gemienskoppelike veuroolder in de groep opneumen binnen). == Verskil tussen dagvlinders en naachtoelen == Dagvlinders hebben dunne antennen mit n verdikt uutaende, vaeke in de vorm van n knoppien. Bi'j naachtoelen kommen aandere antennevorms veur, benaemens dunne antennen zonder verdikt uutaende, en kamde of veerde antennen. Van de naachtoelen hebben alliend [[bloeddruppies]] (n vlindersoort) n dunne spriet mit verdikt uutaende. Dagvlinders bruken heur vleugels om in de [[zunne]] op te waarmen en t zo waarm genoeg te kriegen om te vliegen. Naachtoelen trillen vaeke mit heur vleugels om veur t vliegen op te waarmen. Naachtoelewiefies maeken gebruuk van [[feromoon|feromonen]] die op grote ofstaand mannechies lokken kunt, wielst dagvlinders heur paoringspartner op zicht zuken. Mar dit laeste is ok bi'j de [[palmmotte]] antoond. n Palmmottewiefien hef gien klieren die feromonen ofgeft en t reukapparaot van t mannechien is niet geschikt om de feromonen te roeken. Vermoed wordt dat de hiele familie ''[[Castniidae]]'' op n "dagvlindermaniere" paoringspartners vient.<ref>Sarto i Monteys V., Acín P., Rosell G., Quero C., Jiménez M.A., et al., (2012) "Moths Behaving like Butterflies. Evolutionary Loss of Long Range Attractant Pheromones in Castniid Moths: A ''Paysandisia archon'' Model". ''PLoS ONE'' 7(1): e29282. DOI: [http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0029282 10.1371/journal.pone.0029282]</ref> Niet alle naachtoelen vliegen naachts. Der binnen n protte naachtoelen, zo as de [[kolibrievlinder]] en de [[sint-jaansvlinder]], die benaemens overdag vliegen. == Inkelde bekendere naachtoelensoorten == * [[Atlasvlinder]] (''Attacus atlas'') - de grootste naachtoelesoort. * ''[[Thysania agrippina]]'' - de witte motte mit de grootste spanwiedte. * ''[[Chrysiridia rhipheus]]'' - wordt zien as ien van de meerst indrokwekkende en mooiste Lepidoptera * ''[[Acherontia]]'' - wordt in verbaand brocht mit t bovennatuurlike en t kwaod en het onderwarp west in keunst en films * [[Peper-en-zooltvlinder]] (''Biston betularia'') - bekend onderwarp van studie in de evolusietheorie. * [[Amerikaonse maonvlinder]] (''Actias luna'') * ''[[Agrotis infusa]]'' - waorvan bekend is dat t de [[Aboriginals]] t atten. Naachtoelen van ekonomies belang: * [[Plakker (pennevoegel)|Plakker]] (''Lymantria dispar'') - n plaoge veur [[hardhoolt]]bomen in [[Noord-Amerike]]. * ''[[Helicoverpa zea]]'' - n grote plaoge veur de laandbouw. * [[Fruitmotte]] (''Cydia pomonella'') - veural n plaoge van [[appel]]s, [[pere]]n en [[walneute|walneutebomen]]. * [[Ziedevlinder]] (''Bombyx mori'') of ziederoepe ==Rifferensies== <references/> == Uutgaonde verwiezing == * [http://www.vlindernet.nl/vlindersalgemeen.php?id=35 Naachtoelen op vlindernet] {{Dialekt|stl|Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Insekt]] 3vkuo16hw2z5eng457d3bgksybzvq9c 0 22048 284284 284281 2016-04-23T11:03:06Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Naachtoele]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Naachtoele]] a967k8gmciiy3u90y34hf1vbtppjwm2 0 22049 284283 2016-04-23T11:02:35Z Servien 7 Servien hef de zied [[Nachtoele]] herneumd naor [[Naachtoele]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Naachtoele]] a967k8gmciiy3u90y34hf1vbtppjwm2 10 22050 284320 284287 2016-04-27T09:20:43Z 24.132.184.112 wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=appelmotse, appelmoos <!-- Drèents -->|drt=appelsmots, appelmoes <!-- Grunnegs -->|gos=appelbrij, smots <!-- Sallaands -->|sdz=<br/> **appelpent ([[Gieteren]], [[Gällemuun]], [[Daeventer]]) **appelpint ([[Kampen]]) <!-- Stellingwarfs -->|stl='''[[appelsmotse]]''' |stl_k=1 <!-- Tweants -->|twd=appelprötske ([[Eanske]]) |twd_k=1 <!-- Urkers -->|nds-us=appelmoes (vroeger: appelepint) <!-- Veluws -->|vel=<br/> **appelmoes{{Info|Niet te verwarren mit 'appelmuis' (hete bliksem)}} **kreus ([[Putten]], [[Bunsjoten]]) **appelpent ([[Heerde]]) <!-- Oostfrais -->|frs=appelmos{{Info|Platduutske skriefwies: Appelmus}}, appelmots{{Info|Platduutske skriefwies: Appelmus}} |frs_k=2 <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |grf_k=2 |bewark=appelsmotse }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> 7uu2kfxcdpfq3shrfz87rg9kyqyizft 0 22051 284295 284294 2016-04-25T07:17:27Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Mekelenborg-Vuurpommeren]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mekelenborg-Vuurpommeren]] i8y6hdqj3ook1ebg70lhqgcqfdt5qgi 0 22052 293823 293821 2017-08-31T20:36:17Z Etlam23 15910 wikitext text/x-wiki '''Mekelenborg-Vuurpommeren''' ([[Hoogduuts]]: ''Mecklenburg-Vorpommern'') is een [[Deelstoaten van Duutslaand|boondslaand]] in et noordoosten van [[Duutslaand]]. Et lig in et middeln van de zudelike [[Oostzee]]. In [[juni]] [[2015]] wonden der 1.600.599 leu op ne vlakte van 23.211,05 km². Et laand ontsteund in [[1945]] toen as de oolde strekkken [[Mekelenborg]] en [[Vuurpommeren]] bie mekaar ezat wörden. Noa de opdeling in dree strekken in de [[Duutse Demokratiese Republiek|DDR]] in [[1952]] wör et in [[1990]] vanniejs op erichtet en een deel van de [[Boondsrepubliek Duutslaand]] noa de [[Duutse wiervereniging]]. In et noorden ligt et an de Oostzee, in et westen an [[Sleeswiek-Holsteen]] en [[Nedersaksen]], in et zuden an [[Braandenborg]] en in et oosten tegen [[Polen]] an. Et laand is opdeeld in zes [[Duutsen laandskreenk|laandskringe]] en twee [[Kreenkvrieje stad|kreenkvrieje steaden]]. De heuwdstad is [[Zwerin]], mer de grötste stad is [[Rostock]]. Aandere grote steaden zeent Zwerin, [[Niejbraandenborg]], [[Stroalsund]]-[[Griepswoold]], [[Wiesmar]] en [[Güstrow]]. De [[metropool]]steaden [[Hamborg]] en [[Berlien]], de [[Öresundstrekke]] tusken [[Zweden]] en [[Denemaarken]], en et Poolse [[Stettin]] hebt invlood op et boondslaand. Belangrieke industrietäkke zeent de skeepvoart, machinebouw, energietechniek, leawensmiddelindustrie, [[hoge technologie]] met vuural de [[biotechnologie]], [[medisientechniek]]. [[locht- en ruumtevoarttechniek]], en [[informasietechnologie|IT]]. Doarnöast zeent [[toerisme]], deenstverlening, [[laandbouw]] en gezoondheadsdeenste belangriek vuur de laandsknippe. De [[Ernst-Moritz-Arndt-universiteat]] in Griepswoold en de [[Universiteat van Rostock]] zeent twee van de euldste van Europa. Disse en wietere heugere skolen trekt verdan mear startende oondernemmers, mer ook oontwikkelde technologiebedriewe an. Mekelenborg-Vuurpommeren hef dree van de 16 [[Nasjonale parken van Duutslaand]]. Det zeent der mear as ieder aander boondslaand. Doarnöast gef et doar acht [[natuurparken in Duutslaand|Natuurparken]] en hoonderden [[natuurbeskaarmingsgebeed|beskaarmde natuurgebeden]]. De twee grötste [[eilaand]]en van Duutslaand, [[Rugen]] en [[Oezedom]], ligt an de Oostzeekuste van Vuurpommeren. Mekelenborg-Vuurpommeren is heuwdzakelik vlak, mer et gef duur den lesten [[Iestied]] een antal heuwelkettens zo as [[Mekelenborgs Zwitserlaand]] en mearenlaanden zo as et [[Mekelenborgse mearenlaand]]. Et laand is slim waterriek. Et hef ne kusteliene van ongevear 2000 km en verskeaidene [[Bocht (zee)|bochten]] en lagunes. Doarnöast lig der een oetgebreaid net an rivieren en kanalen. Doar komt nog mear as 2000 mearen bie. Et grötste doarvan is [[Murits]], wat ook meteen et grötste mearen van Duutslaand is. Mekelenborg-Vuurpommeren hef een vastelaands-koelgematigd klimaat, wat oonder invlood steet van de Oostzee. [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Mekelenborg-Vuurpommeren| ]] obh315kj60wwxce1kzq5qntpafa0ex0 0 22053 284300 284299 2016-04-25T09:51:12Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Mekelenborg-Vuurpommeren]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mekelenborg-Vuurpommeren]] i8y6hdqj3ook1ebg70lhqgcqfdt5qgi 0 22054 284301 2016-04-25T09:52:21Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Sleeswiek-Holstain]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Sleeswiek-Holstain]] 8j13wurj6z2xxhl8fvckd95bpob6nbd 10 22055 284305 2016-04-26T16:45:17Z Servien 7 nieje mal wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act= <!-- Drèents -->|drt=<br/> **...en gien ende (verstarking achter een uutroep) **...nog an toe (verstarking achter een uutroep) **alledonders, alle(n)drommels **barrebiester **blaksem, blaks, bliksem, bluksie (soms mit te/de d'rveur) **blikskater (ok blaksie-, blikse-, bliksie-) **blikstiender **blinde(r) **christenkerel, christenmèense, christenziele **duvels **harre, harregat, ok arre-, hurre-, -gatte, -bakkes, -jakkes, -jasses, -jezus, -knasses **herechristenezielen, herechristenejaantien-en-nog-wat **heri(n)k, herinkmèense **goddegod, gottegod **gomme(s), gommens, goms, gommeni(e)ke, gommeni(e)kkie(n) **krisjan, krisjankerel, krisjankobus **ma'k starven (as 't niet waor is) **mèensenki(e)nder(s) **mienziele **sallemander **satan <!-- Grunnegs -->|gos=<br/> **kerel/kirrel lood! **mìns/mèns en kinder! **laive God! **mien God nog aan tou! **alemachteg! **Gott du liebe! <!-- Sallaands -->|sdz= |sdz_k=2 <!-- Stellingwarfs -->|stl=<br/> **blinde **gonte **heremientied **herikies mien frerikies <!-- Tweants -->|twd=<br/> **bleksem!, blaksem! **blekskater! **allemachtig! **alderbastend, -bassens **goddooksemie(jan)(en-gin-eande)!, gaddooksemie!, getooksemie! **kearl en gin eande! <!-- Urkers -->|nds-us= <!-- Veluws -->|vel=<br/> **blakskaoter, blakkaoter **blikska(o)ters, blikslagers **blikstien **blender(s), blinder(s) (nog an toe) **blender, keizers **bliksem, blaksem **blikkennemmer **gomme(nikkes) **glupend, gloepend **heriken(meensen) **heremetied **meensenkienders **ma'k starven as t niet waor is **potdosie **verdeed, verdold, verduld **verdemand **allemachtig **allemendig, allementig, allemeugend **alderbarstends **aldergruweliks **alderjee **alderkriemliks **aldermorend <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=allemachtig }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> qlvi0lz3dtfvsq4hxxjgwm9h4540ehb 10 22056 284311 284310 2016-04-26T17:20:34Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=good volk <!-- Drèents -->|drt=hierlaander <!-- Grunnegs -->|gos=<br/> **inlaander **binnender **aine van hier((zo)ot) <!-- Sallaands -->|sdz= |sdz_k=2 <!-- Stellingwarfs -->|stl=inlaander <!-- Tweants -->|twd= <!-- Urkers -->|nds-us=inlaander, iene van ier <!-- Veluws -->|vel=inlaander{{Info|Oldebroek: inlaonder}}, een/ene/iene van hier{{Info|Attem: ier}} <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=autochtoon }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> sk8b2yw1084s5j2zo9lqrqzj3ph7jvu 10 22057 284313 284312 2016-04-26T17:22:28Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=vrömd volk, vrömde, butenlander <!-- Drèents -->|drt=vrömde, boetenla(a)nder, butenla(a)nder <!-- Grunnegs -->|gos= <!-- Sallaands -->|sdz=vremde, butenlaander |sdz_k=2 <!-- Stellingwarfs -->|stl=vremde, butenlaander <!-- Tweants -->|twd= <!-- Urkers -->|nds-us=vreemde, beutenlaander <!-- Veluws -->|vel=vre(e)mde, butenlaander{{Info|Oldebroek: butenlaonder}} <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=autochtoon }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> 6o7uwlbm7blfgl0s8fsbj0i1uwtyhhf 0 22058 284315 2016-04-26T17:26:19Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Mekelenborg-Vuurpommeren]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mekelenborg-Vuurpommeren]] i8y6hdqj3ook1ebg70lhqgcqfdt5qgi 0 22059 284316 2016-04-26T17:27:42Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Mekelenborg-Vuurpommeren]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mekelenborg-Vuurpommeren]] i8y6hdqj3ook1ebg70lhqgcqfdt5qgi 0 22060 284317 2016-04-26T17:31:36Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Mekelenborg-Vuurpommeren]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Mekelenborg-Vuurpommeren]] i8y6hdqj3ook1ebg70lhqgcqfdt5qgi 0 22062 284346 284335 2016-05-03T08:09:23Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Klaus Wunderlich''' ([[Chemnitz]] [[18 juni]] [[1931]] - [[Bittelbrunn]] bie [[Engen]] [[28 oktober]] [[1997]]) was nen [[Duutslaand|Duutsen]] [[muziek|muzikaant]]. Hee kreeg bie mekoar 13 [[Gooldene Plate|Gooldene Platen]] en een goolden [[muziekbeandke]]. Wunderlich was den eersten Duutsen popmuzikaant den as et elektroniese [[örgel]] bie et grote publiek populear maakten. == Leawen == [[Ofbeelding:Telefunken U 55 110 Klaus Wunderlich.JPG|mini|Single ''Tico-Tico'', 1958]] Wunderlich gröaiden op in [[Chemnitz]] as zönne van nen politsie-inspekteur. Al met 16 joar was hee koorleader, mer de popmuziek treuk um toch mear an. In [[1951]] treuk Wunderlich met nen band noar [[Westduutslaand]] en "pingelden" as [[piano|pianist]] in een kafee-trio duur heel Duutslaand. In dissen tied maakten hee ook naam met et [[Hammondörgel]], wat vanof [[1955]] zin heuwdinstrumeant wör. "Et örgel is min leawen" en "met een Hammondörgel kö'j ieder striekinstrumeant noadoon, behalve een bottermes," zea Wunderlich. Hee treud in verskeadene kabaretten op as eankelspöller, töt at hee in [[1958]] oontdekt wör duur de platenmoatskoppieje [[Teldec]]. Noa een poar keer vuurspöllen, beuden dee um een platenkontrakt an. In de zeuwentiger joaren bouwden hee in [[Waldbronn]] bie [[Karlsroehe]] nen eegnen studio en begun met den [[Moog-synthesizer]] te spöllen. Hee zol der dree langspölplaten met opnemmen. Op zin "Sound 2000 - Moog, Organ, Rhythm"-album oet [[1973]], wat zin Moog-debuut was, spölden hee klassiekers oet de [[volksmuziek]]. Hee wör vuural bekeand met zinne "New Pop Organ Sound": melodiejen spölden he met nen Hammond H100, terwiel as hee der geluudseffekten umhen maakten met [[WERSI]]-örgels W248S, Lowrey H25-3 en vanof [[1997]] oook de W2 Helios. Disse sound was neet in et echt noa te spöllen, umdet et in de studio in mekoar ezat was. Ene van zinne bekeandste konserten was in de [[Londen]]se [[Royal Albert Hall]]. Wunderlich gebreuk doarnöast ook nog de volgende örgels: [[Hammond]] C3, 0, [[Wersi]] W248S, Wersi Beta DX 400, Wersi Spectra CD700. OP den [[28 oktober|28sten oktober]] van [[1997]] kreeg Wunderlich bie zinne vrouwe Traudl en vreanden een hartanval in zin hoes in [[Bittelbrunn]]. ===Mooi um te weten=== * ''La Felicidad'' (van et album ''The Golden Sound of Hammond'' (ook bekeand as ''Hammond Für Millionen)) was de achtergroondmuziek vuur de [[België|Belgiese]] tekenfilmriege van [[Kabouter Wesley]], wat in [[Nederlaand]] vuural bekeand wör in et TV-programma [[Man bijt Hond]]. * Den [[BNN]]-presentator [[Ruben Nicolai]] dut Wunderlich earen duur as zin zönne op te treaden in et BNN-programma Ruben vs Katja goes Europe, in de ofsnedes vuur Duutslaand, Spanje en Oostenriek. * In [[Wageningen]] steet ''Huize Wunderlich''', een studeantenhoes wat noar Klaus Wunderlich eneumd is. == Oetgoande koppelingen == *[http://www.klauswunderlich.de/ Klaus Wunderlich-Homepage], vuur et leste bekekken op 29 juli 2013 [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Muzikaant]] 6x5f8owsu89ai7wstkzfu7jdkglqbed 0 22070 284428 284415 2016-05-08T08:56:37Z Woolters 62 ontbiet? Twederlaands ;) --> moarn-etten, (te Duuts: vrookost) wikitext text/x-wiki Bi-j '''Moedag''', of '''Moderdag''', wödt 't moe-skop evierd. Vake valt dit in meert, april of meei. De laand kan dit aans ween. In Nederlaand, België en völle aandere laandn is Moedag op de tweedn zundag van meei. Mar in de umgewing van Antwerpn wödt Moedag sunds 1913 op 15 augustus (Oonze-Lieve-Vrouwe Hemelvoart) evierd. Dissn dag stiet in 't tekkn van 't oene moe verwennen. Vake kreg 't mèènse 'n mornettn op berre en kedo's. d' Huusholding höf zi-j nie meer te doen (at zi-j dat al deud), waant va en de kinders nemp heur dat uut de haandn. klèène kinders hebt vake op skoele 'n kedo in mekare eprutst. Ok wödt ter op dissn dag oepoe op-ezöcht. De bluumnhaandel hef 't der ok drok met an dissn dag. ==Oorsprunk== 't Vereern van moe'rs is misschiene wäl iene van de oalste tradisies. D' oale Griekn en de Germaann harn al 'n moe-kultus. Zo vereern de Griekn met veul ceremonieel Cybele of Rhea, de Grote Moe van de gödn. Zi-j wödn op de 15e van meert met 'n groot feest epreezn. De Germaann vereern [[Nerthus]] in d' eerste ewe, en in latere eewn waarn [[Freya|Fri-ja]] en [[Frieja|Frigg]] moe-godinnen die in 't veurjoar veul andach kreegn. De kattelieke karke hef ok 'n lange tradisie van Marie vererink, de moe van Jezus. {{Dialekt|sdz}} 9nc11lb24cazkfokax4o7cgjuyuikku 0 22071 284426 284425 2016-05-07T10:55:18Z NGolds20 10516 /* Skeppings */ wikitext text/x-wiki d' '''Indo-Europese rilligie''' is de godsdienst van de [[Ariërs]]. Alenne wete wi-j niks oaver heur geleuf. Mar luugies hebt 't geleuf wäl orig kunnen rekonstrureern. Dit doet ze, onder aander, deur de (olde) rilligies van de Europese en Indiase volkern met menare te vergeliekn. Waant, kultureel bekekkn bint disse volkern noakomlings van d' Ariërs. En doarbi-j kiekt de tuulk ok in de archeologie, noar de verskilnde sproakn, de mythologien, en verdan. ==Godn== ===Hemelgod=== ===Donnergod=== ===God-achtige Twenning=== ===Godinne van de dageroad=== ===Eerdgodinne/Moe eerde=== ===Zunnegod(inne)=== ===Oaverign=== ==Heelal== ===Kosmelogie=== ===Hiernoamoals=== ==mythen== ===Skeppings=== Oaveral komt skeppingsmythen in veur, dus ok bi-j de Aries-sprekknde volkern. A'j de verskilnde verhaaln met menare vergeliekt, dan liekt der twie skeppingsverhaaln ewest hebbn. Iene hef 't oaver de skepping van 't heelal en d' Eerde, d' aaner hef 't oaver de skepping van mèènsn en aanere diern. De skepping van d' Eerde is edoane doar 't ontleedn van 'n oerweezn. Mangs was det 'n bolle of 'n reus. In de mieste oaverleverings wödn met de deeln van 't lief d' Eerde emaakt; 't vleis wödn eerde, butte wödn stiene, 't hoar wödn plaantn, d' oogne wödn de zunne, de geest wödn de moane, de hassns wödn wolkn, de kop wödn 't hemelgewèèlf en de oadem wödn de wind. Uut völle verhaaln blek det 't skeppn van mèènsn net aansumme gung, zo-at in de voalgnde old-Friese vertelling, woarvan der soortgelieke verhaaln ok bi-j aanere volkern te vindn is. {| class="wikitable" !Oldfriese ''Code van Emsig'' !Oldrussiese ''Verhaal van de dree heilign'' |- |''God maaktn d' eerste mèènse, din Adam was, uut achte traansformasies: 't bot uut stien,'' '''t vleis uut d' eerde, 't bloed uut 't water, 't harte uut de wind, de gedachtns uut de'' ''wolkn, 't zwèèt uut de dauw, de hoarlökkn uut 't grös, de oogne uut de zunne, en Hi-j bleus'' ''d' heilige oadem in.'' |''En dus maaktn God 't lief van de mèènse uut achte deeln. 't Eerste deel is van d' eerde,'' ''wat 't leegste is van alle deeln. Het tweedn is van de zee, da's bloed en wiesheeid. Et därdn'' ''is van de zunne, dat bint skoonheeid en oogne veur hum. 't Vierdn is van d' hemelse wolkn,'' ''de's 't dèènkn en zwakheeid. Et viefdn is det van de wind, de's luch, wukke oadem en ofgunst'' ''is. Et zesdn is van stiene, da's stewigheeid. Et zeuvnden is van 't lich van de weerld, wukke'' ''töt vleis emaakt is, de's nèèrigheeid en zuutheeid. 't Achtste deel is van d' Heilign Geest,'' ''eplaatst in de mèènse veur all's det goed is en vol vroomheeid. De's 't edelste deel.'' |} {{Dialekt|sdz}} t2v12a8t6gmrx1yl0ixe953oss43bxi 0 22072 284450 2016-05-11T09:10:52Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Stoark]] herneumd naor [[Stork]] over n deurverwiezing heer: Ook zo in t artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stork]] hpyyo7dp4fffvunfc03s5pzjcjtl4t1 0 22074 284539 284538 2016-05-16T19:23:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Swinder''' is n [[pop]]/[[rock]]band oet de provìnzie [[Grunnen (provìnzie)|Grunnen]]. De band bestaait oet [[Bas Schröder]] (zang, gitoar), Gijs van Veldhuizen (toetsen, gitoar, aachtergrondzang), Bastiaan Sligter (basgitoar, aachtergrondzang), Sebastiaan Wiering (toetsen, perkussie) en Daniël de Jong (drums). De geschiedenis van de groep begint bie Bas Schröder. As kind het er op t laand veul Grunnegs heurd, mòr hai sprak t zulf nait. Pas dou er doar joarenlaang vort was, begon er zok veur t plat te interesseern. Vanôf 2012 begon er mit t vörmen van n muziekgroep, dij in 2013 zol oetgruien tot de vief man van Swinder. Dat joar wordt t nummer ''Noar Stad'' ploatselk n groot sukses. Begin 2015 komt t noamloze debuutalbum oet, en wel bie t laandelk [[indie]]label [[Excelsior (ploatenlabel)|Excelsior]]. ==Boetende hìnwiezen== * [http://www.swinder.nl/ Offisjele webstee] {{Dialekt|gos}} [[Kategorie:Nederlaandse muziekgroep]] [[Kategorie:Nedersaksiese muziek]] qv5vb4bdf7pry40n3i73ixe9lfid44j 0 22075 284466 2016-05-12T10:16:24Z Servien 7 deurverwiezing naor [[West-Vlaams]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[West-Vlaams]] b6i96yeoem8r9ird848daon3l4hdltw 0 22076 284468 2016-05-12T10:17:15Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oost-Vlaams]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oost-Vlaams]] krh7jy0l8bi5dawtq6g30ms3c4rgn0g 10 22077 284505 284504 2016-05-13T22:40:34Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act= <!-- Drèents -->|drt=sieraod, opsmuk, opschik <!-- Grunnegs -->|gos=pronkjederij, sieroad <!-- Sallaands -->|sdz=sieraod <!-- Stellingwarfs -->|stl=sieraod, opschik |stl_k=1 <!-- Tweants -->|twd= |twd_k=1 <!-- Urkers -->|nds-us= |urs_k=1 <!-- Veluws -->|vel=<br/> **sieraod **opsmuk ([[Nunspeet]], [[Armelo]], [[Garder]]) **opschik ([[Armelo]]) **smuk ([[Barreveld]]), smok ([[Vaossen]]) **optooi ([[Une]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=opsmuk }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> h1qqqy0k6l5wsrpeyz6qpirm7zz5jy1 0 22078 284508 2016-05-13T23:26:31Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Boekspieker]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Boekspieker]] 37dst0nfir2x9mqvtx81sbckaemk288 0 22079 284513 2016-05-14T09:27:03Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Dusseldörp]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Dusseldörp]] bjvs5n9b7f3g8d6559fcwgds3qn77op 0 22080 284519 284517 2016-05-14T10:21:15Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Benrather und Speyerer Linie.png|duum|De Benrather linie (rood) scheit t Nederduuts van t Hoogduuts. De [[Spierse linie]] scheit Middel- en Opperduuts (raoze).]] De '''Benrather linie''' is n dialektscheidingsliende ([[isoglosse]]) in t Duutse taalgebied, die de noordgrens van t [[Middelduuts]] en de zuudgrens van t [[Nederduuts]] vormp. Hierveur is de ''maken/machen''-liende ekeuzen. Disse liende scheit de Hoogduutse variëteiten die de veraandering van ''k'' in ''ch'' nao oorspronkelik lange klinkers deuremaakt hebben, van de Nederduutse variëteiten waorveur dat niet geldt. De Benrather linie wördden in 1877 zo eneumd deur [[Georg Wenker]]. De naam verwis naor t darpjen [[Benrath]] (tegenswoordig n deel van [[Dusseldörp|Dusseldarp]]), waor de liende de [[Rijn]] overstik. Globaal verlöp de Benrather linie as volgt: Aken - Düsseldarp-Benrath - Olpe - Frankenbarg (Eder) - Kassel - Noordhuzen - Aschersleben - Dessau - Jüterbog - Frankfort (Oder); Berlien wördt nog gedeeltelik tot t Middelduuts erekend. Ten noorden van de liende liggen de zogenaamde [[Nederduuts]]e variëteiten, ten zujen de [[Middelduuts]]e (die deel uutmaken van t [[Hoogduuts]]). {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Duuts]] [[Kategorie:Limburgs]] [[Kategorie:Isoglosse]] rxov1i1yuullro2nu9rmv8ivhfeqsod 14 22081 292784 291152 2016-12-22T14:02:41Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nederlaanse streektael en dialekt]] [[Kategorie:Limburg| ]] j0qcmz7sx0oakqz9bk1c7ci9ohede71 14 22082 284516 2016-05-14T10:20:25Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Taol]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Taol]] 0k0xy6lc1sjaa5qymsb54uz7fkjrpoc 0 22083 284518 2016-05-14T10:20:35Z Servien 7 Servien hef de zied [[Benrather Linie]] herneumd naor [[Benrather linie]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Benrather linie]] e5cddtl921hppnvl7e4ebjsim5qig11 0 22085 284530 2016-05-15T18:52:08Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Koekien (internet)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Koekien (internet)]] inb3wk6uyeufb5aouthwi42dwlxuqeu 0 22086 284531 2016-05-15T18:52:28Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Koekien (internet)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Koekien (internet)]] inb3wk6uyeufb5aouthwi42dwlxuqeu 0 22087 284533 2016-05-15T19:06:23Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Koekien]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Koekien]] glpwqbethrfqhjs7non2gk0t947zqvf 0 22089 284543 2016-05-18T18:37:40Z Servien 7 Servien hef de zied [[Québec (perveensie)]] herneumd naor [[Quebec (perveensie)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Quebec (perveensie)]] hsybt8rfcsgpn26r7w3w7ynjsebczmk 8 22090 284580 2016-05-19T12:33:31Z Servien 7 Nieje zied: 'Hulpe en kontakt' wikitext text/x-wiki Hulpe en kontakt 5960q6z3kxl6sv82beaicxa5w2t5sc6 0 22091 284581 2016-05-19T13:02:46Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kleverlaands]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kleverlaands]] 5z819ptv766s52ycsndx4zcddwbs8s2 0 22092 285391 284591 2016-09-28T22:07:27Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Baby_Mother_Grandmother_and_Great_Grandmother.jpg|thumb|Vier generasies; probandus, moer, grootmoer en aovergrootmoer.]] [[Bestaand:Three generations.jpg|thumb|Drie generasies]] n '''Veurolder''' is n persoon waor ene van ofstamt. Meestal verwis t naor n persoon die wat wieder van oe ofstiet as oew eigen [[olders]] of [[grootolders]]. Twee mensen hebben n [[genetika|genetiese baand]] as ene dervan de veurolders is van de ander, of as ze n gemeenschappelike veurolder hebt. Elke veurolder die'j hebt hef iets bie-edragen an oew [[DNA]]. In de evolusie geldt dat ok veur verschillende soorten die van n gemeenschappelike veurolder hebt. Dit konsept geldt niet veur bepaolde [[bakterie|bakteriën]] en aandere [[organisme]]s die an [[horizontale genaoverdracht]] doet. Der kunnen DNA-tests edaon worden um te bepaolen of de ene van de ander n veurolder is. In partie kulturen bint veurolders niet van grote petansie. Veule mensen hebt dan ok gien kennis van heur aovergrootolders. [[China]] is n veurbeeld van n kultuur dat aover t algemeen n diep respekt hef veur zien veurolders. [[Korea]] is n veurbeeld van n kultuur waor de veurolders eerd worden. Toch nemp de interesse in [[genealogie]] (onderzuuk naor oew veurolders) toe, beide deur amateurs en professionele genealogen. ==Zie oek== *[[Lieste mit benamingen veur ginnerasies]] {{Dialekt|ovel|Heerde|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Verwantschap]] 9rlbc1h43cdvmec3tkgs8zvdnoslzzs 0 22093 284592 2016-05-19T20:07:17Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Veurolder]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Veurolder]] lp9k2u6di0479uz72bohoeho02c7uc8 0 22094 284593 2016-05-19T20:08:03Z Servien 7 alles ehad? dan krie'w daor gien geneul meer mee wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Veurolder]] lp9k2u6di0479uz72bohoeho02c7uc8 0 22095 284594 2016-05-19T20:08:29Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Veurolder]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Veurolder]] lp9k2u6di0479uz72bohoeho02c7uc8 0 22096 284595 2016-05-19T21:28:54Z Servien 7 deurverwiezing (Urkers) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Veurolder]] lp9k2u6di0479uz72bohoeho02c7uc8 0 22098 284733 284619 2016-05-30T07:17:39Z Steinbach 12 Dan mar zo... wikitext text/x-wiki '''Europees vootbal''' is [[vootbal]] tusken twee klubs oet verskillende [[Europa (werelddeel)|Europese]] [[staot|laanden]]. Dit is meestentieds eankel vuur klubs dee as laandskampioen worden bint, hoog bint eaindigd in de kompetisie of den beker van öar laand wunnen hebt. Rechtevoort (2016) bint der twee kompetisies veur Europees vootbal: de [[UEFA Champions League|Champions League]] en de [[Europa League]]. Vuur de eerste komt alle laandskampioenen en de nommers twee tot oeterlik veer van grotere vootballaanden in anmearking, soms noa et spöllen van extra vuurroonden (dat doot de kampioenen van kleaine laanden, mar biegelieks ook de nommer twee van [[Nederlaand]]). In de Europa League spölt de bekerkampioenen en klubs dee as wat leger eaindigd bint. Noa de eneumde vuurroondes komt de klubs in groepen van veer, dee as allemoal twee keer tegen mekaar spölt. De twee besten goat dan duur in een [[knock-outsysteem]] tot an de finale. Vootbalklubs spölt gearne Europees vootbal, umdat dat ze nen bult priezengeald en kieksiefers opleawert en de stadions bie Europese wedstrieden vake vol zit. {{Begin|twd}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Voetbal]] 1492a97lysr37ooy6fv6z8rrlie5i2g 0 22099 284607 2016-05-25T09:09:10Z Woolters 62 Nee, iej harn ze nog neet allemoal Servien :P wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Veurolder]] lp9k2u6di0479uz72bohoeho02c7uc8 0 22100 284614 2016-05-26T11:51:03Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oost-Tweants]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oost-Tweants]] 8iq0s4dnd476ew21kyqjxq8374lrk1o 10 22101 284630 284629 2016-05-26T22:28:23Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = {{{naam|{{PAGENAME}}}}} | heufdruumte1_1 = [[Bestaand:{{#if:{{{bestandsnaam vlagge|}}}|{{{bestandsnaam vlagge}}}{{!}}border|Vlag ontbreekt.png}}|125x100px|Vlagge van {{{naam|{{PAGENAME}}}}}]] | heufdruumte1_2 = [[Bestaand:{{#if:{{{bestandsnaam wapen|}}}|{{{bestandsnaam wapen}}}|Sin escudo.png}}|125x100px|Wapen van {{{naam|{{PAGENAME}}}}}]] | heufdruumte2_1 = ''Vlagge van {{{naam|{{PAGENAME}}}}}'' | heufdruumte2_2 = ''Wapen van {{{naam|{{PAGENAME}}}}}'' | lokasie = {{{lokasie|}}} | subkop1 = Bestuur | head1_1 = Ligt in | item1_1 = {{{ligt in|}}} | head1_2 = Heufdstad | item1_2 = {{{heufdstad|}}} | head1_3 = {{#if:{{{oppervlakte|}}}|Oppervlakte}} | item1_3 = {{#if:{{{oppervlakte|}}}|{{{oppervlakte}}} [[Vierkaante kilemeter|km²]] }} | subkop2 = Bevolking | head2_1 = [[Bevolking|Inwoners]] | item2_1 = {{{inwoners|}}} {{#if:{{{daotum inwoners|}}}|<small>{{{daotum inwoners|}}}) }} | head2_2 = {{#if:{{{dichtheid|}}}|[[Bevolkensdichtte|Dichtheid]]}} | item2_2 = {{#if:{{{dichtheid|}}}|{{{dichtheid|}}} inw./km²}} | head2_3 = {{CoordinateSYSTEM|{{{region|??}}}}} | item2_3 = {{Coordinate |article=/ | text={{#if: {{{breedtegraod|}}}|DM}}|NS={{{breedtegraod|}}} |EW={{{lengtegraod|}}} |type=city |region={{{region}}}|name={{{naam|{{PAGENAME}}}}}|pop={{formatnum: {{{inwonners|}}} |R}} }} | subkop3 = {{#if:{{{religie|}}}{{{talen|}}}{{{tiedzaone|}}}{{{munteenheid|}}}|Aoverig}} | head3_1 = {{#if:{{{religie|}}}|Religie}} | item3_1 = {{{religie|}}} | head3_2 = {{#if:{{{talen|}}}|[[Taol|Talen]]}} | item3_2 = {{{talen|}}} | head3_3 = {{#if:{{{munteenheid|}}}|[[Muntienhied|Munteenheid]]}} | item3_3 = {{{munteenheid|}}} | head3_4 = {{#if:{{{tiedzaone|}}}|[[Tiedzaone]]}} | item3_4 = {{{tiedzaone|}}} | ofbeelding2 = {{{ofbeelding2|}}} | caption2 = {{{umschrieving2|}}} }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] [[Kategorie:Mal:Infobox|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 0fqqws2taakwimkqfstz3jx15wraybl 0 22102 292978 290737 2017-02-02T15:05:18Z Wwikix 13678 /* Uutgaonde verwiezing */ -kat wikitext text/x-wiki {{Regio | naam = Madeira | bestandsnaam vlagge = Flag of Madeira.svg | bestandsnaam wapen = Coat_of_arms_of_Madeira.png | lokasie = LocationMadeira.png | ligt in = [[Portugal]] | oppervlakte = 797 | talen = [[Portugees]] | heufdstad = [[Funchal]] | religie = [[Rooms-Katholieke Karke|rooms-katholiek]] | breedtegraod = 32/22//N | lengtegraod = 16/17//W | inwoners = 267.938 | dichtheid = 300 | munteenheid = [[euro]] | tiedzaone = UTC 0 | ofbeelding2 = Madeira 71.jpg }} '''Madeira''' (uutspraak: {{IPA|[mɐˈðejɾɐ]}}, [[Portugees]] veur ''holt'') is n eiland in de [[Atlantiese Oseaan]], ongeveer 700 kilometer ten westen van [[Afrika]] en 1000 kilometer ten zuudwesten van de [[Portugal|Portugese]] kust. Samen mit [[Porto Santo]] en de zudeliker liggende eilanden [[Ilhas Desertas]] en [[Ilhas Selvagens]] vörmp t de archipel en autonome regio Madeira van [[Portugal]]. De [[Azoren]] hebt binnen Portugal de zelfde staotus. De grootste stad op Madeira is [[Funchal]], dat geliek ok de heufdstad is van de autonome regio. Madeira hef n mirakels mild [[klimaot]], de temperatuur ligt haost altied tussen de 16 en 22&nbsp;°C. t Eiland is deur de natuur, de veule bossen en de bargen populaer bie wandelaars en natuurgenieters. Umdat de kust veural uut stikke rotswanden bestiet en der zwat gien zandstranden bint, is der op Madeira gien massatoerisme. De eilanden hebt n [[Vulkaan|vulkaniese]] oorsprong. De hoogste barg is de Pico Ruivo (1862 m). De bekendste spesialiteit uut de Madeirese keuken is de verstarkte dessertwien die dernaor vernuumd is. Behalve deur disse Madeira-wien stiet t eiland ok bekend um de espada, de [[zwarte daegenvis]] (''Aphanopus carbo''). De veule exotiese bloemen die der in t wild gruuien kenmarken t eiland zodaonig dat Madeira ok wel t bloemeneiland enuumd wordt. t Eiland hef n koppel endemiese vogelsoorten waorvan de Madeiravinke de bekendste is. Ok he'j veule [[laurierbos]]sen (''laurisilva'') op Madeira, dit landschopstype stiet ok op de [[UNESCO]]-[[weerldarfgoedlieste]]. Deur de vulkaniese oorsprong kump der op de eilanden gien enkel inheems zoogdier veur. Madeira kenmarkt zich deur zien unieke netwark van [[levada|levada's]]; smalle irrigasiekanalen die aover t hele eiland deur de bargen an-elegd bint. Vanwege de stikke noordkust is de kolonisasie van t eiland an de minder stikke zuudkust begunnen, waor ok de heufdstad Funchal ligt. t Water vanuut de bargen in t noorden wordden via de levada's naor t relatief dreuge zuden ebracht. Langes disse levada's is altied n voetpad an-elegd, um onderholdswarkzaamheden te vergemakkeliken. Op partie plekken bint disse päächies mar 20 sentimeter breed en lopen ze vlak langes n stikke ofgrond. Op andere plaatsen bint ze zwat twee meter breed. A'j goed op de börties let en eventuele adviezen van de lokale bevolking opvolgt, bint ze geschikt um derlanges te kuieren. == Bestuurlike indeling == Madeira is onderverdeeld in de volgende gemeenten: * [[Calheta (Madeira)]] * [[Câmara de Lobos (gemeente)|Câmara de Lobos]] * [[Funchal]] * [[Machico]] * [[Ponta do Sol]] * [[Porto Moniz]] * [[Porto Santo (gemeente)|Porto Santo]] * [[Ribeira Brava (Madeira)|Ribeira Brava]] * [[Santa Cruz (Madeira)|Santa Cruz]] * [[Santana (Madeira)|Santana]] * [[São Vicente (Madeira)|São Vicente]] == Bevolking == Toe Madeira in de [[15e eeuw]] deur de Portugezen ontdekt wordden, was t niet deur mensen bewoond. De eerste bewoners waren Portugezen, die veural uut de provinsie Minho kwammen. Hoewel de bevolking dus van oorsprong Portugees is, hef zich op Madeira en op de eilanden die der kortbie liggen in loop der jaoren n eigen amparte kulturele identiteit ontwikkeld. == Foto-uutstalling == <gallery> Bestaand:Hofi0006-24.jpg|Levada op Madeira Bestaand:Madeira_Route_naar_Pico_do_Arieiro_2004_05_18.jpg|Route naor de Pico do Arieiro Bestaand:Thunder lightning Garajau Madeira 289985700.jpg|Onweer, Garajau Bestaand:2010-03-02 18 11 04 Portugal-Caniçal-2.jpg|[[Farol da Ponta de São Lourenço]] op t eilandtien [[Ilhéu do Farol]] Bestaand:Ponta de São Lourenço - Aug 2012 - 05.jpg|t Oostelike schiereiland [[Ponta de São Lourenço]] </gallery> == Geboren op Madeira == * [[Cristiano Ronaldo]], voetballer == Uutgaonde verwiezing == {{Commonscat|Madeira}} {{Dialekt|ovel|Heerde|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Eilaand]] [[Kategorie:Afrika]] [[Kategorie:Portugal]] 55u2kur2b0krrws1qka3h0rk03cxy5k 0 22103 284632 2016-05-26T22:40:00Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wealdarfgoodlieste]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Wealdarfgoodlieste]] epdrd852rd9fw94o3e5mictwqz1eeg0 0 22106 284647 284644 2016-05-27T23:23:23Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hoarle]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hoarle]] 9vg1jytsaj36gnnl3sjqrah3kxtl7jj 0 22108 284649 2016-05-27T23:25:06Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Gelster]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gelster]] i5qh3wjky092rnx9fujyudgbeykxzlu 10 22109 284650 2016-05-27T23:57:22Z Servien 7 Nieje zied: '{{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=<br/> **deure, deur **dure ([[Reurle]]{{Info|Noen: 'deure' of 'döre'}}, [[Laorne]], [[Zwiep]], [[Geesteren (Berkelland)|Geesteren]]...' wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=<br/> **deure, deur **dure ([[Reurle]]{{Info|Noen: 'deure' of 'döre'}}, [[Laorne]], [[Zwiep]], [[Geesteren (Berkelland)|Geesteren]], [[Gelster]], [[Haorle (Berkelland)|Haorle]], [[Nee]]){{Info|Vake naost 'deure'}} **döre ([[Aalten]], [[Zöwwent]], [[Harreveld]], [[Wenters]], [[Reurle]]){{Info|Vake naost 'deure'}} <!-- Drèents -->|drt=deur, deure <!-- Grunnegs -->|gos=deur, deure <!-- Sallaands -->|sdz=deure, deur <!-- Stellingwarfs -->|stl=deure |stl_k=1 <!-- Tweants -->|twd=<br/> **duur, dure **deur, deure |twd_k=1 <!-- Urkers -->|nds-us=duur <!-- Veluws -->|vel=<br/> **deur ([[West-Veluws]]) **deure ([[Oost-Veluws]], [[Nunspeets]], [[Hierden]]s) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=deure |wikt=Döör }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> rx4x6f2lbppren92iad1qwjx0n389jx 0 22110 284659 2016-05-28T13:01:06Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Schots-Gaols]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Schots-Gaols]] l1erc78p9mzuaz0bjr0brr2wiqha9nb 0 22111 284660 2016-05-28T13:01:36Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Schots-Gaols]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Schots-Gaols]] l1erc78p9mzuaz0bjr0brr2wiqha9nb 0 22112 284663 2016-05-28T13:03:27Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Schots-Gaols]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Schots-Gaols]] l1erc78p9mzuaz0bjr0brr2wiqha9nb 0 22113 284697 2016-05-28T15:58:56Z Servien 7 Servien hef de zied [[Cyprus]] herneumd naor [[Syprus]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Syprus]] 6arju6rn7fx5p3fqomyx46wby5nnjvb 0 22114 284699 2016-05-28T16:08:07Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kleifries]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kleifries]] sx34p99anbwn5loa38vmori806i8je1 0 22115 284700 2016-05-28T16:08:44Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Zuudwesthoeks]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Zuudwesthoeks]] 48v5ffdojqimsxcrospiflz95s4wbps 0 22116 284701 2016-05-28T16:09:02Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Noordhoeks]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Noordhoeks]] prl4cem579l31m0ej31ftkzj7s4v17o 0 22117 284702 2016-05-28T16:09:47Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oosterskellings]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oosterskellings]] 1yayakn6uim6g3mr23500dtres8petd 0 22118 284703 2016-05-28T16:10:30Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Westerskellings]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Westerskellings]] ntbdexn90080iepwi53pwwi3gun310k 0 22119 284704 2016-05-28T16:10:53Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Hindeloopers]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hindeloopers]] jo9718wwn8ysr0a26brxp6m1esmn3s3 0 22120 284705 2016-05-28T16:11:20Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Schiermonnikoogs]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Schiermonnikoogs]] 62j0uds6mtxdqew1nyd8xi7sk5asi4c 0 22121 284801 284717 2016-06-07T14:21:01Z CommonsDelinker 166 [[UEFA_Champions_League_logo_2.svg.png]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Green Giant|Green Giant]], mit as reden: [[:c:COM:FU|Fair use]] material is not permitted on Wikimedia Commons: No license since 29 May wikitext text/x-wiki De '''UEFA Champions League''' (oawerzat as ''Kampioensliga'') is een joarliks wedstriedverbaand vuur [[vootbal]]. Et wörd op ezat duur de [[Union of European Football Associations]] (kortweg UEFA). Metdoon köant eankel [[Europa (werelddeel)|Europese]] vootbalvereniges dee as in öar laand kampioen ewörden zeent. van wat laanden magt ook de een noa beste (en mangs zelfs twee noa beste) klubs metdoon. Op de wearld wörd et ezeen as ene van de meest belangrieke klubwedstrieden. In Europa hef et et heugste anzeen. De finale van 2012 en 2013 was de meest bekekken UEFA Kampioenskopsfinale töt non too. Doarnöast was et met 360 miljoen tellevisiekiekers et meest bekekken joarlikse [[sport]]geburen van de wearld in 2013. In [[1992]] wör de UEFA Champions League invoord as vervanging van de European Champion Club's Cup, of kortweg European Cup. Dit wedstriedverbaand was seend [[1955]] in gebroekt. Der wör ne groepsfase bie edoan en der konnen meardere clubs oet bepoalde laanden metdoon. Vuur 1992 was et ne rechtlienige ofvalstried, woer as eankeld de kampioen van ieder laand an metdoon kon. In de negentiger joaren wör et format wat oetbreaidt, woerbie as der ne groepsfase in [[toernooi]]vörm bie köm. Doarduur konden een antal tweede klubs van bepoalde laanden metdoon. De meeste Europese laanden köant eankel öaren kampioen steuren. De stoarkste Europese liga's köant non töt wal veer manskappen steuren en vanof et [[2015]]-[[2016|16]] seizoen wal viewe. Klubs dee as tweedes wordt in de heugste divisie van öar laand, köant dan in de [[UEFA Europa League]] metdoon. In hudigen vörm vaank de UEFA Champions League half [[augustus]] an. Doarbie zeent dree ofvalroondes en nen [[play-off]]. De 10 manskappen dee as der oet komt, doot met in de groepsfase. Doar zitt al 22 aandere manskappen dee as zik in et vuurten al eplaatst hebt. De 32 manskappen wordt in acht groepen van veer manskappen verdeeld. Zee spölt allemoal twee moal tegen mekoar. De acht winners en acht tweeden goat verdan noar de ofvalfase, met de finalewedstried in [[mei]]. Manskappen dee as de UEFA Champions League wint, plaatset zik vuur de [[UEFA Super Cup]] en de [[FIFA Club World Cup]]. [[Real Madrid]] hef et wedstriedverbaand et vaakste wunnen. Ze hebt den beker elf moal met noar thoes enömmen en det begun al in de eerste vief seizoenen. [[Spanje|Spaanse]] klubs hebt et vaakste wunnen (16x), met doarnoa [[Engelaand]] en [[Italië]] (beaide 12 moal). De UEFA Champions League is duur 22 verskillende klubs ewunnen, woervan as der 12 um mear as een moal wunnen hebt. Seend as et toernooi van naam en indeling is veraanderd in 1992, hef nog ginenen klub ne vaker as een moal achter mekoar ewunnen. [[AC Milan]] wussen as leste klub öaren titel vaste te hoolden tusken [[1989]] en [[1990]]. De hudige kampioen is [[Real Madrid]]. Zee haalden öaren elfden titel binnen duur [[Atletico Madrid]] noa strafsköppe te versloan in [[2016]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Voetbal]] [[Kategorie: Wedstried]] lu92r6tehcspxwhorsy4mrccpikqqn1 0 22122 284732 284714 2016-05-30T07:01:12Z Woolters 62 Kloppen toch neet helemoal wikitext text/x-wiki Et woard '''Champions League''' beduudt ''kampioensliga''. Et wis op een wedstriedverbaand. Der zeent meardere boonden en [[sport]]en dee as et woard ''Champions League'' gebroekt. ==[[Vootbal]]== *Et Europese kampioenskop vuur klubs: [[UEFA Champions League]] **Et Europese kampioenskop vuur vrouwleu: [[UEFA Women's Champions League]] *Et [[Afrika]]anse kampioenskop vuur klubs: [[CAF Champions League]] *Et [[Kariben|Karibiese]], [[Midden-Amerika|Mid]]- en [[Noord-Amerika]]anse kampioenskop vuur klubs: [[CONCACAF Champions League]] *Et [[Azië|Aziatiese]] kampioenskop vuur klubs: [[AFC Champions League]] *Et [[Oseanië|Oseaniese]] kampioenskop vuur klubs: [[OFC Champions League]] *Et [[Arabiese wearld|Arabiese]] kampioenskop vuur klubs: [[Arabiese Champions League]] ==[[Volleybal]]== *Et Europese kampioenskop vuur klubs: [[CEV Champions League]] (kearls) ==[[Haandbal]]== *Et Europese kampioenskop vuur klubs: [[EHF Champions League]] {{dv}} e5d2qjuedgrj112arpb72n8ze8gvtr0 14 22123 284715 2016-05-28T20:00:16Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Evenement]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Evenement]] su4nyptrckj528b9lcf77cpxwqqh5c5 10 22125 284721 2016-05-29T16:38:10Z Servien 7 nieje mal wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=<br/> **heufdpiene **heufdzeerte **koppiene <!-- Drèents -->|drt=<br/> **heufdpien(e) **heufdzeert(e) **koppiene **kopzeert(e) **kopzèer <!-- Grunnegs -->|gos=<br/> **kopzeer(d)e **heufdpien(e) <!-- Sallaands -->|sdz=<br/> ** kopzeerte ** koppiene ** heufdpiene, eufdpiene <!-- Stellingwarfs -->|stl=<br/> **heufdpiene **heufdzeerte **koppiene |stl_k=1 <!-- Tweants -->|twd=<br/> **koppiene **heufdpiene **kopzeert(e) **heufdzeerte **n zear heufd, nen zearn kop, ~ dak, ~ harsens **"n kop/t heuwd denst dr mie op/an" <!-- Urkers -->|nds-us= <!-- Veluws -->|vel=<br/> ** kopzeert(e) ** koppien(e) ** heufdpien(e) ** heufpien(e) ** euf(d)piene ([[Attem]]) ** heuf{{small()|d}}zeerte ([[Epe]]{{Info|Kopzeerte is oek meugelik}}) ** pien in de kop ([[Une]], [[Garder]]) ** piene in t heuf(d) ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) ** zeert in m'n kop ([[Putten]]) ** zeert in m'n hoofd ([[Bunsjoten]]) ** pien in m'n harses ([[Barreveld (darp)]]) ** piene in de harsens ([[Emst]]) ** piene in de härsens ([[Vaossen]]) ** piene in t dak ([[Apeldoorne (stad)|Apeldoorne]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=kopzeerte |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> 3mduf0g4nfygx6l5iojskn86wwj6e7x 10 22126 284724 2016-05-29T17:07:01Z Servien 7 Servien hef de zied [[Mal:Medisch artikel]] herneumd naor [[Mal:Medies artikel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mal:Medies artikel]] g88knywcznoz1k4nhjz3d2pndtlkqek 14 22127 284731 2016-05-29T17:23:58Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Andoening]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Andoening]] ktfpq9ws9he0yevktln8zepwbj8aoiy 0 22128 284735 284734 2016-05-30T07:48:43Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Red_dragons_kwalificeren_zich_tegen_grieken_voor_ek.jpg|thumb|right|300px|Actie bie et volleybal]] '''Volleybal''' is nen [[balsport]] woerbie as een spölveeld van 9 bie 18 meter opdeeld is in twee lieke helften met een net der tusken. Op iedere helfte steet een manskap van 6 spöllers. Disse mut proberen nen bal oawer et net, tusken twee rechtopstoande stökke duur, bie den tegenstaander binnen de lienen van et veeld vuur de groond te kriegen. As det lukket of as den tegenstaander nen fout maakt, krig et manskap wat opslöt nen peunt. Wee as der as eerste 25 peunten hef, wint nen ''set''. Bie dree sets wint et manskap den wedstried. Bie nen gelieken staand (2-2) in sets, doert nen wedstried een extra set länger. Hierin zeent mer 15 peunten te verdenen. Tiedens dissen beslissenden set wesselt de teams van spölkaante noa de eerste 8 peunten. Duur de joaren zeent der een antal soorten volleybal ontstoan: zitvolleybal, minivolleybal en straandvolleybal. ==Spelregels== ===Spölveeld=== Et spölveeld mut ne oppervlakte van 9 bie 18 meter hebben. ===Belangriekste regels=== *Spöllers magnt del bal mer heel kort anraken (den skeidsrechter bepoalt dit). *Spöllers magnt den bal neet twee moal achter mekaander anraken, behalve bie een ''blok'' (blokkering). *Ieder team mag heugstens dree moal achter mekoar den bal anraken vuur at he oawer et net geet. Vuur een blok geeldt dit neet. *Den bal mag neet tegen de antennes of aandere zaken boeten et veeld kommen. *Et net en de reande magnt neet eraakt worden. *Nen spöller mag neet oonder et net duur bie den tegenstaander op de helfte kommen. Zelfs neet met de veute. De middelliene geeldt doarbie vuur beaide partiejen. *Teams kriegnt een peunt as ze met den bal et veeld van den tegenstaander raakt (binnen of op de lienen) of as den tegenstaander nen fout maakt. *Wint een team ne peunte, dan kriegnt ze ook et recht van ''opsloan'' (de eerste slag van ne buurte doon). *Vuur den anvaank van ne buurte mag nen spöller ewesseld worden. Ieder manskap mag zes man te set wesselen. Nen ewesselden spöller mag vuur denzelfden spöller terugge wesseld worden, mer doarnoa neet nog es. Det geeldt as twee wessels van de zesse. *Ieder manskap mag twee ''time-outs'' (pauzes) per set nemmen. *Achterspöllers magnt den bal neet oawer et net spöllen as ze binnen et dreemetergebeed zeent en den bal op det ogenblik boawen et net is. *Een manskap mag ginnen anval opzetten as den ''libero'' (verdeadigingsspesjalist) nen boawenhaandsen ''pass'' gef in et dreemetergebeed. ==Verleden== An et [[Engelaand|Engelse]] hof van de doomoalige keuniginne [[Elizabeth]] wör in et [[16e eeuw|16de joarhoonderd]] al iets espöld wat op volleybal leek. Det blik oet [[Tekenen|tekeninge]] oet dee tied. Offisjeel geeldt den [[Verenigde Stoaten|Amerikaan]] [[William G. Morgan]] as oetdeanker van et spel. As sportleader bie de [[Young Men Christian Association]] (YMCA) in [[Massachusetts]] gavven hee oonder mear les an een koppel euldere zakenleu. In dee tied besteund [[basketbal]] al, mer det veund hee te hard vuur disse leu. Doarumme dachten hee in [[1895]] een aander spel oet. Hee nöm regels oet et [[tennis]], [[basketbal]] en [[honkbal]] en maakten doarmet de volleybalregels. Den bal mos zoonder an de groond te kommen oawer et net espöld worden. Et roondspöllen neumden hee ''volley''. Een ''netservice'' meug een moal oawer edoan worden en töt een meter vuur et net meug den spöller dribbelen met den bal (ne vuur oezelf umhoge spöllen). Um de vingers van de vrouwleu te beskoarmen, meugen zee den bal eerst opvangen en dan wier opsmieten. Nen wedstried har meardere innings (spölroondes). Nen inning was vuurbie as alle spöllers van beaide manskappen ne opslagbuurte had harren. Et spel was één tegen ene te spöllen, mer ook tiene tegen tiene. De YMCA veund et wal wat en bedachten der nog nieje dinge bie: *[[1900]]: dribbelen gung der achterhen *[[1912]]: et wesselen van spölplaatsen per team köm der bie *[[1917]]: nen set geet töt 15 peunten *[[1918]]: een team hef op zin meest zes spöllers *[[2000]]: nen set geet töt 25 peunten [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Sport]] btkg67dqkfe6veo5v05dtpw1zqr5lt3 14 22131 284738 2016-05-30T10:16:46Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Verslaving]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Verslaving]] pixkcjop2ps39bjersstmthw6t0ai6w 0 22132 292944 284739 2017-01-25T15:54:51Z CommonsDelinker 166 [[110320_Gevel_coffeeshop_Upper_10_Kattendiep_Groningen_NL.jpg]] is vervungen deur [[20110320_Gevel_coffeeshop_Upper_10_Kattendiep_Groningen_NL.jpg]]. Uut-evoerd deur [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]], mit as reden: [[:c:COM:FR|File renamed wikitext text/x-wiki [[Bestaand:AMS coffe shop ro.JPG|thumb|n Wietkafee in Amsterdam]] [[Bestaand:Coffee shop license AMS mirror.JPG|thumb|n Amsterdamse wietkafeevergunning]] [[Bestaand:20110320 Gevel coffeeshop Upper 10 Kattendiep Groningen NL.jpg|thumb|Wietkafee in Groningen (2011)]] [[Bestaand:Toonbank coffeeshop.jpg|thumb|Teunebanke van n wietkafee mit uutgestalden marihuana]] n '''Wietkafee''' of '''kannabistro''' (oek wel an-eduud mit t [[Nederengels]]e ''coffeeshop'' of ''koffieshop'') is n openlik [[winkel|verkooppunt]] van [[wiet]] (oek wel: ''kannabis''). De verkoop van koffie is biezaak. Alkohol mag der sinds 2007 niet meer verkocht wörden. Naost de funksie van winkel hef n wietkafee oek de funksie van ontmoetings- en ontspanningsruumte en gebruuksruumte veur kannabis. Vrogger wördden de term ''coffeeshop'' oek gebruukt veur n [[koffiehuus]] of [[kafee|dagkafee]], in t [[Engels]] wördt dit der nog altied mee bedoeld. ==Gedoogbeleid== Hoewel de [[haandel]] in kannabisprodukten offisieel is verbojen is volgens de [[Opiumwet]], kan t in [[Nederlaand]] onder n antal veurweerden [[Gedoogbeleid|gedoogd]] wörden. Dit kömp derop neer dat ze bie t gerecht n oge dichtekniepen as n wietkafee mer: *gien reklame maakt of anplakbiljetten ophangt *gien zwaore [[bedwelmingsmiddel]]s verkoopt *gien overlast veroorzaakt, waoronder oek parkeeroverlast; *gien jongeluui toelaoten: klaanten mutten op z'n minst 18 jaor oud ween; *gien hele bulte verkoopt of in veurraod hef. n Wietkafee mag hooguut vuuf [[gram]] per dag per persoon verkopen. t Wietkafee mag hooguut 500 gram in veurraod hebben. A'j je as wietkafee niet an disse regels houwen dan ku'j de tente wel sluten. In [[Nederlaand]] wördt t bezit van hooguut vuuf [[gram]] kannabis niet bestraft. Bezit van meer as 30 gram wördt ezien as [[haandel]] en dat wördt wel gericht op-espoord en [[straf|bestraft]]. De wietkafeehouwer mag [[wiet]] wel [[verkoop|verkopen]] mer niet [[inkoop|inkopen]] (t zogenaamde achterdeursbeleid: de haandel an klaanten (an de "veurdeure") wördt gedoogd, terwiel de inkoop (an de "achterdeure") nog altied illegaal is, mer niet an-epakt kan wörden zolange as t niet ontdekt wördt). Herziening van de [[wet]] is volgens veulen dan oek hard neudig, mer internasionale drok en verdragen staon n veerdere versoepeling nog in de weg. Der is sinds ongeveer 2004 sprake van n hardere liende vergeleken mit t gedoogbeleid van de [[1970-1979|jaoren 70]], mit t oprollen van wietplantazies en sluting van n deel van t wietkafee. Op 21 november 2008 was der n Wiettop in [[Almere]] waor burgemeisters overleegden over de legalisering van toelevering van wietkafees. Veur toegang tot n wietkafee mu'j in Nederlaand woenen en meerderjaorig ween; dit ku'j bewiezen mit n uuttreksel van de [[Gemeentelike baosisadministrasie persoonsgegevens]] (GBA) van de woenplaotse en n geldig [[identiteitsbewies]]. Dit is n versoepeling van t eerdere systeem van de wietpasse, en is overenekeumen in t Regeerakkoord van 2012. ==Verspreiding en antal== Behalve in de vier grote stejen in de [[Raandstad]] (veural [[Amsterdam]]) he'j der veule an grensstreken zitten. Vanwege de overlast van drukstoerisme proberen gemeenten de antallen te minnezeren. Dat blik de leste jaoren oek te lokken. {| class="wikitable" ! Jaor !! Antal wietkafees !! in antal gemeenten !! waorvan in Amsterdam<ref>[http://web.archive.org/web/20071107211728/http://www.trimbos.nl/Downloads/Producten/Factsheet%20Drugsbeleid.pdf Factsheet Druksbeleid], [[Trimbos-instituut]]</ref><ref>Bron: Intraval</ref><ref>[http://www.amsterdam.nl/wonen-leefomgeving/veiligheid/nieuws/nieuwsbericht/2008/november/amsterdam_pleit_voor/ Amsterdam pleit veur behoud wietkafeestelsel], Gemeente Amsterdam</ref><ref>[http://www.amsterdam.nl/publish/pages/319304/visiedocumentcoffeeshops.pdf Visiedokument wietkafees]</ref> |- | 1968 || 1{{Info|Niet geheel gedoogd}} || 1 || |- | 1973 || 2{{Info|Niet geheel gedoogd}} || 2 || 1 |- | 1975 || 4 || 2 || 3 |- | 1991 || 1200-1500 <ref>Schatting deur de pliesie, zie [http://www.ukcia.org/research/niad.php Dutch Drug policy and Cannabis]</ref> || || |- | 1995 || 1460 + 600 illegale<ref name="Sorgdrager">[http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2680/Economie/article/detail/500466/1996/12/20/Sorgdrager-wil-hardere-aanpak-van-koffieshops.dhtml Sorgdrager wil hardere anpak van wietkafees], [[de Volkskrant]], 20 desember 1996</ref> || || 450,<ref>[http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/archief/article/detail/2751695/1995/04/01/Amsterdam-pakt-coffeeshops-aan.dhtml Amsterdam pakt wietkafees an], [[Trouw (krant)|Trouw]], 1 april 1995</ref> waarvan 350 gedoogd<ref name="Amsterdam">[http://www.os.amsterdam.nl/pdf/2007_factsheets_3.pdf Factsheet], Dienst Onderzoek en Statistiek, Gemeente Amsterdam</ref> |- | 1996 || 1290 <ref name="Sorgdrager"/> || || |- | 1997 || 1179 <ref>Schatting, Bieleman e.a., via [http://www.intraval.nl/pdf/mcn2001_h4_a34.pdf Intraval]</ref> || || 340 |- | 1999<ref name="Ïnterval">[http://www.intraval.nl/pdf/mcn2001_h4_a34.pdf Interval]</ref>|| 846 || 105 || 288 |- | 2000<ref name="Ïnterval"/> || 813 || 103 || 283 |- | 2001<ref name="Ïnterval"/> || 805 || 105 || 280 |- | 2002 || 782 <ref>''Antal wietkafees nimp veerder aof''. Parsbericht Ministerie van Justitie, 21 oktober 2003</ref> || 107 || 270 |- | 2003<ref>[http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/nieuws/archief/article/detail/1759387/2004/12/23/CIJFERS-Steeds-minder-coffeeshops.dhtml Steeds minder wietkafees], [[Trouw (krant)|Trouw]]</ref> || 754 || 105 || 258 |- | 2004<ref>[http://rechtennieuws.nl/8863/handhaving-en-naleving-coffeeshopregels-in-2004.pdf Haandhaving en naoleving wietkafeeregels in 2004], Ministerie van Justisie</ref>|| 737 || 103 || 249 |- | 2005<ref>[http://parlis.nl/pdf/kamerstukken/KST99388.pdf Kamerstukken]</ref> || 729 || 105 || 246 |- | 2006 || 719 || 105 || |- |2007<ref>Parsbericht Ministerie van Justisie, 12-05-2009 via [http://www.drugresearch.nl/CoffeeshopsInNederland2007.NalevingEnHandhavingVanCoffeeshopregels Drugresearch.nl]</ref> || 702 || 106 || 241 <ref name="Amsterdam"/> |- | 2008 || 700 || 105 || 228 |- |2009<ref>[http://www.intraval.nl/pdf/MCN09_b89.pdf Intraval.nl]</ref>||666||101|| 223 |- |2010 || 650 || 100 || 214 |- |2011<ref>[http://www.parool.nl/parool/nl/224/BINNENLAND/article/detail/3330351/2012/10/11/Aantal-coffeeshops-loopt-rap-terug.dhtml Antal wietkafees löp gauw rap terogge], in Het Parool, 11 okt. 2012</ref> || 653 || 104 || |} == Rookverbod == Sinds t [[rookverbod]] veur de [[horeca]], dat op 1 juli 2008 ingung, is t roken van [[wietsigrette]]n (waor oek [[tabak]] in zit) oek in wietkafees verbojen. t Roken van [[pupe]]n, [[waoterpupe]]n, [[verdamper]]s en wietsigretten (van pure wiet) blif toegestaon. Grotere wietkafees hebben n amparte rookruumte. t Rookverbod in wietkafees is umstrejen umdat de [[Nederlaandse Voedsel- en Waorenautoriteit]] niet de bevoegdheid hef um wietsigretten op de anwezigheid van tabak te kontroleren. Der bin tabaksvervangende middels op de markt, zo as [[Hoefblad]] (''Petasites Habitus''), waormee de hennepprodukten emengd kunnen wörden. ==Wietkafees in aandere laanden== * In [[Zwitserlaand]] bin openlike verkooppunten van "geurkussentjes", die in feite porsies wiet bin. De anpak van disse winkeltjes is regionaal arg verschillend. * In [[Kanada]] bin enkelde wietkafees nao n paor maonden deur de pliesie esleuten. * In [[Tsjechië]] hef t liberale druksbeleid eleid tot min of meer openlike verkooppunten mer gien wietkafees.<ref>[http://www.globalpost.com/dispatch/czech-republic/101127/marijuana-laws Prague: the new Amsterdam?]</ref><ref>[http://www.prague-life.com/prague/prague-pot Smokin' the Grass...]</ref> * In de [[Verenigde Staoten van Amerika]] is t beleid per staot zeer verschillend. In sommige staoten bin der op uutgebreide schaole [[Medisinale kannabis|medisinale-wietwinkels]]. t softdruksbeleid in Kalifornië is zeer liberaal mer bie n rifferendum in 2010 wördden de legalisasie van verkoop in [[Kalifornië]] aofewezen mit 54%. [[Colorado]] en [[Washington (stoat)|Washington]] besleuten in 2012 bie n rifferendum wel um kannabis te legaliseren. == Rifferensies == <references/> == Uutgaonde verwiezing == {{Commonscat|Cannabis coffee shops in the Netherlands}} * [http://www.om.nl/vragen/drugs/ ''An welke veurweerden mut n wietkafee voldoon ?''], zied bie t Openbaor Ministerie. [[Kategorie:Bedwelmingsmiddels]] 5tiu4sui9qqk996x9igvhnm26tyor9r 0 22133 284740 2016-05-30T10:18:18Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wietkafee]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Wietkafee]] gtuk8q5dc38lxla9paq6l4lz5uofhln 0 22134 284741 2016-05-30T10:18:40Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wietkafee]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Wietkafee]] gtuk8q5dc38lxla9paq6l4lz5uofhln 0 22135 284742 2016-05-30T10:19:03Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wietkafee]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Wietkafee]] gtuk8q5dc38lxla9paq6l4lz5uofhln 0 22137 284745 2016-05-30T16:58:21Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oetroopteken]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oetroopteken]] kf0p2qxmboo9xhvzfe1jxuyxxgvsvij 0 22138 284746 2016-05-30T16:58:43Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oetroopteken]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oetroopteken]] kf0p2qxmboo9xhvzfe1jxuyxxgvsvij 0 22139 284751 284750 2016-05-31T14:27:52Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Illustration_Cannabis_sativa0.jpg|thumb|right|300px|Tekening van de hennepplaante]] [[Ofbeelding:Cannabis_sativa.jpg|thumb|right|200px|Hennepplaanten]] '''Hennep''' of '''kemp''' (''Cannabis sativa'') is ne eenjoarige plaante oet de [[hennepfamilie]] (''Cannabaceae''). Männelike en vröwelike hennep gröait ofzeunderlik ([[tweehuzig]]) van mekaar. As hennep blöait, komt der greunachtige blomen an. De [[meldroad]]blomen (männelik) van hennep gröait in pluume en de vröwelike [[staamper]]blomen gröait in [[oare]]n in de bladoksels. De grof ekartelde bladen zeent laank en dun met vief töt negen oetlopers te blad. De plaante kan tusken de een en veer meter hoge worden, wat ofhaank van et [[klimaat]]. ===Broekboare delen=== [[Ofbeelding:Hennepvezel_Cannabis_sativa_fibre.jpg|thumb|right|200px|Een fuske hennepvezels]] *Vezels. De vezels van de hennepbast zeent onmeundig laank en staark. Ze köant eenvooldig van de plaante lösmaakt worden, as ze nog neet opdreugd zeent. Met de vezels wörd van vroger oet [[touw]] emaakt of [[textiel]] ewöawen. *Zoad. Hennepzoad is te etten. Et is gezoond vuur leu en deers. Onbewaarkt wörd et as veugelzoad broekt met de name [[kempzoad]]. Kempzoad waarket op zangveugel etzelfde as [[hawer]] op [[peard]]e. Viskers broekt et zoad as voor. Oet et zoad kan [[hennepöllie]] parst worden. *Hoolt. De hennepplaante hef ongevear 60% an hooltige delen. Disse köant denen as stro vuur [[knaagdeers]] en pearde. Et braandt best en der blif weanig aske van oawer, zodet et ne beste vervanger vuur braandhoolt is. Doarnöast wörd et hennephoolt gebroekt vuur bouwen met hennep en [[kalk]]. Dit steet bekeand as [[lime-hemp beton]] of "hempcrete" in et [[Engels]] en as "Betón de chanvre" in et [[Fraans]]k. ==Anweanding== ===Etten=== Bie et kloarmaken van koold etten is hennepöllie ne beste anvulling. Op hoog veur is et neet best broekboar. Hennepzoadöllie hef 20% [[alfa-linoleenzoer]] en 60% [[linolzoer]]. Dit zeent belangrieke [[vetzoeren]], dee as et lief zelf neet maken kan. Ze helpt et [[cholesterol]] regelen. Doarnöast is hennepmel [[gluten]]vrie, woerduur as et good is in deegmoalen vuur leu met ne glutenallergie. In [[Duutslaand]] doot ze hennepoettreksels in [[beer]]. In wat aandere laanden maakt ze der [[alkohol]]vrieje draanken of [[stroop]] van. De rökke en smaak van hennep kan völle op [[hop (plaante)|hop]] lieken. Hennepzoad wörd zeen as ''superfood'', umdet et et eawenwicht van et vetzoer good heuld en umdet der gode [[eiwit]]ten in zit. ===Vezels=== In et [[Grunnen|Grönningse]] [[Olde Pekela]] zitt twee bedriewe dee as met hennepdröade doot: HempFlax en Dun Agro. Disse bedriewe hebt völle boeren in deenst dee as oonder kontrakt hennep as tuskengewas kweekt. Et grötste andeel bastvezel wörd exporteerd. Et oawerbliefsel wörd verkocht as deerstreuisel. *Stro - Hennepvezel kan in neet-bewaarkten vörm broekt wörden as boadembedekking vuur stallen en deerhukke. Den vezel is lecht en neamp fleenk vocht en locht op. Doarnöast is et slietstaark en krie'j gin drek oonderin de hukke. As de deers dervan goat etten kan et ook gin kwoad. Hennep is good te vertearen. *Vezel - vuur et ofdichten van koppelingen van piepen, duur um de skroefdröade hennepvezels te wikkelen. As ze nat wordt, zwelt de vezels en sloett de kieren of. Rechtevoort gef et spesjale knelkoppelstukken, woerduur as hennep hier neet mear neudig is. *[[Touw]] - Henneptouw is onmeundig staark. Et is beaide good vuur de [[laandbouw]] as de [[skeepsbouw]]. Et kan as dichtsel broekt wörden tusken de hooltene delen van skelen. Dit neumt ze [[kalfaten]]. Et is ne goodkope oplössing en neet slecht vuur et milieu. *[[Papier]] - Met hennep köant bepoalde papiersoorten maakt worden. Der wordt oonder mear [[vloeitje|vloeitjes]] vuur [[sigaret]]ten van emaakt. *[[Textiel]] - Töt an den [[Tweeden Wearldoorlog]] wör hennep völle broekt vuur et maken van kleare, as vervanging van [[linnen]] of [[katoen]]. Al in [[600 v.Kr.]] breukn ze in [[Sjina]] al hennep vuur kleare. In de [[middeleeuwn|Middeleeuwen]] köm et in Europa. Rechtevoort wordt hennepvezels broekt vuur [[bokse]]s, [[jaske]]n, [[sok|sökke]] en [[trui]]en. *[[Kanvas]] - Hennep wörd al hoonderden joaren broekt vuur skeepszealen en teanten. Et woard kanvas is of eleaidt van et woard Kannabis. ===Bouwmateriaal=== Hennephoolt kan samen met kalk broekt wörden vuur wonningbouw. Et hoolt wörd dan mengd met kalk en aandere beendmiddelen. In [[Fraankriek]] en [[Groot-Brittanië]] zeent al meardere doezende huze op disse wieze bouwd. Duur de hennepdelen hef et ne gode wöarmtemassa en wöarmte-ofvoor. Meestal wörd der op disse wieze bouwd um ne lastdreagend hooltskelet. Doarnöast wordt hennepvezels broekt in isolasiematten vuur in de spouwmuren. ==Geneaskeunde== Hennep as medisien broeken mag in völle laanden. Cannabis kö'j as medisien in [[Nederlaand]] en [[België]] op doktersvuurskrift kriegen bie den [[apotheek]]. Slim zeke leu magnt absoluut gin kwoalike stoffen binnenkriegen. Doarumme wörd medisinale hennep ekweekt in een laboratorium. Et ennigste bedrief wat det in Nederlaand mag is Bedrocan. Zee hebt dree soorten: Bedrobinol, Bedrocan en Bediolgranulaat. Disse hebt verskillende gradasies [[THC]] en [[CBD]]. Kannabis roken is vuur völle zeke leu onneudig gevöarlik. Doarumme wörd medisinalen kannabis meesstieds as [[thee]] dreunken of inoasemd met nen verdaamper. Et is duur de wetenskop anteund at medisinalen kannabis helpet bie de volgende zeektes: *Anhooldende zearte bie bv. [[aids]], [[kaanker]] of [[ofzetten (geneaskeunde)|ofzetten]]. *Meender zin an etten of slimme beroerdighead duur aids of kaanker. *Slimmen spierkraamp of skade an et ruggenmaarg duur [[Multiple Sclerose]]. *Et syndroom van [[Gilles de la Tourette]]. ==Verdeuwende middelen== *De dreugde ofriepte blomen van neet-bevruchte vröwelike hennepplaanten (sensemilla) wordt [[marihuana]] neumd. Ze wordt keuzen um öaren hogen inhoold van geestanzettende stoffen. Marihuana wörd vuural [[roken|rookt]] en mangs ook getten. Alle kannabisplaanten hebt delta-8 en delta-9 [[tetrahydrocannabinol]] (THC) en zestig kannabinoïden in verskeaidene samenstelling. Industriëlen hennep mag volgens EU-normen neet meer as 0,2% THC bevatten. Kannabis wat as geestverroemend middel teeld wörd, hef tusken 3 en 20% THC. *Hasj is ne vaste, [[tear]]achtige bewaarking van hennep[[hars]]. Et kan met dezelfde plaantdelen maakt worden as marihuana. Hasj kan beaide oet männelike en vröwelike bladen haald worden. Hiervuur mut ne soort broekt worden wat harsklieren op et blad hef. Hasj is der ook in nen (hoaste) vlöaiboaren vörm. Dit wörd maakt duur de THC oet de plaante te oonttrekken. Disse Deze hasj(-öllie) neumt ze ook wal Butane Honey Oil (Butaanhonnigöllie, BHO), umdet butaan as oonttrekkingsmiddel broekt wörd en et eandprodukt op honnig lik. Dissen vörm keump neet vake vuur umdet oonttrekken met butaan gevöarlik is. bie nen aanderen vörm van hasj-öllie, alcohol hash oil (AHO), wörd alkohol broekt. ==Skoonheadsprodukte== Umdet et ne dreuge öllie is en doarum lecht in et vel intrekt, wörd hennepöllie in völle skoonheadsprodukte broekt. ==Veevoor== Hennep wörd van vroger oet broekt as voor vuur herkauwers. Ook in België zeent der een antal boeren dee as de hele plaante verhakselt en an de beeste voort, met geunstige oetkomsten. Wiedter oonderzeuk mut oetwiezen of hennep mear eiwit hef as hakselmaïs. As det zo wean zol, was et ne belangrieke verbettering vuur de groond en et groondwater. ==Natuurlik bestriedingsmiddel== In de deelstoat [[Ontario]] in [[Kanada]] wörd hennep wal es kweekt as natuurlik bestriedingsmiddel. Kannabis gröait zo onmeundig rap det et neet bloots alle [[roed]] oawerwoekert, mer ook zikzelf. Dit wörd ook wal es ''natural outcrop'' neumd. In beste klimaten hooft zonne gröairoonde mer 90 deage te doeren. ==Verzakkingsbestrieding=== In [[Azië]] wör kannabis broekt as weendskaarm. De wörtel van kannabis gröait zo rechtopstoand det et de groond good vaste heuld tegen verzakking. Ook in Nederlaand en België wörd et wal es broekt as weendskaarm en 'rikken'. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaante]] cvo3s9gz53i900t1tn4slt4h5whskdh 0 22140 284752 2016-05-31T15:25:11Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Hennep]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hennep]] k9rvhin2yfthtq8yi9ek4fenicu52zc 0 22141 284753 2016-05-31T20:04:32Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Hennep]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Hennep]] k9rvhin2yfthtq8yi9ek4fenicu52zc 0 22142 284763 2016-06-03T10:26:34Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki '''[[ISO]] 3166-2''' is t tweede gedeelte van de [[ISO 3166]]-standard en gif de kodes veur de namen van de belangriekste deelsektoren (bieveurbeeld [[perveensie|provinsies]] of [[dailstoat|staoten]]) van alle laanden die ekodeerd bin volgens [[ISO 3166-1]]. De offisiële naam van disse standard is de ''Codes for the representation of names of countries and their subdivisions – Part 2: Country subdivision code'', vrie vertaald de ''Kodes veur de representasie van namen van laanden en heur onderverdelingen''. De standard wördden veur t eerst uutebrocht in [[1998]]. t Doel van ISO 3166-2 is t vastestellen van n internasionale standard van korte en unieke alfanumerieke kodes die de desbetreffende administratieve onderdelen van alle laanden reprissenteren in n eenvoudige en minder dubbelzinnige vorm as de hele naam. Elke vollejige ISO 3166-2-kode besteet uut twee delen, escheien deur n koppelteken: t Eerste deel is de ISO 3166-1 alfa-2-kode van t laand; t Tweede deel is n reeks van hooguut dree alfanumerieke tekens, die meestentieds uut nasionale bronnen ehaold wörden en kömp uut kodeersystemen die al in gebruuk bin in t laand zelf, mer kunnen oek ontwikkeld ween deur de ISO 3166 Maintenance Agency (ISO 3166/MA). Elke vollejige ISO 3166-2-kode kan vervolgens gebruukt wörden um op unieke wieze n belangriek administratief onderdeel te identifiseren in n wereldwieje kontekst. Op t moment bin der meer as 4200 kodes vastesteld in ISO 3166-2. {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:ISO]] 15nf3dmrym8lcm9ngmnbs3lbhmywbsy 0 22143 284772 284771 2016-06-03T17:03:18Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki D' '''Oale Edda''' , ok weh '''Poëtiese Edda''' enuumd, is 'n tekste uut 't Middeleewse Ieslaand. Et bestiet uut 'n koppel godnlieder, die völ vertelt oaver de Noorse mythelogie. Mar der stoat ok völ heldnlieder en ofstammings van koninkshuze in. 't Boek is blangriek umdet 't völ vertelt oaver de godsdienst en 't leven van d' oale Skandinaviers (Noormannen), en dus ok van ooze, Germaanse veurolder, die kultureel dezölfde ofstamming hebt en dus arg op menare liekt. {{Dialekt|sdz}} qwqlpytdhp1807kmmu1yylniuqhuww8 0 22148 284807 2016-06-09T10:54:34Z Servien 7 Nieje zied: ''''Weert''' kan verwiezen naor: *[[Weert (gemeente)]] - gemeente in de Nederlaandse provinsie Limburg *[[Weert (stad)]] - heufdstad van de gelieknamige gemeente in de Nederlaandse...' wikitext text/x-wiki '''Weert''' kan verwiezen naor: *[[Weert (gemeente)]] - gemeente in de Nederlaandse provinsie Limburg *[[Weert (stad)]] - heufdstad van de gelieknamige gemeente in de Nederlaandse provinsie Limburg *[[Weert (Meerssen)]] - gehucht in de Nederlaandse gemeente Meerssen (Limburg) *[[Weert (België)]] - deelgemeente van de gemeente Bornem en natuurgebied an de Schelde *[[Weert (Bilzen)]] - gehucht in de gemeente Bilzen {{dv}} gdj8lgqnnoyaqojiayo6l94pmvnnt9e 0 22149 284809 284808 2016-06-09T11:19:12Z Servien 7 /* Uutgaonde verwiezing */ wikitext text/x-wiki {{Gemeante | naam = Weert | bestaandsnaam vlagge = Flag of Weert.svg | bestaandsnaam woapn = Coat of arms of Weert.svg | lokatie = LocatieWeert | proveensie = [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] | heufdplaats = [[Weert (stad)|Weert]] | öppervlakte = 105,52 | öppervlakte laand = 104,52 | öppervlakte water = 1 | inwonners = 49.497 | doatum inwonners = 1 april 2016 | dichtheid = 474 | breedtegroad = 51/15//N | lengtegroad = 5/42//E | verkeersoader = [[A2]], [[N280]], [[N292]] | netnummer = 0495 | postkode = 6000-6006, 6039 | webstie = [http://www.weert.nl/ www.weert.nl] | }} [[Bestaand:Gem-Weert-OpenTopo.jpg|{{largethumb}}|Topografiese gemeentekaorte van Weert, desember 2015]] '''Weert''' ([[Limburgs]]: ''Wieërt'') is n [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederlaand]]se provinsie [[Limburg (Nederlaand)|Limburg]] (Midden-Limburg). t Had op [[1 april]] [[2016]] zo'n 49.497 inwoeners (bron: CBS). Sinds 1998 maakt oek de tot dan toe zelfstaandige gemeente Stramproy deel uut van Weert. ==Kernen== De gemeente Weert besteet uut de volgende offisiële kernen:<br /> [[Altweerterheed]], [[Boshoven (Weert)|Boshoven]], [[Laor (Weert)|Laor]], [[Stramproy]], [[Swartbroek]], [[Tungelroy]] en [[Weert (stad)|Weert]] (gemeentehuus) ===Bestuurlike indeling=== *'''[[Weert (stad)|Weert]]''' **'''[[Boshoven (Weert)|Boshoven]]''' ***[[Oud-Boshoven (Weert)|Oud-Boshoven]] (buurtschap) ***Oda I (woenwiek) ***Oda II (woenwiek) ***Vrakker (woenwiek) ***Vrakker West (woenwiek) ***Industrieterrein Boshoverheed ***Sentrum-Noord (kantorenpark) ***Boshoven butengebied **'''Hushoven''' (buurtschap) ***[[Hushoven]] ***Butengebied Laor/Hushoven ***Laorveld (woenwiek, in de plänning) **'''Meulenakker/Kampershoek''' ***[[Meulenakker (Weert)|Meulenakker]] (woenwiek) ***[[Kampershoek]] **'''[[Weert (stad)|Weert-Sentrum]]''' ***Weert-Sentrum ***Maaspoorte **'''[[Biest (Weert)|Biest]]''' (gien veerdere onderverdeling) **'''[[Greunewoud (Weert)|Greunewoud]]''' ***Greunewoud-Noord (woenwiek) ***Greunewoud-Zuud (woenwiek) **'''[[Fatima (Weert)|Fatima]]''' ***Fatima (woenwiek) ***Industrieterrein Fatima (kanaalzaone 1) **'''[[Keent (Weert)|Keent]]''' ***[[Keent (Weert)|Keent]] (woenwiek) ***[[Parkhof (Weert)|Parkhof]] (woenwiek) ***Butengebied Keent **'''[[Moesel (Weert)|Moesel]]''' (gien veerdere onderverdeling) **'''[[Greswinkel (Weert)|Greswinkel]]''' (gien veerdere onderverdeling) **'''Leuken''' ***[[Leuken (Weert)|Leuken]] (woenwiek) ***[[Vrouwenhof (Weert)|Vrouwenhof]] (woenwiek, in anbouw) ***Industrieterrein Leuken ***Butengebied Leuken **'''Rond de Kazerne''' ***Boshoverbeke ***Kazernelaone-Zuud ***Schildersbuurte ***Schrieversbuurte **'''Kazernelaone''' ***Kazernelaone ***Industrieterrein Boshoverbeke-Lozerweg Veerder bin der nog n antal [[karkdarp]]en in de gemeente, zonder veerdere onderverdeling: *'''[[Laor (Weert)|Laor]]''' *'''[[Altweerterheed]]''' *'''[[Tungelroy]]''' *'''[[Swartbroek]]''' *'''[[Stramproy]]''' ==Buurgemeenten== {{Tabel wiendroze | NW= [[Cranendonck]] (NB) | N= | NO= [[Nederweert]] | W= | O= [[Leudal (gemeente)|Leudal]] | ZW= [[Bokelt (België)|Bokelt]] (''B'') | Z= [[Bree (stad)|Bree]] (''B'') | ZO= [[Kinrooi]] (''B'') }} == Uutgaonde verwiezing == * [http://web.archive.org/web/20090206142902/http://www.historie-weert.nl/ Kring Weert van t Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap - De Aldenborgh] * [http://www.weert.nl Offisiële webstee van de gemeente Weert] {{Limburg}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemainte in Nederlaands Limbörg]] resnh5y7iilnwrsbilieljzidayf1rq 4 22150 284816 2016-06-12T00:00:04Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki Hieronder vie'j n '''lieste mit vreemde woorden''' in de spelling volgens '''[[Wikipedia:ANS|ANS]]'''. Woorden die schuunedrokt bin, blieven onveraanderd. Disse lieste is (nog) niet kompleet. {| class="wikitable sortable" width="40%" |- ! ANS ! Standardnederlaans |- |akku |accu |- |akwarium, akwoariom |aquarium |- |begazie, begäzie, begaozie, begoazie |bagage |- |buro |bureau |- |''chef'' |chef |- |''China'' |China |- |''christendom'' |christendom |- |elektrisjen{{Info|t Hef gien Franse uutspraak}} |elektricien |- |ensyklopedie |encyclopedie |- |fän |fan (idool) |- |gresisme |graecisme |- |''interview'' |interview |- |kado |cadeau |- |kampanje |campagne |- |kämping |camping |- |kassière |caissière |- |kiet |quitte |- |kompanjon, kompajon, kompiejon |compagnon |- |kompjoeter{{Info|t Hef gien Engelse uutspraak}} |computer |- |konjak |cognac |- |konsekwent, konsekweant, konsekwint |consequent |- |kontraole |controle |- |kwotum |quotum |- |medallie, medalje, medajje |medaille |- |Mexiko |Mexico |- |nivo |niveau |- |odeklonje, oldeklonje, ojjeklojje, oujekloje, odeklonnie |eau de cologne |- |optisjen{{Info|t Hef gien Franse uutspraak}} |opticien |- |pasiënt |patiënt |- |plänning |planning |- |politsie, polisie [meestal: plietsie, pliesie] |politie |- |raoze |roze |- |reels |rails |- |sent |cent |- |sentrum, zentrum, zintrum |centrum |- |seuliakie |coeliakie |- |sinjaal |signaal |- |sirkwie |circuit |- |sjem, schem |jam |- |sju |jus |- |sjuderans, sjuderaans |jus d'orange |- |skoeter |scooter |- |sukses |succes |- |synies |cynisch |- |''T-shirt'' |T-shirt |- |''team'' |team |- |trenen > trening |trainen > training |- |vanilie, vanielje, vanieje |vanille |- |zaone |zone |} b0pc4kvglatd52ibg6py62g3f3q7jyt 0 22151 284819 2016-06-13T06:11:27Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kongo-Brazzaville]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kongo-Brazzaville]] n7cfp8y74ftsyemd5qtnznrcc1nyfn5 0 22153 291914 284854 2016-11-17T20:11:07Z Woolters 62 /* Verleden */ wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = République de Congo<br />Reppubiek Kongo | vlagge = Flag_of_the_Republic_of_the_Congo.svg | vlagartikel = Vlagge van Kongo-Brazzaville | woapn =Coat_of_arms_of_the_Republic_of_the_Congo.svg | woapnartikel = | lokasie = Location_Republic_of_the_Congo_AU_Africa.svg | sproaken = [[Kitoeba]], [[Lingala]], [[Fraansk]] (offisjeel) | heufdstad = [[Brazzaville]] | geleuf = [[Christendom]], [[Islam]] | regeringsvörm = [[Republiek]] | inwonners = 4.662.446 | dichtheid = 12,8 | km2 = 342.000 | breedtegroad = 4/16//S | lengtegroad = 15/17//E | region = CG | pctwater = 3,3 | munteenheid = [[Mid-Afrikaansen Fraank]] | valutakode = (XAF) | tiedzone = [[UTC]]+1 | volksleed = ''La Congolaise'' | feestdag = | tld = Cg | laandkode = CG | tel = 242 }} '''Kongo-Brazzaville''', '''De Republiek van de Kongo''' of de '''Kongo-Republiek''' ([[Fraans]]k: ''République du Congo'') is een laand in [[Midden-Afrika]]. Et greanzet an vief aandere laanden: [[Gabon]] (en den [[Atlantiesen Oseaan]]) in et westen; [[Kameroen]] in et noordwesten; de [[Mid-Afrikaanse Reppubliek]] in et noordoosten; de [[Demokratiese Republiek van de Kongo]] in et oosten en zuden; en et [[Angola|Angolese]] [[boetenrot]] [[Kabinda]] in et zuudwesten. De naam Kongo-Brazzaville is ne samentrekking van de [[Kongorivier]] en [[Brazzaville]], de heuwdstad van et laand. Doar wont ook ongevear een kwart van alle 4,5 miljoen inwonners van et laand. In de strekke wonden nen hoop [[Bantoe]]-volker, dee as haandelsverboonden opzatten töt in et streumgebeed van de [[Kongorivier]]. Kongo-brazzaville was deel van de Fraanske [[kolonie]] [[Ekwatoriaal Afrika]]. Noa onofhaankdelikhead in [[1960]] wör de oolde kolonie Fraansk Kongo de Reppubliek van de Kongo. De Volksreppubliek van de Kongo was nen [[Karl Marx|Marxuisties]]-[[Lenin]]istiesen eenpartiejenstoat tusken [[1970]] en [[1991]]. Seend [[1992]] wordt der verkiezingen met meardere partiejen eheulden, mer de [[demokrasie|demokraties]] ekeuzen regearing wör in [[1997]] of ezat in de [[Börgeroorlog van Kongo-Brazzaville]]. Presideant [[Denis Sassoe Ngwesso]] hef van de leste 36 joar der 26 regeard. Dit politieke eawenwicht en de oontwikkeling van [[hydrokarbon]] hebt Kongo-Brazzaville de op dree noa grötste [[öllie]]stoaten van den [[Guinesen Golf]] emaakt. Et laand is verhooldingswies rieke, mer et weagennet en deenste köant nog fleenk better. Den öllie-opbrengst wörd onearlik verdeeld. ==Verleden== ===Vuur-koloniaal=== Roond ongevear 1500 [[Jezus Kristus|v. Kr.]] verdrungen [[Bantoevolker|Volker met Bantoesproaken]], dee as oaweral stammen stichtten in de tied van de [[Bantoe-oetbreading]], de [[pygmee|pygmeeën]], de oolde inwonners van de strekke. De [[Bakongo]], ne Bantoestamme dee as ook in delen van et hudige [[Angola]], [[Gabon]] en de [[Demokratiese Reppubliek van de Kongo]] wonden, zorgen vuur verboonden en strieden in disse laanden. Verskeadene Bantoe-könninkrieken (oonder mear et [[Kongo-riek|Kongo-]], [[Loango-riek|Loango-]] en et [[Anzikoe-riek]] maakten haandelsverboonden töt in et streumgebeed van de [[Kongorivier]].<ref>[http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2825.htm Department of State. Background Note: Republic of the Congo. Meart 2009].</ref> [[Bestaand:Court of Loango.png|thumb|left|Et hof van [[N'Gangue M'voumbe Niambi]], oet et book ''Description of Africa'' (1668)]] Den [[Portugal|Portugesen]] ontdekkingsreaziger [[Diogo Cão]] köm an in de Kongo in [[1484]]. Der onsteund al rap haandel tusken de binnenlaandse Bantoes en Europese haandelsleu. Der wör haandeld in verskillende massagoderen, materialen en leu dee as oet et binnenlaand evöngen warren. Noa joarhoonderden as belangriek middelpeunt vuur transatlantiesen haandel begunnen de Europeanen et streumgebeed van den Kongorivier steelselmoatig te koloniseren, woerduur as de macht van de Bantoes verdan ofnöm.<ref>Boxer, C. R. ''The Portuguese Seaborne Empire, 1415–1825'', A. A. Knopf, 1969, ISBN 0090979400</ref> ===Fraanske kolonie=== Et noordelike laand boawen de Kongorivier wör Fraansk groondgebeed in [[1880]] noa een verdrag tusken den [[Italië|Italjaans]]-Fraansken verkenner [[Pierre de Brazza]] en stamheuwd [[Makoko]] van de [[Bateke]]stamme.<ref>Olson, James S. & Shadle, Robert. ''[https://books.google.com/books?id=uyqepNdgUWkC&pg=PA225 Historical Dictionary of European Imperialism]'', p. 225. Greenwood Publishing Group, 1991. ISBN 0-313-26257-8. Bekekken op 9 oktober 2011.</ref> Disse Kongokolonie wör eerst '''[[Fraans Kongo]]''' neumd en doarnoa '''Midden-Kongo''' in [[1903]]. In [[1908]] maken Fraankriek der [[Fraans Ekwatoriaal Afika]] (AEF) van, met Midden-Kongo, [[Gabon]], [[Tsjaad]] en [[Oebangi-Chari]] (de hudige [[Mid-Afrikaanse Reppubliek|MAR]]). Ze maken van [[Brazzaville]] de federale heuwdstad. De eerste 50 joar wör de [[ekonomie]] vuural drewen duur et oethalen van natuurlike groondstoffen. Vake warren de woarkumstaandigheden neet best; bie et anleggen van de [[Kongo-Oseaanspoerliene]] noa den [[Eersten Wearldoorlog]], zeent noar skatting 14.000 leu ummekömmen. Toen as Fraankriek oonder [[Nazisme|Nazi-Duutslaand]] völ in den [[Tweeden Wearldoorlog]], was Brazzaville de simboliese heuwdstad van [[Vrie Fraankriek]] tusken [[1940]] en [[1943]].<ref>United States State Department. Office of the Historian. ''A Guide to the United States' History of Recognition, Diplomatic, and Consular Relations, by Country, since 1776''. "[http://history.state.gov/countries/congo-republic Republic of the Congo]". Bekekken op 9 oktober 2010.</ref> De [[Brazzaville-Vergoaring van 1944]] was den anvaank vuur nen tied van grote veraanderingen in et Fraanske behear van kolonies. Kongo har der fleenk baat van at der noa den oorlog mear geeld vrieköm vuur verbettering en oetbreading van koloniaal besteur en weagennetten. Et lea ja mooi midden in de AEF en Brazzaville was de grötste stad. Et kreeg ook lokaal besteur noa at in [[1946]] de groondwet wör an enömmen woermet as de Veerde Reppubliek van Fraankriek ontsteund. De Fraanske groondwet wör in [[1958]] nog es an epast, woerduur as de Viefde Reppubliek van Fraankriek ontsteund en de AEF op ehewen wör. Alle lidstoaten doarvan wörren onofhaankelike kolonies van de [[Fraanske gemeenskop]]. Hierbie kreeg Midden-Kongo de naam De Kongo-Reppubliek.<ref>United States State Department. Bureau of African Affairs. ''Background Notes''. "[http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2825.htm Republic of the Congo]". Bekekken op 9 oktober 2011.</ref> Ze gavven öare eerste groondwet oet in [[1959]].<ref>Robbers, Gerhard (2007). ''[https://books.google.com/books?id=M3A-xgf1yM4C Encyclopedia of World Constitutions]''. Infobase Publishing. ISBN 0-8160-6078-9. Bekekken op 9 oktober 2011.</ref> Onvreade tusken de [[Mbochi]]-stam (dee as achter [[Jacques Opangault]] steunden) en de [[Balali]]s dee pro-[[Fulbert Joeloe]] warren, zorgen in [[febrewaori|februwoari]] [[1959]] vuur een antal opstaanden in Brazzaville. Et [[Leager van Fraankriek]] mos der an de passe kommen um et wier heanig te kriegen.<ref>[http://www.itnsource.com/shotlist//RTV/1959/02/27/BGY503110492/?s=evacuations CONGO REPUBLIC: BRAZZAVILLE RIOTS AFTERMATH]. Reuters (February 27, 1959)</ref> ===Noa-kolonialen tied=== [[Bestaand:Alphonse Massamba-Debat.png|thumb|left|[[Alphonse Massamba-Débat]]s wol der met ne eenpartiejenstoat (1963–1968) ne [[politieke ekonomie|politiek-ekonomiese]] strategie van "[[wetenskoppelik socialisme]]" duur kriegen.]] Kongo-Brazzaville wör volledig zelfstaandig op [[15 augustus]] [[1960]]. [[Folbert Joeloe]] wör den eersten presideant, tötdet tegenstaanders nen [[Trois Glorieuses (1963)|Dreedaagsen Opstaand]] opzatten en um der achterhen deden. Et Kongolese leager nöm et laand oawer en steelden ne vuurlopige börgerregearing in met [[Alphonse Massamba-Débat]] an et heuwd. Oonder de groondwet van [[1963]] wör Massamba-Débat vuur vief joar as presideant ekeuzen. Oonder zin beweend nöm de regearing "[[wetenskoppelik sosjalisme]]" an as de oetgangspeunt vuur de groondwet. In [[1965]] gung Kongo verboonden an met de [[Sovjetunie]], de [[Volksrippebliek China|Volksreppubliek Sjina]], [[Noord-Korea]] en [[Noord-Vietnam]].<ref>Encyclopedia of African history. Shillington, Kevin. CRC Press, 2005. ISBN 1579582451. p 301.</ref> De regearing halen ook een poar hoonderd [[Kuba]]anse soldoaten noar et laand um leagereenheden op te leaden. Disse soldoaten hulpen de regearing in [[1966]] nen stoatsgreep te vuurkommen. Dissen stoatsgreep wör eleadet duur [[valskoarmjager]]s dee trouw warren an den tookomstigen presideant [[Marien Ngoewabi]]. Toch lukken et Massamba-Débat neet um bepoalde institusjonele, stam- en ideologiese problemen in et laand op te lössen. An zinne regearing köm plötsling een eande bie nen geweeldlozen stoatsgreep in september [[1968]]. [[Bestaand:Marien Ngouabi Cropped.png|thumb|right|302x302px|[[Marien Ngoewabi]] veraanderen de naam van et laand noar de [[Volksreppubliek van de Kongo]], et eerste Marxisties–Leninistiese laand in Afrika. Hee wör ummebracht in [[1977]].]] [[Marien Ngoewabi]], den as bie den stoatsgreep bie was, wör presideant op [[31 december]] [[1986]]. Een joar later reup Ngoewabi de eerste Volksreppubliek van afrika oet, de Kongo-Volksreppubliek. Hee veraanderen ook de naam van de Nasjonale Revolusiebeweaging noar de [[Kongolese Arbeaderspartieje]] (PCT). Hee oawerleawen nen stoatsgreep in [[1972]], mer wör ummebracht op [[16 meert|16 meart]] [[1977]]. Der wör ne tiedelike regearing op ezat met ne Militeare Partiej-Kommissie van 11 leden. [[Joachim Yhombi-Opango]] wör presideant. Twee joar doarop wör hee of ezat en wör [[Denis Sassoe Ngwesso]] den niejen presideant. [[Bestaand:Sassou-Nguesso.jpg|thumb|right|200px|Denis Sassoe Ngwesso, den hudigen presideant van Kongo-Brazzaville]] Sassoe Ngwesso haalden baanden an met et [[Oostblok]] en oonderskrewen ne vreandskopsverkloaring van 20 joar met den Sovjet-Unie. De volgende joaren mos hee verdan mear lönnen op [[politieke oonderdrukking]] van tegenstaanders as op bevuurrechten van medestaanders, um zinne [[diktatuur]] vaste te hoolden.<ref>Encyclopedia of African history. Shillington, Kevin. CRC Press, 2005. ISBN 1579582451. p 302|</ref> [[Pascal Lissoeba]], den as den eersten verkeuzen presideant van Kongo was tusken [[1992]] en [[1997]], wol de [[ekonomie]] vriejer maken met hulpe van et [[IMF]]. In [[juni]] [[1996]] zatten et IMF de haandtekening oonder een dreejoarig plan vuur groondige verbettering en steund op et peunt um ne joarlikse oawereenkomst an te goan, toen as der nen börgeroorlog oetbreuk op de helfte van 1997.<ref>[http://store.eiu.com/Product.aspx?pid=50000205&gid=1310000331&sid=735820073 The Economist Intelligence Unit. Country Report Congo-Brazzaville. 2003. p 24.</ref> De demokratiese oontwikkeling van Kongo leup van et spoer toen as Lissoeba en Sassoe nen machtstried angungen in de [[Börgeroorlog van de Kongo-Reppubliek]]. Spanningen leupen op toen as de verkiezingen der ankömmen. Op [[5 juni]] umsingelden stoatssoldoaten van Lissoeba et kaamp van Sassoe in Brazzaville. Sassoe bevöl zinne "kobra's" (zinne knokploge) um tegenstaand te beden. Der ontsteund nen stried wat veer moand doeren zol en völle van Brazzaville kapot maken. Doarnöast kosten et nog es tiendoezenden börgers et leawen. Vrog in oktober kreeg Sassoe hulpe van et sosjalistiese regime van [[Angola]]. Mid-oktober völ de regearing van Lissoeba en reup Sassoe zik oet as presideant. De presideantsverkiezingen van [[2002]] verleupen neet heel zuwer. Sassoe wun met 90% van alle stemmen. Zinne twee belangriekste tegenstaanders, Lissoeba en Bernard Kolelas wörden eheenderd um met te doon. Den ennigsten aanderen geleufweardigen tegenstaander, [[Andre Milongo]], reup zinne volgers op um de verkiezingen te [[boycott]]en en treuk zik terugge.<ref>http://www.freedomhouse.org/template.cfm?page=22&year=2006&country=7093 Freedom House. Congo, Republic of (Brazzaville). 2006. Bekekken op 12 juni 2009</ref> In januwoari 2002 wör der ne volksstemming eheulden oawer nen niejen groondwet. Den köm der duur, woerduur as den presideant nieje meugelikheden har. Zo wör zinnen presideantstied verlengd noar zeuwen joar en der köm ne vergoaring met twee kamers. Internasjonale toozichthoolders gavven an at ze de presideantsverkiezingen en de volksstemming skimmig veunden. Dee leken wat op de eenpartiejstoat van vroger.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/1779007.stm BBC - Congo approves new constitution. 24 januwoari 2002.] Bekekken op 12 juni 2009</ref> Noa de presideantsverkiezingen wör der wier evöchten. Disse keer tusken stoatstroepen an de ene kaante en rebellen oonder [[Pastor Ntoemi]] an de aandere kaante. In [[april]] [[2003]] wör der een vreadesverdrag oondertekend.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/2859881.stm BBC - Congo peace deal signed. 18 meart 2003. Bekekken op 15 juni 2009.</ref> In [[2009]] wun Sassoe ook de volgende presideantsverkiezingen.<ref>[https://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5jqfjSxI0cOeNG4TITywUuuQMNTGA AFP - 17 candidates in Congo presidential race: commission. 13 Juni 2009.] Bekekken op 15 juni 2009.</ref> Volgens de Kongolese Wacht vuur Meanskenrechten, ne vereaniging wat lös steet van de regearing, harren de verkiezingen nen legen opkomst en wörden ze tekend duur "fraude en onregelmoatigheden".<ref>[http://www.france24.com/en/20090715-congo-government-expected-release-vote-results-fraud-opposition-poll Vote results expected as opposition alleges fraud]. France24 (July 16, 2009).</ref> In [[meert|meart]] [[2015]] kondigen Sassoe an at hee nog wier met wol doon an de verkiezingen. Der wör wier ne volksstemming eheulden oawer et anpassen van de groondwet. Det köm der duur, woerduur as hee ook in [[2016]] wier met mag doon an de presideantsverkiezingen. ==Laand en wear== [[Bestaand:Climate Brazzaville.svg|thumb|left|Klimaatdiagram vuur [[Brazzaville]]]] [[Bestaand:Republic of the Congo map of Köppen climate classification.svg|thumb|Köppens klimaatindeling vuur Kongo-Brazzaville]] [[Bestaand:Congo_republic_sm04.png|thumb|right|200px|Laandkaarte van Kongo-Brazzaville]] Kongo-Brazzaville lig in et mid-westelike deel van Afrika oonder de [[sahara]], op den [[eawenaar]]. Et ligt tusken 4° noorderbreedte en 5° zuderbreedte, en 11° en 19° oosterleankte. Op et zuden en oosten lig de [[Demokratiese Reppubliek van de Kongo]]. Et ligt an [[Gabon]] in et westen, [[Kameroen]] en de [[Mid-Afrikaanse Republiek]] in et noorden en de [[Angola|Angolese]] proveensie [[Kabinda]] in et zuudwesten. Et hef ne korte kustliene an den [[Atlantiesen Oseaan]]. De heuwdstad [[Brazzaville]] lig an de [[Kongorivier]] in et zuden, recht tegenoawer [[Kinsjasa]], de heuwdstad van de [[Demokratiese Reppubliek van de Kongo]]. Et zuudwesten van et laand hef ne kustvlakte wat vuural water krig van de [[Koeiloe-Niari-rivier]]. Et binnenlaand hef een vlak laand tusken twee bekkens in et zuden en noorden. Et laand is nog vuur 70% bedekket met [[reagenwoold]]. Mer bossen wordt verdan mear ekapt.<ref>[http://pdf.wri.org/gfw_congo_atlas_v1_affiche_fr.pdf Map: Situation de l'exploitation forestière en République du Congo]. (PDF) . Bekekken op 25 februwoari 2013.</ref> Umdet et laand op den eawenaar lig, hef et et hele joar roond etzelfde klimaat. De dagen zeent in duursnee 24 groad en snachtes meesttieds tusken de 16 en 21 groad. In duursnee vaalt der in een joar 1100 mm reagen in et zudelike Niari-dal. In et midden van et laand kan det mear as 2000 mm worden. De dreuge tied is tusken juni en augustus, terwiel as in et grötste deel van et laand nen natten tied twee heugtepeunten hef: tusken meart en mei, en van september töt en met november.<ref>[http://www.springerlink.com/content/ah8jx745740m4353/ Reagen- en temperatuurwesselingen van Congo-Brazzaville tusken 1950 en 1998. Samba G., Nganga D. en Mpounza M. Theoretical and Applied Climatology, vol. 91, is. 1-4. p 85-97. Bekekken op 11 juni 2008.</ref> Natuurlike groondstoffen zeent oonder mear [[petröllie]], hoolt, [[potasse]], [[lood]], [[zeenk]], [[uranium]], [[kopper]], [[fosfaat]], [[goold]], [[magnesium]], natuurlik gas en waterkracht. Bie skatting in 2012 was ongevear 1,55% van et laand good vuur laandbouw, terwiel as mer 0,20% verdan gewas dreg. Noar ne skatting in 2003 wör 20% van de laandbouwgroond keunstmoatig nat eheulden. In [[2006]] en [[2007]] wörden de [[gorilla]]'s oonderzocht dee as in de dichtbegröaide [[Oewesso]]strekke in [[Sangha]] leawt. Der leawt ongevear 125.000 [[Westelike leeglaandgorilla]]'s. Duurdet ze huust in slecht toogaankelike morrelaanden, hebt ze nog neet völle met leu te maken had.<ref>[http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=93254830 NPR - 'Mother Lode' Of Gorillas Found In Congo Forests. Bekekken op 15 augustus 2008.</ref> ==Volker== Kongo-Brazzaville hef ongevear 4,5 miljoen inwonners. De meesten doarvan wont in et zuudwesten. Grote delen van et noorden hebt dikke [[reagenwoold]]en, woer featelik gin meanske wont. Kongo is toch ene van de meest steadelike laanden van Arika, umdet 70% van alle inwonners in een antal steadelike strekken wont: [[Brazzaville]], [[Pointe-Noire]], of ene van de kleanere städkes an de 534 km lange spoerliene tusken de beaide steaden. Oet laandelike strekken hef zik industrieel en zakelik woark grotendeels terugge trökken. Dee strekken zeent doarduur ofhaankelik van de regearing met geeld en etten. Volkenkeundig en sproakenkeundig is Kongo-Brazzaville slim verskillend. Volgens de sproakenwacht [[Ethnologue]] wordt der 62 sproaken ekuierd in et laand.<ref>[http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=CG Ethnologue - Languages of Congo. SIL International. 13 juni 2009.]</ref> Dee vaalt in dree groepen. De [[Kongo (volk)|Kongo]] is et grötste volk. Ongevear de helfte van alle inwonners heurt bie dit volk. De belangriekste oonderverdeling van disse groepen zeent de [[Laari (volk)|Laari]] in Brazzaville, [[Pool (Kongo-Brazzaville)|Pool]], en [[Vili]] roond Pointe-Noire an de Atlantiese kuste. De een noa grötste groep zeent de [[Bateke (volk)|Bateke]], dee as op et noorden van Brazzaville ownt met 17% van de inwonners. Nog es 12% heurt bie et [[Mbosji (volk)|Mbosjivolk]]. Dee wont in et noordwesten en in Brazzaville.<ref>[https://books.google.com/?id=uwi-rv3VV6cC&pg=PA120&lpg=PA120 Levinson, David. Ethnic groups worldwide. Greenwood Publishing Group 1998. 120–121. ISBN 978-1-57356-019-1</ref><ref>[http://www.minorityrights.org/?lid=4141 Minority Rights Group International - Congo Overview.] 13 juni 2009.</ref> [[Pygmeeën]] nemt 2% van Kongo's inwonnertal in.<ref>[http://www.lemonde.fr/afrique/article/2011/08/05/les-pygmees-du-congo-en-danger-d-extinction_1556735_3212.html#ens_id=1259967 Les pygmées du Congo en "danger d'extinction]. Lemonde.fr (August 5, 2011). Bekekken op 25 februwoari 2013.</ref> Vuur den oorlog van [[1997]] wonden der ongevear 9000 [[Europa (werelddeel)|Europeanen]] en aandere neet-Afrikanen in Kongo. De meesten warren [[Fraankriek|Fraansk]]. Der zeent der neet völle mear.<ref name="StateDept">[http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2825.htm#people Background Note: Republic of the Congo] [[United States Department of State]]. Bekekken op 21 augustus 2008.</ref> Der wont ongevear 300 [[Vereanigde Stoaten|Amerikanen]] in Kongo-Brazzaville. Volgens een oonderzeuk in 2011 en 2012 wörden der 5,1 keender per vrouwe geboren, met 4,5 in de steaden en 6,5 in de laandelike delen.<ref>[http://www.measuredhs.com/pubs/pdf/FR267/FR267.pdf Congo. Enquête Démographique et de Santé 2011-2012]. Centre National de la Statistique et des Études Économiques (CNSEE), Brazzaville. December 2012</ref> ===Geleuf=== volgens et CIA World Factbook, zeent de meeste inwonners van Kongo-Brazzaville [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholiek]] (33,1%), [[Lutheranisme|Luthers]] (22,3%) en aandersoortig [[Protestaantisme|Protestaants]] (19,9%). Van de bevolking zeent 1,6% [[Islam]]-anhangers, mer det hef vuural te maken met ne toostreum van boetenmaarkse woarkleu in de steaden. ==Ekonomie == [[Bestaand:Manihot esculenta - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-090.jpg|thumb|left|300px|[[Kassave]] is een belangriek gewas in Kongo-Brazzaville]] De ekonomie mut et vuural hebben van lokale boeren en haandwoark. De [[industrie]] dreeit vuural op [[öllie]]<ref>[https://web.archive.org/web/20080323115110/http://www.eia.doe.gov/emeu/cabs/congo2.html Energy Information Administration, U.S. Government - Congo-Brazzaville.] Bekekken op 11 juni 2009.</ref> en hulpdeenste. De regearing hef geeldproblemen en te völle volk in deenst. Ölliewinning is [[hooltkap]] vuurbie egoan as belangrieksten stut vuur de ekonomie. In 2008 bepoalen de öllieindustrie 65% van et nasjonale inkommen, 85% van de weenst vuur de regearing en 92% van allen oetvoor.<ref>[http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/AFRICAEXT/CONGOEXTN/0,,menuPK:349223~pagePK:141132~piPK:141107~theSitePK:349199,00.html Republic of the Congo] World Bank</ref> Et laand hef ook nog nen hoop neet-edölven mineralen. In de joaren 80 kon de regearing met rap binnenstreumende öllieweenste grote projekte opzetten. Et nasjonaal inkommen steeg alle joaren met 5%, ene van de heugste siefers van Afrika. De regearing hef een groot deel van zinne öllieopbrengsten oet eleend, woerduur as der een tekort is an inkomsten. Toen as in [[1994]] de Afrikaanse Fraanken 50% in wearde zakken, steeg de [[inflasie]] noar 46%. Dit is de leste joaren wat of ezakt.<ref>[http://www.econstats.com/weo/CCOG.htm Econstats. Congo, Republic of.] bekekken op June 11 2009.</ref> [[Ofbeelding:Jeunes filles apprenant la couture - Ecole Spéciale de Brazzaville.jpg|thumb|Jonge vrouwleu leart kleare neeien in Brazzaville]] Ekonomiese verbetteringen gungen verdan met de hulpe van internasjonale vereanigingen zo as de [[Wearldbaanke]] en et [[Interanasjonaal Monetear Foonds]]. De hervörmingen stoppen in juni [[1997]] toen as der ne börgeroorlog oetbreuk. Toen as Sassoe Ngwesso wier an de macht köm in 1997, zea hee at hee verdan wol met de hervörmingen, de privatisering van bedriewe en det hee de samenwoarking met internasjonale geeldsketers wier an wol halen. De ekonomiese vuuroetgaank gung fleenk oonderoet toen as de ölliepriezen inzakken en der wier stried opköm in 1998. De nasjonale knippe raken hierduur eankel mer löager. De hudige regearing hef te maken met ne waankele binnenlaandse vreade en lastige problemen, zo as et wier in de bene helpen van de ekonomie en oarmood terugge brengen, ondaanks torenhoge ölliepriezen seend 2003. Natuurlik [[gas]] en [[diamaant]]en zeent ook nieje oetvoorprodukte. Mer Kongo-Brazzaville wör in [[2004]] boeten et [[Kimberleyproses]] eheulden, umdet der verdeankingen besteunden at de diamaanten featelik vanoet et noaberlaand de [[Demokratiese Reppubliek van de Kongo]] smokkeld zeent. In [[2007]] wörren ze wier too loaten.<ref>[https://web.archive.org/web/20090510045124/http://www.kimberleyprocess.com/download/getfile/310 [[Kimberley Process]] - Kimberley Process Removes the Republic of Congo from the List of Participants. 9 juli 2004.] Bekekken op 11 juni 2008.</ref> Kongo-Brazzaville hef ne grote vuurroad neet oontgunnen metaal, [[goold]], [[iezer]] en [[fosfaat]].<ref>[http://www.mbendi.com/indy/ming/af/co/p0005.htm Mbendi - Mining in Congo. 14 juni 2009.</ref> Et laand is lid van de [[Harmonisasievereaniging vuur Zakenwetten in Afrika]] (OHADA).<ref>[http://www.ohada.com/index.php OHADA.com: The business law portal in Africa.] Bekekken op 22 meart 2009.</ref> De regearing van Kongo-Brazzaville oonderskreef ne oawereenkomst in 2009, woermet 200.000 hektare laand an [[Zuud-Afrika]] verhuurd wörd um de ofhaankelikhead van invoor te vermeenderen.<ref>[http://www.nationalpost.com/news/story.html?id=2130070 Goodspeed, Peter (October 21, 2009). South Africa’s white farmers prepare to trek to the Congo. National Post.</ref><ref>[http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/africaandindianocean/congo/6398253/Congo-hands-land-to-South-African-farmers.html Congo hands land to South African farmers]. Telegraph. 12 oktober 2009.</ref> Et [[BBP]] van Kongo-Brazzaville gröaiden met 6% in 2014 en wör verwocht too te nemmen töt 7,5% in 2015.<ref>[https://www.gfmag.com/global-data/country-data/republic-of-the-congo-gdp-country-report Global Finance - Republic of the Congo GDP and Economic Data.] Bekekken op 14 januwoari 2016.</ref> [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Laand]] [[Kategorie: Afrika]] t2twgj9d2jei3blkf41pcwx325pl4bu 14 22154 284829 2016-06-13T10:38:22Z Cycn 1607 Nieje zied: '[[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] r66ryl63i6c1vryf0rti3j63ha6y7bp 0 22157 284850 2016-06-13T14:51:04Z Steinbach 12 deurverwiezing naor [[Kongo-Brazzaville]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Kongo-Brazzaville]] cmpfi0tlsxcct8ofs0hsb0liq6t5ap2 0 22158 284857 284856 2016-06-14T11:21:51Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Moungali.jpg|thumb|right|200px|Stadszicht van Brazzaville]] [[OFbeelding:Brazzaville_districts.png|thumb|right|200px|Brazzaville op de kaarte van Kongo-Brazzaville]] '''Brazzaville''' is de heuwdstad en grötste stad van et [[Afrika]]anse laand [[Kongo-Brazzaville]]. In [[2015]] wonnen der ongevear 1,7 miljoen leu. Et lig ongevear 506 kilometer laandinwearts vanof den [[Atlantiesen Oseaan]]. Brazzaville ligt in et zuden van et laand, pal op et noorden an de [[Kongo-rivier]]. Recht doar tegenoawer an de aandere kaante, op et zuden, lig [[Kinsjasa]], de heuwdstad van [[Kongo-Kinsjasa]]. De stad wör in [[1880]] stichtet duur den [[Italië|Italiaans]]-[[Fraankriek|Fraansken]] verkenner [[Pierre Savorgnan de Brazza]], woer as et ook noar eneumd is. ==Gebouwen en instituten== Opmaarkenswearde gebouwen in de stad zeent oonder mear de [[Basiliek van Sunte Anne]] den as in [[1949]] bouwd is duur Roger Erell, de [[Namemba-toren]] en et Kongresjoneel Paleis. Aandere gezichte zeent et [[Marien Ngoewabi-mausoleum]], den [[Dierentuin van Brazzaville]] en de [[Poto-Poto Skeelderskole]]. ==Vervoor== Op [[Maya-Maya Airport]], de lochthawen van Brazzaville, komt en goat verskeaidene binnen- en boetenlaandse vlochten, binnen Afrika, mer ook noar [[Europa (werelddeel)|Europa]] en et [[Midden-Oosten]]. Doarnöast is der ne belangrieke [[trein|spoerliene]] tusken Brazzaville en [[Pointe-Noir]], de belangriekste hawenstad van et laand. Dissen trein jag um den dag. Duurdet de rivier de [[Djoewé]] net boeten Brazzaville oetkeump in de Kongo-rivier en doar de [[Livingstone-watervallen]] vörmet, is vervoor oawer de rivier noar Pointe-Noir neet meugelik. Der goat wal [[vearpoont|vear]]deenste hen en wierumme tusken Brazzaville en Kinsjasa. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Plaatse in Kongo-Brazzaville]] 7qyxiirynzhfvdvxlhzpf4p41v65mhj 0 22159 284863 2016-06-16T13:28:44Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Demokratiese Republiek van de Kongo]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Demokratiese Republiek van de Kongo]] j5s6oara23rr7pxbr0ez38zzxr25p9m 0 22160 284864 2016-06-16T13:29:02Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Demokratiese Republiek van de Kongo]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Demokratiese Republiek van de Kongo]] j5s6oara23rr7pxbr0ez38zzxr25p9m 0 22161 284867 284866 2016-06-16T13:57:14Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:River_Congo.svg|thumb|right|200px|Leup en streumgebeed van de Kongo]] Den '''Kongo''' (mangs ook '''Congo''') is nen rivier in [[Afrika]]. Op wat steas is he deper as 220 meter, woermet et de deepste rivier van de wearld is.<ref>[http://hydroacoustics.usgs.gov/publications/Measurements4LowerCongo-6.pdf Oberg, Kevin. Discharge and Other Hydraulic Measurements for Characterizing the Hydraulics of Lower Congo River, July 2008. U.S. Geological Survey.]</ref> Op de [[Amazone]] in Zuud-Amerika noa hef et de grötste watermassa van de wearld. De Kongo begeent in [[Zambia]] as de [[Chambezi]]-rivier. Streumopwearts van de [[Boyoma-watervallen]] wörd de Kongo de [[Loewalaba]]rivier eneumd. De Chambezi is nen toostreum noar de [[Loewalaba]]rivier. vanof de Loewalaba emetten is de Kongo 4370 km laank. Bie mekaar is de Kongo-[[Chambezi]]-rivier 4700 kilometer laank, woermet as et de op acht noa längste rivier van de wearld is. De rivier keump twee moal vuurbie den [[eawenaar]]. et [[Kongostreumgebeed]] beslöt ne vlakte van 4 miljoen kilometer in et veerkaant. Det is 13% van et hele Afrikaanse laand. De laanden [[Kongo-Brazzaville]] en [[Kongo-Kinsjasa]] daankt öaren naam an de rivier. Wiedters krig de Kongo langs verskillende kleanere rivieren water vanoet [[Angola]], [[Boeroendi]], [[Kameroen]], de [[Mid-Afrikaanse Reppubliek]], [[Gabon]], [[Roewanda]], [[Tanzania]] en Zambia]]. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Rivier]] [[Kategorie: Rivier in Afrika]] ps2m9sm4luo4yjpu82ov55ttfirfx85 0 22162 284871 2016-06-17T12:14:16Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Dominikaanse Reppubliek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Dominikaanse Reppubliek]] a0m7gva0c0jkzeanktscfwngkdfle2x 0 22163 284872 2016-06-17T12:14:30Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Dominikaanse Reppubliek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Dominikaanse Reppubliek]] a0m7gva0c0jkzeanktscfwngkdfle2x 0 22164 284887 2016-06-18T14:05:37Z AnnaOurLittleAlice 10071 Nieje zied: '[[File:Rijsterborgherpark Deventer.JPG|thumb|right|300px|Willings in t [[Rijsterborgherpark]] in [[Deawenter]] (de beume gansk leenks en gansk rechts).]] File:Knotwilgen bij oudew...' wikitext text/x-wiki [[File:Rijsterborgherpark Deventer.JPG|thumb|right|300px|Willings in t [[Rijsterborgherpark]] in [[Deawenter]] (de beume gansk leenks en gansk rechts).]] [[File:Knotwilgen bij oudewater februari 2003.jpg|thumb|right|300px|Knotwillings biej [[Oldewoater]].]] [[File:2014 Bald Eagle State Park weeping willow.jpg|thumb|right|300px|Treurwilling in Amerika.]] [[File:Salix alba 021.jpg|thumb|right|300px|Skietwilling in n owebosk in Duutslaand.]] De '''willing''' of '''wilge''' is n geslach van [[tweahuzig|tweahuzige]] [[boom|beume]] en [[stroek|struke]] oet de [[willingfamilie]] (''Salicaceae''). Willings bint bladverlerende beume met nen spreaiden bladstaand. De knoppe hef eanen knoppeskub. De bleuiwieze van de willing hef de vorm van n [[katje|kätsken]] en greuit oet de ziedeknoppen van nen eanjoarigen twieg. De willingkätskens zitt of stoat, gangswies oars as de hängnde kätskens biej [[poppel|pöppel]]. De pluzige zöaden wördt deur n weend spreaid moar könt mer bint mer korttieds kiemkrächtig. De meeste willingseurte könt ok veurtplaanten deur [[stekken]]. Willings bint [[pioniersoort|pionierseurte]] dee völle lich nödig hebt. In [[Nederland|Neerlaand]] en [[België]] kömt zee völle veur laanks sleute en plässe, doar zee meesttieds de veurkeur geft an ne vöchtige eard veur genoog woater te hebben veur öarn vlukse greui. ==Ekologie== Willings bint pioniersplaante, dee laanks streume meesttieds ontkiemt in [[owebosk|owebosken]] öp de greanze tusken laand en woater. Deur t lochtig moaken van n groond deur de wörtel en deur de humusvörmige van blädde en takofval wör n groond veur-moakt veur seurte dee meesttieds völgt, zo as [[esse]] en [[eek]]. De [[woatermarkzeekte]] en trekkrächte van n weend loatt willings meesttieds nich older as veertig töt vieftig joar wörn. Wilings bint veur [[insekt|insekte]] nen wichtigen leveroar van [[stuufmeel]]. Veural [[eanzoame bieë|eanzoame bieën]] bint ofhaankelik van bleuiende willings. ==Willingseurte== t Geslach ''Salix'' hef önnevear dreahönnerd seurte, woarvan der zo ne twoalf natuurswieze in Neerland en België stoatt. *[[Amandelwilling]] (''Salix triandra'') *[[Baandwilling]] ('''Salix sacchalinensis'') *[[Beriepte willing]] (''Salix daphnoides'') *Beendwilling (''Salix alba var. vitellina'' - variëteit Skietwilling) *[[Bittere willig]] (''Salix purpurea'') *[[Boswilling]] (''Salix caprea'') *[[Duutse dotte]] (''Salix dasyclados'') *[[Eurde willing]] (''Salix aurita'') *[[Graauwe willing]] (''Salix cinerea subsp. cinerea'') *[[Katwilling]] (''Salix viminalis'') *[[Kroakwilling]] (''Salix fragilis'') *[[Kroepwilling]] (''Salix repens'') *[[Laurierwilling]] (''Salix pentandra'') *[[Rossige willing]] (''Salix cinerea subsp. oleifolia'') *[[Skietwilling]] (''Salix alba'') Oare seurte dee nich natuurswieze in Neerlaand en België te veenden bint, bint: *[[Treurwilling]] (''Salix babylonica'', synoniem: ''Salix pendula'') *[[Kronkelwilling]] (''Salix babylonica'' 'Tortuosa', synoniem: ''Salix matsudana'' 'Tortuosa'). *[[Krulwilling]] (''Salix babylonica var. pekinensis'', synoniem: ''Salix matsudana'') *''Salix chaenomeloides'' *[[Smalbläddige willing]] (''Salix exigua'') *''Salix gilgeana'' *''Salix elaeagnus'' 'Angustifolia', synoniem: ''Salix rosmarinifolia Hort'' *''Salix'' 'Golden Curls' *''Salix sacchalenis'' *''Salix schwerinii'' *''Salix erythroflexuosa''. ==Oar gebroek== De skors van n antal seurte, zo as de amandelwilling en skietwilling, hoaldt [[salicine]], det laank in te verlean as pienstiller gebroekt wörn. Leu kaauwn öp n willingbast, öf moaken der nen draank van. Salacine kän ok as leuistof gebroekt wörn, veur t [[leaderleuien|leuien]] van [[leader]]. Willingholdt wör tezoamn me't holt van pöppel gebroekt veur te moaken van kloompen en papier. Öm ne [[windmölle|weendmölle]] of te remmen wör nen 'vang', den besteet oet blökken willingholt, gebroekt. Veur de teelte van willings as biobraandstof is kortvoort zoad van vluksgreuiende rässe te kriegen. t Holtskool van de willing wör gebroekt in buskruut; t hef ne völle heugere verbraandingsvluksheaid as biejveurbeald barbecue-holtskool. In de regionen [[Tweante]], n [[Achterhook]], t eusten van [[Sallaand]], [[Westerwolde]], en ok wat ploatsen in [[Duutslaand]], wör n [[mirreweenterhoorn]] gebroekt. Deze heurne könt önner oare moakt wörn van willingholt. ==Zeekten en plöage== De meestveurkömnde zeekte is de [[woatermarkzeekte]] (''Brenneria salicis'') dee de vätte too döt goan, woardeur stukken van n boom, of mangs wal heule beume ofstarft. Öp de greanze van leawend en deud holt öntstoat boskige vörme van [[woaterlot]]. De [[willingholtvleender|willingholtroepe]] lef in en van willingholt. Deur t vretten van n wiedgoand gängestelsel wördt de täkke en stam van de willing zwoar verzwakt. Biej de teelte van teanen könt insekten mangs wal völ skoade moaken. ==Biejgeloof== Völgns t [[biejgeloof]] is de willing stark moagiesk. Biej de [[Germanen]] was n boom n symbool van n deud. Heksen zolt in de krune van de willings rusten. Verleantieds moaken leu fluutskens oet willingholt om heksen en duvel te verjoagen. n Gebroek biej [[voodoo]]-praktieken is ne knope te leggen in nen willingtak. Doarmet zolt leu van op ofstaand nen oarn persoon in t naauw driewen können. ==Nedersaksies== *[[Stellingwarfs]]: **''wilge'' *[[Tweants]]: **''willing'' **''wilge'' *[[West-Veluws]]: **''wilge'' {{Dialekt|twd|[[Eanske]]|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kattegerie:Tweants artikel]] [[Kattegerie:Boom]] tuqnp14zp147yit6fov0436netzd5m8 0 22165 284888 2016-06-18T14:06:07Z AnnaOurLittleAlice 10071 deurverwiezing naor [[Willing]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[willing]] oetgjvu203rbaeijwqq4s2xj6g93svx 14 22166 284897 2016-06-19T10:18:22Z AnnaOurLittleAlice 10071 Nieje zied: '[[Kattegerie:Woapen van Nederlaandse gemeente]]' wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Woapen van Nederlaandse gemeente]] kjearhpg3oldiuaix4ug5ue1f9t8tsy 14 22167 284898 2016-06-19T10:18:55Z AnnaOurLittleAlice 10071 Nieje zied: '[[Kattegerie:Nederlaands subnasjonaal woapen]]' wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Nederlaands subnasjonaal woapen]] 1rx02qry3v03vjfllwhe2d62x52jpsf 14 22168 284899 2016-06-19T10:19:15Z AnnaOurLittleAlice 10071 Nieje zied: '[[Kattegerie:Nederlaands woapen]]' wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Nederlaands woapen]] nm4zfbjaxz0do1ptysmuijxcpq66yxw 14 22169 284900 2016-06-19T10:19:39Z AnnaOurLittleAlice 10071 Nieje zied: '[[Kattegerie:Heraldies woapen per laand]]' wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Heraldies woapen per laand]] qme7vbeobg93ipjx1tee1aihslr8ijg 14 22170 284901 2016-06-19T10:20:04Z AnnaOurLittleAlice 10071 Nieje zied: '[[Kattegerie:Woapen (heraldiek)]]' wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Woapen (heraldiek)]] feneudp6xdhwdyi6sn57ztg7xqp4n58 14 22171 284902 2016-06-19T10:20:28Z AnnaOurLittleAlice 10071 Nieje zied: '[[Kattegerie:Aodel]] [[Kattegerie:Heraldiek]]' wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Aodel]] [[Kattegerie:Heraldiek]] 64c83mxd34rvzs9fmhi235siveu70xe 0 22172 287335 284905 2016-10-25T13:00:14Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[File:Enschede wapen.svg|thumb|right|300px|t Woapen van Eanske rechtevoort.]] [[File:Enschede wapen 1819.svg|thumb|right|300px|t Olde woapen van de gemeante Eanske.]] [[File:Gedenkzuil H.J. van Heek - detail 05.jpg|thumb|right|300px|Nen leuwe me't woapen van Eanske öp de [[Gedenkzoele H.J. van Heek]] (moakt in 1874).]] t '''Woapen van Eanske''' is t [[woapen (heraldiek)|woapen]] van de [[Oaveriessel|Oaweriesselse]] [[gemeente|gemeante]] [[Eanske]]. t Olde woapen wörn öp 24 noveamber 1819 deur n [[Köninklik Besloet]] an Eanske geawn. Noa t soamen goan van de gemeenten Eanske en [[Lönnker]] öp 25 augustus 1936 wörn t woapen oard. ==Blazoenerige== De beskriewige van t woapen oet 1819 was (in t [[Nederlaands|Neerlaands]]): ''"Van zilver, beladen met drie dwarsbalken waaroverheen een St.Andries kruis, formerende te zamen een slaghek, en alles van rood. Het schild gedekt met een gouden kroon en ter wederzijde vastgehouden door een klimmende leeuw."'' t Oarde woapen oet 1936 kriegen n antal oarigen in de blazoenerige: de anzeende leuwe wörn ok in de beskriewige ploatst, t andrieskroes wörn deur t woard "schuingekruist" vervangen woardeur de oetenden nich mear wiedter as de boawenste en önnerste bälke gungen, en t kruusken in t mirre wörn vort-doan. Zo wörn de blazoenerige: ''"In zilver een slaghek van keel, bestaande uit 3 dwarsbalken, waaroverheen 2 schuingekruiste balken. Het schild gedekt met een gouden kroon van 5 bladeren. Schildhouders : 2 aanziende leeuwen van natuurlijke kleur."''<ref>[http://www.hogeraadvanadel.nl/index.php?id=109&wapen=2117 Wapen: gemeente Enschede]. Hoge Raad van Adel (25 augustus 1936). Bezocht: 19 juni 2016.</ref> De [[Heraldische kleur|heraldieske kleurn]] bint zilver (wit), keel (rood), gold (geel) en sinopel (groon). ==Wegkomst== Eanske kregen öp 15 deseamber 1325 [[stadsrechten]] van de [[Utrecht|Utrechse]] [[biskop]] [[Jan van Diest]]<ref>[http://www.vakp.nl/enschede/wapen.html Wapen van Enschede] öp vakp.nl. Bezocht: 19 juni 2016.</ref>. Ean van de rechten van ne stad was t maiten voren van n "stadtsigeli" (stadszeggel). t Oldste zeggel de'w kent van de stad hef t beald van n parochieheiligen, n heiligen [[Jakobus n Olderen]]. Det zeggel is töt an de [[Vrede van Kleef]] (1666) gebroekt wes, woarnoa't zeggel vervangen wörn deur n woapen met doaröp nen slaghek, det geliek is an t rechtevoortse woapen. Ok doe warn de kleurn woarskienlik keel öp zilver. De wegkomst van n slaghek he'w nög nich vönden. t Kän nen tolhek wean, moar t kän ok ne verbasterige van t woapen van de familie Van Beveren wean. De reloasie van disse familie met de stad is doch nich dudelik. ==Referensies== <references/> {{Navigoasie gemeantewöapen Oaweriessel}} {{Dialekt|twd|[[Eanske]]|Algemene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kattegerie:Tweants artikel]] [[Kattegerie:Woapen van Oaveriesselse gemeente]] [[Kattegerie:Eanske]] pv0cifw5sj7zxsecu2gqmwp9yfkyn6c 0 22173 284904 2016-06-19T10:49:49Z AnnaOurLittleAlice 10071 deurverwiezing naor [[Woapen van Eanske]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Woapen van Eanske]] 3irwntl9djwwe1sipy88wxf97hpppcm 0 22174 284906 2016-06-19T10:50:11Z AnnaOurLittleAlice 10071 AnnaOurLittleAlice hef de zied [[Woapen van eanske]] herneumd naor [[Woapen van Eanske]]: Hoofdletter wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Woapen van Eanske]] khamlhl82vhm7a2x5ai29jk4u5f9s6z 0 22175 291219 284930 2016-11-03T16:50:16Z Wwikix 13678 /* Referensies */ kat wikitext text/x-wiki [[File:Lonneker wapen.svg|thumb|right|300px|t Woapen van Lönnker.]] t '''Woapen van Lönnker''' was t [[woapen (heraldiek)|woapen]] van de veurmoalige [[Oaveriessel|Oaweriesselse]] [[gemeente|gemeante]] [[Lönnker]]. t Wörn öp 1 noveamber 1898 deur n [[Köninklik Besloet]] an de gemeante geawen. Sedert 1 mei 1934 is t woapen nich mer n offisjeel gemeantewoapen, doar de gemeente Lönnker met de gemeante [[Eanske]] soamen gung. ==Blazoenerige== De beskriewige van t woapen is (in t [[Nederlaands|Neerlaands]]): ''"In zilver een dwarsbalk van keel, beladen met een vijfhoekige schans van goud."''<ref>[http://www.hogeraadvanadel.nl/index.php?id=109&wapen=470 Wapen: gemeente Lonneker]. Hoge Raad van Adel (13 september 1909). Bezocht: 19 juni 2016.</ref> De [[heraldische kleur|heraldieske kleurn]] bint zilver (wit), keel (rood) en gold (geel). ==Verkloarige== Doar ne nieje vergoaderzoale veur de Stöate van Oaweriessel baauwen wörn an t end van t 19e joarhönnerd woarin de woapens van gemeanten in de veanster ploast wörn zoln, mös de gemeante Lönnker n eaigen woapen anvroagen. De vief hoken van de skanse könt verwiezen noar de vief marken dee soamen Lönnker vörmen: Lönnker, [[Drene]], [[Twekkel]], [[Ossel]] en [[Esmarke]].<ref name="sliepsteen">[http://www.shsel.nl/wp-content/uploads/2011/07/1985-voorjaar-1.pdf Publicatie ''n Sliepsteen'' voorjaar 1985]. Historische sociëteit Enschede-Lonneker. Bladziede 4.</ref> ==Olde gemeantehoes== t Woapen van Lönnker kö'j rechtevoort nög aajt veenden öp de muur van t olde [[gemeantehoes van Lönnker]]. Det hoes is een [[Rieksmonument]] det binnen de stadsgreanzen van Eanske leg, an de Hengelostraat teagenoawer n Prinsessetunnel, en is rechtevoort in partikuliere haanden.<ref name="sliepsteen" /> ==Referensies== <references/> {{Dialekt|twd|[[Eanske]]|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kattegerie:Tweants artikel]] [[Kattegerie:Woapen van veurmoalige Oaveriesselse gemeente]] [[Kategorie:Eanske]] pveodq4inonmaa7je9qt164tu24p8li 14 22176 284909 2016-06-19T14:42:52Z AnnaOurLittleAlice 10071 Nieje zied: '[[Kattegerie:Woapen van Oaveriesselse gemeente]]' wikitext text/x-wiki [[Kattegerie:Woapen van Oaveriesselse gemeente]] te40ijdxbag115imj723rlwwhc4mq3n 0 22177 284911 2016-06-19T14:43:12Z AnnaOurLittleAlice 10071 AnnaOurLittleAlice hef de zied [[Wapen van Lönnker]] herneumd naor [[Woapen van Lönnker]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Woapen van Lönnker]] ad378yktdg7ns1k8690m4xi2487ynf9 0 22178 284924 284916 2016-06-20T18:11:27Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:1866_Asten.png|thumb|right"200px|Oolde kaarte van Asten]] '''Asten''' (op zien [[Broabaants]]: ''Ááste'') is ne [[gemeente]] in de [[Nederlaand]]se [[proveensie]] [[Noord-Broabaant]]. Op den [[1 april|eersten april]] van [[2016]] wonnen der 16.667 leu op ne vlakte van 70,4 [[veerkaante kilometer|km²]]. De gemeente is deel van de [[plusregio]] [[Samenwerkingsverband Regio Eindhoven|Eandhowen]]. De heuwdkern van de gemeente is et doarp [[Asten (doarp)|Asten]], woer as 13.069 leu wont. Aandere döarpe in de gemeente zeent [[Heusden (Asten)|Heusden]] en [[Ommel (Nederlaand)|Ommel]]. ==Umskriewing== Een groot deel van de gemeente lig in et [[(vene (grondsoorte)|hoogvenne]] van [[Nasjonaalpark De Groote Peel]]. Zeenswearde zaken zeent de [[niejgotiek|niejgotiese]] koarke van Oonze Lewe Vrouwe Presentatie, bouwd tusken 1896 en 1898. In Ommel goat völle [[Rooms-Katholieke Karke|Rooms-Katholieken]] op [[bedevoart]] noar de koarke dee as doar noa den [[Tweeden Wearldoorlog]] bouwd is. Et gemeentehoes is in [[1940]] ebouwd. Et wör tekend duur [[Alexander Kropholler]]. In Asten zitt verhooldingswies völle weenkels, woer as de leste joaren et woonweenkelplan 'Het Kompas' bie köm. Et doarp Asten is redelik bekeand as ''klokkendoarp'', um de Keuninklike klokkengeterieje, dee as in [[1993]] de doomoalig grötste klokke van de wearld maken. Disse klokke was een geskeank van Keuniginne [[Elizabeth II van et Verenigd Keuninkriek|Elizabeth]] van [[Groot-Brittanje]] an [[Niej-Zeelaand]]. In [[2006]] maken de klokkengeterieje ne nog gröttere kokke, van 36.000 kilo en nen klepel van 1500 kilo. Disse klokke was vuur nen [[Japan]]sen oondernemmer den as doar ene van zinne vakaansieparken met sieren wol. Doarnöast hef et doarp et Nasjonale Beiaardmuseum. Öare oetstroaling as klokkendoarp hooldt ze gearne hoge. In et doarp steet een leawensgroot broonzen beeld van klokkengeter Jan de Smet van Asten, oet et [[16e eeuw|16de joarhoonderd]]. Doarnöast heuld et doarp alle joaren feest oonder de titel Asten Klinkt Als Een Klok. == Kernen== [[Asten (doarp)|Asten]] (13.069 inwonners), [[Heusden (Asten)|Heusden]] (2394 inwoners), en [[Ommel (Nederlaand)|Ommel]] (925 inwoners). == Astens bekeande inwonners == * [[Piet Raijmakers]] (1956), springruuter * [[Nance Coolen|Nance]] (1973), zangeresse en tv-presentatrise * [[Barthezz|DJ Barthezz]] (1980), [[DJ]] en [[producer]] * [[Martin Koolhoven]] (1969 - [[Den Haag]]), [[Filmregisseur]] (oonder mear [[Het schnitzelparadijs (film)|Het Schnitzelparadijs]] en [[Oorlogswinter (film)|Oorlogswinter]]) * [[Eric Dikeb]] (1970 - [[Den Haag]]), après-ski-artiest en dj == Politiek == === Zetelverdeling gemeenteroad === {| class="wikitable" !colspan="16"|'''Gemeenteroadszetels''' |- !'''Partij'''||'''2006'''||'''2010'''||'''2014''' |- |Algemeen Belang ||3|| 3|| 5 |- |[[Christen-Democratisch Appèl|CDA]] ||5|| 4|| 4 |- |Leefbaar Asten || - || 3|| 3 |- |PGA/[[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]] ||4|| 3|| 2 |- |[[Democraten 66|D66]]-Hart voor Asten ||2|| 2|| 2 |- |[[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]||3|| 2 || 1 |- |'''Totaal'''||'''17'''||'''17'''||'''17''' |} ===Börgemeaster en Wethoolders=== Börgemeaster is [[Hubert Vos (politikus)|Hubertus Vos]]. Hee hef hulpe van dree wethoolders: * Jac van Bussel (Algemeen Belang, Tweeden Börgemeaster) * Theo Martens (CDA) * Jac Huijsmans (Leefbaar Asten) ==Anliggende gemeentes== {{Tabel wiendroze | NW=[[Helmond]] | N= | NO=[[Deurne]] | W=[[Someren]] | O= | ZW= | Z=[[Nederweert|Nederweart]] (L) | ZO=[[Peel en Maas]] (L) }} == Oetgoande verwiezingen == {{Commonscat|Asten, Netherlands}} * [http://www.asten.nl Webstea van de gemeente] * [http://www.siris.nl Webstea van den lokalen umroep met niejs en informasie van de gemeente] * [http://www.carillon-museum.nl Webstea van et Nationaal Beiaardmuseum] * [http://geschiedenisasten.nl Webstea oawer et verleden van Asten] {{Noord-Braobant}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Gemeente in Noord-Braobant]] euavgl0k2wqoh795m4p9vwa7qbv2jc6 0 22179 284940 284927 2016-06-21T13:19:09Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Mountain-bike-racing.jpg|thumb|right|200px|Ne crosscountry mountainbikewedstried]] '''Mountainbiken''' (sprek oet: ''MOUN-tun-bai-k(u)n'', letterlik oet et Engels: ''baargfietsen'') of '''terreinfietsen''' is ne sport woerbie as leu met spesjaal anpaste [[fietsen]] duur roewe laandskoppen fietset. Et wörd meestal zeen as ne ziedtak van de [[wielersport]]. Leu doot et völle vuur de wille, mer der zeent ook völle wedstrieden en zelfs wearldkampioenskoppen. Mountainbiken wörd mangs ofkort töt MTB, of ATB (All Terrain Biking). Seend [[1996]] is et nen [[Olympiesen Sport]]. De sport is tusken [[1960]] en [[1970]] ontstoan in [[Kalifornië]] in de [[Verenigde Stoaten]]. Oonderwiel zeent doaroet veer vaste soorten mountainbiken ontstoan: crosscountry, downhill, enduro en freeride. Crosscountry wörd mangs ook [[veeldriedn|veeldrieden]] eneumd. ==Pädte== [[bestaand:Mtb_symbool.png|thumb|right|100px|Internasjonale MTB-wegwiezers]] Der zeent in Nederlaand ongevear 170 spesjaal anlegde MTB-pädte, met meestens vasten vörm. Disse zeent indeeld in verskillende gröade van zwöarte. Ene van de zwöardere MTB-pädte in et [[Nedersaksies]]e gebeed is et ''Bergherbos'' in et [[Achterhook]]se [[Zeddam]]. Nederlaandse Mountainbikers wiest oonder mear et nieje mountainbikepad van et [[Tweante|Tweantse]] [[Riessen]] an as ene van de top-10 pädte van Nederlaand. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Sport]] 2qococ9sgzpja9y2n4rmby6n8fb270f 0 22182 287336 284935 2016-10-25T13:00:25Z AnnaOurLittleAlice 10071 wikitext text/x-wiki [[File:Coat of arms of Haaksbergen.svg|thumb|right|250px|t Woapen van de gemeante Hoksebarge.]] t '''Woapen van Hoksebarge''' is t woapen van de [[Oaveriessel|Oaweriesselse]] [[gemeente|gemeante]] [[Hoksebarge]]. t Woapen wörn deur n [[Köninklik Besloet]] öp 5 jannewoari 1948 an de gemeante geawen. ==Blazoenerige== De omskriewige van t woapen is (in t [[Nederlaands|Neerlaands]]): ''"In keel een omgekeerd pentagram van goud. Het schild gedekt met een gouden kroon van drie bladeren en twee paarlen."''<ref>''[http://www.hogeraadvanadel.nl/index.php?id=109&wapen=497 Wapen: gemeente Haaksbergen (1948)]''. Hoge Raad van Adel. Bezocht: 21 juni 2016.</ref> De [[Heraldische kleur|heraldieske kleurn]] bint keel (rood) en gold (geel). Met de krone is t ok nög zilver (wit) en sinopel (groon). ==Skiednisse== Öp 14 noveamber 1898 wörn deur de Hoge Raad van Adel n woapen an de gemeante geawen met as omskriewige: ''"In keel een omgekeerde vijfpuntige ster van goud."''<ref>''[http://www.hogeraadvanadel.nl/index.php?id=109&wapen=477 Wapen: Gemeente Haaksbergen (1898)]''. Hoge Raad van Adel. Bezocht: 21 juni 2016.</ref> Öp 5 jannewoarie 1948 wörn t woapen deur n Köninklik Besloet wiezigd: t skild wörn met ne grävekrone dekt en de sterre wörn n öm-keard pentagram. t Pentagram zöl verwiezen können van de [[marke|marken]] Hoksebarge-Honesk dee roond 1800 tesoamen gungen in eane marke met doarömhenne de marken [[Buurse]], [[Langel (Hoksebarge)|Langel]], [[Brammel]], [[Bokel]], en [[Holthuuzn]]-[[Stepel]]-[[Epnzoalder]], dee ok doe tesoamen gungen. t Woapen is mögelik older as wanneer t an de gemeante geawen is. Zo bint oldere ofbealdingen bekeand van de twea klokken van de Pancratiuskarke, dee in 1737 moakt wörn en in 1907 vervangen wörn.<ref>''[http://www.pvhaaksbergen.nl/informatie-2/geloofsgemeenschappen/h-pancratius/ Geschiedenis van het kerkgebouw]'' öp [http://www.pvhaaksbergen.nl pvhaaksbergen.nl]. Bezocht: 21 juni 2016.</ref> De sterre was doe n pentagram met roonde peunte.<ref>''[http://www.historischekringhaaksbergen.nl/oudewebsite/aold%20hbg/Jaargang%201969/November%201969.pdf De klokken van de St. Pancratiuskerk te Haaksbergen]'' öp [http://www.historischekringhaaksbergen.nl historischekringhaaksbergen.nl]. Bezocht: 21 juni 2016.</ref> Öp n old aarf in Langel wörn nen zoadskeppel met n iekmark vönden, öp n skeppel steet t joar 1788 met doarin ne viefpeuntige sterre.<ref>''[http://www.historischekringhaaksbergen.nl/oudewebsite/aold%20hbg/Jaargang%201968/November%201968.pdf De ouderdom van het Wapen van Haaksbergen]'' öp historischekringhaaksbergen.nl. Bezocht: 21 juni 2016.</ref> In de Stoatenzoale van t verleantiedse gouvernementsgebaauw van de Proveensie Oaweriessel in [[Zwol]] is t woapen van Hoksebarge weer-geawen as n zilvern skild met ne blaauwe sterre. ==Ofbeeldingen== <gallery> File:Haaksbergen wapen 1737.svg| t "Woapen" van 1737 zo as det öp de klokke van de Pancratiuskarke vönden beent. File:Haaksbergen wapen 1898.svg| t Woapen van 1898. De viefpeuntige sterre is geheal in-kleurd. File:Haaksbergen, herdenkingsmonument ontworpen door M. Klerkx.jpg|De sterre van t woapen öp t herdeankings-monument in Hoksebarge. </gallery> ==Referensies== <references/> {{Navigoasie gemeantewöapen Oaweriessel}} {{Dialekt|twd|[[Eanske]]|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kattegerie:Tweants artikel]] [[Kattegerie:Woapen van Oaveriesselse gemeente]] [[Kattegerie:Hoksebarge]] cpxfvbbu2xn61hct956qna8j3mqpw5d 0 22183 284933 2016-06-21T12:21:00Z AnnaOurLittleAlice 10071 deurverwiezing naor [[Woapen van Hoksebarge]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Woapen van Hoksebarge]] t0e0t4mv3jhhs0s04lptth13rcda282 0 22184 291622 287337 2016-11-09T14:16:12Z Wwikix 13678 /* Glieksoartige woapens */ kat wikitext text/x-wiki [[File:Losser wapen.svg|thumb|right|250px|t Woapen van Loster.]] t '''Woapen van Loster''' is t woapen van de [[Oaveriessel|Oaweriesselse]] [[gemeente|gemeante]] [[Loster]]. t Woapen wörn deur n [[Köninklik Besloet]] öp 1 noveamber 1898 an de gemeante geawen. ==Blazoenerige== De ömskriewige van t woapen is (in t [[Nederlaands|Neerlaands]]): ''"Gedeeld : I in azuur een kruis van goud, vergezeld in het eerste kwartier van een ten halve lijve uit den rechter-kruisarm opkomenden omgewenden bisschop, met aangezicht en handen van natuurlijke kleur, mijter en gewaad van goud en zilver en een kromstaf van goud, II in keel drie schietspoelen van goud, geplaatst 2 en 1".'' In de heraldiek mö'j leenks en rechts as van achter t skild bekieken. Van veurne is leenks veur de kieker dus rechts, en rechts leenks. Met "omgewend" bedoolt zee de't stuk heraldiesk noar leenks kiekt. De [[heraldische kleur|heraldieske kleurn]] bint gold (geel), azuur (blaauw), zilver (wit), en keel (rood). ==Skiednisse== De baauw van de Stoatenzoale van t verleantiedse gouvernementsgebaauw van de Proveensie Oaweriessel in [[Zwol]] was veur Loster en ok völle oare Oaweriesselse gemeanten de reden öm n gemeantewoapen an te vroagen. In dee zoale is der n veanster met alle gemeantewoapens van de proveensie. In 1811 skeed Loster zich as gemeante of van t richtersambt van [[Oldnzel]]. n Olden baand met Oldnzel kö'j nög immer zeen öp de rechterhelfte van t skild (leenks veur de kieker), woarin t [[woapen van Oldnzel]] öp-nömn is (t zölfde kö'j zeen in vb. t [[woapen van Weersel|woapen]] van [[Weersel]]). De skietspeule bint ne herinnerige an de wichtigste bronne van Losters bestoan doe. ==Glieksoartige woapens== <gallery> File:Oldenzaal wapen.svg|[[Woapen van Oldnzel|Woapen]] van [[Oldnzel]]. File:Weerselo wapen.svg|[[Woapen van Weersel|Woapen]] van [[Weersel]]. </gallery> {{Navigoasie gemeantewöapen Oaweriessel}} {{Dialekt|twd|[[Eanske]]|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kattegerie:Tweants artikel]] [[Kattegerie:Woapen van Oaveriesselse gemeente]] [[Kategorie:Loster]] 0toletdm7ndo776fk6ieahsmlxs8sr4 0 22185 285250 284938 2016-08-12T00:43:50Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Woapen van Loster]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Woapen van Loster]] cp5qj60jcg8mrxyvw970kpozgq9hze7 0 22186 293832 291512 2017-09-03T23:20:29Z Andre Engels 51 Andre Engels hef de zied [[Wielrennen (sport)]] herneumd naor [[Wielrennen]] wikitext text/x-wiki '''Wielrennen''' is nen [[sport]] woerbie as leu met ne [[fietse]] zo hard of wied meugelik fietsen doot. Hiervuur broekt ze spesiale fietsen, met een dun, lecht frame en dunne beandkes, um zo min meugelik locht- en wegwierstaand te hebben. De meeste leu doot wielrennen vuur de wille, mer et gef ook wedstrieden en hele wearldkampioenskoppen. Topwielrenners köant op zin härdst roond de 60 [[kilometer in et uur|km/u]] fietsen. Van den bult of keump de snelhead mangs boawen de 120 km/u. Meesttieds wörd met et woard wielrennen et ''wegwielrennen'' bedoold. Aandere soorten wielrennen zeent [[baanwielrennen]], [[BMX]] en [[mountainbiken (sport)|mountainbike]]. Wielrennen kö'j allene doon of met nen groep. Der zeent ook wielrenvereniges, dee as zik meestal op ene van de twee wielerstreumingen richtet: toeren of wedstrieden. Toerklubs goat regelmoatig lange tochten fietsen. Wedstriedvereniges doot vuural trainen op (amateur)wedstrieden. De sport wörd wearldwied ansteurd en regeld duur de Internasjonale Wielerunie, de [[UCI]]. ==Bekeande wedstrieden== Wellicht de bekeandste wielrenwedstried is de [[Roonde van Fraankriek]]. Ne tweede bekeande wedstried is de [[Giro d'Italia]] (de Roonde van Italië). Mer ook de wearldkampioenskoppen trekt aait völle andacht. Doarnöast zeent der in Europa een antal wedstrieden oawer ne vaste roonde (mangs in nen binnenstad of duur ne proveensie of laandstrekke). Dit wordt ''klassiekers'' eneumd. Bekeande klassiekers zeent [[Luik-Bastenaken-Luik]], de [[Amstel Gold Race]], [[Paries-Roubaix]] en [[Milaan-San Remo]]. Doarnöast gef et zowat in elke gemeente in Nederlaand wal ne lokale wielerroonde, dee as vuural vuur promosie van bedriewe en de sport geeldt. ==Internasjonaal bekeande fietsers== De lieste hieroonder löt willekurig een antal bekeande fietsers zeen: *[[Miguel Indurain]] *[[Marco Pantani]] *[[Lance Armstrong]] *[[Alexander Vinokourov]] *[[Alejandro Valverde Belmonte]] *[[Thor Hushovd]] *[[Jaques Anquetil]] *[[Mario Cipollini]] ==Bekeande fietsers oet Nederlaand== * [[Michael Boogert]] * [[Marianne Vos]] * [[Joep Zoetemelk]] * [[Tom Stamsnijder]] * [[Bram Tankink]] * [[Theo de Rooij]] * [[Leontien Zijlaard-van Moorsel]] [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Wielrennen| ]] 1pffhq3n9mneh1fuoj6eppiejyhfu9p 0 22189 284963 284962 2016-06-25T12:00:37Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Continental models-nl.gif|thumb|400px|Indieling van de wareld in kontininten.]] n '''Kontinint''' is n grote laandmassa die niet of aost niet mit angere laandmassa's verboenden is. Ierbij wort allienig elet op laand in waoter, niet op de waoterdiepte, ongerziese bargroggen of t [[kontinintaol plat]]. Op [[eerde|aarde]] eaw je, erangskikt van groot naor klean, de volgende kontininten: [[Eurazië]] (bestaonde eut de [[weerlddeel|warelddielen]] [[Azië]] in [[Europa (werelddeel)|Europa]]), [[Afrika]], [[Amerika (kontinent)|Amerika]] ([[Noord-Amerika]], [[Zuud-Amerika|Zuid-Amerika]]), [[Antarktika]] in [[Australië (kontinent)|Australië]].<ref>[http://www.britannica.com/ebc/article-9361501 britannica.com]</ref> ==Eilaand, skiereilaand in warelddiel== n Laandmassa die te klean is om n kontinint enuumd te worren, is n [[eilaand]]. Over t algemien wort [[Gruunlaand]] ezien as t grootste eilaand in Australië (vier keer zo groot) as t kleanste kontinint. n Kleane laandmassa die via n vrij kleane laandingte mit n angere laandmassa verboenden is, iet n [[skiereilaand]]. t Woord ''kontinint'' wort soms verward mit [[warelddiel]], maar n warelddiel is n geopolitieke indieling in gien geologiese indieling. Soms is n warelddiel gelik an n kontinint, zo as t geval is bij Afrika. Soms is n warelddiel n diel van n kontinint, zo as t warelddiel Europa dat diel eutmaakt van t kontinint Eurazië. As de Britten t over t vastelaand van Europa eawen, dan zeggen ze miestal "the Continent". ==Begrenzing== Volgens de gebreukelike definisie binnen [[Noord-Amerika]] in [[Zuud-Amerika|Zuid-Amerika]] aparte kontininten. Ze binnen allebeie groot genoeg in ze binnen allienig maar duur n smalle laandingte mit enkanger verboenden. Ok [[Afrika]] geldt as n apart kontinint. t Kontinint [[Eurazië]] is eskeien van [[Afrika]] duur t [[Suezkanaol]]. De grins van de twie Amerika's in de grins van Afrika liggen niet krek vast. Je kunen zeggen dat t [[Panamakanaol]] (tussen Noord- in Zuid-Amerika) in t [[Suezkanaol]] (tussen Eurazië in Afrika) tot gevolg eawen dat de kontininten ge-iel duur waoter van enkanger eskeien binnen. De grins lopt dan duur de duur minsen emaakte kanaolen. As je venen dat n kunstmaotige waoterweg niet mietelt, dan wort de grins de plekke waor de laandingte t smalst is (dat is ongeveer t zelfde) of, om praktiese redenen, bij n laandgrins (dus tussen [[Panama (laand)|Panama]] in [[Kolombia]] in tussen [[Israël]] in [[Egypte]]). ==Angere definisies== Der worren ok [[dubbelkontinint]]en onderskeien zo as Amerika (Noord- in Zuid-Amerika samen) in zelfs [[superkontinint]]en zo as [[Afrika-Eurazië]]. Vuurbielden van superkontininten in de loop van de geskiedenis van de aarde bin [[Rodinia]], [[Pannotia]], [[Pangea]], [[Laurazië]] in [[Gondwana (paleokontinent)|Gondwana]]. ==Rifferensies== <references/> {{Dialekt|urs|Algemiene Nedersaksiese Skreefweze}} [[Kategorie:Kontinent]] eiajn301evl0c0i6don298ei1yxo3cj 0 22190 284964 2016-06-25T12:00:57Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kontinint]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kontinint]] 7yz4qtn8fwiou62u1qp0y1txrptk090 0 22191 284965 2016-06-25T12:01:12Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kontinint]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kontinint]] 7yz4qtn8fwiou62u1qp0y1txrptk090 0 22192 284975 284974 2016-06-25T20:45:39Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:EU-United Kingdom.svg|thumb|Ligging van t Verienigd Keuninkriek binnen de Europese Unie]] '''Brexit''' is n saemenstelling tussen 'Britain' en 'exit' (letterlik: ''Britse uuttreding''). De term het betrekking op t uuttreden van t [[Verienigd Keuninkriek]] uut de [[Europese Unie]] (EU) in 2016. Op de zelde maniere ontston t woord 'grexit', dat betrekking het op t (uutbleven) uuttreden van [[Griekenlaand]] uut de [[eurozaone]]. Op 23 juni 2016 wordde der n [[volksraodpleging]] organiseerd deur de Britse regering over t wel of niet uut de EU treden van t Verienigd Keuninkriek. t Brexit-kamp wun. == Aachtergrond== t Britse EU-lidmaotskop het lange tied n kontroversieel onderwarp west in t Verienigd Keuninkriek. Euroskeptisi die van mening weren dat t Verienigd Keuninkriek beter of zol wezen buten de EU, wollen dat t laand uuttrad. n Eerdere volksraodpleging over t Britse lidmaotskop van n verienigd Europa vun plaetse in 1975. n Meerderhied van t Britse volk steunde de vortzetting van t lidmaotskop van t Verienigd Keuninkriek van de [[Europese Ekonomiese Gemienskop]] (EEG), n veurganger van de EU.<ref>[http://www.historyandpolicy.org/policy-papers/papers/the-case-for-brexit-lessons-from-1960s-and-1970s The case for Brexit: lessons from the 1960s and 1970s], Adrian Williamson, ''History and Policy'', 2015</ref> == Uutslag van de volksraodpleging == In de ochtend nao de volksraodpleging bleek t brexit-kamp wunnen te hebben mit n meerderhied van 51,9 %.<ref>[http://nos.nl/artikel/2113163-alle-stemmen-zijn-geteld-52-procent-stemt-voor-brexit.html Alle stemmen bin teld: 52 persent stemt veur brexit]</ref> Opvalend bi'j disse uutslag is t verskil tussen [[Engelaand]] en [[Kumrië]], waor telkens n meerderhied van ongeveer 53% veur de Brexit keus en [[Schotlaand|Skotlaand]] en [[Noord-Ierlaand]] waor t "remain"-kamp n dudelike meerderhied behaelde (in Skotlaand zels in alle kiesdistrikten). De opkomst was 72,2%. Deurdat de premier [[David Cameron]] veur de <nowiki>''remain''</nowiki>-groep kampanje voerd het is zien posisie wankel worden en het hi'j de ochtend naodat de uutslag definitief bekend maekt was, zegd dat hi'j zal oftreden omdat hi'j himzels niet meer in staot vient om t laand nog te leiden.<ref>[http://www.nu.nl/brexit/4282662/premier-cameron-kondigt-aftreden-uitslag-eu-referendum.html ''Premier Cameron kondigt oftreden an nao uutslag EU-volksraodpleging''], nu.nl <small>2016-06-25</small></ref> == Skotlaand == Now t Verienigd Keuninkriek de EU liekt te gaon verlaoten, wil [[Schotlaand|Skotlaand]] n volksraodpleging hoolden om onofhaankelik te worden van t Verienigd Keuninkriek. In Skotlaand het 62% stemd om in de EU te blieven. Disse uutslag zol t neffens de Skotse regering rechtveerdigen om weer n onofhaankelikhiedsrifferendum te hoolden. In 2014 het Skotlaand al n onofhaankelikhiedsrifferendum hoolden mit as uutslag 55% tegen uuttreding uut t Verienigd Keuninkriek.<ref>[http://www.nu.nl/brexit/4283445/schotland-bereidt-wetgeving-tweede-onafhankelijkheidsreferendum.html ''Skotlaand bereidt wetgeving veur twiede onofhaankelikhiedsrifferendum veur ''], nu.nl <small>2016-06-25</small></ref> == Meugelik twiede volksraodpleging == Vortdrekt nao de uutslag van de volksraodpleging is der n petisie op internet zet over n twiede volksraodpleging. Twie daegen naodat de petisie op internet zet was, weren der al meer as aanderhalf miljoen haandtekenings verzaemeld, roem zat om de petisie deur te laoten gaon. De organisatoren van de volksraodpleging vienen dat de uutslag van de twiede volksraodpleging pas mitteld worden mag as n meerderhied van temeensen 60% veurstaander van vertrek is en mit n opkomstpersentazie van temeensen 75%.<ref>[http://www.nu.nl/brexit/4283419/ruim-miljoen-britten-tekenen-petitie-tweede-referendum.html ''Twie miljoen Britten tekenen petisie veur twiede volksraodpleging''], nu.nl <small>2016-06-25</small></ref> == Rifferensies == <references/> {{Dialekt|stl|Algemiene Nedersaksiese Skriefwieze}} [[Kategorie:Europese Unie]] [[Kategorie:Verienigd Keuninkriek]] 21wcnnpiococplhbpbzujaia8qmcf4z 0 22193 284979 2016-06-25T21:58:51Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Drenthe]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Drenthe]] ciq0y50gibs2ctxn1gowebukwtqcq0w 14 22194 285004 2016-06-26T17:39:34Z 91.9.122.245 Nieje zied: '[[Kategorie:Commons name same as local name]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Commons name same as local name]] 3dwy7713t6h4g35zh2a6k9kbefdav9y 14 22195 285007 285005 2016-06-26T17:43:24Z 91.9.122.245 wikitext text/x-wiki '''This category contains files that are in Commons and where the name in Commons is the same as the local name''' [[Kategorie:Ofbeelding Op Wikimedia Commons]] oh14ok9evdotp4p1kw9uullhnwn3ma3 14 22196 285006 2016-06-26T17:41:56Z 91.9.122.245 Nieje zied: '[[Kategorie:Commons name same as local name]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Commons name same as local name]] 3dwy7713t6h4g35zh2a6k9kbefdav9y 0 22198 290588 285057 2016-11-01T15:16:41Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Milano collage.jpg|thumb|right|200px|Kenpeunten van Milaan]] '''Milaan''' ([[Italjaans]]: ''Milano'', [[Lombardies]]: ''Milan'') is de heuwdstad van de strekke [[Lombardië]] en de een noa grötste stad van [[Italië]]. De stad hef 1,3 miljoen inwonners. In de versteadelikte, umliggende stadsdelen wont bie mekaar 5,5 miljoen leu. Det is de op veer noa grötste in de [[Europese Unie]]. De metropool ''Groot-Milaan'' hef 7 töt 10 miljoen inwonners.<ref>=[http://www.brookings.edu/~/media/Research/Files/Reports/2010/11/30%20global%20metro%20monitor/profiles/Europe/Milan.pdf Brookings.edu - Global Metro Monitor: Metropolitan Area Profiles.] Bekekken op 20 juni 2014.</ref><ref>[http://www.emi-network.eu/dsresource?objectid=7699&type=org European Metropolitan network Institute - Case study Milan Metropolitan Area (PDF).] Bekekken op 14 September 2013</ref> Milaan heurt bie n zo neumden [[Blaauwen Banaan]]: noa [[Londen]] en [[Paries]] hef Milaan de grötste ekonomie van alle Europese steaden en de grötste oonder neet-heuwdsteaden van Europa.<ref>[https://web.archive.org/web/20070929001624/http://www.ersa.org/ersaconfs/ersa02/cd-rom/papers/210.pdf Gert-Jan Hospers (2002). Beyond the Blue Banana? Structural Change in Europe's Geo-Economy. PDF. 42nd EUROPEAN CONGRESS of the Regional Science Association Young Scientist Session – Insteurd vuur de EPAINOS Award 27–31 August 2002 – Dortmund, Duutslaand.] Bekekken op 27 September 2006.</ref> Milaan löp vuurop in de [[keunst]], [[haandel]], [[ontwoarp]], [[oonderwies]], [[vermaak]], [[mode]], [[geeldzaken]], [[zörg]], [[media]], ekonomiese deensten, oonderzeuk en [[toerisme]]. Milaan wörd wal es de ''morele heuwdstad van Italië'' neumd. In et zakelike distrikt zit de [[Borsa Italiana]] (de Italjaanse Beurze) en de heuwdkantoren van de grötste nasjonale en internasjonale baanken en bedriewen. De stad is ene van de grötste middelpeunten vuur wearldmode en ontwoarp. Der wordt verskeadene internasjonale modemoarkten eheulden, zo as de [[Milan Fashion Week]] en de [[Milan Furniture Fair]].<ref>[http://www.languagemonitor.com/fashion/ Languagemonitor.com - The Global Language Monitor » Fashion.] Bekekken op 1 juni 2011</ref><ref> [http://www.monocle.com/sections/design/Web-Articles/Milan-2009/ Monocle.com - Milan Furniture Fair. Eskrewen op 30 april 2009.] Bekekken op 10 juli 2012</ref> In Milaan zit een groot antal kultuurhuze, akademies en [[universiteat]]en. 11% van alle Italjaanse studeanten geet noar Milaan.<ref>[http://www.provincia.milano.it/economia/en/saperne/milano_cifre/universita_ricerca/index.html Milaanse Proveensie: Universiteat en Oonderzeuk in Milaan.] Bekekken op 4 november 2012.</ref> Milaans museums, theaters en bekeande stadszichten (zo as de [[Kathedroale van Milaan]], [[Kasteel Sforza]] en de skilderwoarken van [[Leonardo da Vinci]] zo as [[Et Leste Oawendmoal (Leonardo da Vinci)|Et Leste Oawendmoal]]) trekt joarliks mear as 8 miljoen bezeukers.<ref>[http://www.ansa.it/lombardia/notizie/2014/08/06/nel-2014-a-milano-8-milioni-di-turisti_d5089bf8-8d20-454a-abd8-a1753fdb4afe.html ansa.com - Nel 2014 a Milano 8 milioni di turisti.] 6 August 2014.</ref> Ethuze in Milaan hebt bie mekaar et een noa heugste antal [[Michelingids|Michelin-stearns]] van et laand.<ref>[http://www.luxgallery.it/guida-michelin-2016-ristoranti-stellati-in-lombardia-64338.php Guida Michelin 2016: ristoranti stellati in Lombardia.] 7 mei 2016</ref> Milaan is de thoesbasis vuur twee van Italië's bekeandste [[vootbal]]manskoppen: [[A.C. Milan|AC Milan]] en [[Inter Milan|FC Internazionale]]. ==Reffereansies== <references/> {{Dialekt|twd}} [[Kategorie:Plaotse in Italiën]] os8ew6frlxs3fqy6ug2ejt32pv2oadq 0 22199 285044 2016-06-28T19:49:01Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Et Bildt]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Et Bildt]] dvpwlhhw1kkelnfv1byxglu9c0f8jgj 0 22201 285050 285049 2016-06-28T20:24:26Z Servien 7 wikitext text/x-wiki '''Woudrichem''' kan verwiezen naor: *[[Woudrichem (gemeente)]] - gemiente in Noord-Braobaant *[[Woudrichem (stad)]] - stad in de gelieknaemige gemiente {{dv}} n6kr0z6veos6bxw7k5fr35eepih7rsx 0 22202 285055 2016-06-28T20:27:03Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oalborg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oalborg]] lhisjrv7qklttoacl7xkkuwb67y0jr5 0 22204 285066 2016-07-01T21:58:08Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Amsterdam]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Amsterdam]] 5dy3d8ccn2p51hw2bmi8ae1u7d6f81d 10 22205 285082 285081 2016-07-04T10:10:34Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=vöggel, voggel <!-- Drèents -->|drt=veugel, vogel <!-- Grunnegs -->|gos=vogel <!-- Sallaands -->|sdz=<br/> **vogel (mv. veugel, vogels) **vaogel ([[Zwolle]]) **voegel ([[Gällemuun]]) **veugel ([[Stappest]]) <!-- Stellingwarfs -->|stl='''[[voegel]]''' |stl_k=1 <!-- Tweants -->|twd=<br/> **vogel, voggel, vöggel (mv. veugel, vogels) **veugel ([[Hengeveelde]]) **voegel ([[t Vjenne]]{{Info|Mv. voegels}}, [[Hoksebarge]]{{Info|Mv. vugel}}) <!-- Urkers -->|nds-us=voegel <!-- Veluws -->|vel=<br/> **voegel (veural [[West-Veluws]]) **vogel (veural [[Oost-Veluws]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=voegel |wikt=voegel }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> hhk5so3ggc5n38u1lcsetmfmta5ahrr 10 22206 285083 2016-07-04T16:14:44Z Servien 7 nieje mal wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=<br/> **schötteldoek **schötteldook **schorreslet **wasseldook <!-- Drèents -->|drt=<br/> **schötteldoek (ok: sk-) **schötteldook (ok: sk-) **tonte, tonteldoek ([[Ni'jlusen]]) <!-- Grunnegs -->|gos='''[[schuddeldouk]]''' <!-- Sallaands -->|sdz=<br/> **schötteldoek ([[Raolte]]) **skötteldoek ([[Zwolle]], [[Kampereilaand]], [[Kamperveen]]) **vadoek ([[Zwolle]]) **wasseldoek ([[Zwolle]], [[Kampen]], [[Raolte]], [[Daeventer]]) **wisseldoek ([[Kampen]]) <!-- Stellingwarfs -->|stl=<br/> **schotteldoek, schötteldoek **schorreldoek, schoddeldoek **scholdoek, scholledoek **slobbe <!-- Tweants -->|twd=waskeldook (Oold-[[Riesns]]) <!-- Urkers -->|nds-us= <!-- Veluws -->|vel=<br/> **vaotdoek ([[Putten]]) **vaoteldoek ([[Putten]], [[Barreveld]]) **voeteldoek ([[Barreveld]]) **vaotslet ([[Barreveld]]) **vaoldook ([[Nunspeet]]) **vädoek ([[Heerde]]) **wasseldoek ([[Heerde]], [[Barreveld]]) **schotteldoek, schorteldoek ([[Barreveld]]) **todde ([[Barreveld]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=schuddeldouk |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> s47h9pog9ngrvrx3nzgr4vm5lf0b4wl 10 22207 285086 2016-07-04T16:37:19Z Servien 7 Nieje zied: '{{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=vis <!-- Drèents -->|drt=vis <!-- Grunnegs -->|gos='''[[visk|visk(e)]]''' <!-- Sallaands...' wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=vis <!-- Drèents -->|drt=vis <!-- Grunnegs -->|gos='''[[visk|visk(e)]]''' <!-- Sallaands -->|sdz=vis <!-- Stellingwarfs -->|stl=vis |stl_k=1 <!-- Tweants -->|twd=<br/> **vis **viske **vissche ([[Rossum]]) |twd_k=1 <!-- Urkers -->|nds-us=vis <!-- Veluws -->|vel=vis <!-- Oostfrais -->|frs=visk{{Info|Platduutske skriefwies: Fisk}} |frs_k=2 <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf=vis, visj{{Info|Platduutse schriefwieze: Fiss, Fisch}} |grf_k=2 |bewark=visk |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> t30z2euojm2g8hcu8y0u00q60oztwss 10 22208 285091 2016-07-05T09:32:49Z Servien 7 nieje mal wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=<br/> **va **vaoder **papa <!-- Drèents -->|drt=<br/> **va, vae, vao **vaar, vaor **vaoder **vaoi **pappe <!-- Grunnegs -->|gos=<br/> **voader **voa (informeel) **voar **pa **pabbe (informeel) **voaie ([[Westerkertiers|WEK]]) **olheer{{Info|Informeel, en maisttieds allenneg as der over aine zien aigen voader proat wordt}} **oat(e) - dit woord wör tot ien de 19e aiw tou broekt <!-- Sallaands -->|sdz= **va, vader **väär ([[Gällemuun]], [[Kampen]]) **väjer ([[Gällemuun]]) **papa **täte ([[Gällemuun]]) |sdz_k=2 <!-- Stellingwarfs -->|stl=<br/> **heit **va, vae **vader, vaeder **pa, pappe, pape, papa, piepa **tate (kindertaal) <!-- Tweants -->|twd=<br/> **va, vaar **n oolden{{Info|Informeel, en meestieds allene as der oawer n egenen va wörd eköjerd}} <!-- Urkers -->|nds-us=vaor, va, taote <!-- Veluws -->|vel=<br/> **vao, '''[[vaor]]''', vaoder (veural [[West-Veluws]]) **va, vä, vaar, väär, vader (veural [[Oost-Veluws]]) **vaod ([[Barreveld]]) **pappe, papa, pa, pap **taat (kindertaal; [[Putten]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=vaor |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> d2m6wateb7kna7jvmcqyqjuqy110wiv 0 22210 285115 285099 2016-07-08T17:51:54Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Haorlemmerliede en Spaornwolde]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Haorlemmerliede en Spaornwolde]] npsfe85et1t6gvq55vinn6hnf3kznzz 0 22212 285104 2016-07-08T17:45:12Z Servien 7 Servien hef de zied [[Hoarlemmermeer]] herneumd naor [[Haorlemmermeer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Haorlemmermeer]] s2bzemtrs43cie5hszj329phx1ni34k 0 22213 285111 2016-07-08T17:51:07Z Servien 7 Servien hef de zied [[Haorlemmerliede en Spaarnwoude]] herneumd naor [[Haorlemmerliede en Spaornwolde]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Haorlemmerliede en Spaornwolde]] npsfe85et1t6gvq55vinn6hnf3kznzz 0 22215 285123 2016-07-08T19:12:07Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki {{Gemeente | naam = Gooise Meren | bestaandsnaam vlagge = | bestaandsnaam wapen = | lokasie = NL_-_locator_map_municipality_code_GM1942_(2016) | previnsie = Noord-Holland | heufplaose = [[Bussum]] | oppervlak = 73,5 | oppervlak laand = 40,0 | oppervlak waoter = 33,5 | inwoeners = 56.838 | daotum inwoeners = [[april]] [[2016]] | dichtheid = 1421 | breedtegraod = 52/16/0/N | lengtegraod = 5/10/0/E | verkeersaoder = [[A1]], [[N524]] | netnummer = 035, 0294 | CBS = 1942 | postcode = 1398, 1399, 1400-1406, 1410-1414 | webstee = [http://www.gooisemeren.nl/ www.gooisemeren.nl] }} '''Gooise Meren''' is n [[gemiente (bestuur)|gemeente]] in t zuudoosten van de [[Nederlaand]]se provinsie [[Noord-Hollaand]]. De gemeente is per [[1 jannewaori]] [[2016]] ontstaon uut n fusie tussen [[Bussum]], [[Naarden]] en [[Muden]]; wieder umvat t nog t darp [[Muderbarg]] en n deel van de buurtschap [[Crailo]]. De gemeente is enuumd naor t [[Gooi]], de streek waor [[Naarden]] en [[Bussum]] deel van uutmaken en de [[meer|meren]] in de gemeente, zo as t [[Gooimeer]], [[IJmeer]] en t [[Naardermeer]]. Muden beheurt histories niet tot t Gooi, mar tot de [[Vechtstreek]]. De heufdplaatse en de grootste plaatse van de gemeente is Bussum, hier stiet dan ok t gemeentehuus. De fusie is nao jaoren van onderhandelingen over schaolvergroting n feit. In elk stadium was ok de gemeente [[Weesp]] bie de plannen betrökken; bescheidenere plannen gungen dan weer uut van n fusie tussen allenig Naarden en Bussum. {{Noord-Hollaand}} {{Dialekt|ovel|Heerde|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Noord Hollaand]] mand4uwvqcapus3fmngxlpbrqulx6m5 0 22216 285126 2016-07-09T10:53:11Z Servien 7 Servien hef de zied [[Loaren (Noord-Hollaand)]] herneumd naor [[Laoren (Noord-Holland)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Laoren (Noord-Holland)]] 9jhiwjz981meaezehn3eqdxt7sibse7 0 22217 285132 285131 2016-07-09T23:13:49Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kampen (Overiessel)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kampen (Overiessel)]] brl85p9awicxdv2d398q6z2rteze9sy 0 22218 285133 2016-07-09T23:14:22Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Gällemuden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gällemuden]] jmp373qv93m68x75bah4jr5do3y6icl 0 22219 285135 2016-07-09T23:14:37Z Servien 7 Servien hef de zied [[Gällemuun]] herneumd naor [[Gällemuden]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Gällemuden]] fielwzy8onz32j6tuk3f45pjdfgyngc 0 22221 285138 2016-07-09T23:15:01Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Gällemuden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gällemuden]] jmp373qv93m68x75bah4jr5do3y6icl 0 22222 285140 2016-07-09T23:15:29Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Gällemuden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gällemuden]] jmp373qv93m68x75bah4jr5do3y6icl 0 22223 285143 2016-07-09T23:31:16Z Servien 7 Servien hef de zied [[Windesheim]] herneumd naor [[Weensum]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Weensum]] ntqpngq3wvr0gtep0jx1jmjkjh1i6ye 0 22226 285163 2016-07-12T09:56:29Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Riesns]] herneumd naor [[Riessens]] over n deurverwiezing heer: Ook zo in t artikel wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Riessens]] intuh2lf1gb8utzo2jq866gjcqxx89u 0 22227 293208 293207 2017-05-09T11:40:08Z Trauenbaum 11091 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hôtel_de_ville_(3).JPG|thumb|Stadhoes van Robaais]] '''Robaais''' of '''Roubaix''' (in 't [[Frans]] zelf: ''Roubaix'', [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Robaais'') is een olde industriële [[Stad (woonstee)|stad]] in de voormalige [[pervincie]] Frans-Vlaanderen in 't noorden van [[Frankriek]], vlakbij de [[België|Belgiese]] grens. Soamen mit de noabersteden Riesel,<ref><small>(fr)</small> Lille</ref> Toerkonje,<ref><small>(fr)</small> Tourcoing</ref> Niejstad-Ast <ref><small>(fr)</small> Villeneuve-d'Ascq</ref> en 86 annere [[Gemiente (bestuur)|gemienten]], vörmt Robaais een grootstedelik gebied woer't meer as een miljoen [[Mense|leu]] wont: de Europese metropool van Riesel.<ref><small>(fr)</small> Métropole européenne de Lille</ref> Robaais ad in jannewaori 2013 ongeveer zes-en-negentig duzend [[Bevolking|inwoeners]], doarmet is et de derde greutste stad van 't Opper-Frankriek [[Regionen van Fraankriek|geswest]] <ref><small>(fr)</small> Région Hauts-de-France</ref> noa Riesel en Amiens. De stad was belangriek bie de opkomst van de industriële revolusie in Noord-Frankriek. An 't begin van 't twentigste joarhoonderd was Robaais oet egröaid töt internasjonaal [[textiel]]sentrum met zowat {{formatnum:124000}} inwonners. == Uutgaonde verwiezings == * [http://www.ville-roubaix.fr/ Offisiële webstee van de gemiente] <small>(Frans)</small> * [http://www.roubaixtourisme.com/ Offisiële webstee veur toerisme] <small>(Frans) (Engels) (Nederlaans)</small> * [http://www.roubaix-lapiscine.com/ Offisiële webstee van 't kuenst- en industriemuseum] <small>(Frans)</small> * [http://www.lamanufacture-roubaix.fr/ Offisiële webstee van 't textielmuseum] <small>(Frans) (Engels) (Nederlaans)</small> {{Commonscat|Roubaix|Robaais}} ==Referensies== <references/> {{Coordinate|NS=50/41/24/N|EW=3/10/54/E|type=city|pop=95866|region=FR}} [[Kategorie:Stad in Frankriek]] lhzhvas2vuinht0ympm1eecwu6kmqdn 0 22229 285182 2016-07-24T11:52:59Z Servien 7 Servien hef de zied [['t Klooster]] herneumd naor [[T Klooster]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[T Klooster]] pl4eqhuqnnzq3hmkf8riog3hrq6cdog 10 22230 285190 285187 2016-07-24T12:31:08Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act= <!-- Drèents -->|drt=<br/> **pieplelie ([[Midden-Drèents|MD]], [[Veenkelonioals|VK]], [[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) **piepeling (ZWZ) **bitterkast ([[Noordenvelds|KvD]], [[Zuudoost-Drèents|ZOV]]) **stappannechien (MD) **rondradtien (ZOV, ZWZ) **kievitskop (MD, [[Zaand-Drèents|ZOZ]], [[Zuudwest-Drèents|ZWD]]) **kieft (ZOZ, ZWZ) **kaorradtien (ZOZ) **muntenkappien (ZOZ) <!-- Grunnegs -->|gos=<br/> **bittelkaars, bitterkaars, bikkerkaars **bikkelkaars (Midden-Grunnen) **geelpiepke **kieviet(je) **golden haandje, golden loaken, golden piepke **pieplelie, piepke, piepkesbloem **soldoatje **vlasbekje **wipstartje <!-- Sallaands -->|sdz=<br/> **oost-indiese karse, oost-indiese kärse **steense karse ([[Nijverdal]], [[Hoolten]]) **steense kärse ([[Wieje]]) **stiense karse ([[Nijverdal]], [[Hoolten]]) **stiense kärse ([[Raolte]], [[Heino]]) **startpannechien ([[Hardenbarg]], [[Wannepervene]], [[Vroomshoop]]) **stärtpännechien ([[Raolte]], [[Dalsen]]) **startmannechien ([[Sint Jansklooster]]) **staalpannechien ([[Ni'jlusen]]) **muzenstart ([[Ni'jlusen]]) **muzenstärt ([[Stappest]]) **klummertien ([[Wannepervene]]) <!-- Stellingwarfs -->|stl=<br/> **kiewietskop **klummertien ([[Gieteren]]) <!-- Tweants -->|twd=<br/> **oost-indiese karse **steense kosten ([[Eanske]]) **stiense kosten ([[Glanerbrug]]) **stineekosten ([[Hoksebarge]]) **poaterklimop ([[Ambt Dealdn]], [[Soasel]]) **kiefenköppe ([[Maarkel]]) **pepperblaad ([[Ambt Dealdn]]) <!-- Urkers -->|nds-us= <!-- Veluws -->|vel=<br/> **oost-indiese kars(e) **stiense karse ([[Nunspeet]], [[Heerde]]) **steense karse ([[Epe]], [[Une]], [[Apeldoorne]]) **steense kärse ([[Epe]], [[Emst]], [[Waopenvelde]], [[Vaossen]]) **steekse kärse ([[Vaossen]]) **'''[[soldaotjen]]''' ([[Armelo]], [[Putten]], [[Niekark]], [[Barreveld]]) **pompebeksien ([[Epe]]) **klemmechien ([[Epe]], [[Klarenbeek]]) **zuugpiepien ([[Klarenbeek]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=soldaotjen |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> 0ujwkwlyyt90kavik11nfjnnwxp2lwy 0 22231 285872 285871 2016-10-16T11:55:44Z Woolters 62 /* Skoap op de rugge */ wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Sheep_looking_to_the_right.jpg|thumb|right|400px|Skoap]] [[Ofbeelding:3_little_lambs.jpg|thumb|right|200px|Veer lämmekes]] Et '''Skoap''' (''Ovis aries'') is een [[zoogdeers|zoogdeer]] met lieke howen. Vuur doezenden joaren terugge hebt meansken et deer etemd, um der oonder mear de [[wol]] van te kriegen. Sköape doot herkauwen en zeent nauw verwaant an den [[sik]]. Ze heurt bie et geslacht [[Ovis]], woer as ook den [[moeflon]] en et [[dikhoarnskoap|dikhoornskoap]] bie heurt. Et männeke neumt ze nen ''bok'' of ''ram'' en et vröwke ne ''ooi''. Et jong het een ''lam''. Een kastreerd männeke wörd wal es nen ''wear'' eneumd. ==Leawen== Sköape köant 15 töt 20 joar oold worden, mer dit haalt ze neet vake: ze wordt meestentieds vuurtiedig dood doan. Euldere sköape raakt de taanden en koezen kwiet, zodet ze neet good etten köant en meender opleawert. Ze hebt 32 taanden en koezen: gin hooktaanden en boawenin ginne snietaanden. Boawen en oonder hebt ze 6 vuurkoezen en 6 koezen, en eankeld in de oonderkiwwe 8 snietaanden woermet as ze grös en kruden ofsniedet. De beweaging hiervan lik op det van ne [[tondeuse]] en geet dus heel aanders as bie [[koo]]beeste, dee as grös met de tonge löstrekt. Sköape köant doarduur körter grös etten. Noa koobeeste köant der nog wal sköape in de weade, mer aandersumme neet. ==Broek van et skoap== Nöast wol leawert sköape ook [[melk]] en vleais. Vuural lamsvleais is geleefd. Ne skoapemage wörd in tradisjonele gerechte broekt, zo as in et [[Skotlaand|Skotse]] [[haggis]]. Van skoapedöarme wörden [[kondoom]]s maakt en der wörd nog aait snoaren vuur nen [[viool]] en aandere striekinstrumeanten van maakt. Doarnöast hooldt ze dieken stewig, duur et zaand an te treaden en opslag van beume en struken op te etten. [[Nederlaand]] was vroger sköapelaand. Rechtevoort hef [[Australië]] den naam: op ongevear 20 miljoen leu hebt ze doar 150 miljoen sköape. Zowat allen wol wörd oetvoord. Doarumme is Australië wearldwied ook grötsten woloetvoorder. In Nederlaand zeent verdan meender sköape: van 1,7 miljoen in [[1990]] noar 960.000 in [[2014]]. ==Verleden== Et tamme skoap keump van weelde sköape oet et geslacht Ovis. Et gef verskillende soorten weelde sköape, zo as de [[oerial]] en et dikhoornskoap. De meest woarskienlike vuuroolder van et tamme skoap zeent de moeflon (''Ovis gmelini'') oet [[Zuudwest-Azië]]'en misskien ook de [[argali]] (''Ovis ammon'') oet [[Midden-Azië]]. Alle sköape zeent kuddedeers. Net as den sik wör et skoap vuur [[7500]] [[Jezus Kristus|vuur Kristus]] temd. Doarmet is et een van de euldst etemde deers. Vanoet et [[Midden-Oosten]], woer as de leu et deer as eerste temmen, is et oawer de hele wearld verspreaidt. Meestentied treuk nen herder met zinne kudde roond um oawergroazerieje te vuurkommen. In Nederlaand en [[België]] zal et sköapedriewen ongevear 5000 vuur Kristus invoord wean. Pas in de late [[Middeleeuwen]] wörden sköape in ofslöttene weaides heulden. Groazen op breenken en meentes is nen tuskentrad. ==Rassen== [[Ofbeelding:yorkshire_dales_sheep.jpg|thumb|right|200px|Skoap in de [[Yorkshire Dales]]]] [[Ofbeelding:Racka_(Fabian).jpg|thumb|right|200px|[[Hongarije|Hongaars]] Rackaskoap]] Duur fokken en [[natuurkeuze]] van verskillende laandskoppen zeent der rechtevoort bie mekaar 970 soorten sköape. Bekeand is den [[moeflon]] van [[Korsika]] en [[Sardinië]] den as in grote delen van [[Europa (werelddeel)|Europa]] oetzat is. Et hef der skien van at dissen van verweelderde tamme sköape stamt. Doarnöast is der ne verweelderde skoapesoorte, de [[soay]], den as leawt op de [[Sunte Kilda-archipel]], op et noorden van Skotlaand. Wat soorten sköape köant wal zes heurns hebben, zo as et [[Hebrideanskoap]]. ===In Nederlaand=== In Nederlaand gef et [[heade]]- en weadesköape. De eersten komt vuural vuur op de zaandgroond van Oost-Nederlaand en [[Noord-Broabaant]]. Weadesköape tref iej vuural op kleigroond. Headesköape komt van groond woer as weanig te etten is. Leu leuten de deers dagens op wiede, roewe groonden gröazen en drewen ze 's oawends wier tehope in den potstal. Doar wör de mest bie mekaar gadderd vuur op de skroale akkkergroond. Toen as der [[keunstmest]] oontdekt wör, warren sköape neet mear neudig. Rechtevoort stoat wat soorten op oetstaarven. Bie headesköape zeent der grote headesköape zo as den [[Schoonebeek|Skonebekker]], et [[Veluwe|Veluwse]] en et [[Kempen]]se skoap an de ene kaante, en kleane headesköape an de aandere kaante, woervan as der eankel mer et [[Dreante|Dreantse]] headeskoap is. ===Weadesköape=== Weadesköape komt van groond met völle voor, zo as zwoaren [[klei]] an de rivieren en an de kuste, of in mergellaand. Doar gröait aandere plaanten, woer as disse sköape et best op doot. Weadesköape wordt vuur et vleais of vuur de melk heulden. Den Texelder is vuur et vleais, terwiel as et [[Freeslaand|Freeske]] en [[Zeelaand|Zeeuwse]] skoap vuur de melk zeent. Doarnöast heb iej nog aandere bekeande soorten as et Mergellaandskoap en den Zwartbles. ==Stip vuur et gat== Tegen et eande van de [[haarfst]] hebt ooien in Nederlaand nen greunen, blaauwen, zwarten of roden stip op de rugge. Dit keump umdet in de haarfst de bukke bie de ooien doan wordt. De bukke hebt een tuug umme met een krietsteampel vuur den boek, een ''dekblok''. Iederen bok hef zin egene kluur. As nen bok nen ooi bespreenk um te dekken, drok den bok den ooi den steampel op de rugge. Zo köant sköapehoolders zeen wulke sköape duur wulken bok dekt zeent. Zo kan hee ook zeen wonnear as een skoap lammeren mut. Dan kan hee doar tiedig rekkening met hoolden, want völle soorten sköape hebt doar vake hulpe bie neudig. ==Skoap op de rugge== Sköape köant duur öar dikke pak wol mangs neet wier in de bene kommen as ze op de rugge ligt. Dit neumt ze een ''verweanteld skoap''. Disse sköape mut subiet wier rechtop zat worden, umdat ze et aanders neet oawerleawt. Dit mut wal op ne gode wieze geburen. Aanders kan et deer ne verdreeide mage kriegen, woerduur as et in [[koma]] kan kommen en alsnog oet de tied keump. ==Sköape en sikke== Et meest zichtboare oonderskeaid tusken sikken en sköape is det sköape ginnen sik hebt. Ook roekt sköape neet zo staark as sikken. Et oonderskead is wiedters good te zeen an de heurens: nen skoapenbok krult de heurns achter de oren noar dealten, terwiel as nen volgröaiden sikkebok recht opstoande of lecht eböagene heurs hef. Paring tusken sikken en sköape gebuurt regelmoatig en der keump mangs ook wal een [[embryo]] van, mer dee wordt meesttieds ofstötten. Toch keump der alle joaren wal aargens een bericht vuurbie van ne krusing tusken een skoap en nen sik, dee as dan ''scheit'' of ''gaap'' neumd wordt. Gelearde leu meant at et onmeugelik is, umdet een skoap 54 [[chromosoom|chromosomen]] hef en nen sik 60. Toch lukken et in [[1982]] al um deels gröaide embryo's van beade soorten in et laboratorium bie mekaar te doon en in de baarmoder verdan te loaten gröaien. Dit is neet echt nen krusing, mer nen [[chimeer]], ne lukrake samenvoging van liefsdelen. {{commonscat|Sheep}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Zoogdier]] 60qzisd240kfdo066odpxc30mvwse5j 0 22232 285209 2016-07-31T15:33:13Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Skoap]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Skoap]] r3wg8xpao99j5h6yrik2ar4o81up6um 0 22233 285210 2016-07-31T15:33:31Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Skoap]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Skoap]] r3wg8xpao99j5h6yrik2ar4o81up6um 0 22234 285211 2016-07-31T15:33:49Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Skoap]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Skoap]] r3wg8xpao99j5h6yrik2ar4o81up6um 0 22235 292936 292933 2017-01-23T19:40:46Z Woolters 62 organisme > leawensvorm wikitext text/x-wiki '''Natuurkeuze''', '''Natuurlike verkiezing''' of in et [[Nederlaands]]: ''natuurlijke selectie'', is een natuurlik verloop woerbie as soorten leawensvörme, deers, plaanten en leu met de meest nuttige kenmoarken oawerleawt in ne bepoalde umgewing. Et idee is een onmisboar deel van de [[evolutietheorie|evolusie]]. Et is oet edacht duur [[Charles Darwin]]. Hee vergeleek et met [[fokken]] van deers, woerbie as leu bepoalde weunskelike karaktertrekken van deers oawer tied oetverstoarkt duur deers en öar noawas met dee trekken bie mekoar te zetten. Alle leawensvörme zeet der van binnen en van boeten willekurig verskillend oet. Dit keump deels umdet alle eenlingen van nen leawensvorm willekurige vervörmingen en trekken in öar genmateriaal hebt. Et noageslacht van disse eenlingen köant dee trekken metkriegen. In et leawen van dee eenlingen reageert öare genen op de umgewing, woerduur as der verskil in trekken keump. Eenlingen dee as toovallig geunstige trekken hebt um met öare umgewing um te goan, bliewt leawen. Neet-anepaste eenlingen oawerleawt et neet. De eenlingen met de gode trekken kriegt noawas, dee as ook wier willekurig wal of neet de juuste trekken hebt. Zo past nen soort zik verdan better op ne umgewing an. Natuurkeuze dreeit um de woarnemboare trekken van nen leawensvorm. De oarfelike basis van zonnen trek wat een vuurdeel gef oawer soortgenoten, kan verdan vakerder vuurkommen in nen groep (zeet [[allele-frekweansie]]). Oawer tied köant doar groepen oetkommen dee as spesjaliseerd zeent op een ekologies vlak (mikro-evolusie). Der kan dan ne nieje soort ontstoan. Met aandere wöarde is natuurkeuze een belangriek verloop (mer neet et ennigste) woermet as evolusie vuurkeump binnen nen groep van nen leawensvorm. Natuurlike verkiezing kan tegenoawer keunstmoatige verkiezing zeen worden, woerbie as meansken met opzet spesjale trekken kiezet. Toch hef det neet aait de weunskete oetkomst. In natuurlike verkiezing is der ginne opzettelike keuze. Natuurkeuze is ene van de groondbegeenselen van de moderne [[biologie]]. Et idee, wat duur Darwin en [[Alfred Russel Wallace]] in ne deelde riege opstellen wearldkundig maakt wör in [[1858]], woarken Darwin oet in zin invloodrieke book [[On the Origin of Species]] (''Oawer den Oorsproonk van Soorten''). Doarin beskreef hee natuurkeuze an de haande van keunstmoatige keuze. Doarbie kiezet leu plaanten en deers met trekken dee as ze weelt verstoarken verdan um met te fokken. Et natuurkeuzeidee oontwikkelen umdet der ginne geeldige theorie vuur oarfelikheaid was. In Darwins tied warren der ja nog gin moderne theoriejen oawer genen. ==Begeenselen== Natuurverskil keump verspread oawer alle eenlingen oet alle leawensvörme vuur. Völle van disse verskillen doot de oawerleawingskaansen en vermeerdering niks, mer wat verskillen köant de kaans op oawerleawing of vermeerdering van nen eenling verbetteren. Bievuurbeeld een [[kanien]] wat härter lopen kan as aanderen, oontsnapt earder an [[roofdeer]]s. [[Alg]] wat better zunlecht in ennergie umzetten kan, gröait härter. Nen trek woerduur as nen leawensvorm makkeliker oawerleawt, zorgt meestentieds ook vuur een heuger siefer vuur vermeerdering. De [[baarkenspanner]]-mot keump in et [[Verenigd Keuninkriek]] in lechte en doonkere kluren vuur. Völle van de beume woerop as den mot röst, wörden in de [[Industriële Revolusie]] zwart van et [[roet]] oet de stoompiepen. Doarduur warren zwarte motten inenen better beskut tegen roofdeers. Noar verhoolding oawerleawen ze makkeliker en konnen vuur mear zwart-klurig noawas zorgen. Binnen vieftig joar noa at den eersten zwarten mot evungen wör, warren zowat alle motten um [[Manchester]] zwart. Det sleug kats umme toen as de [[clean Air Act]] in [[1956]] an enömmen wör. De locht en beume wörren skone, woerduur as den zwarten mot zin vuurdeel wier kwiet was en oeteandelik zeeldzaam wör.<ref>[http://www.millerandlevine.com/km/evol/Moths/moths.html Millerandlevine.com - The Peppered Moth - An Update. Miller, Kenneth R. Augustus 1999.] Bekekken op 13 april 2011.</ref> As de trekken woermet eenlingen een bettere kaans op vermeerdering hebt, duur egewen wordt van oolder töt noawas, dan is der in een volgend geslacht een wat heuger andeel rappe kanienen of bettere zunlechtumzetters bie algen. Dit wörd ''differensjele vermeerdering'' neumd. Ook al is et vuurdeel bie de vermeerdering mer heel klean, oawer völle geslachten wörd et nen oawerheersenden trek in de groep. De natuurlike umgewing kiest de trekken woermet den leawensvorm een vuurdeel hef oawer zinne soortgenoten. Zo komt der heanigeverskoewingen in et oeterlik of innerlik van leawensvörme. Charles Darwin was den eersten den as disse oetwoarking beskreef. Et idee van natuurkeuze is eulder as genenkennis, et oarfmechanisme in alle leawensvörme. In hudige wöarde gebuurt natuurkeuze an de haande van nen leawensvorm zin [[fenotype]] (zichtboare trekken), mer zeent de genetiese bouwsteender (et [[genotype]) oarfelik. De umgewing en et genmateriaal wat et metkrig van de oolders bepoalt dus wo as nen leawensvorm der oetzut. Zo komt natuurkeuze en genstudie bie mekoar, zo as beskrewen in de [[moderne sythese van evolusie]]. Um evolusietheorie volledig te beskriewen, mut der ook verteld worden wo as [[geneties verskil]] überhaupt ontsteet (zo as duur vervörming en [[seksuele vermeerdering]]). Der komt ook aandere evolusieverlopen bie kieken, zo as [[genetiesen drift]] en [[genenvlöai]]. Natuurkeuze is ene van de belangiekste mechanismen vuur et ontstoan van grote veraanderingen in de natuur. ===Gezoondhead=== [[Image:Darwin's finches.jpeg|thumb|[[Charles Darwin]]'s tekeningen van verskil in bekke bie [[veenk]]en van de [[Galápagos-eilaanden]], woer as 13 nauw verwaante soorten leawt met vuural verskillende bekke. Iederen bek lik an epast noar et soort etten wat de veenken nemt. De vörme liekt dus duur natuurkeuze te wean ekömmen.]] Fit en gezoond wean is belangriek bie natuurlijke selectie. Duur mekoar geeldt det eenlingen dee as fitter zeent, earder oawerleawt. De bekeande zinne "[[survival of the fittest]]" dut doar bod van. Toch zit et wat ingewikkelder in mekoar. bie de moderne evolusie geet et neet um wo oold as nen leawensvorm wörd, mer wo good as et zik vermeerderen kan. As nen eenling mer half zo lange as aanderen van zinnen soort leawt, mer dubbel zovölle noawas krig dee ook volwassen wordt, komt dee genen vakerder vuur in de volwassenen van et volgende geslacht. Umdet natuurkeuze vuur eenlingen geeldt, zorget aandere, toovallige umstandigheden at et effekt van gezoondhead eankel mer "in duursnee" met erekkend kan worden. De fithead van een bepoald genotype keump oawereen met de duursnee oetwoarking op alle eenlingen met det genotype. Dreagers van genotypes dee slechte gezoondhead metbrengt, hebt in duursnee weanig of gin noawas; een vuurbeeld is de oarfelike [[toasliemzeekte]] bie leu. Umdet gezoondhead een duursnee groepskenmoark is, köant gode vervörmingen vuurkommen in eenlingen dee as um toovallige readenen neet volwassen wordt. Gezoondhead haank slim van de umgewing of. Andoeningen as [[sikkelselzeekte]] zorget in duursnede vuur lege fithead bie et meankelike volk. Mer umdet sikkelselzeekte immuun maakt vuur [[malaria]], hef et ne hoge fitheadswearde bie volker woer as malaria völle vuurkeump. ===Keuzesoorten=== Natuurkeuze kan alle oeterlike, oarfelike trekken nemmen. Doarbie kan der keuzedruk vanoet de umgewing ontstoan, zo as seksuele keuze en [[Stried (biologie)|stried]] met soortgenoten of aandere soorten. Toch wil det neet zeggen at natuurkeuze altied liekoet geet en altied mer anpassing van trekken töt gevolg hef; natuurkeuze zorget meestentieds juust at de soort gezoond en etzelfde blif duur meender fitte eenlingen oet te bannen. [[Bestaand:Genetic Distribution.svg|thumb|In disse grafieken stoat de verskillende soorten genetiese verkiezing. Op iederen grafiek is de x-as nen oeterliken trek en de y-as is et antal leawensvörme. Groep A is et oorsproonkelike volk en Groep B is et volk noa de verkiezing. Grafiek 1 teunt erichte keuze, woerin as nen eankelen oeterliken trek de vuurkeur krig. Grafiek 2 löt stabiliserende keuze zeen, woer as de duursnee karaktertrek vuurkeur krig oawer de extremen. Grafiek 3 löt verdeelkeuze zeen, woer as de extreme karaktertrekken vuurkeur hebt oawer de duursnee.]] Et soort keuze kan in edeeld worden noar de oetwoarking op nen trek. Stabiliseringskeuze zorget at nen trek optimaal stoark blif; allens wat hiervan ofwik is in et noadeel. Verdeelkeuze keump in oawergänge vuur, as den hudigen trek neet optimaal is. Et zorget at den trek oeteandelik töt et beste peunt keump. Verdeelkeuze keump ook in oawergänge vuur as den karaktertrek neet optimaal is, mer veraandert den trek in meardere richtingen. Dit kan zorgen vuur nieje soorten van den leawensvorm, woervan as de verskillende vörme van den trek in verskillende umgewingen vuurdelig zeent. Keuzesoorten köant ook in edeeld worden noar öar oetwoarking op allelefrekweansie. Positieve keuze zorgt at ne allele vaker vuurkeump. Negatieve keuze vermeendert et. Det kan mekoar ook wier tegenwoarken: duur positieve keuze van een bepoald allele zöalt aandere alleles negatief ekeuzen worden. Doarnöast köant ze indeeld worden noar de oetwoarking op genetiese verskeaidenheaid. Zuwerende keuze zorget at verskil in de soort minimaal blif. Eawenwichtskeuze zorget at de verskeaidenheaid binnen de soort etzelfde blif. [[Ofbeelding:Life cycle of a sexually reproducing organism.svg|thumb|right|Den [[Biologiesen leawenskreenk]] van nen leawensvorm wat zik seksueel vermeardert. Verskillende oonderdelen van natuurkeuze stoat bie de verskillende leawensfases.</ref>]] Keuze kan ook indeeld worden noar de leawensfase van nen leawensvorm. Et verskilt per oonderzeuker wulke termen of der gebroekt wordt. Sommigen hooldt twee soorten keuze an: #oawerleawingskeuze, woerduur de kaans tooneamp at ne eenling oawerleawt #vruchtboarheaidskeuze, wat zorget vuur verbettering in et vermearderingssiefer, as den eenling oawerleawt. Keuze kan ook indeeld worden noar antal of eenhead. ''Eenlingkeuze'' bekik et op eenlingnivoo. Doarin wörd ezegd at anpassingen den eenling vuurdelig zeent. Et keump van keuze oonder eankelingen. [[Genkeuze]] woarket rechtstreeks op et nivoo van genen. In völle umstaanden is dit neet mear as ne aandere beskrieving van eenlingkeuze. Toch is genkeuze in eankelde gevallen (zo as bie verwaantenkeuze en genoomverskel) ne bettere verkloaring van de oonderliggende gang van zaken. Groepskeuze geet oawer groepen leawensvörme. Dissen oetleg zeg at groepen eawenredig vermeardert en veraandert met genen en eenlingen. Der wörd nog aait oawer disterd oawer wo slim as groepskeuze in de natuur vuurkeump. As leste kan keuze indeeld worden noar de [[welle (biologie)|welle]] woer as umme streden wörd. Seksuele gezelkeuze keump oet stried um een gezel. Geslachtskeuze kan ''binnenslachtelik'' wean, zo as bie stried tusken eenlingen van etzelfde geslacht binnen ne groep, of ''tuskenslachtelik'', as een van de geslachten de toogang töt vermeardering behearst, duur te kiezen oet ne groep anwezige geslachtsgezellen. Meestal geet et bie de gezelkeuze um de meeste kaans op vermeardering, mangs zelfs as de leawensvatboarhead geheels nit zeker is. Ekologiese keuze is natuurkeuze woer as gin geslachtskeuze an te passe keump. Of aanders oet elegd, natuurkeuze wörd liek etrökken met ekologiese keuze, woer as geslachtskeuze lös van steet. Zo zea Darwin et ook, mer det geet vuurbie an et feit at gezellenstried en gezellenkeuze natuurlike verlopen zeent. Belangriek um te onthoolden is at verskillende keuzesoorten samenvaalt. Stabiliserende keuze löp meestal langs negatieve keuze op biezeundere alleles. Dit zorget dan vuur ne zuwering, terwiel as esteurde keuze meestentieds verlöp langs positieve keuze van ne weunskelike allele den as eerst biezeunder was. ====Geslachtskeuze==== [[File:Peacock Flying.jpg|thumb|300px|right|Nen start van ne [[paauwe]] oonder et vlegen, een good vuurbeeld van geslachtskeuze.]] [[File:Alligator Pipefish 2.jpg|240px|right|thumb|[[Alligatorpiepviske]], ne syngnathide]] Geslachtskeuze of seksuele keuze geet oawer de stried um nen gezel. Et kan binnenslachtelik wean, dus as twee van etzelfde geslacht met mekoar vecht um et recht van vermeerdering. Meestal männekes tegen mekoar. Et kan ook tuskenslachtelik wean, as ene van de geslachten zelf nen gezel oetzöch. Der zeent ook soorten dee as ummedreeit gedrag loat zeen. Woerbie as et männeke nen gezel kiest, bievuurbeeld bie visken oet de [[Syngnathidae]]-familie. Mer ook bie [[amfibieën]], [[veugel]] en [[zoogdeers]] (met inbegrip van [[mense|meansken]]) en [[kroepdeers]] keump det vuur.<ref>Eens, Marcel. Pinxten, Rianne. Sex-role reversal in vertebrates: behavioural and endocrinological accounts. Behavioural Processes. Elsevier. Amsterdam, the Netherlands. 5 oktober 2000. Vol 51, 1-3. p. 135-147.</ref> Bepoalde trekken köant in et ene geslacht zichtboar wean en vuur et aandere antrekkelik wean. Dit zorget vuur nen kringloop, ook wal den Fisheriaansen kreenk eneumd. Fisher wees hiermet op de oetbeundige plume dee as bepoalde veugel hebt, bievuurbeeld den weeierstart van paauwen. Disse liekt op et eerste gezicht onhandig, umdet ze de deers meender weandboar loat wean. Toch zeent ze opvallender en dus antrekkeliker, woerduur de kaans op vermeardering grötter is. Denzelfden Ronald Fisher köm in 1930 met zinne [[stelling van de sexy zönne]]; moders weelt geslachtskloare zönnens, dee as öar grote groepen kleankeender geewt. Doarumme kiest ze geslachtskloare vaders vuur öare keender. Stried tusken geliekslachtigen wörd mangs oet evöchten met bepoalde kenmoarkende liefstrekken, zo as et gewei van [[härten]]. Duur mekoar wörd tuskenslachtelike keuze in verbaand ezeen met seksuele tweevörmighead, zo as de verskillende gröttes van männekes en vröwkes.<ref name="Barlow">{{cite journal |last=Barlow |first=George W. |date=March 2005 |title=How Do We Decide that a Species is Sex-Role Reversed? |journal=[[The Quarterly Review of Biology]] |location=Chicago, IL |publisher=[[University of Chicago Press]] |volume=80 |issue=1 |pages=28–35 |doi=10.1086/431022 |issn=0033-5770 |pmid=15884733}}</ref> ===Vuurbeelde van natuurkeuze=== [[Image:Antibiotic resistance.svg|thumb|upright|Wierstaand tegen antibiotika vermeardert duurdat immune eenlingen oawerleawt. Öaren noawas oarft dan de wierstaand, woerduur as der een niej, immuun bakterievolk ontsteet.]] Een bekeand vuurbeeld van natuurkeuze is de wierstandsopbouw tegen [[antibiotika]] van [[mikroleawensvorm|mikroleawensvörme]]. Al vanof at [[Penisiline|Penisiline]] in 1928 oet eveunden wör, wordt met antibiotika bakteriezeektes tegen egoan. Natuurlike groepen bakteries hebt, umdet ze met zulke onwies grote antallen zeent, ook fleenke variasie in de genen. As ze an antibiotika bloot esteld wordt, goat de meeste bakteries dood. Toch hebt der dan aait wat ne zodöanige vervörming det ze der min of mear bestaand tegen zeent. As de behandeling met antibiotika (te) kort is, oawerleawt disse eenlingen. Disse steurde oetröaiing van eenlingen met slechten wierstaand is natuurkeuze. De oawerbliewende bakteries vermeerdert zik wier en vörmet et volgende geslacht. Duur de oetröaiing van slecht-wierstoande eenlingen in et vurige geslacht hef et nieje geslacht mear bakteries dee wierstand tegen de antibiotika hebt. Tegelieke komt der dan ook nieje vervörminge, dee wier zorget vuur genetiese variasie binnen et nieje geslacht. Spontane vervörmingen zeent zeeldzaam, en vuurdeligen nog zeeldzamer. Toch zeent bakterievolker groot genog um der een antal eenlingen tusken te hebben met vuurdelige vervörmingen. As zee toovallig meender skade liedt van antibiotika, hebt disse meer kaans um te oawerleawen as der wier ne antibiotikabehandeling vuurkeump. Oawer längeren tied en bie herhaalde blootstelling kan der ne bakterie ontstoan dee as wierstand tegen antibiotika hef. Disse nieje groep antibiotika-wierstoande bakteries is optimaal an epast an de umstandigheden. Mer tegelieke hooft de bakterie nit optimaal an epast te wean an de oolde umgewing woerin nog gin antibiotika was. Oeteandelik komt der duur de natuurkeuze twee groepen dee as onwies an epast zeent op de umstandigheden, mer et zwoar hebt as dee umstandigheden veraandert. Duurdat der zovölle met antibiotika eknooid is, zeent der verdan mear bakteries in zekenhuze kömmen dee as immuun zeent. De [[Methisilline-resistente Staphilococcus aureus]]-bakterie (MRSA) is zonnen "superbakterie", vanweage et grote gezondheadsgevoar wat hee opleawert en umdat hee noar verhoolding good tegen antibiotika kan. Meesttieds wordt doar dan wier stöarkere antibiotika tegen gebroekt, mer ook doar zeent al wier immune MRSA-soorten van eveunden.<ref>Schito, Gian C. The importance of the development of antibiotic resistance in ''Staphylococcus aureus''. Clinical Microbiology and Infection, meart 2016. [[Wiley-Blackwell|Blackwell Synergy]] on behalf of the European Society of Clinical Microbiology and Infectious Diseases. vol 12: suppl s1. p 3–8.</ref> Dit is een vuurbeeld van wat de gelearden de [[woapenwedloop van de evolusie]] neumt. Bakteries bliewt zik oontwikkelen tegen antibiotika, terwiel as oonderzeukers met niejere, stöarkere antibiotika komt. Etzelfde gebuurt met plaanten en insekten dee as ne wierstaand tegen gif opbouwt. Disse wedloop is nit altied duur de meansken in woarking ezat. Een good beskrewen vuurbeeld is de spreading van een gen in de [[kapelle]] ''[[Hypolimnas bolina]]'', den de parasietbakterie ''[[Wolbachia]]'' oonderdrukket den as männekes doodt. Et gen hef zik in mer vief joar verspreadt<ref>Charlat, Sylvain. Hornett, Emily A. Fullard, James H. Davies, Neil |Roderick, George K. Wedell, Nina. Hurst, Gregory D. D. 13 juli 2007. Extraordinary Flux in Sex Ratio. [[Science (blad)|Science]]. Washington, D.C., [[American Association for the Advancement of Science]]. vol: 317, is: 5835. p 214. issn=0036-8075.</ref> [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Biologie]] [[Kategorie: Evolusie]] eme60pw09z5q6jzjrtaddt7c3krvms7 0 22237 285234 2016-08-10T10:20:14Z AnnaOurLittleAlice 10071 AnnaOurLittleAlice hef de zied [[Woapen van Losser]] herneumd naor [[Woapen van Loster]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Woapen van Loster]] cp5qj60jcg8mrxyvw970kpozgq9hze7 0 22238 291216 287334 2016-11-03T16:48:07Z Wwikix 13678 /* Glieksoartige woapens */ kat wikitext text/x-wiki [[File:Oldenzaal wapen.svg|thumb|right|200px|t Woapen van de gemeante Oldnzel.]] [[File:Oldenzalia - Map of Oldenzaal in 1626.jpg|thumb|right|200px|Ne koarte van Oldnzel oet 1626, me't stadswoapen rechtsboawenin.]] t '''Woapen van Oldnzel''' is t gemeantelik woapen van de [[Oaweriessel|Oaweriesselse]] [[gemeente|gemeante]] [[Oldnzel]]. t Woapen wörn me't [[Köninklik Besloet]] öp 24 növeamber 1819 an de gemeante geawen. ==Blazoenerige== De ömskriewige van t woapen is (in t [[Neerlaands]]): "''Van lazuur, beladen met een kruis van goud in de bovenste regterhoek is geplaatst het borstbeeld eens bisschops van goud en gekeerd ter linkerzijde van het schild. Het schild gedekt met eene kroon van goud.''" In de woapenömskriewige wör der niks zegd oawer t feait de't woapen ne krone met vief fleurons hef. In de heraldiek mö'j leenks en rechts as van achter t skild bekieken. Van veurne is leenks veur de kieker dus rechts, en rechts leenks. De kleurn van t woapen bint de [[riekskleurn]]. ==Skiednisse== t Woapen van de gemeante is of-leaid van t stadswoapen van Oldnzel. Doarmet kömt t kwa veurstellige oawerean, moar kwa kleurn nich. t Stadswoapen is noamlik van rood en zilwer, tarwiel t gemeantewoapen besteet oet de riekskleurn. Völgens de oawerleawerige wörn t woapen an de stad geawen deur biskop [[Balderik van Utrech]]. Hee was den geanen, den t kapittel van Oldnzel öpzetten. Men deankt de't zin börstbeald is det in t earste kwertier steet. t Woapen kömt al veur öp n zeggel oet 1528. In 1811 skeiden de gemeante [[Loster]] zich of van t richterambt Oldnzel. n Olden baand met Oldnzel blif in herinnerige deurdet n earsten hälft van t skild van t [[woapen van Loster]] oe't woapen van Oldnzel besteet. ==Glieksoartige woapens== <gallery> File:Oldenzaal stadswapen.svg|Stadswoapen in de [[Atlas van Loon]]. File:Losser wapen.svg|Woapen van [[Loster]]. Bestaand:Weerselo wapen.svg|Woapen van [[Weersel]]. </gallery> {{Navigoasie gemeantewöapen Oaweriessel}} [[Kattegerie:Tweants artikel]] [[Kattegerie:Woapen van Oaveriesselse gemeente]] [[Kategorie:Oldnzel]] pwx2nhgdoo1d39tiqywh6faces0z0c7 0 22239 285254 2016-08-14T19:44:26Z AnnaOurLittleAlice 10071 deurverwiezing naor [[Woapen van Oldnzel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Woapen van Oldnzel]] f5sw25ue1z73yznapificj727exuhtc 0 22241 285259 2016-08-15T20:18:19Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Zujelik halfroend]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Zujelik halfroend]] 0gdub3a4i1y17am7cjy8w7e4pzhfhz4 0 22242 290952 290951 2016-11-02T15:07:50Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:2015 European Artistic Gymnastics Championships - Balance beam - Sanne Wevers 01.jpg|thumb|right|200px|Wevers bie et EK van 2015]] '''Sanne Wevers''' ([[liwwadden (stad)|Leeuwarden]], den [[17 september]] [[1991]]) is ne [[Nederlaand]]se [[turnen|tunster]] oet et [[Tweante|Tweantse]] [[Oldenzel]]. Wevers krig sund 2001 trening van earen vaar Vincent Wevers, bie verennige TON Oldenzel. Zee is ne tweelingzuster van [[Lieke Wevers]], dee ok turnen döt. Op de [[Olympiese Spöllen van 2016]] wun zee ne goaldene plakke veur et onnerdeel [[eavenwichtsbalken]]. ==Leaven== [[Bestaand:2015 European Artistic Gymnastics Championships - Balance beam - Sanne Wevers 07.jpg|thumb|Wevers in eavenwicht bie et EK van 2015]] Bie ne wearldbekkerwedstried in et [[Skotlaand|Skotse]] [[Glasgow]] op [[18 oktober]] [[2008]] wun zee twee goaldene plakken: op de brug en op n balkn<ref>[http://www.rtvoost.nl/nieuws/default.aspx?nid=89288 "Sanne Wevers verrast met WB-zeges"] RTV Oost, 18 oktober 2008</ref>. Op [[1 januari]] [[2009]] wör zee met [[wielrennen|wielrennen]] [[Maarten de Jonge]] kroond töt sportvrouw en -kearl van Oaweriessel<ref>"Maarten de Jonge en Sanne Wevers in de prijzen", De Twentsche Courant Tubantia, 2 januari 2009</ref>. Bie de wearldkampioenskoppen turnen op [[17 oktober]] [[2010]] in [[Rotterdam]] voren Sanne Wevers ear eigensbedachte haandeling oet: op n eavenwichtsbalken nen dubbelen [[pirouette]] met strekt been in de heugte<ref>[http://www.ad.nl/ad/nl/1001/AD-Sportwereld/article/detail/1913621/2010/10/17/Sanne-Wevers-krijgt-haar-element.dhtml "Sanne Wevers krijgt haar element"] Algemeen Dagblad, 17 oktober 2010</ref>. Bie de Wearldkapioenskoppen Turnen van 2011 in Tokio kon ze der nich bie wean, Bie de [[Olympische Zommerspöllen van2012|Zommerspöllen]] in [[Londen]] en van de Tweantse topturnsters - zuster Lieke, [[Yvette Moshage]] en [[Wyomi Masela]] - kon eankel Wevers metdoon bie de eerste [[Wereldkampioenskoppen turnen|WK]]-plaatsingswedstrieden in [[Winterswiek]]. Met boondscoach [[Gerben Wiersma]] meugen de vrouwleu noar de Zommerspöllen van [[Rio de Janeiro]] in [[Brazilië]]. Nederlaand deu veur et eerst sund [[1976]] weer met een team met. In de laandenwedstried halen zee met ear team de zövvvende stea. Op [[15 augustus]] [[2016]] wun Sanne Wevers de eerste Nederlaandse goaldene turnplak op de Olympiese spöllen ooit. Zee maken met ear toer op n balken 15,466 peunten, woarmet as zee twee [[Verenigde Stoaten|Amerikaansen]], ne [[Fraankriek|Fraanske]] en ne Braziljaanse achter zik leut. ==Reffereansies== <references/> ==Oetgaonde verwiezing== {{Commonscat|Sanne Wevers}} {{DEFAULTSORT:Wevers, Sanne}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Sporter oet Frieslaand]] [[Kategorie:Sporter oet Oaveriessel]] mhv8o298wqhrga7duw3acvledoa8gjz 0 22243 285277 285272 2016-08-16T14:47:41Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|''Weite'' kan oek verwiezen naor ''[[boeked|boekweite]] (of: boekend)''}} [[Bestaand:Wheat-haHula-ISRAEL2.JPG|thumb|Weite]] [[Bestaand:Wheatareal.PNG|thumb|Verspreiding van weite]] [[Bestaand:Blemiracle.jpg|thumb|''Triticum turgidum'']] '''Weite''' is een van de veurnaamste [[graon]]en die as voedselbron dient veur de meens. Oorspronkelik kömp t uut t [[Levant]]gebied in t [[Midden-Oosten]] en de [[Ethiopië|Ethiopiese]] hooglaanden, mer wördt tegenswoordig over de hele wereld verbouwd. t Steet samen mit [[mais]] op n edeelden eerste plekke. In Nederlaand wördden in [[2015]] zo'n 127.467 bunder wienterweite en zo'n 15.001 bunder zoemerweite eteeld. Weite is n zelfbestuvend gewas. == Oorsprong == Weite is een van de oudste edomestiseerden plaanten. De domestikasie van weite vun waorschienlik al ongeveer 10.000 jaor elejen plaotse in t Midden-Oosten en Noord-Afrika, van [[Syrië]] tot [[Kasjmir]] en naor t zujen tot in Ethiopië. Ongeveer 5.000 jaor elejen hef t verbouwen van weite oek t grootste gedeelte van [[Europa]] bereikt. n Jaorhonderd laoter maakten de [[China|Chinesen]] kennis mit t gewas. Mit de komst van zeevaort, hef weite zich verspreid naor de [[Nieje Wereld]] en t [[zujelik halfrond]]. == Verbouwing == Weite is n eenjaorig gewas. Eeuwenlank wördden der veredeling toe-epast um tot betere weitekultivars te koemen. Der is bieveurbeeld wienterweite die [[harfst|sarres]] ezeid wördt, zoemerweite die [[wienter|swienters]] ezeid wördt en dan he'j nog overgangsweite um in elk seizoen weite veurhaanden te hebben. Ofhankelik van t type weite dat gebruukt wördt ku'j t gebruken veur t bakken van [[brood]], [[gebak]] of [[koekien|mopjes]]. Durumweite wördt veural gebruukt veur t maken van pasta. t Zaod kump veur in de vorm van aoren, en ongeacht de soort, dragen de meeste weite-aoren dartig tot vuuftig korrels. Weite wördt op de akker ezeid en deur grote [[dorskaste]]n eoost die de weite-aoren aofsnit en de weitekorrels van de rest van de plaante scheit. De overbliefsels van t edorsten graon wördt kaf eneumd. == Belangriekste soorten == * ''Triticum aestivum'' ([[Gewone weite]]) n [[polyploïdie|hexaploïde]] soort die wereldwied t meest verbouwd wördt. * ''Triticum aethiopicum'' * ''Triticum araraticum'' * ''Triticum boeoticum'' * ''Triticum carthlicum'' * ''Triticum compactum'' ([[Dwargweite]]) * ''Triticum dicoccum'' ([[Emmerweite]] of [[tweekoren]]) n tetraploïde soort, mit wilde emmerweite en ekultiveerden variaanten. In t vere vlejen verbouwd mer nog mer weinig gebruukt. * ''Triticum durum'' ([[Durum (weite)|Durum]]) de enigste tetraploïde soort die nog veule verbouwd wördt. * ''Triticum ispahanicum'' * ''Triticum karamyschevii'' * ''Triticum militinae'' * ''Triticum monococcum'' ([[Eenkoren]]) n diploïde soort mit wilde en ekultiveerden variaanten. Een van de vrogst ekultiveerden soorten mer tegenswoordig zelden gebruukt. * ''Triticum polonicum'' ([[Poolse weite]]) n tetraploïde soort, oorspronkelik uut t Midden-Oosten. * ''Triticum spelta'' ([[Dinkelweite]] of spelt) nog n hexaploïde soort die in kleine hoeveulhejen verbouwd wördt. * ''Triticum timopheevii'' * ''Triticum trunciale'' * ''Triticum turanicum'' * ''Triticum turgidum'' * ''Triticum urartu'' * ''Triticum vavilovii'' * ''Triticum zhukovskyi'' ==Nedersaksies== {{Nds/weite}} == Uutgaonde verwiezingen == {{Commonscat|Wheat|Weite}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Groan]] 3msi8tkp60dl6goi83vwc77cgsr7ggz 0 22244 285266 2016-08-15T22:22:04Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Weite]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Weite]] 97oyvzen6kggstnfpb3bjd8adxznlgy 0 22245 285267 2016-08-15T22:35:57Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Weite]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Weite]] 97oyvzen6kggstnfpb3bjd8adxznlgy 0 22246 285268 2016-08-15T22:36:15Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Weite]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Weite]] 97oyvzen6kggstnfpb3bjd8adxznlgy 0 22247 285269 2016-08-15T22:36:25Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Weite]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Weite]] 97oyvzen6kggstnfpb3bjd8adxznlgy 10 22248 285276 2016-08-16T14:47:35Z Servien 7 nieje mal wikitext text/x-wiki De vorm ''weite'' en variaanten daorvan bin de oorspronkelike benamingen veur t graon, ''tarwe'' en aofleidingen daorvan bin ontstaon onder invleud van t [[Nederlaands]]. {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=weite <!-- Drèents -->|drt=<br/> ** wait(e), weit(e) ([[Zuudoost-Drèents|ZOD]], [[Zuudwest-Zuud-Drèents|ZWZ]]) ** wa(a)it ([[Noordenvelds|KvD]]) ** tarwe <!-- Grunnegs -->|gos=waait, waaite{{Info|Vake wördt de -t- uutespreuken mit n -d-}} <!-- Sallaands -->|sdz=<br/> ** weite ** tärwe ([[Zwolle]]) <!-- Stellingwarfs -->|stl=<br/> **weite **taarwe, tarwe <!-- Tweants -->|twd= <!-- Urkers -->|nds-us= <!-- Veluws -->|vel=<br/> **weit(e) **tarwe **tärwe ([[Wezep]]) **tarve ([[Vaossen]], [[Waopenvelde]], [[Ugchelen]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=weite |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> qiakjhns2shi3l2m6jjtmj899ions6m 10 22249 285279 2016-08-16T19:01:23Z Servien 7 Nieje zied: '{{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=bookweite <!-- Drèents -->|drt=<br/> ** boekweit{{small()|e}}, booukweit, boukwait ** as diel van samenstelling ok:...' wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=bookweite <!-- Drèents -->|drt=<br/> ** boekweit{{small()|e}}, booukweit, boukwait ** as diel van samenstelling ok: ''gritten-'' <!-- Grunnegs -->|gos=boukwaait(e) <!-- Sallaands -->|sdz=<br/> ** boekweite ** bookweite ([[Stappest]], [[Daeventer]]{{Info|Oek 'boekweite'}}) ** weite ([[Gällemuden]]) <!-- Stellingwarfs -->|stl=boekweit(e) <!-- Tweants -->|twd=bookweait(e), bookweat(e), bookweit(e) <!-- Urkers -->|nds-us= <!-- Veluws -->|vel=<br/> ** boeked, boekend (t meel heet: boeke(n)de meel of boeke(n)dmeel) ** boekweit{{small()|e}} (t meel heet: boekweitenmeel) ** bökweite ([[Nunspeet]]{{Info|Meestentieds 'boekweite' of 'boekend'}}) ** weite ([[Twelle]]) ** as deel van samenstelling oek: grutten- <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=boeked |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> gv5f7ey8ak4ozpziign1e4q32552ffx 10 22250 285283 2016-08-16T19:50:55Z Servien 7 nieje mal wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=<br/> ** ries(t) ** rieste ([[Zutfent]]) <!-- Drèents -->|drt=ries(t) <!-- Grunnegs -->|gos=ries(t) <!-- Sallaands -->|sdz=<br/> ** ries(t) ** rieste ([[Gällemuden]], [[Zutfent]]) <!-- Stellingwarfs -->|stl=ries <!-- Tweants -->|twd=ries(t) <!-- Urkers -->|nds-us=reest <!-- Veluws -->|vel=<br/> ** ries(t) ** rieste ([[Nunspeet]], [[Hierden]], [[Doorspiek]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=ries |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> j8oziedtyhhjraki4v2efbb0gowh84e 0 22251 285297 2016-08-19T11:19:26Z AnnaOurLittleAlice 10071 deurverwiezing naor [[Amsven]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Amsven]] mcmvausygi4jqmk2f75ekeo8fokvwgf 10 22252 285321 285300 2016-08-21T14:49:25Z Servien 7 wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act= <!-- Drèents -->|drt=<br/> **hönnig ([[Noordenvelds|KvD]], [[Midden-Drèents|MD]], [[Zaand-Drèents|ZOZ]], [[Zuudwest-Drèents|ZWD]], [[Zuudwest-Noord-Drèents|ZWN]]) **hunnig (KvD, MD, ZWD) **honnig (ZOZ) **hönning (MD, ZWN) <!-- Grunnegs -->|gos=hunneg, hunnek <!-- Sallaands -->|sdz=<br/> ** hunnig ([[Ni'jlusen]], [[De Balk]], [[Hardenbarg]], [[Wieje]]) ** hönnig ([[Raolte]], [[Olst]], [[Heino]], [[Hardenbarg]]) ** oning ([[Zwolle]], [[Blokziel]]) ** önnig, önning ([[Zwolle|Zwolle-Diezerpoorte]]) ** unnig ([[Gällemuden]], [[Sint Jansklooster|t Klooster]], [[Stappest]], [[Veno]], [[Wannepervene]], [[Asselt]], [[De Balk]]) ** eunig, euning ([[Kampen]], [[Kampereiland]]) ** eunik ([[Kamperveen]]) <!-- Stellingwarfs -->|stl=<br/> ** hunnig, hunning ** honing ([[De Kuunder]]) ** unnig ([[Steenwiek]]) ** eunig ([[Gieteren]]) <!-- Tweants -->|twd=<br/> ** honnig ** hönnig ([[Goor]], [[Boorn]], [[Vasse]]) ** wennig ([[t Vjenne]]) <!-- Urkers -->|nds-us= <!-- Veluws -->|vel=<br/> ** hoening ([[Putten]], [[Armelo]], [[Elspeet]], [[Lunteren]]) ** honing ([[Barreveld]], [[Zwartebroek]]) ** hoenig ([[Doorspiek]], [[Nunspeet]]) ** hunnig ([[Heerde]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf=hunnig ([[Brandlecht]], [[Wietmörsken]]) |grf_k=2 |bewark=hoening |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> 77lyoeozxp0q2cmpw3qbfg4lt670hg9 0 22253 285317 2016-08-21T14:24:57Z Servien 7 Servien hef de zied [[Duutske Mondoarden]] herneumd naor [[Duutske mondoarden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Duutske mondoarden]] gdw0z4xbld3xxw9vbanhz9b5vvytep3 0 22254 285322 2016-08-21T15:10:48Z Servien 7 niej - mag ummezet wörden in t Twents (vanwege de ligging) wikitext text/x-wiki '''Wietmörsken''' ([[Platduuts]]: ''Wietmöschken''; [[Duuts]]: ''Wietmarschen'') is n eenheidsgemeente in t [[distrikt]] (landkreis) [[Graofschop Benthem|Graofschap Benthem]] in de [[Duutslaand|Duutse]] deelstaot [[Nedersaksen]]. De gemeente hef 11.863 inwoeners (desember 2015). Wietmörsken ligt tussen [[Nothoorn]] en [[Lingen (Ems)|Lingen]] in. t Hoogste punt in de gemeente is de Rupingsbarg in t darp Lohne. t Ligt op zo'n 49 meter heugte. Wietmörsken is sinds de middeleeuwen n bedevaortsoord van de heilige maagd Maria. Tiejens de [[Tweede Wereldoorlog]] zat t ''Kamp Wietmarschen'' net buten t darp. == Bestuurlike indeling van de gemeente == De gemeente wördt bestuurlik in-edeeld in zes darpen: * Füchtenfeld * Lohne (t grootste darp) * Lohnerbrogge * Noordlohne * Schwartenpohl * Wietmörsken ==Uutgaonde verwiezing== {{Commonscat|Wietmarschen}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Nedersaksen]] s22r9pu9b1hnoqryeo6cluszf0gdw1p 0 22255 285323 2016-08-21T15:12:03Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Wietmörsken]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Wietmörsken]] rji257b8t4jnsaowbxubfux7ghfro18 0 22256 285343 285342 2016-08-25T09:54:44Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Dikmelk]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Dikmelk]] gb2tiwe2n3dyo4fznmck82ekmo89mzk 10 22257 285344 2016-08-25T09:57:07Z Servien 7 nieje mal wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=hangop <!-- Drèents -->|drt=hangop <!-- Grunnegs -->|gos=hangop <!-- Sallaands -->|sdz=(h)angop <!-- Stellingwarfs -->|stl=hangop <!-- Tweants -->|twd=hangop <!-- Urkers -->|nds-us=angop <!-- Veluws -->|vel=<br/> **(h)angop **dikke melk ([[Waopenvelde]]) **'''[[dikmelk]]''' ([[Barreveld (daarp)|Barreveld]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=dikmelk |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> 07hue1em82gatmodi3tgl220b6acx5x 10 22258 285347 2016-08-25T09:59:43Z Servien 7 Nieje zied: '{{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=joggert <!-- Drèents -->|drt=joggert <!-- Grunnegs -->|gos=joggert (de ''o'' is opener as in t Neder...' wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=joggert <!-- Drèents -->|drt=joggert <!-- Grunnegs -->|gos=joggert (de ''o'' is opener as in t Nederlaands) <!-- Sallaands -->|sdz=joggert <!-- Stellingwarfs -->|stl=joggert <!-- Tweants -->|twd=vla (heel mangs: joggert) <!-- Urkers -->|nds-us=joggert <!-- Veluws -->|vel=joggert <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=joggert |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> jxbrbqrydgstkd1lm5avru5d1flpf0m 0 22263 285393 285392 2016-09-28T22:12:34Z Servien 7 wikitext text/x-wiki Hieronder vie'j n '''lieste mit benamingen veur de ginnerasies''' in n [[kwartierstraote]]. De [[Nederlaands|Nederlandse]] varianten veur disse benamingen worden gebruukt deur de ''Nederlandse Genealogie Vereniging'', n [[verenige|vereniging]] die zich bezighöldt mit [[stamboom]]onderzuuk. Naost dit aoverzicht bint der bin nog wel meer van zoksoort liesten die nog wel es van mekare verschillen kunt. {| ! Ginnerasie ! Name ! Mannelik ! Vrouwelik |- | 1 | [[proband]] | probandus | probanda |- | 2 | [[older]] | [[vaor|va]] | [[moe]] |- | 3 | [[grootolder]] | [[grootva]] | [[grootmoe]] |- | 4 | aovergrootolder | enz. | enz. |- | 5 | betaovergrootolder |- | 6 | oldolder |- | 7 | oldgrootolder |- | 8 | oldaovergrootolder |- | 9 | oldbetaovergrootolder |- | 10 | stamolder |- | 11 | stamgrootolder |- | 12 | stamaovergrootolder |- | 13 | stambetaovergrootolder |- | 14 | stamoldolder |- | 15 | stamoldgrootolder |- | 16 | stamoldaovergrootolder |- | 17 | stamoldbetaovergrootolder |- | 18 | edelolder |- | 19 | edelgrootolder |- | 20 | edelaovergrootolder |- | 21 | edelbetaovergrootolder |- | 22 | edeloldolder |- | 23 | edeloldgrootolder |- | 24 | edeloldaovergrootolder |- | 25 | edeloldbetaovergrootolder |- | 26 | edelstamolder |- | 27 | edelstamgrootolder |- | 28 | edelstamaovergrootolder |- | 29 | edelstambetaovergrootolder |- | 30 | edelstamoldolder |- | 31 | edelstamoldgrootolder |- | 32 | edelstamoldaovergrootolder |- | 33 | edelstamoldbetaovergrootolder |- | 34 | '''veurolder''' |- | 35 | veurgrootolder |- | 36 | veuraovergrootolder |- | 37 | veurbetaovergrootolder |- | 38 | veuroldolder |- | 39 | veuroldgrootolder |- | 40 | veuroldaovergrootolder |- | 41 | veuroldbetaovergrootolder |- | 42 | veurstamolder |- | 43 | veurstamgrootolder |- | 44 | veurstamaovergrootolder |- | 45 | veurstambetaovergrootolder |- | 46 | veurstamoldolder |- | 47 | veurstamoldgrootolder |- | 48 | veurstamoldaovergrootolder |- | 49 | veurstamoldbetaovergrootolder |- | 50 | veuredelolder |- | 51 | veuredelgrootolder |- | 52 | veuredelaovergrootolder |- | 53 | veuredelbetaovergrootolder |- | 54 | veuredeloldolder |- | 55 | veuredeloldgrootolder |- | 56 | veuredeloldaovergrootolder |- | 57 | veuredeloldbetaovergrootolder |- | 58 | veuredelstamolder |- | 59 | veuredelstamgrootolder |- | 60 | veuredelstamaovergrootolder |- | 61 | veuredelstambetaovergrootolder |- | 62 | veuredelstamoldolder |- | 63 | veuredelstamoldgrootolder |- | 64 | veuredelstamoldaovergrootolder |- | 65 | veuredelstamoldbetaovergrootolder |} * Ginnerasie 66 t/m 129 = Ginnerasie 2 t/m 65 met 'aarts' derveur. * Ginnerasie 130 t/m 257 = Ginnerasie 2 t/m 129 met 'upper' derveur. * Ginnerasie 258 t/m 513 = Ginnerasie 2 t/m 257 met 'hoog' derveur. Ginnerasie 513 is volgens dit schema hoogupperaartsveuredelstamoldbetaovergrootolder * t Veurvoegsel 'bet' in betaovergrootmoe en betaovergrootva beduudt ''baeter'', ''meer''.<ref>[http://etymologiebank.nl/trefwoord/bet2 Etymologiebank.nl 'bet']</ref> == Rifferensies == <references/> {{Dialekt|ovel|Heerde|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Verwantschap]] 9fn95ub7nbomq1x2j26z8tkuzkc8p9q 0 22264 285394 2016-09-28T22:13:36Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Opa]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Opa]] elmx103orikrmrhuev79yjptw6i41cr 0 22265 285395 2016-09-28T22:14:45Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oma]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oma]] edemlzxq6ud4ozfkr2sk15qbubxbu32 0 22266 285396 2016-09-28T22:15:15Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Moor (meens)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Moor (meens)]] hji4ahfkj3w3rqdeahp7yodu6zpj66j 0 23114 293326 293325 2017-06-04T18:53:58Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Donald Trump Arizona 2016.jpg|thumb|Donald Trump]] '''Donald John Trump''' ([[Niej-York]], [[14 juni]] [[1946]]) is nen [[Verenigde Stoaten|Amerikaansen]] zakenman, tellevisiekearl, skriewer en de 45ste presideant van Amerika. Hee is vuurzitter en oprichter van de [[Trump Organization]], de [[holding]] vuur zinne [[vastgood]]bedriewe. Hee bouwen kantoor-torens, hotels, gokhuuze, [[golf]]banen en een stadsopbouwprojekt in [[Manhattan]]. Doarnöast bouwen hee verskeaidene aandere oonderkommens oawer de hele wearld. Op egröaid in de wieke [[Queens (Niej-Jork Stad)|Queens]] van [[Niej-York]], halen Trump zinne bachelorgroad in ekonomie an de Wharton-skole van de Universiteat van Pennsylvanië in [[1968]]. Terwiel as hee doar nog noar de skole gung, woarken hee bie zin vaar's bouw- en vastgoodbedrief. Det nöm hee in [[1971]] oawer en herneumen et de Trump Organization. Trump verskeen verskeadene moalen in films en tellevisieseries. Bie de [[Miss USA skoonheadswedstrieden]], woervan as hee van [[1996]] töt [[2015]] eigenaar van was, treud hee ook verskeadene moalen op. Hee wol zik loaten nomineren vuur de Reform Party's presideantsverkiezingen in et joar [[2000]], mer treuk zik terugge toen as et echte kiezen anvung. Hee dreeien en hulp bie et maken van de realityserie [[The Apprentice (TV-serie)|The Apprentice]] op den Amerikaansen zeander [[NBC (TV-zeander)|NBC]] tusken [[2004]] en [[2015]]. Trump en zinne oondernemmingen konnen aait op völle media-andacht rekkenen. In oktober 2016 steund hee 496sten op de lieste van riekste leu van de wearld. In [[juni]] [[2015]] kondigen Trump an at hee met zol doon an de presideantsverkiezingen van de Republikeinse kaante. Hee leut rap zinne republikeinse tegenstaanders achter zik en wör formeel oet erop as de presideantskandidoat tiedens de Republikeinse Nasjonalle Gaddering van 2016. Trump zinne missie krig internasjonaal breden andacht. Völle van zinne oetsproaken in interviews, op [[Twitter]] en op biejeenkomsten stott leu vuur de skennen of bliekt neet te kloppen. Bie verskeadene biejeenkomsten leup et op houwerieje oet. Tiedens de vuurroondes deuk der ne opname van Trump up oet [[2005]], woerin as hee hoog opgavven oawer zinne seksuele vergriepen op vrouwleu. Verskeadene vrouwleu hebt um an eklaagd vuur verskillende groaden van vergriep. Trump sprung hoge en lege um et te oontkennen en deed et of as ne poging um zin kandidoatskop en anzeen nen slechten naam te gewen. Trump voort verskillende peunten dee hee as presideant wil anpakken: de VS mut vanniejs met [[Volksrippubliek China|Sjina]] um toafel um oawer haandelsofspraken te kuiern, hee is tegen haandelsofspraken zo as [[NAFTA]] en de [[Trans-Pacific Partnership]] (Oawerzeese Samenwoarking), der mut strakkere immigrasiewetten kommen, hee wil ne mure tusken de VS en [[Mexiko]] bouwen, veteranenzorg mut better, vervanging vuur de [[Affordable Care Act]] en meender [[belasting]]. Noa de [[Anslagen van Paries (2015)|Anslagen van Paries]] in [[2015]] wol Trump een tiedelik verbod op invlocht van [[Islam|Moslims]] in de VS. Later dreeien hee et zo det et verbod eankel zol geelden vuur leu oet laanden met een bewezen verleden in [[terrorisme]]. Pas as der ne gode moatstaf oontwikkeld was um der meugelike terroristen tuskenoet te halen, zol et verbod der achterhen goan. Tegen völle verwochtingen in wun Trump in november 2016 de verkiezingen van zinne demokratiese tegenstaandster [[Hillary Clinton]]. {{DEFAULTSORT:Trump, Donald}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Verenigde Stoatn van Amerika]] [[Kategorie:Oondernemmer]] [[Kategorie:Presideant]] [[Kategorie:Schriever]] [[Kategorie:Tillevisie]] cvvukys9wghfm00q5tli613u6hzfyu1 0 23115 292869 287961 2017-01-10T15:00:42Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Hillary_Clinton_official_Secretary_of_State_portrait_crop.jpg|thumb|rright|300px|Hillary Clinton as Amerikaans Stoatssekretoaris]] '''Hillary Diane Rodham Clinton''' ([[26 oktober]] [[1947]]) is ne [[Verenigde Stoaten|Amerikaanse]] politieker en presideantskaanshebster vuur de [[Demokraten (Amerikaanse Partieje)|Demokraten]] in de verkiezingen van [[2016]]. Tusken [[2009]] en [[2013]] was zee de 67ste [[Stoatssekretoaris]] en de junior-Senator vuur den stoat [[Niej-York (stoat)|Niej-Jork]] van [[2001]] töt [[2009]]. Tiedens et presideantskop van öaren man [[Bill Clinton]] tusken [[1993]] en [[2001]] was zee [[First Lady]]. Doarvuur was zee First Lady van den stoat [[Arkansas]], toen as Bill doar gouverneur was tusken [[19779]] en [[1981]], en van [[1983]] töt [[1992]]. Joonk wörden in [[Chicago]] en op egröaid in de vuurstad [[Park Ridge]] in den stoat [[Illinois]], gung Clinton noar et Wellesley College, woer as zee in [[1969]] een diploma halen. In [[1973]] halen zee ne groad an de [[Rechtsskole van Yale]] in [[1973]]. Noa eerst as rechtsroadgewer vuur et nasjonaal kongres te hebben ewest, verhuzen zee noar Arkansas en trouwen met Bill Clinton in [[1975]]. In [[1977]] hulp zee Arkansas Advocates for Children and Families oprichten. Zee was de eerste vrouwelike vuurzitster vuur de Legal Services Corporation in [[1978]]. Et joar doarop, in [[1978]], was zee de eerste vrouwelike partner in et Rose Advokoatenkantoor. As gouverneursvrouwe van Arkansas hulp zee ne woarkgroep dee hervormingsanbevelingen deden publieke skolen. Doarnöast zat zee in verskillende bedriefsroaden. As de Presideantsvrouwe proberen Clinton et Clinton Zorgplan in 1993 in de benen te kriegen. Det lukken neet. In [[1997]] en [[1999]] hulp zee de Stoats-zorgverzekering vuur Keender opzetten. Doarnöast pakken zee problemen met keenderanname, gezinsvealighead en [[pleeggezin]]nen an. Tiedens ne [[VN]]-gaddering vuur vrouwleu in [[Peking]] deed Clinton de toenmoalige grote oetsproake det "meanskenrechten vrouwleurechten zeent en vrouwleurechten meanskenrechten". Öar huwelik met Bill Clinton heuld staand ondaanks et [[Lewinsky-skandoal]] in [[1998]]. Öar volgende optreadens as presideantsvrouwe völlen neet bie iederene eawen good. In [[2000]] wör Clinton de eerste vrouwelike senator van Niej Jork, woermet as zee de eerste presideantsvrouwe ooit wsa dee as ne besteursbane angung. Noa de [[terrorisme|terroristiese]] anvallen van [[9/11]], was zee vuurstaander van oorlog in [[Afganistan]]. Zee was ook vúúr den [[Amerikaansen inval in Irak]] (woervan as zee later spiet beteug). Zee leaden een oonderzeuk noar de gezoondheadsproblemen bie hulpdeenste noa 9/11. In [[2006]] wör ze herkeuzen vuur et Senaat. Toen as zee in [[2008]] metdeed vuur et presideantskop, verlöar ze de Demokratiese nominasie van [[Barack Obama]]. As Stoatssekretoaris oonder Obama tusken [[2009]] en [[2013]] maken Clinton de [[Arabiese Leante]] met. Zee was doarbie vuur leagerinmenging in [[Libië]]. Tegen [[Iran]] hulp zee diplomatiese ofzeundering en internasjonale straffen in de bene. Doarmet hoppen zee et [[atoomkracht|atoomprogramma]] van det laand in te dammen. Oeteandelik köm doar in [[2015]] et Gezamenlik Plan van Anpak oet, woer as meardere laanden an metdeden. Toen as zee der noa Obama's eersten besteurstied met oetskeaden brachen zee öar viefde book oet en deed vake sprekken op gadderingen van anzeen, vuur at zee öar kandidoatskop vuur de presideantsverkiezingen van 2016 wearldkunnig maken. Clinton kreeg de meeste Demokratenstemmen en -ofveardigden achter zik in de vuurroondes. Op [[28 juli]] 2016 nöm zee öare nominasie offisjeel an. Öar oonderpresideantskandidoat was senator [[Tim Kaine]]. Doarmet was zee de eerste vrouwelike presideantskandidoate vuur ne grote Amerikaanse partieje. Öare presideantsbeloftes zeent heugere lonen, mear beskoarming vuur [[LGBT]] en vrouwleurechten, gezinshulpe in de vörm van betaald oolderskopsverlof en algemene kleuterskolen. {{DEFAULTSORT:Clinton, Hillary}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Verenigde Stoatn van Amerika]] [[Kategorie:Politikus]] 5z34vefbflw1jy5dq4z90npsrg1pv0p 0 23116 286279 2016-10-19T19:39:51Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oostlaauwers Frais]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oostlaauwers Frais]] dhb1n7tsywoum79927c8hwi6mobfl5g 0 23117 286280 2016-10-19T20:17:02Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Gotisch]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Gotisch]] me4jycqprv01892vwoerwgre72h7glb 0 23118 286281 2016-10-19T20:17:46Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Boergondisch (tael)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Boergondisch (tael)]] 6bclpinh8bfy5ryo3zkmbn5m081rt6v 0 23119 286282 2016-10-19T20:27:47Z Servien 7 deurverwiezing naor [[West-Germoanse toalen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[West-Germoanse toalen]] attaeu3h2oxw9cm07i1i8ozlqp9z7gd 0 23120 286285 2016-10-19T20:31:29Z Servien 7 Servien hef de zied [[Germaanse sproaken]] herneumd naor [[Germaanse taelen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Germaanse taelen]] fxftrjdvg9c7g8jolca650yr1zysr77 14 23781 286955 2016-10-24T08:54:52Z Pitpisit 14321 Emaakt deur t vertalen van de zied "[[:zh:Special:Redirect/revision/25856638|Category:1946年]]" wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 0 23782 286960 2016-10-24T21:28:56Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23783 286961 2016-10-24T21:29:08Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23784 286962 2016-10-24T21:29:19Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23785 286963 2016-10-24T21:29:30Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23786 286964 2016-10-24T21:29:40Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23787 286965 2016-10-24T21:29:49Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23788 286966 2016-10-24T21:30:04Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23789 286967 2016-10-24T21:30:21Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23790 286968 2016-10-24T21:30:32Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23791 286969 2016-10-24T21:30:45Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23792 286970 2016-10-24T21:30:57Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23793 286971 2016-10-24T21:31:09Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23794 286972 2016-10-24T21:31:18Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23795 286973 2016-10-24T21:31:46Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23796 286974 2016-10-24T21:31:58Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23797 286975 2016-10-24T21:32:09Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23798 286976 2016-10-24T21:32:18Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23799 286977 2016-10-24T21:32:28Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23800 286978 2016-10-24T21:32:37Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23801 286979 2016-10-24T21:32:46Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23802 286980 2016-10-24T21:32:55Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23803 286981 2016-10-24T21:33:06Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23804 286982 2016-10-24T21:33:16Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23805 286983 2016-10-24T21:33:37Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23806 286984 2016-10-24T21:33:46Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23807 286985 2016-10-24T21:33:59Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23808 286986 2016-10-24T21:34:10Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23809 286987 2016-10-24T21:34:20Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23810 286988 2016-10-24T21:34:55Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23811 286989 2016-10-24T21:35:15Z 107.77.222.110 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23906 287084 2016-10-24T23:58:09Z 188.165.30.151 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23907 287085 2016-10-24T23:58:17Z 188.165.30.151 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23908 287086 2016-10-24T23:58:22Z 188.165.30.151 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23909 287087 2016-10-24T23:58:28Z 188.165.30.151 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23910 287088 2016-10-24T23:58:53Z 188.165.30.151 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23911 287089 2016-10-24T23:58:59Z 188.165.30.151 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23912 287090 2016-10-24T23:59:04Z 188.165.30.151 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23913 287091 2016-10-24T23:59:09Z 188.165.30.151 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23914 287092 2016-10-24T23:59:25Z 188.165.30.151 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23915 287093 2016-10-25T00:01:29Z 188.165.30.151 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23916 287094 2016-10-25T00:01:34Z 188.165.30.151 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23917 287095 2016-10-25T00:01:39Z 188.165.30.151 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23918 287096 2016-10-25T00:01:44Z 188.165.30.151 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23919 287097 2016-10-25T00:01:49Z 188.165.30.151 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23920 287098 2016-10-25T00:01:55Z 188.165.30.151 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23921 287099 2016-10-25T00:02:19Z 188.165.30.151 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23922 287100 2016-10-25T00:02:38Z 5.39.114.79 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23923 287101 2016-10-25T00:02:43Z 5.39.114.79 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23924 287102 2016-10-25T00:02:48Z 5.39.114.79 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23925 287103 2016-10-25T00:02:53Z 5.39.114.79 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23926 287104 2016-10-25T00:02:58Z 5.39.114.79 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23927 287105 2016-10-25T00:03:04Z 5.39.114.79 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23928 287106 2016-10-25T00:03:23Z 158.69.101.106 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23929 287107 2016-10-25T00:03:28Z 158.69.101.106 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23930 287108 2016-10-25T00:03:32Z 158.69.101.106 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23931 287109 2016-10-25T00:03:36Z 158.69.101.106 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23932 287110 2016-10-25T00:03:41Z 158.69.101.106 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23933 287111 2016-10-25T00:03:45Z 158.69.101.106 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23934 287112 2016-10-25T00:03:49Z 158.69.101.106 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23935 287113 2016-10-25T00:03:53Z 158.69.101.106 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23936 287114 2016-10-25T00:04:24Z 158.69.101.106 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23937 287115 2016-10-25T00:04:28Z 158.69.101.106 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23938 287116 2016-10-25T00:04:32Z 158.69.101.106 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23939 287117 2016-10-25T00:04:36Z 158.69.101.106 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23940 287118 2016-10-25T00:04:40Z 158.69.101.106 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23941 287119 2016-10-25T00:04:44Z 158.69.101.106 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23942 287120 2016-10-25T00:04:48Z 158.69.101.106 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23943 287121 2016-10-25T00:04:53Z 158.69.101.106 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23944 287122 2016-10-25T00:05:10Z 77.244.223.101 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23945 287123 2016-10-25T00:05:15Z 77.244.223.101 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23946 287124 2016-10-25T00:05:20Z 77.244.223.101 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23947 287125 2016-10-25T00:05:27Z 77.244.223.101 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23948 287126 2016-10-25T02:36:24Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23949 287127 2016-10-25T02:36:54Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23950 287128 2016-10-25T02:37:02Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23951 287129 2016-10-25T02:37:10Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23952 287130 2016-10-25T02:37:23Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23953 287131 2016-10-25T02:37:38Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23954 287132 2016-10-25T02:37:46Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23955 287133 2016-10-25T02:37:54Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23956 287134 2016-10-25T02:38:31Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23957 287135 2016-10-25T02:38:46Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23958 287136 2016-10-25T02:38:53Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23959 287137 2016-10-25T02:39:03Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23960 287138 2016-10-25T02:39:13Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23961 287139 2016-10-25T02:39:22Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23962 287140 2016-10-25T02:39:30Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23963 287141 2016-10-25T02:39:38Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23964 287142 2016-10-25T02:39:51Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23965 287143 2016-10-25T02:39:59Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23966 287144 2016-10-25T02:40:06Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23967 287145 2016-10-25T02:40:28Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23968 287146 2016-10-25T02:40:29Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23969 287147 2016-10-25T02:40:32Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23970 287148 2016-10-25T02:40:34Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23971 287149 2016-10-25T02:41:33Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23972 287150 2016-10-25T02:42:04Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23973 287151 2016-10-25T02:42:05Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23974 287152 2016-10-25T02:42:07Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23975 287153 2016-10-25T02:42:08Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23976 287154 2016-10-25T02:42:10Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23977 287155 2016-10-25T02:42:30Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23978 287156 2016-10-25T02:42:31Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23979 287157 2016-10-25T02:42:34Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23980 287158 2016-10-25T02:42:35Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23981 287159 2016-10-25T02:42:51Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23982 287160 2016-10-25T02:43:16Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23983 287161 2016-10-25T02:43:18Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23984 287162 2016-10-25T02:43:20Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23985 287163 2016-10-25T02:43:21Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23986 287164 2016-10-25T02:43:23Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23987 287165 2016-10-25T02:43:55Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23988 287166 2016-10-25T02:43:56Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23989 287167 2016-10-25T02:44:00Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23990 287168 2016-10-25T02:44:02Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23991 287169 2016-10-25T02:44:05Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23992 287170 2016-10-25T02:44:35Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23993 287171 2016-10-25T02:44:37Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23994 287172 2016-10-25T02:44:39Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23995 287173 2016-10-25T02:44:58Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23996 287174 2016-10-25T02:44:59Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23997 287175 2016-10-25T02:45:47Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23998 287176 2016-10-25T02:45:50Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 23999 287177 2016-10-25T02:45:51Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24000 287178 2016-10-25T02:45:54Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24001 287179 2016-10-25T02:45:56Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24002 287180 2016-10-25T02:46:15Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24003 287181 2016-10-25T02:46:16Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24004 287182 2016-10-25T02:46:18Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24005 287183 2016-10-25T02:46:19Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24006 287184 2016-10-25T02:46:21Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24007 287185 2016-10-25T02:46:54Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24008 287186 2016-10-25T02:46:56Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24009 287187 2016-10-25T02:46:58Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24010 287188 2016-10-25T02:47:22Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24011 287189 2016-10-25T02:47:23Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24012 287190 2016-10-25T02:47:43Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24013 287191 2016-10-25T02:47:45Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24014 287192 2016-10-25T02:47:47Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24015 287193 2016-10-25T02:47:49Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24016 287194 2016-10-25T02:47:50Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24017 287195 2016-10-25T02:48:24Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24018 287196 2016-10-25T02:48:26Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24019 287197 2016-10-25T02:48:27Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24020 287198 2016-10-25T02:48:29Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24021 287199 2016-10-25T02:48:31Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24022 287200 2016-10-25T02:48:49Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24023 287201 2016-10-25T02:48:51Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24024 287202 2016-10-25T02:48:52Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24025 287203 2016-10-25T02:49:52Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24026 287204 2016-10-25T02:49:54Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24027 287205 2016-10-25T02:51:09Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24028 287206 2016-10-25T02:51:10Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24029 287207 2016-10-25T02:51:11Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24030 287208 2016-10-25T02:51:44Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24031 287209 2016-10-25T02:52:04Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24032 287210 2016-10-25T02:52:05Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24033 287211 2016-10-25T02:52:07Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24034 287212 2016-10-25T02:52:08Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24035 287213 2016-10-25T02:52:10Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24036 287214 2016-10-25T02:52:33Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24037 287215 2016-10-25T02:52:35Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24038 287216 2016-10-25T02:52:36Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24039 287217 2016-10-25T02:52:38Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24040 287218 2016-10-25T02:52:40Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24041 287219 2016-10-25T02:53:32Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24042 287220 2016-10-25T02:53:33Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24043 287221 2016-10-25T02:53:34Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24044 287222 2016-10-25T02:53:36Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24045 287223 2016-10-25T02:53:37Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24046 287224 2016-10-25T02:53:57Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24047 287225 2016-10-25T02:53:58Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24048 287226 2016-10-25T02:53:59Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24049 287227 2016-10-25T02:54:44Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24050 287228 2016-10-25T02:54:46Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24051 287229 2016-10-25T02:55:08Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24052 287230 2016-10-25T02:55:09Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24053 287231 2016-10-25T02:55:10Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24054 287232 2016-10-25T02:55:12Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24055 287233 2016-10-25T02:55:14Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24056 287234 2016-10-25T02:55:34Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24057 287235 2016-10-25T02:56:24Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24058 291926 287236 2016-11-21T12:04:41Z 212.178.213.240 wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ,,, == Geboorn == * ,,, == Oet de tied == * ,,, npvnelgb5qtqru5vqrg5oo7mob6714l 0 24059 287237 2016-10-25T02:56:26Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24060 287238 2016-10-25T02:56:27Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24061 287239 2016-10-25T02:56:46Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24062 287240 2016-10-25T02:56:48Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24063 287241 2016-10-25T02:56:49Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24064 287242 2016-10-25T02:56:50Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24065 287243 2016-10-25T02:57:32Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24066 287244 2016-10-25T02:57:34Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24067 287245 2016-10-25T02:57:37Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24068 287246 2016-10-25T02:57:40Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24069 287247 2016-10-25T02:57:44Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24070 287248 2016-10-25T02:58:06Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24071 287249 2016-10-25T02:58:08Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24072 287250 2016-10-25T02:58:09Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24073 287251 2016-10-25T02:58:36Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24074 287252 2016-10-25T02:58:38Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24075 287253 2016-10-25T02:59:22Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24076 287254 2016-10-25T02:59:24Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24077 287255 2016-10-25T02:59:25Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24078 287256 2016-10-25T02:59:26Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24079 287257 2016-10-25T02:59:28Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24080 287258 2016-10-25T02:59:46Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24081 287259 2016-10-25T02:59:48Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24082 287260 2016-10-25T02:59:49Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24083 287261 2016-10-25T02:59:51Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24084 287262 2016-10-25T02:59:53Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24085 287263 2016-10-25T03:00:13Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24086 287264 2016-10-25T03:00:14Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24087 287265 2016-10-25T03:00:15Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24088 287266 2016-10-25T03:01:10Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24089 287267 2016-10-25T03:01:11Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24090 287268 2016-10-25T03:01:46Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24091 287269 2016-10-25T03:01:47Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24092 287270 2016-10-25T03:01:48Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24093 287271 2016-10-25T03:01:50Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24094 287272 2016-10-25T03:01:51Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24095 287273 2016-10-25T03:02:11Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24096 287274 2016-10-25T03:02:12Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24097 287275 2016-10-25T03:02:13Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24098 287276 2016-10-25T03:02:15Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24099 287277 2016-10-25T03:02:16Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24100 287278 2016-10-25T03:02:34Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24101 287279 2016-10-25T03:02:35Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24102 287280 2016-10-25T03:02:36Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24103 287281 2016-10-25T03:03:11Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24104 287282 2016-10-25T03:03:13Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24105 287283 2016-10-25T03:03:31Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24106 287284 2016-10-25T03:03:32Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24107 287285 2016-10-25T03:03:34Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24108 287286 2016-10-25T03:03:35Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24109 287287 2016-10-25T03:03:37Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24110 287288 2016-10-25T03:03:56Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24111 287289 2016-10-25T03:04:40Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24112 287290 2016-10-25T03:04:41Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24113 287291 2016-10-25T03:04:42Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24114 287292 2016-10-25T03:04:43Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24115 287293 2016-10-25T03:05:01Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24116 287294 2016-10-25T03:05:02Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24117 287295 2016-10-25T03:05:03Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24118 287296 2016-10-25T03:05:05Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24119 287297 2016-10-25T03:05:44Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24120 287298 2016-10-25T03:06:05Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24121 287299 2016-10-25T03:06:07Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24122 287300 2016-10-25T03:06:09Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24123 287301 2016-10-25T03:06:10Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24124 287302 2016-10-25T03:06:12Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24125 287303 2016-10-25T03:06:30Z 2804:14C:114:8252:BD23:AA06:8C60:E848 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24127 287306 2016-10-25T12:47:27Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24128 287307 2016-10-25T12:49:24Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24129 287308 2016-10-25T12:49:32Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24130 287309 2016-10-25T12:50:27Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24131 287310 2016-10-25T12:50:51Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24132 287311 2016-10-25T12:50:52Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24133 287312 2016-10-25T12:50:54Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24134 287313 2016-10-25T12:50:55Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24135 287314 2016-10-25T12:50:57Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24136 287315 2016-10-25T12:51:23Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24137 287316 2016-10-25T12:51:24Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24138 287317 2016-10-25T12:51:26Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24139 287318 2016-10-25T12:51:27Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24140 287319 2016-10-25T12:51:29Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24141 287320 2016-10-25T12:52:31Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24142 287321 2016-10-25T12:52:33Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24143 287322 2016-10-25T12:52:34Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24144 287323 2016-10-25T12:52:36Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24145 287324 2016-10-25T12:52:37Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24146 287325 2016-10-25T12:53:06Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24147 287326 2016-10-25T12:53:08Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24148 287327 2016-10-25T12:53:09Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24149 287328 2016-10-25T12:53:10Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24150 287329 2016-10-25T12:53:12Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24151 287330 2016-10-25T12:53:33Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24152 287331 2016-10-25T12:53:35Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24153 287332 2016-10-25T12:53:35Z 213.74.231.46 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 10 24154 287333 2016-10-25T12:59:35Z AnnaOurLittleAlice 10071 Nieje zied: '{{Nav |titel = Gemeantewöapen in de proveensie [[Oaweriessel]] |ofb_groot = |inhold = [[Woapen van Almelo|Almelo]] · [[Woapen van Boorn|Boorn]] · [[Woapen van Dalsen|Dalsen]] ·...' wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = Gemeantewöapen in de proveensie [[Oaweriessel]] |ofb_groot = |inhold = [[Woapen van Almelo|Almelo]] · [[Woapen van Boorn|Boorn]] · [[Woapen van Dalsen|Dalsen]] · [[Woapen van Daeventer|Daeventer]] · [[Woapen van Deenkellaand|Deenkellaand]] · [[Woapen van Eanske|Eanske]] · [[Woapen van Hoksebarge|Hoksebarge]] · [[Woapen van Hardenbarg|Hardenbarg]] · [[Woapen van Heldern|Heldern]] · [[Woapen van Hengel (Oaveriessel)|Hengel]] · [[Woapen van Hof van Tweante|Hof van Tweante]] · [[Woapen van Kampen|Kampen]] · [[Woapen van Loster|Loster]] · [[Woapen van Oldnzel|Oldnzel]] · [[Woapen van Olst-Wieje|Olst-Wieje]] · [[Woapen van Ommen|Ommen]] · [[Woapen van Raolte|Raolte]] · [[Woapen van Riesn-Hooltn|Riesn-Hooltn]] · [[Woapen van Stappest|Stappest]] · [[Woapen van Stienwiekerlaand|Stienwiekerlaand]] · [[Woapen van Tubbige|Tubbige]] · [[Woapen van Tweanteraand|Tweanteraand]] · [[Woapen van Wierdn|Wierdn]] · [[Woapen van Zwärtewäterlaand|Zwärtewäterlaand]] · [[Wapen van Zwolle|Zwolle]] }} qhn8c0or1fomywygrsqq88gi84oos8a 0 24155 291218 291217 2016-11-03T16:49:21Z Wwikix 13678 /* Referensies */ wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Rijssen-Holten wapen.svg|thumb|right|200px|t Woapen van de gemeante Riesn-Hooltn.]] Et '''Woapen van Riessen-Hoolten''' is et woapen van de [[Oaweriessel|Oaweriesselse]] gemeante [[Riesn-Hooltn]]. Et woapen wörren met [[Köninklik Besloet]] öp [[18 augustus]] [[2004]] an de gemeante geawen. ==Blazoenering== De ömskriewing van et woapen is (in et [[Nederlaands]]): ''"Gedeeld; I in azuur een rijstak van goud; II in goud drie zwijnskoppen van keel met slagtanden van zilver, boven elkaar geplaatst. Het schild gedekt met een gouden kroon van vijf bladeren."''<ref>[http://www.hogeraadvanadel.nl/index.php?id=109&wapen=2029 Wapen: gemeente Rijssen-Holten]. Hoge Raad van Adel (18 augustus 2004). Bezocht: 25 oktober 2016.</ref> De [[heraldische kleur|heraldieske kleuren]] bint gold (geel), azuur (blaauw), keel (rood), en zilver (wit). ==Geskiednisse== Et woapen dut de woapens van de eermoalige gemeanten [[Riessen]] (nen goldenen tak) en [[Hoolten]] (de zwieneköppe) bie mekaar. n Riessensen tak kömp al veur op nen zeggelofdruk oet 1511. Et Riessense woapen is ok een [[sprekkend woapen]]: n "rijs" of "ries" is een old woard veur een täksken<ref>Etymologiebank: [http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/rijs1 rijs]. Bezocht: 25 oktober 2016.</ref>. Oawer de wegkomst van de zwieneköppen we'w niks, nich biej et archief van de [[Hoge Raad van Adel]] mer ok nich biej t gemeantearchief. Wat wal vaststeet, is dat Hoolten zik mangs ook et ''[[keu]]nedarp'' neumt; ne ''keu'' is een anner woard veur '''biggen''. De Hoge Raad van Adel döa tiedens de woapenanvroage et veurstel öm et woapen van Riessen (dat in de [[riekskleuren]] oet-voord is) te veranderen. Völgens det veurstel zollen et skild greun worden, met nen tak van zilver. Tusken twee zwieneköppe zollen ne sterre of lelie kommen wat de maagd Maria mos veurstellen. Mer de gemeante vönnen de olde kleuren better en har nich zovöl met Maria. De gemeante kömn doe met et veurstel van et deelde woapen, zo as et ok an et ende an de gemeante verleand is. ==Glieksoartige woapens== <gallery> Bestaand:Rijssen wapen.svg|[[Woapen van Riesn]] Bestaand:Holten wapen.svg|[[Woapen van Hooltn]] </gallery> ==Referensies== <references/> {{Navigoasie gemeantewöapen Oaweriessel}} [[Kattegerie:Tweants artikel]] [[Kattegerie:Woapen van Oaveriesselse gemeente]] [[Kategorie:Riesn-Hooltn]] te3kyk7vcab5h4j4vmq031fx6t0aa6a 0 24156 287339 2016-10-25T13:26:56Z AnnaOurLittleAlice 10071 deurverwiezing naor [[Woapen van Riesn-Hooltn]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Woapen van Riesn-Hooltn]] i8sid1i4fhiandtihoh63fff1bsarfp 14 24157 288098 287377 2016-10-26T14:17:56Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van België| ]] tu0aops31estg7k4cmxe1srfk2xomge 14 24158 287383 2016-10-25T17:51:45Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Previnsie van België|Vlaandern]] [[Kategorie:Vlaandern]] kodksyn6gbkdv8qlj7cx6a5avnckp6i 14 24159 287389 2016-10-25T17:54:13Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Previnsie van België|Waalnlaand]] [[Kategorie:Waalnlaand]] 4jdi75jxui13segg3oj00whjwfey60t 0 24190 287425 2016-10-25T23:27:07Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24191 287426 2016-10-25T23:27:09Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24192 287427 2016-10-25T23:27:10Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24193 287428 2016-10-25T23:27:12Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24194 287429 2016-10-25T23:27:14Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24195 287430 2016-10-25T23:27:46Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24196 287431 2016-10-25T23:27:47Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24197 287432 2016-10-25T23:27:49Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24198 287433 2016-10-25T23:30:29Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24199 287434 2016-10-25T23:30:30Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24200 287435 2016-10-25T23:30:49Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24201 287436 2016-10-25T23:30:51Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24202 287437 2016-10-25T23:30:52Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24203 287438 2016-10-25T23:30:54Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24204 287439 2016-10-25T23:30:56Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24205 287440 2016-10-25T23:32:10Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24206 287441 2016-10-25T23:32:12Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24207 287442 2016-10-25T23:32:14Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24208 287443 2016-10-25T23:32:15Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24209 287444 2016-10-25T23:32:17Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24210 287445 2016-10-25T23:33:11Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24211 287446 2016-10-25T23:33:12Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24212 287447 2016-10-25T23:33:14Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24213 287448 2016-10-25T23:33:15Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24214 287449 2016-10-25T23:33:16Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24215 287450 2016-10-25T23:34:18Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24216 287451 2016-10-25T23:34:19Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24217 287452 2016-10-25T23:34:21Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24218 287453 2016-10-25T23:34:22Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24219 287454 2016-10-25T23:34:24Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24220 287455 2016-10-25T23:34:44Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24221 287456 2016-10-25T23:34:45Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24222 287457 2016-10-25T23:34:47Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24223 287458 2016-10-25T23:35:33Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24224 287459 2016-10-25T23:35:34Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24225 287460 2016-10-25T23:36:04Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24226 287461 2016-10-25T23:36:05Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24227 287462 2016-10-25T23:36:07Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24228 287463 2016-10-25T23:36:08Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24229 287464 2016-10-25T23:36:37Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24230 287465 2016-10-25T23:37:15Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24231 287466 2016-10-25T23:37:16Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24232 287467 2016-10-25T23:37:18Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24233 287468 2016-10-25T23:37:19Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24234 287469 2016-10-25T23:37:20Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24235 287470 2016-10-25T23:37:40Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24236 287471 2016-10-25T23:37:42Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24237 287472 2016-10-25T23:37:43Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24238 287473 2016-10-25T23:37:44Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24239 287474 2016-10-25T23:37:47Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24240 287475 2016-10-25T23:38:25Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24241 287476 2016-10-25T23:38:26Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24242 287477 2016-10-25T23:38:28Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24243 287478 2016-10-25T23:39:18Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24244 287479 2016-10-25T23:39:21Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24245 287480 2016-10-25T23:39:42Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24246 287481 2016-10-25T23:39:42Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24247 287482 2016-10-25T23:39:43Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24248 287483 2016-10-25T23:39:45Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24249 287484 2016-10-25T23:39:47Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24250 287485 2016-10-25T23:40:08Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24251 287486 2016-10-25T23:43:45Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24252 287487 2016-10-25T23:43:45Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24253 287488 2016-10-25T23:43:45Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24254 287489 2016-10-25T23:43:45Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24255 287490 2016-10-25T23:44:16Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24256 287491 2016-10-25T23:44:17Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24257 287492 2016-10-25T23:44:19Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24258 287493 2016-10-25T23:44:20Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24259 287494 2016-10-25T23:44:53Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24260 287495 2016-10-25T23:49:53Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24261 287496 2016-10-25T23:49:54Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24262 287497 2016-10-25T23:49:55Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24263 287498 2016-10-25T23:49:57Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24264 287499 2016-10-25T23:49:59Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24265 287500 2016-10-25T23:51:20Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24266 287501 2016-10-25T23:51:22Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24267 293522 293520 2017-08-20T16:37:14Z Grwen 15594 wikitext text/x-wiki {{Dialekt|sdz}}{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[1 jannewaori]] - [[Saoedi-Arabië]] executeert 47 mensen, waoronder de prominente sjiitische geestelike Nimr al-Nimr. * [[29 jannewaori]] - Et kabinet-Rutte II giet akkoord met nen verzoek van de [[Verenigde Staten]] um terreurgroep [[IS]] ok in Syrië te bombarderen. * [[31 jannewaori]] - Bi'j aanslagen bi'j et Tsjaadmeer en Dalori (Nigeria) vallen in totaol 88 doden en 221 gewonden. De aanslagen wödden opgeëist deur Boko Haram. * [[12 Feberwaori]] - Bi'j nen schietparti`j op nen middelbare skoele in de Amerikaanse staat [[Arizona]] keumen tweëe tienermeissies um 't leaven. * [[16 Feberwaori]] - Naodät de winkelketen V&D op 31 december 2015 al failliet wödden verklaord, gaon alle filialen definitief sluuten. Pogingen um ne doorstart te maken mislukken. * [[23 Feberwaori]] - Bi'j eet kantelen van`n trein in de buurt van [[Dalsen]] valt/volt 1 dode. * [[26 Feberwaori]] - Gianni Infantino wöd benuumd töt de ni'je veurrzitter van de wereldvoetbalbond [[FIFA]]. De Zwitser volgt Sepp Blatter op. * [[27 Feberwaori]] - In Syrië wöd nen staakt-het-vuren of-eköndigd. * [[11 maart]] - [[Cuba]] tekent veur nen samenwerkingsverbaand met de [[Europese Unie]]. * [[13 maart]] - In [[Ankara]] wöd nen aanslag epleegd waarbi'j 34 meansen um 't leven kömt. * [[18 maart]] - Terreurverdachte [[Salah Abdeslam]] wöd op-epakt in Molenbeek. * [[20 maart]] - De [[Europese Unie]] sluut nen vluchtelingenverdrag met Turkije. * [[21 maart]] - Nederlaand beriekt 't aontal van zeuventien miljoen inwoners. * [[22 maart]] - 35 meansen bint um 't leaven ekömmn bi'j Aanslagen in Brussel in Brussels Airport en de metro in [[Brussel]]. * [[25 maart]] - 'T Nederlaandse [[dierenpark Emmen]] verhuust nao de ni'je lokasie op de Es en giet vanof dan värder onder de naame [[Wildlands Adventure Zoo Emmen|Wildlands]]. * [[27 maart]] - Bi'j nen Aanslag in Lahore (Pakistan) kommen minstens zeuventig meansen um 't leaven. == Geboren == * ... == Uut de tied == * ... dwpymjmom6rkgm9dfdp81rsds313izh 0 24268 293043 287503 2017-02-14T17:45:27Z Wwikix 13678 /* Gebeurtenissen */ + wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * [[1 jannewaori]] - De ni-je [[Noord-Braobant]]se gemeante [[Meierijstad]] ontsteet deur et bi-j mekare doon van [[Veghel]], [[Schiendel]] en [[Sint-Oedenrode]]. == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... omele2yd3tb8d30qacef159d1roe1fb 0 24269 287504 2016-10-26T01:18:40Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24270 287505 2016-10-26T01:18:45Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24271 287506 2016-10-26T01:18:49Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24272 287507 2016-10-26T01:19:02Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24273 287508 2016-10-26T01:19:06Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24274 287509 2016-10-26T01:19:10Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24275 287510 2016-10-26T01:19:44Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24276 287511 2016-10-26T01:19:45Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24277 287512 2016-10-26T01:20:52Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24278 287513 2016-10-26T01:20:54Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24279 287514 2016-10-26T01:20:56Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24280 287515 2016-10-26T01:20:57Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24281 287516 2016-10-26T01:23:02Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24282 287517 2016-10-26T01:23:02Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24283 287518 2016-10-26T01:23:02Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24284 287519 2016-10-26T01:23:04Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24285 287520 2016-10-26T01:23:05Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24286 287521 2016-10-26T01:23:25Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24287 287522 2016-10-26T01:23:26Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24288 287523 2016-10-26T01:23:28Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24289 287524 2016-10-26T01:24:41Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24290 287525 2016-10-26T01:24:43Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24291 287526 2016-10-26T01:24:59Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24292 287527 2016-10-26T01:25:03Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24293 287528 2016-10-26T01:25:04Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24294 287529 2016-10-26T01:25:05Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24295 287530 2016-10-26T01:25:07Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24296 287531 2016-10-26T01:28:10Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24297 287532 2016-10-26T01:28:11Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24298 287533 2016-10-26T01:28:13Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24299 287534 2016-10-26T01:28:14Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24300 287535 2016-10-26T01:28:16Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24301 287536 2016-10-26T01:30:15Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24302 287537 2016-10-26T01:30:17Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24303 287538 2016-10-26T01:30:18Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24304 287539 2016-10-26T01:30:20Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24305 287540 2016-10-26T01:30:21Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24306 287541 2016-10-26T01:30:32Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24307 287542 2016-10-26T01:32:03Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24308 287543 2016-10-26T01:32:05Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24309 287544 2016-10-26T01:32:07Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24310 287545 2016-10-26T01:32:09Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24311 287546 2016-10-26T01:32:11Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24312 287547 2016-10-26T01:32:55Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24313 287548 2016-10-26T01:32:56Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24314 287549 2016-10-26T01:32:58Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24315 287550 2016-10-26T01:32:59Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24316 287551 2016-10-26T01:33:01Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24317 287552 2016-10-26T01:33:12Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24318 287553 2016-10-26T01:33:16Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24319 287554 2016-10-26T01:33:20Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24320 287555 2016-10-26T01:34:47Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24321 287556 2016-10-26T01:34:47Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24322 287557 2016-10-26T01:36:09Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24323 287558 2016-10-26T01:36:11Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24324 287559 2016-10-26T01:36:12Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24325 287560 2016-10-26T01:36:14Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24326 287561 2016-10-26T01:36:16Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24327 287562 2016-10-26T01:36:42Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24328 287563 2016-10-26T01:36:44Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24329 287564 2016-10-26T01:36:47Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24330 287565 2016-10-26T01:38:20Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24331 287566 2016-10-26T01:38:22Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24332 287567 2016-10-26T01:38:38Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24333 287568 2016-10-26T01:38:39Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24334 287569 2016-10-26T01:38:40Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24335 287570 2016-10-26T01:38:42Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24336 287571 2016-10-26T01:38:44Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24337 287572 2016-10-26T01:39:01Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24338 287573 2016-10-26T01:40:26Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24339 287574 2016-10-26T01:40:26Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24340 287575 2016-10-26T01:40:26Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24341 287576 2016-10-26T01:40:27Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24342 287577 2016-10-26T01:41:21Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24343 287578 2016-10-26T01:41:23Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24344 287579 2016-10-26T01:41:25Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24345 287580 2016-10-26T01:41:26Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24346 287581 2016-10-26T01:41:28Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24347 287582 2016-10-26T01:41:59Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24348 287583 2016-10-26T01:42:00Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24349 287584 2016-10-26T01:42:02Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24350 287585 2016-10-26T01:42:04Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24351 287586 2016-10-26T01:42:06Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24352 287587 2016-10-26T01:43:31Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24353 287588 2016-10-26T01:43:32Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24354 287589 2016-10-26T01:43:34Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24355 287590 2016-10-26T01:43:36Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24356 287591 2016-10-26T01:43:38Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24357 287592 2016-10-26T01:43:56Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24358 287593 2016-10-26T01:43:57Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24359 287594 2016-10-26T01:43:59Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24360 287595 2016-10-26T01:44:38Z 46.184.88.242 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24361 287596 2016-10-26T02:13:31Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24362 287597 2016-10-26T02:13:32Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24363 287598 2016-10-26T02:13:34Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24364 287599 2016-10-26T02:13:37Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24365 287600 2016-10-26T02:13:39Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24366 287601 2016-10-26T02:13:58Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24367 287602 2016-10-26T02:13:59Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24368 287603 2016-10-26T02:14:00Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24369 287604 2016-10-26T02:14:44Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24370 287605 2016-10-26T02:14:45Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24371 287606 2016-10-26T02:15:03Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24372 287607 2016-10-26T02:15:05Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24373 287608 2016-10-26T02:15:06Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24374 287609 2016-10-26T02:15:07Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24375 287610 2016-10-26T02:15:09Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24376 287611 2016-10-26T02:15:26Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24377 287612 2016-10-26T02:16:34Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24378 287613 2016-10-26T02:16:34Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24379 287614 2016-10-26T02:16:35Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24380 287615 2016-10-26T02:16:36Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24381 287616 2016-10-26T02:17:00Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24382 287617 2016-10-26T02:17:02Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24383 287618 2016-10-26T02:17:03Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24384 287619 2016-10-26T02:17:05Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24385 287620 2016-10-26T02:17:48Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24386 287621 2016-10-26T02:18:08Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24387 287622 2016-10-26T02:18:10Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24388 287623 2016-10-26T02:18:11Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24389 287624 2016-10-26T02:18:13Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24390 287625 2016-10-26T02:18:15Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24391 287626 2016-10-26T02:18:35Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24392 287627 2016-10-26T02:18:37Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24393 287628 2016-10-26T02:19:23Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24394 287629 2016-10-26T02:19:24Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24395 287630 2016-10-26T02:19:25Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24396 287631 2016-10-26T02:19:44Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24397 287632 2016-10-26T02:19:46Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24398 287633 2016-10-26T02:19:47Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24399 287634 2016-10-26T02:19:49Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24400 287635 2016-10-26T02:19:51Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24401 287636 2016-10-26T02:21:42Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24402 287637 2016-10-26T02:21:43Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24403 287638 2016-10-26T02:21:44Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24404 287639 2016-10-26T02:21:46Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24405 287640 2016-10-26T02:21:48Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24406 287641 2016-10-26T02:22:05Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24407 287642 2016-10-26T02:22:07Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24408 287643 2016-10-26T02:22:08Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24409 287644 2016-10-26T02:24:55Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24410 287645 2016-10-26T02:24:55Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24411 287646 2016-10-26T02:25:20Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24412 287647 2016-10-26T02:25:21Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24413 287648 2016-10-26T02:25:23Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24414 287649 2016-10-26T02:25:24Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24415 287650 2016-10-26T02:25:26Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24416 287651 2016-10-26T02:27:36Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24417 287652 2016-10-26T02:27:37Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24418 287653 2016-10-26T02:27:37Z 41.141.214.221 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24419 287654 2016-10-26T02:28:38Z 186.219.35.163 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24420 287655 2016-10-26T02:28:38Z 186.219.35.163 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24421 287656 2016-10-26T02:29:09Z 186.219.35.163 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24422 287657 2016-10-26T02:29:09Z 186.219.35.163 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24423 287658 2016-10-26T02:33:47Z 78.183.150.188 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24424 287659 2016-10-26T02:33:48Z 78.183.150.188 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24425 287660 2016-10-26T02:33:49Z 78.183.150.188 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24426 287661 2016-10-26T02:35:23Z 78.183.150.188 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24427 287662 2016-10-26T02:35:23Z 78.183.150.188 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24428 287663 2016-10-26T02:35:23Z 78.183.150.188 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24429 287664 2016-10-26T02:35:26Z 78.183.150.188 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24430 287665 2016-10-26T02:35:28Z 78.183.150.188 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24431 287666 2016-10-26T02:36:27Z 78.183.150.188 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24432 287667 2016-10-26T02:36:32Z 78.183.150.188 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24433 287668 2016-10-26T02:36:33Z 78.183.150.188 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24434 287669 2016-10-26T02:36:34Z 78.183.150.188 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24435 287670 2016-10-26T02:36:36Z 78.183.150.188 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24436 287671 2016-10-26T02:37:13Z 78.183.150.188 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24437 287672 2016-10-26T02:37:15Z 78.183.150.188 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24438 287673 2016-10-26T02:37:17Z 78.183.150.188 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24439 287674 2016-10-26T02:38:34Z 78.183.150.188 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24440 287675 2016-10-26T02:38:34Z 78.183.150.188 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24441 287676 2016-10-26T02:42:47Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24442 287677 2016-10-26T02:42:48Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24443 287678 2016-10-26T02:42:49Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24444 287679 2016-10-26T02:42:51Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24445 287680 2016-10-26T02:42:53Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24446 287681 2016-10-26T02:43:41Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24447 287682 2016-10-26T02:43:45Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24448 287683 2016-10-26T02:43:49Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24449 287684 2016-10-26T02:43:54Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24450 287685 2016-10-26T02:43:58Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24451 287686 2016-10-26T02:44:21Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24452 287687 2016-10-26T02:44:23Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24453 287688 2016-10-26T02:44:24Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24454 287689 2016-10-26T02:44:26Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24455 287690 2016-10-26T02:44:27Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24456 287691 2016-10-26T02:44:49Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24457 287692 2016-10-26T02:44:50Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24458 287693 2016-10-26T02:44:52Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24459 287694 2016-10-26T02:45:00Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24460 287695 2016-10-26T02:45:01Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24461 287696 2016-10-26T02:45:29Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24462 287697 2016-10-26T02:50:14Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24463 287698 2016-10-26T02:51:17Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24464 287699 2016-10-26T02:51:19Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24465 287700 2016-10-26T02:51:20Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24466 287701 2016-10-26T02:51:21Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24467 287702 2016-10-26T02:51:23Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24468 287703 2016-10-26T02:51:40Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24469 287704 2016-10-26T02:51:41Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24470 287705 2016-10-26T02:51:42Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24471 287706 2016-10-26T02:52:36Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24472 287707 2016-10-26T02:52:37Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24473 287708 2016-10-26T02:53:19Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24474 287709 2016-10-26T02:53:20Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24475 287710 2016-10-26T02:53:21Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24476 287711 2016-10-26T02:53:23Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24477 287712 2016-10-26T02:53:25Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24478 287713 2016-10-26T02:53:44Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24479 287714 2016-10-26T02:53:48Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24480 287715 2016-10-26T02:53:48Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24481 287716 2016-10-26T02:53:49Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24482 287717 2016-10-26T02:53:51Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24483 287718 2016-10-26T02:54:08Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24484 287719 2016-10-26T02:54:10Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24485 287720 2016-10-26T02:54:12Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24486 287721 2016-10-26T02:56:12Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24487 287722 2016-10-26T02:56:12Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24488 287723 2016-10-26T02:56:30Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24489 287724 2016-10-26T02:56:32Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24490 287725 2016-10-26T02:56:33Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24491 287726 2016-10-26T02:56:34Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24492 287727 2016-10-26T02:56:36Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24493 287728 2016-10-26T02:56:53Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24494 287729 2016-10-26T02:57:54Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24495 287730 2016-10-26T02:57:55Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24496 287731 2016-10-26T02:57:57Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24497 287732 2016-10-26T02:57:58Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24498 287733 2016-10-26T02:58:19Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24499 287734 2016-10-26T02:58:20Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24500 287735 2016-10-26T02:58:22Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24501 287736 2016-10-26T02:58:23Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24502 287737 2016-10-26T02:59:07Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24503 287738 2016-10-26T02:59:24Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24504 287739 2016-10-26T02:59:25Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24505 287740 2016-10-26T02:59:27Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24506 287741 2016-10-26T02:59:28Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24507 287742 2016-10-26T02:59:30Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24508 287743 2016-10-26T02:59:48Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24509 287744 2016-10-26T02:59:49Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24510 287745 2016-10-26T03:01:27Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24511 287746 2016-10-26T03:01:27Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24512 287747 2016-10-26T03:01:27Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24513 287748 2016-10-26T03:02:11Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24514 287749 2016-10-26T03:02:12Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24515 287750 2016-10-26T03:02:14Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24516 287751 2016-10-26T03:02:15Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24517 287752 2016-10-26T03:02:17Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24518 287753 2016-10-26T03:02:38Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24519 287754 2016-10-26T03:02:39Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24520 287755 2016-10-26T03:02:40Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24521 287756 2016-10-26T03:02:42Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24522 287757 2016-10-26T03:02:43Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24523 287758 2016-10-26T03:03:09Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24524 287759 2016-10-26T03:03:10Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24525 287760 2016-10-26T03:03:12Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24526 287761 2016-10-26T03:03:38Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24527 287762 2016-10-26T03:03:42Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24528 287763 2016-10-26T03:03:58Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24529 287764 2016-10-26T03:04:00Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24530 287765 2016-10-26T03:04:01Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24531 287766 2016-10-26T03:04:02Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24532 287767 2016-10-26T03:04:04Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24533 287768 2016-10-26T03:04:24Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24534 287769 2016-10-26T03:05:55Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24535 287770 2016-10-26T03:05:55Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24536 287771 2016-10-26T03:05:55Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24537 287772 2016-10-26T03:05:55Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24538 287773 2016-10-26T03:08:24Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24539 287774 2016-10-26T03:08:26Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24540 287775 2016-10-26T03:08:27Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24541 287776 2016-10-26T03:08:28Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24542 287777 2016-10-26T03:08:30Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24543 287778 2016-10-26T03:08:51Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24544 287779 2016-10-26T03:08:53Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24545 287780 2016-10-26T03:08:54Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24546 287781 2016-10-26T03:09:27Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24547 287782 2016-10-26T03:09:27Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24548 287783 2016-10-26T03:09:52Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24549 287784 2016-10-26T03:09:53Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24550 287785 2016-10-26T03:09:54Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24551 287786 2016-10-26T03:09:55Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24552 287787 2016-10-26T03:09:57Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24553 287788 2016-10-26T03:10:42Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24554 287789 2016-10-26T03:10:44Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24555 287790 2016-10-26T03:10:45Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24556 287791 2016-10-26T03:10:47Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24557 287792 2016-10-26T03:10:48Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24558 287793 2016-10-26T03:11:07Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24559 287794 2016-10-26T03:11:07Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24560 287795 2016-10-26T03:11:10Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24561 287796 2016-10-26T03:11:50Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24562 287797 2016-10-26T03:11:51Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24563 287798 2016-10-26T03:11:53Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24564 287799 2016-10-26T03:11:54Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24565 287800 2016-10-26T03:11:55Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24566 287801 2016-10-26T03:12:29Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24567 287802 2016-10-26T03:12:31Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24568 287803 2016-10-26T03:12:33Z 201.33.178.82 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 14 24570 288668 288649 2016-10-27T14:25:05Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of the Netherlands}} [[Kategorie:Geografie naor laand|Nederlaand]] [[Kategorie:Nederlaand]] 9d1trdvryrsgyu1rojrnfmzqfor448z 14 24571 287838 287837 2016-10-26T10:47:32Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Bulgaria}} [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Laand]] fz28ort3cvwiid8a365h0beqtqetvcu 14 24572 287853 287852 2016-10-26T11:05:20Z Wwikix 13678 -mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Hills of the Netherlands}} [[Kategorie:Heuvel]] [[Kategorie:Geografie van Nederlaand]] 0zr9v6b5in05szqxdpdoctkuneg3keq 14 24573 288090 288083 2016-10-26T14:11:48Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Hills}} [[Kategorie:Gebargte| ]] k9bj3qn2tuuh95hsfj46crfvmpmuv7x 14 24574 287878 2016-10-26T11:26:41Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Natuur| Nederlaand]] [[Kategorie:Geografie van Nederlaand]] plhyjn1u2vtjkdkrgr5zbpuevj97m1a 14 24575 288418 287891 2016-10-27T10:16:21Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Streek in Oaveriessel]] h9dxt19fpl3r7ir8obcbibob94if8ah 14 24576 288127 287910 2016-10-26T14:39:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Channel Islands}} [[Kategorie:Eilaandengroep]] [[Kategorie:Brits Kroonbezit]] h2nm0ljhgk6hwoqanbmmlek2fnwhhp0 0 24577 287912 2016-10-26T11:55:02Z 37.143.35.216 Nieje zied: 'Schalke 04 is een mooin club oet Duutslaan. Schalke hef un goodn baand met Fc Tweante.' wikitext text/x-wiki Schalke 04 is een mooin club oet Duutslaan. Schalke hef un goodn baand met Fc Tweante. s2fp0i97lwnkrrggncq4rm6fvsgy4du 0 24578 287917 2016-10-26T12:30:21Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24579 287918 2016-10-26T12:30:25Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24580 287919 2016-10-26T12:30:27Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24581 287920 2016-10-26T12:30:29Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24582 287921 2016-10-26T12:30:36Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24583 287922 2016-10-26T12:31:03Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24584 287923 2016-10-26T12:31:04Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24585 287924 2016-10-26T12:31:06Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24586 287925 2016-10-26T12:31:35Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24587 287926 2016-10-26T12:31:36Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24588 287927 2016-10-26T12:32:02Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24589 287928 2016-10-26T12:32:04Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24590 287929 2016-10-26T12:32:06Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24591 287930 2016-10-26T12:32:07Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24592 287931 2016-10-26T12:32:09Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24593 287932 2016-10-26T12:32:36Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24594 287933 2016-10-26T12:32:37Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24595 287934 2016-10-26T12:32:39Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24596 287935 2016-10-26T12:32:41Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24597 287936 2016-10-26T12:32:45Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24598 287937 2016-10-26T12:33:07Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24599 287938 2016-10-26T12:33:08Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24600 287939 2016-10-26T12:33:10Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24601 287940 2016-10-26T12:34:03Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24602 287941 2016-10-26T12:34:03Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24603 287942 2016-10-26T12:34:24Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24604 287943 2016-10-26T12:34:25Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24605 287944 2016-10-26T12:34:26Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24606 287945 2016-10-26T12:34:28Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24607 287946 2016-10-26T12:34:29Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 14 24608 287950 287948 2016-10-26T12:39:18Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Niger}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Afrika]] frc5m7b6gddbgpag64obiq16erk7ngq 0 24609 287952 2016-10-26T12:41:01Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24610 287953 2016-10-26T12:41:02Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24611 287954 2016-10-26T12:41:04Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24612 287956 2016-10-26T12:41:05Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24613 287957 2016-10-26T12:41:07Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24614 287958 2016-10-26T12:41:27Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24615 287959 2016-10-26T12:41:28Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24616 287960 2016-10-26T12:41:30Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24617 287962 2016-10-26T12:42:00Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24618 287964 2016-10-26T12:42:17Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24619 287965 2016-10-26T12:42:51Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24620 287966 2016-10-26T12:42:52Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24621 287967 2016-10-26T12:42:54Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24622 287968 2016-10-26T12:42:56Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24623 287969 2016-10-26T12:42:57Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24624 287971 2016-10-26T12:43:17Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24625 287972 2016-10-26T12:43:19Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24626 287973 2016-10-26T12:43:21Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24627 287974 2016-10-26T12:43:22Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24628 287975 2016-10-26T12:43:24Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24629 287976 2016-10-26T12:43:45Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24630 287977 2016-10-26T12:43:46Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24631 287978 2016-10-26T12:43:47Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24632 287981 2016-10-26T12:44:37Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 14 24633 288016 287990 2016-10-26T12:51:42Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Frisian Islands}} [[Kategorie:Eilaandengroep]] o3wda1y19z7hvh2knss5apmvswjfadr 0 24634 287984 2016-10-26T12:45:23Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24635 287985 2016-10-26T12:46:25Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24636 287986 2016-10-26T12:46:26Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24637 287987 2016-10-26T12:46:29Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24638 287988 2016-10-26T12:46:29Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24639 287989 2016-10-26T12:46:31Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24640 287991 2016-10-26T12:46:52Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24641 287992 2016-10-26T12:46:53Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24642 287993 2016-10-26T12:46:54Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24643 287995 2016-10-26T12:47:40Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24644 287996 2016-10-26T12:47:41Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24645 287999 2016-10-26T12:48:14Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24646 288000 2016-10-26T12:48:15Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24647 288001 2016-10-26T12:48:17Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24648 288002 2016-10-26T12:48:18Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24649 288003 2016-10-26T12:48:20Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24650 288005 2016-10-26T12:48:39Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24651 288006 2016-10-26T12:48:41Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24652 288007 2016-10-26T12:48:43Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24653 288008 2016-10-26T12:48:44Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24654 288009 2016-10-26T12:48:46Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 14 24655 288037 288011 2016-10-26T13:00:09Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Danish Wadden Sea Islands}} [[Kategorie:Waddenaailanden]] [[Kategorie:Deens eilaand|Waddenaailanden]] 5zhlij2vxyzga2ssrdx7xwc03scgbci 14 24656 288039 288038 2016-10-26T13:06:14Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|East Frisian Islands|Oostfraislaandse waddenaailanden}} {{Commonscat|North Frisian Islands|Noordfraislaandse waddenaailanden}} [[Kategorie:Waddenaailanden]] [[Kategorie:Duuts eilaand|Waddenaailanden]] n1lo7vs48zbhudnsliwsvy0jhq6787a 14 24657 288036 288020 2016-10-26T12:59:18Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|West Frisian Islands}} [[Kategorie:Waddenaailanden]] [[Kategorie:Nederlaands eilaand|Waddenaailanden]] 5qkrpjpg6jdcvec36gxc8ir3ijd0kyf 0 24658 288026 2016-10-26T12:56:33Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24659 288027 2016-10-26T12:56:34Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24660 288028 2016-10-26T12:56:36Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24661 288029 2016-10-26T12:56:38Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24662 288030 2016-10-26T12:56:39Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24663 288033 2016-10-26T12:57:08Z 41.215.172.117 Nieje zied: '{{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4l1hfug3v2rr31wau1jkr1bdx7ekpzb 0 24664 288260 288258 2016-10-27T01:00:55Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-1}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... jnm2wl8q3pl09zzhtg4itwisnjkul7u 0 24665 288259 288035 2016-10-27T00:56:46Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|0}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... e54mkhx54ddkbandco0gnll40mihgd8 14 24666 288667 288648 2016-10-27T14:24:54Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of Germany}} [[Kategorie:Geografie naor laand|Duutslaand]] [[Kategorie:Duutslaand]] 0ne4cws5b3ff9zc6c70l30afp8joezf 14 24667 288086 288079 2016-10-26T14:07:12Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Mountain ranges of Germany}} [[Kategorie:Gebargte]] [[Kategorie:Geografie van Duutslaand]] 6s9rkqksxd3z4r0fcv7603oxc7e9pn4 14 24668 288081 288080 2016-10-26T14:01:14Z Wwikix 13678 kat, ml wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Mountain ranges}} [[Kategorie:Geografie]] [[Kategorie:Geologie]] 3mm9mhosbxqtwath58wp5jthnzje1dp 14 24669 288665 288645 2016-10-27T14:24:31Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of Belgium}} [[Kategorie:Geografie naor laand|Belgie]] [[Kategorie:België]] ihyozmr40faul98q7l4dn9w6u1qqvtx 14 24670 288666 288647 2016-10-27T14:24:42Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of Denmark}} [[Kategorie:Geografie naor laand|Denmaark]] [[Kategorie:Denmaark]] bgivbwvxobaq0q0cx1gv8mtvawruw3a 14 24671 288137 288136 2016-10-26T14:53:39Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cities and villages of Greenland}} [[Kategorie:Gruunlaand]] [[Kategorie:Stad in Denmaark|Gruunlaand]] e7z4sirraqv1o60o9bflqbmoev7x6js 14 24672 288141 2016-10-26T15:04:21Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie]] p2g9oz36pe8vds0qdkao77wj8rw2uiw 14 24673 288185 288166 2016-10-26T15:42:28Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Regions of the Netherlands}} [[Kategorie:Geografie van Nederlaand]] [[Kategorie:Streek|Nederlaand]] 7ec4caeu9e3w8r0grvamvbntwyzar2z 14 24674 288183 288170 2016-10-26T15:39:58Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Regions of Lower Saxony}} [[Kategorie:Nedersaksen]] [[Kategorie:Streek in Duutslaand|Nedersaksen]] 8q6rl4ocl6xsc8g5gl7msjmnp8fb25c 14 24675 288184 288175 2016-10-26T15:41:07Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Regions of North Rhine-Westphalia}} [[Kategorie:Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Streek in Duutslaand|Noordrien-Westfoaln]] kl3iabf72628a2myns8fm5aq625irk6 14 24676 288180 2016-10-26T15:35:00Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sleeswiek-Holstain]] [[Kategorie:Streek in Duutslaand|Sleeswiek-Holstain]] 0hmq95jqfj1wvcaejbrcpbgu1qa8ts0 14 24677 289054 288189 2016-10-28T10:45:16Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Landscapes of Gelderland}} [[Kategorie:Geografie van Gelderlaand]] [[Kategorie:Streek in Nederlaand|Gelderlaand]] 12n55e90n56agymer6jpwffqap3p7uj 14 24678 289107 288196 2016-10-28T12:15:08Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Utrecht]] [[Kategorie:Streek in Nederlaand|Utrecht]] 34jumgl0661325u6qugfqfz6xqiejsq 14 24679 289047 288204 2016-10-28T10:41:57Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Landscapes of Friesland}} [[Kategorie:Geografie van Frieslaand]] [[Kategorie:Streek in Nederlaand|Frieslaand]] g6ge2dfd6dena0ypg6yyunrgsc47dir 14 24680 289066 288211 2016-10-28T10:53:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Grunnen]] [[Kategorie:Streek in Nederlaand|Grunnen]] szweynzl35v00k7ltf1fcg7n5qkwemh 0 24681 288261 288212 2016-10-27T01:01:13Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-2}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... qwpvq1gxolc9utwh0vh281wqfjndurh 0 24682 288262 288213 2016-10-27T01:03:03Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-3}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... dihak2uyg2cwtxvg2v1avecrxfchsj5 0 24683 288263 288214 2016-10-27T01:03:04Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-4}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... e6cwem2ne9vfslhzeaj4lpe6u79r4b2 0 24684 288264 288215 2016-10-27T01:03:06Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-5}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... qkaphg74va895tlldn0et6q1k98uzul 0 24685 288265 288216 2016-10-27T01:03:07Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-6}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 1sjaxcras7kk9h57yxbli6m2vv0s2ye 0 24686 288266 288217 2016-10-27T01:03:08Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-7}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... lc81cvnl5l4mdej7gyuwdr0d59acl5p 0 24687 288269 288218 2016-10-27T01:03:49Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-10}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... ke1ddyf4re2zui7c0ngsiogs4r9cg04 0 24688 288268 288220 2016-10-27T01:03:47Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-9}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... atwg4ch2x3q08evecy8ydzioztgkz2j 0 24689 288267 288219 2016-10-27T01:03:46Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-8}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... awp6uw6f1a7q6il7hbjawz2l4heez2d 0 24690 288270 288221 2016-10-27T01:05:23Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-11}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... hencwfgi1d7hgwk0bqni2i2575vb09d 0 24691 288271 288222 2016-10-27T01:05:24Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-12}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... bjlxg2hlvzlebd2lyhjav7r1f5od9g9 0 24692 288272 288223 2016-10-27T01:06:03Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-13}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... psozscoqxtmts8656bp9xo6uvwme7gp 0 24693 288273 288224 2016-10-27T01:06:05Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-14}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... f2yd8s8ba6w17mu4qfcdsydg6c8eqqg 0 24694 288274 288225 2016-10-27T01:06:06Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-15}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... dnywwlpwc657ujeufd1tg8iuobw0qud 0 24695 288275 288226 2016-10-27T01:06:08Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-16}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... dxppbx4fxju36vbz42qm8rggdzsodvd 0 24696 288276 288227 2016-10-27T01:06:09Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-17}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... qs1gqtwf5w2b28w2onfx6h10rbt45qx 0 24697 288277 288228 2016-10-27T01:06:46Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-18}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... tpiktno96a6lxypjmapmh0f0p45e31f 0 24698 288278 288229 2016-10-27T01:06:47Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-19}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... s41ioh11tdqkf0q30z52errcwsz1qos 0 24699 288279 288230 2016-10-27T01:06:50Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-20}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 8xhuy5v89dxomt5l036vu9xkepq7zah 0 24700 288280 288231 2016-10-27T01:06:51Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-21}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... ghim212zdmc23kwds58u3vfbazmxkpl 0 24701 288281 288232 2016-10-27T01:06:53Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-22}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... epti9es2ldrcyt3q5c7ytrg3j6p12j5 0 24702 288286 288233 2016-10-27T01:11:14Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-23}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 1b4cobk6zwxenb6gpekvrv7oekzewm5 0 24703 288285 288234 2016-10-27T01:11:13Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-24}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... h9onlc6z4pykdldofetch4pthssv14u 0 24704 288284 288235 2016-10-27T01:11:11Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-25}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 8kzd6v1kgq0c4jswabxiogzu9asujgk 0 24705 288283 288236 2016-10-27T01:11:10Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-26}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... b3rgn555lfdnshotjfkly9xfd9yboqm 0 24706 288282 288237 2016-10-27T01:11:09Z 177.130.175.209 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-27}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... msl18nbeyjzi7qgzndjjrw77282c7rh 0 24707 288287 288238 2016-10-27T01:16:38Z 172.77.45.226 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-28}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... r1qg22z2w44cqzjqc56gvzr6y4s84wc 0 24708 288288 288239 2016-10-27T01:16:39Z 172.77.45.226 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-29}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... g9mg7b6avgjefqent4ren3hgmdq2jpk 0 24709 288289 288240 2016-10-27T01:16:41Z 172.77.45.226 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-30}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... ewuj3lgjsjknupkfo60xyq1qtr9n8q9 0 24710 288290 288241 2016-10-27T01:16:43Z 172.77.45.226 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-31}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... fr2c8df6r7f1evc1tmtnudyx7mk2b74 0 24711 288291 288242 2016-10-27T01:16:47Z 172.77.45.226 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-32}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4646ez3sinvc7xubhn57d1q9e5mqlxu 0 24712 288292 288243 2016-10-27T01:23:57Z 172.77.45.226 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-33}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... maapmk2jzc9t9go12659yuiwnhxotjz 0 24713 288293 288244 2016-10-27T01:23:58Z 172.77.45.226 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-34}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... mkc9lr660q28qxdmnyz5mlcczxqqyb6 0 24714 288295 288245 2016-10-27T01:24:01Z 172.77.45.226 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-36}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... c3g2rbup5ice3c8r9c5c7rxw1trz038 0 24715 288294 288246 2016-10-27T01:23:59Z 172.77.45.226 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-35}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4vsp6mglurvz68u7s4r8x71m5pqj3gm 0 24716 288296 288247 2016-10-27T01:24:02Z 172.77.45.226 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-37}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 784hwx2nshf9vyatzsd136wlxnsjxx7 0 24717 288297 288248 2016-10-27T01:26:37Z 172.77.45.226 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-38}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... gbnlf0qkrbt1r2cp0qp02mg8l2pvyjk 0 24718 288298 288249 2016-10-27T01:26:39Z 172.77.45.226 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-39}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... lglkwmqn8pyuo5fk05dd3nbb8or8msx 0 24719 288299 288250 2016-10-27T01:26:40Z 172.77.45.226 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-40}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... shnm0kw4frnbl12kyqecxye5ruzjk21 0 24720 288300 288251 2016-10-27T01:26:42Z 172.77.45.226 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-41}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... j9tyav1h58qx3gfa40ij9qvyy8z5if9 0 24721 288301 288252 2016-10-27T01:26:44Z 172.77.45.226 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-42}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... exfgyw5gdh4cebz2sp9clttlc35ll2d 0 24722 288305 288253 2016-10-27T01:31:08Z 172.77.45.226 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-43}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... s7xr1p1kiwj8toafktdzogu2mbju7x9 0 24723 288302 288254 2016-10-27T01:31:04Z 172.77.45.226 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-44}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... q1ceh4ab7nfj45rnfsle0yxqynz0hco 0 24724 288303 288255 2016-10-27T01:31:05Z 172.77.45.226 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-45}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... ot6mfg3ad30y6znxq3gtie0lnu6i3fv 0 24725 288304 288257 2016-10-27T01:31:07Z 172.77.45.226 wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-46}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... et5qf767iyo16qa8sz7uyce3fh8ug0q 0 24726 288306 2016-10-27T01:31:49Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-47}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-47}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 077j2x4lifpxqto98nim6271c5wg08f 0 24727 288307 2016-10-27T01:31:50Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-48}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-48}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... eft1gofxf0x9wam9fuvc9eslmcl4civ 0 24728 288308 2016-10-27T01:31:52Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-49}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-49}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4vktcnzevos3ub42c4l5cryd9q90rn6 0 24729 288309 2016-10-27T01:31:53Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-50}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-50}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 3ybaahw279p0jxn7jci37b1q385p02a 0 24730 288310 2016-10-27T01:39:07Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-51}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-51}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... qm35t1kh5fce630khato5ugje3uqszh 0 24731 288311 2016-10-27T01:39:08Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-52}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-52}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... a0nhfi0ytnl0wjugrnm7brhb76lynli 0 24732 288312 2016-10-27T01:39:10Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-53}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-53}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4h8edshbtsos7l1e5kmobes8h41brt8 0 24733 288313 2016-10-27T01:39:11Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-54}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-54}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... iupcsw92f0nx06lutr9m1nmap7zm0fp 0 24734 288314 2016-10-27T01:39:12Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-55}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-55}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... te4bdcj27hygne5uwuekq6knmc6hfxe 0 24735 288315 2016-10-27T01:39:43Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-56}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-56}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... e0fnqpvndq3wgllnuati39lw9lsdgz2 0 24736 288316 2016-10-27T01:39:44Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-57}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-57}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... g7fc3mooikoevdg6t2dmbq56d9ylbrn 0 24737 288317 2016-10-27T01:39:46Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-58}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-58}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... tfyaq0smbpvpe6fx0b1uda0ut3x8js5 0 24738 288318 2016-10-27T01:42:07Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-59}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-59}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4d9a53693rhdkcua3gze227zuvbso7v 0 24739 288319 2016-10-27T01:42:08Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-60}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-60}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 3jrtwin9wcd1u16f1oj0rwzpoxbwuoz 0 24740 288320 2016-10-27T01:42:33Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-61}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-61}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... pi4x1gq17dhpz199ho9y1s57d54aph9 0 24741 288321 2016-10-27T01:42:34Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-62}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-62}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4bevjekwu1ol0lvpdm1rmr8l1l5w28c 0 24742 288322 2016-10-27T01:42:36Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-63}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-63}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... ngdcze58zxatxfa94kizw5tdlw4x60n 0 24743 288323 2016-10-27T01:42:37Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-64}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-64}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... f13wav9xwk62bh9ur7r6x0wyfaco592 0 24744 288324 2016-10-27T01:42:38Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-65}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-65}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... g63vnokgc016nmaphfi64w8ho9juszz 0 24745 288325 2016-10-27T01:43:08Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-66}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-66}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 2dcgqwta78iehss9o1aewu0cq3znfzt 0 24746 288326 2016-10-27T01:43:09Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-67}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-67}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... h8rbe6atp703f7ysyf37rf0zp9d59fr 0 24747 288327 2016-10-27T01:43:10Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-68}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-68}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... o9kxfiufrenic8h1pghkipo3421xmp1 0 24748 288328 2016-10-27T01:43:12Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-69}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-69}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 4ao1lz9jcd0aoqshaduzycrlj989r6o 0 24749 288329 2016-10-27T01:43:13Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-70}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-70}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... j47bprcvctskuc569wn09l8c9nwurj9 0 24750 288330 2016-10-27T01:43:39Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-71}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-71}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... rlkf5mc5fv4qghi1ruipdolze2f0oh8 0 24751 288331 2016-10-27T01:43:40Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-72}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-72}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 1neunjz5pda830edsskmmf2xm1r7f4h 0 24752 288332 2016-10-27T01:43:41Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-73}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-73}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... qm7jkc5x0viz8begsjgo8xca05wp36g 0 24753 288333 2016-10-27T01:45:18Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-74}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-74}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... achkouxo3jwg12znpj50c5plah5u1kb 0 24754 288334 2016-10-27T01:45:20Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-75}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-75}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 3tbyiwnxw0jxzebtgh76765zxld5fyk 0 24755 288335 2016-10-27T01:45:44Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-76}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-76}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 7337pstsx9138csy22gr13tlte70vw0 0 24756 288336 2016-10-27T01:45:45Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-77}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-77}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 8cjsuio66klxt3ughri1vz0r6s7qc0o 0 24757 288337 2016-10-27T01:45:47Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-78}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-78}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 6fzx6sq3pj8chtfxdq6ym0okmw411o3 0 24758 288338 2016-10-27T01:45:48Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-79}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-79}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... gbaig3sa72m3t038ax0ah0oaktguchw 0 24759 288339 2016-10-27T01:45:49Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-80}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-80}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... qds32rpllap9chooddru8sifjdsh98x 0 24760 288340 2016-10-27T01:46:15Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-81}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-81}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... iql0dbkl9jqp951ucugxlkwtbpcl8qk 0 24761 288341 2016-10-27T01:46:19Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-84}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-84}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... juzejt4o7fkbvzwpdebgeh8890g54ub 0 24762 288342 2016-10-27T01:46:20Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-85}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-85}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... lh3iz67kmatlo284cbs5oaximme5n3b 0 24763 288343 2016-10-27T01:46:26Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-82}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-82}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 5twml07tjgvi83522g9rs3s4pgeyv8c 0 24764 288344 2016-10-27T01:46:28Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-83}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-83}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... jkio4vj6dq16e5vqpd47flg1ayp24h7 0 24765 288345 2016-10-27T01:46:55Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-86}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-86}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 05kkwtnpf5g1ur9px2qsbh07n85e459 0 24766 288346 2016-10-27T01:46:57Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-87}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-87}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... pdcvwijgiwej9p1b13dhxd9db4depua 0 24767 288347 2016-10-27T01:46:58Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-88}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-88}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... o9e1byn9923nja0eekcn74vilumsnri 0 24768 288348 2016-10-27T01:47:00Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-89}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-89}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... lb3gjd3oh3sqqlt8n3e8wznhnl921p8 0 24769 288349 2016-10-27T01:55:40Z 172.77.45.226 Nieje zied: '{{NavJaor|-90}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-90}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... 38iphr5frd9rabxfcnthorgx2wnwwa0 14 24825 289090 288419 2016-10-28T12:04:18Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Oaveriessel]] [[Kategorie:Streek in Nederlaand|Oaveriessel]] ksxd7fi9klevpb9tmtelz53nb36u66c 14 24826 289039 288424 2016-10-28T10:37:41Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Flevolaand]] [[Kategorie:Streek in Nederlaand|Flevolaand]] 5jb9hj3s39cqt8i3mlwa4dwqy636zqm 14 24827 289141 288427 2016-10-28T12:47:06Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Landscapes of South Holland}} [[Kategorie:Geografie van Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Streek in Nederlaand|Zuud-Hollaand]] 7ozsaf7voiljl44w9loeg8dfbowiy4c 14 24828 289084 288426 2016-10-28T12:01:09Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Noord-Hollaand]] [[Kategorie:Streek in Nederlaand|Noord-Hollaand]] 6cw8my52q0v0x1dismr0pxs1cuv23up 14 24829 289112 288430 2016-10-28T12:18:03Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Zeelaand]] [[Kategorie:Streek in Nederlaand|Zeelaand]] jpp3pnwz39k5r71w3z53ts0xepcbmac 14 24830 289030 288434 2016-10-28T10:32:56Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Landscapes of Drenthe}} [[Kategorie:Geografie van Drenthe]] [[Kategorie:Streek in Nederlaand|Drenthe]] o4mrka58bzri1nxe3fadexwt00tlxd4 14 24831 288439 288438 2016-10-27T10:45:15Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Saxony-Anhalt}} [[Kategorie:Dailstoat van Duutslaand]] q0ib54mjnesflx4cvpoiv3tvzjqabhh 14 24832 288443 288442 2016-10-27T10:48:05Z Wwikix 13678 temp wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Hesse}} [[Kategorie:Dailstoat van Duutslaand]] m00fpsob5rgreybn9wcgqx9r9dy0y0d 14 24833 288447 288446 2016-10-27T10:52:32Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Hamburg}} [[Kategorie:Dailstoat van Duutslaand]] dxzo4mjvg43d8e9aq9jf0y26hp2bnni 14 24834 288502 288490 2016-10-27T11:53:14Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Bodies of water in Lower Saxony}} [[Kategorie:Woater in Duutslaand|Nedersaksen]] [[Kategorie:Nedersaksen]] 8u4njao645ow4x6cokl5h5jtc5378uz 14 24835 288501 288498 2016-10-27T11:52:46Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Bodies of water in Hamburg}} [[Kategorie:Woater in Duutslaand|Hambörg]] [[Kategorie:Hambörg]] ovsdhu6i647jr5mfx37b3dvmbj4p9hu 14 24905 288591 288586 2016-10-27T13:13:55Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Municipalities in North Rhine-Westphalia}} [[Kategorie:Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Gemeente in Duutslaand|Noordrien-Westfoaln]] 6ie04yd1a2f0c5vk99c5fzplsnc4t4a 14 24906 288630 288625 2016-10-27T13:47:05Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|History by country}} [[Kategorie:Geschiedenis| ]] [[Kategorie:Laand| ]] tlvz3lwhf7pvmtx6uo1waogcxejzf5t 14 24907 288629 2016-10-27T13:45:00Z Wwikix 13678 kat, mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|History of Belgium}} [[Kategorie:Geschiedenis naor laand|Belgie]] [[Kategorie:België]] r7czlysmk87uie4jej9s5oa2rq96ew5 14 24908 288678 288643 2016-10-27T14:36:13Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''''verwijderen''''' 43w0hegsxp246ce1yxu5avs9v89t1ho 14 24909 288644 288642 2016-10-27T13:56:43Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|History of the Netherlands by province}} [[Kategorie:Geschiedenis van Nederlaand| ]] [[Kategorie:Previnsie van Nederlaand| ]] 6uufy9n1b1uyb6xszy07vevvw8p6aq5 14 24910 288650 288646 2016-10-27T14:00:24Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography by country}} [[Kategorie:Geografie| ]] [[Kategorie:Laand| ]] 1ijytflwtq5h8n9ny1s2zbt5km42lun 14 24911 288652 2016-10-27T14:03:51Z Wwikix 13678 kat, mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|History of Germany}} [[Kategorie:Geschiedenis naor laand|Duutslaand]] [[Kategorie:Duutslaand]] ee7y7839ogy01889swy4kyr60brwarp 14 24912 288664 2016-10-27T14:23:39Z Wwikix 13678 kat, mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Politics by country}} [[Kategorie:Politiek| ]] [[Kategorie:Laand| ]] 9m25xw4qy1hdny1vm9u1t0pon40es57 14 24913 288680 2016-10-27T14:37:38Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Noordrien-Westfoaln]] [[Kategorie:Plaotse in Duutslaand|Noordrien-Westfoaln]] kv4f5wf2y5j58ilww36d7qylnbkuud4 14 24914 288721 2016-10-27T15:18:26Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sleeswiek-Holstain]] [[Kategorie:Plaotse in Duutslaand|Sleeswiek-Holstein]] jzt7youph3amejhtg0cjzzedk7har1i 14 24915 288734 2016-10-27T15:34:12Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Saksen (deelstoat)]] [[Kategorie:Plaotse in Duutslaand|Saksen]] of1f7z2qlwg343iq71duvzubrsaf66f 14 24916 290634 288738 2016-11-01T15:53:13Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Populated places in Belgium}} [[Kategorie:Plaose naor laand|België]] [[Kategorie:Geografie van België]] d4p8f44wksr31owldzfs3wz6jsjc0z4 14 24917 290645 288747 2016-11-01T15:58:11Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Villages}} [[Kategorie:Plaose]] gqd2nqg0k2q3cr2vbfy39flrwkpum7g 14 25155 288993 288990 2016-10-28T09:59:33Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|History of North Holland}} [[Kategorie:Noord-Hollaand]] [[Kategorie:Geschiedenis naor Nederlaandse previnsie|Noord-Hollaand]] apyrmn4ao6oawpt106yx7jsl0c86sys 14 25156 289010 2016-10-28T10:11:19Z Wwikix 13678 kat, mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|History of South Holland}} [[Kategorie:Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Geschiedenis naor Nederlaandse previnsie|Zuud-Hollaand]] 8a8xz2mc3mkj56lgf4cq0n951reuvcb 14 25157 289019 2016-10-28T10:19:51Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Limburg (Nederlaand)]] [[Kategorie:Geschiedenis naor Nederlaandse previnsie|Limburg]] huhse641760kybpkqmmlccyczv83sw9 14 25158 289023 289022 2016-10-28T10:26:23Z Wwikix 13678 -mal wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Flevolaand]] [[Kategorie:Geschiedenis naor Nederlaandse previnsie|Flevolaand]] fue86u8w6ectb1cmxrv78xiergqpydo 14 25159 289027 289025 2016-10-28T10:31:27Z Wwikix 13678 -mal wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Drenthe]] [[Kategorie:Geografie naor Nederlaandse previnsie|Drenthe]] 2alqjoeousazj4zahg815qt0o9tc1rj 14 25160 289026 2016-10-28T10:29:49Z Wwikix 13678 kat, mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of the Netherlands by province}} [[Kategorie:Geografie van Nederlaand| ]] [[Kategorie:Previnsie van Nederlaand| ]] 8ertxsh1egqsxjkzm7a2tcn1irzjmoy 14 25161 289035 2016-10-28T10:35:55Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Flevolaand]] [[Kategorie:Geografie naor Nederlaandse previnsie|Flevolaand]] cehabd7zjykzlc3bc2ipx8yat0xugqn 14 25162 289044 289043 2016-10-28T10:41:04Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of Friesland}} [[Kategorie:Frieslaand]] [[Kategorie:Geografie naor Nederlaandse previnsie|Frieslaand]] ncyzllk9wzn8qfd4h3n9q30ryuvdpj7 14 25163 289057 2016-10-28T10:46:22Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie naor Nederlaandse previnsie|Gelderlaand]] 3szolapnstyy9s3ie4udbyh3scorndj 14 25164 289063 2016-10-28T10:51:46Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Grunnen]] [[Kategorie:Geografie naor Nederlaandse previnsie|Grunnen]] jv14fpvp1y8xb0xfx94zbizzudcsl61 14 25165 289075 289074 2016-10-28T11:01:00Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of Limburg (Netherlands)}} [[Kategorie:Limburg (Nederlaand)]] [[Kategorie:Geografie naor Nederlaandse previnsie|Limburg]] pypg1ij7szat6819hr9m6bjso0twkwn 14 25166 289080 289078 2016-10-28T11:59:29Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of North Brabant}} [[Kategorie:Noord-Braobant]] [[Kategorie:Geografie naor Nederlaandse previnsie|Noord-Braobant]] 4u4a8x3ahn2n8g6n00ga5jjrk48zxhz 14 25167 289082 2016-10-28T12:00:38Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Noord-Hollaand]] [[Kategorie:Geografie naor Nederlaandse previnsie|Noord-Hollaand]] lv4sz6lw15tjat4cs3nf3h82dl1w1is 14 25168 289087 2016-10-28T12:03:05Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie naor Nederlaandse previnsie|Oaveriessel]] euq5d8llbhggya9btsirtg6bhwza0qe 14 25169 289105 2016-10-28T12:14:09Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Utrecht]] [[Kategorie:Geografie naor Nederlaandse previnsie|Utrecht]] sqdihm58lzu66i7mdvvevbpexyogikv 14 25170 289110 2016-10-28T12:17:33Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Zeelaand]] [[Kategorie:Geografie naor Nederlaandse previnsie|Zeelaand]] 0821fmpaqyg9h400huiv07q2587ubi4 0 25171 289129 289128 2016-10-28T12:35:14Z Wwikix 13678 deurverwies wikitext text/x-wiki De naom '''Middelburg''' kan verwiezen naor: *Een gemeente in de pervincie Zeelaand: [[Middelburg (gemeente)]] *Een stad in de gemeente: [[Middelburg (stad)]] (ook wal ''Milburg'') {{dv}} osnkk5gnrrq6l4a356z81dbnwdiffpg 0 25172 289132 2016-10-28T12:41:25Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Terneuzen]] herneumd naor [[Terneuzen (gemeente)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Terneuzen (gemeente)]] 07nr1y513g5kdw6fzkwd5spxw8qndxo 0 25173 289134 2016-10-28T12:41:37Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Tholen]] herneumd naor [[Tholen (gemeente)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Tholen (gemeente)]] iythhered395036ujihk2kyqn9butzs 0 25174 289136 2016-10-28T12:41:50Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Vlissingen]] herneumd naor [[Vlissingen (gemeente)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vlissingen (gemeente)]] 8cxvxiih3e7ke8d2csaj2i691pydizv 14 25175 289139 2016-10-28T12:45:59Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Zuud-Hollaand]] [[Kategorie:Geografie naor Nederlaandse previnsie|Zuud-Hollaand]] 4bar0h9vfjq5i99j4iwojv2u1quqtcj 14 25176 289143 2016-10-28T12:49:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Natuur| Duutslaand]] [[Kategorie:Geografie van Duutslaand]] kd1sj5ruazqcyw93netdiw6fmlwngix 14 25177 290560 289152 2016-11-01T14:53:17Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Roads in the Netherlands}} [[Kategorie:Weg|Nederlaand]] [[Kategorie:Infrastruktuur van Neerlaand]] 6edhkgcownwsgldvs5aq6zzw4kbsrj4 14 25178 291653 291379 2016-11-09T14:49:37Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Hengelo, Overijssel}} [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Regio Tweante]] o0m3y2qh8ggmsdwtr8boyssreci9g57 14 25179 289227 2016-10-28T15:33:20Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Oaveriessel]] [[Kategorie:Heuvel in Nederlaand|Oaveriessel]] 64v0dzee86mt72mqks85jkdd9uq3248 14 25180 289286 289285 2016-10-28T16:45:23Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Lakes of the Netherlands}} [[Kategorie:Woater in Nederlaand| ]] [[Kategorie:Meer|Nederlaand]] 4n1puwx6ygce7pv52ik1d7f57tt752v 14 25181 289288 2016-10-28T16:48:32Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Zaandverstuving|Nederlaand]] [[Kategorie:Geografie van Nederlaand]] kl2vq2fmfotojx5lqv834wgnc0pah2q 14 25402 289675 289669 2016-10-29T12:37:59Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Former municipalities of North Brabant}} [[Kategorie:Gemeente in Noord-Braobant‎| ]] [[Kategorie:Geschiedenis van Noord-Braobant‎]] [[Kategorie:Vroggere Nederlaandse gemiente|Noord-Braobant]] fujrpsl1lm55f9iu6lbkpqatk6uzzty 14 25403 289672 289671 2016-10-29T12:30:20Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|History of North Brabant}} [[Kategorie:Noord-Braobant]] [[Kategorie:Geschiedenis naor Nederlaandse previnsie|Noord-Braobant]] nv997yv4d7agy0kzglkw3fafhjyptmy 14 25404 289676 289674 2016-10-29T12:38:46Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Former municipalities of Drenthe}} [[Kategorie:Gemiente in Drenthe| ]] [[Kategorie:Geschiedenis van Drenthe]] [[Kategorie:Vroggere Nederlaandse gemiente|Drenthe]] dg2hmbnks63b26505xd5qvjomtzu5jy 0 25704 290003 2016-10-30T21:41:12Z 2602:30A:2C48:EB1F:7986:387E:BB73:6975 Nieje zied: '{{NavJaor|-972}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-972}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... kb7aarbq2a2rccd9gw0qolt0icpww7m 0 25705 290004 2016-10-30T21:41:26Z 2602:30A:2C48:EB1F:7986:387E:BB73:6975 Nieje zied: '{{NavJaor|-974}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ...' wikitext text/x-wiki {{NavJaor|-974}} == Gebeurtenissen == * ... == Geboorn == * ... == Oet de tied == * ... k3bv63fs937yfx5hxic19jetpq50fz6 14 25835 290139 290138 2016-10-31T12:50:00Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|History of Zeeland}} [[Kategorie:Zeelaand]] [[Kategorie:Geschiedenis naor Nederlaandse previnsie|Zeelaand]] refa463vhh33vdqfuk3uoro1e8hpwie 14 25836 290175 290174 2016-10-31T13:24:34Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Bible}} [[Kategorie:Christendom]] 6vf5pet83l0g7sx4of77w740f8u9ak2 14 25837 290207 2016-10-31T15:34:52Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Kategorie:Geografie van Amerika]] herneumd naor [[Kategorie:Geografie van de Verenigde Stoatn van Amerika]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[:Kategorie:Geografie van de Verenigde Stoatn van Amerika]] 3f1gqq384dbqb2lys1q2zpyvcghekm3 14 25838 290219 290218 2016-10-31T15:46:12Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Settlements in Scotland}} [[Kategorie:Skotlaand]] [[Kategorie:Plaatse in t Veraenigd Könninkriek|Skotlaand]] 3bwv7zdkbqn0a3om7zrz2tgu730eys0 14 25839 290224 2016-10-31T15:49:27Z Wwikix 13678 cat, mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of the United Kingdom}} [[Kategorie:Geografie naor laand|Verienigd Keuninkriek]] [[Kategorie:Verienigd Keuninkriek]] n55ekhnwzbiqg5tjft31n7u2ikanfuo 14 25840 290247 290246 2016-10-31T16:17:53Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of Ireland}} [[Kategorie:Geografie naor laand|Ierlaand]] [[Kategorie:Ierlaand]] b6omc0dd3h81yjcn7qjqqt243916kx8 14 25841 290731 290254 2016-11-01T17:10:21Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of Northern Ireland}} [[Kategorie:Ierlaand (eilaand)]] [[Kategorie:Geografie van et Verienigd Keuninkriek| ]] hk60y1s0b3j7hxvsj588rw1sgztkjsu 14 25842 290259 290258 2016-10-31T16:26:16Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Towns and villages in Northern Ireland}} [[Kategorie:Noord-Ierlaand]] [[Kategorie:Plaatse in t Veraenigd Könninkriek|Noord-Ierlaand]] li59dsns5i4pk4fwyjjee1jxis7et42 14 25843 290262 2016-10-31T16:30:13Z Wwikix 13678 kat, mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of France}} [[Kategorie:Geografie naor laand|Frankriek]] [[Kategorie:Frankriek]] rghjr5ux2zxx512g1evbgl6iw6hmz2x 14 25844 290273 2016-10-31T16:40:25Z Wwikix 13678 kat, mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|History of the United Kingdom}} [[Kategorie:Geschiedenis naor laand|Verienigd Keuninkriek]] [[Kategorie:Verienigd Keuninkriek]] dyeljnj4ih4brajpn9oiu751g6lblnt 14 26114 290547 2016-11-01T14:47:58Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Kategorie:Eerdkunde van Ieslaand]] herneumd naor [[Kategorie:Geografie van Ieslaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[:Kategorie:Geografie van Ieslaand]] 2bw8dweqs2f0mg6gumqzfyeezq9c26c 14 26115 290562 290561 2016-11-01T14:55:16Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Roads}} [[Kategorie:Verkeer]] s04vh6xahb5p8fwprer1gn9cvakoybp 14 26116 290676 290572 2016-11-01T16:16:09Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Water by country}} [[Kategorie:Geografie naor laand| ]] [[Kategorie:Woater| ]] db7fvf07l4lgpqinzhcuk3r15gb1a2y 14 26117 290575 2016-11-01T15:05:39Z Wwikix 13678 kat, mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|History of Denmark}} [[Kategorie:Geschiedenis naor laand|Denmaark]] [[Kategorie:Denmaark]] punieeqghe15okw1u0l5on9ax2ekebu 14 26118 290578 2016-11-01T15:08:12Z Wwikix 13678 kat, mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of Italy}} [[Kategorie:Geografie naor laand|Italien]] [[Kategorie:Italiën]] i0mg1n8rwqbemri9y3k20vfu1nvwdk7 14 26119 290638 290582 2016-11-01T15:55:53Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Populated places in Italy}} [[Kategorie:Plaose naor laand|Italiën]] [[Kategorie:Geografie van Italiën]] fkw24u2c13cdpg5fg0r58xgewruffpd 14 26120 290601 2016-11-01T15:24:42Z Wwikix 13678 kat, mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of Autria}} [[Kategorie:Geografie naor laand|Oostnriek]] [[Kategorie:Oostnriek]] 4jo1k9elpsrgqrtsebe8x2sqhw40o3h 14 26121 290607 2016-11-01T15:28:50Z Wwikix 13678 kat, mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of Spain}} [[Kategorie:Geografie naor laand|Spanje]] [[Kategorie:Spanje]] a1hxl2ltvrv2u0wg27qu915d6etqaul 14 26122 290644 290625 2016-11-01T15:57:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Populated places in South Africa}} [[Kategorie:Plaose naor laand|Zuud-Afrika]] [[Kategorie:Geografie van Zuud-Afrika]] l8nx7ja3k70ervh4lh9nawkoor1geqa 14 26123 290624 2016-11-01T15:39:37Z Wwikix 13678 kat, mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of South Africa}} [[Kategorie:Geografie naor laand|Zuud-Afrika]] [[Kategorie:Zuud-Afrika]] spnxo8gc9wbxmd72m3ut55d9lbql67s 14 26124 290640 290629 2016-11-01T15:56:31Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Populated places in Poland}} [[Kategorie:Plaose naor laand|Pooln]] [[Kategorie:Pooln]] sspg6q0idl8ml9vm72w9tyyqgw5oykz 14 26125 290650 290635 2016-11-01T16:02:09Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Populated places by country}} [[Kategorie:Geografie naor laand| ]] [[Kategorie:Plaose| ]] p940nvmi62uo2sx4zlsanf6ypqb4d1e 14 26126 290653 290652 2016-11-01T16:05:29Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Islands by country}} [[Kategorie:Geografie naor laand| ]] [[Kategorie:Eilaand| ]] swainr8xmt4an924zjvxxiuzt3wrheg 14 26127 290658 2016-11-01T16:07:29Z Wwikix 13678 kat, mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of Canada}} [[Kategorie:Geografie naor laand|Kannede]] [[Kategorie:Kannede]] 8x2geo39mrp3l0maaicpkd88oxdi4qt 14 26128 290666 290664 2016-11-01T16:12:26Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Islands of Spain}} [[Kategorie:Eilaand naor laand]] [[Kategorie:Geografie van Spanje|Eilaand]] 4hk205f1ufi3fv6ke8z8ghls8g74uen 14 26129 290679 290678 2016-11-01T16:19:59Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cities by country}} [[Kategorie:Plaose naor laand| ]] [[Kategorie:Stad| ]] rih6lyzms15qr8f9tlc0qe0c11x1fa0 14 26130 290699 2016-11-01T16:28:28Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie naor laand| ]] [[Kategorie:Previnsie| ]] oro9xgngsg8eahjt2gwvoffudxwxk6t 14 26131 290706 290705 2016-11-01T16:33:20Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Municipalities by country}} [[Kategorie:Geografie naor laand| ]] [[Kategorie:Gemiente| ]] cvail3izop78tdlel2rwh453d1wgsik 14 26132 290712 290711 2016-11-01T16:52:00Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Luxembourg}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Europa]] 5ngji24h6v07mueeklwr9iu8oji05wy 14 26133 290720 290718 2016-11-01T17:00:11Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Balearic Islands}} [[Kategorie:Spaans eilaand]] [[Kategorie:Eilaandengroep]] ejdptbyqv5sbaxp9f11bc9r5bjj59uq 14 26134 290730 290729 2016-11-01T17:07:17Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Ireland (island)}} [[Kategorie:Eilaand]] 718d6ucjl7iof0sknd3y82z6jadufiz 14 26135 290762 290742 2016-11-01T18:25:59Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cyprus}} [[Kategorie:Eilaand]] [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Azië]] [[Kategorie:Europa]] q5p48upnwll3e8mxcd8fx35r81mf0hf 0 26137 290784 2016-11-01T20:55:41Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Veankel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Veankel]] tasia1w983b9z7p6bpox0w33c1u813u 10 26138 290785 2016-11-01T21:05:18Z Servien 7 nieje mal wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=venkel <!-- Drèents -->|drt=venkel <!-- Grunnegs -->|gos=venkel <!-- Sallaands -->|sdz=venkel <!-- Stellingwarfs -->|stl=venkel <!-- Tweants -->|twd=veankel <!-- Urkers -->|nds-us=venkel <!-- Veluws -->|vel=<br/> **venkel **venekool ([[Nunspeet]]) <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=veankel |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> 7pe618dpdy9t5ohi0bgrbw5r0sxfqar 14 26174 290828 290827 2016-11-02T10:57:09Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Christian monasteries}} [[Kategorie:Christendom]] [[Kategorie:Klooster]] 5lsl1r05guk5wq2tjohbu61urryecgo 14 26175 290866 290850 2016-11-02T11:59:21Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|North Korea}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Korea]] q2m7j8fll457znx3g5ovznx12s5gvoj 0 26176 290870 290868 2016-11-02T12:01:32Z Wwikix 13678 - wikitext text/x-wiki '''Noord-Korea''' is n land in t noorden van t [[Korea|Koreaanse skiereiland]], in t noardoosten van [[Azië]]. Den offisiële name van Noord-Korea is de '''Demokratiese Volksrepubliek Korea''', '''조선민주주의인민공화국''' in t Koreaanse skrift ([[Hangeul]]) en '''朝鮮民主主義人民共和國''' in Chinese karakters ([[Hanja]]). Umsgevear 3,3 miljoen van de rond de 24 miljoen inwonners laeft in de heufdstad [[Pyongyang]]. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Noord-Korea| ]] dz7hl6x5qehpk7vcryz5elex798lqa9 14 26177 290863 290862 2016-11-02T11:49:51Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Taiwan}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Azië]] 1becszde7o55pwrbjh1fz0v0ka8x3g4 0 26178 290871 290864 2016-11-02T12:01:45Z Wwikix 13678 + wikitext text/x-wiki '''Korea''' is n [[skiereilaand]] in t noardoosten van [[Azië]]. Korea besteet uut de volgende laanden: * [[Noord-Korea]] * [[Zuud-Korea]] Der wont al 100.000 joar leu op t Koreaanse skiereilaand. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Korea| ]] 0eaa5b6vc4pqtpqsxe0yuit9hbx79cm 14 26179 290865 2016-11-02T11:58:45Z Wwikix 13678 kat, mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Korea}} [[Kategorie:Azië]] [[Kategorie:Skiereilaand]] plq1lk7sibu4ec6helxs7gcoyikri2t 14 26180 290877 290876 2016-11-02T12:09:07Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Peninsulas}} [[Kategorie:Geografie]] ru8cgkrkvhgf807leyrh128ph1a7tmi 0 26181 290888 2016-11-02T12:18:55Z Wwikix 13678 kat, deurverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Skiereilaand]] [[Kategorie:Skiereilaand| ]] 0y0nbtfx94385gflshldt5ln3mr93j1 14 26211 290924 2016-11-02T14:35:58Z Wwikix 13678 kat, mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Alaska}} [[Kategorie:Staoten van Amerika]] [[Kategorie:Skiereilaand]] r7tdh56gwvypufayqmuk94b11pszqen 14 26212 291492 290941 2016-11-04T17:07:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sporter uut Nederlaand|Frieslaand]] [[Kategorie:Sport in Frieslaand]] 226fqp9tmtq2ds9qgv5vx36pamkn3mf 14 26213 291661 291385 2016-11-09T14:52:13Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Wierden}} [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Regio Tweante]] kw7t808y4pnijiz5xujzz9ilrqnfz4z 0 26214 290971 2016-11-02T15:29:48Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[G.B. Vloedbeld]] herneumd naor [[Gerard Vloedbeld]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Gerard Vloedbeld]] t5hgyl75nivh7wk4f5ke6p70od7qq3o 0 26215 290980 290979 2016-11-02T15:53:14Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki '''Tanja Nijmeijer''' ([[Deankaamp]], [[3 februari]] [[1978]]) is ne [[Neerlaand]]se aktiviste van de [[Colombia]]anse [[FARC]]. {{Begin|}} {{Dialekt|twd}} {{DEFAULTSORT:Nijmeijer, Tanja}} [[Kategorie:Tukker]] bfb87aemfgmxt0vkwez059eyzr8gs4q 14 26216 291003 290997 2016-11-02T16:52:53Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Musicians from the Netherlands}} [[Kategorie:Muzikaant| ]] [[Kategorie:Nederlaand]] jba9danjh4ee0wn2msr17xpc027agoa 14 26217 291002 2016-11-02T16:52:26Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Muzikaant uut Nederlaand|Gelderlaand]] [[Kategorie:Gelderlaand]] crosuw4hee9eog8kzuhwsnxsut7sxg7 14 26218 291014 2016-11-03T12:29:25Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Muzikaant uut Nederlaand|Frieslaand]] [[Kategorie:Frieslaand]] 1ve3k8zw2vn9b3wtiakjggi68mizk0f 14 26219 291058 2016-11-03T13:21:26Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Taol ien Nederlaand|Gelderlaand]] [[Kategorie:Gelderlaand]] 2y9pbfsw6rz9sa6moeeiyla0ocl2784 14 26220 291060 2016-11-03T13:22:43Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Taol ien Nederlaand|Oaveriessel]] [[Kategorie:Oaveriessel]] pqzrswsseoz9b2d47ps1pvugbxh6r78 14 26221 291078 2016-11-03T13:41:59Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Taol ien Nederlaand|Drenthe]] [[Kategorie:Drenthe]] fxn3c84rr3gms4wpn7ftbhif6jhnm8r 14 26222 291080 2016-11-03T13:43:09Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Taol ien Nederlaand|Frieslaand]] [[Kategorie:Frieslaand]] 4zm9wtxfraxdwkllyqz8829ogyng8ji 14 26223 291088 2016-11-03T13:51:36Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Taol ien Nederlaand|Grunnen]] [[Kategorie:Grunnen]] 1ptluu7n9bi059ah7hba92zhqxsyq42 14 26224 291104 2016-11-03T14:08:17Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Taol ien Nederlaand|Utrecht]] [[Kategorie:Utrecht]] 0chibupv72x38vbucml38wfn6j9p4oo 14 26225 291786 291168 2016-11-10T16:13:58Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Deventer}} [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] l7cs9oaelmoz8kfzobqv5acmu6xclqj 14 26226 291821 291791 2016-11-10T16:33:45Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Kampen, Netherlands}} [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van de Kop van Overiessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] 0uiacp1fjmvb1r91m9px8jp5qvady5p 14 26227 291657 291382 2016-11-09T14:50:48Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Oldenzaal}} [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Regio Tweante]] kieju4nfnszj52k830jde2e7orepcft 14 26228 291822 291797 2016-11-10T16:34:04Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Staphorst}} [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van de Kop van Overiessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] hq0fb6hfb2a0zdlwu59s8qd8hz9cneg 14 26229 291261 2016-11-04T10:34:46Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Taol ien Nederlaand|Flevolaand]] [[Kategorie:Flevolaand]] 3ot6u0ndfx0qfgtsz96ijp5617iju9h 14 26230 291384 291276 2016-11-04T15:04:07Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Twenterand}} [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Regio Tweante]] 1okjzdfsmicxx0cgw4iqrweopgqkoa1 14 26231 291799 291273 2016-11-10T16:17:48Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Tweanteraand|Sallaand]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] daub4ld3ls9i9r7s8mcs0aefkglthxg 14 26232 291660 291275 2016-11-09T14:51:57Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Tweanteraand|Tweante]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] k7opbcorru8gvk6zytgiilpxfzz44fz 14 26234 291652 291308 2016-11-09T14:49:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Heldern|Tweante]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] 2qy7t16l0bv2ep89jaicrggf0f9au59 14 26235 291790 291311 2016-11-10T16:15:40Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Heldern|Sallaand]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] 79tl8zvun8rlsk9stn36tqte6jcpnb7 14 26236 291796 291351 2016-11-10T16:17:06Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Riesn-Hooltn|Sallaand]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] lr2wq4qlxhdxpv8zg76q7rumbz6k0tn 14 26237 291658 291353 2016-11-09T14:51:07Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Riesn-Hooltn|Tweante]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] gmyhszuk9bouubpserey34f1cetgv9b 14 26238 291663 291371 2016-11-09T14:53:05Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Plusregio]] [[Regio Tweante]] [[Kategorie:Tweante]] j86h0c4ybk4uihqkypvt7xsb2eyha3l 14 26239 291389 2016-11-04T15:09:10Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Kategorie:Ommen (gemiente)]] herneumd naor [[Kategorie:Ommen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[:Kategorie:Ommen]] hf6xs8rafwfrfk3m33qegn20tkc9n2s 0 26240 291412 291408 2016-11-04T15:38:29Z Wwikix 13678 dv wikitext text/x-wiki '''Ommen''' kan verwiezen naor: * [[Ommen (stad)]] - ne stad in Oaveriessel * [[Ommen (gemiente)]] - de gelieknaomige gemiente {{dv}} nuxkt9uieo17g3lulwinq82jhpntsij 0 26241 291417 2016-11-04T15:43:22Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Archemerbarg]] herneumd naor [[Arkemerbarg]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Arkemerbarg]] b2t22y5zc9ichl76pf2l5ugbzkzbuy7 14 26242 291659 291426 2016-11-09T14:51:24Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Tubbergen}} [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Regio Tweante]] 85rt382jn0iz6fwanoipay12kru7uv9 14 26243 291468 291444 2016-11-04T16:23:10Z Wwikix 13678 mal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Mayors}} [[Kategorie:Politikus]] [[Kategorie:Gemiente]] 6qs8cf6loic1dqcec5gf8hvse079ma9 14 26244 291475 291474 2016-11-04T16:54:55Z Wwikix 13678 -mal wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sport in Nederlaand|Drenthe]] [[Kategorie:Drenthe]] plb9tnmfa7p5cmhdqpe16wqao5m81h4 14 26245 291476 2016-11-04T16:55:35Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Sport in the Netherlands}} [[Kategorie:Sport| ]] [[Kategorie:Nederlaand]] 0afllfn4ezrdpyf7eh9h23ivdfg1py3 14 26246 291479 2016-11-04T16:58:01Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sport in Nederlaand|Oaveriessel]] [[Kategorie:Oaveriessel]] 5sg67otshq70t3h8e0ez9ycswvahp3x 14 26247 291482 2016-11-04T17:00:53Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sport in Nederlaand|Gelderlaand]] [[Kategorie:Gelderlaand]] mc8viqjo1h5w49jo3jepadk6cs8hyfx 14 26248 291491 2016-11-04T17:06:48Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sport in Nederlaand|Frieslaand]] [[Kategorie:Frieslaand]] llngjn08oyuuze07hckjye2tt7fox5o 14 26249 291497 2016-11-04T17:10:05Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Sport in Nederlaand|Grunnen]] [[Kategorie:Grunnen]] hoqyj96fmoj7rtsuai2csqs34f9vqww 14 26250 291649 291516 2016-11-09T14:48:21Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Borne, Netherlands}} [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Regio Tweante]] kcq3pou5h1ipiu8us7pe2bx8zgwtem5 14 26251 291788 291542 2016-11-10T16:15:12Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Dalfsen}} [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] 5m93uzz8vjuysps2ss4va61ke2u3lh7 14 26253 291650 291585 2016-11-09T14:48:40Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Dinkelland}} [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Regio Tweante]] buwx0eb94h41ec7qyw6wa2fdedehvux 14 26254 291656 291611 2016-11-09T14:50:30Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Losser}} [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Tweante]] [[Kategorie:Regio Tweante]] dvo7e5xm3d0lkt3v1gsd16t19psx4kn 14 26255 291648 2016-11-09T14:47:47Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Oaveriessel| ]] [[Kategorie:Tweante]] bkkusfmdzwws14v8094pfpboeo0pnub 0 26256 291683 2016-11-09T15:11:09Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Zonnebeek]] herneumd naor [[Zönnebekke]]: Tweants wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zönnebekke]] 56zxg5zaje7xg5y5r4lclb5szjek5v4 14 26258 291793 291715 2016-11-10T16:16:27Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Olst-Wijhe}} [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] 6g7tbpmo5tv3c70a0im6qkp4ay6p24g 14 26259 291823 291798 2016-11-10T16:34:19Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Zwartewaterland}} [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van de Kop van Overiessel]] [[Kategorie:Geografie van Sallaand]] exd4u4xr45dmm8xpkn4q8swmszzuqz5 14 26260 291824 291738 2016-11-10T16:34:33Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Steenwijkerland}} [[Kategorie:Gemeente in Oaveriessel]] [[Kategorie:Geografie van de Kop van Overiessel]] 57b4pnf29rrksbrdyyyalkmas3ou8hz 14 26261 291787 2016-11-10T16:14:34Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Oaveriessel| ]] [[Kategorie:Sallaand]] 8z45nxh5gypohl9191sp2zldyz7ouyc 14 26262 291825 2016-11-10T16:35:23Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Oaveriessel| ]] [[Kategorie:Kop van Overiessel]] q0sg8t2uclvmvspptly87377t1zocay 0 26263 291850 291849 2016-11-11T10:00:57Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kop van Overiessel]] [[Kategorie:Geschiedenis van de Kop van Overiessel]] mmqazg8rpzpripgavzw9xaivxehoi9a 14 26264 291845 2016-11-11T09:57:50Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geschiedenis van Oaveriessel| ]] [[Kategorie:Sallaand]] a4r0rgerzmmnonjuunmg2iwbsvov6yp 14 26265 291848 2016-11-11T10:00:26Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geschiedenis van Oaveriessel| ]] [[Kategorie:Kop van Overiessel]] av7pof09nrsu5gq2rb88xjoa1q0idwu 14 26268 291890 291887 2016-11-15T11:18:52Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Beroep]] [[Kategorie:Bedriefsleven]] 8f7eqaldcbcev4nbj0e24fskv9f9dg7 14 26269 291894 2016-11-15T11:20:34Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Kategorie:Brits ondernemer]] herneumd naor [[Kategorie:Brits oondernemmer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[:Kategorie:Brits oondernemmer]] sxb0v4bmvyd9u6d9kd5jnb3r01z5xzm 14 26270 291896 2016-11-15T11:20:53Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Kategorie:Nederlaands ondernemer]] herneumd naor [[Kategorie:Nederlaands oondernemmer]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[:Kategorie:Nederlaands oondernemmer]] bgjehf3cl1ka234u0vepjshetqp8ak3 0 26271 291916 291900 2016-11-18T01:15:34Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Verienigde Staoten van Amerika]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Verienigde Staoten van Amerika]] fj2cnt6ec18kh8tizwr2erqjzzleocc 0 26272 291901 2016-11-15T12:53:29Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Doempien]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Doempien]] 09turx1b864rya5eujsuzbis76zmfjf 0 26274 291903 2016-11-16T15:29:27Z Servien 7 Nieje zied: ''''Doebai''' kan verwiezen naor: *[[Doebai (emiraot)]] - n emiraot van de [[Verenigde Arabiese Emiraoten]] *[[Doebai (stad)]] - n stad in t gelieknamige emiraot {{dv}}' wikitext text/x-wiki '''Doebai''' kan verwiezen naor: *[[Doebai (emiraot)]] - n emiraot van de [[Verenigde Arabiese Emiraoten]] *[[Doebai (stad)]] - n stad in t gelieknamige emiraot {{dv}} tbg08mudfuwytpgs964h2kl63gadq66 0 26275 291904 2016-11-16T15:58:35Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Dubai-mw1.jpg|thumb|Zaandsteenopeenvolging in Doebai]] '''Doebai''' ([[Arabies]]: دبي; uutespreuken as: ''Doe-bei-i'') is een van de zeuven autonome emiraoten van de [[Verenigde Arabiese Emiraoten]] (VAE) en ligt op t [[Arabiese Schiereilaand]] an de [[Perziese Golf]]. De overgrote meerderheid van de bevolking (zo'n 95 persent) woent in de gelieknamige [[Doebai (stad)|heufdstad]]. Doebai hef n öppervlakte van 4.114 [[vierkaante kilemeter|km²]], zo'n 4,9 persent in öppervlakte van de VAE. t Greuit nog altied in öppervlakte deur de anleg van nieje eilaanden in de Perziese Golf. Mit zo'n 2,2 miljoen inwoeners is Doebai t bevolkingsriekste emiraot in de federasie, nog veur [[Aboe Dhabi]]. t Emiraot, dat grotendeels uut [[weuste]] besteet, strekt vanuut de heufdstad an de Perziese Golf tot in t binnenlaand en grenst in t zujen an Aboe Dhabi en in t noorden en oosten an [[Sjardja]]. De [[oase]] Hatta, die op n heugte ligt van zo'n 330 meter boven zeenivo in t Hadjar-gebargte, vormp n exklave kortbie de grens mit [[Omaan]]. De emir van Doebai is sjeik Mohammad bin Rasjid Al Maktoem, en oek dient as viseprissedent en premier van de VAE. {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Verenigde Arabiese Emiraoten]] qglu7m2pffmhdrg0oslrapeh7e0bp8h 14 26276 291949 291905 2016-11-22T15:55:21Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Azië]] bbk9k6dcmmhb79ou4byrgdwpkcc923r 0 26277 291906 2016-11-16T15:59:54Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oppervlakte]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oppervlakte]] snrkoeipr98o0a53d4e61zmsmsizaf1 0 26278 291913 2016-11-16T20:20:58Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Doebai]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Doebai]] cni8rap50jp3zn70159q97s8bj68aiu 0 26279 292987 291992 2017-02-03T22:15:56Z Servien 7 Servien hef de zied [[Oeganda]] herneumd naor [[Uganda]]: volgens artikel zelf wikitext text/x-wiki {{Laandtabel-twd | naaminlaandssproak = Republic of Uganda<br />Ugandeyse Reypüblyk | vlagge = Flag of Uganda.svg | vlagartikel = Vlagge van Uganda | woapn =Coat_of_arms_of_Uganda.svg | woapnartikel = | lokasie = Uganda (orthographic projection).svg | sproaken = [[Engels]] (offisjeel), [[Swahili]], [[Luganda]], [[Runyoro]], [[Ruyankole]], [[Rukiga]], [[Luo]] | heufdstad = [[Kampala]] | geleuf = [[Christendom]], [[Islam]] | regeringsvörm = [[Republiek]] | inwonners = 37.873.253 | dichtheid = 157,1 | km2 = 241.038 | breedtegroad = 1/00//N | lengtegroad = 32/00//E | region = UG | pctwater = 15,39 | munteenheid = [[Ugandese Shilling]] | valutakode = (UGX) | tiedzone = [[EAT]] ([[UTC]]+3) | volksleed = [[Oh Uganda, Land of Beauty]] | feestdag = | tld = ug | laandkode = UG | tel = 256 <small>(006 vanuut Tanzania en Kenia)</small> }} '''Uganda''' (offisjeyl '''Repüblyk Uganda''') is een lånd in [[Oost-Afrika]]. Et grenzet met de klokke met an [[Zuud-Soedan|Zuyd-Sudan]] in et noorden, [[Kenia]] in et noordoosten, [[Tanzania]] in et zuydwesten, [[Rwanda]] in et zuyden en [[Kongo-Kinsjasa]] in et westen. Uganda lig in de Afrikaanse [[Grote-merenstrekke]]. Et lig ok in et ströymgebeyd van den [[Niel|Nyl]] en hef een [[ævenårsklimaat]]. De inwonners van Uganda warren [[jager-gadderaars]] töt ongevear 1700 of 2300 jår eleyden, tu as [[Bantu]]-volker op et zuyden an tröyken. Et lånd splitsen zik op [[9 oktober]] [[1962]] van et [[Vereanigd Keuninkriek|Verænigd Köninkryk]]. Den naam hebt ze van et olde köninkryk [[Buganda]]. Det beslöyg et züdelike deyl van et lånd, met inbegrip van de hüdige höyvdstad [[Kampala]]. Dårnöst warren der in Uganda nog veyr köninkryken: Ankole, Bunyoro-Kitara, Busoga en Togo. Nå öre ofsplitsing bröyk der ne börgeroorlog oet, wuurduyr der tynduuzenden uut de tyd kömmen en meyr as nen miljuun löy op de vlücht mossen. De onröste in et lånd böyd onder meyr [[Idi Amin]] nen kåns üm de macht te grypen. Hey ontwikkelen zik as eyne van de meyst gevreysde [[diktatuur|diktators]] van de wærld. Uganda is nu ne repüblyk met 77 distrikte åwer veyr låndsstrekken. Den hüdigen presidænt is [[Yoweri Kaguta Museveni]], den as nå nen zesjårigen bosoorlog in [[1986]] an de macht köm. De offisjeyle språken zint [[Engels]] en [[Swahili|Swahyly]]. Et [[Luganda]] is ne språke dey as duyr et heyle laand köjerd wörd. Dårnöst gef et nog et [[Runyoro]], [[Royankole]], [[Rukiga]] en et [[Luo]]. {{begin}} {{Dialekt|twd}} [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Laand]] [[Kategorie: Afrika]] oat096eq60r94p8juqiqzhk6cq31bx4 0 26283 291998 291994 2016-12-05T20:00:14Z Servien 7 /* Veurbeeldtekst: t tunekrupertjen */ wikitext text/x-wiki De schriefwieze van t Nedersaksies kan in de schriftelike kommunikasie tussen n [[Nederlaand]]se en [[Duutslaand|Duutse]] spreker van t [[Nedersaksies]] nogal es verwarring en onbegrip veroorzaken. Der bin dan oek verschillende pogingen edaon um n algemene '''intersaksiese schriefwieze''' op te stellen, zonder veul sukses. n Veurbeeld van zo'n spelling is de [[Vosbergenschriefwiese]] en de inkomplete [[Algemeyne Schryvwys']] die allinnig deels uutewörken is veur t [[Noord Leegsaksisch|Noord-Platduuts]]. Ondertussen bin der oek verschillende vormen ontstaon die in informele situasies gebruukt wörden. Meestentieds wördt der daorbie ekeken naor de spelling van t [[Middelnedersaksies]]. Wa'j haost altied weerzien in zoksoort schriefwiezen is: * t laoten vervallen van t [[grootschrieven]] van [[zelfstaandig naamwoord|zelfstaandige naamwoorden]] (bv. ''dörp'' in plaotse van ''Dörp''). * ''v'' in woorden waor t Duuts ''f'' hef (bv. ''vör'' in plaotse van ''för'') * ''d'' in woorden waor t Duuts ''t'' hef (bv. ''woord'' in plaotse van ''Woort'') * ''oo'' waor t Duuts ''oh'' hef (bv. ''ko'' in plaotse van ''Koh'') * ''ee'' of ''ey'' waor t Duuts ''eh'' hef (bv. ''meer'' in plaotse van ''mehr'') * ''ö'' of ''öö'' in plaotse van de Nederlaandse ''eu'' * ''ao'', ''oa'' (en de Noord-Platduutse a/aa die altied as å klinkt) wörden eschreven as ''å'' of ''åå'' (wat oek in t Middelnedersaksies gebeurden). Aandere zaken die'j meestentieds weerzien in n gemeenschappelike vorm van schrieven bin: * ''y'' veur ''ie'' (bv. ''hyr'' in plaotse van ''hier'') - hoewel dat in beie vormen van t Nedersaksies as ''ie'' eschreven wördt * ''ey'' veur ''ei'' of ''ee'' (bv. ''eynde'' [einde] of ''beyter'' [beter]) * ''ay'' veur ''ai'' (bv. ''nayt'' [nait], ''bayd''' [beid']) * de Nederlaandse ''u'' wördt eschreven as ''ü'' * de Nederlaandse ''oe'' wördt eschreven as ''u/uu'' * de Nederlaandse ''uu'' wördt eschreven as ''ü/üü'' of ''uy'' * ''öa'' of ''öö'' valt meestentieds samen mit ''ö/öö'' (eu) * ''z'' wördt soms eschreven as ''s'' (bv. ''söken'' in plaotse van ''zöken'') * evt. t gebruuk van ''æ'' veur n lange è (ae/ea) [ɛː] (bv. ''læven'' veur ''laeven'' of ''leaven'') == Vergelieking van schriefwiezen == Hieronder zie'j n tabel mit vergeliekingen in schriefwiezen van de Algemeyne Schryvwys', de Vosbergenschriefwieze en de Nederlaands en Duuts ebaseerden schriefwiezen. {| class=prettytable |- ! width="20%"|Algemeyne Schryvwys' ! width="20%"|Vosbergen ! width="20%"|Nederlaands ! width="20%"|Duuts ! width="20%"|IPA |- | a, e, i, o, ö | a, e, i, o, ö | a, e, i, o, ö | a, e, i, o, ö | [ɑ], [ɛ], [ɪ], [ɔ], [œ] |- | e | ä | ä, e | ä | [ɛ] |- | ü | ü | u | ü | [ʏ] |- | a, aa | a, aa | a, aa | a, aa, ah | [aː] |- | e, ee | e, ee | e, ee | e, ee, eh | [eː] |- | y | ie | ie | ie; i (eind) | [iː] |- | o, oo | o, oo | o, oo | o, oo, oh | [oː] |- | uy | ü, üü | u, uu | ü, üü | [yː] |- | u, uu | ů, ůů | oe | u, uu | [u] |- | ?<ref>Is allinnig uutewörken veur t Noord-Nedersaksies (waor aa altied as ao / oa / å(å) klinkt) waor t eschreven wördt as a, aa.</ref> | å, åå | ao, oa | a, aa; oo, oh; soms: å, åå | [ɔː], [ɒː], [oː] |- | oe, eu{{Info|In leenwoorden: bv. Europa, neutraal}} | ö, öö | eu | ö, öö | [øː] |- | oy | ?{{Info|Niet bekend}} | ui | ö, öö, öh{{Info|Klank völt samen mit Ndl. eu}} | [œy] |- | e, ee | ä, ää | ae, ea, èe, èè | ä, ää | [ɛː] |- | ey | ei | ei | ei | [ɛɪ] |- | ay | ai | ai | ei | [ɑɪ] |- | au, ou{{Info|Op de webstee steet ou en oy deur mekaar vermeld}} | au, ou | au, ou | au(h) | [ɔu], [ʌu], [ɑu], [ɒu] |- | oy | oi | oi | eu(h), äu(h) | [ɔi] |- | oo | oo | oou | ou | [oːu] |} == Veurbeeldtekst: t [[doempien|tunekrupertjen]] == {| class=prettytable |- ! Sallaands ! Noord-Platduuts |- |t Winterkoninkyn had syn nüst ebouwd in de wagenschüre. |Dee tuunkrüper het syn nest in t wågenschuur hat. |- |Op n keer waren allebeyde de olden üütevlögen |Nu sünd dee olden bayd' mal uutvlågen west |- |se wollen wat eten vöör de jonkys halen |se hebt vöör eer jongen wat to leven hålen wold |- |en se hadden höör kleyntys helemåle allenig elåten. |un hebt dee lütten gans alleen låten. |- |Nå n tydlang kümp de va weer bi'j hüüs. |Nå n tydlang kümt dee old wedder to huus. |- |"Wat is hyr geböörd?" seg e, "Wy hef u wat edåne, kinder? Y bint jå helemåle verschrikt?" |"Wat is hyr passeert?" segt hey. "Wer het ju wat dåån, kinder? Jy sünd je gans verschüchterd." |- |“Och, va,” segt se, “Der kwamp hyr net so'n grote büllebak vöörbi'j. Dy sag der so gemeen en grouwelik üüt. |"Och, vadder", segt see, "hyr kööm even so'n groten buman vöörby. Dee seeg so böös un schruterig uut. |- |Hey gluupten mit syn grote ogen so ons nüssyn binnen. En dåår binne wi'j so benauwd van ewörden.” |Dee gluup mit syn groten ogen nå ons nest herin. Dåår hebt wy ons so vöör verveerd." |} ==Rifferensies== <references/> [[Kategorie:Nedersaksies]] [[Kategorie:Nedersaksiese spellingsrichliene]] 5r8zc3qrl0axaha21sx3284uhcrfajp 0 26288 292002 2016-12-07T12:45:51Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Vjens]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Vjens]] 8n4v8dppipwan7qnhhahqmhmlrtal1p 0 26289 292010 2016-12-07T13:51:06Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Vuurplaksel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Vuurplaksel]] 14g38oamjnqlipu4kwv162em7kmjbvk 0 26290 292080 292011 2016-12-09T01:32:20Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Vuurplaksel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vuurplaksel]] 3vpamo0qqiel00oojanoeiafac5pgdy 0 26291 292012 2016-12-07T13:51:28Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Vuurplaksel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Vuurplaksel]] 14g38oamjnqlipu4kwv162em7kmjbvk 14 26293 292214 292190 2016-12-12T15:42:22Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] [[Kategorie:Regio Achterhook]] 96u8ea6enls9b0vzyxm61xfvtfw6kkr 14 26295 292586 292541 2016-12-17T12:12:33Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] [[Kategorie:Geografie van de Liemers]] coprx29hjum0y1lmzzb7f0l94xixglj 14 26296 292438 292250 2016-12-15T11:54:07Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Regio Achterhook]] ik8g5jo599hsc12ee8n0t8qydkrigp6 14 26297 292115 2016-12-10T11:24:46Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Streek in Gelderlaand]] 7qe0b5w516y9lv1fs2b9fq8p7msvnkz 14 26298 292465 292254 2016-12-15T12:37:07Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Regio Achterhook]] ik8g5jo599hsc12ee8n0t8qydkrigp6 0 26299 292132 2016-12-10T11:49:03Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Olde Iesselstreek (streek)]] herneumd naor [[Olde Iesselstreek (taol)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Olde Iesselstreek (taol)]] o8koqgd6vbf7vwgcr36j9sbwmu5sw9a 14 26300 292224 292136 2016-12-12T15:46:27Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] cblqqijrqtaoi67khewxefona6dhe5g 0 26301 292144 2016-12-10T12:11:00Z Wwikix 13678 deurverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Groafschap Zutfent]] hk6dcgzzi20wvquhqyuf9fx3rwqm1db 14 26302 292253 292196 2016-12-12T16:16:01Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Streek in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van de Liemers]] [[Kategorie:Regio Achterhook]] 9uva3dny5eblxq6689a6mq30x0aa9iu 14 26303 292272 292255 2016-12-12T16:37:49Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Kategorie:Zevenaar]] herneumd naor [[Kategorie:Zaender]] wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Gelderlaand]] [[Kategorie:Geografie van de Liemers]] 98z4ggpz2cykq41gbsh7iuc5kw8sb98 0 26304 292278 292276 2016-12-12T16:39:31Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Holthuzen (Zevenaar)]] herneumd naor [[Holthuzen (Zaender)]] wikitext text/x-wiki '''Holthuzen''' ([[Nederlands]]: ''Holthuizen'') is een buurtschap in de gemeente [[Zaender]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{Begin}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Zaender]] pbcv18i1s0gnimfq7p2rxhu9lmxqij4 0 26305 292280 292277 2016-12-12T16:39:46Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Old-Diek (Zevenaar)]] herneumd naor [[Old-Diek (Zaender)]] wikitext text/x-wiki '''Old-Diek''' ([[Nederlands]]: ''Oud-Dijk'') is een buurtschap in de gemeente [[Zaender]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{Begin}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Zaender]] 51uoznn6k7f6hn7k8cc3f9p65v3cr7b 0 26306 292275 292164 2016-12-12T16:38:32Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki '''Babberik''' ([[Nederlands]]: ''Babberich'') is een darp in de gemeente [[Zaender]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{Begin}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Zaender]] lbl97xrpfnream3nojpy6jl05k1n2zc 10 26307 292589 292536 2016-12-17T12:13:55Z Wwikix 13678 + wikitext text/x-wiki {{Nav |titel = ''' [[Liemers|De Liemers]] ''' |ofb_groot = [[Ofbeelding:Flag of Zevenaar.svg|50px]] |inhold = {{Nav/Tabel | R1C1 = '''Gemeenten:''' | R1C2 = [[Deutekem]] (deels) - [[Doezebarg]] (deels) - [[Duve (gemeente)|Duve]] - [[Montferland]] - [[Olde Iesselstreek]] (deels) - [[Rijnwaarden]] - [[Westervoort]] - [[Zaender]] }} }}<noinclude> [[Kategorie:Geografiese mallen|{{PAGENAME}}]] </noinclude> jiid84yea3pe0a46iq5iuia4y74ijhw 14 26308 292527 292230 2016-12-15T15:11:02Z Wwikix 13678 + wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Achterhoek en Liemers.svg|thumb|Regio Achterhook (rood)]] [[Regio Achterhook]] is n samenwarkingsverband van gemeenten in de streek van den [[Achterhook]] ([[Montferland]] ligt in de [[Liemers]], [[Deutekem]] en [[Olde Iesselstreek]] deels ok). [[Kategorie:Achterhook]] sfxqc6hjpqw1j59fgkt699dtp36jljp 0 26309 292207 2016-12-11T21:44:51Z 88.104.36.119 Nieje zied: ''''Protologism''' is een woord veur 't etymologie van woorden. [[Kategorie:Etymologie]]' wikitext text/x-wiki '''Protologism''' is een woord veur 't etymologie van woorden. [[Kategorie:Etymologie]] cu5i8hqmtoajo7jxcsj99221fssun9w 14 26310 292225 292215 2016-12-12T15:46:36Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Gelderlaand| ]] [[Kategorie:Achterhook]] 0e19sglliz9uu9t30eoubenv3464695 14 26311 292252 292251 2016-12-12T16:15:39Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Geografie van Gelderlaand| Liemers]] [[Kategorie:Liemers]] qkcn4swtnox5n8zyblvqlcm09p45k7l 0 26312 292261 2016-12-12T16:29:20Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Duven (gemeente)]] herneumd naor [[Duve (gemeente)]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Duve (gemeente)]] co9nniukr89uan8goxeqypfxoow2efj 0 26313 292269 2016-12-12T16:37:16Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Zevenaar]] herneumd naor [[Zaender]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zaender]] t4m1lcd1dl569v0knsb4lftzur26yas 14 26315 292273 2016-12-12T16:37:49Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Kategorie:Zevenaar]] herneumd naor [[Kategorie:Zaender]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[:Kategorie:Zaender]] 60ugqpw9t8lur87ujaij7wja5c8meo1 0 26316 292279 2016-12-12T16:39:31Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Holthuzen (Zevenaar)]] herneumd naor [[Holthuzen (Zaender)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Holthuzen (Zaender)]] 4ojukw8r3yaa4x8rthqp96h2mp6xpda 0 26317 292281 2016-12-12T16:39:46Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Old-Diek (Zevenaar)]] herneumd naor [[Old-Diek (Zaender)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Old-Diek (Zaender)]] czesbp3i0kpam7xkebngkk82n37dunv 0 26318 292302 2016-12-13T09:36:52Z Wwikix 13678 deurverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zaender]] t4m1lcd1dl569v0knsb4lftzur26yas 0 26319 294501 294500 2017-10-10T23:05:39Z Servien 7 Servien hef de zied [[Karstboom]] herneumd naor [[Karstboum]] wikitext text/x-wiki [[Bestaand:XmasTreeExhibitChicagoMuseumOfScienceIndustry.jpg|thumb|Karstboum in et Museum of Science and Industry in Chicago]] [[Bestaand:Arbol Navidad 01.jpg|thumb|Een karstboum mit [[karstbal]]len]] [[Bestaand:Christmas tree.jpg|thumb|[[Nordmann-sparre]] as karstboum]] Een '''karstboum''' is een nåldboum dy altyd rond de [[Kìrsttied|karsttyd]] in hüüs ehåld wördt en versyrd wördt mit [[locht]]jes, [[karstballe]]n, slingers, [[engelenhaor|engelenhår]], üüteenlopende dekorative figüren so as engelen, rendyren, pakjes, en vake een [[piek (karstversiering)|pyk]]. De traditsy van de karstboum is mittertyd üütebreyd tot verlochte en versyrde boumen up pleynen en in parken, stråten en tünen. In völe steden en darpen wördt een groute verlochte karstboum neereset, meestentyds up een markt, pleyn of andere centrale plåtse. Eén van de bekendste vöörbeelden hyrvan is de [[fiensparre|fynsparre]] dy elk jår in [[Rockefeller Center]] in [[Niej-York (stad)|Ny-York]] neereset wördt. De boum, dy meestentyds tüssen de 22 en 28 meter hoge is, wördt versyrd mit tyndüsenden lochtjes. Et ansteken van de lochtjes geböört altyd tydens een twee üür dürende show up de woonsdag nå [[Dankzegingsdag|Danksegingsdag]] (''Thanksgiving'') en wördt rechtstreeks up tv üütesünden. Et moment wårup de karstboum up-etöygd wördt verschilt van streek tot streek en van religy tot religy. In [[Nederland]] en [[België|Belgye]] geldt de ungeschreven regel dat karstboumen en andere karstversyringen eerst nå [[Sunterkloas|Sünterklås]] ([[5 desember|5]]-[[6 desember|6 december]]) neereset wörden maggen.<ref>'Dreekwart van de bevolking argert syn eygen an karstversyringen by winkels terwyl Sünterklås nog in et land is', [[TNS NIPO]], 5 december 1997</ref> Et spül bliv meestentyds stån tot en mit [[Dreekoningen]] ([[6 jannewaori|6 jannewåri]]). Vrogger löten se de boum uk wel stån tot et feest van [[Maria-Lochtmis]]. Soms wördt wel es eseegd dat et vortdoon van de boum vöör Dreekoningen ungelok sol brengen, üm toch lik disse upvatting minder vöör te kumen: völe Nederlanders doon de karstboum rond de jårwisseling al de döre üüt. In Düütsland wördt volgens de traditsy de karstboum eerst up de marnen van 24 december up-etöygd, üm der dan 's avends de karstkado's under te kunnen doon.<ref>Jochen Müssig: [http://www.sueddeutsche.de/leben/weihnachtstradition-weltweit-durch-baum-und-zeit-1.246132 ''Weihnachtstradition weltweit – Durch Baum und Zeit''], Süddeutschen Zeitung, 20 december 2006.</ref> ==Oorsprong en olderdom van et gebrüük== Over de olderdom van et gebrüük van de karstboum lopen de bronnen arg üütene. In de [[Romantiek|Romantik]] döken teoryen up dat de karstboum een [[Germoanen|Oldgermaanse]] oorsprong hebben sol, wårby de boum ([[eek]]) centraal stüng in een [[Zunnewende|middewinter]]vyring (feytelik de [[kortste dag]]). As de boum in de winter te old was, wördden et verbrand vöör warmte. Eerst tydens de [[middeleewn|middeleeuwen]] konnen keersenmakers up groute schåle goodkope keersen maken dy gebrüükt wördden üm de boum mee te versyren. In een [[Franken|Frankiske]] tekste üüt de [[13e eeuw|13. eeuw]] wördt vöör et eerst een gröne boum vol keersen beschreven. An et eynde van de middeleeuwen plåtsten inwuners van de [[Elzas]] 's winters een boum, versyrd mit keersen, [[klåtergold]], eklöörd papyr, appels, kook en sükergood in höör hüüs. Dit gebrüük weyden eerst halverwegen de [[19e eeuw|19. eeuw]] over når andere West-Europeeske landen, wårunder Nederland en Belgye.<ref>[http://www.trouw.nl/tr/nl/4512/Cultuur/article/detail/1813474/2010/10/23/Kerstboom-dook-pas-op-in-19de-eeuw.dhtml 'Karstboum verscheen eerst up in 19. eeuw'], ''Trouw'', 23 oktober 2010</ref><ref>Ron van Gelderen, [http://www.onsamsterdam.nl/component/content/article/32-winter-special-november-december-2010.html?start=5 De segetocht van de karstboum], ''Ons Amsterdam'', november-december 2010</ref><ref>[http://www.history.com/topics/christmas/history-of-christmas-trees History of Christmas trees], History</ref> De [[christendom|christelike]] karken, en vööral de [[Rooms-katholieke Karke|Rooms-katolyke Karke]], hebben de karstboum lange tyd eweerd. De karstboum hev mit de inhold van et christelike [[Kìrsttied|karstfeest]] niks van doon. Upvallend genog bin et jüüst de negentynde-eeuwske geestverwanten dy dervöör esörgd hebben dat de karstboum in Nederland in swang kwam. In de negentynde eeuw hev [[et Réveil]] een belangryke rolle espööld by de introdüktsy van de karstboum. In eerste instantsy hadden allinnig ryke [[Vriezinnig protestantisme|vrysinnige protestantse]] gesinnen een sparre in hüüs, de [[zundagsschoele|sündagsschule]] besörgden hüm brede popülariteyt. De sündagsschule, up-ericht döör figüren üüt et Réveil, was nyt allinnig een geschikte manyre üm et evangely te verspreyden mer uk üm armen van middelen te vöörsyn. Sinds dy tyd steet de karstboum volgens party karken simbool vöör 'et Locht'. == Boumsoort == De meestverkochtten karstboumen bin de [[fiensparre|fynsparre]] (''Picea abies'') en de [[Nordmann-sparre]] (''Abies nordmanniana''), evolgd deur de [[Serviese sparre|Serviske sparre]] (''Picea omorika'') en de [[blauwsparre|blauwsparre]] (''Picea pungens''). De nålden van de Nordmann-sparre vallen minder gauw üüt as dy van de fynsparre. Uk andere soorten üüt de geslachten [[zilversparre|silversparre]], [[sparre]], [[denne]] en ''[[Pseudotsuga]]'' wörden as karstboum gebrüükt. Et Düütse karstlyd ''O, Tannenbaum'' is vertaald as ''O, dennenboum'', wat wårschynlik terechte is, ümdat sowel ''sparre'' as ''denne'' olde Nederlandse woorden waren vöör ''nåldboum''. De vöörbye jårhunderden is de naam ''denne'' meestentyds ereserveerd vöör wat vrogger ''pynboum'' heetten (et genus ''Pinus''). == Karstboumverbranding == In völe gemeenten in Nederlandse en Vlaanderen wörden an et begin van t nye jår de karstboumen verbrand by een sogeheten [[karstboumverbranding]]. Vööral jongeluy versamelen dan karstboumen en leveren se in up een bepålde plåtse. Vervolgens wörden de karstboumen up een avend in brand estöken, meestentyds is dår de brandweer wel by. In de söventiger en tachetiger jåren was et popüläär by groute grupen jongeluy üm karstboumen te versamelen en dy in "eygen beheer" up een krüüspunt of pleyn te verbranden. Disse traditsy leevden vööral arg in Den Haag by de jongeluy. Et kon der in dy tyd heftig an to gån tüssen büürtgrupen underling mit gewonden tot gevolg. Disse traditsy stüng beter bekend as "Karstboumen rausen"; up syn Haags: "kegsbaume rausen". Vanof de jåren negentig wördden et in eygen beheer verbranden van karstboumen steeds minder to-estån vanwegen de hoge kosten van asfaltreparatsys en de unveylige sitüatsy vöör bewuners in de direkte ümgeving van de karstboumverbranding. ==Referentsys== <references/> ==Üütgånde verwysing== {{commons|Christmas tree|karstboum}} {{Dialekt|wvel|Nunspeet|Algemeyne Intersassiske Skryvwyse}} [[Kategorie:Kìrst]] sue4saz9mb22cffw2ct9l3y1t35r5wn 0 26321 292334 2016-12-14T15:39:04Z Servien 7 Servien hef de zied [[Münsterlaand]] herneumd naor [[Mönsterlaand]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mönsterlaand]] eho6idfwd7zdtt0wgpz9m1skmnkb46g 0 26322 292336 2016-12-14T16:15:16Z Servien 7 Servien hef de zied [[Münster]] herneumd naor [[Mönster]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Mönster]] 5xf449dxrupmxumdbhgl84zgbuiodwk 0 26324 292340 2016-12-14T16:16:27Z Servien 7 Servien hef de zied [[Vrea van Münster]] herneumd naor [[Vrae van Mönster]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Vrae van Mönster]] 44f593di6ncc3rvpmxzfi1nr561frlh 0 26325 292345 2016-12-14T16:25:23Z Servien 7 Servien hef de zied [[Münster (deurverwiespagina)]] herneumd naor [[Munster (deurverwieszied)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Munster (deurverwieszied)]] 1rm0kctdiv1b8elthxdv9v89zkm59az 0 26326 292367 2016-12-14T17:02:33Z Servien 7 Servien hef de zied [[Buorken]] herneumd naor [[Borken]] over n deurverwiezing heer: allinnig zo eneumd vanwegen de Westfaolse klankbreking wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Borken]] o3ov77jz236cya5pvfn5ilbtekh6sno 0 26327 292371 2016-12-14T17:09:42Z Servien 7 Servien hef de zied [[Steinfurt]] herneumd naor [[Stemmert]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Stemmert]] nvmj0l0ooilt87y7ogl7v3ui5jp9ida 14 26328 292434 292433 2016-12-15T11:52:11Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Deutekem|Liemers]] [[Kategorie:Geografie van de Liemers]] 3lxygxwdlesqswvp4vowwyzbpu38z8z 14 26329 292437 2016-12-15T11:53:47Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Deutekem|Achterhook]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] sn4jos2wue32n8krvh74jk9554wecgs 14 26330 292454 2016-12-15T12:27:58Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Olde Iesselstreek|Achterhook]] [[Kategorie:Geografie van den Achterhook]] pszkk26a56uga1o72uus47rjtnae2j3 14 26331 292464 2016-12-15T12:36:39Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Olde Iesselstreek|Liemers]] [[Kategorie:Geografie van de Liemers]] pwj8k9cbkgo2xoihxxb0mcw9lbmso81 0 26332 292485 2016-12-15T13:00:48Z Wwikix 13678 deuverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wael]] 1tlibwtyr05mcebpbs2h89cbtuq6pkn 0 26333 292487 2016-12-15T13:05:16Z Wwikix 13678 deurverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Duve (gemeente)]] co9nniukr89uan8goxeqypfxoow2efj 0 26334 292490 2016-12-15T13:07:14Z Wwikix 13678 deuverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Varsselder-Veldhunten]] jnyitv7valq8j642ic12lgnb9bayyqo 14 26335 292496 292495 2016-12-15T13:18:58Z Wwikix 13678 deurverwiezing naor [[Kategorie:Bronckhorst]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Kategorie:Bronckhorst]] dx6ktl2459pz1zhi5his3zelu33w5wm 0 26336 292587 292542 2016-12-17T12:12:45Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki '''Beinum''' is een wiek in de gemeente [[Doezebarg]]. 't Ligt ten zuden van de [[Olde Iessel]] in de [[Liemers]]. {{Begin}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Doezebarg]] 57ipite9ok6i7s1xcs6pmpx2dnqptec 0 26337 292545 2016-12-16T13:01:09Z Wwikix 13678 Nieje zied: ''''Engbargen''' is een buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{Olde Iesselstreek}} {{Begin}} Kategorie:Achterhooks art...' wikitext text/x-wiki '''Engbargen''' is een buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{Olde Iesselstreek}} {{Begin}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Achterhook)]] 8imm4fzbv9v2yhafg2uyugevvnefmmw 0 26338 292546 2016-12-16T13:05:08Z Wwikix 13678 Nieje zied: ''''De Heuven''' is een buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{Olde Iesselstreek}} {{Begin}} Kategorie:Achterhooks art...' wikitext text/x-wiki '''De Heuven''' is een buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{Olde Iesselstreek}} {{Begin}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Liemers)]] doa9mkuzhbi7p1t7kjk9lsd2cjeb3sg 0 26339 292548 2016-12-16T18:07:54Z Wwikix 13678 Nieje zied: ''''Iesselhunten''' is een buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{Olde Iesselstreek}} {{Begin}} Kategorie:Achterhooks...' wikitext text/x-wiki '''Iesselhunten''' is een buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{Olde Iesselstreek}} {{Begin}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Liemers)]] 7ruj30tb7lbymcu422lgrvcd9d8h1bc 0 26340 292550 292549 2016-12-16T18:12:23Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Milt]] herneumd naor [[Milt (plaatse)]] wikitext text/x-wiki '''Milt''' is een buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{Olde Iesselstreek}} {{Begin}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Liemers)]] 18ogjqy7g8nzl0gfg13tc3a49qz6vwj 0 26341 292554 292551 2016-12-16T18:17:20Z Wwikix 13678 artikel wikitext text/x-wiki De '''milt''' is een [[orgaan]]. {{Begin}} [[Kategorie:Lichem]] 67uvt5pomi0m89ylo4eb761xgobu7tp 0 26342 292553 2016-12-16T18:14:13Z Wwikix 13678 deuverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Milt (plaatse)]] ft70a7uuj669ehly4mfgsk8xegi7d1y 0 26343 292555 2016-12-16T18:20:40Z Wwikix 13678 Nieje zied: ''''Rafelder''' is een buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{Olde Iesselstreek}} {{Begin}} Kategorie:Achterhooks arti...' wikitext text/x-wiki '''Rafelder''' is een buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{Olde Iesselstreek}} {{Begin}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Liemers)]] bk61wvzmo6b67mxpcu68am4599r603r 0 26344 292556 2016-12-16T18:23:00Z Wwikix 13678 Nieje zied: ''''Zeek''' is een buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{Olde Iesselstreek}} {{Begin}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]...' wikitext text/x-wiki '''Zeek''' is een buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{Olde Iesselstreek}} {{Begin}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Liemers)]] lvldw0yhby8e7rdhx0yk0xiqstkfqcu 0 26345 292557 2016-12-16T18:23:37Z Wwikix 13678 deuverwiezing wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zeek (plaatse)]] qc4s00k83f8qhzdt0le638m6wrfiguu 0 26346 292561 292560 2016-12-16T18:32:43Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Wals (Olde Iesselstreek)]] herneumd naor [[Wals (plaatse)]] wikitext text/x-wiki '''Wals''' is een buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{Olde Iesselstreek}} {{Begin}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Liemers)]] iqceaipih9d3kplw9dpbd3rvdu10jql 0 26347 292562 2016-12-16T18:32:44Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Wals (Olde Iesselstreek)]] herneumd naor [[Wals (plaatse)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wals (plaatse)]] bjm6stk0czy5ip0tihsybevs2dds4l9 0 26348 292565 292564 2016-12-16T18:35:19Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Wieken (Olde Iesselstreek)]] herneumd naor [[Wieken (plaatse)]] wikitext text/x-wiki '''Wieken''' is een buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{Olde Iesselstreek}} {{Begin}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Liemers)]] pmxr49spw785j8g6w18b8osdrynjc8b 0 26349 292566 2016-12-16T18:35:19Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Wieken (Olde Iesselstreek)]] herneumd naor [[Wieken (plaatse)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wieken (plaatse)]] ksgk5wff8zd9a5qbj3t95l9zfwmafws 0 26350 292568 2016-12-16T18:38:03Z Wwikix 13678 Nieje zied: ''''Vriezelaar''' is een buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{Olde Iesselstreek}} {{Begin}} Kategorie:Achterhooks ar...' wikitext text/x-wiki '''Vriezelaar''' is een buurtschap in de gemeente [[Olde Iesselstreek]] in de previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]]. {{Olde Iesselstreek}} {{Begin}} [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Plaotse in Gelderlaand]] [[Kategorie:Olde Iesselstreek (Achterhook)]] 576y530vk2b6rqoloyu27jqjatgx1rb 14 26351 292598 2016-12-20T13:35:34Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Politikus]] [[Kategorie:Gemiente]] 1b56je3u95c9tpwdp7stw3lsz6rw8k7 14 26352 292627 2016-12-21T12:07:17Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Gemeente in Flevolaand]] m6pp9p8v93jobz3drxqbfjd5updnn0r 0 26353 292804 292803 2016-12-23T10:04:30Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki '''Nick Muller''' ([[Deutekem]], [[2 meert]] [[1992]]) is een [[Achterhooks|Achterhookse]] journalist en schriever. Hee studaeren Journalistiek in Zwolle en Nederlandse Taal en Cultuur in Amsterdam. Sinds 2012 is e redacteur bi-j ''HP/De Tijd''. Veur dat tiedschrift schrif hee interviews. Ok schrif e veur tiedschriften als ''Playboy'', ''Vogue Man'' en ''De Titaan''. In 2015 verscheen zien bloemlezing ''Gedichten die mannen aan het huilen maken'', woarin onder meer [[Bennie Jolink]] zien mooiste gedicht te kennen gaf. {{Bron| [https://blendle.com/i/de-gelderlander---nijmegen/gedichten-die-mannen-ontroeren/bnl-dgnijmegen-20150515-28585581 Interview met Nick Muller]. Gerco Mons, ''De Gelderlander'', 15 mei 2015. [https://blendle.com/i/nrcnext/poezie-om-te-janken/bnl-nn-20150518-1496256 'Poëzie om te janken']. Arjen Fortuin, ''NRC Handelsblad'', 18 mei 2015. [http://www.regio8.nl/gedichten-gebundeld-door-doetinchemmer/actueel/nieuws/item?208476 'Gedichten gebundeld door Doetinchemmer']. ''Regio8'', 15 mei 2015.}} {{DEFAULTSORT:Muller, Nick}} [[Kategorie:Achterhooks_artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] [[Kategorie:Nederlaand]] p2obbpopr6fesmf7lzsoqn5ftkee4pc 14 26354 292662 292661 2016-12-22T10:39:49Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie| ]] [[Kategorie:Taol]] 7z9k3dvgcugkluxqv7cf94h24bna48h 14 26355 292673 2016-12-22T10:51:02Z Wwikix 13678 kat wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Wikipedie]] g9zc5nebixjijewv6kpnr2tenqhfh74 14 26356 292757 292751 2016-12-22T13:43:37Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Germaanse taol]] [[Kategorie:Taol ien Nederlaand| ]] pbqc9ify2qwi5883l4gxk6gnbiy4p44 0 26357 292830 292829 2016-12-24T09:47:49Z Wwikix 13678 + wikitext text/x-wiki '''Massachusetts''' (sprek oet: massa-'''sjoe'''-sets), offisjeel et '''Gemenebest Massachusetts''', is nen stoat van de [[Amerika|Verenigde Stoatn van Amerika]]. {{Begin}} {{Verenigde Stoaten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] ninagu2165z2jvtzxl02hgx0bxw13uu 0 26358 292831 292826 2016-12-24T09:49:44Z Wwikix 13678 deurverwiezing naor [[Massachusetts]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Massachusetts]] nw2dsf7zimgrlcy54bsjlgf6958xfcf 0 26359 292828 2016-12-24T09:43:49Z Wwikix 13678 Wwikix hef de zied [[Massachussetts]] herneumd naor [[Massachusetts]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Massachusetts]] nw2dsf7zimgrlcy54bsjlgf6958xfcf 0 26360 292844 292843 2016-12-30T09:53:47Z Wwikix 13678 -kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:SS Espagne (Anversois, 1909).jpg|thumb|250px|SS Espagne (Anversois, 1909)|SS Espagne]] Den '''SS Espagne''' was een [[België|Belgisch]] skip dy zunk in de [[Noordzee]] deur een Duutse duukboot op 25 dezìmber 1917. == Den bouw == Den ''Espagne'' was eigendom van de rederi-je Armement Adolf Deppe, en wodden ebouwd in [[Antwerpen]]. Et werd tewatergeloaten op 6 Febrewaori 1909 en gebrukt in Meert 1909. Et skip was 71.78 meter lang en 11.00 meter breed. == 't Zinken == Den ''Espagne'' zunk op 25 dezìmber 1917 in de [[Noordzee]] deur een Duutse duukboot en binnen dree minuten was et skip under water. 21<ref name="SS Espagne [+1917]">[http://www.wrecksite.eu/wreck.aspx?1251 (Engels)]</ref> opvoarenden kwamen um et leaven en dree werden gered. == Et vrak == Et vrak werd ontdekt op een diepte van 40 meter. == Rifferenties == <references /> [[Kategorie:Skip]] [[Kategorie:Geschiedenis van België]] 3fmmdl0zzcee6ok3xm0musj09y6zq0m 0 26362 292847 2016-12-31T11:00:44Z Ni'jluuseger 73 Dv (Drèentse schriefwieze) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Ni'jlusen]] pyeejaruhjrqvs1wqiigp7rp6c7y6g8 0 26363 292882 292881 2017-01-10T15:27:10Z Wwikix 13678 + wikitext text/x-wiki [[Bestaand:FeringaWiki.jpg|thumb|Ben Feringa]] '''Bernard Lucas (Ben) Feringa''' ([[Barger-Kompas]] (gemiente [[Emmen (gemiente)|Emmen]]), 18 meie [[1951]]) is een [[Drenthe|Drèentse]] [[scheikunde|scheikundege]]. Hi'j is hoogleraar an de [[Rieksuniversiteit Grunning]]. In 2016 kreeg hi'j samen mit [[Jean-Pierre Sauvage]] and [[Fraser Stoddart]] de [[Nobelpries]] veur scheikunde. Ben Feringa woont in [[Eel-Potterwold]]. {{Begin}} {{DEFAULTSORT:Feringa, Ben}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese leu]] [[Kategorie:Scheikundege]] af7lji950hs63enc14zue9kakrg6mh8 0 26364 292893 292889 2017-01-12T15:11:48Z Wwikix 13678 /* Zien ok */ kat wikitext text/x-wiki [[Bestaand:BlankMap-World-v5_small_states.PNG|rechts|duum|400x400px|Dwargstoaten]] '''Dwargstoat '''is un onofficiële benaming vor un stoat mit un arreg kleane oppervlakte. Dwargstoaten worren ok wel ministoaten eneumd. == Ontstoan van dwergstoaten == Dwargstoaten kuunen op verskillende manieren ontstoan. Eilandstoaten eauwen un geografie die zich goed lient vor zelfbestuur. Mit dwargstoaten in braggebieden got ut vaak over muulijk te berikken gebieden, die vaneut omringende laanden niet of nauweliks an te vallen wazzen, terwijl ut dwargstoatjen zichzelf goed kon verdeedigen. Ok onstoan vuul dwargstoaten duurdat laanden ut niet iens kuunen worren oover de loop van de grìns in ur wordt un verdrag esluuten om ut betwiste gebied onger zelfbestuur of dubbelbestuur te zetten. Ok istoriese anomalieën kuunen anleeing gieven tot de vurming van dwargstoaten, woarduur ze beuten groote stoaten kuunen bleeven. == Afhankelijkheid == Dwargstoaten eauwen net as eilandstoaten (vuul dwargstoaten binnen boovendien ok eilandstoaten) te maken mit un tekort an ekonomiese ullepbronnen die middelen van bestoan kuunen garanderen. Dit zurregde er vor dat vooral in de 19e ieuw een euttocht van jongen mínsen die eurluiers gelòk arreges angers zochten, woarduur de stoatjes te kaampen kriegen mit een braindrain in dreigden ontvollekt te raken. In de 20e ieuw wisten vuul van elui echter om naaie inkoemensbronnen te veenen, ehulpen duur de toeniemende mobiliteit. Sommige ministoaten leeven vooral van toerisme, angeren moeten ut eauwen van een bankgeheim, vuurdielige belastingfaciliteiten of van un goedkoop vlaggelaand wezen. Angeren zo-as Singapore in Hong Kong profitierden van eurluis goeie legging in ontwikkelden eurlui tot un angelshub. An ut bankgeheim, fiscale faciliteiten in het wezen van een goedkoop vlaglaand klieven echter wel risicos. Ut kan arregernis veroorzaken bai grootere (OESO-)laanden, die zich bezurregd maken over ut weglekken van belastinggelden of misbruk duur e-organisierde misdoad. Dit kan zurgen tot ekonomiese sancties woar de ministoat vrai weinig tuugen kan beginnen. Vuul ministoaten eauwen dan ok een 'brood-eer' (vaak de vuurmalige kolonisator of ut buurlaand) die ut in internationaal verbaand ienigszins voor eurlui opnimt, onger de vuurwaarde dat ut ekonomies beleid de 'brood-eer' niet skaadt. Zo is Frankrijk de 'brood-eer' van [[Andorra]] in Monaco, Zwisterlaand van Liechtenstein, ut Verienigd Koninkrijk van Jersey, Guernsey, Man in van z'n vuurmalige koloniën in China sinds èènd joaren niegentig van Hong Kong in Macau. Ok wordt vaak de defensie duur de brood-eer edoan. Un poar dwargstoaten binnen hierduur ekonomisch arreg succesvol eworren. == Europiese dwargstoaten == Europiese dwargstoaten binnen (erangskikt op ofniemende grootte): {| class="" style="margin-bottom: 10px;" | [[Andorra]] mit un oppervlakte van: | 468&nbsp;km² |- | [[Malta (laand)|Malta]] | 316&nbsp;km² |- | [[Liechtenstein]] | 160&nbsp;km² |- | [[San Marino]] | 61&nbsp;km² |- | [[Monaco]] | 2&nbsp;km² |- | [[Vatikaanstad|Vaticaanstad]] | 0,44&nbsp;km² |} [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] word mit 2586&nbsp;km² an laandoppervlak over ut algemien niet as un dwargstoat ezien, omdat ut qua bevolleking, oppervlakte in omvang van de ekonomie beduuiend grooter is dan de angere in dissere liést. Wel stoatkundige ien-eeden, maar niet onafankelik binnen: {| class="" style="margin-bottom: 10px;" | Azoren | 2.333&nbsp;km² | [[Portugal]] |- | [[Åland]] | 1.580&nbsp;km² | [[Finlaand]] |- | [[Faeröer]] | 1.393&nbsp;km² | Deenemarken |- | Madeira | 801&nbsp;km² | [[Portugal]] |- | Athos | 350&nbsp;km² | [[Griekenlaand]] |- | [[Jersey]] | 116&nbsp;km² | Brits Kroanbezit |- | [[Guernsey]] | 78&nbsp;km² | Brits Kroanbezit |- | [[Gibraltar]] | 6,5&nbsp;km² | [[Verienigd Keuninkriek|Verienigd Kooninkrijk]] |- |[[Man (eilaand)|Man]] | 572&nbsp;km² | Brits Kroanbezit |} === Istorisch === {| class="" style="margin-bottom: 10px;" | Vraie Stad Danzig | 1966&nbsp;km² |- | Neutraal Moresnet | 3,44&nbsp;km² | (Condominium tussen [[Nederlaand|Nederland]]/[[België]] en [[Praissen|Pruisen]]) |- | Abdijvorstendom Thorn | 1,5&nbsp;km² |} == Noord-Amerikoanse dwargstoaten == {| class="" style="margin-bottom: 10px;" | Dominica | 754&nbsp;km² |- | Saint Lucia | 620&nbsp;km² |- | Antigua in Barbuda | 442&nbsp;km² |- | Barbados | 420&nbsp;km² |- | Saint Vincent in de Grenadines | 389&nbsp;km² |- | Grenada | 344&nbsp;km² |- | Saint Kitts in Nevis | 261&nbsp;km² |} Wel stoatkundige ien-eeden, maar niet onafankelik binnen: {| class="" style="margin-bottom: 10px;" | Amerikoanse Maagdeneilanden | 347&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_the_United_States.svg|20x20px]]{{US}} |- | Anguilla | 91&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_the_United_Kingdom.svg|20x20px]]{{GB}} |- | Aruba | 180&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_the_Netherlands.svg|20x20px]]{{NL}} |- | Bermuda | 53&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_the_United_Kingdom.svg|20x20px]]{{GB}} |- | Britse Maagdeneilanden | 151&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_the_United_Kingdom.svg|20x20px]]{{GB}} |- | Clipperton | 7&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_France.svg|20x20px]]{{FR}} |- | [[Kurasou|Curaçao]] | 444&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_the_Netherlands.svg|20x20px]]{{NL}} |- | Kaaimaneilanden |264&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_the_United_Kingdom.svg|20x20px]]{{GB}} |- | Montserrat | 102&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_the_United_Kingdom.svg|20x20px]]{{GB}} |- | Saint-Barthélemy | 21&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_France.svg|20x20px]]{{FR}} |- | Saint-Pierre in Miquelon | 242&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_France.svg|20x20px]]{{FR}} |- | Sint-Maarten | 54&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_France.svg|20x20px]]{{FR}} |- | Sint-Maarten | 34&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_the_Netherlands.svg|20x20px]]{{NL}} |- | Turks-  in Caicoseilanden | 948&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_the_United_Kingdom.svg|20x20px]]{{GB}} |} == Aziatiese dwargstoaten == {| class="" style="margin-bottom: 10px;" | Singapore | 697,1&nbsp;km² |- | [[Bagraain|Bahrein]] | 665&nbsp;km² |- | Maldiven | 298&nbsp;km² |} Wel stoatkundige ien-eeden, maar niet onafankelik binnen: [[ Verienigde Arabiese Emiraten]] {| class="" style="margin-bottom: 10px;" | Sharjah | 2590&nbsp;km² | Verienigde Arabiese Emiraten |- | Ras al-Khaimah | 1684&nbsp;km² | Verienigde Arabiese Emiraten |- | Fujairah | 1165&nbsp;km² | Verienigde Arabiese Emiraten |- | Hongkong | 1092&nbsp;km² | China |- | Umm al-Qaiwain | 777&nbsp;km² |- | Gazastrook | 360&nbsp;km² | Betwist tussen [[Israël]] in Palestina |- | Ajman | 259&nbsp;km² | [[Verenigde Arabiese Emiraten|Verienigde Arabiese Emiraten]] |- | Macau | 25&nbsp;km² | China |} == Oceaniese dwargstoaten == {| class="" style="margin-bottom: 10px;" | Tonga | 748&nbsp;km² |- | Kiribati | 717&nbsp;km² |- | Micronesia | 702&nbsp;km² |- | Palau | 459&nbsp;km² |- | Tuvalu | 26&nbsp;km² |- | [[Nauro|Nauru]] | 21,1&nbsp;km² |} Wel stoatkundige ien-eeden, maar niet onafankelik binnen: {| class="" style="margin-bottom: 10px;" | Amerikoans-Samoa | 199&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_the_United_States.svg|20x20px]]{{US}} |- | Cookeilanden | 236&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_New_Zealand.svg|20x20px]]{{NZ}} |- | Frans-Polynesië | 4000&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_France.svg|20x20px]]{{FR}} |- | Guam | 549&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_the_United_States.svg|20x20px]]{{US}} |- | Niue | 260&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_New_Zealand.svg|20x20px]]{{NZ}} |- | Noordelikke Marianen | 264&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_the_United_States.svg|20x20px]]{{US}} |- | Norfolk | 36&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_Australia.svg|20x20px]]{{AU}} |- | Pitcairneilanden | 5&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_the_United_Kingdom.svg|20x20px]]{{GB}} |- | Tokelau | 12&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_New_Zealand.svg|20x20px]]{{NZ}} |- | Wallis in Futuna | 200&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_France.svg|20x20px]]{{FR}} |} == Afrikoanse dwargstoaten == {| class="" style="margin-bottom: 10px;" | Comoren | 2.235&nbsp;km² |- | [[Maurisius|Mauritius]] | 2.040&nbsp;km² |- | Sao Tomé in Principe | 1.001&nbsp;km² |- | [[Seychellen]] | 455&nbsp;km² |} Wel stoatkundige ien-eeden, maar niet onafankelik binnen: {| class="" style="margin-bottom: 10px;" | Sint-Helena | 122&nbsp;km² | [[Bestand:Flag_of_the_United_Kingdom.svg|20x20px]]{{GB}} |} (Ter vergelikking: ut eiland [[Tessel|Texel]] et un oppervlak van 170&nbsp;km².) == Zien ok == * [[Stadstoat]] [[Kategorie:Urkers artikel]] [[Kategorie:Laand|*]] 5tpc9or55ge0a8dzwe09zch6gu9k4ig 0 26369 292899 292898 2017-01-13T09:04:22Z TheNk22 15002 wikitext text/x-wiki {{Ploats in Nederlaand|naam=Ens|gemeente={{NL-vlag|Noordoostpolder}}|inwoners=2990}}'''Ins '''is un plekke in ut zuidoosten van de gemiente Noordoostpolder an de N50. Ut durrep telt 2990 inwoeners. === Durrep === In 1946 is Ins oppebouwd. Ut durrep is verneumd nor Ins, ut zuielikke diel van Skokkelaand Ins et maardere basisskoelen in karken. Winkels binnen te veenden an de Boan in ut centrum van ut durrep. Ten zuidwesten van Ins legt ut Kaamperzaand, zaandige groenden die ebrukt worren vor de bloembollenteelt. Ten zuidoosten van de kern binnen maardere glasteunbouwers evestigd. De ploatselikke voetbalclub is SV Ens. Ins legt langerst de N50, de weg tussen [[Emmeloord]] in [[Zwolle]]. In 2012 is de verkeerssituatie bai ut durrep drasties verangerd. De N50 is verploatst reum beuten ut durrep in verbried nor 2x2 boanen. Vor de verkeersofwikkeling is ur een klaverblad annelegd. De bushaltes van lijn 141 an de Boan binnen verploatst nor een plekke net beuten de durrepskern. De Ramspolbrugge over ut Ramsdiep tussen de [[Noordoostpolder]] in [[Oaveriessel|Overijssel]] is vervongen duur un nait veroogd exemploar. Zo hoeft de brugge minder vaak eupen vor de skiepsvoart. In ut Ramsdiep legt de groatste balgstuw van Europa.<gallery> File:Plaatsnaambord Ens.jpg|Ploatsnaambord Ins File:Ens_Noordoostpolder.JPG|Centrum van Ins File:Ens, kerk foto2 2013-04-28 12.40.jpg|Kark File:Uitkijktoren met een open stalen overkapping - Ens - 20409850 - RCE.jpg|Eutkiektoren </gallery> == Trivia == * Evert van Benthem is oppegruuid in Ins. De ploatselikke sporthal is dan ok nor um verneumd. == Bekinde Insenoaren == * Evert van Benthem, skoatser * Wiert Omta, burregemèèster{{Commonscat|Ens}} [[Kategorie:Noordoostpolder]] [[Kategorie:Plaotse in Flevolaand]] 0536ulb7jouuknau3fsbtq81nkweq68 0 26370 292935 292934 2017-01-23T11:48:39Z Opzwartbeek 12610 wikitext text/x-wiki De '''Bergse kraiers''', ok '''bergkraiers''' genoemd, bennen t olste Duutse [[Hounder|hounderras]], oet t hertogdom Berg. Typisch veur de hounders is t kraien, dat 10-15 seconden doeren kan. t Ras is zo zeldzoam, dat t op de Duutse Rood Liest in de cattegerie "stark bedreigd" stoat. In [[Duutslaand]] wurdt aal joar n [[Hanekreein|kraiwedstried]] orgenniseerd, woarbie de hoane die t laankst krait wint. == Ofbeeldings == <gallery> Tab47 Hühner (Geflügel-Album, Jean Bungartz, 1885).jpg|Historische akkerel oet 1885 (Jean Bungartz) Hanenkraaiwedstrijd.jpg|Hoane bie n kraiwedstried (Zülpich, in 2015) Kräherküken.JPG|Kuken BergseKraaierhenMetKuikens.jpg|Hènne mit heur kukens </gallery> {{Commonscat|bergischer Kräher}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Hounder]] 04iw2v2at4nhihqzydcxf04n4jvv2dx 14 26371 292927 2017-01-22T23:48:00Z Opzwartbeek 12610 Nieje zied: '[[Kategorie: voegel]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie: voegel]] 10od3ejxls675u8syc2c6qzqk65zx9j 0 26372 292931 2017-01-23T08:00:24Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Hanekreein]] herneumd naor [[Hanenkreeien]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hanenkreeien]] own8mg988ok8tej3dic26riqh23d8i2 0 26373 292937 2017-01-23T20:31:59Z Woolters 62 deurverwiezing naor [[Kniende (dier)]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kniende (dier)]] gjfkrcmi6k1rm2r271lzmi4lzum8no4 0 26374 292940 292938 2017-01-24T01:16:17Z Xqbot 2328 Bot: dubbele deurverwiezing verbeterd naor [[Pennevoegel]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Pennevoegel]] f5qwodt86a3jq2qo9eavg1hjtm48i09 0 26375 292942 292941 2017-01-24T18:57:58Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki Een '''Service Set IDentifier (SSID)''' (Letterlik uut [[Engels]]: ''deynstenkoppelkenner'') is ne rygel van karakters dey by mekander ne eynsoortige naam geyvt an een drådloos lokaal netwark ([[WLAN]]). Nen anderen naam vuur SSID is düs ''netwarknaam''. Met dissen naam könt wifi-toostellen verbinding leggen met et wöynskete netwark, as der in dezelfvde ümgewing ook meerdere lösstånde netwarke zind. Drådloze toostellen dey as rechtstreyks met mekander uutwesselt, wordt ne ''basic service set (BSS)'' nöymd; een basaal deynstenkoppel. Meerdere BSSen by mekander vormet eyn logys WLAN-segment, wat een ''extended service set (ESS)'' nöymd wörd, een uutbreid deynstenkoppel. Nen deynstenkoppelkenner (SSID) is niks anders as nen alfanümeryken naam vöör zonnen ESS. ==Vuyrbeyld== In bedryf A kan et drådloze netwark (ESS) meerdere togangspünte (''Access Points'', APs) hebben en tyntallen tostellen, dey as allemål datzelvde SSID bruukt. Een ander bedryf under dezelvde kappe (B) kan een egen WLAN bruken, met wyr egene APs en tostellen, up een ander SSID. Een SSID helpet tostellen in bedryf A üm de juyste APs van bedryf A te vinden en tegelyke APs van bedryf B vöörby te gån. AP's trekt meerdere målen per sekonde andacht, döör båkens uut te zenden met den ESS-naam (SSID). Tostellen pikt dan disse AP's up döör rond te lüstern of et nog båkens gef. Ze könt ook zelv pröyvbåkens met et juyste SSID uutstuyren üm AP's te zöyken. As et toostel een toogangspünt met den goden naam treft, stuyrt et een verbindingsverzöyk met et juyste SSID. Et toogangspünt gef dan een verbindingsantwoord, ook met et SSID. ==Welle== * [http://searchmobilecomputing.techtarget.com/definition/service-set-identifier searchmobilecomputing.techtarget.com service set identifier] [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Internet]] ez1i6u6n4dzys57i1e0loijclabr2z5 0 26376 292948 292947 2017-01-28T19:38:35Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki '''Greenpeace''' (''grune vree'') is ’n milieu-organisatsie, den oaver zowat d’hele weerld gaanks is; 41 laandn in tötaal. Ze doet grote milieuprobleemn onder de poletiek en ’t volk onder d’ andach brengn. Dat doet ze deur te lobbyn en gewealdloze akties. Ze hebt ’t heufkantoor in Amsterdam, mar is in Kanada ontstoane. bfv6dkfk29u21awvyunl771hhyuavxl 0 26380 292967 292966 2017-01-31T19:47:14Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zeet [[Hawaï (duurverwiesziede)]] vuur aandere betekenissen van Hawaï.}} {{Amerikaanse staot | naam = Hawaï <br><center><small>''Mokuʻāina o Hawaiʻi'' ([[Hawaïaans]])</small></center> | biejnoam = ''[[Aloha]]stoat'' | vlagge = [[Bestaand:Flag of Hawaii.svg|125px]] | wapen = [[Bestaand:Seal of Hawaii.svg|110px]] | kaorte = Map of USA HI.svg | heufstad = [[Honolulu]] | toe-etrejen = [[21 augustus]] [[1959]] | oppervlak laand = 28.311 | oppervlak waoter = 41,2% | inwoeners = 1.431.603 ([[2015]]) | dichtheid = 82,6 | tiedzone = Grötste deel: [[UTC]] -10 | antal graafschappen = | ofkorting = HI }} '''Hawaï''' ([[Engels]]e skriefwieze: ''Hawaii'', op zien [[Hawaïaans]] oet esprökken as {{IPA|/həˈwaɪʔi/}}) is den 50en [[Verenigde Stoaten|stoat van Amerika]]. Et köm as lesten stoat bie et Amerikaanse verboond, op [[21 augustus]] [[1959]].<ref>[http://uscode.house.gov/view.xhtml?req=granuleid:USC-prelim-title48-chapter3-front&num=0&edition=prelim 48 USC 3 Hawaii]</ref> Et is den ennigsten Amerikaansen stoat wat in [[Oseanië]] lig en volledig oet [[eilaand]]en besteet. Et is de meest noordelike eilaandengroep in [[Polinesië]] en beslöt nen [[archipel]] in den [[Groten Oseaan]]. Hawaï is den ennigsten stoat den as neet vaste zit an et Amerikaanse vastelaand. Den stoat beslöt zowat den helen [[vulkaan|vulkaniesen]] [[Hawaiaanse Eilaanden]]groep, met hoonderden eilaanden verspread oawer 2400 km². De acht heuwdeilaanden ligt in et zuden. Van noordwest noar zuudoost zeent dit: [[Niihau|Ni'ihau]], [[Kauai|Kauwa'i]], [[Oahu|O'ahu]], [[Molokai|Moloka'i]], [[Lanai|Lana'i]], [[Kahoolawe|Kaho'olawe]], [[Maui]] en et [[Hawai (eilaand)|Hawai'i-eilaand]]. Den lesten is den grötsten in de groep. Et wörd meestal et "Grote Eilaand" neumd of "Hawai'i Eilaand" um verwarring met den stoat of de archipel te vuurkommen. beaide wat ligging en volk angeet heurt de archipel bie de Polynesiese oonderstrekke van [[Oseanië]]. Duur Hawaï's oetstrekkende natuur, woarme [[tropies klimaat|tropiese klimaat]], grote antal straanden, oseaanumgewing en nog woarkende vulkanen is et ne geleefde bestemming vuur [[toerisme|toeristen]], [[surfen (sport)|surfers]], [[biologie|biologen]] en [[vulkanologie|vulkanologen]]. Umdet et in et middelpeunt van den Groten Oseaan lig en der in et [[19e eeuw|19de joarhoonderd]] völle leu hentreuken vuur woark, hef de Hawaïaanse kultuur kenmoarken van [[Noord-Amerika]]anse en [[Azië|Aziatiese]] volker, nöast de inheems Hawaïaanse kultuur. Et hef iets mear as nen miljoen vaste inwonners, nöast völle toeristen en [[Amerikaans Leager|Amerikaanse soldoaten]]. De heuwdstad is [[Honolulu]] op O'ahu. In Hawaï is der ne [[Hawaiiaanse onofhankelikheadsbeweaging]]. Dee meant at et umsmieten van et [[Keuninkriek Hawaï]] in [[1893]] en de doarop volgende inname duur de Vereanigde Stoaten illegaal is. Zee wilt mear zelfsteuring vuur Hawaï, of zelfs onofhankelikhead.<ref>[http://hawaii-nation.org/rape.html "The Rape of Paradise: The Second Century Hawai'ians Grope Toward Sovereignty As The U.S. President Apologizes"], Perceptions Magazine, March/April 1996, p. 18-25</ref>. De slim populeare Amerikaanse tellevisieriege [[Lost]], oawer een vleegtuug wat dalekeump op een verloaten eilaand, wör op enömmen op O'ahu. == Verwiezings == <references/> {{Verenigde Staoten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] psyugzqzkue1rrnw5l152uvxl89w1hf 0 26381 292963 2017-01-31T11:26:27Z Woolters 62 Woolters hef de zied [[Hawaï]] herneumd naor [[Hawaï (stoat)]]: Der is ook nen koppel eilaanden wat zo het en ene van de Hawaïaanse eilaanden het ook zo) wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Hawaï (stoat)]] 6n5epdkwmn67mbro91lup3dpbt97pt8 0 26382 292973 292972 2017-02-01T15:19:52Z Wwikix 13678 wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zeet [[Illinois (duurverwiesziede)]] vuur aandere betekenissen van Illinois.}} {{Amerikaanse staot | naam = Illinois | biejnoam = Prairiestoat | vlagge = [[Bestaand:Flag of Illinois.svg|125px]] | wapen = [[Bestaand:Seal of Illinois.svg|110px]] | kaorte = Map of USA IL.svg | heufstad = [[Chicago]] | toe-etrejen = [[3 december]] [[1818]] | oppervlak laand = 140.998 | oppervlak waoter = 4% | inwoeners = 12.713.634 ([[2015]]) | dichtheid = 86,27 | tiedzone = Grötste deel: [[UTC]] -6 | antal graafschappen = 102 | ofkorting = IL }} '''Illinois''' (Oetsprekken as ''IL-le-noi'') is nen [[Verenigde Stoaten|stoat]] in et [[midwesten]] van de VS. Et wör lid van et Amerikaanse verboond in [[1818]]. Et wörd wal es ne biologiese samenvatting van et hele laand eneumd.<ref>[http://www.southernillinoisan.com/articles/2007/05/17/top/20300809.txt Stephen, Ohlemacher. Analysis ranks Illinois most average state Associated Press, The Southern Illinoisan. Carbondale, Illinois. 17 mei 2007.] Bekekken op 10 april 2009.</ref> De heuwdstad is [[Chicago (stad)|Chicago]]. Et woard "Illinois" keump van de [[Inheemse Amerikanen|Algonquin]] en beduudt "stamme van superieure kearls".<ref>[http://www.infoplease.com/ipa/A0854966.html www.infoplease.com. "Origin of State Names". 11 januwoari 2017]</ref> Illinois hef ne verskeadenen, stewigen [[ekonomie]]sen groondslag met [[Chicago]] in et noordoosten, kleane industriesteaden en fleenke boeren in midden- en noord-Illinois en [[natuurlike groondstoffen]] as [[kollen]], hoolt en petröllie in et zuden. Doarnöast is et een middelpeunt vuur [[vervoor]] en duurvoor. De [[Hawen van Chicago]] verbindet den stoat met aandere wearldhawens van de [[Grote Mearen]] langs de [[Zeeweg van Sunt Laurens]] en den [[Atlantiesen Oseaan]], en de [[Mississippi (rivier)|Mississippi]] langs de [[Illinois (rivier)|Illinois]]-rivier. Verskeaidene joaren voren [[O'Hare International Airport]] de rangliesten an as ene van de drokste vlochthawens van de wearld. Illinois steet bekeand as nen duurslaggewer, op [[politiek]] en kulturele peunten. Skoonwal as et drokst bevolkte deel van den stoat rechtevoort um en in Chicago in et noorden lig, gröaiden den stoat ooit vuural in et westen, met [[Fraansk]]e [[Kanada|Kanadezen]] dee as zik in et [[17e eeuw|17e]] en [[18e eeuw|18de joarhoonderd]] langs de Mississippi vestigen. Zee neumen et ''[[Illinoislaand]]''. Noa at de [[Amerikaanse Revolusie]] de Verenigde stoaten vörmen, kömmen der verdan mear Amerikanen oawer de [[Appalachen]]passen en vestigen zich in et achterlaand. Met den [[Oorlog van 1812]] nöm de gröai van Illinois wat of, umdat beaide Inheems Amerikanen en Kanadezen de [[Amerikaanse Frontliene]]. Noa den oorlog zatten de stoatsregearing forten op zo as [[Fort Dearborn]] (dit lig non in Chicago) en steuren soldoaten regelmoatig hen wachtlopen op et westen van de Mississippi. Hierduur völlen de Amerindianen meender an en konnen kolonisten heel Illinois intrekken. Der wörren mineralen veunden en good hoolt, wat wier mear woarkleu antreuk. Noa 1810 har et oosten van de VS de meeste hooltkapsteas roond grote steaden al verbroekt en maken et laand zinne eerste slimme [[energiekrisis]] met. Noa [[1818]] kreeg de [[industriële revolusie]] niejen anwas duur nieje kanalen zo as et [[Lehighkanaal]]. Doarmet kon et rap industrialiserende oosten wier verdan ehulpen worden. In etzelfde joar kreeg Illinois ook Amerikaanse stoatsrechten. Noa anleg van et [[Eriekanaal]] nöm haandel en verkeer oawer de Grote Mearen too. Chicago wör stichtet an de Chicagorivier in de joaren '30 van et 18e joarhoonderd, in ene van de poar natuurlike hawens van et [[Michiganmeer]]. Toew as [[John Deere (oetvinder)|John Deere]] de zelfskoerende [[ploog (gerei)|ploog]] oetveund, wör de rieke [[prairie]] rap ummezat in ene van de beste groonden vuur boeren. Det treuk ook wier nieje boeren an oet [[Duutslaand]] en [[Zweden]]. In de joaren '40 wör et spoer verbetterd en oet ebreadt. Det hulp leu deper den stoat in en denen tegelieke as vervoorsmiddel um öare gewassen wier op de gröttere moarken te kriegen. Rivieren en kanalen warren neet länger neudig um grote partiejen te vervoren. Tegen [[1900]] treuk de gröai van industriewoark in et noorden en [[kollen]]delving in et midden en zuden van Illinois nieje intrekkers, dit moal oet [[Oost-Europa|Oost-]] en [[Zuud-Europa]]. Illinois was een belangriek fabrieksmiddelpeunt in beaide wearldoorleuge. De [[Grote Volksverhuzing (Afro-Amerikaans)|Grote Zwarte Volksverhuzing]] vanoet et zuden zorgen vuur ne grote gemeenskop van [[Afrikaans-Amerikaans]]e leu in Chicago. Dee zorgen vuur de bekeande ondersoorten van de [[jazz]]- en [[blues]]-muziek.<ref>[http://encyclopedia.chicagohistory.org/pages/665.html Encyclopedia of Chicago. "Jazz".] Bekekken op 19 mei 2012</ref><ref>[http://encyclopedia.chicagohistory.org/pages/151.html Encyclopedia of Chicago. "Blues". 19 mei 2012]</ref> Dree (oold)-[[Presideant]]en van Amerika komt oet Illinois: [[Abraham Lincoln]], [[Ulysses S. Grant]] en [[Barack Obama]]. == Verwiezings == <references/> {{Verenigde Staoten}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Staoten van Amerika]] 5evcbuy2lzgownbr08stjwo7cka37ej 0 26383 293834 293120 2017-09-05T16:06:42Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki De '''Azoren''' ([[Portugees|Portügeys]]: ''Açores''), ofysjeyl de '''Selvstöyrende Azorenstrekke''' (Portügeys: ''Região Autónoma dos Açores'') is ne selvstöyrende [[vulkaan|vülkanyse]] eilandengruup under [[Portugal|Portügal]]. Et ligt ungevear 1360 km up et westen van Portügal, in den [[Atlantiesen Oseaan|Atlantysen Oseaan]], ungevear 880 km noorwestelik van [[Madeira]] en ungevear 1925 km zuydoostelik van [[Newfoundland]]. De grötste wellen van inkomsten sind landbouw, veyholderye (höyfdsakelik vöör [[keze|keyse]] en [[botter]], mer ook vöör vleis), [[viskerieje|viskerye]] en [[toerisme|turisme]], wat verdan belangryker wörd. Dårby hef de Azorense regering een anseynlik persent van de inwonners rechtstreyks in deynst of langs darde bedryven. De 'höyfdstad' van de Azoren is [[Ponta Delgada]]. Der sind neygen höyfdeilanden en nen köppelken mini-eiländkes. Dit sind [[Flores (Azoren)|Flores]] en [[Corvo (Azoren)|Corvo]] in et westen, [[Graciosa]], [[Terceira]], [[São Jorge]] [[Pico]] en [[Faial]] in et midden, en [[São Miguel]], [[Santa Maria]] en et [[Formigasrif]] in et oosten. Se beslåt mear as 600 km en ligt up ne lyne van noordwest når zuudoost. Alle eilanden sind olde [[vulkaan|vülkanen]]. Een antal, zo as [[Santa Maria]] hebt nog nooit wat dån seyt der löy up et eiland wont. [[Pico (barg)|Den barg Pico]] op et lyknamige eiland, is met 2351 meyter et höygste pünt van Portügal. De Azoren höyrt feitelik by de höygste bargen van de wearld as y rekkent vanav öör voot up den oseaanbodem töt den top. Se stekt hoge båven et water uut. De Azoren hebt een mild klymaat vöör öre noordelike ligging. Dat hef te doon met de avstand töt werelddelen en den [[golfströym]] wat der ümhen vlöjt. Döör de sey blyvt de temperatuyren et heyle jår sachte. Daags wörd et meystentyds nit kölder as 16 °C en nit heyter as 25 °C, avhankelik van et seisuun.<ref>[http://www.ipma.pt/en/oclima/normais.clima/1981-2010/020/ IPMA "Ponta Delgada Climate Normals 1981-2010" bekekken up 26 Oktober 2015]</ref> Höygere temperatuyren as 30 °C of under 3 °C komt in de drokst bevolkte deylen nit vöör. Et is der döör mekaar nat en bewolkt. Der sit flink wat verskil in kultuur, et dyalekt, kokkerye en tradytsys van de Azoren. Disse eilanden warren ooit unbewoond en åwer tweyhonderd jår kolonyseyrd döör meerdere volker. ==Verleyden== Een paar [[hypogeum|hypogea]], bouwwarken dey uut de rotsen höwwen sind as [[groowe|begreafplaatse]] sind up de eiladnen Corvo, SAnta Maria en Terceira vünden döör den Portügeysen [[archeologie|archeoloog]] Nuno Ribeiro. Hey meanen at ze möygelik 2000 jår old warren en dat der dårüm löy up de eilanden woond müt hebben vöör de Portügeysen.<ref>[http://www.cmjornal.xl.pt/detalhe/noticias/ultima-hora/monumentos-funerarios-descobertos-nos-acores Correio da Manhã. Cofina Media. "Estruturas podem ter mais de dois mil anos: Monumentos funerários descobertos nos Açores". ed: J.M.A. Lisbon, Portugal Skreyven up 5 March 2011.] (Portügeys). Bekekken up 18 June 2011.</ref> Toch lykt disse bouwsels up de Azoren altyd bruukt te wean vöör [[groan|grånupslag]]. Ribeiro's beweringen sind nooit bevestigd en nauwkuyrig undersöyk is der nit dån.<ref>[http://www.acorianooriental.pt/noticias/view/216916 Acoriano Oriental. "Estudos arqueológicos podem indicar presença prévia ao povoamento das ilhas Açoreana Oriental". Skreyven up 27 juni 2011].</ref> Et is nit duydelik of disse bouwsels natuyrlik ontstån sind of döör löy toosat en of ze ölder sind as de Portügeyse kolonyseyring. Hard bewys vöör een vöör-Portügeys volk up de eilanden is nit bekend. ===Öyropeyse untdekking=== [[Bestaand:Azores old map.jpg|thumb|Kaarte van de Azoren uut 1584.]] In et [[14e eeuw|14de jårhonderd]] warren de eilanden al bekend. Deylen der van ståt in de [[Atlas Catalan]]. In [[1427]] ontdekken nen kaptein under [[Hendrik den Seyvårder]], möygelikerwys [[Gonçalo Velho]], de Azoren vannys, mer dit steyt nit vaste. In ''A History of the Azores'', een wark oet [[1813]] van [[Thomas Ashe]], beskreyf den skryver nen [[Vlaanderen|Vlaming]], Joshua van der Berg uut [[Brugge]], den as tydens nen storm underwegens når [[Lissabon]] an land mos up de eilanden. Hey sea at de Portügeysen et gebeyd verkend harren en et vöör Portügal upeiset harren. Et gef nog een paar andere verhalen åver de untdekking van de eerste eilanden (São Miguel, Santa Maria en Terceira) döör seylöy under Hendrik den Seyvårder, mer der sind wenig geskriften bekend dey dit bevestigt. Et wörd vake segd at de eilanden ören naam hebt van de [[hawik]], nen völ vöörkommenden vogel üm dey tyd. Toch is et neyt annemmelik at disse vöygel hyr nösteld of jaagd hebt. '''Kolonysasy''' [[Bestaand:Vista_sobre_Angra_do_Heroismo.jpg|links|duum|235x235px|[[Angra do Heroísmo]], the oldest continuously-settled town in the archipelago of the Azores and UNESCO World Heritage Site]] Tu as Santa Maria untdekt wör en de kolonysasy nog mus beginnen, wörren der skööpe löslåten up et eiland üm tookomstige kolonisten wat te etten te geyven, want der warren gin grote deyrs up et eiland. De kolonysasy bleyf nog eaven uut. De Portügeyse löy harren weanig sin üm up een ofleagen koppel eilanden te wonnen, honderden kylomeyters van et vasteland. Toch lükken et [[Gonçalo Velho Cabral]] üm binnen drey jår (1433 - 1436) genog volk en senten by mekår te köyern en noar Santa Maria en São Miguel te våren. De kolonisten halen büskes en rotsen vurt üm grån, wyndruven, sükerreyd en andere planten te potten, vöör et eygene leavensunderhold en handel. Sey nömmen ook wat huusdeyrs met, so as hennen, kanynen, beyste, skööpe, sikken en biggen. Ook bouwen se öör earste huyse en dörpe. De eilanden wörren åwer honderden jåren kolonyseyrd, höyvdsakelik vanuut Portügal. De kolonisten kömmen uut de [[proveensie|provinsys]] [[Algarve]], [[Minho]], [[Alentejo]] en [[Ribatejo]] en [[Madeira]]. De eyrste kolonisten kömmen in [[1444]] når São Miguel onder Gonçalo Velho Cabral. Se lånden by et huydige [[Povoção]]. Völle van de earste kolonisten warren [[Sefardyse Jödden]] (Jödden dey töt [[Kristendom|Kristenen]] dwüngen warren) en dey under de [[inkwysytsy]] van et vastelånd vort wollen. In [[1522]] wör [[Vila Franca do Campo]] vortvaagd dör ne [[eardbewing|eardbeyving]], wuurmet üm de 5000 löy uut de tyd kömmen. De höyfdstad wör dårop verplaatst når [[Ponta Delgada]]. Vila Franca do Campo wör wyr upbouwd up de årsprunkelike stee en is rechtevoort ne blöyende hawenstad vör [[viskerieje|viskerye]] en [[jacht (boot)|jachten]]. Ponta Delgada kreyg in [[1546]] [[stadsrechten]]. Van anvånk an hebt de löy der zik vöral met landbouw gangs hölden. Tegen et [[15e eeuw|15e jårhonderd]] voren [[Graciosa]] [[groan|grån]], [[hop (plaante)|hop]], [[wien|wyn]] en [[brandewyn]] uut. Et eilånd São Jorge wör vör et earste nöymd in [[1439]], mer de featelike untdekkingsdåtum is nit bekend. In [[1443]] wonnen der al löy, mer richte kolonisasy begun pas met de komst van den [[Vlaanderen|Vlaamsen]] eydelman [[Wilhelm van der Haegen]]. Hey köm an up et eiland [[Topo (Azoren)|Topo]] wuur as hey ook uut de tyd köm. De eilandbewonners nöymen üm ''Guilherme da Silveira''. [[João Vaz Corte-Real]] wör bestöyrder van et eiland in [[1483]]. [[Velas]] wör ne stad vör et ende van et [[15e eeuw|15e jårhonderd]]. Teygen [[1490]] wonnen der 2000 Vlamingen op Terceira, Pico, Faial, São Jorge en Flores. Üm dit grote antal Vlamingen wörren de eilanden bekend as de Vlaamse Eilanden of de Eilanden van Vlaanderen. Prins [[Hendrik den Zeyvårder]] was hyr den anstichter van. Zinne züster, [[Infanta Isabel, Gravinne van Burgondye|Isabel]] was trouwd met [[Filip den Goden|Graaf Filip van Burgondye]], wuur Vlaanderen dootyds by höyren. De löy kömmen in upstand teygen Filips bewind. Zeykte en honger kneypen et land uut. Isabel vröyg an Hendrik of een antal Vlamingen når de Azoren uutvlüchten mochten. Dat vünd hey good en hey gavven ör de nöydige vörråden met. Den intrek op de dootyds nog onbewonde eilanden begün in [[1439]], met höyfdzakelik löy van de vastelandsprovinsys [[Algarve]] en [[Alentejo]]. In [[1583]] stöyren [[Filip II van Spanje]], as könink van Portügal, zinnen vloot üm of te kaarten met ne gruup van avontüryrs, huyrlingen, vrywilligers en soldåten uut meardere landen. Dey wollen de Azoren bruken as springplanke vör nen uutdager vör de Portügese trone. Nå zin sükses in de [[Slag üm Ponta Delgada]] wörren de opstandigen verhöngen an de nökke van de skeype, ümdat Filips vünd at et pyraten warren. Dit dröyg by an de [[Zwarte Legende]] onder zinne teygenstanders. In [[1589]] tröyken de [[Groot-Brittanje|Britten]] up de Azoren an en plünderen een antal eilanden. Ne andere Engelse missy tegen de Azoren, in [[1597]] mislükken. Spanje höyld de Azoren beleagerd in de Babylonyse Gevangenskop tusken [[1580]] en [[1642]]. In et [[16e eeuw|16e jårhonderd]], harren de Azoren en [[Madeira]] te maken met åverbevolking. Dårüm tröyken völle löy van dår uut når [[Brazilië|Brazilye]].<ref>Scammell, G.V. "The First Imperial Age". Unwin Hyman, 1989.</ref> == Verwiezings == <references/> [[Kategorie:Eilaandengroep]] [[Kategorie:Europa]] [[Kategorie:Portugal]] 2ybyw5mnihzyuu15nkqpoj8bxpzq1u9 0 26384 292982 2017-02-03T22:10:08Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Demokratiese Republiek van de Kongo]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Demokratiese Republiek van de Kongo]] j5s6oara23rr7pxbr0ez38zzxr25p9m 0 26385 292983 2017-02-03T22:11:12Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Ivoorkuste]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Ivoorkuste]] gkd8yd4l1ui25ym1tt5t9uo80ee0qou 0 26386 292984 2017-02-03T22:12:12Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Kanariese Eiloanden]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Kanariese Eiloanden]] jrcwqyiy9jb5og3zhiz0mor8n8mnmcb 0 26387 292985 2017-02-03T22:13:42Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Liberië]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Liberië]] 0t9alqhxtmhow4n6q1zeg31pyzksrs5 0 26388 292986 2017-02-03T22:15:01Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Verienigd Keuninkriek]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Verienigd Keuninkriek]] 5k76c9mc3lo2ydfrs20dwvuz7wd5bwt 0 26389 292988 2017-02-03T22:15:57Z Servien 7 Servien hef de zied [[Oeganda]] herneumd naor [[Uganda]]: volgens artikel zelf wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Uganda]] smseyozhguqmx5skhxhaprs3rzyhfzn 0 26391 292992 2017-02-03T22:17:30Z Servien 7 Servien hef de zied [[Zuud-Soedan]] herneumd naor [[Zuudsoedan]] over n deurverwiezing heer wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Zuudsoedan]] pxnv8rlafkjmsmle9gcqxtz4k11e4ix 0 26392 293006 2017-02-10T23:55:25Z Ni'jluuseger 73 Nei wikitext text/x-wiki '''Oader''' is n digitoal tiedschrift veur [[Grunnegs|Grunneger]] literatuur. t Is online goan op 12 december 2016, noadat n joar eerder t pepieren tiedschrift [[Krödde (tiedschrift)|Krödde]] votviel. Oader wil n podium weden veur ervoaren en begunnende schrievers. De ienhold wordt alle weken aanvuld. Hoofdredakteur is [[Tonko Ufkes]]; zien collega-redakteurs binnen [[Jan Glas]] en [[Hindry Schoonhoven]]. {{Bron|https://oader.nl/oader-aanklikken-en-lezen/}} [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnegs]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] 0t0ounqw1307nrfs8sg5tgzuvf3x6sl 0 26393 293023 293020 2017-02-11T11:43:29Z Ni'jluuseger 73 Wark as historicus wikitext text/x-wiki '''Tonko Ufkes''' ([[Zeuvenhuzen (Leek)|Zeuvenhuzen]], [[1958]]) is n [[Grunnen (provìnzie)|Grunneger]] dichter, schriever en historicus. Ien t [[Westerketiers]] schrift er verhoalen, gedichten en stukjes over geschiedenis en toal. ==Grunnegstoalige schrieverij== Ien 1989 is Ufkes van geschiedenisleroar onderzoeker ien t butenlaand worden. Toen er brieven schreef noar zien olders thuus, kwam e d'r aachter dat t [[Grunnegs]] hiel geschikt was om hum op pepier uut te drukken. Vanòf 1989 dreug er geregeld bie aan t Grunneger literaire tiedschrift [[Krödde (tiedschrift)|''Krödde'']], eerst veural gedichten en loater meest verhoalen. Ok vanòf dat joar is hij metwaarker van t tiedschrift [[''Toal en Taiken'']]. Sinds 2008 dragt Ufkes waark bie, veural verhoalen, an t [[Drèents|Drents]] letterkundig tiedschrift [[Roet (tiedschrift)|''Roet'']] en is er stukjesschriever veur t [[Dagblad van het Noorden]] (vanòf 2008) en t Grunnegstoalige webstee [[Webloug]]. Soamen met aandern stelde er n nust boeken soamen, zoas e drijdielige Verzoamelde gedichten van [[Jelte Dijkstra]] (2004-6, met [[Bindert Helder]]) en ''Lezen en schrieven in Grunneger toal'' (2008, met [[Tonnis Musschenga]]). Hij het biedroagen leverd an veul publikoatsies. Ufkes is hoofdredakteur, en ien van de oprichters, van t in 2016 oprichte digitoale tiedschrift [[Oader (tiedschrift)|''Oader'']] veur Grunneger literatuur. ==Thematiek== De gedichten van Ufkes goan over alledoagse belevenissen en ervoarings ien en rondom gezin, huus en heem. Weeromkerende thema's ien Ufkes zien verhoalen binnen: * vogels, en wat die veur mìnsen beduden (bv. symbool veur de breekboarheid of juust de hardnekkigheid van t leven); * erotische spanning en toenoadering tuzzen mannen en vraauwen (voak mìnsen die scheiden binnen, weduwnoar/weduwe binnen of aanderszins allien binnen); * oldere mìnsen, die sums noabie de dood stoan en een pazzend ìnde zuiken; * leven op t laand en kortbie de natuur. ==Geschiedkundig waark== Ufkes het geschiedenis studeerd aan de [[Rieksuniversiteit Grunnen]]. Hij is specialiseerd ien archiefonderzoek, haandschriften uut de 16e en 17e eeuw, en historisch onderzoek ien direkte reloatsie tot archeologisch onderzoek. Veur de tiedschriften ''Stad & Lande'' en ''Groninger Kerken'' schrift er veurnoamelk over 17e-eeuwse onderwarpen. ==Citoat== ''Bulten blad lijt al op e grond en e stroeken hangen vol bessen. Riepe vruchten, kloar om te oogsten. En dan de vogels; niet meer allent of ien koppels mor nou worden het hiele wolken, wolken van sprutters en kiewieten. Haarst is de mooiste tied van t joar, van t leven misschien.'' Uut 'Stevels', verhoal ien ''n tuut op beide schelpen'' ==Waark== * ''Deur de tied'' (gedichten) (Profiel, Bedum, 1993) * ''n Dichtjoar'' (gedichten) (Servo, Assen, 1997) * ''Wottervaarf'' (verhoalen), (Servo, Assen, 1999) * ''Uutvlogen'' (gedichten), (Servo, Assen, 2004) * ''Fien zilverglaas'' (gedichten) (Servo, Assen, 2006) * ''Op e tast'' (gedichten) (Servo, Assen, 2009) * ''n Tuut op beide schelpen'' (verhoalen) (Het Drentse Boek, Beilen, 2015) ==Wellen== *[http://www.mienwesterkwartier.nl/toaltied/schrievers/244-tonko-ufkes Ufkes op Mien Westerkwartier] *[http://www.webloug.nl/tonko-ufkes/ Webloug: Grunnegstoalige aktiviteiten] *[https://gemist.streamonecloud.net/4pZ9nI/radio/zzf29538s4p8/fKIMvO9PjMe3/uitzending-gemist-toezeboudel.html?radio_amount=5&tv_amount=5 Tonko Ufkes bij streektoalpergram Toezeboudel, 8 jannewoari 2017] *[http://www.rtvdrenthe.nl/radio/programma/17/Hemmeltied/aflevering/11705 Tonko Ufkes bij Drentstoalig radiopergram Hemmeltied, 16 juli 2016] *[https://www.huusvandetaol.nl/literatuur/schriever-neudig/item/3258-tonko-ufkes Huus van de Taol over Tonko Ufkes, met gedichten en filmpje] *[https://oader.nl/oader-aanklikken-en-lezen/ Tiedschrift Oader] *[http://www.webloug.nl/jelte-dijkstra/ Webloug: Jelte Dijkstra] *[http://www.archeosupport.nl/index.php/57-medewerkers/tonko-ufkes/76-tonko-ufkes Tonko Ufkes op archeosupport.nl] * ''n Tuut op beide schelpen'' (verhoalen) (Het Drentse Boek, Beilen, 2015) [[Kategorie:Grunnegs_artikel|Ufkes, Tonko]] [[Kategorie:Schriever ien t Grunnegs|Ufkes, Tonko]] 1bwwic9i26yqopw0cysd18dixs1grdg 0 26394 293014 2017-02-11T11:13:35Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Westerkertiers]] ek23b4qyfgdxyvlm1k85covqzvz9zp4 10 26395 293016 2017-02-11T11:22:05Z Servien 7 niej wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=peerd <!-- Drèents -->|drt=<br/> ** pèerd ([[Midden-Drèents|MD]], [[ZOZ]], [[ZWN]]) ** peerd ([[Zuudwest-Drèents|ZWD]]) ** pièerd (ZWD) <!-- Grunnegs -->|gos=<br/> **''peerd'' **''daaier'' <small>(= dier, gef biezöndere stoates van t peerd op t Hoogelaand aan)</small> <!-- Sallaands -->|sdz=peerd <!-- Stellingwarfs -->|stl=peerd <!-- Tweants -->|twd=<br/> ** peerd ** peard ([[Riesn]]) <!-- Urkers -->|nds-us=paard <!-- Veluws -->|vel=peerd <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf=peard (Platduutse schriefwieze: Peärd) |grf_k=2 |bewark=peerd |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> jj7pchk5pb5z1em5muv5qgcl8n0rckv 10 26396 293021 2017-02-11T11:34:11Z Servien 7 Nieje zied: '{{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=peers <!-- Drèents -->|drt=<br/> **paors ([[Noordenvelds|KvD]], [[Veenkelonioals|VEK]], [[Zuudoost-Drèents|ZOD]])...' wikitext text/x-wiki {{Nds/tabel <!-- Achterhooks -->|act=peers <!-- Drèents -->|drt=<br/> **paors ([[Noordenvelds|KvD]], [[Veenkelonioals|VEK]], [[Zuudoost-Drèents|ZOD]]) **paars (KvD, VEK, ZOD) <!-- Grunnegs -->|gos=<br/> **paars **purper (donker paars, amethist kleur) **sangen (Selterfrais: sangen) <!-- Sallaands -->|sdz=<br/> **paors **pöörs ([[Kampen]], [[Zwolle]]) <!-- Stellingwarfs -->|stl=paors, peers <!-- Tweants -->|twd=pears(k) <!-- Urkers -->|nds-us= <!-- Veluws -->|vel=<br/> **paors **asgrauw <!-- Oostfrais -->|frs= <!-- Eemslaands -->|ems= <!-- Graofschops -->|grf= |bewark=paars |wikt= }}<noinclude>[[Kategorie:Mallen:Nedersaksiese variaanten|{{SUBPAGENAME}}]]</noinclude> rfwc719bq3nzceew64e51hwxy7589zq 0 26397 293027 2017-02-12T23:18:57Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Loppersom]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Loppersom]] 3rmv7sclybzjrtp3a05rlduprlt0kw4 0 26398 293029 2017-02-12T23:21:25Z Servien 7 Servien hef de zied [[Strien (gemeente)]] herneumd naor [[Strien]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Strien]] jfn0q6ytfq9r9i5debi7bj3xs0cp70d 0 26399 293031 2017-02-12T23:23:27Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Oold-Beierlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Oold-Beierlaand]] b5m3ny98fjw0fhp1s652lbclyrgeyf8 0 26401 293045 293044 2017-02-14T20:47:22Z Servien 7 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Map - NL - Municipality codes 0860, 0844, 0846 (2009).png|thumb|Lokatie van de gemeente Meierijstad in Noord-Braobant]] '''Meierijstad''' is ne gemeente in de provinsie [[Noord-Braobant]]. De gemeente is ontstaon nao de gemeentelike herindeling op 1 januari [[2017]] uut n samenvoeging van de veurmaolige gemeenten [[Schiendel]], [[Veghel]] en [[Sint-Oedenrode]]. Meierijstad hef n oppervlak van 185,52 km² en 79.633 inwoners. t Gemeentehuus staot in Veghel. {{Dialekt|act||Algemene Nedersaksiese Schriefwieze}} [[Kategorie:Gemeente in Noord-Braobant]] a4nagi8fbu40k0fcb0d3hx1qqjxotj9 0 26402 293055 293046 2017-02-15T11:48:20Z Ni'jluuseger 73 wikitext text/x-wiki '' '''Zangeres van zulver''' '' is een [[Drèents|Drèentstalige]] novelle uut 1989 deur [[Jan Veenstra]], verschenen bij [[Het Drentse Boek]]. 't Was Veenstra zien eerste boekpublicatie. De novelle giet aover Jos van Leer (de ik-persoon), een keunstschilder die een atelier betrökken hef in 't Drèentse dörp daoras e opegruuid is. Hij hef in de stad ewoond, mar wol wat weervienden van zien kienderleven. Mar 't 'ontbreken van schrille kontrasten' kump zien eigen creativiteit niet ten goede. 'Halfweg het umringende plattelaand ontgruid, is het dörp niet bij machte stad te worden.' De kleingiestigheid wördt verpersoonlijkt deur bouwambtenaor Kosse, die hum op de hoed zit umdet e zunder toestemming zien atelier verbouwd hef. Van Leer leeft en warkt in een grèensgebied tussen blieven en gaon, tussen stad en plattelaand, tussen biending en onthechting. Kammeraodschop hef e an Sake, een old-studiegenoot die in de stad as ober in de stesjonsrestauratie warkt, gien grote ambities meer naojag en cynisch is aover de liefde. Maria Oldenburger, de vrouwe van een wetholder, kump de schilder vraogen as e heur petret wil schildern. Hij gef heur eerst te verstaon det e al lange gien petretten meer mak, umdet zien klaanten hum altied vreugen fotogies nao te schildern veur niet te veule geld. Mar Maria wil komen poseren, en vanwege heur uutstraling gef e toe. 'Heur ogen vangt een streep zunlocht uut de domeneersramen. Het zulver spatert mij in de muut.' Zij vertelt hum onder 't poseren aover heur leven en liekt méér te zuken as een petret. ==Citaot== :''Een lange lege winkelstraot lag veur mij. Daor was de stad niet op zien best um die tied. Het decor van warme chaos vol kleur, geur en geluud was um zes uur meedogenloos vervangen deur een eindeloze riege rolloeken. :''Zölfs de graffitty op de stalen lamellen kun niet verhullen dat het bestaon in die straot 's aovonds beheerst wordt deur angst. :''Een poging van de stad um zuk veilig te vulen. Een hopeloze poging want het slöt buten. Het degenereert de veurbijganger tot paria en wakkert doarmit het verzet an. :''Een goeie stad is open en gastvrij. Een goeie stad giet alle risico's an. Een zölfbewuste stad duurt zien binnenkaant te laoten zien en bouwt gien kolossen die bekleed bint mit roestvrij staol en spiegelglas. Waor dat wel gebeurt, verbargt de stad zien schaamte, zoas mensen die heur niet in de ogen laot kieken maor die heur hiele hebben en holden wegstoppen achter zunnebrillen. :''Hoe groots en nei van vörm ok, het blif de architektuur van de benepen binnenwereld. Karakterloze weerspiegeling van de umgeving.'' ==Uutgaonde verwiezing== *[http://www.inenomassen.nl/jan_veenstra.html Jan Veenstra op In en om Assen, mit fragmenten uut ''Zangeres van zulver''] {{Dia|Dit artikel is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]].}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Literetuur in 't Drèents]] hvkxvluvylbaqxcp4r80dp9yi738did 0 26403 293049 2017-02-15T08:52:37Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Schoeltied (roman)]] 9zc8blhlg7ga40amyrpjqsmlq3k3dry 0 26404 293056 293054 2017-02-15T11:50:01Z Ni'jluuseger 73 wikitext text/x-wiki '' '''Een feestelijk starfgeval''' '' is een [[Drèents|Drèentstalige]] novelle uut 1991 deur [[Klaas Kleine]], verschenen bij [[Het Drentse Boek]]. 't Teniel van handeling is een Drèents dörp. Bouwvakker Nico Smalholt verkoopt zien rijgieshuus en zowat al zien huusraod en koopt 't bouwvallige boerderijgien van de aoverleden vrijgezel Berend Bos. Smalholt nemp genoegen mit de primitieve omstaandigheden in 't stulpien, det e begunt op te knappen. Twaalf jaor eerder hef zien vriendin Katja hum verruild veur een goeroe in 't Indiase Poona. Smalholt is niet van plan nog weer an de vrouwe te gaon. In zien ''monologue intérieur'' drokt hij hum smalend uut aover vrouwen en aover de dörpsroddels. D'r wördt ezegd det Katja's vader een NSB'er was en det zij de dochter van de domeneer ewest zol hebben. Heur moeder brocht eten naor de pastorie umdet de domeneer vermoedelijk onderdukers verbörgen höld. De karke waor Smalholt naost woont wördt erestaureerd en in ruil veur bouwmateriaol beheert hij de sleutel van 't hekke um de karke. Lisa van Agt, een loensende architecte die 't aoverzicht aover de restauratiewarkzemheden hef, kump de sleutel bij hum halen en blif op bezuuk komen. Smalholt döt anvankelijk niet zien best um een goeie indrok te maken, mar al gauw is e onder de invloed van heur charme. Lisa betrekt hum weer meer bij 't heden, in plaatse van det e foetert op 't verleden. As hij tendentieus reageert op een ontboezeming van Lisa aover heur eigen vader, wref ze hum an det hij ofgef op de dörpspraoties mar daor zölf ok in mitgiet. De novelle is bespreuken in ''[[Maandblad Drenthe]]'' 5, meie 1991. ==Citaot== :''Het laand hier rond umhen kik geel van de peerdebloemen. An de zuudkaante vn mien huus stiet een seringebos in blui mit witte bloemen die lekkerder roekt as wat vrouwluu ooit uut een flessie achter de oren en op de polsen druppelt. In de sloot achter 't huus bint kikkers gangs mit de liefde. Altmit mit drei tegelieke. Dikke bulten kikkerdril ligt hier en daor in het water dat deur de zunne al lekker op temperatuur komp. Bij de holtwal lig de zeune van Sent Dekker weer mit zien meidtie. Kreien bint algedurig in de weer bij mien schösstien mit takken in de snavel mar zij maakt gien enkele kaans um te nusseln want veurige weke he'k ter een stuk kiepegaas aoverhen emeuken. Der is woningnood onder de kreien vanof de tied dat de karke in de braand gunk en de toren dus niet meer beschikber is. Veur mien part gaot ze een stee zuken in de pastorie, daor staot twei schösstienen op. Ik zie die domeneer nog niet het dak op gaon mit kiepegaas. Het leven zit vol onzekerheid.'' ==Uutgaonde verwiezing== *[https://www.huusvandetaol.nl/index.php?id=20:kleine-klaas-an 't Huus van de Taol aover Klaas Kleine] {{Dia|Dit artikel is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]].}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Literetuur in 't Drèents]] rmd6aad0my4czc2fe1bl51ayfq6qvr4 0 26405 293058 2017-02-15T14:48:21Z Ni'jluuseger 73 Uut .nl en uutebreid wikitext text/x-wiki '''Klaas Kleine''' ([[Koldervene]], [[1940]] - [[Dever]], [[24 oktober]] [[2000]]) was een ambachtsman en [[Drèents|Drèentstalig]] schriever. Naost een paar boeken bint d'r van zien haand een bult artikels verschenen in kraanten, maondblaoden en aandere media. In de Drèentse culturele wereld stund e bekend as een kleurrieke, non-conformistische feguur<ref>Encyclopedie van Drenthe</ref>, 'kwetsbaor, zachtmoedig, vol met humor, maor ok rechtlijnig, eigenwies'<ref>[https://www.huusvandetaol.nl/promotie-van-de-drentse-taol/meer-promotie/item/20-kleine-klaas-1940-2000 Huus van de Taol]</ref>. ==Beroepen== Klaas Kleine gruuide op in [[Möppelt]], daoras e twee jaor op de [[ambachtsschoele]] zat. Nao alderhaand baonties kwaamp e bij zien va in de smederije te warken. In 1966 verbouwde hij in Dever een bouwval tegenaover de karke töt woonhuus en [[smederije]]. Hier ontwikkelde hij hum van [[hoefsmid]] töt [[edelsmid]]. Ok legde hij hum toe op restauratiewark in kestielen en laandhuzen. Veur de jaorlijkse openlochtopvoerings van 't [[Shakespeare Theater Diever]], waorin e zölf rollen speulde, maakte hij wapens. Wieder was e vioelbouwer, kezemaker en geitenhouder. In 't plaatselijke hervörmde karkleven was e actief as [[koster (persoon)|koster]], [[olderling]] en [[karkvoogd]]. ==Schrieverije== Kleine begunde te schrieven onder anmoediging van de schrievers [[Marga Kool]] en [[Gerard Nijenhuis]] en dreug vanof de jaoren tachtig bij an Drèents letterkundig tiedschrift ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]''. Ok schreef e stokkies veur 't ''[[Nieuwsblad van het Noorden]]'' en 't maondblad ''[[Drenthe (tiedschrift)|Drenthe]]''. Veur [[RTV Drenthe]] schreef e heurspulteksten. In naovolging van [[Jan Naarding]] hef Kleine eperbeerd een Drèentse bewarking van 't dierdicht [[Reintien de Vosse]] te maken, mar det hef e niet ofekregen. Van 1989 töt 1993 was Kleine veurzitter van de [[Drentse Schrieverskring]]. Hij warkte mit an 't ''Drents kerkelijk liedboek'', was bestuurslid bij de [[Stichting Drentse Taol]] en gaf cursussen Drèents. In 1995 bundelde ''Roet'' de töt dan toe verschenen ''Dryloeken'', gedichten die Kleine tussen 1988 en 2000 rond de jaorwisseling an vrunden en vaste lezers stuurde. In 1996 hef e de [[Simon van Wattum-pries]] ekregen veur bezundere inspannings veur de streektaal. Nao Kleines aoverlieden brocht ''Roet'' (in 2002) een themanommer uut waorin veural zien schriefwark belocht wördden. Collega-schrievers wördden uuteneudigd een bijdrage te levern en gaven in gedichten en verhalen an wat Kleine veur heur betiekend had. ==Belangriekste publicaties== * ''Waor blief Ie now?/Vangt de loze vossen'' (bewarking van 't Hooglied, 1984) * ''Iezerstark, verhalen uut de smederij'' (1986) * ''[[Een feestelijk starfgeval]]'' (novelle, 1991) * ''Broggen'' (körte roman, 1999) * ''99 Krabbels'' * ''Kerkgeschiedenis van Diever'' {{DEFAULTSORT:Kleine,Klaas}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Schriever in 't Drèents]] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]].}} cjvb8h0vnwzqqri0l92ct9zgw5hq19s 0 26406 293079 293077 2017-02-20T08:38:43Z Woolters 62 wikitext text/x-wiki '''Kunstklookte''', '''kunstklookheid''', '''masjinenverstand''' of '''kunstmoatige intelligensie''' is [[klookheid]] in [[masjine]]s. In de [[komputerwetenskap]] neumt ze onderzeuk noar kunstklookte studies oawer "[[kloke agenten]]": apparaten dee öare umgeving bekiekt en doarop öar handelen anpast um ne opdracht et beste oet te voren. Veur gewone leu wis de term "kunstklookte" op ne masjine met "verstandelik" vermogen, wat leu met et menskelike verstand liekent, zo as "learen" en "problemen oplössen". Noe dat masjines verdan mear könt, wordt verstandelike meugendheden neet mear metrekkend woarvan eerst meand wör at ze klookheid neudig harren. [[Karakterherkenning]] is bie veurbeeld zo gewoon wörden dat et neet länger geldt as "keunstklookte". <ref>Schank, Roger C. "Where's the AI". AI magazine, 1991. vol 12:4. p38}}</ref> Meugelikheden dee op dit ogenblik as kunstklookte te book stoat zint onder mear [[natuurlik sproakbegrip]], hoogweardig stried leaveren in strategiese spellen (zo as [[skaakn|schaken]] en [[Go (spel)|Go]]), [[zelfsteurende auto's]], kloke wegbepoaling in [[Content Delivery Netwark]]en en et oetpluzen van ingewikkelde gegeavens. ==Wetenskap== Onderzeuk noar kunstklookte is opdeeld in deelvelden dee kiekt noar bepoalde problemen, spesifieke benöaderingen, noar et gebroek van gerei, of noar et veurthelpen van bepoalde toopassingen. De heufdproblemen van kunstklookte umvat [[redenering]], [[kennis]], zelfsteurend plannen, learen, natuurlike sproakverwarking, beleaving en de meugelikheid um dinge te verplaatsen en an te passen. Algemene kunstklookte is ene van de doelen op langen doer. Doarveur broekt onderzeukers statistiek, rekkenkundige klookte en tradisjonele symboliese kunstklookte. In kunstklookte wörd völle gereedskappen broekt, zo as zeukopdrachtverbettering en rekkenkundige verbettering, logika, woarskienlikheidsrekkening en ekonomie. Bie kunstklookte sprekt wetenskappen van [[komputerwetenskappen|komputers]], [[rekkenkundige wetenskap|rekkenlear]], [[psychologie]], [[sproaklear]], [[filosofie]], [[neurowetenskap]] en [[kunstpsychologie]] an. ==Fantasie, filosofie, geskiedenis== Dit veld wör grondt op de bewearing dat menskelike klookte "zo nauw beskreven worden kan dat der ne masjine bouwd kan worden um et noa te doon". Hierbie komt filosofiese vroagstukken lös oaver de oard van et verstand en de ethiek van et maken van kunstweazens met menskelike klookte. Hieroawer wörd al sind de oldheid filosofeerd in verhalen en filosofie. Wat leu meant at kunstklookte ook gevöarlik veur de mensheid wean kan as et zonder steuring wiedter ontwikkelt.<ref>http://betanews.com/2016/10/21/artificial-intelligence-stephen-hawking/</ref> In et [[21e eeuw|21ste joarhonderd]] hebt zowal harde as zachte kunstklookte ne opleaving kregen deur ne verbettering van komputerkracht, umvang van oefensets en theoreties begrip. Kunstklooktetechnieken zint onmisboar wörden in technologie. Et helpt völle oetdagingen oplössen in komputerwetenskap. ==Naamherkomst== Den [[Tweants|Twents]]en naam kunstklookte is ne letterlike umzetting en samentrekking van et [[Engels]]e ''artificial intelligence''. In [[2017]] wun "kunstklookte" et met 26/20 stemmen van kunstmoatige intelligensie in ne [[Facebook]]- en [[Twitter]]-stemming oawer de juuste umzetting van et woord. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Technologie]] px9qr21wmoukc3kj3owjte8x8kb9ls1 0 26409 293073 293072 2017-02-17T10:08:32Z Ni'jluuseger 73 /* Vrog leven en opleiding */ wikitext text/x-wiki '''Fritz Gerhard Lottmann''' ([[Emden]], [[7 oktober]] [[1880]] - [[Oldenbörg]], [[2 september]] [[1918]]) was een [[Oostfraislaand|Oostfriese]] schriever. In Nederlaand is e ok wal bekend van de [[Drèents|Drèentstalige]] aoverzetting van zien [[Platduuts|Platduutse]] roman ''Dat Hus sünner Lücht'' deur [[Jan Poortman]]. ==Vrog leven en opleiding== Lottmann was 't darde van zeuven kiender van veilingmeister Christoffer Hinderks Lottmann en zien vrouwe Sophie Marie, geboren Lüpkes. De vader kwaamp uut een olde Friese femilie; de moeder telde [[hugenoot|hugenoten]] onder heur veurolders. In Emden gunk Lottmann naor 't gymnasium, mar daor gunk e ien jaor véur 't eindexamen vört. In [[Mönster]] en [[Bonn]] wördden hij opeleid töt laandmeter. In 1903 warkte hij in [[Witten]]; een joar later in [[Sønderborg]] op 't toen [[Pruusen|Pruusische]] eilaand [[Als (eilaand)|Als]]. Daor leerde hij zien toekomstige vrouwe Elisabeth Forster kennen. Ze verhuusden in juni 1906 naor Emden en trouwden daor. Zeun Gerhard wördden in 1907 geboren, dochter Nora in 1908. In Witten wördden Lottmann mede-eigenaar van een laandmetersbureau. In 1910 deu hij asnog zien eindexamen in [[Haorbörg]] (bij [[Hambörg]]), waornao hij in [[Gießen]] laandbouw, netuurkunde en geologie gunk studeren. In 1911, 't jaor waorin e promoveerde, nam e 't anbod an um leraar te wörden in [[Montevideo]]. Toen det anbod begun 1912 inetrökken wördden, had Lottmann een financieel slimme tied. Nao körtdurige warkzaamheid as laandbouwkundig verzekeringsagent opende hij in febrewaori 1913 in [[Oldenbörg]] samen mit de vrouwe een schoele veur bijlessen. ==Eerste Wereldoorlog en schrieverije== Nao 't uutbreken van de [[Eerste Wereldoorlog]] lokte 't de aovertuugde pacifist um töt zomer 1916 uut dienst te blieven. In dizze tied schreef e de roman ''Dat Hus sünner Lücht'' in de [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfriese]] variaant van 't [[Platduuts]]. Wegens een zwak harte kun e via [[Genf]] weerummekeren naor Duutslaand en kwaamp in [[Rastede]] terechte. In 1918 kreeg e een uutgever geïnteresseerd in zien roman. In augustus van det jaor völt e ten prooi an de [[Spaanse griep]] die in Europa woedde, en op 2 september kwaamp e uut de tied in zien huus in Oldenbörg. Mit 't schrieven van de eerste langere roman in 't Oostfries trök Lottmann in Noordwest-Duutslaand behoorlijke andacht. De gebeurtenissen in ''Dat Hus sünner Lücht'' bint gebaseerd op 't leven van zien grofva Fritz Wiarda Lüpkes, die as heufdonderwiezer in [[Oldersum]] warkte. Een riege personages is op inwoners van Oldersum gebaseerd. Deur de vrogge dood van de schriever bint verscheiden van zien warken niet ofemeuken. In 1932 verscheen van de [[Drenthe|Drèentse]] schriever [[Jan Poortman]] een [[Drèents|Drèentstalige]] aoverzetting van ''Dat Hus sünner Lücht'' onder de titel ''Siebo Siebels' zwoare gaank (Het huus zonder locht)''. ==Uutgaven== * ''Freyse Staatjes und Lieder eines wandernden Friesen'' (Emden 1905, onder 't pseudoniem Fritz Fresenus) * ''Aura Academica'' (roman, Leipzig 1906) * ''Dat Hus sünner Lücht'' (roman, Hambörg 1919. Hedrok 1989 deur Schuster Verlag, Leer) * Verscheiden onuutegeven warken (romans, tenielwark) {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]].}} {{DEFAULTSORT:Lottmann, Fritz Gerhard}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Duutslaand]] [[Kategorie:Platduutse schriever]] 5q89hemfrlky876gmvouvqp9ceyf9c1 0 26410 293071 2017-02-17T10:05:35Z Ni'jluuseger 73 Dv wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Praissen]] tu0621ks050p8qbry4pe6shxaz9rgel 0 26416 293109 2017-03-10T04:11:10Z Leehsiao 15235 Nieje zied: '[[Bestaand:Jolin Tsai MAA.jpg|thumb|Jolin Tsai]] '''Jolin Tsai''', geboren op [[15 september]] [[1980]] bie [[Niej-Taipei]]) is n [[Taiwanese]] pop[[zangeres]], [[danseres]], actr...' wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Jolin Tsai MAA.jpg|thumb|Jolin Tsai]] '''Jolin Tsai''', geboren op [[15 september]] [[1980]] bie [[Niej-Taipei]]) is n [[Taiwanese]] pop[[zangeres]], [[danseres]], [[actrice]] en [[songwriter]]. == Diskografie == * 1019 1999 * Don't Stop 2000 * Show Your Love 2000 * Lucky Number 2001 * Magic 2003 * Castle 2004 * J-game 2005 * Dancing Diva 2006 * Agent J 2007 * Butterfly 2009 * Myself 2010 * Muse 2012 * Play 2014 == Boetende hìnwiezen == {{commonscat|Jolin Tsai}} [[Kategorie:Zanger]] gxrdxwpfdvevab94jny8kpaqs0dnrg9 10 26422 293172 2017-04-11T19:00:00Z Ujanairi 15354 Nieje zied: '{{Babel2|Noord-Samies|se|Dát geavaheaddji máhttá '''[[:Kategorie:Gebruker se|sámegiela]]''' '''[[:Kategorie:Gebruker se-2|viehka bures]]'''.}}<includeonly> Kategorie:Gebruker...' wikitext text/x-wiki {{Babel2|Noord-Samies|se|Dát geavaheaddji máhttá '''[[:Kategorie:Gebruker se|sámegiela]]''' '''[[:Kategorie:Gebruker se-2|viehka bures]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker se-2]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker se-2| ]] [[Kategorie:Mallen babel|se-2]] </noinclude> s2iy6cgy6k7sybpmyu7nxfgjb0lw00v 10 26423 293174 293173 2017-04-11T19:09:07Z Ujanairi 15354 wikitext text/x-wiki {{Babel4|Fins|fi|Tämä käyttäjä osaa '''[[:Kategorie:Gebruker fi|suomea]] [[:Kategorie:Gebruker fi-4|äidinkielen tavoin]]'''.}}<includeonly> [[Kategorie:Gebruker fi-4]] </includeonly><noinclude> [[Kategorie:Gebruker fi-4| ]] [[Kategorie:Mallen babel|fi-4]] </noinclude> n00htgkdlvinrc59ftxjp5jwkt9ww15 0 26425 293502 293444 2017-08-19T06:28:09Z CommonsDelinker 166 [[Siprage-karta.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:Ruthven|Ruthven]], mit as reden: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Siprage-karta.jpg|]]. wikitext text/x-wiki '''Šiprage''' (Bosnies, Kroaties en Servies: Šiprage; Sirillies skrift: Шипраге), vake in et [[Bosnië-Herzegovina]] ook Bosnië neumd, [[Banja Luka]], op de Balkan.<ref>http://www.kartabih.com/</ref><ref>Vojnogeografski institut, Ed. (1962): Šiprage (List karte 1:25.000, Izohipse na 10 m). Vojnogeografski institut, Beograd / Military Geographical Institute, Ed. (1962): Šiprage (map sheet 1: 25.000, Contour lines at 10 m). Military Geographical Institute, Belgrade.</ref> [[File:Coat of arms of Bosnia and Herzegovina.svg|thumb|100px|]] [[File:Location Bosnia-Herzegovina Europe.png|thumb|250px|]] ==Klimaat== {| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" class="toccolours" 0.5em solid #999; 100% |- style="text-align:center;" |style="background:pink|[[File:Lunar libration with phase2.gif|thumb|150px|]] |style="background:#dfd; "|'''Ø t°'''<br/> (°C) | style="background:pink|'''Min. t°''' <br>(°C) | style="background:#dfd; "|'''Max. t°'''<br>(°C) | style="background:pink| '''↓↓↓''' <br/>(mm) |-style="text-align:center;" | style="background:lightblue| '''I''' | –1,7 | –4,8 |1,4 |59 |-style="text-align:center;" | style="background:lightblue|'''II''' |0,3 | –3,6 |4,2 |63 |-style="text-align:center;" |'''style="background: bgcolor="#F5DEB3" |'''III''' |4,6 | –0,1 |9,3 |59 |-style="text-align:center;" | style="background:#ddffdd;fff3;''|'''IV''' |9,1 |3,9 |14,3 |74 |-style="text-align:center;" | style="background:lightgreen|'''V''' |13,6 |8,1 |19,2 |90 |-style="text-align:center;" | style="background:lightgreen|'''VI''' |17,2 |11,5 |22,9 |99 |-style="text-align:center;" | style="background:pink|'''VII''' |18,9 |12,6 |25,3 |81 |-style="text-align:center;" | style="background:red|'''VIII''' |18,4 |11,9 |24,9 |76 |-style="text-align:center;" | style="background:#dfd;"|'''IX''' |14,7 |8,6 |20,9 |71 |-style="text-align:center;" |'''style="background: bgcolor="#F5DEB3" |'''X''' |9,5 |4,7 |14,4 |79 |-style="text-align:center;" |'''style="background: bgcolor="#C2B280" |'''XI''' |4,4 |1,0 |7,8 |100 |-style="text-align:center;" | style="background:lightblue|'''XII''' |0,1 |–2,7 |3,0 |88 |}<ref>https://en.climate-data.org/location/905786/</ref> ==Bewolking== [[File:Grafika.png|thumb|left|500x300px|Bewolking 1961-2013]] ==Reference== <references/> ==Web== {{Commonscat|Šiprage}} * http://opstinakotorvaros.com/ *http://www.maplandia.com/bosnia-and-herzegovina/republika-srpska/siprage/ Maplandia *http://www.satellitecitymaps.com/europe-map/bosnia-and-herzegovina-map/federation-of-bosnia-and-herzegovina-map/%C5%A1iprage-map/ *http://www.distancesfrom.com/distance-from-Siprage-to-Banja-Luka-Bosna-i-Hercegovina/DistanceHistory/5243320.aspx *http://www.maplandia.com/bosnia-and-herzegovina/republika-srpska/siprage/ Maplandia *http://www.satellitecitymaps.com/europe-map/bosnia-and-herzegovina-map/federation-of-bosnia-and-herzegovina-map/%C5%A1iprage-map/ *http://www.distancesfrom.com/distance-from-Siprage-to-Banja-Luka-Bosna-i-Hercegovina/DistanceHistory/5243320.aspx *http://www.udaljenosti.com/bosna/- Distances in B&H [[Kategorie:Bosnië-Herzegovina]] qhfzi9b67fxva6i8s2479csdm0hl9xr 0 26434 293249 293248 2017-05-29T10:45:54Z 194.171.170.32 wikitext text/x-wiki Groesse (Nederlands: [[:nl:Groessen|Groessen]]) is een darp in de gemeente [[Duve (gemeente)|Duve]] in de previnsie [[Gelderlaand]] in [[Nederlaand]]. fehvvbomrd7hlz3kwjmxrp1mk280a3t 0 26435 293245 2017-05-29T10:36:26Z 194.171.170.32 Nieje zied: 'Loo is een darp in de gemeente Duve in de previnsie Gelderland in Nederland.' wikitext text/x-wiki Loo is een darp in de gemeente Duve in de previnsie Gelderland in Nederland. sg9du5uwn6bwcwk1mxqo9byu5we6x6r 0 26473 293313 293312 2017-06-02T17:41:28Z Bert Wijnholds 15584 Verwiezens en kategorieën derbie doan. wikitext text/x-wiki '''Kreuze''' is n digitoal tiedschrift veur o.m. verhoalen en gedichten in de Grunneger toal. Sunt t online goan in maai 2006 verschient t zes moal in t joar. Kreuze is der veur elkenain dij in de Grunneger toal schrift en schrieven wil. Dat huift nait op literair nivo, oardeghaid aan t schrieven staait bie Kreuze veurop. In 2006 is Kreuze opricht deur Jan Blaauw (tekstredaksie) en Henk de Weerd (opmoak en websteebeheer). In 2011 het Jan Blaauw zien redaksiewaark overdroagen aan Bert Wijnholds. == Verwiezens == * Webstee [http://www.kreuzekeuze.nl/ Kreuze] * Facebook-bladzie [https://www.facebook.com/kreuzekeuze/ Kreuze] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Grunnegs]] [[Kategorie:Nedersaksies tiedschrift]] alh53o519taed17v81yudd10dihdn8y 0 26474 293317 293316 2017-06-04T14:04:30Z Bert Wijnholds 15584 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Berthabenzportrait.jpg|duum|293x293px|Bertha Benz, c.a. 1871]] '''Bertha Benz''', (geb. ''Bertha'' ''Ringer''. Pforzheim, 3 maai 1849 – Ladenburg, 5 maai 1944) was de vraauw van Dr. Carl Benz, dij zain wordt as de voader van d'auto. Zai kreeg vernuimdhaid as d'eerste automobilist ter wereld. Op 5 augustus 1888 muik zai n laange rit in d'eksperimentele auto van heur man. Boeten mitwaiten van Carl en in gezelschop van heur zeuns Richard en Eugen ree zai van Mannheim noar heur geboortestee Pforzheim, n òfstand van 106 km. Op t haalfschaid van de rit (in Wiesloch) mos zai brandstof bievullen. Doarveur kocht ze ligroïne in de ploatselke aptaik, dij doarmit t eerste tankstoatsion in de geschiedenis wer. As reden veur dizze laange autorit, gaf zai n bezuik aan heur moeke in Pforzheim, mor der zat meer achter. Heur man was benoam aan d'loop mit de technische kaande van de zoak en dee nait genog om commerciële belangstellen veur zien uutvinden te wekken. Deur dizze tocht trok Bertha veul aandacht en druig zo bie aan t sukses van de Benz Patent-Motorwagen. Tiedens de raaize mos verschaaiden moalen stopt worden om reperoatsies te doun. Doarbie was mainst de hulp van dörpssmeden neudeg, mor Bertha kon zulf ook twij mankemìnten oplözzen: 'Ain moal was de brandstoflaaiden verstopt – doarbie het mien houdenspèlle holpen. d'Aander moal was d'ontsteken in twijen broken. Dij heb k mit mien kousenbaand repereerd.' Deur uutvoereg verslag te doun van aal mankemìnten, peerdjede Bertha heur man aan om verbeterns aan zien auto deur te voeren. Zo wuir o.m. n ekstroa versnellen inbaauwd om t rieden in heuvelachteg terraain makkelker te moaken. In herinnern aan de pioniersrit het de dailstoat Baden-Württembeng in 2008 de toeristische Bertha Benz Memorial Route in t leven roupen. [[Kategorie:Auto]] [[Kategorie:Duutse persoon]] [[Kategorie:Geschiedenis]] [[Kategorie:Grunnegs artikel]] 307co0u7698zoogavh52i1u8240rjv2 14 26477 293350 2017-06-15T00:22:15Z 125.209.235.172 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Nedersaksies. m2mhk89t1wcnqkvcthla8gcgc3rpux0 14 26478 293351 2017-06-15T00:22:15Z 125.209.235.172 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Opperfrankisch. eiuyocs57tygl6rwnygk2in19kilu4p 14 26480 293354 2017-06-16T09:03:37Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Simplified Chinese. t2k6bk0ytf25brpjkpljkki3k8ujbmt 14 26481 293355 2017-06-16T09:03:38Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Traditional Chinese. prrq4o4hskezhuj2h4d417lhw5a4s7v 0 26482 294429 294426 2017-09-28T19:34:42Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:AKI Artez 2016.jpg|thumb|right|290px|AKI Artez 2016]] '''AKI (Akedemie veur Art & Design)''' is 'n [[kunstakedemie]] in [[Eanske|Ensche]]. 't 'Wödn op-ezet deur tekstielfabrikaantn in 1946 as d' Akedemie veur Kunst en Industrie, of-ekört ''AKI''. Disse akademie wödn op-ezet umme d'achterstaand in kunst, kultuur en hoger onderwies in [[Twente]] bi-j te haaln en umm' ontwarpers te leevern an de [[teksielindustrie]] hierzoot. Noa joarn as kunstnieverheidsskoele edreit te hebn göng 't in de joarn zestig de kaante van de [[moderne kunst]] op an. d' AKI stiet wied bekend as de meest vri-je en eagnwieze kunstakedemie van [[Nederlaand]]. Rechtervoort is 't onderdele van [[ArtEZ]] hogeskoele veur de kunstn, mar zöt zichzölf nog altied as 'n appat-stoande en kleane akedemie. 't Hef verskillnde lokatsies ehad binn de stad Ensche. Mar zit noe, suns 2013, op 't oale [[tekstielfebriek]] [[Tetem II]], in de wieke [[Roombeek]]. Deurdat Ensche kört bi-j de greanze met [[Duutslaand]] lig, hef de AKI ok völle Duutse studentn, mar ok studentn van aandere laandn ofkumstig. ==Opleidink== 't Eerste joar goar ie pas in a'j de veuropleiding en/of de toeloatinkseksamen ehaald hebt. Hiermet test ze oe of a'j wel 't deankn en 't doen van 'n toekumpsig [[kunstenaar]] hebt. A'j 't g'luk hebt an -enömmn te wödn, dan krie'j eerst 'n joar heel algemeen in de richting wa'j eközn hebt. Op d' Aki he'j de köze tussn [[ACD]]. en [[Beeldende keunst|Fine Art]]. Fine Art bestiet weer tussen [[Skeelderskeunst|Painting]] en [[ruumtlike kunst|Sculpture]]. Véúr 't eerste joar kies ie doar al veur. Met 't tweede joar Fine Art he'j eközn óf skildern óf skulptuur. Dán eangk begunt oewn opleiding pas écht. Dan krie'j oewn eagn warkplekke an- ewezn en goa'j an de gaank met oewn eagn ontwikkelinge as vri-j deankn- en doennd- kunstnmaker. Oewn eagn gedachns en beeldsproake stoat der bi-j in 't middelpunte. De docentn wat der in de ronde loopt bint ait zölf ok goeie en bekende kunstenaars, den oe doar allene mar van hölpe bint (as road) veur oew eagn ontwikkeling -as vri-jgeestige kunstnmaker-. Vakkn wat der nog meer an ebeudn wöd bint o.a. [[Kunstgeschiedenisse]], [[Filesefie|Fillesofie]] en [[modeltekenn]]. ==Bekende oldstudentn- en docentn== * [[Daan Roosegaarde]] * [[Filemon Wesselink]] * [[Bennie Jolink]] * [...] [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Skilderkeunst]] [[Kategorie:Keunst]] [[Kategorie:Bieldend keunstenaor]] [[Kategorie:Schoele]] 23uhhbecbez1i10ome7jysizatl2xyy 14 26483 293365 2017-06-18T05:26:03Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Bosnisch. bjlidt7uquf2m141t4ip58el0mshmtg 14 26484 293366 2017-06-18T05:26:03Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Kasjoebisch. o9km2ox76te5hfgtcqfaq8pf1u40ybn 14 26485 293367 2017-06-18T05:26:03Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Nedersorbisch. hj0fa3suxcs0ghpewqdvc3g5u5dzztx 14 26486 293368 2017-06-18T05:26:03Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Oppersorbisch. acya4rnvtebaucrcd2nynatb20g4upa 14 26487 293369 2017-06-18T05:26:03Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Kongo. 3zmkcug0xje46kkghgnjo4oti1xflrj 14 26488 293370 2017-06-18T05:26:03Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Sardijns. ndwbp8c52rfbk72nrade5opmfrzexg4 14 26489 293371 2017-06-19T00:54:52Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t IJslands. iy3crn1e7qsfvqf37ggodb5iy4mcjsf 14 26490 293372 2017-06-19T02:19:16Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Klassiek Chinees. alhnna5sku8en6sboa4chu92ua3ruae 14 26491 293380 2017-06-20T04:15:49Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Malagassisch. 4paqg4nm2msfopvh7vnv0imoxz4bxlu 14 26492 293384 2017-06-21T15:05:35Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Austrian German. anwjv6ytx0citbsgy7e5qaet7cg9gsj 0 26494 293391 293390 2017-06-26T09:15:13Z DARIO SEVERI 10118 Added categories wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Kathmandu montage.jpg|thumb|rechts|240px|Katmandoe]] '''Katmandoe''' is de heufdstad van [[Nepal]]. In 2011 had Ulan Bator mear as 1 milljoon inwöner. De stad leijt 1400 meter boaven de zee. === Klimaot === In de [[winter]] kan et 2-3 gröä celcius wodden moar in de [[zommer]] 28-29. [[Kategorie:Achterhooks artikel]] [[Kategorie:Stad]] [[Kategorie:Nepal]] [[Kategorie:Azië]] jn7hqozl9b574nxstqjca3213m8jrf1 14 26495 293393 2017-06-26T09:18:19Z DARIO SEVERI 10118 Anmaken kategorie Nepal wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Nepal}} [[Kategorie:Laand]] [[Kategorie:Azië]] 84vr3dur1zwspiew6ntckdc5lvfaeb8 14 26497 293395 2017-06-27T01:15:46Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Lets. lqikmu711ykwnrawaijgglt2soeda7a 14 26498 293396 2017-06-27T01:15:47Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Abchazisch. 1r37f7v66ylotiylahkhnvtep2ucp00 14 26499 293397 2017-06-27T01:15:47Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Kirundi. f3cck2ylj6rqysxix1irdiv8bp3yv0e 0 26500 293398 2017-06-28T18:50:53Z Arfik260792 15681 Nieje zied: '[[Ofbeelding:Róisín Murphy, Sziget.jpg|right|260px|thumb|Róisín Murphy]] '''Róisín Marie Murphy''' ([[Arklow]], [[County Wicklow]], [[5 juli]] [[1973]]) is n Ierlaand (laand...' wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Róisín Murphy, Sziget.jpg|right|260px|thumb|Róisín Murphy]] '''Róisín Marie Murphy''' ([[Arklow]], [[County Wicklow]], [[5 juli]] [[1973]]) is n [[Ierlaand (laand)|Ierse]] [[meziek|zangeres]] en ooldlid van de meziekgroep [[Moloko]]. == Diskogroafie == === As Róisín Murphy === * ''Ruby Blue'' (2005) * ''Overpowered'' (2007) * ''Hairless Toys'' (2015) * ''Take Her Up to Monto'' (2016) === Mit Moloko === * ''Do You Like My Tight Sweater?'' (1995) * ''I Am Not A Doctor'' (1998) * ''Things To Make And Do'' (2000) * ''Statues'' (2003) [[Kategorie:Muzikaant]] 991sxnwudcqsvzvs0vfgcco9l86rxug 14 26501 293399 2017-06-28T19:12:31Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Bengaals. kgwzhlsm5f9z8h7g0ftrp6ueyo1pn7a 14 26502 293400 2017-06-28T19:12:31Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Hindi. 1z56dfqh3u8o4gnxyv5zv2osqy8jomx 14 26503 293402 2017-07-01T11:44:48Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Noors - Bokmål. baxokpgqflxf2eop0b93x3q5tbb7ko1 14 26504 293403 2017-07-01T11:44:48Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Georgisch. tkx8yjiym4t88rhfqetsrtk6fqmjyt3 14 26505 293404 2017-07-01T13:22:30Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Odia. bnjj2j38oe1mofg53jxi0k0serfmhfj 14 26506 293405 2017-07-01T13:22:30Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Pali. oakri3nca93drjibamhv49r5okwm2v1 14 26507 293406 2017-07-01T13:22:30Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Kannada. 9h549a366uv5zl1jdnkfvc8k91ozwu4 14 26508 293407 2017-07-01T14:35:29Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Mirandees. 1wfz0lerz14vtvaw7bhhwvi5sh81nb3 14 26509 293408 2017-07-01T14:35:29Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Aragonees. kphinw6ynjr25yjob7jb5ydizftvzjd 14 26510 293417 2017-07-07T04:04:03Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Zeeuws. dkakxzewqsyq8vdyskp9ktw2s0rtrxv 0 26511 293481 293447 2017-08-07T15:06:27Z Ni'jluuseger 73 Grunnegs wikitext text/x-wiki [[Ofbeelding:Karte Gemeinde Dättlikon 2007.png|thumb|250px|De ligging van Dättlikon]] [[Ofbeelding:Daettlikon 153.jpg|thumb|250px|Dättlikon]] [[Ofbeelding:Daettlikon-blazon.svg|right|90px]] '''Dättlikon''' is een gemainte en een ploats in 't [[Zwitserlaand|Zwitserse]] kanton [[Zürich (kanton)|Zürich]] en ligt in t district [[Winterthur (district)|Winterthur]]. De gemainte het sikkom 780 inwoner (2016) op n oppervlak van 2,87 km². == Boetende hìnwiezen == * [http://www.daettlikon.ch Webstee van Dättlikon] (Duuts) {{Commonscat|Dättlikon}} {{DEFAULTSORT:Dattlikon}} [[Kategorie:Oost-Veluws artikel]] [[Kategorie:Zwitserlaand]] byew7u4w08zgfc3cqx8r3v9k81nyq3o 14 26512 293429 2017-07-11T18:26:15Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Schots. t3gf8qegfwm5enamfdz582g4wjf5y5b 14 26513 293430 2017-07-11T18:26:15Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Norfuk / Pitkern. 0n7q695w7qvhdn4c9jm0jhyjq81g7s7 14 26514 293431 2017-07-11T18:26:15Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Novial. eztmxf8zly7l4d49kr7wo85sfvg3cmh 14 26517 293441 2017-07-15T05:14:24Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Perzisch. bl33kl8m526y9amy5iq7wvt6879tiyj 14 26518 293442 2017-07-15T05:14:24Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Mazanderani. soemz3e2dkzt7pxgg3xpez80portqci 14 26519 293445 2017-07-16T09:12:48Z Babel AutoCreate 15626 Automaties an-emaakten [[Project:Babel|Babel]]-kategorie. wikitext text/x-wiki De gebrukers in disse kategorie geven an dat ze kennis hebben van t Hunsrik. 7z99z3plvfxrglx3zuwgf1ywva9o8ng 0 26520 293474 293473 2017-08-03T19:21:55Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki '''D'où venons-nous, Que sommes-nous? Où allons-nous?''' (Neydersaksys: ''Wår komme wi-j vot? Wy binne wi-j? Wår gå'w op an?'') Is 'n skilderi-je van de künstskilder [[Paul Gauguin]]. Den hev 't emaakt op [[Tahyty]]. Gauguin was evlücht van de Westerse beskaving, hi-j vünn 't mar 'n neppe sooy. Op Tahyty dachn 'e oorspronklike, 'prymytyve' meansn te vinn. Hi-j süchn når 't rilligyöse leyvn van de meansn dår, de seksuyeyle vri-jheid, 'n kultuyr dy nýt dör 't 'Beskaavde Westn' was kepot emaakt. Dår an-ekomm kwamp 'e te kykn, dat de meansn dår ok al meyrndeyls kristlik waarn en in Fraanse kleyre rondlööpn. Toch lööt 'e op syn skilderi-jn völle van de bi-jgelöövn en (de dör hüm sölv faantaseyrde) seksuyeyle vri-jheid syn. Ümm' disse warkn is 'e dan ok bekend ewödn, hev 'e bi-j edraagn an de ontwikk'ling van de moderne künst. Vör dat 'e sölvmoord döön -wat hüm nyt best lükkn-, had 'e dit skilderi-je maakt, syne 'Magnum Opus'. 't Is 139 cm bi-j 375 cm. Dernå hev 'e nog enkele skilderi-jn emaakt, wårnå 'e uyt de tyd komm dör 'n geslachtsykte. Op dit skilderi-je had 'e álles op willn te settn, alles wat 'e van 't leyvn en de künst dachn. 't Hank nú op 't Museum of Fine Arts op Boston, Ameyryka. [[Kategorie:Keunst]] [[Kategorie:Skilder]] {{Dialekt|sdz}} 2tzt5z7rtxupdmlxh17un3unb43fij7 0 26521 294587 294586 2017-11-05T17:40:40Z Bert Wijnholds 15584 Liest aanvuld, aantal noamen 63 wikitext text/x-wiki === A === === B === * blauwe reiger – nittert, oalraaiger * bruine kiekendief - klem(vogel) * buizerd - hoaneschrobber === C === === D === === E === * ekster - okster === F === * fuut – doeker, pronkvogel === G === * gans - gaans, gaanze * geelgors - geelgoddel, geelvink, gele gorre * gele kwikstaart - geelbòrstje * goudplevier – wilster * grauwe gans – schierling * groenling – gruinvink * grutto – grait === H === * havik – hoanebieter, kipvaalk * hop – stronthoan * huismus – musk * huiszwaluw – swaalfke, hoesswaalfke === I === === J === === K === * kauw – torenka * kemphaan – kappershoan * kerkuil – katoel(e) * kievit – kieft *kneu – kernuut *koolmees – blaauwmaiske, iembieter, spekmaiske *koperwiek – schatliester *kraanvogel – kroan *kramsvogel – tjakker *kuifleeuwerik– padloper, toefke *kwartel – kuutjeblik *kwikstaart – baauwmantje === L === === M === * meerkoet – bleshounder, bleske, meerkol * meeuw – maif, maiwe, miw * merel – liester, swaarde liester === N === * nachtzwaluw – peerheer === O === * oeverzwaluw – eerdswaalf, grondswaalf * ooievaar – aaiber, störk === P === * pimpelmees - blaauwmaiske === Q === === R === * ransuil – katoel(e), raansoel * reiger – raaiger *rietgans – weenk *roerdomp – reurdottel === S === * scholekster – akkelaai * slobeend – lepelbek * sperwer – blaauwvalk, gaansoarend, vriekel * spreeuw – sprutter, sproa, sprooie * steenuil – stainoel(e) * sijsje – rebientje, robientje === T === * tapuit – fitop * torenkraai – hanska * torenvalk – wiekel * tureluur – kluun, tjaark, tuder === U === * uil - oel(e) === V === * veldleeuwerik – laiwerk * visdief – ikstern, steern, krietsteern === W === * waterhoentje – duukeendje, dukertje, kouer, kouereendje * wielewaal – goldmerel, geelgaauw * wilde eend – aind * wilde zwaan – hoelswoan * winterkoninkje – keudeldoemke, toenkroepertje * witte kwikstaart – akkermantje * === X === === IJ === * ijsvogel – iesklepper === Z === * zanglijster – zangliester * zeearend – gaansoarend *zeemeeuw – zeekoap, zeekob *zilvermeeuw – kob, zeekob *zwarte stern – blaauwsteerntje __GIENBEWARKSEKSIE__ [[Kategorie:Grunnegs artikel]] gkt4361yjuekkvfgxlogtlqeedy1rv1 0 26522 293496 293493 2017-08-18T16:13:58Z Bert Wijnholds 15584 Kategorie Grunnegs derbie doan wikitext text/x-wiki '''Stadjer''' (ook ''stadjeder'') is n Grunneger benoamen veur n bewoner van de stad Grunnen, ook wel Grunneger nuimd. Letterliek betaikent stadjer: ain dij in Stad (Grunnen) woont. De benoamen ''Stad'' (zunder lidwoord) holdt verbaand mit de noam van t Grunneger gewest tiedens de Repebliek (1594-1798): ''Stad en Lande''. Voak wordt t woord ook bruukt om verschil te moaken tussen studìnten (benoam as dij boeten Stad opgruid binnen en veur heur studie noar Stad kommen binnen) en nait-studìnten (de stadjers; as tegenhanger hiervan wordt in aander studìntensteden t woord börgers bruukt). Stadjers hebben as bienoam 'mollebonen'. n Olle schimpnoam veur stadjers zel 'kluinkoppen' west wezen. In de joargang 1804 van t (Grunneger) ''Weekblad tot Nut van ’t Algemeen'' schreef Mattheus van Heyningen Bosch, alias Burgerhart, dat t n noam was dij Nederlanders (en din benoam Vraizen, Geldersen en Hollanders) aan Grunnegers gaven. Veur de noamsverkloaren verwees Burgerhart noar t “zeer krachtig, koppig en smaaklyk bier, dat alleen in deze stadt gebrouwen wordt, en voorheen wyd en zyd verzonden wierd”. Grunnegers waren ooit “grote liefhebbers” van dit bier west en konden der “een aardig schepje” van op. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] 1pbn83gflnnhflrwjmguwnh64q395a9 0 26524 293743 293500 2017-08-24T16:49:49Z Bert Wijnholds 15584 Kategorie derbie doan. wikitext text/x-wiki De '''K. ter Laanpries''' is n Grunneger kultuurpries, dij sunt 1985 oetlangd wordt deur de Stichting 't Grunneger Bouk. Tot 2013 wer de pries joarlieks oetlangd, nou is t n twij-joarliekse pries. De pries wordt oetlangd aan lu en organisoatsies dij zuk verdainstelk moakt hebben veur de Grunneger toal en kultuur. Noamgever van de pries is schriever en politikus Kornelis ter Laan. == Winnoars == * 1985 - Lianne Abeln en David Hartsema * 1986 - Ede Staal (postuum) * 1987 - dr. P.J. van Leeuwen * 1988 - Fré Schreiber * 1989 - Wim Faber * 1990 - Harm van der Veen * 1991 - ds. Engel Jan Struif * 1992 - Toal en Taiken * 1993 - Waark * 1994 - dr. Jan J. Boer * 1995 - De Bende van Baflo Bill * 1996 - Stichting Kostverloren * 1997 - Törf * 1998 - Cees Reinders * 1999 - Reint Wobbes * 2000 - Op Roakeldais * 2001 - An Kuiper * 2002 - Stichting Oude Groninger Kerken * 2003 - Eltje Doddema * 2004 - Streekhistorisch Centrum Stadskanaal * 2005 - Wia Buze * 2006 - Willem Friedrich * 2007 - Hanny Diemer en Frits Pleiter * 2008 - Biebelvertoalkemmizzie * 2009 - Historische Vereniging Stad & Lande * 2010 - Alex Vissering * 2011 - Gert Sennema * 2012 - Aafke Steenhuis * 2013 - Hans van der Lijke * 2016 - Marcel Hensema [[Kategorie:Grunnegs artikel]] 99ahgzu41m7apxcplsj6otttsb17nug 0 26525 293534 293531 2017-08-22T12:36:56Z Grwen 15594 wikitext text/x-wiki '''Oostkolonisatie''' ([[Duuts]]: ''Ostsiedlung'') is nen term veur de trek van kolonisten uut et Heilige Roomse Riek naor Slavische en Baltische gebieden in Centraol- en Oost-Europa in de [[middeleeuwen]]. Et woord is rechtstreeks uut et Duuts vertaold (''Ostkolonisation''). Et word deur de meeste moderne geschiedkundigen ofewezen, umdät et betekent dat "lager ontwikkelde laanden en volker" bezet en uutebuit wörden deur nen butenlandsen macht. Veur een paar gevallen kloppen dat wel; de gebieden tussen Elbe en Oder wörden veroverd deur veural Saksische hartogen. Ook de Baltische Pruusen wörden deur de Duutse Orde in eneumen. In de meeste aandere gebieden warren et veural Slaviese vörsten, lagere adel en kloosters die uutneudigen tot 'kolonisatie'. Daor past misskien dus de term 'immigraotie' better. De Duutse kolonisten en Slavische inheemsen leafden daor al lang naost mekare, maer smölten uutendelik töt ene bevolking samen. Die gebruukten Duutse dialekten en gongen uutendelik oaver op et Hoogduuts. In de moderne geskiedenisopvatting is de angelegenheid van de Oostkolonisatie niet meer korrekt; et wörden in et verleden deur Duutse nationalisten ja misbruukt. Mar dät zegt natuurlik niks oaver et geskiedkundig belang. == De kolonisatie == De Slavische stammen die ten oosten van 't Heilige Roomse Riek leafden waren veurnaomelik horigen tegenoaver de plaotselike adel. Dit bracht geen/gien veuruutgang in landbouw en ambacht. 'T verhinderde ok dät er onofhankelike steden zich vörmden met nen eigen bestuur en rechtspraok maar, 't verhinderde ok 't onstaon van [[gilde]]n. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie: Sallaans artikel]] [[Kategorie: Geschiedenis]] bqlj5ygbfycjdjetd6qpyyczqe2zyp2 0 26527 293524 293519 2017-08-20T16:40:24Z Grwen 15594 wikitext text/x-wiki De '''Sueben''' waren nen [[West-Germaons|West-Germaans]] volk dät rond et jaor één tussen de [[Rijn]] en de [[Oostzee]] leafden. Deur heur militaire oaverwicht könden zie in'n greut gebied van [[Germania Magna]] aandere stammen an zich binden as vazalstammen. Waorschienlik was d'r nen stamverband met de [[Quaden]], de [[Marcomannen]], de [[Alemannen|Alamannen]], de [[Hermunduren]], de [[Longobarden]] en de [[Semnonen]]. {{Dialekt|sdz}} 3miig1mjwidgdpg1ahqip5m5lmydo8p 0 26529 293717 293539 2017-08-23T12:47:53Z Grwen 15594 wikitext text/x-wiki De '''Goten''' waren nen Oost-Germaans volk dät nen greute rol hef espeuld in de ondergaang van 't [[West-Romeinse Rijk|West-Romeinse Riek.]] == Oorsprong == Er wördt edacht dät de Goten uut et zuuden van [[Scandinavië]] kommen. D'r bint meansen die denken dät de Goten van 't eilaand [[Gotlaand]] kommen umdät Gotlaand naor de Goten vernoemd is. Geschiedkundigen bint et hier echter nog niet oaver eens/iens. == Oekraïne en Transsylvanië == In de därde eeuw en vierde eeuw bint de Goten zuudwaarts etrökken richting de [[Zwatte Zee|Zwärte zee]]. De Goten gongen wonen tussen de [[Donau]] en de [[Don]]. Vlak nao de ankomst in Oekraïne splitsen de Goten in de [[Ostrogoten]] en de [[Visigoten]]. De Ostrogoten en Visigoten hadden twee koninkrieken, vanof ungeveer et jaor 270 is daor melding van emaakt. Er waren twee stammen. Ok nao de [[Grote volksverhuuzing]] waren d'r nog Goten in Oekraïne, dit umdät et [[Krim-Gotisch]] töt in de 18e eeuw nog op de [[Krim]] veurkwam. == Et Romeinse Riek == === Invallen op Romeins gebied === In [[237]] vönnen de erste invallen op Romeins grond plaas. [[Dacië]] werd dät jaor eplunderd deur de Goten. Eerst wönnen de Romeinen makkelik, maar uutendelik werden de Goten zo gevaorlik dät de Romeinen beslötten de Goten of te betalen umdät zie de stad Histria hadden eplunderd. Tiene jaor laeter waren de plunderingen grootskeepser ewörren. In [[249]] wödde zölfs [[Marcianopolis]] deur de Goten in enömmen en eplunderd. {{Dialekt|sdz}} [[Kategorie: Sallaans artikel]] s5hc8ljfojqph2z2o65oud9gh183kgm 0 26530 293543 293542 2017-08-22T19:21:19Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki '''Loares''' is 'n stadswieke van n Twentsn stad [[Eanske]]. 't Lig te noord-oostn van n binnenstad. de Wieke wöd umgreanst deur de Oldenzaalsestraat, de Laaressingel en de speurliende Eanske-Gronau. Et bestiet uut vief buurtn: de Singel Es, de Ooster Es, de Twentse Es, de Nieuwe Es en de Bloemen Es. Der wöd der de leste joarn orig wat ebouwd en verbouwd, um veur ni-je wonings te zörgn Van vrogger uut was dit 'n arbeiderswieke. Mar doar is höaste niks meer van te ziene. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Eanske| ]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] ncandn4bofeevksgm18vvtkej7mc64k 0 26531 294574 294573 2017-11-02T00:22:26Z 86.91.40.17 /* Skoeln */ wikitext text/x-wiki ''' 'n Arnbarg''' (of '''Hadnbarg''', Nederlaans: '''Hardenberg''', in 't zommer (bouwvak) ok ''Klepperstad'') is 'n stadtie an d' [[Oaveriessel|Oaveriesselse]] [[Vechte]]. 't Hef teegn de 19.000 inwoners. Op 'n Arnbarg wöd 't [[Vechtdals]] espreukn, wat orig gelieke is met dat wat d'r op umringde plaatsn, as [[Banthum]] en [[Ommen]], eheurd wöd. ==Geskiedenisse== ===Veurgeschiedenisse=== In [[Roke]] en [[Mainbarg]] bint al gebruuksveurwarpn evunn den zo'n 4000 töt 5000 joar old bint. En grafveldn uut de broanstied. Soort-gelieke vundsn wödn ok edoane op Boalderesch en op 't sentrum van 'n Arnbarg zölf. ===Ontstoan=== Woar as d' oorsprung van 'n Arnbarg lig, wet eang'k geniene psies. Woarschienlik is 'n Arnbarg ontstoane vanuut 'n Germaanse laandbouwgemeenschop. 'n Veroanderstelling is der dat in de tied dat de Romeinn bi-j oze Germaanse veurolder ankwaam -begun van de joartelling-, de Germaann in dit gebied bi-j de [[Vechte]] 'n neerzetting stichn umme de Vechte te blievn beheersn. Wat veurdelig was umme teegn de Romeinn op te blievn kunn. Wel wöd d'r umstreks 800 melding emaakt van 't plaatsie [[Ni-jnstee]], wat laagn op woar noe ongeveer 'n Arnbarg lig. Ni-jnstee wöd as de veurloper van 't hudigen 'n Arnbarg eziene. Umstreks 't joar 760 leut de Fraankiese hofmeester Pipijn III op Ni-jnstee 'n kappellegie bouwn. Noa at 't meermoaln verbouwd hef ewest, wödn 't op 1653 of-ebreukn. Bi-j 't karkhof an de Stationsstroate hef dit kappellegie stoan. Op n zundag noa de heilign Lambartusdag op 1362 gaf bisschop Johan van Arkel van [[Zwolle]] 'n brief of woarin 'e de stadsrechtn van Ni-jnstee deurdeud op 'n Arnbarg an. De giftbrief wödt nog ait in 't gemeentearchief van 'n Arnbarg bewoard. ===Burcht Hadnbarg=== In 'n Arnbarg hef ok 'n burcht estoane, een verstarkte vestiging. Doar kump de name misschien ok wal van: Harden Burcht. [[Zwolle]] hef deur zien goeie hölpe an de bouw van burcht Hadnbarg as daank ziene stadrechn ekreegn. De bouw van disse burcht was nóá en daanks de [[Slag bi'j Aone|Slag bi-j Oane]], umme de boel in disse strekkn better teegn de Utrechsn Bisskop te beskarmn. Hadnbarg hef dan ok noadien 3 stadmuurn ehad en de leste hef Floris van Wevelinckhoven in 1386 ebouwd. d' Eerste stadsmure wödn in 1230 ebouwd, net noa de slag bi-j Oane dus. Gedeeltn van de mure stoat nog in n stad. Tiedns de [[Haanze]] hef Hadnbarg een klean gröantie met epikt deur zien haandelsverbinding met Zwolle via de [[Vechte]]. Wat ze te haandeln haadn was veurnamelijk bestoand uut laandbouw-goeder. ===Braand!=== Hadnbarg hef twee moal of-ebraand ewest. Eerste moal was in 1497, toe wödn 't stadtie helemoale in asse legd. in 1708 was 't oale wiefie [[Aaltien Kraak]] die de braand veroorzaakn; dat kwamp deurdat 'e 'n ongelukkie met 'n keerze in de berrestee had ehad. Op de schoele, de karke en ien huzie noa, was alles kats plat ebraand. Maar giene nam 't Aaltie kwoalik, en umringde plaatsn hebt met veul hölpe en bi-jdraagn met ehölpn de stad weer te herbouwn. ==Klepperman== De Klepperman is 'n beeld in 't sentrum van Adnbarg. Et is inspireerd op 'n oale foto uut 1930 van de leste "echtn" Klepperman van n Adnbarg, [[Jan Willem Schutte|Jan Will'm Skutte]], den disse funksie had van 1918 töt 1933 as nachtwaker van n stad Adnbarg. De klepper is 'n soort ratel, woar as 'e met kebaal konn maken umme te tied an te geevn én as der onroad was. Eewnlange hef n Adnbarg zo'nne keerl in dienst ehad. Zommers wöd n Adnbarg umme-nuumd as "Klepperstad", veur touristiese doeln. In 1983 gaavn de kunstenaar [[Jan Oosting]] zichzölf 'n opdracht. Op 't hudige Klepperplein boetseern 'e veur 't oge van alle meansn wat der leupn 'n leevsngroot beeld van de leste Klepperman. Mar Oosting maakn dit beeld van keerzevet, en as 'n soort dreigement van at as 'e gien geld kreegn um 't in broans oaver te loatn gietn, zeed 'e dat et beeld mooi as keerze konn dienn met Karst. d' Adnbargers en de gemeente vundn 't 'n mooie mascotte veur de stad en deun geld insaameln, en met wat grote giftn hebt ze de broansn varsie van 't beeld ekocht. ==Wiekn== In n Adnbarg ligt de volgnde woonwieknn: {| class="wikitable" ! style="text-align:left;width:20%;"|''Name'' | '' '''Bouwjoarn''' '' |- | * [[Boalder]] || joarn [[1970-1979|70]] en [[1980-1989|80]] ([[20e ewe]]) |- | * [[Boalderveld]] || joarn 80 en [[1990-1999|90]] (20e ewe) |- | * Sentrum* || |- | * [[Marslaandn]] || joarn [[2000-2009|00]] en [[2010-2019|10]] ([[21e ewe]]) |- |'''[[Hiemse]]''' || |- | * [[Haasnbos]] || joarn 70 (20e ewe) |- | * Hiemserbos || joarn [[1960-1969|60]] en 70 (20e ewe) |- | * [[Hiemsermars]] || joarn 60 en 70 (20e ewe) |- | * Nordn || joarn 70 (20e ewe) |- |colspan="2"|<br />* 't Sentrum is nog in verskillnde boertn te verdeeln, woaronder de [[Marsch-Kruserbrink]]. |} ==Godsdienst== 'n Arnbarg is oaver 't algemeen [[Riffermeerd Vri-jemaakt]]. 't Hef vier karkgebouwn en is oaver zess' karklike gemeentn verdeeld. Vanof begun 18e ewe hebt der in 'n Arnbarg enkele jeudse gezinn ewoond. Den hadn ok eer eaign synagogn en eagn begraafplaatsn, d' oldste is 't [[Jeudenbarchien]]. Giene hef n Oorlog oaverleeft. ===Synagoge/ Sjoel=== d' Eerste synagoge stund an de noordzied van 't Oostende, dat was in 1803. Al rap wödn dit gebedshuus te klean, en verhuusn de gemeente, in 1855, noar de zuudzied van de stroate. Noa bi-jnoa 'n halve ewe wödn dit gebouw of-ebreukn en 'n ni-jn wödn d'r op ezet. Die in 1903 wödn in-ewied. Noa n Oorlog kreeg 't gebouw nog enkele bestemmings, umme töt slot -onder völle protest van d' Ardnbargers- in 1980 esloopt te wödn. ==Skoeln== Adnbarg hef ok wat hoog're skoeln: Et Riffermeerd-Vri-j-emaakte [[Greijdanus College]], de opnbare-kristelike [[Vechtdal College]], de [[Nieuwe Veste]], et [[Ambelt College]] en [[De Hoeksteen]]. En z'wat elke wieke hef wel zien basisskoele. ==Stasjon Adnbarg== Sund 1905 hef Adnbarg 'n eagn treinstasjon. Et hudige stasjonsgebouw stamp ok uut die tied. Vandage n dag ku'j der opstappn veur de richting [[Almelo]], [[Zwolle]] én [[Emmen]]. ==Bekende (old-)inwoners van Adnbarg== * [[Floris van Wevelinkhoven]] (ca. 1315-1393), bisskop van Münster * [[Albertus Risaeus]] (1510-1574), karkhervörmer * [[Clara Feyoena van Raesfelt-van Sytzama|Clara Feyoena barones van Raesfelt-van Sytzama]] (1729-1807), dichteresse * [[Jan Weitkamp]] (1870-1946), laandbouwer, Kamerlid en wetholder * [[Frits Slomp]], okwal bekend as [[Frits de Zwarver]], (1898-1978), predikaant en verzetsstrieder * [[Jaap Haartsen]] (1963), elektrotechnicus en uutvinder van Bluetooth.<ref>''Hoe rijk is mr. Bluetooth?'' in De Volkskraant, 4 april 2015. [http://www.volkskrant.nl/tech/hoe-rijk-is-mr-bluetooth~a3943169/ Online beschikbaar] op www.volkskrant.nl</ref> * [[Edwin Evers]] (1971), dj en drummer * [[Agnes Mulder]] (1973), Tweede Kamerlid. * [[Gerben Tieltjes]] (1983), voetballer * [[Helen Tanger]] (1978), arts en Nederlaands reuier, olympies zulver 2008 en broans 2004 * [[Casper Boom]] (1980), korfballer, [[Wereldkampioenschap korfbal 2007|weerldkampioen 2007]]<ref>[https://web.archive.org/web/20090623101040/http://www.korfballeague.nl/speler.asp?Id=74 Website Korfbal League]</ref> * [[Thijs Bouma]] (1992), voetballer ==reurig 'n Arnbarg== In de joarn '70 en '80, veurige ewe, was 'n Arnbarg dé uutgoans-plekke van noord-oost Oaveriessel. Van Zwolle, Almelo, Drenthe en alle kaantn kwaam hier jonkvolk zich uutleevn. Et was hen- en wérden loopn van jonkvolk in de wiekendn. n Stad barstn van de diskotheekn en kroegn. Mar da's de leste joarn slim achteruut egoane. Et bint noe meerndeels winkels ewödn. Gwoonlik gung 't spul 2:00u allemoale dichte, end joarn '70. En al 't bezeupn volk gungn nog in 't centrum hen donderjaagn en brekkn. De ondernemmers wödn doar nie goed van. Dus vanof eerste wekke december '79 mossn de kroegn, vanuut de burgemeester, de tente 00:30u dichte doen. Dus aanderhalf uur eerder as veurhen. Dat hebt de kroeggangers nie mooi evunn. De wiekendn d'r op hebt der slimme relln in 't sentrum ewest. Grote groepn kroeggangers, teegn de duuznd tötaal, die et opnaamn teegn de pliesie, die met verstarkte manschoppn met knuppels en skildn -de ME- an mossn treedn. Völle ondernemmers mossn ankiekn hoe as eer winkels kepot emaakt wödn. flink wat stienn vleugn deur de roetn, pliesie-auto's op de kaante, vuurwark wödn der gooit, meansn zöchn 'n veilig henkomm, jonkvolk die t asfalt van dichtebi-j mochn bekiekn, stroatn wödn of-ezet en 't verkeer ummeleidt, de burgermeester mos veur 't leevn uutkiekn en 't hele sentrum stunn op zienn kop. 'Hardenberg, slachtveld' spreukn de kraantn der van. wiekend d'r op kwamen der spandoekn an te pas én völle pottnkiekers. 't Gungn weer net zo an as de wekke derveur. Mar de pliesie was noe wat better veurbereid. 't Wiekend der op was 't ietsies röstiger. Deur 't harde optreedn van de pliesie, en 't jonkvolk die zich toch mar eem achter de oorn krabtn, was 't noe wel edoane met 't grootste gedonder. Diskotheek The City sleutn zich de deurn, töt zich de röste in 'n Arnbarg trugge keern. ==Gemeentehuus Adnbarg== In 2010 was d' oale gemeentehuus van Hadnbarg esloopt, en in 't zölfde joar wödn de eerste stien veur 't ni-je gemeentehuus elegd. Et gemeentehuus is 'n ontwarp van bureau de Architekten Cie, dat ok de uutbreiding van de Tweede Kamer ontweurpn. De gemeente wolln 't meest 'duurzame gebouw van Nederland' hebben. Et blad [[Cobouw]] deud in 2015 een verkiezing 'Lelijkste Bouwwerk van Nederland', woarin zeuvn gebouwen enomineerd wödn. Woaronder 't ni-je gemeentehuus van Hadnbarg. In tötaal hebt der wat meer as 5000 stemmn uut-ebracht west. 't Hadnbarger gemeentehuus kreeg, met de meerheid an stemmn van 58%, uutendelijk de titel ''Lelijkste Bouwwerk van Nederland 2010-2015''. 't Is dan ok 'n uutdaagnd bouwsel, veural veur de wat konservatieve Hadnbargers. in 2012 was 't kloar. 't Wöd vandage n dag in de volksmond nog ''de Poeste'' enuumd, um zien bollige vörm en de gele kleure. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Plaatse in Oaveriessel]] [[Kategorie:Stad in Nederlaand]] 0b1fog0zjujdyliu36ykw1shhlqmgad 0 26671 293806 293805 2017-08-27T21:46:46Z NGolds20 10516 wikitext text/x-wiki '''Jan Willem Skutte''' was de leste echte [[klepperman]] (nachtwacht) van [[Hardenbarg (stad)|'n Arnbarg]]. Hi-j was etrouwd met Aaltie Weerts. Hi-j deud tussn 1918 töt 1933 elkn oavnd de ronde met de klepper deur n stad hen. Hi-j deud de tied luudn en waakn oaver de veiligheid van n stad in de oavnd- en nachtuurn, zo as zien veurgangers 't ok al eewnlange doan hadn. In 1924 had de gemeente besleutn de nachtwacht as funksie of te doen umdat ze al oaver 'n eagn braandweer beheern, mar Skutte deud hun 'n brievie dat 'e tenminstn töt zien pensjoen deur wol doen, wat nie arreg lange meer duurn. Doar stemmn ze mar met in. Hi-j hef n Oorlog nog met emaakt. In 1983 is der 'n kunstwark, in vörme van 'n broansn beeld (inspireerd op oale foto's van hum), in 't sentrum van 'n Arnbarg ebouwd. Et beeld het "De Klepperman". Vandoar is 'e ok maskotte van 't stadtie Hadnbarg ewödn, veurnamelijk in 't touristiese zommer wonneer as n stad de name "Klepperstad" kreg. [[Kategorie:Sallaands artikel]] [[Kategorie:Hardenbarg]] shrdnkszs2c7i5rmmay9bqmkvualuqi 14 26672 293822 2017-08-31T20:34:05Z Etlam23 15910 Nieje zied: '{{Commonscat|Mecklenburg-Vorpommern}} [[Kategorie:Dailstoat van Duutslaand]]' wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Mecklenburg-Vorpommern}} [[Kategorie:Dailstoat van Duutslaand]] jab0a5khmjzhw1cwfm0jwy815bc3w0e 0 26673 293824 2017-08-31T21:38:59Z Etlam23 15910 Nieje zied: '{{Infobox | kop = Friderico-Francisceum | breed = FFG | ofbeelding = Gymnasium Bad Doberan.jpg | caption = Friderico-Francisceum | subkop1 = Ligging | head1_1...' wikitext text/x-wiki {{Infobox | kop = Friderico-Francisceum | breed = FFG | ofbeelding = Gymnasium Bad Doberan.jpg | caption = Friderico-Francisceum | subkop1 = Ligging | head1_1 = [[Stad (woonstee)|Stad]] | item1_1 = [[Bad Doberan]] | head1_2 = [[Deelstoaten van Duutslaand|Boondslaand]] | item1_2 = [[Mekelenborg-Vuurpommeren]] | head1_3 = [[Staot]] | item1_3 = [[Duutslaand]] | head1_4 = Koordinoaten | item1_4 = {{Coordinate|NS=54/06/16/N|EW=11/54/15/E|type=landmark|region=DE-MV|article=/|text=/}} | subkop2 = Geschiedenis | head2_1 = Erichtet | item2_1 = [[21 april]] [[1879]]<ref>Friderico-Francisceum: [http://www.ffg-dbr.de/geschichte/ Geschichte & Direktoren der Schule] (Duuts)</ref> | vootkop = Webstea | voot = [http://www.ffg-dbr.de/ ffg-dbr.de] }} De '''Friderico-Francisceum''' ('''FFG''') is ne [[Duutslaand|Duutse]] schole in de stad [[Bad Doberan]] in [[Mekelenborg-Vuurpommeren]]. Hee is op erichtet in [[1879]]. <gallery> Friderico-Francisceum-Gymnasium Bad Doberan.jpg Friderico-Francisceum-Gymnasium-Innenhof2.jpg FridericoFrancisceumNeubau.jpg </gallery> == Referensies == <references /> == Oetgoande verwiezings == * [http://www.ffg-dbr.de/ Offisjele webstea van de Friderico-Francisceum] (Duuts) {{Commonscat|Friderico-Francisceum}} [[Kategorie:Onderwies]] [[Kategorie:Mekelenborg-Vuurpommeren]] fp1swwflpx0zjxcn18thtepi20r4pju 0 26674 293826 293825 2017-08-31T22:17:50Z Etlam23 15910 [[Friderico-Francisceum]] wikitext text/x-wiki {{Plaatse | soorte = Stad | bestandsnaam vlagge = Flag blue white red 5x3.svg | bestandsnaam wapen = Wappen Bad Doberan.png | lokasie = Bad Doberan in Germany.png | breedtegraod = 54.105 | lengtegraod = 11.903 | region = DE | gemeente = Bad Doberan | öppervlakte = 32,76 | inwonners = 12.107 | daotum inwonners = 31 december 2015 | dichtheid = 370 | netnummer = 038203 | postkode = 18209 | webstae = [http://bad-doberan-heiligendamm.de/ bad-doberan-heiligendamm.de] | ofbeelding2 = 99 2323-6 street running through Bad Doberan. - panoramio.jpg | umskrieving2 = ''Molli'' in Bad Doberan (2012) }} '''Bad Doberan''' is ne stad in den [[Duutslaand|Duutsen]] [[Deelstoaten van Duutslaand|deelstoat]] [[Mekelenborg-Vuurpommeren]]. t Ligt in de laandkraits Rostock. De stad het 12.107 inwoners (2015). De naeme ''Villa Slavica Doberan'' wodde schriftelik veur et eerste nuumd in et jaor 1177. 1288 kreeg Bad Doberan stadsrechten. Bad Doberan hef een eigen laegere schole, de [[Friderico-Francisceum]]. == Oetgoande verwiezings == * [http://bad-doberan-heiligendamm.de/ Offisjele webstea van de Friderico-Francisceum] (Duuts) {{Commonscat}} [[Kategorie:Stad in Duutslaand]] [[Kategorie:Gemeente in Duutslaand]] [[Kategorie:Mekelenborg-Vuurpommeren]] syzmulqbl1xwqdq4g0wwuzwi23jhkln 0 26675 293833 2017-09-03T23:20:29Z Andre Engels 51 Andre Engels hef de zied [[Wielrennen (sport)]] herneumd naor [[Wielrennen]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Wielrennen]] gjfer47l19tm0uxptwtplfwoq6vusfs 0 26676 293839 293838 2017-09-05T21:14:21Z 77.248.203.191 wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Sparrenburg innovative sights.JPG|mini|[[Sparrenburg]] en blik op de binnenstad]] [[Bestaand:Bielefeld Niederwall Wasserspiel über Stadtbahntunnel.jpg|mini|Niederwall an de rand van de olde stad, waterpartye över de stadbaantünnel]] '''Bielefeld''' (oetsproak: {{IPA|/ˈbiːləfɛlt/}}; [[Oostwestfaalsk]]: ''Builefeld'', ''Bielefeld'', ''Beilefeld'' of ''Builefeild'') is ne grote [[kreisfrei]]e stad in et noordoosten van de [[Duutslaand|Düütse]] [[deelstoat|deelståt]] [[Noordrein-Westfalen]]. Met 336.352<ref>[https://www.bielefeld.de/de/rv/ds_stadtverwaltung/ads/stk/ak/ Bielefeld - Aktuelle Einwohnerzahlen]. Bekekken op 1 april 201.</ref> inwonners (in desember 2016) is et de grötste stad van de strekke [[Oostwestfalen-Lippe]] en et vörnaamste ekonomyse härte. Et is de 18e grötste stad van Düütsland. De eerste vermelding van Bielefeld kümp uut et [[9e eeuw|9e jårhonderd]].<ref>[http://www.bi-info.de/bielefeld/rathaus/chronik/bylanuelde.htm bi-info.de - Älteste Erwähnung Bielefelds als Bylanuelde. Dieter, Gerth].</ref> Bielefeld wörd vör et eerste ne stad nöömd in [[1214]]. Leagen an et noordende van et [[Teutobörger Woold|Tötobörger Wold]], zol de stad de grötste handelsstad van de [[Gråfskop Ravensbarg]] wörden. Bielefeld was langen tyd et middelpünt van de [[linngood|linnengood]]indüstry. Vandage is de stad een sentrüm vör vodingsmiddeln, handel- en deenstverlening, drükkeryen en bekleding en masjynebouw. Buten de strekke zint ook de [[universiteat|Ünyversyteat Bylefeld]], Von Bodelschwinghsche Stiftungen Bethel, [[Dr. Oetker]], de Laborschule en Oberstufen-kollege Bielefeld, et [[Theater Bielefeld]] en de sportvereanige Arminia Bielefeld bekend. Seet 2013 is Bielefeld as [[Fairtradestad]] anwezen.<ref>[https://www.bielefeld.de/de/un/a21/fabi/ Bielefeld - Fairtrade Town].</ref> Zowat 200 Bielefeldse ondernemmingen doot hyr an met.<ref>[https://www.bielefeld.de/ftp/dokumente/Adressen_Internet_25-05-16.pdf]</ref> ==Mooi üm te weten== * Bylefeld is et onderwarp van ne [[satire|satiryse]] [[samenzwearingsstelling]], de [[Bielefeldverschwörung]]. Hyrin wörd beweard at Bylefeld nit besteet, mer dat der enkel åvertügend dån wörd as of. Et is een verdan wyrkommend internetgräpken onder Düütse internetbrukers. [[Kategorie: Tweants artikel]] [[Kategorie: Stad in Duutslaand]] jqezsy1hvr4lbj3n7fq80u6nkh0vve2 0 26677 293840 2017-09-05T21:33:18Z Servien 7 deurverwiezing naor [[Sjetlaand]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING[[Sjetlaand]] km3f59yraoie4npfamvzfacg85rulvk 0 26684 293868 2017-09-12T12:10:07Z Woolters 62 Nieje zied: ''''Baarle-Nassau''' ({{Audio|174_Baarle-Nassau.ogg|<small>uutspråke</small>}}) ([[Braobaans|Bråbants]]: ''Baol'') is ne [[Nederland|Nederlandse]] gemeente in de provinsy Noord-B...' wikitext text/x-wiki '''Baarle-Nassau''' ({{Audio|174_Baarle-Nassau.ogg|<small>uutspråke</small>}}) ([[Braobaans|Bråbants]]: ''Baol'') is ne [[Nederland|Nederlandse]] gemeente in de provinsy [[Noord-Braobaant|Noord-Bråbant]]. Et ligt ongevear 15 kilometer up et züden van [[Tilburg|Tilbörg]]. Volgens et [[CBS]] har de gemeente op 30 april [[2017]] 6757 inwonners. De gemeente hef ne uppervlakte van 76,36 km² (0,02 km² an water). In 2006 stünden 174 inwonners van Baarle-Nassau te book as [[België|Belgys]]. Baare-Nassau is met de Belgyse gemeente [[Baarle-Hartog]] et [[Kempen (gebeed)|Kempense]] dorp [[Baarle]]. Et grondgebeed van beade gemeentes löp vöral in de kern van Baarle slim dör mekander. Et gef 22 [[exclave|uutliggende strekken]] van Baarle-Hartog in Baarle-Nassau en achte andersümme. Een antal van disse Nederlandse uutliggende delen is wyr een uutliggend gebeed in de Belgyse delen in Nederland (uutliggende strekken van de tweede orde). Baarle-Nassau har vroger twee stasions, dee deel warren van et [[spuurlyne 29 Turnhout - Tilburg|Bels lynke]]. Ene in et dorp zelv en ene by de buurskop ''Baarle-Nassau Grens''. Baarle-Nassau hef een lecht kearlsåverskot: per 100 löö zint der 52 kearls en 48 vrouwlöö. ==Wydtere kerne== [[Baarle-Nassau Grens]], [[Boshoven (Baarle-Nassau)|Boshoven]], [[Castelré]], [[Driehuizen (Baarle)|Dreehüze]], [[Eikelenbosch (Baarle-Nassau)|Eikelenbosch]], [[Gorpeind]], [[Grens/Ghill]], [[Heesboom]], [[Heikant (Baarle)|Heikante]], [[Hoogeind (Baarle-Nassau)|Hoogende]], [[Huisvennen|Huusvennen]], [[Keizershoek|Keazershook]], [[Klein-Bedaf]], [[Liefkenshoek|Leefkenshook]], [[Loveren (Baarle-Nassau)|Loveren]], [[Maaijkante]], [[Nieuwe Strumpt|Nye Strümpt]], [[Nijhoven|Nyhöve]], [[Oude Strumpt|Olde Strümpt]], [[Reth]], [[Reuth (Baarle-Nassau)|Reuth]], [[Tommel]], [[Ulicoten]], [[Veldbraak]] en [[Voske]]. ==Landsbeskryving== [[Bestaand:Gem-Baarle-Nassau-OpenTopo.jpg|550px|]] ''Kaarte van de gemeente Baarle-Nassau'' ==Bekende löö uut Baarle-Nassau== == Geboren == * [[Adriaan van Campen (misdådiger)|Adriaan van Campen]] (1746-1787), misdådiger * [[Hermanus Parlevliet]] (1916-1944), Engelandvörder * [[Kees Aarts (vootbalspöller)|Kees Aarts]] (1941-2008), vootbalspöller * [[Jacques Frijters]] (1947), wielrenner * [[Eric Boeren]] (1959), [[jazz]]-[[trompet]]tist en kornettist * [[Richard Van Oosterhout]] (1962), kameraman * [[Ingrid Oonincx]] (1968), skyvster * [[Kitty van Haperen]] (1976), [[bobslee]]ster en [[atletiek|atlete]] == Uutgånde koppeling == {{Commonscat|Baarle-Nassau}} * [http://www.baarle-nassau.nl Webstea van de gemeente] {{Noord-Braobant}} [[Kategorie:Tweants artikel]] [[Kategorie:Gemeente in Noord-Braobant]] 4bh55sr9mx6cw858r18vo3y4itq6td9 0 27164 294434 2017-10-04T08:52:17Z 149.222.196.234 Nieje zied: 'Normschrift ist kacke.' wikitext text/x-wiki Normschrift ist kacke. 9vglc3w4dv758fminc0deh1i0zfzcii 0 27166 294605 294604 2017-11-08T22:21:53Z Servien 7 so as of-epråt -tion(/-tioon?) en -ciel i.p.v. -tsjoon en -tsjel wikitext text/x-wiki De '''Algemeyne Intersassiske Skryvwyse''' (ouk ''Algemene Intersaksyse Skryvwyse'') is en skryvwyse vöör dat heyle [[Nedersaksies|neddersassiske]] språkrebeyd so vöör de [[Nederlaand|nedderlandske]] as ouk vöör de [[Duutslaand|duytske]] kante vun de grense. Uutwarkt het düsse skryvwyse de warkgruppe AS 2.0, dey as plaan had [[Reinhard Franz Hahn]] syn [[Algemeyne Schryvwys']] vöör dat skryven vun nich-[[Noord Leegsaksisch|noordneddersassiske]] dialekten to vorwydern. Sey skal de skrivtlike kommunikation twüsken de regionen un över de grense weg minder lastig maken un is sodennig en warktuyg grensöverstryden kontakt to ünderstütten. Vun de Algemeyne Intersassiske Skryvwyse givt dat up de eyn syde en överregionale maksimaalversioon, wo eyn al luudlike vorskealen uut de talryken dialekten med dårstellen kan, un up de ander syde givt dat en reyge regionale minimaalversionen, wonaem vorsküllene grafemen to eyn grafeem tohoupvaat wardt, so de respektivlike dialekt dår keynen luudliken vorskeal meyr het. De Algemeyne Intersassiske Skryvwyse het drey hoyvdprincipien * etymology * lykvörmighayd * oapen un sloaten sülven un en reyge verdere eygenskappen, dey nern upvöyrd wardt. ==Principe 1: etymology== In de maksimaalversioon wardt de skryvwyse vun en woord döör syn woordafkumst vastlegd. In de regionalen minimaalversionen kan eyn vun de etymologiske skryvwyse afwyken, so as vöörbild in en dialekt historisk distinkte fonemen to eyn foneem vorsmölt sünt. ===E-apokope=== Dat in de noorden dialekten apokopeerde ''e'' wardt in de skrivt holden. Dat vormindert de optisken vorskealen twüsken de noorden un suyden dialekten un eyn kan up simple un systematiske wyse dat uutblyven vun uutluudvorharden un lyktydige uutrekken vun de vokalen in de noorden dialekten markeren: ''wyse'' = [vi::z], ''breyve'' = [brɛ:ɪ̯v]. ==Principe 2: lykvörmighayd== Dat principe vun de lykvörmighayd beduydt, dat en woord so wyd as möyglik dialektintern un interdialektaal konstant up de lyke wyse skreaven wardt. ===Stimlouswarden vun obstruenten=== An't ende vun en sülve wardt obstruenten regelhaftig stimlous, sodennig bruukt eyn dat in de skrivt nich wysen. Dat heyt, eyn skrivt ''ty'''d''''' - ''ty'''d'''en'' (un nich ''Tie'''t''''' - ''Tie'''d'''en'' as nå [[Sass'sche Schrievwies|SASS]]) un ''skry'''v'''en'' - ''skri'''v'''t'' (un nich as up [[Nederlaands|nedderlandsk]] ''schrij'''v'''en'' - ''schrij'''f'''t''). ===Assimilationen=== Regelhaftige assimilationen wardt nich in de skrivt wyst. Sodennig skrivt eyn ''bild'' - ''bilder'', ''hand'' - ''handen''/''hände'', ''ölven'', ''seggen'' etc. ===Uutsündern=== En uutsündern vun düt principe sünt grundwöyrde, dey up ''s'', ''sj'' or en andern sibilant endt. Hyr vorvalt dat ''s'' vun dat suffiks ''-st'': ''nervöös'' → ''up't nervööst'', ''duusjen'' → ''du duusjt''. ==Principe 3: oapen un sloaten sülven== ===Vokaallängde=== En langen monoftong wardt in en oapen sülve med en enkel teyken skreaven, in en sloaten sülve dubbeld. Sodennig skrivt eyn ''maken'' - ''maakt'', ''good'' - ''gode''. ===Uutsündern=== En uutsündern vun düt principe sünt de lettern ''e'', ''y'' un ''å'': * en lang ''e'' kan ouk in betoonde oapene sülve dubbeld skreaven warden. Dat geldt vöör al by eynsülvige wöyrde. Eksempelwyse skrivt eyn in de regionale noordsassiske versioon ''ik '''dee''''' vs. '''''de''' vru'' un ''ik '''see''''' vs. '''''se''' skryvt''. * ''y'' stayt altyds vöör en langvokaal, so dayt en vordubbeln in sloaten sülve nich noydig. Eyn skrivt sodennig ''hyr'' un ''myn'' un nich ''hyyr'' or ''myyn''. * ouk dat ''å'' stayt altyds vöör en langvokaal un so dayt ouk hyr en vordubbeln in sloaten sülve nich noydig. Eyn skrivt ''stån'' un ''gån'' un nich ''ståån'' or ''gåån''. ===Konsonanten an't sülvenende=== Vöör düt principe naemt wy boavento afstand vun de duytske maneer konsonantenteykens an't sülvenende dubbeld to skryven. Dat heyt, eyn skrivt ''kan'', ''nat'' un ''wil'' un nich ''kann'', ''natt'' un ''will'' as nå SASS. ==Verdere eygenskappen== ===Paslikmaken vun leynwöyrde un vrömdwöyrde=== Leynwöyrde, dey eyn nich meyr as vrömd ruutkent, wardt skreaven as nå de uutspråke. By vrömdwöyrde blivt eyn neyger by de skryvwyse vun de geaverspråke, so düsse med latynske lettern skreaven wardt. Lykers past wy ouk de vrömdwöyrde up de neddersassiske språke to, wat de achternåkuamen aspekten angayt: * Principe vun de oapen un sloaten sülven: Langvokalen in sloaten sülve skrivt eyn ouk in vrömdwöyrde med twey lettern, as vöörbild ''kanaal'', ''systeem'' un ''kultuur''. * ''c'' wardt ''k'' by de uutspråke /k/ un blivt ''c'' by de uutspråke /ts~s/, eksempelwyse ''konferens(y)'' un ''kakao'', man ''citrone'' un ''centrum''. * ''cc'' wardt ''ks'' by de uutspråke /ks/ (''aksent'', ''aksepteren'') un ''kk'' by de uutspråke /k/ (''akkumuleren'', ''akkoord''). * ''qu'' wardt by de uutspråke /kv/ döör ''kw'' replaceerd, as byspil ''kwaliteyt'' un ''frekwens(y)''. * by de uutspråke /k/ wardt ''qu'' algemeyn ''k'', as in ''karantene'', ''ketsjua'' or ''kinoa''. By eygennames un lykhaftigs kan de skryvwyse med ''qu'' bewaard blyven, as vöörbild ''Quebec''. * ''th'' un ''ph'' wardt uployst nå ''t'' un ''f'', sodennig skrivt eyn ''teory'', ''tema'', ''telefoon'' un ''foto''. * ''x'' wardt ''ks'', as in ''eksempel'' un ''syntaks''. ===Groutskryven vun substantiven=== Groutskreaven wardt alleyn de satsanvang un names vun personen un landen. Andere substantiven wardt nich groutskreaven un ouk adjektiven nich - ouk to landen tohoyren adjektiven nich. ===Interpunktion=== * De bruuk vun kommas richt sik nå de syntaks. En komma wardt set twüsken deylsätse, eksempelwyse [hoyvdsats, hoyvdsats] or [hoyvdsats, bysats]. Is en deylsats bannig kört (~twey wöyrde), kan eyn dat komma weglåten. Uutsündern: By de konjunktionen ''un''/''en'' un ''or''/''oder''/''of'' wardt keyn komma set. * Citeerteykens ståt vöörn un achtern boaven. Möyglik sünt ”...”, “...” un "...". [[Kategorie:Noordneddersassisk artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese spellingsrichliene]] poeb8q7bbjguj8p5kkgctpb6fw6w81z 14 27168 294489 2017-10-09T22:10:59Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Nedersaksies artikel]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Nedersaksies artikel]] t9w6f6h00juz04rey5d9l96liu0c9et 14 27169 294493 2017-10-09T22:13:54Z Servien 7 Nieje zied: '[[Kategorie:Duuts-Nedersaksies artikel]]' wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Duuts-Nedersaksies artikel]] bm6krqdw8a2eiwap38m38a00vuwn6d9 0 27170 294502 2017-10-10T23:05:39Z Servien 7 Servien hef de zied [[Karstboom]] herneumd naor [[Karstboum]] wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Karstboum]] 1u9q6mrafdaznv1tcm9jg2vu3x98r2f 0 27171 294553 294543 2017-10-28T17:31:32Z Bert Wijnholds 15584 Infermoatsie over twijde generoatsie derbie doan. wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Nissan Leaf 003.JPG|duum|1e generoatsie Nissan Leaf]] [[Bestaand:Nissan Leaf 012.JPG|duum|Akkupakket 1e generoatsie Leaf]] De '''Leaf''' is n elektrische auto van de Japanse fabrikant '''Nissan'''. De noam Leaf is n òfkörten van ''Leading, Environmentally friendly, Affordable, Family car''. De viefdeurs gezinswoagen kwam in december 2010 op d'Europese maarkt en was sunt meert 2011 in Nederland leverboar. In september 2017 het Nissan de twijde generoatsie Leaf prezenteerd, dij vanòf jannewoarie 2018 in Nederland leverboar wordt. == Techniek == De Nissan Leaf n Lithium-Ion akku's dij oploaden worden kinnen mit twij aansloetens aan de veurkant van d'auto. Ain aansloeten is veur n normoal stopkontakt, d'aander aansloeten is veur t snelloaden, [[Bestaand:Nissan LEAF G (ZAA-ZE1).jpg|duum|2e generoatsie Nissan Leaf]] Tot 2016 haar d'eerste generoatsie n akkupakket van 24 kWh, woarmit n òfstand van 160 km (volgens NEDC-testcyclus) berekt worden kon. Begun 2016 kwam der n 30kWh-variaant bie mit n berek van 250 km (NEDC). t 2017-medel het n 40 kWh-pakket mit n berek van 378 km (NEDC). Doarnoast zel n duurdere oetvoeren kommen mit n staarkere motor en akkupakket mit nog meer berek. d'Elektromotor drift de veurroadens aan en t akkupakket zit in de woagenbodem. == Nijlootjes 2013 == Veur t medeljoar 2013 binnen de volgende verbeterns deurvoerd: * Nije elektromotor * Verbeterde aandrieflien * Massa 80 kg verminderd * Kovverruumte mit 40 liter vergroot noar 370 liter * Betere terogwinnen van remenergie * Energiezunegere interieurverwaarmen * Òfstandsberek noar Japanse meetwieze 14% vergroot noar 220 km * Meugelke extroa's: LED-koplampen, ''Around View Monitor'' en BOSE geluudssysteem == Nijlootje 2016 == Veur t medeljoar 2016 wer t 30kWh-akkupakket leverboar mit n berek van 250 km (NEDC). == Twijde generoatsie Nissan Leaf == Vanòf jannewoarie 2018 is de twijde generoatsie Leaf leverboar in Nederland. Dizze krigt n 40 kWh-akkupakket mit n berek van 378 km (NEDC). De nog te verwachten duurdere oetvoeren zol n akkupakket van 60 kWh kriegen, mit n nog onbekìnd berek. === Nijlootjes === Veur t medeljoar 2018 binnen nije technieken beschikboar, dij elektrisch rieden op n hoger plan brengen: * Mit t ''e-Pedal'' kin de woagen haldaal tot stilstand kommen deur bloots t pedoal lös te loaten, zulfs as de woagen op n hèllen staait. In 90 persìnt van de gevalen zol t ''e-Pedal'' mans genog wezen, ook in drok stadsverkeer. n Gewoon rempedoal is der nog en t ''e-Pedal''-systeem kin oetschoakeld worden. * ''ProPILOT'' zörgt dat de woagen zulfstandeg binnen de wegbelienen blift. * Mit ''ProPILOT'' ''Park'' kin de Leaf haldaal zulfstandeg inparkeern. * Mit ''V2G (vehicle to grid)'' kin de Leaf stroom levern aan t lichtnet en doarmit ondersteunen geven bie piekmementen in t verbruuk. __GIENBEWARKSEKSIE__ [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Auto]] ku0p6p96w8miu54ct2cxvpbc4ebubtk 0 27174 294542 294541 2017-10-25T17:37:06Z Bert Wijnholds 15584 wikitext text/x-wiki '''Westerdaipsterdale''' is n buurtschop in de gemainte Veendam, pervinzie Grunnen. De buurtschop ligt ten westen van Wildervank, aan n doodlopende, onverhaarde weg vanòf de Kielsterachterweg. De postadressen van Westerdaipsterdale valen onder t dörp Wildervank. Mit bloots twij hoezen is Westerdaipsterdale t klaainste dörp van Nederland. In t vleden stonden der zes hoezen, mor in verbaand mit de ruilverkoaveln binnen vaaier hoezen òfbroken. De buurtschop kwam in 1984 in t Guiness Book of Records as klaainste ploats in Nederland, omreden dat der doudestieds bloots ain inwoner was. Op t heden is ook t twijde hoes bewoond en binnen der vief inwoners. In 2007 komt Westerdaipsterdale in t nijs as 'Asterix en Obelixdörp' as d'inwoners n miljounenprejekt aangoande n voarverbinden tussen Veendam en t Zuudloardermeer waiten te onderbreken. De bewoners verzetten zoch tegen d'aanleg van n nije voart en de kap van 120 bomen. Volgens heur zollen veul van de bomen meer as 40 joar old wezen en zol deur de kap van dizze bomen t oetzicht bedurven worden. t Prejekt wer oetsteld, mor loater is de voart toch aanlegd en binnen de bomen ook kapt. In 2009 was t Westerdaipsterdalkenoal kloar. Dit kenoal verbindt t Langebosschemeer in t westen van Wildervank mit t Kieldaip dat deur Kiel-Windeweer lopt. Hiermit is Veendam aansloten op de rekreoatieve voarverbinden tussen Oost-Grunnen en t Zuidlaardermeer. == Noamverkloaren == Volgens t bouk ''Nederlandse plaatsnamen verklaard'' van Gerald van Berkel (2017) is ''dale'' (Nederlands: ''dallen'') n benoamen veur òfgeveende gronden dij nog nait in kultuur brocht binnen. Doarom wordt aannomen dat dizze noam wist op n laankdureg bestoan van dizze overgangssituoatsie tussen veengroaverij en lanbaauw.. Zo wordt t leste dail in de noam van Wildervanksterdale (gelegen aan aanderkaant Wildervank) verkloard. Aannomen wordt dat dit ook geldt veur Westerdaipsterdale. t Westerdaip is t knoal dat aan de westkaant in Wildervank lopt. == Westerdaipsterdale in de Grunneger meziek == Op [[Erwin de Vries]] zien album ''Aigenhaimer'' (2006) staait t nummer ''Wies mie de weg noar Westerdaipsedalen''. Jan Henk de Groot het zien album ''Keunenk van Westerdaipsterdale'' (2016) opnomen bie Bonney Brattinga, dij in 1984 d'ainegste bewoner van Westerdaipsterdale was. De tuddel van t album is n eerbetoon aan Brattinga, net as t van dit album òfkomstege nummer ''Bonney''. Bie t nummer ''Evenwicht'', ook van dit album, is n videoclip opnomen mit beelden van Westerdaipsedale. De Vries en De Groot bruken nait dezulfde schriefwieze veur de ploatsnoam. In de Grunneger woordenbouken wordt de ploats nait nuimd. Volgens t ''Groninger Zakwoordenboek'' van perf. dr. Siemon Reker wordt de noam Wildervanksterdallen in t Grunnegs slichtweg vertoald as ''Dale''. Doaruut kin je opmoaken dat ''Westerdaipsterdale'' de juuste schriefwieze wezen zel. [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Ploats in Grunnen]] d0skjreslfgmlfxfcfo4y53q1pk8g7z 0 27175 294627 294583 2017-11-19T12:57:35Z Bert Wijnholds 15584 Kategorieën derbie doan wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Fats Domino (1962).jpg|duum|Fats Domino in 1962]] '''Fats Domino''' (New Orleans, 26 februari 1928 – Harvey, 24 oktober 2017), was n Amerikoanse rhythm-and-blueszanger en pianist. Hai was ain van de pioniers in de ''rock and roll'' en in de joaren 1950 en '60 de bestverkopende Afro-Amerikoanse muzikant. == Leven == Fats Domino is geboren en opgruid as Antoine Dominique Domino Jr. in New Orleans, Louisiana. Hai was de jongste van aacht kinder oet t gezin van Antoine Caliste Domino (1879–1964) en Marie-Donatille Gros (1886–1971). De femilie Domino was van Fraans-creoolse òfkomst en heur moudertoal was Louisiana-creools. Voader Domino was vioulspeulder. Antoine Dominique was traauwd mit Rosemary van 1947 tot heur overlieden in 2008. Zai haren aacht kinder. Hai bleef mit zien gezin wonen in zien olle buurt Lower Ninth Ward, tot noa orkoan Katrina in 2005. Dou was Fats even vermist, tot zien dochter hom herkìnde op foto's van geëvacueerden. Bie de ramp roakte hai zien golden ploaten kwiet. Van de ploatenmoatschoppij kreeg hai hierveur reproduksies weer. Noa Katrina verhoesde hai noar n boetenwiek van New Orleans. Op 24 oktober 2017 is Domino op 89-joarege leeftied oet tied kommen. == Loopboan == === Aanbegun === Om en bie 1938 leerde Antoine pioanospeulen van zien zwoager, jazzgitoarist Harrison Verrett. Dou hai vattien joar was, speulde hai al in bars in New Orleans. === Vrouge joaren (1947-'48) === In 1947 wer Billy Diamond, n bandlaaider oet New Orleans, vroagd om de jonge pianist te zain optreden bie n buurtbarbecue. Diamond von hom zo goud speulen dat e hom vroagd het om bie de band ''The Solid Senders'' te kommen, woar Domino $3 per week verdainde mit pioanospeulen. Diamond gaf hom de bienoam ''Fats'', omreden Domino hom herinnern dee aan de vernuimde pianisten Fats Waller en Fats Pichon, mor ook om zien dikke eetlust. === Imperial Records (1949–'62) === Domino kreeg in 1949 n kontrakt bie Imperial Records. Hai kreeg royalties betoald op boases van verkopen in stee van n honoroarium veur elk laid. Mit producer Dave Bartholomew schreef hai ''The Fat Man'', n òfgezwakte versie van n laid over drugsversloafden, de ''Junkers Blues''; van dizze ploats wazzen in 1951 n miljoun stuks verkocht. Mit n rollende pioano en Domino dij ''wah-wah''-geluden zingt tegen n staarke backbeat, wordt ''The Fat Man'' in t algemain zain as eerste rock-and-roll-ploat dij in zukse aantallen verkocht is. In 2015 is t nummer opnomen in de ''Grammy Hall of Fame''. Mit ''Ain't That a Shame'' kwam Domino in 1955 veur t eerst in de hitliesten in de mainstream popmeziek. t Nummer kwam op 14 binnen in de ''Billboard Hot 100'' en hoalde n Top 10-ploats as hoogste noteren. Oetìndelk het hai 37 singles in de top 40 had, mor gainent doarvan op nummer 1. Domino zien debuutalbum ''Carry On Rockin'', mit doarop verschaaiden hits en nummers dij nait as singles oetbrocht waren, verscheen in november 1955 en wer in 1956 vernijs oetbrocht as ''Rock and Rollin' with Fats Domino''. De heroetgoave hoalde nummer 17 in de ''Billboard Pop Albums''-hitliest. In 1956 nam hai zien grootste hit op mit ''Blueberry Hill.'' t Laid oet 1940 van Vincent Rose, Al Lewis and Larry Stock (eerder al opnomen deur o.m. Gene Autry en Louis Armstrong) ston twij weken op de twijde ploats in de ''Billboard Juke Box''-hitliest en elf weken op nummer ain in de ''R&B''-hitliest. In 1956 en '57 wer t laid wereldwied meer as vief miljoun moal verkocht. Doarnoa is t nummer deur nog verschaaiden artiesten opnomen, o.m. deur Elvis Presley, Little Richard en Led Zeppelin. Tussen 1956 en 1959 volgde nog n riege hitsingles in de ''Billboard Hot 100'', woaronder ''When My Dreamboat Comes Home'' (nr. 14), ''I'm Walkin' (''nr. 4), ''Valley of Tears'' (nr. 8), ''It's You I Love'' (nr. 6), ''Whole'' ''Lotta Loving'' (nr. 6), ''I Want to Walk You Home'' (r. 8) en ''Be My Guest'' (nr. 8). Begun 1963 wer Imperial Records verkocht. Dou vertrok Domino bie de moatschoppij woar hai 60 singles veur opnam. Mit 40 Imperial-songs kwam hai in de top 10 van de ''Billboard'' R&B-hitliest en mit 11 nummers in de top 10 van de Pop-liest. === Noa t vertrek bie Imperial (1963-joaren 1970) === In 1963 ging Domino noar ABC-Paramount Records, dij bepoalden dat hai zien ploaten opnam in Nashville, Tennesse in stee van New Orleans. Hai kreeg n nije producer (Felton Jarvis) n nije arrangeur (Bill Justis) touwezen. Domino's laangdurege soamenwaarken mit Dave Bartholomew, dij touzag op sikkom aal zien Imperial-hits, leek op zien ìnd. Jarvis and Justis veraanderden wat aan t Domino-geluud, benoam deur ondersteunen van countrypolitan-achtege koren aan de mainste opnoames tou te vougen. Elf singles werren oetbrocht veur ABC-Paramount, woarvan verschaaiden in de Top 100 kwamen, mor bloots ''Red Sails in the Sunset'' in 1963 de Top 40 hoalden. Mit de Britse invoasie in de popmeziek in 1964 veraanderde de smoak van t pebliek en was Domino zien sukses in d'hitliesten veurbie. Ondanks t oetblieven van dat sukses ging Domino stoadeg deur mit opnemen tot om en bie 1970. Haalfweg 1965 ging hai over van ABC-Paramount noar Mercury Records, woar hai n live-album en twij singles òfleverde. Der waren plannen veur t oetbrengen van n studio-album, mor dij binnen stoakt dou bloots vaaier nummers opnomen waren. Deur n overgang noar Broadmoor Records wer hai kört herainegd mit Dave Bartholomew. d'Opnoames doar waren mit soul-invlouden overgoten. Noa Broadmoor ging Domino noar Reprise Records woar hai in 1968 n Top 100-single haar mit n oetvoeren van ''Lady Madonna'' van The Beatles. Om zien ploatenkontrakt noa te kommen, wer in 1971 n album in t boetenlaand oetbrocht. === Loatere loopboan (joaren 1980-2005) === In 1986 wer Domino as ain van d'eerste muzikanten opnomen in de ''Rock and Roll Hall of Fame''. In 1987 is ook de ''Grammy Lifetime Achievement Award'' aan hom oetlangd, Zien leste album veur n groot label, ''Christmas is a Special Day'', verscheen in 1993. Fats Domino zien leste peblieke optreden was op 19 maai 2007, veur n oetverkochte zoal bie Tipitina's in New Orleans. t Konsert wer opnomen veur TV-oetzenden in 2008 as ''Fats Domino: Walkin' Back to New Orleans''.t Was n benefietkonsert mit meerdere artiesten; Domino doneerd zien honoroarium veur t goie doul. In dat joar verscheen bie Vanguard Records t album ''Goin' Home: A Tribute to Fats Domino'' mit n riege van zien nummers oetvoerd deur o.m. John Lennon (opnoame oet 1975), Tom Petty, Elton John, Neil Young, Willie Nelson, e.v.a. Mit n dail van d'opbrengst wer orkoanschoade aan Domino zien oetgeverij optimmerd. == Ereliest == * 1986 ''Rock and Roll Hall of Fame'' * 1987 ''Grammy Lifetime Achievement Award'' * 1987 t nummer ''Blueberry Hill'' in de ''Grammy Hall of Fame'' * 1995 ''Rhythm & Blues Foundation’s Ray Charles Lifetime Achievement Award'' * 1998 ''National Medal of Arts'' * 1998 ''Songwriters Hall of Fame'' * 2004 Nummer 25 in de ''Rolling Stone''-liest ''100 Greatest Artists of All Time'' * 2007 ''OffBeat Magazine's Lifetime Achievement Award'' * 2007 ''Louisiana Music Hall of Fame'' * 2007 ''Delta Music Museum Hall of Fame'' * 2015 t nummer ''The Fat Man'' in de ''Grammy Hall of Fame'' * 2016 ''Rhythm and Blues Music Hall of Fame'' [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Amerikoanse zanger]] 4gwewbetvj6aztv3czdvnn88sgntm5m 0 27177 294564 2017-10-31T09:47:57Z 185.3.179.24 Kiek hur bieve wikitext text/x-wiki Malediven sind eune möoie ielanden in Asie. Seker eune bezuk wird. Zei zein hel möoi. Grutjes vun Toekuh böm. Hut wus seper loik um te schrieven. Tshüs! p2grzb6gw6gft6er6c2t1afejmt8ty0 0 27178 294565 2017-10-31T09:57:44Z 185.3.179.24 Nieje zied: 'Jordi Holst is een jongen van 15 jaar. Hij is erg beroemd op melanchthon Bergschenhoek. Hij heeft echt een kut leven dit komt door zijn baard die hij weigert te scheren en er weiger...' wikitext text/x-wiki Jordi Holst is een jongen van 15 jaar. Hij is erg beroemd op melanchthon Bergschenhoek. Hij heeft echt een kut leven dit komt door zijn baard die hij weigert te scheren en er weigert een zon van te maken. SO NAAR YING WU. Hij is 1.93m lang en gaat niet meer krimpen. Hij heeft schoenmaat 47 2/3. XO psujmfuiftu4e7mnif6uzylf195idb8 0 27179 294567 2017-10-31T12:47:37Z 83.162.178.41 nyrik{{Dialekt|ems}}{{Dialekt|ems}} wikitext text/x-wiki bbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbb fa4364y3a1f0hzrm6v1hsb3014rfbbe 0 27180 294632 294628 2017-11-21T07:54:19Z DARIO SEVERI 10118 Added category wikitext text/x-wiki [[Bestaand:Gulf of Tonkin location.gif|thumb|right|280px|Golf van Tonkin (en:Gulf of Tonkin)]] De '''Golf van Tonkin''' is n zee tussen Noord-Vietnam en Zuud-China, mit n oppervlakte van om en bie 480 x 240 km (90.000 km²). t Is n vrij ondaipe (60 meter) noordelke aarm van de Zuud-Chinese Zee. De golf grenst in t westen aan de noordelke kustlien van [[Vietnam]], in t noorden aan de Chinese pervinzie Guangxi en in t oosten aan t Chinese schieraailaand Leizhou Peninsula en t aailaand Hainan. Belangrieke hoavens aan de golf binnen Beihai in [[Volksrippebliek China|China]] en Haiphong in Vietnam. In 1964 het hier t Tonkin-incident ploatsvonden, dat veur de Verainegde Stoaten van Amerikoa aanlaaiden was de Vietnamoorlog in te goan. == Noamverkloaren == De Vietnamese noam van de golf is ''Vịnh Bắc Bộ''. In verainvoudegd Chinees is de noam 北部湾 (tredietsjoneel Chinees: 北部灣; pinyin: ''Běibù Wān''; Hainanees: ''Pak-pōe Oân''; ook in verainvoudegd Chinees: 东京湾; tredietsjoneel Chinees: 東京灣; pinyin: ''Dōngjīng Wān''). Zowel ''Vịnh Bắc Bộ'' as ''Běibù Wān'' betaikent "Noordelke Baai". De noam ''Tonkin'' (東京 in Hán-Nôm-schrift en ''Đông Kinh'' in t Vietnamese alfabet, betaikent "oostelke heufdstad", en is t vrougere toponiem veur Hanoi, de hedendoagse heufdstad Vietnam. t Mout nait verwaard worden mit Tokyo, dat ook schreven wordt as 東京 en ook "oostelke heufdstad" betaikent. Tiedens de Fraans-kelonioale periode van Vietnam wer t noordelke kontraain ''Tonkin'' nuimd. == Weer == Tiedens de noordoostelke moesson, tussen jannewoarie en april dut zuk de ''Crachin'' veur in de Golf van Tonkin, en in de Stroat van Hainan. Dit is n opvalend weerverschiensel mit veul leeghangende stratusbewolken, motregen en dook of diezeghaid, woardoor t zicht slecht is. [[Kategorie:Vietnam]] [[Kategorie:China]] 623udiu5eu3caj6iy4at4prfgx3z3ec 0 27182 294633 2017-11-21T19:54:05Z 92.6.187.132 Nieje zied: 'Een '''incel''' is een man die onvrijwillig [[Celibaat|celibatair]] is.<ref>{{Citeer web|url=http://www.spiegel.de/spiegel/print/d-128743720.html|titel=Amok: Männlich, ledig, leben...' wikitext text/x-wiki Een '''incel''' is een man die onvrijwillig [[Celibaat|celibatair]] is.<ref>{{Citeer web|url=http://www.spiegel.de/spiegel/print/d-128743720.html|titel=Amok: Männlich, ledig, lebensgefährlich|bezochtdatum=11 november 2017|auteur=Takis Würger|datum=18 augustus 2014|werk=Der Spiegel|taal=de}}</ref><ref name="Boek Bartlett">{{Citeer boek|taal=nl|auteurlink=|auteur=Jamie Bartlett|medeauteurs=|url=https://books.google.nl/books?id=Cok1CwAAQBAJ&lpg=PT43&ots=F0wihc3jyw&dq=involuntarily%20celibate&hl=nl&pg=PT43#v=onepage&q=involuntarily%20celibate&f=false|titel=Dark net: Daal af in de digitale wereld van hackers, seks, bitcoins en drugs|uitgever=Maven Publishing|datum=2014|pagina's=|ISBN=9789491845710}}</ref><ref>{{Citeer web|url=http://www.motherjones.com/politics/2015/01/manosphere-mens-rights-movement-terms/|titel=Welcome to the Manosphere: A Brief Guide to the Controversial Men’s Rights Movement|bezochtdatum=11 november 2017|auteur=Rebecaa Cohen|datum=januari/februari 2015|werk=Mother Jones|taal=en}}</ref> Het woord is afkomstig van de website [[Reddit]] en is een afkorting van ''involuntarily celibate'' (''onvrijwillig celibatair'').<ref name="Boek Bartlett"></ref><ref>{{Citeer web|url=https://www.demorgen.be/technologie/controversiele-steungroep-met-40-000-vrouwenhaters-van-reddit-gegooid-ba455634/|titel=Reddit schrapt controversiële community van vrouwenhaters met 40.000 leden|bezochtdatum=11 november 2017|datum=9 november 2017|werk=De Morgen|taal=nl}}</ref> Volgens onderzoek aan de [[Georgia State University]] kan zo'n onvrijwillig celibaat leiden tot een [[Minderwaardigheidscomplex|negatief zelfbeeld]] en [[Depressie (klinisch)|depressies]].<ref>{{Citeer web|url=http://www2.gsu.edu/~wwwexa/news/archive/2001/01_0724-invcelrel.htm|titel=For many, sexless lifestyle is not a choice|bezochtdatum=11 november 2017|auteur=Stacie Sutton|datum=24 juli 2001|werk=Georgia State University News|taal=en}}</ref> Incels worden beschreven als [[Misogynie|vrouwenhaters]]<ref>{{Citeer web|url=http://www.newsweek.com/2014/08/22/catfight-anti-feminist-corral-felines-join-anti-feminist-debate-262138.html|titel=Catfight at the Anti-Feminist Corral: Felines Join the Anti-Feminist Debate|bezochtdatum=11 november 2017|auteur=Barbara Herman|datum=30 juli 2014|werk=Newsweek|taal=en}}</ref> en behorend tot de meest verfoeide culturen op het internet.<ref>{{Citeer web|url=https://www.washingtonpost.com/news/the-intersect/wp/2015/10/07/incels-4chan-and-the-beta-uprising-making-sense-of-one-of-the-internets-most-reviled-subcultures/|titel=Incels, 4chan and the Beta Uprising: making sense of one of the Internet’s most-reviled subcultures|bezochtdatum=11 november 2017|auteur=Caitlin Dewey|datum=7 oktober 2015|werk=Washington Post|taal=en}}</ref> 0diocffjiadf0dcxyebdo7xqw7s1cia